________________
માર્ચ થી જુન.)
ધર્મ રક્ષણ માટે. લે
જોઈતો માર્ગ.
દાખલા આપી તેને માટે ટીકા કરવાનું સ્થળ | મુસલમાનો માટે જ આ મ નથી. જ્યારે હિંદુનથી. અહીં સિા સાના ધર્મને મોહ કરાવવાનું એમાં હિંદુ ધર્મ પ્રત્યે લાગણી કરાવવામાં ફળ કેવું છે તે બતાવવાનો હેતુ છે. અત્યારે આવતી હતી ત્યારે જૈન પ્રત્યે તેની લાગણી હિંદમાં સ્વરાજ્ય મેળવવાની ઇચ્છા બતાવવામાં
જુઓ, તે વખતના હિંદુઓ કહેતા કે, માર
માર કરતે હાથી આવતું હોય, તે મુસલઆવે છે; અને હિંદની પ્રજા એક Nation
માનની મસીદમાં જાવું, પણ જેનના મંદિરોમાં છે એમ જાહેર કરવામાં આવે છે, પરંતુ
ન જાવું. જેનના અંદર અંદરના સંપ્રદાના અમે પૂછીએ છીએ કે, બંગાળીઓને બંગા- સંબંધમાં પણ આ પ્રમાણે છે. હમણાં પાશ્ચાત્ય ળીઓ માટે પહેલી લાગણી થશે કે, ગુજરાતી કેલવણીના પ્રતાપે, સ્થાનકવાસી, શ્વેતામ્બર કે મદ્રાસીઓ માટે? અથવા મદ્રાસીઓને અને દિગમ્બર યુવકે ઉપર પોતાના સંપ્રદાયના મદ્રાસીઓ માટે પહેલી લાગણી થશે કે, ગુજ. સંસ્કારો અગાઉ જેવા સંપ્રદાયના મુખી રાતી કે બંગાળીઓને માટે ? આજ રીતે પાડી શકતા નથી ત્યારે પરસ્પર કેવી લાગણું દરેકના સંબંધમાં સમજી લેવું.
છે, અને અગાઉ કેવી હતી ? આર્ય સમાકહેવાને હેતુ એવો છે કે, જેમ જેમ છે અને વૈષ્ણવોને દાખલો પણ લેવા દરેક કેમ કે જાતિમાં મહારાપણાના સંસ્કારો જેવો છે; વધારે દઢ કરવામાં આવે છે તેમ તેમ એકય મતલબ કે, જેટલા વધારે મજબુત દૂર થતું જાય છે, અને તેમ રાષ્ટ્રીય શકિતના સંસ્કારો પિતાને ધમને જૂદા જૂદા ધર્મોવાળા તને વિશેષ ને વિશેષ હાનિ પહોચે છે. જે કરાવશે, અથવા કરાવવા પ્રયત્ન લેશે તેટલે મુસલમાનને મુસલમાન ધર્મને આગ્રહ કરા- તેટલો દેશમાં જાદી જૂદી કોમ વચ્ચે વધારે વવામાં આવે, તે કઈ દહાડે તેને હિંદુ પ્રત્યે ને વધારે આંતરે પડતા જશે, જે આંતરે લાગણી ન થાય. તેવીજ રીતે જે હિંદુઓને રાષ્ટ્રીય શક્તિના તત્વને ગંભીર હાનીકારક છે. હિંદુધર્મને આગ્રહ કરાવવામાં આવે તો આ કારણથી અમે જૂદા જૂદા મતવાળાઓ મુસલમાન પ્રત્યે લાગણી ન થાય; અને થાય તો પોતપોતાના ધર્મનું શિક્ષણ આપવા ઉકંઠા તે બહુ ઉંડાણવાળી ન હોય. આને દાખલો રાખે તેની તરફેણમાં નથી. અમે શરૂઆતમાં અમે નજરોનજરને આપીશું. દેશના જે કહ્યું કે, રાષ્ટ્રીય શક્તિના તત્વને નુકસાન કરભાગમાં મુસલમાનો થડા છે, અને હિંદુઓ નારૂં એક નવું કારણ ઉભું થયું છે તે કારણ ઘણું છે, તે દેશના મુસલમાનોને હિંદુઓને આ છે કે, હમણુ જુદા જુદા મતવાળાઓ વધારે પરિચય છે; આ મુસલમાનની હિંદુએ પોતપોતાના મતનું શિક્ષણ આપવા પ્રયત્ન પ્રત્યેની લાગણી જુઓ, અને જે દેશમાં ઘણ- કરવા નીકળ્યા છે. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે, ખરા મુસલમાને છે તેની લાગણી હિંદુએ આવું શિક્ષણ અપાવાથી રાષ્ટ્રીય શક્તિના પ્રત્યે જુઓ. આ સરખામણીમાં ઘણો મોટો તત્વને કેટલી હાની પહોંચશે એ જોવાની તફાવત માલમ પડશે. મતલબ કે, જ્યાં તેવી ચળવળ કરનારાઓને સદ્દબુદ્ધિ સૂજે. અમે વિશેષ મહારા૫ણુના સંસ્કારે ત્યાં વિશેષ દૂર આ વિષયને મથાળે એ જે પ્રશ્ન કર્યો છે પણું અલીગઢ કોલેજના શિક્ષણ મેળવેલા કે, રાષ્ટ્રીય શક્તિના તત્વને હાનિ કર્યા વિના મુસલમાનેને હિંદુઓ પ્રત્યે લાગણી જુઓ, ધર્મ શિક્ષણ આપવું શક્ય છે, તેનું સમાઅને બહુ સંસ્કાર નહીં પામતાં એવા સા- ધાન આ વિચારોથી થવાની અમે આશા રામાન્ય મુસલમાનોની લાગણી જુઓ; અને ખીએ છીએ. અમે આ પ્રશ્નનું ઠીક રીતે ઘણે તફાવત માલમ પડશે. હિંદુ અને જે સમાધાન કરી શક્યા હોઈએ એમ વાંચ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com