________________
कल्पमञ्जरी
टीका
चतुर्भिः चोरशतैः परिवृतो राजगृहे नगरे जंवकुमारस्य गृहे चौयार्थ प्रविष्टः। तत्र सः अवस्वापिन्या विद्यया सर्वान् जनान् निद्रितान् अकरोत् । भावसंयते जंबूकुमारे सा विद्या निष्फला जाता । तत्पभावेण तस्याष्टापि भार्या जाग्रत्य एव स्थिताः । ततः स प्रभवचौरः चौरैः साई ताः सर्वाः सुवर्णमुद्राः गृहीत्वा चलितुमारब्धः। तदा
जंबूकुमारो नमस्कारमन्त्रप्रभावेण तेषां गतिम् अस्तम्भयत् । निजगति स्तम्भितां दृष्टा प्रभवो विस्मितः। किं ॥४८४॥
कर्तव्यविमूढश्च जातः। तस्येदृशी स्थितिं दृष्ट्वा जंबूकुमारोऽहसत् । तस्य हासं श्रुत्वा प्रभवस्तमकथयत्-महाभाग ! ममेयम् अवस्वापनी विद्या अमोघा अस्ति । साऽपि त्वयि निष्फला जाता। त्वया पुनरस्माकं गति वापि स्तम्भिता। अतस्त्वं कोऽपि विशिष्टः पुरुषः प्रतिभासि । त्वं ममोपरि कृपां कृत्वा स्तम्भनी विद्या चोर अपने साथी ४९९ चोरों के साथ, राजगृहनगर में आकार चोरी करने के लिए जंबूकुमार के घर में घुसे। उन्होंने अवस्वापिनी विद्या से वहाँ के सब लोगों को निद्राधीन कर दिया। मगर जंबुकुमार तो भाव-साधु हो चुके थे। अतः उन पर अवस्वापिनी विद्या का असर नहीं हुआ, वह जगते रहे। उनके प्रभाव से उनकी आठों भायें भी जागती ही रही। तत्पश्चात् प्रभव चोर अपने साथी चोरों के साथ उन सब स्वर्ण-मुद्राओं (सोनेयों) को बटोर (इकट्ठा) कर चलने को उद्यत हुए। तब जंबकुमारने नमस्कारमंत्र के प्रभाव से उनकी गति स्तंभित कर दी। अपनीगति स्तंभित (अवरुद्ध) हुइ देख प्रभव चकित रह गया और उन्हे सूझ न पडा कि अब क्या करना चाहिए।
उनकी यह दशा देखकर जंबूकुमार को हँसी आ गइ । उनकी हँसी सुनकर प्रभव ने उनसे कहामहाभाग ! मेरी यह अवस्वापिनी विद्या अमोघ (वृथा न होनेवाली) है; परन्तु उसका भी आप पर असर नहीं हुआ। आपने हमारी गति भी स्तंभित कर दी हैं। इससे प्रतीत होता है कि आप कोई विशिष्ट पुरूष है।
આવું સાંભળી, પ્રભાર પિતાના ચાસે નવ્વાણું ચેર સાથીઓ સાથે રાજગૃહી નગરીમાં આવી પહોંચે. આ ચારી કરવાના ઈરાદાથી, તે જંબૂ કુમારના ઘરમાં પ્રવેશ્યો. તેણે અવસ્થાપિની વિદ્યાની વાપ્તિ કરી હતી. તેથી ઘરના સવ માણુને નિદ્રાધીન કરી નાખ્યા. પરંતુ જંબૂ કુમારભાવ સાધુ થઈ ચુકયા હતા તેથી તેની ઉપર આ વિદ્યાની અસર ન થઈ. તેથી તેઓ જાગતા રહ્યા. તેના જાગવાથી, તેમની આઠ ભાર્યાઓ પણ જાગતી જ રહી. ત્યારબાદ પ્રભાવ ચોર તમામ સેના મહેરો ભેગી કરી ગાંસડીમાં બાંધી, પિતાના સાથીઓ સાથે રવાના થવા તૈયાર થયે તે વખતે તે જંબૂ ગુમારે નમસ્કાર મંત્રના પ્રભાવ વડે, તેને ઉભે સ્થિર કરી દીધું. એ ઉભો રાખી દીધું કે ત્યાંથી ચસકી પણ શક્ય નહિ ! પ્રભવ ખંભિત થતાં, તે અચંબો પામ્ય, ને તેને કાંઈ સૂઝ પડી નહીં. તેની આવી દશા જોઈ, જંબૂ
કમ, ૨ હસ્યા. તેમનું હાસ્ય જોઈને બેલી હઠ કે “હે ભાગ્યવાન ! મારી અવસ્થાપિની વિદ્યા નકામી થઈ ગઈ ! તે વિદ્યાએ Jan Education In કઈ આપની ઉપર અસર કરી નહીં પરંતુ ઉલટું હું ખંભિત થઈ ગયા ! આથી જણાય છે કે, આપ કઈ અદૂભુત વ્યક્તિ
प्रभवस्वामिपरिचयवर्णनम्। सू०१२१॥
॥४८४॥
