________________
૧૯૪
સનાતન જૈન. ( ડીસેમ્બરથી ફેબફઆરી છે. એ આ ગ્રંથથી સારી રીતે સમજાય છે. શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ ધર્મ સંગ્રહિણી” નામને મામ આા તથા બીજા જૈન ગ્રંથો ગુજરાતી ગ્રંથ રચે છે, તે જે પ્રે. મણીભાઇના અને સાહિત્યની સેવા રૂપે વર્તે છે એમ કહેવા વલોકન તળે આવ્યા હોત તે તેમના મનનું યોગ્ય છે.
શય નીકળી જાત; હરિભદ્રસૂરિને વેદાંતની આ અંગે પ્રસંગોપાત કહેવાનું યોગ્ય ખબર હતી કે નહીં, તેની ખબર પડત; અને
લાગે છે કે પાAિ- કદાચ પોતે પણ પોતાનો વિચાર ફેરવત. એક તો અને જે સાહિત્ય માત્ય વિદ્વાની તા દેશીય વાત લઈ સર્વ દેશીય નિર્ધાર પ્રગટ પી.વિદ્વાનોની સ- કદાચ જૈનને યથાર્થ કરવો અયોગ્ય છે. જૈનનાં ખાશ્રવ સંવર. ફેર અને તેનાં ન સમજી તે નિર્જરા જ્ઞાનાદિનાં સ્વરૂપ–અર્થ પ્રસ્તાવનામાં
છે અને તેના આક્ષેપ કર, આ લખ્યાં છે તે પણ ભુલ ભરેલાં છે. નીરાકરણ ઠીકજ છે, પણ મને હુંમ છે. મણીભાઈ,
મહેમ રે. રા. નવલરામે પણ સિદ્ધરાજના
નાટકમાં શ્રી હેમચંદ્રા ર. સા. મહીપતરામ, રા. નવલરામ, એવા વિદ્વાને પણ અણસમજમાં ખેંચાઈ જાય એ ર નવલરામ અને ચાઈને એક બહુ હલક દાસ્પદ છે. પ્રોફેસર મણીભાઈ જ્યાં જ્યાં શ્રી હેમાચાર્યનું પાત્ર વર્ણવેલ છે. ઐતિહાસિક વાત આવે ત્યાં ત્યાં એકની એક
વાસ્તવિક એમ ન વાત જૈન ગ્રંથકારોએ કહી હોય અને તે જ વાત હતું, એ શ્રીમદ્ હેમચંદ્રાચાર્યની કૃતિથી પશ્ચિમાત્ય વિદ્વાનોએ કંઇ ફેરફાર રૂપે કહી પ્રતીત થાય એમ છે. પણ મી. નવલરામના હોય. તે તે પશ્ચિમાત્ય વિદ્વાનને જ વજન વાંચવામાં એ જેનીય છે નહોતા આવ્યા. આપશે; જૈનને નહીં. આનું કારણ શું? જે મહુંમ રા. ર. મહીપતરામે “વનરાજ કે પશ્ચિમાત્ય વિદ્વાનોએ પિતાની વાતને
ચાવડા” માં તથા
જેને અને રા. સા. “સધરાજેસંગ માં આધાર દંતકથાઓ તથા ભાટચારણના મુખયા મહીપતરામ. પણ જૈનને ઉતારી લીધેલો હોય છે. જૈન ગ્રંથકારને વાત ખેતી
પાડેલ છે. તેનું કારણ એક તે તેઓના કહેવાનું શું કારણ હશે એ સમજી નથી
જેવામાં જૈન સાહિત્ય નહીં આવેલું અથવા શકાતું. શ્રી દર્શન સમુચ્ચયમાં હરિભદ્રસૂરિ બહુ ઓછું આવેલું છે, તેમજ જૈનની એ વેદાંત સંબંધી કઈ નહીં લખેલ હેવાથી, અમુક વ્યકિતિ ના વિવેક વિનાના આચારતે
પ્રો. મણીભાઈ એ સર્વ દેશીય રૂ૫ આપી દેવાની ભૂલ. ઉપરાંત લાઈ અને બહદર્શ કદમ ખેંચાઈ જઈ તેઓએ પોતે મમ શતાવધાની શ્રીમદ્ . તે સચય: વેદાંત ને કહે છે કે હરિ જ્યચંદ્ર સં. ૧૯૪૫માં અમદાવાદમાં અવધાન અને હરિભદ્રસર. ભદ્રસૂરિ જેવા કુશા- કર્યો તે વખતે તેમની સમીપે કરેલો એકરાર
* ગ્ર બુદ્ધિના ધણી કે, ભાઈ, અમને તે જેમની કઈ ખબર નહોતી, જે કેવળ નિષ્પક્ષપાતવૃત્તિથી ચાલવા માંગે છે, નથી; અમે તે નાનપણમાં પાદરીઓ પાસે તેને જે વેદાંતનું જ્ઞાન હોત તો પિતાને ભણેલા; તેમણે અમને ન અને હીંદુ ધમ વિચાર અવશ્ય ફેરવત. મણીભાઈએ તે નિર્ધાર એ વિગેરે વિરૂદ્ધ સજડ સંસ્કાર પાડેલા, તેથી કરી લીધું કે હરિભસૂરિને વેદાંતનું જ્ઞાન મેં આ ભુલ અજ્ઞાનયોગે કરી છે. હવે ફરી વહોતું, પણ એ અહીં એક દેશીયવાત હતી. આતિમાં સુધારીશું. એ સુધારે થઈ નવી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com