Sarth Mahabharat Subhashitani

Author(s): Vishnu Vinayak Paranjape, Chintaman M Paranjape
Publisher: Keshav Bhikhaji Dhavle

Page 412

सार्थश्रीयोगवासिष्ठसुभाषितानि
४६४ संतोषः साधुसङ्गश्च विचारोऽथ शमस्तथा । ___एत एव भवाम्भोधावुपायास्तरणे नृणाम् ॥२।१६।१८
संतोष, सत्संग, विचार आणि शांति हीच काय ती मनुष्यांना संसाररूपी सागरांतून तारून नेणारी मुख्य साधने आहेत. ४६५ संतोषो हि परं श्रेयः संतोषः सुखमुच्यते ॥ २।१५।१
संतोष हाच मोक्ष, व संतोष हेच आत्यंतिक सुख होय. ४६६ समया स्वच्छया बुद्धया सततं निर्विकारया ।
__ यथा यत्क्रियते राम तददोषाय सर्वदा ॥ ७१९९/७
सम, निर्मल व निर्विकार बुद्धीनें जें जें करावें तें तें नेहमी निर्दोषच असते. ४६७ समुद्रस्येव गाम्भीर्य धैर्य मेरोरिव स्थितम् ।
अन्तःशीतलता चेन्दोरिवोदेति विचारिणः॥२।१८।१८ समुद्राचे गांभीर्य, मेरूचे धैर्य व चंद्राची शीतलता ही विचारी मनुष्याच्या अंतःकरणाला प्राप्त होतात. ४६८ संपदः प्रमदाश्चैव तरङ्गोत्तुङ्गभङ्गुराः ।
कस्तास्वहिफणच्छत्रच्छायासु रमते बुधः ॥ ७४४७१४९ संपदा आणि प्रमदा म्हणजे तरुण व सुंदर स्त्रिया या पाण्यावरील मोठ्या तरंगाप्रमाणे क्षणभंगुर आहेत. सर्पाच्या फणांच्या छायेप्रमाणे असलेल्या संपदा आणि प्रमदा यांच्या ठिकाणी कोणता शाहाणा मनुष्य रममाण होईल ? ४६९ संभवत्यङ्ग जगति न बीजेन विनाकुराः ॥ ६।९४१६२
(कुंभमुनि शिखिध्वज राजाला म्हणतात ) या जगांत बीजावांचून अंकुर संभवत नाही.