Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 10 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006424/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) HH yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BHAGAVA SHRI BY JI SUTRA PART : 10 el coad 2421 : 411-40 GULL-90 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAjaviracitayA prameyacandrikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI-gurjara-bhASA'nuvAdasahitam ||shrii-bhgvtiisuutrm|| (dazamo bhAgaH) niyojaka : saMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAni paNDitamuni-zrIkanhaiyAlAlajI-mahArAjaH prakAzakaH rAjakoTanivAsI-zreSTizrI zAmajIbhAI-velajIbhAI vIrANI tathA kaDavISAI-vIrANI smArakaTrasTapradatta-dravyasAhAyyena a. bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhArasamitipramukhaH ___ zreSThi-zrIzAntilAla-maGgaladAsabhAI-mahodayaH mu0 rAjakoTa prathamA-AvRttiH vIra- saMvat vikrama saMvat IsavIsan prati 1200 1967 2494 2024 mUlyam-rU. 25-0-0 SAMAYECTETRICTCTETTERTATURES Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI a. bhA. . sthAnakavAsI jenazAstroddhAra samiti, hai. gayA thA , saTa, (saurASTra). Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT, (Saurashtra ), W. Ry, India, ye nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn prati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlo hyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // harigItacchandaH karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye / jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koI tattva isase paaygaa| hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // Wan bhUyaH 3. 2500 prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvat 2494 vikrama saMvata 2024 IsavIsana 1967 mudra: maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda, zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA (1) A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAtaHuSAkALa, sandhyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. (3) mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ulkApAta--moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (9) digdAha--koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava--vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta--AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya na thAya. vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. yUpaka--zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene yUpaka kahevAya. A pramANe yUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathamA 1 prahara svAdhyAya na karavo. yakSAdIma--koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa--kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. mahikAzveta--zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddAta--cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) mahikAzveta--zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta--cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya Dha~ka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (9) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya -- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai / (14) (15) (16) mala-mUtra - sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai / I zmazAna -- isa bhUmi ke cAroM tarapha 100 - 100 hAtha taka asvAdhyAya hotA hai / (19) candragrahaNa--jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie | (17) sUryagrahaNa - jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata -- najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / patana -- koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra -- upAzraya ke andara athavA 100 - 100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA - ASAr3hI pUrNimA ( bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA ( skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI lagavatIsUtra lAga 10 veM hI viSayAnubhaziSThA anu. viSaya pAnA naM. mArahaveM zata chAyothA GTezA 1 yauthe deza chA saMkSipta viSaya vivaza 2 parabhAzupudraloM chA ni3pArA 3 saMhanana se pudrata parivartana DA ni3pArA 4 aughAri pudrata parivarto chI nivarttanA chAla chA ni3pArA 5 pudrata parAvarta malpa mahatva DA ni3pArA pAMthavA dezA 6 pAMyave zejA saMkSipta viSaya vivara 7 bhadraloM ke sva3pa hA ni3pArA 8 prAtipAtAhi vibhAjA ni3pArA 8 zava parizAbha chA ni3pArA 10 vayAritra parizAbha hetu hA ni3pArA chaThe ze ThA prAraMbha 11 chaThe zejA saMkSipta viSaya vivaza 12 rAhu sva3pa chA ni3pArA 13 yaMdra sazrI nAbha u artha jA ni3pArA 14 sUrya Ahitya nAbha ke artha hA ni3pArA 15 yaMdra-sUrya zrI agrabhahiSiyoM AhilA ni3pAza sAtaveM zeDA prAraMbha 16 sAtaveM deze chA saMkSipta viSaya vivaraNa 17 so vistAra jAni3pArA 18 chAvoM chI utpatI chA ni3pAza zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThaveM ze ThA prAraMbha 18 AThaveM zejA saMkSipta viSaya vivaraNa 20 prakArAntara sevoM DI utpatti hA ni3pArA 21 tiryajyoni vizeSa DA niyA navavAM zA 87 WWW WWW Ia Ww 22 navaveM zeDA saMkSipta viSaya vivaraNa 23 hevoM ke prakAra kA ni3pArA 24 hevoMDI utpatti hA ni3pArA 25 bhavya haivAhiDI sthiti hA ni3pArA 26 bhavyadravya haivAhi virvamA chA ni3pArA 27 bhavyadravyadevAhiDI chartanA hA ni3thA 28 lAvaTeva vizeSa satyamahatva chA ni3pArA 88 104 zaveM zeThA prAraMbha 28 EzaveM zejA saMkSipta viSaya vivaraNa u0 Atmasva35 hA ni3pArA u1 ratnaprabhAhi pRthvisaMbaMdhI vizeSa ni3pArA 106 106 118 terahaveM zata pahelA uzA u2 terahaveM zata pahale zejA saMkSipta viSaya vivaraNa 133 33 terahaveM zata zArtha saMgraha 134 u4 pRthivyAdhichA ni3pArA 134 upa ratnaprabhA Adi pRthvIyoM De narachAvAsoM chA ni3pArA 141 u6 ratnaprabhA Adi pRthvIyoM u nairathiSThoM u utpAta Adi DA ni3pArA 143 u7 zarAprabhA mAhipRthvIyoM DenarAvAsa AhilA ni3pArA 14pa 38 ratnaprabhA pRthvImeM nairathiSThoMDe utpAta AdhichA jthana 148 38 nAroM DI sezyAoM kA ni3pA 1pa1 ThUsarA GTezA 40 terahaveM zatadUsare deze chA saMkSipta viSaya vivarA 153 41 heva vizeSa jA ni3pAza 1pa3 zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIsarA azA 166 42 tIsare zejA saMkSipta viSaya vivaraNa 43 pariyArA hA jthana 166 yauthA dezA 177 44 yauthe zejA saMkSipta viSaya vivaraNa 167 4pa cothe udeze kI saMgrahArtha gAthA 168 46 nAra pRthvI saMbaMdhI jthana 168 47 sparzadvAra chA jthana (narahoM meM mAra apThAyisparza bhI haivata hI sabharanA yAhiye) 48 ratnaprabhAghiprazidhi (apekSA)dvAra DA ni3pArA 174 48 nirayAnta dvArA ni3parA 174 50 lobhadhyadvAra DA ni3parA 176 51 higa vihipravahadvAra DA ni3pArA 177 52 parivartanadvAra DA ni3pArAma 180 43 sparzanAdvArA ni3pA 182 54 dvipadezAhi pudralAstimAya sparzanA dvArA ni3pArA / 188 55 avagAhanA dvAra DA ni3pArA 200 56 vAvagAhaTadvAra DA ni3parA 208 57 astiSThAya pradeza niSaTanadvAra hA ni3pArA 211 58 masabhadvAra DA ni3pArA 58 so saMsthAna dvArA ni3pArA 213 212 pAMyavA azA 60 nairathiSThoM De AhAra chA ni3pArA 21pa ||sbhaat // zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthe uddezaka kA saMkSisa viSaya vivaraNa AramAM zatakanA ceAthA uddezAnA prAraMbha A ceAthA uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avyu che tene sakSipta sArAMza nIce pramANe che e paramANuonA sacaiAgathI je e aNuvALA skandha bane che tenA AkAranI prarUpaNA-eja pramANe traNa paramANuonA sacAgathI manatA tria zukra skandhanA, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava, dasa, sakhyAta, asakhyAta ane anaMta paramANuonA parasparanA sacegathI manatA cAra aNuvALAthI laIne anaMta pantanA aNuvALA skandhAnA AkArAnI prarUpaNA-anantAnanta pudgala parAvartananuM prarUpaNu-pudgala parAvatanA prakAranuM nirUpaNu-nairayikAnA pudgalaparAvartanuM nirUpaNu-asurakumAranA audArika pudgalaparAvatanuM nirUpaNa-eka nairacikanA vaicipudgalaparAvanI prarUpaNA-naiyikAnA puddalaparAvata'nI prarUpaNA eka naiyikamAM naiyikatvAvasthAmAM audArika pudgala parAvartanI prarUpaNA eka nairayikanA pRthvIkAyikatvanI avasthAmAM audArika pudgalaparAvatanI prarUpaNA eka asurakumAranA bhUtabhAvi narayikatvAvasthAmAM audArika puddalaparAvartanI prarUpaNA-eka nairayikanA nairayikatva avasthAmAM vaikriyapudgala parAvanI prarUpaNA-- eka naiyikanA pRthvIkAyikatva avasthAmAM vaikriyapudgala parAvata nI prarUpaNAnaicikAne nairayikatvAvasthAmAM keTalA audArika pula parAvata vyatIta thaI cukayA che ? A praznanA uttara naiyikAnA pRthvIkAyikanI avasthAmAM audArika pudgalaparAvartanI prarUpaNA-audArika pudgalaparAvartInA hetunA svarUpanu nirUpaNaaudArika puddalaparAvatanI niSpattinA kALanuM nirUpaNuM-audArika yuddhalaparAvata kALanA alpamahtva mAdinuM kathana-pudgalaparAnA alpamahatva AdinI prarUpaNA. zrI bhagavatI sUtra : 10 1 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramANu yudraloM kA nirUpaNa -putalavaktavyatA"sava nI pUrva vasI" ItyAdi- TIkAtha-trIjA uddezAmAM ratanaprabhA Adi pRthvInI prarUpaNa karavAmAM AvI che. te pRthvI pakUlAtmaka hoya che. pUrvasUtra sAthe A prakAranA saMbaMdhane lIdhe have sUtrakAra palenI prarUpaNa kare che "jide nAva pa vacAtI " rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA temane vaMdaNAnamaskAra karavAne mATe janasamUha nIkaLI paDayo vaMdaNAnamaskAra karIne tathA dharmakathA sAMbhaLIne pariSadu visarjita thaI tyAra bAda dharmatatvane zravaNa karavAnI abhilASAvALA gautama svAmIe vinayapUrvaka bane hAtha joDIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe prazna pUcha-"to mare! gharamAMgvorA ane sAtti pAcano sAtti imavarU?" he bhagavana! jyAre be pula paramANuone eka bIjAnI sAthe saMyoga thAya che tyAre zuM thAya che-eTale ke temanA saMgathI kaI cIja utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara- "jovA!" he gautama! "tuLamgi a mA" be pudgala paramANu enA parasparanA vegane lIdhe DhipradezI (be pradezavALa athavA be avayavavALa) eka aMdha utpanna thaI jAya che "te migamaanne duhA kajjai, egayao paramANupAggale egayao paramANupoggale bhava" jyAre te dvidezI kaMdhanA be bhAga pADavAmAM Ave che tyAre eka bhAga eka paramANu rUpa hoya che ane bIjo bhAga paNa eka paramANu rUpa ja hoya che, gautama svAmIne prazna-"sinni mate ! vmaguo pAyo RTE tti, pAcamo sArA mitra? " he bhagavan! jayAre traNa pudgalaparamANuo eka bIjA sAthe ekatrita thaI jAya che, tyAre te traNa pudgalaparamAzuonA saMgathI kaI vastu utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA !" he gautama! " ridhvaja haze avarU" ekatra thayelA te traNa pudgalaparamANuo vaDe eka tripadezika gha utpanna thAya che "te mijhamaLe suvi tihAra rApha" jyAre te triprade. zika skaMdhanA vibhAga pADavAmAM Ave che, tyAre be vibhAga paNa paDe che ane traNa vibhAga paNa paDe che. "duhA jamAne chAyo mANavoke, zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duve bhavai " jyAre tenA be vibhAga thAya che, tyAre eka vibhAga eka paramANupurvAMgala rUpa ane khIjo vibhAga dvidezika 'dharUpa bane che. " ttA jAmALe ttini paramANumamA mayaMti " yAre te tripradezika skaMdhane traNa vibhAge mAM vibhakata karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pudgalaparamANu rUpa traNa vibhAgeAmAM te tribhakata thaI jAya che. gautama svAmInA prazna- zvastara mane ! paramANuonA vacano sAFti, jAva pucchA " he bhagavan ! jyAre paramANu yuddhale eka bIjA sAthe ekatrita thAya che, tyAre temanA sacegathI zuM utpanna thAya che? eTale cAra pulaparamANue ekatra thAthI je kAMdha utpanna thAya che. tenuM nAma zuM che? mahAvIra prabhunA uttara-'" toyamA ! calipa saMghe mayak ' he gautama ! jyAre cAra paramANu pudgaleA arasparasanI sAthe samaiga pAme che, temanA sacegathI eka cAra pradezika skaMdha utpanna thAya che. >> tyAre eTale ke cAra pudgalaparamANuonA saMyeAgathI je skaMdha bane che. tenu' nAma catupradezika kaMdha thAya che. te minnamALe duhA tri, tiAvi, calA vijJa6 '' jyAre A catuSpradezika skadha peAtAnI A avasthAnA tyAga karIne vibhakta thai jAya che, tyAre tenA be vibhAga pazu paDI zake che, traNa vibhAga paNa paDI zake che ane cAra vibhAga paNa paDI zake che. "duhA jJamALe vAcako paramANupoDhe, cotiliNa vadhe athar" jayAre tenA be vibhAga thAya che, tyAre tenA eka bhAgamAM eka paramANuyudbala hAya che ane khIjA bhAgamAM eka tripradezika kapa cAya che. ahavA - dopaesiyA saMdhA mayaMtti " athavA dvidezika kadha rUpa e tribhAga paNa paDI zake che. eTale ke eka vibhAga dvipradezika smudha rUpa ane khInne vibhAga pazudvipradezika kadharUpa ja hAya che. " tihA kajjamANe egayao do paramANupogagalA, egayao duppaesie khaMdhe bhavai " jyAre catuSpadezika kadhane traNa vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA e bhAge ane dvipradezika sabaMdha rUpa trIjo bhAga thAya che. 'caur3A kajjamANe cattAri paramANupoggalA bhavaMti " catu pradezika ska Mdhane jyAre cAra vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalarUpa cAra bhAgeA thaI jAya che. (( ,, gautama svAmIne prazna-vRMtra mate ! paramANuvorA puchA " he bhaga vAn! jyAre pAMca paramANu pudgaleA ekatrita thaI jAya che tyAre temanA saceAgathI zu' khane che ? mahAvIra prabhunA uttara-" gocanA ! vaMcattir saMghe ma ' he gautama ! jyAre pAMca paramANuonA parasparanI sAthe saceAga thAya che, tyAre temanA saceAgane lIdhe pAMca pradezika smrudha utpanna thAya che. " se mijhjhamALe TuddA vi, tijJA vi, aAvi, vacA vijJar" jyAre A paMcapradezika skadhanA zrI bhagavatI sUtra : 10 rd 3 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga karavAmAM Ave che tyAre tenA be vibhAga paNa thaI zake che, traNa vibhAga paNa thaI zake che. "suhA 7mA jago paramANupUjA, prAcazo jarUtig ma" jyAre paMcapradezika skaMdhane be vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che. tyAre eka vibhAga eka paramANu yudralarUpa ane bIje vibhAga catuSpadezika skaMdharUpa bane che. " avA-unyo duSpatti vize maya, uno tiquet vadhe mArU" athavA-Dhipradezika skaMdharUpa eka bhAga ane tripradezika skaMdharU 5 bIjo bhAga niSpanna thAya che. "sidA karanALe umyo to paramANuime, tipUrNAsaNa vadhe mAra" jayAre A paMca pradezika skaMdhane traNa vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre tenA be vibhAge eka eka paramANu pula rUpa hoya che ane trIjo vibhAga tripradezika eka sadha rUpa hoya che. " avA-jAgo vAmaugramche, uTyo ho tuqgfthA dhaMdhA mayaMti " athavA-A pramANe paNa tenA traNa vibhAga paDe che-eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che, ane bIjo ane trIjo vibhAga dviprazika be be rUpa hoya che. "23 vamaLa prAima tikti paramagupamA, jayago sutifNA dhive mAru" jyAre paMca prazika skaMdhane cAra vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramA pudrAlavALA traNa vibhAga thAya che ane dvipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "vaMja = 7mA vaMra paramANuvowALa avaMti" jyAre pAMcapradezika skaMdhanA pAMca vibhAga pADavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA pAMca vibhAgamAM te vibhakta thaI jAya che. gautama svAmIno prazna-"imare ! paramargonttA puchA" he bhagavan! jyAre cha paramANu yuddho eka bIjA sAthe ekatrita thAya che, tyAre temanA sagathI kaI vastu utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-bocamA !he gautama! "jacomtig vadhe mavarU" jyAre cha pula paramANuo eka bIjA sAthe saMga pAme che, tyAre temanA saMgane lIdhe cha pradezika eka kaMdha utpanna thAya che. "ze mita mA duhA ki, tira vi kAla jhaTaka vi jasm" jyAre A cha pradezika ska dha vibhakta thaI jAya che, tyAre tenA be, tra), cAra, prAMca, athavA cha vibhAgo thaI zake che. " jIvanamALe gmyamo gharamANapone, pAro paMjali have mApha" jayAre tenA be vibhAga thaI jAya che, tyAre eka vibhAga eka pula paramANu rU5 ane bIjo vibhAga pAMca pradezika eka dha rUpa saMbhavI zake che. "gavA" athavA "pAyo sujalA dhaMdhe, ghA zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o upasie khaMdhe bhavai '' e pradezika kadha rUpa eka bhAga ane cAra pradezika spadharUpa bIjo bhAga pazu saMbhavI zake che. avA to tivpattiyA hraSA matta ' athavA-tripradezika skadha rUpa eka bhAga bane che ane bIjo bhAga paNa tripradezika skaMdha rUpa ja bane che. 66 tihA kajjamANe egayao do paramANupoggalA, egayao cauppaesie khaMdhe bhavai " jyAre A cha pradezika ska`dhane traNa vibhAgeAmAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre eka pudgalaparamANu rUpa eka vibhAga, eka pudgalaparamANu rUpa bIjo vibhAga ane cArapradezika dha rUpa trIje vibhAga thaI jAya che. ' gayA-yo manujo che, vAyo duppaNid vaMye, pAyo tippaesie khaMdhe bhavai ' " athavA eka paramANu puddagala rUpaeka bhAga, dvipa "" 66 dezika kapa rUpa bIje bhAga ane tripradezika kadha rUpa trIje bhAga, A prakAranA traNa vibhAgamAM te cha pradezika dha vibhakta thaI jAya che. lA-tinni yuvattiyA dhaMdhA mayaMti" athavA traNa dvidezika dhA rUpe paNa te vibhakta thaI jAya che cauhA kajamANe egayatro timi paramANu pogalA, egayao tippasie saMve bhavai cha pradezika kadhanA jyAre cAra vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka pudgalaparamANu rUpa traNa vibhAgA ane tripraazika skaMdha rUpa eka vibhAgamAM te vibhakta thaI jAya che. "" eka 66 17 ahavA - egayao do paramANu poggalA bhavaMti, egayao duppaesiyA khaMtrA bhavaMti " athavA eka eka pudga paramANu rUpa e vibhAga thAya che ane dvipadezika e skaMdhA rUpa bIjA be vibhAga thAya che. A prakAranA cAra vibhAge pazu saubhavI zake che. " paMcA jangamALe rAyo vattA paramANune hA, znadupsi khaMdhe bhavai 7 pradezika kadhane jyAre pAMca vibhAgeAmAM vibhakata karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pudgala paramANuM rUpa cAra vibhAge ane dvipadezika -dha rUpa eka vibhAga thaI jAya che. Da jagamALe che. mAnuojA avaMti ' jyAre cha pradezika kane cha vibhAgAmAM vibhakata karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pudgalaparamANuvALo che vibhAge thaI jAya che chahA gautama svAmIne prazna ( sattamaMte ! varmALurojA puSThA) he bhaga van! jyAre sAta paramANu pudgale eka khIjAnI sAthe maLI jAya che, tyAre temanA sacogathI kaI vastu utpanna thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-'vocamA ! "he gautama ! " sattappaesie khaMdhe mavak '' temanA saMcAgathI eka sAta pradezika skaMdha bane che. semingamALe TuA tri, nAva sattA vijJapha '' A sAta pradezika skadhanA jyAre vibhAgeA karavAmAM Ave che tyAre tenA be, traNu, cAra, pAMca cha athavA zrI bhagavatI sUtra : 10 5 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 sAta vibhAga thaI zake che. duhA kajjamANe egayao paramANupoggale, emao chappaesie khaMdhe bhavai jayAre tenA be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka vibhAgamAM eka paramANupudgala hAya che ane khIjA vibhAgamAM cha pradezika ka"dha DAya che. " avA cakro yuvati varSa mavarU, co jaiva pakSiNa be mapha ' athavA eka vibhAgamAM dvidezika kapa hAya che ane bIjA vibhAgamAM paMcapradezika skaMdha haiAya che. ahavA - egayao tippaesie, pAcano paNattit ve mavarU '' athavA eka vibhAgamAM tripradezika DAya che ane bIjA vibhAgamAM cAra pradezika skaMdha hAya che. dha 66 "" tihA kajjamANe egayao do paramANupoggalA, egayao paMca Satti aMge mavak'' jyAre saptapradezika kadhanA traNa vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka paramANupudgala rUpa eka vibhAga, eka paramANu pudgala rUpa khIje vibhAga ane pAMcapradezika skadharUpa trIjo vibhAga thAya che. va gAeo paramANupogAle, egayao dupaesie khaMdhe, egayao cauppaelie khaMdhe mavai" athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga, dvipradezika skaMdha rUpa bIje vibhAga, ane cAra pradezika kadha rUpa trIje vibhAga, A prakAranA traNu vibhAgeAmAM te vibhakta thaI jAya che. " ahavA - egayao pa mANupoggale, egayao do tippaesiyA khaMdhA bhavaMti " athavA eka vibhAgamAM paramANu pudgala ane bAkInA banne vibhAgeAmAM tripradezika e che hAya che. ahavAegayao do duppaesiyA khaMdhA bhavaMti, egayao tippaesie khaMdhe bhavai " athavA dvipradezika skaMdha rUpa e vibhAga ane tripradezika kadha rUpa eka vibhAga, A prakAranA traNa vibhAgeAmAM te vibhakata thaI jAya che. cauhA kajjamANe egayao tini paramANuvogAlA, egayao cappaesie khaMdhe bhavai ' jyAre te saptapradezika skadhane cAra vibhAgeAmAM vibhakata karavAmAM AAve che, tyAre eka eka paramANupudgala rUpa traNa bhAge ane cAra pradezika skaMdha rUpa eka bhAgamAM te vibhakata thaI jAya che. Da aDavA - egayao do paramANu pogalA, egayao duppaesie khaMdhe, egayao tippaesie khaMdhe bhavai athavA eka eka paramANupudgalavALA e vibhAgA, e pradezavALA eka smudha ane tripradezika skaMdha, A prakAranA cAra vibhAge paDe che. aA-pAyo paramANupoggale, egayao tinni duppaesiyA, khadhA bhavaMti ,, athavA eka pu mANu pudgalavALA eka vibhAga ane dvipradezika traNa skaMdha rUpa traNa vibhAgAmAM te vibhakata thaI jAya che. "" zrI bhagavatI sUtra : 10 dr " paMcahA kajjamANe egayao cattAri paramANupaggalA, egayaA tippaesie khaMve bhavai " ', saptapradezika skaMdhane jyAre pAMca vibhAgAmAM vibhakata karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA cAra vibhAga ane tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga, A prakAranA cAra vibhAgA thaI ahavA -- egayao tini paramANuyoggalA, egayao do duppaesiyA 66 nAya che. 6 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaMdhA mavatti" athavA eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAga ane videzika che dha rUpa be vibhAgo maLIne kula pAMca vibhAgamAM te vibha. kata thaI jAya che. "chaThTha jamAne vAcako vaMra varamALurA , nAgo crofig haM ma" jyAre saptapradezika skaMdha cha vibhAgamAM vibhakata karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA pAMca vibhAge ane dipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga, A prakAre cha vibhAgo thaI jAya che. sattA ja kamANe paramANu po mavaMti" jyAre saptaprAdezika skaMdhane sAta vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA sAta vibhAgamAM te skaMdha vibhakata thaI jAya che. gautamasvAmIne prazna-"ba mane ! paramANupomA puchA" he bhagavana! ATha paramANu pudgalene jyAre parasparanI sAthe saMyoga thAya che, tyAre temanA saMgathI kaI vastu utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA !" he gautama! "akruti ma" ATha paramANu yudgalene eka bIjA sAthe soga thavAthI ATha pradezika eka sakaMdha bane che. "nAra Tu jhamAne pAmagorche, pAcamo satta paNi haM mArU" jyAre A aSTapradezika skaMdhanA vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre te be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta athavA ATha vibhAgamAM vibhakta thaI jAya che. jyAre tenA be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che ane bIjo vibhAga saptapradezika skaMdha rUpa hoya che. " havA-guo supatig vadhe, vALo chaqNaviNa have manag" athavA eka bhAga Dhipradezika skaMdha rUpa hoya che ane bIjo bhAga cha pradezika skaMdharUpa hoya che. "davA no vizvAsa vadhe, ghanazo vaMggNA vaMde maathavA eka bhAga tripradezika skaMdha rUpa hoya che ane bIjo bhAga pAMca pradezika skaMdha rUpa hoya che. "garavA lo 23qhig raMdhA mavati" athavA cAra cAra pradezika be skaMdha rU5 be vibhAgo paNa saMbhavI zake che. "tti ja maLe uno ro pharamANaparA , gjo chA5siha vize mArU" jyAre aSTapradezika skaMdhane traNa vibhAgamAM vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre tenA traNa vibhAge A prakAranA saMbhavI zake che-eka eka paramANu pudgalavALA be vibhAgo ane cha pradezika skaMdha rUpa trIje vibhAga "Ava-jAzo paramANuvonche, jANo suprakig , gn wafaNa vadhe avara" athavA eka paramANupudgala rUpa eka vibhAga, dvidezika skaMdha rUpa bIje vibhAga ane paMca pradezika dha rUpa trIjo vibhAga paNa saMbhavI zake che. "gavA gro paramANuronche, grjo tidhvatig vaMdhe, cazo ra3upatti vadhe avara" athavA-eka paramANu pudagala rUpa eka vibhAga, vipradezika skaMdha rUpa bIjo vibhAga ane cAre zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradezika sakaMdha rUpa trIjo vibhAga paNa saMbhavI zake che "gAvA-pAyo supiyA ghaMghA, jAgo gharagrap " athavA be Dhipradezika skaMdha rUpa be vibhAgo ane cAra pradezika skaMdha rUpa eka vibhAga paNa saMbhavI zake che. "kUvA-unyamo supati caM uno to vizvAsa vadhA ma"i athavA coka vibhAgamAM kripradezika eka aMdha ane bAkInA be vibhAgamAM tripradezika be skaMdha paNa saMbhavI zake che. "23Na janamALe - ca signi paramANuNoDhA, ghasavo ujAsA , mArU" jyAre aSTa pradezika skaMdhanA cAra vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre te cAra vibhAge A prakAranA saMbhavI zake che-eka eka paramANu yudgalavALA traNa vibhAge ane paMcapradezika skaMdha rUpa eka vibhAga saMbhavI zake che. "hA" athavA-"nayamo rogni paramANu , jo huugg a gyo 3ufaNa vadhe avarU" eka eka paramANu yudala rU5 be vibhAga, dvipra. zika kapa rUpa eka vibhAga ane cAra pradezika skaMdha rUpa eka vibhAga paNa saMbhavI zake che. "hA" athavA "jayazo to paramANumA , icako sa ripUra avaMti" eka eka paramANu yugala rUpa be vibhAgo ane tripradezika be kaMdha rUpa be vibhAge paNa saMbhavI zake che. "gAprmaannupoggle, egayo do duppaesiyA khaMdhA, egayao tippaesie hiM mArU" athavA eka paramANu pudgalavALe eka vibhAga, ddhipradezika be skaMdha rUpa be vibhAga ane tripradezika eka kaMdha rUpa eka vibhAga, A prakAranA cAra vibhAge paNa saMbhavI zake che. "aphavA vAri TupUpiyA havA mavaMti" athavA Dhipradezika cAra kaMdha rU5 cAra vibhAgo paNa saMbhavI zake che. "paMcahA kajjamANe, egayao cattAri paramANupoggalA, egayao cuppetti che mAru" te aSTapradezika skaMdhanA jyAre pAMca vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA cAra vibhAga ane cAra prAdezika eka kaMdha rUpa eka vibhAga, A prakAre pAMca vibhAga thAya che. " ahavA-egayao tinni paramANupAgalA, egayao duppaesie, egayao tippa. fsara pe maraNa" athavA eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAga, eka dvipradezika rakaMdha rUpa eka vibhAga ane tripradezika eka aMdha rUpa eka vibhAga, A prakAre pAMca vibhAge thAya che. "gaNavA-gyo ro mAnujonArA, pujAco tiji sucpaNA mavaMta" athavA eka eka paramANu pulavALA be vibhAgo ane traNa tripadezika kaMdha rU5 traNa vibhAge thAya che. "I wjhamALe paramANunAmA, jayo tivAda have mArU" te aSTapradezika rakadhanA jyAre cha vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pudgala paramANuvALA pAMca vibhAga ane tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "javA pAmI rAri paramANurogANA, pa zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ co to dupasiyA vaghA ati '' athavA eka eka paramANu pudgalavALA cAra vibhAge ane dvipradezika e kIdha rUpa bIjA e vibhAge thAya che. 66 sattA kajJamANe egayao cha paramANupoggalA, egayao duppaesie khaMdhe ' marU '' jyAre te aSTapradezika kadhanA sAta vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA cha vibhAge ane dvipradezika eka smudha rUpa eka vibhAga thAya che. aTTahA kajjamA aTTha paramANupogAlA bhavaMti " jyAre te aSTapradezika kadhanA ATha vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA ATha vibhAgeAmAM te skaMdha vibhakta thai jAya che. gautama svAmIne prazna- nava mane ! puchA bhagavan! nava paramANu yuddhe jyAre eka bIjAnI sAthe maLI jAya che, tyAre temanA sa'cegathI kaI vastu utpanna thAya che. mAnuo hai mahAvIra prabhunA uttara-' goyamA ! ' hai gautama ! huM jAva navavihA jainaiti " nava paramANu yugalA jyAre ekarUpa thAya che, tyAre nava pradezika ska'dha utpanna thAya che. te nava pradezika skaMdha jyAre vibhakata thAya che, tyAre tenA e, traNa, cAra, pAMca cha, sAta, ATha athavA nava vibhAge thaI jAya che. va duhA kajjamANe egayao paramANupogale, egayao anutpaesie khaMdheM mar '' jayAre A aSTapradezika smudhanA be bhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka vibhAgamAM eka paramANu puddagala hoya che ane bIjA vibhAgamAM eka aSTapradezika ska'dha hAya che, je va o saMcAre huM nAva aA-catro ekhie khaMdhe, egayaoM paMcapaesie khaMdhe bhavai " A prakAranA abhilApa krama anusAra eka eka pradezanI vRddhi karIne nIcenA vikalpa pantanA badhA vikAnuM kathana thavu joie-" athavA eka vibhAgamAM cAra pradezika eka skaMdha ane bIjA vibhAgamAM eka pAMca pradezika skaMdha hAya che, " tihA kajjamANe egayao do paramANupoggalA, egayao sattaSaesie khaMdhe avak " A nava pradezika skaMdhanA jayAre traNa vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu puxlavALA e vibhAgeA ane satapradezika ska'dha rUpa eka vibhAga thAya che. " gA-pAyo paramANuvo che, yo yuvali, pAyo jIvatta kSetre mak '' athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga, dvipraphrezika kadha rUpa eka vibhAga ane cha pradezika 'dha rUpa eka vibhAga thAya che. 8 ahavA - egayao paramANupoggale, egayao tippae sie khaMdhe, egayao laMca paddhita varSe mak" athA eka paramANu pudgalavALA eka vibhAga, tripradezika skaMdha rUpa khInne vibhAga ane pAMca pradezika ska`dha rUpa trIne vibhAga thAya che. . ahavA - egayao paramANupoggale, egayao do caupapasiyA zrI bhagavatI sUtra : 10 d' 9 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ liMkA avaMti" athavA eka paramANu pula rUpa eka vibhAga, ane cAra cAra pradezevALA be ka rUpa be vibhAgo thAya che. "havA-prAyo duppaesie khaMdhe, egayao tippaesie khaMdhe, egayao cauppaesie khaMdhe bhavai " athavA Dhipradezika eka kaMdha rUpa eka vibhAga, tripradezika eka kaMdha rUpa bIje vibhAga ane cAra pradezika eka skaMdha trIjo vibhAga thAya che. "maravA-ritri sivAriyA raMdhA avaMti" athavA traNa videzika kapa rUpa traNa vibhAga thAya che. jarA mALe pajayago ritri paramANumAstra, pAcho Avapatig vadhe ma" jyAre te nava pradezika kaMdhanA cAra vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA traNa vibhAge ane chapradezika eka skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "gag-gnyo te paramANupaurNA, caNo duSpariNa have paMkSiNa dhaMdhe mavara" athavA eka eka paramANu pulavALA be vibhAge, ddhipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane pAMca pradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "gavA-unyo ho paramANupoggalA, egayao tippaesie khadhe, egayao cauppaesie khaMdhe bhava" athavA eka eka pula paramANuvALA be vibhAge, eka tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane cAra pradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "agA-co majuvom, gyo to phuvati vadhA, jascvahiM haM mavavuM" athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga, kripradezika be skaMdha rUpa be vibhAge, ane cAra pradezika AMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "adalA-gro gharamagvo, pAcako suqutA , gro to silicA ghaMgha mayaMti" athavA eka paramANu pula rUpa eka vibhAga, eka Dhipradezika kaMdha rUpa eka vibhAga ane tripradezika be skaMdha rU5 be vibhAge thAya che. "gAvA-pUjaco tiji suNapariyA dhaMdhA, jayo tipatti vize mavA" athavA ddhipradezika traNa skaMdha rUpa traNa vibhAgo ane tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "hA mALe pAco vAri paramANujArA, gAmo para je mava" te navapradezika kaMdhanA jyAre pAMca vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pukalaparamANavALA cAra vibhAga ane pAMcapradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. " ahavA-pagayaoM tinni paramANupogAlA, egayao duppaesie khaMdhe, egayao rAvapatti para mapha" athavA eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAga, eka ddhipradezika skaMdha ane eka cAra pradezika dha thAya che. "yahavA-pa zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca sinina paramANuoLA, cazo to taqgfNA dhaMdhA mayaMti" athavA eka eka paramANu pulavALA traNa vibhAga ane tripradezika be skaMdha rUpa be vibhAgo thAya che. "aphavA gharo to paramANuLa, cazo ? suvicA vaMdhA, ijayo ticgurug " athavA eka eka paramANu yudgala rU5 be vibhAga, ddhipradezika be rakaMdha rU5 be vibhAga ane tripradezika eka skadha rUpa eka vibhAga thAya che. "avA-cago paramANupare, unyo pattAri tuSArayA dhaMdhA mavati" athavA eka paramANu pula rUpa eka vibhAga ane dvipadezika cAra kaMdha rUpa cAra vibhAge thAya che. " kajjamANe egayo paMcaparamANu pogagalA, egayao ca uppaesie khaMdhe bhava" te nava pradezika skaMdhanA jyAre cha vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA pAMca vibhAge ane eka cAra pradezika skaMdha rUpe eka vibhAga thAya che. " nA-jAgo cari paramANujArA, jAgo tuqgfaNa aMdhe, jaya tiqfNA ma " athavA eka eka paramANu palavALA cAra vibhAga, ddhipradezika eka kaMdharUpa eka vibhAga ane trima dezika eka skadha rUpa eka vibhAga thAya che. "AhavA-go sirina - mAnujA , jayo sirina supariyA vaMdhA mayaMti" athavA eka eka paramANu pulavALA traNa vibhAge ane dvidezika traNa skaMdha rUpa traNa vibhAge thAya che. sattahIM ja maLe ja che paramANujArA, pAyo vizvAsa vadhe mArU" te nava pradezika kaMdhanA jyAre sAta vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA cha vibhAge ane tripradezika eka skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "avA-gyo vaMra mAguvAhA, grga so TuriyA dhaMdhA mayaMti" athavA eka eka paramANu pulavALA pAMca vibhAga ane dvipadezika be skaMdharUpa be vibhAgo thAya che. "mahA kajjamANe egayao satta paramANupoggalA, egayao duppaesie khaMdhe bhavaha" te nava pradezika skaMdhane jayAre ATha vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu yuddalavALA sAta vibhAge ane dvidezika eka sakaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "nA mALe nava vAmAnujArA hRvaMti" te nava prAdezika dhanA jyAre nava vibhAge karAya che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA navavibhAgamAM te sakaMdha vibhakta thaI jAya che. gautama svAmIne prazna-"sa mare! paramaUTTImAthA gchA " he bhagavana! jyAre dasa paramANu yudragale eka bIjA sAthe maLI jAya che, tyAre kaI vastu utpanna thAya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 11 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"jAva tuphA jJamALe jo vajuvon, gvazo ttavAri vadhe mAru" he gautama ! jyAre dasa paramANu pudgale eka bIjA sAthe maLI jAya che, tyAre temanA saMyogathI eka dasapradezika skaMdha utpanna thAya che. jyAre tenA vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre be. traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava athavA dasa vibhAgo thaI zake che. jyAre tenA be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre tenA eka vibhAgamAM eka paramANu yudvala hoya che ane bIjA vibhAgamAM nava pradezevALa eka kapa hoya che. "avA-gmyo duSkRtti , jayago ap ggg vaMde mAru" athavA eka bhAga kripradezika skaMdha rUpa hoya che ane bIjo bhAga aSTaprade. zika skadharUpa hoya che. "gha' pada saMcArecAra gAMva gAvA so para pap. zivA ghaMghA avaMti" A krame pUrvokta paddhati pramANe eka eka pradezanI vRddhi karIne bAkInA traNa vikalpa paNa banAvI levA joIe chelle vikalpa A pramANe banaze-" athavA pAMcapradezika be rakaMdha rUpa be vibhAgomAM te dasapradezika sakaMdha vibhakta tha ya che. "ti kamANe hAco ro paramANu joDhA, gyo ati viMdhe, mAda" te dasa pradezika skaMdhanA jyAre traNa vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pudgala paramANuvALA be vibhAga ane eka aSTa pradezika skaMdharUpa eka vibhAga thAya che. "gaegyo paramANupoggale egayao duppaesie khaMdhe egayao sattappaesie khaMdhe mAru" athavA eka paramANu pudgalavaLio eka vibhAga, dvipadezika eka kaMdharUpa bIje vibhAga ane sasapradezika eka kaMdharUpa trIje vibhAga thAya che. ahavA-egayao paramANupoggale, egayao tippaesie khaMdhe bhavai, egayao chppegi haM ' athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga, tripradezika skaMdha rUpa bIje vibhAga ane chapradezika skaMdha rUpa trIjo vibhAga thAya che. " ahayA-egayao paramANupoggale, egayao cauppaesie, egayao paMca paesie viMdhe mavaDu" athavA eka paramANu yudgala rU5 vibhAga, cAra pradezika skaMdha. rUpa be vibhAga ane pAMca pradezika skaMdharUpa trIje vibhAga bane che. "AhavApraya Tuvatig ve mavaDuM, pAyo ro ra3parivA, vaMdhA avaMti" athavA kripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane cAra prAdezika be skaMdha rUpa be vibhAga thAya che. "avA-pUjAgo ro rivariyA raMdhA mavaMti, pAyo 23vasiSa vaMdhe mavarU" athavA be videzika skaMdha rUpa be vibhAgo ane cAra pradezika eka skaMdha rU5 trIjo vibhAga thAya che. " jAmALe gyo vini paramANumA, jayago parAvalig ache ma" jayAre te zrI bhagavatI sUtraH 10 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa pradezika skaMdhanA cAra vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pugalavALA traNa vibhAge ane saptapradezika dha rUpa eka vibhAga thAya chaeN. ahavA-pagayao do paramANupeoggalA, egayao duppaesie khaMdhe, egao chappaesie khaMdhe bhavai athavA eka eka paramANu pudgala rUpa e vibhAga, dvipradezika eka sphadha rUpa trIjo vibhAga ane chapradezika spadha rUpa ceAthe vibhAga thAya che. " avA-U~cao ddo paramANupe mahA, egayao tiSapasie khaMdhe, egayao paMcapaesie khaMdhe, bhavai ,, athavA 66 dd ahavA eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAge, tripradezaka dha rUpa eka vibhAga ane pAMca pradezika kadha rUpa eka vibhAga thAya che, pAyo o paramANupenachA, vAco to paLattiyA 'dhA mavRtti" athavA eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAge, ane cAra pradezika e skaMdha rUpa e vibhAgA thAya che. brA-co paramANuvAle, gayao duppasie pAyo timira, vAcako cannati varSe ma" athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga, dvipradezika kadha rUpa khInne vibhAga, tripradezika skaMdharUpa trIjo vibhAga ane cAra prazika koMdharUpa ceAthA vibhAga thAya che, ahavA - egayao paramANupoggale, egayao tini tippaesiyA saMdhA bhavati " athavA eka paramANu pudgalavALA eka vibhAga ane traNa tripradezika skaMdha rUpa traNa vibhAga cAya che. " vA-catro ttinni duppaliyA gaMdhA, rAthaze ra3vakSipa ve maSar " athavA dvipradezika traNa kadharUpa traNa vibhAge ane cAra pradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. 66 # ahavA - egayao do duppaesiyA khaMdhA, egayao do tippaesiyA khaMdhA vRtti " athavA dvipradezika e skaMdharUpa e vibhAge ane tripradezika e skaMdha rUpa e vibhAgeA thAya che. * vaMvAthAmALe co vattari paramANupApA, pAyo vidvaSe ak ' te daza pradezika kadhanA jyAre pAMca vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka paramANu pugalavALA cAra vibhAgA ane cha pradezika eka kapa rUpa eka vibhAga thAya che. k ahacAegayao tinni paramANupoggalA, egayao duSpapasie khaMdhe bhavai, egayao paMca esie khaMdhe bhavai athavA eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAge, dvipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane pAMca pradezika smudha rUpa eka vibhAga ane che. Da ahavA - egayao tini paramANupoggalA, egayao tippaesie, egao upasie khaMdhe bhavai athavA eka eka pudgala paramANuvALA traNa vibhAga, tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane cAra pradezika kaparUpa ,, zrI bhagavatI sUtra : 10 z 13 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vibhAga thAya che. "agA-co ro gharamANuvArA, ghanazo supasira he mavarU, caro ro sivAliyA hiMyA avaMti" athavA eka eka paramANu pulavALA be vibhAge, ddhipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane tripradezika be skepa rUpa be vibhAgo paDI jAya che. "aSA-unyamo - mANupoggale egayao tinni dupparasiyA saMdhA, egayao tippaesie khaMdhe bhava" athavA eka paramANu yuddalarUpa eka vibhAga, traNa dvipradezika skaMdha rUpa traNa vibhAga ane tripradezika eka skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "pravA kudaggfzA vAMdhA, mayaMti" athavA dvipadezika pAMca skaMdha rUpa pAMca vibhAgo thAya che. "chaThThA mALe ghaNo ja paramANugoLA, gharaco ura pati viMdhe mara" dasa pradezika kaMdhane jyAre cha vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA pAMca vibhAge ane pAMca prAdezika eka kaMdha rUpa chaThTho vibhAga thAya che. "agvA-jANo rAri paramANupoggalA, egayao duppaesie khaMdhe, egayao caupparasie khaMdhe bhava" athavA eka eka paramANu yudgala rUpa cAra vibhAga, ddhipradezika skaya rU5 eka vibhAga ane cAra pradezika skaMdha rU5 eka vibhAga thAya che. "AhavAegyo cattAri paramANupoggalA, egayao do tippaesiyA khaMdhA bhavaMti" athavA eka eka paramANu pulavALA cAra vibhAge ane tripradezika be skaMdha rUpa be vibhAge thAya che. "kahavA-pujAco uttagni paramANuvA , paga sucupaNA dhaMdhA, camo sidaqug " athavA eka eka para mANu pulavALA traNa vibhAge, be dvidezika AMdha rUpa be vibhAge ane eka tripradezika dha rUpa eka vibhAga thAya che. "garavA-yamo gharajANujA , caNo vAra sughalayA ghaMghA avaMti" athavA eka eka paramANu pudgalavALA be vibhAge ane dvipradezika cAra skaMdha rUpa cAra vibhAgo thAya che. "sattA ramAne pAyo che paramANujA , prAyo yug haM mArU" dasa pradezi skaMdhanA jyAre sAta vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA cha vibhAgo ane eka cAra pradezika sakaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "AhavA-ujAgo vaMza paramANu vor, gya go Tu vasiSa, gyo tiraNa mapha" athavA eka eka paramANu pudgalavALA pAMca vibhAga, dvipradezika eka skaMdha rUpa eka vibhAga ane tripradezika sakadha rUpa eka vibhAga thAya che. "AhavA- go rAri vAnagojA, jAgo rAtri suriyA vaMzA avaM"i athavA eka zrI bhagavatI sUtra : 10 1. 4 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka paramANu pulavALA cAra vibhAgo ane dvidezika traNa skaMdha rUpa traNa vibhAge thAya che. "ahA gALe ghAvo sara rAmAnujA , go pikSiNa vadhe mAru" te dasa pradezika audhanA jyAre ATha vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pulavALA sAta vibhAga ane tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "gAvA-vago uttama guNor, gyo ro phudaugfsarA sarva avaMti" athavA eka eka paramANu pudgalavALA 6 bhAgo ane dvidezika be rakaMdha rUpa bIjA be vibhAgo thAya che. " navahA kajjamANe egayao adu paramANupoggalA, egayao duppaesie khaMghe avarU" te dasa pradezika kaMdhanA jyAre nava vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka pula paramANavALA ATha vibhAga ane kripradezika eka eka vibhAga thAya che. "hA mALe vAgyA mati" jyAre te dasa pradezika dhanA dasa vibhAgo karavAmAM Ave che tyAre dase vibhAgamAM eka eka paramANu yudvala hoya che. gautama svAmIne prazna-" jJA mate ! paramANuvAthI pAco sahati, gro pittA jiM mAra?" he bhagavan! saMkhyAta paramANu pudgale jyAre eka bIjA sAthe maLI jAya che, tyAre temanA saMgathI zuM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA ! saMjJANira vaMdhe " he gautama! jyAre saMkhyA paramANu pule eka bIjA sAthe maLI jAya che, tyAre temanA sAgathI saMkhyAta pradezI eka skaMdha utpanna thAya che. "he mika7mANe suhA ki vAra rasaET vi saMjJA ki =" A saMkhyAta pradeza skaMdhanA jyAre vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava, dasa athavA saMkhyAta vibhAgomAM te vibhakta thaI jAya che. "suhA zAkALe ghAvo mANA che, jANo saMjJApA vaMde mArU" jayAre te saMkhyAta pradeza skaMdhanA be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka bhAgamAM eka paramANupugala ane bIjA bhAgamAM saMkhyAta pradezI eka skadha heAya che. "vA-ujAgo dakSiNa dhaMdhe, pAro saMpatti vize mArU" athavA dvipradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane saMkhyAta pradeza sakadha rUpa bIje vibhAga thAya che, "pa gadattA prAyo tticgurNag, gyo saMgApati vaMde mApha" athavA tripradezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane saMkhyAta pradezI AMdha rUpa bIje vibhAga thAya che. " evaM jAva ahavA-egayo dasa paesie khaMghe bhavai, egayao saMkhejjapaesie have mApha', A pUrvokta paddhati anusAra pahelA vibhAgamAM eka eka prade zrI bhagavatI sUtra : 10 15 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zanI vRddhi karatAM bAkInA vikalpe A pramANe khanaze-athavA eka bhAgamAM cAra pradezika skaMdha ane bIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI spaSa hAya che. athavA eka bhAgamAM pAMca pradezI skaMdha ane khIjA bhAgamAM saMkhyAta pradezI skaMdha hoya che. athavA eka bhAgamAM cha pradezI dha ane bIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI skadha hAya che athavA eka bhAgamAM sAta pradezI skadha ane bIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI kA~dha hoya che athavA eka bhAgamAM ATha pradezika skaMdha ane khIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI spadha hoya che. athavA eka bhAgamAM nava pradezika kadha ane khIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI eka dha DAya che. athavA eka bhAgamAM dasa pradezika kadha ane khIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI kadha haiAya che. ahavA do saMkhejjapaesiyA saMdhA bhavaMti " athavA e sakhyAta pradezI spadhA rUpe paNa te skaMdha vibhakta thaI jAya che. " tihA kajamANe egayao do paramANupoggalA, egayao saMkhejjapaesie ye magara " te sakhyAta pradezI ka MdhanA jyAre traNa vibhAgA karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAgo ane sakhyAta pradezI kadha rUpa trIjo vibhAga thAya che. 8 ahavA egayao paramANupoggale, vAyae tuvattip vadhe, vAcako saMlepsa lin vaye magapha" athavA eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA vibhAgamAM dvipradezika kadha ane trIjA vibhAgamAM sakhyAta pradezI koMdha DrAya che, 8 ahavA - egayao prmaannupozaNe, hAco siti vadhe, pAco saMghe pati vadhe, athavA vibhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA vibhAgamAM tripradezika skaMdha ane trIjA vibhAgamAM sakhyAta pradezI smudha hAya che. " va lAca-gAnAna yao paramANupogale, egayao dasapaesie khaMghe bhavai, egayao saMkhejjapaesie khaMdhe bhavai " eja pramANe khIjA vibhAgamAM eka eka pradezanI vRddhi karavAthI khAkInA vikalpe A pramANe anaze-athavA eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA vibhAgamAM cAra pradezika skaMdha ane trIjA vibhAgamAM sakhyAta pradezI ka"dha hAya che. athavA-eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA vibhAgamAM pAMca pradezika ane trIjA vibhAgamAM sakhyAta pradezI hAya che. athavA--eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA vibhAgamAM che pradezika kadha ane trIjA vibhAgamAM sakhyAta pradezI smudha hoya che, athavA eka bhAgamAM eka paramANu pudgala, bIjA bhAgamAM sAta pradezika skaMdha ane trIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI kapa DAya che. athavA eka bhAgamAM eka paramANu pudgala, bIjA bhAgamAM ATha pradezika skadha ane trIjA bhAgamAM sukhyAta pradezI skaMdha DAya che. athavA eka bhAgamAM eka paramANu pudgala, khIjA bhAgamAM nava pradezika kadha ane trIjA bhAgamAM sabmAta pradezI sudha hAya che. athavA eka bhAgamAM eka paramANu puga, khIjAmAM dasa pradezika dha skaMdha ane trIjA bhAgamAM sakhyAta pradezI kaMdha hAya che. " gA-co zrI bhagavatI sUtra : 10 16 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramANu temaNe, - yo to saMle pattiyA veMdhA mayaMti " athavA eka bhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che ane bAkInA be bhAgamAM sakhyAta pradezI e skaMdha DAya che. 4 ahavA - egayao duppaesie khaMdhe, egayao do saMkhejjaparasiyA nAmavRtti " athavA dvidezika skaMdha rUpa eka vibhAga ane sakhyAta pradezI e skaMdha rUpa e vibhAga paDe che. "va' nAtra mA-pAyo savaduSit vadhe, calo to saMnne paliyA veMdhA mayaMti " A pUrvokta paddhati anusAra pahelA vibhAgamAM eka eka pradezanI vRddhi karavAthI khAkInA vikalpe| A pramANe ane che-athavA ekabhAgamAM tripradezika saMdha ane bAkInA e bhAgeAmAM sakhyAta pradezI e skaMdha hAya che. athavA eka bhAgamAM cAra pradezika kadha ane bAkInA e bhAgeAmAM sakhyAta pradezI e kadha hAya che. athavA eka bhAgamAM pAMca pradezI eka 'dha ane khAkInA e bhAgAmAM sakhyAta pradezI e smudha hAya che. athavA eka bhAgamAM cha pradezika eka skaMdha ane bAkInA e bhAgAmAM sakhyAta pradezI e skaMdha hAya che. athavA eka bhAgamAM sAta pradezika eka skaMdha ane bAkInA e bhAgeAmAM sakhyAta pradezI be sudha hAya che athavA eka bhAgamAM aSTaprade zika eka kadha ane khIjA be bhAgeAmAM sakhyAta pradezI e skaMdha hoya che. athavA eka bhAgamAM nava pradezika eka skaMdha ane bAkInA e bhAgeAmAM sakhyAta pradezI e skadha hoya che. athavA eka bhAgamAM dasa pradezika eka dha hAya che ane bAkInA e bhAgAmAM sakhyAta pradezI e kadha hAya che. aA tanni saMAgavattiyA baMdhA mayaMti " athavA traNe vibhAgeA traNa sakhyAta pradezI kA rUpa hAya che. '' ' 19 (( "ca uhA kajjamANe egayao tinni paramANuvoggalA, egayao saMkhejjapaesie varSa mavad " te sakhyAta pradezI skaMdhanA jyAre cAra vibhAgA karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAge ane sakhyAta pradezI eka kapa rUpa ceAtheA vibhAga thAya che. " prajJA-coro paramANu pogalA, egayao duppaesie khaMdhe, egayao saMkhejjapae sie khaMdhe bhavai ' athavA eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAgA, dvipradezika eka spadha ane sa`khyAta pradezI eka kadha, A prakAranA cAra vibhAgA thAya che. ahavA - egayao do paramANupoggalA, egayao tippaesie khaMdhe, egayao saMkhejjapa sie khaMdhe bhavai ' athavA eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAgA, tripradezika eka skadha rUpa trIjo vibhAga ane sakhyAta pradezI kadha rUpa ceAthA vibhAga thAya che. " va' gAya aThyA-co to paramANu poggalA, egayao dasa papa sie, egayao saMkhejjapaesie khaMdhe bhavai " A pUrvokata paddhati anusAra trIjA vibhAgamAM eka eka pradezanI vRddhi karavI ane khAkInA vibhAgeA pahelAnA vibhAga pramANe ja samajI levA A rIte khIjA sAta vikA banaze jema ke-athavA eka eka paramANu pudgalavALA e vibhAgeA, cAra, pAMca, cha, srAta ATha athavA nava pradezavALA eka skadha rUpa trIjo vibhAga ane sakhyAta pradezI smudha rUpa ceAthA vibhAga thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 dd 17 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA eka eka paramANu pudgalavALA be vibhAga, dasa pradezika skaMdha rUpa trI vibhAga ane saMkhyAta pradeza skaMdha rUpa vibhAga thAya che. "ahavA egayao do paramANupoggalA, egayo do saMkhejjapaesiyA khaMdhA bhavaMti " athavA eka eka paramANu yudgalavALA be vibhAga ane saMkhyAta pradezI be kaMdharUpa bIjA be vibhAgo thAya che, " paramANuvo , guLo kuvati, vizo to laMkApatiyA dhaMdhA avaMti" athavA eka paramANapudgalavALe pahele vibhAga, ddhipradezika eka skaMdha rUpa bIje vibhAga ane saMkhyAtapradezI skaMdharUpa trIjA ane ce vibhAga bane che, " ahavA egayao paramANupogAle, egayao dasapaesie khaMghe, egayao do saMkhejja guriyA vaMdhA avaMti" athavA-eka bhAgamAM eka paramANu pudgala, bIjA bhAgamAM tripradezika athavA cAra pradezika, athavA pAMca pradezika, athavA cha pradezika, athavA sAta pradezika, athavA ATha pradezika athavA nava pradezika kaMdha, ane trIjA ane cothA vibhAgamAM be saMkhyAta pradezI dha heya che, athavA eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala, bIjA vibhAgamAM dasa prade. zika eka kaMdha ane bAkInA be vibhAgomAM saMkhyAta pradethI be skaMdha hoya che, "gaNavA-pAyo tamAku, pAco ri isaMgaNiyA dhaMdhA avaMti" athavA eka paramANu pudgala rUpa eka vibhAga ane traNa saMkhyAta pradezI skaMdha rUpa traNa vibhAge thAya che, "gAvo-Tcako supurA viSe gmo ritri sAvariyA vadha mavaMti" athavA eka bhAgamAM dvipradezika eka skaMdha hoya che ane bAkInA traNa bhAge traNa saMkhyAta pradezI skaMdha 35 hoya che, "vAva avA-pAyo gggg, gmyamo rijha saMjJagutiyA raMdhA avaMti" athavA-eka bhAgamAM eka tripradezika, cAra pradezika, pAMca pradezika, cha pradezika, sAta pradezika, ATha pradezika ke nava pradezika kaMdha hoya che ane bAkInA traNa vibhAgo traNa saMkhyAta pradezI kaMdha rUpa hoya che. athavA eka bhAgamAM dasa pradezika skaMdha hoya che ane bAkInA traNa bhAgamAM saMkhyAta pradezI traNa ka rUpa hoya che, "AhavA-cattara saMjJAtivA viMdhA mayaMtti" athavA cAre vibhAga saMkhyAta pradezI cAra skaMdha rUpa paNa hoya che. "gvaM ggk #me paMcanasaMjogo vi mALiyo kAva nAno" A pUrvokta paddhati anusAra saMkhyAta pradeza skaMdhanA pAMca vibhAge, cha vibhAge, sAta vibhAga, ATha vibhAgo ane nava vibhAge pADavAmAM Ave tyAre je vika9pa bane che, temanuM kathana paNa thavuM joIe. "dasahA kajjamANe egayao nava paramANupoggalA, egayao saMkhejjapaesie hiM mArU" te saMkhyAta pradezI skaMdhanA jyAre dasa vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu putalavALA nava vibhAgo ane saMkhyAta pradezI zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka kapa rUpa dasama vibhAga thAya che. "aphavA para ja umagr, unyo duSausara, pAmo hasavdas PvaSe mApha" athavA eka eka paramANu pudgalavALA ATha vibhAge, dvipradezika eka skaMdha rUpa eka vibhAga ane saMkhyAta pradezI skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "gur vi go pUrAvo sAva " A krame bAkInA vikalpo paNa banAvI zakAya che. dareka vikalpanA navamAM vibhAgamAM eka eka pradezanI vRddhi karIne bAkInA vikalapi banAvI zakAya che. jema ke...athavA eka eka paramANu pudgalavALA ATha vibhAge, traNa-cAra-pAMca-cha-sAta-ATha athavA nava pradezovALA skadha rU5 navame vibhAga ane saMkhyAta pradeza skaMdha rUpa dasamo vibhAga thAya che. "ahavA-egayao dasapaemie khaMdhe, egayao naya saMkhejjapaesiyA khaMdhA bhavaMti" athavA dasapradezika dha rUpa eka vibhAga thAya che ane saMkhyAta pradezI nava skaMdha rUpa nava vibhAge thAya che. "ahuvA- saM paracA vidhA avaMti" athavA saMkhyAta pradezovALA dasa sakaMdha rU5 dasa vibhAge paNa thaI zake che. "laMga #sjhamALe saMvedanA paramANuvADhA mayaMti " te saMkhyAta pradeza skaMdhanA jyAre saMkhyAta vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALa saMkhyAta vibhAgamAM te saka vibhakta thaI jAya che. gautama svAmIne prazna-"saMhe maMte ! paramANu kosTA cazo naguiti, jayago sAuimttA mitha? " he bhagavan! asaMkhyAta paramANu pudagale jyAre eka bIjA sAthe ekatra thAya che, tyAre zuM utpanna thAya che ? 1 mahAvIra prabhune uttara-"joyamAM ! alakanaggfaNa thaze mAru" he gautama! asaMkhyAta paramANu yudgale jyAre eka bIjA sAthe ekatrita thAya che, tyAre temanA saMgathI asaMkhyAta pradezI eka skadha utpanna thAya che. " se bhijanamANe duhA vi, jAba dasahA vi, saMkhejjahA vi, asaMkhejjahA vi kannarU" jyAre te asaMkhyAta pradeza skaMdhane vibhakta karavAmAM Ave che, tyAre tenA be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava, dasa, saMkhyAta athavA asakhyAta vibhAgo thaI zake che. "suhA zaramALa icamo paramANupo, jAgo aissigg mava" jyAre te asaMkhyAta pradeza kaMdhanA be vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre eka paramANupudgala rUpa eka vibhAga ane asaMkhyAta pradeza skaMdha rU5 bIjA vibhAgamAM te skaMdha vibhakta thaI jAya che. "kAva savA vAco rasapari che, jayo alaM vaMze mArU" athavA eka bhAgamAM be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava athavA dasa pradezevALo skaMdha hoya che ane bIjA bhAgamAM zrI bhagavatI sUtra : 10 19 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhyAta pradeza skaMdha hoya che. "mavA-naro saMparatu have, jo saMgalipa vadhe mAru" athavA eka vibhAgamAM saMkhyAta pradeza skaMdha hoya che ane bIjA vibhAgamAM asaMkhyAta pradeza skaMdha hoya che. " gaNavA-to saMvedanaggNa raMdhA manaMti " athavA be asaMkhyAta pradezI skaMdha rUpa be vibhAge thAya che. "tihA mALe hA to gharamArA, jayo maMtra jAti vaMde ma" ya re te asaMkhyAta pradeza skaMdhanA traNa vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre be vibhAgamAM eka eka paramANu pudgala hoya che ane eka vibhAgamAM asaMkhyAta pradezI eka skaMdha hoya che " savA-co pAmagon, gnyamo Tuufa, g lo a nagrfsA vaMdhe majha" athavA eka paramANu pagalavALa pahele vibhAga, dvipadezika skaMdha rUpa bIjo vibhAga ane asaMkhyAta pradezI dha rU5 trIjo vibhAga bane che. "kAva thavA-pAyo paramANumAre, pAyo sapaNag , pAcabo mAM napANi have mApha" athavA-eka bhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che, bIjA bhAgamAM traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava athavA dasa pradezevALa ka dha hoya che, ane trIjA bhAgamAM asaMkhyAta pradezo skaMdha hoya che. ahuvA-ne paramANuvonche, ne saMDAsA che te prasaMgaliza rava mava" athavA eka bhAgamAM eka paramANupudgala bIjA bhAgamAM saMkhyAta pradeza eka rakaMdha ane trIjA bhAgamAM asaMkhyAta pradezI AMdha hoya che. " ahavA egayao ege paramANupoggale, egayao do saMkhejjapaeniyA khaMdhA bhavaMti" athavA eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che ane bAkInA be vibhAgamAM asaMkhyAta pradezI be AMdha hoya che "gAvAjAgo TuvANa, co che saMvekajhApavA navA avaMti" athavA eka vibhAgamAM Dhipradezika eka skaMdha hoya che ane bAkInA banne vibhAgo asaMkhyAta pradezI be skaMdha rUpa hoya che. "gha -javA ane saMvekapaufaNa vadhe avarU, gyo to kApaliyA vaMdhA mayaMti" A pUta paddhati anusAra pahelA vibhAgamAM eka eka pradezanI vRddhi thatI jAya che, ane A prakAranA vikapa bane che-athavA eka vibhAgamAM tripradezI, athavA cAra pradezI, athavA pAMca pradezI, athavA cha pradezI, athavA sAta pradezI, athavA ATha pradezI, athavA nava pradezI athavA dasa pradezI eka skadha hoya che, ane bAkInA banne vibhAgamAM asaMkhyAta pradezI be ka hoya che. athavA-eka vibhAgamAM saMkhyAta pradezI eka sarkaMdha hoya che ane bAkInA ane vibhAgomAM asaMkhyAta pradeza be sakaMdha hoya che. "gaNavA-rinni zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvevgvavA viMdhA mayaMti" athavA asaMkhyAta pradezI traNa skaMdha rUpa traNa vibhAgomAM paNa te vibhakta thaI zake che "cauhA kajjamANe egayao tinni paramANupoggalA, egayao asNkhejjphig haM mArU" jyAre te asaMkhyAta pradezI kaMdhanA cAra vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pagalavALA traNa vibhAgo thAya che ane cothe vibhAga asaMkhyAta pradezI eka skaMdha rUpa hoya che. " jarAsaMno jJAva ravAno" eja pUrvokta paddhati anusAra catuSkasaMga, paMcakasaMga, Sakasa ga, sakasaMga, aSTakasaMga, navakasiMga ane dazakasaMganuM kathana karavuM joIe. "gg hera saMkalacarasa, navAM asaMkhejjagaM ega ahiga bhANiyavva jAva ahavA dasa asaMkhejjapapasiyA khaMdhA avaMti" saMkhyAta pradezI kaMdhanA vibhAgo viSe jevA vikalpa AgaLa batAvavAmAM AvyA che, evAM ja vikalpa asaMkhyAta pradezI sAdhanA dasa paryantanA vibhAge viSe paNa samajavA pUrvokta AlApa (vika9pa) karatAM asaMkhyAta pradezI kaMdhanA vibhAgo viSenA vikalpomAM mAtra eTalI ja vizeSatA che ke A vikalapimAM "saMkhyAta" ne badale "asaMkhyAta' padane praga kara joIe asaMkhyAta pradeza skaMdhanA 10 vibhAga viSayaka chelle vikalpa A pramANe banaze-"athavA te asaMkhyAta pradeza skaMdhanA asaM. khyAta pradezAvALA dasa skaMdha rUpa dasa vibhAgo thaI jAya che." "saMkhejjahA kajjamANe egayao saMkhejjA paramANupoggalA, egayao annapatig vadhe mavarU" te asaMkhyAta pradeza skaMdhanA jyAre saMkhyAta vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu yudgalavALA saMkhyAta vibhAgo thAya che ane asaMkhyAta pradezI eka kaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. ahavA-egayao saMkhejjA duppaesiyA khaMdhA, egayao asaMkhejjapae. faNa have ma" athavA eka eka dvipradezIka skaMdha rUpa saMkhyAta vibhAga thAya che ane asaMkhyAta pradeza eka skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. " evaM jAva-ahavA egayao saMkhejjA dasapaesiyA khaMdhA, egayao asaMkhejjapae. viNa vadhe avaMti " eja pramANe traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha athavA nava pradezavALA saMkhyAtaskaMdha hoya che ane asaMkhyAta pradezevALe eka skaMdha hoya che. athavA dasapradezika saMkhyAta che ane asaMkhyAta pradezI eka skaMdha hoya che. "ahavA-pAca saMvinA aMtijJAAriyA hiMdhA, Tjago kavipatti vize mArU" athavA saMkhyAta pradezovALA saMkhyAta karka ane asaMkhyAta pradeza eka skadha hoya che. "aphavA sAcasekannapariyA rajA mayaMtiathavA te asaMkhyAta pradezI skaMdha asaMkhyAta pradezovALA saMkhyAta skamAM vibhakata thaI jAya che. "asaMviThThA vALAnA kalekanA gharamANunA avaMti" jyAre te asaMkhyAta pradeza skaMdhanA asaMkhyAta vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu yudgalavALA asaMkhyAta vibhAgomAM te skaMdha vibhakta thaI jAya che, zrI bhagavatI sUtra : 10 2 1 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"DatALa maMte ! magvorA, jAva hiM mArU" he bhagavan! jyAre anaMta paramANu pulo eka bIjA sAthe maLI jAya che, tyAre temanA sAgathI zuM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-bocamA ! aitAripa vaMdhe mArU"he gautamAM anaMta paramANu pule eka bIjA sAthe ekatrita thAya tyAre temanA saMyegathI anaMta pradezanI eka skadha utpanna thAya che. "te mikajhamALa suhA zi, kAra vi, saMgisjhA zi, avaMtrika vi, gaUtA vira vaga" jyAre te anaMta pradeza skaMdhanA vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre be athavA traNa athavA cAra athavA pAMca athavA cha athavA sAta athavA ATha athavA navA athavA dasa athavA saMkhyAta athavA asaMkhyAta athavA anaMta vibhAge thaI zake che. "Tu kannamALe gnko paramANapo, cako anaMtapatti che sAva sahavA ho da kSiNa parva avaMti" te anaMta pradezI kapanA jyAre be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre eka vibhAgamAM eka paramANu pula ane bIjA vibhAgamAM anaMta pradezI eka skaMdha hoya che ahIM pUrvokata kathana anusAra bIjA vikalpo paNa samajavA-eTale ke eka vibhAgamAM kripradezika, tripradezika Adi asaMkhyAta pradezI paryantane koI paNa eka skaMdha hoya che ane bIjA vibhAgamAM anaMta pradezI eka skaMdha hoya che. athavA"anaMta pradezI be skaMdha rUpa be vibhAgamAM paNa te anaMta pradezI skaMdha vibhakata thAya che. " A brikasaMgI chelle vikalpa che. " nidAnAnA jAgo re jAMbuvA , cazo anaMtapaNi have mavarU" jyAre te anaMta pradezI kaMdhanA traNa vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA be vibhAge thAya che ane anaMta pradezI eka skaMdha rUpa trIjo vibhAga thAya che. "aphavA-pujAro gharamayjoke, pAcako supatig, g o gaLavAraNa siMghe mavaDa" athavA-eka vibhAgamAM eka paramANu yudvala, bIjA vibhAgamAM dvidezika eka sakaMdha ane trIjA vibhAgamAM anaMta pradezI eka skaMdha hoya che. "nava mahuvA-hAramo paramANuvomche, gyo - jAtig, gya che aidyufa6 dhe mArU" athavA eka bhAgamAM eka paramANu pula hoya che, bIjA bhAgamAM traNa pradezI, cArapradezI, pAMcapradezI, cha pradezI, sAta pradezI, ATha pradezI, nava pradezI, dasa pradeza athavA saMkhyAta pradezI skaya hoya che ane trIjA vibhAgamAM anaMta pradezI eka skadha hoya che. athavA eka bhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che, bIjA bhAgamAM asaMkhyAta pradezI eka skaMdha hoya che ane trIjA bhAgamAM anaMta pradezI eka aMdha hoya che. " gaNavA-grzano paramANuvonche, ro ro aingricA caMpA avaMti" athavA-eka vibhAgamAM eka paramANu pudgala hoya che ane bAkInA be vibhAgamAM anaMta pradezI eka eka skaya hoya che. "AhavAgrgo TuNasipa, go te anaMtapariyA caMpA masi" athavA eka zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgamAM dvidezika eka kaMdha hoya che ane bAkInA be vibhAgamAM anaMtapradezI eka eka skaMdha hoya che. "gvaM kAra mAM prathama traNa paNag, jo ro phaLavAlA ravaidhA mayaMti" eja pramANe pUrvokata paddhati anusAra eka bhAgamAM traNapradezI, cArapradezI, pAMca pradeza, cha pradezI, sAta pradezI, ATha pradezI, nava pradezI athavA dasa pradeza skaMdha hoya che ane bAkInA e bhAgomAM anatapradezI eka eka skaMdha hoya che. "aa-gyo saM. vAghaNi viMdhe, grgo hI maLetapariyA dhaMdhA mayaMti " athavA eka bhAgamAM eka saMkhyAta pradeza skaMdha hoya che ane bAkInA be vibhAgamAM eka eka anatapradezI skaMdha hoya che. "gA-co ahaMkApatig saMdhe, ghAco to atipariyA vaMdhA pari" athavA asaMkhyAta pradezI dha rUpa eka vibhAga thAya che ane anaMta pradeza eka eka skaMdharUpa be vibhAge thAya che. "ahavA-ritri gatawifNA vaMdhA mayaMti" athavAM anaMta pradezI traNa skaMdha rUpa traNa bhAga paNa thaI zake che. " vaDA kajhamALe juo vijhi paramANuvo, pAcako batApafsa je mavaDa" te anaMta pradezI rakaMdhanA jyAre cAra vibhAgo karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu pudgalavALA traNa vibhAgo thAya che ane anaMta pradezI skadha rUpa ca vibhAga thAya che. "gharSa saMzono gAla saMkojo" tyAra bAdanA catuSkasaMgI, paMcakasaMgI, SaTakagI, satasaMgI, aSTakasaMgI, navakasaMyogI, dazakasAyegI, saMkheyakasaMgI ane asaMkhyakasaMgI vikanuM kathana pUrvokata paddhati anusAra karavuM joIe. "gg sarave deva mahaMgALa maniyA taheva maLatALA ki mAnavA" asaMkhyAta pradeza skaMdhanA saMbaMdhamAM jevA vikalpa prakaTa karavAmAM AvyA che, evAM ja vikalpa anaMta pradezI skaMdhanA uparyuMkata vibhAga viSe paNa samajavA joIe. "nA prAM aiAM nAmahicuM jJAva" parantu asaMkhyAta pradezI audhanA AlApako karatA anaMta pradezI skaMdhanA AlApakamAM eTalI ja vizeSatA che ke te AlApakamAM jyAM asaMkhyAta" para Ave che, tyAM A AlApakAmAM "anaMta'' pada mUkavuM joIe. "mahUvA niyamo saMss saMli kapAsiyA , gTcavo tapa riyA vAMdhA mayaMti" athavA saMkhyAta pradezavALa saMkhyAta che rUpa saMkhyAta vibhAge thAya che ane anaMta pradeza skaMdha rUpa anya vibhAgo hoya che. "AhavA-gyo saMkaSA karaNaliyA vaMdhA, ghAco rAtaFlag vadhe " athavA asaMkhyAta pradezevALa saMkhyAta skache ane anaMta pradezavALa eka skaMdha bane che. "ahavA-vikA anaMtaparicA parva avaMtti ? athavA anaMta pradezAvALa saMkhyAta skaMdha bane che. ajaMdA kanjamANe egayao asaMkhejjA paramANupogagalA, egayo aNaMtapaesie khaMdhe bhava" zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre te anaMta pradezI skaMdhanA asaMkhyAta vibhAgo karavAmAM Ave che. tyAre eka eka paramANu pudgalavALA asaMkhyAta vibhAga ane anaMta pradezovALA eka skaMdhamAM te anaMta pradeza skaMdha vibhakata thaI jAya che. " ahavA-egayao asaMkhijjA dupparasiyA khaMdhA, egayao aNatapaesie khaMghe mavA athavA dvipradezika skaMdha rUpa asaMkhyAta vibhAge thAya che ane anaMta pradeza sakaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "gAra gaNavA pAtro asaMjJA saMkSikApavA , ghAyabo maLatA pausA vadhe mavarU" athavA traNa cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava athavA dasa pradezevALA skaMdharUpa asaM. khyAta vibhAge thAya che ane anaMta pradezI dha rUpa eka vibhAga thAya che athavA saMkhyAta pradezovALA skara rUpa asaMkhyAta vibhAgo thAya che ane anaMtapradezI skaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "avA-pAcamo mAMvijJAna kikApariyA rvaSA, pAdaro saLaMtaygfg a mAra" athavA asaMkhyAta pradezavALA skaMdha rU5 asaMkhyAta vibhAgo thAya che ane anaMta pradezI rakaMdha rUpa eka vibhAga thAya che. "badalA-baherajJA gaLapaNavA dhaMdhA mavaMti" athavA asaMkhyAta anaMta pradezika skandha rUpe paNa te anaMta pradezI Rdha vibhakata thaI zake che. "gatA tamALe satA paramANupatachA mavati" jyAre te anaMta pradezI kaMdhanA anaMta vibhAge karavAmAM Ave che, tyAre eka eka paramANu yudUgavALA anaMta vibhAgomAM te skaMdha vibhakata thaI jAya che. have ddhipradezikathI laIne anaMtapradezI paryaMtanA pratyeka skaMdhanA jyAre vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre keTalA vikalpa bane che, te prakaTa karavAmAM Ave che- dvidezI skaMdhanA vibhAgamAM eka vikalpa, videzI kaMdhanA vilAgamAM be vikala5. cAra pradezI skadhanA vibhAgamAM cAra vikapa, pAMca pradezI skadhanA vibhAgamAM cha vikalpa, cha pradeza skaMdhanA vibhAgamAM 10 vikala5, sAta pradezI kaMdhanA vibhAgamAM 14 vika9pa, ATha pradeza skaMdhanA vibhAgamAM 21 vikalpa, navapradezI kaMdhanA vibhAgamAM 28 vikalpa, ane dasa pradeza skaMdhanA vibhAgamAM 40 vikalapa thAya che. saMkhyAta pradezI kaMdhanA be vibhAga karavAmAM Ave tyAre 11 vika9pa, traNa vibhAga karavAmAM Ave tyAre 21 vikalpa, cArathI laIne dasa paryantanA vibhAga karavAmAM Ave tyAre anukrame 31, 41, 5, 61, 71, 81, ane 91 vikalpa ane saMkhyAta vibhAge karavAmAM Ave tyAre mAtra eka ja vikalpa bane che. eja vAta nIcenA sUtrapATha dvArA prakaTa karavAmAM AvI che-"saMjJA gALe saMjJA jamA vaLa mayaMti "i asaMkhyAta pradezI kaMdhanA jyAre be vibhAga karavAmAM Ave che, tyAre 12 vikalpa ane traNathI laIne 10 paryantanA vibhAgo karavAmAM Ave tyAre anukrame 23, 34, 45, 26, 67, 78, 89 ane zrI bhagavatI sUtra : 10 24 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 vikalpo mane che. asakhyAta pradezI kadhanA yAre sakhyAta vibhAge karavAmAM Ave che tyAre 12 ane asakhyAta vibhAge karavAmAM Ave tyAre eka ja vikalpa ane che. eja vAta " asaMkhejjA paramANu roggalA bhavaMti " A sUtrapATha dvArA prakaTa karI che. anata pradezika skaMdhanA e vibhAgeA karavAmAM Ave tyAre 13 vikalpA, traNathI laIne asakhyAta paryantanA vibhAgA karavAmAM Ave tyAre anukrame 25, 37, 49, 61, 73, 81, 97, 109, 12 ane 13 vikalpA bane che. ane jyAre tenA ana Mta vibhAge karavAmAM Ave che tyAre eka ja vikalpa ane che. eja vAta ""anaMtahA kajjamANe gatA paramANupopalA matti tti" A sUtrapATha } dvArA prakaTa karavAmAM AvI che. sll saMhanana ke bheda se pudgala parivartana kA nirUpaNa ---pudgalaparivatta vaktavyatA---- ' pazvina maTe ! vamAnujohAna' ' ityAdi-- TIkA-AgalA sUtramAM pudUgalAnA sacAga AdinuM kathana karavAmAM Avyu' che, eja vAtanuM sUtrakAra have anya prakAre pratipAdana kare che--Ei La' mane ! paramANupoggalANa' sAhaNaNA bheyANuvAeNa poggala pariyaTTA samaNugaMtavvA bhavatIti makvAyA sa'hunana eTale saghAta ane bheda eTale viyeAga athavA alaga thavuM te jeTalAM pudgala dUgdhA che, temanI sAthe paramANuonA je sacAgaekI bhAvarUpa sabaMdha-ane viyeAga thatA rahe che, tenuM ja nAma ( sahananabhedAnupAta 'che. A saMhanana ane bhedanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave te eka pudgalaparamANu paNa e aNuvALAthI laIne anaMta paryaMtanA aNuevALAM dravyeAnI sAthe sayukata thavA rUpa anata parAvatto prApta karatu rahe che. pudgalaparamANu pAte ja anata che, ane temA pratyeka drabyanI sAthe maLatAM rahe che, ane te drabyAmAMthI alaga thatAM rahe che, eja temane parivata bhAva che. pratyeka paramANunI sAthe e paravata'bhAva thatA rahe che. A rIte pratyeka paramANunA piravata'bhAva anata heAya che. eja kAraNe te parivata bhAvane ahI. anatAna'ta kahevAmAM AvyA che. anaMtanA anatagaNAM karavAthI ana'tAna'ta Ave che. ahI eja vAtane anulakSIne gautama svAmIe mahAvIra prabhune evA prazna pUchayeA che ke...he bhagavan ! pudgaladrabyAnI sAthe paramANuonA sAMcAga Adi rUpa je anaMtAnaMta pudgalaparivata thatAM rahe che, te zuM jANavA lAyaka hovAne kAraNe temanuM ahI pratipAdana karavAmAM AvyuM che? dz zrI bhagavatI sUtra : 10 25 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhuno uttara-bahaMtA, zo mA ! ghaNA paramANuvAna rAhanA nAva mAyA" hA, gautama ! A pUrvokta paramANu yudgalenA saMgaviyAgarUpa saMhanadAnupAtathI jAyamAna (janita) anaMtAnaMta padagalaparAvarta thatA rahe che, A viSaya jANavA je che. te kAraNe ja ahIM tenI prarUpaNa karavAmAM AvI che. gautama svAmIne prazna-bAvina mare! nAriye jainane he bhagavAna ! pudgalaparAvartAne keTalA prakAro kahyA che? mahAvIra prabhuno uttara-"noramA !he gautama ! "saviNA vagAriyA jawttA " pudgalaparAvartanA sAta prakAre kahyA che. "taMga" te prakAre nIce pramANe che-"bhoDhipojhiriyanTra" audArika pagalaparAvarta, vecivocaDhAriya" vaizyipudgalaparAvarta, "sevAporavarica"taijasa pudgalaparivata "gojhAriya" kAmaNapudgalaparAvatuM, "jaurao parica" manapudgala parivarte, "varUpomAruci vaca pudgalaparivarta, ane "bALaTyvoTiriyalTe" AnaprANa pudgalaparivarta audArika zarIramAM rahelA jIva dvArA je dArika zarIrane cagya dravyone odArika zarIrarUpe saMpUrNarUpe grahaNa karavAmAM Ave che, tenuM nAma dArika pudgala parivarte che. eja pramANe vaikriyapudgala parivartana Adi viSe paNa samajavuM. gautama svAmIne prazna-"meravA te ! vade joDhavariyA ne?" he bhagavan ! nArakamAM keTalA prakAranA pula parivartane sadbhAva heya che? mahAvIra prabhune uttara-bocamA ! " he gautama ! anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karanArA nArakamAM "saviSe jo Rci jajo" sAta prakAranA pudgala parivartane sadbhAva kahyo che. "saMta" te sAta prakAre nIce pramANe che-"rAsTiorAri, veravicaDha, te posTa ya?, kammApoggalapArayaTTe, maNapoggalapariyaTTe, vaipoggalapariyaTTe aannaapaannupogglvarira(1) audArika pudgala parivarta, (2) vaikriyapudgala parivarta, (3) vaija. sapudgala parivarta, (4) kAmaNapudgalaparivarta, (5) mana yugala parivarta, (6) vacanapudgalaparivarta, ane (7) AnaprANapudgala parivarta AnaprANapudgalaparivartanuM bIjuM nAma zvAsocchavAsa pudgala parivarta paNa che. jaivamAnika deva paryantanA jIvana pudgalaparivarta viSe nArakenA pudgala parivartanA jevuM ja kathana samajavuM. gautama svAmIne prazna-bagrNe baM maMte ! ne raNa jevA zo - cittongrica" he bhagavan ! eka eka nArakanA keTalA audArika pagalaparivarta thaI cukayA che? eTale ke eka eka nArake keTalA audArika pudgala parivarta karyA che? zrI bhagavatI sUtra : 10 26 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhuno uttara-"zAMtA" he gautama ! eka eka nArakamAM anaMta pudgala parivartana thaI cukyA che, kAraNa ke atItakALa anAdi che, ane jIva paNa anAdi che tathA jIvanI saMsAradazAmAM aparApara pudgala grahaNa karavAnI svarUpatA (saMbhavitatA) che. gautama svAmIne prazna-vacA puravaET?" he bhagavan! eka eka nArakanA bhaviSyakALabhAvI keTalA dArika pula parivarta kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-"zaraNa garidha, rasarU nahi" he gautama! darabhavika ane abhavya hevAne kAraNe koI nAraka jIvamAM bhaviSyakALabhAvI dArika pudgala parivartane sadbhAva hoya che, ane koI nAraka jIvamAM bhavi kALabhAvI audArika pula parivartane sadUbhAva hotuM nathI, kAraNa ke je jIva narakAdimAMthI nIkaLIne manuSya bhavamAM utpanna thaIne siddhi prApta karaze temanAmAM tathA saMkhyAta athavA asaMkhyAta la karIne siddhi prApta karaze temanAmAM paNa audArika pula parivartane sadUbhAva hete nathI kAraNa ke A dArika pudgalaparivata anaMtakALamAM paraNIya hoya che. "rAsthi agomLaeko vA, do vA, tini cA, ukoseNa saMkhejjA vA, asaMkhejjA vA, aNaMtAvA" je nAraka jIvamAM lAvI dArika pula parivartane sadbhAva hoya che, temane te ochAmAM ochA eka athavA be athavA traNa thaze ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta thaze. gautama svAmIne prazna- meNa naM aMte ! kumANa jevA gorANicovaricara mA ?" he bhagavana! eka eka asurakumAranA keTalA pulaparivarta thaI cukyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"u Rva pUrva vAra venarLacarara" gautama ! A viSayane anulakSIne eka nAraka jIvanA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana ahIM paNa samajavuM. eTale ke eka eka asurakumAranA bhUtakAlIna audArika pudgala parivarta anaMta thaI cukyA che. eja pramANe eka eka vimAnika paryantanA devanA paNa bhUtakAlIna audArika dralaparivarta anaMta thaI cukyA che. bhAvI audArika pula parivarta viSe paNa nArakenA bhAvI dArika pula parivartana jevuM ja kathana samajavuM eTale ke kaI bhavanapatimAM bhAvI audArika pula parivartane sadbhAva hetuM nathI ane kaImAM bhAvI audArika bhAvI pagalaparivatane sadbhAva hoya che. vaimAnika de paryantanA ja viSe paNa A prakAranuM ja kathana grahaNa karavuM joIe, je jIvamAM bhAvI audArika pudgala parivartane sadbhAva hoya che, te jIvamAM ochAmAM eAchA eka, be athavA traNane ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta bhAvI dArika pudgala parivartane sadbhAva haze, ema samajavuM. gautama svAmIne prazna-"gree i ! nephacaraNa cA vejiya vastrAva gA?" he bhagavan! eka eka nArake bhUtakALamAM keTalA kriya pudgala parivarta karyA che? zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"tA, parva deva vimADhavicaTTA rahela reziyojAriyA ri mAjidazA" he gautama! eka eka nAraka bhUtakALamAM anaMta vaikriyapudgalaparivarta karI cukyo che. pahelAM audyArika pudgala parivartana viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana ahI kriyapudgala parivarta viSe paNa grahaNa karavAnuM che. "gharSa kAra remanniyss evaM jAva ANApANu poggalapariyaTTA, ee egattiyA satta daMDagA bhavaMti" A pUrvokta rIta anusAra vaimAnika paryantanA eka jIvanA bhUtakAlika vaiki. yapugala parivarta anaMta thaI cukyA che, tathA bhAvI vaikriyapudgala parivarta jaghanya (ochAmAMochA) eka, be athavA traNa thaze ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta thaze-pUrvokata audArika ane vaikriyapuTUla parivartanI jema ja bhUtakAlIna taijasapula parivarta, kArmaNapula parivarta, manaH pula parivarta, vacaHpudgala parivarta ane AnaprANapudgala parivarta paNa eka eka nArakathI laIne vaimAnika paryantanA jIva dvArA anaMta thaI cukyA che, tathA AnaprANapula parivarta patinA je sAte bhAvI parivarte che, te ja nyanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave te eka, be, athavA traNa thaze ane utkRSTanI apekSAe vicAravAmAM Ave te saMkhyAta asaMkhyAta athavA anata thaze A rIte pakata nAraka Adi vaimAnika paryantanA 24 daMDakanA jIne viSe sAta prakAranA pudgala parivartane anulakSIne sAta-sAta praznottara samajavA joIe A prakAre eka eka nArakAdi viSe sAta daMDaka samajavAnA che. have gautama svAmI bahuvacanane AdhAra laIne mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke-"merALa mare ! chevaphA gorAjIpojhAriyA?" he bhagavana ! nAraka jIvanA bhUtakAlika dArika pula parivarta" keTalA thaI cukayA che? uttara-"joyA" he gautama ! "iaa" nAraka jIvoe bhUtakALamAM anaMta audArikapula parivarta karyA che. gautama svAmIne prazna-"he bhagavana ! nAraka jIvonA bhAvI audArikapudgala parivarta keTalA thaze ? uttara-"mA " he gautama ! nAraka che. bhaviSyamAM anaMta audArika pula parivarta karaze vaimAnika paryantanA jInA bhUta ane bhAvI audArika pukala parivartanA viSayamAM paNa nArakanA bhUta ane bhAvI audArika pula parivartanA jevuM ja kathana grahaNa karavuM joIe. "evaM veThabviyapogAlapariyaTTA vi, evaM jAva ANApANupoggalapariyaTTA vaimAnicALe " eja pramANe nArakathI laIne vimAnike paryantanA jInA bhUtakAlIna ane bhaviSyakAlIna vaidiyapula parivarte paNa anaMta ja samajavA eja pramANe temanA ANaprANapula parivarta patanA parivarte paNa anaMta ja samajavA. purvANa poriyA atta karavI " A prakAre nArakothI zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laIne vaimAnike paryantanA 24 daMDakanA jIvAmAMnA pratyeka daDakanA jIve viSe bahuvacana viSayaka sAta sAta AlApa thAya che A ekatva ane ahutva daDakAmAM eTalA ja taphAvata che ke-"ekatva daDakAmAM kAI jIvanA bhAvI pudgalaparivartInA abhAva batAvavAmAM AvyA che parantu ahutva daMDakamAM te saghaLA jIvAmAM bhAvI pudgalaparAvartanA saddabhAva avazya hAya ja che, ema kahevAmAM AvyuM che, kAraNa ke tyAM samuccaya rUpe javAnI vAta karavAmAM AvI che." gautama svAmInA prazna- namelan mane ! necarala Atte devA ohiyo haricaDhDhA gayA ?" he bhagavan ! eka eka nArakane nAkAvasthAmAM bhUtakAlIna audArika pudgalaparivata keTalA thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara- cihno vi" eka eka nArakane nArakA vasthAmAM bhUtakAlIna audArika pundvaparivata eka paNa sa`bhavI zakatA nathI, kAraNa ke nAraka avasthAmAM rahelA jIvamAM (nAraka jIvamAM) audArika pudra lene grahaNa karavAnA ja abhAva rahe che. nAraka gautama svAmInA prazna-'trA purelA ? ''he bhagavan ! avasthAmAM rahelA evA eka eka nArakanA bhAvI audArika pudUgalaparivata keTalA kahyA che? mahAvIra prabhunA uttara-'sthi kovi'he gautama ! nAraka avasthAmAM rahelA eka eka nAraka jIvamAM bhAvI audArika pudgalaparivata eka paNa sa'bhavI zakatA nathI kAraNa ke evA jIva audArika pudgale; ja grahaNu karatA nathI tethI audArika puddagalAne grahaNa karavAnA ja jyAM abhAva hoya tyAM bhaviSyamAM temanA parivatanI vAta ja kevI rIte sabhavI zake ! eTale ke bhAvI audyArika pudgalaparivanA tyAM abhAva ja rahe che, gautama svAmInA prazna-ddha LameH | maMse ! necarala asurakumAro caitrA o hicavo ruciTTA ? " he bhagavan! eka eka nArakane vata mAnakAlika nArakabhavane ceAgya jIvane-atItaanAgata kALasa'badhI asurakumArAva sthAmAM atItakAlika keTalA audArika pudUgalaparavata thAya che ? tathA keTalA bhAvI audArika parivata thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-ddha vuM ceva, thayuM lAva yaLiyamAraA, nA anu. mArze " he gautama ! na.rakabhavayeAgya eka eka nArakamAM atIta anAgata kALasaMbadhI asurakumArAvasthAmAM bhUtakAlika ane bhaviSyakAlika eka pazu audyArika pugalaparivanA sadbhAva hotA nathI tenuM kAraNa nArakasUtramAM kahyA pramANe ja samajavAnu che vatamAnakAlika eka eka nArakane atIta anAgatakALasa'kha'dhI stanitakumAra paryantanI avasthAmAM paNa asurakumArAvasthAnI jema bhUtakAlika eka pazu audArika parivatanA ane bhaviSyakAlika eka paNa odArika parivatanA paNa abhAva ja hoya che. gautama svAmIne! prazna-" ghuLamesaLa aMte ! necarala puddhavijAro zrI bhagavatI sUtra : 10 29 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDyA borAjiyo ciTTA prA? " he bhagavan ! vartamAnakAlika eka eka nArakane atIta anAgata kALasaMbadhI pRthvIkAyika avasthAmAM bhUtakAlika keTalA audArika pudgalaparivata thAya che? mahAvIra prabhunA uttara- aLatA "he gautama ! vartamAnakAlika eka eka nArakane atIta anAgata kALasabaMdhI pRthvIkAyika avasthAmAM bhUtakAlika audArika parivata anata thAya che. gautama svAmInA prazna- devacAre ghaDA ?' he bhagavan ! eka eka nArakane atIta anAgata kALasa'badhI pRthvIkAyika avasthAmAM bhaviSyakAlika audArika pudgalaparivata keTalA thAya che ? 66 mahAvIra prabhunA uttara-'" jJarU asthi, sarjJasthi" he gautama ! kAI eka nArakane pRthvIkAyika avasthAmAM bhAvI audArika pudgala parivata thAya che, tathA koI eka nArakane bhAvI audArika pudgala parivata thatA nathI, jassa atthi, tassa jahaNaNeNaM ekko vA, do vA, tinnivA, ukkoseNaM saMkhejjA vA, asaMvegnA vA, anaMtAvA, vaM nAya manuhsatte ' je nArakane pRthvIkAyika avasthAmAM lAvI audArika pudgalaparivata nA sadbhAva hAya che, AchAmAM ochA eka, che athavA traNanA sadbhAva hoya che ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta athavA asakhyAta athavA anaMta audArika pudgalaparavatanA sadbhAva rahe che. A pUrvokta paddhati anusAra eka eka nArakanA atIta anAgata kALabhAvI prakAyika avasthAmAM, taijaskAyika avasthAmAM, vAyukAyika avasthAmAM, vanaspatikAyika avasthAmAM, vikalendriya avasthAmAM, pacendriya tiya gyAnika avasthAmAM ane manuSya avasthAmAM bhUtakAlika audArika pulaparivata anaMta thAya che, tathA bhaviSyakALabhAvI audyArika pudgala parivata nA kAI jIvamAM sadbhAva hAya che, ane keAI jIvamAM abhAva hAya che." vALamaMta jJoliya vemANiyatte jahA jahA asurakumArate " nAraka avasthAmAM vartamAna evA eka nAraka jIvanA atIta ane anAgata kALasabadhI vAnanyatara avasthAmAM, AtiSika avasthAmAM ane vaimAnika avasthAmAM atItakALasa'ba'dhI asurakumArAvasthAnI jema bhUtakALasa'badhI eka paNa audArika puddagala piravata nA sadabhAva hAtA nathI, ane bhaviSyakALasa'badhI asurakumArAvasthAnI jema laviSyakAlika eka paNa audArika pulaparivatanA paNa saddabhAva hAtA nathI. gautama svAmI prazna~ hrAmeLaAEna maMnne ! asurakumAraAE Acatte jema mULa arthI borAjiyoiciTTA? " he bhagavan ! pratyeka asurakumAra ke je asurakumArAvasthAmAM rahelA che, teNe atItakALa ane anAgatakALa sA~badhI narayika avasthAmAM, bhUtakAlika keTalA audArika pudUgala parivata karyAM che? ane bhaviSyakAlika keTalA audArika pudgala parivata pharaze ? zrI bhagavatI sUtra : 10 30 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"ga necANa vattavA maLiyA, nagr asurakumAraNa vi mALiyAnA jAva mAnava" he gautama! vartamAna nArakAvasthAvALA jIvanI bhUta ane bhaviSyakAlIna asurakumArAvasthAne anulakSIne jevuM kathana pahelAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana asurakumAranI paNa bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI nArakAvasthA viSe paNa karavuM joIe jema ke pratyeka nArakane bhUta ane bhaviSya kAlika asurakumArAvasthAmAM eka paNa atItakAlIna audArika pudgala parivartane paNa sadbhAva hete nathI ane bhaviSyakAlika dArika pudgalaparivatane paNa sadbhAva hotuM nathI, eja prama Ne pratyeka asurakumAramAM paNa bhUtakAlika nArakAvasthAmAM eka paNa atIta pudgala parivartane sadUbhAva hoto nathI ane bhaviSyakAlika eka paNa padUlarivartane paNa sadubhAva hete nathI eja pramANe pratyeka asurakumAranI atIta ane anAgata kALasaMbaMdhI vAnavyaMtara avasthAmAM tiSka avasthAmAM ane vaimAnika avasthAmAM eka paNa atIta audyArika pudgala parivatano abhAva hoya che ane anAgatakAlIna audArika mugala parivartane paNa abhAva ja hoya che, kAraNa ke vAnagaeNtara Adi avasthAomAM audArika pudgalanA grahaNane abhAva hoya che. tenA grahaNane abhAva hovAthI tenA parivartane paNa abhAva ja hoya che bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI pRthvIkAyika Adi avasthAmAM, vikalendriya avasthAmAM, paMcendriya tinika avasthAmAM ane manuSya avasthAmAM pratyeka asurakumAranA atIta (bhUtakAlIna) audArika pula parivarta anaMta kahyA che, paraMtu bhaviSyakAlika audArika pula parivartane kaI eka asurakumAramAM sadbhAva hoya che ane kaI ekamAM abhAva hoya che. je asurakumAramAM tene sadbhAva hoya che, te asurakumAramAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNane sadbhAva hoya che ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta athavA asaMkhyAta athavA anaMtane sadbhAva hoya che. "ghauM nAva thayikumArU" asurakumAranA jevuM ja kathana pratyeka stanitakumAra paryantanA bhavanapati deva viSe samajavuM joIe pratyeka svanitAmAranI bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI nArakathI laIne vaimAnika paryantanI avasthAmAM bhUtakAlika eka paNa audArika pudgala parivartane ane bhaviSyakAlIne eka paNa dArika pudgalaparivartane abhAva ja samajavAnuM che. vikalendriya avasthAmAM, tiryanika paMcendriya avasthAmAM, ane manuSya avasthAmAM te pratyeka svanitakumAramAM bhUtakAlIna anaMta audArika pudgala parivartane sadbhAva rahe che, tathA bhaviSyakAlika audyArika pula parivartana ke I svanitakumAramAM saddabhAva hoya che ane keImAM abhAva hoya che. je svanitakumA jemAM tene sadubhAva heya che te svanitakumAramAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNano ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta. asaMkhyAta athavA anaMtane sadbhAva hoya che. "gharSa puDhaviyarata vi, ghauM lAva mALiyaNa sarvi goLo" A pUrvokta kathana pramANe pratyeka pRthavIkAyika jIvamAM paNa bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI nArakAvasthAmAM, asurakumArAdi bhavanapati avasthAmAM, vAnagaMtara avasthAmAM, tiSika avasthAmAM ane vaimAnika avasthAmAM zrI bhagavatI sUtra : 10 31 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atItakAlika eka paNa audArika pula parivarta saMbhava nathI ane bhaviSya kAlika eka paNa pudgala parivarta saMbhava nathI, kAraNa ke nArakathI laIne vaimAnika paryatana mAM audyArika pudgala grahaNa karavAne abhAva kahyo che. tenA abhAvane lIdhe tyAM dArika pula parivartana paNa abhAva ja kahyo che paraMtu vabhinna vikalendriya avasthAmAM, paMcendriyatiryaMcanika avasthAmAM ane manuSya avasthA mAM te bhUtakAlika anaMta audArika pudgala parivartane sadbhAva karyo che, tathA bhaviSyakAlika audArika pudgala parivartana keI pRthvIkAyikamAM saddabhAva hoya che ane keImAM abhAva hoya che, ItyAdi kathana anusAra samajavuM eja prakAranI pUrvokta paddhati anusAra aprakAyikathI laIne vikalendriyanA, paMcendriyatiya cAnika jIvanA, manuSyanA, vAnagaeNtaranA, tiSkanA, ane vaimAnikanA pitapotAnAthI bhinna evI nArakathI laIne bhavanapati, vanavya tara, tiSka ane vaimAnika paryantanI atIta ane anAgata kALasaMbaMdhI avasthAmAM paNa eka paNa bhUtakAlina audArika pula parivartane paNa abhAva nathI ane bhaviSyakAlika eka paNa dArika pudgala parivartane paNa saddabhAva nathI, kAraNa ke nAraka Adi avasthAmAM audArika pudgalene grahaNa karavAne ja abhAva hoya che, tethI tyAM temanA parivartanI zakyatA ja hotI nathI paraMtu pitapotAnAthI bhinna evI bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI vikasendriya avasthAmAM, paMcendri tiryaMgenika ava. sthAmAM ane manuSya avasthAmAM te bhUtakALa saMbaMdhI dArika pudgalaparivartana yathAgya rUpe anaMta thAya che, tathA bhaviSyakALa saMbaMdhI audArika yugala parivartana keI apakAyika AdimAM sadUbhAva hoya che ane keImAM abhAva hoya che. je jemAM tene sadbhAva hoya che. te jIva ochAmAM ochA eka be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta audArika pagalaparivarta kare che. eja vAtane anulakSIne sUtrakAre evuM kahyuM che ke nArakathI laIne vaimAnika deva paryantanA samasta jIvone-24 daMDakanA jIne-abhilA pakrama eka sarakho ja che. gautama svAmIne prazna-"u i maMtejoksacara devaphA vize njhArighaTTA magA? " he bhagavana ! pratyeka nArakanA keTalA vaikriya pudgala parita thaI cukyA che? mahAvIra prabhuno uttara-"zaLatA" he gautama ! nAraka anaMta vaikriya pudgala parivarta karI cukyA che. gautama svAmIne prazna-"jeagar gags ? " he bhagavana ! pratyeka nAraka bhaviSya mAM keTalA vikiyapudgala parivata karaze? mahAvIra prabhune uttara-"raznottarathA kAra maLatA" he gautama ! pratyeka nAraka ochAmAM ochA eka be athavA traNa vakriyapudagala parivarta karaze ane koI nAraka vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta zrI bhagavatI sUtra : 10 32 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaikiyapugala parivartana karaze ane keI nAraka eka paNa vaikriyapudgala pari. varta nahIM kare. "gvaM kAra niramA " eja pramANe pratyeka nArakane nArakAvasthAmAM tathA bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI asurakumArathI laIne nitakumAra paryantanI avasthAmAM anaMta vaikriyapudgala parivarta thaI cukyA che, tathA bhaviSyakAlika vaikriyapadralaparivartana kaImAM sadbhAva hoya che ane keImAM saddabhAva hete nathI je jIvamAM tene sadbhAva hoya che te jIvamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNane ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMtane saddabhAva hoya che. gautama svAmIne prazna-"purijAte purajhA" he bhagavan! pratyeka nAraka pitapotAnI bhUta ane bhaviSyakALa saMbaMdhI pRthvIkAyika avasthAmAM keTalA vaikriya pudagalaparivata karI ca che ? uttara-" nathi go vi" he gautama! pratyeka nArake pRthvIkAyika avasthAmAM eka paNa vaikriya pudgala parivarta karela nathI, kAraNa ke pRthvIkAyika avasthAmAM rahele jIva vakriyapudgala parivarta paNa saMbhavI zakatuM nathI. gautama svAmInA prazna-"revaryA reag" he bhagavana! pratyeka nAraka pitAnI bhaviSyakAlIna pRthvIkAyika avasthAmAM keTalA kriyapudgalapavita karaze ? mahAvIra prabhuno uttara-" na0i gmo vi" he gautama ! pratyeka nArakanI AgAmIkALanI pRthvIkAyika avasthAmAM eka paNa vadiyapudgala parivartane sadbhAva nahIM hoya, kAraNa ke te avasthAmAM vikiya pudgalene grahaNa karavAne ja abhAva hoya che "gvaM vetriyajaM gaci tatya pa"i je bhAvamAM vaikiyazarIrane sadbhAva hoya che te bhavamAM (vAyukAyika, paMcendriya tirya. nika, manuSya, vAnavyaMtara AdikAmAM vaikriyazarIrane sadbhAva hoya che) bhUtakAlIna eka, be athavA traNa ochAmAM ochA vekiyapudgalaparivata saMbhavI zake che ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta, asaMkhyAta athavA anaMta vaikiyapudgala parivartana vyatIta thaI cukyA che. "jastha parigha tatha = gvivAre ta mALiyartha, nAva temALacaraNa mALiya?" aprakAyika bhavamAM vaikiya zarIrane sadUbhAva hete nathI, tyAM pRthvIkAyikanA jevuM ja "kriyapudgalaparivanuM kathana karavuM joIe A kathanane bhAvArtha e che ke aprakAyikAvasthAmAM bhUtakAlika vaikriya pudgala parivartane paNa abhAva samajavAnuM che ane bhavi. gaka tika vaikiya pudgala parivartana paNa abhAva samajavAnuM che. e ja pramANe asurakumArAdi bhavanapatinA, pRthvIkAyikAdinA, vikalendriyanA, manuSyanA, paMcendriyatiryaMcA, vAtaranA, tiSikanA ane vaimAnikanA apakAya Adi bhavamAM, vikalendriyabhavamAM, manuSyabhavamAM, paMcenidrayatiya cabhavamAM, zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanapatibhavamAM, vAnanya tarabhavamAM, jayAtiSThabhavamAM ane vaimAnikalavamAM yathAyeAgya rUpe bhUta ane bhaviSyakALa sabaMdhI vaikriya pudgalaparivata vAcake pAtAnI jAte ja samajI levA joie. ra " teyA pogalapariyaTTA, kammAposAlapariyaTTA ya samvattha ekottariyA mALicavA " nArakAdi 24 daDakAnA samasta jIvAmAM taijasapuddagalaparivarta ane kAma pudgalaparivata jaghanya eka, khe athavA traNa sudhI ane adhikamAM adhika sakhyAta, asakhyAta athavA anaMta sudhI saMbhavI zake che, kAraNa ke tejasa ane kANu pudgaleAnA samasta jIvAmAM sadbhAva hAya che. ' maLo hava ciTTA saLelu pAribhu zonnariyA " manuSya Adi samasta paoNMcendriya jIveAmAM ja manaHpudgalaparivatanA sadbhAva hoya che. te jIvAmAM AchAmAM ochA eka, e athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta, asakhyAta athavA anaMta manaH putttavaparita sabhavI zake che. visinnui ci'" pRthvIkAyaka Adi ekendriya jIvAmAM tathA dvIndriya, trIndriya ane caturindriyarUpa vikalendriya jIveAmAM ane asannI paoNMcendriya jIveAmAM manaHpudgalapiravata nA abhAva hAya che. ekendriya jIveAmAM paNa indriyAnI asa pUrNaMtA ane maneAvRttine abhAva hai|vAthI manaHpudgala parivata nA sadbhAva hotA nathI. (1 64 * varUpomA(r)paciTTAnAM ceva'' samasta nArakAdi jIveAmAM taijasa purdUga3parivartInI jema vacaHpudgalapiravatanA paNa sadbhAva samajavA joie. parantu "navara niviSNunadhi mALiyavana " ekendriya jIveAmAM vAgUtranA abhAva hoya che, te kAraNe te jIvAmAM vacaHpudgalapiravatanA paNa abhAva ja kahevA joie. " ANApANuyoggala pariyaTTA savvattha ekottariyA jAva vemA - biyarala cemALiyo'' nArAdi cevIza DaMkanA jIvAmAM onaprANa pudgalaparivata AchAmAM Ache eka, be athavA traNa sudhI ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta, asakhyAta athavA anata sudhI sabhavI zake che pratyeka nArakanA, asurakumarAdi bhavanapatinA, pRthvIkAyakathI laIne caturindriyanA, manuSyanA, pacendriyatiya canA; vAnanyataranA, jyAtiSThanA ane vaimAnikanA anukrame pAtapAtA karatAM bhinna evAM bhaviSyakALaka badhI nArakabhavamAM, bhavanapati bhavamAM, vikalendriyasavamAM, manuSyabhavamAM, paMcendriyatiya cabhavamAM, vAnana'tarabhavamAM, jayeAtibhavamAM ane vaimAnikabhavamAM AnaprANa pudgalaparivata thavAnA che, tathA bhUtakAlika AnaprANa pudgaraparivata anata che. "" have aneka jIvAnI apekSA e pudgalaparivatanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che gautama svAmIne prazna- rephyAnuM maMte! necatte megA bohiya tejayiTTA gayA?" he bhagavan! nArakanA bhatramAM rahelA nArakAnA bhUtakALa kSa'kha'dhI audyArika pudgalapavita keTalA vyatIta thaI cukayA haiAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 34 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhuno uttara-battariya prazno " he gautama! nArakabhavamAM vartamAna evAM nAraka jIvamAM audArika pudgala parivartane sadbhAva ja hatA nathI, kAraNa ke nAraka mavamAM audArika pulanA grahaNane ja abhAva rahe che. gautama vAmIne prazna-"deazyA pureughe bhagavan! nArakabhavamAM vartamAna nAraka chamAM keTalA bhaviSyakAlika audyArika pudgala parivartane sadubhAva hoya che mahAvIra prabhune uttara-"na0i prazno vi" he gautama ! nAraka javAmAM auda rika pudgalene grahaNa karavAne ja abhAva hoya che. tethI temanAmAM bhaviSyakAlIna eka paNa dArika pudgala parivartano abhAva hoya che. "gvaM gAva thaLiyakumAra" pUrvokta nAraka bhavanI jema atItakALa ane anAgatakALa saMbaMdhI asurakumAra bhavathI laIne svanitakumAra paryantanA bhavomAM paNa nArakamAM audArika pudgalenA grahaNano abhAva hoya che. te kAraNe bhUtakALa saMbaMdhI eka paNa dArika pudgala parivartane sadUbhAva he te nathI ane bhaviSyakALa saMbaMdhI eka paNa dArika pudgala parivartane sadbhAva hete nathI. gautama svAmIne prazna-"gDhavizArU purA" he bhagavana ! nArakonA bhUtakAlIna pRthvIkAyika bhavamAM keTalA audArika pudgala parivata thayA hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"joya! gatA" he gautama ! nArakonA bhUtakAlIna pRthvIkAyika bhavamAM anata audArika pudgala parivartana thayA hoya che. gautama svAmIne prazna-"devA purejas1?" he bhagavana nArakanA bhaviSyakALa saMbaMdhI pRthvIkAyika bhavamAM keTalA dArika pudgala parivartana thaze? uttara-"aitA" he gautama ! nArakanA bhaviSyakALa saMbadhI pRthvI kAyika bhavamAM anaMta audArikapudgala parivartana thaze. "gvaM jAva magay eja pramANe nArakanA bhUtakALa saMbaMdhI apakavika bhavamAM, taikAyika bhavamAM, vAyukAyika bhavamAM, vanasapatikAyikabhavamAM, vikaledrayabhavamAM, paMcendriyatiryaMcabhavamAM ane manuSyabhavamAM anaMta kArika pudagalaparivarta thayA che. ane bhaviSyakALa saMbaMdhI e bhemAM anaMta pudgala parivarta thaze. vaLavaMtarakoriyanALiyere gaNA sera " nArakanA bhUtakALa saMbaMdhI vAnagaeNtara bhavamAM, tiSka bhavamAM ane vaimAnika bhavamAM nAraka bhavanI jema eka paNa audArika puddagalaparivatane abhAva hoya che eja pramANe bhaviSyakALa saMbaMdhI A bhavamAM audArika pudgala parivartone paNa abhAva ja hoya che, kAraNa ke A bhavamAM dArika zarIrane mATe gya pudgalene grahaNa karavAne ja abhAva hoya che. "vAgha nALiyaoi tenALacare" zrI bhagavatI sUtra : 10 35. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvokata bahuvacanAnta nArakanI jema asurakumArAdi bhavanapationA, pRthvIkAyikAdi ekendriyAnA, vikalendriyenA, paMcendriyatiyAnA, manuSyanA, vAnagaeNtaronA, tiSikenA ane vaimAnikanA yathAyogya potapotAnAthI bhinna evA atIta (bhUta)kALa saMbaMdhI ane bhaviSya kALasaMbaMdhI nirayika bhavamAM bhavanapati bhavamAM, pRthvIkAyika Adi bhavamAM, vikalendriya bhavamAM, cendriyatiryaMca bhavamAM, manuSya bhavamAM, vAnagaeNtara lavamAM, tiSika bhavamAM ane vaimAnika bhavamAM, bhUta ane bhaviSyakAlIna audArika pudagalapari vata, jyAM jeTalA hoya eTalA jAte ja samajI levA joIe. "svayaM sara ri romAciThTha mAnavA" eja pramANe pUrvokta paddhati anusAra atIta ane anAgatakALa saMbaMdhI sAte prakAranA (audArika, vakriya, taijasa, kAmaNa, mana, vacaH ane AnaprANu) pudgala parivartenuM yathAgya rUpe kathana thavuM joIe. "tha asthi, taraNa cA vi, puravaThA vi baLatA mALicaDar" jyAM dArika Adi pudgala parivartane sadbhAva che, te pRthvIkAyika Adi bhAmAM bhUta ane bhaviSyakAlIna audArika Adi pugala parivarta anaMta kahevA joIe. " ratha nathi taratha ro vi nadhi mALicaravAnArakAdi je bhamAM audArika pudgala parivartane abhAva che, tyAM bhUtakAlIna ane bhaviSyakAlIna dArika pudgalaparivartane abhAva kahevuM joIe. jema ke-nAraka bhavamAM, bhavanapati bhavamAM, vAnayaMtara bhavamAM, jatiSka bhavamAM ane vaimAnika bhavamAM nArakAdi che dArika zarIrane mATe gya heya evAM pudgalene grahaNa karatA nathI teo vaikiya zarIrane mATe gyA hoya evAM pudgalene ja grahaNa kare che. tethI te jIvemAM bhUta ane bhaviSyamALa saMbaMdhI audArika pugala parivartane abhAva hoya che. e ja pramANe vAyukAmAM, manuSyamAM, paMcendriyatiryamAM , ane nArakAdikamAM vaikriya zarIrane sabhAva hoya che, te kAraNe vaikriya pudgala parivartane paNa sadbhAva hoya che tethI A badhAM jIvomAM atIta anAgata bane kALasaMbaMdhI vaikiya pugala parivartanuM kathana karavuM joIe pRthvIkAdhika apakAyika, tejaskAyika, vanaspatikAyika ane vikalendriya, A bhavamAM vaikriya zarIrane abhAva hoya che, tethI vaikriyazarIra yogya pudgalenA grahaNano paNa tyAM abhAva hoya che. tethI te bhamAM atIta ane anAgata kALa saMbaMdhI vikriya pudgalaparivartane abhAva kahe jaIe samasta jIvomAM tejasa ane kAmaNa pudgalene abhAva hoya che. tethI ekendriyathI laIne paMcendriya paryantanA samasta jIvamAM atIta anAgata kALasaMbaMdhI taijasa ane kAzmaNa pudgalaparivartane saddabhAva samajavo joIe paMcendriya jIvamAM ja mana pudgalane sadbhAva hoya che, tethI paMcendrimAM ja atIta ane anAgata kALa saMbaMdhI mana pudgala parivartane sadbhAva samaja ane ekendriyAdike mAM abhAva samaja. ekendriya sivAyanA zrI bhagavatI sUtra : 10 36 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasta jImAM vacapuhUgala parivartane saddabhAva rahe che tethI zrIndriyAdika samasta jIvamAM bhUta ane bhaviSyakAlIna vacaH pudgala parivartanuM kathana karavuM joIe eja vAtane sUcita karavA mATe sUtrakAre nIcenA praznottara ApyA che___ " jAva yemANiyANa vemANiyatte kevaiyA ANApANupoggalapariyaTTA aIyA?" nArakethI laIne vaimAnika paryantanA bhavavALA cha keTalA ApaNu pudugala parivarta karI cukyA che? uttara-nAraka bhavathI laIne vaimAnika paryaratanA bhavavALA samasta jIve anaMta AnaprANa pudgala parivartana karI cukyA che. yA gaNa?" he bhagavana! nArakAdi bhaviSyamAM keTalA AnaprANa pudgala parivarta karaze? uttara-"aiA" samarata ja bhaviSyamAM anaMta AnaprANa pudgala parivartakaraze. sUrA audArika pudgala parivarte kI nivarnanA kAlakA nirUpaNa -audArika pudagala parivatanI nirvanAkALavaktavyatA jemAM mane ! parva gudA" ItyAdi- TIkArtha-sUtrakAre A sUtramAM pUrvokta audArikAdi pudgalaparAvartAnA svarUpanI ja prarUpaNa karI che. gautamasvAmI A viSayane anulakSIne evo prazna pUche che ke-" LaLa maMte ! ghauM yuda-zorfjohAnide, morAjhi-sTAra" he bhagavan! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke che A dArika pudagalaparivarta che A dArika pagalaparivarta che?" eTale ke audArikapudgalaparivartanuM svarUpa kevuM che? mahAvIra prabhune uttara-4 nIvevi gorjiyAre vadRmALevi gorAjiyArAgorinDuM davAkhuMkAraNe dArika zarIramAM rahelA A jIve dArika zarIranA nirmANane cAgya pagaladravyAne "voDhicIratA nahi jADuM, vAruM, juThThANuM, hAruM, pavicAruM, nividgAruM, aminividrA, amiNamannAzAkuM dArika zarIra rUpe grahaNa karyA che, temane jIvapradezanI sAthe bAMdhyAM che. zarIramAM dhULanI jema pahelAM temane sparza karyo che, athavA anya anya grahaNa rUpe temane piSita karyA che, kRta-pUrva pariNAmamAMthI anya pariNAma zrI bhagavatI sUtra : 10 37 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpe temane pariNamita karyA che, temane prasthApita (sthira) kyAM che, temane niviSTa karAvyA che-sthira karela hovAne kAraNe jIve pote temane praveza karAvyuM che, abhiniviSTa karAvyA che-praveza karAvIne AtmAnI sAthe saMpUrNa rUpe saMlagna karAvyA che, abhisamanvAgata karyA che-jIvanI sAthe athavA jIvamAM jyAre teo saMpUrNarUpe saMlagna thaI cukyA hoya che tyAre ja jIve temane rasAnatinI apekSAe prApta karyA che-eTale ke dArika zarIrane yogya evAM te saMlagna pudgala dravyone rasAnubhava karyo che, pariNAcAruM, pariNAmithAvuM nikinAruM, niliriyA, niridrAruM mavaMti" rasAnubhava paNa evo karyo che ke eka paNa avayava rasapradAna vinAnuM rahI na jAya e rIte jIve te pudgalene grahaNa karyA che, temane anya pariNAma rUpe pariNamita karAvavAmAM Avela che, nijIrNa (kSINarasavALAM) karAyela che, nigata (jIvapradezamAMthI alaga) karavAmAM Avela che A sUtramAM pahelAM cAra vizeSaNe dArika pudagalene grahaNa karavA viSe che. tyAra bAdanA pAMca vizeSaNe sthitinA viSayamAM che, ane chellA cAra vizeSaNe temanA tyAganA viSayamAM che. "se teNaTreNaM goyamA! evaM vuccai, orAliyapoggalapariyaTTe, orAliyapoggala. f te kAraNe, he gautama ! evuM kahevAmAM Ave che ke "A dA. rika pudagala parivarte che." pUrva veviyavorAri vi" je prakAre pUrvokta aukArika pudgala parivartanuM svarUpa prakaTa karavAmAM AvyuM che, e ja prakAre vaikriya pudgala parivartanuM svarUpa paNa samajavuM joIe. "nava vasiyazAre mALe veravivAra navAjhoDuM tevuM veva sabyaaukArika pula parivartanA svarUpanA kathana karatAM vaikriya pudgala parivartana svarUpanA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke-kiya zarIramAM rahelA jIve vakriyazarIranuM nirmANa karavAgya pudgala dravyone vaikriya zarIra rUpe grahaNa karyA che, baddha karyA che, pRSTa karyA che, vihita karyA che, prasthApita karyA che, niviSTa karyA che, abhiniviSTa karyA che, abhisamanvAgata karyA che, parita gRhIta karyA che, pariNAmita karyA che, nijIrNa karyo che, niHsRta karyA che, ni:suSTa karyA che. he gautama! te kAraNe "vakriya pudgala parivarta" A zabda vaDe prati padyamAna A vikiya pudgala parivartanuM upara darzAvyA pramANenuM svarUpa samajavAnuM che. "zeNaM jovA " A sUtrapATha dvArA sUcita thatI vAtanuM spaSTIkaraNa upara karavAmAM AvyuM che. "gvaM kAra mAnavajuvosTara" eja pramANe tejasapudgala parivarta, kAmaNapudgala parivarta, manaHpudgala parivarta, vacapu galaparivarta ane AnaprANapudgala parivartanuM svarUpa paNa samajavuM joIe temanA svarUpanA kathanamAM evuM kahevuM joIe ke- zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taijasa, kArmaNa, mana, vacana ane AnaprANa, A zarIramAM rahelA jIve tejasa, kAmaNa, mana, vacana ane AnaprANa regya samasta yugala dravyone taijasa, kArmaNa, mana, vacana ane AnapANarUpe gRhIta karyA che, baddha karyA che, pRSTa karyA che, vihita karyA che, prasthApita karyA che, niviSTa karyA che, abhiniviSTa karyA che, asimanvAgata karyA che, parita grahIta karyA che, pariNAmita karyA che, nirNa karyA che, nita karyA che, niHsRSTa karyA che, Adi pUrvokta samasta kathana ahIM paNa grahaNa karavuM joIe. sU03 dArika pudragalaparAvartananA kALanI vaktavyatA- "goDhicavAri i mate ! ItyAdi- TIkAI-A sUtra dvArA sUtrakAre dArika pudgalaparivatanI nirvatanAnA kALanI ane tenA apabahuvanI prarUpaNa karI che- gautama svAmIne prazna-"osTicaro paricaLa aMte! phAsTa nivarix?" he bhagavan ! dArika pudgala parivarta keTale kALa vyatIta thayA bAda niSpAdita karAya che? eTale ke dArika pudgala parivartanI niSpatti thavAne kALa keTale kahyo che? uttara-"joya! he gautama! "ahiM varALigovihi gaztraNa nirikA" dArika pudgala parivarta anaMta utsarpiNI kALa vyatIta thayA bAda niSpAdita karAya che. eTale ke dArika pudgala parivartanI niSpatti thavAne kALa anaMta utsapiNa avasarpiNa kALarUpa hoya che. A kathanane bhAvArtha e che ke dArikapudgala parivartanI niSatti anaMta utsarpiNa avasarpiNa kALamAM thAya che. "gvaM vevizAca vi" eja pramANe vaikriyapudgala parivartanI niSpatti paNa anaMta utsarpiNI avasarpiNI kALamAM thAya che. "gvaM jJAva gAvAnu jogAjara vi" eja pramANe taijasa, kAzmaNa, mana vacana ane AnaprANu, A pAMca prakAranA yugala parivartanI niSpatti paNa anaMta-anaMta utsarpiNI avasarpiNI kALamAM thAya che. A badhAnI nipatti anaMta utsarpiNa avasarpiNI kALamAM thavAnuM kAraNe nIce pramANe che eka jIva temane grAhaka hoya che ane pudgale anaMta hoya che. tathA pUrvagRhIta pudagalene ahIM gaNatarImAM levAmAM AvatA nathI-agRhIta pudgalene ja gaNatarImAM levAmAM Ave che. tethI agRhIta pudgalene grahaNa karavAmAM anaMta utsarpiNa avasarpiNuM eTale kALa thaI jAya che te kAraNe ahI pratyekanI niSpattine kALa anaMta utsarpiNa jeTalo kahevAmAM Avyo che. gautama svAmIne prazna-"caLe maMta! morAcivowAstraparicanivatnnaakaalss, veuvviyapogAlapariyaTTanivvattaNAkAlassa jAva ANApANu-poggalapariyaTTanivvattaNAkAlassa ya kayare kayarehiMto jAva visesAhiyA vA?"3 bhagavad ! A dArika pudgala parivarta nirvatanAkALa, vaikiya pudgalaparivarta nirvatanAkALa, tejasa pudgala parivarta nirvatanAkALa, kAmaNa pudgala parivartana zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nita nAkALa, manaHpudgalaparivata ni ta nAkALa, vacanapudgalaparivata`niva tanAkALa ane AnaprANa pudgalaparivatani ta nAkALa, A sAte niva``nA kALAmAMthI kayA nita nAkALa khadhAM ni nAkALeA karatAM nyUnapramANu che ? kayA ninAkALa kayA nita nA kALathI adhika pramANu che? kayA nita nAkALa kayA kayA nita nA kALAnI kharAkhara che? ane kayA ninA kALa kayA ninA kALa karatAM vizeSAdhika che ? 66 mahAvIra prabhunA uttara-"ocamA ! hai gautama ! " savvatyove krmgpoDhavacidranighyAnAzAhe " kArmAMzu pudgalaparivartanA nitanA kALa badhAM nivRtanA kALa karatAM alpapramANa che. kAraNa ke kAmaNapudgalA sUkSma DhAya che, ane teo bahutama paramANue vaDe niSpanna thAyache, te kAraNe te badhAM pudgalAnu... eka vAramAM pazu grahaNa thaI jAya che. A kathanane bhAvA e che ke nArakAdi samasta paryAyAmAM vatamAna jIvadvArA pratyeka samaye kAma zu pudgalAnuM samata rUpe grahaNa thatuM rahe che. tethI tenA nita nAkALa sauthI nyUna kahyo che. tevA pociTTanidRLA che. anaMtamuLe '' kANu pudgalaparivartanA ni ta nAkALa karatAM taijasapurdUgalaparivartInA nivanAkALa ana tagaNA adhika kahyo che, kAraNa ke taijasapudgale sthUla hoya che, tethI eka samayamAM ceDAM taijasa puTTugalanu' ja grahuzu thAya che. A rIte theDA pramANamAM grahaNa thavAthI te alpa pradeza vaDe ja te samaye niSpanna thAya che. tethI apa rUpe ja taijasa paramANuonuM grahaNa thatuM rahe che. tethI tenA ni"nAkALa kANu pudgalaparivatanA nivaCnA kALa karatAM anatagaNe adhika kahyo che. bojhiyo hariyavRttivALALAche. aLataLuLe " taijasa putralaparivatanA nanA kALa karatAM audArika pugalaparivata nA ni ta nAkALa anaMtagaNuA adhika che. tenuM kAraNa nIce pramANe che-auhArikapurvAMgale ati sthUla hoya che ane teo ati sthUla hAvAne kAraNe eka samayamAM ap rUpe ja grahaNa thAya che alpa rUpe grahaNa thavAne kAraNe alpatara pradezeAvALAM hAya che. tethI jyAre temane grahaNa karavAmAM Ave che tyAre eka samayamAM alpa paramANuenuM ja grahaNa thAya che taijasa ane kA`Na pudgalAnI jema temanu samasta padomAM arthAt sa daDakAmAM grahaNa thatuM nathI, kAraNa ke audArika zarIravALA jIvA ja temane maheNu kare che te kAraNe adhika kALe ja temanuM grahaNa thAya che. '' " tt AALAvALuvo,cidainitaLAyAche. anaMtamuLe '' audArika pudgalaparivatanA nivanA kALa karatAM AnaprANa pudgalapavitanA nita nAkALa anaMtagaNA adhika che tenu kAraNa nIce pramANe che-aparyAptAvasthAmAM AnaprANa pudgalA grahaNa karAtAM nathI paryAptAvasthAmAM paNa audyArika zarIra pudgala karatAM alpa pramANamAM temanuM grahaNu thAya che. te kAraNe zIvratAthI AnaprANA puddagalAnuM grahaNa thatuM nathI A rIte audArika pudgalaparivata nivRtanA kALa karatAM AnaSANu pudgalaparivata ni nA kALa anaMtagaNA zrI bhagavatI sUtra : 10 40 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'maNapoggala riyaTTanivtrattaNAkAle aNataguNe " AnaprANa kr manaH adhika rahyo che. pudgalaparivata'nA nitanAkALa karatAM manaH pudgala parivata nA ninA kALa anatagaNA adhika che. tenu' kAraNa nIce pramANe che-ekendriyAdinI kAyasthitinI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te mananI upalabdhi cira kALe thAya che tethI mana:pudgala adhika kALamAM sAdhya hovAne kAraNe mana:pudgalaparivanA nivatanAkALa AnaprANa pudgalaparivartanA nivanA kALa karatAM anaMta gaNA adhika kahyo che. vaipogala pariyanivvattaNAkAle anaMtaguNe puAlaparivanita nA kALa karatAM vacana pudgala parivatanA niva'nA kALa anaMta gaNeA adhika che. tenu kAraNa e che ke mana: dravyeA karatAM bhASAdravye atisthUla hAya che, te kAraNe temanuM grahaNa eka samayamAM alpa rUpe ja thAya che. vekayiotasapasthitRnittaLAjADhe alaguLa * " pudgalaparivata'nA ni' nA kALa karatAM vaikriya pudUgalaparivatanA nivatanA kALa anata gaNeA vadhAre che. tenu kAraNu e che ke vaikriyazarIra ghaNA adhika kALelatya hAyache. !!slR4) ,, vacaH '' pudgala parAvarta ke alpa bahutva kA nirUpaNa --pudgalaparivatanI alpabahutvavaktavyatA-- ciTTAnuM ' ityAdi dz " vRtti na maLe ! oliyo ANApANu TIkA -sUtrakAre A sUtra dvArA pudgalaparivartonA apamahuvanu nirUpaNa karyu" che- " eesi NaM orAliyoggalapariyaTTANaM jAva poRciDhDhALa ca jyare rehato jJAtra vilesAyiAtrA" gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke he bhagavan ! audArika pudgalaparivata, vaikriya pudgalaparivata, tejasapudgalaparivata, kAmaNu pudgalaparivata', mana: pudgalaparivata, vacaH pudgalaparivata', ane AnaprANa pudgalaparivata, A sAte pudgala parivartAmAM kayAM kayAM pudgalaparivarta karyAM karyA pudgalaparivartI karatAM alpa che ? kAM pudgalaparivartI kayAM puddalaparivartI karatAM adhika che ? kayAM pukUlaparivA kyAM pukUlaparivartonI kharAbara che ane kayAM pudgalaparivarto kayAM pudgalaparivA karatAM vizeSAdhika che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 41 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"noramA ! vorA veravicaparAsTavaricaTTA" vakriyapula parivata badhAM pula parivarte karatAM alpapramANavALuM hoya che. tenuM kAraNa e che ke te ghaNuM ja adhika kALamAM niSpanna thAya che. jhAriyA aigrrvediyapudgala parivarta karatAM vacanapuduMlaparivarta anaMtagaNuM kahyAM che, kAraNa ke ahapatara kALamAM temanuM nirmANa thAya che. "momAruci anaMtakuLa" vacA pudgala parivarta karatAM manapudra parivarta anaMtagaNu che. "ALATIgosTariyA anaMtanu" mana pulaparivarta karatAM AnaprANapudgala parivartana anatagaNa che. "gorAjhiyo jAciThThI maLaarLA" AnaprANapula parivartana karatAM audArika pulapari varta anaMtagaNu che. "tevA pocA baLatA" audArikapulapari varta karatAM tejasapudgalaparivartana anaMtagaNuM che. "momAruriyA gataTri" tejasapudgala parivarta karatAM kArmaNapula parivarta anaMtagaNa che. bhagavAnanA vacanane pramANabhUta gaNIne gautamasvAmI kahe che ke revaM mane ! sevaM maMte ! ja maLavuM vAva virU" "he bhagavana! Ape je kahyuM te satya ja che. he bhagavana ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM te yathArtha ja che." A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNA namaskAra karIne, tapa ane saMyamathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakA bhagavAna gautama pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA. mAsU05) IbAramAM zatakane e uddezaka samAptA12-4 pAMca udeza kA saMkSipta viSaya vivaraNa pAMcamA udezAne prAraMbha- bAramAM zatakanA A pAMcamAM uddezAmAM pratipAdita viSayanuM saMkSipta varNana A pramANe che-prANAtipAta Adi keTalAM vadivALAM che? dhAdika keTalAM vadivALAM che? mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa Adi keTalAM varNana divALAM che? prANAtipAta viramaNa Adi keTalAM varNAtivALAM che? ItyAdi prazno ane temanA uttara autpattikI Adi cAra prakAranI buddhionuM varNana avagraha Adi keTalAM varNadivALAM che? uthAna Adi keTalAM vadivALAM che? sAtamI pRthvInA avakAzAntaranuM kathana sAtamI pRthvInuM tanuvAtavalaya keTalAM vadivALuM che? nArakAdikanA varNAdikenI prarUpaNa, pRthvIkAyikAdinA zrI bhagavatI sUtra : 10 4 2 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNAdinI prarUpaNA, manuSyanA varNAdinI prarUpaNA, vAnabhyantara Adi keTalAM vadivALAM che, tenuM nirUpaNu, dharmAstikAya Adi keTalAM vadivALAM che, tenuM nirUpaNu, jJAnAvaraNIya Adi karmAM keTalAM vadivALAM hoya che, tenuM nirUpaNuM kRSNulesyA AdinA varNAdinuM kathana samyagdRSTi, mithyASTi, ane tanuyASTi, zyA traNe varNAdithI rahita che evuM kathana audArika zarIra AdimAM vakrinuM kathana sAkAra upayAga ane nirAkAra upayega, A banne varNAdithI rahita che evu kathana samasta dravyevadivALAM che, tenu kathana gabha'mAM utpanna thatAM jIvanA varNAdinuM kathana jIva ane jIvasamUha rUpa jagatanuM krama vaza vividha svarUpe pariNamana thavAnuM kathana. karma pudgaloM ke svarUpa kA nirUpaNa 66 cati, lAva yaM cacAsI " ItyAdi TIkA-AgalA uddezAmAM punnalaparivA~nu' nirUpaNa karavAmAM Avyu have sUtrakAre kama pudgalAnA svarUpanuM nirUpaNa kare che " rAzidde nAva vaM cAlI " rAjagRhe nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryAM dhama kathA sAMbhaLavAne mATe pariSada nIkaLI, ane dhama kathA sAMbhaLIne pariSada visarjita thaI, ItyAdi pUkti kathana ahI grahaNa karavu joie tyAra khAda dhama tattvanuM zretraNa karavAnI abhilASAvALA gautamasvAmIe banne hAtha naeNDIne vinayapUrvaka mahAvIra prabhune A prakAraneA prazna pUchaye-" gad aMte ! pALAvAva, musAvA, kAnnivALe meLe, riAde, NanuM phAvaze, baMdhe, avu te kapha hAle paLa ? '' he bhagavan ! prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane pAMragrahanA keTalAM varSoM che? keTalA gadheA che? keTalA rase che ? ane keTalA sparze che ?A praznanA bhAvAtha nIce pramANe che-prANAtipAta pada ahI' prANatyaparApaNunA (pANeAnA viceAga karavAthI) janita kamanA arthamAM athavA prANanyaparApaNujanaka evA cAritramAhanIya kramanA amAM prayukta thayu che, kAraNa ke te citramAhanIyakama pudgalarUpa hAya che. tethI temAM varNAdinA sadbhAva rahe che te kAraNe ja A prazna pUchavAmAM Avela che . eja pramANe mRSAvAdanA janaka kane grahaNa karavAmAM AvyuM che athavA mRSAvAda vaDe janya karmone paNa aupacArika rIte mRSAvAda ja kahe che. adatta vastunu AdAna (grahaNa) karavuM tenu nAma adattAdAna che A adattAdAna dvArA janya karmone athavA attAdAnanu' janaka je kama che tene paNa aupacArika rIte adattAdAna ja kahe che. abrahmacaya'nuM nAma maithuna che A maithunajanya kamane athavA maithunajanaka kane zrI bhagavatI sUtra : 10 43 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazu aupacArika rIte abrA-maithuna ja kaDe che dhanAdi vastuene grahaNa karavI tenu' nAma parigraha che. athavA mUrchAbhAvanu nAma parigraha che tenA dvArA janya kramane parigraha kahe che athavA tenu janaka je karyuM che. tene pa aupacArika rIte parigraha ja kahe che. te karmamAM pudgalarUpatA hAya che, te kAraNe ahIM eve! prazna pUchavAmAM Avye che ke " bhagavan ! prANAtipAta Adine keTalAM varNavALAM, keTalI gadheAvALAM, keTalA raseAvALA ane keTalA sparzIvALA kahyA che? ' he A praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-" temA !" huM gautama ! " paMcavaLe, sukhe, paMpase, pAse, vanatte " prANAtipAta Adine pAca varNIvALAM, e ga dhAvALAM, pAca rasAvALAM ane cAra sparzAvALAM kahyAM che. A pramANe kathana karavAnuM kAraNa e che ke prANAtipAta Adi krama pu galA rUpa che krUSNu, nIla, AdinA bhedathI vadhu pAMca prakAranA kahyA che gaMdhanA surabhiga'dha ane durabhigadha rUpa e prakAra che. tIkhA, kaDavA Adi pAMca prakAranA rasA kahyA che. kaza AdinA bhedathI sparzanA AATha prakAra kahyA che. A ATha sparghAmAMthI kAi paNa cAra spardhAnA prANAtipAta Adi ka pudgalemAM sadbhAva hAya che. eja vAta nIcenI gAthA dvArA prakaTa karavAmAM AvI che. 'paMcarala paMcadivacituniSaSaSThAa tuvi camanasavaA siddhahiM gaLatanuLaddIna 15 anata pradezeAvALuM dravya pAMca rasevALuM, pAMca vartAvALuM, e gadheAvALuM ane cAra sparzAvALu hAya che. Le gautama svAmInA prazna- gad aMte ! joduM, jovera, gelera, pholeTa, gAme, saMga, pheDa, aMtic, maMDaLa, vivAre20, saLaM bAya Du jANe vaLaze ? '' SapariNAma janaka kemanu nAma krodha che ane krodhanA udayane kAraNe peAtAnA nija svabhAvathI vicalita thavuM tenuM nAma kApa che, A badhAM nAmAmAM krAya sAmAnya nAma che ane kApAdika tenA vizeSa nAma che, kAraNa ke kApAdikanI utpatti kAdhamAMthI thAya che. kApanI je paramparA cAle che, tenuM nAma rASa che, pAtAnA upara ke anyanA upara zrI bhagavatI sUtra : 10 44 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUSaNu lagADavAmAM Ave che tenu nAma doSa che te dhajanya hAvAthI krAdhanA kAya rUpa gaNAya che. athavA aprItinu nAma dveSa che. anya dvArA thayelA aparAdhane sahana karavAnI akSamatAnu nAma akSamA che. krAdhathI vAravAra prajavalita thavu. tenuM nAma saMjavalana che. eka khIjAnI vacce ugra vAgyuddha thavuM tenuM nAma kalaha che. te kalaha paNa dhanA kAraNe ja udbhavatA hAvAthI tene paNa krodhanA eka kAya rUpa gaNavAmAM Ave che. raudra svarUpane dhAraNa karavu' tenu nAma cAMDikaya che. A cAMDikaya paNa krodhanA eka kAya rUpa che, daDA Adi vaDe laDavuM athavA gAlIpradAnapUrvaka bIjAnA doSAne prakaTa tenuM nAma laMDana che. te paNa krodhanA eka kAyama rUpa che parasparanA virAdhane kAraNe je vacanAnuM uccAraNa thAya che tenuM nAma vivAda che. A vivAda paNu krodhanA ja eka kAya rUpa che. gautama svAmInA praznaneA bhAvAtha evA che ke krodhAdi pariNAmeA keTalAM varSoMvALAM, keTalA gaMdhavALAM, keTalA rasavALAM ane ane keTalA spardhA vALAM che? karavA mahAvIra prabhunA uttara-' goyamA ! paMcaLe, dudhe, paMcale, cAre vaLaze ? hai gautama ! krodhAdi piraNAmajanaka kramAM pudgalarUpa hovAne kAraNe, ne krodhAdvirUpe pariNata krama pudgalA pAMca vIyALAM, e gaMdhAvALAM, pAMca rasevALAM ane cAra spovALAM kahyAM che. gauttama svAmInA prazna- ad mate / mALe, maLe, hle, thame, tre, atule, papariyA, jore, Avone, raLa, pannAme, hunnAme, 22 saLa jarU paLe, jaD ve, k rahe, rU jAse vaLaze ? 'he lagavan ! mAna, mada, nRpa, stala, ga, AtmatkaSa, paraparivAda, utkaSa, apakarSa, unnaya, unnAma ane durnAma rUpe pariNata karma pudgale keTalAM vadhu, keTalA gadha, keTalA rasa ane keTalA sparzathI yukta hAya che ? abhimAna padanA samAnAthI mAnane utpanna karanArA karmanuM nAma mAna che ahIM mAna sAmAnya nAma rUpe tathA mada Ardi tenA vizeSanAme rUpe prayukta thayAM che, kAraNa ke temanI utpattinuM kAraNu mAnapariNAma ja che. mattatAnuM nAma mada che. drumatAnuM nAma dapa che, anamratAnuM' nAma staMbha-stabdhatA che, ahaMkAranuM nAma gava che, anya karatAM peAtAne guNAnI apekSA e utkRSTa kahevA tenuM nAma AtmAtka che, anyanI nindA karavI athavA anyamAM dAnu ApaNu karavuM tenuM nAma paraparivAda che, mAnane vaza thaIne anyanI kriyA karatAM peAtAnI kriyAne utkRSTa batAvavI tenu nAma utkaSa che. abhimAnane kAraNe peAtAnA karatAM anyamA hInatA hovAnu kathana karavuM tenuM nAma apakarSe che. abhimAnane kAraNe pUrva pravRtta namanane| tyAga karavA, athavA abhimAnane lIdhe nItinA tyAga karavA tenu nAma unnata che. namaskAra karanArane paNa namaskAra na karavA, tenuM nAma unnAna che. abhimAnane kAraNe duSTa rIte namana karavuM tenu nAma durnAma che, zrI bhagavatI sUtra : 10 45 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"jo mA ! laMca vide nA ho taheva" che gautama! mAnAdi pariNata karma pudgale pAMca varNovALAM hoya che koipariNatapagalenA viSayamAM jevuM kathana pahelAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana mAnAdi pariNata pudagale viSe paNa samajavuM eTale ke te pudgale be gadhavALAM, pAMca rasavALAM ane cAra spazevALAM hoya che, evuM kathana samajI levuM joIe. gautama svAmIne prazna-"gada aMte ! mArA, vahI, nirakI thaze, jANe, me kake, kurue, jimhe, kivise, AyaraNayA, gUNayA, paMcagayA. paliuMcaNayA, sAtijoge ya 15, esa NaM kaI vaNNe, kaI gaMdhe, kai rase, kai phAse paNNate?" mAyA-kapaTa, ajJAna-avidyA, A sAmAnya nAma che ane mAyAne kAraNe ja utpanna thatAM upadhi Adi bhAve mAyAnA ja vizeSa bheda rUpa che. jenA dvArA jIvane dugatimAM laI javAmAM Ave che te bhAvanuM nAma upAdhi che. athavA pratAraya ThagavAne gya) manuSyanI pAse javAnA kAraNe bhUta bhAvanuM nAma upAdhi che. Adara dvArA anyane chetaravA tenuM nAma nikRti che je bhAvane vazavatI thaIne jIva valayanA samAna vakratA yukta ceSTA kare che tenuM nAma valaya che. anyane ThagavAne mATe teo samajI na zake evI vacana jALanI racanA karavI tenuM nAma "gahana che. anyane ThagavAne mATe nIcatAne athavA nIcA sthAna-bilakula guptasthAnane AdhAra le tenuM nAma "nama' che. jIvavadhAdi rUpa pApanuM nAma kaka che. te nimitta ThagavAne je aniprAya che tene paNa kaIka kahevAmAM Ave che. niMdita rIte koIne ThagavAnI je pavRtti thAya che tenuM nAma kurUpa che, jema ke bhAMDa Adi je kriyAo kare che te paNa eka mAyAvizeSa rUpa ja hoya che kAraNa ke temAM niMdita rIte mehatpAdana karavAmAM AvatuM hoya che. bIjAne ThagavAnA je bhAvane vAvatI thaIne manuSya potAnI kriyAomAM kaTilatA lAve che, te lAvanuM nAma "jaiAthabhAva che. je mAyAvizeSa vaDe jIva (vyakita) A janmamAM zibiSaka je thaI jAya che, te mAyAvizeSane ja kibiSa kahe che mAyAvi. zeSa rUpa bhAvapUrvaka kaI paNa vastune Adara kara-vIkAra kare, tenuM nAma AdaraNuM che. athavA-anyane ThagavAne mATe aneka prakAranI je kriyAo karavAmAM Ave che, tenuM nAma " AcaraNatA ' che, AcaraNane "tA" pratyaya lAgavAthI A pada banyuM che. potAnA svarUpane chupAvavuM tenuM nAma gRhanatA che. anyane ThagavA tenuM nAma vaMcAtA che. saralatApUrvaka kahevAmAM AvelI vAtanuM paNa khaMDana karavuM tenuM nAma pratikaMcanatA che sArI vastumAM halakI jAtInI vastunuM mizraNa karavuM tenuM nAma sAtiyeAga che. upadhi Adi sAtiyoga paryaratanA A 12 nAma mAyAkaSAyane mATe ja ahI' vaparAya che. temane anulakSIne gautamasvAmIne A prakArane prazna che- he bhagavan! zrI bhagavatI sUtra : 10 4 6 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAdi rUpe pariNata thayelAM karma pudgale keTalAM varNavALAM, keTalA gaMdhavALA, keTalA rasavALAM ane keTalA sparzIvALAM hoya che. mahAvIra prabhune uttara-"joyA! " he gautama ! "paMca nadeva che" koipariNata pudgalanI jema mAyAdi rUpe pariNamita karmayuddagale paNa pAMca varNovALAM, be gadhavALAM, pAMca rasavALAM ane cAra sparzIvALAM hoya che. gautama svAmIne prazna-"hA mete ! Dhoke, rUchA, kuchar, et mNI sa, mikSA, amizA, asAravA, sthaLA, rAjIvajayA, jAmajA, movAsA, jIviyAsA, maraNAsA, naMdIrAge 16 esaNaM kaivaNNe, kai gaMdhe, kA rase, kaI vAre pav?he bhagavan! lebha, IcchA, mUcha, kAMkSA, gRddhi, tRSNa, bhidhyA, abhidhyA, AzaMsanA, prArthanA, lAlapanatA, kAmAzA, bhegAzA, kavitAzA, maraNAzA ane naMdirAga A 16 bhAva rUpe pariNata karma pale keTalAM paNuMvALAM, keTalA gaMdhavALAM, keTalA rasavALAM ane keTalA sparzIvALAM hoya che ? labha athavA lisA sAmAnya nAma che, ane IrachA Adi bhAvo tenA vizeSanA rUpa che. abhilASAne IcchA kahe che prApta padArthanA saMrakSaNane mATe niraMtara abhilASA rAkhyA karavI tenuM nAma mUcha che. aprApta padAthanI IcchA karavI tenuM nAma kAMkSA che. prApta padArthomAM vadhAre paDatI Asakti rAkhavI tenuM nAma guddhi che. prApta padArthone anyane devA rUpa upayoganA abhAvanuM nAma tRNuM che. viSayone saMgraha karavAmAM ja niratara lIna rahevuM tenuM nAma "bhidhyA" che. adRDha Agraha athavA cittanI calAyamAna sthitinuM nAma "abhidhyA" che. athavA dRDha abhinivezanuM nAma bhiyA che-A bhipyA dayAna rUpa hoya che ane abhipyA adRDha abhiniveza rUpa hoya che. abhidhyAne calAyamAna sthitivALI kahI che. dhyAna ane citta vacce A prakArane taphAvata che-" thira makavALuM taM jJALa, laM ja racaM vitta" sthira athavasAyanuM nAma yAna che ane asthira manebhAvanuM nAma citta che mane mArA putrane, mArA ziSyAdine amuka ISTa vastunI prApti thaI jAya, A prakAre ISTa padArthane prApta karavAnI IcchAnuM nAma AzaMsanA che bIjAnI pAsethI ISTa padArtho meLavavAnI yAcanA karavI tenuM nAma prArthanA che. kaI paNa ISTa vastunI anyanI pAsethI prApti karavA mATe vAraMvAra AgrahapUrvaka prArthanA karavI tenuM nAma "lAlapanatA che. ISTa rUpa ane ISTa zabdane prApta karavAnI cAhanAnuM nAma kAmAzA che, ISTa rasa, gaMdha ane sparzane prApta karavAnI cAhanA karavI tenuM nAma bhegAzA che. adhika jIvavAnI AzA rAkhavI tenuM nAma maraNazA che. nadi eTale samRddhi samRddhi prApta thavAthI je harSa thAya che tenuM nAma nandirAga che gautama svAmInA A praznane javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-he gautama! lenA uparyukta 16 rUpe pariNamita zrI bhagavatI sUtra : 10 47 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayelAM kama pudgalA pAMca varSAvALAM, e gadhAvALAM, pAMca rasAvALAM ane cAra sparzavALAM DAya che. 66 gautama svAmInA prazna- A maMtte ! baeNnge, zere, ja nAva micchAdNsnnsle pasaNaM kai vaNNe, kai gaMdhe, kai rase, kai phAse paNNatte ?" hai bhagavan ! putraputrI Adi viSayaka je sneha hAya che te sneharUpe pariNata kama pudgalA, tathA dveSa, kalaDu ane mithyAdarzanazalyapayantanA bhAve rUpe pariNata ka pudgalA keTalA vaju vALAM, keTalA gadhAvALAM, keTalA raseAvALAM ane keTalA sparzavALAM hoya che? aprItine dveSa kahe che praNaya ane hAsya Adine kAraNe arasaparasanI vacce aNabanAva thAya che tenu' nAma kalaha che. sUtramAM kalaha pada pachI je ' yAvat' pada vaparAyuM che tenA dvArA ma vALe, muze, gAphe mAyAmore '' A pAMca padene samAveza thaye che je dASAnA sadbhAva na hoya te dezanu` koI vyakitamAM AropaNa karavuM, tene abhyAkhyAna kahe che. cADI karavI tenuM nAma maithunya che. dharma pratye aruci ane viSayA pratye ruci rAkhavI tenu nAma aratiti che. anyanI nindA karavI tenuM nAma paraparivAda che. kapaTapUrvaka mithyA bhASaNa karavuM tenuM nAma mAyAmRSAvAda che kudeva, kuguru ane dhamamAM zraddhA rAkhavI tenuM nAma mithyAdarzana zalya che. mahAvIra prabhunA uttara-"nadeva joDhe sava cAle ' huM gotama ! snehAda rUpe parizumita thayelAM kama pudgale, paNa kodha rUpe pariNata ka pud galAnI jema pAMca vAMvALAM, e gandhAvALAM, pAMca rasevALAM ane cAra sparzIvALAM hAya che rAsnA zrI bhagavatI sUtra : 10 48 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAtAdi vimaraNa kA nirUpaNa prANAtipAtAdi viramaNavaktavyatA-- ,, " gaLe aMte ! vALAvAcave maLe " ityAdi TIkA-pU sUtramAM prANAtipAta Adi 18 pApAnAM vAMdinu kathana karavAmAM AvyuM, have prANAtipAta viramaNu AdinA varNAdinI sUtrakAra prarUpaNA kare che. gautama svAmIne prazna- ahu aMte ! nALAvAyanemaLe jJAtra pari maNe, koha vivege jAva micchAdaMsaNasallatrivege, esaNaM kai kaNNe jAva kai phAse vaLatte ? " he bhagavan ! prANAtipAtaviramaNu, mRSAvAdaviramaNu, adattAdAnaviramaNu, maithunaviramaNa, parigraDhaviramaNu, krodhaviramaNa, mAna-mAyA-leAbha-rAga dveSa,-kalaDu-abhyAkhyAna-zaizunya-paraparivAda-ane mAyAmRSAvAdaviramaNu, tathA mithyAdarzanazalyaviramaNu, A prakAranA prANAtipAta viramaNathI laIne mithyAdarzanazalyaviramaNu paryantanA 18 prakAranA pApanA viramaNu (tyAga) rUpa je bhAve che, te keTalAM varNovALAM, keTalA gadhAvALAM, keTalA rasevALAM ane keTalA sparzavALAM hAya che? A praznanA bhAvArtha e che ke 18 pApasthAneAnA tyAga rUpa je AtmAnuM pariNAma che, te keTalAM varNAdikAvALu che ? "" mahAvIra prabhune uttara- nocanA ! " he gautama ! ' avaLe, ve, aNe, ajANe vAtte '" prANAtipAtaviramaNa Adi AtmapariNAme vaNu vALAM pazu nathI, gaMdhavALAM pazu nathI, rasavALAM paNa nathI ane spavALAM paNa nathI. A prakAranA kathananuM kAraNa e che ke prANAtipAtaviramaNa Adi pari NAme AtmAnA upayAga rUpa ja hAya che, ane upayAga AtmAnuM lakSaNa che, tethI tene amUta mAnavAmAM Ave che. tethI prANAtipAtaviramaNa Adine AtmAnA upayAgasvabhAva rUpa mAnavAne kAraNe, A aDhAre pApasthAnAnA tyAga rUpa piraNAmane adbhUta ja mAnavAmAM Ave che, amUta hovAne kAraNe te vaNu, gaMdha, rasa ane spaza rUpa paudgalika guNAvALAM hatAM nathI. zrI bhagavatI sUtra : 10 49 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' have gautama svAmI jIvanA svarUpavizeSane anulakSIne mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- ar maMte ! uttiyA, veLA, jamniyA, pArimiyA, saLa v yanA ?" he bhagavan ! aupattikI, vaiyikI, kArmikI ane pAriNAmiDI, A cAra je buddhi che, te keTalA vaNu vALI, keTalI gadhavALI, keTalA rasavALI ane keTalA spaza vALI kahI che ? A buddhinuM svarUpa A prakAranu che-utpatti eja jenuM prayAjana che, parantu jene zAstra, kama ane abhyAsa AdinI apekSA rahetI nathI, evI buddhinuM nAma aupattikI buddhi che. A buddhi svAbhAvika rIte ja utpanna thAya che. jo ke jJAnAvaraNIya karmAMnA kSayapazama rUpa prayeAjana tA sa buddhiemAM sApekSa hAya che, parantu ahIM tenI vAta karI nathI. je khuddhinI prAptimAM guruvinaya-gurunI sevA, zAstrAbhyAsa Adi kAraNabhUta hAya che, te buddhine vainayikI buddhi karuM che, ka-anAcAryAMka athavA sAcAka zilparUpa ka-dvArA je buddhinI utpatti thAya che, te buddhine kArmikI buddhi kahe che, cira kALa paryaMta pUrvApara arthanA avaleAkana parizIlana vaDe utpanna thayelI je buddhi che, tene pAriNa mikI buddhi kahe che gautama svAmInA praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke" saMceya jJAtra bAsA 1ttA '' 'huM gautama! pUrvokta prANAtipAtaviramaNu AdinI jema autpattikI Adi buddhie paNa vaNurahita, gadharaddhita, rasararhita ane spa rahita kahI che, kAraNa ke teo jIvanA svabhAva rUpa heAvAne kAraNe amUta hAya che, te kAraNe temanAmAM traNa, gadha, rasa ane spa rUpa paudgalika guNNA hAtA nathI, have gautama svAmI avagraha Adi rUpa jIvadha viSe mahAvIra prabhune A prakAranA prazna pUche che-" aha mate ! sne, kuMdA, avAye, dhALA, paNa La pha vaLyA ? '' he bhagavan ! avagraha, ihA, avAya ane dhAraNA rUpa matijJAnanA je cAra bhedo che, temanAmAM keTalAM varSoM, keTalA gadhA, keTalA rasA ane keTalA sparmAMnA sadbhAva hoya che ? (sAmAnya jJAnanuM nAma athavA atyanta sUkSma jJAnanuM nAma avagrahamAna che, avagrahajJAna thayA khAda niNyanI tarapha jhUkatA eTale ke nizyanI AchI prApti karAvatA jJAnanu nAma IhA che je jJAnamAM nizcaya thaI jAya che te jJAnanu' nAma avAya che, ane kALAntare paNu vismaraNu na thavu smaraNu paTala para aMkIta thaI javuM' tenu' nAma dhAraNA che.) mahAvIra prabhunA uttara-'DyuM evuM nAma gArA vAttA " huM gotama ! matijJAnanA avagrahathI laIne dhAraNA pantanA bhedane paNa pUrvokta prakAre vaNu rahita, gadharahita, rasarahita ane sparahita kahyA che. kAraNa ke avagraha Adi paNa jIvanA (AtmAnA) dhama heAvAne kAraNe amUta che. te kAraNe temanAmAM vadhu, gaMdha, rasa ane sparzI rUpa paudgalika guNNA saMbhavI zakatA nathI. gautama svAmInA prazna- Rddu maMtte ! chaThThALe, me, tha, vAri, purisavavame, saLa Le ? " he bhagavan ! utthAna, karma, khala, vIya zrI bhagavatI sUtra : 10 50 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane puruSakAraparAkrama keTalAM varNavALAM, keTalA gaMdhavALAM, keTalA rasavALAM ane keTalA pazevALAM che? (utthAna eTale UbhA thavuM te, baLa eTale zArIrika sAmarthya vIrya eTale AtmikabaLa, puruSakAra parAkrama eTale abhimAna vizeSarUpe puruSakAra tathA pitAnA viSayamAM saphaLatA denAro puruSArtha.) mahAvIra prabhune uttara-"saMta nava mAre " he gautama ! pUrvokta prakAre utthAna Adine paNa varNarahita, gaMdharahita, rasarahita ane spazarahita kahyA che. kAraNa ke utthAna Adi pAMce jIvanAdhama rUpa che, te kAraNe amUrta hovAne kAraNe varNAdi guNothI rahita hoya che. gautama svAmIne prazna-"sattameLe mane ! vAsaMtare vaLe?" he bhagavAna ! sAtamI narakapRthvInI nIcenuM AkAzakhaMDa rUpa avakAzAtara keTalAM varNovALuM, keTalA gaMdhavALuM, keTalA rasavALuM ane keTalA pauMvALuM che? mahAvIra prabhune uttara-"svayaM seva nAva mATe pare" he gautama! sAtamI narakapRthvInI nIcenuM avakAzAntara paNa pUrvokata prakAre varNa vinAnuM, gaMdha vinAnuM, rasa vinAnuM ane sparza vinAnuM kahyuM che. te avakAzAntara amUrta hovAne kAraNe tene varNAdi vinAnuM kahyuM che. A avakAzAntaranA sthAnanuM spaSTIkaraNa A pramANe che- pahelI naraka pRthvI ane bIjI tarapha pRthvInI vacce je antarAla rUpa AkAzakhaMDa che tene prathama avakAzAntara kahe che. A prakAre vicAra karatAM, sAtamI naraka pRthvInI nIcene je AkAzakhaMDa che tene sAtamuM avakAzAntara kahe che, tenI upara sAtamuM tanuvAta che sAtamAM tanuvAtanI upara sAtamuM ghanavAta che. sAtamA ghanavAtanI upara sAtame ghanedadhi che. ane sAtamA ghanedadhinI upara sAtamI nAraka pRthvI che. A sAtamI nAraka pRthvInI nIcenA AkAzakhaMDa rUpa che avakAzAntara che te amUrta hovAne kAraNe tene varNAdika guNothI rahita kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"parameLa mate ! tayvANa rU vaLe??" he bhagavana! sAtame je tanuvAta che, te keTalAM varSovALe che? keTalA gadhevALo che? keTalA rasavALe che? keTalA sparzevALe che? mahAvIra prabhune uttara-"s HiApharANa navAM zarR jANe pautte " he gautama! sAtame tanuvAta, prANAtipAta pariNata karmapulanI jema, pAMca varNovALe, be gadhevALe ane pAMca ravALo kahyo che. paraMtu prANAtipAta pariNata kamapulanI jema te cAra sparzevALe nathI paNa ATha sparzIvALA che. te ATha sparzonAM nAma nIce pramANe che-halake, bhAre, snigdha, rUkSa, uSNu, zIta, kaThaNa ane narama tanuvAta Adi bAdara pariNAmavALAM hoya che, te kAraNe tyAM ATha sparzIne saddabhAva saMbhavI zake che. e ja kAraNe evuM kahevAmAM AvyuM che ke-"nA sattane tayvANa taNA sattane ghAvAda ghaLohI, putravI" je prakAre sAtamA tanuvAtanA viSayamAM varNAdinu. zrI bhagavatI sUtra : 10 51. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe sAtamAM ghanavAta, sAtamA ghanedadhi ane sAtamI naraka pRthvIne paNa pAMca varNa, be gaMdha, pAMca rasa ane ATha sparzIvALA samajavA. "TTe savAre avaLe " je cha avakAzAntara-(AkAzamaMDAtmaka khAlI sthAna) che, te paNuM amUrta hovAne kAraNe varNarahita, gaMdharahita, sarahita ane sparzarahita che. "tapurANa jAva chaTrI gDhavI, pracAhuM adra ETNArUM" chaThuM tanuvAta, chaThTha ghanavAta, chaThTho ghane dadhi ane chaThThI pRthvI A cAre paulika hovAne kAraNe mUrta che, te kAraNe temane pAMca varNa, be gadha, pAMca rasa ane ATha sparzothI yukta samajavA joIe. "purva kA varamANa putravINa rAThavA maLiyA, tA rAva Dhamara putravINa mALiyavaM" varNAdinA viSayamAM jevI vaktavyatA sAtamI pRthvI viSe karavAmAM AvI che, evI ja vaktavyatA pAMcamI, cAthI, trIja, bI jI ane pahelI pRthvInA viSayamAM paNa thavI joIe eTale ke A naraka pustrIone paNa pAMca varNavALI, be gadhevALI, pAMca rasavALI ane ATha sparzIvALI kahevI joIe. "saMpuTTI lIve, nAva caMgurama raju sohamme kappe jAva IsipabbhArA puDhavI, neraiyAvAsA jAva vemANiyAvAsA, gyAna ghavALa jAjijebUdvIpa nAmane dvIpa, lavaNasamudra Adi samudra, dhAtakIkhaMDa, svayaMbhUramaNa samudra, saudharma ka95, IzAnasanakumAra mahendra-brahmaleka-lAta-mahAzuka-sahastrAra-Anata-prANata-AraNa ane azruta, A bAra kapa, nava raiveyakavimAne, vijaya, vaijayanta, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddha, A pAMca anuttara vimAna, InsTAglArA pRthvI, nArakAvAse, asurakumArAdi bhavanapati devAvAsa, tiSikAvAse, vaimAnikAvAse, ItyAdi paulika padArtho paNa pAMca varNopALA, be gadhavALA, pAMca rasavALA ane ATha sparzIvALA che. gautamasvAmIne prazna-3thALa aMte ! vaLAM, nAva zarUANA pavLA?" he bhagavan! nArake keTalAM varNavALAM, keTalA gaMdhavALA, keTalA rasavALAM ane keTalA pauMvALAM che? mahAvIra prabhune uttara-navamA ! he gautama! "nniyAruM vadura paMjavajhA, paMca raNA, sumadhA, bAvA pAttA" taijasa ane vaikriya pulenI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te nArakane pAMca varNovALAM, be gadhevALAM, pAMca rasavALAM ane ATha sparzIvALAM, kahyAM che. kAraNa ke vaikriya ane tejasa zarIra bAdara pariNAmavALAM pule rUpa hoya che te bannenI bAdaratAne kAraNe nArakamAM ATha sparzIne sadbhAva kahyo che. paraMtu "vamAM padura vaMravannA, dudhA, vaMcAtA 3nA vaittA" kAmaNuzarIra rUpa pudgalanI apekSAe nArakene pAMca varNovALAM, be gadhevALAM, pAMca rasovALAM ane cAra zrI bhagavatI sUtra : 10 52 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pauMvALAM kahyA che. kAraNa ke kAmaNazarIra sUkSamapariNAmavALAM pula rUpa hoya che te kAraNe temAM cAra sparzone ja sadUbhAva samaja. paranta "jIvaM para avaLA jAva chaarNA pattA" jIvanI apekSAe nArakamAM varNAdimattAne vicAra karavAmAM Ave, te te varNavinAnA, gaMdhavinAnA, rasavinAnA ane sparza vinAnA che, kAraNa ke jIva amUrta hoya che. te kAraNe tene pilika varNAdi guNethI rahita mAnavAmAM Avela che. te daSTie vicAra karavAmAM Ave, te nArakamAM paNa varNAdi rahitatA samajavI joIe. " kAva thaLiyakumAra" asurakumArothI laIne svanitakumAra paryantanA bhavanapati devena varSAdinA viSayamAM nArakenA jevuM ja kathana thavuM joIe eTale ke vikriya ane tejasa zarIranI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te teo pAMca varNavALAM, be gaMdhavALAM, pAMca rasavALAM ane ATha sparzIvALAM hoya che, paraMtu kAzmaNa zarIranA pulenI apekSAe vicAravAmAM Ave, te teo pAMca varNAdivALAM ane cAra sparzIvALAM hoya che jIvanI apekSAe vicAravAmAM Ave, te vinA varNanA, vinA gaMdhanA, vinA rasanA ane sparza vinAnA hoya che. gautama svAmIne prazna-"purivAra puchA" he bhagavan! pRthvIkAyika keTalA varNavALAkeTalA gaMdhavALA, keTalA rasavALA ane keTalA sparzavALA hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"jo mA he gautama! "rAjhirethanAruM jUhura paMDyAnA kava awAsA pavLa" audArika ane tejasa zarIronAM palenI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te pRthvIkAyike pAMca varNovALA, be gadhevALA, pAMca rasavALA ane ATha sparzIvALA hoya che. "janma paphura nA nephA" kAmaNa zarIranAM pulanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te pRthvIkAyiko nArakonI jema pAMca vaNavALA, be gadhavALA, pAMca rasevALA ane cAra spazevALA hoya che. "jIvaM puraja taheva" avanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te nArakonI jema pRthvIkAyika cha varNarahita. rasarahita ane zarahita hoya che. "parva nAva cariMvirA'' eja pramANe apakAyika, tejaskAyika, vanaspatikAyika tathA zrInidraya, trIndriya ane caturindriya jI, audArika ane tejasa zarIranAM mudranI apekSAe pAMca vavALA, be gadhevALA, pAMca rasavALA ane ATha sparzIvALA hoya che, tathA kAmaNa zarIranI apekSAe teo pAMca varNavALA, be gadhavALA, pAMca rasevALA ane cAra sparzIvALA hoya che. " jIvaM padudaraane jIvanI AzAe teo varNarahita, gaMdharahita, rasarahita ane sparzarahita hoya che. " navaraM vAukAiyA orAliyayeuvviyateyagAI paDucca paMcavaNNA jAva adaphAsA mttA. 24 nepALuM" pRthvIkAyikonA varNAdine kathana karatAM vAyukArikana varSAdinA kathanamAM evI vizeSatA che ke vAyukAyika cha audA zrI bhagavatI sUtra : 10 53 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki, taijasa, ane vaikriya zarIranAM puddalAnI apekSAe pAMca varSoMvALA, khe gadhAvALA, pAMca seAvALA ane ATha sparIvALA DAya che. tyAra pachInuM samasta kathana nArakeAnA kathana pramANe ja samajavuM jema ke-vAyukAyika jIva kAma zarIranA pullenI apekSAe pAMca varSoMvALA, e gaMdhAvALA, pAMca raseAvALA ane cAra sparzavALA hoya che. " lIva dur" jIvanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te tee vadhu rahita, gadharahita, rasarahita ane parahita hAya che. ciyitirikSanoLiyAnA vALA '' vAyukAyikAnA jevu ja kathana paoNMcendriya tiya cAnA varNAdinA viSayamAM paNa samajavuM eTale ke audA rika, vaikriya ane taijasa zarIranA pudgalAnI apekSAe paMcendriyatiya cAne paNa pAMca varchAvALA, e gaMdhAvALA, pAMca raseAvALA ane ATha sparzavALA et maha kahyA che. parantu kANuzarIranA pudgaleAnI apekSAe temane pAMca varSovALA, e adhAvALA, pAMca raseTavALA ane cAra sparzAvALA kahyA che. jIvanI ape kSAe temane vaNu rahita, gadharahita, rakSarahita ane parahita kahyA che, (6 massANaM pucchA " he bhagavan ! manuSyA keTalAM vaNuvALA, keTalA gadhavALA, keTalA rasavALA ane keTalA sparzavALA hAya che? A praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke orAliya- AhAraga-teyagAI paDucca paMca vaLADuM nAva aTullAlA phaLannA " he gautama! audArika, vaikriya, AhAraka, ane tejasa zarIranAM pudgaleAnI apekSAe manuSyAne pAMca vovALA, e gadhAvALA, pAMca rasAvALA ane ATha spIvALA kahyA che. " mAM jhIya 2 DuMkhza nA nA'kAmaNu zarIra ane jIvanI apekSAe temanA varNAdinuM kathana nArakAnA varNAdinA kathana jevuM ja samajavuM eTale ke kAmaNu zarIranA puaAnI apekSAe manuSyane pAMca varNIvALA, e gaMdhAvALA, pAMca rasAvALA ane cAra spaoNMvALA kahyA che, ane jIvanI apekSAe vaNu rahita, gadharahita, rasarahita, ane sparahita kahyA che. " vALamaMtrano priyavemA niyA nA nephyA " vAnagRtarA, jyeAtiSikA ane vaimAnika devAnA varSoMphrikAnA viSayamAM nArakeAnA jevuM ja kathaka karavu joie eTale ke vaikriya ane taijasa zarIranAM puddhaaAnI apekSAe temane pAMca varSovALA, e gadhAvALA, pAMca rasAvALA ane ATha spIvALA kahyA che. kANu zarIranI apekSAe temane pAMca varNIvALA, e gaMdhAvALA, pAMca rasAvALA ane cAra sparzAvALA kahyA che ane jIvanI apekSAe temane vaNurahita, gadharahita, surahita ane spa rahita kahyA che. ,, " macinnAla nAvo sthivAya, savva avaLA.' dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane addhAsamaya (kALa) ne vaNu rahita, gadha zrI bhagavatI sUtra : 10 54 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahita, rasarahita ane sparahita kahyA che. "nava vAjA vaMzavane, dudhe, vaNe, gaThThare gon" paratu je pulAstikAya che tene pAMca varNovALuM, be gadhevALuM, pAMca rasAvALuM ane ATha sparzIvALuM kahyuM che, kAraNa ke pulAstikAya mUrta che ane dhamastikAya Adi amUrta che tethI dharmAstikAya Adine varNAdi paulika guNethI rahita kahyA che. "zALALine kAra aMtara/gs, gzani jawiALi" jJAnAvaraNIyakarma, darzanAvaraNIyakarma, mohanIyakarma, vedanIyakarma, Ayukarma, nAmakarma gatrakarma ane antarAyakarma, A AThe karmo pAMcavarNavALAM, be gaMdhavALAM pAMca rasavALAM ane cAra sparzavALAM hoya che. gautama svAmIne prazna-" sALaM maM! javA " he bhagavan! kRSNa lesyA keTalA varNavALI, keTalA gaMdhavALI, keTalA rasavALI ane keTalA sparzavALI hoya che ? A praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke"vaheNe javA jJAva ailer TunttA" dravyalezyAnI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, to kRSNalezyA pAMca vAvALI, be gadhavALI, pAMca rasevALI ane ATha sparzIvALI hoya che. tathA-"mAherataM judA gALAmAM bhAvalezyAnI apekSAe vicAra karavAmAM Ave, te te varNa, gaMdha, rasa ane sparza vinAnI hoya che, kAraNa ke bhAvalezyA jIvanA pariNAma rUpa hoya che ane jIvanA pariNAmane amUrta kahyuM che. tethI amUrtamAM varNAdine sadubhAva heto nathI. "gvaM jAva kuNAkRSNavezyAnA varNAdinA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che. evuM ja kathana nIlavezyA, kApatalezyA, tejalezyA, padmavezyA ane zukalezyAnA varNAdi viSe samajavuM eTale ke dravyalezyAnI apekSAe A badhI lezyAone pAMcavarNavALI, be gadhavALI, pAMca rasavALI ane ATha sparzevALI kahI che tathA bhAvalezyAnI apekSAe temane vaNarahita, gaMdharahita, rasarahita ane sparzarahita kahevAmAM AvI che kAraNa ke bhAvasthA jIvanA pariNAma rUpa hevAne kAraNe amUrta hoya che tethI temAM vaNadine sadbhAva hoto nathI. "sammatiddIrU, varavuaNeka, dhAminivarinaanne, jAva vibhaMgaNANe, AhArasanA jAva pariggahasannA, eyANi avaNNANi." mahAvIra prabhu gautama svAmIne kahe che ke he gautama! samyagadaSTi mithyAhUSTi (mithyAjJAna), samyagRmithyASTi (mizradaSTi,) cakSudarzana acakSurdarzana, avadhidarzana, kevaladarzana, AminibedhikajJAna (matijJAna), zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna, kevaLajJAna, matyajJAna, zrutajJAna, vilaMba gajJAna, AhArasaMjJA, bhayasaMjJA, maithunasaMjJA, ane parigrahusaMjJA, A badhAne varNavinAnA, gaMdhavinAnA, rasavinAnA ane sparzavinAnA kahyA che teo jIvanA Atara pariNAma rUpa hovAne kAraNe amUrta che. te kAraNe temane varNAdi zrI bhagavatI sUtra : 10 55. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinAnA kahevAmAM Avela che. A rIte kRSNalezyAthI laIne parigrahasaMjJA parvatanA saghaLA padArtho jIvapariNAmarUpa hovAthI varNAdi vinAnA hoya che, ema samajavuM joIe jyAM jyAM cAra sparzIne sadUbhAva kahevAmAM Avyo che, tyAM tyAM sUma pariNAma rUpa kAraNa samajavAnuM che ane jyAM jyAM ATha sparzIne sadbhAva batAvyuM che, tyAM tyAM bAdarapariNAma rUpa kAraNa samajavAnuM che. tethI ja sUtrakAre kahyuM che ke "bolanacAvIre jAva tejArIre, vANi gazirf" audArikazarIra, vaikiyazarIra, AhArakazarIra ane tejasazarIra, A cAra zarIra ATha sparzIvALAM hoya che, tathA "mAgharIre cAre kArmaNazarIra cAra sparzIvALuM hoya che. "aLagone, vacano 2 3%Are" mane yoga ane vacanagane cAra sparzIvALA kahevAmAM AvyA che, "#Ayone aFAre" paNa kAyAgane ATha spazevALa kahyo che, kAraNa ke kAyAga bAdara palanA pariNAmarUpa hoya che. "sAkArone ja anALAnazoca gavA " sAkAraupayoga ane anAkAraupayoga, A ane upayoga jIvanA AntarapariNAma rUpa hoya che te kAraNe teo amUrta hoya che. tethI temane varNarahita, gaMdharahita, sarahita ane parzarahita kahevAmAM Avela che. gautama svAmIne prazna-" vALa maMte ! avor. puchA" che bhagavana! samasta dharmAsti kAyAdika dravye keTalA varNavALAM, keTalA rasavALAM ane keTalA sparzavALA hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-"alyArU vavava paMghavA nAva nA TumttA" he gautama! samasta drAmAMthI keTalAka dravya-bhAdara muddala rU5 dravya-pAMca varNovALAM, be gaMdhavALo, pAMca rasavALAM ane ATha sparzI vALAM hoya che. "mArUcA tathaMDhavA paMvAiuT0, nava varaNA paUttA" samasta dravyomAMthI keTalAka dravyane-sUkSma pudgala dravyane-pAMca varNovALAM, be gadhavALAM, pAMca rasavALAM, ane cAra sparzavALAM kahyA che, " mAphasA sAvadhA, rAdhA, gaun, gvarA, suwlar guttA, samasta dramAMthI keTalAka dravyane- paramANu yudala rUpa dravyane-eka gadhavALAM eka rasavALAM, eka varNavALAM ane be sparzavALAM kahyA che. eja vAta nIcenA sUtrapATha dvArA vyakata thAya che-"ghavALo, dira zAjika" "paramANu rasa eka varNa, eka gaMdha, eka rasa ane be sparzavALa hoya che, tenuM jJAna temanA saMgathI utpanna thayelA kAryathI thAya che." sUkSmasaMbaMdhI cAra spazemAMnA keI be aviruddha sparzIne sadbhAva rahe che. "apekSA saMdanAra navaghaNA kAnA uchAttA" samasta drAmAMthI keTalAka dravya - dhamastikAyAdi drA-varNarahita, gaMdharahita, rasarahita ane sparzarahita hoya zrI bhagavatI sUtra : 10 56 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. "gvaM tadA ghaNA vi, satra jUjavA vi" eja pramANe keTalAka dravyapradeze pAMca varNavALA, be gaMdhavALA, pAMca rasavALA ane ATha sparzavALA hoya che, ane keTalAka dravyapradeze varNarahita, gaMdharahita, rasarahita ane sparza rahita hoya che eTale ke mUrta dravyanA pradezone, mUrta dravyapulanI jema, pAMca varNavALAM, ane be gaMdhAdivALA kahyA che. amUrtadravya pradezanedharmAstikAyAdinA pradezane, amUrta dravyanI jema varNAdi vinAnA kahyA che. eja pramANe keTalAka dravyanI paryAne paNa keTalAka dravyanI dhamarUpa kemabhAvI paryAne paNa-dravyanI jema pAMca varNavALI, be gaMdhavALI, pAMca rasavALI ane ATha sparzavALI kahI che, tathA keTalAka dravyonI paryAyone vaNavinAnI, gaMdhavinAnI, rasavinAnI ane sparza vinAnI kahI che. eTale ke mUrta dravyanI paryAne mUrta dravyanI jema varNa, gaMdha rasa ane sparzavALI kahI che ane amUta dravyanI paryAyane, amUrta drAnI jema, varNa, gaMdha, rasa ane sparza vinAnI kahI che. "tIthaddhA avaLA, rAga gaNA, ghauM gaLAnA zi, saMvaddhA vi" bhUtakALane paNa varNavinAne, gaMdhavinAne, rasavinAne ane sparza vinAne kahyuM che e ja pramANe anAgata (bhaviSya) kALane paNa varNa, gaMdha, rasa ane sparzothI rahita kahyo che bhUtakALanI jema sarva kALane paNa varNa, gaMdha, rasa ane sparza vinAne kahyo che, kAraNa ke bhUta, bhaviSya ane vartamAna, e traNe kALane paNa amUrta kahyA che. teo amUta hovAne kAraNe temanAmAM paulika guNene sadUbhAva saMbhavI zakatuM nathI. surA jIva pariNAma kA nirUpaNa -jIvapariNAmanI vaktavyatA- "jIve maMte ! jarma ghAmamALe" ItyAdi- TIkArya-A sUtra dvArA sUtrakAre jIvanA vyutkramaNa kALamAM tenA varNAdinI nIce pramANe prarUpaNa karI che gautama svAmIne prazna-"vIve maMte ! narama ramamANe java, RSa, pha , phawAraM riAma parimarU?" he bhagavan! jyAre jIva garbhamAM Ave che, tyAre eTale ke garbhotpattikALamAM jIva keTalAM varNAdi rUpa pariNAmane prApta kare che? eTale ke jIva jyAre garbhamAM Ave che, tyAre keTalAM varNavALa hoya che? keTalA gaMdhavALA hoya che? keTalA rasavALuM hoya che? keTalA spezavALa hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"jo !" he gautama! garbhavyutkrAnta jIva "iAva, suiAM, rAM, gagrH TLamag" pAMca varNavALa, be gaMdhavALe, pAMca rasavALe ane ATha sparzavALe heya che, kAraNa ke garbhavyutkramaNa zrI bhagavatI sUtra : 10 57 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALamAM (jyAre ga mAM jIva Ave che tyAre) jIvazarIra pAMca varNodivALu hAya che tethI gabhavyutkramaNa kALamAM jIvane pAMca varNAdi pariNAmeAvALA-pAMca vaNa vALA, e gadhavALe, pAMca rasavALA ane ATha sparza vALe kahevAmAM AnyA che, evu' samajavu joie A kathananA bhAvArtha e che ke jIva svabhAvataH amUta hAvAne kAraNe vadi rUpa pariNAme vinAnA hoya che. parantu tenI sAthe zarIranA sabaMdha te cAlu ja rahyA kare che A zarIrasaMbaMdhane kAraNe, jyAM sudhI te mukti prApta karatA nathI, tyAM sudhI te sa'sArI avasthAvALA rahevAne kAraNe zarIranA sabadhavALA ja rahe che, te kAraNe te vicitra varNAdirUpa pariNAmevALA ja banI rahe che. AslR03| jIva ke cAritra pariNAma hetu kA nirUpaNa --jIvanA vicitra pariNAmanI vaktavyatA " magoLa mate ! nIve to gammo' ityAdi-- TIkA"--A sUtra dvArA sUtradhAre jIvanA vicitra pariNAmanA kAraNeAnI prarUpaNA karI che--A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra bhagavAnane eve prazna pUche che ke " janmo na maMte! nIceno gamo vittimAyaM nimar ? " huM bhagavan! zuM chatra kama' dvArA ja vibhaktibhAva ne-nAraka, tiya iMca, manuSya ane deva, A bhavezamAM vividha pariNAmane-prApta kare che? zu krama vinA jIva vibhaktibhAvane prApta karatA nathI ? eja pramANe " janmaonuM jJa, no amo vimattimAthuM mik" zu' nArakAdi paryAM. cAne prApta karanArA jIvasamUha paNa kema vaDe ja nairiyeka Adi vividha pariNAmeAnI prApti kare che? ane kavinA zuM tee nairayika Adi vividha pariNAmAne prApta karatA nathI ? '' gautama svAmInA praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke haMtA, goyamA ! kammaoNaM tacaiva jAva pariNamai, no akammao vibhattibhAvaM nimar " he gautama ! hA, evuM ja mane che jIva athavA jIvasamUha rUpa jagata ka` vaDe ja naiyika Adi vividha prakAranA pariNAmane prApta kare che, krama vinA jIva athavA jIvasamUha rUpa jagata nairayika Adi vividha pari NAmAne prApta karatA nathI have sUtranA upasaMhAra karavA nimitte gautama svAmInA A vacanA dvArA prabhunAM vacanAne pramANabhUta gaNavAmAM Avela che zrI bhagavatI sUtra : 10 58 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " pUva aMte ! tevamaMte! tti' " huM bhagavan ! Ape je kahyuM te satya ja che. he bhagavan ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM te sathA satya ja che. ' A pramANe kahIne bhagavAnane vaMdaNA namaskAra karIne, gautama svAmI petAne sthAne besI gayA, AslR04|| jainAcAya jainadhama divAkara zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra" nI prameyacandrikA vyAkhyAnA khAramA zatakanA pAMcame uddezaka samApta ||12-pA E chaThe udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa chaThThA uddezAnA prAra'bha-- A chaThThA uddezakamAM pratipAdita viSayanA sakSipta sArAMza nIce pramANe che rAhu jyAre candramAnA grAsa kare che, tyAre candragrahaNa thAya che, A prakAranI anyatIthiMkAnI mAnyatA mithyA hAvAnuM pratipAdana rAhudevanuM vana-rAhunAM nAmAnuM kathana-rAhunA vimAnanuM varcuna rAhunI avarajavara thAya tyAre candraprakAzanA AcchAdananuM kathana rAhunA prakArAnuM kathana-sUrya candrane zahu kayAre AcchAdita kare che, tenu kathana candrane ' sazrI' kahevAnA kAraNanuM nirUpaNu-sUryane * Aditya' kahevAnA kAraNunuM nirUpaNa candranI agamahiSIonu` kathana candra ane sUryanA viziSTa kAmAgAnu vaNu na < zrI bhagavatI sUtra : 10 59 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAhuke svarUpanA nirUpaNa -rAhu viSayaka vaktavyatA"sAni kAra vArI" ItyAdi TIkAthe-AnA pahelAnA uddezakamAM evuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che ke jagatanA chane narayika Adi bhavanI prApti thAya che. A bhanI prApti rUpa je bhAva che, te temanA karmanA kAraNabhUta hoya che. eve te bhAva rAhu vaDe grasita thAya tyAre candramAM paNa saMbhavI zake che, A AzaMkAnuM sUtrakAre ahIM nivAraNa karyuM che-"rALa gAva parva vacAtI" rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA, pariSada nIkaLI, dharmakathA sAMbhaLIne pariSada vikharAI gaI, ItyAdi samasta kathana ahIM grahaNa karavuM joIe tyAra bAda dharmatattavane sAMbhaLavAnI IcchAvALA gautama svAmIe bane hAtha joDIne vinayapUrvaka mahAvIra prabhune A pramANe pUchayuM-"va gaLeNe mane ! annamannasa vimAvAtA" he bhagavan ! anyatIthike parasparamAM evuM kahe che, evuM bhAkhe che. evI prajJApanA kare che ane evI prarUpaNa kare che ke-"have vastu na naM 6, gve vahu rAdU ghaDyuM ne " rAhu candramAne prAsa kare che, rAha candramAne grAsa kare che, "re me mare! " he bhagavan ! anya tIrthikena A kathana zuM satya che kharUM? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe "goyamA ! je NaM se bahujaNeNaM aNNamaNNarasa jAva micchaM te evamAsu" gautama! te anya tIrthike parasparane evuM je kahe che, evuM bhAkhe che, evI prajJApanA kare che ane evI prarUpaNa kare che, ke rAhu candrane grAsa kare che, te kathana aprAmANika hovAthI tathA kupravacananA saMskAra vaDe prApta karAyeluM hovAthI mithyA che kAraNa ke grahaNamAM rAhu ane candramAnAM vimA nenI apekSA rahe che. te kAraNe vimAnamAM grAsaka grAmya bhAva saMbhavI zakta nathI, paraMtu AcchAdya, AcchAdaka bhAva ja saMbhavI zake che. A pukha joyamA! vamArUmi nAra parva umi" he gautama! rAhu dvArA candranA grahaNanA viSayamAM huM te evuM kahuM chuM, evuM pratipAdita karuM chuM evuM prajJApita karuM chuM ane evuM prarUpita karUM chuM ke "parva zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khalu rAhU deve mahiDie jAva mahAsokkhe, varavatthadhare, varamalladhare, varagaMdhadhare, rrrOaa rAha eka deva che, ane te mahAjhaddhivALe, mahAtivALo. mahAbalavALo, mahAyazavALe ane mahAsukhavALo che. tathA te uttama vastrone dhAraNa karanAra, uttama mAlAone dhAraNa karanAra, uttama candana, puSpa AdinI gaMdhathI yukta gaMdhavALA tathA zreSTha AsaraNAthI vibhUSita dehavALe che. "sAra tevara nA nAmanA vakattAte rAhu devanA nava nAma kahyA che, "anA" te nAme nIce pramANe che-"liMkAra, kiraNa, mA, NaNa, re, mAre, mache, chama, chaThThala" (1) zaMgATaka, (2) jaTilaka, (3) khaMbha, (4) kharaka, (5) dara (6) makara, (7) matsya, (8) kaccha5 ane (9) kRSNasarpa. nA levA vimAnA pavachaor somttA-haMgA" rAhu devanAM vimAne nIce pramANe pAMca varNanA kahyA che-"vi, nA, joricA, hAri, suzi " (1) kRSNa, (2) nIla, (3) lehita (lAla), (4) hAridra (pILo) ane (5) zukla "thijANa rAhuvimAne laMkaLavaghAme vaLa" rAhunuM je kRSNavimAna che te khaMjananA varNanI AbhAvArtha-eTale ke kAjaLa athavA mezanA jevI kAtivALuM (dIpakanI jAta vaDe je kAjaLa utpanna thAya che. tene khaMjana kahe che.) "asthi nIsara vimAne jALavaLAme vaLa" rAhunuM je nIla vimAna che, te lIlI tuMbaDIne jevI kAntivALuM kahyuM che. "sArU" A pada tabaDI mATe vaparAyuM che. "asthira rAzimALe maMjJikuvA gor" rAhudevanuM je lehita vaNanuM vimAna che, te maMchaDanA jevI kAntivALuM kahyuM che. "asthi pItara rAhuvimAne vijhAme rAhatuM je pILA raMganuM vimAna che, tenI kAnti haLadaranI kAnti jevI che. "asthizikSaNa jAduvimAne mAnasivaUAme goor" rAhunuM je thakala vimAna che tenI kAnti bhamarAzinI kAnti jevI kahI che. "jayANa rAha AgacchamANe vAgacchamANe vA viutramANe vA pariyAremANe vA cNdrasa pusthibheLa gAvALuM jIvarithame vIva TU' jyAre rAhu ghaNu ja jhaDapI gati vaDe kRSNAdi vimAna dvArA jAya che ane eja vimAna dvArA evI ja gatithI pAchA phare che-eTale ke potAnI svAbhAvika gatithI kRSNAdi vimAnamAM avarajavara kare che (A be pade dvArA rAhunI svAbhAvika gatinI vAta karavAmAM AvI che), athavA jyAre te vikriyA kare che athavA kAmakrIDA kare che (A be pada dvArA asvAbhAvika vimAna gati prakaTa karavAmAM AvI che, kAraNa ke A bane avasthAmAM te atitvarAthI pravRtti kare che, tethI visa sthala ceSTAvALe hevAne kAraNe te pitAnA vimAnane cAgya rIte calA zrI bhagavatI sUtra : 10 61. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vate nathI) A pramANe gamanAgamana karate te rAhu candranI lephsAne (candranI nAne-candranA prakAzane) pUrva dimbhAgamAM AvRta (AcchAdita) karIne pazcima dimAgamAM jAya che. A prakAre pitAnA vimAna dvArA candranA vimAnane AvRta karate te rAhu candranI dIptine (prakAzane) AvRta karI le che, A kAraNe jyanA rUpa candralezyAne sAmethI AcchAdita karIne candranI apekSA e bIjI dizA tarapha te cAlyA jAya che te samaye rAhanI apekSAe candra pUrva dizAmAM dekhAya che ane candra karatAM pazcima dizAmAM rAhu dekhAya che. "kacALa nahUi hAjaramAne chama vA vizvamA vA, parivAranA vA caMdalessaM paccatthimeNaM AvarettANaM purathimeNaM vIIvayai tayA Ne paccatthimeNaM caMde rahevuM, purithare dUtathA-Avate athavA jo athavA vikiyA karate athavA kAmakrIDA karate e rAha candranI dIptine pazcima dizAmAM AgRta karIne pUrva dizAmAM Ave che, tyAre rAhu karatAM pazcima dizAmAM candra dekhAya che ane candra karatAM pUrva dizAmAM rAhu dekhAya che. "parva kahA puSimeLe sthimeLe to gADhAT mALiyA, purva sALi vattA ca ra mAtrAva mALiyavA" jevI rIte pUrva ane pazcima dizAne anulakSIne be AlApake kahevAmAM AvyA che, e ja prakAre dakSiNadizA ane uttaradizAne anulakSIne paNa be AlApake kahevA joIe "khipurithame 3ttaraparAthimeLe to gADhAva mALiyA" agnikaNuM ane vAyavya keNanA paNa be AlApake kahevA joIe "gvuM re jAya tayANaM uttarapaJcatthimeNaM caMde uvadaMsei, dAhiNapurasthimeNaM rAhU " mera pUrvokta paddhati anusAra, Ava, jata, vikriyA kare athavA kAmakrIDA karate thake rAhu jayAre candranI lezyAne (jyasnAne) uttaradizAmAM AcchAdita karIne dakSiNa dizAmAM jAya che, tyAre candramAM uttara dizAmAM ane rAhu candranI dakSiNa dizAmAM dekhAya che. e ja pramANe Ava, jata, vikriyA karate athavA kAmakrIDA karate thake rAhu jyAre dakSiNa dizAmAM candranI dIptine AvRta karIne uttara dizAmAM jAya che, tyAre rAhuthI dakSiNa dizAmAM candra ane candrathI uttara dizAmAM rAhu dekhAya che. tathA-Avate, jate, viDiyA karate athavA kAmakrIDA karate karate rAhu jayAre IzAnakamAM candranI lezyAne AchAdita karIne maitratya keNamAM jAya che, tyAre candramA IzAnamANamAM dekhAya che ane rAhu neRtya dizAmAM dekhAya che. tathA AvatA, jatA, vikiyA karate athavA kAmakrIDA karate rAhu jyAre naiRtya koNamAM candranI zrI bhagavatI sUtra : 10 62 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cainAne AcchAdita karIne izAna kANumAM jAya che, tyAre candramA potAne naiRtya dizAmAM ane rAhu pAtAne izAna dizAmAM dekhADe che eTale ke te dizAmAM dekhAya che tathA AvatA, jatA, athavA vikriyA karatA athavA kAmakrIDA karatA rAhu agni kANumAM candranI yelnAne AvRta karIne, yAre vAyavya kANumAM jAya che, tyAre candra agnikoNamAM ane rAhu vAyavya kANumAM dekhAya che eja pramANe AvatA, athavA jatA athavA vikriyA karatA athavA kAmakrIDA karatA rAhu jyAre vAyavya dizAmAM candranI snAne AvRta karIne agni dizAmAM jAya che, tyAre candra rAhu karatAM vAyavyamAM dekhAya che ane rAhu candra karatAM agnikeNumAM dekhAya che A prakAranI rAhu ane candranI svabhAvatAmAM je atha lita thAya che tenuM sUtrakAra A sUtra dvArA kathana kare che-" nayALa rAjU gacchamALe vA, jImALe vA, jikvamALe vA, i yAremANe vA caMdassa lessaM AvaremANe AvaremANe ciTTha " jyAre AvatA athavA jatA athavA vikriyA karatA athavA kAmakrIDA karatA rAhu vAra vAra candranI lezyAne AvRta kare che, " tayALa mathurAhol manullA tti-na lallurAdU cakuM tevuM" tyAre manuSya leAkamAM manuSya kahe che ke zahu candramAne gaLI gayA che. kharekhara te A temanA bhrama ja che. kharI vAta teA evI che ke rAhu e A samaye candgaSi ane AcchAdita karI lIdhuM hAya che. eja pramANe jayA NaM rAhU AgacchamANe vA, gacchamANe vA, viUvamANe bA, pariyAremANe vA, caMdassalessaM AvarettANaM pAseNaM vIIvayai, tayA NaM maNuskhaloe maNussA varyaMti, evaM khala caMdeNaM rAhussa kucchI bhinnA evaM khalu caMdeNaM rAhussa kucchI bhinnA " AvatA, athavA jatA, athavA vikriyA karatA athavA kAmakrIDA karatA rAhu jyAre candrabiMbane AcchAdita karIne pAse thaIne nIkaLI jAya che, tyAre manuSyalAkamAM manuSyA kahe che ke rAhunI kukSimAM candra praSTi thaI gayAeTale ke rAhunA 'zanI madhyamAM thaine candra nIkaLI gayA A rIte candranA dvArA rAhunI kukSi bhedAi gai--viThThI karI nAkhavAmAM AvI, evu' manuSya peAtAnI vyAvahArika bhASAmAM kahe che. je vAstavika dRSTie vicAra karavAmAM Ave, te evuM kazuM banatuM ja nathI, " U~cA La rAjU gAjImALe vA, najI mANe vA, viubvamANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa lessaM AvarettANaM paccIsakara, tayA NaM maNussaloe maNussA vayaMti evaM khalu rAhuNA caMde vaMte - evaM khalu rAhaNA jaMke aMte " AvatA, athavA jatA, athavA vikriyA karatA athavA kAmakrIDA karatA '' ,, zrI bhagavatI sUtra : 10 6 3 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAha jyAre candranI vezyAne AvRta karIne dUra thaI jAya che-tyAMthI khasI jAya che, tyAre manuSyalekamAM loko kahe che ke "rAe candrane mukta karI nAkhe ? rAhe candrane mukta karI nAkhe." parantu mANasanI mAnyatA paNa mAtra kAlpanika ja che. kAraNa ke rAhue candrane grAsa ja karyo na hoya, te mukta karavAnI vAta ja kevI rIte saMbhavI zake ! "jayA NaM rAhU AgacchamANe vA, gacchamANe vA, jAva pariyAremANe vA caMdarasa lesaM ahe sapakkhi sapaDidipti AvarettANaM ciTThai, tayA NaM maNussa loe maNussA jayaMtiAvate, athavA jate, athavA vikiyA karate athavA kAmakrIDA karate rAha jyAre candralezyAne adizA ane vidizAomAM avRta karI nAkhe che, tyAre manuSyalakanA leke evuM kahe che ke "rAhu candrane cokakasa gaLI gayA che. " paraMtu temanuM A kathana mAtra aupacArika kathana rUpa ja che. vAstavika rIte evuM banatuM ja nathI. candranI upara rAhune paDachAye paDavAthI evuM dekhAya che eTale tene grAsa kahevAne badale AvaraNa ja kahevuM joIete vaiRsika (svAbhAvika) che, karmakRta nathI. have sUtrakAra rAhunA prakAranuM kathana kare che- gautama svAmIne prazna-"vide i mate ! dAdU paumtte" he bhagavana ! rAha keTalA prakAranA kahyA che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke"ocamA ! suvihe rA pamje" he gautama ! rAha be prakAranA kahyA che. "tainA" rAhanA be prakAre nIce pramANe che-"huvAhU, padyarAdU ca" (1) ghuvarAhu ane (2) parvarAhu je rAha candranI samIpamAM ja rahIne saMcaraNa kare che, tene yuvarAhu kahe che eja vAta "chuiM rAdU vimA" ItyAdi sUtra dvArA sUtrakAre prakaTa karI che. rAhunuM vimAna kRSNavarNanuM hoya che te haMmezA candramAnI sAthe ja rahe che-te candramA karatAM cAra AMgaLa nIce rahIne saMcaraNa kare che. je parvamAM eTale ke pUrNimAsI ane amAvAsyA, A be tithiomAM candramAM uparAga rUpa saMbaMdha kare che, tenuM nAma parvarAhu che. "taratha La re dhuvaVIE se NaM bahulapakkhassa pADivae pannarasabhAgeNaM pannarasaibhAgaM caMdassa lesaM Ava: rajAne gamANe vida" A banne rAhumAMthI je yuvarAhu nAmane rAhu che te kRSNa pakSanA paDavethI zarU karIne amAvAsyA sudhI dararoja pitAnA paMdaramAM bhAga dvArA candralezyAnA (candranA biMbana) paMdaramAM bhAgane AcchAdita karate rahe che. "-paDhA paDhamaM mA, ritiyANa vitiyaM mA, para pannA mA" pratipadA (vada ekama)nI tithie te candrabiMbanA pahelA bhAgane AvRta kare che, bIjanI tithie bIjA bhAgane AvRta kare che, trIjanI zrI bhagavatI sUtra : 10 6 4 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,, "" tithie trIjA bhAgane, ceAthanI tithie cethA bhAgane, pAMcamanI tithie pAMcamA bhAgane, chaThThanI tithie chaThThA bhAgane, sAtame sAtamAM bhAgane, AThame AThamAM bhAgane, nAmanI tithie navamAM bhAgane, dazamanI tithie dasamAM bhAgane, agiyAraze agiyAramAM bhAgane, khAraze khAramAM bhAgane, teraze teramAM bhAgane, caudaze caudamAM bhAgane ane amAvAsyAe paMdaramAM bhAgane AvRta kare che. " misamaye caDhe tte " padaramAM bhAgathI yukta evI kRSNapakSanI mAkharI tithie-amAvAsyAe candra peAtAnI ekeeka kalAne cheADIne rAhu dvArA sa'pUrNataH AcchAdita thaI jAya che. " avazese samad aMte raste vA virate vA bhavai paNa pratipadA Adi bAkInI tithiomAM te rAhu dvArA keTalAka azAmAM AvRta rahe che ane keTalAka aMze!mAM AvRta (AcchAdita) raheteA nathI. " tameva yuvAvastu vayaMsemALe semALe vidur zukalapakSanI ekamathI zarU karIne pUrNimA pantanI paMdara tithiomAM dhruvarAhu peAtAnA padaramAM bhAgapramANu dUra thatA thatA darAjacandrama khanA padaramAM bhAgapramANu AcchAdanane dUra karatA rahe che. eja vAta sUtrakAre paDhamAe patrama mALa jJAna nalevunnaralama mALe " A sUtrapATha dvArA prakaTa karI che-zukalapakSanI ekame rAhu candrabiMbanA eka bhAgane prakaTa kare che (eka bhAga paranuM AvaraNa dUra kare che), khIjanI tithie khIjA bhAgane, ane eja krame dararAja eka eka bhAgane prakaTa karatA karatA pUrNimAnI tithie padaramAM bhAgane prakaTa kare che A pramANe thavAthI 'carimasamae caMde viratte bhavai, avase se samae caMde ratte vA viratte vA bhavai pUrNimAnI tithie candrabi'kha dhruvarAthI sarvathA rahita thaI jAya che. eTale ke bilakula zubhra thaI jAya che, kAraNa ke te tithie candra badhI taraphathI anAcchAdita rahe che zukalapakSanI bAkInI tithiomAM candrabikha rAhu dvArA aMzataH AcchAdita ane aMzataH anAAdita rahe che. 66 66 dd 66 tattha NaM je se pavvarAhU se jaddaNNeNaM chaNhaM mAsANaM ukkoseNaM bAyAlIsAe mAsALa caMtta, acAhItAr savajIrALuM sUkSma '' dhruvarADuthI bhinna evA je parAhu che, te ochAmAM ochA cha mAsa bAda candra athavA sUryane AvRta kare che, ane vadhAremAM vadhAre 42 mAsa mAda-3A varSa pachI-candrane AvRta kare che tathA 48 varSa pachI sUryane AvRta kare che. prasU015 zrI bhagavatI sUtra : 10 65 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdrake sazrI nAmake artha kA nirUpaNa -cadranA sazrI nAmanA arthanI vaktavyatA"banne maMte pUrve gudAItyAdi- TakAthe-candramAnuM "zrI" nAma che tenI sArthakatAnuM sUtrakAre A sUtradvArA pratipAdana karyuM che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "Tre maMte! ghavaM purU, sasI " he bhagavana ! candranuM je "zrI" nAma che te nAma pADavAnuM kAraNa zuM che ? mahAvIra prabhune uttara-kocamA ! raMa i noTisa lokaTu fma vikALe" he gautama! tiSikonA Indra, tiSika rAja candranA mRgacihnavALA mRgAMka vimAnamAM "vaMta revA, vatA jevIgo, tAruM kAsaLa cATyamamahamavaraLAruM" viziSTa kAntiyukta de, viziSTa kAntiyukta devIo, kAntiyukta Asana, zayana, staMbha, pAtra Adi upakaraNe sadA zebhatA hoya che, ane "gaqLo vi 2 of cadai joisiMde joisarAyA some, kaMte, subhae, piyadasaNe, surUve, se teNaTeNaM jAva nalI" tiSikendra, tiSikra rAja candra pite paNa saumya (bhadra), kAnta (kAniyukta), subhaga (saubhAgyasaMpanna) ane priyadarzana (jenuM darzana lokone AhalAdajanaka thaI paDe evo) hovAthI atizaya suMdara che te kAraNe, te gautama! candrane "sazrI " (zobhAyukta) kahevAmAM Ave che. A samasta kathanane bhAvArtha e che ke candradevanI devadevIo Adi samasta cIjo kAnti AdithI yukta che ane candra pite paNa kAti AdithI yukta che, tethI candrane "sazrI" evI sArthaka nAmasaMjJA ApavAmAM AvI che. sUrA sUrya ke Aditya nAmake artha kA nirUpaNa - sUryanA Aditya nAmanI sArthakatA viSayaka vaktavyatA- "je La maMte ! gvaM puru, jUne , sure sArU ItyAdi TIkArtha-sUtrakAre A sUtra dvArA sUryanA "Aditya" A nAmanI sAthe katAnuM pratipAdana karyuM che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke-"re ja mane ! vaM yuva, sUra gAje, nare mAjhu " he bhagavana ! sUryanuM je Aditya nAma che, te nAma zA kAraNe ApavAmAM AvyuM che? mahAvIra prabhuno uttara-"cama! he gautama ! "sUArA samA vA, AvaliyAi ghA, jova utsappiNIi vA, avasappiNIi vA, se teNaTeNaM jAva gA " A samaya, AvalikA, muhUrta Adi utsarpiNI ane avasarpiNI paryantanA je kALavize che temanA vyavahArane pravartaka sUrya ja che eTale zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke A samaya che, e je vyavahAra thAya che A AvalikA che, e je vyavahAra thAya che, A muhUrta che e je vyavahAra thAya che, A avasarpiNI kALa che A utsarpiNI kALa che, e je vyavahAra thAya che te badhA vyavahArone Adi pravartaka sUrya ja che tethI tenuM nAma aherAtra samaya AdikAnI AdimAM je hoya che te Aditya che A prakAranI vyutpatti anusAra suryanuM "Aditya nAma paDyuM che, ane te nAma sArthaka che. sU03 caMdra - sUryakI agramahiSiyoM Adi kAnirUpaNa -candra sUryanI amahiSIe AdinI vaktavyatA- "vaM je aMte ! ziva koTTarazno" ItyAdi- TIkArya-A sUtra dvArA sUtrakAre candra ane sUryanI amahiSIo AdinA svarUpanuM nirUpaNa karyuM che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "caMdra maMte ! kokSiNa kopaum arpharI vaLatA?" he bhagavana ! jyotiSika denA Indra ane tiSika devonA rAjA evA je candradeva che temane keTalI amahiSIo che? mahAvIra prabhune uttara" samaHg nAva no veva i meLavatti " he gautama! dasamAM zatakanA pAMcamAM uddezakamAM agramahiSIe Adi viSe jevuM varNana karavAmAM AvyuM che, evuM ja temanuM varNana ahIM paNa grahaNa karavuM joIe te uddezakamAM A prakAranuM varNana karavAmAM AvyuM che-ti Sikendra ane jyotiSikarAja evA je candradeva che, temane cAra agamahiSIo che. temanA nAma nIce pramANe che-candraprabhA, snAbhA, amilI ane prabhaMkarA tyAra bAdanuM je varNana che, te tyAMthI ja vAMcI levuM jarUralsa ri tadeva" candranA varNananA jevuM ja sUryanI amahiSIo AdinuM varNana paNa samajavuM eTale ke tiSikendra ane tiSikarAja sUryane paNa cAra agramahiSIo che. temanAM nAma nIce pramANe che-sUryaprabhA, Ata pAbhA, aci. maMtrI ane prabhaMkarA, ItyAdi samasta varNana dasamAM zatakanA paMcamAM uddezakamAM kathita varNana anusAra ahIM paNa grahaNa karavuM joIe. gautama svAmIne prazna-"vaMhimaNUriyALe mare! kophatA gosAvALo riNA no vaghumavALA visaMti" he bhagavan! jyotiSikenA Indro ane tiSikezanA rAjA evA je sUrya ane candra che, teo kevA kAmaga bhegave che ? mahAvIra prabhune uttara-"vamA !" he gautama! " nAma che zrI bhagavatI sUtra : 10 6 7 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pulei" jema ke koI eka puruSa 'vaDhamajJonurALathastha '' prathama yuvAvasthAnA udbegamajanya khalathI yukta thaye| hAya " vannumalovvagudALadraDhDhANa mAriyA sarji RSivattaniyAjo " jeNe prathama cauvananI prApti karelI che evI yuvatInI sAthe tenA pahelA ja lagna thayA che A prakAre tenA lagna thayA bAda turata ja te 'asthaLanebacAv so Aipti' dravyeApAjana karavAne mATe paradeza cAlye jAya che tyAM 16 varSa sudhI vasavATa karIne te dravya kamAtA rahe che. "se na to havavuM. canne " A prakAre 16 varSa sudhI paradezamAM rahIne jeNe khUba ja dhananuM upArjana karyu che evA te puruSa kRtakRtya thaine va samaste, puLaravittiyani, havamANu " nivi`dane potAne ghera pAchA phare che. " calime, caDhocamaMgArikaro sAkAra vibhUSi" tyAra bAda te snAnAdi vidhi patAvIne balikama kare che-vAyasa Adine mATe annane vibhAga karIne vAyasAdine tenuM dAna kare che, ane duHsvapna AdinA phUlanA vinAzane nimitte kautuka, maoNMgala ane prAyazcitta kare che. tyAra bAda te samasta malakArA vaDe peAtAnA zarIrane vibhUSita kare che. " manune vimuddha, arasavaMganAjhurjoya ' tyAre khAda ghaNI ja sArI rIte radhAyelA, bilakula kAcA na heAya evAM 18 prakAranA zAkArithI cukta mane!jJa bhAjananu " mutte kSamALe " rucipUrvaka AsvAdana kare che. " saMnni tAriNantti vAsapatti--Lo" A prakAranA bhAjanA ArogIne te potAnA vAsagRhamAM--zayanakhaMDamAM jAya che te zayanakhaMDa bhAgyazALIone cegya, vila kSaNu Adi vizeSa@AvALe che agiyAramAM zatakanA agiyAramAM uddezakamAM mahAkhalakumAranA zayanakhaMDanu' jevu' varNana karavAmAM Avyu che, evuM je zaya. nakha'Datu varSoMna ahIM paNa grahaNa karavuM joie. jAba sayaNovayAraka lie tAe tArisiyAe bhAriyAe siMgArAgAra cAruvesAe saddhiM. " 66 ahI. 'gAya ( yAvat ) pada dvArA nIcenA sUtrapATha grahaNa karavAmAM Avye che-" nAkhyantataH citroni, bAhyataH vicitrAcho vihita che, mAnartnprnnaashitaandhkaare, bahusama suvibhakta bhAge, paJcavarNasarasasura bhimuktpussppunyjopcaarrujita, murttapitrAkSiNe, ratnasUtrAvRtta, mulye, sundhavasumadhULajJacanovaSArajite" A prakAranA zayanakhaDamAM pUrvIkta, paramakamanIya saudarya zALI, suMdara veSabhUSAne kAraNe sAkSAt zrRMgAranI mUrti jevI, dhanAtra kriyAra anuttAC, avittApa, maLonujAr " candana, puSpamAlAe Adi vaDe suzobhita dekhAtI, jemAM anurAga bharele che evI, priya khAcaraNa karavAmAM jenA cittamAM saheje virakti dekhAtI nathI evI ane patinI icchAne anukULa pravRtti karanArI evI bhAryonI sAthe te puruSa 'DhuM, sare, gAya rile pavaSe mAnula zrI bhagavatI sUtra : 10 6 8 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAmamone pazuavamALe virU '' manuSya sabaMdhI pAMca prakAranA kAmalegAnA ISTa zabdo, abhilaSita rUpe, gandhA ane spardhAnA bhAga kare che. " se NaM goyamA ! purise biusamaNakAla samayaMsi kerisayaM sAyAsokkhaM pccnnumbhnamALe virU " ke. gautama ! te puruSane pu'vaidivakArApazama thatAM te samaye kevA sAtAsaumyane AnaMdavazeSaneA anubhava thAya che? " goAruM samaLAkakSo ' he zramaNAyuSman ! tene te samaye udAra kAmaleAganA sukhane anubhava thAya che ahI' je kAmaleAga janya sukhane udAra vizeSaNa lagADavAmAM Avyu' che, te prAkRta jananI apekSAe lagADavAmAM AvyuM che. parantu jo vAstavika rIte vicAra karavAmAM Ave, teA kAmalega ApAtataH ja ramaNIya lAge che kharI rIte te te kAmabhAge duHkharUpa ja che. " tassaNaM goyamA ! purisassa kAmabhogehiMto vANamaMtarANaM devANaM etto anaMtakuLiisadyutarANa ceka jAmamo " he gautama ! jevA kAmalega janya sukhanA anubhava te puruSane thAya che, tenA karatAM ana ta gaNAM kAmalega janya sukhanA anubhava vAnanyantara devAne thAya che, kAraNa ke sAdhAraNa manuSyanA kAmabhAge karatAM te vAnabhyaMtara devAnA kAmabhegA ana`tagaNuAM vizidhRtara hAya che. " vALamaMtALa TevALa jAmamottehito vijJicALa maLa vArsIna TevALa to anaMtakuLaniSidyutarApa levAmamojA '' asurendra sivAcanA bhavanavAsI devAnA kAmaleAgeA karatAM asurakumAra devAnA kAmalIgA anaMta gaNAM viziSTatara haiAya che. asuriniyALa magaLatrAsiyALa vALa kAmabhogehiMto asurakumArANaM devANaM etto anaMtaguNavisidUtarAe caiva kAmabhogA " asurendra sivAyanA bhavanavAsI devAnA kAmabhegA karatA asurakumAra devenA kAmalegA anaMtagaNAM viziSTatara hoya che. ' asurakumAranuM devALa jAmamomeoi gahagaNanakkhattataurArUvANaM joisiyANaM devANaM etto anaMtaguNavisitarAe caiva kaammo' asurakumAranA te pUrvokta kAmabhegA karatAM anata gaNAM viziSTatara kAmabhegAne jyeAtiSika devA-grahagaNu nakSatrA ane tArAe anubhanna kare che. gahagaNanakhatta jAva kAmabhogeIito cadimasUriyANaM joisiyANaM joisrAna ttonaMtajIvalidyutarAt ceya '' caiAtiSika devA-grahagaNu, nakSatra ane tArAonA te kAmabhegA karatAM anaMta gaNuAM viziSTatara kAmabhAge nA naitiSikAnA rAjAe rUpa sUrya ane candra anubhava kare che. " camisUri yANaM goyamA ! jo siMdA joisarAyANo erise kAmayoge paccaNubhavamANA viha ** 1 zrI bhagavatI sUtra : 10 6 9 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMti" he gautama! candra ane sUrya tiSikenA Ino ane temanA rAjAe che, tethI teo pUrvokta kAmone bhegave che. uddezakane ane mahAvIra prabhunA vacanane pramANabhUta gaNIne gautama svAmI kahe che ke-"sevaM are! aMte! ri manAvuM ne ma mAvaM navI kAra vida" " he bhagavAna ! ApanA dvArA A viSayanuM je pratipAdana karavAmAM AvyuM te satya che he bhagavan! Ape je kahyuM te yathArtha ja che" A pramANe kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMda| namaskAra karIne, bhagavAna gautama saMyama ane tapathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakA pitAnA sthAne besI gayA. sUtrakA jainAcArya jainadharmadivAkara zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra'nI prameyacandrikA vyAkhyAnA bAramAM zatakane chaThTho uddezaka samAsa 12-dA. sArve udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa sAtamA udezAno prAraMbha- A sAtamAM uddezakamAM pratipAdita viSayane saMkSipta sArAMza nIce pramANe che. lekanA mahatvanuM varNana, nAraka pRthvInI prarUpaNa, ratnaprabhA Adi pratyeka narakAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe jInI utpattinuM varNana, zarka. rAprabhA narakAvAsamAM jInI pRthvIkAyika Adi rUpe upattinuM varNana, eja pramANe tama prabhA ane sAtamI tamastamAM pRthvImAM paNa jIvanI pRthvIkAyi. kAdi rUpe pUrvotpattinuM varNana, asurakumAranA AvAsomAM jIvanI pRthvIkAyika Adi rUpe utpatti thavAnuM kathana, pRthvIkAyika Adi AvAsomAM jIvanI pUrvotpattinuM varNana, eja pramANe dvIndriyAdi AvAsomAM jIvanI pUrvotpattinuM vana, sanakumArAdi kalpamAM zaiveyaka vimAnAvAmAM, ane anuttaravimAnavAsamAM jIvanI pUrvopattinuM varNana, sava' jenA mAtA, pitA Adi rUpe jIvanI utpatti thavAnuM varNana, samasta jIvonA mAtA pitA Adi rUpe utpanna thaI cukayA che evuM kathana, A chava samasta jInA zatrurUpe utpanna thaye che, evuM kathana, eja pramANe samasta jI A jIvanA zatrurUpe utpanna thayA che evuM kathana, A chava samasta jIvonA rAjA rUpe utpanna thayA che, evuM kathana, A jIva samasta jInA dAsa rUpe utpanna thaye che evuM kathana, samasta A jIvana dAsa rUpe utpanna thaI cukyA che evuM kathana. zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka ke vistAra kA nirUpaNa -lekanA vistAra AdinuM varNana- "te ja tenuM samag" ItyAdi- TIkAI-AgalA sUtramAM candrAdinA atizaya sukhanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. te candrAdi lokanA eka bhAgamAM rahe che tethI kAMzamAM jIvana janmamaraNanI vaktavyatAnuM kathana sUtrakAre A sUtra dvArA karyuM che- gautama svAmIe kayAre A viSayane anulakSIne prazna pUchaye hatuM, te nIcenA sUtra dvArA pragaTa karavAmAM Avela che-"se tevi maNa jAva pa vacAtI" "te kALe ane te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM A kathanathI zarU karIne " gautama svAmIe A pramANe pUchayuM" tyAM sudhInuM samasta pUrvokta kathana ahIM grahaNa karavuM joIe eTale ke rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhunuM Agamana pariSadanuM vaMdaNA namaskAra mATe gamana-dharmakathA zravaNa karIne pariSadanuM visarjana ane tyAra bAda dharmatatvane jANavAnI jijJAsAvALA gautama svAmIne A prakArane prazna-A samasta kathana ahIM grahaNa karavuM joIe. "je mADhagi mane ! sTora pai he bhagavana ! A lekane keTale vizALa kahyo che ? mahAvIra prabhune uttara-"mamAjhA Dhora paLa ?" he gautama! A lokane ativizALa kahyo che. tenA vistAranuM have varNana karavAmAM Ave che" purathimegaM asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo, dAhiNeNaM asakhijjAo evaM ceva" A leka pUrva dizAmAM asaMkhyAta keTakeTa jana sudhI vistare che. dakSiNamAM paNa te asaMkhyAta keTakeTi jana sudhI vistRta che. "gvuM - thimeNa vi, evaM uttareNaM vi, evaM udyapi ahe asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo gAmavidyumeLa" eja pramANe pazcima dizAmAM ane uttaradizAmAM paNa A leka asaMkhyAta keTakeTi jana sudhI vistare che. e ja pramANe urvadizAmAM ane adizAmAM paNa A leka asaMkhyAta kaTArkaTi ceAjana paryanta lAMbe paheLo ( vistRta) che e atizaya vistAravALe A leka kahyo che. gautama svAmIne prazna-"hari je mare! gTrAti sogaMti eriya hiM mALurA jANe, natha gaI kIre ja jJA, ra ma aa, vi" he zrI bhagavatI sUtra : 10 71 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavad ! A prakAranA A ativizALakamAM-ativistRtalekamAM eka paramANu pudgalapramANa keI pradeza paNa zuM e che ke jyAM A jIva utpanna thayo na hoya ane maraNa pAme na hoya? (ahIM "ji" pada saMbhAvanA arthamAM prayukta thayuM che.) - mahAvIra prabhune uttara-"joyAhe gautama! Lo phaLa sa" evI vAta saMbhavI zakatI nathI A prakAranA uttaranuM kAraNa jANavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke-"TULa mane ! parva gujaz"he bhagavad ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke ATalA badhA vistAravALA lekamAM kaI paNa e pradeza nathI ke jyAM jIva utpanna thaye na hoya ane maryo na hoya ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-"oya ! " he gautama! toma rU purise cAcaraNa nAM mahuM bacAva reDA" dhAro ke kaI mANasa eka e vizALa vaDe banAve che ke jemAM 100 bakarIo rahI zake eTalI jagyA che. "sevaM tatha kao i gSe nA, to vA, sinina nA have te mANasa te vADAmAM ochAmAM ochI eka athavA be athavA traNa bakarIone "koNe kayA naharahaM kinnA" ane vadhAremAM vadhAre eka hajAra bakarIone rAkhe che ahIM se bakarIone rahevA lAyaka sthAnamAM hajAra bakarIone rAkhavAnI je vAta karavAmAM AvI che tene bhAvArtha e che ke te vADAmAM mokaLAzapUrvaka te 100 bakarIo ja rAkhI zakAya che paNa e bakarIo vacce bilakula khAlI jagyA na rAkhavAmAM Ave te eka hajAra bakarIo paNa tyAM rahI zake tema che. hA, temane saMkaDAza paDe kharI dhAra ke te mANasa A vADAmAM eka hajAra bakarIone rAkhe che. " tAgoLe vaSovaro, pavarapAbicAro, got ne vA, sicAhuM vA, tyAM te mANasa te bakarIone khAvAne mATe ghAsacArAnI ane pIvAne mATe pANInI paNa vyavasthA kare che, ke jethI teo bhUkha ane tuSAne kAraNe marI na jAya, paNa AnaMdathI rahI zake A prakAre te hajAra bakarIo te vADAmAM eka athavA be athavA traNa divasa sudhI rahe che, "koNe kyAre parivAranA" ane vadhAremAM vadhAre cha mAsa sudhI rahe che. (ATalA lAMbA samaya sudhI te bakarIone tyAM rAkhavAnI vAta dvArA sUtrakAra e vAtanuM pratipAdana karavA mAge che ke tyAM puratA ghAsacArA ane pANInI sagavaDa maLavAthI te bakarIo tyAM adhika mAtrAmAM maLamUtra choDaze ane temanA mUtra ane lIDIo vinAno te vADAne eka paNa pradeza rahI jaze nahIM ane teo vADAmAM surakSita ane svastha rahevAne kAraNe adhika kALa sudhI jIvatI raheze.) mahAvIra svAmIne prazna-"asthi zo mA ! tAraNa gavaraNa jamAvontte ki jaNe" he gautama! zuM te vaDAne eka paramANu yugala pramANa keI pradeza paNa evo rahI zako ke "je La vALuM vA" je bakarInI zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthA kare che, ke jethI teo bhUkha ane tRSAne kAraNe marI na jAya, paNa AnaMdathI rahI zake A prakAre te hajAra bakarIe te vADAmAM eka athavA be athavA traNa divasa sudhI rahe che, "soLe mAre parivAranA" ane vadhAremAM vadhAre cha mAsa sudhI rahe che. (ATalA lAMbA samaya sudhI te bakarIone tyAM rAkhavAnI vAta dvArA sUtrakAra e vAtanuM pratipAdana karavA mAge che ke tyAM puratA ghAsacArA ane pANInI sagavaDa maLavAthI te bakarIo tyAM adhika mAtrAmAM maLamUtra cheDaze ane temanA mUtra ane lIMDIo vinAne te vADAne eka paNa pradeza rahI jaze nahI ane teo vADAmAM surakSita ane svastha rahevAne kAraNe adhika kALa sudhI jIvatI raheze.) mahAvIra svAmIne prazna-3 tithai momA! tarata gAvA hai gharamAvontte vi vNe " he gautama! zuM te vaDAne eka paramANu pudgala pramANa ke pradeza paNa evo rahI zakaze ke "je La va vA" je bakarInI lIDIothI athavA " " temanA mUtrathI athavA "leLa jA" temanA kapha vaDe, "hiMvALA vA" athavA temanA nAkamAMthI nIkaLatA cIkaNA pravAhI vaDe, "jaLa rA" athavA temanA vamana vaDe, " pittaLa vA? athavA temanA pitta vaDe, "pUgLa vA" athavA temanA paru vaDe, "suna '' athavA temanA viya vaDe, "sogiLa jA" athavA temanA lehI vaDe, " huMar" athavA temanI cAmaDI vaDe, "hiM vA" athavA temanI ruvAMTI vaDe, "hiM vA" athavA temanA ziMgaDAe vaDe, "huhaMkA" athavA temanI kharIo vaDe, "nahiM vA" athavA temanA nakha vaDe, "sApuje mA" anAkrAntapUrva haze ? eTale ke lIDIo Adi padArthomAMthI koI paNa eka dvArA paNa sparza thayA vinAne tene eka paNa pradeza raheze kharo? gautama svAmIne uttara-"mA je phaLa tama" he bhagavana! evuM saMbhavI zake nahIM eTale ke lIMDIe AdithI jene sparza na thayo hoya e eka paNa pradeza tyAM bAkI rahyo nahIM hoya tene eka eka pradeza lIDIo Adi vaDe spezita thaI cukyuM ja haze "phoDakA vi joyA! takathAvAra je paramANupomere ra pare" he gautama! kadAca e vAta paNa saMbhavI zake ke te bakarInA vADAne eka paramANu pudgala pramANu pradeza e rahI jAya, "tA igayAE dALa vA nAva gaLAzaMagze" ke je te bakarInI lIMDIo vaDe temanA mUtra vaDe, temanA kapha vaDe, temanA nAkanA mela vaDe, vamana vaDe, pitta vaDe, parU vaDe, vIya vaDe, lehI vaDe, cAmaDI vaDe, ruvAMTI vaDe, zRMgo vaDe kharIo vaDe ane nakha vaDe (kharI. onA agrabhAga vaDe) anAkAntapUrva (pRSTa thayA vinAno) paNa hoya paraMtu "NocevaNaM eyaMsi emahAlayasi logassa ya sAsayaM bhAvaM saMsArassa ya aNAdibhAvaM, jIvassa ya NiccabhAvaM kammabahuttaM, janmamaraNavAhullaM ca, paDucca nasthi keI paramANu poggalamette vi paese, jatthaNaM ayaM jIve na jAe vA, na mae vA vi se teNadeNaM, taMceva zrI bhagavatI sUtra : 10 73 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAka mA "i lekanI zAzvatasthiti, saMsArane anAdibhAva, jIvane nityabhAva, karmonI adhikatA ane janmamaraNanI bahulatA, A badhAnI apekSAe vicAra karavA mAM Ave, te A ati vizALa lekano e keI paramANupudgalapramANu pradeza paNa e nathI ke jyAM A jIva ja na hAya ane maryo na hoya A kathanane bhAvArtha nIce pramANe che lokanI sthiti zAzvata hovA chatAM paNa je saMsArane sAdi (Adi yukta) mAnavAmAM Ave, te jIvanI je A prakAre vividha jIvanI apekSAe lekAkAzanA pratyeka pradezamAM anAdi rUpe janmamaraNa paraMparA pratipAdita karavAmAM AvI che, te pratipAdita karI zakAta nahIM tethI lekane zAzvata mAnavA chatAM paNa saMsArane anAdi kahevAmAM AvyuM che A prakAranI paristhiti hoya te ja kAkAzanA pratyeka pradezamAM jInI anAdi rUpe janmamaraNa paramparA ghaTita thaI zake A prakAre vividha jInI apekSAe saMsAramAM anAditA rahevA chatAM paNa je vivakSita jIvane anitya mAnavAmAM Ave, te uparyukta arthanI saMgatatA saMbhavI zakatI nathI, tethI jIvamAM nityatA kahI che jIvane nitya mAnavA chatAM je karmomAM alpatA mAnavAmAM Ave, te tathAvidha saMsAramAM jenuM paribhramaNa saMbhavI zakaze nahIM, tethI uparyukata kathana saMgata banI zake, te mATe bahulatA pratipAdita karAI che karmonI bahulatA hovA chatAM paNa janmAdimAM alpatA mAnavAmAM Ave, te uparyukta kathana asaMgata jAya che, te kAraNe meM evuM kahyuM che ke A lekane keAI paramANupudgalapramANa pradeza paNa e nathI ke jyAM A jIva utpanna thaye na hoya ane maryo paNa na hoya. sU01 jIvoM kI utpatI kA nirUpaNa -chatpatti viSayaka vaktavyatA- " jo maMte ! puvako gAyo" ItyAdi TIkArtha-sUtrakAre A sUtra dvArA lekanA svarUpanI anya prakAre prarUpaNA karI che gautama svAmI A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke-"jarUi mate ! pukavIno pAro he bhagavan! pRthvIe keTalI kahI che? mahAvIra prabhune uttara-"rocamA ! satta guDhavI. HvorttA" he gautama ! pRthvIo sAta kahI che. "kA paDhanAra paMrama varaNa taheva mAvANA vizvA" pahelA zatakanA pAMcamAM uddezakamAM je prakAre ratanaprabhA Adi nArakAvAnuM, bhavanapati, vAtavyantara, jayotiSika, vaimAnika, navagreveyaka, ane vijaya-ja. yanta-jayanta-aparAjita ane sarvArthasiddha, A pAMca anuttara vimAne parya. tanA AvAsanuM varNana karavAmAM AvyuM che, eja pramANe ahIM paNa te AvAsonuM kathana karavuM joIe. zrI bhagavatI sUtra : 10 74 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"sarca mate ! nIve rUmaNe racaqmApa guDhavI tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsaMsi puDhavikAiyattAe jAva jAphAMphacattAra najarANa, vavavanapurane " he bhagavana ! A jIva A ranakhabhA pRthvImAM ane tenA 30 lAkha narakAvAsamAMnA pratyeka narakAvAsamAM prakAyikarUpe, apakAyikarUpe, tejaskAyikarUpe, vAyukAyikarUpe, vanaspatikAyi. karUpe, narakAvAsa pRthvIkAyikarUpe ane nAraka rUpe zu pUrve utpanna thaI cukI che? mahAvIra prabhune uttara-"haMtA, noramA ! saruM aTuvA gaLadhu" hA gautama! A jIva aneka vAra athavA anaMta vAra ratnaprabhA pRthvImAM ane tenA 30 lAkha narakAnAmAMnA pratyeka narakAvAsomAM pRthvIkAyika Adi rUpe pahelAM utpanna thaI cukyuM che. gautama svAmIne prazna-"padaka jIvA va La aMte! mIre racAdhyama pukavI, tIkSANa niyAvAranavANe" he bhagavana! saghaLA che paNa zuM A ratnaprabhA pRthvImAM ane tenA 30 lAkha narakAvAsamAMnA pratyeka narakA vAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe pahelAM utpanna thaI cukyA che? mahAvIra prabhune uttara-"taMre sAva ajaMtavRtto" hA, gautama! samarata jI paNa A ratnaprabhA pRthavImAM ane tenA trIsa lAkha narakAvAsamAM pratyeka narakAvAsamAM pRthvI kAyika Adi rUpa pUrve aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cukyA che. - gautama svAmIne prazna-"ce je mane ! vIve sAravamA guDhavI - vIsAe evaM jahA rayaNappabhAe, taheva do AlAvagA bhANiyavvA evaM jAva dhUmappa. mA" he bhagavanzuM A jIva, zakarA prabhA pRthvImAM ane tenA 25 lAkha narakAvAsamAMnA pratyeka narakAvAsamAM pRvIkAyika Adi rUpe pahelAM utpanna thaI cuke che? A praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che kegautama ! ratnaprabhA pRthvImAM jevA be AlApake kahevAmAM AvyA che, evAM ja be AlApako zarkarA khabhA pRthvImAM paNa kahevA joIe jema ke-eka jIva athavA samasta cha zarkarA prabhA pRthvImAM ane tenA pacIza lAkha narakAvA. emAMnA pratyeka narakAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe aneka vAra athavA anaMta vAra pUrve utpanna thaI cukayA che. e ja pramANe eka chatra ane samasta jI paNa vAlukAprabhAmAM, paMkawbhAmAM, dhUmapramAmAM ane temanA kramazaH paMdara lAkha, dasa lAkha ane traNa lAkha narakAvAsamAMnA pratyeka narakAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cukayA che, zrI bhagavatI sUtra : 10 75 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"ayaM gaM maMte ! nIve tamArA puravIra paMjULa niracAvalAsacaraNe ameri" he bhagavana! A jIva tama prabhA pRthvImAM ane tene 995 narakAvAsamAMnA pratyeka narakAvAsamAM zuM pUrve pRthvIkAyika Adi rUpe utpanna thaI cukyo che? mahAvIra prabhune uttara-"sesaM saM jeva" hA, gautama! eka jIva ane samasta jIve paNa tama prabhA pRthvImAM ane tenA 9995 narakAvAsomAMnA pratyeka narakAvAsamAM pahelAM aneka vAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukyA che. gautama svAmIne prazna-"martha i maMte ! nIce rahe tattamaig gDhavI vaMja gayttathu majhumahApu mAnigg meDi niyA rAsaMti " he bhagavana ! A jIva adhaHsaptamI pRthvImAM ane tenA pAMca anattara ane ativizALa niyAvAse. mAMnA pratyeka niyAvAsamAM zuM pUrve pRvIkAyika rUpe utpanna thaI cukI che ? mahAvIra prabhune uttara-hA, gautama ! eka jIva ane samasta jIva sAtamI tamastamaprabhA nAmanI pRthvImAM ane tenA pAMca anuttara ativizALa nirayAvAsamAMnA pratyeka nirayAvAsamAM pUrve pRthvIkAyika Adi rUpe anekavAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cukyA che. (A rIte sAte pRthvIomAM pRthvIkAyika Adi rUpe eka jIva athavA samasta jIvonI pUrvopattinuM kathana eka sarakhuM samajavuM.) gautama svAmIne prazna-"garca i maMte ! vIve poraTrIpa garakumArapAsa sayasahassesu egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi puDhavikAiyattAe, jAva vnnssikaaiyrANa, revAku, pittA AsArAmaMhamovArA vavavanag? he bhagavana ! A jIva, cosaTha lAkha asurakumArAvAsamAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM zuM pUrve pRthvIkAyikarUpe, apUkAyakarUpe, tejarakAyikarUpe, vAyukAyikarUpe, vanaspatikAyikarUpe, devarUpe, devIrUpe, ane Asana, zayana, bhAMDAdi upakaraNa rUpe utpanna thaI cukyA che? mahAvIra prabhune uttara-"hRtA, joyA ! nava ganaMtavRtto'he gautama! eka jIva, cesaTha lAkha asurakumArAvAsamAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe anekavAra athavA anaMta vAra pUrve utpanna thaI cukyo che. gautama svAmIne prazna-"nava navA vinaM mate ! " ItyAdi-he bhagavan! saghaLA jIvo zuM cosaTha lAkha asurakumArAvAsomAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM pUrve pRthvIkAyikAdi rUpe utpanna thaI cukayA che? mahAvIra prabhune uttara-"gvaM jeva, pathaM gAva thaLiyakumAreluM, nAbatta AvAtela, mAvAnA puraghamaLiyA" he gautama ! saghaLA jI paNa, cosaTha lAkha asu zrI bhagavatI sUtra : 10 76 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakumArAvAsamAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM pUrva pRthvIkAyikAdi rUpe aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cukyA che eja prakAranuM kathana stanatakumAronA AvAsamAM eka jIva ane aneka jInI pUrvotpattinA viSayamAM paNa grahaNa karavuM ahIM "yAvat " pada vaDe nAgakumAradika bhavanapati devanA AvAse grahaNa karavAmAM Avela che. eTale ke eka jIva ane samasta jIve, nAgakumArAdikanA jeTalA AvAso che te AvAsamAM pratyeka AvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe pahelAM anekavAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cukyA che. A nAgakumArAdikanA AvAsanI saMkhyAmAM ja vizeSatA che, kathanamAM keI vizeSatA nathI nAgakumArothI laIne svanitakumAra paryantanA bhavanavAsIonA AvAsanI saMkhyA pahelA zatakanA pAMcamA udezakamAM ApavAmAM Avela che, te tyAMthI vAMcI levI. gautama svAmIne prazna-"Da naM maMte ! kone kahejokurivApharAvaassyshsse su egamegasi puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavikAiyattAe jAva vnnssikaairANa vagaranag " he bhadanta ! A jIva, asaMkhyAta lAkha pramANa pRthvIkAyikAvAsamAMnAM pratyeka pRthvIkAyika AvAsamAM pUrve pRthvIkAdhikarUpe, apakAyikarUpe, tejarakAyikarUpe, vAyukAyikarUpe ane vanaspatikAyika rUpe zuM upanna thaI cukayA che? mahAvIra prabhune uttara-"haMta, joyA! kAra satagutta, parva sAkInA vi, gvaM gAtra varasAruug" hA, gautama ! eka jIva asaMkhyAta lAkha pRthvIkAyikAvAsamAMnA pratyeka pRthvIkAyikAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe pUrve aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cUkyo che. e ja pramANe samasta jI paNa tyAM pUrve aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cUkyA che eja pramANe asaMkhyAta lAkha apUkAyikAvAsamAMnA pratyeka apakAyikAvAsamAM, asaMkhyAta lAkha tejaskAyikAvAsamAMnA pratyeka tejaskAyikAvAsamAM ane asaMkhyAta lAkha vAyukAyikAvAsamAMnA pratyeka vAyukAyikAvAsamAM ane asaMkhyAta lAkha vanaspatikAyikAvAsamAMnA pratyeka vanaspatikAyikAvAsamAM paNa eka jIva ane samasta jIvo pUrve aneka vAra athavA anaMtavAra apakAyikAdi rUpe utpanna thaI cukyA che. gautama svAmIne prazna-"mAM jo maMte ! jIve paMjo phaMticAvAsasyshssesu egamegaMsi beiMdiyAvAsaMsi puDhavikAiyattAe jAva vaNassaikAiyattAe, vidattANa vAvApuve?" he bhagavan! A jIva, asaMkhyAta lAkha dvAnDiyAvAsamAMnA pratyeka dvIndriyAvAsamAM zuM pUrve pasvIkAyika rUpe, apU zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyika rUpe, tejaskAyika rUpe, vAyukAyika rUpe, vanaspatikAyika rUpe ane kIndriya rUpe utpanna thaI cukI che? mahAvIra prabhune uttara-"haMtA, navamA ! jJAva mata kutto, savva jIvA vi zaMg a" hA, gautama ! eka jIva, asaMkhyAta lAkha zrIndriyAvAmAMnA pratyeka kIndriyAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe pUrve anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukyo che e ja pramANe samasta che paNa asaM. khyAta lAkha hIndriyAvAsamAMnA pratyeka hIndriyAvAsamAM pUrve anekavAra athavA anatavAra utpanna thaI cukayA che. "pUrva jJAva manuSeNu, navaraM te phaMghiNu kAva vaNassaikAiyattAe, teiMdiyattAe, cauridiesu ca uridiyattAe, paMciMdiyatirikkhajo Niesu paMciMdiyatirikkhajoNiyattAe, maNusse su maNussacAe, sesaM jahA beiMdiyANaM " eja pramANe asaMkhyAta lAkha trIndriyAvAsamAMnA pratyeka trIndriyAvAsamAM, asaMkhyAta lAkha caturindriyAvAsamAMnA pratyeka caturindriyAvAsamAM, asa khyAta lAkha paMcendriya tiNicAvAsamAMnA pratyeka paMcendriya tiryaMcAvAsamAM ane asaMkhyAta lAkha manuNAvAsamAnA pratyeka manuSyAvAsamAM, eka jIva ane aneka jIva pUrve pRthvIkAyika Adi rUpe anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukyA che kIndriyenA uparyukta kathana karatA A kathanamAM je vizeSatA che te have prakaTa karavAmAM Ave che. pratyeka trIndriyAvAsamAM teo pRthvIkAyikathI laIne vanaspatikAyika rUpe ane trIndriya rUpe, pratyeka catarindriyAvAsamAM teo pRthvIkAyikathI laIne vanaspati kAyika rUpe ane cAri. ndriya rUpe, pratyeka paMcendriyatiya cAvAsamAM teo pRthvIkAyikathI laIne vana spatikAyika rUpe ane paMcendriyaniyaMca rUpe ane pratyeka manuSyAvAsamAM teo pRthvIkAyikathI laIne vanaspatikAyika rUpe tathA manuSya rUpe pUrve anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukyA che. A prakAre pRthvIkAyakarUpe, apUkAyikarUpe, tejarakAyikarUpe, vAyukAyakarUpe ane vanaspatikAyikarUpe utpanna thavAnuM kathana te badhe eka sarakhuM ja che. dvIndriyanA kathana karatA trIndriyAdikanA kathanamAM je aMtara che te upara prakaTa karavAmAM AvyuM che. A prakAre "nA" A sUtrapAThathI laIne "sesaM hA reDDariyA " A sUtrapATha paryantanA kathanane artha spaSTa karavAmAM Avyo che. "vAsaMtaroviyaroggItAbALa va =hA kuiA" 64 lAkha asurakumArAvAsamAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM eka jIva ane samasta che pUrve pRthvIkAyikAdi rUpe anekavAra apavA anaMtavAra utpanna thaI cukyA zrI bhagavatI sUtra : 10 78 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, eja pramANe vAnabhyantarathI laine IzAna pantanA jeTalA AvAse kahyA che te AvAsAmAMnA pratyeka AvAsamAM, eka jIva ane samasta jIvA pRthvIkAyikAdi rUpe pUrve anekavAra athavA ana'tavAra utpanna thaI cukayA che, ema samajavu gautama svAmInA prazna- thALa aMte ! nIce saLaMkumAre vAlasu vimaLAvAlalacalaplenuM menaMti vimALAvAsaMtti puDhaviAyattA. '' he bhagavana A jIva, sanakumAra kalpanA khAra lAkha vimAnAvAsemAMnA pratyeka vimAnAvAsamAM zu' pRthvIkAyaka Adi rUpe pUrva utpanna thai cukayA che ? 66 mahAvIra prabhunA uttara- lesanA anumAranuM nAvAtatyutto '' he gautama ! jevI rIte 64 lAkha asurakumArAvAsAmAMnA pratyeka asurakumArAvAsamAM eka jIvane pRthvIkAyika Adi rUpe anekavAra athavA ana'tavAra pUrvotpAda kahevAmAM AvyA che, eja pramANe sanatkumAranA khAra lAkha vimAnAbAseAmAMnA pratyeka vimAnAvAsamAM pRthvIkAyika Adi rUpe eka jIva pUrva anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thai cukayA che, ema samajavuM. parantu " No cevaNaM devittAe evaM savva jIvA vi, evaM jAba ANayapANarasu, evaM aarnnvrukSu vi" sanakumArAvAsamAM A jIva devI rUpe utpanna thayA nathI, kAraNu ke IzAna kalpa sudhInA devalAkAmAM ja devIo utpanna thAya che, sanatkamAki devalAkamAM devIe utpanna thatI nathI eja pramANe samasta jIvA paNa mAra lAkha sanatkumArAvAseAmAMnA pratyeka sanakumArAvAsamAM (vimAnAvAsamAM) pRthvIkAyika Adi rUpe tathA daiva rUpe anekavAra athavA ana'tavAra pUrve utpanna thai cukayA che. tyAM teo devI rUpe utpanna thayA nathI eja pramANe mAhendra, brA, lA-taka, zukra, sahasrAra, Anata, prAthata, A pAnA je vimAnAvAsA che te vimAnAvAseAmAMnA pratyeka vimAnAvA zrI bhagavatI sUtra : 10 79 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAM, eka jIva ane samasta jI pUrve anekavAra athavA anaMtavAra pRthvIkAyika Adi rUpe tathA deva rUpe utpanna thaI cukyA che. A vimAnAvAsamAM temanI devI rUpe pUrve utpatti thaI nathI. gautama svAmIne prazna-" artha che aMte tiri bApuDu-nevikA vimAkhAvArasa gd " he bhagavana ! A jIva, praveyakanA 318 vimA. nAvAsamAMnA (navaraiveyakane uda, madhyama ane adharUpa traNa trika che. te dareka trikamAM anukrame 111, 107 ane 100 vimAnAvAso che. pratyeka vimAnAvAsamAM zuM pUrve pRthvIkAyikAdi rUpe utpanna thaI cukyA che? mahAvIra prabhune uttara-hA, gautama ! A jIva raiveyakonA 318 vimAnAvAsamAMnA pratyeka vimAnAvAsamAM pUrve anekavAra athavA anaMtava 2 pRthvIkAyika Adi rUpe utpanna thaI cukI che e ja prakAranuM kathana samarata jInI tyAM utpattinA viSe paNa samajavuM. gautama svAmIne prazna-" artha i maM! bIje vaMsu anuttaSimAne pAme. jaya mattevizALavi putravi" he bhagavana! vijaya, vaijayanta, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddha, A pAMca anuttara vimAnemAMnA pratyeka anu. ttara vimAnamAM zuM pratyeka jIva tathA samasta jI pRthvIkAyika Adi rUpe pUrve utpanna thaI cukayA che? mahAvIra prabhuno uttara-"sara kAra maLataghutta, no veva revattA vA vijJag an, pvaM sadava jJAvi " he gautama ! pUrvokta kathana anusAra pratyeka jIva pAMca anuttara vimAnamAMnA pratyeka anuttara vimAnamAM prakAyika Adi rUpe pUrve anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukI che. paraMtu tyAM te jIva deva rUpe athavA devI rUpe anaMtavAra utpanna thaye nathI, kAraNa ke pahelA cAra anuttara vimAnamAM gayele jIva be bhava karIne mokSe jAya che ane sarvArthasiddha vimAnamAM gayelA jIva eka bhava karIne mokSa prApta kare che eja pramANe samasta jIvo paNa A pAMca anuttara vimAnamAMnA pratyeka vimAnamAM pUrve pRthvIkAyika Adi rUpe anekavAra athavA anaMtavAra utpanna thaI cukyA che. paranta pahelA cAra vimAnamAM teo be vAra deva rUpe pUrve utpanna thayA che. ane sarvArthasiddha vimAnamAM mAtra eka ja vAra teo deva rUpe utpanna thayA cheA rIte temanI tyAM anekavAra athavA anaMtavAra deva rUpe utpatti thaI nathI, ema samajavuM joIe. gautama svAmIne prazna-"caM aaN maMte ! vIre savva jIvA mArUttApu, piittAe, bhAittAe, bhAgiNIttAe, bhajjattAe, puttattAe, dhUyattApa, suNhattAe uvvjavu?" he bhagavana ! A jIva zuM samasta jIvonI mAtArUpe, pitArUpe, zrI bhagavatI sUtra : 10 8 0 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIrUpe, mahenarUpe, bhATyarUpe, putrarUpe, putrIrUpe, ane putravadhU rUpe pahelAM utpanna thaI cukaye che ? mahAvIra prabhunA uttara-8 kuMtA, jocamA ! asarUM, yuvA, anaMtaputto ' hA, gautama ! A jIva samasta jIveAnI mAtArUpe, pitArUpe ane bhAI Adi rUpe aneka vAra athavA ana tavAra pahelAM utpanna thaI cukayA che. gautama svAmIne prazna- sajjanIyA << " mate ! phaeNmarasa lIvarasa mAttANa nAya yatrantapujye?' he bhagavan ! samasta jIve| paNa zu A eka jIvanA mAtA, pitA Adi rUpe pahelAM utpanna thaI cukayA che ? mahAvIra prabhune uttara-< ettA, poyamA ! nAya anaMtavrutto '' he gautama ! samasta jIve. pazu A eka jIvanA mAtA, pitA Adi rUpe pUrva aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thai cukayA che. gautama svAmInA prazna-caLa mane ! nIce sabagovALa ttiA, vaicittA, rAyadrattAra, vAsANa, kiLiyattA, vaSamittattA, vavaTMvulve ?" he bhagavan ! A jIva, zu' samasta jIveAnA zatrurUpe, vairIrUpe, (sAmAnya zatrune ari ane vizeSa zatrutva rAkhanArane vairI kahe che), mArakarUpe, vadhakartArUpe, pratyenIkarUpe (kAryAMpaghAtakarUpe) ane pratyamitrarUpe (zatrunA sahAyakarUpe) pahelAM utpanna thai cumyA che ? mahAvIra prabhunA uttara-'* hUMtA, zocamA ! nAva banAtavutto" hA, gautama ! A jIva samasta jIvAnA zatrurUpe ane vairI Adi rUpe eka ja vAra nahIM paNa aneka vAra athavA ana`tavAra pUrve utpanna thaI cukayeA che. gautama svAmIne prazna- sajjanIyA vi La maLe !" ityAdi he bhagavan ! samasta jIvA paNa A jIvanA zatru, vairI Adi rUpe zu pahelAM utpanna thaI cukayA che ? mahAvIra prabhune javAma-" meya " he gautama ! samasta jIve paNu A jIvanA zatru, vairI Adi rUpe pahelAM aneka vAra athavA ana tavAra utpanna thaI cukayA che. gautama svAmInA prazna- arcALa mate ! nIce savvanIvALuM rAcattAra, jIvarAcattAr bAva sacatrAttAN savavantapule ? " he bhagavan ! A jIva zu... pahelAM samasta jIveAnA rAjA rUpe, yuvarAja rUpe ane sAvAha pantanA rUpe paNa utpanna thai cukayA che ? mahAvIra prabhunA uttara-'" dvaitA, poMcamA ! asarUMgaLasa lutto sajjanIyAna evaM cetra " hA, gautama ! A jIva aneka vAra ane ana'tavAra, samasta jIvAnA rAjA, yuvarAja Adi rUpe pUrva utpanna thaI cukayA che. samasta jIvA paNa A jIvanA rAjA, yuvarAja Adi rUpe pUrve aneka vAra athavA anatavAra utpanna thaI cukayA che. zrI bhagavatI sUtra : 10 81 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna- arcana mate ! lIve vanIvALuM vAsattAra, paNa. ttA, mayAttA, mAjInAy, moLapulittAra, saulattA, velattAN travanapune ??? huM bhagavan ! A jIva zu' samasta jIveAnA dAsa rUpe pUrva utpanna thai cukayA che ? dAsIputra rUpe paNa zuM utpanna thaI cukayA che ? AjJApAlaka rUpe paNa utpanna thayA che ? bhRtaka rUpe (duSkALa AdimAM jenuM anyanA dvArA pASaNa karAtu hAya evA rUpe) paNa utpanna thai cukayA che ? bhAgIdAra rUpe paNa utpanna thai cukayA che? anya janepArjita dravyanA bhAga rUpe paNa utpanna thaI cukayA che? ane ziSya rUpe utpanna thai cukayA che ? mahAvIra prabhunA uttara-'daMtA, zocamA ! bAva anaMtapuro, vaM sanna nIvAva gaLataranuro''hA, gautama ! A jIva samasta jIvAnA dAsa Adi rUpe aneka vAra ane anaMtavAra pahelAM utpanna thaI cukayA che. eja pramANe saghaLA jIve paNa pUrve aneka athavA anaMta vAra A jIvanA dAsa Adi rUpe utpanna thai cukayA che. (( have sUtranA upasa'hAra karavAmAM Ave che. seva aMte! seva aMte ! tti nAvanir'gautama svAmI mahAvIra prabhunAM vacanAne pramANabhUta gaNIne kahe che ke " huM bhagavan ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM, te satya ja che. huM bhagavan! ApanuM A kathana sarvathA satya che, " A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vadaNA namaskAra karIne, saMyama ane tapathI AtmAne yukta karatA thakA bhagavAna gautama peAtAne sthAne besI gayA. sUrA jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja "bhagavatIsUtra'nI prameyacandrikA vyAkhyAnA khAramAM zatakanA sAtame uddezaka samApta 512-7 / / kRta AThave uddeze kA saMkSikSa viSaya vivaraNa AThamA uddezAnA prAraMbha-- A AThamAM uddezakamAM je viSaSanuM pratipAdana karavAmAM Avyu' che, tenA sakSipta sArAMza nIce pramANe che prazna mahuddhika Adi vizeSaNavALA deva te bhagasa badhI AyuSya pUrU karIne zu' e zarIrA dhAraNa karanArA nAgeAmAM utpanna thAya kharA ? A prakAranA ane tenA hakAramAM uttara nAgalekamAM utpanna thayA khAda tenuM je arcana pUjana Adi thAya che, tenuM vastuna mahaddhika devanI e zarI ravALA maNiemAM utpattinI prarUpaNA, e zarIravALAM vRkSeAmAM tenI utpa ttinI prarUpaNA vAnanyatara Aphri jIvAnI ratnaprabhA pRthvImAM utpattinu varNana sihu Adi jIvAnI paNa nArakA rUpe utpattinI prarUpaNA kAgaDA, gIdha Adi jIvAnI pazu nArake rUpe utpattinI prarUSaNA, zrI bhagavatI sUtra : 10 82 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakArAntara se jIvoM kI utpati kA nirUpaNa -jInI utpattinI bIje prakAre vaktavyatA- tene vADheLa tene samaM " ItyAdi- TIkAtha-AgalA sUtramAM sUtrakAre jIvenA utpAdananI prarUpaNuM karI che have A sUtramAM sUtrakAra anya prakAre chatpAdanI prarUpaNuM kare che-" tenuM EAse re samagi =Ara vANI" te kALe ane te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM te nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA pariSada nIkaLI, dharma, kathA sAMbhaLIne pariSada pAchI pharI tyAra bAda dhamatatvane samajavAnI abhilASAvALA gautama svAmIe vinayapUrvaka bane hAtha joDIne, mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUcha-"reve mare ! mahipa nAva mAho kAMta varU vattA vArIsu nANuM karavA '' he bhagavan! je deva mahaddhika, mahAghatika, mahAbalasaMpanna, mahAyazasaMpanna ane mahAsukhasaMpanna che, te deva, devasaMbaMdhI zarIrane cheDIne eTale ke devabhavamAMthI vIne, be zarIravALA nAgamAM (bhujagomAM) utpanna thaI zake kharo ? jemane be zarIra hoya che, temane dvizarIrI kahe che nAgane be zarIravALA kahevAnuM kAraNa e che ke teo nAganuM zarIra choDIne manuSyanuM zarIra dhAraNa karIne siddhi gatinI prApti karanArA hoya che) praznanuM tAtparya e che ke mahaddhika Adi vizeSa vALe deva pitAne te bhavanuM AyuSya pUruM karIne zuM be zarIra dhAraNa karanArA (be bhava karIne siddha paddha pAmanArA) nAgomAM utpanna thaI zake che? mahAvIra prabhune uttara-"dutA, yama! savavajJA " hA, gautama ! e deva devalekamAMthI cyavIne evA nAgomAM utpana thaI zake che. gautama svAmIne prazna-"he na tatva garicayaMtipUrUcaraNAdimAgara vire je karavolANa saMnizivAdi cAvi majhA?he bhagavan! nAgomAM utpanna thayele te deva, zuM nAga dvArA cadanAdi dvArA arcita, stuti Adi dvArA vaMdita, kAyA dvArA pUjita, vastrAdi dvArA satkArita ane vinayAdi zrI bhagavatI sUtra : 10 83 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA sammAnita thAya che kharAM ? tene teo pradhAna (mukhya) devarUpa gaNe che kharAM? teo tenAM vacanAne satya ane pramANabhUta gaNe che kharAM ? zu te saphala sevAvALA hoya che kharA? zuM devabhavamAM tenA suhRdbhUta je devA hatA teo te nAganuM pratidvAra kama (mahimA ane satkAra) kare che kharAM ? mahAvIra prabhunA uttara-" daMtA, maAkajJA " hA, gautama ! evu* ja khane che eTale ke evA deva jyAre nAgeAmAM utpanna thAya che, tyAre tyAM tenI candranAdi vaDe arcanA paNa thAya che, leAkeA candanAdi sugaMdhita caiA vaDe tenI pUjA paNa kare che, tenI khUma khUba stuti kare che, tene sASTAMga namaskAra paNa kare che, vastrAdikA dvArA tenA satkAra paNa kare che, vinayAdi dvArA tenuM sammAna paNa kare che, tene ghaNA ja UMcA (divya) mAne che, tene pramANika paNa mAne che-kAraNa ke te je svama Ape che, te svama sAcu' ja paDe che, tenI sevA karanAra je bhAvathI tenI sevA kare che, te tenA bhAva tenI sevA dvArA saphaLa thaI jAya che. devabhavamAM je tenA sadbhUta (tenA pratye sahAnu bhUti rAkhanArA) devA hatA teo paNa tenuM pratihAra krama kare che eTale ke tenA mahimA gAya che ane satkAra kare che. gautama svAmInA prazna-" te naM maMte! tohiMto gaLatAM kanvadrittA tijJeSnA, muddonnA, nAva aMta rennA " he bhagavan! nAgAmAM utpanna thayelA te deva zu te nAganI paryAyane cheDIne siddhi prApta karaze ? buddha thaze ? mukta thaze ? ane samasta duHkhanA aMta karI nAkhaze ? mahAvIra prabhunA uttara-TU'tA, goyamA ! siAjJA, nAva aMta ttenA '' gautama ! te deva nAgaleAkamAMthI nIkaLIne siddhi prApta karI zakaze, buddha, mukta Adi thai zakaze ane samasta duHkhanA antakartA paNu thaI zakaze. 66 gautama svAmInA prazna- veLa mate! miiddha thaM cetra jJAna visarIrelu maLIyu vorA 'he bhagavan ! mahARddhi, mahAvruti, mahAmaLa, mahAyaza ane mahAsukhathI sauMpanna hAya evA de, zuM devabhava saMbaMdhI AyuSya pUrU karIne e zarIravALA pRthvIkAya rUpa maNiemAM utpanna thai zake che ? mahAvIra prabhunA uttara-' traM caiva nA gAr'huM gautama ! nAgezanA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM Avyu che, evu' ja kathana A maNienA viSayamAM paNa karavuM joie. ryy gautama svAmIne prazna-" veLa maMte ! maphlUDhi nAva visarIrejI letu vavajJelA ?' he bhagavan ! mahARddhivALA, mahAdyutivALe, mahAyazavALA ane mahAsukhavALe deva, zu devabhava sabaMdhI AyuSya pUrU thatAM e zarIravALAM vRkSeAmAM utpanna thai zake che kharA ? maDhAvIra prabhune uttara-" haiM'tA, vaktejJA, vaMce ''hA, gautama ! evA deva e zarIravALAM devAdhiSThita vRkSAmAM utpanna thaI zake che. khAkInuM samasta kathana pUrvokta nAgaviSayaka kathana anusAra samajavu, " navI pharma zrI bhagavatI sUtra : 10 84 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnatta nAva sannidhi hindu, chAkaTTo,cahindu cAviddonnA " pU kathana karatAM vRkSaviSayaka A kathanamAM evI vizeSatA che ke-je vRkSamAM eve deva utpanna thAya che, te vRkSa aciMta, vaMdita, pUjita, satkArita, sanmAnita, divya, prAmANika ane satyAvapAta, ane potAnA pUrNAMkAlika (devabhanA) suhRddabhUta deve dvArA pratihAra kavALu' paNu hoya che. ane sAthe sAthe addhapIThavALu paNa hAya che eTale ke tenI AsapAsa geALAkAranuM' caNatara kareluM' hAya che ane tenI bhUmine chANu Adi vaDe lIpavAmAM Ave che ane mATI Adi vaDe lIpavAmAM Ave che e vAta teA jAhera ja che ke viziSTa vRkSa hAya che, te baddhapIThavALuM hoya che. "tesaM saMceya nAva gataM harekanA " khAkInuM samasta kathana nAgaviSayaka kathana jevu' ja che kahevAnuM tAtpaya e che ke te deva, e zarIravALA vRkSeAmAM utpanna thaIne tyAMthI nIkaLIne (marIne) siddha, buddha, mukta, ane samasta du:khAnA atakara thaI zake che. prasU.1|| tirthaMgyoni vizeSa kA nirUpaNa tiya gyAna vizeSa vaktavyatA '' gaha mate ! zohaMguttame " ItyAdi-- TIkA-A sUtra dvArA sUtrakAre vAnara Adi tiya ca jIveAnI utpa ttinA viSayamAM prarUpaNA karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune eve prazna-pUche che ke-" haiM maMte ! mohaMgujIvasameDyula same, maMju same, ghaNAM nirNIchA, nicA, viSNuLA, nimme, niva42 lALaposahovavattA " he bhagavan ! golAMgUlavRSabha (gAyanA pUchaDA jevI pUchaDIvALA yUthapati vAnara), kukakuTavRSabha, ane DUkavRSabha, A traNe niHzIla (sadAcAra rahita), nita-aNuvratarahita, nirguNa-guNavratarahita, ni`ryAda maryAdArahita, tathA pratyAkhyAna ane pASApavAsarahita, "jAmANe hAruM jillA 'jIvana vyatIta karIne mAtane avasara Ave kALadhama pAmIne 'imIse rayaNa pabhA puDhavIe ukkoseNaM sAgarovamaTThiiyaMsi naragaMsi neraiyattAe 66 zrI bhagavatI sUtra : 10 85 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAvakane jJA?" A ratnaprabhA pRthvImAM eka sAgaropamanI utkRSTa sthitivALA nArakamAM nairayika rUpe zuM utpanna thaI zake che? " samaNe bhagavaM mahAvIre vAgarei, uvavajjamANe, uvavanne, tti vattavvaM sivA" zramaNa bhagavAna mahAvIre A praznanA javAba rUpe evuM kahyuM ke hA, gautama! teo badhAM nAraka rUpe utpana thaI zake che, kAraNa ke jeo utpanna thanArA hoya che temane mATe evuM kathana paNa karI zakAya che ke "je samaye golAMgUla Adi tiryanimAM gelAMgUla AdinI paryAyamAM mejUda hoya che, tyAre te teo nAraka hatA nathI; tethI teo nAraka rUpe utpanna thaI cukyA che, evuM kathana kevI rIte karI zakAya ? " A prakAranI AzaMkA karavI joIe nahIM kAraNa ke "varasthamAnaH sAnaH" "je utpana thavAnA hoya che, te utpanna thaI cukayA che," A niyama anusAra bhaviSyamAM nAraka rUpe utpanna thanArA te golAMgUlavRSabha Adi jIne vartamAna kALe paNa nAraka rUpe utpanna thayelA mAnI levAmAM Ave che. vartamAna kiyAkALa ane bhAvikriyA kALa. A banemAM vivakSAne adhIna abheda mAnI levAmAM Ave che tethI galagUlavRSabha Adi java nArake rUpe bhaviSyamAM utpanna thavAnA hevAthI, "nAra ja che" evo vyavahAra vartamAna kALe paNa temanA mATe karI zakAya che. gAyanI pUMchaDI jevuM jene pUMchaDuM hoya che evA vAnaranA samUhanA nAyaka rUpa vAnarane geTalAMgUlavRSabha kahe che. ahIM vRSabha pada prazasta arthanuM vAcaka che. kukuTavRSabha Adine artha paNa e ja samaja. A prakAranuM kathana khuda mahAvIra bhagavAne karyuM che, jamAli Adi dvArA A prakAranuM kathana karAyuM nathI gautama svAmIne prazna-"! vadhe, nahA kALiI vAra ., ghai nirarIjA " he bhagavan ! siMha, vAgha ane sAtamAM zatakanA chaThThA utsarpiNuM uddezakamAM pratipAdita rIMcha, tarasa, geMDa, parAsara, zarasa, ItyAdi paMcendriya tiryaMgyanika che ke jeo sadAcAra rahita, Avratarahita, guNavatarahita, maryAdArahita ane pratyAkhyAna tathA piSadhApavAsathI rahita hoya che, teo kALane avasara Ave kALadharma (maraNa) pAmIne A ratnaprabhA pRthvImAM eka sAgaropamanI utkRSTa sthitivALA nArakamAM narayika rUpe utpanna thaI zake che kharAM ? mahAvIra prabhune uttara-"pUrva veva nAva vattavaM zivA" he gautama! "je utpasyamAna hoya che, tene utpanna thayelA mAnavAmAM Ave che," A siddhAMta anusAra vartamAna kriyAkALa ane bhAvi kriyAkALamAM abheda hovAne kAraNe nArako rUpe bhaviSyamAM utpanna thanArA siMhAdikene je ke teo hAlamAM paMcendriya tiryAnimAM rahelA che-chatAM paNa nAraka rUpe ja kahevAmAM Ave che. tethI e vAta siddha thAya che ke nArake ja nAraka rUpe utpanna thAya che. gautama svAmIne prazna-"ka maMte ! Dha, va, vastra, mag, raas, gi niravAhe bhagavan! gIdha, kAgaDA, vilaya (pakSI vizeSa), zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugaka (pakSIvizeSa) ane mAra, A pacendriya tiyaccenika jIve! ke je ni:zIla, nita, nirguCNa, nisyaMda ane niSpratyAkhyAna pASadheApavAsavALA hAya che, eTale ke sadAcAra AdithI rahita hAya che, teo zuM kALanA avasara Ave kALa karIne A ratnaprabhA pRthvImAM eka sAgareApamanI utkRSTasthitivALA, nArakA rUpe utpanna thaI zake che kharAM ? ,, "" mahAvIra prabhunA uttara-" gheruM saMceya gAya vattayaMsacA " he gautama! ahIM paNa " jee utpadyamAna hAya che, temane utpanna thai cukelA mAnavAmAM Ave che. A siddhAMta anusAra vartamAna kriyAkALa ane bhAvikriyAkALamAM abheda mAnIne paoNMcendriya tiya nyAnimAM rahelA te gIdha Adi jIvene nArakA rUpa ja kahevAmAM AvyA che, kAraNa ke teo nArakeA rUpe utpanna thavAnA che. sUtraM aMte ! seva maMte! tti gAya viD" uddezakanA uSasa'hAra karavA mATe sUtrakAra A kathana dvArA mahAvIra prabhunAM vacanAnI pramANa bhUtatAnuM pratipAdana kare che. " he bhagavan ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyu te satya ja che. he bhagavan ! ApanuM.. A kathana sathA yathA ja che, A pramANe kahIne, prabhune vaMdAnamaskAra karIne, peAtAnA AtmAne sayama ane tapathI yukta karatA thakA gautama svAmI potAnA sthAne virAjamAna thai gayA. rAslR02|| jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta bhagavatIsUtra" nI prameyacandrikA vyAkhyAnA khAramA zatakanA AThamA uddezaka samApta ||12-8nA ,, jainAcAya navarve udeze kA saMkSisa viSaya vivaraNa navamA uddezAnA prAraMbha khAramAM zatakanA A navamAM uddezakamAM pratipAdita viSayanA sa'kSima sArAMza nIce pramANe che devAnA bhavyadravyadeva Adi pAMca prakArAnu kathana bhavyadravyadeva Adi rUpe temane mAnavAnuM kAraNu-naradeva, dhama deva, devAdhideva, bhAvadeva ane dravya deva teo kayAMthI AvIne utpanna thAya che, A praznanA javAJanuM nirUpaNa naradeva kayAMthI AvIne utpanna thAya che ? ratnaprabhA Adi sAta nArakapRthvIemAMnI kAI eka nArakapRthvImAMthI AvIne utpanna thAya che, athavA bhavanavAsI Adi devAmAMthI AvIne te tyAM utpanna thAya che? dharmadeva kayAMthI AvIne utpanna thAya che ? devAdhideva kayAMthI AvIne utpanna thAya che? zuM te naraka zrI bhagavatI sUtra : 10 87 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIomAMthI AvIne utpanna thAya che? ke bhavanavAsI devAmAMthI AvIne utpanna thAya che ke zuM te sarva vaimAnika demAMthI AvIne utpanna thAya che? bhAdeva kyAMthI AvIne utpanna thAya che? ItyAdi ane ane temanA uttaronI prarUpaNuM bhavyadravyadevanI sthitinI prarUpaNuM naradevonI sthitinI prarUpaNa dharmadevanI sthitinI prarUpaNa devAdhidevanI sthitinI prarUpaNA bhAvede. nI sthitinI prarUpaNA bhavyadravyadevanI vikurvaNa zaktinI prarUpaNa devAdhidevenI vimurvaNAzaktinI prarUpaNa bhAva devenI vimurvaNazaktinI prarUpaNuM bhavyadravyanI uddhanA (te bhavamAMthI cyavana) thayA bAda bhavAntaramAM utpativiSayaka prarUpaNuM dharmadevanI, naradevonI ane bhAva devenI udvartana bAda bhavAntaramAM utpatti thavA viSenI prarUpaNuM dharmadevanI devavizeSamAM utpati viSe vicAra bhavyadravyanI kALanI apekSAe sthitine vicAra, bhavyadravya. devenA virahakALanI (eja bhavaprAptimAM je kALanuM aMtara paDe che tene virahakALa kahe che) prarUpaNA naradevamAM parasparamAM keTalA kALanuM attara rahe che, tenI prarUpaNA devAdhidevamAM parasparamAM keTalA kALanuM aMtara rahe che, tenI prarUpaNuM bhAvamAM parasparamAM keTalA kALanuM aMtara rahe che, tenI vicAraNA lavyadravyadeva adi pAMca prakAranA devanA alpabahuvanuM nirUpaNa. devoM ke prakAra kAnirUpaNa -devavaktavyatA- " viphA mate ! tevA paUM ' ityAdiTIkAtha-pUrvIzakamAM nA kumAra Adi devakemAM utpattinI prarUpaNA karavAmAM AvI che. A prakAranA pUrvoddezaka sAthenA saMbaMdhane lIdhe sUtrakAre A navamAM uddezakamAM devenI ja prarU paNa karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "jiphALe mare! tevA gsman? ) he bhagavana ! denA keTalA prakAra kahA che? mahAvIra prabhune uttara-"joyA! paMcavi revA ghaurat" he gautama denA pAMca prakAra kahyA che. "saMgA" te prakAro nIce pramANe che mavivA , navA, dharmavI, sevAphivA, mAvavA" (1) bhavyadravya zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva, (2) naradeva, (3) dharmadeva (4) devAdhideva, ane (5) bhAvava. deva zabdanI yutpatti A prakAranI che-"rIdavase-zrIrAri gurvatti, kRti revADa, hIcajo nA tyAre mArA gharathA rUti vA:A vyutpatti anusAra "jeo vividha prakAranI kIDA karanArA hoya che, temane kahevAmAM Ave che. "athavA " leke dvArA ArAdhya rUpe jemanI stuti karavAmAM Ave che, temane deve kahe che." gautama svAmIne prazna-"se La maMte ! parva gurU, maracAvA, mavicAdaravA?" he bhagavan ! denA eka prakArane "bhavyadravyadeva" nAma zA kAraNe ApavAmAM AvyuM che? eTale ke "bhavyadravyadeva" A padane artha zuM thAya che ane bhavyadravyadeva kene gaNavAmAM Ave che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA re mariyA riririvoLiyA, nA majurA ghA, veNu vAlittA" he gautama ! je paMcendriyatiya ca cenika athavA manuSya, devomAM janma grahaNa karavAne gya hoya che-eTale ke je jIva bhaviSyamAM devatvanI prApti karavAnuM che, te jIvane bhavyadravya kahe che. "se teNaTreNaM goyamA! evaM vuccai, bhaviyadavvadevA, bhaviyadavyadevA" ke gautama ! te kAraNe meM denA eka prakAranuM nAma "bhavyadravyadeva" kahyuM che. gautama svAmIne prazna-bate ! gve , naradevA, vararevA" he bhagavana ! Ape denA bIjA prakAranuM nAma "naradeva" zA kAraNe kahyuM che? eTale ke naradevane zuM artha thAya che? ane kene naradeva kahe. vAmAM Ave che ? mahAvIra prabhune uttara-manuSyamAM jeo ArAdhya gaNAtAM hoya che, athavA kAnti Adi guNothI jeo yukta hoya che, athavA nararUpe janma dhAraNa karavA chatAM paNa jeo devatulya che, temane naradeva kahevAmAM Ave che. A vAta sUtrakAre nIcenA sUtrapATha dvArA vyakta karI che-ocanA! ne je rAyANo cAuratakavaTTI, uppannasamattacakkarayaNappahANA, navanihipaiNo, samiddha kosA, battIsaM rAyavarasahassANujAyamaggA, sAgaravaramehalAhivaiNo maNussidA" . zItama ! jeo cAra dizAonA svAmI hoya che, sarva ratnamAM pradhAna evAM cakaratnanI jemane prApti thaI hoya che, jeo nava nidhienA svAmI hoya che, jemano bhaMDAra sadA bharapura rahe che, batrIsa hajAra zreSTha rAjAo jemanI AjJAne AdhIna hoya che, mahAsAgara rUpa zreSTha mekhalA (kaMdarA)vALI A samasta bhUmi para jemanuM akhaMDa sAmrAjya vyApeluM rahe che jeo 6 khaMDa (pAMca cchakhaMDe ane eka AyakhaMDa) pRthvInA svAmI hoya che, evAM manuSyandrane (cakravartIne) ja "naredeva" kahevAmAM Ave che. te tene jJA naravA" he gautama! te kAraNe meM denA eka prakArane "naradeva" rUpe oLakhAvyuM che. eTale ke manuSyamAM ratanasamAna athavA devatulya puruSane naradeva" kahevAmAM Ave che. gautama svAmIne prazna-"LaLa maMte! have guja, mevA, irevA" he bhagavana! Ape dene "dharmadeva" e trIjo prakAra zA kAraNe zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyo che eTale ke "dharmadeva' padane zuM artha thAya che, ane Apa kene dharmadeva kahe che ? mahAvIra prabhune uttara-"oya ! ne rUpe maLariA mAvaMto urivAramithA jAva juttamacA" IsamitithIyukta, bhASAsamitithIyukta, eSaNasamitithIyukta, AdAnabhAMDamatranikSepaNasamitithIyukta, uccAra-prastravaNa2Sma-siMghANa-jala parijhApanA samitithIyukta, tathA uttama kSamA-mArdavaArjava-zauca-satya-saMyama-tapa-tyAga-akiMcanatA-ane brahmacarya rUpa dasa dharmothI yukta, gupta, sendriya ane gupta brahmacArI, evA je zramaNa bhagavate che, temane ja dharmadeva' kahevAmAM Ave che. te kAraNe ja he gautama! meM deveno trIjo prakAra "dharmadeva" kahyo che. gautama svAmIne prazna-"re che te ! gvuM kUda, vAhidevA, vAva" he bhagavan ! Ape zA kAraNe denA cethA prakAranuM nAma devAdhideva" kahyuM che? eTale ke Apa devAdhideva kone kahe che ? mahAvIra prabhune uttara-jemane pAramArthika devatvanA vegathI, deve paNa pitAnA deva rUpe svIkAre che, temane devAdhideva kahe che. e ja vAta nIcenA trapATha dvArA sUtrakAre prakaTa karI che. "je me arihaMtA mAnavaMtA, kAnAkrAdhA, rAva saravarilI" he gautama ! utpanna kevaLajJAna ane kevaLadarza nanA dhAraka, vItarAga, sarvajJa ane sarvadazI evAM ahaMta bhagavAnone "devAdhideva" kahevAmAM Ave che. te gaLe nAra regivA, revAvi " he gItama! te kAraNe meM temane-sarvajJa ahaMta bhagavAnane-devAdhideva kahyA che. gautama svAmIne prazna-"re mare ! kudava, mA revA, mAMdevA? " he bhagavan! Ape zA kAraNe dezanA pAMcamA prakArane "bhAva" nAma ApyuM che? eTale ke "bhAvedeva" padane zuM artha thAya che ane Apa kene bhAdeva kahe che ? bhAvanI apekSAe devagati Adi karmodayanA dvArA utpanna thayelA paryAyanI apekSAe je deva che, tene bhAvadeva kahe che. eja vAta mahAvIra prabhue gautama svAmIne ApelA nIce pramANenA javAba dvArA prakaTa thAya che. " goyamA ! je ime bhavaNavai, vANamaMtara, joisavaimANiyA devA devagai naamgocAhuM chuM ti" he gautama A bhavanapati, vAnavyantara, jyotiSika ane vimAnika de, ke jeo devagati saMbaMdhI nAma gotra karmonuM vedana karI rahyA che-devagati bhogavI rahyA che, temane bhAvava kahevAya che. "le temAM jJAva mAvavA" he gautama ! te kAraNe te dene "bhAva" kahevAmAM Ave che. sU01 zrI bhagavatI sUtra : 10 90 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devoM kI utpatI kA nirUpaNa --devAtpAdavaktavyatAmavicAravAnuM maMte ! gohito savaRtti ''ItyAdi-- TIkA-pUrva sUtramAM devenA prakAzanI prarUpaNA karavAmAM AvI have sUtrakAra A sUtra dvArA temanI utpattinI prarUpaNA kare che '' A viSayane anulakSIne gautama svAmIe mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUchaye che--" vicayuvAna maMte ! joEito vavanaMti " huM bhagavan bhavyadravyadeve kayAMthI AvIne utpanna thAya che? " nerto lava ti? sivilanonihito, manuzleSito, vahiMto avakhaMti? " zuM teo nArakAmAMthI AvIne bhavyadravyadevA rUpe utpanna thAya che? ke tiya cAmAMthI AvIne utpanna thAya che ? ke manuSyAmAMthI AvIne utpanna thAya che ke devalAkamAMthI AvIne bhavyadravyadeva rUpe utpanna thAya che ? ** "" mahAvIra prabhunA uttara-9 nocamA ! " he gautama ! neviMto navajJati, sivilanonihito, aNusse to, to vivajJati bhavyadravyadevA nArakAmAMthI AvIne paNa utpanna thAya che tiya``cAmAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, manuSyamAMthI AvIne paNa utpanna thAya che ane devAmAMthI AvIne pazu utpanna thAya che. 'meTro nA vIr savesu vAcavA nAva anutta rovavAcatti " prajJApanAsUtranA chaThThA vyutkrAnti padamAM avAntara prakArAnI jevI prarUpaNA karavAmAM AvI che, evI prarUpaNA ahI paNa samajavI joIe eTale ke " jo teo nArakeAmAMthI AvIne bhavyadravyadeva rUpe utpanna thatA hAya, teA zuM ratnaprabhA pRthvInA nArakAmAMthI AvIne utpanna thAya che. " ItyAdi bhedonuM kathana thavu joIe A prakAre nArakAthI laIne vaimAnikA payantanA devAmAMthI AvIne jIva bhavyadrabyadeva rUpe utpanna thAya che, ema samajavu joie. A kathananA sArAMza e che ke " pRthvIkAyika AdithI laIne bhavanapati, thAnanyatara, khyAtiSika, vaimAnika, navatraiveyaka ane pAMca anuttara, A badhA sthaLethI AvIne jIva bhavyadraSTadeva rUpe utpanna thatA DAya che. " navare sahevAmAyaannamUna aMtarathIyasadraSiddhavanuM khAva avAniya " paraMtu asakhyAta vaSa~nA AyuSyavALA eka bhUmija pacendriya tiya ca ane manuSya tathA antaradvIpaja tathA sarvArthasiddhaka, A jIvA bhavyadravyadeva rUpe utpanna thatA nathI, kAraNa ke asa`khyAta varSanA AyuMSyavALA eka bhUmija manuSyA ane tiyacA tathA antaradvIpo marIne caMdravyadeva rUpe utpanna thatA nathI, paNa bhAvadravyadeva rUpe ja utpanna thAya che. je sarvo siddhika che, teo bhavyadravyasiddha thAya che, temane pharI khIjA bhava levA paDatA nathI-eja gRhIta bhavamAMthI teo mekSe cAlyA tethI bhavyadradeva rUpe temanI utpattinA niSedha karyAM che. tethI ja evuM kahevAmAM Avyu che ke narakAdimAMthI AvIne tathA vijaya, vaijayanta, jayanta, ane aparAjita A cAra anuttara vimAnamAMthI AvIne (te vimAneAmAMnA jAya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 * - d 91 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezamAMthI AvIne) jIva bhavyadravyadeva rUpe utpanna thaI jAya che, paraMtu sarvArthasiddha anuttara vimAnanA demAMthI AvIne jIva bhavyadravyadeva utpanna thatuM nathI gautama svAmIne prazna-"nA mate ! jofhaMto vAvatti" he bhagavAna ! jIva kyAMthI AvIne naradeva rUpe utpanna thaI che? "jiM nerAhiM to purA" zuM nArakamAMthI, ke tiyAmAMthI, ke manuSyamAMthI, ke devamAMthI AvIne jIva naradeva rUpe utpanna thaI jAya che? mahAvIra prabhune uttara-"jo mA?" he gatama! "naidiro ri, uvavajjaMti, No tirikkha joNiehito, No maNussehito, devehito vi uvavajjati" A nArakamAMthI AvIne paNa narede rUpe utpanna thAya che, devemAMthI AvIne paNa naradeve rUpe utpanna thAya che, paraMtu tiyAmAMthI tathA manuSyamAMthI AvIne naradeva rUpe utpanna thatA nathI A vAtane vizeSa rUpe jANavAne mATe gautama svAmI A pramANe prazna pUche che-"1 repuraM kavara kAra, " ItyAdi he bhagavan! nArakamAMthI AvIne te e naradeva rUpe utpanna thatA hoya, te kyA narakanA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? zuM ratnaprabhAnA nArakamAMthI AvIne naradeva rUpe utpanna thAya che? ke zarkarAprabhAnA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke vAlukAprabhAnA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke paMkaprabhAnA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? dhUmaprabhAnA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke tamaHprabhAnA nArakomAMthI AvIne utpanna thAya che? ke adha:sasamI pRthvInA nArakamAMthI AvIne naradeva rUpe utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"he gautama!" ratnaprabhA pRthvInA nArakamAMthI nIkaLIne jIva naradeva rUpe upana thAya che, paraMtu zarAmabhAthI laIne adhAsaptamI pRthvI parvatanI pRthvIonA nArakamAMthI nIkaLIne jIve naradeva rUpe utpanna thatA nathI. gautama svAmIno prazna-"gag (hiM to kavanaMti, 4i mAnavANihito upavAjaMti, vANamaMtaradevehi to uvavajjati ? joisiyadevehiM to uvavajjati, vejaLacariMta kAvarSAri?" he bhagavana ! je ja devomAMthI AvIne naradeva rUpe utpanna thatA hoya, te zuM bhavanavAsI devAmAMthI AvIne utpanna thAya che? ke vAnarthAtara devAmAMthI AvIne utpanna thAya che? ke tiSika devomAMthI AvIne utpanna thAya che? ke vaimAnika devomAMthI AvIne utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-bocamA ! " he gautama ! "avaLavANihiMto vi uvavajjaMti, vANamaMtaradevehito0 evaM savvadevesu uvavAeyavvA, vakaMtIbheeNaM jAva savapitti" naradeva, bhavanavAsI devAmAthI AvIne paNa utpanna thAya zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, vanavyantara de mAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, e ja pramANe prajJApanA sUtranA chaThThA vyutkAnti padanA pUrvokta kathana anusAra jyotiSika deve mAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, vaimAnika devamAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, navaraiveyakanA devomAMthI AvIne paNa utpanna thAya che ane vijayathI laIne sarvArthasiddha payatanA pAMca anuttara vimAneAmAMthI AvIne paNa utpanna thAya che. gautama svAmIne prazna-"gvA mare! kiMto rajavari? jiM teraNAdiMto vavavati." ItyAdi-he bhagavan ! dharmadeva kayAMthI AvIne utpanna thAya che? zuM nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke tiyamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke manuSyomAMthI AvIne utpanna thAya che? ke bhavanavAsI, vanavyaMtara, jotiSika, vaimAnika, navagreveyaka, ane pAMca anuttara vimAnene devomAMthI AvIne utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"parva vahetIme sahu vAcavA" he gautama! prajJApanA sUtranA cha vyutkAnti padamAM kahyA pramANe, nArakathI laIne sarvArthasiddhaka paryantanA samasta mAMthI AvIne jIva dharmadeva rUpe utpanna thAya che. "nA" parantu "tamA, attama, tejhanA 3 saMnivAsaNA avakrama+mAtaraNIvanavannesa" pUrvanA kathana karatAM dharmadevane kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke...tama prabhAnA nArakamAMthI, adhaH saptamInA nArakemAMthI, tejasakAyikemAMthI, vAyukAyikamAMthI, tathA asaMkhyAta varSanA AyuSya vALA karmabhUmija, akarmabhUmija, ane antara dvIpaja manuSya ane tiryaMcA, mAMthI AvIne jIvo dharmadeva rUpe utpanna thatA nathI kAraNa ke je nArake tamaprabhA pRthvImAMthI nIkaLe che, temanAmAM cAritra hotuM nathI tathA adhaHsamamImAMthI, tejaskAyikamAMthI, vAyukAyikamAMthI, asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA akarmabhUmija, karmabhUmija, ane antaradvIpaja manuSya ane tiryacemAMthI nIkaLelA je manuSya rUpe utpana thaI zakatA nathI ane manuSya rUpe utpanna nahIM thavAne kAraNe cAritrane abhAva hovAne kAraNe teo aNugAra rUpa dharmadeva paNa thatA nathI. gautama svAmIne prazna-"revALavAdi maMte ! gohUiMto pharavannati" he bhagavan! devAdhideva kyAMthI AvIne utpanna thAya che? "jiM neraghughoi navavarSAri, puchA." zuM nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke bhavanapati de mAMthI AvIne utpanna thAya che? ke pRthvIkAyika kiMka ekendriyAdi tinikemAMthI AvIne utpanna thAya che ke manuSyomAMthI AvIne utpanna thAya che? ke vAna vyaMtara devamAMthI, tiSikamAMthI, vaimAnikamAMthI nava veyakomAMthI, ke vijaya Adi pAMca anuttare papAtika de mAMthI AvIne utpanna thAya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 93 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-zo mA !" he gautama! " ne to havAjjNti, no tirikkha joNiehito, no maNussehito, devehito vi uvavajjaMti " (ahaMta kevaLI) nArakamAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, devamAMthI AvIne paNa utpanna thAya che, paraMtu tiryacagati ane manuSyagatimAMthI AvIne utpanna thatA nathI. "devAmAMthI AvIne utpana thAya che." eTale ke mAnika AdithI laIne sarvArthasiddhavimAnanA de paryantanA devamAMthI AvIne utpanna thAya che. gautama svAmIne prazna-" rUDhuiM" ItyAdi he bhagavan! devAdhideva je nArakamAMthI AvIne utpana thAya che, te kaI narakapRthvInA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? zuM ratnaprabhAnA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? ke zarkarA prabhAnA, ke vAlukAprabhAnA, ke paMkaprabhAnA, ke dhUmaprabhAnA, ke tamaprabhAnA, ke adha: saptamInA nArakamAMthI AvIne utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-pUrva ni putravadhu 3vavAti, tearo hoya. kalA" he gautama! devAdhideva ratnaprabhApRthvImAMthI, zarkaraprabhA pRthvImAMthI ane vAlukAprabhApRthvImAMthI nIkaLIne utpanna thAya che. paraMtu paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tamaprabhA ane adha: saptamI pRthvImAMthI nIkaLelA jIva devAdhideva rUpe utpanna thatA nathI eTale ke chellI cAra pRthvIomAMthI nIkaLelA jIvomAM devAdhidevatva saMbhavI zakatuM nathI. gautama svAmIne prazna-"hiMto vavanaMti" ItyAdi-he bhagavana! je devagatimAMthI nIkaLelA che devAdhideva thatA hoya, te zuM bhavanapati demAMthI ke vAnarthAtaramAMthI, ke jyotiSikemAMthI, ke vaimAnikamAMthI, ke navaraiveyakomAMthI, ke pAMca anuttarapapAtika devamAMthI nIkaLelA che devAdhideva thAya che ? mahAvIra prabhune uttara-"rocaT!"he gautama! "mAjika sarave savavari, nAra siddhara, resA hovA' saudharma Adi bAra devalokamAMthI, navaraiveyakamAMthI, ane sarvArthasiddha paryantanA pAMca anuttaramAMthI AvIne cha devAdhideva rUpe utpanna thaI zake che, paraMtu bhavanapati, vAnavyaMtara ane jatiSika devamAMthI nIkaLIne devAdhideva rUpe je utpanna thatA nathI. gautama svAmIne prazna-"mAvavA maMte ! to vavava vaMti?" he bhagavana! kaI gatinA je bhAvadeva rUpe utpanna thAya che? zuM nArakamAMthI AvIne jIve bhAdeva rUpe utpanna thAya che? ke tiyAmAMthI AvIne bhAvadeva rUpe utpanna thAya che? ke manuSyomAMthI AvIne bhAvadeva rUpe utpanna thAya che? ke dezamAMthI AvIne bhAvadeva rUpe utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"parva UM vavAtI maLavAtI vAvazo taNAM mALiyo" he gautama ! prajJApanA sUtranA cha padamAM asurakumAra Adi zrI bhagavatI sUtra : 10 84 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prakAranA bhavanapati denA utpAda viSe jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, eja pramANe ahI bhAvadenA utpAdanuM kathana karavuM joIe aneka sthAne mAMthI AvIne jIva bhavanapati devarUpe utpanna thAya che. asaMsI jIvone paNa bhavanapati devemAM utpAda thaI jAya che. tethI ja "jahA vakratI" "vyutkAntipadamAM kahyA anusAranuM kathana ahIM grahaNa karavAnuM kahevAmAM AvyuM che." sUtra bhavya devAdi kI sthiti kA nirUpaNa -bhavyadravyadeva AdinI sthitiviSayaka vaktavyatA- " matiyAdavavALa mare! vArtha zAha Dhi pattA " ItyAdi- TIkArya-sUtrakAre A sUtra dvArA bhavyadravyadeva Adi pAMca prakAranA devanI sthiti (AyuSya)nI prarUpaNa karI che-A viSayane anulakSIne gautamasvAmIe mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUchayo che- "maviyatravALuM maMte ! vara zAruM karuM guttA?" he bhagavana ! bhavyadravyadevonI sthiti keTalA kALa sudhInI kahI che? mahAvIra prabhuno uttara-zoramA! kagoLe baso dutta kaaoLe sinnijasTivamAruM" he gautama! bhavyadravyadevanI jaghanya (ochAmAM ochI) anta hatanI sthiti kahI che ane utkRSTa sthiti traNa palyopamanI kahI che. temanI antarmuhUrta pramANa jaghanya sthiti kahevAnuM kAraNa e che ke aMtarga. hatanA AyuSyavALAM paMcendriyatiya devomAM utpanna thaI jAya che. temanI utkRSTa sthiti traNa pApamanI kahevAnuM kAraNa e che ke uttarakuru AdimAM manuSyatiyAnI utkRSTa sthiti traNa pApamanI hoya che, ane teo marIne niyamathI ja deva rUpe utpanna thAya che. A uttarakuru AdinA jIne bhavyadravyadeve ja gaNavAmAM Ave che, kAraNa ke teo marIne devemAM ja utpanna thAya che-anya gatimAM utpanna thatA nathI __gautama svAmIne prazna-"navevALe puchA" he bhagavana! naradevenI sthiti keTalA kALanI kahI che? mahAvIra prabhune uttara-"camA ! " he gautama! "jaLa sattA jasarApha, koLe rANIrUM puravaracaraNa" cakravartI Adi rUpa naradevenI jaghanya sthiti 700 varSanI ane utkRSTa sthiti 84 lAkha pUrvenI kahI che. zrI bhagavatI sUtra : 10 95 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jema ke brahmadatta cakravartInI Ayusthiti 700 varSoMnI ane bharata cakravatInI Ayusthiti 84 lAkha pUrvInI hatI. gautama svAmInA prazna-ddha dhammarevALa maMte ! pucchA " he bhagavan ! dharmodevAnI sthiti keTalA kALanI kahI che? mahAvIra prabhunA uttara- noyamA ! meLavaMtomuhurtta, thorena tejUnApunajoDI " he gautama ! dhama devAnI jaghanyasthiti eka antamuhUtanI kahI che, A sthiti apramatta sayatanI apekSAe kahI che. pramatta sayatanI jaghanyasthiti te trIjA zatakanA trIjA uddezakanA ma`DitaputranA praznottarAmAM jaNAvyA anusAra eka samayanI rahI che. athavA jenuM AyuSya eka antamudbhUta pramANu ja khADI rahyuM hAya evA jIva ne cAritrane dhAraNa karI le tA, te dRSTie vicAra karavAthI A jaghanyasthiti viSayaka kathana ghaTita thaI jAya che. dharmAMdevAnI utkRSTa sthiti dezeAnapUrvakALaTanI kahI che. dezeAnapUva kATinA AyuSyavALA jIvanA caritragrahaNanI apekSAe A utkRSTa sthiti kahevAmAM AvI che. pUrva kaiDiTamAM je dezeAnatA kahevAmAM AvI che, te pUrvakoTimAM ATha varSa ochAM thavAne kAraNe kahevAmAM AvI che, kAraNa ke ATha varSanI umara thayAM pahelAM jIvamAM cAritra grahaNa karavAnI caiAgyatA sabhavatI nathI ATha varSanA thayA khAda ja tenAmAM cAritragrahaNa karavAnI cAgyatA Ave che. gautama svAmInA prazna-" Tre?ivALuM puchA '" he bhagavan ! devAdhi devAnI sthiti keTalA kALanI kahI che? mahAvIra prabhunA uttara- laLeLavAra vAsAduM, koneLa cavANIpha pukhvacala ssArUM " he gautama ! devAdhidevAnI jaghanyasthiti 72 vaSaeNnI hAya che, jema ke mahAvIra svAmInI Ayusthiti 72 varSanI hatI, ane devAdhiravAnI utkRSTasthiticAryAsI lAkha pUrvanI hoya che. jema ke RSabhadeva bhagavAnanuM AyuSya 84 lAkha pUrvAMnuM' hatuM, gautama svAmInA prazna-' mAvalevALa pujjA '" he bhagavan! bhAvadevenI sthiti keTalA kALanI kahI che ? mahAvIra prabhunA uttara-* noyamA ! " he gautama! " goLa savAlashrsaaii, ukkoseNaM tettIsa sAgarovamAiM '* bhAvadevAnI jaghanyasthiti dasa hajAra varSoMnI ane utkRSTasthiti 33 sAgaropamanI kahI che. jema ke vAnabya tara devAnI sthiti dasa hajAra varSoMnI ane sarvAsiddha anuttara vimAnavAsI devAnI sthiti 33 sAgaropamanI kahI che. sigA zrI bhagavatI sUtra : 10 9 6 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavyadravya devAdi vidurvaNA kAnirUpaNa -bhavyadravyadeva AdinI vimurvaNAnI vaktavyatA- maviSyavALuM maMta" ItyAdi- TIkAtha-sUtrakAre A sUtra dvArA bhavyadravyadeva AdinA vaikriyadvAranI prarUpaNA karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che -" bhaviyadavvadevANaM bhaMte ! ki egattaM pahU viuvvittae, puhuttaM pabhU vinnittap?" he bhagavan! vaikiyalabdhisaMpanna manuSya athavA paMcendriyatiryaMca zuM pitAnI vimurvaNuzakti dvArA eka rUpanuM nirmANa karavAne samartha hoya che? athavA aneka rUpone niSpanna karavAne samartha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-bocamA ! groN vi ghaTU vivighattaDa, puraM vi mU vivighAhe gautama ! bhavyadravyadeva-vaikriyalabdhisaMpanna manuSya ane paMcendriyatiryaMca-pitAnI vidurvaNa zaktidvArA eka rUpanI paNa vikuNa karavAne samartha hoya che, ane aneka rUpanI paNa pitAnI vaikiya zaktidvArA vikuvaraNA karavAne samartha hoya che jyAre teo "vArtA vizvamALe gfiSTriyruuvNvaa, jAva paMci diyarUvaM vA, puhattaM viudhvamANe egi diyarUvANi vA jAva uricivALa vA" pitAnI vaikriyazakti dvArA eka rUpanI vimurvaNa kare che, tyAre je eka rUpa niSpanna thAya che te koI ekendriya jIvanuM paNa hoI zake che, dvIndriya jIvanuM paNa hoI zake che, trIndriya jIvanuM paNa hoI zake che, caturakriya jIvanuM paNa hoI zake che, paMcendriya jIvanuM paNa hoI zake che. eTale ke te pitAnI vaikriyazakti dvArA koI paNa ekendriya jIvanA athavA dvIndriya jIvanA, athavA trandriya jIvana athavA caturindriya jIvanA athavA paMcendriya jIvanA rUpanuM nirmANa karI zake che. jyAre teo pitAnI vaikriya zakti dvArA aneka rUponuM nirmANa kare che, tyAre teo aneka ekendriya jAnI, athavA hIndriya jInI, athavA trIndriya jInI athavA caturindriya jIvonI athavA paMcendriya jIvanI paNa vikurvaNA karI zake che. te vikuvita rUpe "saMjJAni vA, ahaMkALi vA, saMvadvAna vA, saMvANi vA, risAri vA, rilALa nA viDavaMti" saMkhyAta paNa hoI zake che, asaMkhyAta paNa hoI zake che, saMbaddha-pitAnI sAthe saMbaMddha-pudgala dravya rUpa paNa hoI zake che, asaMbaddha-dUra sthita pula dravya rUpa paNa hoI zake che, tathA teo samAna varNAdithI yukta paNa hoI zake che ane asamAna varNadikethI yukta paNa hoI zake che. "vidhivattA to pachI ago dikacaruM jADuM si" A rUpanI vidurvaNu karyA bAda teo IcchAnusAra zrI bhagavatI sUtra : 10 87 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtAnA kAma kare che. "E sarahevA vi, vaeN dhamavelA vi" eja prakAranuM kathana naradevA ane dharma devAnI vikuvA zakti viSe paNa samajavu. 66 gautama svAmInA prazna- sevAhiyA pucchA " he bhagavan ! devAdhideva zu eka rUpanI vikaNA karavAne samartha hAya che, ke aneka rUpAnI vikSa NA karavAne samatha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-'cAM viSamUvikavitta, purutta vinamU vikatrittaC " he gautama ! devAdhideva peAtAnI vaikriyazakti dvArA eka rUpanuM paNa nirmANa karI zake che ane aneka rUpAnuM nirmANu paNa karI zake che. paraMtu " nocelAM saMpattI vikaniMgapu nA vikayiMttiyA, vitrimaMtti va''temaNe peAtAnI vaiyizakti dvArA pahelAM kadI paNa evAM vaikriya rUponI niSpatti karI nathI, vartamAna kALamAM paNa tee evu karatA nathI ane bhaviSyamAM paNa evu karaze nahIM tethI evu na samajavuM joie ke temanAmAM evuM karavAnI zakti (vaikriyazakti) nathI zakita hAvA chatAM paNa te zaktinA tee traNe kALamAM upayega karatA nathI kAraNa ke teo kRtakRtya thaI gayelA che. gautama svAmIne prazna-8 mATevALa mane ! putttA " he bhagavan ! bhAvadeveza zu' pAtAnI vaikriyazakti dvArA eka rUpanI vikaNA karavAne samartha hAya che, ke aneka rUpAnI vikaNA karavAne samartha hoya che ? mahAvIra prabhunA uttara-'nAmacintratevA '" he gautama ! jema bhavyadravyadeva pAtAnI vaikriyazakti dvArA eka rUpanI vidhruva NA karI zake che ane aneka rUpAnI vidhruNA paNa karI zake che, eja pramANe bhAvadeva paNa peAtAnI vaiyizakti dvArA eka rUpanI paNa viSuvA karavAne samathaDAya che ane aneka rUpAnI vikuvA karavAne pazu samartha hoya che. sUjA bhavyadravyadevAdi kI uchartanAkA nirUpaNa 66 --bhavyadravyadeva AdinI udgatanA (utpatti)nI vaktavyatA-- tricartuvALa maMte ! anaMtara vakRittA hU~ pachaMti " ityAdi-- TIkA -sUtrakAre A sUtradvArA gatidvAranI prarUpaNA karI che. A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke" maningalevAAM mate ! gaLatAM TvittA Ei smRti ? di` navAti" zrI bhagavatI sUtra : 10 98 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ? he bhagavan! bhadradevA peAtAnA bhavyadravyadevanA bhavane cheDIne (te lavanuM AyuSya pUrUM karIne) karyAM jAya che? kayAM utpanna thAya che? "f* naidasu pavanaMti jJAna jaivamu navaIti ?''zu' teo nArakAmAM utpanna thAya athavA pRthvIkAyika Adi ekendriyAthI laIne dvIndriya, trIndriya, caturandriya ane pacendriyatiya cAmAM utpanna thAya che ? ke manuSyamAM utpanna thAya che ? ke bhavanapati devAmAM utpanna thAya che ? ke vAnanyatara devAmAM utpanna thAya che ? ke jyeAtiSika devAmAM utpanna thAya che ? ke vaimAnika devAmAM utpanna thAya che ? ke natraiveyakamAM utpanna thAya che ? ke pAMca anuttara vimAnAmAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-- goyamA ! no ne pannu gavannati, no-tii navagoLijI, no majussetu navajJatti, zaivedyuti '' he gautama ! bhavya - dravyadevA nArakAmAM paN utpanna thatA nathI, tiya cAmAM pa3 utpanna thata / nathI, manuSyamAM paNa utpanna thatA nathI paraMtu teo devAmAM ja utpanna thAya che. bhavyadravyadevAnI nArakAdi bhavAmAM utpatti thavAnA niSedha karyAM che, kAraNa ke temanAmAM devabhava svabhAvataH bhAvI cheeTale ke devagatimAM ja utpanna thavAnAM lakSaNAne sadbhAva hAya che. gautama svAmInA prazna-' naTM leveNu yajJatti " ityAdi-he bhagavan! jo bhavyadravyadevAnI utpatti devAmAM ja thatI hoya, teA kayA devAmAM thAya che ? zuM teo asurakumArAdi bhavanavAsI devAmAM utpanna thAya che ? ke vAnavyaMtarAmAM utpanna thAya che ? ke jyeAtiSikeAmAM utpanna thAya che ? ke vaimAnika devAmAM utpanna thAya che? natraiveyaka vimAnAmAM utpanna thAya che ? ke sarvoNsiddha pantanA pAMca anuttara vimAneAmAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhunA uttara-" zocamA ! lavrevetu varSAMti nAma laTTusiddhatti " he gautama ! bhaSyadravyadeve pUrvIkata saghaLA devAmAM utpanna thAya che. eTale ke bhavanapatithI laine pAMca anuttara vimAnavAsI pantanA kei paNa prakAranA devAmAM utpanna thAya che. "" gautama svAmInA prazna-" vALaM mate ! gaLatara 3dvittA pucchA " he bhagavan ! naradevA naradeva bhava cheADayA pachI kayAM utpanna thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-" toyamA ! nA_ lagannati no tinionig, jo majussepu, no revetu utrava'ti " naradevA, nadeva bhanu AyuSya pUr karIne nArakAmAM ja utpanna thAya che, tiya cAmAM paNa utpanna thatA nathI, manuSyAmAM paNa utpanna thatA nathI ane bhavanapatithI laIne sarvArthasiddhaka pantanA devemAM paNu utpanna thatA nathI tenu kAraNa e che ke narade kAmabhAgeAmAM racyApacyA rahe che. te atizaya Arabha ane parigrahathI yukata hoya che, tethI teo nArakAmAM ja utpanna thAya che. jo ke keTalAka zrI bhagavatI sUtra : 10 99 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartI rUpa naramAM utpAda thayAnuM paNa jANavAmAM Ave che, tenuM kAraNa e che ke temaNe naradevatva (cakravartItva)ne parityAga karIne dharmadevatva aMgIkAra karyuM hoya cheA rIte temane devagati prApta thaI zake che parata naradevatvanI sthitimAM ja rahenAra che te devagatinA bandhaka hotA nathI. gautama svAmIne prazna-he bhagavan! naradeve naradeva saMbaMdhI AyuSya pUruM karIne nArakamAM utpanna thatA hoya, te sAta narake paikI kaI narakanA nArakamAM utpanna thAya che? zuM ratnaprabhAnA nArakamAM utpanna thAya che? ke karA prabhAnA nArakamAM utpanna thAya che ? ke vAlukAprabhAnA nArakamAM utpanna thAya che? ke paMkaprabhAnA nArakamAM utpanna thAya che ? ke dhUmaprabhAnA nArakamAM utpanna thAya che? ke tama:prabhAnA nArakamAM utpanna thAya che? ke adhaH saptamI pRthvIne nArakomAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"sattasu vi puraNa karavati he gautama! teo naradevabhavasaMbaMdhI AyuSya pUruM karIne sAte pRthvInA nArakamAM utpanna thAya che, gotama savAmIne prazna-"mavA nuM maMte! maLatAM puchA" he bhagavana! dharmade, pitAnA dharmadevabhavane cheDIne kayAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA ! Lo ne kRNu sqvanati, jo tikritaHi, Lo magg setu kAkavaMti" he gautama! dhamadeva nArakamAM utpanna thatA nathI, tiyAmAM utpanna thatA nathI, manuSyamAM paNa utpanna thatA nathI teo devAmAM ja utpanna thAya che, kAraNa ke devAyanA baMdhavALAne ja cAritranI prApti thAya che. gautama svAmIne prazna-"veNu rUvavanaMti, ji avanavAli puchA" bhagatana! je dharmade pitAnA ghamadevabhavanA AyuSyane paripUrNa karIne demAM utpanna thatA hoya, te kayA dezamAM utpanna thAya che? zuM bhavanapati demAM utpanna thAya che? ke vAnayaMtara devAmAM utpanna thAya che? ke tiSika demAM utpanna utpanna thAya che ke sarvArthasiddha paryantanA vaimAnika devomAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"rocamA !" he gautama ! "no mavAnANI na 3vavanaMti, je vAta, vavavanaMti, go kouig vannati >> dharma deve bhavanapati devamAM utpanna thatA nathI, vAna vyaMtara devAmAM paNa utpanna thatA nathI, tivika devamAM paNa utpanna thatA nathI, "remAuthavesa kalAjti, savvesu vemANiesu utravati, jAva savvaTThasiddha aNuttarovavAiesu uvvpAri" paraMtu teo vaimAnika devAmAM ja utpanna thAya che teo amaka vaimAnika devamAM ja utpanna thAya che, evuM nathI, paraMtu saudharma devalokathI laIne sarvArthasiddha anuttara vimAna parvatanA keI paNa vimAnamAM teo deva rUpe utpanna thatA heAya che tathA "maLe jayA rikari jAva taM ri" zrI bhagavatI sUtra : 10 1 0 0 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te dhama devemAM keTalAka dhama devA evA paNa hAya che ke jeo samasta kamonA kSaya karIne siddha, buddha, mukata, zItalIbhUta ane samasta duHkhAne ata paNa thai jAya che. gautama svAmInA prazna-" avAhitA aAMtara vRdvi d' iti, di' savanaMti " he bhagavan ! devAdhideva (tIrthaMkara ahaMta) tIthaMkara bhavane choDIne kayAM jAya che? kayAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-'gocamAM ! ziAMti, nAva thata gautama! devAdhideva (tItha"kara ahuta) tIrthaMkara bhatra pUrA karIne jAya che, buddha thaI jAya che mukata thaI jAya che zItalIbhUta ane samasta du:khAnA aMtakartA khanI jAya che. "" neti " huM siddha thaI thaI jAya che gautama svAmInA prazna-%0 mAtrA O mate ! baLatara vRdvittA puchA" huM bhagavan! bhAvadevA, temanA bhAvadeva sa MbadhI bhavane cheDIne (te bhavanI Ayusthiti pUrI karIne) karyAM jAya che ? kAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhunA uttara-'jJAnaur asura mArALa sajjaduLA, tA mALiyanA " he gautama ! prajJApanA sUtranA chaThThA padyamAM asurakumAronI uttanA viSe jevu' kathana karavAmAM Avyu che, evu' ja kathana bhAvadevAnI utkra ttanA viSe paNa karavuM joIe jema ke asurakumAre aneka jIvasthAnamAM jAya che. pRthvIkAyAkrikAmAM temanI utpatti thAya che, evu' tyAM kahevAmAM AvyuM che. evu' ja kathana bhAvadevAtI uddhRttanA viSe paNa samajavuM asurakumArathI laIne izAna pantanA devA pRthvIkAyAkrikAmAM utpanna thAya che ItyAdi kathana ahIM paNa grahaNa karavAnuM che. have sUtrakAra "saMcitRLA " sa`sthiti dvAranuM kathana kare che--gautama svAmI A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- maniSayuna vena aMte ! vidyattve tti jAjo kavi ho ?' he bhagavan ! bhavikadravyadeva " bhavika dravya devanI paryAyane cheDayA vinA " kALanI apekSAe kayAM sudhI bhavikadravyadeva rUpe rahI zake che ? mahAvIra prabhunA uttara-"noyamA ! '' he gautama ! " baLeLa aMtoma kukhta, yoseLa tinni jijJomArM " lavikadravyadeva, bhavikadravyadeva rUpe ochAmAM AchA eka antarmuhUta sudhI ane vadhAremAM vadhAre traNa patyeApama pramANa kALa sudhI TakI zake che. "E zveta Di, sattera saMviduLA vinAva bhAva devarasa " A prakAre bhavyadrayadeva AphrikAnI je bhavasthiti pahelAM sthitidvAramAM kahevAmAM AvI che, eja temanI tatparyAyAnubandha rUpa sa sthiti samajavI eTale ke naradeva, dharmadeva, devAdhideva ane bhAvadevanI sasthi tinuM kathana temanI sthitinA kathana anusAra ja samajavuM. parantu dha devAnI sthiti ane sa`sthitimAM A pramANe taphAvata che. navara' dharmaverA naha paNe ekaM samayaM ukkoseNaM desUNA puvvakoDI '" dharmadevanI sa'sthiti ochAmAM zrI bhagavatI sUtra : 10 101 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ochI eka samayanI hoya che (kAraNa ke zubhabhAvAnI pratipattinA samaya khAda ja maraNu thaI jAya che) ane utkRSTa sa'sthiti dezeAnapUrvaka TinI hAya che, have sUtrakAra antaradvAranI prarUpaNA kare che-- ? gautama svAmIne prazna-" atriyantradevAnuM maLe ! vacAruM aMta hor ? he bhagavana / vikadravya devanu kALanI apekSAe keTaluM aMtara kahyuM che? eTale ke bhivaka devanI paryAyanA tyAga karIne-bhavAntarAmAM gamana karIne krIthI vikadravya deva paryAyanI utpattimAM keTalA kALanA AMtarI paDI jAya che? mahAvIra prabhunA uttara-" noyamAM ! he gautama ! - naLeLa savArasadrsaaii, aMtomuttamamahiyAI "bhavikadravya devane punaH bhavikadravyanI paryAyanI prApti thavAmAM kALanI apekSAe echAmAM ochu' dasa hajAra varSa ane eka aMtarmuhUta pramANukALanu aMtara paDI jAya che. te a MtaranuM spaSTIkaraNu A pramANe samajavu -koipaNa jIva vikadravyadevanI paryAyane tyAga karIne dasa hajAra varSanI sthitivALA vyatarAkriyAmAM utpanna thAya che. tyAMnu AyuSya purU karIne te eka aMtarmuhUta sudhI zubhapRthvIkAyAkrikAmAM utpanna thaI jAya ane tyAMnu... AyuSya pUrU' karIne eka aMtarmuhUta pramANu kALa khAda bhavikadravya devanI paryAyamAM pharI utpanna thai jAya, te A prakAre dasahajAra varSa ane eka aMtarmuhUta pramANu kALanuM' jaghanya antara AvI jAya che. ane utkRSTa aMtara (virahakALa) vanaspatikALa pramANa kahyuM che. gautama svAmIne prazna-'" narahevata puchA " he bhagavan ! naradevanA virahakALa (kALanI apekSAe aMtara) keTalA kahyo che ? uttara-" goyamAM ! naphoLa sAtinuM sALonAM zoseLa anaMta ka Avo ciTTa ?mULa 'he gautama ! naradevanA virahakALa echAmAM ochA eka sAgaropama kALa karatAM saheja adhika che, ane utkRSTa virahakALa dezeAna adha pudgalaparivata rUpa anaMtakALaneA che. e vAta te pahelAM samajAvavAmAM AvI che ke cakravartI aparityakta saga hAvAne kAraNe marIne narakamAM jAya che, tyAM te utkRSTa Ayusthiti begave che. temanA jaghanya virahakALanu spaSTIkaraNa A pramANe che-keAi naradeva (cakratrI) marIne pahelI ratnaprabhAmAM nAraka rUpe utpanna thai gayA, tyAM utkRSTa sthiti eka sAgaropama pramANu hAya che. eka sAgarApama pramANu A sthiti bhAgavIne te pharI naradeva rUpe utpanna thaI jAya che. have eka sAgarApamakALa karatAM gheADe adhika kALa prakaTa karavAnuM kAraNu nIce pramANe che. cakraratnanI prApti thayA mAda ja tene naradeva kahevAmAM Ave che. cakraratnanI prAptimAM ceDA kALa vyatIta thaI jAya che te kAraNe jaghanya virahakALa eka sAgaropama karatAM thADA adhika kahyo che. naradevane utkRSTa virahakALa adha pudgalaparivata karatAM thoDA nyUna kahevAnu kAraNa-samyadRSTi jIva ja cakravatI ane che, ane samyagdaSTi jIvanA saMsAramAM rahevAne kALa dezeAna apApudgalaparivata pantanA hAya che. tyAra mAda tA te zrI bhagavatI sUtra : 10 102 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArathI rahita thaI jAya che. je kaI jIva pitAnA atima bhAvamAM naradevatvanI punaH prApti karI le, te evI paristhitimAM pUrvanA naradeva paryAya ane atima naradeva paryAyanI vacce pUrvokta utkRSTa kALanuM aMtara paDI jAya che. gautama svAmIne prazna-dhamevAraNa puchA" he bhagavan! dharmadevano virahakALa keTale kaho che? utta2-" goyamA! jahaNNeNaM paliovamapuhuttaM, ukkoseNaM aNaMtaM kAlaM avaDDhe memrica " he gautama! dharmadevane virahakALa ochAmAM ochA popamapRthakRtvane (ekathI laIne nava pApamane,) ane vadhAremAM vadhAre anata kALa sudhIno hoya che. te anaMta kALa ardha pudgala parivarta karatAM saheja nyana hoya che. jaghanya virahakALanuM spaSTIkaraNa-kaI cAritravALo jIva, dhAro ke saudharmakalpamAM papapRthakRtvanI AyusthitivALA devomAM utpanna thAya che. tyAMnI Ayusthiti jogavIne tyAMthI avIne te punaH dharmadeva rUpe utpanna thaI jAya che. je ke manuSyabhavamAM utpanna thayA bAda jeTalo samaya te cAritra aMgIkAra na kare, teTale adhika samaya dharmadevanI paryAyanI punaH prAptimAM lAga joIe A gaNatarI dhyAnamAM laIne palyopamapRthaka karatAM adhika virahakALa kahe joI hatuM, paraMtu ahIM papapRthakatva pramANa (ekathI laIne nava palyopama pramANa) je virahakALa kahyo che, tenuM kAraNa e che ke cAritra prApti vinAnA kALane A virahakALanI aMdara ja samAviSTa karI levAmAM Avela che. gautama svAmIne prazna-"mAvavaraNa mare! puchA" he bhagavan! bhAvadevane virahakALa keTale kahyo che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA! kaooLa saMto zore pafsaM#AruM vaLag #aa" he gautama ! bhAladevane virahakALa ochAmAM ochA eka aMtarmuhUrtane ane vadhAremAM vadhAre vanaspati kALa paryanta-anaMtakALa rUpa hoya che. bhAdevanA jaghanya virahakALanuM spaSTIkaraNa A pramANe che-dhAro ke kaI bhAradeva pitAnI bhAvadeva paryAya saMbaMdhI Ayusthiti pUrI karIne manuSya athavA tiya ca rUpe utpanna thaI jAya che, tyAM eka aMtamuM. hUrta kALa rahIne pharI bhAvadeva rUpe utpanna thaI jAya che te evI paristhitimAM eka aMtamuhUrta pramANa jaghanya virahekALa ghaTita thaI jAya che. have sUtrakAra alpabadvAranuM kathana kare che gautama svAmIne prazna-"pfsa mare! maracavALa navA nAva mAvavAnA ya care re hiMto vAra virecA vA?" he bhagavana ! bhavyadravyadeva, narade, dharmadeva, devAdhideva, ane bhAva, A pAMca prakAranA devAmAM kayA de kayA devethI a5pramANa che? kayA deve kayA deve karatAM zrI bhagavatI sUtra : 10 1 0 3 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhika pramANa che? kayA deve kayA deve jeTalA ja che? kayA deve kayA deve karatAM vizeSAdhika che? mahAvIra prabhune uttara-"navamA !" he gautama ! "sadanavA navA naradevenI saMkhyA sauthI ochI che. "ifhave saMvedakALA" naradeve karatAM devAdhideve saMkhyAta gaNAM hoya che. naradevenI saMkhyA sauthI ochI kahevAnuM kAraNa e che ke bhArata ane aravata kSetramAM 12-12 naradeve (cakravatIo) ja upanna thAya che, ane vijayemAM vAsudeva hoya che. vaLI e paNa niyama che ke 12 narede eka sAthe utpanna thatA nathI narade, karatAM devAdhideva saMkhyAta gaNAM kahevAnuM kAraNa e che ke bhArata ane eravata kSetramAM cakavAta karatAM bamaNuM devAdhideve utpanna thAya che, tathA vAsudeva yuta vijayemAM paNa temanI utpatti thAya che devAdhideve karatAM dharmadeve saMkhyAta gaNuM hoya che, kAraNa ke eka sAthe paNa dharmadevane keTipRthakRtva sahasrarUpe (ekathI laIne nava jhADa paryanta) sabhAva rahe che. dharmadeve karatAM bhavyadravyadeve tiryagUgatinI apekSAe asaMkhyAta gaNuM che, kAraNa ke devagatigAmI dezaviratiyukata jIvo asaMkhyAta hoya che, ane bhavyadravyadeve karatAM bhAvede asaMkhyAta gaNuM che, kAraNa ke svarUpanI apekSAe temanI adhikatA che. sUpA bhAvedeva vizeSake alpabahu-kAnirUpaNa -bhAvadeva vizenI alpabaddhatva viSayaka vaktavyatA- ggfNa jo mare! mAre, jo mALavAthI vALamaMtaLa" ItyAdi TIkArtha-sUtrakAre A sUtramAM bhAva deva vizeSa rUpa bhavanapati Adi devenI alpabahutAnI prarUpaNa karI che. gautama svAmIne prazna-"gufNa jo maremAravA mavaLavANI, vALamNtraannN joisiyANaM vemANiyANaM, sohammagANaM jAva accuyagANaM, gevejjagANaM, aUttarovavAvAdi vakare re hiMto vAra virenAthi vA? he bhagavana ! bhAvadevarUpa je bhavanavAsI, vAnavantara, jyotiSika, vaimAnika (saudharmathI laIne azruta patanA), raiveyaka ane anuttarapapAtika, de che, temAMthI kayA bhAvede kayA bhAva devo karatAM ochAM che? kayA bhAvede kayA bhAvade zrI bhagavatI sUtra : 10 104 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM vadhAre che? kyA bhAva kayA bhAdenI barAbara che? kayA bhAva kayA bhAva karatAM vizeSAdhika che? mahAvIra prabhune uttara-"joyA | glovA gagoravAyA mAvavA" he gautama! anuttaraupapAtika bhAvaLe sauthI ochA che. "rimanA mArA vAjatuLa" anuttaraupapAtika deve karatAM uparima zaiveyaka (prathama trikanA) vimAnavAsI deve saMpAta gaNe che. "makinnoverA taMtuLa" uparima raiveyaka vimAnavAsI deve karatAM madhyama veyaka vimAnavAsI de saMkhyAta gaNe che, "hiMmarejJA madhyama vaiveyaka vimAna vAsI deve karatAM adhistana (nIcenuM trika) caiiveyaka vimAnanA bhAvaLe saMkhyAta gaNAM che. bajAju je tevA saMkago kAra mAnava sevA saMvedanA adhastana traNa jaiveyaka vimAnavAsI bhAva karatAM acuta ka95nA deva saMkhyAta gaNuM che, acuta karatAM AraNamAM ane AraNa karatAM AnatakalpamAM saMkhyAta gaNu bhAvede che. "gvaM kAmi tivide vapuri acpAdurtha koriyA mAravA saMjJarorA paddhatithI jIvA bhigama sUtramAM jevI rIte trividha jIvAdhikAra-devapuruSonuM alpabaddhatvakahevAmAM AvyuM che, eja pramANe ahIM paNa bhAdevanuM apabahuva kahevuM joIe jIvAbhigamamAM evuM kahyuM che ke "tAre che tevA alaMkA , mahAsukke asaMkhejjaguNA, laMtae asaMkhejjaguNA baMbhaloe devA asaMkhejjaguNA, mAhide devA asaMkhejjaguNA, saNaMkumAre kappe devA asaMkhejjaguNA, IsANe devA asaMkhejjaguNA, sohamme devA saMkhejjaguNA, bhavaNavAsI devA asaMkhejjaguNA, vANa. paitA tevA saMjJALA tti" Anata karatAM sahastrAra ka9pamAM asaMkhyAtagaNuM, mahAzukamAM deva asaMkhyAtagaNa che. lAntakamAM deva asaMkhyAtagaNuM che. sahastrAra karatAM brahmasekamAM asaMkhyAtagaNa, brahmaloka karatAM mahendramAM asaM. khyAta gaNAM, mAhendra karatAM sanaskumAra kalpamAM asaMkhyAta gaNe, sanaskumAra karatAM IzAna ka95mAM asaMkhyAta gaNu ane IzAna ka5 karatAM saudharma kalpamAM saMkhyAta gaNAM bhAva che. saudharma kaha5nA bhAva karatAM bhavanavAsI bhAva asaMkhyAta gaNa che ane bhavanavAsI bhAva karatAM vAnabaeNtara bhArade asaMkhyAta gaNAM che. ane vAnagaMtara bhAva karatAM tiSika bhAvede asaMkhyAta gaNAM che. prabhunA A kathanamAM pramANikatAne svIkAra karIne gautama svAmI kahe che ke "ra mA reva maMre ! "i he bhagavana ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhagavan ! ApanuM kathana sarvathA satya che. A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNa namaskAra karIne, saMyama ane tapathI AtmAne yuddha karatA thakA gautamasvAmI pitAnA sthAne besI gayA. sUdA jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA bAramAM zatakane navame uddezaka samAsa 12-llA zrI bhagavatI sUtra : 10 105 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazave uddeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa dazamA uddezAnA prAraMbha---- khAramAM zatakanA A desamAM uddezakamAM pratipAdita viSayanA sa'kSipta sArAMza nIce pramANe che-AtmAnA dravyAtmA Adi ATha prakAranu` kathana temanA alpa ahutvanuM kathana AtmA jJAna rUpa che, athavA anya rUpa che ? A prakAranA prazna ane tenA uttara nArakAnA AtmAmAM tathA pRthvIkAyika AdikAnA AtmAmAM jJAnAdi svarUpatAnuM nirUpaNu AtmA dazanasvarUpa che, athavA anya svarUpa che? A prakAranA praznAdikAnI vicAraNA ratnaprabhA pRthvI sakUpa che, ke asadrupa che ? A prakAranA prazna ane tenA uttara zakarAprabhA Adi pRthvIne viSe paNa eja prakAranA praznottarAnI prarUpaNA eka paramANu sarRpa che ke asaTrUpa che ? dvipadezika kanya saTrUpa che ke asaTrUpa che ? ityAdi prazno ane temanA uttarAnI prarUpaNA dvidezika skandha saTrUpa kevI rIte che? A praznonA cha bhAMgAe dvArA uttara tripradezika kanya amuka apekSAe AtmA che, amuka apekSAe sarRpa che, amuka apekSAe ne AtmA che, amuka apekSAe asaTrUpa che, ItyAdi 13 bhAMgAe (vikalpeA) dvArA tenI prarUpaNA tripradezI skaMdhanA syAdAtmA" ItyAdi rUpe 13 lAMgAe kevI rIte thAya che? A praznanA uttara catupradezI skandhanA 19 bhAMgAe nI prarUpaNA catuSpadezI skandhanA 19 bhAMgAe thavAnA kA. Nenu kathana, --AtmAnA svarUpanI vaktavyatA---- 66 6 vijJAna mate ! AvA pLattA'' ItyAdi-- dd Atma svaapa kA nirUpaNa TIkA"--AgalA sUtramAM sUtrakAre devAnI prarUpaNA karI che, te devAmAM AtmAnA sAva hAya che, A prakAranA pUrva sUtra sAthenA sabaMdhane laIne have sUtrakAra AtmAnA svarUpanuM bhedapUrvaka nirUpaNa kare che-A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-8 vidyAna mane ! AcA pattA ?" he bhagavana ! AtmA keTalA prakAranA kahyo che? mahAvIra prabhunA uttara-" nocamA ! " he gautama! " aviA AcA paNNattA AtmA ATha prakAranA kahyo che. " saMjJA " te ATha prakAra nIce zrI bhagavatI sUtra : 10 10 6 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe che-"vicAthA, nAvAyA, jovA, jALocA, nAnA, raMgAyA, carittAvA, variyAvA" (1) dravyAmA, (2) kapAyAtmA, (3) gAma, (4) upayogAtmA, (5) jJAnAtmA, (6) darzanAtmA, (7) cAritrAtmA ane (8) varyAtmA. je niraMtara aparA5ra paryAyane-vapara paryAya rUpa jJAnAdika vividha prakAranA guNone-prApta karatA rahe che, e AtmAne samajavo joIe athavA-gati arthavAcaka jeTalA dhAtuo che, te badhA dhAtuo jJAnArthaka hoya che, A niyamAnusAra gatyarthaka "at " dhAtuno artha "jJAna" thAya che. A vyutpatti anusAra AtmA upaga lakSaNavALa hovAne kAraNe padArthone niraMtara jANato rahe che. A sAmAnya upayoga lakSaNunI apekSAe to AtmA eka ja prakAra che, paraMtu upAdhinA bhedanI apekSAe tene ATha prakArane kahevAmAM Ave che. trikAlAnugAmI AtmAmAM jyAre kaSAyAdi paryAne gauNa karI devAmAM Ave che, tyAre zuddha dravya rUpa je AtmA rahe che, tenuM nAma drayAtmA che. badhAM jamAM A prakArane dravyAtmA hoya che. jyAre eja AtmA krodhAdi kaSAyathI yukata thaI jAya che, tyAre tene kaSAyAtmA kahevAmAM Ave che. jyAM sudhI tenA te kaSAye kSINa athavA upazAnta thaI jatAM nathI, tyAM sudhI te AtmA kaSAyAtmA rUpe ja rahe che, tethI akSaNa kaSAvALAnA AtmAne athavA anuyazAnta kaSAyAvALAnA AtmAne kaSAyAtmA kahe che mana, vacana ane kAyAnA vyApAra (pravRtti)nuM nAma ga che. Aga pradhAna je AtmA che tene gAtmA kahe che. gavALA jIne AtmA A prakAra hoya che upayoganA be prakAra kahyA che. (1) sAkAra upayoga ane (2) anAkAra upayoga A upagapradhAna je AtmA hoya che tene upagAtmA kahe che. A AtmA siddha ane saMsArI rUpa hoya che, ane mukta ane saMsArI samA chamAM upagAtmAne sadbhAva rahe che athavA viva kSita vastunA upayogathI upayukta je AtmA hoya che, tenuM nAma upagAtmA che. je AtmAmAM darzanAdi guNone gauNa karI nAkhavAmAM AvyA hoya, ane jJAnaguNanuM prAdhAnya hoya, evI sthitithI saMpanna je AtmA hoya che. tene jJAnAtmA kahe che samyagdaSTi jIvomAM jJAnAtmAno sadubhAva hoya che. e ja pramANe darzanAtmAnuM svarUpa paNa samajavuM saghaLA jIvamAM A darzanAtmAne sadbhAva hoya che e ja pramANe cAritrAtmAnuM svarUpa paNa samajavuM virativALA jImAM cAritrAtmAne sadbhAva hoya che uthAna Adi svarUpavALe je AtmA hoya che, tene vIryAmA kahe che samasta saMsArI jImAM A varyAtmAne sadbhAva hoya che eja vAta "jIvana" ItyAdi tathA "jJAnaM " ItyAdi sUtrapATha dvArA prakaTa karavAmAM AvI che. A prakAre AtmAnA ATha prakAranI prarUpaNa karIne have sUtrakAra e vAtanI prarUpaNuM kare che ke kayA AtmabhedanI kayA AtmabhedanI sAthe samApti saMbhavI zake che, ane kyA AtmabhedanI kayA AtmabhedanI sAthe viSama vyApti saMbhave che- zrI bhagavatI sUtra : 10 1 07 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che 8-" jassa NaM bhaMte ! daviyAyA-tassa kasAyAyA, jassa kasAyAyA, tassa vicAcA?" he bhagavan! je jIvane AtmA dravyAtmA rUpa hoya che te jIvane te AtmA kaSAyAtmA rUpa hoya che kharo? A praznanuM tAtparya e che ke je jIvamAM dravyAtmA hoya che, tyAM zuM kaSAyAtmA paNa hoya che ane je jIvamAM kaSAyAtmA hoya che, te jIvamAM zuM dravyAtmA paNa hoya che khare? mahAvIra prabhune uttara-"joya! jarA vicArA tarata vasAvA hi gari, riva =sthi" he gautama ! jyAM dravyAtmatA rahetA hoya, tyAM kaSAyAbhatA paNa rahete ja hoya che, e niyama nathI kaSAyAtmatA rahe paNa kharI ane na paNa rahe A prakAre dravyAmatAnI sAthe kaSAyAtmatAnI bhajanA (saddabhAva athavA abhAva rU5 vika95) samajavI jyAre jIva kSINa kaSAyA. vasthAvALe athavA upazAnta kaSAyAvasthAvALo hoya che, tyAre tenA dvavyAmatAnI sAthe kaSAyAtmatAnuM avasthAna (vidyamAnatA) hetuM nathI, paraMtu jyAre te kaSAyAvasthAvALo hoya che, tyAre dravyAtmatAnI sAthe kaSAyAmatAne paNa saddabhAva rahe che paraMtu "karaNa thavA tarala ricAyA niyama ci" jyAM kaSAyAtmatAne sadbhAva hoya che, tyAM dravyAtmatAne paNa niyamathI ja saddabhAva rahe che, kAraNa ke dravyAtmatA vinA-jIvatva vinAkaSAne sadbhAva hotuM nathI. gautama svAmIne prazna-"Dalsa mare! vicAcA nA gojAyA?" he bhagavad ! jemAM dravyAtmatA hoya che, temAM gAtmatAne paNa sadabhAva hoya che khare ? ane jemAM gAmatA hoya che, temAM dravyAtmatA hoya che kharo? mahAvIra prabhune uttara-" vicAcA sAcA maLiyA, tae vijA smyA ja mALiyAtrA" he gautama ! je prakAre dravyAmatAne kaSAyAtmatA sAthe saMbaMdha kahyo, eja prakArane dravyAtmatAne vegAtmatA sAthe saMbaMdha paNa kahevuM joIe eTale ke jyAM dravyAtmatA hoya che, tyA gavALA nI jema yogAtmatA hoya che paNa kharI ane ayogI siddhonI jema gAtmatAne abhAva paNa rahe che. paraMtu jyAM gAtmatAne sadUbhAva hoya che, tyAM dravyAmAtAne te avazya sadUbhAva rahe che, kAraNa ke dravyatvane vinA jegone sadbhAva heta nathI. gautama svAmIne prazna-"i mate ! vicAcA, tAsa 3yojAyA, have savatha kuda8 mALiyadA" he bhagavan ! je jIvamAM dravyAtmatA hoya che, te jIvamAM zuM ugAtmatAne sadbhAva hoya che khare? eja pramANe pUrvokta ATha prakAranA AtmAe nA paraspara saMbaMdha viSayaka prazno paNa pUchavA joIe. mahAvIra prabhune uttara- naraH vicAcA, tarata thAyA niyama sahi, aNa 30thAvA taraNa vi vicAcA nica adhi" he gautama! je jIvamAM zrI bhagavatI sUtra : 10 1 08 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAtmatA hoya che, te jIvamAM upagAtmatA paNa avazya hoya che, tathA je jIvamAM upayagAmatA hoya che, te jIvamAM dravyAtmatA paNa niyamathI ja hoya che, kAraNa ke te banene ApasamAM avinAbhAva saMbaMdha che A bannene je avinAbhAva saMbaMdha siddhomAM che, e ja prakArane A bannene avi. nAbhAva saMbaMdha siddha sivAyanA jIvomAM paNa hoya che, kAraNa ke jIvane svabhAva upaga lakSaNavALe che. "ka vicAcA taraNa gAyA majaNa" je jIvamAM dravyAmatA hoya che, te jIvamAM jJAnAmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke samyagdaSTi jIvomAM dravyAtmatA paNa hoya che ane jJAnAtmatA paNa hoya che, paraMtu mithyASTiemAM dravyAtmatA hovA chatAM paNa jJAnAmatA hotI nathI. "se go vir, aNa ravivAyA niyama kathi" paraMtu siddhanI jema je jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, te jIvamAM dravyAtmatA niyamathI ja hoya che. "gara viyA, sara saMtaLAyA niyama gasthi, karaNa ri saMtaLAyA, tasya virAyA nivAM garika" je jIvamAM dravyAtmatA hoya che, te jIvamAM siddhonI jema dazanAmatA paNa niyamathI ja heya che ane je jIvamAM darzanAtmatA hoya che, te jIvamAM cakSurdazanAdivALAonI jema dravyAtmatA paNa niyaNathI ja hoya che. "niyA, tassa carittAyA bhayaNAe, jasma puNa carittAyA, tassa daviyAyA niyama atthi" je jIvamAM dravyAtmatA hoya che te jIvamAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke siddhomAM tathA avirata samyagRSTi jIvamAM dravyAtmatA hovA chatAM cAritrAtmatA hotI nathI paraMtu viratisaMpanna jIvamAM dravyAtmatA ane cAritrAtmatAne sadbhAva rahe che paraMtu je jIvamAM cAritrAtmatAne saddabhAva hoya che, te jIvamAM dravyAtmatAne paNa avazya sadUbhAva ja hoya che, kAraNa ke cAritravALA jIvamAM dravyAtmatA avazya hoya che, ja "rva thIriyA vi " eja pramANe je jIvamAM drAvyAtmatA hoya che, te jIvamAM viryAtmatA hoya che, paNa kharI, ane nathI paNa hatI, jema ke sakaraNa-Indriya sahita-vIryanI apekSAe A vIryAtmatA siddhomAM hetI nathI. paratu siddha sivAyanA jIvamAM dravyAtmatAnI sAthe sAthe varyAtmatAne paNa sadbhAva rahe che paraMtu je jIvamAM vIryAtmatAne sadUbhAva hoya che, te jIvamAM dravyAtmatA avazya hoya che. jema ke samasta saMsArI jImAM vIryAtmatA ane divyAtmatA, bannene sadbhAva hoya che, gautama svAmIne prazna-"maMte ! jaNAvAyA, tarata joyA pu " he bhagavana ! je jIvamAM kaSAyAtmatA hoya che, te jIvamAM zuM gAtmatA paNa zrI bhagavatI sUtra : 10 109 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heya che kharI? tathA je jIvamAM gAtmatA hoya che, te jIvemAM zuM kaSAyAtmatA paNa hoya che kharI? mahAvIra prabhune uttara-" mA! karatA jaNAvAyA, tarata najArA nica ga0" he gautama ! je jIvamAM kaSAyAtmatA hoya che, te jIvamAM gAtmatA niyamathI ja hoya che, "kakSa gogAthA tarala pAyA vira vAristha niya sthi" paraMtu je jIvamAM yogAtmatA hoya che, te jIvamAM kaSAyAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI A kathananuM tAtparya e che ke-je kaSAyAtmatAnI sAthe gAtmatAne avinAbhAva saMbaMdha che, e gAtmatAnI sAthe kaSAyAtmatAne sabaMdha nathI. "vatra yatra jagAvAmaa tatra tatra yojAma " " sakaSAya jIvomAM agAtmatA hotI nathI, " A prakArane niyama te banI jAya che, parantu "ratra catra cogAtmavaM taMtra tatra sAcAramacaM" jyAM jyAM gAtmatA hoya che, tyAM tyAM kaSAyAtmatA paNa hoya che, " e niyama banI zakatuM nathI, kAraNa ke gAmatAvALA ja kaSAyayukta paNa hoya che ane kaSAya vinAnA paNa hoya che agiyAramA bAramAM ane teramAM guNasthAnamAM yaMgAtmatAne te sadbhAva hoya che, paNa kaSAyAtmatAne sadbhAva hete nathI. dasamAM Adi nIcenAM guNasthAne mAM gAtmatAnI sAthe kaSAyAtmatAne paNa sadbhAva hoya che. e ja kAraNe evuM kahevAmAM AvyuM che ke "jyAM gAtmatA hoya, tyAM kaSAyAtmatA te niyamathI ja hoya che. " "gharSa karavo vi ramaM savAyA ne vA" e ja kaSAyAtmatA sAthe upagAtmatAne paNa saMbaMdha jANa eTale ke je jIvamAM kaSAyAtmatA hoya te jIvamAM upagAtmatA avazya hoya che, kAraNa ke upayogarahita chAmAM kaSAne sadbhAva heta nathI paraMtu je jIvamAM upagamatA hoya che, te jIvamAM kaSAyAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hotI upagAtmatAnI sAthe sAthe sakaSAyajImAM kaSAyAtmatAne paNa sadubhAva rahe che, paraMtu kaSAyarahita kevalIomAM upagAtmatAne sadbhAva hovA chatAM kaSAyAtmatAne sadUbhAva hotA nathI. "dAdAcAra zAkhAcA 2 vora ro vi maracavAgo" jyAM kaSAyAmatAne sadUbhAva hoya che, tyAM jJAnAtmatAne sadUbhAva hoya che paNa khare ane nathI paNa te, kAraNa ke sakaSAya mithyASTi jemAM jJAnAtmatAne sadbhAva hotuM nathI ane sakaSAya samyagdaSTi jemAM jJAnA tmatAne sabhAva hoya che. e ja pramANe je AtmAmAM jJAnAtmatA hoya che, te AtmAmAM kaSAyAtmatAne sadubhAva ja hoya, e niyama nathI, kAraNa ke jeo jJAnI hoya che teo kaSAyayukta paNa hoya che ane kaSAya rahita paNa hoya che, tethI je jIvamAM jJAnAtmatA hoya, te jIvamAM kaSAyAtmatA hoya paNa kharI ane na paNa hoya. "kahA jA karAcA, taNA - cAcA 2 vAcAcA ca" je prakArane kaSAyAtmatA ane upagAtmatAne parasparane saMbaMdha kahyo che, eja prakArane kaSAyAtmatA ane darzanAtmatAne paNa parasparane saMbaMdha kahe joIe jema ke je jIvamAM kaSAyAtmatA hoya zrI bhagavatI sUtra : 10 110 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '' che, te jIvamAM dezanAtmatA niyamathI ja hAya che, kAraNa ke danarahita ghaTapatikAmAM kaSAyAtmatAnA abhAva rahe che. parantu je jIvamAM darzanAtmatAnA sadbhAva hAya che, te jIvamAM kaSAyAtmatAnA sadbhAva hAya che paNa kharA ane nathI paNa DeAtA, kAraNa ke danAtmatAnA sadbhAvavALA jIvAmAM sakaSAyatA ane akaSAyatA, A banne prakAranI avasthAe saMbhavI zake che. samyagneSTi ane akaSAyAvasthA yukata jIvAnuM dRSTAnta ahIM grahaNa thavuM joie. prAcAyA ca pittAyA tho vizevDa marcanAo '' kaSAyAtmatA ane cAritrAtmatAne parasparanI sAthe vikalpe sa'bha'dha jANavA eTale ke je jIvamAM kaSAyAtmatA hAya che te jIvamAM cAritrAtmatA hAya che paNa kharI ane nathI pazu hAtI jema ke pramatta yatiomAM kaSAyAtmatA pazu hAya che ane cAritrAtmatA paNa hAya che paraMtu asaMyata jIvAmAM kaSAyAtmatAnA sAva hAvA chatAM cAritrAtmatAne sadbhAva hAtA nathI tathA je jIvamAM cAritrAtmatA hAya che, te jIvamAM kaSAyAtmatA hAya che paNa kharI ane nathI paNa hAtI jema ke sAmAyika Adi cAritrasa'panna vyaktieAmAM cAritrAtmatA hAya che, paNa tyAM sakaSAyAtmatA haiAtI nathI parantu yathAkhyAta cAritravALA sAdhuomAM ke sakaSAyAtmatAne sadUbhAva hAtA nathI te kAraNe cAritrAtmatAnI sAthe kaSAyAtmatAnI bhajanA (vaikalpika sadUbhAva) kahI che. ' jahA kAyAyA ya jogAyA ya, tahA kasAyAyA ya vIriyAyA ya bhANiyavvAo " ? prakAranA kaSAyAtmatA ane cegAtmatAnA parasparanA sabadha pahelAM batAvavAmAM AvyeA che, eja prakAranA kaSAyAtmatA ane vIryAtmatAnA paNa parasparanA saMbadha kahevA joIe eTale ke je AtmAmAM kaSAyAtmatA hAya che te AtmAmAM vIyaeNmatA paNa avazya hoya che, kAraNa ke kaSAyavALA jIvAmAM vIyarahitatAnA abhAva haiAya che. parantu je jIvamAM vIryAtmatA hAya che, te jIvamAM kaSAyAtmatA hAya che paNa kharI ane nathI paNa haitI jema ke saytamAM vIryAtmatA paNa hAya che ane sakaSAyatA paNa hAya che parantu kevalImAM vIryAtmatA haiAvA chatAM paNu kaSAyAtmatA haitI nathI. " ' evaM jahA kasAyAyAe yattayA maLiyA, tA gopAcArya miTTi sama' mALiyannAe " je prakAre kaSAyAtmatAnI pachInAM cha padonI sAthe vaktavyatA kahevAmAM AvI che. eja prakAre cegAtmatAnI pazu pachInAM pAMca pade sAthe vaktavyatA kahevI joIe jema ke....je jIvamAM cegAmatA hAya che, jIvamAM upayegAtmatA niyamathI ja hAya che, dAkhalA tarIke sayAgIomAM parantu je jIvAmAM upayAgAtmatA hAya che, te jIvAmAM ceAgAmatA hAya che paNa kharI ane nathI paNa hAtI, dAkhalA tarIke saceAgIomAM DAya che ane ayegIe ane siddhomAM hAtI nathI eja pramANe je jIvamAM caiAgAmatA hAya che, te jIvamAM jJAnAtmatA hAya che paNa kharI ane nathI paNa hAtI jema ke samyagdaSTiemAM hoya che, zrI bhagavatI sUtra : 10 111 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyASTiemAM nathI hatI je jIvamAM jJAnAtmA hoya che, te jIvamAM gAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke jJAnAtmatAnI sAthe gAtmatAne saddabhAva sagIeAmAM hoya che, ane jJAnAtmatAnI sAthe gAtmatA agIomAM hatI nathI tathA-je jIvamAM yaMgAtmatA hoya che, te jIvamAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke viratemAM gAtmatAnI sAthe cAritrAtmatA hoya che, ane aviratemAM gAtmatA sAthe cAritrAtmatA hotI nathI tathA je jIvamAM cAritrAtmatA hoya che. te jIvamAM gAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke yegasahita cAritravALAomAM cAritrAtmatAnI sAthe cagAtmatAne paNa saddabhAva hoya che. paranta agIomAM cAritrAtmatAnI sAthe gAtmatA hatI nathI "jahA daviyAe vattavvayA bhaNiyA, tahA uvaogAyAe vi uvarillAhiM samaM bhANiyavyA" jevI rIte dravyAtmatAne bAkInAM sAta pade sAthe saMbaMdha AgaLa prakaTa karavAmAM AvyuM che, eja prakArane upanAmatAne pachInAM cAra pade (jJAnAmA, darzanAtmA, cAritrAtmatA vardhAtmatA sAtheno saMbaMdha kahevuM joIe) jema ke je jIvamAM upagAtmatA hoya che. te jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, paNa kharI ane nathI paNa hatI dAkhalA tarIke samyagudaSTi jIvomAM upagAtmatAnI sAthe jJAnAtmatA hoya che, paraMtu midaSTi chavAmAM upayoga matAnI sAthe jJAnAtmatA detI nathI tathA-je jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, te jIvamAM upagAtmatA niyamathI ja hoya che, jema ke siddhomAM eja pramANe je jIvamAM upagAtmatA hoya che, te jIvamAM darzanA niyamathI ja hoya che, tathA je jIvamAM darzanAtmatA hoya che, te jIvamAM upayogAtmatA paNa avazya hoya che. dAkhalA tarIke siddhamAM banene sadbhAva rahe che je jIvamAM upayogAtmatA hoya che, te jIvamAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI dAkhalA tarIke saMyatamAM hoya che ane asaMyatomAM nathI hitI paraMtu je jIvamAM cAritrAtmatA hoya che te jIvamAM upayogAtmatA zrI bhagavatI sUtra : 10 11 2 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazya hoya che. dAkhalA tarIke saMyatemAM cAritrAtmatA ane upayogAtmatA, banene sadbhAva hoya che je jIvamAM upagAtmatA hoya che te jIvamAM viryAmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke saMsArI jemAM hoya che ane siddhomAM hatI nathI, kAraNa ke temanAmAM sakriya vIryatvano abhAva che je jIvamAM vIryAtmatA hoya che, te jIvamAM upayegAtmatA avazya hoya che jema ke saMsArI jIvomAM viryAtmatA ane upagAtmatA ane hAya cha. "jassa NANAyA, tassa dasaNAyA niyama atthi, jassa puNa dasaNAyA tassa bariA maLag" je jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, te jIvamAM dazanAtmatA avazya hoya che jema ke samyagadaSTiemAM paraMtu je jIvamAM darzanAtmatA hoya che, te jIvamAM jJAnAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke samyagdaSTiemAM hoya che ane mithyASTiomAM nathI hotI. "karaNa bALA tassa carittAyA siya asthi, siya nathi, jassa puNa carittAyA tassa NANAyA nica basthi" je jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, te jIvamAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI dAkhalA tarIke saMyatemAM jJAnAmatA sAthe cAritrAtmatA paNa hoya che, asatamAM jJAnAtmatA hoya che, paNa cAritrAtmatA detI nathI je jIvamAM cAritrAtmatA hoya che, te jIvamAM jJAnAtmatAne avazya sadbhAva hoya che, kAraNa ke jJAna vinA cAritra saMbhavatuM ja nathI. "ghaNAvAvaricAcA jovAM marig" je jIvamAM jJAnAtmatA hoya che, te jIvamAM vIyamatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hotI kevalIomAM jJAnAmatAnI sAthe vIryAtmatA hoya che paNa siddhomAM jJAnAtmatAnI sAthe vIryAtmatA detI nathI tathA-je jIvamAM vIryAtmatA hoya che, te jIvamAM jJAnAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hotI samyagRSTimAM vIryAtmatA paNa hoya che ane jJAnAtmatA paNa hoya che, paraMtu mithyASTiemAM varyAtmatA hoya che, paNa jJAnAtmatA hete nathI. "jassa desaNAyA tassa uvarimAo do vi bhayaNAe, jassa puNa tAo tassa saMsaLAvA nicame gathi" je jIvamAM darzanAtmatA hoya che te jIvamAM cAri. trAtmatA ane vIryAtmatAne vaikalpika rIte sadbhAva hoya che, paraMtu jemAM cAritrAtmatA ane vIryAtmatA hoya che, te jIvamAM dazanAtmatA avazya hoya che eTale ke je jIvamAM darzanAtmatA hoya che, te jIvamAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI saMyatemAM darzananI sAthe cAritrane sadbhAva rahe che, asaMya temAM darzanAtmatA hoya che paNa cAritrAtmatA hatI nathI paraMtu je jIvamAM cAritrAtmatA hoya che, te jIvamAM darzanAtmatA avazya hoya che. dAkhalA tarIke aNagAremAM banene sadUbhAva hoya che je AtmAmAM darzanAtmatA hoya che, te AtmAmAM vIryAmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jema ke saMsArI jImAM darzanAtmatA sAthe vIryAtmatA paNa hoya che siddhomAM darzanAtmatA sAthe varyAtmatAne sadUbhAva hatA nathI paraMtu je zrI bhagavatI sUtra : 10 11 3 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvamAM vIryAtmatA hAya che, te jIvamAM danAtmatAne avazya sadbhAva hAya che jema ke sa`sArI jIvAmAM, 66 jassa caritAyA, tassa vIriyAyA niyamaM asthi, jassa puNa viriyAyA takSattiAyA rica sthi, cinnadhdhi " je AtmAmAM cAritrAtmatA hAya che, te AtmAmAM vIryAtmatA avazya hoya che, kAraNa ke vIya vinA cAMratranI asa'bhAvanA hAya che parantu je AtmAmAM vIyyatmatA hAya che, te AtmAmAM cAritrAtmatA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hAtI dAkhalA tarIke aNugArImAM vIyaeNtmatAnI sAthe cAritrAtmatA hoya che, parantu asayatAmAM vIyyatmatA heAvA chatAM cAritrAtmatA hAtI nathI. kta have sUtrakAra A AThe prakAranA AtmAnA alpamahatvanI prarUpaNA kare che- gautama svAmInA prazna- cAzinuM mane ! duniyAcALa sAcAcALa nAya vIciAcALa ca care yatio nAva viSesAyiA ?" he bhagavan ! dravyAtmAe, kaSAyAtmAo, cAgAtmAo, upayAgAtmAo, jJAnAtmoe, danAtmAo, cAritrAtmA ane vIryAtmAomAM kayA AtmAe kayA AtmAo karatAM ochAM che? kayA vadhAre che ? kayA AtmAe tulya che ane kayA AtmAe kayA AtmAe karatAM vizeSAdhika che ? mahAvIra prabhunA uttara-ddha sajaththovAo ttAcAo, nALAco maLata guNAo, kasAyAyAo anaMtaguNAo, jogAyAo visesAhiyAo, vIriyAyAo visesAhiyAo, uvayogadaviyadasaNAyAo tinnivi tulAo visesAhiyAo " cAritrAtmAe sauthI ochAM che, kAraNa ke cAritrAtmAe sakhyAta che, cAritrAtmAo karatAM jJAnAtmA ana ta gaNAM che, kAraNa ke siddha ane samyagdRSTi AtmAe cAritravALAo karatAM anaMta gaNAM che. sonA mA karatAM kaSAyAtmAe atata gaNuAM che, kAraNa ke kaSAyeAyavALAM jIve siddho karatAM anata gaNuAM kahyA che. kaSAyAtmAo karatAM ceAgAtmAe vizeSAdhika che ayAgIonI apekSAe-garahita jIvAnI apekSAe vIryAtmAo vizeSAdhika che, kAraNa ke aceAgI vIryavAna hAya che upayAgAtmAe, dravyA tmAe ane danAtmAonI sakhyA eka sarakhI hAya che, kAraNa ke A traNemAM sAmAnya rUpe AtmarUpatA che, parantu vIryaMtmA karatAM upayAgAtmAo, dbhavyAtmAo ane danAtmAe vizeSAdhika hoya che jo ke vIryAtmAe mAM ane siddhAtmAomAM upacegAhirUpa AtmarUpatA hoya che, parantu upacAgAdi AtmarUpatAvALA vIryAtmAonI apekSAe je adhikatA darzAvI che te siddharAzinI apekSAe kahI che. eja vAta nIcenA sUtrapAThamAM vyakta thai che. va joDI brahmapu utta " ItyAdi tathA autijJAyAgo'ItyAdi selezayALa vi" ItyAdi. prasU01| 6: je zrI bhagavatI sUtra : 10 114 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -AtmasvarUpa vaktavyatA -- zrI bhagavatI sUtra : 10 - ' gayA mane! nAkhe annAne " ityAdi-- prarUpaNA TIkA-sUtrakAre A sUtra dvArA AtmAnA svarUpanI ja karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- AvA maMte ! nALe, annAne ?" he bhagavan ! je AtmA che, eja jJAnarUpa che-zu' jJAna ane AtmA vacce keAi bheda nathI? athavA jJAna AtmAthI zuM bhinna che-jJAna ane AtmAmAM zuM bhinnatA che? athavA zu ajJAna ja AtmA che? eTale ke AtmA zu ajJAna rUpa ja che uttara- AvA ttiyanALe, yi annAne mALe kuLa niyama AcA " hai gautama! AtmA kayAreka jJAnarUpa hAya che, eTale ke AtmAmAM jyAre samyaktva utpanna thai jAya che, tyAre AtmAmAM pahelethI ja ajJAna rUpe rahela mati Adi jJAna rUpa thaI jAya che. tethI tyAre AtmA te mati Adi jJAnasvabhAvavALA thaI jAya che kayAreka AtmA ajJAna rUpa paNa hAya che, eTale ke jyAM sudhI AtmAmAM mithyAtvane sadUbhAva hAya che, tyAM sudhI AtmA saMkha'dhI mati Adi ajJAna rUpe rahe che, te kAraNe te samaye AtmA mati ajJAna Adi svabhAvavALA hoya che. tathA jJAnane niyamathI ja Atmapa kahevAya che, kAraNa ke jJAna AtmAnA eka dhama (svabhAva) che. dhama ane dharmImAM sathA bheda hAtA nathI eTale ke dhama ane dharmImAM katha`cit bheda hAya che, paNa sa'pUrNa`taH bheda hAtA nathI jo dhama ane dharmImAM (jJAna ane AtmAmAM) sarvathA (saMpUrNataH) bheda svIkAravAnAM Ave, te te prakAranA jeTalA dha mi e hoya te badhAmAM paNa A bhedanA svIkAra karavA paDaze ane jo samasta dhama-dharmImAM bheda svIkAravAmAM Ave, tA kAI dUravartI dharmInA guNamAtranI upalabdhi thAya tyAre te guNane lIdhe te dUravartI dharmIviSayaka je sadeha utpanna thAya che te thavA joie nahIM parantu tenA guNanI upalabdhi thavAne kAraNe tenA viSenA sadeha tA thAya che ja jema kre-jyAre kAi vyakti lIlA vRkSanI zAkhAmAMnA chidramAMthI kAI sapheda padArthane dekhe che, tyAre te padArthanA viSayamAM tene evA saMdeha utpanna thAya che ke-te khalAkA che ke patAkA che? A prakAranA pratiniyata dharmI viSayaka je sadeha utpanna thAya che, tenA dvArA eja pratIta thAya che ke dhama peAtAnA dharmI karatAM sarvathA bhinna nathI nahIM te te dhamane lIdhe te pratiniyata padArthanA viSayamAM jevA sazaya utpanna thayA, te utpanna thavA joie nahIM evA sadeha tenAthI bhinna evA koI anya padArthanA viSayamAM thavA joItA hatA, kAraNa ke jevI rIte dhama tenAthI bhinna che chatAM paNa temAM saMzayeAtpAdaka che, eja pramANe te dhama te pratiniyata dharmIthI-vivakSita dharmIthI bhinna evA anya 115 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avivaNita dhamathI-paNa bhinna che. chatAM paNa temAM te saMzatpAdaka kema nathI? A prakAranI pratIti dvArA eja vAtane samarthana maLe che ke dharma pitAnA dhamI karatAM sarvathA bhinna heta nathI eja pramANe "dhama pitAnA dharmIthI sarvathA abhinna che," evuM paNa nathI, kAraNa ke sarvathA abheda mAnavAmAM Ave, te saMzayanI utpatti ja thaI zakatI nathI, kAraNa ke guNanuM grahaNuM thaI javAthI-dharmanuM grahaNa thaI javAthI-guNanuM grahaNa thaI jaze tethI kathaMcit bheda pakSane Azraya laIne evuM kahI zakAya che ke "jJAna niyamathI AtmA che. " "jJAna AtmA che," A kathana dvArA e prakaTa karavAmAM AvyuM che ke AtmA jJAnanA vinA paNa rahI zake che, paraMtu jJAna AtmA vinA rahI zakatuM nathI jevI rIte kheranuM vRkSa vanasapati vinA rahI zakatuM nathI, paNa vanaspati kheranA vRkSa vinA rahI zake che, eja pramANe jJAna AtmA vinA rahI zakatuM nathI, paNa AtmA jJAna vinA rahI zake che. gautama svAmIne prazna-"sAcA saMte! keraphucA nAkhe, ane tenA nA ?" he bhagavana ! nArakeno AtmA zuM jJAnasvarUpa hoya che, ke ajJAna rUpa hoya che? A praznanuM tAtparya e che ke nArakenuM jJAna temanA AtmAthI abhinna hoya che, ke temanA AtmAthI bhinna hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA ! " he gautama! "AvA joradALa pica nA, siya anna, nA kuLa nica gayA" he gautama ! nArakene AtmA kayAreka jJAnasvarUpa hoya che, kAraNa ke nArakamAM paNa samyagdarzana saMbhave che kharu ane kayAreka ajJAnasvarUpa paNa hoya che, kAraNa ke nArakAmAM mithyAdarzanano paNa sadbhAva hoI zake che. tathA nArakanuM je jJAna hoya che, te niyamathI ja AtmarUpa hoya che, AtmAthI bhinna hetuM nathI "ghauM nava ghaLiyAmArA" nArakenA jevuM ja kathana asurakumArethI laIne ratanitakumAra paryantanA devonA AtmAnA saMbaMdhamAM paNa samajavuM eTale ke asurakumArathI laIne svanitakumAra paryantanA devane AtmA zuM jJAnasvarUpa hoya che? ke ajJAnasvarUpa hoya che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke he gautama! asurakumArAdikane AtmA kyAreka jJAnasvarUpa paNa hoya che ane kayAreka ajJAnasvarUpa paNa hoya che. tathA temanuM je jJAna che, te niyamathI ja AtmarUpa hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 116 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"mAyA mete ! puDhavivArUcA gALe, anne putraviphA sannAne?" he bhagavan ! pRthvIkAyikone AtmA zuM ajJAnasvarUpa hoya che ? ane te ajJAna zuM temanA AtmAthI bhinna hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"jovA" he gautama ! "gAyA puSiAsucA nimaM gannAo, annALe, vi nicarma kAyA" pRthvIkAyikano AtmA niyamathI ja ajJAnarUpa hoya che ane temanuM te ajJAna niyamathI ja AtmarUpa hoya che. "parva nava varaNarUAthA " pRthvIkAyikonA jevuM ja kathana aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyikonA AtmA viSe paNa samajavuM eTale ke apUkAyikAthI laIne vanaspatikAyike paryantanA jIvane AtmA niyamathI ja ajJAna svarUpa hoya che ane temanuM te ajJAna paNa niyamathI ja temanA AtmasvarUpa hoya che, eTale ke te ajJAna temanA AtmAthI bhinna hetuM nathI. "hRtiya, teDuMrirA gAya mALiyAmAM gaThThA joracALa" dvIndriyane, trIndriyone, caturindriyone, paMcendriyatirthane, manuSyone, vAnacantane, jotiSine ane vaimAnikane AtmA, nArakonA AtmAnI jema kayAreka jJAnasvarUpa hoya che ane kyAreka ajJAnasvarUpa hoya che. ane temanuM je jJAna che, te niyamathI ja AtmasvarUpa hoya che, eTale ke AtmAthI abhinna hoya che. gautama svAmIne prazna-"sAcA are! Le, banne vaLe?" he bhagavana! zuM AtmA darzanarUpa hoya che ke te darzana AtmAthI bhinna hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"joyamAM " he gautama ! "sAcA niyamai phaLe, ne vi ricamaM gAya" AtmA niyamathI ja darzanarUpa hoya che, ane te darzana paNa niyamathI ja AtmarUpa hoya che, kAraNa ke samyagdaSTi ane mithyAdaSTinA darzanamAM vizeSatA na hovAthI AtmA darzanarUpa hoya che. ane darzana paNa AtmArUpa hoya che jyAM dharmamAM viparyaya nathI, tyAM niyamathI ja grahaNa karAyuM che viparIta grahaNa karAyuM nathI jema ke darzanamAM jyAM viparyaya che, tyAM viparIta ane niyama, A baMne grahaNa karAyA che jemake jJAnanA viSayamAM evuM kahyuM che ke-"AtmA jJAnarUpa paNa hoya che ane ajJAnarUpa paNa hoya che, A viparIta che, ane "jJAna AtmasvarUpa ja hoya che," A niyama che. gautama svAmIne prazna-"sAcA mate! jorAM vaMsaLe, jo ne rUcA ne ?" he bhagavan! zuM nArakano AtmA darzAnarUpa (darzanathI abhinna) heya che? ke nArakone AtmA darzanathI bhinna hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-boyamA" he gautama! "mA nerAzA niyama che, hRNane niyama gAyAnArakane AtmA niyamathI ja zrI bhagavatI sUtra : 10 11 7 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanArUpa hoya che, ane nArakanuM AtmA saMbaMdhI darzana paNa niyamathI ja AtmarUpa hoya che. e ja pramANe bhavanapati, vikalendriya, pacendriyatiryaMca, manuSya, vAvyatara, tiSika ane vaimAnikane AtmA niyamathI ja darzana rUpa hoya che, ane temanuM darzana paNa niyamathI ja AtmarUpa hoya che. sUrA ratnaprabhAdi pRthvi saMbaMdhI vizeSa nirUpaNa -ratnaprabhAdi vizeSa vaktavyatA- "bApA mate ! racAmA" ItyAdi TIkAthe-AtmAno adhikAra cAlI rahyo che, tethI sUtrakAre A sUtra dvArA ratnaprabhA Adi bhAvanI AtmArUpe ane anAtmA rUpe prarUpaNa karI che gautama svAmI A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke-"mAyA maM! caLavakhayDhavI, annA cANamAdathI ?" he bhagavana! ratanaprabhA pRthvI sarUpa che ke asarUpa che? ahIM "ati satataM jachati tAna tAna javAna" "je niratara te te paryAne prApta kare che te AtmA che, " A vyutpatti anusAra "AtmA" padane artha "sadarUpa thAya che, kAraNa ke sarUpa padArtha ja te te paryAnI prApti kare che. asadurUpa padArtha te te paryAnI prApti nathI karatA tethI gautama svAmIe ahIM je prazna pUche che, te syAdvAda daSTine dhyAnamAM rAkhIne karyo che. mahAvIra prabhune uttara-"joramA ! " he gautama ! "ravAmApuDhavI lita gAvA, tira no bApA, ziva nAcArya no nA kArya" ratnaprabhA pRthvI kathaMcita (amuka apekSAe vicAra karatA) durUpa (AtmArUpa) che ane kathaMcit asarUpa che. tathA AmAM anAmarUpe eka samayAva chedena vakatuM (kahevAne) azakaya hovAne kAraNe te avaktavya paNa che. A kathananuM tAtparya e che ke zabdonI pravRtti-utpatti eka sAthe thatI nathI, kamazaH thAya che, te kAraNe eka ja kALe tene AtmA ane anAtmArUpe vyAdiSTa (vyakta) karI zakAtI nathI. A kAraNe tene kathaMcit avaktavya kahevAmAM Avela che-sarvathA avaktavya zrI bhagavatI sUtra : 10 118 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahela nathI nahIM te "avaktavya" A zabda dvArA paNa tene nirdeza karI zakAya nahI have eja vAtane jANavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune kAraNa pUche che-"he maMte ! guja, rAjumApurazI upara gAvA, no kAcA, hira avattavuM bAgAya no gAyA," he bhagavan! Ape ratnaprabhA pRthvIne saddarUpa, ane asaddarUpa tathA avaktavya rUpa zA kAraNe kahI che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA! "he gautama! "Hje A zALA, parassa AiDe no AyA, tadubhayassa AiTe avattavvaM rayaNappabhApuDhavI AyAie no gAyArU" ratnaprabhA pRthvIne tenI varNAdi rUpa paryAnI apekSAe jyAre vicAra karavAmAM Ave-tenA guNonI apekSAe je tenuM kathana karavAmAM Ave, te te sadarUpa hoya che, anya zarkarAdi pRthvIonI varNAdi rUpa paryAyonI apekSAe te sadurUpa hatI nathI, temanI apekSAe AdiSTa (kathita) karavAmAM Ave te tene AtmA (asadurUpa) hoya che. ane jyAre A ane paryAne eka sAthe kahevAnI apekSAe tene vicAra karavAmAM Ave, tyAre te sarUpa ane asadurUpa, A bane paryAya dvArA avaktavya thaI jAya che, kAraNa ke temAM e bane dharma che-jyAre eka ja samaye A bane dharmonuM temAM pratipAdana karavAno prayatna karavAmAM Ave, tyAre te vAta yugapatu eka sAthe) kevI rIte saMbhavI zake ? kAraNa ke zabdanI pravRtti te kamazaH ja thaze-jyAre temAM sadurUpatAnuM kathana karavAmAM Avaze, tyAre te asadurUpatAnA kathanathI rahita thaI jaze, ane jyAre temAM asadurUpatAnuM kathana karavAmAM Avaze, tyAre te sadurUpatAthI rahita thaI jaze A kathananuM tAtparya e che ke ratanaprabhA pRthvI sarUpa ane ayarUpa A bane dharmothI yukta hovA chatAM paNa te sadurUpatya ane asadurUSatva pratipAdaka zabda vaDe eka kALe vAcya hoI zakatI nathI ahIM ratnaprabhA pRthvImAM je avAtA kahevAmAM AvI che te Atmahatva (sadurUpatra) ane anAtmava (asadurUpatva) zabdanI apekSAe ja kahevAmAM AvI che, ema samajavuM-sarvathA avAcyatA prakaTa karavAmAM AvI nathI nahIM te te avAcya zabda dvArA paNa tyAM vAcyatA thaI zakaze nahI, tethI ahIM Ama anAtma zabdo dvArA ja avAgyatA kahevAmAM AvI che, ema samajavuM joIe jema ke je padArtho anabhilApya hoya che, teo bhAva5dArtha, vastu, Adi zabda vaDe athavA "anabhilASya" A zabda vaDe abhilApya thAya che. te baLe rava gAna no kArU" he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke 2naprabhA pRthvI amuka apekSAe sadUrUpa che, amuka apekSAe asarUpa che ane amuka apekSAe (sada-asadu A bane zabdo dvArA eka sAthe pratipAdita nahIM karI zakAvAne kAraNe) avaktavya paNa che. gautama svAmIne prazna-"sAcA saMte ! sAmA puDhavI" ityAdi- he bhagavan! zarkarA prabhA nAmanI je pRthvI che te sadUrUpa che ke asaddarUpa che? zrI bhagavatI sUtra : 10 119 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhunA uttara-'" nA caLavvamAM puDhatI taddA sakSamAN va ' huM gautama ! jevu' kathana ratnaprabhA pRthvInI sandUrUpatA ane asadgurUpatAnA viSayamAM karavAmAM Avyu che, evuM ja kathana zakAprabhA pRthvInA viSayamAM pazu sarUpatA ane asadUrUpatAne anulakSIne thavu' joie jema ke-zazaprabhA pRthvI paNa amuka apekSAe sandUrUpa che, amuka apekSAe asandUrUpa che ane amuka apekSAe avaktavya paNa che. avaktavya hAvAnuM kAraNa e che ke-AtmA ane anAtmA, A banne zabdo dvArA eka sAthe vakatu (vyakta thavAne) azakaya hovAne kAraNe te avaktavya paNa che. " E nAva ahe sattamA " eja prakAranuM kathana vAlukAprabhA, pakaprabhA, dhUmaprabhA, tamaprabhA, ane adhaHsaptamI pRthvInA sabadhamAM paNa jANavu' joie eTale ke A badhI pRthvIe paNa amuka apekSAe sadRrUpa che, amuka apekSAe asadRrUpa che ane AtmA ane anAtmA, A be zabdo dvArA eka sAthe vyakta thaI zake tema na hAvAne kAraNe avaktavya paNa che. huM bhaga gautama svAmIne prazna- bAcA mate ! some bhegucchA van ! saudhama kalpamAM AtmA-sarUpa che ke te AtmA-asadgurUpa che? mahAvIra prabhune uttara-'poyamA ! lombe hraddhe laya gayA, Ucano nAcA, nAva nogAcArya " he gautama! saudharmAMka 5 amuka apekSAe sadUrUpa che, amuka apekSAe asarUpa che, ane bhAtmA, ne AtmA, A banne zabdo vaDe eka sAthe vAcya nahIM thaI zakavAne kAraNe avaktavya paNa che. tenu kAraNa jANavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune A prakAranA prazna pUche che " se meLaDheLa mate ! nAva no grAcAyaeN " he bhagavan ! Apa zA kAraNe evuM kaheA che ke saudhama kalpa katha'cit (amuka apekSAe) sapa che, kathAcita asadgurUpa che, ane AtmA ne AtmA, A e zabdo dvArA eka sAthe avAsthya hAvAne kAraNe kathAcit avaktavya che ? tenA uttara mAtA mahAvIra prabhu kahe che ke- vocamA ! jhavLo bAra bacA, purassa AiTTe no AyA, tadubhayahasa AiTUThe avattavyaM AyAiya no AyAiya gautama ! saudhama kalpa pAtAnI saudhama kalpasa`badhI vadi paryAyanI ape kSAe nyapardiSTa (kathita thAya tyAre mAmA-sadUrUpa che, IzAnAdi kalpAntarAnI apekSAe vyapardiSTa thAya tyAre nA AtmA-asarUpa che. eTale ke para paryAyanI apekSAe te anAmarUpa che. tathA tadrubhaya (sva ane para) pAMcAnI apekSAe AdiSTa (kathita) thAya tyAre te astanya pazu che. tenuM kAraNa e che ke te AtmA che evuM kahI zakAya nahIM, kAraNu ke te samaye para paryAyanI apekSAe tenAAtmArUpa paNa che. te AtmA che, evuM paNa te samaye kahI zakAya nahIM, kAraNa ke te svaparyAyanI apekSAe sandUrUpa paNa che tethI AtmA ane anAtmA zabdo vaDe eka sAthe avAgya hevAne kAraNe tene kaMcit avaktavya paNa kahyuM che. eja pramANe izAna, sanakumAra, mAhendra, brahma, lAntaka, mahAzuSka, sahasrAra, AraNu, Anata, prANata ane azruta kalpA paNa kathAcit sadUrUpa che, kaMcit masarUpa che zrI bhagavatI sUtra : 10 120 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane a.bhA-anAtmatA zabda dvArA eka sAthe avAcya hevAne kAraNe kathaMcit avaktavya paNa che. gautama svAmIne prazna-"nAthA maM! jevi vinA ane vijJamA" he bhagavan ! veyaka vimAna sarUpa che, ke asarUpa che? mahAvIra prabhune uttara-"have hA racavAmAM tala, ghauM anuttavimAna vi, pUrva dimA vi" he gautama! jevuM kathana ratnaprabhA pRthvInA viSayamAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana praveyaka vimAna viSe paNa samajavuM jema ke-veyaka vimAna amuka apekSAe rUpa che, amuka apekSAe asadurUpa che ane amuka apekSAe avaktavya che, kAraNa ke AtmA ane te AtmA, A zabda vaDe eka sAthe te avAcya che. e ja prakAranuM kathana vijaya, vaijayanta, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAne viSe paNa samajavuM eTale ke te badhA vimAne amuka apekSAe sarUpa che, amuka apekSAe asadurUpa che ane satya ane asat zabda dvArA eka sAthe vAcya na hovAne kAraNe kathaMcita avaktavya paNa che eja prakAranuM kathana ISatnAbhArA pRthvI viSe paNa samajavuM. gautama svAmIne prazna-"sAcA are! paramALA , anne pANache?" he bhagavan! paramANu pudgala zuM sarUpa che ke asarUpa che? mahAvIra prabhune uttara-pUrva kardI zobhe je paramANu vi mAnava" he gatama! saudharma kalpanI sarUpatA Adi viSe jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana paramANu pulanA viSayamAM paNa grahaNa karavuM joIe jema ke paramANu pula kathaMcit (amuka apekSAe) sarUpa che, kathaMcit asarUpa che ane AtmA, ne AtmA zabda vaDe eka sAthe avAcya hovAne kAraNe kathaMcit avaktavya paNa che paramANu pulamAM A traNa asaMgI bhaMga saMbhavI zake che. gautama svAmIne prazna-" mArA mate ! kudaumsi vaMde ?" he bhagavan ! dvipradezika skaMdha zuM sadurUpa che ke asadUrUpa che? mahAvIra prabhune uttara-"camA ! TuvAla che ra gAvA, uttara no AyA2, siya avattavvaM AyAiya no AyAiya3, siya AyA ya no AyA ya4, siya AyA ya avacavvaM AyAiya no AyAiya5, siya no AyA ya vattava cA no mAvAcaH " he gautama / dvidezika skaMdha (1) karthacit sadUrUpa che, (2) kathaMcit asadurUpa che, (3) AtmA ane te AtmA, A be zabda vaDe vAcya na hovAne kAraNe te kathaMcita avaktavya paNa che, (4) te kathaMcit sat asat (sadvarUpa-asadurUpa) bane rUpa paNa che, (5) te kathaMcit sadUrUpa paNa che ane AtmA anAtmA zabda vaDe avAya hovAne kAraNe avaktavya paNa che. (6) te kathaMcit asarUpa paNa che ane AtmA, ne AtmA, A be zabdo dvArA eka sAthe vAcya na hovAne zrI bhagavatI sUtra : 10 1 21 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe avaktavya paNa che. have A prakAranA kathananuM kAraNa jANavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che-"re i mete ! gvaM satra kAva to gAyA, avarajo mAthAphare to mArA?" he bhagavana ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke dvipradezI kaMdha kathaMcit sadUrUpa che, kathaMcit asarUpa che, ItyAdi pUrvokta 6 bhAMgAvALa che? ahIM " lAcAra bavattada" A sUtrAza dvArA chelle-chaddo-bhAge prakaTa karavAmAM AvyA che. mahAvIra prabhune uttara-"joyA! cuLo dArU vAyA?, paNa AiDe no AyA2, tadubhayasa AiDe aba tavvaM duppaesie khaMdhe AyAiya no sAcArU" he gautama! jayAre petAnA varNAdi rUpa paryAya vaDe kripradezI skaMdhanI vivakSA karavAmAM Ave che, tyAre te potAnA paryAnI apekSAe sakapa che. ane tripradezika Adi anya sAdhanA varNAdi rUpa paryAnI apekSAe AdiSTa thAya tyAre asadrapa che tathA jyAre te svaparyA ane paraparyAnI apekSAe eka sAthe AdiSTa thAya che, tyAre te avaktavya keTimAM AvI jAya che, kAraNa ke te samaye te svaparyAya ane paraparyAye vaDe eka sAthe vAcya thaI zakato nathI. A prakAranA je traNa bhAMgAo kahevAmAM AvyA che, te dvipradezika skaMdhanA sarva kaMdhanI apekSAe kahevAmAM AvyA che. bAkInA je traNa bhAMgAo che, teo dezApekSa che, eja vAta sUtrakAra prakaTa kare che-"rere jamAvavA, rete gAre ghA mAraka tupUtig vaMdhe mAthA 2 no bhAga caka" jyAre te dvipradezika skaMdha sadUbhAva paryAyavALA pitAnA ekadezanI apekSAe vyapadiSTa (kathita) thAya che, tyAre te hipradezI &che te dezanI varSAhirUpa paryAyothI yukta hovAne kAraNe sadrapa che, ane jyAre eja dvidezI skaMdha pitAnA asaddabhAva paryAyavALA bIjA dezathI AdiSTa thAya che, tyAre te tenI vada paryAthI yukta nahIM hovAne kAraNe asakUpa che. A rIte te dvidezI sakaMdha eka dezanI AdiSTa paryAyonI apekSAe sadUbhAvaparyAyavALo hovAne kAraNe ane bIjA dezanI svayenI apekSAe asadubhAva paryAyavALa hovAne kAraNe kathaMcita sadvapa ane kathaMcit asakUpa kahevAmAM AvyA che "se nA samAvavA dese AiTe tadubhayapajjave duppasie khaMdhe AyA ya avattavyaM AyAiya no AyA. 3gp tathA jyAre te dvidezI skadha kramaza: ane yugapat (eka sAthe) sadabhAva paryAyavALA dezanI apekSAe adiSTa thAya che, tyAre sadUbhAva paryAthavALA pitAnA dezanI (aMzanI) sadUbhAva paryAnI apekSAe te te saddhapa che, ane sadUbhAva asadubhAva paryAyavALA dezanI apekSAe eka sAthe AdiSTa thAya tyAre Ama ne AmA zabda vaDe eka sAthe avaktavya hovAne kAraNe avaktavya paNa che. A kathanano bhAvArtha e che ke DipradezI skaMdha e aMze (paramANu)vALa hoya che. te be paramANu rUpa be aMzemAMnA eka aMza (deza)nI paryAnI apekSAe jyAre tene vicAra karavAmAM Ave che, tyAre vivakSita te paryAnI apekSA e ja te sadrapa hoya che, kAraNa ke te paryAye ja temAM sadbhUta hoya che. ane je bIjA dezanI paryAnI ape. zrI bhagavatI sUtra : 10 12 2 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAe te vivakSita thatuM nathI te dezanI paryAnI apekSAe te asahUpa che, tethI te dvidezI skaMdha dvitIya dezanI apekSAe asarUpa che. A rIte te DhipradezI kaMdhamAM sadUrUpa ane asatrUpa dharmone sadUbhAva te avazya che, parantu te ane temAM yugapata (eka sAthe) kathana thaI zakatuM nathI, tethI te dvidezI skaMdha te bane dharmo dvArA avaktavya che. tathA A bane dhamanI apekSAe te dvipradezI skaMdhano vicAra karatA hoya te kramazaH paNa thaI zake che ane yugapat paNa thaI zake che. A kramaza: ane yugapatuM (eka sAthe) vicAranI apekSAe te kathaMcit sadUrUpa paNa che ane kathaMcit ava. ktavya rUpa paNa che. te mATe samAvavAve mATe tadumaapa jhave suquaNa no kAcA , vattaravuM kAcA no mAthApha" eja pramANe kramaza: vicAra karavAmAM Ave, te te dvipradezI kaMdha kathaMcit asadurUpa paNa che ane banene yugapata (eka sAthe) vicAra karavAmAM Ave, to te kathaMcita avaktavya rUpa paNa che. tathA "dvidezI kaMdha kathaMcit sadUrUpa paNa che, kathaMcita asarUpa paNa che ane kathaMcita avakatavya paNuM che." A sAtame bhAMge (vika95) ahI saMbhavI zakatA nathI, kAraNa ke DhipradezI dha be aMza (deza) rUpa ja hoya che. tripradezI Adi skadhAmAM ja A sAtame bhAge saMbhavI zake che. A prakAranI A saptabhaMgI che. "te tenai saMva vAva no vArAphara" he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke "DhipradezI kaMdha sarUpa paNa che, ItyAdi 6 bhAMgAe ahIM samajI levA." e vAta te AgaLa prakaTa karavAmAM AvI che ke dvipradezI skaMdha be aMzevALe-be pradezevALa-hoya che. je prakAre sadurUpatA tene dharma che, e ja pramANe asadurUpatA paNa tene dharma che, ane avakatavyatA paNa tene dharma che. gautama svAmIne prazna-"bhacA maM! nigurug vadhe banne niguag vidhe?he bhagavan! tripradezika skadha sarUpa che, ke asadarUpa che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA !" he gautama! "gigfsA vaMze tiya AcA, siya no cAra" tripradezika skaMdha (1) amuka apekSAe sadurUpa che, (2) amuka apekSAe asadurUpa che, "ci vattavuM mAyA no cApharU" (3) sarUpa ane asadurUpa zabdo vaDe eka sAthe avazya hovAnI apekSAe te avaktavya rUpa paNa che, kAraNa ke zabdonI pravRtti kramazaH ja thAya che. "tiya gAthA ca no kAcA ca" (4) eka ja kALe te kathaMcita rUpa paNa che ane kathaMcit asadurUpa paNa che. zaMkA--ahiyAM eka AtmA eka ne AtmA A pramANenA dikasaMgI A pahelA bhaMgamAM traNa pradezamAM be vikalpa kevI rIte ghaTita thAya che? uttara-traNa pradezanA A traNe pradeze be AkAzapradezamAM rahe che. te be AkAzapradezanI avagAhanAnI apekSAe A kisAnI pahele bhaga bane che. e ja pramANe have pachI paNa brikasaMgI "bAmA " A cothA bhaMgamAM "no gAmA kavacam' A sAtamA bhaMgamAM samajI zrI bhagavatI sUtra : 10 1 2 3 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ levuM. A pramANe bahu bahupradezIskamAM badheja brikasaMgImAM bane sthAnomAM avagAhanAnI apekSAe ekavacana avagAhanAnI apekSAe tathA vibhAgonI apekSAe samajI levuM. "phira cA 2 no Avo ca" (5) skaMdhanI apekSAe te kathaMcit sadUrUpa che ane pradezanI apekSAe kathaMcit asarUpa che ahIM je pahelAM "gAya" A eka vacananA padane prayoga karavAmAM Ave che, te skadhanI apekSAe karavAmAM Avyo che, ane "no rAjAgo" A bahuvacanane je prayoga karavAmAM A che, te pradezonI apekSAe karavAmAM AvyA che eja pramANe AgaLa paNa samajI levuM. "utara gAgAgo no gAyA (6) tathA pradezanI apekSAe kathaMcit rUpa che ane sakaMdhanI apekSAe asadurUpa che. "gAthA 2 varavaM cA no kAyA " te amuka apekSAe sadurUpa paNa che, ane kathaMcit AtmA ane te AtmA zabda vaDe eka sAthe avAcya hovAne kAraNe avaktavya rUpa paNa che. kavi kAcA kara vArdi, AcAlo ca no kAcA ca8" (8) kayAreka audhanI apekSAe te sadu5 che, ane pradezonI apekSAe te sarUpa ane asarUpa A zabda dvArA eka sAthe avAcya hevAne kAraNe avaktavya rUpa paNa che. "hira gayAra varSa jayArU no gAyA' (9) kayAreka pradezonI apekSAe te sadurUpa paNa hoya che ane skaMdhanI apekSAe te sadurUpa ane asadurUpa A be zabdo dvArA eka sAthe avakatavya hovAne kAraNe avaktavya rUpa paNa hoya che. "ziva no mAthA ya avayaM gAyArUca no bacA20" (10) te kaMdhanI apekSAe kathaMcita asarUpa paNa che ane AtmA ne AtmA vaDe eka sAthe avAcya hovAne kAraNe avakatavya rUpa paNa che. "dira no AvA ja avAvAjhuM mAyAno ca no kAyAko ca22" (11) kayAreka te skaMpanI apekSAe asarUpa paNa che, ane pradezanI apekSAe aneka AtmA rUpe ane aneka anAtmA rUpe avakatavya paNa che. "sA tobAyA ca, jhavatta sAdu no jayA22" (12) kayAreka te pradezonI apekSAe aneka ne AtmA rUpa che, tathA AtmA ane AtmA rUpe eka sAthe avAca hovAne kAraNe avakatavya rUpa paNa che. " siva mAthA no bacAva avazva savAra no jayArUyarU" (13) kayAreka te saddarUpa paNa hoya che, asadurUpa paNa hoya che ane sarUpa-asarUpa A be zabdo dvArA eka sAthe avAcya hovAne kAraNe avaktavya rUpa paNa che. tripradezika skaMdhamAM A prakAranA 13 bhAMgAe vika9pa) saMbhavI zake che. have tripradezika rakaMdhamAM A 13 bhAMgAone sadbhAva kyA kAraNe hoya che, te jANavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che-"se na mare! paze zrI bhagavatI sUtra : 10 1 24 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buccai, tippaesie khaMdhe siya AyA evaMceva uccAreyavvaM jAva siya AyA ya no AvA ja avanavuM gAyArU no bhAgApha" he bhagavan! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke tripradezika skaMdha kathaMcit sadurUpa che, A pahelA bhAMgAthI zarU karIne "te kathaMcit sarUpa paNa che, kathaMcit asaddArUpa che ane avakatavya rUpa paNa che." A teramAM bhAMgA parvatanA kathanane praznamAM AvarI levuM joIe mahAvIra prabhune uttara-"joyA! acsLo zA AcA" he gautama! jyAre pitAnA varNAdi paryAnI apekSAe tripadezika skaMdhanI vivakSA karAya che, tyAre te potAnA paryAnI apekSAe sadarUpa gaNAya che, ane "purA gAde no gAvA" catuSpadezika Adi kaMdhanI apekSAe kathita thAya, te te ne AtmA rUpa (asadurU5) gaNAya che, "tatumAsa kAje AcArUca no gAyArU" tathA vaparyAya ane paraparyAyanI apekSAe kathita thAya, te te avakatavya rUpa che, kAraNa ke AtmA ne AtmA zabda vaDe te eka sAthe vA heta nathI pahelAM traNa bhAMgAnuM A prakAranuM spaSTIkaraNa karIne, have cethA bhAMgAnuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che-"rere A samAvara, teNe A amAravA vadhe AvA ca no kAcA ka" jyAre tripradezika skaMdhane tenA ekadezanI apekSA e vicAra karavAmAM Ave che, tyAre te dubhAva paryAyavALA dezanI apekSAe sadarUpa che ane asadubhAva paryAyavALA bIjA dezanI apekSAe asaddharUpa che. (5) "rese mA saramAvpjjve desA AidA asambhAvapaujavA tippaesie khaMdhe AyA ya no AyAo ya5" jyAre tripradezika sakaMdhane eka dezanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave che, tyAre sadabhAva paryAyavALA ekadezanI apekSAe te sarUpa hoya che, ane jyAre aneka asadubhAva payAvALA aneka dezenI apekSAe te AdiSTa thAya che, tyAre te paryAye temAM na hovAne kAraNe te aneka asarUpavALo hoya che. (6) " desA AiTThA sabbhAvapaujavA, dese AiDe asabbhAvapajjavA tippaesie have A ja to mAthA " jyAre te tripradezika skaMdhane tenA aneka sadUbhAva paryAyavALA dezonI apekSAe vicAra karavAmAM Ave che, tyAre te kathaMcita aneka sadurUpavALo che, ane jyAre tene asabhAva paryAyavALA ekadezanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave che, tyAre te asadurUpavALe (7) "dese Aive sabbhAvapajjave, dese AiDe tadubhayapajjave tippaesie baMdhe sAcA ja avAa kAcA no kAyArU7" jyAre triAdezika skaMdhane tenI sarbha va5yavALA eka dezanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave che, tyAre te saddharUpa che, ane jyAre te sadbhAvaparyAyavALA ane asadubhAvaparyAyavALA zrI bhagavatI sUtra : 10 1 25 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya dezathI AdiSTa thAya che, tyAre tenI te bane paryAye eka sAthe avAcya hevAne kAraNe te avakatavya kaTimAM AvI jAya che. (8) "relA AiTA sabbhAvapajavA desA AiTThA tadubhayapajjavA tippaesie khaMdhe AyA ya avattAvA lAvALo 5 no mAyALo 28" jyAre te tripradezika & pitAnA aneka sadbhAva paryAvALA dezo vaDe skaMdha rUpe AdiSTa thAya che, tyAre te sadurUpavALo che, ane jyAre te pitAnA sadUbhAva5ryAyavALA ane asadubhAvaparyAyavALA aneka deze vaDe pradeza rUpe AdiSTa thAya che, tyAre te tripradezika skaMdha sadurUpa ane asarUpa zabdo dvArA eka sAthe vAcya nahI thaI zakavAne kAraNe akRtavya hoya che. (9) "revA lAphA mApawvA, dese AiTe tadubhayapajjave tippaesie khaMdhe AyAo ya avattavvaM AyAiya no bAvA" jyAre saddabhAvaparyAyavALA dezanI apekSAe te tripradezika rakaMdha AdiSTa (kathita) thAya che, tyAre te sadUrUpa che, ane jyAre sadUrUpa ane asadurUpaparyAyavALA eka bIjA dezanI apekSAe te AdiSTa thAya che, tyAre te bane paryAne eka sAthe prakaTa karanArA zabdane abhAve te avakatavya hoya che. "gg sinni mam" A prakAre sAtame, AThame ane navame A traNa bhAMgAe bane che. (10) "le gAu dAvapass, deNe mArU humapass ticqug ( no sAcA 2 avattadartha sAcA no sArApha?" jyAre trikadezika skaMdha potAnA asadu bhAva paryAyavALA ekadezanI apekSAe adiSTa thAya che, tyAre te tripradezikakkala asadurUpavALo thaI jAya che, ane jyAre te sarUpa ane asadurUpa paryAyavALA pitAnA bIjA dezanI apekSAe AdiSTa thAya che, tyAre te tripradezika skadha sarUpa ane asadurUpa zabda vaDe eka sAthe vAcya na hovAne kAraNe avakatavya kaTimAM AvI jAya che. (11) "dese AiTre asabbhAvapajjave desA AiTA tadubhayapajjavA tippaesie khaMdhe no gayA 2 avattAvAruM zAyaro 2 no gAyALo 2 11" jyAre te tripradezika skaMdha pitAnA asadubhAvaparyAyavALA ekadezanI apekSAe AdiSTa thAya che, tyAre te tripradezika skaMdha asadurUpa thaI jAya che, ane jyAre te potAnA sadUbhAvaparyAyavALA ane asaddabhAva5ryAyavALA aneka dezonI apekSAe AdiSTa thAya che, tyAre te sadUrUpa asarUpa ane paryAne eka sAthe kahenArA zabdanA abhAvane kAraNe avakatavya thaI jAya che. (12) "reNA bAda attaramAvAjhavA, teNe AiTre tadubhayapajjave tippaesie khaMdhe no AyAo ya avaktavvaM AyAiya no gAcAra" jyAre tripradezika skaMdhanA asadbhAva paryAyavALA aneka dezanI apekSAe AdiSTa thAya che, ane jyAre tene tadubhaya (sadurUpa asadurUpa) paryAyavALa ekadeza AdiSTa thAya che, tyAre te tripradezika sakaMdha asarUpa zrI bhagavatI sUtra : 10 1 26 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya che ane AtmA, no AtmA A baMne zabda dvArA eka sAthe avAcya hevAne kAraNe avaktavya paNa thaI jAya che. (13) "rere mA sadamAvAna, dese AiDe asabbhAvapajjave, dese AiTe tadubhayapajjave tippaesie khaMdhe AyA ya no gAthA ca jhavattaa bAcAza no mAcAra" jyAre tripradezika skaMdhane sadda bhAvaparyAyavALa ekadeza AdiSTa thAya che, tathA jyAre asadubhAvaparyAyavALe tene bIje deza AdiSTa thAya che ane jyAre tene tadubhaya (sadurUpaasarUpa bane) paryAyavALe eka trIjo deza AdiSTa thAya che, tyAre te tripradezika skaMdha sadurUpa paNa hoya che, asarUpa paNa hoya che ane sadurUpa, asarUpa zabda vaDe eka sAthe avAcya hevAne kAraNe avakatavya paNa hoya che. A prakAranA A 13 bhAMgAo tripradezika dhamAM prakaTa karavAmAM AvyA che. ahIM pUrvokata sAta bhAMgAomAM je pahelAM traNa bhAMgAe che, teo samasta tripradezika skaMdhanI apekSAe prakaTa karAyA che. dvipadezika sakaMdhamAM jevAM traNa bhAMgAe pahelAM batAvavAmAM AvyA che, evA ja A traNa bhAMgAe che. bAkInA traNa bhAMgAemAM je avAnAra traNa traNa bhAMgAo kahevAmAM AvyA che, te ekavacana ane bahuvacananI apekSAe kahevAmAM AvyA che. tathA je sAtame bhAgo che temAM kaI avAntara bheda nathI, te te eka ja prakArano che. "re tenA nAma! jIvaM , ripagi je siya gAthA, saMva lAva no gAyArU" he gautama ! te kAraNe tripradezika skaMdha kyAreka sadurUpa hoya che. A pahelA bhAMgAthI laIne "sarUpa paNa hoya che, asadurUpa paNa hoya che ane avakatavya paNa hoya che." A 13mAM bhAMgA paryantanA 13 vika9pa kahyA che. gautama svAmIne prazna-"bhAra mare! jaacpAlii vaMdhe puchI ?" he bhagavana ! je cAra pradezika skaMdha che, te zuM sadurUpa hoya che ke asarUpa hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"vaphagar have ziva bAvA, sira no bhAvAra" he gautama! cArapradezika sakaMdha (1) amuka apekSAe AtmarUpasarUpa che ane (2) amuka apekSAe anAtmarUpa-asadurUpa che, "liya attarNa cA no kAyArU varU" ane AtmA ane ne AtmA zabdo vaDe eka sAthe avAgye hevAne kAraNe te kathaMcit avakatavya rUpa paNa che. "sira AvA ja ro thAya ca" (1) te amuka apekSAe sarUpa paNa che ane asadarUpa paNa che, "Niya sAcA 2 no gAyAgo vara" (2) te skaMdhanI apekSAe kayAreka sadarUpa paNa hoya che ane pitAnA aneka pradezonI apekSAe te kayAreka asaddarUpa paNa hoya che. "riya AyAmo , no gAyArU" (3) kayAreka te pitAnA pradezonI apekSAe sadurUpa hoya che ane skaMdhanI ape. zrI bhagavatI sUtra : 10 1 2 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAe asadUrUpa hoya che. "khriya bAyoyano AcAyoyajha'' (4) kayAreka te caturdezika skaMdha sadpa paNa hAya che ane asadgurUpa paNu hAya che. "ghaca gAyA ya avattavaMyAca no AcArce' (1) kayAreka te AtmA- sarUpa hAya che ane AtmA tathA ne AtmA zabdo dvArA eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe avaktavya hoya che. priya AcAya, avattavvAduM gacALoya to bAcAmoya'' (2) kayAreka te sarUpa hAya che ane AtmAe ane nA AtmAe zabdo vaDe eka sAthe avAcya hovAne kAraNe te atra ktavya pazu hAya che. "siyA AyAmoya ttavuMgAcArya no gAcAr (3) kayAreka aneka sarUpe vALA hAya che ane AtmA ane nA AtmA zabdo vaDe eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe avakatavya rUpa paNa hAya che. "niya gAcAoca gavattArUM bhAcAoya, to bAyoca" (4) kayAreka te aneka sadpAvALA hoya che ane aneka sapA ane aneka asA vaDe eka sAthe avAsthya hAvAne kAraNe aneka avakatanyeA rUpa paNa DAya che. lA "" 8 khriyano AcAya, avattatraM bAcAca no AcArce '(1) kayAreka te catuSpadezika skadha asarUpa hAya che ane sarUpa ane asandUrUpa zabdo dvArA eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe kathAcit avakatavya hAya che. ' siya no AyA ca, avattArUM AyA ca no cALocara" (2) kayAreka te asadgurUpa hoya che ane aneka pradezeAnI apekSAe avaktavya hAya che, kAraNa ke te aneka AtmAo ane aneka nA AtmAe dvArA eka sAthe avAcya DrAya che, " pica no thAyAtro ya, avattatraM bAya ca mo bAcAcarU " kayAreka te aneka nA AtmArUpa hoya che ane AtmA, ne AtmA rUpe eka sAthe vAcya nahIM haiAvAne kAraNe avakatavya rUpa heAya che. "ziyano AyAoya, avantannArUM, AcALoSa no kAcaboya?" (4) kayAreka te aneka nA AtmArUpa hoya che ane aneka AtmA rUpe ane aneka ne! AtmA rUpe te eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe peAtAnA aneka pradezeAnI apekSAe avakatavya rUpa hAya che (312=15) " brica gayA cano AyA ca avattavuM AcA ca no atyAca" (16) te amuka apekSAe sarUpa paNa che, amuka apekSAe asarUpa paNa che ane sandUrUpa, asa rUpa zabdo vaDe eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe avakatavya paNa che. "siya AyA ya, no AyA ya, avattavvAiM AyAoya no AyAoya 17" (17) te amuka apekSAe sarUpa che, amuka apekSAe asarUpa che ane peAtAnA aneka sarUpA ane aneka asarUpA vaDe eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe te peAtAnA aneka sarUpe ane asarUpe rUpe vakatavya che. (18) "triya AyA ya no AyAoya avattavvaM AyAiya no AyAiya 18" kayAreka te sadbharUpa che, aneka asarUpa che, tathA sarUpa ane asarUpa zabdo dvArA eka sAthe avAcya hAvAne kAraNe avakatavya rUpa che. (19) "laya prAcAboca, no bAcA ca, annatyaM cAca no bAcAca1" amuka apekSA che te aneka sadUrUpALe che, eka asa pavALA ane sadUrUpa ane zrI bhagavatI sUtra : 10 128 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asarUpa zabdo vaDe eka sAthe vAcya nahIM thavAne kAraNe avakatavya rUpa che A prakAre te cArapradezika skaMdhanA 19 bhAMgAe thAya che. temAM 3 ekasa caiAgI bhAMgA, 12 dvikasa ceAgI lAMgAe ane 4 trisa'caiAgI bhAMgA thAya che. gautama svAmIne prazna 'che helenuM aMte If yujvara, calakSaNa khaMbe siya AyA ya, no AyA ya, avattavvaM taMceva aTThe paDiuccAreyavvaM " De bhagavan ! Ape zA kAraNe catuSpadezika ska MdhanA sapa, asarUpa, avakatavya Adi 19 bhAMgA kahyA che ? << mahAvIra prabhunA uttara-" toyamA ! '' he gautama ! " avvano gAtu AyA 1 parassa AiTThe no AyA2, tadubhayahasa AiTThe avattavvaM AyAiya no gAthAzyarU" (1) catuSpradezika skaMdhanA tenA pAtAnA varNoDhi pAMcAnI ape kSAe vicAra karavAmAM Ave, te te sarUpa che. (2) pAMca pradezika bhAdi skandhAntaranI paryaMcAnI apekSAe kahevAmAM Ave, te te asadRrUpa che, kAraNa ke parAMyAnI apekSAe te asadRrUpa hAya che. (3) svaparyAyA ane paraparyAya, A bannenI apekSAe jyAre kahevAmAM Ave che, tyAre te AtmA ane na AtmA zabdo vaDe eka sAthe avAsthya hAvAne kAraNe te avakatavya rUpa DAya che. phule AduM sanmAnapAve teNe AduM zrasamAvavapnane patrameLo" jyAre tenI paryAcAnI apekSAe sadbhAva paryAyavALe tenA ekadeza AdiSTa (kathita) thAya che, ane parapAMcAnI apekSAe asadbhAva paryAyavALA khIjo deza AASTi thAya che, tyAre te catuSpadezika skaMdha (1) sapa haiAya che ane (2) asadUrUpa hoya che ityAdi cAra bhAMgApUrvakatA paddhati anusAra kahevA joie. "le AduM sanmayaLave, rele zrAddhe asamAva gave? A eka bhAMgeA te pahelAM pragaTa karyAM che. bAkInA traNu bhAMgA nIce pramANe samajavA'rese Ai, samAvava(ve, resA TThA asamAnyapjjvaar, desA AiTThA sanbhAvapajjavA, dese AiTThe asambhAvapajjave3, desA AvA samAvavanavA, paisA AThThA alambAvavajJavAjI" A prakAranA A cAra bhAMgA ane pahelAnAM traNa bhAMgA maLIne sAta bhAgA thAya che. " samAvapajJaveLa tadubhaeN ya caubhaMgo, asambhAveNa tadubhayeNa ya caubhaMgo " sadbhAva paryAyanI apekSAe tathA sadbhAva asadUbhAva paryAyanI apekSAe cAra bhAMgA thAya che. te cAra bhAMgA nIce pramANe che-"veluM AduM mAnapAve, temA bAkUThThA tadubhayayajjavA AyAiya no AyAiya1, dese ADaTThe sambhAvapajjave, desA Aia zrI bhagavatI sUtra : 10 129 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadubhayapajjavA AyAo ya no AyAo ya2; desA AiTThA sanbhAvapajjavA, dese AiTTe tadubhayapajjave AyAiya no AyAiya3; desA AiTThA sambhAvavajjavA dekhA gACA sahumaya vAgAcAocano bAcAo ca?" pahelAMnA sAta bhAMgA ane A cAra bhAMgA maLIne 11 bhAMgA thAya che. pUkita 4 ane A 4 bhAMgAe ekavacana ane bahuvacananI apekSAe anyA che eja pramANe asadbhAva paryAyanI apekSAe ane tadubhava (sadUrUpa-sadUrUpa) paryAyanI apekSAe cAra bhAMgAe mane che. te lAMgAe nIce pramANe che. teNe AiTTe asanbhAvapajjave, dese AiTThe tadubhayapajjave AyAi ya no AyAi ya1; dekhe AiTTe asambhAvapajjave, desA AiTThA tadubhayapajjatrA AyAo ya no AyAo ya3; desA AiTThA asabbhAvapajjavA, dese AiTThe tadubhayapajjave AyAi ya no AyAi ya3; desA AiTThA asanbhAvapajjavA, desA AiTThA tadubhayapajjatrA AyAo ya no gacALo ca 4" pahelAnAM 11 bhAMgA ane A 4 bhAMgA maLIne 15 bhAMgA thAya che. temanA atha pahelA kahyA pramANe samajI levA. '' 66 ' dekhe AiTThe sambhAvapajjave, dekhe AiTTe asanbhAvapajjave, dese AiDe tadubhayapajjave, caupapatie khaMdhe AyA ya no AyA ya abattavvaM AyAiya no AyAiya 16 " (16) jyAre peAtAnI paryAAnI apekSAe sadbhAva paryAyavALA ekadeza AdiSTa thAya che, ane jyAre parapAMcAnI apekSAe asadbhAvaparyAyavALA deza AdiSTa thAya che, tathA sadbhAvaparyAyavALA ane asaddabhAvaparyAyavALA deza AdiSTa thAya che, tyAre catupradezika skaMdha sadpa, asadUrUpa ane AtmA, nA AtmA A be zabdo vaDe eka sAthe avakatavya (avAsthya) hAvAne kAraNe avakatavya hAya che. (15) " atte Ardra samAyapjjve se AiTTe asanbhAvapajjave, dekhA AiTTA tadubhayapajjavA cauppaesie khaMbe bhavai AyA ya no AyA ya avattavvAiM AyAo yaNo AyAo ya 17 " jyAre peAtAnI pAMceAnI apekSAe saddabhAva paryAyavALA ekadeza AdiSTa thAya che, para5ryAnI apekSAe asadbhAva paryAyavALA ekadeza ASTi cAya che, ane sadbhAvaparyAyatrALA ane asadbhAvaparyAyavALA aneka deze AdiSTa thAya che, tyAre te catupradezika skaMdha kathAcit sadUrUpa, katha cit asaddhrUpa, ane aneka AtmAe ane nA AtmAe vaDe eka sAthe avAsthya hevAne kAraNe avaktavya rUpa paNa hAya che. (18) "teNe A5e samAtra ve, mA baTTA amAyajJavA, dese AiTTe tadubhayapajjave capaesie khaMdhe AyA ya jo AyAo ya avattavvaM aayaaca no cAca 18" je samaye svapAMcAnI apekSA e sadbhAva paryAyavALA ekadeza AdiSTa thAya che, ane paraparyaMcAnI apekSAe asadbhAvaparyAyavALA e deza AdiSTa thAya che, ane tadrubhaya paryAyavALA khInne deza AdiSTa zrI bhagavatI sUtra : 10 130 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che, tyAre te catuSpadezika kapa kathaMcit sadurUpa hoya che, kathaMcita be dezonI apekSAe asarUpa hoya che, ane AtmA tathA anAtmA zabdo vaDe eka sAthe avAcya hevAne kAraNe avakatavya rUpa paNa hoya che. (18) "desA AiTThA sabbhAvapajjavA, dese AiTTha asabbhAvapajjave dese AiTre tadubhayapajjave cauppaesie khadhe AyAo ya no AyA ya avattavvaM AyA rUca no lAvAra 21jyAre cAra pradezika skaMdhanA deza pitAnI paryAnI apekSAe sadUbhAva paryAyavALA AdiSTa thAya che ane paraparyAyanI apekSAe asadubhAvaparyAvALe bIje deza jyAre AdiSTa thAya che ane jyAre sadubhAva ane asadubhAva paryAyavALo deza AdiSTa thAya che, tyAre te cAra prazika skaya te saunI apekSAe sad rUpivALa hoya che, ane sarUpa ane asadurUpa A banane rUpe te eka sAthe avAcya hevAne kAraNe avaktavya hoya che. se teNadeNaM goyamA ! evaM vuccai cauppaesie khaMdhe siya AyA, siya no AyA, siya avattavyaM, nikkheve te ceva bhaMgA uccAreyavvA jAva no AyAiya" gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke (1) cAra pradezika kapa amuka apekSAe sadurUpa che, (2) amuka apekSAe asarUpa che, (3) ane amuka apekSAe avaktavya che, kAraNa ke te sadurUpa ane asaddarUpa zabdo vaDe eka sAthe avAcya hoya che. A krame 19mAM bhaMga paryantanA bhaMge ahIM kahevA joIe 1 bhaMga A pramANe samaja-"cAt AtmA 4, no mArA ja, 7 gAma 4 avata, cAr to mAtmA ajAthe chellA bhaMgane sUtrakAre A sUtrapATha dvArA prakaTa kayAM che-"thAt gAmAna-saNA, no AtmA cAsadrUpaH, avaktavyam AtmA sadpa iti ca, no AtmA asa. vaja phari ra" A prakAranA 19 bhAmAM traNa bhaMga sakalAdezavALA che, bAkInA cAremAM pratyekamAM cAra cAra vikalapa thAya che. A prakAranA kula 19 bhaMga thAya che. gautama svAmIne prazna-"rAyA saMte! vaMvpatti je upakA haze ?" he bhagavan! pAMca pradezika rakaMdha zuM sadurUpa hoya che, ke asarUpa hoya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 1 31 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhunA uttara-" toyamA ! he gautama! " paMcalipa saMghe siya AvA ca1, liya no gAyA cara, " pAMca pradezika skaMdha (1) amuka apekSAe sarUpa paNa hoya che, (ra) amuka apekSAe asadUrUpa paNa heAya che, " liya avattanaM gayAkr ca no AcAr ca" (3) amuka apekSAe te avaktavya rUpa pazu che, kAraNa ke sarUpa ane asadRrUpa zabdo dvArA te eka sAthe avAcya hAya che. siya gayA ca, no gAyA ca priya vattai'4' te pacapadezika skaMdha amuka apekSAe sarUpa che, ane amuka apekSAe asadRrUpa che ane amuka apekSAe avaktavya che, kAraNa ke sadUrUpa ane asa rUpa, A e zabdo vaDe te eka sAthe avAcya che. eja pramANe dvikasaceAgI bIjA traNa bhA~ga paNa pUrvAMkata paddhati anusAra samajavA. "no Acara ca vattaveLa 24 " te nAcyAtma rUpa (asandUrUpa) ane akatavya che, A paddhati anusAra bIjA cAra pUrvokata bhaMga thAya che. pahelAMnA nAta bhaMga ane A cAra bhaMga maLIne kula 11 bhaMga thAya che. " ticasaMgone koNa pa" traNanA saceAgathI anaMtA ATha pUrNAMkata bhageAmAMnA AThamA bhaga ahI sabhavI zakate nathI, te kAraNe trikasa'ceAgI 7 bhaMga ja ahI banI zake che. A prakAre paMcapradezika skadhamAM kula 22 bhaMga thAya che pahelA traNa bhaMga pUrvokata rIta anusAra sakaLa dezaviSayavALA che. tyArabAda dvikasa cegI traNa catubha'gInA kula 12 bhaMga ane che ane trikamacAgI 7 bhuga bane che. A rIte 3+12+7=22 kula bhaga thAya che. trikasaceAgI AThame bhaMga ahIM sa`bhavI zakatA nathI tethI ahI kula 23 ne badale 22bhaMga ja sabhavI zake che. gautama svAmInA prazna- che heLaDheLa maLe! traM caiva hijarAcava` ' huM bhagavan ! paMcapradezika dha amuka apekSAe sandUrUpa che, amuka apekSAe paryAya) paryAyAnI apekSAe AdiSTa thAya che, tyAre avakatavya rUpa hoya che kAraNa ke jayAre evuM kahevAmAM Ave che ke pacapradezika Sa AtmAsarUpa che, tyAre te sarUpa ja che evuM mAnI zakAtu nathI kAraNa ke paraparyAyanI apekSAe te samarca te asadUrUpa paNa hAya che. tathA te anAtma rUpa (asadRrUpa) che evuM jyAre kahevAmAM Ave tyAre te anAtma rUpa ja che evuM mAnI zakAtuM nathI, kAraNa ke svaparyAyanI apekSAe te samaye te sadUrUpa paNa hAya che. A prakAre eka sAthe rUpa ane asarUpa zabdo vaDe tenuM graMthana thaI zakatuM nathI, te kAraNe te avaktavya keDhimAM AvI jAya che ahI. tene A zabdo dvArA ja avakatavya kahevAmAM mAnyA che, ema samajavu' joie, te sathA avakatavya che evuM mAnavuM joIe nahI, kAraNu ke jo tene sava thA avakatavya kahevAmAM Avaze te tene avakatavya zabda vaDe paNa kahI zakAze nahIM tethI avakatavya zabda vaDe te vaktavya hoya che jema ke je padArtho anabhilApya kahevAya che, te bhAva, padArtha, vastu Adi zrI bhagavatI sUtra : 10 132 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdo dvArA athavA anabhilApya zabda dvArA ja kahevAmAM Ave che. have dezanI apekSAe pAMcapradezika ska MdhanA bhagA prakaTa karavA mATe A pramANe kahI zakAya che-jyAre paMcapradezika skaMdhanA peAtAnA paryAyeAnI apekSAe sadUbhAvaparyAyavALA ekadeza AdiSTa thAya che, tyAre te sarUpa hoya che, parapAMcAnI apekSAe asadbhAva paryAyavALA jyAre khIje deza AdiSTa thAya che tyAre te katha'cit asarUpa hAya che. (2) A prakAre pUrvakata paddhati anusAra pUryokata 12 dvikasaceAgI bhaMgA thAya che trAsa'cegamAM AThamA bhaMga banatA nathI, paNa pUrvAMkata sAta bhaMga ane che. "chappaesie savve pati, jahA chappaesie, evaM jAva anaMtapae lie " chapradezika kadhamAM khamrA bhaMgA (23 bhagA) thAya che, kAraNa ke trikasa yAgamAM ahI AThame bhaMga pazu sA~bhavI zake che. eja prakAre sAta, ATha, nava, dasa, sakhyAta, asakhyAta ane anatapradezika skaMdhamAM paNa 23-23 bha'ga ane che, ema samajavu joie. have sUtrane upasa dvAra karatA sUtrakAra gautama svAmInA A zabdo dvArA mahAvIra prabhunA vacanane pramANabhUta gaNAve che--tevuM maMte ! kevuM maLe ! tti nAva vik'he bhagavan! ApanI vAta sarvathA satya che. huM bhagavan! Ape je kahyuM te sathA satya ja che. A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdA namaskAra karIne teo temane sthAne virAjamAna thai gayA. ghAsUmA jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI maheArAja kRta "bhagavatIsUtra'"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA khAramAM zatakanA dasamA uddeze| samAsa 512-10 // II khAramuM zataka samApta / terahavuM zataka ke pahale uddeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa teramA zatakanA prArabha- uddezaka pahelA teramAM zatakanA pahelA uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avyu che,tenuM sa`kSiptamAM vivaraNa karavAmAM Ave che nArakapRthvIonuM nirUpaNu, ratnaprabhAnA narakAvAsAnu kathana, sakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAsamAM eka samayamAM keTalA nArakAnA utpAda thAya che ane keTalA nArakAnI urdUttanA (narakamAMthI nIkaLavAnI kriyA) thAya che, tenI prarUpaNA, ratnaprabhAmAM nAraka jIvAnI sattAnI prarUpaNA, asaMkhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAmAM nArakAnA utpAda AdinI prarUpaNA, eja pramANe zakarAprabhA Adi narakapRthvInA narakAvAseAnI prarUpaNA, ratnaprabhAmAM sakhyAta ceAjananA zrI bhagavatI sUtra : 10 133 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistAravALA narakAvAseAmAM samyagdaSTi AphrikAnA utpAdanI prarUpaNA, samyagdaSTi AphrikAnI uddhRttanAnI prarUpaNA, samyaSTinI avirahitatAnI prarUpaNA, sAtamI narakapRthvImAM sabhyadRSTi Adi jIvAnI upattinI prarUpaNA, " kRSNAdi lezyAvALA jIvA zu kRSNa lezmAvALA nArakAmAM utpanna thAya che? ke nIlezyAvALA nArakAmAM utpanna thAya che ? ke kApAta lezyAvALA nArakeAmAM utpanna thAya che ?'- ItyAdi praznottarA. teramAM zatakanA uddezakeAnA viSayanu' sUcana karatI saMgrahagAthA-- " puDhavI 1 deva2 maNaMtara 3 puDhavI4 AhArameva5 uvavAe6 / mAlA ma8 baLavAre vAkiyA samuSAr1001, " terahaneM zataka ke udezArtha saMgraha S da ,, pRthvI nAmanA pahelA uddezAmAM narakapRthvIonuM pratipAdana karyu che, deva nAmanA khIjA uddezAmAM devAnI prarUpaNu! karI che. "maNa tara upapAta kSetranI prAptinA samayamAM turata ja AhAra karanArA nArakInA viSayanu trIjA uddezAmAM pratipAdana karyuM che. ceAthA uddezAmAM narakapRthvInI vaktavyatAnuM pratipAdana karyu che chaThThA uddezAmAM nArakAdinA upapAtanuM kathana karyu che. sAtamAM uddezAmAM bhASAnI ane AThamAM uddezAmAM kamanI bhAvitAmA prarUpaNA karI che. aNugAra vaikriyalabdhinA prabhAvathI, hAthamAM DhAraDAthI khAMdhelI ghaDIyALa laIne AkAzamAM gamana karI zake che, ItyAdi viSayanuM pratipAdana navamAM uddezAmAM karavAmAM AvyuM che. dasamAM uddezAmAM samuddhAtAnu vaNna karavAmAM AvyuM che A prakAranA dasa uddezakane A teramAM zatakamAM samAveza thAya che upayu kta gAthAnA artha A pramANe thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 pRthikhyAdi kA nirUpaNa --pRthvI AdinI vakatavyatA " rAzidde nAva va vacArI" ityAdi-- TIkA-sUtrakAre A sUtra dvArA ratnaprabhA Adi pRthvInA viSayamAM vizeSa vakatavyatAnuM kathana karyuM" che, "rAzidde lAvavuM cAlI ' rAjagRha 134 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA dharmakathA sAMbhaLavAne pariSada nIkaLI dharmakathA sAMbhaLIne pariSada vikharAI gaI tyAra bAda dharmatatvane samajavAnI abhilASAvALA gautama svAmIe bane hAtha joDIne khUba ja vinayapUrvaka mahAvIra prabhune A pramANe pUchyuM-"vaLa mare ! putravIro ghaowttA ? he bhagavana ! pRthvIo keTalI kahI che? mahAvIra prabhune uttara-"joyamAM ! yatta puDhavI vvmttAvo"he gautama! pRthvIe sAta kahI che. "taMgaNA" temanA nAma nIce pramANe che-"rAjIqmAM nAva tattama" (1) ratnaprabhA, (2) zarkaraprabhA, (3) vAlukAprabhA, (4) paMkaprabhA, (pa) dhUmaprabhA, (6) tamaprabhA ane (7) adhaHsaptamI (tamastamaprabhA) gautama svAmIne prazna-"mIre baM te! cANamANa guDhavINa zevarA niyAvAranavAra ?" he bhagavan! A ratanaprabhA pRthvImAM keTalA lAkha narakAvAse kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-" tIraM nivArAyaNacarA " che gautama! ratnaprabhA pRthvImAM 30 lAkha narakAvAso kahyA che. gautama svAmIne prazna-"seLa aMte! hiMmvirANA, saMjalityA" he bhagavan! te narakAvAse zuM saMkhyAta vaijananA vistAravALA che, ke asaMkhyAta jananA vistAravALA che ? prabhune uttara-bocamA ! he gautama! laganavitha ji garvavitha "i te narakAvAse saMkhyAta vaijananA vistAravALA paNa che ane asaMkhyAta jananA vistAravALA paNa che. gautama svAmIne prazna-"mIre I mete ! rAjumANa pukavIpa rIkSA nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDesu naraesu egasamaeNaM kevaiyA neraiyA uvvkari ?>> he bhagavan! ratnaprabhA pRthvInA trIsa lAkha narakAvAsamAMne je saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAso che, temAM eka samayamAM keTalA nArake utpanna thAya che? "vaphA #ArA kAvati ?' keTalA kApotalezyAvALA jI utpanna thAya che ? (A prakArane prazna pUchavAnuM kAraNa e che ke ratnaprabhA pRthvImAM kAtilezyAvALA ja jIva utpanna thAya che, kRSNAdilezyAvALA jI utpanna thatA nathI tethI kApatalezyAvALA jIvane anulakSIne ja A prazna pUchavAmAM AvyA che, ema samajavuM.) jevA kRpajillA vavavavanaMti ?'" keTalA kRSNapAkSika che utpanna thAya che? "vaphA thAnittA 3varSAvi " keTalA zukalapAkSika jI utpanna thAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 1 35 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRSNapAkSika ane zukalapAkSika jIvanuM lakSaNa A pramANe che"jesim vaDDho poggalapariyaTTo sesao u sNsaaro| te sukkapakkhiyA khalu ahiNe puNa kaNhapakkhIyA // " je ane saMsAra ardhapula parivartana karatAM nyUna bAkI rahyo hoya che, te jIvane zukalapAkSika kahe che, ane temanA karatAM adhika saMsAravALA javAne kRSNa pAkSika kahe che. "vaphA sannI vavanaMti, jevA kaNI vAta?" keTalA saMsI jI utpanna thAya che ? keTalA asaMjJI jIva utpanna thAya che? "vaphA mariddhiA ravAnnari?" keTalA bhavasiddhika ja utpanna thAya che? "vahuvA prasiddhiA vavava vaMti ?" keTalA abhAvasiddhike utpanna thAya che ? (bhavane tarI janArane bhavasiddhika ane bhavasAgarane tarI na janArane abhAvasiddhika kahe che, "jAthA nAmiLiyohicanALo 33vanati ?" keTalA Abhinidhika jJAnI (matijJAnI) jIve utpanna thAya che? "vA sucanALI savava vaMti ?" keTalA zratajJAnI ja utpanna thAya che? " zarUthA zohiarLI kAvarSAri?" keTalA avadhijJAnI jI utpanna thAya che? "vaphA ma annanaLI vavavakati?" keTalA matyajJAnI jI utpanna thAya che? vaphA suya gALI 3varAti ?" keTalA zratajJAnI jI utpanna thAya che? " brevaphA viramabhALI vavavanaMti ?" keTalA virbhAgajJAnI ja utpanna thAya che? "vaphA vahyuMvALI vAvati?" keTalA cakSudarzanavALA jI utpanna thAya che? "va. pharA zageLI karavannati ?" keTalA acakSudarzanavALA jI utpanna thAya che? "vaphA gohitanI 3 naMti ?" keTalA avadhidarzanavALA ja utpanna thAya che? "vaphA bANAsolaMkattA lavajakannati?" keTalA AhArasaMjJAvALA jIva utpanna thAya che? "vaphayA mANatrovAtA 35thati?" keTalA bhayasaMjJAvALA jI utapanna thAya che? "vaphA mezaovA 3javanaMti?" keTalA mithunasaMjJAvALA jIva utpanna thAya che? "vaphA rivolakattA ragavanaMti ?" keTalA parigrahasaMjJAvALA jI utpanna thAya che? "vaphA rUthIvecA karavaiti?" keTalA strIvedI jI utpanna thAya che? "vaphA puraveyA 33vanaMti ?keTalA puruSavedaka jI utpanna thAya che? "vathA najari aavagaMti ?" keTalA napuMsakavedaka ja utpanna thAya che? " johaNAcI vavanaMti? nAva chevaTTA DhomAthI vAghannati?" keTalA krodhakaSAyavALA jI utpanna thAya che? keTalA mAnakaSAyI jIva utpanna thAya che? keTalA mAyA kaSAyI jI utpanna thAya che? keTalA zrI bhagavatI sUtra : 10 1 36 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobhakaSAyI jI utpanna thAya che? "vA voraMci vArA vAri ?" keTalA zrendriya upagavALA jIve utpanna thAya che? "gAra kagar virattA vavavanaMti ?" keTalA dhrANendripayukta, keTalA rasanendriya pa. cuta, ane keTalA sparzendripayukta ja utpanna thAya che? "vA nophovarattA vavakati ?" keTalA neIndripayukata jIvo utpanna thAya che? KagvA maLaaoLI vAvanaMti ?" keTalA maneyogI ja utpanna thAya che? phA vanonI sagavanaMti ?" keTalA vacanagI jI utpanna thAya che? jesAvA jAvo karavaati?" keTalA kAyagI jIve utpanna thAya che ? vaphA sAjolakatA vavanaMti ?" keTalA sAkAre pogayukata jIve utpanna thAya che? "vA bAjAroDad ihi?" keTalA anAkAre payukata jIve utpanna thAya che? A praznone uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-"phure La racApbhaae puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDesu naraesu jahaNNeNaM hovA, rovA, sinnivA, kore saMjJA te vavavati " he gautama! ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAsamAMnA je saMkhyAta ejananA vistAra vALA narakAvAse che, temAM eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa nArake utpanna thAya che ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta nArako utpanna thAya che. "agmi gaovA, to vA, sinnivA, rajjorja saMvedanA raste kavavanaMti'' temAM eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta kApotalezyAvALA nArako utpanna thAya che. "gannnnennN ekakovA, do vA, tinnivA, ukkoseNaM sakhejjA kaNhapakkhiyA uvavati" tyAM eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta kRSNapAkSike utpanna thAya che. "pardha suparinnayA vi, pUrva zrI parva annI li, parva maviiDhayAparva mavaviddhiyA" eja pramANe zukalapAkSika, saMjJIja, asaMjJIjI, bhavasiddhika che ane abhavasiddhika che paNa eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta utpanna thAya che. "mini zohiyALI, sucanALI, dinA. maru nALI, sura sanALI, vimAnALI" eja pramANe AbhinidhikajJAnI zratajJAnI, avadhijJAnI, matyajJAnI, zratajJAnI ane virbhAgajJAnI cho paNa eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta utpanna thAya che, " ja LI ja vAvati" cakSudarzanI tyAM utpanna thatA nathI, kAraNa ke indriyane parityAga karIne ja jIve tyAM utpanna thAya che. je tyAM cakSunIne utpAda thato na hoya, to acakSurdazanIne utpAda kevI rIte saMbhavI zake ? zrI bhagavatI sUtra : 10 1 37 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAranI zaMkA ahIM karavI joIe nahIM, kAraNa ke acakSudarzana pratipAdya IdriyAna zrita sAmAnya upayogamAtrane utpattinA samayamAM paNa tyAM sabhAva rahe che, te kAraNe tyAM acakSudarzanIonI utpatti thAya che, evuM kahevAmAM AvyuM che. e ja kAraNe ahIM evuM kahevAmAM AvyuM che ke " jahaNNeNaM ekkovA, do vA, tinnivA, ukkoseNaM saMkhejjA acakkhudaMsaNI ubvkAri" tyAM eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta acakSurdarzanI che utpanna thAya che. "g zohidekhnnii vi, AhArasannova uttA vi jAva pariggahasannova uttA uvavajjati" me prama Ne tyAM eka samayamAM avadhijJAnI, AhAropayukta, bhayajJopayukta, maithunasaMpayukta ane parigrahasaMpayukata jI paNa ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta utpanna thAya che. "phUlyIcaT ra savavannati, puriyA karavaIti" tyAM strIvedake ane puruSavedako utpanna thatA nathI, kAraNa ke tyAM bhavapratyaya (narakanA bhavamAM) napuMsakaveda mAtra ja hoya che. tethI tyAM "nagomi gvo, vA, to vA, ritti va, uoLe leDanA nagar saaSaMti" ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta napuMsakavedaka jIva utpanna thAya che, evuM kahyuM che " zoSArUM jJAva somavArUM 3vavanaMti" eja pramANe krodhakaSAyI, mAnakaSAyI, mAyAkaSAyI ane lebhakaSAyI che paNa ochAmAM eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta utpanna thAya che. "sroidiya uvauttA na ubavajjaMti evaM jAva phAsidiyovauttA na uvavajjaMti" zregendripayukta, cakSuIndriya payukata, dhrANendripayukata ane sparzendripayukata jInI tyAM utpatti thatI nathI, kAraNa ke te samaye tyAM Indriyone abhAva rahe che. "soLe paI vAM, vA, rinivA, 3joke saMjJA norratiyovattA uttavanaMti" tyAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta Indriyopayukata jI utpanna thAya che. zaMkA-aparyAptAvasthAmAM tyAM manaHparyAptinA abhAvane lIdhe manane sadbhAva hotuM nathI, ane A neIndriya manarUpa hoya che. te pachI tyAM Indripayukatane sadbhAva kevI rIte saMbhavI zake? uttara-je ke tyAM dravyamanane sadbhAva nathI, paraMtu caitanya rUpa bhAva manane te sadA sadbhAva rahe che. tethI bhAvamapayukata one tyAM utpAda thavAthI neIdriyopayukatane saddabhAva kahevAmAM AvyuM che. maLago na karavannati, parva varUnonI vi" tyAM manegI ane vacanagI jI utpanna thatA nathI, kAraNa ke utpAdana samaye teo aparyAptaka hoya che, tethI mana ane vacanane abhAva kahevAmAM Ave che. jhagom pjovA, to vA, rinivA, ujAlaM saMjJA vAcakoLI 3ravanaMti" tyAM eka zrI bhagavatI sUtra: 10 1 38 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye ochAmAM ochA eka, be, athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta kAyayegI utpanna thAya che, kAraNa ke samasta saMsArI jIvemAM kAyamane sadA sadUbhAva ja rahe che. "gvaM sarovarattA ri pa gaLAja rovarattA " eja pramANe sAkAropayogavALA ane anAkArapagavALA jI paNa ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta utpanna thAya che. sU01 "mIre maMte !" ItyAdi- TIkAtha-sUtrakAre A sUtramAM nArakonI udvartAnAnI prarUpaNa karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che 3-" imIseNa bhaMte ! rayaNappabhAe puDhabIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu saMkhe varasetu nANu jAlama vacA terA kavadaMti?" he bhagavana ! ratnaprabhA pRthvInA je 30 lAkha nArakAvAso kahyA che, temAMnA sarakhyAta jananA vistAravALA narakAvAsamAMthI eka samaye keTalA nArake narakabhavane cheDIne nIkaLe che? (narakamavanuM AyuSya pUruM karIne tyAMthI nIkaLavAnI kriyAne uddhanA kahe che, "jevaphA jAreraNA daraeNri?" keTalA kApata vezyAvALA nArake tyAMthI nIkaLe che? "gAva cheaphavA janajArovattA kadari ?kRSNa" pAkSikathI laIne anAkAropayukata sudhInA keTalA nArake tyAMthI eka samayamAM nIkaLe che ? A prakAre pahelA sUtramAM utpAdanA viSayamAM je 39 prazno pUchavAmAM AvyA che, evA ja 39 prazno ahI uddhanAnA viSayamAM pUchavAmAM AvyA che, ema samajavuM joIe. mahAvIra prabhune uttara-ocanA !"he gautama ! " rUma mAM rAkhavAmAM puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDesu naraesu egasamaeNa jahaNNeNa ekkovA, dovA, tinnivA, ukkoseNa saMkhejjA neraiyA uvavaTuMti, evaM vAva nI " A ratanaprabhA pRthvInA trIsa lAkha narakAvAsamAMnA je saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAse che temAMthI eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta nArake narakabhavanuM AyuSya pUruM karIne nIkaLe che. e ja pramANe kApatalezyAvALA, kRSNapAkSika, zukalapAkSika ane saMjJI nArake paNa ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta nIkaLe che. tyAMthI asaMjJI nArake uddhanA karatA nathI kAraNa ke udvartAnA parabhavanA prathama samayamAM thAya che ane nAraka marIne asaMjJImAM utpanna thatA nathI tethI ja evuM kahevAmAM AvyuM che ke asaMjJI avasthAmAM nArake tyAMthI uddhattanA karatA nathI. " sumi ekko vA, do vA, tinni vA, ukkoseNa saMkhejjA bhavamriddhiyA upavaTuMti evaM jAva zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surya annAnI 'echAmAM echA eka, che athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta bhavasiddhika nAke tyAMthI eka samayamAM nIkaLe che, eja pramANe abhavasiddhika nArakA, AbhiniAdhikajJAnI nArakA zrutajJAnI nArakA, avadhijJAnI nArakA, matyajJAnI nArakA ane zrutajJAnI nArakA paNa tyAMthI eka samayamAM AchAmAM ochA eka, be athavA traNa nIkaLe che ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta sudhI paNa nIkaLe che. "vimaMdanAnI putravadaMti' vastusaLI 5 pannavakRti" tyAMthI vibha'gajJAnI nArakA uddhRttanA karatA nathI kAraNa ke maraNakALe vibha'gajJAnanA abhAva thaI jAya che. eja pramANe cakSu zanI nArakA pazu tyAMthI uddhattanA karatA nathI, kAraNa ke maraNakALe cakSurdazananA paNa abhAva ja rahe che. eja vAta A sUtrapATha dvArA vyakata karavAmAM AvI che-- 'ajJino ca' ItyAdi karatA nathI 'jaNa' ekkovA, do vA, tinnivA, ukkoseNa saMkhejjA acakkhudaMsaNI jIvakRtti " echAmAM AchA eka, e athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta acakSu zanI nArake tyAMthI uddhRttanA kare che, va nAtha homasAcI che eja pramANe avadhidazanI, AhArasanAyukata, bhayasajJApayukata, maithunasa`jJApayukta, parigrahasaIpayukata, strIvedaka, puruSavedaka, napusakavedaka, krodhakaSAyI, mAnakaSAyI, mAyAkaSAyI ane lAbhakaSAyI nArakA paNa tyAMthI eka samayamAM echAmAM ochA eka, be athavA traNa nIkaLe che ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta paNa nIkaLe che. soiMdiyo uttANa uvvati, evaM jAva phAsiMdiyo 17ttA na urdhvavRtti " zrotrendriyAyukta nAraka tyAMthI uddhRttanA cakSuindriyApayukta, ghrANendriyAyukta, rasanendriyApayukata, ane sparzendriyA paryukata nArakA paNa tyAthI udbhattanA karatA nathI, kAraNa indriyAne cheDIne ja uddhRttanAnA sadbhAva kahyo che. "narbheLa joyA, toyA, tinnivA, rajjote saMvanA vA noDyovattA vavRtti " eka samayamAM AchAmAM AchA eka, e athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta nAindriyApayukta (manAcuta) nArakeza tyAMthI uddhRttanA kare che. " maLanonI navakRti, vaM vajJonI vi" manAyeAgI ane vacanacegI nArakA uddhRttanA karatA nathI. jahaNeNaM ekkovA, do vA, tinnivA, ukkoseNaM saMkhijjA kAyajogI uvvati AchAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta krAyaceAgI nArakA tyAMthI uddhRttanA kare che. ' va' sAcArovattA baLApoSakattA '' eja pramANe sAkArAyukata ane anAkArAyukata nArakeza paNu tyAMthI echAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta uddhRttanA kare che. sU02A 6< << zrI bhagavatI sUtra : 10 dd 140 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnaprabhA Adi pRthviyoM ke narakAvAsoM kA nirUpaNa "rupINeluM maMd ! rAjamA" ItyAda- TIkArtha-ratnaprabhA pRthvInA savAta ejananA vistAravALA narakAvAsemAM eka samayamAM keTalA nArake utpanna thAya che ane tyAMthI eka samayamAM keTalA nArako uddhattane kare che, tenI prarUpaNuM karIne heve sUtrakAra tyAM keTalA nArake rahelA che, tenI prarUpaNa kare che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "lIluM maM! vaLaqmA puDhavIe tIsAe nirayavAsamayasahassesu saMkhejjavitthaDesu narapasu kevaiyA neraiyA ittA ?" he bhagavan! 2naprabhA pRthvIne 30 lAkha narakAvAsamAMnA je sAta jananA vistAravALA narakAvAse che temAM keTalA nArake kahA che? "vaphA jAraNA kAra nayA mAravavattA paumttA?" keTalA kApatalezyAvALA nArako kahyA che? ane kapAkSikathI laIne anAkAro:yukata paryaMtanA nArake keTalA kahyA che? (anAkArayukata sudhInA 39 bhedane anulakSIne ahIM A prakAranA prazno samajI levA joIe, jenA attarovavajhar guLA ?" keTalA anantapannaka (prathama samayamAM utpanna thayelA) nArake kahyA che? "vaphA paraMparovavajharin gumttA?" keTalA para555nnaka (utpatti samayanI apekSAe be Adi samayamAM vartamAna) nArake kahyA che ? " jenA aitamar TumttA ?" keTalA anantarAvagata (vivakSita kSetramAM prathama samayamAM avagADha-mejUda) nArake kahyuM che ? karUNA potAnA?" keTalA paramparAvagADha (vivakSita kSetramAM paraspara rUpe jemanA avADhamAM dvitIya Adika samayavALA) nArako che? "vavA anaMta : gumttA?" keTalA anantAhAra (prathama samayamAM AhAra lenArA) nArake kahyA che? " vA pasaMhArA vattA ?" keTalA paramparAhAra (be Adi samayemAM AhAra lenArA) nArake kAA che? " jevA saLaMtApakAttA goLa?" keTalA prathama samayamAM paryAptaka (anAra paryAptaka) nArako kahyA che ? "devA navarAttA ?" keTalA paramparA paryAptaka (be Adi samayemAM paryAptaka thayelA) nArake kahyA che? "zarUthA rimA vAttA?" keTalA carama nAraka bhavamAM e ja bhava jeno antima che ai) nArake che? "gAthA garimA ugattA" keTalA agarima (pUrvokata caramathI bhikSa) nArake kahyA che? zrI bhagavatI sUtra : 10 141 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"joyA!" he gautama! "rUmaNe racAvamAM puDhabIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDesu naraesu saMkhejjA neraiyA guttA, saMvedanA #ArA pattA" A ratanaprabhA pRthvIne 30 lAkha narakAvAsamAMnA saMkhyAta vaijananA vistAravALA je narakAvAse che temAM saMkhyAta nArakenuM astitva kahyuM che, tathA kApitalezyAvALA narake paNa saMkhyAta ja kahyA che. "g nAva saMjJA sannI vattA eja pramANe kRSNa pAkSika nArake paNa saMkhyAta ja kahyA che. zukalapAkSika nArake paNa saMkhyAta ja kahyA che ane saMjJI nArake paNa saMkhyata ja kahyA che. "kAlanI vica gari, siya nadhi" asaMjJI nArake kyAreka tyAM hoya che, ane kyAreka nathI hotA. "karU thi no praznovA, havA, titri vA, 34oseLa saMjJA pUchAttA" je asaMjJI nArake tyAM hoya che, te ochAmAM ochA eka, be athavA traNa hoya che ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta hoya che. asaMgIomAMthI marIne jeo nAraka rUpe utpanna thAya che, temane apa taka avasthAmAM bhUtapUrvanI apekSAe asaMjJI kahyA che; evAM ja alpa hoya che, tethI ja "Niya athi vira nathi" A prakAranuM kathana karavAmAM AvyuM che. " saMjJA masiddhiyA paumttA" tyAM saMkhyAta bhavasiddhika nArake kahyA che ane abhavasiddhika paNa saMkhyAta ja kahyA che, Aminibedhika jJAnI paNa saMkhyAta ja kahyA che, zrutajJAnI, paNa saMkhyAta ja kahyA che, avadhijJAnI paNa saMkhyAta ja kahyA che, matyajJAnI, zratAjJAnI, virbhAgajJAnI, cakSurdarzanI, acakSurdazanI, avadhinI , AhAra payukta, bhayasaMpayukata, mithunasaMpayukata ane parigraha saMpayukata nArake paNa tyAM saMkhyAta, saMkhyAta ja kahyA che. "thiyA nathi, purikaverA sthi, saMkaSA napuMjavecaTT quttA" tyAM strIvedake nathI, puruSavedako paNa nathI, paraMtu saMkhyAta napuMsakavedako ja hoya che. "gvaM joNAruM vi, mANasA = sanI, gvaM kA masA" tyAM krodhakaSAyI nArake saMkhyAta hoya che, asaMjJI nArakanI jema mAnakaSAyI nArake tyAM hoya che paNa kharAM ane nathI paNa hatA je mAnakaSAyI nArakone tyAM sadUbhAva hoya te teo tyAM saMkhyAta hoya che, e ja pramANe tyAM mAyAkaSAyI nArake paNa saMkhyAta ja kahyA che ane bhakaSAyI nArake paNa saMkhyAta kahRAA che. "saMjJA soviyovattA HomttA, ghauM jhADa laviyovattA, noricovara kada sanI" zrotrendri payukata nArake paNa tyAM saMkhyAta ja kahyA che, e ja pramANe cakSuindripa zrI bhagavatI sUtra : 10 142 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUkta paNa saMkhyAta, dhrANendripayukata paNa saMkhyAta, rasanendripayukata paNa saMkhyA ane sparzendripayukata paNa saMkhyAta kahyA che. tyAM neIndri payukta nArake asaMjJI nArakenI jema hoya che paNa kharAM ane nathI paNa hatA. "saMs mAjI pauttA, pUrva nAra anAvavattA" tyAM maneyegI saMkhyAta, vacanagI saMkhyAta, kAyAgI saMkhyAta, sAkAropayuta saMkhyAta ane anAkAropayuta paNa saMkhyAta kahyA che. " avidovaranA sira gathi, diva nadhi" anantapannaka nArake tyAM hoya che paNa kharAM ane nathI paNa hatA. " thi ja kalaranI" je tyAM temano abhAva hoya che. te asaMjJIonI jema teo saMkhyAta hoya che "saMkajA paraMgvavanA To " tyAM paraMpapapannaka nArako paNa saMkhyAta ja kahyA che. "gvaM jahA aNaMtarovavannagA tahA aNaMtarovagADhagA, aNaMtarAhAragA, aNaMtarapajjattagA, parovADhA jAva kAramAM paraMparovavA" anantapannaka nArakenA jevuM ja kathana anantarAvagADha, anantarAhAraka ane anantaraparyAptakanA viSaya yamAM samajavuM paramparo55nnakanA jevuM ja kathana paramparAvagADha, paramparAhAraka, paramparAparyAptaka, carama ane acarama nArake viSe samajavuM eTale ke mAna, mAyA, lebha A kaSAethI upayukata tathA neIndriyopayukata, anAtarepa pannaka, anantarAvagADha, anacrAhAraka, ane anantara paryAptaka nArakene tyAM kayAreka sadUbhAva hoya che ane kyAreka sadUbhAva hoto nathI te kAraNe temanI saMkhyA batAvatI vakhate "cAta nita" ItyAdi "kayAreka hoya che ane kayAreka nathI hotA" e prakAranuM kathana thavuM joIe bAkIne nArakenI saMkhyA ghaNuM hovAne kAraNe temane "layA" saMkhyAta kahevA joIe saMkhyAta ejananA vistAravALA narakAvAsanA nArakanuM kathana ahIM pUruM thAya che. sU03 ratnaprabhA Adi pRthviya ke nairayiko ke utpAta Adi kA nirUpaNa bIjuM maMte ! jamaNa" ItyAdi- TIkAtha-saMkhyAta ejananA vistAravALA narakAvAsonA nArakanI vakatavyatAnuM pratipAdana karIne have sUtrakAra temanA karatAM bhinna evAM zrI bhagavatI sUtra : 10 143 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ << asakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAnI vakatavyatAnuM kathana kare che A viSayane anulakSIne gautama svAmI maDAvIra prabhune evA prazna pUche che - " imIseNa bhaMte ! rayaNappabhAe puDhatrIe tIkhAe nirayAvAsa saya sahasse asaMkhejja vitthaDe narae egasamaeNaM kevaiyA neraiyA uvavajaMti jAva kevaiyA gaLAno,kattA kanavarSAMte ?" he bhagavan! A ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAseAmAMnA je asakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAsa che, temAM eka samayamAM keTalA nArakA utpanna thAya che? keTalA kApe talezyAvALA nArakA utpanna thAya che? A prakAranA prazno anAkArApayukata pantanA nArakA viSe pUchavAmAM Avela che, ema samajavu' pahelA sUtra jevAM ja prazno ahI' asakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAse viSe paNa samajavA, mahAvIra prabhunA uttara- noyamA ! he gautama ! " nIcenuM canaLamAr puDhavIra tIbAra nirayAvAsa va sa isase asaMkhejja vitthaDesu naraesu egasamaparNa jahaNeNaM ekkobA, dovA, tinnivA, ukkoseNaM asaMkhejjA neraiyA uvavajjaMti" A ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAsAmAMnA je asakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseA che temAM eka samayamAM echAmAM ochA eka, e athavA traNa nArakA utpanna thAya che ane vadhAremAM vadhAre asa`khyAta nAraka utpanna thAya che. " vaMdeva-saMve sthiGetutinni samAtA asaMvegna nityaketu vittini gamanA, navAM saMvejJA mALiyatrA'' pahelA, khIjA ane trIjA sUtramAM saMkhyAta ceAjanavALA narakAvAseAnA viSayamAM jevAM traNa gamaka (utpAda, uddhattanA ane sattAnA viSayamAM jevA AlApakasamUha-praznottara) ApavAmAM AvyA che, evAM ja praznottarI ahI' paNa samajI levA joie. " sesaM tacetra jAva asaMkhejjA acarimA paNNattA, nANattaM lessAsu, lesAo jahA 14malar " pUrvokta saMkhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAnA nArakeAnA traNa AlApaka karatAM amrakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAnA nArakAmAM jo koI antara hAya, te te eTaluM ja che ke-sakhyAta ceAjananA vistAravALA nArakAmAM vadhAremAM vadhAre " sakhyAta " nAkA utpanna thAya che, parantu asakhyAta yAjananA vistAravALA narakAvAseAmAM vadhAremAM vadhAre asaMkhyAta' nArako utpanna thAya che, ema samajavuM eja pramANe uddhattanA ane sattA viSayaka AlApakAmAM paNa saMkhyAtane badale asakhyAta padane prayAga ahI. (asa khyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAsAnA nArakanA kathanamAM) thavA joie, bAkInuM samasta kathana pUrvokta sakhyAta ceAjananA vistAravALA nakAvAseAnA nArakAnA kathana pramANe ja samajavu' eTale ke kApAtalezyAvALA nArakAthI laine anAkArepasuketu paryantanA nArako paNa tyAM eka samayamAM vadhAremAM vadhAre asakhyAta utpanna thAya che, asakhyAta urdUttanA kare che ane asakhyAta nAraketu' tyAM astitva hoya che. eja pramANe anantareApapannaka nArakA paNu tyAM asakhyAta ja hAya che, paramparA ,, ' zrI bhagavatI sUtra : 10 144 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papannaka nArako paNa asakhyAta ja hoya che, anantarAvagADha nArake paNa asakhyAta ja hAya che, paramparAvagaDha nArakA paNu asakhyAta ja hoya che, anantarAhAravALA nAraka! paNa asakhyAta ja hoya che, paramparAhAravALA nArA paNa amrakhyAta ja hAya che, anantara paryApta nArakA paNu asa`khyAta ja hoya che, paramparA paryApta nArA paNu asa khyAta ja hoya che, carama nArakA paNa asakhyAta ja hoya che ane acarama nArA paNa asaMkhyAta ja hAya che. parantu laizyAemAM kApAtalezyA AdikeAmAM-bhinnatA che. te laizyAe, prathama zatakanA khIjA uddezAmAM jevI hI che evI ahIM paNa samajavI joie. " navaraM saMkhejjavitthaDesu vi asaMkhejjavitthaDesu vi ohinANI ohidaMsaNI ya saMkhejjA ubaTTA veyavvA, sesaM taMceva " saMkhyAta yAnanA vistAravALA tathA asa'khyAta caiAjananA vistAravALA narakAvAseAmAMthI vadhAremAM vadhAre sakhyAta adhijJAnI ane adhidazanI nArakA uddhattanA kare cheasaMkhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAmAMthI asakhyAta avadhijJAnI ane avadhidazanI nArakAnI uddhRttanA thatI nathI, kAraNa keavadhijJAnI ane avadhidazanI mATe bhAge tIrthaMkarAdvija hAya che, tethI evAM thADAM jIvAnuM ja tyAMthI cyavana thatuM heAya che. eTale ke tyAMthI adhijJAnI ane avadhidanInI uddhRtta nAnuM pramANu sakhyAta ja samajavuM. khAkInuM samasta kathana pUrvokta kathana pramANe ja samajavuM sUjA zarkarAprabhA Adi pRthviyoM ke narakAvAsa Adi kA nirUpaNa savamAt" mane ! '' ItyAdi-- TIkA-sUtrakAre A sUtra dvArA zarkarAprabhAthI laine tamastamaprabhA nAmanI 6 narakapRthvIonA viSayamAM kathana karyu che-- . 66 gautama svAmIne prazna-' savamaLa mane! purvIl lA vidyAvApracalalA pujjA " he bhagavan! zarkarAprabhA nAmanI je bIjI naraka che, temAM keTalA lAkha narakAvAsA che? mahAvIra prabhunA uttara- jocamA ! hai gautama ! " vaLavIsa niyAvAna sUcakradullA raLattA '' zakarAprabhA pRthvImAM 25 lAkha narakAvAsa kahyA che. gautama svAmIne prazna- tekha mate ! siMghe visthA, asaMveni thavA ?" he bhagavAna! te 25 lAkha narakAvAse chu. sakhyAta cejananA vistAravALA che, ke asakhyAta yAjananA vistAravALA che? mahAvIra prabhunA uttara-'hUM nahIM caLavamANa taddA sadavyamAn vi, navAM gazvanI tisu vigamatu na mannati,sesa saMcaya 'huM gautama ! jema zrI bhagavatI sUtra : 10 145 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnaprabhAmAM keTalAka nArakAvAse saMkhyAta jananA vistAravALA che ane keTalAka asaMkhyAta ejananA vistAravALA che, eja pramANe zarkarA prabhAmAM paNa keTalAka nArakAvAse saMkhyAta ejananA vistAravALA ane keTalAka asaMkhyAta ye janana vistAravALA che. AgaLa ratnaprabhA pRthvInA nArakanA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana ahIM paNa karavuM joIe te kathana karatA zakarAbhAnA nArakanA kathanamA eTalI ja vizeSatA che ke-ratnaprabhAmAM utpAda, udvartana ane sthiti viSayaka traNa AlApakemAM asaM. ttione utpAda, udvartana ane sthitinuM kathana karavAmAM AvyuM che, paraMtu zarkarA prabhAmAM te AlApaka kahevA joIe nahIM, kAraNa ke asaMjJienI utpatti A pRthvImAM thatI ja nathI. asaMsI jIvone utpAda pahelI narakamAM ja thAya che. siddhAntamAM A prakAranuM kathana che ke "kAnI vastu paDha" asaMzI jIvone pahelI ratnaprabhA pRthvImAM ja utpAda thAya che bAkInuM samasta kathana ratnaprabhA pRthvInA nArakanA kathana pramANe ja samajavuM. gautama svAmIne prazna-"vAsudAmANaw g " he bhagavan! vAlukAprabhA nAmanI trIjI narakapRthvImAM keTalA lAkha narakAvAse che? mahAvIra prabhune uttara-"vocamA !" he gautama ! " jananivAvAsasayasaNA pavLA" vAlukAprabhA pRthvImAM paMdara lAkha narakAvAsa kahyA che. "revaM kahA saptamag, bALasaM sAsu, sAgo kA paDhamA" bAkInuM samasta kathana zarkarA pramAnA kathana pramANe ja samajavuM zarkarA prabhAnA kathana karatAM vAlukAprabhAnA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke ratnaprabhA ane zaki. rApabhAmAM eka kApatalezyA ja kahI che, paraMtu vAlukAprabhAmAM kApata ane nIla, A be lesthAone sadbhAva kaho che. A vezyAone anulakSIne jAna royu tayA" ItyAdi saMgrahagAthA ApavAmAM AvI che. gautama svAmIne prazna-"facqmANa puchA" he bhagavana ! cothI paMkaprabhA pRthavImAM keTalA narakAvAso kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-"othanA !" he gautama! "niyAvAlayaRAraNA TUTT" paMkamAmAM dasa lAkha narakAvAsa kahyA che. "pUrva sakkarappabhAe, navaraM ohinANI, ohidasaNI ya na uThavaTuMti, sesaM taM ceva" zarkarA prabhAmAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja samasta kathana paMkaprabhAnA viSayamAM paNa samajavuM, paraMtu zarkarAmabhAna kathana karatAM paMkaprabhAnA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke-paMkaprabhAthI avadhijJAnI ane avadhidazanI cha udvartana karatA nathI, kAraNa ke sAmAnya rIte tIrthakaro ja avadhijJAnI ane avadhidarzanI hoya che ane cothI pRthvImAMthI nIkaLelA jIva tIrthakara zrI bhagavatI sUtra : 10 146 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpe utpanna thatuM nathI bAkInuM samarata kathana zarAmabhAnA kathana jevuM ja che. paMkaprabhAmAM mAtra nIlezyAvALA nArake ja hoya che. gautama svAmIne prazna-bUmAbUmAMg of gchA" he bhagavana! pAMcamI dhUmaprabhA pRthvImAM keTalA narakAvAse che? mahAvIra prabhune uttara-"rocamA" he gautama ! "tinina niyAvArakSA , parva gaNA paMjAmA" dhUmaprabhA pRthvImAM traNa lAkha narakAvAsa kahyA che. bAkInuM samasta kathana ahIM paMkraprabhAnA pUkata kathana pramANe ja samajavuM dhrumaprabhAmAM nIlalezyA ane kRSNalezyAvALA nAke ja hoya che. gautama svAmIne prazna-"tamag maMte ! putravINa jevaphA nikAvAracaNA paUttA puchA?" he bhagavana ! tama prabhA nAmanI chaThThI pRthvImAM keTalA lAkha narakAvAse kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"noramA !" he gautama ! "paMjULa nivAvAtacara goLa" tama prabhA narakapRthvImAM eka lAkhamAM pAMca ochA (995) narakavAse che. bAkInuM samasta kathana paMkaprabhAnA kathana pramANe ja samajavuM A narakamAM kRSNalezyAvALA nArake ja hoya che. gautama svAmIne prazna-" sattanA of maMte ! putravINa ; gapurA mamagDhA mAniyA rom?" he bhagavana ! adhasaptamI pRthvImAM keTalA anuttara ane khUba ja vistAravALA mahAnArakAvAse kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"joya!" he gautama ! "paMra anuttara vAva kapALe" adhaHsaptamI pRthvImAM pAMca anuttara narakAvAse kahyA che. temane vistAra ghaNo ja maTe che temanA nAma nIce pramANe che-(1) kAla, (2) mahAkAla, (3) raurava, (4) mahAraurava ane (5) apratiSThAna A tamastama prabhA pRthvImAM eka mAtra mahAkRNulezyAne ja sadUbhAva hoya che. gautama svAmIno prazna-"te mare ! saMjJavilyA, zakkavitA he bhagavana ! te adhaHsasamI pRthvInA je pAMca anuttara, mahAvistRta narakAvAsa che, te zuM saMkhyAta jananA vistAravALA che, ke asaMkhyAta jananA vistAravALA che? mahAvIra prabhune uttara-"joyamA!" baMnnavicare 2 garNamsthis " he gautama ! temAM keTalAka saMkhyAta ejananA vistAravALA che ane keTalAka asaMkhyAta jananA vistAravALA che. gautama svAmIne prazna-"ka sattama La ! guDhavI umu anuttaravuM mahaimahAlaya jAva mahAniraesu saMkhejavitthaDe narae egasamaeNaM kevaiyA neraiyA gvavairi?" he bhagavan! adhaH saptamI pRthvInA je pAMca anuttara mahAvistRta zrI bhagavatI sUtra : 10 14 7 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narakAvAse che temAM eka samayamAM keTalA nArakA utpanna thAya che? eTale ke apratiSThAna nAmanA narakAvAsamAM eka samayamAM keTalAnArakA utpanna thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-'E_ nA_navamAr'huM gautama! AgaLa jevu kathana pa`prabhAnA viSayamAM karavAmAM Avyu che, evuM ja kathana ahI paNa grahaNa karavu joie eTale ke tyAM sa`khyAta nArakA utpanna thAya che, ItyAdi kathana pa'kaprabhAnA nArakonA kathana anusAra ja samajavuM. navaraM tikSunALepu na vavanti, na ukRti, paLattA sutadeva sthi'parantu pakaprabhA karatAM ahI' eTalI vizeSatA che ke Abhiniaidhika Adi traNa jJAneAmAM ahI jIve utpanna thatA nathI, ane uddhRttanA paNa karatA nathI, kAraNa ke samyakatvathI paribhraSTa thayelA jIvAnA ja tyAM utpAda thAya che ane tyAMthI teo uddattanA kare che, tethI Abhiniaidhika mADhi paDelA traNa jJAneAmAM teo utpanna paNa thatA nathI ane uttanA paNa karatA nathI, evuM kahevAmAM Avyu che. parantu vidyamAnatA viSayaka je AlApA che, te A pAMca anuttara mahAnirayAvAse (mahAnarakAvAseAmAM) pa'kaprabhAnA jevAM ja che. jema ke prazna- A pAMca mahAnarakAvAsAmAM keTalA abhiniSeAdhika jJAnI che ? keTalA zrutajJAnI che? keTalA avadhijJAnI che ? uttara-utpAda uddattanA ane vidhamAnatA viSenA traNa AlApamAMnA je vidyamAnatA viSayaka trIjo AlApaka che temAM ratnaprabhA Adi pRthvIe mAM jevuM kathana pahelA traNa jJAnAnI vidyamAnatAnA viSayamAM karavAmA Avyu che, evuM ja kathana adhaHsaptamImAM pazu karavu joie, kAraNa ke ahIM je nArakA utpanna thAya che, temane samyagdarzananI prApti thaI zake che, tethI tenI prApti thavAnI zakayatAne kAraNe tyAM abhiniSeAdhika Adi traNa jJAnAnA sadbhAva kahyo che. " va basavannavilthaketu tri, nagara prasaMnnenA mALiyA " eja pramANe asakhyAta ceAjananA vistAravALA bAkInA cAra mahAnarakAvAsAmAM asaMkhyAta nArakA utpanna thAya che, ityAdi kathana samajavuM' joIe ahI " sakhyAta " ne adale asakhyAtanA " prayAga sarvatra thavA joie. eja vAta saMvedanA mALiyavA " A sUtrapATha dvArA vyakta karavAmAM AvI che. "" navaraM spA ratnaprabhA pRthvImeM nairayikoM ke utpAta Adi kA kathana " mIle neM aMte ! ItyAdi---- TIkA-sUtrakAre A sUtramAM ratnaprabhA Adi narakAnI vatavyatAnI ja samyagdaSTi Adi jIvAnI apekSAe prarUpaNA karI che. A viSayane anu zrI bhagavatI sUtra : 10 148 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke-"rupI ne bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIra tIsAe nirayAvAsasayasahassesu saMkhejavitthaDesu nara* esu kiM sammadidI neraiyA uvavajjati, micchAddidvI neraiyA uvavajjati, sammA vichArirI reraNA ravajannati?" he bhagavana ! A ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAsamAMnA je saMkhyAta vaijananA vistAravALA narakAvAso che, temAM zuM samyagadaSTi nArake utpanna thAya che? ke midaSTi nArake utpanna thAya che ke samyagRmithyAdaSTi nArake utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"caHT!" he gautama! "amiii vi joraiyaa uvavajje te, micchAdiTThI vi neraiyA uvavaaMti, no sammAmicchAdidI neraiyA vanaMti'' ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAsamAMnA saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAsamAM samyagdaSTi nArakI paNa utpanna thAya che, mithyAdaSTi nArake paNa utpanna thAya che, paraMtu samyamicchAdaSTi nArako utpanna thatA nathI, kAraNa ke "ra samamiThTho kuLaru jA" A vacana anusAra mizradaSTi avasthAmAM maraNa thatuM nathI. gautama svAmIne prazna-"rUpI jo mane ! racacvamAgha zukravINa tIkSA nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDesu naraesu kiM sammahiTThI neraiyA uvvaTuMti ?" he bhagavana! A ratnaprabhA pRthvInA je 30 lAkha narakAvAsamAMnA je saMkhyAta ejananA vistAravALA narakAvAso che, temAMthI zuM samyagdaSTi nArake uddha nA kare che? ke mithyAdaSTi nArake udvartana kare che? ke samithyAdaSTi nArake udvartana kare che? mahAvIra prabhune uttara-purva reva" he gautama! tyAMthI samyagdaSTi nArake paNa udvartana kare che, mithyASTi nArake paNa udvartana kare che, paratu je mizradaSTi nArake che, teo tyAMthI uddhattanA karatA nathI-nIkaLatA nathI, gautama svAmIne prazna-"mIre be maMte ! vaLavAmApa vIra rokANa nirayAvAsasayasahassesu saMkhejjavitthaDA naragA kiM sammahidIhi neraiehiM avirahiyA, micchAhidIhiM neraiehi avirahiyA, sammAmicchAhidIhi neraiehiM avira. hiyA vi" he bhagavan! A ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAsamAMnA saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAse zuM samyagdaSTi nArakothI yukta che ? ke mithyAdaSTi nArakethI yukta che ke samyamithyAdaSTi nArakethI yukta che? mahAvIra prabhune uttara-"camA !" he gautama ! "sIi iaai neraiehiM avirahiyA, micchAhidIhiM vi neraiehiM avirahiyA, sammAmicchAhidIhiM naiguhuM avirahiyA, viraciA vA" ratnaprabhA pRthvInA je saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAse che, teo samyagdaSTi nArakAthI paNa yukta che, zrI bhagavatI sUtra : 10 149 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyASTi nArakethI paNa yukta hoya che, paraMtu kayAreka te narakAvAse samyazmithyAdi nArakethI avirahita (yukta) paNa hoya che ane kayAreka virahita (rahita) paNa hoya che, kAraNa ke samyagRmithyATione tyAM kAyama sadubhAva ja hoya che evuM nathI, kyAreka sadubhAva ane kayAreka abhAva hevAne kAraNe temane viraha paNa saMbhavI zake che. "ilve saMvedavitya, vi riSi maiA maLacavA" saMkhyAta e.jananA vistAravALA narakAvAsonA jevuM ja kathana asaMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAsonA samyagdaSTi, mithyASTi ane mizradaSTi nArakenA utpAda, udvartana ane vidyamAnatAnA viSayamAM paNa samajavuM. "pUrva rAmApa , gve nAva samApa li" eja pramANu zarkarAmabhA pRthvImAM paNa utpAda, udvartana ane vidyamAnatAnA viSayamAM traNa AlApakanuM kathana karavuM joIe eja prakAra vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA ane tamAmalAmAM paNa utpAda, udvartana ane vidyamAnatA viSayaka traNa abhilAponuM kathana thavuM joIe. gautama svAmIne prazna-"sa sattanA je te ! guDhavI vaMdu anutta jAva saMvighare naraNa ja samaridI terAyA puchA?" he bhagavana ! adhaHsaptamI pRthvInA kAla, mahAkAla, raurava, mahAraurava ane apratiSThAna nAmanA je pAMca anuttara, mahAvizAla narakAvAso che, temAMnA saMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAsamAM (apratiSThAna nAmanA narakAvAsamAM) zuM samyagdaSTi nArake utpanna thAya che? ke mithyadRSTi nArake utpanna thAya che? ke samyaksiccAdaSTi nArake utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"jogamA!" he gautama! "iira ne rUcA na uvavajjati, micchAhiTThI neraiyA uvavajjaMti, sammAmicchAdiTTI neraiyA na uvvjAti" adhaHsaptamInA te mahAnArakAvAsamAM samyagdaSTi nArake utpanna thatA nathI, samyammiglAdaSTi nArake paNa utpanna thatA nathI, paraMtu mizradaSTi zrI bhagavatI sUtra : 10 150 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ }, nArakA ja utpanna thAya che. "E satrakRtti vi, aviddi nadeva caLa1mAra, evaM asaMkhejjavitthaDesu vi tinnI gamagA A pUrvokta rIte ja ahI' uddhattanAnuM kathana pazu karavu joIe eTale ke adhaHsaptamI pRthvInA sakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseAmAMthI sabhyaSTi nArake paNa uttanA karatA nathI, sabhyagmithyAdaSTi nArako paNa uddhRttanA karatA nathI, paraMtu mithyA dRSTi nArA ja uddhRttanA kare che. virahita ane avirahita viSayaka vaktavyatA ahIM ratnaprasA jevI ja samajavI, eTale ke adhaHsaptamInA sakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAseA sabhyadRSTi nArakothI avirahita (yukta) che, mithyArdaSTi nArakothI paNa yukta che, parantu te narakAvAse sabhyasmithyAdaSTi nArakeAthI yukata paNa hoya che ane rahita paNa heAya che. kAraNa ke teonu` kayAreka tyAM astitva hAya che ane kayAreka hetu nathI, tethI narakAvAsA temanAthI rahita pazu saraMbhavI zake che. adhaHsaptamInA asakhyAta ceAjananA narakAvAseAmAM pazu utpAda, udghattanA ane vidyamAnatA viSayaka traNa AlApI, sakhyAta ceAjananA vistAravALA narakAvAse jevAM ja samajI levA. prasU.A nArakoM kI lezyA kA nirUpaNa -narakavaktavyatA " te nULa aMte ! hemse ' ityAdi-- DhIkA-A sUtra dvArA sUtrakAre nArakeAnI lezyAonA viSayamAM prarUpaNA karI che. zmA viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- te mULa aMte ! helenIkse nAva mujeNe maMtrittA oletu nettu sagavanaMti ?" he bhagavan ! zu' jIva kRSNavezyAvALA, nIlavezyAvALA, kApeAtaazyAvALA, teolezyAvaLA, padmalezyAvALA ane zukalalephsAvALA thaine zu' kRSNavezyAvALA nArakeAmAM utpanna thaI jAya che kharA ? mahAvIra prabhune uttara-"phtA, noyamA ! hele nAya patravaTNT' hA, gautama ! kRSNulezyAvALe, nIlakezyAvALe, kApetalezyAvaLA, tolezyAvALe, padmavezyAvALA ane zukalezyAvALA thaIne jIva kRSNulezyAvALA nArakAmAM utpanna thaI jAya che. 99 gautama svAmInA prazna- che heLaDheLa mate ! paNaM vuca, krUjhelle gAya uvavajjai '' he bhagavan ! Apa zA kAraNe evuM kaheA cheA ke kuSNulezyAvALA, nIlerayAvALA, kApe talezyAvALe', te kezyAvaLA, padmalezyAvALe, athavA zukalalezyAvALA thaIne jIva kRSNadyezyAvALA nArakAmAM utpanna thai jAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-" zaucamA !" he gautama ! " jesaTTALelu saMnni lisa mANesu saMkilissA mANesu kaNDlessaM pariNamai, kaNhalessaM pariNamattA kanha "" zrI bhagavatI sUtra : 10 151 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"te ! nA " he bhagavana! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke kRSNAdi lezyavALa thaIne jIva nIla lezyAvALA nArakamAM utpanna thaI jAya che? mahAvIra prabhune uttara -"joya!" he gautama ! "jesAthe saMdilissmaannesu vA visujjhamANesu vA nIlalessaM pariNamai, nIlalessaM pariNamaittA vIlenerA, vavajJa" jyAre kezya bhede (vesthAsthAna) avizuddhi athavA vizuddhine prApta karatA rahe che, eTale ke jyAre prazasta lezya sthAne avizuddhine ane aprazasta lezvAsthAne vizuddhine prApta karatA rahe che, tyAre jIva nIlalezyA prApta kare che, ane nIlalezyA prApta karIne jIva nIlalezyAvALA nArakamAM utpanna thaI jAya che. tenI nocamA ! sAva vavavakA" he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke kRSNAdi lezyAvALo thaIne jIva nIlezyAvALA nArakamAM utpanna thaI jAya che. gautama svAmIne prazna-"te jULa maM! he nIra jJAna mali chelleNa reraNa32vA" he bhagavana ! zuM kRSNa, nIla Adi lephsAvALo thaIne jIva kA potalezyAvALA nAramAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"gvaM jaET nIsTeraNA tA jAhera vi mALiyA , sAva che te jANa karavA" hA, gautama ! jevuM kathana nIlalesthAmAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana kApatalezyAmAM paNa karavuM joIe eTale ke kAdi lezyAvALo thaIne paNa jIva kAtilaspAvALA nArakomAM utpanna thAya che. gautama svAmIno prazna-he bhagavana ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke kRSNAdi lephsAvALA thaIne jIva kAtilezyAvALA nArakAmAM utpanna thAya che? mahAvIra prabhane uttara-he gautama! jyAre lezyAsthAna (lesthAbheda) avizuddhine athavA vizuddhine prApta karatA rahe che, tyAre jIva kAtilezyAne prApta kare che, ane kAtilezyAne prApta karIne te jIva kAtilezyAvALA nArakamAM utpanna thaI jAya che. gautama svAmI kahe che ke-"revaM mare! laeNvaeN maMte! ri" he bhagavana! Ape A viSayane anulakSIne je pratipAdana karyuM, te satya che. he bhagavana! ApanI vAta sarvathA satya ja che. sUtrakA jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA teramA zatakane pahele uddeza samApta 13-1 zrI bhagavatI sUtra : 10 152 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teraharve zataka ke dUsare udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa teramA zatakano prAraMbha uddezaka bIje teramAM zatakanA bIjA uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, tenuM saMkSipta vivaraNa A pramANe che-denA prakAranuM kathana, bhavanavAsI devonA prakAranuM kathana, asurakumArAvAsamAMthI udvartanA (yavana)nuM kathana, nAgakumArAdikene AvAsanI vaktavyatA, vAtavyantara devanA AvAsanI vaktavyatA, eka samayamAM keTalA vAnavyantara devane utpAda thAya che, tenuM kathana, tiSika denA vimAnAvAsanI vaktavyatA, saudharmadevalokanA vimAnAvAsanI vaktavyatA, eka samayamAM saudharmathI laIne sahastrAra paryantanA kapamAM keTalA devanI upatti thAya che, tenuM kathana AnataprANata devalekanA vimAnAvAsanI vaktavyatA, raiveyaka vimAnAvAsanI vaktavyatA, anuttara vimAnAvAsavaktavyatA, anuttaravimAnanI vatavyatA, pAMca anuttara vimAnamAM eka samayamAM keTalA dene utpAda Adi thAya che, tenI vaktavyatA, asurakumArAvAsamAM samyagdaSTi Adi denA samutpAdanI vaktavyatA, "zuM kRSNAdi lezyAvALA thaIne jIve kRSNAdi lephsAyukta jemAM utpanna thAya che kharAM?" ItyAdi praznonA uttara, deva vizeSa kA nirUpaNa -devenI vaktavyatA"vighA maretevA GomttA" ItyAdi- TIkArtha-pahelA uddezAmAM nArakenI prarUpaNa karavAmAM AvI. aupapAtikatAnI sadharmatAne kAraNe have A bIjA uddezAmAM sUtrakAra devenI prarUpaNA kare che-A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke#vida jo mare ! tevA paumttA?" he bhagavan! denA keTalA prakAra kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-"jo mA he gautama ! "divA levA qvorttA" denA cAra prakAra kahyA che, "tainA" je nIce pramANe che mavAvALI, vALamaMtarA, govicA, veniyA' (1) bhavanavAsI, (2) vAnabantara, (3) jyotiSika, ane (4) vaimAnika, zrI bhagavatI sUtra : 10 153 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"mAnavADhI mare ! tevA vihAM pattA?" he bhagavanbhavanavAsI de keTalA prakAranA kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"ravi pattataMahA" he gautama! bhavana. vAsI denA nIce pramANe dasa prakAra kahyA che-"asurakurA dUrva meLo nA visisa vulA jAva sarANiyA savaeNsiddhA" asurakumAra Adi bhedanuM jevuM kathana bIjA zatakanA sAtamAM uddezAmAM karavAmAM AvyuM che, evuM kathana ahIM grahaNa karavuM joIe tyAM bhavanapatinA dasa bhede A pramANe kahyA che(1) asurakumAra, (2) nAgakumAra, (3) suvarNakumAra, (4) agnikumAra, (5) vidhutyumAra, (6) udadhikumAra, (7) dvIpakumAra, (8) vAyukumAra, (9) dizAkumAra ane (10) svanitakumAra vAnavyaktara devenA ATha prakAra ane jAtiSikonA pAMca prakAra kahyA che. vaimAnika devanA saudharmakalpavAsI Adi 12 prakAra kahyA che. yakavimAne nava prakAranA ane anuttara vimAne pAMca prakAranA kahyA che pAMca anuttara vimAnonAM nAma nIce pramANe che-vijaya, vaijayanta, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddha. gautama svAmIne prazna-"varUyA mate bahumArAvAsaNA pachAtA" he bhagavan ! asurakumArAvAse keTalA lAkha kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"jo !" he gautama! "vorimayurakumarAvAsaNacaH GomttA " asurakumAronA 64 lAkha AvAse kahyA che. gautama svAmIne pakSa-"te jiM saMkathi bajJavirathayA?" he bhagavan! te 64 lAkha asurakumArAvAse zuM saMkhyAta ejananA vistAravALA che, ke asaMkhyAta ejananA vistAravALA che ? mahAvIra prabhune uttara-"joyA! helekavitha vi, naveka7vighA " he gautama ! te asurakumArAvAso sakhyAta jananA vistAravALA paNa che ane asaMkhyAta ejananA vistAravALA paNa che. eja vAta nIcenA sUtrapATha dvArA vyakta thAya che-"naMdIvaramAM haju" ItyAdi- A gAthAne artha--asurakumAra dikanA je nAnAmAM nAnAM bhavane che, te jAMbudvIpanA jevaDA che, madhyama bhavane saMkhyAta jananA vistAravALAM che, ane bAkInAM bhavane asaMkhyAta jananA vistAravALAM che. gautama svAmIne prazna-" voharI maMte! agpmArAvAtAvaraNa saMkhejjavitthaDe asurakumArAvAsesu egasamaeNaM kevaiyA asura kumArA uvajjati?" he bhagavan 64 lAkha asurakumArAvasemAMnA je saMkhyAta jananA vistAravALA asurakumArAvAse che, temAM eka samayamAM keTalA asurakumAro utpanna thAya che? "kAra racA terANA vavavanaMti ?" keTalA kRSNalezyAvALA, zrI bhagavatI sUtra : 10 154 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalA nIlezyAvALA, keTalA kAtilezyAvALA tathA keTalA tejalezyAvALA nArake tyAM eka samayamAM utpanna thAya che? "vaphA tRNiyA vavavaaMti" tathA keTalA pUrvokta svarUpavALA kRSNapAkSika asurakumAro utpanna thAya che? "va graha rANamANa taheva puchA" e ja pramANe jevAM prazno nArakenA viSayamAM ratnaprabhA pRthvInA sUtramAM (pahelA uddezAnA pahelA sUtramAM) pUchavAmAM AvyA che, evAM ja prazno ahIM asurakumAranA viSayamAM paNa pUchavA joIe, A praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "taheva vAgara" he gautama ! ratnaprabhA pRthvInA saMkhyAta ane asaMkhyAta jananA vistAravALA narakAvAsanA nArakanA viSayamAM A praznonA jevA uttara ApavAmAM AvyA che evA ja uttara ahIM asurakumAranA asurakumArAvAsanA viSayamAM paNa samajI levA. "nava vohiM ve ivavavavaMti" paraMtu nArakonA kathana karatAM asurakumAranA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke asurakumAremAM puruSaveda ane strIvedane ja saddabhAva hoya che. "napuMdharAve 11 tti" asurakumArAvAsamAM napuMsakadavALA asurakumAre utpanna thatA nathI. "saMta" bAkInuM samasta kathana ratnaprabhA pRthvInA nArakonA jevuM ja samajavuM. davadaMta vi tava, aNanI 3 vahRti" udvartanA viSayaka kathana paNa ratnaprabhA nArakanA kathana jevuM ja ahIM samajavuM paraMtu asurakumAronI udvartanA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke asurakumArathI asaMjJIo paNa udvartana kare che, kAraNa ke asurakumArathI laIne IzAnaparyaktanA deva asaMgI pRthvIkAya AdimAM paNa utpanna thaI jAya che. "hinALI, ophisaLI na 34 ti-saM saMva" avadhijJAnI ane avadhidarzanI ja ahI thI (asarakamArAvAsamAMthI) udvartana karatA nathI, kAraNa ke asurakumArAdimAMthI uddhatta thayelA (nIkaLelA) jIvonI tIrthaMkarAdi rUpe utpatti thatI nathI ane avavijJAna ane avadhidarzanathI yukta tIrthakaronI ja udvartana thAya che. bAkInuM samasta kathana udvartAnA saMbaMdhI nArakonA pakta kathana pramANe ja samajavuM. "pachAttApu taheva, navAM sAkara rUriyat guttA, paraM purirecA vi, napurecA naridha" prajJasapapalakSita AlApakamAM ahIM pahelA udezakanA jevuM ja kathana thavuM joIe, paraMtu te kathana karatAM asurakumAranA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke--ahIM strIvedaka saMkhyAta kahyA che ane puruSavedake paNa saMkhyAta kahyA che. ahIM napuMsakavedake hetA nathI. "o kSAthI sica Athi, hiya nathi thi gaomLe prazno vA, to jA, rini vA, DoLe DijhA " asurakumArAvAsamAM krodhakaSAyI asura kumAre kayAreka hoya che paNa kharAM ane kayAreka nathI paNa hatA je tyAM temane sadUbhAva hoya che, te ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta krodhakaSAyIne sadUbhAva hoya che. "ga mA zrI bhagavatI sUtra : 10 155 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcI, mAyA sAthI" eja pramANe asurakumArAvAsomAM mAnakaSAyI ane mAyAkaSAyI asurakumAre paNa kayAreka hoya che ane kayAreka nathI hatA je temane saddabhAva hoya che, te ochAmAM ochA eka, be athavA traNane ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAtane sadbhAva hoya che. A kathanathI e vAtanuM pratipAdana thAya che ke devomAM krodha, mAna ane mAyA kaSAyanA udayavALA jIvo kayAreka ja hoya che. tethI ja evuM kahevAmAM AvyuM che ke "dayAnitta, racAt 7 nita" paraMtu bhakaSAyavALA jIne devAmAM sadA sadubhAva rahe che, kAraNa ke bhakaSAyanA udayavALA ghaNuM de heI zake che, tethI ja e sUtrapATha ApavAmAM Avyo che ke "saMhe somathI paumttA" "devAmAM bhakaSAyI saMkhyAta hoya che. bAkInuM A viSayane lagatu samasta kathana pUrvokta kathana pramANe ja samajavuM. "tti vi namagNu saMvejevuM vAri cheargo mALacaravAma" saMkhyAta cIjananA vistaoNravALA asurakumArAvAsamAM je utpAda, udvartana ane sattA (vidyamAnatA) viSayaka AlApake kahyA che, temAM kRSNalezyA, nIlezyA, kApotalezyA ane tejalezyA, A cAra lesthAo kahevI joIe, kAraNa ke asurakumAradikamAM cAra lezyAo ja saMbhavI zake che. "gvuM kavitvavi, navaraM tivi jamaNa asaMvekanA mALiyA, kAra saMjJA varimA guttA" eja pramANesaMkhyAta ejananA vistAravALA asurakumArAvAsanI jema ja-asaMkhyAta jananA vistAravALA asurakumArAvAsamAM paNa samajavuM paraMtu asaMkhyAta jinanA vistAravALA asurakumArAvAsamAM utpAda, udvartana ane sattA viSayaka traNa AlApamAM "saMkhyAta" ne badale "asaMkhyAta' pada kahevuM joIe jema ke-asaMkhyAta jananA vistAravALA asurakumArAvAsamAM asaMkhyAta asurakumAra che, asaMkhyAta kRSNapAkSika che, asaMkhyAta zukalapAkSika che, asaMkhyAta kRSNAdi lezyAvALA che, ItyAdi kathana grahaNa thavuM joIe tyAM asaMkhyAta anAkAro pagavALA asurakumAre che, tyAM sudhInuM samasta kathana ahIM samajI levuM joIe. tathA anantarapapannakathI laIne carama ane acarama sudhInA asurakumAre paNa asaMkhyAta che, ema samajavuM gautama svAmIne prazna-"a i mate ! nAkumArAvArasanna guttA ?" he bhagavan ! nAgakumArAvAsa keTalA lAkha kahyA che? "vaM jJAva Liyana" e ja pramANe he bhagavan! suvarNakumArothI laIne stanatakumAra paryantanA bhavanapati denA keTakeTalA AvAse kahyA che ? mahAvIra prabhune uttara-"navAM ratha SattivA avaLA" he gautama! je nikAyamAM jeTalAM lAkha bhavana che, te nikAyamAM eTalAM lAkha bhavana rUpa AvAsa kahevA joIe nIcenI be gAthAomAM pratyeka bhavanapati nikAyanA zrI bhagavatI sUtra : 10 15 6 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ denA AvAsanI saMkhyA batAvavAmAM Avela che. raddI gaNA" ItyAdi A gAthAone artha nIce pramANe che-asurakumAranA 64 lAkha bhavana che, asurakumArane 30 lAkha bhavana uttara dizAmAM che ane 34 lAkha bhavana dakSiNa dizAmAM che. nAgakumAronA 40 lAkha bhavana upara ane 44 lAkha dakSiNa dizAmAM che. A rIte temanA kula 84 lAkha bhavana che. suvarNakumAranA uttara dizAmAM 34 lAkha ane dakSiNamAM 38 lAkha bhavane maLIne kula 72 lAkha bhavana che, vAyukumAronA uttaramAM 46 lAkha ane dakSiNamAM 50 lAkha bhavane maLI kula 96 lAkha bhavane che dviIpakumAra, dizAkumAra, udadhikumAra, vighukumAra, agnikumAra ane svanitakumAra A pratyekanA uttara dizAmAM 36-36 lAkha ane dakSiNa dizAmAM 40-40 lAkha bhavane maLI kula 76-76 lAkha bhavane che uttara dizAnA bhavanono kula saravALe 36600000 ane dakSiNa dizAnA bhavane kula saravALe 40000000 thAya che A rIte bhavanapationA dase nikAyanA devanA bhavanene kula saravALe 772000 00 thAya che. gautama svAmIne prazna-"japhALe mare! vAta jANa sahRar guttA" he bhagavan! vAvyanara devenA keTalA lAkha AvAso kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-joyA! alaMDanA vALamaMtarAvAcasAkSA gumttA he gautama! vAnavyantaronA AvAsanI saMkhyA asaMkhyAta lAkhanI kahI che. gautama svAmIne prazna-"te mare! jiM saMkrAti saMvekAvihA" he bhagavana! vAvyatarone te asaMkhyAta lAkha bhavanAvaso zuM saMkhyAta jananA vistAravALA che?, ke asaMkhyAta vaijananA vistAravALA che? mahAvIra prabhune uttara-"jo mA ! kAthaDA, no arNavevastha" he gautama ! vAnarayanaronA te AvA saMkhyAta ejananA vistAravALA che, asaMkhyAta jananA vistAravALA nathI kahyuM paNa che ke-"vahIvananA ra4" ItyAdi tAtparya e che ke "vAna vyataronA je kSadAvAo sauthI nAnA che, teobharata aravata kSetranA samAna che, madhyama AvAsa mahAvideha kSetra samAna che ane temanAM je nagare che, teo jaMbudvIpanA samAna che." gautama svAmIne prazna-"saMvejote ! vALamaMtarAvAsanA ghA zrI bhagavatI sUtra : 10 157 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanag La jevA vALamaMta vAvalaMri?" he bhagavan! saMkhyAta jananA vistAra vALA vAnavyatarAvAsamAM eka samayamAM keTalA vAnavyatara de utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"pUrva nAM kahukumArALe saMjavihu, tija jamanA, tava mALiyakavA, vALanamaMtarANa vi titti mahe gautama! asarakumAronA saMkhyAta ejananA vistAravALA asurakumArAvAsamAM utpAda, udva nA ane sattaviSayaka traNa AlApake pahelAM prakaTa karavAmAM AvyA che, e ja pramANe vAtavyantaronA paNa saMkhyAta ejananA vistAravALA vAnavyatarAvAsamAM paNa utpAda, uddhanA ane sattAviSayaka traNa AlApaka kahevA joIe. gautama svAmIne prazna-"vaphA maMte! gosivimAnavAhanacara dakSA pattA" he bhagavad ! tiSika denA keTalA lAkha vimAnAvAsa kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-"ocanA!" he gautama! asaMga kovivimAnavAcA ghaouttA" tiSika denA vimAnAvAse asaM. khyAta lAkha kahyA che. gautama svAmIne prazna-te i mete ! saMvidhA, saMgavisthA?" he bhagavan! tiSikonA vimAnAvAse zuM saMkhyAta ejananA vistAra vALA che, ke asaMkhyAta jananA vistAravALA che? mahAvIra prabhune uttara-"gvaM kA vALamaMtara ta govicALa hi tinni gamagA bhANiyavvA, navaraM egA teulessA, uvavajjati tesu paNNattesu ya asannI nathi, vaijaM teva" he gautama ! pahelA vAnavyantaranA utpAda, uddhattanA ane sattAviSayaka jevA traNa AlApake kahyA che, evAM ja tiSikenA utpAda udvartana ane sattAviSayaka traNa AlApake kahevA joIe. tathA gmrimai wAkana gora" ItyAdi kathana anusAra jyotiSikenA vimAnAvAsa saMkhyAta jananA vistAravALA ja samajavA vAnavyantaronA kathana karatAM ahI eTalI ja vizeSatA che ke vAnavyantaromAM cAra vezyAo hoya che, paraMtu tiSikemAM mAtra tejalezyAne ja sadbhAva hoya che. vaLI vAvyantaromAM asaMjJI utpanna thAya che, paraMtu tiSikemAM asaM. jJIne upAda kahyo nathI bAkInuM samasta kathana vAnavyatarAnA jevuM ja samajavuM. gautama svAmIno prazna-bokseLa mare! je vidyA vimaLAvAsazullA pAttA"he bhagavana ! sAdhama devalokamAM keTalA lAkha vimAnAvAsa kahyA che? mahAvIra prabhune uttara-"jo mA ! ai vimAnavAhaka saMjjA paUMT" gautama ! saudharma kapamAM 32 lAkha vimAnAvAsa kahyA che. zrI bhagavatI sUtra : 10 158 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-bate mese! jiM saMvithA, kalekavA?" he bhagavan! saudharmakalpanA 32 lAkha vimAnavAse zuM saMkhyAta jananA vistAravALA che, ke asaMkhyAta yojanAnA vistAravALA che? uttara-bocanA!" he gautama! "vitha pilavastha vi." saMkhyAta ejananA vistAravALA paNa che ane asaMkhyAta ejananA vistAravALA paNa che. gautama svAmIne prazna-baso meLa mare! vadhe ghaNaNa vibhALavArAshssesu saMkhejjavitthaDesu vimANe egasamaeNaM kevaiyA sohammA devA uvavajjati" bhagavan! saudharma kalpanA 32 lAkha vimAnAvAsamAMnA je saMkhyAta jananA vistAravALA vimAnAvAso che, temAM eka samayamAM keTalA saudharma deve utpanna thAya che? "vaphA teraseraNA ravAnnati keTalA tejezyAvALA utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-pUrva nA goriyALe tigni mAM deva ttini jamanA mALiyAvA" he gautama ! jyotiSikonA utpAda, udvartanA ane sattAviSayaka jevAM traNa AlApake kahevAmAM AvyA che, evAM ja traNa AlApako ahIM paNa kahevA joIe. "navaraM rila laMDana mALiyadanA, zoNitALa, goviMLI , vavavecavA, te taMva" jyotiSikenA traNa AlApako karatAM A traNa AlApakemAM eTalI ja vizeSatA che ke tyAM traNe AlApamAM "saMkhyAta pada vaparAyuM che, tene badale ahIM "asaMkhyAta" pada mUkavuM joIe. jema ke....saMkhyAta che tyAM saudharma deva rUpe utpanna thAya che, saMkhyAta saudharma de tyAMthI udvartana kare che ane tyAM saMkhyAta saudharmadeva vidyamAna che. saudharma kalpamAMthI avadhijJAnI che tyAMthI cuta thAya che, kAraNa ke saudharmAdi kapamAMthI yuta thayelA cho tItha karAdika thAya che. bAkInuM samasta kathana jyotiSinA kathana jevuM ja samajavuM " asaMkhejjavitthaDesu evaM cetra tinni gamagA, navaraM tisu vi gamaesu asaMkhejjA mALavavAmAM asaMkhyAta jananA vistAravALA je saudharmaka95nA vimA. nAvAso che, temAM saMkhyAta ejananA vistAravALA vimAnAvAsonA jevAM ja utpAda, uddhanA ane sattAviSayaka AlApaka kahevA joIe, paraMtu A AlApakamAM saMkhyAta padane badale asaMkhyAta padane prayoga kare jaIe avadhijJAnI ane avadhidarzanI ahIthI (asaMkhyAta ejananA vistAravALA saudharmavimAnAvAsamAMthI) asaMkhyAtanI mAtrAmAM cuta thatA nathI. paNa saMkhyAtanI mAtrAmAM ja Tyuta thAya che, kAraNa ke je che tyAMthI cyavIne tIrthaMkarAdi rUpe utpana thAya che, temanI saMkhyA saMkhyAta ja che, asaMkhyAta nathI bAkInuM samasta kathana pUrvokta kathana anusAra ja samajavuM zrI bhagavatI sUtra : 10 159 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 99 evaM jahA sohamme vattavvayA bhaNiyA, tahA ImrANe vi cha tamagA bhANiyatrA " jevI rIte sakhyAta ane asakhyAta ceAjananA vistAravALA saudhama'vimAnAvAseAmAM utpAda, uddhattanA ane sattA viSayaka traNa traNa AlapakA kahevAmAM AvyA che, evAM ja traNa traNa AlApaka-kula cha AlApaka-IzAnakalpanA sakhyAta ane asakhyAta ceAjananA vistAravALA vimAnAvAseAmAM utpAda, uddhattanA ane sattAnA viSayamAM pazu kahevA joIe " saLaMkumAre E Ava " sanakumAra kalpanA sakhyAta ane asakhyAta yAjananA vistAravALA vimAnAvAseAmAM utpAda, udghattanA ane satta viSayaka traNa traNa AlApaka -kula cha AlApake-paNa eja pramANe kahevA joIe. " nara thIvecanA 7 varSAMti' parantu saudhama ane IzAnanA devAvAseA karatAM ahI vizeSatA eTalI ja che ke ahIM (sanatkumAra kalpamAM) srIvedI utpanna thatAM nathI, eTale ke DhavIe utpanna thatI nathI kAraNa ke saudharma ane IzAna, A e devaleAkamAM ja devIone utpAda kahyo che tyAra pachInA sanatkumArAdi devalephemAM devIAnA utpAda kahyo nathI. A rIte sanakumAra devaleAkamAM devIenI utpatti ja thatI na heAvAthI, ' vaLattemu ya na maLatti " prajJaptapadopalakSita sattAviSayaka AlApakAmAM paNa srIvedInA abhAva ja kahyo che, kAraNa ke sanatkumArAdika devalAkAmAM devIenI vidyamAnatAnA ja abhAva kahyo che. sanatkumArAkrikAmAM je devIo Ave che, te adhastana (nIcenA) devaleAkamAMthI ja Ave che. tethI tyAM kayAreka devIenI uddattanA thAya che, tethI ahIMyA devIonI uttanAnA niSedha kahyo nathI. " lakSmI tripuSi gama na maLatti, lesa saMcela " sanakumArAvasenA traNe AlApakAmAM asa'nI jIvAnu kathana karavu joIe nahI', kAraNa ke tyAM asaMjJI jIvA utpanna thatA nathI, tyAMthI asa'nI jIvAnI uddhRttanA thatI nathI ane tyAM asa'nI jIvA hatA paNa nathI, kAraNa ke sanatkumArAdi devAnA utpAda saMjJI jIvAmAMthI ja thAya che ane tyAMthI cyavIne te saMjJI jIvAmAM ja utpanna thAya che. tethI traNe AlApakAmAM asaMjJI jIvAnA sadbhAva kahyo nathI. "tuM gAya savAre " eja prakAranuM kathana mAhendra, brAleAka, lAntaka, mahAzukra ane sahasrAra sudhInA kalpemAM paNa samajavu. A kalpAmAM tiya caiAnika jIvAnA utpAda DhAvAthI asakhyAta ceAjananA vistAravALA A AvAseAmAM traNe AlApakAmAM-utpAda, udbhattanA ane sattAviSayaka AlApakaeNmAM asa`khyAta tiyAnikanA sadbhAva hyo che. " nALaA vimALevu chellApu ca, rela saMceva " pUrvakathana karatAM A kathanamAM vimAneA ane laizyAenA kathanamAM ja bhinnatA che. te nIce pramANe che-pahelA kalpamAM 32 lAkha vimAnAvAsa che, khIjAmAM 28 lAkha, trIjAmAM 12 lAkha, ceAthAmAM ATha lAkha, pAMcamAMmAM 4 lAkha, chaThThAmAM 50 hejAra, sAtamAMmAM 40 hajAra, aThamAMmAM 6 hajAra, navamAM ane dasamAmAM 400 ,, zrI bhagavatI sUtra : 10 16 0 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane agiyAramAM ane bAramAM devakamAM 300 vimAnAvAsa che. naveya. kenA pahelA trikamAM 110, bIjA trikamAM 107 ane trIjA trikamAM 101 vimAne che. A sivAya anuttara vimAna pAMca kahyA che. A rIte saudha. thI laIne anuttara vimAne parvatanA kula vimAnAvAsa 8497023 thAya che. have lezyAonI apekSAe bhinnatA prakaTa karavAmAM Ave che-pahelA ane bIjA kalpamAM tejalezyAne, trIjA, cothA ane pAMcamAM ka95mAM padmazyAne, ane tyAra pachInAM badhAM kapemAM zukalezyAne sadbhAva hoya che. bAkInuM samasta kathana pUrvokta kathana jevuM ja samajavuM. gautama svAmIne prazna-"bALa vAyu % mate ! veNu vAyA vinAnAjANavA jaittA?" he bhagavan! AnataprANata kapamAM keTalAM so vimAne kahyAM che? mahAvIra prabhune uttara-"noramA ! jarAri vimAnAvAyA gujttA" he gautama! AnatANuta kapamAM 400 vimAnAvAsa kahyA che. gautama svAmIne prazna-"te of mare! vi saMvekavi@g, rasakaviWer?" he bhagavan! te 400 vimAnAvAsa saMkhyAta jananA vistAravALA che, ke asaMkhyAta jananA vistAravALA che? mahAvIra prabhune uttara-" mA ! le visthApi, saMkagavisthAvi" he gautama ! teo saMkhyAta jananA vistAravALA paNa che ane asaMkhyAta jananA viratAravALA paNa che. "gvaM saMvihetu vini gamagA, jahA sahassAre, asaMkhejjavitthaDesu uvavajjatesu ya cayaMtesu ya evaMceva zA mALithavA, puNe, avajJA" AgaLa sahastrAra ka95nA saMkhyAta jananA vistAravALA vimAnavAmAM denA utpAda, udvartana (cyavana) ane sattA viSayaka jevA traNa AlApake kahyuM che evAM ja traNa AlApa ahIM paNa kahevA joIe tathA asaMkhyAta jananA vistAravALA AnataprANutanA vimAnAvAsomAM utpAda ane udvartAnA viSayaka AlApakamAM "saMkhyAta" padanuM ja uccAraNa thavuM joIe paraMtu sattAviSayaka AlApakamAM asaMkhyAta" padanuM uccAraNa thavuM joIe jema ke...AnatANatanA saMkhyAta yAjananA vistAravALA vimAnAvAsamAM saMkhyAta deve utpanna thAya che, temAMthI saMkhyAta devonuM vana thAya che ane tyAM saMkhyAta AnataprAzuta deve vidya mAna hoya che. Anata prANutanA asaMkhyAta jananA vistAra vALA vimAnAvAsamAM eka samayamAM saMkhyAta dene utpAda thAya che, kAraNa ke garbhaja manuSyamAMthI AvIne tyAM ja utpanna thAya che ane temanI saMkhyA saMkhyAta pramANa ja hoya che. saMkhyAta ejananA vistAravALA zrI bhagavatI sUtra : 10 1 61 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vimAnAvAse mAMthI eka samayamAM sakhyAta devAnuM ja cyavana thAya che, kAraNa ke tyAMthI sakhyAta devA ja cyavana pAmIne gala ja manuSyamAM utpanna thAya che. tethI tyAM eka samayamAM sakhyAta vAnA utpAda kahyo che ane tyAMthI eka samayamAM sakhyAta jIveAnuM cyavana kahyuM che. parantu AnataprANata peAnA asaMkhyAta yAjananAM vistAravALA vimAnAvAse.mAM asakhyAta devA vidyamAna hAya che, kAraNa ke temanuM AyuSya asakhyAta vanuM heAya che. tethI temanA jIvanakALamAM tyAM asakhyAta devA utpanna thAya che, tethI sattA (vidyamAnatA) viSayaka AlApakamAM ahI' asakhyAta devenI prarUpaNA karavAmAM AvI che. "navara nooivattA banaMtoSavantA, jaMtarotranADhanA, (naMtarAArNgaa, anaMtara pajjattagA ya eesiM jahaNNeNaM ekko vA, dovA, tinni vA, ukkoseNaM saMlejJA paLattA, cainnA alavenA mALiyatrA'' parantu pahela'nA kathana karatAM ahI vizeSatA eTalI ja che ke mAnataprANatanA vimAnAvAseAmAM manAyukta, anantarApapannaka, anantarAvagADha, anantarAhAraka ane anantara paryApta jIvA ochAmAM ochA eka, e athavA traNu kahyA che ane vadhAremAM vadhAre sakhyAta kahyA che. te sivAyanA khayAM asaMkhyAta kahyA che. jema ke....kevaLa nA indri cepayukta Adi pAMca padeAmAM sakhyAta ja utpanna thAya che, kAraNa ke temanA utpAdanA avasaramAM ja sadUbhAva rahe che. ane utpatti saMkhyAtAnI ja thAya che. " bArA juththu va ceva nA bALacALajI, nALAM vimALepu, yaM onepannA vi " jevuM kathana AnataprANatanA viSe karavAmAM AvyuM che, evu' ja kathana AraNu ane acyuta viSe paNa karavu joie paNa vimAnAnI sakhyAmAM ja bhinnatA che. A banne kAmAM 300 vimAnA che, tyAre AnataprAjItamAM 400 vimAne che. traiveyakamAM vimAnAnI saMkhyA 318 nI che. bAkInuM kathana AnataprANutanA pramANe samajavu, << gautama svAmInA prazna- phLa maMa! anuttanimALA 10LattA ?' huM bhagavan ! anuttara vimAnA keTalAM kahyAM che? mahAvIra prabhunA uttara-"paMcANuttanimALA vaLattA" huM gautama ! anuttara vimAnA pAMca kahyAM che? ** gautama svAmIne prazna- tenlR mane! saMlejJavisthA, atava jJavi tyA ?'' he bhagavan ! te pAMca anuttara vimAnA sakhyAta cAjananA vistAra vALAM che, ke asa'khyAta ceAjananA vistAravALAM che ? ya maha vIra prabhune uttara-''gocamA ! saMghe vitho ya, asaMkhejja vitthaDA " hai gautama! pAMca anuttara vimAneAmAMnu eka anuttara vimAna sakhyAta 2AjananA vistAravALuM che ane khAkInA cAra asakhyAta ceAjananA vistAra vALAM che. eTale ke temAM je madhyama vimAna che te eka lAkha cAjananA vistAravALu' hAvAthI tene sakhyAta ceAjananA vistAravALuM kahyuM che, zrI bhagavatI sUtra : 10 16 2 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"paMratu naM maMte! juttAvimaLatu saM vare vize samagi devAyA anuttarovavAphA levA vavakanaMti >> he bhagavana ! pAMca anuttara vimAnamAMnA saMkhyAta vaijananA vistAravALA anuttara vimAna namAM eka samayamAM keTalA anuttaraupapAtika deve utpanna thAya che? "vaphA sutA savavanaMti? purA taheva" temAM eka samayamAM keTalA zukalezyAvALA deve utapanna thAya che ? ItyAdi pUrvokta prazno ahIM paNa samajI levAnA che. mahAvIra prabhune uttara-"ocanA ! paMg anuttavimaLatu saMvisthdde aNuttaravimANe egasamaeNaM jahaNNeNaM ekko vA, do vA, tinni vA, ukkoseNaM saMjJA anuttaro vAyA deva vavava vaMti" he gautama! pAMca anuttara vimAnemAMnA sakhyAta jananA vistAravALA madhyama vimAnamAM eka samayamAM ochAmAM ochA eka, be athavA traNa ane vadhAremAM vadhAre saMkhyAta anuttarapapAtika deve utpanna thAya che. "gharSa kahA ne garimALasaMga vide" pahelAM jevuM kathana saMkhyAta jananA vistAravALAM raiveyaka vimAnanA denA viSe karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana saMkhyAta ja. nanA vistAravALA anuttara vimAnanA deva viSe paNa samajavuM "navaraM uigpkkhiyaa, abhavasiddhiyA, tisu annANesu ee na uvavajjati, na cayaMti na paNNattesu mALiyaar" paraMtu navaraiveyakenA kathana karatAM ahI eTalI ja vizeSatA che ke saMkhyAta ejananA vistAravALA anuttara vimAnamAM kRSNapAkSika, abhavasiddhika ane matijJAna, kRtaajJAna, ane virbhAgajJAna, A traNa ajJAnothI yukta jIvanI utpatti thatI nathI, vana paNa thatuM nathI ane evAM che tyAM vidyamAna paNa hotA nathI. A rIte saMkhyAta jananA vistAravALA anuttara vimAnamAM samyagdaSTi jene ja utpAda, thAya che te kAraNe traNa ajJAnavALA kRSNapAkSika, ane abhAvasiddhika ane utpAda, cyavana ane astitva viSayaka traNa AlApakomAM niSedha karavAmAM Avyo che, ema samajavuM. "marimA li zohivaMti, saMjJA varimA paumttA, te Ra" tyAM acarama ane upAda thato nathI, kAraNa ke A madhyama anuttara vimAnamAM carama jIvone ja utpAda thAya che. A kathanano bhAvArtha e che ke-jemane anuttara vimAnamAM utpatti rUpe bhava carama (antima) che, evA jhavene ja tyAM upADa thAya che. jene te bhava antima nathI, evA jIvane acarama kahe che. evA acarama jIvono tyAM utpAda thatA nathI je che tyAMthI cyavIne manuSya bhava prApta karIne mokSa prApta karavAnA che, evA jIvone ane saMkhyAta caramabhavavALA jIvone sadbhAva kahyo che. bAkInuM samasta kathana pUrvokta kathana pramANe ja samajavuM. zrI bhagavatI sUtra : 10 1 6 3 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aiAviheNa phi gg masi" asaMkhyAta ejananA vistAra vALAM cAra anuttara vimAnemAM paNa pUrvokta kRSNapAkSika Adi jIne utpAda thatA nathI, tyAMthI evAM nuM vana paNa thatuM nathI ane tyAM evAM jIvenuM astitva paNa hetuM nathI. "nava arimA arija, je sadA neve mu vitha ku lAva karaMjJA varimA ittA" saMkhyAta jananA vistAravALA anuttara vimAnanA kathana karatAM asaMkhyAta ejananA vistAravALA vimAnanA kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke ahIM acarime (acarama bhavavALA jIvo) paNa utpanna thAya che, tethI ahIM temane sadbhAva kahyo che. A prakAre jevuM kathana asaMkhyAta jananA vistAravALA raiveyaka vimAnamAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja bAkInuM samasta kathana ahI paNa karavuM joIe jema ke asaMkhyAta yAjananA vistAravALAM cAra anuttara vimAnamAM asaMkhyAta zakalapa.kSika Adi jI. asaMkhyAta caramabhavavALA che ane asaMkhyAta ayaramabhavavALA jI, hoya che, tyAM sudhInuM kathana thavuM joIe, gautama svAmIne prazna-"voTTIgaM aMte! bahumArAvAsaNacAse, saMkhejavitthaDesu asurakumArAvAsesu kiM samma hiTThI asurakumArA ubavajjati, micchArirI" he bhagavan! 64 lAkha asurakumArAvAsamAMnA je saMkhyAta jananA vistAravALA asurakumArAvAso che temAM zuM samyagdaSTi asurakumAra utpanna thAya che ? ke mithyASTi asarakumAro utpanna thAya che? ke samyami. dhyAdeSTi asurakumAro utpanna thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"gvaM racaqmA timi zAstrAva maLavA, tahA, mALijavA" he gautama! A viSayane anulakSIne jevAM traNa AlApaka ratnaprabhA pRthvImAM kahevAmAM AvyA che, evAM ja traNa AlApaka ahIM paNa kahevA joIe eTale ke ratnaprabhA pravImAM samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane samyagRmithyASTinA utpAda, udvartana ane sattAviSayaka jevAM traNa praznottara rUpa AlApake kahyA che, evAM ja ahI paNa kahevA jaIe "gvaM saMa. vistha ,vi, tijhima" eja pramANe asaMkhyAta yAjananA viratAvALA asurakamArAvAsamAM samyagdaSTi, mithyASTi ane samagra mithyASTionA utpAda, udvartana ane sattA viSayaka traNa Ala pake prazranettararUpe kahevA joIe. "parva lAva vegavALag f" e ja pramANe nAgakumArAdi bhavanapatiomAM, vAna cantaramAM, tiSikamAM, saudharma Adi vaimAnikanA vimAnAvAmAM ane navaraiveyaka vimAnAvAsomAM, saMkhyAta ane asaMkhyAta ejananA vistAravALA AvAsa athavA vimAnAvAsamAM, praznottara rUpe samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane mizradaSTinA upAda Adi viSayaka traNa AlApaka kahevA joIe. "AzuttaravinALag gvuM jeva" anuttara vimAnamAM paNa eja prakAranA traNa AlApaka praznottara rUpe kahevA joIe. "nava ti, ura zAstrAvAyu mirajhAhiddI, taHIbichavikI ca ra mati, telaM taM" parantu saMkhyAta ane asaMkhyAta jananA vistAravALAM anuttara vimAnamAM utpAda, cyavana ane sattAviSaya zrI bhagavatI sUtra : 10 1 64 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lApakAmAM mithyAdaSTie ane sabhyagmithyAdraSTienu' kathana karavu joIe nahIM, kAraNa ke te khannene tyAM utpAda paNa thatA nathI, temanuM tyAMthI cyavana paNa thatuM nathI ane tyAM temanuM astitva paNa hetuM nathI anuttara vimAnAmAM te gRhIta samyag darzonavALA jIveA ja utpanna thAya che, tethI temanA sa'kha'dhamAM ja utpAtAdi viSayaka traNa AlApaka kahevAmAM AvyA che. bAkInuM samasta kathana pUrvakata kathana anusAra ja samajavuM, gautama svAmInA prazna- te jUthaM maMte ! helenIjI jJAtra sule mavittA hehlevu vatu gayajJarU ?'' he bhagavan ! kRlezyAvALA jIva, nIlalezya vALA, kApAtalezyAvALe, teolezvAvALA, padmahezyAvALe ane zulalesyAvALA thaI ne zu' kRSNulesyAvALA devAmAM utpanna thaI jAya che mahAvIra prabhunA uttara-'tALocanA | vaM nahe nevu paDhame urdUcapa sadeva mALiyantra " De gautama ! teramAM zatakanA pahelA uddezAmAM nArakAnA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM Avyu che, evu' ja kathana ahI' paNu karavu' joIe jema ke-jIva kRSNathI laIne zukalapa tanIlezyAovALA thaIne kuSNulesyAvALA devAmAM utpanna thAya che. "nIjhaheraghANa vi naheva ne thALa " jevuM kathana nIvezyAvALA nArakAnA viSayamAM karavAmAM Avyu che, evuM ja kathana nIlezyAvALA devAnA viSayamAM paNa karavuM joIe. jema ke kRSNaaththAvALA, nIlalezyAvALA, kApeAtakeyAvALA, teolephsAvALA, padmalezyAvALA ane zukalalesthAvALA thaI ne paNa nIlezyavALA devezamAM jIve utpanna thAya che. ''ttva jJAnIRsDhellA ya lAva pahelepu su chelleyu va' jeva'' jevu... nIlaleyAvALAnA viSayamAM kahyu evu... ja kApAtalezyAvALAomAM, tejo lezyAvALAe mAM, padmaayAvALAomAM ane zukalalezyAvALA emAM pratipAdana karavu joIe jema ke kRSNuvezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApe talezyAvALA, teolezyavALA, padmalezyAvALA ane zukalalezyAvALA thaIne kApeAtalezyA vALA devAmAM utpanna thAya che. kRSNavaiyAvALA, nIlavezyAvALA, kApeAtale. zyAvALA, tolezyAvALA, padmalezyAvALA, zukalallezyAvALA thaIne tejalezyAvALA devAmAM utpana thAya che. kRSNulezyAvALA, nIlaDhezyAvALA, kApAtalezyAvALA, teolesyAvALA, padmavezyAvALA zukalalesyAvALA thaIne padmalezyA. vALA devezamAM utpanna thAya che. jIva kRSNathI laIne zukalapayatanI vezyAvALe! thaine zuklakezyAvALA devAmAM utpanna thAya che. have temAM vizeSatA darzAvavA mATe sUtrakAra kahe che ke-"navara chekSaTALetu vimujJamALepura sukSmalessN pariNamaMti, sukalessaM pariNamaisA suphalerasesu devesu ubavajjaMti " he gautama ! nArakA karatAM dezamAM evI vizeSatA che ke kRSNAklezyA prakAzamAM vadhArene vadhAre vizuddhatA thatAM thatAM jyAre jIvA zukalalezyAnI prApti karI zrI bhagavatI sUtra : 10 165 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ le che, tyAre tene prApta karIne teo zukalalezyAvALA devomAM utpanna thaI jAya che. te tenAM jAra vavanaMti" he gautama! te kAraNa meM evuM kahyuM che ke kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApatalezyAvALA, teje. lezyAvALA, padmavezyAvALA ane zukalavezyAvALA thaIne zukalakSyAvALA demAM utpanna thaI jAya che. "sevaM kaMse : sevaM mane ! utta" "he bhagavana ! Ape je kahyuM te satya che. te bhagavana! ApanI vAta sarvathA satya ja che. " A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNA namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne besI gayA. sU015 jainAcArya je dharmadivAkara pUjyazrI ghasIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatI sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA teramAM zatakane bIjo uddezaka samAptA13-2 tIsare udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa -paricAraNA vaktavyatA- "cALe mare ! zaviAphA" ItyAdi TIkArtha-bIjA uddezakamAM devanI vaktavyatAnI prarUpaNa karavAmAM AvI che. deve sAmAnya rIte paricAraNAvALA hoya che. (zabdAdi viSayane upayoga kare tenuM nAma paricAraNuM che) A sUtra dvArA sUtrakAre eja paricAraNAnI prarUpaNa karI che paricAraNa kA kathana gautama svAmIne prazna-"necA mate ! baLatarANA, to niravattA " he bhagavana ! nArake zuM utpAta kSetranI prApti karatAM ja prathama samayamAM AhAra karavA lAge che ? ane zuM tyAra bAda temanA zarIranI niSpatti (racanA) thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"oya ! vaM" hA, gautama ! evuM ja bane che. ahIM "vicAraNA karavAM mALicartha" paricAraNA pada (prajJApanAnuM 34muM pada, pUrepUruM kahevuM joIe. sevaM maMte! tevuM mane ! tti" he bhagavana ! Ape je kahyuM te satya che. he bhagavan! ApanI vAta sarvathA satya ja che, A pramANe kahIne vaMdaNa namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne besI gayA. sU01 ke teramAM zatakane trIjo uddezaka samApta 13-3 zrI bhagavatI sUtra : 10 166 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauthe udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa cothA udezAno prAraMbha teramAM zatakanA cethA uddezamAM pratipAdita viSayanuM saMkSipta vivaraNa nIce pramANe che-(1) naraka pRthvInI prarUpaNA-narayikaDhAra nirUpaNa (2) sparza dvAranI prarUpaNuM (3) praNidhidvAranI prarUpaNA (4) niyanadvAra nirUpaNa (5) lekamadhyadvAranI prarUpaNA (6) alekamadhyadvAranI prarUpaNA, (7) udarvaka madhyadvAranI prarUpaNuM, (8) tiryaMgleka madhyadvAranI prarUpaNA (9) digavidiga pravahadvAranI prarUpaNa, (10) andIdizAnirgama vakatavyatA, (11) AgneyAdi dizAonA nigamanI vaktavyatA (12) lekaparUpaNa, (13) astikAyapravanadvAra prarUpaNa. vaLI A uddezakamAM nIcenA viSayanuM paNa pratipAdana karavAmAM AvyuM che--dharmAstikAya Adi dvArA jIvanamAM pravartananI prarUpaNuM, astikAya pradeza sparzanA dvAra vaktavyatA, dharmAstikAyane eka pradeza, dharmAstikAya Adi dravyanA keTalA pradezo vaDe sparzita thAya che, a. viSayanuM nirUpaNa eja pramANe adharmAstikAya AdinI sparzanAnI paNa prarUpaNa, pudgalAstikAyanA be pradeza, traNa pradeza, cAra pradeza AdithI laIne saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta paryantanA pradezane keTalAM dharmAstikAyAdi pradeze dvArA sparza thAya che? ItyAdi viSayanI prarUpaNuM tyAra bAda kALanA eka samayanI prarUpaNA, dharmAstikAyadravyanI vaktavyatA, adharmAstikAyadravyanI vaktavyatA, avagADhadvAranI vaktavyatA, jyAM dharmAstikAyano eka pradeza avagADha thAya che, tyAM dharmAstikAyanA bIjA keTalA pradeze avagADha thAya che? ItyAdi prazno ane temanA uttare e ja pramANe adharmAstikAya AdinA viSayamAM paNa avagADhasUtranI prarUpaNa, ekAddhAsamayanI prarUpaNa, eka dhamastikAyanI prarUpaNa, eka adharmAstikAyanI prarUpaNa pRthvIkAyikanI prarUpaNuM, apUkAyikanI prarUpaNuM, astikAmAM niSadana (besavAnI kriyA) dvAra vakatavyatA, dharmAstikAya Adi traNa dravyomAM upavezana mATe zuM samartha che? ItyAdi prarUpaNa bahusamayadvAravaktavyatA, lekavakabhAgavakatavyatA, ane saMsthAna dvArA vaktavyatA. zrI bhagavatI sUtra : 10 1 6 7 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe udeze kIsaMgrahArtha gAthA dvAragAthA-" recara, jAvara ItyAdi "bathI vAsakuNAItyAdi - A udezakamAM nIce pramANe 13 dvAra kahyAM che-(1) narayika, (2) sparza, (3) praNidhi, (4) nirayAta, (5) lekamadhya, (6) dizAvidizA pravAha, (I astikAyapravartana, (8) astikAya pradeza sparzanA, (9) avagAhanA, (10) jIrAva gADha, (11) astikAyaniSadana, (12) bahusama, (13) leka saMsthAna. TIkArtha-AthA uddezakamAM kayA kayA viSayanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che te A gAthAmAM batAvavAmAM Avela che. pahelA narayika dvAramAM nara ane nAraka jInI prarUpaNa karavAmAM AvI chebIjA pazadvAramAM sparzanA svarUpanu nirUpaNa karavAmAM AvyuM che trIjA praNidhidvAramAM praNidhinI prarUpaNA karavAmAM AvI che. nirayAtasvarUpanI prarUpaNa karanAruM cothuM nirayAtadvAra che. lekamadhyanA svarUpanuM nirUpaNa pAMcamAM lekamathadvAramAM karavAmAM AvyuM che. cho dizAvidizA pravAhadvAramAM dizAvidizAnA pravahasvarUpanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. sAtamAM astikAyapravartanadvAramAM astikAyanA pravartananI prarUpaNA karavAmAM AvI che. AThamAM astikAyapradezasparzanA dvAramAM astikAya pradeza sparzanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che navamAM avagAhanA dvAramAM avagAhanAnuM ane dasamAM jIvAva gADhadvAramAM jIvAtragADhanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. astikAyaniSadananI prarUpaNA agiyAramAM astikAyaniSadanadvAramAM karI che. bAramAM bahu samadvAramAM basamavaktavyatAnI ane teramAM lakasaMsthAna dvAramAM leka saMsthAnanA svarUpanI prarUpaNa karavAmAM AvI che. nAraka pRthvI saMbaMdhI kathana -nArakapRthvIvaktavyatA"vAi maMte ! puDhavI" ItyAdi TIkAI-trIjA uddezAmAM zabdAdi viSapabhegarUpa paricAraNAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. tene lIdhe kamene baMdha thAya che tethI chAnuM narakAdi gatimAM gamana thAya che. te kAraNe sUtrakAre A cethA uddezakamAM sauthI pahelAM narakadvAranuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke-" are kuvI HumttAvo >> he bhagavad ! pRthvIe keTalI kahI che? zrI bhagavatI sUtraH 10 168 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6 tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-" noMcamA !" huM gautama ! satta puDhIyo paLatto " pRthvIe (narake!) sAta kahI che. " saMjJA " temanAM nAma nIce pramANe che-" caLavamA gAya adde puttamA " ratnaprabhA, zakarAprabhA, vAlukAprabhA, pakaprabhA, dhUmaprabhA, tamaHprabhA, adhaHsaptamI (tamastamaHprabhA.) gautama svAmInA prazna- adde sattamArLa puDhavIra paMca anuttarA matimAyA nAya avaDhDhALe" he bhagavan! je sAtamI adhaHsaptamI naraka che temAM pAMca anuttara, mahAvizALa kALa, mahAkALa, raurava, mahAraurava, ane apratichAna, A pAMca narakAvAseA kahyA che kharA ? mahAvIra prabhunA uttara-hA, gautama ! tyAM te pAMca narakAvAsa AvelA che. te narakAvAsA chaThThI tuma prabhA narakanA narakAvAse karatAM lakhAI ane paheALAinI apekSAe ghaNAM ja vadhAre vistAravALA che. te narakAvAsemAM nArakAne rahevAne mATenuM kSetra vizALa che. tethI tee mahAvakAzatara (chaThThI narakanA narakavAseA karatAM vadhAre avakAzavALA) che, paraMtu te narakAvAsamAM chaThThI narakanA narakAvAseA jeTalA adhika jIve nathI, tethI tee mahApratiriktatara-zUnya-che. " no samAvesaLasAreva" chaThThI narakanA narakAvAsamAM jevI rIte anya gatimAMthI AvatAM jIvAneA praveza cAlu ja rahyA kare che, evI rIte ahI' temanA praveza cAlu rahetA nathI, kAraNa ke chaThThI naraka karatAM sAtamI narakamAMnArakAnI sakhyA asakhyAta gaNI ochI che. te kAraNe adha:saptamInA narakAvAseA nArakA vaDe atyanta AkINu tara-saMkINu rahetA nathI. te narakAvAseA nArake vaDe atyanta vyApta paNa rahetA nathI. te kAraNe tyAM nArakomAM eka bIjA sAthe saMghaTTana thatu' nathI bhIDane kAraNe tyAM dhakkAmukkI paNa thatI nathI A prakAranI dhakkAmukkIne neAdana kahe che. tyAM A prakAranuM nAdana thavAnI zakayatA ja rahetI nathI kAraNa ke tyAM nArakonI sakhyA adhika nathI. " tevu La nA terA chaTrIpsamA puthvIr ne dito mahAkammatarAceva 1, mahAkiriyatarAcevara, mahAsavatarAceva3, mahAveyaNatarAceva4 " sAtamI narakanA narakAvAseAnA nArake| chaThThI tama:prabhA pRthvInA nArakA karatAM mahAkema taravALA hoya che kAraNa ke chaThThI pRthvInA nArakA karatAM te nAkeAnA jJAnAvaraNIya Adi ka vadhAre pramANamAM badhAyelAM hAya che. eja pramANe teo mahAkriyAvALA paNa hAya che, kAraNa ke temanI je kAyikI Adi kriyAe che te mahAn hAya che. tyAM zarIranI avagAhanA (uMcAi) 500 caiAjananI DAya che, tethI tyAM kAyanI mahAnatA che ane AgalA bhavamAM te mahArambhu, mahApagriha AdivALA hoya che, tethI temane madyAkriyAvALA kahyA zrI bhagavatI sUtra : 10 16 9 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. eja kAraNe chaThThI narakanA nArako karatAM temane mahA AstravavALA kahyA che. chaThThI naraka karatAM sAtamI narakamAM adhika vedanAno anubhava karavo paDe che. kaI paNa navo jIva jyAre tyAM u vanna thAya che tyAre tyAMnI vedanAne kAraNe pahelI vakhata to te 500 jana sudhI UMce uchaLe che. ATalI badhI vedanA tyAM veThavI paDe che. paraMtu "no ta ga mata " chaThThI narakanA nArakAnA jevAM alpatara karmavALA teo letA nathI, "no dhvavidi " vaLI teo chaThThI narakanA nArakenA jevAM a5tara kAyAdi kiyAvALA hotA nathI. "no jhaMAvavattAvArU gacvecAtAva" teo apata2 AstravavALA paNa kahetA nathI ane alapatara vedanAvALA paNa hotA nathI. "cvaDhiyatA , avagurUtarAva" chaThThI narakanA nArako karatAM sAtamI narakanA nArake alpajhaddhivALA ane alpadItivALA hoya che sAtamI nArakanA nArakanI avadhi Adi addhi chaThThI narakanA nArakanI avadhi Adi saddhi karatAM nyUna hoya che. chaThThI narakanA nArakenA zarIranI dIptikaratAM sAtamI narakanA nArakanI dIpti ochI hoya che. tethI ja temane alapatara addhivALA ane alpatara dItivALA kahyA che. gautama svAmIne prazna - he bhagavan tama prabhA nAmanI chaThThI narakamAM keTalA narakAvAso kahyA che tyAM nArakonI hAlata kevI che? mahAvIra prabhuno uttara-"chaThThIvanaM samAi puravAra ghare vaMthULa ricAvAraracanAraNe ghaom" he gautama ! chaThThI tamaprabhA narakamAM eka lAkha karatAM pAMca nyana (9995) narakavAse che. "teNe nAthA sattA puvIu naraehito no tahA mahaMtatarAceva, mahAvitthinnatarAcevara, mahAvagAsatarAceva3, mahAparizaraNAI dI narakanA narakAvAso adhaHsaptamInA narakAvAsa karatAM moTA nathI, te narakAvAse adhAsaptamInA narakAvAso jeTalA mahAvistAravALA paNa nathI, mahAvakAzavALa paNa nathI ane mahApratirikatatara (zUnya) paNa nathI. "magramtAva, mArUtaroveva, kADhatAva, gocarAva sAtamI narakanA narakAvAsa karatAM te narakAvAse mahApravezanatara, AkIrNatara, Akulara ane preraNatatpara che. eTale ke te narakAvAmAM vadhAre nArakone praveza thayA kare che, tyAM saMkaDAza rahe che, dhaka mukakI cAle che ane nArakanAM zarIranuM saMghaThThana thayA kare che. "teNu of nAyu nerA mahe sattamAgha zukravINa neraiehito appakammatarAceva1, appakiriyatarAcevara, appAsavatarAceva3, appvecAra" chaThThI pRthvInA nAke sAtamI pRthvInA nArake karatAM alpakarmatara, zrI bhagavatI sUtra : 10 170 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apakriyAtara, apa a satara, ane alpavedanAtara hoya che. "jo taer mAtara, mahAzariyatA, mahAvatArarU, mAnavAjha teo adhasaptamInA nArake jeTalA mahAkarmAtara, mahAphiyAtara, mahAavatara ane mahAvedanatara nathI. "brigatarovara, mahAguvatarA 2 no saha prakriyA , vakagzatAvara" A chaThThI narakanA nArako sAtamI narakanA nArake karatAM adhika trAddhivALA ane adhika zutivALA hoya che, paraMtu teo sAtamI narakanA nArake karatAM alpa RddhivALA ane alpa yutivALA hetA nathI. "chaThThIe of tarANa putravadhu nA pramANa dhUmagmAra putravINa neraiehito mahattarAce 1, mahAvitthinnatarAcevara, mahAvagAsatarAceva3, mahApai. vinarAvaka" chaThThI narakanA narakAvAse pAMcamI dhUmaprabhAnA narakAvA karatAM vadhAre moTA, vadhAre vistAravALA, vadhAre avakAzavALA ane vadhAre pratirikata (zUnya) che. "no saT magusAtAva, mArUchAtAva, AvatAva, gaLothaLatarAva " paratu chaThThI narakanA narakAvAse pAMcamI narakanA narakAvAse jeTalAM mahApravezAntara (vadhAre nArakonA pravezavALA), AkIrNatara (saMkaDAzavALA), Akulatara, ane nedanatara (dhakkomukkIvALA) nathI pAMcamI dhUmaprabhA pRthvInA nArakAvAso chaThThI pRthvInA narakAvAse karatAM mahApravezanatara, AkIrNatara, Akulatara ane nedanatara hoya che. " tesu NaM naraesu neraiyA paMcamAe dhUmappabhAe puDhavIe neraiehito mhaakmmtraavi2, mahAiiracatarAvara, mahAvatarA varU, mAnatA " pAMcamI pRthvInA nArake karatAM chaThThI pRthvInA nArake mahAkamatara, mahA kriyAtara, mahAsaMvatara, ane mahAvedanatara hoya che. "no taddA bagvakUtarAva, azviriyAva2, avAvarAva, caLavajha" pAMcamI pRthvInA nArake jeTalAM alapatara karmavALA, alapatara kriyAvALA, alapatara AsravavALA ane a5tara vedanAvALA hoya che, eTalAM alpatara karmavALA, alapatara kiyAvALA, apatara AstravavALA ane alapatara vedanAvALA chaThThI narakanA nArake hotA nathI. "jaqhUratA ?, acujhurUtarAtrevara, to ta mAvitAva, mahasgyatarAra" chaThThI pRthvInA nArake alpa RddhivALA ane apadhativALA hoya che. pAMcamI narakanA nArake jeTalI mahAkaddhi ane mahAghativALA teo hotA nathI. "paMramANa dhUma jumA guDhavI sinni riyAvAlAcaThThalA pattA" pAMcamI dhUmaprabhA narakanuM varNana karatA mahAvIra prabhu kahe che ke-he gautama ! pAMcamI narakamAM traNa lAkha narakAvAsa zrI bhagavatI sUtra : 10 1 71 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahya! che. "vaM nA chaThThA maLiyA, vaM sattA viputrIo parovra mAMti, jJAva caLamaMtti, nAva no macitarAve, ava=nucattarAdheva '' je prakAre chaThThI pRthvInA narakAvAsAdinA viSayamAM kathana karavAmAM Avyu che, eja pramANe sAte pRthvIomAM paNa narakAvAsAdinA viSayamAM parasparane lagatu evu ja kathana karavu joIe eTale ke cethI paMkaprabha!, trIjI vAlukAprabhA, bIjI zarAprabhA ane pahenrI ratnaprabhAnu' paNa evuM ja kathana samajI levuM. jema ke pAMcamI dhUmaprabhAnA narakavAseA ceAthI pakaprabhAnA narakAvAse karatAM mahattara, mahAvistINu tara, maha vakAtara, mahApratiktitara che. dhUmaprabhAnA narakAvAseA pa'kaprabhAnA narakAvAsA jevAM mahApravezanatara, AkINuM tara, Akulatara ane neAdanatara nathI kAraNa ke ceAthI pakapramA narakanA nArA pAMcamI dhUmaprabhAnA nArakA karatAM mahApravezanatara, AkINu tara, Akulatara ane neAnatara kahyA che. eja pramANe ceAthI pRthvInA nArakA karatAM pAMcamI pRthvInA nArakA mahAkamA~tara, mahAkriyAtara, mahAsravatara ane mahAvedanatara che. tee ceAthI pakapra bhAnA nArakA jeTalA alpakama tara, apakriyAvALA, alpasavavALA ane alpavedanAvALA nathI. eja pramANe pAMcamI pRthvInA nArakA jevI alpaRddhivALA ane ane alpadyutivALA che, evI alpaRddhi ane alpavrutivALA ceAthI pRthvInA nArA nathI ceAthI pa'kaprabhAnA nArake pAMcamI dhUmaprabhAnA nArakA karatAM mahARddhivALA ane mahAdyutivALA che. eja pramANe cAthI pa kaprabhApRthvInA narakAvAsAdinA viSayamAM, trIjI vAlukAprabhAnA narakAvAsAdinA viSayamAM, khIjI zarkarAprabhAnA narakAvAsAdinA viSayamAM ane pahelI ratnaprabhAnA narakAvAsAdinA viSayamAM paNa kathana potAnI jAte ja samajI levu. have chellA abhilApa prakaTa karavAmAM Ave che-" zarkarAprabhA pRthvInA nArakA ratnaprabhA pRthvInA nArA jeTalI mahARddhivALA ane mahAdyutivALA hAtA nathI. tee ratnaprabhAnA nArakA karatAM alpaRddhivALA ane alpativALA hAya che. I|slR015 / / prathama nairayikadvAra samApta | zrI bhagavatI sUtra : 10 172 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzadvAra kAkathana (narakoM meM bAdara aprakAyika sparza bhI devakRta hI samajanA cAhiye) -sparzadvAravaktavyatA- TvmA pu ine vALa mare!" ItyAdi- TIkartha-sUtrakAre A sUtramAM sparzadvAranuM pratipAdana karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke" rayaNappabhA puDhavi neraiyANaM bhaMte ! kerisayaM puDhaviphAsaM paJcaNubbhavamANA vihdari?" he bhagavan! ratnaprabhA pRthvInA nArake pRthvI saMbaMdhI kevA prakAranA sparzane anubhava kare che ? mahAvIra prabhune uttara-"joyA" he gautama ! "ni nava ujanannaam, evaM jAva ahe sattama puDhavi neraiyA, evaM Aupha saM, evaM jAva vaNassai. vAraM" ratnaprabhA pRthvInA nArake aniSTa (samasta jIne arucikara hovAne kAraNe avAMchanIya), akAnta (aNagamo prere tevA), apriya ( tpAdaka hovAne kAraNe aviya), amanejha (satata duHkhajanaka hovAne kAraNa amanez, ane amanema (manane pratikULa hovAne kAraNe amanoma) evAM pRthvI saMbaMdhI sparzano anubhava kare che. vaLI ahIM aniSTa Adi padenI sAthe "tara-tama" pratyaya lagADavA joIe eTale ke teo pRthvI saMbaMdhI aniSTatara, aniSTatama Adi sparzone paNa anubhava kare che. e ja pramANe zarAmabhA pRthvInA nArake, vAlukAprabhAnA nArake, paMkaprabhAnA nArake, dhUmaprabhAnA nArake, tamaHprabhAnA nArake ane adhaH saptamI pRthvInA nArake paNa aniSTa, akAnta, apriya, amaneza, ane amanema Adi rUpe pRthvIkAyika spazane anubhava kare che. e ja pramANe ratnaprabhArthI laIne adhaHsaptamI paryantanI sAta narakanA nArake aniSTa, akAnta, apriya, amaneza ane amanema Adi rUpe apUkAyika saMbaMdhI sparza, vAyukAyika saMbaMdhI sparzane, tejarakAyika saMbaMdhI spazane ane vanaspatikAyika saMbaMdhI sparzane paNa anubhava kare che. ahIM A vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke bAdara tejaskAyika jIne sadabhAva mAtra samayakSetramAM ja che, bIje nathI. sUma tejarakAyika jIvane sadbhAva sarvatra che. tethI narakamAM paNa sUma tejaskAyika jIne sadUbhAva hoya che A prakAre narakomAM temane sadbhAva hovA chatAM paNa sparzendriya dvArA temanA sparzanuM grahaNa thaI zakatuM nathI, kAraNa ke sUkSama ekendriya ja kaI paNa Indriya dvArA gRhIta thaI zakatA nathI evuM siddhAntanuM kathana che. tethI nAraka che temanA sparzane aniSTAdi rUpe anubhava kare che, A prakAranuM kathana azakaya banI jAya che. tethI evuM ja kathana yukitayukta lAge che ke sAte pRthvInA nArako tejaskAyika sparza sivAyanA puNvIkAyikAdinA sparzano ja aniSTAdi rUpe anubhava kare che. tethI ahIM "yAvat " pada dvArA je tejaskAyikanA sparzanuM grahaNa karavAmAM AvyuM che te yogya lAgatuM nathI chatAM paNa ahIM "yAvata" pada dvArA gRhIta tejaskAyika spazadvArA tejaskAyikanA jevI uSNavastu ke je agni jevI hoya che ane jenuM paramAdhA zrI bhagavatI sUtraH 10 173 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mika devA dvArA nirmANa thAya che, tene grahaNa karavAmAM Ave tA kAI paNu DhASanA avakAza rahetA nathI. ||slR02 ratnaprabhAdipraNidhi (apekSA) dvArakA nirUpaNa -ratnaprabhAdi praNidhidvAra vakatavyatA 66 rUmALa maMte! caLavvamAM puDhI " ItyAdi~~ TIkA-A sUtra dvArA sUtrakAre trIjA praNidhidvAranuM kathana karyu che gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- rmALuM maMte ! caLa ppabhA puDhavI doccaM sakarapabha puDhatriM paNihAya savvamahaMtiyA bAhalleNaM, savvakkhu kriyA jIvaMtamu'he bhagavan ! ratnaprabhA nAmanI pahelI pRthvI zu... zakarAprabhA nAmanI khIjI pRthvI karatAM paridhinI (sthUlatAnI) apekSAe mATI che, ane pUrva, pazcima, dakSiNa ane uttara digbAgeAmAM lakhAi ane pahoLAInI apekSAe nAnI che kharI? mahAvIra prabhunA uttara-'vaeNnAnIvAmitrane nitIce naidya udveSaN " hA, gautama! evu ja che. ratnaprabhA pRthvInI sthUlatA AsapAsa je pRthvIkAyika, zarkarAprabhA pRthvI karatAM adhika che ane te cAre dizAomAM tenI lakhAI ane paheALAInI apekSAe zarkarAprabhA pRthvI karatAM nAnI che, kAraNu ke ratnaprabhAnA AyAmaviSNuMbha (laMbAI paheALAI) eka rajU pramANa che ane zAprabhAnA tenA karatAM adhika che. jIvAbhigama sUtranA bIjA naiyika uddezakamAM A viSayane anulakSIne je kathana karavAmAM Avyu che, te ahIM grahaNa karavAnu che. ratnaprabhAnI sthUlatA eka lAkha esI hajAra caiAjananI che. tethI te sthUlatAnI apekSAe sAte pRthvIemAM mATI che zarkarAprabhAnI sthUlatA eka lAkha khatrIsa hajAra cAjananI che. tethI te sthUlatAmAM ratnaprabhA karatAM nAnI che. ratnaprabhAnI la'mAipaheALAI tenAM karatAM adhika che A zrI bhagavatI sUtra : 10 174 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayane anulakSIne jIvAbhigama sUtranA bIjA uddezAmAM A prakArane sUtrapATha Ape che. "haMtA, navamA ! phUmALa yAdavanA putrI hovuM puavi vahAra jAva sabakhuDDiyA savvaMtesu, evaM eesu abhilAveNaM jAva chaTTiyA puDhavI ahe hattamaM pUDha GLahAtha kAva savarapuriyA savaMte, ri" hA, gautama! A ratnaprabhA pRthvI bIjI ratnaprabhA pUrI karatAM sthUlatAmAM moTI che ane laMbAI pahoLAInI apekSAe satemAM (pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa vibhAgamAM) nAnI che. ratnaprabhA pRthvI skUlatAnI apekSAe sAte pRthvIomAM sauthI moTI che, paraMtu laMbAI pahoLAInI apekSAe sauthI nAnI che. A prakAranuM kathana sAtamI pRthvI parvatanI pRthvInA viSayamAM paNa samajI levuM che abhilApa A prakArane banaze-chaThThI pRthvInI skUlatA aAsaptamI pRthvI karatAM vadhAre che, paraMtu AyAmaviSkrabhanI apekSAe sAtamI pRthvI chaThThI pRthvI karatAM meTI che ane sAte pRvIemAM moTI che. sUtrakA | ranaprabhAdi prasidhidvAra vaktavyatA samApta che nirayAna dvArakA nirUpaNa -niyAntadvAravaktavyatA- phumIre ane ! racanacqmANa puravI" ItyAdi- TIkAtha-sUtrakAre A sUtra dvArA cethA nirayanta dvAranI prarUpaNa karI che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche cha 3-" imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhabIe NiyaraparisAmaMtesu je puDhavikkAiyA." he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthvImAM je narakAvAso che, te narakAvAsonI aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyika jIve che teo zuM mahAkarmavALA, mahAkiyAvALA, mahAAsavavALA ane mahAdanAvALA che? A praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "ga ThA nerA vaNa nAva sattamAhe gautama! A viSayane anulakSIne jIvAbhigama sUtranA bIjA nairayika uddezamAM je kathana karavAmAM AvyuM che, te kathana ahIM paNa grahaNa karavuM joIe chabhigamamAM evuM kahevAmAM AvyuM che ke"AyA , tevaphA, vAyarUcA, vAsaNarUcA te lIlA mahAbarAje? daMtA, zocamA !" ItyAdi he gautama! ratnaprabhA, zakaraprabhA, vAlukAprabhA, paMkaprabhA, dhUmaprabhA, tamaH prabhA ane adhaHptamI pRthvInA narakAvAsanI AsapAsa je acchAyika Adi jIve che, teo mahAkavALA, mahAkiyAvALA, mahAAstravavALA ane mahAdanAvALA che. sUtrakA | nirayAntadvAra vaktavyatA saMpUrNa zrI bhagavatI sUtra : 10 1 75 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka madhyadvAra kA nirUpaNa -lAkamadhyadvAravakatavyatA " ddina mate ! sropa AyAmamo jaLatte " ItyAdi-- TIkA-A sUtramAM sUtrakAre leAkadvAranI prarUpA karI che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-" vRddigaM mate ! hoLastra AyAmamantrtte ?" huM bhagavan ! leAkanI laMbAInA madhyabhAga kaI jagyAe kahyo che ? mahAvIra prabhunA uttara- goyamA ! mIleLa racanaghyamAN puthvIzvAsa tararasa asaMkhejjaibhAgaM ogAhettA ettha NaM logassa AyAmamajjhe paNNatte " gautama! A ratnaprabhA pRthvInuM je mAkAzAntara (AkAzakhaDa) che te AkAzAntaranA asaMkhyAtamAM bhAganu oLaMgana karatA je sthAna Ave che, te sthAna ja lAkanI lakhAine madhyabhAga che. eTale ke ratnaprabhA pRthvInA AkAzakhaDanA asakhyAtamAM bhAganuM ullaMghana karyAM bAda je sthAna Ave che, te sthAna ja lAkanI lakhAInA madhyabhAga che, gautama svAmIne prazna-' jaLi maMte ! addejonala AcAmamo paNtte " he bhagavan ! adhelekanI laMbAInA madhyabhAga kai jagyAe kahyo che? mahAvIra prabhunA uttara- noyamA ! " he gautama! 23thIt vaMdaqmANa puDhavIe, uvAsaMtarassa sAtirekaM arddha ogAhittA etthaNaM ahe logassa aayaammanne pAse " pakaprabhA nAmanI ceAthI pRthvInA AkAzakhaDanA adha bhAga karatAM saheja vadhu bhAgane eLaMgavAthI je pradeza Ave che, te pradezane ja adhe lekanI laMbAinA madhyabhAga kahyo che. eTale ke merunI madhyamAM je rucakapradeza che te rucaka pradezanI nIce 900 caiAjananu aMtara eLa gavAthI AdhAleka Ave che. tene vistAra sAta rAjU pramANathI adhika che. tenA madhyabhAga karyAM che? cethI ane pAMcamI pRthvInI madhyanuM je avakAzAntara che, te avakAzAntaranA ardhA karatA saheja vadhAre bhAgane ALagavAthI apeAlAnA madhyabhAga Ave che. gautama svAmInA prazna--" he LaeN mate ! cha jogaNa AcAmamo pAse' he bhagavan ! ulAkanI laMbAInA madhyabhAga kayAM kahyo che ? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke " nocamA ! kavi sabaMdumAmAni plAna heTThi baMbhaloe kappe riTThavimANe patthaDe, ettha rNa uDlogassa AyAmamadhjhe paNNatte " hai gautama ! sanatyumAra ane mAhendra nAmanAM kalpAnI upara ane brAleka kalpanI nIce riRRvimAna nAmanu pratara che. temAM ja valAkanI laMbAInA madhyabhAga che. A kathanane bhAvArtha A pramANe che-merunI madhyanA pradezathI 900 ceAjana UMce valAka AvelA che. tenA vistAra sAta rAjU rucaka zrI bhagavatI sUtra : 10 176 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANa karatAM thoDo ochA che. tene madhyabhAga sanaskumAra ane mahendra kalpanI upara ane brahmaloka kalapanI nIce riSTivimAna prataranI samIpamAM che. gautama svAmIne prazna-"hi aMte! sirijhoyA AyAma ?" he bhagavana ! tiya lokanI laMbAIne bhAga kayAM kahyo che? mahAvIra prabhune uttara-"zeramA ! he gautama! "gurI vIve mannarss pabvayassa bahumajjhadesabhAe imIse rayaNappabhAe puDhavIe uvarimahedillesu vRAAthag, 0 of fsariyo ma aparipa ca paLajo" jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanA samamadhyabhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInI upara nIcenA be kSudraka pratarAnI samIpamAM tiyanA madhyabhAga rUpa ANapradezika cakra Avela che. A aSTapradezika sucaka ja tiryazlekanI laMbAIne madhyabhAga che. lekanuM saMsthAna vajInA madhyabhAga jevuM che-ratnaprabhAnA ratnakAMDamAM sarvazudraka be pratara che. A banne pratamAMnuM je uparanuM pratara che tyAMthI laIne lekanI upara mukhAvRddhi thAya che, ane nIcenuM je pratara che tyAMthI laIne lekanA amukhA vRddhi thAya che. te uparitana-adhastana bane pratanI pAse aSTapradezika sUcaka che. te rucaka ja tiryazlekanA madhyabhAga rUpa che. te rucaka kevuM che ? A praznano javAba e che ke-A aSTapradezika rucakamAMthI "rUma rasa phiNAvA pati, taMjJA-puthimA, kuthimAvAhinA, gvuM = ramaNA nAmadhennati A dasa dizAo nIkaLI che-pUrvadizA, pUrva ane dakSiNa dizA vaccenI AgneyI vidizA (agnikeNa, dakSiNadizA, dakSiNa ane pUrva vaccenI nitya vidizA, pazcimadizA, pazcima ane uttara vaccenI vAyavya vidizA, uttaradizA, uttaradizA, uttara ane pUrvanI vaccenI IzAna vidizA, urvadizA ane adhodizA. A pramANe dezamAM zatakanA pahelA uddezAmAM dizAonuM varNana karavAmAM AveluM che. sUpa che lekamadhyadvAra vakatavyatA saMpUrNa digU vidi pravAha dvArakA nirUpaNa -digvidipha pravahakAra vaktavyatA- "raMvA ! vinA mArUcA" ItyAdi TIkArtha-sUtrakAre A sUtramAM dika vidika pravahadvAranuM nirUpaNa karyuM che. gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "i mate ! rikSA unAvA " he bhagavan! endIdizA (pUrva dizA) zuM AdivALI che? eTale zrI bhagavatI sUtra : 10 177 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tenI pahelAM zuM che? AdiNAnu` kathana ulTArUpe thaI zake che. te mATe ja pUchavAmAM Avyu che ke (tri vaddA) tenA nigamanu mULa kayAM che eTale ke kayAMthI tenA AraMbha thAya che? (rphe pannADhyA) tenI AdimAM keTalA pradezeA che ? (OM vaghuttA) tenI uttaramAM (vRddhimAM) keTalA pradeze che ? (6 pattiyA) te keTalA pradezeAvALI che? ( pAvaliyA) tenA anta kayAM che ? (sijhiyA paLattA) tenA AkAra kevA kahyo che? mahAvIra prabhunA uttara-ddha nocamA ! '' he gautama ! " kuMvALuM vinnA jayagaaiyaa " andrI dizA (pUrva dizA)nA prArabha rucakathI thAya che eTale ke tenI pahelAM rucaka che. (cALavA duba LA, TuvasuttA, Do. navura garlsalengavaliyA, gajorA vapuSa naisaliyA) te rucakamAMthI nIkaLI che eTale ke tenu mULa niga madrAra rucaka che. tenI smAdimAM e pradeza che ane te dvipradezeAttara che, eTale ke te be pradezeAnI vRddhivALI che. leAkanI apekSAe te asakhyAta pradezAvALI che, alAkanI apekSAe te anaMta pradezAvALI che. tathA leAkanI apekSAe te Adisahita che ane avasAnasahita che. alAkanI apekSAe te sAhi sapayavasita che. leAkanI apekSAe tenA AkAra mRganA jevA che. leka parimaDalAkAra hAvAthI dizAmAM mRdaMgAkAratA saMbhavI zake che, tethI ja tenA AkAra mR'ganA AkAra jevA kahyo che. TekanI apekSAe te zakaTaudhi AkAravALI che. eTale ke gADAnI AgaLa je lAkaDAnA lAMkhA lAMkhA bhAga hAya che tene " zakaTaudhi " kahe che. pU`dizAne AkAra A zakaTaudhi jevA che. gautama svAmInA prazna-' chocILa mate ! vizvA miAnA, pivA, kaipaesAiyA, kaipaesavitthinnA, kai paesiyA, kiM pajjavaniyA, kiM saMThiyA vaLattA ?" he bhagavan ! AgneyI vidizA (agnikANu) kayA AdivALI che? tenuM nigamasthAna-mULa-kayAM che ? te keTalA pradezamAM vastI che ? te keTalA pradezeAvALI che? te kayA antavALI che ? tenA AkAra kevA che ? mahAvIra prabhunA uttara- poyamAM ! he gautama ! ajJeyInuM vinnA cagaaiyaa, rugappavA, egapaesAiyA, egapaesavitthinnA, aNuttarA, logaM paDucca asaMkhejjapaesiyA, alogaM paDucca anaMtapaesiyA, logaM paDucca sAiyA, pa jjabasiyA alogaM paDucca sAiyA apajjavasiyA chiNNamuttAvalI saMThiyA paNNattA agnividizA rucaka Adi vALI che, eTale ke rucakrathI zarU dd zrI bhagavatI sUtra : 10 178 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che-tenI pahelAM sUcaka che, tenuM nigamasthAna paNa sUcaka che, eka pradeza tene Adi che, teno eka pradeza vistRta che kAraNa ke te anuttarA (vRddhirahita) che. lekanI apekSAe te asaMkhyAta pradezavALI che, ane alekanI apekSAe anaMtapradezevALI che lekanI apekSAe te Adi (Adisahita) ane saparyavasita (antavALI) che ane alekanI apekSAe te sAdi ane antarahita che, tathA tene AkAra vikIrNa muktAvalInA je che. "jamAM ja cUM, nera 1 kothI, vaghaM kA phUlA tA rikSA vAra, kA zothI taNAM ghAri ura vivighAro" pUrvadizAnA jevuM ja kathana dakSiNa dizAnuM samajavuM agni vidizAnA jevuM ja kathana nitya dizA viSe samajavuM A prakAre jevuM kathana pUrva dizA viSe karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana bAkInI dizAo -dakSiNa, pazcima ane uttara dizA viSe samajavuM agnividizA viSe jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana bAkInI vidizAo-naiRtya, vAyavya ane IzAna-viSe samajavuM. gautama svAmIne prazna-vimaDhALa maM! vilA virATa puchA-nahIM jethI" he bhagavan! vimalA dizA (urva dizA) kyA Adi vALI che? tenA nirgamanuM mULa kayAM che? tenI AdimAM keTalA pradeza che? vRddhimAM keTalA pradeza che? te pote keTalA pradezavALI che? tene atta kyAM che? tene AkAra ke che? A prakAre jevA praznane agnividizA vize pUchavAmAM AvyA che, evA ja prazno urva dizA viSe paNa pUchavAmAM AvyA che. mahAvIra prabhune uttara-"jo mA !" he gautama! "vimA pitA ruyagAiyA, ruyagappavahA, cauppaesAiyA, 'ghauppaesavitthinnA, aNuttarA, logaM vapura ghera rahyA anecI" vimalA dizA (urvadizA sUcaka rUpa AdivALI che, tenA nirgamanuM mULasthAna sUcaka che. urva dizA AdimAM cAra pradezavALI che, tenA cAra pradeza vistIrNa che, te vRddhithI rahita che lekanI apekSAe te asaMkhyAta pradezevALI che ane alekanI apekSAe anaMta pradezevALI che. lekanI apekSAe te Adisahita ane antasAhita che, alekanI apekSAe te sAdi (Adi sahita) ane ananta che. pUrva kathana karatAM A kathanamAM eTalI ja vizeSatA che ke A dizAne AkAra cakanA je che, chinna muktAvalInA jevuM nathI. urva dizAnA jevuM ja kathana tame dizA (adizA) viSe paNa samajavuM eTale ke ardha dizA paNa sUcaka 25 AdivALI che, te caka rUpa nigamasthAnavALI che, te cAra pradezarUpa AdivALI che, tenA cAra pradeza vistIrNa che, te vRddhi rahita che, lekanI apekSAe asaMkhyAta pradezevALI ane alakanI apekSAe anaMta pradezevALI che. kAntanI apekSAe te sAdi ane sAnta che, paNa alekanI apekSAe te sAdi ananta che, tathA tene AkAra rucaka jevuM che. sUdA dimUvidi pravahadvAra saMpUrNa zrI bhagavatI sUtra : 10 1 79 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivartana dvAra kA nirUpaNam -pravarttanadvAravaktavyatA-- >> ItyAdi pavuccai che. jinacaM mate ! hotti TIkA -sUtrakAre A sUtramAM sAtamAM pravarttana dvAranuM kathana karyu A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune eve prazna pUche che ke mirca maLe ! loe tti zabdanA vAgyA zeA che ? vavucara ?" huM bhagavan ! leka ,, mahAvIra prabhunA uttara-" zaucamA ! " he gautama ! " paMcasthiyAtrA sa na evaie loe tti pavuccai " A lAka paMcAstikAya rUpa che. eTale ke je pAMca astikAya che, te ja leAkarUpa che. " saMjJA " te pAMca astikAce nIce pramANe che-" dhamayiA, brahmasjiAya, jJava joyiAt ' (1) dharmostikAya, (2) adharmAstikAya, (3) AkAzAstikAya, (4) jIvAstikAya ane (5) pudgalAstikAya. gautama rAmInA prazna- dhammathiApnuM maMte ! nIvALuM pinmatta huM bhagavan ! dharmAstikAya jIvenI pravRttimAM kevI rIte madada rUpa bane che ? mahAvIra prabhunA uttara-" goyamA ! dhannAsthAna nIvALuM AgamanamaLabhaasummes maNajogA, vaijogA, kAyajogA, je yAvanne tahapagArA calA bhAvA sambe te dhArthiva pavattuti " hai gautama ! dharmAstikAyanA astitvane lIdhe ja jIvA gamanAgamana (avarajavara) karI zake che. keAI jagyAethI AvavAnuM ane kaI jagyAe javAnu` kA` dharmAstikAyanA sadbhAva hAya teA ja thaI zake che. eja pramANe bhASA (vacana khelavAnI kriyA), unmeSa (netra ughADavAnI kriyA), maneyAga, vAgyeAga, kAyayeAga tathA eja prakAranI mIjI paNu je calasvabhAvarUpa bhramaNa Adi paryAya che, te saghaLI kriyAo paNa dharmAstikrAya hAya tA ja thaI zake che, " jIvaLeLadhammacijAN" dharmAstikAyanA svabhAva gatirUpa che-tene lIdhe ja gati sabhavI zake che. gautama svAmIne prazna- garbhAsthAr La nIvAnaM vittar ?" bhagavan ! adharmAstikAyanI madadathI jIvA kevI pravRtti karI zake che ? mahAvIra prabhunA uttara-'gocamAM maciApana nIvALa DhALanisIyanatuyttttnnmnnss ya egattIbhAvakaraNayA je yAvanne tahappagArA thirA bhAvA, savve te ammariyA jJatti "he gautama ! adharmAstikAyanA sadbhAva hAvAne kAraNe ja UbhA rahevArUpa, esavArUpa, paDakhu nahI' badalavArUpa, manane ekAgra zrI bhagavatI sUtra : 10 180 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA rUpa, tathA eja prakAranA khIjA paNa sthira bhAve adharmAstikAyanA sadbhAvane lIdhe ja sa bhavI zake che, kAraNa ke "jALavavo naM ammatyi kAe A dharmAstikAyane sthAna (sthiti) lakSaNavALuM kahyuM che. "" gautama svAmInA prazna- vAghasthivALa aMte ! srIvALa anIvAna ca vittak ?" he bhagavan! AkAzAstikAya jIvA ane ajIvAnI pravRttimAM kevI rIte madadarUpa bane che ? ,, mahAvIra prabhunA uttara-' bALA tyiALa nI vAna ca battIya yuvAna ya bhAyaNabhUra " he gautama ! AkAzAstikAya jIvadrabyA tathA ajIvadravyeAnA bhAjana (AzrayasthAna) rUpa bane che. "oLa vile punne, rohi~ vi punne avi mAjje, koDisaeNa vi punne koDisahassaMpi mAejjA kAraNa ke jIvAdika dravyAne avagAha devAne tene svabhAva che. AkAzanA je eka pradezamAM eka ja paramANu Adi avagAhita thAya che (rahe che), eja AkAzanA eka pradezamAM e pudghaparamANu paNa avagAhita thaI jAya che, seA pudgalaparamANu paNa avagAhita thaI jAya che, tathA te eka ja pradezamAM kezita ane kATi sahasra pudgalaparamANu paNa samAi jAya che. jevI rIte eraDAnA AkAzamAM (avakAzamAM) eka dIpakanA prakAza paNa samAI jAya che, e dIpakanA prakAza paNa samAi jAya che ane seA dIpakanA prakAza paNa samAI jAya che, tathA auSadhivizeSa dvArA sa'pAdita pariNAmanA prabhAvathI eka tAlA pArAmAM se tAlA sAnAne samAveza thai jAya che ane te seAnuM pArAnA vajanamAM AvI jAya che tathA pArAnuM vajana paNa auSadhinA prabhAvathI 100 tAlA kharAkhara thaI jAya che, eja prakAre pudgalapariNAmanI paNa kAI evI ja vicitratA che evuM kema bane che? A praznanA uttara e che ke " avanAvALA bA sthiA 2 A AkAza avagAhanAlakSaNavALu che. eTale ke AkAzAstikAyanA svabhAva ja evA che ke te jIvAdika kabyAne peAtAnI aMdara rahevA mATe sthAna Ape che. gautama svAmInA prazna- lavasthijANu aaN mate ! nIvALuM pivattarlR ?" bhagavan ! jIvAstikAya jIveAnI pravRttimAM kevI rIte madadarUpa bane che ? mahAvIra prabhunA uttara-" poyamA ! nIvasthiApnuM lIve anaMtAnaM AbhiNibohiyanANapajjavANaM, anaMtANaM suyanANapajjavANaM evaM jahA bitiyasae asthicaSaNa nA yomAM paththar " huM gautama ! jIvAstikAyanA sadbhAvamAM ja jIve anaMta matijJAnanI paryAyAnA, anaMta zrutajJAnanI paryAyenA, "" zrI bhagavatI sUtra : 10 181 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA khIjA zatakanA astikAya uddezakamAM vadhu velI avadhijJAna Adi jJAneAnI pAMcAnA, jJAnadarzananA upayAgane prApta kare che kAraNa ke " vastro, laLe maiM nIve" A jIvAstikAya upayAgalakSaNavALu' che. eTale ke jIvAstikAyane upayAga svabhAvavALuM kahyuM che. gautama svAmIne prazna--< iparuthiMdAvana duSkA pudgalAstikAya jIvAnI pravRttimAM kevI rIte madadarUpa bane che? mahAvIra prabhunA uttara-'poyamA ! o ciANa 'lIvALa' orAhiyaasore AhArae teyAkammae, soiMdiya, cakhidiya, ghANidiya, jibbhidiya, phAsi diya, maNajoga, vayajogakAyajoga ANApANUNa ca gahaNa pavattai gautama ! pudgalAstikAyanA sadUbhAva haiAvAne lIdhe ja jIvA audArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kANunA grahaNamAM tathA zretrendriya, netrandriya, kANuM. ndriya, rasanendriya, sparzendriya, manAyAga, vacanaceAga ane kAyayeAganA grahaNamAM pravRtta thAya che, kAraNa ke " naLa vaLeLa' vomparucikA'' pudgalAstikAyanA svabhAva grahaNa karavAnA che. eTale ke audArika Adine grahaNu karavAne pudgalAstikAyanA svabhAva che te audArika Adi pudgalamaya che. AsU07AA 5 pravattanadvAra vaktavyatA sa pUrNA 66 sparzanA dvAra kA nirUpaNa " he bhagavan ! ~ekAstikAyapradeza sparzadvAra vaktavyatA-- zrI bhagavatI sUtra : 10 dd " ne mane ! dhammatyijAyapaE >> ityAdi TIkA-sUtrakAre A sUtramAM AThamAM AkAzAstikAyAdi pradezadvAranu nirUpaNa karyu che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- te mane ! dharmaciAcavaNe gadde dharmathijAya Dse puTTe ?" he bhagavan ! dharmAstikAyanA eka pradeza dharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che ? A praznanA bhAvArtha e che ke dharmAstikAyamAM asakhyAta pradeza kahyA che. ahI eveA prazna pUchAyeA che ke dharmAstikAyanA eka pradeza tenA ja keTalA pradezeA dvArA pRSTa thayelA hAya che ? 182 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mahAvIra prabhunA uttara-'goyamA ! nannaSad ttihiM, ukko sapae chahi hai gautama ! jaghanyapadanI apekSAe te eka dharmAstikAya pradeza traNa dharmostikAya pradeza dvArA pRSTa thAya che. ahI jaghanyapada dvArA leAkAntakANu grahaNa karavA joIe tyAM dharmAstikAyanA amuka eka pradeza uparanA eka pradeza dvArA ane AsapAsanA e pradeza dvArA pRSTa thAya che. A rIte atistAka anya pradezeA vaDe tenI sparzanA thavAnuM kahevAmAM Avyu che. A leAkAntakANu bhUminI pAsenA kAThAnA prUthAnA pradeza jevA samajavA joie. utkRSTanI apekSAe vicAra karavAmAM Ave teA dharmAstikAyanA eka pradeza peAtAnI cAre dizAenA dharmAstikAya pradezA dvArA ane upara nIcenA e pradezA dvArA pRSTa thAya che. A rIte cAra dizAonA cAra pradeza vaDe, uparanA eka ane nIcenA eka, ema cha pradeze! vaDe tenI sparzInA thAya che. gautama svAmInA prazna-" vara' amasthivAcavaEhi. putruM ?' huM bhagavan ! dharmAstikAyanA eka pradeza adharmAstikAyanA keTalA pradeze vA pRSTa thAya che ? A prazna pUchavAnuM kAraNa e che ke jema talamAM tela rahelu hAya che ema leAkAkAzamAM dharmAstikAya Adi draSya sarvatra vyAsa hAya che. tethI jyAM dharmAstikAya hAya che, tyAM adharmAstikAya Adi anya astikAya paNa rahelA hAya che, tethI ja ene prazna pUchavAmAM AvyA che ke dharmostikAyanA eka pradeza adharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-" goyamA ! bannepakcara', jAlapA dhruttadi' huM gautama ! dharmAstikAyanA eka pradeza adharmAstikAyanA AchAmAM AchA cAra pradeza vaDe ane vadhAremAM vadhAre sAta pradeza vaDe pRSTa thAya che. ochAmAM ochA cAra pradeza vaDe nIce pramANe pRSTa thAya che-dharmAstikAyane te eka pradeza adharmAstikAyanA eka uparanA pradeza vaDe, AsapAsanA e pradeze! vaDe tathA dharmAstikAyanA pradezanA sthAna para rahelA eka pradeza vaDe pRSTa thAya che. vadhAremAM vadhAre sAta pradeza vaDe A prakAre tenI spanA samajavI-dharmAstikAyanA te eka pradezanI cha dizAonA cha pradeze| vaDe ane dharmAstikAyanA pradezanA sthAna para rahelA eka adharmAstikAyanA pradeza vaDe spanA thAya che. A rIte dharmAstikAyanA eka pradezanI adharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAre sAta pradeza vaDe sparzanA thAya che. rA gautama svAmInA prazna- kSetrapadi' bhagavan ! dharmAstikAyanA eka pradezanI varlDa spanA thAya che? gAnA styiAcaapuTTe ?" & AkAzAstikAyanA keTalA pradeze mahAvIra prabhunA uttara-" goyamA ! " huM gautama ! dharmAstikAyanA eka pradeza AkAzAstikAyanA sAta pradeza vaDe pRSTa thAya che, kAraNu ke leAkAntamAM paNa alAkAkAzanA pradezAnA sadbhAva che. (3) gautama svAmIne prazna- vaphaLadu' nIthiAyavodda' puddhe ?" he bhagavan ! dharmAstikAyanA eka pradeza jIvAstikAyanA keTalA pradeze| vaDe pRSTa thAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 183 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-jo mA ! sardi" he gautama! dhamastikAyane eka pradeza jIvAstikAyanA anaMtapradeza vaDe spaSTa thAya che. A kathanano bhAvArtha e che ke dharmAdika dravyonI jema jIva dravya eka nathI te te anaMta dravyarUpa che. tethI eka dharmAstikAyanA pradeza para ane tenI AsapAsa anaMta jIvanA anaMta pradeza vidyamAna rahe che. tethI ahIM upara mujabanuM kathana karavAmAM AvyuM che. jo gautama svAmIne prazna-"vahiM posTasthivA pahiM pu?" he bhagavad ! dharmAstikAyane eka pradeza pulAstikAyanA keTalA pradeza vaDe skRSTa thAya che? mahAvIra prabhuno uttara-"ahiM " he gautama! dharmAstikAyane eka pradeza pulAstikAyanA anaMta pradeze vaDe spaSTa thAya che. kAraNa ke anaMta padralanA anaMta pradezone dharmAstikAyanA eka pradeza para ane tenI pAse divayAdimAM sadUbhAva rahe che. piA gautama svAmIne prazna-"vapharuM kAma pu?" he bhagavana ! dhamastikAyane pradeza keTalA addhAsama vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-batara udde, siva no " he gautama ! dharmAstikAyane eka pradeza kayAreka addhAsama vaDe pRSTa thAya che ane kayAreka thatuM nathI A kathanane bhAvArtha e che ke-addhAsamaya samayakSetraaDhI dvIpamAM ja che, tenI bahAra nathI. tethI samayakSetranI apekSAe evuM kathana karavAmAM AvyuM che ke dharmAstikAyane eka pradeza addhAsama vaDe spaSTa thAya che, paraMtu tenI bahAranA kSetranI apekSAe te spaSTa thato nathI evuM kathana karavAmAM AvyuM che. "karUM pu niyama ahiM " je te samaya kSetranI apekSAe addhAsamaya vaDe spaSTa thAya che, te niyamathI ja te anaMta addhA samaye vaDe pRSTa thAya che, kAraNa ke addhAsamaya anAdi ane anaMta hoya che. athavA-vartamAna samaya viziSTa anaMta dravya anaMta samaya rUpa ja che, A rIte paNa tene anaMta samaye vaDe pRSTa kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"ine mare ! amarivacAre vera iSaSmasthihiM pu?" he bhagavan ! adharmAstikAyane eka pradeza dharmANitakAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"ocamA ! traNa diM, karajaNa sattardi" he gautama ! eka adhamastikAyane pradeza ochAmAM ochA cAra ane vadhAremAM vadhAre sAta dharmAstikAyanA pradeza vaDe spaSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-3 ati cAhuM pu?" he bhagavan! eka adhamastikAya pradeza keTalA adharmAstikAya pradezo vaDe pRSTa thAya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 184 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhunA uttara-'banna tahi', 'oSapara irDi, sevaM nahA pasthitrAyaNa 'huM gautama! adharmAstikAyanA eka pradeza echAmAM ochA traNa ane vadhAremAM vadhAre cha adharmAstikAya pradezeA vaDe pRSTa thAya che khAkInu' samasta kathana dharmAstikAyanA viSayamAM upara karelA kathana anusAra samajavuM eTale ke adharmAstiyakAyanA eka pradezanA AkAzAstikAya AdinA pradezeA dvArA sparzI pUrvokta eka dharmAstikAya pradezanA spaza anusAra ja samajavA joI e. AdA gautama svAmIne prazna- tye mane ! bApa thiApaavajJa dhanaciAyapaNeviTTe " hai bhagavan! AkAzAstikAyanA eka pradeza dharmAstikAyanA keTalA pradezA vaDe pRSTa thAya che mahAvIra prabhune uttara-" noyamA ! vica pudde, brica no purlR " huM gautama ! AkAzAstikAyanA eka pradeza kayAreka leAkane Azrita karIne--dhAMstikAya pradeza vaDe pruSTa thAya che, ane kayAreka-alAkane Azrita karInedharmAstikAya pradeze vaDe pRSTa thatA nathI. 'nara puo, nAvaN dhoLa vA hordU yA, hiM vA, varSA nA, zevapara sattaphi ' jyAre te dharmAstikAya pradezA vaDe pRSTa thAya che, tyAre AchAmAM ochA eka athavA be athavA traNa athavA cAra ane vadhAremAM vadhAre sAta dharmAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che. AkAzAstikAyanA eka pradeza dharmAstikAyanA eka pradeza vaDe pRSTa thavAne bhAvAtha A pramANe che--jaghanyarUpe dharmAstikAyanA bAkInA pradezeAmAMthI nigata thayelA evA je leAkAntamAM rahelA eka dharmAstikAya pradeza che tenA dvArA aleAkAkAzanA agrabhAgamAM rahelA evA leAkAkAzanA eka pradeza sRSTa thAya che. vakragata AkAzapradeza dharmAstikAyanA e pradeza dvArA pRSTa thAya che. tathA je leAkAkAza pradezanI AgaLa, nIce ane upara dharmAstikAyapradeze che, te leAkAkAzapradeza traNa dharmAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che. tathA leAkAntamAM khUNAmAM rahelA je AkAzapradeza che te tyAM rahelA eka dharmAstikAyapradeza vaDe, tathA upara ane nIcenI be dizAomAM rahelA e pradezamAnA koI eka pradeza dvArA, tathA aAsapAsanI be dizAomAM rahelA dharmAstikAyanA be pradeza vaDe pRSTa thAya che. A rIte dharmAstikAyanA cAra pradeze| vaDe te AkAzAstikAyanA eka pradeza spaSTa thAya che. je AkAzanA pradeza upara nIcenA dharmAstikAyanA e pradeza dvArA, AsapAsanI be dizAemAM rahelA e dharmAstikAyapradezeA dvArA ane eja AkAzapradeza para rahelA eka dharmostikAyapradeza dvArA pRSTa thAya che, te AkAzapradezane dharmAstikAyanA pAMca zrI bhagavatI sUtra : 10 185 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeza dvArA pRSTa thayeluM gaNAya che. je AkAzapradeza upara nIce rahelA be dharmAstikAyapradeze vaDe, tathA traNa dizAmAM rahelA traNa dharmAstikAyapradeza vaDe ane tyAMja rahelA eka dharmAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che, te AkAzAstikAyanA eka pradezane dharmAstikAyanA cha pradeza vaDe RSTa thayelo mAnavAmAM Ave che. tathA je AkAzAstikAyane eka pradeza upara nIcenA be dharmAstikAyanA pradezo vaDe, tathA cAra dizAmAM rahelA cAra dharmAstikAyanA pradeza vaDe, tathA tyaja rahelA eka dharmAstikAyanA pradeza vaDe pRSTa thAya che, tene sAta dharmAstikAyapradeze vaDe pRSTa thayele mAnavAmAM Ave che. "gvaM maharighavAyAvahiM ki" eja pramANe AkAzAstikAyane eka pradeza kyAreka adharmAstikAyanA pradeze vaDe spaSTa thAya che ane kayAreka thato nathI. je te AkAzAstikAyane eka pradeza adharmAstikAyanA pradeza vaDe spaSTa thAya che, te ochAmAM ochA eka pradeza vaDe athavA be pradeza vaDe athavA traNa pradeze vaDe athavA cAra pradeza vaDe ane vadhAremAM vadhAre sAta pradeza vaDe spaSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-"huM kAsthihiM putUTe?" he bhagavana! AkAzAstikAyane eka pradeza keTalA AkAzAstikAyapradeza vaDe pUSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara-"hiM" AkAzAstikAyane eka pradeza che AkAzAstikAyapradeze vaDe spaSTa thAya che, kAraNa ke eka kAkAzane pradeza athavA alakAkAzane pradeza cha dizAomAM rahelA ja AkAzAstikAyapradeza dvArA pRSTa thAya che. tethI ja cha pradeze vaDe tenI sparzanA kahI che. gautamasvAmIne prazna-"devardi nIvariyApArehiM pu" he bhagavana! AkAzAstikAyane eka pradeza jIvAstikAyanA keTalA pradeza vaDe spaSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-" pu, vira no puTTa, karU chu niyana ahiM " he gautama ! eka AkAzAstikAyane pradeza kyAreka jIvAstikAyanA pradeza vaDe pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTa thatA nathI je te temanA dvArA spaSTa thAya che te niyamathI ja jIvAstikAyanA anaMta pradeza dvArA spaSTa thAya che. A kathanane bhAvArtha e che ke jyAre kAkAzapradeza vivakSita thAya che, tyAre te temanA dvArA pRSTa thAya che, paraMtu jyAre alekAkAza. pradezavizeSa vivakSita thAya che, tyAre te temanA dvArA pRSTa thatuM nathI, kAraNa ke tyAM jIvana sadabhAva ja hotuM nathI alakAkAzamAM AkAza sivAya bIjA keI dravyane sadUbhAva ja hete nathI. "gvuM jomthiyaggar vi, gadvAra vi" eja pramANe AkAzAstikAyane eka pradeza padmalAstikAya pradeza dvArA kayAreka pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTa thatuM nathI. je te temanA dvArA pRSTa thAya che te niyamathI ja anaMta pulAstikAya. pradeza vaDe pRSTa thAya che. e ja pramANe AkAzAstikAyane eka pradeza kayAreka zrI bhagavatI sUtra : 10 186 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ addhAsamaye vaDe pRSTa thAya che ane kayAreka temanA vaDe pRSTa thatA nathI. jo temanI sAthe pRSTa thAya te niyamathI ja anata ahvAsamA vaDe pRSTa thAya che. A prakAranA kathananu kAraNa e che ke addhAsamayanA sadbhAva aDhIdvIpamAM ja hAya che, tenI bahAranA kSetrAmAM hAtA nathI. " AkAzastikAyane pradeza kayAreka addhAsamaye vaDe pRSTa thAya che. '' A kathana samayakSetranI apekSAe karavAmAM Avyu che. " AkAzAstikAyanA eka pradeza kayAreka addhAsamaye vaDe pRSTa thateA nathI, '' A kathana samayakSetra (aDhI dvIpa)nI khaDAranA kSetranI apekSAe karavAmAM Avyu* che. HH gautama svArmAnA prazna--< i mate ! nIvacitrAyaNe jaina dharmacinhAyapaNe ivudde pucchA " he bhagavan ! jIvAstikAyanA eka pradeza keTalA dharmAstikAyapradeza dvArA pRSTa thAya che ? ,, mahAvIra prabhunA uttara-' hrAvaNa vahni', josapa sahni'' huM gautama ! jIvAstikAyanA eka pradeza echAmAM ochA cAra ane vadhAremAM vadhAre sAta dharmAstikAya pradezeA dvArA pRSTa thAya che. za ka zaMkA-leAkAntakhUNAmAM-echAmAM ochA pradezeAnI apekSAe pradezeAnI sarvopatA haiAya che. chatAM Apa zA kAraNe evuM kaheA che ke eka jIvAstikAyapradeza echAmAM ochA cAra dharmAstikAya pradeza vaDe pRSTa thAya che? samAdhAna--upara athavA nIcenA eka pradeza vaDe, AsapAsanI e dizAonA e pradeza vaDe, ane eka te pradeza vaDe ke jyAM te avagADha (rahelA) hAya che, A prakAre AchAmAM ochA cAra pradeza vaDe te pRSTa thatA gaNAya che. 66 ekaH jIvAstikAya pradezaH evu' je kahevAmAM Avyu che te kelisamuddhAtanI apekSAe kahevAmAM AvyuM che, kAraNa ke kelisamuddhAtavALA jIvanA ja eka AkAzapradezAdimAM eka pradeza DAI zake che, madhiAcaleki' vi ' eja pramANe jIvAstikAyanA eka pradeza ochAmAM eAchA cAra ane vadhAremAM vadhAre sAta adharmAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che. 8 vaM "" gautama svAmInA prazna-" jevadibA sthiAcavaErUM putre ?'' bhagavan ! jIvAstikAyanA eka pradeza AkAzAstikAyanA keTalA pradeze varDa pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhuneA uttara-" tema navA dhamathiAyaAE " he gautama ! jevu kathana dharmAstikAyanA viSayamAM karavAmAM Avyu che, eja pramANe mAkInu jIvAstikAyanA viSayamAM thavuM joIe eTale ke jema eka dharmAstikAyaneA pradeza ana ta jIvAstikAyapradezA dvArA pRSTa thAya che, eja pramANe eka jIvAstikAyapradeza paNa anaMta jIvAstikAyapradezeA vaDe spaSTa thAya che. gautama svAmInA prazna-" ne mane ! pothiAyapaNe vaivadi dharma zrI bhagavatI sUtra : 10 187 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthiEi pu?" he bhagavan! pulAstikAyane eka pradeza dharmAsti kAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? eja pramANe te keTalA adhamastikAyAdikanA pradeza vaDe spaSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"gvaM kaheva kIrithawAcaraNa" he gautama! A viSayane anulakSIne jevuM jIvAstikAyanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, eja pramANe putalAstikAyanuM paNa pratipAdana karavuM joIe. jema ke-pudgalAstikAyane eka pradeza dharmAstikAyanA ochAmAM ochA cAra pradeza vaDe (upara nIcenA dharmAstikAya pradezamAMnA keI eka pradeza vaDe, AsapAsanI be dizAonA dharmAstikAyanA be pradeza vaDe, ane jyAM te avagADha che tyAMnA eka dhamastikAya pradeza vaDe) pRSTa thAya che. ahIM upari abhAganI vivakSA karavAmAM AvI nathI. utkRSTanI apekSAe pulAstikAyane eka pradeza dharmAstikAyanA sAta pradeza vaDe pRSTa thAya che. e ja pramANe te padralAstikAyane eka pradeza adharmAstikAyanA pradezo vaDe paNa spaSTa thAya che. te sAta AkAzAstikAya pradeza vaDe spaSTa thAya che, anaMta jIvAstikAyapradezo vaDe pRSTa thAya che ane anaMta pulAstikAya pradeze vaDe paNa spaSTa thAya che. sU08 ekAstikAyapradezasparzanAdvAravaktavyatA saMpUrNa dvipadezAdi pudgalAstikAyasparzanA dvArakA nirUpaNa - Adi pradezevALa paddhalAstikAya sparzadvAra vaktavyatA- "to mare! mArA rUddei dhamaritha#AcAra" ityAdi TIkAtha-pUrva sUtramAM dharmAstikAyAdika cAra astikAyanA ane padralAstikAyanA eka pradezanI sparzanAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. have sUtrakAra A sUtra dvArA pulAstikAyanA be Adi pradezavALA sonI prarUpaNa kare che. A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " maMte! vArithAnA vahiM parighavAyavhahiM pu" he bhagavan ! padmalAstikAyanA be pradeze dharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"navA jI6i, 3olavaNa ghAra " he gautama! pulAstikAyanA be pradeze ochAmAM ochA che ane vadhAremAM vadhAre bAra dhamastikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che. tenuM spaSTIkaraNa nIce pramANe che zrI bhagavatI sUtra : 10 188 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leAkAntamAM dvipradezika skaMdha tenA eka pradezane avagAhita karIne rahe che ane eja leAkAntanA eka pradezamAM dharmAstikAyAkrika dravyAnA pradeza paNa avagAhita thaIne rahe che, A rIte te leAkAntanA eka pradeza eka hAvA chatAM paNa pratidravya dvArA avagAhI heAvAne kAraNe bhinna ja mAnavA paDaze, evI eka nayanI mAnyatA che. A mata anusAra eka hAvA chatAM pazu te avagAha pradeza bhinna heAvAne kAraNe puddalanA te be pradezeA dvArA pRSTa thAya che. tathA je temanI uparanA athavA nIcenA pradeza che te paNa pudgalanA e pradezeA vaDe pRSTa hAvAne kAraNe nayamatAnusAra bhinna che. tathA pAMsenA e pradeza eka eka paramANunA parasparanA vyavadhAnathI sparza kare che. A rIte cha dharmAstikAya pradezA vaDe be aNuvALA skaMdhanI sparzanA thAya che. tathApUrvokta nayamatanA je AdhAra na levAmAM Ave, te ochAmAM ochA cAra ja dharmAstikAya pradezeA dvArA e aNuvALA skaMdhanI sparzanA thAya che. te spanAnuM spaSTIkaraNa A pramANe che-upara nIcenA be pradezeA vaDe ane AsapAsanA e pradezeA vaDe, A prakAre cAra dharmAstikAya pradeze vaDe te spanA thAya che. athavA-ahI je e biMdue che, temane e paramANu mAnI le, temAMnA eka taraphanA paramANu eka taraphanA dharmAstikAya pradezeA dvArA pRSTha thAya che, ane bIjI taraphanA paramANu khIjI taraphanA dharmAstikAyapradezadvArA pRSTa thAya che tathA je e pradezeAnI vacce e paramANune sthApita karavAmAM AvyA che te gretana e pradezeA dvArA pRSTa thAya che-pahelA pradeza vaDe pahele ane khIjA pradeza vaDe khIje, A rIte cAra pradeza thaI jAya che ane jyAM te e paramANu avagADha che, tyAMnA e pradezeAnI sparzanA-A prakAre cha pradezeAnI jaghanya (ochAmAM ochI) spazanA thAya che. echAmAM ochA d spaka pradeze| dvArA thatA spanI AkRti yatranA pejamAM na'. 1 nI joi levI. putlAstikAyanA e pradezeAnI dharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAre 12 pradeze vaDe sparzanA thAya che, A khAkhatanuM have spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che e paramANu dvArA avagAhita thayelA sthAnanA be pradeza, nIcenA be pradeza ane uparanA e pradeza, pUrvapazcima taraphanA abbe pradeza, tathA dakSiNauttara taraphanA eka eka pradeza A rIte dharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAre khAra pradeze vaDe spanA thAya che vadhAremAM vadhAre 12 spazakapradezA dvArA spanAnI AkRti yaMtrapejamAM naM. 2 e nI joi levI. ' " vamasthidAcaAddhi vi" eja pramANe pudgalAstikAyanA e pradeza ochAmAM ochA 6 ane vadhAremAM vadhAre 12 adharmAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che. A viSayanuM spaSTIkaraNa uparanA spaSTIkaraNa pramANe ja samajavu'. " hai gautama svAmInA prazna- vadi AzAsathiAcapaaphi' puTTA bhagavan ! pudgalAstikAyanA e pradeze| AkAzAstikAyanA keTalA pradeza varDa pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-'" bAladi', tenuM nA dharmArthAna " huM zrI bhagavatI sUtra : 10 189 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama ! 12 AkAzAstikAya pradeza dvArA be putalAstikAyapradeze spaSTa thAya che. ahIM jaghanya padane abhAva samaja, kAraNa ke lokAntamAM paNa AkAzapradezano sadubhAva che. tethI ja ahIM kevaLa 12 pradeza vaDe ja parzanA kahevAmAM AvI che. bAkInuM dharmAstikAyane anulakSIne jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja samajavuM jema ke A prakArane abhilApakrama AgaLa samajave-"he bhagavan! be pudgalAstikAyapradeze keTalA jIvAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che ?" "he gautama! be pula stikAyapradeza anaMta jIvAstikAyapradeza vaDe spaSTa thAya che." eja pramANe be pudgalAstikAyapradeze anaMta pulAstikAyapradeze vaDe pUrNa thAya cheaddhAsama dvArA teo kayAreka pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTha thatA nathI. je pulAstikAyane be pradeza addhA samaco vaDe pRSTa thAya che te niyamathI ja anaMta addhAsama vaDe pRSTa thAya che. samayakSetramAM (aDhIdvIpamAM ja teo addhAsama vaDe pRSTa thAya che, samayakSetranI bahAranA kSetranI apekSAe vicAra karavAmAM Ave te teo addhAsama vaDe pRSTa thatA nathI, kAraNa ke tyAM addhAsamayane abhAva che. gautama svAmIne prazna-"sinni mate ! vAthiyAranA jevaphA dariyApadaM pu" he bhagavana ! jlAstikAyanA traNa pradeza dharmAstikAyanA keTalA pradeze vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"kannarUpa bahiM, ropaNa sattAhiM, parva agmrighakAcaghare phi" he gautama! pudgalAstikAyanA traNa pradeza dharmAstikAyanA ochAmAM ochA ATha pradeza vaDe ane vadhAremAM vadhAre 17 pradeza vaDeskRSTa thAya che. e ja pramANe pudgalAstikAyanA traNa pradeza adharmAstikAyanA ochAmAM ochA ATha pradeze vaDe ane vadhAremAM vadhAre 17 pradeza vaDe pRSTa thAya che. A viSayamAM nIce pramANe spaSTIkaraNa ApavAmAM AvyuM che. jo ke pudgalAstikAyanA traNa pradeza jaghanya rUpe eka pradezamAM ja avagADha hoya che, paraMtu pUrvokta nayanI mAnyatA anusAra temane traNa pradezamAM avagADha thayelA manAya che. A rIte traNa paramANuo dvArA avagAhapradeza traNa prakAranA mAnI levAmAM Ave che ane temanI nIcenA athavA uparanA traNa pradeza, ane be temanI AjubAjunA pradeza, A prakAre dharmAstikAyanA ATha pradeza dvArA pulAstikAyanA traNa pradezanI sparzana thAya che. A jaghanya sparzanA samajavI tenI AkRti caMdrapRSThamAM na. 3 ane 4 mAM joI levI. vadhAremAM vadhAre 17 dharmAstikAya pradeza dvArA traNa pudgalAstikAya pradezonI sparzanAnuM spaSTIkaraNa-jyAM pulAstikAyanA traNa pradeza avagAhita thaI rahelA che, te traNa pradeza temanA dvArA spaSTa che. traNa pradeza uparanA ane traNa pradeza nIcenA temanA dvArA pRSTa che. tathA pUrva pazcima bhAganA traNa traNa pradeza ane uttaradakSiNa bhAgane eka eka pradeza pruSTa thAya che. A rIte dharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAra 17 pradeza dvArA pudgalAstikAyanA traNa pradezanI spazana thAya che tenI AkRti yaMtrapUThamAM naM. 1 mAM joI levI. zrI bhagavatI sUtra: 10 190 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja pramANe adharmAstikAyanA echAmAM ochA ATha ane vadhAremAM vadhAre 17 pradeza varDa pudgalAstikAyanA traNa pradezeAnI spanA thAya che, ema samajavuM. gautama svAmInA prazna- kSetraphdgAthiAyavaa' puTTA'' huM bhagavan ! keTalA AkAzAstikAyanA pradezeA vaDe pudgalAstikAyanA traNa pradezeAnI spanA thAya che? mahAvIra prabhunA uttara-ddha sattaradi` " hai gautama ! AkAzAstikAyanA sattara pradezeA vaDe pudgalAstikAyanA traNa pradezeAnI sparzanA thAya che. ahI paNa jaghanyapadanA abhAva ja samajavA, kAraNa ke leAkAntamAM AkAzapradezane sadUbhAva rahe che. " sesaMjJA dharmArthAcaraNa 12 tyAra pachInuM kathana jIva, pudgala ane addhAviSayaka kathana dharmAstikAyanA pUrvokta kathana pramANe ja samajavuM jema ke temanA viSe A prakAranA praznAttarA banaze- prazna-pudgalAstikAyanA traNa pradeze! jIvAstikAyanA keTalA pradeze vaDe pRSTa thAya che? za uttara-hai gautama ! pudgalAstikAyanA traNa pradezA jIvAstikAyanA ana'ta pradezA vaDe pruSTa thAya che. eja pramANe te anaMta pudgalAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che addhAsamaye vaDe te kayAreka pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTa thatA nathI je tema addhAsamaye vaDe pRSTa thAya che te niyamathI ja anaMta addhAsamayeA vaDe pRSTa thAya che samayakSetranI apekSAe vicAra karavAmAM Ave tA teo anata ahvAsamA vaDe pRSTa thAya che, parantu samayakSetranI bahAranA kSetramAM teo temanA dvArA pRSTa thatA nathI, ema samajavuM. '* E gameNa bhANiyavvaM jAva dasa, navaraM jahannapade donni pakkhiveyanvA, ukkosapae paMca " eja prakAra-pUrvokta praznottarA dvArA cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane dasa sudhInA pudgalAstikAyanA pradezeAnI dharmAstikAyAdinA pradeza vaDe nAnuM kathana karavuM joIe parantu vizeSatA eTalI ja che ke pratyeka jadhanyapadamAM uttarAttara e pradezeAnI ane utkRSTa padamAM pAMcanI vRddhi karatA javu joI e. tathA eka, be, traNa Adi paramANuenA jaghanya padamAM ane utkRSTa padamAM pratyekanA keTalA keTalA spanApradeza hAya che te A prakAre paNa gaNI zakAya che--jadhanyapadamAM spa kapradezAnI sakhyA nakkI karavA mATe paramANunI jeTalI sakhyA ApI hAya tenA bamaNAM karI e umeravA jemake eka puramANunA amaNA karavAthI be Ave ane temAM be umeravAthI cAra Ave A rIte ochAmAM ochA cAra pazaka pradeze| Ave che, eja pramANe methI laIne dasa paryantanA paramANuenA jaghanya sparzaka pradezA paNa gaNI zakAya che. utkRSTa spazakAnI saMkhyA nakkI karavA mATe paramANunA pAMca gaNuAM karI e umeravA jema ke eka paramANune pAMca vaDe guNavAthI pAMca paramANu thAya che. temAM e umeravAthI sAta spazaka pradezeA Ave che eja pramANe methI zrI bhagavatI sUtra : 10 191 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laIne dasa paryantanA paramANuone vadhAremAM vadhAre sparzaka pradeze paNa nakkI karI zakAya che. A vAta yaMtranA pejamAM Apela naM. 6 nI AkRtithI spaSTa thAya che spaSTIkaraNa-jaghanya padamAM eka paramANunA (pradezanA) je sparzanA pradeza hoya che temAM be umeravAthI be paramANuonA ja ghanyapadamAM sparzanA pradeza AvI jAya che e ja pramANe pratyeka AgaLanA jaghanya sparzanA pradezamAM uttarottara banne pradeza umeravAthI traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane dasa, paramANuonA jaghanya sparzanA pradeza anukrame 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20 ane 22 Avaze eja pramANe vadhAremAM vadhAre pazeka pradeze jANavAnI paddhati batAvavAmAM Ave che eka paramANunA vadhAremAM vadhAre sparzaka pradeza 7 che. temAM pAMca umeravAthI be paramANuonA sparzaka pradeza 12 Ave che e ja pramANe pAMca pAMcanI uttarottara vRddhi karatA javAthI traNathI laIne dasa sudhInA paramANuonA utkRSTa sparzane pradeza anukrame 17, 22, 27, 32, 37, 42, 47 ane 52 Avaze A kathanano sArAMza e che ke jaghanya padyamAM jeTalA paramANu sparzanI saMkhyA jANavI hoya teTalA paramANunA bamaNuM karI be umeravAthI ochAmAM ochA keTalA sparza haze, te jANI zakAze paramANuonA pAMca gaNuM karI be umeravAthI te paramAsuonA utkRSTa sparzakAnI saMkhyA jANI zakAze A vAta jaghanyapadamAM daza pradezAtmaka koika yaMtrapRSThamAM naM. 7 mAM kaThAnI madadathI paNa samajI zakAya tema che. have sUtrakAra A vAta vistArapUrvaka samajAve che gautama svAmIne prazna-"vattAri pagathiyANanA vArdi ghaHtithawApahiM pudrA ?" he bhagavan ! mudrazAritakAyanA cAra pradeze keTalA dharmAstikAyapradezo vaDe spaSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-" paNa huM ropA vAvIrANa che gautama ! eAchAmAM ochA dasa ane vadhAremAM vadhAre bAvIza dharmAstikAya. pradeza vaDe cAra pudgalAstikAyapradeza pRSTa thAya che, ochAmAM ochA dasa dharmAstikAyapradeza vaDe cAra pudgalAstikAyapradezanI sparzanA keThe yaMtrapejamAM sAtamA naMbarane che te koThe jaIne samajI le. dharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAre 22 pradeze. vaDe pudgalAstikAyanA cAra pradezanI sparzanA thAya che A vAta spaSTa karate keke yaMtrapejamAM naM. 8 mAM joIne samajI le. gautama svAmIne prazna-"vaMra vArithA paranA vahiM pariNa vAyagusegi gp?" he bhagavan! pAMca pudgalAstikAyapradeze keTalA dhamastikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-bAhunnapaNa nA hiM', unnata paNa sattAvIsa" gautama! pudagala stikAyanA pAMca pradeza dharmAstikAyanA ochAmAM ochA 12 pradeze vaDe ane vadhAremAM vadhAre 27 pradeza vaDe spaSTa thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmInA prazna-" jIvo sthi capadmA." huM bhagavan! pudgalAstikAyanA cha pradezeA dharmAstikAyanA keTalA pradeze varDa pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara- gArcohi, kayoSa mattImrAT '' he gautama ! pudgalAstikAyanA cha pradeza dharmAstikAyanA echAmAM ochA 14 pradeze! vaDe ane vadhAremAM vadhAre 32 pradezA vaDe pRSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-" munno hasthiAcavA jeva pati dharmasthikse ?" he bhagavan ! sAta pudgalAstikAya pradezeA keTalA dharmostikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che mahAvIra prabhunA uttara-'no sohA~', koneLa sattatIvrAr ' huM gautama ! pudgalAstikAyanA sAta pradeze! dharmAstikAyanA eAchAmAM ochA 16 pradeze vaDe ane vadhAremAM vadhAre 37 pradeze! vaDe pRSTa thAya che. gautama svAmInA prazna- aTTha poggalatthakAyapapasA kevaiehi dhmmsthiyajJe'i chuTTA ?" he bhagavan ! pugalAstikAyanA ATha pradeze dharmAstikAcanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhunA uttara-' naLeLa anuraddi, joneLa yAcArodvAra * he gautama ! pudgalAstikAyanA ATha pradezA dharmAstikAyanA ochAmAM ochA 18 pradeze! varDa ane vadhAremAM vadhAre 42 pradeze vaDe pRSTa thAya che. gautama svAmInA prazna-'nava no ciAcavavA devadidhammaNi DAyaIkita vuDDA ?" he bhagavan ! pudUMgalAstikAyanA nava pradeze! dharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhunA uttara-'phaLeLa mIttApa, jotenuM sIcADhIghAT ' hai gautama! pudgalAstikAyanA nava pradezeA dharmAstikAyanA echAmAM AchA 20 pradeza vaDe ane vadhAremAM vadhAre 47 pradeza vaDe pRSTa thAya che, gautama svAmInA prazna- nomahathiAyavasA i dharmaci kApasehiM puTThA ?'' he bhagavan ! pudgalAstikAyanA dasa pradeze! dharmAstikAyanA keTalA pradezeA vaDe spaSTa thAya che ? 66 AgA mahAvIra prabhunA uttara- kALeLavAyolAla, joseLa vAyasrAva gautama ! pudgalAstikAyanA dasa pradeza dharmAstika yanA echAmAM e chA 22 pradeze! varDa ane vadhAremAM vadhAre para pradezeA vaDe pRSTa thAya che. sacindrAcala sadasya gujrolanuM maLiyaz'' AkAzAstikAyanuM utkRSTa pada ja satra-eka pradezikathI laIne asakhyAta pradezika sudhImAM kahevuM joiejaghanya padanuM kathana karavu joie nahI', kAraNa ke tene sarvatra sadbhAva rahe che, ane te sakhyAta pradezavALu' che, zrI bhagavatI sUtra : 10 S ' 193 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-saMjJA maMte ! vonDhacivANA vArSi bannacikAzavghiM judA ?" he bhagavan! pudgalAstikAyanA saMkhyAta pradeza dharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"gannAseva saMkaLa (duhavA, vorapA teva paMjALaot sukavaNavi " gautama ! pudagalAstikAyanA saMkhyAta pradeza dharmAstikAyanA ochAmAM ochA te saMkhyAtanA bamaNA karatAM be adhika pradeza vaDe pRSTa thAya che ane vadhAremAM vadhAre te saMkhyAtanA pAMca gaNA karatAM be adhika pradeze vaDe spaSTa thAya che. A kathananuM spaSTIkaraNa A pramANe karI zakAya-dhAro ke vIsa pradezika eka skaMdha lokAntamAM eka pradezamAM raheluM che. pUrvokta niyamatAnusAra evuM mAnavuM joIe ke te lekanA 20 pradezamAM avagADha (rahele) che tethI jyAM te rahele che tyAMnA te 20 pradeza dvArA, tathA eja nayamatAnusAra pitAnA uparitana athavA adhastana 20 pradeza dvArA ane AjubAjunA be pradeza dvArA, A rIte dharmAstikAyanA ochAmAM ochA 42 pradezo vaDe pudgalAstikAyanA saMkhyAta pradeze jaghanyapadamAM pRSTa thAya che. te vAta te pahelAM spaSTa karavAmAM AvI che ke jaghanyapadamAM AvelA pradezonA bamaNuM karIne guNAkAramAM be umeravAthI sparzakanA pradeze jANI zakAya che. ahIM puslAstikAyanA saMkhyAta pradeza-20 pradeza-jaghanya padyamAM levAmAM AvyA che. tenA bamaNuM karavAthI 40 Ave che. pachI 40 mAM be umeravAthI 42 Ave che. eTale ke 20 pradezevALe kaMdha dharmAstikAyanA ochAmAM ochA 42 pradezo vaDe spaSTa thAya che. saMkhyAta pradezavALA skaMdha-dhAre ke 20 pradezavALA skaMdha dharmAstikAyanA vadhAremAM vadhAre 102 pradeze vaDe pRSTa thAya che. A kathananuM spaSTIkaraNa A pramANe che-pudgalAstikAyanA pradezanA pAMca gaNo karI guNAkAramAM be umeravAthI vadhAremAM vadhAre pRSTa pradezonI saMkhyA Ave che. A kathananuM tAtparya e che ke-utkRSTa padamAM 20 saMkhyA pramANa saMpAta paramANuvALa pagalAstikAyarUpa dha svAbhAvika 20 avagADha pradeze dvArA, 20 nIcenA pradeza dvArA, 20 uparanA pradeza dvArA, ane 20-20 papazcimanI pAsenA pradeza dvArA ane dakSiNauttara taraphanA be pradeza dvArA pRSTa thAya che. gautama svAmIno prazna- vahiM kariyApArdi ?" he bhagavana ! keTalA adharmAstikAya pradeza vaDe saMkhyAta pudgalAstikAya pradeza pruSTa thAya che? mahAvIra prabhane uttara-"gharSa vera" he gautama ! pUrvokta dharmAstikAya pradezonI jema ja ochA mAM ochA te saMkhyAta karatAM be adhika adharmA. stikAyapradeza vaDe tathA vadhAremAM vadhAre te saMkhyAta karatAM pAMca gaNuM karatAM be adhika adharmAstikAya pradeza vaDe te saMkhyAta pradezavALuM pudgalAstikAya pUrNa thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 194 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"va saTISa0i%Aya hiMgg? huM bhagavana! saMkhyAta pulAstikAya pradeza keTalA AkAzAstikAyapradezo vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhane uttara-"seka saMjJALe havAhigoi" he gautama ! saMkhyAta pradezAvALo je pudgalakadha che te pAMca gaNAM saMkhyAta karatAM be adhika AkAzAstikAya pradeze vaDe pRSTa thAya che. A kathana utkRSTa padanI apekSAe karavAmAM AvyuM che. gautama svAmIne prazna-"vaphaufe vaOiAthavpahiM pup?" he bhagavanI saMkhyAta pradezevALa je pudgalankaMdha che te keTalA jIvAstikAyapradeza vaDe spaSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara- "laviTeEURi" he gautama ! saMkhyAta padgalAsti kAyapradeza anaMta jIvAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-"varUfhuM vAciAcavaNahiM puTTA?" he bhagavad ! keTalA pudgalAstikAya pradeza dvArA saMkhyAta pudgalAstikAyapradeza skRSTa thAya che? uttara-"ahiM" he gautama! anaMta pudgalAstikAyapradezo vaDe saMkhyAta pudgalAstikAya pradeza spaSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-"jevA dvArANahiM pu " he bhagavana! keTalA addhAsama vaDe saMkhyAta pudgalAstikAya pradeza pruSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-"siya pure, no kAra sahi?" he gautama! saMkhyAta pudgalAstikAyapradeza kayAreka addhAsama vaDe sRSTa thAya che ane kyAreka pRSTa thatA nathI. "kyAreka pRSTa thAya che. evuM je kathana karavAmAM AvyuM che te samayakSetranI apekSAe karavAmAM aAvyuM che, kAraNa ke samayakSetramAM ja addhAsamayane sadUbhAva che, samayakSetranI bahAra addhAsamayane sadbhAva hatA nathI tethI tyAM teo addhA samaye vaDe spaSTa thatA nathI. jyAre samaya kSetramAM teo addhAsama vaDe pRTa thAya che, tyAre niyamathI ja anaMta addhAsama vaDe ja spaSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-"jhavekA mate ! miantAMghaNA vahiM gha-sthiwyArdi pup?" he bhagavan! asaMkhyAta pagalAstikAya pradeza keTalA dharmAstikAyapradezo vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhuno uttara-"Ungg seva asaMsqi dunoLa davAhiennN, ukkosapae veNeva asaMkhejjaeNaM paMcaguNeNaM durUvAhieNaM, sesA jahA saMssi vAra ricamaM 3Lase"i he gautama! asaMkhyAtanA bamaNa karIne pachI be umeravAthI jeTalI saMkhyA Ave eTalA ochAmAM ochA dhamasti, zrI bhagavatI sUtra : 10 195 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAya pradeza vaDe, ane asaMkhyAtanA pAMca gaNuM karIne pachI be umeravAthI jeTalI saMkhyA Ave eTalA vadhAremAM vadhAre dharmAstikAyapradeza vaDe asaM. khyAta pudagalAstikAyapradeza pRSTa thAya che bAkInuM samasta kathana pudgalA, stikAyanA saMkhyAta pradezane saMbaghamAM je pramANe karavAmAM AvyuM che eja pramANe ahIM samajavuM vizeSatA eTalI ja che ke ahIM pratyeka abhilApamAM saMkhyAtane badale asaMkhyAta padane praga kara joIe A kathanane bhAvArtha e che ke-asaMkhyAta purAlAstikAnI ochAmAM ochA asaMkhyAtanA bamaNAM karatAM be adhika adharmAsisakAyapradeza vaDe ane vadhAremAM vadhAre asaMkhyAtanA pAMca gaNA karatAM be adhika adharmAstikAya pradezo vaDe sparzanA thAya che, tathA asaMkhyAtanA pAMca gaNuAM karatAM be adhika AkAzAstikAya. pradezo vaDe asaMkhyAta pudgalAstikAyapradeze pRSTa thAya che. anaMta jIvAtikAyapradeze dvArA, anaMta pudgalA stakAyapradeza dvArA ane jyAre addhA samaye dvArA sparzanA thAya tyAre niyamataH anaMta addhAsamA dvArA asaMkhyAta pudgalAstikAya pradezanI parNanA thAya che. gautama svAmIne prazna-" xvitA mate ! poLasthipaNA deva mUrthiAvahiM pu?" he bhagavan! pugalastikAyanA anaMta pradeze ardhAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-pUrva = akA tA thatA ki nivasaM" he gautama! pahelAM je prakAranuM asaMkhyAta pudgalAstikAyapradezanuM kathana karavAmAM AvyuM che, e ja prakAre pagalAstikAyanA samasta anaMta pradezanuM kathana paNa samajavuM paraMtu ahIM evI vizeSatA che ke-jevI rIte ahIM jaghanya padamAM nIcenA athavA uparanA avagAha pradeza aupacArika hoya che, eja pramANe utkRSTa padamAM paNa nIcenA athavA uparanA te avagAhapradeze aupacArika hoya che, kAraNa ke avagAhanI apekSAe AkAzapradeza-le kAkAzapradeza-aupacAriktA vinA anaMta hetA nathI, kAraNa ke leka kAzanA pradeza siddhAntakAroe asaMkhyAta ja kahyA che. tethI avagAhanI apekSAe Aka zapradeza vAstavika rUpe anaMta hotA nathI. eja vAta A sUtrapATha dvArA vyakta thaI che-"ghArUpare"i ItyAdi, zrI bhagavatI sUtra : 10 19 6 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaitama svAmInA prazna- chhe maMtte ! adyAbhramad vahni dhammariyAcavale'i pudde ?'' he bhagavan! eka addhAsamaya keTalA dharmAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che ? kk mahAvIra prabhunA uttara-ddha sa * ' huM gautama ! sAta dharmAstikAya pradeze dvArA eka addhAsamaya pRSTa thAya che. ahI addhA samaya '' A pada va mAna samayaviziSTa, samayakSetramadhyavartI (aDhI dvIpanA) paramANu ja gRhIta karavA joie, nahIM tA aTThAsamayanI sAta dharmAstikAya pradezeA vaDe sparzanA sabhavI zakatI nathI ahIM jaghanya padanA abhAva samajave, kAraNa ke addhAsamayanA manuSyakSetramAM ja sadUbhAva che, jaghanya padanA sadbhAva te leAkAntamAM ja che. sAta dharmAstikAya. pradeza dvArA aDhAsamayanI pazanA A prakAre thAya che-ahAsamayaviziSTa paramANurvya dharmAstikAyanA eka pradezamAM avagADha che, dharmAstikAyanA khIjA 6 pradeze tenI cha dizAomAM che, A rIte sAta dharmAstikAyapradezeA vaDe pazanA thAya che. gautama svAmIne prazna -" devadi gammathiAcavaA i puTTe ?" huM bhagavan ! eka addhAsamaya keTalA adharmAstikAyanA pradeze vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara- traM caitra " he gautama ! sAta adharmAstikAyanA pradeza vaDe eka addhAsamaya pruSTa thAya che. tenuM spaSTIkaraNa paNa upara mujama ja samajavuM', " E pravAsathiAyavadiva " eja pramANe sAta AkAzAstikAyapradezeA vaDe eka addhAsamaya sRSTa thAya che. : eka gautama svAmInA prazna-' yetrar' nausthijAcavalsendipurlR ?" he bhaga van! eka addhAsamaya keTalA jInnAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara--'iahiM, EnAva bannAsamadi'' zraddhAsamaya anaMta jIvAstikAyapradeze vaDe pRSTa thAya che, eja pramANe ana'ta pudgalAstikAthapradezeA vaDe eka addhAsamaya pRSTa thAya che ane anaMta ahvAsamA vaDe eka addhAsamaya sRSTa thAya che. addhAsamaya viziSTa paramANudravya rUpa eka addhAsamaya anata jIvAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya kAraNa ke teo eka pradezamAM paNa anata hoya che. eja pramANe ana tapudgalAstikAya pradezeA vaDe eka addhAsamaya pRSTa thAya che, kAraNa ke eka dravyanA sthAnamAM tathA tenI AjUbAjUmAM anaMta pudgalAne sadUbhAva rahe che. anata addhAsamA vaDe eka addhAsamaya pRSTa thAya che tenu spaSTIkaraNa nIce pramANe che-addhAsamaya-viziSTa anaMta pudgalaparamANu dravya ahvAsamaya rUpe kathita thayela che. tethI te addha samaya rUpe vivakSita paramANu tenA sthAnamAM tathA tenI AsapAsamAM anata rahe che A rIte dharmAsti kAyAkrikAnA pradezanI apekSAe spanAnu' kathana karIne have dravyanI apekSAe temanI panAnuM kathana karavAmAM Ave che~~ zrI bhagavatI sUtra : 10 197 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama vAmIne prazna-"je kALANijhAyANahiM kude che bhagavad ! dharmAstikAya dravya keTalA AkAzAstikAya pradeza vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara-aimhiM" he gautama! asaMkhyAta AkAzAstikAyapradezo vaDe pamastikAyadravya pRSTa thAya che, kAraNa ke dharmAstikAya asaMkhyAta pradeza rUpa kAkAza barAbara kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"varupahiM jIva0iAcavaNahiM puruM?" he bhaga van ! dhamastikAya dravya keTalA jIvAstikAyapradeza vaDe pRSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara-"a " anaMta jIvAstikAya pradeza vaDe dharmAstikAya dravya pRSTa thAya che, kAraNa ke jIvAstikAyanA pradezane vyApta karIne ja dharmAstikAya dravya raheluM che. jIvAritakAyane anaMta kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"saphara' mAAthijAyAdi ude?" he bhagavana dharmAstikAya dravya keTalA AkAzAstikAya pradezo vaDe pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-" a hiM " he gautama! asaMkhyAta AkAzAstikAyapradeza vaDe dharmAstikAyadravya pRSTa thAya che, kAraNa ke dharmAstikAya asaMkhyAta pradeza rUpa lekAkAza barAbara kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"varupahiM jIva0iAcavaNahiM puTTa?he bhaga vana ! dharmAstikAya dravya keTalA jIvAstikAyapradeza vaDe spaSTa thAya che ? mahAvIra prabhune uttara-"ahiM" anaMta jIvAstikAya pradezo vaDe dharmAstikAya dravya pRSTa thAya che, kAraNa ke jIvAstikAyanA pradezane vyAsa karIne ja dharmAstikAya dravya raheluM che. jIvAritakAyane anaMta kahyuM che. gautama svAmIne prazna-"vaphA jAnamahiM g?" he bhagavan! keTalA addhA samaye dvArA dharmAstikAya dravya pRSTa thAya che? mahAvIra prabhune uttara-vica pu, vira no udde, huM juduM niramA ahi" he gautama ! dharmAstikAyadravya addhAsama dvArA kyAreka pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTa thatuM nathI. samaya kSetranI apekSAe pRSTa ane samayakSetranI bahAranA kSetranI apekSAe aspaSTa kahyuM che. jyAre te addhA samaye vaDe pRSTa thAya che tyAre niyamathI ja anaMta addhAsama vaDe pRSTa thAya che. gautama svAmIne prazna-bAbariyAvALa marevathi. jANe ipu?he bhagavad ! adharmAstikAya dravya dharmAstikAyanA keTalA pradeza vaDe pRSTa thAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 1 98 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhune uttara-"ma "i he gautama! dharmAstikAyanA asaMkhyAta pradeza vaDe adharmAstikAya pRSTa thAya che, gautama svAmIne prazna-"vaphAuM adamparicArdi pu?" he bhagavan! adharmAstikAyanA keTalA pradeze vaDe adharmAstikAya pRSTa thAya che? mahAvIra prabhuno uttara-"0i pm tva, vaikuM nA parivAraNa he gautama! adharmAstikAyadravya adharmAstikAyanA eka paNa pradeza uDe pRSTa thatuM nathI, kAraNa ke saMpUrNa adharmAstikAyane anulakSIne ahIM prazna pUchavAmAM AvyuM che. tethI tenAthI bhinna evA anya adharmAstikAya pradezanuM svataMtra astitva saMbhavI zakatuM nathI. bAkInuM samasta kathana dharmAstikAyanA kathana anusAra ja samajavuM jema ke-AkAzAstikAyanA asaMkhyAta pradeza vaDe adharmAstikAya pRSTa thAya che, anaMta chAstikAya pradeza dvArA adhama. stikAya pRSTa thAya che, anaMta puNalAstikAya pradeza dvArA adhamastikAya pRSTa thAya che, tathA addhAsama vaDe kayAreka te pRSTa thAya che ane kayAreka pRSTa thatuM nathI je te temanA dvArA pRSTa thatuM hoya, te niyamathI ja anaMta addhAsama vaDe pRSTa thAya che. ___"evaM eeNaM gamaeNaM savve vi saTTANae nasthi ekkeNa vi puDhA, paraDhANae Adillaehi tihi asaMkhejjehi bhANiyavvaM pacchillaesu tisu aNaMtA bhANiyavvA, nA addhAramaco rieja prakAre pUrvokata paddhati anusAra AkAzasti kAyanA 6, jIvAstikAyanA 6, pagalAstikAyanA 6, ane addhAsamayanA 6 abhilApa (pranettare) kahevA joIe jyAM kevaLa dharmAstikAyAdi dravyane temanA pradezonI sAthe sparzanano vicAra thAya che, te sthAnanuM nAma svasthAnaka che, tathA anya dravyanA pradezanI sAthe sparzanA vicAra thata hoya, te sthAnakanuM nAma parasthAnaka che. samasta dharmAstikAyAdika dravya "svasathAnakamAM eka paNa pradeza vaDe pRTa thatuM nathI." e patyuttara samAja joIe parasthAnamAM pahelAM traNamAM-dharmAstikAya Adi traNamAM asaMkhyAta pradeza vaDe pRSTha che, evuM kathana karavuM joIe, kAraNa ke dharmAstikAya ane adha pratikAya asakhyAta pradezevALAM che, tathA temanA dvArA saMpUrNa AkAza paNa asaMkhyAta pradezova chuM che. chellA traNa abhizApamAM-jIvAstikAya, pagalAstikAya ane addhAsamayanA abhilA pe.mAM-anaMta pradeza vaDe spaSTa kahevuM joIe kAraNa ke jIvAstikAyAdika ananta pradezavALAM che. ahIM AkAzAstikAyanA abhilASamAM evI vizeSatA che ke AkAza stikAya dharmAstikAyanA pradeza dvArA spaSTa paNa che ane askRSTa paNa che je AkAzAstikAya spaSTa che te dharmAstikAyanA asaMkhyAta pradeza dvArA pRSTa hoya che tathA jIvAstikAya Adi traNanA anaMta pradeza dvArA pRSTa hoya che. A rIte aDhAsamayanA gamaka payatanA dharmAstikAyAdika cha gamakanuM kathana karavuM zrI bhagavatI sUtra : 10 199 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe chellA addha samaya viSayaka praznottare A pramANe samajavA-addhAsamaya keTalA dharmAstikAyAdikanA pradezeA dvArA pRSTa thAya che ? A prakAre chae prazno jAte manAvI levAM, addhAsamaya keTalA ahvAsamaye vaDe pRSTa thAya che ? A svasthAna viSayaka praznanA uttara A pramANe che' sthi La vi " he gautama ! addhAsamaya eka paNa addhAsamaya vaDe pRSTa thatA nathI, dharmAstikAyanA, adharmIstikAyanA ane AkAzAstikAyanA asakhyAta pradeza vaDe ane chellA e astikAyAnA (jIvAstikAya ane pudgalAstikAyanA anaMta pradeza vaDe addhAsamaya pRSTa thAya che. nirUpati addhAsamaya eka ja hAya che kAraNe tenI samayAntaranI sAthe spanA thatI nathI, kAraNa ke atIta (bhUta) ane anAta (bhaviSya) samayanu. vinaSTa ane anutpanna hAvAne kAraNe astitva ja mAnavAmAM AvyuM nathI )sU9 5 dvipradezikAdi puddalAstikAya spandvAra vaktavyatA sa pUrNa ra avagAhanA dvAra kA nirUpaNa --avagA dvAra vaktavyatA-- 66 jattha nA mate ! o dharmaSijAcavaNe'' ityAdi--- TIkA-sUtrakAre A sUtra dvArA navamAM avagAhadvAranuM nirUpaNu *yu' che. A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che 3 - " jattha NaM bhaMte ! ege dhammatthikAyapaese ogADhe, tattha kevaiyA dhmmtthikaaypasA goLAnA ?'' he bhagavan ! je sthAna para dharmAstikAyane eka pradeza avagAhita hAya che-eTale ke AkAzanA je pradezamAM dharmAstikAyanA eka pradeza rahelA hoya che-tyAM dharmAstikAyanA bIjA phaeNTalA pradezA avagADha (rahelA) hAya che ? mahAvIra prabhunA uttara- rasthi kovi'he gautama ! je pradezamAM dharmAstikAyanA eka pradeza avagAhita hAya che, te pradezamAM dharmAstikAyanA bIjo eka paNa pradeza avagAhita hAtA nathI, kAraNa ke te tyAM avidyamAna rahe che. gautama svAmInA prazna- vA masthiAcapaDyA goDhA ?" he bhagavan ! je sthAna para dharmAstikAyanA eka pradeza avagAhita (sthita) che, te sthAna para adharmAstikAyanA keTalA pradezeA avagAhita hoya che ? mahAvIra prabhunA uttara- jo " he gautama ! je sthAna "" para dharmA. zrI bhagavatI sUtra : 10 200 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stikAyane eka pradeza avagAhita hoya che, tyAM eka dharmAstikAya pradezanI avagAhanA sthAna para adharmAstikAyane eka pradeza avagAhita hoya che, kAraNa ke dharmAstikAya pradezanA sthAna para adharmAstikAyane eka pradeza vidyamAna rahe che. gautama svAmIne prazna-"zerathA zALarNathi dAcacggNA zonAvA?" he bhagavAna ! eka dharmAstikAyapradezanA avagAhanA sthAnamAM AkAzAstikAyanA keTalA pradeze avagAhita hoya che? uttara-"gao" te sthAna para AkAzAstikAyane eka ja pradeza avagAhita hoya che. gautama svAmIne prazna-"vaphA nadhicacq, mar?" he bhagavana! eka dharmAstikAya pradezanA avagAhanA sthAnamAM jIvAstikAyanA keTalA pradeze avagAhita hoya che ? uttara-"maLatA" he gautama! tyAM javAstikAyanA anaMta pradezo avagAhita hoya che. gautama savAmIne prazna-"vaphA TwAthijAva@A?" he bhagavan ! eka dharmAstikAyapradezanA avagAhanA sthAnamAM pagalAstikAyanA keTalA pradeza avagAhita hoya che ? uttara-batA" he gautama ! tyAM pudgalAstikAyanA anaMta pradezo avagADha hoya che. jIvAstikAya ane pagalAstikAyanA anaMta pradezano eka eka dharmAstikAya pradezanA sthAnamAM sadbhAva hoya che tethI te pratyekanA anaMta pradeze te dharmAratakAyanA pradezane vyApta kare che. gautama svAmIne prazna-" cA mAlamA ?" he bhagavana ! je sthAnamAM dharmAstikAyano ekapradeza avagAhita hoya che, te sthAnamAM keTalA addhAsamaya avagAhita (sthita) hoya che? mahAvIra prabhuno uttara-"Niya zAha, lica no , jAtA kaLatA" he gautama ! te sthAna para kyAreka addhA samaya avagAhita hoya che ane kyAreka avagAhita hatA nathI je teo te sthAna para avagAhita hoya, te anaMta aDhAsamaye ja tyAM avagAhita hoya che. kAraNa ke manuSyalekamAM ja addhAsamAne sadubhAva hoya che, manuSyalokanI bahAra temane sadbhAva nathI te kAraNe dharmAstikAya pradezanA sthAnamAM temanI avagAhanA hoya che paNa kharI ane nathI paNa hatI jyAM hoya che tyAM anaMta rUpe ja temane sadubhAva rahe che. gautama svAmIne prazna-bAtha mare! ghare janna0i $AgaveNe moDhe, tatha vAyA dhatitha#ANA moDhA?" he bhagavana ! je sthAna para eka adharmAstikAyapradeza avagADha (sthita) hoya che, tyAM keTalA dharmAstikAya pradeza avagADha heya che? mahAvIra prabhune uttara- " he gautama ! tyAM eka dharmAstikAya pradeza avagADha hoya che tenuM spaSTIkaraNa pahelAM thaI cukayuM che. zrI bhagavatI sUtra : 10 2 01 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ autama svAmIne prazna-"zarUca bathirugutA uana" he. bhagavana! jyAM eka avarmAstikAya pradeza avagADha hoya che, te sthAna para keTalA adharmAstikAyanA bIjA pradeza avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"rasthi go vi" he gautama! te sthAna para bIjo eka paNa apamati kAyapradeza avagADha hete nathI, kAraNa ke pitAnA ja avagAhathAnamAM potAnA ja anya pradezanI avagAhanA thavAno abhAva rahe che. te gaha paridhatpANa" jevuM dhamastikAyanA prakaraNamAM AkAzastikAcanA pradezanA alaga hAvinuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja bAkInuM kathana ahIM adharmAstikAyanA viSayamAM paNa samajavuM eTale ke jyAM adhamastikAyane eka pradeza avagADha che, tyAM AkAzastikAyano paNa eka pradeza avagADha hoya che. jyAM adharmAstikAyane eka pradeza avagADha che. tyAM jIvAstikAyanA paNa anaMta pradeza avagADha che, jyAM adhamaritakAyane eka pradeza avagADha che tyAM pudgalAstikAyanA paNa anaMta pradeze avagADha che, jyAM adharmAstikAyane eka pradeza avagADha che, tyAM addhAsama kayAreka avagADha hoya che ane kyAre agADha hotA nathI je teo te sthAna para avagADha hoya che te anaMta rUpe ja hoya che. gautama svAmIne prazna-"ttaratha gAthijAyaugNe kom, saraLa jarUcA dharivAjaugNA monAA?" he bhagavan! jyAM eka AkAzAstikAyapradeza avagADha hoya che, te pradeza para keTalA dharmAstikAya. pradeze avagADha hoya che ? mahAvIra prabhano uttara-"tiya zobhADhA, hira no gorial, a na go" he gautama! AkAzAstikAya pradezanA avagAhanA sthAna para kayAreka dharmAstikAyanA pradeza avagADha hoya che ane kayAreka avagaDha hetA nathI je avagADha hoya che te dharmAstikAyane eka ja pradeza tyAM avagADha hoya che. kAraNa ke kaleka rUpa AkAza hoya che ane dharmAstikAyane avagADha lakAkAzamAM ja che-alakAkAzamAM nathI kAraNa ke alakAkAzamAM dharmAstikAyane abhAva che. "pAM kAsthirAyaghaNA vi" dharmAstikAya pradezanA avagAhanI jema ja adharmAstikAyanA pradeza paNa kayAreka tyAM avagADha hoya che ane kayAreka avagADha hatA nathI je teo tyAM avagADha hoya che te eka ja adhamastikAyane pradeza tyAM avagADha hoya che tenuM spaSTIkaraNa paNa upara mujaba samajavuM. gautama svAmIne prazna-jarUca bArAkSafthApalA gADha ?" he. bhagavana! jyAM AkAzAritaka yano eka pradeza avagADha che, tyAM AkAzAstikAyanA bIjA keTalA pradeza avagADha ti) heAya che? mahAvIra prabhune uttara-"nahi g fa" he gautama ! jayAM AkAzAstikAyane eka pradeza avagADha che, tyAM AkAza tikAyane bIjo eka paNa pradeza avagADha heta nathI, kAraNa ke potAnA ja sthAnamAM potAnA ja anya pradezanI avagAhanA asaMbhavita che. zrI bhagavatI sUtra : 10 202 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmInA prazna-" jevA lIsthihAcavatA ogaDhA" huM bhagavan! jyAM AkAzAstikAyanA eka pradeza agADha (rahele) che, tyAM jIvAstikAyanA keTalA pradeze| avagAhita hAya che? mahAvIra prabhunA uttara-'siyoADhA, liya no gADhA, narovADhA UgatA 'huM gautama ! tyAM jIvAstikAyanA pradeza kayAreka atragADha hoya che ane kayAreka avagADha hAtA nathI. jo teo tyAM avagADha haiAya che te anata mAtrAmAM ja avagADha hoya che, kAraNa ke AkAzAstikAya leAkAleka rUpa hoya che. jIvAstikAyane sadbhAva leAkamAM ja hoya che alAkamAM tene abhAva che. 4 'harSa gAthAsamayA" eja pramANe mAkAzAstikAyasthAnamAM pudgalAstikrAya pradezane avagADha kAraka hoya che paNa khare ane kayAreka nathI paNa hAtA, jo teo tyAM avagADha hAya che, teA anaMtamAtrAmAM ja hAya che eja pramANe tyAM addhAsamaya praNa kayAreka avagADha hAya che ane kayAreka avagADha hotA nathI jo teo tyAM avagADha hAya che, teA anaMta mAtrAmAM ja avagADha hoya che tenu kAraNa e che ke samayanA sadbhAva manuSyakSetrAmAM ja hAya che, manuSyakSetranI bahAranA kSetrAmAM tenA sadbhAva kahyo nathI. pradezanA avagADha gautama svAmIne prazna- natha nA mate ! ne naujiAya, oDhe tatva jevA dharmaciAcavasAgoLa.DhA ?" he bhagavan ! jyAM jIvAstikAyanA eka pradeza avagADha hai!ya che, tyAM keTalA dharmAstikAyapradeze avagADha hoya che? mahAvIra prabhunA uttara-'vajrotraM maciAyajJA, traMbAsadhdhizAcavattA vi" huM. gautama! tyAM eka dharmAstikAyapradeza eka adharmIstikAya pradeza ane eka AkAzAstikAyapradeza avagADha DAya che. gautama svAmIne prazna-'- vacA nI thAyajJAovADhA ? " hai bhagavan! te jIvAstikAyapradezanA avagAhanA sthAnamAM jIvAstikAyanA anya keTalA pradeze avagADha hAya che ? mahuAvIra prabhune uttara- baLatA, tesaMjJA maciAcAsa 'huM gautama ! tyAM anaMta jIvAstikAyapradezA avagADha hAya che mAkInuM kathana, dharmAstikAyanA jevu ja A chatrAstikAyanA viSayamAM paNa samajavuM. gautama svAmIneA prazna-'natha maMte!ooLathiAyapaNe boDhe, sahya kSetra cA dhammariyAyapadyA. " he bhagavan ! jyAM eka pudgalAstikAyapradeza alaga Dha hAya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeze! avagADha hoya che? mahAvIra prabhunA uttara-'DvajJAnIyiAcavarNa tahena nilesa ' hai gautama ! pahelAM jIvAstikAyapadezanA viSayamAM jevu' kathana karavAmAM Avyu. che, eja pramANe pudgalAstikAyanuM paNa pUrNa rUpe kathana karavu joie, zrI bhagavatI sUtra : 10 203 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"nathai iDe ! pon4AicA gADha, taratha jenAthI dhariyA pausA" he bhagavan! jyAM pudgalAstikAyanA be pradeza avagADha che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"Niya zo, siva vonni, parva mahammarthipaNa vi, zAkAtariyAvaraNa vi, revaM kA dhatihAsa" he gautama! jyAM puNalAstikAyanA be pradeza avagaDha heya che, tyAM kayAreka dharmosta. kAyane eka pradeza paNa avagADha hoya che ane kayAreka dharmAstikAyanA be pradeze paNa avagADha hoya che. A kathanane bhAvArtha e che ke-jyAre eka AkAzapradezamAM be AzuvALa skaMdha avaga ha hoya che, tyAre tyAM eka ja dharmAstikAyapradeza avagADha hoya che, ane jyAre be AkAzapradezamAM be aNuvALe sakaMdha avagADha hoya che, tyAre tyAM be dharmAstikAyapradeza avagADha hoya che e ja pramANe tyAM kyAreka adharmAstikAyane paNa eka pradeza avagADha hoya che ane kayAreka be pradeza avagADha hoya che. AkAzAstikAyanA avagADhanA viSaya mAM paNa evuM ja kathana che A kathana sivAyanuM bAkInuM je kathana che, eTale ke chAstikAya, pudgalA hitakAya ane addhA samaya viSayaka je kathana che, te dharmAstikAyapradezanI vaktavyatAmAM karelA kathana anusAra samajavuM eTale ke A traNenA viSayamAM pudagala tikAyanA be pradezenI vaktavyatA dharmAstikAyanA pradezanI pUrvokta vaktavyatA anusAra samajavI eTale ke pagalastikAyanA be pradeze jyAM avagADha hoya che, tyAM A traNenA anaMta pradeze avagADha hoya che. - gautama svAmIno prazna-"zaratha mate! signa pAribhadAyaggar bomra, tatha devaphaghA parivAyattatA moDhA ?" he bhagavan! jyAM pagalAstikAyanA traNa pradeza avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA prAze avagADha hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-"uttara prazno, zira jhi, ci tinna" he gautama ! tyAM kyAreka eka dhamaritakAya pradeza avagADha hoya che, kyAreka be dhamastikAyapradeza avagADha hoya che ane kayAreka traNa dharmAstikAyapradeza avagaDha hoya che A kathanane bhAvArtha A pramANe che-jyAre traNa paramANu ekaja AkAza pradezamAM avagADha hoya che, tyAre tyAM eka dharmAstikAyapradeza avagADha hoya che jyAre be AkAzapradezamAM traNa paramANu avagADha hoya che, tyAre tyAM be dharmAstikAya pradeze avagADha hoya che jyAre traNa AkAzapradezamAM traNa pudgalaparamANu avagADha hoya che, tyAre tyAM traNa dharmAstikAyapradezo avagADha hoya che, "yaM gAmariyA , vaM cAnAsarathA caraNa vi saM Raa ro" dharmAstikAyanI jema ja adharmAstikAyane paNa kayAreka eka pradeza, kayAreka be pradeza ane kayAreka traNa pradeza tyAM avagADha hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 10 204 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAzAstikAyanA pradezanI tyAM avagAhanA viSe paNa evuM ja kathana samajavuM jIvAstikAya, pugalaritakAya ane addhAsamaya, A traNenA pradezanI tyAM avagAhanAnA viSayamAM be pudgalAstikAyapradezanI avagAhanAnA vaktavyamAM kahyA pramANe ja kathana samajavuM eTale ke pudgalAstikAyanA traNa pradeza jyAM avagaDha hoya che, tyAM anata jIvAstikAyapradeze, anaMta pudgalAstikAyapradeza ane ananta addhAsama avagADha hoya che aDhAsamamAM je anaMtatA kahI che, te samayakSetranI apekSAe kaDI che. "svayaM jo af yavyo paeso AillaehiM tihi atthiAehi, sesaM jaheva doNhaM, jAva dasahaM, priya prazno, sara rojhi, riya sinni, nAra siya " A rIte pUrvokta paddhati anusAra AdinA tra astikAnA - dharmAstikAya, adhamastikAya ane AkAzAstikAyanA-eka eka pradezanI vRddhi karavI joIe jevI rIte pudgalAstikAyanA traNa pradezonI avagAhanAnA kathanamAM dhamastikAyAdi traNanA eka eka pradezanI vRddhi karavAnuM kahevAmAM AvyuM che, e ja pramANe putra lAstikAyane cAra pradezanI avagAhanAnI vaktavyatAmAM paNa temanA eka eka pradezanI vRddhi karavI joIe jema ke prazna-he bhagavana! jyAM pagalAstikAyanA cAra pradeza avagADha hAya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeza avagADha hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-he gautama ! tyAM kayAreka eka, kayAreka be, kayAreka traNa ane kayAreka cAra dharmAstikAyapradeze avagADha hoya che evuM kathana adharmAstikAya ane AkAzAstikAyanA pradezanI tyAM avagAhanA viSe samajavuM jIva, pudgala ane addhAsamaya viSayaka je abhilApa che. te pudgAstikAyanA be pradezonA saMbaMdhamAM prakaTa karelA abhilA pa pramANe ja samajavA eja pramANe pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane dasa pu.lAstikA yanA pradezonA viSayamAM pazu kathana karavuM joIe pudgalAstikAyane dasa pradezenA viSayamAM nIce pramANe praznottara banaze-"he bhagavana ! jyAM pudgalAstikAyanA dasa pradeze avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che ?" uttara- he gautama! tyAM kayAreka dharmAstikAyane eka praza. kayAreka be pradeza, kayAreka traNa pradeza, kayAreka cAra pradeza kayAreka pAMca pradeza, kayAreka cha pradeza, kyAreka sAta pradeza, kyAreka ATha pradeza kayAreka nava pradeza ane kayAreka dasa pradeza avagADha hoya che. laMkA uttara prazno, vigha 7i, sta hira vaNa, fsara saMjJAo jyAM pudgalAstikAyanA saMkhyAta pradeza avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyano eka pradeza kyAreka avagADha hoya che, kayAreka be pradeza, kayAreka traNa pradeza, kayAreka cAra, kayAreka pAMca, kayAreka che, kayAreka sAta, kayAreka ATha kayAreka nava, kayAreka dasa ane kayAreka zrI bhagavatI sUtra : 10 205 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhyAta pradeze avagADha hoya che. "gara jJAnaM uttara prazno, gAva siya karaMja, kahA saMjJA vaM maLatA ra" jayAM pudgalAstikAyanA asaMkhyAta pradeze avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyane kayAreka eka pradeza kyAreka be pradeza eja pramANe dasa sudhInA pradeze, kayAreka saMkhyAta pradeza ane kayAreka asaMkhyAta pradeza avagADha hoya che je prakAre asaMkhyAta pudga. lAstikAya pradezanuM kathana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe anaMta pudgalAstikAyanuM kathana paNa karavuM joIe jema ke A prakAranA praznottare-"he bhagavAna ! jyAM pudgalAstikAyanA anaMta pradeze avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeza avagADha hoya che? - uttara-he gautama ! tyAM kayAreka dharmAstikAyane eka pradeza, kayAreka be pradeza, kayAreka traNa pradeza eja pramANe kayAreka asakhyAta paryantanA pradeze paNa avagADha hoya che A prakAre A kathanamAM dharmAstikAyanA asaM khyAta paryantanA pradezanI tyAM avagAhanA samajavI joIe kAraNa ke dharmAstikAya, adharmAstikAya ane kAkAzanA asaMkhyAta pradeze ja siddhAMta. karee kahyAA che-anaMta pradezo kahyA nathI tethI ja tyAM dharmAstikAyanA anaMta pradeza kayAreka avagADha hoya che, evuM kathana karavAmAM AvyuM nathI jIva, pudgala ane aDhAsamaya, A traNamAM anaMta pradeza hoya che, kAraNa ke teo anaMta hoya che. have sUtrakAra anya prakAre avagAhanA dvAranI prarUpaNa kare che- autama svAmIno prazna-"gara naM maMte! ddhAramag iDhe, tatha nAyA vasthigNA bAvA" he bhagavan! jyAM eka addhAsamaya avagADha hoya che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-go" he gautama! tyAM dharmAstikAyane eka pradeza avagADha hoya che. - gautama svAmIne prazna-"vaphA sAthiApattA thoDhA?" he bhagavana! jyAM eka addha samaya avagADha hoya che, tyAM adharmAstikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che? mahAvIra prabhuno uttara-"ho" he gautama! tyAM adhamastikAyane eka pradeza avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna- devA mA nathirAyagutA govA" he bhagavan! jyAM eka addhA samaya avagADha hoya che, tyAM AkAzAstikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che? - uttara-"go " he gautama! tyAM Aka zAstikAyano eka pradeza avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna-"phayA kIthiyA ghaNA nAar ?" he bhagavad ! jyAM eka addhAsamaya avagADha hoya che, tyAM jIvAstikAyanA keTalA pradeze. agaDha hoya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 20 6 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara-"mA" he gautama ! tyAM jIvAstikAyanA anaMta pradeza avagADha hoya che. "gvaM jAva aDhAramA " eja pramANe tyAM anaMta pagalAstikAyapradeze avagADha hAya che paraMtu jyAM eka addhA samaya avagADha che, tyAM eka paNa anya addhA samaya avagADha hatA nathI kAraNa ke svasthA. namAM avagAhanAne sadbhAva kahyo nathI. gautama svAmIne prazna-"gaMdha je mare ! paznacitta mATe saraLa vidyA dhArithagNA moDhA" he bhagavan! jyAM dharmAstikAya avagADha che, tyAM dharmAstikAyanA keTalA pradeze avagADha he ya che ? mahAvIra prabhune uttara thi ja vi" he gautama ! tyAM dhamastikAyano eka paNa pradeza avaga Dha te nathI, kAraNa ke dharmAsisakAya tyAM pitAnA samasta pradezane saMgraha karIne avagADha thayeluM hoya che. tethI tene anya koI eve pradeza nathI ke je tyAM alaga rUpe avagADha hAya che. gautama svAmIne prazna-"vaphA #g vivAthapappA mArADhA" he bhagavad ! tyAM adhamastikAyanA keTalA pradeza avagADha hoya che ? mahAvIra ubhune uttara-"zaijhA" he gautama ! tyAM adharmAstikAyanA asaMkhyAta pradeza avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna-devA mAghAthijAjausA koNa?" he bhagavad ! tyAM AkAzastikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"gannA " he gautama ! tyAM AkAzastikAyanA asaMkhyAta pradeze avagADha hoya che kAraNa ke dharmAstikAya, adhamastikAya ane lekAkAzanA asaMkhyAta pradeza hoya che. gautama svAmIno prazna-"jA nIvarijAcavA Ania ?" he bhagavad ! tyAM jastikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che? teno uttara ApatAM mahAvIra prabhu kahe che-"mAtA parva jAva badrAsamA" he gautama! chAstikAya anaMta pradezavALuM che e ja pramANe tyAM pudgalAstikAyanA paNa anaMta pradeza hoya che e ja pramANe tyAM anaMta addhAsama avagADha heya che, kAraNa ke addhAsamA paNa anaMta hoya che. gautama svAmIne prazna-"! gawfthA mATe, tatva jenA ghara pAsA rorrDhA" he bhagavana ! jyAM adharmAstikAya avagADha che, tyAM dhamastikAyanA keTalA pradeze avagADha hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-bAnA " he gautama ! tyAM dhamastikAyanA asaMkhyAta pradeza alaga Dha heya che, kAraNa ke dhamanikAyanA pradeza asaMkhyAta che. gautama svAmIne prazna-"vaphA sanmalTiAcaghaNA loDhA?" he. bhagavana! tyAM adhamastikAyanA keTalA pradeza avagADha hoya che? zrI bhagavatI sUtra : 10 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra prabhuno uttara-"narigha para ki '' he gautama! tyAM adhamaMtikAyane eka paNa pradeza avagADha hoto nathI kAraNa ke "adhamastikAya" A pada dvArA tenA samasta pradezane saMgraha thaI jAya che tethI alama adhamastikAya pradeza saMbhavI zakatuM nathI "sevaM jaEA yamathijAya" bAkInA AkAzAstikAya, jIvAstikAya, pudgalAstikAya ane addhA samaya viSayaka praznottare, dharmAstikAyanA viSayamAM jevA praznottara ApyA che, evA ja samajavA. " evaM sabje sadANe nathi ekko vi bhANiyadhvaM, paraTrANe AdillagA tini asaMkhejjagA bhANi gabbA, pacchillagA sinni aNaMtA bhANiyavvA, jAva addhAsamayo tti nAva jevA addAmavA bolA, nahi go vi" eja pramANe pUrvokta paddhati pramANe dharmAstikAyathI laIne addhAsamaya paryantanA dravyanuM kathana thavuM joIe A viSayanuM spaSTIkaraNa pahelA thaI cukayuM che. parasthAnamAM dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya rUpa pahelAM traNanA asaMkhyAta pradeza avagADha hoya che, tema kahevuM joIe ane chellA traNa dravya jIvAstikAya, pugalAstikAya ane addhAsamayane anaMta kahevA joIe addhA samaya sudhI evuM kathana thavuM joIe eTale ke " jyAM addhAsama avagADha hoya che, tyAM anya eka paNa addhAsamaya avagADha heto nathI." A chelA praznano uttara che. ahI "gAya" pada e sUcita kare che ke addhA samayanA abhilA pakamAM cha pada che jema ke jyAM addhAsamaya avagADha hoya che tyAM A saMkhyAta dharmAstikAya, asaMkhyAta adharmAstikAya, ane asaMkhyAta AkAzAstikAyanA pradeze avagADha hoya che ane addhAsamaya dvArA avagAhita sthAnamAM anaMta jIvAstikAya pradeza ane anaMta pudgalAstikAya pradeza avagADha hoya che, paraMtu svAsthAnamAM avagahanAne asaddabhAva hovAne lIdhe addhAsamaya jyAM avagADha hoya che, tyAM eka paNa anya addhA samayanI avagAhanA thatI nathI, kAraNa ke nirUpacarita rUpe addhAsamaya eka ja kahyo che. sU010 che avagAhanA dvAra vaktavyatA saMpUrNa zrI bhagavatI sUtra : 10 2 08 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAvagAhaTa dvArakA nirUpaNa -jIvAvagADha dvAra vaktavyatA- nAtha i mate ! ghare putravIrUra zo " ItyAdi- TIkAI-A sUtra dvArA sUtrakAre dasamAM jIvAvagADha dvAranuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke-"nAtha i maMte je puDhavivArU gADha, tathaoi devajJa puravAyA soDhA ?" he bhagavan! je sthAna para eka pRthvIkAyika jIva avagADha (sthita) hoya che, tyAM keTalA pRthvIkAyika jI avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-" jJA" he gautama ! jyAM eka pRthvIkAyika jIva avagADha hoya che. te avagAhanA sthAnamAM asaMkhyAta sUkSma pRthivIkAyika jI avagADha hoya che. kahyuM paNa che ke-"kaI u a niramA ajJA " "jyAM eka hoya che, tyAM niyamathI ja asaMkhyAta hoya che." gautama svAmIne prazna-javara gAvAyA moDhA ?" he bhagavan ! je sthAna para eka pRthvIkAyika jIva avagADha hoya che, te avagAhanA sthAnamAM keTalA apakAyika che avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"kasaMjJA" he gautama! jyAM eka pRthvIkAyika jIva avagADha hoya che, te sthAna para asaMkhyAta sUkSama aprakAyika jI avagADha hoya che tenuM spaSTIkaraNa pahelAnA spaSTIkaraNa anusAra ja samajavuM. gautama svAmIne prazna-"ze rUcA terAyA boDhA" he bhagavan! jyAM eka pRthvIkAyika jIva avagADha hoya che, tyAM keTalA tejasakAyika jIve avagADha hoya che ? mahAvIra prabhune uttara-"akSarajJA" he gautama ! jyAM eka pRthvIkAyika avagADha hoya che, tyAM asaMkhyAta sUkSamatejakAyika avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna-"vaphA jADApA goman" he bhagavan ! zrI bhagavatI sUtra : 10 209 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je sthAna para eka prakAyika jIva avagADha hoya che, te avagAhanA sthAna para keTalA vAyukAyika jIva avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"asaMjJA" he gautama ! je sthAna para eka pRthvIkAvika jIva avagADha hoya che, te sthAna para asaMkhyAta sUkSma vAyukAvika avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna-"rUca nagaraphiyA eja?" he bhagavana ! eka pRthvIkAyika jIva jyAM avagADha hoya che, tyAM keTalA vanaspatikAyika jIve avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara- gavaMtA" he gautama ! jyAM eka pRthvIkAyika jIva avagADha hoya che, tyAM anaMta vanaspatikAyika jIvo avagADha hoya che, kAraNa ke vanaspatikAyika jIva anaMta kahyA che. A kathanane bhAvArtha e che ke eka pRvIkAyika jIvanA avagAhanA sthAnamAM asaMkhyAta sUyama pRthvIkAyika che, asaMkhyAta sUmi aprakAyika jI, asakhyAta sUkSma tejaskAyika cha, asaMkhyAta sUma vAyukAyika che ane anaMta vanaspatikAyika jIvo avagADha (sthita) hoya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "sthaLe maMte ! gAvA goDhe" he bhagavan ! je sthAna para eka aThAyika jIva avagADha hoya che, te avagAhanA sthAna para "revA putravijANavA moDhA" keTalA pRthvIkAyika che avagADha hoya che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-"asattA " he gautama jyAM eka apUkAyika jIva avagADha hoya che, tyAM asaMkhyAta pRvIkAyika jIvo avagADha hoya che. gautama svAmIne prazna-"jevaphA =ArU nA ?' he bhagavana ! eka aprakAyika jIvanA avagAhanA sthAnamAM keTalA aprakAyika avagADha hoya che? mahAvIra prabhune uttara-"vAsaMsjhA" he gautama ! tyAM asaMkhyAta apUkAyika jIva avagADha hoya che. "gvuM kahevA purIphA vadavA deva sa3 riAvaNe mALiyadai" pahelAM jevI vaktavyatA pRthvIkAyika jIvanI kahI che, e ja prakAranI vaktavyatA saMpUrNa rUpe akAyikAdi cAra prakAranA ja viSe kahevI joIe eja vAtane vadhu spaSTa karavA mATe sUtrakAra "jAva vaLAphAMphALuM, nAva chevaphA vanaNarUjArUcA vADhA gatA" A sUtrane prazranettara rUpe prakaTa kare che-temAM teo kahe che ke apUkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika ane vanaspatikAyikanI vakatavyatA pRthvIkAyika jIvanI vakatavyatA jevI ja che, te vAta jAte ja samajI levI te pratyekanA pAMca pAMca praznottaro pRthvIkAyikanA praznottaro jevAM ja samajI levA chelle abhilA5 A prakArane che - prazna- he bhagavan! je sthAna para eka vanaspatikAyika jIva avagADha hoya che, te sthAna para keTalA vanaspatikAyika jI avagADha hoya che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 21 0 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- gautama ! te sthAna para anaMta vanaspatikAyika jIve avagADha hAya che, 5 sU011) / / jIvAvagADhadvAra vaktavyatA samApta !! astikAya pradeza niSadana dvAra kA nirUpaNa --astikAya pradeza niSadana dvAra vaktabdhatA -- yaMti ge aMte ! dhamaghdhiAcatti ' ityAdi TIkA - sUtrakAre A sUtra dvArA agiyAramAM astikAyapradezaniSadana dvAranuM kathana karyuM che--A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-" ci Mmate ! dharmathijAti, asthijJAti, AgAsatdhikAyaMsi cakkiyA keI AsaittaevA, nisIittaevA, tuyaTThittaevA ,, bhagavan ! A dharmAstikAyamAM, adharmAstikAyamAM ane AkAzAstikAyamAM, zu keAI puruSa besavAne, uThavAne, nIce besavAne athavA paDakhuM badalavAne-sUvAne " variyA " samatha heAi zake che kharA ? ( " miyA" gAmaThI zabda che.) "" mahAvIra prabhunA uttara-'' no ke samaDhe '' he gautama ! evuM khanI zakatu nathI eTale ke dharmAstikAyAdikamAM koi paNa puruSa besavA, uDavAskri kriyAo karavAne samartha nathI, kAraNa ke dharmAstikAyAdikadra ce| amUrta che. parantu 'gaLatA puLa tatha naukA oDhA ' anaMta jIve tyAM avagADha (sthita) hAya che. gautama svAmInA prazna- ' le aTreLa maMte ! vaM vucarU, jyaMti naM dhasthikaaryNsi jAva AgAsatthikAryasi No cakkiyA keI Asaittae vA jAva ogADhA " he bhagavan ! Apa zA kAraNe evu' kahe che ke dharmAstikAyAdika traNamAM koI paNa puruSa upavezana Adi kriyAe karavAne samatha nathI parantu anaMta jIvA tyAM avagADha che? mahAvIra prabhunA uttara-' goyamA ! che nA nAmaC kArasAnA vicA'' he gautama ! dhArA ke kAi eka parvatanA zikhara jevA AkAranI phUTAgArazAlA che. ahIM " nAma" A pade vAkayAla kAramAM vaparAyuM che. 'duhao littA, guttA, guttaduvArA, jahA rAya paseNaijje jAba duvAravayaNAI pii " gautama ! te phUTAgArazAlA aMdara ane bahAra chANu Adi vaDe lIpelI che, cAre dizAomAM AcchAdita che, tenA gavAkSa, daravAjA Adi baMdha che. A viSayane anulakSIne jevuM kathana rAjapraznIya sUtramAM karavAmAM Avyu' che, evu' ja tenuM vana ahI' paNa karavu joIe. A vizeSaNAvALI kUTAgArazAlAnuM pravezadvAra kAi vyakita adha karI de, pihittA tIse kUDAgArasAlAe bahumajjhanibhAe jahaneNaM eko vA, dobA, tini bA, ukkoseNaM padIvasa harasaM zrI bhagavatI sUtra : 10 211 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se vajrIvelA '' aMdhakarIne, te tenI aMdara madhyabhAgamAM eAchAmAM ochA eka, e athavA traNa dIpaka ane vadhAremAM vadhAre eka hajAra dIpaka prakaTAve NUNaM goyamA ! tAo padIpalessAo annamannaM saMbaddhAo annamanna puTThAo jAva annamana vaisApa vikRti " te haiM gautama ! have vicAra kare zuM te hajAra dvIpakeAnI prabhA parasparamAM saMsakata thaine, parasparanI prabhAne sparzIne, ane eka bIjImAM sa`khaddha-pRSTa thaI ne parasparamAM eka rUpa thaIne rahe che ke nahIM ? gautama svAmInA uttara- daMtA, ciTuMtti ''hA, bhagavan ! evuM ja tyAM khane che. te dIpakAnI prabhA eka khIjA sAthe eka rUpa thaIne ja rahe che, mahAvIra prabhunA prazna- raviyA La hoyamA ! jeThuM. sAsu parIvaressAlu sattavvA gAya tuTrizapavA'' he gautama ! te pradIpaprabhAnI upara zu kAI vyakita esava ne, UbhA rahevAne, nIce besavAne athavA peAtAnu` paDakhu badalavAne samartha hAya che kharI ? 66 * gautama svAmInA uttara- maLayaM ! no rULa lamaTTe '' he bhagavan ! evu sabhavI zakatu nathI, tyAre mahAvIra prabhu kahe che-' a MtApuLa tattva bogADhA ' parantu tyAM anaMta jIvA avagADha hAya che. " te teLarRnuM zothamA ! tuM vuccai jAba ogADhA " he gautama ! te kAraNe meM evu kahyu che ke A dharmAstikAya Adi traNa dracemAM kai paNa puruSa besI zakatA nathI UThI zakatA nathI, Ubhe rahI zakatA nathI ane paDakhu' khadalI zakate nathI kAraNa ke te traNe dravye amRta che evuM hovA chatAM paNu anata jIve temAM avagADha (sthita) che. /sU012) 66 bahusamadrAra kA nirUpaNa Li aMte ! homakume '' ityAdi-- TIkA-sUtrakAre A sUtra dvArA leAkanA mahusamadvAranuM nirUpaNa karyuM" che-gautama svAmI hAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- tiLa mate ! jo kahulame,himaMte ! choksavihi vaLatta ?'' he bhagavan! kayA sthAnA leAka atyanta samabhAgavALe kahyo che ? eTale ke lekanI koi sthAne vRddhi thaI che, keAI sthAne hAni thai che, parantu te khannethI rahita-pradezanI hAnivRddhithI rahita evA bahusamabhAgayukata lepha kayA sthAnamAM kahyo che ? zrI bhagavatI sUtra : 10 -mahusamadrAra vaktavyatA---- 212 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA he bhagavAna! kayA sthAne leka sarvavigrahika che? jemAM vigraha (vakratA) che tenuM nAma vigrahika che je taddana vihika hoya che tene sarvavigrahika kahe che. teno artha sarvathA saMkSipta eTale ke atyaMta saMkIrNa thAya che. e atyaMta saMkIrNa lekabhAga kayA sthAne che? mahAvIra prabhune uttara-"nothamA " he gautama! "mIre kathApnamAM puDhavIe uparimaheDillesu khuDDAgapayaresu. ettha NaM loe bahusame, ettha NaM loe svvvihig gumtte " A ratnaprabhA pRthvInA uparima (uparanA) adhatana (nIcenA) pratare ke je bAkInA prata karatAM laghutara che, jemanI pahoLAI eka rAjapramANa che ane je tiryakano madhyavartI bhAga che, tathA je uparima laghutara pradezathI laIne urdhvamAM prataravRddhi thAya che ane adhatana pratarathI laIne adha bhAgamAM prataravRddhi thAya che, te laghutara uparima, adhastana pratamAM lekane atyata samabhAga kahyo che. tathA temanI aMdara ja lekane sarvavigrahika-atyaMta saMkalekabhAga kahyo che, gautama svAmIne prazna-"jiM mate virAvaLachi au gutte ?" he bhagavan ! leka rUpa zarIrano vatAyukata bhAga kayA sthAne kahyo che ? 'vigraha pada vakanA artha mAM paNa vaparAya che ane zarIranA arthamAM paNa vaparAya che. vakratAyukata che vigraha jeno tene vigrahavigrahika kahe che. mahAvIra prabhane uttara-"ocanA" he gautama ! vivekag-gg i kiamsangg sou goLattio vigraha (vaka) je kaMDaka che-tene vigrahakaMDaka kahe che eTale ke vigraharUpa je kaMDaka che tene vigraDakaDaka kahe che te vigrahakaMDakamAM-brahmadevalekamAM (te brahmadevaleka leka rUpa zarIranI koNI je bhAga che ahIM pradezanI hAni ane vRddhithI vaka avayava thAya che) vigrahavigrahika loka kahyo che. A vigrahakaMDaka prAyaH lokAntamAM che. eTale ke jyAM vigrahakaMDaka che, tyAM lekarUpa zarIra vakratAyukta che. sU013 loka saMsthAna dvArakA nirUpaNa -lekarsarathAnadvAra vaktavyatAjiM saMkig i mane sou gum" ItyAdi- TIkAtha-sUtrakAre A sUtra dvArA teramAM lokasaMrathAna dvAranI prarUpaNA karI che tene anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " saMkig i aoNa pajo" he bhagavan! lekane AkAra ke kahyuM che? mahAvIra prabhune uttara-"roca !" he gautama ! "surUcilagi as zrI bhagavatI sUtra : 10 21 3 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gu" lekane AkAra supratiSThikanA AkAra jevuM che. UMdhA rAkhelA eka zakerA para bIjA zakarAne urdhvamukha rAkhIne gaThavavAthI jevo AkAra thAya che, tevA AkArane supratiSThika kahe che e ja lekane AkAra kahyo che. derA visthi, ma = sattAnA paDhagNe kAra caMd #ti" A AkAra A prakAra che-nIce loka vistIrNa che, mayamAM saMkSipta che, ItyAdi jevuM kathana sAtamAM zatakanA pahelA uddezAmAM pratipAdita karavAmAM AvyuM che, eja pramANe ahIM paNa tenuM pratipAdana thavuM joIe te pratipAdana kayAM sudhI karavuM joIe te have prakaTa karavAmAM Ave che-"kAva saMtaM ti" A sUtrapATha parvatanA kathananuM ahIM pratipAdana karavuM joIe ahIM "yAvat " pada vaDe "larita, gudAnta, guyansa, sarvaduHNAnA" A padone saMgraha karavAmAM AvyA che. have alpamahatvanA viSayamAM gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che-"gyALa maMte! jojapta, tiriyAda, 3. corasa e hiMto vAva vivAhiyA?" he bhagavan ! pUrvokta aleka, tiya leka ane urvilekamAM kayo leka kyA leka karatAM nAno che ? kace leka kayA leka karatAM moTe che? kaye leka kayA lekanI barAbara che? ane ko leka kayA lekathI vizeSAdhika che? mahAvIra prabhune uttara-"camA !" he gautama! "sadagore tithihova, vakRtta a4rLe, jo visAgi" tirthaka sauthI nAne che, kAraNa ke tene AyAma (laMbAI) aDhAra se jananI che. tenA karatAM udarvalaka asaMkhyAta gaNe mATe che, kAraNa ke tenI uMcAI sAta rAju karatAM thoDI ochI che. urvalaka karatAM alaka vadhu maTe che, kAraNa ke tenI uMcAI sAta rAjUpramANa karatAM adhika che. mahAvIra prabhunA vacanane pramANabhUta gaNIne gautama svAmI kahe che"reva maMte ! te maMte! ri" he bhagavan! ApanuM A kathana sarvathA satya che. he bhagavan ! ApanuM A kathana yathArtha ja che. sU014u. !lokasaMsthAnadvAra vakatavyatA samApta che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatI sUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA teramA zatakane cotho uddezakasamApta 13-jA zrI bhagavatI sUtra : 10 214 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narayikoMke AhAra kA nirUpaNa pAMcamA uddezAno prAraMbha- teramAM zatakanA pAMcamAM uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM a.vyuM che, te viSayanuM saMkSipta vivecana-"zuM nArake sacittAhArI hoya che? ke acittAhArI hoya che? ke mizrAhArI hoya che?" " nArake sacittAhArI paNa nathI, mizrAhArI paNa nathI, paraMtu acittAhArI che. e ja pramANe asurakumArAdinA viSayamAM paNa samajavuM. -nArakanI vakatavyatA- ne vALa mare! jiM vittAphrA avijJANA" ItyAdiTIkAtha-thA uddezAmAM lekanA svarUpanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM. lekamAM ja nArakAdino sabhAva hoya che. A prakAranA pahelAnA uddezaka sAthenA saMbaMdhane lIdhe have sUtrakAra nArakAdinA AhAranuM kathana kare che gautama svAmIne prazna-"rerAza mate ! sacitta hRAA, vijJAna, nA ?" he bhagavana! nArake sacitta AhAravALI che? ke acitta AhAravALA che ? ke mizra AhAravALA che ? mahAvIra prabhune uttara-" mA no vijJAAA , jittANA, ne mIerrerhe gautama! nArako sacittAhArI paNa nathI, mizrAhArI paNa nathI, paraMtu acittAvArI ja che. "purva kurakumAra, paDhamo nairUca vana niravano mAnico" eja pramANe asurakumAre paNa sacittAhArI nathI, mizrAhArI nathI, paraMtu acittAhArI che. nArakAdinA sacitta hAra AdinA viSayamAM prajJApanA sUtranA prathama nairayika uddezakanuM 28muM AhAra pada ahIM saMpUrNa rUpe kahevuM joIe prajJApanAmAM tyAM evuM ja kahyuM che ke "ne of ma! 6 jirANA, kriANA, mInarati?" mA ! "no rirAhA, virATTArA, ro mIsAhAraityAdi gautama svAmI mahAvIra prabhunA vacanane pramANabhUta gaNIne kahe che"sevaM maMte! tevuM mane ! " he bhagavad ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM che te sarvathA sAya che he bhagavana ! ApanI vAta sarvathA satya ja che. sU0nA | teramAM zatakane pAMcame uddezaka samAsa 13-pA || samAsa | zrI bhagavatI sUtra : 10 215.