Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
१९८
प्रज्ञापनासूत्रे संस्थानस्य संख्येयप्रदेशिकस्य संख्येयप्रदेशावगाढस्य चरमान्तप्रदेशा भवन्ति तेभ्योऽपि 'अचरमंतपएसा संखेज्जगुणा' अचरमान्तप्रदेशाः आदिमध्यभागाः संख्येयगुणा भवन्ति तेभ्योऽपि 'चरमंतपएसा य अचरमंतपएसा य दोऽवि विसेसाहिया' चरमान्तप्रदेशाश्च अचरमान्तप्रदेशाश्च द्वयेऽपि समुदिता विशेषाधिका भवन्ति, 'दव्वट्ठपएसट्ठयाए सम्बत्थोवे परिमंडलस्स संठाणस्स संखेज्जपएसियस्स संखेज्जपएसोगाढस्स एगे अचरिमे' द्रव्यार्थप्रदेशार्थतया सर्वस्तोकं परिमण्डलस्य संस्थानस्य संख्येयप्रदेशिकस्य संख्येयप्रदेशावगाढस्य एकम् अचरमं भवति तेभ्यः 'चरिमाई संखेज्जगुणाई चरमाणि संख्येयगुणानि भवन्ति, तेभ्योऽपि 'अचरमं च चरमाणि य दोवि विसेसाहियाई अचरमञ्च चरमाणि च द्वयान्यपि समुदितानि विशे. पाधिकानि भवन्ति, तेभ्योऽपि 'चरमंतपएसा संखेज्जगुणा' चरमान्तप्रदेशाः संख्येयगुणा भवन्ति तेभ्योऽपि 'अचरमंतपएसा संखेज्जगुणा' अचरमान्तप्रदेशाः संख्येयगुणा भवन्ति, तेभ्योऽपि 'चरिमंतपएसा य अचरमंतपएसा य दोवि विसेसाहिया' चरमान्तप्रदेशाश्च अचर मान्तप्रदेशाश्च द्वयेऽपि समुदिताः विशेषाधिका भवन्ति, ‘एवं वट्टतंसचउरंसायएमुवि जोए अपेक्षा अचरमान्तप्रदेश अर्थात् आदि और मध्य के प्रदेश संख्यातगुणा अधिक हैं। उनकी अपेक्षा भी चरमान्तप्रदेश और अचरमान्तरदेश दोनों मिलकर विशेषाधिक हैं । द्रव्य एवं प्रदेश की अपेक्षा संख्यातप्रदेशी तथा संख्यातप्रदेशों में अवगाढ परिमंडल संस्थान का एक अचरम सब से कम है, उसकी अपेक्षा चरमाणि संख्यातगुणा अधिक हैं। उनकी अपेक्षा भी अचरम और चरमाणि दोनों मिल कर विशेषाधिक होते हैं । उनसे चरमान्तप्रदेश संख्यातगुणा अधिक हैं और चरमान्तप्रदेशों से अचरमान्तप्रदेश संख्यातगुणा होते हैं और अचरमान्त प्रदेशों की अपेक्षा चरमान्तप्रदेश और अचरमान्तप्रदेश दोनों मिल कर विशेषाधिक हैं।
इसी प्रकार वृत्त, व्यस्त्र, चतुरस्त्र और आयत संस्थानों के अल्पबहत्व की નના ચરમાન્ત પ્રદેશ બધાથી ઓછા છે, તેમની અપેક્ષાએ અચરમાન્ત પ્રદેશ અર્થાત્ આદિ અને મધ્યના પ્રદેશ સંખ્યાતગણું અધિક છે. તેમની અપેક્ષાએ પણ ચરમાન્ત પ્રદેશ અને અચરમાન્ત પ્રદેશ બન્ને મળીને વિશેષાધિક છે. દ્રવ્ય એવં પ્રદેશની અપેક્ષાએ સંખ્યાત પ્રદેશી તથા સંખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાઢ પરિમંડલ સંસ્થાનને એક અચરમ બધાથી છે છે, તેની અપેક્ષાએ ચરમણિ સંખ્યાત ગણ અધિક છે, તેમની અપેક્ષાએ પણ અચરમ અને ચરમાણિ બન્ને મળીને વિશેષાધિક હોય છે. તેમનાથી ચરમાન્ત પ્રદેશ સંખ્યાતગણ અધિક છે, અને ચરમાન્ત પ્રદેશથી અચરમાન્ત પ્રદેશસંખ્યાતગણ હોય છે અને અચરમાન્ત પ્રદેશની અપેક્ષાએ ચરમાન્ત પ્રદેશ અને અચરમાન્ત પ્રદેશ અને મળીને વિશેષાધિક છે.
એજ રીતે વૃત્ત, વ્યસ, ચતુરસ્ત્ર, અને આયત સંસ્થાના અલ્પ બહત્વની જના
श्री प्रशान। सूत्र : 3