________________
श्री कल्प
सूत्रे ॥४२७॥
टीका
CTERS
अतः सिद्धं परलोकोऽस्तीति । एवं श्रुत्वा-निशम्य छिन्नसंशयो मेतार्योऽपि त्रिशतशिष्यैः प्रबजितः ॥१०॥
तं प्रबजितं श्रुत्वा एकादशः पण्डितः प्रभासाभिधोऽपि त्रिशतशिष्यसहितो निजसंशयापनयनार्थ प्रभुसमीपे समनुप्राप्तः। प्रभुणा च स आभाषितः-भो प्रभास । तव मनसि अयं संशयो वर्त्तते, यवनिर्वाणम् अस्ति ? नास्ति वा? यद्यस्ति, किं संसाराभाव एवं निर्वाणम् ? अथवा दीपशिखाया इव जीवस्य नाशो निर्वा
कल्प
मञ्जरी णम् ?। यदि संसाराभावो निर्वाणं मन्यते, तदा तद् वेदविरुद्धं भवति । वेदेषु कथितम्-"जरामयं वै तत्सर्वम् अग्निहोत्रम्" इति । अनेन जीवस्य संसाराभावो न भवतीति । यदि दीपशिखाया इव जीवस्य नाशो निर्वाणं मन्यते, तदा जीवाभावः प्रसज्जते-इति । तन्मिथ्या। निर्वाणमिति मोक्ष इति वा एकाौँ। मोक्षस्तु बद्धस्यैव ।
__ अत एव एरलोक का अस्तित्व स्वीकार करना चाहीए। इस कथन को कानों से सुनकर और हृदय में धारण करके संशय छिन्न हो जाने पर मेतार्य भी तीनसौ शिष्यों सहित दीक्षित हो गये। मेतार्य को दीक्षित हुआ सुनकर ग्यारहवें पण्डित प्रभास भी तीनसौ शिष्यों सहित अपना संशय दर
मेतार्यस्य करने के लिए प्रभु के पास पहूँचे । मुने उनसे कहा-हे प्रभास ! तुम्हारे मन में यह संशय है कि निर्वाण है या
दीक्षाग्रहणम् नहीं ? अगर है तो क्या संसार का अभाव ही निर्वाण है ? अथवा दीपक की शिखा के समान जीव का नाश
प्रभासस्य
निर्वाण हो जाना निर्वाण है ? अगर संसार का अभाव निर्वाण माना जाय तो वह वेद से विरुद्ध है। वेदो में कहा विषय है 'जरामर्य-वै तत्सर्व यदग्निहोरात्रम्' इति । अर्थात-'यह जो अग्निहोत्र है सो सब जरा-मरण के लिये है।'
मंशय इस से प्रतीत होता है कि जीव के संसार का अभाव नहीं होता है। अगर दीपक की लौके समान जीव का निवारणं च । नाश होना निर्वाण माना जाय तो जीव के अभाव का प्रसंग आता है।
पाए ।सू०११३ પલેકનું અસ્તિત્વ રવીકારવાનું રહે છે. આ ઉપદેશથી મેતાર્યનું મન પીગળી ગયું. અને પિતાના ત્રણસો શિખ્યો છે સાથે તેણે દીક્ષા અંગીકાર કરી.
મેતાર્ય મુનિએ પ, દીક્ષા લીધી છે એમ જાણી અગ્યારમાં પંડિત પ્રભાસ પશુ, ત્રણ શિષ્ય સાથે, પિતાની આ માન્યતાનું સ્પષ્ટીકરણ મેળવવા સારૂં પ્રભુ પાસે જવા રવાના થયો. પ્રભુએ તેની માન્યતા જ્ઞાન દ્વારા જાણી લીધી; ને ‘નિર્વાણુ” નથી તેમ તેની માન્યતાની તેણે રજુઆત કરી. આ સાથે તેનું બીજું પણ એ મંતવ્ય હતું કે, સંસારને અભાવ તેનું નામ “નિર્વાણ છે. તેમજ, જેમ દિવાની શિખાની સમાન જીવને નાશ થવો તે “નિર્વાણુ” કહેવાય છે.
॥४२७॥ सापान, ५२ वेस तना विद्यारी निभू ४२वा, समन भाये , वेहोहित 'जरामर्थ वे तत्सर्व यदग्निहोत्रम् ' ति अर्थात्-मारे अनिडात्र छ, मधु १२-भ२५ माटे छ. माथी प्रतीत थाय छ , सपने સંસારને અભાવ નથી. જો દીપક સમાન જીવના નાશને નિર્વાણ તરીકે માનવામાં આવે તે, જીવને અભાવ માન
SAS ww.jainelibrary.org
સાથે સાથે મુનિએ પોલીસ પ્રભુ પાસે જવા ન આ સાથે તેનું બીજું
કી
Jain Education Stational
