Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 666
________________

६५०
प्रज्ञापनासूत्रे
स्य भावितात्मनः- भावितो वासित आत्मा ज्ञानदर्शनचारित्रैस्तपोविशेषैश्च येन स भावितात्मा तस्य मारणान्तिकसमुद्घातेन समवहतस्य 'जे चरमणिज्जरा पोग्गला, सुहुमाणं ते पोग्गला पण्णत्ता' ये चरमाः - शैलेशी कालान्त्यसमयभाविनो निर्जरा: पुद्गलाः- दूरी भूतकर्मभावाः सन्ति सूक्ष्मा:- परमाणवः खल्ल ते पुद्गलाः अतीन्द्रियाः किम् प्रज्ञप्ताः ? प्ररूपिता: ? 'समणाउसो !' भो श्राण ! आयुष्मन् ! अथ च 'सव्वंलोगं पि य णं ते ओगाद्दित्ता णं चिद्वंति ?" सर्व लोकमपि च खलु ते निर्जराः पुद्गलाः किम् अवगाह्य व्याप्य तिष्ठन्ति ? भगवानाह - 'हंता, गोमा !' हे गौतम! हन्त - सत्यम् एतत् 'अणगारस्स भावियप्पणी मारणंतियसमुग्धा एणं समोहयस्स' अनगारस्य भावितात्मनो मारणान्तिकसमुद्धानेन समवहतस्य - समवघातं कृतवतः, 'जे 'चरमा णिज्जरा पोग्गला' ये चरमा:-: -शैलेशीकालान्त्यसमयभाविनः, निर्जराः कर्मणां पुद्गला :- व्यपगत कर्मभावशक्तयः, परमाणवः 'सुहुमाणं ते पोग्गला पण्णत्ता समणा उसो !" सूक्ष्माः - अतीन्द्रियाः खलु ते पुद्गलाः प्रज्ञप्ताः भो श्रमण ! आयुष्मन् ! गौतम ! अथ च 'eojati पि य णं ओगाहित्ता णं चिट्ठति' सर्व लोकमपि च खलु अवगाह्य - व्याप्य से भावित किया हो, वह श्रमण भावितात्मा अनगार कहलाता है । वह अन गार जब मारणान्तिक समुद्घात से समवहत होता है, तब उसके जो चरम अर्थात् शैलेशी अवस्था के अन्तिम समय में होने वाले पुद्गल हैं, जिनका कर्मपर्याय दूर हो गया है, वे क्या सूक्ष्म अर्थात् अतीन्द्रिय होते हैं ? हे आयुष्मन् श्रमण ! वे पुद्गल क्या सम्पूर्ण लोक को व्याप्त करके रहते हैं ?
भगवान् उत्तर देते हैं - है गौतम, हां, सत्य है । मारणान्तिक समुद्घात से समवहत एवं भावितात्मा अनगार के जो चरम अर्थात् शैलेशी अवस्था के अन्तिम कालभावी निर्जरा पुद्गल हैं जो कर्मरूप परिणमन से मुक्त हो गए हैं, वे पुद्गल, हे आयुष्मन् श्रमण गौतम ! सूक्ष्म होते हैं ओर सम्पूर्ण लोक को अवगाहन करके रहते हैं ।
गौतमस्वामी पुनः प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! जो मनुष्य छद्मस्थ है, अर्थात् કરેલ છે તે શ્રમણ ભાવિતાત્મા અનગાર કહેવાય છે. તે અનગાર જ્યારે મરણાન્તિક સમુદૂધાતથી સમવહત થાય છે, ત્યારે તેના જે ચરમ અર્થાત્ શૈલેશી અવસ્થાના અન્તિમ સમયમાં થનારા પુદ્ગલ છે, જેાના કર્મો પર્યાય દૂર થઈ ગયા છે તે શું સૂક્ષ્મ અર્થાત્ અતી. ન્દ્રિય હૈાય છે ? હૈ આયુષ્યમન્ શ્રમણ ! તે પુદ્ગલા શુ. સ`પૂર્ણ લેાકને વ્યાસ કરીને રહે છે ? શ્રી ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે–ડે ગૌતમ ! હૈ!, એ સત્ય છે. મારણાન્તિક સમુદ્દાતથી સમહવત તેમજ ભાવિતાત્મા અનગારના જે ચરમ અર્થાત્ શૈલેશી અવસ્થાના અન્તિમકાલ ભાવી નિરા પુદ્ગુગલ દે—જેના કરૂપ પરિણમનથી મુક્ત થયેલ છે. તે પુદ્ગલે, ડે આયુષ્યમન્ ! શ્રમણ ગૌતમ! સૂક્ષ્મ હેાય છે અને સપૂર્ણ લેકની અવગાહના કરીને રહે છે. શ્રી ગૌતમસ્વામી પુનઃ પ્રશ્ન કરે છે-હે ભગવન્! જે મનુષ્યે છદ્મસ્થ
અર્થાત્
श्री प्रज्ञापना सूत्र : 3


Page Navigation
1 ... 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955