Sarth Mahabharat Subhashitani

Author(s): Vishnu Vinayak Paranjape, Chintaman M Paranjape
Publisher: Keshav Bhikhaji Dhavle

Page 440

RAMA www
सार्थश्रीभागवतसुभाषितानि ३७ जीवितं मरणं जन्तोः
गतिः स्वेनैव कर्मणा । राजंस्ततोऽन्यो नान्यस्य
प्रदाता सुखदुःखयोः ॥ १।६।२५ (बृहस्पति जनमेजय राजाला सांगतात.) हे राजा, जिवंत राहणे, मृत्यु येणे, स्वर्गादिलोकांची प्राप्ति होणे ही सर्व प्राण्याला आपल्या कर्माच्याच योगानें प्राप्त होत असतात. यासाठी दुसऱ्याला सुखदुःखें देणारा दुसरा कोणी नाही. ३८ तत्कर्म हरितोषं यत्
सा विद्या तन्मतिर्यया ॥ ४।२९।४९ ज्याच्या योगाने ईश्वराला संतोष होतो तेच खरें कर्म होय. आणि जिच्या योगाने श्रीहरीकडे बुद्धि लागते, तीच खरी विद्या होय. ३९ तथारिभिन व्यथते शिलीमुखैः
शेतेऽर्दिताङ्गो हृदयेन दूयता। स्वानां यथा वक्रधियां दुरुक्तिभिः
दिवानिशं तप्यति मर्मताडितः॥४॥३॥१९ ज्याप्रमाणे आपल्या कुटिलबुद्धि बांधवांच्या दुर्भाषणाने मर्मस्थानी ताडित झालेला पुरुष व्यथित झालेल्या अंतःकरणामुळे रात्रंदिवस संताप पावतो, त्याप्रमाणे शचूंनी बाणांच्या योगाने आंगाचे तुकडे पाडिले तरी संताप पावत नाही. कारण, त्याला थोडी तरी झोप येते, परंतु मर्मभेद झालेल्याला मुळीच चैन पडत नाही.