________________
સનાતન મન,
[ ડિસેમ્બર-ફેબ્રુઆરી,
“ દર્શનની અપેક્ષાએ કઈક છવને ઉપ- પરંતુ તે જેનસમૂદાયને, બેશક શંકામાં નાંખકારી થાય એટલે વિરોધ આવે છે.
નારૂ સાધન છે કે, કદાચ તેઓને સંપ્રદાય “જે કે મોટા પુરૂષ થયા છે તેઓ નવીન હેય. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે, શ્રીમાપ્રથમથી સ્વસ્વરૂપ (નિજશક્તિ) સમજી શક્તા નના પરિચયમાં આવેલા મનુષ્યો આ વાત લક્ષમાં હતા, અને ભાવી મહત્કાર્યનાં બીજને અવ્યક્ત લેશે કે પિતાનું ચિત્ત ધર્મના કદાગ્રહથી વિમુખ પણે વાવ્યા રહેતા હતા; અથવા સ્વાચરણ અવિ
હોય તે શુદ્ધ ભાવે સમાજને પરિચય સેવી સ્પષ્ટ રોધ જેવું રાખતા હતા.
પણે દર્શાવશે કે જેથી તેઓ જેના પ્રત્યે માહાછે અને તે પ્રકાર વિશેષ વિરોધમાં પડયો સ્ય બુદ્ધિ રાખે છે, તે બીજા આકારમાં હોય એમ દેખાય છે.
સમાજ દ્વારા ન મૂકાય; અને ઉલટું સમાજને શ્રીમાન રાજચંદ્ર પોતાના અંગત લેખમાં તમારા વિચારો દુરાગ્રહ રહિત હોઈ અનુકરણીય નીચેના પ્રશ્નો ઉદ્ધવાવ્યા છે તેથી પિતે કઈ છે એમ લાગે. દશા દ્વારા ઉન્નતિ કરી શકે એ સંબંધીનું શ્રીમાનના સંબંધમાં એકાદ વિશેષ પ્રસંગ તેઓની વિચાર ધટના ચાલતી હતી તે જણ- અહીં લઈ મળ વિષય ઉપર આગળ ચાલીશું.
“અવિરતિ, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, એમાંના એમ વાતને પ્રચાર કરવામાં આવે છે કે તેઓ મા આશ્રમવાળા પુરૂષથી વિશેષ ઉન્નતિ નિશ્ચય માર્ગને મુખ્યતા આપતા હતા. નીચેથઈ શકવાને સંભવ રહે છે? સર્વ
ના તેઓના શબ્દથી જણાશે કે, તેઓ “નિવિરતિ કેટલાં કારમાં પ્રતિબંધને લીધે
શ્રય” અને “વ્યવહાર અને સમાન પલ્લામાં પ્રવર્તી શકે નહીં ? દેશવિરતિ અને અવિ
મૂતા હતા. રતિની તથા રૂપ પ્રતીતિ થવી મુશ્કેલ, અને વળી
નિશ્ચય વાણી સાંભળી, સાધન તજવાં નવ
, જન માર્ગમાં પણ એ રીતને સમાવેશ ઓછો
નિશ્ચય રાખી લક્ષમાં, સાધન કરવા સંય છે, આ વિકલ્પ અમને શા માટે ઉઠે છે?
નય નિશ્ચય એકતથી. આમા નથી કહેલ; અને તે સમાવી દેવાનું ચિત્ત છે તે સમાવી
એકતિ વ્યવહાર નહીં, બને સાથે રહેલ.
વળી મતાથીના લક્ષણો બતાવતાં મતા આ ઉપરથી જણાશે કે તેવા જૈન દર્શન
થની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે કરે છે. નને પુનઃ દિવિજય કરવાની તેઓની અભિલાષા આવશ્યક સામગ્રીઓ પ્રાપ્ત કર્યા બાદ અથવા નિશ્ચય નય ગ્રહે, માત્ર શબ્દની ; અમલમાં મૂકવાની હતી, તથાપિ હાલમાં તેઓને લેપ સદ્વ્યવહારને, સાધન રહિત થાય પંથ કઈ ચાલે છે તે કહેવું યોગ્ય નથી. હા, બનતાં સુધી અમે શ્રીમાનના અમિત એટલી વાત ખરી છે કે જે મનુષ્યો તેના સંબંધમાં કઈ પણ ન બોલવાનું ઈચ્છીએ પરિચયમાં આવેલા, તેઓમાંના કેટલાક એવા છીએ. કેમકે અમારે તેની સાથે એક સાં. છે કે, શ્રી જૈન દર્શનની અંદર પડેલા ગ૭ સારિક ભાઈ તરીકે સંબંધ હતે. છતાં મતે એ દેશકાળાદિને લઈને થયેલા છે એવું આજે પ્રસંગવશાત આટલું વિસ્તારથી બોમાની સર્વદેશીય દૃષ્ટિએ જેન દર્શનની સેવના ત્યા છીએ તે એવી દષ્ટિથી કે પશ્ચિમ ભણીના કરે છે. તેમાંના કેટલાકને લક્ષ આત્મ દેશમાં વિદ્વાનના અંગિત અભિપ્રાયે દશવકલ્યાણ કરવા ભણી હોવાથી તેઓ બહુ લોક વાનું કાર્ય બનતાં સુધી તેના વિશેષ સમવ્હા પરિચય નહીં સેવતા હોય. તેઓ જે કે, આત્મ- લાંઓ કે વિશેષ પરિચયીઓ એવા હેતુથી સાથે લ્યાણ અર્થે આ પ્રમાણે કરતા નહીં હોય, લે છે કે તેઓ પિતાના પરિચયથી ખરી હકી
દઇએ ?
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com