Book Title: Sarth Mahabharat Subhashitani
Author(s): Vishnu Vinayak Paranjape, Chintaman M Paranjape
Publisher: Keshav Bhikhaji Dhavle
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५४
सार्थ श्रीमहाभारतसुभाषितानि
३३३ जलौकावत्पिबेद्राष्ट्रं मृदुनैव नराधिपः ।
व्याघ्रीव च हरेत्पुत्रान् संदशेन्न च पीडयेत् || १२|८८ ५
एकाद्या जळूप्रमाणे राजानें सौम्यपणानेंच राष्ट्रांतील द्रव्य कराच्या रूपाने घ्यावे. वाघीण जशी पिलांना आपले दांत लागू न देतां उचलून नेते, त्याप्रमाणें प्रजेला त्रास न होईल अशा बेतानें तिजपासून कर घ्यावा.
३३४ जातमन्वेति मरणं नृणामिति विनिश्वयः || १२|२९७/२२ मनुष्य जन्मास आल्याबरोबर मरण त्याच्या पाठोपाठ येतें हैं निश्चित होय. ३३५ जातस्य हि ध्रुवो मृत्युर्घुवं जन्म मृतस्य च ।
तस्मादपरिहार्येऽर्थे न त्वं शोचितुमर्हसि ।। ६ । २६।२७
( श्रीकृष्ण म्हणतात अर्जुना, ) जन्मास आलेल्याला मरण ठेवलेलेच आहे; तसेंच मेलेल्याला पुनः जन्म ठेवलेलाच. यासाठीं, या अपरिहार्य असलेल्या गोष्टीबद्दल शोक करणें तुला शोभत नाहीं.
३३६ जिता सभा वस्त्रवता मिष्टाशा गोमता जिता ।
अध्वा जितो यानवता सर्वं शीलवता जितम् ||५|३४|४७ चांगलीं वस्त्रे परिधान करणाऱ्याला सभेमध्यें मान मिळतो. गाई बाळगणाऱ्या मनुष्याची मिष्टान्न खाण्याची हौस सिद्धीस जाते. ज्याच्यापाशीं वाहन असतें त्याला मार्ग सहज आक्रमण करतां येतो. आणि शीलवान् पुरुषाचें सर्वच कांहीं सिद्धीस जातें. ३३७ जीर्णमन्नं प्रशंसन्ति भार्यौ च गतयौवनाम् ।
शूरं विजितसंग्रामं गतपारं तपस्विनम् ||५|३५/६९
खाल्लेल्या अन्नाची प्रशंसा तें पचल्यावर करावी. तसेंच स्त्रीची तारुण्य उलटून गेल्यावर, शूराची लढाई जिंकल्यावर, आणि तपस्व्याची तपःसमाप्तीनंतर प्रशंसा करावी. ३३८ जीर्यन्ति जीर्यतः केशा दन्ता जीर्यन्ति जीर्यतः ।
चक्षुःश्रोत्रे च जीर्यते तृष्णैका न तु जीर्यते || १३|७|२४ वार्धक्याने शरीर जर्जर झालें म्हणजे केस जीर्ण होतात, दांत जीर्ण होतात, डोळे आणि कानहि जीर्ण होतात; परंतु एकटी तृष्णा ( लोभ ) मात्र जीर्ण होत नाहीं !
For Private And Personal Use Only
