Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 770
________________

७५४
प्रज्ञापनासूत्रे
अनन्तरभवे नियमेन सिध्यत्येवात- तस्या जघन्यानुत्कृष्टाभ्यां भावीनि द्रव्येन्द्रियाणि अष्ट भवन्तीत्युक्तम्,
अथ बहुतमधिकृत्य पृच्छति - 'नेरइयाणं भंते! केवइया दव्विदिया अतीता ?" -हे भदन्त ! नैरयिकाणां कियन्ति द्रव्येन्द्रियाणि अतीतानि ? 'गोयमा ! अनंता' हे गौतम! अनन्तानि द्रव्येन्द्रियाणि नैरयिकाणामतीतानि, 'केवइया बद्धेललगा :- कियन्ति बद्धानि द्रव्येन्द्रियाणि ! 'गोयमा ! असंखेज्जा' - हे गौतम ! असंख्येयानि द्रव्येन्द्रियाणि बद्धानि नैरयिकाणामसंख्यातत्वात् 'केवइया पुरेवखडा ?' कियन्ति द्रव्येन्द्रियाणि पुरस्कृतानिभावनि सन्ति ? 'गोमा ! अनंता' - हे गौतम! अनन्तानि द्रव्येन्द्रियाणि नैरयिकाणां पुरस्कृतानि सन्ति तेषामनन्तानां भावित्वात्, 'एवं जाव गेवेज्जगदेवाणं' एवम् - नैरयिकाणामिव यावद् - असुरकुमारादि भवनपति पृथिव्याद्ये केन्द्रिय विकलेन्द्रिय पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकमनुष्यहैं, असंख्यात या अनन्त नहीं कही हैं । सर्वार्थसिद्ध विमान के देव नियम से अगले भव में ही सिद्धि प्राप्त करते हैं, अतएव उनकी आगामी द्रव्येन्द्रियां आठ ही कही हैं ।
अब बहुवचन की अपेक्षा से निरूपण किया जाता है
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! नारकों की द्रव्येन्द्रियां अतीत कितनी कही गई हैं। भगवान् - हे गौतम! नारकों की अतीत द्रव्येन्द्रियां अनन्त कही गई हैं । गौतमस्वामी - हे भगवन् ! बद्ध कितनी कही हैं ?
भगवान् - हे गौतम! नारकों की बद्ध द्रव्येन्द्रियां असंख्यात हैं, क्योंकि सब नारक मिल कर असंख्यात हैं ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! भावी द्रव्येन्द्रियां कितनी हैं ?
भगवान् - हे गौतम! अनन्त हैं, क्योंकि भविष्य में अनन्त नारक होंगे । इसी प्रकार ग्रैवेयक देवों तक कहना चाहिए, अर्थात् असुरकुमार आदि નથી હાતી. સર્વાં સિદ્ધ વિમાનના દેવ નિયમથી આગલા ભવમાં જ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરે છે, તેથી જ તેમની આગામી દ્રવ્યેન્દ્રિયા આઠ જ કહી છે.
હવે બહું વચનની અપેક્ષાએ નિરૂપણ કરાય છે
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! નારકની દ્રવ્યેન્દ્રિયા અતીત કેટલી કહેલી છે ?
શ્રી ભગવાન-૪ ગૌતમ! નારકેાની અતીત દ્રવ્યેન્દ્રિયા અનન્ત કહી છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી-૩ ભગવન્! ખદ્ધ કેટલી કહી છે ?
શ્રી ભગવાન્-ડે ગૌતમ! નારકાની અદ્ધ દ્રવ્યેન્દ્રિય અસંખ્યાત છે, કેમકે બધા નારકા મળીને અસ ખ્યાત છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી—હે ભગવન્ ! ભાવી દ્રવ્યેન્દ્રિયા કેટલી છે ?
શ્રી ભગવાન્—હૈ ગૌતમ ! અનન્ત છે, કેમકે ભવિષ્યમાં અનેક નારકો થશે. એજ પ્રફાર ત્રૈવેયક દેવા સુધી કહેવુ જોઈએ. અર્થાત્ અસુરકુમાર આદિ ભવન
श्री प्रज्ञापना सूत्र : 3

Loading...

Page Navigation
1 ... 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955