________________
टीका
वेज्ञानां जिनसङ्काशानां जिनतुल्यानाम सर्वाक्षरसंनिपातिनां सर्वे च ते अक्षरसन्निपाता: अक्षरसंयोगा:-सर्वाक्षरसन्नि
पाताः, ते सन्ति येषां ते तथा-विदितसकलवाझ्या इत्यर्थः, तेषाम् , पुनः कीदृशानाम् ? जिनस्येव-जिनवश्रीकल्प- अवितर्थ यथार्थ, व्याकुर्वतम् प्रश्चनिर्णयं कर्वतां त्रिशतानां शतत्रयसंख्यकानां चतुर्दशसंख्यकपूर्वधारिणाम् उत्कृष्ठा
कल्पचतुदेशपूर्तिसम्पदा जाता। तथा-अतिशयमाप्तानाम-प्रभावशालिनाम् त्रयोदशशतानां त्रिशताधिकैकसहस्रसंख्यकानाम्
मञ्जरी १६८॥
अवधिज्ञानिनाम् अवधिज्ञानवताम् उत्कृष्टा अवधिज्ञानिसम्पदा-अवधिज्ञानसम्पन्नमुनिरूपसम्पत्तिः, तथा-उत्पन्नवरज्ञानदर्शनधराणाम् उत्पन्न-समुत्पन्नं यद्वरं ज्ञानं दर्शनं च तदुभयधराणां सप्तसतानां सप्तशतसंख्यकानां केवलज्ञानिनाम् उत्कृष्टा केवलज्ञानिसम्पदा, तथा अदेवानां देवभिन्नानामपि देवर्द्धिमाप्तानां सप्तशतानां सप्तशतसंख्यकानां क्रियिणां वैक्रियशक्तिमतां उत्कृष्टा वैक्रियिकसम्पदा, तथा-अर्द्धतृतीयेषु द्वीपेषु जम्बूद्वीप-धातकीखण्ड पुष्कसम्पूर्ण श्रुत के ज्ञाता, तथा यथार्थ अर्थात् सर्वज्ञ जैसा उत्तर देने वाले चौदह पूर्वधारियों की तीन सौ उत्कृष्ट चतुर्दशपूर्वधारी सम्पदा थी। अवधिज्ञान को धारण करनेवाले प्रभावशाली तेरह सौ मुनियों की उत्कृष्ट अवधिज्ञानी सम्पदा थी। उत्पन्न हुए ज्ञान और दर्शन को धारण करने वाले सात सौ केवलज्ञानियों की उत्कृष्ट केवली-सम्पदा थी। देव न होने पर भी देव-ऋद्धि अर्थात् वैक्रियलब्धि को धारण करने वाले सात सौ मुनियों की वर्णनम्। उत्कृष्ट सम्पदा थी। जम्बूद्वीप, धातकीखण्डद्वोप और पुष्कराद्विीप-इस तरह अढाई द्वीपों के तथा लवण ॥सू०११७॥ વિતાવતે. તે શ્રાવિકા વગરની સંખ્યા પણ ત્રણુલાખ અઢાર હજારની હતી, તેમાં મુખ્યપણે સુલસા દેવી અને રેવતી દેવી હતાં. રેવતીએ ભગવાનને ઔષધનું દાન આપ્યું હતું.
જિન નહિ પણ જિન સરિખા એટલે સર્વજ્ઞ નહિ પણ સર્વજ્ઞ સમાન જેનું જ્ઞાન હતું, “સર્વાક્ષરસન્નિપાતી એટલે સંપૂર્ણ શ્રુતજ્ઞાનના જ્ઞાતા, અને યથાર્થ–એટલે સર્વજ્ઞ સમાન ઉત્તર આપવાવાળી ચૌદ પૂર્વનું જ્ઞાન ધારણ કરવાવાળા ચૌદ પૂર્વ ધારીઓની ત્રસની સંખ્યા હતી. આ શ્રુતજ્ઞાનીઓને ઉપદેશ સર્વજ્ઞ જેવું જ છે. આવા શ્રુતજ્ઞાનીઓ “શ્રુતકેવલીઓ” તરીકે ઓળખાય છે. કારણ કે જેમ કેવલીઓને કેવલજ્ઞાન પ્રત્યક્ષ હોય છે તેમ આ શ્રુતકેવલીઓને કેવલજ્ઞાન પક્ષ હોય છે. કેવલી ના જેટલું જ તેઓ અનુમાન પ્રમાણથી જ જાણી શકે છે અને કહી શકે છે. આવા ‘કેવલી” સામાન્ય શ્રુતકેવલી એ કહેવાય. મૃતકેવલીએ ને કેવલીઓ વચ્ચે પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ જેટલે જ ફરક હોય છે.
॥४६८॥ પ્રભાવ પાડી શકે તેવા ઉત્કૃષ્ટ શ ક્તધારક અને અવધિજ્ઞાનના ધારક એવા મુનિઓની સંખ્યા તેરસો જેટલી હતો. ઉત્પન્ન થયેલ જ્ઞાન અને દર્શનના ધા૨ક એવા સામે કેવલજ્ઞાનીએ પ્રભુ પાસે હતા. દેવ નહિ પણ દેવ જેટલી સેને દિયશક્તિના ધારક એવા ઉમિલમ્પિના ધારણ કરવાવાળા સાતસ વક્રિયિકાને સંધ પ્રભુ પાસે હતા. જંબુદ્વીપ, 82
G
aw.jainelibrary.org
