________________
ડિસેમ્બર-ફેબ્રુઆરી.]
ન
નિયમ સમતોલ ચાલે છે કે નહીં ? અને ચાલતા હાય તા ભવિષ્યમાં તે બન્ને પક્ષકારાની વચ્ચે વ્યવહાર કેવા થવે! સંભવનીય છે તેના વિચાર કરવાનુ ક્ષેત્ર શાસનહિતવિચારાતે સૂજે.
મુખ્યલેખ.
પૂર્ણ અને અખંડ દશામાં માનતા નથી એમ કહેવું એમાં તેને અન્યાય આપવા જેવું કાંઇ ગણી નહીં શકાશે. જ્યારે સંપૂર્ણ અને અખંડ દશા માને નહી ત્યારે તેઓ પ્રત્યે જે અખંડ અને સંપૂર્ણ સેવક ભાવ રહે એમ પણ મનાય નહીં, અને જ્યાં સંપૂર્ણ અને અખંડ ભાવની ગેર હાજરી ત્યાં એમ કહે
૧૪૭
આ તો કાઇથી પણ ઇનકાર કરી શકાય એવી વાત નથી કે, જૈનના દરેક ગચ્છ કે પથમાં એવી ક્યાદ ચાલુ થઇ છે કે, જૈનવું કે આપ લે ''નું સૂત્ર બરાબર અનુસરાય ઉપદેશક વની સ્થિતિસુધારણાની જરૂર છે. છે, તે તે સત્યથી દૂર ગયા એમ સ્વીકારવું ફ્રેંટલાક જહાલ વિચાર—ધરાવનારાએ તે તે જોએ. આ સ્થળે બન્ને પક્ષકારેએ “આપ સુધારણા પ્રત્યે એટલા બધા ભાર મૂકે છે કે, લે”ના સુત્રનું યથા સેવન ન કર્યું. હાઇનેજ તે માસમે અને કમેાસમે ઉપદેશક વ આ સ્થિતિ ઉત્પન્ન થઇ ગણાય. જે ગુણા પ્રત્યે સખત આક્ષેપે કરે છે; મવાલ—મધ્યમ માટે અથવા જે ત્યાગી ઉપદેશક વર્ગનું સ્વવિચાર ધરાવનારાએ કઇંક સભ્યતાપૂર્વક રૂપ શાસ્ત્રકારોએ નિર્ણિત કર્યું છે જે પરમે. આ સંબંધે વિચારે દર્શાવે છે. શાસનને લેાક હીનું સ્વરૂપ ઉપર વર્ણવતાં અમે કહી ગયા દૃષ્ટિમાં અવનત દશામાં ન ખનાવવા ઇચ્છતા, તેમાં જેટલે જેટલે અંશે ન્યુનતા તેટલે પરંતુ સાધુ દશા સુધારણાના ઇચ્છક વિચાર તેટલે અશે.શ્રાવક સમૂહની સેવકવૃત્તિમાં ન્યુવાના તે સબધે પ્રસ`ગપ્રાપ્તિએ ગભીર ભાવે નતા ઉત્પન્ન થવીજ જોઇએ એમ . “ આપ વિચાર ચલાવે છે. ભકતા ઢાંક પીછેાડી કરી લે ”ના સિદ્ધાંત સિદ્ધ કરે છે. આ વાત જો મનમાં દાઝે છે. આમ અનુક્રમે સ્થિતિ છે એ વમાન ત્યાગી જૈન ઉપદેશકેા ધ્યાનમાં રાખી વાંતર્તી તાં કાથી પણ ના પાડી શકાય તેમ કામ નહીં લે, તે। ભવિષ્યમાં, ભૂતકાળમાં નથી. સાધુ સુધારણાની આ રીતે જહાલ કે જેમ યતિવર્ગ પ્રત્યેથી શ્રદ્ધામાં ન્યૂનપણું થઇ મવાલ અથવા વિચારશીલ કે ભકત ગમે તે ગયું હતું તે પ્રમાણે થયા વિના રહેવુ સંભવહાય, પણુ જરૂર સ્વીકારે છે એમાં તે ના નીય નથી. અમારાં આ વચના અત્યારે તા પાડી શકાય તેવું છેજ નહીં. જો એમ કદાચ કડવાં પણ લાગશે, તથાપિ ભવિષ્યમાં છે તેા પછી વ્યાજબી રીતે પ્રશ્ન એ એ વચના સાચાં હતાં એમ જણાયા વિના ઉદ્ભવવા જોઇએ કે, જયાં સુધારણાનેા રહેશે નહી એવી અમને ખાત્રી છે, કારણ કે અમને અર્થશાસ્ત્રીય અવકાશ છે ત્યાં મૂળ સ્થિતિમાં યથાર્થતાના આપ લે ” ના સત્રમાં ભંગ થયેા છે કે નહીં ? અર્થાત સાધુ દશાની એટલા બધા વિશ્વાસ છે કે, તે દ્વારાએ બધા જે સ્વરૂપતા શાસ્ત્રકારાએ કહી છે તેમાં યથા- યેલા અભિપ્રાયને અમે ખાત્રી રૂપજ માનીએ તા સચવતી ઓછી થઇ છે કે નહીં ? જ્યાં છીએ. અત્યારે વિનીત, ઉદ્દામ કે ભક્ત ગમે સાધુદશાસુધારણાની આવશ્યકતા સ્વીકારવા-તે વર્ગના જૈન અનુયાયીઓ સર્વ કાઇ સાધુ માં આવે છે, અથવા ઇનકાર કરવામાં નથી સુધારણાની જૈનમાં જરૂર છે એવેા વિચાર ધઆવતી તે એમ બતાવે છે કે, સાધુ દશાનીરાવે છે તેજ એમ બતાવે છે કે, આપણને નિર્ણીત કરેલ સ્થિતિમાં ફેરફાર થયેા છે, આપણે જેની સેવના કરીએ છીએ. એવા ત્યામતલબ કે જે સાધુ સુધારણાની તરફેણુ ગી ઉપદેશ તરફથી આપણી સાથે “આપ કરે છે તે સાધુ દશાની વમાન સ્થિતિ સ લે”નું સૂત્ર અખંડપણે સચવાતુ ન હાવુ' જોએ.
..
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com