Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
७८०
प्रज्ञापनामूने तस्य सन्ति ? 'अट्ट' अष्टौ द्रव्येन्द्रियाणि स्वभवे तस्य बद्धानि भवन्ति, 'केवइया पुरेक्खडा?' कियन्ति पुरस्कृतानि-अनागतानि द्रव्येन्द्रियाणि तस्य स्वभवे सन्ति ? 'गस्थि' तस्य स्वभवे भाविकाले पुनरुत्पादाभावेन अनागतानि द्रव्येन्द्रियाणि न सन्ति, गौतमो बहुत्वे पृच्छति'नेरइयाणं भंते ! नेरइयत्ते केवइया दधिदिया अतीता?' हे भदन्त ! नरयिकाणां नैरयिकत्वे कियन्ति द्रव्येन्द्रियाणि अतीतानि ? भगवानाह-'गोयमा!' हे गौतम!' 'अणंता' अनन्तानि द्रव्येन्द्रियाणि अतीतानि सन्ति, 'केवइया बद्धेल्लगा?' कियन्ति बद्धानि द्रव्येयाणि तेषां स्वभवे सन्ति ? 'असंखेज्जा' असंख्येयानि द्रव्येन्द्रियाणि नैरयिकाणां नैरयिकत्वे बद्धानि सन्ति, तेषां पृच्छाकालेऽपि असंख्येयखात, 'केवइया पुरेक्खडा?' कियन्ति पुरस्कृतानि-अनागतानि द्रव्येन्द्रियाणि सन्ति ? 'अणंता' अनन्तानि द्रव्येन्द्रियाणि नैरयि
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! बद्ध द्रव्येन्द्रियां कितनी हैं ? भगवान्-हे गौतम ! बद्ध द्रव्येन्द्रियां आठ होती हैं। गौतमस्वामी-हे भगवन् ! भावी द्रव्येन्द्रियां कितनी?
भगवन्-हे गौतम ! नहीं हैं, क्योंकि भविष्यकाल में यह पुनः उस भव में उत्पन्न नहीं होगा, अतः भावी द्रव्येन्द्रियाँ नहीं होती हैं।
गौतमस्वामी-अब बहुवचन को लेकर प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! नारको की नारक के रूप में अतीत द्रव्येन्द्रियां कितनी हैं ?
भगवान-हे गौतम ! अनन्त अतीत द्रव्येन्द्रियां हैं। गौतमस्वामी-हे भगवन् ! बद्ध द्रव्येन्द्रियां कितनी हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! नारकों की नारक के रूप में बद्ध अर्थात् वर्तमान इन्द्रियां असंख्यात हैं क्योंकि पृच्छा के समय में भी वे असंख्यात ही हैं। गौतमस्वामो-हे भगवन् ! भावी द्रव्येन्द्रियां कितनी हैं ? શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવદ્ બદ્ધ દ્રવ્યક્તિ કેટલી છે? શ્રી ભગવાન –હે ગૌતમ ! બદ્ધ દ્રવ્યેન્દ્રિયે આઠ હોય છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! ભાવી ઢબેન્દ્રિય કેટલી?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ ! નથી. કેમકે ભવિષ્ય કાળમાં તે ફરીથી તે ભવમાં ઉત્પન नही थाय. मत: मावी द्रव्येन्द्रियो डाती नथी.
શ્રી ગૌતમસ્વામી. હવે બહુવચનને લઈને પ્રશ્ન કરે છે હે ભગવન ! નારકેની નારક રૂપમાં અતીત દ્રવ્યેન્દ્રિયે કેટલી?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! અતીત દ્રવ્યેન્દ્રિયે અનન્ત છે, શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન ! બદ્ધ દ્રવ્યેન્દ્રિય કેટલી છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ નારકેની નારક રૂપમાં બદ્ધ અર્થાત્ વર્તમાન ઈન્દ્રિ અસંખ્યાત છે, કેમકે પૃચ્છાના સમયમાં પણ તેઓ અસંખ્યાત જ છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી– હે ભગવન! ભાવી ઢબેન્દ્રિયે કેટલી છે?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
