Book Title: Sanatan Jain
Author(s): Unknown
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035241/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ibollebec le dAdAsAheba, bhAvanagara, phona : 0278-2425322 | 58220 08 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SANATANA JAINA. I do not expect you to execute this improvement or to surrender that prejudice in my time, but at any rate it shall not be my fault it the improvement remains unknown or rejected. There shall be one man at least, who has surenlereil the prejudice, and who does not hide that fact" Mr. John Morley'. VOL. III. BOMBAY, AUG.-SEP.-OCT. 1907. No. I-II-III. THE JAIN VIEW OF THE ELEMENTS OF THE UNIVERSE. (JHUMANIAL, V. A. L. L. B.) Jain Philosophy recognises six cle inner or philosophical view. I'rom one ments called Dravyas as the compo- standpoint a thing is explained as nent factors of the Universe. They it is ordinarily understood while from are eternal and independent of each the other it is explained as it really other. All that exists in the Universe is. Thus the error of confounding is one or other of these or a combi- the two together must be most carcnation of thein. They are Jiva or fully avoided. For the sake of consoul, Pudgal or matter Dharma or that venience we may have to use the which helps the first two iu moving, words Vyavahar and Nischaya resAdharma or that which helps them pectively to express the two ideas. in ceasing to move, Kal or time and to come to the subject now. Jiva Akash or space. Before proceeding to has nine distinguishing characterisinterpret or illustrate them it is ex tics. First it lives. From the comtremely necessary to point out that mon-sense point of view this quality Jain Philosophy takes a two-fold view is exhibited in its five genses, three of everything, one a superficial or forces of thought, word and act), common sense view and the utler au and breathing and ago. These len Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATANA JAINA. are called the Vyavabar Pranas of the and touch are the requisites of form jiva. Taking the second view this and jiva bas none of these. Though quality is manifested in its being in practice it is often spoken of as happy, powerful, a seer and a knower: being white or black etc., as if it these four being termed its Nischaya had form yet that is owing to its Pranas. It is in this sense that jiva connection with matter which has s said to live through Prauas. Se form. Thus the quality of the latter cond: it is inclined towards other is attributed to the former. In realithings. This inclination is called ty it is formless. Fourth: it is the Upyoga which is of two kinds (1) an cause of feelings. Causes are remote inclination to see or Darshana lp- or immediate. For example that reyoga, and (2) an inclination to know mote cause of a pot being formed is or Gyana Lpyoga. By seeing (Dar the potter while its immediate cause shana) however is not meant only to is the capacity of clay to assume such form: for the some potter cannot see by physical eyes, but to become conscious, not in detail but simply of make a pot out of sand. Thus to the existence of anything whether take the remote cause is Vyavahar and the iwmediate Nischaya. Acthrough the physical or the mental ad eve. By knowing (Gyan) of course cording to the first, jiva is the cause is meant to know in detail. The di of Karmas or actions, body h stinction between Darshana and and clothes, etc. By a distorted use of Gvana is very fine and rather diffi. the second it is the cause of such cult to understand. Some object feelings as anger, pride, avarice, depasses by the door, now to simply be ceit etc. And by a right use of it, come aware that something has pass. it is the cause of pure faith in and ed by the door without being certain knowledge of itself. Fifth: it can whether it was a man, a cat, a dog regulate its size according to the or something else constitutes Dar- form it assumes. As a lamp, when shana, and to know that it was such placed in a small room lights the and such a thing or such and such whole of it, and also all the inner a person constitutes Gyan. Thus the space of a big hall when transferred one closely follows the other. There to that place, in the same way jiva are four degrees of Dharsane and can expand and contract according five of Gyan, but they are with respect as it is in the body of an elephant to the common sense view only. To say . or an ant. It should be remembered that jiva sees or knows this much or that however that this is the common. much is to hold that view, for really sense view of it. From the philosospeaking it is attraction for full vision phical point of view it pervades all and full knowledge that is the true the Universe. Sixth : it is a sufferer characteristic of Jiva. Third; it is of the result of its actions. Through urithcut form. Taste, colour, smell Pudgal it enjoys pleasure or suffers Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE JAIN VIEW OF I'NIVERSE. pain as & reward of or punishment The former means that fine element for its good or bad actions respective which helps jiva and pudgal in ly. This is the ordinary way of moving. It does not force them to speaking. Though we may also say move. But when they move by themeven apart from Pudgal that it is selves, it becomes the medium of the subject of pleasure or pain for their motion. As water helps & fish its feelings and passion, yet rightly to swim or air helps a bird to fly or speaking it is an enjoyer of perfect sound to travel, in the same way faith and knowledge. Seventh : it is Dharma Dravya helps jiva and Pudgal worldly. Practically it is so in so to move. Without this they cannot far as it is said to belong to Heaven move. To continue the illustration or Hell, to the vegetable or the ani- further as water and air do not vrge mal kingdom, or to be a possessor of the fish and the bird or sound to one sense or of more than one. In move, in like manner thi move, in like manner this dravya the real though stretched sense it is does not urge the other two to move. so with respect to the different stages The latter, i.C., Adharma Dravya means that element which helps of its development as when we speak Jiva and Pudga to stop motion. To of its possessing Darshan in the first, take an example it is like the shade second, third or the fourth degree, of a tree which attracts & traveller or Gyan in any of its five degrees. walking in the sun to stop there. In As a matter of fact it is all perfect this onse too the work ends with and independent. Eighth : it is Si giving help merely, for the shade dhhda, i.e., after liberating itself does not force the traveller to stop. from the trammels of the Sansar Space and time are popular terms (cycle of birth and re-birth) it gets and do not require much explanation. salvation and rests in perfect Peace, Space is that which gives room to Calinness and Beatitude. Ninth: it other dravyas. So far as the other always moves upwards. Though com five Dravyas extend, it is Lokakash, monly it is said to move in all die beyond that it is Alokakash, i.e., where rections, yet that is in company with there is only space and nothing else. Pudgal. Otherwise by itself it moves Time is the duration of a thing beonly upwards. As a piece of cork coming old from new or of Jiva or pudcovered with mud comes up to the gal moving from one place to another. surface of water when mud is wash This definitio i of Kal (time) is accorted away ding to the superficial rendering, its The Subject of Pudgal we inay inner meaning being that which regusafely dispose of by simply saying that lates the existence of all the other it means matter and has form. Dravyas. Dharan and Adhar.23 we mar taka To take a comparative view of all tngothar, as they ac cognat? anh ects. the Dravyas. They are all enternal. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 This qualification is necessarily implied when we call them elements. An element is never formed. Formation requires a time for it, but it is simply inconceivable how a thing independent of every other things can come into existence out of nothing at one particular moment, or can ever vanish into nothingness. In the case of a thing which is the result of the combination of two or more things, there may be particular time of its coming into existence, viz., when the constituent parts happen to unite together in due proportion, but to say so of anything which is single is to say the impossible. Such a thing must be without beginning, without end. It is easily intelligible as regards the last named five Dravyas. Some difficulty may be found as regards jiva but the question will be solved when we see that this is the only dravya possessed of the quality of consciousness, all the rest being lifeless. At this point it may be remarked that for this very reason they are all called Ajiva as distinguished from Jiva. Supposing then for a moment that Jiva is not eternal and hence not an element then it must have been formed out of two or more of the other five Dravyas, i.e., out of Ajiva. In other words a thing is formed out of such other things as have quite opposite and contradictory qualities, which is absurd. SANATANA JAINA. Pudgal is the only Dravya which has form. Others are all formless. Jiva and Pudgal are alone capable of moving, others being motionless. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat As has already been observed space is divided into two parts, viz., Lokakash and Alokekash. So far as the other five dravyas extend. it is Lokakash and beyond that Alokakash. In the latter there is not even time. It is so in the sense that time is known by the motion of Jiva or Pudgal; and there being none of these in Alokakash there too time is measured with reference to the Lokakash and not without or independent of it. Another thing to be noted about these dravyas is that time is Akaya or without body and the rest Astikaya or with body. Several particles uniting together make a body. The particles of Jiva, Pudgal, Dharma, Adharma and Akash howmanysoever they may be are the same from eternity and will remain the same till eternity. They never add to nor diminish from their number. These dravyas are perfect wholes as it were. Such is not however the case with time. Its particles never unite but always keep separate, the one following the other in immediate succession. They do not exist all together at one and the same moment, for the past is never present, nor the present future. Thus the former five are as if like a ball, while the latter one is like a chain. The last and the most important thing to be observed with regard to these dravyas is their union with each other. Dharma, Adharma, Kal and Akash never unite with any other dravya, so we may dismiss them at once. It is only Jiva and Tudgal www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE JAIN VIEW OF UNIVERSE. which unite with and act and react upon each other. Their union is the cause of worldly sufferings or plea sures while their disunion results in a state of perfect happiness. Seven things result from this combination which are Ashrava, Bandha, Samvara. Nirjara, Moksha, Punya, and Pap. The first five together with Jiva and Ajiva are called the seven Tattvas or cardinal principles of Jainism. They are rightly so called because the object of every religion is to show the way to salvation, and on the part of Jain religion they trace the requiired course. In this play of the world's theatre Jiva is the hero, Pudgal the arch enemy, Ashrava, Bandha, Samvara and Nir ara, the diff erent phases of the fight and Moksha the final victory. These seven to gether with Punnya and Pap make up the nine Padarthas. Let us take them one by one. Jiva and Ajiva have already been described. Ashrava is the door or means for the entry of Karmas. It is of two kinds (1) Bhava Ashrava and (2) Dravyya Ashrava. It will be remembered that right faith and right knowledge is the true function of Jiva, but when unfortunately it digresses from this path and begins to think wrongfully and indulge in passions taking it to be the right conduct, Bhava Ashrava is the result; and when in consequence of this Karmas are actually produced that is Dravya Ashrava. Thus the one is in mind, the other in fact: the first Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 5 giving an opportunity to or preparing the way for the second to come into existence. To be more explicit when feelings of desire eto become the Cause of Pudgal acquiring the force of Karmas the process is called Bhava Ashrava and when it actually acquires that force then it is called Dravya Ashrava. Be it noted that in iamiliar physical world matter assumes different circumstances. For example when Oxygen and Hydrogen combine chemically in due proportion water is produced. Again by heat water becomes vapour and by cold ice. In the same way Pudgal is effected by Jiva and Karma in one of the forms which the former assumes by the influence of the latter. Pandha is the attachment of Karmas to Jiva. The attachment of Bhava Ashrava is called Bhava Bandha and that of Dravya Ashrava, Dravya Bandha. The Jiva by itself as it is pure like glass becomes oily so to-say by feelings not consonant with its real nature and Karmas like minute particles of dust floating in the air stick to it. This is Bandha. Samvara is the cessation of Ashrava. Consequently the cessation of Bhava Ashrava is Bhava Samvara and that of Dravya Ashrava. Dravya. Samvara. The process of separation of Karmas from the Jiva is Nirjara. Feelings which cause this separation are Bhava Nirjara and their actually being in the course of separation is Dravya Nirjara. www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATANA JAINA. The total annihilation of Karinas good deeds theinselves are Dravya is Moksha. Thus thoughts which give Pap. Punnya conduces to happiness rise to this liberation of the Jiva from and Pap to sorrow. Here it may be Karmas are Bhava Moksha and the asked: Is it not then better to en of Karmas of Karmas is is actual destruction deguo... deavour to do good deeds rather than Dravya Moksha. to seek their total extinction by doing no deeds at all whether good or bad Ashrava may be compared to the and be always happy? Apparently opening of the valve of a water pump, there seems to be some force in the Bandha to the water being lifted up argument but the matter becomes to the reservoir, Samvara to the quite clear when we consider for a shutting of the valve, Nirjara to the while that still there remains the risk emptying of the reservoir and Moksha of slipping. Thus in order to avoid to its becoming quite empty. this danger of ever becoming a prey a traveller has To sum up, suppose a traveller has to Karmas and to Karmas and to ensure its position lost his way in a dense forest. There it is the duty of every individual soul he comes across a native of the forest o native of the forest to strive to attain Nirvana from where to stris and gives himself up to his guidance. there is no fall. The more he obeys his deceitful com It necessarily follows from what has rade, the more is he entangled in the been said above that the union of dark labyrinths of the jungle. He at Jiva and Pudgal is eternal, and last realises his position and directs hence Sansar which is the outcome his footsteps according to the dictates of this union is also eternal. Jiva of his own conscience, till he emerges cannot lose its purity except through from the interior of the forest and and in company with Pudgal. Supreaches the Royal Road. posing for a momeut, then, that annly this illustration to our Jiva was separate from Pudgal at purpose. Jiva is the wanderer, Pudgal. any time, there conld have been no the mischievous inhabitant of the; opportunity of their coming into forest, Jiva's trust in his leadership is contact with each other and conseAshrava, being misguided more and quently no Sansar had existed. But more is Bandha, refusing to be led the Sansar does exist as a matter astray by him any more is Samvara, of fact. Therefore the union of tracing footsteps according to his owa Jiva and Pudgal must be eternal. will and thus beginning to come out If it be taken for granted that Jiva of the forest is Nirjara and arriving at can leave its true sphere even withthe right place is Moksha. out Pudgal then evidently there is Feelings which are the occasion of no security even after Moksba, for good deeds are Bhava Punnya those it may again get involved in the of bad ones are Bhava Pap. Similarly Sansar. In such case there remaines Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE JAIN VIEW OF UNIVERSE. no distinction between Moksha and Sansar. On the contrary they both become the same. Question may be raised here that if the Jiva does not return to Sansar from Moksha, a time is possible when all the Jivas will attain Nirvana putting an end to the Sansar. Such is not however the case. Jivas are infinite in number, so that howmanysover be taken out of them the balance is still infinite. As an atom or a molecule is the unit of matter in the physical world or a point is the unit of surface in geometry, in the same way a Jiva is the unit in the spiritual would. Now the number of points in a given line is infinite according to the defini To the Editor of "English man." Sir, The reply given by his Honor the Lieutenant-Governer of Bengal to the Jain deputation that met him on the Paresnath Hills in regard to the adjudication of their rights enjoyed from time immemorial in that place has come as a painful surprise to all sections of the Jain community. They are fortunate and glad that his Honor has not yet passed final orders upon the question that has considerably exercised the minds of the Jains, for the trend of the reply has created 7 tion of a point, and if we rub half the line of, their number in the part left still remains infinite. Similar is the case with Jiva. Thus not only the six Dravyas, but the Tattwas and Sansar also are without be ginning, without end. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat I cannot conclude this article without saying that any faults or inconsistencies in it, of which I think there might be many, are not to be understood as so many defects of Philosoply but are to be attributed to my ignorance and incompetency and to that alone. PARESNATH HILL. [The Englishman of Calcutta publishes several letters on the question of Parasnath Hill. We reprint them for the information of our readers. We are extrsheely sorry that Government have not yet declared that they have given up the idea of in-juring the feelings of 1'500'000 of Jains.) ED S. J. I. A further description of Dravyas and Tattwas will be published shortly in Hindi. unless His Honor's present views arc an apprehension in their mind that modified to ultimate verdict which is This is already published, Edi-S. J. likely to be given to this much-vexed question will be most unfavourablo to them. At the outest we owe it to the Lieutenant-Governer to express our cordial appreciation of the tone and temper of his reply in which he was at some pains to indicate his solicitude for the religious scruples of the Jains. Being himself a deeply religious man. His Honor was perfectly ready to show his respect to the.reli www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAXATANA JAIN. gious feelings and sentiments that convenience. But it must be ack.characterises a large and influential co- nowledged that in the East, and inmunity. There is a ring of sincerity especially in India religious sentiments in his utterances which has created a must over-ride all Narrow considerfavourable impression among the Jai-ations of so called physicial benefits n's, who takes this opportunity to ex- accruing to a small minority of people. press their fervent hope that it all the The spirit must dominate over the flesh facts connected with their rights in and assert its supremacy over its petty. the Parasnath Hills are laid before the selfish demands. If the religious fee. Lieutenant-Governer who, we may lings maintained by a large class of here, and trust, still keeps an open people come into collision with the mind and has not definitely committed craze of a small section of the privihimself to any view of the matter one leged class which has not yet been put to or the other. His Honor may yet be the test, then we are justitied in saying pleased to earn the gratitude of the that it is the former that deserve reJains by a just decision warrented by cognition at the hands of the authori. the gravity of the vital issue involved. ties. The beautiful Hill of Paresnath The courtesy and candour with which may be beautiful only to the chrapthe Lieutenant-Governer took the re- tured gaze of a few who have gone presentative Jeins into his confidence mad over it. Its climate may be who came from various parts of the "equable like that of Madeira and in. country across thousands of miles to vigoroting like that of Bracmar." It help him in arriving at a proper deci. may lend itself to being converted sion that may be acceptable to the into a happy pleasure ground. But Jains, lead them to hope that their all these advantages that affect the cherished susceptibilities will not be senses cannot be said to out weigh violated for the lack of a statesman the supreme fact that is spiritual in like insight into their real depth and essence that every inch of the Hill is signficance. It remains to be seen held sacred by the Jains who are by no what compromise the Lieutenant-Go- means a neigligeable quantity in the vernor decides as eminently suited to estimation of the Government who the requirements of the situation that kiss the ground all over as sanctified, has arisen. But we may be permitted with feelings of deep veneration. It to bring home to His Honor that no Is idle to join issue with these feelpatched-up concordat is at all calcula- ings and scruples the gravity of which ted to satisfy the Jains unless their need not be mistaken, by imparting rights in the entire Hill for purposes into their consideration the cannons of of worship are duly recognised. It Western Logic and the hair splitting arhas been made to appear that in the guments of the Socialist for it must be present discussion religious sentiment remembered that religious sentiment comes into open conflict with public has its roots deep down in buman Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESHNATII IIIII.. nature that refuses to be trammelled by iron the limitations of Logic. Will show later on that this sentiment is based on sound reason and not on extravagant claime that it is made out to be. In the meantime, our contention is that religious feelings on which depend the peace and happiness of thousands of our fellow-brethren cannot be made by Executive orders to yield to the questionable exigencies of comfort and convenience. It has momenitou svaluc of its own which our rulers would do well not to ignore in this country for less to trample under foot for reasons of doutful valid ty. It is a curious anomaly that at a time when the spirit of discontent is abroad a bombshell is suddenly thrown among a community who have hitherto been averse to all political movements. The injudicious step is likely to sharpen the edge of their feelings. which they are incli ned to think are outraged by the pro posal. The Jains are mainly commercial in their ways of life, deeply absorded in their business who arc always content so long as there is peace in the land for the development of their trade operations, and their religicus feelings are untouched which they hold dearer than all things else in the world. The Government have guaranteed absolute peace throughout the country for which the blessings of the Jains will descence on them in plentiful abundauce, but in an evimoment the proposal went forth to subordinate their religious sentiments to the pressure of public bencfit. Ever since the Deputy Commissioner Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 9 of Hazaribagh published the Notifica tion embodying his scheme for the leaving of building sites on the Parcsnath Hill, whose glory would thus bc gone and its sanctity vanish the Jains have been filled with feelings of alarm and indignation, such as they never experienced before nader British Rule, in view of the Proposed deseoration of their place of worship and a sense of the gravest disquicture has taken hold of their minds. It would therefore, be not too much to say that the authorities have been extremely ill advised in launching this irreverent proposal which it most likely to have the effect of alienating the good feelings of a powerful and wealthy com munity. We appeal to the LieutenantGovernor to give his best thought and consideration to the points that we have raised in the hope that our reli gious scruples, in spite of them apparent absurdity to Western eyes, will not be set at naught in the decision of our right in the l'aresnath Hills. We await His Honor's final orders with intense anxiety and trust that they may be such as the Jains approve of. In subsequent letters we propose to discuss the legal aspects of the question that is now under the consideration of the Lieutenant Governor. DHANNU LALL AGARWALLA, www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 SASTANA JAIS: II subunit that the attitude of the Jains TO THE EDITOR OF THE "Enylislinu 12. is grievously miscoustrued in this Sir,- The key-note of the Licutc: connection, without regard to the nant-Governor's address to the Jain motives that impelled them to adopt deputation at Paresh Nath Hill which silence as the better part of discretion. would appear to have had a great At the same time it must be remeindeal to do in colouring the conclusions bered that the right vested in a comto which he was being led, was the munity is never obscured or rendered assumption that the whole Hill could null and void by their failure to raisc not be regarded as in all places equal a cloud of dust and controversy over Jy sacred. The statement may sound it. Because the Jains were disinclin' queer to all who fail to put them- ed to make themselves aggressively selves into the skin" of an Indian articulate in the past, it does not religious Sect. To them it would follow as a matter of course, that they seem as nothing better than making have thereby bound theinselves down a too large order. But those who for all times altogether irrevocably understand the view points of Eastern to the acceptance of the harm caused to them and the violation and forreligions even if they find it hard to reconcile them to sound reason, com feiture of their rights. The Jains monly so called, will hesitate to con bad their reasons which we propuse sider the statement in similar right to discuss just now for maintaining "I find myself unable " says the & vow of silence at the time when Lieutenant-Governor "to accept the their rights over the entirety of the statement that the whole Hill (that Hill were to a certain extent set at is, the whole Paresh Nath range) is Daught and ignored. But it must be all equally sacred. Such a stateinent distinctly understood that they had is at variance with the previous atti- no desire to connive at the wrong or tude of the Jains, it is contrary to take a philosophic view of the infracthe facts which can be seen by any tion of their most valued privileges one that chooses to visit the Hill: and with which they cannot persuade it is if you will allow me to say most themselves to part for all the world.. respectfully contrary to sound reason. The judgment of the Honorable It is contrary to the attitude hitherto High Court in the Piggery cases is assumed by the Jains ; for they have fairly explicit about the reasons that not hitherto claimed that exclusive made the Jains averse to the loud sanctity for the whole Hill, which assertion of their rights when these some of their present representations were partly infringed at the instance indicate their desire now to secure." of the Government. Their silence With due deference to the opinion was not dictated by a desire to sub: emanating from such an august and mit to the extinguishment of their high-placed isthority, we beg Icavo to rights but rather it is to be attributed Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESHNATH HILL. to the fact that they were prompted by the noble purpose not to embarrass the Government in the matter. "It does appear" said the Honorable Judges upon the evidence that upon the establishment of a Sanitarium by Government on the Hill, several soldiers lived there for a time and that on the establishment of the Dak-bungalow European travellers visited the Hill from time to time and the residence of Europeans necessita ted the killing of animals for their food. But at the same time it also appears that the establishment of Sanitarium was opposed by some of the Jains and the reason why they did not bring a suit to put a stop to the slaughter of animals in the Sanitarium and in the dak-bungalow was, perhaps, that they did not think it judicious to quarrel with the Government" (The Italics are of course ours). So we have it on the authority of the highest Court in the realm that the Jains did not consent to a voluntary abdication of their rights but they hadt he good sense to refrain from exercising them in view of the Governmental action, which they were inclined to think rightly or wrongly was required by the exigencies of State. The establishment of Sanitarium, the quatering of European Soldiers and the building of a dak-bungalow were far from being acceptable to the Jains and ran from directly counter to their cherished feelings, but they thought it prudent not to quarrel with the Government ineasures that they thought had not the element of permanence * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 11 in their character. On the contrary, these acts of questionable validity were looked upon as temporary makeshifts directed by reasons of State, which were not intended to form a perpetual nuisance. It is evident that the esta blishment of Sanitarium was, as a matter of fact, opposed by some of theJains who keculy resent this encroachment on their rights but they did. not think it worth while for reasons of expediency to carry their opposition to the bitter end. Their reticence is easily explained by attributing it to their reluctance to engage in a deadly. strife with the Government and it would be doing a great in justice to construe it into an acquiescence with the invasion of their time-honored privilege. -39 The Lieugenant-Governer characterised the Jain belief in the sanctity of the entire Hills as "contrary to ren son." His Honor" felt certain that. the claim that the whole range should be declared sacred and reserved for the worship of the Jains is made under misapprehension."" We beg respectfully to state that there is nothing ab surd in the claim put forward by the Jains that they look upon every stone or inch of ground in the Hills as impregnate with sacred associations. The reasons are not far to seek. It would be useful to notice in this connection the findings of the then District Judge of the 24 Pargunnas, Mr. C. B. Garrett, against whose decree the appeal was preferred in the Piggery case to the High Court and which findings were also unheld by the Honor www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATANA JAIN. 11 able Judges of High Court. The learned effect. After all, the claims of the Judges remarked that the plaintif's Jains are not as proposterous as they witnesses have told us that in their es. are made out to be. They are acute: timation every stone of Pareshnath Hill. and quick-witted their dealings to the is holy and an object of adoration highest degree and never allow them. and that the reason for this is that selves to be swayed by sentiinental although tradition tells them that twe. considerations. In the present case, aty Tirthankars and an innumerable mere sentiment has no place in their company of Sadhus passed away on opposition but it is guided by the deParesh Nath Hill the Tradition did mands of justice, and fair play as based not reveal what spot each of th. on lacts that cannot be juggled with ein died; and that they may have died or explained away. D. LA anywhere on the Hill each part of it is (thus) equally an object of aloration." There is no knowing which TO THE EDITOR OF THE English mrena." parts of the Hill are sanctified by the SIR, - In continuntion of my preNirvana of the Tirthankars and vious communications on the subject other devotees. It is impossible to of Paresh Nath Hill, I now beg to identify with any digree of certainty submit the following further comthe consecrated spots associated with ments and hope you will be able to their austerities and devotions. In find room for them in your journal. default of accurate information, the Jains are not to be blamed if they re. I have advanced the contention gard the Hill as a whole, trodden over that the Jains regard the whole of the Paresh Nath Hill, despite its great by their saints in the dim past, as fragrant with their sacred memories extent, as sanctified by the devotional and therefore surcharged with hallow achievements of their Tirthankaras. ed associations. It is thus for cen. In their eyes, every inch of ground taries that they are jealously in the Hill, even the meanest slab of quarding the entire bill against stone are instinct with sacred associa. the least touch of contamination. tions. In proof of this, it would be Every part of the hill irre. interesting to give some account of spkctive of the extent of the whole is the rites and ceremonies observed hy an object of equal adoration to them. the Jains when they are, first, within In the face of these facts, the Jains sight of the Hill and then when they may be pardoned if they stoutly oppo: ascend it. I give below the account sed the desecration of their sacred place as proved before the District Judge of worship, which will be an a comp. of the 24. Pergunnng in 1890 in the lished fact if the ill started proposals celebrated Piggery case. The learued of the deputy Coinmissioner of Hazari. Judge opined from the mass of evibagh are allowed to be carried into conc: before him that very part of Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESHNATH HILL. 13 the Hill was equally an object of dity of the Jain claims based on good adoration to the Jains. He in his reason and the supreme considerations judgment says as follows : of religion in regard to the sacred: character of the entire Paresh Neth "In proof of this, the practices they Hills. The claim is neither frivolous, observe on visiting the Hill are des nor contrary to reason. It is founded: cribed. When they first get view on sound policy as recognised by & of the Hill, they adore it and perform competent court of law. The elaborate an act of worship. Then the night religious ceremonies that characterize before they ascend, they perform the the pilgrimage of the Jains on the Arati of the Hill which is a sort of illumination in its honor. Then they Hill would go to show that not simply commence their worship at the foot the eastern ridges and spurs of the Hill dotted over with shrines and of the Hill: they ascend bareloot, the ww caitron templis have sanctity attached to wealthy scattering milk and saffron them, but all places comprised in the along the road. Then they perform another Pujali at the Sita Nala half Hill are equally considered as investe way up. They are forbidden to eat, ed with a sacred character. The drink or perform the offices of nature Deputy Commissioner of Hazaribagh. upon the Hill, and lastly as a crown. ss the guardian of the interests of the ing act of the pilgrimage they compass Rajah of Palgunge, would seem to the Hill round before they quit the make out that the Rajab's title to the Parcsh Nath Hill contravenes the place." rights and privileges claimed by the From this description of the ruli Jain community. That the claim gious observances performed by the advanced by the Jains is in no respect Jain pilgrims when they are on a visit unsubstantial or fallacious would' to the Hill, the learned District Judge be evident from the terins of the had no difficulty in arriving at the Ekrar pamah executed between the natural and legitimate conclusion that Rajah and the Jains on the strength the entire Hill is looked upon by of which the contention of the Jains them with feelings of deep veneration. is abundantly established.. I beg to. Mr. Garrett was perfectly satisfied quote the following passage from the that the evidence adduced by the judgement of the Honorable High Jains was partioularly convincing in Court in reference to the piggery the establishment of their point. case, which proves beyond the least "I have not the least doubt," ub shadow of doubt that the claims and served the District Judge," that the vanced by the Jains are not invali. account which the witnesses give is dated by the right, title or intrest of the Rajal of l'algunge. substantinlly correct." In the face of this strong statement, it would be "I would be observed from another highly improporto question the vali. Prt of the agreement that the Rajah Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 PARESHNATH HILL. bound himself to make over to the whether the existance of human Jains any land which might be re- habitations remote from the shrines quired by them without any price, and and places of pilgrimage obtrude on the he thd Rajah should not be allowed to attention and observation of the devoraise any objection to the erection of tees in their worship and meditation, ad y temple or Dharamsals on the Hill. but whether Now this convenant itself indicates the sacredness of the whole Hill, is that the whole Hill was considered by not likely to infringe the rights and the parties as sacred. It was ap- privileges vested in the Jain com. parently from this point of view that munity and sanctioned not only by it was agreed that the Jains should be immemorial'usage but what is more allowed to appropriate any land they by the opinion formed of the matter jleased for the purpose of building by the High Court. The Judges fur. temples." ther rcinarked that: The view put forward by the Judges "It seems to be abundantly clear of the High Court is clear and unmis upon the evidence in the case, that if takable. The Jains take their stand the piggery were allowed to continue, on this finding, which contains in & the Jains would not repair to the Hills nutshell the rights of the Jains to the for the purposes of pilgrimage and Hill as against the Rajah of Palgunge. devotion." The Rajah is restrained by the Ekran:niemal from urging any objection to What is there to show that if the the erection any temple, 'shrine or sanctity of the Hill as a whole were Dharamsala on any part of the Hill violated by the erection of buildings, that to the Jains may seem fit and a similar contingency would not hapdesirable: This is sufficient to pen. The Jains are presuaded to established their absolute rights of think that any interference with the en oyment, irrespective of the title of holy associations ascribed to the Hill the owner and shows that the claim would result in its being robbed of all of-exclusive possession on the part of causes of sanctity and adoration, and the: Jains in nothing irrelevent or ultimately in its abandonment Ag absured. I have sought to prove that place of worship and devotion. It is the view taken by the High Court of because the Hill is lifted; high above the whole matter, puts the rights of the sordid and grovelling associations the Jains in a clear light. It places of mundane life, that its pre-eminence them on & sure basis and puts out of as the resort of devotees is rightly court the convenient theory of limited made out. But the building of resisanctity attaching to the Paresh Nath dences for all sorts and conditions of Sils, of which much capital was made people will have the effect of desecrat. in certain quarters. The larger issue ing the Hill, interfering seriously with involved in the present care is not its inherent sanctity aud lowering it Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BIKESHNATH HILL. 15 to the plane of the ordinary places shrincs are cuscouced in the topinost frequented by men. I beseech thc part, it follows that the building of Government to pause before such 80 residences is safely permissible in the undesirable state of things causing lower sites out of the sight of the pain, shame and humiliation to thoui devotees and worshippers. It seeks sands and thousands of loyal subjects to compromise the stern requirements and giving a rude shock to their relii of religion by the ignoble standard of gious feelings and scruples, is brought the cold and calculating wisdom of thc, about. The dictates of true statemani world. The Jains take their stand. ship would be to conciliate the opposii not merely on religious grounds in tion that has arisen on this delicate respect of which their position is in. patter.-Yours faithfully, vulnerable, but also on the best and DHAXXU LALL AGARWALLA. highest reasons sanctioned by law and IV equity. It is curious that these consi: derations are in a manner suimarily TO THE EDITOR OF THE ENGLISHMAN." thrown overboard in the excessive zeal SIR,-In continuation of my pre. authorities to provide for so-called vious communications on the subject public convenience for in fact the of Poreshnath Hill, I now beg to sub public will not as I shall hereafter: mit the following further comments, shew, be benefited at all. I maintain and hope you will be able to find room that the leasing of sites with a view for them in your journal. to the construction of buildings there. I have tried to establish by refer- on would secularise a place, every ineb ence to the judgment in the Piggery of which to the eyes of the Jains, is great sanctity attached to the holy, and convert a shrine, whose antientire Poreshnath Hill. It is, indeed. quity is lost in the dimness of the deplorable that the Jains' view.point past, into & pleasure resort of the which has found favour with the modern fashionable type. . The sa. Hon'ble Judges is liable to such grie- credness of the place would be serious yous misconstruction as has been re- ly impaired by its close contiguity cently done in relation thereto. As with debased wordly associations. suming that the residences will be The killing of animals is absolutely built on sites out of the sight of the repugnant to the feelings of the Jains devotees and worshippers, although I Would the Government be in a posta sball hereafter show, as the fact is, on to guarantee that the slo that the proposed sites will be quite of animals for purposes of food or within the sight of the pilgrims and pleasure and numerous other matters will obtrude upon their notice. The most repugnant to the feelings of the proposition does not bear a moment's Jains would be strictly interdicted examination that because the hill is from the precinets of the Hill, far less vast in extcut aud the temples and on its busom: If ull tlu obpoxious Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 SANATANA JAIN, practices which the Jains are abhor. rent of, go on marrily in the Hill, how it will lie in the face of the Government to say that there will be not the least interference with the excrcise of religious rights vested in the Jains? The point is not too subtle to escape suitable consideration. If the Government declines to ensure that the killing of animals or the use of meat and other repugnant practices by the prospective residents will be unknown in the Hill, the Jains are within their rights to hold that the act would be as much a desecration of the shrine and a hindrance to religious service as the hateful Piggery estab lished by the late Mr. Boddam. But the permission of animal slaughter and the use of meat will not of itself constitute a valid ground for detracting from the sanctity of the Hill by the construction of human residences. The Jains cannot persuade themselves to assent to any proposal which will have the effect of affecting even to the least degree, its sacred character. It has been said that 'the residences would be built on the furtherest parts of the Hill so that they may not con. front the temples. But (assuming that it would be done although the the fact remains that even this would not be done) there is one contention to this proposal, which I beg to ad vance in the words of the judgement on the Piggery case. The Judges said that "it has been argued before us that in ascending the Hill for the 'purpose of visiting the temples that exist on the top, the pilgrimo have Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat . not to pass by the Piggery and that it is not visible except from two of the big high peaks and that therefore there can be no hindrance to the performance of their religious duties by reason of the Piggery in question." Arguments on the same basis and in the same line are employed to justify or afford a colourable pretext to the proposed action of the Government in the present circumstances. The only assurance that the Government deigns to give the Jains is that the residences will be built away from the temples although the sites proposed are quite within sight of the temples so that there is no reason for apprehension that the devotees will be in any way disturbed in their meditation by the protruding of wordly associations. But the answer to this piece af inginious quibbling is effectively given by the Learned Judges of the High Court in their decision of the aforeside point. I give it below in their convincing words which take away the ground altogether from the feet of the apologists of the other view. The points raised by the Hon. Judges demolish the present plea like a house of cards that the further the proposed habitations are made the greater will be their validity as if proximity, in space is the only objection that can with a show. of reason be entertained. It will be seem that the argument is a mere make-believe, which is only destined to cover..the circumstances as they now are and takes no. note of the contingencies that may come about to merrow. It www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESHYTH HILL. iz proceeds upon the assumption that to hainper them in their religious exthe present conditions are immutable ercises! The freaks of nature it is and will continue in their entirery for not for man to control. Nature ruOS all time. The basis being dangerously riot in her upheavals. Who knows slippery the Jains will be pardoned but that the present arrangements if they refuse to pin any faith in it. niay be completely transformed, and The Judges of the High Court who then what safeguard can there be adjudicated upon the Piggery case against the worshippers who want to very properly asked : "Supposing that be "far from the world's ignoble the present Road by a reason of some strife" coming in direct contact, if unforeseen cause or other becomes im- not collision with the sickening 2680passable and the only route conve- ciations of a world revelling in fish, nient for ascending the Hill is a fresh and wine or indulging in pa. route by the side of the Piggery or times or practices repugnant to the supposing that one of the Jains were Jains. Is there any check to obviate to build a temple on a site close to such a dire possibility? The supposithe Piggery could it be contended tion that I have inade is not an over tbat his worship in the temple would colored or far-fetched one. The Jains not be hindered by the slaughter in lave good reasons to suspect that the the Piggery." Applying the query contingency inay casily take place iu to the present circumstances I bave all human calculation and when it no difficulty in answering it by a does, then even according to the Jain. clear and emphatic negative. The ism as understood by the English parity of reasoning in both cases is Tribunal farewell to the religious complete. If by a convulsion of na rights which the Jains have enjoyed ture the present Road learling up to in the Hill from a remote period which the temples and shrines over head does not come within the records of becomes impassable or no trace is history. The mind shrinks from con Jeft of it and the only route that templating such a catastrophe. But admits of communication turns out to those who want to lull the Jains into be the one that runs through the the belief that the distance of a sepeheart of the future colony of resi. rate world will prevent the risk of dences, what becomes of the vaunted their spiritual functions being in any argument that the pilgrims will never way interfered with, may well ponder have any occasion to encounter the over it. I put it to the Government degrading sights and sounds of & is it politic to build too much on the world from which they badly need "argument of distance " which can immunity during their pilgrimage on not bold water under the aforesaid circumstances and must preforce give the Hill. Could it be said that an in way when subjected to a close scrusurmountable obstaele would not thus tiur.. Jurs faithfully, Le place iu their way which is likely D.LA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 SANATAN JAIN. V TO THE EDITOR OF THE "Englishman." SIR, Pareshnath is pre-emiently a hill of piety. It is sacred to the Jains, occupying in their estimation the highest place of honour. The sanctity permeating the intire hill is of no ordinary importance. Jainism asserted itself at a time that is lost in the dim mystery of a hoary past The modern antiquarian is baffled in his attempt to trace its beginnings with any degree of certainty. The mind of man is awed to contemplate its early achievements at a time when humanity was in its cradle. Jainism spread its spiritual dominion long, long before. Budha revolted from orthodox Hindiusm. From the very earliest time, the Hill of l'areshnath by reason of its mystic solitude and enchanting beauty, appealed to the relegious imagination of the saints who are canonised in the Jain Scriptures. They found it a place which of all others was peculiarly suited to their contemplation and meditation. Although it may be impossible to ascertain definitely the time when the hill came to be associated with their auseterities and devotions, but its remote antiquity will be evident when it is remembered that 22 Jains preceded Sri Sri Preshnathji who was the 23rd. Thirthanker and was according to the European Scholars born about two centuries be fore the 24th Thirthanker said by them to be a contemporary of Budha. So at a rough calculation in accordance with the best opinions of the Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat eminent European Scholars the Hill was identified with the pious excercise of Sri Sri Pareshnathji (who attained Nirvan on the hill in question) not less than 700 years before Christ. The time when his predecessors flourished and contemplated and meditated on the hill may be guessed and imagined. Nineteen of them in accompaniment with thousands of Sadhus and Munis meditated and contemplated on that sacred hill and attained Nirvana. The sanctity of the hill would thus appear to be sur passingly great. Is it seriously to be contended that hill sanctified by the pious achievements of a long succession of saints through a long per.od in prehistoric annais has its sacrednests cribbed, cabined and confined" "outer within a certain weal.ty" that may be sharply demarcaed from the rest and latter utilized for any purpose that to the authorities may seem fit? " I have endeavoured to show that Jainism claims an ancient origin and the exact period when the hill came to be reckoned as sacred by its identification with the religious exercises of the Saints is lost in the haziness of a far distant past. Sri Sri Pareshnathji was the last but one of a long line of Thirthankers. Before him, a galaxy of ninteen Thirthankers with an inuuberable number of Sadhus and Munis cast radiant halo round the hill by living in that nature's beautifnl retreat their earthy of unexampled piety and Saintliness They lived meditated and contemplated there and when the time came and www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESNATH HILI. 19 any had acquired Kebal Gnan or There is one other point which de. right and perfect knowledge attained servos careful thought in the examineNirvana in that piecefull religion. tion of the sacred character which they assume in reference to thc enUnder these circumstances is it an tire Hill. It is invariably the custom extravagant supposition to believe that in this country as elsewhere to regard the Hill in its entirely is sacred be- & particular shrine as commemorating yond all sacredness as in the nature a particular event or perpetuating of things by the remote historicity the name of a single religious prophet attaching to the early career of the Budhalava or Kucin saints? It would be an impossible the sacred mr nory of Sakya Muni. feat to connect particular places with But the remarkable feature in the their memories. How can the Jains Pareshnath Hill which distinguishes set apart a definite locality altogether it from all other shrines is the fact for the use of health-hunters and that it is redolent of the honoured pleasure seekers when they cannot menories of not one or two but not Satisfy themselves that the places com fewer than twenty Thirthadkers comprised therein not excepting a slab of ing one after another with thousands stone or mound of earth are totally of Sadhus and Munies through an unconnected by associations with the age long series of years. That is a illustrious group of these Thirthankers. significant characteristic of the ParesNothing is farther from the truth than Dath Hill which serves to mark it off the gratuitious assumption that the from other holy places. Does not this temples and shrines exhaust all con peculiar circumstance tend to attach ceivable association that the saints to the hill additional sanctity en had with a hill of such & vest size, and importance? Is it not sufficient to extent. The assumption is the corner invest the place with a singuiar stone of the only available argument charm? I beseech and most humbly charm? I that is employed to rebut the theory pray the Government to ponder deepof the all enveloping sanctity of the ly over the fact that the Pareshpath Hill. It is an article of the Jains' Hill though bearing the name of one creed that the Hill is not capable of saint, is also overloaded with the being partitioned in respect of the memories of those who went be fare variations of its sanctity. They can him. Such being the case is it not not suffer to see the "sights and meet and proper that its sanctity sonnds of the world " flaunting under should not be restrained to one partitheir very nose in the Hill. They cular portion of the Hill and the retake their stand on the highest consi- mainder should not be given over derations of religion which cannot to the tender mercies of the men of truckle to the meaner requirements of the world. That would be an act of derecration which might be taken as public convenience and pleasure. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATAN JAIX. A direct infriugement of the religious Covernor to express our cordial apprerights of Jains. I hope this view of ciation of the toue and temper of his the matter will find favour with the reply in which he was at some pains to indicate his solicitude for the religious authorities and compel them to pause scruples of the Jaing. Being himself before they sanction tde desecration a deeply religious man, His Honor was of a consecrated spot by the intru perfectly ready to show his respect sion of worldly associations. The to the religious feelings and sentiwhole question should be approached ments that characterise a large and with influential community. There is a & statesman-like apprecation ring of sincerity in his utterances which of ideas, prejudice and tradition in has created a favourable impression dependently of the possibility of the among the Jains who take this op Hill being exploited as another fa. portunity to express their forvent hope shionable health-resort. that if all the facts connected with D. L. AGARWALLA. their rights in the Pareshnath Hills are laid before the Lieutenant. Gover uor who, we may hope and trust, still {TO THE EDITOR OF THE ) keeps and open mind and has not " Indian Mirror." definitely commited himself to any SIR. The reply given by His Honor view of the matter one way or the other, the Lientenant-Covernor of Bengal to His honor may yot be pleased to earn the Jain deputation that met him on the the gratitude of the Jains by a just dePreshnath Hills in regard to the ad- cision, warranted by the gravity of the judication of their rights enjoyed from vital issues involved. The courtesy time immemorial in that place has and candour with which the Lieutecome as & painfulsurprise to all nant-Governor took the representative sections of the Jain community. They Jains into his confidence who came are glad, however, that fortunately His from various parts of the conntry across Honor has not yet passed final orders thousands of miles to help him in are upon the question that has considera- giving at a proper decision that may bly exercised the minds of the Jains be acceptable to the Jains, lead them for the trend of the reply. has created to hope that their cherished susceptiA widespread apprehension among bilities will not be violated for the lack them that unless His Honor's present of a statesman like insight into their views are considerably nodified, the real depth and significance. It remains ultimate verdict, which is likely to be to be seen what compromise the Ligu. given on this much vexed question, tenant-Governor decides as eminently will he most unfavorable to them. At suited to the raquirements of the the outset we owe it to the Lieutenant gitnation that has arisen. But we yay Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATANAJAIN, 21 be permitted to bring home to His issue with these feelings and sruples, Honor that no patched up concordate the gravity of which need not be misis at all calculated to satisfy the Jains taken, by importing into their consi unless their rights in the entire Hill deration the canons of Western logio for purposes of worship are duly re- and the hair-splitting arguments of cognised. It has been inade to the sciologists for it must be remembe appear that in that present discussion ed that religious sentiment as its roote religious sentiment comes into open deep down in human nature that of conflict with public convenience. But uses to be trammelled by the iron it must be acknowledge that in the limitation of logic. We will show East, and especialy in India religious later on that this sentiment is based sentiments most override all narrow on sound reason, and not on extrem considerations of so-called physicsl be- vagant claims that it is made out to nefits accruing to a small minority of be. In the meantime, our contention people. The spirit must dominate is that religious feelings on whichi over the flesh and assert its supremacy depend the peace and happiness of thouover its petty selfish demand. If the sands of our fellow-brethren cannot be religious feelings, maintained by a made by Exccutive orders to yield to large class of people, come into colli the questionable exigencies of comfort sion with the craze. of a small section and contataience. It has a momen. of the privileged class which has not tong value of its own which our rulers yet been put to the test, then we are would do well not to ignore in this justified in saying that it is the for. country, far" less to trample under mer that deserve recognition at the foot for reasons of doubtful validity hands of the authorities. The beautiful It is a curious anomaly at a time hill of l'areshnath may beautiful only when the spirit of discontent is abroad" to the epraptured gaze of a few who a bombshell is suddenly thrown among have gone mad over it. Its climate & community who have hitherto been may be equable like that of Madeira averse to all political movenients: - land invigorating like that of Braemar. The injudicious step is likely to sharp It may end itself to being converted en the edge of their feelings with into a happy pleasure - ground. But all they are inclined to think are outragod these advantages that effect the sense by the proposal. The Jains are maincannot be said to outweigh the supre- ly commercial in their waye' of life, me fact that is spritual in essence taht deeply absorbed in their business, who every inch of the Hill is held sacred by are always content so long as there is: the Jains who are by no means a neg. peace in the land for the development ligible quantity in the estimation of of their trade operations and their pl-. the Government who kiss the ground gious feeling are untouchod, which all over as sanctified with feelings of they hold dearer than all thing else deep seperation. It is idle to join in the world. The Government here Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 PAREHNATH HILL: guaranteed absolute peace throughout AN OFFENSIVE LETTER. the country, for which the blessings TO THE EDITOR OF THE" Englishman." of the Jains will descend on them in SIR.-For some time I have noticed plentiful aboundance, but in an evil , & considerable amount of corresponmoment the proposal went forth to dence appearing in the Englishman' subordinate their religious sentiments to the pressure of public benifit. Ever regarding Parisnath Hill apparently all on the Jain's side, and as I supsince the Deputy Commissioner of pose they have had their say in the Hazaribagh published the notification, matter, I think it desirable that the embodying his scheme for the leasing public should know a few facts regard of building sities on the Paresnath ing this Hill Sanitorium which I can Hill whore, glory would thus be gone; give them as I had to do with it. and its sanctity vanish the Jains bere from 1865 to 1873. been filled with feelings alarm and In a reprint from the Calcutta Reion such as they never ex view covering << Selections fi perienced before under British rule in Records of the Government of Bengal view of the proposed desecration of on XXXVIII papers relating to a their place of worship, and a sense of Sanitorium upon Mount Parisnath the gravest disquietude bas taken hold of their minds, It would, ther fore, be 1861," which is in my possession I not to much to see that the authorities find that the Government of Bengal have been extremely ill advised in laun. for ten years had been receiving reching this irreve proposal which is most ports from their officers as to the suitlikely have the effect of alienating ability of the Hill as & Sanitorium and the good feelings of a powerful and that in 1860 the Lieutenant-Governor wealthy .community. We appeal to accompanied by the Chief Engineer, the Lieutenant Governor to give his the Superintending Engineer, the best thought and consideration to the Commissioner of Chota Nagpur, and points that we have raised in the hope other officers ascended the Hill and that our religious scruples, in spite of lived in tents pitched on level ground their apparent absurdity to Western to the west of highest peak. During eyes will not be set at naught in the their stay the whole of the summit of decision of our rights in the Paresenath the eastern part of the Hill and the Hills. We await His Honor' final neighbouring slopes were inspected orders with intense anxiety, and trust and the Lieutenant-Governor W89 that they may be such as the Jains struck with the number and excello approve of. In subsequent letters, we ence of the building sites on this part propose to discuss the legal aspects of the Hill. of the question that is now under the The Government of Bengal after consideration of Lieutenant-Governcr. having obtained the sanction of the Yours etc., Government of India issued orders to A REPRESENTATIVE JAIN. the P. W. D. to proceed with road making and Building Work which was Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FARESNATH HILL. commenced in 1862 and finished for Sportsman, and the whole country Military Occupation in 1804. Now suffers. The Jains are rich, and can in all these official proceedings there enclose their own ground, which 16 is no allusion wbatever to the Jains near two miles away from the barexcept the following: racks: the barracks were built on Parisnath bas lately been the scene ground rcclaimed from jungle and of some litigation with respect to the rescucd from the tiger. The Sanita rium is on the western spur of the claims on one side of the Rajah of hill, while the Jain Buildings are on Palgunj and on the other of & Jain the eastern; the pilgrims are not Merchant of Murshidabad to the offer - therefore interfered with. ings of the Pilgrims. ~ The Jain system professed by But a question more interesting to these pilgrims is an off-shoot of Budthe vublic is the claim set forward by dhism : it is free from the polytheism the Jains to the whole " of the Hill and obscenities of Hinduism and its in the ground of a sunnud given by variety of castes. It has sects, howthe Emperor Akbar granting them the ever; the leading ones are the Sitammountain :-"Let no one kill an ani- bar and the Digambar : the latter mal below, or about the mountains profess to wear no clothes, having ces of worship and pilgrim the atmosphere as their vesture, or age." This Sunnud states they are "clothed in light.":" also to bave all of the mountains Gir- The land was of course taken up nar and Abu in Guzerat, and con. from the Rani of Paulgunge as she is from the Danin cludes with. "May this firman shins retfered to in one of the reports. "The like the sun and moon amongst the barracks were occupied by troops op to followers of the Jain Sitambar religion 1863 and the health of the men was as long as the sun may shine in the most favourably reported on by all the day with his resplendent rays, and the medical men doing duty with them. inoon make the night delightful by But in 1868 Parisnath was givin up the light." as a "jilitary Sanitariun" as it was, "Unmoved by this Howery langu considered too expensive and two isoage, the Government has rejected lated for the inen who considered it a their petition on the ground of the sort of penal settlement; there being sunnud not being genuine as well as no recreation ground and the men that the protection of the life of being too few, Darjiling was found to "animals" is not to be carried to an be a better and more economical locaextent which will endanger the safety ng the tion for thcin The buildings on the of human beings, as by granting the petition l'areshnath would become, like Hill were now transferred to P. W Gaur, a fastness for the tiger and Department, and various applications' leopard. * Exclude the Shikari and were made Governmeut for leasing Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 SANATAN JAIS, them which were declined. cense was offered to the idols, and Prior to this in 1867 I had taken & lights burnt, and the beating of a lease of some building sites from the large tom tom and the loud clasbing then onder of the Hill the Raja of of cymbals mingled with the discorPaulgunge, sufficient to accommodate dant chanting of the priests. We half a dozen commodious bungalows stood for a few seconds to watch, but and had commenced building, the re. the whole thing was unspeka bly op. mains of one I have no doubt still pressive and 'Devilish' (I know no exists on the Hill. Tho military other word that fifty characterizes it) buildings having become racant I saw and we soon turned away. there was no use erecting more bun. The semi-darkness the idols, the galow until it was seen what the Go black worshippers, the incense and the vernment would do with them. unearthly dinmade one glad to escape About this time a clergyman visited to the fresh air and the glorious beauty the Hill and he tbus describes the of the scene without. It seems stresidential temple on the Hill. rauge that Brahmins, while wearing "On one occasion we walked to the their own distinctive mark should lend themselves to the service of an Jain Temple near the further extre heretical and rival sect, and still stmity of the Hill, and found a Brah ranger that the Jains should hire win .priest and two or three inferiors Brahunins to officiate for them, but preparing for their worship. the senior 'sacerdos' or 'aiereus' appear. "A board outside requested us not ed very little troubled with nisgivings to enter the temple but we were to as to his own position. His reply to stand in the verandah and look our queries as to the orthodoxy of bis through the open doors. There were proceedings was an eminently simple tive images within, sitting with jegs and practical verson of the aphorisin CrOBS and arms folded, the central ons, representing Parisnath, of black that a man must live." marble and the others four of his About this time Sir W. W, Hunter fellow sages, of the same material was sent up to report and he gleaned certain information which induced but white and with glass eyes. him to recommend to Government They were all nearly life-size, and that the buildings be handed back the loss of one visual organ which with the land on which they stood to most of them had execienced gave the Rajah of Paulgange and the Go. rather & comical expression to their vernment acted on his recommendaotherwise placid countenances. tion. The month and nostrils of the As I had a contract for the main tenance of the Grand Trunk Road priest's attendant. were closely 8w8 from barrakar to Burkicand the connthed with folded cloth to prevent ecting road from there todlazaringh. I his breath from defiling the deities, took a lease of theliovernment buildings upd presently the worsbip began. In that had been vacated whieb I pro. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARESHNATH HILL. posed starting as an Hotel. I built a large receiving Bungalow 100 feet long by 80 feet wide, at the foot of the Hill (Nimaghat) started a Parisnath Express Horse Dak from Barakur to the foot of the Hill, furnished the buildings on the Hill in a modest way, put a staff servant with supplies in charge, advertised and waited to sec what would come of it and I regret to say that the result was not very encouraging. As my contract work on the road and in Hazaribagh only permitted me to visit the Hill occasionally; I proposed getting up a Limited Company, with sufficient capital to erect some cottages for rental and to have a Manager and Staff fur general supervision for affairs on the Hill, and at the foot of the Hill as also the Horse-Dak from Barakar. I advertised the Company and then the Jains came in with the following hereunder advertisement,-and of course the Company collapsed as investors will under no circumstances put there money into a concern that has the prospect of a Law Suit behind it: NOTICE. The Parisnath Company Limited, having published a prospectus, notice of which was published in the "Engli. shman" and "Indian Daily News" papers of the 6th June last to establish a first class Hotel, on Parishnath Hill etc, vide the said prospectus, the public are hereby informed that the Hill has belonged from time immemorial to the Jain Setambari Sect who have temples thereon dedicated to the Thakur Parishnathjee, from whom the said hill derives its name, and the members of the Jain Setambari Sect. will at all times oppose by all legal means in their the power slaughter of animals on the said Hill, or any act by which their religious feelings may be offended: they carry their veneration so far as to worship Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 25 even the stones lying on the said hill, and do not go thereon with their shoe on. Any person intending to take shares in the said Company is hereby informed of the intentions on the Jain Setambari Sect, and will take them at his own risk. (Sd.) KHAJOORAM JOHORRY. Agent Jain Setambari. July 14th, 1871. The leader of the Jain Sitambari on being tackled over this advertisement, denied all knowledge of it, denied that Khajooram Johorry was their Agent, and denied all responsibility in the matter and hinted that Khajooram probably belonged to the airy clad sect. " I might sue him if I chose. I was not surprised at this answer as people who are capable of forging an Akbar's Sunnud" don't hesitate at such trifles, as repu diating their agent's actions. On enquiry I found that suing Khajooram was useless and while considering the matter in Calcutta, I received news: that my godown at Nimaghat had been burnt to the ground, all the dak carriages, some 500 venetian doors and sashes, together with a large quantity of sal sleepers stacked fifty. feet away from the godowns, had been reduced to ashes and many of the horses maimed and rendered worthless."On returning to Nimaghat 1 found everything wrecked and to complete the catastrophe, a cyclone a few days. afterwards unroofed the barrack and a portion of the large bungalow on the Hill. The repairs of these buildings the Rajah (Landlord) declined. to make good, so I came to the conclu sion there was nothing for it but to shake the dust of Parianath from my feet, which I did and I have never visited the place since. A year or two after I abandoned the place the Government bought back the buildings which they had previously www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 SANATANA JAIN. he five years sual routiutised, the nesise their 12 years the pro presented to the Rajah for. I believe cal tines it is suggested that it is some Rs. 20,000 and the P. W. D. scarcely safe for the Government to repaired and have kept in repair the ignore their request to have the whole large Bungalow up to the present time, Hill handed over to them and I see but the Barrack I have heard has been Mr. Agarwalls goes over the same dismantled altogether. ground in his letters to the "EnglishDuring the five years the troops occu. man"; and what was the object of pied the Hill the usual routine of bringing 2,000 of this gentry to meet providing food for them was practised, the Lieutenant-Governor except to sheep, goats, fowls etc., were killed emphasise their thinly veiled tbreat!!! on the hill but cattle were slaughtered for the past 4 years they have at the foot of the Hill. The men roamed been harrying anii worrying the prothe hill as they pleased andthe pilgrims prietor of the Hill, (The l'aulgunge came and went annually and there Rajab) with la! suits, and now they was never a complaint about the soldiers claim some rights under an Ikrar. interfering or molesting them or nah., but I imagine no proprietary about the killing of sheep on the Hill, rights have been given away in it. Everything went on smoothly and However that is a question for & quietly as it did also for the time that Court of Law to decide. I was in possession aster the Military In closing this letter I may mention had vacated. that the top of the Hill, affords fine 1 see Mr. Agarwalla on behalf of pasturage for sheep, that I have the Jains has lately been voluminous crown Tobacco there superior to Manilla .ly descanting in the " Englishman" from Virginia seed, that I have had on the "Sanctity" of the bll but logs of Sal Timber there 80 feet long, he.does not state where the sanctified four feet wide, at side base and two boundary line begins or ends. As feet at small end. In fact they were suggested by the Government in 1860 overnment in 1860 so large that only the top and sides the Jains should be compelled to fence could be squared, the Sonthals having in each temple (some of which are no appliances for turning the log only two feet high) or series of temples. Over to get at the underside. There It is clear the question of Sanctity is gold on the hill in a rift or dyke We not much to the fore in the Co.'s on the eastern side. A specimen of when zondescript mendicant Brahmin ore was shown to me in which the etc., had to be hired to officiate in particles of gold were quite visible the only residential temple then on to the naked eye. the Hill. Of course it is a well recognised fact Had the whole facts of the case been that the ryots and others on the Paulplaced before the Alipur Court and junge Estate have rescriptive rights for the High Court they would never have hunting and killing same on the hill, got the maimed decree (an injunction These rights accrued centuries before against & piggery I am told Which any Jain Thirtan kur set foot on they claim to have got.) Parisnath Hill, but the grand hunt Prior to the meeting of the Lieu comes off annually in March when tenant Governor on the Hill, I observed the grass and under wood have been in the papers, members of the Jain burnt down and the iungle cleared, Community held meetings in various Then they assemble in thousands:places in India Proclaiming that they Yours obediently. were very wealthy, very influential, E. L. CANTWELL. aut very powerful, and in these criti. Calcutta, Noy. 4th. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka 3 jI. sanAtana jaina. mekSanA mArga be nathI-zrImAn rAjacaMdra. su`baI, ogasTa-navembara, 1907. cAlu carcA. amArI pAse evA zabdasamUhu nathI ke, je dvArAe ame zikha zikharajI prakaraNa-rajInI pavitratAmAM krUra bhayaMkara nizazA. vighna nAkhanArA vicAra agALAnA lephTanaTa ga vare bahAra pADayA che tethI amane thatuM asala du:kha darzAvI zakIe. amArA kahevA pahelAM jaina prajA bhayaMkara nirAzAnI lAgaNIpUrvaka kayAranuMya sAMbhaLI cukI che ke, hiMduM sthAnanA dareka zahere zaherathI pAkAra uThAvavA chatAM je tIrtha pahADane ApaNe pavitramAM pavitra zreSThamAM zreSTa ane vhAlAmAM vhAle evA gaNIe chIe, je pahADa upara ApaNe ughADA page jaie chIe, je pachADa upara ApaNe pANI pItAM nathI ke, zUka paNa thUMkavAmAM deSa gaNI e chIe, tevA pahADa upara mAtra keTalAka zekhIneAnA meAjazAkhane arthe leTenTa gavarnare maMgalA bAMdhavAnA hukama ApavAnA vicAra jAhera karyAM che, je khaMgalAomAM vasavATa karanAra varga madya, mAMsa Adi ApaNA dharma virUddha padArthoM lenArA paNa nIkaLe. ApaNe thUMka paNa moDhAmAMthI nAMkhavAmAM deSa gaNIe tyAM AgaLa AvA che. vene vasavATa thAya teA prANIonA vadha thavAne; ane te te prakAranA ApaNA dharma viruddhanA kAryo thavAnAM, kemake teone te grAhya padArtho che. agrejI rAjya pratye pedA karAvavAmAM A vatA abhAva. amAre kahevu joie ke, aMgrejI rAjya-thitatvavALu gaNavu joie. nI sthiti sthApakatA zithila kema karavI evAM dareka pagalAM amaladArA taraphathI bhasvAmAM AvatAM rahyAM che phariyAda prajAnA zu niyAne uddAma pakSa kahe che! mAyATa ane svarakSaNa. evI je agresara taraphathI karavAmAM Ave che te kavaLa satya che. AjakAla aMgrejI rAjya paddhatine lateja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat apha -4. tarake abhAva utpanna karAvanAra ArApa dezI vartamAnapatrA upara mUkavAmAM Ave che, ane te mhAne tene kedakhAnAmAM mAkalavAmAM AkhA kare che, paNa ame kahIe chIe ke, aMgrejI rAjya tarapha abhAva karAvanAra dezI patravALA nathI paNa amaladAra varga che. prajAnI marajI virUddhunu game tevu kAryuM karavuM; ane pachI praznane aMgrejI rAjya tarapha sAva rAkhavAnI pharaja pADavI e banavAnuMja nathI. 'gALAnA bhAgalA pADI dezamAM je kSati prakaTa karI mUkI che, ane jenA pariNAme grejI rAjya tarapha vizvAsa khAi beThelo udAsa pakSa (Extremists) utpanna thayA che te vAja jainIyAnA saMbaMdhamAM A banAva banyo che, jevA baMgAlIone bhayakara nizAmAM garakAva karAvI nAMkhI uzkerI mUkyA che tenI zarUAta jainIyAnA sabadhamAM paNa thA lAgI che. jainIyA peAtAnA dharmanI brAgaNIna du:khavavAmAM AvatI hoya tyAre paNa sahana karyAM karavI evA prakAranA vicAra dharAvanAra che ema mAnavAnuM nathI. dharmane mATe game teTaluM sahana karavu paDe teA sahana karavu evA vicAra dharAvanArA varga mATe che; ane vagaeN peAtAnA vicAra bahAra paNa pADayA che; ane tenu pariNAma aMgrejI rAjyanI sthiti sthApakatA pratyeprItimATe zreSTa paNa marImi jainIyAne uddAma pakSa vinayapUrvaka kAma levAnI pRcchAmAM meM icchAmAM na khAi besanAra pratye ema he che ke, tumArI murkhatA vALI. amAre paNa grahana www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana . raka karavu paDe che. sarakArI amaladAre bhAi bApA karyuM samaje tema nathI. te te peAlu' dekhI pezI javAnA siddhAMtaneja anusa* ranAra che; tema kheADI brAhmaNInuM khetara joyuM / tyAM pahoMcyAja che. A rIte uddAma pakSa vinItAne kahI, peAtAnA rastA levA teyAra thAya che. teoe peAtAnA rastAmAM mukhya. mAM mukhya ane prasiddha evA bAyakATane rastA levAnI sUcanA paNa kayAranI karI dIdhI che; ane tenA keTaleka sthaLe amala thavA paNa zarU thayA che. jo vinIta pakSathI dakhAelA rahevAnA soMgAmAM te pakSa na hoya teA te eTale sudhI karavAne taiyAra che ke, vAlanTIyareza tarIke zikharajI upara jai tenuM rakSaNa karavA besavu. teo ema kahe che ke ame laDavA mAMgatA nathI; paNa amArA hukamAM paga mUkavA mAMgaze te ame tema karavA daizuM nahIM. ame baMgalA bAMdhavA Avaze teA khAMdhavA nahI daie, bhale te amArA sAme rItasara pagannAM bhare. dharmanI lAgaNI dukhAvavA pahelAM brITIza rAjayanI sthiti dharma lAgaNInadukhAvo; mATe amavadAra vage nahI' te| sarakArI leNA vicAra karI mAM paisA nahIM rokIe. kAma levAnu che; rAjayadrArI viSayA. ne hAtha dharanArAo ' AyaEATa ' jevAM pagalAM A bhare tyAre tene te cupa karavAne ekaja sAdA upAya amaladAroe zeAdhI jIyeA che ke, temane rAjyanI sAme pIturI lAmA uzkaranAra tarIke gaNI kAma levu. pazu jaita jevI mAtra vyApAra karanArI kAma tevA rastApara javAnA vicAramAM rahe te paNa a maladAra varganI dRSTi khule nahI' e dhaNA kheda upAve che. jayArathI zikharjInA saMbaMdhamAM peAtAnI pucchA pramANe kAma levAnuM sattAvALA A jAhera karyuM" che tyArathI jainakAma ke jenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat AgaTathI nombara. hAthamAM sarakArI leAnAneA mATe vyApAra che te evA vicAra upara AvavA lAgyA che ke, e sarakArI taTe vageremAM paisA nahI rAkave. nAnA dharmAMdADAnA lAkho rUpIyA sarakArI nATAmAM che te temAM nahI zakavAnA TharAva upara AvavA mATe prayatna zarU thayuM che. sarakArane tee ema batAvavA mAMge che ke, ame have sarakAranI prAcIna nIti jotA nathI ke te dharma lAgaNI nahI dukhAve. mATe ame amArA taraphanA vAMdhA jAhera karavA mATe tamArI , sAthe vyavahAra ba'dha karI athavA jeTalA banI zake teTalA A karIne Passive Resistance have evA vicAra upara paNa AvavA lAgyA khatAvavA mAgIe chIe. ' vaLI, te che ke zA mATe jaina beMka sthApI temAM te aveja rAkI, jaita kAmane ane dezane lAbha thAya ema na karavu ? amee upara batAvyA tevA aneka rastAe uddAma pakSa taraphathI sucavavAmAM ane tene koi aze amala karAvavAne pra yatna cAlI rahyA chaeN. ame dharma lAgaNIne jyAre dubhAvavAmAM Ave tyAre, tema thatu aTakAvavA mATe deDhu tyAga arpaNa karavA sudhInI hade javAnI tarapheNa karanAra chaie. paraMtu hajI ame briTiza nyAya nI adAlAne saMpurNa vizvAsa khAye nathI; ane tethI ame ApaNA svarakSaNa mATenA ane ApaNA hAthamAMnA dareka rItasaranA ilAjo levAnI sAthe evI sucanA karIe chIe ke A eka girAzanI mAlekIna savAla che; ane tethI divAnI nyAyanI adAlatanA Azraya jarUra lai eka vakhata baMgalAe badhAvA aTake tevA "manAi hukama" (Injunction) meLavaveA. vaLI A zivAya ApaNA je je nyAyanI adAlatanA Azraya levA ke nahIM? www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTa nambara.] mukhyalekha, hake hoya tene sArAmAM sAra dhArA zAstra- na levAya, ane je vimukha rahe teno levAyA enI salAha anusAra, upayoga karavAnuM e duniyAmAM baLIAnA ja be bhAga lAge che ! kadama zarU karI devuM. nyAyanI adAlato ane khAsa karI hAIkorTanA nyAyamAM saMpUrNa vizvA- amoe amArA aMgrejI kalamamAM zikharajI sa khevAnAM ApaNane kAraNe hajI sudhI A saMbaMdhamAM kalakattAnA pavAmAM AvyAM nathI. IglIzamena"mAM keTa- jANItA eMgle-IDalApa-eka aMgreje yana patra "IMglIzamena" kareluM niMdAyukata mAM lakhAyelA patra A rastA uparAMta, ApaNI lAgaNI lakhANa anukrame prakaTa karIe bIjA kyA ? A vizeSa baLavAnapaNe batAvavA chIe. pahelAM pAMca patra jANItA digambara o levA mATe bIjA keTalAka rastAo yogya che? je ke atyAra sudhI jaina zrIyuta dhanuM lAlajIe lakhyA che, ane kAryakArI nahIM thayelA janA temAM spaSTatA pUrvaka batAvyuM che ke, jenie jamAnAnA che, chatAM paNa levA cukavuM nahIM kayA kayA kAraNathI zikharajIne pavitra mAne joIe. A rastAmAM mukhya raste e che ke, che. zrIyuta dhanuM lAlajInA patre atyaMta kALajI traNathI cAra lAkha sahI karelI arajI nAma pUrvaka lakhAyelA che. ane tevA jADera lakhanAdAra zahenazAhane, nAmadAra sekreTarI eka sTe. rAo jenamAM thaze tyAreja ApaNI "tutI - ne, ane vAisaraoNyane karavI ane temAM dAda ne avAja kaMIka paNa saMbhaLAvavAne avakAza cAhavI ke, A dharmanI lAgaNI dukhatI aTa Avaze. chello patra koI kenTala nAmanA kAvavAnI tamArI pharajo tame bhUlI jaze, yuropIyane lakhyo che ane te patra ghaNeja temAM tamane ane amane bannene nukazAna che; jaina dharma virUddha lakhyo che. A lekhamAM arthAta tamArA pratye amAre bhAva uThI javA teoe ApaNane khoTI sanaMda banAvanAra tarIke ne. hiMdanA tamAma vartamAna patrone paNa have ApaNIdharmakriyAne rAkSasI (Devilish) tarIke vinaMti karavI joIe che ke, A bAbatane kahI gALo bhAMDavAmAM maNa rAkhI nathI. AvA have sArvajanika bAbata gaNI jAhera avAja nIcatA bharelA lakhANe ame dRSTi karyA vagara pasAra karavAnuM vadhAre pasaMda karIe chIe, uThAvo joIe, kemake Aje eka dhamanI lAgaNI dukhAve che te kAle bIjAnI dukhAvaze. te tathApi jyAM nirAzane savAla che, tyAM tevA = lakhANo bhaviSyamAM pAchA purAvA tarIke mukAyA suratamAM maLanArI "UDayana nezanala koMgresa" ne che, jevI rIte hAlamAM trIsa varSamAM tyAM AgaLa paNu ApaNe araja karavAnI che ke, A savAla ApaNI upekSAne laI DAka baMgalo ane bereka jarUra koMgresa AgaLa mUko. keTalIka taraphathI thavA dIdhela teone purAvA tarIke mUkavA mAge ema kahevAmAM Ave che ke koMgresa A savAla che. A kAraNe ApaNe te lakhANa khoya hAtha nahIM dhare, kemake te amuka komane lagatA che; ane lakhANa karanAre Iyukta kArya karyuM che. Ama kahenArAone ame javAba ApI che evuM batAvavA arthe tenA upara nukazAnIne chIe ke, musalamAnanA vakapha ane hAjI ane phemezananA dAvA karavAnI khAsa jarUra che.. AnI hADamArInA savAle zAkAraNe kaMgrese amane jaNAvatAM atyaMta saMte thAya che ke, hAtha dharyA? zuM musalamAne kogresathI vimukha zeTha vIracaMda dIpacaMda, zeThalAlabhAI dalapatabhAI, na rahe evI lAlaca khAtara Ama karyuM che? A saMbaMdhamAM jAgRta che; ane teo tvarAthI ApaNe kogresane anukuLa rahIe teno savAla pagalA levA dhAre che. zeTha lAlabhAI pitAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ AgasTathI navembara jAhera himmatane pratyakSa purAvo A kIsAmAM mAM potAnI mAnyatA pramANe thoDe aMza avazya batAvaze; evI amArI khAtrI che. ochA karavo tenuM nAma zuM patAvaTa? AvI AvI phesalAvavAnI ramatathI chetaravAno ame ATalo bhAga lakhyo tyAM amArA jamAne have jAte jAya che. jANavAmAM AvyuM ke, patAvaTanI yukita! pAlagaMja nA rAjAe sapatAvaTa bIlakula ttAvALAo upara eka hiMdamAM vinIta ( Moderates) ane na joIe. arajI karI che, ane udAma (Extremists) makakama thaItamA- evA temAM pahelAM ema jaNA jyAre be pakSe ma lAlacenI sA- paDayA tyAre amane ema vyuM che ke, zikharajI upara mArIja mAlakI e ubhA rahe. lAgatuM ke, udAma pakSavAche; paraMtu mAre jaina kemanI sAthe thayelA LA aNasamaja vApare che; paNa jema jema eka ikarAranAmAnI eka zaratanI rUe teo ame uMDA utaratA gayA tema tema amArI nI dharmanI lAgaNI na dukhAya tema vartavAnuM khAtrI thaI ke, udAmapakSavALA karatAM vinIta pakSavIche. AvI rIte kahyA pachI chevaTanA bhAgamAM LAonI pravRtti dezonnatimAM vizeSa vina ko trIsa varSa thayAM DAka baMgalo che, bereka vagere che. amane hiMdanI rAjyaThArI hilacAlanA Itirahe che, ane tyAM AgaLa jaina draSTie je hAsanA amArI zakti anusAra abhyAsathI AzAtanAnA kAraNe gaNAya te thAya che ema A vAtanI khAtrI thaI. baMgALanA bhAgalA batAvI aMtamAM mAgaNI kare che, ke hAlamAM paDyA, ane tethI prajAmata pheravAyuM te pahelAM baMgalA bAdhavAne harAva thayo che te bAbatamAM sattAvALAo ane eMglo-IDayana patre kenAmadAra sarakAre vacamAM paDI jainanI sAthe patAvaTa karAvavA maherabAnI karavI. ame A gresane phitura pravattAvanAra samAja tarIke oarajIne eka rAjakiya yukti kahIe chIe. LakhAvatA; eTaluM ja nahIM paNa amane barAbara pAlaMgajanA rAjA taraphathI gayelI A arajI smRti che ke, hiMdanI te mahAna prajA samAja dekhItI rIte jenanA hita arthe nathI; paraMtu ekaThI thAya tyAre atyAre DAhyA bharA thaelA jainanI virUddha pitAnuM hita dharAvanAra evAnA eMglo-IDayana patro te mahAna samAjane hitane arthe che; ane ame ema sahimmata "IDayana nezanala koMgresa"nuM nAma ApatA kahIe chIe ke, jenAthI virUddha hita dharAvanAra paNa zaramAtA. Aje tene badale koMgresa ke jemAM pakSane A arajImAM hAtha hovo ja joIe. vinIta pakSa baLavAna che tenA vinIta sabhAsado je pAlaMgajanA rAjAnI bAkI che, te pachI bAjumAM rAkhI kAma levA hiMdanA pradhAna mI. patAvaTa ke jethI koI paNa aMze pitAnI melI sucanA kare che !A zAne laine thayuM? kahevAtI mAlakImAM nyUnatA karanAra parINAma kaMI sattAvALAo athavA eMglo IDayAmAM Ave tevI mAMgaNI karavAnuM tene zuM prayo- koI apurva DahApaNuM AvyuM che ema nathI; jana? sAmA pakSane jyAre ema thayuM che ke, paraMtu udAma pakSa ke jene mukhya siddhAMta bhIkha jaina kema bahu virUddha che tyAre pArlaMgajanA nahIM mAMgatAM svabaLathI kAma levAne che ane rAjAne eka hathiyAra banAvI A racanA karI je siddhAMta prajAkIya unnati mATe eka ja vAstavika che ema lAge che, paraMtu ApaNe tevI patA- mArgadarzaka che te utpanna thayo tethI Aja kAraNe vaTanA svapna paNa javAnuM che ja nahIM. patAvaTa vinIta pakSane paDakhAmAM levAne dekhAva kare zAnI? dharmanI lAgaNI saMpUrNapaNe dukhAvavA che. udAma pakSanA kalakattAnA jANItA vAjiMtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI nAnI ) mukhyalekha, 31 vaMdemAtarama pitAne tArIkha 4 thI DIsa ane jene hamaNAM aMgreja sarakAre prAIma mInIsTara mbaranA aMkamAM Stand to all tem- nImela che tenI pAse hiMdIo dAda mAMgavA gayA ptations armed " (makkama thaI tamAma tyAre teNe pUrvanA pitAnA deza bhAIo beranI lAlacenI sAme ubhA rahe) e mathALA virUddhanA pakSanI sahAyatAmAM gayelA te hiMdIo nIce eka vidvatAthI bharapura pitAnA agra pratye manuSya jAtine svAbhAvika rIte thavI joIe lekhamAM je sucanAo karI che te amane zi, evI jheranI lAgaNIthI upekSA batAvI che- kharajInI patAvaTanI vAtanA prasaMgane mATe aMgrejI lazkaramAM ghAyala thayelA jIvonI sAraakSaraza: satya lAge che. koI paNa prakAranI vAranuM kAma mAthe lIdhuM. laDAI pUrI thaI rahyA patAvaTa bhaviSyamAM ApaNI lAgaNIne bhayaMkara pachI hIMdIone aMgrejI prajA tarIkenA hakake duHkhanuM kAraNa thaI paDaze. ApaNuM hakamAM ApavAnI vAta te dura rahI, paNa ulaTA bAra saheja naramAza karI, te eka dahADe evA loko karatAM vadhAre sakhata jApatAonA aMkuAvavAne ke sarvasva javAnuM. A kAraNe ke zA melyA. hamaNAM hamaNAM tyAM AgaLa hiMdIpaNa prakAre ApaNe patAvaTanI lAlasAmAM ene evI pharaja pADavAmAM Ave che ke, koI javAnuM nathI. paNa bAhozamAM bAhoza aMgrejane Takakara mAre tevA vidvAna dhArA zAstrIne paNa paramITa - jeo rAjyakArI hilacAlathI mAhIta phIsamAM jaI potAnA aMguThAonI chApa A rahetA haze teo jA- pI AvavI; nahiM te TrAnsavAlamAMthI kADhI TrAnsavAlamAMnA bhAra NatA hovA joIe mukavAmAM Avaze. AvI saMkhyAbaMdha hADamArIta mAtAnA putranI ke, dakSiNa AphrikAmAM A che; paratuM daza AMgaLAnI chApa ApI aDaga dhIrajanuM bora lekanA asala paramITa levAne kAyade jayAre ghaDavA mAM anakaraNa kare. pradeza DrosavAlamAM hi . tyAre deha vilAyata sudhI jaI hIdioe khuda dIone aneka prakA pradhAna maMDaLamAM ane pArlAmenTane araja karI ranI hADamArIo sahana karavI paDe che. jyAre chatAM aMte pariNAma asatapakAraka rahyuM nAmadAra aMgreja sarakAra ane bAra lAkInI chevaTe arajIone dAda ApavAmAM na AvI vacce laDAI thaI te pahelAM laDAI ubhI karavAnuM tyAre nirAza na thatAM svabaLa upara ubhA rahevAnuM eka kAraNa ema batAvavAmAM AvatuM ke * citanya hIMdiAmAM jAgRta thayuM. teoe TharAva nAmadAra aMgreja sarakAranI hIMdanI prajAnA u. karyo ke kedamAM nAMkhe te kedamAM javuM para vAsavAlanA bAra ke ghaNA prakAranA hA- paraMtu aghaTIta kAyadA sAme thavAnI DamArInA jApatAo nAMkhe che; ane tethI sa: pharaja manuSya jAtinI che mATe kAyadAne tAbe rakAranI prajAne apamAna Ape che mATe laDAI na thavuM. ogasTa mahinAmAM e aghaTIta - karavAnI jarUra che. hiMdI prajAe AvI mIThI kAyadAne Azraya levAnI pharaja pADanArA madha jevI lAlace laDAimAM potAnA jIvanA hakame tyAMnI sarakAra taraphathI bahAra pADavAmAM jokhame ane bora lokonI itarAjI vahorI la- AvyA hatA; chatAM paMdara hajAra hIdioe inebora lokonI hiMdIo pratye agAunA makakama TharAva rAkhe ke kedamAM javuM; paNa e uparathI sarakAre karatAM hAlamAM aneka gaNI itarAja vadhavI je- kAyadAne tAbe na thavuM. A ie, ane te pratyakSa che, kemake janarala bethA navembara mAsa sudhInI mudata vadhArI ke te ake je agAu bora lokone eka saradAra hate rasAmAM je kAyadAne zaraNe thavA nahIM Ave Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 sanAtana je. [AgasTathI navembara te kedamAM mokalIzuM; ane dezapAra karIzuM. gI thaI paDyuM che. je pUrve ApaNane ema chatAM kahetAM AnaMda thAya che ke, dhanya che te samajAyuM hatuM ke, bhagavAnanA muddAsthAne tAMhadionA mAtapitAne ke hajI sudhI teo e bara ane digambara bannene samAna AtmopakAra aghaTIta kAyadAne zaraNe nathI thayA. navembara mATe upayogI che mATe kalezamAM zA mATe gayo, ane Disembara javA beThA ne aghaTIta utaravuM joIe, to A TAMkaNe digambara paNa kAyade kAyadAne ThekANe paDe che, ane te bhArata kaheta ke e te jayajIne mAtAnA zarIra putro aDaga thaI potAnuM sarvasva chevAne taiyAra thaI potAnuM svamAna akabara pAdazAhanA pharamAnathI suprata thayela jALavavA jAgRta che. jenIe potAnA A che; ane tevuM je kahevAno avakAza rahevA hidi bhAIono dAkhalo laI aDagapaNuM rA- pAmyo hota to atyAre je purA tA khI batAvI ApavuM ghaTe che ke, aghaTIta are pAse che te bamaNe majabuta thAta; hakamane amala thavA devo te jenIyA pitAnI atyAre ethI ulaTuM e thayuM che ke, e purArajabuddhine zarama lagADanAruM gaNe che. vAne zithila karanAra sAdhana ApaNuja bhAI vetAmbare ane digambaro aMdara aMdara pUrva digambaranA mukhethI apAyuM che. A ekaja laDatA tenuM Aje dakhale ame dhArIe chIe ke kyanI punA gharanA kalaranuM kevuM bhayaMkara pari AvazyakatA A TAMkaNe keTalI che te darzA atyAre bhayaMkara NAma zikharajInA vavA mATe vetAmbare ane digambara bane pariNAma. A saMbaMdhamAM AvyuM mATe basa che. che te atyAre anubhavAya che vetAmbaroe digambarano zikha rAjyakArI bAbatonA jeo abhyAsIo rajI uparanA haka jyAre tAro ane teono anubhava che digaMbaronI vacce pAdukAjI saMbadhI kaleza thayo hato tyAre sarvathA inakAra karyo-jema potAnuM ghara akhaMDa ke, Divide and karatAM vetAMbaree eTale vicAra nahoto joIe. Rule (bhAga pAMDA karyo ke tAMbare siddhagirine prathama pade ane rAjya kare.) pavitra gaNe che, ane digaMbare zikharane e satra anusAra hiMdamAM musalamAna ane prathamapade pavitra gaNe che. tyAre digaMbaroe hiMdaonA saMbaMdhamAM kAma levAmAM Ave che. meM mare paNa tana rADa karI A zrakhya A sUtrathI ApaNe jenIe cetatuM rahe kahevatane anusarI. kAyapariNAmathI ema vAnuM che. tAro ane digambaro ema. nyAyanI adAlatamAM kahyuM ke vetAMbaro kahe che. ApaNe atyAre gaNI kAma levAnuM nathI; patema te pahADa vetAMbare nI mAlekIne nathI; raMtu ApaNe na chaie ema gaNI banee paraMtu pAlaMgajanA rAjAne che. A kahevAnuM sAthe maLI kAma levAnuM che. jema rAjayanI pariNAma e AvyuM ke, mahAna pratApI pAda purU kahe che ke hiMdanuM hita icchanArAoe zAha akabare vetAMbarAcArya hIravijayajIne musalamAna ke hiMdu ema gaNAI vartavAnuM ApelI sanaMda pramANene jainIne mAlekIne nathI; paNa eka hidi gaNuI vartavAnuM che; haka, barAbara nathI ema vetAMbaranA sagAbhAI tema ApaNe vetAmbare ane digambaroe digaMbaree purA A. pAlaMgajanA rAjAno pita pitAne judA gaNuM kAma levAnuM nathI; haka che, ane jenI (bhale pachI te vetAM. paraMtu eka jenI tarIke pharaja bajAvavAnI che. : bare che) no nathI evo jenanA eka putrane je AmAM bhUla thaI te hamezane mATe sahana moDhe bIjA putranI virUddha purAvo Aje baMga- karavuM paDaze. matalaba ke potAnuM ghara akhaMDa lA bAMdhavA icchanAra sAhebane atyaMta upa- joIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTa, sapTembara, akaTombara.] . kAlakAcArya kAlakAcArya (DAkaTara bhAu dAjIe aMgrejImAM vAMcelo nibaMdha) 10-10-1867. kAlakAcAryakathA e nAmanuM saMskRtamAM neka prayatno karyA paNa rAjAe saMdhane paNa dAda 10 pAnAnuM nAnuM pustaka che, temAM tArIkha ke ApI nahi. aMte kAlakAcArye nirAza banI kAla lakhe nathI. AmAM Apela kathA nIce vera levAne ane bane tathA tenA putrane pramANe che - rAjagAdI parathI sadaMtara uThADI mUkavAno nizcaya ' dhArAvaSa nagaramAM vajesiMha rAjA rA- karyo. pote Tega karI gAMDA banI gayA. zarIra jya karatA hatA, tenI rANInuM nAma surasundarI para mATIne lepa karyo ane samagra ujayini hatuM. te baMnene kAlakAsUrI nAmanA eka mAM bhaTakavAnuM zarU karyuM. putra (keTalIka hastalekhita pratamAM kAlikasUri rajAnA ddha pradhAne e sAdhvIne mukata lakhyuM che) ane sarasvatI nAmanAM putrI karavAnuM rAjAne ghaNuM kahyuM chatAM sava niSphaLa gayuM. hatAM. tethI kAlakAsUri siMdhunA pazcima taTa pradezakalakane jaina dharmanI dIkSA guNa sunda mAM gayA. A pradeza sAhI e nAmathI o2 sUrie ApI hatI ane sarasvatIne LakhAto hato. tyAM moTA sAhIne tyAM rahyAM. kAlake ApI hatI. teo baMne mAlavAmAM te sAhI upara potAnA jyotiSa vidyAnA avani athavA uyinimAM gayA. sara- adabhuta jJAnathI ghaNI lAgavaga meLavI eka vatI anya sAdhvIo sAthe nagara bahAra vakhata sAhIne vighaNu-nirAza thaIne beThe jatI hatI tyAre tene uyininA rAjA ga joine kAlakAcAye nirAzAnuM kAraNa pUchyuM daibhile joi. gadabhilala tenI sundara sAhIe kahyuM " amAro rAjA ke je sAhI. kAntithI moha pamI teNIne potAnA aMtapura su-sAhI nAmathI oLakhAya che teNe mAre eTale jhamAnAmAM balAtkAre mokalAvI ApI. mastaka ekadama mokalI ApavAno hukama mane kAlakAcArya rAjA pAse jaI potAnI bahena karyo che ane tevoja hukama bIjA 95 rAjAke jeNae jIvana paryata sthAyI brahmacarya vrata- ene mokalyo che." kAlakAcA evI zInI pratijJA aMgikAra karI hatI, teNIne mukta khAmaNa ApI ke "tamAre sarvee potAnAM karavAne rAjAne ghaNI ghaNI vinati karI. balA. samagra sainya ekaThAM karI hiMduka deza (hiMda) tkAra ane anyAyathI rakSaNa karavAnA kSAtradharmo para humalo karavo? teoe A vicAra pasaMda kahI batAvyA ane bIjI aneka dalIlo rAjA karI siMdhu nadI utarI surASTra gayA, tyAM pAse mukI potAnA dharma tarapha daSTi karavAne kahyuM; comAsuM hovAthI se bhI gayA. samagra rAjA. chatAM rAjae to pite aDaga hovAthI kaMI o hasta joDI kAlakAcAryane pitAnA gurU paNa uttara Ape nahi. kAlakAcAryuM tyAra pachI mAnI pUjyabhAva ane Adara ApatA hatA, saMghane araja karI. saMghe vacce AvI te sA- cAtumAsa pUruM thaye gurUe avantideza vIne mukta karavAne rAjAne samajAvavAnA ane (mAlavA) upara caDAI laI javAnI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AT TAL sanAtana jana [Aga, sapTembara, a mara, tyAMnA rAjA gadabhilane harAvI sarva vacce vartaNuka mATe ghaNe Thapa ApI kahyuM ke, te rAjyanA bhAga pADavAnI teone bhalAmaNa sAdhvInA vrata bhaMga karavAnA pApakSanuM phala te karI. teoe yuddha karavAnI zakita ke sAdhana cAkhyuM. tArAM kukarmo choDI de ane hajI paNa nathI ema jaNAvyuM. kAlakAarthe AthI pi saguNa grahaNa kara." A munIMdranI salAha tAnI adbhuta jAdu vidyAthI temane suvarNanI ITo rAjAne pasaMda paDI nahi ane tene baMdhanamAMthI pUrI pADI. tyAre rAjAo nobata vagADI lATa mukta karyo. sarasvatIe pitAnA caritramAM (bharUca) pahoMcyA. lATanA rAjAo nAme bA- punaH praveza karyo. ne sAhIne ghera kAlAvyA lamitrane ane bhAnumitrane sAthe laI vAsa karyo hato te sAhIrAjA bIjA rAavata daza (mAlavA)nA pradezamAM pahabhyA. jAne mukhI thayo, ane tene te zahera ApaavaninA rAjA sAmo thayo. baMne sanyAe vAmAM AvyuM. ane bIjAone te dezanA kunta (bhAlAM?) ane dhanuSyathI yuddha karyuM judA judA bhAge pitAnA bhAgamAM maLyA. avantinA rAjAe joyuM ke pitAnuM sainya A zaka vaMza che. (sIthIana jAta) kAlakAparAjIta thayuM ke tarata chAne mAne vizAla- cAye pazcAtApa aMgIkAra karI saMghane pUrI ( ujayinI) mAM nAsI gaye. zatru rA- AnaMda Ape. jAoe pachI te nagarIpara ghero ghAlyo. eka bharUcanA bAlamitra ane bhAnumitra divase yuddha bIlakula thayuM nahi tethI rAjAoe kAlakAcAryanI benanA putra (bhANeja) hatA kAlakAcArya pAse jaI tenuM kAraNa pUchayuM, kAlakA ane teonA AmaMtraNane laIne AcArya cArle jaNAvyuM ke "Aje aSTamI hovAthI cAturmAsa tyAM gayA hatA. rAjA kAlakAavantinRpa gabhI vidyAne prayoga karavAno che" cAyanA dharmavyAkhyAne sAMbhaLI prasanna mudrA A bAbata tapAsa karatAM gardabhI (gadheDI) bajAra thI uccArate ke jinanAyakane dharma sarvottama mAM AvelA eka gharamAM praveza karatI jaNAI. A che. AthI rAjAnA purohita brAhmaNane mAruM gurUne nivedana karyuM. gadheDI jeTalIvAra bhUMkavA lAgI lAgyuM. ane jayAre jIva ane ajIva teTalI teTalI vakhata 108 dhanudhorI mAravA lA saMbaMdhI vAdavivAdamAM AcAryuM tene nirUttara gyA. AthI hastacApatya vidyAmAM ekkA gure karyo tyAre to tene krodha parAkASThAe pahoMcyA. dhanuSya ane bhAthAM laI gadheDI pAse AvyA gurUne jaLakapaTathI vakhANI rAjAnuM mana teNe ane rAjAe ema kahyuM ke "jyAre gadhaDI pheravI nAMkhyuM. gurU A sarva joI mane moTuM ughADe tyAre tenuM moTuM zastro vatI pUrI nAM- ra rAThA deza ke jyAM pratApI ane ahaMta khavuM" A pramANe teoe karyuM tethI gabhI sAtatyAMnA rAjA rAjaya karato hato tyAMnA pitAnA nakakara ane pravAhI utpannathI pRthvI pratiSThAna (paThaNu) mAM gayA. eka kAlAcAryanuM mastaka bharI daI adazya thaI. divase te rAjAe kyAre paryuSaNa parva pALavuM tenA adazya thavAthI rAjA gardalilane koI joie evo prazna rAja sabhAmAM gurUne pUchaye. paNa upAya nahi; sarva zakita naSTa thaI kAlakAcAyate bhAdrapada zukala paMcamI ane sAhI rAjAoe tene kaja karI kA- ne divase pALavo joIe. lAcAryanA paga pAse mUko. gardabha la rAjA-te divase te mahendrapUjAno u. temanI pAse pitAnI dRSTi jamInapara rAkhI sava che tethI rAjya vidhi pramANe te pALavo ja ume sthA. kAlakAcAryuM tene pitAnI duSTa joIe. te pachI te divase nAna ane pUjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMpa karavI. AgarA, sapaTembara, akaTombara.] kAlakAcArya, vidhi kevI rIte banI zake? tethI jinanAthanI kAlakAcArya -je mukha hoya te AvI pUjAvidhi (prabhAvanA) vidhapAlana bIje di rIte patinuM mAthuM mokalAve. vase eTale chaThapara karavuM joIe. zaka khaMDIA rAjA-tyAre zuM karavuM ? kAlAcArya-Ama na bane. tyAre kAlakAcA te rAjAne evuM samarAjA-te catuthI tene mATe nizcita jAvyuM ke teNe tathA bIjA badhA rAjAe sAthe kuca karI che, deza dharAvanArI ujayini rAjAnI A sUcanA gurUe jina vinA nagarImAM javuM. te pramANe Adeza sAMbharI AvatAM kabUla ahIM evuM kahela che ke temaNe paheluM karI. jinavIranI bhaviSyavANuM anusAra A divasa thANuM surASTramAM karyuM. A deza Duka parvata svIkAra joIe. (athavA Deka)nI bAjue Avela che. ahIM pachI kAlakAcArya sUrione vratabhraSTa thatA temane suvaNanI sagavaDa karI ApavAmAM AvI; joIne savarNamahIpura () mAM gayA ane pachI teo gujarAtanI madhyamAMthI pasAra thaI pite ekalA koI na jANe tema sAgaracaMdra ujavini dezanI sarahada upara AvyA. bharUca ari sAthe rahyA. tyAra pachI kAlAcAryanI kathA nA bAlamitra ane bhAnumitra saMbaMdhI ahI evI che ke zakra-iMdra temanI pAse vRddha brAhmaNanuM kAMI kahevAmAM AvyuM nathI. rUpa dharI Avela hato. tene aNunigodapara ujajayinine gherI levAmAM Ave che ga. bAdha Ape hatA. ane teo bhakita pUrvaka daMbhI vidyA saMbaMdhI juduM ja kahevAmAM AvyuM jIvana gALI svarge gayA. che. gaIbhile keTa upara caDI moTethI besubha zIlagaNinI lahera vRtamAM levAno irAdo karyo ke jethI te sAda je kaMI kAlakAcAryanI kathA AvI ja rIte varNavI che. sAMbhaLe te si marI jAya. kAlakAcAye pikolakAtyAyanA pitA magadha dezamAM (bAra) nI sAthe 108 dhanurdhArI rAkhyA. dhanurdhArIo AvelA dhArAvAsapuranA vatanI hatA ema temAM zabdavedhI bANa zatrao tarapha mAravAmAM kuzaLa kahyuM che. taduparAMta kAlakAcAryane gaNadhara hatA. jyAre kAlakAcAya pitAnuM bANa ke sUrie dIkSA ApI hatI. zaka rAjanuM nAma ke tarataja badhAe bANu pheMkavA, ke jethI sAdhanasiMha hatuM te rAjA pAse kacAlaka vikAsa mATe bANethIja bharAI (pyAlo) ane suri (churI) e be bIjA eka jAya. AthI te gardabhila rAjAne lAta zaka khaDIA rAjAne potAnI sabhAmAM beThe mArIne athavA tenuM apamAna karIne cAlI to te vakhate maLyAM. A mAlAne te rAjyamAM che te rAjA nirUpAya thaze A sarva sAgAmAthe caDAvyA pachI te bahuja dIlagIra dekhA pAMga karyuM. pachI kAlakAcA zakarAjAo te rAjAe kahyuM "ame 96 kheDIA rAjAo vacce Akho deza vaheMcI Ape. ujayini chIe ane amAre mukhya rAjA "sAdhanasiM : jenI sAthe teo rahyA hatA tene athavA ha che je ghaNe baLavAna che. jyAre tene graMthana kartA lekavArtA pramANe kahe che tema khabara paDe che ke amone rAja karI zake te potAnA bhANejane soMpI. chelo bhAga TuMkamAM putra thayo che te te eka yiAlo ane churI e be vAnAM mokale che, ane teno artha Apyo che. kAlakAcAryuM pachI prAyazcita karyuM evo che ke amArAM mastaka kApIne te rAjAne ane sAdhu thayA. ane sarasvatIe sAbI pahoMcADavA." thaI svargamAM vAsa karyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka sanAtana jana, AgarA, sapaTembara, akaTobara, trI gujarAtI hastalekhamAM, siMdhunA pAma dIkSA lIdhI. dhIme dhIme mahA munInI padavI pazcima pradezanA zaka khaMDIA rAjAnuM nAma dhAraNa karatA gayA. pitAnI bahena sarasvatIne zAkIsAha hatuM ema kahe che. AmAM pyAlA choDAvavA mATe ane dharmazAnamAM utpanna thayelI ane dhurInI kathA ApelI che. arUcine dUra karavA mATe temaNe gaEbhilanA saMvat vagaranA paNa Azare 300 varSa jaDamuLathI nAza karyo. temanI bIjI bahenanA jUnA, 121 pRSTavALA eka mAravADI hastale. punAM nAma, bAlamitra ane bhAnumitra hatAM. khamAM ema lakhyuM che ke gadaMbhilane pitA. bhAnumitrane pote dIkSA ApI tethI bAlamitra nI nIce 84 sAmata hatA. bAlamitra ane nArAja thayA. AthI kalikAcArya pratiSThAnapura bhAnumitra e be kAlakAcAryanI bahena nAme (paiThaNa)mAM gayA tyAM zatavAhananI vinaMtithI bhAnuzrInA putra hatA. vaLo te lekhanA ka. paryuSaNa parva ke je paMcamadine pALavAmAM Ava. rtAe gAthA lakhI che. te gAthAno artha e tuM te pheravIne caturthI para rAkhyuM. IdranI paNa thAya che ke prathamanA kAlamuri zyAmA na ahIM oLakhANa thaI. gardabhallane nAza e nAme oLakhAtA hatA ane teo mahAvIra vIra pachI 4pa3 varSa thaye:. pachI 335 varSamAM thayA ane bIjA kAlaka- Aja kartA kahe che ke prabhAvaka caritra arie sarasvatIne vIrapachI 453 varSamAM mAM zrI pAdaliptasUrinI kathA che. temAM ema chevI. vikrama vIra pachI 470 varSa thayo kahevuM che ke vara nirvANa pachI 480 varSa ane zAkIrAjya 17 varSa rahyuM, pachI vika- Aya khapatAcArya thayA. vaLI e paNa mAditye zaMkAne harAvI rAjya pAchuM meLavyuM, kharuM ke zrImana sAtavAhane tIrthane (kayuM tIrtha 135 varSa pachI eka bIjo zakarAjA thaze. te prabhAvaka vAMcyA vagara kahI zakAtuM nathI.) bIjo mAravADI hastalekha jinaraMga, jIrNoddhAra karyo ane tyAM pAdaliptasUrie yurine che temAM ema lakhe che ke bAlamitra dhvaja sthApyo. te vakhate rAjA bAlamitra- rAjA hatA ane bhAnumitra tene maMtrI hatA. kAlakAcAryane sage-tathA khaputAcArya rAjapurohitanuM nAma gaMgAdhara hatuM. kAlakA hAjara hatA. bIjA graMtho jevAM ke paryuSaNa, cArya vidha evuM lakhyuM che ke teo mogala ka9pacurNa, nizithayurNi, ane thANu vRtta rAjAnI jANamAM AvyA hatA te evI rIte (thANuga vRtti ?)-te pramANe kAlakyuri ke temaNe kuvAmAM paDelA daDAne dhanu sAMdhI jeNe paryuSaNa ethapara TheravyuM te bAlamitra bahAra kADhayo hato. ane bhAnumitranA sagA thatA hatA, ane hAparyuSaNazataka nAmano nAno graMtha TIkA lanA graMthe jevA ke zrAdhdhavidhi vinizcaya sahita che. temAM kAla tema nAma nathI. temAM vageremAM paNa emaja lakhyuM che. AparathI 1500 zloka che, mRla mAgadhImAM ane TIkA ema jaNAya che ke khaputAcArya, gabhisaMskRtamAM che. temAM paryuSaNa parva kaye divase hala, bAlamitra ane bhAnumitra vikapAlavuM te viSaya caryo che te vAdamAM kAlakA mAhityanI pahelAM thayA ane samakAlina cAryanI kathA pUrva likhita ghaNuM hastalekho paNa hatA. parathI lakhelI che. dhArAvartana rAjanA nAma ka5tranI dareka TIkAmAM kAlakAcAya vajansiMha hatuM, tenI rANInuM nAma surasuMdarI ne TuMkI kathA Ave che. hatuM. tenA putranuM nAma kAlakakumAra hatuM. merUtuMgAcAryane prabadha ciMtAmaNI kalakumAre jagatanI niHsAratAthI kaMTALe nAmanA graMthamAM ane rAjazekharanA catuvi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agara, sapTembara, akobara.] jarmana bhASAmAM jinAgama saMbaMdhe prophesara vebara. 37 zati prabaMdhamAM lakhyuM che ke ddha dharmane parvanA divasa pheravavAnuM mAna bhegave che tethI jabaro sAdhu nAme nAgArjuna, zatavAhana jaNAya che ke A saghaLI kathAo 11 mA ane ane pAdaliptAcAryane samakAlina hata; 10 mA saikA pachI lakhelI hovI joIe. ...kAlarAcAryanI A vArtAone samakA* zake athavA zAkIne rAjanI vicitra rUTI lina lekhothI puSTI maLatI nathI. chatAM teo evI hatI ke jyAre moTo rAjA kholo ane jUnI che ane payurSaNa parvanA churI kaI rAjAne mokale tyAre te rAjAe pipAlana divasa mATe keTalAka sakA sudhI tAnuM mAthuM mokalAvavuM. A rUDhI vilakSaNa sudhI cAlI rahelI takarAroe kAlakAcA lAge che paNa te jApAnIomAM ane pAMcamanI cetha karI te kathA jALavI rAkhI stitva dharAvatI harakirUnI rUDhI karatAM vadhAre che, trIjA kAlakAcArya saM. 993 mAM thayA vilakSaNa nathI. ema lakheluM che. ane A traNee paryuSaNa vIrabhakita. jarmana bhASAmAM jinAgama saMbaMdhe phesara vebara. (aMgrejI bhASAMtarakAra-kaTara harTamAM veara smItha ) (Indische Studien Hill) ("sanAtana jena" mATe khAsa karAyeluM bhASAMtara). (50 14, pR. 211 -479 ane 50 17 pR. 1-90) arvAcIna jenA mata pramANe (211) 12 aMgene bhAvANunnA kahI varNavyA che teonA saMgRhIta dharmagraMtho prathama jina gha. ane AnI pahelAM 8400000 paNa vabhanA kALamAM thayA che. A matanuM prathama mULa dhamAna svAmie karyA tema lakhe che; TIkAkAra nandI sUtranA chelA vAkomAMthI maLI AvatuM RSabhasvAmie karyA tema kahe che. jaNAya che. temAM aNunnA (anujJA) usabha- A vAte tithavuchea (445 ane 436 seNa saMbaMdhI kahelI che. A vAkyonI pahelAM zlokanI vacce umerelA cAra lekamAM) upara 1 A lekhane mudrAMti karAvavAmAM kRpAnI gahe sTresabarganA prophesara hyumane ApelI ghaNI amUlya sahAyatA mATe lekhake AbhAra mAne che. ane Ano bhASAMtara kartA paNa mULa jarmanamAMthI bhASAMtara karavAmAM, ane tenI sAthe bIjI vadhArAnI pitAnI noMdha (Notes) ApavAmAM dIdhelI sahAyatA mATe teja paMDitane upakAra mAne che. te noMdhane chelle preke. yu. mane A nAma ane Apala che, ra A je AMkaDA pheMsamAM ApelA che te mULa jarmana lekhanA pRSTho sUcave che. 3 Ane mATe juo dharmasAgaranuM upakSa kozikAditya jemAM balinanI yala eke. DemI opha sAyansIsanA 1889 mAM chapAyelA kAmakAjanA pR. 8 13 lITI 23 mAM A saMbaMdhI Apela che. ane jekebIe IMDiyana enTIkavarInA pu. 9 nA pR. 161 mAM (1880) Apela che. 4 nizcita rIte te mULa nathI paNa pachIthI nAMkhavAmAM AvyuM che. 5 AdikarapurimatAle (kAle ! ) pavattiA usabhaseNassa. 6 InDIska sTeDiana pu. 17 pR. 15 nI noTa. juo balinanA saMskRta ane prAkRta hastalekhanuM keTaloga bhAga 2, pR. 179 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, prAkRtamAM lakhela nemicadranA pravacanasArAdvAranA 36 mA phakarAmAM lakhyA pramANe niHsaMdeha pramANe maLatI Ave che. AmAM ApelA zlo kaiA sAmAnya ane anizcita vigate Ape che ane te zlokA khAtrIthI eTaluM kahe che ke A jitarA thayA temAM uttaniLio nA su vidyA eTale prathama usathI navamA muviha sudhImAM 12 mA difivAa sIvAyanA phakta 11 agA vidyamAna hatA ( muttuLa vidivAcaM haiMvaMtidAseva aMgArUM ) tyAra pachInA sAta jiSNutarA thayA temAM dhruvijJaLA jJA saMta eTale navamA suviddhithI sALamAM satI sudhImAM bAre aMge vucchinna hatA; paNa chellA A jitarA thayA temAM saMtijJaLA jJA ra eTale seALamA satithI 24 mA vIra sudhI teo bucchinna naheAtA. dvilivA bIjI vakhata naSTa thavA pAmyA ( vrudhdhinno vivAJA hU~ ) A vIgatA kharI rIte anizcita che chatAM 434 mA zleAka vadhAre spaSTa kare che. A zlAka pramANe A traNe vigate jineA vaccenA kAlAMtara mATe phakata satyasvarUpadarzI che. tenI upa yogItA nIce pramANe che usabhanA kAlamAM khAre aMge vidyamAna hatA, pahelA ane navamA jine vaccenA kAlamAM agiyAra vidyamAna hatA, navamA tathA sAlamA vaccenA kAlamAM bAre naSTa thayA hatA ane sAlamA 3. { Ama, sapTembara, akaTobara, ane covIsamA jine vaccenA kAlamAM khAre hatA; chatAM 24 mA jinapachInA samayamAM bAramuM aMga naSTa thayuM, A nIgatA eTalI vAtane sthApita ka ratI jaNAya che. ke bAre aMgeA usabhanA kAlathIja vidyamAna hatA. chatAM ATaluM tenu svarUpa mananapUrvaka vicAratAM pUrNa rIte spaSTa thAya che ke A dAve! apUrNa pAyA vALA che, TIkAkAra jiSNutarAnA kAla daramayAna je lucche. asuvihi ane sati vacce keTaleka darajje thayA te sabaMdhI nIce pramANe khAsa karI kahe che ke-banduddharmavAttapi taMtra naTTA-purAvA navamA ane paMdara tIthaMkarAmAM darekanu khala kevuM hatuM te vicAratAM vilakSaNa mAlama paDaze 12 mA aMga (phuivA) nA lucche. a (13) rIthI mahAvIranA samaya pachI thayA te saMbaMdhamAM amArI pAse bIjI vadhAre khabara lAkakathAnusAre che. 14 purvANi kahevAya che te para parAthI cAlatI AvelI hakIkata pramANe A aMgane eka bhAga hatAM ane te mahAvIre potAnA ziSyAne nivedana karyAM. evu kahevAya che (je ke AmAnA phakata ekaja nAme sudharmAe pAtAnA ziSya jammU je chellA kevalI hatA tene nivedana karyA). A pUrvANi phakata 180 varSa 7 saMvata 1242 (sane 1186) mAM racelI siddhasena suranI TIkAmAM A zlA samajAvyA nathI, paNa je asala graMtha hAla mArI pAse che temAM pR. 216 me vacamAM lakhe. lA che ne tenI khIjAnI sAthe gaNelA che. 8 zlAka nIce pramANe che. patima-thada (aththaththa!) 'aMtareluM (navarAta stIrthakRtAM trayavizatire vAM tarANi bhavanti ) tiththassa na tthivoccheu / majhilla sattavu kRttiyAnuM tu voaeka 434" . hyumananA kahevA pramANe A vIgatAnuM mULa bhagavatInA 20-8 mAM jovAmAM Ave che. AnI sAthe AvasyakanA 3-16 sarakhAve temAM jaNAvyu` ke padmasa (ziLastra) vAr saMgama selAnArasaMga vumanamo. / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aga, saa. ] jarmana bhASAmAM jinAgama saMbaMdha kesara bira, 39 sudhI vidyamAna hatA ema kahevAya che. AthI pariziSTa parvananA 8 mA vibhAgamAM leka cha peTAcAryo nAme 3jA prabhAva, 4 thA. sa. 55 thI (214) pUrvenAM jJAnane prathama nAza yaMbhava, pamA yazobhadra, 6 DI sabUtivijya, eTale 14 pUrvamAMthI 10 pUrva kema thayAM te 7 mAM bhadrabAhu ane 8 mAM sthUlabhadra vyuta vizenuM hemacaMdra vistArIne varNana Ape che. kevalI athavA (naMdI sUtra pramANe) cadasa mArI pAse je hastalikhita prata (balinanI -pUrvI, eTale jaMturdaza purvadhArI-puvI de e athavA pholIo ha73) che te azuddha che nAmanI mAnya padavI bhagavatA. ane temAM durbhAgye eka pAnuM ke jemAM 69-98 nIcalA sAta pATAcAryo-mahAgiri ane ko che te nathI. sarakhAvo jekebInuM kalpasustIthI te vaja sudhInA badhAmAMthI daza jA sutra pRSTha 11. hemacaMdra pUrva kemAM cANaNatA hatA kAraNa ke lokakathA evuM kahe che kaya ane bindusAra viSe, azoka ane zrIku ke sthUlabhadrathI chekalA ( 11-14) 10 cAra NAla viSe ane sampati viSe paNa hakIkata pUrvonuM jJAna naSTa thayuM. AnA pariNAme teo ApyA pachI teo duSkAne aMte bharAyelI dasaputri kahevAya che (nandI sUtra sarakhAvo) ane A dRSTi biMdu pramANe pUrvonuM jJAna pATaliputranI pariSad vize kahe che. A pari krame krame ochuM thatuM gayuM. anugadvArUtra padanuM mukhya kAma je bavA pAsethI jeTaluM mAM AthI eka darajajo ocho dharAvanAra eTa maLe te meLavI zutono saMgraha karavAnuM hatuM le navapuTiva varNavelA che (bhagavatIsUtra sara ane tethI te 13 11 aMgane saMgraha karavAne khAvo ) AthI chevaTe vIrAta 980 varSe deva. vijayavatI thaI. draSTivAda saMbaMdhI joIe te giNinA samayamAM phakata eka pUrva vidyamAna bhadrabAhu ekaja hatA ke jenI pAsethI te rahyuM. sarakhAvo 12 kalATano lekha-sanAtana maLI zake. paNa teo nepAlamArgastha hatA jena aMka julAI pAnuM 376 mAM 24 mAM ane (saMghe tene bolAvI lAvavA be munio paTTAcArya. vaLI zAnticaMdra chaTTA upAMga mokalyA ) paNa saMghanuM mAna na rAkhyuM ema upara kahe che te pramANe didivAa vIrAta kahIne ke me 12 varSanuM dhyAna dharyuM che tethI 100 varSa tadana vyavacchinna thayuM. temAM bhaMga pADavAnuM mArAthI banI zake tema 9 sarakhAvo hemacaMdrAcArya 33-34 behalIgsa-rIna (Botlingk-Rien) mAMnI TIkA pR. 393. 10 nApUrvina, varApUrvina, varApUrvatra lokakathA pramANe kadI paNa vidyamAna hatA nahi. sarakhAvo odhaniyukita para avacurino prathamAraMbha. 11 A lakhanAranAja (vebaranA) balinanI royala ekeDemI opha sAyansIjhanA 1886 - kAmakAjamAM ApelA be nibaMdha "be. Fraginent der Bhagvati" eTale bhagavatIsUtramAMthI amuka bhAga para vivecana. 12 A huM kalATane lekha che e tarIke kahuM chuM. 13-itazca tasminduSkAle kAlarAtrivan / nirvAhArtha sAdhu saMghastIraM nIranidhe. yathA // 55 // aguNyamAnaM tu tadA sAdhunAM vismRtaM zrutaM / anabhyAsanato nazyatyaghItaM dhImatAmapi // 56 / / saMghaH pATalIputre (aka) duSkAlAnte'khilo'milat / yadaMgAdhyayano dezAdyAsIdyasya tadAdade // 17 // tatazcai'kAdazAMgAni zrIsaMgho'melayattadA / draSTivAda nimitaMca namthI kiMcida vicinyama // 8 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana je. (AgarA, sapaTembara, akaTombara. nathI. chatAM zrI saMdhe be bIja muni mokalyA lokakathA anusAra vIrata 170 varSa svargastha ane evI dhamakI ApI ke amArA kahevAne thayA. jayAre be sUtromAM ke jemAM duvAlasaMge svikAra nahi thAya te tamane saMdhavAhya eTale gaNipiDAMno ullekha thayo che temAM tArIkho bahiSkAra karavAnI zikSA thaze. ane bhadrabA- ApelI che ane te tArIkha 400 varSa pa. hue vinaMti karI kahI mokalAvyuM ke vidvAna chInA kAla saMbaMdhI che. chevaTe A AkhI kathA paMDito mArI pAse mokalAvaze. huM temane 7 azoka vagerenI bodhanI pariSadanuM anukaraNa vAcanAo nirNita samaye ApIza. tethI saMye ja hoya tema mane lAge che ane tethI te satya sthUlabhadrane mokalyA ( . 69 ). sthUlabhadra mAnavAne ghaNIja ochI gya che. (215) 10 pUrve zIkhI lIdhA pachI bhadra je che te che paNa A kathA 11 aMge bAhune eTalA badhA khIjavyA ke bhadrabAhue ane pUrvonI vacce virUddhatA spaSTa rIte ja zIkSA tarIke kahyuM ke bAkInA 4 pUrve tArA mATe NAve che. ane vastuta: aMga 4uparanA bhAgya pitAnA jJAna mATe che ane kone kahI zI- uparathI teo vacce rahelo anyonya saMbaMdha khADaze nahi ema kahyuM. (anyatha pU. ApaNe nIce pramANe kapI zakIe -tIrtha. iyAne vaya nahi ja 202) kara eTale mahAvIre--ahIM RSabha viSe vicAra A hakIkatathI virUddha paDatI bIjI vAta karavAno nathI-pUrvagata sUtrane (jemAMthI e che ke 4 aMgamAM ane nandIsUtramAM sama- pUrvANi e nAma utpanna thayuM che) likhitArtha gra dRSTivAdanI tathA 14 pUrvenI vistArapUrvaka pitAnA gaNadhara pAse bhAkhyo; tethI gaNaanukramaNikA ApelI mAluma paDe che eTaluM ja dharo pitAnI meLe pUvagata sUtronA likhitAnahi paNa vaLI theka upalAmAM ane thoDuMka thane aMge, AcAra vigerenA svazyamAM bIjA keTalAka sUtramAM (mahAnizItha, anuga 18 lAvyA. bIjA mata pramANe (ra16) gadvAra, Avazyaka nijukti) duvAlasaMga gaNipigaM vAraMvAra jaNavyo che tethI dithi- dharoe pUrvagatazAstrane ahaMte bhAkhyA pachI vAo upalA sUtra thayA te vakhate paNa asala graMthanA AkAramAM mUkyA, ane pachI vidhamAna hatuM ema jaNAya che ane kaI aMge, AcAra vagere para lakSa calAvyuM.. apUrNatA hoya tevuM jaNAvyuM nathI te AgaLa jatAM pUrva e nAmanI samajaNa ane parathI haju paNa hoya tema lAge che. 1 thI 11 aMge ane 12 muM aMga e upale ulekha bhadrabAhu saMbaMdhI che, teo vaccenA taphAvata viSe punaH belIzuM. - hiM te (ta) pUrti (?) 3, caznAra tIrthastIthapravartinaakaale gaNadharANAM sarvasUtrAdhAratvena pUrvagata (sUtrAdhAratvena pUrvaga (ta)) sUtrArtham mI vakhata Apela sUtradhAna mata e lekhakanuM punaHlekhana haze) mApati tAta pULoti bhaNitAni gaNadharAH pUnaH zrutaracanAM vidadhAnA AcArAdikrameNa racayanti sthApayantica sarakhAva Wilson Sel. . 285ed. Rost (mAvata rati rU mAMthI ) tritAnI gaNadharai raMgebhyaH pUrvameva yat // pUrvANItya bhidhiyante tenaitAni caturdaza / 15 matAMtareNa tu pUrvagatazrutArtha (:) pUrvamahatAbhASito gaNadharairapi pUrvagatazrutameva pUrva taraba, pracaliAvA (aMhI kadAca) niryuvacAmamiti satI mAtrA ho ityAdi, tatkathaM ? ucyate, tatra sthApanAmAzritya tathoktama. ihatvakSararacanAM pratItya bhaNitaM pUrvANi kRtAnIti / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, sa ) jarmana bhASAmAM jinAgama saMbaMdhe prophesara vebara jema ApaNe pUrNa saMgata rahIne joIe karI paripakava jJAna meLavanAra ane tethI dina chIe ke kharekharA likhatAthI ahati eTale divAa sAthe eka saMgata rahenAra tarIke etIrthakare (sarakhAvo Avazyaka 2-13) kahelA che LakhAve che. jiNabhadanuM nAma (Avazyaka ) paNa gaNadharoe bAhmasvarUpa ApeluM che tevIja AnA karatAM paNa pachInA samayane lagatuM che. rIte anuyogakArasUtramAM ApaNe joIe chatAM paNa ApaNu pAse tenA saMbaMdhamAM ke chIe ke AgamanA traNa vibhAga pADavAmAM vIrabhadra-saMbhavIta rIte prathama payaNAtA AvyA che. 1 attAgama (mULa siddhAMta) 2 racanAranA saMbaMdhamAM kharuM svarUpa darzAvanArI asaMtarAgama (mULa kartA pAsethI ja meLavelA hakIkata nathI. trIjA mUlasutranA anumAnathI siddhAMta) ane paraMparAgama (paraMparAthI cAlyA jaNAtA kartA sijajambhava ane 3thI 5 cheda AvatA siddhAMta.) attAgama bIna zarate ti- sUtranA kahevAtA kartA bhadrabhAhu dazapUrvadhArIe garonA ja saMbaMdhamAM che, temanA ziSyo ga hatA, paraMtu gaNadharanA pratyakSa ziSyA nahatA dharonA saMbaMdhamAM jeTaluM sutta (sUtra) viye ane tethI teo phakata paraMparAgama upara pakahevAmAM AvyuM che teTaluja attAgama lAgu tAno haka rAkhI zake. chatAM paNa upara kahelA paDe che, ane jeTaluM anya (artha) viSaye kahe temanA pitAnA racelA graMthane vidyamAna vAmAM AvyuM che teTalAmAM phakata asaMtarAgama AgamamAM samAveza karavAmAM Ave che. ApaNe lAgu paDe che. gaNadharanA ziSyo sutta viye have e TharAva upara AvIe ke: teonI aNutarAgama jANe che ane anya viSaye phakta aMdara rahelA aMgabhUta bhAge je eka bIjAthI paraMparAgama jANe che. ane teonI pachI phakta ghaNo aMtara bheda batAve che te viSaye ApaNe paraMparAgama vidyamAna hoya che. attAgamaka ane kahevuM paDaze. jtarAgama jevuM kaMI rahetuM nathI. edhaniyaMkita AgamanA mULa graMthanuM baMdhAraNa jotAM nI avacUrinA prAraMbhamAM lakhela pramANe chevaTe samAnatAnA daSTi biMduthI vividha prakAranA (17) daza pUrvIonuM baLa upoge vagere para viyavALuM che ema mAluma paDaze. Ane leka saMgrahaNIo racavAmAM kayAranuM mayodita thayuM kathA paNa purA Ape che. pATaliputranI 5 riSad ke jenI tArIkha hemacaMdra tene havAla A vAta kahevAnuM amAre bhUlI javuM na ApatAM (218) azokanA samayamAM ja nirNita joIe ke "AgamanA keTalAka mULa zre kare che te pariSad upara kahyA pramANe game thanA judA judA racanArAonA nAma tevA svarUpamAM phakta 11 aMge meLavI zakI ApavAmAM AvyAM che." AmAMnA keTalAka hatI. temAMne eka bhAga eka sthaLethI te dazapUva karatAM paNa ghaNA ghaNA pAchaLa thayA che. bIjo bhAga bIje sthaLethI ema chuTA chavAyA caturtha upAMga pitAnA racanAra tarIke aja- jeTalA bhAga maLI zakyA te badhA bhegA sAma kahe che. vaLI tene 23 mA (eTale vIra karI zakI, ane bAramA aMgane amuka bhAga pachI pATAcArya) tarIke ane pUrvenuM zravaNa bhadrabAhu pAsethI meLavI zakI. (aaN hatuM.19 16-dazapUrvadharA'pi upakArakA upAMgAdi (-dinaM) saMgrahaNyumaracanena kina hetunA ). 1. te (kAlikAcArya) vIra pachI 11 gaNadhara gaNatAM ra3 mA puza che. sihatimAM temane . zyAmAcArya kahe che.--bhAu dAjInA lekha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. gisTa, sapTembara, oNkaTobara. ane devavANIyA) AvI rIte saMgrahI. satya pradarzita che ke sUtranA vadhAre jUnA ta karelA graMthanI je sthiti vidyamAnarUpe bhAgamAM ApaNe pravezika bhAga (219) nAme hatI te kAla vyatIta thatAM sasiddhAMta surya ne mAre tene mAthA parva avyayam mukha pAThathI kahevAmAM AvyA hatA ethI ane nAnA vibhAgone aMtane bhAga li mi jokhamamAM AvI paDI. tene mATe loka- e joIe chIe. to pachI kharI rIte hoya kathAnusAra ATha sikA pachI vIrAta 980 tema vidyamAna siddhAMtamAM prAcInatAnAM ATalAM varSa sudhI lipi dAkhala thaI nahatI. badhAM cinha Ave che te joI ApaNe khare te valabhI pariSadamAM devadiddhagaNakSamAzramaNanA Azcarya cakita thaIe. je 1980 sana sudhI] Adhipatya nIce dAkhala thaI. jo ke bIjA mAM navIna bAIbala A likhita svarUpamAM kahe che ke A 13 varSa pachI eTale vIrAta hata te, ane je piopa sisTara bIjAnI 993 mAM) zrI kaMDilAcAryanA Adhipatya taLe likhita nahi paNa moDhAnI kathAnusAre te lamathurA pariva6mAM dAkhala thaI. AnI sAthe A khAI hatI te IsukhristanA ItihAsanuM zuM paNa kahI zakAya ke 900 varSa dhruvasena nAmanA jJAna thAta? valabhI rAjAe evI AjJA karI ke, kalpasUtra "vAstavika rIte A AMtarika samajAhera prajA sanmukha vAMcavuM joIe. AmAM yamAM pavitra sUtrono vikAsa karavA te rAjAne khAsa bhAga hato ema jaNAvyuM pUrNa rIte choDI devAmAM Avyo che. pachI te devadiIgaNinA ke sakaMDilanA sama- nahatA." tema dAkhalA tarike 19 mAM pATAyamAM che, paNa temane A AjJAthI teNe nizcita cAya vajasvAmie tene vikAsa mATeja rIte Teke Ape. khAsa ekAMtavAsa e hatuM, sarakhAvIrAta varSa 800 thI 1000 (980)nA kupakSa kezikAtya 811 (21) digaMbaronA AMtarAmAM vastutaH pite siddhAMtenA artha kahevA pramANe sarakhA, jekobI katapasUtra pR. prasAryA hatA. (jo ke siddhAMtonuM bAhya svarUpa 30) tenA potAnA pavitra graMtha puSpadaMte ziSyoe karyuM hatuM, ane mahAvIre pote karyuM te vIrAta 633-683 mAM eTale upara hatuM nahi, ema kahevAya che.) te siddhAMte kahelA samayanI pUrve 300 varSa lekhabaddha karyA phakata mukhapAThathI paraMparAthI cAlyA AvyA hatA. A pavitra graMtha vetAMbaronA siddhAMtane heya, te ane A tarkanI ekamatamAM e paNa maLatAM AvatA nathI. sarakhAvo vilasana 28 pUrva sarva sAMtAnAM laine gupade naivAta-jekobI kalpasatra pR. 117, lakSmIdharanA kapUmamAMthI.. 19 athavA 950 khrIstanA janmathI varSa gaNAya che. jyAre je vIranA nirvathI gaNe che. 20 sarakhA prathama aMga 1-9 mAM ApelAM varNane. 21 jekobI ema kahe che ke-AkhA aMga puSpadaMta pachI naI thayAM hatAM. teNe pavitra pustakane lakhabaddha karyA" A vAta eka bIjAthI eTalI badhI virUddha jAya che ke tenI samaja huM ApI zakuM tema nathI. vaLI vikramAdityanA janma varSa saMbaMdhI vIrAta varSa 470 ane 683 e be vAta Ape che, tene ukela thaI zake tema nathI. caturtha aMganA 5, 86 mAM jaNAvela puSpadata 9 mA jina (ra) che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, sa. ] Sel. W. 1,279 ane 281 eDizana rAsTa ApaNI pAsenA AgamamAM lipi e dhaNA upayogI intekhAba bhajave che. tethI (220) e spaSTa thAya che ke siddhAMta lekhakhaddha karatI vakhate lipa lAMbA kALathI sAhitya arthe kha devagiNi (athalA skeDila)ne prativega samAnakAlanA budhASanA pAli bhASAnI lipi ghaDI kADhavA sabaMdhI prativega--e. be vacce hoLA pramANamAM vaparAtI hatI. upalI tArIkha dhaNI vahelI che te vAta kharekhara evA nirNaya para lAve che ke, vIrAt va 980 isvIsananA vilakSaNa samAnakAlatA che evuM kahevAthI jekobIe (kasUtra pR. 16 neTa) amAra dhyAna khecyuM che. pAlibhASA keTalAka saikAnI AtanI samAna tArIkha che.22 lipinA thatA vistAra pUrvaka upayoga mATe jUdo purAvA jathA, ane 5 mA aMgAmAM, 2 thA upAMga vageremAM pavitra lipi darzAvavA mATe vAraMvAra vaparAtA pAMcamA saikAnA madhyamanI agara chaThThAnI zarU...jUtI che (jekAkhIe niIta karelI vIrAta 980, e tArIkha karatAM lagabhaga eka saikA jUnI che.) e parathI ApaNe anumAna karavu joie ke game tema paNa budhASa pramANe peAtAnA jaina saMgAthI cAlyA hovA ja nahiM eTaluM te svIkAravuM paDaze ke, te te joe, ane jene pramANe te cAhyA che ema pakSA vacce rahelA meTA bheda spaSTa che. buddhadhAye pAli graMthanI lipimAM pheraphAra nathI karyo, tyAre jaina sUtrAnA lakhanAre potAnA yugane Avasyaka mAgadhI bhASA dhAraNa karI. mAdhi bhASA jemAM mULa jainasUtreA lakhAyAM hatAM ema dhAravuM saMbhavita che (sarakhAveA paMcama aMganA 2, 1 mAM vanavAkya mALadu ! ane jIA bhaga02, 250) ane jemAM sutrAne pATAlaputranI paraSamAM dhaNI . saMbhavita rIte rahevA dIdhA: jaina sUtreAnA lakhanAranI bhASAnuM valaNa pAzci karatAM nahI sarakhAvI zakAya teTalu navuM che. ane tethI tenuM sattAdhArI nAma addha-mAgahA bhASA (upAMga 1, 4mAM tathA khIje) 5 a 22. vIrAta varSa 980 e vikramAditya tArIkha vIrAt 470 sthApita karIe te i. sa. 543ne maLatu Ave che--agara jo jekobInu anumAna ( kalpasUtra pR. 15) mAnya karIe to i. sa. 543 ne maLatu Ave che. vamAM jivI e vAkaya Ape che. vizeSa li. pitA mahAna upayogI khapatA khAsa lakSaNa mATe agA TuvAlanuM zALavikaLa tarIke eja niNaeNyapara Ave che.23 caturtha aMgamAM Apela temaja khIjAmAM paNa vAraMvAra darzAvelI 72 kalAmAM lipi haMmezAM prathama bhAgave che, je sAhityathI hastalekho lakhAya che jevAM 4 paTTaya, pAtthayalihiyaM, anuyAgadvAra sUtramAM judAja kahevAmAM AvyAM che. caturtha aMga ane tuM upAMgamAM 18 prakAranI lipi 6rzAvelI che temAM prathama darajje abhI ane javalyuAliyA ( yavanAnI ) te mUkI che. AnI sAthe je lalita vistAramAM AvIja sakhyAmAM darzAvelI che te dRDha saMbaMdha batAve che chatAM aDhAre lipi 'bhi lipI mATe vaparAtI 6 23. sarakhAve| bhagavati-1-282 neTa. 24. sarakhAvA--bhagavAta 1, 392-7, ane Vorbsungem uber indische Lit gesch 2, pR. 316. jarmana bhASAmAM jinAgama sabadhe presara vebara . 3 rzAvelI che. caturtha aMganI 46 mAyakakhANa AnA saMbadhamAM darzAvavI joie. 25. se kiM taM bhAsAriyA ? jenaM adhyamAgahAi bhAsAe bhAsati jatthayaNaM babha jivI vattare vaLI upAMga 1, 56 pramANe (jIe yumananA papata--pR. 6) mahAvIre peAte ardhamAgadhImAM upadeza ApyA che. tevIja rIte hemacaMdra 4-287mAM ApelA utArAmAM ApaNe ema vAMcIe chIe. jJALuM gadhyamapada mAtAne mayaM darda sutta sarakhAvA pAskalanA potAnA bhASAMtaramAM A kkara upara pete ApelI neTa pR. 169 hemacaMdra te rUdInuM sAmAnya nAma zArpa Ape che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -14 sanAtana jina. [gasTa, sapTembara, kabara -thavA (jene vyAkaraNakAre pramANe) ardhamAgadhI ApaNI pAse che. 11 (athavA) 1ra aMgo ghaNAM hamaNanA cinho dharAve che. kharI rIte sivAya prathama sUtranA 36 bhAganAM tathA traNa mAgadhInA phakta thoDAja rUpa avazeSa tarIka graMtha ke je hAla vidyamAna nathI tenAM nAma haju sudhI rahyAM che, jemAMnuM khAsa eka prathama caturtha aMgamAM gaNuvyAM che. chellAM traNa graMtha vibhaktinAM puhalaga eka vacananA rUpa ne cheDe teonA ajayaNAnI saMkhyA gaNAvatAM ja hoya che ane AvAM rUpa paNa krame krame rAvyAM che. je graMtha aMgenI mAthe sukhama kAla jatAM naSTa thayAM che. sAmAnya rIte te (zrata) lekhAya che tenI kharI gaNanA anya bhASAne pAlinI ghaNIja nAnI bhaginI tarIke gAmAM nahi paNa nandasUtra ke je graMtha saMbhakahI zakAya. A votanuM kAraNa graMtha lakhabaddha vita rIte devaddhigaNie pite rahe hoya ema thatI vakhate, pachI valabhImAM che ke mathurAmAM lAge che temAM jovAmAM Ave che. nIce juo. , paNa te vakhate thayelI sthAnika asara che. A graMthamAM pavitra graMtha-sUtranA be varga pAchevaTe A ghaNuM sahisalAmata anumAna che, ke DavAmAM AvyA che. (1) aMgapavi eTale 12 mULa mAgadhImAM grathita karelA A prA- aMga ane (2) anaMgapaviThTha. Ane varga cIna ane valabhI athavA mathurAnI pADayA che te parathI jaNAya che ke anaMgapavibhASA sAthe pigya aze maLatA thavuM nA 60 ekavaDA pradhe gaNAvyA che. temAMnA paDayuM. ra7, siddhAMtanA vidyamAna bhAganAM saMDrAlekha pATalIputranI pariSade dhAryA pramANe pi (Titles) hoya athavA A 60 grAmane tAnA kAryane aMgene saMgraha karavAmAM maryAdita moTo bhAga hevAthI siddhAMtamAM maLI AvatA karyuM hatuM ane e dAvo rAkhI kahevAya che nathI je ke trIjA aMgamAM AmAMnA DAka ke devaddhigaNie lekha baddha zrI siddhAMta, A vivene paricaya batAvelo che. pAkSikatramAM gama, A AgamanA sarva pratha karyo. juo A saMkhyAne karelo punakha potAnA chevaTa jekaeNbI pR. 115-117. have ApaNe kaI bhAgamAM chellA jaNAvelA granI sAthe bIjA sthiti ahiM svIkArIzuM? tRtIya aMganA cAra graMtho vadhu umere che ke je pUrva vi. 4-1 mAM ApaNe aMgathI pratyakSa rIte judA ghamAna hatA tenI sAbItI bIje ThekANethI aMgabAhiriya graMthane kahyA che, ane AvA karI zakAya che. A sAbItI tadana nirvivAdita prakAranA pannatIka tarIke 5 thI 7 upAMganAM che temaja Azcaryajanaka che tethI A vAtane traNa nAma ane 4thuM nAma ke je trIjA u. vadhAre vistAramAM atra carcavAnuM yogya dhAruM chuM. pagane eka bhAga che te Apela che. tRtIya vihima...pavA-saMkSepamAM kahevAtA vi. aMganA 10 dasAgraMtha ane te darekanA 10 dhiprapA eTale jinaprabhamuninI (kesala dezanA ajayaNuM gaNAvyA che. jemAMnA 4 jevAM jinaprabha, temaja saMdeha vidhiSadhinA kartA) * aMge 7 thI 10 ane 5muM caturtha che satra sAmAyArI ke je saMvata 136 3 (eTale 26. AnA bIjA paryAya zrata, sUtra, graMtha, zAstra, AjJA, vacana, upadeza, prajJApanA, che. A anuyogadAramAM (prAkRtamAM) varNavyA che. ra7. AmAM prastuta graMthane aMgabAhira kahevAmAM AvyA che. 28. athavA pAMcI A mULa hastalokhata pratamAM jaNAvyA che . ema dekhAya che, te pratanI TakA kalakattA AvRttivALA nadIsatranI bhASAe karI che. pAMca nAmanI samajamAM te AvRttimAM pR. 418 (nirAka) pachI jue che. yumana * : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsTa maoN0] jarmana bhASAmAM jinAgama sabadhe prAsara vekhara. . sa. 1307 mAM) prAkRtamAM racAyelI che, temAM uparAkta anagupavirlR graMthaiAnAM tathA pA kSikatramAM lakhelA cAra graMthaiAnAM nAmeA sAthe gaNAvyAM che. A cAra graMthAnI sAthe khIjA e vadhAre nAmeA umeryA che. A prasaMge have temAMthI mAlUma paDe che ? agA ane upAM geAnI vacce abhyAsa ke ekavaDA graMthenA je vikAsanA abhyAsa karavAne che. te vikAsanI sthiti saMbaMdhamAM nIcenI prasiddha hakIkatA mUkI che. A hakIkata eka vAkayasamUhamAM ApI che. ke jemAM racanAre siddhAMtanA ekaDA graMthA zIkhavAne Avazyaka dainika dhaMdhAne vistArapUrvaka varSAcyo che. te vAyasamUha (Passage ) nIce prabhAze : ittha cadakha 2 pariyAyeNaM tivAso AyArani vahijA vArajA ya, evaM cauvAso sUyagaDa, paMcavAso dasA kaphAvahAra aTTavAso ThANasamavAeM, dazavAso maMgavAI ( vAI ) ikkArasavAso khuDiyAvimANAi ( nAdIni ) paMcajjhayaNe, vArasavAsI aruNovavAyAI ( AdIni ) ( 224 ) paMcajjhayaNe; terasavAso uTTANasuyA (yAdIni) cArajya causA aThThArasaMtavAso kameNa AsI visabhAvaNA diThThivisabhAvaNAcAraM NabhAvaNA mahAsumiNa bhAvaNA te yasiMge, egUNa vIsavAso diTThivArya sampanna 'vIsavAso saMvvasutta jogo tti. uta dhA pracIna svarUpamAM (sarakhAveza 5 mA aMga mATe nahiM ke bhagavAi mATe vivAha nAma ) zAnticaMdranI chaThThA upAMgapara TIkAnA cha zrloka ke temAMnA pahelA be trInna aMga upara karelI 7 abhayadevanI TIkAmAM mAlUma paDe che temAM purI hepA he che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 4.V tivarita pariyagassa, u AyAra pakalpanAmaM ajjhayaNaM / cAvarisassaya sammaM, sUagaDaM nAmAMgaM vi // 1 // dasakappayvavahArA, saMvaccharapaNa gaDikkhiyassais.va / ThANaM samavAociya, aMgete aThThavAssa // 2 // dasatrAsassa vivAho, egArasa vAsagassaya imIu / khuDDiyavimANa mAI, ajjhayaNA paMca nAyabbA // 3 // vArasavAsassa tahA, aruNo vAyAipaMca ajjhayaNA / terasavAsassa tahA, uNasuyAiyA cauro // 4 // caudasavAsassa tahA 2 AsI visabhAvaNaM jiNAviti / : pannarasa vAsagassa ya, divasa bhAvaNaM taha // 5 // solasa sAvAIsu ya, egutarabuTTiesa jahasaMkham / cAraNabhAvaNamahasuviNa // bhAvaNA te agaNI saMggA 31 // 6 // eguNavA sagassa, diTTivAo duvAlasa~ga / saMpannavIsa variso, aNuvAI savvasuttassa si // 7 // i 28. 4stapratabhAM dakkha chepaNa visarga niHzatra vyayogya che, dikkhA ( dikSA.) e zu zuddha pAH che? siMga athavA mena ime akSayaNA. teyanisaga vidhipAnA zrIna vAyasa pramANe bhagavatibhAM gosAmanA graMtha bIlu nAma bhagavabhiAMtene dasavAsa yAva www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. oNigasTa sapTembara, kabara. A saMkhyA atizaya jANavA yogya mAlUma paDe che. A 60 nAmone ukata che, kAraNa ke siddhAMtanA hamaNAMnAM satramAMnA vargone amuka nirNita kamanI sAthe ke hAlanA phakta navaja jaNAvelA che (6 aMge ane kamathI tadana judA ja kama sAthe koIpaNa ) jyAre bIjA ATha nAme ke jene jAtane saMbaMdha jaNAvatA gaNavAmAM AvyA ullekha jyAre nandIsUtrane AgaLa tapAsIsuM nathI. A sthiti parathI ApaNe ema anutyAre karavAmAM Avaze, te hamaNAM temAM mAlama mAna karI zakIe ke, ukata gaNatrImAM nahi paDatAM nathI. have prazna (225) e che ke, ApaNe noMdhelA sUtro temaja hAlanA paDelA vargo ane je kAle hamaNunA siddhAMtanA bAkInA bhAgo thavA varganA nandI racAyuM te vakhate dhitemAM hAjI dAkhala karavAmAM AvyA na hatA mAna hatA nahi? ane je kAle upalA zlokamAM varNavelA hamaNuM samagra siddhAMtamAM nIcalA 5 ATha naSTa prathae te siddhAMtamAM jagyA lIdhI Agamaze ke jene nIce pramANe 6 vargamAM hatI te kAle A5 zloko racAyA che ema vaheMcavAmAM AvyA che tene samAveza thAya che. kahevAne ApaNe vAstavika nahI thaIe ? game "1-11 (ke 2) aMge (26) jevAM ketema A gaNatrI prAcIna chAyA vagara bIjA "AcAra, sUtrakRtaM (kRta), sthAna, samavAya, kaMI hoI zake nahi, ane jyArathI te racAI "bhagavata, vAtAvamakathA, upAsaka dazA, tyArathI didivAe spaSTa rIte vidyamAna rahyo " aMtakRdazA, anuttarapapAtikadazA, praznavyAho ane vastutaH sarvanA darajjAmAM utta- "karaNama, vipAka, (daSTivAda vimAna yArane monama hato. nathI)-ra. 12 upAMge, jevAM ke pa have je ApaNe nandInA 60 ane. "papAitaka, rAjapraznIya, jIvabhigama, pravAgapaviThTha sutrone tapAsavA nIkaLIe te A "panA, jabudIpaprApti, caMdraprApti, sUryapaNane mAlUma paDaze ke ApaNe vizAla sAhi "prApti, nirayAvali (athavA kalpikA) kyA tyane tapAsavAnuM rahe che ke jemAMthI ardhabhAga "vatasikA, pupikA, puSpalikA, vRSNidazAH te saMbhavIta rIte naSTa thaI gayo che. bIjI "-3. daza 5Nu - caturaNa saMstAra bAjue ukta 60 sUtromAM ochAmAM ochA "AturapratyAkhyAna, bhakataparitA, talavaiyA6 nAmo ke jene siddhAMtanA bhAga tarIke "li, caMdAvIja, devendrastava, gaNivIja,5 gaNAvyA che te ApaNI pAsethI naSTa thayA che "mahApratyAkhyAna, vIrastava, 4-7 chedasUtro eTaluM ja nahI paNa te samUha-varga ke jemAM "nizIthaM, mahAnizIthaM, vyavahAra, sAta skaMdha, hAla siddhAtinA vibhAga pADayA che tenA "brahakalpa-paMcAka5-6 be sutra sAmAnya saghaLI saMjJA lekhone (Titles) abhAva "nAma vagaranA nadI ane anuyAgadvAra 32. zAticaMdra jAdaja mata dharAve che. eTale trIjA kamAM aMga pAMcamAne kAraviyo ro ne lAgu pADavAmAM AvyuM che tyArathI tevIja rIte chaThThA aMga tathA tenI sAthe saMbaMdha rAkhatuM upAge teja pramANe teonI jagyA lIdhI. 5Na 7mAM vagere aMge saMbaMdhI kema che? 33. A ghaNuM karI 5 Agamo che. jenI nakalo saMvata 1666 I. sa. 169 nI samayanA vyavahAra satranI hastaprata (barlina hastalekha athavA fol 1038)nA lakhanArane Azraya ApanAre karI hatI. chevaTanI hakIkta mATe 10 loka juo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa, sa ] jarmana bhASAmAM jinAe saMbaMdha prasara vebara. 7 "- cAra mala sUtro-uttarAdhyayana, ApaNe buhalaranI TIpavALA badhA 45 AgatarIke gaNIe te te pUrI thAya che. have je mane jekebInI mAnyatA pramANe (kalpasatra (228) upaluM tapAsyA pachI e spaSTa jaNAya che. 16) devaddhigaNie saMgrahita karyA che, che ke siddhAMtanA paNa bhAge hAlamAM anizcita e siddhAMta (Problem) vistAra pUrvaka cache te pachI ahIM ApaNane puratuM puravAra thayuM che. cIe te (28) A vAta mAnya karavI ja ke jenenA samagra graMthe saMbaMdhI akasapaNe joIe ke je sthitimAM devaddhigaNie tene ane anizcitapaNuM chavAI rahyAM che. kharI rIte mUkyA hatA te sthitimAM hAla teo nathIja. e te dekhItuM che ke teonuM prAcInatama sAhitya che ke temaNe potAnA sAmarthathI daDha pAyApara vastutaH chinnabhinna thaI gayuM che, temaja a yA hoya, ane je ke ghaNuM prAcInakALathI vyavasthita che ane te kayAre racAyAM khAsa karI ne e potAnI hasta lekhita ene kAla nirNaya karatAM teo vizAlapaNe pratenuM punarUchavana karavA cITa lIdhelI hatI chatAM siddhAMta graMthenA baMdhAraNa ane sthiti kalamAM ekaekathI judA paDe che. aMge ane upAMgamAM sunizcita, pRthapha baMnene ghaNuja upayogI pheraphArone vaza thavuM ane teo vacce rahelA aMtarsa baMdha pUravAra paDayuM che. jekobIe. pu. 16-17 mAM TIkA kAroe saMmata karelA ghaNa ane judA pATha karanAra lakSyabiMduthI jotAM saMgrahita vargo paralakSma kheMcyuM che, ane pitAno daDha abhi rahelA che. chellA samayamAM A varga samAna prAya darzAve che ke devaddhi gaNie je svarUpamAM svarUpa dharAvanArA bIjA vargonA saMbaMdhamAM graMtho lakhAvyA che te svarUpanuM punarUchavane karavuM AvyA, azakya che. chatAM paNa mULa ane hamaNunA bIjI bAjue ekatratA ane vyavasthAmAM siddhAMtamAM bIjA bheda vidyamAna che. mULa lAvanAra amuka zakita che, ene niSedha karI graMthamAMthI keTalAka vAkaya samaye, athavA bhAge zakAya tema nathI. te zakitae khAsa karIne je jUnA TIkAkAronA samayamAM vidyamAna hatA aMge ane upAMgapara asara karI che. lekha- te naSTa thai che eTaluM ja nahi, paraMtu spaSTa baddha thayA saMbaMdhI karelI TIkAmAMthI A rIte jANutAkSepake dhaNA umerI devAmAM AvyA che. spaSTa jaNAze. (bhagavatI 1-389) A lekhArUDha Avazyaka, dazavaikAlika, ane piMDaniryukti kriyA amuka aMze eka siddhAMtanI sAthe samAM. A vibhAga khullo pADela che (juo jekaeNbI taratA dharAvatA bIjA siddhAMtanA ullekhonI ka95sutra-pR 14) te apavAdarUpe 5-6 u. che, amuka aMze je kArikAone sAmAnya pAMgane kama che. jemAMthI huM vidhipA ane prastAvanA tarIke prAraMbhamAM mukavAmAM AvI chaThThA upAMga paranI TIkAmAM saMmata rahI jU hatI, athavA madhyamAM ghusADI hatI, athavA chevaTe paDyo chuM. Aja vibhAga ratnasAgara (klakadAkhala karI hatI tenI che. A lekha baddha noM- 1880 nI AvRtti)mAM jovAmAM Ave che, dhanuM bhAvAtmaka valaNa siddhAMtanA valaNaparathI paNa temAM pheraphAra eTalo che ke varga 3 ja, ekadama pArakhI zakAya. A samAMtara ullekhomAM ane 4 thI 5 mA tathA 6 ThAnI sAthe vyu. lekhabaddha karanAranA (nIce sarakhAvo) khAtrIthI krama thayA che. bIjA keTalAka nAnA pheraphAro nahi paNa lIAnA karelA ghaNuM che, ane lakSamAM levA yogya nathI. A eka ghaNI kArikAmAM paNa evI ghaNuM che ke je pachI- prasiddha ane nedhI levA joga vAta che ke, thI khAtrIthI umeravAmAM AvI heya. have je rAjedalAla mitranI saMskRta hasta lekhopara no. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sanAta jaina gisTa, seTegara, AMkaTobara. dhamAM (kalakattA 1878) bhAga 3 jAnA 7 mitranAmAM nahi, paNa kAzinAtha kuTanAmAM che) sAM pRSTha-siddhAMta dharmasAra ke jemAMthI nirNi madhyama vAcanA, piMDaniryukita, 5 aughanita rIte hakIkatonuM mULa malI Ave che tenA yukti, 6 papaNuM kapa.. cha varga-daza AdhAre ApaNe upara Apela che tenAthI e panna athavA panna prathA paNa judAja kramamAM bhinna TIpa5 maLI Ave che. pahelAM eka , maraNa samAdhi sUtra AThamuM che te dazamA paIghaNuM judI jAtanuM vargIkaraNa tapAsIe. nanI jagyA le che. nandIsutra ane anuyoga(ra7) bIjuM-keTalAka vadhArAnA nAmo (45 dvArasUtrane judA judA 7 mA tathA 8 mA varga ne badale 50) che tene, ane chevaTe nAmomAM ane vize saMbhavitamAM saMbhavita rIte mULa. mAlama paDatA phera tapAsIzuM. agA ane 3 graMthamAM vaLI pUrNa pheraphAro thayA che. huM ane mAMgonA pahelA be varga sarakhA che. jo ke numAna karuM chuM ke, A pheraphAronuM kAraNa katAM10 mA aMge 11 mA aMganI jagyA lApI bara zAkhAnI prAcInatAparano apUrva bhAva che ane 12 muM upAMga mUkI dIdhu che ane ke je anya vividha jaina mata zAkhA tarapha tene badale kaI bIjuM nAma (kAyasatra) aniyatriMta rahe tenI asara lAge che. hAlanavamI jagyAe dAkhala karAyuM che. cAra nA siddhAMta mAtra zvetAMbarenAja che. samagra malasutra 3 jA vargamAM Ave che, ane dRSTivAdanA (sarakhA nIce) nAzanuM mukhya AmAMnA benAM judAM nAmo ApyAM che : ja kAraNa niHsaMzaya rIte A vAtane laIne che 20 vizeSAvazyaka, 4 pAkSika) cothA varganuM kAraNa "ka ke tene A se mata matAMtaranA siddhAMta upara nAma kalpasu che, ane temAM pAMca graMthane samAveza thAya che. jevAM ke prathama mUlasutra, " pratyakSa rIte saMbaMdha hatuM. A dRSTi biMduthI prathama ane tRtIya che.sutra(ka9pasutra, (caturtha joIzuM te mAlUma paDaze ke, bIjA aMgenA chedasutrane eka bhAga), ane jItakapasutra baMdhAraNamAM je kADhI nAMkhelA, ubharelA ke pAMcamAM vargamAM cha chedasutrone samAveza thAya sudhArelA bhAgI che te Aneja laIne haze. che, jemAMnA pahelA traNa phakta prathama chedasutra vivAdAtmaka bhAgoe anaithiya, atyatIsAthe kadAca samAnatA dharAve che, temAM thi ka, paraphAsaMDa sAme ane nihaga; nihmava zuM sutra bure kahelA cothA mulasUtrane sAme evA tIkSNa ane tIvra AkSepa karyo maLatuM Ave che. nAmo nIce pramANe che:- che ke jaina sAhityanA itihAsane upayogI 1. mahAnizItha vRhaddhavAcanA, 2. mahAnizItha anumAne chevaTanA kADhavAne mATe ame - laghuvAcana 3. mahAnizItha (jekalAla e chIe. 35-paMDita mazinAtha kuTae paMjAba sarakArane karela "1880-81 mAM tapAsela saMrakta harata lekhepara riporTamAM A TIpa pharIne ApI che teNe te ripiTa be vakhata eka jAnyu 24-1881 mAM (pR. 4-7) ane bIjAM juna. 6-1881 ( pR. 6-9 )-jarA eka sarakhI rIte Apela che. 36-ahIMA kAzinAtha kuMTa rAjelAla mitrathI judA paDe che upAMga 12 mAne navamI jaga Ape che. ane vaLI caMpattine mahApannavaNAnI jagyAe mUke che mahApavaNA e nandImAM Apela ataMga paTTi graMthanA TIpamAM jaNAvyuM che; kAthinAtha kuTe tene nirUpayogI ane avidyamAna vizeSa karI gaNe che. . . . 37, Ane bloka athavA anuSTapa paNa kahevAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eNTa, 0 0 ] jarmana bhASAmAM jinAgama saMbaMdhe prophesara vebara. AvI rIte upara (pu. ra6) ApaNe nA vistAra ane vibhAganA saMbaMdhamAM jaNe joyuM tema ka La ane 4 pAnA aMgamAM relI hakIkato ke jemAMnI keTalIka caturtha jaNAvelA graMthomAMnA khAsakarIne tenA aMgamAM ane keTalIka nandImAM A viSaya para likhitArtha ane vistAranA saMbaMmAM ATha vistArapUrvaka carUpe ApelI che te ghaNI bIlakula vidyamAna nathI, tevI ja rIte vakhata eka bIjAne maLatI nathI thatI, temaja nandIsUtra vageremAM jaNAvelA 60 anaMgavada ke asala graMthanA kharA baMdhAraNanI sAthe saMgata graMthomAMnA 30 viSe samajavuM. vaLI, niti thatI nathI. vidhiprapAnuM sthalanuM 25 cAdamA ane niAyata anumAna e thAya che ke prathama sakAnI zarUAtamAM racAyuM che te paNa uThA aMganA pahelA bhAganuM mahApainA prakaraNa te aMganA saMbaMdhamAM vistArapUrvaka judI judI aMga nAza thavuM te pahelA hAla che tema eka hakIkata darzAve che. vaLI e paNa dhyAnamAM khAsa aMgabhUta che. te aMganA bane bhAga levAnuM che ke, ra ja aMganA prathama bhAganuM je mULa hato te nirIjhane viA 1 mA prakaraNanuM mathALaj (heDIMga) evuM che ke, karI svataMtra jagyA ApI che eTale saMla je tenI aMdara rahelA bhAvArthanI sAthe saMgata vitamAM saMbhavitapaNe te prathama dasutra tarIke thatuM nathI. mA aMga viSe paNa tevuM ja kahI vidyamAna che. je keTalAka kaleka mULa upAMga na zakAya; tenA paranI TIkA asala graMthanA bhAga - A ane B mAnA prathama prakaraNAnA chevaTa- * je pa hatAja nahi tenA viSe ullekha be bhAgamAM hatA, ane jene TIkAkAra paNa 2 kare che. temaja A aMgamAM bIjAmAM che teja jagyA Ape che te hAla vidyamAna nathI. bIjI bAjue temAM dAkhala karelA ghaNuM che. tevI bhASA paNa nathI. chevaTe 2 jA upaganuM nAma tenA viSe lokakathA kahe che tenI sAthe caturtha aMga (84 kalama) racAyuM te vakhate na maLatuM AvatuM nathI. tema lokakathana te pAMcamAne vistAra haju hAla che tenA karatAM upAMgamAMne likhitAthe sAthe vAstavika saMbaMdha ardha paNa nahota (144000 padene 84000 darzAvatuM nathI. A parave kadADA saMbaMdha hatA) keTalAka bhAgo nAMkhelA hatA tene culA darzAvanAra Aja nAmane baddha graMtha che tenI kahevAmAM Ave che (culA AgaLa paDato bhAga) asara upalA graMthanI asala nakala badalavAmAM te saMbaMdha loka kathA spaSTapaNe evuM kahe che ke sahAyabhUta thaI che evuM ApaNe keTalI ghaDI ? teomAMnA thoDAka 5 mA aMgamAM ( vivA e kahIe. ApaNe joyuM che ke sAmAnya vaLI 3 ja mulasutramAM hatA. catuthe dasUtranA rIte te graMthanA aMgabhUta bhAgo para ghaNAja saMbaMdhamAM vividha prakAranA aMgabhUta bhAgamAMthI vividha prakAranA pheraphAro thayA che ane tevI ja eka nizcita prakArano vikAsa thayo hoya evo dazA te asala graMthanI sthiti para thaI che. . ApaNI pAse dAkhala che, A pheraphAra upa- evuM ApaNe khAtrIthI dhArI laIe. A rAMta game to te kADhI nAMkhelA ke umerelA 11 prathAnI vilakSaNa zeline pahelAM--prathama-A bhAgo hoya paNa asala graMthanA spaSTa pherakAre pariNAma mATe javAbadAra gaNavAnI che. vArahoya tevAM cinha jovAmAM Ave che. 3 jA vAranA punalekha ane niraMtara maLI AvatA. aganA 10mAmAM 8-10 aMgenA saMbaMdhamAM ekaja jAtanA rUpe dAkhala karavAmAM khAsa : jaNAvelI hakIkato ApaNI pAse che tenA karIne sthUlatA ane jaDatAthI jaina sAdhuonI karatAM tadana judIja asala graMthamAMthI tAravI dhIraja rahI nathI. asala graMthane graMthomAM kADhI che. vaLI (21) samasta 1ra aMge eTale (38) 32 pade (SyllablesmAM) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. ogasTa, sapTembara, ekaTAbara vahecI nAMkhavAmAM ane te gAthAone seMkaDA svarUpa viSe kahevuM che. A graMthanuM prAkRta ke hajAro ema gaNavAmAM lIdhelI saghaLI ApaNe 221 putra mAM kahyuM che tema prAraMbhathI saMbhALe ke je jebInA kalpasUtra pR. 24 eka virodhane vaza thayuM che. tenuM mULa pUrva pramANe devaddhigaNIe pote zarU karI te asala hiMdanA magadhamAM laI javAze ane tethI prAgraMthane ekavaDA zabdone umerAthI ke TuMkAkSara raMbhathI ja mAgadhI belInI, vilakSaNatA bake ane kADhI nAkhelA bhAgothI dUra karavAmAM eTaluM te kharUM ke temAMno ghaNokharo bhAga zakitamAna nIvaDI nathI. te chelA bIjA te prAkRtamAM AvI gayo. A vAtane prAcIna graMthamAM ApelA samAMtara phakarA sAthe sarakhA- zilAlekho temaja chellA vaiyAkaraNanI kathAo vavAmAM AvatA. pR. 228. A saghaLuM puravAra kare che. A siddhAMtane pATaliputranI ane hastalekhonI vAraMvAra thatI nakalethI paripade pahelAM te bolImAM saMgraha karyo hato. nipajatAM jokhamI pariNAmoe evI (233 ane lokakathAmAM vizvAsa rAkhIe te gaTALA bharelI sthiti lAvI dIdhI che ke 80 varSathI mukhapAka rahyA pachI pazcima hiM. tene upAya have rahyA nathI. ghaNI vakhata damAM ArUDha kyAM. A lekhabadhdha karavAmAM kakata chela zabda je kharI rIte AkhA B- lIdhelA prayatana prAcIna vyAkaraNanA svarUpane nAM kalevara che te mUkI devAmAM AvyA che bhAga ane khAsa karIne pahelA rUpanA prathama ane je pachI nAMkhavuM joIe te pahelAM puliMga ekavacananuM rUpa AkArAMtamAM nahi paNa nAMkhyuM che ane tethI ghATI ekaja rahI che. kAratamAM jALavI rAkhavo hato asala graMtha mUkI dIdhelo bhAga AvI rIte phakta mukhapa- ke jene "siddhAMta" hamaNuM kahevAmAM Ave che. dathI balavAna athavA mukhopadeza karatI vakhate tenI bhASAne prAcIna raMga Avo hato paNa rahyo hate. amuka ekaja prakAranAM varNanane prAcIna svarUpa jALavI rAkhavAno prayatna bAju Allusions eTale kahevAtAM vanaa, va para mukIe te paNa e sAmAnya siddhAMta Naka nirvivAdita rIte pustakArUDha thayAM te sa- pratipAdita karavA mUkI zakAya ke jyAre simaya sAthe dharAve che. dhAMtane lekhabadhdha je sthaLe ane samaye je tevI ja rIte asala prathe paNa samaya svarUpamAM te sidhdhAMto lakhavAmAM AvyA. A jatAM vizAla nAzane AdhIna thayAM che. vaLI sidhdhAMto ke je prAcIna sAhityamAMthI saMgrahIta zabdonA svarUpe paNa teTaluM ja banyuM che. vA athavA saMpAdita karavAmAM AvyA eTaluMja raMvAra maLI AvatA pATha ke je vidha kayAranuM AgaLa kahevAmAM AvyuM che, ane jemAM ane nahi paNa prAcIna sAhityamAMnI kula madada navAM tizaya vidhavidha prakAranAM kAraNone laIne irAdA batAvavAmAM AvyA che te saMbaMdhamAM prAcIna pUrvaka pheraphAra karavAmAM AvyA che tene viSe svarUpa jALavI rAkhavAnI icchA phakta prAcIna huM ahIM kahevA mAMgatA nathI, paNa zabdanA pATha jALavI rAkhavA saMbaMdhI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa, pa1 ara, okaTobara.] zrI kuMdakuMdasvAmI. zrIkuMdakuMdasvAmI. eka mahAna digambarAcAryanI javanikA. digambaradRSTie zvetAmbara utpatti. maMgalaM bhagavAnvIro maMgalaM gautamo gnnii| maMgalaM kuMdakudAyo jaina dhostu maMgalam / / bharatakhaMDanA itihAsamAMthI isvIsana pUrve mAre eka hajAra varSa payaMtane kALa jainene traNa cAra zataka paryatane kALa. athavA tenI ghare mahatavano hato. Ama hovA chatAM jaina pachInA be traNa zatakAyaMtano kALa anulya vira datihAsamAM ghAja ajJAna rahyuM che te evA vidvAna nara ranothI ekadama paributa beTI pAzcaryakAraka vAta che temAM zaMkA nathI. hate evuM ItihAsa jenArAe tarataja sama je jainonI vyavasAya dRSTine vicAra karyo che jI zakaze, kAraNa ke te kALe zaitama buddha jevA ya te eTaluM to samajAze ke Aja je A maharSi; cANakya jevA rAjakArasthAnI purUva; caM- TalA badhA ajJAna che tenuM kAraNa barAbara che. dragupta. azaka vikramAdiyAdi sarakhA dayALa. kAraNa jaina lekane rAjyakArabhAramAM sArvabhAmanA dhArmika ane pUra rAja hatA. ane kAlidAsa, saMbaMdhamAM ghaNe thADA hAtha hatA; kibahunA - bhavabhUti ane bANa sarakhA uttama kavi ane taja nAM e kahevuM paNa cAlI zakazeja. ane graMthakAra utpanna thaIne pitAnA udAtta che. jayAre saMsthAnakanA saMbaMdhamAM jaina lokonuM matatvathI, rAjanItithI ane kavitva zakitathI prAbalya tirumAM masUra, karnATaka ane uttarapitAne svataH ajarAmara karI gayA che; vaLI mAM baMgAla, bahAra, gujarAta, rAjaputAnA vagevize potAnI saMskRtithI hiMdustAnano ItihA. re prAMtamAM ghaNuM hatuM ema hAlanA itihAsa sa sudhdhAM alaMkRta karI gayA che. A teo parathI temaja tatkAlIna zilA lekho parathI sanI saMskRtinI moTAI kevI rIte varNavI zakAya? manAya che. vinA mahesuranA mahArAjanA cAra paNuM A kALamAM thaI gayelA jaina lokonA ma pratApI vA bhAgyazALI vaMzaja jaina dharma hatA hAna mahAna purUSonA katihAsamAMthI nAma evuM zilA lekho parathI samajAya che. tevI ja nirdeza paNa na rahe te jaina lokone mATe keTa. rIte rAjaputAnA, gujarAta-kAThIyAvADa prAMtamAM lI badhI duvanI vAta che! isavIsana pUrve jainonuM ghaNuM prAbalya hatuM evuM ItihAsa parathI pAMca cha varSathI te IsavIsana pachI su dekhAya che. A rAjAe.e sAva bhAmatva mATe A lekha mULa marAThImAM zrIyuta tAtya neminAtha pAMgaLe lakhe che. ukta lekhaka eka digaMbarIya baMdhu che. teNe svamatanA atIre AgrahathI deda jada vetAMbarIya mata mATe je lakhyuM che te tarapha ame mAna ane AdarabhAvathI joI zakatA nathI. A saMbaM dhInuM vivecana A aMkamAM amArA taraphathI thayeluM vAMcaka varga anyatra jeze. te viSaya para lakhAyela bhAga bAda karatAM bAkIno caritra viya viSe mananIya ane bodhaprada chevAthI tene a gajarAtamAM bhAvAMtara karI sthAna A" " -saMpAdaka. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana [ogasTa, sabara, eNkTobara, athavA rAjya mATe prayatna na karyA hovAthI mahAvIra svAmI sarakhA dharmanuM punarUja temanA saMbaMdhe kadAcita ItihAsakArathI ane kavana karanAra; je bukamAra, jIvaMdhara, vagere jJAta rahevAyuM haze. e eka kAraNa. vAra, sarakhA parAkramI rAje; gatama (gaNadhara-buddha jaina loka jinezvaranA dharmanA anuyAyI. jina nahi), bhadrabAhu, kuMdakuMdAcArya, umAsvAmI, saeTale "sita rAghava cena na gina' maMtabhadrajinasena, guNabhadra, nemicaMdra, mAnatuMga arthAta jaina loka piotAnA manane jItIne-kAma vagere sarakhA aneka utaka vADamayanA kartA, krodhAdi mane vikAra ripuone nirbaLa karanAra, upadazaka, dharmaglAni samaye utejana denAra tyAre tene (kadAcIta) rAjyane lAbha kayAMthI athavA nisvArtha evA purUSo utpanna thaI gayA. haiya? hoya te teo potAnA svataH rAjaya A mahAna mahAna nara rahenoe saMskRta vADa dayA ane nyAyathI pAlana karIne vRddhA vasthA- mayano asaMkhya na bhAMDAra dharma graMthanA mAM dIkSA laIne potAnA putrane rAjaya detA. rUpamAM gutapaNe eTalo badho mUkyo che ke AnAM sArAM udAharaNa IsavIsana pachInA tenuM parizIlana karavAne AjeTa-anaMta pavidya hajAra varSamAM sAMpaDaze. khaMDelapuranA rAjA sAdara 34 hRha tathA vaizca vimA jinasena-jeNe mahA purANu racyuM, tenuM, temaja A ukitane anusarI-ATalA mAnavI mAmaMda, paTaNA vagere sthaLonA rAjonAM A- NIonuM AyuSya puruM thAya ke te nahi zaMkA vAMja udAharaNa maLI Avaze. A kAraNathI rahe che. kadAcita itihAsakAroe teone ajJAta rahevA have sAhajika evo prazna udbhave che ke dIdhA haze; A bIjuM kAraNa, sivAya jananA je jainene ATalo amUlya saMskRta vAlmaya aMtima tIrthakara mahAvIra svAmInA nirvANapada rUpI ratna bhAMDAra che to te A adyApI pAmyA pachI jainanA sAmrAjayanuM jharaNuM kamI saMvanA nidarzana mATe bahAra kema AvatA kamI thatuM gayuM temaja IsavIsana pachI hajAra nathI? kAlIdAsa, bhavabhUta, bANuM, enA graMtha varSa pachI teoe svarAjaya meLavavAthI AzA lokonI pAse kAM jovAmAM Ave che ? ane chaDI vyApArI dhaMdhA turatane mATe grahaNa karyo A uttara basa thaze ke yunivarsiTIe uparokata ne trIju kAraNa. A traNa kAraNothI ItihAsa- kartAnAM pustaka zikSaNa kramamAM nImA ane mAM jananuM ghaNuM prAbAdaya hatuM, kAraNa ke dharma ne vege sarvane temano rasa cAkhavAno samaya saMbaMdhI caLavaLa ane sudhAraNA saMbaMdhane maLe eTale lokonI te graMtha viSe laIne jenA upara lakhelo kALa ghaNAja pUrNa oLakha thaI che ane thAya che. mahatvano hato evuM ItihAsa parathI kare che, jene sunIvarsiTI na hata to te graMthanI Aje sivAya jaina saMskRta vADamaya-sAhitya daSTithI nIkaLatI hajAro lAkha AvRtti nIkaLI hatI vicAra karatAM uparokta kALa dhaNeja mahatvano ke nahi te jainAnA vADamayAtmaka graMtho hate emAM zaMkA nathI, A kAraNathI te saMbaMdhe je thayuM che te parathI samajI zakAze. jainene itihAsamAM sthaLa ApyuM hatuM te ghaNuM AparathI samajAya che ke je tarehanA, je jAsArU hatuM !! tine, je matanA loka hoya te pramANe teo astu, upara nirdiSTa karelA IsavI sana pitAnI jJAtIna, pitAnA matane, potAnA pUrve pAMca cha zatakano athavA te pachI su dharmane athavA potAnA vADamayane AgaLa mAre eka hajAra varSanA kALamAMnA jaina dhamadha lAvavAmAM yana karyA kare. Aja paryata Apamahatva pachI aneka vyakitao thaI gaI. zrI | jaina lokomAM pakI yunIvarsITI madhyamAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eMgara bara, A TAbara. zrI kuMdakuMdasvAmI, 53 paNa yatna karanArI vyakti eka paNa nahotI. zuM paNa janone suddhAM ApaNA premALa dezavaLI ApaNuM jaina vAbhayanuM baLa AgaLa baMdhu taraphathI ardha caMdra maLyo hato, paNa kANa lAve che? pitAnA bALakonI avanati huM khAtrIthI kahuM chuM ke ApaNI dakSiNa ane pArakAnI unnati karavI eTalI nispRhatA mahArASTra sabhAe je kama svIkAryo che, te dAkhavatA jitasvArtha mAta pitA kyAMya paNa je sarva jaina saMsthA svIkAraze te pariNAmamAM e joyA che? AvIja jaina vADAnI samAMthI ekadama unnatie pahoMcanAra pahelA sthiti che ! tyArathI te Aja sudhI ApaNe jainaja thaze. AthI savalokane (japAnI lokane jaina lokonI unnatinI kharI dizA samajatA mATe hAla kahevAya che tema) Azcarya thaze ! nathI tethI athavA prastuta deza, kAla, vata mAna jaina vADamayanAM kharAM mama ane mahatva jANa(kSetra, kAla, bhAva; ne anusarI zuM karavuM nArA paMDito hAla jamanI suddhAmAM paDayA che. joIe te ApaNe lakSamAM ApaNI sAmA kAlIdAsa, bhavati sarakhA kavi zA mATe jika paristhitine laIne) AvatuM nathI tethI AgaLa Ave che ? ane haricaMdra (dharmazarmA ApaNane khare mAga maLyo nathI; paNa Aja byudaya kAvyanA kartA, vAgmaka (neminirvANa pitAnI, potAnA samAjanI, potAnA dharmanI ane alaMkAra zAstranA kartA), vIranaMdI (caMdra ane pitAnA dezanI unnati karanAra janoe prabha kAvyanA kartA). vAdibhasiMha (chavadhara zuM karavuM joIe, te dizA darzAvavAmAM zreya capUnA kartA guNabhadra (AtmAnuzAsananA raheluM che evuM ApaNuM deza baMdhunA manamAM kartA) AvA aneka jaina vidvAno aprasiddha hovuM joIe, paNa teonA manamAM A saM- kAM rahe e samajavAno samaya najIkaja Avyo baMdhI ghaNe oja AbhAra hoya che. pitAnI che. jyAM nispRhatAe kharekhara vAsa karyo che ja roTalI para ghI nAMkho eTale ghI copaDe tyAM kyAreka paNa . evI moTI bUma pADI teo bole che, kAlAhi yo nirAvadhirvipulA ya pRthvii|| tethI tevI ja rIte bIjA paNa pitAnuM mAnya mava mUti A ukitane anusaranAra satyaneja choDI tenuM anukaraNa kare. paNa AnI vijaya thayA vagara rahenAra nathI. astu, pastuta thoDI ghaNI paNa dAda lAgaze! tenI sthitinuM A saMbaMdhe ATaluM ja lakhI huM mukhya viSayaApaNe anukaraNa karavuM joIe; ane AjanI para vaLuM chuM. niRhi ane dayALu aMgreja sarakAranuM rAjya A upara nirdiSTa karelA kALathI jene hovAthI ane temanI rAjanIti anukaraNIya narene eTale jena sivAya anya lokane hovAthI pUrvanA kALamAM jaina viSaye rahele anAta rahelA aneka purA thai gayA, e meM hatinA cemane su jo lina juduMja kahI dIdhuM che. te kALamAM jaina dharmanA maMtrim "sApane ja kare paNa jainane vidvAna zirorana 5TTAcAryomAM Adya bhaTTAraka "mAravo" Aje ekano pokaLa tiraskAra zrImAna 1008 zrI kuMdakuMda AcArya digaMbara kevaLa jainanA saMghanI zakitanA abhAvane laIne muni jeNe, jenonA be paMthanA digaMbara ane disato hato tene Aja ghaNokhare aTakAva vetAmbaramAM prathama utpatti digambaronI thaI thayelo che, ane jenI kharI unnatinI A ane pachI tAmbara utpanna thayA e vAta zatakamAM zarUAta thaI cheeTale kahevAnuM tA- te kAlanI samAjane darzAvI ApI hatI ane parya e che ke pratyavAya to bIlakula dekhAtoja te kAle samAjanI mahAna sudhAraNa nathI. kevaLa depa buddhithI ja jainonA sAhatyine karI hatI. teo thaI gayA, temanuM saMkSipta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. [eMga, sapTembara, eNkTobara. caritra Aja bhAratavAsI sarva bAMdhavAnI samakSa munine namaskAra karI pitAnA patie karelA sAdara raju karuM chuM, te caritra lakhavA pahedya aparAdha badala AlocanA karavA lAgI. teNIe jainenA aMtima tIrthaMkara zrI mahAvIra svA. tyAM sapane joyo, ke tarataja teNInA kamaLa mInA nivaNakALathI te zrI kuMdakuMdAcAryanI u. hadayanuM vidAraNa thayuM. te sapane lAkho kIDI tpatti thai te parvatanI gheADIzI aitihAsIka joine munine thatA trAsa badala teNIne atyaMta mAhItI krame krame ApavI upayogI thaI paDaze duHkha thayuM. ane ekadama gaLAmAMthI sApa kADhavA evuM dhArI te mAhitI krame AgaLa dAkhala tatpara thaI paNa te sApa kADhavAthI lAkho - vanI (kIDInI) hIMsA thaze tethI teNIe zrI kuMdakuMdAcAryanuM nAma nahi jANanAra data pAsethI sAkara maMgAvI eka bAju rAkhI evo eka paNa manuSya jainomAMthI maLa vi- ke tarataja kIDIo sAkara upara AvI sApa rala che. IsavIsana pUrve pa26 mAM varSamAM zrI parathI utarI gaI ane pipilikA rahita sapa mahAvIra svAmI tIrthaMkara mise gayA. te samaye ekalo gaLAmAM rahyuM. pachI te sarpa kADhI haiddhAno prasiddha rAjA biMbisAra je jainapurA- nAMkhe ne munie dhyAna visarjana karyuM. pachI NamA zreNika rAjA e nAmathI prasiddha che te rAjA zreNikane pitAnA kRtakarma badala pazcAtApa thaI gaye. e prathama kaTa dhadhama hatuM. tene thayuM ane jaina dharmanI satyatA bhAsavA lAgI be strio hatI, eka jainadharmI "calanadevI' ane jainadharma grahaNa karyo. pachI zrI mahAvIra ane bIjI bAddhadharma "budhamatI" te samaye svAmIne teNe asaMkhya prazna pUchI pitAnI jaina ane bauddha dharmone ghaNuM vaiSamya hatuM tema zaMkAonuM samAdhAna karyuM. A rAjAnI haiyAbaddhamatI rANI zreNikarAjAne jainadharma virUddha tImAMja tene eka putre jinadharmanI dIkSA kahetI hatI. rAjA paNa kAMI avidvAna nahate. te lIdhI. A rAjA ghaNe nyAyI hato. sArAMza, teNe buddhamatI rANInA gurUnI ane calanAdevI A biMbisAra (zreNika) rAja zrI mahAvIra svAmIne samakAlina hatA. A rAjA pachI nA gurU digaMbara munInI svataHparIkSA karI. parI tene putra "kuniki" ke je gAdI para beThA te kSAne aMte je suvaNuM hatuM te suvarNa karyuM ddha hato. teNe potAnA bApane kedamAM nAMkhyo ane pItaLa te pItaLa karyuM. bauddha gurUnI 5. hatA. A vaMzamAMthI pachI gAdI para naMdarAjA, rIkSA karyA pachI te kevala dAMmika hato tema caMdragupta, azoka, beThA hatA. A rAjAnI jaNAyuM. paNa jayAre jaina digaMbaramuninI parI. rAjadhAnI paTaNuM (pATalIputra) hatI. kSA karavAne vanamAM gayo ke tarataja calanA devIe zrI mahAvIra svAmInA samayamAM gAma kahyuM hatuM ke jenamuni e zAMta pariNAmamAM (gaNadhara) thaI gayA. te gAtamanA saMbaMdhamAM hoya che, tethI rAjAe dhAryuM ke tenI svataH ghaNe vAda rahelo che. koI tene dharmanA karsaTIthI parIkSA karavI e yugya che tethI saMsthApaka kahe che, keTalAka tene zAkayamuni e vanamAM yoga dhAraNa karI dhyAnarata thayelA digaM nAmathI oLakhAve che, paNa AnI mAhItI bAramuninA gaLAmAM eka pAse paDelA duSTa kALA jainagraMthomAMthI evI maLe che ke te mahAna vi. bhayaMkara sApane nAMkhI dIdhe; paNa ATalA bha. dvAna brAhmaNa hatA. temanuM nAma IdrabhUtikija yaMkara upasarga munine karyA chatAM muni sthAna hatuM. temanuM abhimAna joIne eka jaNe temane virata thayA nahi; vaLI te rAjA A vRtta kahe- nicalA zlokano artha pU hatA - vAne calanAdevI pAse gayo. teNI A jANI rA idravya navapada sahita nava vyAkulacitta thaI ekadama deDatI AvI, ane paTakAyalejhyAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akha, sapTembara, okaTobara) zrI kuMdakuMda svAmI papa pravAje cariyA grata samititi jJAna nuM varNana che. te baMne saMbaMdhI ullekha kame rAtrimela ! kame karavAmAM Avaze. A uparathI be caMdra tala ku rimuvana mahinai ghA gupta nirALA nirALA thaI gayA hovA joie mahephriI evuM anumAna nIkaLe che. paNa te nakI karaprati zraddhathati sthAti 2 pratimAna vAne AthI bIjA pramANe joIe. ca lai rAdaSTi: IDaa je pUrve pATalI putra (paTaNA) mAM A zlokapara puSkaLa prayatna karyo paNa artha mAM "naMda e nAmane rAjA rAjya karatA hatA samajavAmAM tenuM kaMI cAlyuM nahi; tyAre teNe tene zakaTa, naMda, sabaMdhu, ane, kAcI e pitAnuM mAne cheDI loka vicAravA mATe tAre nAmanA cAra maMtrI hatA. teonI sAthe rAjA gurU batAva ema sAmAne kahyuM. tethI te mA AnaMdathI rAjaya karate hate ekadA te rAjA Nasa te vidvAna paNa mAnI dijane zrI mahAvIra para zatrue savArI karI. rAjAnI puSkaLa senA svAmI samakSa laI gaye.. te di ja vItarAga- hatI temaja A prasaMga laDavAno che tethI mudrA joIne gatamAna thaI gayA ane jainadharmanA rAjAe "zakaTa' maMtrInI salAha pachI, tyAre pUrNa mAhItI meLavI jenI banyA. tarataja zakaTe rAjAne kahyuM ke huM sainya pAchuM pheravuM teoe zrI mahAvIra svAmInA samozaraNamAMnI paNa mane je game te karavAnI paravAnagI bAra sabhAmAM mukhya vyAkhyAtAnI padavI meLavI. rAjAne A vAta pasaMda paDI ne tarataja thakaTe pachI teNe te sabhAmAM rAjA zreNikane tathA aneka rAjA pAsethI nIkaLI kozAgAra-te jurImAMthI jIvone tIrthakaranI vANIne dharmopadeza karyo. vipula dravya zatruone ApI tenuM sainya pAchuM mahAvIra nirvANa pada pAmyA pachI keTalAMka varSa vALyuM pachI eka divase rAjAne potAnA kebharata khaMDamAM pharI dharmopadeza karI 12 varSa zAgAranI tapAsa karI te dravya thoDuM lAgyuM, pachI gatama svAmIe nirvANapada prApta karyuM. tyAre rAjAe khajAnacIne te bAbata pUchatAM A pachI sudharmA svAmIe tevI ja rIte dharmo teNe sarva hakIkata nivedana karI. tethI rAjAne padeza karyo, ane jaina dharmane ghaNe prasAra kola Avyo ane teNe zaTane tenA haiyAM ryo. A pachI jaMbusvAmIe teja kartavya chokarA sAthe kedamAM nAMkhyAM. tyAM tenA kuTuMbanA svIkAryuM. temanuM zarIra ati suMdara u9sarva mANasa duHkhI thaI gataprANu thayA ane hatuM. temaNe keTalAMka divasa rAjaya karyA pachI dIkSA phakta zakaTa ekale rahyA. punate naMda rAjApara laI 38 va dharmopadezanA kAmamAM gALyAM. bhAbhI. zatrue caDAI karI tyAre te rAjAe zakaTane baMdha mahAvIra svAmI pachI 62 varSamAM thaI gayelA mukta karI tenI salAha pUchItyAre zakaTe rAjAne gatama, sudharmA ane jaMba svAmIne kevalI na kare. huM sanyane pAchuM mokalAvuM chuM" evuM kahe che, tyAra pachI viSNu kumAra, nandimitra kahI svataH para sanyanA senApatIne maLI nanda aparAchita, govardhana ane bhadrabAhu e pAMca tarakathI dahezata tenA manamAM jagAvI ane nandanuM vikhyAta mani thaI gayA. Ane zrata kevalI sinyabaLa dAkhavI te sinyane pAchuM mokalAvyuM, kahe che. A pAMca, 100 varSamAM thaI gayA tyAre rAjA punaH tuSTa thaI saciva-5da tene eTale zrI mahAvIra svAmI pachI 162 varSa mAM devA mAMDayuM, javAbamAM kaMTa kahyuM. je padavIthaI gayA. arthAta i. sa. pUrve 364 varSamAM thI mArI kuTuMbIya maMDalI maraNa pAmI ne thaI gayA. bhadrabAhunA samayamAM caMdragupta padavIja bhAre joIe nahiM pachI te Apa rAja thaI gaye, jaina graMthamAM be caMdragupta saMtuSTa thaI rAjAnI pAseja rahe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 sanAtana jaina, giphaTa, sepTembara, okTobara, pachI te ekadA karato hato tyAM rastAmAM pAse mokalyo. te gurUe tene nitya zAeka cANakya nAmanA dvijane daMbha khaNate dana khavarAvI aMdha karyo. pachI azoka jyAre jemAM tene pUchyuM ke " ugelA dabaMne zAmATe maMDaLa banI AvyA tyAre putranI sthiti bhaNe che ? tyAre mANArya uttara AvyA ke jemAM tene thaze tyAre teNe pitAnA putrane tenuM kAraNa e che ke mAre page vAgyuM tethI eka suMdara rAjakanyA sAthe lagna karAvI ApyuM. huM tene khaNuM chuM kAraNa ke ApaNane du:kha depachI te ubhayane caMdragupta nAmano putra thayA. nArane niveza karavo teja ucita che." A tene rAjyArohaNa karI azoke dIkSA lIdhI vAta zakaTane gamI. jeNe ApaNA kuMTuMbane nAza karyo te naMda rAjAne ja nirvaza karavo ane caMdragupta rAjya karavA lAgyo. A bIje caMdragupta, e beta teNe ghaDe. A kArya mATe teNe cANakyane pitAne Azraye rAkhyo. pachI zakaTa A caMdraghupta jenI hato te saMbaMdhI purNa ane cANakya baMchee pararAja tarapha gamana AdhAra che. AnA samayamAM bhadabAhu AcArya vidyamAna hatA. te rAja jaina dharmamAM ghaNo karyuM ane te rAjAthI naMdane parabhava karyo ane cANakaye lAvelA caMdraguptane naMdanI gAdI para niSNAta hato. te eka veLA nidrAmAM have tyAre tene nIce ApelA sALa svane kahI besADyo A pramANe belelA vayana kharAM karyA ane pachI saMsAramAM koI sAra nathI evuM tenI phalazruti puchI. A soLa sva kharesamajI zakaTe jinadIkSA lIdhI. pachI zAstra khara ghaNuM majedAra ane sAMprata sthitine maLapaThanamAM pitAne sarvakALa chevaTa sudhI cAlyo. tAM Ave che tethI tene phalazratIsaha ahIM AhIM sudhI zekaTanuM A a85 caritra A nIce lakhuM chuM. parathI eka te zakaTa jenI hato evuM kare che. 1. kalpavRkSanI DALa tUTelI dIThI. bIjuM zAkaTAyana vyAkaraNa nAmane je graMtha che phala-A paMcama (kali) kAlamAM ghaNuMja tenA kartA ( ) paNa Aja ( zakaTa ) te thoDA loko jinadIkSA leze. evuM anumAna kADhI zakAya che. A vAta che , suyasti thayelo che. hajAra varSa pUrvanI che, tyAre uparanAM anumAna phala-paMcama kALamAM bhadrabA pachI pUrNa bahudhA kharAja che evuM lAge che. aMgapUrva jJAna dharAvanAra raheze nahi. zaka, cANakaye ANelA caMdraguptane gAdI 3. caMdra cAhINI sara achidra je. para besADavAthI te rAjya uttama rItathI cA phala-jinazAsanamAM aneka bheda paDaze. lavA lAgyuM. te jenadhamI hatuM evuM jainasaMtha. 4. bAra pheNavALe sApa joyo. mAMthI ullekha maLI Ave che. A prathama phala-bAra varSane duSkALa paDaze. caMdragupta' hoya. tenA putra baMdhamAgara teNe 5. devenuM vimAna upara pAchuM jAtAM joyuM. pitAnA pitA pachI rAjya calAvI chevaTe che. phala-paMcama kALamAM cAraNa, muni, vidyAtAnA putra "azokane rAjya seMpI pote dhara A bhUmimAM Avaze nahi. dIkSA lIdhI ane dharma saMbaMdhI kAMI spaSTa 6. ukaraDApara kamalapatti. ulekha nathI. azoka sarva kaLAmAM nipuNa phala--bahudhA vaizya loka mAtra jainadharma hatuM. teNe sarva rAjA ane zatrune chatI puSkaLa pALaze, brAhmaNa ane kSatriya ane deza pAdAkrAMta karyo. teNe potAnA kabAba nAmaka nyUmatI thaze. putrane vidvAna banAvavA mATe eka guru che. sutanuM vRMda nAcatuM joyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgarA, ara,kaTAra] zrI kuMdakuMdasvAmI. 57 thaLa--A paMcamakALamAM manuSyo caMDI, sAthe dakSiNa dezamAM vihAra karavA javAnuM TharAvyuM, muMDI, bhairavAdi nAnA prakAranA kuda- caMdragupta rAjanI bhAvI sthiti bhayaprada thaze vonI sevAmAM rahI aneka jIvonI evuM jANI bhadrabAhu muni pAse dIkSA lIdhI hiMsA karaze. ane teNe temanuM ziva svIkArI temane 8. AgIAne camakate je. sAthe rahevA lAgyo. bhadrabAhu munIe paNa piphala-jenadharma samyapha savistara raheze tAnA 12 hajAra ziSyo sAthe dakSiNamAM nahi ane mithyAtvane pracAra thaze. jAvAnuM TharAvyuM paNa te svataH avadhIzAnI 9. sarovara bahudhA sUkuM hatuM temAM eka bAju (aMtartAnI) hovAthI pitAne aMta thoDA vaDAM pANI joyAM. khatamAM ja thavAno che evuM jANI pitAnA phala-je hakANe jina kalyANika thaze tyAM vizAkhA nAmaka zibane paTTAcAryane adhikAra dharmanI kSINutA thaze. Ave, ane tene dakSiNamAM ravAnA karI pote 10. sonAnA pAtramAM kutaruM khIra khAtAM joyAM. dhyAnastha rahyA. tyAre caMdragupta paNa bAkInA phala--uttama kuLamAMthI lakSmI nIcakuLamAM ziSyo sAthe dakSiNamAM na jAtAM gurU pAseja raheze. rahyAM. te bAra hajAra sAthe rAmAcArya ane eka 11. vAMdare hAthI para beThele che. be hajAra AcArya paTaNAmAM keTalAka zrAvake kala- paMcama kALamAM nIca loka rAjaya A bhayaMkara duSkALamAM saMbhALa levI joie, karaze. kSatriya rAjA koI raheze nahi. evI tene vinaMti kasvAthI pATalI putramAM rahyA 10. samudra maryAdAnuM ullaMghana joyu. A vinaMti bhadrabAhunA ziSyone karI hatI paNa phala--paMcama kALamAM rAjA lAka anyAyI teonI vinaMti para lakSa na ApatAM teo ane nItibhraSTa thai pavittanuM haraNa dakSiNamAM TheTha gayA. baMgAlAmAM ThAvelA bhavikaraze. khya pramANe jema jema duSkalamAM pitAnuM ugra 13. mahArathane nAnAM vAcharaDAM joDelA dIThA. svarUpa prakaTa karavA lAgyo. tema tema rAmAcAryo phala-vRddhAvasthAmAM dIkSA paLAze ane dikanI nitya kriyA DelAyamAna thavA lAgI. tarUNapaNAmAM kavacita koI dIkSA dukALane laIne paTaNAmAM rahelA AcAryonI leze. . evI bhayabhIta sthiti thaI ke eka divase tyAM 14. rAjaputra upara beThelo joyo. eka muni AhAra levA jatAM e bhUkhathI pIkala-rAja loka dharma ane dayA na karatAM Dita manuSya te munine joIne tenuM khUna kIdhuM ane muninuM peTa phADI temAMthI anna bhakSaNa 15. ranarAzImAM mATI meLavelI joI karyuM. A vRtta bAkInAoe rAmAcAryane kahI; phala-rAjA loka nirNaya munIne draha karaze. tyAre teNe rAtrImAM AhAra levA javuM evuM 16. be kALA hAthI laDatA joyA. TharAvyuM, paNa pachI rAtrIe AhAre jatAM karI phA--jyAM joIe tyAM parjanya paDaze muMkavA lAgI tyAre teNe AhAre jatAM eka lAkaDI laI javAnuM TharAvyuM. pachI ekadA eka A pramANe svapnonI phalazruti jANI muni AhAre jatA hatA tene ekadama eka rAja caMzuptane ati duHkha thayuM ane udAsa garbhavALI strIe joyA. yatinuM rUpa joI ne thaze. bhadrabAhu munIe paNa have bAra varSane strIne ekAeka garbha paDI gayo, A sarva dukALa paDaze evuM jANuM pAnAnA ziSya chattAMta punaH rAmAyane nivedana karatAM teNe hiMsA karaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 sanAtana jaina (oNgasTa, sapTembara, eNkaTobara. vastra ane pAvaraNa vAparavAnuM TharAvyuM. A carya e vIrasaMvata 345 thI te 468 sudhI pramANe A digaMbaramAMthI bIjI zAkhA utpanna mAM thaI gayA. eTala isa. pUvA 181 thaI. A zAkhAnuM nAma zvetAMbarA zAkhA varSathI te 58 varSa sudhImAM uparokta pAMca A pachI vadhatAM vadhatAM balAya thaI. gujarA- AcArya thaI gayA. pachI ekadama manuSyonI tamAM bahudhA zvetAMbarI matanAMja loka jevAmAM buddhi kamI thavA lAgavAthI pUrva pAThI jJAnane Ave che. AvI vetAMbarInI utpatti che. lopa thayo paNa 11 aMga paikInuM jJAna kamI pachI duSkALa utarI gayA pachI dakSiNa kamI thavA lAgyuM. mAM gayelA vizAkhAcArya Adi daza agIAra tyAra pachI te paTTapara - hajAra ziSya pAchA AvyA. dakSiNamAM jaine subhadrAcArya- 10 aMganA dhAraka 6 varSa sudhI. teNe tIrthayAtrA karI karNATakamAM gamana karI yazabhadrAcArya-9 , , 8 , , pitAnI vRkava zailIthI sarvane dharmopadeza dIdho bIjA bhadrabAdajI ane jaina dharmane uttama rItithI pracAra karyo ( 8 = 13 AvIne "rAmAcAya" ne maLyA ane thayelA lohAcAya-- . deva temane darzAvI kRta aparAdha badala prAyazcita ahaMdaalI AcArya lIdhuM, ane pUrvavata muni kriyA pramANe te cAlavA lAgyA. rAmAcAryane lAcArya mAdhanaMdI AcArya--ane bIjA keTalAka ziSyA hatA. teo - >> 21 * * duSkALamAM pracalita thayelI rIta vAstavika dhArI dharasenAcArya-- ,, , svecchAcArIpaNe cAlavA lAgyA, ane teja puSpadaMtAcArya- 30 .. pitAnA ziSyone upadeza devA lAgyA. A bhUtabaLI AcArya zvetAMbarIne mULa pAyo. sArAMza ke, bhadrabA: - a 520 i . nA samayamAM A navIna vetAMbarI matanI u A sava AcAryA krame krame thaI gayA. patti digaMbarImAMthI thaI, eTalo ja ullekha te vIrasaMvata 468 thI te 683 sudhImAM tha. ahIM kara basa che. yA; eTale isa. pUva 58 varSathI te vIra saMvata 162 thI te 345 sudhImAM 40 sa. 157 sudhImAM uparokta AcArya vizAkhAcArya, preSThilAcArya, nakSatrAcArya nA thaI gayA; eTale lehAcAryane jyAre paTTapa ganAcArya, jayasenAcArya, siddhArthacArya, dha 11 muM varSa beThuM tyArathI isavIsana zarU tha. tisenAcArya, vijayAcArya buddhisiMgAthAya, de che. taduparAMta bIjA bhadrabAnA samayamAM vIvAcArya ane dharmasenAcArya evA agiyAra kama saMvata 4 hatuM. A saMvat vIkama rAjanA AcArya bhadrabAbUnA paTTapara krame krame besatA gAdI para besavAthI zarU thayo. AvuM caMparathI gayA. A AcArya 11 aMga ane daza pU jaNAya che. 4 jJAnanA dhAraka hatA. A IsavIsana pUrva vikramane janma, jyAre subhadrAcAryane paTTa 364 varSathI te 181 varSa sudhImAM thaI gayA para beThAM be varSa thayAM tyAre thaye evo ullepachI teonI pachI te paTTapara agIAra kha che. vikrama rAjAne bAvIsame varSe siMhA aMga pADI AcArya, nakSatrAcArya, jayapAlA sana maLyuM evuM Thare che. vikama saMvatanA cArya, pAMDavAcArya, dhruvasenAcArya ane kaMsA. samaya pachI IsavI sana 38 varSathI zarU thaze. . * nedha:-pUrva ane aMga saMbaMdhI ulekha AgaLa karyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa, sapTembara, Abara.) evu AparathI Thare che; paNa vAstavika rIte Aja vikrama sa Mvat ane isavI sana emAM je aMtara dekhAya che te 56 chappana varSatu che; tyAre vikrama saMvat je Aja pracalita che te tenA janmazrI thayA haze evuM dekhAya che. kAraNa ke subhadrAcAryane paTTapara 4 adhika varSa, yazAbhadrAcAryanA ADe varSa, adhika khIjA bhadrAnA 23 varSa ane leAhAcAryanAM 11 varSa maLI ( 4-18-23-11-16 ) ema 56 varSa barAbara maLI rahe che. A parathI vikrama janmathI te AjanA pracalita saMvat thaye zarU thayA evuM dIse che; paNa A saMvat che evu Thare che, sArAMza ke zIra sauvatathI vikrama vikramanA janmathI karyo che te barAbara che. zrIku daOM davAmI. tenA rAjyathI kivA aMtathI karyAM DrAya tA thavAM keTalAMka varSe temAMthI khAdra tethI vIra sa Mvat tethI paNu vIra saMvatane adyApi yogya nathI. keTalAkanA mata ( AdhArathI ) 2556 varSA ane keTalAkanA mata 2432 varSanA paDe che. tA Aja puSkaLa vidrAna gRhasthA ane sanmAnanIya jaina patrakArAe 2432 zrAdya karyAM che tethI hu paDyu te Nu karIne cAlyeA cheM; ' e, ane AgaLa jAya. nirNaya thaye jaina itihAsa--graMthakAroe vikrama saMva 5 4 madhye thayelA khIjA bhabAkUne paTTanA pahelA adhikArI karyo che enuM kAraNu evuM dekhAya che ke saMvata zarU thayA tyArathI A pahelA sthapAyA eTale Ama thayuM. A pUrve thai gayelA ane upara varNavela AcAya kevaLa krame krame dharmopadeza karI gayA te pUrvI yAoNMe peAtAnA paTTa ziSyeAne kivA munine saMdhanA nAyakrane adhikAra didhA haze eTaluM Thare che. tenA amuka eka ThekANe paTTa (gAdI) che evA kAMi spaSTa ullekha maLato nathI, paTTanI sarva mAhitI bhadrabAhuthI ane gheADI kuMdakuMda ' AcAryathI maLI Ave che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pa pAchaLa lakhavAmAM Avazeja. bhadrAnA paTTa ujjanimAM hatA. paTTAcAryanuM khIju` mAna guptaguptI A cAne dIdhela che arthAt lAhAcArya, akhelI AcArya mAtranadI, dhasena, puSa detA cAya, bhutabaLI A sarvane paTTa sAthe kAMi saMbaMdha na hAvAthI tenA vizeSa ullekha karyo nathI. phakata te eka aMga jJAnanA dhAraka hatA eTaluM ja. vIrasavat hara madhye ane vikrama saMvata 4 mAM trIjA bhadrabAhu gAdIpara (paTTa para) hatA. 22 varSa sudhI paTTArUDha rahI teNe vIra saMvata 514 mAM potAnA ziSya guptaguptI munine paTTAdhikAra ApyA ne pote dhyAnastha thayA. guptasuptI munie nava varSa paTTAdhikAra galAvI vIrasa'vat para3 mAM te paTTa mAdhanadI AcAryane ApyA. te samaye zvetAMbara paTTanI sthApanA thaI. tyAra pachI mAdhanadI AcAye 4 va paTTa calAvI vIrasaMvata para7 mAM eTale vikrama saMvat 40 mAM te upara peAtAnA mukhya ziSya jinacaMdra'ne besADI pAte dhyAnastha thayA te samaye isavIsana 2 hatA. isavIsana 2 madhye jinacaMdra AcArya paTTArUDha thayA, te ApaNA caritranAyakanA mukhya gurU temanuM ekadara AyuSya 65 varSa 2 mahInA ane 9 divasanuM hatuM, tene kAlguna zudi 14 maiM dina peAtAnI vayanA 16 mA varSe gurU mAdhanadI AcArya pAsethI gAdI malI. te mahA maneAnigrahI hAvAthI sarve ziSya temane sayama joIne atizaya namatA rahetA hatA. teNe pAtAnA sarvAM ziSyAne huzIAra karI pAte potAnI askhalita vANIthI sarvAM prANI mAtra te dharmopadeza karatA ane peAtAnI 65 mA varSanI vaye peAtAnA paTTaziSya-kuMdakuMda AcAya ne svataH peAtAnA-paTTa upara abhitrikata karI peAte vananA mArga svIkAryAM. A paTTa ziSya ApaNA caritranA nAyaka che te tarapha have ApaNe vaLIe: vAcaka varga; . www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. oNigasTa, sarakAbara nAyakanI bahu vAta joI paNa. tenA. caritra 8 aMtatAMga-aMtakRta kevalInuM varNana paryata atihAsika mAhItI havAnI jarUra nAtmaka zAstra. lAgavAthI te ahIM lakhI che. A nUtana 9 anuttarAMga-pratyeka tIrthakara sAthe daza mAhItI badala kaMTALo na khAtAM ulaTathI eka munionuM svargagamane thayuM tenuM varNana zAstra. dharmanI aitihAsika navIna mAhItI meLavIne * 10 praznavyAkaraNaga- dharmakathA 4 ane - AnaMda pradarzita karaze evI pUrNa AzA che. dhana dhAnya, lAbha, hAninuM zAstra. have mahAvIra tIrthaMkarathI atyAra sudhI navala 11 vipAkavyAMgavedanIya, sAtA asAvizeSa thayuM tene saMkSepe vicAra karIe. vAMcaka tAkarma varNana. varga ! thoDI sabUrI karaze. A mAhIti 12 dRSTi pravAdAMga-14 pUrva, 5 prApti Apane upayukata hoya tevuM ja che. 5 cUlikA, 1 catra ane 1 prathamAnuganuM jaina dharma anAdi che. te tenI sthA- varNanAtmaka zAstra. panA prathama tIrthakara vRSabhadeva-cadamAM manuM pratyeka aMganI pada saMkhyA 18 hajAnAbhirAyanA cirajIva-emaNe karI evo na rathI te 1 abaja sudhInI che. bAra aMganI dharmane mata che. jenadharmamAM vizeSa mahatvanI pada saMkhyA 11 aja, 13 karoDa, 12 lAkha vyakita zuM te tIrthakara che. tIrthakara eTale dharma 38 hajAra ne pAMca che. pratyeka padamAM 56 tIrthanA pravartaka tene pAMca namatI, kRti, keTI paDhAMadhika kaleka che. A bAra aMganuM avadhI (aMtartAna) manaparyaya (mane ALa- varNana have 14 pUrvanuM saMkSita varNana:-- khavuM) kevala jJAna (tralokamAMnA sarva sthAvara, 1 utpAda pUrva sarva vastunI utpatti, jaMgama jIvonuM, devAdikanuM, svarga, mRtyu ane vinAza ane sthIrapaNAnuM varNana. pAtAlanuM jJAna hovuM te) tenI prApti thayelI che agrAyaNa pUrva sunaya, kunaya ane che. 1ra aMga ane 14 pUrva jeTaluM jJAna pRthvInuM jAtibhedAtmaka varNana teone che. 11 aMganuM saMkSipta varNana - 3 vIryAnuvAda pUrva 63 zalAkA purUSonI 1 AcArAMga-muni kriyA 22 parivaha, zakita ane vaiyamika varNana. 24 parigrahanuM varNanAtmaka zAstra. 4 ati nAsti pUve saMtabhaMga (syA. 2 sakRtAMga- deva, gurU, zAstra, dharmanuM vAda) ane zAzvata, vinAzaka vAtunuM varNana. tathA zrAvakenuM vinayAtmaka zAstra. 5 jJAna pravAda pUrva mati Adi jJAnanA 3 sthAnAMga-6 guNasthAna ane 14 8 bheda ane gaNita viSaya phala utpatti varNana. guNasthAnenuM varNanAtmaka zAstra. satya pravAda pUrNa hayAdi 8 sthAnethI 4 samavAyAMga-dravya, kSetra, kAla, bhAva. svaroccArAtmaka varNana. dharma adharma 9 naraka, 16 svarganuM varNanAtmaka 7 Ama prasAda pUrva kartA, katA, zAstra. . . nitya, anitya, jIva svabhAva ane ji. gu. 46 5 vyAkhyA prApti-chava, asti, nAsti, 8 karma prasAda ATha karmanuM varNana nitya, anitya ane 60000 praznottare. 9 pratyAkhyAna pUrva pApakriyAne sthAna 6 sAnukathAMga tIrtha karanA tathA gaNadharanA ane 6 sahanana (zarIra)nuM varNana : puNyanuM varNanAtmaka zAstra. 10 vidyAnuvAda pUrva mahA vilA 504, - 7 upAsakAdhyayana. ati deva, nigraMtha laghuvighA 700 aSTAMga nitijJAma va. gu, dayAdharmanuM varNanAtmaka zAstra 11 kamANavA khUba ja nA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga7 sapTembara, eNkaToba } zrIkuMdakuMvArI. maMgala sAva 5 kalyANika 16 bhAvanAnuM paNa prasAra thayo te sivAya himata paNa varNana. kiMcita hato. ahIM bAhamata kayAre sthApatra ( 12 prANAnuvAda pavI. vaidyaka, gAraMga, thaze teno ullekha karIe te mAgya thaze sa, 8 ga, vAyujJAnAtmaka varNana, nahi ema dhArI nIce lakhuM chuM - 13 kriyA vizAla pUrva purUnI 7ra ka mahAvIra svAmI pUrve barAbara baso varSa lA, strInA guNa, zilpabhe, 84 nuM varNana pahelAM jainenA vIzamAM sarva jaga vikhyAta 14 lokabiMdu pUrva, traNa lokanuM varNa zrI pArzvanAtha svAmI thai gayA hatA. tenI + nAtmaka zAstra. chiI pihitA zrava jaina muninA ziSya mudrikAti codapUrvanI pada saMkhyA; 95,50,00,005 mahAna zAstravettA hate. te paMlAsa nagarImAM che A dapUrvanuM varNana, sarayu nadIne kAMThe tapa karIne rahete hate. eka ATaluM jJAna tIrthakara kevalI, zrutakevalI teNe nadImAM mRta marachI joI tyAre tenA - ane kevalIne hoya che. A jJAna zrI mahAvIra namAM bolyA mahilA tha hiMsA na tIrthakarane hatuM. sAdhAraNa kevalIne paNa A karavI e paramadharma che paNa A macchI hIMsA jJAna hoya che, phakta tene pAMca kalyANika he- karyA vagara marI gaI che te tene bhakSaNa karavA yache, A nathI hotAM. kalyANika eTale Ida mAM harakata zAnI ? arthAta temAM kAMI deva nathI, taraphathI thanAra tIrthakarane utsava takevalIne kAraNa ke temAM jIva nathI, machI nirjIva che. 10 aMganA zA mukheta hoya che. mahAvIra A vicAra karI teNe te khAdhI. A tenA thI te jammu svAmI parvata uparokta jJAna gurUe jANavAthI tene prAyazcita karavAnuM kahyuM. hatuM. bhadrabAhu sudhI te kamI pramANamAM rahyuM. paNa teNe te karyuM nahI! ane aMgapara lAla dharmasenAcArya parvata 11 aMge ane 10 - vastra dhAraNa karI brauddha mata sthApana karyo. A vanuM jJAna rahyuM. kaMsAcArya sudhI pAThe 11 bauddha dharmane maLa pAke. Aja "ahiMsa 5 aMganuM ja jJAna rahyuM. subhadrAcArya 10 yazabha- rame dharma" che evuM lAkho bauddha loka mAne che drAcArya 9 bIjA bAhubhadrAcArya 8 aMganA paNa varSamAM keTalAM mAMchalAM, vAMdA, Adi prANIne dhAraka hatA. bhUtabaLI paryata ekaja aMganuM nAza thato haze te jApAtI ane cIna lokanA jJAna rahyuM. ane kaMikadAcArya sudhI che. aM. ItihAsa parathI paNa samajAze. A mATe vizeSa ganA jJAtA kei rahyuM nahi, paNa Aja jema ulekha vistAra pUrvaka ahI karavAnI jarUra aMgajJAnano abhAva thayo che, tevI ja sthiti te nathI. A bonI utpatti have keTalAka kahevakhate nahotI. ahiM DI, tyAM thoDI ema che ke azoka vageree :te dharma uttama pA DI thelI mAhIti rahelI hatI. sArAMsa, kaMda je e vAta judI che, paNa mULa racanA evI kaMda AcAryanA samayamAM tIrthakaranA samayanuM che ke te vakhate A dharma ApaNA caritra nAagamya jJAna kaMI rahyuM nahotuM. paNa tene a. yakanA samayamAM eka unnati joIne gaMbhIra bhAva te vakhate thayo hato. eTale te samaye sthitimAM AvI pahoMze ho, ame te vakhate zAstrIyajJAna ghaNuMja thayuM paNa rahyuM hatuM bIjA ApaNuM caritra nAyakano udaya thayo. tema bAravamAM bhayaMkara dukALa paDavAthI jaina dharma badhI bAjuo parathI AvatA humalAne AvI mAM eka navIna mata pracAramAM Avyo hato te zakayA nahi chatAM teoe te humalAne kANa koNa? kadAca te tAMbara hoya. te vadhAre va. palsa rIte zreSThatA apAvI nahi. atyAra pachI dhAre pitAne paga laMbAve che tethI te matane bAju na vaLatAM amArA thAkI gathala vAMca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. - gisTa, sapTembara Akabara. vane have ApaNA caritra nAyakanI oLakhANa bAI sarakhA celA agamya (pUrvItya) guranI karAvavAnI zarUAta karuM chuM. sevA karavA maMDayA che. te prakAranA jJAna, ane A5NuM caritra nAyakano janma mAlava dhyAtma jJAna, zikhavApara lokanuM citta hatuM. dezamAM (mAlavAmAM) buMdI-kaTA najIka AvelA te vakhate bhArata varSa susaMpanna hatuM. ane sIbhArApura nAme saMsthAnamAM thayo te vakhate te kaMdara bAdazAhanI svArI sivAya tene bIjA nagaramAM kumudacaMda rAjA potAnI kumudacaMdrikA ekapaNa du:khano paricaya paDyo nahatA. AvA rANI sAthe rAjaya karatA hatA. ane bahudhA ane badhA subhikSa vatte zuM lokone peTabhara meLavavAne dhaMdhAdhArI vyApArI vasatA hatA. temAM eka jJAnanI jarUra hatI ? nahIM, nahIM! tenuM samagra kaMdazreSThI nAme sadhana ane dhArmika vepArI che mArA citta kSatriyavidyA ane brahmavidyA-adhyAtma hato. A gRhastha ApaNuM caritranAyakanI tA- vidyAmAMja hatuM. kuMdazeTha pote svata sadhana thara. tene kaMtalA nAmanI sahacAriNI hatA. vyApArI hovAthI dravyanI AzA evI vizeSa te koNa hatA te vAMcakane jaNAvavAnuM kAma na hatI temaja potAno pUtra kSatriyavidyAmAM nathI. A ubhayathI vIra savaMta 497 vikrama paTutva meLave tema paNa lAgyuM nahIM. te samaye savaMta 5 mAM ApaNuM caritra nAyaka jamyA. moTA ane sarva mAnya adhyAtmajJAna pracalita mAtapitAnA nAmamAM raheluM sAdasya joine sa- hovAthI tyAM tenuM citta vahyuM e kahevAnI vae arbhakanuM nAma "kuMdakuMda pADayuM. pitAne jarUra nathI; paNa gurUne mATe kenI yojanA putra thayo tethI kuMda zeThe tyAMnA zrI zAMtinAtha karavI e prazna, hatA. putrane paNa huzIAra svAmInA maMdiramAM devanI pUjA karI janmelA ane vidvAna thAuM evI IcchA hatI ane putra vaMzanI yazazvaja AkAzamAM caDAvI. e. tethI teNe pite pitAnA gurUnI-zikSakanI Tale tyAMnA te maMdIrapara vajA caDhAvI zikharapara goThavaNa karI te nIce pramANe kalaza paNa caDhAvyo. astu. AgaLa jatAM A eka divase kuMdakuda kumAra potAnA patra khela khelate sAne AnaMdadAyaka thaI geDIA sAthe khela khelate vanamAM AvyA, paDaze. divasedivase kumAra vRddhi pAmate gayo. paca tyAM tene eka nagna, zAMta ane kSamAvAna muni varSa pachI kevala bAlyAvasthA pasAra thai, ane dRSTigocara thayA. sAdhAraNa niyama evo che ke bIjA cAra varSa gayA eTale khela karavA si. keI AcArya, muni kiMvA sAdhu hoya tyAM jaI vAya che bIje hato nahi, tenA sabatIo- namaskAra karI pUjA karavI joIe. A niyamAM pite hamezAM sAthI vadhAre caDIAte hato. mAnvaye te vakhate te muninI samakSa puSkaLa te putra ekadama heTa thavA lAge. A je. pirA -zrAvaka AvI beThA hatA, ane keTalAka ine pitAne zikSaNa mATe kALajI paDI. te tenI pUjA karatA hatA. A prakAra joIne vakhate AjanA jevuM zikSaNa nahatuM. zALA, te kumAranI sAthe AvelA tenA sabatIoe vidhAlaya, vizvavidyAlayane te vakhate abhAva te tarataja pobArA gaNyA, paNa kumAranA hate e spaSTa che. bahu thAya te te vakhta eka mananI avasthA te samaye kaMi bhinna ja thai adhyApaka pitAne ghera vidyArthIone rAkhI ane manamAM phurI AvyuM ke (yAbAsa, munizikSaNa Apate. te vakhate vaLI A varSa) je manuSyane tArA jevA jagatanI sarva janA je prakhara jIvanakalaha paNa nahatuM. jagyAe pUjA hoya te te kharekhara tArA ane loka jIvanakalaha mATe zIkhatA nahatA. zAMta, gaMbhIra, udAtta ane sarva hitakArI paNa Aje jema jJAna mATe-pAzcAtya sTAnDarDa. saddaguNonuM anukaraNa karaze. A mAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIkuMdakuM davAmAM oNgasTa, sapTembara, DhAbara, ] svArtha sIvAya anya vastumAM najare na pahAMcADanArI vyaktio puSkaLa che paNa svArtha sAdhI parahita karanArI tArA jevA vyakita kharekhara viralaja tethI taneja A jagamAM dhanyavAda che ! AvA vicAra karI te kuMdakumAra khIjA cheAkarAo sAthe dhara na jatAM keTalAka tenA sAbatI ke je tenI rAhu bei 7 rastAmAM ubhA rahyA hatA tene sAthe lai te digaMbara muni pAse ALyA, aMte muninAM tapa, dhyAna ane dhyAna ane dayAbhAvathI baneluM zAMta ane gaMbhIra rUpa joine ane tyAM cAlatA dharmopadeza sAMbhaLIne ta kuMdakuMda kumAranuM citta thaMDuM gAra thai gayuM, ane te munine namaskAra cheTethI karyAM ane te muninA dharmopadeza sAMbhaLI tenA manamAM nAnA kalpanA taraMga uThavA lAgyA ke kharekhara muni, A saMsAra asAra che, bhA bApa bhAi sarve mAyAnuM bajAra che, A vate manuSya, tiryaMca, naraka ane deva gatimAM ekaluM bhramaNa karavuM paDe che, jema sukhanA bhAtA ekaja che tema asahya du:khAne bhetA A jIva che, narajanma durlabha che ane temAM saddama prApti durmili che tethI kAntA lIya nAyavat maLelA janma cAlyeA na jAya mATe izvara cihnanamAM tallIna thavA jevu kharUM kalyANa jIvane bIjI kAi nathI. A muninuM kahevuM tene taddana yathArtha lAgyuM. A paNe e svataH A vicAra pramANe cAlIe tA mAbApane du:kha thaze pazu vicArane a Mte e Avyu ke--mA bApa kenAM? jIvamAM jIva che tyAM sudhI mArUM mArU sAmeAle che paNa ekadA jIva nIkaLI gayo eTale sarva sabaMdha ane sagapaNu tUTayAM. je mRdu zarIrane uttama svASTi padArthothI pASaNa karIe, uttama vaccethI suzeAlita karIe te zarIranA Akhara citApara nAza thavAnA ! arthAt A saMsAra kevaLa mAyAvI--krodha, mAna, mAyA, kaiAlanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat bajAra che. krodha, mAnane tyA sivAya kharI AtmAnnati nathI. have je thAya te bhale thAya pazu hu' AvA sajjana ane hitakara muninI sAbata cheDanAra nathI. AvA da nizcaya karIne e te muni pAse gayA. te muni kANu hatA te vAMcake jANI lIdhu haraze A saMvat 40 mAM paTTArUDha thayelA jinacaMdra muni, kuMdakuMdakumAra tene namaskAra karI temanI pAse jai beThA. ane tenI pAse jJAnAmRta prAzana karavAnI icchA darzAvI. A vakhate tenI vaya 11 varSanI hatI, A kuMdakuMdakumAre Akhare jinacadra muni nuM ziSyatva svIkArI pote tyAMnA sadhanI sAthe jJAnArjana karI cAlyeA, A sarva vRttAMta tenA mAtapitAe jANyuM; ane Azcarya cakita thayA paNa eka dRSTithI temane te yAgya lA gyu ane vicAryuM ke putra jJAnaprApti mATe gayeA che, ajJAna mATe nahiM ane tethIja teoe pAtAnA mananuM samAdhAna svataH karyuM. mA varSonI kuMdakuMdakumAre peAtAnA gurU pAse rahI jainazAstranA uttama abhyAsa karyo, ane jinacaMdra AcAryanA sarva ziSyAmAM pAte 5TTaziSya thayA ane A adhikAra tenI saMsAra viSe pUrNa virakti joIneja ApavAmAM AvyA. dakumAre potAnI 33 vaye gurU jinacaMdra pAsethI dIkSA lIdhI. jinacaMdrAcArya pote avadhIjJAnI muni hatA; teNe potAnA aMtakALa samIpa jANI potAnA paTTaziSya kuMdakuMdane paTTAdhikAra ApyA, ane pote dhyAnastha rahyA. samAdhistha thayA. je samaye tene paTTAdhikAra maLavAthI te paTTAcArya thayA te va khate vIrasata 536 ane vikrama saMvata 149 hatA. A paTTAbhiSaka peAtAnA gurU pAsethI poSa vada 8 thayA ane havethI kuMdakuMdacAya paTTAdhikArI banyA. atyAra sudhI sadhaLI gAdI ujaniImAM thai gai evA paTTAvalImAM pUrNa ullekha che. A vakhate mAtra nihALe www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma sArjana jaina, [AgasTa, sapTembara, ATakhara, ThaMANe sthApavAmAM AvI. tenA ullekha pachI karIza. jayAre je paTTAdhikArI thayA te vakhate digAra muddAdhArI muni hatA e mAtra pakakI rIte lakSamAM levuM joie. kuMdakuMdacAryanI nIce byanuM sthAna umAsvAmIne dIdheluM hatuM, ane te ja tenI pachI paTTAdhikArI dhanyA. astu. manamAM teNe zro maMdarasvAmInu* samAzaraNu cI. te zrI maMdara svAmIne trikaraNa zuddhithI namaskAra karyo, tenI sAthe camatkAra evA thayA ke vi deha kSetramAM rahelA zrImadasvAmIe te A dhaNA ziSyAnI maMDaLI hatI. temAM mukhya zi-cAryane tyAM samAzaraNamAM sabhAmAM gabhAra nAdamAM dizya dhvani dvArA dharmavRSTi stu eveA ArzivAda ApyA. te veLAe te sabhAmA videha kSetranA cakRti padmatha rALa sa mAzaraNamAM kheThelA hatA. teNe ahIM kAi navIna AvyeA nathI ane zrImadara svAmIne kAne 'narmadRSTituM,' kahyuM evu meTI namratAthI pUchyuM, tyAre uttara tyAMja maLyA ke rAjA; A drIpanI dakSiNe bharata kSetra che tyAM turata pacamakAla-bhaya karakAla vartamAna che. te vi-kSetramAM bhArApura nagarInA bAhyopavanamAM rahelA zro kuMdakuMda svAmIe dhyAnastha rahI mane namarakAra karyAM; taduparAMta' tyAM pacamakALa hovAthI adharmAM, pAMkhaDI, vyasanI, hiMsaka Adi ma nattinA dhaNA loka vase che. saMyamI, jinamatAnuyAyI muni dhaNA thADA che; kuliMgI dhA che. te kSetramAM dhaNA thADA nara che tethI te da munIe pApa naSTa thavA ane manamAMthI zaMkA dUra thavI e dhaNuM dure che tema jANI durathIja phkata smaraNa karI mane namaskAra karyAM tethI me tene ATaleAja AzivAda ApyA jinacaMdrAcArya svargastha thayA pachI teNe uttama rItithI peAtAnA adhikAra khAvavAnI zarUAta karI. potAnA ziSyeAne cAre tara mAkalI jaina dharmanA prasAra karyo ane cArekara dharmopadeza satata zarU karyAM. gurUnI . pachI te svataMtra AtmakalyANu mATe tapa karavA lAgyA. mAgaLa jatAM Atma nizcayathI aneka kalpIta zaMkAnuM samAdhAna karyuM. te vakhate tene mAtra zeSa zrama paDayo kAraNa ke te samaye aMga ane pUrvajJAnanA lApa thayelA hato, sIvAya avadhI jJAnI keAI hatA nahi. tyAre pAtAne utpanna thayelI zaMkA kANu nivAraze tenI merI paMcAta ca. paNa tenA manamAM eka yukti sajI te eka videha kSetramAM zrI maMdarasvAmI sAzvata ke klI che tyAM jaIne tenA pAsethI svata Mtra kAnuM nivAraNa karavuM paNa ApaNe mAnavI chIe. te kSetramAM ApaNuM gamana kyAMthI thai zake ? vidyAdhara ke vimAnanI sahAyatA vagara te khamavuM muzkela ane azakaya. tyAre A vicAthI te nirUpAya thaine peAtAnA gurUe kahelI muni kriyA sivAya bIjagati nathI tema jANI tapa karavA maMDayA ane paMca maha:vrata uttama rItithI pAkSana karavA lAgyA. za je vakhate kuMdakuMdanuM upalu vRttAnta zrI madara munie padmathane kahyuM te vakhate te sthale zro kuMdakuMda muninA pUrva *janmanA be bhAi je marIne puNyAlathI teja kSetramAM janmyA hatA te hAjar hatA ane teoe upallR vRtta jANyuM. tethI te tarataja tyAMthI uDI ane vi AvImAMnarUDha thai bharata kSetramAM AvyA ane zrI ma darasvAmIe kahyA pramANe khArApUranA bahivAnamAM AvyA ane tyAM kuMdakuMda munine joine teoe tene sASTAMga namaskAra karyo. te te vakhate AgaLa thoDuMka karyuM che. kAi eka veLA zrI kuMdakuMdAcArya stAM karatAM ekalA ArApurInA bahIrUdhAnamAM tapa karavA lAgyA, ane dRDha dhyAnathI padmastha pi'Dastha, rUpastha, ane rUpAtIta e cAra nanAM vicAra karavA lAgyA. dhyAnastha thayelA + noMdha-videha kSetra saMbaMdhI bhrugAlAtma varNana * TIpa-jainadharma punarjanmamAM saMmata che, dhvA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa sambira, bara zrI kuMdasvAmI. dhyAnastha hatA, taduparAMta te samaya rAtrino tyAre pAsenA mAnasa sarosara para te gayA ane hatA tethI muni bolyA nahi. tyAre tyAM pAse tyAM gIdha pakSInA pahelA komaLa pAMkhanI pichI rahelA gRhasthane kahyuM ke ame muninA pUrvaja karI lIdhI ane pachI teNe videha tarapha prayANa nmanA baMdhu chIe, temane maLavA AvyA karyuM. vATamAM haritra nAbhigirI, merU vagere chIe ane munine videha kSetramAM laI janAra parvata AvyA te ulaMdhI videhamAM jaI ayohatA. evuM kahI teo puna; vimAnArUDha thaI dhyApurI nAmanI nagarInA bAhyodhAnamAM rahelA videhamAM gayA. pradezamAM zrI maMdira svAmInA samathara pAse prAta:kAla che ke te sarva vRttanI munine utaryA. te nagara joyA pachI kuMdakuMda munine te khabara paDI, tyAre teNe zrI maMdira svAmInA da- be dee kahyuM ke A sthale satata caturthaMkAla zana thayA vagara bhUjana karavuM nathI evo eTale saMkhyAnekAla che. ahIM koIpaNa lezamAtra niyama karyo ane puna: pUrvavata dhyAnastha beThA duHkhI mAluma paDatuM nathI. A acala kSetra punaH videhamAM samazaraNumAM zrI maMdasvAmIe che. AvI saMkSipta mAhItI ApI te traNe tevAja ArzivAda ApyA tyAre punaH padyaratha samazaraNa pAse javA nIkaLyA. muni Iyopatha rAjAe tevuM kAraNa pUchatAM zrI maMdasvAmIe zadhita samozaraNu pAse daSTi karI namaskAra divya dhvanithI evuM na kahI darzAvyuM ke meM karI cAlyA. tyAM te be devene meTI paMcAta pahelAM je vRtta tane kahyuM hatuM te sAMbhaLIne paDI ke A ThekANe pAse dhanuSyakAyAvALA kaMdakaMdanA be baMdhuo munipAsa gayAtyAre te sarva mANasa che, ane Ate cAra hAtha dehadhyAnastha hatA. teo muninI pAsenA eka vALo che to tene kayAM besADe? bIje kayAMka manuSyane sarva vRtta kahI, vaLI AvyA. A besADavAthI tene pate lAgaze nahi. Akharane che sarva rakIkata prAta:kALe kuMdakuMda munine jANavA vicAra karI temaNe kuMdakuMda munine mukhya pITha5ra ja mAM AvI tyAre vizeSa AnaMda prApta thaze ane eTale zrI maMdira muninI ekadama samakSa lAmAruM darzana karavA vagara aprahaNa na karavuM annagrahaNa na karavuM vyA pachI kuMdakuMda munie zrImaMdara munine traNa evo daDha nizcaya teNe karI dhyAna dharyuM ane pradakSiNA karI namaskAra karyA, ane tenuM stavana dhyAnamAM mane namaskAra karyA tethI meM tene A karI teo tyAMja eTale pITha para beThA. vakhate Azivadi AvyuM. ATaluM thayA pachI tyAM videha kSetranA A vRta jANI tyAM hAjara rahelA kuMda sArvabhauma rAja padharatha tyAM AvyA ane teNe kuMda muninA baMdhudraya tataja punaH vimAnAra zrImaMdharasvAmIne namaskAra karIne te mahA pITha thayA ane jayAM zrI kuMdakuMda muni tapa karatA para vAmanamAtI joI te mRtine haLavethI hatA tyAM AvI temane namaskAra karyA ane capaTImAM laIhatheLImAM besADI, ane zrImaMdara videhamAM cAlavAnI vinaMti pradazata karI. mu. svAmIne A mUrti koNa che e kahevAnI vinine ghaNo u9lAsa thaze ane vimAnArata thaI 2 naMti kahI. tyAre zAzvata tIrthakara zrImaMdharasvAnikaLyA. munie nikaLatI vakhata pichI ane mAe pitAnI divya dhvanithI uttara Ape ke, kamaMDaluM sAthe laI lIdhA. temAM pichI vimA je mani viSe meM kAle kahyuM hatuM, ane jene namAM zidhragatithI vATamAM kayAMka paDI gaI tene meM praSTiA evo Azivadi Apo pato lAgyo nahIM tyAre pichI sivAya a. have teja bharata kSetramAM A kAlanA dharmAdhyakSa e dekhAya ema jANI vimAna tyAMja aTakAvI Aja che. AnA be baMdhue tene ahIM lAvI tenA tapAsa kare ane kAMI maLI nahi. mukyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sanAtana na. oNigasTa, sapTembara, AkAbara, pachI svataMtra kuMdakuMda muni uThayA, ane tene dUya ane muni maLI traNe jaNa bharatakSetramAM jeje zaMkA hatI te te tyAM kahI batAvI. - AvyA, ane bArApuranA bahirUdyAnamAM kuMdakuMda tAMbarenI utpatti viSayanuM varNana kahI batAvyuM. munine choDI dIdhA tyAM te devoe temanA para tevIja rIte karNATakamAM AvelA muDabidarI, puSpa vRSTi ane pUjA karI mArge prayANa karyuM. zravaNa bebagulanI, gomaTezvaranI mUrti viSaye videhamAM javA mATe kuMdakuMda muni nIkaLyA tyAre caturthakAlanI sthiti; temaja giranAra parvatapara vATamAM temanI pichI gumAvI hatI ane gIdha Avela caMdra guMDAnuM varNana temaNe joyuM. paMkhInI pAMkhamAMthI eka bhAga laI pichI sivAya je kAMI zaMkA hatI tenuM munie nive- karI hatI tethI temanuM nAma zrapicchAcArya dana karyuM ane samAdhAna paNa prApta karyuM. paDayuM, ane videhamAM gayA tyAre tene elAcAyo tyAM videha kSetramAM kuMdakuMda munine badhA maLI kahevA lAgyA. 8 ATha divasa vAstavya thayA. sarva joIne kuMdakuMdAcArya videha kSetramAM gayA hatA teNe pitAne svataH sadhanya mAnI la.dha. evo ulekha che; videha kSetramAM jaIne teNe tyAM ekadA paratha rAjAe kuMdakuMda mu. tyAMnA zAzvata tIrthakara zrImaMdharasvAmInAM darzana nine AhAra levAnI vinaMti karI. tenA utta karyA hatAM ane svata: thayelI zaMkA zrI maMdaramAM munie kahyuM ke amAruM kSetra juduM che te svAmI pAsethI nivAraNa karAvI lAvyA hatA. ame parakSetramAMthI kevI rIte AhAra laI za. videha kSetra saMbaMdhanuM varNana jenA graMthamAM che. kIe? tema karavuM muni kriyA mATe yogya nathI. hamaNuM je pRthvI (Globe) dekhAya che tenA A uttara sAMbhaLI rAjAe temanI stuti karI karatAM te adhika moTuM che evuM jaina zAstranuM ane khadhArApekSAe munikriyA tIrNa che mata che, arthAta uttara ane dakSiNe ghaNeja ane tame te pALI tethI tamane dhanyavAda ghaTe pradeza che. Aja je pRthvI para ApaNe varatI che, teTalI mudatamAM munie kaMI vidyApaThana karI che te pRthvI bhAga che ane rUpIe che karyuM. cAra yuga ane anuyAganuM saMpUrNa vi AnI sarakhI che ema mAnavuM joIe, haNana jANyuM. pachI pUrNa zaMkA rahata thayA maNAM je samudra ApaNI pRthvIne veSThita thayelA ane ghaNuMja vizeSa jJAna meLavI kuMdakuMda muni che te lavaNa samudra te thoDo bhAga phakta khADI pUrvavata zrI aMdara svAmIne namaskAra karI sarva rUpe ja che. uttara dhruva ane dakSiNadhruva pAse nI rajA laI be devonI sAthe vimAnArUDha thayA. AgaLane pradeza hajAro yojana lAMbo che tyAM nikaLatI vakhate tyAM munine temaNe eka dharma javAne buddhimattA ane kalpanAzakitamAM -siddhAMta pustaka ApyuM. te laIne teo cAlyA. uttama uMjhaMDa ane amerikA sarakhA deze tyAM vATamAM teo merUpaTa utaryA. jinabiM prayatna karI rahyA che, ane te prayatna satata banuM darzana karI vijayArtha upara jinabiMbanuM thaze ane tyAMnA havA pANInI paristhiti adarzana karavA gayA. tyAMthI kailAsaMgarI, sammada gula thaze te khAtrIthI te bAjune puSkaLa zikhara vagere kSetre karatAM karatAM cAlyA. pachI pradeza prApta thaze, ane tevuM ja jainadharmanuM punaH vATamAM sAthe lAvelA hatA te pustaka mata che. astu. paDI gayuM. te pustakamAM 'rAjanIti, maMtra ane videha kSetramAMthI zrI kuMdakuMda svAmI A aneka vidyAne saMhAra hato. Akhare lavaNa vyA pachI tene darzane tene rAjA tenA mAta samudramAMthI AvatAM A graMtha paDayo te maLyo pitA kuMdalatA ane kuMdazeTha, aneka zrAvaka nahiM. atu. tarataja vimAnArUDha thaI te deva. zrAvikA ane hajAre leka AvyA. pachI teNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, sapTembara, ATAkhara, ] videha gamananu vRtta sarvane kahI dhammapadeza karyAM. A vRtta jaNAvI peAtAnA saMtASa thayA. pachI te nagaranA brAhya pradezamAM rahI jainadharmanA ane muti dharmanA meAdha zrAvaka tathA anya leAkane ApyA. tethI keTalAka zrIma Mta sasAra asAra che ema jANI temanI pAse dIkSA lIdhI. AvA garIba ane zrImaMta maLI ekaMdara sAtase 700 leAka mu nipada grahaNa karIne tenA ziSya banyA. keTalIka zrAvikA thaI. teNe sarva parigraha ( vastrAdi ) tyAga karyo ane kruta aMga upara 16 hAtha sADI, picchI, kamaMDaluneA svIkAra karyAM. keTalAka vratadhArI banyA. A pramANe te nagara rImAM teNe dharmaprabhAvanA uttama rItithI karI. nitya Azana yukata tapa karI ne pAraNA karavA lAgyA. AthI temanI cArekAra khyAtI thai. pachI zrI kuMdakuMda peAtAnA ziSya sAthe late dharmopadeza karavA mATe pharatA pharatA cAyA. teNe bahudhA hiMdustAnanA dhaNA bhAgamAM vihAra ( pravAsa ) karI dharmopadeza kyoM, ane A pramANe prayAsa karIne ujayinImAM AvyA pachI zvetAMbara matanu vizeSa jhera thayu che ema samajAya che, keTalAka lAka evu kahe keTaleka ThekANe paTTa ( gAdI ) sthApati karI.che ke A zvetAMbara leAka pUnA khA sthApita karelA che. jinedramuninA nagna svarUpa badalAvI tene vacce vagere parrerAvI dAgadAgInA dhANyA che ane khATA mata sthApita karyo che; tyAre zakaya hoya te tenA dIkhata jaldI karavA joie ane kharekhara bhadrabAhu pachI zvetAMbara loka ane muni rAjAzrita hatA tethI peAtAnuM vartana karavA lAgyA. AcAya sarakhA jinasiMha cAgaradama garjatA hovAthI leAkanA manamAM evI bhrAMti utpanna thaI hai di gaMbara ane zvetAMbara ekaja che. ATaluM to nahi paNa vaLI zvetAMbara pUrvA che ane di te te prAMtamAM satata dhammapadeza maLavAthI dharmajAgRti rahe tevI vyavasthA karI.jainamAM cAra sadha che 1 mUlasadharna-sidha 3 si Mhasadha ane 4 kASThAsaMdha, paikI kuMdakuMdA cAya pUrve thai gayelA RSabhasenAcArya mUlasaMdhanI sthApanA karI. bAkInA traNa saMdha . darda AcAyaeN sthApita karyAM che evA ullekha che temaja 1 bhAratI 2puSkara ane 3 caMdrakAM ti ema traNa gaccha ane 1 balAtkAra 2 deza ane 3 kAleAtra ema traNa gaNu kumuda svAmIe sthApita karyAM che. khulAtkAra gaNunA cAra paTTa 1 dilI 2 malayAdri ? ( ujjayiMgabaMranI utpatti zvetAMbara pachI thaI che. A nI 3 humasa ( dakSiNamAM) 4 varga(karNATaka pramANe lAkamAM asaMtoSa utpanna avAthI dezagaNunA cAra paTTa 1 dillI ra Arasamudra upara pramANe takarAra kuMdakuMda AcAya pA ( kAThIyAvADa ) ane khIjAM be sthale ane se ANI. kharekhare koie Ane prathama ni kAleAtra gaNunA paTTa cAra 1 dilI 2 madalAhU~ya karavA mATe ane pachI asatyanu na pUra 7 kaiyala ane 8 lakhamIsara A pramANe karavA mATe vinaMti karI, pachI zvetAMbarI lene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com zrIku'dakuM'dasvAmI. $19 paTTanI sthApanA kuMdakuMdAcArye karI A pramANe mAhItI Adhunika bhaTTArakanA graMthadrArA maLeche. A pramANe kada munie puSkaLa dekANe pra vAsa karI dharmopadeza dIdhA te spaSTa dIse chaeN. Ane mukhya paTTa ujajiyanImAM hatA evA paTTAvalinA abhiprAya che. bhadrabAhu (bIjA ) thI AvatA sarva paTTAdhikArI ujjayinomAM thayA evuM paTTAvale parathI samajAya che. kuM kuMdAcArya dhaNA meADA thayA, paNa e AcArya sarva bhaTTArakAmAM ane graMthAmAM Adya che teparakAlahApuramAM je paTTa che te mUla sadhamAMthI che thI temanuM mahatva spaSTa vyakata thAyaU,AMja evA temAM ullekha che. eTalAparathI teNe dilIthI te karNATaka paryaMta dezATana karyuM, ane dharmopadeza ApyA e spaSTa dekhAya che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana [eMgasTa, sapTembara, kabara, zrI neminAtha nirvANanA kSetra gIranAra parvata kaMTALyA. te vakhate eka divase kuMdakuMdAcArya para vAda karavAnuM che evuM jaNAvI tyAM evo nizcaya karyo ke Aja huM kharA nizcaya digaMbara lokone bhegA karyA ane tyAM para lAvuM tyAreja uThIne sabhAnI bahAra jAuM. bhegA thayelA saMdhanuM saMdha patitva kaMda AvI pratijJA karIne te sabhAmAM AvI dAkhala ThIne ApI sarva digaMbara maMDaLI giranAra thayA ke tarataja bhara sabhAmAM teno upahAsa para gaI ane zvetAMbara loka paNa potapotAnA thaze. eTale thayuM ema ke eka nAnuM mAchaluM gurU laI tyAM AvyA. zvetAMbarI loke kamaMDalumAM nAkhI tene DhAMkI jevI rIte mALavAmAMthI ane bIjA daI kuMdakuMda munine evo prazna karyo ke AmAM zuM bhAgamAMthI digaMbara lokane saMdha laI kuMdakuMdA che? Ama jyAre pUchayuM ke tarata ja teNe temAM cArya giranAra para gayA tevI ja rIte gujarAta kamalapuSpa che evo uttara Apyo ane mAMthI mahicaMdra jinacaMdrAdi aneka sAdhuo sAthe tarataja kamala puSpa sarvane dekhADayuM tyAre laI gujarAtamAMthI zvetAMbarI lokone saMdha tAMbarI loka cATa paDyA. paraMtu Ajano giranAra gayo. ubhaya giranAra parvatanI taLeTImAM prasaMga yogya nathI evuM temaNe kahyuM. vAda maLyA. ubhaye judA judA ThekANe mukAma nAMkhyA. zarU thayo. te vAdamAM dhatAMbarae vIra, kAlikAse pitapotAnA khoTA ane kharA varNavavA devI ityAdi jainamatavirahita devAnuM A lAgyA. pachI eka divase te parvatanI taLeTImAM vAhana karyuM. paNa zrI kuMdakuMda munie mula ubhayapakSanI sabhA belAvI te ThekANe ThAThathI maMtranuM smaraNa karI te devonuM tyAM Agamanaja vAjate gAjate prathama vetAMbara jatI ane baMdha karyuM. pachI vAda karyo ane kahyuM ke digaM. loko AvyA pachI zrI kuMdakuMda muni pitAne 700 sAtase ziSyane sAthe lai digaMbara saMdha barI dharma prathama ke zvetAMbarI prathama-ene sAthe te sthale AvyA. pachI tarataja vAdavivAda kiI prabala purAvo batAve. agara sidhdha karI zarU thaze. tAbAe kahyuM ke "vastra vagara jIvane Apo. tyAre sarva zvetAMbarone laTapaTa thaI kudI mati thatI nathI. ane digaMbaree evuM paDI ane gatateja thaI stabdha rahyA. pachI kahyuM ke "jIvanI utpatija prathama nagnAvasthAmAM kuMdakuMda AcArya baMne saMdhane sAthe lai girathAya che ane jyAre tenuM maraNa thAya che tyAre nAra DuMgarapara gayA, ane tyAM rahelA zrImanemi nagnAvasthAmAMja jagata choDI jAya che. tenI nAtha nirvANa sthAnanuM darzana karI, videha kSetra sAthe vastra vagere jevuM kaMI nathI eTale mUlA vAsI zAzvata tIrthakara zrI naMdara svAmInuM smaraNa vasthA digaMbara vRttija-A jIvane kAryakArI karyuM ane paMcapadanuM smaraNa karI evuM bolyA che. A pramANe ghaNA divasa vAda cAlyo. zve- ke digaMbarI dharmanI sthApanA prathama ke zvetAM. tAMbara digaMbarI saMdhanuM kahevuM kabUla kare nahi dharmanI sthApanA prathama-ene nirNaya thavAne ane digabara zvetAMbarI saMghanuM kahevuM sAMbhaLe che te ahIM koI paNa tevo camatkAra thAo! nahi. digaMbarI saMghamAM jema kuMdakuMdAcAryane ta taja DI veLAe tyAM digaMbarI dharmanI aneka suvidhA sAdA hatI tema zvetAMbarI sthApanA prathama evI gheDI veLA sudhI waaN jinacaMdra ane mahicaMdrane aneka kuvidhA gaMbhIra nAdathI AkAzavANI thaI. A thayuM ke AvaDatI hatI. eke potAnI vidyAnA joyA kaI tarataja tAMbarI loka bhadagadita thaI tyAMthI durgama prazna nAMkhe te bIje tene toDI nAkhe bhAgI gayA. pachI kuMdakuMda munine digaMbara saMdha A pramANe vAda ekadama maTI jAya tema nirNaya moTA hAthI potAnA saMghamAM laI gayA. tyAM paNa ekadama thAya nahi. kRSaya pakSanA leka baMne saMghane AnaMda thayo, paNa pakSanuM abhi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gara, ara, ekabara.] saMkSipta katAmbara itihAsa. mAna hovAthI zvetAMbarI pakSe te batAvyuM nahi vAda karyo paNa temAM tene parAjaya thayo pachI temAM keTalAke digabarI pakSa svIkAryo paNa teNe kuMdakuMdAcAryanuM ziSyatva sviMkAyuM jeNe keTalAke kevaLa garvane laIne niSedha karyo. ane temanI pAse 25 me varSe dIkSA laI abhyAsa gujarAtamAM jaine teo vadhIne prabala thayA. karyo teja umAsvAmI guru kuMdAcAryanI pazcAta astu. A pramANe tabarI pakSanuM khaMDana paTTAdhikArI thayA. thayuM e joIne digaMbarI saMdhe tyAM eka jina- kuMdakuMdAcArya ghaNA adhyAtma viya para maMdira baMdhAvI tenI pratiSThA kuMdakuMda AcAryane graMtha lakhyA paikI Aja temAMnA aSTapAhuDa, hAthe karAvI pachI. te saMdha potAnA gurU sAthe paMcAstikAya. samayasAra ityAdi graMtha upalabdha kuMdakuMda muni sAthe pAchA bAlApurImAM gaye. che. te kevaLa anekAMta svAda matanA che. tyAM kuMdakuMdAcArya eka paTTanI sthApanA karI te A pramANe cAregama dharma prasAra karIne para eka vidvAna ziSyanI thojanA karI, ane pitAnA ziSya umAsvAmIne paTTapara sthApI pote te tatvanuM ane anuprekSAnuM ciMtana karavA araNyamAM jaI dhera tapa karavA lAgyA, ane kAla pasAra karavA lAgyA. vIrasaMvata 187 vikrama saMvata 101 ane i. sa. 63mAM zrImAna dikuMdamuni dhyAnastha rahI tenA sarva ziSyamAM umAsvAmI-jeNe ravargastha thayA. "tatvArtha sUtra" nAmano graMtha che. te mukhya A pramANe i. sa. pUrve sumAre pAMcahatA. tenI vidvattAnA baLathI pitAnA vayanA so varSano jenane ghaNaja saMkSipta itihAsa phakata 19 mA varSe zrI kuMdakuMda AcArya sAthe ATaleja maLI Avyo che. saMkSipta zvetAmbara ItihAsa samatha zvetAmbara mahAtamAo. Aje ame samartha zvetAmbara mahAtmA gayA che ke jene eka karatAM vadhAre vargamAM ene saMkSipta itihAsa ane ApIe chIe. mUkI zakAya. dAkhalA tarIke, yaza vijayajI bahudhA dharmadAsagaNi zivAya iti maitama mahArAja teone "nyAya verA"mAM mUkyA che, pachInA AcAryo lIdhA che. jUdA jUdA prakAranA vitAno batAvavA arthe prabhAvaka, darzana chatAM prabhAvamAM paNa mUkI zakAya. bahudhA ityAdi bheda pADyA che; paNa eTaluM dhyAnamAM evuM dhoraNa rAkhyuM che ke jene je vizeSatAvALI rAkhavAnuM che ke ghaNuM AcAryo evA thaI viSaya che. temAM samAveza karyo che. caida pUrvadhArI-zrata kevalI. 1 aparAjita, 2 naMdina, 3 naMdimitra, varSe svarge padhAryA gaNAya che. teoe A 4 gavardhana ane 5 bhadrabAhu e pAMca mRta vasyakAdika daza para niryukitao racelI che kevalIo gaNAya che. ane cauda pUrvane pAra ane kalpasUtra, sAmudrika zAstra, tIrthayAtrAgAmI tarIke paNa prakhyAta che. zrI bhadrabAhu prabaMdha, bhadrabAhu sarahatA ane upagahastAtra vAmI zrI mahAvIra bhagavAnanI pachI 250 vagere zAstraracanA karI che. zrI yazobhaddha su Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. (AgaTa, sapTembara, kabara, rie pitAnI pATe bhadrabAhu ravAsIne tathA sAdhuone evA saMdezA sahita zrI bhadrabAhu saMbhUta vijayajIne sthApI devaloka padhAryA. svAmI pAse mokalyA ke je mANasa saMdhanI bhadrabAhu svAmInA samayamAM bAra dukALI paDI; AnA virAdhe teNe zuM raMDa Apavo? bhadraane te vakhata mATe ema kahevAya che ke, bAhue uttara Apo ke zrI saMghanI siddhAMta mukha pAThe rAkhavAmAM AvatAM hatAM te visarjana thavA lAgyA eTale zrI saMdha pATalI AjJA virAdhe tene saMgha bahAra kare. puramAM ekaTho thayo; ane zrI siddhAMtano je je uparathI te munioe kahyuM ke tame pATaTale pATha moDhe rahyA hatA te ekatra karI laputra zrI saMdhanI AjJA chatAM na AvyA mATe hi. AjathI zrI saMdha bahAra che. A agyAra aMgo te meLavyA; paNa "daSTi uparathI bhadrabAhujIe zrI saMdhanI kRpA mAgI; ane vAda" na maLyuM. e uparathI saMghe vicAra karyo ke nepAlamAM cAda pUrvadhArI bhadrabAhu . savinaya kahevarAvyuM ke mArI pAse vidvAna mu ' nione mokalavA ke jene huM hamezAM sAta svAmI che temane bolAvavA. zrI saMdha vAcanAo ApIza. pATalIputranA zrI saMghe taraphathI be sAdhuoe bhadrabAhu svAmI pAse jai vinaMtI karI tyAre bhAbAhujIe e byula bhadrAdika Adi 500 sAdhuone mokalyA. sAdhuone uttara Ape ke meM ahI' thI sthUla adra sivAya bIjA ziSyo mahAprAdhyAno AraMbha karyo che mATe kaMTALI cAlI gayA; paNa zrI sthalabhadrajIe mArAthI hAlamAM tyAM nahIM ApI zakAya. mahA rahine daza pUrvane abhyAsa karyo. zrI bhadrabAhu prANu dhyAnanuM phaLa e che ke koI kArya pra. svAmI zrI mahAvIranA mokSa pachI 170 varSa saMge cada pUrve eka muhutavAramAM gaNI zakA svarge padhAryA. bhadrabhAhu svAmI 45 varSa sudhI ze. muniene maLelo A uttara teoe gRhasthAvAsamAM, 17. varSo sudhI vratamAM pATalIpura jaI zrI saMdhane vidita karyo. A ane 14 varSa sudhI yuga pradhAna tarIke uparathI zrI saMgha pharI ekaThA thayA ane bIjA rahI 9 varSe svarge padhAryA. prabhAvake. abhayadevasUri-A AcArya mahArAjane jaina banAvyA hatA. teo harIya gacachamAM gujarAtanA rAjA karaNa taraphathI "mAladhArI" nuM thayA che. birUda maLyuM hatuM. teone sArASTrane rAja A dilajI--"nami uNa" nAmanuM kheMgAra bahu mAna ApatA hatA. teonI vairUTayanuM svana banAvanAra A AcArya mahAAjJAthI bhuvanapALa rAjAe jaina maMdiramAM rAjane ItihAsa ekasapaNe maLato nathI; prajA karanArAo upara kara mApha karyA hatA. paNa teo eka mahAna prabhAvaka tarIke ajameranA rAjA jayasiMhe paNa pitAnA prasiddha che. rAjyamAM kaI paNa prANIne dara mAse be Arya rakSitajI (2-A AcArya mahA aSTamI, be caturdazI ane zukalapaMcamIne rAja vidhi pakSa (acalagaccha)nA sthApaka che. divase vadha karavAnI manAI temanA upadezathI teo vikrama saMvata 1226 mAM devaloka sIkarI hatI. zAkaMbharIne rAjA pRthvIrAja paNa dhAvyA. teoe "upadeza rahasya" nAmane graMtha teone bhakta hatA. teoe aneka brAhmaNone lakhe che. je zrI bhadrabAhunA saMbaMdhamAM bahu gucavADo thayelo jovAmAM Ave che. zrata kevalI bhagavAna bhadrabAhu ane dhRva bhadrajInA gurU bhadrabAhu e bane jada ke eka te nizcita thatu nathI. nadI judI pAvalIomAM ane itihAsalekhamAM dvitIya bhadrabAha kahevAmAM Ave che te kayAM ? A ahIM AveluM varNana kayA 4. dhaNanakathA bhadrabAhajIne lAgu paDe che ?- saMsa0 jai0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakSipta zvetAmbara itihAsa AgaTa, sapTembara, ATeAbara.) Arya mahAgiri-zrI sthUlabhadraMjInA te ziSya hatA. ta jinakInA tulanA karatA hatA. temane rAjapiMDanA sabaMdhamAM pAtAnA gurUbhAi suhasti sAthe vAda thavAthI, temaNe potAnA judo gaccha sthApyA hatA, ane temanA vakhatathI judA judA gA thavA lAgyA. A suhRstA--tA paNa sthUlabhadrajInA ziSya hatA. prakhyAta sa`prAta rAnta teAnA anuyAyI hatA. uddAtanasUri--A AcAya 7 viSe saM 994 mA vidyamAna hatA. temenA vakhatathI vaDagacchanI sthApanA thai kahevAya che. ema kahevAmAM Ave che ...ke sarvadevasUra athavA keTalAka AMbhaprAya pramANe ATha munione teoe athuM lacalapara AvelA telI nAmanA gAmanA paDArAmAM vaDanAM jhADa nIce sUripada Apyu hatu. jaitamAM cArAthI| A AcAryajInA vakhatavA thayA kahavAya che. kakkasUri--a --A AcArya mahArAja keza gacchamAM thayA che. te 1154 mAM vidyamAna hatA. hemacaMdrAcArya tathA kumArapALanI prera NAdhI A munIzvare kriyAhIna caityavAsIonAM parAjaya karI guccha bahAra karyA hatA. te mahA prabhAvaka AcArya gaNAya che. mImAMsA, jina caityava Mdana vidhi, ane paMca pramANikA nAmanA graMthA teoe banAvyA che. kAlakAcAya -A AcAya saMbadha aneka kathAo cAle che. teo visa', 134 mAM prabhAvika caritra nAmanA graMthAnusAra vidyamAna hatA. ema kahevAmAM Ave che ke A AcAryathIja paryuMpaNuM! patra pAMcamathI khasIne cAyate divase Avelu che. teo mahA prabhAvakartA AcArya gaNAya che. " zyAmA " e temanuM khIjuM nAma che. anyatra Apelu kAlakAcArya nuM jIvanacaritra navu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat jagaccaMdrasUri--vi. sa0 140 mAM ee vidyamAna hatA. tethI tapagacchane prAraMbha gaNAya che, kemake teoe dhaNA tapa karyAM hatA eTale tapA evuM birUda maLyuM hatuM. karma graMtheAnA kartA devedrasUri tenA ziSya hatA. jinacaMdrasUri (4) A AcAryajI zrI khatara gacchamAM thayA che. zrI jinapratyeAdhasUri temanA gurU hatA. teoe cAra rAjAene jainadhamAM karyA hatA. tene kalikAlakeli" nuM birUda maLyuM hatuM. teenu 1376 mAM svarga gamana thayuM hatuM. jinadattasUri (1)-dAdAsAhebanA nA mathI dareka sthaLe je mahAtmAnA pAdukA pUjAya che te mahAtmA A AcAya . mAhArAja hatA. te kharatara gacchamAM thayA che. teo zrI jina datrabhasUrinA ziSya hatA. teone yuga pradhAnapada prApta thayu hatu. te mahAn prabhAvika purUSa tarIke vikhyAta che. te zrIe sadehadAhAvalI Adi dhaNA graMthA racyA che. tenu 1211 (vi. sa0)mAM svargagamana thayuM hatuM. jinaprabhasUri (2)--A AcArya ma hArAja rUpAlIya gacchamAM thayA che. teoe SaTTadanA nAmanA graMtha racIne mahumatudhalakha (1381 thI 1407 sudhI dilhImAM rAjyakartA ne jainadhama pratizraddhA besADI hatI. jinabhaNikSamAzramaNa.--10 sa. A yugapradhAna 585 thI 646 sudhImAM AcArya vidyamAna hatA. temae jita kalpa, ' kSetrasamAsa ' dhyAnazataka sakSipta 66 " " bRhatsaMgrahaNi, ' vizeSAvazyaka bhASya vigere aneka graMthA banAvyA che. tenuM svagaMgamana 104 varSanI vaye thayu hatu. jinasiMhapura(ra)----gaccha-kharatara gurUnirAjasUri; janma vi. sa0 1615; dIkSA (6 66 >> www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [gaphaTa, sapTembara, okaTobara 1623, sUripada 1670, svargagamana 1678 ri mAtA sunaMdA. janma tumbavanastAma. vIra dillInA rAjA abubakara taraphathI 1649 pachI 66 varSa thayA; gRhastha tarIke 8 varSa. mAM temane ghaNuM mAna maLyuM hatuM, vaiddhapuranA vatI tarIke 48 varSa ane sUri tarIka 36 rAjA surasiMhajI tathA tene pradhAna karmacaMdra varSa. vire pachI 584 varSe 88 varSanI umare temane atyaMta IcchatA hatA, svaga gamana teo siMhagiri pAse 11 mAnatuMgasUri (1) banArasamAM vi. saM. aMga zIkhyA tyAra pachI teoe "dRSTivAda" 800 nI lagabhagamAM brahmakSatrIya jAtine aMga dazApurathI (ujajayani) mAM bhadragupta dhanadeva nAmane zreSTa hato. temane mAnatuMga pAsethI zIkhavA gayA. 10 pUrva jANanArA nAmane putra hatA. koI eka digambara muni emAM te chelA hatA. vakaravAma to rAmapUrva pAse dharmopadeza sAMbhaLI teoe vairAgya pa. vatutha saMdananAra che. teoe jena dha. mI digaMbarI dIkSA lIdhI. ane tenuM nAma mane prasAra dakSiNa taraphanA ddha rAjyamAM karyo. "mahAkarti rAkhavAmAM AvyuM. amuka samaya A vasenathI vajazAkhA zarU thaI. eone bAda teoe achatasiMha sUri pAse tAM jAtismaraNa jJAna bAlavayamAM thayuM hatuM. teo aneka yogavidyAmAM pAraMgAmI hatA. barI dIkSA lIdhI hatI ema vetAMbaranuM vasena sUri (1) getra ullesika te. kahevuM che. teo ati camatkArika purUSa hatA. ee sopAraka ( muMbaI pAsenuM sopArA ?) camatkAra darzana hetue teoe racela "bhatA mara stotra" ane aDhAra maMtrAkSarI "bhayahara" zaheramAM jinadatta ane tenI strI izvarInA nAgendra, ca, nivRtti ane vidyAdhara, ke nAmanuM stotra Aje paNa prasiddha che. teo jeo te te nAmanA kulanA sthApaka hatA e "parigraha pramANa, prakaraNa dvAdazatrata ni. teone jaina dharmamAM dIkSita karyA. teo mane rUpaNa "nAmanA graMtho lakhyAM che. hAvIra saMvata 185 mAM vidyamAna hatA. ane | munisuMdarasUra-eka hajAra arthadhAnanA kAga vidyAnA teo anubhavI hatA. karanAra hovAthI AcArya mahArAja "sahastrA vasena suri (2) tapagacchanI nAga vadhAnI" tarIke prakhyAta che. teone "kAlI purI zAkhAnA hema tilakasUrinA gurU A zarasvatinuM temaja mujhapharakhAna taraphathI "vI- AcArya vi. saM. 1360 nI AsapAsamAM di gaphalasaMDhane birUda maLyA hatA. tapaga- vidyamAna hatA. teoe mahezvara surine muni cchamAM thayela prakhyAta zrI sIma suMdara sUrinA caMdrasurijInI Avazyaka saptatIpara TIkAracapAMca mukhya zibemAM teo eka hatA ja. vAmAM sahAyatA ApI hatI. sIMhaDamaMtrInI nma vi. sa. 1436, dIkSA 1443, vAcaka teo para zraddhA hoI te dvArAe allAudIna pada 1466, sUripada 1478, svarga gamana taraphathI rUNa nAmanA gAmamAM keTalIka saMde 1513. teoe "upadeza ratnAkara, "adhyAtma maLI hatI.' kamadama" "gurvAvali" ane "zAMtikara Adi vIragaNi-gAma zrImAla (gujarAtamAM) aneka graMthe lakhyA che. pitA zivanAga. mAtA pUrNalatA jJAti, vaNika vA-svAmI. getra gautama. pitA dhanagi- gurU. vimalagaNi janma visaM. 938 dIkSA 1 prophesara pITarasana pitAnA riporTamAM A saMbadhe nIce pramANe lakhe che.:-Vajrasen to whom, at the suggstion of Sibada the Emperor Allahudin gave a valuable gainents and Pharmans in the town of Rina. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTa, sapTembara, okaTobara.] saMkSipta zvetAmbara itihAsa 980 cetAnI pATe 991mAM zrI caMdrasurijIne tema thAya to paNa muLa bhASAnuM rahasya yathArtha besADyA. gujarAtano rAjA cAmuDa tene ati na Ave. teo keTalAka abhiprAya pramANe bhakta hato. teo aneka vidyAnA dhAraka hatA. sAta varSa ane keTalAka abhiprAya pramANe vIrAcArya -vi. saM. 1160mAM vigha bAra varSa sudhI prAyazcita mATe saMdha bahAra mAna hatA. teo caMdragacchanI paMDila nA maka rahI vikramAditya rAjAne prati bedhyA bAda zAkhAmAM bhAgadevasUrinA ziSya zrI vijayasiM saMghamAM bhaLyA hatA. " kalyANa maMdira stotram harinA ziSya hatA. tenA para siddharAja rAjA " batrIza batrIzIo" umA svAti mahArAnI atizraddhA hatI. teoe goviMdasUrijI janA "tArtha sUtra"para TIkA " ekaviMzati nI sahAyatAthI vAdisiMha nAmanA eka saMkhya sthAnaka prakaraNa" ane "zAzvata jina stuti " vAdI para dhama vivAdamAM jaya meLavyuM hatuM. Adi aneka graMthe rahyA che. teo mahAvIra kamalakIrti nAmanA digambAcAryano rAja saMvata pa00 nI lagabhagamAM svarge padhAryA che. sabhA samIpa parAjaya karyo hato. teo aneka vidyArthI vibhUSita hatA. saMbhuta vijaya-A sthipIra AcArya skaMdilAcArya-siddhasena divAkarane dIkSA mADhara gotramAM thayA che. teone janma vIra ApanAra vRddha dAdAjInA A AcArya gurU saMvata 66 mAM thayo hato. zrI bhadrabAhu svA- hatA. vana svAmInA pAchalA samayamAM 12 mIna teo gurUbhAI hatA. gRhasthAvAsa 42 varSane dukALa paDavAthI siddhAMtane upadeza varSa sudhI; vrata 40 varSa sudhI; ATha varSa baMdha paDyo tyAra pachI jayAre sArAM varSo sudhI yugapradhAna. mahAvIra saMvata 156 mAM 40 thayAM tyAre skodilAcA mathurAmAM saMdha bhege varSanA vaye svarge padhAryA. karyo. ane siddhAMtone upadeza punaH AraMbhyo; | sarva devasUri-vi. saM. 994 mAM vaDa teo vaja savAmI pachI 239 varSe thayA ga7 (bahad gaccha)nI sthApanA A AcArya. skaMdalAcArya pachI rara varSe vallabhIne nAza jIe karI che. thayAnuM kahevAya che. siddhasena divAkara - "sApatranA birUdathI sthUlabhadra-sammati vijayanA ziSya janma vibhUSita A AcArya mahArAjanuM nAma amara pATalIputra gotra. gatama pitA pakaDAla (tapakIrtisaha jaLavAI rahyuM che. teo mULa brAhma gacchanI paTTAvalimAM zakaTAla) ke je navamA Na hatA. kAtyAyana getranA deva nAmanA naMdanA maMtrI hatA. mAtA lAchala devI (zrI mahA vidvAna brAhmaNa teonA pitAzrI. ane hemacaMdanA pariziSTamAM lakSmIvatI) teo kasyA devasikA teonA mAtuzrI teoe "zraddhavAdI" nAmanI vaizyAne jaina dharmamAM lAvyA. te , AyAya pAse dIkSA lIdhI hatI. teonuM 14 pUrvanA jANanAramAMnA chelA hatA; paNa prathama nAma kumudacaMdra rAkhavAmAM AvyuM hatuM; pheraphAra nIce pramANe karavo joIe - paraMtu jyArathI ujajavanimAM teone ripada rA pUrva vastu na mUnAra va ApavAmAM AvyuM tyArathI siddhasena divAkaranA tejhartha taavpara manathI vAta pUrSi : nAmathI prasiddhi pAmyA che. A AcArya tu sUtrata ghavAtivarthita kRti ddha mahArAjanI adbhuta zakti hoI teoe rAjA mAgadhI bhASAmAM jaina Agame che te teo gRhastha tarIke 30 varSa, vatI tarIke saMskRtamAM karavAnI IcchA karavAthI zrI saMghe 20 ane sUri tarIke 49 varSa rahyA. vIra saMdha bahAra evA hetuthI karyA hatA ke, game pachI ra18 varSe 99 varSanA vaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtana jA. (AMgareTa saMbara, kaTAbe ra. : 219 varSe svarge padhAryA. dIkSA samaye temanuM nAma sAmacaMdra muni - zaabhavAcArya -vatsagotramAM thayela: zrI khavAmAM AvyuM hatuM. teonI adabhuta zakita prabhava svAmIjInA eo ziSya hatA. teoe joI teonA gurU devacaMdra mahArAje temane yajJa sthaMbha nIce zrI zAMtinAthajInI pratimA sUripada ApI hemacaMdrAcArya rAkhavAmAM AvyuM. joI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI hatI. gRhasthA kumArapAla rAjA tene ati Azrita hatuM. zramamAM teo rAjagRhI nagarInA brAhmaNa hatA. vAstavika rIte hemacaMdrAcAyatanA pratApe kumArateoe municAritranirUpaNa rUpa dazavaikAlika pALane gAdI maLI hatI. hemacaMdrAcArya sutra pitAnA ziSya "manakamuni" mATe myuM hatuM. teo gRhasthAvAsamAM 28 varSI, dakSAmAM 11 kumArapALane jenI banAvI gujarAtamAM "amArI paDatuM vajaDAvyuM hatuM. teoe hajAro brAhmaNa varSa, AcArya padavImAM 23 varSa rahI kara va. kuTubIone jenI banAvyA hatA. teone kerSanI vaye bhagavAna mahAvIra saMvata 98 mAM svarga padhAryA. sakALa sarvasanuM birUda maLyuM hatuM. teonuM siddha haMme" vyAkaraNa ke je siddharAja rAjAnI hemacaMdrAcArya zrI vIranA zAsanapara preraNAthI racyuM hatuM te Aja sudhI prakhyAta ghaNuM prakAranA pariSade AvyA che, ane te te che. teoe karela jena zAsanane udyAta I samaye samaye jenanA prabhAvakee tene dUra karyA tihAmAM prasiddha che. "anekArtha kApa," " ache. AvA je prabhAvako thayA che temAM zrI bhidhAna ciMtAmaNI" "alaMkAra ciMtAmaNi," hemacaMdrAcArya mukhya pada le che. hAlamAM jenanI uNudisatra vRtti," "kAvyAnuzAsana," "che. je sthiti che te A AcArya mahArAjanI denuM zAsanavRtti," TIkA sahita dezIya pratApe ja che. jaina zAsana rakSaka tarIke teoe je adabhuta jJAnaparAkramo karyA che te nAmamAlA, "TIkA sahita "yAzraya kAvya" avarNanIya che. A mahAtmAne prabhAvaka, darzana ' "saTikadhAtu pATha "saTika dhAtu pArAyaNa," zAstrI, nyAyavettA, sAhitya zAstravettA, vayA dhAtumAlA, " " nAmamAlAzepa " " nighaMTu karaNI ke koI paNa prakAranA mukhyamAM mukhya ane ze" "saTika pramANa miMmAsA," "balAbala samarthamAM samartha paMDitomAM acapade mukI zakAya. sutra baladaskRtti," "bAlabhAi vyAkaraNa sUtravRtti teono janma dhaMdhukAmAM moDha jJAtimAM thaze "saTIka yoga zAstra" "vizvama cuMTA" "saTika hato. tenA pitAnuM nAma cAro ane mAtuzrI liMgAnuM zAsana," " saTIka zabdAnuzAzana, " nuM nAma pAhinI hatuM. teo 1145 nA "zeSa saMgraha," "zeSa saMgraha sAroddhAra" "trikArtika suda 15 ne zanivAre janmyA hatA. zaSTi zalAkA purUSa caritra." pariziSTa parva" teonuM nAma cAMgadeva pADavAmAM AvyuM hatuM. vagere aneka zAstro racyA che. teoe karelI teoe mAtra pAMca varSanI vaye eTale vi. kalekakRti sADA traNa karoDanI gaNAya che, saM. 1150 mAM khaMbhAtamAM dIkSA lIdhI hatI. teonuM svarga gamana 1228 mAM thayuM. darzanazAstrIo, umA svAtivAcaka-A AcArya bhaga- mAnyatA teo digambara hatA ema che. te vanane viSe vetAmbaronI mAnyatA teo game tema , paNa teoe racela "tatvArtha vetAmbara hatA ema che; jayAre digambaranI sUtra" banane saMpradAyane mAnya che, ane bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, sapTembara, kabara.] saMkSipta zvetAmbara- ItihAsa. 95 saMpradAyanA vidvAnoe te sutra upara hajAro lakhyA che. teonI pATe vidyAnaMda suri sthA konI TIkA lakhI che. zvetAmbara pavAmAM AvyA hatA, paNa deveMdra surinA svargaabhiprAya pramANe teo vikrama rAjAnA pahelAM gamana pachI teo mAtra 13 dahADAmAM ja vijAthayA che; kemake vikrama rAjanA vakhatamAM thayela puramAM devaloka pAmyA; eTale dharma katti siddhasena divA kare teonA banAvela tatvArtha upAdhyAyajIne suri pada apAyuM. deveMdramaNi sutra para TIkA banAvI che; ane siddhasena (nemicaMdra suri)gaccha-vaDa jinacaMdra surinA divAkarane lagabhaga 160 varSa thayAM gaNAya ziSya Aptadeva, gurU. 1128 mAM teoe che. pravAjakAvya pramANe teo pana "uttarAdhyayana su" para TIkA lakhI che." prava kSamAzramaNanA ziSya zrI zivazrInA ziSya cana sAradvAra" "AkhyAnamaNIkASa" ane hatA; jayAre vAcanAcAryAya pramANe te "vIracaritra" banAvyAM che. A AcArya mahAmuMdapAdanA ziSya mUla vAcakanA ziSya hatA. ja nemicaMdra suri "siddhAMtika ziromaNI"nA digambaronA abhiprAya pramANe A umA nAmathI prasiddha che. "tilaka suMdarIranayUDa svAti mahArAja saravati gacchamAM chaThThA ane kathA" "dAnakulaka," "zIlakulaka" "tapakulaka" kuMdakuMdAcArya tathA lohAcAryanI vaccamAM thayelA "upadeza kulaka" "paMca saMgraha" tathA "bhAvanA che; ane teo vikrama saMvata 101 mAM vidya-kulaka" graMthe paNa temaNe racyAM che. digambaramAM mAna hatA. teone janma nyAdhikA paNa nImacaMdrAcArya nAmanA mahAtmA siddhAMta gAmamAM kabhI getramAM thayuM kahevAya che. cakravatti tarIke thaI gayA che. ' teonA saMsAra pitAjInuM nAma svAti hatu haribhadrasUri-cIDamAM jyAre jitAane tethI teo svAtitanayanA nAmathI rI nAmanA rAjA rAjya karatA hatA tyAre tyAM prasiddha che. teonI mAtuzrInuM nAma umA hatuM te rAjAne haribhadra nAmane vidvAna purohita eTale temanuM prasiddhi mAM umAsvAti nAma che. brAhmaNa vasato hato. tene potAnI vidyAno teoe prakhyAta tasvArthasUra uparAMta, prazama garva ghaNe have te garva "yAkinI" nAmanI ti, yazodharacarina, zrAvaka prakRti Adi pAMcase jaina sAdhIe bhaMga karyo hato. teoe jinasaMkta bhASAmAM graMtho banAvyA che ema jina. bhaTTa nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI hatI. prabhasUri nAmanA mahAna AcArya potAnA haMsa ane paramahaMsa nAme teone be ziSya tIrthakara nAmanA graMthamAM kahe che. hatA. teone bodhee ghAta karAvyAnuM kahe deveMdra suri-tapagaccha sthApaka jagaeNka. vAya che. A AcArya mahArAje 1444 sari-gurU vi.saM 1270 thI 1937 vidyamAna. graMthe lakhyA kahevAya che. je aneka prakAranA vastupAla maMtrInI AgevAnI heThaLa ripada vivALA che. haribhadrasurine ekalA darzanateone apAyuM hatuM. prakhyAta "kama graMtha" zAstrImAM nahIM paNa sarva prakAranA samartha tenA paranI "TIkAo", "zrAddhadinakRtyasutra vidvAnamAM mUkI zakAya. teone prabhAvaka kaho, vRni." "navyakarmathe paMcAsaka sutravRtti," athavA to nyAyavettA kahe ke, gattA siddhapaMcAsikAtra vRtti," dharma rana vRtti" kahe, ke sAhityazAstrI kaho. game te kahe sadarzana zreSTi caritra, devavaMdana bhAva" te teo prathama pade mUkI kahI zakAya tema "gurU vaMdana bhASa," "paccakhANa bhAga" che. "anekAMta jayapatAkA" "ziSyahita." "vabhAdi vardhamAna stuti" tathA "pAlikA nAmanI AvazyakanI TIkA, " upadezapada pratikramaNakutti ." vagere aneka graM "lalitavistarA caityavaMdanavRtti" jaMbudi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina [gasTa sapTembara, kabara, 5 saMgrahaNI," "jJAnapaMcakavivaraNa," pitAnA ziSyonA virahane kAraNe potAnA dareka "darzana saptanikA," "daza vaikAlika vRtti," graMthanI che. "viraha" zabda mUke che. - dIkSAvidhipaMcAzaka, " "dhama biMdu," tAnI pratibodhaka sAdhvI yAkinI"nuM nAma " jJAna citrikA," "paMcAsaka," "muni pati paNa dareka sthaLe Ave che, tema karatAM teocaritra," "lagna kuMDalikA," "veda bAhyatA e pitAne te sAdhvIjInA dharmaputra tarike nirAkaraNa," "zrAvaka dharmavidhi paMcAzaka," oLakhAvyA che. "gacchAtiprakaraNa"mAM kahyuM samarAditya caritra, "ogabiMdu prakaraNa vRtti," che ke A 1444 graMthanA kartA haribhadrasuri gadaSTi samucaya, paDadarzana samuccaya" "paMca. jInuM svarga gamana vi. saM. 535 mAM thayuM sutra vRtti" "paMca vastuka vRtti," "aSTaka," che. teonA zAsana rakSaka athavA to ane "Da zaka" vagere 1444 graMtho lakhyA che. neka vidyAdhArIne vargamAM samAveza thaI zake. zAstravetAe. abhayadevasUri (1)-A zAstravettAe gaMdhahastIsarI-AcArAMgAdi sunA nava aMgenI TIkA uparAMta haribhadrasurina paM TIkAkAra zrI zIlAMkAcArya kahe che ke " mArA cAsaka upara TIkA banAvI che. temaja jaya- pahelAM A mahAna AcArya zrI gaMdhahasatItihuaNastotra, navatatvaprakaraNa TIkA surie ati uttama AcArAMgAdikanI TIkA nigadaSaTatrizikA, paMcanircathavicAra banAvelI che." saMgrahaNI, pudagala SaTatrizikA, vizeSa jinadAsagaNimahattara-mahAna hari vadhya bhAzyapara TIkA, paDazaka TIkA - bhadrasurithI paNa A mahAtmA prAcIna che. tetArI prakaraNa TIkA vagere zAstra yojanA karI che anayogadAraNi, " " nizIthacUrNi, " che. teo vi. saM. 1135 athavA 1139 " baha995 bhASya, " tathA "AvazyakAdi" mAM kapaDavaMjamAM devaloka pAmyA. cUrNi vagere aneka nA teo kartA che. ArakSitajI (1) A AcArya mahA- jinahaMsasuri-gaccha bahakharatara gurAje Agamane cAra prakAranA anuyAgamAM vahe- rU zrI jinasamudrasuri AcArAMga sutrapara dIpi A aMga, upAMga, mULagraMtha, tathA sutrone nAmanI TIkA lakhI che. caraNa karaNAnuyogamAM dAkhala karyA. uttarAdhyaya- jinadAsa mahattara-"nizithabhALya"nA nAdikene dharmasthAnugamAM dAkhala karyA. surya lakhanAra. pati Adikane gaNitAnuyogamAM ane daSTivA- tilakAcArya-gaccha-caMdra, gurU-zivaprabhadane dravyAnuyogamAM dAkhala karyA. suri visaM. 1296 mAM "Avazyaka laghukIrtivalabhagaNi-acala gacchamAM A vRtti" nAmaka graMtha ane "dazavaikAlika sutra" AcAryajI thayA che. teo jaya kIrtimuri mane para TIkA. pratyeka buddha caritra tathA pratikramaNa hArAjanA ziSya jaya kesarIsUrinA ziSya hatA. sutra laghutti rahyAM che. amadAvAdamAM teoe 15ra 5 mAM dIvALIne devaddhigaNi kSamAzramaNa-mahAvIra pachI dIvase ATha hajAra basone sATha loka parimA 980 ane vikrama saM. 510 mAM vidyamAna zu vALI utarAdhyayana supara TIka racI che. lohityacArya temanA gurU hatA ema keTalAkane * prephesara haramana jekobI haribhadrasurijInA varSa saMbaMdhe kAMIka judoja mata dharAve che, saM. sa. je. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gara, sapTembara, eNkabara] saMkSipta vetAmbara ItihAsa. abhiprAya che ane keTalAkane abhiprAya du thArApadriyagacchanA vijayasiMha suri nAme ssaha gaNi gurUM hatA. temaNe valabhIpuramAM prakhyAta jaina mahAtmA vasatA hatA. unnatA, rahI sarva siddhAMta pustakArUDha karAvyAM. temanA nAmanA gAmanA zrImAlI vaMzanA dhanadeva vakhatamAM eka pUrvanuM jJAna. nAme zrAvaka ane dhanAzrI nAme cApAvaeNcaMdra suri-"ArAMcAgAdi ane vikAthI utpanna thaela bhIma nAmanA putra sUtra ane graMtha para bAlAvabodha lakhanAra A A vijyasiMha suri pAse dIkSA lIdhI; ane AcArya mahArAja vi. sa. 1597 mAM vi- teone zAMtisuri evuM nAma ApavAmAM AghamAna hatA. teoe vIrabhadrasUrinA racelA vyuM. prasidhdha jaina paMDita dhanapALanI preraNA catusaraNa prakIrNa" nAmaka graMthapara vArtika thI teoe bhejarAjAnA darabAramAM jaI bI. lakhyuM che. pArzacaMdra ga7nI sthApanA e ja paMDito para jaya meLavyo hato, ane tethI thI thaI che. teone "vAdivetALanuM" bIrUda maLyuM hatuM. malayagiri-" vyavahAra sutra" "paMca teoe "uttarAdhyayana sutra" upara manahara TI. saMgraha" "naMdathana". " kama praddhati" cho kA lakhI che. teo vi. saM. 1096 mAM svage karmagraMtha " prajJApanA sUtra, " "caMda pannati." padhAyA. vAhagiNi-zIlAMgAcArye "sutratAMga haribhadrasuri-(2) kalikAla gautamanA bi ane "AcArAMgajI" nI TIkA A AcA- rUdathI prasiddha A AcArya mahArAja vi. saM. "jInI madadathI lakhI hatI. 1225 thI 1260 sudhImAM vidyamAna hatA. te zIlAMkAcAryuM-A vikhyAta jaina TIkAkAra o nAgaeNdragacchamAM thayela zrI AnaMdasUrinA zrI jinabhadrakSamAM zramaNanA ziSya hatA; keTayA- ziSya hatA. "tatva prabedhAdi aneka graMtha cArya temanuM aparanAma hatuM. teo keTalAka rasyA che. abhiprAya pramANe zaka 784 mAM ane keTalAka malladhArI hemacaMdrasuri-praznavAhana kula abhiprAya pramANe cha98 (zaka)mAM vidyamAna nI madhyama zAkhAnA hapurIya gacchanA malla hatA, "prabhAvika caritra'mAM ema kahevAmAM dhArI abhayadeva surajInA ziSya A AcAryajI AvyuM che ke teoe agAra aMge para TIkA hatA. teo vi. saM. 1164 mAM vidyamAlakhI che; tathApi teo praNIta "AcAra- na hatA. " jIva samAsa," "vabhAvanA," "u. gajI" tathA "sUyagaDAMga" nI je TIkA hamaNAM dezamAlAvRtti," "anuyAgadvAra sutra TIkA jovAmAM Ave che temAM te lakhe che ke pUrve "mUlAvazyaka " para "pAMca hajArI vRtti," "vizete sutronI TIkAo gaMdhahasti sUrijIe racI pAzyaka" para "aThAvIza hajArI vRtti" vagere * hatI. te banne TIkA banAvavAmAM teone vA. aneka racanA karI che. gujarAtano rAjA siddhahiragaNijIe sahAyatA ApavAnuM teo lakhe che. rAja jayasiMha temane ati zraddhALu hoI vyA zAMtisuri (vAdivetAla) gujarAtamAM jyAre khAnaveLA hAjara rahe. zetruMjaya upara anabhImadevarAjya karato hato tyAre cAMdakulanA zana karI svarge padhAryA. nyAyavettAo. abhayadevasUri-teo rAjagamAM thayA teoe vAdamahArNava nAmane ati vikaTa graMtha che. teozrI nyAyamAM ati praviNa hovAthI o che. temaja sammatisutrapara tavadha teone "nyAyavanasiMha"nuM birUda maLyuM che. vidyAyinI nAmanI TIkA lakhI che. vi. saM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina gira. sapTembara, oNkTobara. 1276mAM pArzvanAtha caritranA banAvanAra zrI cArya hAjara hatA. 1226nA zrAvaNa vada 7, mANijyacaMdrasuri kahe che ke te abhayadevasUrithI gurUvAra pAchalA pahore devaloka padhAryA. navamI pATe che. nemicaMdra-A tarkazAstranA pAraMgAmI amaracaMdrasuri. (1)-teozrI nAgendra AcArya vi. saM. 12 mAM vidyamAna hatA. gacchamAM thayA che. teone gujarAtanA rAjA teo vairasvAminA ziSya ane sAgareMdu surinA sidhdharAja taraphathI "siMha zizuka nuM birUda gurU hatA. maLyuM hatuM. teoe sidhdhAMtArNava nAmane padma sAgara-"naya prakAza' (saTI)nA mahAna graMtha racyo che. teonA gurUnuM nAma praNetA A munIzvara tapagacchamAM thayA che. zAMtisuri ane ziSyanuM nAma haribhadrasuri che. teo visaM. 1973mAM vidyamAna hatA. AnaMdamuri-nAgendra gacchamAM thayA che teo dharmasAgara upAdhyAyajInA ziSya hatA. temane siddharAja rAjAe "vyAprazizukanuM pArSadevagaNi-haribhadrasurikrata "nyAya prabirUda ApyuM che. veza para A AcAryajIe vi. saM. 1169 Arya khapUTAcArya-bauddhAnI sAthe dharma mAM "paMjikA" lakhI che. teoe vi. saM. saMvAdamAM jaya meLavanAra A mahAtmA "ni- 1190 mAM nemicaMdra surijInA "AkhyAna graMthanamitanA nAmathI prakhyAta che. maNike"nI TIkA lakhavAmAM A matadevasUrijIne guNaratnasuri-A munizvara tapagaccha sahAya karI hatI. vaLI teoe "uvasaggahara mAM thayA che. teo vi. saM. 1456 mAM vidya- tetra"para TIkA lakhI che. mAna hatA. teoe harIbhadrAcArya praNIta pra malphiNasuri-zrI hemacaMdrAcArya kRta khyAta paDadarzana samuccaya nAmanA graMthapara utta anya vyavacchedika nAmanI batrIzI mottama TIkA banAvI che; ane krIyAratna samu upara "zyAdAda maMjarI" nAmanI adbhuta ya nAmano graMtha banAvyo che, prasiddha A nyAyokata TIkA lakhanAra A AcArya zAka cArya mahArAja zrI devAMdarAcAryanA pAMca zi 1214 mAM vidyamAna hatA. teo nAgaeNdraga7. bomAMnA teo eka hatA. mAM thayelA zrI udaya prabhasUrinA ziSya hatA. devasari-janma 1143 115ramAM dIkSA dIkSAnAma rAmacaMdra 1174mAM suripada maLatAM maheMdrasuri-hemacaMdasUrinA ziSya A devasUrijI kahevAyA, municaMdrasuritragurU A A AcArya mahArAje hemacaMdrasurikRta "anekAI cArya mahA prabhAvaka thayA che. tathApi amo saMgraha" ane " anekArtha kevAkaramadI" prabhAvakanA karatAM A vibhAgamAM eTalA mATe nAmanI TIkA tathA yaMtrarAja tathA A bhaviSyamUkIe chIe ke "syAdvAdaranAkara" nAmano ma- dattAkhyAna nAmanA graMtho racyA che. visaM. hAna nyAyagraMtha teoe racyo che tethI te 1214 mAM vidyamAna. saMjJAthI teo vizeSa prakhyAta che. A hAdAna maddhavAda AcArya-vi. saM. 314 mAM karIne nAgapuranA rAjAnI teo pratye bahu zraddhA A AcArya mahArAja thayA che. ema kahevAhatI. temaja siddharAjanI paNa hatI. siddharAjanI mAM Ave che ke, bhRgukaccha (bharUca)mAM, vabhividyamAnatAo kumudacaMdrAcArya nAmanA digambara puranA rAjA zilAdityanI bahenanA pura hatA. AcAryanI sAthe saMvAda thaye hato, ane emAM teoe zrI jinAnaMda AcArya pAse ATha teoe meLavyuM hatuM ema zvetAmbara iti- varSanI umare dIkSA lIdhAnuM kahevAya che. keTalAhAsakAronuM kathana che. A saMvAda vakhate hemacaMdrA ka abhiprAya pramANe teoe potAnI mAtA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaSTa, sapTembara, ArkeTa re.] sakSipta rAhabara itihAsa. susthita AcAya biMdu" dumbara sahita ADe varSanI vaye pAse dIkSA lIdhI hatI. nAcakra" nAmanA prasiddha graMthanA tee khAsa abhyAsI hatA. teoe .dharmottarAcArye racela "nyAya upara TIkA lakhavAnI sAthe cAvIza zlAkanu' padma caritra (jaina rAmAyaNa lakhyuM che. teoe ApyAnI sAthe vivAdamAM jaya me LavyA hatA. eka vakhata zilAditya bahu gurUnA upadezathI meda thayA hatA. tene mallavAdIe jaina banAvyA hatA. ane jainanI kA ama2 karI hatI. rC/ yoAbhadrasuri--syAdvAda rahasya" nAmanA graMthanA lakhanAra A AcArya mahArAja dharmadhArinA ziSya hatA. yaroAjiyajI upAdhyAya--sattaranA sakAnA hemacaMdrAcArya gaNAtA A upAdhyA yajI mahArAja zrI vijayajI mahArAjanA ziSya hatA. teee jJAnabiMduprakaraNa, "jJAnasAra," "bhairAgya ka-palattA" "nyAya pra. vezikA,' pratimA zataka,' "nayapradIpa" "adhyAtmasAra," "dravyAnuyAgatarka NA," "a dhyAtma mata parIkSA" vagere 100 graMthA lakhyA gaNAya che. tene "nyAya vizArada "nuM birUda maLyuM hatu. teoe saMskRta, prAkRta, hIdI, rk ratnaprabhasuri--vaDagacchamAM utpati pAmela temaja digbarApara jaya meLavanAra zrI devasUrinA ziSya bharezvarasuri A mahAna nyAya. vattAnA gurU thAya. teee dharmadAsa gaMNa (ke je bhagavAna vIranA pahelAM thayAM che) nI razailI "upadeza mAlA" para TIkA lakhI che. ane devadghinA lakhelA " yAhAda ratnAkara" upara ati karTina ane adabhuta ratnAkarAvatA rikA nAmanI apAra jJAna daka TIkA lakhIche. rAjazekhara suri-zrIdharanI " nyAya kaMdalI" upara patrikA "nA lakhanAra A AcArya prazna vAhana phulanA kATika gaNunI madhyama zAkhAnA ane sthUlabhadranA vaMzanA ha pUrIya gacchanA tilakasUrinA 'ziSya hatA. te 1405 mAM vidyamAna hatA. vaLI teee praznadhAmRta dIpikA' nAmane sAta hajAra klAkanA rasamaya graMtha lakhyA che. sarva devasuritArkika--"pramANa maMja rI" nAmaneA graMtha A AcAryae lakhyA che. sAmudrikazAstrIe. "" abhayadeva suri (4)--vivekamari nAmanA prakhyAta graMthanA kattAM AsaDanA te zrI gurU hatA; tee bhadrabAhu svAmIe cAga ajita devari-- yAvidhi nAmanA yoga sabaMdhInA graMthanA kartA A AcAya va, sa 1273 mAM vidyamAna hatA. temanA gurUnuM nAma bhAnuprabhasuri hatuM. iMdrAcArya --yAga idhi nAmane ati addabhuta graMtha A AcAryajIe paNa banAvyA jaNAvavAmAM Ave che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat shin gujarAtI bhASAmAM ghaNuM sAhitya lakhyuM che. peAtAnA gurUbhAi vinaya vijayajIe zarU karelA "zrIpAla rAsa" teoe pachavADethI pUrNa karyAM hatA, tene prabhAtrakanA kramamAM paNa sahelAchathI mukI zakAya. karelA sAmudrika zAstra para TIkA lakhI che. tee vi0 nA 1200 nA sakAmAM vidyavAna hatA. vettA. guNAkarasUri yAga ratnamALA' nAmanA graMthanA TIkAkAra A AcArya vi. sa0 1296 mAM vidyamAna hatA. nAgArjuna--pAlItANunA vasAvanAra A paDitarAja "dhyeAgaratnamAkSA" nAmanA graMthanA praNetA che. te AkAza ga minI vidyAmAM pAragAmI hatA. potAnA gurU pAdaliptasuri" www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jena. gisTa, sapTembara, oNkaTobara. nA nAmathI pAdati(pAlItANa) teoe vasAvyuM zrI mAnadevasuri-"zAMtistava" nAmache. eo siddha nAgArjuna kahevAya che. sArAmAM nA upadrava haranAra prakhyAta stotranA kartA thI kaMkA (hAlate gAma kayuM ? )-gAmanA muLavatanI mAnadevasUri, sarvadevasUrinA ziSya devasUri hatA. teo kSatrI heI teonAM pitAnuM ane tenA zikhya pradyatana surinA ziSya hatA. saMgrAma ane mAtuzrInuM nAma sutra hatuM. teonA samayamAM " takSazila" nAmanA gAmamAM pada devasUri-zrI siddhasena divAkara marakIne upadrava thayo hato. jenI zAMti artha praNIta "labdhiprapaMcaprAdhikA" nAmanI " zAMti sva" teo e racyuM kahevAya che; avamUri lakhanAra A AcArya mahArAje che * saMtazati nAmanuM nagara teonI janmabhUmi "ogarahasya" nAmano graMtha lakhyo che. teo hatI; ane jinadatta teonA pitAnuM nAma vi. saM. 1240 thI 1242 mAM vidyamAna ane dhAriNI tenI mAtAnuM nAma. hatA. mAnatuMga suri teonA gurU hatA. zrI AnaMdaghanajI 1700 nA saikAmAM teonuM vRttAMta A pramANe che. mAravADamAM eTale yazavijayajI mahArAjanA samayamAM Avela pAlI zaheramAM siMda nAmanA eka pora vidyamAna hatA. teo ghaNI camatkArIka vidyAvADa janI zreSTi rahetA hatA. sidanI strI enA pAragAmI hatA. chellAM ghaNuM saikAo vIradevI nAmanI hatI. A sidane pUrNadeva thai teonA jevA bIjA koI adabhuta dazA. nAmane putra hato. vAhUlI nAmanI pUrNa devane vALA AtmajJAnI thayA nathI. teo lokikastrI hatI. vAvIne jaina prati atizraddhA dharma vyavahArathI ghaNuM kaMTALI gayA hatA ane hovAnA kAraNe teNe vijaya siMha suri pAse Ama kalyANano mArga lopa thae joI. abhyAsa karyo te; ane upadhAna vahyAM hatAM. utI. temaja matAMtara joI eTalA badhA lokethI A pUrNadevane ATha putra hatA temAM sAthI dara rahetA ke jethI loko tene kharA arU moTAnuM nAma brahmadeva hatuM. brahmadevanI strI mAM te vakhatamAM jANI zakayA nahatA. pihinI karI hatI. brahmadeve caMdrAvatI naga- teonuM bIjAM nAma lAbhAnaMdajI hatuM. "A rImAM eka bhavya jInAlaya baMdhAvyuM hatuM; naMdadhana covIzI" ane "AnaMdaghana baho. ane tenI strI pihinIe dravya khacI jaina terI" e ati, paricita gujarAtI graMtho zAstro lakhAvyAM hatAM. behadra e bIjA putrane temanI kRtri che. nAma hatuM behadInI strI aMbI nAmanI hatI. abhayatilakagaNi-gacha-kharatara gurU 1331 trIjA putranuM nAma bahudeva hatuM. buhudeve dIkSA mAM svargagamana prApta thaelA jinezvarasUri lIdhA pachI padamadevasurI rAkhavAmAM AvyuM (3) " dvAzrayakAvya" tathA dvAzraya kepiMpara hatuM. lokabaddha TIkA teoe lakhI che. sAhItyazAstrIo. abhayadevasUri (5) A AcArya amaracaMdrasuri (2)-teo vAyaTIya gacchamAM mahArAja zrI rUdrapAlIya gacchamAM thayA che. te thayA che. teozrIe padamAnaMdAbyudaya mahAkAene kAzInA rAjA taraphathI "vAdasiMhanuM vya, bAla bhArata mahA kAvya, kavizikSA - birUda maLyuM hatuM. teoe jayaMtavijaya tti nAmanI TIkA sAhita kAvya ka95latA mahAkAvya" nAmanuM ati adabhuta kAvya 1278 nAmanuM sAhitya zAstra, dedarAnAvali ane ka mAM racyuM che. teonA gurUzrInuM nAma vi. lAkalApa Adi aneka mahA vidvatAbharelA graMtha dusuri hatuM. zrIdevabhadrasuri teonA ziSya hatA, racyA che. temanI kavitva zakti anaMta manehara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A thiI , saMkSipta vetAmbara itihAsa ane vidvAnone camatkAra pamADanAra gAya che, AcArya praNIta ajitarAMta stavanAra TIka temane gujarAtanA rAjA visaladeva taraphathI lakhI che. " munimaMtrapradezavivaraNa" "tIrthana dha mAna maLatuM, kemake temanI zIdhra va za ka65," "paMca parameTid" siddhAMtogama" tithI te rAja ArSa 5.e. . A vagere aneka camatkArika graMthe rahyA che. te mahAna karI vi. nA 13 mA ekAmAM vidya- enI kavitva zakti adabhuta gaNAya che. te bhAna hatA. eno evo niyama prasiddha che ke, roja eka udayaprabhasuri---A AcArya mahArAja navuM stotra racIne ja AhAra paNa levAM. nAkamAM thayA che. teo dhamAMjudAM anyAya kaMdalipajakAe kartA ranokharie mahAkAvyanA tathA AraMbhasiddha nAmanA mahAna temanI pAse abhyAsa karyo hato. "anyaloga graMtho lakhyA che. gujarAtavA rAjI vidhAlanA vyavadikA mAmanI hemacaMdrAcAryuM karelI batrIpradhAna varatupAla teone bahu mAna ApatA. zI upara "dAda maMjari' nAmanI TIkA - teo 22 0 thI 12 8 (vi. saM.) mAM cAma: zrI malapaNusurine A AcAryajIe vidyamAna hatA. sahAyatA ApI hatI. guNavajaya--vi. saM. 1591 mAM jinarAjacuri-gaccha, kharatara; gurU A AcArya mahArAja sthita hatA. raghuvaMza- zrI jinasiMha, janma vi. saM. 16 47 nI TI, khaMDa prazasti, damayatI kathA, ghara mAM dAha 1656 ma, supara 1674 mAM, e zataka TakA ane siddhasena kAtrizikA ane 1699 mAM pATaNane vidha spagaMga; te. nAmanA graMthA teoe banAvyA che, teonA oe nidhIya kAvya upara ji.narAjI TIma jaya somasuri guru hatA. ane bIjA aneka gra banAvyA che. saM cArUvadhanasuri-raghuvaMza upara zi. 1675 mAM zetrujya upara teoe vItarAgavRdvitaMgharNa TIkAnA lakhanAra A acAyA muddAnI pratikAra karAvela che, khatara gacchamAM thayA che. jinezvarasuri--(1)-ga-rAjaga; jayazekharasura "jaina kumAra saMbhava zAkhA-1, gurU, kaTikagaNa mAMhalA abhaya devari; ziSya-ajitasenasuri, vi.saM. 1050 mahAkAvya" "prabodha ciMtAmaNi," "upadeza mA; vidyamAna; muMjarAja teo pratye atyaMta ciMtAmaNi" ane "dhamala caritra' nAmanA prIti rAkhato. jena naSadhIya kAvya" nAmane sAhitya dIpaka graMthenA A AcArya praNetA graMtha ra che. che. teone khaMbhAtamAM kavi cakravAtanuM birUda devaprabhasura madatradhArI-"pAMDavacaritra maLyuM hatuM. teo vi. saM. 1436 mAM vi mahAkAvya." ane "mRgAvatI caritra" e be ghamAna hatA. teo acalagacchamAM thayA che. zrI maheMdra pramasuranA traNa zikhomAMnA teo asAdhAraNa kAvyazakti darzaka graMthonA kartA eka hatA. A AcArya municaMdrasurinA ziSya hatA. jinaprabhasura-lakhara ga sthApaka deveMdrasiMhasura-ga7, acala; ajitazrI jinasiMhasuri A AcAryajInA guru hatA. siMha guru; dharmaprabhasuri ziva; "jaina madhaduta" dvayAzraya mahAkAvya nAmanA prasiddha graMthanA teo adi graMthanA lakhanAra merUtuMgAcArye racelA kartA che. teoe ayodhyAmAM rahI saMvata "zatapadI graMthane AdhAre teone janma vi. 136 - mAM bharaznAvara nA naHNa saM1928, dalA 13 6, suripada 323 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. ||garaTathI navambara. gajhezapada 13ra3; ane 1971 mAM pAlaNa nArAcaMdrasUri-purIya gacchanA mallapuramAM svargagamana. dhArI deva prabhasUrinA ziSya ane nareMdra prabhasudeveMdrAcArya-ga7-nAgaeNdra, zrI dhanezvara- rinA gu; A AcArya hatA. teoe murAri suri-gurU; "caMdraprabhicaritranA kartA. kavinA "anarAdhava" nATakopara TIkA "nyAya - dhanaMjaya mahAkavi zrI dhanaMjaya nAma kaMdalI" para TIkA "tisAra' prAkRti dIpikA mALA, tathA dvisaMdhAna mahA kAvya (rAghava vagere graMthe banAvyA che. teonA gurUzrIne pAMDavIya mahA kAvya) nAmanA adabhuta graMtha banAvela pAMDavacaritrane tathA udayaprabhasUrijIe rahyA che. rAjazekharArAdi jaina kavirAjoe te banAvela dharmAbhyadaya mahA kAvyane teoe zuddha enA pAMDitya mATe hariharAvali Adi mAM karela che. stuti karI che. teo vi. saM0 884 mAM nakaprabhasuri-uparata AcAryanA vidyamAna hatA. dhanapAlamahAkavi-dhArApura nagarInA ziSya teoe alaMkAra mahodadhi ane kAkabheja rAjAnA vakhatamAM A mahA kavi ane sthiti graMtha banAvyA che. atiyAra rahita rahelA gRhastha paMDita thayA che. padmacaMdra-rANapuranA bhavya prAsAdanA karanAra dhanAzAporavADanA "dhannAlyudaya mahA teonA pitA mULa brAhmaNa hatA. ane tenuM kAvya" nAmanA kavitva camakRtivALA graMthanA nAma sarvadeva hatuM. sarva devane be putro hatA. ke A AcArya ane caMdra gacchamAM thayelA zebhana ane dhanapAla. jenAcArya mahekarinA jina zarasuri gurU hatA. vijayadevasUri temaabhiprAyathI sarva deve pitAnA putra zobhanane jena dikSA ApI hatI. zrI dhanapALa mahA padmasuMdaragaNi-rAyamalAkyudaya mahA kavie "rASabha paMcAzikA" bAra hajAra lokenA kAvya, dhAtu pATha, pArzvanAthakAvya, jabusvAmI parimANuvALo, java, rasa tathA kAgya camaka kathAnaka vagere aneka graMthonA praNetA A tithI bhApura "tilakamaMjari" graMtha racyA che. AcAryajI vi. saM. 1915 mAM vidyamAna hatA. siddha sArasvata kavIzvara" e nAmathI teo dIlhInA akabara bAdazAhanI sabhA vize dhamI prakhyAta che. vi. saM. 1228 mAM vidyamAna. saMvAdamAM eka mahAna sAMkhya paMDitane parAjaya rolanAcArya- A AcArya mahArAja karyo hata; jethI akabare teone eka hAra, dhanapAla kavizvaranA saMsArapakSa bhAI hatA. eka gAma tathA sukhAsana vagere vastuo bheTa teoe cAvIza tIrthakaronI stutirUpa "zobhana karI habha. teo tapa gacchanI nAgapurIya zAsvati" nAmane adabhuta camatkArika kAvyagraMtha khAnA padma AcAryanA ziSya hatA. e che. A zobhanAtuti upara TIkA mANakyacaMdrasuri-keTaka gaNunI vaja namisAdhu-thArApada purIya gacchanA zrI A i zAkhAnA rAja gacchanA sAgaracaMdrasurinA ziSya - A AcAryajIe 1276 mAM diva baMdaramAM zAlibhadrasUrijI gurU; vi. saM. 11ra 5 mAM teoe rUTinA racelA kAvyAlaMkAra nAmanA rahI "pArzvanAtha caritra" che temaja "kAvya prakAza saMketa" ane "nalAyana" kubera purANa sAhitya graMthapara Tipana racyuM che. 11rara mAM teoe paDAvazyaka TIkA" lakhI che. graMtha paNa lakhyA che. nayacaMdrasUri "hammIra mahA kAvya, tathA mANakayasuMdarasuri-1891 mAM acala raMbhA maMjarI naTikA Adi aneka camatkRti- gacchamAM vidyamAnatA dharAvatA hatA. teoe vALA graMtho lakhyA che. merUtuMgarie racela "meghadUta'nI zIlaratnasu racI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTathI navembara, ] rie karelI TIkAne sudhArI che. "malayasuMdarI caritra" "yAdhara caritra" ane pRthvIcaMdra citra" paNa teoe lakhyA che. sakSipta zvetAmbara itihAsa. sakAmAM thayA che. tene mATe ema kahevAmAM Ave che ke, te gujarAtamAM Avela zrImAla nagaranA rahIza hatA. teonA pitAzrInu nAma zubhakara, ane mAtuzrInuM nAma lakSmI hatA. zubhrakarane bhAja rALa sAthe mitratAsabaMdha hatA. eTale te sthiti sa Mpanna hatA. siddhane vyAdikanI IcchAnukULa sagavaDa hAvAthI te "ramAranA vyasane caDI gayA hatA. A i yAda tenI strIe peAtAnI sAsu eTale si hUnI mAnI pAse karavAthI teNe kahyuM ke rAtrie meDA Ave, te| bAraNuM udhADavu nahI. sanI strIe A AjJAnA amala karavAthI siddhe peAtAnI mAne khUmA pADavAthI atyAre jenA dvAra teNe javAba ApyA ke, khullA hoya tene tyAM jA. pAtAne A zabda khANe je asara karI ke te, rAtrIe pazu jenAM dvAra khuGalAM evA jaina munienA nivAsa sthAnarUpa upAzrayamAM gayA. tyAM A gaLa tene subuddhi AvatAM gaRSi nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. te eka vakhata tImAMthI Ah dha thayA hatA; paNa pAcha LathI tenA gurU ga RSineA samAgama thavAthI punaH jaina thayA hatA. dharmadAsa gaNui praNIta "upadezamALA"para TIkA paNa teoe lakhI che. surAcAya --aNahilapura pATamAM jayAre bhIma rAjA rAjaya karatA hatA tyAre A AcAryajI thayA che. bhImarAjAnA vakhatamAM droNAcAya nAmanA jaina muni hatA. AdrANA saMsAra pakSe bhImarAjAnA mAmA thAya. A dhrANuAcA chanA bhAi saMgrAmasiMhanA mahIpAle nAme putra teonI pAse dIkSA letAM tenuM nAma surAcAya pADavAmAM AvyuM hatuM. "zabdazAstra" pramANu zAstra" ane "sAhi tya zAstra"nA "te khAsa abhyAsI hatA. teoe bhArAjanA daramAM dharma sa`vAda karI jaya melaLyeA hate. ke je vakhate dhanapAla nAmanA samartha jaina kavi bheAjanA rAjayamAM meghavijaya upAdhyAya--zrI hemacaMdrAcArya praNIta " zabdAnuzAsana upar 'caMdra prabhATIkA" lakhanAra AcAryajI vi sa 1650 mAM thayA che. "" (6 merUtu gasura (ra)--acala gacchIya zrI mahedrasuri A AcAryanA gurU hatA. matrakapusAre dvAra, za-padI sArAdAra" ane "mezrvadUta" upara teee TIkA lakhI che. janma vi. sa0 1403, dIkSA 1418, mAyA pa6 14269, gacchanAyakapa6 144, svagamana 1471.jayakIti suri tenA ziSya hatA. dr ,, rAmacari-kumArapALa rAjAne prati gAdha karanAra zrI hemacaMdrAcAryanA vikhyAta ziSya hatA. teoe nirbhaya bhImavyAyeAga," "dhu vilAsa nATaka," "vihArazataka," draSyAlakAra, " rAdhavAbhyudayamahAkAvya, yAdavA. nyuyamahAkAvya, " navilAsamahAkAvya " vagere ekasA graMtha racyA che. teone prAdha zataka karyuM," nuM birUda ApavAmAM Ave che. ema kahevAmAM Ave che ke temane eka cakSu hatI, te mahAna sAhityakAra tarIke pra siddha che. " 99 66 vardhamAnagaNi--"kumAra vihAra prazasti kAvya" nAmano suMdara camatkRtivALA graMtha lakhanAra A AcArya mahArAja zrI hemaya-cArya drAcAryanA ziSya hatA. bya, saMdhadAsakSamAzramaNa-" mahekalpa bhAane vAsudeva hIdI" nA pahelA khaMDa A AcAryajIe racela che. siddhaSi (1) prakhyAta 'upamiti bhatra prapaMcA kathA" nAmanA addabhuta Atma kalyAzuka graMthanA kanheM A AcArya vikrama saMvat 592 mAM svarge padhAryAM che, eTale te te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat <3 www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana nA [AgaTathI navembara hatA. surAcAryajIe "zrI devaprabhu" ane prasiddhi merUtuMga surinA ziSya jayakItI suri neminAthajInA caritrarUpa adabhuta disaMdha:- A AcAryajInA gurU hatA. teoe vi. saM. nakAvya graMtha racela che. 1891 mAM merUtuMga murinA "meghadUta" kAvya zIlaratna suri-acalagacchane viSe upara aNahilapuramAM TIkA banAvI che. vaiyAkaraNa. caMdrakIrtimuri-A muvIdhara nAga jJAnavimalagaNi-vi. saM. 1958 purIya tapagacchamAM thayA che. teo rAja na mAM A AcAryajIe mahezvara surina "za: surinA ziSya hatA. temaNe sAravata vyAkaraNa pratIbheda nAmanA graMtha para TIkA banAvI che. para caMdrakAti nAmanI TIkA racelI che. zrIvallubha-jJAna vimala gaNanA ziSya jayAditya--pANinI vyAkaraNa sutra hatA. teoe 161 mAM yuddhapuramAM rahI - upara kAzikA nAmanI jenI TIkA lakhavAmAM zrI hemacaMdrAcAryanI nAmAvAlAnI TIkA para durga. vAmanAcAryane teo sahAyaka hatA. padaprabodha nAmanuM vyAkaraNa racyuM che. - jinaprabodha suri-kAtaMtra vyAkaraNa devAnaMdasUrisiddhasArasvata vyAkaraNanA para TIkA lakhanAra A AcAryajI kharatara gacchamAM thayA che. teonuM apara nAma pro- kanAM 1266 mAM vidyamAna. "tIrthaka 5" nA dhamUrti hatuM. teonuM svargagamana 1341 mAM katAM tene vi kahe che ke, 1266 mAM devAthayuM che. jinezvara suri teonA dilamAM hatA. naMda surie pratiSThA karAve che. gIranAra parvata paranA vi. saM. 1333 nA eka dharmasuri-(3) "zabda siddha lekhamAM temanuM nAma jina prabodhasUri che. nAmanA vyAkaraNanA racanAra A AcArya buddhi sAgara-kharatara gaSTanA sthApaka korIkagaNanI vajI zAkhAnA caMdra ganA caMdra zrI jinezvara suri (4) ne teo ziSya hatA. prabhasUrinA ziSya hatA. eonI siddharAja teoe caityavAsIone bahu narama pADayA hatA. rAjAe ghaNI prazaMsA karI che. teonA gurU caMdra teoe "buddhisAgara" nAmanuM ADe hajAra. - prabhasUrie vi. sa. 119 mAM punamIA kanuM navuM vyAkaraNa racyuM hatuM. ga7nI sthApanA karI che. tiSie I. caMdrasenasuri-utpAdasiddhi prakaraNa nA delA mahattara-zrI surAcArya gurU svAmane graMtha eoe racyo che. vi. saMva mA ziSya. jyotirvidyAmAM pAraMgAmI. prakhyAta 1207 mAM vidyamAna hatA. padyasurinA teo "upamitibhava prapaMca" nAmanA graMthakta ziSya hatA. siddhapi mahArAja pitAnA e graMthamAM kahe jinadattasUri (2) vAyaDa gacchamAM A che ke, AcArya mahArAja thayA che. teo sila itivira mAvArtha saddazA zodhavA nA ziSya chavadevaranA ziSya hatA. teoe dAvA mavadanAkSA ivivAda che ? " viveka vilAsa," zukanazAstra vagere graMthe nivRttistrAtA, TATAvibhUvA ! banAvyA che. teo parakAyapravezavidyAmAM AvA paMam, ghavi kArtAitArA praviNa hatA. teo 1277 mAM vastupALe kAmUhite dharataoN TesTa madattaH | telA saMghamAM hatA. jyotirnimittshaastrnHprsidhdhaadeshvistr||3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgathI naMbara, ] saMkSipta vetAmbara itihAsa zrI sidhdhI vizeSamAM jaNAve che ke, siMhatilakalurinA ziSya tathA merUtuMgarinA delAmahAtaranA ziya durgasvAmI e mArI sAthe. gurU A AcArya mahArAjane janma vi. saM. ja gargAcArya pAse dIkSA te lIdhI hatI. 1363 mAM, dIkSA vijayapuramAM 1375 mAM, - pAdaliptasUri- taraMgalolA," "ni. AcArya pada aNahilapura pATaNamAM 1393 mAM vaNa kalikA " ane " praznaprakAzaka nAmanA gacchanAyakapada khaMbhAtamAM 1398 mAM tathA yotiSa zAstranA praNene A AcArya nA- 1844 mAM varga gamana. teono janma vaDagananA guru che. teo AkAza gAmanI grAmamAM AbhA nAmanA zreSTha ane lIbiNI vidyAmAM pAraMgAmI hatA. temanA nAmathI pAlI nAmanI zeDANathI thayo hato eo 1809 tANuM nAgArjune vasAvyuM hatuM. mAM nANI gAmamAM cAturmAsa hyA hatA. teo mahedraprabhAsuri-acalagacchamAM thayela jyotirtAnamAM pAraMgAmI hatA. prAkata-mAgadhI bhASAjJAnI. guNacaMdragaNi vi. saM. 1139 mAM ziva visiMhasurInA teo ziSya hatA. A munIzvara vidyamAnatA dharAvatA hatA. teo teo harSapuriya gacchamAM thayA che. temaNe vajI zAkhAnA cAMdrakuLanA sumatavAcakanA saMgrahaNIratna nAmaka mAgadhI bhASAne graMtha ziSya hatA. teoe mAgadhI bhASAmAM "ma. banAvyuM che temaNe "Avazyaka sutra' para hAvIracaritra" racyuM che. udayaprabhA surane " pradezavyAkhyA Tipana" (22) mAM tathA teoe pravacana sAroddhAra"nI "viSapada 1228 mAM nIvelImutrapara TIkA racI che. vyAkhyA" nAmanI TIkA lakhavAmAM sahAyatA ApI hatI. vimalasUri--prAkRta bhASAmAM "pavA guNavallabhasUri-neminAtha prabhunuM kA macaritra' ( jaina rAmacaritra) nA racanAra A baMdha caritra prAkRta bhASAmAM A AcArya mahArAje racyuM che. AcArya mahAvIra saMvata 160 mAM vidyamAna hatA. caMdrasUri--(1) zrI hemacaMdra mAladhArInA teo nAgila kulanA vijayasUrinA ziSya hatA. vadakazAstrI, pradyumnasUri2)--A AcArya mahAra-Lavyo hato. emaNe cAsI jaina graMtha ja "vaidakazAstra"mAM pravINa hatA. teonA lakhyA kahevAya che. saMvAdalakSa, tribhuvana. gurU rAjagacchamAM thayela abhayadevasUri hatA. giri Adi aneka rAjeone jainI banAvyA eoe dharmasaMvAdamAM digambaro para jaya me hatA ItihiAsakAre. prabhAcaMdrasuri--" prabhAvika caritra " teo cAMdrakaLamAM thayela caMdraprabhasUrinA ziSya nAmanA AtahAsika graMthanA lakhanAra A A* hatA. eonA saMsArapakSI pitAnuM nAma cArya vi. saM. 1338 mAM hayAta hatA. rAmacaMdra ane mAtuzrInuM nAma lakSmIbAI hatuM. khAvI anabhugeLave tA. malayagiri--"caMdrapAta,"suryapra. pitAnI kIrti amara karI che. te sAthe sati " sutra para mahAna TIkA lakhanAra A "vyavahArasutra" "paMcasaMgraha, " " naMdhadhyaA AcArya mahArAja eka vikhyAta TIkAkAra thana, " " kamI prakRti," che " karmagraMtha," thai gayA che, jeoe khagoLavivA sAthe saM. " prajJApanA sutra" vagere aneka zAstra para baMdha rAkhanAra uparanA be sutro5ra TIkA racI TIkA racI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina girathI navembara, hatI. graMthakAro, ajitapraNagaNI--"dharma ratna zrAvakA kulaprabhasuri-- ArAdhanA sitterI" cAra" nAmano graMtha teoe race che. teo tathA "paDAvazyaka laghuvRtti" nAmanA graMtha nI 1200 vi. saM. vijApuramAM sthiratA banAvyA che. kulamaMDAnAcArya-zrI siddhAMtAlApa anaMtakIrti athavA zrI dharmadAsagaNa keddhAra ane " vicAra saMgraha" nAmanA : A mahAtmA zrI mahAvIranI paNa pahelAM thayelA graMthAnA kartA A AcArya mahArAja 1445 prasiddha che. teoe lakhela "upadezamAlA" nA sudhI vidyamAna hatA. mana graMtha jagata vikhyAta che. gargamaharSi-" pAsakavalI " ane abhayadeva suri-(6) A AcArya " karmavipAka" nAmanA graMthanA banAvanAra A mahArAje vi saM. 145ramAM tijaya pahu' AcAryajI hatA 96ra (vI. saM0) mAM vinAmanuM stotra banAvyuM che. dhamAna hatA. amaraprabhasuri-mAnatuMgAcArye racelA goviMdagaNi-karmaratva para TIkA labhaktAmara stotra'para teoe TIkA lakhI che. khanAra A munizvaranA gurU devanAgarasurI hatA. teo vi. ne cadamA saikAmAM vidyamAna hatA. cakezvarasuri-Avazyaka laghutti" nAAnaMdamuri-(2) brahaddagacchamAM prakhyAta manA manA graMthanA praNetA A AcArya visaM. nA thakanna thayelA che. 1240 mAM hatA. ajameranA rAjA jayasiMhaAmravari-teo 1100 nA sakAmAM nA mAnItA AcArya dharmasurinA teo vidyamAna hatA. teoe "AkhyAnakarmANa keza ziya hatA. upara TIkA karI che. caMdragaNi--vi. saM. 1138 mAM zrI AsaDa-vi. saM. 1248mAM "viveka maM. vIracaritra A AcArye lakhyuM che. jarI' nAmano graMtha banAvyuM che ke jenA upa- caMdrakAgiNi-siddhAMtavicAra nAmanA 2 aneka vidvAnoe TIkAo lakhI che. graMthanA kartA A AcArya vimalasarinA ziSya udayadharmasuri-Agama gacchamAM A hatA. teoe dharmA AcArya pAse ane AcArya mahArAja thayA che. teoe dharmakalpa vyAsa karyo hate. dama' nAmano graMtha lakhe che. caMdramahattara-chaThTha karmagraMthapara A Audayaprabha suri-(2) A AcArya mahA sAthe TIkA banAvI che. rAje zrI nemicaMdra suripraNIta "pravacana sAro- jayakIrtisari-(2) "zIlo padezamALA" dhArI graMthapara " viSamamadavyAkhyA nAmanI TI- graMthakartA A AcAryajI jayasiMhasUrinA zikA racI che. raviprabhasure teonA gurU hatA. Sa hatA. udaya sAgarasuri-snAtra paMcAzikAnA jayacaMdrasuri-zrI deva suMdarasUrinA zi. mane graMtha 1804 mAM pAlItANAmAM A munI. be sema suMdarasurinA pAMca ziSyomAMnA teo zvare racyo hato. teo acalagacchamAM thayA che. eka hatA "pratimavidhi' e nAmane graMtha kanakuzaLa-zrI tapagacchamAM thayA che; te teoe 1506 mAM lakhyo hate. o zrI hIravijayasUrinA ziSya hatA. ane jayatilakasuri-A munIzvara tapagacchamAM 16para mAM bhAtamarastotra upara TIkA lakhI che. thayA che. zrI ratnasurijI teonA gurU hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara. ] saMkSipta kavitAmbara ItihAsa. malaya suMdarI caritra" "supAcaritra" nA lakhanAra gratho teoe banAvyA che. jinezvara suri-3) gaccha, kharatara, gurUjinavallabha suri-ga-kharatara; gurU zrI jinapati suri; zi-jinaprabodha navAMgI TIkAkAra zrIabhayadeva suri; vidyamAnatA suri. janma vi. saM. 1245; dIkSA 1160. keTalAka abhiprAya pramANe kharataragaccha 1255; suri pada 1258; svargagamana 1331; nI sthApanA A AcAryathI thaI che teoe lAsana nAmanA zrAvakane bhaNavA mATe zrI vIra prabhune pAMca kalyANakane badale cha kayA haribhadra suri praNIta "samarAdityacaritranI kA prarUpiyA che. "piMDa vizuddhi prakaraNa "ga- A AcAryane hAthathI tADapatra upara vi.saM0 sudhara zArdhazataka, "Agamaka vastu vicAra sA- 1298 mAM lakhAelI prati hAla 5NuM khaMbA2, "karmAdi vicAra sAra,' 'vardhamAnavuM vagere tamAM che. " caMdraprabhasvAmicaritra " nAmane aneka graMtha banAvyA che. teone devabhadrAcArya graMtha teoe ra che. taraphathI 117 mAM sUripada maLyuM. rAmadeva jJAnatilakagaNi-110 mAM vidyanAmanA teonA ziSya DistikAcurNi nAma- mAna. bautama kulavRtti graMtha raho che. pabano graMtha 1173 mAM lakhyo che temAM lakhyuM che rAja gaNi gurU. ke, jina vallabhasurie pitAnAM saghaLAM citra jJAnasAgara-gaccha-tapagaccha. gurU kAvyo ciDamAM AvelA zrI vIra prabhunA maM- devadara suri; janma vi. sa. 1805; dIkSA diramAM zilA lekhamAM kotarAvyAM hatAM, ane te 14 AcArya pada 1441; svargagamana maMdiranA dvAranI baMne bAjAe temaNe dhama 146; teoe 1439 mAM " Avazyaka," zikSA, ane saMghapaTTa kAtarAvyAM hatAM. "ghaniyukita" tathA bIjA sutra para cUrNi jina suMdara suri-ga-tapaga7; gurU A, " munisuvratavana, " "dhananavakhaMDa" soma suMdara surI. zilpa-ratna zekhara sura. vi. pAzvanAthasva" Adi graMtha racyA che. ghamAnatA saM. 1896 graMtha "dIvALI kaTa. tarUNaprabhasUri-ga7-kharatara; gurU jinazekhara suri-kharatara ga7mAM thaya janakala surika ziSya-jinalabdhi suri; vi lA jina vallabha sUri jinazekhara sUrinA saM. 1411 mAM "zrAvaka pratikramaNa sutra gurU hatA. ziSya padmacaMdrasuri teoe 1204 vivaraNa graMtha lakhe che. mAM rUkapAlIya ga7 sthApo "samyakavasaptati" devacaMdrasuri (1) zrI hemacaMda suri "zIlataraMgiNI," ane panotara ranamAlA guru"zAMtinAtha caritra" ane "sthAnAMga vRtti vRtti" graMtha lakhyA che. jinaharSagaNi-ccha-tapagaccha gurU rahyA che. jayacaMdra suri. saM. 1502 viramagAmamAM rahI devacaMdragaNi-1688 mAM vidyamAna; "viMzatisthAnaka vicArAmRtasaMgraha," ane pitAnA ziSya municaMdra suri mATe saTIka "mika " ratna zekharanarapatikathA " nAmanA graMtho stuti" lakhI che. rahyA che. | devabhadrasuri (2)-ga7-caMdraga; jinamaMDanApAdhyAya-ga tapagaccha bhadradhara surinA zikhya ajitasiMha surinA gurU semasuMdarasuri; 149ra (vi. saM.) mAM teo ziSya hatA. 1242 mAM vidyamAna; te"kumArapALa prabaMdhe ra. enA ziSya zrI siddhasena "pravacana sAro jinamANikayari-mAM putra caritra dvAra"nI pitAnI karelI TIkAnI prazasti mAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 prasanna lakhe che ke, `pramANu prakAza," ane "yAMsa caritra" Adi graMtha teoe lakhyA che. devabhadrasuri---gaccha khatara; caMdrAcAya gurU; 'pArzvanAtha caritra," saLaMga raMgazAlA," vAra citra tathA 'cArataMkAsa" vagere aneka graMtho lakhyA che. te 1168 mAM vidyamAna. na. sanAtana dharma. devedrasuri gurU, sAmaprabhasurI ziSya. idharma dhApasura(1)--karma pracanA phattAM lA tapagaccha, ujayatInA vatanI jinacaMdra tAmanA dhanADhaya zrAvakanA vIryavala ane bA masiMhu nAmanA be putrAne devedrae 132 surie racelI " saMgrahuNI "para TIkA lakhanAra davasanagaNizrA yobhadrasurI gurU pR{IcaMdrasura riAkhya - paryuMpaNa karIpana " nAmanA graMthanA kattAM, ( devabhadrasUri--(8) pAtAnA gurU caMdramAM dIkSA ApI hatI, vIradhavalanuM nAma vidAnadare ane bhisiMhanuM nAma dharmakitti pADavAmAM AvyAM hatAM. 1327 mAM devedrasura devaloka prApta thayA tyAre AcAya padyanadarijhane ApavAmAM AvyuM; paNa teo mAtra 17 divasamAM pacatva pAmavAthI dhUmakirti ne dharmadhAsura nAma ApI AcAya padavI ApI. tee " sadhAcAra tathA deve mutidhar-- pAlIyagacchamAM thayelA satilakasuri gurU. pAtAnA sArAvasthAnA bhALA, ane khetA nAmanA bhAai mATe " praznottara ratnamALAna " nAmane graMtha 2cyA che. vi. sa 1970 mAM vidyamAna. NAcAya--A nivRttikuLamAM thayuMyelA AcArya vi. sa'- 110 mAM vidyamAna hatA. zrI abhayadevarare praNIta satAdhama * kathA TIkA ' odhavAmA te mukhya paMDita hatA. teoe edha niyukti"para TIkA lakhI che. dhavijayavAcaka--1141 mAM vidhamAlokanAlikAsutra " bhASAvRtta lakhI che. dhartadharasuri(1)--A graMthakartA ,, vallabhapu rInA rAjA zilAdityanA vakhatamAM vidyamAna .. 66 hatA. teoe zilAditya arthe rovajaya mahAtmya " phaMcyuM che. dhanedharasuri(2)--vizAlavalagacchamAM thayA che. 1171 mAM vidyamAna. jita vallabhasurIe cala zArdhazataka " nAmanA graMthapura TIkA lakhI che. 64 dharmakumAra sAdhu-nAgadra gacchamAM 1338 mA vidyamAna, " zAlibhadraritra 'nA karyAM. vibudhaprajAsura guru. temanI vAla. hemaprazna ri, pachI dharmadhAdhara, pachI sAma prabhasura, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Bioreal heat. pachI vizuddha praznAra; ane temanI pachI dharma kumAra sAdhu, tr kArlasattarI " nAmanA graMtha racyA che. dhamadhApara(ra)--A AcArya limaDaLa " stotrapara zubhavanaNae 25 18000 leAkanI TIkA lakhI che. ' dharmadAsaNi--A mahAna sAdhu7 zrI mahAvIranI paNa pUrve thayA che. teoe upadezamAlA" nAmanA graMtha lakhyA che, ke jenA upara siddhA sAdhu vagere dhaNuA racI che. yakA TIkA .. dharma sAgarApAdhyAya--A graMthakartAe kalpasUtra 'para karNAvalI nAmanI TIkA kumatikkAla " Adi aneka graMtho racyA che; ane teo mar3A vidvAna hatA. teonA graMtho tIvasASAvALA hovAthI AcAryAe maLI amA natIpha harAvyAnI kruta thavA che, paraMtu temAM vidvatA ane vAcAtu apUrva che. dharmasenaNamahu tak--vasudeva dvidI". graMthanA bIjo ane trIjo khaMDa A munIdhare lakhyo che. .. nadISeNAcAya ... zrI ajitazatisva"nA lakhanAra, A graMthapura zrI jinaprabha surIe TIkA lakhI chaeN, www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTathI navembara. ] padyacadrasuri,-- citrasena padmAvatI caritra"nA kartA dhamasurinA ziSya hatA; ane sakSapta zvetAmbara itihAsa. nA racanAra. pradyumnamura (2)--"mula zuddhi prakaraNa" graMthanA racanAra A AcAyajI caMdragacchamAM pAThakarAja vallabhanA gurU hatA. teo "kuM-thayela buddhisAgaranA ziSya hatA; ane devaprakRti vivaraNa" paNa lakhela che. caMdranA gurU hatA. khara padmaprabhasuri--devAnaMdasara je taragacchamAM thayA hatA teoe A AcAryajInA gurU hatA. vi. saM0 1294 mAM vidyamAna teee "munisuvrata" nAmaka graMtha lakhyo che. te tilakAcAyajIe racelI Avazyaka niyukti" racavAmAM madada karI che. teo peDatAnI vaMzAvaLI A pramANe Ape che;-- mAnasuri, pachI jinezvarasura, pachI abhayadeva suri. pachI prasannacaMdrasuri, pachI devabhadrasuri, pachI devAnaMdasara ane tenA ziSya A padma prabhasuri hatA. pradyumnasAra (3)--caMdragacchamAM thayela kanaka prabhasUri mahArAjanA ziSya A AcArya 7 1322 mAM vidyamAna hatA; kAraNa ke teee te zakSamAM AsaDanI vivekama jari' para TIkA racavAmAM bAlacaMdrane sahAyatA ApI hatI. panna?zravaNamuni--dhdhatiprAbhata" graMtha paramAnadmasuri--abhayadevasUri; gurU te Ae gargAcAya praNIta "kavipAka"para TIkA lakhI che. kumArapAlanA vakhatamAM eTale vi. sa0 1221 mAM vidyamAna hatA. tenI vaMzAvaLIne nukrama A pramANe; bhadrezvara suri zAMtiri, asayadevasUri; ane paramAna dara. pArzvanAgasuri--1042 mAM "AtmA nuzAsana" nAmaneA graMtha A AcAya jIe yeA che. puNyasAgara mahApAdhyAya--aMjanA suMdarI sabaMdha" nAmanA graMthanA praNetA sma AcArya jina sasurinA ziSya ane padmarAja gaNuinA gurU hatA. sa purNa pAla--muniratnasurijInA racela "amamasvami caritrane sudhAravAmAM 12pa2 mAM A graMthakartAe sahAyatA pI hatI. 4 - A pradyumnasura--"vicArasAraprakaraNa" nA manA graMthanA lakhanAra A AcArya devaprabhusurinA ziSya hatA. prasannacaMdrasuri--zrI umAsvAtivAcakanA racela skriprayAga" nAmanA graMthapara prasannacaMdra" na.manI TIkA lakhanAra A AcAya navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasurinA ziSya ate sumi| vAcakanA gurU hatA. bhAlacaMdra--AsaDanI karelI " vivekamaMja"i tathA "upadeza dakSi" para TIkA lakhanAra A AcArya vi. sa`0 1322 mA vidyamAna hatA. bhakitavijya--"citrasena pmAvati caritra" para gujarAtI tame A graMtha kartAe lakhyA che. vi. sa0 1522 mAM vidyamAna hatA. bhAvadeva suri --"pArzvanAtha caritra," ane "kAlikAcA kathA"nA racanAra AcAryajI che. A thayela malayaprabhasuri--caMdragacchamAM zrI AnatagasurinA ziSya A AcAyuM 126 0 mAM vidyamAna hatA temae pAtAnA gurU praNIta ' sidmajyati caritra" para TIkA lakhI che. mahe si huri--acala gacchamAM u* tpanna thayela dharma dhAryasUrinA ziSya tathA pRthvIcaMdrasUri --"paryuSaNu kaTippana" siMha prabhasurinA gurU A AcArya hatA. janma A munizvare lakhyuM che, vi. saM. 1228, dIkSA 1237, AcArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jena. (AgaravI navembara. pada 12631308 svargagamana. teoe vi0 mIjI nAmanA tIrthaMkaranuM caritra jagadeva pradhAna saM. 1294 mAM "zatapadikA" nAmane gaMtha (jene hemacaMdrAcArya bAlakavi"nuM birUda A lakhe che. yuM hatuM)nI vinaMtithI lakhyuM hatuM. mahezvara suri-"kAlikAcA kathA" muni vijaye- "atrikAcArya puSpacUla ane "saMyama maMjarI" nAmanA graMtho A kathA" nAmano graMtha lakhanAra A AcArya AcAryo lakhyA che. amaravijayanA ziSya hatA. mahezvarAcArya-devasUrijInA ziSya A munizekharasuri-padmaprabha devanA racelA AcArya mahArAje municaMdra suri kRta "Ava pAstavapara A graMthakartAe TIkA lakhI che. myaka saptatI" upara TIkA lakhI che. merUtuMgasuri (1) "merUtuMga therAvali mAnatuMga suri (2) "siddha jyati cari" mahApurUSa caritra" "paDadarzanavicAra ane maMthanA A lekhaka AcArya punImIA ga7nA "prabaMdha ciMtAmaNuM" graMtha racanAra A A zrImAna devasUrinA ziSya hatA. teo lagabhaga cArya mahArAja vi. saM. 1362 mAM vidyA 1250 mAM vidyamAna hatA. uparokta graMtha mAna hatA. teo caMdraprabhasUrinA ziSya hatA. upara tenA ziSya bhalayaprabhasurijIe vi. sa.. yadevasUri--"pAkSikasutra" "piMDavi1260 mAM TIkA lakhI che. municaMdrasuri (2)-"Avazyaka saptatI" zuddhikRtanA lakhanAra A AcAryajInA gurU punamIA gacchamAM thaela caMdrasuri hatA. nAmanA graMthanA lakhanAra A AcArya mahArAja vi. saM. 1176 mAM vidyamAnatA. vagacchamAM thayela devasUrinA gurU hatA. uparokata graMtha para devasUrinA ziSya mahezvarAcArya yazadevasuri (2)-- pravacana sAroddhAra" TIkA lakhI che. graMthanA praNetA nemicaMdra surinA gurUbhAI A sunicaMdrasuri (3)-tapa gacchIya deveMdra munizvare "prathama paMcAsaka cUrNi" nAmane gaNi (micaMdra sUri)nA ziSya A AcArya graMtha lakhyo che. mahArAje "gAthA ke," "tI mAlA ratava" "ratna 2nacaMdragaNi--chaMdazAstra" tathA te trayavikAgraMtha banAvyA che, ane haribhadra surI paranI TIkA lakhanAra A munIzvara eka praNIta "dharma biMdu" para TIkA lakhI che te A prakaraNanA praNetA zrI devAcAryajInA zi e udayaprabhasUrine, nemicaMdra surinA ba hatA. pravacanasArodvAra para "vimapadavyAkhyA" nAmanI ratazekharasuri (1)--"bAlasarasvati" TIkA lakhavAmAM madada karI hatI. e birUdathI oLakhAtA A zrI razekhara | munidevasUri-"zAMtinAtha" caritra A surine tapagacchIya zrI munisuMdarasuri gurU thAya. AyAyajIe lakhyuM che. janma vi. saM. 1457 (145ra -2) dIkSA anidevAcArya-"zubhASita ratna" 143, paMDita pada 1483; vAcakapada 1493, A AcAryajIe lakhyo che. sUripada 1502, svargagamana 1517 poza vada muni ratnasuri-vi. saM. 1100 nI che. uparokta birUda khaMbhAtamAM bAMbI nAmanA lagabhagamAM A AcArya thayA che. teo kaTika bhaTe arpaNa karyuM hatuM. zrAddha pratikramaNa gaNanI vAzAkhAnA caMdragacchamAM thayelA sa- vRtti" "zrAvidhi vRtti", "AcAra pradIpa" mudra susniA ziSya ane jinasiMhasUrinA "laghukSetra samAsa" Adi aneka teonI kR gurU hatA. teoe have thanArA amasvA- tio che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTathI navembara, 1. saMkSipta katAara ItihAsa. ratnazekharasuri--tapagacchIya nAgapurI, vAmadevari- micaMdrasuri prati "paMca zAkhAnA zrI hematilakasuri A AcAryanA saMgraha" para dIpikA nAmanI TIkA A AcAgurU hatA. teone phirojhazAha taghalakha (A ryajIe lakhI che. bAdazAha dIlhInI gAdI upara I. sa. 1351 vijyacaMdrasuri-tapagacchIya devedrasurinA thI 1388 sudhI hato) ghaNuM mAna Apata. A ziSya mahArAja zrI jagyacaMdrasUrie suriteoe "opAlacaritra" ane "guNasthAnaka- pada ApyuM hatuM. teoe "kezI kumAra camArohaNa" graMtho lakhyA che. teo 1420 mAM ritra" lakhyuM che. teo visa. 1301 mAM vidyamAna hatA. mAM vidyamAna hatA. ratnasiMhasuri-visaM. 1200 nI laga. vijayasiMhasuri-maladhArI hemacaMdrasurinA bhagamAM A AcAryajI thayA che. teo ziSya A AcAryajIe "kalpasUtra"para tapagacchamAM thayela siddhAMtika zrI municaMdrasurinA " kapAvabodhinI" TIkA lakhI che. teo ziSya hatA. eo vinayacaMdrasurinA gurU hatA. 1142 mAM vidyamAna hatA. teoe " saTIka pugadalapatrizikA," ane vijyasenasuri-nAgaeNdragacchamAM "kalikALa "nigoda trizikAdi " graMtho lakhyA che. gatama"nA birUdadhAraka zrI haribhadrasurinAM ziSya ranAkarasUri--visa. 1308 mAM deva. A AcArya mahArAja "dharmAbhyadaya" nAM prabhasura teone gurU hatA. AtmaniMdArUpa ka7 thI udayaprabhasurinA gurU hatA. teo "ratnAkara pacIsI" nAmane graMtha banAvyo che. vi. saM. 125 mAM vidyamAna hatA. AsaDa rAjavallabha pAThaka-"citrasena padmAva. nI vivekamaMjari sudhAravAmAM teoe sahAyatA ti caritra" nAmanA graMtha A AcArya viTa ApI hatI. saM. 1524 mAM lakhyo che. somacaMdrasuri - tapachIya zrI ratanazekhara lakSmI vijayasuri-" TuMkotpati" nAma sura A AcAryanA gurU hatA. teo vi. ne graMtha lakhe che. saM0 1504 mAM vidyamAna hatA. "kathA mahAlabdhisAgarasuri-- 5chIya udayasAgara dadhi" nAmaka graMtha lakhyo che. surinA A ziSya mahArAje vi. sa. 1557 sematilakasuri-tapagacchIya zrI ema mA " zrIpAla kathA" nAmaka saMskRta graMtha prabhasUrijI A AcAryanA gurU thAya. janma vi. saM. 1355; dIkSA 1369; sUripada vardhamAnasuri--vi. saM. 188 mAM 1373; svargagamana 1424; dharmaghoSasUri eo vidyamAna hatA. teoe te zAlamAM praNIta "dhamakaratuti" para TIka, "zIlataraMgiNI" Abu uparanA vimalazAha zeThanI jinamaMdiranI "navya kSetrasamAsavRtti," "jita kalpavRtti" pratiSThA karAvI hatI. eo jinezvarasuri tathA vagere aneka graMthanI racanA karI che. buddhisAgaranA gurU hatA. teoe "upamitibhava semaprabhAcArya (1) tapagacchIya dharma prapaMca nAma sa--ane "vAsu pUjaya surinA ziSya A AcAryane janma vi. caritra" nAmanA suMdara graMtha yA che. prathama saM. 1310 mAM thayo hato. dIkSA 1321 teo yevAsI jinacaMdrasurinA ziSya hatA; mAM, suri pada 1332, svargagamana 1373. paraMtu pAchaLathI corAzI cityanuM dhAraNa choDI teoe aneka "citra baMdhastavane" rahyAM che. zrI nemicaMdrasurinA ziSya zro udyatana surine samatilaka surijI teonA ziSya thAya. ziSya thayA hatA. semaprabhAcArya-tapachIya zrI vijya lakhyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [oNgasTathI navembara. siMhasUrinA ziSya A AcArya mahArAje nAmanA zrAvakanA putra mahahananA putra durgakanI hemakumAra caritra" "sukita mukatAli" zaMgAra preraNAthI A TIkA racI che." vairAgya tariMgaNI" Adi aneka graMtha yojyA che. zAticaMdragaNi sakalacaMdra vAcaka A somasuMdarasuri-A AcAryano janma AcAryajInA gurU hatA. teoe vi. saM. vi. saM. 1430 mAM thayo hato. teo tapa 1651 mAM "ajitazAMtistava," ane chaDA ga7mAM thayela devasuMdarasUrinA pAMca mukhya "upAMga" para TIkA lakhI che. ziSyomAMnA eka hatA. teoe pahelA zubhazIlagaNi-tapagacchamAM thayela zrI "payansA" para TIkA, "pratyAkhyAna bhASya" munisuMdarasUri enA gurU hatA. teo upara TIkA, "gazAstra" "upadezamAlA." pi0 saM0 1521 mAM vidyamAna hatA. teoe paDAvazyaka" ane nava taravadika graMtho para snAtra paMcAzikA," "paMcAsI prabodha saMbaMdha" rabA ramyA che. teonuM svargagamana visaM. che ane "bharatesara vRtti" vagere aneka gra rahyA che. 1499 mAM thayuM hatuM. zrIcaMdrasuri-maladhArI zrI hemacaMdrasurinA madhamagaNi-zrI tapagacchIya mahA ziSya A AcAryajI visaM. 1521 mAM tmA semasuMdarasUrinA ziSya cAritraratna- vidyamAna hatA, kemake teo te zAlamAM bharUgaNinA ziSya A A AcArya mahArAje camAM padhAryA hatA ane tyAMnA dhavalazAha upadeza saptatikA' nAmano graMtha ja che. nAmanA nagara zeTha ane saMdhe maLI "muni sutrata sAMbamuni-kula nAge. vi. saM. 1025 svAmI" nuM racavAnI vinaMti karI hatI; ane mAM vidyamAna hatA, kAraNa ke te zAlanA vaizAkha tene pariNAme teoe AzAvalI gAmamAM AvI suda 13 ne divase zrI jakhu gurUnA racelA jina zrImAla kulanA nAgIla zrAvakanA upAzrayamAM zatakapara teoe TIkA lakhI che. A TIkAmAM te graMtha racyo hato. pArSadeva gaNie tenI teoe jaNAvyuM che ke, "meM pArSanAga pahelI prati lakhI hatI. AcAryo, ajitasiMha suri--vi. saM. 1283 mAM amalacaMdragaNi~-vi. saM. 1158 mAM teono janma thayo hato. teo acalagaccha bhaNyamAM vidyamAna hatA, mAM thayA che. zrI siMhaprabhasuri teonA gurU AnaMdarU-teo salamAM saikAmAM vi. hatA. deveMdrasiMhasuri teonA ziSya hatA. ghamAna hatA, ajitasenasuri-rAjaga7mAM vi. saM. AnaMdavIragaNi-- 1300 nI AsapAsamAM thayA che. iMdradisUri-zrI AryasuharatInA A AcAryajI ziSya hatA. amarasAgara-teozrI acala gacchamAM raviprabhasuri- micaMdrasuri praNIta "prave. thayA che. teozrInA gurU zrI kalyANasAgara- cana sAroddhAra" graMthapara "viSapada vyAkhyA" suri hatA. teo udayapuramAM vi. saM. 1694 nAmanI TIkA lakhanAra udayaprabhasUri (2) nA mAM janamyA hatA. 1705 mAM dIkSA lIdhI. teo gurU hatA. 1714 mAM aMbAtamAM AcArya pada pAmyA. udayaratnagaNi-zrIpAla caritranI pahelI 1718 mAM bhujamAM "gajheza" nI padavI prata madhumati (mahuvA)mAM lakhanAra A AcAmaLI. 12 mAM teo chelakAmAM svarga gayA, meM 1430 mAM vidyamAna hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara ] saMkSipta kavetAmbara ItihAsa udayavallabha-1557 zAlamAM zrIpAlakyA gurU hatA. teonuM svargagamana 154ra mAM nAmano graMtha lakhanAra labdhisAgara muninA A thayuM che. munizvara gurU hatA, teo tapagacachane viSe jayaprabhasuri--pravacanasAroddhAranI "viSama thayA che. padavyAkhyA" nAmanI TIkA lakhavAmAM - udayavIragaNitapagacchamAM A munizvara udayaprabhasUrine A AcAryajIe madada A thayA che. teonA gurUnuM nAma zrI saMghavIra- pI hatI. gaNi che, jayasiMha suri--eozrI acalagacchamAM udayasiMhamuni--1646 mAM visAvela (vi. thayA che. zrI ArakSitasUri teonA gurU hatA. sanagara mAM rahI A AcArya ratnazekharasuri ane dharmaghoSasUri teonA ziSya hatA. teo viracita "zrAdha pratikramaNa vRtti" nAmanA graMtha kekaNa kAMThe AvelA sopAraka nagaranA rahevAsI nI prati teoe lakhI che. teo tapagacchamAM hatA. temanA pitAzrInuM nAma bAhaDa ane mAtuMmAM thayA che, zrInuM nAma nAthI hatuM. teonuM 80 varSanI kanaka prabhasuri-devAnaMdasUrinA ziSya teo vaye 1259 mAM svargagamana thayuM. siddharAjane hatA. ane vi. saM. 1290 mAM teo teo para ghaNI AsthA hatI. vidyamAna hatA. jayasiMhasuri (2)-A AcAryajI vargakalyANasAgarasuri--acalagacchamAM A acchamAM vi. saM0 1000 mAM thayA che. zrI sarva AcAryajI thayA che. teozrI dharmabhUti mahA- devasUrinA teo ziSya hatA. rAjanA ziSya hatA. 1676 mAM teo vidya jayasiMhasuri (3)-eo zrI harSapurIya mAnatA dharAvatA hatA. ga7mAM thayA che. maladhArI abhayadevasUri te. kAlakAcArya (2)--A bIjA kAlakA nA gurU hatA. cArya vIra saMvata 453 mAM thayA kahevAya che. jinacaMdrasuri-zrI jinadattasUrinA ziSya kAlakAcA (3)--kAlakAcArya 3 ja mane A AcArya mahArAja kharataragacchamAM thayA hAvIra saMvata 980 mAM thayA kahevAya che. che. teonuM svargagamana 1223 mAM thayuM hatuM. teoe bhAdaravA suda 4 nI saMvatasarI jinacaMdrasuri (3)A AcArya zrI nesthApI kahevAya che. micaMdrasUrinA ziSya hatA. guNazekhara--deveMdrasurinA gurU A AcArya jinacaMdrasuri (5)-eo kharataragacchamAM mahArAja vi. saM. 1920 mAM hayAta thayA che. teo vi. saM. 1492 mAM vidyahatA. mAna hatA. . cadasari-vIragaNi AcAryanA ziSya jinabhakitasuri-A AcAryajI kharatara devacaMdragaNi A AcArya mahArAjanA gurU hatA. gacachamAM thayA che. zrI jina saukhyasuri teo jayakIrtisUri (1) e e acalagacchamAM nA gurU hatA. teone janma 1770 mAM ane thayA che teo merUtuMga surinA ziSya hatA. te. svargagamana 1804 mAM thayAM hatAM. enuM svargagamana vi. saM. 1500 mAM jinabhadrasuri (3)-A AcArya mahArAja thayuM hatuM. kharatara gacchamAM thayA che. teonA gurU zrI jayakesarisRri-A AcArya mahArAja jina dattasUri hatA. acalagacchamAM thayA che. jayakIrti sari teonA jinanasurI-kharataragacchamAM A A. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 sanAtana je.. [oNgasTathI navembara, hato. che, teonA gurUzrInuM nAma jinarAjasuri cAryajI thayA sthApaka zrI abhayadeva sarinA A sUripada saM. 1689 mAM 1711 mAM AgA ziSya mahArAja 1296 mAM vidyamAna hatA. viSe svargagamana saMsArI pakSamAM rUpacaMdra teonA ziSya prabhAnaMdasUri hatA. nAma hatuM. tenI mAtuzrIe temanI sAthe ja devasuMdarasuri-gaccha-tapagaccha. vidyamAna dIkSA lIdhI hatI. saM0 1447. janma visaM. 1396. 1404 * jinasiMhasuri (1) -gacchapunamIo. mAM mahezvara gAmamAM dIkSA. 1920 mAM aNugurU-muniratnasuri muniratnasUrie saM. 12 para hilapuramAM suMripada jJAnasAgara, kulamaMDana, gu. mAM lakhela "amamasvAmicaritra" "nAmanA graMtha. ratna, somasuMdara ane sAdhuratna e teonA para A AcAryo" prazasti lakhI che. pAMca zi. jinasAkhyasuri-ga7-kharatara. gurU- dharmasuri (2).-cAMdrakulamAM utpana jinacaMcasUri zi-jinabhakitasUri. janma thayela "zIlabhadrasuri gurU. yazobhadrasuri ziSya vi. saM. 1739, dIkSA 1751, sUripada zArkabharIne sapAdalakSarAjA A AcArya prati 1763, 1780 svargagamana. A AcArye ghaNe bhAva rAkhatA hatA. teoe "vAdicUDA jyAre suratamAM praveza karyo hato tyAre tyAMnA maNi" nuM beruda ApyuM hatuM. ' rahiza copaDA gotranA zrAvaka pArekha svAmI ' dharmaghoSa suri (5)-nAgechamAM thayela dAse agyAra hajAra rU. kharca mahatsava karyo hemaprabhasUri gurU samaprabhasura ziSya. dharmaprabhasuri-acalagacchamAM thayela de. jinezvarasuri-gaccha-punamIyA. gura- siMhasUrinA zisya, A AcArya mahArAja muniratnasurina gurabhAI suraprabhasura vi0 naM0 hatA. janma vi. saM. 1931, 1341 dIkSA, 1292 mAM vidyamAna. 1358 suripada, 1361 mAM gaDezapada. 1983 0 tIlakasurI-ga9-harSapurIyA. gurU mAM ravargagamana. rAjazekharasarI. ziSya padmadevasurI. vidyamAna dhamamUrtisUri acalagacchamAM thayelA zi. 1340, vasiMha suri ane kalyANasAgarasurinA gurU devaguptasurI-115 mAM vidyamAna. zrI ane jayakartasUrinA ziSya hatA. hasurinA ziSya siddhasuri gurU. nannasuri-caMdragacchamAM thayela zrI bakhadevacaMdrasuri (2). 1292 mAM vidhamAna bhaTTarinA zizya ane sarvadevasUrijInA gurU pradyumnasUri-gurU. mAnadeva ane pUrNacaMdrasuri hatA. vi. saM. 900 mAM vidyamAna. zi. devanAgasura-kamastavanA TIkAkAra. ge. niyavijayagaNi-prasidha upAdhyAyajI ma. hArAja yazovijayajInA gurU. vIMda gaNinA gurU. devaprabhasUri (1)-pamaprabhasUrinA ziSya; pamacaMdraupAdhyAya-zrI kRSNarAja RSi ane vicArasAraprakaraNa graMthanA lakhanAra. pradu gacchanA prabhAnaMdasUrine A upAdhyAyajI gurUnasUrinA gurU.. bhAi hatA. vi. saM. 1391 mAM vidyamAna. devaprabhasuri (3)-1294 mAM "munisu- 5madevasUri (2) vi. saM. 1261 mAM vrata caritra" nAmano graMtha lakhanAra pamaprabha thayelA nArAyacaMdrasuri A AcAryajInA gurU surine A AcArya gurU hatA. hatA. tilakasuri temanA ziSya hatA. devabhadrasuri-(1). rUdrapAlIyagacchanA padmamerU--AnadamerUsurijI gurU hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTathI navembara saMkSipta zvetAmbara ItihAsa. 95 * padmasuMdarasUri ke jeo 1615 mAM vidyacAryajI e dIkSA grahI. teoe jayAre dIkSA mAna hAi semamalAbulya mahAkAvya" rasyu lIdhI tyAre teonI strIne garbha rahaye hate. che tenA gurU hatA. e garbharUpa janma dhAraNa karanAra purUSa te padhdharAja gaNi-puNyasAgarajI A munI- manakamuni. jayAre teone janma thayo tyAre zvaranA gurU hatA. gautama kulatinA praNetA tenuM nAma manaka pADayuM hatuM. A manake jJAnatilaka gaNi (1960 mAM thayA) nA gurU pitAnA pitAzrI pAse dIkSA bAlavayamAM hatA. lIdhI hatI. dIkSA lIdhI tyAre pitAnA pitA pradyumnasUri (5) yazodevasUrinA ziSya ane dharmagurU zrI zajbhavAcAryane pitAnA A AcArya mahArAja vi. sa. 800 mAM jJAna eLe jaNAvyuM ke, manakanuM AyuSya mAtra vidyamAna hatA. zrI vardhamAna suri A pramANe cha mAsanuM bAkI che, ane tethI te sarva zratavaMzAvalI Ape che-caMdrazAkhAmAM zrI yazadevadhara nahIM thaI zake. AvA kAraNathI munionA suri thaya; pachI A pradyumnasuri, pachI bhAna caritra arthe dazavaikAlikasutranI yojanA devasUri, pachI vimalacaMdrasuri, pachI ughAtana vaida purva parathI rahyuM. jenA rahasyanuM zravaNa sura, ane pachI zrI vardhamAnasuri, karyA bAda cha mahIne te svargavAsa pAmyA. bharezvarasuri-siddharAjanA samayamAM diga- muniAcAra mATe Aje paNa dazavaikAlika barA upara vijaya meLavanAra zrI devasUcchinA prasiddha che. zikha A AcArya mahArAja hatA. municaMdrasuri-caulukayarAja Analane bharatezvarasuri- A AcArya mahArAjanA dIkSA ApanAra A muninA gurU caMdrasurijI gurUnuM nAma zAlibhadrasurijI hatuM. hatA. devaprabhasura ane devAnaMdasUri tenA ziSya hatA. bhAvasAgara-zrI siddhAMtasAgarasuri guru, ziyatilakasari- acalagacchIya zrI dhI guNanidhAnasuri ziya. janma vi. saM. 1510, 15ra0 mAM aMbAtamAM dIdhA. 159dharma prabhArinA ziSya A AcAryajIne janma vi. saM. 1434 mAM ane 1385 mAM AcArya pada, 1583 mAM svAMgamana. manakamuni-busvAmInI pATe zrI prabha- mAM khaMbhAtanI aMdara svargagamana thayela che. svAmI thayA. teonI pAse thI zaTayaMbhava- maheMdraprabhasUri teonA ziSya hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jena. pAlI vyAkaraNa. a'grejImAM kartA ema. eca. Tie; ( raMguna khApaTIsTa kelenTanA pAlI bhASAnA presara ) "sanAtana jana" mATe gujarAtImAM khAsa bhASAMtara kartA-sI seAhanalAla dalIca' dezAi bI. e. saMvanAma-eTale nAmane badale vaparAtA zabdo. pAli byAkaraNanA be bhAga che. pahelA bhAgamAM zabdonI vyavasthA eTale teenA svarA, temanI yeAjanA ane teonAM rUpAMtarA ApavAmAM AvyAM che. khIje bhAga vAkayAmAM zabdone vI rIte joDavA te batAve che. kriyApadma-kriyA, astitva ane sthiti ba tAvanAra zabdo che. zabdonAM mukhya prakAra nIce pramANe che. 1.nAma ke jenI aMdara sAmAnya nAmaneA samAveza thAya che; vizeSaNa, saMkhyAvAcaka za bdo, sanAma. 2. kriyApada. 3. avyaya, jenI aMdara kriyAviroSaNAnA samAveza karyA che; zabdayogI avyaya ane ubhayAnvayI avyaya, za nAma eTale nAma tarIke vaparAtA de temenA be prakAra, bhAvavAcaka ane purU papadArtha vAcaka. bhAvavAcaka nAma guNu, kriyA, sthiti batAve che. purUSa pAvAcaka nAma purUSa athavA 5dArya jaNAyuM che. tenA che prakAra, vizeSya nAma ke je vyAkitarUpe purUSA ane padAnAM nAma che ane sAmAnya nAma ke je amuka varganA purUSaSa ke padArtha jayuAve che. je sAmAnya nAma varga ke samRddha batAve che tene samuhavAcaka nAma kahe che, je sAmAnya nAma mApI zakAya paNa gaNI, na zakAya tenI cIjo batAve che tene ma terial noun padmAvAcaka? nAma kahe che. vizeSaNa-eTale purUSA ke padArtha te varNavavA mATe vaparAtA zabdo ane te zabdo je nAmanI sAthe sabaMdha dharAve che te nAmanI sAthe vaparAya che. [ gayo. navembara, kriyA vizeSaNa ane zabdayogI avyaya vakhata, jagyA, rIta athavA sthiti batAve che. te dhaNAkharA nAma athavA kriyApada sAthe joDavAmAM Ave che. ubhayAnvayI avyaya--e zabdone ke e vAyAne joDe che. kevaLaprayAgI avyaya-te mananI lAgaNI batAvanAra kukata "meA che. tene sAdhAraNa rI te vAkayanI sAthe joDavAmAM AvatA nathI. mULAkSarAnA avAja pramANe bhAga. 1 dheASa-avAja karyA vagara thatA. 2 adheASa tuTelA avAjathI thatA. vyaMjananA uccAra pramANe bhAga 1. sparzI svaranI madada vagara nahi mAlI zakAya te. 2. thaDakAyA vagara bIjAnI sAthe maLI jatA akSare. 3 anusvAra--nAkamAM pratidheSa cAthI uccArAtA zabdo. vyaMjananA ucca zvAsa pramANe bhAga. (1) mahAprANa zuddha ane dRDha zvAsathI uccArAtA. (2) alpaprANa-AvA zvAsa temane hA tA nathI. sane uSmAkSara kahevAmAM Ave che. hune mahAprANa kahevAmAM Ave che. ya ane vane ardha vara paNa kahevAma! Ave che. 1. kharamAnI aMdara pAkSIbhASA bIjI bhASA tarIke skulA ane kaeNAlentenI adara dAkhala thayelI hAi, A vyAkaraNa raMgunanA kaeNlejanA pAlI bhASAnA prophesare aMgrejImAM vidyArthi enI anukuLatA pramANe taiyAra karyu che. ApaNA jaina zAstranI pavitra bhASA mAgadhI ? yunivarsiTImAM dAkhala karAvavAne prayatna cAlu thayA che: ane kevA prakAranAM vyAkaraNa ane pATha pustako taiyAra karavA te saba dhInI murakelI naDatI anubhavavAmAM Ave che. pAlI ane ApaNI rAsrabhASAne eTaluM badhu maLatApaNuM che ke te baMne bhASAone be bahene vidvAne kahe che. eTale A zailI upara ApaNA vyAkaraNAdi pustakA racavAnuM suje teTalA arthe AkhA agrejI bhASAmAM lakhAelA pAkSIbhASAnA A byAkaraNanu gujarAtI bhASAMtara karAvI ame anukrame dAkhala karIe chIe. ame icchIe chIe ke, jaina vidvAne pachI gRhastha heA ke muni hA, te potAnI rAkitanI parIkSA karAvavAnI A taka gumAvo nahIM. sa' sa jai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgathI navaara ) pAlI vyAkaraNa emAM kaMdarathAnI ane tAlusthAnI baMne grahItanA bhAga judI judI rIte pADavAmAM A nenAM lakSaNa che tethI tene a agara A vyo che. paNa temAM uttama e che ke te anunA+ u amara U banelo misvara kahevA sikavara che, ane temAM badhA varganAM lakSaNuM che. mAM Ave che. anunAsika, ardhasvara ane uSmAkSara ma ne nimIta kahevAmAM Ave che. ni. bAda karatAM bAkI rahelA rara vyaMjana spAM che varNavibhAga, vyaMjana. dha adhA. - -- - adhA. iairhohe mahAprANa. alapakhANa. * TmahAprANa. anusvAra. aMtaHstha, uSmA (1) | mahAprANa (badhA). kaMsthAnI a,A, ka kha ga tAlusthAnI i, che ke * marthasthAnI *... e aM | Ta Tha * 6 - - daMtasthAnI - AThasthAnI. uM, ke -uccAra, mULAkSara. pAlamAM mULAkSaro 41 che-te nIcenA ke. ebasthAnI-hoThanI madadathI bAlAtA, mamAM lakhAya che. | svaravikAra, a, A, cha, I, u, U, e, o, svare vAraMvAra ekabIjAmAM maLI phara aM; ka kha, ga, dha ka, ca, cha, ja, kAra kare che. svare zvAsanA nikaLavAthI ane jha, jha, Ta, Tha, , , zuM te, tha, da, dha, tenI sAthe svareMdrimAM mukhya tALavuM ane napa, pha, ba, bha, ma, ya, ra, la, va, heDathI vadhAre ke ochA pheraphAra thavAthI utpanna thAya che. indriyo badhI ughADI hoya to A mULAkSaronA tenA mULasthAna pramANe nIce utpanna thAya che. tALavAne upADelI jIbha sAthe pramANe bhAga pADayA che. vadhAre ane vadhAre dabAvavAthI jyAre bAjue kaMThasthAnIgaLAmAM bolAtA Tha ochA udhADavAthI Ane uccAra anutALasthAnI-taLavAmAM bolAtA. ame a, e, ii thAya che. tevI ja rIte sudhasthAnI-mukhanA uparanA bhAgamAM bolAtA tALavAne haThane upara agara nIce jarA baMdha daMtasthAnI dAMtanI madadathI belAtA, karaNa vakhate dAbavAthI Ano uccAra anuM sa, ha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana je. oNgasTathI navembara kame a, e, u U thAya che. pahelI batA. (8) U draDha thatAM e agara pAchA velI rIta "pahoLA karavAnI che ane tethI pharI A thAya che. kadAca te I paNa bane che ulaTI rIta "pUruM karavAnI che. bIjI batAvelI svare nIce kahyA mujaba dIrdha thAya che. rIta "TukuM karavAnI che. jyAre tethI ulaTI rIta (1) je koI vyaMjana mUkI devAmAM gaLa karavAnI" che. Ave che te tenA badalAmAM sAmAnya rIte I ane I nuM valaNa e (2) keTalAka zabdogI avyayamAM bolAvAnuM bahu rahe che; ane U, e thaI (3) chaMdane khAtara. javAnuM kare che, kAraNake ane A thaI ja- (4) gadya ke lakhANamAM paNa vAnuM ghaNuM hela paDe che. A pheraphArane daDhI- svaro nIce lakhyA pramANe hasva thAya che. karazuM kahe che. ane bhASA vyAkaraNakAre ema (1). saMyukta vyaMjana pahelAM. kahe che ke te ema thAya che tenuM kAraNa e (2) nigahIta pahelAM. pratyaya lagADAya che te che. (3) chaMdane khAtara, * tAlusthAnI ane daMtasthAnI eka bIja- (4) lakhANa ke gadyamAM paNa mAM sAmAnya Iite maLI jai pheraphAra kare che. | svare keTalI vakhata mUkI devAmAM Ave tenA udAharaNa nIce pramANe - che. svare vAraMvAra joDAkSaro na Ave tema (1) A pahoLo thatAM e thAya che. karavA umeravAmAM Ave che. TuMke thaI jatAM e agara u thAya che. svara sAmAnya rIte sAthe sAthe Ave (2) a pahoLo thatAM A agara ja thAya che tyAre temAM pheraphAra thAya che. juo saMdhinA che. tenuM draDhIkaraNa thatAM A thAya che. ane nisamAM. TuMke thatAM e agara uthAya che. vyaMjanomAM vAraMvAra pheraphAra thAya che. (3) e mAMthI A agara A thAya che; Ane henuM uccAranI madhuratA jALavavAne e pahoLo thatAM i thAya che, ane e paNa agara svaramAM thAya che te parathI AnA saMbaMthAya che.. dhamAM paNa thavuM joIe ema asatya rIte (4) i mAMthI eka A agara aya dhArI Ama karavAno che ghaNu kharA pherakAre thAya che. vakhate tene maLate ardhasvara ya paNa vikalpa thAya che, ane ghaNI vakhata tenA be thAya che; ane e agara u thAya che. ke vadhAre pheraphAra mAlama paDe che. (5) i mAMthI eka A agara A (1) ha sivAya mahAprANa vyaMjana - thAya che. temAMthI u paNa kadAca thAya. tAnuM lakSaNa mUkI de che. (6) e eka sAthe AvelA be vyaMjane ra-mahAprANu vyaMjana pitAne badale pahelAM TuMke thaI u thAya che agara kI thAya alpaprANu vyaMjana mUke che, ane tevI ja rIte che, ane koI vakhata eka vyaMjana hoya te apaprANa pitAne badale mahAprANa muke che. paNa te pahelAM je thAya che. 3--dhAya potAnI jAtanA aASa caM. (7) u daDha thatAM e agara ava thAya janamAM pheravAya che, ane tevI ja rIte apa che. temAMthI pheraphAra thatAM tenA ardhasvara va ghegha vyaMjanamAM pheraphAra pAme che. tene badale thAya che, kadAca te u, i agara 4-eka jAtane sparza vAraMvAra bIjI A paNa thAya. jAtanA sparzamAM pheravAI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara. ] pAlI kyAkaraNa 5-be svaronI vacce je vyaMjana mUkI mAM Ave che, paNa keTalIka vakhata sAmya pratIdevAmAM Avyo hoya te yu mUkavAmAM Ave 5gAmI eTale vakra hoya che tethI bIje vyaM, che. te vyaMjana bIjA svara ane unI vayamAM vuM bane che. ane te vyaMjananI badale ghaNuM jana pahelAmAM bheLavI devAmAM Ave che. ja je mULavyaMjanomAM eka agarabane baM vakhata mUkavAmAM Ave che. jane mahAprANa hoya che, te dviguNita thayelA -la che ane n nI jagyA ane vyaMjanomAM bIjo mahAprANa thaze ane 5parasa sAcave che. ane keI vakhata 6 ne ba- helo apaprANa rahese paNa keTalIka vakhata dale mUkAya che. La Dane badale lakhAya che. La = mahAprANu sAmya karavAthI jato rahe che. sAmyanA niyamo nIce pramANe che - ne badale paNa mukAya che. 8- ane eka bIjA mATe mukAya che. (1) jyAre koI sparza vyaMjana bIjA sparza vyaMjananI pachI Ave che te vRddhi 9 , ane sa, daMtasthAnI anunAsika ne mRddhasthAnI banAve che, ane te anunAsika pAmatuM sAmya hamethAM bane che. tAlusthAnI kadAca te vakhate bane che. (2) jyAre koI anunAsika koI sparza vyaMjananI pachI Ave te sAmAnya rIte 10-pAMca anuravAramAMthI ekanI pahelAM kaI svara AvyuM hoya agara tenI pachI koI pratIpagAmI sAmya lAgu paDe che, tenI aMdara svara athavA vyaMjana Avyo hoya to te svara paNa umerAya. vRddhi pAmatuM eTale anu kamika sAmya koI vakhataja lAgu paDe che. nigrahIta bane che. 9) jyAre ke' sparza vyaMjana koI aghaNI vakhata vyaMjano zabadanA aMtamAMthI nunAsikanI pachI Ave che te pratIpagAmI agara AraMbhamAMthI mUkI devAmAM Ave che ane sAmya kaI vakhataja lAgu hoya che, paNa sAzabdanA madhyamAMthI uDADI devAmAM Ave che. vAraMvAra vyaMjana zabdanI pachI lagADavAmAM mAnya rIte te anunAsika je vargamAM te 5. Ave che, athavA zabdanI madhyamAM AvelA zuM vyaMjana hoya che te varganA anunAsikamAM svaronI vacce ghusADavAmAM Ave che. pheravAI jAya che. vyaMjane ghaNI vakhata svara pachI bamaNuM () jyAre eka anunAsika bIjA anunakaravAmAM Ave che, ane khAsa karIne jyAre sika sAthe maLe che tyAre anukramika sAmya mULavyaMjana ke je mUkI devAmAM Avyo hoya lAgu paDe che. che tene pharI vakhata lAvavAmAM Ave che ane (5) jyAre unmAkSara sparza vyaMjananI pahelAM tyAM mUkavAmAM Ave che. ke pachI Ave che tyAre te umAkSaranuM, hamezAM ekaja varganA be vyaMjana sAthe Ave sAma thAya che, ane sAmAnya rIte tenuM 5che te tene emane ema sAthe rAkhavAmAM A- riNAma mahAprANu banavAnuM hoya che. ve che, paNa judA ja varganA vyaMjanone sAmA (6) jyAre te uSmAkSara kaI anunAsika nya rIte saMyukta rAkhavAmAM AvatA nathI, pachI Ave che, tyAre te samUha emane ema tethI temanI vacce kAM te vara umeravAmAM rahe che. te uSmAkSara vakhate varNaviparyayathI ha Ave che, agara tenuM sAmya karavAmAM Ave che. bane che. sAma sAmAnyarIte vRddhi pAmatuM jAya che neTa-varNaviparyaya eTale sAthe AvatA tethI pahele vyaMjana bIjA sAthe bheLavI devA- be zabdonuM AgaLa pAchaLa thaI javuM te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. [ AgasTathI navembara (7) jyAre 15 vyaMjananI pahelAM amara koI vakhata tenuM sAmya bane, tethI 90 kAM pachI Ave che te te varNasamUha emane ema hala thAya agara bu thAya. rahe che. tenI aMdara svara umerAya; paNa sA. 17-saMyukta nuM sAmAnya rIte sAmya mAnyarIte yu nuM sAme thAya che, ane je thAya che. keI vakhate te emane ema rahe che; te yu daMtasthAnI baMjananI pachI Ave che havane varNa viparyaya thAya che. tALasthAnImAM javuM paDe che. (18) anunAsikenI sAthe saMyutaka thayelA (8) yu ane 2 saMyukata thAya te emane hano sAmAnya rIte varNa viparyaya thAya che. ema rahe che. tenI vacce svara umerAya; athavA athavA te be vacce svara umerAya che. (pAlamAM tene pariNAma tarika tene 2, , , ane dareka zabdane aMte svara agara nigrahIta AvakAra hel thAya. voja joIe) . (8) je yu nI pachI Ave te tene A jarUrane laIne nIce pramANe pheraphAra emane ema rAkhavAmAM Ave agara tenuM sA , thAya che. mya thAya. (1) ke pazu aMtyata anunAsika hoya (1) 1 nI pachI Ave che temAMthI te tene nigAhIta thAya che, ane tenI pahe6 m, vim, nyU, agara mAM thAya che. lAMne svara je dIdhuM hoya te stra karavAmAM . (11) ... huM pachI Ave te baMne varNa Ave che. viparyayathI rahe; ethavA hanuM sAmya thAya, (2) aMtya akSarane sAmAnya rIte o athavA te be vacce svara umerAya. A thAya che; kadAca te e na thatAM u thAya che, 12. 2 sparza vyaMjana ke uSmAkSaranI sAthe Ave che tenuM sAmya thAya che; koI koI vakhata teno e thAya che; koI vakhata sane vakhata temAMthI mahAprANa thAya che. je 2 kADhI nAMkhavAmAM Ave che ane A ne daMtasthAnI pahelAM Ave, te temAMthI zraddhA rAkhavAmAM Ave che. sthAnI thAya. jo sparza vyaMjana pachI 2 Ave (3) bIna vyaMjanAne hamezAM mUkI devAmAM te te koI vakhata rAkhavAmAM Ave che ane Ave che. bAkInA svarone pachI emane ema koI vakhata te be vacce svara umeravAmAM pheraphAra karyA vagara rahevA devAmAM Ave che; Ave che. agara hasva hoya te dI karavAmAM Ave che; (13) jyAre huM hanI pahelAM ramAve to te che agara dIdhuM hoya te hasva karavAmAM Ave che; vacce svara hamezAM Avavo joIe. je 2 agara temAMthI nigahIta bane che. huM pachI Ave to te be vacce svara umerAya agara tenuM anukramika ke pratIpagAmI sAmya thAya. jyAre svare maLe che. ekane uDADI devAmAM (14) 2 nI sAthe AvatAM zabdanA Are Ave, agara eka tenA ardha svaranA rUpamAM bamAM tene va thAya che, ane zabdanI madhyamAM karI jAya; agara bane emane ema rahe; tene nma thAya che. athavA temAM eka vyaMjana umeravAmAM Ave. - (15) 2 lanI pahelAM AvatAM tenuM sAo jyAre ekaja thAnanA svara maLe che, thAya che. * * tyAre te sthAnano dadhisvara tenA badalAmAM (16) saMyukta mAM svara umerI zakAya; mukAya che, paNa be hasva svara saMyukta vyaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa nave bara, ] pAlI vyAkara 101 janonI pahelAM Ave to temAMthI harava (12 u+I U koI vakhata thAya che svara thAya che. jyAre be svare maLe che tyAre nIce lakhelA. jyAre judA sthAna savAre maLe che tyAre vyaMjanomAno eka umeravAmAM Ave cheghaNe bhAge pahelAne uDADI devAmAM Ave che. ghaNebhAge yu lm agara 2 ane kavaane bAkIne svara jema hoya tema rahe che cita la agara .keTalIka vakhata uDAagara te hasva hoya te dI thAya che. lo vyaMjana be svaranI vacce pharIthI mUDa upalA niyamane apavAda nIce pramANe kAya che. jyAre eka svara ane khAsa karIne (1) A agara a+ agara I e hasva svara bIjA kei sAdA svara ke jemAMthI (2) A agara a+u agara Uo sAthe Avela vyaMjana uDADI devAmAM Avela (3) e+anya hoya che te svara sAthe maLe che, tyAre uDADe. (4) e pachI Avela vara uDI jAya. vyaMjana pharI vAra mUkavAmAM Ave che. (5) e pachI Avela svara ghaNe bhAge ane tenuM sAmya karavAmAM Ave che. uDI jAya che. - jyAre nigAhIta svara agara vyaMjanane maLe (6) eno ava thAya. A avuM che tyAre te samUha emane ema rahe che. ni. emane ema rahe, agara teno a uDI ja gItane uDADI devAya. nihita pachI AvelA rahe agara tene uva thAya. svarane urADI devAya agara nIce lakhelA pheraphA(7) I pachI Avelo svara kavacita ramone eka pheraphAra karI zakAya. uDI jAya che. (1) vara pahelAM AvelA nigrahItane ghaNe (8) i kadAca tenA ardhasvara mAM che. bhAge m thAya che; agara je te svara e heya ravAI jAya ane tema thAya che tenI pahelAnA che te samUha jhU mAM pheravAI jAya che. vyaMjana sAthe sAo kare eTale bhaLI jAya. (2) je nigahIta pachI sparza vyaMjana [9] iti+eva=viva. Avelo hato te nigrahIta te paze - (10) I ghAbhAge uDI ja nathI paNa janane je varga hoya tenA anunAsikamAM bIje svara Ave te tenI sAthe u jAya sAmAnyarIte pheravAI jAya che. che; agara bhaLI jAya che. . (3) je nigAhIta pachI ya Avyo hoya (1) u tenA ardhasvara 1 mAM pharI te te samUha jha mAM pheravAI jAya che. jAya ane te tenI pahelAnA vyaMjana sAthe (4) je nigrahIta hu pachI Avyo hoya bhaLe agara na bhaLe. te te nigAhItane ga thAya che. saMkhyA, je akSarapadamAM eka hasva svara hoya ane dIva kahevAya che. tenI pachI ekaja vyaMjana Avela hoya te . chaMdanI khAtara, svaranI saMkhyA balavAthI te akSarapada hasva kahevAya che. eka vyaMjana kADhI nAMkhavAthI agara umeravAthI, temAM dIrSa svara hoya, agara hasva agara nigahIta kADhI nAMkhavAthI athavA umesvaranI sAthe be vyaMjana Avela hoya agara ravAthI akSarapadanI saMkhyAmAM pheraphAra karI tene aMte nigahIta hoya te te akSarapada zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jene || -badhI veare. keTalIka vakhata chaMdanI khAtara AkhA akSarapada choDI devAmAM Ave che. agara uDADI devAmAM Ave che. akSarapara bhAra pAlI bhASAmAM akSarapara akSarapara lavAmAM sarva dIdhI akSarapada para bhAra mUkavAnuM bhAra mUkavAnuM nisaMzayarIte hatuM, paraMtu te haju hita jaNAyuM nathI. pustako vAMcavAmAM agara che. ba-rUpAkhyAna. zabdanA eTale nAma agara kriyApadanA jethI karIne junuM rUpa karyuM hatuM te samajAze rUpAkhyAnanA vikAsamAM ochAmAM ochI traNa ane tethI temAM keTalA pheraphAro thAya te paNa rIta che. (1) dhAtu (2) thaDa (3) zabda -ane khAsa karIne jyAre choDI dIdhelA rUpAkhyAna-eTale dhAtumAMthI agara bIjA vyaMjano lakhANamAM pharIthI mUkavAmAM Ave thaDamAMthI thaDa kevI rIte karavAmAM Ave che ke agara bheLI devAmAM Ave che te samajAze. te rIta. phaTaneTa-saMskRta samAna artho keTalIka eka zabda agara zabdasamUhane bhUla vakhata dhAtu karatAM anya rUpamAMthI nIkaLelA artha ApanAra ekAkSarapadane dhAtu kahe che. hoya che. noTa-zabdane sAde ane mUlagata bhAga ke zabadano je bhAgamAM te zabdane artha jenA bhAga vyAkaraNathI thaI zakatA nathI ane samAyelo rahe che te bhAgane thaDa kahevAmAM je rasAyaNa zAstranA paramANu sAthe sarakhAvI Ave che. thaDanA be bhAga che. pratyakSa ane zakAya te bhAgane dhAtu kahe che. tenI aMdara parela. sarala ane mRlagata Azaya e che ke dhAtunI pratyakSa thaDa thAi pheraphAra sAthe dhAtuaMdara kaMipaNa vadhAre ke ghaTADe kaI paNa mAthIja vikAsa pAmeluM heya che. te pheraphAra prakArane thaI zakatuM nathI. te kharIrIte zabda dhAtumAMja kaMI aMdarane vikAra thavAthI thAya che, eTale nAma athavA kriyApada nathI. agara kaMI akSara agara akSare lagADavAthI nara-pAli ane tenI bhaginI bhAva: (jene pratyaya kahevAmAM Ave che) thAya che. e ka je badhI vizAla Aya bhASAnA kuTuMba keinA saMbaMdhamAM aMdarano vikAra temaja bahAmAMthI janma pAmelI che te paNa te sarvamAM thoDA rathI pratyayanuM lagADavuM e baMnethI thAya che. thoDA pheraphAra sAthe dhAtuo sAmAnya rahela keTalIka vakhata dhAtu teija pratyakSa thaDa che. A vyAkaraNamAM V e nizAnI sAthe tarIke vaparAya che. lakhelI dhAtu pAli bhASAnI che paNa pAlinI parokSa thaDa pratyakSa thaDamAMthI koI prayaya dhAtu pachI saMskRta dhAtu (je kaMi judI hoya) lagADavAthI agara dhAtunA mULarUpamAM pheraphAra te kasamAM vAraMvAra ApavAmAM Avaze ke sAthe agara pheraphAra vagara janma pAme che. ' nAmanA rUpAkhyAna, pratyakSa nAma thaDa sAdI ke avyaya sAthe keTalIka vakhate dhAtune pratyaya sIdhe lagAsaMyukta thayelI dhAtune pratyaya umeravAthI thAya DAya che. AmAM sAmya thAya; keTalIka vakhate te che. te dhAtumAM aMdarathI vikAra thAya agara pratyaya saMjaka svaranI madadathI umerAya che. na thAya. neTa-2nI janAmAM ane upAkhyAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgathI navebara ) karavAmAM svara eTale sayeAjaka svara vAraMvAra yaDanA agara zabdanA be bhAganI vacce umera vAmAM Ave che. AthI karIne vyaMjananu saMyukata thavuM khadha karI zakAya che eTale neDAkSara temAMthI banatA nathI. pratyayA ke je mULa-pratyakSa nAmanA thaDa banAvavAmAM kAme lAge te nIce ApyA cheHa, anu, ana,abha, asa, aMsi, mA, Ara. i, i, ina, sa, IrlR (e), I, yasa. u, una. UM. pAlIvyAkaraNa. ka; tenI sAthe aka, ka, u. ta, tara, tasa, ti, tu, (tratri tra), tha. na, nasa, ni, nu. ma, mana, mAna, mi. a. Ayana, AyI, Arca. I, ya. ya, yu, 2, tenI sAme ara, ra, ura, ra, sa vana, va, vira, varI, yAni sa, sasa. parAkSa-madhyama nAmanAM thaDa, mULa-parAkSa nAmanAM thaDamAMthI eka navA pratyaya sIdhA lagADavAthI agara atyAkSarane badale lagADavAthI thAya che. dhAtunA muLa svarUpamAM aMdarathI vikAra thAya agara na thAya je pratyaye parezA-madhyama nAmanAM thaDa banAvavAmAM lagADavAmAM Ave che tenI yAdI nIce ApI che. ya. eyya (enDa.) disa; risa. bhaya, mat, sin nA-dhAtumAMthI aelAM thaDAne jo kriyA vizeSaNa ane zabdogI avyaya AgaLa lagAna tti, tui DelA hoyate| temA vastutaH mizra thaDe che, paNa AvAM nAma thaMDA kta dhAtumAMthI nIkaLelAM sAdAM thaDAnI pe:ja gaNyAM che. 7 103 temaja arka, ka. ', ta, 1ra, ratama, ma, tA, tya; tya; na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat OM, la. van vina, mitra thaDa, be ke vadhAre sAdAM thaDe pachI te pratyakSa-mULa hoya ke parAkSa-madhyama hAya, lagADavAthI thAya che. AvAM thaDA nAma tarIke agara vizeSaNa tarIke vAparI zakAya. mitra thaDamAMnA keTalIka vakhata avyaya prathama bhAga hoya che ane taddana avyayathIja banelAM mizra thA ghaNAM gheADA che. thA upara kahyAM tenuM kharUM nAma samAsa che. te samAsa nIcenA vargamAM gADhavavAmAM Avela che. (1) (- samAsa-- A samAsamAMnA pado ekaja vibhakitamAM hAya che, ane jo te samAsaneA vigrahu karIe cheDatA teone sAmAnya rIte ka e ubhayAnvayI avyayuthI joDI zakAya che. A samAsa dhaNe bhAge bahu vacanamAM heAya che, ane jAti ane rUpa atyapadanAM leche, paNa te eka vacanamAM ane samUha vAcaka thai zake; ane te vakhate te nAnyatara jAtimAM hoya che. phuTa neTa--A samAsane lagatAM zabdanu cuita thavu ane punarUccArita thavu e che ane te jhaDapa, sAmAnyatA, athavA veMcaNI batAve che. (2) tatpurisa-- A samAsamAM prathama pa4 atyapada ne maryAdita kare che. jemake, vizakti tenA para AdhAra rAkhe che. vibhakitanA sabaMdha game te www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ for ha sanAtana jaina. prakAranA hAi zake; ane kadAcita padonA krama ulaTA sunnI thAya che. vAraMvAra je caDA sAdA zabdomAM mAlama paDatA nathI te AvI rIte vAparavAmAM Ave che. (3) kambhavAya-- A samAsamAM prathama pa6 aMtya padane vizeSaNa tarIke maryAdita kare che. (4) dizu. A samAsamAM prathama pada saMkhyA vAcaka hAine atyapadane maryAdita kare che. A sama:sa sAmAnya rIte eka vacanamAM ane nAnyatara. natimAM hAya che. (5) avyayI bhAva-- A samAsamAM prathamapada avyaya hAya kSara pramANe tenuM rUpAkhyAna thAya che. (cAlu) (, geMgarathI navembara che ane te avyaya aya ke je nAmanuM thaDa hAya che tenI sAthe sayukta hAya che. A samAsa ekavacanamAM bhAvavAcaka agara samuha - vAcaka thAya che ane ghaNI vakhata kriyA vize. paNa tarIke vaparAya che. allAhabAda taraph digambara jainagajhiTa. -- yuvAneAnA banelA "dhI yaMgamensa, jaina esAsiezana samAlAcanA. Apha iDayA" nA vAjiMtra tarIke aMgrejI bhA pAmAM dara mahIne pragaTa thatuM " jaina gejhiTa " patranA nAmathI keLavAyelA samudAya have lagabhaga paricita che. A patranA mULa uddeza mULamAM te digambarAnA vAjiMtra tarIke kAma karavAnA hatA; paraMtu kramekrame jema jema samaya badalAtA gayA tematema peAtAnI zailImAM pheraphAra karI have tenA mukhya uddeza zvetAmbara ane digambarAmAM cAlatA nAhakanA matabheda dura karavA mATe prayatna karavAnA che. amArI smRti ne bhUkSa na karatI hAya tA amane ema yAda che.. ke, jayAthI parama zruta prabhAvaka maMDaLe zvetAmbara ane digambara bannenA graMthA taiyAra karAvI arasapa* rasanA vicAra| jANI zake tevA hetuthI "rAyacaMdra jaina zAstramALA" kADhavI zarU karI te vakhate A lekhakane te vakhatanA "jaina gejhiTa" nA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat upara jaNAvelA samAsAmAMthI kAi jyAre vizeSaNa tarIke vaparAya che, ane te vizeSaNa tenuM vizeSya je nAma hAya tenI jAti, vacana ane vibhakti leche tyAre te samAsa bahuohi kahe che. bahumbahiM samA sanuM rUpAkhyAna tenA atyapada para AdhAra rAkhe che. paNa ghaNe bhAge atyapadanA atyA saMpAdaka mI. jIgamaMdaralAla jainI, ema e (ke jeo hAlamAM IMglaMDamAM baeNrIsTaranA abhyAsa kare che) nI sAthe thayelA patra vyava vahAre mInugamaMdaralAlanA mana upara zve. tAmbara digambaranA aikya sadhInA vicArA vizeSapaNe dRDha thayA hatA. tyAra bAda " sanAtana jaina" nIkaLyA pachI tene pAtAnA vicAro vizeSa sudraDhatAthI khattAvavAnI sahAya malI. hamaNAM e patranA sa`pAdaka prephesara lakhe che, ane te uttama prakAre te calAve che. jainImAM aMgrejI vAMca nanA zekha vadhatA jAya che tyAre jaina viSaye carcanAra A zivAya agrejI bhASAmAM khIjuM eka pazu mAsika nathI. ame eka eka aMgrejI jANanAra jainane A patranA grAtuka thavA bhalAmaNa karIe chIe; ane sAthe mI. lathe ane esAsIezananA sekreTarI mI. cetanadAsane pAtAnA niHsvArtha bhrama mATe dhanyavAda ApIe chIe. www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgo nabara) mukhyalekha zrI zvetAmbara ane zrI digambara saMpradAyane viSe pUrva jevA samartha mahAtmAo upana thatA hatA evA hAlamAM kema nathI thatA? . eka aitihAsika AlocanA, jaina bhAganA vistAra hAlamAM je ke bane che temAM jenadarzananI prAsathI ochI che, chatAM ija nA thaI gayo che; tathApi pUrva teNe tenI AMTa atyAre paNa koI paNa baLavAnamAM pitAne viSe bhinna bhinna prakAranA samartha baLavAna darzananI sAthe spardhAmAM utarI zake tevI jJAnIo utpanna karyA hatA tethI tenI kIrti che. AvI AMTanuM mULa kAraNa, te tenA siAjaparyata amarapaNe rahelI che. jaina darzana ddhAMtanI saMgInatA che; tathApi uttara kAraNake nanA be mukhya saMpradAye-zrI vetAmbara ane te siddhAMtane camatkAra pratyakSa karanAra pUrvanA zrI digambara-ne vize chellA tIrthakara zrI ma- samathe mahAtmAo che. hAvIra svAmInA ziSya gautama pachI paNa aneka A vAtanI siddhi artha jenanA ItimahAtmAo darzanattA, zAstravettA, prabhAvaka, hAsa prati daSTi karIe. tharamatIrthakara zrI mane nyAyavettA, sAhitya zAstrI, vaiyAkaraNI, jo hAvIranI pahelAMnA samayanA ItihAsane hamaNuM tiSa zAstrI, bhUgoLa ane khagoLavettA, vedaka- sparzavAnuM choDI daIne mAtra zrI mahAvIra vattA, vegavettAAdi rUpe utpanna thayA che. ame bhagavAnanI pachInAM samayane sparzIe chIe. bIjI tarapha zrI zvetAmbara saMpradAyane viSe Ama karatAM ame bhagavAna mahAvIrane lagabhaga utpanna thayelA judA judA prakAranA samaye 2500 varSa thaze; tenA cAra vibhAga pADIzuM. nAnIone saMkSipI ItihAsa ApIe chIe bhagavAna mahAvIra pachIna ane vikramanI zarUane have pachI prasaMganI anukULatAe diH Ata sudhIno samaya; vikrama pachI ane musagambara saMpradAyane viSe utpanna thayelA mahA- mAnI rAjyanI zarUAta sudhIno samaya; tmAone saMkSipta ahevAla ApavA IcchIe musalamAnI rAjya pachIne ane musalamAnI chIe. tema karIe te pahelAM amArA vAcaka, rAjyanI paDatInI zarUAta sudhIno samaya; musa vargane jaNAvavA rajA laIe chIe ke, tA lamAnI rAjyanI paDatInI zarUAtathI te Aja mbara saMpradAyanI peThe digambara saMpradAye paNa sudhI samaya Ama cAra vibhAga pADI jenasaMkhyAbaMdha jUdA jUdA prakAsnA jJAnIo u nI samuccaya sthitinI ane vetAmbara tathA tpanna karyA che. baMne saMpradAyanA mahAtmAoe digambaranI pratyeka sthitinI AlocanA karIzuM. jenI pratiSThA vadika ane baddha samayathI bhagavAna mahAvIra svAmI pachI ane vi jamAvI hatI ane tyAra pachI paNa te pra- krama saMvatanI zarUAta sudhIne samaya avaletiSThA. tyArapachInA purUvAe jALavI rAkhI hatI. katAM ApaNe zvetAmbara ane digambaranI pitAnA darzananI pratiSThA jamAvavAmAM ane utpatti saMbaMdhIne vAda vivAdavALA bhAgane jalavavAmAM ane saMpradAyanA purUSoe je vIrya oLaMgavo paDe tema che. tathApi ApaNe tema vAparyuM hatuM tenA pariNAme ja chellAM cAra varSo saMpUrNapaNe karI zakIzuM nahIM, kAraNa ke e thayAM tevAM purUSonI utpattine lagabhaga abhAva bhAgaja evo che ke, jyAre vetAmbara ane chatAM jemanI pratiSThA bIjA darzananI sarakhAma. digambara evA be bheda jaina mArgamAM paDayA e saddharapaNe cAlI AvI che, jeTalAM darzane che, ane tene cekasa saike athavA varSa nI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sanAtana jaina [ AMgaTo navembara, kA e kAma kevala azakAya che, kAraNa ke, khapUTAcArya AryamaMgu, vagere mahAtmAo baMne saMpradAyanuM kathana eka bIjAthI ghaNuM thayA che. bhinnatAvALuM che. bhagavAna mahAvIra pachI, A rIte zvetAmbara ane digambara saMpraiMdrabhUti gautama, zrI sudharmAsvAmI, ane dayamAM vikrama saMvatanI zarUAtanI lagabhagamAM tyAra pachI zrI jakhkhasvAmI thayA. A banemAM cAda pUrva dhArI ane daza pUrvadhArIo vAta bane saMpradAyane sammata che. thayA che eTale te samayanA purUSanA jJAna baLa aparAjita, naMdina ( digambara abhiprAya viSe AlocanA karatAM ApaNane apUrva camapramANe viSNu kumAra ) naMdimitra, govardhana ane skRtija anubhavavAnI. have ApaNe vikrama bhavabAhu e pAMca zra kevalI tarIke bane saMvanA prAraMbhathI te musalamAnI rAjayanI saMpradAye svIkAre che. A pachInA samayathI zarUAta sudhI bannene samartha purUSonA ane banne saMpradAyanA mahAtmAo judA paDe che. stitvanI AlocanA karIe. digambara abhiprAya pramANe agyAra aMga ane vikramazakanI zarUAtanA sakAo bane daza pUrvanA pATha, vizAkhAcArya, nakSatrAcArya, nAgasenAcArya, jayasenAcArya, siddhArvAcArya, saMpradAyone mATe je ke vikrama saMvatanI paheghatinAcArya, vijayAcArya, buddhiliMgAcArya, lAMnA karatAM nirbaLa, tathApi zarUAtanA devAcArya ane dharmasenAcArya hatA. agyAra kAo karatAM uttama hatA, aMganA pADI bIjA nakSatrAcArya, jayapAlAcArya, tAramAM vikramanA pahelA saikAnI zarUpADavAcArya ane kaMsAcArya, daza aMganA pAtamAM bI vajasvAmI thayA tyAra pachI daza pAThI subhadrAcArya, nava aMganA pADI, thaze. pUrva vyavachera thayo. zrI suhastisUri AThamA bhadrAcArya e vikramasaMvata pUrva AcArya thaI jAya ane vavAmi teramAM teonI vacce gayA che. tAmbara abhiprAya pramANe prabhava upara kahyA te kAlikAcArya ane skaMdilAvAmi zikhaMbhavasvAmi, yazobhadrasvAmi, saM. cArya uparAMta guNasuMdarasuri, revata mitrasuri, bhUta vijaya, bhavabAhusvAmI (A bhadabAhu zrI dharmasuri, bhadraguptAcAya e yugapradhAne kayA?) ane sthUlabhaH e che AcAryo thaI gayA. zrI vajasvAmInI pATe cAdamAM va. cAdapUrvadhara hatA. mahAvIrasvAmi pachI 504 senasuri sthira thayA. A be mahAtmAonI che ane vikrama saMvatanI lagabhaga sudhImAM vaccamAM zrI Arya rakSitari, durbilikA pudaza pUrvadharo rahyA. skuLabhadra Arya mahagara suri e be yugapradhAne thayA. tyAra bAda ane Arya suhasti ziSothI be zAkhA utpanna vasena caMdrasuri thayA. sAmatabhadrasuri, vRddhathaI Arya suhasti zekhaDamAM Arya susthita, devasUri, zrI pradyatanasuri mAnadeva, zrI mAnaIndradina, dina, ane vaja thayA. tyAM sudhImAM tuMgari (bhaktAmara stotranA praNetA-digambaro 1 pUrvanuM jJAna hatuM. vaMja svAmI siMhagiri teone pitAnA AcArya kahe che) vIra, pAse agyAra aMga zIkhyA hatA. AthI jayadevasura, devAnaMdasUri, vikramasuri, narmasaMhamahAgirizAkhAmAM paNa lissasuri, umA- suri samudrasuri, nAgahasti, revatimitra, brahmadIpa vAti, zyAmArya (kAlakAcArya ) Adi purUSa nAgArjuna, bhutadina, kAlakasura e cha yugathayA che. vaLI tAmbarane viSe pAdalipta pradhAna ane zrI devardhigaNi kSamAzramaNa kaMdilAcArya, vRddhavAdi ane tenA ziSya zrI Adi purUSo thayA. e vakhate visaM. 510 siddhasena divAkara, bIjA kAlikAcArya, Aya. lagabhaga hatA. devaddhigaNi kSamAzravaNanI va. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara. ) khate eka pUrvanuM jJAna hatu. mukhyalekha, 2 zvetAmbara daSTie bhAnA adbhuta sAma varSa ApaNI pAmara yuddhane abhiprAya bAMdhavA mATe aneka sAdhane mAjIda che. vi. saM. 960 mAM thayelA digambarA cA amRtacaMdrasUri ane 994 mAM thayela sarva devasura zvetAmbarAcAya e eka hAranA saMvat pahelAMnA samartha mahAtmA gaNI, ApaNe have musalamAnI samayanI zarUAtamAM dAkhala thazuM' musalamAnanI caDhA I sa0 1024 mAM prathama mahamada gajhanavIthI zarU thai. A samaya pachI banne saMpradAyAnA mahAtmAenI utpati saMbadhe kevI sthiti rahI te have ApaNe joie. ApaNe tema karIe te pahelAM 40 sa. 1000 vI pahelAMnA umAsvAti tri. saM 101 mAM thayAnu digatihAsa ApaNune je upara kahyuM te vicArIzuM digambarAmAM vikramazakanI pachI ATha a ganA pADI bIjA bhadra brAhmAcArya sAta a ganA pADI leADAcAya, eka aMganA pADI ali, mAdhananti, dharasena, puSpadaMta, bhu tala. bhutali pachI aMgajJAnanA viccheda thayAnuM digambarA mAne che. bhutavali pachI vi. sa0 26 mAM guptazupti,, vi. sa` 36 mAM mAdhavanandri, visa 40 mAM jinacaMdra, ane vi. sa049 mAM jagat vikhyAta "samayasAra nATaka" ane khIjAM aneka zAstrAnA racayitA kundrAcArya thayA. kundakundAcAya pachI tenA ziSya, tatvArthasUtranA" praNetA mbarA mAne che. (umAsvAtinA varSa viSe zvetAmbarAnA abhiprAya bhinnatAvALe che, prasaMgavazAt enuM cAritra ApavA icchA che) umAsvAti pachI aneka sama A digambareAmAM thayA che; jevA ke, bhadrasvAmi, pUjyapAdasvAmi. teA spaSTa thaze ke bhagavAna mahAvIranA pachIthI te vizva saM. nI zarUAta sudhImAM ane vi. saM. nI zarUAtathI te musalamAnI samayanI zarUAtasudhImAM zvetAmbara ane digambara banne saMpradAye ekabIjAnI ra5A~ karavAmAM nyunatA na pAme tevA jJAnavIrya dharAvanAra purU utpanna karyAM che. musalamAnI samayanI zarUAta pachIthI A sthiti badalAi gai che. digambaremAM jo ke keTalAka samarthya mahAtmA ApaNe upara paDelA samayanA bhAgamAMnA trIjA bhAgamAM utpanna thayAche tathApi mukhyapaNe trIjA bhAgathI eTale ke musalamAnI samayanI zarUa ta pachIthI digambareAnI A saMbaMdhe avanati thI zarU thai cheH ane zvetAmbarAnI unnati A sa saMbadha thai che. musalamAnI samaya 40 1700 nA sakA 1024 thI te i sa0 sudhI musalamAnI rAjasattAnA saMbaMdhamAM zreSTha mAM zreSTha hatA. AvA musalamAnI prabaLa rAjaamalanA vakhatamAM jUdA jUdA prakAranA je mahAtmAe zvetAmbaremAM utpanna samartha thayA che tevA khIjA kAi paNa samayamAM thayA nathI. ema kahIe ke, musalamAnI mahAtmAsamanta Ash tri.nA pAMcamAM saikA pachI lagabhaga vi. nA dazamAM sakA ane tenI AsapAsa eTale ke musalamAnI samayanI zarUAAta sudhInA prakhyAta mahAtmAomAM zvetAmbarAmAM zrI jhuribhadrasuri, jinabhadragaNikSamAzrama, vanavAsI gacchasthApaka zrI sadevasura (vi. saM0 994) che. digambaramAM zrImadabhaTTa akalaka zrI naimitradra siddhatti cakravatti, guNabhadrAcArya, zrI vidyAnandI, zrI abhayanandrisuri yazastitrakaca pu"nA ko~sAmadeva ane ApaNe paDelA samayanA A vibhAgane aMte 60 mAM kuMdakuMdAcAyanA samayasAra" upara AtmakhyAti TIkA lakhanAra amRtacaMdrasuri che. zrI huriJadrasura, jinabhakSamAzramaNa spAdi zvetAmpara ane zrI akalaMka deva, zrI nemIgadra siddhAM| cakravruti Adi digambara mahA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sanAtana na. ( jhagasTathI navembara rAja amalane mATe jevo sAnukuLa samaya digambaromAM thayAnuM ItihAsa pramANa ApI A hare tevo bIjo koI nahIM hatA te zaka nathI. alAuddIna, abubakara, mahamada jema ItihAsa khoTuM nahI gaNe, temaja je tughalakha, akabara, jahAMgIra, zAhajahAMna, ema kahIe ke, zvetAmbarone mATe bhinna bhinna Adi pAdazAhone jaina dharmanAM atizayo daprakAranA samartha mahAtmAo utpanna karavAne rzAvI jaina zAsananI vikhyAti karanAra purA mATe jevo samaya A sAnaphaLa hatuM, te vetAmbara saMpraye A samayamAM ja utpanna te vAtane paNa itihAsa bahuM kahI zake tema karyo che. siddharAja siMha, kumArapALa - che nahIM. kheMgAra, bhuvanapALa, pRthvIrAja, surasiMhajI i. saM. 1024 pachInA samaya para Adi hiMdu rAjAone jaina dharma prati prIti AvatAM joi zakAya che ke, tyArathI tAmba lagADanAra samartha purUSe paNa vetAmbare Aja rAnI sattA vadhavAnI ane digambaranI ghaTa- samayamAM utpanna karyA che. nyAyavettAo, vAnI zarUAta thai; jo ke hajI e zarUA. sAhitya zAstrIo, Adi aneka prakAranA tanA bhAgamAM vetAmbara pratye digabara vAda mahAna vidvAne paNa Aja samayamAM mahetAvivAdamAM utaravA mATe jAgRta hatA. ataramAM thayA che. brAhmaNe sAthe vAdavivAdamAM jaya devasUri, ke jeo isa1150 nI laga meLavanAra purUSe paNa Aja samayane AbhArI che, bhagamAM hatA teonI sAthe zrI kumudacaMdra nA- digambara tarapha vaLatAM jaNAya che ke, manA digambara AcArya zrI siddharAja jaya. teomAM anukrame sAhitya ane zAstra jJAna siMhanI rAja dharmasabhAmAM saMvAdamAM utaryA saMbaMdhamAM keTalAka vidvAne thayA che; tathApi hatA. digambaronA sAmarthanuM kharekharUM ghaTavuM retadharmane prabhAva karanArA purUSo jevA - zAsanarakSaka vetAmbarAcArya bhagavAna tAmbaramAM thayA che tevA thayelA ItihAsathI hemacaMdrasurinA samayathI thAya che, je ke hema jaNAtA nathI, eTaluM ja nahIM, paNa itihAsane caMdrasurie digambaronI sAthe spardhA karyAnuM sAkSI rAkhI ame ema kahI e ke A itihAsa kaMI paNa kahetA nathI, tathApi A samayathI dakSiNa Adi pradezamAM digambara baLane , samaya te digambaronI pratikuLatAnI zarUAta nirbaLatA pAmavAnI zarUAta thaI ane anune jaNAya che. krame bahu pAmara thaI gayuM. te te sAme virodha amoe bIjI tarapha "saMkSipta tAmbara itihAsa" Ape che te uparathI jaNAze ke, uThAvavo e kAma saraLa nahIM thAya, musalamAnI rAjyaamalanA baLavAnamAM ba. musalamAnI amalanI prabaLatAnI a. LavAna bhAgamAM vetAMbaroe je samartha mahA- vannati i. sa. 1700 nI lagabhagathI zarU tmAo bhinna dizAmAM utpanna karyA che tevA thAya che. vi0 nA dazamA sikAthI laie te, digambaramAM che ke bIjA keTalAka AcAryo thayA che, tathApi anukrama pramANe savaMta 1021 mAM lakSamIcaMdrajI, saM. 1035 mAM guNAdijI, saM0 1046 mAM guNacaka, saM. 1064 mAM lacaMdrajI, saM. 1092 mAM bhAvacaMdrajI thayA che. saM. 1113 mAM mahIcaMdrajI, saM. 1540 mAM mAdhacaMdrajI, saM0 1114 mAM vRSabhacaMdrajI, saM0 1145 mAM zivanaMdijI, saM. 1155 mAM vasucaMdrajI, saM. 1156 mAM zikhadIjI, 1160 mAM bhAvanaMdi, 1168 mAM devanA dijI 1170 mAM vidyAcaMdrajI, saM0 1186 mAM suracaMdrajI, saM. 1194 mAM mAdhavanaMdi, saM. 1199mAM jJAnakirti ane gaMgakIrti . Adi thayA che. ame taratamAM diga mabarano saMkSipta ItihAsa ApIzuM. sa >> saha ja, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gathI navembara. | eka AzcayapUrvaka sakhedapaNe nAMdhI rAkhavA yogya banAva e banyA che ke, digambarA tA .jo ke, zAsanaprabhAvakazakita musa* lamAnI amalanI zarUAtathI maMdIya pAmavA lAgI hatI, paraMtu musalamAnI amalanA prAr bhatrI zvetAMbarazAsanaprabhAvakazakti, musalamAna rAja amalanI sAthe svAbhAvikapaNe (musalamAneAnI sIdhI sahAyatAthI nahI) varSamAnatA pAmatI gai hatI te, musalamAnI rAja a malanI paDatInA prAraMbhathI, marda thavA lAgI hatI. vikramanA sALa ane sattaranA sakA e hiMdusthAna nA amalanA sabaMdhamAM (sadhi) Crisis vALA gaNAya che; ane eja pramANe jainanA ane saMpradAyeAnA saMbaMdhamAM paNa gaNI zakAya tema che. musalamAnI rAja amalanI paDatInI sAthe hiMdusthAnamAM aneka prakAranA rAja pheraphArA thayA hatA, tema jainanA banne saMpradAyAmAM paNa dhaNA pheraphArA thayA che. zvetAMbarAmAM ma6 sthitinI zarUAta A samayathIja thai che. mukhyalekha. ApaNA AjanA mULa viSaya upara AvA mATe prathama e vicAravu jarUranuM che ke, A lekhamAM pADelA mahAvIra bhagavAna pachInA samayanA cAra vibhAgeAmAM mahAtmA purUSenI utpatinA sabaMdhamAM pheraphAra krama thayA. pahelA jevA khIjo vibhAga nathI; khIjA jevA trIjA nathI; ane trIjA jevA ceAthe nathI; tenAM kAra NA zuM? amArAM tihAsanA garIba abhyAsa pramANe amane ema lAge che ke, bhagavAna mahAvIranI pachI ane vikrama paikAnI zarU Ata pahelAnA samayamAM prathama vargamAM mUkA nArA mahAtmA banne soMpradAyAmAM utpanna thavAnuM mukhya kAraNa e che ke, pratyakSa prabhu vIranA zAsana ughAtanA tAjo. paricaya hatA, eTale temanA jJAnanA vistAra vizeSa baLavAnapaNe rahyA. vinA sa Mvata pachIthI te musalamAnI amalanI zarUAta sudhImAM bIjA vamAM mukAnArA puchyA zvetAmbara ane diga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 109 mbara bannemAM thayA tenAM mukhya kAraNA ema lAge che ke, kAMika bhagavAna vIranA upadezane thADA dUranA paricaya, ane kAMika tenA dhakkA,ane tenI sAthe zvetAmbarA ane digambarenI vacce tIkSNa spardhA. e te niHsa zaya niyama che ke spardhA hamezAM banne pakSakArane bahu tIvra banAve che. Aja rIte A banne zvetAmbara ane digambara pakSakArAnI vacce thayu che. musalamAno rAjaamalanI zarUAtathI te tenI mATe upara kahyuM che tema ati sAnukULa ho patInI zarUAta pahelAMnA samaya zvetAmbarA kAraNake teNe jUdA jUdA prakAranA jJAna sa dhamAM aneka samartha purUSA utpanna karyAM che, jo ke jUdA jUdA viSayanA jJAna dharAvanArA purUSA thayA che, teA paNa ema na kahI zakAya ke te purUSA pahelA vibhAganA. ane khIjA vi. bhAganA vargamAM mUkI zakAya, kAraNake pahelA vagamAM cAda pUrvadhArI che, ane bIjA vamAM daza pUrvadhArI ane chevaTe eka pUrvazvarI pazu thayA che; paraMtu sahI salAmatI sAthe ema kadI zakAya ke zAsananuM rakSaNa kavA mATe jevA purUSo joie tevAja zvetAmbara sa'pradAye aa samayamAM utpanna karyA che. digambara mATe lagabhaga tethI virUddha banyu che; kemake dhaNI nAnI saMkhyAmAM jUdI jUdI dizAmAM vidyAnA unna karyo zivAya teNe zAsana nA prabhAva karanArA puchyo bahu meTTI sakhyAmAM utpanna karyAM nathI. musalamAnI rAjyanI caDhatInA samayamAM eTale ApaNe mahAvIra svAmInI pachInA samayanA pADelA trIjA bhAgamAM vetAmbar ane digambaranI sthiti eka bIjAthI virUddha kema rahI tenA kAraNeA zeAdhavA mATe, zvetAmbara ane digambara banne dazAnA mULa siddhAMta para javu paDaze, amArA vAMcanArAe jANe che ke amArI mAnInatA evA prakAranI che ke, zvetAmbara dazA lAkakalyANunA mATe ati upa www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ oNgasTathI navembara kArI che. jemake vajadi sahita zvetAmbara muni- ghaNo vizeSa prakAza Ape che tema jainanA A A rahI zakatA hovAthI loka paricayamAM AvI ane mukhya saMpradAyo dIvAnA aMdhakAra rUpa upadeza kArya karI zake che, jyAre digambara maMdasthitine gIhavAnA A samaye bahu prakAzadazAM-nama dazA-loparicayamAM rahI zakAya mAnapaNe mahAtmAonI utpattinA saMbaMdhamAM tevI nahIM hovAthI lokakalyANa mATe jarU- gati pAmyA hatA. sattaramAM sakAmAM, ame rana upadezakAya digambara munio karI zake upara kahI gayA ke, maMdasthitimAM praveza thavAnI nahIM. amArI A mAnInatAne prayoga A pahelAM thoDA samaya pahelAM tAmbaramAM sthaLe barAbara lAgu paDe che; kAraNake vikrama ThAvazovijayajI, zrI AnaMdadhanajI Adi pachInA samayathI digambara dazAe vartavAnuM e bAvana purU thayA, ane digambaramAM dhIme dhIme duSkaratA vALuM thatuM jaI, musa banArasIdAsajI, hemarAjajI vagere moTI saM. lamAnI samayamAM lagabhaga duSkara thaI paDe tevA khyAmAM purUSo thayA. vikramane sattaramo seko. saMjogo utpanna thayA hatA. ethI ulaTuM - choDaze ane jema dIvAnI jAti virAma tAmbarane pitAne udeza pAra pADavAnuM saheluM pAmavA pahelAM ati prakAzamAna thaI aMdhakAra thayuM hatuM. lokakalyANanA mArga mATe kevA chavAI rahe che tema bane saMpradAyomAM keTalAka prakAranA sAdhananI jarUra che te jANavAnuM samathe purU upana thaI lagabhaga tevA vetAmbarathI banI zakyuM. hemacaMdrAcArya, vaja. purU na thavAnA hetuo utpanna thayA. sana muni, hIravijayajI senavijyajI Adi vikramane sattaramA saikA pachI rAjapurUe lokasamUhane pitA tarapha kheMcavA amala kevala avyavasthA pAmate gayo, ane mATe jetI aneka prakAranI vidyAe rahI. itidAsakAronA kahevA pramANe aMdhAdhunI sAyi, kAvya, vyAkaraNa jotiSa, vagere, je (anarchy) cAlavA lAgI. rAja aMdhAdhunI je viSa lokarUcinA joyA te tarapha pitAnuM dareka prakAranI vardhamAnatA (Progress) ne vIrya rU|. eTaluM ja nahIM paNa rAjapari mATe mahAvinarUpa thAya che, ane te rIte caya. je kaI rIte jaina dRSTie asvIkAra hiMdusthAnanA dharmo saMbaMdhamAM paNa thayuM, ane karavA yogya chatAM vizeSa hitanuM kAraNa jaI tene laIne jainanA saMbaMdhamAM paNa tevuM ja aMtIma dRSTi rAjaya Adi hoya che ema rAkhI banyuM. A eka moTAmAM moTuM kAraNa jainanA hemacaMdrAcAryAdi keTalAka mahAtmAoe karyo. banne mukhya vibhAganI maMda sthiti utpanna digambara purUSoe sAhitya, vyAkaraNa vagere thavAnuM hatuM. banne saMpradAyanI maMdasthiti dizAmAM kaI rIte zvetAmbare karatAM ochuM AvavAmAM A eka mukhya kAraNa hatuM, tenI vIrya vAparyuM nathI eTaluM ja nahIM paNa keTalIka sAthe pratyeka saMpradAyane potapotAnA aMgata bAbatamAM vadhAre parimANamAM vAparyuM che chatAM kAraNe paNa maMdasthitimAM AvavAnA hatA. loka kalyANa mArga mATe potAnuM vAparI zakyA banenA aMgata kAraNo nakI karavA mATe - nathI. te dazAja vaparAvI zake nahIM. tAmbara ane digambara dazAmAM rahela vizeSatA vikramane sattaramo ke, ame upara kahyuM ane nyunatA saMbaMdhanA amArA junA abhitema eka Crisis (sadhI)ne hate. dIvAnA prAya para javuM paDaze. ame hamezAM ema bhAra prakAzamAMthI jema aMdhakAra thavAne samaya hoya mUkIne kahIe chIe ke, tAmbara dazA arthAta jayAre dIvo virAma pAmavAno hoya tyAre tvarita Atma kalyANanA mArga karatAM jemAM amuka kSaNa sudhI, jemAM sAmAnya prakAzane badale parokSa Atma kalyANa samAyeluM che evA loka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaTayI navembara, ] mukhyalekha. 111 A kalyANanA mArga mATe vadhAre upakAraka che, cAritra kAdu karatAM zvetAmbara * cAritra ma paraMtu Atma kalyANanA mArga mATe te diga-ryAdAmAM DhIlAza rAkhI hatI teApaNu te zvetA mbara dazA zvetAmbara dazA karatAM vizeSa upakA raka che. peAtAnA baLa ghaTavAnA aMgata kAraNe vavAnu te eka kAraNu thayuM che; ane mbara saMpradAyane peAtAnI mad sthitie A zvetAmbarI aitihAsika daSTi tapAsaze, te tene amArA A rAMka abhiprAyane anusaratuM kAraNane ame 'aMgata' kAraNu kahIe chIe. zvetAmbara sa MpradAyamA 84 ga utpanna thayA jAze, cAritra maryAdAnA baMdhAraNamAM, digamyA karatAM. zvetAmbarAe kaika DhIlAza kahevAya che. tenI utpattinuM mukhya kAraNu rAkhI-jo ke te DhIlAza sahaja hAni thatAM vAmAM Ave, te cAlatA gacchamAM cAritra ziSa hita thatu hoya teA sahaja hAni sahana zithilatA joi khIne athavA navA gaccha sthApavAnI jarUra tevA navA gaoA sthApanArane karavI e "artha zAstra"nA niyamAnusAra ekAMta uttamAttama hetu pUrvaka rAkhavAmAM AvI hatI, himmata kare ema nathI ke, zvetAmbaramAM ATalI vastuta: lAgI che. kAi pazu ema kahevAMnI ane te uttamAttama hetu haribhadrAcArya, moTI saMkhyAmAM gacyo utpanna thayA che te hemacadrAcArya, hIrasena vagere zAsananA asiddhAMta sa'badhI matabhedane laine thayA che, ethI ulaTu darekane itihAsa kabula karAve tema che ke, junA cAlatA AvatA gacchamAM cAritra zithilatA e dareka navA gacchanI utpatinu kAraNa che. jema digambare DhIlAza nathI rAkhI tema zvetAmbare rAkhI na hatI te cAritra zithilatAnA janmaja na thAta:- amArUM kahevu A ThekANe ekAMtika levAnuM nathI. ame prathama zvetAmbaranI vRttinI vizeSatA e-batAvI bhuta prakAza karanAra mahAtmAo utpanna karyAthI sacavAyA hatA tenuM pariNAma e AvyuM' ke, nirbala vIryanA dhaNIe te DhIlAzane evA lAbha lIdhA ke zAsanane punaH khaMdhAraNamAM mUkavAnI jarUra satyavijayagaNine paDI. te kAMika DhIlAza rahI hatI te te DhIlAza rAkhavAne hetu dRSTimAM na rAkhI tene anyathA upayAga te samaya jenA hAthamAM zAsana hatuM. evA tivage karyo. jaina itihAsaneA jete kAMika paNa ricaya haze te jANatA haze ke, jaina zAsananA kAryabhAra prathama varganA hAthamAM hatA, A yativaga mULa te| karTina cAritraneA dharanAra hatA. zAsananA prabhAva tIvra prakAzamAna rAkhavA rUpa vizeSa kAraNe bhagavAna haMmacadrAdi mahAtmAe e rAjaprasaMga rAkhyo; jayotipAdi vighanA u'evuja payAga karyo; vagerenu pariNAma AvyuM ke, evA purUSAnA rAja prasaMgarhAda rAkhavAmAM vizeSa hita ka. ravAnA hetuo dhyAnamAM na rAkhI pAchaLathI yati varga zithalAcAra pAmyuMA. A zicilAcAra jana cAritrane kalaMkarUpa ! zrI satyavijayagaNie kriyAuddhAra karyo; ane tivanuM jora narama pADayuM. badhe, vizeSa baLavAna kAraNe, digambara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat tenA vinA lAka kalyANane ane pareza paNe AtmakalyANune mArga rahI zake nahIM; ane nyunatAe batAvI ke teNe vizeSa upa. kAranA hetue rAkhela DhIlAza cAritra zithila tAnuM kAraNu thayuM. digambara dazAnI vizeSatA e batAvI ke AtmakalyANa mATe cAritra te vikaTa beie; jyAre tenI nyunatA e batAvI ke digambara dazA, drazya, kSetra, kALa, bhAvane pratikRLa hAi tenA ekAMta Agraha rAkhatAM, loka kalyANaneA mArga te sAcavI zake nahIM. tAtparya ke jema purva jinakalpa ane sthiviraka9pa hatA tema A digambara ane zvetAmbara dazA pratyeka upAranI hetu gaNI bannenAM upakAraka mulya svIkAravAM joie; nahIM ke zvetAmbarAe ekAMta zvetA www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana, ) ogasTathI navembara, mbara dazAmAM ja Agraha rAkhave; athavA nahIM ke jevI bIjI samartha racanA thayelI jovAmAM digambaroe digambara dazAmAM ekAMta Agraha AvatI nathI, ane AvI samartha sAhitya rAkhavuM joIe. ane dazA ane kAMtadaSTie racanAne abhAva te tevI racanA karanAra purUavalokI vedanI upakAraka gaNavI joIe. A dhAno abhAva siddha kare che. te siddha kare. anekAMtikadaSTi, baMne saMpradAyanI dRSTi sanmukha athavA na karo paNa yazavijayajI, AnaMdaghanajI na rahevAthI, digambara dazAe rahevAne prati devacaMdrajI Adi mahAtmAo thayA te pachI kuLa dravya, kSetra, kALa ane bhAva vagere musa- koI prasiddha mahAtmAo thayAnuM ApaNe jA. lamAnI samayanI zarUAtanI sAthe utapanna thatA nathI. thAM tethI digambara dazAnA dhAraka samartha digambaranI sthiti musalamAnI samayanI paraSo digambara saMpradAyamAM asta thavA te zarUAtathIja maMdatAne pAmavA lAgI hatI samayathI zarU thayA; ane vetAmbara dazAe evuM ApaNe upara joyuM; ane te maMdatAne haTa cAritra kavitAmAM kAMIka DhIlAza pa krama emane ema atyAra sudhI cAlyo Avyo hovAthI krame krame temAM cAritra zithila de che. apavAda eTale ke, upara kahyuM tema saLamAM khala thayuM ane pariNAma e AvyuM ke, sattaramA saikAmAM keTalAka graho samartha paMDito zAsana jenA hAthamAM hatuM evA tivarga te tarike utpanna thayA hatA. prasiddha paMDitenA digacAritrazithilatvane AdhIna thatAM, cAritranI baranA datihAsamAM nAmo ApI zakAze.lagabhaga avanati na thavA devA athe kriyA udhAra Aja samaye zvetAMbaromAM keTalAka samartha muni ma. karanAra purUSa zrI satyaguNasurie jJAnaviya karatA hAtmAo thayA hatA, eto ApaNe upara joyuM. thiAviSaya upara ati zrama laI bhAra deve vetAMbara ane digambara dazAnI vizeSatA ane paDyo ane tema teoe anukaMpA buddhie karyuM nyunatA saMbaMdhamAM ApaNe upara vivecana karI teja ApaNe, atyAre mULa karatAM keTaleka darajaje gayA tyAM AgaLa eka muddo kahe rahI gayA. zithilatva pAmela chatAM bIjA darzananI sarakhAma- ha; ane te muddo e che ke, digambara vRttio uttama cAritra dharAvIe chIe. jhiyAuddhAra vartamAna samaya jevA samayamAM varta zakavAnuM karanAra purUSa jJAnamArga karatAM kriyAmArga muzkela ane tethI tevA purUSane abhAva thatAM upara A rIte vizeSa bhAra mukayA vinA koI grahasthAmAM paMDite utpanna karavAnuM tatva tedazAmAM rIte cAle tevuM nahIM hovAnA saMjogo - avyaktapaNe kema jANe na rahyuM hoya, AvA prakAvAthIja te mahA upakAraka purUSe tema kayuM ranA tatvanuM avyakta astitva hovAnI ame hatuM, paraMtu pAchuM jJAnamArga upara ochuM kalpanA eTalA mATe karI ke, jIvane kAMIka dhyAna apAyAthI vikramanA sattaramA sakAthI e svabhAva lAge che ke jyAre nirAdhArapaNuM ke je saikAmAM satyaguNasurie kriyA uddhAra karyo, jovAmAM Ave che tyAre nAnA baccAMne paNa judA judA prakAranA purvanA saikAonI peThe potAnAM nIya pitAnuM vIrya game tevI muzkelImAM pheravavAnuM thavA na pAmyA sattaramAM sekA pachInuM je citta rahe che tema digambaromAM paNa jyAre sAdhusAhitya najare paDe che te jotAM jJAnamAga no AdhAra raho, tyAre nirAdhArapaNuM joI bahu prakAzamAna nahote e takSaNa siddha thAya grahasthomAM pAMDitya lAvavA saMbaMdhane prayatna che, kemake thoDAka apavAda zivAya gujarAtI thaye. vetAMbaromAM AthI ulaTuM ja che, Adi dezabhAvAmAM rAsa kathAo. caritro DhALo kemake temAM tevA tatvanA hovApaNAnuM kAraNa e zivAya sataramAM sakAnI purvenI racanA nathI. tAMbarene sAdhupa AdhAra levAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara, ] mukhyalekha. 113 teonI sthiti nirAdhAra na hoI potAnuM vize pratye tivage pitAnuM lakSa ApyuM svataMtra virya pheravavAnuM citta thatuM nathI. A te kAraNe jenasiddhAMte prarUpela cAritramAM kaI anumAna nathI; paNa pratyakSa siddha che. zithilatva AvI gayuM, ane potAnuM zithila vetAMbaramAM eka dhanapALa zivAya kyA graha. va chupAvavA mATe je jJAnanuM aMtIma phaLastha paMDita thayA che ke jeNe jaina jJAna-pAMDa- vItarAgacAritra che tevA jJAnanA bedha samukha tya-darzAvI zvetAMbaronI kIrti zrAvakasamudAyane samUdAyane na thavA dIdha. A zvetAmbaremAMthI nAme amara karI che? jayAre digaMbarAmAM aneka jJAnano lopa thayAnuM eka kAraNa che. bIjuM grahastha samartha paMDita thayA che. A amAruM kAraNa e che ke, cAritramAM atyaMta zithilatva kathana vicAravAnone lAgavAnI amane yati vage dAkhala kareluM joI kiyAuddhAra pUrNa AzA che. karanAra purUSane kiyA-cAritra-viSaya upara khAsa sattaraseM (vi. saM.) pachI khAsa zAsana bhAra mukavo paDe, kemake je teo khAsa bhAra prabhAvaka purUSo dhaMtAmbaramAM thayA nathI. jema na mukta te jenacAritranuM nAma nizAna paNa yati gADha aMdhakAravALA vistIrNa pradezamAM eka vargadvAra rahevA pAmata nahIM. teone cAritranAne sarakho dIvo mukavAmAM Ave tema thayelI vize viSaya upara bhAra mukavo paDyo eTale teone pAMDitya rahita aMdhakArarUpa sthitimAM kaI kaI samudAyane, jaina sAdhuonI ane jaina zrAvakepurUSa sAmAnya rAsanarakSaka tarIke utpana nI kriyA kevI joIe e prakArano bodha zi. thatA. digambaramAM paNa TAramalajI Adi kSaNa-ApavuM paDeluM ane kriyA saMbaMdhInuM kaI kaI gRhastha paMDito thayA che. zikSaNa ApatAM jJAna-tatvArthajJAna-pratye svA. | sAmAnya rIte baMne saMpradAyane vize bhAvika rIte ochuM lakSa apAyuM. trIjuM ane pAMDityarahita aMdhakAramaya sthiti cAlI AvI mukhya kAraNa rAja avyavasthA eTale dezamAM che. amAruM A kahevuM sattaramAM saikA pachI aMdhAdhunInuM che. thayelI zAstraracanA kevA prakAranA samudAya mATe digambaromAM paNa yativarganA jevo bhaTTA taiyAra karavAmAM AvI haze tenI samAlocanA rekane varga che. A bhaTTAramAM pahelAM te vAdIkaravAthI siddha jaNAze. dezabhAvAmAM A jamA- caMdra, vAdibhasiMhasuri, zubhacaMdra Adi samartha nAmAM to jene mAtra heme kahevAmAM Ave bhaTTArake thayA che, paraMtu pachavADethI te yatitevA prakAranA viSayothI bharapUra kathAo, DhAla, vargathI kaI rIte na utare tevo zithilAcAra rAsa vagere racAyA jaNAya che. amAruM A teoe grahyA che. zvetAmbarImAM te kriAu sthaLe ema kahevuM nathI ke te rAsa vagerenA ddhAraka sAdhupurUSo paNa thayA; ane yativarga pratyethI racanArAo tethI uttama prakAranA jJAnasahita samUdAyanI zraddhA dura karAvI, ane teTalAM parimAnahotA, paraMtu amAruM evuM kahevuM che ke, jena- mAM vizeSa jJAna aMdhakAra vadhatAM aTakAvyuM; samUdAyanuM jJAnavAtAvaraNa te vakhate evuM nirbaLa paNa digambaramAM te sAdhu purUSono abhAva thaI gayuM hatuM ke lokasamUdAya tethI vizeSa pAMDityathI eTale te dizAmAM kAma karanAra mAtra gRhastha bharapUra zAstrajJAnane pAtra thaI zake tevI paMDito rahyA. A je gRhastha paMDita thayA sthitimAM nahatuM, eTale te samaye chuTAchavAyA temAM sadAsukhadAsajI, ToDaramalajI Adi samartha thayelA purUSoe, samudAya jevI vastune pAtra purUSo thayA che; tathApi kAMIka dharmagurUbhakitamAM ho tevI vastu banAvI. evuM tatva rahyuM che ke gurUvarga game te zvetAmbaramAM maMtra jaMtrAdi vyAvahArika zithila thaye hoya ane gRhastha game tevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. ( oNgasTathI navembara, paMDita hoya to paNa gRhastha karatAM pelA zithila che. jyAre aMdhAdhunI cAlatI hoya che tyAre dhara gurU tarapha vadhAre bhAva rahe che. A pramANe manuSyanAM mana bahu azAMta thaI jAya che; diromAM thayuM. dhIme dhIme digambaranI ane te vakhate te mAtra teo potAnA jAna aMdara aMdhakAra evo thayo ke keTalIka te saM. mAlanuM rakSaNa kema thAya e uparaja lakSa ApradAyane anusaranArI jJAtio pote digamba pi che. AvI vakhate tatvArthanA-dharmatanA-a2 saMpradAyane anusare che ke nahIM. bhyAsanI teo taraphathI AzA rAkhI zakAya tenuM paNa jJAna dharAvatI baMdha thaI. A vA A vA nahIM; eka taraphathI mananI azAMti, ane tane anubhava kare hoya te gujarAtanA bIjI taraphathI te dvArAe dharmatanA ane keTalAka bhAgamAM "humaDa' karIne eka jJAti che. te bhAsanuM baMdha thavuM e, dharmaprema ocho sAmAM keTalAka digambara saMpradAyane anusara karanAra kAraNe thAya che. AvA samaye je vicAnArA che, paraMtu teone pUchavAthI teo te saMpra ravAna purUSo vidyamAna hoya che teo dhamI dAyanuM nAma paNa purUM jANatA nathI. teo prema naSTa na thaI jAya teTalA mATe sarvathI uttapitAne "humaDa' tarIke ja oLakhe che. matalaba mamAM uttama e je pUrva purU ane tenA ke, digambaromAM paNa jJAnane aMdhakAra kaMI - vacana pratye zraddhA utpanna karavAno raste teno tAmbaro karatAM ochA nathI thayuM. rAjyanI prayoga cAlu kare che. je prayoga vaDe lekamAMthI aMdhAdhunInI asara A saMpradAya pratye paNa dharma mArge cAlyA na jatAM, kAyama rahe che. svAbhAvika rIte thavI joIe e to upara jayArathI musalamAnI rAjyanI paDatInI kevAI gayuM. zarUAta thaI, ane aMdhAdhunIno samaya cAlavA - jyAre rAjyaaMdhAdhunI cAle che, ane lAgyo, tyArathI jainamAM lakhAyeluM sAhitya - para nAnasthiti nibaLapaNAne pAme che tyAre vAmAM Avaze te zraddhAne prayoga kevA samazA.nahitasvIo, zAsananuM jeTaluM bane teTaluM yamAM karavAmAM Ave che te saMbaMdhI ame upara rahANa kema thAya e upAya zodhe che. zAstrakA je vivecana karyuM che te satya che ema pratIta thaze. sataranA sekAthI je je sAhitya re mArga (samyagdarzana) pAmavAnA be upAe batAvyA che - 1. tatvArtha parIkSA, ane lakhAyeluM che temAM zraddhAnA tatvane agra pada 2, badhA tatvArthaparIkSA ane kahevAmAM apAyuM jovAmAM Ave che. A agra pada ve che ke, jJAnanI jAte parIkSA karI ApavAno hetu ame upara kahyuM tema dharma. vanuM gaTaga ) mA naSTatA tarapha jatuM aTakAvavA mATe2dhA ene kahevAmAM Ave che ke, prave nAja hatA. ame thoDAMka mahinA agAu eka mukhya thayelA jJAnI puruSo ane temanA vacanAdi lekhamAM zraddhA ane bhaktinA tatvonI vizeSatA pra AsthA rAkhI vastunuM satya svI- pratipAdana karatAM kahyuM hatuM ke, A be tatva karavuM te. tatvArthaparIkSApradhAnI purUSa tavA parIkSAnA karatAM paNa sAmAnya samudAparamANamAM zraddhApradhAnI karatAM hamezAM yanA hita mATe atyaMta upakAraka che; ane e chA hoya che. te paNa zAMtakALamAM be tatvo para jayAre ame bhAra mUkyo tyAre tatvArtha parIkSA pradhAnInI sArI saMkhyAmAM utpa. kahyuM hatuM ke, e zraddhA ane bhaktinA to ti thAya che; jyAre aMdhAdhunInA samayamAM caitanyavALAM ane nahIM ke jaDatva pAmI gayelA tavArtha parIkSApradhAnI viralaja utpanna thAya hovAM joIye. zAMta samayamAM tatvArtha parI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI naveMbara) mukhya lekha, kSAnI vidhamAnatA hoya che eTale te samayamAM kriyAmArga upara vizeSa bhAra mukavAmAM samAM sAmAnya samudAyamAM pravRtta zraddhAnuM tatva yelA upakAra jovAnI pahelI pharajane laIne samAta-vArthaparIkSAnA paricaya vALuM hoya che, ane jemAM jJAnamArga keI prakAre upakA pA! tatvArthaparIkSAnA pazciya athavA saMsarga rahyuM che, eka to oghaddhA pote ja vaDe je zraddhAnuM astitva hoya che te, caitanya mULathI lAMbA kALe svayaMvicArabuddhine na sahita hoya che, jayAre aMdhAdhunInA samayamAM karavAno svabhAva dharAvanArI ane tene AvyA tatvArtha paricaya na hovAne lIdhe je zraddhA utpa- be baLavAna sahAyaka kAraNo maLyAM, te pachI na thAya che te odhazraddhA hoya che. tenuM ( dhazraddhAnuM ) baLa, pitAno vAva odhazraddhA ane tatvArthasaMsargita purAvavAmAM kevuM tIvra thAya e kahevAnI ja zraddhAmAM phera e che ke, tatvArtha saMsargitamAM nathI. sattaramAM sakA pachI eghazraddhAne A upara svayaM (svataMtra) vicAra karavAne avakAza kaI kahyuM te be sahAyaka kAraNo maLavAthI samAja aMze hoya che, jayAre dhazraddhAmAM te ava- upara te (gha zraddhA) pitAnA svabhAvanI evI kAza raheto nathI. baLavAna asara karI zakI ke, atyAra sudhI tenA aMdhAdhunIe utpanna karelI chatAM te samaya phaLa bhegavavAM paDe che; matalaba kahevAno e ne atyaMta upakAraka evI A e zraddhA che ke, A traNe kAraNo ekaThAM thavAthI - je lAMbA kALa sudhI tatvArthano paricaya - samAjamAM svayaM vicArazakita athavA preraNA khyA vinA rahe che tenuM aMtima pariNAma e sattaramAM saikA pachIthI AvaraNa pAmavA lAgI Ave che ke, samUdAyamAM vicArapreraNAnI zakti ane tema thatAM thatAM te atyAre pitAnI parAne nAza thatAM jaDatva janme che, arthAta edha kASThAe pahoMcI che; ane jayAre samAjamAM zraddhAmAM svayaM vicAra karavAno avakAza rahatA svaye vicAra karavAnI pratija lagabhaga 2 nathI eTale kALe karI te zraddhA jaDatva pAmI varaNa pAmI gaI hoya tyAre pachI tenI jatAM samAjamAM gADariyA pravAhanI peThe cAla vi. vidvAne paNa kayAMthI utpanna thAya ? je vA paNa cothI vAno prakRti baMdhAya che; ane gADariyA pravAhanI saMjogomAM mukAyAthI jenI vicAra karavAnI peDe cAlavAnI prakRti jayAre samAjamAM baMdhAya prakati AvaraNa pAmI gaI che evI samAja che tyAre temAMthI judA judA prakAranA samartha mAM kavacita kaI svayaMvicAra kasnAra nIkaLe zaktinA dhAraka purUSo utpanna thavAnI kayAMthI te te potAnuM baLa upagamAM kavacita ja laI AzA rAkhI zakAya ? zake che, kAraNake te, jaDatvavALI zraddhA pAmelI - sattaramAM sakA pachI aMdhAdhunInA kAra- mAja potAnA vicArothI te svayaMvicAra karavAnI NathI utpanna thayelI lAMbA kALe jaDAva utpanna prakRti dharAvanAra jIvonA vicAra ke AkAra de karavAnA svabhAvavALI A dhazraddhAne be jADA paDatA joI, tene sahana nahIM karI zakavAthI evAMja baLavAna sahAyaka kAraNe maLyAM; eka te, sAmA thAya che, ane jyAre samAja sAmI thAya zvetAMbaramAM yatioe ane digabaromAM che tyAre, jenAmAM svayaM vicAra karavAnI zakti bhadrArAe samAjane jotiSAdi vyAvahArika janma pAmI che chatAM jeo jaDatva pAmelI zraddhAnA vidyAonA bhramaNamAM nAMkhI devAthI tattvajJAna vAtAvaraNamAM ucharelA che, evA jIva Takara lIlI prati samAjamAM utpanna thayela upekSA te; ane zaktA nathI. AvA saMjogomAM pUrve jevA sara bIjuM, kriyAmArgamAM zithilatva dAkhala thavAthI zakitanA purUSo utpanna thayA hatA tevA thavA na kriyA uddhAra karanAra purUSane jJAnamArga karatAM pAme e kevaLa spaSTa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. [gaTathI navembara, zrI dharmasAgarepAdhyAya nAmanA pUrvanA eka samartha upAdhyAyajInA lekhe tIvra bhASAnA heI tene te samayanA AcArya mahAzAe amAnanIka TharAvyAne banelo prasaMga -kevA prakAranI vivecanazailI lAbha karI zake che? digambaramAM parama pUjaya ane samartha bodhanI jarUra nahatI, paraMtu kaghAnA AkAre mahAtmA zrImAna kuMdakuMdAcAryanuM jIvanacaritra zraddhA besADanAra upadezanI jarUra hatI eTale A aMkamAM bIjA bhAga para prakaTa thayeluM tene anusarI jUdA jUdA pratispardhA karanAra jevAmAM Avaze. A adbhuta atizayanA saMpradAyoe tevA upadezanI zelI grahaNa karelI. mahAtmAnuM jIvanacaritra satata abhyAsavAnI je vakhate e zilInuM grahaNa thayuM tyAre, bhavi. sUcanA ApavAne vAstavika rIte amAre atra dhyanA rakSaNa karatAM te vakhatamAM sthita jaina prasaMga levo joIe tene badale amAre te samUdAyanI zraddhA sthira kema rAkhavI e viSe vadhAre jIvanacaritrane viSe keTalAka sikAo thayAM kALajI rAkhelI eTale atyAranA samayanA upacAlatI AvelI kaSAyamUlaka zailInuM anukaraNa kArane khyAla ocho thAya athavA tho joIe thayuM che te viSe TIkA lakhavAne nahIM IcchavA e dekhItuM che, ane A kAraNathI atyAre yogya prasaMga levo paDe che tethI kheda thAya ApaNane te zailIno upakAra te vakhate kevA che. A jIvanacaritrane viSe tAmbarautpatti saMjogomAM hatA tene khyAla Avavo muzkela. saMbaMdhI vivecana karavAmAM AvyuM che. A te vakhatanA lokakalyANa mATe je prakAre kAma levAyuM caritranA yAjake digambara gRhastha che; ane hoya te prakAre bhale levAyuM, chatAM ApaNe tethI teo svAbhAvika rIte zrI kuMdakuMda muninuM atyAre to vartamAna sthitine anukuLa prakAragrahaNa sAthe darzAve e spaSTa che, ane tethI te karavAnI jarUra che. kuMdakuMda muninA A janmamATe koI anyathA TIkA paNa nakare, e paNa caritra yAjakano ame vyakata doSa kADhatA nathI; dekhItuM che; ane temAM ame amArI zilInA kemake teoe je ke ItihAsika caritra lakhapratibaMdhane to naja karIe e vAta kahevA vAno potAno abhiprAya dRSTimAM rAkhe che, karatAM ka9pI zakAya tevuM che. mAtAo tathApi teothI anusarAya to kathAnuga che. gAvuM, athavA sAmartha prakAzavuM e saMbaMdhIne vyakta de. eTalA mATe, kathAnuyogane anukULa svAbhAvika hakka cheDI daI, tAmbara pratye, je bInAne aitihAsika bInA tarIke calAvavAnI tajasamayamAM je prakAranI vicAradarzaka pRthA nirUpa- vIja upara, ane tenI sAthe kathAnugamAM paNa gI che te samayamAM. te prakAranI zailInuM madharazalIne badale kaSAyamUlaka zailIne upayoga thaye anukaraNa thAya e icchavA yogya nathI. che tenA upara ApaNe atyArane jamAne te mUkI jeone keTalAka chellA saikAonI carcA zakIe, kemake ApaNe te samayanA saMjogonA paddhatinA itihAsano abhyAsa che teone vicAra karavA karatAM ApaNane te zelI atyAre mAhIti hovI joIe ke, jainaprAbalyanI hAnirUpa che, eTale tenA upara devaAramaMdatAnA keTalAka sikAo thayA, jJAnabaLa paNa karavAmAM vadhAre svArtha dharAvIe chIe. samAjamAMthI ochuM thavAthI, sAmAnya samudAyane kevA prakAranI bhASA zilI ane vastu zraddhALuo rAkhavA mATe vizeSa gahana tavA sthitimAM zvetAmbarone digambaree pUve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara ] mukhyalekha. 117 cItaryA che; ane digambarane zvetAmbaroe eka mukti AhAra levA jatAM e bhukhathI pIcItaryA che tene kaMika khyAla ApavA arthe Dita manuSya te munine joIne tenuM khUna kIdhuM, nIce pramANe laie chIe. ane muninuM peTa phADI temAMthI annabhANuM prathama Aje je caritranI noMdha laIe karyuM. A vAta bAkInAoe rAmAcAryane kahI chIe temAMthI tAMbaranI utpatti darzAvatAM tyAre teNe rAtrImAM AhAra levA javuM evuM digaMbaroe kevI rIte vicAra zilI calAvI harAvyuM, paNa pachI rAtrIe AhAre jatAM katarI che te bhAga laIe chIe muMkavA lAgI tyAre teNe AhAre jatAM ekeka A pramANe svonI phalazruti jANI lAkaDI laI javAnuM TharAvyuM. pachI ekadA eka rAjA caMdraguptane ati duHkha thayuM ane udAsa muni AhAre jatA hatA tene ekadama eka tha. bhadrabAhu munIe paNa have bAra varSane garbhavALI strIe joyA. yatinuM rUpa joI te duSkALa paDaze evuM jANI pitAnA ziSyo strIne ekAeka garbha paDI gayo. A sarva sAthe dakSiNa dezamAM vihAra karavA javAnuM TharA- 2nta punaH rAmAcAryane nivedana karatAM teNe vyuM. caMdragupta rAjanI AvI sthiti bhayaprada vastra ane pAvaraNa vAparavAnuM TharAvyuM. A thaze evuM jANuM bhadrabAhu muni pAse dIkSA pramANe A digaMbaramAMthI bIjI zAkhA utpanna lIdhI, ane temanuM ziSyatva svIkArI tema bI e thaI. A zAkhAnuM nAma vetAMbarI zAkhA. nI sAthe rahevA lAge. bhadrabAhu munIe paNa A zAkhA pachI vadha sIe paNa A zAkhA pachI vadhatAM vadhatAM balADhaya thaI. gujapitAnA 12 hajAra ziSya sAthe dakSiNamAM ? che nadhi rAtamAMbahudhA zvetAMbarI matanAMja loka evAmAM Ave che. AvI vetAMbarInI utpatti che. " jAvAnuM TharAvyuM; paNa te svataH avadhI jJAnI digaMbaroe tAMbaranI utpatti viSe (aMtartAnI) hevAthI pitAne aMta thoDA va. , - je hakIkata darzAvI che te hakIkata kevaLa ka. khatamAM ja thavAno che evuM jANe pitAnA hipata lAge tevuM che ke nahIM ? ane lAge vizAkhA nAmaka ziSyane paTTAcAryane adhikAra 5 Apa, ane tene dakSiNamAM ravAnA karI pote tevuM ne che, te tevI hakIkata jayAre aiti hAsika vastusthiti tarIke calAvavAnI che te dhyAnastha rahyA. tyAre caMdragupta paNa bAkInA pachI te kathAnuyoga Azrita hakIkata je ziSyo sAthe dakSiNamAM na jAtAM gurU pAseja bhASA zailImAM mUkavAmAM AvI che tenuM kaMI rahyA. te bAra hajAra ziSya sAthe rAmAcArya ane eka phaLa che ke nahIM? te vicAratAM pratyeka vicikSaNa be hajAra AcArya paTaNAmAM, keTalAka zrAvakoe buddhine te saheja paNa uttama phaLa che ema A bhayaMkara dukALamAM saMbhALa levI joIe, lAgavuM na joIe. evI tene vinaMti karavAthI, rahyA. jema digaMbare e zvetAMbara pratye AvI A vinaMti bhadrabAhunA ziSyone karI hatI paNa saMbhavita rIte dekhAtI kalpita hakIkata mUkI teonI vinaMtipara lakSa na ApatAM teo che tema vetAMbaroe digaMbaro pratye mUkI nathI. dakSiNamAM TheTha gayA. baMgAlAmAM TharAvelA bhavi. evuM nathI. nIcenI lITIo ame zvetAMbara dhya pramANe jema jema duSkAla potAnuM ugra nA "jaina dharmanA prAcIna itihAsa" uparathI svarUpa prakaTa karavA lAgyA, tema tema rAmAcAryA laIe chIe, te tenI meLe bolaze. dikanI nitya kriyA DelAyamAna thavA lAgI. "have temano (rAsillayurina) bIjo bhAI duSkALane laIne paTaNAmAM rahelA AcAryonI mahIpAla bhramaNa karate thake anukrame rAjagrahI evI bhayabhIta rithati thaI ke eka divase tyAM nagarImAM nivAsa karI rahelA jaina saMpradAyanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 sanAtana jaina, (ogasTathI navembara digaMbaramatanA pratIti nAmanA AcArya pAse mATe ApaNane sAdhuone levuM lAyaka nathI jaI caDe. te AcAryo tene pratibaMdhIne ema vicArI teo te bhojana lIdhA vinAja pitAnA matanI dIkSA ApI tenuM nAma suva- pAchA vaLyA. te joI mAtAe potAnA digaM. kAti rAkhyuM. chevaTe zrutakIti AcArya bara putrane kahyuM ke, he putra ! teM tArA bhAItemane yogya jANI potAnI pATe sthApIne ne AcAra ? mATe have jema tane yogya naraNe ApelI apraticakrA nAmanI vidyA tathA lAge tema tuM kare? te sAMbhaLI mAtAnA vacaparakAyapraveza nAmanI vidyA ApI. have temanI nathI pratibodha pAmIne suvarNakIti karIne mAtA zIlavatI pitAne svAmI paraloka gayA zrIrAsilyasUri pAse zvetAMbara dIkSA laIne bAda potAnA te putra mahIpAlane (suvarNakI- siddhAMtonA rahasyanA pAraMgAmI thai gItArthatine) maLavA mATe rAjagRhImAM gaI. tyAM paNane prApta thayA." digaMbarI matanA zrAvakoe gurUmAtAne ghaNe bane saMpradAyae arasaparasa pitAnI vizeSaAdarasatkAra karyo. pachI mAtAe putrane pUchayuM tA ane sAmAnI nyunatA kema dekhAya te mATeja ke, he putra! zrI vitarAga prabhune mArga to prayatna karyo che. digaMbaree ApaNe upara paheleje visaMvAdarahita che, tyAre vetAMbara ane digaM. phakarA TAMkayo che temAM zvetAMbaranuM zithilatva bara matamAM kema bhinnatA jovAmAM Ave che? batAvavA je daSTAMta mukyA che te jema A kemake, vetAMbarI te niSparigrahI jovAmAM Ave paNane yogya lAge tema nathI; tevI ja rIte che, ane tamo digaMbarIo parigraha kema rAkho vetAMbaree A bIjA phakarAmAM digaMbaranI che ? mATe ApaNA nagaramAM AvI tame bane cAritraazuddhi ane parigraha batAvavAM yana bhAIe zAstrapUrvaka mane nirNaya karI Apo karyo che te jeone te saMpradAyanA munionA ke, kayo dharma aMgIkAra karavAthI mane parama cAritramArganI mAhIti che tene bIlakula gya mokSa maLe? pachI te suvarNakIrti muni mAtAnA nahIM lAge; uparodhathI vAyaTa nagaramAM padhAryA tathA pitAnA na bhAI rasikalasUrine maLyA. pachI temanI mA- A bane phakarAo je sAhityanA AtAe eka uttama bhojanamAM ThaMDAM tathA dagdha dhAre levAmAM AvyA che te sAhitya aitihAbhajano taiyAra karI rAkhyAM, tathA bIjA sA- sika hoi tenI bhASAzailI je ke atyAranA mAnya bhejanamAM uSNa tathA uttama bhejano jamAnAne te anukUla na lAge chatAM te evA taiyAra karI rAkhyAM. tema karI teNue ane prakAranI kavAyayukata nathI ke jevI kavAyayukta putrone AhAra mATe nimaMtraNa karyothI prathama bhASA eka bIjAnA "upadeza" ane "vAdasuvarNakAti te bhejana levA mATe Avya, vivAdanA graMthamAM joI zakIe chIe. kathAane teNe uttama bhejanapara mohita thaI te- mizrita itihAsa graMthamAM jevI kaSAyamUlaka mAMnI vastuo lIdhI, paNa pachI te vastuone bhASA A phakarAomAM vAparavAmAM AvI che ThaMDI tathA dagdha thaelI joIne teNe mukha mara- te karatAM vizeSa kyAyamUlaka vAparI zakAya nahIM DayuM. eTalAmAM bIjA putra rAsilari paNa kAraNa ke je "upadeza graMthe" ane "vAdavi. eka sAdhune sAthe laIne tyAM padhAryA, tyAre vAda"nA graMthamAM je prakArano bhAva prayoga thayo mAtAe temane bhojana levA mATe bane bhAM che tevA prakArano prayoga ItihAsa graMthomAM jane dekhADyAM. te joI te banne sAdhuoe karavAmAM Ave to eka te kathAnuyoganuM mi. vicAryuM ke, A bhejana te AdhArmika che, zraNa temAM hovAthI samAjane joIe tevI pratIti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaTathI navembara, ]. mukhyalekha. 119 na thAya ane bIjuM je bhASAprayoga tIvra pAdhyAya nAmanA eka samartha vidvAna munIzvara kare to samAjane tevA sAhitya upara prIti na vetAmbara saMpradAyanA tapagacchamAM thayA che. thAya. itihAsanA sAhitya mATe A karatAM teoe parama pavitra " ka5tra" upara "kivadhAre kAyamUlaka bhASA vAparI zakAya nahIM raNAvali" nAmanI TIkA lakhI che; temaja "kukahevAno matalaba evo che ke ItihAsanI mati kadAla" vagere aneka graMtha racyA che. racanA evA prakAranI hovI joIe ke, jemAM A upAdhyAyajInI bhASAzailI tIvra hovAthI kharI hakIkata (facts) zivAya bIjuM kAMI teonA graMtha AcAryoe maLI amAnanika paNuM AvI zake nahIM, ane je AvI na harAvyA hatA. ItihAsa evI sAkSI Ape che zake te kAyamUlaka bhASA vAparavAnI paNa ke, A upAdhyAyajI mahArAjanI vidvatA ane jarUra na rahe, chatAM jayAre AvI ka95ta ane vAcArya apUrva hatAM ema kahevuM nirvikyAya utpanna kare tevI hakikatA ane vAda che. AvA eka mahAvidvAna ane asAdhAbhASAprayoga karavAmAM upakAra anupakAra jovAnI raNa zaktinA dhAraka purUSe je tIvra bhASAprayoga kALajI nathI rahI che e upadeza graMtha ane karyo hato tene te samaya ke je samaye tevI bhArelI vAdavivAdanA graMthomAM kALajIne prakAra ke atyAranA karatAM bahu parimANamAM vaparAtI hatI rahyA haze te kahevA karatAM ka9pI zakAya tevuM che. tenA vidvAnoe amAnya TharAvyo hato, te pachI ame agAu ApaNuM vAdavivAda karavAnI atyArane samaya ke je evI bhASAlIthI paddhati sabhyatA ane vastusthitinA tAvALI tadana pratikuLa che teone tenA kema pratye aprIti hovAthI upakAranuM kAraNa thAya che e jene upajayA vinA rahe ? sAra hato evo eka lekha lakhyo hato, tyAre ApaNAmAM A tIvra bhAvAlI hamaNAM sudhI temAM zvetAmbare ane digambaree ane pAchA ghaNA sakAo thayAM vArasA cAlI AvyA pratyekanA goe eka bIjA pratye kevA prakA- karI che. mAtra sahaja kAMIka valaNa badalyuM ranA bhASAprayoga karelA che tenA udAharaNe hoya te aMgrejI keLavaNInA samaya pachIthI TAMkI batAvyA hatA, ane saMpradAyanA ane pAne badalyuM che. mUrtipUjaka jeniyAe mUrtina chA tenA upasaMpradAyanA sAhityamAMthI evA aneka svIkAra nahIM karanAra evA sthAnakavAsIo dAkhalA batAvI zakAze ke jemAM sabhyatAnA tatva. pratye "pApIA" (pApI) vagere aneka tIvra ne bhUlI jaI mAtra kAyamUlaka tatva bhASA- zabdone ane sthAnakavAsIoe mUrtipUjaka prayogamAM upayogamAM lIdhA mAM Avela che. jenA pratye "hiMsA mAgI " evA aneka kaMIka vicArabuddhinI racanAja evA prakA tIvra ane kaTu zabdono upayoga vAraMvAra ranI che ke, jayAre hada oLaMgI javAmAM Ave karelo che. AnuM pariNAma zuM ? banne pakSo para che tyAre koI paNa samayamAM svAbhAvika rIte, spara pitAnI prakRtimAM vizeSa daDha thatA gayA ane te pratye avAja uThAvavAnuM bane che. atyA. pitAnA AgrahamAM vizeSa sajjatA pakaDatA rane jamAneja kAMI kAyayukta athavA gayA. amane to ema lAge che ke, jeo tIvra bhASAnA prayoga sAme avAja uThAvavAnI pitAnA gaNAtA sAmA pakSane potAnA vicAre kevala nUtana preraNAbuddhi sahita thayo che ema samajAvavAnI athavA grahaNa karavAnI buddhi nathI. pUrve paNa temaja banyAnA aneka dAkha- rAkhatA hoya teoe pahelAmAM pahelAM sabhyalAo che. eka dAkhalo zvetAmbara ItihAsa ja bhASI thavuM; bIjuM, jene vicArakRddhi asvIkAra bahu phuTa rIte puro pADe che. zrI dharmasAgare na karI zake tevI vastu sthiti batAvavI. Ama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 sanAtana je. gisTathI navembara, thAya te ja potAnA dA barAbara raju karI sahitanA keTalAka lekhake hajI pUrvanI lI saMbhaLAvI zakAya che. vismaraNa karavAmAM zreya nathI joI zakatA te upAdhyAyajI mahArAja dharma sAgarepAdhyAyanA dilagIrInI vAta che. ame icchIe chIe ke, saMbaMdhamAM pUrva AcArya mahAzayoe lIdhele pramANika ane nyAyasara kapAyarahita, zAMta mArga : jainadharmanA itihAsamAM khAsa noMdhane carcA paddhati ke lekhana paddhati prahavAmAMja zreya pAtra thayo che teja pUrvanA samayamAM paNa tIvra samAyeluM che evuM vicAra vAtAvaraNa ApaNuM bhASA sAme abhAva have e darzAvavA mATe samudAyanA mana upara tatvarAe pravarte. basa che. ApaNuM jenalekhake ke jeo kuMdakuMdAcAryanA jIvanacaritralekha ke je aMgrejI kelavaNanA saMskAra pAmelA che A dRSTi rAkhI parizrama lIdho hota, te tevA ; teomAM Avo tIvra bhASAprayoga kavacita ja asAdharaNu mahAtmAnI zaktine vizeSa khyAla jovAmAM Ave che, paraMtu jUnA saMskAra vAcaka vargane ApI zakta. sarvajJa putra zrI siddhasena divAkare jinAgama mAgadhI bhASAmAMthI saMskRtamAM pheravavA mATe karela vicArathI zrI saMghabahAra thayAne banAva zuM batAve che?-yunivarsiTi mATe mAgadhI sAhitya kevA prakAre jAvuM joie ? zrI siddhasena divAkaranA nAma jeTaluM bI- e vikramAditya rAjAne jenI banAvyA tyAre juM kaIkaja AcAryanuM nAma paricita haze. pAchA saMghamAM dAkhala kasvAmAM AvyA teo lagabhaga vikrama saMvatanI zarUAtamAM zrI siddhasena divAkara jevA addabhuta zaktionA vidyamAna hatA evuM ItihAsa kahe che. anyatra dhaNIne mAgadhI jevI prAkRta gaNatI bhASAmAMthI Apela "saMkSipta vetAmbara ItihAsa" saMskRta jevI gahana bhASAmAM jinAgama pheravavA parathI teonuM TuMka caritra jovAmAM Avaze nI IcchA thAya e svAbhAvika gaNAvuM joIe, ane te uparathI vizeSa e jaNAze ke, teo kemake saMskRta bhASAnuM mAhAnya jagata jIvonI eka asAdhAraNa mahAtmA hoI teone dRSTimAM vizeSa che; chatAM teone zrI saMdhanI "savA putra" evuM baLavAna jJAnasattA- bahAra mUkavAmAM Ave, vaLI varSo sudhI dAkhala sucaka birUda maLyuM hatuM. A zrI siddhasenajI karavAmAM na Ave, ane te icchAnuM prAyazcita saMskRta bhASAnA mahAn abhyAsI hoI teo paNa vikramAditya jevA vidvAna rAjAne jenI nA manane ekaveLA evI IcchA thaI ke, banAvavA jevuM kArya karavA rUpe ApavAmAM jinAgama mAgadhI bhASAmAMthI pheravI saMskRta Ave e daMDa ApaNI daSTine te atyaMta sabhASAmAM karavAM. zrI caturvidha saMdhane teonI A khata lAge tevuM che. Avo sakhata daMDa karavAmAM icchA jANavAmAM AvatAM teone saMgha bahAra Ave te ApaNI daSTine te ema paNa lAge karyA. keTalAka jainaitihAsakAronA kahevA ke, eka anyAya rUpa hatA, kAraNa ke mAgadhI pramANe teone sAta varSa sudhI ane keTalAka karatAM saMskRta bhASA gahana ane vidvAnomAM nA kahevA pramANe bAra varSa sudhI A kAraNe vizeSa prazaMsanIya che, chatA daMDa karavAmAM Ave, saMdha bahAra rahevuM paDyuM, ane jyAre teo to temAM tulanA zakitane sadupayoga thayo na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTathI navembara ]. mukhyalekha. 121 gaNavo joIe, Ama ApaNI daSTine je kadAcuM chaghasthApaNane laine saMpUrNa paNe na ke lAge, tathApi ApaNI draSTine ApaNe anusarAya teTalA mATe kadAm zrI vizvAsanIya ekadama gaNI levAnuM sAhasa kara- saMgha teone uparyuMkata daMDa pharamAvyo hoya. vA pahelAM ApaNuM manane je eka prazna ema kara. ameanumAnIe chIe te hetue zrI saMghe vAmAM Ave che, je caturvidha saMghane bhagavAna siddhasenajInA saMbaMdhamAM pagalAM bharyA che athavA tIrthaMkara namaskAra kare che tenI tulanAzakti koI bIjA udezapUrvaka bharyA che, te game te vizeSa baLavAna gaNavI ke ApaNI ? te A che; paraMtu ATalI vAta te itihAsa kahe che paNane ema takALa lAgavuM ja joIe ke, ke, mAgadhI bhASAmAMthI saMskRtamAM Agama karaApaNuM tulanAzakitae bhula karI hevI vAnI teonI IcchAnA kAraNe siddhasena divAjoIe. zrI saMdha je nirNaya kare te saMpUrNa kara mATe zrI saMghe A pramANe pharamAna karyuM vicAra karyA pachI ja kare ema ApaNe svIkAra hatuM. zrI saMdhanA A pagalAthI eTaluM to vuM ja joIe, kAraNa ke zrI saMgha eja zAsana nirvivAdita rIte siddha thAya che ke, mAgadhI rakSaka che. bhASAne zrI saMghe vizeSa pavitra gaNI hatI. tyAre prazna e thaze ke, saMghe siddha- je bhASAnI pavitratA mATe AvA samasenajIne teonI IcchA te jagatane ane AcAyanA saMbaMdhamAM kAma levAyuM hatuM te khAsa karI vidvAnone camatkRti lAge tevA bhAva Aje lagabhaga kSINatAnA sarvAza pUrNa prakAre Agama guMthavAnI hatI chatAM zA mATe karavAnI aNI upara che. amane joIne harSa teone te IcchA karavA mATe zrI saMgha taraphathI thAya che ke, chellAM traNeka varSa thayAM A bhASAsaMdha bahAra mUkavAmAM AvyA? nA punarUddhAra mATe prayatna thavAnA cinho jeone uttama bhASAjJAnanI kRpA che jaNAvA lAgyA che. A bhASAne punarUddhAra teone anubhava che ke, je vicAra mULa je kema kare e eka khAsa agatyane savAla bhASAmAM kahevAyA hoya athavA lakhAyA hoya che. ame atyAranA deza kALanI sthitinI mAte vicAra uttamamAM uttama anuvAdaka bIjI paNa karIe chIe tyAre ema lAge che ke, bhASAmAM yathArtha lAvavAmAM sarvAMze saphaLa tha. A bhASAne punarUddhAra karavAno ekaja raste che, vAnA apavAdarUpaja dAkhalA bane che, matalaba ane te e che ke, saMskRtAdi aneka bhASAke, dareka bhASAmAM koI evA prakArano svabhAva ne lothI mAMDI koleja patanA zikSaNa rahyA che ke, paryAyAMtara eka bhASAnuM savize bIjI mATe bIjI bhASA (Second langauge) bhAvAmAM AvavuM muzkela. mAgadhI bhASAmAM bha. tarIke tamAma yunivarsiTIoe dAkhala karI che. gavAne Agamopadeza karyo hato; ane tenuM tema A bhASAne paNa dAkhala karavI joIe. guMthana te vartamAna graMthArUDha Agama che. je amArA samajavA pramANe koI paNa prAcInatA ke siddhasena divAkaracha mahA jJAnasAmarthana pAmelI bhASA (Classical language) ne dhaNI hatA; chatAM zrI saMdhane ema lAgeluM bIjI bhASA tarIke svIkAravAne yunivarsiTInI hovuM joIe ke, zrI prabhue Agamapadeza nA hoyaja nahIM. yunivarsiTImAM je bhASA dAmAgadhI bhASAmAM karelo tene Azaya kadAm khala karAvavAnI hoya te bhASAmAM sAruM sAhike sthaLe anyathA thaI jAya te anyathA. tya hAya, ane tenI sAthe te bhASA zIkhavavAnA prarUpaNadoSa AvI javAno saMbhava. A hetu- anukramika sAdhano hoya te pachI yunivarsidaSTi-siddhasenajInI IcchA pariNAmAkAra pAmatAM kIo khuzIthI ravIkAra kare evuM amAruM mA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para sanAtana jene. [ AgasTathI navembara, navuM che. mAgadhI bhASAmAM sArA prakAranA sA- pRthvI para na hovI joIe ke, je bIjI trinuM astitva che eTale sAhitya sArA bhASAnI madada vaDeja zIkhI zakAya; arthAta hovAnA. nahIM hovAne savAlaja nathI raheto. saMskRtanA abhyAsIoja mAgadhI zIkhI je savAla rahe che te eja ke, bhASA zIkhavA zake ema hoya nahIM. AvI paraMtatratA je mATe anukramika sAdhane joIe. amArI bhASAne hoya te bhASAja na gaNAvI joIe. tapAsanA pariNAmamAM amane ema jaNAyuM che ane jaNAvavAmAM AvyuM che te ke, AvA anukramika sAdhanAnI ane khAsa uparathI ame kahI zakIe chIe ke, ApaNuM karIne aMgrejI keLavaNInI sAthenA zikSaNa mATe gujara sAkSara ane bIjI "gujarAtI sAhitya mAgadhI bhASAmAM anukramika sAdhanAnI gera- pariSadanA pramukha zrI kezavalAla harSadarAya hAjarI che. dhruva paNa amArA abhiprAyane maLatA che, A gerahAjarI dUra kema thAya e prazna teo jaNAve che ke, saMskRtanA abhyAsa vinA have ubho thAya che. amane jaNAvatAM AnaMda mAgadhIne abhyAsa na thaI zake ema huM thAya che ke, mI. amaracaMda talakacaMde A dhArato nathI. svataMtra mAgadhI bhASAnA vyAkaraNa dizAmAM kAma karavuM zarU karyuM che. teoe ane pAThAvalIo taiyAra thaI zakavI svadezI ane vidvAnanI sAthe A saMbaMdhI joie. patra vyavahAra calAvavo zarU karyo che, eTaluM ja A rIte A viSayamAM abhiprAya bheda nahIM, paNa jANItA jarmana prophesara jebInI che. mI. amaracaMda taraphathI A saMbaMdhI pAse mAgadhI bhASAnuM vyAkaraNa ane mAgadhI prophesara harmana jeThebInI sAthe AgaLa patra bhASAnI pAThAvalio taiyAra karAvavA mATe prayana vyavahAra cAle che, ane tenuM zuM pariNAma Ave paNa zarU karyo che. prophesara jekobIe mAgadhInI che te ApaNe taratamAM joI zakIzuM evI sAthe aMgrejImAM samajUta ApI eka vyAkara- AzA che. daramyAnamAM ame A saMbaMdhamAM Nane namUna karIne paNa mokalAvyo che. ame eka sahAyaka sAdhana darzAvavA rajA laIe ne A namUne dekhADavAmAM Avyo che; ane chIe. jeo sAhityapremIo che teo je zilIe prophesara jekebIe A vyAkaraNa jANatA hovA joIe ke, pAlI bhASA ane racavuM zarU karyuM che te zailI je ke saMskRtanA mAgadhI bhASA ane lagabhaga eka bIjAne abhyAsIone mATe upayogI jovAmAM Ave maLatI che. teo banne sagI bahene kahevAya che, paraMtu jeone saMskRta bhASAnuM jJAna nathI che. pAlI bhASA brahmadeza (baramA)mAM ane ane mAgadhI bhASAne abhyAsa karavA mAMge kalakattA yunivarsiTimAM bIjI bhASA tarIke che te A vyAkaraNane upayoga laI zake tema lAmAMnA cethA dhoraNathI zIkhavavAmAM Ave jaNAtuM nathI. che; ane te hetue pAlI bhASAnA vyAkaraNa keTalAkanuM ema dhAravuM che ke, saMskR- pAThAvalI o ane koSa (Dictionary) tanA abhyAsa vinA mAgadhI bhASAnA vagere sAdhano aMgrejI bhASAnI aMdara taiyAra abhyAsa thaI zake nahIM-mAgadhI bhASA zIkhI karyA che. AvA sAdhane je bhASAmAM taiyAra zakAya nahIM. prophesara harmana jekaeNbI paNa thayA che, ane je bhASA mAgadhInI sagI Ama dhAre che ke nahIM te ame jANatA nathI; bahena gaNAya che tenA zikSaNakramanuM anukaraNa karI . paraMtu ATaluM to amArA manane hamezAM mAgadhI bhASA mATe sAdhano taiyAra thaI zake ema lAgyA kare che ke koI paNa bhASA evI ame mAnIe chIe, thoDA vakhata upara A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI navembara,]. mukhyalekha. 123 lekhakanuM vyavahAra prasaMge raMguna javuM thayuM hatuM; yathAyogya paNe sacavAta nathI. matalaba ke tyAM AgaLa karelI tajavIjanA pariNAme pAlI munione zrAvaka samudAya mATe jeTaluM karavAbhASAnuM saraLa vyAkaraNa ane pAlI nI pharaja che teTaluM te zuM paNa tene ja bhASAnI graMthamAlA maLyAM hatAM. ApaNAmAM bhAga paNa adA thato nathI. anyatra Apela mAgadhI bhASAnAM AvAM sAdhano aMgrejI vetAmbara saMkSipta itihAsa parathI jaNAze bhASAmAM taiyAra karanAra vidvAne nathI; tema ke, keTalA vaiyAkaraNIo, sAhitya zAstrIo, gujarAtI taiyAra karI Ape tevA paNa jaNAtAM graMthakAro pUrve jaina muniomAM thayA che; 25nathI; chatAM ame eka tapAsa karavAnI khAtara tyAre evA eka paNa tarapha AMgaLI batAvI AjanA aMkathI pAlI bhASAnA vyAkaraNanuM zakIe evuM che ke? AthI bIjI vizeSa bhASAMtara karAvI ApIe chIe ke, koI jaina du:kha dAyaka sthiti kaI? krizciana dharmazavidvAna ke munIo bahAra AvI A kAma rUo potAnA dharma pracAra mATe zuM zuM upAkaravAnuM bIDuM jhaDape che ke nahi ? che le che te pratye A sthaLe jarA dhyAna atyaMta zocanIya che ke, ApaNAmAM kheMcI A viSaya pUrNa karIe; raMgunanI aMgRhastha vidvAne to nathI ja; ane hoya te dara "paTIsTa koleja" nAmanI mIzanarI kopaNa teone mAgadhI bhaNavAnuM eTaluM vizeSa leja che; tenI aMdara jema muMbaInI seMTa jhekAraNa nahIM. munio ke jeo sutronA abhyAsI. viyarsa kaeNleja ane vilasana koleja no hetu o hoI zake che temAM paNa evA koI dizIana gharmane bodha ApavAno che tema ki paNa hiMmata dharI ema kahetA nathI ke ame zrIana dharmane bodha ApavAno che e kale AvAM sAdhano taiyAra karIzuM. potAnI zAstrajanA adhikArIone ema lAgyuM ke, bAramAnA bhAvo dvArA jJAnane je pracAra thaI zake lokane dharmane bedha pAlI bhASA dvArA ApavA tevo pracAra bIjA keI sAdhana vaDe na thaI thI asara karI zake tema che; mATe te bhASAnA zake e dekhItuM che, chatAM ApaNu munio abhyAsI thaI teone krizcIana dharmane baMdha tevAM kAma kema jANe koI bIjI duniyAnA Apa. A dhAraNae te kolejanA mIzanarI mANasoe AvI karavAnAM hoya ema dhArI prophesaroe khAsa pAlI bhASAne abhyAsa kavagara ciMtAe vicAre che. amAre prathama ryo. ane te eTalI hada sudhI ke pote svataMtraavinaya thAya te mATe kSamA mAMgI pachI kahevuM paNe pAlI bhASAnA vyAkaraNudi sAdhano aMgrejI joIe ke, ame jainaveSane paNa vaMdanIya bhASAmAM tayAra karI zakavAnI sthitimAM mUkAI gaNIe chIe, te pachI jenAM cAritra- tevAM sAdhanane taiyAra karyA. kriyA amo gRhasthanA karatAM kaMI paNa AvAM AvAM mane baLanI camakRti baprakAre caDhe tevA che tene vaMdanIya gaNI- tAvanAra ane zAsanane upayogI kArya Apae te dekhItuM che; eTale AvA amArA gRha- eka paNa dharmagurU vartamAnamAM karI dekhADe sthanA karatAM jeoe tyAgAdi cAritra sAdhana che ke? teo te potAnA nAnA nAnA vADAne utpanna karyA che evAM munione avinaya enA rakSaNamAM ane pitAnI kAyamaThasAnI karavAmAM amArUM leza mAtra 5Na citta hoyaja pravRttimAM nimagna thaI vicAre che. kayAre A maMdatA nahIM, kemake te amane mahA bhavabhramaNanuM kAra- jaze te he vIra prabhu! ame kayAre jANI Na che; ema ame aMta:karaNapUrvaka mAnIe zakIzuM? chIe, paraMtu teonI kartavya buddhimAM zithilatA keTalAka vidvAnonuM kahevuM ema che ke AvI gaI che te joI amArUM citta baLe che, jena zAstranI bhASA prAkRta che, keTalAkanuM ka eTale kahevAnI himmata karIe chIe ke, zrA. hevuM vaLI ema che ke te ardhamAgadhI che, vakenI sAthe munione vyavahAra "Apa le, ane keTalAkane abhiprAya te mAgadhI hovA (Give and Take) no arthazAstrIya saMbaMdhIne che. ame jaina samAjamAM "mAgadhI" siddhAta (ame A viSaya upara have pachI nAma vizeSe apAtuM hovAthI ahIM teja nAma laMbANathI vivecana karavAnA chaie) anusAra ApyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 sanAtana jaina, bigasTamI navembara, jaina sAhityacaryA. amane jaNAvatAM atyaMta harSa thAya che umAsvAtikRta "tatvArthasutra" upara zrI pUjya ke, jaina tatvajJAnane pAda svAmi viracita "sarvArthasiddhi TIkA" yunivarsiTIomAM camatkAra anya vidvA- ane zrI vidyAnaMdina viracita" aSTasahastrI." dAkhala thayeluM jaina nonI dRSTimAM AvasAhitya vAnA kAraNe utpanna A je pAMca graMthanI pasaMdagI karavAmAM thavAnA sAdhane janma AvI che te atizaya pAmavAM lAgyA che. yunivarsiTIomAM jaina vivekavilAsa." uttama che. "viveka sAhityane dAkhala karavAnI zarUAta madrAse vilAsa" graMthanA kartA, vetAmbare mAne che ke amAre che sarvathI pahelI karI hatI, tyArabAda kalakattA ane digambare mAne che ke amArA che; arthAta te ane muMbaI yunivarsiTIoe, ApaNu yuva graMtha banene mAnya che. A graMthamAM dhama, kenA prayAsathI, anukaraNa karyuM che. muMbaInA artha, kAma ane mokSa e prakAranA viSayonuM saMbaMdhamAM kahApuravALA prophesara laThene prathama svarUpa batAvyuM che. A graMthanuM gujarAtI prayatna A saMbaMdhamAM hatA. teoe pote bhASAMtara chapAyeluM che; tathApi yunivarsiTInA ane pitAnA "mahArASTrIya digambara jaina abhyAsIone anukUla gaNI zakAya nahIM. sabhA" nAmanA maMDaLadvArAe yunivarsiTImAM pAMca daza jUnI prate meLavI eka zuddha prata jaina sAhitya dAkhala karAvavA mATe yunivarsi Ti5Na sahita tayAra karAvavuM joIe. ane TInA sattAvALAone A saMbaMdhamAM upekSita mArA sAMbhaLavA pramANe digambaramAM A graMthanuM rahetAM aTakI, lakSa ApavA vinaMti karI hatI. hidasthAnI bhASAmAM anuvAda thayuM che, paraMtu te vakhate te prophesara pALe jevA vidvAna ; chapAyeluM nathI. gRhasthanA "Adhipatya nIce pragaTa thatAM dainika patra "Idu prakAza" jevAe samadaSTi khoI daI - "syAdvAda maMjari e zrI hemacaMdrAcArya pratila TIkAo lakhI hatI. AthI nirAza kRta "anyayoga vyava. na thatAM mI. laThee potAnA prayatna jArI "syAdvAda maMjari." chedikA" nAmanI barAkhe; ane te prayatnamAM zvetAmbara grejya trIzI upara zaka 1214 eTonA banelA maMDaLe sahAyatA ApI. mAM nAge ga7mAM thayela mahilapusurinI AnuM zubha pariNAma hamaNAM pAMca jainagraMtha racelI TIkA che. A TIkA eTalI badhI kIrti dAkhala thavAmAM AvyuM che. A pAMca grathomAM pAmelI che ke, te saMbaMdhI atre vizeSa lakhabI. e. nI parIkSA mATe jinadattasUri praNIta vAnI jarUra nathI. ame sAMbhaLyuM che ke, A viveka vilAsa," ane mahilapusuri praNIta TIkA yunivarsiTImAM dAkhala karAvavA mATe maDDama syAdvAdamaMjarI" aicchika viSayo mATe pasaMda prophesara pITarasana ghaNuM usuka hatA; ane karavAmAM AvyA che. ema. e. nI parIkSA tethI teoe ghaNuM karI prophesara maNIlAla mATe zrI kuMdakuMdAcArya (jenuM caritra anyatra nabhubhAinI sahAyatA vaDe te graMtha aMgrejI jevAmAM Avaze) praNIta "pravacanasAra, zrI neTas sAthe taiyAra karI tenI jarmanImAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTathI naveMbara) sAhitya carya. 125 500 prate chapAvA orDara mokalyo hate. kAvyamAM rUpAntara karyuM che. tenuM gadyakIdi bhASAntara chApanAre 500 ne badale 50 prati bhulamAM zrI hemarAjajI nAmanA paMDite karyuM che. A graMtha chApI nAkhI; ane tethI e patra prate dareka prata- chapAyA nathI; paNa chapAvavA mATe vartamAna hIMdi nI rU. 50 nI kImate vecAI hatI. vaLI bhASAmAM taiyAra karavAnuM kAma "paramazrata prabhAvaka ame ema paNa sAMbhaLyuM hatuM ke, nAmadAra maMDaLa taraphathI paMDita nAthurAmajI" premIne suprata gAyakavADa sarakArane jayAre prAcIna pustake thayuM che. taiyAra karAvavAnI jijJAsA jAgI hatI tyAre teonI AjJAthI Aja TIkAnuM gujarAtImAM "sarvArtha siddhi enuM mULa te zrI. anuvAda karAvavAnuM nakkI thayuM hatuM. A a umAravAti viracita nuvAda gujarAtI bhASAmAM thayuM che ke nahIM te "sarvArtha sidi." "tatvArtha sUtra che. tenA viSenI tajavIja vaDodarAnA dezI keLavaNInA upara digambarAcArya zrI adhikArIne puchI karI zakAze. prephesara mapUjayapAda svAmie A "sarvArtha siddhi AnaMdazaMkara bApubhAI dhruve, paNa A TIkAnuM nAmanI TIkA lakhI che. tattvArthasUtra upara anuvAda karavAnuM zarU karyuM che ema sAMbhaLIe saMkhyAbaMdha TIkAo lakhAI che temAM A TIkA chIe. "paramakRta prabhAvaka maMDala" taraphathI pahelI paMkitamAMnI eka gaNAya che. A saMpaNa tenuM "zrI rAyacaMdra jainazAstramAlA" mATe skRta TIkA chapAI cUkI che; A sarvArtha siddhinI hiMdi bhASAmAM anuvAda chapAya che. jAmanagara hIdimAM 10000 zlokanI TIkA paMDita jayacaMdra vALA zrAvaka hIrAlAla haMsarAje paNa gujaH chae lakhI che. ATIka sarva digambara bhaMDAramAM rAtImAM tenuM bhASAMtara taiyAra karyuM che. A maLe che. A anuvAda chapAyuM nathI. "rAyacaMdra badhAM sAdhana ekaThAM karI yunivarsiTinA ane jaina zAstramALA" mATe A hIdi anuvAda bhyAsIone anukuLa sapiNa taiyAra karAvavuM je vartamAna zilIe lakhAvavAnuM kAma A lekhake ie che. A je ke zvetAmbara graMtha che, tathApi te zarU karAvyuM hatuM. te zA kAraNe baMdha rAkha nyAya saMbaMdhane hoI banne saMpradAyane anukULa vAmAM AvyuM che te jANavAmAM AvyuM nathI. che, kemake digambaro taraphathI chapAyelA "nyAya A savArtha siddhinuM saMzodhana karavAnuM dIpikA" nAmanA graMthamAM digambaroe jenanA kAma mAthe levA prophesara harmana je bI khunyAya graMthanuM lisTa ApyuM che temAM tenI zI che, ema amArA jANavAmAM AvyuM gaNatrI karavAmAM AvI che che. A graMtha paNa bane saMpradAyone thoDAka zivAya mAnya che. trIje graMtha " pravacanasAra" e mahAnU chelo graMtha digambarI che, ane digambara AcArya kuMdakuMda tenuM nAma aSTa sahapravacana sAra, cAye mULa prAkRta bhASAmAM "aSTa sahastrI." strI che. taravArtha sUtra gAthAbaMdha lakhyo che. tenA upara ema kahevAmAM upara prakhyAta amRtacaMdrasUrie ane Ave che ke, digambarAcArya bhagavata sajinacaMdrajIe judI judI saMskRta TIkA mantabhadrasvAmie 84000 heka saMkhyAnuM lakhI che. vRMdAvanadAsajI nAmanA eka ma- "gandhahasti mahAbhASya" nAmanuM bhASya racyuM che. hana digambara kavie tenuM uttamottama hadi A bhASyanA prAraMbhamAM samanI bhadasvAmIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 je 115 zlAkamAM maMgalAcaraNa karyuM che tene "devAgama teAtra" athavA "Apta mImAMsA" ka hevAmAM Ave che. " Apta mImAMsA " upara zrIma,TTA kalake aSTazita " ane zrImad vidyAnandie " aSTasahasrI " e be bhASya" banAvyA che; je joine meATA meATA taiyAyika vidyA nAne vismita thavuM paDe che. gandhahasti mahAbhASya nI prata 100 varSa agAu astitva dharAvatI hatI tenA aneka purAvA che; paraMtu hAlamAM te jovAmAM AvatI nathI. A graMtha muLa saskRtamAM che; ane te chapAye nathI. sanAtana mena. gujarAtI sAhitya pa Si -jaina hissA, ( oNgasTathI navembara. bhASaNamAM gujarAtI bhASAnI khIlavaNInA sabadhamAM jaina e sarvathI paheluM padma le tema che te batAvyu hatu. teme gujarAtI bhASAnA traNa yugo pADaya! hatA. isavI sananA dazamA agiyAramA zatakathI cAkramA zataka sudhIte pahelA yuga; padaramA zatakathI sattaramA zatakra sudhInA bIjo; ane te pachInA caitakAnA trIjo. A traNa yugeDamAM jainiyAe kevA prakAre kALe ApyAnu kezavalAlabhAi siddha kare che te joieH kezavalAla bhAIe potAnA vyAkhyAnamAM gujarAtI bhASAnI unnatI arthe bharavAmAM gujarAtI bhASAnA AvatI pariSadnI khI jI meDaka muMbaimAM zrIyuta kezavalAla dva AraMbha kayArathI thaye te saMbadhI carcA karI hatI. A carcA je pariSad je rSadarAya dhruvanA pramu-zabdamAM teoe karI hatI te teeAnAja khapaNA nIce maLI hatI; ane ekaMdare pari* zabdomAM ame utArI laie chIe; je 35pattuM kArya bhaviSyamAM vizeSa saMgIna kAryakarathI vAcaka varga joi zakaze ke teoe bajAvI zake tevAM cinho batAvanArUM thayu hatu. jainiyAne gujarAtI bhASAnA AraMbha kartA tarIke pariSadna uddeza gujarAtI bhASAnI unnati siddha karyAM che. tenA zabdo A pramANe che. karavAnA hovAthI te dizAmAM te prayatna kare che, tathApi te prayatnanA prakAra viSe hajI matabheda che. pariSad hajI janma pAmI che teTalAmAM tenA taraphathI je prayatna karavAmAM Ave te dekhItu' che ke, sarvAnukULa hAi zake nahIM; paraMtu eTaluM teA cAsa che ke, tenA karavaiyAe vidvAne hAvAthI te dhIme dhIme saMgInatA batAvI zakaraze. A sAhitya pariSa'' saMbaMdhe gujarAtI prajA tarIke ame jeTaluM abhimAna laie Ar'bha kyArathI? sAmAnya rIte manAya che. sarve bhASAmAM kAvya sAhityaja pahela vahelu kheDAya che, te pramANe ApaNI bhASAmAM prathama kavitAja lakhAyalI bahudhA maLI Ave che. gujarAtI bhASAmAM tenA karatAM paNa vizeSa eka jaitI tarIke le-Adi kavinuM mAna narasiMha mahetAne sarvAnumate vAne amane prasaMga maLyA che; te joi Anada thAya che. gujarAtI bhASAnA janmakALathIja jainI mahAtmAoe tenI khIlavaNI mATe je bhAga bajAvyA che te khIjAM badhAM karatAM vadhI jAya tema che. zrIyuta kezavalAlabhAIe pA apAya che. vizeSamAM ema paNa mAnavuM che ke e rasika nAgara kavinA samaya pahelAnuM sAhi tya te prAkRta ke apabhraMza sAhitya, gUjarAtI sAhitya nahi. A rIte e bhaktarAjanu nAma kavinI kAlAnupUrvI darzAvavAmAMja tAnA ati vidvatA bharelA pramukha tarIkenA nahi paNu bhASAenI mA~dA bAMdhavAmAM paNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com gujarAtIne Arbha jainiyAthI. sAhityanA vikAsa mATe ughukata che, te gUjarAtI sAhityane AraMbha pAMcase varSa upara thaye ema Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgasTathI navembara, ] jaiina sAhityacaya kAme lagADAya che. atyAra sudhImAM je ja temanuM suratasaMgrAma kAvya "apabhraSTa gira zodhakheLa thaI che temAM narasiMha mahetAnI mAM eTale ke apabhraMzamAM che. jevI rIte purve thayelA keI samartha kavinuM nAma maLI ApaNuM A Adi kavinA uttama kAvyanI AvyuM nathI, ke je emane Adi kavinA sthA- bhASA apabhraMza nAme oLakhAvyA chatA nathI uthalAvI pADe. paraMtu bhASAnI bAbatamAM gujarAtI ja che, tevI rIte hemAcAryanI aSTAte kahevuM joie ke, isavIsananA paMdaramAM dhyAcI ne apabhraMza te gujarAtIja che. eTale zatakanI maryAdA je baMdhAyelI che te cArase darajajo vaidika bhASA je sAmAnya rIte saMskRta pAMcase varSa athavA kadAca tethI paNa beeka nAmathI oLakhAya che, te lAkika saMskatathI sadI vadhAre pAchI haThAvavI paDaze. keI kaheze bhASA zAstrInI daSTie bhinna che, teTale daraje ke tame te bhImadeva ane siddharAjanA sama- athavA tethI paNa vizeSa A apabhraza je yanI vAta kare che; paNa hemAcAryaja te prAkRta nAmathI prasiddha che te mahArANI samayanI bhASAne emanI adhyAyamAM apa- Adi prAkRtathI bhinna che. prAkRtanuM vyAkaraNa brasa nAma Ape che. e kahevuM kharuM che; kalevara saMskRta vyAkaraNanAM mULatatvonuM baMdhA paNa apabhraMza nAmathI bhUlA khAvAno nathI. yaluM che. je Synthetical stage eTale je nAmathI ja derAive, te akhAnI vANIne samasta dazAmAM saMskRta che teja dazAmAM nirdiSTa gujarAtI nahi. Apaze nahi paNa A prAkRta che. saMskRtanAja rUpAkhyAnanA pratya kahevI paDaze; kemake vedAMtI kavi pitaja tene ghasAyalA prAkRtamAM kAyama rahyA che. apaprAkRta nAma Ape che. bhAlaNane padmanAbha brazamAM e pratyayo chekAeka ghasAI jaI paNu kAdaMbarI ane kAnhaDade prabaMdha pAkRtamAM temanI jagA navA pratyAthI puravAmAM lakhyAnuM jaNAve che. e kAvyanI bhAkhA Ave che. nAmanuM prathamanA eka vacananuM mahArASTra, raoNni , sA re kArI prAkRta 25 ane kriyApadanuM vartamAna kALanuM aMga e apabhraMzamAM mULa bane che ne tenA che nahi, paNa gujarAtI ja che. kevaLa nAma upara samagra rUpAkhyAnanI ImArata baMdhAya che. upara AdhAra rahetuM hoya, te narasiMha mahe. e rIte jene Analytical stage eTale tAne gUjarAtIne Adi kavi kahI zakAze nahi; vyasta dazA kahe che temAM apabhraMza bhASAne kemake temanA pitAnAja zabdamAM kahiye, te praveza karatI ApaNe joIye chiye. bAramA agiyAramA zatakanuM gujarAtI kevA prakAranuM hatuM te batAvatAM kezavalAlabhAI apabhraMza athavA prAcIna gujarAtInA vyAkaraNa Adi prAkRta bAlIonA pANinI pravartaka ane prAkRta belIonA pANinI tarIke zrI hemAcArya AcArya bhagavAna hemAcAryane oLakhAve che teo tema karatAM, bAramA agiyAramA zatakanI bhASA kevI hatI te batAvavA arthe hemAcArya praNIta "aSTAdhyAyI "mAMthI nIce pramANe udAharaNo Ape che ke, " vAyasu uDAvanti ai piu diThTha sahasatti / bhaddhA valayA mahihi gaya addhA phuTa taDatti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. (pAcyA navema. hiaDA phuTTi taDatti kari kAla kkheveM kAI / de kkha haya vihi kahiM Thavai pai viNu dukkhasa yaaii|| sAhu vi lou taDaphaDai vaDattaNaha taNeNa / vaDDuppaNu puNu pAviai hatthi mokalaDeNa // jai na su Avai dui ghara kAi aho muhu tujhu|| vayaNu ju khaNDai tau sahie so piu hoina mujhu| jai sa saNehI to muia aha jIvai ninneha / vihiMvi payArehiM gaiadhaNa kiM gajjai khala meha // bappIhA piu piu bhaNavi kittiu ruahi hayAsa / tuha jali mahu puNu vallahai vihuMvi na praria Asa // hiai khuDukA goraDI gayaNI dhuDuika mehu / vAsAratti pavAsu ahaM visamA saMkaDu ehu // taM tettiu jalu sAyara ho so tevaDu vitthAru / tisahe nivAraNu paluvinavi para dhudhdhuai asAru // jaM diThThau somaggahaNu asaihiM hAsau nisaGkaH / piamANu sa vicchoha garu gili gili rAhu mayaGkaH / anne te dIhara NaaNa annu taM muaju alu // annu su ghaNathaNahAru taM annu ji muhakamalu / annu ji kesa kalAvu su annu ji prAuvihi / jaNa NiambiNi ghaDia sa guNalAvaNNanihi // piasaMgami kau niddaDI piahA~ paro kakhaho kemba / maI binnibi vinnAliA nidda na emba na temva // jAijjAi tahiM desaDai labbhai picaho pamANu / jai Avai to ANiai ahavA taM ji nivANu // jai pavasante sahu na gaya na mua vioe tassu / lajji jjai saMdesaDA dintihiM suhaya jaNassu // khajjai nau kasarakehiM pijjai nau ghuNTehiM / emvai hoi muhacchaDI pieM diDheM nayaNehi // siri jarakhaNDI loaDI gali maNiyaDA navIsa / tovi goDA karAviA muddhae uTTha vaIsa // anbhA laggA DuGgarihiM pahiu raDantau jAi / jo ehA giri gilaNamaNu so kiM dhaNaheM dhaNAI // siri caDiA toDanti phala puNu DAlaI moDanti / tavi mahaddama sauNArdu avarAhiu na karanti // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNzrI narena jaina sAhitya carcA. zrI kezavalAlabhAi prathama yugamAM sAhityane kevuM bhavya uttejana ApavAmAM Avatu te batAvatAM lakhe che ke vidvAnetAne sa MpUrNa Azraya maLI thA hatA; te eTale sudhI ke, hemAcAya nuM vyAkaraNa hAthInI aMbADImAM rAjadarabArI hAthI meATI dhAmadhuma sAthe mahArAjA siddharAjanA sarasvati bhaMDAramAM padhAravAmAM AvyuM prathama yuga te gujarAtanA gAna che. mahAnati jayAre yadacchAe hatuM " AgaLa cAlatAM teo kahe che ke " gujarAtI sAhityane bhavya udayanA hatA. tethI te yuganAM sAhityamAM purUSaparAkramanu gaMbhIra hemAcAryanA mUlyavAna sadeggrahamAM eka vAra ApaNe caMcupAta karIe. saMgRhIta subhASita AvAM zUra puranArAM che tyAre te samayanu uddezapUrvaka raceluM sAhitya kevu uttejaka haze te kalpanA gamya che. sagrahamAMnAM thoDAMka vacana ApaNA kAryasara utAriyaye." dhavalu visUraha sAmi aho garuA bharu pikkhavi / ha kina juva duhu~ disihiM khaNDaI doNi karevi // bhallA huA ju mAriA bahiNi mahArA kantu / lajjejja tu va se arha jai bhaggA dharu entu // jIM viu kAsu na vallahau ghaNu puNu kAsu na iTTu | haMsAcAryanuM vyAkaraNuM hatuM. thInI aSADI . 1 129 ba doNivi avasara nivaDa ahaM tigasama gaNai bisiDa amhe dhovA riu vahua kAyara emva bhaNanti / muddhi nihAlA gayaNayalu kaijaNa joNha karanti // mahu kataha veM dosaDA heli ma hi Alu | dentaho hau para utvaria jujjhanna ho karavAlu || jai bhaggA parakaDA to sahi majjha pieNa | aha bhaggA amhahaM taNA to teM mAri aDeNa // ahe bhaggA pArakaDA to sahi majjha piena / patte jAeM kavaNuguNa avaguNu kavaNu mueNa / mahu kantaha guThThaTTiaho kau jhumpaDA baLanti / aha riuruhira ulhavara aha apparNe na bhanti // sarihiM na sarehiM na saravarehiM nahi ujjaNa varNehiM / desa ravaNNA honti vaDha nivasantarhi suaNehiM // hiDA jar3a beri a ghaNA to kiM abhi caDAhuM / amhArhi ve hatthA jara puNu mAri marAhuM // pAi vilagI aDhI siru lhasiuM khandhas / to vi kaTAra hatthaiu bAla kijjaDa kantassu // thaLa apabhraMza sAhityanA sahaja nirdepa karatAM kezavalAlabhAdae jaina pa nIcenA zabdo uccAryAM che; " prAkRta yAyane nAme prasiddha " kumArapALa caritanA hekalA sarganA pAchalA bhAga hemAcAya apabhraMzamAM racelA che, mujarAjanA samayamAM thayelA agni gatinA ziSyanA chammA vacceJa paNa apabhraMzamAM che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eso teramA zatakanI gujarAtI bhASA merUtu gAcArya ane teramA zatatu gujarAtI. sanAtana jaina. (AgasTathI vera batAvavA arthe pazu mArkA tyakSamatA pramukha sAhe bane jainAcArya bhaNI vu paDyu che. A jainAcAya te prakhyAta zrI menumAMcA che. pramukha sADhuMke te sabaMdhamAM nacenA zabdo A uccAryo hatA. mujJju bhaNai muNAla vaha juggu gayau na Ahe / jai sakkara saMya khaNDa thiya toi su miTTI cUri // jA mati pacchA saMpajai sA mati pahilI hoi / muJju bhaNa muNa lavai vighana na veDhai koi // jhAlA tuTTivi kina muau kiM na huDa chAraha puJja / dhari dhAra naccAvI yaha jima makaDa ttima muJja // sAyaru khAI laGka gaDha gaDha va rAvaNa rAu / bhagga karavai savi bhaJji gaya muJja ma karau visAu // ta gaduoM giranAra kAhu maNi macchara dhariu / mAritAM kheMgAra ekku vi siharu na DhAliu // jesala mADi ma vAha vali vali visUu bhAvi yaI / nai jima navA pravAha navaghaNa viNu Avai nahi // vATI tau vaDhavANa vIsAratAM na vIsarai / sonAsamA parANa bhogAvaha tahaM bhogAvai // aiA rAvaNu jAi dahamuhu ikkasarIu / jaNaNI pahalI citavai kavaNu piyA viha khIru // ehu jammu gayu naggau bhaDasirI khaggu na bhaggu / tikkhAM turAM na mANiAM gorIgalai na laggu // kasu karu puttakalattadhI kasu karu karasaNa vADi / Ai jAivu ekalA hattha binnivi jhADi // madhyayuganu dha mada muvAjachavaka sA hitya che ema siddha karatAM pramukha sAheo jaina saMbadhInA A zabdo kahyA hatA; "jaina yuti nemavijaya dharma ane AyAranA upadeza arthe adbhuta kathananA upayoga kare che. e lekhonI kRtArthatA jamAnAnI jarUriyAte purI pADavAnI sAthe sAhitya vRkSanAM maLa sa jIvana rAkhavAmAM samApta thAya che. "" pI. paramAranuM hatuM. bhAi manasukhalAle pAtAnA viSaya tarIke gujarAtI sAhityamAM jaina sAhityanA kALA" e viSaya hAtha dharyAM hatA. bhAi manasukhalAlanuM bhASaNa dhaNI vidratA bharelu hatu; ane tethI sAhitya zokhIne!mAM rama upajAvanAra i pAyuM hatuM. teoe Aja paryaMtanA guja rAtI jaina graMtheAnI je TIpa raju karI hatI te eka uttama zrama darzAvanAra hatI. mI. para mAranuM vyAkhyAna aitihAsika TukIkata 5 rzAvanArU hatu. ame A banne bhAIoe jainanA pratinidhi tarIke bajAvelI sevA mATe AnaMda pAmatAM jaNAvIe chIe kre, banatAM A pariSanI beThaka veLAe dhye jaita cahasthAe vyAkhyAna A yAM hatAM. sAhitya saaMdhamAM zrIyuta manasukha lAla kiratyada mehatAnu sudhI begavAi maLye banne bhAionA vyAkhyA tu; ane prAcInatA darzaka mI-amaracaMdanene A patramAM sthaLa ApavAmAM garva gaNIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com madhyayuganu sAhitya ane jaina sAkSara. parisamAM jaina elanArAo, Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ragaTathI navembara.] madhyasvakAra. mUlyasvIkAra. - 10 184 246 ) N padamara Ay 16 1907 julAI sudhI. 10 re. rA. zakarazI makanajI 288 rA. 2. nAraNadAsa oDadAsa 3 , DAhyAbhAi khetazI 296 , nImacaMda amacaMda para , DAhyAbhAI bAlAbhAI 303 , narazI khetazI DAhyAbhAI mAvajI 36 , neNazI bhANuzI DAhyAbhAI mulacaMda 487 , nemacaMda devacaMda jaina zALA 101 DAhyAbhAI DosAcaMda 437 nAnacaMda mulacaMda tapAgaccha jaina zALA , parazotama premacaMda trInadAsa maMgaLajI paramANuMda jagajIvana trIdAsa gokaLa prANalAla mulacaMda trIbhovanadAsa pItAMbara - 100 prabhAzaMkara lIlAdhara trIbhavanadAsa prAgajI 101 prajArAma vaNArasI 193 tArAcaMda mulajI pazetama mehanalAla dAdara vakhatacaMda padamazI ThAkarazI dAmodara jagajIvanadAsa para ,, pratApacaMda phulacaMda devacaMda hIrAcaMda dulacaMda nAraNabhAI devacaMda mulacaMda bAlAbhAI makanajI dalasukha haraviMda 59 , becara kAlIdAsa dhanajI parazotama desAI badalAbhAI maganalAla 102 dhIrajalAla kAnajI 249 bAlacaMda hIrAcaMda 185 dharamacaMda kevaLadAsa 299 bAlacaMda sakArAma nathubhAI karapArAma 312 becaradAsa nathubhAI nAthAbhAI devacaMda karara ,, budha kAnajI mahetA nAgaradAsa chaganalAla bAlAbhAI maMchAcaMda nImacaMda hIrAcaMda, parara , bApulAla nyAlacaMda nitamalAla bhagavAnajI para 3 ,, bApulAla vajerAma narabherAma karamacaMda para4 rAya sAheba bAbu badhAsajI makoma nathubhAI gulAbacaMda para5 , bAlAjI nemAjI 103 rUganAtha para6 ,, banAjI chatamalajI 141 , nathubhAI nAnacaMda 74 , bhUrAbhAI kazaLacaMda 156 ,, nagInabhAI dharamacaMda bhAIcaMda jhaveracaMda modI 14 , nagInadAsa choTAlAla , bhagavAna morAra 188 rAva bAda navInacaMda jhaveracaMda jhaverI bhogIlAla zAkaLacaMda 196 nyAlacaMda lakhamIcaMda oghaDa ThAkarazI 196 naMdalAla lalubhAI 91 ,, abhecaMda kAlIdAsa 23 * . 10'S Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 sanAtana jana girathI navembara. 15 y ha? - - - - - ' - ) * * * 161 amaracaMda lakhamIcaMda 311 ,, cunIlAla chaganalAla amRtalAla talakazI mahetA 317 caMdamalajI nahAra 117 amRtalAla vardhamAna modI 457 catrabhUja khetazI amIcaMda navuM choTAlAla velazI e. DI. dharamazI chaganalAla becaradAsa umedacaMda nAnacaMda '864 choTAlAla hIrAcaMda 165 ukAbhAI pItAMbara jAdavajI mIThAbhAI ujamazI jhavera jagajIvana lakhamIcaMda uttamacaMda paDIdAsa jecaMda mANekacaMda lavajI umeda gulAbacaMda jagajIvana nImacaMda ujamazI vIrajI 104 jagajIvana hemarAja kuMvarajI ANaMdajI 115 jAdavajI vAlajI vakIla kAlIdAsa juThAbhAi 10 jesaMgabhAi ujamazI 17: kAlIdAsa pItAMbarazAha , jIvarAja ghelAbhAI para , kAlIdAsa jarAkaraNa 167 jenAdaya buddhisAgara samAja kezavalAla menI 189 , jhaverI jayacaMda dayAcaMda kerAvacaMda jAlamacaMda 215 jyavaMta harakhacaMda karacaMda chavaNa zeTha 245 jena lAibrerI kezavajI ANaMdajI mahetA 325 jamanAlAla karI khImacaMda lAlacaMda DosAbhAi 353 javAharalAla jenI khImacaMda lakhamIcaMda 476 jeThAbhAI gulAbacaMda khImacaMda jagajIvanadAsa jagajIvanadAsa pulacaMda 4pa1 khubacaMda khuzAlacaMda jazarAja hIrAcaMda gulAbacaMda nAraNajI 485 jesaMgabhAI picAbhAI gulAbacaMda nAnacaMda jIvarAja khImacaMda gIrajAzaMkara kIracaMda saMgha jhaveracaMda bhagavAnadAsa gokaLadAsa zIvarAma , TokarazI lAlajI 19? goradhara hemacaMda bhAudalIcaMda gara gujarAtI kula kamITI bhAIcaMda phulacaMda goradhanadAsa becaradAsa 533 bhANajI rAmajI catrabhUja gulAbacaMda pItAMbara bhImajI kheMgAra catudAsa ghelAbhAI 53 : bhImajI laherAbhAI cunIlAla vIracaMda nALIerIvALA caturabhAI parazotama mulacaMdabhAI karasanajI 169 , catura motI mohanalAla jIvaNalAla 286 , cunIlAla aburAha (ra89 manasukhabhAI devazI 292 , cunIlAla bulaphIza maNalAla chaganalAla 1 168 484 18 534 15. 15 , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTathI navembara, 1 mUyavIkAra. 565 - ja 0. che 302 332 - - 47 , maNazaMkara amula mulacaMda jAdava maNIzaMkara jetazI manamohanadAsa kapuracaMda mulacaMda trIbhavana mulacaMda harakhacaMda mulajIbhAI kapuracaMda mohanabhAI popaTabhAI mohanalAla bhosItaidAsa maNIlAla jamanAdAsa mohanalAla lalubhAI motIcaMda jeThAbhAI mANekacaMda pAnAcaMda meghajIbhAI devacaMda 243 , mANekacaMda hIrAcaMda motIcaMda gIradhara mulajI bhANasI mANekalAla kamara mohanalAla mulacaMda mAdhavadAsa amathAlAla mulacaMda devacaMda 7 , maNalAla nabhubhAI dozI ha5s , manasukha DAhyAbhAI 254 maNalAla chaganalAla 48 revAzaMkara mAnacaMda 54 , rAyacaMda ratanazI gAMdhI rAmajI haMsarAja ratanazI kAnajI rAghavajI kezavajI raNuDadAsa dhArazIbhAI 206 rAghavajI vrajapAla '14 revAzaMkara vAghajI dozI 308 rAjArAma vasanajInI kaMpanI rAyacaMda premacaMda raNachoDalAla chaganalAla 564 , rAmajIbhAI lAlacaMda rAjapALa rAdhavajI 568 rUpasAgaracha pratApasAgarajI 570 rAyacaMdabhAI vanamALIdAsa lAdhAbhAI jevaMta lakhamIcaMda mANakacaMda lakhamIcaMda kAnajI lAlabhAI dalapatabhAI levajI motIcaMda 298 lAdhu mANasI lakhamIcaMda chaganalAla lAlacaMda pAnAcaMda lakhamIcaMda DosAbhAi vADIlAla oghaDabhAI vaNArasI taLazIbhAi vIrapALa jAdavajI bharavADA vIracaMda tArAcaMda vADIA vanecaMda lakhamIcaMda dozI 114 vakhatacaMda kezavajI 154 vADIlAla metIcaMda vesazIbhAI vIracaMda 168 , vADIlAla AzArAma paheca. vardhamAna lakSamIcaMda vIracaMda kRSpAjI 47 viracaMda kevaLabhAI zAntIlAla hImajI zIvalAla morArajI zIvalAla bhUrAbhAI sukhalAla ratanazI zIvalAla prAgajI 147 sukhalAla chaganalAla saMdhavI 153 semacaMda mahAsukhabhAI 158 semacaMda hIrAcaMda 18s zaMkaralAla phulacaMda zAkaracaMda metIya zivajI devajI - - 63 usu ''07 563 208 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 * o 'da * *** - * zebhAgamala gulAbacaMda 24: cha padamazIbhAI kAkarazI zIvalAla dhanajIbhAI bhagavAna mahAra hemajI ladhubhAI saMghavI 182 metIcaMda jeThAbhAI harakhacaMda jhaveracaMda 243 mANekacaMda hIrAcaMda hematarAma jagajIvana 595 maMgaLacaMda kevaLacaMda hakamacaMda khuzAlacaMda revanDa mukata tIrtha harakha nathubhAI . maNIlAla ema. zAha hemacaMda dhArazI 617 mANekacaMda popaTa hemacaMda becara vIrajI DAhyAbhAI 155 hIrAbhAI narotamadAsa hakamacaMda khuzAlacaMda harazI devarAja hemacaMda malakacaMda hIrAcaMda gulAbacaMda hIrAcaMda tArAcaMda 51hAkemacaMda TI. dozI 214 revAzaMkara vAghajI harIdAsa jagajIvana muni zrI stavijyajI maNIlAla talacaMda kacchI vIsA osavALa sA. nAthAlAla maganalAla janikaThThI lAiTa choTAlAla cunIlAla 6 30 cheTAlAla munIlAla : 12 , ratanajI vIrajI 59 ramacaMda TI, dezI 31 julAI 1908 sudhInA lavAjamanI 146 pahoMca. munIlAla vIracaMda 1. 1 ,, ujamazI jhaveracaMda 147 ,, sukhalAla chaganalAla 97 , kezavajI ANaMdajI bhegIlAla sAkaLacaMda 169 , catura metI bhAvasAra 501 , maganalAla lalubhAI jagajIvana lakhamIcaMda vera 310 e. DI. dharamazI 33 ,, narazI khetazI 623 ,, dalasukha narasIdAsa bAkInA je grAhakonuM lavAjama AvI gayuM che tenI pahoMca have pachI ApIzuM. 26 ,, aMgrejI bhaNelA jaina yuvAne mATe. eka mahAtmAnI preraNAthI eka zrImaMta jaina gRhastha keTalAka jaina yuvAnone saMta bhASAnA abhyAsamAM AgaLa vadhAravA icchA rAkhe che. e jene yuvAnoe meTrIkanI parikSA saMskRta bhASA sAthe pasAra karI hovI joIe athavA lagabhaga teTale abhyAsa karyo hovo joIe. teone saMskRta bhASAnA abhyAsa mATe amuka paMDita ke mahAtmA pAse sakhI ane bhyAsa karAvavAmAM Avaze ane teone mAsIka rU. 15 nI skolarazIpa ApavAmAM Avaze. traNa varasa abhyAsa karAvavA bAda teone Azare rU. 25nA mAsIka pagArathI nokarIe lagADI teo AbAda thAya evo prayatna karavAmAM Avaze. A kAmamAM joDAvA IcchA rAkha. nArAoe nIce zIranAme lakhavuM. sA mA ghaDIyALI jarI bajAra saTTAgalI muMbai Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 - Registered No. B. 553. A aMkanI chuTaka prata ATha Ane maLaze. T H E SANATANA JAINA, A MAGAZINE OF TAINA PHILOSOPHY, ART, LITERATURE, HISTORY &c. CONDUCTED BY MANSOOKHLAL R. MEHTA. MAXSCONDUCTED BY " . sanAtana. jena. bhinna bhinna mata dekhIe, bheda draSTino eha, eka tavanA mULamAM vyAkhyA mAne teha.. zrImAna rAjacaMdra. pustaka 3 ju. aMka 5-7 DIsembara 1907-phebruArI 1908. pRSTAMka. Nirvana 133. muzya lekhe - 1 artha zAstrIya "Apa le 'nA sUtronusAra jaina upadezaka vargane zrAvaka varganI sAtheno vyavahAra pUrve yathA yogyapaNe nahIM pravartavAthI nIpajelI sthiti-eka gaMbhIra cetavaNI ... ... ... ... .. 141 2 gRhasthalige siddhapada nahI svIkAranAra evA digambaramAM je parimANamAM gRhastha vidvAno utpanna thAya che te parimANamAM te liMge te pada svikAranAra evA ' "vetAMbaramAM utpanna kema thatA navI zrImAna rAjacaMdranA vicAre prati prada. 149 cAla carca - 1 suratamAM jaina pariSada, 2. bhAvanagara konpharansa, 3. pramukha pasaMdagI prekaTIkala kArya, ; . 4 saMgInatA karatAM bAhmatApara vizeSa lakSa, 5 carcAvAnA viSaye. 6. nutana viSaye, 17. mAgadhI bhASAno uddhAra, 8, sAmAjika viSayo. 9, bhAvanagara voleTIare, 10. ratalAma sthAnakavAsI konpharansa 165 jainanuM Avazyaka sUra 172 * pAlI vyAkaraNa ... 173 jaina sAhityane gujarAtImAM phALe 182 tapAgacchanI paTAvali 215 jamanI bhASAmAM nigama saMbaMdhe vebara mubaI. saMpAdaka--manasukhalAla ravajIbhAI mahetA. u5saMpAdaka-hanalAla dalIca'da dezAi. bI. e. menejara-gnathubhAI jazarAja mahetA. vArSika lavAjama rU. 1-4-0 nodaya prInTIMga presa-kaTa kasTama hAusa. *** .. 224 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtanajaina graMthamAlA. KHERE prathamagucchaka isameM 1 bRhatsvayambhUstotram 2 ranakaraMDazrAvakAcAra 3 puruSArthasiddhaupAya 4 AtmAnuzAsanam 5 tattvArmAdhigamamokSazAstram 6 tatvArthasAra (tatvArthasUtrakArikA ) 7 AlApapaddhatiH 8 nATakasamayasArakalazAH (adhyAtmataraMgiNI) 9 parIkSAmukhanyAyasUtrANi 10 AtaparikSA 11 AptamImAMsA vasunaM disaiddhAMtikavRtisaMhitA 12 yukattayanuzAsanam 13 nayavivaraNam 14 samAzadhitakam saTippaNaM isaprakAra 15 saMskRta graMtha saMgraha karake japAye hai. (mUlya 1) DaoN. ma.) adhyAtmakalpadruma. yaha graMtha zvetAMbara jainAcArya muni suMdarasUriviracita dhanavijayagaNiviricita viSamapadAdhirohiNI TippaNisahita hai. sAMsAraka viSayoMse virakta karAkara adhyAtmarasameM magna karAneke liye upadeza deneko yaha eka apUrva suMdara graMtha hai. isakA ahorAtra zravaNa paThana manana karanese cittako atizaya zAMntisukhakI prApti hotI hai. kavivaraneise samatAdhikAra, strImamatvamocanAdhikAra, apatyamamatvamocanAdhikAra, dhanamamatvamo. canAdhikAra, dehamamatvamocanAdhikAra, viSayapramAdatyAgAdhikAra kaSAyatyAgAdhikAra, zAstraguNAdhikAra, cittadamanAdhikAra, vairAgyopadezAdhikAra, dharmazuddhayadhikAra, gurudevatattvAdhikAra, yatizikSopadezAdhikAra, mithyAtvAdinirodhopadezAdhikAra, zubhavRtti zikSopadezAdhikAra, sAmyasarvasvAdhikAra isaprakAra 16 adhikAromeM vibhakta 272 atizaya manohara padyoMmeM yaha graMtha pUrNa kiyA hai. saMzodhaka mahAzayane pariziSTameM isa graMthAMtargata jinadharmasaMbaMdhI gUDhaviSayoMkoM savistara varNana aura vilakSaNarItise darpaNavata pragaTakaradiyA hai jisse yaha graMtha sarva sAdhAraNake paDhane yogya sarala hogayA hai jo saMskRtajJa vidvAna jinadharma sambaMdhI samIcIna upadezoM aura vilakSaNa upadeza zailIsa aparicita haiM aura saMsArayAtanAse pIDita haiM unako eka eka prati praisa graMthakI avazya ho grahaNakara apane Akulitacitako zAMnti pradAna kareM. mUlya // ) DaoN. ma. -) tukArAma jAvajI. nirNayasAgara presake mAlika. kAlabAMdavIroDa,-muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SANATANA JAINA. I do not expect you to execute this improvement or to surrender that prejudice in my time but at any rate it shall not be my fault in the improvement remains unknown or rejected. There shall be one man at least, who has surrendered the prejudice, and who does not hide that fact." Mr. John Morley. VOL. IV. BOMBAY, DEC.-JAN.-FEB.:1908. No. V-VI-VII. NIRVANA. (BY JAGAT PRASAD M. A., B. Sc.,) PERHAPS the commonest feature of all religions is belief in a future state of bliss, promised to its adherents far surpassing everything attainoble in this world. The conception of this blissful state varies from religion to religion, according to the surroundings of the founder, and more or less represents, in an idealised form, what most delightest the people, among whom the religion sprung up, here on earth. At one time, the savage tribes of Northern Europe, whose life-long business was to fight during the day, And drink in the evening conceived of a heavcu where the heroes fought 0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat splendiply with terrible weapons, and had plenty of wine to drink when they retired for the night's rest. The Hebrews, who realised the calm happiness springing from domestic virtues and holiness hoped to meet in heaven all whom they loved on earth, and lived in eternal bliss and purity. The sensitive and passionate Arabs, glowing with poetic fire, would only be satisfied with a heaven where cool breezes blow through shady groves, and refreshing springs bound and sparkle, and beautiful houris attend on the residents. And the Indian sage, more impressed by the sorrows, than by the www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 SANATANA JAINA. pleasures of life, and preferring even ject to it. The first is not looked upon here to spend his life in intellectual 88 an effective remedy. It can only be and moral culture in the calm solitude attended with partial and temporary of forests away from the busy haunts success. Our sutferings may arise from of men, claimed amalgamation or equa- the wrongful acts of others, and though lity with the deity as his highest re- law and public opinion are some checks ward. on those acts, they can not stamp out We propose to examine the theory injustice and wickedness, that may be of hapiness as promulgated by the Jain oppressing us. We may feel some wants, saints. It is hardly necessary to say and be unable to satisfy them. And if that in its broad outlines ibis resem one of our desires is fulfilled, ten bles the theories of the other systems others may spring up. We may receive of Hindu philosophy, and to a certain hatred in return for love, and ungrateextent easily follows from the commuu fulness in return for kindness, In short metaphysical ideas which Jainism shares we cannot obtain periect control on with those systems. That the soul is things, outside our own mind. "Ah ! immortal, that in its essential state it vanitas vanztutum ! which of us is is perfect, and becomes imperfect by happy in this world ? which of us has its association with Karmas or deeds, his desire ! or, having it, is satistied!" that the Karmas good or bad, must So exclaims Thackeray at the end of a produce their effect befere the soul is well-known work of bis, and such 18 : liberated from them, & nd that the soul the feeling which Jainism seeks to imis therefore compelled to wander about press on mankind. in the Sangara or world, assuming If this is so, any remedy for overvarious shapes of men, animals, 80 coming sutfering should be applied to even plants according to its Karma, the mind. This as regards our own. that the world is full of endless misery, selves. As regards the outer world, we which can not be extinguished object should not by any act of ours add to ively; these are ideas met with in all the amount of sudering in it and in the the principal Bindu systems and are earlier stages of spiritual advancement in fact ingrained in the Hindu mind. Should even do what lies in our power And these ideas form the basis of the to increase the material happiness of Jain theory also. our fellow-doings, in fact, ot all living Jainism therefore starts from the beings. We should not in any way inasumption that there is suffering in jure the feelings of any human being; the world, and gets to itself the problem we should not give pain to the lowest how to conquer that suffering. Two animal. This is our primary duty; this sorts of remedies would suggest them- is ahinsa. selves, viz., a change in the external Having therefore realiscd how diffiburroundings which bring about the cult it is to secure happiness in this suffering, or in the mind, which is sub- world without some bitterness ; how Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIRVANA, 135 insecure must be that happiness, when ing that state may go on through ages. attained inasmuch as very source of It consists in purging the soul of all wordly happiness is also a possible, if the sources of pain and disquiet, and not actual source of distress, and last of its association with everything.out of all, how insignificant this life itself side itself. All the feelings and is, how like a drop in the great ocean Passions are to be conquered, all crav. of eternity, that we should set our ings to be stopped. Only one orsving heart on making it happy, having re- is indulged in, that for universal alised all this, it behoves us to strive knowledge. Even this is not aimed after that spiritual happiness here or at directly, but follows as a concomit, elsewhere, and which being perfect is ant of the general purifying process. also eternal. If therc must be wrong in The difficulty of the task is recognised the world, let us raise ourselves above and a graduated course of trasuing the them; let us fortify our minds so as not soul is laid dowu. The effects of this to feel them. If our desires cannot be training the soul can carry from one fulfilled, let us overcome them. Let us birth to another, and thus work out its in short so train our minds, our souls, complete salvation. Once the soul has 88 to be altogether independent of attained perfection, it is relieved of worldly joys or sorrows, pleasures or the necessity of being re-born, ito pains. activity ceases, and therefore it can"I have no control on thee, but I not change any more. The perfect am master of my own heart; I will happiness, which the Jain constantly tear it from my bosym, and throw it strives after, he attains here on earth, away." This is the remedy thought of and it is simply continued in after life by a poet for the pangs of despised without the body, which has already love, and Jainism suggests a similar ceased to serve any purpose. remedy for the woes of the world in It must be admitted that this train general of thought can by no means be claimed So much for the prevention of as the sole monopoly of Jainism. It is actual suffering. The positive happiness shared by the greatest thinkers of all of the soul is to consist in calm medi- ages and countries, and is only revistation, and the subtle eujoyment ed to suit their metaphysical doctrines. springing from self-control, internal Not to mention the Hindu systems, the enlightenment and a sense of mastery greatest Greek philosophers from (subjective) over the external world. Plato downwards idealised poverty, The leading idea of Jainism is that and regarded true happiness as conhappiness, in order to be perfect and sisting in controlling the grosser eleeternal must be self-contained. It mustments of human nature, and develop be simply and purely a state of the ing its nobler side. Parallel thoughts soul, altogether imperturbable by the may also be traced in medieval and external world. The process of attain modern European philosophers. Even Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 SANATANA JAINA: gradual. the Mahomedan world has one geot, The path to Nirvana is said to be the suphies who in their own way ap. threefold, consisting in right faith, proach these thoughts, and deolare right hnowledge, and right conducb. the highest happiness as consisting Prominent place is here given to faith, in forgetting one's individuality, look reasoned faith however, and not blind: ing on the material world as naught. This faith is to be based ou a prelimi: and meditating on one's self As part nary inquiry into religious truths on of the divine eggenoe. Jainism pashes general principles. This will stimulate these thoughts to their utmost logical & desire for further knowledge, and the conclusions, and builds up & system two will act and react on conduot. The in which no room is left for the week three stages are not meant to be mutu ness of human nature, except in 90 ally exclusive; they overlap each other far that the difficulty of the task is Incrcased knowledge will make faith Tecognised and the process is made more firm, and vice versa. But in the evolution of the soul, faith will be per It has been pointed out that apart fected first, then knowledge and then from its metaptiysical bearing, Nirvana conduct. is nothing inore nor less than the train. Faith is the first step on the path ing of a cortain type of character, whi. to Nirvan, and it is also the most imob slone, according to Jainism, is con- portant. Once this step is taken, the sistent with perfect happiness, in this others will be taken, sooner or later, 48 de attained, this & matter of course, and the belvation charaoteris retained for ever, brioging of the soul becomes assured. . besides perfect happiness, perfect Right faith, like many other techni knowledge and power as its necessary cal terms in the Jain system, is defin. consequence and condition. The soul ed from two point of view, which may becomes independent of everything be called the theoreticai and the preoutside itself, including the body in ctical. From the first point of view, which it is clothed, and then conti- right faith is belief in the true princinues unchanged, es all elements of ples of the soul's salvation. Seven Tattchange have already been eliminated. was they are called. These are soul, It is notworthy that Jainism does not matter, ingress of Karmas into the recognise any eggential difference bet. Soul, their sticking to the soul, Stoppage ween perfect happiness in this world of the ingress, dispersion of the Karmas and the next; in fact the soul attains sticking to the Soul, and Moksha or perfect happiness in this life, and the Nirvana, that is, final deliverance. future life is simply an endless con- Salvation depends on understanding tinuation of that. thege seven principles in their true Let 08 now see how the Jain nature. Shastras give expression to these ideas from the other point of view, that in their own technical language. is, the point of view of the souroo from Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIRVANA, which this knowledge is to come, right faith may be defined as faith in a true god, a true teacher, and a true Shastra, It may be remarked here that Jainism does not believe in God as the Creator of the Universe or in a Single Univer sal Soul. It maintains that such a conception of God must necessarily be imperfect. The God or rather Gods of Jainism are those perfect souls that have attained salvation, and thus scquired divine attributes. All these souls, however, acquire the same attributes, and in their purified state, there is uothing to distinguish them from one another, except their past history. In prayers. these souls are often collect. ively invoked simply by the enumeration of their attributes, and for this reason some maintain Jainism really be lieves in one God, conceived as the collection of some attributes. Some of these souls, just before discarding the the body, reveal the true religion. They are omniscient, free from love or hatred, and dispassionate revealers of truths. They are the arhuts of Jainism. Similarly, the attributes of a true teacher and a true Shastra are exami ned on general principles, and it is maintained that only Jain teachers and Shastras satisfy ali the conditions required.. Of the Seven Tattwas enumerated above, the third, namely ingress of karmas into the soul or Asrava, is the most important for our purposes. It indicates how the soul is defiled, and so implies how the process can be stopped. 137 It also suggests how the soul may be purified. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat The details oi this Tattwa enumerate the various passions and emotions to which the soul is subject,-anger, pride, avarice,sorrow, fear, love, hatred, disgust, &c. All desires are to be overcome, all emotions suppressed, all pas. sions conquered, all the springs of Bot. ion, so to say, good, bad and indiffer ent, have to be stopped, the ideal aimed at being one of inaction. Good feelings and good deeds secure a happy state for the soul in re-birth, both tend to bind the soul to some sort of body; and in order to be free from this bondage, both have to be finally got rid of. Such is in brief the first glimpse of truth which the soul catches on its onward path. The Samyagadrishti, as the man of right faith is termed, sees the way to final deliverance; he sees the difficulties also; he feels his own weakness, but the problem is solved for him, and the rest is only question of time. He is bound to reach the goal. As yet he has set no check to his actions or feelings. He may indulge in passion, he may be guilty of objectionable deeds, but he knows the consequences. Gradually he overcomes his weakness and acquires selfrestraint and finally achieves his purpose. * Rather that of "Wise passiveness" in which the soul is absorbedly active in self-contemplation. Editor, J. G. * www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 SANATANA JAINA, Although the samyakdrish ti does try to keep them firm by means of not take any vows, although his sole precept, claim to being called a religious man As regards other religions, he will is his faith. vet from the very nature be tolerant. He will not worship their of that faith, he will in practice also Gods, or give countenance, by any acquire certain attributes of a truly action of his own, to practices enjoin ed by them. But he will not bear any religious man. Having realised how ill-will towards their adherents, and the worldly soul is defiled by passion he will not be subject to the evil will abstain from wounding their feelpassions in their extreme intensity. - ings by word or deed. "Everybody Having as his aim freedom from the considers his own religion as the true religion" he will say to himself, " I world, he will not expeot worldly pros have no right to interfere in the busiperity as the result of any religious ness of other people, and speak ill of practices. Attributing to his own their beliefs. I can only preach my Karmas whatever of good or evil be. own and let them judge for themselves falls him, he will have good will even what it is worth for." towards men who might ordinarily Such are the attributes of the man have been considered as the origin of of right faith, detailed in Jain Sastras his misery. Seeing how full of defects as the seven angas of Samyakta. Such he himself is, and he is unable to is the man who has reached the first restrain himself from sin, he will not scoff at the defects of others, and will stage on the Path to Nirvana. have pity even for the worst sinners. The second stage is that of know. He will proclaim the true religion by ledge. The ultimate source of all true all lal means for the good of knowledge is the perfect soul, which mankind. just before its final deliverance from the body disseminates this knowledge His attitude towards the holy men for the good of mankind. The Sastras of his own religion will be that of are based on the utterances of this affectionate reverence. He will not soul. In the beginning, a man has to have any disgust at their bodily ap be dependent on these and the verbal pearance, and will tend them during instructions of his Guru or spiritual illness, when necessary. He will not master. And for selecting the proper upnecessarily publish any defects in Sastras and the proper Guru, he has to them that he may know of. If at any depend on his own reason. But as time he finds them on the point of he makes progress in the purification yielding to any temptations, he will of his soul, he acquires occult powers Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NIRVANA 139 of getting knowledge of things, past, religion: I shall daily visit the temple; present and future. And when the 1 shall not eat honey, figs &c. The last process of purification is complete, the vow prohibits the use of certain edibles, soul stands, face to face with truth on which cannet be procured without the the threshold of Nirvana. Perfect destruction of a large number of insects. kngwledge is in fact a property of the The additionol vows, prescribed for pure soul. the higher classes of laymen have a The third stage is that of righl con- more direct reference to the object in duct. The principle on which the view. Along with the vows mentioned rules of conduct are based has already above, are given vows like the followbeen indicated. Jainism aims at ex- ing:- " I shall fix the directions in tinguishing all passions, all emotions, which I might go; I shall fix the maxi. all desires. It also enjoins scrupulous mum amount of property that I might regard for animal life in all its forms, possess; I shall keep certain fasts; &c." inasmuch as man is not supposed to Altogether eleven classes of laymen have any right to add to the misery of are mentioned, and as we ascend from any living being by any act of his own. lower to the higher, the circle of bodily He is not even allowed to sacrifice life wants gradually becomes narrower, till in a lower form for the sake of bene the climax is reached in the state of a fiting life in a higher form. Munior Sadhu, a devoted who has retir ed from the world. The Muni bas given Some of the primary rows prescrib* indulgence of every sort; he has given ed by Jainism for laymen correspond- up clothing; he just eats enough to ent to the ordinary commandments of keep body and soul together, lest the other religions. What are considered as soul should escape from the body in a soul sins more or less universally, claim at state not perfectly pure, and be involtention first as they originate in, and ved in future re-birth. He is under give rise to, the worst passions that no necessity of taking part in the agitate the human breast, and disturb religious ceremonies, incumbent on the peace of the soul. "I shall not steal; laymen. Even the Sastras or Sacred I shall not commit adultery; I shall not books, and guidance from a spiritual gamble I shall not kill; I shall not take master are required only up to a cerflesh, I shall not drink;" these are some of the ycws for a layman of the lowest tain stage; after that, true knowledgo will come to him as the result of medi will come to bi grade or rank. The vows are peculiar to Jainism :- I shall have faith in the tation to which he has trained himself. true God, the true Guru and the true Along with self-denial, he also practises Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,140 SANATANA JAINA, self-mortification, as his object is to idea. Nor is it considered a truc make himself insensible to bodily pain ideal of humanity to make the human as well as pleasure. soul unfeeling like marble. Yet an In this way the Muni leads his life f emotionless life was the ideal of anci. ont sages, both in the East and the till be overpowers all desires, passions, West. And heartless as the Jain and emotions, and trains his soul to philosophy would appear to be, it cerperfect independence for the body. The soul is freed from all Karmas and tainly sprang from feeling, nay sensi in tive hearts. The death of a dear in its pure state acquires the divine i relation or friend, the faithlessness of attributes of omnipotence and omnisci i & beloved wife, the sight of misery ence. No further change is possible around them, the sudden vanishing in this soul, as there is no motive to: of an absorbing pleasure, the sense of any sort of action afterwards. This is injustice and cruelty attempted for the state of perpetual busy to make their benefit by their wordly wellJain aspires, this is Nirvana. wishers,--such are the occasions that The Western mind finds it difficult prove to be the turning-point in the to conceive how a state without any lives of saints as sketched in Jain emotion whatever can be called & Sastras. It is shocks like these that happy state. So essential is emotion turn their minds away from the world, considered for the very conception of and make them seek the highest happiness that the early European happiness in secluded meditation. scholars 'mistook the Jain and the The above appeared in the Join Gazette, Durabigtig Nirvana kor annihilation, Allahabad for the months of October 1904 and which word they used to express the March 1905. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. mekSanA mArga be nathI-zrImAna rAjacaMdra pustaka 3 . muMbaI, DIsembara-phebruArI. 1998. aMka 54. arthazAstrIya "Apa le"nA sUtronusAra jaina upadezaka vargane zrAvaka varganI sAthe vyavahAra pUrve yathAyogyapaNe nahI pravartavAthI nIpajelI sthiti eka gaMbhIra cetavaNI. arthazAstra (economy)ne eka mukhyamAM vacce karAra ekaja siddhAMta upara jAthe mukhya siddhAMta e che ke, jagata jIvomAM eka che, eTale jema cekasa vyakitaonI vacce bIjAnI sAthe eka evo vyavahAra cAle che cokasa samayane karAra hoya che tema be samake, jene eka prakArane karAra kahI zakAya. A honI vacce paNa amuka samayane karAra heya karAra "Apa le" (Give and Take)nA che. keTalAka karAramAM be pakSakAramAM eka pakSa sava upara jAle che. eka prANI bIjA kAra avyakta bhAve athavA parokSabhAve vighamAprANI pAsethI kAMI vyakata athavA avyakata na hoya che ane eka vyakitabhAve athavA IcchA kare, te te icchA tyAre ja phaLa ApI pratyakSa bhAve vidyamAna hoya che. keTalAkamAM zake che ke, jyAre icchA karanAra prANu bIjA baMne pakSo vidyamAna chatAM eka pakSakAra bIjA pAsethI je kAMI levA icche che teTaluM Apa. pakSakAranI sAthe avyakata vyApAra karanAra hoya vAnI gavAI kare. je jeTaluM levAnI IcchA che. A saghaLuM chatAM eTale ke vyApAra parache teTaluM ApavAnI yogavAI na kare, to te spara vyakata hoya; athavA vyakitane avyakata je levAnI IcchA kare che te maLe nahI. pra. hAya; athavA avyAkatavyakata haya, chatAM te vyavahArane je karAra te barAbara na sacavAya ceka pratyeka prasaMgamAM be prANuo vacce A eTale ke baMnenAM "Apa le"nA pallAM samAna prakArano vyApAra cAle che. be vyakitao na hoya to te vyavahAra na cAlatAM karAra nimUkI pachI be samUhane laIe te paNa upayuM. |SphaLa jAya che. pta siddhAMtane anusarI baMne samUhane cAlavuM A "arthazAstraya "Apa lenA siddhAM paDe che; ane je na cAle te karAra cAlI tane anusarI je joIe te saMsArI jIvo zakate nathI; ane pariNAme niSphaLatA pAme te viSeja aMdara aMdara A sUtra anusAya che. A prakAranA karAramAM keTalAka tAtkALika che ema nathI; paNa saMsArI jIvonA samUhanI hoya che, ane keTalAka dIrdhakALI hoya che. be sAthe asaMsArI samuhano vyavahAra paNa A samanI vacce karAra ane be vyakti va. sUtra anusAra thAya che; te eTale sudhI ke A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra sanAtana jena. [ Disembara rA. phebruArI. utAvasthA pAmelA ahaMtathI mAMDI paMca para karAra che, ane prabhu prArthanAnuM phaLa thavA rUpa mechimAM AvatAM pAMca padanA dhAraka purUSo su je kriyA te prabhu taraphana ApavAno karAra che. dhImAM te sutrane amala pravartamAna rahe che. prabhu taraphano karAra teone pratyakSapaNe ke vyakata Ama hovAthI, nivaNa prApta thayelA vItarAga paNe saMbaMdha dharAvato nathI. mAtra ApaNuM tame jina paramAtmAnI sAtheno paNa ApaNe vyava- raphano karAra pratyakSa ke vyakata che. vaLI, ApahAra cAle che, ane tene laIne ApaNI ane Ne tIrthakara mahArAja te siddha sthAne birAjateo sAhebanI vacce eka prakArane karAra mAna che; chatAM teone tIrthanA kartA tarIke cAle che. teone karAra anusaro paDe svIkArIe chIe; tyAre prazna e thAya che ke, che te avyakata athavA parokSapaNe anusaro teone te have kAMI karavApaNuM rahyuM nathI. paDe che. jyAre ApaNe vyakata athavA pratyakSa- eTale teo taraphathI have tIrthanA kartA tarIkeno paNe anusaravo paDe che. amArA A vicA- dharma-pharajazI rIte adA thAya che ke ApaNe tevo re vAMcI ghaNuM Azcaryacakita thaI jaze, svIkAra karavo ? A praznanuM samAdhAna bahu saane prazna pUchaze ke, jeo siddha thayA che te raLa che. bhagavAna tIrthakare ApavAnuM sUtra pi-. ene to koIpaNa prakAranuM karavApaNuM nahIM tAnA tIrtha karadehe saMpUrNapaNe anusaryuM hatuM, rahetAM kRtakRtya thayA che, chatAM teonI ane eTale ke teoe tIrthakara tarIkenuM kartavya ApaNI vacce vyavahAra kema cAlI zake? A tIrthapravartana karI banAvyuM hatuM; ke je tIrtha ma Azcaryacakita thavuM kevaLa saMbhavita che, pravartamAna atizaya have jayAMsudhI tIrtha pratathApi tenuM samAdhAna varApurvaka thaI zake tevuM vRtti vidyamAna raheze tyAM sudhI cAlu rahevAne, che. ApaNe prabhuzrInI prArthanA karIe chIe. ane jyAM sudhI teone tIrthane pratApa prakAzaA prArthanA karavAno ApaNo hetu temanA mAna raheze tyAMsudhI jagata jIvo tene Azraya guNonuM ApaNe vize anusaraNa thAya te che. leze eTale Azraya lenAra chavo levAne vyaarthAta ApaNI icchA teo pAsethI teonA vahAra karanAra pala thayA. tIrthaMkara mahArAje guNonuM anusaraNa levAnI che; A je anusara- ApavAnuM (Give) nuM satra pitAnA tIrtha zuM levAnI icchA te eka pakSakAra taraphano kara dehathI zarU karyuM: ane jagata jIvone je levAno karAra che. have prabhuzrI te kRtakRtya thayA samUha tene paraMparAe Azraya le che teNe le. che; ane niraMjana, nirAkAra che eTale tene vAnuM (Take) nuM sutra paNa tyArathI anusamana vacana ane kAyA ke AtmAe kAMi paNa vuM zarU karyuM; AthI ulaTuM Azraya lenAra karavApaNuMja nathIeTale teone ApavAno pakSa tIrthakaranI je sevA bhakti kare che te ke levAne vyavahAra ja rahyA nathI; chatAM paNa ApavAnI kriyA thaI. athavA bIjA zabdomAM kahIe te siddha bhagavAna ke tIrthakara bhagavAna ApaNe teonI pAsethI levAnI IcchA karI pote vyakata pakSakAra nathI; paraMtu teonA che, eTale ApaNe jeTaluM levAnuM che teTaluM guNo, ke jevA guNa prApta karavAnA udezathI prabhu pratye ApIe tyAre jeTaluM levAnuM cheApaNe teone sevIe chIe te eka pakSateTaluM teozrI taraphathI maLe; matalaba ke prabhu- kAra che, ane bIjA pakSakAra tarIke ApaNe nI prArthanA, guNakIrtana jevAM pariName chIe ke je te guNo levAnI IcchA rAkhI karIe tevAM pariNAme pariNAme, e. sevanAra chIe. Tale prabhu prArthanAnuM phaLa levArUpa paMca parameSThine viSe samAveza pAmatA je IcchA te prabhu prArthanA karanArane levAne arvata tIrthakara) ane siddha padanA dhAraka purU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI. ). mukhyalekha, 143 ne te ApaNI sAthe avyakta vyavahAra che; karIe tene teo taraphathI IcchA rahitapaNue paraMtu tyArapachInA traNa padanA dhAraka purUSone vya svIkAra te teo taraphathI "levAnA" sutranuM vahAra vyaktA vyakta ApaNI sAthe che. paMca para anusakaraNa che; jyAre ApaNe te vaMdanane je meSThine viSe bAkI rahelA traNa padamAM AcArya lAbha laIe chIe te teo taraphathI ApamahArAja, upAdhyAyajI mahArAja ane sAdhu Nane "ApavAnA" sutranI kriyA che. A sthaLe mahArAja che. jayArathI muniva svIkAravAmAM teo mAtra IchA rahitapaNe Ape che, ane Ave che tyAre e traNe padanA dhAraka le che jyAre ApaNe IcchA sahita laIe purUSano mana vacana ane kAyAne chIe; ane ApIe chIe, eTalo phera che. vyApAra Azrava bhAve aTakI jaI IcchA rahitapaNe "ApavuM levuM" te teone saMvara bhAva ane nirjarAbhAvane pALavA ApaNI sAthe parokSa athavA avyakata karAra lAge che, eTale tevA purUSone vastutaH te che; jyAre ApaNe teonI pAsethI Iccha vyakta vyavahAra ApaNI sAthe na rahe, tathApi sahita "Apa le" karIe chIe te pratyakSa jyAM sudhI teone mana vacana ane kAyAnA athavA vyakata karAra che. vyatA vyakta athavA yoganI sthitie vartana karavI paDe che tyAM pratyakSA pratyakSa vyavahAra athavA karAra e che ke sudhI koI prakAre ApaNI sAthe vyavahAra karavo A traNe kATinA purUSo ApaNI sAthe dravyathI rahyA che eTale ame ApaNI sAthenA teo- vyavahAra karavArUpa pravRtti kare che. nA vyavahArane vyakatAvyakata kahIe chIe. te vIgatamAM utarIe AcAryathI mAMDI sAdhu A purUSone A vyatA vyakata vyavahAra kaI mahArAja paryatanA upadezaka mahAsanuM svarUpa zarate upara jAyelo che e have ApaNe je prakAre zAstrakAroe kahyuM che te prakAre nirakhIe: prathama ahIM batAvIzuM; evA hetuthI ke AcArya mahArAjane ApaNe eTale zrA teozrInA je guNe zAstrakAroe kahyuM che vaka samUdAya teonA AcArya tarIkenA guNone te guNonuM teone vive astitva hovA mATe kAraNe vaMdanIya anukaraNIya ane pUjanIya ApaNe zrAvaka samudAya teone pUjya, vaMdagaNIe chIe. upAdhyAya ane sAdhu mahArA. nIya, gaNiye chIe ane te vaMdanAne teo jane mATe paNa temaja che. AcAryAdi mahArA- svIkAra-chArahitapaNe ke IcchAsahitapaNe jenA je guNe teno Azraya levArUpa ApaNA e khAsa vAta lakSamAM rAkhavA yogya che kare zrAvakasamudAyanI je IcchA te ApaNI che. tyAM AgaLa Give and Take (Apa levAnI satranI kriyA che, jyAre te guNone le)nuM sUtra yayAdhya anusarAya che ke nahi te ApaNAma AvirbhAva thavA rU5 kriyA te A- joI zakIe. je guNe zAstrakAroe AcAcAryAdi mahArAjanA ApaNane " ApavAnA" ryAdithI mAMDI sAdhurAja paryaMtanA kahyA che te guNe satranuM kArya che; arthAta teonA guNothI teomAM hoya te ApaNe teone pUjaya. ApaNane je lAbha thAya te teonI Apa- buddhi pUrvaka vaMdana karIe, ane tene teo vAnA sutranI kriyA che. ahIM teo IcchA svIkAra kare te tyAM AgaLa "Apa lekhana rahitapaNe ApavAnI kriyA karanAra che; jayAre siddhAMta yathAyogyapaNe sacavAya che, kAraNa ke ApaNe icchA sahita levAnI kriyA karanAra je pUjayabuddhi vaMdanAdi ApaNe ApIe chIe. ApaNe teomAM pUjya buddhi ApI chIe ane jeno teo svIkAra kare che te teo pratye IcchA sahitapaNue vaMdanA vartana badala ApaNane teonA guNenI uttama prakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 sanAtana jema ( Disembara-phebruArI. ranI asara ApaNe laie chIe. je je bheda jJAnadhArA miyAta, rAgAdi parabhAvathI guNa ApaNe hamaNAM joIzuM te guNe jyAM "bhinna jANu te samyajJAna che; emAM je A jyAM na hoya tyAM tyAM ApaNI pUjya buddhi "caraNa (pariNamana) karavuM arthAta lAgavuM te ane vaMdanAdine svIkAra thatuM hoya te Apa. "nizcayAcAra che; e zuddha AtmAmAM rAgAdi NI sAthe teone karAra samAna palAmAM nathI "vika rUpa upAdhithI rahita je svabhAvathI u. ema gaNI zakAya. tpanna thayela sukha che tene AsvAdathI nijene siddhAMtakAroe hamezAM be dRSTi "zcala cittanuM karavuM tene vItarAga cAritra kahe sthira karI che. eka nizcayanaya daSTi "ane "vAmAM Ave che. temAM je AcaraNa karavuM tene bIjI vyavahAranaya dRSTi" A bane dRSTie "nizcaya cAritrAcAra kahevAmAM Avela che. saAcAryAdinA guNa zrI nemicandra siddhAti "masta padomAM icchA rekavAthI azana, deve kahyA che te ahI mukIe chIeH "avama.darya Adi bAra prakAranA tapa karavArUpa dasaNANa pahANe vAriya cAritta varata vaayaa| bahiraMga sahakArI kAraNathI je nija svarUpaatpN paraMca jujai so Ayario munnaajhNo|| "mAM pratapana arthAta vijyana che te nizcaya "tapazcaraNa che; temAM je AcaraNa arthAta pari arthAta mana tene nizcaya tapazcaraNacAra kahevAmAM darzanAcAra, jJAnAcAra, vicAra, cAri. "Ave che. A pUrvokta darzanAjJAna, cAritra trAcAra ane tapazcaraNacAra e pAMca "ane tapazcaraNurUpa bhedathI cAra prakAranA je AcAramAM je pote paNa tatpara rahe che, "nizcaya AcAra che tenI rakSA mATe pitAnI ane ziSyone paNa lagADe che, evA je zakitane nahIM chIpAvavI te nizcaya vIryAcAra muni dhyAna karavA yogya che. che. A kahela lakSaNenA dhAraka je nizcayanayathI zrImad brahmadevAcArya A guNe spaSTa "pAMca prakAranA AcAra che temAM ane chatrIza karatAM kahe che ke " AdhArabhUta samyagdarza. "guNe sahita bahiraMga sahakArI kAraNe rU5 "nAcAra-ane samyajJAnAcAra jemAM pradhAna "vyavahAra nathI pAMca prakAranA AcAra che che evA vAyacAra, cAritrAcAra ane tene upadeza devAvALA tathA ziSyo para anutapazcaraNacAra emAM pitAnA AtmAne "graha rAkhavAmAM catura dharmAcArya tene huM ane bIjA ziSyajanone lagADe che te pU. "sadA vaMdu chuM. arthAta pite paMcAcArane seve kta (upalA zlokamAM kahela) lakSaNavALA A "che, ane bIjAne sadhAve che te AcArya "cArya tapAdhana dhAna karavA gya thAya che. "kahevAya che." "bhUtArtha (nizcaya) nayanA viSayabhUta, bhAvakarma, upadezakane bIjo prakAra upAdhyAya mahA vyakarma karma Adi je samasta para padArtha rAjano che. nemicandra siddhAMti deva upAdhyAjenAthI bhinna che evA zuddha samayasAra ane thaLanI vyAkhyA A rIte kare che - "parama caitanyanA vilAsarUpa lakSaNo dhAraka catta tu kiraNa dhovA "e je AtmA che te upAdeya (grahaNa ka ji . "ravA the.) che evA prakAranI rUci hovArUpa kuvA gaq kavivara rahe "je samyagadarzana te samyagdarzanamAM je Aca ormti che. paNa atyaMta pariNamana karavuM tene nizcaya ' arthAta nAcAra kahevAmAM Ave che; e zuddha AtmAne je samyagdarzana, jJAna ane cAritrarUpa "upAdhi rahita svasaMvedana (pitAne jANavuM)rUpa ratnatraya sahita che; nirantara dharmane upadeza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI.] mukhyalekha. devAmAM tatpara che. te AtmA munIzvamAM pra. "ane tapa ane je uvetana, udyoga, nirvamana upAdhyAya parameSThI kahevAya che te mATe " hA, sAdhana ane vistaraNa che tene satpateone te arthe huM namaskAra karuM chuM. e ArAdhanA karI che. A bahiraMga darzana zrImad brahmadevajI A vyAkhyAne vistAra "jJAna, cAritra ane tapa bhedathI cAra prakAranI karatAM kahe che ke "je bAhya tathA Abhyantara ArAdhanA tathA samma, darzana samya jJAna, "rUpa ratnatrayanA anuSThAnathI yukata che. ane "rthAta nizcaya vyavahAra svarUpa samacAritra ane satapa e nizcaya nathI ratnatrayanA Abhyantara cAra ArAdhanAnA baLathI arthI "sAdhanamAM lAgela che, jIva achavAdi cha dravya, ta bAhya tathA Abhyantara mokSa mArgadvArA pAMca astikAya, sAta tattva ane nava padA "je vItarAga cAritranA avinAbhUta ni jazuddha, "rthomAM nijazuddha Atma dravya, nija zuddha AtmAne sAthe che te sAdhu parameSThI che; jIvAstikAya, nijazuddha Atmatatva ane " ane te arthe teone mArA svabhAvathI u. ni jazuddha Atama padArtha ja upAdeya che; anya sarva tyAgavA yogya che; A viSayane tathA " panna zuddha evA sadAnandanI anubhUti lakSaAja rIte uttama kSamAdi daza dharmone je "Na bhAva namaskAra tathA dravya namaskAra che." "nirantara upadeza de che te nitya dharmopadeza ApaNe upara kahI gayA ke AcAryathI devA mAM tAra kahevAya che; A kAraNathI sAdhu paryata pratye ApaNe evabhAve "nitya dharmopadeza devAmAM tanapara evA je vartavAnuM che; teo ane ApaNI vacce selya ja AtmA che te pAMca driAnA viSayane jIta- sevaka bhAvane saMbaMdha varte che. teo ApaNA "vAthI niHzuddha AtmAmAM prayatna kasvAmA sevaka bhAva pratye udAsIna arthAta IcchArahitatAra evA yativara (munivara) nA paNe vartavA gya che. ApaNI ane teonI "madhyamAM vRSabha athata mahAna upAdhyAya vacce je sevya sevaka saMbaMdha ve che, "parameDI che. te upAdhyAya parameSThIone mArA te ApaNI ane teonI vacce dravya tathA bhAvarUpa namaskAra ho." " Apa le " nA satranuM ane pagalAM sAdhu mahArAja e upadezakane trIjo pra samAna anusaraNa thavuM joie. teo ApaNI kAra che. nemicandrajI teonuM svarUpa nIce pra- sevAnI icchArahita hovA joIe e mANe darzAve che. kAraNe ApaNI sAthe teonA vyakata ' arthAta karAra nathI, kemake IcchA hoya tyAM ja raMparA nI majA majAvavatta to vyakata karAra saMbhave che. tenA upara batA velAM svarUpamAM varNavela guNane mATe ApaNe sAdhari viruddha kAra muni no teo pratye sevabuddhi rAkhIe chIe, tala || arthAta ApaNe tenA guNanuM avalaMbana arthAta levA mAgIe chIe eTale ApaNe karAra je darzana ane jJAnathI pUrNa, mokSanA vAstavika rIte teonA guNenI sAthe rahe mArga bhUta, ane sadAzuddha evA cAritrane pra- joIe. tathApi guNene jayAM sudhI purUSa kaTa rUpI sAdhe che te muni sAdhu parameSThI che; vizeSa vidyamAna che. tyAM sudhI avyakta pakSate mATe teone mArA namaskAra che. kAra gaNavA joIe, ane je purUSanA te guNe bahAdevajI A vAtanuM samarthana karatAM che tene vyakata pakSakAra gaNavA joie. arthAta A pramANe kahe che, " darzana, jJAna, cAritra purUSa ane guNe banne judA paDI zake nahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ Disembara-phebruArI. eTale ApaNe te guNenA dhAraka purUSa A samUdAyanI sevA svIkAravAne yogya e yaticAryadine ApaNI sAthe vyakatA vyakta karAra varga jyAre cAritra zithilatA ane maMtra ja karanAra pakSakAra gaNIzuM, jayAre ApaNe sevaka trAdimAM rokAI pitAnA Avazyaka guNothI varga teonI sAthe karAra karanAra vyakita pakSa vimukhatA saMpUrNapaNe pAmyo tyAre zrAvaka sa. kAra gaNAIe. mUdAya paNa tenA taraphathI saMpUrNapaNe AstAAcArya, upAdhyAya ane sAdhu parameSThI- rahita thaye. jyAre te yativarga niMdApAtra-dhanA upara kahelA guNe je teone vize rmAcArathI vimukha-rIte vartavA lAgyo tyAre astitva dharAvatA hoya, te teo ApaNane zrAvaka varga tenA tarapha tiraskAra daSTie jovA traNe kALa vaMdanIya che, ane ApaNe teonI lAgyo. sevA karavA athavA sevaka tarIke vartAvA baM digambaramAM zvetAmbaranI peThe paNa Avo ja dhAelA chIe. je baMne pakSakAro-jene majabuta purAvo bhaTTAra saMbaMdhIne che. A ApaNe vaMdanIya gaNI sevA karIe te A cAryAdi parameSThInA je guNo upara kahevAmAM cAyAdi purUSo, ane ApaNe ke jenI sevA IcchI- AvyA che te karatAM keTaleka aMze razcitapaNe udAsIna bhAve AcAyaoNdi purUSa nyUnatAvALA guNe bhaTTAramAM hovAnuM baMdhAsvIkAravA dharmAtAe nirmANa thayA che raha che. eka vakhata raNa che. eka vakhata evo hato ke digambara tenI vacce je "Apa le"nA sutrane yathA zAsana bhaTTArakethI kIrtivaMta thayeluM hatuM. je zA nyAya samatola-amala thAya teja banne vacce vakhata AvA prakArane hato te vakhate bhaTTArake ne dharma vyavahAra nabhI zake; ane nahIM to ane zrAvakanI vacce " Apa lenuM satra yathA niSphaLa ja ja joIe. thagya paNe sacavAtuM hatuM; arthAta jyAre bhaTTA pUrve bane pakSakAronI vacce A "Apa rake pitAnuM kartavya barAbara karatA hatA tyAre le nA sUtranuM samatola anukaraNa nahIM thavAthI zrAvaka samUdAya paNuM teonI sevanA yathAyoteonI vaccenA dharmavyavahArane khalela pahI gya paNe karato hato. zvetAmbarAnA yativarganI celI tenA purAvA jaina itihAsa bahu daDha rIta peThe jyAre A bhaTTAraka varga potAnA AvapurA pADe che. atyAre zvetAmbara upadezaka zvaka guNothI vimukha thayo tyAre tenA tarapha varga saMvegI AkAre mAnanIya che tema pUrva digambara zrAvaka varganI zraddhA, jema zvetAmbara yatinA AkAre mAnanIya hatuM. te samayake jyAre zrAvaka varganI yatio pratyethI dUra thayelI tema yati varga mAnanIya hato tyAre. sevaka bhAve dUra thaI, ane Aje thati varga pratye jema teo pratye vartanAra zrAvaka samudAya, ane sai vetAmbara zrAvaka varganI upekSA athavA vA svIkAranAra evA upadezaka varga-AcAryathI tiraskAra buddhi thayelI jovAmAM Ave che, tema mAMDI sAdhu parvata-vacce " Apa le " nA digambara zrAvakenI bhaTTAra pratye jovAmAM satranuM samatala anusaraNa nahIM thavAthI bane Ave che. vaccene dharmavyavahAra paDI bhAgelo; arthAta ame A be aitihAsika pramANe ApyAM pati vargamAM AcAryAdithI mAMDI sAdhu purUSa che. ane te dvArAe "A pale " nA siddhAMparvatanA je guNo upara kahI gayA te guNo tanuM anusaraNa yathAyogya paNe na sAcavavAthI nuM alpata jema jema thavA lAgyuM tema tema je pariNAma Ave che te darzAvyuM che tene sevaka tarIke vartanAra evA zrAvaka samUdAyanI hetu eTalo che ke vartamAnamAM jaina munie zraddhA teo pratyethI ochI thavA lAgI. zrAvaka ane zrAvaka samUdAyanI vacce "Apa le ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI.] na niyama samatola cAle che ke nahIM ? ane cAlatA hAya tA bhaviSyamAM te banne pakSakArAnI vacce vyavahAra kevA thave! saMbhavanIya che tenA vicAra karavAnu kSetra zAsanahitavicArAte sUje. mukhyalekha. pUrNa ane akhaMDa dazAmAM mAnatA nathI ema kahevuM emAM tene anyAya ApavA jevuM kAMi gaNI nahIM zakAze. jyAre saMpUrNa ane akhaMDa dazA mAne nahI tyAre teo pratye je akhaMDa ane saMpUrNa sevaka bhAva rahe ema paNa manAya nahIM, ane jyAM saMpUrNa ane akhaMDa bhAvanI gera hAjarI tyAM ema kahe 147 A to kAithI paNa inakAra karI zakAya evI vAta nathI ke, jainanA dareka gaccha ke pathamAM evI kyAda cAlu thai che ke, jainavuM ke Apa le ''nuM sUtra barAbara anusarAya upadezaka vanI sthitisudhAraNAnI jarUra che. che, te te satyathI dUra gayA ema svIkAravuM phreMTalAka jahAla vicAra--dharAvanArAe te te joe. A sthaLe banne pakSakAree "Apa sudhAraNA pratye eTalA badhA bhAra mUke che ke, le"nA sutranuM yathA sevana na karyuM. hAineja te mAsame ane kameAsame upadezaka va A sthiti utpanna thai gaNAya. je guNA pratye sakhata AkSepe kare che; mavAla--madhyama mATe athavA je tyAgI upadezaka varganuM svavicAra dharAvanArAe kaiMka sabhyatApUrvaka rUpa zAstrakAroe nirNita karyuM che je parame. A saMbaMdhe vicAre darzAve che. zAsanane leAka hInuM svarUpa upara varNavatAM ame kahI gayA dRSTimAM avanata dazAmAM na khanAvavA icchatA, temAM jeTale jeTale aMze nyunatA teTale paraMtu sAdhu dazA sudhAraNAnA icchaka vicAra teTale aze.zrAvaka samUhanI sevakavRttimAM nyuvAnA te sabadhe prasa`gaprAptie gabhIra bhAve natA utpanna thavIja joie ema . " Apa vicAra calAve che. bhakatA DhAMka pIcheADI karI le "nA siddhAMta siddha kare che. A vAta jo manamAM dAjhe che. Ama anukrame sthiti che e vamAna tyAgI jaina upadezakeA dhyAnamAM rAkhI vAMtartI tAM kAthI paNa nA pADI zakAya tema kAma nahIM le, te| bhaviSyamAM, bhUtakALamAM nathI. sAdhu sudhAraNAnI A rIte jahAla ke jema yativarga pratyethI zraddhAmAM nyUnapaNuM thai mavAla athavA vicArazIla ke bhakata game te gayuM hatuM te pramANe thayA vinA rahevu saMbhavahAya, paNu jarUra svIkAre che emAM te nA nIya nathI. amArAM A vacanA atyAre tA pADI zakAya tevuM cheja nahIM. jo ema kadAca kaDavAM paNa lAgaze, tathApi bhaviSyamAM che teA pachI vyAjabI rIte prazna e e vacanA sAcAM hatAM ema jaNAyA vinA udbhavavA joie ke, jayAM sudhAraNAneA raheze nahI evI amane khAtrI che, kAraNa ke amane arthazAstrIya avakAza che tyAM mULa sthitimAM yathArthatAnA Apa le " nA satramAM bhaMga thayeA che ke nahIM ? arthAta sAdhu dazAnI eTalA badhA vizvAsa che ke, te dvArAe badhA je svarUpatA zAstrakArAe kahI che temAM yathA- yelA abhiprAyane ame khAtrI rUpaja mAnIe tA sacavatI ochI thai che ke nahIM ? jyAM chIe. atyAre vinIta, uddAma ke bhakta game sAdhudazAsudhAraNAnI AvazyakatA svIkAravA-te varganA jaina anuyAyIo sarva kAi sAdhu mAM Ave che, athavA inakAra karavAmAM nathI sudhAraNAnI jainamAM jarUra che eveA vicAra dhaAvatI te ema batAve che ke, sAdhu dazAnIrAve che teja ema batAve che ke, ApaNane nirNIta karela sthitimAM pheraphAra thayeA che, ApaNe jenI sevanA karIe chIe. evA tyAmatalaba ke je sAdhu sudhAraNAnI tarapheNu gI upadeza taraphathI ApaNI sAthe "Apa kare che te sAdhu dazAnI vamAna sthiti sa le"nuM sUtra akhaMDapaNe sacavAtu na hAvu' joe. .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 sanAtana jaina. eTale jeTalu malavu joie teTaluM maLatu nathI. graMthakAra vaLI kahe che ke, ane jeTalI duSTa vastu jagamAM che teTalI . vastuvaDe te duSTa mArgane pAmelA eTale unmA ge cAlanArA evA liMgadhArIonuM mana kara che. jo atizaya krara vastuvaDe te ligadhArIAnuM mana na nipajAvyu hAta, te| temanA mananI atizaya krUratA kayAMthI hAta, kAraNu ke, khIjAM sAdhAraNu lAkanA manane je vastu sAmagrIthI banelI che te vastu sAmagrIthI tenA mana banyAM hAta tA A prakAranI je ati jeoe dareka dharmanA dharmagurU upadeza lenAra varga vacce bhUtakALamAM mApa le"nA sUtranA bhaMga thavAthI thayela kheMcatANunA itihAsanA abhyAsa karyo haze tene mAlama haze ke, dareka dharmamAM evA aneka prasaMgA ba nyA che ke, upadeza lenAra vargane jyAre jyAre peAtAne Apa le"nu sutra upadeza tarapha thI akhaMDapaNe sacavAtuM nathI evu bhAna thayeluM tyAre tyAre paraspara sebsasevakabhAva A thaI gayelA. te eTale sudhI ke, upadeza lenAra je sa mudAyanA pUrvajonI je upadeza denAra samUdAya pratye izvara tUlya zraddhA hatI e dUra thayelI; eTaluMja nahIM paNa te pratye tiraskAra thayelA. khIjA dharmanA dAkhalAo TAMkavAnuM nahIM karatAM mAtra jainanAja dAkhalA TAMkavAnuM karIe. caityavA sIe pratye zraddhA dUra thai vA tiraskAra thayelA te navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUri-kara evu li MgadhArIAnuM mana che." A ... kSaya karatA te na hotaH kAraNa ke jevuM kAraNa tevu kA haiAya che. kANunA guNa kAryamAM Ave che, kemake vaDanA khIthI lIMbaDAne a krUra nIpajatA nathI. je samasta kAlakUTa jheranA AkarA 6LIAthI navapallavane tatkALa nAga kare nA ziSya mahAkavi zrI jinavallabhasUri praNIta sadhdha paTTeka" uparathI nIcalA zabde laie chIe te uparathI 25tha jaNAze " e liMgadhArIA tA. sarva prakAre jina mArganA vairI che. eTale bhagavatanA mArganA bairI che. te ulaTA jaina darzananA upahAsa karAvanArA che. jaina darzanane sanmukha thayelA che. temanu vimukhapaNuM karavuM ityAdi doSe karI jinazAsananA hAni karavAnA kAraNika che mATe vastutAe e li MgadhArI jina matanA u cchedaka che; kAraNa ke te liMgadhArIonA aparAdhe karI caMdramAnA kiraNa jevuM ujaLu jina zAsana tene viSe leAka upahAsa kare tathA jaina mArgathI viparItapaNuM pAme tyAdi ityAdi doSa pragaTa thAya che. A kAraNathI siddhAMtane viSe evA purUSA anatasa sArI hyA che; kAraNa ke atizraya-mahA pApI che tethI* - [ Disembara-phebruArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat evuM je viSa, tevu liMgAdhArIonu mRta bane che; arthAt kAlakUTa jherathI paNu atizaya samarata kALakUTa premathI paNu liMgadhArInA mananI krUratA nathI batAvAtI emadhArI graMthakAra kahe che ke, jherI sarpanA samUha vaDe, samasta ka, samasta " samasta pApanA samuhavaDe, samasta mahA mananI pIDA ane samasta rAga tathA pApagraha e sarve duSTa sAmagrIvaDe e liMgadhArIonu sArA mArgone haNanArU mana nIpajayu che." li...gadhArIonA vacana paNa sAMbhaLavA yeAgya nathI ema batAvatAM AcArya mahArAja kahe che ke," " e liMgadhArIA nizcaye jinamArga pratye duSTa che. e liMgadhArIonA unmArga prati pAdana karanArAM vacana peAtAne kAne je sAMbhaLe che te purUSa kAnavALA krama kahevAya? vaLI hradaya sahita. paNa kema kahevAya ? je hradaya zUnya hAya tene hRdaya. sahita SaNu prema chIe ?" www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hisembara-phaArI. ) mukhyo. eka samaye jenA pratye izvara tUlya buddhi saMpUrNa sevA levAnI ja ekAMta buddhi rAkhI hatI enA anuyAyIoe caityavAsI thaI zrAvaka ane pitAnA uttama jJAna cAritrAdi dvArA samUhanI sAthe "Apa le" nAM sUtranuM yathA- ApavA yogya anukaraNIya jIvana na ApyuM e pAlana na karyuM tenA pariNAme cayavA- tenA pariNAme tenA tarapha bhAva na rahyo. anuM sIo pratye zrAvaka samUha kevA tiraskArabhAve karaNIya jIvana ApavAnuM te dUra rahyuM, paNa vartIta thayo hato e pradarzita karavA mATe adhama jIvana ApavAnuM karyuM eTale ke adhama u5lA utArAo basa thaze. proti ApavA jIvana sevavAthI samAjamAM, adhamatA dAkhala jeTaluMja levAnI buddhi rahe tyAre thAya che. karavA rU5 pite "ApavAnI kriyA kahe che e ApavAne badale levAnI buddhija rahe che tyAre vAtanI darakAra na karI tyAre tenA pratye tiraprIti rahetI nathI; ane jayAre levuM uttama kAra utpanna thayo. kahevAno matalaba eja che ane ApavuM adhama eve vyavahAra karavAmAM ke, prANI mAtramAM A "Apa"ne abahAra Ave che tyAre tiraskAra utpanna thAya che. cAle che, ane je parimANamAM apAya te 5." caityavAsIoe zrAvaka samUha pAsethI teonI rimANamAM levAya che. grahasthalige siddhapada nahIM svI kAranAra evA digambaramAM je parimANamAM gRhastha vidvAne utpanna thAya che te parimANamAM te lige te pada svIkAranAra evA zvetAmbarAmAM u5na kema thatA nathI?-zrImAna rAjacaMdranA vicAre prati pramoda amoe amArA chellA aMkamAM zvetA banAvyuM che chatAM, siddhapadanuM pAtra gRhastha ara ane digambara saMpradAyamAM pUrve jevA liMga banAvyuM nathI evA digambaremAM gRhavidvAne utpanna thatA hatA tevA hAlamAM kema stha vidvAno pUrva ghaNuM thayA che, ane thatA nathI e saMbaMdhI eka etihAsika A vartamAnamAM paNa te saMpradAyamAM vetAmbara locanA lakhI hatI. ame e te lekhamAM ba- karatAM vizeSa gRhastha vidvAne janmavAne hudhA tyAgI mahAtmAo utpanna kema thatAM nathI saMbhava che. jyAre gRhasthalige siddhipada e saMbaMdhI ItihAsa daSTie vivecana karyuM svIkAratA evA vetAmbaramAM gRhastha hatuM. game te bahu zrata hoya ke alpa mRta vidvAna digambaronA parimANamAM utpanna jenI heya te jANatA hovA joIe ke, A nathI thatA e Azcarya sAthe vicAravA mA tmapadanI saMpUrNa siddhi jUdA jUdA liga tha prazna thAya che. amArA chellA aMkanA ukta : vAnuM jaina zAstrakAroe nirUpaNa karyuM che. A lekhamAM ItihAsa dRSTie je vivecana karyuM nirUpaNa karavAmAM pazu vetAmbara ane dima hatuM temAM tAmbare karatAM. digambaramAM vi : are jUdA paDe che. vetAmbaroe ema nira- zeva gRhastha vidvAne thayA che ane thavAne sa... paNa karyuM che ke, gRhasthaliMge paNa siddha bhava che ema batAvyuM hatuM ane ema bane thavAya. A vAtanI digambare nA pADI ema tAvavAmAM ame te saMpradAyamAM evAM, kayAM takahe che ke muni liMge siddha thavAya. vetAba- rahelAM che te saMbaMdhI thoDIka carcA roe liMgane paNa siddha padanuM pAtra karI hatI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAta hai. [ DisemI . AvA prakAranI carcA karatAM ame ema bhuja nAnA parimANamAM gRhastha jillAne jaNAvyuM hatuM ke, digambara saMpradAye ekAMta thayA che. , digambara muni dazAne ja svIkAra karyo, ane te A prakArano sAra jemAM rahyo hato tevA savIkArAnusAra vatI zakAya nahI evAM deza, prakAranI carcA ane chellAM aMkamAM karI hatI. kALAdine thaga thatAM, digambara munionI u A bAbatamAM ame Aje vistArathI vipatti thaI nahIM. jayAre, A rIte, muniyoga * cAra karavA IcchIe chIe. "svAzraya" ane bahu a95 thaI jatAM gRhastha samudAyane pA ane svAvalaMbana "nI gerahAjarIeja etAnA svadharma rakSaNArthe svAzraya ane svAvala, tAmbaramAM digambaronA jeTalA gRhastha vinA banane niyama, savAbhAvika rIte zodha paDyA; utpanna karyA nathI ema mukhyatAe ame mA ane svAzraya ane svAvalaMbana to evAM nIe chIe chatAM te uparAMta keTalAka bIjA che ke, je potAnA baLa upara ubhA rahevAnuM kAraNe paNa rahyAM che. tene "svAzraya ane zIkhave che eTale gRhastha samUdAye pitAnA "svAvalaMbana" nA kAraNonA vistAra sAthe baLe upara ubhA rahevAnuM karavAthI zAsana hi- ahIM vicAra karIzuM. tArthe je prayatna munivargane vizeSe karavAM je ame have pachI "digambara gRhastha vitAie te pote karatAM zIkhyA; ane tema thavA no ane teonI kRti" e mathALAne eka thI te saMpradAyamAM ghaNI moTI saMkhyAmAM 5 viSaya prakaTa karIzuM te uparathI jaNAze ke di hastha vihAmo thayA che. AthI ulaTuM, zvetA- gambaramAM ghaNI moTI saMkhyAmAM gRhastha vi. mbara AkhAyamAM dezakALAdi pramANe muni- dhAno thayA che. AthI ulaTuM ame zvetAmbara dazAnuM rakSaNa thaI zake evAM tatva rahelAM che. itihAsa laIne joIe chIe te temAM gRhavAthI, temAM munionI moTI saMkhyA utpanna stha vidhAna koI chuTAchavAyA thayelA jaNAya che. thatI rahI munio dvArA jJAnadAna thatuM hovAthI je zvetAmbarenA gRhastha vidvAna tarIke, kALe karI, gRhastha samUdAye teonAja avalaM- koIe kItI amara karI hoya te te mAtra bane cAlavAnuM karI dIdhuM; kemake jIvanI kAMI. dhanaMjaya mahAkavi, tathA dhanapALa mahAkavie ke evI kRti paDI jAya che ke, jyAre bI ja karI che. zrImAna rAjazekharajIe te dhanajAonuM avalaMbana maLatuM rahe che tyAre strI- jaya mahAkavinI nIce pramANe prazaMsA kayozraya ane svAvalaMbana upara ubhuM rahevAnuM bhUlI nuM ItihAsa jaNAve che. jAya che. muni varganuM avalaMbana cAlu rahe. visaMdhAne nipuNatA, satAMcake dhanaMjayaH / vAthI potAnA Azraya ane potAnA avala yayA jAta phala tasya, satAM cakredhanaMjayaH // bana vaDe cAlavAnuM A rIte zvetAmbara gRha, pramANa takalaM kasya, pUjyapAdasya lakSaNam / stha samudAyamAMthI dhIme dhIme ochuM thaI gayuM; ghisadAnakaveH kAyaM ratnatraya makaMTam // 3 ane have sthiti evI lagabhaga AvI cUkI che ke, lagabhaga munionA AlaMbananA Azrota dharma nAmanA brAhmaNa mA kavie dharma thaI gayA chIe. munionA AlaMbanane A pALa kavinI prazaMsA paNuM uttama rIte A zrIta thaI jatAM, digambaronA graha. viDatA pramANe karI che - dipitAne viSe saMprApta karavAne utsuka rahetA saMvAda vAhiti ,dhanapa ipithenidhi tevA vetAmbaramAM na rahyA ane pariNAma e ritIti natti natinizcitai bhAvyuM ke "vetAMbaramAM, digambare karatAM che. A be sAhitya vidvAne uparAMta chuTA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI mugalekha, viyA chavAyA judA judA prakAranA viSayarAgI gRha ke, jema sAdhue pitAnI sAdhu (sAkhI e. stha vidvAna zvetAmbaremAM paNa thayA che ta. targata thAya che) tarIkenI saMpUrNa pharaja bathApi je parimANamAM digambaromAM thayA che te jAvI caturvidha saMdhanA eka majabuta pAyA - parimANamAM te zvetAmbaramAM thayA nathI e rIke vartavAnuM che. temaja zrAvake ( zrAvika nisaMzaya aitihAsika pramANa che. aMtargata samajavI) pitAnI zrAvaka tarIke ame A lekha prAraMbhe kahI cUkyA ke pharaja akhaMDapaNe bajAvI caturvidha saMdhanA amArI apamati pramANe vetAmbaramAM di. eka majabuta pAyA tarIke vartavAnuM che. te sAdhugambaronA parimANamAM gRhastha vidvAne ochA parameSThI dvArA utpanna thayela parAlaMbananA tautpanna thAya che tenAM kAraNe te saMpradAyanA vana anusaraNane laIne vattI na zakAyuM; ane baMdhAraNanA niyamo upara AdhAra rAkhe che. ne chevaTe kame krame parAvalaMbananA kAraNe potA vetAmbare e dezakALAdithI sAcavI zakAya nI meLe jJAna paricaya karavAnuM ochuM thaI ja evuM sAdhu cAritra nirUpaNa karyuM tene paritAM ajJAna daza pAmate gayo. Ama thatAM NAme zvetAmbaramAM jenane vijayapatAkA phera pachI temAMthI vidvAna kayAMthI utpanna thAya? vanAra saMkhyAbaMdha tyAgI mahAtmAo utpanna digambaramAM utkaTa cAritra maryAdA eja thayA; ke je saMbaMdhe ame amArA chellAM aM- sAdhu cAritra e niyama akhaMDapaNe seva mA vistArathI bolI gayA chIe. AthI uM. vAnA abhiprAye krame krame sAdhuonI utpalaTuM digambaroe dezakALAdithI sAcavI zakAya ti lagabhaga baMdha jevI karI dIdhI che. digambatene sAdhu cAritra na gaNatAM utkaTa cA mAM sAdhu utpati lagabhaga badha jevI thatAM ritra maryAdA nirUpaNa karI eTale te. gRhastha vargane eka apekSAe, sAdhujanI - mathiI sAdhu mahAtmAo ochA utpanna kalyANakArI vANI ane zAMta cAritrakAra - thavA lAgyA ane atyAre te lagabhaga 15- tAmbarAne je lAbhano pravAha maLyA ke te ttija baMdha thaI jAya che. vetAmbaramAM (digambarone ) na maLatAM tAro mA sAdhu mahAzayanI utpatti moTI saMkhyAmAM dharma custatA temAM rahI na zakI; kemake je utpanna thatAM gRhastha vargane eka apekSAe zvetAmbaro jevI dharma custatA akhaMDapaNe mahAna lAbha e thaze ke teonI kalyANakArI rahI heta digambara nAnuyAyIo liMgAyata vANI ane zAMta cAritradhArAe gRhastha varga Adi saMpradAyane anusarata nahIM. A ape. dharma custa rahe. bIjI apekSAe joIe, te kSAe sAdhujInA abhAve digambara saMpradAyane e parama vitarAgAnuyAyI munionA AlaMbane, ghaNI hAni thaI che. have bIjI apekSA laie gRhastha varga parAzraya ane parAlaMbana upara te sAdhujIno abhAva thatAM zrAvaka samudAya AdhAra rAkhata thayo. jenuM pariNAma e A. pitAnA Azraya ane pitAnAja avalaMbana vyuM ke, jainamAM caturvidha saMgha kahe che te upara ubhA rahevAnuM zIkhyA ane tenA saMdhanA, sAdhu sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpa svAvalaMbana ane svAzrayanA pratApe gimbara cAra samAna ( alabata, tipitAnA dharma saMpradAyamAM aneka samartha gRhastha mahAtmAe kartavya pramANe) pAyA hovA joIe temAM utpanna thayA. zAka ane zrAvika rU5 pAyA te pitAne eka e niyama pravarte che ke, jenI viSe nibaLA utpanna karI kahevAno matalaba na cAlI zake tevI jarUrIyAta astitva dharA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana | Disembara-TyuArI, vatI hoya ane tenI upekSA karavAmAM Ave. pariNAme digaMbarAmAM aneka mahAna gRhasthA, chatAM paNa te bIja AkAre svIkAryA vinA cAryo, paMDita, vagere. gRhastha samadAyamAM, cAlatuM nathI, ane jo svIkAravAmAM na Ave utpanna thayA che. - te tenuM phaLa ghAtaka Ave che. digambara dazA zvetAmbaromAM muninA Azaya ane upara daDha rahetI vakhate digaMbaroe te vakhata- avalaMbana rU5 baLavAna sahAyatAnA nI bhaviSyanI na cAlI zake tevI jarUrIA kAraNe svAzraya ane svAvalaMbana upara tene vicAra na karyo ke, loka dharma mArganA AdhAra rAkhanAra zrAvaka samUdAya utpana rakSaNa mATe zvetAmbara jevI muni dazAnI paNa na thaze. jenuM pariNAma te saMpradAyamAM jJAna AvazyaktA che. A vicAra na karavAnA kAraNe mArga zrAvaka samudAyane viSe nirbaLa thaI jatAM vetAmbara dazA jevI loka dharma mArganI rakSa- mAna upajAve tevI saMkhyAmAM gRhastha vidvAne ke dazA pratye digambaranI prathama te upekSA utpanna na thavArUpa AvyuM. eka taraphathI A rahI, paraMtu krame krame e jarUrIAta teNe rIte gRhastha vidvAnonI utpatti thavAnuM baMdha AkAra phere svIkAryA vinA cAlyuM nahIM. digathayuM; ane bIjI taraphathI je thayuM ke, parAvambaromAM eka caharaWAcArya nAmanuM pada che. lebanI ane jJAna bharapUra nahIM evA zrAvaka je pada dhArI mahAzayo prati zrAvaka samU- samudAyamAM parAzraya ane parAvalaMbane mAtra dAya namaskarAdi bhAve varte che. bahudhA A zraddhA guNaja utpanna karyo. zraddhAno e gRhasthAcAryo vetAmbara karatAM kaMIka vizeSa svabhAva che ke te jenA pratye sthira karavAmAM AkarI pratimAo ( paDImAo ) dhArI Ave che te varga jJAnamayI hoya te paramahoya che, ane te dharma prabhAva athe na cAlI pakAraka phaLa apAve che; eTale zraddhA guNanI zo evI AraMbha kriyAo karAve che. vetA prasaMzA karavI yogya che, paraMtu zraddhA yogya mbara muni karatAM keTaleka aMze janatAvALuM pAtra pratye sthira karavAmAM Ave che ke ame cAritra A grahasthAcAnuM hoya che. AvA pAtra pratye te nakkI karavA mATe te taravasaM. prakAranA grahasthAcArya padanuM tatva digambaro sargita hevI joIe. matalaba ke zraddhA evA ne svIkAravuM paDayuM; eTale ke AkAra. kere prakAranI joIe ke, jemAM tavonA aMze vatAmbaranA vicArane anukaLa leka dharma rakSa- rahelA hoya; je tatvonA aMze temAM na hoya | mATe evuM A grahasthAcAryanuM pada tene te te jaDavavALI zraddhA kahevAya che. jo ke kabulavuM paDayuM. game te digambaroe AkAra sarvathA anAsthA hoya tenA karatAM jaDatvavALI re zvetAmbaronA abhiprAyanukuLa dezakA- zraddhA hoya te paNa upakAraka che, chatAM jaDatvaLAdinI jarUrIyAta mATe A grahasthAcAryanuM vALI zraddhAnA pariNAme jJAnane aMdhakAra. pada svIkAryuM; athavA te evA padanI racanA thaI jAya che, ane jJAnane aMdhazrara thatAM teoe dezakALAdinI hAjata uparathI na karatA zraddhA rAkhanAra varga pratye, jenA pratye zraddhA svataMtrapaNe karI hoya paNa ATaluM to kharU rAkhavAmAM Ave che te varga, sattA dhArI thai che ke, digaMbara muninA abhAve, ane loka jAya che. ApaNe sarva koI jANIe chIe mArganA hitArthe AvA padanI lejanA karavAthI ke keTalAka bhakita (loka dRSTinI bhakita) gRhastha varga potAnA Azraya ane avalaMbana bhAge paMthenA anuyAyIomAM . jaDatvavALI upara ubhA rahevAnuM zIkhe ane tene ja zraddhAnA tatvane laIne te. bhakita bhAganA gurU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI mukha, nI sattA anayAyIo upara rAjakartA prakAre cAritra pAlana thAya che. je jJAnasaMpatti karatAM paNa vadhAre evI eka izvarI sattA nirmaLa heya te cAritra paNa ene anukuLa pravarte che. AvI izvarI sattAnI pravRtinA oLakhAya ane paLAya che. cAritrasaMpatti kAraNe aMdha zraddhAvAna anayAyIo, pote ja ke jJAnasaMpattinA parimANamAM ja hoya che. jene anusare che evA gurU varganA vicAramAM chatAM paNa ATalo garva lIdhA vinA cAlatuM sarvasva mAnI laI, divasane rAtrI kahevI hoya nathI ke, jinezvaroe evI advitIya cAritra athavA rAtrIne divasa kahevo hoya te paNa yAjanA karI che ke, atyAre game tevI cAritra kahe che. AvI aMdha zraddhA vetAmbaromAM ne viSe zithilatA AvI gaI hoya topaNa cityavAsIonA baLa samayathI pedA thayelI tenA thayethI tenA be bhAMgyuM teya bharUca" e kaheNuM anusAra sAme game tevA prakAranuM zirya batAvavA chatAM digambaroe dezakALAdine oLakhyA vinA jenI te atyAra sudhI ApaNAmAM oche vadhate aMze che upekSA karI evI leka dharmane mATe parama AvavArasA rUpe cAlI Ave che. ane jyAM AvI spakatA zvetAMbara dazA cAritra atyAre bIjA i zraddhAnI hAjarI hoya tyAM pachI zraddhA rAkhanAra paNa darzana karatAM zreSTha che. ame upara kahyA evA gRhastha vargamAMthI vidvAno kayAMthI utpanna pramANe amArI pAmara samajaNane ema lAge che thAya ? ke, nirbaLa grahastha samudAya nibaLe sAdha, samUAya e to duHkha lAge, athavA na sahana utpanna kare che, kemake temAMthI (grahastha samAyathAya, paNa ApaNe nihALIe chIe ke moTe mAMthI) tene (sAdhu samudAyane) pedA thavuM paDe che, bhAge sAdhu vargamAMthI paNa jJAnasaMpatti tema amane ema paNa lAge che ke je bahuja juna thaI gaI che. nyuna thavI joIe sAdhu varga jJAnasaMpattimAM hoya che tene parimA e spaSTa che, kemake zrAvaka samudAyamAMthI ja NamAMja zrAvaka samudAya paNa jJAnAdisaMpattimAM sAdhunI utpatti che. ane zrAvaka samudAya je A sthiti dharAve che. eka mukhya niyama tarIke jJAnamAM nirbaLa hoya te pachI sAdhaonI u. athota utsargabhAve joIe, te zrAvaka samadaupatti paNa tene anusarI thavI joIe. ame ya sAdhu mahArAja karatAM jJAnasaMpattimAM A A bAbatamAM ahIM vistArathI vivecana na sAmarthya dharAvanAra hoya che, ane have IkaratAM A vAtanI siddhi ame gayA varSanA e, kemake sAdhusamUha vakatA tarIke che "mamAM " zrI digambara saMpradAyanI peThe che. ane zrAvakasamUha zretA tarIke che. ane huM tAmbara saMpradAyamAM sAdhuono vizeSe lopa mUkSa vakatA karatAM zretA utaratI paMkitamAMja thavA saMbhava che ke?" e mathALAnA amArA joIe; je sAdhu mahArAjanI jJAnasaMpattinI eka mukhya lekhamAM karI che te vAcakane vicAra sthiti pUrvanA samaya karatAM bahudhA vizeSa livA vinavIe chIe. jema jJAnasaMpatti sAdhu. baLatA pAmI heya, te zrAvaka samUdAyanI te, ene viSe nirbaLa thaI che e spaSTa che tema parimANamAM ghaNI ja vizeSa nirbaLatA pAmavI A paNuM spaSTa che ke, jJAna saMpatti upara joIe, ema kahevAmAM Ave che ke, A vahatacAritra oLakha ane cAritra pAlanane A pahere (vaTatI jatI sthitino samaya) che eTa. dhAra rahe che. je jJAna saMpatti hoya teja le divase divase sAdhujI ane tenI pAchaLa cAritra kevA prakAranuM joIe tenI oLakhANa zrAvaka varga paNa jJAna saMpattimAM ghaTatuM rahe thAya che, ane tenI oLakhANa thaye tathA jaIe, ane je ghaTavAnA pravAhamAM rahetA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. sanatA bena, ( Disembara-bruiArI. kAya to pachI te (zrAvaka sama)mathiI gRhastha- sAdhu TiLyo utpanna karavAnI icchA dha varga vinA utpana thavAnI AzA kayAMthI rAkhI ne viSe rahe che. e kharuM chuM ke, gRpa zakAya ? karatAM tyAga dazA aneka aneka guNI khAtmAne jJAnasaMpatti hoya to koI prakArane vicArabheda upakAraka che, eTale parAtmAnA kalyANa karavAnI thatAM tenuM saraLatA ane taravapUrvaka samAdhAna karI buddhivALA sAdhu mahArAje sAdhu banAvavAnI zakAya che; paraMtu jJAnAbhAve je koipaNa prakAranI kALajI rAkhe e svAbhAvika che, paraMtu dhaNI sahejasAja vicAra bheda thAya te te dUra nathI vakhata jema gRhastha dakSAmAM putrAdi saMtatinI thaI zakato paraMtu te prathama AgraharUpa ane abhilASA rahe che tema keTalAka sAdhuone pachI kadAgraharUpa grahaNa kare che. A nyAye AikhyarUpI saMtati vadhAravAnI jijJAsA rahetI jJAnasaMpatti ApaNAmAMthI nyana thai jatAM saMbhaLAya che. te jijJAsA tapAsane pAtra che. ApaNAmAM nAnI nAnI aneka bAbatomAM durAgraho je aMtaraMgathI saMsAra pratyethI udAsIna ane mamatva baMdhAI gayA che. thayA che tevA jIvone gRhastha kathAmAMthI sAdhu ane pachI je je prakAranA mamatvane jaLa caDhatA dazAmAM laI javA e mahA umaanusaranAra varga hoya che te te prakAranA vA. maranuM kArya che, paraMtu jeo mAtra dekhAdekhIe aDAo baMdhAI jAya che. parama vItarAga evA thavA upara bharaNAdi hetue sAdhutva svIkAravAne jinezvarAe to eka zuddha ana" mArga sthAne taiyAra thatA hoya tene sAdhutva aMgIkAra karAche have, teNe kai aneka gaccho bheda ke vavuM e koI prasaMge jema lAbhanuM kAraNa thaI saMpradAya sthApyA nahotA; chatAM jainamAM nAma paDe che, tema kaI vakhata dharmanI niMdA thavAna letAM thAkI javAya eTalA gaccha ane tenA paNa kAraNa thAya che, dekhAdekhIe athavA udara baccAMrUpa vADAo thayA che, ane te dareka ga bharaNudinI agavaDatAe tyAgI thayelA chaacha ane vADAne anusaranAra sau potapotAnA mAMthI paNa keTalAka teonA pUrvanA zubha abhiprAyane satya gaNI bIjAne asatya kahe udayane kAraNe mahA pratApI sAdhu tarIke nIkaLI che. AvI rIte sthiti dharAvatA vADAonuM Ave che. jyAre bIjI tarapha evA paNa dAkhakSaNa karavAmAM sAdhu mahAzayo taraphathI lA banatA sAMbhaLIe chIe ke, dadhiyAdi zAMta bIjI badhI bAbato karatAM potAnuM vizeSa vIrya na thavAnA kAraNe cAritramAM paDavAI thaI dharmane uyogamAM levAya che ane sAdhu mahArAjanuM lAMchana lagADe che. A bAbatanI bArIka tapAvIrya je raste vaparAya te raste tene anusaranAra sa karI jovAmAM Ave che, kyA che kSiA evA zrAvAka samudAyanuM paNa vaparAya e svA levAne pAtra che, ane kayAre 2hastha thAmAM bhAvika che; je tema thAya te zrAvaka samUhanA rahevA daI vidhAna banAvavA yogya che ? te vIryane vidattAdi prApta karavAne avakAza karyo. te vizeSa upakAranuM kAraNathatAM tAMbaromAM paNa thI rahe? A kAraNa paNa zrAvaka samUhamAM sArA gRhastha vidvAna thavAne saMbhava rAkhI zakAya, parimANamAM vidvAna utpanna thavAmAM koi Ama thatuM na hovAnA kANe vetAromAM nasanuM nathI ema vicAravAne svIkAryA vinA gRhastha vitAna nathI thatA ema kahevuM zuM rahevA na joIe. nijokhama nathI ? A uparAMta eka kAraNa e paNa che ke A uparAMta bIjuM ghaNAM kAraNo che, paNa gRhastha vidAne utpanna karavAnI abhilASA karatAM te te tyAreja jANI zakAya che jayAre ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara phebruArI ]. mukhyama, 155 viSayanuM sUkSma ane sthira avalokana karavAmAM atyAre te AvuM uttejana te dura rahyuM, paNa Ave; paraMtu rojanA paricita eka be kAraNe je zrAvaka vargamAMthI koI paNa jAgRta vicAra karI ame viSaya pUre karIzuM, sAdhu uttama darzaka nIkaLe to teone ghaNuM sahana paDe tevI dazA DhaMkAI jAya e svAbhAvika niyama che. sthiti ApaNuM samAja dharAve che. ApaNe jenA pratye pUjaya bhAva rAkhIe amArA vAMcanArAo jANatA hovA joIe chIe evA sAdhu munirAje ApaNe gR- ke zrImAna rAjacaMdra jaina samAjamAM hAlamAM ho gRhasthaliMge paNa siddha thavAne jovAmAM AvatI navIna jAgRtinA aMkare u. pAtra chIe e che ke potAnA upadeza tpanna karavAmAM prathama hatA. AjathI lagabhaga AkAre kahe chatAM tevA prakAranI asara teone vaza varSa pahelAM, jaina samAjamAM aneka nAnI hADehADa heya evuM daSTi gocara nathI thatuM. nAnI bAbatenA kalaha cAlatA hatA. sthAnika ane je tevA prakAranI asara na hoya to vAsI ane tapagacchanI vacce mukha vastrikA pachI gRhasthane pitAnI zaktinuM bhAna karAva. (mumati), pratimA ane eka bIjAnI kriyAonA nAra keNa rahuM? ane eka taraphathI je saMbaMdhamAM aneka jhagaDAo cAlatA hatA; ane e pitAnA svarUpane bhUlI gayA che, ane bIjI bIja jhagaDAone aMge paraspara gALo devA jevI rItanuM taraphathI teonI zaktinuM bhAna karAvanAra koI vartana pravartatuM hatuM. amane smRti barAbara na hoya tyAre pachI te vargamAM vidvAne upa pravAhamAM laI jatI hoya, to amane yAda che, ke, eka sthAnakavAsI graMthamAM abhayadevasUri na thavAnuM kyAMthI banI zake? asAdhAraNa jevA mahAtmAnuM nAma "abhavyadeva kahevAmAM mahAtmA purUSo ApaNane ApaNuM svarUpabhAna karAvatA hatA, eTaluM ja nahIM paNa ApaNe AyathI abhayadeva jevA khedakAraka rUpAntara mAM vAparyuM che. Aja rIte tapagaccha taraphamAM eTale gRhasthane viSe koI vidvAna purUSa heya TUMka mata khaMDana nATaka" lakhyuM che te vAM te tenI stuti karavI eTaluM ja nahIM, paNa tenuM anukaraNa karavAnuM paNa cUkatA nahIM. A catAM mAtra duHkhaja thAya tema che. A samaya te sthAnakavAsI ane tapagacchanI vacce "sakaLikALa sarvata AcArya bhagavAna hemacaMdrAcAryane makitasAra" ane samakita zalyohAranI taka saMbaMdhamAM evuM banyuM hatuM ke, eka vakhata teo vItarAga maMdiramAM padhArelA tyAM jina rAra che. A samaye zrImAna rAjacaMdranuM varSa aDhAra ogaNIza varSanuM hatuM. je samaye A stuti karatAM dhanapALa kavie kareluM pada teo vI kalaha kiyA thayA karatI te vakhate teoe bAlelA tyAre ke mumukSue prazna karyo ke, huM ke jemAM AvA matabhedathI thatI hAninA saMbaM bhagavAna ! Apa te kavi dhanapALa karatAM vi. che pite lakhelA "mekSamAlA" nAmanA graMthamAM zeSa zaktinA dhaNI che, eTale Apa ApanuM A pramANe vicAre darzAvyA hatA raceluM pada kema bolatA nathI? ane dhanapAla januM bele che? AnA javAbamAM mahArAja A kALa daza AcaryathI yukta havA. sAhebe kahyuM ke, mArA 5da karatAM dhanapALajInA thI e zrI dharmatIrtha pratye aneka vipattio padamAM vizeSa camatkRti rahelI che. AvA vicA AvI gaI che, Ave che ane pravacana pramANe nA jyAre gRhastha samUdAyane uttejana Apa- Avaze paNa kharI jaina samulayamAM paraspara nArI vRti dharAvanArA sAdhu purUSo utpana thaze matabheda bahu paDI gayA che, paraspara niMdAgraM. tyAre zrAvakemAM vidvAna thavAnuM nimitta ubhuM thaze, thethI jaMjALa mAMDI beThA che. madhyastha para Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 sanAtana jana ( Disembara-phebruArI viveka vicAre matamatAMtaramAM nahIM paDatAM jina eka ja mArga ApavA mATe kahyAM che; ne te kSiAnAM mULa taravapara Ave che; utama zIla- mArgane athe te kriyAo ane upadeze grahaNa vAna munipara bhAvika rahe che ane satya thAya, te saphaLa che, ane e mArgane bhulI ekAgratAthI potAnA AtmAne dame che. aM. jaI te kriyAo ane te upadeze grahaNa thAya, grejonA zodhamAM AvelI pRthvInI vasati laga- to sA niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATethI bhaga deDha abajanI gaNAI che; temAM save to te vATethI zrIkRSNa taraze; je vATethI gachanI maLIne jene prajA mAtra vIsa lAkha zrIkaNa taraze, te vATethI zrI mahAvIra taryA nI lagabhaga che. e prajA te zamaNe pAsaka che. e vAta game tyAM beThAM, game te kALe, nI che. emAMthI huM dhAruM chuM ke nava tane game te zreNimAM, game te yogamAM jayAre paThana rUpe be hajAra purUSo paNa mAMDa jANatA haze. pamAze tyAre, pavitra, zAzvata, satpadanA anaMta manana ane vicArapUrvaka jANanArA te A atIdiyasukhane anubhava thaze. te vATa sarva gaLIne Terave gaNI zakIe teTalA purUSo paNa sthaLe saMbhavita che, yogya sAmagrI nahIM meLavanahIM haze, jyAre AvI patIta sthiti tava vAthI bhavya paNa e mArga pAmatAM aTakayA che. zAna saMbaMdhI thaI gaI che. tyAre ja matamatAMtara vadhI tathA aTakaze, ane aTakayA hatA. I paNa paDayA che."eka lakIka kathana che, ke "so zANe dharma saMbaMdhI matabheda rAkha cheDI daI, e. eka mata" tema aneka tatva vicAraka purUnA kAmra bhAvathI samyapha yoge eja mArga saMzamatamAM bahudhA bhinnatA AvatI nathI. dhana karavAne che. vizeSa zuM kahevuM? te mArga tenA nIcenA " zabda AtmamArgaIcchaka AtmAmAM rahyA che. Atmatva prApya purU-ni jIvane teonI nirAgrahatA batAvavA mATe graMtha AtmA jayAre yogyatA gaNI te Atmathaya thavA joIe. A vicAre teoe va apaze-udaya Apaze tyAreja, te. prApta pitAnI ekavIza varSanI vaye eTale saMvata thaze tyAre ja tenI vATa maLaze, tyAre te mata 1945 mAM darzAvyA hatA - bhedAdi jaze, matabheda rAkhI kaI mokSa pAmyo moDhAnA mArga che nathI. je je puraSA nathI; vicArIne jeNe matabheda TALe, teo mekSarUpa parama zAMtine bhUtakALa pAmyA, te te te vRttine pAmyA." vaLI, teone samyagdarzana sALA purUSo ekaje mAgethI pAmyA che. zrAjina ane tene anusaranAra AcAryonI vartamAna kALe paNa tethIja ame che; bhaviSya kRpA dvArA prApta thayeluM te teonA nIcenA kALe paNa tethIja pAmaze. te mArgamAM mata zabdathI jaNAze:-- - bheda nathI, asaraLavA nathI, unmattatA nathI, "he sarvotkRSTa sukhanA hetu bhUta samyapha bhedabheda nathI; mAnyAmAnya nathI. te saraLa darzana tane atyaMta bhaktithI namaskAra che. mArga che. te samAdhi mArga che; tathA te sthira "A anAdi anaMta saMsAramAM anaMta anaMta mArga che; ane svAbhAvika zAMti svarUpa che. je tAro Azraya vinA anaMta anaMta sarva kALe te mArganuM hevApaNuM che. mAnA bhAve du:khane anubhave che tArA paramAnugraha maryane pAmyA vinA kaI bhUta kAne mokSa thI svarUpamAM rUci thaI parama vItarAga svabhAva pAmyA nathI, vartamAna kALe pAme tema nathI pratye parama nizcaya Avyo. kRta kRtya thavAne ane bhaviSyakALa pAmaze nahIM. zrI jine mArga zahaNa thaze. >> zio ane sahastra upadeza e "he jina vitarAga ! tamane atyaMta - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Dasembara phebruArI.) A ktithI namaskAra karU chu. tame pratye anaMta anata upakAra karyo che. "huM kuMdakuMdAcArya ! tamArAM smRti svarUpAnu sadhAnane viSe A marane parama upakAra bhUta thayAM che. te mATe huM tamane Aya bhaktithI namaskAra karU chuM" krame karI zAzvata meAkSane pAmyA che, pAme che. pAmaze." - ane pAmara . ' ',; vacano pazu * lA temanA jIvananA prAraMbhanA ane madhyanA zabdo che. teonA tetrIza varSanI vaye dehAtsarga thayAM pahelAM mAtra daza dahADe nIcenAM zabdo kahyA hatA. je temanI zrIjina pratyenI rageraga saMtata zraddhA darzAvavA mATe basa . caze, Icche che je jogI jana, anaMta sukha svarUpa' mULa zuddha te Atma pada, sayeAgI jinasvarUpa. Atma svabhAva - agamya te, avalaMbana AdhAra; jina padathI darzAviyA, teha svarUpa prakAra, jinapada nijapada ekatA, bhinna bhAva nahIM kAMI; lakSa thavAne teone, kahyAM zAstra sukhadAi. jina pravacana durgamyatA, thAke atimati mAna; avalaMbana zrI sadgurU, sugama ane sukhakhANa. upAsanA jinayaraNanI, atizaya bhakti sahita munijana saMrgata rati ati, sayama yAga Tita guNapramAda atizaya rahe, rahe aMtarmukha yoga; prApti zrI sadgurU vaDe, jina darzana anuyAga. pravacana samudra biMdumAM, ulaTI Ave ema; pUrva cAdanI labdhinu udAharaNa paNa tema. Da : kayA zabdadika viSaya, samaya sAdhana rAga; jagat ISTa nahIM. AtmathI, madhya pAtra mahAbhAgya, ke nahI tRSNA jIvyA taNA, maraNuyAga nahI kSAla mahApAtra te mAnA, parama' yAga jita lAbha Avye bahu samadezamAM, chAyA jAya samAi Avye tema svabhAvamAM, manuM svarUpa paNa jAi, upaje me vikalpathI, samasta A sasAra; aMtarmukha avalAkatAM, vilaya thatAM nahIM vAra, sukhadhAma anata susa Mta caddhi, dinarAtre rahe tAna mahi; : prazAMti anata sudhAmaya je; praNam pada te varate jaya te jeenA AtmAmAM pahelethI te chelle sudhI zrI jinaja vahyA hatA: teone evA AkAramAM mRkavAmAM Ave ke, te peAtA pratye pacIzamA tIrthaMkara tarIke, samUdAyanA zraddhA utpanna karAvatA hatA; e temane a nyAya ApavA samAna che ke nahIM te vicAra vAmAna pAtAnI parIkSA buddhie niIta kara vAtuM suprata karavuM teja yeAgya che. N vaLI, zrImAna peAtAne viSe "kaivalyajJAna" sthApatA hatA evI vAtanA pracAra karavAmAM Ave che; A vAtanA pracAra karavAmAM paNa tene nyAya maLe che ke kema te tenA devA tsarga pahelAM eka varSe lakhAyelA nIcenA zabdothI joi zakAze. ! "amArA cittane tA. viSe,. vAraMvAra ema viSaya vikAra sahita je, rahyA matinA yoga; sthi AvyA kare che. ane ema pAima ' ' pariNAmanI viSamatA, tene yoga ayega; maMda viSayane saraLatA, sahu AjJAsuvicAra; rUNA kAmaLatAdi guNu, prathama bhumikAdhAra. rAkayA zabdAdika viSaya, sayama sAdhana suga; jagat dhRSTa nahIM" AtmathI, madhya pAtra mahA bhAgya; nahI tRSNA jIvyA taNI, maraNuyAga rahyA kare che ke, jevA AtmakalyANa ; te nirdhAra zrI vamAna svAmIe, ke, zrI a bhAdie karyo che tevA nihAra khIjA sapradA : yane viSe nathI. vedAMtAdi nAnA lakSa jAtma jJAna bhaNI ane saMpurNa mAhma pratye jatA navAmAM Ave che, paNa tene ' mathA ; yAgya nirdhAra sapUrNapaNe temAM jovAmAM Ava nahI sAbha; mahApAtra te mAnA, parama yegA nathI; arI jaNAya che; ane kaSTakA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana je. [ Disembara-phaNaAza te paNa paryAya phera dekhAya che. jo ke lAge che. koine paNa A sRSTimaMDaLane viSe vedAMtane viSe ThAmaThAma AtmacarcAja AtmasvarUpa saMpUrNa pragaTavA gya heya te vivecI che; tathApi te carcA spaSTapaNe zrI vardhamAnasvAmIne viSe prathama pragaTavA avirUddha che, ema haju sudhI lAgI zakatuM thogya lAge che, athavA te dazAnA purUSone nathI; ema paNa bane ke, vakhate vicAranA viSe saithI prathama saMpUrNa AtmasvarUpa (bA kaI udayabhedathI vedAMtanA Azaya bIje svarU- lekha ahIMthI apUrNa che.) pi samajavAmAM AvatuM hoya, ane tethI vi- zrImAnanA dehatsarga pahelAM eka mahInA roja bhAsate heya, evI AzaMkA paNa karI de agAu lakhAelA teonA nIcenA vicAro rI cittamAM karavAmAM AvI che; vizeSa viroSa A vAtanA samarthana mATe mUkIe chIe. AtmavIrya pariNAvIne tene avireAdha jevA dhaNI tvarAthI pravAsa pUre karavAno hate. mATe vicAra karyA karela che; tathApi ema ja tyAM vacce saharAnuM raNa saMprApta thayuM mAthe ghaNe thAya che ke, vedAMta je prakAre AtmasvarUpa kahe che te prakAre sarvathA vedAMta avirodhapaNuM pA para bojo rahyo hato te AtmavIryo karI jema alpakA mI zakatuM nathI; kemake te kahe che te ja pramANe le vedI levAya tema pradhaTanA karatAM page nikAcita AtmasvarUpa nathI; koI temAM moTe bheda che. udayamAna thAka grahaNa karyo. je svarUpa che te vAmAM Ave che. ane te te prakAre sAMkhyAdi anyathA thatuM nathI; eja adabhuta AvyA che." ne vize paNa e evAmAM Ave che. AvI spaSTa rIte je pitAnI dA eka mAtra zrI jine kahyuM che te Atma darzAve che teonuM bIjA AkAramAM citra svarUpa vizeSa vizeSa avirodhI jovAmAM doravAmAM Ave, te teone keTalo gaMbhIra anyAya thAya che te zubha bhAvanAvAna puraAve che, ane te prakAre vevAmAM Ave e vicAravuM. ame sAvadha chIe ke, keTalAka che. saMpUrNapaNe avirodhI jinanuM kaheluM A uttama sAdhu munirAje taraphathI paNa AvI tyasvarUpa hevA yogya che ema bhAse che. saM. pracAravAmAM Avata pracAravAmAM AvatI vAtane vAtapracAramAM pUrNapaNe avirodhaja che ema kahevAmAM nathI sayAsatya jevAnI nahIM maLelI takane kAraNe AvatuM tene hetu mAtra eTalo che ke, sapu- paNa, derAvuM paDe che. jo ke temAM paNa keTa paNe AtmAvasthA prakaTI nathI jethA lAka zrImAnanA derA kALAdinuM barAbara dhavalAje avasthA apragaTa che te avasthAnuM kana nahIM karanAra evA joIe te karatAM anumAna vartamAna karIe chIe, jethI vizeSa utsAhI prazaMsakane paNa keTalAka deza te anumAnapara bhAra na devA yogya gaNe che; kAraNa ke je sthiti zrImAna pote mAnatA vizeSa vizeSa avirodhI che ema ja nahIM tevI sthiti, teonI darzAvavAnuM teo pAvyuM che. saMpUrNa avidhI hovA kare, bIjAone tethI atizayotirUpa lAge mAnya che ema lAge che. saMpUrNa Atma e dekhItuM che. svarUpa kei paNa purUSane viSe pragaTavuM joIe zrImAna rAjacaMdranA saMbaMdhamAM eka evI e AtmAne viSe nizcaya pratIti bhAva A vAta paNa pravartAvavAmAM Ave che ke teono ve che; ane te kevA purUSane viSe pragaTavuM je- paMtha cAle che. ame A vAtanI sarvathA nA e ema vicAra karatAM jina jevA purU pADIe chIe. jo ke eTaluM kharuM che ke, vane pragaTa thavuM joIe ema spaSTa tenA jIvanamAM eka mukhyamAM mukhya ji. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI sukhAkha. rANA e hatI ke, zvetAmbara digambara "kevaLa saMga nittirUpa pratimAnA vizeSa Adi bhAve dezakALAdi kAraNothI utpanna avakA jovAmAM Ave, te aMtasaMga nivRtti thayA che eTale te bhavenuM anekAMta daSTie rUpa e A avasAya tene tyAma! jana samakane bhAna karAvI jaina dharmane punaH "je jJAna davAmAM tyAgAtyAga kaMi saM. digavijaya kare; tathApi te jijJAsA tyAreja "bhave nahIM te jJAna dazAnI siddhi che jene vira kriyAmAM mUkavI ke jyAre pitAne tyAgAdi enuM sarva saMga tyAga kathA alpakALa vaidaza, Avazyaka kAra prApta thAya ane tenI sAthe te saMpUrNa jagataprasaMgamAM varte te paNa tane Ama jAgRti paNa A kALamAM jeTalI mAta bAdharUpa na thAya; e prakAra ve chaye paNa karI zakAya teTalI prApta thAya evo teonI nivRtti ja prazasta sarva kahI che, kemake aSadaDha nizcaya hato. AnI sAthe evA mahAna bhAdi sarva parama purUSe chevaTe emaja karyuM che" kAryane mATe kevuM parAkrama joIe te viSe jaina darzanane puna divijaya karavAnI potAnI paNa pote saMpUrNa jAgRta hatA. teo vyavasAya paramajijJAsA zrImAnanI hatI, chatAM teo tevuM mukta thavAnI kevI paramavRtti dharAvanAra hatA mahAna kArya karavAne kevuM parAkrama joIe te teteonI khAnagI noMdhapothI (DAyarIma)thI nI viSe keTalA jAgRta hatA te tenI nIcenI cenA vAkyo laI TAMkIe chIe te parathI jaNAzeH vicAra pravRttithI joI zakAya che - "he ! pasArabhUta lAgatA evA A jenAthI mArga pravartI che, evA meya vyavasAyathI have nivRtta thA; nivRtta! te vyavasAya karavAne viSe game teTalo purUSanA vicAra, baLa, nirbhayatAdi guNe paNa moTA hatA. baLavAna prArabdhadaya dekhAto hoya, paNa tethI eka rAjya prApta karavAmAM je parAma nivRtta thA, nivRtta ! ghaTe che te karatAM apUrva abhiprAya sahita dharma bajo ke zrI sarva ema kahyuM che ke, cidame saMtati pravartAvavAmAM vizeSa parAkrama ghaTe che. gaNuThANe vartato e jIva paNa prArabdha vidyA tathA rUpazakti thoDA vakhata pUrve atra vinA mukta thaI zake nahIM paNa tuM te udayane (pitAmAM) jaNAtI hatI. hAla temAM vikaLatA AzrayarUpa hovAthI nija deSa jANuM tene jevAmAM Ave che tene hetu e hevo joI atyaMta tIvapaNe vicArI tethI nivRtta thA, nivRtta! te vicAravA yogya che. kevaLa mAtra prArabdha hoya, ane anya karmadA vatI na hoya to te prArabdha saheje darzananI rIte A kALamAM dharma pravarte nivRta thavA devAnuM bane che, ema parama purU ethI jIvanuM kalyANa che ke saMpradAyanI rIte je AkAya che, paNa te prArabdha jyAre kahI pravarte te jIvanuM kalyANa che te vAta vibhazakAya ke jyAre prANAMta paryata niSThAbheda daSTi ravA yogya che. na haya, ane tene sarva prasaMgamAM ema bane "saMpradAyanI rIte ghaNA jIvane te bhAga che evuM jyAM sudhI kevaLa nizcaya na thAya tyAM grahaNa thavA yogya thAya; dAnanI rIte vIsTa: sukhI che ke, tene viSe tyAga buddhi bhajavI che; jIvone grahaNa thAya. A vAta vicArI he jIva! have tuM alpakA- je jinane abhimate nirUpaNa karavA kema LamAM nivRtta thA, nivRtta ! gaNavAmAM Ave, to te saMpralayanA prakAre nirahe jIva! have tuM saMga nivRtti kALanI paNa vizeSa asaMbhavita che, kemake tenI pratijJA kara, pratijJA kara! racanAnuM sAMpradAyika svarUpa thavuM kaThaNa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana mana, [ Disembara-phebruArI, " darzananI apekSAe kaIka chavane upa- paraMtu te jenasamUdAyane, bezaka zaMkAmAM nAMkhakArI thAya eTale virodha Ave che. nArU sAdhana che ke, kadAca teone saMpradAya "je ke moTA purUSa thayA che teo navIna heya. ame icchIe chIe ke, zrImAprathamathI svasvarUpa (nijazakti) samajI zaktA nanA paricayamAM AvelA manuSyo A vAta lakSamAM hatA, ane bhAvI mahatkAryanAM bIjane avyakta leze ke pitAnuM citta dharmanA kadAgrahathI vimukha paNe vAvyA rahetA hatA; athavA svAcaraNa avi hoya te zuddha bhAve samAjane paricaya sevI spaSTa rodha jevuM rAkhatA hatA. paNe darzAvaze ke jethI teo jenA pratye mAhAche ane te prakAra vizeSa virodhamAM paDayo sya buddhi rAkhe che, te bIjA AkAramAM hoya ema dekhAya che. samAja dvArA na mUkAya; ane ulaTuM samAjane zrImAna rAjacaMdra potAnA aMgata lekhamAM tamArA vicAro durAgraha rahita hoI anukaraNIya nIcenA prazno uddhavAvyA che tethI pite kaI che ema lAge. dazA dvArA unnati karI zake e saMbaMdhInuM zrImAnanA saMbaMdhamAM ekAda vizeSa prasaMga teonI vicAra dhaTanA cAlatI hatI te jaNa- ahIM laI maLa viSaya upara AgaLa cAlIzuM. "avirati, dezavirati, sarvavirati, emAMnA ema vAtane pracAra karavAmAM Ave che ke teo mA AzramavALA purUSathI vizeSa unnati nizcaya mArgane mukhyatA ApatA hatA. nIcethaI zakavAne saMbhava rahe che? sarva nA teonA zabdathI jaNAze ke, teo "nivirati keTalAM kAramAM pratibaMdhane lIdhe zraya" ane "vyavahAra ane samAna pallAmAM pravartI zake nahIM ? dezavirati ane avi mUtA hatA. ratinI tathA rUpa pratIti thavI muzkela, ane vaLI nizcaya vANI sAMbhaLI, sAdhana tajavAM nava , jana mArgamAM paNa e rItane samAveza ocho nizcaya rAkhI lakSamAM, sAdhana karavA saMya che, A vikalpa amane zA mATe uThe che? naya nizcaya ekatathI. AmA nathI kahela; ane te samAvI devAnuM citta che te samAvI ekati vyavahAra nahIM, bane sAthe rahela. vaLI matAthInA lakSaNo batAvatAM matA A uparathI jaNAze ke tevA jaina darzana thanI vyAkhyA A pramANe kare che. nane punaH divijaya karavAnI teonI abhilASA Avazyaka sAmagrIo prApta karyA bAda athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI ; amalamAM mUkavAnI hatI, tathApi hAlamAM teone lepa sadvyavahArane, sAdhana rahita thAya paMtha kaI cAle che te kahevuM yogya nathI. hA, banatAM sudhI ame zrImAnanA amita eTalI vAta kharI che ke je manuSyo tenA saMbaMdhamAM kaI paNa na bolavAnuM IcchIe paricayamAM AvelA, teomAMnA keTalAka evA chIe. kemake amAre tenI sAthe eka sAM. che ke, zrI jaina darzananI aMdara paDelA ga7 sArika bhAI tarIke saMbaMdha hate. chatAM mate e dezakALAdine laIne thayelA che evuM Aje prasaMgavazAta ATaluM vistArathI bomAnI sarvadezIya dRSTie jena darzananI sevanA tyA chIe te evI daSTithI ke pazcima bhaNInA kare che. temAMnA keTalAkane lakSa Atma dezamAM vidvAnanA aMgita abhiprAye dazavakalyANa karavA bhaNI hovAthI teo bahu loka vAnuM kArya banatAM sudhI tenA vizeSa samavhA paricaya nahIM sevatA hoya. teo je ke, Atma- lAMo ke vizeSa paricayIo evA hetuthI sAthe lyANa arthe A pramANe karatA nahIM hoya, le che ke teo pitAnA paricayathI kharI hakI daie ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebuArI, ] mukhyalekha, kta zuM che te darzAvI zake. prophesara mekasamulara svIkAryuM tyAre lokoe tenI sAme thaI nuM jIvana caritra tenI patnie lakhyuM che. teonA dehanA bhAganI icchA karI. Aja mahuma mI. beDalenuM caritra paNa ghaNuM karI rIte pRthvI goLa che evuM siddha karanAra geleteonI putrIe lakhyuM che. AvA seMkaDo udAha- lIoe jyAre pitAne siddhAMta darzAvyuM saNo tyAMthI maLe che. ApaNe tyAM evuM dhoraNa tyAre tene zULIe caDhAvI devAmAM AvyuM. nathI. tenuM kAraNa mAtra e che ke, ApaNe mATIna yuthara nAmanA preTisTanTa matanA vicAra vAtAvaraNa udAra nathI. ApaNe tyAM sthApaka jyAre krizciana dharmagurUonA vartana te ghaNuM karI evA lakhanArAo paNa prItI ane julamanI sAme thayA tyAre teoe bhAvanA kAraNe vastu sthitine kAMIka raMga paNa khamelI zikSA sarvatra pragaTa che. Ape; ane na Ape te paNa samAja pitAnA vicAra vAtAvaraNanA kAraNe te atizayokti jyAre pazcimabhaNInuM vAtAvaraNa saMkucita ' paNuthI rahita thayuM, ane udAratAmaya thayuM tyAre rUpa mAnI levAnuM sAhasa paNa karI le. teo ja sokreTIsa, gelelIo, mArTIna lyuthara ame saMpUrNapaNe sAvadha chIe ke dareke nA pratye pUjyabhAva rAkhavA lAgyA. hAlamAM dareka dezamAM ane dareke dareka samAjamAM jyAre pazcima bhaNInuM vicAra vAtAvaraNa udAratAnA. vicAravAtAvaraNamAM udAratAnuM tatva, deza zikhare caDheluM hovAnuM pramANu vAnaramAMthI manuSya, kALAdi saMjogone laine cAlyuM gayuM hoya che utpanna thayAne niyama pratipAdana karanAraDAravIna, tyAre te samAjanA je mULa tattvopara pAramArthika nA udAharaNa parathI maLe che. vAnaramAMthI manake vyavahArika zraddhAonuM baMdhAraNa thayuM hoya 1 thavAnI vAta dekhItI rIte . ka5nAsamAna. che teja mULatapara pitAnI zraddhAnuM baMdhA- che, chatAM te vAtamAM keTaluM satya hovA yogya raNuM karI, dravya, kSetrAkALabhAvane anukuLa mAtra che tenI zodha thaI zake teTalA mATe pazcimaAkAra paryAyamAM kaMika jAgRti batAvavAmAM nA udAra vicAravAtAvaraNamAM rahenAre te la.. Ave to ekadama sahana karI zakatI nathI. tipUrvaka sAMbhaLI; eTaluM ja nahIM paNa tenI . matalaba ke, jyAre samAjanuM vicAravAtA yogyatA ayogyatA sAbIta karavA mATe bhagIvaraNa rUMDhatA pAmI gayuM hoya che tyAre kAMi ratha prayatna AdaryA hatA kALe karI che ke paNa maLa tatvopara racAyelI, paNa mAtra DoravInanI zodha mAnya thaI nahI; paNa evI gAkAra kera hoya evI jAgRti darzAve to vicAra udAratA dAkhavavAnA kAraNe ja pazcima ghaNI vakhata samAja te rUtAnA kAraNe sahana mAM atyAre mahAna zadho, ane sudhArake u. karI zakatI nathI. A pramANe bane, te temAM tpanna thAya che. kai paNa Azcarya pAmavA jevuM nathI. saMku kahevAne hetu evo che ke, vicAra udAra cita vAtAvaraNamAM jyAre samAja hoya che tAne jayAre samAjamAM lopa athavA nyunatA tyAre game tevA pratyakSa satyano paNa teo thayela hoya che tyAre loka samUhane tenI rUDha asatkAra kare che, eTaluM ja nahIM paNa te sAme vicAra pravRtti jAgRta vicAra sahana thavA detI e majabuta virodha batAve che ke, jene nathI; ane eja samAja jayAre vicAra udA. paricchAmamAM ghaNuM vidvAnone potAnA dehanA ratAnA gharamAM Ave che tyAre gelelIonI peThe. bhega ApavA paDyA che. prakhyAta pAzcAtya pachavADethI pUje cheA uparathI ame kahevA tatvajha sekreTIse jyAre AtmAnuM amaratva ema mAMgIe chIe ke, jayAre bhAva zuSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ Disema-jIA, Ata dhyAnamAM lIdhA vinAnI kriyAo- eka vAghAtarUpa lAgatA. have jyAre mAM janasamAjanI pravRti hatI tyAre zrImAna vicAra vAtAvaraNa chuTuM thavA lAgyuM che tyAre rAjacaMdra AtmajJAnapUrvaka kriyA karavAnuM bhUlI zrImAna racaMdranI tenI te vAta samAjamAM javAmAM Ave che ema prarUpyuM eTale ke vi. enI meLe thavA lAgI che. vetAmbare ane cAravAtAvaraNanA saMkucitapaNAnA Avazyaka digambara jUdA nathI; banne devAdezakALAti pariNAma tarIke eka vicAranA pravAhamAM vaNA laine che evuM lokomAM have samajavA samaya thayAM cAlyA AvatA samAjane eka lAgyuM che, ane te lAgavAnA kAraNe ja sarata vyAdhAta jevuM lAgyuM ane tethI zrImAna A khAte "sarva jaina pariSada" maLI che, bhAnapUrvaka yiA karavAnuM prarUpe che tene AjathI vIsa varSa pahelAM renanA tamAma badale teo nizcaya mArganuM avalaMbana le che phirakAo ekaThA thaI pite eka che enI evA vicArone AdhIna thayA. vaLI, babe kalpanA karavAno paNa avakAza nahotuM. te hajAra varSa thayAM zvetAmbarane digambara vacce Aje pratyakSa kriyAmAM jaNAya che. AnuM kAravirodha cAlyA Avate ke zvetAmbare zithi. huM mAtra peTA vicAravAtAvaraNanuM che. jyAre lAcArI-nAma mAtra jaina che ema mAnatA ane vicAravAtAvaraNa nahatuM tyAre eja zikharone vetAmbare " nindava' (niSedhaka-jena pazcimabhaNunI prajAe, atyAre siha gaNavAmAM mArganA) tarIke mAnatA. AvA babe hajAra Avate pRthvI goLa che evuM darzAvanAra varSanA jenA sajajaDa saMskAro thai gayelA siddhAMta prarUpanArane zULIe caDhAvyuM ane hatA, ane jenuM vicAravAtAvaraNa chuTuM nahIM eja vicAra vAtAvaraNa pUruM thayuM tyAre DAra vIna jevAnI mAtra kalpanA paNa utsAha pUrvaka hatuM evA samAja pratye ema kahevAmAM Ave ke tame paraspara nakAme vanavirodha kare , teja prajAe vadhAvI laI zodhakhoLane pAtra tame AtmAthI vetAmbara nathI ane zikha banAvI, 2 nathI; e bane dazA AtmAnuM svarUpa pA vicAra vAtAvaraNa chuTuM thAya che ke tarata mavA mATe kavya, kSetra, kALa ane bhAvane ane samAjanA vyakitaone anya eka bIjAnA nusarI prarUpI che, te game tevuM temAM satya vIcAramAM pramoda utpanna thAya che. amArI hoya chatAM te banne samAje ekadama pAse ghaNu vicAravAne phariyAda kare che ke, e vAtane svIkAra te kayAMthI kare? ApaNI jaina samAja potAne viSe jaina daparaMtu teonA vicAre te saMjogomAM u zanane punaH divijaya karavAnI mahAna relA che te saMjogone laIne teo abhilASA dharAvavA mATe zrImAna pratye pramAda AvI vAta karanAra pratye navIna paMtha sthA. dharAvatI kayAre thaze ? zrImAna tevI abhilASA khAra tarIke jue te kAMI Azcarya jevuM kSiAmAM mUkavAne lakata hatA, athavA yogya nathI. A pramANe zrImAna rAjacaMdranA saMbaM hatA e savAla bAju upara rAkhI, evI dhamAM banyuM che. eka mahAna abhilASI rAkhanAra purUSa pitAnA samAjamAM utpanna thayA che emaurava dharIne paNa AjathI vItha varSa pahelAM zrImAna teo pratye pramedabhAva utpanna karavAmAM kema AgaLa rAjacaMdra AvA vicAre darzAvyA tyAre svabhA- nathI! ame AvI phariyAda karanArAone ema dhI vika rIte thavuM joIe tema, samAjane teonA zAMta karIe chIe ke jayAre samAja alatA vicAre saMkucita vicAravAtAvaraNane laine AvelA saMskArathI vimukta thAya che tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phayuArI.] mukhya enI meLe chUTuM vicAra vAtAvaraNa thatAM pramAda siddhapada pAmI zake mATe tyAgadazAnI AvazyabhAva utpanna thAya che. je zvetAmbara ane dikatA nathI. gRhasthalige siddha thanArA purUSa gambare dezanuM astitva dezakALane laIne che videhI mahAtmA te viralA ja hoya che. saM. ane teTalA mATe anya virodhI dRSTithI sAra tApathI chuTavAne mATe prasiddha vATa, tyAjevuM mUkI daI samAna daSTithI jovAnuM zrImAna ganIja che. gRhaspaligete siddha thavuM e arAjacaMdranuM sAthI paheluM kahevuM hoya ane pavAda mArga ja che. ame A viSayamAM - atyAre have te kahevAne amala paNa thavo speliMge siddhapadanI bAbata upara bhAra eTalA zarU thayela hoya to ame samajIe chIe ke, mATe vAraMvAra Ave che ke, ApaNA - te zrImAna pratye pramoda bhAva lAvavArUpaja che. stha samudAye vitAne aMge potAnuM svarUpa kahevAne hetu e che ke zrImAnanA vicArone bhUlI gayA jevuM karyuM che. bIjuM ame svAdhaNu samayathI cAlatA AvelA saMskAra sahi zraya ane svAvalaMbana upara bhAra mUkyo che tanA samAja taraphathI prathama kaI prakAre nyAya tene artha "svachaMda ane nijamati kalpanA na maLyo hoya athavA ame upara kahyuM tema levAnA hatA. je jJAnI purUSanA avalaMbana gaMbhIra anyAya maLyo hoya to ame temAM samAja. vinA jIva svachaMda ane nijamatie cAlaze nA cokasa vyakitaone doSa dekhatA nathI. vicAra to koI dahADe paNa Atmahita thavAnuM nathI. zatAvaraNanA saMkucitapaNA pratye ja te doSa mAmAna saMjacaMke A saMbaMdhamAM pitAnA majhI zakAya. amane A sthaLe ema paNa svI Atmasiddhi zAstra" nAmanA graMthamAM kahyuM che kekAryA vinA cAlatuM nathI ke, zrImAna rAjacaM. roke chava svachaMda te, pAme avazya mikSa ne te vizeSa bhAgyazALI mAnavA joIe ke, pAmyA ema anaMta che; bhAkhyuM jinanirdoSa teone ghaNuMja thoDuM sahana karavuM paDyuM che. arthajIva anAdi kALathI potAnA tenA kathana pachI samAjamAM ATalI varA DahApaNe ane potAnI icchAe cAlyo che, e te kathanane amala thavo zarU enuM nAma "svachaMda che. je te svachaMdane ke, thayuM che e kAMi ochA saMteSanuM kAraNa nathI. te jarUra te mokSane pAme, ane e rIte bhUje rIte hAravIna pratye pazcimanI prajAe takALa ane te jIva mokSa pAmyA che ema rA kAma lIdhuM hatuM. ga, dveSa ane ajJAna emane eka doSa jene viSe nathI evA deSa rahita vItarAge kahyuM che. zrImAna rAjacaMdranA udAharaNuparathI ame ' arthAta ame "ravAzraya" ane "svAvalaMbana" ema batAvavA mAMDyuM che ke, jainamA hajya nAM to pitAmAM kAyaratApaNuM AvI gayuM vidhatA upanna nathI thatA tenuM eka kAraNa che te dUra karI zairyapUrvaka AgaLa vadhavA mATe ApaNuM saMkucita vicAra vAtAvaraNa paNa che. samAja sanmukha mU samAja sanmukha mUkayA che. tene svachaMda ane have A viSaya puro karatAM AjanA vi. nijamati kalpanAnA anyathA arthamAM laI cArAne bIjA AkAramAM laI javAmAM na A javAnA nathI. ve teTalA mATe keTalIka sucanAo ApavI vaLI, ame "svAzraya" ane "svAvalaMbana' yogya dhArIe chIe. pratye ubhA rahevAnuM kahIe chIe tene artha | zarUAtamAM ame gRhasthaliMge sita thavA 'gurUnA avalaMbananI anAvazyaktA batAno siddhAMta abhiprAya batAvyo tethI ekAMta vIe chIe ane " Apa gara ne Apa atre mAnI levAnuM nathI ke, gRhasthaliMge badhA celA" banavAnuM kahIe chIe ema karavAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. ( DIsembarathI phebruArI 30 nathI. ame ema mAnanAra chIe ke, "gurUnA upakAra karI zake, te upakAra tenA para avalaMbananI eTalI badhI AvazyaktA che ke, kSapaNAthI na thaI zake te upakAra arthAta e teonA Azraya ane avalaMbana vinA jinanI dazAnuM vastutaH bhAna te parokSa jina khAtma dharma prakAza karavAnuM kArya karavAnuM kArya karatAM pratyakSa vastu pAmelA evA sadagurUja che, te tenuM phaLa ghaNuM kharuM saMsAraparibhrama- karAvI zake. daSTAMta tarIke svasvarUpa pAmavA mATe butA vadhAravAmAMja Ave zrImAna rAjacake je zrI jine aDhAra duSaNathI rahita thavAne upa deza karyo che ane haju parokSapaNe upadeza pratyakSa sadagurU sama nahIM, parokSa jina upakAra kare che. have ApaNe atyAre te duSaNamAMnA koine e lakSa thayA vinA, uge na Atma vicAra. AdhIna thatA hoIe, te parokSa jina AvIne sadagurUnA upadeza vaNa, samajAya na jinarUpa; ApaNane rekI na zake, paraMtu je vidyamAna samajyA vaNa upakAraze? samajya jina svarUpa gurU hoya te teo rekI zake. A sthaLe ' arthAta kahevAne Azaya evo che ke, jina zrI parekSa jina karatAM sadagurUnA guNe vizeSa pada ane ApaNuM eTale nija5da eka sarakhuM che ema kahevAne hetu nathI. paraMtu kahevAne che. mAtra zrI jina te svarUpane pAmyA che; ane hetu evA che ke, ApaNu jIvane doSa karatAM ApaNe pAmavAnuM che. evuM je zrI jinanuM aTakAvavAmAM jevA pratyakSa gurUo upayogI pada athavA svarUpa te pratyakSa sadagurUthI ja oLa- thaI zake che tevA zrI jina parokSapaNe bIrAja khAya che. ApaNe zrI jinanA svarUpa jevuMja na thaI zake. bezaka teonI pratyakSa vidhamAnatA ApaNuM svarUpa pAmavA mATe jeo siddha thaI anaMta guNe upakAra karI zake. cukyA che eTale je ApaNane pratyakSa nathI, A rIte parokSa jina dvArA pratyakSa sapaNa pakSa che evA jinezvaranuM avalaMbana laI zure jeTalA AtmAne upakAra na thAya te teno upakAra mAnIe chIe, chatAM te 5- pachI ApaNe svataH potAnI meLe gurUnA ArakSa jinanuM pratyakSa svarUpa, teonA pakSapaNuM zreya ane avalaMbana vinA pitAnuM kalyANa dhArAe samajAvuM kaThaNa hoI, pratyakSa sadgurUnI kema karI zakIe ? amAro kahevAno hato AvazyaktA khAsa karIne rahe che. zrI arvata A uparathI samajAze ke svAzraya ane svA. ane zrI siddha bane samAna sAmarthanA dhAraka laMbanane upadeza karatAM ame gurUnI che che. chatAM zrI siddha upadeza ApI zakatA nahIM aMze paNa anAvazyaktA kahetA nathI. ulaTI hevAnA kAraNe teo pakSa gaNAya che, ane tenI khAsa AvazyaktA gaNIe chIe kemake atadhArA upadezakArya thaI zake che mATe teone nirca cAritra eja jIvane kharI pratItinuM kAraNa zrI navakAra maMtramAM prathama pada ApyuM che. A thAya che. zrImAna rAjacaMdra paNa kahyuM che ke sthaLe kahevAno Azaya e nathI ke, pakSa tapapa dhyAne ravi rUpa thAya, ke pratyakSa jina karatAM chaghastha hoya evA e sAdhIne sera rahIzuM hAya: pratyakSa sadagurUnI vizeSatA che, paraMtu kahevAno mahAna tyAM maMgaLa paMkti pAme, hetu e che ke, zrI jinanA parAkSapaNudA- Ave pachI te budhanAM praNAme. rAe ApaNane tethI upakAra thaI zake te nigraMthajJAtA gurU siddha dAtA; karatAM pratyakSa sadgArA viroSa upakAra thaI kAMte svayaM zukra prapUrNa khyAtA; zake; A upakAra te eja ke, zrI jinanAM triyoga tyAM kevaLa maMda pAme, svarUpanI prApti zrI jina pratyakSa hoya ane je svarUpa siddha vicarI virAme. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI. ) mukhyalekha. cAlu carcA Disembara mahinAmAM surata khAte "iDIyana tya tatvavettA barkanuM kathana duniyA pacAsa varSo | nezanala koMgresa"mAM pazcAta che e A prasaMga siddha kare che. eka sava jana pariSadanuM paDelA bhaMgANu pachI suratamAM adhivezana "sarva jaina parisada" ka vakhata je vAta virUddha abhiprAyavALI samudAya maLyuM hatuM; alAhabA gaNato teja vAta have anukaraNIya gaNavAmAM da taraphanA digambara yuvAnanA mukhya bhAge bane Ave che. ame mAnIe chIe ke bhagavAna to nelA" jaina yaMgamensa esosiezananI preraNA thakaree kahela kALa vIryanuM ja A kAraNa che. thI A padi bharAyuM hatuM. jemAM jainanA va. jainanA judA judA phirakAomAM aprItinI tamAnAM mukhyapaNe pravartatA, diMgambara, maMdI lAgaNI dura karI prItinI lAgaNI utpana kara2 mAgI vetAmbara ane sthAnakavAsI zvetA vAnA uddezathI jyAre A "sanAtana jena" patra oe bhAga lIdho hato. dhAravA karatAM ghaNA kADhavAmAM AvyuM tyAre amArA tarapha sAMpradAyi vadhAre utsAhathI A pariSadanuM kArya traNe phira ka mohane AdhIne nahIM evA paNa jeo sA kAonA utsAhIoe pAra utAryuM hatuM.: hasathI DaranAra evA amArA agita mitrae traNe phirakAo ekatra thavAnI vAta hAla tarata paNuM amAruM sAhasa ema kahI hasI kayuM te amane kevaLa asaMbhavita lAge che, paraMtu hatuM ke, tame asaMbhavitane saMbhavita banAvavA ATaluM to cokasa pariNAma AvavAnuM ke A dhAre che. eka khAsa snehIe teM amane e tyAra sudhImAM aMdara aMdara je kalA cAlatA Tele sudhI lakhyuM hatuM ke, " Fools rush te AvA prakAranI hIlacAlethI dura thavAnA where angles fear to tread" (artha temaja jyAM jyAM sAmAnya lAbha jovAmAM A . . . ta jyAM daive paga mUkatAM Dare che e mukhama vaze tyAM ekatrapaNuM thavAnuM. eTale AvA paui De che.) matalaba ke ame jenanA bhUla de khAsa karI upakAraka che. ame ATaluM la judA phirakAone viSe aikayanuM kArya karavA khIe chIe tyAM amane eka vAta smRtimAM nuM dhAravuM te mAtra mukho sAhasa kare tene AvatAM te ahIM TAMkayA vinA rahI zaktA nathI. jevu sAhasa che. ame AvA nirUtsAhI vacano. A vAta te kALa vayanI che. kALa zuM ada- thI nirUtsAha na pAmatAM amAruM mizana AgaLa bhuta kAma kare che? zrImAna rAjacaMdra jyAre vadhAravA banatuM karIe chIe ane A kAraNe ema jAhera karyuM ke zvetAmbara ane digambara amane bIjA koI paNa karatAM A "sarva di dazAo kALa bhede che, ane tethI paraspara jaina pariSadanA" maLavA mATe vizeSa AnaMda miyAtrIo mAnavA e yogya nathI tyAre thAya che. amane bahu bahu AnaMda thAya che, saMpradAya mohathI parAnadhItA pAmela varga teo kAraNa ke ame upara kahyA nisAthI re pratye vimukha daSTie vartavA lAgyA hatA. have pachI thoDA ja vakhatamAM AvuM ekatra samAja eja vAta lokone samajAI che, ane tenuM vya maLeluM je zakyA chIe. vahAre anukaraNa karavA lAgyA che. mahAbha pAtrA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jena. [ Disembara-phebarUArI. zrI vetAmbara kenpharansanI chaThI beThaka bhAva- - siddha kare che. amArI jAtamAhIti pramANe nagara khAte maLavAnuM nakI bhAvanagara khAte nimAyelI judI judI kamiTIbhAvanagara kenka thayuM che. ane tene aMge enA baMdhAraNa karatI veLA keTalAka kenpharansa ransa, thanAra kharca tyAMnA eka lAvanAra yuvAnone gaMbhIra prakArano anyAya tha gRhastha mIhaThIsaMga vArA de che. vidvAnI yogyatA karatAM sthiti saM. e ApavAnuM kabUla karyuM che. amo bhAvanagara pannatA ane vagasaganI gyatA vadhAre gaNAI ane tene zrI saMdhane A mATe dhanyavAda A che. amArA pitAne anubhava che ke, bhAvanapIe chIe. bhAvanagare kAThiyAvADanA pratini- gara khAte kenpharansa lAvavAnI virUdha eka bhAdhi rUpe je A kArya mAthe upADyuM che te AkhA ga hato, jyAre bIjo bhAga lAvavAnI kAThiyAvADane mATe mAna utpanna karanAruM che. ame icchAvALo chatAM, je varga virUddhatA dharAvanAra icchIe chIe ke, je utsAhathI teoe hato tenAthI Darate raheto hato. AvI A kArya mAthe lIdhuM che te ja utsAhapUrvaka sthitimAM, ati atizrama uThAvI, je yuvAnoe. kAryanI pUrNAti pamADaze. ekaja gRhastha DaranAra vaganI pachavADe lAgI, kenpharansane A moTA kharca ApavAnuM kabUla kare te AmaMtraNa apAvavAnI naitika himmata utpanna te gRhasthanI udAratA darzAvanAruM hoI ApaNe karAvI hatI te ja yuvAnanI A baMdhAraNa - tene mATe teonI je kAMI stuti karIe te . ratAM bIlakula avagaNanA ja karavAmAM AvI TalI ochIja che, eTale ame te vAta dRSTi . amArI jANa pramANe che ke, AvI samukha rahevA daI, niyamanI khAtara eka gu. sthiti thaI che temAM kharca upADanAra gRhasthano hastha kharca upADe e lAbhakAraka che ke na- aMgata deva bIlakula nathI; paraMtu ame mAhIM te viSe kAMIka belavA dhArIe chIe. nIe chIe te pramANe je samUdAye vizeSa amArI mati pramANe amane ema lAge che te kAma karavAnuM che te cokkasa vyakitaonA ke A niyama kenpharansanI rithatine mATe abhiprAya anusAra karavAmAM Ave tevI sthiupakAraka nathI. tenA kAraNe eka karatAM vadhAre tina deza che. A prakAre, je yuvAnonA u. che. prathama te ekaja gRhastha upara bejo nAM sAhane uttejana ApavAnuM hatuM tene gaMbhIra khavAnI paddhati, bhaviSyamAM te gRhasthathI udA- prakAre anyAya karavAmAM AvyA che. te ghaNuMja ratA saMkecAvanAra nimitta taiyAra kare che. bIjuM dIlagIrI bharyuM che. jyAM AgaLa saMpUrNa samudAyane avAja ghaNe sakricAI jAya che, kemake ghaNuM karI tevI u. bhAvanagara khAtenI beThakanuM pramukhasthAna dAratA dAkhavanAra gRhasthanI IcchAne AdhIna zeTha manasukhabhAI rahI, kArya karayAnuM rahe che. ane jyAM eka- pramukhanI pasadaMgI bhagubhAine Apa. ja gRhasthanI IcchAne vizeSe AdhIna rahI kAma prekaTIkala kArya. vAnuM nakkI thayuM levAnuM hoya che tyAM AgaLa vidvAne ke anu che. konpharansanI u. bhavIone keTalIka vakhata anyAya paNa maLa pattithI ema sAdhAraNa loka kathana hatuM ke vAnuM thAya che. amAruM A kathana khuda bhAvanagara manasukhabhAI zeTha, konpharansanI tarapheNamAM nathI: kenpharansanI jUdI jUdI vyavasthApaka saMsthA ane tarapheNamAM nahIM hA-AnuM kAraNa kenpharansamAnA baMdhAraNu mATe ubhI thayelI takarAra nA dareka beThakane aMge lagabhaga be lAkha rUA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI. ] mukhyalekha, jeTalo kharca karavAmAM Ave che teTaluM tenuM teonA karavaiyAonI pAse bIjA saMgIna vyavahAra phaLa nathI ema teonI mAnInatA vicAra karavAno avakAza raheto nathI. Ama hatI. zeTha manasukhabhAI jevA vyavahAra kuzaLa yuvAthI ke thavAthI keTaluMka nukasAna thAya che tene mANasane svAbhAvika rIte, AvI vicAraNA ame thavI ja joIe; ame jeo ema kera kare ekaja dAkhalo ApIzuM. bhAvanagara kenpharansa che ke, manasukhabhAI konpharansanI virUddha hatA nA mukhya sekreTarI bhAI kuMvarajI ANaMdajInuM chatAM teoe pramukha pada kema svIkArya teo- muMbaI AvavuM thayuM hatuM. te vakhate ame nI TakeramAM nahIM joDAie, kemake ame ema teone evI sucanA karI hatI ke, jainanI mAnIe chIe ke, je zeTha manasukhabhAie prAcIna zodhakhoLa ane sAhitya saMbaMdhamAM kAMi paNa vyavahArU phaLa ApanArI ejanA dhaNuM kArya karavAnuM che, ane teTalA mATe je taiyAra karI haze, athavA dRSTimAM rAkhI haze bhAvanagara khAtethI evI zarUAta karavAmAM tyAre ja teoe pramukhapada svIkAryuM haze. ame Ave ke, dareka beThaka veLAe "jaina sAhitya icchIe chIe ke, zeTha manasukhabhAI saMbaM. pariSada" bharavuM, ke jenI aMdara vidvAne ekatra dhamAM ame rAkhelI A AzA phaLarUpa thayA thaI jaina sAhitya ane jene prAcIna zodha vinA nahIM rahe. khoLa saMbaMdhI vicAre calAve. bhAI kuMvarajI ANaMdajIne A vicAra, svabhAvika rIte ane atyAra sudhInI konpharansanI hIlacAla upa. nukULa Avavo joIe te pramANe, Avyo rathI joI zakAya che ke, tathApi tenA upara bAhya bhavyatA darzAva. saMgInatA karatAM bA- konpharansa dvArAe nAra kAyane bojo eTalo badho ke e habhavyatA prati zuM saMgIna kArya karI vicAra te mAtra vicAra rUpe ja rahyA. je, vizeSa lakSa zakAya e bAbatane teonI pAse saMgIna vicAra karavA mATe vicAra karavAmAM je avakAza phAjala hota, to te vicAra, avazya vIrya vaparAya che tenA karatAM kenpharansanI bAhma- amalamAM mUkAta. A kAraNanI sAthe ema bhavyatA banAvavAmAM vizeSa vIrya vapa- paNa che ke, vidvAnonI kadara bahu ochI A rAya che. cekasa hade, bhavyatAnI paNAmAM che. bhAvanagara khAte sthApavAmAM AvelI agatya ame svIkArIe chIe, paraMtu ekalI rasaponDansa kamITImAM bhAI jIvarAja ebhavyatAja upara vizeSa vIrya vaparAya te dhavajIne thayelI nimaNukane mATe je vikSepa amane anukuLa nathI. bhAvanagara kenpharansanA thayo te vikSepa dUra karavAne uttama rasto e vyavasthApakone bAmAM doSa nathI. konpharansa hatuM ke, teone AvuM ja sAhitya pariSa" bharAvAnuM zarU thayuM tyArathI A prakRti - yojavAnuM kArya sevuiM hota AthI AthI dhAI gaI che. eTale tene bhAvanagare paNa bevaDo lAbha thAta. ekatA vikSepa dura thAta, anusaravuM paDe che, kemake lokadaSTimAM bIjA ane bIjuM yogya kArya yogyane pAta. tathA sthaLe jevI bhavyatA na darzAvAya te bhAvana. pi bAhya bhavyatAnA vicAra ADe mukhya garanI vizeSatA na lAge evA vicAre, te karavaiyAone bIjo avakAza na hoya tyAM AvuM prakRti bhAvanagarane anusarave che; eTale thAya kyAMthI? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, ( DisembarathI phebruArI esa jagajIvana amaracaMda verA, jIvarA kamIzana nImavA sucanA karIzuM amane lAge ja odhavajI zAha, che ke, dhArmika keLavaNI saMbaMdhI Aja sudhImAM kAsamAM carcAvA ane gulAbacaMda A- karavAmAM AvelI sucanAo mAtra kalpanAnI nA vi . "saMdajI zAhanI sahI ramata barAbara che. keTalAka evA sucanA kare sAthane eka patra jAhera che . jaina kaleja karI tenI aMdara dhArmika paraSo tarapha "kesapenDansa kamITI" taraphathI zikSaNa ApavuM; keTalAka kahe che ke, banArasa lakhAve che. A patra amArA prati paNa Avyo pAThazAlA jevI pAThazALAo sthApi temAM saM. hAI, tamAma kIsamA lA lA lAlA skRta bhaNAvI vidvAne karavA, keTalAka kahe che carcAvA gya che te viSe amAro aMgita ke, pahelIthI te sAtamI paryata pAThAvalio abhiprAya pUcho che. je khAte teone upa- karavI. amArA vicAra pramANe A vicAra rakAra mAnatAM ame amArI satyAnusAra thoDAka mata zivAya kAMI nathI. jeo jaina koleja vicAro darzAvIe chIe, amArI sucanAo . sthApavAnI sucanA kare che teone ame pUchIkaravA pUrve eTaluM jaNAvavAnI jarUra joIe e chIe ke tame jena koleja karI dharma chIe ke, jAdA judA sthaLethI je je vicAre zikSA zuM ane kevA prakAre ApavAnA cho ? jaNAvavAmAM Ave, ane te uparathI bAphaTa zuM mIzanarI kolejanI aMdara bAIbalanuM relyuzana" siyAra karavAnuM hoya, te pahelAM zikSaNa ApavAmAM Ave che te prakAranA dhA je banI zake, te vidvAna graha ane vi. rmika zikSaNa ApavA mATe tame lAkho rUpIA dvAna munirAjonI khAnagI sabhA bharI temAM kharcAvavAmAM lAbha juvo che? teoe jAte savAlo viSe vizeSa vicAra karI bAphaTa NavuM joIe ke, jaina tatvajJAna, ane ' relyuzana" taiyAra karavo. vaLI, ghaNA viSe bAIbalanA jJAnanuM zikSaNa ApavuM e baMne hAtha dharavA karatAM thoDA paNa jemAM koipaNa AkAza pAtALa jeTalA taphAvatavAlI vAta che. kriyA karI zakAya tevA viSaye levA e vadhAre pAThazAlAomAM saMskRta jJAna meLavanArAo upakAraka che. atyAra sudhInI beThako veLAe zuM ucI keLavaNI pAmelAone dharma zikSaNa ApavAne zakitavAna thAya ema samajo cho ? je pAramArthika vyAvahArika ane sAmAjika vi. pAThAvalio taiyAra karI tame sarakArI zALA vaye hAtha dharavAmAM AvyA chete karatAM have eka pagaluM paNa navuM karavuM joIe che. ke kelene vize te dAkhala karAvI zake tema che? pAThAvalio taiyAra karI zake tevA vidA ne kyAM che? kadAca taiyAra thAya, ema ghaDI ame prathama dhArmika ane vyAvahArika ke bhara mAnIe, te paNa abhyAsa karanArAone | lavANune aMge karavAmAM cekasa vyakitaonA vicAranA gulAma banA nutana viSaye kayAM che? AvatI Aja sudhI. vavAmAM zAsananI unnati samajo che? ame mAM jUdI jUdI suca. ema mAnIe chIe ke, kamavAra dharma zikSaNa nAomAM keTaluM tarava samAyeluM che, ane dhAnya ApavAno vicAra mAMDI yunivarsiTInI chevaTanI rmika keLavaNuM kevA prakAre ane kaI rIte parIkSAmAM pasAra karavAmAM Ave tyAM sudhI ApI zakAya e saMbaMdhI tapAsa karavA mATe saMskRta ane mAgadhI bhASAmAM abhyAsa saMpUrNa svataMtra, ane vidvAna gRhasthanuM eka vidyArthIo karI zake tevA prakAranAM sAdhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mukhyalekha. Disembara-bruiArI.] vadhAravAnI jarUra che. jema jena vidyAthIo AvI zake nahI. zrI siddhasena divA kare, mAte bhASA pitAnI bIjI bhASA tarIke letA gadhI bhASAmAMthI saMskRta bhASAmAM AgaLa phera thAya tema karavAnI khAsa jarUra che. je A vavA karelA vicAra mATe teone zrI saMdha bhASAnuM jJAna teomAM uMcA prakAranuM dA- bahAra karavAmAM AvyA hatA teja te bhASAnuM khala karavAmAM AvyuM te jevI rIte, vedAna- gorava batAvavA mATe basa che. hAlamAM keTalAka yAyI saMpradAyomAM UMcI keLavaNI lenArA gRhasthA taraphathI aMgrejI cothA dhoraNathI mAMDI emAM potAnA dharmanuM jJAna pitAne viSe keleja pata A bhASA bIjI bhASA tarIke upanna karavAnI buddhi upanna thaI che tevA levAya tenA sAdhanA ubhAM karavAnI tajavIja rIte jaina vidyAthIomAM utpanna thata. pa* cAle che teone je A viSaya hAtha dharavAmAM tAnA sAhityane zekha vadhaze. jethI krame karI Avaze te ghaNuM utejana maLaze. nAza pAmateo potAnA dharmata jonAra tarIke vAnI aNi upara A bhASA AvI cUkI che nIkaLaze. jeo hamaNAM ja dharma pratine tene aTakAvavAnI pharaja kenpharansa karatAM bIjA kahevAte kelavaNI pAmelAne abhAva dUra kara- kayAM maMDaLanuM gaNavuM ? ame AzA rAkhIe vAnuM mithyA kahe che teone A vAta anu- chIe ke, have A viSaya tarapha upekSA nahIM kuLa nahIM lAge; paNa jeone pratyeka viSayamAM karavAmAM Ave. uMDA utaravAnI Teva che teone yogya lAgyA jenazAstra saMgrahasthAna laMDananI vinA nahIM rahe. Aja sto mAtra che ema aMdara "brITIza myujhIama" che. jenI aMdara amAre Agraha nathI. amArI paNa eka duniyAnI tamAma bhASAnA ghaNAkharA pustakone vicAraNA che. A kAraNathI kyAM kyAM sAdhane ekatrIta karavAmAM AvyA che. je bhASAonI dhArmika ane vyAvahArika yugapada kelavaNI mATe sAthe pitAnA kaI sIdho saMbaMdha nathI evI yogya che tenI tapAsa karavA mATe eka kami- bhASAonA pustakane saMgraha karavAnI je prajAmAM zana nImavAnI sucanA konpharansa samIpa buddhi che te prajAne vidyA tarapha keTalo pramoda lAvavA kArasaDansa kamiTInA utsAhI sake che te saheje kalpI zakAya tevuM che; ane eja TarIone ame vinavIe chIe. pramoda ApaNA para mukIbhara mANase vaDe rAja calAve che ema kahIe to khoTuM zuM ? kenpharansanA cIpha sekreTarI ane ke. ApaNAmAM te khuda ApaNA potAnA sAhitya rasaponDansa kamiTInA saMbaMdhamAMja upekSA buddhi che. hiMdusthAnamAM mAgadhI bhASAne seMTarIone ame khAsa eka paNa evuM khAtuM che ke jayAM ApaNe punarUvAra. aAgraha karIe chIe jainanA tamAma graMthe joI zakIe ? prophesara ke jaina zAstrabhASAnA harmana jekobI ane bIjI vidvAne vAraMvAra punarUddhArane savAla A veLAe ava- sUcanA kare che ke, eka evuM te khAtuM avazya kenpharansa sanamukha carcAvo joIe. janie potAnuM sthApavuM joIe ke, jyAM A bhASAmAM ApaNAM pavitra Agama guMthAyA AgaLa jainanA tamAma graMthane saMgraha malI che ane je rahasya te bhASAmAM AgamanuM zake. A sucanA konpharansa upADI levI ghaTe samAyeluM che te game tethI baLavAna rIte bIjI che. prAcIna bhaMDAramAM ane maMdira bhaMDAromAM bhASAmAM anuvAdamAM mukavAmAM Ave, te paNa tathA khAnagI graha pAse prAcIna graMthe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 sanAtana jaina, [ Disembara-phebuArI, tenA vyavasthApane samajAvI tenI saMpUrNa zakatA nathI teo te TAlI kema zake? ame mAlekI rahI zake tevA karAra karI e graMthA ema kahIe chIe ke putrI vikaya e bIlakula meLavI muMbaI jevA sthaLamAM eka AvuM sagraM rIvAja nathI; paraMtu dezanI nirdhanatAne laIne hasthAna tvarAe ubhuM karavA tajavIja karavAnI utpanna thayelI duHkhada sthiti che. game te jarUra che. prAcIna bhaMDArAnA vyavasthApake gra ApavAnI sAme che e vAta ame jANIe duSTamAM duSTa pitA hoya ane te putrIne A viya karate hoya to paNa te tene sAruM kAma chIe; paraMtu tene paNa raste thaI zake che. nathI gaNata; ke mAnate. te lokomAM pitAnI sAdhu mahArAje ane vidvAna tathA lAgavagavALA prahasthanI kamiTi nImI te onI hastaka A duHkhadasthiti mATe zaramAya che, paraMtu pitA nI nirUpAyatAe tene amuka phuDa sepivuM; je dvArA teo graMtha amala kare che, koI ekatra karavAmAM jainadharmane samAyelA lAbha vi apavAdarUpa sakhata hadayanA mANasoe A jenA upadezanuM kArya vartamAna patra pAnyA kArya dhadhArUpa karI nAMkhyuM hoya te sivAyanA o ane hasta patro temaja jAhera vyAkhyAno bIjAo je putrIno viya kare che te pitAne mAraphate karI zake. munio A bAbatamAM kAM mATe lokomAM kevuM hINuM bolAya che, pote vizeSa kALajI rAkhatAM nathI? dIkarIne khADAmAM nAMkhe che, vagere bAbatathI keTaleka darajaje jAgRta hoya che. amane navAI sAhitya viSaya mUkI have ame kesa lAge che ke, jena jevI prajAmAM kanyAviya nsa samIpa carcAnA zA mATe rahevo joIe; ane tene mATe A sAmAjika viSayo sAmAjika ane pratye TalI bumo zA mATe joIe. jainanA tamAma putrI vikaya AvIzuM. ame ema phirakAonI maLI 13 lAkha mANasanI vastI kamizana, ghaNu vakhata thayAM mA AkhA hiMdamAM che temAMthI nava AnI bhAga nIe chIe ke. kenpha dIgambarone manAya che; ane sAta AnI bhAga ransa AgaLa viSa lAvavAmA Ave che te vi zvetAmbarone manAya che, chatAM ApaNe salApratye saMpUrNa vicAra karavAmAM AvatuM nathI. matInI khAtara bannenI ardhI ardha vastI A batAvavA ekaja dAkhale basa thaze. putrI mAnIe, te zvetAmbaranA lagabhaga sADA che viyane Aja sudhI eka rIvAja gaNavAmAM lAbhanA vA lAkhanI gaNAya. zvetAmbaramAM pAchA mukhya Ave che; ame rIvAja' kahenArAone "rIvA be bhAga sthAnakavAsI ane maMdIra mAga maja' zabdanI vyAkhyA prathama koSamAM jovA * talaba ke bannenA lagabhaga traNa lAkha mANasa mATe Agraha karIzuM. rIvAja e mukhyapaNe have traNa traNa lAkhamathI barAo ane chesamAjanA mukhya bhAge svIkArelA vicArane lAgu lagabhaga eka lAkha purUSo vadhAremAM vadhAre paDe che. nahIM ke apavAda rUpa mANasa sthiti rahevA joIe. jainamAM sarAsarI seMkaDe pAMca nA du:khe karatAM kAryane lAgu paDe che. ame mANase paNa putrInA viyArAe paiso nahIM ema spaSTatA pUrvaka kahIe chIe ke, jeo letA hoya. eTale eka lAkhe pAMca hajAra kanyA vidAyane eka rIvAja gaNe che teo ke mANase vikraya karanAra kahevAya. zuM jaina jevI nyA vijyane TALavAnA upAyo zodhavAne paNa mAtabara prajAne mATe potAnA pAMca pAMca gya mAnatA nathI. kemake jeo Arthika hajAra mANasane kAma dhaMdhe lagADavAnuM sthiti che ke rUDha rIvAja che tene bheda samajI kAma bhAre paDatuM che ke? zeTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebruArI. mukhyalekha. 171 manasukhabhAi jevA dhAre, te ekalA pote ja sthAnakavAsI bhAIonI kenpharansanI bIjI pitAnI mIlamAMja eTalA mANaso ne ughAge beThaka ratalAma khAte lagADI dukhada sthitithI dura karI zake tema che. ratalAma sthAnakavAsI maLavAnI che. ame kanyAvikraya karanArAone gALe bhAMDavAmAM Ave kenapharanasa. upara jeje suca. athavA tiraskAra batAvavAmAM Ave ke, nyAtanA nAo maMdIra mArga pratibaMdhe karavAmAM Ave, paraMtu kanyAviya bhAIonI konpharansa joga karI te saghalI to tyAreja aTakI zakaze ke, jyAre teonI sUcanAo mukhyapaNe sthAnakavAsI kenpharansane Arthika sthiti sudhAravAnI mahenata levAmAM mATe paNa che. e konpharansane aMge ekaja sucanA karavAnI vizeSamAM che. te sucanA teAve. putrI vikraya kayAM kayAM thAya che? zA eAe sthApavA dhArela "trenIMga koleja" ne kAraNothI thAya che? kaI rIte aTakI zake evI mATe che. ema jaNAvavAmAM Ave che ke, dhAbAbatenI khAsa UMDANamAM utarI tapAsa rmika zikSaNa ApavA mATe zikSA gurUo karanAra kamizana jaina konpharansa nImavAnI khAsa utpanna karavA mATe AvI eka saMsthAnI jarUra che. bhAvanagara ane ratalAma konpharansa jarUra che. amane ema lAge che ke, AvI A jAtanI zarUAta karI. bIjI mATe sucanA paNa eka bIjI ka95nA ramata peThe eka ramata che. jeoe dezanI sthiAtanI sAthe mATe dAkhalo besADaze. zeTha manasukhabhAI prekTIkala kAryanA himAyati hoI teo anu- itihAsano abhyAsa karyo haze teo jANatA AgaLa vadhavAmAM lAbha che evo deza sthitinA bhavIonuM AvuM eka kamizana nImAvI pina hovA joIe ke vyavahAra zikSaNa sArvajanika tAnI prekaTIkala kAryanI IcchA amalamAM mukaze zALAo ane kolejo dvArAeja levAyAthI evI ame umeda rAkhIzuM. dareka kema pote AgaLa vadhI zake che, ane tethI aMtargata dezane paNa phAyado thAya che. Ama hovAthI je zikSA gurUo taiyAra karaame bhAvanagara kenpharansanI cacAne bAju vAnuM dhAravAmAM Ave che. te zikSA gurae e mukIe ne 5- teja upayogI thaI zake che, je sArvajanika bhAvanagara laTIyara, helAM eka nAnI zikSaNa mUkI daI sAMpradAyika zALAo sthApI bAbata upara be- temAM ekamAga sAMpradAyika zikSaNa ApalavAnuM rahI jAya che te bolIe. daza daza vAmAM Ave. AvA sAMpradAyika zikSaNathI hajAra rUA. jevI moTI rakama dhAmadhuma karavAnA prajAnI muLa vicAra karavAnI buddhino nAza kAmamAM vAparavAne eka gRhastha taiyAra thAya; thAya che; ane dezanI bIjI prajAothI ataane bicArA mAtra utsAha ane dharma prItinA DApaNuM sevavAnuM thAya che. ame A viSayamAM kAraNe DelIgeTonI sevA karavA tatpara thanArA ghaNuM bolavA icchIe chIe, paraMtu bIjA garIba yuvAnone volanTIyaranA kapaDAM taiyAra ka- prasaMge tema karIzuM. atyAre eTaluMja kahIzuM ravAno kharca, mAthe nAMkhavAne vicAra rAkha- ke, koI paNa vicAra bAMdhavA pahelAM sarva vAmAM Ave e ApaNI kadara bujavAnI za- dezIya anubhavIonI parIkSAmAMthI pasAra kitane nIcuM jovADanArI bane che. pAMcasaeN karAvyA pahelAM evuM sAhasa karavuM te rASTrIya sAtameM rU. nA kharcane lobha e eka navAI sthitine gaMbhIra hAni karavA barAbara che. ame jevuM lAge che ! ratalAma ane bhAvanagara konpharansanI saMpUrNa phatteha IcchIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtane jene. (DIsembara-phebarUArI. jenuM Avazyaka sUtra: keTalIka prAcIna prArthanAo ane vidhi nIyamenA AdhAre racAyelA ' graMthane samUha (prophesara I. hyumane i. sa. 1889 nA sapTembara mAsamAM svIDananA rAjAnA adhyakSapaNuM nIce maLelI orIenTelisTanI AThamI inTara nezanala koMgresamAM vAMcelA nibaMdhane TuMka sAra.) sUtranI sAhityano Akho samudAya AdhA- 1 sUtra-AvasyakanAM sUve. A sUtra ra rAkhe che tenI saMkhyA che. teone mAMthI eka sivAya bIjA badhAM naSTa thayAM che "Avazyaka-sUtra' kahe che. "Avazya"eTale ane tethI naSTa thayelAM sUnuM cUrNi ane Avazyaka jarUrI arthAta jaina dharma pALanAra TIkAmAMthI pharIvAra baMdhAraNa karavAnI jarUra (sAdhu yA zrAvaka)ne avazya kartavya che. A he che. tema chatAM AnI chellI prata mojUda sutra (1) ke jene moTo bhAga gadyamAM rahI zakI che, ApavAmAM Avelo che tenA para chaMda baddha 2 niryukita-A be mukhya graMthanA (bhabAhu nikita (2) karelI che. ane A niyukati. ane siddhasenana) saMmizraNathI vejAI che. para vaLI eka vizAla gadya graMtha karelo che ane pachI krame krame temAM gaNuM umerA tene cUrNi (3) kahevAmAM Ave che. A thayA che. ahityanA vikAsane mATe cothe graMtha nAme niyukitamAM samAvelI hakIkate keTaleka "bhA" (4) lakhavAmAM AvyuM che. A bhA. aMze vidhi saMbaMdhI, keTaleka aMze aitihAsika khya niryukitanI peThe AryA chaMdamAM lakhavAmAM athavA daMtakathAviSayaka ane gUDhavicAra darzaka AvyuM che. ane pAMcamA graMthamAM curNinuM che. AmAM ApelI vArtAnI saMkhyA keTalAka saMsakRtamAM avataraNa kareluM che. A avataraNa zataka para thAya che. temAMthI khAsa karIne jA harijadra sUri ke jenuM maraNa isvIsana 906 suvA yogya rasika vAte nIce lakhelI che. mAM thayuM che teNe potAnI Avazyaka TIkA 1 rANI vAsavadattA ane pradhAna jagandarAyaNa. (5) mAM karela che. AvI rIte mULa graMthane nI vArtA, 2 vAMdarA ane pakSInI vArtA (A krama cA Avyo che, paNa ekaMdare darekamAM vAta paMcataMtra ane hipadezamAM paNa mAluma kaMi mAM tattvono samAveza karela nathI. . paDe che,) 3 sulema rAjAe Apelo nyAya, eka rIte daSTipAta karatAM mAluma paDe 4 eka hajAra ane eka rAtrInI kalpata vAta che ke ukata sAhityanA vikAsanA je pAMca pa kekane ' sApelA nANAnA sikakApara kamo upara batAvelA che te darekane sUcaka bedhaka kathA A chellI vAta haju sudhI bAIba (Typical) che kAraNa ke jene sAhityanI lanA nyu sTemenTamAMthI maLI Ave che; vaLI bIjI zAkhAona-eTale satronA saMbaMdhe A Avazyaka niryukita sivAyanA jainanA paNa tevAja kamo darzAvelA mAlUma paDe che, anya graMtha nAme chaThThAaMgamAM pazu maLI Ave paraMtu A Avazyaka sUtra saMbaMdhI je kaMI che. te chaDuM aMga IsavI sana pUrve bIja ane vilakSaNa che te nIcenA heDIMga nIce kahevAmAM thavA pahelA saMkAmAM racAyeluM hoya ema Ave che, lAge che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disesara ja A]i pAlI vyAkaraNa pAlI vyAkaraNa. (2) aMgrejImAM kartA ema. eca. Ti; (raMguna bApaTIsTa kolejanA pAlI bhASAnA prophesara) "sanAtana jina" mATe gujarAtImAM khAsa bhASAMtara kartA-mI mehanalAla dalIcaMdadezAI, bI. e. kriyApadanI yojanA. kriyApadanAM mULa thaDa dhAtumAM keTalAka rUpA Ape che, agara pharIthI kriyA thayAM karatI hoya nara karavAthI ane judA pratyaya dhAtune lagA- tevo artha Ape che. DavAthI mULa dhAtumAMthI pratyakSa thAya che. A (5) nAma dhAtuka-rA nAmamAMthI upajamULa kriyApadanA thaDe rUpAkhyAna karatI vakhate vAya che, ane je nAmamAMthI tene prAjavAmAM maNa saMbaMdhI vicAra karatAM laizuM te vadhAre Ave che te nAmane lagatI kriyA karavAnuM, saheluM thaI paDaze. tenI mAphaka cAlavAnuM, tenI peThe hevAnuM, kriyApadanAM uttara (Secondary ) tha thavAnuM, karAvavAnuM, karavAnuM, tene kabaje chekriyApadanAM rUpAkhyAnamAMthI thAya che. A thaDano vAnuM, tenA jevuM thavA icchavAnuM vagere mukhya AdhAra pratyakSa dhAtupara hAvA karI batAve che. gaNanA thApara sAmAnya rIte rahe che. A gaNunuM zakya bhedAtmaka thaDa nIce batAvyA pAMca prakAranAM che, pramANe dhAtune - lagADavAthI thAya che. (1) zakyabhedAtmaka-dhAtune zakya bhedane (1) jyAre dhAtune cheDe svara hoya che, artha ApanAra tyAre teneya turataja lagADavAmAM Ave che (2) prerakakmadAtmaka-dhAtune preraka bhedane ane tethI dhAtunA svaramAM pheraphAra thAya che. artha ApanAra. (2) jyAre dhAtune cheDe ekavaDe vyaMjana (3) AziSArthaka-dhAtune AziSArtha A- hoya che, tyAre saMdhinA niyamita niyamo pramANe panAra. - turataja lagADavAmAM Ave che. (4) atizayadarzaka agara avirAma daza (3) jyAre dhAtune cheDe saMyukata vyaMjana ka-dhAtune atizaya eTale 'utkarSane artha hoya che athavA ekavaDe vyaMjana ke jene eka 1. baramAnI aMdara pAlI bhASA bIjI bhASA tarIke skUla ane kaeNlejanI aMdara dAkhala thayelI hoI, A vyAkaraNa raMgunanA kaoNlejanA pAlI bhASAnA prophesare aMgrejImAM vidyArthinI anukuLatA. pramANe taiyAra karyuM che. ApaNe jaina zAstronI pavitra bhASA mAgadhI yunivarsiTImAM dAkhala karAvavAne prayatna cAla thayo che ane kevA prakAranAM vyAkaraNa ane pAThapustako taIyAra karavA te saMbaMdhI nI muzkelI naDatI anubhavavAmAM Ave che. pAlI ane ApaNI zAstrabhASAne eTaluM badhuM maLatApaNuM che ke, te baMne bhASAone be bahene vidvAne kahe che. eTale A rIlI upara ApaNuM vyAkaraNa pustako racavAnuM suje teTalA arthe AkhA aMgrejI bhASAmAM lakhAelA pAlI bhASAnA A vyAkaraNanuM gujarAtI bhASAMtara karAvI ame anukrame dAkhala karIe chIe, ame icchIe chIe ke, jaina vidvAno pachI gaharatha ho ke muni ho, te pitAnI zaktinI parikSA karAvavAnI A taka gumAvaze nahIM, sa. sa. je. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 sanAtana jaina. [Disembara jAnyuArI. dama bevaDa karI zakAtuM nathI (sAmAnya rIte krama pramANe maLato tAlu0AnI vyaMjana mUka2 agara ha), tyAre ya saMyojaka svara-InI vAmAM Ave che. sAthe umerAya che. | (cha) ha hoya te tene badale ja makavA keTalIka vakhata vartamAna kALanA thaDane-Iya mAM Ave che. dhAtunA abhyAsane svara teja lagADAya che." dhAtune mULa svaraja rahe che apavAda nIce gaNanA prerakabedhAtmaka thaDadhAtunuM dRDhIkaraNa karavA pramANe - thI ane dhAtune-aya,-Apaya pratye lagADavAthI (a) dIdhasvara aMke karavAmAM Ave che. thAya che. A pratye TuMkA thaIne anAme- | (A) kha, ... agara s pachI AvatA (a) kha, rA Api vyaMjanAnta pahelAM thaI jAya che, paraMtu sva- a ne badale I mUkAya che. rAta pahelAM chello a cheDI daIne emane ema (cha) u ne badale keTalIka vakhata A rahe che maNanAM AzivArthaka thaDa dhAtune bamaNuM kara mUkAya che. vAthI anesa pratyaya saMyojaka svara InI sAthe ane gaNanA atizayadarzaka thaDa dhAtunA vigAra te vinA lagADavAthI thAya che. AvI rIte dhAtu lakSaNa abhyAsathI thAya che, temAM ya prama ne bamaNI karavAmAM vyaMjananA diguNIta thavAnA umerAya che agara umerAtuM nathI. niyame ke je nIcenA pArAgrAphamAM AvyA che te A abhyAsamAM dhAtuno prathama vyaMjana pramANe vyaMjana cAle che paNa svara sAmAnyarIte abhyAsanA niyamita pramANe pharIvAra mane a, A, I agara ara, (4) ne badale i ; bevaDe karavAmAM Ave che. (upara niyama bathaIne rahe che ane jo agara u ne badale u thaI tAvyA che) svaranuM daDhIkaraNa karavAmAM Ave che, ne rahe che. keTalIka vakhate dhAtu diguNIta thatI vyaMjanane mATe dhAtune cheDethI lIdhela sAmAnya vakhate bamaNI thavAne badale ekapadI rAkhe che rIte 2, 2 agara anunAsika vyaMjanane je ekapada -sapratyayanI sAthe saMdhimAM joDAtA ravaranA abhyAsa ane dhAtunI vacce vikalpa bIjA vilakSaNa rUpa utpana kare che. bheLavI zakAya che. I agara I dhAtunI zarU naTa-di guNIta thavAmAM pratyaya lagADeluM AtamAM saMyukta vyaMjana hoya tema tema ane pada heAya che. ane te pada nIcenA niyamone a sAdo vyaMjana hoya tema abhyAsanA aMtya nusarI thAya che. vyaMjana ane te dhAtunI vacce vikalpa bheLavI - (1) je dhAtunI zarUAtamAM svara hoya che, zakAya. tene dhAtunuM diguNata thatI vakhate eTale vyA karaNa bhASAe dhAtune abhyAsa thatI vakhate te gaNanA nAma dhAtuka thaDa nAmanA thaDane a, ja svara dhAtunI sAthe saMdhinA niyamita niyamo dharA iita haS aya, Aya, iya, agara I pratyomAMthI eka pramANe bhaLI jAya che. lagADavAthI thAya che. (2) jyAre dhAtu vyaMjanathI zarU thatI , tI kriyApadanA sAmAsika thaDa dhAtunI pahelAM priya te dhAtanA abhyAsane prathama kriyAvizeSaNa ane zabdayogI avyaya lagADavAthI akSara teja vyaja na rahe che. apavAda nIce thAya che. pramANe - uparokata avya dhAtunI pahelAM lagA' (a) mahA prANa vyaMjana hoya te tene DatI vakhate ekIkaraNa ane saMdhinA niyamita badale a85 prANu jana mUkavAmAM khAve che. niyama lAgu paDe che (A niyame pahelI ' (a) kaMThasthAnI vyaMjana hoya to tenA apAI gayA che) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara jAyuArI ) pAlI vyAkaraNa -rUpAkhyAna, (5) pAMcamI vibhakita-gujarAtimAM sAdhAjyAre koI zabdo vAkayanA bIjA raNa rItethI, thakI vagerethI jaNavAto saMbaMdha zabdo sAthe saMbaMdha darzAvavAmAM Ave che jaNAve che. tyAre te zabdamAM je pheraphAra thAya che tene 2 (6) chaThThI vibhaktine, nA, nuM, vagerethI. pAkhyAna kahe che. je saMbaMdha gujarAtImAM jaNAvI zakAya che te 1-nAmenuM rUpAkhyAna, darzAve che. nAmonuM rUpAkhyAna karavA nAmanA mULa (7) sAtamI vibhakita-gujarAtImAM mAM, thaDane jAti, vacana ane vibhaktinA pratyaya thI jaNAvAto saMbaMdha darzAve che. lagADavAthI thAya che. (8) saMbadhana-bolAvavAmAM vaparAya che. noTa-sarva nAma paNa purUSanA prakAra noTa- phakta upara je saMbaMdha jaNAvyA jaNAve che. jAti be che - che te ghaNuM sAmAnya rIte jevA vaparAya che ' (1) narajAti-te nara batAve che. tevA jaNAvyA che. bIjA saMbaMdha dhIme dhIme (2) nArijAti-te nAri batAve che. zIkhatAM jANI zakAze. je nAmone koI jAti nathI hotI tene paddhati pramANe, evuM phakata ekaja rU5 nAnyatara jAti agara napuMsaka jAtimAM gaNa che ke jemAM nIce lakhela niyamita vibhakitanA vAmAM Ave che. pratye saMdhi, ane akSaramizraNanA niyamAvacana be che. nusAra nAmanAM thaDane lagADAya che. (1) eka vacana-jyAre nAma ekanI ekavacana bahuvacana saMkhyA batAve che. pahelI vi-s .. .. . . [ (2) bahuvacana-jayAre nAma eka karatAM chaThI vissa . . ** vadhAre saMkhyA batAve che, cathI visma-aya.. * purUSa traNa che. bIjI vi-am . ** (1) pahelo purUSa-bolanAranA saMbaMdhamAM trIjI vi-A * * * vaparAya che. pAMcamI vi-smA ... ... (2) bIje purUSa-jene kahevAmAM Ave che sAtamI vi. smima . . . tene mATe vaparAya che. saMbelana-(mULathaDa emane (mULa thaDa athavA (3) trIjo purUSa-jene viSe bolavAmAM ema rahe che athavA pahelI vi. paTha) Ave che tene mATe vaparAya che. pahelI vinuM rU5) vibhakitao ATha che. noTakharI rIte cethI vibhaktino pratyakSa (1) pahelI vibhakita-kartAne mATe vaparAya che. aya che paraMtu sAmAnya rIte tene badale chaThIne (2) bIjI vibhakti-karmavAcaka che. sa pratyaya vaparAya che. (3) trIjI vibhakita gujarAtImAM vaDe, e vastutaH vibhaktinA pratyamAM ane vagerethI jaNAtA saMbaMdha jaNAvAya che. A nAmanAM thaDe ke jene te lagADavAmAM Ave che, sAdhana vAcaka che. temAM ghaNA pheraphAro thAya che. (4) ethI vizakita-gujarAtImAM kAje, tethI rUpe judA juva jema sagavaDatA mATe sArU vagerethI jaNAvAte saMbaMdha jaNAve che. maLe tema thAya che; AmanA darekamAM evA * : : : : : : = hae w Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . -ebhi sanAtana jana. [ Disembara jAnyuArI. pratyayono samUha che ke je khAsa karIne vApa - aMhi ahi ravAmAM Ave che. A prayo maLa pravya ke saMbodhana-a je upara jaNAvelA che temAM keTaleka pheraphAra -A " A thatAM agara thaDane lagADAya che tyAre pheraphAra thatA banelA che. rUpa karatI vakhate, A khAsa bahuvacana tho sAmana che je dareka kapamAM A pahelI vi0--A - A -- sarakhuM cAlyuM Ave che te thaDane lagADavAmAM -Ayo -Ani Ave che. chaThThI vi --Anama -Anama -Anama ba sapanuM rUpAkhyAna, cethI vi0-Anama -Anama -Anama svarAna nAmanI niyamita rUpe traNa bIjI vi.--e -A prakAo che. -Ayo -Ani .. (1) paDeluM rUpa-AmAM je thI che tene trIjI vi.--ehi -Ati -ehi cheDe A agara A heya che. -ebhi -Ali -ebhi (2) bIjuM rUpa-AnI aMdara thaDe bakA. pAMcamI vi0-ehi. -Ahi -ehi. ikArAMta ke IkorAMta hoya che -Abhi -ebhi (3) trIjuM rU5--AmAM thaDe ukArAMta ke sAtamI-- esu -Asu -esa UkArAMta hoya che. saMbodhana - A -A -A nIce khAsa pratyaya lakhelA che te mULa A -khani nAmone joDavAmAM Ave che ane tethI te | nedha--bhivALAM rUpe ghaNebhAge kAvya saMbaM pahelI jAta nAM rUpa thAya che. dhaka che. narajAti bahu vacanamAM pahelI vibhakitanuM narajAti nArijAti nAnyatarajAti ghaNuM prAcIna rUpa-ame e pratyayathI thAya che. ekavacana nara jAtinuM nAma dhae tenA rUpa, * pahelI vi0- -A ... --ama AnuM thaDa akArAMta che. chaThThI vi0-assa--Aya ... --aksa ekavacana bahuvacana cethI vi--apsa pahelI vi. dhame dhamAM, --Aya asa chaThThI vi. dhammasa dhammAnama Aya cethI vi dhamAnama bIjI vi.--ama -ama -ama dhammAya trIjI vi.--ena -Aya -ena bIjI vi. dhammama dhame pAMcamI viva-A Aya -A trIjI vi. dhamena dhamaeNhi -asmA -amA dhamaeNbhi -aMhA -aMha pAMcamI vi. dhammA. dhamaeNhi -ane -a dhanmasmA dhamaeNbhi sAtamI vi-e -Aya -e dhasneha -asmi" -ayam -arimama dhammane * vibhaktine krama jevo mULamAM che te ja ame saghale kAyama rAkhayo che -bhA0 sAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara jAnyuArI.] pAlI vyAkaraNa sAtamI vi. dhame dhammasa rajebhi dhammazmibha pAMcamI vi0 rannA dhammIki 22mA rajati saMbodhana dhanma puramAM rAjaka rajebhi dhammA rajato nArijAtinA nAmanuM rUpAkhyAna, sAtamI vi0 rajaje. rajesa thaDa ammA (AkArAta) rajamima ekavacana bahuvacana rajarjali pahelI vi0 ammA ammA sAyana rajI rajAni ammA vizeSaNanA rUpAkhyAna chaThThI vi. ammAya ammAnama bAla (thaDa akArAMta ane AkArAMta che) cethI vi. ampAya ammAnama narajAti nAri jAti nAnyatara jAti bIjI vi0 ammama ammA kavana ammA pahelI vi. bAlo bAlA bAlama amAya ambAli zrI vi. bAlamsa bAlAya bAlasa ammAbhi cothI vi. bAlasTa bAlAya bAla pAMcamI vi. ampAya ammApti bAlAya bAlAya ammAbhi bIjI vi0 bAlama bAlama bAlama sAtamI vi0 abhyAya amAsa trIjI vi. bAlene bAlAya bAlona pAMcamI vi. bAlA bAlAya ampAyama bAlA bAlasmA bAlaramA abhya abhyA bAlaMha bAlaMka abhyA ammA. bAlato bAlato ame sAtamIvitra bAle bAlAya bA nAnyatara jAtinA nAma jamanuM bAlampima bAlayama bAlAsbima rUpAkhyAna bAlahi thaDa AkAra che. saMbodhana, bAla bAya ekavacana bahuvacana bAlA bAlA pahelI vi. rAjama rAja bAle rajajAni bahuvacana rajAni pahelI vi. bAlA bAlA bilA chaThTho vi. rAjasa rajAnama bAlA bAlAni cothI viTa rajUssa rajajAnama chaDI vi. bAlA" bAlAnama bAlAnama rajajAya rajajAnama thI vi bAlAnam bAlAnama bAlAnama bIjI vi. raje bIjI vi. bAle bAlA bAle bAlAyo bAlAni trIjI vi0 rajAjena rajehi trIjI vi. bAlehi bAlAhi bAhi saMbodhana bAsaMhi rajAni Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtana jana 1 Disembara jAnyuArI, I_I lAgu paDe che. bAbhi bAlAbhi bAlebhi bIjI viI-I -I pAMcamI vi. bAlehi bAlAhi bAti -Ini bAbhi bAlAbhi bAlebhi trIjI vika-hi -ayo-ihi -Ihi sAtamI vi. bAlesa bAlAsu bAlesa -Ibhi -abhi sAdhana bAlA bAlA bAlA pAMcamI vi. Ihi * . bAlA bAlAnI Ibhi ili neTa-a-A- ane ama e jyAre sAtamI vi0 Isu Isu isa vizeSaNane cheDe Ave tyAre te vize. saMbaMdhana-I-i -I paNanA 25 tadana niyamita thAya che. nara -I -ane ini ane nAnyatara jAtinAM thaDe akArAMta heya -a che ane nArijAtinAM AkArAMta hoya che. pahelA upara AvyA che te pratyayomAM jyAM eka upanAM je je prathA che te badhAne lagA vibhakitamAM be hAramAM sAthe pratye Apela vAthI niyamita rIte teonA rUpa thAya che. che temanI pahelI hAra hasva chekArAMta ghaDane bIjA rUpanAM khApa pratye nIce pramANe che. lAgu paDe che. bIjI dIrdha ikorAMta thaDane lAga narajAti nArijAti nAnyatara jAti paDe che. jayAM ekaja hAramAM pratyA che te ekavacana bane eTale hRsva ke dIrdha IkorAMta thaDane pahelI vi-I- --I | neTa-keTalAka virala rUpa che jevA ke - ma chaThThI vi-isTa nara0 ekva, trIvi-enathI thAya che. - 5 -Imsa * Ino naraH ekava. pAMca vi-pathI thAya che. -ina cothI vi-sa nara ekavasAva vie ane ethI thAya che. -mA -Isa nara0 ekava. ine -ane saM. ethI thAya che. nari ekava bI. vinDayamathI thAya che. bIjI vi. ima-ima -ima nAri ekava. pA. vi. itathI thAya che. -nama nAri bahuva0 70 vi. imAnamathI thAya che. trIjI vi-InA - mA -InA pAMcamI vi-inA | neTa jayAre nArijAtinA pratye daMta- yA -inA sthAni sparzavyaMjana pachI Ave che tyAre - mA -asmA -IlA temAM ... pahelAMne I urADI devAya ane te -ilA sAtamI-premima -dayA cuM niyamita saMdhinA niyama pramANe bIjA -Iskrima sAthe bhaLI jAya. aMbedhana-i-I --I - nara jAtinA nAmanuM rUpAkhyAna, mavacana - agni thai kArAMta che, pahelI viM -I -I ekavacana biyata -i-ina - - -Ini pahelI vi. agi - agni chaThThI vi-Inama -Inama aga cethI vi-Inam -inama -inam cha viagnisya : ammInama -wyama -Iti -Inama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, nanyuArI. ] pAlI vyAkaraNa 179 agnine ekavacana bahuvacana co. vi. agnisya aggInama 50 vi. jAti jAtI agninA jAti bI. vi. agima agnI ja agni agna cha0 vi0 jAtiyA jatInama jatyAM trI. vi. agninA khammIki jakA jatInama agnIbhi jAtiyA - pAMDa vi. agismA agIti jAtInama * agitA agnIbhi jatyA jA sa vi. agismima jAtInama agnIsa agiMhi. bI. vi. jAtima jAtI jAti dhana agni bagI agni jaka aga. trI, vi. jAtiyA jAtIti nara jAtinA nAmanuM rUpAkhyAna. javA jAtIbhi senAni, thaTha IkorAMta jaka ekavacana bahuvacana pa. jAtiyA jAtIti senAnI jatyA jAtIbhi senAnine senAnisa senAninama sA. vi. jAtiya jatIsa senAnine tyA senAnisa senAnInama jA senAnine janiyama senAnima senAnI senAnine trI. vi. senAninA senAnIhi saMbodhana jAti senAnAbhi pa. vi. senAnismA senAnIhi ke jo senAsiMha 'senAnIbhi 'jo . sA. vi. senimi senAnIsu nArijAti nAmai5senAniMti. nadI thaDa ijArAta saMbodhana senAnI senAnI ekAya bahuvacana senAne 50 vi0 nadI 1 nadI nA ijAtinA nAmanuM rUpAkhyAna. . 6 jati, thaDa rihaMta, 8. pa. vi. senAnI jagyA jAma janma jatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 70 vi. nadiyA navA 1orm cA. vi. nadiyA namA nA khI. vi. nadim tro vi. nadiyA nathA Moron pAM. vi. nadiyA navA nA sA. vi. diyA navA sa' nadI nA nakriyam nama nam ekavacana 10 vi. akhi sanAtananaM. ami 70 vi. akhissa kikhanA ce. vi. akikhassa akikhanA khIru vi. aphikhama no nadInama nadInama nadInam nadInama nadI kriyA nante nadIddhi nadIbhi nadIddhi nadIbhi nadImu nadI napuMsaka nAmanAM rUpa khi thaDa iMkArAMta. bahuvacana akhI akhAni niyA naghA no khInama akhInama khAkhI khIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat trI vi. akikhanA pAM. vi. akikhanA akikhasmA akhi'hA sA. vi. kripsasmin sa akikha hi akikha AkhI *khAni mATa-jene cheDe ina che evAM thaDAnAM kharI rIte zvetAM vyaMjanAMta rUpAkhyAna pramANe rUpa thavuM oe, chatAM narAtimAM IkArAMta thaDAnI peThe ane napuMsaka jAtimAM stra. i. kArAMta thaDAnI peThe temanAM rUpa thAya che. sA tamI vi. nA ekavacanamAM Iti pratyaya lagA DavAthI eka vadhAre rUpa thAya che. khAnA saMbaM dhamAM bIjA rUpA nIce pramANe virala lI Ave cheH-- OM vi. cA. tri [ Disembara jAnyuArI. a:khIDi akhAbhi akhAhi AkhIbhi akhImu ekava0 narajAtinI pahelI vi. 4 lagADayAthI thAya che bahuvacamAM iMyA lagADayAthI thAya che. ane bIjI vibhakitanA bahuvacanamAM narajAtinA nAmeAnu rUpa ye lagADayAthI thAya che. narajAtinA nAmanuM rUpAkhyAna. Trur3I muLathaDa ina antavALu che. ekavacana bahuvacana 50 vi. dRSTI daNDisa DimA daDisa Di kaDInA dRNDInama dInama daraDI daNDinA dIi dIbhi dara DIbi www.umaragyanbhandar.com daNDitA khI vi daNDima nim trI vi dazminA poM. vi daNDinA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara jAnyuArI.] pAlI vyAkaraNa 181 , ritA harihA bahuvacana daDismA daDIdi bI. vi harima harinima harima sA. vi. daDiMhA daDIbhi trIvi hariniyA harinA daNDani DIsu pAM0 vi0 harinA hariniyA harinA daDi mima hariramAM harizmA daDihi hariMhA saMba0 DI daraDI sA. vi. harismima hariniyA harismima daDine hariMhi hariniyama harihi. napuMsaka nAmanuM rUpAkhyAna, saMbodhana hari harinI hari asthi thaDa ina saMtavALuM.. ekavacana bahavacana 50 vi0 hari harinI harI 50 vi. asthi hari hariniyo asthI harIni ho atyima asthIni 70 vi0 harInama harinInama 70 vi. atyisa harInama athAnama coka vi harInama harinAnama harInama asthine - bI. vi. harI harinI harI asthimsa adhInama hari harini harIni asthine hara bI. vi asthima adhI trI. vi. harIhi. harinIhi harIhi asthIni harinIbhi harIli asthinA athahi pa0 vi. harIhi. harinIhi. harIDi. abhi harIbhi harinIbhi harIbhi atyinA asthIti sA. vi. harIzuM harinIsu harIzuM asthismA athAbhi saMbo harI harinI harI arthiMhA hari harini harIni athini ahIsa hara aFismima vizeSaNanAM rUpAkhyAna, adhiMhi athI vAdi mULathaDa in aMta vALuM che saMbo atyi athAni narajAti nArijati naMpusaka jAti vizeSaNanAM vyAkhyAna. ekavacana hari thaDa ikorAMta. 50 vi. vadi vAdinI vAda narajAti nArijAti napuMsaka jAti cha. vivArisa vAdiniyA vAdisa ekavacana vAdine vAdine 50 vi. hari harinI hari co. vi. vAdisa vAdiniyA vAdisa 70 vi0 harisa harissa vAdine vAdina harine vAdima vAdinima vAdima che. vi. harissa hariniyA harissa vadinama harine harine trI vi0 vAdine vadiniyA vAdinA vAda hari bI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. [ Disembara jAnyuArI, pAMvivAdinA vAdiniyA vAdinA cha vi. vAdInama vAdinInama vAdInama vAsmiA ca0 vi0 vadanama vAdinInama vAdIna... vAdihA bI. vi. vAdI vAdinI vAdI sA. vi. vAdini vAdiniyA vAdini vAdine vAnini vAdIni vAdismima vAdiniyama vAdismima vi, vAdIhI vAdinIhi vAdahi vAditi vArdihi vAdIbha vAdinIbhi vAdali saMbo. vAdI vAdinI vAdi pAMDa vi. vAdIhi vAdinIhi vAdIhi vAdIbhi vAdinIbhi vAdabhi 50 vi0 vAdIvAdinI vAdinI vAdI sA. vi. vAdIsu vAdinIsu vAdI vAdine vAdiniye vAdani saMbo vAdI vadinI vAdI tsav jaina sAhityane gujarAtImAM phALo. mI. manasukha vi. kIratacaMda mahetAe gujarAtI bIjI sAhitya pariSad sanmukha ApeluM bhASaNa maMgala, # zAllI mAlya namaH gayo te duHkhanA dina, sukhanA AvyA, TaLyAM viSamatAne vera, | rasika cita bhAvyA. jena veda ane anya paMtha, harakhe malyA re; garavI girA gujarAta, kAje bhaLiyA re. re ! garavI gujarAta, suNa tuja kAje re, ulaTa bhera A samAja, maLyo Aje re. tuja sAhitya sevA supera, e karatAM dIse re; ama sahaMdanAM mana, dekhI e hase re, ( ma. ke. mahetA ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, jAnyuArI. ] jaina sAhItyanA gujarAtImAM vaLA mAnyavara pramukha sAheba, anya priya sAkSara baMdhue, ane priya mahetA; jaina sAhitya gujarAtI sAhityanI zI sevA bajAvIche, te Apa samakSa nivedana karavA huM ubhA thayA hyuM: kaika badhue ! prabhukRpAe, ApaNAmAM jAgRti AvI che. ApaNe aikayatAnuM mahatva, tenA marma samajatAM zIkhyA prastAvanA chIe, ApaNe atyAre Transitional period (saMkrA tinA kALa ) mAMthI pasAra thaie chIe, teve vakhate ttinA tADyamAnopana pravacat ninamaMtti e pUrvanu brAhmaNu ane jaina dharmatuM vairivarAdha batAvanArUM vAkaya azaH dUra tuM dekhIe chIe, anubhavIe chIe, badhA arasparasa bhAve bheTIe chIe, maLIe chIe, haLIe chIe, e zuM A Anada che? prabhu ApaNu aikaya sAMdhA ! ekayamAM ApaNI kRtArthatA che. jaina sAhitya gujarAti sAhityasAthe aikayaja sAMdhe che, gaLa pratIta thaze. Apane A 1 temanA guche. atra 5mI Dho sAhitya vRkSa ugavA dIdhA che. ityAdi." "gujarAtI sAhityanu mULa prathama rASAyu, te veLA dIlInA bAdazAheA, gujarAtanA sukhAe, ane anya nAnA meATA sarArane vigraha A yuganA AraMbhathI 1350 sudhI cAlyuM. ane tenA phAla jhAlAvADa, junAgaDha, gAMDaLa, vIgere kAThIAvADanA gAmAmAM ane bAkInA gujarAtamAM cAlI rahyA hatA. tevAmAM jaina gAnA cAra pAMca sAdhue ukata gujarAtI sAhityanA ekalA AdhAra bhuta hatA. te 5chInA pacIseka varSamAM.............paNa bIjA pAMceka jaina sAdhu evA AdhArabhUta hatA." jaina sAdhuo jeTalI sAhityadhArA TakAvI zakayA tenA kAM aMza paNu anya vidvAnAmAM prema na dekhAyA ? e kayAM bharAI beThA hatA ?" "jaina graMthakAreAnI bhASA temanA asaMga jIvananA baLe zuddha ane saraLarUpe temanA sAhi tyamAM pure che, tyAre AkhA dezanA prAcIna bhIla Adi anAjAtie, ane rAjakartA musalamAnava e ubhayanA sa sargathI, brAhmaNu, vANInI navI bhASA kevI rIte juduM dhAvaNa dhAvI, baMdhAi, e paNa temanA ( brAhmaNAdi saMsArInA ) A bhramaNanA itihAsamajAze, e sAdhuonI ane A badhuA, huM mArA viSaya zarU karUM te prathama, ApaNA sAkSarA jaina sAhitya aMge zuM kahe che, te jaNuAvIza. gai kAleja ApaNA nAmavara vidvAna pramukha sAhebe jaina graMthakAro-sathI e gujarAtI sAhityane jabarA AdhAra - sasArImAnI ubhayanI gujarAtIbhASA Ama pyAnuM pAtAnA vidvatA bharyuM bhASaNamAM jaNAveluM jude jude rUpe badhAvA pAmI." Apane yAda che. "( zataka 15 muM uttarArdha ). pATaNa nasamahuma yut govardhanarAma tripAThI kaheramAM jaina sAdhue prathamanI peThe pAchA saskRta che ke, "( zataka 14 muM ) prAkRtamAM sAhityane racavA lAgyA hatA. ane svargastha zrIguta gujarAtamAM tejasihanA eka rAjakIyasthAna maTI, e paNa te kALe tIrthaM govardhanarAma graMtha vinAnA sarva graMthe nahIM teA tIrtha jevuMja A sAdhue kareluM ane jeta mAtra jaina sAdhuonA ce jAya che." 10 gA. tri0 sAhitya. lA che. e graMtha paNa mATA bhAge dha sAhityanA ane saMskRta sAthe prAkRtamAM paNa che. e sAdhuee Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ApaNA AjanA vidvAna pramukha sAheba jaNAve che ke narasiha mahetAnA yuga pahelAnA www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 sanAtana jana 1 Disembara jAnyuArI yugamAM gujarAtI sAhityane mATe AdhAra jena che. jene bhakate sAdhuonA ratavane AdimAM sAhityane, jaina sAhityakArone hatuM A spaSTa dekhAI Ave che. gRhastha, jaina sAhityane ane vidvAna * gu. sAhityanI prathama pariSadamAM 10 rAka purUSonuM zuM mata che, haraviMdadAsa kAMTAvA. praveza. e kahyA pachI have 2. kAMTAvALA ane LAe jaNAveluM ke huM jaina gujarAtI jaina sAhitya jaina lokenA ghaNA sAhitya samuhanA thoDAM nAma, tavArIkha, zasA ane kavitA kananA nAma sAthe ApI ane banaze tyAM khApi pragaTa thayAM nathI. jene lokonA rAsA gujarAtInAM baMdhAraNa tathA zuddhatA upara che TuMkamAM eono vitha zuM che te paNa sAro prakAza pADe ema che. jene lokonuM 5. heta jaNAvIrA. huM icchuM chuM ke A badhA graMtheprAkRta ane paDimAtrAmAM lakhANa e junI ne sAra-samuccaya Apane nivedana karI zakuM, gujarAtInuM anumAna karavAne kAraNabhUta thAya paNa graMthono samudAya mATe, ane vakhata che, ityAdi." - ke, eTale e na banI zake evI vAta . ApaNuM nUtana sAhityakAra rUpI arvA che. "Life is short && art is long," cIna vaDavAIo, bhale vAru tema chatAM, theDA grano upalaka sAra prAcIna sAhityanI navI bhUmimAM prave. ApatAM Apane jaina sAtvei gujarAtI sA. hityane ApelI madadane khyAla ApI zakAze. nahAtA, mULa popaNa te ApaNuM prAcIna sAhityarUpI vRkSomAMthI ja zrI kumArapALa prabaMdha. A eka satata dhArA rUpe, cAlyuM Avaze, teja te aitihAsika viSayane ApaNuM lokanA jIvanamAM bhaLI zakaze. navA 1 kumArapALa graMtha che. zrI kumArasAhityanA piSakoe A vAta bhulavA jevI prabaMdha. pALa rAjAnuM emAM tathI, ane temAMnA keTalAkanA lekhane sAmAnya savistare chavana caritra vAMcanArAo, game te deza draSTithI jue che, che. kartA zrI jinamaMDanagaNi paMdaramI sadImAM ane game te jotAja nathI, sAhitya roganuM thayelA vidvAna jena AcAya che. AnuM bhASAMkAraNa eka e lAge che ke A navA sAhitya tara rA. maganalAla cunIlAla vaidya kareluM che. kAre, ApaNA prAcIna ronuM sevana, yatheccha AmAMthI gurjaradezanA itihAsane ghaNe karatA nathI. ane e sevana vinAnA pAka bhAga ApaNane samajAya ema che emAM ane lekene pacatA nathI. NahIlapura vasAvyuM, tyArathI kumArapALanA rA jyanA aMta sudhI pRthvInuM rakSaNa karavAmAM ApaNuM junA varganA vaDIlomAM bhaktirasa agresara gaNAtA nAmAMkita chatrIza kSatriya otaprota vahe che. deva ko pikI. cAvaDAdi munI, saMkSipta mAhitI jaina sAhitya ane rahasya ane bhaktirasa ApelI che. siddharAja jayasiMhane bagAbhakitarasa. bharapura che. e Adi LAmAM AvelA mahesavapura (mahAbakapura)nA kavionAM sAhityamAM rAjA madanalamA sAthe melApa thavAnuM A tatva, kathA, rasa, rahasya, jJAna, e krame vA prabaMdhamAM jovAmAM Ave che. je bInA lemaviloma svarUpe paNa Thera Thera dekhAI Ave (General Cunnigham ) janarala Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara jAnyuArI, ) jaina sAhItyane gujarAtImAM phALe, 185 kanIMgahAmanA hiMdustAnanA prAcIna bhUgoLa testimony of Jain sadhus is Hill 8318d (Archeological Repor- often confirmed by inscriptions ts) ne puSTi Ape che. vaLI judA judA dezanA and other evidence of a trustworrAjAonI sAthe, yuddha karI, deza sara karavA, thy kind." jena sAdhuonI zAkha zilA vidyA kaLA kezalyAdine utejana ApavuM nIti- lekhe ane bIjA vizvAsa rAkhavA lAyaka ane dayA dharmane prakAza karI hiMsAdi purAvAthI puravAra thAya che. sAhityanAM aMge duSTa kAryo baMdha pADavAM. zrI somezvarane zrI zabda, pAMDitya, saMgIta, nAda e AdinA thoDA zakuMjayAdi tIrthonA jIrNoddhAra karavA, ane namunArUpadAkhalA prabaMdhamAMthI ApaNe TakIe to zrAvakenAM bAra vrata levAM, ityAdi nAnA prakA. prastuta gaNAze. ranA viSayonuM manorama vivecana A graMthamAM eka divasa kumArapALa rAjA sabhAmAM beThelA ApeluM che; eTaluM ja nahi paNa te kALamAM hato. tevAmAM eka paMDita vidyA-kaLA keTalI ujavaLa sthitine pAmelI zarada pAMDitya. bolyo ke "parjanyanI hatI, ane rAjya vaibhavAdi deza sthiti kevA peThe rAjA sarva bhUtano prakAranI hatI, ItyAdi bAbatonuM A prabaMdha AdhAra che. parjanya vagara kadAcita na rahevAya uparathI sahaja jJAna thAya che. vadhAre zuM? paNa e sAMbhabhaLI kumArapALa beTa, "aho ! te samayanI rAjakIya, dhArmika ane sAmAjIka rAjAne medanI upamA !" A vAkayamAM rAjAe sthitinuM A prabaMdha, eka uttama citra che. sarva vyAkaraNa zAstrathI azuddha e upamA ane te vAMcatAM ApaNe jANe teja bhAgya- pravega vAparyo, tethI sabhAsado mAMhomAMhe carcA zALI samayamAM chIe ke zuM, evo bhAsa karavA maMDayA. te joI kapa maMtrIe nIcuM thavA jAya che. A graMthanA covIza vibhAga ghAlyuM. rAjAe tema karavAnuM kAraNa puchayuM, che ane badhA bhAga ItihAsanA parama sAdhana- eTale maMtrIe kahyuM ke "mahArAja ! Ape rU5 che. vartamAna zalIe itihAsa caritra lakha- zabdazAstrathI virUddha "upappA" zabda vAparyo vAno pUrve A dezamAM pracAra na hatuM, chatAM tyAre amAre nIcuM ghAlavuM ja yukta che. kahyuM prasiddha purUSonAM caritra kAvya rUpe lakhavAnuM che ke, rAjA vagaranI pRthvI sArI paNa ad temanA prabaMdha javA, athavA ema nA kAma * rAjA na joIe. kemake, tevA rAjAthI racavA, e rItane cheDe jhAjhe aMze kAI ane pratipakSI rAjAomAM apakIti phelAya che. saMkhyA hoya to te jaina sAdhueja hatA. Ape vAparyo e arthamAM upamAna, opama ane sAhityanuM mukhya aMga je ItihAsa ane upamA ityAdi zabdo zuddha che." maMtrInI tenuM rakSaNa karavAne dAvo karanArAmAM enI evI preraNAthI pacAsa varSanI ummare rAjAe gaNatA thavI thayuM che. teoe saMgrahI, racI zadhyAtisArU zrI prabhupAda (zrI hemAcArya) rAkhelA lekhe hAlamAM ApaNane ApaNA dezane nI sevA karI ane temanA prasAdathI siddha itihAsa racavAmAM AdhArabhUta thayelA che. mI. thaelA sArasvata maMtranuM ArAdhana tathA sAra phAba rAsamALA racI ItihAsa prati je prakAza svatacurNanA sevanAdi vaDe karI prasanna thaelI pADe che te e rAsa Adine laIne. Ama sarasvatInA prasAdathI eka varSamAM vyAkaraNanI jaina sAhitya gujarAtI sAhityane meTa ava- traNa vRtti ane paMca kAvya vigere zAstro chaMbha ApyAnuM AthI pratIta thAya ema che. zIkhI vicAra caturmukha ( vicAramAM brahmA) Prof Tavney lakhe che ke "The nuM birUda upArjana karyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke sanAtana jaina, seimbara banyuArI. kAIka avasarane sapAlakSanA viSe rAjAne nAzI gayo che, te tenA e javAba elacI kumArapALanI sabhAmAM AvyuM. tene uparathI rAjAe dhAryuM ke, " A koI kaLArAjAe puchayuM ke, "tamArA svAmI kuzaLa che?" ne ketukavALe paradezI gaMdharva potAnI gIta te mithyAbhimAnathI bolyo ke, "vizva kaLA batAvavAne Avelo che, " pachI gIta( sarvane) hAla (Ape) evA vizvala rAjAnA LAmAM dhuraMdhara selalAka nAmanA pitAnA gaMdharvane vijayamAM saMdeha ze?" bolAvyo. teNe tatkALa aTavImAM bhaTakIne e sAMbhaLI rAjAnI preraNAthI kapamaMtrI uttama gItakaLAthI muIita te mRgane nagaramAM bolyo. "zIdhra gama nAthe dhAtu uparathI thaI rAja sabhAmAM rAjA samakSa lAvI raju vigha (pakSInI peThe ) aiti nAza pAme karyo. rAjAe tenI e abhuta kaLA badala te vizvaDha kahevAya. " A prakArano artha bhAre inAma ApI pUchyuM, " gItAkaLAne sAMbhaLI te elacIe jaI saMpAdalakSIya rAjAne avadhi kyAre A kahevAya ?" solAke vinaMtI karI ke, "mahArAja! tamArA nAmamAM kahayuM ke, " sukAM lAkaDAMne lIlAM pAMdaDAM lAve te gurjara maMtrIe dUSaNa kADhayuM che. te tyAre." rAjAe te pramANe karavAno Adeza uparathI te rAjAe paMDitanA mukhathI 'vigraharAja karyo. solAke Abu parvata para thatA viraha evuM nAma dhAraNa karyuM ane pAcho bIje varSe nAmanA vRkSanI sUkI DALIne kaTake maMgAvI te elacIne pATaNa mokalyo. te AvI kAcI mATIne kyAre karAvI rAkhe ane kumArapALa rAjAne pharI dhAraNa kareluM nAma ka zudhdha mahAra rAga gAI navIna pAMdaDAM ANI hevA lAgyo. tenI paNa kapamaMtrIe AvI, sarvasabhAsadane tathA rAjAne saMtoSa pamADyo. rIte vyutpatti karI. thaar (nAsikA rahita) rAjAe tene bAra gAma inAma ApyAM ane hA (ziva ane viSNu). e prakAre nAma bolyA ke, "nAdane mahimA moTo che." yataH khaMDananA bhayathI pachI sapAdalakSIya rAjAe ra "susvini sukhaniSeko duHkhitAnAM vinodaH 6 = kavibAMdhava" evuM nAma dhAraNa karyuM. AvI zravaNahRdayahArI mnmthsyaagrduutH| rIte sarasvatI ane lakSmInI lIlAthI atyaMta navanavarasakartA vallabho nAyikAnAM zebhAya mAna kumArapALa rAjA pRthvIne niSphaTaka karI samRddhivALA rAjyanuM pAlana karavA lAgyo. jayati jJAti nA uramatUverA". A vakhatanA rAjAo kevA vidyAvidI hatA, " sukhInA sukhamAM vRddhi karanAra, gurASTra keTalI sudhArAnI hade caDela hane e duHkhI ane harSa pamADanAra, karNa ane hadayane AthI supratIta thAya che. haranAra, kAmadevane agradUta, vividha prakAranA rasano kartA ane nAyikAone priya e koIka samaye rAjA sabhAmAM birAjelo pAMcamo upaveda "nAda " jagatamAM jayavaMte ha, tevAmAM eka parade varte che." saMgIta vicAra zI gaMdharve AvI tAra pachI sabhAmAM padhArelA zrI hemAcAbaMbAva karI kahyuM ke, A ryane rAjAe nAdanuM svarUpa "he rAjana ! mane lUMTI lIdhA che. rAjAe nAdasvarUpa pUchayu. sUri bolyA, "gIta pUchayuM ke, "koNe?" tyAre te be ke, saptasvaramaya che. te svara traNa prakAranA che. "jenA gaLAmAM sonAnI sAMkaLI che, je sacetana kRta, acetanakRta, ane ubhayakRta mArI atula gIta kaLAnI samAnatA karo temAM sacetanakRta mukhya che. vaja, jaja, muM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara jAnyuArI.] jena sAhItyano gujarAtI mAM phALe. 187 dhAra, madhyama, paMcama, ane vataniSAda e sAta kahevAya che tenA madhya bhAgamAM prANu rahe che; svare che. vaja kaMThamAMthI, RSabha hadayamAMthI, prANa agnimAMthI utpanna thAya che, ane agadhAra nAsikAmAMthI, madhyama nAbhimAMthI, 5 gni tathA vAyunA saMyogathI anAhata cama AtI mastaka ane kacchamAMthI, dhavata kapA. nAda pedA thAya che. te nAda nizva biMdune LamAMthI ane niSAda sarva saMdhimAMthI nIkaLe bheda karanAra kahevAya che; je ghaMTanAda chevaTanA che. e pramANe sAte svaronI utpati zarIra bhAgamAM dhImo paDatAM madhura lAge che te thakI kahelI che. prAkRta graMthakAro lakhe che ke, anAhatanAda paNa madhura jANavo. te nAda sava mera paDaja, kukaDe Sabha, haMsa gaMdhAra, pADI dehamAM vyApaka che, ane nAsikAgramAM rahelA madhyama, ( vasaMta rUtumAM) kAyala paMcama, che. te sarva bhUtane pratyakSa dekhAya che paNa sArasa paivata, ane kreca nivAda svaramAM bela oLakhyAmAM AvatuM nathI. jyAM sudhI keche. vaDaja agra jihAthI, Rbha chAtIthI, gInuM mana anAhata nAdamAM lIna nathI thayuM gaMdhAra gaLAthI, madhyama madhyacha hAthI, paMcama tyAM sudhI tenI indrionA viSaya ane konAsikAthI, dhaivata daMtoSTathI ane niSAda masta dhAdika kAnI sthiti che. e viSe yogInuM kathI belAya che. have acetanakRta svare vAya che ke, " purUSanA mastakarUpI tuMbaDA vize kahuM chuM. mRdaMgamAMthI pa4, gomukhImAMthI ane zarIramAMnI kuMDaLaNa nADI nAmanI veNumAMaSabha, zaMkhamAMthA gaMdhAra, jhalarImAthI madhya- thI je anAhata nAda nIkaLe tenuM yogI purUSo ma, catuaurabhupadasthAnamAMthI paMcama, ADuM dhyAna dhare che." gAyananA viSayamAM paNa surinuM baramAMthI dhavata ane mahAbherImAMthI niSAda evuM addabhuta jJAna joI rAjA temane sarva svara nIkaLe che. gIta nAdAtmaka che, vAgha kaLAnA pAragAmI mAnavA lAgyA. Ama zabda paNa nAdanA pragaTapaNAthI vakhaNAya che ane pAMDitya, saMgIta, nAda, anAhata nAda Adi aMge nRtya e bene anusarIne cAle che. mATe gIta jaina sAhityamAM ghaNuM varNavela che, tenA vAva ane nRtya e traNe nAdane AdhIna che, namunA rUpe prastuta graMthamAMthI A lIdhuM che. cakravartinA nava nidhiemAM zaMkha nAmane je navamo nidhi che temAM ja nATaka sahita vAgha | nATaya kaLAnI utpati mATe jaina ane gIta prakaTa thAya che. lekottara jenama graMthomAM ema jovAmA: tamAM traNa prakAranA varanI utpati e rIte nATayanI utpatti ' Ave che, ke zrI rUSabhada ja varNavelI che. lokamAM te saMgItAdinI utpati vanA putra bharata rAjAne AyanA mahelamAM mahAdeva thakI mAnelI che. nItizAstramAM lakhe kevaLajJAna thayuM, tenuM nATaka ASADhabhUtie eche ke suDAdi baMdhanAkramanI rItimAM nipuNa, huM tAdaza tanmayapaNe bhajavyuM ke, ASADhabhUti rAgatAlamAM vicakSaNa ane gaMgArAdi rasa tathA Adi badhAM nATakapAtro bharataAdinI dazA gItamAM vizeSa jANanAra je bhUpa hoya te ja pAmyAM, arthAta badhAM saMyamavAnuM thaI sabhAne AbhUSaNa bhUta thAya." kaivalaya pAmyAM. asala nAyakanI tAdaza pra - surinA mukhathI e pramANe nAdanuM tikRti 25, asala vastunuM tAdaza 4. svarUpe sAMbhaLI prasanna emAM dAkhavyuM. AvA tAdaza nATale A anAhata nAdaravarUpa ra' thaelA rAjAe pharIne ASADhabhUtithI thayAnuM jaNAya baMga sAtase anAhata nAdanuM svarUpa pUchayuM, tyAre sUri bhavarUpI moTuM nATaka che, ema para varSa upae kahyuM ke, " je brahmasthAna ane brahmagraMthi dhanAra ka9i5tapAtra rUpa uccapratinAmAM che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana [ Disembara jAnyuArI. nATakamAM "samayasAra." "upamitibhavaprapaM che, te baMdhAvA manuSyanuM hRdaya ati vistAra ca" "prabodha ciMtAmaNI," "mehaviveka," vALuM ane zuddha thavuM joIe, tene satyaniSThA, Adi anupama nATake che. ane pramANIka buddhi, tathA vistIrNa premabhAva eTalAnuM parizIlana joIe. te pachI vyavahAra yogya AcAra vicAra kaLA jANavA joIe. bIje graMtha ApaNe buddhisAgara laIe. ane sarvane dIpAvanAra evA dharma mArgamAM e paNa ItihAsa paratve tenI zraddhA mULathI draDha joIe. AvI sava 2. buddhisAgara. kAMIka navuM ajavALa nAMkhe vAtanuM jJAna sahajamAM, TuMkAmAM, ane zuddha rIte che, paNa enA garbhamAMthI thAya, te mATe prAcIna samayamAM AvA kA ApaNane vizeSa kAMI juduM zIkhavAnuM maLe che. TuMkA graMthA bALakanA hAthamAM mukavAmAM AvatA e graMtha mALavAnA hAkemanA Trejharara, senI ke jethI temane upadeza maLavA uparAMta temAMnA saMgrAmasiMhe, zudhdha saraLa saMskRtamAM vikrama saraLa kAvya, sahaja temane moTe rahI niraMtara saMvata 1540 mAM lakhela che. tenuM gujarAtImAM yAda AvI, te upadezane visaravA paNa na de. bhASAMtara mahema phesara maNibhAIe karela che. Ama A graMthathI bahu jANavAnuM che. graMthanuM nAma, "buddhisAgara" eTale buddhino uparAMta mALavAmAM AvelA maMDapadurga (mAMDavasAgare evuM che. dharma, artha, kAma ane mokSa, gaDha)mAM A saMgrAma nI raheto. ane te e cAra prasiddha purUSArthane anusarI teNe dharma, khIlajIvaMzanA rAjA mahamudane bhaMDArI have na (rAjakaraNa), vyavahAra, ane prakIrNa tevI mAhiti ApaNane maLe che. A saMgrAma(paracuraNa) evA cAra bhAga bAMdhyA che. sonIe 36 000) mahAra khacI zrI bhagavagraMthane udeza evo che ke, TuMkAmAM paNa zA- tIvra lakhAvela e prasiddha vAta che. A ane barAbara anusarIne sarva bAbata upara (dharma, graMtha vikrama saMvata 15ra0 eTale I. sa. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, parigrahasaMka- 1464 mAM lakhAyo che, te te vakhate musaca)guhastha, brahmacArI, yati, iMdriyanigraha, gurU-u. mAnI hAkema mALavAmAM karyuM hatuM te jANu pAsaka, mAtApitA, rAjArANI, maMtrI, adhi- vAnuM saheja ApaNane banI Ave che. Ama kArI, prajAsevaka, sarvopadeza, vAhana-ahA gujarAtI sAhityane A jaina sAhityagraMtha thAparIkSA, hAthI lakSaNa, strI, sAmudrika, samyapha rIte poSe che. dika, nimitta, zakuna, jyotiSa, ratnaparIkSA, ga, rAjaga, laya, vairAgya, mokSa, ityAdi gheDI DI samajutI ApavI ke jethI trIjo graMtha prabandha ciMtAmaNi laIe. vAMcanAra sAre sabhya grahastha thAya. ane aMte. e saM. 1361 mAM 3 prabaMdha ciMtAmaNi zrI merUtuMga arie paramaparArtha-mekSa pAmavA yogya thAya. saMgrA lakhela che. enuM masiMha jaina dharmI che, tathApi teNe dharma gujarAtI bhASAMtara mama zAstrI rAmacaMdra dInA- paNa je upadeza karyo che, te sarva nAthe kareluM che. A graMtha paNa bIjI bAbatenA pUchayuM ke, 'yAyIne pasaMda paDavA yogya che. khAsa _ nI khUbI e che. teonA lekhe enA pAMca prakAza che, ane temAM judA mArI arajanika hoya che. jene cAritra kahe judA rAja, zeTha, maMtrIonA prabaMdha che. vikama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phebarUArI ] jaina sAhItyane prabaMdha, zAlivAhana pramaU, vanarAja prabaMdha, mujabheAja prabaMdha bheAjabhIma praznadha, siddharAja prabaMdha, kumArapALa prabaMdha, ama aneka prazna che. bhartRhari, vikrama, jagadeva, bADhaDa, vAgbhaTa zilAditya, Adi aneka aitihAsika pAtrAnuM jJAna emAMthI thAya tema che. vimaLa maMtrI rAsa. vastupALa tejapALa Asa. (4) vimaLa maMtrI aAdinA rAsa. kumArapALa rAsa. hAzraya mahAkAvya. kumArapALa caritra. mahIpALa caritra. e vigere gujarAtanA tihAsa yeAjavAmAM mahAna AdhArabhUta che. vamaLamatrInA rAsa prAcIna gujarAtI bhASAmAM sa 1569 mAM pATaNamAM zrI lAvaNyasamaye ' racelA che, te doharA-ceApAmAM che. zrImALInI utpatti, pachI tenuM nAma bhinnamALa kema paDayuM, aDhAra va, cArAthI nyAta e vigerenI mAhitI AmAMthI maLe che. kalinuM varNana karatAM lakhe che ke:-- leAka ghaNA te laMpaTa thayA. dharI AcAra hatA te gayAH putra pitA na kare visAsara zreNI thaI bai sapta dharadAsa. Ama klInuM mahAtmya tathA prAcIna gujarAtInuM bhAna ApaNane AthI thAya che. apabhraMzIya prAkRta ane prAcIna gujarAtInA ghaNA dAkhalA ApaNA sunA pramukha sAheme ApaNane gaI kAle saMbhaLAvyA che, ane te moTe bhAge jaina sAhityanA che. AthI tema bIjA rAsAthI ApaNane A badhI tema aitihAsika bAbata jANavAnu bahu maLI Ave che. gujarAtImAM kALA. 189 sa`skRta uparathI lIdhela che. kAvya dhaNuM uttama che. gujarAtI sAhityanA abhyAsIne khAsa vAMcavA, vicAravA jevu che. duhA, cApA, ane vividha dezIe racelI che. rajA, sajA, takhta, peza kazI, sulatAna, gunhA, nakSIsa, vakIla pratyAdi urdu zabdo paNa mizra thayA che. Ane sAra lakhANanA bhayathI nathI apAtA paraMtu e graMtha paNa gujarAtI sAhityane bahu upakAraka che dvAzraya mahAkAvya-AnA kartA suprasiddha jaina vidvAna A cA zrImad hema--- cadrAcArya che A graMthanunAma dvAzraya eTale enA Azraya arthAta emAM eka artha letAM vyAkaraNu ane bIjo artha letAM aitihAsikacaritra rahela hovAthI ane dAma nAma ApyuM che, AmAM vIsa sarga che, ane cAlukaya (sAlakI vaMza )nA itihAsa bahu vistArathI Apele che. Anu bhASAMtara mahaMma prophesara maNIbhAie, kareluM che. teo A graMthanI prastAvanAnA anusakhAtamAM sAmAnyapaNe lakhe che keH-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat dvAAya-eka adbhuta zleSAtmaka sahAkAvya. madhya prAcIna samayamAM jaina lo keTalAMka kAvya, prabaMdha, rAsAdithI aitihAsika bhAkhatA nAMdhI rAkhI che ane te ghaNI upayogI che. hemacadrAcArye je itihAsa dvAzrayamAM ApyA che te eTalA badhA agatyane che ke tenA khAvAre pAse peAtAnI rAsamA LAnA bhAga lakhelA che... jaina graMtho gujarAtanA itihAsane lagatA che te badhAnuM nizcaya pUrvaka bhASAMtara thavAnI purepurI khAvazyakatA che. tyAdi." ItihAsa sabaMdhe dvAzrayanA je upayAga caMdarAnA rAsa----A rAsa paMDita meAhu navijayajIe zIla, (5) caMda rALane Asa. brahmacarya, satIpaNA AdinA prabhAva upara vistArathI prAcInaka gujarAtImAM lakhela che, mULa nI rItabhAta vizenI sAtasA vasaparanI rAjanItipara paDatu ajavALu, che teveAja tene upayAga . ApaNane te samayanI eTale AjathI lagabhaga sAtase karatAM vadhAre varSa upa hakIkatanI bAbatamAM che, www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatuM sanAtana jaina [ DIsembarathI phebarUrI te samayanI rAjanIti upara vicAra karIe kurakoTa, keka, DAha, DaDyusa, sugara, te pAchalA samayamAM rajapUte e je parAkrama gadAdhana, karavAlikA, yuddha racanAmAM badhA karatAM darzAvyuM che, teno aMza e samayanA rAjA- vyuha racanA upara vadhAre lakSa apAtuM ne eka ema na hato ema nathI. mULarAje grAhariyuM dekANe nAvAkAravyuha racanAnI vAta lakhelI sAthe dharmanA kAraNe kareluM yuddha tene dhanya- paNa che. rAjAe potAnA pagAradAra lazkara vAda apAve tevuM che. nAsatA paDelA, zastra uparAMta bIjA khaMDIA rAjAnA lazkaranI vinAnA, ke asahAya, zatrune prahAra karavo e sahAya haMmeza laI zakatA, ane te uparAMta jeluM hi gaNutu. teTaluM ja zatrune kaMda mila, bhataka, zreNI, ari, suhada, ATakarI tenI pAse amuka AMkaDA bhAMgave e vika e cha prakAranuM baLa paNa rAkhatA. eka paNa svecchAcAra kahevAI siMgha gaNAtuM navAI jevI rIti graMthamAM AvelI che ke (2-85), rAjA prajA vacce saMbaMdha dhaNI " azvazALAmAM vAMdarA rAkhatA, " je vAta rahe ane rAja pratyeka kArya sara ratnAvalI Adi nATakomAM paNa jaNAya che. pitAne nivedana thAya te mATe judA judA e u5ra TIkAkAra , lakhe che ke ghoDAne apramANika maMtrIo rAkhatA. mukhya maMtrInuM kAma kSiroga na thAya mATe ema karatA. AjanA brAhmaNo paNa karatA ema lAge che, tema yuddhamAM samayamAM jayAM azvazALAo hoya tyAM e vAta paNa teo taravAra bAMdhI AgaLa na thatA ema ajamAvavA jevI che. evIja vilakSaNa eka nathI. rAjAe niraMtara maMtra zakita, utthA bIjI vAta che ke kaMkapakSInI kukhamAM ghAlI zakti, ne baLazakita e sAcavatA, laDAinA pAyelA loDhAnI taravAra bahu uttama thAya A yuddhamAM gadA, charA, zakti, sAMga, bhAlA, che, ne AmanA hAthamAM tevI hatI. rAjAnA tIra, taravAra e Adi vaparAtAM. rAtrIcarcA bALakane zastra vidyAno abhyAsa, kuratI vagere mATe rAjA ekalA pharI badhI saMbhALa rA zIkhavavAmAM AvatuM. temAM dhanurvidyA abhyAsavA khatA, tathA vividha dezamAM paNa judA judA dA sArU eka lAkaDAnuM vAMkuM kAMgaDA jevuM cA rAkhI badhI bAtamI meLavyA karatA. AkarSa banAvatA, ne tene dorI bAMdhI eka sainyanuM yuddha thAya te karatAM mukhya yoddhA bharelA ghaTane te vaLagADatA. pachI pelA A eja da% yuddha karI ghaNuM vAra nIveDo lAvatA. navIna rIti pramANe dura rahI senAne ja - ne evuM tANavuM ke pelo ghaTa vAmahasta niyojavI evI paNa rItI nahatI, zastronI AgaLa Ave, ene ghaTagraha. dhanurvidhA kahetA. ne ema jAtimAM TIkAkAre eka ThekANe chatrIza gaNAvI je A che. e chatrIzanAM nAma karSa taNAya tene pUrNa ka chatrIsa zAstra ApIe chIe paNa te hetA. kSatrIo ja zastra dharatA ane bIjA anna vinA eka zataLI (sone nadharatA ema jaNAtuM nathI; brAhmaNone hAranAra) evuM astra paNuM vArevAre lakha- kAzrayamAM ApaNe maMtrI ane senApatithI te vAmAM Ave che. cakra, dhanuM, vaja, khaNa, cheka pALA sudhI ane kevaLa zAstropajIvI arikA, temara, kuMta, trizula, zakti, parazu, hAI brAhmaNanAM khAsa gAmanuM rakSaNa karanAra makSikA, bhalI, biMdapAla, muchI, luDI, zaM, kAMDa pRddha evA pAribhASika nAmavALAM payata pAza, pazi, yaSTi, kaNaya, kaMpana, hala, dekhIe chIe. te samaye rAjA dhaNu mAM ghaNe suzIla, gulIkA, kartarI, karapatra, taravAra, kuddA, vaThAza kara letA ema lAge che, ne koI kAme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phekharaArI jaina sAhitya gujarAtImAM baLa.. 15 pizANa eTale gAyanA yuthe yuthe cAra rItimAM hemAcArye eka evI te samayanI mAsA (1 zANuM) ke daSadimAla, ke yuthapazu rIti batAvI che ke koI deva mUrtine nava ju) -13 evA rAvI tenuM pANI pIvuM ne temane khAvA vare ane grAma va paNa kara levAtA. gAma- vidyAnI vRddhi sArI samajAya che, ne tenI hAla:jana vyavahADAnI mahesula saMbaMdha 2, lagna rIvAja. e vahIvaTa lAge " ga niSa dharma upara paNa sArI haze ema che ke mahesulane bhAga lAge che. gAmaDAnA kheDuta paTelIAne ApatA ne dharma saMbaMdhe vicAra karatAM ema jaNAya te loka rAjAne pahoMcADatA. pAkamAM mukhya che ke te samaye vaidika tema pAka DAMgarane jaNAya che. lazkarI kalA paNa dharma sthiti. jena bane dharma paLAtA. rAkhavAmAM AvatA. rAjAo dharmaniSTa viSNu, zivazaktine tenI ane vidvAnono satkAra karavAvALA hatA. ja. sAtheja jIna ema sarvenI pUjA thatI. brahanavyavahAra tarapha jAIe, te Aja je rIti jJAna te sarvamAM mukhya padavI bhAgavatuM. te samacAle che temAM ane te samayamAM jhAjhe pheraphAra mAM :jhAjhA paMthake jhAjhI dharma saMbaMdhI nathI. te samayanI mukhyavAta ema jaNAya tANutANu jaNAtI nathI. mAtra jaina dharma che ke jhAjhI nAte te vakhatamAM hatI nahI. ane vaidika mAge e vacce vAMdhA jammuAya che; brAhmaNa kSatrIya, vaizya ane zudra e cAra temAM paNa koI rAjAe ekaja dharmamAM A varNa hatA, Arya zabda vANIyA vaizya mATe sakata thai jaI bIjA dharma vALAne paDyA vAparelo dekhAya che; ne nAgara zabda nagaranA hoya evo rAjA thayo nathI. tamArapAle vasanAra evA arthamAM vArevAre Ave che lagnanA hiMsAmAtra aTakAvI dIdhI ne jaina dha. divya vyavahAramAM rAjAomAM kavacita svayaM mane svIkAra karyo hate. varanI rIti jaNAya che. bAkI paraNavAnI badhA rAjAo sAmAnya dharmane utejana rIti te hAlanA jevI ja che. saMpuTa bhaMgA ApatA ema lAge vavA. pioMkhavuM, aNavara laI javA, "AvyA kumArapALanI dayA che. neke paNa tene Avya-coTaDAne cora, lAkheNI lADI laI ja rIte vartatA samagayore" e matalabanAM gIta gAvAM, dhoLa jAya che. kumArapALe jyArathI amArI ghoSaNA gAvA ane mATI lAvavAmAM zakuna mAnavAthI karAvI tyArathI yajJayAgamAM mAMsabali apAta prastutArame te lAvavI, e Adi badhA baMdha thaI gaye, ne yava tathA DAMgara hemasviAja halanI jevAja che. kahIMka mAmAnI vAne cAla zarU thaze. lokone jIva upara putrIne paraNavAne cAla haze ema lAge che. atyaMta dayA vadhI, ane mAMsa bhajana kemake grAharipu tema paraNelo hato evuM la eTaluM badhuM niSiddha thaI gayuM ke AkhA hi. khyuM che. kumArapALe hiMsA, asatya, cerI, duratAnamAM eka ke bIje prakAre thoDuM jArI, e badhAMne mATe spaSTa zikSAo ghaNuM paNa mAMsa kahevAtA hiMduo vApare che, isavI che. kAzI ane cedI sthalanA lokane te chatAM gujarAtamAM te tene gaMdha Ave to zrI hemAcArya dAMbhika tathA peTA vinayavALA paNa nAhI nAkhe evI lekanI vRtti te samayathI spaSTa rite varNavI kAzikanavRtti ane ciki- baMdhAyelI te adyApi che. kAzrayamAM eka be. kolaMkita ema lakheluM che. sogana khAvAnI bIjI paNa agatyanI vAta kahelI che. tema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. ( DIsembara thI phebaArI hatA jenA svarUpa viSe ApaNane bahu thoDI varNane uparathI saMbhava dhArI zakAya che. pAMcALa khabara che, tenA viSe lakhyuM che ke, te caMdranA dezanuM mukhya zahera eNe kAMpiya evuM A udaya sAthe eka eka patre karIne vadhe che. te na yuM che, ne cedirAjane eNe ekasthale kalacaMdranA asta sAthe eka eka patra karIne caripati kahe che, eTale kalacuri evuM cedikSINa thAya che. ema paMcavarNa je zabda ve. dezanuM nAma hoya, ke e nAmanuM cedidezamAM mAM vAraMvAra Ave che ane niSAda sahita mukhya zahera heya ema mAnI zakAya che. cAra jene khulAso sAyaNAcAryAdi kare che vAmanasthaLI te vaMthaLI, ane devapattana eTale te zabda TIkAkAre rathakAra sahita cAra e. hAlanuM prabhAsapATaNa te paNa sArASTramAM A ma samajAvela che. keTalIka prAcIna hakIkta upara paNa zrI thI pelAM che. dadhisthaLI hAlanuM dethaLI, sarasvatI hemacaMdrAcAryanA lakhA kinAre AvelA maMkezvaranI pAse batAvyuM Arya vartananI bhu- raNamAMthI ajavALe 5- che, paNa maMDukezvara zaherane nizcaya thaI gaLa saMbaMdhI paDatuM DuM che. te lakhe che ke zakato nathI. ajavALuM. kaccha ane sirASTa ApaNe bhAratanA nATaya sUtra jANIe vacce phakta AThaja yA chIe paNa zrI hemacaMjana cheTuM che, ane khoddhAra beTa AgaLa nATaka satra purANa; drAcArye salAli, kuzeraDI jevuM miSTa jaLa che ne saurASTranA kInA- sIkakataoNla zAzva, ane kAMpiyana za AgaLa sattara nAme parvata che. kacchanA paNa gaNAvyAM che, tema purANamAM kezika ane rAjAne jarnAdhiLa kahelo che, tethI kadApi kAzyapanAM purANu umeryA che, tathA parAzaryanuM kacchanuM bIjuM nAma jad ema paNa hoya. bhikSasUtra paNa batAvyuM che. gujarAta zabdanuM saurASTramAM bhadrA nAme nadI ApI che, je bhA- mULa zuM haze e viSe vidvAnomAM thoDA vakhadara haze ema dhArI zakAya ane gujarAtanA tapara takarAra thaI hatI, ne u have karavuM rAjyanI dakSiNa sImA rUpe zvabhravatIthI dakSi- ke dadha karavuM te mATe bahu vivecana cANana ane narmadA ane bharUca AgaLanA pradezane eNe lATa evuM nAma ApyuM che, tathA 9yuM hatuM paNa tene ekadama nikAla zrI hemacaM. drAcAryo karI Ape che, kemake te mULa saM. tenuM mukhya zahera bragukaccha (bharUca) jaNAvyuM tamAMja gurjara ema lakhe che. dinAra e che. avaMti eTale ujjayinIne eNe mA zabda zrI hemacaMdrAcArye vAparyo che te uparathI LavAnuM mukhya zahera lakhyuM che, ane tyAM e anumAnane kAMIka Teko maLe che ke gujarAAgaLa pArA ane siMdhu A nadInA saMga- tathA masalamAno AvelA. rUpio e zabda manI vAta bhava bhUtinA mAlatimAdhava paNa Ave che tene ja ema lakhe che mAM paNuM che, tene IsAra karelo che. che eTale te uparathI rUpIAnuM anumAna bAMdhI AbuparvatanuM abudAcala evuM nAma teNe zakAya che. keTalAka prAcIna mApa viSe paNa ApeluM che te prasiddha che. paNa tyAM Aga TIkAkAre sAro khulAso karyo che. vistata 16 LanI banAsa nadinuM nAma eNe vaNAsA mAsA senAne nAnA sikake. AcitaH evuM ApeluM jANavA joga che. sidhuM desa pAmatA daza bhAra bilaH unanA sApalA. ane cedi deza te siMdhu ane paMjAbano koI palaH be rUpiyAbhAra paNa ane kAryo paNa e bhAga tathA mALavAnI uttare ane hAla bu- beno artha ekaja batAvI te eka prakAdelakhaMDa che teTalAmAM hoya e enA ranA sikkAnAM nAma che ema lakhyuM che. kAkaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phebaArI ) jaina sAhItyane gujarAtImAM phALe. ( jene khAMkhaNI kahIe Lei) , viza kaparka have ApaNe zrI "vadarzana samuccaya e (kaDI) niSkara 108 suvarNa (palA lagabhaga laIye. A nyAya vi. 'basa tene e vadarzana samucaya pAka mahAna graMtha zrI - vastu nyAyadhae haribhadrasUrie I. sa. Adi nAma keTalAMja AryAvarta bahAranA le chaThA saikAmAM racelo che a7nAM dhAre che, tathA haNa e zabda paNa tenA mAtra satyAsI ka prAyaH anuSTram ghaNAka loka malecchane mATe vApare che, paraMtu che; zrI guNa ratnasUrie 7000 pura manvAdie ApelI sAkSImAM zrI hemacaMdrAcA enI ramaNika TIkA purI che. enuM gujarAtI yenI paNa sAkSI umerAya che ke badhAM koI bhASAMtara marhama che. maNabhAIe karyuM che A kSatriya jAtinAM nAma che. ne te jAte tenA graMtha aitihAsika nathI, paNa AmAMthI tatva samayamAM paNa hatI. paSakane tatvanuM, nyAyapipAsune nyAyanuM ane hAzraya zabdano artha be Azraya eTale cachI rIte jJAna thAya che. jaina darzanamAM ane AdhAra eTalo ja thAya che. ne vyAkaraNa bIjA darzanamAM zuM phera che, jene bIjAthI tathA ItihAsa be AdhAra jene racavAmAM zemAM jAdu paDe che, bIjAne kevA prakAre lIdhelA te graMtha te dvAzraya. emAM pote racelI nirAsa karavA yogya che e badhAMnu AmAMthI aSTAdhyAyInAM sUtranAM yAdagAra udAharaNa che ne sArI rIte jJAna thAya che. gujarAtanA ItihAsane artha temAMthI nIka. AmAM zaiddha, niyAyika, zIkha, Lato cAle che. Ama ItihAsa uparAMta te jaina, vaizeSika, jaimisamayanI eTale AjathI lagabhaga sAtase cha darzana nIyapa ane cArvAka vaizeSi karatAM vadhAre varSa uparanI rItabhAta viSenI ka ane niyAyika ekamAM gaNahakIkta para sAruM ajavALuM paDe che; jana to) cha darzana ApelAM che. kAMIka samaya pUrve vyavahAra, dharma, AcAra e vIgerenI paNa ghaNA vidvAnone bhrama hatuM ane haju keIkane sArI mAhItI maLe che. vigate kahevAnuM tAtpa che ke jene mata buddhanA matanuM rUpAMtara che rtha e che ke na sAhitya gujarAtI sA. athavA emAMthI nIkaLelo che athavA buddha hityane jabare AdhAra Ape che. saMskRta jainamAMthI nIkaLelo che, paNa A vArtA koI bhASAmAM kAzmIranA itihAsanA ja rAjataraM. rIta siddha thatI nathI. jena ane brahamAM giNI " sivAya bIjA graMthe jovAmAM nathI tatvataH siddhAMta para keTalo badho jabare bheda AvatA. tyAre teja bhASAmAM gujarAtanA Iti. che e A graMtha vAMcI tenI paryAlayanA hAsane aMge bhaleSAtmaka uttama kAvya karanArane sahaja samajAya ema che. sarva darza. nomAM syAdAda rahelo che. sarva darzanavALA cAturIthI eka jaina AcArya graMtha lakhI sA ajANatAM paNa syAdAdane svIkAre che, chatAM te yinI sevA bajAve e jaino temaja ane tenuM khaMDana kare che e batAvI, syAdAda badhAmAM nya sAhityanA upAsakene gArava ANavA jevuM parama che e batAvavArUpa A graMthano viSaya che. che. amArA zikSAgurU marahuma prA. pITarasana che. maNIbhAI kahe che ke" te rIte zrI haribhakavakhato vakhata kahetA ke ATalA badhA saMskRta sUrie yathArtha karI batAvyuM paNa che. - vidvAnomAM mane merUtuMga ane hemacaMdra bahu Ama jaina tatava ane tene bIjA dina pramANika lAge che. sAthe saMbaMdha, tathAtethI te zAmAM juduM paDe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 sanAtana jaina. ( DIsembarathI phebaphaArI che. e A graMthathI sArI rIte samajAya che. zrI haribhadrasUrie dharma saMgrahiNI" nAmane mAma AA tathA bIjA jaina graMtho gujarAtI graMtha race che, te je pre. maNIbhAinA ane sAhityanI sevA rUpe varte che ema kahevA valokana taLe AvyA hota te temanA mananuM yogya che. zaya nIkaLI jAta; haribhadrasUrine vedAMtanI A aMge prasaMgopAta kahevAnuM yogya khabara hatI ke nahIM, tenI khabara paData; ane lAge che ke pAAi- kadAca pote paNa potAno vicAra pheravata. eka to ane je sAhitya mAtya vidvAnI tA dezIya vAta laI sarva dezIya nirdhAra pragaTa pI.vidvAnonI sa- kadAca jainane yathArtha karavo ayogya che. jainanAM khAzrava saMvara. phera ane tenAM na samajI te nirjarA jJAnAdinAM svarUpa-artha prastAvanAmAM che ane tenA AkSepa kara, A lakhyAM che te paNa bhula bharelAM che. nIrAkaraNa ThIkaja che, paNa mane huMma che. maNIbhAI, mahema re. rA. navalarAme paNa siddharAjanA nATakamAM zrI hemacaMdrA ra. sA. mahIpatarAma, rA. navalarAma, evA vidvAne paNa aNasamajamAM kheMcAI jAya e ra navalarAma ane cAIne eka bahu halaka dAspada che. prophesara maNIbhAI jyAM jyAM zrI hemAcAryanuM pAtra varNavela che. aitihAsika vAta Ave tyAM tyAM ekanI eka vAstavika ema na vAta jaina graMthakAroe kahI hoya ane te ja vAta hatuM, e zrImad hemacaMdrAcAryanI kRtithI pazcimAtya vidvAnoe kaMi pheraphAra rUpe kahI pratIta thAya ema che. paNa mI. navalarAmanA hoya. te te pazcimAtya vidvAnane ja vajana vAMcavAmAM e jenIya che nahotA AvyA. Apaze; jainane nahIM. AnuM kAraNa zuM? je mahuMma rA. ra. mahIpatarAme "vanarAja ke pazcimAtya vidvAnoe pitAnI vAtane cAvaDA" mAM tathA jene ane rA. sA. "sadharAjesaMga mAM AdhAra daMtakathAo tathA bhATacAraNanA mukhayA mahIpatarAma. paNa jainane utArI lIdhelo hoya che. jaina graMthakArane vAta khetI pADela che. tenuM kAraNa eka te teonA kahevAnuM zuM kAraNa haze e samajI nathI jevAmAM jaina sAhitya nahIM AveluM athavA zakAtuM. zrI darzana samuccayamAM haribhadrasUri bahu ochuM AveluM che, temaja jainanI e vedAMta saMbaMdhI kaI nahIM lakhela hevAthI, amuka vyakiti nA viveka vinAnA AcArate pro. maNIbhAI e sarva dezIya rU5 ApI devAnI bhUla. uparAMta lAI ane bahadarza kadama kheMcAI jaI teoe pote mama zatAvadhAnI zrImad . te sacaya: vedAMta ne kahe che ke hari jyacaMdra saM. 1945mAM amadAvAdamAM avadhAna ane haribhadrasara. bhadrasUri jevA kuzA- karyo te vakhate temanI samIpe karelo ekarAra * gra buddhinA dhaNI ke, bhAI, amane te jemanI kaI khabara nahotI, je kevaLa niSpakSapAtavRttithI cAlavA mAMge che, nathI; ame te nAnapaNamAM pAdarIo pAse tene je vedAMtanuM jJAna hota to pitAne bhaNelA; temaNe amane na ane hIMdu dhama vicAra avazya pheravata. maNIbhAIe te nirdhAra e vigere virUddha sajaDa saMskAra pADelA, tethI karI lIdhuM ke haribhasUrine vedAMtanuM jJAna meM A bhula ajJAnayoge karI che. have pharI vahotuM, paNa e ahIM eka dezIyavAta hatI. AtimAM sudhArIzuM. e sudhAre thaI navI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana sAhityane DIsembarathI phebarUArI. ] AvRtti bahAra paDayAM pahelAM tA rA. sA. mahIpatarAma deha che.DI cAlI gayA. paNa mane rA. sA. mahIpatarAmanI saraLatAne aMge bahu mAna upaje che. peAtAnI thayelI bhula, temaja tenuM kAraNu kabula karI batAvI ApyuM ! e. manA suputra ApaNI samIpe birAjelA A zrIyut ramaNabhARe e sudhArA karavAnuM kabula karI jaine AbhArI karyA che. gujarAtImAM phALA tu che. e sAhitya ekatA vizALa rahyuM, khIjI gahana rahyuM ane e aMge beitI zeSa khALeA adhurI ethI enAM tatvAnu vAstavika svarUpa zu che e sabaMdhI ajJAnatA rahe e svAbhA vika che, ane pAzcAtya vidvAneAnI zubha lAgaNu jaina tI zakayuM na heAya, temAM A ajJAnatA kadAc eka kAraNa gaNI zakAya. badhue ! A TIkA ApaNA A mUlakanA gurjara vidvAnane atre paNu lAgu paDI zake. vaLI kAvyadeAhana AdimAM jaina kaviyAe karelAM kAvyenA namunA navu ! A badhAMnuM kAraNu Apane e lAgaze ke, jaina sAhitya baheALu jainasA hitya prati chatAM joie teTaluM prasiddhi jatI ke sAdhu? jarU- ApatAM kartAne gArajI rIAta sudhAre ke jatI kahelA che. e, pAmyuM nathI. prasiddhi pAmelA lAka lAgaNI nahi prati paNa hajI lAka valaNa bahu thayuM nathI. Imperial hAvAnAM kAraNeA. Gazetteer of India nI chelI AvRttimAM Jainism jainIjhama aMge lakhelu che keH-- It is only in recent years that ;the vast and_intricate literature of Jainism has been partially explored, and there is still much to be done in the way of translation and investigation before the History of the Order can be written. This ignorance of the real nature of its teachings is perhaps one cause of the con tempt which the order has excited among some Western Scholars.'' (Imperial Gazettere 1907, Edition Vol. I, ) jaina dharmasabaMdhI sAhitya vizALa, temaja gahana che, ane tenI zeAdha bahu gheADI thayelI che. ane te paNa ceDuka thayAM eTale te dharma saMbaMdhI tihAsa yAjjA pUrve pAMtara ane zeSakheLape haju ghaNuM karavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 195 tr g* vinaya vijaya geArajI hatA." paNa teo gerajI ke vartamAnamAM khATe khyAla karAvanArA jatI naheAtA; te kharA yati hatA. dharakhAra tyAgI svapara hitane mATe udyuta thaelA, prAyaH nispRha vRttivALA, Atmahita sAdhanArA sAdhu hatA. jaina saMnyAsI hatA. tene leAkAmAM khATI chApa viparita saMskAra pADanAra jatI ke gAjInuM nAma ApavuM e yogya nathI. A nAma vAyaDuM thai gayuM che. A paNa upalA kAraNe thaeluM che: pazu e sudharaze, zrI rAmacaMdranA vikrama caritra nAmanA graMtha darzikAmAM saMvat 1490 : mAM lakhAyalA jaina aitihAsika graMtha vikrama caritra. che. enI prastAvanAmAM marahuma pre. maNibhAi lakhe che ke " jainee itihAsane kAma lAge evI keTalIka vAtAnA temanA aneka mathAmAM saMgraha karyo che. ane gujarAtanA itihrAsa paratve temanA jevA prathAmAMthI keTalIka amUlya sahAya maLe che, e vAta. upakAra. sAthe svIkAravA jevI che." vaLI AgaLa lakhe che ke " A pustakamAMnI vArtAnI kapanA vArtA vAMcavAnA zekha rAkhanArAne khAdha sAthe www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka sanAtana jaina [ Disembara-phebruArI. samaya gALavAnA eka sAdhana rUpe nirUpayeAgI paNa koi prAkRta-mAgadhI zabda Ave ene vAMdhA e khedakAraka bhUla thaze ema huM mAnatA nathI " hatI. ane vaLI AgaLa lakhe che ke, hajI kAinA manamAM e vAMdhA hAya tA bhUla che. ulaTu "" ekaMdara eka vAta tA sarvatra nirvivAda jaNAya che ke rAma ke yudhiSThira sarva jaina jaina sAhityatA, mAgadhI, pAkRtanA, hemacaMdrAdharmonuyAyI hatA. evI rIte A vikrama ciratramAM vikrama paNa jainahAvAnu lakhela che." cAryanI dezI nAma mALA tathA teenA apabhraMzIya prAkRta AdinA upakAra mAnavAnA che ke ethI gujarAtI bhASAne peSaNu mayuM. ApaNA murabbI pramukha rA. rA. kezavalAla dhruve gai kAleja ApaNane A savistara jaNAvelu' che. Ama jaina sAhitya tA gujarA tI sAhityane sarvathA upakAra rUpaja thayu che, ane marahuma zrIyut gAvardhanarAme jaina sAhityanA abhyAsa karyo emAM eA uMDA utaryA, tethI jaina sAhityane nyAya ApavA rUpa zabdo prathama pariSanA pramukha sthAnethI teoe uccAryA. temane hajI e sAhityamAM uMDA utaravAnA jotA avakAza malyuM hatuM, te amane AzA che ke ee jaina sAhityane bahu vizeSa nyAya Apata. jaitAmAM teA deza bhASAne puSTa karavAneAja pracalita mArga che. A graMtha zAmaLabhaTTanI batrIza putaLInI vArtAne maLatA Ave che paNa AmAMne viSaya ane e viSaya sarvathA bhinna che. sAmaLabhaTa pachavADe thayA che, temaja zro guNavijaya gaNie sihAsana trizikAM nAme saMskRta kAvya A pUrve dhaNA vakhate lakhela che." ti TrA graMtha A badhA graMthanu prAcIna gujarAtI va mAna gujarAtInI sAthe Shakespeare's English, ane Fa rie Queen English, Modern English ( a. cIma iMgrejI ) nI sAthe je sabaMdha dharAve che tevA sabadha dharAve che. jaina sAhityane guja rAtI sAhityathI dUra rAkhavAmAM marahuma navala. rAma Adi taraphathI evI TIkA karavAmAM AvI hatI ke jaina sAhityamAM mAgadhI prAkRta zabdo jevA ke nagarane badale "nayara" sAgarane badale "sAyara" ema Ave che. paNa A enu mAnavuM bhUla bharelu hatu. teoe te| javu joitu hatu ke e gujarAtI bhASA che ke nahi cita bhinna bhinna navA zabdo Ave te te gujarAtInu gArava vadhAravA Enriching Gujarati) rUpa hatuM. phArasI zabdo dAkhala thAya, IMgrejI rUDha thAya enA vAMdhA, nahi, ` dA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat p prAcIna gujarAtI ane vartamAna gujarAtI. zA sabadhI ? gujarAtI bhASAne jene ASaNa ApyuM. .. kemake teonA upadezaka varga jANe che, ke upadeza teA je bhASAmAM jeneAnI deza bhASAne loka samudAya niSNAta poSavAnI zailI-rUDhi, heAya temAMja dhaTe nahi tA bheMsa AgaLa bhAgavat " athavA. casting pears to swine. jevu thAya. jainAnA thAsrA mukhya bhAge prAkRta mAgadhImAM che, tenu eka kAraNue bhASAnAM pavitratA, gArava tathA paraMpara . AmnAya gaNavA sAthe emAMthI khIjo dhvani eka nIka Le che, te A jainAnA zleAkathI samajAzeH-- bALa strI mUDha mUrkhANAM nRNAM cAritrakAM' LAM / manubahArya, tattvajJa siddhAMta prAtaH tt www.umaragyanbhandar.com r Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phebaArI ) jaina sAhItyane gujarAtImAM zALA, smRtI arthAta-khALa, strI, muDha, mUrkha evA cAritranI IcchA rAkhatA jIvAne arthe tepara kRpA zrI tattvajJa purUSAe siddhAMta prAkRtamAM lakhyA. AmAMthI tApa e nIkaLe che ke sa raskRta ANunArAja saMskRtamAM samaje. bALa, strI, muDha, AdinI te| prAkRta bhASA hoya, te anugra ha te! kharA te temanApara dhaTe. teparathI ema dhvanita thAya ke khALa mUDha strI AdinI bhASAmAM upadeza Adi lakhAya te| kalyANakArI, Ama jainAe,--paramA parApakAra draSTivALA rainAe, --peAtAnA sadupadeza, tatvA, anu jIvAte samajAya te hetue rAsa, kAvya, caritra, DhALa, pujana, stavana AdirUpe gujarAtI bhASAmAM va. mAna deza bhASAmAM, lakhavAnuM zarU karyuM, ane gujarAtInA upAsakoe ene ezAna mAnavA joie. Ama jaina sAhitye gujarAtIne sArA phALA ApyA che. (9) vartamAna rAlIe marahuma zrI rAjacaMdranI kRti huM Apane gaNAvIza temanI AtmasiddhimAMthI sa zrImad rAjacaMdranI vattamAna zailI. rala bhASA sarala kAvya, anu gAMbhi uparAMta addabhuta tAtvika meAdha maLaze. mekSa mA jIva kema pAme ? jvane duHkhanuM kAraNa zuM che? AtmA che, te nitya che, te kartA che, te bhAkatA che, te mekSa che, mekSanA upAya che. e Adi sarala paNe gurU ziSyanA saMvAdarUpe teoe evuM batAvI ApyuM che ke sahRdaya tatvajajJAsune AnaMda AnaMda thAya. tatvajjAsu, mumukSu, AtmAyI, tAmInAM lakSaNA e badhu pazu sabhyar prakAre batavyu che. vastu sthiti krama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 199 che; jIvane mULa roga zuM che, te krama TaLe, e paNa sArI rIte batAvyu che. eja kartAnA 'zrImadda rAjacaMdra" nAmanA khIe mahAna graMtha che. temAM judAM judAM upadeza padma Atmikemiye svAnubhava vicAra, tattva, praznAtara siddhAMta kheAdha, upadeza kheAdha, vairAgya Adi tAtvika vicArAthI bharelA che. Pepy's Diaries ane Kamla's letters nI peThe gujarAtI sAhityamAM navu rUpa zarU karanAra e graMtha che. hAtha----`dha ane patrA sagrahI janahitArtha pragaTa karI sAhityanI vRddhi karavA phaipa sevA karavAnI e mahAna graMthe pahela karI che, ema kahevu kheATu nathI. mAma sAhityanA aneka judA judA aMgA itihAsa, nyAya, tatva, dharma, devagurU, tapa, iMdriya nigraha, yeAga, naitidhvyavahAra, nizcaya, kAya, bhava, alaMkAra, vyAkaraNa, kAya, kAvya, chaMda, liMga, zabda, Adi judAM judAM OM' mitra evAM ane eTalAM badhAM jaina sAhityAmAM rAsa, caritra, prAdha, kAvya Adi dvArA prasiddhi pAmyAM ke te ApaNane AnaMdanuM kAraNu che. badhue ? have huM e rAsa Adi kaNe kayAre kayAM kyAM zA sabaMdhI karyo tenI zatakavAra TIpa A pIza, prathama traNa mRtakamAM nA to keTalAka saMskRta che; bAkInA gujarAtI che. A TIpa ApIza, te paNa kAMi saMpUrNa nathI. e sivAya aneka bIjA chapAyalA, hasta lekhA, aNu zeAdhAyalA graMthe che. A TIpamAM mhoTA bhAga gujarAtIne ane thAnA bahu moTA bhAga chapAele che. bhAkIne bhAga ane jenI TIpa nathI ApelI tevA graMthA judA judA bhaMDArAmAM che, paNa have leAkeA jAgrata thayA che eTale e bhaMDArAnA u khavAtAM puratA bacaze, tathAratu. www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 sanAtana jena. ( DIsembara thI phebaruArI saMvata 1988 kartA zrI vardhamAnasUri 1280 zrI hemacaMdrAcArya AsapAsa agyArame sataka. viSaya vAsu pUjya caritra puNyAya caritra zrAda-dInakarI upamitibhava prapaMca samuccaya teramuM zataka. triSaSTizalAkA purUSa caritra (tIrthakara cakravati12 vAsudevaLadeva prativAsudevaenA aitihAsika caritro) gujarAtI bhASAMtara thayuM che. pariziSTa parva (zrI mahAvIra pachIthI hemacaMdrAcArya sudhInA aitihAsika caritra) dvAzraya mahAkAvya. (aitihAsika, anuvAdaka, pra. maNibhAI) rAmacaritra athavA jainIya rAmAyaNa (rAma, rAvaNa, Adi, jaina hatA. e Adi batAvanAra aitihAsika mahAna graMtha) guja. rAtI bhASAMtara thaela che. dezI nAmamALA ( prAkRta tathA gurjara bhASAne eka mahAna avalaMba rU5) zrI munisuvrata caritra vikamacaritra ( anuvAdaka che.maNibhAI) aitihAsika gujarAtI bhASAMtara thayuM che pAMDavacaritra : (pAMDe jaina hatA e Adi batAvanAra. naLa, damayaMtInA caritra nirUpaka eka addabhUta mahAna aitihAsika graMtha) gujarAtI bhASAMtara thayuM che. mRgAvatIcaritra kumAra vihAra (etihAsika) 1294 zrI padmaprabhasUri zrI rAmacaMdra 1300 1300 zrI devaprabhasUri. zrI vardhamAnagaNi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara thI phebarUrI] jaina sAhItyane gujarAtImAM phALe. 1 zrI jyatilakasuri. zrI dharmakumAra muni. zrI prabhAcaMdra sUri zrI prabhAnaMda sUri zrI prabhAcaMdra sUri saMvata viSaya 1250 1 sula sAcaritra 2 malayasuMdarIcaritra cAdamuM zataka 1334 zAlibhadra caritra (dAna dharma upara supAtradAna mahamya. prabhAvaka caritra (vitarAga zAsanane vivA AdithI prabhAva vartAvI, te prati ghaNuM jIvane AvanArA zrImadda hemacaMdrAcArya siddhasena divAkara AdinA adabhUta caritra ) kSetra saMgrahiNI vRtti (zrI nAnahari bhadra sUrikRta jaMbudvipa saMgrahiNI para bhUgoLa khagoLaAdinuM svarUpa ) 1343 samAdhizataka (anuvAdaka maNibhAi.) 1343 ja dazanI (cha darzanonuM svarUpa) 1361 (91 prabaMdha citAmaNi phAgaNa suda 5 ravIvAra 1362 mahApurUSa caritra 1365 zreNika caritra 1366 kumArapALa pratibaMdha caritra 1368 zIla taraMgiNI 1372 zrIpAla caritra ( AtmAnA guNa. navapada mahAsya ) 1377 praznAra mALA 1373 zilapadeza mALA paMdaramuM zataka 1405-6 zrI ghaniryukita curNi 1413 zrI madana rekhA (mayaNarehA) ( kaDI gAmamAM. zILa-Adi bhakata) gujarAtI. *1391 () aMbha tIrtha (khaMbhAta) zrI jinaprabha suri. zrI merUtuMga sUri zrI merUtuMga suri zrI jinaprabha surI zrI soma tilaka sUri zrI razekhara sUri zrI vimalacaMdra sUri zrI jayakIrti sUri zrI jJAnasAgara gaNi zrI sAdhu haramuni. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 saMvata 1415 1466 .. 1460 142 1494 " .. "" 1500 (AsapAsa) sanAtana jaina, "2 viSaya zrI dhasmila caritra ( tA upara ) zrI kumAr sa'bhava (jainIya bharata bAhubaLa caritra ) zrI adhyAtmapadma ( adhyAtma-vairAgya ) zrI upadeza nAphara "9 1500 nI(AsapAsa) zrI jagaDu caritra (upadeza) zrI kumArpALa prabaMdha (aitihAsika anuvAdaka vaidya cunIlAla ) zrI dhanAzAlIbhadra tri ( supAtre dAna ) zrIpALa gApALa caritraM ( vizvavidha sadhyeAdha. ) zrI ca'paka zreSThi thAnaka zrI dAna kalpa ma maganalAla ( mI. khakhkhara anuvAdaka gujarAtI bhASAMtara thayuM che. aitihAsika.) zrI kumArapALa caritra ( aitihAsika anuvAdaka pre. maNibhAi ) zrI mahIpALa caritra ( gujarAtanA itihAsapara ameAtra prakAzaka ) pradyumna caritra (harivaMza AdinAM tathA zrI kRSNanA putra zAMba pradyumnanAM adbhuta aitihAsika vRtAMtA ) gujarAtI bhASAMtara thayuM che sukRta sakIna ( vastupALa, tejapALanAM puNyanAM kAmeAnAM yakSeAgAna aitAsika vRta, gujarAtI bApAMtara thaeluM che.) pre|. maNibhAi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat { Disembara-phebruArI, rtA zrI jInedaya sari zrI jya zekhara sUri ( 1436-1103 ) zrI jina maDanApAdhyAya zrI munisudara sUri ( sahasrAvadhAnI ): 39 zrI jinakoti, suri " , ,, zrI sarvAnaMda muri zrI cAritra suMdara. " zrI sAmakItI asiddha ane amarisa'. www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara thI phebarUArI) jaina sAhItyane gujarAtI mAM phALe. ra01 saMvata 1502 1522 154 1521 1557 1568 pATaNa 1586 seLamuM zataka. viSaya caMdrazekhara caritra zrI jina ha (viramagAmamAM) citrasena padmAvatI zrI *bhakita vijaya gujarAtI bhaktAmara TIkA zrI guNAkara sUri (upayogI, aitihAsika, upadyAtavALI. bANa, mayura, mAnatuMga, adinAM varNanarUpa) zrI bharatezvara bAhubaLI zrI zubha zIlagaNi (aitihAsika) zrI pALa kathA zrI labdhisAgara zrI vimaLamaMtrI rAsa zrI lAvaNyasamaya aitihAsika zrI caMdarAjAne rAsa zrI mohana vijayaka zala mahApe pari 1 damayaMtI caritra ]. 2 raghuvaMza TIkA zrI guNavijaya 3 siMhAsana batrIzI zrI AcAraMgAdi sunI zrI pArdhacaMdra * (bALAvadha rUpa gujarAtI TIkA) sataramuM zataka, zrI kumArapALa rAsa zrAvaka rUSabhadAsa aitihAsika gujarAtI khaMbhAyatanA rahevAsI zrI pAmerU AcArya rAyamalAkyudaya zrI padma suMdara gaNi aitihAsika zrI zAlIbhadrane rAsa zrI mati sAgara sUri dAna supAtra dAna upara, gujarAtI. 1590 1597 ' 1610 1615 1620 1638 Azvina va6 6 * marahuma che. maNilAlabhAI "caritrapAtra' nAma Ape che paNa kharUM nAma "bhakita vijaya che cAritra pAtra e lAkSaNika nAma haze. + A mohana vijaya caMdarAjAnA rasanA kartA mArA dhArA mujaba aDhAramA saikAmAM thayA che. kadAca te bIjA heya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 saMvata 1660 1682 vaizAka zuda 5 gurUvAra " 1664 bhAdrapada zuda 5 upadeza Asa gujarAtI 1673 naya prakAza 1680 haMsarAja vatsarAja rAsa vijayA dazamI ravivAra zILa brahmacarya mahAtmya gujarAtI hita zikSAnA rAsa gRhastha yeAgya dinacaryAM rAtricaryo vacaryoM janmacaryA Adi AcAra aMge hitApadeza. gujarAtI. 1685 1686 1687 1627 1689 ^ '* 1697 sAjhata (bharavADa) 1700 sanAtana jaina viSaya gAtama kulaka (aneka viSayeA aMge sadnAdhaka adbhuta kathA aitihAsika vRtAMtA yukta) ejana vRtti 2 naLa damayatInA rAsa (zIla. gujarAtI) 3 gAtama pRcchA (karma Adi vividha stavana) 4 rAjAnAvA tesAkhya salajI 1 kakaDu namirAjarSiAdi pratyeka yuddhanA zrI saMmaya suMdaraNi rAsa (vairAgya. Adi gujarAtI. enA AThalAkha artha rUpa aSTalakSI AnaMdadhanajI cAvIthI adbhuta siddhAMtakheAdha, tatva, vairAgya, AcAra, ka, deva gurU, dharma, bhakita, prema, zama, krama, adhyAtma Adi guja rAtI stavana.) paTTA ejana premalA lacchI rAsa caMdarAjAnI jema gujarAtI ]DIsembarathI phebarUArI ka zrI jJAnatilaka zrI padmarAja zrAvaka hIrAcaMda zrI puNya sAgara zrI jInAya suri Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zrAvaka rUSabhadAsa khaMbhAtanA zrAvaka. zrI samaya sudaragaNi zrI samaya sudara gaNi zrI samaya suMdara gaNi zrImAna Ana dhanajI aparanAma lAbhavijayajI "" kavi duvijaya . zrI haricaMdra rAjAnA rAya (satyazIla mahAtmya gujarAtI) zrI zILavatInA rAsa zALa AdInA mahAtmya rUpa gujarAtI Bombay Uni versity)mAM M. A. mATe mAnya karelA.) zrI kanaka kuLa zrI nemi vijaya www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartA DIsembara thI phekharUArI. jaina sAhitya gujarAtImAM kaLA. aDhAramA saike. saMvata viSaya 1716 zrI upamitibhava prapaMca stavana zrI vinayavijayajI. surata cAturmAsa saMsAra rUpaka guNa 1716 jagaDaprabaMdha rAsa zrI kezakuzaLa zrAvaNa sAMtalapura aitihAsika. gujarAtI 1717 zrI kusumazrIrAsa zrI gaMgavijaya 1719 mAgasara vyApArIvAsa chanadAsa zrAvaka zuda 6 zu (khara vyApAra zuM ? gujarAtI thayeluM che. 1719 zrI nadiSaNa rAsa zrI jJAnasAgara (karmazALa upara gu.) 1719 Aso suda zrI elAkumAra zrI jJAnasAgara. 2 budha * zeSapura (zIlAparigraha vairAgya bhakita) gujarAtI thayuM che. 1721 catra zuda 2 zrI vastupAla tejapAla rAsa zrI vijaya vijApura dharmakRtyanAM yazogAna aitihAsika 1724 zrAvaNa vada ratanacuDa vyavahArIe rAsa zrI kanakanidhAna 10 zukra (dAnaprabhAva utpAtika vaineyikI Adi. buddhi varNanasameta gu.) 127 caitra suda 13 1 zrI Adra kumAra zrI jJAnasAgara sama laghuvI meDImAM) (aitihAsIka tathA karmazALa tapa prabhAva) 2 dhanAcaritra zrI jJAnasAgara supAtradAna virakti guNa) 3 zrI dhanAzALIbhadra rAsa zrI chanavijya zrI jinakiti surikRta saMskRta caritrane anuvAda guru dAna zilAdi dharma mahAsya 1728 pATaNa 1 kamavipAka rAsa zrI virajI muni karma baMdha kema paDe, phaLa kevAM thAya tethI nivavA upadezarUpa) gujarAtI 2 jaMbu pRcchA zrI vIrajImuni ejana 1729 phAgaNa suda AnaMda maMdira ane zrI caMdra kevaLInArasa zrI jJAnavimaLamuri 15 pATaNa (tapazcaryA prabhAva) je amadAvAda pAsenuM "sasapara" () Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 sanAtana jaina (Disembara thI phebaruArI saMvata viSaya kartA 1732 dvAdazAnuprekSA athavA bAra bhAvanA zrI yasa soma (anityAdi bhAvanA vairAgyopadezaka. gu.) 1777 mAgazara vadala sanakumArane rAsa zrI jJAna sAgara zukra cadrapura (rUpa. mada tyAga karma, gu. ) 1738 zrI zrIpALa rAsa zrI vinaya vijaya) (6ma. zILa. cetana phurati Adi mahAbhyarU5) zrI yazavijayajI 1739 (khaMbhAta) zrI jaMbu svAmIno rasa zrI yazovijayajI (zILa, dharma, prabhAva) 1741 mAgazara zrI dharma maMdira gaNi zuda 10 mulatAna (bhava prapaMcanuM adbhuta nATaka bhAvikALanA svarUpa prati draSTipAta) 1742 vijayAdazamI zrI kumArapALa rAsa zrI chana harSa (aitihAsika gu.] 1745 AzA suda 5 zrI uttama caritra kumAra rAsa zrI chanehI pATaNa (puNya mahAmya svAzraya vRti Atma bodha) 1746 padmAvatIgAma ; kAnaDa kaThiyAre rAsa zrI mAna sAgara gaNi mAravADamAM (karma karma asatkarmanI vicitratA). gujarAtI 1748 vaizAka zuda 3 viza sthAnaka rAsa zrI na hathI dharma pAmavAnAM kAra AdinAM varNana zrI caMdraprabhu citta mAhI dhAre abhinaMdana mana bhAvo, kuyujinezvara svAmI kRpAthI azubha karma sahu jAva. mAdhava kRSNa-tara jIna pahelo pAraNa divasa vadhAvo 1748 akSayatrIja) 1749 maMgaLa kaLaza kumAra rAsa zrI dIpti vijaya (puNya mahAmya gu.) 1754 vaizAka vada 13 narmadA suMdarI rAsa zrI mohana vijaya * samI gAmamAM (zILa mAbhya) - 1755 pATaNa zrI zetruMjaya rAsa zrI chana harSa (zrI rUSabhadevajInuM caritra tathA zetruMjAnuM mahAmya ) * samIgAma-rAdhanapura pAse. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phekharUArI.] jaina sAhityane gujarAtomAM phALA. saMvata viSaya 1759 akSADa vada 1 rAtri bhAjana parihAra rAsa pATaNa * 9 pATaNa 1760 mAgazara zuda mAnatuMga mAnavatI rAsa ( satyAdi dharma gu. ) ratnapALa vyavahArIyA rAsa (dAna vicAra dharma ) " rz 1761 rAgaNu zuda 5 mATa mAgazara zuda 5 ra 1767 AsA vada 3 sAma unAvA gAme 1768 mAgazara suda 11 riva * 1769 pASa vada 13 unAvA 1772 1775 pATaNa (cAturamAsa) . abhaya kumAra rAsa ( aitihAsika tyA buddhizALInA guNA utpAtikI buddhi) ( Presence of mind %0 30) huM ka matAutpati (aitihAsika) lIlAvatI muti vilAsa ( zALAdi upara ) dharma buddhi maMtrI ane pApa buddhi rAjA ( dharma viSaya ) gujarAtI bhuvana bhAnu kevaLI (bhava prapaMca karma kevA prakAre jIvane nacAve che, jIva kevA prakAre jANI joi mehamAM krUse che. peAte rtA bhAtA hartA peAte badhAya pote potAnI meLepurUSAthe che. che i. adbhutanirUpaNu) zrI zatruMjaya ti mALA uddhAra rAsa (zetrujAneA mahimA) azAka caka (tapa mahAtmya ) mahAbaLa malayasuMdarI (namunArUpa gujarAtI padalAlitya jhaDajhamaka arthagArava premAnaMdane sparSIka zALa viSayaka ) e. g. bhayurM." . bhAla bhalu bhAgye + A mAhana vijye caMdarAjAnA rAsa thai zakatuM nathI. zrI cAjAne zasa sa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat kartA zrI jIna varSa + zrI mAhana vijaya zrI lakSmI vijaya - zrI uyarana 39 wr "D . 205 zrI jJAna vimaLa suri zrI kAMntI vijaya lakhyA che ke bIjA mAhana vijaye e nakkI 1586 mAM mai, maNibhAi pramANe lakhAela che. www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 saMvata 1783 hu 1785 vaizAkha zuda cha rAjanagara 1800 1807 mAgazara zuda pa ravivAra. 1839 kAka vada pariva sanAtanarjana vizamanagara. 1844 vasaMtapaMcamI budhavAra viSaya caMdarAjAnA rAsa (zALa viSayaka zrI zAntInAthajI rAsa ( dayAdhamanA addabhuta citAra savistara dharmamULagu.) Atma prodha 1810 mahA suduM 2 zukra vAvya . badara. 1820 dIvALI rAyanapura. 1821 vaizAkha suda 5dha parIkSAnA rAsa gurU vijApura. 1055 jeTha aMjAra 1858 peSa suda ogaNIsamuM zataka. pRthvIcaMdra guNasAra ( mahAna vistAra pUrvaka vidhavidha Adha jJAna tatvanI vArtA) haribaLa mAchI ( ahiMsA dharma upara ) nemarAsA nemacaritra yaduvaMzavaNuM na Adi. 1842 vasaMtapaMcamIsamarAditya kevaLA rAsa ( krodha nirAsa bhavaprapaMca. ) gAtama kulaka temanAtha rAsa (mahAna graMtha raghuvaMzavarNana aitihAsika) judA judA dharmomAM vhemayukata gapa lAge evI pUrvApara viredha zu zu vAteA che tenA ullekha ane nirAkaraNa mananIya) gujarAtI aitihAsika vAtA divitra vidha prakAranA tatva, jJAna, kheAdha,dharmanI kathA sAthe praznAttara gu) elAkumAra rAsa. jayAnaMda kevaLI ( DIsembara thI phebarUArI kartA zrI meAhana vijaya zrI rAma vijaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zrI jIna lAbha zrI labdhi vijaya. paMDita padmavijayajI. paMDita nemavijaya, * 5. x vAvya e rAdhanapura pAsenuM vAva nAme ALakhAtuM gAma che. te 1819 nA dhatIka MpathI samudra AdhA khasI gayAnI aitiAsika khInA rathI pratIta thAya che. paMDita amI vijaya. paMDita dmavijayajI "" 5. khubacaMdRzya. padmavijayajI. baMdara hatuM paNa kacchanA rAjasthA www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIsembara thI phekhaArI ] 11 lIMbaDI 1860 bhAdrapada sudR 5 nAtamapura saMvata 1862 vaizAkha zuda 6 gurU rAjanagara 1896 zrAvaNa zudra 3 dhammilakumAra rAsa rAjanagara ( tapa-mahAtmya ) 1960 1961 jaina sAhItyane gujarAtImAM kALA. 19 2 ( savistara mahAna graMtha ) tejasAra rAsa ( tapa, mahAtmya ) viSaya sthUlibhadranI zIyaLavela 1902 vijyA dazamI caMdrazekhara 1944 ,, ( cAluzaMtaka vIzatru' ) jaitavAdaza ( tatvAnA sAra Adarza judAM judAM nAnA niceALa aitihAzika tAtvika medha rUpa mahAna graMtha. ) 1 meAkSamALA ( saMskAra pAmelI vartamAna gujarAtI SAmAM jaina tatvA, khAdha, upadeza Adi gavezaka rUpe nirUpanAra da dhama kAvya mALA judAM judAM kAvyane 5. vivijyajI zrImad AtmArAmajI 2 bhAvanA khAdha 3 Atmasiddhi ( AtmAnA nAstitvathI mAMDI tenuM a stitva siddha karI tenA mAkSa ane meAkSanAM sAdhanA nirUpaNa karanAra nAnA pazu camatkA rI kAvya lekha.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat jaina tatva niya prAsAda zrImad rAjacaMdra ( judA upadezapatrA tatvagaveSaNA Ai kArmiyA svAnubhava, vicAra, praAAttara, siddhAMta meAdha, upadeza kheAdha, caritra, bhakita, vairAgya Adi tAtvika vicArathI bharapura eka mahAna graMtha. ) 5. rAmacaMdra. karI pa. zubha vijaya. - pa, vivijyajI zrImad rAjacaMdra bhA zrImad AtmArAmajI zrImad rAjacaMdra 205: ka ** www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 sanAtana jaina DisembarathI phebarUArI saMvata viSaya kartA (ba) keInAM zataka tathA keInA kartAnAM nAmanahi jaNAyelAM pustake caMdana malayAgirirasa paM. kSemaharSa ( zILa mahAbhya satya parIkSA ) devakI SaTaputra rAsa paM, paramAna zrI kRSNa Adi chaputrone itIvrata dhanAzAlI bhadrAsa zrIjIna vijaya ( supAtradAna ) pradezI rAjAno rasa zrI jJAna caMdra ( AtmAnuM astitva nahi mAnanAra rAjA te AtmAnA hevA tathA tenA guNAdinI pratIti karAvI tene mekSa mArga batAvanAre tavamukha nAno graMtha ) kRSNa varmA rAsa aSTa prakArI pUjA upara thavA rAsa ( ahiMsA dharma mahAma tyA bhakita mahA bhya tyA abrAmanAM mAThAM vipAka ) ASA bhutihAsa zAlibhadra pAse bharata bAhubaLI rAsa helA mArU rAsa mAnavatI rAsa kurmA putra caritra zrI jIna mANikya kSetra samAsa rAsa zrI kumAra vihAra caritra, zrI vardhamAna gaNi, zrImad ( saMskRta abhuta ) hemacaMdrAcAryanA ziSya. pArzvanAtha caritra zrI maNijya caMdra viveka vilAsa bhASAMtara zrI chana dattasurI. yazAdhara malaya suMdarI caritra catri. zrI mANikyasuMdara pRthvIcaMdra hamIrakAvya zrIna caMdra raMbhA maMjarI nATaka rUSi maMDaLa. zrI dharma ghASa suri - : *: ** sAyapAsa 9 0 8 1491 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1620 * DIsembara thI phakharUArI) jaina sAhItyane gujarAtImAM Lei, 206 viSaya karnA kAlika suricaritra pArtha caritra zrI bhAvadeva munipati caritra zrI haribhadra suri (144 graMthanA kartA nahi) buddhisAgara (dharma vyavahAra rAjya Adi aneka viSe saMgrAmasiMhanI TuMkAmAM nirUpanAra nAnuM paNa mahatva vALo graMtha, anuvAdaka che. maNibhAI) jabuka thAnaka zrI padma suMdara pArzvanAtha kAvya (bAdazAha akabaranA vAre tene prati bedhanAra ). zrI zetrujya mahAmya zrI dhanezvara suri aitihAsika ( zilAdityanA vAre) sema sibhAgya kAvya zrI pratiSThA sema. adbhuta gurU bhakti. + 1521 rUSimaMDaLa zrI zubha zIlagaNi. samarA vitya kAvya zrI pradyumana suri vardhamAna dezanA zrI rAja kIti (upAzaka dazAMga sAra tathA kathAnaka) upadeza prisAda zrI vijaya lakSmI sari guNavarmA rAsa samakita kemudI zrI trivikrama caritra zrI cAritrapatraziSya jAti + 470 + 1554 + 0 0 0 0 0 0 cha sake zrI zatruMjaya mahAo (bhAvanagara jaine prasa) [zrI dhanezvara suri.. zrI vikrama lolAvatI. + saMgrAma sonIye Abaka dravya kharacI jainenA paMcama aMga zrI vivAha prapti ke bhagavatI sutranI prati lakhAvI pujAvI hatI. pra. maNibhAIne "sAra saMgraha" mAM saMgraha karele saMkSepa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11e. sanAtana jana. ( DIsembara thI phebaruArI viSaya katAM viSaya che. maNibhAInAM bhASAMtare 1 vaDadarzana sammacaya zrI haribhadra suri cha darzananAM vivaze 2 yoga biMdu adhyAtma yoga, AtmA patibad "s vikrama caritra zrI rAmacaMdra suri vidhavidha kathAnake 4 buddhisAgara * saMgrAma sonI. rAjagraha dharma vyavahAra, jyotiSAdi. 5 dvAzraya zrI hemacaMdrAcArya ItihAsa vyAkaraNa 6 caturvizati prabaMdha vIza tirthakaronAmahIne 7 kumArapALa caritra zrI cAritra vardhana itihAsa. 8 anekAMta vAda praveza ityAdi aneka te sivAya bIjA gAyakavADa sarakAra taraphathI prasiddha thayelA pikI. 1 zrI kumArapALa prabaMdha, zrI jIna maMDanagaNi, itihAsI agAu jaNAvyA sivAyanAM nyAya, . tatvabodha ) tA jena tatvajJAna bhakti, vairAgya nyAya dharma, caritra, ItihAsa, vyAkaraNa, jAtiSa, vaidyoga, Avine lagatAM gujarAtI bhASAmAM vartamAnamAM upalabdha thatAM brASAMtara thaelAM, mudrita thaelAM thoDAM pustakonI nedha. 1 zrISar3a darzana samuccaya. haribhadra sUri nyAya TIkA zrIgaNuM ratna sUri 2 zrI syAdavAda maMjarI zrI hemacaMdrAcArya TIka zrI malliNAcArya 3 zrInacakra paM. devacaMdajI nyAya, 4 anekAMta vAda praveza pa dharma biMdu zrI haribhadrasUri bhA. paM. munIsuMdara sUri dharmavyavahAra 6 zrI zrAdha vidhi paM. ratna zekharasUri dharma-vyavahAra 7 zrI karma graMtha (cha ) zrI deveMdrasUri. karma svarUpa jenenAM parama prakaraNa ratnakara sIrIjha tAtvika abhuta graMtha 8 zrI kSetra samAsa (prakaraNa ra nAkara sIrIjha) 9 zrI saMgrahaNI (prakaraNa ratnAkara sIrIjha ) 10 upamitibhavaprapaMca zrI siddhivuiM suri bhava nATaka vairAgya bodha (prakaraNa ratnAkara suri ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSA. DIsembara thI phebasaArI) jaina sAhityane gujarAtImAM kaLe. 213 11 sADA traNaso gAthAnuM stavana zrI yazovijayajI , tirthaMkaranA viraha rUpa A kAle bhAratanI dharma sthiti vidhavidha bAdha. 12 savAso gAthAnuM stavana 13 adhyAtma pata parIkSA digaMbara, zvetAMbarenuM mata bhedanuM kAraNa. 14 adhyAtma sAra adhyAtya ga jJAna dhyAna 15 huMDInuM stavana 16 gAna sArA tavAva bedha vairAgya Adi 17 aSTaka zrI haribhadra suri 18 Agama sAra zrI devacaMdrajI (siddhAMta sAra) 19 pravacana sAradvAra zrI nemicaMdra sUri , vistAra : 20 siMdUra prakaraNa. dharma, vyavahAra, sadguNa, bedha 21 kapUra prakaraNa 22 zrI AcArAMgAdi badhA sutranAM TabA (sIlaka ) 23 kalpasutra sukhadhikA zrI vinayavijayajI-caritrA (vyAnuyoga.) 24 leka prakAza , ityAdi. 25 cAvIo evIza. nIce pramANe - tirthaMkara bhagavAnanAM stavano bhakti kartA. 16 zrI haMsaratnajI 1 zrI AnaMda dhanajI 1700 17 zrI lakSmIvimaLa 2 zrI yaze vijayajI 1750 18 zrI pramodasAgara 3 zrI vinaya vijayajI 150 19 zrI vinitavijaya 4 zrI mehanavijayajI 1750 20 zrI caturavijaya 5 zrI kAMtivijayajI 21 zrI rAmavijaya (2) 6 zrI rAmavijayajI 22 zrI amRtavijayajI 7 zrI nyAyasAgarajI 23 zrI harakhacaMdajI 8 zrI mAnavijayajI 24 zrI guNavilAsa 9 zrI janavijayajI 25 zrI bhAvivalAsa 10 zrI padmavijayajI 1850 ra6 zrI AnaMdavardhana 11 zrI jJAnavimaLasUri 27 zrI udayaratna 1750 12 zrI vijayalakSmIsurI 28 zrI chanarAja . 13 zrI bhANuvijaya 29 zrI AtmArAmajI 1950 14 zrI devacaMdrajI 20 zrI jinavijaya (2) 15 zrI nayavijayajI - 31 zrI zIvacaMdajI ityAdi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21ra sanAtana jaina. || kisA - arI. 26 vizio viza viharamAnanAM stavana sava ArAdhanA ityAdi. stavana 30 pada zrI vinayavilAsa adhyAtma vairAgya. 1 jayazavijayajI -vinaya vijayajI 2 vinayavijayajI zrI AnaMdadhana heterI 3 kAMtivijayajI zrI AnaMda dhanajI 4 nyAyasAgarajI zrI cidAnaMda he terI 5 devacaMdajI zrI cidAnaMdana urphe pRracaMdrajI 6 chanarAja zrI. jaza vilAsa 7 jinavijaye (2) yaza vijayajI 8 vIzdhavimaLa zrI jJAna vilAsa 9 jJAnavimaLa ItyAdi. 10 nItivijyajI ityAdi 31 zrI svarodaya zrI cidAnaMdajI adhyAtma yoga . ra7 snAtra inapujAnA mahatsava bhakita. 32 zrI pudgalagItA , vairAgya. 1 devacaMdajI 33 zrI gazAstra zrI hemacaMdrAcArya dharma ane . 2 vIravijayajI dhyAtma ityAdi aneka che, 3 me vijayajI Adi. 34 zrI bhadrabAhu saMhitA zrI bhadrabAhu jyotiSa (28) pujA. 35 zrI ega ciMtAmaNi 1 zrI AtmArAmajI satarabhedI levaka 2 zrI sakaLacaMdrajI ekavisa prakArI 36 zrI laghu hemIprakyiA zrI vinayavijaya vyAkaraNa 3 zrI yazovijayajI navapada pujA 37 ityAdi aneka 4 zrI kuMvaravijayajI aSTaprakArI Ama lagabhaga 225 aMzenI noMdha , zrI rUpaviyajI paMcakalyANaka pAMca jJAna Apela che temAM moTo bhAga gujarAtI padyamAM pIstALIza Agama zetruMjaya mahA- rAsAne che. bAkIno bhAga nyAya, tatva bhya navANuM prakArI Adi. jJAna, kAvya, caritra, rAse, prAya cAritrAtmaka 6 zrI gaMbhiravijayajI navapada pUjA aitihAsika dharmanAM mahAmya 25 che. saMskRta - zrI padyavijayajI aSTaprakArI Adi. tathA prAkRta bIjAM pustake te aneka thavA zrI vIravijayajI karma vidAraNu cAcaTha jAya che. tenI noMdha ApavAno A viSaya prakArI bAra vRtanI paMcakalyANaka pI. nathI tema eTalo avakAza paNa nathI. viSaya tALIza Agama aSTaprakArI navANuM vistArane pAme che. A badhAM gujarAtI sA. prakarI ityAdi. hityane sidhI rIte piSaNa Ape che. vidvAnanuM rai svAdhyAya AtmadharUpa sarvane hitakArI. valaNa e graMtha bhaNI haju nathI thayuM athavA zrI yazovijayajI-aDhAra pApasthAnaka di. ochuM thayuM che e khedajanaka che. khuda zrI udayaratnajI-zaLanI navavAo Adi. jaine pote te pratye ajJAna yoge anAdara zrI dAnavijya-aDhAra nAtrA Adi bhAva dAkhavI rahyA che to bIjAne mATe azrI yazovijayajI-ga draSTi samuccayanI phAsa kema dhaTe ? paNa have jJAna prakAranA zrI vinayavijayajI-puNyaprakAza-mRtya mahe. sAhitya bhAnuno arUNodaya kSitijamAM dekhAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara thI phenarUArI) jena sAhItyano gujarAtImAM pALe. che. ane jena temaja itara vidvAne nidrAmAMthI nArA judA judA sAkSarae artha bhaMga thato jAgaze, sAhityanA judA judA viSayo para na hoya te samabhAva daSTi rAkhI vyavaharavuM A graMthonA nAma ApyAM che. kerA ane alaMkAranA aMge paNa ucita che. akSaranI hAra chatamAM pitAnI hAra aneka saMskRta prAkRtamAM vidyamAna jenIya chata mAnI laI kaleza pAma yogya nathI. vAdI, prativAdIrUpa asIlonI khAtara temanA tara graMtha che. zrIvAgabhaTa alaMkAra alaMkAranuM phathI sAmasAmAM laDatAM chatAM hadayamAM ane anya eka mAnanIya pu hasI prIti karatA DAhyA vakIlenuM vartana anu keza ane alaMkAra, staka che. kaza mATe te zrI hemacaMdrAcAryuM saravA yogya che. khAsa lakhela che. zabdAnuM zAsana, liMgAnuM sAhityamAM gujarAtI jaina sAhitya AzAsana, ane kAryamALA, abhidhAna ciMtA pelA phALAaMge yacita maNi, e enA suprasiddha che, gujarAtI sajana? upa yathAvakAza kahevAyuM jaina sA sAhityane e badhAM saMskRta prAkRta sAhityae saMhAra hitya ati vizALa chatAM mATe Teko Apyo che. e vAta nirvivAda che. tenA vartamAna upAsanI Ama jaina sAhitya gujarAtI sAhityanI ghaNI nyunatAne lei e prAyaH aprasiddha rahyuM che; sevA bajAvI che. paNa dharmanA matabhedane laIne ane vartana ghaNuM thoDuM zedhAyuM che. ane je theDuM zedhAyuM che temAMthI paNa thoDuM mudrAMti thayuM che; mudrA : mAna janenA pitAnA kita thayela bhAga paNa mudraNanI evI zalIjeno pramAdityane. pramAdane laI e sAhi. paddhatine avalaMbI rahyA che, ke jaina sivAya anya tya jana samuhanuM jenAthI ne bahu rUcirUpa na thAya. paNa baMdhuo A Itara varganuM dhyAna nathI kheMcI zakyuM. te A sAhitya pariSade jaina sAhityanA upAsakemAM je prati dilasojI nathI kheMcI zakayuM paNa ' ke evA upAsaka nathI, bahu virala che, gaNyA have sakrAMtine kALa Avyo che, jeno jAgyA che ane bIjA vidvAnoe paNa jenanA kathana gAMThayA che, te gaNyA gAMdhyA upAsakemAM navuM prati pitAnAM kartha dharyA che. tAju lehI umeryuM che ane e uSNa lehInA * te jaina baMdhuo have te zravaNane saMbhaLAvo 2. prabhAve jaina muniyoe deza bhASAmAM ApelI gurjara sAhityanA upAsake! rita sAti. prasAdI sAhitya sukhaDI khuda bhaviSya para naMkhA tyamAM ane chatara sAhityamAM, dharma, bhASA Adi tI dATajano temaja anya vidvAnone abhirU paratve kaMI kaMI bheda che. ane ethI kaMI vi cI thAya evI rIte buhata kAvya dehana A SamabhAva jANe-ajANe keAInAM aMtaramAM vana dinI paddhatie darzana deza evI ApaNe A taMte hoya te te dUra thavA sva zrI govardhana zA rAkhazuM prabhu kRpAta trIjI sAhitya pariSa rAmanAM rUpAMtara kahelA karavAmAM A thoDAM vA mAM A aMge kaMi abhipsita avanave phera ke ApaNane sAdhanabhUta thaze ema dhAruM chuM, , phAra Apa joI zakaze e purvanA upakArI tAla bhaMgane vakhata jaI samabhAvane vakhata Ave eja saMta sAdhuoe racela rAsapada kAvya caritra aikaya sAMdhe ane ISTa che. sAyara ane ItihAsa kathAnaka zaikA pujA prabaMdha vizeSa mULa mude juo. sAgara, huNa, hama phuTapaNe Apa samIye prakAza pAmaze ane e huM, adhunA, hamaNuM, punita graMthanA aMtara AtmA tenuM hArda rahae akSara yuddhanA samayane jato kara iSTa che. ya pAmI tenuM surasa pAna karavA ApaNe bhA e akSarone judI judI paddhatie anusara yazALI thai ad. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra14 sanAtana jaina 1 Disembara-phebarUArI, badhuo jaina sAhityapara joIe teTale kaI kaMI mata-bheda abhAva dRSTi dUra thaze; prakAza nahi paDela hovAthI marahuma mahIpa ApaNe badhA ekaja tarAma navalarAma Adi jainane viparIta rUpe parizadane vijaya rAjayanI zitaLa chAprakAzavAmAM bhula khAI gayA hatA. ane yA taLe nivasIe chI.* eoe jANI joIne ema karyuM hatuM ema bhAvi ekyanA a e ekaja ApaNo ApaNAthI nahi kahI zakAya. hamaNAnI ja navI kurA Adeza A hiMda che. gujarAtI vAMcanamALAomAM jaina aMge kava ekaja ApaNuM rASTra | cita kavacita matabheda A gurjara rASTra che; ekaja ApaNuM A gu. gujarAtI vAMcanAmA rUpa prakAza pAmyuM che rjara bhASA che; ekaja ApaNe Arya AcAra LAmAM jene aMge bhu temAM paNa tenA prakA che. ekaja ApaNo la dezakene? zake jANIjoI ema ApaNe sarvathA e dharma Aryadharma che. karyuM che ema Apa- kaja chIe asatyathI dUra pApathI NAthI nahiM kahI zakAya. teoe je dUra anItithI dUra hiM jANela jeela te uparathI sAra dehana karI sAthI dUra e Arya. evA ApaNe A chIe. kiMcita lakhyuM. jana aMge potAmAM je khyA- Ama bhinna bhinna aneka rUpe ApaNuM aikya la dAkhala thaela te mujaba teo derAyA. paNa saMdhAya che ane te aikayamAM ApaNuM gerava che, ema derAvuM teone yogya na hatuM. ema te aikaya ApaNI pUrNatAthI che ane ekaderAvA pUrve eka pite jaina nathI e temane yatA saMdhAvAmAM A tathA AvI pariSade. ja jenA AdhAre pote lakhe che te AdhAraja kAragata-hathiAra rU5 thaze ema saMbhAvanA apUrNa che. e teoe jevuM joItuM hatuM pUrvaka kahuM chuM. gurjaravANImAM vartatA bhinna A kadAcuM na thayuM te kAMI nahi paNa vAta bhinna sAhityano arasaparasa meLApa karAvanAra eTalethIja nathI aTakatI. pitAnAMja lakhA- A pariSad che ane e rUpe e ukta aikaya mAM pUrvApara virodha Ave, emAM te A nI sAdhaka che. evA aikaya saM5-tAlabaMdha dhArarUpa. nI apUrNa zodha Adi doSa na meLavAvI ApanAra A pariSada yavaMtI varto.. hata te ekaja eka vAta eka pAThamAM koI baMdhuo ! Apane meM vakhata lIdhI che rUpe lakhAI hoya te ja vAta pharI bIjA pATha te arthe kSamA cAhuM mAM anyarUpe lakhAya ema te thavuM nahi. punaHmaLazuM chuM. Ape mane zravajoItuM hatuM. Ane ame upayoga jAgRtinI Na karavAmAM raMja uThAkhAmI kahIe chIe vAra baMdhuo ! paNa evI che te arthe Apane upakAra mAnuM chuM. badhI phariyAdano aMta have AvI pariSadanA vaLI pharI trIjI pariSade ApaNe maLazuM ema pariNAme Avo saMbhave che. jaina sAhitya IcchI ane viramuM chuM. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH samyapha prakAre prasiddhimAM Avaze ane vartatI lA manasukha vi0 kIracaMda mahetA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DiseMbara-phebarUArI, ] tapAgacchanI paTTAvali 215 tapAgacchanI pavali. DekaTara jaenesa kalATa, pI. eca. DI ( balina)e lakhela nibaMdha. [ame julAI mAsanA aMkamAM kharatara garachanI pavali je balinanA jANItA eNlara DekaTara jonesa kalATa pI. eca. DI. e taiyAra karI hatI te ApI gayA chIe. A vakhate teja vidvAne taiyAra karelI tapAgaccha pAvali ApIe chIe-saM. sa. jaina.] tapAgacchanI paTTAvali paNa mahAvIrathI te kRtoiAisa vijivaMda udhAtane kharataragacchanA 38mAM sUdhInA A vyartha nAmanardavi che. cAryonI uparanA sarakhI ja TIpa Ape che. sutapana jharamava bhUmikA pahelAM mahAvIrane samAveza thato nathI. rAveTiva la saMva mahAtmA tauthato gr rAuihyAM pharato 5 yazobhadra. " bhavanti / na punastadantagatA // saMbhUtivijya ane bhadrabAhu AvA 1.sudharmA prathama udayanA pahelA AcArya. chaThThaya. 2 jammu-AnA saMbaMdhI nIcenA zloko sthUlabhadra-ahiMA kharatara ga7 paTTATAMkyA che. valimAM Apela kAlathI bhinna kAla joie satkRte jambunA tyaktA / chIe. teo gRhastha tarIke 30 varSa, vatI navADhA nava kAnyakAH // tarIke 24 ane yuga pradhAna tarIke 45 varSa tenmanya muktivadhvAnyo / rahyA. maraNa vIra pachI 215 varSe 88 varSanI na to mAtA nara | 2 | vaye thayuM. (Aja varSamAM navamA nandane vadha cittaM na nitaM vniitaavikaaraiH| caMdragupta karyo hato) AnI sAthe kharataragaccha cittaM na notaM caturaizca cairaiH // paTTAvalimAM Avela varSa paNa Ave che. yaddahagehe dvitayaM nishiithe| 8 Arya mahAgiri ane Arya suhajmbuukumaaraay namo'stu tasmai // 2 // sti (gurUbhrAtA) AmAMthI pahelA, gRhasthI tarIke maNa 1 paramohi 2 pulAeM 3 / eTale badhAM maLI 100 varSa jIvyA. bIjA Aja che vivAvane 6 vA. gRhastha tarIke varSa 30, vatI tarIke 24 ane. saMjamatiga 8 kegala 9 si- yugapradhAna tarIke 46 badhAM maLI 100 varSa or ya 20 maMbhivRchinA II 2 jIvyA ane vIra pachI 291 varSe maraNa pAmyA. 3 prabhava. paTTAvalinA kartA nIcenI vAtanI azakyatApara 4 sayaMbhava-tenA saMbaMdhInIcenA ke dhyAna kheMce che. TAMkayAM che. ' __ . yadyapi zrIsthUlabhadrasya 215 varSe kRtaM vikalavelAyAM dazAdhyayanagarbhita / svargo gurvAvabhyanusAreNoktaH zrI mahAgirI dazavakAlika miti nAmna zAstra babhUva tat // 1 suhastinau tu ciMzadvarSa gRhasthaparyAyAvapi ataH para bhaviSya prANino hyalpamedhasaH / zatabarSa jIvinau dugyamAsaMghastotrayaMtrakAnu kRtArthAste manakavadbhavantu tvatprasAdataH // sAreNoktautathAca sati zrI AryasuhastI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana . hibara-araArI. zrI sthUlabhadradIkSito na saMpadyeta tathApi zrI vIramuktitaH zatacatuSTaye catura gRhasthaparyAyavarSANi nyUnAni vratavarSANi rati yu vAdhikAnIti vibhAvya ghaTanIyaM / kvaci- varSANAM samajAyata sa zrI mAnAryakhajIrNapaTTAvalyAM sapAdazatadvaye 225 zrI putaLu: I dama daphata ! tathA ya vIra pachI 467 varSamAM Arya maMgu vRddha na kiMcidanupapanna. // - vAdI, ane pAdalipta vidyamAna hatA. teja 7 susthita ane supratibaddha suhastinA samayamAM kalyANaka maMdira stavanA kartA ziSya. aparanAma kaTika ane kAkaMDika, te sa- vikramAdityane jaina dharmamAM lAvanAra siddhasena ane mayathI nimanuM nAma badalAI kaTika gaccha divAkara vidyamAna hatA. (vIra pachI 470). ahIM paDayuM. sudharmasvAmino'STau sUrInyAvanni prAkRta gAthAo Ape che. A prophe buhalare granthAH sAdhavo'nagArA ityAdisAmAnyArthA / bIje.TAMkI che vRhad gacchanI gurnAvalimAM bhAdhAyinyA khyAsIt / navame ca paTTe nIcenI be gAthAo umerI che. korikA iti vizeSArthava bodhakaM dvitIyaM sunnamuNi veyajusA 470 mA durta che jiNakalA vikkAmo varisasaThThI 50 / A hasta lekha evuM jaNAve che ke nandI dhammAicco cAlIsa 40 ane Avazya sUtranI sthavirAvalimAM ema kahela gAila paNavIsa 25 nAhaDe aTTha 8 // che ke joDIA bhAI bahula ane balirUha - ikami 3 vAsasae hAgirinA ziSyo hatA, tatvArtha ane anya gayaMmi paNatIsa kaccharasadie 135 // graMthanA racanAra svAti, balissahanA ziSya hatA, vikkamakAlAu saagaaprajJApanAnA racanAra zyAmArya je vIra pachI Na vaccharo puNa vi saMjAo // 386 varSe (bIjA 386 varSe kahe che, maraNa 11 dim. pAmyA hatA te svAtinA ziSya hatA ane 12 siMha giri. chata maryAdAnA racanAra sANuDalya spAmAryane 13 vaja janma vIra pachI 496, maraNa ziSya hatA. 10 indradina. vara pachI 584, vagere kharatara paTAvali naM. gadabhillanA uchedaka kAlarAri vIraAI. 16 juo. 453 varSamAM vidyamAna hatA. bIjA hasta lekho tatra zrI vIrala 133 3 zrI sarva pramANe teja kAlake paryuSaNa parva tIthi pheravI satasUrinA zrImad bhutAvAyo nimita hatI. AnI sAbItI tarIke sthAnakavRtti, dha- svamAgiti pavityAM kurate je dumeMpadeza mAlA vRtti, puSpa mAlAvRtti. samarata nA stavanusAra 144 vaSasine kAlAcArya kathA ane prabhAvaka caritranAM pramANa zrI AryarakSitasUrINA dIkSA vijJAyate Ape che. tathA cauktasaMvatsare niryAmANaM na saMbhavatI. - Arya khapUta cha padAvali pramANe te tyAhu tAvyuM tathA 48 varSane samayamAM eTale vIra pachI 453 varSe vidyamAna raDArA 1 zrI jItaUtA . 2 hatA paNa te uparAMta ema kahevAmAM Ave che mAM | ke prabhAvaka caritra varSa vIra pachI 48 mAM hatA. paNa bIjA hastalekho pramANe bhadraguptanuM ama Ape che. maraNa vAra pachI 553 mAM ane Arya rakSitanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAgacchanI paTTAyali. DiseMjara - IyArI. ] 557 mAM ane zrI guptanuM 584 mAM thayuM. 14 vasena-gRhasthI tarIke 9 varSa, vratI tarIke 116, yuga pradhAna tarIke rU gALyAM maraNa 128 varSanI vaye (!) vIra pachI 620 thayuM AryaM rakSitanA maraNu va sabaMdhI nIcaluM umere che: zrImadAryaraznitasUriH 591 varSAnte svarga mAgiti paTTAvalyAdau dRzyate / paramA vazyaka vattyAdo zrImadArya rakSita sUriNAM svarga gamanAnantaraM 584 varSAnte saptamani hmavotpatti ruktAsti // tenaita huzruta gamya bhiti // 16 sAmanta bhadra tasmAJcaturtha nAma vanavAsIti prAdurbhUtaM // duli kalpa vIra pachI 66 varSe gaMmAM gayA. vIra pachI 617 varSe pahelA udaya sva purA thAya che, ane bIjo zarU thAya che. vIraNinA pachI 120 varte ujjayantAMgaro thAva yuddhAraH 15 the-draM tasmAzcandra gaccha iti tRtIyaM nAma prAdubhUtaM // 17 vRddhaM heva-koraNTake nAhaDamantri nipitaprasAde zrImahAvIra pratiSThA kRt / sA ca pratiSThA vikramAtsapadazata varSAnte gupabalyAmuktA tathA ca sati vIrAt 595 varSANi saMpadyate / tacca samyag na vidmaH yatastatraiva vIrAt 620 varSe zrI vagrasenasya svarge nigaditaH / pazvAcca zrI candrasUriH sAmanta bhadrasUri zveti padadharadvayaM sajAtaM / tatazca zrI vRddhadevasUriNA vIrAt 595 varSe pratiSThA kRteti kathaM ghaTate / iti vicAraNayA mUyAm kAlaH saMpadyate iti bhavaH // 18 pradhAtana. 19 mAnavadeva. 20 bhAnatuMga mAlavezvara caulukya vayara siMha devAmAtyaH tethe mAzu bhane bhayuranI 4 - ndrajAlathI chetarAyelA rAjAne vaNArasImAM jamI 117 gamara stavanathI jaina banAvyA hatA, ane nAga rAjanA bhayahura stavanathI khAtrI karI ApI hatI. temaNe TavIrathI zarU thatuM stavana paNu racyuM che, zrI prabhAvakacaritre prathamaM zrImAnatuMga caritramuktaM / pazcAcca vRddhadevasUriziSya zrI padyatana sUriziSya zrImAnadeva supricandha uktaH / paraM na tatra zaGkA yatastatrAnye 'pi prabandhA tyastatayoktA dRzyante // 21 vIra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat nAgapure nemibhavana pratiSTayA mAhatapANi saubhAgyaH / amavadvIrAyArtha stribhiH zataiH sAdhikaiH rAjJaH // samakAlina hatA, vIrAt980 athavA (kharatara paTAvali pramANe vIra devama saMvat 510 ) 22 bhayahetra. 23 devAnandra. zrIvIrAt 8 45 valamI bhaGgaH / 826 kvacit 886 bahmadvIpikAH / 852 caiya sthitiH // 24 vikrama, 25 narsa hu. narasiMha sUrirAsIdato'khilagrantha pAraNo yena yakSo narasiMha pure mAMsarati tyAjita svagirA // 1 26 samudra svomANarAjakulajo'pi samudrasUri // gacchaM zazaMsa kilayaH pravaNa pramANI / jitvA tadA kSapaNakAn svavazaM vitene nAgade mujaganAtha namasya tIrtha // 1 27 mAnadeva vidyAsamudra haribhadra munIdra mitra sUrirbabhUva punareva hi mAnadeva / mAndyAtprayAtamapi yo 'naghasUrimantraM lebhe'mbikAmukhAgarA sapasoja yante // 1 www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ DiseMbara-phekharUArI, viIrAta 1000 mAM satyamitra sAthe cheTaluM 32 prazna pUva tadana naSTa thayuM. 33 mAnavadeva--upadhAna vAca ane nAgahastI, revatImitra, bahmadIpa, nAgA. bIjA graMthanA kartA. na, bhUtadinI, ane vIrAta da93 mAM paryuSaNa 34 vimalacaMdra parvane pheravanAra kAlaka-A chae yuga pradhAne ughAtana-vIrAta 1464 eTale saM. vajana (naM. 64) ane satyamitranI vacca- 994 mAM sarvadevasUrine (bIjA kahe che mAM thayA. ke ATha surione) moTA vaDa nIce abuMdavIrAta 1055 mAM eTale saM. 585 mAM cala upara Avela TelIgrAmamAM dIkSA ApI. yAkinInA putra haribhadrasUrie svargavAsa karyo. AMhIthI vRhad athavA vaDa (vaTa) gaccha (pAnirAza rRhA mAthAvaracaka gRSi- camuM nAma) utpanna thayo. jA zreSiAnA nittara pUrvAra 36 sarvadeva. zrutadhara zrIpradyumnakSamA zramaNA diziSyAtvena ayaM ca zrI sudharmasvAminaH paJcadazapaTTa zrI haromadrasArataH prAcInA eva yathAkAla- mRtazcandra gacchasaMjJAhatoH zrI candra sUrareka mAvo vadhyA che vizAMtatamA vRhadgaccha saMjJAyAH prathama vIrAta 1115 mAM yugapradhAna jinabhadra- mAvA zrI saMbhUta vinaya thI gaNi vidyamAna hatA. temaNe jinabhadrIya pradhAna vi[i (2) sAmAjiri dudAno zataka nAmanuM pustaka banAvyAMthI temane bhinna 2 zro surata supraviddhabhUja 2 vati gaNavAmAM AvatA. ta2 dattara pati zuM irayANAmathAvAyA 9 pRtha yuSkatvena zrIharIbhadrasUArekAle 'pi saMbhavA- paTTadharatva vivakSayA zrI mahAvIra svAmi mAzaGkAvakAza iti // gaNanApaMkto prakSepAcca zrI mahAvArata ekona 28 vibudhaprabha. vizAte tamaM bhIcandrasAra vadanti / tAdaha 28 kyAnanda. na vivAkSataM tIthakRtaH kasyApi paTTadharatvA 30 raviprabha-temaNe vIrAta 1170 mAM mAvati . yuriye rAja cava saMtAnanI eTale saM. 700 mAM nadulapulamAM nemInAthanuM pravatanAt / tasmAt zrI sudhamA svAmitaH daherAsara baMdhAvyuM. zrI sarvadavasAreH SaTuM zattamaH paTTadhara iti vIta 1140 mAM umAsvAti yugapradhAna bAdhyaM kAcan zrI pradyumnasUAre mupadhAna prkvidyamAna hatA. (zrAva pratyAdri jApA raNa praNetR-zrI mAnadava sAre ca paTTadharalyA na manyante / tadami prAyeNa catustUMzattama 31 yazeLe. phati vIrAta 1ra7ra mAM eTale saM-802 mAM . A uparAMta nIcenAM leke paNa (muni mAM vanarAje aNahilapura pATaNa sthApyuM. sundarasUrie saM. 146 mAM banAvelI gurvAva virAta 1270 mAM eTale saM. 800 mAM lithiI) TAMkyA che. bhAdrapada zula 3 ne dine Ama rAjAne jaina caritra zuddhiM vidhivajinA gamAt dharmamAM lAvanAra bAladino janma thaye hatuM, vidhAya bhavyAnabhitaH prabodhayat / ane tenuM maraNa vIrAta 1365 mAM eTale rakeneDyA rAzinonnati saM 895 nA bhAdrapada zukala 6ne dine thayuM hatuM. : zigatbano nu tArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vita tAmA) DiseMbara-phebaruArI. 3. tapAgacchanI paTTAvali. 219 nRpAdRzAgre zaradAM sahastre 1010 yo rAma- vidvadvine yAlavRtaH prabhAva prabhAguNaudhaiH sanyAhU pure cakAra kilagautamAmaH // 2 nAbhayacaitya'STamatIrtharAja bimbapratiSThAM vidhi haribhadrasUri viracitAH zrImadanekAntajaya vatsadar2yAH // 2 ptaakaadyaa| candrAvatI bhUpati netrakalpaM zrI kuMkuNaM ganthanagA vibudhdhAnAma pyadhunA durgmaaye'tr||3 mantriNa muzca RddhiM / 3" satpaJjikA dipadyA viracanayA bhagavatA nirmApitotuMga vizAlacaityaM yo kRtA yena / 'dIkSayacchuddha girA prabodhya // 3 sapat 1028 mAM dhanapAle budhyA // 4 zI nAma aSTahayeza 1118 mite'bde vikramakAlA divaM bhAsa pAMcyu. saM 1096 mAM gato bhagavAn / zAntisUri (thArApadraga- * - chana pAvatAra) bharaNa pAbhyA tabho 6-ta. zrI munAcandra munIndro dadAtu bhadrANi saMghAya // 5 rAdhyana sutra para TIkA lakhI che. zrI municandra sUri gurubhrAtA candra prabhAcAryaH 37 deva aparanAma rUpazrI saMvignatvAdi guNa gariSTeSu zrI municandra 38 sarva deva sUriSu bahumAna parAyaNasya kasyacinma 39 thazebhadra ane nemicaMdra (gurUbrA haddhikazrAddhasya jina bimba pratiSThA mahAsa zrImunicandra sUri mAhamAnaM dRSTvA mAtsaryAt saMvata 1135 mAM (bIjAo 1139 kahe che) abhayadevasUri navaaMga para vRttio zrAddhaprItaSThAM vyavasthApya matabhade karaNAya lakhanAra devaloka pAmyA. pUrNimA pAkSikaM prasRpayan saMghena nivArito tathA kUrcapuragacchiya caityavAsi jinezvara 'pi zrAddha pratiSThA pUrNimA pAkSikaM cetyu sUtiziSyo jinavallabha citrakUTe SaSThakalyA- bhaya mapyanAdi siddhaM tyaM prarUpayeti mamasvapne Naka prarUpaNayA vidhisaMgho vidhidharma ityAdi padmAvatyokta mityarudbhASaNa purassaraM svAmi 'nAmnA nijamataM prasUpya pravacanavAhyo jAtaH niveza matyajan zrI saMghena bahiSkRtaH / sAca prarUpaNA vi. 1145 tathA 1150 tato vi. 1159 varSe paurNimI yakamatotpatti varSe saMbhApyate // tatpratibAdhAya ca zrI municandrasUribhi (52ta2-5hApalina 043 mA smaav|) pAkSikasaptatikA kRteti // . 40 bhuniya-43, bhiyanA gu3.. municake potAnAM sagAM Anandasuri ane bhrAtA vinayacaMdra. A saMbaMdhI nIcenA ke bIjAone dharmadIkSA ApI. municaMdranA eka ziSya devasUrine diga. (bhunisunI guvAsimAMtha) isya . bara kumudacaMdrAcArya sAthe aNahilapura paTTaNa saurvArapAyIti tadaka vAripAdva ghirama nArA yA nAnya ( naga52 nAma virudaM bbhaar| sirAra cha saya sa. 1150-118 sudhI.) jinAgamAmbhonidhi dhauta buddhiryaH zuddhacAri pA 1181 mA yayA. tripalabdha rekhaH // 1 candrASTaziva varSe'tra vaizAkhe puurnnimaadine| saMvigna maulirvikRtIH samastAstatyAja dehe AhUtau vAdizAlAyAM tauvAdi prtivaadino| 'pyamamaH sadA yH| prabhAvaka caritra 3195 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 sanAtana jaina. [ use 52-353mArI. . A zlokamAM te viSe kahela che) sabhAmAM zaravedezvare varSe kArtika pUrNimAnizi / vAda yatA ti bhaNI mAthA te zaharamAM janmAbhavatprabho pyomevANazaMmauvrataM tathA // pani ma dhI. sa. 1204 mA . rasaSar3Izvare sUripratiSThA samajAyate ! / havasayi savArI yAmamA (sodhI mA.) nandadvayaravau varSe'vasAna mbhvtprbhoH|| yatva mAdhAvyu (tattIrtha saMpratyapi prasidhdhaM) bArasavAsaesuM vikkamakAlAu jalahi ane ArAsaNamAM neminAtha pratISThA karI teNe __ ahietuN| sAivA nAra, pramANa aMtha mAMthA jiNavallahakohAo kuccacaragaNAu khrcaturvizatisUri TIkA janma pAmI te gra harayA // 1 // lakhyA. devasUrine janma saM 1143, dIkSA iti vRddhasaMpradAyagAthAyAM jinavallabhA 1152, su256 1174, 21 1226 nA kharatarotpattiruktA / taccA jinavallabhasthA zrAvaNa vadi 7 gurU. pito vidhisaMgha eva jinadatta dauSTika kharatIdakhyAti bhAk vidhisaMsya tu mUlaM ritrivedazive janma dIkSA, yugmshreshvre| / jinavallabha evetyabhiprAyeNoktaM bodhyaM // vedAzca zaMkare varSe sUritvama bhavatprabho // tathA vi0 1213 varSe biuNapagrAmeM rasayugmakhau, varSe zrAvaNe mAsi sNgte| pauNimIyakaikAkSa narasiMhopAdhyAyanAThI kRSNapakSasya saptamyAm parAtNa gurAdinA // zrAvikA bhyAmAlika mNtoptttiH| martyaloka sthitaM loka pratibodhya puraMdara vi0 1236 varSe porNamIyaka narasiMha bodhakA iva te jammurdivaM zrIdeva sriyH|| suritaH sArdha paurNimIyakoptattiH / vi0 41 ajita deva. 1250 varSe paurNamIyakAzcalika matanirgatA * bhAra samaya payAsurinA zipya hai. bhyAM devabhadrazIla guNAbhyAM zrIzatraMjaya bhayara vidhamAna tA tama ubhArapAsane parisare AgamikapratAptIttaH / yduktN|| na manAcyA tA. tabhara trae the hu~ nandandriyarudrakAla 1159 janitaH sadhyA cha. ma saMvat 1245 nAti pakSo'stiekAMki to vedAbhrAruNakAla1204 zuha 15, hAkSA 1150 mAM, suri56 1166 sauSTikabhavo vizvArkakAlo 1213'JcalaH / mAM ane svarga 1290. sarakhAvA SayakeSu 1536. ca sArdha pauNima iti vyomendriyArke 1250 punaH kAle tristutitatsamaye vi0 1209 varSe jinadattena kaH kalau jinamate jAtAH svakIyA jinavallabha vyavasthApitaM vidhisaMghameva grhaat|| zaraNI kRtya tadRddhaye mithyA dRk cAmuNDA ( bIjA gaccha eTale tapagacchanI padavaraassitaa / tato vidhisaMghasyaiva cAmuNDika lina pA4 sema cha , kAle tristutiko' iti nAma tathA pattane ahArilaera pATaNamAM kSamagaMlaravA 1285 moghakriyAstApasA; // jinapUjotthApanana saMghatADana bhayAduSTa vAhanA | (A pAMca kaccha mATe vebara juo praka jAvalapura gtH| tato loke sa evauSTika ityu- 802-807) kta tannAma zravaNAjAta krodhena saroSaMbhASamANa 42 vijayasiha-tabhare vi3bha. rakharatara prakRti katvAjjAtaH / kharatara ityA. 43 semaprabha ane maNiratna khyAspAtaH (sa2pAvo parata2 paTTApani na. 40) 44 nAyaba tapana prasi (sa2pAvo-mA yaritramAthA T1) sthA53. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara-phebaArI, ] tapAgacchanI paTTAvali. kiyA zithila muni samudAyaM jJAtva vidyAnandAbhidhaM yena kRtaM vyAkaraNaM navaM gujhiyA vairAgya rasaika samudraM caitragacchIya bhAti sarvottama svalpasUtra bartha smii| zrI devabhadropAdhyAyaM sahAyamAdAya kriyA | ( muni suMdaranI guvavilimAMthI ) yAmo yAda hIralA jagazcandra sUri rita devendra nIcalA graMtha lakhyA. sthAtimAn ramUva vitta mATapure zrAddha dinakRtya suvavRta , navyakarma graMtha kAritA vidyArce vivAna paMcakasutravRti 2, siddha paMcAzikA sutravRti 16 me gata rati &iaa dharmaratnavRtti 1, sudarzana caritrama 1, trI gaja isUra riti mati tyA tathA Ni bhASyANi-traNa bhAga 3, siri usahavarlDa vivamAthAmati imigraNI mANakabhUtistavAdayaH ji mArA tapAbiruda maaptvaan| tataH SaSThaMnAma vi.1285 dinakRtyasUtraM cirannanAcAryAntara ita varSe tapA iti prasiddha / tathA canigrantha 1 mityAH // kauTika 2 candra 3 vanavAsi 4 vRhadaccha 5 devendranuM bharaNu mAlavamAM saM. 1327 mAM tapAiti ghaNAM nAnAM prati iMtava thayuM, ane temanA ziSya vidhAnaMdasUrinuM viaacaaryaaH krameNa zrI sudharma svAmi 1 zrI ghApuramAM tene 13 me divase thayuM, tethI vi. durita 2 zrI caMdra 3 zrI rAmAmaM che ghAnaMdanA bhAI dharmakIrti upAdhyAye dhama dho-1 zrI leva zra karI de nAma nuM nAma dharI sUripada lIdhuM. u rAH | vebaranuM pR. 805 juo 46 dharmaghoSa. 45 devendra. ahIM sAdhu puvIdhara ane tenA putra jhAMA samaye vijyacaMdra vidyamAna hatA te jhaNanI kathA kahI che. dharmaghoSanA prathe nIce e vastupAla vaMzanA lekhakarma karanAra maMtri pramANe hatA amane sUripada jagacaMdra ApyuM. saMghArAyAkhyAbhASyavRtti, suadhameti vizva vRddha rAtriAva tivAra zravi- stava, kAyarithatio bhAvasthiti para stavana, jayacandrasamudAyo catuvaMzati jina stava 24, zawArameti nA gujarAdika zuw: I tathA hArAza manuM Adi stAtra, devendrarenizama nAmanuM vyAja citatvani zrI devendrari nizcita sajA tetra, yuyaM yuvA iti zleSatutaya jaya vRkSapanna purADhA ta kSatticA ti AdI tuyAdaya temanuM maraNa saM 1357 jaivinIya matatpanya natti tasbatti mAM thayuM. - taze ta vaturvare dati rAma / 47 somaprabha. janma, saM 1310, vrata saM. 2302 mAM devendra ujjayininA ma. lIdhu 1321, ripada 2332, ane maraNa 1377, beya jinacaMdranA be putra nAme virahavala ane temanA prathe nIce pramANe- bhImasiMhane jainadIkSA ApI ane saM mithu maLe tyAre mAtAnA 1323 mAM (kavacita 1304 mAM) viradhavalanuM vittA yati tavAra yAda che. vidyAnandasUri nAma ApI sUripada ApyuM; ane hari tutaH | vinena yuti suvA ne bhImasiMhanuM dharmakIrti nAma ApI cImane sAvita upAdhyAya pada ApyuM. vidhAna vyAkaraNa temaNe potAnA ziSya vimalaprabhane suri batAvuM. pada saM 1357 mAM ApyuM, ane te ziSya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rarara paramAnaMda macchu pAmavAthI te ziSyanA ziSye ane sAmatilakane Apyu. sAmatilaka temanI pATe kheDA. sanAtana jaina. 48 sAmatilaka-janma sa' 1355, mAdha dIkSA 1369, suripada 1373 svaga 1424. grNthe| vRhannabhyakSatra samAsa sUtram sattari sayaThANam / yatrAskhila jaya vRSabha zAstrAsAraM vRttayaH / zrI tIrtharAja caturarthA stutiH tadvattizcaH / zumabhAvAnataH zrI madvIraM stuve ityAdi mahavanyalAya zivazakSi zrI nami saMbhava zrIzaiveya ityAdIni bahUNi stvnAni || temaNe anukrame padmatilakane, candrazekharane, jayAnandane ane devasundarane sUripada ApyuM. padmatilaka eka varSa pachI svarga pAmyA, candra zekharanA janma saM. 1373, vrata lIdhuM 1385 suripada sa. 1393, (munisuMdaranI vavi pramANe), svagamana sa'. 1423 ane caMdrazekharanA kRSita monana thA Isara monca kathAnaka ) yavarAjarSikathA, zrI mastuM manA hAvakhyAti stavanAni rAnjInaya raivatastuti / jayAnandhra-janma sa. 1780 vrata dhArAmAM 1392nA aSAADha zudi 7 zukra, sUripada aNu hilapura pATamAM sa. 1420 vaizAkha zuddhi 10, svarga gamana sa'. 1441 graMthA. hyuma, cAritra phevA pramo yaM pravRti stavanAni. 49 devasuMdara-janma sa. 1393, vrata 1404 mahezvara grAmamAM, sUripada aNuhilapura pattanamAM 1420, ziSya pAMca nAme jJAnasAgara, kulamaMDana, guNuratna, sAdhurana ane sAmasuMdara [ Disekhara-phebarUArI, graMthA upara acUrNi, zrImuni suvratastava, dhanAdha navakhaMDa pArzvanAthazIva pratyAdi. jJAnasAgara--janma sa. 1905, dIkSA 1417, sUripada 1441, svarga 1460. tenA graMthe-1--Avasyaka eniti ane khIjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vrata kula maMDana---janma saM. 1409 1417, sUripada 1442, svarga 1455nA caitramAM. graMtho siddhAntAlApakoddhAra, vizva zrIdhare tyAdyASTA dazAracakra bandhastava, garIyo hArabandhastava guNaratna-kriyA ratnasamuccaya, SaDdarzanasamuccaya vRhadvatti; sAdhurana--graMthA-~-tijItakapa5, paravRtti (na. 47 jIe) ityAdi. 1430 50-sAmasundara-janmasa. mAdha vida 14 zukra, vrata 1437, vAcakapada 1450, suripada 1457, svarga 14990 graMthA----yogazAstra, upadezamAlA, SaDAvazyaka, navatattava ityAdi upara bAlAvabeAdha karyAM. tenA ziSyA munisundara, jayasundara (bIjA jayacaMdra kahe che. A samaye prakhyAta kSema kara vidyamAna hatA. te sabhavita rIte siMhAsana dvAtri zikAnI jaina pratanA kartA hatA.) jIvanasuMdara, ane jinasundara; jayasundare kRSNe sarasvatinuM birUda dhAraNa karyuM hatuM. jinasundara dIpAlika kalpanA kartA hatA. (bIjA ema Ape ke jJAnasAgara 50mA, kulamaDana pamA, ane sAmasundara para mA paTTadhara che) 51. munisundara-(birUda kAlisarasvati) janma sa. 1436, vrata 1443, vAcakrapa 1426, suMripa6 148, svarga 1503 prati sudi 1. graMthA--upadeza ratnAkara, satikara prati samahimazAntastava, gunAli. sa 1466 mAM eka prata pramANe ityAdi. para ratnazekhara. birUda khAla sarasvati janma sa 1457 kvacit 1452 vrata 1463, 5ti56 1483, vAcaka6 1493 www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DiseMbara-rUbarUArI ] tapAgacchanI paTTAyali. suripada 1502, sva. 1517 nA peSa vide 6. 58 hora vijaya akabarane jaitamAM lAvyA graMthA--zrAddhA pratikramaNa vRtti 1496mAM. (jIA kharatara--paTTAvalina 61) janma saM0 eka prata pramANe, 1583 mAzI zuddhi 9 prahalAdanapuramAM, dIkSA zrAddhavidhivRtti ane AcAra pradIpa. pATaNumAM 1596 nA kAka vari, vAcaka saM 1508 mAM leAkAzAhe DhuMDhIyA 56 nAradapuramAM 1608 nA mAtra zudi 5 mata sthApyA. A kharatara paTTAvali naMriSada sarAhImAM 1610 mAM, svarga unA 57 ane A matamAMthI sa01533 mAM nagaramAM 16para nA bhAdrapada zudi 11 ne dine veSadhArIAnI utpatti thai. gayA. 53 lakSmIsAgara. janma sa0 1464 bhAdrapada vidara, dIkSA 1470 panyAsapa6 1496, vAcaka6 1501, suripada 1508, gaccha nAyaka 56 1537. 54 sumati sAdhu. 55 hemavimala. O sa0 1562 mAM gRhastha kaTukanA sthApanArI tristutikramatathI kahukamata judA paDayA. sa' 1570 mAM vIjAmata vetara vIjAnI asarathI luMkAmatathI chUTA paDayA. ane sa 1572 mAM pArzva candra (athavA pAzacandra ) upAdhyAyanI asarathI peAtAnA mata nAgapurIya tapAgaNuthI chUTA pADayA. te mata peAtAnA nAmathI ALakhAye.. 56 Ananda vimala. janma sa1547 dhvAdumAM, nRta 1552, sUripada 1570, svarga 1596 nA caitra zudi cha amadAvAdamAM. 57 vijayadAna. janma chamalAmAM sa 1553, dIkSA 1562, suripada 1587, svarga 1622 nA vaizAkha zuddhi 12 valimAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 223 59 vijayasena janma saM 1604 nAradapurioM, dIkSA 1613 bAdazAha akabare temane kAli sarasvati e birUda Apyu. svage 1671 nA jayaSTha vadi 11 ne krine staMbha tIrthamAM gayA 60 vijayadeva. janma sa'0 1643, 5nyAsa 1655, suripada 1656, jahAMgIra bAdazAhe mahAtapAnu birUda ApyuM. sva unA nagaramAM 1713 nA ASADha zuddhi 11 te dine temaNe svarge gayA pahelAM peAtAnA pachI pATadhara vijayasi'hune nImatA gayA. vijayasiMha janma saM0 1644 meDatAmAM, dIkSA 1654, vAMcakapada 1673, suripada 1682, svarga 1709 nA ASADha zudikhIja. 61 vijaya prajA janma 1677 mAM kacchanA maneAhara puramAM, dIkSA 1686, panyAsa pada 1701, suripada gaMdhAra khadaramAM 1710mAM maLyuM, potAnA pachI pATadhara tarIke vijya ratnane nAMgAramAM sa. 1732 mAM nImyA. ahIM uta hastalekha purA thAya che. www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, Disembara-phemarUArI, jamana bhASAmAM jinAgama saMbaMdhe presara vebara. (aMgrejImAM bhASAMtarakAra DekaTara harbarTa veara smItha ) (Indiche Studien vien ) (gayA aMkathI cAla. ) vyAkaraNanA baMdhAraNa mATe kaMi paNa game tema vaparAyela hovAthI ghaNuM vAka saMbaMdha AmAM sUcita thatuM nathI temaja rU5 ajJAta ane samajavAne muzkela thaI paDe che. ane vibhakitanA niyamonI anityatA pachInA A uparAMta ane khule upayoga thavAthI kAlanA prAkRta vyAkaraNakAroe A saMbaMdhamAM tarata samajAya evuM che ke zabdonI khubI keTaapabhraMzane keTaluM pramANa ApyuM che tene lI badhI jaLavAyA vagara rahI haze Ama chatAM khyAla smRtimAM lAve che. samAsamAM kAMto e kavaDA pade tadana saMdhi vagaranA rAkhavAmAM A. haju paNa eka bInA ahIM umerI kahevA je ve che, agara uttarapadamAM vibhakitanA pratye vI che. A vilakSaNa prakAranI che. vAraMvAra lagADelA detA nathI; tethI utara pada bIjA AvatA vartamAna kALanA trIjA purUSa ekavaca padanI peThe pitAnA mULa ane pheraphAra karyA A namAM ane zakayabhedanA pUrNa bhUtakRdaMtanA rUpe vagaranA svarUpamAM rahe che. AvAMja mULa rUpa mAM tane game te vakhate uDADI devAthI hastale khAsa karIne aMgomAM dAkhala karelI kArikAo anA utAranArAonA manamAM gera samaja u. mAM ghaNI vakhata vAparavAmAM Avela che. ekaja bhI thaI, kAraNa ke e satya che ke amuka saMbaMdhamAM AvelA zabdone joitI ekaja sthApita vyAkaraNanA niyamone khAsa anusarIne jAti ane vacana moTe bhAge Apela nathI.40 cAlavAnuM rahyuM nathI. A gerasamaja u5 samAsanI madhyamAM ane zabdanI aMte ma na thavAnuM kAraNa e hatuM ke vyAkaraNukAroe anusvArane dAkhala karavAnI rUThI AmAM prasiddha ema mAnyuM ke huM e evI jAtano akSara che. AvuM ja ke AvA prayoganI zarUAta che ke tene IcchA thaye urADI ke dAkhala karI prAcIna vakha mAM paNa ane vastutaH vedamAM zakAya che. (235) - vyaMjananuM AvI rIte ( sarakhA matati ) mAluma paDe che. te dAkhala thavuM kAlakrame eTaluM badhuM vadhI gayuM ( momAMthI thayelo) pratyaya temaja e. 8 ke mULa rUpane pArakhavAnuM bahu ja muzkela thaI ane 3 nAmanA phakata pAdapUrNArthaka pratyeno paDayuM, vastutaH eto sAbIta thaI zake ke AvA prAga hadathI vadhAre thAya che. saMyukta vyaMja. saMjogo vacce ghaNuM vahelA samayathI vicitra tenI pahelAM 6 ane 7 ne badale 6 ane 4 gera samajutio thavA lAgI. A 39 Ane saMpurNa maLatI samAnatA utara taraphanA bASpa saMgha jevAke lalita vistAra, mahA vastu vagerenI aMdara vAparelI vilakSaNa saMskRta bhASAmAMthI maLI Ave che. 40 avastAnA graMthamAM khAsa karIne vaMdIdAda ke jeno saMgraha lagabhaga Aja samaye karavAmAM Avyo hato temAM AvuM ja mAluma paDe che. 41 saghaLI jAtanA kheTA rUpe kadI paNa na AvI zake chatAM dhIme dhIme A rIte prayogamAM AvatA gayA. Ane sarasa dAkhale aMga 2-1-2 mAM vaitAlIyama Ida saMbaMdhI maLI Ave che. A mArI mAnyatA pramANe varAhamihira pahelAM eTale Isa. 524-587 mAM thayuM che. prathama upAM ganuM zironAma ApapAdikane badale aipapAtika kharI rIte ApavAmAM AvyuM che. a7 (meta e) e nAmanuM sAmAnya rU5 metArya thayuM. zetruMjaya mahAbhya paranA mArA graMthanA pR. 3-4 mAM meM evArya evA parathI thayo che ema dhAryuM hatuM kAraNake te vakhate mane jananA AvA pheraphAranI khabara na hatI. ahIM A kahevuM paDaze ke aMga 2, 2, 7 nI TIkAmAM medAya Apela che. vizeSa. pachInA jano teonI potAnI bhASA saMbaMdhI vicitra gerasamajatI badhI prakAranI karavA mATe dhaNu doSita thayA che. udAharaNa tarIke nisIhane taddana khoTI rIte nizIthanuM nAma ApI sama jAvela che. AvI ja rIte ApaNe kadAca kahIzuM ke lichavi ne mATe liki samajAvyuM che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara thI phebaArI) jarmana bhASAmAM jInagAma saMbaMdhe che. vebara. 225 sarvanA pariNAme graMtha ane sUtronA ghaNA kharA che temAMthI zarU thato dekhADela che A zabdo atizaya azuddha che. A parathI mA- bAbatamAM joIe te ApaNane eka nizAnI navAne kAraNuM maLe che ke hamaNunA jaina graMtha maLI Ave che ke grIsanI asara kyAranI praba kartAoe prAkRta lakhatI vakhate chuTa ghaNI La thaI cukI che. chatAM sAmAnya rIte upAMge lIdhI che ane te kevA prakAranI lIdhI hevI mAM ApelI hakIkate haju sudhI paNa kahevAtA joIe. TIkAomAM A varga saMbaMdhI sarva phakta jAtivama ane atharva pariziSThAnA eka bhA chadasa athavA ArSa tarIke samajAvyuM che. ganI hada sudhI pahoMcI gaI che. videzIya svadevaddhigaNinA samayathI siddhAMtanA mULanI che. rathI bolAtAM karaNanAM nAmo jevAM ke bava, janA ane sthitimAM upara jaNAvelo jabare bAlava, ItyAdi kharI rIte upAMgomAM che. chata ! pheraphAra thayo che chatAM tenA pachI je kaMI herA e nAma pannA 8 nA ka 60 mAM nizcita graMtha thayo hoya tene samaya AMkavAnuM pahelI ja vakhata mAlUma paDe che. kArya haju paNa sadAne mATe muzkela lAgatuM vaLI ApaNe videzIya eTale anAya che hoya tepaNu daMtakathAnA AdhAre devaddhi kare che jeno ullekha vAraMvAra aMgo ane u gaNi samaya eTale I. sa. pAMcamA saikAnI pagamAM karavAmAM Avyo che tenA saMbaMdhe be sAthe sAva maLatI AvatI tArIkhonI puratI lavuM joIe. Ane ulekha maryAdita khAtrI saMkhyA ukta nizcita graMthamAM maLI Ave che. sAthe ApaNane isavIsana bIjA sekAthI cothA (236) sikA sudhInA kALanuM bhAna karAve che. A kALa AvA prakArane vizeSa purA meLavavA prAcInatama hoI temAM ja anAya ke ApaNe have khagoLa vidyA ane jyotiSa ullekha hoI zake jyAre pracalita graMtha pAsaMbaMdhI vicArIzuM. A zAstra proka. chalA vakhatanA vakhate hoya. uparokta lokonI khagoLavidyAnI pramANu bhuta chA karelI yAdImAM Araba lekonuM nAma Arava yAthI prAcIna che balake ochAmAM ochI e nAmathI ApeluM mAluma paDe che. A nAma rIte kahIe to sarva bAbatamAM zrI vidyAthI hiMdamAM bIje kayAMya mAlUma paDatuM hoya evuM svataMtra che. rAzimaMDaLa saMbaMdhI jJAna haju sudhI haju sudhI zedhAyuM nathI tethI ApaNane mAtemAMthI maLatuM nathI; graha grIka kramamAM goTha navAne kAraNe maLe che ke upara maryAdita velA nathI ane ghaNo bIna jarUrI bhAga bha karelA kALathI ghaNu pachInA kALa sAthe jave che. nakSatra ane pAMca varSanuM vadika yu ? ApaNane vyavahAra karavAno che, chatAM sa hajA sudhI pracalita rahyA che. nakSatro ju- A isalAmanA Ara saMbaMdhI ulekha nA krama pramANe eTale kRttikAthI zarU thatAM karyo haze e mAnyatA levAthI vadhAre baMdha vAraMvAra jovAmAM Ave che. tenI sAthe upAM. besatuM thaI paDe. mAre e abhiprAya che ke gamAM mahAviSuvavRta kRtikAmAMthI bharaNImAM ga IsalAmIya kALathI pUrvakALa (jemAM arabastApelo mAlama paDe che, ane tene abhijita na ane hiMdustAna vepArathI ghATA joDAyAM hatAM) ke je upagimAM bahuja priya thaI paDayuM lAge te kALa saMbaMdhIne ulekha IsalAmIya 42 temaja 3 jA aMgamAM; aMga 4, 7 mAM saMbhavita rIte kSepakamAM Apela che. A hiM ApaNe uDatI tapAsathI joIe te nakSatronAM nAmo tene sahakArI svarUpamAM A rIte ApyAM che jevI rIte pU. bhadrapaddha vagere. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sanAtana je. [ DiseMbara-phekharUArI kALanA ullekhanI peThe pUrNa rIte yogyatA 2,446-8. vaLI 43 siddhAMtanA mukhya samasucA che. Arabane te vilakSaNa nAma ke je hane agara prAcInatama lekhane darzAvavA hiMdanA sAhitya itihAsamAM pahelavaheluM ja khAtara aMga e zabdane karelo upaga paNa mAluma paDe che te nAmathI oLakhAvanAra 5 ApaNuM kharI rIte lakSa kheMce che, ane helo kartA mArA anumAna pramANe arabastAna saMbhavita rIte mAnavAne kAraNa Ape che ke hiMdanA je bhAga sAthe ghaNe ghATA vepAra ukata lekhone udbhavakALa ane brAhmaNonA prAcAlato hato te bhAgamAM eTale pazcima bhAgamAM cInatama graMthamAM jaNAvelA brAhmaNonA aMge raheto he joIe. 3 jA aMgamAM sAta zAkhAo varNavelI che jemAMnI sAtamI vIrAta ane upAMge udbhava kALa ekasarakhe che, 584 mAM thaI hatI ema temAM jaNAve che. nA e samAve che. eTale jainenA ane brAhmaNanA aMge ane A vAta ApaNane e mAnavAne pharaja pADe para upage e kAle thayA. aMge ane upAMge. che ke isavIsanane bIje se pahelethI ye e be nAmamAM upAMga e nAma jaine e siddhAMtanA graMtha lakhavA mATe keTalAmAM chellI potAnA dharmagraMthAnA bIjA mukhya sUtranA hadavALe samaya have joIe. tethI amAre zirAnAma tarIke grahaNa karyuM che. aMgenA e nirNaya paNa AvavuM paDe che ke bIjA ane jayotiSa vedAMganA khagoLa vidyAsaMbaMdha ane pAMcamA saikA vaccenA kALamAM siddhAM. temAM je sAva maLatApaNuM rahela che. tanA graMtha lakhAyA che. te tarapha meM kayAranuM dhyAna kheMcyuM che. chevaTe A graMthanA mULa saMbaMdhI ApaNe je siddhAMtamAM lakhelA agara nAkhelA samaya nirNita karyo tenI sAthe bIjA kALa nAMkhelA nA chaMda tarIke pavitra gAthA tarIke pramANe ke je graMthomAMthI maLI Ave che te lIdhelA Aryo chaMdane viSe vicArIe (juo saMmata thAya che. AmAMthI khAsa karIne Ava- bhagavatI. 1383, ) siddhAMtane jayAre praNIta sthAnA aMgamAM karelA brAhmaNanA sAMsArIka karavAmAM AvyA te samaye A chAne khAsa gRhya sutre ke je te vakhate astitva dharAvatA pramANabhUta gaNavAmAM AvyuM che joIe, hatA tenA ullekha che, juo bhagavatI. 1441; kAraNake jo tema na hoya te bIjA 4. badhe kaMipaNa prAcIna kAlanA sAhityane amuka bhAga darzAvavA mATe satra e zabdano upayoga teonA dharmazAstranA mukhya samuhanA saMbaMdhe kare che. sUtra e zabda jaina siddhAMtanA aMtya bhAgomAM paNa maLI Ave che ane TIkAmAM ghaNe agatyane bhAga bhajave che; chatAM bauddhamAM teno je artha thAya che te artha jainanA mULa pramAM kadI vAparavAmAM bAvyo nathI. AmAthI apavAda tarIke anuyogadvAra sutra, Avazyaka nijajutti, ane surAI e khAsa nAmathI oLakhAte 12 aMgane eka bhAga bAda karIzuM. udA. juo-bhagavatI 1, 441, 2, 196, 247 ane juo voralesa, ubara, inDI. liTa. geska, 316. siddhAMtanA prAcInatama bhAgomAMnA keTalAkanI zailI pachIthI thayelA brAhmaNanA sutra ApaNane dhaNI jhAMkhI rIte yAda Ape che. A saMbaMdha paratve sAmAyika athavA sAmayArI ane sAmAyAcArika vaccenA savAlonA nirNaya mATe juo nIce aMganuM varNana ApavAmAM Avaze te athavA juo uttarAdhyayana 16. 44 A zlokomAM chaMdanI azuddhatA avAranavAra mAlUma paDe che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DiseMbara-phebaruArI. ] jarmana bhASAmAM chanagAma saMbadhe . vebara. rara7 chaMdane jagyA ApavI joIe, paraMtu tema na vadhatI jaze tema tema A viSaya para thaDe chethatAM Aja chaMdane badhe jagyA Apa De prakAza paDatA jaze. prastuta savAlano nivAmAM AvI che. chatAM A u5ra rNaya ApaNe phatehathI tyAreja karI zakIe upara ApaNe lakSa pahoMcADavuM joIe chIe ke jyAre ApaNe mULa graMthane ja sarakhAvavAnI ke dharma graMthamAMnA prAcInatama chaMdabaddha bhAge sthitimAM AvIe. gAthAmAM nahi paNa mAM guMthavAmAM AvyA siMddhAMtamAM rahelA arthanI nIcalI tapAsa che. dAkhalA tarIke bIjA aMgamAM cheda sutranA pahelAM mULa graMtha ke je siddhAMtanA bhAga tarIke ane pahelA ane trIjA mula sunA chaMdabaddha vartamAnakALamAM gaNavAmAM Ave che tenuM kharUM bhAgo kAmAM guMthavAmAM AvyA che (239) baMdhAraNa zuM che te ApaNI pAse raju kare che. ane teja bhula sutronI nijajuti ane curNi A tapAsamAM buhalare rAkhelo kama svIkAragAthAmAM karavAmAM AvelI che. bIjA aMgamAM vAmAM Avyo che (juo upara pR4 226) ApaNe pavaitAlIya Ida paNa joIe chIe. bIjuM, temAM Apela tArIkhanA nirNaya parathI A chaMdanuM te nAma ke je chaMdasa vedAMgamAM paNa A tapAsathI keTalAka atizaya agatyanA mAlUma paDe che te A aMganA eka adhyA yanA nAmamAM naanunAsika tane umerAvAthI tha savAlo jevA ke dareka akeka aMganA lekhana yela gera samajutine lIdhe paDeluM lAge che. A kali ane jaina dharmanA sthApakanuM jIvana vRtta. stuta aMganA prastuta adhyAyanA nAmanAM anya para ghaNuM prakAza paDaze evI rIte meM stitvane AvI mAnyatAne laIne kIMmatI purA jainenA dharma sAhityapara prayAsa karyo che. vo maLe che kAraNa ke tenA kALane nirNaya kara- jenone dhama sAhitya vistAramAM atAM te ghaNuja dUra samayamAM jAya che. zloka ane vaitAlIya IdemAM badhone dhammapada para ? parimita che eTaluM ja nahi paraMtu tenI graMtha racele che. A graMthanI sAthe A e ekasamAnatA ane buddhiviSayaka zithi. nA temaja pahelA ane trIjA mala sanA ke. latA mATe prakhyAta thayela che, TalAka bhAge ghaNe gADha saMbaMdha dharAve che A saMbaMdhe vadhAre khAtrIvALI hakIkata ATaluM vistArathI kahyA pachI ApaNe bI barlinanI royala lAyabrerInA saMskRta ane jA savAla viSe jaI zakIe. A savAla prAkRta hasta likhita pratenA mArA keTalAMga saMbaMdhI TuMka vivecana karIzuM. te savAla e nA bIjA bhAgamAM mAluma paDaze. A kaeNTaloga che ke jenenA siddhAMta sAthe uttara temaja dakSi atyAre presamAM chapAya che. 1876 mAM prasiddha bu taraphanA bodhonA pavitra graMthane zuM saMba thaela aMgo ane upagenI kalakattA ane dha rahelo che? jema jema ApaNI tapAsa muMbainI AvRttiomAM kamanasIbe phakata 10 45 prastuta chaMda dhammapadamAM vaparAya che te parathI jaNAya che ke te prAcIna samayamAM vaparAtuM hatuM. 46. A navA keTaloganuM prathama volyuma nIcenA nAmathI bahAra paDayuM che (Die Handschriften-Verzeichnisse ber Konigl Bibliothek 34 Berlin Vol 5 Part II. Vol. I) 35ra pUchamAM juo pR. 316. 1887) bIjuM volyuma (pR. 35-828) khAsa karIne pavitra jainadharma sAhitya mATe rokavAmAM AvyuM che ne te lagabhaga taiyAra thavA AvyuM che. prophesara yumana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 sanAtana jana [DIsembarathI phebarUArI upayAga karI zakyA che. mA maga ane bIjA upAMganI AvRttineja ApaNe vicArIe-ahiM me' 219 me pAne je kahyuM che te huM IvAra kahuM-ke jaine pAteja jema kahe che te pramANe jo jaina sutrAne jaina dharmanA sthApakanA nirvANu pachI 1000 varSa pachI lekhaddha karavAmAM AvyA C che. hoya teA pachI eto khAtrIpUrvaka navAi upajAvanAra che ke jeTaluM te sutrAmAM samAvavAmAM AvyuM che teTaluM badhuM mULa (eTale vIrabhASita bhA. ka) hAya ( 241 ). A vacalA samayamAM jo ke jainonI pAtAnI pAsethI (athavA khAsa karIne zvetAMbarA pAsethI kArake tenA dharma sAhitya sAthe ApaNe khAsa kAma levAnuM che,) sAta zAkhAe saMbaMdhI maLatI hakIkata vajanadAra khabara hovAnA ochAmAM Ache thADAka AbhAsamaya prakAza Ape che. chatAM te daramyAna je banAvA banyA tenI keTalI badhI sakhyA hatI, tenI keTalI badhI dharmapara asara thaI hatI te badhuM aMdhakArathI hAlatA chavAi gayuM che, tenA saMbaMdhe kaMi paNu jANI zakIe tema nathI. dAkhalA tarIke eka noMdhavA lAyaka vAta laIe. brAhmaNAnA kahevA pramANe nagnatA ( vaLI jue varAha mihira 58, 45, 59, 19 ) ke je jainAnI eka mukhya vizi tA che. ane badhAnA kahevA pramANe jenI virUddha yuddha dRDhatAthI thayA hatA te nagnatA aMgAmAM te eka nirUpayAgI jagA le che 47. A abhiprAya ( ke je yurepamAM phakata perIsanA lA. khAneja dekhItI rIte samata) che, kadI paNu vadhAre vakhata mAnya rahI zake teveA nathI. kAraNa ke prephe muhulare prAcIna therAnI yAdI ke je kalpasUtramAM ApI che tenA pramANu tarIke zilAlekhA zeAdhI kADhayA che. AnA mATe nu wiener zeitschrift fiir die Kundedes Morgenlandes nA veAla 1 lAnA pR0 165 mAM ane veAla 2 (3)nA pR 1 lAmAM ApelA anukrame buhalaranA e lekhamAM-phe hyumana A prastAvanAnA aMte eTalu kahevAnI rajA laiza ke mArA aMgata abhiprAya ha sudhI e che ke jainA badhA zAkhAnI mAMnI eka jInAmAM jInI zAkhA che. 7 jainadharma sthApaka sabaMdhInI rANu kyA mudde zAkyamuni peAtAnA sIvAya khIjI vyakita saMbadhI thA uN varNana Ape che; te vyakitanA temAM ApelA nAmane bA data yAmAM zAyamuninA samakAlina pratispardhi AmAMnA ekanA nAma tarIke gaNela che. huM kahuM ke A satya vAta, mArA abhiprAya pramANe jaina dharma te phakta bauddha dharmanI jAnAmAM jUnI zAkhAomAMnI eka zAkhA e anumAnanI sAthe asaMgata thatI nathI. mane ema spaSTa dIse che ke jaina dharmanA sthApakane yuddhanA eka pratispardhi gaNavAthI sAMpradAyika tiraskArathI janma pAmela eka dhama saMpradAyane jANI mujIne asaMmata gaNIe chIe evu' sArI rIte manAze. bahu ane jaina e baMne dharmanA pArANika graMthamAM te te dharmanA saMsthApakAnA jIvana vRttAMta ane jIvana zrama saMbadhI maLI AvatI samAnatAonI saMkhyA ane upayegItA upalA matathI virUddha matanI kAi paNa dalIlAne teADI pADe che. je 48. dhumma geAzanA kAla sattarInA zlAka 43mAM nIce pramANe ApyuM che te pramANe-- terasasahi (1300) vIrA hohati aNegahA mayAbheA / baMdhaMti jehiM jIvA bahuhA kaMslAi mohaNIam | Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina vicAra samuccaya. - ji :0: - A "sanAta jaina" patranA saMpAdaka mI. manasukhalAla ravajIbhAI mahetAnA hAthathI "sanAtana jena"mAM lakhAelA mukhyalekhe ( Leading articles)ne saMgraha karI tene pustakanA AkAre chapAvavAnuM amee zarU karyuM che. A mukhya lekhethI jainanA judA judA aneka savAlo upara tadanaja navIna prakAza paDe che e jAhera prajAne mAhIta che. A pustaka "nirNaya sAgara" presamAM tenA khAsa paDelA bAladha TAIthI aMgrejI Dhaba upara chapAya che. - sanAtana jainanA janmathI te trIjuM varSa pUrNa thatAM sudhInA lekhene samuccaya karavAmAM Ave che. yala ATha pejI 300 pRSTha. suMdara vilAyatI bAInDIMgavALA puThA karAvavAmAM Avaze. mUlya agAuthI rU. 1-8-0 (pisTeja jUduM) pAchaLathI rU. 2-4-0 - sanAtana jaina ophIsa jhaverI bajAra-muMbaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheTanuM pustaka taiyAra che. zrImad rAjacaMdrapraNIta. AtmasidhdhizAstra. "sanAtana jaina "ne je grAhakoe gaI zAlanuM tathA A cAlu zAlanuM lavAjama bharyuM che tene zrImAn rAjacaMdra praNIta "AtmasidhizAstra" nAmane graMtha bheTa tarIke ApavA mATe tayAra thayela che. je grAhakoe hajI lavAjama bharyuM nathI, teone vinati ke, A A aMka pahoMcyA pachI tarata ja bheTanuM pustaka vI. pI. thI ravAnA karavAmAM Avaze, te "sanAtana jaina"nuM nIkaLatuM lavAjama bharI vI. pI. svIkAravA kRpA karavI. keTalAka grAhaka bAra bAra mahInA sudhI aMko rAkhI jayAre bheTanI sAthe lavAjama vasula karavA eka vI. pI. karavAmAM Ave che tyAre ema jANa pAcho vaLe che te jANe patrakAre, teone arthe mAsiko maphata kADhatA na hoya. Ama ma tha " vinaMti che. sanAtana jaina orIsa" jhaverI bajAra muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 553. A aMkanI chuTaka prata ATha Ane maLaze, THE SANATANA JAINA. A MAGAZINE OF JAINA PHILOSOPHY, ART, LITERATURE, HISTORY &c. CONDUCTED BY MANSOOKHLAL R, MEIITA. sanAtana jaina. bhinna bhinna mata dekhIe, bhaTTa draSTinA eDDa, eka taMtranA mULamAM vyApyA mAnA teha. pustaka 3 jI'. aka 8 thI 11 The Sametshikhar and Ruinous Policy of certain Anglo-1ndian papers 231 zrImAn rAjacaka. mArcathI juna 1908, pRAM. 236 Half an hours's communication with the self mukhya lekhAH-- 1 zvetAMbara sapradAyanA adhyAtma lakSyanI aitihAsaka tapAsa-e saMpradAyanI vartamAna adhyAtmika sthiti titra hoya te kayA kAraNeAne laine ! 1 jainanA mukhyapaNe pravartatA traNe saMpradAyanI bhaviSyanI sthitinA vartArA-prathama kene sahana karavuM paDaze ? ... 3 hiMdamAM rASTriya zaktine hAni pahoMcADayA vinA, athavA hAni pahoMcADayA chatAM paNa dharmazikSaNa ApavuM. zakya che ?-e tatvanA bhAge paramArtha kAraNe dharmarakSaNa ApavuM phaLadAyaka thaze ? sarva dharmavALAoe ane khAsa karI jainiyAye levA teitA mArga eka pratiSTita jaina vakIla ane pAzcAtya vidvAno vacce patravyavahAra, ca - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat soMpAdaka--manasukhalAla ravajIbhAi mahetA. upasa'pAdaka--meAhanalAla dalIca dezAI, bI. e. menejara--nathubhAI jazarAja mahetA. sanAtana jaina patranI ophIsa,-jhaverI bajAra subaI. vArSika lavAjama chu. 1-4-0 na prInTIMga varkasa lI- eka TrITa ko 232 25 2 279 ja mAmalA 2 jaina sAhitya pariSad ka gujarAtI bhASAne janma. mena vaccha, 5 A dRSTa kayANajInI peDhInA hIsAkha, 6 paramazruta prabhAvaka meM Daga cha ajJAna timira bhASkara. 8 lImaDInA DArkAra sAhebanu zuma pagaluM'. 273 zrI hemacaMdra athavA hemAcArya OMpara TuMka noMdha jarmana bhASAmAM jinAgama saMbadhe prophesara vebara. gujharAtI jaina kAvya sAhitya. Atmasiddhi zAstrapara eka nIbaMdha. zrI amitagati. 21 290 194 muMbainI rAyala eziyATIka sAsAiTImAMnA jaina graMthe. 55 219 342 355 www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina" nA grAhUkAne sAta rUpIAno mahAna graMtha bheTa. 66 '' sanAtana jaina ' nA grADukene cAlu varSanI bheTa tarIke " Atmasiddhi zAstra " nuM pustaka bheTa dAkhala ApIe chIe. 2. je grAhaka! 1909 nI sAlanuM lavAjama agAuthI mekalI Apo, tathA jee te pachInAM traNu varSa sudhI grADuka tarIke calu raheze tene zromada-rAjacadra nAmane rAyala cAra pejI 700 pAnAnA graMtha, ke jenI kImata rU. 7) sAta che te bheTa tarIke ApavAmAM Avaze. 3. A mahAna graMtha cAra kaTake bheTa ApavAmAM Avaze; matama ke dara varSe rAyala cAra pejI 175 pAnAneA graMtha bheTa tarIke maLaye; paraMtu temAM zarata e ke AkhA graMtha bheTa tarIke maLe tyAMsudhI sanAtana jaina '' nA grAhaka tarIke cAlu rahevuM paDaze. 46 66 ik 4. sanAtana jaina" nA navA thanAra grADuke)ne pazu upalI zarate A graMtha bheTa tarIke maLaze. sanAtana jaina" patranI phIsa, jhaverI bajAra-mu ba 500 pAnAnA graMtha mAtra bAra AnAmAM. jainanA prAcIna kavienA sagraDu rUpe ameAe "rAjacaMdra jaina kanyamALA " nAmanI sastuM sAhitya khaDura pADavAnA hetuthI ceAjelI sIrijhane prathama gucchaka puDAM aMdhAI taiyAra thaI rahevA Avye che. 2. graMtha lagabhaga 500 pRSTanA thaze. tenI aMdara zrImAna Ana dhanajI zrI nemavijayajI ane paMDita dhamamIranA kAvyane saMgraDu che. 9. zrImAn AnaMdaghanajInuM vistArathI jInnana caritra ApyuM che; te uparAMta 'gujarAtI bhASAnA janma' jeneAthI hAvA joie e saba MdhI lakhANu carcA karI che. 4. suMdara pAkA puMDA ane uMcA kAgaLa upara cAlu jamAnAnI sTAIla pramANe chApela che. sastuM sAhitya pracAravA mATeja kIMmata mAtra 12 AnA rAkhI che. 66 sanAtana jena " patranI ophIsa. jhaverIbajAra-su i. bheTa ravAnA thaze.. sanAtana jaita"nA je grAhAe Aja sudhInuM lavAjama mekalI Apyu che tene muk pe. / A aThavADayAmAM bheTanuM * Atmasiddhi zAstra' ravAnA karavAmAM Avaze; ane jeoe lavAjama meAkaLyu nathI tene velyu-peebala pesTathI ravAnA karavAmAM Avaze, mATe mAhakAe peAtAnuM lavAjama bharI bheTa svIkAravA kRpA karavI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ' www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SANATANA JAINA. * I do not except you to crecute this improvement or 10 surrendar the preju lice in lus time but at any rate it shall not be guy fault if the improveruent remains unknown or rejected. There shall be on nan at least, who has surrendered the prejudice, and who does not hide that fact" Mr. John Morley. VOL. IV. BOMBAY, MARCH-JUNE, 1908. No. 8-11. THE SAMETSHIKHAR AFFAIRS & THE RUINOUS POLICY OF CERTAIN ANGLO-INDIAN PAPERS. If there be any one more respon- driven to dispair. From dispair some sible in creating the present uorestful of them grow desperate. The balance elements which have been spread far of their minds becomes disturbed with and wide from one end of the Coun the result that many & time they try to the other, and which have partly lose the sense of distinguishing the resulted in the assassination of the right froin the wrong and then become trvo most innocent ladies and their Syce prepared to commit any sort of it is the couductors of certain Anglo- atrocities. Indian Papers. They often poison the It is the fact known to the whole ears of the Goveroment by giving false Indian world that the Government version to day movement going on in Against the wishes and the religious the country for the general upheaval of susceptibilities of one of their most the people. The Government depen- loyal, law abiding and peace-loving diag fully upon the reports which every subjects, Jains, have decided once for now sad then appear in the columns all to convert their (Jains ) most of these papers becomes more rigo - sacred place namnely The Parasnath rous and passes a puviber of oppres Hill into a place of sanitarium or to sive and repressive measures quite un- allow perinission to erect buildings suitable to the Indian nature. People thereon. The Jains on their part generally by such barsh measures are made all the possible constitutional Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 SANATAN JAINA. efforts to bave the matter gettled in so much chaos at present in the coun. a way whereby the .holiness and all try and which the Government fear so the importance of the place as well as much. their religious feelings may be fully Under these circumstances it must preserved. But all those things pro- be the pious duty of the Angloved of no avail. The Government Indian Papers which pose as the best stood as stubborn as the rock not friends and well-wishers of the Govern. minding in the least the most noble ment to suggest some right and just cause of the Jains. course whereby some peaceful conci liation may be brought about between It is a pity that the Government the Jaing & the Government the Jains & the Government. But inwith their experience of the Indian stead of that the "Empire' of Calcutta people of nearly 150 Years have not in order to widen the breach between come to realize how dear and valuable these two parties & to add fuel to the & possession is the religion with an fire already burning within the hearts fire already hu Indian. Let the Government under of the Jains has the following: - stand that the Indian will be ready to surrender his life than to lose his reli- STAGE THUNDER. gion. Religion forms the very back. "Empire " :-With every desire to bone of his existance. The action of respect the feelings of the Jains their converting the Paras nath Hill into a agitation against the conversion of Sanitarium or sanctioning the per-, Paresnath into & sanatorium is mission of erecting bangalows thereon, thin. First of all they were argumenis most objection able according to the tative. They waited on the L..G. and tenets of the Jain Religion and the put their arguments in front of him. British Government according to one It was & modest and barmless plea in of the fundamental provisions of the its way. It only amounted to a claim Great Proclamation of 1858, ought to that the Jains should be authorized to pay the full respects to their religious play the part of dog in the manger feelings and susceptibilities. As yet the over the whole range of the Paresnath Jaius have strictly adhered to all bills, and that Bengal was to be de. the constitutional means but when all prived of 8.sanatorium and the railtheir remonstrances, expostulations, way was to have been extended and appeals after appeals are set aside to that part of the country without and if they are per force placed in a result. Modest and unassuming position to lose their dearest possession, as it was it did not appeal to Sir & possession which they value above Andrew Fraser, who sat upon it in everything else in this world, it is but a speech of great length and courtesy. possible that some of them may be dri. Then the Jains went on another tack. ven to dispair and may join that They sent a medical deputation to unrestful elements which have created Paresnath to report on the healthiness Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SAMETSHIKHAR AFFAIRS. of the district and the result was that it was found to be teeming with possbilities of cholera, plague and leprosy. The Government of India wasn't in the least impressed by this awful list of disadvantages, and upheld the Lieutenant Governor. Now the Jains have changed their tactics. They have ceased to pose as benefactors of the would-be visitors to Paresnath, or to worry about its supposed unhealthiness. They have come out into the open and told the Government frankly that they want the whole hill for themselves and will fight tooth and nail to retain their monopoly. They are holding meetings and threatening to join the "unrestful" elements unless they have their way. We are fully persuaded that this sudden change of front will A friend of mine has drawn my atten tion to an article named 'stage thunder' taken from the 'Empire' by the 'Bombay Gazette' in its issue of the 5th inst., to enlighten its readers by placing before them what it styles "contemporary opinion." I believe that the 'Bombay Gazette' has shown a sad lack of discrimination in doing so. The artiale has subsequently been reprinted in some other papers also, so I refrain from quoting it here. This article reminds me of the article contributed to the 'Englishman' by SHRI SAMETSHIKHERJI AND THE ANGLO-INDIANS. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 233 do them no good whatever. It strikes a hollow note, and suggests that in India, as in America, rich men bent on getting their own way are prepared to go to any lengths. Moreover if the Jains are going to take tho question to the Privy Council all this sound and fury are worse than thrown away. Law and precedent are the only considerations which will avail them there, and if there is any law which permits any body of men to monopolise a range of hills, they will doubtless receive the full benefit of it. I leave this upon my learned Jain friends to pay the Empire in its own coins which interprets our policy in connection with our most sacred Tirth as the dog in the manger Policy. Mr. Cantwell, who had admittedly a pecuniary interest in the matter, wherein he quite wantonly and recklessly in the typical John Bull fashion reviles at the Jains, and terms their 'Arati-a form of worship-as 'devilish,' adding in brackets to make the cup of his spite full to the brim, that he does not find any more hideous word in the English language to give vent to his feelings! He even goes to the length of denouncing the Jains as people capable of forging an Akbar's sunnad, and for a while quite forgets himself www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 SANATANA JAINA. and even condemns the decree in the so-called piggery-case as 'maimed,'but the same has met with the contempt it deserves; for no right-thinking man would care to respect the opinion of a person who has no respect for the sentiments of a whole community, or even for the highest tribunal of Just ice in India. I may mention at the outset that these friends of India have been grossly misrepresenting the true facts. For a correct version of the matter 1 may refer the impartial reader to the judgment delivered by the Hon'ble the High Court of Calcutta in the said piggery-case in which the following facts have been clearly and unequivo cally established; viz. (1) that from times immemorial the entire Hill has been held by the Jains with the feelings of utmost sanctity, and (2) that the Raja of Palgunge is bound by an 'Ekrarnama' to provide the Jains with any piece of land that they may requ ire for erecting a temple or a Dharmashala on any part of the Paresnath Hills and also the necessary stone and wood as can be got from the Hills, all entirely free of charge. It was on the strength of this covenant that the Jains got the required injunction in the piggery case, and therefore the allegation now made that the agreement is void is simply preposterous. As to the 'Firmans' of the Moghul Emperors which were produced by the Jains in the said case, they were not admitted in evidence because proper custody was not 'proved.' But laying Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat aside the question of facts and taking it for granted that in holding every stone of the Hill in veneration the Jains are in error, from the Semistic or the materialistic point of view, let us consider the effect of the article in question. To a casual reader the version given by the 'Empire' being the utterance of an Anglo-Indian may appear to be a correct view of the matter and he would be disposed to think that praise and not blame is rather due to the 'Empire' for having exposed the tactics of the Jains so cleanly and'drastically,' It may appear so from the subjective point of view but a fatal mistake is committed in ignoring totally the objective standpoint. I ask what useful purpose is served by writing so contemptuously, so acrimoniously, so gibefully? To insinuate that the Jains have got an European doctor to make a false report as to the sanitary condition of the Hill, or to say that the Jains are playing the part of the dog in the manger by claiming a monopoly of the whole Hill, or to suggest that the Jains are trying to take an undue advantage of the government by threatening to join otherwise the 'unrestful' elements is only adding insult to injury. It is highly ungentlemanly, essentially unchristian, nothing short of meanness. of I must here indicate what amotint what a rude shock the governwrong, ment has inflicted upon the religious feelings and scruples of the Jains. I quote here a passage from the judg www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SAMETSHIKHAR AFFAIRS. 235 ment in the said casc describing the beart of even women and children, practices observed by the Jains on and the Jains will never never forgive visiting the Hill, to show that every it. . part of the Hill is equally an object of At a time when the Jains are deepadoration to them, and to give an idea ly plunged in grief, when they are of the depth of veneration with which sinarting under such brutal excruciathey look upon the sacred place."When tion, at such a juncture, to scolf at they first get a view ofthe hill,they adore their religious susceptibilities, to sneer it and perform an act of worship. et them, is simply driving them to Then the highit before they ascend, desperation. Knowing full well that they perform the 'Arati' of the Hill & Jain leads such an innocent life as which is a sort of illumination in its never to deprive any sentiant being honour. Then they cominence - their of his life, however mean he may be reworship at the foot of the Hill; they ckoned to be,to say that your threat to ascend barefoot, the wealthy scatte- join the unrestful' elements is a hullow ring milk and saffron along the road. one is simply stage thunder,do:s it not Then they perform another Pujah at amount to saying that your religion Sita-nala half way up. They are for- has made you cowards? Is it nit bidden to eat, drink or perform the ing them to break through the wholeoffices of nature upon the Hill, and some restraint of their religion? Is it fastly as a crowning act of the pilgri- not playing the part of Iago an:l sugmage they compass the Hill rouoi gesting to them the nefarious course before they quit the place." Not of becoming fanatics or anarchists.? only the pilgrim visiting the holy "Exactly the same view lias bcen Hill, but every Jain in India, as a taken by an English Primo pial of part of his daily religious duties, a Calcutta college, who has remarked remembers everyday with reverence "We are goading these men into disthe name of the Maho-tirthi Samet- loyalty by our brutal lack of symshikherji, and the vast number of pathy. Is that to be wondercil at? Hymns proclaiming its glory found in When you trample on a man's tendethe Jain ritual, the substance of which rest feelings and sentiments do you is (sibh sisa Cavel 2440t) that an in. espect bim to be grateful for it?". finite number of human beings have Remember that people gencrully fly attained final beatitude (Noksha) on from one extreme to the other. The every stone of it, all bear testimony to the same fact. And now, to put it Babu was provorbial for his cowardice, briefly, the desecrating order of the and that telf-same Babu. las now Government is tantamount to a fiat become an anarchist. Action is inthat the Jains should either amend variably followed by reaction, and let their ritual or draw & red line over it! all rest assured that the reaction will This piece of effrontery has gone to the sooner or later come, and that too Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 SANATANA JAINA. with a vengeance,quite unprecedented Can the Anglo-Indian not underin the history of the Jain Community. stand this? I believe he has sense The feelings of the mass of the Jains enough, if he will; but he seems to. are now distinctly alienated from the be too much self-centred, very asgovernment, and in a subsequent arti- suming, and highly narrow-minded cle I will try to put succinctly the to do so. I wish, as Mr. Ghamat says reasons that have led them to become that the missionaries should teach extremists, reasons which send a thrill such essentially unchristian persons of horror in my frame. The curse of the much boasted of Christian virtues this mischief lies heavily on the rather than try to convert & few heads of the government and its syco pariabs, for which act of grace all phants, who may denounce the verna India will be thankful to them. cular press as factories of lies, but arc thernselves only instruments of 16-6-08. cstrangement. PIETAS. HALF AN HOUR'S COMMUNION WITH THE SELF. (JHUMAN LAL M. A, L. L. B.) It is always a pleasant, though you, she comes with innumerable tests a difficult task to associate with the to ascertain your resolution in the soul for a few moments. By self how pursuit of her, ever, is not meant the self as mani- You concentrate your attention fest to the outward eye. for it is and in the first place set about not pure self. Pure self cannot show knowing the whereabouts of the itself externally. It must have, what soul. At last I find that conwe may call the non-self to act as sciousness tells you the place of the base, before it can 80 show itself. soul. You direct your attention Thus the self is the eternal voice toward her, and she, loth to let you in us which silently whispers "I approach her so easily, begins to am" in our ears," that invisible sound you, as it were. With this thing which distinguishes object at one time it says :" Hark! life from death, that abstract Chaitanya who knocks at your ears". You which entitles man to be called & direct your attention there but soon * knower; in short, that immortal recall it. However you find that substance which we call soul. you have fallen back to the point But, as has already been said, from which you started. You re. it is very difficult to communicate trace your footsteps and move & directly with the soul. Before con little further than before, when the senting to let you see her, she must soul suddenly exclaims "Oh! How est assured that you are in pretty!". You begin to look in the Earnest about seeing her. Even after direction pointed out and on reshe has agreed to an interview with suming your course see that the DOU. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HALF AN HOUR'S COMMUNION. 237 same lot has befallon you again. remove the unexpected visitor. My You proceed more determined this idea is that he should see, for a time, but the soul too is wise en- few seconds, if he is so much ad. ough to lead you astray with & Vanced in practice as to go on with still stronger force. She cries "And his meditation calmly, otherwise have you forgotten all about your he should get rid of his intervener love?" and you are lost once more. rather than haste over the remainIn this way you are deceived sever ing beads mindlessly and trembl. ral times through your fire senses, ing all through, to come to the and the mind, till at last you grow main subject. Having tried your experienced and determined. DY patience to the utmost and fully constant practice you become all- satisfied herself as to your anxiety absorbed in deep self-meditation to know her, the soul welcomes you and cease to deviate from the path, saying, "you have now fully deserv. It is, then that the soul receives ed to learn about me." She then you with open arms, though even appears in her right colour, glowing then she does net disclose herself with a pure white transcendent to you. She keeps silent to make lustre, and begins to divulge her you wait till you reach the stage true nature to the seeker after when the powers of your senses knowledge thus :gre all benumbed, Bo much so, that I am what you call Jira if a needle be pricked into your Drayva. From eternity I am in the body, you do not feel it. company of matter (Pudgal ) which It is to be observed, by the is another Dravga quite distinct, . way, that it requires a great deal and having opposite qualities. I am of practice before men can so com. mixed up with it like ore metal. I pletely engage in self concentration have always been faithfully attachag not to be affected at all by out- ed to this my companion, consider. ward influences or inward feeling. ing him to be my friend but on It does no good to a man to deceive later thoughts, I find him my enemy bimself by pretending that he has in disquise. I have ever loved &quired self concentration. He must him most affectionately. I have de. try self-control and get accustomed rived pleasure in his pleasure and to it. Our Jains Sadbus suffered grived in his grief. He has been attthe twenty-two pains, or Prisahas acked by disease and I have cried, as they are called, not so much to misfortunes have befallen him and 1 be purposely and intentionally sub have wept, bonours have been best. ject to them as to focus their tho. owed upon him and I have rejoiced, in ught towards their Atma 80 that fact. I have wholly oiven myself un they may not be disturbed by any. to him, become one with him, lost my thing from without. Surposing a individuality as it were trusting that beginner is repeating his formula he would never mislead me; but just on the rosary when & wasp comes see, how he has requitted my love flying and sits on his nose. Now and regard for him. He has utterly some Jains, ( with some pretension blinded me. He has made ine forget to have read the Cbarnanuyoga my true self, my true attributes, my section of our Shastras ) would un. true function, and to cut the matter doubtedly say that he should on short, my true everything. He has no account, lift up his finger to not only blinded me but crippled me Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 in every respect and put a limit to every power in me. In my pure-self, I am a perfect whole, apart from everything, dependent on nothing eternal, immortal, invisible, invincible, above pleasure or pain, hope or despair, subject to no gravitation, no force, all powerful, all happy, seeing all, knowing all. I have attributes, besides, too numerous to be enumerated, but my deceitful companion has made the wear coloured spectacles and see things in quite a disguised and false light; so I have lost sight of all of them. I have not stopped here. On the contrary I have gone so far, that even if any one reminds me of any of my attributes, I disown it. If some one says, "you are a knower of all things." I reply, you are a liar." What I now take to be mine, are Anger, Pride, Delusion and Avarice. To pine for momentary worldly gains and to do all sorts of nonsense gard as my true function, to indulge in the pleasures of the sense and of the mind as my prime duty, to love this person or that thing as my only care. All that belongs to matter, I call my own. In the material world if any one is seen bewailing, for the fact, at the coat which he has put on to save himself from cold, must be suffering cold, is rebuked as a lunatic but my wise self has not escaped such foolishness too. I have several times got troubled, that the flesh and blood that envelopes me is exposed to climatic hardships. ge SANATANA JAINA, "If, ever, I recover from the state of torpor and think of flying up to my natural abode, I find myself chained. Though, I am, at intervals, lett by gross matter and am able to rise high up towards my home, yet I am dragged down by the weight of my two fetters, the Tuijas (Electric) and the Karman (made up of Karmas) bodies, which Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat are still in my feet and am again engaged. My condition, at the time, resembles that of a flame which stretches upward but is fastened to the wick. Or more properly, I am like piece of cork fastened to a rock at the bottom of an ocean but struggling to come up. As the cork, when loosened instantly floats up to the surface, being helped to it by water, till stopped by the atmosphere above, so I, when liberated from everything which surrounds me, be that gross or fine, take my upward course aided by the Dharma Dravya (motion) till stopped by the Adharma Dravya (stillness). I have to undergo a long process of purging before I am so liberated. During this hard course of purification I, for the first time, realise my true self. Not only this. I also begin to read an inner and real meaning in everything else and reject the superficial and the unreal. I conquer my enemy, at last, with the trident of Right Faith, Right Knowledge, and and Right Conduct' and free myself from his imprisonment. I am, then, transferred, from this foreign land to my native place, there to reign for ever, in Perfect Bliss, Peace and Calmness." Such is the account which your soul gives you of herself. You seem for the time being carried away by her discourse. You have her, cast an eye over your familiar physical world, but as you are yet fresh from the spiritual world, where you have just been, with impressions received there quite green in your memory, you look upon it in the spirit in which a spectator observes a cynometographic scene, believing all the phenomena to be transient and ephemeral. By and by your senses overcome you, and you are once more the gross man that you were. STUDY. www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana je. mekSanA mArga be nathI-zrImAna rAjacaMdra. pustaka 3 ju. mArcathI juna. aMka 8-11, zvetAmbara saMpradAyanA adhyAtma lakSyanI aitihAsika tapAsa - e saMpradAyanI vartamAna AdhyAtmika sthiti tIvra na hoya te kayAM kAraNane laIne? sapUrNa vartamAna vetAmbara saMpradAyane dharyuM hoya, te tenuM kAraNa e che ke, vaitAabhyAsavA yogya eka viSayanI Aje ame khara saMpradAyanA AdhyAtmika lakSyane ItihAcarcA karavA mAMgIe chIe. A viSayanuM tatva sa manana karavA yogya che. A ja kAraNathI ame e che ke, zvetAmbara saMpradAyanA adhyAtma lakSyanI zvetAmbara saMbaMdhI prathamavivecana karavA dhAryuM che. etihAsika tapAsa karavI; ane tenI sAthe vetAmbare bhagavAna mahAvIranA vakhatamAM jo e saMpradAyanI vartamAna AdhyAtmika sthiti hatA, ke digambaro hatA, athavA banne hatA te tIvra na hoya te, tema kayAM kAraNane laine saMbaMdhI vAdavivAdamAM utaravAnuM prayojata nathI; thavA pAmyuM che te zodhI kADhavuM. jainamAM be tema vetAmbara prathama che, ke digambare prathama che, mukhya saMpradAyo che. vetAmbara ane digambara. tene nirNaya karavAnuM paNa prayojana nathI. vaLI temAM ame digambaranA saMbaMdhamAM ahIM vive. zvetAmbaro parathI digambare thayA ke digambarocana karavA mAMgatA nathI, paNa zvetAmbaranA parathI zvetAmbare thayA e saMbaMdhIne vicAra saMbaMdhamAM karavA mAMgIe chIe; tyAre svAbhA- karavAno paNa ahIM avakAza nathI. ahIM te. vika rIte ema ugavuM joIe ke, kAMte diga- mULa pAyA tarIke emaja svIkAra karI ara pratye amAre moha che te kAraNe tenI laIe chIe ke, cAhe te hetAmbaro che, sthitinI spAma bAju cItAravA mAMgatA nathI; athavA cAhe te digambare he; paraMtu banne zrI ane kati digambara karatAM zvetAmbaranI A vItarAga mArganA anuyAyIo che; ane viSaya saMbaMdhInI sthiti vadhAre nirbaLa bane vItarAga mArgane anuyAyIo hAI, hevI joIe. amAre prathamathI ja kahI devuM vItarAga mArgamAM adhyAtma viSayanuM je prakAre joIe ke, je paheluM kAraNa ka5vAmAM nirUpaNa karyuM hoya te prakAre sevavAne sujita Ave, te te yogya na hoI amane thayA che. anyAya ApavA jevuM thaze. bIjuM kAraNa je zvetAmbara ane digambara bane saMprasaheja aMze yogya che, paraMtu sarjAze kAM vItarAga mAge nirUpaNa karelA adhyAtma yogya nathI. digambara karatAM vetAmbaranI sthiti viSayanuM samAna rIte sevana karavAne aMjita ne vicAra karavAnuM kArya ame paheluM hAtha thayA che, te prazna e thAya che ke, je prakAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 sanAtana na. [ mArcathI juna. vItarAga darzane adhyAtma viSayanuM nirUpaNa karyuM adhyAtma graMtha vetAmbarAmAMthI maLI Avata che, te ja prakAre bane saMpradAyo vartamAnamAM nathI. " samayasAra' e evo graMtha che ke, je yathAtathya rIte seve che ke nahIM? A praznanuM je vedAntanA anuyAyIo vAMce, to tene samAdhAna, je vItarAga mAguM nirUpaNa karela vedAntanA adhyAtma karatAM jUdI asara thAya adhyAtmanuM gAMbhIrya jANatA haze, ane tenI nahIM. keTalAka samayasAra" ne "jainanuM vedAnta sAthe Adhunika adhyAtma saMbaMdhInI bane zAstra' evuM paNa upanAma Ape che. A saMpradAyonI sthitinuM avalokana karatA haze, graMtha kevaLa zuddha nayane heI, vetAmbara paNa teo ghaNuM sahelAIthI karI zakaze. tenuM bahu mAnapUrvaka adhyayana kare che. digambara paramAtmA prakAza' graMtha paNa adhyAtma zvetAmbara saMpradAyanI AdhyAtmika sthiti paSaka che. zvetAmbaramAM zuddha nayanA graMtha nI aitihAsika tapAsa karavA mATe ApaNe nathI ema amAruM kahevuM nathI. temAM paNa zvetAmbara ane digambaranI vaccenA matabheda ghaNu graMtho che. tathApi jevuM adhyAtma diga. nI zarUAtanA samayathI zarUAta karavI paDaze. mbaranA A samayanA graMthamAM gAyuM che tevuM vetAmbara ane digambaranI vaccenA matabhedanI adhyAtma gAnAra vetAmbara graMtha je vidyamAna zarUAtane samaya digambarAcArya kuMdakuMda svA hoya te te atyArasudhImAM prakAzana pAmyo mIthI le ThIka paDaze, kemake te pahelAM je nathI. ke matabheda cAlato hato, tathApi te kevA sva A sivAya vetAmbarone digambaranA rUpamAM hatA tene nirNaya karavA mATe joie svadazAnA AgrahanA kAraNe prathamathI ja eka tevAM sAdhane vidhamAna nathI. kuMdakuMdAcArya bIjI muzkelI, adhyAtma lakSya rAkhavAmAM vi. saM. 48 mAM hayAta hatA. digambaranA prathamathI naDelI. digambaree dezakALane joyA kathanAnusAra zvetAmbara tene uparathI nIkaLI vinA ekAMta digambara vRttimAMja Agraha rAkhe, che, ane zvetAmbaronA kathanAnusAra digambara ane dezakALa pratikuLa eTale digambara mahAtenA uparathI nIkaLyo che. te game tema thayuM bhAo anyadarzanAnI sAme joie tevo heya; paraMtu ATaluM to jaNAya che ke, tA purUSArtha karavAnI sthitimAM na rahyA. A kAra mbaroe dezakALane upakAraka evI vetA NathI anyadarzananI sAme purUSArtha karavAnuM ara vRtti sthApavA mATe ghaNuM bhagIratha purU kArya vetAmbare upara AvI paDayuM. anya vArtha, karyo che. vetAmbarone kare paDela danonI sAthe spardhAnuM kArya vetAmbare, A purUSArtha, AdhyAtmika lakSyane kAMi paNa pitAnI dezakALane upakAraka evI dazAne bhega ApyA vinA thaI zaka saMbhavita nathI. kAraNe vadhAre sArI rIte karavAnI sthitimAM kAMI paNu bhoga Apavo paDe hovo joIe hevAthI teone te karavuM paDyuM. anyadarzananI e vAtane puSTi ApanAra eka sAdhana paNa sAthenI spardhAmAM je samaya ane vIrya, vemaLI Ave che. kuMdakuMdAcAryanA samaya pachIthI tAmbara saMpradAyane rokavAM paDatAM te kAraNathI te dazAmA zataka sudhInA banne saMpradAyanA tene AdhyAtmika lakSyane bhega Apa paDe, vartamAnamAM maLI AvatA graMthe jotAM jaNAya e svAbhAvika pariNAma che. che ke, je adhyAtma digambaroe kAzIkSetre brAhmaNa ane jaine vacce dharmavAda gAve che te zvetAmbaree gAyo thayelo; ane jainadharmanA pratinidhi tarIke AcArya nathI. khuda kuMdakuMdAcAryane ja dAkhalo laIe. bhagavAna zrI hemacaMdrAcArya hatA. zrI hemacaMdrAteoe lakhela " samayasAra," je cA brAhmaNone parAjaya karI pitAnI vyaktinA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna.) kavetAmbaranA adhyAtma lakSyanI tapAsa. kAraNe teone Azcarya pamADyuM tyAre brAhma. ema have pachInA vicAro jevAthI jahuze. e teo sAhebane "kaLikALa sarvanuM e navuM kahevA jevuM nathI ke, digambara saMprabirUda ApeluM. AvuM je kathana che te uparathI dAyamAM jAdA jUdA je bheda-upasaMpradAyo-pa ApaNe ema kahIe ke, zvetAmbarone anya DaDyA che tenA karatAM zvetAmbaranA ghaNI danI sAthenI spardhA mATe ghaNe purUSArtha moTI saMkhyAmAM bhede-gacche ke upakaravo paDelo te asatya nahiM gaNAya. IzvaravAda saMpradAyo paDelA che. have ahIM prazna e sAme je koIe prabaLa purUSArtha karyo hoya thAya che ke, ATalI moTI saMkhyAmAM upasiMpra. te te zvetAmbara jenIe che ema tA- dAye utpanna thavAnuM kAraNa zuM? zuM zrI jineara ane digambara granI paryAlocanA karI dharoe nirUpaNa karelA adhyAtma mArgamAM evA sarakhAmaNI karavAmAM Avaze, te sahajamAM prakArano avakAza rahelo che ke, te dvArA jaNAze. A kAryamAM A saMpradAye karelA matabheda utpanna thavA joIe? amane ema samamAM paNa samaya ane zakti vaparAtAM koI lAgatuM nathI ke adhyAtma mArga evo aMze adhyAtmalakSyane bhoga Apavo paDelo che ke jemAM matabheda utpanna karAvavAnuM hovuM joIe. tatva samAyeluM hoya; ane temAM vaLI jeoe retanI prAcIna zodhakhoLane saMpUrNa vastune pAmelA evA jinezvaronA ane abhyAsa karyo che teone vidita hovuM joIe dhyAtma mArgamAM te evA avakAzaja kayAthI ke, hiMdamAM eka vakhata to evo hato ke jyAre hoya ke je dvArA matabheda utpanna thaI zake? vetAmboja jaina zALAnA mukhya pravartaka je Ama che, te evuM bIjuM kayuM tatva che ke, je aneka matabheda utpanna karAvI zaktA ane rakSaka gaNAtA hatA. kumArapALa Adi hoya. vetAmbara ane digambaranA AkAramAM judA judA rAjakartAo pratye jaina zraddhA draDha jainadarzanamAM je bhedabhAva utpanna thayela che karAvelI. akabara vagere bAdazAhane hIravi te paNa kaI adhyAtmanA kAraNe thayo nathI. jyajI Adi samartha purUSAe jainanI abhutatA temaja vetAara ke digambaranA upasaMpradAya viSe A rIte, tAmbarAne pratIti karAvelI. ' parathI je matabhedo janmavA pAmyA che te paNa A rIte, zvetAmbarone A zAsana pravatanA ane rakSaNa mATe vAparavAmAM Avela vIyAvi adhyAtmanA kAraNe pAmyA hoya ema jaNAd nathI. vaLI, zvetAmbara ane digambarerapI mATe AdhyAtmika lakSyane paNa koI aMze AmAra jainadarzana parathI paDyA te paNa vizvabhega Apavo paDyo hovo joIe e dekhItuM che. vyavasthAnA siddhAMtanA kAraNathI paDayA nathI, A saghaLAM kAraNe uparAMta eka majabUta kemake banne saMpradAyamAM siddhAMta jJAna saMbaMdhI kAraNa zvetAmbara vRttinA baMdhAraNamAM rahelA evo koI moTo pheraphAra nathI, lagabhaga samAeka tatvane lagatuM che. zvetAara vRttinA ja che. Aja rIte digaparathI upasaM. baMdhAraNane lagatuM kAraNa batAvavA jyAre ame pradAye utpanna thayA tene viSe paNa siddhAMta tatpara thaIe chIe tyAre amArA pratye eka saMbaMdhI kAMI khAsa phera nathI. vetAmbaranA e Aropa mUkavAmAM Ave ke, ame tA- upasaMpradA, siddhAMta jJAna saMbaMdhamAM sarakhoja mbaranA baMdhAraNanI khAmI batAvavAnuM gaMbhIra abhiprAya dharAve che. A uparathI tyAre prazna sAhasa athavA AkarA zabdomAM bhayaMkara e udabhave che ke, je adhyAtma athavA sigunho karIe chIe; te te kAMI asvabhAvIka ddhAMtanA kAraNe jainanA be mukhya saMpradAya che, amane nahIM lAge. paraMtu ame nathI karatA ane be mukhya saMpradAyanA judA judA upagaMbhIra sAhasa ke nathI karatA bhayaMkara guna saMpradAyomAM phera nathI, te evAM kayAM kAraNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 sanAtana jaina, te jUdA paDayA hAya? siddhAMta ane a dhyAtmamAM jainanA be mukhya su'pradAyeA ane pAchA te pratyekanA aneka upasa'pradAyamAM bheda nathI; tyAre kayA viSaya bAkI rahe che ke je paratve bheda paDe che te have joie. A viSayane zodhI kADhavA e kaMi te atyaMta saraLa che. banne je kAraNathI jUdA paDayA che te pavahAra pravRttinuM athavA kriyAkAMDa che. Aja rIte digambarane viSe Adi cAra sadharUpa je cAra bheda paDayA te pazu kriyAkAMDane laine che. zvetAmbaranA gacchanI saMkhyA ghaNI meATI che. sAdhAraNa rIte te 84 gaNAya che. A gacchAnI utpattinAM kArA tapAsavA jazuM, te jAze ke, mukhyapaNe kriyAkAMDane lagatuM kAraNa che. vidhie pakSa athavA acalagaccha amuka AkAre kriyA vidhinirUpaNa kare che, teApaNu kharataragaccha khIjI rIte batAve che; ane tapagaccha trIjA prakAre sthApe che. sagAnI utpattinuM kAraNu A ekaja prakAranuM che, ema be avaleAkana karavAmAM Avaze te tarata jaNAi zakaze. jo AvI rIte vidhinA niSedha pratipAda namAM zvetAmbarAnAM samaya ane vIya vaparAyAM hAya, to e dekhItuM che ke, teNe paNa adhyAmalakSya dhaNA mATe bhAga lIdhA joie. A uparAMta eka bIjI vizeSa kAraNu e che ke, zvetAmbara sa`pradAyanI mULa lagAma yativarganA hAthamAM hatI. A yati atizaya zithilapaNAne pAmyA tethI tenA taraphathI adhyAtmabaLane pANu maLavuM te dUra rahyuM paNa ulaTu' teNe matrajaMtrAdi jIMjALA karI mUkavAthI adhyAtma lakSyathI leAdRSTi lagabhaga vimukha tha, yati varganA A pAmara sthitinA samaye, zvetAmbarAmAM je samartha purUSA thayA tene vItarAganA mAnA rakSaNu athe, A pativarSAMte niHsatva karI nAMkhavAmAM peAtAne samaya ane zaktinA upayAga karavA. paDayei; ane dharaNe paNu adhyAtma lakSyane vadhu Adhu pANu maLyu. hAvu joie. A chellAM kArA batAvavAmAM AvyAM tethI adhyAtma lakSyane jeTaluM sahana karavuM paDayuM che teTaluM khIjA kAipaNa kAraNathI sahana karavuM paDayuM nathI. A salaLAM kAraNeAthI adhyAtma lakSya dha sAtA sAtA zrI AnaMdadhana ane zrI yazevijaya upAdhyAyanA samayamAM daSTigocara thayA. Ana dhanajI mahArAje peAtAnI racelI * sta haveAvanAvali'mAM adhyAtma lakSya kevI dhasAyelI sthi timAM zvetAmbara saMpradAyane viSe vartAtA hatA, tenA uttama khyAla ApyA che. zrI yazA vijayajI mahArAje paNa tevAja khyAla ApyA che. eka sthaLe yaze,vijayajI mahArAje je evA AzayamAM kahyuM che ke, Ava dhAmadhUma macI rahI che; ane jJAnamArga dUra rahyo che te je tikSNa zundezvamAM prasaMga dAryo che te adhyAtma lakSyanI te vakhatanI zvetAmbara sa pradAyane viSe daivI nirbaLa sthiti thai gayelI tevuM Abehuba citra Ape che. muzkela nathI. saMpradAyA, kAraNu dha ( mArcathI jInna. che, ane mA vakhata pachIthI zvetAmbarAnA AdhyAtmika lakSya dhaNuM| A thA zarU thayA che. saMbaMdhInuM kASTAsa dha jema matabheda theADAM tema adhyAtma lakSya vizeSa, ane jema matabheda NA tema adhyAtma lakSya ApyA. kemake jeTalA matabhe: teTalI samaya ane vIryaMtI hAnI, digambarAmAM zvetAAreA karatAM matabhedo thADAM che. eTale tene samaya ane vIryanI gheADI hAnI thayelI; ane zvetAmbareAmAM matabheda NA tema samaya ane dInI hAni vizeSa. vaLI, AhAnI e adhyAtma lakSyane nirbhaLa karanAra che. zvetAmbara saMpradAyamAM je aneka matabheda thayA tenA samaya lagabhaga hemacaMdrAcAryanA vakhata pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vikramanA 1700 nA sakAnI pUrve thADAMja varSo agAu A banne mahAtmA vidyamAna www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA juna) tAmbaranA abhyAbha lakSyanI tapAsa. 24 hatA. eTale A samayanI adhyAtmika teTalA mATe mudala avakAza rAkhe nahI, sthitithI ApaNe vAkepha thayA. A samayanI eTale tenA taraphathI jagata paricayanuM vetAmbaranI AdhyAtmika sthiti kevI pAmara- pratipAdana rahyuM nahIM; ulaTa tene niSedha tenA paNane pahoMcelI teno vizeSa khyAla eTalA taraphathI rahyA. zvetAMbara dazA evI che ke, uparathI AvI zakaze ke, AnaMdadhanajI mahArAje jagata paricaya rAkhavAnuM koI aMze nimitta jyAre adhyAtma lakSya bhaNI saMpradAyane gheravA che; eTale zvetAmbare dazA prarUpa taraphathI prayatna karyo tyAre saMpradAyanA moTA bhAge jagata paricaya mATe avakAza rAkhe che, A temane anyathA AkAre joI teono tiraskAra avakAza rAkhavAne kAraNe tenA taraphathI jagatakaryo hato. paricayanuM koI aMze pratipAdana rahyuM. ajJAna sattaramA saikA pachIthI zvetAmbara saMpra- dazAmAM vartatA jIvane svabhAva evo che ke dAyanI sthiti vadhAre ghasAtI cAlI che e je jarA avakAza maLe, to jema tema sAsuvAta nUtana nathI e vAta sarva koInA jA. kula nimite maLatAM jAya, tema tema te avaNavAmAM che. upara kahyA aneka kAraNone laIne kAzane vadhAre ne vadhAre laMbAvavAnuM mana kare che. dhasAro pAmelI zvetAmbaranI AdhyAtmika A rIte laMbAvelA avakAzane kAraNe tAsthiti tathA prakAranA kAraNe maLatA vizeSa ane AdhyAtmika lakSya, kAMthI vRddhi pAme? dhasAtI cAle e kharuM, paraMtu have te kAraNe laMbAyelA avakAzane krame krame gera upamanAM ghaNuMkharAM kAraNe cAlyA gayA chatAM, yoga thavA lAge che tyAre zAsananA kharA vetAmbarono AdhyAtmika lakSya zA kAraNe hitasvI mahAtmAo te pratye aMkuza mUkavA pravardhamAna thatuM nathI e saMbaMdhI nirAkaraNa yatna kare che. te evI rIte ke, jyAre yati vage karavuM rahe che. upakAra buddhie zvetAmbara dazAmAM avakAza rAkhe amArA pAmara abhyAsa anusAra amane che tene geraupayoga karavA mAMDayA tyAre, saMve. lAge che ke, hamaNunA jevA samayamAM. prathamanAM gI saMpradAyanA sthApake tenA upara aMkuza mUkavA jevAM ghasArA ApanArAM kAraNe dara thayA mATe prabaLa purUSArtha karyo nahate. eka taraphathI chatAM, zvetAmbarone AdhyAtmika lakSya va- yati varga ke jenA hAthamAM zAsananI lagAma dhamAna thatuM nathI. enuM mukhya kAraNa. upara hatI tenA taraphathI adhyAtma lakSya karAvavo te vatAmbaranA baMdhAraNamAM rahelA koI eka dUra rahyA, paraMtu zithilAcAra vadhAravAnuM thayeluM evA tatvane viSe isAre karyo che te kAraNa che. tyAre adhyAtmanI sthiti vizeSa saMpradAyanI zvetAmbara dazAnuM baMdhAraNa jotAM, ame thaI gaI. saMvegI saMpradAyanA sthApaka purUSane je vAraMvAra kahyA karIe chIe te hetue yativarga upara aMkuza mUkavAmAM samaya ane zvetAMbara dazA zAsana-rakSaNa mATe kharekhara zakitane upayoga karavo paDe eTale teo upakAraka che; paraMtu e dalAmAM evuM tatva taraphathI adhyAtma lakSyanA poSaNa mATe, je AvazyaktA sahita rahyuM che ke je vyavahAra samaya ane vIrya aMkuza mukavAmAM vaparAyelA mArgane vizeSa pipaNa ApI zake. zvetAMbara teTalA adhyAtma lakSya vadhAravAnAM kAmamAM A dazAnA kAraNe jagata paricaya tyAgI ne vyAM nahIM. A rIte tAmbaranA nava upapaNa vizeSa rahe, ane jagata paricaya evI saMpradAya baMdhAye. Aja rIte jyAre pratimA cIja che ke, je adhyAtma lakSane visarAvI pUjana aMge ghaNuM upAdhio karI mukavAmAM devAmAM baLavAna kArya karI zake. digambara AvelI tyAre acalagacchanA sthApaka purUSane dazA prarUpake e jagata pazciya na thavA pAme pitAnAM zakti ane samaya te upAdhio upa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 sanAtana jana [mArcathI jIna. 2 aMkuza mukavAmAM vAparavAM paDelAM. zvetAmbara jotAM zrImAna rAjacaMdra te kriyAkAMDanuM phaLa nA je je gaSTha thayAM che e AvAM kriyAkAMDa- adhyAtmabhaNI vaLavA mATenuM che ema, zrImAna nA hetue thayAM che; ane te kAraNathI tA- AnaMdadhanajInI peThe samajAvavAnuM karyuM hatuM, mbarone viSe adhyAtma lakSya vardhamAna pAmatA paNa jema zrImAna AnaMdadhanajIne te samayanA aTakyo che. lako anyathA svarUpe jotA hatA tema zrImAna vetAmbara dazAmAM rakhAelA upakAraka rAjacaMdrane jatA hatA. paraMtu khuzInI vAta avakAzanA kAraNe temAM kriyAkAMDanA aneka pheke, have dhIme dhIme teono udeza samajAvaraphAro thayA karyA che; ane A kriyAkAMDathI vA lAgyo che. thaelA pherapharoe adhyAtma lakSyane paNa A viSaya pUrNa karatAM, amAre jaNAvavuM maLavA dIdhuM nathI. kahevAno hetu e che ke, joie ke, vetAmbara dazA karatAM digambara tAmbara dazAmAM evuM kAMI rahyuM che ke tene dazA tarapha amAro kiMcita mAtra paNa pakSapAta vyavahAra mArga bhaNI lakSya ApavAnI vakhate nathI. A viSayane aMge amAre tenI vizeSavakhata jarUra paDe che, ane A je jarUra paDe tA batAvavI paDI che te uparathI ema samajache te kAraNe tenA taraphathI adhyAtma lakSyanuM paSaNa thavAmAM joIe tevuM virya upayogamAM che vAnuM nathI ke, ame saLaMge tenI vizeSatAja joIe chIe. AvI zakatuM nathI. kAraNa rahelA avakAzane je hamaNA zAsanane upakAra koNe vadhAre laIne vyavahAra mArgamAM zithilatA dUra karavA mA karyo che e viSaya carcatA hoIe-je kaMI 2 vyavahAra mArga upara ghaNe vizeSa bhAra prasaMge carcavA dhArIe chIe-te zvetAmbara vetAmbara mahAtmAone vakhato vakhata A dazAnI vizeSatA gAie, ane digambara dazAnI pa paDe che. AvI rIte vyavahAra mArga upara nyUnatA gAIe eka bIjI vAta e che ke, apAyelA pharajIAta paNa sakAraNa bhAranuM 5. ame adhyAtma lakSya mATe carcA karI che teno riNAma e AvyuM che ke, vetAmbara saMpradAya artha e karavAnuM nathI ke, ame kriyA ne lakSya vyavahAra mArga bhaNI vaLI gayo che. mArganuM uthApana karIe chIe. adhyAtma - eka te upara kahyA aneka kAraNone laine lakSya e nizcayanayano viSaya che, ane kriyAghasAro pAmela adhyAtma lakSya ane bIjuM kAMDa e vyavahAranayane viSaya che. jema zrImAna vyavahAra mAge bhaNuM upara jaNAvyA mujabanI rAjacaMdra "AtmasiddhizAstrI mAM kahyuM che ke, vadhAre bhArate kAraNathI zvetAmbarane lakSya ane naya nizcaya ekAMtathI, AmAM nathI kahela; dhyAtmabhaNI joIe te tIvra nathI rahyA. ekAta vyavahAra nahiM, banne sAthe rahela. A uparathI vAcaka varga joI zakaze ke, tema ame paNa A viSayamAM kahyuM che. zvetAmbara saMpradAyamAM adhyAtma lakSya che. vaLI, zvetAmbara dazAnA baMdhAraNamAM rahelA rahevAmAM kayAM kayAM kAraNo che. vartamAnamAM ve- tatva mATe je prasAra karavAmAM Avyo che. te tAromAM adhyAtma lakSya keTalo ocho che tene uparathI amane evA AkAramAM samajavA nahIM khyAla ekaja dAkhalAdvArA ApIzuM. zrImAna ke, ame tenA baMdhAraNamAM devuM joIe rAjacaMdra jayAre, AnaMdadhanajI mahArAjanI chIe. keTalIka cIja evI hoya che ke, jemAM peThe adhyAtma lakSyanI agatya upara bhAra mUkavo ghaNo upakAra hoya che paNa temAM koI tatva zarU karyo tyAre. adhyAtma lakSyanI nyUnatA pAmI evuM paNa hoya che ke jene rAkhavAnI jarUra gayela chae ema kahevA mAMDyuM ke, te chatAM tene upayoga anyathA AkAre thaI zake te adhyAtmI che. kriyAne uthApe che. kharI rIta che. je zvetAmbara dazAmAM A Avazyaka Ava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna. ) kAza rAkhanArU tatva na hAya te, jaina zAsanane prakAza paNa na hoya. jema zvetAmbaramAM A prakAranAM AdhyAtmika lakSyane na jarUranu tava rAkhavuM paDayuM che, tema digambara dazAmAM je tatva che te adhyAtma lakSyane upakarAka che, paraMtu zAsana udyAtane mATe jarUratuM nathI. A lekha vAMcAM keTalAka evA abhi prAyapara kheMcAi javAnA saMbhava che ke, diga mbareAne viSe vizeSa adhyAtma che ema amAre kahevAnA udeza che. amAre! kahevAnA hetu eve che ke, zvetAmbara dazAmAM Avasyaka vyavahAra upara bhAra mUkavAnuM tattva digambara karatAM vizeSa che, tema digambara dazAmAM adhyAtma lakSya upara svAbhAvika rIte lakSya rahe evu tattva paNa che; tathApi ne zvetAmbaree prarUpela Avazyaka ane upakAraka vyavahArane viSe rahelA avakAzane joe te karatAM vizeSa kSabAvavAmAM AvatAM adhyAtma karatAM joe te karatAM vizeSa bhAra vyavahAra upara mukAyA hAya tA, digambara dazAmAM evuM paNa tattva raheluM hAvu eIe ke, g vahAra pratye jeTaleA bhAra mUkAvA joie te karatAM A, ane adhyAtma upara joie te karatAM vizeSa bhAra mUkavA gayela najare paDe che; kAraNa ke jo tema na hata, teA temAMthI * samayasArIA 'nAmanA zabda adhyAtmI athavA zukla aghyAtmI jevA je varga nIkajyeA che te nIkaLavA na pAmata. upara '- samayasAra ' nAmanA je adbhuta graMthanI vAta kahe. vAmAM AvI che te graMtha mAtra vAMcIne digambarAmAM eka eve. varga nIkaLyA che ke, je " traNe saprAdAyAnI sthitinA vartArA 245 mAtra zabda athavA zuSka adhyAtmImane laga bhaga maLatA che. A varga ' samayasArIA nAmathI eLakhAya che. kahevAne hetu evA che ke, digambara dazAmAM adhyAtma lakSya vizeSa rahI zakavAnA tatva vize ame jeTalA jAgRta chae teTalAja temAM zuSka adhyAtmI banAva. vAnA kAi aMze rahelA tatva viSe ame sAvadha chaie. naitamArgamAM atyAre mukhyapaNe traNa prakAranA saMpradAyA pravarte che. zvetAmbara mUrtipUjaka, zvetAmbara sthAnakavAsI ane digambara, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ATalI vAta kahyA pachI eka vAta kahe. vAnI khAsa jarUra che. amane ema kaMDevAmAM Avaze ke, ame vyavahAra tathA adhyAtma kAne kahevA mAMgIe chIe. ame zrImAn rAjaca. dranA nIcenA zabdo jainanA mukhyapaNe pravarttatA traNe sapradAyAnI bhaviSyanI sthitinA sahana karavu' paDaze ? vartArA-prathama keAne gaccha matanI je kalpanA, te nahIM sad hAra, bhAna nahIM nijarUpanuM, te nizcaya nahIM sAra mAM vyavahAra ane nizcayanI vyAkhyA yu rIe chIe. peAtAnA-nijasvarUpanA je bhAna sahita kriyAkAMDa Adi vyavahAra kare che te vyavahAra ane adhyAtma banne prApta kare che; paraMtu je mAtra guccha ane matanI kalpanAmAMja rahe che, te jema sarvyavahArane sevanArA nathI; temaja jee nijrarUpanAM bhAna vinA mAtra mukhethIja adhyAtmanA vAttaoNlApa kare che te kharA aghyAtmI nathI; mAtra zaH--aghyAtmIe che. jeA Atma-bhAna vinA kriyAkAMDa seve che. te mukhethIja adhyAtmanI vAtA karanArAM karatAM uttama che ema amArA nizcaya che, hiMdusthAnanA A bhAgamAM zvetAmbara mUrttipUjaka, ane zvetAmbara sthAnakavAsInuM era vizeSa che, jyAre uttara hiMdusthAna tara' digambarana www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 sanAtana jana, bhavi bera vizeSa che. A traNe sa'pradAyAnI SyanI sthitinA vicAra karavAne ahIM prasaMga ame laie chIe. jaina kAma vyApArI hAi tenI prasiddhi sarvatra sArI rIte che. temaja jainiyAnA pU bee jJAna ane dharma pracAramAM pUrve dhaNA purUSArtha karyo DAvAthI atyAre tenA saMbaMdhI sAhitya ane zAtrakhALa karavAnAM sAdhanA ghaNAM vidyamAna che e kAraNuthI paNu jainanI prasiddhi dhaNI vate che. A kAraNeAe jaita e eka jANItA dharma gaNAya che; paraMtu jo tenAM vartamAna jJAnasthiti ane dharma pracAra prayatnene vicAra karIe, te te kAraNe tenI prasiddhi ghaNI apa gaNuAya, tAtparya ke, be vyApAra ane pUrvajonAM bhagIratha prayatnAne kAraNe thatI prasiddhine bAju upara rAkhI, Adhunika jJAna sthiti ane dharmapracAra prayatnA joie, te kAraNe te muddala paNu prasiddhi meLavI zake evI sthitimAM nathI; arthAt khIjAM nAnI sarakhAmaNIe, jainadarzananA udmAta prayatna ghaNA alpa che. eka samaye je darzana veda jevA pramaLa dharmanI sAme spardhA karavA mATe prakhyAta hatu eka samaye je Ardra jevA mahA vistAravAna darzananA harIka tarIke paMkAtu hatu, te darzananI atyAre sthiti ee, te evI lAge che ke jevI eka mahAna nagarI DAya, ane te ujaDa thaI jatAM gheADAM thADAM khaDe jaNAtAM hAya. AvI sthiti jainadarzananI jaina atyAre varte che. A sthaLe je praznA vicAravAnA che te e che ke, zveta mArganI AvI khaDimera jevI sthiti che te emane ema kAyama rahevAnI che ke sudharavAnI che, ke athavA vadhAre niLa thavAnI che. jaitamAM aneka sa'pradAyeA hAvAthI eka akhaMDa jaina mA tarIkenI A tra praznAmAM pUNelI sthitinA teA vicAra thai zake tema nathI; kAraNu ke sabaLA sa'pradAyeAnuM maTI [mArcathI jhuna javu thai eka akhaMDa jaina mArga thai zake evAM cinho kaMi paNu dIsatAM nathI. evI sthitinI AzA te| tyAre rAkhI zakAya ke, koi apUrva vIryavAna purUSa nIkaLI AvI, AkhA jaina mAtu punaH kha dhAraNa kare. jaitanA Ave dahADA kayAre Avaze,e tA kAithI bhaviSya bhAMkhI zakAya tema nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sthiti AvI hovAthI akhaDa jaina mArga sabaMdhItA vicAra karavAnI jarUra rahetI nathI ; eTale pachI vartamAnamAM pravarttatA upara kahyA traNa sapradAyanA pratyekanA bhaviSya saMbaMdhI vicAra karavA rahe che. upara udbhavAvelA traNa praznAnA pratyeka saMpradAya saMbadhI anukrame vi cAra karazuM. krApta pazu dharmanuM svarUpa e kAraNeA vaDe pArakhI zakAya che. A be kAraNeA te nAna ane cAritra che. uparanA traNu praznAnuM samA dhAna karavA mATe prathama A jJAna ane cAritra saMbaMdhI pratyeka saMpradAyanI sthiti vicAravI paDaro. prathama jJAna saMbaMdhI, mUrttipUjaka zvetAmba rAnI jJAnasa MbaMdhI sthitine vicAra karatAM jAya che ke, dharma sabadhI jJAnanA pracAra, jainadarzanamAM je adbhuta jJAna pradhyu che tenI sarakhAmaNIe dhaNA alpa che; vaLI je thADA traNA jJAna pracAra che te, nAnI jevI sAdhunI sakhyAmAM che. zrAvaka vargamAM te u sAthe vairabhAva sapaNe zvetAM dAnanI vartatA lAge che. Ama chatAM paNu zvetAmbara sAdhu vargamAM je jJAnanA pracAru che te sthAnaka vAsI varganA karatAM keTaleka darajje vizeSa che. digambarAnI sarakhAmaNIe, digambara gRhastha varga karatAM zvetAmbara sAdhu vargamAM jJAnane pracAra vizeSa che. zvetAmbara gRhastha vamAM diga mbara gRhastha varga karatAM jJAnapracAra AchA jaNuAya che. mUrtipUjaka ati gRhastha varganI sAthe sthAnavAsI gRhastha varganI jJAna saMbadhI sarakhA maNI karIe, teA temAM bahu phera paDI jAya tema nathI, mUrtipUjaka zvetAmbara jainiyA ane www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna ) traNe saMpradAyenI sthitine vata' - besI zake che. evo ke sthAnakavAsI jainiyAnI vasatinuM parimANa joyuM che tyAM sudhI - 1, 1 ) dhyAnamAM rAkhatAM, sthAnakavAsI gRhastha varga ka. khara mUrtipUjaka sAdhava ne moTe bhAga ratAM mUrtipUjaka gRhastha thoDA aMze kadAca sthAnakavAsI karatAM vadhAre A kriyA saMbaMdhavadhe te vadhe. bAkIvaNe moTA phera nathI ja- mAM zithila thaI gayo che. hA, eTaluM kharuM ke, zu. jJAna saMbaMdhInI A traNe saMpradAyanI zvetAmbara mUrtipUjaka sthAnakavAsIo karatAM sthiti parasparanI sarakhAmaNIe che. paraMtu traNe civiSaya jANavAmAM kaMika vizeSa anu. saMpradAyamAMthI ekanI evI sthiti nathI ke, bhavI haze, paraMtu teo zuciviSaya kaMIka jaina zivAyanAM bIjAM dazanA vidvAna varga vadhAre sArI rIte jANatAM chatAM, ci viSaya para jJAna saMbaMdhI vijaya meLavI teone vyavahAra rIte sAcavavAmAM joIe tevA jAgRta jenI banAvI zake, athavA te jatI nathI. keTalAka te te bAbatamAM zithila paNa valaNa paNa karAvI zake; ke jevI rIte A karAvI zake che jenI ra jovAmAM Ave che. zvetAmbara sthAnakavAsI hemacaMdrAcArye 33000 brAhmaNane rana banA zrAvaka varga ane tAmbara mUrtipUjaka zrAvaka vyA hatA. digambaramAM te sAdhu vargane utsarga. varganI lagabhaga samAna sthiti che. zvetAmbara paNe lopa thaI gayuM che, eTale te varganA mati pUjaka zrAvaka varga sUci viSayamAM vadhAre jANakAra jaNAya che. sAdhuo taraphathI te jJAna ughAtanI AzAja have dravya vidhionA saMbaMdhamAM tronI nahIM. sarakhAmaNI karIe. kavidhi arthAta bAhya have cAritra viSaya laIe. cAritra viSaya kAraNo aMtara kAraNene prere evAM tatvo. eTalo moTo che ke jenI aMdara A atyAre sAmAnya rIte jotAM deza dalanAdi khAM AcaraNane viSaya AvI jAya che. jene prasaMgo tene dravyavidhio kahevAmAM Ave che. zAmaka cAritra jainamAM kahevAmAM AvyuM che te AvI dravidhionA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM cAritra te zodhyuM kavacitaja najare paDe tema che. ke, sthAnakavAsI saMpradAyamAM te tevuM kazuM ni. eTale uttama caritranA atizayathI zAsananuM paNa nathI. digambara ane zvetAmbara dIpAvavApaNuM saMbhavatuM ja nathI. atyAre laIe, te brAhya bhavyatAmAM zvetAmbaro digacAritranI pravRttimAM je hada baMdhAI gayelI arajI karatAM keTaleka darajajo vadhI jAya tema jovAmAM Ave che te to kriyAkAMDajamI AvI che. zvetAmbaro brAhya bhavyatA, anya dazanAmAM vaselI javAmAM Ave che. A kriyAkAMDanA jainane prabhAva batAvavAmAM upakAraka jaNAya viSayamAM traNa saMpradAyamAMthI kaye saMpradAya che. Atmika prabhAva mATe digambara vidhio vadhI jAya che te nakkI karavuM ghaNuM muzkela lA upakAraka jaNAya che, ge che. prathama sAdhu vargane laIe, te digamba A prakAre traNe saMpradAthenI sthiti che. rAnA saMbaMdhamAM te e mATe kAMI bolavAnuM ja che A traNe saMpradAthAnI sthiti parathI bhavinathI, kemake sAdhu vagane lepa che. have tA- dhyano vicAra karIe. bhaviSyano vicAra karatAM mbara mUrtipUjaka ane zvetAmbara sthAnaka pahelAM bhaviSya kALamAM kyAM to sAme thaI vAsInA sAdhu varganI sarakhAmaNI karIe, te renamArgane prabhAva ane jainamArganuM rakSaNa tapazcaryAdi kriyAomAM amArI mAnInatA pramANe karavAnuM che te jovuM paDaze. zvetAmbara purti pUjaka karatAM zvetAmbara sthAnaka. atyAre hiMdamAM pAzcAtya vidyAne pracAra vAsI vadhI jAya tema che. ame jyAM sudhI thato zarU thayA che. A pAzcAtya vidyAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 sanAtana jina. [ mArcathI juna. prajera vizeSa che. A traNe cardhamAnatA thAya vidyAnA prabhAva dvArAe jagatanuM AdipaNuM eva-tatvota. jAra che. A vAta have TakI zake ema nathI. prANI utpatti zAstrIne chUpI nathI. sarva kAI te vAta jANe che; ane laIne kAIsTano janma mAtra mAtA vaDeja thayojANatAM hovAthI ja te na vadhe teTalA mATe che evI vAta calAvI levAya tema nathI. A dhArmika keLavaNI ApavAnI jarUra che. evI rIte, evI evI ghaNI bAbata che ke, je caLavaLa dareka dharmamAM cAlI rahI che. AvAM to jarUra hAlanA vidyA prakAza pachI bIlakula nabhe dharAvanArI vidyAnI sAme thaI jainamArgane prabhAva tema nathI. A kAraNe kriIana prajAno pAane jainamArganuM rakSaNa traNe saMpradAya karI zakaze cAtya vidyA sAme prayatna kharI rIte kAMI ke kema te jovAnuM che. sArthaka karI zake tema amAruM mAnavuM hatuM jeone pAzcAtya jaDavAdane paricaya haze nathI,_ teone jANavAmAM haze ke, teonA sAma krizciyana dharmanA A u5ra kahyA je siddhAMta sAme pRthI uparanA ghaNA dharmo TakI zakavAno che tene lagatAM je je dharmanAM siddhAMte che te saMbhava nathI. pAzcAtyavidhA (Science) nA te dhamI tenA game tevA prayatno chatAM, cekasa prabhAva pachI ghaNAM dharmo bhayabhita thayA che ke samaye, ke je samaye vidyA (Science)nA prabhAjeonuM baLa have cAlI zakaze nahIM. krizci. vanA paripAka thaze tyAre TakI zakavAnA nathI. yana dharmane A bhaya sAthI prathama lAge che. A vAtanI atyAre mAnInatA ghaNAnI nahIM ane te kAraNe teo krizciyana prajAnI aMdara thAya; paNa jeo pAzcAtya vidyA je dhIme paNa dharmazikSaNa rAjyanA Azraya heThaLa apAvavAnI saMgIne pracAra karatI jAya che tenuM avalokana laData calAve che; ema samajIne ke je dharmanA karatA raheze, tene vahelI meDI pratiti thayA saMskAro prathamathI thaI. gayA hoya, te tethI vinA nahI rahe, prajAnA mananuM baMdhAraNa dhArmika saMskArovALuM pRthvI upara evA ghaNA thoDAja dharmo astitva dharAve che ke, je eka AtmAnI baMdhAI jAya che, ane eka vakhata cokasa baMdhAraNamAM AvI gayuM, te pachI jaDavAdanI bAbata vinA bIjI badhI rIte pAzcAtya vidyAnI sAthe baMdhabestA thatA hoya. AvA asara ekAeka asara karI zake nahI. paNa jAja dharmomAMne eka jaina dharma 5Na che. A teonI mAnInatA bhUlabharelI che; kemake ' pAzcAtya vidyAnuM eka evuM mAnavuM che krizcIyana dharmanAM je je siddhAMta che te ke, jagatane kartA koI nathI, athavA kartA vAstavika rIte eTalA takalAdI che ke, game te Izvara jevuM koI tatva nathI. jainane paNa vA prayatna chatAM TakI zakavA muzkela. dAkhalA Aja siddhAMta che. pAzcAtya vidyAnuM ema tarIke, IzvaranuM hevApaNuM, tenuM kartApaNuM, mAnavuM thayuM che ke, jagata anAdinuM che, ane jagatanuM AdipaNuM, krAIsTane pitA vinA mAtra jaina A mukhya siddhAMta vikhyAta che. mAtAthI janma e Adi, bAbato vAstavika pRthvIkAyAdi niomAM jIvanuM astitva have rIte kalpita chatAM tene satyarUpa gaNAvavAno pAzcAtya vidyA zodhatI thaI che. jenanI A prayatna game tevo baLavAna hoya chatAM, kadI zedha te prAcInamAM prAcIna che. svabhAvathI A paNa nabhI zake tema nathI. vidyA (Science) badhuM che evI mAnInatA have pAzcAtya vidyAnI nA prabhAva pachI kartA izvara jevuM tatva koI thavA lAgI che. jeno svabhAvavAdane agra rIte paNa siddha thaI zake ema nathI. bhustara gaNIya pada Ape che. A rIte AvI aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 mArcathI jIna) gaNe saMpradAyanI sthitine vare. bAbata che ke, je pAzcAtya vidyA ane jenane asarakAraka rIte besI zake che. evo ko sammata hoya. AkAra che ke jenI aMdara ucharatI prajA pAzcAtya vidyA ane jainamAM mukhya bheda e AvI sthiti grahaNa kare che? e AkAra e paDe che ke, pAzcAtya vidyA jaDavAda AtmAnuM che ke, evA jaDavADanI sAme rakSaNa karI zake hovApaNuM tathA tene karmane saMbaMdha, e evA saMjogomAM jeo javAbadAra che evA Adi je bheda mAnatI nathI; jyAre jene mAne dharma upadeza taraphathI tene mukavAmAM AvatAM che. eTale vAstavika rIte pAzcAtya vidyA ane nathI; eTale ke je prakAranuM dharmazraddhAnanA jenanI vacce A AtmAne viSaya saMbaMdhI tatvanuM siMcana temAM karavuM joIe te prakAlaData che. A laDatamAM koNu jaya meLavI zake ranuM siMcana thatuM nathI. dharmopadezako taratevI sthitimAM che tenA upara jainanA prabhA phathI je AvuM siMcana thatuM na hoya, vana temaja jainanA rakSaNane AdhAra che. te temAM teone pratyakSa deva nathI; kemake upara kahI javAmAM AvyuM che ke, jena- teo bicArA pote ja evA saMjoge dharmano prabhAva eTale anya dazano upara mAM mUkAyelA che ke, AvuM tattasiMcananuM kArya jainadharmanI pramA pADavI; ane jainazAsananuM karavAnI smRddhi meLavI zakyA nathI; arthAta rakSaNa eTale jainane mAnanAra prajAmAM tenI teo evA jJAnAdi atizaya sahita nathI ke, sthiti TALI rAkhavI. A prabhAva pAvAna AvuM tasiMcana karI zake. eka taraphathI ane rakSaNa karavAnuM kAma bhaviSyamAM kAnA zIra A kAraNa che, ane bIjI taraphathI pAzcAtya upara AvI paDaze e bAbatano vicAra karatAM vidyA evA prakAre potAnuM zikSaNa Ape che jaNAze ke, te kAma bhaviSyanI jaina prajAnA ke, je jIvane mithA tavanA kAraNe anAdithI priya che; eTale pAzcAtya vidyAnA zikSaNanuM zIra upara AvavAnuM. have bhaviSyanI prajA phaLa saMsArika vaibhava khIlavavAnuM che, ke je evI sthitimAM mUkAya tevA saMjogo che ke vaibhava jIvane mithAtatvanA hetuo anAdithI nahIM te jovAnuM rahe che. rUcIkara che. keI asamAnI sulatAnI thAya te judI AvI sthitimAM je ucharatI athavA bha. vAta; bAkI atyAranA saMjoge jotAM eTaluM viSyanI prajA che teNe pAzcAtya vidyAnI sAthe te jaNAya che ke, je dvArAe pAzcAtya vidyA AmA saMbaMdhI viSayanI laData karI temAM vALI keLavaNI apAya che te rAjaya amalanI jaya meLavI dharmane prabhAva ane zAsananuM sthiti che tyAM sudhI bhaviSyanI prajAne te rakSaNa karavAnuM che te banavuM saMbhavita che ke kema ? pAzcAtya vidyA AzrIta keLavaNI levI paDaze. amArI mAnInatA evI che ke tema ghaNuM karIne A vAta siddha karavAnI jarUra nathI, kemake e banavuM saMbhavita nathI. A vAtane nirNaya sarva kepano anubhava che. karavA mATe avibhakata jaina dharma hoya te hajI pAzcAtyA keLavaNInuM ATaluM badhuM jora tenA saMjogono vicAra karata; paraMtu avibhavadhyuM nathI chatAM atyArathI ja je phariyAda kata to nathI eTale vibhakta thaI gayelo e pravRtta thaI che ke, pAzcAtya keLavaNathI ucharatI vetAmbara mantapujaka, tAmbara sthAnakavAsI prajAmAM nAstikya bhAva utpanna thAya cheathavA ane digambara pratyekane jude jude vicAra thato jAya che; e ema batAve che ke, uche. karavA paDaze. ratI prajA koI evA AkAramAM mUkAI che ke bhaviSyanI prajAne pAzcAtya vidyAne vaza tenA mana upara pAzcAtya keLavaNInA saMskAra thaI jatAM aTakAvavAnuM kAma pratyeka saMpradAyanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. [ mArcathI juna. dharmapracArakonuM che, ane te kAma te be rastA. have cAritradvArA digambara zrAvaka varga, bhadvArAe pAra utArI zake. e be rastA te viSyanI prajA para chApa pADI zake ema che ke jJAna ane cAritra saMbaMdhI che. nahIM te joIe. jene Atmika cAritra kahezarUAtamAM A traNa saMpradAyanA dharmapra. vAmAM Ave che evAM Amika cAritravAnA cAra evA sAdhu ane zrAvaka samudAyanI purUvo te sarvatra viralaja che; eTale digambara jJAna ane cAritra saMbaMdhI sthiti vartamAnamAM mAM paNa virala hoya te temAM kAMI Azcarya kevI che te kahI gayA chIe. A je kahI nathI. ema mAnI laIe chIe ke, evA javAmAM AvelI sthiti teno upayoga aDI virala purUSo che. gRhastha vargane saMsAra paricaya karavo paDaze, rahe eTale game tevA uttama cAritradhArIe prathama digambara laI, ekAMta digambara hoya, chatAM jagata jIvonI evI prakRti paDI dazA khA kALane bahudhA pratikuLa hovAthI temAMthI gaI che ke, evA cAritradhArI para esa upadezaka evA tyAgI mahAtmAo utpanna thatA nathI. daraje saMsAranA paricayI gRhasthanA cAritranI ema kahIe ke tene lagabhaga sarvathA lepa che asara cekasa hade thaI zake che. arthAta jevI te temAM koI paNa aghaTita nathI; eTale tyAgI purUSane cAritranI asara thaI zake che, dharmapracAranA kAryanI tenA taraphathI te kiMcita tevI asara gRhasthanI thaI zaktI nathI. Ama mAtra paNa AzA nahIM. je sAdhu vargane ja hovAthI pAzcAtya saMskAro pALanAra evI bhalopa che te pachI tene taraphathI jJAnadhArAe viSyanI prajA upara gRhasthavarga cAritradhArA je dharmapracArane saMbhava nathI; tema cAritradvArA dharmanI asara karI zake te evI na kahevAya ke je paNa kayAMthI hoya? keTalIka vakhata evuM bane je pAzcAtya vidyAdvArA maLatI vaibhavika zikSaNa che ke, jJAna bhale ochuM hoya, paNa uttama vIta- upara asara karI zake; ane dhAro ke keTaleka rAga bhAva darzAvanAruM cAritra hoya to te cArika aMze karI zake. topaNa evA uttama Atmika tradhArA paNa samAja upara keTalIka asara thaI ke cAritradhArI gRhasthanI eTalI moTI saMkhyA che; arthAta cAritradvArA dharmapracAra thaI zake che. na maLe ke je bhaviSyanI prajAne potAnA kA- digambara sAdhuvarganA lopanA kAraNe cAritra ke bumAM rAkhavAnuM sAmarthyavAna hoya. jJAna baMne dvArAe sAdhuvarga taraphanA dhamapracArano te saMbhava ja nathI. have rahyA tene zrAvaka cAritranuM eka aMga kriyAkAMDane viSayane , vage. sAdhuvarganA abhAve zrAvakavargamAM svAzrayanuM ApaNe khAsa bAbata tarIke carcIzuM. digatatva digambaramAM sAruM raheluM jovAmAM Ave ane kriyAkAMDane viSaya, jhAjhe bAhya da, ane te kAraNe zrAvaka vargamAM keTalAka evA ADambaravALA nathI eTale pAzcAtya vidyAne manuSya maLI sUke che ke je jJAnanA ThIka pari. anusaranArAone te, tAmbaronA karatAM cayavALA che. AvAM manuSya digambara zrAvaka vadhAre anukULa paDe tema che; paraMtu thoDIghaNI vargamAMthI maLI zake tema che, chatAM teonuM paNa asara karI zake tevuM dharmavRttinuM siMcana, jJAna sAma ekapakSI che, eTale ke te jevuM zvetAmbare pitAnA tyAgI upadezopAzcAtya vidyAne sArI rIte jANanAra nathI- dvArA karI zake tevI sthitimAM che tevI sthieTale temAM ucharatI bhaviSyanI jena prajAne timAM digambare, sAdhanA abhAve nahIM hovAthI pAzcAtya viH karatAM jaina vidyAmAM vizeSatA che bAhya ADambara rahitane kriyAkAMDa digambaramAM evI asara karAvI zake tevI sthitimAM nathI. hovA chatAM te bahu kAryakArI na thaI zake, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAcatha jIna) traNe saMpradAyanI sthitine vare. 250 have vetAmbara mUrti pUjaka laIe. teo eka bahu jJAna sahita nahIM evA tyAgI jJAna ane cAritradhArA dharmaasara kevI karI zake haze, ane te upade karI zakavAnI sthitimAM tema che te joIe. zarUAtamAM kahI javAmAM nahIM hoya, chatAM je tene laya tyAga, vairAAvyuM che ke, tAmbara mUrtipUjaka sAdhavarga gyamAM vizeSa haze te tenI asara samAja sthAnakavAsI karatAM jJAnanI apekSAe keTaleka upara thaze; kemake te na bolavA chatAM vartana aMze vadhI jAya tema che, eTale teo sthA- sAruM karI dekhADe che. A kAraNathI game tevA nakavAsI karatAM potAnA bhaviSyanA ucharatA cAritradhArI zrAvake digambaromAM hoya, te samUha upara thoDe aMze paNa vadhAre dharmaasara paNa je tevAja cAritradhArI sAdhuo vetAkarI zake tevI sthitimAM che; chatAM eTaluM kharomAM haze, te te vadhAre asara karI zakahevuM joIe ke teonuM jJAna baLa ghaNuM karI kaze. vetAmbaronI AvI sthiti thoDe aMze evuM nathI ke, je saMpUrNapaNe pAzcAtyavivAnA bhegavavAne bhAgyazALI, digambaranI apekSAe baLathI vimukha karAvI zake, arthAta eTalI gaNI zakAya. ame jema vetAmbara mUrtipujadharma asara karI zake tevI sthitimAM vetAmbara kanA sAdhu varganI A apekSAe vizeSatA batAmAttapUjaka sAdhuvarga nathI. cAritradrArAe - vI, tema tenI eka nabaLI bAju paNa batAvyA tAmbara mUrtipUjaka sAdhavarga kevI asara karI vinA amane chUTake nathI. mUrtipUjaka mahetAzake tema che tene vicAra karatAM ema lAge che aranA sAdhu vargamAM je kahevA mAtra sAdhurUpe ke, jevI zaci vetAmbara mUrtipUjakanA sA. haze teo samAja upara dhama asara karAvavI dhuo jANe che, tevI cipUrvaka je sthAnaka. te dura rahI paraMtu ula TI vimukha asara nIpavAsI dharmaguruo pitAnuM cAritra pAlana karatAM jAvavAnuM kAma paNa karatA nahIM hoya ema nathI. have zrAvaka varga laIe. traNe saMpradAyanA hoya, to vetAmbara mUrtipUjakanA karatAM, zrAvaka varganI sarakhAmaNI ame upara ApI vadhAre asara nIpajAvI zake, kAraNa ke mUrti gayA chaIe. digambara karatAM koI aMze kadAca pUjaka tAmbaranA sAdhu zucine viSaya vadhatA hoya te bhale, bAkI sthAnakvAsI che vadhAre sArI rIte jANatAM chatAM, cAritra pAlanamAM sarakhAmaNIe to bahu ja thoDA aMza jJAna sthAnakavAsI karatAM vadhAre zithila hovA saMbhave saMbaMdhamAM vadhatA hoya te nA kahevAya nahIM, che. A vAta bAhya cAritrane aMge kahI. Atmika A zrAvaka varga evA jJAna ke cAritra viSayaka A zrAvaka varga evA nAma che cAritra te sAdhuomAM paNa virala sthaLoeja atizaya sahita nathI ke, je ucharatI prajAnA haze. chatAM eTaluM paNa Atmika caritra sAdhu mana upara paDatI pAzcAtyavidyAnI chApa emAM hoya, te te gRhasthanA karatAM vadhAre rokI zake. sArI asara karI zake che. amArA A abhi- kriyAkAMDanAviSaya para AvatAM amAre jaNAvavuM prAyane khyAla A uparathI AvI zakaze. eka joIe ke teoe je bAhya ADaara vadhArI dIdho vidvAna guhastha hoya, paNa te saMsAramAM rahI che te pAzcAtya vidyAnA saMskArIone dharma asara dharma saMbaMdhI ane khAsa kAraNa saMsAranA upajAvavAmAM bahu sahAyaka nathI; keTalIka vakhate kSaNikapaNe mATe je upadeza karatA haze te tene viparIta asara paNa karAve che ke AmAM ja tenI asara samAja upara nahIM thAya. kema ke meM dharma AvI rahyA che? Ama chatAM amAre samAjane tene upadeza ane tenuM vartana bane kahevuM joIe ke, sthAnakavAsIo karatAM karatAjudAM lAge che, paraMtu Aja jagAe je khara mUrtipUjakene bAhya kriyAnI eka vidhi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 sanAtana jena. [mArcathI juna. pratimA pUjana-upakAranuM kAraNa thAya che. je dravya kriyAnuM prarUpaNa nathI ke, je dvArA teo rIte upakAranuM kAraNa thAya che te rIta e che bALavayamAMthI baccAMone viSe dharma saMskAra ke, pratimA pUjanAdine nAnapaNamAM je kriyAone upanna karI zake; ke je saMskAra zvetAmbara abhyAsa ane paricaya thaI jAya che tethI mRttipUjakane koI aMze pAzcAtya jaDavAda sAme dharmane cekasa aMkure temAM svAbhAvika rIte rakSaNa Ape che ema ame zvetAmbara mUrtipU. thaI jAya che. A rIte je dharmane cekara aMku jakanI sthiti batAvatAM kahyuM che. dravyakipAmAM ro dAkhala thaI jAya che tethI keTalIka vakhate mRtti pUjanane paNa samAveza thAya che. mUtti. pAzcAtya ketavaNI letAM chatAM te keLavaNInI pUjA je prakAre jena zivAyanA mArge svIkAre asara. jevI bAvA kriyA na karanAra evA che te mUrtipUjA pratye pAzcAtya vidyAnA saM. sthAnakavAsIo upara thaI jAya che tenAM karatAM skAra pAmelA manuSyone abhAva che; kemake ghaNI ochI thavA pAme che. keTalAka dAkhalAmAM teo je AzayamAM Idolatory (mUrtipUjA) te nathI thatI ema paNa jovAmAM AvyuM che. samaje che te mUrti pUjAne teo deza pratye have sthAnakavAsIo laIe. sthAnakavAsI eka prakArano zrApa (curse) kahe che. AvA saMpradAyanuM baMdhAraNa koI evA saMjogomAM manuSyone jelamAM pratimA pUjanathI ke vItamUkAIne thayeluM jovAmAM Ave che ke, temAM rAga bhAva utpanna karAvavAnuM tatva rahyuM che jJAnane pracAra, bIjA ane saMpradAyonI sara- tenI khabara nahI hovAthI jainanA pratimApUjanane khAmaNIe ghaNo ocho rahe che. teone paNa Idolatory nA AzayamAM samajI kAma sAdhu varma jJAna saMpattinAM saMbaMdhamAM ghaNo le che. jyAM sudhI jainanA pratimApUjanane paNa pachAta che ema khuda tene zrAvaka samudAya da Idolatory nA bAzayamAM samajavAmAM A kare che. teomAM "sAdhu zALA " athavA tevA vaze, paNa tenA kharA svarUpane samajavAmAM nahIM prakAranI TreniMga skUla kADhavA mATe je hIlacAla Ave tyAM sudhI jenA pratimApUjana pratye cAle che AvI zALA kAMI phaLadAyaka thavAne pAzcAtya jaDavAdanA saMskAra pAmatAM jaino-bhale jo ke ghaNo ocho saMbhava che te vAtaja ema pachI te mUrtipUjaka zvetAmbara jaMpradAyamAM pUravAra kare che. sAdhuvarga-jJAna saMpattimAM ghaNe janmalA he, ke digambara athavA sthAnakavAsI pachAta che; ane je pachAta che te teo saMpradAyamAM janmela ho-mAhAnya buddhithI pAzcAtya jaDavAda aTakAvavA mATe samartha kema nahIM jue; ane tema nahI jevAthI dharmanA gaNAya? vaLI jene sAdhu varga jJAna sAmarthya aMkura utpanna thavAnuM nA eka kAraNa teTalA mAM pachAta hoya tenA zrAvaka vargane svAbhAvika vakhata mATe nirUpavegI jevuM thaze; ane tema thavAthI pAzcAtya jaDavAda sAme teTale aMze rakSaNa rIte, sAdhu varganA karatAM vizeSa pachAta gaNu thatuM aTakaze. joIe. A kAraNathI pAzcAtya jaDavAdanA A rIte traNa saMpradAyanI sthiti che. aniSTha pariNAno sAme, zrAvaka varga paNu, AvI sthitimAM mukAyelI traNe saMpradAyanI uchasthAnakavAsIomAM rakSaNa ApI zake tema nathI. ratI athavA bhaviSyanI prajA pAzcAtya jaDavA sthAnakavAsIone kriyAkAMDanA para khAvatAM danI sAme potAnuM rakSaNa karI zakaze amAre kahevuM joie ke, teo upavAsAdi ke kema e moTo savAla che. atyAre tapazcayIo kare che te sivAya teone viSe thatA ke jyAre hajI pAzcAtya jaDavAdanuM aramUrtipUjaka ane digambaranI peThe koI paNa eTaluM badhuM prabaLa vaLyuM nathI, tyArathI ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 mArcathI juna) gaNe saMpradAyanI sthitine vare. aMgrejI keLavaNI lIdhelo varga nastika thaI riyaya vAraso rAkhavAno thoDeghaNe paNa jAya che evI buma cAle che, ane tethI rahyA che. eTale bhaviSyanI prajAne 'jJAna tenAthI kema rakSaNa ApavuM e saMbaMdhI caLavaLa saMbaMdhamAM bIjA be saMpradAyo karatAM cAle che, paraMtu koI evAM baLavAna sAdhano vizeSa derI zakaze, vaLI temAM je zodhI kaDhAtAM nathI ke je tema rakSaNa ApI drakriyA upara bhAra mukyo che te kAraNazake, te pachI jyAre pAzcAtya jaDavAda potAnuM thI temAM bhakita ane zraddhAnAM to bIjA baLa vizeSapaNe vadhAraze tyAre sthiti kevI thavI e saMpradAya karatAM vizeSa prayla rahe che, eTale joIe e vicAra karatAM vicAravAnane te kAraNathI paNa dharma pratye vizeSa AsthA rahetAM jaNAvuM joIe ke, hamaNAM je sthiti che pAzcAtya jaDavAdane praveza bIjA be karatAM tenA karatAM vizeSa nirbaLa thaze, arthAta moDe thAya; athavA dhIme dhIme thAya; vaLI pAzcAtya jaDavAda sAme bhaviSyanI jainanA traNe pratimA pUjanamAM bAhya ADaara vizeSa chatAM saMpradAyanI prajA rakSaNa meLavI zake evA tene bALapaNathI ja paricaya rahyA eTale paNa saMjoge. atyAre te jovAmAM AvatA nathI. je dhamanI AsthAnA aMkure bALapaNathI ja temAM pote pAzcAtya jaDavAda sAme rakSaNa meLavI zake janma pAmatA hovAthI pAzcAtya jaDavAda ekAeka evI sthitimAM nathI, te pachI e prazna ja dAkhala na thaI zake. digambaramAM sAdhuvage kyAM rahe che, bhaviSyanI jena prajA pAzcAtya upadezaka na hoI tenA taraphathI dharmanA upajaDavAda upara AtmavAdano jaya meLavI zake? dezano lAbha tenI bhaviSyanI prajAne maLavAno ame A viSayane mathALe ema ja pUchayuM nahIM. sAdhuvarganA abhAve, zrAvaka vargane che ke, pahelI asara jainatA kayA saMpradAya potAnA baLa ane avalaMbana upara ubhA rahevAnuM pratye thaze, tene uttara A pramANe che. upara rahyuM eTale svabaLa ane svAvalaMbana ta traNe saMpradAyanI je pramANe jJAna ane evAM che ke, avazya te potAnuM hita saMbhAcAritranA saMbaMdhamAM sthiti che te anukramamAM LavAnuM chavane prere che. A tatvanA kAraNe bhaviSyamAM jenanA saMpradAya upara asara thaze. jJAna saMpati digambaramAM ThIka rahevAne saMbhava amArA avalokana pramANe digambaro ane che; ane tethI dharma pratye zraddhA teomAM rahevAne sthAnakavAsIo karatAM mUrtipUjaka jaivetAmbarone hetu gaNAya. amAre kahevuM joIe ke, digambapAzcAtya jaDavAdathI saithI chelluM sahana karavuM romAM svabaLa ane svAvalaMbananA to chatAM, paDaze. sthAnakavAsIo ane digambaromAM diga- tyAgI upadezaka varganI gerahAjarInuM tatva ane pachI asara sahana karavI paDaze, arthAta eTalI badhI asara karI zake tema che ke, e A anukrame sahana karavuM paDaze,-prathama sthA- bhaya paNa teoe rAkhavo joIe ke, sthAnaka nakavAsIne, pachI digambarone ane tyAra vAsIo karatAM paNa tene kadAca paheluM paNa bAda mUrtipUjaka zvetAmbarane saithI sahana karavuM paDe. svabaLa ane svAvalaMbananAM chelluM sahana karavuM paDaze tevAM kAraNe tatvonI sAthe teomAM hAlanA kAmane anukuLa tenI pAse che. teone viSe dharmagurUo paDe evI teomAM dravya kriyA hovAthI teone pramANu sthAnakavAsIo karatAM ochuM chatAM, viSe dhama prati zraddhA rahevAnAM sArAM kAraNe che. temaja cAritraviSayamAM bahu tIvra na chatAM jJAna drakriyA bAlapaNathI ja dharma saMskAra dAkhala karI saMpattimAM kaMIka daDha hovAthI, temaja nAnapa- zake che, e vAta teonA lAbhamAM sArI rIte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sanAtana jana. [ mArcathI juna. jAya che. AvI sthitimAM mukAyelA digambarone bALapaNamAM dharmasaMskAro pAyA vinA pahe pAzcAtya jaDavAdathI sthAnakavAsI ane mUrtipUjaka lethI pAzcAtya keLavaNInA dhoraNa upara vicA. vetAmbaromAM mUrtipUjaka bhavetAmbarone pahelAM 2.nuM baMdhAraNa temAM utpanna thAya che. tyAra sahana karavuM paDaze ane sthAnakavAsIne pachI bAda aMgrejI keLavaNI letAM yunivarsiTinA zikSaNa payata dharma saMskAro pAmavAnI paNa sahana karavuM paDaze ema amane lAge che. te paNa bIjI kaI taka nathI. A kAraNathI temAM digambaroe tyAgI upadezakanI gerahAjarInA tava bhakti ane AsthAnA tatvonI utpatti thavAne ne mATe ghaNuMja saMbhALavAnuM che. je saMbhALavAmAM saMbhava che. eka taraphathI A kAraNa ane nahIM Ave, ane svabaLa ane svAvala bananA bIjI taraphathI teonA dharmagurUonuM jJAna to pratye upekSA thaI, to sthAnakavAsIo atizaya eTaluM badhuM sabaLa nathI ke teo pahelAM teoe sahana karavAno vakhata paNa taraphathI pAzcAtya keLavaNI pAmatI ucharatI praAvI na pahoMce ema na kahevAya. jAnI upara joIe tevI chApa paDI zake; e. mUrtipUjaka zvetAmbara ane digambara Tale Avazyaka rIte teomAM dharmaprati joIe saMpradAyanI pahelAM sthAnakavAsI saMpradAye sahana tevI abhirUci, utpanna na thatAM pAzcAtya jaDakaravuM paDaze ema amane lAge che. digambara vAdanI asara teo pratye thavI joIe tema ane mUrtipUjaka zvetAmbaronA karatAM sthAnaka- thAya che. A vAta atyAre paNa traNe saMpravAsI saMpradAyamAM sAdhuonI saMkhyA ghaNI dAyonI ucharatI prajAnAM dhArmika valaNanI saramoTI che; tema teo tapazcaryAdi kaThana kriyAo khAmaNI karavAmAM Avaze, te satya che ema sArI rIte kare che eTale ekavIzI pahelAM jaNAze. sudhI te temAM potAnA saMpradAya pratye sAre A viSaya pUrNa karatAM amAre jaNuM thavuM bhAva rakhAvI zakavAnAM nimitta thatAM hatAM jaIe ke, amoe A traNe saMpradAyonI paraMtu temAM jJAna saMpatti vArasArU peja sthitinuM svarUpa niSpakSapAta buddhie lakhyuM ghaNI ochI hovAne lIdhe temaja AgaLa che. hA, eTaluM jovAmAM Avaze, koI bAbata jeTaluM tapazcaryAdinuM mahamya, hamaNunA dudhama eka saMpradAyane anukuLa haze, ane bIjAne pratikuLa haze, chatAM amane te thagya lAgyuM kALanA pratApe lekaSTimAM rahyuM nahIM hovAthI, haze to tene svIkAra amoe karyo haze. jyArathI e saMpradAyanI navI prajAmAM pAzcAtya AvA svIkArathI ema mAnavAnuM pravevidhAne paricaya thatA cALe che tyArathI e jana nathI ke, ame jene e bAbata pratijJAnano prabhAva teo jevo joIe tevuM phaLa che tenA virodhIo chIe. amAro pADavAnI sthitimAM rahyA nahIM hovAthI navI kAI saMpradAya pratye pakSapAta nathI. eTale prajA upara dharma saMskAro bIja saMpradAyanI ame eTaluM ja IcchIe chaIe ke, eka apekSAe bahu ochA paDe che, keTalAka dAkha avibhakta jena mArga pratyeja amArI bhakita lAmAM te tIvra nAstikya bhAva paNa upanna ane zraddhA che; ke je avibhakti jena mArga e tene judA judA dezakALane laine thayela najare paDe che. vaLI teomAM vyakra thayelA saMpradAyone banela che. jenuM mULa pratye prathamathI ja na joitI upekSA rahI padArtha svarUpa kAyama rAkhI jainanA judA judA hovAthI bALapaNamAM dharmasaMskAra pADavAnuM saMpradAyanA je je to vizeSatAvALA hoya kAraNa rahyuM nathI. te amane mAnya che,-kiMbahunA ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 mArcathI juna) hiMdamAM rASTriya zakitane hAni pahoMcADayA vinA, athavA hAni pahoMcADayA chatAM paNa dharmazikSaNa ApavuM zakya che?-- e tatvanA bhAge paramArtha kAraNe dhamazikSaNa ApavuM keTaluM phaLadAyaka thaze? sarva dharmavALAoe ane khAsa karI jainiye le joIne mArga judA judA deze, ane judI judI ahIM ema prazna karavAmAM Ave che, eka prajAone ItihAsa joizuM, te ema spaSTa dharmamAM AvuM baLa kayuM rahyuM che ke, jethI jaNAze ke, je dezamAM eka dharma ane eka A pramANe phaLa Ave che ? Ano uttara e vicAranI temaja sarakhA AcAranI prajA haze che ke, jema eka kuTuMbamAM janma thavAthI eka te prajA vijayavaMta nIvaDI che. AthI ulaTuM prakAranA lehIne vArase cAra Ave che; je dezamAM judA judA AcAra ane vicAra ane eka letIne laIne, kuTuMbanA mANase vALI prajAo vasatI haze te dezamAM aneka pratye vAsaMghabhAva rahe che athavA mahArApaNAnI prakAranA kaleze cAlatA haze, ane tethI de. temAM buddhi rahe che tema eka dharmamAM janmyAzamAM zAMtine prabhAva joIe tevo pravartata thI eka prakArane AcAra vicArano vArase. haze nahiM. rAmana prajA je kAraNathI kIrti maLe che, ke je vAse pitAnA dezanA lokone khATI gaI hatI te kAraNa paNa eka dharma mAM hArApaNAnI buddhi upanna kare che. saMbaMdhInuM hatuM. grIka prajAnA saMbaMdhamAM paNa ema kahevAmAM Avaze ke, hiMdanA loko Aja kAraNa hatuM. judA judA prakAranI khA sAthI vizeSa buddhizALI, ane aneka prakAranAM mIo chatAM cInanuM rAjya hajI sudhI TakI jJAnamAM, je vakhate anya prajAo jaMgalI rahyuM hoya to tenuM kAraNa paNa tyAM eka bAddha avasthAmAM hatI te vakhate, kuzaLa hatA te dharmano pracAra che te che. aMgrejo cakravatti lokonI dRSTimAM A vAta kema nahi rahI hoya jevuM rAjya calAvavAmAM Aja sudhI phatahamaMda ke, eka dharmanI sthApanA temAM na karI zakAya ? thayA hoya, to tenuM kAraNa paNa teomAM AnuM samAdhAna A rIte che; hiMdustAnanA mukhya ekaja dharma che. je pAna jevA nAnAmAM lokoe pravRtti mArganI jAhojalAlI khuba nAnA deze, Adhunika prajAomAM potAnI bheLavI lIdhA pachI, temane anubhava thayo ke kIrti amara karI che tenuM kAraNa paNa A pravRttimArganuM phaLa kSaNika sukhanuM che; Avo zivAya anya nathI. AthI ulaTuM hiMdamAM anubhava thayA bAda teo sthAyI sukha zeAdha aneka aneka dharmo cAlI rahyA che, tethI hiM, vAnA prayAse caDhayA. sthAyI sukha nivRtti mA damAM judI judI jAtio utpanna thavA pAmI rgamAM, ane AtmAnI zodhamAM che evuM te che; ane teonA AcAra vicAramAM samAnatA enA jANavAmAM AvyuM eTale teo nivRtti nahIM hovAthI joIe te prakAranuM aikaya temAM mArga ka, AtmAnuM svarUpa kevA prakAre che, utpanna thatuM nathI; ane aikaya utpanna na tha e AtmAnuM svarUpa pamAya kaI rIte, e vAnA kAraNe Aja seMkaDe varSa thayAM te para Adi zodhanA prayatna karavAmAM potAnA samataMtratA bhagave che. yane vyaya karavA lAgyA, AvA prakAranA praya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 sanAtana jaina. [ mAcacI ina. nanAM je phaLa thayAM te hiMdamAM atyAre jAdA e paramArthanuM mULa che, ane zuddha vyavahAra jUdA dharmo jovAmAM Ave che te che. yAda vinA paramAthe hoI na zake, evuM jeo na rAkhavuM joIe ke, kaI paNa prajA nita joI zakyA teo vyavahArane bhUlI jaI mAtra ane AtmAnA mArge caDhavAnuM tyAre kare che paramArtha para rAcI rahyA. je paramArthanuM vAstavika ke, jyAre dezamAM atyaMta zAMtti hoya che. A svarUpa samajavAmAM Ave, te te vyavahArane jIvikAnA sAdhano atizaya saraLapaNe maLatAM bhUlI na javAya; paNa paramArthanuM vAstavika svahoya che, dezamAM akhUTa dravya hoya che, arthAta rU5 arthAt paramArthanuM mULa zuddha vyavahAra che hiMdamAM eka evo sarasa vakhata hato ke, evuM ne dhyAnamAM rahe tyAre paramArtha paNa sa jyAre prajAnI sthiti atyaMta AbAda hatI, cavA nathI, ane vyavahAranuM te ThekANuM paNa ane prajAne ciMtAmAM potAnI zakti ane rahetuM nathI. jeo vyavahAra ane paramArthanuM samayane upaga karavo paDato nahote; jyAre mUlya na samajI zakayA teo hiMdamAM mAtra 5. AvI AbAda sthiti dezanI hoya che tyAreja ramArtha para nAcatAM thayAM, ane tenuM pariNAma loko jJAnamArge caDhI zake che, ane te pramANe e AvyuM ke, paramArthe khei beThA, ane vyahiMdanA lAke jJAnamArge caDhayA hovA joIe. vahAra paNa jALavI na zakyA. AvI je lokonI jJAnamArganI zedha' kAMI azAMtinA vakhatamAM sthiti thaI te loke pramAde caDhayA: ane e thatI nathI. koI paNa prajA ema batAvI za. pramAdinuM paNa kALe karIne e phaLa AvyuM ke, kaze nahIM ke, teo azAMtinA vakhate dharma. bIjI prajAne adhIna thavuM paDyuM, arthAta mArgo para caDhI zakyA hatA. bIjI prajAo tenA para rAjya karatI thaI. je jJAna mAne yathA tatha prakAra ane AbAdInAM kAraNethI sthAyI sukha zodhavA vastu lakSyamAM na rahe te tenuM eka evuM paNa * jatAM nIkaLelA je dharmo te, A rIte, pramA. pariNAma Ave che ke, tethI dezamAM nahIM icchavA danI utpatti thatAM jema paramArtha mATe joIe e eka prakAranA pramAda utpanna thAya che; ke tevAM ugI na thaI zakyA, tema tethI eka je pramAda dhIme dhIme dezanI Arthika sthitine dhama paNa na rahyA eTale eka prajAM ( NanukasAna pahoMcADe che. hiMdamAM paNa AvuM tha tion) tarIke paNa thavAnI ke rahevAnI sthiyeluM amane lAge che. hiMdanI sthiti jyAre timAM hiMdanA leke na rahyA. ghaNIja AbAda hatI ane jyAre lokone vya- jyArathI pUrvane pazcimane paricaya thayo vahArIka sthitinuM kAMipaNa duHkha nahotuM tyAre tyArathI hiMdanA lekamAM paNa eka prajA (N. loke sthAyI sukha zodhavAnA pravane lAgyA. ation) tarIke baMdhAvAno vicAra Avyo? hiMdamAM judA judA prakAranA aneka dharmo ane je vicAra divase divase vardhamAna thato jAya che. matasaMpradAye cAle che te A sthAyI sukha che. ApaNe icchIzuM ke, parataMtratAmAM seMkaDo varSo dhavAnA prayatnanuM phaLa che. judA judA loke thayAM ucharavAnuM ApaNA lokone je thayuM judA judA prakAranA dharmo ane zAne pitAnI che te, A vicAra vardhamAna thatAM dUra thaze. zakti pramANe zedhavAmAM paDayA. A zodhamAM eka prajA (Nation) tarIke baMdhAeTalI hada sudhI maMDayA rahyA che, temAMthI vAnI icchAmAM hiMdana leke haju joIe tevAM jeo vyavahAra ane paramArtha bannenuM upa- AvyAM nathI eTalAmAM eka evuM kAraNa gIpaNuM na joI zakayA, arthAta zuddha vyavahAra ubhuM thayuM che ke, amane bhaya rahe che ke, je te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa7 mArca thI juna.) dharma zikSaNa mATe le joitA mArga kAraNa amalamAM mUkAze, te te eka prajA baMdhA- dharmanuM zikSaNa ApI zake. je koI paNa vAnAM kAraNe athavA jene ame rASTrIya zakti sarakAra tevI sthitimAM na hoya, te hiMdamAM National spirit) kahIe chIe tene rAjya karatI aMgreja sarakAra paNa hovAnuM saM. nukasAna avazya pahoMcADyA vinA nahIM rahe. bhavIta nathI. sarakAranA Azraya taLe cAlatI A kAraNa e che ke pazcimanA saMsarga saMsthAothI A dhazikSaNa ApavAnuM kArya pachI hiMdamAM jaDavAdane pracAra thavuM zarU karyuM nathI ema ame, jeo dharmazikSaNa thaye che. A jaDavAdano pracAra thato aTake te ApavAnI himAyata kare che tenA pitAne arthe jUdA jUdA dharmanA anuyAyIo evA moTethI sAMbhaLyuM che. keTalAke vaLI evI dalIla vicAramAM paDayA che ke, vyavahAra zikSaNanI kare che ke, sarakAranI dekharekha nIce cAlatI sAthe dharma zikSaNa ApavuM joIe. veda mArganA sthAo dvArA dharmazikSaNa ApavuM zakya nathI. jUdA jUdA saMpradAye pitA potAnA saMpradAyanuM paNa je prajAkIya saMsthAo (National zikSaNa apAya tevI IcchA rAkhe che. masala. Institutions) sthApavAmAM Ave, ane prajA mAne potAnA matanuM zikSaNa apAya tevI pitAne kharca ane pitAnI dekharekha taLe yojanA kare che. pArasIo paNa tevIja thAja. calAve, te dhazikSaNa ApI zakAya, nAmAM che. jenI paNa Aja vicAranuM ava amane AvuM kahenArAonA bolavAmAM paNa laMbana le che. ane A rIte hiMdanA sarva vajuda lAgatuM nathI. dhAro ke, prajAkIya saM. dharmovALA potapotAnA dharmanuM zikSaNa apAya sthAo sthApavAmAM Ave, te tevI saMsthAmAM tevA vicAra, IcchA ke pejanA kare che. kayA dharmanuM zikSaNa ApI zakAze? prathamamAM hiMdamAM jaDavAdano praveza thato aTake evI prajAkIya saMsthAone kArabhAra koNa caevuM thatuM jovAne ame aMtaHkaraNa lAvaze? hiMdu, musalamAna, pArasI ke jaina pUrvaka rAjI chIe, paraMtu amane pahelI athavA bIjA koI? ame atyAranA rAjakIya dRSTie, te ema lAge che ke, judA judA kAraNo joI zakIe chIe tyAM sudhI lAge dharmo ke saMpradAya vALA dharma zikSaNa che ke, badhA sAthe maLIne AvuM kArya kare tevA ApavAno je vicAra, IcchA, ke janA saMjogomAM eke dharmavALA nathI. ema chatAM kare che tethI jaDavAdane praveza thato aTake A takarAranI khAtara mAnI laIe ke, sAthe maLIne evA saMjoga nathI; kemake hiMdamAM je vyava AvI saMsthAo sthApaze, ane temAM judA hArika zikSaNa ApavAnI zALAo, koleje jUdA dhAmanuM zikSaNa ApI zakAya evI goke evI bIjI je saMsthAo che te jarUrI. ThavaNa paNa karavAmAM Avaze, te ame pUchIe AtanA kAraNe sarakAranI dekharekha taLethI kADhI chIe ke, hiMdamAM dareka sthaLe AvA prakAranI lai zakAya tema nathI. arthAta evI saMsthAo saMsthA sthApI zakAya evAM sAdhano astitva sarakAranI dekharekha taLeja rahevAnI eTale dharAve che ke karaDe rUpIA ekaThA thAya, to paNa sarakAra evI goThavaNa zI rIte karI zakaze ke AvI goThavaNa sarvatra thavI amane te zakya evI dareka saMsthAmAM pratyeka dharmanA anuyAyIone jaNAtI nathI.. sesanA dharmanuM zikSaNa ApavuM? ame vicArI ema kahevAmAM Ave ke, prajAkIya saMsthA zakIe chIe tyAM sudhI koIpaNa sarakAre evI A AvuM kArya karI zake evI sthitimAM nathI; sthitimAM hovAnuM muzkela che ke, te dareka sthaLe paraMtu je dareka dharmavALA potapotAnI kema dareka saMsthAmAM dareka dharmavALAne se sonA mATe saMbhALI le, te te bane tevuM che. ame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 sanAtana jaina, ( mArcathI juna. te A vAtanI paNa nA pADIe chIe. hiMda mIsIsa bIsaTanA dhoraNa upara potAnI khAsa koma, prathama. dAkhalA tarIke laIe; ame saMsthAo sthApI temAM prAthamIkathI mAMDI ucca pUchIe chIe ke zuM hiMda koma evI sthi- vyavahAra keLavaNInI sAthe A kahevAtA dharma timAM che ke hiMdanA dareka gAmaDAM ane zaheramAM zikSaNa ApI zake evAM sAdhano sahita che ? potAnI evA prakAranI saMsthA sthApI temAM hiMduonI vAta bAju upara rAkhI have jeniyane dAkhale laIe janiyAmAM aneka prAthamika Primary)thI mAMDI ucca keLavaNI bheda che. hiMdanA je je bhAgomAM jeniya rahe (Higher education) nI sAthe dharmakeLavaNI ApI zake? amane te lAgatuM nathI: che tyAM evI svataMtra saMsthAo karI zakaze paNa takarAnI khAtara ame hA pADI ema che. jyAM prAthamika keLavaNIthI - mAMDI ucca pachIe chIe , kema chetInI vyAvahArika keLavaNI ApavAnI sAthe dharmanI saMsthAo karI temAM dharmanuM zikSaNa yA saM. keLavaNI ApI zakAya? amane te tadana pradAyanuM Apaze? zIvamArgInuM, rAmAnujanuM kalpita lAge che, chatAM takarAranI khAtara mAnI vaiSNavanuM athavA veda AzrIta cha darzanenuM? laIe chIe ke, teo evI saMsthAo zuM darekane mATe khAsa goThavaNa karaze? ema sthApI zakaze. te pachI ame pUchIzuM ke, kahevAmAM Ave ke sarva sAmAnya zikSaNa aDa mUrtipUjaka tAro-pAchI temAM paNa nAnA pIzuM te ame ema kahIe chIe ke, judA nAnA prakAranA bhede- sthAnakavAsIo ane digambara sAthe maLIne AvI saMsthAo jUdA saMpradAyanA AcAra vicAra ane kriyA sthApaze ke sau sAnI jUdI jUdI? je sAthe kAMDa evA judA judA prakAranAM che ke sarva sAmAnya karavuM muzkela che. keI eka kaheze maLIne sthApaze te darekane potAnA saMpradAyanI ke pelI jANItI thIyosophITa bAI mIsIsa keLavaNI kayAMthI maLe ? sthAnakavAsIo pratienabIsA banAsamAM sthApelI seMTrala mAne na mAne, zvetAmbara ane digambare kolejanA dheraNa upara dhamazikSaNa ApIzu; mAne. vaLI zvetAmbara digambarene ninTava te ame teone savinaya jaNAvIzuM ke mI. mAne, digambara zvetAmbarone dharmAbhAsI sIsa bIsaTa kahe che te ja zuM hiMdu dharma che? mAne. AvI sthitimAM sAthe maLI kaI rIte je teja hiMdu dharma hoya, te atyAra sudhI dharma zikSaNa ApI zakaze? je dareka gaccha che ke saMpradAyanI sthaLe sthaLe AvI saMsthA hiMdu dharma gupta rahyo hato ? ane hamaNAM ja mIsIsa bIsAMTe zodhI kADhayo? mIsIsa bI sthApI zakAya te te rIte bane; paNa te sAMTa pratye, tenA purUSArtha mATe dareka mAne chatAM kevaLa asaMbhavita che. Aja rIte tamAma amAre kahevuM joIe ke, teo je samajAve kemane mATe mAnI levA jevuM che. che athavA zIkhave che tene hiMdu dharma je banArasamAM eka hiMdu koleja thaI hoya, AkAramAM pUrva manAve che te AkAramAM, svI. athavA alIgaDhamAM eka musalamAna koleja kAravAne ghaNA pratika chevAta kyAM cAlatI hoya, athavA pArasIo pitAnI eka chupI che ke banArasa kolejanA zikSaNane hiMdu koleja karatA hoya, te tethI ema mAnI dharmane ghaNo moTo bhAga nA paDe che. je hiMda levAnuM nathI ke, hiMdamAM te evAM prabaLa sAdharma mAnanArAone vAMdho na hoya, te ApaNe dhana ubhI karavAmAM AvyAM che ke, je dvArAe ema takarAranI khAtara svIkArI laI ema pazcima bhaNIne jaDavAda praveza thato aTakI pUchIzuM ke, zuM hiMdu kema AkhA hiMdamAM zakaze. amuka dharmanA vicAre gekhAvyA ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thIjIna) dharma zikSaNa mATe le Ita mAga. 259 bhaNavyA tethI kaI jaDavAda sAme Takkara jhIlI ame jene bAibala zIkhaDAvavAmAM AvyuM zake ema ame, te mAnatA nathI. zuM eka hatuM evA eka krithIananI krizcIana dharma bhagavadgItA ke kurAna athavA pArasIne ke pratyenI upekSAne eka dAkhalo ahIM ApIzuM. jainane bahumAnya graMtha bhaNAbethI jaDavAda amArA eka junA snehI yurapanI musApharIe aTakI zako saMbhavita che? ame nA pADIe gayela, tenI sAthe eka yuropana musAphara chIe. je eka dharmapustakathI athavA gA hatA. bane tyAre jerUsalama pAsethI pasAra yatrI Adi kriyAthI jaDavAda aTakI zake ema thatA hatA tyAre amArA te junA snehI pAse dhAravAmAM AvatuM hoya te temAM bhUla khAvA te yurona hAsya ane tiraskAra sameta jevuM thAya che. Ane dAkhala paNa najara che ke, "pelA murkhAo ke jene Izvara AgaLa che. hamaNAM jema hiMdusthAnanA judA pitAvine mAtra mAtAthI jakhyuM hatuM tenuM judA dharmovALAne jaDavAdano praveza thato aTa- peluM pavitra tIrtha dekhAya !" arthAta teNe kAvavAnI zubha paNa phaLarUpa na thaI zake krAIsTa jevA purUSapratye temaja tene mAnanAra evI lAgaNI utpanna thaI che tevI lAgaNI evI didhI ane prajA pratye AvI tiraskAranI pazcima bhaNInA dezomAM jyArathI vidyA (Scie: lAgaNI batAvI. kahevAno matalaba eTaloja che nce)ne pracAra thayo che tyArathI thavI zarU ke, cekasa dharmanuM pustaka zIkhaDAvyethIja dharmapara thaI che. pazcima bhaNInA dezomAM bAlapaNathI AsthA rahI zake che ema mAnavAnuM nathI. krizcIana dharmanI keLavaNI ApavAmAM Ave keTalAka vaLI evuM mAne che ke, je che te TheTha yunivarsiTinuM zikSaNa levAmAM Ave bALapaNathI dharmanA vicAro dAkhala karyA che tyAMsudhI AkAra bhede cAlu rAkhavAmAM Ave che, te tethI jaDavAda sAme rakSaNa che. Ama chatAM paNa tyAM, jagatamAM moTAmAM meLavI zakAya che. ame eTaluM mAnamoTA gaNAtA evA nAstika utpanna thAya che. nArA chIe ke, je bALapaNathI ja dharma saM. jema ahIM dhAravAmAM Ave che ke, bhagavad skAro dAkhala thaI zake evuM gRhavartana gItA athavA sanAtana dharmanA zikSaNanA pu (*Home conduct) hoya, te zeDe aMze stake zIkhavI dharma upara AsthA rAkhatAM rakSaNa maLI zake che, paraMtu mAtra bALapaNamAM pustaka bhaNAvavAthI ja jaDavAda sAme rakSaNa prajAne zIkhavavuM tema pazcima bhaNInA krizcIana maLI zake che ema kahevAmAM AvatuM hoya dezomAM ema mAnavAmAM Ave che ke, bAIbalanuM to ame nA pADIe chIe. ame eka zikSaNa ApI krizcIana dharmaupara prajAnI dAkhalo ahIM jainiyAneja ApIzuM. cekasa AsthA sthira rakhAvavI. bAIbalanAM bAlapa. mitre AgaLa eka vakhata dharma keLavaNIne NathI zikSaNa chatAM tyAM Agala samathamAM virya nIkaLatAM yunivarsiTinuM uMcAmAM uMcuM samartha nAstike athavA jaDavAdIo (Ma zikSaNa meLavyuM hatuM evA tarUNa jenie terialists) utpanna thayA che ane thAya che. kahyuM "tame dharma zikSaNanI vAta melI ghA. jeo IgleMDamAM dharma keLavaNI apAvavAnI amane nAnapaNamAM amuka amuka vAta jaNAvI himAyata karanArA che te divase divase jApatA amArAM magaja nabaLAM kIdhAM hatAM. je amArAM naMkhAvavA prayatno kare che; chatAM teo jue magaja evI rIte nabaLAM karI dIdhAM na hota, che ke, prajAmAM vadhAre ne vadhAre vajaDavAda dAkhala te amArI zakti eTalI vizeSa raheta." thato jAya che. krizcIana dharmonI mAnInatAne Aja rIte eka tarUNane tenA dharmapremI apamAna pahoMcADavAnI kiMcitapAtra buddhi vinA mAmAe banArasa seMTrala hiMdu kolejamAM. ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 sanAtana jina. (mArcathI juna. bhyAsa arthe mokalAvela. tyAMthI pAchA pharatAM hiMdu pratye vadhAre thAya ke musalamAna tarapha? te tarUNanI sAthe vAtacita thatAM dharmazikSaNa hiMduomAM paNa ApaNI lAgaNI hiMdu pratye mATe pUchayuM te teNe kahyuM ke, "zuM ka ; e vadhAre thAya ke jena tarapha? A prakRti sarvatra 1 zIkhavanArA ema dhAre che ke, gAyatrImAMja che, game tevA keLavAyelA athavA vidvAna mA NasamAM paNa te prakRti jovAmAM Ave che. A amAruM kalyANa AvIne samAyuM che ? athavA eka jAtanI manuSyajAtinI nabaLAI (frailty) amAro mokSa emAMja AvI rahyA che?" che. amane A samaye eka bahu jANavAlAyaka A saghaLI bAbato mUkavAnuM prayojana dAkhalo yAda AvI jAya che. svargastha rA. jhavee che ke, hiMdustAnamAM dharmazikSaNa ApavuM rIlAla umayAzaMkara yAjJika eka daDha svadezAbhi. zakaya nathI; ane kadAca koI moTA bhege mAnI nara gaNAtA hatA. teo evA uttama purUSa tevI goThavaNa kavvAmAM Ave, te paNa te je hatA ke kema dezanuM hita thAya eja jevAne hetue te dharmazikSaNa ApavAnuM che te jaDavAda tatpara hatA. jyAre rA. yAjJika muMbainI yupraveza aTakAvavAne hetu pAra paDI zake evo nisipala koraporezanamAM hatA, tyAre te vakhatanA saMbhava nathI. Ama chatAM ame takarAranI - pArasI membara ane opedAre, myunisipAkhAtara eTaluM mAnIe ke, jUdA jUdA dharmonI lITImAM bIjI koI kAma karatAM pArasIone keLavaNI ApI zakAze, paNa amArA dhAravA vizeSa pramANamAM nokarI ApavAnI tajavIja pramANe te vyavahAra ane paramArtha banene karatA. yAjJika AthI ghaNe kheda pAmI jyAre hAnirUpa che. pakSapAta thayelo jotA, ane koI upAya na ame jene vyavahAra kahIe chIe temAM dekhatA tyAre pachI teone hiduono pakSa rASTrIya zaktinA tatvano samAveza thAya che. je levo paDato. rA. yAjJikane A pakSa le musalamAnane musalamAna dharmanuM, hiMdune hiMdu paDatA tenA pariNAmamAM tenA deha tyAga pachI dharmanuM, jenane jaina dharmanuM zikSaNa ApI paNa pArasIoe kAMI ra. yAjJikanA svadezAtemaja mahatvabuddhi utpanna karavAmAM Ave, te bhimAnanA kAraNe teo tarapha mAna buddhie tenuM pariNAma e Ave ke ekayanI lAgaNI vartavAnuM kayuM nahIM, paNa teo potAnA mahetA ghaNuM karIne janma nahIM, ane janma, te paNa hiMduonA hatA eTaluM jaNAvavA prayatna bahu daDha na hoya te jema ame upara kahyuM karyA vinA rahyA nahotA. jyAre rA. yAjJikanA tema eka prakAranA kuTuMbanA lohInA vArasA dehatyAga thaze tyAre A lakhanAre teoe jevuM che. svadezane mATe bhoga Apyo hato mATe teonuM jemAM pitAnA kuTuMbanuM lohI Ave che smAraka ubhuM karavA jAhera prajAne araja karelI. tenA tarapha ane paranA kuTuMba tarapha lAgaNamAM A arajanA saMbaMdhamAM eka jANItA pArasI phera paDI jAya che, temAM pitAnA dharma ane dainika patre evuM lakheluM ke, rA. yAjJika paranA dharma pratyenI lAgaNImAM pheraphAra thAya che. hiMdao mATe myunisipAlITImAM ghaNuM laData matalaba ke jyAM pitApaNuM mAnyuM che, ane calAvelI hatI mATe smAraka ubhuM karavAnI parapaNuM mAnyuM che temAM avazya zera paDI jA. hiMdaonI pharaja che. Ane artha e ke ya che, AnA aneka dAkhalAo ApI zakAze. jANe rA. yAjJike bIjA jAhera kAryo kayo ja eziyATika ane yuropana e bemAM ApaNuM na hoya. ahIM je rA. yAjJika pArasI dharmanA lAgaNI eziyATika tarapha vadhAre thAya ke hota to pArasIo tene bIjA dAdAbhAI gayuropana tarapha? Aja rIte ApaNI lAgaNI NIne kAma leta. ahIM cokasa vyakitaonA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI juna.) dharma rakSaNa mATe. le joIto mArga. dAkhalA ApI tene mATe TIkA karavAnuM sthaLa | musalamAno mATe ja A ma nathI. jyAre hiMdunathI. ahIM siA sAnA dharmane moha karAvavAnuM emAM hiMdu dharma pratye lAgaNI karAvavAmAM phaLa kevuM che te batAvavAno hetu che. atyAre AvatI hatI tyAre jaina pratye tenI lAgaNI hiMdamAM svarAjya meLavavAnI icchA batAvavAmAM juo, te vakhatanA hiMduo kahetA ke, mAra mAra karate hAthI AvatuM hoya, te musalaAve che; ane hiMdanI prajA eka Nation mAnanI masIdamAM jAvuM, paNa jenanA maMdiromAM che ema jAhera karavAmAM Ave che, paraMtu na jAvuM. jenanA aMdara aMdaranA saMpradAnA ame pUchIe chIe ke, baMgALIone baMgA- saMbaMdhamAM paNa A pramANe che. hamaNAM pAzcAtya LIo mATe pahelI lAgaNI thaze ke, gujarAtI kelavaNInA pratApe, sthAnakavAsI, zvetAmbara ke madrAsIo mATe? athavA madrAsIone ane digambara yuvake upara potAnA saMpradAyanA madrAsIo mATe pahelI lAgaNI thaze ke, guja. saMskAro agAu jevA saMpradAyanA mukhI rAtI ke baMgALIone mATe ? Aja rIte pADI zakatA nathI tyAre paraspara kevI lAgaNuM darekanA saMbaMdhamAM samajI levuM. che, ane agAu kevI hatI ? Arya samAkahevAne hetu evo che ke, jema jema che ane vaiSNavone dAkhalo paNa levA dareka kema ke jAtimAM mahArApaNAnA saMskAro jevo che; vadhAre daDha karavAmAM Ave che tema tema ekaya matalaba ke, jeTalA vadhAre majabuta dUra thatuM jAya che, ane tema rASTrIya zakitanA saMskAro pitAne dhamane jUdA jUdA dharmovALA tane vizeSa ne vizeSa hAni pahoce che. je karAvaze, athavA karAvavA prayatna leze teTale musalamAnane musalamAna dharmane Agraha karA- teTalo dezamAM jAdI jUdI koma vacce vadhAre vavAmAM Ave, te kaI dahADe tene hiMdu pratye ne vadhAre AMtare paDatA jaze, je AMtare lAgaNI na thAya. tevIja rIte je hiMduone rASTrIya zaktinA tatvane gaMbhIra hAnIkAraka che. hiMdudharmane Agraha karAvavAmAM Ave to A kAraNathI ame jUdA jUdA matavALAo musalamAna pratye lAgaNI na thAya; ane thAya to potapotAnA dharmanuM zikSaNa ApavA ukaMThA te bahu uMDANavALI na hoya. Ane dAkhalo rAkhe tenI tarapheNamAM nathI. ame zarUAtamAM ame najaronajarane ApIzuM. dezanA je kahyuM ke, rASTrIya zaktinA tatvane nukasAna karabhAgamAM musalamAno thaDA che, ane hiMduo nArUM eka navuM kAraNa ubhuM thayuM che te kAraNa ghaNuM che, te dezanA musalamAnone hiMduone A che ke, hamaNu judA judA matavALAo vadhAre paricaya che; A musalamAnanI hiMdue potapotAnA matanuM zikSaNa ApavA prayatna pratyenI lAgaNI juo, ane je dezamAM ghaNa- karavA nIkaLyA che. ame icchIe chIe ke, kharA musalamAne che tenI lAgaNI hiMdue AvuM zikSaNa apAvAthI rASTrIya zaktinA pratye juo. A sarakhAmaNImAM ghaNo moTo tatvane keTalI hAnI pahoMcaze e jovAnI taphAvata mAlama paDaze. matalaba ke, jyAM tevI caLavaLa karanArAone saddabuddhi sUje. ame vizeSa mahArA5NunA saMskAre tyAM vizeSa dUra A viSayane mathALe e je prazna karyo che paNuM alIgaDha kolejanA zikSaNa meLavelA ke, rASTrIya zaktinA tatvane hAni karyA vinA musalamAnene hiMduo pratye lAgaNI juo, dharma zikSaNa ApavuM zakya che, tenuM samAane bahu saMskAra nahIM pAmatAM evA sA- dhAna A vicArothI thavAnI ame AzA rAmAnya musalamAnonI lAgaNI juo; ane khIe chIe. ame A praznanuM ThIka rIte ghaNe taphAvata mAlama paDaze. hiMdu ane je samAdhAna karI zakyA hoIe ema vAMca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 sanAtana jana. | [ mAcathI juna. kane lAge, to amane saMtoSa thaze. ame eka A mokSapada ekaja svarUpe joIe. kAMI bIjI paNa sucanA sAthe sAthe karI cukyA jUdA jUdA dharmo judA judA svarUpe kahe che chIe ke kharuM jotAM hiMdamAM rASTrIya zaktinI te pramANe jUdA jUdA sararUpe e mokSapada darakAra na karIe to paNa dhArmika keLavaNI A- heI zake nahIM. A kArathI ekaja dharma pavI ja zakaya nathI. pRthvI para evo hovo joIe ke, je mokSa amArA A viSayane prathama bhAga ahI padanuM vAstavika arthAt jema che tema svarUpa pUrNa karI have bIjA bhAga upara jaIzuM. ke joI zrela hoya, AvA eka dharma zivAyanA ema kaheze ke, rASTrIya zakti e sthAyI sukhanuM bAkI rahyA che dhamo teo bhale mokSanuM kAraNa nathI, eTale tenA bhAge paNa paramArtha svarUpa vAstavika rIte joI zakayA na hoya. arthe dharma zikSaNa ApavuM joIe. rASTrIya paNa tenA hetu e pada pamADavAnuM che eTale zakita e sthAyI sukhanuM kAraNa ghaNA aMze ApaNe te dhamane vyavahAranuM nAma ApIzuM; nathI ema ame kahIe chIe; paNa ame paraMtu ekaluM vyavahAra evuM nAma ApatAM sava aMze ema kahevA tatpara nathI, kemake teone anyAya ApavA jevuM thaze, kAraNa je prajA zAMtivALI sthitimAM hoya che ke teonI daSTi e pada mATenI che; bhalA tene paramArtha paNa suje che, ane prajA pachI te dRSTi 5 jai zakatI na hoya. zAMtivALI sthitimAM kyAre hoI zake ke, A kAraNuthI A vayavahAra sAthe dharma zabda jyAre rASTrIya zaktine yogya paNe vartatI heya. jeDI vyavahAra dharma ApaNe kahIzuM. A kAraNe rASTrIya zaktine ke aMze sthAyI AvA judA judA prakAranA pRthvI para sukha prApta karAvavAnuM eka nimitta mAnavuM cAlatA vyavahAra dharmane paNa pratyeka jAdA joIe; ane tevuM nimitta hovAthI ame tene judA saMpradAyanI keLavaNI athavA dharma zikSaNa sarva aMze asthAyI sukhanuM kAraNa kahetA apAvAmAM Ave, te tethI amane lAbha nathI. have jovAnuM e che ke rASTrIya zaktine tha lAgato nathI, ulaTuM nukasAna lAge che. bhoga ApIe chatAM paNa je prakAre dhAravAmAM te kaI rIte? hiMdusa sthAomAM hiMdudhamanIja Ave che te prakAre paramArtha mATe dharma zikSaNa keLavaNI athavA dharmazikSaNa ApavAmAM AvatuM ApavuM zreyaskara che ke nahIM ? hAya, ane teja satya dharma che evA daDha saM. dharma be prakAra che. eka paramArtha ane skAra karAvavAmAM AvatA hoya, te pachI tene bIje vyavahAra dhame. prathama vyavahAra dharma laIzuM; jenamAM zuM to samAyelA che e jovAnI kemake ApaNe kramavAra caDhIzuM. jUdA judA prakA. buddhi utpanna thaze ? eja rIte jenIyone rana dharmo cAle che tethI je lAbha thAya che jenA daDha saMskAra karAvavAmAM Ave, to lAbhane vyavahAra dharma kahIzuM. pRthvI para cAlatA tene hiMdudharmamAM zuM tatvo rahyA che te jenAnA prakAranA dharmoe judA judA prakAranA vAnI vRtti thaze? AgaLa cAlatAM ApaNe je dharma vicAro tathA dharma AcAro prati. ema joIe ke, musalamAnone musalamAnI pAdana karyA che te saghaLAne heta paramArtha dharmanA saMskAro daDha karAvavAmAM Ave, to pamADavAne che; paraMtu te badhA dharmonA vicAro satyamAM satya e koI bIjA dharma hoya te tathA AcAro khare paramArtha athavA paramArtha jevAnI ane pachI te aMgIkAra karavAnI dharma pamADI zake tema kahevAya nahIM, kAraNa ke AsthA thaze ! ame mAnIe chIe tyAM sudhI paramArthathI je pAmavAnuM pada te mokSa pada che, je A prakAre sA dharmo potapotAnA dharmonuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaje. mArca thI juna) dharma zikSaNa mATe levuM joItA mAge. 263 zikSaNa Apaze, te tethI eka prakArano pitAnA na jAya tyAM sudhI khare mArga paNa zodhI dharma pratye moha utpanna thaze, je moha kALe zake nahI. vyavahAra mArgamAM AhAradine viSaya karI dharmAtA utpanna karaze, je dharmAnjatAnuM samAveza pAme che. musalamAna dhamAM hiMsA phaLa sIdIbhAInA chokarAnA dRSTAMte kAma karaze. mAnya che ke amAnya te vAta bAjue mUkI, eka evI vAta sarva keInA jANavAmAM haze aApaNe pUchIe ke, alIgaDha kolejavALA musake, koI rAjAne putra nahIM hovAthI teNe gA: lamAna bhAIomAMthI keTalAe tajavIja karI mamAMthI rUpALAmAM rUpALo chokare hoya tene ke, hiMdu dharmamAM ahiMsA karI che te zreSTa che laI AvavAne potAnA sIdI sIpAIne kahyuM. ke nahIM? temaja keTalA hiMdu bhAIoe seM. sIdIbhAI gAmamAM zodhI zodhIne thAkyA te. Trala hiMda kolejamAM zikSaNa lIdhA bAda evI paNa pitAnA putra jevo bIje kaI kAnti- tajavIja karI ke, jainiyomAM kaMdamuLAdi nahIM vALo lAgyo nahIM ane rAjA pAse tene levAne upadeza kare che te keTale darajaje satya ANyo. A daSTAMta anusAra je jema sIdIne che? jeo cekasa matanuM dhama zIkSaNa laI pitAnA putramAM maha baMdhAyo hato tevo, pA. tenA vicArone pitAnuM khamIra karI nAkhe che tAnA matamAM meha baMdhAvavAmAM Avaze te tene samajAvavA muzkela, paNa jeo evuM tenuM rUpa Avaze. vartamAnamAM je prakAre dharma sAMpradAyika zikSaNa laI potAmAM gADha saMskAzikSaNa ApavAno prayatna cAlu thaye che te A re dAkhala karatA nathI teo te vakhate paNa sIdIbhAInA jevo moha upanna karAvavAnuM kAraNa che, ema amane to lAge che. A A rIte vyavahAra dharmane paNa sAMpradAmohathI dharmAnjatA Avaze tyAre te atyAra yika dharma zikSaNa hAna karanAra che ema batAvyuM; sudhI ItihAsamAM sAMbhaLelA che tevA dharmane have paramArtha dharmane hAni che ke nahi te jebahAne aMdara aMdara laDAIo thavAnuM kAraNa Ie. paramArtha mArga kone kahevo e eka thaze. paNa dharmAnjatA thavA pUrvanI je moharUpa moTAmAM moTo prazna che. je dharmo Astika sthiti tethI paNa e : pariNAma Avaze ke, * dharmo kahevAya che te dharmone mukhya pAye mana saMkucitapaNuM ( Narrow-minded- AtmavAdane che. AtmavAda mukhya e ness) pAmI jaze, ane tethI bIjA dhamamAM zuM cha darzane svIkAre che. bAha, jaina, yoga, vizeSatA rahI che te joI zakaze nahI. ATalA khu- sAMkhya, niyAyika, vedAMta vagere darzane AtmalAsAthI lakSyamAM AvavuM joIe ke, sAMpradAyika vAdane mAne che. teo saghaLA AtmAne mekSa dharma zikSaNathI vyavahAra dharmane paNa hAni che. karo ema kahe che. A dareka darzane AtmAnuM ame pUchIe chIe ke, alIdhaDha kalejamAM svarUpa, AtmAnI sthiti ane AtmAne mokSa zikSaNa lenAra vargamAMthI keTalAe hiMdu dharmanAM jAdA judA prakAre kahe che. je Ama che, te to joyA? athavA banArasa hiMdu kolejamAM pachI kayuM darzana kahe che te AtmAnuM svarUpa zikhelA keTalA jaNAe baddha dharmanAM to Adi mAnavAM? je pratyeka darzana kahe che te pramANe jovAnI buddhi karI? dayAnaMda kolejamAMthI keTa- AtmAdi mAnIe, to te yogya nathI. ema lAe jaina dharma jovAnI vRtti karI? je te naja ghaTe ke, jema jaiddha kahe che tema AvI vRtti AvA zikSaNathI utpanna na thAya, Atma kSaNika heya; vaLI jena kahe che tema to kaI paNa dahADe pitAnA saMpradAyano moha aneka AmAM ane te nitya hoya; temaja jAya nahI, ane jyAM sudhI tevo meha vedAMta kahe che tema eka sarvavyApaka AtmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 hAya. Avu' to naja ghaTe, je svarUpe te dravya hoya te ekaja prakAre hAvu joie. Ama chatAM jeene prathamathI AtmA sarvavyApaka ane eka che evA sa'skAra karAvyA hoya che, tene pachI te pete mAne che tema AtmAnuM svarUpa che ke jaina kahe che tema ke bAddha kahe che tema e vicAranA avakAza rahetA nathI, tene peAtAnI mAtInatA vinAnI khIjI mAnInatA bhUlabharelI lAge Ama nathI; badhA jaine pete mAne che. ekalA vedAMtane mATe dharmo mATe eka prakAra che. che te zivAya AtmAnuM svarUpa khIje prakAre che ema kAi ThasAvavA prayatna kare, te te dhaNu karI niSphaLa javA joie. A je vicArAnA vizeSa paricaya raDe che. tenA AvA gADha saskArA besI jAya che, te pachI rIte jyAre pratyeka dharmavALA kramavAra ane varSAMsudhI . peAtAnA siddhAMtAnA abhyAsa karAve tyAre te saMskArA kevI jaDa dhAlI bese te samajI levuM. te khAddha peAtAnA siddhAMtAnAja abhyAsa karAve, te| pachI tenA upara AzivAyanA sakArA karAvavA muzkela; have kAMi bRddha, veti, zveta ane khIjA badhAM dharmAM kahe che te sadhaLA siddhAMtA satya na hovA joie. e. kanA siddhAMta satya hAvA joie. pachI game tenA hA. A eka satyarUpa hAya te zivA yanA dharmo pratyeka peAtAnA dharmanA mAhanA kAraNe potAnA dharmanA abhyAsa karAve, tenuM phaLa zuM? peAtAnA dharmanA siddhAMta satya hoya, ane bIjAnA satya hoya, paraMtu bIjAnA satya che evu jANavAnA avakAza nahIM rahe, ane peAtAnA asatya haze, chatAM tenA meAhanA kAraNe abhyAsa thaye! haze eTale te gADhapaNe besI jatAM satyAsatya kArakhI nahIM zake ? ane satyAsatya pArakhI na zake, te AtmAnA mekSa kema karI sakAze? a sanAtana jaina te ( mArcathI jjIna. kameoNMtu' phaLa ApanAra che. jaina jevA khIe dharma A vAta taddana asatya che ema kahI izvara kartAe nathI, ane karmanAM phaLa paNu - panAra nathI; mAtra peAtAne AtmA anAdithI che. te pAte karma kare che, eTale ka karNo te che; temaja potAnA karmanA kuLatA bhaktA paNa poteja che. AvI bannenI paraspara virUdhdha vicAravALI mAnInatA che. jo dareka dha peAtAnA dharmAMtu zikSaNa Ape, te! kevu bhayaMkara pariNAma gaNavu ? izvara jeveza jagatane rtA kASTa na heAya, chatAM tenA dRDha sa'skAra karAvavA ke A sadhaLu izvare karyuM che ane te ApaNAM karmAMnAM phaLa Ape che, teA te zuM yogya che ? athavA lAbhakAraka che? ame vAravAra kahyuM ke, dharma to ekaja prakAre satya hAya. tamAma sAcA hoi zake ema na hoya. peAtAnA saMpradAyanI keLavaNInA gADha saMskArathI satyAsatya jovAne avakAza jatA rahevAnA, ane ne asatyanu grahavuM thAya teA AtmAne mekSa zI rIte thai zake ? Aja rIte eka dharmavALA ema mAne ke, zrvara jagatnA kartA che; te ApaNAM karelAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat A sadhaLAM kAraNeAthI vAMcanArane jaNAvavuM oie ke, paramAtha dharma mATe paNa pAtapeAtAnA dharmanI keLavaNI pratyeka dharmavALA Ape, te temAM paNa lAbha karatAM hAni vadhAre thavAne sabhava che. ame traNa prakAre A zikSaNa sabaMdhI vicAre. batAvyA. rASTrIya zakitane, vyavavAra dharmane ane paramAtha dhamane saiA sAnA dharmonu. zikSaNu ApavAthI lAbha che ke hAni? athavA zakaya che ke nahI ? vAMcanAra, tame manana karI jema yeAgya lAge tema vasA, ane bIjAne salAha Apaze. keTalAka, sAMpradAyika athavA sau saiAnA matanI keLavaNI ApavAnI muzkelI joi vaLI ema kahe che ke, badhAM dharmAMne mAnya hoya evAM tatvA ekatra karI tenI vaNI ApavI. amane A vAta upalaka daSTie te mArI www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAcathI juna). dharma zikSaNa mATe leve joitA mArga. lAge che, paraMtu vize vicAre A vAta paNa ApI zakatI nathI, ane kAM to teNe bahu mahatvavALI lAgatI nathI. kabUla karavuM joIe ke, te pazcimabhaNInI A vAtano vicAra karavA mATe ANe keLavaNI upara eka ayogya Aropa muke che. jarA uMDA utaravuM paDaze. dhamanI ke vaNI hiMduo athavA annAhAra dharmo eka dalIla sAMpradAyika rIte ApI zakAya ema nathI kare che ke pAzcAtya keLavaNInA kAraNe uMcAmAM e huM jANI keTalAka ema kahe che ke sarva uMcI jJAtio abhayAdi padArtho letI thAya che dharmomAM je sAmAnya nIti, pramANikapaNuM ada amAre kabUla karavuM joIe ke, hiMdanA hatA tatvo che tenuM zikSaNa ApavuM. A uparathI bhAge AvuM pariNAma keTalAka dAkhalAomAM AveluM joI zakAya che; ane teTalA mATe dI amane eka moTo kheda thAya che. A kheda lagIra paNa chaIe. tathApi AnuM kAraNa e e che ke, zuM Ama kahenArA ema mAne che grejI keLavaNIja che ema kahetAM amane AMca ke, atyAre pAzcAtya keLavaNI ApavAmAM Ave che te nIti, nyAya Adi ta ke lAge che. aMgrejI keLavaNI hadamAM te zIkhavavAne hajI ghaNu thoDA pariNAmamAM apAya che, paraMtu samartha nathI? teonA abhiprAyanuM ame je IsaMvAdi dezo ke je aMgrejI keLavaNumaya che anuvAda karI zakIe chIe te uparathI te tyAM AgaLa hiMdanA karatAM juduM ja pariNAma ema lAge che ke kema jANe teonA mana ane dharmone pracAra che, A dharmo evA prakAra upara evI asara na hoya ke, pAzcAtya keLa- nA che ke jemAM hiMdu jena Adi dharmo karatAM vaNathI mANase AvAM to rahita thaI jAya ahiMsAnuM ochuM paNa che. A kAraNathI che. je teonuM AvuM mAnavuM hoya te amane temaja tyAM AgaLa jaDavAda (Materialism) lAge che ke, pAzcAtya kaLavaNI upara A eka . nA pracAra vadhato jAya che chatAM tyAM AgaLa nahIM jate gaMbhIra Aropa mukavAmAM Ave anAkAranuM tatva ( Vegetarianism ) che. evA mANase hiMdusthAnamAM jovAmAM vadhata vadhatuM jAya che tenuM kAraNa zuM? A kAraNano je AvatAM nathI ke, je dharma kriyAomAM racyA uttara te A AhAranA kAraNe dharma keLavaNInI mayA rahyA chatAM teo nIti, nyAya Adi himAyata karanArAonuM mana samAdhAna kara tone vegaLAM mukI ghaNI vAra kAma le che? nAra thavo joIe. jene aMgrejImAM Science hiMdusthAnamAM ja nahi paNa pazcimanA deze ke jyAM krithIana dharmanI kriyAomAM mazagula ( vidyA ) kahevAmAM Ave che tenI jUdI jUdI aneka zAkhAo che. A zAkhAmAM eka vaidaka rahenArA ghaNuM jIvo paNa Aja rIte vartatA jovAmAM Ave che. AthI ulaTuM evAM ghaNuM saMbaMdhItI paNa che. A vaidaka saMbaMdhInI zAkhA mANaso joI zakAya tevuM che ke, jeo e e keTalIka Azcarya pamADe evI zArIrika pazcimanI kelavaNI lIdhelI, paraMtu dharma kriyAnA zodha karI che eTale hamaNanA jIvone e saMskAro pAmelA nahI chatAM uttama nIti nyAya vizvAsa besI gayA che ke kema jANe te zodha. AdipUrvaka jIvana gALe che. kAM to AvI ko Izvara na hoyake A mukhya karmane svabhAva nIti nyAyanA sarva dharmonA to ekatra karI badalAvI nAMkhI mota thatuM aTakAvIde. AvA tene dhArmika keLavaNInuM nAma ApI te ApavA vizvAsane kAraNe e vaidakanA anuyAyIo je mAMganArAoe ema batAvI ApavuM joIe je vAta athavA vicAro batAve, temAM sarva ke, pazcimabhaNInI kelavaNI A tatvonuM zikSaNa svasAya mAnI laI keTalAka cho te vaidakanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 sanAtana jana. [mAcathI juna. anuyAyIonI salAha pramANe zarIra pratyenA upara vijaya kadAca meLavI jaze, evuM amane najoIe te pramANamAM mehanA kAraNe yogya te atyAranA cinho parathI jaNAya che. mataathavA ayogya khorAka che evuM svayaM vicAryA laba ke, kahevAtI dhArmika keLavaNI ApavAnA vinA letAM acakAtA nathI. AvuM jyAre Ia prayatna karatAM zAstrIya rIte annAhAranI vizeDanA keTalAka vicAravAnA mANasoe joyuM tyA- vatA batAvavAno prayatna karavAmAM Avaze te re teoe annAhAra ane phaLAhAranI vidyA vadhAre upakAraka thaze. nI zAkhA khIlavavA pratye dhyAnanuM pariNAma A rIte A bAbata mATe paNa dhArmika e AvyuM ke te jagatane ema batAvI zakyA keLavaNInI zuM asara che te joyuM. have e. ke annAhAra ane phaLAhAra e zAstrIya kaja bAbata rahI; ane te e ke je dhArmika rIte (scientifically) anArya AhAra keLavaNI apAya te jaDavAdano praveza thato karatAM uttama che evuM siddha thAya tema che. AvuM aTakAvI zakAya. ame kahIe chIe ke, jyAre vidyAnI annAhAranI zAkhAne khIlavI dharmanA saMskArono vAraso maLato cAlyo batAvavAmAM AvyuM tyAre lAkhe ke e khe- Ave, te jaDavAda sAme thoDuM rakSaNa ApI zake. rAka bhaNuM vaLyAM che. ema gaNatrI karavAmAM paraMtu je AzayamAM kahevAmAM AvatI hAlanI AvI che ke, yurepamAM cAra lAkha mANase dhArmika keLavaNI ApavAnuM dhAravAmAM Ave che anArya AhAra choDI dIdhuM che. kahevAno hetu tethI jaDa vAdano praveza aTakI zake ema e che ke, jyAre eka karatAM bIjuM vadhAre paNa amane lAgatuM nathI. sAruM che evuM batAvavAmAM Ave tyAre jIva dharma athavA jene aMgrejImAM Religion pitAnAja vArthanI khAtara vadhAre sArAne 2- kahevAmAM Ave che tenI ane tatvajJAna darzana haNa kare che. koI rIte hiMdanA loke atyAre athavA aMgrejImAM jene Philosophy kahe pAzcAtya keLavaNI aTakAvI zake evA saMje. vAmAM Ave che tenI vacce ApaNe tyAM bahu gAmAM nathI ane tethI je mati ajJAnanI bheda pADavAmAM Avato nathI. jene dhArmika khIlavaNI thaze ethI ja ema vicAra karatAM keLavaNI (Religious education) kahezIkhaze ke, jyAre jIvana ane maraNa ( Life vAmAM Ave che te vivAda sAme sarva karmo and death) no savAla hoya tyAre zuddha kara jhIlI zake ema amane lAgatuM nathI. azuddha jovAya nahIM. paraMtu A sthaLe paNa dhArmika keLavaNIthI ema zIkhavavAmAM Ave ke, kayuM sAruM ane kayuM natuM che ema je zA. A saghaLI izvaranI lIlA che, mATe ApaNe strIya rIte (Scientifically ) batAvavAmAM te lIlAnusAra vartavAnuM che, te ame dhAratA Ave, te avazya anAhAra lIdhA vinA na rahe. nathI ke, te lIlAnI AsthAnA game tevA nA sthaLe kahevAnuM tAtparya e che ke, je A daDha saMskAra bALapaNathI kADhavAmAM AvyA hoya kAraNe dharma keLavaNI ApavAnuM dhAravAmAM A. te paNa te jyAre pazcimanI vidyA (Seicnce) vatuM hoya, te ame kahIe chIe ke jyAM vAMce athavA abhyAse tyAre TakI zake. ame sudhI A prakAre zAstrIya rIte ucharatI prajA mAnIe chIe ke, vartamAna sAyansanI sAme nA mana upara nahIM ThasAvavAmAM Ave tyAM Takara jhIlavAne tatvajJAna (Philosophy) sudhI DAkaTaranI keTalIka zodhathI badhI bAbate samartha thAya; paraMtu tyAM paNa eka savAla A mATe aMjAI gayelA cha pratye jIvana ane kavIne ubhe rahe che; A savAla e che ke, maraNane savAla A kahevA mAtra dharmasaMkAro hiMdanA judA judA dharmo potapotAnI prajAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna.) dharma zikSaNa mATe levuM joIta mA. 267 pitAnA darzananI keLavaNI ApavA mAMge che, to che. have amane pUchAyelA uparanA be praznonuM zuM dareka dharmanuM tatvajJAna (Philosophy ) samAdhAna amArI nirjIva zakti anusAra jaDavAda (Materialism) nI sAme Takkara ApIe chIe. ame ema kahevA tatpara najhIlI zakavA samartha che? ame amArA pAra thI ke jaDavAda sAme rakSaNa meLavavAnAM kaI abhiprAya anusAra mAnapUrvaka kahevA prajA sAdhana nathI. ame kahIe chIe ke sAdhana laIe chIe ke, amane lAgatuM nathI ke sarva che, ane te sAdhana zakya paNa che. ame A dharmone tatvajJAna vatamAna jaDavAdanI sAme kahIe chIe te jaDavAda sAme rakSaNa meLavaTakkara jhIlI zake ema banI zake nahI; kemake vAnuM sAdhana amane lAge che. je tema bane, te to eno artha e ja ke sarva A sAdhana A pramANe che; sarakArI ane darzane athavA tatvajJAna satya che. sarva dharma thavA khAnagI sAhasathI cAlatI saMsthAomAM athavA sarva dharmanA tatvajJAna satya hoya, te mukhya karI je bhASAomAM judA judA dharmo te A jhagaDAo hoyaja zA mATe? jhagaDAonI ane jUdA jUdA tatvajJAnanuM sAhitya lakhAvAta bAjue mukI ema pUchIe chIe ke yeluM che, te bhASAonuM khAsa jJAna meLavI zuM dareka dharmanuM tatvajJAna kahe che tema A- zakAya evI goThavaNa karAvavI. hAlamAM zAmAnA bahurUpI svarUpa che? ema na hoI zake. LAthI mAMDI keleje sudhImAM je aneka prakAA kAraNe pUrNa vicAravAnuM che ke, pratyeka ranA viSaye calAvavAmAM Ave che te viSayo dhamanuM tatvajJAna paNa jaDavAda sAme Takkara jhIlI ne banI zake teTalAM parimANamAM ochAM karazake ema banI zake nahI. A rIte paNa pratyeka vavAM ane e ochAM hatAM je samaya ane dharma athavA tenA tatvajJAnanuM zikSaNa je zaktine bacAva thAya te dhArAe e dharma kArya mATe upayogamAM levAnuM che te mATe che. bhASAnuM jJAna apAvavuM. je bA raste ie tevuM upayogI sAdhana nathI. dharma bhASAonA khAsa abhyAsIo utpanna A uparathI amane ema prazna karavAmAM pAka thaze te enI meLe dharmanuM sAhitya vAMcavAne ane abhyAsavAne icchAvAna thaze, ane A Avaze ke tyAre zuM jaDavAda sAme rakSaNa me. rIte IcchAvAna thaye jUdA jUdA dharmanA tatva LavavAnuM koI sAdhana nathI? athavA e rakSaNa jJAno vicAratAM kayA tatvajJAnavALo dharma chemeLavavAnuM sAdhana tame koI batAvI zake che? yaskara che te jANI te pramANe vicAratAM zIame A praznano utara ApIe te pahelAM khaze. dharma bhASAjJAna thavAthI je dhamane je eTale khulAsA karavAno che ke, atyAre je rasika haze te te dharmane grahaNa karaze. sAdhanono vicAra karavAmAM Ave che te sA- dharma bhASAjJAnanI zakitano prabhAva keTale dhana hiMda jevA dezane mATe azakaya che, kA- che te te jeo avalokana karavAnI Teva haze raNake jyAM aneka dharmo, aneka vicAre, ane teja jANI zakaze. ame ahIM eka be - neka AcAra vicAro varte tyAM AvuM kArya khalA ApIzuM. vedAMta ane jainane anusaraazakaya thaI paDayA vinA na rahe. ame zarU. nAra be vargamAMthI vedAMtanA anuyAyIoe AtamAM evAM sAdhano dhArmika zikSaNa mATe aMgrejI keLavaNInI sAthe saMskRta bhASAnuM azakya che ema batAvI gayA chIe. pratyeka ThIka rIte jJAna meLavyuM che temAMthI vedAMta dharmanuM tatvajJAna (Philosophy) zIkhava. zAstranA keTalAka abhyAsIo, ane vidvAno vAne mATe teTalIja ane tenI te muzkelIo utpanna thai zakyA. dAkhalA tarIke rA. manasu. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ mArcathI muMna. sanAtana jaina. ApavAmAM Avaze teA prajAnA mana sa`kucita paNA ( Narrow-mindedness ) ne pAmaze ane tethI prajAmAMthI mULa tricAra ka ranAra ( original thinker ) nakkI nIkaLe paraMtu ne kAi paNu saMpradAyika vA vinA chuTA vAtAvaraNu ( freetAvaraNu atmosphere) mAM ucharavA devAmAM Ave, ata mAtra dharma bhASAjJAnanA khAsa abhyAsa karAvavAmAM Ave, tA mULa vicAra karanArAo nIkaLaro, ke jemA dhanA sAre| prabhAva karI zakaro. jo Tu vAtAvaraNuM rahevA . devAmAM Ave, teA kAi samaya mahAtmA pazu pedA thai zake ke, je hajArA jIvAne dharma pamADI jaDavAdathI bacAvI zake. AveA kAi asAdhAraNu mahAtmA nIkaLI Ave te vAta bhaviSyanA kAi bAju upara rAkhIe, paraMtu atyAranAja dAkhalA laie. rA- Anadaza kara dhAre, to keTalA vidyAAone vedAMta samajAvI jaDavAdanA aTakAvI zake ? 268 sa kharAma tripAThI, sva. geAvatarAma tripAThI, rA. AnaMdazaMkara bApubhAi, rA. yAjJika, rA. maNIlAla Adi vidrAnA saskRta bhASAjJAnanA pa ricayathI vedAMtanA hIka abhyAsI thaI zakayA che, khIjI tarapha jaitanA dAkhalA laie. jaina nA anuyAyIoe aMgrejI bhASAnuM zikSaSNu meLatAM A darakAra nathI rAkhI. teA temAMthI kaiAi vidvAna utpanna thai zakyA hoya evuM daSTIgocara nathI thatu. khIne dAkhalA jana skAlarAnA laie. pregnesara mekasamulara Adi vidvAnAai saMskRta bhASAnA abhyAsa karyo hatA eTale teo vedAMta Adi dharmanA badhAM peAtAne viSe sArI AsthA utpanna karAvI zakayA hatA. bhASA jJAnanuM keTaluM khaLa che tenA eka jaina daSTIe nahIM anumAdA yeAgya evI eka kriyAnA dAkhalA ahIM ApavAnI jarUra che, eTale te ApIzu. khagALIe anArakITa mAmba gALAnu kArya kayAMthI zIkhyA ? baMgALIe tA niLamAM niLa prajA kahevAtI hatI? paraMtu je tene aMgrejI bhASAnA paricaya thayA, te te dvArAe emba banAvavAnuM zIkhI zakayA. kAMi teone kAe AvIne te zIkhavAnI preraNA karI nahotI ke kAi zIkhavavA AvyuM nahatu kadAca ema mAnIe ke teone khIjAe e zIkhavyu; paNa tene preraNuA kANe karI ? .. grejI bhASA jJAna zivAya khIju kAi preraNA karanAra hoya ema amane lAgatu nathI. kahe. vAnA hetu evA che ke, bhASA jJAna e evI cIja che ke, te dvArAe manuSya jAti jJAna ane kriyA banne meLavI zake che. je je bhASAomAM dhana sAhitya lakhAyuM che tenI khAsa kALajI rAkhavAmAM Ave, te ame mAnIe chIeke, tethI dharmanA abhyAsIe enI meLe utpanna thaze. te A rastA levAyAthI eka khIje paNa phAyadA thaze, je pratyeka sa`pradAyanI TheLavaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat amane A zivAya khIjuM kAMi pazu sAdhana jovAmAM Avatu nathI. A sAdhana zakaya paNa che, krama4 sarakArI dekharekha taLe cAlatI saMsthAe ane khAnagI sAhasathI cAlatI zALAmAM dha bhASAjJAna mATe vadhAre dhyAna ApavAnI goThavaNu karAvavAnA prayana karavAmAM Ave, to te thai zaka tema che. amane bhASAjJAnanA zakitamAM dhaNA vizvAsa che; ane te dhArAeja dharmajJAnanA pracAra thatA jaDavAda aTakAvI zakAya ema lAge che. hA, ame jANIe chIe ke, A sAdhananuM phaLa ekadama jAvAmAM nahIM Ave; paNu lAMbA kALe je phaLa Avaze, te hAlamAM vicAravAmAM AvatA azakaya dhArmika zikSaNanA mULathI vadhAre sArI Avaze ema ame mAnIe chIe. A kAraNathI ame badhA dharmavALAAne A sAdhana upara pukhta vicAra karavA Agraha karIe chIe. www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna.) pAzcAtya vidvAne sAthe patravyavahAra 269 ame samuccaye badhA dharmovALAne A javAM. je Ama karavAmAM Avaze, te Agraha karIe chIe, paraMtu janine te dharmajJAnapracAra thavAnuM sAruM kAraNu utpanna khAsa karIne karIe chIe. jaino evA thavAnI AzA che. ane je bhASAjJAnadhArAe saMjogomAM nathI ke, hiMdamAM sarvatra pitAnI jenamAM vidvAno upanna thaze, te teone saMsthAo sthApI potAnA dharma ane tatva jenanA adbhuta dravyAnuyogane paricaya thaze; jJAnanuM zikSaNa ApI zakaze. ekalA jainiko ane dravyAnuyogane sAro paricaya thaye te eija nahIM paNa sarva dharmavALAe keLavaNInI vartamAna sAyansanI sAme Takkara jhIlI zakaze. jAhera saMsthAo (Public Institutions) amane pUrNa khAtrI che ke, je jeno dravyAnu ne Azraya lIdhA vinA chuTake nathI; kemake yoga prakAzavAmAM Ave, to te jaDavAdane pitAnI saMsthA dareka sthaLe sthApI zakAya majabUta rIte parAjaya ApI zakaze. ame e zakya nathI. badhA dharmovALA ekaThA maLI jainilene te A mArga bhaNI javA mATe atyAre cAlatI jAhera saMsthAomAM dharma khAsa karI vinavIe chIe. bhASAjJAnanA viSaya upara khAsa bhAra mUkavAmAM A lekha amArAthI ghaNe laMbANavALo Ave evI goThavaNa karAve e vAta hAla thaI gayo che, paraMtu laMbANanA kaMTALAne daratarata to saMbhavita nathI, eTale janiye e gujara karI, je amArA kathanamAM kAMI thogyae karavuM ghaTe che ke, potAnI prajA jema paDyuM che ema svIkAravAmAM Avaze, te dhamabhASAjJAna vadhAre laI zake tevAM sAdhano amane parama harSa thaze. eka pratiSThita jena vakIla ane jena zadvAramAM parama AnaMda mAnanAra keTalAka pAzcAtya vidvAne vacce cAlelo patravyavahAra. e paNa eka jamAnAnI balihArI che ke ane sAhityanA UMDA abhyAsI che. temaNe jyAre ApaNuM suzikSita vargane moTA bhAga ApaNuM zAstramAMnAM keTalAMkanAM bhASAMtare, ApaNuM jIna sAhitya ane zAstranA abhyAsa keTalAMkanA para vivecane ane bhALyo lakhelAM " tarapha kaMIka parAgamukhatA batAve che ane kaI che. temaja keTalAMkanuM saMzodhana kareluM che. A kaI jaNa e dizA tarapha bahu manda gatithI paNA zAstra ane sAhitya uddhAra tarapha temanI prayANa kare che, tyAre e savekRSTa sAhitya tIvra IcchA hovAthI temaNe amadAvAdanA vaane zAstromAM rahelI aneka khubIonuM rahasya kIla zrIkRta kezavalAla premacaMda bI. e., ela. samajavA temaja dunIAnA bIjA lokone sa- 3 - ela. bI. sAthe keTalAka patravyavahAra calAve majAvavA mATe keTalAka samaya thayAM keTalAka pAzcAtya vidvAnoe pitAnA jIvanane moTo lA lo che. temAMno keTaloka bhAga amArA vacabhAga e kArya pAchaLa arpaNa karelo che. nArAonI jANane khAtara temaja paramio AvA sAhitya-zekhIne phighA-rasika vidvAno paNa ApaNuM zreka dharmanuM rahasya samajavA pikI prephesara harmana jekebInuM nAma jagamazahura keTalA badhA Inara hoya che te batAvavAnA che. A mahA-mahA paMDIta ApaNuM zAstra hetuthI nIce ApIe chIe: Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 sanAtana che. [ mArcathI juna. patra naMbara 1lo. be prato mokalAvI te maLelI che; te khAtara hAlA madhu, Apano mahAna AbhAra thayo che. sadarahu prata A melamAMja tamAzca%E nI uparathI uparathI huM joI gayo paNa bahu hasta lakhIta prata tadana taiyAra thaI javAthI bArIkIthI tapAsavAno vakhata maLyo nathI. chApavA mATe kalakate mokalAvuM chuM. temanI huM thoDe thoDe ApanAmAMnA keTalAkanI sAthe keTalIka nakalo Apane mokalAvavA meM tyAM jAti "parIcayamAM AvuM chuM, paraMtu mane A lakheluM che. nutana varSa mAMgalIya ane sukhaprada panI kAma saMbaMdhInI vizeSa mAhItI nathI. ApanI komamAM mukhya AgevAno kaNa kaNa nIvaDe-eja. tA. 28-12-06. che, teo kayA kayA gachone lagatA che, mukhya lI. Apano, upAzrayo kayAM kayAM AvelA che ane jene eca. kebI, sAhitya ke zAstroddhAramAM Ananda mAnanAra patra naM bara 2 je. zrAvake koNa koNa che ane kayAM rahe che, vigere bahAlA badhu, hakIkatano khulAse je Apaze te meTo DokaTara bolenI mAte saMzodhana thaI upakAra thaze. A prazna huM Apane mAtra Avela vAsupUjavAta AjanI melamAM jIjJAsA tRpta karavAnA hetuthI puchuM chuM ema ApanA tarapha ravAnA karuM chuM. te sAthe chApavA nathI, paraMtu amane je tevA gRhastha maLe to mATe taiyAra thayelI muLa prate 4 ane je temanI madadathI huM ane mArA bIjA vidvAna mitro amAruM kArya vizeSa saraLatAthI karI paNa mokalAvuM chuM. mane ApanuM posTakArDa zakIe. keTalIka prata je tadana aMdhArAmAM maLyuM che. amadAvAdamAM plega che e sAMbhaLI paDI che temane punarUddhAra karavA ane jAhera dIlagIrI thaI che. Apa tenAthI dUra rahevA, prajAne tene lAbha ApavA mATe huM mArAthI bahAra nIkaLI gayA haze-eja. banatI madada ApavA taiyAra chuM.-eja. bena, tA. 16pa-07. lI. Apane, eca. jokebI, tA. 17-5-07 Apano, eca jekebI. ( patra naMbara 3 je. priya badhu, patra naMbara 5 me, AjanA melamAM rajIsTarDa buka-posTathI priya bhAI, varAtri no pahelo bhAga ApanA para moka Apane jelanI AvRtti bahAra lAvuM chuM. zuddhatAne khAtara tenuM paheluM prapha pADavAne temaja sthAnAMnI AvRtti taiyAra karI ApavA Aje lagabhaga be mAsa thayA mArAthI vaMcAya te sAruM. mATe banI zake to lakheluM che. paraMtu ghaNI dIlagIrI sAtha jaNApaheluM pRpha mArA para mokalAvI Apaze eja. vavuM paDe che ke Apa taraphathI adyApi paryanta bena, tA, 24-5-07. Apane, te bAbatane mane kazo utara maLyo nathI ane eca. jekabI. teja bAbata mATe A patra lakhavo paDe che. ( patra naMbara 4 the. Ape ApanA tA. 7-12-06nA patramAM hari priya badhu bhadrasUrInA varlDa chapAvavA mATenI sarva mahArAja zrI kAntivijayajInI AjJAthI Ape sagavaDa karI ApavA lakheluM hatuM, jethI evI mahatyi vAgha nI ekatathA karamAtAnI icchA rahe che ke have te te pustaka jema bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna.] dharma zikSaNa mATe levo joIta mArga. tema jaladIthI bahAra paDI jAya te vadhAre vidu, jo vivu, codAI nakucA ane sArUM. meM bApane jaNAve che ke uta pu. prameyArAnI prata mukhaparathI zuddha karI stA chApavAnuM kAma mArI icchAnusAra thAya tayAra karelI che ane hAla teo rAjAte ThIka. mATe huM te i-nuM inuM pAnAnA vArtA taiyAra karavAmAM rokAela vibhAgathI bahAra pADavA mAguM chuM. mATe che. DAkaTara suelI bahu buddhizALI ane u. tame je mane taratathI sagavaDatA karI mAhi vidvAna che. durbhAgye temanI paisA saM. Ape te prathama bhAga be ke traNa mahInAmAM baMdhInI sthiti bahuja kharAba che. bhAgyadevIbahAra paDI zake. ane bAkInA sarva paNa varSanI tenA para akRpA che. huM dhAruM chuM ke daramyAnamAM bahAra paDI jAya. tene hAla paisAnI bahuja jarUra che, mATe tamo thanA phUganI bAbatamAM jaNAvavAnuM je thAnaka para bhASya lakhavAnuM lavAjama ke huM tamane tenA pahelA traNa bhAga to taratathI je hamaNAM tenA para mokalAvavAnI goThavaNa mokalI zakIza. bAkInA bhAgo be traNa mahInA karI zake te moTo upakAra thaze. rathanAM nI aMdara mokalAI zakAze. paraMtu te cha nA prathama traNa bhAga to teNe taiyAra paNa kIdhA pAvavAnI sagavaDa karI ApavAmAM Avaze te che. AthI tamAro mArA para temaja tenA para bAbatanI mane cekasa khAtarI maLavI joie, moTo upakAra thaze. eja. kAraNa te pragaTa thavA agAu be vakhata bena, te tamAre, rAha joI besI rahevuM mArI prakRtine tA 23-8-07 / harmana jekebI, arUcI kare che. ( patra naMbara 7 me. A bAbatano mane javAba maLethI tara- vakIla ke. pI. medI eskavAyara-ga, taja huM Apane bhAna prathama bhAga yArA sAheba, mokalAvI ApIza. na hiMdR have jema bane tamAro tA. 28 julAIne patra maLavAthI tema tvarAthI chapAI bahAra paDe tevI goThavaNa ghaNe AnaMda thayo che. keTalAka bIjA jenA karavA vinaMti karuM chuM ane thanA paNa gRhastho sAthe patravyavahAramAM utAravAnI tamane maLe ke tarata ja chapAvavAnI goThavaNa sagavaDa karI ApavA temaja bhaviSyamAM anya karavAnI vinaMti karuM chuM. mArA hAtha nIce prakAranI mane madada ApavAnI icchA batAvavA taiyAra thatA grantha taratathI chapAI bahAra paDe mATe huM Apane ghaNo AbhAra mAnuM chuM. e mane ati jarUranuM che mATe hu teja bA. jyAre mane tevI koI paNa jAtanI madadanI bata pharI pharIne lakhuM chuM. huM dhAruM chuM jarUra haze tyAre jarUra Apane jaNAvIza. hAla ke mArI anukULatA ane prakRti vAnamAM taratane mATe te meM keTalAka gRhasthane je levAze. eja. patra lakhyA che temanA pratyuttaranI rAha jouM bebona, (ITalI) Apano, chuM. eja. tA 1-6-07 DaoN. suelI, pI. laMDana-zela geITa roDa, Apano, eca, DI. tA. 2-9-07. ( harabI vorena, patra naMbara 6 The. ( patra naMbara 8 mo. cArA bhAI, vArA bhAI, tamAruM kArDa maLyuM. oNkaTara suelI tara ApanA taraphathI mokalAvela sattAna phathI mane khabara maLyA che ke temaNe dharma nI prata maLI che. te khAtara Apano AbhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272. sanAtana je. [mArcathI juna. mAnuM chuM. mane prapha sudhAravAmAM tenI jarUra ke je svIDanane rahIza che te paNa bahu sAro che. vANags2-ahatanA TIpaNukAra 3. vidvAna che. te amuka prAkRta kAvyo ke kathAo bebInInuM zIranAmuM monTegnA (eDavA) para TIkA lakhavA vicAra kare che. mATe tamo iTAlI che. paNa okaTobarathI te rAma javAnA je tene mATe tevI koI pratA meLavI A che, jyAMnuM zIronAmuM "roma" naMbara 43 paze te upakAra thaze. hAla eja. mAragherA thaIne (ITAlI) cArasUnA : bena, te * tamAre. TIkAkAra . bebonI phImbIlInuM zIronAmuM tA. 5-9-19 | ecake bI. pAisa iTAlI che. mAro eka bIjo ziSya (adhurUM. ) cAlu ja hAlamAM hiMdane rAjamAmalo dhArIe te hAnikAraka jaNAya che. prajAnA AgevAno para karatAM paNa vizeSa guMcavADA avizvAsa rAkhI karatAM, teone sarakAre hAlane rAja- bharela thaI gayA che ane potAnA vizvAsamAM levAnI khAsa jarUra che. mI. mAmale, Amane Ama kayAM sudhI tIlaka jevA purUSonA saMbaMdhamAM je raste kAma cAlaze te kalpI zakAtuM nathI. levAyuM che te raste sArUM phaLa AvavAnI na IcchavA 5 baMgALanA bhAgalAnA nimitte AzA amane te vyartha lAge che. rAjanItizAstra dezanI sthitinuM ghaNuM gaMbhIra svarUpa karI te te kahevAya ke, mI, tIlaka jevA prajAnA nAMkhyuM che. eka vakhata rAjyakartA tarapha je saradAranuM je kahevuM che te yathArtha rIte sAMbhaLI, prIti ane mAnanI lAgaNI hatI temAM ghaNo tene kahevAmAM keTaluM vajuda che tene tela mATo AghAta lAgI gayelo jovAmAM Ave karI yogya rasto levo. Ama karavAne badale che. lokemAM divase divase svadezAbhimAnanI mItra tIlaka jevA purUSa pratye kAyadAne upalAgaNI vardhamAna thatI jAya che, ane te e. yoga karavAno prayatna kare e amane lAge Tale sudhInI ke, nAnA nAnA gAmaDAomAM che ke gaMbhIra prakAranI bhUla thAya che; kemake paNa tenuM pratyakSa darzana thAya che. sarakAre loke pitAnA saradArane sahana karavuM paDatuM AvI sthitimAM je karavuM ghaTe che te e ke, joI vadhAre nArAja thAya che. mI. tIlaka evA prajA zuM kAraNothI AvI nArAja thaI gaI che. purUSa che ke jene game teTaluM sahana karavuM te kAraNonI tapAsa karI te kAraNo dUra paDaze to paNa te pitAnA jIvana paryata prajAkaravAM. Ane badale koNa jANe kevIe buddhi. hita karavAmAM pachAta raheze nahIM. A vAta pUrvaka kAma levAmAM Ave che ke divase divase sarakAre dhyAnamAM levA yogya che. muMbaInA rAjA ane prajA vacce aMtarano akhAta nAmadAra gavarnara tIlaka kesa karavAnI virUddha hoya, vadhatuM jAya che. sarakAre jApavAnI nIti te teone jeTalo dhanyavAda ghaTe che, teTaleja, akhatyAra karI che. te rAjanIti zAstrane AdhAre je te karavAnI tarapheNamAM hoya tene mATe bhale karI hoya, paNa tenuM pratyakSa phaLa te kheda thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI tuna ) bhAvanagara zvetAmbara pariSad maLI te pahelAM ame evI sucanA jaina sAhitya karI hatI ke, jaina sAhitya pariSad pariSad bharavAnI geraDhatraNa thAya te! jaina sAhityanA saMbaMdhamAM ghaNI sArI sevA bajAvI rAkAze. amArA A vicArane keTalAka keLavAyelA dhRsthA ane grejyueTAe sammati ApI hatI; paNa dilagIrInI vAta che ke, evI pariSad ekatra karavAnI geAThavaNu bhAvanagara pariSad vakhate lai zakI naDDAtI. jaina sAhitya pariSad bhagavAthI jainatu' saMskRta, prAkRta, hIdI, 3jarAtI, kaeNnerIjha adi jUdI judI bhASAoma lakhAela sAhityanA saMbaMdhamAM ghaNuM ajavALuM pADavAnA pUrNa saMbhava che. sAhitya pa* riSad kevA dhAraNa upara racAvI joie, ane ekatra karavA mATe zu upAye levA joie te saMbaMdhI ame atre thADAka khyAla ApIzuM. 1. jaitanA zvetAmbara, digambara, thAnaka vAsI ke kAi bIjA jaina sAMpradAyane AdhI! A pariSadna joe. arthAta samagra jainanI A pariSad thavI joie. 2. cAlu ca . A pariSadmA hetu kAMI paNa dharma ke koi paNa prakAranA vAdavivAda na hovA joie. mAtra sAhitya * sabadhI dhakhALa calAvavAnuM ja tenuM kAma hovu joie. 3. banI zake tyAM sudhI piSanI beThaka eka vakhata zvetAmbara puSinI sAthe bharaSI, te khIjI vakhata digambara pariSadnI sAthe ane trIjI vakhata sthAnakavAsI pariSad vakhate bharavI; arthAta kASTha cAkasa sapra dAyanI sAmAnya pariSadnI sAthe tene sthAyIne sa MbaMdha na rAkhave. carcA. 4, sAhitya pariSade nIcenA udezapUrvaka kAma levu oie. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 203 (a) prathama e odha karavI ke jainanu sAhitya jUdI jUdI kai kai bhASAAma lakhAyuM che. (kha) jUdI jUdI bhASAnuM keTaluM ane ye sthaLe sAhitya bhaDALa che. temAM zvetAmbarAnu keTalu che, ane digambarAnuM keTalu' che, ane kayA samayanu che. (4) (I) jUdI jUdI bhASAnA sAhityaparathI avibhakta jaina ane vibhakta jainanA sabaMdhamAM zuM ajavALuM paDe che? (3)jaita sAhityakAroe sAhitya sRSTi mAM zu` bhAga bhajavyeA che tenI zAtra karavI. (U) jainanA dareka bhASAmAM lakhAelA graMthe! ( sutrAdi sahita)nA nAza thatA aTakAvavA mATe pagalAM yAjavAM, (e) jainanA dareka bhASAnA graMthA (sutrAdi sahita)nA mULa ane TIkA zuddha rIte chapAvavA mATe gu pagalAM bharavAM joie tenA rastA yojavA. (e) jainanA dareka bhASAnA graMthA ( sUtrAdi sahita)nA zuddha bhASAmAM bhASAMtareA thavA mATe taMjavIja karavI. (e) jainanA dareka bhASAnA graMthonA bhA pAMtara mATe ane tyAM sudhI hIdI bhASA pasaMda karavA mATe khAsa uddeza rAkhaveA. devanAgarI lIpi psaMda karavAnI jarUrapara bhAra mukavA. (A)jaitamAM gadya sAhitya keTaluM che, ane padya sAhitya keTalu che, ane te kai kai bhASAmAM, tenI zodha karavA mATe raratA yojavA. (ma') jainanA tamAma bhASAmAM lakhAelA zvetAmbara digambara bannenA www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 sanAtana je. sAhityanuM eka TIpaNuM (Catalogue ) taiyAra karavA mATe taja vIja karavI. (a:) jainanuM sastuM sAhitya (cheap literature) prakaTa thavA mATe caLavaLa karavI. (ka) jainanA zIlA lekhA vagere ekatra karI tenI zuddha nakaleA taiyAra karA vavI; te parathI zu' ajavALu paDe che te batAvavA mATe prayatna karaveA. (kha) jaina itihAsa taiyAra karAvavA yatna ArabhA. (ga) jaina zAstra bhaSAnA uddhAra mATe prayatna karavA. vartamAna zailIe vyAkaraNa, kAya, pAThAvali taiyAra karAvavA tajavIja karavI, (4) jaina zAstra bhASA yunivarsiTimAM dAkhala karAvavA pagalAM bharavAM. (ca) dareka yunivarsiTimAM jaina graMthA dAkhala karAvavA tajavIja karavI. (cha) jainImAM saskRta-prAkRta bhASAnA vidvAnA utpanna karavA tajavIja karavI, (ja) eka jainazAstra sa'grahasthAna sthApavA tajavIja karavI ke jemAM jainanA sarva graMthA chapAyelA-temaja nahIM chapAyelA- maLI zake. (x) jainanA dravyAnuyAga agrejI bhASAmAM batAvavA tajavIja karavI. (8) jaina sAhitya saMbadhI niSThA lakhAvavA. A ane te zivAyanI vRMdI jUdI agatyanI bAbate vicAra karavAnA uddezapUrva ka sAhitya pariSade kAma levu. (5) sAhitya pariSanI aMdara jaina muni A, yati, vidvAnA, paMDiteA, zodhakheALa [ mArcathI tuna. karanArA, ArIyanTelIsTA vagere bhAga lai zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat (1) AvI pariSad bharAvA pahelAM prathama zarUAtanI eka sabhA (Preliminary meeting) kheAlAvavI. tenI aMdara tamAma jaitanA phIrakAonA sAhitya zekhIneAne AmatraNu ApI melAvavA. (2) eka kArya karanAranI kamITI nImI; jetI aMdara kaMi paNa matAgraha rAkhyA vitA tamAma phIrakAonA grasthAne sabhAsado tarIke cUMTI kADhavA. (3) sAhitya pariSadnu sthAyI phaMDa ubhuM karavu. (4) dareka sAhitya pariSadnI sabhAnA kharca je saMpradAyanI pariSad bharAya teNe Apave evI rIte tene samajAvavA. (5) muMbaimAM piSI AphIsa rAkhavI. tene mATe eka sArA pagAratA sekreTarI ane bIjo joitA sTApha rAkhave. ame A eka khAkhu taiyAra karI mUkIe chIe tenI aMdara sudhArA vadhArAnI jarUra jaNAya tyAM avazya karavA beie. ame AzA rAkhIe chIe ke A kArya jaladIthI ArbhavAmAM Avaze; kemake AvI parISad ekaThI karavA mATe echAmAM oche. ATha mahInAnA samayanI jarUra che. dareka sthaLe vidvAneAne ni maMtrI te je je viSaya upara meAlavA mAMge te kheAlavAnu taiyAra karavA mATe ATalA sama yanI khAsa jarUra jaNAya che. ame A sAhItya pariSad saMbaMdhI vicAre batAvIe chIe tyAre amane gujarAtI bhA gujarAtI bhASAnA janma jaini yAthI che? pAnA janma saodhI udbhavesA praznana yAda AvatAM ame mUkayA vinA rahI zakatA nathI. gujarAtI bhASAnI unnatti arthe bharAtI sAhi tya pariSadnI bIjI beThaka muMbaSTamAM maLI hatI. www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna.) cAlu carcA. 275 te vakhate te pariSadanA pramukha mItra kezavalAla caMda upara eka patra lakhI kAma levAnuM DahAdhruve gujarAtI bhASAne janma saMbaMdhI ghaNI paNa vAparyuM che. aMgrejImAM jene Agitation sArI vIgate jaNAvI hatI, ane tema karatAM (caLavaLa) kahevAmAM Ave che te Agitation teoe jenIone gujarAtI bhASAnI sArI nuM A phaLa che. ame jaina bhAIone khAsa sevA karanAra tarIke oLakhAvyA hatA. eTa- Agraha karIe chIe ke jyAM sudhI A savAluM ja nahIM paNa teoe ADakatarI rIte evuM lano chevaTano oNniyonI dharma lAgaNI sAcavabatAvavA mAgyuM hatuM ke gujarAtI bhASAne nAro phaDa karavAmAM na Ave tyAM sudhI janma kema jANe jenIyothI na hoya. ame dareka nirdoSa hIlacAla jArI rAkhavI. jeo A praznane vizeSa daDha karavAnA hetuthI amArA eka vakhata ema mAnatA hatA ke ApaNo taraphathI taratamAM bahAra paDanAra "rAyacaMdra samaya (Time) ane vIrya (Energy) jaina kAvyamALA " nA pahelA gucchakamAM keTa. A kAryamAM vAparI nAMkhata jema zIkharajInA lIka carcA karI che. ame A carcA tarapha saMbaMdhamAM lAbha thavAno saMbhava nathI, tema te sAhitya premALa gRhasthanuM dhAna kheMcIe samaya ane vIrya A raste vaparAI jatAM chIe; ane AzA rAkhIe chIe ke, ane bIjAM kAmane nukasAna che teoe A hIlamArI carcAne sAhitya zekhIno yogya pramA- cAlanuM atyAra sudhInuM ja pariNAma AvyuM zika dRSTie joI gya nirNaya upara Avaze. che te parathI dhaDe levo joIe ke koI paNa gujarAtI bhASAmAM lakhAeluM jainanuM sAhitya prakArano utAvaLIe abhiprAya ApavAthI ghaNuM moTuM che, ane e prasiddhimAM lAvavA samAjane ghaNuM moTuM nukasAna thAya che. ame dareka jenIe kozIza karavAnI khAsa jarUra che. AzA rAkhIe chIe ke, sattAvALAo atyAranA hiMdanA bArIka thayelA mAmalA vakhate sameta zikharajIno savAla jenA mATe jena jevI zAMta kamanuM dharmamana du:khavavAnuM eka gaMbhIra prakArano aTakAvyA vinA nahIM rahe, kemake temAM teo sameta zikharajI. thaI paDayo che. jyAre ane prajA banenuM hita samAyeluM che. je bhAvanagaramAM vetAmbara atyAre je zAMtI ApanAruM valaNa sarakAre pariSad bharAI tyAre baMgALanI sarakAra taraphathI pakaDayuM che temAM bhaMga karavAmAM Avaze, te evA prakArano javAba pharI vaLyuM hatuM ke, baMgALIo mATe jema bhAgalAne savAla che, sameta zikhara 1ii eka TuMka ke jainiyonAM tema jeni mATe sameta zikharo savAla maMdira che te vecavAmAM Avaze; bAkInI thaI paDaze. yuke upara makAna bAMdhavAnI lIjha ApavAnuM valaNa paNa te javAbauparathI spaSTa thatuM hatuM. pAlItANa-siddhakSetrane pavitra zetrujyanA tyAra bAda muMbainA yuvakoe panyAsajI Anada ANaMdajI kalyA- dugaranuM hita sAcavavA sAgarajInI dekharekha taLe je gaMbhIra hAlAla muchanI peDhIne arthe niyajita thayela zarU karI hatI tenA pariNAmamAM sattAvALAo- hIsAba. zeTha ANaMdajI kakSA nuM valaNa badalAI gayuM che. baMgALanI sara janI peDhInI vyavasthA kara jainiyone zAMta karavA icche che. temaja atyAra sudhI uttama prakAranI cAlI AvI che, muMbaInA gavarnara sara kalAke paNa tevIja rIte ane te mATe tenA vyavasthApaka zeTha lAlabhAI jenine zAMta pADavA mATe zeTha viracaMda dIpa dalapatabhAI Adi gRhasthane dhanyavAda ghaTe che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 sanAtana jana. [ mAcathI chajna. e vAtanI koithI nA pADI zakAya tema nathI. vAparavAnI tene satA nathI te mAnavuM naveAvA utama prakAranA vahivaTavALI peDhInA sarathI baMdhAraNara thatAM temAM tevA prakAranA saMbaMdhamAM hamaNA keTalAka samaya thayAM eka upayogI kAryamAM vAparavAne haka ApavAthI no savAla ubhe thayuM che. A savAla te dUra thaI jaze. ame mAnIe chIe te pramANe e peDhIne hIsAba atyAra sudhI jAheramAM zeDa lAlabhAI evA vicAravALA gRhastha che ke mukavAmAM AvatuM nathI te mukAvo joIe; je jeta samAjanuM vizeSamAM vizeSa hita thAya temaja bIjo savAla e ubho thayo che ke, evAM dareka pagalAM bharavAnI hamezAM himAyata A phaMDano upayoga jarUra paDave bIjAM teTalAja upayogI kArya mATe vaparAi zake ke karyA vinA na rahe. AkhA hiMdanA zvetAmbara nahIM ? bhAvanagaranA paripad vakhate pahelA jenInI sammatithI navuM baMdhAraNa racI temAM savAle ghaNuM gaMbhIra rUpa pakaDayuM hatuM. eka pratinidhionuM tatva AkhA hiMdano avAja tarapha kacchIbhAIo ane keTalAka yuvaka hatI; rahI zake evuM dAkhala karI siddha kSetranA jevAja ane bIjI tarapha amadAvAdanuM zrImaMta maMDaLa upayogI kAryomAM paNa A dravya bhaMDoLa hatuM. kacchIbhAIo ane yuvake evI IcchA vAparI zakAya evo udeza dAkhala karavAthI hamarAkhe che ke A hIsAba bahAra paDavA joIe; NanI bhAMjagaDa zAMta thaI jaze. A savAlane jyAre zeTha lAlabhAI vagere tema na thavAmAM nirNaya jhAjhI hAha karyA vinA thavo joIe. hita samaje che. zeTha lAlabhAI ghaNA anubhavI temaja vetAmbara jaina samAjanuM hita che. ame che; ane teo je bele te pitAnA anubhava- kachIe chIe ke, A savAlano nirNaya ApUrvaka bole ema amArI khAtrI che, paraMtu paNe jAte ja karavA joIe. ApaNane vagara jeo hIsAba bahAra pADavAnI hImAyata kare pUchI salAha ApanArA salAhakAro joItA che teo je kAraNo batAve che te ekadama nathI. hamaNAM hamaNumAM pArasI patrakAro dareka vicAra karyA vinA pasAra karI zakAya ema kAma ke dharmanI bAbatamAM samajyA vagara je nathI. ame ema mAnIe chIe ke, ANuM. mAthuM mAre che tenI sAme amAre majabuta dajI kalyANajInI peDhInI vyavasthA karanArUM vAMdhA A sthaLe jAhera karIe chIe. ANaMdajI maMDaLa navesarathI baMdhAI AkhA hiMdanA . kalyANajInI peDhInI bAbatamAM ApaNane pArasI tAmbara jainayono avAja e maMDaLamAM rahe patrakAro je salAha devA nIkaLyA che te salA hanI ApaNane jarUra nathI; kemake muMbaInAM eka te prakAranI goThavaNa karavI; ane zeTha lAlabhAIne anubhava pramANe kAma levAnuM raNa AgevAna pArasI patra sameta zikharajInA saMbaM nakkI karavuM. Ama karavAthI uttama prakArano dhamAM je svachaMdI salAha ApavA mAMDI hatI toDa AvI jaze. hamaNA je ema mAnavAne, tenI salAhonuM ApaNane kAma nathI. sameta kAraNo dekhAya che ke, ANaMdajI kalyANajInI zikharajInA saMbaMdhamAM e patrakAre je vagara peDhIno vahIvaTa ekahathI satApUrvaka cAle che mAMgI salAha ApI hatI te jainanA hakane te kAraNe navesarathI baMdhAraNa thavAthI dUra thaze. gaMbhIra prakAre nukazAna pahoMcADanArI hatI. A bIjA savAlanuM nirAkaraNa paNa navesarathI sthaLe jaina lekhakene sucanA karavAnI jarUra ke che baMdhAraNa karavAthI AvI jaze. atyAranA vya. teoe pArasI patre AgaLa doDyA javAnI vasthApake je ema mAne che ke, siddhakSetra jarUra zA kAraNe jevI joIe che? tamArAM zivAyanAM bIjAM kAryomAM e peDhInuM nANuM pitAnAM pAtro kayAM joIe teTalAM nathI? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna.) amane zeH ANaMdajI kalyANujInAM kuMDanI vyavasthAnA savAla u parathI jainanA eka khIjA phaMDanI vyava sthAnI bAbata hAtha dharavAnuM mana thAya che; je ke ame A bAbatane hAtha dharavAnuM pasa Mda karatA nathI; kemake temAM keTalAka aMgata khyAle rahe che. Ama chatAM ame eka jAhera karaja tarIke tenA saMbadhamAM melyA vinA rahI zakatA nathI. A phaMDa marhuma zrImAn rAjacaMdranA deheAtsa ga pahelAM tenA dhaNA niLa ArAgya samaye yeAnavuM hatuM zrImAna rAjacaMdra tenI jAhera phaMDa tarIkaeNnI vyavasthA karI zake tevuM temanuM Aregya nahi rahetAM tema banI zakyuM nahatuM. eTale e phaMDa Aja sudhI koi paNa prakAranI jAhera vyavasthA vinA upayogamAM levAya che. ame jANIe chIe ke atyAra sudhItI vyavasthA keTa lAka bhAge ane uttama rIte thai che; paraMtu AvuM nahera phaMDa ekahathI sattAe rahevAthI tenA sa dhamAM bhaviSyamAM kAMi ne kAMi vAMdhA uThayA vinA rahe nahi. A kAraNathI te krUDanI dara rakama| bharanArAmAMnA keTalAkAe eka hInA AkAre tajavIja karI lei chatAM te sabaMdhI koM! paNa darakAra hajI sudhI karavAmAM AvI nathI. ame icchIe chIe ke have khIlakula vakhata lIdhA vinA bhAi revAzaMkara jagajIvana ke jenA hAthamAM A rakama che. teNe rakamA bharanArAonI sAthe patravyavahAra calApI eka TrasTa yAvuM. e TrasTanI sattA nIce te TUMkama jAhera sIkayurITImAM mUkavI. Ama karavAthI bhaviSyaneA kaleza janmyA pahe. lAMja aTakaze. bhAi revAzakara jagajIvananI pharaja che ke, rakameA 'bharanArA A sabaMdhamAM kAMi paNa pagalAM bhare te pahelAMja pote rakama bharanArAone puSTI vyavasthA karavI. je mAma na thavA pAme, teA rakamA bharanArAonI krUja sne paramavruta prabhAvaka maMDaLanI vyavasthA. cAlu carcA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 201 che ke AvuM TrasTa karavA mATe zAMta ane vi cArapUrvaka pagalAM bharavAM, hiMdanI dara sAdhAraNa rIte dharmAdA khAtAnI rakamene jeie tevA bhAva puchAtA nathI ane khAsa karI jeniyAmAM tA A bAbatamAM ghaNIja upekSA che. ame icchIe chIe ke, koi paNa aMgata vicAra manamAM lAvyA vinA lAgatAvaLagatAe A kuMDane varAe eka jAhera kuMDa tarIke mUkavAnI tajavIja karaze. A maMDaLa paNa have rajIsTara karAvavAneA samaya AvI pahe McyA che. muni mahArAja zrI AtmArAmajInA sama yathI Aja sudhImAM jainanA tamAma krikAemAM je tyAgI upa dezaka thayA che temAM ajJAna timira bhA kara-levA joitA dhaDe. kAie paNa jainanI vizeSa sevA bajAvI hAya te, amArI mA nyatA pramANe, te AtmArAmajI mahArAje besADI che. AvA eka purUSanA ajJAna timira bhArakara nAmanA graMtha sabaMdhamAM eka carcA ubhI thai che. A samAjIsTenuM ema kahevuM che ke, e graMthamAM tenI lAgaNI du:khavanArUM lakhaNu che, ane te mATe jAhera adAlatanA Azraya te levA mAMge che. A graMtha hiMdamAM lakhAtA dharmasaMvAdanA graMthAnA jevAja che, ane te chapAyA purve jaDaja mI. tela ganA abhiprAya mATe batAvavAmAM AvyA hatA. teoe kai paNa prakAre kAyadAnuM ulaMdhana kara* nAra A graMtha nathI ema abhiprAya ApyA hatA. ghaNA varSo thai gayAM, ane lakhanAra purUSa 56 saddagata thayA, ane have rahI rahIne A. samAjIsTAne tenA saMbaMdhamAM vicAra sujyuM che www.umaragyanbhandar.com Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra78 sanAtana jaina. (mArcathI juna e AzcaryanI vAta che. ame gALa sAme goLa mAsanI baMne agIArasane dahADe paNa jIva devA mAMgatA nathI, paNa prasaMga vasAta kahyA hiMsA na karavI. (4) dazarA, rAmanavamI, makara vinA rahI zakatA nathI ke, hiMnA dharmone saMkrAMti, zIvarAtrI ane bIjA cesa divakoIe paNa Aja sudhI vadhAre bhAMDayA hoya soe paNa hiMsA na karavI. A pramANeno to te mizinarIo ane Arya samAjoe TharAva hajI ekasapaNe bahAra paDyo nathI; bhAvyA che ane te chatAM teo bIjAne vaLa- paNa ghaNuM karI te pramANe navA ThAkora sAheba gavA jAya che e navAI che. haze, je pariNAma TharAva bahAra pADavAnA che. lImaDInA marahuma Avaze te joIzuM, tathApi A uparathI eka ThAkora sAhebanAM rANI sAheba paNa AvA dhaDa levAlAyaka vAta ahIM raju karIe. dayALu kAryane bahu IcchanArAM che; ane navA hAlanA jamAnAmAM kalezakara graMthanI chApa Thakora sAheba e rAjamAtAnI icchAne mAna sAmA pakSa upara paDatI nathI e vAta dhyAnamAM ApavAnuM kartavya samaje che. tethI avazya evA rAkhI lekhake kAma levuM joIe. hamaNA prakAranA TharAvo bahAra pADavAnI saMpUrNa AzA sadabhAgye amArA A patranA janma pachI che. vaLI lImaDI rAjyamAM jaina prajAnuM pramANa tene upadeze jenI aMdara kalezakAra vacane sAruM hovAthI tenI lAgaNIne sukha upajAva. lakhAtAM nathI. ame be traNa varSa pUrve jainanA nAruM A kArya thaze. A TharAvamAM eka vAta mukhyagaNa saMpradAyanI aMdara je kalezakAra sAruM dhyAna kheMcanArI che. mANaso kasAIne lekha paddhati cAlatI hatI tethI te trAsa pAmI dhaMdho kare che tene AjIvikAnuM sAdhana karI gayA hatA jene jamAnAne oLakhatA jAya che, ApavAthI te duSTa dha choDavAne lalacAya che. ane jamAno kAma karato jAya che ! kara sAhebe peTIyuM ApavAne vicAra A udezathIja karyo che joIe. kAThiyAvADanI amane sAMbhaLatAM hAI thAya che ke, lIma DInA ThAkora sAhebe aMdara morabInA rAjyamAM sarvathI ochI hiMsA thAya che, ane tenuM kAraNa morabInA lImaDInA Thakera prANI rakSaNanA saMbaMsAhebanuM zubha dhamAM cekasa prakAranA nAmadAra mahArAjA sAhebanI dayA pratyenI lA pagaluM. niyama bAMdhavAne vi- gaNInuM che. mobIne rAjayamAM mANasonA cAra karyo che. amArA AvajAnA rastAo para haraNa jevA prANIo sAbhaLavA pramANe teoe je niyama bAMdhavA nIDarapaNe mANasa pAse AvI ubhA rahe che, dhAryo che te A rItanA che. (1) AkhA enuM kAraNa eja che ke merabInA ThAkora sAzrAvaNa mAsamAM jIva hiMsA karavI nahIM. lIma- hebe teone abhayadAna ApavAnuM zubha paga. DImAM kasAinI eka dukAna che tene te badale luM bharyuM che. lImaDInA ThAkora sAheba A peTIyuM ApavuM. (2) paryuSaNanA ATha divasa anukaraNa karatAM zIkhaze evI umeda rAkhIe paNa e jIva hiMsA na karavI. (3) pratyeka chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyaM pI juna) sanAtana jaina. 279 zrI hemacaMdra athavA hemAcArya upara TuMka nedha. (DaoN. bhAu dAjIe vAMcelo nibaMdha) tA. 12 mI jAnyuArI sane 1869. ( B. B. Royal Asiatic Society Vol. IX) zrI hemAyAyanuM chAnatAMta maLI zake tevA lAge. pukhta vicAra karyA pachI teNIe 2dhe kumArapAla caritra, kumArapAla prabaMdha, prabaMdha pitAnA putrane ApavAno nizcaya karyo, ane ciMtAmaNi, jinabhasmRrinI vimaMDalajhatti cAMgadevane gurU devendrasurinA caraNavi. ane bIjA jaina graMtha che. damAM dharyo. putrane A saMbaMdha puchavAmAM AvatAM kamArapAlaprabaMdhamAMthI eka moTuM putaka teNe dIkSA levAnI hA pADI. te ne ghaNuM tIya bharAya teTalI badhI khabara ane mAhItI maLI sthaLoe laI javAmAM Avyo, ane chevaTe zake che, paraMtu huM A prasaMge te eka TuMku karNavaTI laI gayA. tyAM devendrasuri udayana resume viSe bolIne saMtoSa mAnIza. matrIne ghera tene mukI gayA. dhaMdhukA zaheramAM maDha vANiomAM zreSThI pitA cAciga ghera AvatAM pitAno putra ( zeTha ) nAme cAciga ho, tenI strInuM nAma kyAM che te jANatAM ja pitAnA putrane pote cAhinI athavA pahinI hatuM. saMvata 1145 bheTe nahi tyAM sudhI anna nahi levAno nizcaya (zaka 1088) nA kArtika mAsanA pUrNimAne karyo. pote karNavaTImAM devendrasuri pAse gayA. dine teNue eka putrane prasava A che. te gurUnuM dharmavyAkhyAna sAMbhaLIne tenA hRdayamAM vakhate AkAzavANi thaI ke A vizAlabuddhi AhAda thayo, ane pachI udayana maMtrIne tyAM purUSa sAkSAta jinanI peThe jainadharmane prabhA bhajana hyuM. cAMgadevane cAciMganA sAthaLa para vaka thaze, pitAe putrajanmano ghaNu AhAda- mukIne udayane cAcigane traNa vastro ane traNa pUrvaka usava karIne cAMgadeva e nAma pADayuM. lAkha mehone bheTa ApI. AnaMdapUrNa thaIne jyAre putra pAMca varSano thayo tyAre eka jaina cAciga be "tame traNa lAkha mahoro A paMDita (devendra) pitAnA saMghane laine cA pI e tamArI udAratA sucave che. tamArI pigane ghera AvyA. A vakhe cAciga ghera apratIma zraddhA eja mArA putra mATe zreSTha hata nahi chatAM tenI strI pAhinIe potAno badalo che ane tethI huM mArA putrane kaMI pU. dharma samajIne saMghanI AgatAsvAgatA paNa lIdhA vagara ApuM chuM. " udayana karI, A saMdhe teNIne vinaMti pUrvaka tenA putrane AnaMda pA ane jaNAvyuM ke jo tamA manirikSA levAmAM pravRtta karavAnI mAgaNI karI. tamAre putra gurUne samarpaNa kare che te atI AthI te duHkhamAM ane muzkelImAM AvI paDI. vaya pUjanIya padavI prApta karaze. pachI tamone jo teNI upalI vinaMtI svIkAre te putrano pitA je ThIka ane yogya lAge te kare. cAcige ghera na hovAthI tenI AjJA lIdhA vinA ukata sayAne svIkAra karI putra devendrasUrIne vana karavuM paDe ane na paDe te saMdhane huM samarpaNa karyo. devendrasUrie cariganA ghaNA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI hemacaMdra upara TuMka noMdha. mArcathI juna) vakhANa karyA ane turataja cAMgadevane munidIkSA rAjayanItinipuNa hatA. hemacaMdra vividha jAtanA ApavAmAM AvI. pramANabhUta graMthanA kartA che, jevA ke dhAtu A prasaMge udayana maMtrIe maheTo utsava pArAyana, siddha haima, zabdAnuzAsana, prAkRta karyo ane te bAlanuM nAma semadeva muni pA. zabdAnuzAsana, dvAzraya kAvya, abhidhAna ciMtA DavAmAM AvyuM. maNi saTIka, anekArtha nAma mAlA saTIka, uparokata chIe A sAMbhaLIne eka dezonAma mAlA saTIka, tripadI purUSa cAtra, moTo kolasAne Dhagale karAvyuM, ane A pArAzara parva, adhyAtma nizad saTIka, chede balane sparza karavAnuM kahyuM. tema thatAM Akho nurAsana, alaMkAra cUDAmaNi ane bIjA be DhagalA senAne thaI ga. rakSaka deva takSaNe adra agara traNa saMskRta ane prAkRtamAM zrethe mArA stha thayA, saMgha ane te zreSTI cakIta thaI gayA vidvAna mitra DAkaTara buDalara pAse hemAcAane tyArathI somadevanuM nAma hemacaMdra (hama thanA karelI niraMTa che jemAM vanaspati zAstranI eTale senuM) pADavAmAM AvyuM. vividha jAtanI vanaspatio guNa dhamAM AvI mane kaI paNa zaka nathI ke, A vAta bIjI sarasa rIte samajAvyA che ke AvA bIju kAI ghaNI vAtanI peThe jainamunioe pachIthI nighaTamAM samajAvyA nathI. upajAvI kADhI che, ane te somadeva nAmamAMthI nyAya pura:sara rIte kahetAM jaino pote hemacaMdra nAma paDayuM tenuM kAraNa batAvavA vidvAna ane bhakitamAna, dhama prAvaNa ane mATe jaina graMthamAM nAma zabda athavA dhAtu kuzAgra buddhanA AcAyonA eka mATI hAra mAMthI thayuM hoya te upara kalpita artho dharA mALA dharAve che tathA magarUba thaI zake tema vanArI vArtAo ghaNuM sAmAnya che. hemacaMdrane che. chatAM AvA mahAna puravAnA nAmAnA sasiddharAja ane kumArapAla ke je gujarAtanA mudAyamAM te hemacaMdra eka uttamottama rIte anahila-paTTaNanA selaMkI athavA cAlukya prakAzamAna tA samAna bIrAje che. kumArapAla vaMzanA rAjAo thaI gayA temanI sabhAmAM prabaMdha, kumArapAla caritra, dha maDala zarU ucca prakAre AdarabhAva apAve. vizeSa karIne ane prabaMdha citAmaNamAM A AcArya kumArapAla to pitAne tene namra ane AzA ane kumArapAla saMbadha lAbI vAto A A dhAraka ziSya tarIke lekhAvAne magarUbI lata, te pelI che. temanI ghaNI tadana AtazayokitahemacanA kahevAthI kamArapAle jainadharmane bharI che ane mAnavAmAM Ave tevI nathI. utejana ApyuM, ane potAnI prajAne pharamAna sane eka bAju rAkhatA mane je mAnya lAge karyuM ke prANI hiMsA temaja mAsAhAra kAie che te meM ahIM darzAvavAne eka TaMka noMdha kara nahi. karI che, teNe 1400 vihAra baMdhAvyA. hemacaMdra pi hemacaMdrane janma saMvata 1145 (zaka tAnA AzrayadAtA rAjAne khuza rAkhavAmAM 1088 ) nA kA.taka mAsanI pUrNimA , divapUrNa kuzaLa hatuM. te jainadharmanA vistAra mA se thayA hatA. dIkSA saMvata 1154 (zaka 2 makakamapaNe kArya karate. tenA sAthe rAjA 119) mAM lIdhI hatI. ripa/ saMvata nA tathA rAjA ane prajAnI sAthe vaga dharAva 1166 (zaka 1109) mAM maLavA hatI ane tA brAhmaNa dharmanA anuyAyIonA durAgrahane maraNa savata 1228 (zaka 1172)mAM 84 ghaNA prasaMga para namaNe ApavAmAM paNa pite varSanI vaye thayuM hatuM. -eka jaina grejyueTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA thI ) sanAtana jaina, 281 jarmanabhASAmAM jinAgamasaMbaMdhe prophesara vebara. (gayA aMkathI cAlu) siddhAMtamAM agrabhAga (ra4ra) lenAra dharmagraMthe nIce pramANe che - 3-11 (athavA 12) aMge. uparanA pRSTha 211 mAM ApaNe joyuM che banAvI teno vijaya darzAvyo che. AvI rIte bAra ke prAcIna kathAnusAre prathama jinanA samayamAM aMganA vakhANa ghaNA AzcaryakAraka che ane samasta bAre aMge vidyamAna hatA. bIjA ane tenuM spaSTIkara barAbara rIte ema ApI za navamA jina vaccenA samayamAM phakata agIyAra thAya tema lakhavAnuM kAraNa e che ke pachI je. eTale bAramA aMga sivAya badhA aMge vidya maLI zaMkAo te saMbaMdhe ubhI thAya tenA mAna hatA; navamA ane semi jina vaccenA tavarAga uparanI vAta khAsa karIne jANuM samayamAM uparokata agI khAre aMge naSTa thayA jayAre meLamAM ane vimama jina vaccenA je vivAdAtmaka viSaya tarIke kahyuM che. vadhAre samayamAM samasta bAre aMge astitva dharAva mAM vadhAre saMbhavita rIte A chelo bhAga ke je ghaNuM karIne devadidhagaNie racelA tA hatA ane pachI bAramuM aMga puna: 51 (243) nandI sUtramAM lagabhaga akSaraza: naSTa thayuM. A mAnyatA siddhAMtamAMthIja thatA mAlUma paDe che ne cartha aMgamAM pachIthI ka chevaTanA anumAne mAthe maLatI Ave che e relA umeza tarIke lekhI zakAya. pachI te nandI gomAM ane upAMgamAM pa2 paNa niyama pramANe amIbAra aMge jaNAvelA che. A nizcita sUtramAMthI utArI lIdhuM hoya. agara tema na vAtamAM makhya apavAda caturtha aMga che jemAM hoya to temAM ane nadIsUtramAM thoDAghaNA prathamAraMbhe ApaNu aMgenI TuMka gaNatrI A pheraphAra hovAthI ke sAmAnya mULamAMthI lIdho pavAmAM AvI che ( je pAchaLathI umeravAmAM heya. caturtha aMgamAM AnA saMbaMdhe ane bI AvI hoya ema sahelAIthI dhArI zakAya tema jA saMbaMdhe je ullekha kahelA che te Akhare che ). te gaNatromAM duvAlasaMge gaNi piDa- pachIthI dAkhala karyA hoya ( juo aMga 5, gamatA ekavaDA bhAga ApI che. tevI ja rIte 208). paraMtu te uparAMta duvAlasaMgaM gaNipiDagama tenA kSeka 18, , 88 mAM bAramA aMga siddhAMtanA je bhAge ane sAthe saMbaMdha dharA viSe thoDAka ullekha karelA che, ane chevaTe sa vatA nathI temaja phakata jaNAvela che. mApta karatI vakhate A viSaya saMbaMdhe vistAra pUrvaka dhyAna ApyuM che temAM duvAlasaMgaM gaNi prastutaH phakarAo pachIthI dAkhala karyA che piDagama bhUtakALamAM zAzvata vidyamAna hatuM ane te je svarUpamAM teonA ullekha karyo che te bhaviSyamAM paNa sarva kAla vidyamAna raheze ema svarUpaparathI ja spaSTa thAya che, 51-phesara khumana mane jaNAve che ke bhagavatI 20-8 pramANe bAramuM aMga sava tya (samasta ) naSTa thayuM eTale badhA maLI 23 jinatarAo. para-paraMtu jue upAMga 1. ra6 (pR. 36, hyumananI AvRtti) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 jarmana bhASAmAM presara vebara. mArcathI jUna ) jyAre agIyAra aMge saMbaMdhI koIpaNa sAmAna tarIke athavA anAra sAnagg kahevAmAM Ave che tyAre te aMge hamezAM dhare ane tarIke oLakhAvela sAmAyikathI zarU thatAM jaNAvavAmAM AvyA che. che. A sarva dezIya arthamAM vAparela zabdane A jagAvatI vakhate saMkhyA agIyAranI ja upayoga prAcIna kathAmAM mahAvIranI pahelAnA hoya che ema nathI, paraMtu paheluM aMga khAsakarI pArzvajina mATe karela che ema sAkSI maLe che. ne nAmathI jaNAvavAmAM Ave che. bIjI bAju (jAo bhagavatI 2, 184) AvI rIte heLA e jayAre bAra aMge saMbaMdhe kaMI kahevAmAM Ave che arthamAM vAparavA uparAMta tene eka bIje tyAre sAmAnya rIte darekanA nAma jaNAvavAmAM ghaNe maryAdita arthe kahADavAmAM Avyo che. Ave che ane te vakhate prathama aMganuM nAma (tenA mATe upara lakhela bhagavatI 2, 184 sAmAIya nahi paraMtu AcAra kahevAmAM Ave jAo) dAkhalA tarIke kahevAtA cha Avache (dAkhalA tarIke, juopaMcama aMga 20,8) apapa eTale Avazyakavidheya niyamonA AcAra e nAma atyAra sudhImAM hastalekhemAM pAlana mATe racelA graMthomAMnuM prathama Avazyaka ane bIje sthaLe mAlUma paDe che. AvI rIte te Avazyaka anugadvArasutra ane ekanA saMbaMdhamAM pratyakSa rIte judA judA be mUla sutre ke jenA para Avazyaka vRtti nAmo ApelA che te vilakSaNa temaja Azrapa. racAyelI che tene mukhya bhAga bhajave kAraka che, paNa tenuM samAdhAna nIce pramANe che. A baMne pramAM ane nandI ke thaI zake-sAmAyika e kadAca mULamAM AcAra jemAM paNa vArApharatI sAmAIyane mathALe mUkI e zabdane samAnArthaka zabada hoI zake. tenI tenAthI zarU thatA ja Avazyake khAsa karI vyutpatti ke huM evI rIte karuM chuM ke samaya jaNAvavAmAM AvyA che temAM AcArathI prathama eTale brAhmaNanA sAmAcArikano je artha zarU karI "duvA saMgaMgaNipiDAM" saMbaMdhI muthAya che te (juo, meksamUlarane prAcIna pUtAthI kahevAmAM AvyuM che. te kAraNathI saMskRta sAhityano ItihAsa pR. 26), A anumAna karavuM saheluM che ke sAmAyika e artha saMbhavita rIte sAmAvArI e zabdamAM zabda garbhita ane pUrNa arthamAM prathama A jovAmAM Ave che (jue utarAdhana 2) vazyakanA nAma tarIke ahIM vaparAyelo che, ane samAcArI ane sAmAnya carika baMne eka ja tethI te zabane prathama aMganA nAma tarIke gaNI zakAya. prathama upAMgamAM tene pahelA vAparavAnuM choDI devAmAM kAraNa maLyuM hoya bhAgane chevaTe mahAvIrane dharma sAmAnya rIte (kAraNake pachI koIpaNa jAtanI te saMbaMdhI 53-sAmatinA eTale rAmAyarIni jue, bhagavatI 2. 281-3. u00. upAMga 1-31 eka apavAda tarIke che (lyumana pR. 44 ) 54-sarakhAvo paNinI 5, 4, 34 jemAM gamAM samaya ane samAcAra (samAya paNa) mAluma paDe che (vara-1) sAmA e rAmanuM jANI joIne juduM rUpa kaheluM hoya tema lakhI zakAya. sarakhAva AkRtigaNa anuzatika, ane vaLI caturtha aMgapara abhayadeve lakhela graMthamAM saMparathI lIdhela vize ghaNu sAMgAhika, abhayadeva vaLI svasamayaparathI svAsAmAyika e vizepaNa upajAvIne vApare che. jainoe pite keTalIka vyutpattio para asara karI che, ane sAmAnya rIte teo sama e samAsane prathama pada ema lakhe che. juo vaLI bhagavatI 2. 186. papa-A cha sAmAyArInA daza samamAMthI pahelo samUha che. juo uttarAdhyayana-2 6. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI Ina } saMmatanuM jema, 183 ane gerasamajutI 56ubhI thavA pAme nika) prathama 'ganA nAma mATe AcAra e zabda pasaMda karavAnuM kAraNa e che ke te zabda (245) sapUNaeN rIte spaSTa 57 che. A uparAMta sthi tyaMtara gamana saMbaMdhInI amuka zreNI lUma paDI zake. Avazyaka nijavruttinA 2, 18 mAM ApaNe sAma mArga sucanAnuM nAva mA vakhata sudhI nizrita rIte TakAvI rAkhI nathI. ane echAmAM Adhu hamaNAM paNa te aMga bilakula vidyamAna nathI. ni:sa Mdeha e dhaNA lAMbA kALa pahelAM naSTa thayuM, (sarakhAveA pR0 213). A hakIkataparathIja ApaNe aTakaLa karI zakIe ke tenA nAza thavAnuM kAraNa tenI ane agIAre aMgeAnI vacce virUghdhatA~~ vipulA ema vAMcIe chIe. ahI AMstuta: asaMbhavatA rahelI hatI te hatuM. A vAtane vadhAre AdhAra joitA hoya te ApaNI pAse hajIpaNu tenI sAkhItI che. duvAsA rAbitiM tA astitvano sAkSI ApatA khe mukhya graMtho ke jete viSe ApaNe humAMja u para kahI gayA, eTale anuyeAga dhArasUtra a ne Avazyaka nizruttimAM bAramuM aMga nAme (DDiAe draSTiAd) ne bIjA agIAra agA nI sAthe pratyathI virUdhdhatA darzAvanAra tarIke mu kayu' che. jyAre agImAre agene eka samUhamAM darzAvavAne te samUhanu nAma jJAhiya sutra (hi zrutaM) Apyu che. A nAma anuyogadrAranA parimANusaMkhA e bhAgamAM A petra che. te bhAgamAM sutranI kayAM sAdhatethI khAtrI karavI to ke tenA dareka avayavI bhAge nI saMkhyAthI gaNutrI karavAthI ema samajAvyu che. sAmAnya peTA bhAga upara jaNAvelA bhA AAparathI thAya che, paraMtu mukhya khaMDa-bhAgA mA sAbItIne AdhAre bAramA aMge je geNu paTvITe khAsa nAmA jevAM ke uddesaga, ajamaNu meLavI hatI te saMbhavIta rIte lagA lAMbA mukhakhadha, aMga e kAliya'sua' ne Apela che, Avazyakaninnutti zlokA mUkayA pachI prathama agane sAmA e nAma khAra agA nA saMbaMdhamAM lakhyuM che, chatAM ApyuM che. biMdusAra e caturdeza pUrvanuM athavA 12 mA aMganA trIjA bhAganA chellA khaMDanuM nAma che. khIjA cheda sUtranA 3 mAM duvAjamanuM suthanA viSepaNa temaja kahyuM che ane te evI rIte ke sAmA-mArjoga vinusAra ( sAra ! ) pavamALa,59 have je karAemAM sAmAyika e nAmathI mukhyapaNe zarU thatA agIkhAra aMge saMbadhe kahevAmAM AvyuM che te kukarAe bIjA ke jemAM AcAra e nAmathI mukhyapaNe zarU thatA bhAra agA saMbaMdhe kahevAmAM AvyuM che tenA karatAM vadhAre jUnA hoya te| e te pratyakSa siddha ane spaSTa che ke bAramuM aMga eka gANu-umerA tarIke agIAra aMgeAnI sAthe joDI devAmAM AvyuM che. prAcIna kathAnusAra ane kharI hakIkatAnI pa6-vaLI e vilakSaNa che ke prathama Avazyakane Apelu che, ane cha nAma prathama agane Apela che. 57--brAhmaNAnA samayAcAra e zabdamAM rahelA be thayeA heAya evu' sArI rIte dhArI zakAya. 2, 8 mAM sAmAya e nAma tarataja eTale 2, 14 mAM te zabdonA saMgamathI A pheraphAra 58--tyArapachInA ane bhAgA saMbaMdhI tenI sAthe kaMi kahevAmAM AvyuM nathI. pa9--AvA kakarAnA AdhAre pachI thayelAmAM Apela. sAmAciAdda viduttA paraMtam e zabdothI pravacanatI samajaNu ApavamAM Ave che. dAkhalA tarIke dhama ApatA jaTApa nAmanA graMthaparanI TIkAma;--vaLI nandI TIkAmAM, juA nadInsatranI AvRtti 540 390 prephesara hyumana. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 jarmana bhASAmAM presara veba. mocathI juna) jyAre pATha, pADiA, pAhuDa, pAhuDiA, vajasvAmInA samaya sudhI apuhAne (apRthaka vadhu e khAsa nAma dihivA ane A vama) kaliANuo assa vidyamAna hatA pilAM che. A pramANe (ane dizivAnA ane pahad (pRthakatvama) "kaliasukha di bhAga saMbaMdhe bIjI hakIkato AnI sAthe phrivAsa" e pachIthI umeravAmAM AvyuM. maLatI Ave che) sutronA A be sama tana mana tata mAta, vacce mukhyatama taphAvata teonA mukhya bhAgo A vilakSaNa dhyAnamAM rAkhavA jevI bInA nAM nAma ApavAmAM hatuM. AnA saMbaMdhI kevI rIte samajavI ane te bInAne prAcIna junA muLamAM athavA te ukta baMne graMtha kathAnusAre vajIsvAmI chellA daza pUvI-phakata nA prastuta viSayanI judI tapAsamAM jevuM 5 daza pUrvenA jJAtA tarIke bIje sthaLe jAIe Daze. Avazyaka nijajuttinA 8 nA 54 - chIe te pramANe je paAI dhAraNa kare che te kamAM bIjA be graMtha nAme ImibhAsiyAI paTTI sAthe saMbaMddha karavI e hamaNuM ochAmAM ane su5nnatti kAliya ane divAa ochuM tadana anizcita che. vAsvAmI pachI e be uparAMta jaNAvela che. A bemAMne phakta nava pUrvenA jJAtA eTale navapurI thayA, pahele naSTa thaze che ane bIjAe hamaNAMnA ane pachI dhIme dhIme pUrvonuM jJAna ochuM upagamAM jagyA meLavI che. A graMtha pitAnA thatuM gayuM ane chevaTe tadana naSTa thaI gayuM. bhAga pAhuDamAM didivAnI sAthe maLato Ave (pR. 213) eTaluM to ApaNe khAtrIthI che te parathI anumAna thaI zake ke te tenI puravAra karI zakIe-ke bAra. aMgo ane A sAthe kaMIpaNa saMbaMdha dharAvate hevo ja joIe. gIAra aMge vacce jabaro taphAvata hato. machevaTe khAsa agatyatA dharAvanAra eka bAbata hAna bhadrabAhu ke jeo dRSTivAthI vastutaH dhyAnamAM rAkhavA jevI hakIkata ApaNane je samagra rIte jJAta hatA teo pavitra saMdha prapalA graMthamAMthI je phakaro batAvyo tenAthI ye virodha daSTi dharAvatA hatA. e bIjA graM Deka dura (8 -40) mAM najare paDe che. te che temaja hemacaMdranA pariziSTha parvamAMthI hakIkta pramANe (247) avayara eTale spaSTa thAya che. ( upara pR. 214) 6 A 60 pR. 215 me jaNAvela prAcIna kathAnusAra aMge pahelAM pUrve thayelAM che evuM , hapUrvaka jaNAvI zakAya che. chellA agamAM bIjAonI aMte teonI padavI A hakanI sAthe avirodha darzAvatI nathI. pUrva e nAma chellA dAkhalAmAM samAyelA viSayanI sAthe saMbaMdha dharAve che. juo nIce bAramA aMgapara lakhyuM che te chatAM paNa eTaluM te dhyAnamAM levuM ja joIe ke jainonI zAkhAo utpanna thaI te saMbaMdhanI jUnI hakIkata phakata pUrva saMbaMdhIja ullekha kare che ane aMge saMbaMdhI bIlakula ulekha karatI nathI; juo mAro nibaMdha nAme "Die alten Berichte von den Schismen der Jaina" pustaka nAme inDIana TuDIana volyuma 17 pR, 207 ane 112-prophesara yumanna. 61. je bhadrabAhuno ullekha ahIM A temaja bIje sthaLe prAcIna kathAnusAre evo thAya ke teo 14 pUrva ke je dasviAdane mukhya bhAga bhajave che tenA chellA adhyApaka hatA ane 14 pUrvanA abhyAsI tenA ziSya sthUlabhadra pachIthI je chellA cAra parvonuM phakta jJAna naSTa thayuM kahevAya te A vAta siddhAMtamAMthI (upara juo pR. 215) meLavelI mAhItI sAthe jeTaluM maLatApaNuM batAve che tenA karatAM vadhAre maLatApaNuM te vAta hiphivAonA saMbaMdhamAM vaja. svAmIe jeTaluM karyuM che te saMbaMdhInI uparanI hakIkata sAthe dharAve che (juo upara pR. 215.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna) sanAtana jaina. 25 virodhanuM kAraNa bAramA aMga saMbaMdhe jALa kAyam eTale "he AyuSmAna meM zravaNa vI rAkhelI bInAomAMthI spaSTa rIte maLI kayuM! AvI rIte te bhagavAna bolyA" TIkA Ave che. AnA saMbaMdhamAM ApaNe AgaLa pramANe sudharmA bolanAra che. A zaba ke vivecana karIzuM. A bI e pramANe bAramuM jene bhAvArtha e thAya che ke sadhaLuM mahAvIre aMga je pAMca bhAgamAM vaheMcavAmAM AvyuM potAnI mukhavANIthI kahela che temAM che te bhAgomAMnA pahelA bemAM nUtana vicA- adhamonA mahAna ziSya jammune kahevAmAM ranA saMpradAye nAme AliyA ane terasia Ave che. A pravezaka zabdo bIjA 6nI dRSTie-mate saMbaMdhI temaja bIna vitha siddhAMtanA graMthamAM jayAre gadyamAga zarU saMbaMdhI kahyuM che (248) A uparathI dRSTivAdda e karavAmAM Avela che tyAre tenI zarUAtamAM 5 nAma zAmATe paDayuM e bAbatanI kadAca sama Na mAlUma paDe che, ane AnI sAthe ja ti jUtI maLI zake. tenA trIjA bhAgamAM kahevAtA veba e zabdo aMtamAM joDelA sAmAnya rIte 14 pUrvone samAveza thato hato. A 14 5 mAluma paDe che. AparathI mane ema jaNAya mAM samAvelo artha zvetAMbara zAkhA ke je che ke A gadyamAne prathamathI cAra aMgonI dhIme dhIme pitAne prAcIna matAvalaMbI che sAthe pratyakSa saMbaMdha atre emane ema jyAM ema magarUbI dharAvatI gaI tenI sAthe sa bha sudhI saMbhavItamAM saMbhavIta rIte badhA eka vIta rIte tadana saMgata thato nathI. tethI A saMbaMdha dharAve che evI nizAnIo maLa tyAM kadAca bAramA aMganA nAzanuM kAraNa hoI zake. sudhI darzAvelA che. pahelA traNa aMgenA eka bAkInA vidyamAna agIAra a go eka bIjA sAthe rahelA saMbaMdha saMbadhI A vAta saMbaMdha dharAvanAra kaI rIte mAlUma paDatA nathI, khAsa jaNAvavAnI jarUra che ane cothA aMga kAraNa ke tenA keTalAka samUhamAM te vaheMcAI nA pAka mA malakamAM teone eka judA samuha jAya che ane te samaDAnA pAchA ekavaDA bhAna tarIke athavA traNa gaNipige (gavartha ga vidhi saMbaMdhI amuka jAtanI khAsIyato sAmAnani )tarIka jaNAvela che. evuM dharAve che ke je khAsIyate keTalAkanA saMbaMdha aMga e phakta trIjA aMganuM sAMdhaNa che ane mAM bIjA karatAM vadhAre daDha ektAno saMbaMdha zarUAtamAMja caturtha aMga ema lakheluM che. dharAve che. bIjA samUhamAM 6 ThAthI te navamAM ane ukta samuhamAM prathama samUhamAM 1 thI 12 mA aMga ke jemA ekaja jAtanA sAmA 4 aMge.no samAveza thAya che. te aMgene nya pravezamA zabda Ave che tene samAveza moTA moTA badhA bhAgonA aMtamAM te ni thAya che. upalA eka bAju suhamma athavA ( rati raji) e zabdo Ave che. ane jakhu saMbaMdhI kahelA jaNAya che ane bIjI TIkA pramANe mahAvIranA ziSya sudharmAne A bAjue bIjI hakIkta dhyAnamAM letAM evuM zabdonA uccAranAra tarIke gaNavAmAM Ave che. jaNAya che ke temane ekaja hAthathI joDavAmAM gadA bhAgo nIcenA zabdathI zarU thAya che AvyA che. juo chaThThA aMganI zarUAtamAM mA aisiM! tevi mAthA parva gavara- karelI TIkA. 62. A saMpradAya zAkhA kayAre sthapAI tene samaya prAcIna kathAnusAre vIrAta 544 che ane te samaya dhAravAmAM AvatA 14 pUrvanA chellA adhyApaka bhadrabAhune je samaya mukAme che tenA karatAM barAbara 374 varSa pachI Ave che, (kAlasasa pa27 ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmana bhASAmAM presara vekhara mArca thI jIna ) aMgamAM chevaTe je je Apela hAya te saba dhamAM hakIkate ahI' umer' bru. upalA gR 231 mAM kahyuM te pramANe mULa sutrAne sA ane hArA graMthomAM ( gAthAmAM eTale 32 zabdonA chedamAM ) vaheMcavAmAM AvyA ane te badhA yogya jagyAe noMdhavAmAM AvyA che. kharI rIte A gAyAnI saMkhyA sabaMdhI hasta lekhAmAMnI hakIkatA vAravAra bhinna bhinna hoya che, ane tenuM kAraNa temAM karelA nAnI athavA moTI sakhyAmAM karelA umerA upara AdhAra rAkhe che. A vAta saMbaMdhI ApaNe AgaLa jatAM jayAre cothA aMga sabaMdhe melazu' tyAre ullekha karIzu. prastuta: sasaMkhyAo nIce pramANe che-- 12554 gAthAA-22300-33750- . 41667-515750-65375-7812-8590 sAtathI nava aMge khAsa karIne ekja hAthe joDelA hAya tema jaNAya che. A be samUDemAM pAMcamu 'ga ane sAtamA maganA hAlamAM rahelA bhAgane samA veza karavAmAM AvyeA nathI, mULa jotAM dazamA agatA bIjA samuhumAM samAveza thateA hateA. te aMga je svarUpamAM vidyamAna che. teparathI pUravAra karI zakAya ke te pAchallA vakhatamAM dAkhala karavAmAM AvyA hoya ane taduparAMta te khIjI bhASAmAM racavAmAM AvyA che ( pahelI vibhaktinA eka vacanane cheDe A Ave che) pAMcamuM aMga judIja jagyA le che ane zarU paNa kAi vilakSaNa rItithI thAya che, chatAM te aMga char3A aMganI sAthe eka bAbatamAM samAnatA dharAve che. darekamAM evI kArikA ApavAmAM AvI che ke te dareka mATA bhAgamAM kai bAzrata pachI levAmAM Avaze te AgaLathI jaNAvI Ape che. A bhAgeAnAM nAma A aMganA saMbaMdhamAM ajayazu nathI pazu saya ( zata ) ApavAmAM AvyA che. aMgoize e nAma pAteja 5-6 . upAMgeAnA nAma sAthe thaDeAtraNA saMbaMdha dharAve che ane A vastutaH vAta temanI vacce aMdara aMdaranA saMbaMdha che ema spaSTa darzAvI Ape che. vAMcaka bhale A bAbatanI tarataja tapAsa kare. huM te! je pramANumAM hasta lekhAmAM dareka -9192-101300-111316, keTalAka aMgamAM chevaTa prastuta: aMganA abhyAsa athavA mukhapATha mATe keTalA divase tenAM saMbadhamAM khAsa ullekhA karelA che. juA bhagavatI 1, 376-8, A viSaya vistArapUrvaka vidhiprAmAM carcelA che.hu' have dareka aMgatI parIkSA karIza. 1 hAlamAM maLI AvatA svarUpamAM prathama aMganuM nAma AyAra, AcAra athavA A yAra pakalpa che. ane me zruakakhA 63. vidhiprapAmAM ekavaDA ajamAnAM nAmeA tathA udesagAnI saMkhyA khAsa karIne noMdhela che--prathama aga 50 divasa, bIjAnA 30, trIjAtA 18, ceAthAnA 18, pAMcamAnA 76 (AnA saMbadhI bIjI hakIkata 6 mahinA ne.6 divasanI che.) chaThThAnA 73, sAtamAnA 14, AThamAnA 12, navamAnA cha, dazamAnA 14, agIAramAnA 24; tevIja rIte tene kartA khIjA graMthAne mATe divasAnI sakhyA tapAsIne jaNAve che. AsayanA 8 divasa, dasavIA limanA 15, uttara-jayaNunA 39, nizIhanA 10, 6sAkakhevavahArAnA 20 athavA 22, mahAnizAhanA 45; AnA saMbaMdhamAM 68 AryAmAM punarAvartana karIne te sabadhI carcA badha karI che. jJAna vijJAna nAma cAM 64 uparanA pRSTho 223, 224 A. dIkSA lIdhA pachI traNu varSe AvA abhyAsa karavAnA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI hata) ( zrutaska MdhA ) mAM hevI joie te viSaya zrutaskaMdha nAme abhacarA, ( brahmaca Ni ) mAM A ajayaNA ane 44 udesagA che, khInnamAM 16 ajayaNA ane 34 udesage che. vaLI e paNa khAtrI thI guAveluM che ke prathama zrutakadhamAM pahelAM ATha nahI paNa nava ajahayA hatAM ane tethI AkhA aMgamAM 24 nahi paNa 25 a jahayA ane 78 nahi paNa 85 udesaMge hatAM. sarakhAve khAsa karIne ceyA agatA 25 ane 85 mA AAkamAM ane bAramA a` ganI vistArapUrvaka karela TuMka noMdhamAM temaja nandImAM bane Apela che. 25 mA zloka ke jemAM 25 ajahayaNAnAM eka pachI eka nAme gaNuA vyAche. temAM mahApariNNA e nAmanu aRRSaya hyu ke je hajI sudhI prApta thayu nathI te nava nI jagyAe eTale 1,8 ane 2,166nI va sthyamAM Apela che, ane A vAta Avazyaka 16,112 mAM paNu maLI Ave che. vadhAre pramA suvALI mAhItI Azyaka 8,46-49 mAM ka hevA pramANe vidhiprAmAMthI maLI Ave che. tyAM ApaNe joie chIe ke va%0vAmIe jarmana bhASAmAM prAphesara vebara G sinnu panI jIMdagI kevI ( kahevA pramANe vIrAna 584) mAM temAMthI carcalA che. prathama AgAsagAmiNI viA uSkRta karI ane te mAM atizayeAti samAvelI hatI ( A udha tasAranI uttamatAne lane lyumantra atizayA kita na ipaNa ? sAlayajJaLe ema kahe che) tethI te naSTa thai balke ninnukitamAM rahevA pAmI, silakanA ( sane 86mAM) e abhiprAya hato ke tenI paddI navamI nahiM paNa AThamI hatI. A chevaTanI hakIkata a. zuddha che kAraNake (rapara ) silaka 71 nI hAla maLI AvatI TIkAmAM mahAparitra ke je tenA samayanI daramyAna athavA saMbhavIta rIte tenA samayanI tenA pahelA dhaNA kALathI naSTa thai gayuM hatuM te 1, 6 ane 1, 8 nI vacce nahi paraMtu 1, 6 ane 1, 7 nI vaccamAM mUkavAmAM AvyuM che eTale tene sAtamI jagyA ApavAmAM AvI che. vi dhiprAmAM ane abhayadevanI caturthAM aMgaparanI TIkAmAM saMbhavata rIte geTALA thayA che. abhayadevatI ukta TIkAmAM tathA na-dIparanI nAma vagaranA kartAnI TIka,mAM khI rIte maDA parikSA AThamI jagyA le che. te vakhate ni janrutti ke je jinapraznanA samaya vakhta vidyamAna s 65 vAsikA tathA bIjA mahAtmAenA yAga pramANe dharmakriyAe zikhavatAra. jIA vilsa nanA silekaTa varkasa 1,289 resTanI AvRtta. 66 --malayagiri pramANe ane teNeja DhAMkelI prAkRta sattAne AdhAre ( nandI sUtra ? 425 ) tenI jagyA 1, 7 ane 1, 8 nI vacce hatI ( AhANasa ) prerpha hyumana. 67~AparathI jaNAya che ke tenA bhAvArthane jANe ke jAdunI asara lAgI. A kAraNu thI te naSTa thaI, sarakhAvA tevIja khAyata viSe dazamuM aMga gaNazvara sArdhazatanA 5, 29 (jIe 0 31) pramANe vAmie prathama aganA prathama zrutaskaMdhanA navamAM ajahayaNu mAMthI levAne badale sumahApana punnaumAMthI AgAsagamaNI vi9 lIdhI. 69 - navamajjhayaNaM vocchinnaM taMya mahApaA rinnA itto kira AyA sagAmiNI vijjA vaira sAmiNA uddhahiyAsi tti sAisayattaNeNa vocchinnaM nijjuttimAtraM ciThThAi; silaMkAyagyi maraNa puNa evaM aThThamaM vimukkhajjhayaNaM sattamaM uvahANasuyaM navamaMti. 7-te malayiMgara A saMbaMdhamAM haiya te tema banI zake tema che. (jIe cha mI lama presara yumana.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 sanAtana jaina, ( mA thI ane sTI cAlI AvI hatI ane je nija jutti mAM Avazyaka nijajuttimAM ane nandI savanI kartA Avazyaka nijajuttine racanAra Ava- TIkAmAM AvyA pramANe, prAraMbhamAM zabdo zyaka nijajutinA 2, 5 mAM jaNAve che ke ApyA pramANe AnaMti. udezaga 6 che. viSaya. pite che ane je silakanI TIkAnA eka saMyama zreSTha munimaH khAsa AdhAra rUpe hatI te baMne nijajuttio 6-dhUyA (dha : vidhiprapAmI)=NatA. saMbhavIta rIte ekaja che. te TIkAmAMthI hamezAM udezaga 5 che; viSaya nikAvAsAkInavamA prakaraNanuM jJAna maLe che. te uparAMta vidyunena niyaMtiA. prathama satranI TIkA prAraMbhamAja nava daMbha 7-vimoha (vino?) udezaga 8 che. cerAInuM varNana hajusudhI karyA jAya che. viSaya sabhya nirdhAmAM prathama taskaMdhanA ATha ajayaNa ke 8-ehANa suyaM (vidhiprapAmAM. uvAsurya) A vimAna che tenAM nAma nIce pramANe che. = upArAnazrata udezaga ja che. viSaya vIra(viviprapA.) vadhamAna svAmIne che. temaNe pite 1 thI te 1. satyaparinnA (zAstrapariNA) temAM 7 sAta ajahayaNumAM jaNAvela tapazcaryA ane udesaMga che. pahelAmAM vivuiM, vAta kriyAo karI hatI. samAjonA bIjAthI te sAtamAmAM vivA A pahelo zrataskaMdha samajavAne atizaya vA vAstitva. AmAM TIkAkAra pra dudhaTa che ane jekebI ke jenI pAsethI A mANe 2, 3 zAka aTala mA samaya paNe eka pustaka prasiddha thayAnI AzA judI judI jAtanA ghaNa ullekha che. rAkhIe chIe te mane 1880nA mArcanI 14 2. logavijaya (lokasAra vijaya) temAM mI tArIkhano patra lakhI jaNAve che ke te 6 udezaga che. temAM maphatigta zretaskaMdha koIpaNa saMdeha vagara jainonA prAcIna 3 sisaNi (sIesiNija0 tama pavitra sAhityamAMnuM eka che. TIkAothI toLAya temAM 4 udezamAM che. viSaya- paNa mULa graMtha vAraMvAra samajAtuM nathI, kAraNa pratilomAnulomaparISahAH ke zabda samajAvavA jatAM arthanI samajaNa 4 sammatta (253) samyakatvama. 4 ude. paraApavAmAM niSphaLatA teoe jaNAvI che, ga. viSayavAra mithavA AthI artha ANavAmAM je maMthana thayuM che bhUtatIthikamatavicAraNA. ane te svAbhAvIka rIte avazya thavuM ja joIe, * pa-lebasAra; cothA aMganA 25 oNo. te vastutaH mahAna che. A uparathI jaNAya che kala-sAtamA ajajAhayaNanI zarUAtamAM ema lakhela che ke-maNunA satta macAmsy mahAparikSAkhyAsyA'vasarastaca vyavacchinnaM iti kRtvA'nilaMcyA'STamasya saMbadho vAcyaH 7ra-vidhiprapAmAM ema che ke mAta vAra vA. 73-A pustaka 1882mAM pAli TesTa sosAiTIe prasiddha karyuM che. jokebIe tenuM bhASAMtara paNa karyuM che. te ane teNe temAM je amUlyamAM amulya prastAvanA lakhI che te sekreDa bukama opha dhI IsTanA 22 mA volyumamAM chapAyela che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna) ke pachInA brAhmaNeAnA tre" (ke jemAM vidhikriyA, vyAkaraNa tathA tatvajJAna ApeluM che) temAM zuM samajAvavAnI paddhati che te sAthe ApaNune kAma levuM paDaze. samajavAmAM paDatI muzkelInuM vadhu kAraNa e che ke bhASA prAkRta vaparAtI hatI ane hasta lekhA anizrita che. khIjA zrutaskaMdha saMbadhI tenA saMbaMdhe lamADelA vizeSaNuparathI jANI zakAya che-nne zrutaSa ( ahiM agre eTale pachIthI thayela ) eTale prathama zrataskaMdhanA 1dhArA che. A vAta TIkAmAM kahevA pramANe tenA je cAra bhAga pADavAmAM AvyA che tenA vilakSaNu nAmanI sAthe saMgata (254 ) thAya che, te darekanuM nAma cakSA che. ahI alakArIka rIte vAparavAmAM Avela che. utttaronu vArtAno sUDA. pahelI cUlAmAM ekathI te sAta ahamaNA Avela che. bIjImAM 8 thI te 14 ajayaNA Avela che; trIjImAM 15 muM ajayaNu Avela che ane cothImAM sALa' ajamaNu Avelu che. te TIkA ja NAve che ke AnI sAthe pAMcamI calA ume 7 ravI eie. te cUlAnuM nAma nizithAvatuM ane vastutaH te ajjaNu yata che. tene AcAranA eka bhAga tarIke jarmana bhASAmAM prophesara vekhara. 74-A sutrAnA mukhya racanArAe kAtyAyana ni Adi che. 189 kadIpaNa gaNavAmAM Avela nathI. paraMtu chedas trAmAM 76 pahelA jIsUtra tarIke mUkavAmAM Avela che; chatAM te caturtha aMganA 25 mAmAM nizIha hayaNunuM nAma AcAramAM ApelAM 25 ajajayAmAM chellu eTale 25 mu annahayaNa, pratyakSa rIte Apela che tethI te caturtha aMganA samayamAM te adhyayana AcAranA eka bhAga hatA. jANe A aNunuM ja nAma cUliyA hatuM evA abhAsa ApaNuApara karavAmAM Avye che. temAM AcAranu nAma pratyakSa rIte sarcaliyAga Apela che. paraMtu 57 ke jemAM 24 ajjayA tenA bhAga tarIke jaNAvela temAM carcA karavAmAM AvI che tenuM nAma AtemAM pahelA traNa aMge ke jenA viSe paNa Ara yUliyanaja ApeluM che, huM jeTaluM joizaka teparathI jaNAya che ke A hakIkatanu upara je pramANe samAdhAna ApyuM che teja pramANe theDIyu khAtrIthI te samajAvI zakAya. vaLI ( 255) Avazyaka nirjItti 16, 114 nA samaya sudhI te nizIhajaya AcAranA eka bhAga tarIke lekhavAmAM A ga 4, 25 mAM je bhAga bhajave che tenA karatAM vadhAre (zrAta: ) pANInI, bAdarAyaNa ane jemi dw Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 75-athavA nizIyAnuM AvA vikalpo nizItha' sapaMcamI cUketa-phAlI A 209. tevIja rIte vaLI pUjAne nizItha bhAkhatI sarUAtamAM AcAranA eka nAma tarIke Apela che. 76-caturtha sUtra temAM samAvelA artha zvetAM prathama maMganI sAthe atizcaya maLatu Ave che ane tenuM nAma trIjA aMganA 10 mA mAM AcAra sAra Apela che. 77-evI rIte gaNavuM ja joie ke prathama culAne cha nahi paNa sAta ajahayaNa hatAM, nahita badhAM maLI 25 ajamaNu thavAnebadale 26 thai jAya. kharI rIte 26 nAmAM ApelAM che ane temAM mahArAne navamI jagyA ApI che. kadAca sarjeriyAne eka ajahayaNu tarIke gaNavAmAM AvyuM hoya. 78-e svIkAryAM vagara chuTakA nathI keabhayadeva AcArayulikAnA artha nIce pramANe kare che:-samita jyAM tribhuvana nizIyA yUnatsya matsyAnAM tatvane AnAbharyaMt (!); tema chatAM chellI hakIkata ha. 25 sAthe NeAja pratyakSa mukAmalA dAkhave che, www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, mArI jIna ). bhAga AcAramAM bhajave che. te ajaya graMthamAMnA eka tarIke ughADI rIte gaNavAmAM NamAM traNa ajayaNa che ema gaNatrI Ave che. A caturthe aMganA le. 25, karavAmAM AvI che tethI temAM 25 nahi 57, 85 mAM Apele culAonA kramanI paraMtu 28 ajayaNuM che evI saMkhyA sAthe agara caturtha aMgamAM athavA nandI kADhavAmAM AvI che. vidhiprapa paNa nizAha. sUtramAM vistArapUrvaka karela 1ra aMganI jajayane bIjA zraddhadhatI paMcamI culA caco sAthe maLatuM thatuM nathI kAraNa ke temAM tarIke lekhe che, bIja mutaskaMdhane tathA tenI gulAone prathama temAM spaSTa rIte judA judA bhAgo samAyelA aMganA eka bhAga tarIke pheraphAra na thaI zake che ke je mULa ekabIjAthI svataMtra rIte vidya. tevI rIte gaNavAmAM Avela che. trIjA aMganA mAna hatA paraMtu pAchaLathI ekamAM bheLI 10 mAM lokamAM aMgacUliyA saMkhevIya dasAdevAmAM AvyA. temAMnA darekanI zarUkhAtamAM unuM trIjuM ajayaNa che ema varNavavAmAM eka jAtamAM nIce pramANe vAkaya ApavAmAM Avela che. tethI A cukAothI tadana judAja AvyuM che. je mi vamaravRro vA graMtha saMbadhI ullekha karavAmAM Avela che. kAma... | (aMgrejI uparathI bhASAMtara karanAra) nandIramAM aMgacUliyAne anaMgapavi me hanalAla dalIcaMda dezAi, bI. e. gujarAtI jaina kAvya sAhitya. rAyacaMda jaina kAvyamAlA saMbaMdhe eka sAkSaranA vicAra, bahata kAvya dehananA pahelA bhAgane bahAra eka aMzanuM jJAna A granya samRddhinA partha Aje sattara varSa thaI gayAM. daza bhAgamAM prakAzathI pratyakSa thaze. badhe saMgraha bahAra pADavAnI mULa kapanA bahata kAvyadehananA pahelA bhAgamAM jenA hatI, temAMthI cha te bahAra paDI paNa cUkayA kavie mAtra be ja AvyA che ane 910 che, ane sAtamAnI taiyArI thAya che. A saMpra- pAnAMnA graMthamAM chellAM pAMca pAnAMthI temanI hanI kalpanA karatI vakhate daza bhAgamAM sarva kRtinI pichAna ApavAmAM AvI che. bhaMDAra prakaTa thaI jaze evI mAnyatA hatI. Ama thavAnAM kAraNo nahotAM ema paNa zodhakhoLanA lAgelA raMgane pariNAme nathI. jaina kavionAM lakhANe jene prAcI sAhityane zodha vadhato gayo ane teja kAmanAM hoya; jeTaluM sarvavyApita zodhakhoLanI vRtti ane vAMcakono zekha baMne hindu dharmane maLeluM che teTaluM jaina dharmane paraspara madadarUpa thaI eka ekane vRddhiAMta kara maLeluM nahi hovAne lIdhe jaina kavionAM tAM gayAM, tenuM je zubha phaLa AvyuM che tenA lakhANamAM samasta lekane rUce tevuM hovAne 79...mAvaja viER II 22 H 39ce 3gpyaM savA tihiM niraEUR kA vize prAgAra upanAma ca || 124 . AmAM bane chata skaMdhanA adhyayananI zuddha saMkhyA ApI che. pahelA kutarkanA 9, ane bIjAnA 16, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcavI juma ) gujarAtI jana kAje sahiya 21 saMbhavaja na hoya; jaina bhAIo te vyApAra vadhama vicAranA phelAvA mATe mAsike ane ane jIMdagInA bIjA sAdA ane vyavahArU patra prakaTa thavA lAgyAM ane chevaTe svadharmI udyogomAM ja lAgI rahelA hovAthI vAcana- bhaIonAM samasta saMmelananI paNa zarUAta lekhana tarapha udAsInatA dharAvanAra haze; AvAM thai gaI. Ama jaina bhAIo pote ja potAnAM AvAM kAraNothI tenA gupta bhaMDAramAM praveza sAhityanI sevAmAM dAkhala thayA ane je ke karavAnuM paNa koIne sUjhayuM na hoya e svA hajI samagra sAhityanA saMskArI abhyAsathI, bhAvika ja che. dezI videzI pustakonA yogya parizIlanathI, ane navIna tejathI dIpI AvatA avanavA paraMtu jema jema gujarAtI bhASAnA jUnA suMdara raMganAM darzanathI bhAgyazALI thayela itihAsane zekha vadhato gayo, te meLavavA koI nAyakavyakita batAvI zakAya tevuM nathI, mATe zodhakhoLa thatI AvI, junA gujarAtI te paNa samasta bhUmI taiyAra thaI hoya evuM nAM svarUpajJAna mATe prayAso thatA gayA tema dekhAya che, bodha vArinuM siMcana thayA kare che, tema jaNAvA lAgyuM ke jene lekhake e to ahiM tahiM bIjanI vAvaNI thatI mAlama gujarAtI bhASAmAM ghaNuM lakhyuM che. evuM paDe che ane AzA rAkhI zakAya che ke thoDA lakhyuM che ke je bhAghAvyutpattinI sAMkaLo vakhatamAM sArAM phaLa Ave tevAM suMdara vRkSathI tapAsanArane bahu upayogI madada kare; eTaluM zete eka bagIce taiyAra thaI jaze. badhuM lakhyuM che ke gujarAtI bhASAnAM bIjA AvA prayAsanAM zubha phaLa tarIke "rAyacaMdra lakhANa sAthe bahu sAruM pramANa dharAvI zake; jena kAvyamALAne A saMgraha sarva-svadharmI eve vakhate lakhyuM che ke tenAM lakhANo parathI ane anAmI sarva-gujarAtI vAMcakone Adara dezasthitinuM ane itihAsanuM jJAna meLavavAmAM Naya thaze emAM te zaka lAgatuM nathI. tenA ghaNI sugamatA thaI paDe. saMgraha karanArA rA. manasukhalAla AzA AvA jJAnanA prathama kiraNe pahelAM rAkhe che ke Aja kadane lagabhaga 40 thI anya dhamAM sAkSarapara paDyAM. te ujAsane pa0 pustake chapAvAya teTalA le che te tenI lAbha laI pATaNa jena bhaMDAra jevAno prasaMga pAse taiyAra che. A hakIkata ja batAvI Apa zodhAyo ane sva.sAkSara zrI maNIlAla nabhubhAIe ze ke gujarAtI bhASAmAM lakhAyela pustakomAMthI keTalAMka jaina pustakonuM bhASAMtara karavAnuM mAthe keTalAM thoDAMja hajI prakAzamAM AvI zakayAM che lIdhuM. Aja sudhImAM anya sAkSaromAMthI keIe upara kahyuM che ke jUnAM jaina sAhityane jaina sAhityane AvI jAtane uddhAra karyo hoya paricaya ApaNuM bhASAnA itihAsanAM adhya. te ukata gRhasthaja che. tyAra pachI gujarAtI yanamAM paNa umadA lAbha ApI zakaze. tenAM bhASA sAhityanA aitihAsika abhyAsamAM jaina kAraNo chuTaja che. atyAra sudhI gujarAtI sAhityanI upayogitA jenAra sva. govardhanarAma bhASAmAM sauthI jUnAmAM jUne graMtha padmanAbha mAdhavarAma tripAThI tathA sAkSara zrI kezavalAla kahAnaDade prabaMdha padya saMvata 151ra mAM harSadarAya dhruva thayA. tyAra pachI to jainamAM lakhAyelo gaNAtA hatA. jo ke bhAlaNamAM svadharmAbhimAnanAM ane svasAhityAbhimAnanAM jUnI gujarAtInA prayogo puSkaLa mAlama paDe aMkura phuTavA lAgyAM. svadharmI bhAIone madada che te paNa tenAthI jUnI gujarAtInA Iti karavA dhanasaMcaya thavA lAgyo; svadharma vive- hAsanI sAMkaLa joDI zakAya tevuM nathI. naracana mATe sabhAo ane maMDaLo bharAvA lAgyAM. siMha mahetA lagabhaga bhAlaNanA arasAmAM ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI jIta lakhAyelAM hAvAthI caitanA kheAlAtI bhASA mATenA pakSapAta taddana nirmULa thyA nahAtA ane avAranavAra kAi kASTha pustaka leka bhA bhASAthI bahu jhAjho taphAvata mAlama paDatASAmAM lakhAyeluM maLI Ave che, ane guja nathI. tyAra pachInA lekhakrAnA samayamAM te rAtI bhASAnA aitihAsika vikAsamAM ApaNane bhASAnuM badalAyeluM svarUpaja baMdhAi gayuM. madadarUpa thai paDe che. jUnI gujarAtI mATe padmanAbha, bhAlaNu, bhIma ane narahari e cAra sivAya khInna upayegI thaI zake tevA gheDAja hAtha lAgyA che. jainetara sAhityamAM yAre AvI sthiti che tyAre jaina sAhityamAM tevu nathI. temAM te lagabhaga i. sa. eka hajAramAM lakhelAM pustaka maLI Ave che, ane tyArapachI pustakAnI sAMkaLa tuTI jatI nathI, paNa te vakhatathI te AjasudhI eka pachI eka pustakA lakhAtAM ja rahyAM che evu khApaNA jovAmAM Ave che. i. sa. eka hajAr ane te arasAmAM lakhAelAM badhAM puratA gujarAtImAM nathI. te pazu saMskRtanI vizvavimAhaka mAhanIthI dura rahI zakayA nathI. saMskArI gaNuAtA umpya lekAmAM peAtAnu kahevu sAMbhaLAya ane peAtAnuM kareluM kaMi dekhAya eTalA mATe temane sa MskRtamAM lakhavAnI pharaja paDI hatI ema kahIe te cAle. paNa tenAM dharma pustakA pahelavahelAM lakhAyAM tyAre te vakhatanI melAtI bhASAmAM A AvI rIte jaina lekhakoe te vakhatanI khelAtI bhASAmAM pusta| cIne ane khIjha rIte paNu gujarAtI sAhityanI upakAraka sevA bajAvI che ane tethI temanA lekhA prakAzamAM Ave e gujarAtI sAhityane bahu lAbhakAraka thaze e nirvivAda che. A graMthI prAraMbha pAmatA A prayAsa jArI rahe ane gujarAtInA bhakatane phaLadAyI thAya tevI rIte saMskArI, zuddha ane bhImA rAkhavA lAyaka rIte sarva pustakAnuM sa zASana thai, 20 sanAtana jaina. thai gayA, tApaNu tenI bhASAmAM saMtA pAcha LathI pheraphAra thayA ryo, tene lIdhe ane kAM te kAMi khIjAM agamya kAraNane lIdhe hAlanI te vakhatanI kheAlAtI bhASAmAM pustakA lakhyA uparAMta jaina vidvAnAmAMthI kAi kAie bhASA zAstranAM svataMtra pustakA lakhIne pazu gujarAtI bhASAnI sevA karI che. AvA vidvAnAmAM hemAcA sAthI prathama paddI bhAgave che. zabdAnuzAsana nAmanA kAza, dezI nAma mALA nAmanA dezI zabdonA sata ane prAkRta vyAkaraNu e traNa graMthe guja rAti bhASAnA abhyAsIne mATe amulya che. 1 ghaNAne navAi jevuM lAgaze ke rAja nahi, paNa pArasIone paNa saMtanI mehanI lAgelI hatI, ane pArasInAM ghaNAM kharAM badhAM dharma pustakAnA pahelavImAMthI saskRtamAM tarannumA karavAmAM AvyA hatA. > A sAthe khInnu navu jANavAnu evu maLe che ke jeneAnI peThe, paNa pramANamAM thAThe aze, pArasIoe paNa junI gujarAtInAM sAhityamAM umero karyA che - arjAya viAnAmA nA, muLa pahelavAmAMthI saMskRtamAM thayelAM bhASAMtara uparathI gujarAtImAM tarannumA karavAmAM AvyA che ane tenI likhita pratanI sAla vata 1507 nI che. tenA lakhanAranuM nAma * baherAma lakhamIdhara che ! . * bhInuM jInu pustaka - minAi kharada che te paNa muLa pahelavImAM che ane tenAM saMskRta bhASAMtara parathI gujarAtImAM lakhavAmAM AvyuM che. te lakhAyAnI sAla savata 1613 nI che ema sAMbhaLyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna) gujarAtI jana kavya sAhitya, 293 graMtha eka pachI eka bahAra paDatA jAya A graMthamAM ja chapAeluM zrImAna AnaMdadhanajInuM ema hai IcchA rAkhaze. lakhANa vAMcavAthI jaNAze ke tene gujarAtIne jaina pustakonAM vAMcana ane adhyayana paricaya gADha ane saMskArI hatI ane te je vakhate eka vAta yAda rAkhavA jevI che. jema saikAmAM thaI gayA che te sekAnI gujarAtInI brAhmaNomAM bolAtI bhASA karatAM saMskRta mATe chApa tenAM lakhANomAM mojuda che. te paNa jUnI pakSapAta vadhAre rahelo che ane saMskRta pachI gujarAtInA prayogone ToTA nathI. A prayoga hindI mATe mAna hatuM tema jenAmAM paNa upara kahelA pahApAtanuM ja kAraNa hoya ema belAtI bhASA hamezAM pUjAtI hoya tevuM mAnyA sivAya chuTako nathI. AvuM hovAne lIdhe mAlama paDatuM nathI. pitAnAM dharmapuratA je ke badhA jena lekhe saLaMga belAtI mAgadhImAM lakhAyelAM hovAthI mAgavI proge bhASAmAM lakhAyelA kahI zakAya tevuM nathI, mATe temanuM valaNa rahe e svAbhAvika ja che. te paNa tethI tenI upathagitAmAM nyUnatA A nUnI gujarAtImAM mAgadhI ane apabhraMzanuM vatI nathI. ane prAcIna samayanA lekho pUrA ghaNuM pramANa hovAthI ghaNu jUnA samayanA pADanArA ekalA jaina ja hovAne lIdhe lekhakamAM A aMtara bahu dekhAI Ave evuM gujarAtI bhASAnA vaMzAvatAramAM khuTatA makaDA nathI. paNa jema jema bolAtI bhASAmAM phera ApavA mATe tene jeTalo upakAra manAya teTale the che. paDatA gayA tema tema lekhakane janA zabada (jaina sAhitya gujarAtInI peThe devarahaya, ane jUnA prayoga mATe zekha vadhato gaye, devakathA ane devabhakitathI bharapura hovAne lIdha) vi. saM. 1700mAM lakhAyelA pustakanI bhASA jena dhamae pitAnAM sAhityanA prakAzana mATe ApaNe jaIzuM te te vakhatanA brAhmaNanAM ukaMThA dharAvanArA heAya e svAbhAvika che. paraMtu lakhelA pustakAthI bahu jUdI paDe che. brAhmaNa anyadhama o 5Nu AvA saMgrahanAM prakAzanathI eka gujarAtI bolatA ane jenA bIjIbAlatA bhASA, bhASAzAstra ane dezanA ItihAsamAM evuM mAnavAne kazuM kAraNa nathI. lekabhASA te lAbha thavAno saMbhava jue che ane tethI akaja hatA. paNa premAnaMdanAM nATako ane AzA rAkhe che ke A graMthaprakAzanaprayAsa ucca varga mATe lakhAyelAM AkhyAmAM jema jevA utsAhathI zarU thayo che tevA ja utsAhathI teNe saMskRta zabdo tarapha pakSapAta batA jArI raheze. che, temaja jaina kavioe junI gujarAtInAM himatalAla gaNezajI aMjArIA rUpe ane prayoga mATe pakSapAta batAvyo che. ema. e. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 sanAtana jaina, AtmasiddhizAstrapara eka nibaMdha. A "AtmasiddhizAstra" nAmaka graMtha zrImAna rAjacaMdre vi. saM 1962 mAM niDayAdamAM pAtAnI sthiratA hatI tyAre lakhkhA hatA graMtha racanA te samaye sarva sAmAnyane mATe karavAmAM naheAtI AvI; paraMtu temanA prasaMgamAM AvelA eka vRddha AtmA purUSane arthe karavAmAM AvI hatI. saurASTramAM Avela sAyalA nAmanA grAmamAM zrI saubhAgyabhAi nAmanA eka parama ta-jijJAsu mumukSu rahetA hatA. teonu zrImAna prati atiAya bAna hatuM, zrI saubhAgyalAnI zArIrika sthiti bahu nirbaLa thaI jatAM vizeSa vAcana, zravaNu Adi kArya karavAnuM azakaya thavAyA teoe zrImAn rAjacaMdrane evI vina Mti karI kaeN, sakSepamAM 'tattvasAra' AvI jAya tevI kASTa yaracanA te arthe karavAthI te pAtAne bhAgyazALI samajaze. eka AtmA nubhavI vRdgha purUSanI jijJAsA pUrNa karavAnA uddezathI zrImAn rAjacaMdre lagabhaga ekathI deDha dahADAmAM A graMtha racIM zrI saubhAgyabhAine mAlAvI Apyo. mAyaMthI ina ) * saMvat 1957 nA caitra vada 5 ne rAja zrImAne mAtra 33 varSanI vaye dehAsa thayA. temAzrInA deheAsa pachI teonA hu ste lakhAyelA khAnagI ke satra sAmAnya kAga aa, lekhA, athavA pRthak pRthak vane ke graMtha evA hetuthI prakaTa karavAno mane jijJAsA thai ke, zrImAnatA jo ke mArI sAthe eka bhAi tarIkenA saMbaMdha hatA, tapi jagajIvA prati eka dharmomA tarIke jotA hatA, eTale tenA lekha vagerenA saMgrahu upara mArA hu karatAM paNu jagatchAne vadhAre hu mAre mAnavA joie; ane tethI sarva vAne te kaneA lAbha ApavA artha mAre tene jAhera prasiddhi apAvavI joie. zrImAnanA dehAtsarga pahelAM thoDA - mAruM, sthapAela " paramazrutaprabhAvakamaMDaLa " dvArA te lekhAdi prakaTa karavAnuM niSkRta thayuM. bIjA karatAM, jene AkhA jIvananA prasaMga hatA te saMgraha karavAnuM kArya vadhAre utsAhapUrvaka karI zake evA vicArAnA Azraya lai meM te aneka bhASa pAsethI je je patrAdi sAhi kArya AraMbhyu. zrImAnanA paricayamAM AvelA tya maLyu te ekatra karI t - >> kamaMDaLa dvArA " zrImad rAjacaMdra nAmaka eka bhavya graMthanA AkAre prakaTa karyuM. A saMgraha karatI veLAe A " AtmaziddhizAstra graMtha mArA hAthamAM AvyA hatA. meM tene " ,, A graMtha racAyA padma.t zrI sAbhAgyabhAinI zarIra sthiti lagabhaga cha mAsamAM purNa thai. yapi A graMtha eka vyaktine arthe lakhavAmAM AvyA hatA, tathApi jJAnI purUSonAM vacanA eka vyakita arthe lakhAyAM hoya te paNa te sarva jIvAne samAna upakAraka hovAthI tene jAhera prasiddhi ApavAmAM AvI che. pAtAnuM nAma athavA kArtti, kaeN kRti prasi ddhimAM lAvavAnuM zrImAna rAjacaMdrane pAte sa vat 1944-45 mAM zatAvadhAnanA pratyeAgA kara vAnuM baMdha karyuM, tyArathI pasaM nahIM hatuM; eTale A graMtha pazu temanA jIvana samayamAM prasiddhimAM lAvavAnuM banI zake tema nahatuM, ukta banya graMthamAM samAvyeA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat paramazrutaprabhAva. ,, gArava mAtra 142 deharAnu che; tApi jagavikhyAta AcArya bhagavAn trImAna haribhadrasUri praNIta " paDaAna samu. "6 ya " graMtha je mAtra 86 leAnA che; chatAM temAM sarva nAnu svarUpa yathAtathya rIte darzAvItavAnAnubhavIne atima www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazizAstrapara eka nibadha mArco tuna ) harSanu kAraNa ApyuM che, ane tene laine tenApara aneka gahana TIkAgraMthA lakhAyA che, tema A graMthanuM gaiArava dhaNuM alpa chatAM temAM sarva danAnA aMtIma hetu prakaTa karI batAvyA che. graMthanI bAhyaracanA evA prakAranI keAji che ke, vedAntAdi darzatAnA anuyAyIAne paNa anukULa paDe; jo ke tenI AMtara racanA tAM sa pUrNa paNe-akhaDAkAMre-zrIvItarAgamArga pratija sthira thayela che. sAmAnya bhASA jANanArane paNa tene abhyAsa bahu saraLa thAya te arthe zrImAnanI peAtAnI bhASA lakhavAnI paddhati sAmAnya rIte gahana chatAM, A graMthanI bhASA bahu sAdI rAkhavAnA lakSya rAkhyeA jAya che, A graMthakArAnI sanAtana zailI evI navAmAM Ave che ke, graMthArbha maMgalAcaraNa yeAjavuM. AM maMgalAcaraNamAM, jenA pAte paramApakAra svIkAryo. hAya che tene namaskAra karavAmAM Ave che. jainadarzananI parAmAnA che ke, Atmati arthe traNa tattvA avasya jANavAM naiIe. A traNa tA te saddevata-1, ane sahutattva ane sadgurutattva che. A traNa tattvA vinA AtmakalyANu nathI. sadeva, sata ane sadguru e tattvA be ke, yugapabhAve zAstrakAroe svIkAryo che, tAmrapa tenA je krama yeAjavAmAM AvyuM che te ema darzAve che ke, prathama sava, pachI sadma, ane tapazcAta sadguru ema vyavahArapUrvaka upakAraka che. A dRSTie sadgurutatvanA karatAM anya e tatvA vizeSa upakArakache; tathApi e banne tatvA jyAre zrI jainadarzana svIkArela rAgadveSa viva niMta evA zrI tIrthaMkararUpa sadeva vidyamAnasadgurunA paNe virAjatA hoya tyAre temanA samAsa sa gurUtamAM paNa thAya che peAtAnuM vI pratyakSapaNe sphurAvI zakatA nathI; eTale pratyakSapaNe sphurAvI zakanAra evu saskrutava pratyakSabhAve vizeSa upakAraka zAstrakAroe kahyuM che, ' kemake e tatva, te anya be tavAnI ALakha karAvI zake che. AtmAnI aMtIma vaNyA siddhapadanI che; eTale te sarvotkRSTa vAstavya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 25 dazA che. te dazAnA jeTalA parAkramavALI Ahata dazA, e upayukata nyAye siddha pachInI gaNAvI joie; tapa jagat jIvAne A haMta dazA upadeza ApavAnA teozrInA kAryathI pratyakSapaNe paramApakAranuM kAraNa hAi, jJAnI purUIe namaskAra athavA 'navakAra 'maMtramAM. evA krama gAvyA che ke, prathama Aduna ane pachI siddha dazAne namaskAra karavA. A apekSA daSTimAM sthira rAkhI yugapadbhAva dharA vatA evA sadaiva, sarma ane sadgurutattve mAMthI sadguru pratye zrImAn rAjacaMdre graMthA raMbhe maMgalAcaraNamAM namarakAra karyo jaNuAya che. teoe namaskAra zrI sadgurune kayA upa kAra mATe karyo che te pazu teja maMgalAcaraNamAM jaNAvyu che. ne sva samasyA vinA, pAmyo duHla anaMta; samajAvyuM te pada namuM, zrIsadguru bhagavaMta. " anAdi kALathI Atmasvara 5 jANyA vinA anaMta duHkha sahana karavA paDayAM te A masvarUparUpI pada je sadguru bhagavAne samajAgyu te arthe temane namaskAra karU chuM. atra zrIsadguru bhagavaMta 'zabdo e A zayamAM vAparela dhArI zakAya che. eka tA prAcIna Arya zailI pramANe sadgurUne bhagavAnanu vizeSaNa ApyuM che. bIe Azaya mane ema lAge che ke, kartA puruske bhagavAna jinane pAtAnA sadguru sthApI teone namaskAra karyo che; kAraNu ke zrImAnatA saMpUrNa chatrananA paricaya uparathI ema lAge che ke, tene kAi paNu pratyakSa yoga nahAtA thaye ke jenA pratye pote sadgurUpada sthApyuM hoya. temanA je je vicAre jovAmAM Ave che, te uparathI jaNAya che ke, tene samyagdarzana, zrI jina nA vacanAdi anubrahaddArA svayaM' thayu hatu. zrI jinanA anuzrahadvArA thayela samyagdarzanathI anAdi kALathI nahI' samajAyelu evu AtmasvarUpa anubhavavAmAM AvyuM. te arthe bhagavAna www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 sanAtana jana. mArca thI chAna) jinane viSe teoe sadagurUpadanuM AropaNa karyuM sAdhananuM vizeSa mahatva darzAvavAno che. keTalAka hoya ema mane jaNAya che. jene zilI pramANe tyAga, vairAgya vinA AtmAnubhava pAmavAnuM kahe bhagavata" zabda jyAM vaparAya heya tyAM "zrI che tene asatya TharAvavArUpa vacana sAtamA deharAmAM jina " svataH samajAya che. A cAlu paricaya tyA vinA navina, thAya ? tene jJAna, pramANe "bhagavata' zabda zrI jina mATe kartA kahI kahe che. jemAM prathama tyAga, vairAgyane seve purUSe vAparyo hovAnuM paNa lAge che. che, ane te sevavAnuM pariNAma AtmabhAna karavuM bIjA deharAmAM graMthakAre graMtha racavAnuM prayo- te bhUlI jAya che. te kALe karI te tyAga, varAjana darzAvyuM che. aneka aneka prAcIna addabhUta gyAdi dvArA lokabhAva pAmyA hoya che te zA vidyamAna chatAM A eka vizeSa graMthanI bhAvathI loke pUjA sakArAdi kare che tene Aagatya pate zA kAraNe joI che tevuM avyakta dhIna thaI jAya che. jevI rIte, kaI zubha saM. bhAve jaNAvatAM, zrImAne ema daSTi rAkhI jaNAya skArI jIva, saMsArapara abhAva thaI jatAM tyAche ke, pUrvanA graMtho te te samayanI sthitinuM bhAna gadazA svIkAre che. jyAre A dazAne svIkAra karAvavAmAM vizeSa upakAraka hoI, vartamAnamAM kare tyAre AtmajJAna hoyaja ema ekAMta hAya paNa mahAna kalyANakartA chatAM, vartamAna samaya nahIM. Ama Atma jJAna vinA saMsAra pratiyA nI sthitinuM bhAna karAvanAra graMtha lakhavA e udAsInatA AvavAthI svIkArela tyAgI dazAnA atyAranA samayane khAsa upakAranuM kAraNa che. uttama sevanathI, tevA tyAgI purUSa pratye lokone A ane tyAra pachInA deharAmAM, vartamAnakALa- bhAva utpanna thAya che; ane eka vakhata lAka mAM mekSamAne lopa, kAM te ekAMta kriyAjaDa bhAva utpanna thayo, te pachI te tyAgI jIvanA tva ane kAM te ekAta zuSka jJAnanA AgrahanA pUjAsakArAdi lekasamuha prazaMsApAtra rIte kare Azraye thaye joi, vyavahAra ane nizcaya mArga che. AvI sthitimAM je te tyAgI purUSamAM nuM yugapapaNuM darzAvavAnA hetue graMtharacanA AtmajJAna prakaTayuM na hoya, athavA AtmajJAna karI che ema jaNAvyuM che. vartamAnamAM A te pAmavA arthe pAte tyAgAdine svIkAra kare spaSTa jaNAya che ke, keTalAka jIva mAtra jJAna che e tene satata lakSya rahyo na hoya te rahita zuSka kriyAmAM dharma mAnI beThA che; ane lokasamUha je pUjA sakArAdi kare che te pUjA keTalAka che mAtra zuSka adhyAtmamAM dharma mAnI sakArAdi pachI te tyAgI jIvane mAna pUjAnA beThA che. cothA ane pAMcamA deharAmAM kriyAjaDa lobhana AkAMkSA banAve che; ane tenuM pariane zuSka zAnInuM saMkSipta svarUpa nirUpaNa karyuM che. NAma e Ave che ke, AmAthe cUkI javAcethA ane pAMcamA deharAmAM zuSka kriyA ane ya che. AvAM udAharaNa ApaNe aneka joI zuSka adhyAtmanuM agaurava batAvI, chaThThA ane zakIe chIe. A rIte tyAgAdi zA mATe sAtamA deharAmAM tyAga, ane vairAgyanAM mUlya joIe, ene tenuM zuM mUlya che tenuM A darzAvavAmAM Avela che. vairAgyAdi teja sAphalya deharAmAM nirUpaNa karyuM che. che ke, je tenI sAthe AtmajJAna hoya; vaLI, AThamAM deharAmAM kahyuM che ke, AtmAnubhava na thayuM hoya, chatAM te pAmavA kathA kyAM che ke yogya che, tyAM huM ta mATe, vairAgyAdi sAdhano sevavAmAM AvatA hoya, tyAM tyAM te te mATe, garabA na 6. te te AtmajJAna pAmavAnA nidAna thAya che je sthAne je ya hoya, te je samaje, ema kahyuM che. graMthakArane kahevAne Aya, ane te pramANe je AcaraNa seve te AtmAzaSTha yiA ane zuSka adhyAtma karatAM vairAgyAdi thI jana kahevAgya che. kahevAne udeza ema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jAna ) jaNAya che ke, jyAM kriyAnI agatya hoya tya kriyAsevana karavuM; jyAM jJAnanI jarUra hoya tyAM jJAnasevana karavuM; jyAM vairAgyanI AvazyakatA hAya tyAM vairAgya, ane jyAM tyAmanI AvazyakatA hAya tyAM tyAgane Adara karavA. A prakAre zuM AdaravA ke sevavA yogya che te prathama jANavAnI samajavAnI jarUra che; ane zuM samajavA ke jANavA yeAgya che te samajyA ke jANyA pachI tathA prakAranuM AcaraNa karavAnI jarUra che. mane ema lAge che ke, graMthakartA purUSe, A doha samyagdarzana ' samyaka cAritra ' nuM pratipAdana paNa karyuM che; kemake, zAstrakArAnu vacana che ke vastune vasturUpe samajavI te samyagdarzana; ane vastu jANyA pachI te pramANe AcAra sevA te cAritra, 'tattvArtha sUtra'nA praNetA bhagavAna umAsvAtie hyu che ke, rAmAM ' , sabhyajJAna . AtmasiddhizAstrapara eka nibadha 287 bhagavAna mahAmAtra bhAgAvali pratye samatA varte che; je vIrAdi mahAtmAonI peThe, memAM bhAgavavA zivAya anya pravRttithI sarvathA udAsIna thayA che; jeenI vANI apUrva kahetAM, ajJAnI karatAM spaSTa jUdI paDe che; je paramazrutadhArI che te sadgurU thavAne yAgya che ema A dohAmAM kahI, agIyAramA tathA bAramA doharAmAM pratyakSa sadgurU, ane zrI jinanuM mahAtmya camatkArika rIte gAyu che, e doharAomAM kahyu che ke, pratyakSa sadguru sama nahIM, parokSa jina upakAra; vo jakSa thayA vinA, na mAtmAvavA saGganA supaverAvaLa, samagrAya na nipa; samajyAvaNa upakAra zo ? samajye jinasvarUpa. A racanAmAM zrIjinanuM pada sA~tkRSTapaNe sthApyuM che, kemake ema je kahyuM krU, " sad gurUnA upadeza vaNu, samajAya na jinarUpa; sama jyA vaNu upakAra zA ? samajyuM jinasvarUpa"tene Azcaya evA che ke, "sadgurUnA upadeza vinA jinanuM svarUpa samajAya nahIM, ane svarUpa samajyA vinA upakAra zA thAya? ne sadgurU upadeze jinanuM svarUpa samaje, te samajanA AtmA pariNAme jinanI dazAne pAme. zrImAn rAjacaMdre jema anyatra kyu che ke, AtmasvabhAva agamya te, avalaMbana AdhAra, jinapadathI darzaviyo, teha svarUpa prakAra, nivar nipaT jUtA, mumAva nahIM it; lakSa thavAne tehano, kahyAM zAstra sukhadAI. jJAnadarzanacAritrANi mokSamArgaH arthAta jJAna dana ane cAritra e ratnatraya meAkSamArga che. A doharAmAM zrImAn rAjacaMdre paNa teja vAta saralAkAre kahI che, kemake yAgya sthAne yogya samajavuM te samyak jJAna che; ane te jJAnAnusAra samyak AcaraNa karavuM te samyak cAritra che. navamA doharAthI mAMDI trevIzamAM doharA-ranA paryaMta saddagurUnI bhakti, tenu' la, sadgurUnu mAhAtmya, sadgurUnAM lakSaNA AdinA vistAra karela che. navamA dAharAmAM AtmasvarUpanA vakSya krAne thAya te khatAvyuM che. pAtAnI kalpanAnu sAra meAkSamA mAnI lIdhA DhAya, teA te kalpanAnA tyAga karI, jene AtmAnubhava thayA hAya evA purUSanI sevanA kare, teA nijadanI prApti thAya ema e daharAmAM kahyuM che. dazamA doharAmAM sadgurUnAM lakSaNeA prakaTa karyAM che; je pabhAvanI IcchAthI rahita thaI AtmajJAnane viSe sthita thayela che; jeAne zatru,ku mitra, harSa zAka, namaskAra, tiskArAdi bhAveA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat tema sarva jJAnI purUSoe kahyuM che ke sattAe ApaNe AtmA ane zrI jinanA AtmA samAna che, tathApi ApaNe AtmA purUSAthanA abhAve, jJAnAvaraNIyAdi aSTakama sahita che, ane zrI jine purUSArtha khaLe ApazrInA AtmAne malarahita karyuM che. ApazrInA AtmAne jevA kamala rahita nirmaLa karyAM che, www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna ) samajAtuM nathI. zrI jina parAkSa hAvAthI A paNI nija kalpanAone temAzrI pratyakSapaNe aTakAvI zake nahIM. dRSTAMta tarIke, zrI jinAe aDhAra pApasthAnakathI rahita thavAnu kahyuM che; paraMtu ApaNe temAMnuM kAi eka pApasthAnaka atyAre sevatA hoie, teA pUrve thayela paramApakArI jinezvarA ApaNane AvI aTakAvI zake nahIM ke, tame A sevatA na kare. AAja sthaLe, jeoe zrI jinanA apUrva padane samyajJAnapurvaka jANyuM che, ane jeee te padA Azraya lIdhA che evA saddagurU pratyakSa-vidya mAna-hAya. te| ApaNune nija cha Mde cAlatA aTakAvI zake, ane tene laine ukta pApasthAnakathI dUra rAkhI zake. atyAre ApaNI vacce avidyamAna jinezvareA tema na karI zake. A apekSAe pratyakSa sadgurUnA upakAra, pakSa jina karatAM vizeSa kartA putre kakthA che. A apekSA pratyakSa sadgurUne vizeSa upakAra kartA purUSe kahyA chatAM; teoe prAdhAnyatA te zrI jinaneja ApavI joie tema, bAramA doharAmAM ApI che; kemake pratyakSa sadgurUnA kara mahAtmAo sayeAgIpaNe-deha sthitie-vidya-upakAradvArA je samajavAnu che te te! zrI jinanu pada che; je jinanuM pada vastuta: zuM che te samajAya nahIM te sarva prayatne niSphaLa che; ane zrI jinanuM pada zuM che te tA pAkSaNe jinezvarA samajAve tene upadeza vizeSa samajAvI mAna hatA. pakSa jita te kahevAya ke, RSabhAdi paramapurUSo je atyAreja dehAkAre ApaNI vacce avidyamAna che te RSAdri jinezvarAe pote prApta karela saMpurNa nirmaLa samajAve-tenA karatAM te padanA AzrIta evA AmasvarUpanA ApaNu jagatavAne upadeza karyAM che, eTale bAramA deharAmAM graMthakartA purUSa kahyA pramANe teeAtrIne anaMta upakAra che; tathApi teozrIe pratyakSapaNe vidyamAnatAke-je padanA khAdha karyAM hatA te Adha have teozrInA parAkSapaNa-avidyamAnatAeyate| hovAthI ApaNe ApaNI jinakalpanAe tenuM anusaraNa karIe chIe; ane jinakalpa nAnA anusaraNune laineja zrI jinanuM svarUpa kevuM addabhuta che. te ApaNAthI samyak rIte pratyakSapaNe vicaratA sadgurU zake. kharU kahIe, tA pareAkSa jinanI vyA khyA, teozrIneA upadeza, teozrInI mudrA, tena! guNAnA varNanA vagere e rIte karI zakAya. A upadezAdidvArA zrIjinanu svarUpa ApaNe svakalpanAe samajI zakIe tenA karatAM te upadezAdinA jeAe Azraya lai, tene peAtAne viSe pariNumAvyA che evA pratyakSa sadagurUdvArAe vizeSa baLavAna rIte samajI zakIe. AvI apekSApUrvaka kartA purUSe, 28 te ApaNA mAmAne ni`La karavA nA hetue ApaNe mATe upadeza mA sthApyA che. jo ApaNe saMpUrNa purU* pArtha karIe te ApaNA AtmA arthAt ApaNA-nijapada-ane zrI jinanA AtmAji napada-mAM kAMi pazu bhedabhAva rahe nahIM. tAtparyaM ke, jema bhAramA dohAmAM jinapada samajavAnA ane pAmavAnA graMthakAre upadeza sanAtana jaina. karyo che tema sarva jJAnI purUchyAe ApaNA AtmAne jinapadane-zrI jinanA kamalarahita AtmA-jinapada-jevA karavAnI sAdhyadRSTi rAkhI che, eTale dRSTibiMdu aa jinapada pratye sthira karyuM che. A deharAmAM, A rIte, draSTibiMdu zrI jinapratye rAkhI, tenu sarvottama mahAtmya adbhutapaNe gAi, pratyakSa sadgurU mAhA " paNa tevAja camatkArapurvaka gAyuM che. pratyakSa sadgurUnu svarUpa A pahelAnA dAharAmAM kahevAyu. tenuM mahAtmya gAtAM graMtha kAre zrI jinanA be prakAra pADayA che, eka pareAkSa jina, ane khIjA pratyakSa jina. pratyakSa jina tyAre kahevAya ke jyAre RSabhAdi tI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA thI juna) AtmasidizAapara eka nibaMdha. 299 zrI jina ane zrI pratyakSa sarUnuM adbhuta mA- besI na gaya heta te digambara dazAmAM zuM ma hAo gAyuM che. hatva che teno teo vicAra karI zakata. tAtparya AtmasvarUpa pAmavA mATenA pratyakSa saka ke banene potAnA abhiprAyamAM dhamAM hatA gururUpa sAdhana batAvI teramA deharAmAM tyAre AvI javAthI banne saMpradAya anya dapachInuM bIjuM sAdhana je jinAgamAdi AtmAnA zAnI vizeSatA joI zakatA nathI. AvI tathA paralokAdinA hovApaNA vive upadeza kara dhamAM thatA dura thAya, te ane paraspara eka nAra zAstromAM tenuM mahatva darzAvyuM che. A deha bIjAnI dazAnuM yogya sthAna joI zake. dharAnA arthamAM ema je kahyuM che ke "je ji. moMdhatA dUra karavAnA hetuo, jeone durAgraha nAgamAdi AtmAnA hovApaNAne tathA paralokA- baMdhAI gayA hoya che tene zrI sadagurU, anyanA dinA hovApaNAne upadeza karavALAM zAstra che, te zAstramAM zuM vastu che te avalokavAnI ke paNa jyAM pratyakSa sadagurUno joga na hoya tyAM vAra AjJA kare che; jema, zvetAMbara vRttimAM supAtra jIvane AdhArarUpa che; paNa saddagurU samA Agraha baMdhAI gayo hoya tene digabara na brAMtinAM chedaka gaNAya nahIM." te ema darzAve zAstranI vastu avalakavAnI ane digaMbara vRtti che ke, bhagavAne, sadagurUrUpI sAdhana pachInuM mAM Agraha baMdhAI gayo hoya tene vetAMbara Atma hita mATenuM bIjuM sAdhana zA che zAstrAnI vastu avalokavAnI AjJA kare che. ema je che teno Azaya kartA purUSe satata je te AjJAnuM pAlana karavAmAM Ave to vi daSTisanmukha rAkhI A vacana lakhyAM jAya che. cAra budha vizALa thatAM, heya, upAdeya ane ya zuM che te uttama rIte joI zakAya. A keTalIka vAra evuM bane che ke, dharmabhAvane vAtanuM nirUpaNa cAdamA deharAmAM karyuM che. sthAne dharmAdhapaNuM athavA dharmadurAgraha utpanna paMdaramAthI te aDhAramA deharA paryata thAya che. jyAre dharmAdha paNuM utpanna thAya che sadgurUdvArA svachaMda mAnAdika zatrune nAza tyAre gyAyogya jevAnI buddhi cAlI jAya che; thavAnuM bane che evuM zrI jinanI AzAe ane kALe karI vicAra svAtaMtraya paNa nAza kahI samakti utpana thavAnuM tene pratyakSa kAraNa pAmI jAya che. jeo dharmAdhapaNathI parA darzAvyuM che. dhIne thaye jAya che tene satya ke asatya jovAnI ogaNIsamA doharAmAM zrI jine sarUnu vRtti rahetI nathI. udAharaNa tarIke, digambarane mahAtma kevuM gAyuM che te batAvyuM che. evI AgraharUpa mAnInatA besI gaI ke, pe- te dUra 3rAthI, pAkyo raDha phara; tAmbare e bhagavAna mahAvIranI prapaNathI guar Rae 10, vinA re mArA. vimakha vartanAra samUdAya che. teo AvA je sadagurane upadezathI koi kevaLa jJAnane AgrahanA pariNAme zrI jinAgamAdine svIkAra pAmyA te sadagurU hajI chadmastha rahyA hoya te karo to dUra rahe paraMtu tene niSedha kare che. paNa je kevaLajJAnane pAmyA che evA je kevaLI bha. je Agraha besI na gaye heta, te te pavitra gavAna chaghatha evA pitAnA sadgaranI vaiyAvacca thA vAMcavA vicAravAthI je zreya thAya tene kare. AvA prasaMgo banyAnuM zrI jaina zAstro batA teo lAbha laI zakta. Aja rIte tA. ve che. " jaina dharmane prAcIna itihAsa" ane e Agraha besI gayA ke, digambaro eka evo dAkhalo Ape che ke, te "ninhava' che, mATe teno paricaya mAtra "have eka dahADe agnikAputra munijIe paNa hoya che. je A zvetAMbarano Agraha bAra varSono bhayaMkara dukALa paDavAne jANIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 sanAtana jaina. peAtAnA parivArane anya dezamAM mAkalyA; tathA peAte vRddha hAvAthI vihAra karavAne azakta hatA, tethI tyAMja rahyA. puSpacUlA sAdhvI paNa hamezAM rAjAnA aMtaHpuramAMthI AhAra pANI lAvIne putrInI peThe gurUmahArAjane ApavA lAgI eka chADA sAMsAranI asAratA bhAvatAM thakAM tene (puSpacUlAne) kevaLa jJAna upajyuM; te paN tethI te gurUmahArAjanI unnaTI vadhAre vaiyAvacca karavA lAgI. eka dahADe te varasane varasAde paNa jyAre AhArapANI lAvI tyAre gurUmahA rAje tene pUchyuM ke, huM Aye ! tuM zratanAnI mane te A kArya zuM karyu? tyAre puSpacUlAe kahyuM ke, he bhagavan! mArgamAM akA yanA jIve| acitta hatA; ane tethI tema karavAmAM kaMi khAdhA jevu" nathI. te sAMbhaLI gurUmahArAje tene pUchyu... ke, rastAmAM acitta akAyA hatA, ema te` zI rIte jANyuM ? tyAre teNe ( puSpacUlAe ) kyuM ke, ApanA pasAya (pratApa ) thI mane kevaLa jJAna utpanna thayuM che. " mArcathI jIna ) peAtAne viSe sadgurUSaNu' sthApe, te te mahA mAhanIya krama upArjana karI bhavasamudramAM DyuDe. zrI jinAgamane viSe A prakAranA aneka dAkhalAe vidyamAna che. manarekhA" nA adhikAra paNa jainajagat vikhyAta che. zrIdehe jJAnI AtmAe Ava prakAranu vaiyAvacca karavAnA dAkhalA me' atra eTalA mATe ApyA che ke, ApaNa purUSa dehadhArIAnuM keTalu vizeSa kanya che te joi zakIe. zrI. uttarAdhyayana " sUtramAM bhagavAne vinayane dharmanu mULa kahI vaLyeA che. te vAta draSTimAM rAkhI vIsamA dAyarAmAM kyuM che ke, evA mArga vinaya taNe, bhAvyo zrIvItarAgaH mULa hetu e mAganA, samaje koI subhAgya, sadgurUnA vinayanu mahAtmya darzAvI, je ziSyAdi pAsethI vinayAdrinI icchA kare evA asadgurUe pratye ekavIsamA doharAmAM cetavaNI ApI che ke A vinaya mA kyA tenA lAbha eTale ziSyAdi pAse karA vavAnI icchA karIne jo kAi paNa ( Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat " A vinayamArganA hetu mumukSu va hAya te samaje, ane je matAA~dhIna hAya te tenA durUpayeAga kare ema tyAra pachInA e doharAmAM kahetAM jaNAvyuM che ke " mAkSAthI jIva hAya te, A vinaya mArgodinA vicAra samaje, ane je matAthI hAya te, tena avaLeA nirdhAra le, eTale kAMpe teve vinaya ziSyAdi pAse karAve, athavA asadgurUne viSe peAte sadagurUnI bhrAMti rAkhI A vinayamAna upayoga kare. " cAvIsamA doharAmAMthI tetrIsamA pata jUdA jUdA prakAranA matAthI jIvAnA prakAra darzAvela che. kevA prakAranA matAthI jIvAnu vartamAnamAM havApaNuM che. tenuM sUkSma ava lAkana AparathI thaI zake tema che. AtmajJAna vinA jeAkSe mAtra khAlatyAga a'gIkAra karyo che evA peAtAnA mAnelA ane AMtaratyAga vinAnA gurU viSe mahatvabhuddhi badhAvI te eka prakArane matA che. samArI veSa khalI tyAgI veSa svIkAravAthI kAMi kharA tyAgI thavAtuM nathI; jyAre aMtara bhennai, AtmA ane dehanu' bhinnava jANI te pramANe ca raNa thAya che. tyAreja kharA tyAga Ave che. AvA AMtarvAMga vinAnA gurU e khAdyatyAgI gurUe che; ane evA gurUmAM mamavabuddhi badhAvI te eka prakAranA matA che. A rIte peAtAnA kuLanA gurU game tevA ajJAna athavA zithiyAcArathI bharapura hAya tApaNu temAM meha rAkhavA te matA che. vamAnamAM eka evA vicAra pravAha cAle che ke, peAtAnA dhama gurUA viSe abhimAna sthApavu e kattayu che. je AtmAnubhava ane mekSa mArgane pAmyA che evA kuLagurU hoya temAM pUjyabhAva sthApave sadgurUe kavyuM che e bezaka kharU che, tathApi www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna . bhaktarAja akhAe kahyu che ke,-~ajJAne te dere veSa, vAra nI phelAyela jema vAgha gaudhaNane haLyo, vattA~ temAMhI re AtmasiddhizAstrapara eka nibaMdha. maLyo; tene che AmiSano AhAra, prasaMga maLe akhA pratikAra. tema mAtra ajJAnapUrvaka vedhArI kuLagurU A hAya te! temAM mamatva rAkhavA e AtmA ne kAipaNa prakAre upakAra zI rIte karI zake? ane je upakAra na karI zake, te tene viSe AbhamAna dhAraNa karavuM tene matArtha zivAya bIjI zuM kahevuM ? A ana tyAra pachInI racanAmAM kuLadharma gurU pratyenA meAha dUra karavA viSe vAraMvAra ka havAmAM AvyuM che tenA uddeza AvA rIte vicAravAthI samajAze. pratyeka darzanavAdI, sauMpradAya tayA gucchathArI ama kahuM chuM ke, temanu kathanaja satya che, ane anyanuM asa tya che. zvetAmbarA kahI, amA je mAnAe chIe temaja sevavAthI samyakatva ane prAyaH mAkSamArga pamAya che; amArA AbhaprAya za vAyana mAnavAthI mithyAla nApaje che. digamba re paNa Amaja kahe che. tapagaccha, khatara gacchAdinuM paNu temaja kahevuM che. zrA leAkAMkSAda ne anusaranArAonuM pazu mamaja mAnavuM che. A pramANe jo dareka gacchavALA bIjAne mI thAtA kahu, teA ApaNe niNuya zI rIte karavA ke cokasa mataja satya che. AvI sthitimAM ApaNA kuLamata ane tenA gurUmAM mamatra gukhavA ta zreyaskara che ke, AvA prakAranA mama tvamAM durAgraha na rAkhatA, jema jainadraSTi a nusAra AtmAnubhava pAmyA che; ana aMtaramAM jena vairAgyAAda pariNumyA che te pratye zraddA na rAkhavA ta dhyeyaskara che? e AvA draSTi na rAkhI ajJAnI kuLadhamagurUmAM mamatra budi ja sthira karavAmAM Ave te! eka prakAranA matA ceMja che, je mAryuM AtmabhAvane bAtaka che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 30% matAnA bIjo eka prakAra tyAra pachI nA dorAmAM jaNAvyA che. zrI jinAgamamAM bhaga vAna jinezvarAnu bAhya mahAtmya darzAvavA athe samavasaraNuAdi siddhionu vahune karyuM che, bhagavAnanu vAstavya svarUpa A sidhdhiomAM nathI, paraMtu teoe je zudhvAtmapada prApta karyuM. che, temAM samAyelu che. teozrIne zuddhAtmapada prApta thavAthI, samavasaraNAdi siddhi sahaja utpanna thAya che. vattamAnamAM keTalAka AvI bAlasiddhine zrI jinanuM svarUpa mAnI lai, temanu ataraga svarUpa je zuddhAtmapada tana ALakhavAthI upAkSata rahe che taJAna tema na rAkhavAnA hetuthI A pacIsamA doharAmA upa deza kA che ke, jinanuM aMtaraga svarUpa vicA ratAM ApaNuM aMtaraga svarUpa pAmI zakIe; mATe te aMtaraMga svarUpa cAravAmAM vizeSa lAbha che. A sthaLe samavasAdanA navadha teoe nathI karyA, paraMtu je vastu pAmavA yeAgya che te vastu jInanu prAtAta aMtarga svarUpa te praznasu che. A vAta dropTa sanmukha na rAkhavI, tapazu ekaprakAranA matAya gaNyA che. matAyA eka evI prakRti paDI jAya che ke, kayAreka sadgurUnA pratyakSa yAga -maLe, tA prathama tA vaNu karAtanI ALakha thatI nathI. kadAca ta purUSamAM kAMi vidhatAnuM bhAna thAya, tApaNu tenA upakAraka nInA svIkAra karavAnuM tena sujhatu navA, kramaka pAtAnA saMpradAyamAM pAtA ne kaIka mAnanA yoga maLatA hAya, tA te mA nanA yAganuM rakSaNa tAja thai zake, ke je ta samaDhAyapara aMkuza dharAvatA gurU bhale pachI te bAhya tyAgI hAya-pratye potAnI mukta tA kahe che avuM batAvI zake, athAt sapradA ya AdrArA je mAna maLavAnuM nimitta cha tanA rayu mATe kharekharA caranA yAga hAya tApaNuM tanAyI sanmukha thavAnuM nathI. A paNa eka prakAranA matA che ema chavI samA leharAmAM kahyuM www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jema matAnA eka khIje prakAra sattAvIsama doharAmAM batAvyeA che. deva, nAraka Adi gati AnA bhaMga (bhAMgA) nuM svarUpa zAstrakAroe nirUpaNu karavAmAM kAi eka vizeSa paramA hetu rAkhyA che, te hetu bhUlI jai, detra, nAra kAdi gatinA karelA varSAMte pramANe vastusthiti che ke nahi evI kalpanAe karavAmAM jIvana gALavAnA keTalAkane mAhu badhAi jAya che; A paNa eka jAtineA matArtha che. chatrane aSTakama kSaya na karavAnA kAraNe, caturgatimAM bhramaNa karavuM paDe che te vAta prAdhAnya rAkhI gANupaNe devAdi gatinu svarUpa zAstrakArAe darzAvyu che. prAdhAnya hatue graMthakAre kaMhulA kAi eka vizeSa paramArtha hetu che; ane teja AtmAne upakAraka zrutajJAna che; tene badale devAda gatinA varSoMnAnA prakAzamAMja zrutajJAna mAtra samAyelu mAnavAmAM A jIvana vyatita kare, teA te matAja che. A doharAnA chellA caraNumAM peAtAnA matanA vepane Agraha rA khavA tene paNa matA kahela che, je vAta aneka jJAnIoe vAraMvAra kahI che. kanna satAvIsamA doharAmAM jeA ema mAne che ke, ame vrata karIe chIe, tathApi ttinA svarUpane jANutA, nathI teo pratye vratanuM abhimAna na karavA sUcanA karI vRttinuM svarUpa jAvA mATe preraNA karI che, jo vRttinuM vastutaH svarUpa jANyA vinA vrata karavAnu abhimAna thAya, te te pazu eka jAtane matA che. A sthaLe vrata sahetu karavA mATe preraNA che. A doharAmAM chellAM caraNAmAM, paramArtha upadezanA kavacita yAga ane tApaNu laiAkika mAna pujA jatAM raheze evA vicArathI paramArtha upadezanA lAbha na levA tene matA gaNAvyA che. kAi nAni purUSanA yoga banI Ave, ane nAnI purUSanA vacananA, laikika nahIM paNa leAkeAttara hAya che ema jaDDAya, tApaNuM te kettara vacanAnusAra vana karatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ( mArca thI tuna jIva ema kare che ke, jo huM lAkika vicArane anusarIza nahIM tAlekAmAM mArAM mAna puddhi jatAM raheze. 'nizcayanaya' ane vyavahAranaya' evA ke bheda zAstrakArAe yeAjyA che. AtmA zuddha nirmaLa vastu che; ane karmAdine yAga jIve mAtra mithyAdarzananA kAraNe mAnyA che evI je draSTi te 'nizcayana'mAM samAveza pAme che. vyava hAranaya, AtmA ane karmanA sayoga darzAvI te sayoganA kAraNe Atma milanatA thai che te vyavahArapUrvaka tyAgavAnuM upadeze che. ghA jIve, jemA prAdhAnyapaNe nizcayanayanA vistAra che evA samayasAra' ke theAgavaziSTa" jevA prathA vAMcI sadgurU, satazAstra, vairAgya vivekAdi vyavahAra mArga bhUlI jai, aMtaraMgamAM tathA 25 guDDAnI sparzanA thavA dIdhA vinA mAtra kahevA rUpe huM brahma chuM' jevI zuSka vRttione Adhina thai jAya che temane paNa eka prakAranA matAthI jIva che ema AgaNu. trIsamA deharAmAM kahyuM che. jema jJAna dazA ke vairAgyAdi sAdhanadazA pAmyA nathI evA jIveAnA saMga paNa bhavasAgaramAM dukhADanAra che ema trIsamA deharAmAM kahI ekatrIsamA deharAmAM tevA jIvane ma tAthI evA hetuthI kahyA che ke teo-zuSkajJAnIo-pAte nAnI gaNAvavAnA mAnanI icchAthI petAnA matanA Agraha rAkhI paramArtha ne pAme nahi, eTale te pazu jemAmAM jJAna pariNAma pAmavA yogya nathI evA jIvAmAM gaNAvA yeAgya che. A matAnA viSayanA aMtamAM eTale khatrIsamA doharAmAM jemane kredha, mAna, mAyA, ane leAlarUpa kaSAya pAtaLA paDayA nathI, jemane atavairAgya utpanna thayA nathI, jene AtmAmAM guNu grahaNu karavA rUpa saraLapaNuM rahyuM nathI, ane jemAM satyAsatyanI tukSanA karavAnI apakSapAta ddaSTi nathI teone matAryAM www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI jIna.) kyA che. Ane durbhAgyavAna matAthI eTalA mATe kahyA che ke, teoe AtmasvarUpa pAmavAnI pAtratA vizetre nyuna karI nAMkhI che. AtmasiddhizAstrapara eka nidha chatrIsa tathA sADatrIsamA deharAemAM AtmAnu evuM lakSaNu batAvyuM che ke, bhUta, bhaviSya ane vamAna e traNe kALamAM meAkSanA raste ekaja DAvA joie, ane jethI te rastA pamAya teveA vyavahAra svIkAravA joie ema aMtaramAM vicArI, sadgurUye je zeAdhe; mAna pUjAdi, riddhisiddhi Adi mananA regAnI icchA na karatAM eka AtmA nIja icchA rAkhe te AtmAthI che. kahevAnu tAtpa ema che ke, paramArthanA mAma game te kALamAM ekaja prakArane che; te eka advitIya mArga pAmavA mATe je je ane 303 te cAtrIsathI metAlIsamA doharA sudhI bhUdA jUdA prakAranA AtmAthInAM lakSaNA prakaTa karyAM. kaSAya upazAMta thAya, mekSa zivAya anya che. cAtrIsamA doharAmAM kevA prakAranA gurU pratye kAi abhilASA hAyaja nahI, sa`sAra pratye AtmAnI bhakita hAya che te batAvyuM che. kheda rahyA kare, satra prANI pratye dhyA vartAtI zrI ' AcArAMga sUtra'nI zAkha ApI batAvyuM hAyAMja AtmA hoya che ema ADatrIsamA che ke, jeomAM AtmajJAna prakaTa thayuM che deharAmAM kahyuM che. jyAMsudhI AvI dazAne yeAgya munipaNAne pAtra che. AvA muni jIva na thAya tyAMsudhI ataoNMga na maTe;ane atapratye bhakitabhAve evu te AtmA che; ane roga na maTe tyAMsudhI maikSamArganI prApti na thAya; nahI' ke, jeA AtmajJAnahita hAi bhache. jyAre evI dazA praphaTa thAya tyAre sadgurUne dana karavAne samaya nathI evA gurU pratye, khAdha pariNAma pAme; ane e bedha pariNAma peAtAnA kuLagurU che enIja khAtara bhakatapAmyethI suvicAra dazA prakaTa thAya; je suvicAra bhAve jIe che. je AtmajJAnasahita hAi dazA prakaTa thayethI nija jJAna kahetAM Atma svarUpa bhavachedana karavAne samartha che evA pratyakSapaNe prakAza pAme, arthAt samyagdarzana thAya, samyagravicaratA sadgurUdvArAe, je zaMkAnu sadarzana prApta thayethI avasya samyakcAritra prakaTa mAdhAna zAstrAdithI thai zakavA yeAgya nathI, te thai aSTa karmanA kSaya thaI nirvANa prApta thAya, zaMkAmAnuM samAdhAna thai zake che te mATe, ema A mAtmA lakSaNAnA viSayane pUrNa temaja dASA svataH dUra karI zakatA nathI, paNu karatAM, ADatrIsamAthI te khetAlIsamA deharAte sadgurUdvArA dUra karI zakAya che mATe teone patamAM kahI, graMthanA prAdhAnya viSayaprati upakAra mAnI tenI AjJA, mana, vacana graMthakAra jAya che. ane kAyAnA yoge, vahana karavI te paNu eka AtmAAnu lakSaNa che, ema pAMtrIsamA dhraharAmAM nirUpaNa karyuM che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sAdhanA-dhavahAra-AdaravA joie te AdaravA; paraMtu sAdhaneAnA niSedha-pratipAdanamAM AtmAne muMjhAvI nAMkhavA nahIM. A AtmAnu lakSaNa che. graMthakartA purUSe, prAdhAnya viSayanI prastAvanA rUpe prathama be doharAmAM, je cha padma-tatva-upara jagatamAM pravartatA mukhya cha darzana yeAjAmAM che te cha pada kayAM te batAvyu che. " AtmA nAmanA padArthanuM hAvApaNu` che ' e prathama pada che. " AtmA traNe kALamAM che, arthAt AtmA nitya che" e bIjI 56 che. " AtmA peAtAnA karmanA kartA" che e trIjuM pada che. ceyu pada " AtmA peAtAnA karmanA bheAtA che" e che. " AtmAnA karma sAthenA sabaMdha sathA nivRtta thAya che arthAt " mekSa thAya che " e pAMcamuM pada che. " k . meAkSanA upAya che" e cha pada che. game te darzana, game te tatvajJAna, ke game te dharma A cha pa6 zivAya koi anyapa6para abhi www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 sanAtana jana. [mArca thI juna. prAya bAMdhI zakyA nathI, athavA te bAMdhI nathI; vaLI, jo AtmA hoya che jema ghaTazake tema nathI; kAraNa ke A cha padamAMja paTAdi padArtho jaNAya che tema jaNAve joIe; sarva tatvajJAna AvI jAya che. Ama kahevAnA ane tema te nathI jaNAto mATe AtmAnuM hetue zrImAna rAjacaMke kahyuM che ke, hovApaNuM nathI; ane je AtmAnuM hovApaNuM zarU thanA sapanAM, va na paNa tenuM nathI, te pachI tenA mokSane mATe prayatno samajAvA paramArthane, kahyAM jJAnIe eha. karavAnI jarUra rahetI nathI." A prakAre cAra asaMkhya zAstraracanAo, anaMta vAdavi. doharAmAM zaMkA karavAmAM AvI che. vAde A cha pada paraja thayela che. AtmAnuM gurUmukhadvArA zrImAna A zaMkAonuM hevApaNuM siddha karanAra darzanoe sahastragame samAdhAna A pramANe kare che. "anAdi kAzA jyAM che. e ja rIte A cha padane LathI ajJAnane lIdhe dehane paricaya che, arthAta svIkAranAra dazanee gaNatro na thaI zake tevA dehAdhyAsa che tethI AbhA deha je bhAse prakAranA saMvAdo prabodhyA che. nyAyazAstra che, paraMtu jema taravAra ane myAna bane sAthe tarkazAstra, adhyAtmazAstra athavA bIjA koI chatA kAM che tema AtamA ane deha jUdA che. paNa zAstranuM astitva A cha padane laIne kemake bannenA judAM judAM lakSaNe jaNAya che, ja thayuM che. AtamA draSTi kahetAM AMkhathI joI zakavA yogya A pramANe prastAvanA karI e cha pada nathI, kemake e te dRSTi paNa jenAra che. AtmA mAMthI pratyeka padanI siddhi ziSya-gurUnA saMvAda sthaLa samAdi rUpane jANunAra padArtha che. vaLI, rUpe karI che. prathama ziSya judA judA prakAranI savene bAdha karatAM koI paNa prakAre jeno zaMkAo udbhavAve che, ane pachI gurU tenuM bAdha karI zakAtuM nathI e je bAkI asamAdhAna kare che. pIsatALIzamA doharAthI te nubhava rahe che te ja AtmA che. tAtparya ke, ekacAra doharAmAM A saMvAda goThavyA che. deha athavA tenA pratyeka avayavanA dAtarI, prathama pIsatALIzathI aDatALIzamA deharA pAna te jJAna guNadhAraka koI eka padArtha anubhavAya sudhImAM ziSya prathamapada kahetAM "AtmAnA AsA che; paraMtu e jJAnaguNudhAraka padArtha jenAra hovApaNAnI' judA judA prakAre zaMkA kare che. tarIke koI paNa bIje padArtha anubhavAte pachI gurU, te prathama paMthanI judI judI zaMkA nathI. kaNe driya, cakSu-Idriya Adi pAMce Idriya enuM aThAvanamAM deharAsudhImAM samAdhAne potapotAnA viSaya pramANe kaI eka asAkare che. dhAraNa padArthanI prerAI che, paraMtu temAMnI eka ziSyanA mukhamAM mUkI prathama graMthakAra, iMdriya, pitAnA viSaya zivAya-jaka pitAne AtmAnA hovApaNanI zaMkA uddabhavAve che ke, viSaya paNa AtmAvinA anubhavatI nathI-bIjI "AtmA dASTramAM Avato nathI, ke tenuM IdriyanA viSayane anubhavatI nathI, jyAre bIjuM kaMI rUpa jaNAtuM nathI; athavA sparyAdi AmA e pAMce IdriyanA viSayane jANe che. bIjA anubhavathI paNa jaNAto nathI. mATe A je jeNunAra padArtha te ja AtmA che. AtmA athavA jIvanuM hovApaNuM saMbhavatuM "AtmAne deha ka Idriyo athavA zvAse nathI; mATe dehaja AtmA che, athavA ikiyA, sirU5 prANa jANI zakatA nathI, paraMtu te prANu ke zvAsAsa che te ja AtmA che; se AtmAnA sattApUrvaka prata-te che; je e zivAya anya kAI AtmA mAnavAnuM kAraNa AtmAnA sattAnI preraNuM na hoya te dehAdi nathI, kemake tenuM bIjuM kaMI cinTa jaNAtuM sarva jaDapaNe paDayA rahe che. AvI jenI asA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI juna. AtmasiddhizAstrapara eka nibaMdha, 35 dhAraNatA che te AmA" che. jAgatAM hoIe, ke "AtmAnuM traNe kALa hovApaNuM che,' svapnAmAM heie, ke nidrAdhIna hoIe paraMtu tyAre athavA "AtmA nitya che e prakAranI siddhi paNa AtmA te te avasthAothI jUdeja - karanAra bIja padamAM graMthakAra ziSyanA mukhamAM vAmAM Ave che, kAraNa ke nidrAmAM ke svapnAmAM AtmAnuM traNe kALa hovApaNuM nathI' e hovA chatAM paNa te nidrAdi avasthAone viSenI judI judI zaMkAo muke che. "upajANanAra padArtha kaIka che ema sarvane anuM. ranA doharAomAM AtmAnA hovApaNu viSenA bhava che. A jAganAro je padArtha te jUdA jUdA prakAronA samAdhAne AtmAnA hocatanyamaya che. ane je cetanyamaya svabhAvavAna vApaNAno saMbhava manAve che, paraMtu te AtmA padArtha che teja "AtmA' che. ghaTa paTa vagere avinAza-nitya-hovAnuM saMbhavatuM nathI. dehanA che ema je jAge che, te ja "AmA " che. saMyogathI tenI utpatti, ane dehanA viyoge vaLI, je jJAnaguNa e dehane dharma hoya, to teno nAza che, mATe AtmA traNe kALa hoya durbaLa dehamAM parama jJAna-buddhi-javAmAM Ave nitya-che ema nathI; athavA te vastuomAM che. ane sthaLa dehamAM alpajJAna- buddhi paNa kSaNe kSaNe pheraphAra thAya che mATe sarva vastuo jovAmAM Ave che tema na thavuM joIe. te kSaNika he AtmA traNe kALamAM henAro pate sthaLa zarIramAM parama buddhi ane kaNa dArtha nathI." A pramANe zaMkA ogaNasAThamA zarIramAM apabuddhi hovI joIe. A kAraNe deharAthI te ekasaDamAM deharAparyata ziSyamukhe paNa, dehane guNa jJAna nathI, paraMtu koI eka karAvI, sazurUmukhe bAsaThamAM deharAthI te sIanya padArthane te guNa-jJAna che. A je teramA deharA sudhImAM tenuM samAdhAna kartApurUSa anya padArtha-jJAna gusvAna-e ja che AmA ? A pramANe karAve che. che. kaI paNa kALe kaI paNa prayoge-jemAM deha paramANuonA samUhanI racanA che; jANavAne svabhAva utpanna thaI zakato nathI ane tene AtmAne saMbaMdha mAtra che. deha te jaDa; ane je sadAya jANavAnA svabhAva jaDa, rUpI ane drazya (bIna keI draSTAno sahita che te cetana. Avo jaDa ane cetana jANavAno viSaya) che eTale te pote potAne bannene kevaLa bhinna svabhAva che. te ane jANa nathI; ane je pote pitAne jANI bhinna bhinna svabhAva ekapaNe pAmI zake nahI. na zake, to bIjA kahetAM cetanane-cetananI mATe "AtmA" ane "deha' bane jAdA ane utpatti ane layane-jANI zake nahIM, dehanA jUdA judA svabhAvavALA-padAthe che. AvA pratyeke pratyeka paramANunuM pRththakaraNa karatAM te dehathI jeno judo paDato svabhAva che teja A jaDa ja siddha thAya che, te te jaDa paramANu tmA che. vizeSamAM AtmA nathI' evI ne enA banelA dehamAMthI cetananI utpati thavAzaMkA karanAra-zaMkajJAna matijJAna dvArA thAya che yogya nathI; ane je tenI utpatti temAM -padArtha teja "AtmA" che. thavAyogya nathI, te temAM nAza paNa thavAyogya A rIte prathama padamAM zaMkAkArAe bacA. nathI. deha sthaLAdi pariNAmavAna che, ane kadarzana'-bRhaspati praNIta nAstika abhiprAya cetana daSTA che tyAre tenA saMyogathI cetananI athavA jaDavAdanI dalIlo batAvI, pachI sAmA- utpatti thAya nahIM, ane utpatti na thAya te dhAnArAe tenuM khaMDana karI, AtmavAdane nAza paNa kyAMthI thAya? dehathI cetanI upamULatatva je "AtmAnuM hovApaNuM' te siddha tti thAya che, ane nAza paNa temAM ja pAme che ema jANyuM koNe? kAraNa ke jANanAro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana. [mArca thI mAna. padArtha je cetana tenI uttapati dehanI pahelAM Ave che. ane yuvAvasthAmAM thaelA anubhava nathI ane nAza te te pahelAM che, tyAre u5- vRddhAvasthAmAM smRtimAM rahelA anubhavAya che; tti ane nAza thaye e anubhava kare che "AtmA eka nitya vastu na hoya te thaye? utpatti ane nAzanuM jJAna jenA anu- tema na bane. eTale je AsthA kSaNe kSaNe bhAvane viSe che te, tethI judA havAvinA koI badalAtA hoya, to eka avasthAmAM thayela rIte paNa saMbhavI zake nahIM; tAtparya ke, upatti anubhava bIjI avasthAmAM smaraNamAM na rahe ane laya thAya che evo koIne paNa anubhava joIe; A kAraNathI AtmA "kSaNika nahIM, thavAyogya nathI. saMga mAtrane anubhava svarUpa paNa nitya" che ema spaSTa jaNAya che. vaLI AtmA jANe che; jyAre saMga mAtranA AmA kSaNika nathI te A vAta parathI siddha svarUpano vicAra kartA evA koI paNa sa thAya thAya che. eka vacana bolavA pra. tene vicAra samajAto tathI ke jethI AtmAnI utpatti karavo paDe che. je kSaNe vicAra karavo paDe che thAya che. A kAraNathI AbhA saMyogathI nahIM te ja kSaNe te vicAra belAne nathI; arthAta thayelo eTale asaMgI, svAbhAvika padArtha che; paheluM vicAravuM, ane pachI bAlavuM thAya che. ane je svAbhAvika padArtha che te "nitya ' paNa je bolanAra, vicAra karatI veLA ene e ja che. vaLI, keIne kadI paNa evo anubhava na hoya, te teNe je vicAra karyo hoya che te nathI ke, jaDathI cetana upaje che, ane ceta rU5 anubhava bolatI vakhate, te vicAra darzAvI nathI jaDa utpanna thAya che; eTale jenI koI paNa saMgathI utpatti thatI nathI, teno nAza kema zake? A uparAMta, eka e siddhAMta che ke, koI paNa vastuno kaI paNa kAle sarvathA paNa kaIne viSe thAya nahIM; A kAraNe paNa. AtmA nitya" che. sarSAdi prANIone viSe nAza thAya ja nahIM, ke koIpaNa vastunI koI janmathIja krodhAdi prakatio jovAmAM Ave che. paNa kAle utpatti thAya nahIM mAtra avasthAMtara vartamAna deha te te prANIoe te prakRti. thAya daSTAMta tarIke, mATIne ghaDe laI tene one abhyAsa karyo jaNAto nathI; ane bhaMgI tene sUkSmamAM sukSma bhUko karI nAMkhIe jyAre vartamAna dehe tema karyuM nathI, te te te mATInA paramANuo samaDa rUpe hoya che, te pUrve karyo che joIe; je vartamAna dehanI chuTA chuTo thaI jAya che, paraMtu tene sarvathA pUrve e abhyAsa thaye hoya te te samaye nAza te thato nathI; tema ghaDA rUpe mATInA paNa te ja AtmA devo joIe; ane Ama piMDane AkAra thayo te pahelAM paNa te vastu hoya to te "nitya che ema siddha thAya che. te hatI. tAtparya ke, koI paNa vastunI utpatti e je pUrvane samaya, tene ja ApaNe pUrva thatI nathI, ke koIpaNa vastune nAza paNa punarjanma kahIe chIe enI siddhi kare che. te nathI; ane je Ama che te pachI ane punarjanma "AtmA' nuM "nityava' dAkhave "AtmA' nI "utpatti" ke AtmAno nAza che. jo AmA "nitya" na hoya, te bAla, paNa hoI zake ja nahIM. A kAraNe paNa AtmA yuvAna ane vRddha evI zarIranI traNa avasthA nitya che." ema batAvyuM che. badalAya che; paraMtu "AtmA' te tene teja A rIte sIteramA doharA paryata "A rahe che tema na bane. "AtmA' ene eja rahe tmAnuM nityatva' sadagurUmukhe graMthakartAe siddha che tenuM e pramANu ke, bAlavayamAM thaelo anu- karyuM che. jeo vijJAnavidyAnA abhyAsIo bhava, yuvAvasthAmAM smRtimAM raheluM jovAmAM che teone AmAnA hevApaNAne tathA nitya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI juna.). AtmasidizApara eka nibaMdha, tvano siddhAMta, keIpaNa vastunI utpatti ke 74 mA deharAthI te 78 mA dehA su nAza thato nathI e pramANapUrvaka bahu saralatAthI dhImAM A AzaMkAonuM samAdhAna karavAmAM besI javA yogya che. pAzcAtya vijJAna vidyAno AvyuM che. paNa cetananI karmane preraNA na eka evo siddhAMta che ke, heya, te kaI jaDa karma svataH karmanA katA "Nothing is produced and thaI zaktA nathI; kAraNa ke preraNuM rUpa pravRtti nothing is destroyed." cetanamAM che; paNa kaI jaDa padArthamAM te svabhA ' arthAta "koIpaNa utpanna thatuM nathI, ane va nathI; ane je svabhAva na hoya, te tenuM kAMI paNa nAza pAmatuM nathI." Aja siddhAMta pariNAma paNa na hovuM joIe. je AtmA kama zrIjinano che; A uparAMta graMthakta purUSe A kare nahIM, te te thAya nahIM; mATe karma anA tyAnuM havApaNuM tathA nityatva siddha karavA yAse thAya che ema kahevuM yogya nathI. vaLI, vizeSa vivecana paNa karyuM che. cetanane svabhAva paNa te che nahIM, kAraNa ke A rIte jeo AtmAnuM nityatva svI cetanano guNa-ja i zake nahIM jaDa sva kAratA nathI evA darzana ane AtmAne bhAva te jaDa padArthane ja hoya; A kAraNathI kSaNika mAne che e baddha darzanane abhiprA karma-je jaDa che te AtmAne svabhAva athavA ya prathama ziSyanA mukhe darzAvI, pachI gurU dharma nathI; je dharma athavA svabhAva te hoya mukhadvArAe, AtmAnuM niyatva mAnanAra dazane te tene abhAva thaI zake ja nahIM; jyAre e ne, abhiprAya siddha karyo che, temaja badhe anubhava siddha che ke, je AtmA karma karavAnuM nA kSaNikavAdane paNa asiddha karI batAvela che. na dhAre, to thaI zakatAM nathI. AthI karma trIjA padamAM AtmA potAnA karmane kartA e jIvano svabhAva nathI ema Thare che. nathI evI zaMkA ekoteramA deharAthI te te (2)AtmA potAnA svabhAve, te aMga che, teramAM deharA paryata ziSya mukhe, graMthakAre ka tathApi tene anAdine karmano saMbaMdha hovAthI rAvI che. je zaMkA karAvI che te A pramANe te saMbaMdharUpa parabhAve AtmA kevaLa asaMga cheH (1) jIva karmane kartA nathI, karmanA kartA nathI, kemake je asaMga heta eTale ke tene karma che, athavA te karma anAyAse thayA kare karmanuM kattAM paNuM na hota, te AtmAnI pra ja nA , che; ema je na svIkArIe. ane jIve pote tIti pahelIthI ja hata; je na hovAthI ja A ja karmano kartA che ema kahIe, te te kama AzaMkAono janma che. (3) Izvarane jagatano karavAM e jIvana dharma kare che. (2) ema 5 athavA jIvonA karmane kartA kahevo e yogya zuM lAge che ke, jIva sadA asaMga che, ane nathI, kAraNa ke Izvara eTale jene zuddha vibhAsatyavAdi guNanI pravRtio karmane baMdha kare che. thayo che te; ane jene zuddha svabhAva thayo che (3) athavA izvara chavane karma karavAnI preraNA te kane preraka athavA karmakartA gaNIe, te kare che, tethI te vAta izvaranI IcchArUpa hAvA te zuddha svabhAvI Izvara parabhAvane ka7 Thare thI chava karmathI abaMdha che. A kAraNathI che ane tethI tene zuddha svabhAva kalaMkita jIva karmane kartA koI prakAre saMbhavatA nathI; thatAM tenuM IzvarapaNuM TaLI jAya che. A kAraje jIvane karmane kartA kahevAmAM Ave, te NethI ema samajavuM ke, cetana potAnA jJA te tene svabhAva -dharma-che ema mAnavuM che nAdi vabhAvarUpa bhAnasahita hoya che tyAre ie. A saghaLA hetue, AtmAno karmathI pitAnA svabhAvane kartA che; ane jyAre mokSa karavAnA upAya karavAnI jarUra nathI." potAnA svabhAvathI vimukha thaI parabhAvamAM rame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Zoe sanAtana jena | mArca thIjIna ke je jaDa che. tenI vargaMNA grahaNa kare che. jhera ke amRta pAtAnA plane jANatA nathI paraMtu je tene upayAga kare che tene tathAprakAre phUla prApta thAya che. Aja rIte zubha ane azubha karma pAtAnA lane ANu: nathI, chatAM te karanArane te te prakAranuM kla ApanAra thAya che. rAjA ane raka evA ucca nIcanA je bheda zaivAmAM Ave che tevu kAMi paNa kAraNa hAvu joie, ane vicAratAM zubha ane azubha krama zivAya evuM khIju kAi paNa kAraNa bhevAmAM AvatuM nathI ke, je AvA bheda nIpajAvanAra hAya. izvarala ApanAra hAvA joIe evI paNa kazI jarUra nathI; jhera ane amRtanI peThe. zubha ane azubha ka pAta pAtAnA dharmo pramANe mULa Ape che tyAM IzvaranI jarUra karyAM rahI ? zubha ane azubha kapAtAnA svabhAva pramANe pariNAmI rahe niHsatva thai vivRtta thAya che. utkRSTa zubha adhyavasAyathI utkRSTa zubha gati, atyaMta azubha adhyavasAya te atyaMta azula gati ane zubhAzubha adhyavasAya te mizra gati che. vastuta: jIvatA je je prakAranA pariNAmavizeSa te te prakAranI gati che; ane A je gati, te karma bhAgavavAnA sthAnaka che." che tyAre karmanA kartA che." A savAdadvArAe, prathama ziSyamukhe sAM khyAdi je darzane AtmA karmanA karto nathI ema kahe che tenI, ane navIna vedAMta, taiyA yika, vaizeSika, pAta'jala, Adi dezanA izvarane kramanA ko~ tarIke mAre che tenI dalIlA rajI karI, pachI sadagurUmukhe tene asiddha karI, pachI AtmA karmanA kartA che e vAtanuM yeAgya 1 sid karI batAvyuM che. cAyu pada " AtmAne karmanuM bheAktApaNuM che.' e saMbaMdhItuM che. 8 mA doharAthI te 81 mA doharA sudhImAM ziSyanA mukhamAM AtmAne kamaMtu bhAgavavA paNuM nathI evI jAdA jAdA prakAranI zakAe mukavAmAM AvI che: pachI 82 thI 86 mA zleAka sudhImAM tenu samAdhAna gurUnA mukhamAM graMthakAre mUkayu che. ziSya je zaMkA che te A pramANe che!-- "jIvane karmAMnA kartA svIkarIye para`tu bhAkatA te hAya ema saMbhavatuM nathI; kAraNa ke, kamAM je jaDa vastu che te tenuM phUla devAnuM karyAMthI samajI zake? ne zvarane klanA ApanAra mAnIe tA te paNa saMbhavatuM nathI; kAraNa ke, be khIjAte phUla ApavArUpa pravRtti Izvara kare te tenu izvara paNlR ja rahetuM nathI. ane Aveza Izvara jyAre siddha thayeA nathI tyAre niyama paNa kAi mA~bhave nahIM; ane jo teve niyama na rAya te pachI, zubha athavA azubha karmanAM bhAgavavAnAM sthAnaka paNa rahetAM nathI. A kAraNe AtmAne karmonuM bhAkatRtva rahetuM nathI. jagatane A zaMkAnuM samAdhAna je prakAre mUkavAmAM AvyuM che te prakAra A pramANe che. karma be prakAranAM che. eka bhAvaka; ane bIjA dravya karyuM. AtmAne peAtAnA svarUpanI bhrAMti te bhAva karma che; ane A bhAva ka teTalA mATe cetana rUpa che; A caitanarUpa bhAvakamane anusarI jvanuM vIya skurAyamAna thAya che; ane sphurAyamAna thatAM dravyam ka, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sAMkhyAAda je dRnA AtmA akarto, abheAkatA mAne che tenI A saMvAdamAM asiddhi karI AtmA ne bheAkatA che evA siddhAMta pratipAdana karyAM che. pAMcamAM padamAM jIvatA te karmathI mAkSa thai zake che . ema siddha karyuM che. 87 ane 88 mA deharAmAM ziSyanA mukhe graMthakartAe nIcenI zaMkAma A prazna saMbaMdhe urdUbhavAvI che:-- " jIva karmanA karmoM ane bhAtA, kahyA tema hAya, paraMtu, te karmathI tenA mekSa thavAne yeAgya nathI; kAraNa ke anaMtakAla thayAM te kA~ karavA rUpI doSa cAhyA Ave che; te va www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI jIna.) mAnamAM paNa vidyamAna che. eTalA mATe ema lAge che ke, zubha karma bhAgavavAthI devadi ucca gati bhAgavavI paDe, ane azubha karma bhAgavavAthI narakAdi nIca gati bhAgavavI paDe, paNa jIva sarvathA tA karma rahita na thAya, arthAt mAkSa na thAya." A zaMkAnuM samAdhAna tyAra pachInA 91 sudhInA traNa doharAmAM A rIte karyuM che:-- mukata jema zubha ane azubha karmo jIvanA karavAthI thAya che; ane te karmonuM bhAgavavApaNuM paNa thAya che; temaja be navA karma sathA karavAmAM na Ave, ane prAcIna sarvathA bhAgavI levAmAM Ave, te jIva karmathI kevala thai zake che; ane A je mukita te meAkSa che. anaMtakAla kama sahita vyatita karyAM te zubhAzubha karma pratye vanI prItine lai thayuM che; jo te prItine badale sarvathA udAsInatA karavAmAM Ave teA kama phUla chedAi, pariNAme mAkSa svabhAva prakaTe. dehanA prIthA krAi paNu kAle sayAga na thavA te mAkSa che, je meAkSapadma zAzvata ane anata AtmAnarUpa che," AtmasiddhizAsrapara eka nibaMdha. meAkSanA upAya che" e chaThThA padmamAM siddha karyuM" che. 92 thI 95 doharAmAM ziSyamukha mainAkSanA upAya nathI evI " A zakAo A pramANe karavAmAM AvI che: e ( "mekSapada che ema svIkArIe teA paNu te prApta karavAnA saMpUrNa upAya lAgatA nathI, kAraNa ke anaMtakALanA karyAM te alpAyupI dehamAM krama chedI zakAya? vaLI tenA upAya jUdA jUdA darzane ane matA aneka aneka prakAre kahe che teA tenA satyAsatyanA niSNuya thai zakavA saMbhavita nathI. vaLI, brAhmAdi aneka jAti ane aneka veSa che; emAM kai jAti / kyA veza dvArAe meAkSa thai zake e nizcita karavuM e paNa saMbhavIta nathI. A kAraNuthI pAMca padeAnI siddhi karavAmAM AvI te paNu, jyAre meAkSanA upAya na hoya eTale niraka che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 309 AnuM samAdhAna 97 thI 104 harA sudhImAM sadagurUnA mukhamAM nIcenA vacane mukI graMthakAra kare cheH-- " ka bhAva che te ajJAna che. mAla bhAva che te jIvanA peAtAnA svarUpane viSe sthiti thavI te che. ajJAna aMdhakAranA jevuM che. jema prakAza thatAM aMdhakAra nAza pAmI jAya che; tema jJAna rUpI prakAza thatAM, arthAta AtmA ate karmanuM samyaka bhAna thatAM ajJAna nAza pAme che. je je kAraNeAthI karma baMdhAya che, te te kAraNAneA sarvathA cheda karavAmAM Ave tA kama sarvathA chedAi mAkSa prakaTe che, karma bAMdhavA rUpI mArga, te kama badhananA mArga che, ane karma chedavArUpI mArga te mAkSanA mA che rAga, dveSa ane ajJAna e mukhya karmanI graMthIo che, arthAt enAthI karma baMdhAya che; enI sarvathA nivruti te mekSamArga che. AtmA avinAzI ane sarva bhAvana prakAzavArUpa svabhAvamaya hAi sarva vibhAva ane dehArdi sayeAganA AbhAsathI rahita che. Aje kevaLa zuddAtmanuM pada pAmavuM te mAla mArga che, ka anata prakAranAM che. tene mukhya ATha prakAramAM samAveza karavAmAM Avyo che. ATha A kamomAM mukhya mAhanIya karma kahyuM che. mAhanIya karmanA be bheda cheH darzana mAhanAya ane cAritra mAhanIya. paramAyane viSe aparamAddha ane aparamArthane viSe paramAthabuddhi ta 'darzanamAhanIya.' tathArUpa paramAne paramArtha jANIne Ama svabhAvamAM sthiratA te sthiratAne rAvaka evA pUrve saMskArarUpa kAya, ane nAkapAya te cAritra meAhanIya. darzana mAhanIya AtmAnuM khar bhAna thavA dauM' nayA; vA yAtra mAhanAya vitarAgapaNuM pAmavA tu nathA, aa darzana mAhanIya jAya, tA samyagadarzana thatAM AtmasvarUpa samajAya; ane cAritramAhanAya jAya tAdarzanameAhanIya jatA cAAtramAhanAya avazyameva jAya che-vItarAgatA Ave che. ddatamAhanIya www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jeta. 310 eTale mithyAtva, mithyAtvanA pratipakSa AtmAne satya meAdha. cAritramAhanIya eTale rAgAdika pariNAma A rAgAdika pariNAmanA pratipakSa vitarAga bhAva che jema aMdhakArane pratipakSa je prakAza te utpanna thatAM adhakAra nAza pAme che, tema darzana mehanIya ane cAritramehanIyanA pratipakSA samyagadarzana ate vitarAgatA utpanna dunamAhanIya ane cAritramehanIya jatAM mAkSasvabhAva prakaTe che, dha kSamAthI haNAya che; saralatAthI mAyA rAkAya che; ema rAgadveSanA je je uttama pratipakSI upanna karatAM rAga dveSa jai vItarAgatA utpanna thAya che; ane saMpUrNa vIgarAgatA te sa MpUrNa mekSa che krodhAdinA virAdha karanAra kSamAdi che eve. A paNane sarvane prazna atra ja anubhava che; e. Tale meAkSanA upAyanA saMdeha . karavAne Ava kAca rahetA nathI. A padamAM siddhi karyA pramANenA siddhAMta e zrIjinanA siddhAMta che. keTalAMka darzane A mA che ema mAne che; paNa temAMnA keTalAMka vedAMta ane keTalAka sAMkhyavAdio, vaLI, mAmAne adha mAne che; ane ema kahe che ke, AtmAne savaguNu, ratneguNu, ane tameguNu khAdhA karatA nathI. AtmA eTale je pAchA AtmAnuM anekatva, nityatva ke karmaka-purUSa te nirlepa che. vedAMta ema kahe che ke, brahmamAM badhanA saMbhava nathI. ba`dha mekSa e badhuM kAlpanika che. brahma zuddha che; temAM baMdhanA saMbhava nathI '' vAdi ane baMdhameAkSAdi mAnatAM nathI. jaina e evuM darzana che ke, jemAM saMpUrNa paNe khaMDapaNe vastunirUpaNa karyuM che. khIjA e tema karavAno yatna. karyA che chatAM temAM akhaMDa nirAkaraNa bhaii zakAtuM nathI. draSTAMta tarIke mImAMsA AtmAnuM anekatva mAnatAM nathI. mAmasA ema mAne che ke, ekaevahi bhUmAtmA, bhUtebhUte vyavasthitaH / ekadhA bahudhA caiva, dRzyate jalacaMdravat // advaitamatavALA AtmA-eka brahmavinA khIjuM kAMi nathI; ema kahI, anya drabyAnI gaNanA ja karatA nathI. te ema kahe che ke " eka brahma dvitIyaM nAsti ( eka brahmavinA jagatamAM khIzuM nathI. ) arthAt sthAvara jagama vagere je dekhAya che; ane nathI dekhAtu te eka brahmarUpa ja che. viziSTAdvaita, ke je viSNu svAmInA prIta karelA che te, vaLI, ema mAne che ke, " ekaH sarvAMgatA nitya " arthAt yAvas mAtra sarva zarIradhArIomAM eka aMze paramAtmA vyApI rahayA che. teAnA mUla siddhAMta ema jaNAvavAmAM Ave che ke " vAtmA paramAtmA " bhAvArtha:--eka ja AtmA che; ane te prANImAtramAM vyavasthita thayelA che; jema caMdramAM eka chatAM paNa hArA dhaDAmAM nUdA jAdA hajArA caMdramA dekhAya che, tema, AtmA eka chatAM dhaNu pratyeka zarIre bhinna bhinna de khAya che. [ mArca thI tuna. kSaNikapaNuM svIkAre che. badhAnuM ema kahevuM che ke, " 5'carakadhamAM je kSaNe kSaNe pheraphAra thAya che tene laIne mAtra eka kSaNunA ja* * yuSavALA athavA kSaNa ja vAra rahenAra evA vijJAna dhAtu che; " eTale eka dehamAM paNa kSaNe kSaNe AtmA badalAtA hAvAthI pratyeka AtmAmAM tevA bheda mAne che. mA AtmAnuM nityatva na svIkAratAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat sAMkhyadarzanamA aneka AtmAe mAnelA che, eTale ke pratyeka pratyeke zarIre bhinna A tmA mAnelA che; tathApi tenA pAMca jJAne driya, pAMca karmAdriya, pAMcabhUta, pAMca tanmAtrA tathA mana; buddhi ane ahaMkAra evA ceAvIza tattvane akartA tathA abhAkatA mAnyA che. yAga--naiyAyika mitAvalakhIe AtmAne mAnatAM chatAM izvara jagattne kahyuM hui, AtmAnA kanuM kartApaNu temAM Arope che. " www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SANATANA JAINA. G-@ "I do not except you to execute this improvement or to surrendar the prejudice in my time but at any rate it shall not be my fault if the improvement remains unknown or rejected. There shall be on man at least, who has surrendered the prejudice, and who does not hide that fact" Mr. John Morley. Of GASTRO VOL. IV. BOMBAY, MARCH-JUNE, 1908. No. 8-11. THE SAMETSHIKHAR AFFAIRS & THE RUINOUS POLICY OF CERTAIN ANGLO-INDIAN PAPERS. If there be any one more responsible in creating the present unrestful elements which have been spread far and wide from one end of the Country to the other, and which have partly resulted in the assassination of the two most innocent ladies and their Syce it is the conductors of certain AngloIndian Papers. They often poison the ears of the Government by giving false version to any movement going on in the country for the general upheaval of the people. The Government depending fully upon the reports which every now and then appear in the columns of these papers becomes more rigorous and passes a number of oppres sive and repressive measures quite un-suitable to the Indian nature. People generally by such harsh measures are Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat driven to dispair. From dispair some of them grow desperate. The balance of their minds becomes disturbed with the result that many a time they lose the sense of distinguishing the right from the wrong and then become prepared to commit any sort of atrocities. It is the fact known to the whole Indian world that the Government against the wishes and the religious susceptibilities of one of their most loyal, law-abiding and peace-loving subjects, Jains, have decided once for all to convert their (Jains) most sacred place namely The Parasnath Hill into a place of sanitarium or to allow permission to erect buildings thereon. The Jains on their part made all the possible constitutional www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 SANATAN JAINA. efforts to have the matter settled in a way whereby the holiness and all the importance of the place as well as their religious feelings may be fully preserved, But all those things proved of no avail. The Government stood as stubborn as the rock not minding in the least the most noble cause of the Jains. It is a pity that the Government with their experience of the Indian people of nearly 150 Years have not come to realize how dear and valuable a possession is the religion with an Indian. Let the Government understand that the Indian will be ready to surrender his life than to lose his religion. Religion forms the very backbone of his existance. The action of converting the Parasnath Hill into a Sanitarium or sanctioning the permission of erecting bangalows thereon, is most objection able according to the tenets of the Jain Religion and the British Government according to one of the fundamental provisions of the Great Proclamation of 1858, ought to pay the full respects to their religious feelings and susceptibilities. As yet the Jaius have strictly adhered to all the constitutional means but when all their remonstrances, expostulations, and appeals after appeals are set aside and if they are per force placed in a position to lose their dearest possession, a possession which they value above everything else in this world, it is but possible that some of them may be driven to dispair and may join that unrestful elements which have created Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat so much chaos at present in the country and which the Government fear so much. . Under these circumstances it must be the pious duty of the AngloIndian Papers which pose as the best friends and well-wishers of the Government to suggest some right and just course whereby some peaceful conciliation may be brought about between the Jains & the Government. But instead of that the "Empire" of Calcutta in order to widen the breach between these two parties & to add fuel to the fire already burning within the hearts of the Jains has the following: STAGE THUNDER. "Empire":-With every desire to respect the feelings of the Jains their agitation against the conversion of Paresnath into 8 sanatorium is thin. First of all they were argumentative. They waited on the L. G. and put their arguments in front of him. It was a modest and harmless plea in its way. It only amounted to a claim that the Jains should be authorized to play the part of dog in the manger over the whole range of the Paresnath hills, and that Bengal was to be deprived of a sanatorium and the railway was to have been extended to that part of the country without result. Modest and unassuming as it was it did not appeal to Sir Andrew Fraser, who sat upon it in a speech of great length and courtesy. Then the Jains went on another tack. They sent a medical deputation to Paresnath to report on the healthiness www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SAMETSHIKHAR AFFAIRS. 233 of the district and the result was that it was found to be teeming with poss- bilities of cholera, plaguc and leprosy. The Government of India wasn't in the lcast impressed by this awful list of disadvantages, and upheld the Lieutenant Governor. Now the Jains have changed their tactics. They have ceased to pose as benefactors of the would-be visitors to Paresnath, or to worry about its supposed unhealthiness. They have come out into the open and told the Government frankly that they want the whole hill for themsel - ves and will fight tooth and nail to retain their monopoly. They are hol- ding meetings and threatening to join the "unrestful" elements unless they have their way. We are fully persuaded that this sudden change of front will do them no good whatever. It strikes a hollow note, and suggests that in India, as in America, rich men bent on getting their own way are prepared to go to any lengths. Moreover if the Jains are going to take the question to the Privy Council all this sound and fury are worse than thrown away. Law and precedent are the only considerations which will avail them there, and if there is any law which permite any body of men to monopolise a range of bills, they will doubtless receive the full benefit of it. I leave this upon my learned Jain friends to pay the Empire in its own coins which interprets our policy in connection with our most sacred Tirth as the dog in the manger Policy. SHRI SAMEISHIKHERJI AND THE ANGLO-INDIANS. A friend of mine has drawn my atten. Mr. Cantwell, who had admittedly a tion to an article named 'stage thunder' pecuniary interest in the matter, taken from the 'Empire' by the wherein he quite wantonly and reckles Bombay Gazette' in its issuc of the 5th sly in the typical Joba Bull fashion inst., to enlighten its readers by plac. revils at the Jains, and torms their ing before them what it styles "con- Arali'- a form of worship as 'devilish, temporary opinion.'' I believe that the adding in brackets to make the cup of 'Boiubay Gazette' has shown a sad lack his spite full to the brim, that he does of discrimination in doing so. The arti: not find any more hideous word in ole has subsequently been reprinted in the English language to give vent to some other papers also, so I refrain his feelings! He even goes to the length from quoting it here. of denouncing the Jains as people This article reminds me of the arti- capable of forging an Akbar's sunnad, cle contributed to the 'Englishman' by and for a while quite forgets himself Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 SANATANA JAINA. and even condemns the decree in the aside the question of facts and taking 80-called piggery-case as 'maimed,'but it for granted that in holding every the same has met with the contempt it stone of the Hill in veneration the deserves; for no right-thinking man Jains are in crror, from the Semistic or would care to respect the opinion of a the materialistic point of view, let us person who has no respect for the consider the effect of the article in sentiments of a whole community, or question. even for the highest tribunal of Just. To a casual reader the version giveu ice in India. by the 'Empire' being the utterance of I may mention at the outset that an Anglo-Indian may appear to be a these friends of India have been gros. correct view of the matter and he sly misrepresenting the true facts. would be disposed to think that praiso For a correct version of the matter 1 and not blame is rather due to the may refer the impartial reader to the 'Empire'for having exposed the tactics judgment delivered by the Hon'ble the of the Jains so cleanly and drastically.' High Court of Calcutta in the said It may appear so from the subjective piggery-case in which the following point of view but a fatal mistake is facts have been clearly and unequivo committed in ignoring totally the cally established: viz. (1) that from objective standpoint. I ask what usetimes immemorial the entire Hill has ful purpose is served by writing so been held by the Juins with the feel contemptuously, so acrimoniously, so ings of utmost sanctity, and (2) that gibefully? To insinuate that the Jains the Raja of Palgunge is bound by an have got an European doctor to make Ekrarnama' to provide the Jains with a false report as to the sanitary conany piece of land that they may requ dition of the Hill, or to say that the ire for erecting a temple or & Dharmi Jains are playing the part of the dog shala on any part of the Paresnath in the manger. by claiming & monoHills and also the necessary stone and poly of the whole Hill, or to suggest wood as can be got from the Hills, all that the Jains are trying to take an entirely free of charge. It was on the undue advantage of the government strength of this covenant that the by threatening to join otherwise the Jains got the required injunction in unrestful elements is only adding the piggery case, and therefore the insult to injury. It is highly ungentleallegation now made that the agree- manly, essentially unchristian, nothment is void is simply prepusterous. ing short of meanness As to the 'Firmans' of the Moghul En I must here icdicate what amount perors which were produced by the of wrong, what a rude shock the governJains in the said case, they were not ment has inflicted upon the religious adinitted in evidence because proper feelings and scruples of the Jains. custody was not proved.' But laying I quote here a passage from the judg Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SAMETSAIKHAR AFFAIRS. 235 CUU inent in the said case describing the beart of even women and children, practices observed by the Jains on and the Jains will never never forgive visiting the Hill, to show that every it. part of the Hill is equally an object of At a time when the Lainga adoration to them, and to give an idea ly plunged in grief, when they are of the depth of veneration with which smarting under such brutal excruciathey look upon the sacred place."When tion, at such a juncture, to scoff at they first get a view ofthe bill,they adore their religious susceptibilities, to sneer it and perform an act of worship. at them, is simply driving them to Then the night before they ascend, desperation. Knowing full well that they perfornu the 'Arati' of the Hill & Jain leads such an innocent life as which is a sort of illumination in its never to deprive any sentiant being honour. Then they comience their of his life, however mean ho may be reworship at the foot of the Hill; they ckoned to be, to say that your threat to ascend barefoot, the wealthy scatte- join the unrestful' elements is a hollow ring milk and saffron along the road. one is simply stage thunder,does it not Then they perform another Pujuh at amount to saying that your religion Sita-nala balf way up. They are for- has made you cowards? Is it not askbidden to eat, drink or perform the ing them to break through the wholeoffices of nature upon the Hill, and some restraint of their religion ? Is it lastly as a crowning act of the pilgri- not playing the part of Iago and sugmage they compass the Hill roun: gesting to them the nefarious course before they quit the place." Not of becoming fanatics or anarchists? only the pilgrim visiting the holy Exactly the same view has been Hill, but every Jain in India, as a taken by an English Principal of part of his daily religious duties, a Calcutta college, who has remarked remembers everyday with reverence "We are goading these men into disthe name of the lushe's-tirth, Samet- loyalty by our brutal lack of symshikherji, and the vast number of rathy. Is that to be wondered at? Hymns proclaiming its glory found in When you trample on a man's tende. the Jain ritual, the substance of which rest feelings and sentiments do you is csis site (el 24 al) that an 10- expect him to be grateful for it?" finite number of human beings have Remember that people generally fly attained final beatitude (Moksha) on every stone of it, all bear testimony from one extreme to the other. The to the same fact. And now, to put it Babu was proverbial for his cowardice. briefly, the desecrating order of the And that self-saine Babu has now Government is tantamount to & fiat become an anarchist, Action is in. that this loine should either amend variably followed by reaction, and let their ritual or draw a red line over it! all rest assured that the reaction will This piece of effrontery bas gone to the sooner or later come, and that too Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 SANATANA JAINA. with a vengeance, quite unprecedented Can the Anglo-Indian not underin the history of the Jain Community. stand this? I believe he has sense The feelings of the mass of the Jains enough, if he will; but he seems to are now distinctly alienated from the be too much self-centred, very asgovernment, and in a subsequent arti- suming, and highly narrow-minded cle I will try to put succinctly the to do so. I wish, as Mr. Ghamat says reasons that have led them to become that the missionaries should teach extremists, reasons which send a thrill such essentially unchristian persons of horror in my frame. The curse of the much boasted of Christian virtues this mischief lies heavily on the rather than try to convert a few heads of the government and its syco pariabs, for which act of grace all phants, who may denounce the verna India will be thankful to them. cular press as factories of lies, but are theroselves only instruments of 16-6-08. cstrangement, PIETAS. HALF AN HOUR'S COMMUNION WITH THE SELF. (JHUMAN LAL M. A, L. L. B.) It is always a pleasant, though you, she comes with innumerable tests a difficult task to associate with the to ascertain your resolution in the soul for a few moments. By self how- pursuit of her. ever, is not meant the self as mani You concentrate your attention sest to the outward eye, for it is and in the first place set about not pure self. Pure self cannot show knowing the whereabouts of the itself externally. It must bave, what soul. At last I find that conwe may call the non-self to act as sciousness tells you the place of the * base, before it can 80 show how itself. self soul. You direct your attention Thus the self is the eternal voice toward her, and she, loth to let you in us which silently whispers I approach her so easily, begins to am" in our ears, that invisible sound you, as it were. With this tbing which distinguishes object at one time it says : Hark! life from death, that abstract Chaitanya who knocks at your ears". You which entitles man to be direct your attention there but soon called a koower: in short, that immortal recall it. However you find that substance which we call soul. you have fallen back to the point But, as has already been said, from which you started. You re. it is very difficult to communicate trace your footsteps and move a directly with the soul. Before con- little further than before, when the senting to let you see her, she must soul suddenly exclaims Oh! How first assured that you are in pretty!". You begin to look in the earnest about seeing her. Even after direction pointed out and on re. . she has agreed to an interview with suming your course see tbat the D Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HALF AN HOUR'S COMMUNIOX. 237 same lot has befallen you again. remove the unexpected visitor. My You proceed more determined this idea is that he should see, for a time, but the soul too is wise en- few seconds, if he is so much ad ough to lead you astray with vanced in practice as to go on with still stronger force. She cries "And his meditation calmly, otherwise have you forgotten all about your he should get rid of his intervener love?" and you are lost once more. rather than haste over the remainIn this way you are deceived sever ing beads mindlessly and trembl. ral times through your five senses, ing all through, to come to the and the mind, till at last you grow main subject. Having tried your experienced and determined. By patience to the utmost and fully constant practice you become all- satisfied herself 89 to your anxiety absorbed in deep self-meditation to klow her, the soul welcomes you and cease to deviate from the path. saying, " you have now fully deserv. It is, then, that the soul receives ed to learn about me." She then you with open arms, though even appears in her right colour, glowing then she does net disclose herself with a pure white transcendent to you. She keeps silent to make lustre, and begins to divulge her you wait till you reach the stage true nature to the seeker after when the powers of your senses' knowledge thus :are all benumbed, 80 much so, that I am what you call Jiva if a needle be pricked into your Dravya. From eternity I am in the body, you do not feel it. company of matter (Pudgal ) which It is to be observed, by the is another Dravya quite distinct, way, that it requires a great deal and having opposite qualities. I am of practice before men can so com: mixed up with it like ore metal. I pletely engage in self concentration have always been faithfully attachas not to be affected at all by out. ed to this my companion, consider. ward influences or inward feeling. ing him to be my friend but on It does no good to a man to deceive later thoughts, I find him my enemy himself by pretending that he has in disquise. I have ever loved . &quired self.concentration. He must him most affectionately. I have de. try self-control and get accustomed rived pleasure in his pleasure and to it. Our Jaina Sadlus suffered grived in his grief. He has been attthe twenty-two pains, or Prisabas &cked by disease and I have cried, As they are called, not so much to misfortunes have befallen him and 1 be purposely and intentionally sub have wept, honours have been bestject to them as to focus their tho. owed upon him and I have rejoiced, in ught towards their Atma so that fact, I have wholly given myself up they may not be disturbed by any to bim, become one with him, 'lost my thing from without. Supposing & individuality as it were trusting that beginner is repeating his formula he would never mislead ine; but just on the rosary when & wasp comes see, how he has requitted my love fying and sits on his nose. Now and regard for bim. He has utterly some Jaina, (with some pretension blinded me. He has made me forget to have read the Cbarnanuyog& my true self, my true attributes, my section of our Shastras ) would u. true function, and to cut the matter doubtedly say that he should, on short, my true everything. He has po account, lift up his finger to not only blinded me but crippled me Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 SANATANA JAINA, in erery respect and put a limit to are still in my feet and ai ngain every power in me. In my pure-sell, engaged. My condition, at the time, I am & perfect whole, apart from resembles that of a fame which stret everything, dependent on nothing et- ches upward but is fastened to the ernal, immortal, invisible, invincible, wick. Or more properly, I am like above pleasure or pain, hope or deg. piece of cork fastened to a rook at the pair, subject to no gravitation, no bottom of an ocean Lut struggling to force, all powerful, all happy, seeing come up. As the cork, when loosened all, knowing all. I have attributes, instantly floats up to tne surfac?, b:besides, too numerous to be enumerat. ing helped to it by water, till stoped, but iny deceitful companion has ed by the atmosphere above, so I, made me wear coloured spectacles when liberated from everything which surrounds me, be that gross or fine, and see things in quite a disguised take my upward course aided by the and false light; so I have lost sight Dharma Dravya (motion ) till stopped of all of them. I have not stopped here. by the Adharma Dravya (stillness ). On the contrary I have gone so far, I have to undergo a long process of that even if any one reminds me of purging before I am so liberated. any of my attributes, I disown it. If During this hard course of purification some one says, you are a knower of I, for the first time, realise my true all things." I reply, you are & liar,'' self. Not only this. I also begin What I now take to be mine, are to read an inner and real meaning Anger. Pride, Delusion and Avarice. in everything else and reject the To pine for momentary worldly gains superficial and the unreal. I conquer and to do all sorts of nonsense I re- my enemy, at last, with the trident gard as my true function, to indulge of Right Faith, Right Knowledge, and in the pleasures of the sease and of and Right Conduct' and free myself the mind as my prime duty, to love from his imprisonment. I un, then, this person or that. thing as my only transferred, from this foreign land to care. All that belongs to matter, I my native place, ther; to reigo for call my own. In the material world ever, in Perfect Bliss, Peace and if any one is seen bewailing, for the Calmness." fact. That the coat which he has put S uch is the account which your soul on to save himself from cold, must be gives you of herself. You seem for suffering cold, is rebuked as a lunatic the time being carried away by her but my wise self has not escaped such discourse. You have her, cast an eye foolishness too. I have several times over your familiar physical world, got troubled, that the flesh and blood but as you are yet fresh from the that envelopes me is exposed to cli- spiritual world, where you have just matic hardships. been, with impressions received there If, ever, I recover from the state of quite green in your memory, you look torpor and think of flying up to my upon it in the spirit in which a spectnatural abode, I find myself chained. ator observes a cynometographic scene, Though, I am, at intervals, left by gross helieving all the phenomena to be matter and am able to rise high up to- transient and ephemeral. By and by wards my home, yet I am dragged your senses overcome you, and you are down by the weight of my two fetter, once more the gross man that you the Taijas (Electric) and the Karman were. (made up of Karmas ) bodies, which STUDY. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ macaryo juna) Atmasidiza apara eka nibaMdha. 311 thai zake ja nahIM; paNa chAtmA rAvaka ane dizI chuTo thaI zake che ema kahe che. jenA paramAtmA svAmIpaNe che." nizcayanaye A vAtanI puSTi apAya che. A - niMbArasthAti dvaitAdvaita mata ema kahe kAraNethI sAMkha ane mamatane jenA paga che ke "kathaMcita sthAvara ane jaMgama AmA. 2pa ane kahyA che. mAM bheda che. " suratamImAMsaka-sumatabuddhiprIta dazana A rIte, judAM judAM darzane ane mane ane manimunipraNIta pUrvamImAMsA tathA vyAsa AtmAnuM svarUpa ekAMtika rIte kahe che. jainadarzanane muninA vedAMtane zrI ji- kathananA aMga hyA che. abhiprAya savAge anekAMtika che; ane Aja bheda abheda sugata mImAMsaka, kAraNathI jenanuM bIjuM nAma "anekAMta darzana paNa jinavara doya kara bhArI raH kahevAya che. jainamAM A mAne anekati dRSTie lokAloka avalaMbana bhajiye, gAthA che; ane anekAMta daie gAtAM padaza. gurugamathI avadhArI re. nene jainanA judA judA aMge kahyA che zaiddha matamAM AtmAne kSaNika mA che, hamA AnaMdadhanajIe "caturvizati" graMthamAM ane jainadarzanamAM paNa saMbhAvamAM jUdA jUdA camatkArika rItie kahyuM che ke, thanA jJAnarUpa ane vibhAvamAM karmane Azrita SaDdarazana jina aMga bhaNIje, pudgalathI prApta thayela zarIramAM paryAyane kSaNe nyAsa SaDaMga jo sAdhe re kSaNe badalAtA mAnyA che. eTale e hadarzana namijinavaranA. caraNaupAsaka pheraphAra maLanA pheraphArarUpa mAnya che. A rIte SaDdazana ArAdhe re. dravyArthaka ne nahI; paNa paryAyariMka nathe be ddha artha-cha e darzanene zrI jinadarzananAM darzana kharuM che. A apekSAe letAM baddha aMgarUpa jANuvAM. je prabhunAM aMgarUpa chae jenA eka hAtharUpa athava kahela che. A darzanonI sthApanA karIne temanAM darzanane A ja rIte mImAMsAne paNa bIjA hAtharapa avayava che, te zreSTha evA ekavIsamA zrI neminAtha kahevAnuM prapojana e che ke, teo je ema tIrthakaranA caraNonI sevA karanAra, chae kahe che ke, "AtmA eka che; sarvagA che, darzanene seve. nitya che; viguNabAdhaka nathI" te vAta jenajainadarzanarUpI kapalanA pagarUpa sAMkhya nA nizcayana koI apekSAe siddhi che; kemake ane vega (nAyika) darzane jaNAvatAM kahyuM jene aneka AtmA mAnatAM chatAM ema kahe che ke, sarva AtmAnI sattA samAna che; ane AtmAna jina surapAdapa pAya vakhANA; nizcayanaya purvakabaMdha nathI. AmA satAe samAna sAMkhya joga doya bheda re, e apekSAe eka; paraMtu te praveka e vAta tamArA vivAna jA, jana siddha kare che. laho duga aMga akhede re. Ama saMkSepe kahyA pramAle jainadarzana ane sAMkhyadarzane AtmAne akartA ane A kAMta hoI te bIja darzanenA abhiprAya koI bhakta kahela che. jaina darzanamAM (1) bava apAe mAnya rAkhI vastutaH teone ekahAra ane (2) nivyaya ema be naya che. tika abhiprAya svIkAratuM nathI. udAharaNa nizcayanayanI apekSAe AtmAne karmabaMdha mA tarIke, te baddha kahe che tema ekAMta kSaNika nelo nathI. gamatavAlA paNa sahaja vicAra AmA mAnavAnuM nIcenA kAraNethI sAhasa dvArA manane zAMta karavAthI AtmA kazAkamAM karatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra sanAtana je. mArcathI juna ) baddha darzana je ema kahu che ke "nitya vikArathI AtmA abAdhita che;" tene na evA akA che ja nahIM; pazu paMyaskaMdhathI darzana pitAne anekAMta abhiprAya darzAvatAM prAcI mAtranI pravRtti thAya che, paMcaskaMdha ema kahe che ke " kAraNa vinAM kAyI hatuM vinA vijJAna skaMdhathI jJAna thAya che. A nathI. jagatamAM sukhI ane du:khI je java jJiAna aMdha ane bAkInA cAra dha kSaNe che tenuM mULa kAraNa pUrvakRta karma che. jIre kSaNe badalAya che. A kAraNe be aThuM-huM " AmA svarUpamAM lI hoya tyAre te koI evA jJAnane AdhAraadhikaraNa je vijJAna apekSA e zubhAzubha karma karI zakatuM nathI; kaMdha te kSaNe kSaNe badalAya che. jJAnanAM kSaNe ane tethI te zubhAzubha karmano bhoktA paNa kSaNe pheraphAra thavAnAM kAraNe AtmA kSaNa mAtra thaI zakatuM nathI; eTale karyA vagara AtmA jIranAra che; " tene jainadarzana ema kahe che je zubha ane azubha bha bhave, tene ekake " je AtmA kSaNavAra parvata jItI zaka gamadudhavuM lAgyuM. temaja A saMsAramAM keTa. nAra hoya ane dareka kSaNe je badalAte hAtha, lAka 21, niyama, tapa, japa, paropakAra vagere te pachI " sukha ane duHkha " evuM kahevuM zubha ane keTalAka tethI viparIta azubha karmo te mAtra zabdapralApa che. laguvAranI sthitimAM kare che. je AnuM phaLa tenA kartAne na maLe, sukha ke duHkha anubhava ze saMbhave ? A te kRtavinAza kahetAM " kareluM niSphaLa " ema ka2Ne baMdha ane mela 5zuM mAtra kapanArUpa pariNAma thayu thaze. eka kSa vAramAM koI kriyA thAya ane Aja rIte, AtmAne abaMdha mAnanArA tene baMdhana paDe ema banavuM asaMbhavita che; saMkhyA ane vedAMtI o AtmAne abaMdha ane jyAre baMdha na hoya to pachI me.kSa paNa mAnatAM chatAM, sAdhanarUpI kavA nirUpaNa kare kayAM rahyA? A kAraNe AtmAne ki mAnatAM che, tenI pachI zI jarUra ema tadana baMdha, moha, sukha ane duHkhane paNa abhAva pUche che. thaze. ane buddhadeve, te saMsArane duHkharUpa kahI tatparya ke, jene e anekAMtadarzana hAI temAMthI mukata thavA cAra satya kahyAM che, tenI koI apekSAe anya darzanoe jaNAvelA jarUra zI rahI ema je kahevAmAM Ave che abhiprAyane svIkArI, bIjI apekSAe teno ke buddhadeve e gaNupacAsa divasa sudhI samAdhi- nivedha kare che. ema zrImAna AnaMdadhanajI mahAsukha anubhavyuM hatuM te vAta AthI asatya rAja, paramatakhaMDana ane svamatamaMDana nI paddha kare che, kema ke je buddhadeva e pate eka tithI, eTalA mATe dUra rahyA che ke, je matanuM akhaMDa AtmA na hoya, ane kSaNe hA bada khaMDana karavAmAM Ave che te matanA anuyAlAta AtmAo hoya che e sarvAga samA thI satya svIkAravAne badale ulaTA vimukha dhisukha che ema teno te buddhadevane eka thAya che, tema zrImAna rAjayaMke A " Atma AmA kema anubhavI zake ? siddhizAstra " mAM A vAdavivAdanAM sthaLoe advaitavAdIo ekAMte vizvane brahma-eka paNa evI sUkSma kALajI rAkhI che ke, koi AbhA kahetAM je ema kahe che ke " jema paNa matanuM eka akSara pazu pratyakSa khaMDana na sUryanuM pratibiMba pANInA ghaDAomAM paDe che, karatAM, je abhiprAye pote pratipAdana karavAmAM tema brahmanuM pratibiMba mAyAmAM paDe che, paNa Amazreiya mAnyuM che, te abhiprAya saraLatA brahma pitAnA svarUpamAM akhaMDa eka rasa tadA pUrvaka ane varaturUpe jaNavavA. zrImAna hari mArapaNe sadaiva lIna che; pratibiMbamAM thatA bhadrasUrie pitAnA "padAna samuccaya" nAmA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyathI juna.) AtmasidizAapara eka nibaMdha, kAka graMthamAM judA judA cha darzanenuM svarUpa batAvatAM kahyA che. sthAvara ane vasa. sthAvaranA pAMca jema pratyeka darzananA pratinidhi (vakIla) tarIke bheda che. 1 pRthvIkAya, 2 apakAya, 3 tejaskAya; nipakSapAta buddhi rAkhI che; tema zrImAna rAja- 4 vAyukAya ane vanaspatikAya, trasanA cAra caMde paNa pratyeka dharmamatinuM svarUpa batAvatAM bheda che: 1 dhI ya ra trIdriya 3 caturiMdriya tenA pratinidhi tarIke kAma lIdhuM che. vizeSamAM 4 paceDhiya. sthAvara jone ekaja Idriya heya teoe vartamAna samayane anukuLa gaNAya che; ane te eka iMdriya te spaze dro che, evI eka zilI e rAkhI che ke ka abhizaMkha, jaLa, kRmi, bAdi cha be indriyavAna prAya kayA dharmane che ema agoyapaNe batA che. je be indriyo te spaze dhiya (zarIra) vyuM nathI; kemake ekasa matane phalANo mata ane rasaneMdriya (mukha) che. kIDI, ghImeLa, che ane te ayogya che ema batAvavAmAM . udhI, moDA, mAMkaDanA prakAranA jIvane Ave, te te matanA anuyAyIne-graMthakArane traNa Idiyo che. je traNa ne zarIra pitAnA abhiprAya para Aga che ema lAgI (spadraya), mukha (rasaneMdriya) ane nAsi. AvI, teno svIkAra karavAnuM mana thatuM nathI; kA che. mAkhI, , vIchI, tIDa, bhamara, eTaluM ja nahIM paNa graMthakAra pakSapAtI lAge kaMsArI Adi cha cAra IdriyavAna prANIo che. AvuM na thAya te mATe graMthakAre atizapa che. je cAra Iye te zarIra, mukha, nAsika', kALajI rAkhI che. judAM judAM darzanenA A ane cu, ema che. tIveca manuSAdi cho cha padamAM abhiprAya AvyA che, paNa te vAMcatAM paMceDhAya che, je paMcerI zarIra, mukha, nAsikA, vicAratAM koine na lAge ke prakArano cokasa cahyuM ane kAna che. sthAvara chava be prakAranA abhiprAya pratye abhAva che. jema eka vakhata che. sukSma ane bAdara. eka vakIlane vAdI taraphathI vakIla tarIke roka. uparokta sthAvara ane vasa mAM anuvAmAM AvyuM hoya, ane bIjI vakhata prativAdI gaye cha zakti (paryAti ) che. A ja tathI rokavAmAM Ave te vAdInI vakhate zakti te (1) AhAra grahaNa karavAnI vAdIno ane prativAdInI vakhate prativAdI tara- zakti, (2) zarIra racavAnI zakti (3) phana dA sarakhI ja kALajIthI raju kare che. Idriya karavAnI zakti (4) zvAsa tevIja rIte A graMthakAre paNa karyuM che. dAkhalA utapanna karavAnI zakti (5) bhASA bolavAnI tarIke, jayAre "AtmA nitya nathI" evA zakita ane (6) manathakita. je jIvone A vicAranA pratinidhi tarIke dAvo raju karyo che. cha zakitaomAMthI jeTalI jeTalI zakitao tyAre koIne kiMcita mAtra evI asara na thAya tevI joIe teTalI pUrNa kare nahI tene jenake, temAM eka vakIla tarIke koIpaNa prakAranI paribhASAmAM aparyApta' kahevAmAM Ave che. nyUnatA rAkhI che. Aja rIte jayAre tenA sthAvara jIvomAM (1) AhAra ( 2 ) zarIra, niSedhakartAnA vakIla tarIke ubhA rahyA che tyAre (3) Idriya, ane zvAsocasa e cAra tene taraphanI nyUnatA rAkhI nathI. hiMdamAM zakitao athavA patio hoya che. arthAta jyAre AvA khaMDanamaMDanarahitAvALA graMtha sthAvara jIvomAM e cAra zarIra dharmo rahyA che. ane zAstronI racanA thaze tyAre ja dharmanA be IkivavAna jIvomAM AhAra, zarIra, Iti, jhagaDAo dUra thavAnuM eka mukhya kAraNa zvAsozvAsa ane bhASA e pAMca paryApta utpanna thaze. che. traNa ane cAra Idriya jIvone paNa eja A cha payurvaka jIvanI sthiti svIkAra pAMca paryAmio che. paMcedriya jIvomAM A pAMca bAra evA jainadarzane saMmArI javanA be prakAra uparAMta chaThThI mana paryApta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtana jAna [ pachI jana. jainanuM " jIvanazAstra eTaluM te sUkSma, pRthivyAdi rathAvara jIvothI mAMDI pakriya tAthI bharapUra che ke, atyAre vidyA (Science) sudhInA trasa jI je je prakAranI gati dhAchavanA hovA saMbaMdhamAM je zodhakhoLa kare che paNa kare che te charanA karmanI sAthenA saMbaM, te karatAM anaMta prakAza teoe sahaja dhane laine che. A je kameM te jaDa evA varSo pahelAM je nAnA zAnadrArAe pADe che. paramANu pugalanAM banelAM che. AtmAjIva-ne lavaNa pAvAguda pUrI saMbaMdhInI je je A paramANu puthralarUpa karmone vega bIja - jAti je che tene "pRthvIkAya evuM jainamAM pa icAra padArthoddhovinA pariNAma pAmI zakatAM nathI. bhAvika nAma apAyuM che. jene kahe che ke, A A cAra che te, dharmAstikAya, adharmAstikAya, pA.bhAdi eka zarIra Idriya sahitanA jevo che, AkAzAstikAya ane kALa. jema bhasyanA saMcA5 anya vidyaH (Science) e pRdhIkAyanA jIranuM apekSA karaNa jaLa che, tema java tathA vize je zodhakhoLa karI che te hajI apUrNa pugalane gati paNe pariNAmamAM je apekSA koche, "pRthavIkAya' saMbaMdhI jevadazIee raNa te dharmAstikAya che. jo ke chava tathA je adbhuta svarUpa darzAvyuM che tene abhyAsa, pula paramANu pitAnI zaktiothI cAle je pAzcAtya vijJAnavettAo kare te teone che, tathApi teone mane jema jaLa, tema pitAnI zodhamAM mahAna sahAyatA te ApI gatisahAyaka guNapradAtA dharmAstikAya che. dharmA zake tema che. pANImAM chavo che e saMbaMdhI stikAya ane adharmAstikAyanuM svarUpa sadaza jo ke have pAzcAtya vidyA zodha karI che, che; tathApi temAM eka taphAvata che ke, jyAre tathApi jenaSTae haju te ghaNI ja adhurI che. dharmAstikAya gatisahAyaka che tyAre adharmahimaja, bhUmijala, aMtarikSala, e sacetana stikAya sthiti sahAyaka che. dharmAstikAya, che. temaja zatakAlamAM nadiAdine viSe bahu AtmA ane puNalane sthiti karavAmAM bahu zIta paDatAM, bahu ane alpa zAMta paDatAM, sahAyaka che. jevI rIte vaTemArga, mArge cAlatAM unA dekhAya che, te paNa sajA che. talAlA- sthiti te piteja kare che. paraMtu mArga - dimAMthI nIkaLato bApusamUha paNa chavahetuka bhUminA Azraya vinA sthiti karI zake ja che. je pAzcAtyavidyA koIpaNa "kAya' nathI; tema jIvaane purANa, sthiti te pite nA jIvonI zodhamAM saithI vizeSa nirbaLa kare che, paraMtu temAM A adhamatikIya dravya hAya, te "tejasakAya" nA mATe che. sahAyakapaNe pariName che. AkAza e jIva agni, dIpaprakAza, Adi "tejaskAya" kahevAya ane pRthralane avakAza Ape che. kALane che. AmAM jIva hevanuM jaina nirUpaNa kare che. svabhAva sarvane pratyakSa che. vAyukAya" eTale vAyusaMbadhInA jI. judA jainadarzanane evo siddhAMta che ke, A ja prakAranA pavana, havA vageremAM jIve che, je jIva, pudagala, dharmAstikAya, adharmAstikAya tene tirarakAra jene adbhuta bhAve karyo che. AkAzAritakAya ane kALa e cha dravyo A vanaspati saMbaMdhIne jIvonI sUkSmatA jainAe vizvanI sthitinA kAraNe che. A cha dravyokarI darzAvI haze, te janone vyavahAramAM paNa padArtho uparAMta koI paNa jIva padAthe nathI tenA rakSaNa mATeno upayoga vicAravA sayana ke je vizva sthitinuM kAraNa che. A sthaLe karavuM te basa thaze. vanaspatikAya zivAyanA che e saMbaMdhI vivecana karavAne avakAza nathI, pazivyakicAra kAnA asaMkhya jainoe kahela che. jyAre vanarapatinA pratye ane kaM. paraMtu jae pAzcAtya vijJAnavidyAmAM vikAsa bhalAdi anaMta jIvavAna kahevAya che, mAne che te bane atyaMta sukamatAthI abhyAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA thI jI.) A masiddhiAstra5ra eka nibaMdha. karavAnuM sUcana karavuM yogya che, kemake teone saMta dayAmaya, paMDityapUrNa hovA chatAM, ane tethI adbhuta camatkRtivALI vizvasthiti ane ucca jAtinA jIva karatAM vizeSa uttama havA siddha karI che ema jaNAze. - chatAM tenI jAtinI oLakha anArya kuLanI ga jIva karmanA bhege je manuSyAdi gati kare NAya che. A je AvA kuLamAM gaNuvArUpa chete kALa, svabhAva, niyati, pUrvakRta ane janma ApanArUM je kama te "gotrakarma ne sva pUkAra (udAma ) e pAMca nimitethIja bhAva che. je vaDe dAna, lAbha, bhega, umaMga, karI zake che. e hoya tyAre ja sukha duHkhAdi vadi AtmAnI labdhio che tene haNe aNa phaLa bhegavAya che. vA vipta kare te "aMtarAya karma che. 101 mA deharAmAM jIvanI sAthe anaMta prakA- A je ATha kame te cAra prakAranA baMdha ranA karmone saMbaMdha che ne karmo mukhya ATha prakAra sahita che. prakRtibaMdhiitabaMdha, rasabaMdha ane karyAnuM ja jaNAvavAmAM AvyuM che te ATha ke pradezabaMdha sthiti, rasa anubhAga, ane pradezabaM meM te A pramANe che. (1) jJAnAvaraNIya dhanA samayane "prakRtibaMdha' kahevAmAM Ave che. (2) darzanAvaraNIya (3) vedanIya (4) mohanIya adhyavasAya vizeSe karI prahaNa karelA je karmo (5) AyuH (6)nAma (7) gotra ane (8) e nA dalI, teonA kALane niyama te sthitinaM. tarAya. sAmAnya vizeSAtmaka vastu viSe nAma, dha" karmane zubha azubha athavA dhAtika, adhA jAti, guru diyAdika vizeSa yojanA sahita , 1 tika rasa tene anubhAga, arthAta "sabaMdha" kahe tuvarUpa je dvArA jANIe, te jJAna. A vAmAM Ave che. sthiti ane rasanI apekSA jJAnane AvaraNa karanArUM ja karma che. darzana e vinA kapuNalanA dalikanuM grahaNa karavuM tene Tale dekhavuM. je dvArA sAmAnya vidhAtmaka pradezabaMdha' kahevAmAM Ave che. jema vAtaroga vastu viSe sAmAnyAze nAma, jAtiguru, krizA vArika vastunA banAvelA madaka vAtaroga dika vizeSa janarahita kaI eka vastuLamIM nAza pAme che ane pitAdi svabhAvavAna meda, che.-e avyakta che te darzana-nirAkAra kane svabhAva pitta dine nAza karavAne che, tema upayoga . A je daIne tene AvaraNakartA ke karma jJAnane, kaI darzanane AvaraNa karanA je karma te "dazanAvaraNIya, karma che, je vaDe DuM hoya che, A ja jUdA prakArane kama bhaluM, bhU, sukha, duHkha vedIe te vedanIya kama" prabhAva tene karmaprakRti kahevAmAM Ave che. va che. je kama moha utpanna karAvanAruM che te sA nI jema koI modaka, eka divasa parvata, kaI mAnya zabdomAM kahetAM "mohanIya karma' che. be divasa pata rahI zake che, arthAta sthiti AbhAne kalyANa kartA mArganene grahaNa thavA de, karI zake che tema, kaI kama amUka kALa sudhI ane AkANa kartA mAya grahaNa thavAde te sthitimAM sTI zake che. A je amuka kALa mohanIya karma' che, je karma vaDe AyuSya sthi sudhI karmanI sthiti thavI tene karmasthiti' ka ti che te "AyuH karma. bIjAM karmo te vartamA hevAmAM Ave che. jema dikamAM snigdhatA e na bhavamAM baMdhAya ane bIjA bhAvomAM bhegA chI vadhatI hoya che, tema karma paNa snigdha, che, paraMtu A karma te vartamAna bhavamAM mRdu, athavA dhULa ke sUkSma hoya che. ene baMdhAya ane bhAvibhavamAM bhagavAya. gati, karmane rasabaMdha' kahevAmAM Ave che. jema, meM tyAdika uyika paryAya vaDe jIvane, dakamAM kaI eka pasalI prakRti , kaI be pAsa nabhAve, zuddha svarUpane paNa hInapaNamAM eALakhA lI eka hoya che, tema karmamAM kaI a5 che, te nAmakarma. jevI rIte, koIeka anArya pradezI hoya che, kei vizeSa pradezI hoya che. kuLamAM deha dharela chava, mahA puNyazALI, a A cAra baM1 vinA karma hoI zake nahIM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 916 sanAtana jana. [ mArca thI juna. A rIte, aSTa kama sahita AtmAnI anusaraNa savage karavAmAM Ave, te game te sthiti jaNAvI, tenI mukti kema thaI zake te jAti haya, ke game te veSa hoya te paNa te nA prakAra nA mukhe batAvI 105 mAM devarAmAM mukti meLavI zake che; ema 107 mA dehaema kahyuM che ke, potAnA dharma ke saMpradAyane rAmAM kahyuM che. A sthaLe, graMthakartAe, anya Agraha-moha-cheDI daI, A vaTa padanA AkA darzanIone teonA veSAdina niSedha na karyo re kahela AtmamArga sAdhaze, teone deha dhAra lAge, tema jainadarzananA veSano Agraha graMtha zuM karavAnuM ghaNuM alpa thaI jaze. zrI jenada kartAne che ema paNa na lAge e prakAranI zananuM ema kahevuM che ke, eka vakhata sabhya rAti ne sata nae, nA mArga na hoya; rzananI prAndhi thaI , ane pachI tene vamI sAdhe te mukti laMha, emAM bheda na koya. nAMkhavAmAM na Ave, te ghaNumAM ghaNA paMdara bhave mokSe jAya. graMthakartAe A deharAnA A yojanApUrvaka kahI, jainadarzananA cAritranI sthA ImAM ema lakhyuM che ke "ane je ukRSTapaNe panA AvI jAya tema karyuM che, kAraNake A ArAdhe' tene te bhave paNa mekSa thAya. ave chapadanI sthApanA karanAra e zrI jainadarzana che; te vAtane virodha nathI." graMthakAranA ane je vastunI je sthApanA karanAra hoya tene upadezeluM ne vastu prApta karAvanArUM sAdhana A vicAre, " A kALamAM mokSa thaI zake ke nahIM?" e prazno nirNaya karavAmAM sahAyaka hevuM joIe; e Avazyaka pariNAmarUpa sthiti che, che ke nahIM e joIe. jenadarzananuM ema jema graMthakAranI lojanA Ama pratipAdana eka sAmudAyika kathana che ke, A kALamAM karavAnI jaNAya che, tema evA prakAranI paNa makSaprApti thaI zake nahIM." zrImAna rAjacaM. saMbhave che ke, jeo A cha padapUrvaka vastune dranA ukta vicAro "je utkRSTa paNe ArAdhe pAmyA che teone pAdi vyavahAramAM durAgraha teno te bhave paNa mekSa thAya " A kALamAM buddhi rahevI na je e. zrImAn AnaMdadhana, mokSaprApti na thaI zake evI navAtane pra saMpUrNapaNe A cha pane siddha karanAra evA tikuLa nathI; kemake utkRSTa ArAdhanAnuM ahIM vItarAgamArgane anusaranAra mahApurUSa hatA, to mAhakhya gAyuM che. AvI utkRSTa ArAdhanA tathApi teozrInA samayamAM jeone veSa di je sthaLe thAya te sthaLe mokSa paNa thavo jo- vyavahAramAM mohabuddhi thaI gaI hatI, tee', Ie. AvI utkRSTa ArAdhanA A kSetre A teozrI ( AnaMdadhanajI) pratye, tevI mAhakALe thaI zake evA saMjogo nathI; paNa mahA- buddha utpanna karAvavA prayatana karatAM joIne, videha kSetre thaI zake ema zrI jainamAnInatA AnaMdadhanajI mahArAje, kaphanI Adi veSanuM che, te A kALamAM mota na thaI zake ema aMgIkaraNa karyAnI keTaleka sthaLe daMtakathA cAle kahevA karatAM A kALamAM " A kSetre " mekSa che. tAtparya ke, A cha padanA siddha kartA zrI thaI zake evA saMjoge jaNAtA nathI ema jinanI AjJAnusAra cAritrasevana eja karta kahevuM te jainamAnInatAne vizeSa sAnukuLa gaNAya. vya che, paraMtu e cAritrasevanAthe nirNata 106 hA deharAmAMziSya pratye gurU kahe che karelAM upakaraNamAM pAchI, saMsAranI vastuomAM ke, A vicArapUrvaka pUchAyelA cha praznonA je prakAranI mehabuddhi thaI jAya che ema paNa uttaranA saMpUrNapaNe svIkAramAM mokSamArga che; thavI na joIe. athata emAMthI ekanA paNa utthApanamAM che. 108 mA deharAmAM mokSachatAsu chAnuM kSamArga nathI, A padapUrvaka mokSamArganuM svarUpa darzAvyuM che. jene vize krodhAdi kaSAyo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI 50na. AtmasiddhizApara eka nibaMdha. pAtaLA paDayA che; jeone AtmAne mela pAmelA evA purUSanI nAra pratItithI karavA zivAyanI anya kai ichA nathI, te siddhAMtamAM paNa ghaNe sthaLa samarasa kahyuM che. ene saMsAranA bhAge pratye udAsInatA vatta e samajhIta AvyA vinA ja ne ghaNuM karIne che, ane jeone sarva jagajaMtu prape aMtarathI jIva ane achanuM yathArtha jJAna thatuM nathI. dayAja varte che tene mokSamArga nA chattA japa, ajIvanuM jJAna pAmavAne mukhya mAga kahela che. vartamAnamAM je e dharmajJAsuo eja che." pitAne mAne che teoe, A dharaNu pitAnI kevaLa nijasvAbhAvanu, akhaMDa va mAnaH sanmukha rAkhavuM joIe. 109 mA deharAthI te 112 mAM deharA su kahiye kevaLa zAna te, deha chatAM nirvANa. dhImAM A "AtmasiddhizAstra" ne viSe traNa A 113 mA doharAmAM kevaLa jJAnanuM ca prakAranAM samajhIra upade che - (1) Apta rupa batAvatAM graMthakatAM purU dehasthitie purUSanAM vacananI pratItirUpa, AnI apUrNa nirvANa anubhava thAya ema kahyuM che. zrImAna rUcIrUpa, svachaMda nirodhapaNe A pura nI rAjacaMde A padane ama A pramANe bharyo bhaktirU5; e prathama samakata karyuM che. (2) che. "sarva A mAsarahita AtmasvabhAvanuM paramArthanI spaSTa anubhavAze prIta te sama- jyAM akhaMDa eTale kayAre paNa khaDita nA katane bIjo prakAra karyA che. (3) nivika thAya, nAza na pAme evuM jJAna varte tene 5 paramArtha anubhava te samajI ne trI e kevaLajJAna kahiye chIe. je kevaLajJAna pAmyAthI prakAra kahe che. utkRSTa kAmukAdaza rUpa nirvANa deha chatAM ja anyatra 5, A viSaya paratve kapura atre anubhavAya che." kahyuM che ke, "paheluM samajhIta bIjA samakItanuM kAraNa che. bIjuM samakata trIjA sama jinazAstrakAroe kevaLajJAnanI vyAkhyA kItanuM kAraNa che. traNe samakita vItarAga purU jaDI jAdA ghaNu prakAre karI che; chatAM sarvanuM che mAnya karyo che. traNe samakita upAsavA- kathana ekaja sthAne aDIne ubhuM rahe che. yoga che; satkAra karavA yogya che; bhakita karavA. dAMta tarIke, zrI kamagraMtha" nA kapura e che. traNe prakAranA samakatamathiI game A pramANe vyAkhyAo Ape che - te prakAranuM samajhIta Ave te paNa vadhAreSa 1. "kevaLa eTale eka ati matyAdi vadhAre paMdara bhave mokSa thAya; ane je te jJAnanI apekSA vinAnuM. " samakI AvyA pachI jIva vame te vadhAremAM 2, "kevaLa eTale AvaraNuM malakala kAM. vadhAre ardhapugala parAvartana kALa sudhI saMsAra kahita " paribhramaNu thaI mAkSa thAya. varSa karatA ni- 3. " tAvaraNa kamane niHzavapaNe nAza e nircathIo, zrAvaka ane zrAvikAo thatAM upajatuM jJAna." sane-jIva, ajIvanuM jJAna hatuM tethI sama 4, " kevaLad:na je anya koi padArtha kata kahyuM che ema kaMI nathI. temAMnA ghaNA ne mAtra sAcA ataraMga bhAvathI tIrtha ne heI je anaya sadaza te." karanI, ane temanA upadezelA mArganI pratI 5. "anaMta saMya padArthone jANe mATe tithI 5Nu samakasa kahyuM che. e samajAta kevaLajJAna." pAmyA pachI je vasyuM na hoya te vadhAremAM . "jenA kAlaka vize paNa vadhAre paMdara bhava thAya, sAcA mekSamArgane vyAdhAta thatuM nathI te kevaLajJAna." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sanAtana jana. [mArca thI juna 7. "bhUta, bhaviSya tathA vartamAna kALano cha pramANe kAlene viSe kayAMya paNa yathAvasthita bhAva jethI prakaTa thAya te ene vyAghAta thatuM nathI; ane sAtamI vyAkevaLajJAna.' khyA pramANe buna, bhaviSya tathA vartanamAM A rIte kevaLajJAnanI vyAkhyA jUdA judA kALane yathAvasthita bhAva prakaTa thAya che. prakAre karavAmAM AvI che; tathapi vartamAnamAM tApa , AbhA ja re saMpUNe pitAnA lekasamUDane viSe te "bhUta, bhaviSya tathA jJAnasvabhAvamAM rame che, ane parasvabhAvathI vartamAna kALane yathAvasthita bhAva jethI prakaTa rahita thAya che tyAre bhUtabhaviSyAdine yathAthAya tene kevaLajJAna' e prakAranI sAtamI vasthita bhAva jAgu ityAdi tene sahaja pari vyAkhyAmAM jaNAvavAmAM AvelI vastune mukha. sumarUpa thAya che. potAnA jJAna svabhAvanuM paNe kevaLajJAna samajavAmAM Ave che; arthAta saMpUrNa jamaNa te AbhArUpa sva nirmala lokasamUhanI draSTimAM te mukhyapaNe mAtra A vastu che. ane bhUta bhavikhyAdinA yathAvasthita vyAkhyA rahI che, tenI dRSTimAM bIjha thA. bhAva jANavA rUpa temaja judI judI vyAkhyAkhyAo pratye lagabhaga upekSA ja thaI gaI emAM karela nirUpaNa pramANe thavA rUpa je jaNAya che. zrImAna rAjacaMdra vyAkhyA kare che. sthiti, te tenAM pariName che. ApaNA samuke, " sAmAnya vize cAnya madaSTimAM pari. dAyamAM zAstrakAroe karelI aneka vyAkhyAo nihita zuddhi te kevaLajJAna" temAM uparyukata mAMthI mAtra ekaja vyAkhyA upara vartamAnamAM sarva vyAkhyAone samAveza thAya che. A daSTi rahelI che. tema na thatAM sarva vyAkhyAo tmAne anAdikALathI aSTakamane saMbaMdha che. pa sa upara daSTi rahevI joIe; jo ke Ane artha tene jyAre sarvathA kSaya thAya tyAre AtmA Ama nathI ke, sAtamI vyAkhyA pratye udAsInija svabhAvamAM saMpurNapaNe-akhaMDapaNe-rame che. natA joIe. sarva vyAkhyAo pratye saMpUrNa samAna lo rahevo joIe. AvI AtmAnI nijasvabhAvaramaNanI saMpUrNa rithati kyAre thAya tyAre kevaLa jJAna thayuM atre jApAre jaina daSTie kevaLa jJAnane kahevAya. A prakAre kevaLajJAnanI utpatti thayethI vivecanamAM utaravuM paDyuM tyAre jainadarzane kahelAM uparyukata zinna bhinna vyAkhyAo pramANe bIjA cAra jJAna saMbaMdhamAM ceDAMka vacane la. tenuM pariNAma prApta thAya che arthAta zrImAna khavA eTalA mATe upayogI thaI paDaze ke tamA rAjacaMke karelI vyAkhyA pramANe AtmA kevaLa jJAnano saMbaMdha nihALI zakAze. A pitAnA nija ravabhAvamAMja akhaMDapaNe cAra jJAna te A pramANe che. 1 matijJAna, va tyAre tene "kama graMtha" kAre karelI 2 zra jJAna. 3 avadhijJAna. 4 matathI vijJAna. pahelI vyAkhyA pramANe mati, tAdi jJAnanI A darekanI vyAkhyA A rIte che - apekSAnI jarUra rahetI nathI; temaja bIjI matijJAnaH--jethI manana thAya athavA je vyAkhyA pramANe AtmA aSTakarmanA AvaraNarUpa manana kare te matijJAna; athavA Idriya tathA maLathI rahita thAya che. vaLI, trIjI vyAkhyA nodhArAe nizcita karatu je vaDe jaNAva, pramANe sarva prakAranAM ghAtI karmo kSaya karatAM karatAM athavA manAya te mati. thogya dezane vize ane bAkI rahela mAtra devaLa jJAnAvaraNIya kamIne vasthita vastu tene viSaya karanArAM mana tathA sarvathA nAza thAya che; vyAkhyA praNANe kevaLa iti hoya chetemAM nimitte kAraNe jJAna che. zAna ananyasadazya thAya che. pAMcamI pramANe te jJAna AtmAne thayuM hoya te matijJAna. anaMtaya padArthone samaye samaye jANe che, zrI jinAgamamAM matijJAnane "AbhinidhijJAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasarrAzAsrapara eka ni dha. mArca thI jIna ) kahyuM che. bhagavana devadhakSamAtramaNe karyuM che ke, naLa paMcaviTuM pApaM, tuMnaaA biiLayAniya nALa | sucanALa hemALa, madyanAMLa, vajhu nALuM // * bhagavAna deviMkSamAtramazutA A vacanane artha karatAM TIkAkAre aminiye dhika na te anya Ama karyAM cheH " vastu, yegya ke rAvaNyana pelI iMDe tenimitta svavidhayanI a pekSa.e je eva thAya che te 'bAAiMtame.vika jJAna.' kuMtajJAnaH--zrutama, (vaNu) eTale je saMbhaLAya te 'zruta', zru jJa na nI vyAkhyA kama graMthanA " kAM purUpe A rIte karI cheH-pUrvavara paryAvAcatavarUpa trya jataparyAyaviziSTa matipUrvaka jJAna te 'zrutajJAna.' a avadhijJAna :-iMdreyAdikanI apekSA vinA AmAne viSe je sAkSAt avadhAna eTale zraNa thAya te avadhijJAna.' A vyAkhyA zrI karmagraMthakAranI che. zrImAna rAjaya, je vyAkhyA ApI che te A cheH " icchitapaNe avalokana karatA AtmA iMdriyanA atratrabana vagara amuka maryAdA jANe te adhi." manaH5 vajJAna:-'karma graMtha'nA praNetA purUSa mana:paryavajJAnanI svarUpatA A prakAre kahe che:-manuSyalokane viSe rahelA sagI paMcedriya chatreAnA matAgata bhAvanuM jANavu te manaHpavajJAna." A jJAnanI zrImAna rAjacaMdranI vyAkhyA A che: " anicchita chatAM mAnasika vizuddhinA baLa vaDe jANe te manaHpava" sAna jainatatvavettAnu ema kathana che ke mati, zruta, atri, mA MDe kevaLa ema pAMca prakAre jJAnatA bheH che. ApaNute ane zruta sAmAnyapaNe mati hAya che, pAMca iMdriyA tathA manadrArAe ApaNe je nizcita vastu jANI zakIe chIe, athavA mAnIe chIe te matijJAna' che, ma tijJAnane AtaMraNa karanArAM je karmone je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat te pariNAmamAM TALeluM hoya che te parimANu!mAM mavijJAna prakAze che.'zrutajJAna' eTale pUrvApara sAMbha LeluM jJa:na. matijJa!vinA zrutajJAna hoya nahI, ema kaDavamAM Ave che ke, mukhyapaNe vattamAnamAM A me jJAnanA A kSetre sayaMtra che. adhijJAna' AtmAnI vizeSa vizuddha thaye thAya che. jyAre iMdriyenA avalakhana vagara cchitaSaNe avaleAkana karate amA amuka maryAM jANe re tene avadhijJAna che ema jANuvu, 'mana:paryavajJa.na' AtmAne tyAre thayuM kahevAya ke jyAre a nicchita chatAM mAnasika vizuddhinA baLaDe ja Avu thAya tyAre. kaLA.na'. eTale mAtra jJA taja, te zivAya bIjuM kaMi ja nahI . sarvathAsarva prakAra-rAgadveSanA bhaya thAya tyAre ja kevaLajJAna' thAya. jyAM kevaLajJa.na che tyAM rAga pa nathI; athavA jyAM rAgadeva che tyAM devaLajJAna nathI. zrImAn rAjacaMdranA eka AAtA mati, zruta ane mataHpavajJAnane bhe A rIte darzAve che: "matiAna ane zrutajJAnathI je kaMi nagI zakAya che temAM anumAna sAthe rahe che; paraMtu tethI AgaLa, ane anumAnavinA zuddhapazu jAzuvuM e manaHvajJananA viSaya che; eTale mULa tA mati, zra1 ane mataHvajJAna eka hai; paraMtu manaHpavamAM anumAnavinA matinI nirmaLatAe zuddha jANI zakAya che. matinI nirmaLatA thavI e sayamanA thai zake nahIM; vRttine rAkavAthI saMyama thAya che; ane te saM yamathI matinI zuddhatA thai zuddha paryAyanuM je jANavuM (anumAnavinA) te mataH pavajJAna che. matijJAna e liMga athavA cinhathI jANI za kAya che; ane manaHvajJAnamAM liMga athavA cinhanI jarUra rahetI nathI. matijJAnathI jANu vAmAM anumAnanI AvazakayatA rahe che; ana te anumAnane laine ANeluM pheraphArarUpa paNa thAya che. jyAre mana:paryavana viSe tema (pheraphArarUpa) thatuM nathI; kemake temAM anumAnanA sahAyapazuAnI jarUra nathI, zarIranI caTTAthI dhAoi www.umaragyanbhandar.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 sanAtana jana, ( mAya po ane pArakhI zakAya che, paraMtu tenuM (kAdhAdinuM, mULa daha chatAM nirvANa" svarUpa na dekhAvA sArU zariranI viparIta ce te parathI ema svAbhAvika rIte prazna u. karavAmAM AvI hoya, te te uparathI pArakhI dubhavavA yogya che ke, jenadarzana paNa jIvanazakavuM-parIkSA karavI-dudhaTa che; tema ja zarI- mukata dazA svIkAre che ke zuM? zrI jainadarzana ranI ceSTA keipaNa AkAramAM na karavAmAM A jIvanmukatadazAne svIkAra kare che te A rIte nI hAya, chatAM tadana ceSTA joyA vinA tenuM te kahe che ke, jIvanA guru, jJAna, darzana ane krodhAdinuM jANavuM te ati durghaTa che, chatAM cAritrarUpa svabhAva tenI taratamatAe karIne te pramANe parabhAruM thaI zakavuM (jANavuM) te ja cAda guNasthAnaka pADI zakAya. A cAda guNa manaH paryAvajJAna che." sthAnamAMthI teramAM guNasthAnake jyAre jIva punaH, kahyuM che ke, "mati skurAyamAna thaI ja. pahoMce tyAre tene je ke mana, vacana ane guyeluM je jJAna te "atijJAna ane zravaNa kAyAnA thAga hoya che, tathApi teNe "jJAnAvarathavAthI thaeluM je jJAna te zratu jJAna ane te NIva, darzanAvaraNIya', "mehanIya ane, aMtarAya zrutajJAnanuM manana thaI pragamyuM tyAre te pAchuM (AnuM svarUpa pUrve kahevAI gayuM che) e cAra atijJAna thayuM, athavA te zrutajJAna pragamyA kama (jene jenaparibhASAmAM "ghanaghAtima thI bIjAne kahevAmAM AvyuM tyAre teja kahenA kahevAmAM Ave che) ne vyavacheda karI nAkhelA rane viSe "matijJAna ane sAMbhaLanArane mATe zrutajJAna thAya che. tema zra jJAna" "mati' vinA hovAthI bhavabIjane AtIka nAza karyo hoya thaI zakatuM nathI, ane te ja "mati pUrve cuta che, ane "vedanIya, "A", "nAma" ane betra hovuM joIe. ema eka bIjAne kAryakAraNa e cAra karmone evA satvahIna karI nAMkhyA no saMbaMdha che." hoya che ke, jema vaLelI sIdarI savirahita thaI jyAre AbharavarUpanI samyapha pratIti thAya mAtra AkAravata rahe che. A prakAre jyAre tyAre mati, cuta, ane avadhi e traNa jJAna teramuM guNasthAnaka chIne varte che tyAre tene ne tathA prakAranA jJAna kahevAmAM Ave che, mana, vana ane kAyAnA bega hoya che, chatAM jyAre AtmasvarUpanI samyapha pratIti na thaI kevaLajJAnanI utpatti thAya che. ce dhamAM eTale hoya ane mithAva vattatuM hoya tyAre tene chellA guNasthAnakamAM ane teramA gurusthAnakamAM matiAdi ajJAna kahevAmAM Ave che. bheda mAtra eTalo ja che ke, teramAmAM pitAnA keTalAka AcArya mahArAjane abhiprAya satvarahita mana, vacana ane kAyAne yoga hoya e che ke, jyAre kevaLajJAna prApta thAya che che ane caMdamAmAM e yoga hoto nathI. bAkI tyAre mata Adi cAra jJAnanuM hovApaNuM ratuM jJAna saMbaMdhI teramA ane caudamAM guNasthAnaka nathI; kemake matijJAnAvaraNIyathI mAMDI kevaLa banemAM samAnatA che. teramA gurusthAna ke dehane jJAnAvaraNIya karmo kSaya thavAthI mAtra AtmA- saMbaMdha che eTale jetaparibhASA te AtmAne ne eka kevaLa jJAna ja rahe che. anya AcArya sogI kevalI" kahe che, ane cAdamAM guNaema kahe che ke, sAgakevalIne viSe paNa, sthAnake dehane yoga nathI eTale te AtmAne mati zretAdika jJAna che; paNa te kevaLa phaLa "aAgI kevalI" kahe che. cAdamA ane temA nya che. A saMbaMdhamAM A AcArya che ema dIta ghaTAve che ke, sUryane udaya thayA pachI guNasthAnakethI zakitanA saMbaMdhamAM kAMI paNa paNa nahi hoya che. chatAM te nijaka bheda nathI; samAnatA che, eTale teramA guNahovAthI vivikSA karavA gya nathI. A 113 sthAnake vartatA evA yogIvalInA AtmAne mA deharAmAM je chelluM caraNa che ke, deha chatAM paNa nirvANuja che, ema je A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAtha thIjIna). A mazidizAsUpara eka nibaMdha 22 graMthakartA purUSe kahyuM che te yogya lAgavuM joIe, A guNasthAnake AtmA ne deha bane bhinna ane tethI jainadarzana, A apekSAe jIvanu pratIta thAya che; arthAta AtmAnA anubhavanI tatA svIkAre che ema kahevuM te paNa yogya ja zarUaAta ahIMthI thAya che. mekSa thavAnuM bIja gaNAya; kemake jIvanmuktatA te kahevAya che ke ahIM ropAya che. eka vakhata samyagdarzana thayuM, jemAM deha chatAM mukitasadazyapaNuM hoya che. teramA to avazya mokSa thavo ja joIe. samyagdaguNu sthAnake deha chatAM kevaLajJAna thayuM hoya che nathI AtmA ane dehanuM bhinapaNuM pratIta ane jyAM kevaLajJAna thayuM tyAM rAga dveSa sarvathA thAya che; ane te samyagdarzana the guNasthAhetA ja nathI; ane AtmAnI mukita rAgadveSathI nake thAya che. AtmA ane deha bane bhinna deha chatAM thaI eTale jIvanmuktatA paNa siddha che evI pratIti chatAM te pramANe vartanA A thaI gaNAya. gusthAnake thatI na hovAthI tene "avira zrI jainadarzane je cAda guNasthAnake kahyA tisamyagadaSTigu gusthAnaka'' kahela che. evo niche temAM prathamanuM 'miyAtvaguNasthAnaka jyAM yama che ke, eka vakhata vastunuM yathArtha svarUpa sudhI hoya tyAM sudhI samyagadarzana thatuM nathI. samajAya, arthAt samyagadarzana thAya, te niyamo prathama guNasthAnaka jene "mithyAtvaguNasthAnaka" cAritrasevana thavAnI; cothA guNasthAnakethI mAMDI kahevAmAM Ave che te jyAre jIvane hoya che temAM guNasthAnakasudhI AtmAnubhava eka sarakha tyAre devAdine vive Atmabuddhi, ane Ama- che, paraMtu jJAnAvaraNIyakarmanA nirAvarANunubhAvane viSe dehabuddhi-evo vipakSasa rahe che. sAra jJAnanI vizuddhatA ochI adakI hoya bIjA sthAnakane "sAravAdAnasamadaSTiguNa che tenA parimANamAM anubhavane prakAza thaI thAnaka" kahevAmAM Ave che. upazamabhAve je zake che. pAMcamA guNasthAnake deze (aMze AcaraNa) hoya che; arthAta AtmA ane deha samyakatva thAya che eTale ke je samyakatva pAchuM bhinna che evI pratIti, je cothA gurusthAnake vamAvavA yogya che tevuM samyakatva eka veLA thaI, te pramANe vartana pAMcamA guNasthAnake thayA bAda pAchuM te vakhAI jAya che arthAta saMpUrNapaNe thatuM nathI, paraMtu koI aMze thAya prathama miyAtva guNasthAnake jIva Ave che. che. A kAraNathI A gurusthAnakane "dezaA je upazama samyakatva vamyA pachInI ane viratiguNasthAnaka" kahevAmAM Ave che. chaThThA gurumiththAvaguNasthAnake AvavA pahelAMnI vaccenI sthAnake sarva deze AcaraNa hoya che, tathApi je Atma sthiti te bIjuM "sAsvAdAna temAM chavo kaMIka pramatta rahe che. A kAraNathI guNasthAnaka" che. ema kahevAmAM Ave che. 2 tene "sarvaviratipramattasaMvata" guNasthAnaka kazuM ke, jema kSIranuM bhejana lIdhuM hoya ane te che. sAtamuM gurusthAnaka "apratamasaMta" che. vamI nAkhatAM te kSIrane je svAda mukhamAM - ahIM apramattapaNe sarvavirati-AcaraNa hoya rahe, tema A bIje gurusthAnake samyagadarzana che. AThamA " nivRttigurusthAnake" apUrva vamI nAMkhatAM ane punaH prathama gurusthAnake jatAM AtmajAgRti hoya che; navamA "anivRtti " pahelAM mAtA kSIra prakAranA AtmabhAva rahe athavA "bAdarasaM5rAyagurusthAnake " sAgata che. zrI jine prarUpela AtmabhAvapara rUcI, sthaLa kavAyabaLapUrvaka svarUpasthiti hoya che. arUcI bane na hoya, paraMtu mitratA hoya e je ayavasAya te trIjuM midaSTi dazamAM " amasaM5rAyaguNasthAnake sattAgata cakama karAyabaLapUrvaka svarUpasthiti hoya gugusthAnaka" che. cA gugusthAnakane " avira nisampagigusthAnaka" kahevAmAM Ave che. che. aMgIAramA "upazAMta mohagusthAnake , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina ( thI 8na. sAgata upazAMtakavAyabaLapUrvaka caraverUpasthiti sudhI e prabala thayuM nathI ke jethI A hoya che. bAramA "kSIrAme gu no " brAMti sarvathA dura thAya. jaina e ekaja satta.gata kSINakapa.yabaLapUrvaka svarU sthiti hoya darzAve che ke jeNe jagata ane tenA che. teramA "sogI guNasthAna " upara varNa bhAre anAdi kahyA che. miyAjJAna athavA vyA pramANe mAtra mana, vacana ane kAyAno asamyagdarzananuM vastuta: svarUpa nirakhavAne mATe vega rahe che, ahIM ke LatAna utpanna thAya A brAMtija basa che. jana ekaja siddha che; cAdamAM " agIguNasthAnake" mana, vacana tamAM A prasaMganuM yathAsthita nirUpaNa karyuM ane kAyAnA yoga kiMcitamAtra paNa na rahetAM che; ane te A rIteH "je vastu vartamAna siddhapadaprApti thAya che. temAM guNasthAnakane kALane viSe che te vastu bhUtakALamAM paNa hatI; jIvamukta kathA kahI zakAya; ke jene mATe ane bhaviSyakALamAM paNa hevI joIe. bhale graMthakAre 113 mA doharAmAM vivecana karyuM che. pachI rUpAntara thayela hoya; paNa mULa varatu te ema je zaMkA karavAmAM Ave che ke, hevI ja joIe." bAra vAge eka padArthanuM nadarzana kahe che tema anAdine AbhAre hevApaNuM che te tenuM havApaNuM bAra vAgyA vibhAva varte che te te kema? tenuM samAdhAna pahelAM ane bAra vAgyA pachI paNa tevuM 114 mA deharAmAM A pramANe karavAmAM a- joIe. bhale pachI te rUpAMtara pAmela hoya. vyuM che atre bAra vAgyA sabhya vartamAnakALa tarIke jo varSanuM svagha gur, azta thatAM nAtha; kare che; bAra vAgyA pahelAMno "bhUta' tarIke tema visAva nAna, jJAna thatAM na dhAya, ane bAra vAgyA pachI "bhAvi ' tarIke ahIM graMthakartAe ene atyaMta vize karela che, je bAra vAge manavADanI kALa darzAvavAnA udezathI "kerI vAnuM rAkha" sthiti jovAmAM AvI; te pahelAMnA samaye ema kahyuM che. koIne paNa dIve samaya sudhI tenI sthiti jo nAM na AvI hoya, temaja svana cAlyuM AvatuM hoya, ane te jAgrata bAra vAgyA pachI tene vilaya thaI gayelo thatAM ekadama vilaya pAmI jAya che, tenI peDe jaNAya che tenI sthiti traNe kALamAM hevI anAdikALathI amAmAM dehabuddhi, ane dehamAM ja joIe; kemake bAra vAgyA pahelAM sthiti Atmabuddhi evA prakAre je viSama cA hatI, paraMtu te bIja AkAre hatI, tema ja Ave che, te a.bhA ane devuM bane nigna bAra vAgyA pachI vilaya thI jaNAya che, chatAM svabhAvI padArtho che, evuM samarzana thatAM, te denA paramANu nAza tha nathI, dUra thaI jAya che. paraMtu te paramANuo chuTA paDI gayA che. A jenadarzane jema AtmA ane karmane vAtanI pratIti jainadarzane mULathI svIkArela saMbaMdha anAdine mAnya che tema jagatanA sarva ane pAzcAtya vijJAnazatre hamaNA ravIkArela bhAve paNa anAdi che ema sarakArela che. A "koI varatu navI utpanna thatI nathI ke, ke.jI vatanI pratIti have vijJAnayAtrA ( Science ) varatune nAza nathI thata; rUpAntara pariNAma nA prabhAva pachI thavA lAgI che. adyaparvata thAya che " e siddhAMta vicAravAthI thaze; ane janasamUhamAM evI bhrAMti cAlI AvatI hatI A vicAraNAthI " utpattiniyama" (Law ke, Izvare A saghaLI racanA ane ghaTanA karI of Creation)nuM mulya zUnyatAmAM che ema che. haju pAzcAtya vijJAnazAstra ghaNuM ja apurNa nizcita thaze. je jainane A siddhAMta pratIta hovAthI tene (vijJAnamrAstrane) prabhAva haju thayo hota, to sRSTanI utpatti thavAnI kalpana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI juna) AtmasiddhizAapara eka nibaMdha. ghaNA kALathI nIkaLI gaI hota. "bhUstaravidyA' Atmapada e ja mAla che. te anaMta jJAna, (Geology) have zIkhave che ke, rASTra darzana tathA sukha svarUpa che. (16) tuM anAdinI hovI joIe; paNa jainadarzane, te dehAdika sarva padArthothI jUde che, koImAM te sahastra varSo pahelAM samajAvyuM hatuM. jenane A madravya bhaLatuM nathI, ke temAM bhaLatuM je vastu vartamAnakALe hoya te vastu bhUta- nathI; dravya dravya paramArthathI sadAya bhinna che. kALamAM hovI joIe, ane bhaviSyamAM paNa mATe tuM zuddha che, bodhasvarUpa che, tanyahovI joIe" e siddhAMta jagata anadi pradezAtmaka che, svayaMti eTale koI paNa anaMta siddha kare che. tene prakAzanuM nathI, bhAveja nuM prakAza AtmA ane karmane anAdino saMbaMdha svarUpa che, ane avyAbAdha sukhanuM dhAma che ema darzAvatAM ave anAdithI jagata ane che. bIjuM keTaluM karIe? atha ghaNuM zuM tenA bhAva varte che ema je karyuM te vAtanI kahevuM ? TuMkamAM eTaluM ja kahIe chIe prAdhAnyatA nathI. ane te vAta prasaMgavaza na ke, je vicAra kara, te te padane pAmIza lakhI che. ( 117)." ema zaMkA thavA gya che ke, AbhAne jo de.pAsa TaLe, te pratyeka AtmA, karmanI sAthe anAdi saMbaMdha che te saMbaMdha zrIjinanI paDe, molasvarUpa, anaMtajJAnadarzana kema nivRtta thAya? tenuM samAdhAna 115 thI tathA sakhasvarUpa, zuddha, buddha, cita dhana, 11 mA deharA sudhInuM vastu svarUpa vicAryAthI yaMjati, ane avyAbAdha sukhanuM dhAma thAya che. A deharAmAM kahyuM che ke--- che evuM daTa karAvavA mATe A sthaLe graMtha2te, nA nA 'canA tathA prakAranI jAtiame; vALI karI che. anAdino AtmAnI sAthe nahIM bhoktA tuM tehano, e ja dharmano marma. karmasaMbaMdha kema nivRtta thAya e A deharA116. e ja dharmathI mokSa kSe, tuM cho parathI je prakAre jANI zakAya che te prakAra A che:- kSazvA ; prama, "" " pumalaparamANu" "dharma, anaMtadarzana jJAna tuM, avyAvAdha svarUpa. 27. zuddha. yuddha, takana adhama " " AkAza" ane "kALa e che | guadhAma dro jaNAvyAM che. te dravyo che ke eka vIjeM kahIe keTaluM? kara vicAra to pAma. bIjAmAM praveza kare che, ekamekane avakAza zromana jaya A pade no ane artha A Ape che, ekameka maLI jAya che, pramANe karyo che: "he ziSya ! dehamAM je paDe che; paNa potapotAnA svabhAvano tyAga AtmatA manAI che, ane tene lIdhe strIputrAdi karatAM nathI, ( jue, zrImAna kuMdakuMdAcArya sarvamAM ahaM mamatvapaNuM vate che, te AtmatA praNIta " paMcAstikAya " nAmaka graMtha ) e. je AtmAmAMja manAya, ane te dehAdhyAsa Tale jema zrImad rAjacaMdra 11 mA dohaeTale dehamAM Atmabuddhi tathA AtmAmAM devuM rAmAM kahyuM che, tema AtmA pitAnA jJAnabuddha che te chu, to tuM kamIno kartA paNa svabhAvano tyAga karatA nathI, ke pudagalapara. nathI, ane jotA pazu nathI, eja dhamano mANu pitAnA jaDa svabhAvane tyAga karatA marma che. (115) eja dharmathI mila che, nathI. pratyeke pratyeka vya pitApitAnA svabhAane tuM ja mikSasvarUpa che, arthAta zuddha vamAM ramaNa kare che. AtmA ane kamane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, (mAthI juna saMbaMdha chatAM AtmA potAnA jJAnasvabhAvamAM nicA ra jJAnano, mAvo batra tamArA; ane pugalaparamANurUpa karma potAnA jaDa dha manatA putra do, rajJa samayamAM svabhAvamAM varte che. Ama hovAthI AtmAne temAM "dharI mAnatA ema kahI, sahajavAstavamAM potAnA jJAnasvabhAvane kartA, bhaktA, samAdhimaya" tene azaya ati gaMbhIra mAnavo joIe; chatAM AtmAne kamane kartA hAI bahu vicAravAyogya che. graMthakAre tene kahela che tene hetu A che. AmAne anA. artha ema kahe che ke, "ema kahIne sandu dithI deha saMbaMdhI je viparyAya che tene ru mAnatA dharIne sahaja samAdhimAM sthita laine AtmA ema mAne che, athavA bhAve thaya; athata vANIyoganI apravRtti karI." che, ke deha ane tenAM kAryo je mArAM che, A vAkayo parathI sahaja ema prazna thAya che AvuM je mAnavuM athavA bhAvavuM (bhAvanA che, evA sadagurU kayA gaNavA ke je sahaja karavI) tethI te te prakAranA pagalaparamANuM samAdhinA pAtra che; athavA jenI vANI aprarUpa karmo pitAnI jAtinA nUtana yuga vRta thavAne pAtra che? upara cAda guNasthAnaka lono saMcaya kare che, je pachI potapotAnA ane tenAM svarUpa darzAvela che. tenI sAthe svabhAvanusAra pariName che. jyAre AtmAne ema paNa kahevAI gayuM che ke, teramA ane deha saMbaMdhI re vipasa maTI jAya che tyAre cidamAM guNasthAnake anubhava jJAnane sadbhAva samyagdarzana thAya che ke "huM jJAnamaya chuM; samAna ja che; bheda mAtra eTalo ja che ane dehAdirUpa pudgalaparamANuo mArAthI anya ke, teramA "saMyogIkalIgusthAnake' kevala. che. " AvuM ja re samyagadarzana AtmAne jJAnanI prApti chatAM mana, vacana ane kAyAne thAya che tyAre pitAne cAritrarUpe gabara yoga hoya che, jyAre gAdamA " agIkavalIHve ekatra karela karmone sarvathA khapAvI guNasthAnake' e voga nathI te. jyAre kSaya kare che. ( e e Da = mana, vacana ane kAyAne yoga hoto nathI, saMbaMdhI 103-104 mA doharAmAM vivecana eTale vANIyoganI apravRtti thAya che, ane thaI gayuM che) ane nUtana ka bAMdhato sahajasamAdhinI prApti thAya che. A dehanathI. AvuM samyagdarzana thayAthI samyaka cAri. rAnI je yojanA karavAmAM AvI che te parathI tradvArA pUrvanipanna kama sarvathA khape che, vidita thAya che ke, sahajasamAdhi thavA pUrvenI ane navAM karmo ( ata nutana deha) ne je sthiti te sthitiethI sarUe A upa saMbaMdha thato nathI; ane nUtana karmano saMbaMdha deza karyo che. A sthiti kaI? teramuM "sayona thavo, te AtmA ane karmanA saMbaMdhanI gIkevalIguNasthAnaka." zrIjInezvaree ApaNuM nivRtti che. jene karmane AtmAnI sAtheno pratye parama kRpA karI potAnA tIrtha karakarma saMbaMdha koI nyAye anAdi-zAMta kahyo che te jogavavA nimitta je AtmakalyANano upadeza nyAya A kahyA te che. 118 mA deharAmAM karyo che te A teramA "sagIkavalI guNasthAgurU-ziSya vacceno saMvAda pUrNa karatAM. graMtha. tarataja naka" thI karyo che, ke je guNasthAnaka pachInuM guNasthAnaka sahajasamAdhi mATenuM kAre kahyuM che ke, je je jJAnIo thaI gayA " agI kevalIguNasthAnaka" che. graMthakArane che te sarvene AtmAnI mukti saMbaMdhI A Azaya AparathI ema anumAnavAmAM Ave eka ja prakArano nizcaya che. ema che ke, A gurU-ziSyanA saMvAdamAM je gurU ka5 vAmAM AvyA che te zrI arvata che, to te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merAtho na ) AtmasiddhirApara eka ni baMdha. satya gaNavAne saMbhava dhArI zakAya. mAnate hoya tevA AkAramAM javI AtmAne A lekhanA prAraMbhamAM ema kahevAmAM samyagdarzana thatAM je anubhava thAya che te AvyuM che ke, zrImAna rAjacaMdrane pratyakSa sa darzAvela che. rUne yoga to banyo nahate; ane teoe nija zuddhatA eja mekSa mokSa che; ane sadagurUnuM AropaNa zrI chanane vipa karyuM je vaDe te pamAya te mokSa mAge che, ane hovAno saMbhava che te A prasaMgathI vizeSa teja nigraMtha-jainane sakaLe mArga che, ema daDha thavA yogya che. A vAta vizeSa dRSTinI 123 mA deharAmAM jaNAvyuM che. che; sAmAnya draSTie te ema gaNAya ke 12 thI 127 mA deharAmAM saddagurUe sadagurU (ke jenAM lakSaNo pUrve kahevAI gayela mokSamArga batAvavArUpa je kare che karI te che) e zikhya pratye ema kahyuM che ke, je arthe temane atyaMta ullAsapurvaka AbhAra uparyukata bedha grahaNa karavAmAM Ave, te mAnI batAvyo che. AbhAra mAnavA arthe je sadgarane mokSa mArga mATe vizeSa kahevAnuM kaMI zabdaracanA karI che tenuM arthagAMbhIrya kevuM rahetuM nathI; kemake AtmajJAnano sarva sAra manaraMjaka che te nIcethI jaNAze - temAM AvI jAya che. 24, mahuM ! mahe: traNa lai 119 mA deharAthI te 127 mA deharA sudhImAM "zibaLedhabIjaTANikathana " e bA pAmara ramu , are ! are ! prakArane vibhAga che. " dhabIjaApti " ene kahevAmAM Ave che ke, jyAre AtmA 22. zuM pramukha ane paM? mAthA saMbaMdhIne uparyukata vAstavika bodha thAya. bAdhabIjaprApti" ne bIjuM nAma "sabhya - te te kamag A varka sAdhIna.. na" paNa ApI zakAya. "bedhabIjaprApti' 226 mAre mAtha, vatte prabhumAni, athavA "sakhyadarzana" thatAM AtmAne apUrva rAja zaNa. karA ja bha Taa dAsa, dAsa, huM dAsa chu, teha prabhuno dIna. bhAna Ave che, ane potAnuM svarU5 pitAne viSe yathAtatha bhAse che. dehAtma buddhirUpa 127. padasthAnaka samajAvIne, bhinna batA. jyo bApa ajJAna dura thAya che; potAnuM svarUpa zuddha cata nyasvarUpa ajara, amara, avinAzI ane myAnathakI taravAravat, e upakAra amApa. dehathI spaSTa juduM bhAse che. vaLI, jyAM amApa upakArakayA kAraNathI zrIsathurathI vibhAva (mIzcAdarzana) vate che, tyAM mukhya thayA che te 127 mA deharAma jaNAvyuM che. naya-(mukhyanaya "vyavahAranaya" ne mATe vApa- sthAna ane taravAra bane bhinna che tenI pe evuM relo jaNAya che, ) thI karmanuM kartApaNuM ane cheAtmA ane deha baMne bhinna che bhakattApaNuM che; paraMtu have (samyagdarzana A cha padane viSe vivecana karI batAvyuM che. ane dehanI thatAM) "AtmasvabhAvamAM vRtti vahI tethI te amApa upakAra che. AtmA bhinnatA na jANavAnA kAraNe saMsAraaTavi AtmA akartA thaye; athavA AtmapariNama mAM paribhramaNa thatuM hatuM te, AtmA ane deha je zuddha cetanyasvarUpa che tene nirvikalpa - ne bhinnapaNuM batAvavAthI aTakayuM. saddagurUnI rUpe kartA bhakattA thaye" ema 119 thI A parama karaNa che; ane kAraNe ja kare 122 mA deharAmAM saddagurUno ziSya upakAra zunA siMdhusamAna saddagurUne 124 mA deharA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra sanAtana na [ mArcathI jIna. va tAno hetu che. 125 mAdApurAnA paDelA caraNumAM e je kadhu che ke, zuM prabhu caraNa kane dharUM ? tethI zrImAna rAjaca ema karuM che ke, evu samajavanuM nathI ke, zrIdgurUne ziSyatA kha lAtI kiMcitmAtra cchA hoya che; kemake sad gurU teA parama niSkAma hoya che; tee eka niSkAma karUAyIja mAtra upadezanA ApanAra che. A upakAra vacana kahevAne zikhA dharma hAvAthI kahela chaeN. mAM kahela che. kAi ApaNA pratye upakAra kare tenA badalA vALave joie. eka krama che. vaLI bIo krama evA che ke, Apa gune amuka cIja kAe ApI; ApaNe te ApanA rane badalAmAM te maLelI cIja ApatA nathI; kAraNuke tema karavAmAM vizeSatA zuM ? e te e nI hatI ne ene pAchI AvI che. A kAra Ne ApaNe ApaNI yathAzakita badalAnI cIja ApIe chIe. zrIsadgurUe vAstavika rIte atra AtmA Apela che, kAraNa ke zi baMne, to mithyAdarzana hatuM te kAraNe AtmA nA hAvApaNAnuja bhAna nahAvuM. zrIsadgurUe te nuM bhAna-karAvyu. eTale zabdaparyAyamAM kahIe tA AtmA AkhA samAnaja che. A AtmA rUpI padAnA zrIsadgurU tA ApanAra che, eTale teonA upakAranA badalAmAM teee Apela padArtha tA uparyuM kata nyAye kayAMthIja apAya ? jo te zivAya kaSTa arpaNa karavAmAM Ave, te tA vizeSatA kahevAya. have ziSye dhAtA tarapha thI ApavuM zuM? uttamAttama evA AtmA rUpa padArtha to zrIsadgurUe Apela che. (zrI nibhraMthapravacana che ke jeNe AtmA jaNyA te Ne. sarva jANyuM;" eTale AtmA e uttamAttama padAya che,) A kAraNuthI ziSya AtmA karatAM vizeSatAvALA padArtha tA na ApI zake, paraMtu tethI nyUnatAvALA padArya ApI zake. ziSya pAtAparanA apAra upakAranA bhAranA kAraNe 126 mA doharAmAM eTalA mATe kahe che ke, 'u ttamAttama evA AtmArUpI padArtha te Apa zrIe ApyA che' eTale huM mArI yathAzakita Apane jenAthI balA vALI zakuM, te dehA huM badhA padAthe te AtmAthI hI| che. te sa dhaLA huM Apane arpaNa karU' te paNa badale va ! tema cheja nahI. ahI` dehApaNuM . karavApara bhAra mukavAnA uddeza nathI; ahI tA sadgurUe je abhApa upakAra karyo che tene badale krAi"sarvathI aniSTa rAgarUpa kahela che. rIte vALI zakAya evu' cheja nahI' evuM ma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat graMthanA upasaMhAra 128 mA doDurAthI te 142 mA doharA sudhImAM karavAmAM Avye chaeN, 128 mA deharAmAM ema kahyu che ke, rzanaTe samaya che, A varsthAnamAMhi vicAratAM vistArathI, saMrAya rahe na karyu. upara samAlecanA karavAmAM AvI tepara thI joi zakAyu haze ke, graMthakattAM kahe che; tema vistArapUrvaka vicAryothI A cha 56mAM chae darzanAnA samAsa thai jAya che ;eTaluMja nahi, paNa prasiddha evAM cha darzanAmAM atarga ta thatA jUdA jUdA aneka abhiprayAnA samA veza A cha padane viSe thAya che. 128 mA deharAmAM moTAmAM moTA vyAdhi karyA? tene mATe nipuNa vaidya kANu ? tene mATe padhdha zuM ane tenu Adha zuM? e vAtane prasaga lai zuM che ke, * e navIna kahevAnuM nathI ke, AtmAnI pratItinA abhAve zarIrane viSe je viparyAsa thai gayA che te jevA eka paNa rAga che nahIM. jene AtmAnI pratIti che te sukhadu:khanu vedana jevI samatApUrvaka karI zake che tevI samatApUrvaka dehane viSeja jeNe sarvasva mAnyuM che evA jaDavAdIe koi paNa kALe karI zakavAnA nathI. A kAraNe graMthakAre pU purUSanI paraMparA anubhavapUrvaka A bhrAMtine e pa kharUM che ke, jema zarira vyAdhizAne mATe www.umaragyanbhandar.com Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAya ana) AmA sadizAmrapara aka nibave. 37 nipuNa vaidyanI jarUra che, tema AtmavyAdhine mAne che ke miyA darzanane laIne AtmAne mATe vastu pAmelA evA sazurUpa vaidyanI pitAnuM vAstavIka svarUpa samajAtuM nathI. jaina jarUra che. vyAdhinuM bhAna thAya, te vyAdhi dura ane vedamAM bheda tyAM paDe che ke jayAM vedAMta kartA vaidya maLe, paraMtu jene vyAdha che te paca ema kahe che ke AtmAne je mAyAne laIne seve nahIM, te te vyadhi dura thatuM nathI tema pitAnuM svarUpa samajAtuM nathI te mAyA jaNAya AtmAnI bhrAMtirU5 roga TALavAne mATe 5- te AtmA mukta thAya che. "mAyA" zabdanI nI jarUra che. e patha te gurUAjJA che. vyAkhyA anukuLatA pramANe jeTalI vizALa gurU AjJAne pathya kahevAno hetu e che ke, karavAnI jarUra jaNAya eTalI karavAmAM Ave jema vyAdhi javA mATenI vaidyanI sUcanA barA- che; eTale vedAMtadarzananI vastu sthitinA nirdhAra bara vicArapurvaka thaI hoya tema gurU paNa para aMkuza rAkhI zakavo saMbhavanIya nathI, e AmabhrAMtinA vyAdhine dUra karavA arthe tathApi ATaluM te nirvivAda che ke jema je sucanAo (AjJA) kare che te sabhya jenadarzana kahe che ke, mithyAdarzana gayAM chatAM vicAra purvaka havAyogya che. vicAra ane ni- prave bAMdhelAM karmo bhogavavAM ja joIe-jema didhyAsana e A vegane mATe Apadha che e zrIkRSNabhagavAnane miththA darzana gayAM chatAM pUrve vAta prasiddha che. purUSArthanuM mAhAtmya 13 0 bAMdhalAM karmo mATe narakAdI avasthAe vartamAnamA deharAmAM pragaTa karyuM che, ane jeo ema mAM bhogavavI paDe che ane te avasthAo bhagavAI kahe che ke, bhavasthiti purNa thaye enI meLe raha, mithAdana jaIne utpanna thayela samyagdarza. mokSa thaze, eTale ke jeTalA bhava lakhyA haze nanA kAraNe samyapha cAritrapurvaka vartana karyothI teTalA thaze ema jeo kahI purUSArthane anA- AvatI catuvazatimAM tIrthakara thaze-tema vedAMta dara kare che teone jAgRti ApI kahe che ke spaSTapaNe kahetuM hoya ema tenI pravRtti parathI Ama mAnI besI purUSArtha nahi kare, to jaNAtuM nathI. vedAMtanA kahevAne , Azaya kadAca AtmArthanuM chedana thaze. . na samajAte hoya ane tethI anyathA samajAtuM prathama kahevAI gayuM che ke, jainamAM nizcaya hoya, te judI vAta, bAkI tenI pravRttiparathI ane vyavahAra evA be prakAranA naya karela che. te ema lAge che ke kema jANe teo ema AtmA abaMdha , asaMga. siddha che evuM je mAnatA hoya ke mAyA (midhyAdarzana) jaNAye, nyAyapurvaka kahevAmAM Ave che te nizcayanaya che, purve karelAM karmono kSaya karavAnuM rahetuM na hoya. nizcayanaye A prakAranuM AtmAnuM svarUpa chatAM. A sthaLa jaina ane vedAMtanA bheda saMbaMdhInuM tene anAdino karma saMbaMdha che, ane te ka. che. vedAtamAM mAyA jaNAye tarataja mokSa mane saMbaMdha samajJAna, samyagdarzana ane thayAnA dAkhalAo aneka maLI zakaze, paNa samyakacAritrarUpa ratnatrayapurvaka nivRta kare che. evA dAkhalA maLaze ke, miyAdana gayA chatAM ie evuM je naya batAve che te vyavahAranaya" pUrve karelAM karmonuM phala bhegavavA mATe, aneka che. vedAMtAdi darzane AtmAne asaMga, abaMdha bhavo koine paNa bhegavavA paDayA heya? te ane siddha che evuM jema mAne che, temaja game tema che; paraMtu cokkasa che ke, jema venizcayanaye jainadarzana paNa mAne che, jema dAMtamAM "huM eka brahma chuM" evuM pitAne vedAMtAda darzane potAnuM svarUpa "mAyAne laine sAna thayeluM mAnanArA ane pitAne mAyAmukata samajAtuM nathI ema kahe che, tema jaina paNa thayela gaNanAra cho pitAne pachI sAdhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 sanAtana jana. ( mAcathI 60na. karavAnI jarUra rahetI nathI evuM mAnI bese A 133 mAM deharAnI bIjI lITImAM che, tema jainamAM paNa uparyukta nizcayanayane nizcaya kayo sArabhUta gaNavo yogya che te kahyuM mAnanArA, potAne sAdhanAdinI jarUra nathI che. potAne asaMga ke abaMdha mAnavAthI nahIM, ema mAnI niraMkuza jIvana gALe che, ane paNa potAne asaMga, abaMdha karavAthI nizcaya pitAne jIvanmukta mAne che evA paNa chavo sacavAya ema graMthakAre kahela che. nathI. AvA cho tyAgAdi sAdhanAnI Ava- bhUtakALe thaI gayelA jJAnI purUSAnuM vidyazyakatA athe sAdhana rAkhavAnA hetuthI 131 mAna jJAnI purUSo che. temanuM ane bhaviSyamAM mA deharAmAM zrImAna rAjacaMte kahyuM che ke, thanArA jJAnI purU pInuM mekSamAga mATe eka nizcaya vANAMmatro, rasAdhana taMtravAra ; ja prakAranuM kathana che ema 134 mA doharAmAM nizcaya / rakSamAM, jAva to kahyuM che. mekSa mAga ekaja che ema A "AtmasiddhizAstra" mAM nizcaya ane kahetAM saMvata 1964 mAM zrImAne eka lekhavyavahAra e bane nayanuM nirUpaNa che. banne mAM kahyuM che ke, mAMthI koI paNa eka nayane parAdhIna na thavAnuM __ AgaLa jJAnI thai gayA, vartamAnamA hoya; sUcavatAM, ane banene yugapadabhAve anusara- thAze kALa bhaviSyamAM, mArgabheda nahIM koya mokSanA mArga che nathI. je je purUSo movAnuM kahetAM 13ra mA doharAmAM jaNAvyuM che ke, kSampa paramazAMtine bhUtakALe pAmyA, te te nada nA IzAMta, mAM jAhera saghaLA sahu ekaja mArgethI pAmyA che. gzAMte racAra na vase sAtha rahe. vartamAnakALe paNa tethIja pAme che; bhavi vyavahAra ane nizvaya kone kahevA te 133 bakALe paNa tethI ja pAmaze. te mArgamAM mAM deharAmAM kahela che. gaccha, samudAya athavA matabheda nathI, asaraLatA nathI, unmattatA matamAM pitApaNAnI buddhi e kAMI saMdhyava. nathI; bhedabheda nathI; mAnyAmAnya nathI, te hAra nathI. agAu AtmAthIne lakSaNamAM, saraLa mArga che, te samAdhimArga che, tathA te ane chaThThA mola pAyA padamAM kahyA te chA- sthiramArga che; ane svAbhAvika zAMti svarUpe sunA lakSaNomA, kahyA pramANenI vattanA te che. savakALe te mArganuM hovApaNuM che. mArganA savyavahAra che. zrImAna rAjacaMdra to ga7, mane pAmyA vinA koi bhUtakALe mokSa pAmyA matabhedanI kalpanAne te sadvyavahAra nathI ema nathI. vartamAnakALe pAmatA nathI, ane bhavimAtra kahI, A ghaNI ja mRdu bhASAmAM bakALe pAmaze nahIM. zrIjine sahastra kriyAo nAmatanI re rahapanA, te nahIM padyavahAra, ane sahastra upadeza e ekaja mArga mAna nadI nikaLanuM, te nazcaya na sAru. ApavA mATe kahyA che; ne te mArgane arthe aprazaMsela che, paraMtu parama AtmajJAnI te kriyAo ane upadeza grahaNa thAya, te zrImAna AnaMdadhanajIe, te gacchanA bhedamAM te phaLa che, ane e mArgane bhUlI jaNa te Agraha dharAvanArAo pratye bahuja paramo kriyAo, ane te upadeza grahaNa thAya, to te pakAraka tIvratA vAparatAM kahyuM che ke, sA niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATathI taryA me vahu nathaLa nehAjhatAM, te vATethI zrIkRSNa taraze, je vATethI zrIkRSNa tattvanI vAta karatAM na lAjai. . taraze, te vAtathI zromahAvIra taryA che. e udarabharaNAdi nija kAja karatAM thakA, vATa game tyAM beThAM, game te kALe, game te moha naDiyA kaLikALa rAje. zreNimAM, game te yugamAM jyAre pAmaze tyAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 329 A masidizAstra para eka nibaMdha pavitra, zAzvata, sAdanA anaMta atIndriya su. teo kema prApta karI zake che te saMbaMdhInuM ane anubhava thaze. te vATa sarva sthaLe vivecana 135-136 deharAmAM karyuM che. zAstrane saMbhavita che. yogya sAmagrI nahi meLavavAthI eka siddhAMta che ke, koI paNa vastu ne kAraNe bhavya paNa e mArga pAmatAM aTakyAM che, marSavinA na thAya. eka maLa' athavA 'upAdAna" tathA aTakaze, ane aTakayAM hatAM. koI paNa kAraNa, ane bIjuM "nimitta athavA uttarakArazuM. dharmasaMbaMdhI matabheda rAkha choDI dai, A che kAraNo maLe teja vastusiddhi thAya. ekAgrabhAvathI samyoge eja mArga naM. AtmasvarUpanI prApti mATe upadAnakAraNurUpa te zodhana karavAnuM che. vizeSa zuM kahevuM ? te AtmAnAM jJAnadarzanAdi che, ane nimitta kAraNomAM mArga AtmAmAM rahyA che. Atmapraya purUSa- sadagurUAjJA ane jinadazAnuM dhyAna e mukhya nigraMtha AtmA jyAre yogyatA gaNIne A paNa che. jeo upAdAnanuM nAma laI nimibhatva arpaze-udaya Apaze, tyAre ja te prApta kAraNane tajI de, ane nimittamAM Agraha thaze, tyAre ja tenI vATa maLaze tyAre ja te rAkhI upAdAnane tajI de teone banne pratye matabhedAdika jaze. matabheda rAkhI koI mokSa yogya jAgRti rAkhavA arthe graMthakatto purUSa pAmyA nathI; vicArIne jeNe matabhedane TALe, nIcenAM vacano kahyAM che- "sazurU AjJA te aMtattine pAmI krame karI zAzvata mokSane Adi te AtmasAdhananAM nimittakAraNa che, pAmyA che, pAme che ane pAmaze." ane AtmAnAM jJAnadarzanAdi upAdAnakAraNa che; sarva jIva AtmasattAe te samAna che ema zAstramAM kahyuM che, tethI upAdAnanuM nAma tathApi samyapha vastu jANavAnA abhAve saMsA laI je koI te nimittane tajaze te siddhaparibhramaNa kare che. je kharUM samajAya, te paNAne nahIM pAme, ane bhrAMtimAM varyA pUrva jeo siddhipadane pAmyA che, teonI karaze; kemake sAcA nimittanA nivedhAthe te paDe che te siddhi padane pAmI zake. A sA upAdAnanI vyAkhyA zAstramAM kahI nathI, paNa upAdAna ajAgrata rAkhavAthI tArUM sAcAM nimitta mAnyavacana che. A vAta zrIjinasiddhAMtamAM maLyAM chatAM kAma nahIM thAya, mATe sAcAM "bhavya" ane "abhivya jIvonI gatisvi nimittane avalaMbIne upAdAna samukha karavuM, tiviSe kahyuM che tene bAdhaka gaNavAnI nathI, kemake jema zrImAna rAjacade kahyuM che ke - ane purUSArtha rahita na thavuM; evo zAstrakAre kahelo te vyAkhyAna paramArtha che." -sarva jIva cha siddha sama, je samaje te thAya; 137 thI 140 mA deharA sudhImAM jJAnI tema sarva jainanatatvajJAnIoe kahyuM che. "siddhaprAmRta" mAM kahyuM che ke ane mumukSunAM lakSaNe kahyAM che. je tejasvI bhASA A lakSaNo darzAvatAM graMthakare mUkI te jArisa siddha sahAvo / tAri sahAvo A pramANe che - to siddhata ruha / kAyavvA bhava jIvahiM / / mukhathI jJAna kathe ane, aMtara chUTayo na mohA te mA bApa che, mAtra jJAnane dro jevuM siddha bhagavAnanuM AtmasvarUpa hajA, sAtti, ramatA, kSamA, satya, cA, che, tevuM sarva jIvonuM AtmasvarUpa che; te mATe vairAtha; bhavya chae siddhatvane viSe rUci karavI. " dora nA gharavi, tarAya punAtha, AtmasattAe sarva jIvo samAna chatAM moha mAya cAM, athavA ya jeoe AtmasvarUparUpa vastu prApta karI nathI rAta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 te kahiye jJAnI dazA, bAkI 'AtmA che, ' * AtmA AtmA peAtAnA karmane karto * peAtAnA kama`nA bhoktA che, te kahiye jJAnI dazA, bAkI kahiye bhrAMta. sakaLa jagat te aThavat, athavA svapna nitya ( mArca thI jIna dedu chatAM deddAtIta dazA sa'pUrNapaNe te teramA sayeAgIkevalI guNasthAnake hAya che; paraMtu cha?! ane sAtamA guNasthAnakethIja kevI adabhuta dazA hAya che tenuM bhAna nIcenA zrImAna a che, 'nArasIdAsa parama purUSa dazAvaNaeNna, nAmaka lakhela eka kAvya ane te para zrImAn rAjacaMdre lakhelA vivecanaparathI jaNAze: AtmA samAna; vAcAjJAna. che, ' ganAthama jaina, - mAkSa che, je J 5:52 prathamanAM pAMca che, ane : karavA zrImAna ane mekSane upAya che, e A graMthamAM vivecana karyuM. temAM pa6 ' jJeya ' arthAta jANuvA yegya chellu pada - meAkSanA upAya che.' e ' upA deya ' arthAt AdaravA ( AcaraNa yogya ) che; e vAta 141 mA deharAmAM kahI che. 142 mA doharAe graMtha pUrNatA pAme che: deha chatAM jenI dazA, vartte dehAtIta; te jJAnInAM caraNamAM, ho vaMdana agaNita. zrImAn rAjacaMdra 142 mA doharAe graMthanI pUrNatA kare che. jema graMthaprAraMbhamAM namaskAra karavAnI paddhati graMthakArA rAkhe che tema graMthapUrNatA karatAM pazu dhaNA graMthakAro namaskAra karavAnI pata rAkhe che. rAjaya evA puruSane namaskAra karyo che ke je purUSanI dazA " deha chatAM nirvANu " athavA deha chatAM dehAtIta." vattatI haiAya; arthAt jene jIvanmuktatA vartAtI hoya. agAu kahI javAmAM Avyu che ke, jIvanmuktakazA teramA sayeAgIkevalI guNasthAnake hAya che. temA sayeAgI valI gurusthAnake sthiti dharAvatA evA upadezanA ApanAra zrI ahurto namaskAra kara. vAnA hetu zeSa che te ' navakAramaMtra 'nAkramathI samajI zakAya che. zrI at upadeza ApavA rUpa kArya karI zakatA hAi te pratyakSa sadgurU ane AtmA kahyuMNu mATe prayakSa sadgurU adri tIya baLavAna sAdhana che mATe tene vaMdana karela che. argAtavAra vaMdana karavAne hetu e che ke AtmA jevI savetkRSTa vastu teoe mADI che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat kIcaso kanaka jAke, nocaso narezapada; mIcalo mitA, navAklAje gAmo. naso kopa jJAnezvarasottamAta. haharasI hA~sa pudgala chame chArasI; jAlaso jamavilAsa, bhAlaso bhuvanavAsa. jAhalo yuTuthI jAna, TokSAjJa hAlo. soTo sujJakSa jJAne, coTatA vaghata mAne, esI jAkI rIti tAhI, baMdata banArasI. "je kaMcanane kAdava sarakhuM jANe che, rAjagAdIne nIcapadma sarakhI jANe che, kAithI sneha karavA tene bharaNusamAna jANe che, meTAine lI pavAtI gAra jevI jANe che, kimiyA vagere jo gane jhera samAna jANe che, siddhi vagere aizvaya ne asAtA samAna ANe che, jagatamAM pUjya. tA thavA AditI hAMsane anartha samAna jANe che, pulatI JI evI AdvArikAdi kAyAne rAkha jevI jANe che, jaganA bhAgavilAsane muMjhAvArUpa jALa samAna jANe che, dharavAsane lAlA samAna jAge che,kuTubanA kAryane kALa eTale mRtyu samAna jANe che, leAkamAM lAja vadhAravAnI icchAne mukhatI lALa samAna jANe che, kIrttitI icchAne nAkanA mela jevI jANe che, ane puNyanA udayane je viSTA samAna jANe che, evI jetI rIti hAya tene banArasIAsa vaMdanA kare che. (jue, zrImad rAja caMdra, pRSTa 419). tr A rIte, AvA parama purUSa pratye vadana karatAM A AtmasiddhizAstra graMthakAra sa` pUrNa kare che. A graMtha dravyAnuyoga'nA che. jaitadarzananAM zAstra cAra prakAre vaheMcAyalA che. A prakArane anuyAga kahevAmAM Ave che, www.umaragyanbhandar.com Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thInnuna ). te cAra che: 1 dravyAnuyAga. 2 gaNitAnuyoga. 3. caraNAnuyAga ane 4 dharmakathAnuyoga. lAka (vizva) ne viSe rahelAM drabyA, tenAM svarUpa, tenAM gugu, dharma, hetu, ahetu paryAdi anaMta aMta prakAre che tenu jemAM varNana che te 'dravyAnuyoga 'thaze. A dravyAnuyAganuM svarUpa samajAyA pachI, krama cAlavuM, te saMkhdhInu vaNaeNna je anuyAgamAM che te 'caraNAnuyega.' leAkane viSe rahelA padArtha, bhAva, kSetra, kAlAdi je gaNatridrArAe siddha thAya che te gatri je anuyAgamAM darzAvela che te 'gaNitAnuyoga. ' satpurUSanA dharmacaritranI kathAo jemAM che te dhama kathAnuyAga.' dravyA yeAganI vizeSatA nIcenA zabdomAM rAjacaMdra, paramapurUSa! anusAra gAi cheH zrImAn dravyAnuyAga pama gaMbhIra ane sukrama che. nirmUtha pravacananuM rahasya che. zukaladhyAnanu ananya kAraNa che. zukaladhyAnavaDe kevaLajJAna samutpanna thAya che. mahAbhAgyavaDe te dravyAnuyA ga' nI prapti thAya che. darzana mAhunA anubhAga TavAthI, athavA nAza pAmavAthI, viSayapratye uddAsInatAthI, ane mahu. purUSanAM caraNakamaLanI upAsanAnAM baLathI ' dravyAnuyAga ' pariName che, jema jema sayama vamAna thAya che, tema tema ' dravyAnuyoga ' yathArtha pariName che. saMyamanI vRddhinuM kAraNu samyagdarzananuM nimaM letva che, tenuM kAraNa paNu ' dravyAnuyoga' thAya che. sAmAnyapaNe jyA nuyAga 'nI yogyatA pAmavI durlabha che. AtmArAma pariNAmI, paramavItarAga dAvata, paramaasaMga evA mahAtmA purUSo tenAM mukhya pAtra che. huM A ! ' dravyAnuyAga 'nu phaLa sa bhAvathI virAma pAmavArUpa che, te A purUSanAM vacana tArA aMtaHkaraNamAM tu ke;4 divasa zithila karIza nahI. vadhAre zuM? samAtrinu rahasya aja che. sarva duHkhathI mukata thavAne anya upAya eja che. < AtmasiddhizAApara eka nibadha AvA parama kalyANukAM ' dravyAnuyAga'mAM varNavelA padArthomAM pAmavA yogya padArtha je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 332 Atma AtmA tenA svarUpa sabaMdhIne A siddhizAstra' nAmanA graMthamAM vicAra karyAM che. je tene samyavrutta ane samyak vicAraNAe avaleAkavAmAM Avaze teA tenA upakAra pratIta caitanA A '* dravyAnuyoga ' nAmanA mAhAmya viSe mArA jevA pAmara jIvathI je kaMi paNa kahevAmAM Ave jema bALaka samudrane vistAra darzAvavA mATe hAthanI bahuye pasArIne batAve tenA jevuM che, vamAna samayamAM pAzcAtyavijJAnazAstra ( Science )thI le cakita thai gayA che. jo ke pAzcAtya zeAdhakA je zeAdhA kare che te zeAdheA mATe karavAmAM AvatAM purUSArthane jeTalA prazasIe teTalA ochA che, paraM'tu tenI sAthe kahevu oe ke, te jainanA ' dravyAnuyAga ' ane ' gaNitAnuyAga ' pAse kicita mAtra visAtamAM nathI. phesara hakaslI, mI. huTa spensara, mI eDisana vagere zASakAe karelI zeAdhAe vamAna veAne AMjI dIdhA che, paraMtu jo tenI zeAdha jainanA A dravyazAstranI sAthe sarakhAvavAmAM Ave, te| . anubhava thAya ke te keTalI pAmara che. A vAta jaina pratye mAha che te kAraNe kaDavAmAM nathI AvatI, paraMtu vastusthiti tema kahevA che. pAzcAtyavijJAnavidyAnA Azraye Aja sudhImAM je je zodho thai che temAM sarvotkRSTa zeAdha ApaNA bhAratavAsI zeAdhaka * kalakattAvALA DAkaTara jagadIzacaMdra bejhanI gaNAya che. tee sAta varSa upara pestAnI jagaprasiddha zodha e karI ke, animals (trasakAya jIvA ? ) nI peThe vanaspatImAM jema jIva che, tema dhAtu AdimAM paNa che. A zeAdhathI AkhI pAzcA tyavijJAnasRSTi vismayatA pAmI gai hatI. DokaTara mAjha pratye, amane eka svadezI zeAdhake pAzcAtyavijJAnavettA karatAM vizeSa karI bUtAvyu te mATe uttama bhAva thAya che, tApi tenI sAthe A vAta lakSyamAM rahevI jee ke, e zeAdha jaina zivAyanI sRSTine nutana www.umaragyanbhandar.com Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara sanAtana jaina. (mAdhI juna lAgI che. kemake jena vRSTine e vAta te sahastra IMglaMDamAM prakaTa thatA "polamela gejhiTa " varSo thayAM jANavAmAM che. DekaTara bejha dhAtu mAM prakhyAta pAzcAtyavijJAnavettA DekaTara selIAdimAM jIvanuM astitva je prakAre svIkAre bIe sI. Dabalyu. esa. nI sahIthI "DokaTara che te prakAramAM tene haju kAMIpaNa pheraphAra karavA bejhanI zodha mATe atyaMta prazaMsA karatAM paDaze. ema jota draSTie lAge che. AtmAnI eka lekha lakhe che, jemAM DokaTara bAjhanI paDe paramANuonI zaktio paNa anaMta che, zodha mATe A pramANe jaNAve che - ane e anaMta zaktio evI che ke je eka vijJAna(Science) ane bIjA mAtra zuddha nirmala Atmatva pAmethI anubhava vijJAna vacce keTalA badhA phula, kRtrima, ane gocara thAya che. dhAtu AdimAM jIva che, e te saMkucita avarodho rahelA che, evuM joI jaina "pRthvIkAyachava" mAne che tethI siddha che; zakanAra vidvAnomAM prakhyAta nara sAmprata saparaMtu e jIva kyAre yavana pAme che, kyAre janme che, kayAre maraNa pAme che te jANavAnuM mayamAM eka hiMdavAsI padArthavijJAnazAstrI ane hajI DekaTara bejha mATe rahe che. ema lAge che kalakattAnI yunivarsiTInA prophesara jagadizacaMdra ke DokaTara bojha thavanAdinA viSayamAM praveza bejha che. pazcima yuropamAM likhita bhASA pracAkare, te paramANuo ane jIva banenI bhinna ramAM AvI te pahelAM Aryo ke jemaNe bhinna anaMta zakti che, ane te bhinna bhinna barAbara kahIe to keTalAka yuge pahelAM jagata anaMta zaktio vacce teo je taphAvata ne jAhera karyuM hatuM ke satya eka-advitIya pADe che te karatAM vizeSa pADavo joIe, ema che. ( A Rveda parathI pratyakSa thAya che ) te teone pratIta thAya. AryomAMnA eka ukta vidvAna che. sAta varSa Notable at the present day amongst those who see how puny and artificial and cramping are the accepted barriers between the sciences in an Indian physicist, Professor Jagadish Chandra Bose of the University of Calcutta- who belongs, appropriately enough, to the race which declared, ages before Western Europe had a written language at all, that "the Real is One," as the Rig Veda has it. Seven years ago, Dr. Bose began the inquiries into response in the living, (and the not-living.) which he has now carsied a long state further in his book. "Comparative Electro-Physiology," just published by Messrs. Longmans, Green and Co. The general purport of Dr. Bose's former work was to show that reactions formerly thought to be peculiar to the living muscular tissue of animals are in a large measure to be detected in vegetable,-tissues and also in inorganic matter-strips of tin, and what not. Living matter, animal or vagetable, is matter, and displays molecular reactions similar to those involved in, for instance, the fatigue of a razor-which, as Dr. Boge seems to have shown is probably more than analogous to the fatigue of a nerve. By means of the most delicate apparatus, which is strictly self-recording, Dr. Bose has been able to confirm and extend his inquiries latterly in a very remarkable fashion, and it is interesting to learn that he is about to discuss some of his results before the psychologists in Germany. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA thI juna) AmasiddhizApara eka nibaMdha. 333 pahelAM DokaTara bejha sajIva ane jaDamAM prati- temaNe pustaka prasiddha karyuM che. ukta tapAsa kriyA ApavAnI zakti saMbaMdhe tapAsa ane ane zodhane vadhAre lAMbA kramamAM laI javAne zodha karavAnuM zarU karyuM hatuM. A saMbaMdhe teo zaktimAna thayA che, ane te temaNe The physiologist endeavours to ascertain the exact behaviour of living matter in various stimuli. No one, I fancy, will be so foolish as to question that there are specific reactions dependent upon or involved in the state which we call life: a living nerve reacts otherwise than a dead nerve. But it is evident that, if solid matter in generai has its own architec. ture, its own inter-molecular reactions-upon which its solidity depends as compared with the state of a liquid or a gas--the physiologist can scarcely expect to make real progress until he knows what rections his material will display simply in virtue of the fact that it is solid matter. DR. BOSE'S DISCOVERIES. Guided alone by the prime idea of the unity of Nature, Dr. Busc has been able to show not merely that living vegetable tissues behave under stimulation in a fashion exactly parallel to that of animal tissues but even that in many plants fibres of peculiar conductivity and sensitivity can be isolated which it seems perfectly legitimate to call vegetable nerves. The phrase will not seem so preposterous to those who are aware of the recent trend of physiological botany, the discovery of certain special senses in the plant, and even of special sense organs, such as the photo-gensitive structures, which are now called ocelli or little eyes. Space remains for the merest indication of the manner in which these new researches extend towards and indeed actually invade, the domain of physiological psychology. Dr. Bose has found that a nerve-like muscle-alters in length under stimulation, and has succeeded in making the nerve record its own changes photographically (by moving a spot of light directed upon sensitive paper) and mechanically (by moving & lever writing upon smoked glass). Further, he has contributed largely to the question of the consumption of energy in nervous action since he can measure precisely the quantity of the "dose' of electrical energy administered to the nerve, and then can ascertain, in some measure, what becomes of it. These remarks give an idea of the quantity, and but an imperfect notion of the quality of Dr. Bose's work. I have, for instance, been able to make nc allusion to his work on the action of drugs and of alcohol in special. One way merely note, in conclusion, that these researches, which began with the study of response in strips of tin and the like, have led onwards to the domain even of Psychology itself, not froin any determination of the worker, who had no idea at first, of the direction in which he would be led. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 sanAtana jana. | mAvAyo 11, pitAnA "eka bIjAne sarakhAvI jotAM vIja rAkhatI khAsa pratikriyAo astitva dharAve che LInA prayogathI siddha thatuM prANI guNadharmazAstra" e satya vAtamAM adeza lAvanAra jeTalo ajJa ( Comparative Electro-Physiolo- mANasa mArI kalpanA pramANe kaI nathI. eka gy ) e nAmanuM pustaka ke je hamaNAMja jIvatuM jJAnataMtu mRtajJAnataMtu karatAM judIja mesarsa lagamensa grInanI kaMpanI' e prasiddha rIte pratikriyA kare che. paraMtu nakakara dravyane sA. karyuM che temAM vistArapUrvaka jaNAvela che. DA- dhAraNa rIte pitAnuM ja baMdhAraNa hoya che e kaTara bejhanA prathama pustakane sAra e batA- vAta spaSTa che. baMdhAraNa eTale te nakakara vavAno hato ke, pahelAM ema je manAtuM hatuM dravyamAM pitAnI aMdara rahelA aMtargata paramA ke prANionA jIvatAM snAyunI jhINI zIrAo zuonI pratikriyAo ke jepara te nakakara dravya ja phakata pratikriyA ApI zake che, te have nuM nakakarapaNuM jalIya ane vAyavIya dravya ghaNe mATe aMze vanaspatinI nasemAM paNa sAthe sarakhAmaNImAM AdhAra rAkhe che; Ama joI zakAya che, eTaluM ja nahIM paNa jaDa va. hovAthI prANIguNadhamattAnI' te nakakara dravyanA stuo jevI ke kalaInAM patarAM ane bIjA nakakara paNane laine tenA para pitA nAM sAdhana upayoga karavAthI kaI pratikriyAo thaze te jA saghaLA jaDa padArthomAM dekhI zakAya che. sajIva pyA vagara potAnI tapAsamAM kharI ane pAkI vastu jevI ke prANIo ane vanaspati e zodha sudhArA tathA vadhArA sAthe karI zake ema dravya vastuo che, ane teo potAnI aMdara dhAravuM bhAgyeja saMbhavita che. rahelA paramANuonA pratikriyAo jevI rIte " kudaratamAM sadA ekayatA rahelI che e astrAne thAka lAge che te vakhate jevI prati. mukhya vicArathIja derAIne DAkaTara bojha sajIva kriyAo thAya che tevI darzAve che. jema DekaTara vanaspatinI nasene cetana vRddhi ApatAM tenA che darazAveluM jaNAya che tema A prati. para jevI rIte prANIonI nasepara tema thatAM kriyAo jJAnataMtune lAgatA zramanI sAthe asara thAya che tevI ja barAbara asara thAya che adrazyaja nahIM paraMtu saMbhavita rIte te adrazya e batAvI zakyA che, eTaluM ja nahIM paraMtu karatAM paNa vizeSa ane vizeSa maLatI Ave sAthe vizeSa ane mahatvanuM e darzAvI A che, jenI aMdara vastu para thayelI asara potAnI pyuM che ke ghaNA ropAomAM amuka khAsa ja meLe barAbara nAMdhAI jAya evAM ghaNuja uttama tanI uSNatAvAhakatA, ane sacetanAvALA tA ane sUma yaMtrathI pitAnA pustakamAM batAvelI taNAo che ke jene bhinna rIte oLakhAvI tapAsone draDha karI tene vistArapUrvaka vadhAravAmAM zakAya ane tenAM nAma dekhItI rIte purNa DikaTara bejha khAsa karIne IyAnamAM rAkhavA yathArtha paNe "vanaspatinA jJAnataMtuo" ApI yogya rIte zakitamAna nivaDayA che. vaLI vadhAre zakAya. A nAma jeo "prANagaNudharmAtmika jANavA yogya che e thaI paDaze ke, potAnI vanaspatizAstramAM(physiological Botany) tapAsanA keTalAka pariNAmo te DokaTara bojha hamaNAM ja thayelI vavAre zedhathI abhijJAta haze jarmanInA mAnasazAstrIo pAse cayavAnA che teone to jhAjhuM asaMgata lAgaze nahIM. u "prANuguNadharmazAnI judI judI jAtanI ceta kata kata zodha e che ke ropAomAM amuka jAtanI khAsa Ikiyabuddhio che ane taduparAMta teomAM nAvRddhithI sajIva vastunA yathArtha svarUpanI khAsa jAtanA Iyiavayavo che, jevAM ke sUryane khAtrI karavAno prayatna kare che. ApaNe jene tejathI jenA para tarataja asara thatI hoya tenI jIMdagInA nAmathI oLakhIe chIe te che racanAo ke jene nAnI AMkha-sUmanayana dagInI sthitimAM rahelI athavA te para AdhAra kahevAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thIjIna). Atmasiddhi zAstra para eka nibaMdha 335 A upara kahela navI zodhA prANa pratikriyAonA abhyAsathI zarU thaI hatI te dhamAMmika mAnasazAstra" nA (Physiologi- saghaLI vadhI vadhIne mAnazAstranA pradezatarapha cal-Psychology) pradezamAM nava vistAra paga saMcAra kare che lAgI che. mULa zodhaka DAkaTara ane sanyataH kharekharI uthala pAthala kare che, e AgaLathI kAryakrama nizcita karIne A ane te kaI rIte, te phakta no sarakhe zodhe zodhI che ema nathI, kAraNa ke temane imAre tadana saMkSepamAM karavAnuM che have rahe pahelAM khyAla paNa hare nahIM ke ama prache. DAkaTara bejha dhI kADhayuM che ke eka go karatAM pote kaI dizAmAM ghasaDAI jaze." jJAnataMtu-snAyunI peThe- cetatA ddha ApatAM | DAkaTara bejhanI A zodhe pAzcAtyavijJAlaMbAImAM badalAya che, ane te jJAnataMtu paranI navettAomAM teo mATe ghaNuM mAna utpanna asara ane pheraphAra tarataja AgeDu na noMdhAI karyA che. ApaNe paNa eka svadezIya tarIke jAya tema eka nahI paNa be rIte karavAmAM teo pratye jeTaluM pramAda rAkhI be teTale che be phateha meLavI che. eka te "phoTogrApha' che. DAkaTara bejhanI che, je jaina siddhAMtanI jema paDI jAya che tema, ane te "sensITI' zodhonI sAthe sarakhAvavAmAM Ave, te hajI kAgaLa para pheMkelA prakAzanA kiraNone halAvIne ghaNI araya lAge tema che; paraMtu DAkaTara bojhanI ane bIjI yAMtrika rIte ane te kaDa. zeghAthI bIjA badhAM karatAM jaina sRSTine vizeSa hAthI glAsa " upara lakhe tevuM "livara' halAvIne nuM kAraNa che, kemake je vastu jene mahAtmAoe ane taduparAMta, jJAnataMtune vidhachakita AvA pachI saMkha varSo pahelAM pitAnA addabhutajJAna vaDe kahI te vidyumbakitanuM keTaluM parimANa ApavAmAM hatI te yathArtha ja che evuM DAkaTara bojhanI zodha AvyuM che tenuM barAbara ane yathArtha rIte daDha karatI thaI che. ema je kahevAmAM AvyuM ke DAkaTara bojha mApa laI zake che, ane pachI te DAkaTara bojhanI zodha jaina zodhonI sarakhAmaparimANanuM zuM thAya che te keTaleka aMze khAtro NIe ghaNI a5 lAge tema che te A upapUrvaka nidhorI zake che. AthI jJAnataMtunI rathI jovAmAM Avaze. DAkaTara bejhanuM kahevuM samagra kriyAmAM zakita ke baLa kevI rIte va5 ema che ke " sajIva vanaspatinI nasone cetarAIne khUTI jAya che te praznanuM samAdhAna kara nAddhi ApatAM tenA para jevI rIte prANIvAmAM DAkaTara bejha ghaNI merI phateha meLavI che." ene na para tema thatAM asara thAya che tevI A upara jaNAvelI TIkA, DAkaTara ja rIte barAbara asara thAya che; eTaluM ja bejha keTaluM (Quantity) karyuM che tene nahIM, paraMtu ghaNA ropAomAM amuka khAsa khyAla Ape che, paraMtu temanI A zeva kevA jAtanI uSNatA, vAhakatA ane sacetanatAvALA prakAranI che (Quality ) tenuM jJAna Apa. tAMtaNAo che. ropAomAM amuka jAta nI khAsa vAne upalI hakIkata tadana apUja che. dAkha. iMdriya buddhio che; ane taduparAMta teomAM che khAsa ikiya avayava che; jevAM ke, sUryanA lA tarIke vaidakamAM kAma AvatI vanaspatio mA tejathI jenA para tarataja asara thatI hoya para ane temAM zuM khAsa karIne (a.kAla" tevI racanAo ke jene nAnI AMkhe saMjamanapara DAkaTara bejhanA kAme agara tapAse zuM yata kahevAmAM Ave che." vanaspatinA jIvo asara karI che te jANavAne huM azakta niva. mATe " jena chaganazAstra" keTalo prakAza pADI chuM. chevaTe A uparathI koIpaNa khAsa zake tema che te nIceno bhAga paDadarzana karIne teMdhamAM rAkhI zake ke A zodho ke je muccaya" ne levAmAM AvyuM che te parathI mULa laInAM patarAM ane tevA bIjA padArthonI jaNAze Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. imAcathI jIna. bakula, aze, caMpaka, Adi aneka pitApitAnI viziSTa kriyA phuTa jaNAya che; vidha vanaspatinAM AvAM zarIra jIva vyApAra athavA vanaspatimAtra potapotAnI ratueja vinA manuSya zarIranA jevA dharmavALo hoI zake phala Ape che. A badhI je kriyA kahI te nahI. juo. je prakAre, purUSa zarIra, bAlaku tamAma tarvAdimAM jJAna na hoya te saMbhave nahIM; mAra, vRddha Adi dazA pariNAma bhogavatuM hovAthI mATe vanaspati cetanA che e siddha thayuM. vaLI cetanAvAna adhiSTAtAvALuM spaSTa cetavALuM manuSyAdi zarIra jema ratnAdino cheda thatAM sujaNAya che, teja prakAre vanaspati zarIrane paNa tevuM mIrAna paNa 13 kAya che, tema tarUzarIra paNa phala vallava muku ke te jANavuM. kemake ketakatarU bAla jagyuM, yuvA thayuM, lAdi chinna thatAM sukAvA mAMDe che. evo je vRddha thayuM, ema anubhava thAya che; ane ema dharma te acetanane ghaTe nahIM. vaLI manuSya vanaspatizarIra purU zarIra tulya che ema sama zarIra jema stanapAna vyaMjanaidanAdi AhAra jAya che, mATe te cetanAvALuM paNa cheja. levAthI AhAranuM baneluM che tema vanaspativaLI bAlakumAra vRddhAdi avasthA vizeSathakI zarIra paNa pRthakIjalAdi AhAra levAthI A manuSya zarIra jema krame krame vRddhi pAmatuM jaNAya hAranuM bane che. ne A rIte AhAra levo te che, teja prakAre vanaspatizarIra paNa aMkura, acetanane banatuM nathI, mATe vanaspatizarIra kisalaya, zAkha, prazakha, Adi avasthA vi. sacetana che. vaLI jema manuSya zarIra niyatAyuSya zevathakI vRddhi pAme che. tema ja vaLI manuSya vALuM che tema vanaspatizarIra paNa niyatAyu zarIra jema jJAnavAna che tema vanaspatizarIra vALuM che, ne tenuM bahumAM bahu AyuSa dazahapaNa tevuM che, kemake zamI, agatya, AmalakI, jAra jeTaluM che. temaja manuSya zarIra IcchAniSTa kaDI, Adi anekane nidrA ane prabodha hoya AhArathI jema vRddhi hAnivALuM jaNAya che che tethI jJAnavatva ghaTe che. temaja mUlamAM dATelA dravyarAzine vRkSa pitAnAM muvADIAMthI tema vanaspatizarIra paNa jaNAya che. vaLI mane vITI le che; vaDa, pIpaLA, lIMbaDA vagerene varSa nuSya zarIrane nAnA prakAranA rogathI jema pAMDu RtunA meghanAda tathA zizira vAyuthI aMkura va, udaraddhi, zepha, kRzatva, aMgulInAsikAdinuM namI javuM, gaLI javuM Adi jaNAya che, tema phUTe che; azekatane nUpura dhAraNa karelA evA vanaspatizarIrane paNa roga thakI puSpa phala sukumAra kAminI caraNane prahAra thatAM pallava kusumAdi Ave che; phaNasane yuvatinA AliM. patratvacAdi badalAI jAya che, ke jatAM rahe che. nathI tema thAya che: bakulane sugaMdhI dArUne jema manuSya zarIrane auSadha prayogathI vRddhi hAni kAgaLo reDavAthI tema thAya che; caMpakane surakSi ke bhAgyAtuTayA kuTayAnuM maTI javApaNuM thAya ane nimala evA jalanA siMcanathI te che, teja prakAre vanaspati zarIrane paNa thAya che. manuSya zarIrane jema rasAyanasnAdi upathAya che; tilakane kaTAkSa jevAthI tema thAya che; yogathI viziSTa kAMti, rasa, bala Adi prApta thAya zirISane paMcamasvara saMbhaLAvyAthI puSpa Ave che, tema vanaspatine paNa viziSTa nabhe jalAdi che; padmAdi prabhAte vikase che, gheghAtakI Adi siMcanathI viziSTa rasa vIrya niSpavAdi thaI saMdhyAkALe khIle che, ne poyaNI vagere caDhe Ave che, jemAM strI zarIrane dehadAdi pUrNa dayamAM praphulla thAya che. meghaNi thatAMja ghAsa karavA pachI putrAdi prasava thAya che, tema vanaugI nIkaLe che; velIo yogya Azrayane ze- spati zarIrane paNa dehada pUrNa karyA pachI dhIne upara caDhe che; lAbhAlu vagere hAtha aDa- phala puSpAdi jaNAya che. tyAre have vanaspatinuM kADatAM mIcAI jAya che; ema vanaspatimAtrane sacetanava sAdhavAne prathaga A pramANe, sSanI sevA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasiddhizAstrapara eka niSadha, mAthA jIna) de.hRda Adi vanaspati sacetana che. A pratijJA siddha karavAne aneka hetu ApI zakAya. ( 1 ) bAla kumAradvAvasthA jaNAya che tethI. ( 2 ) niyata vRddhi thAya che tethI. ( 3 ) nidrA pratyeAdha 25(3 zAMdithI prazulatA sadAcAdi ane kriyAnI te AzrayabhUta che tevI. ( 4 ) avayAdi cheda thatAM karamAya che tethI. ( 5 ) niyata pradeza thakI AhAra le che mATe. ( ) nijA* hAra nimita vRddhi hAni thAya che ane Ayu SanI sImA che tethI. (7) rAga sabhave che tethI. auSadha prayogathI sArUM thavAnA saMbhava jaNAya che tethI. ( 9 ) amuka prayeAgAnusAra rasIya snigdhayAdi jaNAya che tethI. ( 10 ) pUrNa karyAMthI kula jaNAya che tethI. e hetu letAM pratyekane strIpurUSa zarIrAdi udAharaNu sulabha che; athavA AvA judA judA hetu na letAM ekaja prayAga karavA hAya te te pazu thAya. panaspati sacetana che, kemake tene janmamaraNu rAdi samasta kriyAne saMbhava che.' vanaspatinA jIve mATe jaina jIvana zAstra " jeTalaiA prakAza pADI zake che, teTa lAja prakAsa te pRthvI, pANI, tejasa ane vAyunA jIvA mATe pazu pADe che. jaitachatranazAstra "tuM ema kahevuM che ke, " pRthvInA jIvA masuranI dALa athavA acadranA AkAranA che, pANInA jIve pANInA parapATA jevA che, tejasakAyanA jIvA sAyanA AkAravat che, vAyunA AvA patAkAnA AkAre che. A pRthyAdinA jIvAte sparze nAmanI eka drazya-yukta tr (Patent) IMdriya che. A eka drazya (Patent) IMdriya uparAMta bAkInI cAr bhAva (Latedt) driyA che. mata paNa bhAva (Latent) mana che. A jIvAte traNa prakA ranAM zarIrA che. AdArika' ( bhAvazarIra ), 'tejasa'( annAdika pAcanakartA zarIra ) ane kANuM' kahetAM karmanA samRhu35. annAdi pAcana karavAnI zakti (zarIra ) ne A ekedriya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat "( jIvemAM che, te pAcana karavAne lagatAM ava yavA paNa hAvAM dveSe e spaSTa che. anya kta (Latent) sa!navala che. eTale jJAna. taMtue paNa hAvAM joie. vaLI tene zvAse zvAsa che eTale nageA paNa hArIja joie. jaina jIvanazAstra " te| AgaLa vadhIne ema paNa kahe che ke, A ekendriya jIte AhArasajJA, maithunasaMjJA, bhayasattA, parizcaMddhamattA, lAbha, mADa, mAyA tayA mAna e cAra kapAya tathA lAsanA ane AdhasaMjJA e avyakta paNe (Latent cheja. vaLI, tene matiannana ane taajJAna e jJAna paNa avyaktapaNe che. acakSudarzana e prakAranA me prakAranAM cakSuna ane darzana' tathA atAkAra ' upayoga 'e paNa avyaktapaNe rahelAM che. cAra manayeAga, cAra vacanayAga ane traNu kAyayega paNa bhAvapaNe che. " jaita mahAbhAee jIveAnu svarUpa kevuM adabhutapaNe prarUpyuM che te jAgutrA mATe 'vAbhigama,' " . : 'sUtrakRtAMga' 'prajJapannA,' 'bhagaJatI,' Adi trA' ane kagraMtha, ''gemarRsAra ' * vizeSAvazyaka ' Adi zAstrA avaleAkavA vinaMti che. A uparathI kahevAtA hatu evA che ke, jainajIvanazAstra " ane " jaitapadArthavijJAna eTalA badhAM adabhuta che ke, pAzcAtya zeAdhA tenI pAse ati pAmara siddha thAya tevu che. " "7 hamaNAM hamaNAMmAM pAzcAtya pariNAmavAda ( Evolution theory)thI leAkeA vismaya thai gayA che. jainanA dravyAnuyAgamAM tryAnu je sukSma svarUpa darzAvavAmAM AvyuM che te pUNu avaleAkayAthI pariNAmavAdanI utpatti hamaNAMja thaiche evA vyAme hu dUra thaze. bhUstaravidyA (Ge ology)nA siddhAMtA hamaNAM prarUpAyAM, ane tyArasRSTi anAdi che ema mAnavAmAM AvyuM, paraMtu e siddhAMta tA jaitanA prathamamAM prathama che. jainanA mAnasazAstra (Psycological-Science) nI apUrvatA keTalI che te teA pAzcAtya tr 330 ' www.umaragyanbhandar.com Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana, ( mAyAthI junA mAnasazAstra (Psycological-science) nI arthAta " ApaNe jyAre prathama yurappana sarakhAmaNI karavAmAM Ave tyAreja jazuya tema zikSaNa meLavyuM tyAre ApaNe ApaNane potAnI che. sRSTino Izvara jevo kartA koI nathI, paNa meLe vidyA (Scince) nA prakAzathI anyathA badhuM svAbhAvika rIte thayA kare che evuM je mArge caDhAvI dIdhA. vidyA e eka maryAdita svabhAvavAdIo (Naturalists ) kahevA oraDA viSe prakAza che; ane nahIM ke te zIkhyA te te jene kALAMtara thayAM kahe che, ane vizvane prakAzIta karatAra surya che." te ja kAraNe te apekSAe jenI svabhAvavA. dIo paNa kahevAya che. Aja kAraNe jeone AtmAnA aIzvaryanuM bhAna che te pAzcAtyavidyA (Science) thI aM. . Ama batAvI, atra ema ADaMbara karavAne jAi jatAM nathI, ke je aMjAI javAnuM paudeza nathI rAkhyo che, jenamAM sarvasva che; kemake ADambara rAkhavAnuM kAraNa ja nathI; aDakhara riNAma jaDavAda (Scince) ne parAdhIna thavAnuM te kayAre hoya ke jyAre mULa vastu na hoya, che. jeone AtmAnuM kaMI paNa bhAna che teone ane che ema darzAvavuM hoya. jaina tatvajJAna ane te zrI nigraMtha pravacananA paramakRpALu vacana vyAsavAthI pratIta thaze ke, zrI jInezvara khare "vaLe gAmane kAthe tene sarva nANuM." khara kevalajJAnIja hatA, ane tenA tevA temAM pUrNa zraddhAnuM che; ane te artheja zAnabaLeja vastunuM yathArtha svarUpa joI, kahI tenI pravRtti hoya che. A graMthamAM teja parama gayA che. vastunuM darpaNavat nirUpaNa karyuM che. zrI jine jenanI addabhutatA batAvavAmAM A lakha- zvaree atyaMta sukSmatApUrvaka pula paramANuM nArane jeTaluM hala thAya che, teTalAja kheda Adi dravyonuM svarUpa joyuM che, chatAM te para tene eTalA mATe thAya che ke, AvuM je adra te paramakRpALuoe ane teone anusaranArA bhuta jainatatvajJAna tene prakAza pADavAnAM sA. mahAmAoe vizeSa bhAra nathI mUko; tenuM dhane te darzanamAM atyaMta a5 rahyA che. kayAM kAraNa eTaluM ja che ke teone te padArtho aM. che e purUSArtha ke je samasta manuSya maMDaLane tIma kalyANanA hetuo lAgyA nathI. AtmA pratIti karAvI zake ke jene jJAnanI adabhUtatA zivAyanA padArthomAM teoe aMtIma sAra aditIya che ? bhUtapaNuM mAnyuM nathI. Atmava pAmavA mATe purUSArtha kartavya che ane te purUSArthane prAraMbha vidyA (Science) nA abhyAsIo je pra kAza pADI zake, te zuddha Atmatvane pAmelA tyAga, vairAgya ane jJAnapUrvaka kriyAthI thavo joIe. evA jJAnIonA prakAza pAse aja raheze; jeo zrI jainadarzana para AkSepa kare che ke, e nisaMzaya che. eka Arya pAzcAtya saMskArI che jemAM gurUmAhAo gAyuM nathI teo A vidvAne hamaNAM ja kahyuM che ke, graMthanI kRtithI joI zakaze ke, teone te bhrAMti When we first received an che. zrI vItarAgoe kevaLa jJAna utpanna thavAnA European education, we allowed chellA samaya sudhI saMpurUSanAM vacananuM avalaMbana ourselves to be misled by the karyuM che; arthAta bAramAM kSINamehaguNasthAnaka light of Science. Science is a parvata zratajJAnathI AtmAnA anubhavane nirmaLa light within a limited room, karatAM karatAM te nirmaLatA saMpUrNatA pAme kevaLa not the sun which illuminates jJAna utpanna thAya che; te utpanna thavAnA prathama the world." samaya sudhI saMpurUSe upadezelo mArga AdhAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthI juna) AtmasivizAstra para eka nibaMdha. 339 bhUta che, ema kahyuM che. mekSa mArga pAmavA bola che ke jenI vyAkhyA karavI e ITa che. mATe je Avazyaka traNa ta zrI vItarAge vyAvahArika zikSaNa sAthe dhArmika zikSaNaM apAnuM kahyA che te traNa tamA sadadeva saddharma hoya to te bahuja upakAraka thAya e niHsaMcaya ane sadagurU e traNe yugapabhaSe varNavyA che; che, tathApi hiMdusthAna ke jayAM aneka aneka dharmateja vAta zrI nidarzanamAM gumADA... keTaluM mate cAle che tyAM vyAvahArika zikSaNanI sAthe gAyuM che te batAvavA mATe basa che. dhArmika zikSaNa ApavuM zakya che ke nahi e eTaluM kharuM che ke, je deza, kALa, bhAtane eka gaMbhIra prazna che. pratyeka saMpradAya ema je khAsa agatyanI bAbata hoya tenA para icche che ke amArA dharmanuM zikSa, amArI jJAnI purUvizeSa bhAra mUke che, zrI bhAna harimara- prajAma ApavuM joIe. jyAM sArvajanika cAyanA samayamAM lokasamUhanI vRtti vidyA zALAo, ane vidyAlayo che tyAM pratyeka saM. pratye vizeSapaNe thayelI joI, zAsana AkarSaNatrA prahAyanuM zizu ApavuM azakaya che. azakaya arthe, bhadrAcArya, zumacaMdrAcArya maha-purUSoe che chatAM dhAro ke, evI koI moTA bhAge jaina zAstromAM paNa adbhuta gavidyAnuM nirUpaNa vyavasthA karavAmAM Ave, te te upakAraka che ke karyuM che te batAvavA parama puruSArtha karyo. kaLI nahi ? mArA abhiprAya pramANe, azakayane kALasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryane samayamAM brahma moTe bhAge zakya banAvI AvI vyavasthA karache praye " pAMDItya ' ne kAraNe lokadaSTi vAmAM Ave, te paNa tethI lAbha thAya tenA vizeSa AkarSAyelI joI, zrI hemacaMdrAdi mahAtmA karatAM hAni vadhAre thavAno saMbhava che; kemake oe advitIya pAMDItya darzAvI jainazAsananI pratyeka saMpradAya je potAnuM zikSaNa ApyA vijayadhvaja pharakAvI che. zAsanamAM "AtmajJAna kare, te prajAmAMthI mULa vicArazakti (Ori. bhaNI Avazyaka lakSamAM nyUnatA AvI jatAM ginal thinking) ne lopa thavAno saMbhava zrImAna AnaMdadhanajIe abhu tApUrvaka A che; eTale je sAMpradAyika dhArmika zikSaNa maLe tmajJAna gAyuM che. "tapa" pratye lokavRtti uda tethI te saMpradAyane vireja abhyAsIne mamatvasIna thaI jatAM, tapagacchanA sthApaka purave te buddhi baMdhAI jAya; ane evI mamatvabuddhi pratye bahu bhAra mUko. kriyAmAM zithilatva baMdhAI gaye, anya darzanemAM vasturUpa zuM che AveluM eI, upAdhyAyajI zrI yazovijayajI te jovAnuM citta na thaI zake. AvI sthitimAM mahArAje tenA saMbaMdhamAM Avazyaka purUSArtha sAMpradAyika zikSaNuM ApavuM e amarALa karyo. A vartamAna samayamAM saMpurono abhAva che. Ama chatAM paNa dhama zikSaNanA saMskAvizeSa parimANamAM joI zrImAna rAjacaMdra ronI te jarUra che. A jarUra kaI rIte pUrI satpaSanuM mAhAtma gAyuM che. vaLI jema zrImAna pADavI e vicAra kartavya che. lagabhaga cAreka AnaMdadhanajIne matAMdhatA dUra karavAnI agatya varSa pUrve eka jAhera vartamAnapatramAM eka upara bhAra Apa pa hatuM, tema zrImAna lekhake evI sucanA karI hatI ke, A "AtmarAjacaMdrane paNa mUkavo paDe che. siddhazAstra e evA prakArane graMtha che ke A vartamAnamAM eka evI pharyo pravRtta thaI jaDavAdane praveza thatAM aTakAvavAnuM kaI aMze che ke, prAzcAtya vidyA dvArA, ucharatA yuvAna sAmartha rahyuM che, tema temAM sAMpradAyika mamatva vargamAM jaDavAda utpanna thAya che; ane teTalA utpanna kare tevuM tatva nathI. jaDavAdane praveza mATe dharmazikSaNa ApavAnI khAsa jarUra che. thatAM aTakAvanAra vatu AtmA ane karmanI dharmadikSaNa" e eka evo vistAravALo siddhidarzaka sAdhana che. A "AtmasiddhizAstramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u40 sanAtana jaina. (mArcathI juna AtmA ane karmanuM hevApaNuM siddha karavanAM che ke, game te darzananA AzrIta jIvane vAMcatAM. sAdhane kevAM che te te vAcakavarga joI zakaze. vicAratAM e bhAva na thAya ke, te cokkasa je AtmAnuM ane karmanuM hovApaNuM abhyAsInAM saMpradAyane AdhIna che; paraMtu evI bhAvanA mana upara pratIti karAvI zakAya, te jaDavAdano thAya ke te sarvamAnya graMtha che. AvA eka sarvasAmAnya gaNAvAyogya graMthanA saMbaMdhamAM prapraveza saheje rokI zakAya; eTale dharmAnu kAzaka pitA taraphanA vicAro lakhatAM evA thAyIo jaDavAdano je bhaya rAkhe che te A prakAranI graMthakartAnI kRtine rUpa Ape, ke jethI graMthamAM te baMne vastunA pratipAdana dvArA dUra graMthakAranA sarvasAmAnya karavAnA mULa udezamAM karAvI zakAya. IzvaranuM astitva, AtmAnuM vyAghAta thAya; e huM samajuM chuM ke yogya nityatva, AmAne karmakatRtva, AtmAne karma nathI. chatAM tema meM karyuM che te mArI dRSTi bhakatRtva, mikSanuM svarUpa e je pAca vipako pramANe hetu che. A graMthanuM gaurava tene viSe jUdA jUdAM darzanamAM je bheda paDe che 142 doharAnuM che, chatAM te upara 14ra00 te bhedanuM svarUpa ane nirAkaraNa paNa A graMthamAM glaeNkenI TIkA lakhAI zake tema che; ema karavAmAM AveluM che eTale abhyAsIone eka prasaMge graMthakartApurUSe kahyuM hatuM. graMthane nyAyadvAra (Logically) zikSAguruo tenI aMtIma Azraya nigraMtha mArgane che; eTale abhyAsa karAvI zake. tAtparya ke, ukta jAhera pachI te mArgane je je siddhAMta, A graMthamAM vartamAnapatranA lekhakanI sUcanA pramANe A je je prasaMgoe anukuLa thatA hoya te te graMtha dharmazikSaNa ApavAnuM eka sAdhana thaI prasaMge e batAvela che tene heta e che ke, paDe tevAM tatve dharAve che, tenI sAthe upara graMthakartAe je 14200 zlonI TIkA lakha. kahyuM tema te sAMpradAyika mamatva utpanna kare tema vAne pAtra A graMtha che ema kahyuM hatuM te nathI; eTaluM ja nahIM, paNa sAMpradAyika aMdha. yathArtha hatuM ema koI aMze jaNAya. A tAnuM nirUpathagIpaNuM A graMthamAM je prakAre vivecana lakhavAmAM mAro A hetu che. te darzAvyuM che te prakAra sAMpradAyika meha ane hetunI yathArthatA jevAnuM kArya vAMcaka mahAtethI utpanna thatuM jatuM mananuM saMkucitapaNuM zAnA upara choDuM chuM. vivecanamAM doSa thayela heya te te mATe mArA pratye anukaMpA buddhie (Narrow-Mindedness) rokI zake tema che. jeo dharma vilakSaNane mATe kevA prakAranA jovAmAM Ave, ane tenI sAthe tepara mAdhya. stha ane kathAyarahita zailIka vicAro jaNAvaprathe joIe te saMbaMdhIne vicAra calAve che vAmAM Ave ema huM IcchuM chuM. teone A graMtha avalokavAnuM nimaMtraNa karavuM A lekhane sAmApti ApatAM pahelAM, ayogya nahIM kahevAya. A "AtmasiddhizAstra"nA kartApurUSanuM jIvana prakAzaka taraphathI ATalA vistArapUrvaka caritra ApavA mArI tIvra IcchA hatI; vivecananI khAsa jarUra. heya nahIM, chatAM mArA tathApi ApazrInuM jIvana AdhyAtmika hoI taraphathI tema karavAmAM AvyuM che. AnuM kAraNa AlekhavuM e duSkara hovAthI, A vakhate e che ke, graMthakartApurUSe graMthamAM ke gaMbhIra ApavAnuM to banI zakayuM nathI. kartApurUSanA jIvana saMbaMdhIne sahaja khyAla ApavA viSaya caryo che tenA saMbaMdhamAM vivecana kara teozrIe pote lakhela eka svAtmavRttativAne svabhAvika hakka prakAzakane hovo joIe paNa 42178 3154 (Autobiograhpical ema mAruM mAnavuM che. eka bIjI bAbatana Poem) ahIM sthira karuM chuM. A kAvya mATe khulAse kara rahe che te e ke, graMtha, kartApurUSe potAnA dehotsarga pahelAM cAra varSa kartA purUSe graMthanI kRti evA prakAranI karI agAu ( vi. saM. 1953 mAM) lakhyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI tuna ) AtmasiddizAsrapara eka nibaMdha, dhanya re dIvasa A aho, jAgI re zAMti apUrva re. daza varSe re dhArA ulasI, maThyo udayakarmano garva re. ogaNIseM ne ekatrIse, Agyo apUrva anusAra re; ogaNIseM ne betAlIse, adbhuta vairAgya dhAra re, ogaNIseM ne suDatAlIse, samakIta zuddha prakAzyuM re, zruta anubhava vatI dazA, nijasvarUpa avabhAsyuM re. tyAM Avyo re udaya kAramo, parIgraha kArya prapaMca re; jema jema te haDaselIe, tema vadhe na ghaTe raMca re. vadhatuM emaja cAliyuM; have dIhme kSINa kAMi re. krame karIne te jaze, ema bhAse manamAMhi re. yathAhetu je cittano, satya dharmano uddhAra re; thaze avazya A dehathI, ema thayo niradhAra re. AvI apUrva vRtti aho; thaze apramatta yoga re. kevaLa lagabhaga bhUmikA, sparzane deha viyoga re. avazya karmano bhoga che, bhogavavo avazeSa re; tethI deha eka dhArine, jAzuM svarUpa svadeza re. mumbaI, jhaverI bajAra, caitra vada 5, 1964. } che tyAM" dhanya0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat dhanya0 dhanya0 dhanya0 dhanya0 dhanya0 dhanya0 dhanya0 341 A vivecananA pRSTa 4 cAmAM " jJAnadarzanacAritrANimAgaM: " evu je sUtra mUkayuM samyagdAnadarzanacAritrANimAkSamArga : " ema sUtra joie.--ma0 20 me alpajJa bAla, manasukhalAla vajIbhAI mehatA. www.umaragyanbhandar.com Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 sanAtana jaina, ( mAcathI juna, zrI amitagati. *prasiddha marAThI mAsika "vividya jJAna vistAranA mArca mAsanA aMkamAM zrIyuta tAtyA neminAtha pAMgaLa nAmanA eka digaMbara gRhastha ApelA lekhane anuvAda A jaina dhama digaMbara matamAM eka pra thaI gayA tene sarva khulAse A patie siha nAmAMkita kavi ane dharmagraMthakAra hatA. svataH racita graMthamAM karIne potAnA saMdhamAMthI je veLAe mAlavamaMDalAdhIzvara pratApazALI paraMparA gata thaine AvelA AcAryonI nAmArAjA muMjarAja rAjya karatA hatA te vakhate vali ApI che. teno ullekha be traNa graMtha A jaina yati thaI gayA. muMjarAja eka moTA joIne nIce pramANe karela che - catura, jJAna saMpanna, svataH kavi ane gurugrAhI siddhAMtapAtho nidhipAragAmI rAjA hovAthI pote potAnI sabhAmAM aneka zrI vIraseno'jani sarivaryaH / vidvAna ane guNI lokone Azraya ApI zrI mAthurANAM yamino variSThaH temanuM jabarUM sanmAna karato hato. zrI ane kaSAya vidhvaM savidhaupaTiSTaH // mitagati, dhanapAla kavi (tilakamaMjarInA dharmaparikSA. kartA), padmagupta, dhanaMjaya (daza rUpakano kartA), . tasya jJAtasamastazAstrasamaya: halAyudha ityAdi aneka vinmukuTamaNi tenI sthiratAmaLA sabhAmAM prakAzatA hatA. te sabhAmAM zreSThatvanuM zrI mAthura saMgha sAdhu tilakaH mAna amitagati, dhanaMjaya ane dhanapALanuM zrI nemiSeNo'bhavat / hatuM ema temanA upalabdha thayelA utkRSTa ziSyastasya mahAtmanaH zamayuto graMparathI mAluma paDe che. amitagati nirdhUtamohadviSaH pitAnA nAma pramANe vizALa ane mahAna zrImAnmAdhavasenasUrirabhavat buddhizALI kavi hatA ema dIse che. dharmaparI. kSoNItale pUjitaH // kSA ane zrAvakAcAra" e be graMthamAMnI temanI dhArmika sAhityamAM uttama prasiddhi che. tenA dalitamadana zatrora save graMtha upalabdha na thayA hota ane phakata bhavyanirvyAjabandhAH dharmaparIkSA" eja graMtha upalabdha thA hota samadamayamamUrti te paNa tenI prasiddhi jaina dhArmika sAhityamAMthI _zcaMdrazubhrorukIrtiH te kadI paNa na na thaI zakata! amitagatirabhUdya Aja upalabdha thatAM A yatinA zre tasya ziSyo vipazci parathI kartA kayAre ane kayAM dviracita midamarthya ka saMbaMdhe thaI gayA tenI mAhitI me tena zAstraM pavitram // mAhitI. LavavAmAM bIjA keTalAka jaina (subhASita ratna sadAha) AcAryonA saMbaMdhamAM paDe che. jevI rIte rAjavaMzamAMthI kiMvA aitihAte aDacaNa paDatI nathI. pote kayA jaina sika zUrapurUSonI vaMzAvaLI parathI amuka sAdhu saMdhamathiI ane kayA AcArya pachI eka rAjA kenI pachI thaI gaye e tarataja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 43 mArca thI jana | zrI Amatagata, jaNAI Ave che, tevI zake A una A- hovAthI te paNa te AkhyAna taLe ho. cAryanI paTTAvali parathI ApaNuM cAritranAyaka joIe. kenI pachI thaI gayA e tarataja maLI Ave have ApaNA kavino kAlanirNaya karie. che. jenadhamaya mayura saMdhamAMthI zreSTha, saMyamI A karavA pUrve kavi ane vidvAna AcAryomAM amitagati thaI gayA. kavine kAlani pote je rAjAnA sama. arthAta AcAryonI jagyAe A AcAryanI ga rNaya, yamAM hatA ema jaNAve inA pitAnA buddhibaLathI thaI. mAthura saMdhamAM che te rAjAnuM caritra zAMta vIrasena surimAM zreSTa thaI gayA. te pachI tenA saMkSepamAM kahevuM e ahi asthAne nahi thAya, ziSya nemiSaNa thaI gayA. tenI pachI ziSya kAraNa ke te kAlanirNaya vAte DAghaNA upamahAtmA mAdhavasenasUri sakala baMdha thaI gayA yogamAM Avaze. ane tenI pachI ApaNuM cAritranAyaka amita. saMvata 11mA zatakamAM kiMvA IsavI sana 10 gati te mAthura saMdhanA AcArya banyA. mArA mA zatakamAM mAlavamaMDalamAM paramAra vaMzanA gurU mAdhavasena muni che ane huM temano ziSya siMhadatta nAmane rAjA rAjya karate hata; chuM, ema temaNe uparano ullekha karyo che, tene zrI harSadeva paNa kahe che. A rAjA ekadA jema anya dharma, kavijana vidyA ApanArane potAnA rAjyamAM pharato hato tyAM tene ghAsamAM (nAka denArane) choDIne lakSmI ApanAra paDele eka teja:pu ja bAlaka maLyo. te teNe (nAkanI natha ApanArane) bhajanAra ane pitAnI raNane ApI tenuM muja evuM ane tethI temanuM nAma pitAnA graMthamAM glAmAM vardhaka nAma ApyuM. tyAra pachI te rAjAne eNdhutya vApare che tene na vAparatAM jenI siMdhurAja nAmano putra thaze. tethI harSanI pAsethI pite vidvattA prApta karIne thogyatA prIti tenA para atIzaya thaI. tethI tene teNe meLavI che tevA pitAnA gurUnA stutipATha sarva vidyAmAM pAraMgata karyo. pachI rAjA gharaDo pitAnA graMthamAM gAIne A kavie pitAnI thaze tyAre teNe muMjakumArane vijana evA lInatA darzAvI che. AvI ghaNAkharA jaina kavi. eka mahela para laI jaI pitAne hadayanI vAta enI paddhati che te kharekhara prazaMsanIya che. kahI ke " mAre putra che, tathApi bALapaNathI mAdhusaMdhanA nA parathI A saMdha gujarAtamAM tAruM meM premathI pAlana karyuM che tethI tene ja bahu mAluma paDe che. vaLI "muMjarAjA rAjyAbhiSeka karAve evI mArI lAlasA che. samayamAM pote hatA, ema kavie karelA tAro kharo janma amArA kulAmAMthI thaye ullekhaparathI te tenI satyatA vadhAre lAge che, nathI, paNa tuM mane darbhA karamAMthI maLelo hato, kAraNa ke mALavA ane gujarAta baMne deza eka te tuM tArA bhAI siMdhurAja pratye kapaTa ke dama pAse AvelA che. A saMdha zrI kuMdakuMda beImAnapaNe kadI paNa vatIza nahi. paraMtu AcAryanA AkhAyamane bhAratI gucha paikI baMdhu tarIke tene gaNuM mArA rAjyane kArabhAra hate ema mArI samajaNa che, kAraNa ke diga. calAvaje." muMje rAjAnI sarva vAta kabUla barI sarva saMdha ane sarva sAdhu-muni vagera karI ane tarataja muMjAjano rAjyAbhiSeka ApaNuM zrI kuMdakuMdAcAryanI pramANeja a karI tenuM bhImarAjanI kuMvarI sAthe lagna karyuM. thavA tenA AkhkhAya taLe jovAmAM Ave che tyAra pachI siMhadate tarataja eka divasa muje te jaina graMthanuM avalokana karavAthI tarataja pitAnI patnIne potAnI kulakathA kahI, paNa samajAya che ane A jaina digaMbarI saMdha te kadAcita pitAne vattata pariphara karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 sanAtanajana. mArca thI 50na, deze e bhItIthI teNInuM khUna karyuM ane Ama jyAre bhejane gAdI maLavAnuM thaze rUdrAditya nAmanA pradhAna sAthe pitAne rAjya- ema jANyuM ke teNe bhejane rAjaya meLavavA kAramAra uttama calAvyo ane pramatta banelA na devuM e vicArathI tene ziracheda karavA dakSiNAtya tavaMgaNanA rAjApara vArI karI tene mATe muMje mArA sAthe tene moka. arapadabhraSTa karyo, sArAMza ke teNe karnATaka, lATa, dhyamAM jaIne teNe ISTa devatAnuM smaraNa karI kerala, cela vagere dezomAM potAnI sArvabhauma che " "meM tAre ko Aropa karyo che te tuM kahe sattA prasthApita karI. ema mArAne kahyuM, tyAra pachI kAvyarUpamAM tyArapachI, tene baMdhu siMdhurAja tenuM eka patra lakhI muMjarAjane ApavAnuM kahyuM. vAraMvAra apamAna karato hovAthI teNe tene hadapAra karyo ane pachI pote niSkaTaka rAjya mAdhAtA 4 mahipati tapuurcalAvavA lAgyo. siddharAja tyAMthI nIkaLI aMmite tA. gujarAtamAM Avyo ane tyAM kAza nAmanA seturyena mahodadhau viracitaH sarovara pAse eka gAma vasAvyuM ane tyAM kvAsau dazAsyAntakaH / dIvALInA zubha divasanI rAtrI e mRgayA karato anyecApi yudhiSThira prabhRtayo karate cAravA bhUmi pAse gayA tyAre eka yAtA divaM bhuupt| bhaMDapara zarasaMdhAna karate hato teTalAmAM eka naike nApi samaM gatA vasumati preta para dRSTi paDavAthI tene bIka utpanna thavAnuM muMjastvayA yAsyati / kAraNa maLyuM; paNa pote bIdhe nahI ane te A vidvAna bhejakumArane nirapa vAMcI pretane vegaLe mUkI teNe bhuMDane mArI nAMkhyuM. tene atizaya lAgI AvyuM, ane bAlahatyA A vakhate te zaba uDyuM ane teNe sidhu mATe divase divasa svataH khAIne pIvA lAgyA. rAjanA dharyuM ane sAhasanI ziphArasa karI ahIM bhejakumArane niropa jANI mAtene vara mAMgavAnuM kahyuM, tyAre teNe "mAruM rAe dayA lAvI tene tyAM choDI dIdhuM ane bANu bhUmi para na paDe ane sarva lakSI pachI tene potAne yuvarAja mAnI guptapaNe prApta thAo" evo vara mAMgyuM. tyAre te eka ThekANe rAkhI rakSaNa karyuM. zake tene muMjarAjano nAza pAse Avela che to tuM tyAM ja jaine meTuM uttama kArya kara ema tyAra pachI muMjarAjanI punaHpramatta thayelA kahyuM tyAre te muMjarAjAnA rAjyamAM AvyA. telaMgaNunA talipa rAjApara vArI karavA cale A muMjane khabara paDavAthI teNe tene pakaDI tyAre tenA pradhAna rUdiye A khepamAM A, tenA DoLA kADhI kedamAM nAMkhe. tyAM tene paNane jaya maLanAra nathI, ane tema chatAM bheja nAme putra thayo. A bhejane savaLI A5 jaze te godAvarI utarIne AgaLa vidA ane cosaTha kaLA zIkhavI meTo vidvAna jaze nahi ema rAjAne jaNAvyuM. tyAre ane catura banAvyA, paNa pachI eka rAjAe savAbathI jaNAvyuM ke meM te rAjAne che jozIe tene kahyuM ke vakhata kyo che. tenuM mArI pAse zuM cAla. paMcAzatavavarSANi vAnuM che? Ama belI rAjA sainya laI | mArA nitrayam godAvarI utarI AgaLa AvyA. A saMbaM. bhoktavyaM bhojarAjana dhamAM epigrAphikA paMDikA maLe (Vol. 1 P. sagauDaM dakSiNApatham / 227) e ullekha karyo che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI juna. ) zrI amitagati, "He says that Munja had ga EETT F granit conquered the Chalukya Tailip daphanA rithA na maratAta mitra riMgaNuM II sixteen times, before he un- liM vaM na ra dA jayaMtra dertook his last expeditiou iu riktA bhavAnta bhAratA bhAratAzca riktaaH|| which he lost his throne and R: parihA DhA, life." durupatirAphika pitAne za3 muMja pitAnIpara svArI bhAgyamaye tadbhagnaM karI Ave che e joine taliye pitAnI muMja mA kuru viSAdam // balADhaya senAthI tenA para svArI karI tenA A pramANe pheravIne tene rAjAnI AjJAthI sainyane parAbhava karyo ane tene baMdIkha vadhyabhUmi pAse lAvavAmAM Avyo, tyAre tene nAmAM nAkhyo. tyAM muMjanI sevA karavA rAjasevakee iTa devatAnuM smaraNa karavAnuM mATe tailapa rAjAe potAnI gatabhartRkA kahyuM. muMjarAja ghaNo bhagIhadaya thaIne belyoH(eTale vidhavA) benane nivejIta karavAthI te sau rAti baMne vacce daMpatibhAva utpanna thayA. ahIM muMjanA pradhAne suraMga khodAvI temAMthI pitAnA te muje ya: kuM sajAne chupAvI laI javAnI yukti karI ane nirAlaMbA sarasvati // te muMjane jaNAvI. tene A saghaLuM vRtAMta tyAra pachI muMjana vadha karI tenuM zIra pitAnI patni-mRNAlavatine kahI teNIne pi rAjAnA AMgaNAmAM laTakAvI dIdhuM. ripachI tAne deza AvavA kahyuM tyAre teNue pitAnA ahIM mALavAmAM amAye bhejarAjano avaMti bhAine "ApaNe have viyoga thaze." ema maNe i. sa. 1022 mAM rAbhiSeka karyo. jaNAvyuM. AthI tailipa rAjA vadhAre sAvadha banI muMjane baMdigRhamAMthI kADhI tenI aDacaNa vikramA dvAsarA dssttnimaLe kADhavAne mATe eTale tene vadha karavA munivyomedsNmite| mATe tene bhikSAnuM nimitta kADhI gAmamAM phera ( 2078) vyA. tyAre hatAza thayela muMjarAjA bhikSA varSa muMjapade bhojmAMgate vadhastaMbha pAse jaI A bolyA mRg: nitiH | mA maMkaDa kurudvega A pramANenI mAhIti tilakamaMjarInI praydhN khNddito'nyaa| stAvanAmAM ApelI che. A parathI saMvata rAma rAvaNa bhojAdyAH 1078 (I. sa. 1022 ) sudhI muMja rAjAe mi ta ra sahita rAjya karyuM ema jANavAmAM Ave che, paNa kayA yazaH puMjo muMjo, varSathI karyuM e prazna che. te mATe IMDiana jApati rati kSitipati eNTIkavarI (vol, XIV P. 160) upasrsvtyaa vAsaH rathI jotAM ema mAlama paDe che ke muMja.. ramAne pura siritA jAe (tene vAkapati, amoghavarSa devuM ane sa kAMTezana, upalarAja paNa kahetA pracalita karyA. baMne diva kuraiva vidhuta 1036 nA caitra A viSaye rAsa sAheba kRtaH zUlAropa mAM ujajayanI 7 vimA tathA selaMbapura -0ll at Sharavan Belgo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, (mAgathI chanA ayuM evuM dAnapatra parathI samajAya che. A je kAMi mAhItI meLavavAnI zakya che te sarva upara AjJadAtA tarIke rUdrAditya AtmAnuM nAma pAchaLa ApelA traNa graMparathI che ane graMtha tathA hastAkSara vAkapati rAjadeva ema jaNaparathI maLatI mAhitI kartAne nAma jeTalI che. vyuM che. A uparathI i. sa. 900 pUrve tethI A prayatna niSphaLa jAya che. have te ukta rAjA hato. i. sa. 980 thI te 1022 vakhate jaina dharmanI sthiti kevI hatI te mAtra sudhI muMje rAjya karyuM evuM mAnavAne bIla jaNAvavAnI jarUra che. kala pratyevAya Avato nathI. A uparathI muMja: A kavinuM jJAna ghaNuM jabara hovAnuM rAjAe 42 varSa rAjya karyuM ema kare che. mAluma paDe che, kAraNake temanuM kavitAdevIpara have ApaNe kavitA kAlanirNaya tarapha vaLIe. jeTaluM svAmItva hatuM teTaluM dharmapara hatuM e amitagati yatie potAnA subhASitAna temaNe racelA graMtho parathI ane temane prati saMdeha e graMtha vikrama saMvata 1050 paidha thayelI AcArya padavI parathI spaSTa mAlama paDe zudi paMcamI e pUrNa karyo evo ullekha ame che. judA judA vRtAM, rUpaka, alaMkAra, artha, pachI karyo che eTale I. sa. 994 mAM A gAMbhIrya ane zabda sadiya sahita hovAnI graMtha racAyo hate. dharmaparIkSAnA chevaTamAM te sAthe be be hajAra kavitAo phakata be mahine graMtha saM. 1070 mAM eTale isa. 101 nAmAM racAI che e parathI moropaMtanuM smaraNa mAM rahe ema ullekha karyo che, ane muMja AvyA vagara rahetuM nathI A kevI vilakSaNa i. sa. 980 thI te 1022 sudhI rAjapArUDha tIvra buddhi! AparathI A kavie ghaNA graMtho rahyA ema anumAna thAya che. A parathI muM. rasyA haze ema spaSTa kare che su mASita ratna janA vakhatamAM A kavi thaI gayA e nizcita saMdeha e nAmanA graMtha pachI vIsa varSe phakata Thare che; AparathI A kavi I. sa. nA dathamA dharma parIkSA ja graMtha kavie racyo hoya e zatakanA chevaTe uttarArdhamAM ane agI bAramAnA mAnavuM visaMgata jaNAya che, paNa upalabdha pUrvamAM thaI gayA ema Thare che. pazu isa. A traNaja graMthe che e thAya che. pahelo 4 pUrve keTalAM varSa AgaLa pite hatA ane graMtha kevaLa dharmaviSayaka hovAthI te dharmajJAnane i. sa. 1014 pachI keTalA divasa vidyamAna niti che ema vyakata thAya che. bIjAparathI hatA e samajavA anya sAdhana bIlakula na graMthakanI evI IcchA pratIta thAya che ke hAvAthI dIgIrI thAya che; topaNa i0 0 suvicArone prasAra karave, madhamAMsA sakata 994 pUrve ochAmAM ochA vIseka varSa ane lakane ghaTADe thavo joIe, dharma mArge sadApachI daseka varSa kavinuM astitva mAnavAmAM cAramAM vartana rAkhavuM joIe ane samAja harakata dekhAtI nathI, kAraNa rAjA pAsethI sa. mAMnAM lokonI Atmika unnati thavI joIe, bhAna meLavavA jeTaluM jJAna saMpAdana karavAne manovikArapara jaya meLavavo joie, ane trIjo teTalo vakhata sahaja lAge hazeparaMtu A graMtha nAme dharmaparIkSA ema vicAra karI lareluM anumAna tadana nizrita na kahevAya--ad. khe che ke cAre dizAe jaina dharmane pAne janma kayAM ane kyAre thaze, te prasAra thAya tema karavuM. jaina dharma virahita mANanuM, jyAre dIkSA svarUpanA rAma, zaMkara, zakti, devInI upArAja nAma kama vyatIta sanA vadhatI javAthI lokonI temaja jo javAne mATe bhakita vadhatI karavI, ema anumAna parathI thatuM nathI. samajAya che. A graMthamAM kavie anya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI juna.) zrI Asitagati, dhamIya lokonI samajutI ghaNIja cama- eke ullekha dekhAto nathI. te sivAya te kArIka che ema jaNAvI tenuM khaMDana karyuM che. varSamAM subhASita ratnasaMdeha pUrNa karyAne ulekha A parathI kavie muMjarAjadhAnI ujjayinImaja svataH kavie te graMthanI aMte karela che. AthI kevala rahI ALasane eka paNa divasa kADhaze A gaTALA kema tenI samajaNa barAbara paDatI hoya evuM dekhAtuM nathI. vaLI A AcArya nathI. kiMvA A kavinI buddhi ati tIkSaNa padavIne anusarI temaNe bharatakhaMDapara upadeza hevAthI kadAcita A kavie Aja varSamAM karavA mATe ghaNo vihAra karyo che. lokomAMthI ane graMtha pUrNa karyo hoya! A graMtha kevaLa mithAva jaIne jainadharmanI pravRttidhArA dhaNo dharma viSayaka che. AmAM janene (zrAvakane) pALa. yatna karyo che ema sArI rIte vyakata thAya che vanA AcAra athathI te iti sudhI varNavelA ane temaNe pote Adhibhautika viSaya, dravya, che. AmAM upadezakama pUrvanA samaMtabhadra, vasu Apta, ISTa mitra vagerenI jALamAM na paDI naMdI, cAmuMDarAya, prati AcAryonI paddhati IdrinuM damana karI Amonnati utkRSTa rIte 0 pramANe ja varNavela che. Ano vistAra sAre karI hoya ema spaSTa dIse che. sArAMza ke A karyo che. AnA pariccheda ekaMdara paMdara che ane kavi ukti pramANe kRtimAM pravRtta thanAra A ka saMkhyA (1342) sumAre sADAterase cArya thaI gayA emAM te zaMkA nathI. kAvya che. A graMthanI racanA subodha, rUpaka baddha ane daSTithI jotAM A kavinI kavitAmAM zAMtarasa eTalI badhI sarala che ke saMskRta bhASAnuM sAotapata bharelo sarvatra dekhAya che. dha. dhAraNa jJAna dharAvanAra paNa samajI zake tema che. parIkSAne sAro bhAga, adabhuta rasa ane hA. nIcenA leka parathI A graMthanA dhoraNa rayathI preSita che ane temAM zaMgAra ekadama gheDa svarUpa ane bhAva sahaja lakSamAM AvI zakaze. che. rUpakApekSAthI upamAo khUba temAM bharelI napu ra tripu grI che. kavitA kilaSTa nathI paNa sulabha che. have mRgeSu siMhaH prazamo vrateSu tene the saMbadhI jaNAvIe. mano mahIbhRtsu suvarNazailo A yatie ekaMdara keTalA graMthe rahyA che bhaveSu mAnuSya bhavapradhAnam 1-12 tenI adyApi payaMta pUrNa manobhavAkrAMtIvadagdha raamaatemanA graMthe. zedha thaI nathI, paNa Aja kaTAkSalakSmIkRtakAMtikAyaH upalabdha thayelAM zrAvakA. digaMganA vyApi vizuddhakIrtiH cAra (upAsakAcAra) subhASita ratnasaMdeha ane dharmeNa rAjA bhavati prtaapii||1-54 atatvamapi pazyati dharmaparikSA e traNa amUlya kAvyAtmaka graMtha ApaNI pAse che. tethI te saMbaMdhe ApaNe tatvaM mithyAtva mohitAH ahIM gheDe UhApoha karIzuM. manyate tRSitA peyAM zrAvakAcAra- A graMtha AcAryo vikama mRgAhi mRgatRSNakAM // 2-3 saMvata 1050 mAM racelo che evo ullekha jIvAjIvAditatvAni zrIyuta hIrAcaMda nemacaMde (lApura) mahArASTra jJAtivyA manavidA e bhASAmAM bhASAMtara karelA zrImAna samatabhadra prasthAna kutte te hatA ane AcAryanA ratnakaraMDa zrAvakAcAra pustakanI praratA taLe pracalita karyA. baMne vanAmAM karela che. te graMthanA chevaTamAM (arthAta taMtra nIvA" A viSaye rAisa sAheba ApaNI pAsenA graMthanI chevaTamAM) tenA jevo Qon at Sharawau Belgo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 anAdi nidhanAH sarve jJAnadarzana lakSaNAH || 2 || ( jIvatatva ) tatra naSTASTakarmANaH prAptASTaguNasaMpadaH / trilokapUjito mukta triloara nivAsinaH // 3 // saMsAriNo dvidhA jIvAH sthAvarAzca tathA tramAH / dvitIye'pi prajAyaMte pUrNApUNA stathA dvidhA // 5 // ekAkSAH sthAvarA jIvA paMcadhA parikIrtitAH / pRthivI salila tejo mArutaM ca vanaspatiH // 8 // matA dvitricatuHpaMceM dviyAzca trasadAyikAH / paMcAkSA dvividhA statra dharmAdharmanamaH kAlapuhalAparikIrtitaH / saMjJasaMjJI vikalpataH // 10 // A jIveAnA bheda. ajIvAH paMcasUtra sanAtana jena (lavatatva.) rupayogavivarjitAH // 28 // A aveAnA bheda. vAkkAyamanaH karma 1. yogosAvAzravaH smRtaH / (Azravatatva) karmAzravatyaneneti zabdazAstravizAradaiH // 38 // ye gRhyaMte pudgalAH karmayogyA krodhAyAJcanai raipa baMdhaH // (ghatatva.) yAdRSTe bajatatvaM kaSAyo bhAe baMdhasya hetoH // 54 // bhoktavyaM bhojara gauDa dakSi / (saMvatatva) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat bhAva dravyavikalpena [ bhArthIna dvividhaH kRtasaMvaraiH // 58 // pUrvopArjitaka meka dezasaMkSaya lakSaNAH / (nirmAzatatva) savipAkA vipAkA ca / dvividhA nirjarA matA // 62 // vitapyamAna stapasA zarIrI purAkratAnAmupayAti zuddhim / na dhAyamAnaH kanakopalaH kiM saptArciSA zudhyati kazmalebhyaH // 65 // nisargato gacchati lokamastakaM karmakSayA naMtarameva cetanaH / (bhAkSatatva) dharmAstikAyena samIrato nabhaH samIrane naivarajazca yaH kSaNAt // 68 // ime padArthAH kathitA maharSibhi yathAyathaM sapta nivezitA hRdi / vinirmalAM tatvaci vitanvata jinopadezA iva pApahAriNAM // 72 A pramANe pahelA e paricchedamAM narjanma ane dharma mAhAtmya kahIne trIjAmAM dhanu makSa je samyakatva tenu' vivecana saptatatva sAthe nAcyu che. trIjA paricchedamAM ekAMtamatavAdI je jI vanuM Astikaya kabUla karatA nathI, je para leAkane mAnatA nathI, je sattu vItarAga sIvAya solI, bhAMsa lakSa, bhadyapAnAsamta (zAstra vagere) ThekANe devatvanI yeAjanA kare che, je kudevane pUje che, tenuM ekadama ane sakSepamAM khaMDana yu che. yodhAmAM bhadya, mAMsa, bhadha, rAtribheAjana niMdya che, eTale tenA tyAga karavaanuN hyuM che, pAMyabhAmA yatrata- ahiMsA, satya, bhayArya, parastrI tyAga bhane parigraha prabhASya; traSya guSyuvrata-hita anartha bhmane bhAgeApabhega pariNAma; cAra zikSAvrata-dezAvakAzika, sAmAyika, preSApavAsa ane vaiyAvRtya www.umaragyanbhandar.com Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI tuna. ) zrI enu varNana karyuM che. chaThThAmAM dhRtamAhAtmya; sAtamAmAM agIyAra pratimA; A mAmAM paDAvaNyakAnu varNana, ate navamAmAM dAta pUjAzIla upavAsanuM svarUpa temaja satya *ANu, kupAtra krANu ane apAtra kANu, te dAna kete ApavuM tenu vivecana che; dazamAmAM abhayadAna ane karUNA dAnanuM varjuna ane bAkInAmAM jinezvara ane siddhanuM varNana, bAra anuprekSA samAdhimaraNa ityAdikanuM varNana che. A pramANe A graMtha kevaLa dharmaviSayaka che. vaLI temAM keTaleka rekANe kavie kAvya dRSTithI rUpakAnI meDI saMkhyAnA upayoga karyo che. vistAranA bhayathI tenA namunA ahIM ApyA nathI. sarva dharmonuM nirIkSaNu karanAranI icchA hAya temaNe A graMtha eka vakhata avazya vAMcA ema amArI temane sUcanA che. puSkaLa lA evA mata dharAve che ke zaMkarAcArya jaita-dharmanA dharmanuM khaMDana karyuM, paNu kayA matanuM ane kayA tatvanuM khaMDana karyuM te sabaMdha kaMi paNu ullekha nathI. pratyakSa zaMkarAcAyanA graMthamAMthI pazu jaitAnA amuka aka matanuM khaMDana karyuM. evA ullekha dekhAtA nathI, Ama hovAthI jainadhama nuM khaMDana karyuM. e nirava kathananA artha kaMi paNa samAtA nathI. jainadhama mAM evA kAi pazu mata nA ke jenuM khaMDana thai zake. za karAcAya AdhamanuM khaMDana karyuM che, jainanuM khIlakula nahIM. te sivAya brAhmaNudharmIya keTalAka keTalAka itihAsa zASaka vidrAnAe evA mata ApyA che ke je vakhate zakarAcAryane anekAMtAtmaka di jainamatanu barAbara khaMDana karatA AvaDavu nahi tyAre teNe pAtAnI dhruvala zaktithI khala vAparI hUDanA upayoga karI muMDa muDa tuDa tuDa karI jainanA sArI rIte vizvasa karyA ane keTalAka amUlya jaina dharmAMte tmika graMtha matsara buddhiyA samudramAM phekI dIdhA. hamaNAnI Dekkana kaeNsejanA prephesara ane mAjI selApura hAiskUlanA heDamAstara zrIyuta kAyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Abhitagati. 349 nAtha bApujI pArka solApuramAM yunIyata kalabamAM peAte chevaTe je eka vyAkhyAna ApyuM hatuM, je vakhate zeTha hIrAca' nemacaMda vagere hAjara hatA tyAre evuM kahyuM hatuM ke graMtha kartAnI pazcAta jainadharmI theAnA matanuM khaMDana keTa lAeka brAhmaNa AcAryAe karyuM che ane te ThekANe pAte svataH zerA karyAM che. paNa khaMDana karyA pachI te graMya jyAre jaina AcAyaeNnA hA thamAM paDayA ke tarataja te punaH te brAhmaNeAnA matanuM khaMDana karavA evA ullekha kare che ke jainadharmIya paribhASA na samajavAthI te brAhmaNu AcAryae khaMDana karyuM che ane pachI te teonA mateAnu khaMDana kare che. te jyA khyAnakAranA viSaya * prAcIna tAmraparA hateA. aratu. sArAMza e che je anekAMtAtmaka jainamata akhaDita che. bAdarAyaNu satramAM pazu jaina ' tatvane judA ullekha maLI Ave che. zaMkarAcArya AdhyamatanuM khaMDana karyuM, kAraNa ke maDanamizra beduM hateA. jainadharma ane dhama banne judA che ane bannemAM meTuM aMtara che. keTalIka bAbatamAM jainadha"nu tanA sAthe sAmya che te paNa teparathI ane ekaja che ema kahevu kAi rIte vyAjakhI nathI, kAraNuke A jagamAM sarva dharmonAM sAmAnya tatvA ekame kane sahaja sAmya darzAvatA hoya e banavA yogya che, ane tethI te sarvane eka kahevAya ? khIlakula nahiM. te pramANe jaina ane bRddhanu samajavu. " have e e dharma judA judA dvArAnA jaina graMthAmAM puSkaLa purAvA che pazu tennA bhinnapazuAnA sabaMdhamAM pAzcAtya itihAsa saMzodhaka Amla paMDitAe peAtAnA graMthAmAMthI ullekha karela che ke " mahAvIra ane gautama buddhu e svataMtra ane bhinna bhinna purUSa hatA ane temaNe bhinna bhinna ta pracalita karyA. baMne samakAlina hatA. A viSaye rAisa sAheba (Inscription at Sharavan Belgo ,, www.umaragyanbhandar.com Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 sanAtana janaM. lel e pustakamAM kahe che ke- As regards the relative priority of Jainism and Budhism we may hre incidentally state the conclusion arrived at by some of the latest authorities. Jacobi slhos mahAvIra and were two distinct persons but contemporaries. AparathI jainadhama prAcIna che ema je kAlI kahe che, te pratyakSa che. teja pustakanI prastAvanAnA ( pRSTha 80 mAM ) rAIsa sAheba kahe che ke-- Jacobi further inclines to the opinion mooted by Colebrook that He was not the founder but only reformer of the sect and that the origin of the Jain faith may be traced back to pArzvanAtha the tIrthaMkara who preceded him, if not further, upara. nAbane utArA rAjazrI trayaMbaka gurUnAtha kALe (hukhaLI) nA ' prabhAta 'mAM Apela mahAbhArata ane jaina tathA Adu graMtha' e nibaMdhamAMthI lIdhelA che. "mAthI tuna mayanI unnati chanAra A graMthane UMdhAra karavAmAM avazya puratuM lakSa Apaze evI AzA che. A paradIpatha leAkeAnA ahIMnA sabaMdhI karelA sazodhana parathI ubhayadharma bhinna che ema dekhAya che. A viSaya saMbaMdhI ahI uhApAddha karavA aprastuta che. tApaNu jainadharma ane badhama A baMnenuM sUma rItithI nIrIkSajI karavAthI te bhinna che ane jainadharmanu khIlakula khaMDana thayuM nathI e saMbadhamAM bharesA Avaze, A viSaya saMbaMdhI bIjI DAivAra lakhI za sArAMza eche ke amitagati AcAryanA zrA vajrAcAra nAmanA A graMtha kAvyadRSTithI sulabha ane dharmaviSayaka ati upayegI che. A graMthanuM prathama hiMdImAM bhASAMtara hi MdI kavi izAnagaDha vAlA bhAga karela che. A graMtha adyApi mudrayajaMtramAM khIlakula gayelA nathI. jaina vAgya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat subhASitaratasa`deha--A graMtha kavie vikrama saMvat 1050 i. sa. 994 nI madhyamAM rAradaRtumAM peSa zudi paMcamIe sapUrNa karyo ema A graMthamAM kavie chevaTe ullekha karela che. te naca pramANe.-- samArUDhe pUta tridaza vasatiM bikrama nRpe ! sahastra varSANAM prabhavati hi paMcAzadhike // (1050) samAptaM paMcamyA bhavati dharaNI muMja nRpatau ! site pakSe paudhe budhahitamidaM zAstra mana yam // 232 // A zlAnI pUrve kavie A graMtha yAva caMdra divAkaro A bhUtalapara rahI sajjanAnI unnatanA kAraNabhUta thAo ema udgAra karyo che, te nIce pramANe, yAvacaMdra divAkarau divi gau bhinnastavaH zArvaram ! yAvanmeru taraMgiNI paridRDhau no cataH susthitim // yAvadyAti taraMga bhaMgura tanugaMgA himAdrerbhuvam / tAvacchAstramidaM karotu viduSAM pRthvItale saMmadam // muja rAjAnI rAjadhAnImAM A graMtha jyAre samApta thayA tyAre caitra mAsa paMcamI tithI ane pratidAyaka evA zarada Rtune zuddha pakSa hatA. A vana vAMcyuM ke tarataja yuropanA apratima itihAsakAra giSThane pAtAnA saMpUrNa itihAsa lakhI rahyA pachI chevaTe lakhelAM vAkaya yAda Ave che " A graMthanI chevaTanI lITI meM lakhI ane te 1787 sAlAna www.umaragyanbhandar.com Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArcathI jIna.) zrI amitagati. 351 jUnanI sattAvIsa tArIkhanI madhyarAtrInA agI pratirAyamarAja bAra vAgyAnI daramyAna pitAnA bAgavALA mUkatAnyasya dopa baMgalAmAM lakhI. te pachI pena nIce mUkI mama bhavatu ca bodhi huM bAgamAMthI maMDapamAM Ama tema pharyo, te varAma muAiyuM che vakhate havA majedAra hatI, AkAza nirabhra hatuM, subhASita ratna saMdoha e graMthanA nAma caMdra sArI rIte prakAzI pANImAM potAnuM prati pramANe ja temAM ratnAkaranI peThe subhASitapI biMba pADatA hate." AvAM hRdayagama varNananuM ratno otapreta bharelAM che. temAM AtmAne A vakhate maraNuM sahadaya vAMcanArane AvyA (jIvana) durgatimAM laI janAra jemano vikAra vagara raheze nahi. subhASita ratna saMdeha e kapa, mAyA, ahaMkAra, lobha, zoka ane upadezapara graMtha lakhI rahyA pachI te sajajanonI paMceMdriya che ane tevI ja rIte jIvanI avanati unnatimAM upayogI nIvaDaze athavA te A karanAra durjana, madha, mAMsa, madhu, kAma, vAmahItala upara te cirakAla raheze evI kavine saMga, dhata vagere keTalAM adhama che te saMbaMdhI saMga khAtrI thavAthI tene atyAnaMda thayo hovA chata tathA rUpakabaddha kAvyavANIthI varNana karI joIe athavA pite janma dharIne eka moTuM tenI saMgata jIve tajavI joIe eTale te vikAsatkArya karyuM ne tethI pitAnI kIti aja- ronuM khaMDana karyuM che. sAMsArika viSaya keTalA rAmara raheze evuM dhArI kavine saMtoSa thaze sulaka che te darzAvI chavanA hitakArI mitra haze ema kavinI uparanI uktiparathI samajAya je sajana, dAna, deva, gurU, dharma cAritrya che che. je arthe tene ATale saMtoSa thayo tenuM varNana karyuM che ane chevaTe zrAvakadharmanuM athavA karelA mahakRtyathI AnaMda thaye tenA nirUpaNa karyuM che. A sarvanuM kavie upadezabadalAmAM muMjarAjA pAsethI tene moTI bakSIsa baddha vANIthI eTaluM badhuM mAmika varNana maLI haze ema kAI kaheze-paNa A samajavuM karyuM che ke te te prakaraNa je koI vAMcaze e bhUla bhareluM che; kAraNa sAdhu tukArAma tene adhama viSayone tiraskAra AvyA vagara pitAne agaNita aizvarya prApta thavAne jyAre bilakula raheze nahi. kItanakAra pUrva raMgamAM samaya Avyo tyAre te sarvane lAta mArI manovikAranuM khaMDana karavA (nispRDhatAthI) A bolyA ke graMthamAM subhASitone upaga karaze, kivA koI heci dAna degA devaa| vaktAne zretAnA manamAM udAharaNa ane dAMta tujhA vIsara na vhAvA // vagerethI asara karavAno vicAra heta te A he Izvara mane evuM dAna Apa ke jethI mAMnA subhASita ratno ghaNuM upayogI thaI tAruM vismaraNa na thAya. AvI udAra mAgaNI paDaze emAM zaMkA nathI ane tethI karIne karI tevIja rIte ApaNuM A kavivarya A- vaktAnuM vyAkhyAna sArI praDhatAnuM svarUpa cArya (munie) uDalI aMta:karaNathI pitethI dhAraNa karaze. pachIthI mAMgaNI karela che ke nispRhatAthI mArmika nirIkSaNa karavAthI jinapati padabhakti : A kavinuM kAvya bhatRharinA nIti zatakathI bhavinA jaina tatva keTaluM badhuM sarasa che te tarata ja samajAze. viSayasukhavirakti AvuM uttama pustaka jaina sAhityamAM che chatAM mitratA stvvgeN| adyApi vizvavidyAlaya taraphathI tenuM sa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra sanAtanajana. [ mAya pItuna. bhAna yu nA ye piyAthA ( gati sthAyI marudvidahano dahano'pi jAtu mAluma paDe che, astu. A graMthamAM magha, mAMsa lobhAnalastuna kadAcida dAhakaH syAt bhayutyA parenu vAna zrAzayAnA (5. strI-udgandha prabaMdhAM paramasukharasAM nAM varNana sAthe sAruM sAmya dharAve che. kokilAlApajalpA tethI kadAcita kavie zrAvakAcAra, ane subhA- puSpasraksaukumAryo kusumazaravadhUM pita ratna saMdeha e baMne graMtho eka varSamAM rUpato nirjayantIm / pUrNa karelA hoya ! paNa A saMbaMdhI bIjo sauravyaM sarvendriyANAmabhimatamabhitaH purAvo joIe. kurvatI mAnaseTam A subhASita ratnasaMdehamAMnA subhASita satsaumyA labhante kRtasukRtavazAH kAvya svarUpa samajavA mATe ahIM keTalAka kAminI martya mukhyAm // masa dhu: garI dehArdhamIzo harirapi kamalA mAMga-asurasuranarANAM nItavAnatra vakSo yo na bhogeSu tRptaH yatsaMgAlokhyamicchuH sarasijanila kathamapi manujAnAM yo'pArdha vaztro babhUva / tasya bhogeSu tRptiH / gIrvANAnAmadhIzo dazazatabhagatA jalanidhi jalapAne mAptavAnastadhairyaH yo na jAto vitRSNaH sA devAnAmapISTA manasi suvadanA tuNazikharagatAmbhaH vartate nu na kasya // pAnataH kiM sa tRpyet // kRtyAkRtye na vetti tyajati guruvacI madamadanakaSAyA nIcavAkyaM karoti rAtayo nopazAMtA lajjAlutvaM jahAti vyasanamati mahad naca viSayavimukti gAhate nndiniiym| janmaduHkhAnna bhiitiH| yasyAM zakto manuSyo nikhilaguNaripona tanusukhavirAgo mAnanIyo'pi loka vidyate yasya janto sAnarthAnAM nidhAnaM vitaratu yuvatiH bhavati jagati dikSa kiM sukhaM dehabhAjAm // stasya bhuktyai na muktyai // kA ca zrIH zroNibiMbe sravadudarapurA apa-bhrUbhaMgabhaMguramukho vikarAla rUpo vastikhadvAravAcye raktekSaNo dshnpiidditdNtvaasH| lakSmIH kA kAminInAM kucakalazayuge trAsaM gato'pi manujo jana niMdyaveSaH mAMsapiMDasvarUpe / krodhena kampitatanurbhuvi rAkSaso vA kA kAnti netrayugme jalakaluSajuSi rUpezvaratvakulajAti tapo valazA-- zleSmaraktAdipUrNe nASTa duHshmdaakulbuddhirjnyH| kA zobhA vaktragarte nigadata yadaho yo manyate'hamiti nAsti parodhiko'pi mohinastAH stuvanti // mAnAtsa nIcakUlameti bhavAnanekAn vinazvaramidaM dhapusoma-zIto ravirbhavati zItaruciH pratApI yubati mAnasaM caMcalaM stabdhaM nabhI jalanidhiH saridambutRptaH bhujaMga kuTilo vidhiH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhArthathA nuna. ) zrI amitagati. 53. pavanagatvaraM jIvitam / cAnakAcArpayantu // apAyabahulaM dhanaM x x x x x bata pariplavaM yauvanam / AmAM kavie vyutpattijJAna uttama darzAtthaapi na janA bhava vyuM che. e pramANe A kavinI kavitAnA vyasanasaMtaterbibhyati // phakta namunAja ahIM AvyA che. tenuM vizeSa -galati sakalaM rUpaM vivecana dharma parIkSA nAmanA graMtha saMbaMdhI lAlAM vimuMcati jalpanaM / lakhatAM karIza. A graMtha kavie potAnI mane skhalati gamanaM dantA tha vayamAM lakhelA dekhAya che. te uparathI nAzaM zrayanti zarIriNaH / niSkAma vAsanAnuM yogya pradarzana thAya che. viramati matinoM zuzrUSAM eTaluM ja nahi paraMtu jenadharmanA ati priya karoti ca gahinI bhakta hatA e paNa siddha thAya che. madhyama vapuSi jarasA graste vayamAM ATalA badhA mane nigrahI hatA te vAkyaM tanoti na dehajaH / pachI akhila caritra sArI rIte banevedhaka, bha-yatpAti hanti janayati nizcayI, ane dharmasta hovuM joIe. paraMtu rajastamaH satvaguNayutaM vizvam ta yatri meM madhu 75305 nayA te mAre taddhari zaMkaravidhivat / dIlagIrI thAya che. astu. A graMthanI prata vijayatu jagatyAM sadA karma // ajamera gavarnameMTa kolejamAMthI lAvI rA. 142-artha: kAmo dharmo bhavadatta zAstrI ane ke. kAzinAtha pAMDuraMga mokSaH sarve bhavanti mokSasya / / para saMzodhana karI nirNayasAgara mudrAlayanA tAvadyAvatpIDa mAleke chapAvI prasiddha karI tene mATe jainasajaatthrvnhi na vidadhAti // mAja tenI aNI che. A graMtha ane bIjA bhadha-hasati nRtyati gAyati valgati keTalAka graMtha prasiddhimAM ANavAthI thatuM zreya bhramati dhAvati mUrchati shocte| tebhane zira che. mA subhASita nazAmA patati roditi jalpati gadgadaM 2 622 2 . dhamati dhAmyati mdymdaaturH|| parikSA-sA aMthanI samApti sa. madhu-keko'saMkhya jIvAnAM / vata 1070 mAM karelI che evo ullekha kavie __ghAtato madhunaH knnH| 2 resa che. nippadyate yatastena saMvatsarANAM vigate sahastre madhyasyati kathaM vudhaH // sasaptatau vikramapArthivasya / caMcacAritracakrapavicitacaturAH idaM niSiddhAnyamataM samApta procayo (?) pracAm jineMdra dharmamiti yukti zAstram // paMcAcAre pracAraH pracurarucivayA A graMthamAM zlokasaMkhyA sumAre be zcAruvitra triyogaaH| hAra (barAbara 1949) che ane AvaDe vAcAmuccaiH prapaMcai ruciraviracane moTo stutipAtra kAvyAtmaka graMtha A kavie racanIyai ravaya'm phakta be mahinAmAM pUro karyo hato, kAraNa ke nityanya prAya'tAnaH padamacalamana te teNe chevaTe ullekha karela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 sanAtana jaina, [ mAcathI juna. amitagati rivedaM svastha mAsadvayena caturveda dhvani zrutvA prathita vizada kIrtiH kAvya mudhdhRtta dinapura | roSa | 20 || nRtyanti kekino yatra A parathI kavinI kAvyaracanA zilI keTalI nIradAravazaMkinaH / / jabarI hatI te samajAya che. A graMthamAM jo pati chatrA kavie jenAthI bIjA dharmane ItihAsa ane saMvata vivAda anya dharmanI samajuti anumAna pramANuthI gRhItapustakA yatra / satyanI kaTIpara keTalIbadhI utArI che te bhAratI tanayA iva // darzAvyuM che. A parathI anya dharmanuM paNa sarvato yatra dRzyante keTaluM badhuM kavinuM dhADuM jJAna hatuM te vyakta paMDitAH kalabhASibhiH / jaNAya che. A graMthamAM racelI kathAnuM saMvi. ziSyairanuvRtA hRdyA dhAnaka ghaNuM manovedhaka che. A graMtha eka padmakhaMDA ivAlibhiH // vakhata vAMcavAne hAthamAM lIdho ke pachI te ratnAlaMkArathI bhuSita thayelA paraMtu mastaka purA karyA vagara nIce mUkAta nathI. Ama para bhAre laine cAlanAra mane vega, pavanaveganuM keTalIka kathA evI che ke jinadhamAM manavege varNana - miyAdhamAM pavanavegane upadeza karavAnuM kahyuM ane pachI pote kathA kahI tene vArtAnA bhramaMtI to samaMtataH / rasamAM sATa utArI anyadharmIya siddhAMta guMDapuMjI mahArAvai mizyA che ane jainadharmo siddhati khare che makSikA nivahairiva // ema barAbara samajAvI te pavanavegane chevaTe A sarvAga suMdarane joine nagaranArIe mithadharmamAM zruta karI jainadhama banAvyo kAmavyathAthI macAvelI dhAMdhalAche ane tenI pAse samyakatva grahaNa karAvyuM che. vistAra bhayathI te graMthanI manmathAkulitA vAdI danyAtajalpakAMkSiNI / kathAo ahIM ApavI azakya che. vaLI te vasyase kASTikAveto kAvya varNana sAruM che. A kAvyamAM nIti kSipramAhUyatAmiha // vAkya daSTAMta mATe ghaNuM ApyAM che, upamA paNa ApelI che. temAMnA thoDA namUnA prItyarthe A kAvyonuM digdarzana vistArabhayathI ahI ApuM chuM - ATaluM ja basa che. have temAMnA sAmAnya nItipaTTanAnuM varNana. vAkyone namUnA laIe. bhramatA bharatakSetre 1. sAdhvI tathA sthitA sApi __landhavAn tilakopamam / svAminA gaditA yathA / adarzi pATalIputraM zIlavantyo na kurvati bhartRvAkyavyatikramam // gagane prasaranyatra 2. yuvatI rAjate nArI yajJadhUma: jene na vRddha puruSa rtaa| paMcarI kakulazyAmaH kiM vibhAti (?) sthitA jINe kezapAza iyA striyaH / kambale netra paTTikAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca thI jIna muMbaInI yala eziyATIka sAyaTImAMnA jaina 355 1. rakto yo batra tasyAsau kauziko manyate tamaH / te vALa hA 10. rakSAvAte suvuM. kAkaH pAlayate kiM na mArjArasya budhai na hi / viSTAM saMgraha sarvataH / / 11. corasya tu kare ratna 4. yo vitanokti parasya hi duHkhaM kena trANAya dIyate / kaM na sa doSamupaiti barAkaH / A pramANe ThIka saMkhyAmAM udAharaNa 5. zeyo goSTI daridrasya dRSTAMta mATe ahIM tahIM ApyAM che, te mumubhRtysy prtikuultaa| e avazya vAM. A pramANe vAMcaka mATe vRddhasya taruNI bhAryA jaina sAhityanA amitagatinI mAhitI bApI hAviyAnI che che. tenA graMthonuM je dRSTithI yogya nirIkSaNa 1. yaH karoti gRhe nArI athavA parIkSaNa karavuM joIe te dRSTithI te svataMtrAmaniyaMtritAM thayela nathI e mAre kabUla karavuM joize, na vidhyApayate sasye tathApi jaina vAMgmayamAM moTA moTA kaviono dIptAmami zikhAmasau 7. kauni mahArAja tathA graMyakArane sarvane phakata paricaya karAshuunye vezmani Ayate vavAne mAro udeza hovAthI temanI kavitAnuM 8. vivikte suvatI prApya thaI di darzana ane temanuM jIvanavRttAMta ane virAgaM kA prapadyate / tenA kAlanI zakaya mAhItI vAcakane ApavAthI 4. bhAsvaraM bhAsvatastejAH mane saMtoSa thAya che. A Student. muMbaInI royala eziATIka sosAITImAMnA jainagraMtha. SKI. TIkA kartA (pAnAnI (dareka pAnAnI kAla saMkhyA.) lITInI saMkhyA.) saM. 1993 146 bhagavatIsUtrama 147 kalpasUtrama saTIka 148 ka5tram 149 navatatvam apUrNa be (nakala) 150 satrakRtAMdIpikA (aTIkA) apUrNa 151 pravacana sAroddhAra vRtti che 15ra rAjakIyasatram 153 pariziSTa pavana apUrNa mayaMka 154 jIva vicAra prakaraNama , 5 23 171 185 41 1595 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 11 15 41 11 356 sanAtana jana . [mArcathI juna.. 155 daza vaikAlikama 156 catuH zaraNa kula badhIyAdhya yanaya bAladha vRttiH 157 bakalpavRau prathama khaMDa , 158 prajJApanA sutram 311 159 kalpacatra TIkA (kalpalatA) che. samayasuMdara 208 1797 160 jJAtAvRttiH 12-15 16 uttarAdhyananasatrama (pahelA 54 pAnA nathI) 221 162 uvAIsUtram 163 anuttarovAyIsutrama 13 164 saMdeha delAvalI prakaraNama , jinadatta * 12 16pa jIvAbhigamasUtram 16 6 samavAyAMgasutrama 1552 167 brahakSetra samAsa (apUrNa pahelA ja pAnA nathI) 168 pravacanasArahAraH (saTIka) apUrNa 169 uvAItra sutrama 170 madhyama saMgrahaNI 171 uttarAdhyayanasutram apUrNa 17ra saMdhupratikramaNa sutrama pUrNa 173 bhairava padmAvatI kalpa apUrNa malimena 174 bhaktAmara stotram pUrNa 175 sarasvatI stotrama 14 17 saMgrahaNI sutrama (apUrNa paheluM pAnuM nathI) 10-15 1640 177 uddarzana samuccaya pUrNa 14. 1900 178 rAjatrakSIya vRttiH malaya 15 179 vratakathA pUrNa 18-23 16 34 180 ddha darzanam apUrNa 12 181 dvAzraya vRttiH abhayatilakaNi 60-13ra 20 182 dezI nAma mAlA hemacaMdra 86 15 183 kumArapAla prabaMdha pUrNa jinamaMDana 86 14-17 1943 184 tIrthakalpa: 184 paTTAvalI 17 1pa 1674 185 siMdura prakaraNa sutram apUrNa 186 bRhakapaH 187 jinavalabhasUri prabaMdhaH pUrNa 188 sukRta saMkItana kALe ekAdaza saga: samaprabhAcArya che 24 gaNadhara 11 14-18 amara paMDita 43 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAthA guna) muMbaInI rAyela eziyATIka sAiTImAMnA jenagraMtha paNa 189 karNacaMpUH kAbhaTTa 12 10 15ra 190 maMDalIka nRpa caritama apUrNa gaMgAdhara 34 12-14 191 maMDalIkapa carita kAvyaya , prathama sargaH gaMgAdhara 10 digaMbara jaina zAstrama vailyuma KTIL naMbara graMtha nAma kartA ' pAnAM lITI akSara saMvata rImArka. daI AcAra sUtrama saTIka mR0 mA varkarAcArya * tadeva mUlAcAra nAmakam TI. saM. vasunda. 410 12 38 1885 265 AdInAtha purANu sakala kIrti 137 13 42 1881 cAritra sAra athavA bhAvanA sAra saMgraha: cAmuMDarAja' 94 9 32 * 27 zAna sUryodaya nATaka vAdicandasari 28 10 45 . 268 lokyasAra-saTI: | mu. mA nemicaMdragaNi -abhaya nandi zikhya sAgarasene saMpurNa karyuM. 63 13 84 115 269 rAjyasAra mahApura. TIsahastra kIti 85 1ra 40 ... navIna. ra70 dharmazarmAsyudaya kAvyama haricaMda AdradevasutaH 145 8 7 1564 rana paramAtma prakAza-saTIka | mu. mI. yogIndra deva 123 1ra 45 1781 ra7ra bhadrabAhu caritrama ratnanandi 22 11 31 1757 ra73 mulAcAraH-sTIka. saMprazarita mU0 mA vaTekA cArya TI. saM. vasunadi prazaritakartA paMDita zrI melAvisarI 260 12 35 1887 ra7, yazastilaka kAvyama somadeva 340 10 40 ... ra75 rAjavArtikama-tatvArtha vA tika vyAkhyAnAlaMkArA paranA makama akAMkadeva ziSyaH 486 13 46 1578 ra6 varavardhamAna purANama sakala kIrti 118 11 35 1855 ra77 paTTAprabhutama-saTIkama mU0 kunda kundrAcArya TI. zrutasAga 191 11 40 - 18 samayasAra:-saTITa mAgadhImAM ane saM. skRtamAM TI. amRtacaMda sUri 15 6 75 181 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 279 sAdya dvIpajinapUjA 280. sukumAla svAmi citras 281 subhASitANuM vaH 282 bhrakalpa bhASyam (tAla patramAM lakhelu) 283 abhimAna ciMtAmaNi 284 uttarAdhyayana sutranI ava 285 upadeza ciMtAmaNinI vari 286 Adha nirmuttipara bhadra 300 bAhue karelI avasUri paDAvasyakavRtti 301. sthUlibhadra caritram 287 kalpasUtra vRttiH 28 289 290 291 jaMbusvAmi ciratram 292 tabdulane yAliyAkhya prakI kam-ma. ma. bhASA sati. pratyeka yuddha catuSTaya trama-mAgadhI 24 pravacana sArAdAra 29pa praznavyAkaraNAMganI TIkA kalpa majarI kalpa samanam 293 300 paDAvasyaka vRtti. 31. sthUlibhadra caritram sanAtana jaina. sakala kAti zvetAMbara jaina hemacaMdra cara jJAna sAgara ... nyAnaMda sura udayasAgara-dhama zekharanA ziSya ratnasAgara gaNi ... gurRmAlA prakaraNu-saTIka basa TIkA-rAmavijaya mAnasi u 296 puSpamAlA prakaraNana 297 bhampaTTisuri caritram 295 vAsupUjya caritram 299 zabdAnuzAsananA sUtrapATha hemayadra pArzva cadra nemicaMdrasuri abhayadevasUri madhara hemacadrasuri jayAna dasUri zAstram Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 11 '4 43 187 29 19 5 .. 45 23 24 1 25 47 135 18 95 29 12 4. 1860 9 35 1951 10 43 1887 5 148 25 17 23 15 13 pa }, 4 51 36 76 1414 (mArcathI hana ... : ... : 1333 sAhitya premI :: 18 48 133 15 48 17 pa 15 28 15 48 ... ... ... ... ... 16 48 125 18 15 phAi cha 12 40 57 17 0 1632 10 17 pa 11 20 pa 3 17 p 26 15 48 $1 15 51 25 13 3; pahelA traNa pAnAM nathI www.umaragyanbhandar.com Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina graMthAH / adhyAtmakalpadruma. yaha suprasiddha tapAgacchanAyaka ( zrImunisundarasUrikA ) banAyA huA 'jainamatakA atyuttama graMtha hai / isameM Arhaddarzana Aditattva sapramANa pratipAdana kiyA hai / aura graMtha (prasAda) guNa aisA bharA hai ki bAMcatesamaya zatArthika somaprabhasUrike sUktimuktAvalIkI chaTA ati manohara bhAsatI hai / mUlya 8 A. DAM. 1 A. sanAtanajaina graMthamAlA. ( prathamagucchaka) - isameM 1 vRhatsvayambhU stotram 2 ratnakaraMDa zrAvakAcAraH 35rupArthasiddhayupAyaH 4 AtmAnuzAsanam 5 tatvArthAdhigamamokSazAstram 6 tattvArthasAraH ( tattvArtha sUtrakArikA ) 7 AlApapaddhatiH 8 nATakasamayasArakalazmaH (adhyAtmataraMgiNi) 9 parIkSA mukhanyAyasUtrANi 10 AptaparIkSA 11 AptamImAMsA vasunaMdi saiddhAMtika vRttisahitA 12 yuktyanuzAsanam 13 nayavivaraNam samAdhizatakam saTippaNaM isaprakAra 15 graMtha saMgraha karake chapAye hai. mUlya. 1ru DAM. 3 A. kI. ru. A. DAM. ru. A. ( kAvyAnuzAsana ) - zrImadvAgbhaTaviracita, svakRta TIkAsahita. (kAvyAnuzAsana ) - AcArya hemacandraviracita, svopajJAlaMkAra 7 1 cUDAmaNisaMjJaka vRttisameta. ( candraprabhacaritakAvya ) - zrIvIranandiviracita. isake 18 sarga hai. isameM jinamatake viSayakA vizeSa khulAsA hai. ( jainastotra saMgraha ) - isameM bhaktAmara, kalyANamaMdira, viSApahAra, ekIbhAva aura bhUpAlapaMcaviMzatikA ye 5 mUlastotra haiM. ( jaina stotraratnAkara ) - isameM nityapATha karaneyogya prAkRta aura saMskRta jisameM prathama navakArasmaraNa, (dvitIya) uvasagga. harasmaraNa, (tRtIya) saMtikarastotra smaraNa, (caturtha) tija patta smaraNa, (paMcama) namiUNa smaraNa, (chaTTA ) zrIajitazAntistava smaraNa, ( saptama ) bhaktAmara smaraNa, ( aSTama ) kalyANamaMdirastotra, ( navama ) vRhacchAntistavanAmaka smaraNa isaprakAra 9 smaraNa aura jayatihuaNastotra, jinapaMjara stotra, grahazAntistotra, pArzvanAthakA maMtrAdhirAjastotra, aura yaMtravidhAna isaprakAra ke viSaya haiM. yaha guTakA zvetAmbarI jainI bhAiyoMke hitArtha chapAyA hai. ( jainanityapAThasaMgraha ) - isameM paMcastotra saharunAma tattvArthasUtrAdi 16 pATha digambarI zvetAmbarI donoM prakArake jainI bhAiyoMke hitArtha saMgraha kiye hai. rezamI jilhakA bahutahI suMdara guTakA hai. ( tilakamaarI ) - zrI dhanapAlaviracitA. ( dvisaMdhAna mahAkAvya ) - zrIdhanaMjayaviracita, vadarInAthaviracita TIkAsameta.... *** Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... ... ... 0 2 4 0 12 0 0 0 4 8 18 0 O 0 0 s 1 1 2 o 2 www.umaragyanbhandar.com Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( dharmazarmAbhyudaya kAvya ) - mahAkavi haricandrakRta. ( neminirvANa kAvya ) - vAgbhaTTaviracita. ... ... ... ( prAkRtapiGgalasUtrANi ) - zrImadvAgbhaTaviracita, lakSmInAtha bhaTTakRta TIkAsahita, isa graMthake do paricchei (bhAga) haiM. saMskRta nATakAdi graMthoMmeM prAkRta ( bAla ) bhASA bahutasthaloMmeM AtI hai. paraMtu usa bhASA ke vRtta (chanda) bahuta se logoMko vidita hI nahIM; aura nATakAdi graMtha bAMcanevAloMko vidu ws, naTI, tathA strI Adi pAtroMke saMmAtraNameM prAyaH vRttajJAnako paramAvazyakatA hai. isaliye aise logoMko yaha graMtha bahuta upayogI hai. ( yazastilaka ) - zrI somadevasUriviracita vyAkhyAsameta pUrvakhaNDa. ( yazastilaka ) - zrIsomadevasUriviracita vyAkhyAsameta uttarakhaNDa. ( vAgbhaTAlaMkAra ) - bhIvAgbhaTapraNIta, siMhadevagANa viracita ... TIkAsameta. ( subhASitaratnasaMdoha ) - zrImadamitagativiracita. ( hI rasaubhAgya ) -- zrIdevavimalagaNiviracita, svopazavyAkhyAsa malaMkRta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... zrIyutasAgarasUrikRta ... ... kI0 ru. A. DAM. ru. bhA. 1 0 0 2 ... ... zrIyutasAgarasUrikRta ... ... ... ... 400 w' w 1 12 3 12 2 12 0 8 12 0 O 0 4 0 5 8 ( saptama gucchaka) -- isameM (1) mAnatuGgAcAryaviracita bhaktAmara stotra, (2) siddhasenadivAkarapraNIta kalyANamandirastotra, (3) vAdirAjapraNIta ekIbhAvastotra, ( ( 4 ) dhanaMjayapraNIta viSApahArastotra, (5) bhUpAlakavipraNIta jinacaturviMzatikA, (6) devana ndipraNIta siddhipriya stotra, (7) somaprabhAcAryaviracita sUktimuktAvali, (8) jambU guru viracita jinazataka, (9) padmAnandakavipraNati vairAgyazataka, (10) jinaprabhasUriviracita siddhAntAgamastava ( sAvacUri ), (11) AtmanindASTaka, (12) jinavallabhasUriviracita samasaMskRtaprAkRtamahAvIrasva mistotra, (13) hemacandrAcAryaviracita anyayogavyavacchedi. kAdvAtriMzikAkhyamahAvIrasvAmistotra, (14) hemacandrAcAryaviracita ayogavyavacchedikA - dvAtriMzikAkhyamahAvIrasmA mistotra, (15) jinaprabhasuriviracita pArzvanAthastava, (16) jinaprabhasUriviracita gautamastotra, (17) jinaprabhAcAryaviracita zrI vIrastava, (18) jinapra bhasUriviracitacaturviMzati jinastava, (19) jinaprabhasUriviracita pArzvastava, (20) jinamabhasUriviracita zrIvarinirvANakalyANastava, (21) vimalapraNIta praznottara ratnamAlA, (22) dhanapAlapraNIta RSabhapaJcAzikA, (23) zobhanamunipraNIta caturviMzatijinastuti (saTippaNI ), itane kAvya haiM. kI. ru. 1 DAM. 12 // A. 3 0 4 tukArAma jAvajI, nirNayasAgara presa, kAlabAdevI poTa- muMbaI. www.umaragyanbhandar.com Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SANATANA JAINA. THE A MAGAZINE OF JAINA PHILOSOPHY, ART, LITERATURE, HISTORY &c. CONDUCTED BY MANSOOKHLAL K MEHTA. 2 sanAtana jena bhinna bhinna mata dekhIe, bhaTTa draSTinA eha, eka taMtranA mULamAM vyAkhyA mAnA teha. zrImAn AnadhanajI Registered No, B. 553. pustaka OM .... a'ka 12. julAi 1908, The Science of Eating cAlu carcA:-- 1 hiMdanA vahAlAmAM vahAlA putra maheAdaya tIlaka. 2 tIlaka kesanI tapAsanA AkAra, TIkA. 4 zrIyut tIvrakanA lekhA rAjadrohI ke 5 zrI, tIlaka mATe samagra hiMdamAM lAgaNI. 8 sara phIrojazAha loka lAgaNI mATeja 9 zrIyut tIlakanA chellA rAkhyuM; ApaNaeN kartavya. 10 zrIyut tIlakane du:khamAM paNa sa MteSa zAthI raheze ? 11 paradezI khAMDa ane jainiyA 371 mukhya lekhAva 3 jasTIsa dAvaranA phesalA; teonI manuSya svabhAvanA abhyAsavALA hatA ? 6 pArasI chApe. 7 ke ye raste javuM laDe che e vAta kharI yAre lAge ? 1 paramArtha ane vyavahAra ane hetue jaina samAmAM sudhAraNAnA avakAza che ke tenA pharI khadhAraNanI jarUra che .... ... *** ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat zrImAn rAjaca 940 vIvara khanArasIdAsajInA jIvanamAM zuSka adhyAtne khAvelA bhAga-vetAMbare dvArA vyavahAra mArga pratye mukayelA bhAranuM pariNAma vArSika lavAjama rU. 1-4-0 jaina prInTIMga varkasa lI-beMka sTrITa, kADha ... soMpAdaka--manasukhalAla vajIbhAi mahetA. ** upasa'pAdaka--mehanalAla dalIcaMda dezAI, A e. menejaranathubhAI jazarAja mahetA. sanAtana jaina patranI eIsa.-jhaverI bajAra-su`baI. ... pRSTAMka. 259 *** 32 381 385 www.umaragyanbhandar.com Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jena" nA grAhakone sAta rUpIAno mahAna graMtha bheTa. sanAtana jaina" nA grAhakone cAlu varSanI bheTa tarIke "Atmasiddhi zAstra"nuM pustaka bheTa dAkhala ApIe chIe. 2. je grAhako 1909 nI sAlanuM lavAjama agAuthI mokalI Apaze, tathA je te pachInAM traNa varSa sudhI grAhaka tarIke cAlu raheze tene zrImada-rAjacaMdra nAmane royala cAra pijI 700 pAnAno graMtha, ke jenI kImata rU. 7) sAta che te bheTa tarIke ApavAmAM Avaze. . A mahAna graMtha cAra kaTake bheTa ApavAmAM Avaze; matalaba ke dara varSe rAyala cAra peja 175 pAnAne graMtha bheTa tarIke maLaze, paraMtu temAM zarata e ke Akhe graMtha bheTa tarIke maLe tyAM sudhI "sanAtana jaina" nA grAhaka tarIke cAlu rahevuM paDaze. 4. "sanAtana jaina"nA navA thanAra grAhakane paNa upalI zarate A graMtha bheTa tarIke maLaze. sanAtana jaina" patranI oNphIsa, jhaverI bajAra-muMbaI, pa0 0 pAnAne graMtha mAtra bAra AnAmAM. jainanA prAcIna kavionA saMgraha rUpe amee "rAjacaMdra jaina kAvya mALA" nAmanI sastuM sAhitya bahAra pADavAnA hetuthI yojelI sIrijhane prathama gucchaka puThAM baMdhAI taiyAra thaI rahevA Avyo che. 2. graMtha lagabhaga 500 pRSThane thaze. tenI aMdara zrImAna AnaMdaghanajI zrI nemavijayajI ane paMDita dharmamaMdIranA kAvya saMgraha che. 3. zrImAna AnaMdaghanajInuM vistArathI jIvana caritra ApyuM che, te uparAMta "gujarAtI bhASAne janma" jethI have joIe e saMbaMdhI laMbANa carcA karI che. 4. suMdara pAkA puThA ane uMcA kAgaLa upara cAlu jamAnAnI sTAIla pramANe chApela che. sastuM sAhitya pracAravA mATeja kIMmata mAtra 12 AnA rAkhI che. sanAtana jena" patranI oNphIsa, jhaverIbajAra-muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SANATANA JAINA. " I io not except you to execute this improvement or to surrendar the prejudice in my tim but at any rate it shall not be my fault if the improvement remains unknown or rejected. There shall be one man at least, who has surrendered the prejudice, and who does not hide that fact" Mr. John Morley. VOL. III. BOMBAY, JULY, 1908. No. 12. THE SCIENCE OF EATING. This science may treated not only giving quietness, the second activity from the standpoint of the western or motion or beat, and the third that scientists, but also from that of the class of food which gives the quality of Hindus. The scientists and chemists slothfulness or absence of motion, of hare analyzed in so many ways the property of giving beat, or quiet. the different articles of diet, and have ness even. These three properties of divided them into the two classes of matter, each are found on the physical nitrogenous and non-nitrogenous foods, plane to have the qualities correspond. saying that the one is important for ing to those on the mental and moral the formation of the tissues, bones, planes. In this way we would not blood, etc., and the other kind is advocate some kinds of foods which necessary for the formation of other are accepted as good by the chemists, elements. They give the percentage of and here the great distinction comes different elements in all the different in which the Hindus make in regard articles of diet, and recommend some to food. In the matter of animal and kinds and not others on the basis. vegetable food they accept the one While they analyze the food into phy. and reject the other. The reason for sical elements. Our theory divides this is different from the reasons given food into three kinds, going a step by the chemists. We adunit that we futher, as it divides matter into three have the same elements in animal kinds, the first having the quality of food as in vegetable, but there are passivity, the second of activity and certain injurious properties in the the third of grossness. So food is animal food which do not exist in the divided into three classes, the first vegetable. Take the first property of Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 SANATANA JAINA matter, quietness, purity, calmness, table diet. In other books of the Bible which is to be found in all those very you will find passages confirming this substantial and nutritious, in wheat theory. In the book of Daniel you and other nitrogenous substances, in will find such a passage. This milk, in butter even to a certain ex proves that the earliest theroy in tent. These are used for the purpose the Bible history was of the vegeof forming tissues, muscles, etc. There table diet. There are of course are other substances belonging to the other reasons for following this rule second class which create heat in the besides the fact that sacred history body, and these are the substances in which confirms it. There are many which carbon is predominant. All fatty people who do not believe in these substance, all starchy substances are books, and they think only of scientiof the second class. In the human fic facts. They think that muscular system these elements are necessary strength and Endurance depend on and therefore the first and second animal diet, but science and facts are kinds of food are very important. The both against this view. In regard to third kind gives sluggishness to the muscular strength, in India we have human body, and to this class belong all kinds of people, English and Hindus the foods which we avoid. They clog and in both endurance and strength the system. These are such foods 28 the Hindus are far superior to the cheese, all earthy foods, and other sub- English people. In all parts of the stances in which there is difficulty world it has been known that the Hin. of digestion. We do not stop there, dus are more able to endure the strug. but examine the nature of the animal gles of war than the English. They diet and the vegetable diet. The very say that in colder climates the carbons elements which are found in the vege and fatty substances necessary to the table diet are also found in the human body can only be supplied by animal diet, but there are certain other meat, but vegetables and all starchy reasons why we reject the latter. We subscances contain more carbon than first say that man was never intended flesh. Another reason is given, that to be a carnivorous animal. The scrpi in colder olimates vrgetables do not tures are in favor of a vegetarian grow, but in this age of civilization diet and not of the animal diet. There when transporation is so easy and one kind of food can be carried in so is a passage in Genesis which says that the God said, "I have given you short a time from one country to an other, these arguments are of no avail. every herb, etc., for your meat." Later If we compare different kinds of food on account of the fall of man as it is we shall find that this theory is conunderstood, of course by all advocates troverted, for the people in Africa, of that theory, the people became flesh living very near the Equator, are oaneaters and were carnivorous, but the original idea of holy persons was that nibals, while the Hindus who live in the food proper for man was the vege. the Himalayas are still vegetarians, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SCIENCE OF EATING: 361 And we find proof of the comparative become accustomed to the use of meat. become accustomed to the strength of the Hindus who live side we have to We have to teach the baby to eat by side with the English who are meat; it has naturally no craving for it; meat-eaters, that the travellers who 80 naturally man is not fitted, really go to Tibet, among the mountains speaking, to eat the animl food. It where horses cannot travel, employ is also a great source of the passionate carriers who take the travellers on nature of the human being. We know their shoulders and cross the mount. by practical experiment that when ain in this way. It is ihe Hindus hunters wish to prepare their dogs for who live on pulse and other herbs. the chase, to do that they confine the who are able to carry the meat-eating, diet of hounds to flesh, so that their pork eating Englishman over the animal propensities are enhanced. animal mountains which he cannot climb by This food would not give more himself. This is so far as physical strength to the hounds, but gives them strength is concerned. But there is more animal nature, and makes them more animal nature and not only the physical condition of the more eager to kill. If we compare body that is to be taken into conside- flesh-eating people and vegetarians ration, there are intellectual and moral intellectually, the Hindus have evolvreasons which are of more import- ed & very subtle and deep philo ance. Those who partake of animal sophy, the like of which is not to be food are not superior in this respect found in any other country. In India to those who live on vegetables. Auimal when a deep philosophical subject is food must create animal nature. discussed, the masses understand at It is necessary not to increase the once without asking & single quesanimal nature by taking in animal tion, and the street-sweeper underfood, but to make the mental and stands these questions better than moral natures command the physical the missionary who is sent to convert The animal whose flesh we eat lived him. No reasoning intellectual, inon vegetables, and when the animal telligent person would stick to habit character and propensities are given when he realizies these things; he to the vegetable it is not well for the comes to the conclusion that animal human being to take that kind of food is not designed for human beings. It certainly becomes a cause of many food, when these qualities have been diseases. Cancer is caused by meatadded to it. A person who lives on eating. The hurts of vegetarians are animal food only is not able to enter healed sooner than those of fleshinto the studies of the higer sciences, eaters. Small-pox is considered & which are very easy in the opinion very dangerous disease in this country of the people who live on simple vege but the people in India have not the table food. We know by instinct slightest fear of this epidemic at all. that the vegetable food is best for us; If a man falls ill of this disease his we do not like the smell of raw meat, friends will come to him every day and it takes & great deal of time to and do not catch the disease, and they Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 SANATANA JAINA. are never afraid of these things. It is only when the temperature goes up to 110 degrees that you will find any epidemic in India, and then cholera is the result. As an experi. ence in daily life, those who eat meat know that this food demands the in- toxicating stimulants of drink, and a necessity arises not only for that kind of food, but for drink also. People who live on simple food never desire these intoxicants. After considering all these things our philosophers have given us the rule that it is not the best plan to eat animal food. There are minor objections to all these rules: one is that all persons cannot live on cereals; but there ere other vegetables and fruits, and in the case of fruits almost all of these are in such a condition that they can be digested at once and do not require such work of the stomach, and fruit would be one of the best foods as it has the first quality of matter passivity, purity and quietness. These quali ties are to be found to a large extent in almost all fruits and substantial foods like wheat. The sacred book of the Hindus, the Bhagavad-Gita, which is considered very sacred, gives certain rules with regard to these matters of diet, and these different qualities of food. It says in describing the foods which belong to the first class, such foods give us more vita lity, more health, more prosperty, and we love others more from partaking of such foods. The second kind of food that which gives activity, which creates desires. Dassions motions. mental feelings, these foods are those in which are to be found the properties of sour or, of Baltish, or hot, or bitter. These are the foods of the second kind, and they give rise to all the different emotional natures of human beings. The third kind of food gives us grossnes, sluggishness, slothfulness. is that food which is left over a day or over & night, which is changed in its taste, is the refuse, as it were; also that in which there is too muob of fat and animal food. All these are considered to be of the third class. The third property of matter, which carries us lower and lower in the gradations of life, we avoid altogether. Even among the vegetables we have certain reasons for objecting to certain kind of vegetables. While these rules are not to be found among the Brahmins, the Jains cbserve them strictly. with us no vegetable is eaten which is grown under ground, because it takes its quality from the minerals, without contact from the sunlight, and so it would belong to the third class and of course bave the third quality. We do not encourage such food on that account. People may say, "But what can we eat?" But there are so many kinds of fruits, cereals, nuts, etc. Some may say, "What can those persons who live in cold climates where there are no vegetables do?" If I am placed in a position where I must either starve or commit murder of & human being, what shall I do ?" It woul be better to starve. We are all quite sure with regard to the immor. tality of the soul. That is not the soul which dies; all religious dyree on that point, that the soul is not a transient entity. If it is going to live for ever why do we care simply for the body and got for the soul? Eating meat simply to Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE SCIENCE OF EATING. 363 simply the SHUMIY VL support the body is not a sound basis, supper-abundance among people who do not make & business of raising and our people would say that the cattle for the purpose of killing them. people who live in countries where In our country, where there is no such there are no vegetables and where a thing as cattle-farming for the pur. they are obliged to eat flesh, have no pose of giving milk, there has never business to live in those countries. been a super-abundance of animals. Another thing, even in the coldest Those who have lived mostly on meat do not understand cooking vegetables. climates of America it is possible to The cooking in this country is equiimport food from California or any valent to boiling, and boiling, is not other country, and when people simply cooking, that is the food should be say that it is impossible for those peo is impossible for those 090- cooked to such & degree that it is ple to live on any other diet it means palatable, nutritious and not injurious. Take, for instance, rice. When that at they do not wish to live is cooked in the ordinary American on any other diet. What ground is fashion, it is cooked till it is paste, that a human which might be very good to paste being has the soul of an animal? It paper on & wall, but is not good to eat. "We know that the growth of nature is not a question of soul at all in the is slow of process, and must take its selection of food. When human being natural time, and if you cook any artiis killed. the soul is not killed; the cles too quickly, it will be spoiled. soul is an entity which is immortal, Everything is done in haste in this and it is not dead, but only living in country. They say that they have no some other body. We have only dest- time. How do they utilize the time royed the relation which has existed which is saved for the public good ? between soul and the body. It is But you must make home and yourself higher in the human being then in happy first, and that is to be done by the animal. but on a lower in the right management and right reguvegetable than in the animal. It is lations in tamily life, and right prebetter since we must destroy some paration of the food; and here you will life in order to live, that the life find a great difference between the should be destroyed on the lower plane people of this country, and the people then on the higher. The same argu- of my country. The first education ments just mentioned might be appli- given to a girl in my country is in ed to killing human beings, but we do cooking, but in this country, ladies not all become cannibals on account think it beneath their dignity; there. of the fact that the soul is not des fore, the ordinary diet in this country troyed by the death of the body. The is only beef, potatoes, coffee, bread, question of existence or non-existence etc., and everything is stereotyped. of the soul has no bearing, at all, on A progressive nation like America this question if we cannot give life, ought surely to study modes of coowhat right have we to destroy it? king. So many inventions are made Suppose the vegetable food is not every day, it ought not to be a difficbetter than the animal; man has not ult thing to learn to cook. But in therefore, a right to crush down the the rush Ha push and hurry of living, other beings which inhabit the uni care for the body is left in the bands verse. Another argument is that if of the physician, the care of the soul the animals allowed to increase, they is left in the hands of the ministers, will become injurious, through their and the care of the daily life in the numbers. We know there will not be hands of the servants. The right first Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 SANATAN JAINA, to be exercised is that of self-govern stand the reason for taking & bath. ment. When one can do that, he can Taking wine means to us stimulat. rule other people and teach them to rule ing certain fellings in the body, and themselves. In our schools for girls, that nature can begotten rid of by cooking is one of the branches. The the use of water. When a person is school-mistress every day teaches all very angry the religious teacher asky the different modes of cooking rice him to take a bath &t once and he is and of making bread and other arti- pacified in this way. Of course, such cles of food, so that at the age of ten things are not to be found every day. or twelve, all the girls know how to cook because with the Hindus, there is no anything, so that after graduating, such thing as the weekly bath; they the girls are not required to learn take the bath early in the morning, anything else, so far as cooking is con. generally. Their idea of life and cerned From the earliest age, the their science being different, their girl 898ists her mother and the mother remedies for various evils are also asks her first to pick the pebbles of different. With regard to the time the rice, wash the vegetables, and so on of eating, I may say that in hour city, and she assists her mother in other we have only two meals, but in the duties of the household as she grows country where people have to work so older. Tut when everything is left much harder, there must be three to, the servants. bow is it possible to meals, but there must be a certain inlead a healthy life? We must first terval and no eating between meals. understand the object of life, the rais. Anything taken between meals, stops ing of humanity on all three planes the process of digestion. One great of being. But how is this to be done? rule is, do not take the second meal Unless all the members are raised, if until the first is digested. It takes the good of individuals is not advanc. about three hours to digest one meal, ed the good of the whole society can and, therefore, the two meals should not be advanced. be at least four hours apart. With With regard to drink, I should the Jain communnities, there are say that until the advent of British many rules not observed by other rule, the Hindus did not know what people. One is not to take any food tes was. I, myself did not taste tes after sunset, because of the beneficial before I was twenty years old, and influence of the sunlight, which is with. even in this day, in our small towns drawn, of course, at that time. There and villages, the people never use it. are other reasons, based on occult They consider it kind of medicine, science, for not taking food after sun. and an acquired taste like this is not set, and there are innumerable finer 8 Datural taste. The very nature of and deeper and unknown forces pretea is stimulating, and the natural sent in nature everywhere, that unless result is nervousness. People who we study all of them from all stand. drink much tea, do not know how to points, can never be fully understood keep still. Our simple drink in by us. The reason of our little acts, India is water, and that, also, is not which who perform every day, are mixed with anything. The Germans also occult in their meaning, but sometimes think water is not enough, which we cannot fully understand and so they drink beer, but that is unless we have studied deeply into not allowed in our communities, and these sciences, and have lived the if a person even touches wine he life peculiar to the Yogis; but those takes & bath. If you understand the who pursue studies, can know many science of the aura which comes out things which are mystical to ordinary from the human body, you will under people. V. R. G. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina. mokSanA mArga be nathI-zrImAna rAjacaMdra pustaka 3 juM julAI 1908. aMka 12, cAlu carcA. hiMdamAM eka apUrva banAva banyo che. patronA mananI mAnInatA hajI sudhI evI Aja sudhInA hiMdanA ItihAsa cAlI Ave che ke, te varSanI agAunA hiMdahiMdano vahAlA- tarapha najara karIe chIe nA loko je prakAranI mAyA taLe hatA te mAM vahAlA putra tyAre eka paNa evo dAkhalo pramANenI mAyA taLe hajI sudhI paNa che. mahedaya tIlaka jovAmAM Avato nathI ke, prajAnI eka vyakita mATe AvI mAnInatAnA kAraNe zrIyuta tIlaka jevA samama prajAe ekasarakhI lAgaNI dharAvI samartha purUSanA saMbaMdhamAM sarakAranA kAna bhaMbhehoya. zrIyuta tIlaka e hiMdamAM prathama vyakita ja ravAnI taka maLatI ke tema karyA vinA rahetA nahIM che ke, jene mATe AkhA hiMdamAM uttarathI e-izvana patranA A prayatnane bhoga sarakAranI rAjyapaddhati thaI paDI-matalaba ke dakSiNa ane pUrvathI pazcima dizAmAM eka sarakAranI rAjyapaddhati te aMgleiMDayana patrAnA sarakhI lAgaNI thaI hoya. A kAraNathI A vicArane anukULa thaI. A uparathI zrIyuta banAva hiMdanA ItihAsamAM apUrvaja gaNAyo tIlaka sAme potAnA "kesarI' patramAM manuSya che. hiMdanI unnati parAvalaMbana upara nathI; svabhAvadazaka be lekha lakhAelA tene rAjapaNa svAvalaMbana upara che e upakAraka sUtranuM dADhI gaNI phojadArI mAMDavAmAM AvI. A trIza varSa thayAM ane sarvathI prathama anukaraNa karIne eka phaLa e AvyuM ke zrIyuta. karanAra hiMdamAM je kaMI purUSa hoya te te tIlane cha varSanA dezapAranI sajA thaI; ane zrIyuta tIlaka che. pite grahaNa kareluM svadeze- bIjuM phaLa e AvyuM ke, AkhA hiMdamAM jatinuM A kharUM sUtra prakAsavAmAM Aja sudhI sarakAranA A kAryathI duHkhanI lAgaNI je prayatna karyo che temaja te mATe pote je prasarI gaI. bhoga Ape che te e baLavAna che ke, hiMdanA ajJAna ke vidvAna bane vargamAM teo zrIyuta tIlaka sAme bhAMDavAmAM AvelI ekasarakhA priya che. ane tethI ja teo phojadArInI tapAsa je rIte hiMdane vahAlAmAM vahAle putra " gaNAya che. tIlaka kesanI pahelethI te chelle sudhI cAlI tapAsane hatI tethI e tapAsanuM pariAkhA hiMdamAM je koI paNa purUSa prajAmAM AkAra zAma devuM Avaze te saMbaMdhI vizeSamAM vizeSa prIya heya, te te zrIyuta tIlakaja prajAe potAne vicAra che e vAtanI siddhi teonA saMbaMdhamAM banelI prathamathI ja-zikSA thayA pahelAMghaNe bhAge chevaTano banAva karI batAve che. eMglo-iyana bAMdhI rAkhyA hatA. zrIyuta tIlakane mAjIsTreTanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 sanAtana jena. [ kagvAda. korTamAMthI jAmIna upara na choDyA; eTale eka javAba ApyA che. muMbaI zivAyanI bAkInI vakhata-daza varSa upara zrIyuta tIlaka sAme hAIke nA dAkhalA chatAM chellA bhASaNane haka maMDAyelA kesamAM-zrIyuta tIlakanA je bArIsTara zrIyuta tIlakane ApavAnI nA pADavAmAM AvelI. hatA, ane jeNe marahuma svataMtra nyAyamUrti A uparAMta vizeSa dhyAna kheMcanArI bInA te badarUdIna taiyabajInAM zuddha nyAyabuddhinA kAraNe e banI che ke, jasTITa dAvare kahyA mujaba zrIyuta tIlakane jAmIna upara choDAvI kIrti teNe zrIyuta tIlakane purI gunhegAra TharAve, te meLavI Aje hAIkorTanA nyAyAsana upara besavA zikSA keTalI karavI tene vicAra prathamathI karI pAmyA che e jasTIsa dAvaranI pAse jAmIna upara rAkhyo hato. zrIyuta tIlake potAne chelle je cheDavAnI mAMgaNI karavAmAM AvI. jaTIsa dAvare kahevuM hatuM te to chevaTanI veLAe kahyuM tyAre sarakArI vakIlanI mAMgaNI mujaba khAnagI kAraNo zrIyut tIlaka chevaTane mATe je bolyA te zuM bahAra nahIM pADavAnuM kahI zrIyuta tIlakane jasTIsa dAvarane prathamathI ja koI bhaviSyajJAnathI jAmIna upara cheDyA nahIM. tyAra bAda pharIyAda jANavAmAM AvyuM hatuM ke, zrIyuta tIlaka je pakSa taraphathI khAsa jyurI'nI mAMgaNI karavAmAM koI bolaze tethI teno bacAva nahI thaI zake ? AvI. ghaNuM karI khAsa purImAM yuropanonuM A badhI vAta uparAMta zrIyuta tIlakane rAtanA tava vizeSa hoya che. takarArI lakhANonI bhASA daza vAgyA sumAre zikSA pharamAvavAnI utAmarAThI hovAthI mAnya yurI" teno nyAya vaLa karavAmAM AvI tethI prajAne vizeSa yogya rIte karI zake, te chatAM jasTIsa dAvare Azcarya lAgyuM che. khAsa jyurI ApI. ema kahevAmAM AvyuM jasTIsa dAvare zrIyuta tIlakanA kesanuM hatuM ke jayurInA baMdhAraNa karatI vakhate A samIMga apa karI jyurIne bAbata upara khAsa dhyAna rAkhavAmAM Avaze; jasTIsa dAvara- cArja soMpatI vakhate je bhASaNa chatAM te para kaI lakSa na apAtAM sAta yuro ne pheMsala karyuM che te vAMcIne koi paNa teonI TIkA. sAmAnya buddhivALA mANasa pana ane be dezIonI purI banAvavAmAM paNa samajI zake ke, jasTIsa AvI. sAta yuropanamAMthI eka paNa marAThI dAvaranA vacane yurIne kaye raste laI jAya. bhASA jANanAra nahoto. be dezIo pArasI samaga-apanI vAta pachI pheMsalo ApatAM hatA. teo paNa marAThI bhASAnA khAsa abhyAsI, teoe je bhayaMkara zikSA karI tene dayAvALI te nahAtA; paraMtu bhASAnI matalaba samajI rAke tevA hatA. tIlaka kesanI zarUAta thaI. zarUAtamAM zikSA kahI che, e vizeSa Azcarya upajAve ema batAvavAmAM AvyuM ke, takarArI lakhANanA che. vyAjabI rIte te jasTIsa dAvare marAThI tarajumA karavAmAM AvyA che temAM ghaNo phera bhASAnA thaDe aMze paNa jANanAra evA be dezI jyuronA zrIyuta tIlakene nirdoSa TharAvache, ane evA pheranA kAraNe lakhanArano hetu anyathA AkAramAM dekhAya che. Ama chatAM paNa nArA abhiprAyane maLatuM thavuM joiye, kemake taka te tarajumA sAcA tarIke gaNuM te mAnya rArI lakhANonA Azayane vadhAre samajI zakarAkhyA che. eTaluM ja nahIM paNa jasTIsa dAvara vAne teo lAyaka hatA, chatAM teo marAThI kema jANe marAThI bhASAnA skaoNlara hoya tevI rIte bhASAnA nahI jANakAra evA yurona jyusAkSI tarIke bolAvavAmAM AvelA mIra jozIne rarone maLatA thayA. ane pote hajI te dayA eka prakAranuM sarTiphikeTa ApyuM ke, teoe khAya che ema batAvI cha varSanA dezapAra ane eka vidvAnane chAjatI rIte bhASAzAstranA eka hajAra rUpiAnA daMDanI zikSA pharamAvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI) cAhucarcA. 367 A zikSA ApatAM paNa dAvara sAhebe dAjhayA tIvakanAM takarArI lakhANo ane teonA hAIupara DAma'nI peThe zrIyuta tIlaka jevA asA- keTa mAMnA bacAvanuM adbhuta bhApaNu manana dhAraNa purUSa pratye 'kaheluM magaja' vagere nahIM karI sarakAra hiMdanA hita arthe bhaviSyanI chAjatA zabda vAparyA. A saghaLA banAe rAjya paddhati nirNata kare eja zreyaskara che. prajAne atizaya duHkhamAM garakAva karI dIdhI che. zrIyuta tIlaka mATe AkhA dezamAM ekazrIyuta tIlakanA lekho rAjahI nAmadAra sarakhI lAgaNI phelAI rahI sarakAre gaNI phojadArI zrI tIka mAne che ane koI dahADe nahI samagra hiMdamAM zrIyuta tIlakanA lekha mAMDI. sAta yuropana sa banela e muMbaImAM lAgaNI rAjadrohI ke manuSya jyuroe ane jasTIsa aThavADiyuM aThavAyuM svabhAvanA ane dAvare rAjadrohI mAnI haDatAla cAlavAne banAva bhyAsa vALAM zrIyuta tIlakane gunhegAra hatAM? banyo che. A zuM batAve che? sattAvALAo TharAvyA Ama chatAM ame sahimmata kahevA rajA jene nyAya gaNe che tene prajA bhayaMkara anyAya laIe chIe ke zrIyuta tIlanA lakhANane gaNe che. jema prajAnI pharaja che ke sarakAranI lAgaNIne mAna ApavuM tema sarakAranI pharaja rAjadrohI gaNavAne badale manuSyajAtinA che ke prajAnI lAgaNIne mAna ApavuM. sarakAra svabhAva darzaka gaNavA joIe chIe. rAjanIti ane prajA vacce paNa "Apa" no vyazAstranA abhyAsIonI najarathI joIe vahAra cAle che. baMnenA saMbaMdhamAM teTalA te prajAmAM asaMtoSa phelAyo hoya te tethI mATe samAna vyavahAra cAla joIe. jene leke kevA anika rastAo para caDhI jAya che prajA agya kArya gaNe che tene sarakAra yogya ema batAvavAne zrIyuta tIlaka prayatna hatA. gaNI kAma le che; tethI lAbha ke hAnI te paraMtu sarakArane tema na lAgyuM. zrIyuta tIlakane rAjanItijJa brITano hamaNAnA jevA TAMkaNe pUrvaprArabdha yoge deza hitanA kAraNe sahana karavAnuM kema jANatA nathI e Azcarya che ! Rjita haze temAM miyA nahIM thAya; paNa nAmadAra sarakAranI pharaja che ke, zrIyuta tIlaka jevA hiMdamAM Aja sudhI ame " dezI " ane mahAna abhyAsInA vicArane A AkAramAM na eMglo-Dayana" e be samajavAmAM Ave, ane ame kahyA te bIjA " pArasA chApe." nAmanA chApA sAMbhaLyA svarUpe jovAmAM Ave, to rAjA ane prajA hatA. A tIlaka tapAsa bannenuM hita che. lorDa molI jevA rAjanIti pachI ame eka trIjo "chApa" sAMbhaLyo purUSane A vAta kema dhyAnamAM nahI AvatI che. irAnathI saMtApa pAmI cAlI AvelA hoya? teo te AkhI duniyAnA iti. ane hiMduone Azraya pAmI hiMdamAM rahelA hAsanA mahAna abhyAsI gaNAya che. koI pArasIone A na chApa' hamaNuM prasiddha vakhata evo paNa hoya che ke, kharUM hoya te thayo che. AjasudhI mI. dAdAbhAI navarojI khoTuM jovAmAM Ave che, ane khoTuM hoya te jevA pavitra purUSanA zikSaNa lenArA pArasIo kharuM jovAmAM Ave che. Avo vakhata te potAne dezI' tarIke oLakhAvavAmAM ane atyArano che. zrIyuta tIlaka jevI asAdhAraNa dezIomAM bheLavavAmAM mAna samajatA hatA, vidvAna purUSanA anubhavane lAbha levAmAM sara tene badale have pArasIo potAne dezIothI kAra ane prajA bannenuM vizeSa hita che. zrIyuta judA gaNavAnuM kema jANe pasaMda na karatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 369 sanAtana [ jhulAI hAya e rIte kAma le che, peAtAne vAdAra avAjate raju karavAmAM peAtAnI pharaja samaje che tarIke gaNAvI dezIone bhAMDavAnuM kAma keTa tyAre AkhA dezamAM zro. tIkSakane thayelI zikSA lAMka varSoM thayAM e traNa pArasIothI cAlatAM bhayakara mAnavAmAM Ave che e batAvavAmAM pArasI vamAnapatro kAma karatAM hatAM. have A vRttamAnapatrA peAtAnI pharaja kema samajatAM vAta AgaLa vadhatI cAlI jAya che, ane nathI? jo te eka nAnA ane kalpita jevI te zrIyuta tIlaka kresa daramyAna pArasIethI bAmata mATe prajAnA avAja rajI karavAmAM cAlatAM patrae darzAvelA valaNuthI jaNAya che. peAtAnI pharaja samaje, ane eka mahAna ane zrIyuta tIlakane eka nyAyAdhiza tarIke pArasI kharI bAmatanA saMbadhamAM bIje raste kAma le jaja peAtAne yogya lAge te zikSA kare e teA tenI pharaja buddhi kerI gaNavI ? jee sAme rAjyanA nItiniyamA jotAM krAithI kAMka pArasI patrAnA vAMcatArA che tema, te ema pazu vAMdhA levAya, te te mAtra eka kAyade mAne che ke, pArasI patrA potAnA agIta kAmanA TharAvelI 'TIkA' nA haka tarIke, paNa nahI ke hita tarapha khecAi jai jasTIsa dAre karelI krAI5Na aMgIta hakanI rUe. temaja pArasI-zikSAneA bacAva karavA mATe prajAnA kharA avAja rajI karavAnI peAtAnI kjamAM pachAta paDayA che, nahI. teA daza varSa upara thayelA pratA' patranA adhipatine karavAmAM AvelI zikSAne bhayaMkara zikSA mAnanAra evA pArasIethI cAlatAM vamAnapatrA zrIyuta tIlakane thayelI zikSA karavAmAM jasTIsa dAvara yAgya hatA ema batAvavA prayatna karataja nahI, ameA nikhAlasa dIle pArasI krAmata e cetavaNI ahI ApIe chIe. jo ema samajavAmAM Avatu hAya / "jene gADe. besIe tenAM gIta gAvAM" temAM hita che evI paddhatie pArasIemAM je kAi kAma letA haze teA te tenI AkhI kAmane nukasAna kareche; kemake nAmadAra sarakAra dhaNIja DAhI che ane tethI te samaje che ke, vaphAdArI kai ane kiMtura kayu ? seMkaDa| varSa thayA rAja calAvI Aja duniyA upara cakra jevu rAjya kare che te aMgreja prajA eTalu te samajeja che ke, hiMdanA lAkA rASTrasvAtaMtrya meLavavA prayatna kare che te eka icchavA yAgya vAta che. aMgreja prajA A vAta sArI rIte jANe che te, laDa' mArkI ane lADa mInTenA zabdothI AthI cAlatAM vamAnapatra! peAtAne te zikSA yeAgya lAge, to tema kahevAmAM athavA tema na lAge teA tema kahevAmAM kAyadAnI rUe vyAjakhI che, eTale pArasIethI cAlatAM patrA jasTIsa dAvare karelI zikSAne yAgya gaNe, khIjAe vAMdhA lai zake nahI. amAre A sthaLe je dhyAna kheMcavu paDe che te e che ke jyAre dezanA mATe bhAga zrI tIkSakane thayelI zikSAne bhaya kara kahe che tyAre pArasIethI cAlatAM vattamAnapatrAne lagabhaga meTA bhAga te yAgya kahe che; Ama kahevAmAM bhale te peAtAnA manathI vyAjakhI DrAya; paraMtu jyAre teo ema kahe che ke, "vamAnapatra prajAne avAja jAheramAM raju kare che," tyAre amane navAi lAge che. muMbainI aMdara sTAnDarDa TA ima'nI virUddha ne kAipazu mATe bhAge hAya, te te hiMdue ane musalamAte che. sarakAra 'sTAnDarDa TAima' pheravavA mAMgatI na heAya, ane prajAne be TAIma rAkhavAthI agavaDa paDatI hAya, chatAM pArasIethI cAlatAM vartamAnapatrA ema kahe che ke, ame prajAne avAja sTA nDarDa TAimanI virUddha che mATe te avAjane tame thai tenI hImAyata karIe chIe. jo TAnDarDa TAima' jevI kalpita khAbatanI hImAyata karavAmAM pArasI vattamAnapatrakAre jAhera prajAnA te " che, kemake teo have ama mAne che ke hiMdamAM eka navI jAgRti utpanna thai che ke, jene yeAgya poSaNa sarakAra taraphathI maLavuM joie. Ama chatAM pazu keTalAka pArasI patro hiMdIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAi. ) cAlu carcA. 369 * utArI pADavAno prayana karI potAnI vaphAdArI apIlane mATe "eDavokeTa janarale' maMjurI batAvavA Icche che. AnuM phaLa zuM? zuM pAra na ApI. AvI sthitie have zuM karavuM sIe, hiMdanI bIjI kemothI judA paDI, vizeSa joIe ? nyAya paddhatie privIkAunsIlane lAbha meLavI zakaze ? pArasIone hiMduoe apIla karavAnuM rahetuM hoya to te chevaTane Apela Azrayano je upakAra dAdAbhAI nava raste laI javo. tema karatAM je saphaLatA rojajIe deza sevA karI mAne che tethI ja na maLe, te kArobArI sattAne vacamAM paDavAnI atyAranI pArasI patranI valaNa pratye araja karavI. muMbaI sarakAre je DhaMDhero bahAra dezIo bahu darakAra karatA nathI. pADI prajAnI vyAjabI pharIyAda sAMbhaLavAnuM muMbaImAM thayelA hullaDa daramyAna keTalAka pArasI prajAne kahyuM che tene anusarI prajAe dareka patre navI navI pArasIonI bAbatane moTAM dareka gAmaDAthI mAMDI moTA nagara sudhInA moTAM heDAMga ApI temaja pArasI chApa" tamAma gAmee jAhera sabhA bharI talaka kesanI tapAsathI prajAnA manamAM rahele vasagaNAvavAmAM je moja mANatA hatA te vAtane 1 vase dUra karAvavA mAMgaNI karavI. tenI sAthe bhale teo potAne zreyaskara mAnatA hoya; te nyAyanA dharaNe vasavasa dUra na karI zake, paNa bIjI kemonI najaramAM te atizaya ayo. te kArobArI sattAnI rUe zrIyuta tIlakanI ga lAgyuM che. pArasI vartamAnapatroe ane zikSAmAM pheraphAra karavA araja karavI, tenA netAoe kaye raste kAma levuM e hA, e vAta kharI che ke, ApaNI vyAjabI jovAnuM tenuM kAma che; kAkI amane to jayAre mAgaNIo ane arajIo upara atyAra mI. dAdAbhAI navarojajInI hiMda taraphanI sudhInA vakhatamAM nAmadAra sarakAre jevuM laya bhaktine khyAla AvyA kare che tyAre eka ApavuM joIe tevuM ApyuM nathI tethI ghaNe bhAIbaMdha kema tarIke pArasI kemane ATalI varga arajI karavA virUddha che; paraMtu AvI vira dvatA atyAranA jevA prasaMge rAkhavAnuM kAraNa cetavaNI ApyAnuM mana thayuM che. teone nathI; kAraNake sarakAra sArI rIte jANe che ke zrIyuta rU, te amane satiSa thaze, na rUca, ane tIlakane hiMdane vahAlAmAM vahAla putra ke gaNe amArAthI teone ayogya kahevAyuM hoya, te che ane teTalA mATe zrIyuta tIlakanA saMbaMdhamAM te mATe ame AgaLathIja dilagIrI batAvIe je kAMI arajI karI te dhyAna ApI teno phaDace. chIe. vize zuM kahevuM ? dareka prANI potAnuM lAvavo joIe. A kAraNathI amArA dareke hita vadhAre samaje e niyama che, te pAra. dareka zahera ane gAmanA lokone Agraha che pArasIo potAnuM hita je rIte sacavAya che ke teoe A caLavaLa jarUra jarUra zarU karI rIte samajIne ja kAma letA haze. amane, to devI; ane jayAM sudhI tenuM pariNAma na Ave tyAM sudhI maMDayA rahevuM. lAgaNI thatAM A vacane kahyo che. muMbaInI aMdara 'sTAnDarDa TAImanI virUddha pArasI patrakAronA saMbaMdhamAM ATalI thanArA lokonA nAyaka vAta prasaMga vasAta kahI. sarapharAjazAha leka sara phirojazAha mehatA have kaye raste javuM? have zrIyuta tIlakane lAgaNI ane | mATe zuM karavuM te laDe che. e vAta eka khyAla bAbata mATe saMbaMdhI vicAra karIe. zrIyuta tIlakanI kharI kayAre je laData calAvI che, te ka lAge? tapAsa prajAnA manane vasavaso rahe tevI laData mATe vaparAyala rIte pUrI thayA bAda, jasTIsa dAvarane "rIvI vakhata ane zakita je jhana' karavAne haka ApavAnuM yogya na lAgyuM. bIjA mAge vaparAya heta, te vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 sanAtanana, [ julAi lAbhadAyaka gaNAta. be TAIma rAkhIne lokone ApavAnI vAta kahe che te keTalI uMDANamAM agavaDamAM mUkavAnuM pasaMda karavA mATenI A che te tethI joI zakAya. laData ghaNuo mAne che, ane tema sara phiro. jazAha mATe bele che. sara phirojazAhanuM kahevuM zrIyuta tIlake potAnI lAMbI tapAsa evA bhAvArtha mAM che ke lokalAgaNIe TAI veLAe je mane baLa ane manI virUddha hovAthI mAre temanI lAgaNI zrIyuta tIlakanA daDhatA batAvyAM che te, sacavAya te mATe laDavuM joIe. sarapharojazAha chelA zabdo.- e saMjogomAM mUkAyelA je kahe che te barAbara che ema ame mAnIe ApaNuM kartAvyuM zva kaIkaja mANasa batAvI ke , chIe; paraMtu sara phIrojazAha eka nirjIva zake. pote potAno ane khAlI bAbata mATe ATalI laData bacAva karanAruM je bhASaNa karyuM che te, to calAve tyAre ApaNane saheje prazna thAya che ke advitIya che. mAthe AvI paDelA AvA saMkaTa sTAnDarDa TAIma" mATe te prajAne eka nAne samaye AvuM svataMtra ane advitIya bhASaNa bhAgaja lAgaNI dharAve che. paNa zrIyuta tIlaka karavuM e eka asAdhAraNa zakita ja che. A mATe te samagra hiMda lAgaNI dharAve che. te saghaLAM uparAMta temane ghaNuM sakhata zabda sara phirojazAha samagra hiMdanI lAgaNI dukhAya sAthe jasTIsa dAvare je bhayaMkara zikSA karI che evA kAmane mATe laData calAvavAmAM kema tyAre teoe paramAtmA pratye zraddhA batAvI pachAta rahe che? sara phirojazAha ane zrIyuta je eka bahAdUra narane zobhe tevAM vacano rAjyadvArI viSayomAM bhale jUdI jUdI zALAnA kahyAM che te temanuM cAritra batAve che. "jyurIanuyAyI hamaNuM thayA hoya, paNa zrIyuta tIlakanI e vizeSa mate mane gunhegAra TharAvyuM, paNa huM tapAsa je vasavasAvALA saMjogomAM thai che te mATe haju mane nirdoSaja gaNuM chuM. A nyAyanI teoe potAne avAja uThAvavo joie. temaja sara phirojazAha jyAre ema kahe che ke te leka adAlata karatAM eka ucca nyAyanI adAlata lAgaNI mATe laData calAve che tyAre zrIyuta (dharmarAjAnI adAlata) che; paraMtu e aizvarI tIlaka mATe samasta hiMdanI gaMbhIramAM gaMbhIra icchA hatI ke, huM je kAryanA pratinidhi lAgaNI duHkhAya che tene mATe kema cUpa thaI besI tarIke laDuM chuM te kArya mATe mAre sahana rahyA che? sara phirojazAhanI zALAmAM lokone karavuM. kemake mArA sahana karavAthI te kAyI hamaNAM hamaNAMmAM aMdezo paDavA lAgyo che ke, vRddhi pAmaze. huM khuzIthI te sahana karUM chuM." teo kAMIpaNa sahana na karavuM paDe evA kALA pANInI zikSA thAya tyAre AvA pavitra prakAranI hIlacAlomAMja bhAga le che, te aMdeza zabdo kevA purUSanA mukhamAMthI nIkaLe? pavitra dUra kasvAnI A sarasamAM sarasa taka che. purUSa hoya tenAja mukhamAMthI. ApaNuM have eTaluM ja nahIM, paNa lokalAgaNI mATe laData kartavya eja cheke, zrIyuta tIlakanA bacAvanA calAvavAnuM sara rIrAjazAhanuM kahevuM mAtra kahevA bhASaNanI nakale lAkhonI saMkhyAmAM IMgleMDamAM mAtra nathI, ane kharUM che ema batAvavA phelAvavI. ane tyAMnA lokone khAtrI karI mATe sara phirojazAhe A savAla tarata hAtha ApavI ke, zrIyuta tIlaka keTalA nirdoSa hatA. dhara joie, ame sara phirojazAhanI zrIyuta tIlakanA bhASaNanI nakalo phelAvavAthI pAsethI kAMI prayAsa thavAnuM icchavuM hoya to te bIjo eka phAyado e thaze ke, hiMdanI rAja ekaja kAraNathI che ke, teo lokalAgaNIne mAna kIya sthitinuM kharuM bhAna tyAMnA lokone thaze; Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re sAmA thavAmAM julAI. ) cAlu carcA. ane tema thavAthI teone khAtrI zaze ke, pAchA phare tyAre ApaNe tene batAvI ApavuM jene lairDa mI ane hiMdI pradhAna "pramANika ke, ame saMpUrNapaNe svadezI hIlacAlanI sudhAraka" kahe che te zrIyuta tIlakaja che. phatteha karI che, ane paradezI padArthone tenA tAva karInAinathI jAya, kAMI sAkarathI na jAya. ravadezamAMja rahevAnI sthitimAM mUkela che. e vAta je sarakAra vicAre, te jaNAya ke, muMbainA zrIsaMghe paradezI khAMDa vagere jeo vaphAdAra gaNavA mAMge che te vaphAdAra che. nahIM vAparavA saMbadhe ke, sarakAra jene potAnI virUddha gaNe che te paradezI khAMDa ane je zubha TharAva karyo vaphAdAra che? sarakAra ane prajA vaccenA saMbaMdhane jeniya che te mATe tene dhanyavAda atyAre eka prakArane tAva Avyo che ane ghaTe che. paradezI khAMDanA saMbaMdhamAM tenI apavi. te dUra karavAnI pharaja sarakAra ane prajA baMnenI tratA viSe je hakIkata bahAra mukAya che tenI che e vAta dhyAnamAM laI "kavInAIna' kavI. virUddha atyAre sAmA thavAmAM nathI AvatuM. e ema mAnavAne Ave che ke, paradezI khAMDamAM nAInanA jevA uttama guNavALA paNa kaDavA Aryone pratikuLa evI cIjone saMbaMdha che. A zabda sarakAra ane prajA baMnee sahana karavAmAMja kAraNathI paradezI khAMDa ke kesara vagere nahI vApabaMnenuM aMtIma hita che ema amane lAge che. ravA mATe pagaluM bharavuM AvakAradAyaka ja gaNAya. A pagaluM bharavuM tyAre vahevAra thai zake che, jyAre kalakattAmAM eka vidvAne jAhera sabhAmAM jeniyo temaja bIjA hiMduo hiMdamAM khAMDa banA bolatAM jaNAvyuM hatuM ke, vavAnA kArakhAnA banAvI te paradezI khAMDanA zrIyuta tIlakane duHkha zrIyuta tIlakane vahAlAmAM bhAve maLe tevI goThavaNa kare. kemake je mAM paNa suteSa vahAluM evuM svadezI roja "usa ane brAya kATana kAya tema nahIM thAya to dezamAM thatI khAMDa tenI pachavADe prajA upADI leze, te tenA puratI nahIM thaI paDatAM leke paradezI khAMDane A duHkhamAM paNa tene saMtoSa raheze. AkAra pheravI devI tarIke calAvaze. ApaNA lAkho rUpIA vagara vaparAye paDayA rahe che, to A vAta kharekhara satya che, ane te ApaNe AvAM kAma mATe zA mATe upagamAM levAmAM mAnya karI AgaLa vadhavuM joIe. kalakattAvALA na Ave ? pavitratA sacavAze, nANAno vadhAre vidvAne, te AgaLa vadhIne ema paNa kahyuM sAro upayoga thato vyAja vadhAre maLaze, hatuM ke, teonI zikSA rada karavAmAM na Ave, ane ghaNA mANasone AjIvikA maLaze. mATe ane zrIyuta tIlakane sADA cha varSa sudhI keda have A bAbata upara tvarAthI dhyAna apAvuM bhogavavI ja paDe, te jyAre teo keda bhogavI joie. raheze? da Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 sanAtana jana. [ julAi. paramArtha ane vyavahAra ane hetue jaina samAjamAM sudhAraNano avakAza che ke tenA pharI baMdhAraNanI jarUra che? keTalIkavAra vidvAno evA vighayanI carcA ema paNa batAvavA prayatna karyo hato ke razIyana kare che ke, vartamAnamAM te viSayanuM koI paNa rAjaya amala vadhAre phAyadAkAraka thAya tema che. ma samAjanI najaramAM dekhAya nahIM. jeo A lakhanAranI praSTi sAcI , athavA khoTI hAlanI rAjaprakaraNe calavalathI jJAta haze te ho. e vAta bAju upara rAkhI A sthaLe jANatA haze ke, kalakattAmAM hAlamAM eka ema batAvavAnuM che ke, vartamAnamAM AvA pAlamenTa yojavAmAM AvI che. A pArlo vizenI carcAnuM phaLa athavA mUlya bIlakula menTanI aMdara AmanI sabhA" (House dekhAya nahIM evuM hoya che, chatAM vidvAno of Commons) ane "umarAvonI sabhA bhaviSyanA vicArakSetranI vistIrNatA mATe (House of Lords )nA jevA be bhAga AvA vize carce che. pADayA che. sarakArI pakSanuM pratinidhitva paNa ame Aja je viSayanI carcA karavA AmAM dekhADavAmAM Ave che, ane tenI aMdara icchIe chIe te viSayane paNa AvA prakAjevIrIte iMglaMDanI pArlAmenTamAM kAmakAja cAle nA vicAradarzaka viSaya tarIka, samAja gaNe, che te ghoraNe kAmakAja calAvavAmAM Ave che. to temAM te kAMI khoTuM kare che ema kaheparaMtu IMglAMDanI pArlAmenTa e kharekharI kriyA vAya nahI; kAraNa ke amAro Ajano viSaya, kArI saMsthA che; jyAre kalakattAnI pAlomenTa ame jANIe chIe ke, vartamAnamAM carcavo e mAtra zALAomAM calAvavAmAM AvatI tenuM tAtkALika pariNAma dekhAya tevA mudala carcA karanArI maMDaLIo' (Debating paNa saMjogo jovAmAM AvatA nathI. Ama cieties) karatAM koI vizeSa nathI. mata- chatAM ame tenI carcA karavA mAMgIe chIe; laba ke atyAre, kalakattAnI pAlamenTa sattAnI tenuM kAraNa e che ke, bhaviSyanuM vicArakSetra dRSTie taNuplAnA be kaTakA paNa karavA samartha koI paNa prakAre kheDAya. nathI. AvI sthiti chatAM, eTale ke, vartamAnamAM AjanA viSaya upara AvatAM prathama e e saMsthAnuM kaI paNa mUlya dekhAya nahIM jovAnuM che ke, jaina samAjanI vartamAnamAM je tema chatAM vidvAne tevA prakAranI carcA karavAmAM sthiti vidyamAna che temAM sudhAraNAne avakaI paNa prakArane lAbha dekhe che. kAza che ke nahIM, je sudhAraNAne avakAza che lakattAmAM mukhyapaNe rAjyaprakaraNa viSa- ema siddha thAya. te sudhAraNa karyothI cAlaze yonI carcA karanArUM "meDarna rivyu' nAmanuM ke, nahI; ane je sudhAraNa karyothI cAle eka mAsika pustaka nIkaLe che. thoDA mAsa tevuM na hoya, te samAjanuM pharI baMdhAraNa pahelAM A mAsika pustakamAM "hiMdamAM razIyana karavAnI jarUra che ke nahIM te jovAnuM raheze. rAjaya amala"(Russian Rule in India) jaina samAjamAM sudhAraNAno avakAza e mathALA heThaLa eka viSaya carcavAmAM AvyA che athavA tenA pharI baMdhAraNanI jarUra che hatuM. A viSayamAM aMgrejI ane razIyana rAya e viSaya upara AvavA pahelAM ApaNe jaina amalamAM ke rAjya amala hiMdane vadhAre phAyadA- samAjanAM be paDakhAM pADavA joize; eka paDakhuM kAraka thAya tema che tenI carcA karavAmAM AvI jaina samAjanuM paramArtha saMbaMdhanuM; ane hatI. carcA karanAre carcA karavA uparAMta bIjuM paDakhuM jaina samAjanuM vyavahAra saMbaMdhInuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI arthAta paramA mA pAmavA mATe jaina samAjanu je vamAnamAM pAramArthika baMdhAraNu che temAM sudhAraNAne avakAza che ke tenA pharI baMdhAraNanI jarUra che ene vicAra karavAne che, temaja tenA vyavahAra ( Social) saMbaMdhInuM je baMdhAraNa che temAM sudhAraNAnA avakAza che ke tenA karI khaMdhAraNanI jarUra che tene paNa vicAra karavAne che. mukhyalekha, prathama paramArtha saMbaMdhInA baMdhAraNa upara vicAra karIe. bhagavAna tIrthaMkare jaina samAjanuM baMdhAraNa caturviM dha sadhanA AkAramAM kareluM che, je caturvidha saMdha, sAdhusAdhvI zrAvaka ane zrAvikAnA anele che. A zrI saMdhanA pratyeka vyakita-te mATe paramA sabaMdhInA niyame bAMdhelA che; jevI rIte, sAdhuone mATe paramArtha pAmavA mATe cokasa prakAranA niyamo bAMdhyA che, tema sAdhvIe mATe bAMdhelA che; ane Aja rIte zrAvaka ane zrAvikAne mATe paNa bAMdhelA che. peAtAnI yathA zakita zrI satraneA pratyeka varga A niyamenuM anusaraNa kare che. bhagavAna tIrthaMkara dedrArA khaMdhAyelA A prakAranA niyamonA anusaraNuM. mAM jeTalI ugrupa je vargamAM thai gai hAya teTalA sudhArAne avakAza gaNI zakAya; dAkhalA tarIke, sAdhuvane arthe yeAjAelA niyamomAM sAdhuvarga jeTalI upa rAkhatA thaye hAya teTalI uSNupa dUra karavA jeTalAM sudhArAnA ava kAza che ema kahI zakAya. Aja rIte sAdhvI, zrAvakra ane zrAvikA mATe jANI levu. caturvidha saMdhanA A sAdhumAdi cAra aMge peAtAnA kataMtryamAM ugrupa rAkhavAnA sogAmAM AvyA che ke nahI te sabaMdhI vizeSa carcA na karatAM te vAtanA ekaja saMgIna pramANavaDe niya karIzu. jaitamAM vamAna samayanAM mukhyapaNe zvetAMbara mUrttipUjaka, zvetAmbara sthAnakavAsI ane digambara ema traNu sapradAyeA pravarte che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 303 A traNe saMpradAyAnA pariSade| bharAya che; ane traNe sa`pradAyAnA pariSade caturvidha sa`dhanI sthitinA sudhAraNAnI vAta AkAra bhede svIkAre che. dAkhalA tarIke, zvetAmbaramUtti pujaka jainiSeA, ke. jenA pratye, sthAnakavAsI jaitiyeAnI sar'' khAmaNImAM, sAdhuvAM vizeSa dAkha che. eTale sAdhuvanI sthiti sudhAravAnI jarUra che ema jAhera rIte kahetAM Dare che. tenAM aMtaHkaraNamAM A vAta sapa paNe che ke, je prakAre sAdhunI dazA yeAjavAmAM AvI che te prakAre te (va)nI dazA akhaMDa nathI. ame ema mAnIe chIe ke, mUrtipUjaka zvetAmbara jainiyApara sAdhuone kai prakAre dAkha rahyA che te dAma khaseDI nAMkhavAmAM Ave, te te avaSa jAhera rIte paNa kahevAne taiyAra thAya ke, sAdhutragatI dazAmAM dhaNI upa AvI gai che. sAdhu vanI vAtanI sAthe sAdhvIvarganI vAtane paNu samAveza pAmI jAya che; eTale te sabadhI khAma lakhavAnI jarUra jaNAtI nathI. A tyAgI gaNAtAM sadhatA e aMgenI vAta mRkI, zrAvaka ane zrAvikArUpa aMgatI sthitinA saMbaMdhamAM, tenuM pariSada khullI rIte, sudhArA karavAnu che. have sthAnakavAsI sapradAya laie. mA saMprada.yanA pariSadmAM khullo rIte kahevAmAM Ave che ke, sAdhuonI (sAdhvI aMtargata thAya che) sthiti sudhAravAnI jarUra che. zrAvaka ane zrAvikAne mATe te tee sAdhueAnA saMbaMdhamAM kahe, teA kahetA hovA ekame e svAbhAvika che. arthAt te zrAvaka ane zrAvikAnI sthiti suvAravAne mATe hamezAM kaDavI phariyAdanA AkAre meAle che. digambare e sAdhu-sAdhvIne mATe ekAMta nagnAvasthA svIkArI lIdhI che tenA ri AmamAM te sapradAyamAM sAdhuo-sAdhvIe nA, pratikULa dezakALane laine abhAva thai gayA che. ghA phALathI vArasAmAM maLelA saskArane www.umaragyanbhandar.com Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 sanAtana jena. [ julAi, laIne, dezakALane anukuLa evAM Avazyaka anusaraNa karavA rUpa je "parama artha" te. A upakaraNo sahita sAdhu-sAdhvIo joIe, e parama-artha prApta karavA mATe be dazAo che. vAta digambaronI jUnI zALAnA manuSyone, eka tyAgIdazA; ane bIjI gRhasthadazA. gaLe utaratI nathI. paraMtu navI zALAonA tyAgI ane gRhastha e banne dazAmAM jJAna manuSyone te vAta thagya lAgatI thaI hovAthI ane cAritra pAmavA mATe je niyamo jJAnI teo tene svIkAra karavA lalacAtA hovAthI purUSoe bAMdhyA che tenA anusaraNamAM je uNapa tenI AvazyakatA vize jAheramAM lakhatAM thayAM che teno khyAla samudAyane Ave che, ane che; ane navI zALAnA manuSyonI AvI vRttinI te pramANe te bele che; paNa te spaSTa kAre koI aMze chApa jUnI zALAnA manuSyone jaNAvI zakatAM nathI. aMtaHkaraNamAM paNa paDatI jaNAya che. matalaba bIje vyavahArano prakAra che. ame A ke digambaro paNa sAdhu-sAdhvIrUpa aMgenI sthaLe vyavahAra tene kahevA mAMgIe chIe ke, sthitinA saMbaMdhamAM vicAratA thayA che. jene sAmAjika sthitinI sAthe saMbaMdha che; bAkI rahela zrAvaka ane zrAvikArUpa arthAta samAjanI saMsAra vyavahAra saMbaMdhInI aMganI sthiti sudhAravA saMbaMdhI jAheramAM sthitine ame vyavahAra kahIe chIe. eTale pitAnA pariSadAdidvArA digambare, mUrti samudAya potAnAM pariSadAdidvArA paramArthanI pUjaka zvetAmbare ane sthAnavAsIonI peThe uNapa saMbaMdhamAM je kAMI bole che te aspabole che. kAkAre bole che; jyAre sAmAjika vyavahAranI A uparathI kahevAno hetu e che ke, uNapa saMbaMdhI je bole che te spaSTAkAre vartamAnamAM mukhya paNe pravartatA traNe saMpradAye yA le che. teo spaSTa kare ema bole che caturvidha saMghanA cAre aMgAnI sthitinA che ke, ApaNe saMsAra bahu nirbaLapaNAne saMbaMdhamAM uNapa mAne che. pAme che. A traNe saMpradAyo potapotAnA saMpradA amAre hakIkatamAM utaravuM na paDe ke yamAM caturvidha saMghanI je prakAranI uNapa uNapa AvI che ke nahIM, ane AvI che te mAne che te prakAranI uNapane spaSTa AkAra kevA prakAre, teTalA mATe samudAyano A upara batAvatA nathI. teo je kAMi uNapa batAve batAvyo te avAja mUkyo che. A uparathI che tene Adha AkAra batAve che. matalaba ke, jaNAze ke, caturvidha saMdhanA cAre aMganA kevA prakAranI uNapa che te teo joIe tevI paramArtha ane sAmAjika vyavahAra bannemAM rIte vyakta karI zakatAM nathI, athavA karavAnI uNapa AvI gaI che. ane jeTalI uNapa AvI kALajI rAkhatA nathI. che teTalA parimANamAM sudhArAne avakAza amArI mAnInatA pramANe je uNapa che. mAnI zakAya. te be prakAre che; eka te paramArthanA prakAre; ApaNe takarAranI khAtara ema mAnI ane bIjI vyavahAranA prakAre. paramArthano prakAra laIe ke, cekasa hadamAM uNapa AvI che; sthaLa vyAkhyAmAM jaNAvIe, to A che; ane te hadanA parimANamAM sudhAraNAne avaanAdikALathI ajJAnanA kAraNe AtmAnuM kAza che ane jeTalo avakAza sudhAraNA mATe svarUpa arthAta pitAnuM svarUpa je prakAre che te ne che teTalo avakAza pitapatAvI mAnInatA prakAre samajAtuM nathI. te samajAvavA mATe anusAra pUro karI levA mATe judA judA jJAnIoe je mArga batAvyo che te mArganuM saMpradAyo purUSArtha karaze; topaNa paramArtha dRSTie Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhyalekha. tulAi, ] te sudhArA kAragara thaze ke kema e jovAnuM rahe che, je ema joAmAM Ave ke, sudhArA kAragara thaze, te te tenA jevuM eke sArUM' nahI; paNa jo ema jovAmAM Ave ke, sudhArA kAr gara thaI zake tema nathI; te pachI ApaNe vicAravAnuM e raheze ke, kayA mArga grahaNa karavA yeAgya che. A vAta have navI kahevAnI nathI ke, eka bIjA saMpradAye eka bIjAne jeta mAthI viparIta cAlanArA gaNe che. mUrtipUjaka zvetAmbarA sthAnakavAsIe mATe kahe che keH-- temanA AcAra, vyavahAra, veSa, zraddhA, papA pramukha jainamatanA zAstrAnusAra nathI.... vAstavamAM A loko jaitamatathI taddana viparIta cAlanArA hovAthI jenAbhAsa che." (bruA jaina tatvA 6) sthAnakavAsIe caDAmbara ane digambara ke jemA pratimAne mAnanArA che temene hiMsAdhI mAtI latAmbarezane nIce pramANe kaheche:bhoMga graMtha ne rAkha veza; thApe nIta kuMDA upadeza; lAka pravAhe ANe nahIM, gurU jAgI vAMde che sahI; sutre te guru je bhAMAkhayA, sAcI je pAme rUSI krIyA; sAdhu taNNA teA nAma nItraya, e te dekhItA sagraMtha; sAdhu bAMkhya! che tirava6, ete khele che sAvad; jekhIta nimIta praveza ghaNA, vaida kare pApa karma taNA; nava kalpI navI kare vihAra, khamAsamaNa vahere AhAra AdhAka le avIcAra, pApa thakI nava TaLe lagAra; leAka bhALake lobhe paDayA, rAgadvekha aDa`kAre caDayA; eDane vAMde lAge pApa, ehave sumati kare jApa satisAra. zvetAmbare| digambarAnA sabaMdhamAM AvI rIte mAte che: sAgaraka Age phaMDA gAgarI dharaMgI garva, kha kaDA besavuM ke, Age astra' kA; nAka vRche Age kahA A asUra chA; sUra teja age kaDDA rAjedhAma cadrakA; kAmadhenu Age kaDA kukarI karegI mAna, bhRtike Age kaDA tera huM puliMdakA; aise sarvaga zuddha graMtha jra sita barakA; tArka Age ke!ta du dumaMtI ke judA, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pahilu. dipaNuM sune, bela curAsI phera, sarva visa'vAde bhayeA, aba te bahu aMdhera; nindvava maiM adhikA khurA, kyA miththA tiseAi; pariharanA adhikAra yaha, Avazyaka me tai. kharAta nava varakhe bhaye, tasamata jaDamRga pAsa; sahasa madhu dIkSA lai, A kRSNa gurU pAsa. rAjamAnya tiNe anyadA, varyA kabalarana. mULA setI sa MgrahmA, kriyA na savarayatna. gurUne kIne pRSThane, Tale yu mUrchA doSa, Ai dekhI maname dharyA, tini tAthe bahu roSa. thavira kalpa khaMDana kiyA,baranyA jaba jinakalpa, naganapatha tikSNa AryA, tacha sadgurU 95. tasa bhaganI dekhI nagana, bese dIne! besa; carana niSedhe nArir, taba se sUri niradeza; jaina kaDAvai nAma", tAtha khayeA akrUra, tanu mala nyu kuni saMtanai, kriyA dvArathe phara; bhasmaka graha raja bhasmamaya, tAthe besara rUpa; kuMDa nAma aghyAtmI, bharama jAla akupa; digpaTa ceArAzI mela, zvetAmbare mATe A pramANe digambare kahe che:-- kavaNa " ( zvetAmbarA) '' evI rIte aneka pramANa virUddha kare che. e kAraNathI tenA AgaLa ( zAstra ) kalpita naLuvAM. zvetAmbara matavALA devagurU dhamanuM svarUpa anyathA nirUpaNa kare che. ( zvetAmbare) aneka anyathA nirUpaNa kare che. A rIte zvetAmbara mata kalpita nave. ahIM samyagdarzanArdikanuM anyathA nirUpaNathI mithyA darzanArdikanI puSTatA thAya che. A kAraNathI enu zradhAna na karavu. r mekSamArga prakAza mATe digambarA A sthAnakavAsIo pramANe kahe che:-- che. zvetAmbara mata viSe dRDhIo prakaTa thayA che. teo peAtAne sAcA dharmAtmA mAne che. te bhrama ityAdika ( dRDhIoe) kalpita vAtA kare che. te jaina dharma viSe sabhave nahI; eveA ( kuMDhIAnA ) A jaina zvetAmbara viSe mata che. tA paNa devAdinuM ane tattvanu* temaja meAkSa matAdikanuM anyathA nirUpaNa kare che. A kAraNathI mithyAdarzanAdikane poSe che; mATe tyAjya che, sekSa mArga prakArA. www.umaragyanbhandar.com Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 sanAtanarjana ( julAi. ziare mATe DhIAe A pramANe AvI sthiti Ave te chatAM ATaluM te cakkasa kahe che: che ke, evA vakhata ghaNuM karI koI divasa nahIM Ave ke, TuMDhIA ema mAnaze ke, zvetAmbaroje darasaNIe jenanAM deharAM jIna baba rUpI bharAvyA tehanI pujA khaTamardana karI karAve che ne mArga satya che; ane amAro mArga ema kAyane kuTo karAvI dharma pitAne arthe pAMceDhI bhUlabhareluM che; athavA zvetAmbara pikhavAne kAje upAya gaccha corAzI nIpanA. paNa nahI' mAne ke DhIAno mAga satya che, ane e sarva bhasmagraha asaMjatInI pujAnuM aherAne amAre bhUlabharelo che. Aja rIte tA. lege cAlyA che. jeDAmara, havetAMbara vA digabara aro ema nahIM mAne ke digambare no mAga vA bodhanA prAsAda deharA nIpanA che. te havetAMbara satya che ane amAre bhUla bharelo che, athavA tIhAthI joi AvIne lokane vImatArIne digambaro ema nahI mAne ke zvetAmbarolAbha dekhADIne uttarAdha, mAravADa, gujarAta no mArga thayuM che, ane amAro bhUlabharelo pramukhe prAsAda karAvI khaTamardana dharma che. sthiti bahumAM bahu sudharaze tyAre evI pRpI cAlatA kahe che deharAnAM dravyabhaMDAra thaze ke, ekabIjA ekabIjAnA mArgamAM bharAvyA e avadhI mArga kIdhe. je dAna, tapa, vRtAdI, gurubhati yukita, bhaNavAnI pUjA, pothI, ADA nahIM Ave. puMjaNA e AdI daI kumati, kuguru, kayAha phodhI, ekabIjA parasparanA mArgamAM ADA Ave kadezanA sAta prakAre pIpI sedhA samAryA agara nahIM tethI kAMi sthiti sudhare nahIM; kAraNa ke caMdana caracyA chama pradhAna bhojana maLe vikha AtmAnA mokSanuM mukhya pagathI zAstrakAronAkhavA dhAvyA tama vIkha yuganA vRMda ehavA surI e samyagdarzana karyuM che, ane jyAre dareka gura, udayA. kevaLa nagAmI nava pAMcaDA jANavA." saMpradAyavALA pitAnA mArgathI ja samagdarzana | (samakitasAra. thAya ema mAne tyAre vastunuM nirAkaraNa zI A uparathI jovAmAM Avaze ke, jene rIte thAya? je digambaronI dRSTimAM ema nA mArgo paraspara eka bIjA jaina dharmathI hoya ke, amArI mAnInatA pramANe samyagdaviparIta cAlanArA mAne che. ame A je phakarA zana che, te dekhItuM che ke, zvetAmbaranI mAnInatA pramANenuM digambara dRSTie sabhya - o TAMkayA che te evA vakhate lakhAyA che ke zananahIM, Aja rIte je zvetAmbare potAnI je vakhate dharmanA vAdavivAde kalezakAra bhASAmAM mAnInatAnusAra pravRttine samyagdarzana kahe, cAlatA hatA; eTale eka bIjAe je kaTubhASA te svetAmbara daSTie digambarane samyagdarzana prayoga karyo che te upara ApaNe bahu bhAra nathI nahIM. vaLI je sthAnakavAsIe potAnA mUkavAno. ApaNe kaTubhASA prayoga jato karavA abhiprAyamAM samyagdarzane AveluM samaje to zveno che. ame A phakarAo eTalA mATe TAMkyA tAmbare ane digambaronuM mAnela te sabhyache ke tethI ekabIjA saMpradAyanI ekabIjAnA darzana nahIM. saMbaMdhamAM je malInatA che teno khyAla je sthiti AvI hoya, to kyA saMpradAyanuM Avaze. hAlamAM pAzcAtya keLavaNInA paricayanA satya mAnavuM? ekabIjAnA hisAbe ekabIjA kAraNe ekabIjAnI virUddha kaTu zabda prayoga asamyagdarzanavALAMja mAnavo joIe. ane ocho thavo zarU thaye che; ane ema paNa Ama je mAnIe, te eka akhaMDa satyane banavAno saMbhava che ke, have pachInA kALamAM eka nirdhAra na thaI zake. ekabIjA saMpradAye, bIjA gaLagaLoca nahIM kare; eTaluM ja nahI; ekabIjAnI prarUpaNane bhale samyagdarzana na paNa ekabIjAthI maitrI bhAvathI paNa vaze. kahe, paraMtu ATaluM te cekasa che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI.] mukhyalekha. ke, samyagdarzana jevI satya vastu kahe che te pramANe vartavAmAM vega mArga koIne paNa prApta thavI joie. kone prApta kahevAya nahIM. kAMI vetAmbaro kahe che tema thAya athavA kevA saMpradAye cAlatAM te prApta athavA digambare ke sthAnavAsIo kahe che thAya e eka savAla che. tema darekane mATe judo judo satya mArga, apaNe upara karI gayA che, jenA dareka paramAtmAe khAnA pADI goDavI rAkhyo hoya saMpradAya potAnA caturvidha saMdhanA cAre aMganI nahIM; matalaba ke, pratyeka saMpradAyavALAnI dazAmAM upa AvelI mAne che. have ema mAnInatA sAcI che ema mAnI kAma levAya dhArIe ke, te upa koI prakAre TALavAmAM nahIM. satya vastuno prakAra ekaja hovo Ave te paNa te karagara thaze ke nahI e joIe. satya vastune prakAra ekaja hoya chatAM, eka savAla che. apaNe dalIlanI khAtara ema te ApaNe kahI zakavAnI sthitimAM nathI. mAnI laIe ke, sthAnakavAsI, zvAsara ane kAnI praNIta karelI vastu satya che. ApaNe digambara e traNe saMprA pitAnA abhiprAya digamane khATA kahIe ke zvetAmbarone pramANenI dazAmAM je umu AvI gai hatI ke sthAnakavAsI ne? matalaba ke koIne khoTAM te TALI pitAnA abhiprAye bAMdhelI maryAdA karI zakIe nahIM; kema? pratyekanI vAtamAM vALI (Normal) sthiti prApta karI. koIne kAMIka yogyapaNuM hovuM joIe. Aja pratyeka saMpradAya pitAnI maryAdita sthitinI rIte pratyekane sAcA paNa kahI zakAya nahIM, chevaTa sudhI pAMce, te paNa tethI ekabIjA kAraNake pratyekanI vAtanI nibaLa bAju paNa saMpradAyanI draSTie te upayogI nathI; kAraNa hoya che. ke je zvetAmbara tenA saMpradAye bAMdhelI hadanI ATalI vAta ApaNe badhAnamAM laIzuM, to chevaTanI sthiti (Normal state) ne pahoMce te pratyeka saMpradAya pitapotAnI mAnatA pramANe paNa digambaraSTie te saMpradAya jenAbhAsI nI chevaTanI sthitine pahoMcavAno purU gAte hAvAthI, teno purUSArtha nirUpagI che. pArtha kare, te te kharekhara kAragara thaI zake Aja rIte digambaro pitAnI hade pahoMce tema nathI, athota upa che teTale sudhAraNA to paNa tAranI draSTie digammara, aninhava' no avakAza che ane te sudhAraNa karavAmAM Ave, te paNa te saMpUrNa paNe kAragara thaI hovAthI digambarone prayatna nirarthaka che. zake nahI. A kAraNathI A dizAnA prayatna sthAnakavAsIonI daSTie vitAmbare hiMsAdhamI pAchaLa vIrya ane samayano vyartha kare upache ane digambaro mithyAtvI che eTale tA- veNI che ke nahIM e vicAravAnuM samAja ara ane digambara banne ne purUSArtha niSphaLa che upara cheDIe chIe. Aja rIte zvetAmbara ane digambaranI draSTie jainanA judA judA saMpradAye paraspara ekabIjasthAnakavAsI bone mArga mithAbhAsI che eTale ke jene siddhAMtathI viparIta cAlanArA gaNe sthAnakavAsI o yatna nirUpayogI che. che, tema chatAM AzcaryanI vAta to e che ke A upathI je zakAze ke, pratyeka saMpradAya retanA sarva saMpradAya tatvajJAna (Philo potAnA abhiprAyanI chevaTanI (Normal) sophy) nA saMbaMdhamAM lagabhaga saMpUrNapaNe hade, uSNupa kADhI nAMkhI pahoMce te paNa te eka sarakhoja abhiprAya dharAve che. eTaluM ja eka bIjA saMpradAyanI dRSTie upayogI nathI. nahIM paNa cAritra AcAranA viSayamAM teo A vAtanI sAthe ApaNe e paNa vAta dhyAnamAM mAM theDe cheDe phera che ke jovAmAM Ave che, levAnI che ke, kAMI pratyeka saMpradAyavALA tathApi dareka saMpradAyanA AcAranI bAMdhaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka78 sanAtana jana. [ julAI. zuM, te te ekaja mULa (Source) ema kahe che ke, nagnAvasthAe vattI zakAya mAMthI nIkaLyA jaNAze, arthAta ahiMsAdi ane evAM dezakALAdi rahyAM nathI, mATe parizramUchI parigraha nivRttinA hetunA rakSaNa mATe dareka saMpra- TALavA mATe upayogI upakaraNa rAkhI cAri. dAthe AcAra viSayanI bAMdhaNI karI che. teo trane nirvAha karavo emAM paNa zuM cheTuM che nA AcAra viSayaka niyamonuM prathANuM karIzuM matalaba ke je darekanI vAta nipakSapAta te jaNAze ke darekamAM to eka sarakhAja buddhie joIe, te sakAraNa che; paraMtu dezakALa samAyelA che. je kAMI pheraphAra najare Avaze, jevAM joIe. te mAtra aMza DigrI (Degree) ne savAla A badhI vAta dhyAnamAM levAthI jaNAze ke, che. jemAM keTale aMze ahiMsAdi ane parigraha- jainanA traNe sa pradAya paraspara ekabIjAne ni vRttinuM rakSaNa thayuM che eja mAtra jovAnuM mithatI kahe che chatAM temanA baMdhAraNamAM je raheze, ane A paNa jevAthI ema jaNAze kAMI phera paThati hoya to te tatvajJAnanA ke, je kAI aMzane pheraphAra jovAmAM Ave che saMbaMdhamAM bahudhA nahIM, paraMtu cAritra viSayanA te upekSAnA kAraNe karI nAMkhavAmAM nathI saMbaMdhamAM dezakALane laIne AkArabhede phera paDe Avyo, paraMtu dezakALanA saMjogone laIne tema che. Ama hovA chatAM ekabIjAnI ekabIjAnA karavAnI teone pharaja paDI che. dAkhalA tarIke saMbaMdhamAM malInatA che te evA prakAranI che saMpUrNapaNe parigraha nivRtti ane ahiMsAdinA ke teNe gaMbhIrarUpa pakaDI lIdhuM che. rakSaNa arthe jJAnIoe tyAga avasthA svIkA- hamaNAnA navA jamAnAne viSe evI kaMIka rI che. jJAnIoe svIkArelI A tyAga buddhi utpanna thavI zarU thaI che ke, jenanA avasthA tenI chevaTanI hada sudhI aMgIkAra kara- saMpradAyamAM ekatA thavI joIe amane lAge vAnI upayogitA jainanA sarva saMpradAyo svI che ke, game te purUvAthe karavAmAM Ave, te kAre che. dareka saMpradAya ema kahe che ane paNa jyAM sudhI ekabIjAnA abhiprAyamAM zuM ema mAne che ke, eka paramANu mAtrano pari- zuM vizeSatA che te joIne tene svIkAra karavAnI graha na rahe e sarvotkRSTa tyAga che; AvI kriyA saMpUrNapaNe kare nahIM tyAM sudhI ekatA rItanI sarvanI mAnInatA chatAM teo judA thavAno saMbhava nathI. hamaNuM je dizAmAM prayatna paDe che. digambare munityAga mATe ekAMta karavAmAM Ave te bahuto vairabhAva maTADe paNa nagnAvasthAnI agatya jue che. zvetAmbare ekatA karI zake e banavA joga nathI jaNAtuM. tevI agatya svIkAratAM chatAM, dezakALa viparIta ema kahevAmAM Ave ke jainanA judA dekhI vastrAdi cekasa upakaraNe rAkhavAmAM zreya judA saMpradAyomAM aMdara aMdara je vairabhAva che mAne che, te maTato hoya ane pratyeka saMpradAya potapotAnA matalabake, jenanA sarva saMpradAyomAM je mArge cAlyA jatA hoya to teTalo purUpheraphAra jovAmAM Ave che te A prakArano che, pArtha basa thaze ame upara batAvavA prayatna ApaNe je sUkSma daSTie joIe, to karyo che ke, pratyeka saMpradAya potapotAnI nirjIta jaNAyA vinA na rahe ke, eka karelI chevaTanI hade pahoMce eTale sumAre bIjAnI mAnInatA deza kALanA saMjogone karavAmAM Ave, te paNa te kAragara thaI zake laIne thayelI cheH digambaronuM kahevuM che ke, ema nathI, kAraNa ke tema karavAthI kayA saMpradAyanI nagnAvasthAe tyAga bhajave e sarvotkRSTa che kaI vAta heya che ane kaI upAdeya che tene emAM zuM khoTuM che? temaja vetAmbare je nirdhAra na thai za; ane eTaluM te kharuM che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAi. ] mukhyalekha 979 ke, pratyeka saMpradAyanI koI vAta kaMI khAmI vajuda che te joI temAMthI keTaluM grAhya che vALI paNa haze, ane koI vAta kAMI bIjA tene nirdhAra karavo joIe, ane e uparAMta karatAM sArI paNa haze. dAkhalA tarIke mUrti dezakALAdi saMjogone paNa dhyAna bahAra javA pUjaka evA zvetAmbaro ane digambara pratimA na devA joIe. pUjananI khAsa anya mAne che, jayAre sthAnika ahIM ema prazna karavAmAM Ave ke, vAsIo teno sarvathA niveva kare che zuM AvI dharmanI bAbatane nirNaya karavAmAM kALanAkALa sthitimAM mUrti pUjaka janioe mUrti pUjAnuM vyatIta thayAM chatAM te nirNaya thaze nahI, anukaraNa karavuM temaja sthAnakavAsIoe tenuM kemake pratyeka saMpradAyane pitAnI vAta sAcI anakaraNa na karavuM e bannemAM zreya che ? lAge che. eTale pachI cekasa prakArano nirNaya zreya ekaja dizAmAM hoya. banne sAmasAmI thada pharI baMdhAraNa kayAMthI thaI zake ? Ano dizAomAM eka zI rIte hoI zake? kAMte pratimA uttara eTaleja che ke, judA judA saMpradAyo pUjananA svIkAramAM zreya gaNavuM joIe. ane maLI A nirNaya karavA bese, te tho. kAMte asvIkAramAM zreya gaNavuM joIe. svIkAra saMbhavita che ema amane paNa lAgatuM nathI. mAM zreya ane asvIkAramAM zreya ema kema bane ? ame to ema mAnIe chIe ke, koI | amAro A uparathI ema batAvavAno hetu evA asAdhAraNa puruSa nIkaLI Ave che, che ke pratyeka saMpradAya pota potAnA abhiprAya jene Ama kalyANa zivAya anya sarva bhrAMtija pramANe varte temAM kAMI zreya nathI. Ama batA- lAgI hoya, ane tethI tene vastunI sarva vavAthI amane ema puchavAmAM Avaze ke A apekSAo hastAmalakatuM hoya, temaja jenA saMjogomAM zuM karavuM yogya che? amane je atizaya evA baLavAna hoya che, jenI prabhA. saraLatApUrvaka Ama puchavAmAM Ave, samAja pratye saMpUrNapaNe paDe tyAre ja AvuM ane teno uttara niDarapaNe paraMtu nidapa pharI baMdhAraNa thaI zake. buddhie ApavAnI amArAmAM preraNu buddhi hoya hAla tarata te koI evA purUSo jovAmAM te ame ema kahIe ke, evo samaya AvatA nathI, pazu kadAya kaI nIkaLI Ave ApaNe IcchavAmAM paramArtha daSTi samAya che ke, je to paNa ApaNe samAjamAM evA saMpradAya samaye ApaNAmAM evA saMjogo utpanna thAya mATenA evA gADha saMskAra thaI gayA che ke ke, jainanA mULa siddhAMtone, temaja jUdA jUdA jene laIne tevA purUSanuM oLakhANu samAjane saMpradAyonA baMdhAraNane ane dezakALAdi mATe kevaLa muzkela jevuM lAge che. joIne, jenA mArganuM pharI baMdhAraNa karavAmAM svargIya zrImAna rAjacaMdranA vicAro jotAM Ave. pharI baMdhAraNanuM ame jyAre kahIe jaNAya che ke, teone viSe pharI baMdhAraNa karavAnI chIe tyAre amAruM ema kahevuM nathI ke, preraNA thai hatI paraMtu te preraNA kriyAkArI thaI zake jenanuM tatvajJAna mukI devuM, ane tene pharI te pahelAM, to teone desarga thayo. zrImAna AkAra kare. amAruM ema kahevuM che ke mULa rAjacaMdranA je vicArothI tenI jaina samAjanA tatvajJAna kAyama rAkhI AcArapaddhatimAM upara karI baMdhAragu karavAnI icchA prakaTa thAya che traNa zarate batAvI te dhyAnamAM laI, pheraphAra te vicAro nIce pramANe che:karavArUpa baMdhAraNa karavuM; jemake muninI dazA jenAthI mArga pravaryA che, evA moTA pu rUpane. nirdhAra kara. AmAM jenanA mULa nA vicAra, baLa, nirbhayatAdi guNo paNa moTA hatA. siddhAMtanI vAta dhyAnamAM rahevI joIe, temaja eka rAjaya prApta karavAmAM je parAkrama dhaTe che, te vetAmbara ane digambara bannenA kathanamAM keTaluM karatAM pUrva abhiprAya sahita dharma saMtati pravarta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jana. [ julAi. vana vize parakama ghaTe che. tathA5 zakita te zrImAna rAjacaMdrane dAkhalo ApI ema batAgheDA vakhata pUrve atre jaNAtI hatI. hAla temAM vavAno hetu che ke jema zrImAna rAjacaMdra viphaLatA jovAmAM Ave che. teno hetu ze hovo ( tevI zaktivALA purUSa hoya te-hatA ke nahIM joie te vicAravA yogya che. darzananI rIte A te jovAnuM kAma samAjanuM che) nA vicAromAM kALamAM dharma prava-te ethI jIvonuM kalyANa che ke, tatva kaMI rahyuM hatuM ke nahIM te jovAnI saMpradAyanI rIte pravarte te jIvonuM kalyANa che te vAta kALajI samAje rAkhI nahIM, tema bhaviSyamAM vicAravA lAgyuM che. saMpradAyanI rIte ghaNu jIne paNa ApaNe kaI mahAna zumodayathI nIkaLI te mArga grahaNa thavA yogya thAya; darzananA rIte vIrala ane grahaNa thAya. Ave, te ApaNe kALajI na karI zakIe je dinane abhimate mArga nirUpaNa karavA evA ApaNe viSe sAMpradAyika gADha saMskAro yogya gaNavAmAM Ave, to te saMpradAyanA prakAre besI gayA che. zrImAna : rAjacaMdramAM tathArUpa nirUpaNa thavo viveSa asaMbhavita che, kemake tenI zakti hatI ke nahIM tenI siddhi athavA asiddhi rayatAnuM sAMpradAyika svarUpa thavuM kaThaNa che. darzana karavAnuM have kAMI vizeSa phaLa nathI, kema nI apekSAe koI jIvane upakArI thAya eTale ke teo to have ApaNI vacce vidyamAna nathI virodha Ave che.' eTale tevI siddhi thAya te paNa zuM ane na zrImAna rAjacaMdranI daSTi vetAmbara thAya te paNa zuM ? ane digambara bane saMpradAya pratye kevA prakAranI ame je kahevA mATe A lekhamAM prayAsa hatI tene khyAla teonA nIcenA vacanothI karyo che te ame AzA rAkhIe chIe ke, Avaze:- ThIka rIte kahevAyuM haze. je ame joIe tevA zarIrAdi baLa ghaTavAthI sarva manuSyothI spaSTa na thaI zakyA hoIe, te tevI mAMga mAtra digambara vRtie vatIne cAritrane nivahana thai zake tethI jJAnIe upadezelI maryAdApUrvaka NIthI tema karIzuM. paramArtha hetue pharI vetAmbarapaNethI vartamAnakALa jevA kALamAM cAritrane baMdhAraNanI jarUra ame batAvI, have vyavahAra nivAha karavAne arthe pravRtti che, te niSedha karavA hetue athavA sAmAjika (Social) hetu e gya nathI. temaja vastrane Agraha karI digambara batAvIzuM. paraMtu te vAta ghaNI TuMkamA patAvIzuM. vRti ekate niSedha karI vastra mUchodi kAraNothI caritramAM zithilapaNuM paNa kartavya nathI. digambara je paramArtha kAraNe vibhakata thayelA jainanA paNuM ane zvetAmbara paNuM deza, kALa, adhikArI sarva saMpradAyanuM karI badhAraNa thAya, te tenI thaze upakAranA hetu che. eTale jyAM jJAnIe rasa pachavADe sAmAjika baMdha raNa avazyameva thavuM upadezya tema pravartatA AtmArtha ja che. (digambara joIe; kemake jyAre keTalIka vAta digambara pragata) mekSa mArga prakAzamAM vartamAna jinAgama, abhiprAyanI, keTalIka vAta PvetAmbara abhike je bhavetAmbara saMpradAyane sAmAnya che, tene niSedha prAyanI ane keTalIka sthAnakavAsI abhiprAyanI karyo che te niSedha kartavya nathI. vartamAna AgamamAM laI temAMthI eka juduja baMdhAraNa upajAvI amuka sthaLo vaghAre saMdehanAM sthAna che. paNa sat kADhavAmAM Ave, to pachI vetAmbara, digambara, puruSanI draSTie jotAM tenuM nirAkaraNa thAya che, mATe upazama draSTie te Aga avalokana karavAmAM sthAnakavAsI evo bheda kyAM rahyo? ane je saMzaya kartavya nathI." bheda na rahe, te pachI "navakAra maMtra' nA A sthaLe samAjane ema manAvavAne anusaraNa karanArAomAM sarva prakAranA sAMsAhetuM nathI ke, zrImad rAjacaMdranA zabdo upa* rika vyavahAro svabhAvika rIte thavA ja joIe. rathI ema mAnI lo ke, te samAjanA pharI Azcarya te eja ke, vaiSNava saMpradAyanI sAthe baMdhAraNa karavAnI zakita dharAvatA hatA. ahI sAMsArika vyavahAra karavAmAM bAdha nahIM, ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAi. ]. mukhyalekha. jaina dharma pALanAra evA digambaro ane tvavALuM pAramArthika ane sAmAjika phaLa batAmbaramAM anya sAMsArika vyavahAra na lAvI zake? thaI zake! samAjanuM je paramArtha hetue pharI A rIte vyavahAra saMbaMdhamAM saMkSepamAM baMdhAraNa thAya, te vyavahAra baMdhAraNa enI kahI amAro viya puro karIe chIe A meLe phare; ane ema thavAthI jona mArga para viSayanuM vahevArU phaLa atraNe te kAMI nathI, mAthe ane vyavahAra bane aMge eka avi- eTale ame prAraMbhamAM kahyuM che te prakArano bhakta samAjanA AkAramAM mUkAI keTaluM maha- A viSaya gaNavo ucita che. kavivara banArasIdAsajInA jIvanamAM zuka-adhyAtma bajAvelo bhAga, vetAmbaredvArA vyavahAra mArga pratye mUkAyelA bhAranuM pariNAma. jainanA vedAMta-zAstrI tarIke prasiddhi meLava- uttara jIvanikAnI sAthe sarakhAmaNI karavAmAM nAra mahAtmA kuMdakuMdAcArya praNIta "samaya Ave, to ApaNane ema lAge ke adhama sAra nATaka" ne hIdi padamAM anuvAdita karanAra dazAne prApta thayelA e banArasIdAsajI uttara kavivara banArasIdAsajInuM nAma digambara temaja samayamAM thayelA ugra dazAvALA banArasIdAsajI e vetAmbara bane saMpradAyamAM ekasarakhuM jANItuM na hovA joIe. tAtparya ke, teonI vyavache. gRhasthadazAe AdhyAtmika dazA uttama- hAra dazA evA adhamapaNAne pahoMcI gayelI. paNe prApta karanAra A kavivaranuM jIvanacaritra paraMtu teonA koI pUrvanA zubha udayabaLe khAsa karI manana karavA jevuM che. kavivara teone satasamAgama thayo; ane digambara banArasIdAsajIe pote potAnuM jIvanacaritra sRSTimAM vikhyAta evA "gomaDasAra zAse ( Anto-biography ) lakhela che. A nuM adhyayana karavA tarapha banArasIdAsajIne svajIvanacaritramAM kavivare potAnA jIvana prAraMbha. preryA. banArasIdAsajIno Abha zubha zreNie thI pitAnI avasthAe citrI che. A caDhayo; ane krame krame eka adbhuta dazAvAna avasthAomAM eka avasthA AjanA viSayane purUva thaI "samayasAra nATaka ne padyamAM rayuM. aMge khAsa dhyAna kheMcanArI che. kavivara kavivara banArasIdAsajInA jIvanacaritramAM prathamathI ja eka uttama kavi hatA, paraMtu tene A prasaMga upara kavivare pote khAsa dhyAna lakSma adhyAtmabhaNI bIlakula nahote. A kheMcyuM che. A uparathI ApaNane eka sArA uparathI tenA eka mitre teno lakSya adhyAtma- abhyAsa karavAnuM sAdhana maLe che. jeo havabhaNI karAvavA arthe kavivarane samayasAra hAramAga pratye upekSA karI ekAMta adhyAnATaka vAMcavA arthe ApyuM. A samayasAra tmaka tarapha vaLI jAya che, teo kharekhara nATaka pharI pharI vAMcavAne tene prema thayo adhyAbhI thatA nathI, paraMtu zuSka adhyAmI tathApi e vAMcananuM phaLa e AvyuM ke teo thAya che. zuSka adhyAtma e AtmAne khare eka mahA zuSka adhyAmI thaI gayA. tene mAga nathI. zuSka adhyAmathI thatI hAnInA vyavahAramArga kalpita lAgatAM tenA pratye saMbaMdhamAM dareka jJAnIe bahu bahu kahyuM che. upekSA karavA lAgyA. potAnI evI adhama vetAromAM AnaMdaghanajI mahArAja e vyavahArada zA karI nAMkhI che, tenI je teonI adhyAtmI gaNAya che. teoe pitAnA samayamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 leke ekAMta kriyA-jaDapaNuM pAmI gayA dveSa, te saMbaMdhamAM ghaNuM ghaNuM kahyuM che. keTaleka sthaLe evI tItra bhASAmAM kahyuM che ke vAraMvAra eka vakhata ema pazu lAgI javAnA sa`bhava ke, kema jANe te kriyAnuM utthApana karanAra hAya. dAkhalA tarIke Ana MdadhanajI mahArAje kahyuM che keeka kahe seviye vividha kriyA karI, phaLa ane kAMta leAcana na dekhe; phaLa ane kAMta kriyA karI, raDavaDe cAra gAMtamAMhi lekhe AnaMdaghanajI mahArAje AgaLapAchaLa zuM kahyu che te vAta ne barAbara dhyAnamAM na rahe, ane upara TAMkayu' evuM padma ekaluM vAMcavA mAM Ave, te vAMcanArate prathama dRSTie, te ema lAgavAne saMbhava che ke kema jANe teee kriyAmAnuM utthApana karyuM che. vAstavika rIte, AnaMdadhatajI mahArAje kriyAnuM utthApana karyuM nathI. teoe, te samayamAM samAjane mATe bhAga, kriyA karavAnuM kAraNu je AtmajJAna pAmavAnu te vAta bhUlI gayA joi tenA lakSyakarAvA arthe ekAMta kriyAmAnA mUlyanI maryAdA jaNAvI che. AnadadhatajI mahArAjatA A udezane nahIM samajanAra evA jIvA jo ke temane kriyA mAtA utthApanAra evA varganA adhyAtmI mAte che; paraMtu je teonA urdane yathAsthya samaje che teAne evI pratIti che ke, tee eka kharekharA adhyAtmI hatA. AnaMdadhatajI jevA adhyAtmI purUSe paNa kriyAjaDatAnA kALamAM zuSka adhyAbhIe joi teonA tiraskAra karyAM che. mana dhanajI mahArAja nIcenA kAvyamAM jene zabda adhyAtma kahe che zuSka adhyA ma jevA gaNAya. tee zabda adhyAtmatA je prakAre tiraskAra karyAM che te prakAra vicAra vAthI pratIta thaze ke, zuSka athavA zabda adhyAtma e jIvane eka prakAranI bhramaOA samAna che. sanAtana jaina. [ jhulAi, . zvetAmbarAmAM adhyAtma lakSya AchA thai gayA che ema batAvyuM hatu. tenI sAthe ema pazu sUcanA karI hatI ke, samayasAra nATaka jevA adbhuta adhyAtma zAstranA aleAkana parathI tenA uddeza ekAMtapaNe na samajave; nahIM te tenuM phLa anarUpa Ave che. ame jyAre e vAtane lekhamAM lakhI tyAre amane vi vara banArasIdAsajIne ' samayasAra nATaka 'te uddeza ekAMta rIte samajavAthI je AtmahAni thai hatI te vAtanI khabara nahAtI. e vAtanI khabara amane tyArabAda teonuM jIvana vRttAMta vAMcatAM paDI, ame eka prakAre tene khuzI thae chIe, ame jyAre kavivara banArasIDhAsajInA jIvanane A praznaga jANatA nahetA tyAre pazu ' samayasAra nATaka ' jevA zAstrate ekAMtika dRSTie avaleAkavAthI je pariAma thavAnu ame anumAna dhairyuM hatuM te prakAranuM pariNAma AvyAnuM banArasIAsajI jevA purUSanA aitihAsika dAkhalA siddha kare che. amee gayA aMkamAM zvetAmbareAnA adhyAtma lakSyanA itihAsanI tapAsa karatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat amArA chellA aMkamAM zvetAmbara saMpradAyanA baMdhAraNane lagateA eka savAla ubhA karyAM hatA ke, temAM koI eka tatva evA prakAranuM raheluM jagata chAne samajAya che ke, jene laine te adhyAtma bhaNI digambarAnA jevA vaLI zakatA nathI, matalaba ke, zvetAmbara dazAnuM je prakAranuM baMdhAraNa ApaNane samajAyuM che te prakAranA baMdhAraNanI A eka bAjI ame batAvI hatI; ane te upara carcA karI hatI. Aje bIjI bAju batAvIe chIe; ane te zveta bAju che, A zveta bAju e che ke, zvetAmbara saMpradAyanuM baMdhAraNu evA prakAranu che ke, temAM digambare mAM jeTalA zuSka adhyAtmIka thavAne bhaya rahe che teve bhaya ghaNA mA rahe che. matalaba ke, zvetAmbara ane digambara bannenA je baMdhAraNeA ApaNe samajIe chIe te pratyekanI banne bhAjI che. eka kaiMka nirmULa ane bIjI majabUta. prathama zvetAmbaranI banne bAju www.umaragyanbhandar.com Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAI ? mukhyalekha, laI e. vetAmbaranI majabuta bAju e che ke, vyavahAra saMbaMdhInuM hovuM joIe. matalaba ke, temAM dago karatAM zuka adhyAtmIo vyavahAra mArga upara vadhAre bhAra mu paDe ochAM utpanna karavAnuM tava rahyuM che. tA. tevA saMjogomAM zvetAmbara saMpradAya mUkAyela kharanI nibaLa bAju e che ke, digambaramAM hAI tene tema karyuM. ame agAu vAraMvAra adhyAtma lakSya thavAnAM jeTalAM nimite che te jaNavI gayA chIe ke, ghaNI vakhata evuM bane karatAM temAM koI aze nyu che. digambaranI che ke, e vAta sarakhAM mUlya lIja hoya; ane majabUta bAju tyAre e thaI ke, temAM patA- tethI te banenuM anusaraNa yuga5ra bhAveja are karatAM adhyAtma thavAnAM vizeSa nimitte karavAnuM hoya che; paraMtu bemAMthI eka vAta che. Aja rIte digambaretI nibaLa bAju e upara samAjane joIe te karatAM vadhAre laya thaI ke, temAM tAro karatAM vizeSapaNe thaI gayo hoya, ane bIjI vAta upara joie zuSka adhyAtma paNa utpana karavAmAM nimitto te karatAM oche lakSya thaI gayo hoya tyAre rahyAM che. AvI banenI arasaparasanI sthiti che. jJAnIo je vAta, bIjAne bhege, vizeSa amArA chellA aMkamAM vetAmbaronA AgaLa gaI hoya tene saheja gANa karI batAve adhyAtma lakSyanI aitihAsika carcA karatAM je che. ane je vAta upara joIe te karatAM ochA prasaMge mUkyA che te vicAravAthI jaNAze ke, laya thaI gaye hoya tenA upara, bIjI vAtane ame vetAmbara digambara dazAnI je bae bhoga na Apavo paDe tevI rIte, vizeSa bhAra mUka bAjuo ahIM cItarI che te yogya che evuM che. dAkhalA tarIka, niSamArgane bhege vyava* batAvanArAM kAraNe ame te lekhamAM AvyA che. hAramArga upara samAjano vizeSa lava thaI * have jovAnuM e che ke, bane saMpradAyanI hoya tyAre jJAnI e nizcayamAgane bAhyA. jyAre A pramANe sthiti che tyAre ApaNane zuM kAre sahaja gANa karI batAvI vyavahAramArganI grAhya che? A vicArano nirNaya ApaNe jJAnI vizeSatA batAve che. Aja rIte jayAre vyavapurUSonAM vacanonA Azraye karavA prayatna karIzu: hAramArga upara, jayAre nizvamAganA bhAge ame jJAnI purUSanA Azraye A prayatna karIe te samAjane lava vizeSa thaI gayA hoya che te pahelAM eka khulAso karavAne che ke digambara tyAre vyavahAramAgane bAhyakAre sahaja gAtha ke zvetAmbaranA mULa baMdhAraNane deva kADavAne karI, nizcayamArganI AvazyakatA upara vizeSa nathI ke temAM AvI banne bAjue rahI: bhAra mUke che. paraMtu te bane saMpradA evA saMjogomAMja "samayasAra" e evA samayamAM lakhAyeluM mUkAyelA hatA ke, tene baMdhAraNanI AvI bane adabhuta zAstra che ke, jayAre nizcayamArganI bAjuo jaNAya. vetAmbara saMpradAya je vizeSatA batAvavAnI AvazyakatA haze; arthAta saMjogomAM mUkAyela hato tene laine tene dravya, digambaro je vakhate evA saMjogomAM mUkAyelA kSetra kALa ane bhAvane jaI vyavahAra mArga haze ke je saMjoge samaye teoe nizcaya pratye vizeSa bhAra mUka paDyuM. ame chellA mArganuM pratipAdana vizeSa bhArathI karavAnI aMkamAM batAvI gayA chIe ke, zAsana rakSaNa jarUra hoya. A rIte vetAmbare evA arthe vetAmbarane eTalo badhe purUSArtha ka saMjoge vacce jyAre mUkAyelA haze ke, tene paDyo hato ke, eka vakhata lagabhaga avibhakta kalyANamArga arthe nizcaya karatAM vyavahAra upara jainanI vatI zAsana rakSaNa karavAne baje tenA vizeSa jora batAvavuM paDyuM. A prakAre, upara AvI paDelo. ane zAsana rakSaNa artha amane lAge che ke, bane saMpradAyo dvArA bane je sAdhane joIe temAM mukhya sAdhana mArganI vizeSatA gAta hevI joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 sanAtanajana. [ julAi jJAnI purUSoe AvA paramopakAraka hetue kahIe chIe, kAraNa ke te kartApunI jUdA jAdA dezakALane laIne judA judA AkAre bIjI ghaNI kRtio che ke, je vyavahAra amaka vAta upara vizeSa bhAra mUka hAya, mArganuM draDhatApurvaka poSaNa kare che. Aja ane amuka vAta pratye bAhyAkAre gANunI rIte vembaroe je kAraNuthI vyavahAra batAvI hoya te ApaNuM jevA ajJAna mANUsA mArga pratye bhAra mUkyo hate te kAraNuM samajI nahIM zakatAM pratyeka vAtane ekAMtika lakSya bahAra gayAthI vetAmbaromAM keTalAka ekAMta rIte pakaDI laI bese che. AvI rIcha ekAMtikadaSTie vAta pakaDI levAthI vastune mULa udeza te maLa udeza vyavahAra mArga uparaja rAcatA rahyA; ane lakSya bahAra cAlyA jAya che. jevI rIte ekAMta vyavahAra mAga upara rAcatA rahevAthI ja * samayasAra nATaka ' mAM nizcaya mArganA upara "eka kahiye seviye vividhakriyA karI AdI' svarUpane vizeSa prabaLatApUrvaka gAyuM che teno zabda AnaMdadAsajI mahArAja jevA kriyAnA hetu dhyAnamAM nahIM levAthI keTalAka loko kharekharA pratipAdaka purUSane kahevA paDayA. matamAtra zuSka athavA zabda adhyAtmIo thaI laba ke vetAmbaromAM keTalAka ekAMta kriyAmArga jAya che. kavivara banArasIdAsajIne tenA upara rAcatA rahyA tethI teonI najaramAM nizcaya prathama jIvanane dAkhale ApaNane A vAta athavA adhyAtma mArga upara ghaNo ochA bahu draDha rIte kahe che. zrImAna rAjacaMdranA laya rahyA. banne saMpradAyanA saMbaMdhamAM A nIceno pada pramANe vicAro jaNAvyA bAda have nakI karaathavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanI mAMya; vAnuM e rahe che ke zuka adhyAtma ane kiyAlape sadA vyavahArane, sAdhana rahita thAya. jaDatva e bemAMthI kayuM tatva vizeSa mUlyavAna no artha bharatAM paNa A vAtane batAvI che che. jo ke vastunA vastuH upayoganI draSTie teoe kahyuM che ke jaIe to nizcaya ane vyavahAra baMne samAna athavA "samayasAra " ke "ogavasiSTha " paNe AdaravAM joIe. bemAMthI ekane viSe jevA graMtha vAMcI te mAtra nizcaya nayane jUnAdhikatA na joIe kemake AnaMdadhanajI mahAprahaNa kare; kevI rIte grahaNa kare ? mAtra rAja jevA mahAtmA purUSanA AzrayAnusAra kahI kahevA rUpe, aMtaraMgamAM tathA rUpa guNanI zakAya che ke ekAMta kriyA caturgatinuM kAraNa kazI sparzanA nahIM, ane saddagurU, salphAstra, tathA vairAgya vivekAdi sAcA vyavahArane lope, che, Aja rIte kriyAvinA ekAMta adhyAtma e temaja potAne jJAnI mAnI laIne sAdhana zuSka adhyAtmanuM bIjuM svarUpa che, eTale rahita varte. vAstavika rIta ekAMta kiyA ane zuSka adhyAtma e AtmAnI mukitanI kharekharAM kAraNuM ame gayA aMkamAM "samayasAriyA " nathI. Ama chatAM zuSka adhyAtma karatAM ekati nAmanA varga viSe kahI gayA chIe. amane A vargane jAti paricaya nathI; kiyA e kaMIka ThIka che, kAraNa ke zuka adhyAtma eTale teonuM kharuM svarUpa ame kahevA tatpara dhArAe jIva aneka anartho karatAM Darate nathI; jyAre ekAMtakiyA sevatAM cho anartho nathI. paraMtu je jema samudAyamAM kahevAmAM Ave che tema A varga pote kriyA mArganuM karatAM Dara khAya che. A uparathI jaNAze ke utthApana karI mAtra zabda adhyAtma upara vetAmbaroe vyavahAramArga upara mUkelA bhAranuM rAcato raheto hoya, te teoe "samayasAra" parINAma ekatika draSTie kriyAjaDatve para nA hetune ekAMtika rIte samajI pitAnuM javA chatAM, digambarothI adhyatmA pratye azreya karyuM che, ane evA adabhuta zAstranA mukAyelA vizeSa bhAranuM pariNAma je zuSka kartA purUSane udeza kriyAmArgane niSedha kara. adhyAtmamAM ekAMtika draSTie koi aMze gayeluM vAno cheja nahIM ema ame himmatapurvaka chatAM te kaI aMze zuSka adhyAtma karatAM kIka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAi. ] zrImAn AnaMdaghanajI. 385 zrImAn AnaMdaghanajI. sataramA zatakamAM je vidvAne thayA temAM AnaMdaghane A zailInuM anukaraNa zA mATe eka AtmajJAnI mahAtmA tarIke koIe sarvathI nahIM karyuM hoya evI zaMkA thavA 5 che. vizeSa khyAti, zvetAmbara saMpradAyamAM meLavI paraMtu te zaMkAnuM samAdhAna bahu saraLa che. hoya te AnaMdaghanajI mahArAje meLavI che. AnaMdaghanajInI dazA evI Atmarasa thaI gaI A graMthamAM Ana daghanajI mahArAjanA lakhelA hatI ke, teone te sivAyanAM badhAM kArya be lekhe prakaTa thAya che. eka teonI racelI jaMjALarUpa lAgatAM. keTaloka samaya thayAM mane stavanAvalI" ane bIjI teonI racelI evI abhilASA vatI hatI ke, banI zake bahoterI' A be kRtio zivAya kei eTale purUSArtha karI, A mahAtmAnuM aitihAvizeSa kRti A mahAtmAnI hajI sudhI maLI sika caritra meLavI samAja sanmukha raju karavuM. zakI nathI; ane have pachI maLavAno saMbhava jUdA judA AkAre ghaNe zrama karavA chatAM, huM paNa ocho che. ghaNAkharA lakhanArAonI, ane dilagira chuM ke, hajI sudhI kAMI paNa draDha aitihAtemAM paNa khAsa jaina lakhanArAonI eka evI sika vRttAMta huM meLavI zako nathI.' zailI jovAmAM Ave che ke, graMthapUrNatAe, graMthakAra pate kayA saMpradAyamAM thayA che. pote AnaMdadhanajI mahArAjano janma kayA kayA gurUnA ziSya che, kyA sthaLamAM ane kayA pradezamAM thayo hato, teoe saMsAratyAga varSamAM graMtha lakhe e vagere hakIkata Ape kayAre karyo, kayA gurU samIpe kayAM zikSita thayA, che. je mahAtmAnuM caritra ahIM lakhavA prayAsa e saMbaMdhI kiMcita mAtra paNa hakIkta maLatI thAya che te mahAtmAe A relInuM anukaraNa nathI. AvI hakIkatanA abhAve teo kayA karyuM jaNAtuM nathI; eTale ApaNe te pradezamAM vizeSa rahyA hovA joIe eTaluM saMbaMdhI A prakAranI aitihAsika hakIkata zedhI kADhavAnI huM tajavIja karavA dhAruM chuM. meLavavA nasIbavaMta nathI.' A zodhavuM, te paNa kaI aitihAsika sAdhana1. AnaMdaghanajI mahArAjanI be kRtiomAM "bahetarI nA aMtamAM A krama lIdhelo jovAmAM Avato nathI. stavanAvalI" mAM lIdhuM hatuM ke nahIM te kahI zakAya ema nathI; kAraNa ke, teoe lakhelI stavanAvalImAM 22 tIrthaMkaranI stavanAo maLe che. bAkInA be tIrthaMkaranI maLatI nathI. bAkI nI je be maLatI nathI temAM chellA mahAvIrasvAmInA stavanane aMte A krama Apyo hoya te kahI zakAtuM nathI. vaDodarAvALA bhAI mANekalAla ghelAbhAi jhaverIne hAlamAM be stavanAo maLI che. teone jetA narakathI A be stavanAo maLI che tenuM kahevuM ema che ke, e AnaMdaghanajI mahArAjanI racelI che. A vAtane nizuMya thavAnI jarUra che. bhAI mANekalAlane maLelI stavanAomAM paNa A aitihAsika krama nathI sacahakato. 2. meM judA nA sthaLoe pUchaparacha karI hatI; te uparAMta nIcenuM prazna patra prakaTa karyuM hatuM; paNa dilagIra chuM ke, eke praznano utara maLI zake nahota: mane nIcenI hakIkta zrImAna AnaMdadhanajI mahArAja saMbaMdhI purI pADaze to ghaNe AbhAra thaze. nIce puchelI hakIktamAMthI jeTalI jANavAmAM hoya teTalI paNa mekalavA vinaMti che - (1) zrImAna AnaMdaghanajI mahArAjano janma kayAre ane kayA sthaLe thayo hato? (2) teozrI jJAte kevA hatA? tenA pitA tathA mAnuM nAma zuM hatuM? teonAM mAbApane maLa pradeza ko? (3.) teonA vaMza athavA kula saMbaMdhI kaMi hakIkta jovAmAM che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ julAi. dvArA nathI. teo saMbaMdhI A hakIkata huM lAka jaina pAribhASika prAkRta zabdono bhAvAvivekazAstra' (Philology) nI sahAyatA prayoga avAranavAra thayuM che kharo. vaDe zodhavA prayatya karIza. "bhASAvivekazAstra bahoterIe hIdi bhASAmAM lakhAela padone e eka evI cIja che ke je purUSanuM vRttAMta saMgraha che. bahoterI' saMjJA uparathI sAmAnya citaravuM hoya te purUSanA lakhelA lekho maLI Ave, te te lekhonI bhASAnI jAti-prakAra rIte ema mAnI zakAya ke, temAM bahetara pada uparathI keTalIka hakIkata meLavI Ape che. haze; paraMtu AmAM tema nathI. A kRtimAM AnaMdaghanajInI upara kahyA pramANe, "stavanAvali' eka uparAMta pada . bahoterI' saMjJA zA ane "bahoterI' e be katio maLI Ave kAraNe apAI te kahI zakAtuM nathI. jo che. A kRtinI bhASAnA prakAra uparathI, teo stavanAvali' nuM gujarAtI, gujarAtI bhASA kayA pradezamAM vizeSe rahyA hovA joIe eTaluM je jUdA jUdA bhAgamAM belAya che temAM kayA zodhavAnI huM prayatna karIza. A prayatna karatAM bhAganuM che te nakkI karI zakAya, temaja bahahuM je anumAna upara AvuM te anumAna terI" kayA pradezanI hiMdusthAnI bhASAmAM satyaja hoya evuM kAMI nathI. mAruM anumAna lakhAela che te dhArI zakAya, te AnaMdadhanajI yogya athavA satya na hoya ema nahIM. mahArAja kayA pradezamAM vizeSe vicAryA hatA, tavanAvali' arthAta covIza jinezvara. athavA kayA pradezano temane vizeSa paricaya nI stuti tavanArUpa kRti. A stavanAvali rahyA hatA te saMbadhI vicAra bAMdhI zakAya. jene zuddha saMskArI gujarAtI kahIe (jIe keTalAkanuM ema mAnavuM che ke, AnaMdadhanajI zarUAtamAM Apela mI. aMjArIAne mahArAja mAravADamAM vizeSe rahetA hatA. keTaabhiprAya) temAM lakhAela che. jo ke keTalAkanuM to vaLI ema paNa mAnavuM che ke, (4) teone dIkSA levAnuM nimita zuM maLyuM hatuM ? dIkSA kenI pAse lIdhI hatI ? keTalA varSanI vaye, ane kaI sAlamAM tathA kayA guru pAse lIdhI hatI ? 5) teonuM saMsAra dazAmAM zuM nAma hatuM? ane dIkSA lIdhA pachI zuM nAma rAkhavAmAM AvyuM hatuM ? teonuM lAbhAnaMdajI nAma kaI avasthAnuM hatuM ajJAna loke teo zrone ''bhaga'bhutA" kahI bhADatAM hatAM. te saMbaMdhI jANavAmAM kaMI hakIkata che ? (6) teoe kayA kayA pradezamAM vicAravAnuM rAkhyuM hatuM ? mAravADa, gujarAta, kAThiyAvADa, (jhAlAvADa) kacchanA bhAgamAM teoe vihAra karyo hato ? (ka.) AnaMdadhanajI mahArAja mULa kAzI taraphanA vatanI hovAno saMbhava che ? kAzI taraphathI teo mAravADa mATe athavA gujarAtanA pradezamAM AvyAne saMbhava che ? (8) teoe racelAM "AnaMdaghana covIzI" tathA "AnaMdaghana bahoterI" kayAre racAyA hovAno saMbhava che ke prathama vIzI" lakhAI haze ke "bahoterI" ? (9) ema je kahevAmAM Ave che ke teo ane upAdhyAya yazovijayajI mahArAjanuM maLavuM thayuM hatuM te kaI sAlamAM tathA kayA sthaLe ? covijayajI mahArAje AnaMdaghanajI mahArAjanI stuti kathA upakAra mATe karI haze ? (10) "AnaMdaghana vIzI ane AnaMdaghana bahoterI' nA sivAya bIjA koi teonA banAvelA graM che ke ? (11) AnaMdadhana covIzInI bhASA vadhAre kayA pradezane lagatI che ? gujarAta, mAravADa ke kAThiyAvADa ne lagatI che ? mAravADI, kAThiyAvADI ke gujarAtI zabdo kayA kayA sthaLe vIzImAM levAmAM Ave che ? (12) teone dehotsarga kayAre ane kyA sthaLe thayA ? (13) teo kayA gacchamAM thayA che ? ane teonA gurabhAi athavA koi ziSyanAM nAma jANavAmAM che ? upalI hakIkata mArA taraphathI pragaTa thanArA jena kAvyamALA mATe AnaMdaghanajI mahArAjanuM aitihAsika caritra lakhavuM che, teTalA mATe joIe che. pA karI jenAthI jeTalI hakIkata mokalI zakAya teTalI mokalaze, te ghaNe AbhAra thaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI ] zrImAn AnaMdaghanajI, 387 teo mAravADanA mULa vatanI hoI te taraphamAM karI che, paNa base varSa pachInA mANasone saMpati vizeSa kALa rahyA hatA. keTalAka teonI bhASAne rAjAnA vakhatanuM te devAlaya che ema kahevAmAM mAravADI saMskAravALI paNa gaNe che. vaLI Ave, te te avazya zaMkAnI najarathI joyA kaI kaI gujarAtane paNa teone pradeza mAne vinA na rahe. pratimAviSayaka takarAranA saMbaMdha che. jyAre meM AnaMdadhanajI mahArAja saMbaMdhI mAM saMprati rAjAnA vakhatanI pratimAono aitihAsika hakIkata meLavavAnI tajavIja zarU dAkhalo ApavAmAM Ave che, paraMtu mAruM te karI tyAre mane je ke eTalI hakIkta maLI pramANika ema mAnavuM che ke, so baso varSa ke, mAravADanA cokasa nAnA gAmamAM AnaMda- pachInA mANase ghaNuM karIne, karelA pheraphAranA dhanajI mahArAjane upAzraya che; paraMtu e kAraNe e dAkhalo banAvaTI che ema kahevAne uparathI huM haju sudhI ema mAnavAne dorA paNa taiyAra thAya te nA nahIM. nathI ke, teo vizeSa mAravADamAM vicaryA hatA. Aja rIte bI pheraphAra evo karavAmAM "bahoterI' nI bhASAnuM pRthakkaraNa karavAnuM have Ave che ke, je vizeSa A zaMkA karatAM pachIne mATe rAkhI huM prathama "stavanAvali' zIkhave. khaMbhAtanA biMbane bihAramAM sthApavAmAM nI bhASAnuM pRthakkaragu karavA eTalA mATe Ave. e biMba upara saMvata Adi samayatajavIja karIza ke, AnaMdaghanajI mahArAjanI sucaka cinha prAcIna hoya anya bhUmidarzaka gujarAtI bhASA, gujarAtI bolatA kayA pradezane hoya chatAM te bihAramAM sthApavAmAM Ave, te vizeSa baMdhabestI thAya che. bhaviSyanA prAcIna zekheLa karanArAonI zepane ADe AvavA jevuM thAya ke nahIM? prAcIna zedhakhoLa zIka vastunI keTalI jema prAcIna zodhakhoLa vastuonA kiMmmata che teno khyAla haju sudhI ApaNuM saMbaMdhamAM Avo pheraphAra karI nAMkhavAmAM Ave lekamAM joIe te nahIM hovAthI teo che tema prAcIna bhASAmAM paNa pheraphAra karavAmAM prAcIna vastumAM pheraphAra karI nAMkhe che; ane Ave che. AthI je nukasAna samAjane thAya ghaNI vakhata eTale moTo pheraphAra karI nAMkhe che teno khyAla mAtra zedhakAneja AvI zake. che ke, mULa vastune saheja paNa khyAla AvI vaDodarA sarakAra taraphathI chapAela "zIlavatInA zako muzkela. kevo moTe pheraphAra karI nAMkhe rAsA'mAM bhASA saMbaMdhano pheraphAra karI nAMkhache tenI ekaja dAkhalo ahI Apa basa vAmAM Avyo che. jo ke narasiMha mahetAnA thaze. zrI zetruMjaya upara jenara jayakartA zrI mULa gujarAtImAM paNa pAchaLathI pheraphAra thayo saMprati rAjAnuM devAlaya che. A devAlaya jIrNa hoya saMbhAvita che. AjanA cAritrathatAM tenA upara thoDIghaNuM na cAlI zake nAyakanI A avalokana heThaLanI "stavanAvali tevI marAmata karAvavI e khAsa jarUranuM che. nI AvRttio judA judA aneka sthaLoethI paraMtu atyAre e devAlayanA saMbaMdhamAM e chapAela che; ane dareka jUdA jUdA chapAvamoTo pheraphAra karI nAkhavAmAM Avyo che ke, nArAe potAnI nati pramANe pheraphAra karyo che. zrI saMprati rAjAnA vakhatanuM te karAveluM che huM dilagira chuM ke, A ga7mAMja mArA taraphathI eve saheja paNa khyAla Avavo muzkela; paNuM Aja jAtanI bhUla zarUAtamAM thaI gayela eTaluM ja nahIM, paNa atyAra nA pravAha pramANe che. huM paNa bhASAne zuddha karavAnA khyAlamAM prathama raMga, citra, kAca vagere padArthone eTale kheMcAI gayo hato, ane tethI te bhUla zarUAtamAM ane evA prakAra upathAga karyo che ke kare che. dAkhalA tarIke, keTalIka AvRttiovALAo atyAranA mANaso to ema samaje ke, sudhAraNuM AnaMdaghanajI mahArAjanI jUnI bhASAmAM "ima Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana jaina, [ julAi zabda hovo joIe tene badale "ema" karI kevA prakArano che te joIe. A traNe dezanA nAkhela che. "kima" ne badale "kema" karI gujarAtImAM mukhya phera keTalAka akSaronA nAMkhela che. "kiriyA" ne badale "kriyA " uccAraNamAM, keTalAka sthAnika paddhatie akSara karI nAkhela che. atyAranA zuddha gujarAtInI vAparavAmAM ane keTalAka sthAnika zabda vApanajara AgaLa jUnI bhASA azuddha lAgaze ravAmAM paDe che. A uparAMta jAti athavA athavA uttama prakAranI nahIM lAge; paraMtu vibhaktinA pratyA vAparavAmAM paNa pheraphAra paDe bhASAvivekazAstra" ( Philology) dRSTIe che. gujarAtImAM elyA kahevAmAM Ave che AvA pheraphAro paNa jAnI zodhakhoLane keTaluM to kAThiyAvADamAM AvyA kahevAmAM Ave che. gaMbhIra nukasAna kare che te te jANanArAja gujarAtamAM kahAvuM kahevAya che te kaccha jANI zake, kAThiyAvADamAM kADhavuM kahevAya che. gujarAtamAM AnaMdaghanajI mahArAjanI bhASA uparathI te hADa belAya che to kaccha kAThiyAvADamAM tAka samayanI sthiti vagere zodhavAmAM, chapAvanArA belAya che. gujarAtamAM keTalAka sthaLe "za" ee karelA pheraphAro, ghaNuM vinakartA thAya jyAM vaparAya che tyAM ka7 kAThiyAvADamAM "sa" tema che. eTale nirUpAyatAthI atyAre maLatI vaparAya che. gujarAtamAM "malazu' bolAya prate uparathI bhASAvivekazAstranI daSTIe ta te kucha kAThiyAvADamAM "maLaze" mAMne zuM vakhatanI je sthiti anumAnAya teTalI ana- tAlaya karatAM datyanA AkAramAM vadhAre va5mAnavI paDe che. rAya che. eTale lagabhaga "maLasuM' nA AkAre vadhAre bolAte jovAmAM Ave che. jAtimAM ApaNAmAM eka kahevata che ke, "bAra paNa AvA prakArano pheraphAra haiyAti dharAve che. gAue bolI badalAya." A kahevata pramANe "cA" gujarAtamAM nArijAtimAM vaparAya che, je ke mULa bhAvA ekaja hoya che, chatAM temAM to kAThiyAvADamAM narajAtimAM vaparAya che. sthAnika pheraphAra hoya che. gujarAtI bhASA mukhya A rIte gujarAta, kaccha-kAThiyAvADanI belImAM karI traNa pradezamAM bolAya che. gujarAta, kaccha keraphAra jovAmAM Ave che. upara kahyuM tema tAane kAThiyAvADa. gujarAtanI aMdara amadAvAdaH lukA athavA peTA prAMtomAM paNa pAcho taphAvata nA gujarAtImAM ane suratanA gujarAtImAM paDe che. kAThiyAvADaja laIe. kAThiyAvADanA sthAnika pheraphAra nAno nathI. Aja rIte ama- hAlAra prAMtamAM "kema" vaparAya che to jhAlAdAvAda jIllAnA gujarAtImAM ane taLa ama- vADa prAMtamAM kima vaparAya che. gohIlavADamAM dAvAdanA gujarAtImAM paNa pheraphAra jovAmAM sopArI narajAtimAM vaparAya che, te bIjA Ave che. je eka tAlukA ane bIjA tAlukA- bhAgamAM nArijAtimAM vaparAya che. nI bhASA vacce phera paDate heya, je eka AvA prakAranA je bhASAnA taphAvata che jIlA ne bIjA jIllAnI vacce paNa taphAvata te uparathI koi lakhanAra ke bolanAranA prade. rahe che, te e spaSTa che ke eka prAMta zano khyAla bAMdho hoya te ghaNuM karI keTaane bIjA prati vacce taphAvata raheja lIka phatehamaMdIthI bAMdhI zakAya. AnaMdadhanajI joIe. A rIte gujarAta, kAThiyAvADa ane mahArAjanI A stavanAvali uparathI ApaNe kacchanA gujarAtImAM ghaNo pheraphAra mAlama paDe Avo khyAla bAMdhavAne che. e che tema hovo ja joIe. zrI AnaMdadhanajInI stavanAvalinI bhASA gujarAta, kaccha ane kAThiyAvADanA guja. jemAM huM prathamathI ja kahI daIza ke te gujarAtImAM je taphAvata najare paDe che te prathama rAta karatAM kAThiyAvADane vadhAre anula che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tulAi, ] zrImAn Ana daghanajI. 389 AnaMdaghanajInI bhASAmAM kAThiyAvADI bhASA- sthAnika zabdone dhaNe moTe the jovAmAM valaNanuM tatva vadhAre dRSTigocara thAya che. prathame Ave che "sagAI' zaba jo ke gujarAtI bhamAM, jema upara kahyuM tema kAThiyAvADanI peThe bhASAno che, chatAM tene upayoga vadhAre kaccha AnaMdaghanajInI bhASAmAM tAlavya "za" ne kAThiyAvADamAM thAya che. sagAi eTale 'vezabadale datya "sa" no prayoga vizeSe thayela vALa.' gujarAtamAM vezavALa" zabda vadhAre jaNAya che. RSabha jinanI stavanAmAM trIjA vaparAya che. jayAre kAThiyAvADamAM sagAI zabda padamAM bIjA caraNamAM kahyuM che ke, vadhAre vaparAzamAM levAmAM Ave che. AnaMdamaLasuM kaMta (tha)ne dhAya. ghanajI mahArAje " sagAI" zabdano prayoga je gujarAtanI bhASAmAM ane khAsa karI sArI rIte karelo che. RSabhajinanA pahelA lakhavAnI bhASAmAM kavacita ja "huM" vaparAze, stavanamAM bIjA caraNamAM bIjA, trIjA ane jyAre kAThiyAvADamAM "zuM" vaparAvo e ro- cethA padamAM "sagAI ' zabda vaparAye che: jano viSaya che. Aja rIte "darzana zabdanA prIta sagAI jagamAM sahu kare, saMbaMdhamAM che. " darzananuM apabhraMza "darasaNa" prIta sagAI na keya, karI nAkhyuM che. e gujarAtamAM apabhraMza thayuM prIta sagAI re jagamAM sahu kare- heta to darazazu thAta. jyAre kAThiyAvADamAM vaLI mallinAthastavanAnA pahelA caraNa darasaNa thavuM joie. -samaketa sAthe sagAi kIdhI. mallInAtha stavatAmAM cothA padamAM bIjA mAM " sagAI' zabda vAparela che. 'meLo' caraNamAM, zabada che ke gujarAtanI aMdara vaparAzamAM -saparivAranuM gAThI levAya che, paNa kAThiyAvADamAM tene upaga ghaNo ema kahyuM che, ane cothA caraNamAM vadhAre che. abhistavanAmAM trIjA padamAM meLe --gharathI bAhira kADhI che. zabda be vAra vaparAyela che. kAThiyAvADamAM ema kahyuM che. gujarAtImAM " gAhADI' ne kANu mAMDavI e vAkaya bahu belAya che. kANuM" badale, "gAdI" kahADI " kADhI ' ne badale ghaNuM zabdano joke kathA evo artha thAya che, paraMtu karI vaparAya che. matalaba ke kAThiyAvADamAM "Dha" lAMbI lAMbI vAta karyA karavI tene "kANa no upayoga AvA sthAnake gujarAta karatAM mAMDI besavuM" kAThiyAvADamAM kahevAya che. vadhAre thAya che. gujarAtamAM zabane che. keTa- AnaMdaghanajIe mallinAthanA stavanamAM "kANa leka sthaLe i vaparAya che ane kAThiyAvADamAM zabdano prayoga karyo che. thothuM zabda kaMj NuM" vaparAya che. dAkhalA tarIke gujarAtamAM jinanI stavanAmAM vaparAyelo che. "sohalI deharIsAI vaparAya che te yAvADamAM rI- lI' keTalIka pratomAM jovAmAM Ave che. paNa sANuM" vaparAya che. A che mahArAje keTalAka varSa agAu mArA hAthamAM eka prata mallinAtha svAminA nA jo trIjo padamAM jovAmAM AvI hatI te mAM "sayalI deyalI" ke trIjA padamAM trIjA caraNamAM je ke javAmAM Avela. anaMtanAthajInA stavanamAM -nidrA supana dazorIsANI temAM rI. pahelAM caraNamAM ja kahyuM che kesANI 'kAThiyAvADanA gujarAtIne bhAsa Ape che. dhAra taravAranI saMyalI dethalI. Aja rIte zabdamAM paNa je sthAnika A pramANe dareka stavanAmAM kAThiyAvADamAM paNuM jovAmAM Ave che te gujarAta karatAM vizeSa vaparAzamAM levAmAM AvatA zabdonA kAThiyAvADane vadhAre anukULa che. kAThiyAvADI prayoga thayelA jovAmAM Ave che. "bApaDA," Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtana je. | julAI temaja, taMta," "rojha." "dayala ' A zabdo stavanAmAM sAtamA padanA cothA caraNamAM huM namunAnI khAtara mUkuM chuM. AkhI kRti -Isya Agame bedha re. je jovAmAM Ave, te kAThiyAvADI khyAla ema kahyuM che. temaja ajita stavanAmAM vadhAre Avaze. gujarAta ane suratanA bhAgamAM pahelA padamAM cothA caraNamAM kahyuM che kesAla " zabda joke ghaNo vaparAya che; paraMtu purUSa kizya muja nAma. kAThIyAvADamAM "mAro sAle" vadhAre vaparAto -segu kai na thAya. jaNAya che. kuMthujinanI stavanAmAM mana pratye AkSepa karatAM kahyuM che ke (abhinaMdana stavanA.) -samaje na mAre sAle che. -manarAvAlA (nezvara stavanA.) kAThiyAvADamAM keTalIka vAtane prasaMge "heTha A zilI mAravADane vadhAre anukuLa gaNAya EmArA sALA" ema bolavAmAM Ave che, ke nahi te mAravADI bhASAnA jANakAra pAsethI athavA koI pratye ApakSa karatAM ema kahevAmAM jANavA vinaMti che. Ave che ke "mAro sALo luone" A prasaMge mAre uddeza AnaMdadhananI AnaMdadhananI bhASAmAM sarvatra kAThIyAvADI saMpUrNa bhASAnuM khuda pRthakkaraNa karavAno nathI; belInuM tatvaja rahyuM che ema mAruM kahevuM kemake to te eka moTo nibaMdha lakhAya tema nathI. gujarAtanI gujarAtInA zabda paNa che; paraMtu mAre udeza sahaja khyAla Apajeke kaI sthaLe jovAmAM Ave che. vAno che ke AnaMdaghanajInI bhASA gujarAtI dAkhalA tarIke "segu kaI na sAtha, dIThI bhASAnA kayA pradezane vizeSa baMdhabestI thAya nahIM dIdAra. kAThiyAvADamAM dedAra belAta. che. A uparathI vAcaka joI zakaze ke, mAre jema gujarAtamAM bolAtI gujarAtI belIne aMza AnaMdaghanajInI bhASAmAM jovAmAM Ave abhiprAya AnaMdaghanajInI bhASA kAThiyAvADIne che tema koI kaI sthaLe kaccha ane mAravADano vizeSa anukULa AvavA saMbaMdhamAM che. A aMza paNa joI zakAya che. kAThiyAvADamAM karI stavanAvali meM rAi hImatalAla gaNezajI aMne badale "kIdhI " zabda javalle ja vaparAya jAriyA ema, e. ne avalokana arthe ApI che. gujarAtamAM kavacita vaparAto hoya to bhale. teonA kayA pradezane lagatI gujarAtI bhASA karI'ne badale "kIdhI', karya" ne badale hAvA vinA abhiprAya mAgyo hato ane "kIdhuM' evA prakAranI zailI kaccha jeTalI tene abhiprAya paNa mArI peTha kAThiyAvADIne koI ThekANe pracalita nathI. temAM paNa khAsa karIne "sagAI karI" evI je khAsa kAThiyA rAtI bhASA mukhyatAe vADI belI te kacchamAM sagAI kIdhI" e kATha... hovAnuM ahiM nirNata AkAramAM hamezAM bolAya che. mallinAthajInI karI aTakavAnuM kAThiyAvADI chatAM kAThistavanAmAM je ema kahyuM che ke yAvADane kayA che. te che te paNa nakkI -samaketa sAthe sagAi kIdhI karavAnuM che, kemake te karyAthIja AnaMdaghanajI tevo prayoga atyAre paNa kacchamAM satata mahArAjane kayA pradezane vizeSa paricaya ho pracalita che. have mAravADI AbhAsamAM kayAMya te saMbaMdhInI vincAraNA thaI zake. Ave che ke nahi te joIe. zAMtinAthanI apUrNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaingrNthaaH| adhyAtmakalpadruma. yaha suprasiddha tapAgacchanAyaka (zrImunisundarasUrikA) banAyA huA jainamatakA atyuttama graMtha hai / isameM Arhaddarzana Aditattva sapramANa pratipAdana kiyA hai / aura graMthameM (prasAda) guNa aisA bharA hai ki bAMcatasamaya zatArthika somaprabhasUrika sUktimuktAvalIkI chaTA ati manohara bhAsatI hai / mUlya 8 A. DaoN. 1 A. sanAtanajainagraMthamAlA. (prathamagucchaka)-isameM 1 vRhatsvayambhUstotram 2 ratnakaraMDazrAvakAcAraH 3 puruSArthasiddhayupAyaH 4 AtmAnuzAsanam 5 tattvArthAdhigamamokSazAstram 6 tattvArthasAraH (tattvArthasUtrakArikA ) 7 AlApapaddhatiH 8 nATakasamayasArakalazAH (adhyAtmataraMgiNi) 9 parIkSAmukhanyAyasUtrANi 10 AptaparIkSA 11 AptamImAMsA vasunaMdisaiddhAMtikavRtti. sahitA 12 yuktyanuzAsanam 13 nayavivaraNam samAdhizatakam saTippaNaM isaprakAra 15 graMtha saMgraha karake chapAye hai. mUlya. 1 ru. DAM. 3 A. kI. ru. A. DaoN. ru. A. (kAvyAnuzAsana )-zrImadvAgbhaTaviracita, svakRta TIkAptahita. 0 7 0 1 (kAvyAnazAsana)-AcAryahemacandraviracita, svopajJAlaMkAra cUDAmaNisaMjJakavRttisameta. ... (candraprebhacaritakAvya)-zrIvIranandiviracita. isake 18 sarga hai. isameM jinamatake viSayakA vizeSa khulAsA hai. ... 0 12 0 1 (jainastotrasaMgraha)-isameM bhaktAmara, kalyANamaMdira, viSApahAra, ekIbhAva aura bhUpAlapaMcaviMzatikA ye 5 mUlastotra haiM. ... 0 4 0 1 (jainastotraratnAkara)-isameM nityapATha karaneyogya prAkRta aura saMskRta jisameM prathama navakArasmaraNa, (dvitIya) uvasaggaharasmaraNa, (tRtIya) saMtikarastotra smaraNa, (caturtha) tija. yapahutta smaraNa, (paMcama) namiUNa smaraNa, (chaTThA ) zrI. jitazAntistava smaraNa, (saptama) bhaktAmarasmaraNa, (aSTama) kalyANamaMdirastotra, (navama ) vRhacchAntistavanAmaka smaraNa isaprakAra 9 smaraNa aura jayatihaaNastotra, jinapaMjarastotra, grahazAntistotra, pArzvanAthakA maMtrAdhirAjastotra, aura yaMtravidhAna isaprakArake viSaya hai. yaha guTakA zvetAmbarI jainI bhAiyoMke hitArtha chapAyA hai. ... ... ... ... . 4 . 1 ( jainanityapAThasaMgraha)-isameM paMcastotra sahasranAma tattvArthasUtrAdi 16 pATha digambarI zvetAmbarI donoM prakArake jainI bhAiyoMke hitArtha saMgraha kiye hai. rezamI jildakA bahutahI suMdara guTakA hai. ... ... ... . ... ... ... 0 6 0 1 (tilakamaJjarI)-zrIdhanapAlaviracitA. ... ... ... 2 8 0 4 (dvisaMdhAnamahAkAvya)-zrIdhanaMjayaviracita, badarInAthaviracita TIkAsamata.... ... .. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( dharmazarmAbhyudaya kAvya ) - mahAkavi haricandrakRta . ( neminirvANa kAvya ) -- vAgbhaTTaviracita. ( prAkRtapiGgalasUtrANi ) - zrImadvAgbhaTaviracita, lakSmInAthabhaTTakRta TIkAsahita. isa graMtha ke do pariccheda ( bhAga ) haiM. saMskRta nATakAdi graMthoM meM prAkRta ( bAla ) bhASA bahutasthaloM meM AtI hai. paraMtu usa bhASA ke vRtta (chanda) bahuta se logoM ko vidita hI nahIM; aura nATakAdi graMtha bAMcanevAloMko vidU Saka, naTI, tathA strI Adi pAtroM ke saMbhASaNa meM prAyaH vRttajJAnakI paramAvazyakatA hai, isaliye aise logoM ko yaha graMtha bahuta upayogI hai. ( yazastilaka ) -- zrI somadevasUriviracita zrIyutasAgarasUrikRta vyAkhyAsameta pUrvakhaNDa. ( yazastilaka ) - zrI somadevasUriviracita zrIyutasAgarasUrikRta ... ... ... vyAkhyAsameta uttarakhaNDa. ( vAgbhaTAlaMkAra ) - zrI vAgbharapraNIta, siMhadevagaNi viracita TIkAsameta. ( subhASitaratnasaMdoha ) - zrImadamitagativiracita. ( hI rasaubhAgya ) -- zrIdevavimalagaNiviracita, svopajJavyAkhyAsa malaMkRta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat BER kI. ru. A. DAM. ru. A. 1 2. 010 1 ... ... ... ... ... 1 12 0 3 12 2 12 0 0 8 12 0 0 0 O 5 8 ( saptama gucchaka) -- isameM (1) mAnatuGgAcAryaviracita bhaktAmara stotra, (2) siddhasenadivAkarapraNIta kalyANamandirastotra, (3) vAdirAjapraNIta ekIbhAvastotra, (4) dhanaMjayapraNIta viSApahArastotra, (5) bhUpAlakavipraNIta jinacaturviMzatikA, (6) devana dipraNIta siddhipriyastotra, (7) somaprabhAcAryaviracita sUktimuktAvali, (8) jambUguru viracita jinazataka, (9) padmAnandakavinagIta vairAgyazataka, (10) jinaprabhasuriviracita. siddhAntAgamastava ( sAvacUri ), (11) AtmanindAka, (12) jinavallabhasUriviracita samasaMskRtaprAkRtamahAvIra svAmistotra, (13) hemacandrAcAryaviracita anyayogavyavacchedikAdvAtriMzikAkhyamahAvIrasvAmistotra, (14) hemacandrAcAryaviracita ayogavyavacchedikAdvAtriMzikA khya mahAvIrasmA mistotra, (15) jinaprabhasUriviracita pArzvanAthastava, (16) jinaprabhasUriviracita gautamastotra, (17) jinaprabhAcAryaviracita zrIvIrastava, (18) jinaprabhasuriviracitacaturviMzati jinastava, (19) jinaprabhasUriviracita pArzvastava, (20) jinaprabhasUriviracita zrIvIranirvANakalyANastava, (21) vimalapraNIta praznottararatnamAlA, (22) dhanapAlapraNIta RSabhapaJcAzikA, (23) zobhanamunipraNIta caturviMzatijinastuti (saTippaNI), itane kAvya haiM. kI. ru. 1 DAM. 1 // A. 4 0 4 2 tukArAma jAvajI, nirNayasAgara presa, kAlabAdevI poSTa - muMbaI. www.umaragyanbhandar.com Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yaza alchbllo 16ollere Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com