Book Title: Sarth Mahabharat Subhashitani
Author(s): Vishnu Vinayak Paranjape, Chintaman M Paranjape
Publisher: Keshav Bhikhaji Dhavle
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सार्थश्रीरामायणसुभाषितानि
८२ ऋद्धियुक्ता हि पुरुषा न सहन्ते परस्तवम् ॥ २।२६।२५
वैभवयुक्त पुरुषांस दुसऱ्याची स्तुति सहन होत नाही. ८३ एक एव हि वन्ध्यायाः शोको भवति मानसः।
अप्रजास्मीति संतोषो न ह्यन्यः पुत्र विद्यते ॥ २।२०३७ (कौसल्या रामाला म्हणते ) पुत्रा, वंध्येला (मला संतति नाही, असा ) एकच मानसिक शोक असतो; इतर कोणतेही दुःख तिला असत नाही. ८४ एकाङ्गहीनं हस्त्रेण जीवितं मरणाद्वरम् ॥२।९५५.५३ (राम कावळ्याला म्हणतो) मरणापेक्षा (माझ्या ) अस्त्राने एक अवयव कमी होऊन ( तुला ) जिवंत राहणे बरे आहे. ८५ एकैकस्योपकारस्य प्राणान्दास्यामि ते कपे ।
शेषस्येहोपकाराणां भवाम ऋणिनो वयम् ॥७॥४०॥२३ (राम मारुतीला म्हणतात) हे कपे, तुझ्या एकेका उपकाराकरितां मी प्राण देईन. शेष राहिलेल्या उपकारांचेबद्दल आम्ही तुझे ऋणी राहूं. ८६ एतदर्थ हि राज्यानि प्रशासति नराधिपाः। ___यदेषां सर्वकृत्येषु मनो न प्रतिहन्यते ॥२॥५२।२५
राजे लोक याकरितांच राज्य करितात की, (कामक्रोधादिविषयक प्रवृत्ति करणाऱ्या) कोणत्याही कृत्यांत आपला मनोभंग होऊ नये. ८७ एष स्वभावो नारीणामनुभूय पुरा सुखम् ।
अल्पामप्यापदं प्राप्य दुष्यन्ति प्रजहत्यपि ॥२॥३९।२१ स्त्रियांचा असा स्वभाव असतो की, पूर्वी सुखाचा अनुभव घेऊन पुढें अल्पही विपत्ति आली असता, त्या (पतीला) दोष देतात, किंवा त्याचा त्यागही करितात.
For Private And Personal Use Only
