Page Text
________________
ડિસેમ્બર જાયુઆરી )
પાલી વ્યાકરણ
-રૂપાખ્યાન,
(૫) પાંચમી વિભકિત-ગુજરાતિમાં સાધાજ્યારે કોઈ શબ્દો વાકયના બીજા રણ રીતેથી, થકી વગેરેથી જણવાતો સંબંધ શબ્દો સાથે સંબંધ દર્શાવવામાં આવે છે જણાવે છે. ત્યારે તે શબ્દમાં જે ફેરફાર થાય છે તેને ૨ (૬) છઠ્ઠી વિભક્તિને, ના, નું, વગેરેથી. પાખ્યાન કહે છે.
જે સંબંધ ગુજરાતીમાં જણાવી શકાય છે તે ૧–નામેનું રૂપાખ્યાન, દર્શાવે છે.
નામોનું રૂપાખ્યાન કરવા નામના મૂળ (૭) સાતમી વિભકિત-ગુજરાતીમાં માં, થડને જાતિ, વચન અને વિભક્તિના પ્રત્યય થી જણાવાતો સંબંધ દર્શાવે છે. લગાડવાથી થાય છે.
(૮) સંબધન–બોલાવવામાં વપરાય છે. નોટ–સર્વ નામ પણ પુરૂષના પ્રકાર નોટ- ફક્ત ઉપર જે સંબંધ જણાવ્યા જણાવે છે. જાતિ બે છે –
છે તે ઘણું સામાન્ય રીતે જેવા વપરાય છે ' (૧) નરજાતિ-તે નર બતાવે છે. તેવા જણાવ્યા છે. બીજા સંબંધ ધીમે ધીમે (૨) નારિજાતિ–તે નારિ બતાવે છે. શીખતાં જાણી શકાશે. જે નામોને કોઈ જાતિ નથી હોતી તેને
પદ્ધતિ પ્રમાણે, એવું ફકત એકજ રૂ૫ નાન્યતર જાતિ અગર નપુંસક જાતિમાં ગણ છે કે જેમાં નીચે લખેલ નિયમિત વિભકિતના વામાં આવે છે.
પ્રત્યે સંધિ, અને અક્ષરમિશ્રણના નિયમાવચન બે છે.
નુસાર નામનાં થડને લગાડાય છે. (૧) એક વચન–જ્યારે નામ એકની
એકવચન
બહુવચન સંખ્યા બતાવે છે.
પહેલી વિ–સ્ .. .. . . [ (૨) બહુવચન–જયારે નામ એક કરતાં
છઠી વિસ્સ . . •• વધારે સંખ્યા બતાવે છે,
ચથી વિસ્મ–અય.. • પુરૂષ ત્રણ છે.
બીજી વિ-અમ્ . •• (૧) પહેલો પુરૂષ-બોલનારના સંબંધમાં
ત્રીજી વિ-આ • • • વપરાય છે.
પાંચમી વિ–સ્મા ... ... (૨) બીજે પુરૂષ–જેને કહેવામાં આવે છે સાતમી વિ. સ્મિમ . . . તેને માટે વપરાય છે.
સંબેલન-(મૂળથડ એમને (મૂળ થડ અથવા (૩) ત્રીજો પુરૂષ–જેને વિષે બોલવામાં એમ રહે છે અથવા પહેલી વિ. પઠ) આવે છે તેને માટે વપરાય છે.
પહેલી વિનું રૂ૫) વિભકિતઓ આઠ છે.
નોટખરી રીતે ચેથી વિભક્તિનો પ્રત્યક્ષ (૧) પહેલી વિભકિત-કર્તાને માટે વપરાય છે. અય છે પરંતુ સામાન્ય રીતે તેને બદલે છઠીને (૨) બીજી વિભક્તિ-કર્મવાચક છે. સ પ્રત્યય વપરાય છે.
(૩) ત્રીજી વિભકિત ગુજરાતીમાં વડે, એ વસ્તુતઃ વિભક્તિના પ્રત્યમાં અને વગેરેથી જણાતા સંબંધ જણાવાય છે. આ નામનાં થડે કે જેને તે લગાડવામાં આવે છે, સાધન વાચક છે.
તેમાં ઘણા ફેરફારો થાય છે. (૪) એથી વિશકિત-ગુજરાતીમાં કાજે, તેથી રૂપે જુદા જુવ જેમ સગવડતા માટે સારૂ વગેરેથી જણાવાતે સંબંધ જણાવે છે. મળે તેમ થાય છે; આમના દરેકમાં એવા
* : : : : : :
= હe w
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 035241 |
| Book Title | Sanatan Jain |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Unknown |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | 1907 |
| Total Pages | 412 |
| Language | English, Hindi, Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_English, Book_Devnagari, & Book_Gujarati |
| File Size | 3 MB |