________________
ઓગસ્ટથી નવેંબર)
સાહિત્ય ચર્ય.
૧૨૫
૫૦૦ પ્રતે છપાવા ઓર્ડર મોકલ્યો હતે. કાવ્યમાં રૂપાન્તર કર્યું છે. તેનું ગદ્યકીદિ ભાષાન્તર છાપનારે ૫૦૦ ને બદલે ૫૦ પ્રતિ ભુલમાં શ્રી હેમરાજજી નામના પંડિતે કર્યું છે. આ ગ્રંથ છાપી નાખી; અને તેથી એ પત્ર પ્રતે દરેક પ્રત- છપાયા નથી; પણ છપાવવા માટે વર્તમાન હીંદિ ની રૂ. ૫૦ ની કીમતે વેચાઈ હતી. વળી ભાષામાં તૈયાર કરવાનું કામ “પરમશ્રત પ્રભાવક અમે એમ પણ સાંભળ્યું હતું કે, નામદાર મંડળ તરફથી પંડિત નાથુરામજી” પ્રેમીને સુપ્રત ગાયકવાડ સરકારને જયારે પ્રાચીન પુસ્તકે થયું છે. તૈયાર કરાવવાની જિજ્ઞાસા જાગી હતી ત્યારે તેઓની આજ્ઞાથી આજ ટીકાનું ગુજરાતીમાં “સર્વાર્થ સિદ્ધિ એનું મૂળ તે શ્રી. અનુવાદ કરાવવાનું નક્કી થયું હતું. આ અ
ઉમારવાતિ વિરચિત નુવાદ ગુજરાતી ભાષામાં થયું છે કે નહીં તે “સર્વાર્થ સિદિ.” “તત્વાર્થ સૂત્ર છે. તેના વિષેની તજવીજ વડોદરાના દેશી કેળવણીના
ઉપર દિગમ્બરાચાર્ય શ્રી અધિકારીને પુછી કરી શકાશે. પ્રેફેસર મપૂજયપાદ સ્વામિએ આ “સર્વાર્થ સિદ્ધિ આનંદશંકર બાપુભાઈ ધ્રુવે, પણ આ ટીકાનું નામની ટીકા લખી છે. તત્ત્વાર્થસૂત્ર ઉપર અનુવાદ કરવાનું શરૂ કર્યું છે એમ સાંભળીએ સંખ્યાબંધ ટીકાઓ લખાઈ છે તેમાં આ ટીકા છીએ. “પરમકૃત પ્રભાવક મંડલ” તરફથી પહેલી પંકિતમાંની એક ગણાય છે. આ સંપણ તેનું “શ્રી રાયચંદ્ર જૈનશાસ્ત્રમાલા” માટે સ્કૃત ટીકા છપાઈ ચૂકી છે; આ સર્વાર્થ સિદ્ધિની હિંદિ ભાષામાં અનુવાદ છપાય છે. જામનગર હીદિમાં ૧૦૦૦૦ શ્લોકની ટીકા પંડિત જયચંદ્ર વાળા શ્રાવક હીરાલાલ હંસરાજે પણ ગુજઃ છએ લખી છે. આટીક સર્વ દિગમ્બર ભંડારમાં રાતીમાં તેનું ભાષાંતર તૈયાર કર્યું છે. આ મળે છે. આ અનુવાદ છપાયું નથી. “રાયચંદ્ર બધાં સાધન એકઠાં કરી યુનિવર્સિટિના અને જૈન શાસ્ત્રમાળા” માટે આ હીદિ અનુવાદ ભ્યાસીઓને અનુકુળ સપિણ તૈયાર કરાવવું જે વર્તમાન શિલીએ લખાવવાનું કામ આ લેખકે ઇએ છે. આ જે કે શ્વેતામ્બર ગ્રંથ છે, તથાપિ તે શરૂ કરાવ્યું હતું. તે શા કારણે બંધ રાખ ન્યાય સંબંધને હોઈ બન્ને સંપ્રદાયને અનુકૂળ વામાં આવ્યું છે તે જાણવામાં આવ્યું નથી. છે, કેમકે દિગમ્બરો તરફથી છપાયેલા “ન્યાય આ સવાર્થ સિદ્ધિનું સંશોધન કરવાનું દીપિકા” નામના ગ્રંથમાં દિગમ્બરોએ જેનના કામ માથે લેવા પ્રોફેસર હર્મન જે બી ખુન્યાય ગ્રંથનું લિસ્ટ આપ્યું છે તેમાં તેની શી છે, એમ અમારા જાણવામાં આવ્યું ગણત્રી કરવામાં આવી છે
છે. આ ગ્રંથ પણ બને સંપ્રદાયોને થોડાક
શિવાય માન્ય છે.
ત્રીજે ગ્રંથ “ પ્રવચનસાર” એ મહાનૂ છેલો ગ્રંથ દિગમ્બરી છે, અને દિગમ્બર આચાર્ય કુંદકુંદ
તેનું નામ અષ્ટ સહપ્રવચન સાર, ચાયે મૂળ પ્રાકૃત ભાષામાં “અષ્ટ સહસ્ત્રી.” સ્ત્રી છે. તરવાર્થ સૂત્ર ગાથાબંધ લખ્યો છે. તેના
ઉપર એમ કહેવામાં ઉપર પ્રખ્યાત અમૃતચંદ્રસૂરિએ અને આવે છે કે, દિગમ્બરાચાર્ય ભગવત સજિનચંદ્રજીએ જુદી જુદી સંસ્કૃત ટીકા મન્તભદ્રસ્વામિએ ૮૪૦૦૦ હેક સંખ્યાનું લખી છે. વૃંદાવનદાસજી નામના એક મ- “ગન્ધહસ્તિ મહાભાષ્ય” નામનું ભાષ્ય રચ્યું છે. હન દિગમ્બર કવિએ તેનું ઉત્તમોત્તમ હદિ આ ભાષ્યના પ્રારંભમાં સમની ભદસ્વામીએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com