________________
श्रीकल्प
सूत्रे
मञ्जरी
॥१५१॥
टीका
जनानां सोत्कर्पहर्पः: उत्कृष्टानन्दः प्रणष्टुंदरीभत्रितुम् आरभत-उपाक्रमत, किंच-ग्रीष्मकाले ग्रीष्मऋतौ सरोवराणां जलमिव सर्वेषां जनानां हर्षोल्लासः शोष्टुमुपाक्रमत, वारिविरहेण जलाभावेन प्रफुलं विकसित, कमलकुलं= -कमलवनमिष सर्वेषां तत्रस्थितानां जनानां, हृदयं मनः, दुःसहेन-कष्टसहनीयेन प्रभुविरहेण श्रीवर्धमानस्वामि
कल्पवियोगेन, मलिनं हतप्रभं जातम् । तत्सर्वजनहृदयम् , उज्जीवयितुम्-उल्लासयितुं. प्रवृत्तः 'शौण्डीर:-निपुणः शीतलमन्दसुगन्धिसमीरोऽपि भुजङ्गमश्वासायते भुजङ्गमश्वास इवाचरति-तद्वदाहजनको जात इत्यर्थः । पूर्व तदीक्षामहोत्सव-नन्दनवने श्रीवर्धमानस्वामिचारित्रग्रहणो देश्यक-बृहदुत्संवरूप-नन्दनवने तदर्शनकल्पतरुतले श्रीवर्धमानस्वामिदर्शनरूपकल्पवृक्षम्रले इष्टसिद्धथा अभिलपितसम्पन्नतया या आनन्दलहर्यः हर्षपरम्पराः जाताः, ताः सर्वाः प्रभुविरहवडवानले श्रीवर्धमानस्वामिवियोगरूपसामुद्रिकाग्नौ प्रणष्टाः । प्रभोः श्रीवर्धमानस्वामिनः दुःसहःकष्टसह्यः विरहः चन्द्रविरहः चन्द्रवियोगः चकोरम् इव-यथा व्यथितं करोति, हृदयनिखातं हृदयप्रदेशान्त:
आनन्द दूर होने लगा। जसे ग्रीष्म ऋतु में सरोवरों का जल मूखने लगता है, उसी प्रकार उनका हो। लास सूखने लगा। जैसे जल के अभाव से विकसित कमलों का समूह शोभाविहीन हो जाता हैं, उसी प्रभुविरहे प्रकार यहाँ स्थित जनों के हृदय दुस्सह प्रभु-विरह से-श्रीवर्धमान स्वामी के वियोग से मुरझा गया। सब के
नन्दिवर्धहृदय को प्रफुल्लित करने के लिए प्रवृस हुआ सुन्दर, शीतल, मन्द और सुगंधित समीर (पवन) भी साप
नादीनां
विलाप- के श्वास के समान संतापवर्धक हो उठा। पहले भगवान वर्धमान स्वामी के दीक्षा ग्रहण के निमित्त हुए वर्णनम।
उत्सवरूपी नन्दनवन में, श्रीवर्धमान स्वामी के दर्शनरूप कल्पवृक्ष के मूल में इष्टसिद्धिः से आनन्द की जो सू०७९॥ लहरें उत्पन्न हुई थीं, वह सब प्रभु के विरहरूप वडवानल में भस्म हो गई। जैसे चन्द्रमा का वियोग चकोर को व्यथित करता है, उसी प्रकार भगवान् का वियोग लोगों को व्यथित करने लगा। अथवा થવા લાગ્યા. જેમાં શ્રી મ કતુમાં રેવરાનું પાણી સૂકાવા લાગે છે તેમ તેમને હર્ષોલ્લાસ સૂકાવા લાગે. જેમ "જળના અભાવે વિકસિત કમળાને સમૂહ ચીમળાઈ જાય છે, એ જ પ્રમાણે ત્યાં ઉપસ્થિત થએલા માણસેનાં હૃદય અસહા પ્રભુવિરહથી-શ્રી વર્ધમાનસ્વામીના વિયેગથી ઝરવા લાગ્યાં. સવનાં હૃદયને પ્રફુલ્લિત કરી રહેલ સંદર, શીતંળ, 'મંદ અને સુગંધિત પવન પણ સાપના ઝેરી ધાસની માફક સંતાપી રહ્યો હતો. ભગવાન વર્ધમાન સ્વામીના દીક્ષા
॥१५॥ , ગ્રહણ નિમિત્તે પ્રકટેલા ઉત્સવ રૂપી નંદનવનમાં શ્રી વર્ધમાન સ્વામીનાં દર્શન રૂપી કલ્પવૃક્ષના મૂળમાં ઈષ્ટ સિદ્ધિથી
આનંદના જે લહેરે ઉત્પન્ન થઈ હતી તે બધી પ્રભુના વિરહ રૂપી દાવાનળમાં ભસ્મ થઈ ગઈ. જેમ ચન્દ્રમાને વિયેગ ચકોર પક્ષીને સતાપે છે એજ પ્રમાણે ભગવાનને વાયેગ લોકેના હૈયામાં અપાર વ્યથા કરવા લાગ્યો અને
Scasionalossosiation
કે
Jain Education Interional
For Privatdersonal use only
Criww.jainelibrary.org.
