________________
श्रीकल्प
मुत्रे
कल्पमञ्जरी टीका
॥३६॥
तेन सम्यक्त्वं प्राप्तम् । ततः खलु स भगवन्तं चन्दते नमस्यति, वन्दित्वा नमस्यित्वा एवमवादी-भदन्त ! वृक्षस्योच्चत्वं मातुं वामनजन इवाहं मतिमन्दस्त्वां परीक्षितुं समागतः। स्वामिन् ! यस्त्वया मा प्रतिबोधो दत्तः, तेन कृतकृत्यः संसाराद्विरक्तोऽस्मि, अतो मां प्रव्राज्य दुःखपरम्पराकुलाद् भवसागरात् नारय ।
ततः खलु श्रमणो भगवान महावीरः 'अयं मे प्रथमो गणधरो भविष्यति' इतिकृत्वा तं पञ्चशतशिष्यसहितं निजहस्तेन प्रावाजयत् ।
तस्मिन् काले तस्मिन समये गौतमगोत्र इन्द्रभूतिरनगारो श्रमणस्य भगवतो महावीरस्य ज्येष्ठोऽन्तेवासी अनगारो जातः। ईर्यासमितः भाषासमितः एषणासमितः आदानभाण्डामात्रनिक्षेपणासमितः उच्चारप्रस्रवणश्लेष्म शिकागजल्लपरिष्ठापनिकाममितः वाकसमितः कायसमितः, मनोगुप्तः वाग्गुप्तः कायगुप्तः गुप्तः गुप्तेन्द्रियः गुप्तलिया। तत्पश्चात् इन्द्रभूति ने भगवान् को बन्दना कि, नमस्कार किया। वन्दना-नमस्कार कर के इस प्रकार कहा-भदन्त ! मैं मंदमति आपको परीक्षा करने आया था, मानो जैसे वामन, वृक्षकी ऊंचाई नापने चला हो! स्वामिन् ! आपने मुझे जो बोध बीज दिया है, उससे मै कृतार्थ हुआ और संसार से विरक्त हुआ हूँ। अत:मुझे दोलित करके अमह्य दुःखोकी परम्परा से व्याकुल इस संसार-सागर से तार दीजिए, तब श्रमण भगवान् महावीरने 'यह मेरा प्रथम गणधर होगा' इस प्रकार कहकर पांच सौ शिष्यों सहित इन्द्रभूति को अपने हाथ से दीक्षा दी उस काल और उस समय गौतमगोत्रीय इन्द्रभूतिअनगार श्रमण भगवान् महावीर के ज्येष्ठ अन्तेवासी अनगार हुए। ईर्यासमिति, भाषासमिति एषणासमिति, आदानभान्डमात्रनिक्षेपणासमिति, उच्चारप्रस्रवण श्लेष्मशिकागजल्लपरिष्ठापन समिति, मनःसमिति वचनसमिति, कायसमिति, मनवचन कायकी गुप्ति से गुप्त ગરીબાઈ દૂર થાય છે તેમ સત્ય જ્ઞાનની સમજણ થતાં તેનું મિથ્યાભિમાન અપ થઈ ગયું. તેણે થોડી વાતચીતમાં સર્વસ્વ ગ્રહણ કરી લીધું ત્યારબદ ઇન્દ્રભૂતિએ ભગવાનને વંદના-નમસ્કાર કર્યો, અને બેલવા લાગ્યો કે “હે ભદન્ત ! હું મંદ બુદ્ધિવાળે આપની પરીક્ષા કરવા આવ્યો હતે. જાણે વામન ઝાડની ઉંચાઈને માપવાં ચાલ્યા હોય! હે સ્વમિન ! આપે જે મને બેધ આપે તેના વડે હું કૃતાર્થ થયો છું ને સંસારથી વિરતિ પામે છું, માટે મને દીક્ષિત કરી દુઃખની પરંપરારૂપ એવા આ સંસારમાંથી મને મુક્ત કર.” “આ મારે પ્રથમ ગણુધર થશે” એમ કહી પાંચસે શિષ્યના પરિવાર સહિત ઇન્દ્રભૂતિ બ્રાહ્મણને ભગવાને દીક્ષા આપી. તે સમયે ગૌતમગાત્રી ઈન્દ્રતિ અણગાર શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના જ્યેષ્ઠ શિષ્ય બન્યા. સમિતિ, ભાષા સમિતિ, એષણસમિતિ, આદાન ભાંડપાત્ર - નિક્ષેપણ સમિતિ, ઉચ્ચારપ્રસ્ત્રવણમશિઘાણજa૫રિકા પનસમિતિ યુક્ત બન્યા મનગુપ્તિ, વચનગુપ્તિ અને
इन्द्रभूते
आत्मविषयक संशय वारणं तस्य दीक्षा
ग्रहण
वर्णनम् । सू०१०६॥
॥३६७॥
છે
Jain Education
I
o nal
vw.jainelibrary.org
