Book Title: Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Amityashsuri, Vajrasenvijay
Publisher: Shiv Jain Shwe Mu. Pu. Jain Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022022/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya AcArya zrI nemicaMdrasUrijI kRta pravacana sAroddhAra (gujarAtI bhAvAnuvAda) bhAga prathama : anuvAdaka : pUjya AcArya zrI sthUlabhadrasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna munirAjazrI amitayazavijayajI mahArAja : saMpAdaka : pUjya AcAryazrI kuMdakuMdasUrIzvarajInA ziSyaratna paMnyAsazrI vajasenavijayajI gaNivarya : Arthika sahAyaka : zrI ziva jaina zve. mUrtipUjaka saMgha - ziva muMbai-22
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivamastu sava jagataH aiM namaH zrI vimalaslAmine namaH pravacana sAroddhAra (gujarAtI bhAvAnuvAda) bhAga-1 H mULakartI : 52ma pUjya AcAryadeva zrImad vijayanecidrasUrIzvarajI mahArAjA E : TIkAkAra : parama pUjaya AcArya deva zrImad vijayasiMhasenasUrIzvarajI mahArAja. * bhASAMtara kartA : parama pUjya sunirAjazrI amittayavijayajI mahArAja, : saMpAdaka : parama pUjya paMnyAsa ii vajrasenavijayajI gA Arthika sahAyaka zrI ziva jaina zve. mUrtipUjaka sa--zi . ziva. mukhaI-22
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 prakAzaka: zrImatI jayAbena devasI popaTa mAMDuM jJAnamaMdira 41, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA pAse, zAhIbAga, amadAvAda-4 phaii01 rU. 7500 saM. 2049 kArataka suda 9 (nUtana varSa) - anuvAdaka :parama pUjya kavikulakirITa AcAryadeva zrImada vijaya kisUrIzvarajI mahArAjanA ziSyarana parama pUjya AcAryadeva zrImadavija zisUrI arajI AhIrANInA ziSyaratna saraLasvabhAvI AcAryadeva zrImada vijaya lakSasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna vidvAna sunirAja zrI amitayazavijaya? ahArAja - saMpATha-samAjas :-- parama pUjya kalikAlIkapataru sva. AcAryadeva zrImad vijalAra kasUrIzvarajI mahArAunA ziSyaratna padma pUjaya paMnyAsapra22 thI 4 karvijayajI @iyazrInA ziSyarata parama pUjya AcAryadeva zrImada vijaya kuMdakuMdasUrI hAre) 8 nA ziSyaratna parama pUjaya vyA chIegija gaNirya ! vIra . 2529 tA. 26-10-1992 somavAra ka<
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dAna-prema-rAmacaMdra-bhadraMkara-mahAya-pradyotana- da isUrIzvara saddagurubhye namaH ..pA..da..kI..cu paramakRpALu devAdhidevatI kara paramAtmAnI asIma kRpASTinAM patha para ApaNA jevA bALajIvA AvyA ane e kRpALue tattvarasadhArAnA dhAdha vahevaDAvyA. e tattvarUpI dhArAne upakArI gaNadhara bhagava tAe sUtrarUpe gUthI te AgamarUpe graMthastha karAyA. pa. pU. sakalAgamarahasyavedI AcAya deva kALanA jhapATA lAgatA kSayoMpazama upara asara thaI, have e tattva bALajIvA sudhI kema paheoMcADavA ? te mATe yugapradhAna samAna AcAya bhagavaMtAe karuNA karIne prakaraNarUpe eja padArthaoNne taiyAra karyAM ane aneka upakAraka thAmAM eka atyata mahattvanA graMtha eTale prAnI sArAranI racanA karI jemAM 276 dvArAmAM tattvanA khAnA bharI dIdhA. ad vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjA ke jeoe A graMthane evA rUDha karelA ke jenA badhAja padArtho haiyAmAM saMgrahita thaI gayelA ane tethI AgamanA rahasyAne khALajIvA sudhI paheAMcADavA samartha banyA hatA. pa. pU. siddhAMtamahAdadhi AyAya deva zrIak vijayapremasUrIzvarajI mahArAja tathA pa. pU. AcArya deva zrI vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI ahArAja tathA sayamajIvanana ghaDavaiyA pUjya gurubhagava"ta panyAsa zrI bhadraMkaraLiyajI Nuya tathA parama pUjya tapasvI sunirAja zrI mahAbhadravijayajI mahArAja tathA pUjya guru bhagava"ta AcArya deva zrI vijaya dasUrIzvarajI mahArAja tathA pUchyuM saMsArI pitA sunirAja ii hAryovijayajI mahArAjanI asIbharI kRpAdRSTithI vartamAnamAM pUjya sAdhu-sAlIjI bhagava MtAne upayAgI graMthAnuM prakAzana, anuvAdana sa`pAdana karavAnuM sulabha banyuM, temAM vizeSAvazyaka bhASya, uttarAdhyayana-lAkaprakAza 1 thI 5 bhAga, laghuhema vyAkaraNa 1 thI 3 bhAga prakaraNa ratnAvalI, sulabhacaritrANi, prAkRta vyAkaraNa vigerenuM prakAzana thatAM gata varSe saM. 2047mAM zAsanaratna suzrAvaka rajanIbhAI dhruvaDI parivAra AyeAjita zrI zatru Mjya abhiSeka prasaMge zrI siddhagiri javAnu thayuM tyAre aneka samudAyAnAM mahAtmA maLyA.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prasaMge parama pUjya AcArya deva zrImad vijayaja sarIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna parama pUjaya sunirAja zI jinacandravijayajI mahA2A nAM ziSyaratna ane munirAja zrI sunnisa vija rAjI mahArAja paNa maLyA. temanI sAthe avasare avasare graMthanA prAzana zuddhi aMge vAtacIta thatI temAM teoe vAta karI ke parama pUjya AcArya deva zrI AtrijayasthUlabhadrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyarata vidvAna munirAja zrI amitayazavijayajI mahArAje pravacana sAre ddhAranuM bhASAMtara karyuM che, te tenuM saMpAdana A5 karo te sAruM. - svAdhyAyanA rasathI hA pADI ane A bhASAMtara karela presameTara maMgAvyuM, jotA lAgyuM ke sunirAjazrIe bhASAMtara khUba ja suMdara karyuM che. have jo emAM vyAkaraNa viSayaka tathA zabdaracanA vagerenuM saMmArjana karIne goThavavAmAM Ave te khUba ja grAhya ane upayogI bane. mArI narama-garama rahetI. tabiyatanA kAraNe surata hiMmata thAya teo na hatI. paNa mArA laghugurubaMdhu sunizrI he prabhajiyajIe kahyuM ke Apa hA pADe, "huM pUre sahakAra ApIza. ApanI anukULatA pramANe badhuM goThavAI jaze" eTale je rIte sudhArA-vadhArA, saMmArjanA karavAnuM lAgyuM te rIte karIne zra-kalekA-TIkA vigere seTa karyA, ane e rIte A graMthanuM hAya presamAM prAraMbhAyuM eka varSanA TUchA samayamAM prathama bhAga paripUrNa thaI rahyo che. A graMthanA adhyayana dvArA ApagI tane jamaNunesamajIne jaldIthI zivasukhanAM bhaktA banIe e ja ekanI eka abhilASA. 5. sinevijaya. vijayAdazamI jaina upAzraya, saMvata 2048 45, digvijaya pleTa, hajAmavaMgara,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayauvIra saccaurIma`DaLa zrImate gADIpAnAthasvAmine namaH pUjyapAda siddhi-vinaya-bhadra-vilAsa-OMkAra-bhadra karasUriyeA namaH ......... ga pravacanasAroddhAra ane enA upara racAcelI vistRta TIkA tanuMprakAzinInA saMpUrNa anuvAda pragaTa thatAM tattvajJAnapremI jijJAsuo mATe pravacananA sArane gujarAtI bhASAmAM mANavAnI sAnerI taka upalabdha thaI che. vi. sa. 2044 anuvAda mATe preraNA karI samayamAM pUchu karyuM. PAVABAYAPATAPRAVA - amadAvAda mukAme vidvAna sunirAjazrI amitayazavijayajIne ane teozrIe utsAhapUrvaka A smRtizramasAdhya kAryAM TuMka anuvAdane vyavasthita saraLa ane pravAhI banAvavAnu kAma pU. pu. zrI vajrasenavijayajI gaNuivara ane sunirAjazrI hemapraznavijayajIe karyuM che. pravacanasAroddhAra jevA saTIka graMthane gujarAtI bhASAmAM rajU karavAnuM kAma ghaNuM ThIna che ja. AvA graMthanuM padAtha nirupaNu ja evuM heAya che ke ene prAsAdika bhASAmAM prastuta karavAnuM ghaNuM aTapaTuM khanI rahe. Ama chatAM anuvAda saMpAdakanA prayatna dvArA A graMtha TIkA sAthe rAkhI vAcanArA abhyAsIe! ane TIkA vinA mAtra tavajJAna jANavAnA Icchuka jijJAsuone ghaNA upakAraka banI rahaze emAM zaMkA nathI. ayyanI sarAhAra -- 1600 gAthAe mane 276 dvAramAM vahecAyele pravacanasAzAra graMtha aneka viSane peAtAnAmAM samAvatA hovAthI " e sAile.piDiyA eka jainijhama "nA birUda ATe sapUrNa cagyatA dharAve che. graMthamAM AvarI levAyelA viSayanI anukramaNikA upara najara nAMkhatA lAge che ke, gAgaramAM sAgara samAya che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ - carya viSayanI gAthAo graMthakAre svayaM na banAvatA moTA bhAge prAcIna AgamAdi graMthamAMthI ja avatarita karI che. - prakaraNagraMthamAM pravacana sAroddhAranuM sthAna mekhare che. aneka graMthamAM pravacana sAroddhAranI sAkSIo ApavAmAM AvI che. - jinaratnakezamAM-pravacana sAroddhArano paricaya ApatAM velaNakara lakhe che ke It is a detailed exposition of Jain Phyilosophy in 1599 Gathas. mULa graMtha pravacana sAroddhAranA racayitA AcArya pravara zrI nemicandrasUrijI a. vaDagacchamAM vikramanA bAramA-teramA zatakamAM thayA che. kumArapALanA zAsanakALa daramiyAna dhoLakAmAM vi. saM. 1216mAM teozrIe prAkRta bhASAmAM 12 hajAra heka pramANa zrI anantajinacaritanI racanA karI che. zrI anantajinacaritanI prazasti mujaba teozrInI guruparaMparA A pramANe che. vaDagarachIya zrI ajitadevasUri zrI AnandasUri (paTTadhara) zrI neminannasUri zrI pradyotanasUri zrI jinacandrasUri zrI AraMvari zrI A>>devasUri zrI zAMcanasUri zrIharibhadrasUri zrIvijayasenasUri zrI nemicandrasUri zrIyadevasUri zrIguNAkara zrI pArzvadeva graMthakArazrIe pravacanasAroddhAranI 2canA pahelA jIvakulakanI racanA karelI. A kulakane teozrIe prastuta graMthamAM 214 kramAMkanA dvAramAM mukyuM che. upadezamALAvRttinI prazasti (prazastisaMgraha pR. 26) mujaba AcArya nemicandrasUrie zrI anaMtajinacarita uparAMta paNa eka caritranI racanA karI che. paNa maLatuM nathI.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 tattvaprakAzanI TIkA nAma pramANe guNu dharAvatI A TIkA tattvA upara prakAza phekIne ajJAna aMdhArAne dUra dUra jagADe che. padArtha nu vizleSaNu eTaluM vistRta ane sugama banAvyuM che ke sAmAnya kakSAne vAcaka paNa sahelAIthI samajI zake. vRttimAM sthaLe sthaLe zAstrapAThe' ApIne potAnI rajUAtane sabaLa banAvI che. AvA sAkSI pAThAnI sa`SNAnA pAMcase upara paheAMcatA AMka emanI bahuzrutatAnA khelatA pUrAvA che. graMthAnA nAsa sAthe apAyelA avataraNAnA AMka 90 upara pahoMce che. smRti pazu gajabanI che ! mULagAthAnA ane spaSTa karavAmAM TIkAkArazrIe jarA paNa sara nathI rAkhI. zabdA karyA pachI jarUra lAge tyAM mA cak hI bhAvAtha paNa ApyA che. keTalAka sthaLe nanuM karIne zaMkA uThAvI che ane pachI samAdhAna Apyu che. mULagAthAnA pAThamAM hakIkata phera jevu... jaNAya. tyAM A sthaLe Ama pATha hAvA joIe ema peAtAne abhiprAya ApI zAstranA AdhAro paNa ApyA che pravajranasArAdvAra uparanI kula pAMca TIDhAmAM tattvaprakAzinI TIkA sauthI prAcIna vistRta ane saraLa che. A TIkAnA saMpUNu anuvAda ahIM prastuta thaI rahyo che. anya kSAra TIkAe 1. viSaSapade vyAkhyA 2. viSapadmarcAya vyAkhvA OM. vRtti mahAmAya A. udayaprabhasUriSkRta ajJAna tu 99 padmama diragaNikRta. TIkAkAra 3203 graMthAya. graMthAya 3303 mULa graMthanI racanA pachI gaNutarInA dazakAmAM ja vikramanA teramAM zrutamAM taprakAzinI nAmanI vistRta saraLa ane vidvattApU u TIkAnA racayitA mA. zrI siddhasenasUrijI andragacchanA che. 1. A TIkAnuM prakAzana tAjetaramAM zrI jaina zve. mU. pU. tapAgaccha gopIpurA saMdha surata AcA Arasari ArAdhanA bhavana subhASacokathI thayuM che. 2. racanA saMvata jari thisaMye vijJAnatiSaNo eTale vi. sa. 1242, 1248 athavA 1278mAM TIkAnI racanA thaI che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ teonI guruparaMparA A pramANe che. A. abhayadevasUri - A. dhanezvarasUri - A. ajitasiMhasUri-a. vardhamAnasUri -- zrI candraprabhamuni pati - A. bhadrezvarasUri - A. ajitasiMhasUri -- A. devaprabhasUri - a. siddhasenasUri. prastuta TIkAmAM ja graMthakAre potAnA anya traNa graMthano ullekha karyo che. eTale teozrIe stuti [- p. 148] padmaprabhacaritra [2 patra la0] ane samAcArI [mA. 2/4. 60] e racyAnuM nizcita che. paNa taravaprakAzinI TIkA sivAya emanI kaI racanA maLatI nathI. pravacanasAroddhAranuM sarva prathama prakAzana bAlAvabo sAthe paMDita hIrAlAla haMsarAje karAveluM. tyArapachI devacaMda lAlabhAI jaina pustakeddhAra saMsthA sUrata dvArA ane tyArapachI bhAratIya prAccatarava prakAzana samiti piMDavADA dvArA vi. saM. 2036 ane 203mAM eTI TIkA tavaprakAzinI sAthe prakAzana thayuM che. A. zrI udayaprabhasUrikRta viSamapada TippaNu sAthe pravacanasAroddhAranuM prakAzana tAjetaramAM. pU. A. bha. RArasUri ArAdhanA bhavana sUrata taraphathI thayuM che. hamaNAM hamaNAM samAcAra maLyA che ke, pravacana-sAroddhAranuM hiMdI bhASAMtara kharataragacchanA viduSI sAdevIzrI hemaprabhAzrIjI e karyuM che. ane temanI saMsthA taraphathI TuMka samayamAM pragaTa thanAra che. prastuta graMthanA prakAzana sAthe gujarAtI bhASAnA jANakAro mATe tattvajJAnane khane khule thAya che. svAdhyAya premIo lAbha uThAve. saMcAra (satyapura) jena upAzraya, tapAvAsa, zrA. su. 6, vi. saM. 2048 pU. A. bha. zrImad vijayazasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna pU. munirAjazrI jinavija e jI , sA. nA ziSya muni sunirAndravijaya
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana sAroddhAra bhAga-1 a nu maNi kA gAdi krama viSaya . pRSTha | kama' viSaya che. na pRSTha 1. jinazAsananI stuti gAthA 1 | 16. gRhasthanA vratanA bhAgAdi 2. zrI vardhamAnasvAmInI stuti gAthA 1 dvAronA nAmo 54 3. bhAvamaMgala, abhidheyAdi... 13 17. tamaskAya, cha anaMtAdi dvAronA nAmo -4 caityavaMdanAdi dvAranA nAma : 25 18. labdhio, Arya, anArya 5. tIrthakaronA varNananA 33 ** dezAdi dvAronA nAme . 64 23 * dvAronA nAmo caityavaMdane dvAra .. . 6, arihaMtanA cotrIsa atizayAdi 19. dazatrikanuM svarUpa kAronA nAmo 66 24 , 7. jinakalpI, sthavirakalpI . . . 20. nisipI trikanuM varNana 67, 26 munionA dvAranA nAma 15 10 21. pUjAtrikanuM varNana ' da9 27 8. pAMca prakAranA citya, pustake, 22. avasthAtrikanuM varNana 6. 28 - dAMDA Adi dvArenAM nAmo 19 11 23. vaNa, mudrAditrikanuM varNana ' 71 8. sAdhuonA vihAra, dIkSAne 24. avagraha, saMpadA ' ' - agya strI, puruSAdi 25. paMcamaMgala, IriyAvahinI saMpadA 73 ja dvAronA nAme 26. namuthuNaMnI saMpadA ' ' 81 32 10. guru vigerenI vaiyAvacAdi 27. arihaMta ceIANuM nAmastava ' dvAranA nAma * * * 30 AdinI saMpadA. : 82 34 11 jIvonI kulakeTI, yoni Adi' '. 28. caityavaMdananA bAra adhikAra 84 35 dvAranA nAmo 4 36 16 29. kayA adhikAramAM kayA jinezvarane 12. nArakenA AvAso, vedanA" . " , ' | vaMdana te bAbata che : 87 37 , Adi dvAronA nAme . 41 17. 30. sAdhu tathA zrAvakane aherAtra e che ke, 13. jIvanI kAyasthiti Adi ' ' , " | te daramyAna keTalA caityavaMdana? . 39 : - kAronA nAmo ? 43 18 31. traNa prakAranA caityavaMdana hera " 14 devonI sthiti, bhavane Adi. | - " " vaMdana dvArA : kAronA nAmo - 14*. .*":45 18 | 32. vaMdananA keTalA sthAne 93 41 15, ATha karmAdi dvAronA nAma 4920) [ 33. mhepattI dehanI paDilehaNuM " 96, 41
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 krama viSaya le. naM pRSTha | kama viSaya che. naM pRSTha 34. paccIsa Avazyaka 98 42 pratyAkhyAna dvAra 35. cha sthAna 99 44 59. daza prakAre pacaphakhANa 187 83 36. vaMdanathI thatAM cha guNa 100 45 60. addho paracakakhANanA prakAra 22 88 37. vaMdananA viSayamAM gunA cha vacana 101 46 61. azana pAnAdi viSe 207 98 38. vaMdananA pAMca adhikArI 102 47 dara. vizuddha paracaphakhANanA kAraNe 212 99 39. vaMdananA pAMca adhikArImAM 63. vigaIonA bheda 218 101 pAsathA 103 48 64. dasa vigaI viSe 225 103 40. avasarjA anadhikArI 106 48 65. cha vigaInA pAMca-pAMca nIviyAtAra27 104 41. kuzIla anadhikArI 1lTa 50 66. nIviyAtAnuM vizeSa svarUpa 42. saMsakta anadhikArI 116 52 tathA upayoga viSe 235 106 43. yathAdika adhikArI 121 53 67. anaMtakAyanA nAmo 236 108 44. vaMdana mATe yegya, agyakALa 124 54 68. pratyeka sAdhAraNa vanaspati aMge 242 109 45. gurune avagraha tathA 69, 22 abhakSya 245 110 vaMdananA nAme 126 55 46. vaMdananA pAMca udAharaNa 128 paka kAyetsaganA deSa 47. vaMdana karma mAM zItalAcAryanuM daSTAMta128 57 70. kayetsarganA 18 doSanA nAme 247 112 48. citikarmamAM kSullaka AcAryanuM daSTAMta 58 71. 18 doSanuM vizeSa varNana 249 112 49. kRtikarmamAM kRSNamahArAjAnuM daSTAMta 59 gRhasthanA pratikamaNanA 124 aticAra 50. pUjakamamAM be sevakanuM udAharaNa 61 72. 124 aticAra kevI rIte? 263 116 51. vinayakarmamAM pAlakanuM udAharaNa 73. saMlekhanAnA aticAra 264 116 52. guru saMbaMdhI tetrIsa AzAtanA 129 61 74. paMdara karmAdAnanA aticAra 265 117 53. vaMdananA doSa 150 67. 75. jJAnAcAranA aticAra 267 121 pratikramaNa dvAra 76. dazanAcAranA aticAra 268 122 54. devasi pratikramaNanI vidhi 175 77 77. cAritrAcAranA aticAra 268 123 55. rAIe pratikramaNanI vidhi 177 78 78. tapAcAra tathA vIryAcAranA 6. paphikha Adi traNa aticAra 270 123 pratikramaNanI vidhi 181 80 79. abhyatara tapa viSe 128 57. pAMca pratikramaNamAM zleka pramANa 80. samakitanA aticAra 273 132 kAusagga 184 81 81. prathama vratanA aticAra 274 135 58. devasi Adi pratikramaNamAMkhAmaNa186 82 | 82. bIjA vratanA aticAra 275 137
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ kama viSaya . pRSTha | krama viSaya le. naM pRSTha 83. trIja vratanA aticAra 139] 105. vicaratA tIrthakare 327 163 84. cothA vratanA aticAra 277 140 | 106. janmakAla AzrayI tIrthakaronI 85. pAMcamA vratanA aticAra 278 143 saMkhyA 327 163 86. chaThThA vratanA aticAra 280 145T 1 | 107. vartamAna vIzInA gaNadharanI saMkhyA 87. sAtamA vratanA aticAra 328 165 281 146 108. sAdhuonI saMkhyA 88. AThamA vratanA aticAra 331 165 282 148 109. sAdhvIonI saMkhyA 335 166 89. navamA vratanA anicAra 283 149 110. vaikriya labdhidhArI munionI 340 167 90. dazamA vratanA aticAra 284 150 saMkhyA 91. agyAramAM vratanA aticAra 285 15ra | 111 vAdi munionI saMkhyA. 344 168 92. bAramA vratanA aticAra 286 153 112 avadhijJAnI munionI saMkhyA. 348 168 : tIthakaranA nAma 113 kevaLajJAnI munionI saMkhyA. 351 169 93. bharata kSetranI atIta covIzI 288 154 114 mana:paryavasAnI munionI saMkhyA 355 170 04. bharatakSetranI vartamAna vIzI ra91 154 115 cauda pUrvadhara munionI saMkhyA 360 171 95 bharatakSetranI bhAvi covIzI 293 155 116 zrAvakanI saMkhyA 364 172 96. aravatakSetranI vatamAna covIzI ra96 155 117 zrAvikAnI saMkhyA 368 173 97. aravatakSetranI bhAvi vIzI 300 156 | 118 tIrthakaranA yakSa 373 174 119 yakSiNa 375 176 gaNadharanA nAma 120 tIrthakaronuM dehamAna 377 179 98. vatamAna covIzInA mukhya 121 laMchana 378 180 gaNadharanA nAma 304 157 122 varNa 381 180 pravartinInA nAma 123 dIkSA samayane parivAra 383 181 99. mukhya pravatinInA nAma 307 157 124 AyuSya 385 181 vIzasthAnaka 125 nirvANa samaye parivAra 388 182 100. vizasthAnakanA nAmo | 126 nirvANagamana sthAna 392 183 310 157 101. keTalAka sthAnI vyAkhyA 313 159] 127 jinezvaranA AMtarA 393 183 128 tIrthakara-cakravartI-vAsudevanA 406 187 tIrthakaronA mAtA-pitAnA nAme AyuSyAdinuM yaMtra 12. mAtAnA nAmo 320 161 129 temAM bIjI trIjI paMktinI sthApanA 408 188 103. pitAnA nAme 322 161 130 cothI paMktinI sthApanA 410 188 104. mAtApitAne kaI gatimAM gamana 325 162 [ 131 pAMcamI paMktinI sthApanA 419 1901
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 491 222 saMkhyA kama viSaya le. na pRSTha | kama viSaya le. pRSTha 132 tIrtha vicacheda 430 194 159 jinaka9pIonA upakaraNanI 133 daza AzAtanA 432 194 saMkhyA 134 coryAzI AzAtanA 433 195 '160 sthavira kapIonA upakaraNanI 500 225 135 jinamaMdiramAM keTalo samaya 438 198 161 pahelAnuM pramANa 504 227 rahevAya? " 162 2jadmANa tathA kapaDAnuM pramANa 506 228 136 ATha mahAprAtihAya 163 evA tathA muhapattInuM pramANa 508 228 137 cotrIza atizaya 441 202] 164 mAtraka tathA colapaTTAnuM pramANa 510 230 138 kamakSayathI agyAra atizaya 442 202 | 165 saMthArA, uttarapaTTAnuM pramANa 513 231 139 devakRta egaNIza atizaya 445 204 445 204 | 166 edhA-muhapatI tathA pAtranA 140 aDhAra de 451 207 prayojana. 514 232 167 kapaDA tathA colapaTTAnuM prayojana 517 233 141 arihaMtanA cAra nikSepa : 453 208 168 svayaMbhuddha munionA bodhi A. para0 234 142 jinezvarane dIkSA samaye tapa 454 208 169 pratyekabuddha munionA badhi A. 524 235 143 jinezvaranA kevaLajJAna , 170 sAdhvIjIonA upakaraNa pa28 236 samayane tapa. | 455 208 171 eka ja vasatimAM utkRSTathI jina 144 jinezvarane nirvANa samayane tapa 456 208 kapIonI saMkhyA 539 239 145 bhAvi vizInA cha 457 209 172 jinakapanuM svarUpa pa39 240 146 traNa lokamAM siddha thanAranI saMkhyA 471 211 173 AcAryanA chatrIsa guNa pa40 244 147 eka samayamAM siddha thanAranI saMkhyA 472 212 174 ATha saMpadAnA nAma 541 244 148 paMdara prakAre siddha 175 te ATha saMpadAnA cAra-cAra bheda 542 244 176 bIjI rIte chatrIsa guNo 149 avagAhanAe siddha 5 bAjI rAta chatrasi guNI ,547 250 177 vinayanA bAvana bheda 549 253 150 gRhiliMga-anyaliMga-svaliMga 476 215 * siddhanI saMkhyA caraNa sittarI 151 satata siddhigamananI saMkhyA 178 sittera prakAra kaI rIte? tenA nAmo pa51 253 15ra strI-purUSa-napuMsakaliMge 178 pAMca vrato viSe papara 255 siddhanI saMkhyA | 180 daza yatidhama 553 257 153 siddhanuM saMsthAna 482 219 181 be rIte saMyamanA 17 prakAra 554 258 154 siddhazilAnuM varNana 485 220 182 daza prakAre vaiyAvacce papa6 260 155 siddhonI utkRSTa avagAhanA 487 221 183 navavidha brahmacarya 557 260 156 siddhonI madhyama avagAhanA ' 488 221 184 jJAnAdi trika 558 22 150 siddhonI jaghanya avagAhanA 489 222 185 tapa 559 262 158 zAzvata jinapratimAnA nAma 490 222, 186 krodhAdi nigraha pa61 263 479 216
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 krama viSaya . pRSTha | krama viSaya le. naM pRSTha karaNa sittarI | paccIsa zubha bhAvanA - - 187 sitera bheda kaI rIte? tenA nAma pa62 263 | 212 pahelA mahAvratanI pAMca bhAvanA 636 341 188 piMDavizuddhinA bhedo 563 264 213 bIjA mahAvratanI pAMca bhAvanA 637 342 189 ugamanA soLa deze pa64 264 214 trIjA mahAvratanI pAMca bhAvanA 638 342 190 utpAdanA soLa doSo 566 277 215 cothA mahAvratanI pAMca bhAvanA 639 343 191 eSaNAnA daza doSo 568 287 216 pAMcamA mahAvratanI pAMca bhAvanA 640 343 182 piMDavizuddhino sAra pa68 299 193 bIjI rIte piMDavizuddhinA bheda pa70 300 paccIsa azubha bhAvanA 194 pAMca samiti pa71 301 217 mukhya pAMca prakAra - 641 344 195 bAra bhAvanA - pa72 302 218 kaMdapa bhAvanA 642 345 196 lekasvabhAva bhAvanAnuM vistArathI 219 deva kiTibaSIka bhAvanA 143 346 varNana 307 22. AbhiyogikI bhAvanA 144 347 197 bAra pratimAnuM svarUpa pa74 311 221 AsurI bhAvanA - 645 348 198 Indriya nirodha 589 318 222 saMmohI bhAvanA * 646 349 199 paDilehaNuM 590 319 223 mahAvratonI saMkhyA ' 647 350 200 gupti 595 321 224 divasamAM karavAnA vadananI saMkhyA 648 351 201 abhigraha 596 322 225 kSetromAM sAmAyika cAritronI saM. 649 351 226 sthitakalpa aMdhAcAra-vidyAcAraNanI gamana zakti 650 35ra 202 cAraNa eTale zuM ? 597 323 asthita ka95 203 jaMghAcAraNanuM gamana pa98 324 | rara7 cha bhedonA nAme pa1 354 204 vidyAcAraNanuM gamana 600 324 228 bhedanuM vizeSa varNana para 354 parihAra vizuddhi tapa cityapaMcaka 205 parihAra eTale zuM ? 6 02 325 228 tenA nAma .. . . 659 358 206 tenA paMdara kAro 328, 230 tenuM varNana 660 358 yathAladika ka5 231. bIjI rIte caityapaMcaka 662 359 207 yathAlaMda eTale zuM? 611 331 pustakapaMcaka ' . . 208 teone parasparane bheda 616 333 232 tene nAme ? - , 664 361 209 jinaka9pI ane sthaviraka9pI 233 tenuM varNana .. pa 361 vacceno taphAvata 623 336 nirdhAmaka muni, daMDapaMcaka 210 tenA bAra pado ka29 338 | 234 tenA nAmo " . " ka69 362 211 padanuM vivaraNa 31 338 |235 tenuM varNana 670 362 *.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 236 tRNupa caka 2375 caka 238 duSmapaMcaka viSaya pAMca prakAranA avagraha 239 tenA prakAra 240 vizeSa varNIna khAvIza pariSaddha 241 tenu vana 242 tenA kamAM samavatAra 243 guNasthAnakamAM samavatAra 244 kALamAM samavatAra 245 sAta prakAranI mAMDalI 246 daza sthAnAnA vyavada kSakazreNI 247 tenu svarUpa 248 dana saptakanA kSaya karyA pachI keTalA bhave mekSa ? ane te samyagdaSTi kahevAya ke nahIM ? 249 spaSTha eTale zuM? 250 lAbhanI kSapaNAmAM vizeSatA leA. naM. pRSTha 675 363 67 364 677 365 upazamazreNI 251 tene yAgya kANu ? 25ra darzItatrinI upazamanA 253 upazAMtameAhInuM patana 681 366 682 3}} 685 368 687 372 690 373 691 304 692 375 693 375 694 376 698 14 700 384 385 387 254 anaMtAnubadhI kaSAyanA upazama 701 389 255 prakRtinA upazamana karatA AtmA kayA kayA guNasthAnake? 706 390 stha'DilabhUminu* svarUpa 256 tene yAgya dasa prakAranI bhUmi 709 377 359 383 390 krama viSaya 257 anApAta asa leAka 258 ApAta yuktanI samajutI 259 parapakSa apAta yuktanI samajutI 260 ApAtavAna saleAkavAnastha Dila bhUmie javAmAM deASA 261 tiyaca ApAtayuktanI samajutI 262 salAka manuSyanA ja heAya tenI samajutI 263 upaghAta, samabhUmi varNana 264 daze pAnA 1024 bhAMgA dhruvI rIte thAya ? 265 nAmeA tathA vana 266 samavAyAMga TIkA pramANe nigrantha cauda pUnA nAmeA 267 tenA prakAra 268 abhyantara granthi 269 bAhya granthi 270 pulAka 271 bakuza 272 kuzIla 273 nigrantha 274 snAtaka 275 zramaNa 5 caka grAseSaNA 276 sayAjanA 277 pramANa le, na. pRSTha dr 208 dhUmra 279 bhAjananA kAraNeA 711 718 391 392 393. 734 731 73 737 pANI-bhAjananI sAta eSaNA 739 bhikSAcaryAnIvithi 394 395 396 398 400 402 404 719 405 721 405 722 406 723 406 724 407 725 408 726 409 728 411 731 413 413 415 416 416 418 945 421
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi patraka pRSTha paMkti zuddhipATha pRSTha paMkti zuddhipATha 10 17 siddhazilAnuM ane siddhonI | 106 15 pataiiyA. A pramANe ja vigaIne pAMca avasthitinuM varNana pAMca nIviyAtA gaNatAM kula trIsa 29 8 uccAraNa kareH he! traNa jagatanA | nIviyAtA thayA. svAmi ! prANIonA zaraNa! jinezvarI 108 12 haa ApanI kRpAthI mane zreSTha viveka prApta | 108 20 vida thAo ane saMsAra uparathI vairAgya 108 28 varada saMyamamAM rAga ane guNaprApti sAthe 109 7 liMkAkuM paropakAramAM pravRttivALo huM banuM. | 109 11 umara 4 45 17 ArAdhanA ayitva eTale sidhatvanI 109 23 gunnA prApti. 110 10 niSidane ja 46 16 IcchAvALA ziSya IcchAmi 110 21 thAya che. niphTIhIyAe? 58 23 guNasuMdarasUri 110 30 AmAzayanAM 62 26 112 2 vaE 63 26 to teramI AzA 112 14 ceSTAkAyotsarga 14 26 maNaITTa 112 14 abhibhAvakAyotsarga 89 11 aprAvaraNa 113 12 rilTimo 88 2 satthugamugga 113 27 98 17 RANA; 114 2 4i 114 8 khalina 884 sAiMmi 6 saraka vigaIo, khAdima AhAramAM 114 19 dhuNavate pakavAnanA aMzarUpa goLadhANI, pAkA | 114 24 jAgaTya guMdA vagere Ave che. svAdima AhA- | 117 4 lokoe karela prabhAvaka 2mAM gALa-madha vagere vigaIo | 117 18 ane saMsAramAM sarvatra ni:spRha Ave che. 118 6 kedALA vaDe 98 13 paccakakhANuM levAnA samaye pacce 119 1 IMgika vagere 105 6 thoDhayAM 119 7 dhAtakI 105 19 eTale ghIne mela 120 16 te nirdhA chana 105 22 vispaMdana 120 21 asatISaNa 105 24 tirasTa 122 18 amUha eTale svabhAvathI 106 2 vivAranA 123 6 vivAre 106 7 tena | 126 14 bhikSA mATe Ave.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pRSTha paMkti zuddhipATha | pRSTha paMkti zuddhipATha 127 3 utikSapta eTale ke mULa vAsaNamAMthI T15ra6 duSpatilekhita duSpamArjita zayyA laI camacA vageremAM upADela je piMDa | 15ra 7 apratilekhita apramAjita spaMDila AvA ukSiptapiMDa mATe phare te 152 8 duSpatilekhitaduSpamAjita sthaDila ukSiptacara. nikSipta eTale mULa 15ra 11 pekSitaduSkapekSitazayyA vAsaNamAMthI laIne jamavAnI thALImAM | 15ra 23 pAlana na kare. . mUkela AhAra. AvA nikSipta . 153 . 6 : sacittapidhAna , AhAra mATe phare te nikSipta cara. 127 11 tyAga karavo. 154 18 " sarvAnubhUti (satejasa) che. 127 24 AvelA kakSAyanA udayane 155 29 vADhavuM ; 128 1 udIraNA 158 6 tapasvI e sAta para vAtsalya 8 - 129 3 UbhA rahelA | 160 30 ane anikAMcita 129 8 matijJAnAdi pAMca jJAna ema kula 167 6 cha hajAra ane bhAvArtha A pramANe paMdaranA viSe 182 24 vAsupUjya 600 . ", * 131 30 asaMmeha 182 ra9 mekSamAM gayA. Avazyaka TippaNa 132 21 anyatIthika pri.19] pramANe padmaprabhu bha. 324 133 7 asaMbhava sAthe mokSamAM gayA. tava kevalIgamya che. 135 4 viracheda karo. 200 6 vizAla zAlavRkSayukta 137 12 vratane bhaMga 142 9 bhilASa ane anaMga 8 || 222 6 va , , 142 25 vrata apAyA hoya tyAre saMbhave che. | 228 16 tirachuM rajastrANa vaDe pAtrAne vIMTALatA 144 7 vrIhi, che, pAtrAnA madhyabhAgathI cAra AMgaLa 146 16 : sacitta hAya : rajadmANa oLaMgAya eTale ke cAra 147 22 tevI auSadhi AgaLa vadhAre hoya ' ' 149 17 duSpaNidhAna - 228 21 lAbha che, ema jinezvarAe kahyuM che ? 151 4 bhaMganI bIkathI 229 12 asaTha" , ; , , :151 7 zabdAnupAta 233 12 rIte kare? glAnanA rakSaNa mATe vastra - 151 15 pugeleprakSepa che grahaNanuM vidhAna che. nahIMtara ThaMDApavanathI 15ra 6 apratilekhita apramAjita zA | pIDAta glAna vadhAre dhyAna thaI jAya. ' | 200 7 kupaLA , '
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha pa kti zuddhipATha 237 15 varSanI (dArInI) jema 272 3ra che cAra ghara vageremAMthI 274 20 adhA mAlApahata 276 6, 11, 28 jUThThI 290 7 vagaranA 292 10 nikAyanI 297 33 zaMkA 297 3 sapratyapAya 313 22 catuSkamAM 314 9 duSTa hAthI 314 16 virAdhina 315 14 yAcanA 322 19 che. A pramANe karaNanu* svarUpa che. 323 8 68 325 27 69 331 12 rahita 340 23 anazana 341 18 ajugupsaka 17 pRSTha pa kti zuddhipATha 342 27 2 banA 343 27 ne sada 344 1 gRhine 3 345 5 *jananA ama kada 348 26 vimAzIla 348 29 taraphathI 349 14 bIjA vyApAtrane 356 18 heAvAthI 366 3 brAhmaNone 369 5 bIjAe 369 7 vagerenA 376 6 89 379 19 azvaka karaNAdA 385 8 nAmanA 404 18 18000 419 5 sAdhuo noMdha :-dArasa'khyAmAM 68 thI 86 sudhI + 1 samajavuM
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana sAroddhAra bhAga-1 gujarAtI bhAvAnuvAda
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI puruSAdAnIya zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH aiM nama pravacana-sAroddhAra (bhAvAnuvAda sahita) bhAga-1 sannaddharapi yattamobhirakhilairna spRzyate kutracit caMcatkAlakalAbhirapyanukalaM yannIyate na kSayam / tejobhiH sphuritaiH parairapi haThAdAkramyate yannata janaM sarvajagatprakAzanapaTu jyotiH paraM nandatu // 1 // cAre bAjuthI gADha evA ajJAnarUpI aMdhakArathI saMpUrNa aspRzya, caMcaLa (asthira) kALanI kaLAmAM paNa akSaya, rAyamAna tejavALA, anya darzanakAra baLAtkAre paNa jene AkramI zakatA nathI, evI samasta jagatane prakAzita karavAmAM vicakSaNa che jena-ti (jenazAsana) AnaMda pAmo. yo dhyAnena nirmUlakASamakaSad dveSAdividveSiNo, yatrailokyavilokanaikarasikaM jyotiH kimapyAtanot / yaH sadbhUtamazeSamarthamavadat durvAdivitrAsakR (vAryaHzivatAtirastu sa vibhuH zrIvardhamAnaH satAm // 2 // dhyAna vaDe dveSa Adi zatruone mULamAMthI nAza karanAra, traNa jagatane jovAmAM rasika evI kevaLajJAnarUpI tine saMpUrNa rIte prApta karanAra, vidyamAna samasta padArthane kahenAra, anya darzanakArene trAsa pamADanAra ane devarDa pUjita evA zrIvardhamAna vibhu sajajanene mekSa ApanAza thAo. svaguruNAmAdezaM cintAmaNisodaraM samAsAdya / zreyaskRte karomi pravacanasArasya vRttimimAm // 3 // ciMtAmaNi samAna guru AjJA meLavIne kalyANa mATe pravacana sAroddhAranI A TIkA huM karuM chuM. ziSTapuruSa zAsa-prakaraNanI racanA vigere kaI paNa Icchita kArya karatA pahelA kalyANanI IcchAthI viziSTa ISTadevane namaskAra karavApUrvaka ja pravRtti kare che. jo ke kAyAthI paNa karela namaskAra samasta vidone nAzaka hovAthI Icchita zAstra ke prakaraNane
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra pravacana-sArAddhAra pUrNa karanArA thAya che, chatAM paNa zAstranI zarUAtamAM zAsrazravaNamAM rasika zrotAe samasta vaghna-samUhanA nAzamAM nimittarUpa ISTadevanI stavanApUrvaka ja pravRtti kare, eTalA mATe zrotAone paNa iSTa devatAnI stavanA viSayaka buddhi pragaTAvavA prathama iSTadeva stavarUpa maMgaLa kahe che. koIpaNa zAsra athavA prakaraNa karavAnI icchA karIe, temAM buddhimAnAnI pravRtti karAvavA mATe zarUAtamAM abhidheya (viSaya) paNa kahevA joie. jo viSaya na kahevAya tA A zAstramAM athavA prakaraNa vigeremAM zuM viSaya haze ? ema zakA thavAthI te zAstramAM pravRtti na kare ane kahe ke A zAstra ke prakaraNanA AraMbha kAgaDAnA dAMtanI parIkSAnI jema na karavA kAraNa ke te viSayazUnya che. kahyuM che ke-abhidheyanI (viSayanI ) jijJAsA vigerethI prerAyelA puruSA zAstranI zarUAtamAM upakAraka abhidheya (viSaya) sAMbhaLIne zravaNa vigerenI pravRttimAM joDAya che. vicAraka puruSA abhidheya sAMbhaLyA vagara ke viparIta sAMbhaLIne kAgaDAnAM dAMtanI parIkSAnI jema kadI paNa zravaNa vigeremAM pravRtti karatA nathI.' fi, abhidheya kahevA chatAM paNa prayeAjana sAMbhaLyA vagara buddhimAnA graMtha zravaNAdimAM pravRtti ke Adara karatA nathI. kemake ema karavAthI te buddhizALI na kahevAya. kahyuM che ke-mUkha paNa pratyeAjana vagara koIpaNa pravRtti karatA nathI. jo emane ema pravRtti thatI hoya, te A buddhinA upayAga zuM? pratyeAjana zUnya hovAthI jema kAMTALI DALI maraDavI a -vihIna che, tema A zAstranA AraMbha karavA te atha -vihIna che, tethI zAstra-prakaraNa vigerenA prArabha niSphaLa na jAya mATe prAjana paNa kahevuM jarUrI che. prayAjana batAvavA chatAM paNa buddhimAnA para parAthI 'A zAstra sajJamUlaka che ema jANyA vagara atIndriya padArthanA samUhane jaNAvanAra zAstramAM pravRtti karatA nathI ane bIjAne kahe ke saMbaMdha rahita hovAthI A zAstranA kAlpanika zAstranI jema prAra bha na karavA. eTale teone paNa A zAstra sarvajJa praNIta che ema jANIne prakaraNa vigerenI pravRttimAM viziSTa Adara thAya, te mATe gurupara parArUpa saMbaMdha paNa kahevA. ema vicArIne buddhimAnAnI zAsrapravRtti mATe ane anya inakArAe batAvelA asiddhatAdi doSo dUra karavA A maoNMgalAcaraNarUpa 'pahelI gAthA kahe che... maU jugAi jiNaM vocchaM bhavtrANa jANaNanimittaM / pavayaNasAruddhAraM guruvaesA samAse // 1 // yugAdi jinane namaskAra karI bhavyajIvAnA jJAna mATe gurunA upadezAnu sAre sa'kSepamAM pravacanasArAdvAra kahIza... pUrva pakSa :-ahiM anityatAvAdI boho kahe che ke A tamAruM kathana gharamAM gAjavA jevuM che. hakIkata vicAratAM zabda ane artha vacce koI saMbaMdha astitva dharAvatA hoya tema lAgatuM nathI.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalAcaraNa - - kAraNa ke saMbaMdha be prakAre che. (1) tAdAbhyarUpa ane (2) tadutpattirUpa. temAM zabda ane arthano tAdAbhyarUpa saMbaMdha ghaTato nathI. tAdAmya saMbaMdhe zabda e ja artha che ane artha e ja zabdarUpe thAya che. A saMbadhAnusAre lADu zabda bolavAthI meTuM lADu vaDe bharAvuM joIe ane charI zabda balavAthI moTuM kapAvuM joIe. paraMtu te pramANe banatuM na hovAthI zabda ane arthane tAdAmya saMbaMdha ghaTato nathI. e pramANe tadutpattirUpa saMbaMdha paNa besatuM nathI. zabdathI artha utpanna thAya che ke arthathI zabda utpanna thAya che temAM zabdathI artha (padArtha ) utpanna thato nathI. kemake ghaDA vigere artha (padArtha) mATImAMthI utpanna thatA dekhAya che. je zabdamAMthI ghaDA vigere padArtha utpanna thatA heta, te kuMbhAra mATI khuMdavA AdinuM kaSTa na le. " artha (padArtha)thI zabdanI utpatti paNa dekhAtI nathI, paNa puruSanA prayatnapUrvaka tALavuM, heTha. dAMta vigerethI zabdotpatti dekhAya che. mATe zabda-arthane tAdAo ke tadutpattirUpa baMnemAMthI ekapaNa saMbaMdha besato na hovAthI Adi vAkyarUpa abhidheyAdi nirarthaka thAya che. : uttarapakSa -tavane nahi jANatA evA tame gaLuM zeSavArUpa kaSTa anubhavavAthI AtmAne nirarthaka karthanA karI che. kAraNa ke ame zabdano ke arthano tAdAbhya ke tadutpattirUpa saMbaMdha mAnatA nathI. paraMtu sarvaviddavamAnya vAcavAcaka bhAva rUpa ja saMbaMdha mAnIe chIe temAM keI paNa virodha AvatuM nathI. je zabdanI pramANatA na svIkArAya te zabda pramANumUlaka samasta vyavahArano nAza thAya che. kahyuM che ke- ' ' je jJAnamAM laukika vyavahAra na rahe te jJAna paNa vyAhanuM kAraNe thAya che, ahiM ghaNuM kahevAnuM che paNa graMtha vistAranA bhayathI kahetA nathI... avasarpiNI kALarUpa yugamAM prathama tathA rAga-dveSarUpa durjaya zatrune jItanAra hovAthI jina, evA yugAdijina zrI kaSabhadevasvAmIne namIne, vizeSya na kahevAyuM hoya te paNa prauDha vizeSaNathI vizeSyanuM jJAna thAya che. jemake "naitAnamano vittakAraH vapharita ce jamapi nirmaDhamadvitIya" A vAkyamAM dAjhatAnamanaH vitAvAra e samartha vizeSaNathI "gIo e vizeSya na kahevAyela hovA chatAM paNa jaNAI Ave che, tema ahiM paNa gunAjhina vizeSaNathI RSabhadeva e vizeSya jaNAI Ave che. che , potAnA nirmala guNa-samUhanA mahimAthI siddhigamana javAne gya evA bhavya -jInA jJAna mATe dvAdazAMgIrUpa pravacananA sArabhUta keTalAka mukhya padArthonA uddhArarUpa pravacana sAroddhAra nAmano graMtha gurupadezAnusAra: saMkSepamAM, kahIza."
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana-sAroddhAra namijhaLa" pada vaDe vivakSita zAstranI zarUAtamAM yugAdidevane namaskAra karIne sakala kalyANanA mULarUpa bhAva-maMgala karyuM. "ghavALasAhaddhAra" pada vaDe abhidheya (viSaya) kahyo. "mavALa kALA nimitta" padavaDe prajane kahyuM. prayeAjana be prakAranuM che. (1) prakaraNakAranuM ane (2) zretAonuM. ane te baMne paNa be prakAre che. (1) paraMpara (2) anaMtara. temAM prakaraNakAranuM anaMtara prayojana pravacananA sArarUpa padArthone uddhAra karIne prANIo para upakAra kara. ane paraMpara prajana paramapadanI prAptirUpa che. paramapadanI prApti na thAya tyAM sudhI bhavya prANIo upara upakAra karanArane nirmaLa sukhanA samUharUpa vizALa sAmrAjya, sahaja suMdara ramaNavargane vaibhavathI zobhatA svargasukha vigerenI prApti thAya ja che. kahyuM che ke je sarvokta upadeza vaDe duHkhathI tapelA prANIo upara upakAra kare che, te ceDA ja samayamAM mokSane prApta kare che." zrotAone anaMtara prayojana pravacananA sArarUpa keTalAka padArthonuM yathArtha jJAna. ane paraMparA projana teone paNa paramapada (mekSa)nI prApti ja che. te A pramANe - yathAvat pravacananA sArarUpa keTalAka padArthonA jJAnavALA, svAbhAvika rIte asAra evA saMsArathI vairAgya pAmIne paramapadanI prApti mATe advitIya prayatna Acare che. tethI samasta kalyANakAraka mokSa pAme che. kahyuM che ke - samyagra bhAvanAjJAnathI saMsArathI virakta thayelA cha kriyAmAM rUcivALA thaI nirAbAdhapaNe paramagatirUpa mokSane pAme che. saMbaMdha be prakAre che. (1) upAye peyarUpa ane (2) guruparaMparArUpa. temAM pahelo saMbaMdha tarkanusArIo mATe che, te A pramANe -vacanarUpe prApta thayela A zAstra upAya che ane A zAstranA padArthonuM samyagU parijJAna athavA mekSapada-e upeya che. paraMparAe mokSanI prApti paNa te jJAnathI ja thAya che. zraddhAnusArI mATe guruparaMparArUpa bIjo saMbaMdha che. te A pramANe pracaMDa kiraNanA samudAyathI ati dedIpyamAna, manahara kevaLajJAnanA prakAzathI ati ghanaghera ane vistRta ajJAnarUpI ghAtI karmanA vAdaLAne tiraskAra karanAra, pracaMDa dhagadhagatA agni samAna zubhadhyAnathI ghAtakarmone nAza karI samasta jIvAjIvAdi padArthone yathAvasthita jaNAvanAra, advitIya kevaLajJAnarUpa prakAza pragaTa karIne devapurIthI paNa caDIyAtI vizuddha samRddhinA samUhane tiraskAra karanArI apApAnagarImAM samasta lekanI AMkhene atyaMta AnaMdaitsava karAvanAra, anupama traNa gaDhathI zobhita samavasaraNa vacce rahela, vividha prakAranA 2thI jaDela sihAsana para besIne viziSTa mahAprAtihArya vigere paramAInatya samRddhi sUcakamahimAvALA, zrI mahAvIra svAmIjI bhagavaMte deva, dAnava, kinnara ane manuSyanA svAmionA samudAyayukta sabhAmAM pravacananA sArabhUta sarva padArtho arthathI prarUpyA.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra te pachI pravacananA adhipati zrI sudharmAsvAmie te arthone sUtrarUpe guMthyA. arihaMte artha kahe che ane gaNadhare sUtra gUMthe che." te pachI jaMbusvAmi, prabhavavAmi, svayaMbhavasUrijI, yazebhadrasUrijI, saMbhUtivijayajI, bhadrabAhusvAmi, sthUlabhadrasvAmi, mahAgirijI, suhastisUrijI, umAsvAti, zyAmAcArya vigere AcAryoe svaracita sUtramAM vistArathI gUMthelA ane bhavya AgaLa prakAzita karelA padArtho ahiM sudhI lavAyA che. paropakAra kare te mahAna dharma che. A bAbatamAM tattvajJavAdIone keIpaNa vivAda nathI. vartamAnakAlina maMdabuddhivALA jenA jJAna mATe te sUtra graMthamAMthI saMkSepa karIne A prakaraNamAM paropakAra-2sika aMta:karaNavALA pUrvakAlina mRtadhara e banAvelA padArthone huM sUtrAnusAre uddhAra karuM chuM. A pramANe guruparaMparA hovAthI A sUtra (prakaraNa) arthathI sarvajJamUlaka che. paraMtu AmAM mArI maulika racanA kazI nathI ane navuM racate paNa nathI. mATe nirmaLa buddhivALA bhavya ane A prakaraNa upAdeya thAya che. have pravacananA sArarUpa je padArtho kahevAnA che, te padArthonA viSayarUpa 276 dvArA sArI rIte jANI zakAya mATe 64 gAthA dvArA te dvArA kahe che. 1 ciivaMdaNa-vaMdaNayaM paDikamaNaM paccakhANamussaggo / cauvIsamamahiyasayaM gihipaDikamAiyArANaM // 2 // caityavaMdana, vaMdana, pratikramaNa, pratyAkhyAna kAryotsarga ane gRhasthanA pratikamaNanA ekasecovIsa anicAre. [1] cityavaMdana dvAra - sarva kalyANanA mULarUpapaheluM caityavaMdana dvAra. cittane je bhAva athavA je kriyA te caitya.1 citya eTale jinapratimAo. caMdrakAnta maNi, sUryakAnta maNi, marakatamaNi, khetI, pASANa vigerethI banAvela pratimAo paNa cittanA bhAvavaDe ke kriyAvaDe sAkSAta tIrthakarapaNAnI buddhine utpanna karatI hovAthI caitya tarIke kahevAya che. te pratimAone je vaMdana eTale mana-vacana-kAyAnA praNidhAnapUrvakanI stavanA te caityavaMdanA, A dvAramAM tenI vidhi kahevAze. [2] vaMdana dvAra:jenA vaDe pUjya guruvaryone vaMdAya te vaMdana. A dvAramAM vaMdananI vidhi kahevAze. * 2 "araviDa gha" A sUtra (pA. 5-1-126) anusAre thanna pratyaya lAgavAthI cita zabdathI citya zabda thayo che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana-sAroddhAra t" [3] pratikramaNa dvAra - " prati eTale sAmuM athavA pratikULa. kama eTale javuM. arthAt sAmA ke pAchA javuM te pratikramaNa. A dvAramAM tenI vidhi kahevAze. . [4] pratyAkhyAna dvAra - vivakSita kAla pramANanI maryAdApUrvaka potAnI IcchAone pratikUla thavuM, eTale pitAnI IcchAne rokavA je kathana karavuM, te pratyAkhyAna. tenuM svarUpa kahevAze. paccakhANa, te mUlaguNa ane uttaraguNa rUpa che. [5] kAtsaga dvAra :1 utsarga eTale tyAga karavo. jemAM zvAse zvAsa vigere AgAra ane sthAna, mauna, dhyAna sivAyanI kriyAnA tyAgapUrvaka kAyAne je tyAga, te kayetsarga kahevAya che. A kAramAM tenI vidhi kahevAze. ( ' ' . [6] ekase covIza aticAra dvAra - gRhastha saMbaMdhI pratikramaNanA ekavIza aticAronuM varNana A kAramAM kahevAze, bharahaMmi bhUyasaMpaibhavissatitthaMkarANa nAmAI / eravayaM mivi tAI jiNANa saMpaibhavissANaM // 3 // [7] tIrthakaronA nAma bharatakSetramAM bhUtakALa tathA vartamAnakALamAM thayelA ane bhaviSyakALamAM thanArA tIrtha karanA nAme kahevAze. tathA airAvatakSetramAM vartamAnamAM ane bhaviSyamAM thanArA tIrthakaronA nAma kahevAze. paNa bhUtakALamAM thayelA nahIM....3 usahAijiNidANaM AimagaNaharapavittiNInAmA / arihaMta'jjaNaThANA jiNajaNaNIjaNayanAmagaI // 4 // RSabha vigere jinezvarenA prathama gaNadhara, pravatinInA nAme, tItha karapada prAptinA kAraNe, tIthakarane mAtA-pitAnA nAme ane temanuM kada gatimAM gamana. " (8) gaNadharonA nAma :RSabhadeva vigere jevIsa jinezvaranA prathama gaNadharanA nAme () pravRtinInA nAma :24 tIrthakaronI prathama pravartinInA nAme, ( 1 koIpaNa padanA eka bhAgathI AkhuM pada jaNAya che jemake bhAmA kahevAthI satyabhAmAM jaNAI . Ave che. tema ahiM utsaga padathI kAyotsarga pada jANavuM. * * * S
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra (10) vizasthAnaka : tIrthakarapada upArjanamAM kAraNabhUta vizasthAnakAnuM varNana. (11) tIrthaMkarAnA mAtA-pitAnA nAmeA, (12) mAtA-pitAnuM kaI gatimAM gamana. uhiNehiM saMkhA viharaMta titthanAhANaM / jammasama'vi saMkhA ukkiTThajahaNiyA tesiM ||5|| (13) vicaratA tItha'karA :- utkRSTa ane jaghanyathI vicaratA tItharAnI sakhyA, (utkRSTathI viharamAna tI"karo keTalA hoya temaja jaghanyathI keTalA hAya ? tenuM varNana.) (14) janmakAla Azraya tIrthaMkarAnI sa'khyA - janmakAlane Azracine paNa jaghanya ane utkRSTathI keTalA jinezvara hAya tenI sakhyA. 5. (eTale ke ekI sAthe karmabhUmimAM utkRSTathI ane jaghanyathI keTalA tItha karA janme tenuM vana) jiNagaNahara muNi samaNI, veuvviya vAi avahi kevaliNo / maNanANi caudasapuvvi, saDUDha - saDDhI saMkha 3 kAMThyA tIrthaMkarAnA gaNadhara, muni, sAdhvI, vaikriyamuni, vAdimuni, avadhijJAnIna, kevalajJAnI, manaHpa`vajJAnI, cAdapUrvI, zrAvaka, zrAvikAonI sakhyA kahevAze. ' (15) RSabhadeva vigere dareka tIrthaMkarAnA gaNadharonI saMkhyA. (16) sAdhuonI sakhyA. (17) sAdhvIonI sakhyA, (18) vaikriyalabdhidhArI munienI sakhyA. (19) vAdionI saMkhyA deva-dAnavAthI paNa na jItAya evA vAdghio. (20) avadhijJAninI saMkhyA ' 1. prAkRtazailIthI vahI bahuvacananA lApa karyo hAvAthI jina zabda vAparyo che. paraMtu jinezvara sabhadhI eTale temanA gaNudharA, sAdhvIo, vaikriyamuni, vAdimuni, adhijJAnImunio, devalajJAnie A badhAnA samAhAra samAsa thayeA che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana-sAroddhAra (21) kevaLajJAninI saMkhyA. (22) mana:paryavazAninI saMkhyA. (23) caMdaparvadharanI saMkhyA. (24) zrAvakanI saMkhyA. (25) zrAvikAnI saMkhyA. jiNajakkhA devIo, taNumAgaM laMchaNANi vannA ya / vayaparivAro savvAuyaM ca sivagamaNaparivAro // 7 // (26) tIrthakaranA yakSe. (ra7) zAsanadevIo. - (28) zarIranuM pramANa (29) laMchana eTale ciho. (30) zarIrane varNa. (31) dIkSA samaye parivAra, kyA tIrthakare keTalA parivAra sAthe saMyama grahaNa karyuM. (32) AyuSya pramANa. (33) mokSagamana samaye parivAra, kayA tIrthakaroe keTalA parivAra sAthe mekSamAM gayA. (7) nivvANagamaNaThANaM jiNaMtarAiM ca. titthvuccheo| dasa culasI pA AsAyaNAu taha pADiherAI // 8 // (34) tIrthakarenA nirvANa sthAne. (35) tIrthakaranAM AMtarA. eka tIrthaMkara pachI bIjA tIrthakara keTale kALa vItyA pachI siddha thAya. . (36) tItha vyavaccheda - . cAra prakAranA zramaNa pradhAna saMghano viracheda kayAre, keTale samaya ane kema thayuM ?
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra [37] AzAtanA :jJAna-darzana vigerenA lAbhane je nAza kare te AzAtAnA. [38] AzAtanAnA bheda AzAtanAonA daza athavA coryAzI bhedo. [39] tIrthakarene prAtihAryo...(8) cautIsAisayANaM dosA aTThArasArihacaukaM / nikkhamaNe nANaMmi ya nivvANami ya jiNANaM tavo // 9 // [40] arihaMtanA cotrIsa atizaya [41] ahaM ttattvanA virodhI aDhAra doSa [42] nAma vigere cAra nikSepe arihaMta [43] tIrthakarenI dIkSA vakhatane tapa [44] kevaLajJAnanI utpatti vakhatane tapa [45] mokSagamana samayane tapa...(9) bhAvijiNesarajIvA saMkhA uDDhAhatiriyasiddhANaM / taha ekasamayasiddhANa te ya pannarasabheehi // 10 // [46] AvatI utsarpiNImAM thanAro, tIrthakaronA [47] uThavaleka, adholoka ane tirjIkamAMthI eka samaye keTalA siddha thAya? [48] eka ja samayamAM keTalI saMkhyAmAM siddha thaI zake? [49] siddhanA paMdara bheda...(10) avagAhaNAya siddhA ukkiTThajahannamajjhimAe ya / gihiliMgaannaliMgassa liMgasiddhANa saMkhA u // 11 // [50] madhyama ane jaghanya avagAhanAe siddha avagAhanA eTale zarIranI UMcAI. madhyama ane jaghanyAvagAhanAvALA deha keTalA siddha thAya ? [51] kyA lige keTalA siddha?
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 pravacana sArAddhAra gRhasthaliMge, jaTAdhArI vigere anya liMge tathA roharaNa vigere svaliMge eka samayamAM keTalA jIvA siddha thAya ?...(11) battIsAI sijjhati avizyaM jAva aTThahIyasayaM / asama ehi ekekaNaM jAvekasamayaM / / 12 / khatrIsa vigere ekase ATha sudhInI saMkhyAmAM jIvA satata eka eka samaya e karavApU eka samayamAM siddha thAya che, tenI sakhyA kahevAze. [para] bhinna bhinna samaye utkRSTa siddhasa`khyA : khatrIsa vigere zabdathI 48, 60, 72, 84, 96, 102 ane 108nI sa`khyA grahaNa karavI. te A pramANe :- eka ethI laI khatrIsa sudhInI saMkhyAmAM jIvA siddha thAya, te satata ATha samaya sudhI siddha thaI zake, te pachI jarUra aMtara paDe. e pramANe tetrIsa vigere saMkhyAvALA jIvAmAM ekathI sAta samaya sudhI niraMtara meAkSa thAya pachI jarUra aMtara paDe vigere svarUpanuM varNana...... ( 12) thI puMve napuMsaeM sijjhamANaparisaMkhA / siddhANaM saMThANaM avaThiThANaM ca siddhANaM // 13 // [53] srIveda, puruSaveda ane napu`sakavede siddh thanArAnI sakhyA, [54] siddhonu` sa'sthAna, [55] siddhzIlAnu varNana........ (13) avagAhaNA ya tersi ukkosA majjhimA jahannA ya / nAmAi caupi hu sAsayajiNanAha parimANaM // 14 // [ 56 ] siddhonI utkRSTa avagAhanA [ 57 ] madhyama avagAhanA [ 58] jadhanya avagAhanA [59] cAra zAzvatA jinezvarAnI pratimAnA nAmeA....14 uvagaraNANaM saMkhA jiNANa thavirANa sAhuNINaM ca / jiNakappiyANa saMkhA ukiTThA egavasahIe // 15 // [60] jinakalpI ( gacchamAhya ) munienA upakaraNanI sakhyA [61] sthavirakalpI ( gacchavAsI ) munienA upakaraNanI sakhyA [62] sAdhvIonA upakaraNanI saMkhyA
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra 11 [63] eka ja vastImAM utkRSTa jinakalpIonI saMkhyA....(15) chattIsaM sUriguNA viNao baavnnbheapddibhinno| caraNaM karaNaM jaMghAvijjAcAraNagamaNasattI // 16 // [64] AcAryanA 36 guNe. [65] vinayanA bAvana bheda. [66] caraNasittarIne sIttera (70) bheda. [67] karaNasittarInA sIttera (70) bhede. [68] jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa munionI gamanazakti...(16) parihAravisuddhi ahAlaMdA nijjAmayANa aDayAlA / paNavIsa bhAvaNAo suhAu asuhAu paNavIsaM // 17 // [69] parihAra vizuddhika munio tathA temanA tapanuM svarUpa [70] yathAsaMdika kalpadhArI muninuM svarUpa [71] nirdhAmaka muninA bhede anazana svIkArela sAdhuonA nirdhAmaka muni eTale ArAdhanA karAvanAra muninA aDatAlIsa bheda.. [72] paccIsa zubha bhAvanA - [73] paccIsa azubha bhAvanA.(17) saMkhA mahavvayANaM kiikammANa ya diNe tahA khitte / cAritANaM saMkhA Thiyakappo aThiyakappo ya // 18 // | [74] mahAvratanI saMkhyA prANAtipAta viramaNa vigere mahAvratanI saMkhyA. [35] AkhA divasamAM karavAnA vaMdananI saMkhyA [76] bharata vigere kSetramAM sAmAyika vigere cAritronI saMkhyA [77] sthitakalpanuM svarUpa [78] asthitakalpanuM svarUpa (18) ceiya putthaya daMDaya taNa camma dusAi paMca patteyaM / paMca avaggahabheyA parIsahA maMDalI satta // 19 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana sAroddhAra [39] pAMca prakAranA pratikArUpa caityanuM svarUpa [80] pAMca prakAranA pustako [81] pAMca prakAranA dAMDAo [82] pAMca prakAranuM ghAsa [83] pAMca prakAranA carma (cAmaDA ) [84] pAMca prakAranA vastra [85] pAMca prakAranA avagrahanA bheda [] bAvIsa parISahA [87] sAta prakAranI mAMDalI..(19) dasaThANavavaccheo khavagaraseDhI ya uvasamasseDhI / thaMDillANa sahasso ahio causahiya vIsAe // 20 // [88] daza sthAnone vyavacacheda [9] kSapakazreNI [60] upazamazreNI 9i1] UDilabhUminuM svarUpa sAdhune yogya jamIna vizeSanA eka hajAra vIsa (1024) bheda...(20) puvvANaM nAmAI payasaMkhAsaMjuyAI caudasavi / niggaMthA samaNAvi ya patteyaM paMca paMceva // 21 // [2] cauda pUrvenA nAme pada saMkhyA sAthe. [] pAMca prakAranA nirgathe (sAdhu)nuM svarUpa 9i4] pAMca prakAranA zramaNa ( bhikSuko)nuM svarUpa.(21) gAsesaNANa paNagaM piMDe pANe ya esaNA satta / mikkhAriyA vIhINamaTThagaM pAyacchittANaM // 22 // [5] grAseSaNAnA pAMca doSanuM svarUpa [6] piMDa (AhAra) ane pANa (pANI)nI sAta prakAranI gaveSaNa 9i7] bhikSAcaryA viSayaka ATha prakAranI vithi (bhAga )nuM svarUpa [98] daza prakAranA prAyazcitto...(22)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra 13 sAmAyArI ohaMmi payavibhAgami taha ya dasahA u ( cakkavAlaMmi ) / nigathattaM jIvassa paMcavArAo bhavavAse / / 23 // [9] Adha eTale sAmAnya sAmAcArI [100] cheda graMthAkta padavibhAga sAmAcArI [101] davidha sAmAcArI dararoja karavA ceAgya dazavadha cakravAla sAmAcArInI saMkhyA. [102] sa'sAra cakramAM nigrapaNAnI prApti eka jIvane AkhA saMsAracakramAM phakta pAMcavAra nigraMtha zramaNapaNuM prApta thAya te aMge...(23) sAhu vihArasaruvaM apaDibaddho ya so viheyavvo / jAyA jAyakappo pariThavaNuccArakaraNadisA // 24 // [103] sAdhuenA vihAranuM svarUpa [104] apratima vihAra [10] jAta (gItAtha`) tathA ajAta (agItA) kalpanuM svarUpa [106] mahApariSThApanA ane uccAra (stha'Dila) karavAnI dizA...(24) aTThArasa purise vIsaM itthI dasa napuMsesu / pAvaNArihA taha viyalaMgassaruvA ya // 25 // [107] dIkSAne ayeAgya aDhAra prakAranA puruSA [108] dIkSAne ayeAgya vIza prakAranI strIe [19] dIkSAne ayAgya daza prakAranA napusakeA [110] dIkSA aMge vikalAMganu' svarUpa...(25) jaM mulaM jaikappaM vatthaM sejjAyarassa piMDo ya / jattiya sutte sammaM jaha niggaMthAvi caugaiyA // 26 // [111] keTalA mUlyavALu vastra sAdhune kalpe ? [112] zayyAtaranA kayA piMDa sAdhune kalpya ane akalpya hAya che? [113] keTalu' zrutajJAna hAya tA sabhya [114] caturgatika nigraMthanu* svarUpa...(26) niyamA hAya che ?
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacana sArodvAra. khitte magge kAle tahA pamANe aIyamakkappaM / duhasuhasejjacaukaM terasa kiriyANa ThANAI // 27 // / [115] kSetratItanuM svarUpa [116] mArgAtItanuM svarUpa [117] kAlAtItanuM svarUpa | [118] pramANAtItanuM svarUpa kSetrAdi viSayaka je pramANa eTale mApa batAvyuM hoya, tenAthI atIta thavuM eTale ullaMghana karavuM te. [11] dukhazayyA-catuSkanuM svarUpa [12] sukhazayyA-catuSkanuM svarUpa [121] tera kiyA-sthAnanuM svarUpa (27) egami bahubhavesu ya AgarisA caubihe'vi sAmaie / sIlaMgANa'TThArasa sahassa nayasattaMga ceva // 28 // [12] AkarSa : zruta-sAmAyika, samyaktva-sAmAyika, dezavirati-sAmAyika ane sarvaviratisAmAyikanAM eka bhava ane bhavacakamAM vividha adhyavasAyarUpa AkarSe keTalA thAya? [123] zIlAMganA aDhAra hajAra sthAnanuM varNana [124] naigama vigere sAta nAnuM varNana...(28) * vatthaggahaNavihANaM vavahArA paMca taha ahAjAyaM / nisijAgaraNami vihI AloyaNadAyaya'nnesA // 29 / / [125] vastragrahaNa karavAnI vidhi [126] Agama vigere pAMca vyavahAra [17] pAMca prakAranA yathAjAta [128] rAtrI jAgaraNanI vidhi [129] AlecanA-dAyaka gurunI zedha (ra9) gurupamuhANaM kIrai asuddhasuddhehiM jattiyaM kAlaM / uvahidhoyaNakAlo bhoyaNabhAyA vasahisuddhI // 30 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ -dvAra 15 [13] guru vigerenI vaiyAvacce guru vigerenI keTalA kALa sudhI azuddha ke zuddha AhArAdi dvArA vaiyAvacca karavI? [131] upadhino kApa kADhavAno kALa [132] bhejananA bhAga [133] vasatinI zuddhi 30) saMlehaNA duvAlasa varise vasaheNa vasahisaMgahaNaM / usiNassa phAsuyassavi jalassa saJcittayA kAlo // 31 // [13] saMlekhanA bAra varSanI zarIra zeSavArUpa saMkhanA. [135) vRSabha (gItAtha) sAdhuo dvArA vasati-grahaNa | [136] pANIne kALa ukALeluM ane prAsuka acitta pANI pharI keTalA samaye sacitta thAya?...(31) tiriitthIo tiriyANa mANavIo narANa deviio| devANa jagguNAo jattiyametteNa ahiyAo // 32 // [137] tiyaca-manuSya ane devAthI kramazaH keTalA gaNuM strIo?.(32) accherayANa dasagaM cauro bhAsA u vayaNasolasagaM / mAsANa paMca bheyA bheyA parisANa paMceva // 33 // [138] daza accherA [13] cAra prakAranI bhASA [140] sela prakAranA vacana [141] pAMca prakAranA mahinA [14] pAMca prakAranA varSa..(33) logasaruvaM sannAo tinni cauro va dasa va panarasa vA / taha sattasavilakkhaNabheavisuddhaM ca sammattaM // 34 // [143] (caudarAja) lokasvarUpa [144] traNa prakAre saMjJA [15] cAra prakAre saMzA [146] daza prakAre saMjJA
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 pravacana sAroddhAra [147] paMdara prakAre saMjJA [148] saDasaTha bheda vizuddha samyakatva..(34) egaviha duviha tivihaM cauhA paMcaviha dasavihaM samma / davvAi-kAragAIvasamabheehiM vA sammaM // 35 // [149] sakhyatvanuM svarUpa eka prakAre, be prakAre, traNa prakAre, cAra prakAre pAMca prakAre, ane daza prakAre dravyAdi, kArakAdi ane upazama vigere bhedethI samyaktvanuM svarUpa. (35) kulakoDINaM saMkhA jIvANaM joNilakkhaculasII / tekAlAI vittatthavivaraNa saDDhapaDimAu // 36 // [10] jIvonI kulaTInI saMkhyA [11] jInI caryAzI lAkha yoni [15] traNa kALa Adi gAthAnuM vivaraNa [153] zrAvakanI agyAra pratimAo... 36 dhannANamavIyattaM khettAIyANa taha acittattaM / dhannAI cauvIsaM maraNaM sattarasa bheyaM ca // 37 // [154] dhAnyanuM abIjatva [155] kSetratItanuM acittapaNuM [156] vIsa prakAranA anAjanA nAme [117] sattara prakAranA maraNenuM svarUpa (37) paliovama ayara'vasappiNINa ussa ppiNINavi saruvaM / Tu re vajA bhAve vATa jo rUTa [118] palyopamanuM svarUpa [15] sAgaropamanuM svarUpa [16] avasarpiNInuM svarUpa [161] utsarpiNunuM svarUpa [162] pudagala parAvartanuM svarUpa dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI puddagala parAvartanuM svarUpa.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 kAje, pannarasa kammabhUmI akammabhUmIu tIsa aTThabheyA / doni sayA teyAlA bheyA pANAivAyassa // 39 // [163] paMdara karmabhUmi. je kSetramAM tIrthakara vigere utpanna thAya te. [164] trIza akarmabhUmio. jemAM dharma vigere na hoya te. [165] ATha prakAranA mada. [166] 243 prANAtipAtanA bheda. (39) pariNAmANaM aTThottarasaya baMbhamaTThadasabheyaM / kAmANa cauvvIsA dasa pANA dasa ya kappadumA // 40 / / [167] 108 pariNAma (adhyavasAya.) [168] aDhAra prakAre brahmacarya. [169] covIsa prakAre kAma. [170] daza prakAre prANa [171] daza prakAranA kalpavRkSo. (40) narayA neraiyANaM AvAsA veyaNA''utaNumANaM / uppattinAsaviraho lesA'vahi paramahammA ya // 41 // [172] sAta nAra. [173] nArakonA AvAse. [174] nArakenI vedanA. [175) nArakanuM AyuSya. [176] nArakanuM zarIra, [177] nArakanI uttapatti ane maraNano virahakALa. [178] nArakInI lezyAo. [179] nArakonuM avadhijJAna, [180] paramAdhAmio. (41) narayuvvaTTANaM laddhisaMbhavo tesu jesi uvvaao| saMkhA uppajaMtANa taha ya uvaTTamANANaM // 42 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 [181] nArakImAMthI Avela jIvane labdha prApti. nArakImAMthI nIkaLelAne tIthaMkaratva vigere kaI labdhiA saMbhave ? [18] kyA vAnI narkamAM utpatti thAya ? [183] narakamAM utpanna thanArA vAnI sakhyA. [184] narakamAMthI nIkaLanArAnI sakhyA. (42) kAThiI bhavaThiio egiMdiya vigalaM sanni jIvANaM / taNumANamesa iMdiya sasvavisayA ya lesAo // 43 // [195] javAnI kAca sthitiH- ekendriyA ( pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya. ) vikalendriya-(eindriya-teindriya, caurindriya) tathA paoNMcendriya-(saMjJI ane asaMttI) jIvAnI kAyasthiti. [186] bhava sthiti. [187] zarIra pramANu, pravacanasArAddhAra [189] indriyAnA AkAra ane viSayA. [189] lezyA, (43) eyANaM jattha gaI jatto ThANehiM AgaI esi / upapattimaraNa viraho jAyaMta maraMta saMkhA ya // 44 // [19] gati. [191] Agati. [19] janma ane maraNanA virahakALa, eka jIva utpanna thayA pachI ke maraNa pAmyA pachI pharI keTalA kALe khIjo jIva tyAM utpanna thAya ke mare. [193] eka samaye ekI sAthe keTalAM khvA janma ane mare, bhavavaivANamaMtara joisa vemANavAsi devANaM / This bhavaNa dehamANaM lesAo ohinANaM ca // 45 // upapattIe tahuvaTTaNAya viraho imANa saMkhA ya / mi ya eyANa gaI jatto vA AgaI aisi // 46 //
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra. [194] devanI sthiti. bhavanapati, jyotiSa, vyaMtara ane vaimAnikadevanI sthiti. (e ja cAra prakAranA denA) [15] bhavana. [196] dehapramANa. [17] lezyA. [198] avadhijJAna. [19] utpattino virahakALa. [20] cyavanane virahakALa. [201] eka samayamAM utpatti tathA yavana. [22] gati. e devamAMthI velA deve kyAM jAya? [20] Agati. kyA sthAnamAMthI A devAmAM ja Ave? (46) viraho siddhi gaIe jIvANAhAragahaNa UsAsA / tini sayA tesaTTA pAsaMDINa'? ya pamAyA // 47 // [20] siddhigatine virahakALa. [20] jIvono AhAragrahaNa tathA zvAsozvAsa. [26] pAkhaMDIonA traNa tresaTha bheda. [27] ATha prakAranA pramAda. (47) bharahAhivAhalaMdharA hariNo paDivAsudeva rAyANo / rayaNAi caudasa navanihIo taha jIva saMkhAo // 48 // [28] bharatakSetranA cakravartio. [29] baLade. [10] vAsudeva. [11] prativAsudeva. [12] caudaratno. [13] navanidhio. [214] nI saMkhyA
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra kammAiM aTTha tesiM uttara payaDINa aTThavannasayaM / baMdhodayANudIraNa sattANa ya kiMpi hu saruvaM // 49 // [15] ATha karmo. [16] ATha karmonI eka aThAvana uttara pravRtio. [17] karmonA baMdha, udaya, udIraNA ane sattAnuM svarUpa. (49) __ kammaTii sAbAhA bAyAlIsA u punnnnpyddiio| bAsIya pAvapayaDIo bhAvachakaM sapaDimeyaM / / 50 // [18] kamano abAdhAkALa ane sthitikALa. [219) 42 puNya prakRtio. [20] 82 pApa prakRtio. [21] peTA bheda sahita cha bhAva. (10) jIvANa ajIvANa ya guNANa taha maggaNANa pateyaM / caudasagaM uvaogA bArasa jogA ya paNNarasa // 51 // [222] cauda prakAranA jI. rira3] cauda prakAranAM ajI. [24] cauda guNaThANA. [25] cauda mAgaNa. [26] bAra upago . rira7] paMdara yoga. (51) paralogagaI guNaThANaesu taha tANa kaalprimaannN| . narayatirinarasurANaM ukkosa viuvvaNAkAlo // 52 // ri28] paralokamAM jatAM sAthe keTalA guNaThANa hoya? [29] guNaThANane kALa. [30] nAraka, tiryaMca, manuSya ane devatAonI vikuvaraNane utkRSTa kALa. (52) satteva samugghAyA chappajattIo'NahArayA curo| sattabhayaTThANAI chanbhAsA appasatthAo // 53 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra, [231] sAta samuddaghAta. [23] cha paryApti. [233] cAra aNahArI. [234] sAta bhayasthAna. [235] cha aprazasta bhASA. (53) bhaMgAgihivvayANaM aTThArasa pAvaThANagAiMpi / muNiguNa sattAvIsA igavIsA sAvayaguNANaM / / 54 // [36] gRhasthanA vratanA bhAMgA. [237] aDhAra pApasthAnaka. [238] sAdhunA satyAvIza guNe. [23] zrAvakanA ekavIsa guNo. (54) tericchINukiTThA gabbhaThiI taha ya sA maNussINaM / ganbhassa ya kAyaThiI gabbhaTThiya jIva AhAro // 55 // [240] tiryaMca strInI utkRSTa gabhasthiti. [241] manuSya strInI utkRSTa gabha sthiti. [242] garbhanI kAyasthiti, garbhanuM je zarIra hoya tenI sthiti:[43] nabhasthita jIvane AhAra. (55) riuruhirasukkajoe jattiya kAleNa gambha saMbhUI / jattiyaputtA gambhe jattiya piyaro ya puttassa / / 56 // [24] garbhanI upattino samaya. tukALe strInuM lehI ane puruSanA zukanuM milana thayA pachI keTalA samaye garbhanI utpatti thAya? [45] eka gabhamAM keTalA putro utpanna thAya? [24] eka putranI utpattimAM keTalA pitA nimitta hoI zake? (56) mahilA gambhaajogAjettiya kAleNabIyao puriso / sukAINa sarIradviyANa savvANa parimANaM // 57 // [247] strI garbhadhAraNane agya kyAre thAya ? puruSa abIja eTale avIya kyAre thAya ?
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 pravacanasAroddhAra [248] zarIranA padArtho aMge. zarIramAM rahelA zuka (vIrya), lehI, ja, pRSTha karaMDaka (pAMsaLI) vigere badhAnA parimANa (pramANa)nI hakIkata. sammattAINuttamaguNANa lAhaMtaraM jamukkosaM / na lahaMti mANusattaM sattA je'NaMtaruvvaTTA // 58 // ri49] samyakatva-cAritra Adi guNa prApti aMtara - samyatva cAritra vigere uttama guNone eka vakhata prApta karI patita thayela che, pharI te guNe utkRSTa keTalAM kALAMtare prApta kare. [25] kyA jIvo cyavIne tarata ja manuSyapaNane prApta karatAM nathI? (58) puvvaMgaparImANaM mANaM puvvasa lavaNa sihamANaM / ussehaAya aMgulapamANa agula pamANAI // 59 // [251] pUrvAganI saMkhyAnuM pramANa. [252] pUrvanI saMkhyAnuM pramANa. [253] lavaNasamudranA madhyamAM rahelI zikhAnI UMcAI ? [254] aMgulanuM pramANa utsadhAMgula, AtmAgula ane pramANagulanuM pramANa (59) tamakAya saruvamaNata chakkagaM aTThagaM nimittANaM / mANummANapamANaM aTThArasa bhakkha bhojjAI // 60 // [55] tamaskAyanuM svarUpa [256] cha anaMtAnuM svarUpa, [57] ATha nimittAnuM svarUpa, [258] mAna ane unmAnanuM pramANa [25] bhakSya-bhejyanA prakAra. bhakSya-bhejyanA aDhAra prakAranuM varNana (gaLa-dhANuM bharyuM ane ghauM-cokhA vigere bhejya kahevAya.) (60) chaTThANavuDhihANI avahari jAi neva tIraMti / aMtaradIvA jIvA jIvANaM appabahuyaM ca // 61 // [60] padArthonI cha sthAnamAM vRddhi-hAnI. '
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAra. 23 [61] devaDe jenuM bIjA sthAnamAM apaharaNa na thai zake te. [62] chappana aMtaradvIpa, [263] jIva tathA ajIvanuM alpaba. (61) saMkhA nissesajugappahANa sUrINa vIra jiNatitthe / osappiNI antima jiNatittha aviccheyamANaM ca // 62 // [64] vIra jinezvaranA tIrthamAM yugapradhAnAcAryonI saMkhyA. [265] utsarpiNI kALamAM aMtima jina saMbaMdhI tIrthanA avicchedanuM kALamAna. devANaM paviyAro saruvamaTThaNha kaNharAINaM / sajjAyassa akaraNaM naMdIsaradIvaThii bhaNaNaM // 63 // [66] devAnuM abrahmasevana. [267] ATha kRSNarAjInuM svarUpa. [68] svAdhyAya kyAre na thAya. [69] naMdizvara dvipa. (63) laddhIo tava pAyAlakalasa AhAragassa ruvaM ca / desA aNAyariyA AriyA ya siddhegatIsa guNA // 64 // ri70] AmaSaSadhi vigere labdhio. [71] indriyajaya vigere tapa.. [27] samudramAM rahela pAtAla kalaze. [73] AhAraka zarIranuM svarUpa. [274] anArya deza. [275] Aya deza. [276) siddhone ekatrIza guNa samaya samuddhariyANaM Asattha samattimesi dArANaM / nAmukkittaNa puvvA tavvisaya viyAraNA neyaa|| 65 // siddhAMtamAMthI uddharelA A kArenuM zAstranI samApti sudhI nAma jaNAvavApUrvaka viSaya vicAraNA karavAmAM Avaze. (65)
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ cityavaMdana dvAra tinni nisIhiya tini ya payAhiNA tinni ceva ya paNAmA / tivihA pUyA ya tahA avatthatiya bhAvaNaM ceva // 66 // tidisi nirikSaNa viraI tivihaM bhUmI pamajjINaM ceva / vannAitiyaM muddAtiyaM ca tivihaM ca paNihANaM // 67 // iya dahatiya saMjuttaM vaMdaNayaM jojiNANa tikAlaM / kuNainaro uvautto so pAvai nijjaraM viulaM // 68 / / gharajiNaharajiNapUyAvAvAracAyao nisIhitigaM / pupphakkhayatthuIhiM tivihA pUyA muNeyavyA // 69 / / hoi chaumatthakevalIsiddhattehiM jiNe avatthatigaM / vaNNatthA''laMbaNao vaNNAitiyaM viyANijjA // 70 // jiNamuddA jogamuddA muttAsuttI u tinni muddaao| kAyamaNo vayaNa nirohaNaM ca tivihaM ca paNihANaM // 7 // paMcago paNivAo thayapADho hoi jogmuddaae| vaMdaNa jiNamuddAe paNihANaM muttasuttIe // 72 / / do jANU dunni karA paMcamaga hoi uttamaMgaM tu / saMmaM saMpaNivAo neo paMcaMga paNivAo / / 73 / / anno'naMtara aMguli kosAgArehi dohiM hatthehiM / peTTovarikuppara saMThiehiM taha jogamuddatti // 74 // catAri aMgulAI purao UNAI jattha pcchimo| pAyANaM ussage esA puNa hoi jiNamuddA // 75 // muttAsuttImuddA samA jahiM dovi gambhiyA hatthA / te puNa nilADadese laggA aNNe alaggatti // 76 // dazatrikanuM svarUpa - (1) | nisIDI (2) 3 kSiA (3) 3 prA (4) 34 pUjA (5) traNa avasthAeAnI bhAvanA (6) traNa dizAmAM javAno tyAga
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dhazatrika 25 (7) traNa vakhata bhUmi pramArjanA (8) varNAditrika (9) mudrAtrika ane (10) praNidhAnatrika. je A dazatrikanA pAlanapUrvaka upayAga yukta banI jinezvarAne traNa kAla vaMdana kare che, te ghaNI nirjarA pAme che. ghara saMbaMdhI, derAsara sabadhI ane jinapUjA-saMbaMdhI vyApAranA tyAgapUrvakanI traNa nisihi, pUSpapUjA, akSata pUjA ane stuti-ema traNa prakAranI pUjA jANavI. jinezvarAnI chAstha, kevalI, siddhatvarUpa traNa avasthAnA ciMtana svarUpa avasthA-trika che. akSara, artha ane AlaMbanarUpa traNa varNatrika jANavI. jinamudrA, yAgamudrA ane muktAmuktimudrA e mudrAtrika che. mana, vacana, kAyAnA nirAdha e praNidhAnatrika che. yogamudrAthI pacAMga praNipAta namaskAra tathA stava pATha thAya, jinamudrAthI vaMdana ane muktAmukti mudrAthI paNidhAnasUtrA khelAya. be DhIMcaNu, be hAtha ane pAMcamu mAthuM-e pAMca aMga bhegA karIne samyak namaskAra thAya, te 5'cAMga praNipAta kahevAya. ane hAthanI daza AMgaLIo ekabIjAmAM parovIne kamalanA DADAnA AkAre mane hAtha joDI peTa upara kANI sthApana karavAthI ceAgamudrA thAya che. AgaLa cAra AMgaLa paga paheALA ane pAchaLa enAthI kaika echA paheALA A pramANe paga rAkhIne kAusaggamAM rahevu te jinamudrA thAya che. jemAM ane hAtha kaika kamaLanA DADA samAna karI lalATane aDADavApuka rAkhavA te muktAthuktimudrA kahevAya. keTalAka hAthane lalATa AgaLa rAkhavAnu kahe che. aDADavAnuM nahi. je bhavya jIva dazatrikapUrvaka tIrthaMkarAne traNa saMdhyAe upayAgapUrvaka vaMdana kare che. te sa` karmakSayarUpa meAkSa lakSmIne ApanArI evI vipula nirjarAne pAme che.1 ahIM caityavaMdana kaI vidhipUrvaka karavAnuM, te vidhinuM ja nirUpaNu kahevAze, paNa caityavaMdananA sUtreAnI vyAkhyA graMthanA ati vistAranA bhayathI kahevAmAM Avaze nahi. te vyAkhyA lalitavistarA vigere graMthAthI buddhimAnAe jANavI. e pramANe AgaLa vaMdana vigere dvArAmAM paNa cathAyeAgya rIte jANI levuM. caityane vaMdana karavAnI IcchAvALA koI rAjA vigere mahardika hAya ane kAI sAmAnya vaibhavI paNa hoya. temAM rAjA vigere hAya te chatra cAmarADhi rAjyacihnarUpa sa 1 so pAvarU jJAnayaM TALa-te zAzvata sthAna evA meAkSane pAme che, duSit kRti vAda:
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 pravacanasAroddhAra RddhipUrvaka, sarva ADaMbarapUrvaka, sarvaAbharaNAdi kAMtipUrvaka, caturaMga senArUpa sarva balapUrvaka, sarva purUSArthapUrvaka zAsanaprabhAvanA mATe caitya vigeremAM jAya ane sAmAnya vaibhavavALe ADaMbaranA tyAgapUrvaka lekane mazkarIne kAraNarUpa na thAya, e rIte jAya. caitya pravezanI vidhiH phUla, taMbela vigere sacitta dravya cheDI, kaDA, kuMDala, bAjubaMdha, hAra vigere acitta dravyono tyAga karyA vagara, zarIra upara puruSa, nIce dhotIyuM ane upara uttarAsaMga (esa) karIne tathA zrI vizeSa prakAre aMgopAMga DhAMkIne, vinaya ane namratApUrvaka jinapratimAnA darzana thAya eTale mastaka para aMjali jeDI ane mananI ekAgratApUrvaka pAMca prakAranA abhigama yukta nisihI bolIne praveza kare - ema bhagavatisUtra tathA anya sthaLe kahyuM che. acittadravyano tyAga eTale chatra vigereno tyAga kahyo che. (1) nisihatrika - rAjA vigere derAsaramAM praveza kare tyAre mugaTa, cAmara vigere rAjya cihnone tyAga kare che. siddhAMtamAM kahyuM che, ke talavAra, chatra, mejaDI, mugaTa tathA cAmararUpa uttama pAMca rAjacihno tyAga kare. derAsaramAM pravezatAM traNa nisihI kahe. pahelI derAsaranA daravAjA AgaLa, bIjI derAsaranI aMdara ane trIjI gabhArA AgaLa. temAM pahelI nisihI gRhAdi viSayaka zarIra dvArA thatA kAryonA niSedharUpa, bIjI gRhAdi viSayaka vacana dvArA thatA kAryonA niSedharUpa ane trIjI gRhAdi viSayaka mana dvArA vicAranA kAryonA niSedharUpa che. ema saMpradAyathI kahevAya che. paraMtu graMthakAre traNa nisihI A pramANe varNavI che pahelI nisipImAM ghara vigerenA samasta sAvadya vyApAranI paraMparAno niSedha thAya che. bIjI nisihamAM derAsara viSayaka patthara vigere ghaDAvavA Adi sarva sAvadya vyApArane niSedha thAya che. trIjI nisihImAM phaLa, phula, jala, dIpaka vigere padArthanA samUhane lAvavArUpa jinapUjA viSayaka paNa sarva sAvadya vyApArano niSedha thAya che. eTale jinapUjA karIne trIjI nisihI kare e bhAva che. (2) pradakSiNAtrika jJAna-darzana-cAritranI ArAdhanA mATe jinapratimAnI jamaNI bAjuthI AraMbhIne suSTi kama traNa pradakSiNA ApavI. duniyAno niyama che ke moTe bhAge badhI utkRSTa uttama vastuo hitecchuoe jamaNI bAju ja karavA mATe pradakSiNa jamaNI bAjuthI karavI.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 dazatrika (3) praNAmatrika pratimAjI sAme bhaktibhAvapUrvaka mAthu jamIna para aDADIne traNa praNAma karavA. (4) pUjAtrika judI-judI jAtanA sugaMdhI kulavaDe, zAli, DAMgara vigere akSatavaDe tathA tIrthakara bhagavaMtanA lakattara saddabhUta guNavarNanasvarUpa saMvegajanaka stutithI pUjA kare. e rIte traNa prakAranI pUjA jANavI. A gAthAmAM bhagavAnanI pUjAvidhimAM phela vigerenA upalakSaNathI bhagavAnanI pUjAvidhinuM pratipAdana karyuM che. tethI advitiya ratna, suvarNa, motI, vigerenA AbhUSaNethI prabhujIne alaMkRta karavA, judI-judI jAtanA pavitra vastronuM paridhAna karavuM, bhagavaMta sAme sarasava, zAli, cekhA vigerethI aSTamaMgalanuM Alekhana karavuM tathA uttama jaLa, maMgaladive, dahIM, dUdha, ghI vigere padArtho gharavA, bhagavAnanA kapALe gorocana, kasturI vigere dvArA tilaka karavuM tathA AratI utAravI Adi jANavuM. pUrva dhara AcAryAe paNa kahyuM che ke vividha prakAranA gaMdha, dhUpa, savaiSadhi, pANI sugaMdhI vilepana, uttama phUlanI mALA, bali, dipaka, sarasava, dahiM, akSata, gerecana, senuM, metI, ratna vigerenI vividhamALAo vaDe yathAzakya pUjA karavI. uttama sAdhanothI moTe bhAge bhAva paNa uttama Ave che. A uttama cIjone AnAthI vadhu sAro bIjo keI upayoga nathI. A pramANe bhagavAnanI pUjA karI, IriyAvahI paDikAmavApUrvaka zakastava Adi daMDakothI caityavaMdana karIne uttama kavioe racelA uttama stotro dvArA bhagavAnanuM guNotkIrtana kare. piMDastha Adi bhAvanAo sahita, vividha svara racanAvALI, AzayanI vizuddhi karanAra, saMvegaparAyaNa, pavitra, pApanivedana garbhita, praNidhAna yukta, vividha arthavALA akhkhalita vigere guNayukta ane mahAna buddhimAna puruSo vaDe racAyelA stotra uttama kahevAya che. jemake - snehI baMdhu vargane viSe jemanI AMkha harSAzruvaDe jarA paNa bhIMjAI nathI, ghaNuM kaSTa ApanAra zatru upara kaI vakhata paNa jemanI AMkha lAla thaI nathI, dhyAna baLathI je AMkhe samasta jagatane joyuM che, evA kAmadevavijayI zrI vardhamAna prabhunI AMkhe, tamane dIrghakALa sudhI zubha karanArI thAo. karoDe suvarNa mudrAnA dAna dvArA jagatanI daridratAne naSTa karIne, meha vigerenA vaMzamAM utpanna thayela aMtara zatruone haNane tathA kevaLajJAna mATe niHspRha manathI
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 pravacanasArAddhAra duSkara tapa tapIne, traNa prakAre vIra yazane dhAraNa karatA bailAya guru zrI vIrasvAmI vijayane pAme. he kRpArasanidhi ! sa MsArarUpI marUbhUminA mArgamAM paDela tathA nArIrUpa AMjhavAnA jaLathI mAhIta thayela mArA vaDe Apa jovAyA che, AthI huM jinezvara ! mArI tRSNArUpI pIDAne dUra karI mane zAMti Ape. AvA prakAranA a garbhita stotrAvaDe guNAtkI narUpa paramAtmAnI pUjA karavI. paraMtu zaramajanaka, apamaMgala, klezadAyaka stAtrovaDe nahIM. : jemake - surata kriDAnA aMte zeSanAganA upara eka hAthanA bhAra dabAvIne ubhI thatI ane bIjA hAthavaDe vajrane sarakhuM dhAraNa karatI, vikharAyela veNI kezanI laTanA bhArane khabhA para vahana karatI, te samaye atyaMta kAMtithI zAbhatA surata prItivALA kRSNa, AliMgana ApI pharI zayyAmAM lAvela, ALasavaDe ze|bhatA bAhuvALuM lakSmInu zarIra tamane pavitra karo. AvA aspaSTa ane aprasiddha zabdovALA stAtrovaDe stuti na karavI. traNa prakAranI pUjAnA upalakSaNathI sakala leAkeAne AnaMdadAyaka aSTaprakArI pUjA paNa paramAtmAnI jANavI. A pramANe :- uttamagaMdha, dhUpa, nimala cAkhA, phUla, uttama dipaka, naivedya, phaLa ane jaLavaDe ATha prakAranI jinapUjA thAya che. - (5) avasthAtrika : bhagavAnanI chadmastha, kevali ane siddhAvasthArUpa traNa avasthAnuM svarUpa samajIne ciMtana karavuM. bhagavAnanI chadmastha avasthA A pramANe bhAvavI. madajalathI zeAbhatA gaMDasthaLavALA hAthIo, yuddha ceAgya udbhaTTa gheADAe tathA haoNllAsavALI srIethI yukta apAra saMpattivALA, vizALa rAjya sukhane choDIne, jemaNe niHsa'gatArUpa sAdhupaNuM lIdhuM che- evA acitya mahImAvALA te A prabhunuM darzana bhAgyazALI mANasAne ja thAya che. dharma dhyAna yukta buddhivALA, mitra ane zatru upara samAna bhAvavALA, jAgrata evA cAra jJAnavALA, ghAsa ane maNi, sAnuM ane paththara para samAna dRSTivALA, niHsaMga bhAve vicaratA tathA niyANA rahita, vividha tapa karatAM, prazAMta AkRtivALA, traNa jagatanA nAthanA darzIna sapuNyazALIo ja karI zake che. kevalI avasthA A pramANe bhAvavI rAgAdi bhayaMkara zatruonA sa`hAra karanArU parAkrama jemaNe karyu che, jemanuM sphurAyamAna thatu jJAna leAkAlAkane jovAmAM pravINa che, jemanI vANIe jagatanA seMkaDo saMzayAne dUra karyA che. evA A traNa jagatanA gurune dhanya puruSA ja joI zake che. --
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ dghazatrika 29 ahA ! traNa bhuvanamAM vibhunI vibhUtie kevA AnaMda karAvyA, AvA prakAranI AkRtie traNa jagatamAM kevA mahAtsava karyo, prANIonA pApane cAranArI vacanacAturI ane jagatane vaza karanArUM sadguNathI vIMTaLAyela ApanuM cAritra kharekhara addabhuta che. siddhAvasthA A pramANe bhAvavI :- jemanuM jJAna apratihata ane anaMta che, jemanuM darzana jJeya sthitimAM dveSa rahita ane uttamAttama anaMta sukhanA samUharUpa che, traNa lAkamAM adbhUta mahimAvALu' jemanuM anupama vIya che, evA siddha-avasthAmAM rahela "bhagavaMtanuM dhyAna dhanya puruSA ja karI zake che. = (6) traNa dizA tyAga : traNa dizAmAM jovAneA tyAga eTale je dizAmAM tIthaMkaranI pratimA hoya, te dizA sanmukha jovuM, te sivAyanI traNa dizAmAM jovAnA tyAga karavA ethI caityavaMdanamAM anAdara vigere doSa dUra thAya che. (7) pramAjanAtrika : caityava`dana karavAnI IcchAvALA gRhasthe vasranA cheDAthI ane sAdhue rajoharaNathI jIvajaMtuonA rakSaNa mATe AMkhathI sArI rIte joI, potAnA paga mUkavAnI jagyAe traNa vakhata bhUmi pramAja vI. ( 8 ) varNa trika = vaNuM eTale akAra, kakAra vagere vaNu (akSara), zabda dvArA abhidheya ( sucitapadArtha ) te artha, pratimA vigere AlaMbana, A traNemAM upayogavALA thavu joIe. temAM AlaMbana A rIte bhAvavuM. " ATha prAtihAryAvarDa sakala jagatane Azcarya pamADanAra, maneAhara kAMtivALA, sabhAmAM vikasvara STi dvArA lAkone amRtanA phuvArAthI siMcatA, samasta lakSmInA kAraNarUpa, Ana pUrvaka sakala-devA ane manuSyAthI sevAtA, evA atyaMta mahimAzALI arihaMta paramAtmAnuM AlaMbana caityavaMdana karanAre levuM joIe. (9) mudrAtrika :- jinamudrA, ceAgamudrA ane muktAzakti mudrA. azubha mana-vacana-kAyAnuM niyaMtraNa ane zubha mana-vacana-kAyAnuM pravartana karI, kAyAne sthira karI, hAthane kamaLanA DADAnA AkAre karI, manamAM suMdara caritravALA, arcitya ciMtAmaNI samAna vaMdanIya arihaMtane sthApana karI, madhuratAmAM madha karatAM paNa mIThI madhurI vANIthI praNidhAnasUtranuM uccAraNa kare. pa'cAMga praNipAta eTale paoNMcAMga mudrAvarDa praNipAta. pAMca aMgone vivakSita kriyAmAM vAparavA te paMcAMga. ahIM mudrAnA aMgavinyAsa thatA heAvAthI pa'cAMgI mudrA kahevI ceAgya che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 pravacanasAroddhAra zakastava vigere stotrone pATha bhegamudrAvaDe thAya che. vaMdana eTale cityavaMdana. te arihaMta ceIANuM sUtrathI thAya che. tethI te sUtra jinamudrAthI belAya. A jinamudrA paga saMbaMdhI che ane gamudrA hAtha saMbaMdhI che, baMne mudrAne upaga caityavaMdanamAM karAya che. praNidhAna sUtra eTale jayavIyarAya vigere mukatAzukti mudrAvaDe belAya che. . have paMcAMga praNipAta ane mudrAonuM lakSaNa batAve che. be DhIMcaNa, be hAtha ane mastaka-e pAMca aMgathI sArI rIte namavuM te paMcAMga praNipAta. AMgaLIo ekabIjAmAM parevI baMne hAthane kamaLanA DoDAkAra karI peTa para be keNIo mUkavI te gamudrA. kAussagna vakhate be paga vacce AgaLanI bAju cAra AMgaLanuM ane pAchaLanI bAju cAra AMgaLathI kaMIka ochuM aMtara rahetuM hoya te jinamudrA. baMne hAthanI hatheLI eka bIjAne joDIne paNa aMdarathI pilI rAkhIne lalATe be AMkhanI vacce aDADavI te muktA-zukti mudrA. keTalAka AcArya bhagavaMtenA mate lalATathI kAMIka dUra rAkhavI. (10) praNidhAnatrika azubha manavacana-kAyAnuM niyaMtraNa ane zubha mana-vacana-kAyAnuM pravartana karI kAyAne sthira karI, hAthane kamaLanA DeDAnA AkAre karI, manamAM suMdara caritravALA, aciMtya ciMtAmaNI samAna vaMdanIya arihaMtane sthApana karI madhuratAmAM madha karatA paNa mIThI madhurI vANIthI A praNidhAna-sUtranuM uccAraNa kare. he traNa jagatanA nAtha ! Apane jaya thAo, he prANIonA zaraNa! he jinezvara! tamArI kRpA dvArA mane zreSTha viveka pragaTe, saMsAra upara vairAgya thAo, saMyama bhAva pragaTe, guNApti sAthe parArthakaraNamAM udyama pragaTe." avagraha - dAhiNavAmaMgaThio naranArigaNo'bhivaMdae deve / ukkiTTa sahihatthuggahe jahanneNa karanavage // 77 // puruSa-pradhAnatAnA kAraNe puruSa pratimAnI jamaNI bAju ane strI DAbI bAju utkRSTathI sATha hAtha ane jaghanyathI nava hAtha dUra rahI vaMdana kare. kemake avagrahanuM kAraNa zvAsozvAsa vigerethI utpanna thatI AzAtanA na thAya te mATe che. (77) saMpadA - aTThanavaTTha ya aTThavIsa solasa ya vIsa vIsAmA / maMgalairiyAvahivA sakkathayapamuhadaMDesu // 78 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpadA 31 paMcamaMgala (navakAramaMtra), IriyAvahi, zakastava vigerenI saMpadA eTale visAmo athavA aTakavAnA sthAne kahe che. paMcamaMgalanI ATha, IriyAhinI ATha, zakastavanI nava, arihaMta ceIANuMnI ATha, legassanI aThThAvIsa, pukharavaradIvaDhanI saLa ane siddhANaM buddhANaMnI vIsa saMpadA che. (78) paMcamaMgalanI saMpadA - paMcaparameTThimaMte pae pae satta saMpayA kamaso / pajjantasattarakkhara parimANA aTThamI bhaNiA / / 79 // paMcaparameSThimAM eka eka padanI pahelI sAta saMpadAo che ane chellI AThamI saMpadA sattara akSara pramANunI che. paMcaparameSThimaMtramAM "namo arihaMtANu" vigere padenI kramazaH sAta saMpadA jANavI ane chellI "maMgalANaM ca savvarsi, paDhamaM havaI maMgalaM" e be padanI sattara akSara pramANanI saMpadA gaNadhara bhagavaMtae kahI che. anya AcAryonA mate "ese paMca namukkAro, savvapAvapUNasaNae be padanI seLa akSaranI, chaThThI "maMgalANaM ca savvarsi" e ATha akSaranI sAtamI ane paDhamaM havaI maMgala" e nava akSaranI AThamI saMpadA kahI che. aMtimacUlAi tiyaM solasa aTTa navakkhara juyaM ceva / jo paDhai bhattijutto so pAvai sAsayaM ThANaM // aMtima culikA sela, ATha, nava akSara pramANanI che. tene je bhaktiyukta thaI gaNe, te zAzvata sthAnane pAme che. e rIte irIyAvahi vigeremAM paNa saMpadA viSayaka yathAyogya matAMtare buddhimAnee jANI levA. je ke "havaI" ane "hAI" A be padomAM keIpaNa artha-bheda nathI. "hoI maMgalaM" e pAThathI lekamAM akSara vadhatuM nathI. (eTale graMtha-lAghava thAya te phAyado che) chatAM paNa "havaI" e pramANe ja bolavuM. namaskAra valaya' vigere graMthamAM sarva maMtraratnane utpanna karavA mATe khANa samAna; Icchita padArthane ApavAmAM zreSTha kalpavRkSa samAna; jhera-nAga-zAkinI-DAkinIcAkinI vigereno nigraha karavAmAM samartha zaktimAna, sakala jagatane vazIkaraNa AkarSaNa
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAre dvAra 32 kArya mAM nizcita saphaLatA ApanAra, ati prabhAvazALI evA cAdapUrvInA sArarUpa paMca parameSThi namaskAra maMtranI jyAM vyAkhyA karelI che, tyAM tevA prakAranA prayAjana uddezathI khatrIza lanA kamaLarUpa yaMtranuM Alekhana karAya, te dareka dalamAM leAkane eka eka akSara avazya sthApavA joie ane trevIsameA akSara nAbhimAM sthApavA joie. nahi. tA nAbhineA bhAga zUnya rahe, yaMtra, padma vigeremAM mahAmaMtranI eka mAtrA paNa ochI sthApana karAya te te maMtrathI sAdhavA dhArela viziSTa icchita phaLanI pUrNa prApti thatI nathI mATe " havaI" e pramANenA pATha ja ceAgya che. pUrvAcArya kRta prakaraNamAM paNa kahyuM che, 66 aTThasaTThi akkharaparimANu jiNasAsaNi navakArapahANU ! aMtimacUlA tinni pasiddhA solasaaTTanavakkharariddhA // " " jinazAsanamAM (68) aDasaTha akSaranA parimANavALA navakAra pradhAna che. tenI aMtima cUlAnA traNa pada sAla, ATha, nava akSara pramANa che." tethI " havaI " pATha je lakhelA che te abhimAnathI kahyo che e pramANe samaju mANasAe na mAnavuM. iriyAvahiyAnI sa'padA H prAra`bhanA padane jANavAthI je saMpattAmAM je pado che te sukhapUrvaka jANI zakAya mATe iriyAvahiyAnI ATha sapadAnA prathama pado jaNAve che. iccha gama pANa osA je me egiMdi abhihayA tassa / iriyA vissAmesuM paDhamapayA huMti daduvvA // 80 // iriyAvahiyAnI ATha sa`padAnA prathama paddAnI nIce mujaba jANavA. 1 * icchAmi paDimiuM' r ' gamaNAgamaNe ' 3 pANamaNe' 4 'esAuttiga '5 'je me jIvA virAhiyA '6 ' egiDhiyA ' 7 * abhihayA ' 8 ' tassa uttarIkaraNeNuM thI ThAmi kAussagga' sudhI...(80 ) namrutyuNanI sa`padA : arihaM Aiga puriso logo bhaya dhamma appa jiNa savvA / sakkatya saMpayANaM paDhamulliMgaNapayA neyA // 81 // arihaMtANuM, AigarANuM, puSuittamANuM, lAguttamANuM, abhayadayANa', dhammadayANuM, appaDihaya, jiNANu jAvayANa, satvanRNuM A pramANe zakrastavanI sapadAnA prathama pado jANavA.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpadA 33 zakastavanI saMpadAnA Adi pade kahe che. A sUtramAM nava saMpadA che. temAM paheluM (namutthaNuM) kartAnI kriyA pratipAdaka tarIke ja che mATe saMpadA tarIke grahaNa karela nathI. "arihaM padathI be pada dvArA pahelI oNtavya saMpadA jaNAvI kemake arihaMta bhagavaMte stavavAne gya che. AIga" e traNa akSaranA banelA padathI sUcita traNa padavALI bIjI saMpadA jANavI. A saMpadA statavya saMpadAnA ja mukhya sAdhAraNu-asAdhAraNa guNarUpa hetu saMpadA che. kAraNa ke arihaMta tIrthanI Adi karavAnA svabhAvavALA, tIrthaMkararUpa ane svayaMsaMbuddha hoya che. purisa" e gAthAvayava vaDe sUcita prAraMbhika padathI cAra padavALI trIjI saMpadA kahI. A staMtavya saMpadAnA asAdhAraNa guNarUpa hetu saMpadA kahI. puruSottama ja siMha, puMDarika ane gaMdhahastinA dharmothI (guNothI yukta hoya che, tethI teo statavya bane che. "lege" e be akSara vaDe sUcita prathama padathI pAMca padavALI cethI saMpadA kahI. A saMpadA, stotavya saMpadAnA ja sAmAnyathI sarva lekene upakAra karavA svarUpa upaga saMpadA che, kAraNa ke lakattamatva, lekanAthatva, lekahitatva, lekapradIpatva, lekapradyotakaratva-e paropakAra svarUpa hoya che. "abhaya" e traNa akSarathI sUcita prathama pada vaDe pAMca pada pramANanI pAMcamI saMpadA che. A saMpadA upaga saMpadAnI hetu saMpadA jANavI, kAraNa ke abhayadAna, cakSudAna, mArgadAna, zaraNadAna, bedhidAna vaDe parArthasiddha thAya che. "dhamma" e be akSarathI sUcita pahelA padathI pAMca padarUpa chaThThI saMpadA che. A saMpadA staMtavya saMpadAnI ja vizeSathI upaga saMpadA jANavI. dharmadatva, dharmadezakatva, dharmanAyakatva, dharmasArathitva, dharmavaracAturantacakravartItvathI te stotavya saMpadAne vizeSapaga thato hoya che. "appa" e be akSara dvArA sUcita prathama padathI banela evA be pada dvArA sAtamI saMpadA jANavI. A saMpadA statavya saMpadAnI ja sakAraNa svarUpa saMpadA che. apratihata uttama jJAna darzana dharanArA temaja chavAsthatA rahita AtmAo ja arihaMta bhagavAna thAya che. jina" e be akSarathI sUcita pahelA padathI cAra AlAvAvALI AThamI saMpadA
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 pravacanasAroddhAra jANavI. A saMpadA Atmatulya paraphalakatva saMpadA kahevAya che. kemake jinajApakatva, tIrNatArakatva, buddhibodhakatva, muktamocakatvanuM "Atmatulya paraphalakatva svarUpa kahevAya che. salva" e be akSara dvArA sUcita prathama padathI traNa AlApavALI "jiya bhayANuM" sudhInI navamI saMpadA che. A saMpadA dvArA pradhAna guNano nAza na thata hovAthI ane pradhAna phalanI prApti thatI hovAthI Ane abhaya saMpadA jANavI. kAraNa ke A saMpadA Atmatulya phalarjA evA sarvajJa sarvadarzione ja ziva-acala vigere guNavALA sthAnanI prApti thavAthI pratyakSa nirbhayatA prApta thAya che. A saMpadAo anaMta dharmAtmaka mukhya padArthamAM mukhyapaNe saMbhave ja che. padArthamAM anaMta dharmacpaNuM prApta thatuM nathI-ema na kahevuM. padArthamAM anaMta dharmatvanuM pratipAdana amArA guru ma. (TIkAkAra pUjyazrInAM) pUjya devabhadrasUri mahArAja racita pramANa prakAzavAda mahArNavAdi' meTA tarkazAstranA graMthamAM vistArathI siddha karela havAthI ahiM ame vivecana karatA nathI. zakastavanA AlApa (pa) tetrIsa jANavA. chelle je "je aIyA siddhA" gAthA che te jarUra bolavI joIe, kemake pUrvanA mahAgrutagharoe zakastavanA aMte bolavAnI kahI che. paraMtu "auSapAtIka" vigere graMthamAM "namo jiNANuM, jiya bhayANuM" sudhI ja zakastavane pATha che, mATe amAre paNa A gAthA jAte na belavI ema kubedha- kadAgraha-grasta cittavALA ane navA kuvikalpajALanI kalpanAmAM kuzaLa Adhunika matavALA kahe che, te barAbara nathI. kemake azaTha, nirabhimAnI, gItArtha, prAcIna AcAryo vaDe je AcarAyeluM hoya te AdaraNIya ja che.....(81) arihaMta ceiANunI saMpadA - arihaM vaMdaNa saddhA aNNatthU suhuma eva jA tAva / _arihaMtaceiyathae vissAmANaM payA paDhamA // 82 // arihaMta ceIANuM stavanI saMpadAnA pahelA pado A pramANe che - ariha, vaMdaNu, saddhA, annattha, suhuma, eva, jA, tAva, arihaMta ceIANuM daMDakamAM ATha saMpadA che. tenA prAraMbhika padonuM nirUpaNa kare che. temAM (1) "arihaMta' padathI sUcita be padanI, (2) "vaMdaNa pada vaDe sUcita cha 1 je zakti potAnAmAM heya te bIjAne ApavAnI zakti, tenuM nAma AtmAlyaparaphala katva. dA.ta. jinezvara pote rAga-dveSane jItelA hovAthI jina ane bIjAne jItADanAra hovAthI jApaka kahevAya che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa'padA 35 padanI, (3) 'samrA'padma vaDe sUcita sAta padyanI, (4) 'annattha'padma vaDe sUcita nava padanI, (pa) 'suhuma' padma vaDe sUcita traNa padmanI, (6) 'eva' pada vaDe sUcita cha padmanI, (7) 'jA'padma vaDe sUcita cAra padanI ane (8) 'tAva' pada vaDe sUcita cha padmanI. saMpadAo che. A pramANe aha tacaityastavamAM saMpadAnA prathama po jANavA, pahelA padonu jJAna thavAthI vaccenA pado jANavA sahelA paDe, mATe prathama po ahiM jaNAvyA che...(82) 'nAmastava,' 'zrutastava, ' siddhRstava' nI saMpadA - 9 aTThAvIsA solasa vIsA ya jahakameNa nidiTThA | nAmaniLadavAnuM yIsAmAM pAyamAoLa | 83 // nAma, zruta ane siddhastavamAM yathAkrama pramANe aThThAvIsa, seAla ane vIsa saMpadA padma pramANe jANavI. caturvi'zati jinastava ( leAgasa DhaMDaka ). zrutastava (puSpravara daMDaka ). siddhastava (siddhANaM buddhANu daMDaka)mAM eka eka gAthAnA pada vaDe yathAkrame lAgassanI aThThAvIsa sa'padA, puqhavaradivataeNnI sAla saMpadA, siddhANaM buddhANuMnI vIsa saMpadAo jANavI. traNe daMDakAnI sa padA, pAdapramANa eTale leAkanA ceAthA bhAga pramANanI jANavI...(83) caityavadananA khAra adhikAra - duSNegaM duNi dugaM paMcaiva kameNa huMti ahigArA / katthayo ihaM thoyavva visesavisayA u // 84 // zakrastavamAM che, aha`tacaityastavamAM eka, caturvizati jinastavamAM e, zrutastavamAM e, siddhastavamAM pAMca adhikAra che. je adhikArAya eTale Azraya karAya te adhikAra=prastAva vizeSa, zakrastava vigeremAM stavavA cAgya viSaya khAra che, te khAra adhikAra Azrayine caityavaMdana karAya che. (84) paDhamaM namo'tthu je aiyasiddha arahaMtaceiyANaMti / logassa savvaloe pukkhara tamatimira siddhANaM / / 85 // jo devAvi ujjita sela cattAri aTTha dasa doya | veyAvaccagarANa ya ahigArulliMgaNapayAI // 86 // (1) namoDasthuLa (2) ne gayA siddhA (3) arihaMta cacALa, (4) homsa (1) savvasroT (6) putttavavivo (7) tamatimira (8) siddhALuM yuddhAnaM (1) no phevALa vi tevo (20) Ggita sesi (2) cattAra baTTu rasa hoya (2) vecAvALa
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 A khAra adhikArAnA Adi pado che. bAra adhikAro batAve che. pravacanasArAdvAra 'namrutyuNa" zrI jiyabhayANa' sudhI bhAva arihaMtAe prApta karelA sadbhUta guNlRAnA kinarUpa pahelA adhikAra che. A adhikAramAM bhAva-arihaMtAnI stavanA che. (2) * je aiyA siddhA ' e gAthA dvArA khInne adhikAra kahyo. AmAM dravya arihaMtAne vaMdanA karAya che. dravyarUpe arihaMta te dravyaarihaMta. je cAtrIsa atizayavaMta arihaMtapaNu pAmIne siddha thayA che ane siddha thaze, tathA vartamAnakALe chadmastha avasthAmAM rahelA te dravyaarihaMtAne ahiM vaMdana karAya che. bhUtakALamAM thayela hAya ke bhaviSyamAM thanAra hAya athavA tA bhAvanuM je kAraNa hAya evA citta ke acitta padArthane gaNadharAe dravya kahyuM che. dravya arihaMtA paNa adabhAvane pAmelA ja vaMdanIya tarIke mAnya che. mATe 'je aIcA siddhA' gAthA punarukta draSavALI che, kemake vartamAnakALa ane bhUtakALanA je jinezvarA adbhAvane prApta thayelA che te ja vaMdanIya che. paraMtu naraka vigeremAM rahelA nahiM. A vAtane jaNAvavA mATe A gAthA kahI che. A 'dravyaarihaMta vaMdanA' nAmanA bIjo adhikAra. (3) "arihaMta ceiyANuM." sUtra Daka dvArA derAsaramAM sthApita jinabiMAne vaMdana karAya che mATe Ane sthApanAarihaMta vaMdana" adhikAra kahe che. (4) " lAgassa ujajoagare" sUtra vaDe A avasarpiNImAM bharatakSetramAM thayelA, bhavyajanAnA bhAvimAM thanAra samasta phlezane dUra karanAra, evA Asanna upakArI cAvIsa tIrthaMkarAnA nAmeAtkIna pUrNAMka stavanA karAya che, te A jinanAmeAtkIna nAmanA ceAtheA adhikAra. (5) "savvaleAe" zabdathI sUcita 'arihaMta ceiyANu' vigere sUtra vaDe uvalAka, adheAleka ane tirthyaleAkamAM zAzvata-azAzvata jinAlayeAmAM rahela jinabiMkhAne vaMdana karAya che. 'sa leAkamAM devagrahasthita jina sthApanA stava' nAmanA A pAMcame adhikAra. (6) 'pukhara' e gAthAnA traNa akSara vaDe sUcita pukSmaravaradIvarDse nAmanI saMpUrNa gAthAthI adha puSkaravaradvIpa, dhAtakIkhaMDa ane jamUdrIpamAM rahela arihaMtAnI stuti karAya che. aDhIdvIpamAM rahelA 'bhAvAta stava' nAmanA A chaThTho adhikAra. prazna :-atyAre te zruta-stavanA ja adhikAra che. tA pachI prasa`ga vagaranI tItha karanI stavanA zA mATe karAya che ?
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAra adhikAra. javAbaH-zrutajJAnAtpattinuM kAraNa tIthaMkara bhagavaMtA che. zrutajJAna emanAthI ja pravajyuM che. AgamamAM kahyuM che ke 'brahyaM mAsar baradA' sUtrakAra gaNadharone paNa tItha karA ja artha kahe che. khIjuM ahiM zrutastavanA prasaMga hAvA chatAM paNa tI...kara stavanA dvArA e jaNAve che ke, koIpaNa kArya karIye tyAre kalyANanA arthIe tIrthaMkarane namaskArapUkaja te kArya karavu' joie. A rIte ja sarva kalyANanI prApti thAya che. 37 (7) "tamatimira" gAthAkSarA vaDe sUcita AgaLanI gAthAo dvArA zrutajJAnanI stavanA karAya che. A sAtamA zrutastutinA adhikAra. (8) 'siddhANu" e pada vaDe sUcita AkhI gAthA vaDe siddha bhagavaMtAnI stuti jANavI. siddhastuti nAmanA A AThame adhikAra. (9) 'jo devANu vi'e gAthAkSaro pravartaka ane ati najIkanA mahA upakArI temane karela namaskAranuM phUla pragaTa karanArA vaDe sUcita be gAthA dvArA A tInA haiAvAthI bhagavAna mahAvIranI stavanA ane A vIrastava nAmanA navamA adhikAra. (10) 'ujita sela' e gAthAnA aMza vaDe sUcita AkhI gAthA vaDe samasta jagatanA tilaka samAna zrI neminAtha bhagavAnanI stavanA karAya che. zrI neminAthanI stavanArUpa A dazameA adhikAra. (11) 'cattAri aTTha' e gAthA vaDe Aza sAkaraNapUrvaka cAvIza jinezvarAnu praNidhAna karAya che. A agiyAramA adhikAra. (12) 'vaiyAvacagarANuM' A pada vaDe sUcita vaiyAvaccagarANuM-sa tigarANu vagere kahevApUrvaka kAyAtsaga karI te devadevInI stuti bAlavA sudhInA khAramA adhikAra. A rIte namAbhruNa vigere padA, khAra adhikAronA ullekha karanArA Adi pado jANavA. je adhikAramAM je jinezvara bhagavAna Adine vaMdana karAya che, te bAbata sUtrakAra peAte jaNAve che...(85-86 ) paDhame chaTThe navame dasame ekkArase ya bhAvajiNe / taiyaMmi paMcamaMmi ya ThavaNajiNe sattame nANaM // 87 // aTTamabIca utthe siddhadavvArihaMtanAmajiNeM / veyAvaccagarasure saremi bArasamaahigAre // 88 // pahelA, chaThThA, navamA, dazamA ane agyAramA adhikAramAM bhAva:jinanI, trIjA ane pAMcamA adhikAramAM sthApanAjinanI, sAtamA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pravacanasAroddhAra adhikAramAM jJAnanI, AThamAmAM siddhanI, bIjAmAM dravyaarihaMta ane cethAmAM nAma-jinanI stuti ane bAramA adhikAramAM vaiyAvacca karanAra devenI stuti che. zakastavarUpa pahelA adhikAramAM "jiyabhayANuM' sudhI, "puphakharavaradIvaDu" nI gAthArUpa chaThThA adhikAramAM, "je devANa vi de" gAthArUpa navamA adhikAramAM, "ujitasela sihare" gAthAmAM dazamA adhikAramAM ane "cattAri ak dasa daya" agiyAramA adhikAramAM bhAvajinane vaMdanIyarUpe smarAya che. bhAvajinanuM svarUpa - samasta traNa jagatamAM atizayarUpa azokavRkSa vigere viziSTa ATha pratihArya vaDe AryajananA nayanarUpI kamaLone zreSTha utsava karAvanAra, apAra saMsArarUpI samudramAM DUbatA jIvone pAra utAravA mATe nAvaDI samAna, aciMtya citAmaNIratna tathA ka95-- vRkSathI paNa adhika ane anupama mahimAvALA, pragaTela nirmaLa kevaLajJAnarUpa prakAzanA baLathI leka-alakane jANanAra tathA addabhUta samRddhine anubhavatA bhAva tIrthakaro hoya che. sthApanA jinanI stavanA : arihaMta ceIyANuM rUpa trIjA adhikAramAM sAkSAt devagRhamAM sthApana karela jemane. vaMdana karavAnI IcchA karI hoya evA sAkSAt pratimArUpa jinane, tema ja savvalee arihaMta ceIcANurUpa pAMcamAM adhikAramAM bhavanapati, vyaMtara, jyotiSa, vaimAnika, naMdIzvara, merU parvata, kulagiri, aSTApada, sametazikhara, zatruMjaya, ujajayaMtagiri vigere sarva lekamAM rahela zAzvata azAzvata jinAlayamAM rahela jinendra-pratimArUpa sthApanAjinene smaruM chuM. tama timira paDala" rUpa sAtamA adhikAramAM kumatarUpa aMdhakAra samUhane nAza karanAra jJAnane smaruM chuM. AThamA adhikAramAM siddhANaM buddhANaM gAthA dvArA siddhonuM smaraNa karuM chuM. je aIyA siddhA" rUpa bIjA adhikAramAM dravyajinanuM smaraNa karuM chuM. - kalegassa ujajo agare rUpa cethA adhikAramAM nAmajinonuM huM smaraNa karuM chuM. bAramA adhikAramAM "vaiyAvacagarANuM karemi kAussagga dvArA vaiyAvacca karanAra devenuM huM smaraNa karuM chuM.....(87-88) caityavaMdananI suMdara vidhi jANa paraMtu A pramANe vizuddha vidhipUrvaka ahorAtra daramyAna sAdhuoe ane zrAvake e keTalI vAra caityavaMdana karavA joIe? e praznanA javAbamAM nIcenI gAthA...
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ caityava`dananA prakAra. 39 sAhUNa satta vArA hoha ahorattamajjhayAraMmi / gihiNo puNa ciivaMdaNa tiya paMca ya satta vA vArA // 89 // sAdhuone ahArAtrImAM sAtavAra ane zrAvakane sAtavAra, pAMcavAra ke traNavAra caityavaMdana hAya che......(89) paDikamaNe cehare bhoyaNa samayabhi taha ya saMvaraNe / paDikamaNa suyaNa paDibohakAliye sattahA jaNo // 90 // divasa-rAta daramyAna sAdhune (1) savAranA pratikramaNanA aMte (vizAla leAcananuM) (2) derAsaramAM (3) bhAjana vakhate (paccakkhANa pAratI vakhatanuM) (4) bheAjana vAparyA pachI (paccakkhANa mATenuM) (5) sAMjanA pratikramaNanA prAraMbhamAM (6) saMcArA pArisI bhaNAvatI vakhate ane (7) savAre uThIne--A pramANe sAtavAra caityavaMdana thAya che......(90) paDakamao gihiNo vi hu sattavihaM paMcahA u iyarassa / ho jahaNeNa puNo tIsuvi saMjhAsu iya vivi // 91 // be TAima pratikramaNa karanAra zrAvakane sAdhunI jema sAtavAra, je zrAvaka pratikramaNa na kare tene pAMcavAra ane jaghanyathI traNe sa`dhyA samaye karavAthI traNa vAra caityavadana thAya che......(91) (1) jadhanya caityavadana :- navakAreNa jahannA daMDakathuijuyala majjhimA neyA / ukosA vihipuvvagasakkatthayapaMca nimmAyA // 92 // jaghanya caityavaMdana eka navakAra eTale namA arihaMtANuM vigere elavApUrvaka, madhyama caityava'dana dauMDaka ane stutiyugalapUva kanuM. jANavu' tathA utkRSTa caityavaMdana vidhipUrvakanA pAMca zakrastavarUpa jANuvuM, prazna :-caityavaMdana - keTalA prakAre che ? uttara :-jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAre caityavaMdana che. (1) temAM jaghanya caityavaMdana e namA arihaMtANa vigere bAlavApUrvaka athavA te- 'pAyAnne bhijinaH sa yasya rucibhiH zyAmIkRtAGgasthitA vagre rupadidRkSayA sthitavati prIte surANAM prabhau kAye bhAgavate ca netranikarairvRtradviSo lAJchite, sammabhrAntAstridazAGganAH kathamapi jJAtvA stavaM cakrire // 1 // ' rUpa jovAnI icchAthI najIka ubhA rahelA ane khuza thayelA devAnA svAmi evA indranuM zarIra jemanI (jemanA daihanI) chAyA vaDe zyAma thayuM che, tethI indra ane
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 pravacanasAradvAra bhagavAna eka sarakhA lAgavAthI bhramamAM paDelI (ke A bemAM bhagavAna keNu?) devAMganAoe netra dvArA ane mAMDa-mAMDa oLakhIne jemanI stuti karI te zrI neminAthabhagavAna rakSaNa karo. bIjA keTalAke mAtra praNAmarUpa jaghanya caityavaMdana kahe che. praNAma pAMca prakAre che. 1. eka mastaka namAvavA rUpa ekAMga praNAma. 2. be hAtha joDavA rUpa dvayaMga praNAma. 3. be hAtha ane mastaka namAvavApUrvaka trayaMga praNAma. 4. be hAtha ane be jAnu namAvavA rUpa caturaMga praNAma. 5. mastaka, be hAtha ane be jAnu namAvavA rUpa paMcAMga praNAma che. (2) madhyama cityavaMdana : arihaMta ceIyANuM ane eka stutirUpa ema be stavayugalarUpa madhyama caityavaMdana jANavuM bIjA AcAryo A pramANe kahe che -zakastava vigere pAMca daMDaka tathA stuti yugala eTale cAra thaye rUpa je vaMdanA te madhyama cityavaMdanA. vartamAnakALanI rUDhithI Ane ekavAra vaMdanA e pramANe oLakhe che. (3) utkRSTa cityavaMdana : | vidhipUrvaka pAMca zakrastava daMDakayukta jayavIyarAya praNidhAna sUtrasudhInI caityavaMdanAthI utkRSTa caityavaMdana thAya che. bIjAo ema kahe che ke pAMca zakastava belavAthI utkRSTa caityavaMdanA thAya che. te A pramANeka-utkRSTa caityavaMdana karavAnI IcchAvALo sAdhu ke zrAvaka derAsara jaI, ucita bhUminI pramArjanA karI, paramAtmAnI samakSa AMkha ane mana sthApana karI, saMvega ane vairAgyanA samUhanA kAraNe vikasita rAmarAjIvALo, banI, AnaMdanA kAraNe harSAzruthI yukta, bhagavaMtanA caraNakamaLanI vaMdanA ati durlabha che ema mAnate, aMgopAMgane sArI rIte gopavI, gamudrApUrvaka, paramAtmAnI sanmukha, asmalita vigere guNapUrvaka zakastavane bele. te pachI IriyAvahI paDikame, pachI paccIsa zvAsozvAsano kAussagna karI upara pUrNa legassa belIne be DhIMcaNa bhUmi para sthApana karI, be hAtha joDI keIka sakavie racela jinanamaskArarUpa caityavaMdana belavApUrvaka zakastava vigere pAMca daMDake vaDe jinane vaMde. temAM thI stuti pUrI thAya eTale pharIvAra zakastava kahIne bIjIvAra uparokta pramANe cAra thaya kare, te pachI cothIvAra zakastava belIne pavitra stotra kahIne jaya viyarAya" vigere sUtra vaDe praNidhAna karIne zakastava kahe. A utkRSTa caityavaMdanA IriyAvahI paDikakamavApUrvaka thAya che. jaghanya ane madhyama caityavaMdana IriyAvahI karyA vagara paNa thAya che.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanAra muharNatayadehA''vassaesu paNavIsa huti patteyaM / chaTThANA chacca guNA chacceva havaMti guruvayaNA // 93 // ahigAriNo ya paMca ya iyare paMceva paMca paDisehA / eko'vaggaha paMcAbhihANa paMceva AharaNA // 94 // AsAyaNa tettIsaM dosA battIsa kAraNA aTTa / bANauyasayaM ThANANa vaMdaNe hoi nAyavvaM // 95 // muhapatti (meDhAnI AgaLa rAkhavAnuM vastra)nA, zarIranA ane AvazyakanA (be avanata Adi) paccIsa paccIsa sthAne, IcchA vigere cha sthAno, vinaya vigere cha guNo, che deNa vigere gurunA cha vacana, jemane vaMdana karAya te adhikArI ( AcArya vigere) pAMca, jemane vaMdana na karAya te pAMca adhikArI (pAsasthA vigere), vyAkSipta vigere pAMca avasthAmAM hoya tyAre vaMdanane niSedhakALa, AtmapramANa eka prakArane avagraha, vaMdananA pAMca nAma tathA zItalAcArya vigerenA pAMca daSTAMta. gurunI tetrIsa AzAtanA, batrIsa vaMdananA deSa tathA pratikramaNa vigere ATha vaMdananA kAraNe-A pramANe vaMdananA 192 sthAne hoya che...(93-95) didvipaDilehaNegA nava akkhoDA naMveva pakkhoDA / purimillA chacca bhave muhaputtI hoi paNavIsA // 96 // eka daSTipaDilehaNa, nava aphaDA, neva paDA , cha prazkeTaka maLI kula muhapattinA paccIsa bola hoya che. muhapattinA paccIsa bela A pramANe che -vaMdana karavAnI IcchavA keIka bhavya jIva, khamAsamaNuM daI, gurunI rajA mAMgI, ubhaDaka page besI, muhapatti pahelI karI, tenA AgaLanA bhAgane daSTithI jue-e eka Alekana thayuM. pachI tene pheravI traNa praskeTa kare, pharI tene pheravI joIne bIjA traNa prasphoTa kare-e pramANe cha prasphaTa thayA. te pachI jamaNA hAthanI AMgaLInI vacce be ke traNa pATalI (vadhU-Tika) pADavApUrvaka muhapatti pakaDI, be paganI vacce DAbo hAtha laMbAvI, hAtha pramArjanArUpa traNa traNa paphaDAnAM AMtare traNa vakhata akaDA karavA, ethI pramArjanArUpa nava pakoDA thAya e pramANe muhapattinA pacIsa sthAna thayA.(96)
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kara pravacanasAroddhAra bAhUsiramuha hiyaye pAesu a huMti tinni patteyaM / piTThIi huMti cauro esA puNa dehapaNavIsA // 97 // be hAtha, mAthuM, mukha, hRdaya, be paga upara traNa traNa ane pITha para cAra paDilehaNu-ema zarIranI paccIsa pratilekhanA thAya. dehanI paDilehaNane paccIsa sthAna - jamaNA hAthamAM rahela vadhUTika karAyela muhapatti vaDe DAbA hAthano jamaNo che, DAbe cheDe ane vaccenA bhAganI kamara pramAnArUpa paheluM trika. jamaNe hAthanI jema DAbA hAthamAM muhapatti pakaDI DAbA hAthanI jema jamaNuM hAthanI pramArjanA karavI, e bIjuM trika. vadhUTIkane choDI muhapattinA be cheDA be hAtha vaDe pakaDI mAthAne vacce, DAbo ane jamaNe bhAga anukrame pramAje e trIju trika. mAthAnI jema moTuM ane chAtInI paNa pramArjanA kare ema cothuM ane pAMcamuM trika. jamaNe hAthamAM muhapatti rAkhI, DAbA khabhAthI laI pIThano bhAga pramArja, te pachI DAbA hAthamAM muhapatti rAkhI jamaNA bhAganI DAbI pIThano bhAga pramA. te pachI DAbA hAthamAM rAkhela muhapatti vaDe jamaNI bagala thI laI nIce jamaNuM pIThanA nIcenA bhAga sudhI pramAje , te pachI jamaNe hAthamAM muhapatti rAkhI DAbI bagalathI laI nIce DAbI pIThanA nIcenA bhAga sudhI pramAje". te pachI vaTikavALI muhapatti jamaNuM hAthamAM rAkhI DAbA ane jamaNuM pagane DAbA-jamaNuM cheDA vaccenA bhAgane pramAje. pAMcatrika vaDe paMdara pramArjanA, cAra pITha pramArjana ane DAbA-jamaNA paganI be trika pramArjanA. ema sarva maLIne pacIsa deha-pramArjanA thaI A deha-pramArjanAnA paccIsa sthAna puruSAzrayI jANavA, strIone te avayavonA nirIkSaNanI rakSA mATe be hAtha, meTuM ane be paganI ema darekanI traNa pramArjanA gaNatA paMdara pramArjana thAya..(971) daoNayaM ahAjAyaM kiikammaM bArasAvayaM / caussiraM tiguttaM ca, dupavesaM eganikkhamaNaM // 98 // be avanata, eka yathAvata, bAra AvatavALu kRtikama, cAra ziranamana, traNa gupti, be praveza, eka niSkamaNu-ema vaMdananA pacIsa Avazyaka che. 1 hAlanI praNAlikAmAM je pheraphAra che te guccamathI jANI levuM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra 43 . (1) mastaka vaDe namavuM te namana, te be che. paheluM jyAre "IcchAmi...nisahiyAe bolI rajA mAMgavA mATe je namAya che. bIju jyAre bAra Avarta karI avagrahanI bahAra nIkaLatA "IcchAmi belI anujJA letA je namAya te. (2) yathAjAta eTale janma samayanI avasthA. te janma be prakAre che. (1) sAdhupaNanA svIkAra samaye ane (2) nimAMthI niSkramaNa samaye. ceni-janmanI jema sAdhujanma phakta rajoharaNa, muhapatti, calapaTTApUrvaka tathA kapALa upara hAtha joDavApUrvaka thAya che. A pramANenI avasthAmAM ja vaMdana karAya che, tethI te vaMdana paNa yathAjAta kahevAya che. (3) kRtikarma eTale vaMdana. te bAra AvartavALuM hoya che. Avarta eTale sUtra belavApUrvaka zarIranI kriyA. te kriyAmAM bAra Avarte che. ahiM pahelethI avagrahamAM praveza karanAra () ado (2) jAguM (rU) saMtaM maLaso me virAmo vaghusumeLa e rivara vAto (8) sattAme (1) jhavaLa (6) navame A sUtra bela vApUrvaka gurunA caraNakamala upara hAtha mUkI, mastaka, hAtha aDADavArUpa cha Avarte thAya che. avagrahamAMthI nIkaLIne pharI praveza karI A ja cha Avarte karavAthI kula bAra Avarte thAya che. (4) cAra zira namana eTale cAra vakhata mastaka namAvavuM. pahelA avagrahamAM praveza karela ziSya "khAmemi khamAsamaNe devasi vaIkama" belIne prathama ziraH namana kare. ahamavi khAmemi tuma " e pramANe belanAra AcAryanuM bIjuM ziranamana. avagrahamAMthI nIkaLI pharIthI pravezanAra khamAvatI vakhate A pramANe pharI paraspara ziranamana kare -ema cAra ziraDanamana. anya AcAryanA mate "saMphAsaM " belI paheluM ziranamana ane "khAmemi khamAsamaNe" belI bIjuM zira namana e rIte bIjA vAMdaNAmAM paNa be zira namana -A pramANe cAre cAra ziSyanA zira namana thayA. (5) traNa guptithI gupta eTale manathI sArI rIte upagavALe, vacanathI khalanA vigere choDIne akSaronA uccAraNa karate ane zarIrathI saMpUrNa AvartIne karavApUrvaka vaMdana kare. jemAM be vakhata praveza che te dvipraveza. gurunI rajA laIne avagrahamAM praveza kare te prathama, avagrahamAMthI nIkaLI bIjA vAMdaNa vakhate pharI rajA laI avagrahamAM praveza kara te bIje praveza. eka niSkamaNaH gurunA avagrahamAMthI "Avahi " bela vApUrvaka nIkaLavuM te. e pramANe Avazyaka paccIsI thaI..(98)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 pravacanasAroddhAra icchA ya aNuSNavaNA avvAbAhaM ca jatta javaNA ya / avarAhakhAmaNAvi ya chaTThANA hu~ti vaMdaNae // 99 // IcchA, anujJA, avyAbAdhA, yAtrA, yApanA ane aparAdhanI kSamApanA -A cha sthAna vaMdananAM che. 1, IcchA : IcchAnAM-nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa, bhAva ema cha prakAra che. nAma, sthApanA bheda prasiddha che. sacitta vagere dravyanI IcchA athavA upagazUnya IcchA te dravyaIcchA. magadha vagere kSetranI IcchA te kSetra IcchA. rAtrI vagere kALanI IrachA te kAlaIcchA. jema vezyA, cAra ane parastrIgAmI rAtrIne Iche tathA bhikSAcara sukALane ane anAjano saMgraha karanAra vepArI duSkALane Icche. bhAvecchA be prakAre che prazasta ane aprazasta, jJAna vigerenI IcchA prazasta ane strI vigerenI IcchA aprazasta che. vaMdanamAM prazasta bhAvecchAne adhikAra che. 2. anujJA : anujJA paNa nAma vigere cha bhede che. temAM nAma-sthApanA prasiddha che. dravya-anujJA traNa prakAre che. 1-laukika, 2-kettara ane 3-kukAvacanika laukikanA traNa bheda sacitta, acitta ane mizra. gheDA vigerenI anujJA sacitta. matI, vaiDUrya vigerenI anujJA acitta, vividha AbhUSaNothI zaNagArela strInI anujJA te mizra anujJA. lokottara anujJA paNa sacira vigere traNa prakAre che. temAM ziSyanI anujJA sacittaanujJA, vastranI anujJA te acittaanujJA ane vastra vigere paherela ziSya vigerenI anujJA, te mizra anujJA. A pramANe ja kupravacanIka, anujJA paNa sacittAdi traNa prakAre jANavI. jeTalA kSetranI anujJA apAya te kSetra anujJA athavA je kSetramAM anujJAnI vyAkhyA karAya athavA anujJA apAya te kSetra anujJA. kSetra anujJA pramANe kAlaanujJA paNa jANavI. eTale amuka kALe tame ja vigere. bhAvaanujJA te AcArAMga AdinI anujJA jANavI. ahiM bhAvaanujJA levAnI che. 3, avyAbAdhA - avyAbAdhA eTale gurunI pIDAne abhAva tathA sukhazAtA pRcchApUrvakanuM vaMdana te. tenA dravya ane bhAva be prakAra che. dravyathI vyAbAdhA talavAra vigerenA ghAthI thayela ane bhAvathI mithyAtva vigerethI thayela, te baMne prakAranI bAdhA (pIDA) jemAM na hoya te avyAbAdhA. te avyAbAdhA pRcchA "bahu subheNa bhe" zabdathI pUchAya che.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanadvAra 4. yAtrA : yAtrA paNa dravya ane bhAvathI e prakAre che. dravyathI mithyAtvI tApasa vigere peAtAnI kriyAmAM pravRtta rahe te ane bhAvathI sAdhue vigere potAnI kriyAmAM apramatta rahe te. 5. cApanA : yApanA paNa dravya ane bhAvathI -ema be prakAre che. dravyathI sAkara vigere sArA dravya dvArA zarIranI svasthatA. bhAvathI indriya ane mananI upazAMta avasthAthI zarIranI samAdhi. 45 6. kSamApanA - kSamApanA paNa dravya ane bhAva-ema e prakAre che. dravyakSamApanA AlAkamAM AvanArI ApattinA bhayathI malIna AzayavALAnI ane bhAvakSamApanA saMsArathI Darela saCvigna cittavALA AtmAnI hoya che. e rIte vananA cha sthAnA thayA. A vaMdana karavAthI zA lAbha thAya che, ke jenA mATe ATaluM kaSTa karAya che, te batAvavA che gurUpa dvAra kahevAya che. (99) viNaovayAra mANassa bhaMjaNA pUaNA gurujaNassa / titthayarANa ya ANA suyadhammArAhaNA'kiriyA // 100 // vinaye|pacAra, mAnanuM bha'jana, guruenI pUjanA, tIrthaMkaranI AjJAnuM pAlana, zrutadharmAMnI ArAdhanA, 1. vinayApacAra : samasta phlezakAraka AThe prakAranA karmanA nAza kare te vinaya. upacAra eTale ArAdhanAnA prakAra. gurunI viziSTa prakAre ArAdhanA thavAthI guru vinaya thAya che. ra. mAnanuM bhaMjana : mAnanuM bhaMjana eTale ahaMkAranA nAza. jAti AdinA gathI unmatta hAya, te devane mAne nahIM, gurune vAMde nahIM ane khIjAnI prazaMsA kare nahIM. jyAre vaMdana karavAthI AvA prakAranA anaCnA kAraNarUpa abhimAnanA nAza thAya che. 3. guruonI pUjanA - A vaMdanathI ja gurunI bhAvapUjA thAya che. 4. tIrthaMkaranI AjJAnuM pAlana H tItha karanI sakala kalyANanA mUlarUpa AjJAnuM paNa sArI rIte pAlana thAya che kemake bhagavAne vinayamUlaka dharmanuM pratipAdana karyuM che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra 5. zratadharmanI ArAdhanA - vaMdana karavApUrvaka ja zruta grahaNa karAya che. 6. ayitva - vaMdanathI paraMparAe akriya eTale siddha thAya che ane te siddhatva paraMparAe. vaMdanarUpa vinayathI ja maLe che. RSioe paNa kahyuM che ke tevA prakAranA zramaNa ke mAhaNane vaMdana agara paryuM pAsanA karanArane vaMdana ane paryuM pAsanAnuM zuM phaLa kahyuM che? he gautama! zravaNarUpa phaLa kahyuM che. te zravaNanuM phaLa jJAna, jJAnanuM phaLa vijJAna, vijJAnanuM phaLa paccakakhANa, paccakkhANanuM phaLa ( navAkarmanuM agrahaNa) saMyama, saMyamanuM phaLa anAzrava, anAzravanuM phaLa tapa, tapanuM phaLa vyavadAna (nirjarA), nirjarAnuM phaLa akriyapaNuM, akiyanuM phaLa siddhigati gamana (100) vaMdananA viSayamAM gurunA cha vacana" dvAranuM varNana : chaMdeNa'NujANAmi tahatti tubbhapi vaTTae evaM / ___ ahahmavi khAmemi tume vayaNAI vaMdaNarihassa // 101 // (1) IdeNa (2) aNajANAmi (3) tahatti (4) tulabhapi vaTTae evuM (5) ahamavikhAmemi tuma. e pramANe guru, vaMdana vakhate javAba Ape. (1) gurune vaMdana karavAnI IcchAvALe..nissIhIyAe? A pramANe bole tyAre guru vyAkSepa eTale bAdhAyukta hoya te "rAha je" ema kahe. te bAdhA kahevA yogya hoya te kahe, nahIM te na paNa kahe. A cUrNikArane mata che. TIkAkAranA mate "trividhena" eTale mana-vacana-kAyAthI niSedha karuM chuM-Ama kahe tyAre ziSya saMkSepa vaMdana kare, je bAdhA rahita hoya te guru vaMdana karanArane rajA ApavA "deNa" ema kahe. deNa eTale mane paNa anukuLatA che. (2) te pachI "ajANaha me miummaha " e pramANe bese tyAre guru aNujANumi " kahe eTale mArI tane avagrahamAM pesavAnI rajA che. mATe avagrahamAM praveza kara. (3) "nissAhidivase vaI te" ATale sudhI bole tyAre guru "tahara" e pramANe kahe eTale je pramANe teM kahyuM, te pramANe mAro divasa sArI rIte pasAra thayo che. (4) "jattAbhe " A pramANe ziSya bele tyAre guru "tubsapi vaTTae" eTale tAre paNa mArI jema saMyama tapa niyamarUpa yAtrA sArI rIte cAle che? ema pUche. (5) te pachI ziSya vinayapUrvaka "javaNijacaMcale" A pramANe kahe, tyAre guru.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanadvAra 47 4 eva* " e pramANe kahe eTale indriya ane mananI upazAMtinAM kAraNe mAruM zarIra pIDA rahita che. "C (6) ziSya pharI paNa "huM paNa tane khamAvuM chuM" thayA hoya, tenI tamane kSamApanA vacanA che. (101) khAmemi khamAsamaNA " vigere khAle, tyAre guru kahe eTale divasa saMbaMdhI je kaMI pramAda janita vyatikrama Apu chuM. A pramANe vaMdana ceAgya gurunA cha " va`dananAM pAMca adhikArI ' dvAra. Ayariya uvajjhAe pavatti there taheva rAyaNie / esiM kikammaM kAyavvaM nijaraTThAe || 102 // kaeNnI nirA mATe AcArya, upAdhyAya, pravata, sthavira ane ratnAdhikane vaMdana karavu. joie. vaMdananA adhikArI eTale vadanane yAgya AcAya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira ane ratnAdhika-e pAMca che. A pAMcane nirjarA mATe vaMdana karavuM joie. (1) sUtra-artha ane ubhayane jANanAra prazasta sava lakSaNeAthI yukta ( dehavALA) gaMbhIratA, sthiratA, dhIratA, vigere guNarUpa maNinA samUhathI bhUSita, evA AcAya kalyANavAMchu AtmAe vaDe sevAya che. (2) jenI pAse jaine bhaNAya te upAdhyAya. "samyaktva jJAna saMyamathI yukta sUtraa-tadrubhayanI vidhinA jANakAra, AcArya padavIne yAgya sUtranI vAcanA ApanArA upAdhyAya hAya che. (3) sau-saunI ceAgyatA mujaba sAdhuone prazasta ceAgamAM je pravartAve te pravaka zAstramAM kahyuM che ke " tapa-sauMyama ceAgAmAM jene je yAga yAgya hAya tene temAM pravartAve ane asamane pAcho vALe ane samudAyanI ciMtA karanArA pravartI hoya che. (4) jJAnAdi cegAmAM sIdAtA sAdhuone AleAka, paralAkanA vipAkA batAvI saMyamamAM je sthira kare, te sthavira. kahyuM che ke pravata ke je cAgAmAM joDela hAya, te cAgAmAM chatI zaktie sIdAtA hAya tevA sAdhune sthira kare te sthavira kahevAya. (5) ratnAdhika eTale paryAya jyeSTha. A pramANe AcAya, upAdhyAya, pravaka, sthavira ane ratnAdhika-A pAMce vaMdanane ceAgya che mATe pAMcane vaMdana karavuM. (102)
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 pravacana sAroddhAra vaMdananA pAMca adhikArI dvArA pAsattho osanno hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdovi a ee avaMdaNijjA jiNamayaMmi // 103 / / so pAsattho duviho savve dese ya hoi nAyavyo / savvaMmi nANadaMsaNa caraNANaM jo u pAsaMmi // 104 // desaMmi ya pAsattho sejAyara'bhihaDa rAyapiNDaM ca / nIya ca aggapiNDaM bhujai nikAraNe ceva // 105 // pAsasthA : avasannA, kuzilayA, saMsakta ane yathAIda-e badhA avaMdanIya che. pArzva eTale najIka jJAna vigerenI pAse je rahe te pArzvastha athavA mithyAtvAdi baMdha heturUpa pAzamAM je rahe te pAza - te pAsasthA be prakAre che, savAsastha ane dezapAsatha. je phakta veSa dhAraka hoya ane samyadarzana, jJAna, cAritrathI alaga rahetuM hoya te sarva pAsaF. je kAraNa vinA zayyAtarapiMDa, abhyAharata (sAme lAvela), rAjapiMDa, nityapiMDa, agrapiMDa vApare tathA ATalA gharo athavA kula mArA che bIjAnA nahIM-e pramANe je kula nizrAe vicare (gocarI jAya. ) tathA guru mahArAja vigere viDilene yogya je sthApanA kulemAM kAraNa vagara gocarI jAya te deza pAsae che. nityapiMDa eTale tamAre mAre tyAM ja AvavuM, huM tamane ATaluM ApIza -A pramANe AmaMtraNa ApanAranuM haMmezA grahaNa karavuM te. agrapiMDa eTale tarata ja utArelI bhAta vigere nahi vaparAyela (saMpUrNa bharelI) tapelImAMthI uparanA bhAgamAMthI levuM te. (103-105) avasana - osannovi ya duviho savve dese ya tattha savvaMmi / avabaddhapIDhaphalago ThaviyagaMbhoI ya nAyavyo // 106 // Avassaya sajjhAe paDilehaNamikvajhANabhattaTTe / AgamaNe niggamaNe ThANe ya nisIyaNatuyaTTe // 107 // AvassayAiyAI na karei ahvA vihINamahiyAI / guruvayaNavalA ya tahA bhaNio desAvasannotti // 108 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra gAthArtha avasagna be prakAranAM cheH sarvaavasanna ane dezaavasatra1. sarvaavasAna eTale avabedhaka pIThaphalakavALo ane sthApanA bhoche. 2. dezaavasagna eTale Avazyaka, sajhAya, paDilehaNa, bhikSA, dhyAna, bhajana mAMDalI, upAzrayamAM praveza, nirgamana, kAyotsarga, ubhA rahevuM, besavuM, suvuM, vigeremAM bhUla thaye " micchAmi dukkaDa na Ape, Avazyaka vigere na kare athavA vadhAre-ochuM kare ane gurunI sAme bole te. sAmAcArImAM je sadAya eTale ke pramAda kare te avasanna. avasanna be prakAre che. (1) sarva avasagna. (2) dezaavasagna. (1) sarva avasagna avabaddha pITha phalakavALo hoya eTale ke sAdhuoe comAsAmAM eka pATIyAmAM banela saMthAro (pATa ) na maLe te aneka vAMsa ane pATIyA bhegA karI deraDI vigerethI bAMdhIne te pATa upara saMthAre kare, paMdara divase derIne choDIne paDilehaNa karavI ema jinAjJA che. je sAdhu A pramANe na kare, te avabaddha pITha phalaka kahevAya che. athavA vAraMvAra suvA vigere mATe haMmezA saMthAro pAtharI ja rAkhe. athavA te ekAMte saMthAro pAtharyA vagara ja je bese, suve, te paNa avabaddha pITha phalaka kahevAya. sthApanApiMDa ane duSTaprAbhUtikApiMDa (avidhithI jarUrata vinA sAme lAveluM) je vApare te sthApita kahevAya. pratikamaNa vigerenA AvazyakamAM, vAMcana vigere svAdhyAyamAM, muhapatti vigerenA paDilehaNamAM, gocarImAM, dharmadhyAna vigere zubhadhyAnamAM, bhojanamAMDalImAM, bahArathI upAzrayamAM AgamanamAM, kAraNavasAt upAzraya bahAra javAmAM, kAtsarga vigere bilakula kare nahi athavA vadhAre ochA kare ke niSiddha kAlarUpa akALe karavA vigere deSathI duSTa kare, tyAre deza-avasane thAya che. pratikramaNa vigere Avazyaka kare nahi, hInAdhika vigere dezothI duSTa kare, svAdhyAya na kare, niSedha kALe kare, paDilehaNa na kare, astavyasta kare, delavALuM kare, ALasa ke sukhaziliyApaNuthI bhikSA mATe phare nahi. athavA anupagathI phare che aneSaNIya grahaNa kare. "meM zuM karyuM, mAre zuM karavAnuM che, zakaya evuM huM zuM nathI karato" vigere rUpa zubhadhyAna AgalI rAte ke pAchalI rAte dhyAve nahi athavA azubha dhyAna kare. gocarI mAMDalImAM na vApare athavA kyAreka vApare te kAgaDA-ziyALanI jema vApare athavA mAMDalI saMbaMdhI saMyejanA vigere pUrvaka vApare. keTalAka abhaktArthane artha paccakhANa kare nahi-ema kare che. athavA gurue kahyuM hoya te gurunI sAme kAMIka
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAdvAra kharAba bAlavApUrvaka kare.) upAzrayamAM pesatA nisihI bAlavArUpa sAmAcArI na kare. ane nIkaLatA AvasahI eTalavArUpa Avazyaka sAmAcArI na kare, gamanAgamana viSayaka iriyAvahiyA karavArUpa kAussagga na kare athavA doSa lagADe. 50 besavA-suvAnI jagyAe daMDAsaNa vaDe bhUmi pramAnArUpa sAmAcArI na kare, sAmAcArImAM khATu AcaraNa kare tyAre athavA Avazyaka samaye guru mahArAja * aticArAnI sArI rIte AleAcanA karI, prAyazcitta leA " -A pramANe kahe tyAre gurunI sAme uddhatAIpUrNAMka bele athavA javAba na Ape athavA teA gurunA vacana pramANe na kare, te dezaavasaneA. AnA sArAMza e che ke, skhalanAmAM micchAmi dukkaDaM na Ape, guru vigerenuM vaiyAvacca na kare, gurune savaraNa prAyazcitta vigeremAM vaMdana na kare, upakaraNA levA mUvAmAM pramAnA paDilehaNA na kare, bIjI' paNa sAmAcArImAM vitatha AcaraNa kare te deza-avasanna che. (106-108) tiviho hoi kuzIlo nANe taha daMsaNe carite ya / so avaMdaNijjo pannatto vIyarAgehiM // 109 // nANe nANAyAraM jo u virAhei kAlamAIyaM / daMsaNa daMsaNayAraM caraNa kusIlo imo hoi // 110 // kutsita eTale kharAba, zIla eTale AcAra, jenA kharAba AcAra che te kuzIla, tenA traNa prakAra che. jJAna-viSayaka, darzana-viSayaka, cAritra--viSayaka, A kuzIla avaMdanIya ema vItarAga bhagavaMte kahyuM che. ' kAle viSNue' vigere ATha prakAranA jJAnAcArane je virAdhe, ke sArI rIte pALe nahi, te jJAna viSayaka kuzIla kahevAya * nissa'kiya nikhiya' vigere ATha prakAranA dazanAcArane je virAdhe ke sArI rIte pALe nahi te danaviSayaka kuzIla kahevAya. (109-110 ) kouya bhUIkamme pasiNA pasiNe nimittamAjIvI / kakkakarUyAi lakkhaNaM uvajIvai vijjamaMtAI // 111 // kautukakama, bhUtika, praznAprazna, nimitta, AjIvikA, kalphakurakA ( mAyA), lakSaNavidyA ane maMtra vigere karavApUrvaka je jIve te cAritrakuzIla kahevAya. (111) sohaggAi nimittaM parersi nhavaNAi kouyaM bhaNiyaM / jariyA bhUidANaM bhUIkammaM viNi di // 112 //
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ va denadvAra saubhAgya vigere mATe bIjAne snAna vigere karAve, te kautuka kahevAya. tAva vigere vALAne bhUti eTale rAkha ApavI tebhUtika kahevAya. 51 leAkamAnyatA che ke putra vigerenA kAraNe srI vigerene traNa rastA ke cAra rastA maLatA hoya tyAM ke caurA vigeremAM vividha auSadhithI mizrita pANIthI snAna karAvavuM ke mULIyA vigere bAMdhavA vigere je kriyA karAya te kautuka kahevAya athavA kautuka eTale Azcaya kare, jema ke meAMDhAmAM gALA nAMkhIne kAnamAMthI ke nAkamAMthI pAchA kADhe, meDhAmAMthI agni kADhe vigere karavu te kautuka tAva vigere rogavALAnI pathArI ADhinI cAre dizAmAM moMtrela rAkha ApavI te bhUtika. (112 ) suviga vijjA kahiyaM, AIkhaNa ghaMTiyAi kahaNaM vA / jaM sAsa annersi pasiNA - pasiNaM havai eyaM / / 113 / / keAIe peAtAnA prazna pUchyo hAya ke na pUchyo hoya athavA svapnamAM icchita vidyA jApa vaDe je javAba kyo hoya. kaNu pizAci vidyA vaDe ke maMtrAbhiSikta ghaMTa vigere vaDe je khIjAnA pUchyA vagara ke pUchelA praznonA javAba kahe, te praznAprazna. (113) vIyA bhAva kahaNa hoi nimittaM imaM tu AjIvaM / jAikula sippa kamme tavagaNa suttAi sattavihaM // 114 // bhUtakALa vagere traNa kALanA bhAveAne kahevu te nimitta kahevAya. jAti, kula, zilpa, ka, tapa, gaNusUtra vigere sAta prakAre peAtAnI AjIvikA calAve te AjIvaka kahevAya. lAbhAlAbha vigere jenA vaDe AjIvikA calAvAya te AjIvikA, tenA vaDe je jIve te AjIvI kahevAya. te jAti vigere sAta prakAre che. bhUtakALa, vartamAnakALa ane bhaviSyakALa e pramANe kALanA hati kahevI te nimitta kahevAya. jemake keAI bhinnamAla vigerenI jAtinA mATA zeThane joI tene kahe ke, huM paNa bhinnamAla vigere jAtinA ja chuM. A pramANe kahevAthI te zeTha eka jAtinA saMbaMdhathI bhikSA vigere dvArA sArI bhakti kare. A jAtinI upajIvikA kahevAya. A pramANe huM tamArA kula, zilpa, karma, tapa ane gaNanA chuM vigere vacana vaDe AjIvikA calAve kula vigerenA AjIvaka kahevAya. AhAra vigerenI AsaktithI ja tapa ane sUtra abhyAsa pragaTa kare teA tapaH sUtrAjIvaka kahevAya.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 pravacanasAroddhAra pitAthI utpanna thayela tathA ugra vigere kula, AcAryanI zikSA dvArA maLeluM hoya te zilpa, AcArya vinA prApta thayeluM karma, anazana vigere tapa, malla vigere gaNa, dazavaikAlika Adi utkAlika ane uttarAdhyayana Adi kAlika sUtra vigerethI AjIvikA calAve te AjIvIka kuzIla kahevAya. (114) kakakuruyA ya mAyA niyaDIe DamaNaMti jaMbhaNiya / thIlakkhaNAi lakkhaNa vijjAmaMtAiyA payaDA // 115 // kakakusakA eTale mAyA. mAyA vaDe je bIjAne ThagavuM te kakakurukA kahevAya. strI vigerenA lakSaNa Adi tathA vidyA maMtra vigere prasiddha karanArA. kalakurukA eTale mAyA. mAyA vaDe ke luccAIthI je bIjAne chetaravuM te kalkakurukA kahevAya. bIjA AcAryo kakurukAno A pramANe artha kare che. kalka eTale prasUti vigere rogomAM khAra paDAvavo. athavA potAnA zarIranuM sarvathI ke dezathI ledhra vigere padArtho vaDe mAliza kare. ane kuSkA eTale sarvathI ke dezathI snAna kare. strI-puruSa vigerenA lakSaNe kahe. jemake hADakAmAM cIkAza hoya te paisA, mAMsamAM sukha, cAmaDImAM bhega, AMkhamAM strI, gatimAM vAhana, avAjamAM AjJA ane sattvamAM badhI vastuo rahI che. A pramANe sAmudrika lakSaNa kahe. jenI adhiSThAyikA devI hoya te vidyA ane deva hoya te maMtra athavA sAmagrI - pUrvakanI sAdhanA te vidyA ane sAdhanA vagaranI ArAdhanA te maMtra Adi zabdathI mUla karma, cUrNa vigere levuM. mUlakarma eTale puruSaSiNIne apuruSaSiNI karavI, apuruSaASiNIne puruSaSiNI karavI. garbhotpati ke garbhapAta karavuM. cUrNAga vigere prasiddha che. A badhuM upalakSaNa mAtrathI jANavuM. bAkI cAritranI malInatAnA kAraNarUpa zarIra zobhA vigere karanAra caraNakuzIla jANavo. (115) saMsatto u iyANi so puNa gomattalaMdae ceva / ucchiTThamaNucchidraM jaM kiMcicchubbhae savvaM // 116 // emeva ya mUluttara dosA ya guNA ya jattiyA keI / te taMmI (ya) sanihiyA saMsatto bhaNNae tamhA // 117 // guNa ane doSa jemAM mizra hoya te saMsakta. jema pAsasthA, avasagna avaMdanIya che. tema saMsakta paNa avaMdanIya che. gAya vigerene khAvAnA sAdhanamAM eMThuM javuM, cekhuM kheLa-kapAsa vigere je kaMI naMkhAya ane gAya te badhuM khAI jAya, tema saMsakta paNa guNa doSano viveka karyA vagara cAritrane duSita kare che. gAyanA khAvAnA sAdhanamAM nAkhela
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanadvAra kheALa-kapAsa AdinI jema prANAtipAtaviramaNa vigere mUlaguNeAmAM ane piDavizuddhi rUpa uttaraguNAmAM doSA tathA bIjA ghaNA doSA hevAthI te saMsakta kahevAya che. (116-117) so duvigappo bhaNio jiNehiM jiya-rAgadosa - mohehiM / ego u saMkIliTTho asaM ki liTTho tahA anno // 118 // paMcAsavappasatto jo khalu tirhi gAravehiM paDibaddho / ithi gahi saMkaliDo saMsatto kiliTTho u // 119 // rAga-dveSa-mehane jItanAra vItarAga bhagavaMte saMsaktanAM be prakAra kahyA che. eka saliSTa ane bIjo asakUli (1) prANAtipAta vigere pAMce AzravamAM je pravRtta hAya, RddhigArava, zAtAgArava ane rasagAravamAM Asakta hAya, strIne sevanArA-srI sazrliSTa ane gRhastha saMbaMdhI dvipada, catuSpada, dhanadhAnya vigerenI pUrtinI kriyAmAM je pravRtta hoya, te gRhisa li. A sa lisa sakta kahevAya. (118-119) 53 pAsatthAI saMvigge ca jattha milaIu / hi tArisao hoI piyadhammo ahna iyarou / / 120 / / ( 2 ) pAsatthA vigere male tyAre tenA jevA thAya ane savijJa male te tenA jevA thAya eTale saMvijJa sAthe priyadharmI thAya ane pAsasthA vigerenI sAthe apriyadharmI thAya. ( arthAt tyAgI maLe tyAre tyAgI jevA ane doSavALA maLe tyAre doSI ane ) te asa kRlisa sakta kahevAya. (120) uttamAya to ussutaM caiva pannavemANo / eso u ahAchaMdo icchA chaMdotti egaDDA // 121 // sUtrathI bhraSTa thayela te utsUtra. te utsUtrane pAte jAte seve ane bIjAne utsUtranI prarUpaNA kare te yathALa...dika kahevAya, yathAIdika peAtAnI IcchA pramANe bele ane varte che. ( 121 ) ussuta maNuvai sacchaMda vigappiyaM aNaNuvAI | paratattipavattI titiNo ya iNamo ahAcchaMdo // 122 // jinezvara bhagavaMta vaDe anupaSTi, svayaM-kalpita ane siddhAMta bAhya je hoya te utsUtrabhASI tathA parapravRttimAM tatpara ane asaha hAya te yathALa krika kahevAya. usUtra eTale jinezvara bhagavata vigere vaDe je upadezAyela na heAya ane te 1. ( chaMda eTale icchA )
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pravacanasArAddhAra peAtAnI IcchA pramANe pelu hAya ane peAtAnI matikalpanAnuM hAvAthI siddhAMta khAdya hAya, te utsUtra kahevAya. gRhasthanA kArTImAM karavA, karAvavA ane anumAdavA dvArA je pravRtta hoya, te parataptipravRttayathALa ki kahevAya. je kAI sAdhunA nAnA paNa aparAdhamAM satata kApAyamAna rahe ane zAMta na thAya te ta'tiyathALa dika kahevAya. (122) sacchaMdamai vigappiya kiMcI suhasAya vigai-paDibaddho / tihi gAravehi majjai taM jANAhI ahAchaMda / / 123 / / Agama nirapekSa buddhithI kaMIka abhyAsa vigerenuM AlaMbana kalpIne sukhazIlapaNAthI vigaI emAM Asakta thAya tathA RddhigArava, 2sagArava, zAtAgAravamAM AnaMda mAnanAro hAya te yathALa krika kahevAya. AmAM keTalAka pAsasthAne sarvathA acAritrI mAne che. te lAgaNIzIla budhapuruSAne yuktiyukta lAgatuM nathI. kemake pAsatthA je ekAMte acAritrI hoya, te sarva pAsasthA ane dezapAsathA ema be vikalpe mAnavA asaMgata thAya che. kemake cAritrane abhAva te baMnemAM samAna che. tethI e bhedanI kalpanAthI nakkI thAya che ke pAsasthA sAticAra cAritrI che A pramANe nizIthacUrNImAM paNa kahyuM che. pArzvastha eTale ( jJAnAdinI) pAse rahelA hAya. sUtrapArisi ane apeArisi kare nahIM, danAcAranA aticArA lagADe. cAritramAM na hoya athavA cAritranA aticArAnA tyAga na kare A pramANe svastha rahe te pArzva stha. A pATha vaDe pAsasthAne sava thA cAritrAbhAva jaNAtA nathI. paraMtu sAticAra cAritra yuktatA paNa che. vananA pAMca niSedha batAvela che. teA pAMca niSedha kayA samaye che te dvAra he che. (123) vadana mATe niSedhakALa :- vaktrAhutte patte mA kayAi vaMdijjA / AhAraM ca karite nihAraM vA jai karei // 124 // (1) guru-aneka bhavyajanAthI bharela sabhAmAM vyAkhyAna vigere karavAmAM vyagra hAya, (2) kAIpaNa kAraNathI parAGamukha eTale mukha khIjI tarapha hAya, (3) krodha, kaSAya ke nidrA vagere pramAdamAM hAya, (4) AhAra-pANI vAparatA hAya, ( 5 ) stha`Dila-mAtru karavA mATe taiyAra thayA hoya.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra 55 tyAre vaMdana na kare, kAraNa ke e samaye vaMdana karavAthI anukrame dharmamAM aMtarAya, anupaga, krodhanI zakyatA, AhAramAM aMtarAya ane lajajAvaza thaMDila-mAmAM badhA thAya che. (124) vaMdana mATe yogya kALa - pasaMte AsaNatthe ya, uvasaMte uvahie / aNunnavitu mehAvI, kiikammaM pauMjae ||125 / / (1) guru vyagratA rahita hovAthI prazAMta hoya, (2) Asana para beThA hoya, (3) koi vigere pramAda rahita (upazAMta) hoya, (4) vaMdana karanArane "chaMdaNa" vigere vacano kahevA mATe upasthita taiyAra) hoya. (5) AjJA mAMgavApUrvaka upayoga rAkhIne buddhimAnee vaMdana karavuM joIe. (15) guruno avagraha - AyappamANamitto caudisiM hoi uggaho gurUNo / aNaNunnAyassa sayA na kappae tattha paviseu // 126 // je grahaNa karAya te avagraha. cAre dizAmAM guruno avagraha Atma-pramANa eTale sADA traNa hAtha pramANa hoya che. tenI aMdara gurumahArAjanI rajA vagara praveza na karI zakAya. avagrahanA nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa ane bhAva ema cha bheda che. nAma, sthApanA sugama che. motI vigere padArthonuM je grahaNa te dravya avagraha. jeNe je kSetra grahaNa karyuM hoya te kSetraavagraha. (te cAre taraphathI savA jana pramANa kSetra jANavuM.) jeNe je kALa grahaNa karyo hoya te kAla-avagraha. (jemake RtubaddhakALa-zeSakALamAM eka mahinAno ane comAsAmAM cAra mahinAno) jJAnAdi prazasta bhAvonuM grahaNa ane krodha vigere aprazastabhAvanuM grahaNa -ema bhAva avagraha be prakAre che. athavA devendrane, rAjAne, gRhapati, zayyAtarane ane sAdharmikano -ema pAMca prakAre paNa avagraha che. jenuM svarUpa AgaLa kahevAze. ahiM kSetraavagraha ane prazastabhAva-avagrahane adhikAra che. (126) vaMdananA nAme - vaMdaNaciikiikammaM pUyAkammaM ca viNayakammaM ca / vaMdaNayassa imAI havaMti nAmAI paMceva // 127 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 pravacanasAroddhAra vaMdanakarma, citikama, kRtikama, pUjA kAma ane vinayakarma- e. vaMdananA pAMca nAme che. 1. je prazasta mana-vacana-kAyAnA vyApArathI gurune stavAya ke vaMdAya te vaMdana. vaMdana rUpa kiyA te=vaMdanakarma. te vaMdananA dravya ane bhAva -ema be prakAra che. dravyathI micchAdaSTinuM ane anupayegI samyagdaSTinuM hoya che. bhAvavaMdana upayogavaMta samaktinuM che. * 2. jemAM kuzala karmone upacaya thAya te citi. ane citirUpa kriyA te ja ke citikarma. kAraNamAM kAryane upacAra thato hovAthI kuzalakarmane upacayanA kAraNarUpa rajoharaNa vigere upadhine saMgraha te paNa "citikarma" vaMdananuM nAma che. citikarma dravya ane bhAvathI ema be prakAre che. tApasa vigerenA liMganuM grahaNa karavuM athavA anupayogavaMta samakitInuM rajoharaNa vigerenuM grahaNa karavuM te dravya citikarma. upayegavaMta samakitInI rajoharaNa grahaNa vigere kiyA te bhAvacitikarma. 3. nIce namavArUpa je kriyA, te katikarma. tenAM dravya ane bhAva ema be prakAra che. niddhava vigerenI tathA anupayogI samyagdaSTinI je nIce namavArUpa kriyA, te dravya. kRtika ane bhAvathI upayegavaMta samyagdaSTinI nIce namavAdi kriyA, te bhAvakRtikarma, 4. pUjavuM te pU. prazasta mana-vacana-kAyAnI ceSTA te pUjA. pUjArUpa kiyA te pUjAkarma. tenA dravya ane bhAva -ema be prakAra che. dravyathI nihnava vigerenI ane upaga rahita samakitinI kriyA, te dravya-pUjAkarma ane upagavaMta samakitinI kiyA bhAvapUjAkarma hoya che. pa. ATha prakAranA karma jenA vaDe nAza pAme ke dUra thAya, te vinaya. te vinaya rUpa je karma te vinayakama. tenAM dravya ane bhAva -ema be prakAra che. nidbhava vigere tathA anupayogI samakitine je vinaya te dravyavinayakarma ane upagavaMta samakitine je vinaya te bhAvavinayakarma. A pAMca vaMdananA nAmamAM dravya ane bhAvamAM pAMca daSTAMta che te "pAMca udAharaNa" nAmanA dvAra vaDe kahe che. (127) vaMdananAM pAMca udAharaNa - sIyale khuDDae kaNhe sevae pAlae tahA / paMcee diTuMtA, kiikamme huMti nAyavvA // 128 // dravya ane bhAva vaMdanamAM 1 zitalAcArya, 2 bhulakAcArya, 3 kRSNa mahArAjA, 4 sevaka ane 5 pAlakanA dRSTAMte.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 vaMdanadvAra zItala nAmanA rAjAe rAjya samRddhi cheDI sarvajJa dIkSA grahaNa karI. tenAmAM rahela saMpUrNa guNathI AnaMdita hRdayavALA gurue, zramaNone AnaMdadAyaka sUripada temane ApyuM. te zItalAcAryanuM dravya ane bhAvavaMdanamAM udAharaNa. dravya ane bhAva citikarmamAM potAnA vaDila ane sthaviro vaDe guru pade sthapAyela kSullakAcAryanuM udAharaNa dravya ane bhAva kRtikarmamAM aneka parAkramI rAjAonAM namelA mastaka para rahela muguTanI kalagInI viziSTa mANekanI mAlAmAMthI pRthvI para satata uchaLatA evA kiranA samU hathI raMgAyela caraNakamalavALA kRSNamahArAjAnuM tathA vIrazAlavInuM udAharaNa. dravya ane bhAvapUjAkamAM be sevakenuM udAharaNa dravya ane bhAva vinayakarmamAM pAlaka ane zAMbanuM udAharaNa che. A pAMce vaMdananA daSTAMta sAmAnyathI jANavA yogya che. vadanakamamAM zItalAcAryanuM dRSTAMta - pRthvIrUpa strInA mastaka para tilaka samAna zrIpura nAmanA nagaramAM potAnA pratApa vaDe dizAonA samUhane jItanAra evA zItala nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. te rAjA sarvajJa zAsanarUpI sAgaramAM UMDANathI avagAhelA hovAthI stavanIya hatA. temanA mAtR ane pitR baMne pakSa zuddha hovAthI rAjahaMsanI jema rAjA sukha-magna hatA. te rAjAne bhAgya ane saubhAgyanuM ghara, saddadharma-karmamAM tatpara zaMgAramaMjarI nAmanI bena hatI. te benane vikramasiMha rAjA sAthe paraNAvI. kALakrame teNe cAra putrane janma ApyuM. suMdara vairAgyathI raMgAyela zItala rAjAe zrI dharmaghoSasUrijI pAse dIkSA grahaNa karI. siddhAMtanA rahasyane jANa gItArtha banela temane gurue temanA guNethI saMtuSTa thaI potAnA pade sthApana karyA. eka divasa zaMgAramaMjarI rANIe kaLA-kauzalyavaMta potAnA putrone ekAMtamAM kahyuM ke, "he putro! A jagatamAM eka tamArA mAmA prazaMsanIya che, ke jemaNe rAjya choDI uttama vratane grahaNa karI, samasta siddhAMtarUpI sAgarane pAra pAmela AcAryadeva che. te niHsaMgapaNe jagatamAM vicarI bhavya jIvone pratibaMdha kare che. jema teoe A, saMsAranuM phaLa hatheLImAM laI lIdhuM, tema he putro ! tamAre paNa e ja sArarUpa phaLa grahaNa karavA egya che. kAraNake "A cha karoDe vAra viSayasukha prApta karyA, hajAro vAra saMpadAo bhegI karI, seMkaDe vAra rAjya meLavyA paNa dharma kyAreya meLavyuM nathI." A pramANe mAtAnA vacana sAMbhaLI vairAgyavaMta thayela putrae pitAnA pitAnI rajA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 pravacanasAroddhAra laI sthavira bhagavaMta pAse jenadIkSAne grahaNa karI. anukrame teo paNa gItArtha thaI pitAnA mAmAne vaMdana karavA mATe vihAra karatA sAMjanA samaye avaMtinagaranI bahAra AvI rAta rokAyA. gAmamAM jatA keIka zrAvaka dvArA pote gAma bahAra rokAyA che, te hakIkata zrI zItalAcAryane jaNAvI. mAmA mahArAjanA vaMdananA zubha adhyavasAyanA kAraNe te cAre mahAtmAone rAtrImAM kevaLajJAna utpanna thayuM. kRtakRtya thayela hovAthI savAre tyAM ja rokAyA paNa teo vaMdana karavA na gayA, ane zrI zItalAcArya rAha jotA rahyA. eka prahara sudhI rAha joIne zrI zItalAcArya teo na AvavAthI teonI pAse gayA, te munione Adara-satkAra karatA na joI, dAMDe thApI, IriyAvahi paDikkamIne vicArIne A pramANe bolyA ke, "zA mATe huM tamane vaMdana karuM ?" temaNe paNa kahyuM ke, "tamane je ThIka lAge te karo. tyAre AcArya mahArAja "A loke kevA duSTa nirlajaja che" ema vicArI gusse thaI te cAre ziSyone vaMdana karyA. dhakaSAyavaMta te AcArya mahArAjane te cAre sAdhuoe kahyuM ke, "tame pahelA dravyathI vaMdana karyuM, have tame bhAvathI vaMdana kare." AcArya mahArAja belyA, "zuM tame A paNa jANo cho ?temaNe paNa kahyuM, "ame badhuM jANIe chIe." AcArya mahArAje pUchayuM zI rIte?" temaNe kahyuM ke, "jJAnathI" AcArya mahArAje pUchyuM, "kevA prakAranA jJAnathI?" temaNe kahyuM ke, "apratipAtI jJAnathI. A pramANe jANI are..! pApI evA meM A kevalIonI AzAtanA karI...! A pramANe potAnA AtmAnI niMdA karatA, adhyavasAya badalI cAre kevalIone kamathI vaMdana karatA apUrvakaraNa vigere kAraNothI AcArya mahArAjane kevalajJAna utpanna thayuM. kaSAyayukta cittathI pahelA dravyavaMdana karyuM ane pachI upazAMta hRdayapUrvaka vaMdana karyuM te bhAva-vaMdana thayuM. citikamamAM kSullaka AcAryanuM udAharaNa: eka vizALa gacchanA adhipati suMdarasUri mahArAje vRddha avasthAmAM potAne aMtakALa jANI zubha lakSaNavaMta ane saMgha sammata, koIke phullaka munine pitAnA pade (AcAryapade) sthApana karyA. sarva munio haMmezA temanI AjJAnuM polana kare che. te kSullakAcArya gItArtha sthaviro pAse judA judA graMthane bhaNe che. eka vakhata mehathI muMjhAyela te AcArya vrata choDavAnI IcchAthI samasta munio bhikSAthe gayA hatA tyAre sthADilabhUmie javAnA bahAne eka sAdhune laI jhaDapathI bahAra nIkaLI gayA. vRkSothI gherAyela jagyAe sAdhuthI chUTA paDI, AgaLa phaLaphUlathI bharapUra vRkSavALA eka vanakhaMDamAM ArAma karavA beThA. tyAM jene pITha bAMdhela che evA nIrasa
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanadvAra pala zamIvRkSane musApharothI pUjAtuM joI vicAre che ke, "bakula vigere ghaNuM uttama vRkSe. hovA chatAM leke A zamIvRkSane pUje che, temAM pUrvajoe karela pIThikA ja kAraNarUpa che. jevuM A nIrasa zamIvRkSa che, tevo huM paNa chuM, kemake kulina gItArtha bIjA ghaNuM sAdhuo hovA chatAM paNa huM badhA ya lokenI aneka prakAranI pUjA prApta karuM chuM, temAM sarva mahimA gurunA Asana pATa paraMparAne jaNAya che. chatAM paNa meM yuvAnInA madamAM AvI jaI tiraskaraNIya kArya karyuM. A pramANe vicArI pAchA potAnI vasatimAM AvyA ane sAdhuone kahyuM ke, bAhara gayela tyAre mane acAnaka zula utpana thavAnA kAraNe ghaNI vAra lAgI. samatAmRtamAM magna thayelA teoe khAnagImAM gItAnI pAse sArI rIte badhI Alecane karI prAyazcitta svIkAryuM. rAgayukta cittavALA temane pahelA dravyathI citikarma thayuM. ane pAchaLathI prazAMta hRdayavALA temane bhAvathI citikarma thayuM. kRtikamamAM kRSNa mahArAjAnuM udAharaNa: saurASTradezamAM dvArakAnagarImAM asIma parAkramI vAsudeva kRSNa rAjA hatA. te rAjAno vIraka zAlavI nAmane bhakta sevaka hatA. te vAsudevanA darzana karyA vagara kadI paNa khAte na hatuM. te vAsudeva varSARtumAM ghaNuM jIvonI hiMsA thatI hovAthI rajavADIe nIkaLatA nathI ane aMtaHpuramAM haMmezA rahe che. AthI vIrakane praveza na maLavAnA kAraNe haMmezA daravAjA AgaLa AvI gAyanA chANathI mUrti jevuM banAvIne, phUlothI pUjA karIne jAya che, paNa darzana na thavAne kAraNe bhojana karatA nathI. temaja dADhI, mUcha, nakha vigere paNa pAvatuM nathI. varSARtu pUrI thayA pachI jyAre kRSNa rajavADIe nIkaLyA tyAre sarva rAjAe temanI pAse AvyA, AnaMdita thayela vIraka paNa tyAM AvI namaskAra kare che, tyAre kRSNa mahArAjAe dvArapALane pUchyuM ke, "A nisteja temaja dubaLa kema thayuM che?" tyAre dvArapALe kahyuM ke, "A ApanA darzana karyA vagara bhajana karatuM nathI tethI A dubaLa thaI gaye che." A sAMbhaLI kRSNa khuza thaIne varakane badhI jagyAe praveza karavAne paravAne ApyuM. vivAha yogya thayela putrIo jyAre kRSNane namaskAra karavA Ave tyAre kRSNa te sarva putrIone pUche che ke, "he dikarI ! bela, tAre svAmina thavuM che ke dAsI thavuM che?" tyAre teo kahe ke, tamArI dayAthI amAre svAminI thavuM che. te kRSNa paNa kahe ke, je evI IcchA hoya te neminAtha bhagavAnanI pAse uttama vratone grahaNa kare. A pramANe karI kRSNa badhI putrIone nemi-jinezvara pAse mahotsava pUrvaka dikSA apAvI.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 pravacanasAradvAra eka vakhata eka rANIe potAnI putrIne zIkhavADayuM ke, tArA pitA pUche te kahevuM, huM dAsI thaIza." pachI zaNagArathI zaNagArI mAtA pitA pAse mekalI. kRSNa pUchayuM tyAre enI mAe zIkhavADela javAba AvyuM. A javAba sAMbhaLI kRSNa vicAryuM ke, "mArI bIjI dikarIonI jema A paNa saMsAramAM na rakhaDe to sAruM. mATe Ane koIpaNa rIte zikhAmaNa ApuM." Ama vicArI khAnagImAM vIrakane pUche che ke "teM pahelA koI addabhUta parAkrama karyuM che?" potAnA svAminA AnaMda mATe emanI AgaLa utsAhapUrvaka kahevA lAgyA ke "eka vakhata zarIra-citA karatI vakhate meM raDInA jhADa para rahelA kAcaMDAne paththara mArI jamIna para pADyA hatA. gADAnA piDAthI khedAyela gADAmArgamAM vahetA pANIne DAbA pagathI aTakAvI pAchuM vALyuM hatuM. loTAmAM peselI gaNagaNatI mAkhIone hAtha vaDe rokI rAkhI hatI." kRSNa hajAra rAjAonI sabhA vacce kahyuM ke, A vIranA parAkramo sAMbhaLo jeNe badarI vanamAM rahelA lAla phaNavALA nAgane kSitizAstra vaDe jamIna para pADI nAMkhyo hate. cakra vaDe khodAyela gaMdA pANIvALI gaMgAne jeNe DAbA paga vaDe rokI rAkhI hatI. kalazIpuramAM avAja karatI senAne jeNe DAbA hAtha vaDe rokI rAkhI hatI. bole, A vIraka kevo parAkramI che ! AvA parAkrame vaDe sAcesAca A vIraka kSatriya che. mATe A zALavIne mArI dikarI ApIza ane vIrakane kahyuM ke, mArI putrI huM tane ApuM chuM paNa te potAne ayogya mAnate hovAthI nA pADavA lAgyuM. tyAre kRSNa bhrakuTInA IzArAthI aTakAvIne vizva sAthe pitAnI dikarI paraNAvI. lagna karIne ghare laI jaI vIrake tene palaMgamAM besADI svAminI putrI che ema mAnI enI sevA karavA lAge. rAjA e eka vakhata varakane pUchayuM ke, mArI chokarI tArI AjJA mAne che ne? teNe kahyuM ke, huM te svAminIne dAsa chuM. tyAre kRSNa te varakane kahyuM ke, tenI pAsethI gharanuM badhuM kAma tuM nahIM karAvIza, te tane zikSA karIza. kRSNanI IcchA jANI ghare jaI virame te rAjakumArIne kaThora vacana kahevApUrvaka kahyuM ke, cAla, ubhI thA, pANI bhara. tyAre te gusse thaI kahevA lAgI ke tuM keLI che te tane khabara nathI ? Ama bolI eTale vIrake tene deraDI-cAbuka vaDe mArI. tyAre te raDatI raDatI kRSNa pAse jaI page paDI kahevA lAgI, he pitAjI... pelA durjana kaLIe mane mArI. kRNe kahyuM ke, he dikarI..! tane jyAre svAminI thavA kahyuM tyAre te dAsatvanI mAMgaNI karI hatI. tyAre teNe vinaMtI karI, he pitAjI...! huM tenA ghare nahIM rahI zakuM, have te tamArI kRpAthI svAminI thaIza. tyAre vIrakanI rajA laI nemanAtha bhagavAna pAse mahotsavapUrvaka tene dIkSA apAvI. eka vakhata zrI neminAtha bhagavaMta parivAra sAthe vihAra karatA raivatagiri para
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra samesaryA. tyAre kRSNa mahArAjA parivAra sAthe vaMdana mATe gayA. bhagavAnanA aneka guNAlaMkRta aDhAra hajAra sAdhuone AnaMdapUrvaka dvAdazAvarta vaMdanapUrvaka vaMdana kare che. emanI sAthe vaMdana karatA bIjA rAjAo thAkI gayA ne ubhA rahI gayA, paNa vIrake te kRSNanI sAthe badhA sAdhuone vaMdana karyuM. paraseve rebajheba thayela kRSNa zrI nemi-jinezvarane pUchayuM ke, nAtha...! 360 (traNase sAITha) yuddha karatAM huM jeTalo thAkyo nathI eTale sAdhuone vaMdana karatA thAkI gaye chuM. bhagavAne kahyuM ke, huM kRSNa..! A vaMdana karavAnI bhaktithI te kSAyika samati prApta karyuM che, tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM ane sAtamI naraka egya te je Ayukarma upArjita karyuM hatuM te trIjI narakanuM thayuM che. ahiM kRSNanuM bhAvathI kRtikarma ane kRSNanI pAchaLa vaMdana karanAra vIrakanuM dravya-kRtikarma jANavuM. pUjAkamAM be sekanuM udAharaNa:-- eka rAjAne be sevaka hatA. te be vacce najIkanA be gAmanI hada viSe vivAda thaye. te vivAdane dUra karavA mATe rAjA pAse jatA hatA. te baMnene rastAmAM sAme AvatA sAdhu dekhAyA. te bemAMthI eka bolyA ke, sAdhu-darzanathI nakkI siddhi thAya che. Ama bolI te pradakSiNa karI, bhaktipUrvaka sAdhune namIne gaye. bIje paNa prathama sevakanI jema pradakSiNuM ane vaMdana karIne gaye. rAjA pAse jaI te baMnee potAnI vAta karI, tyAre rAjAe prathama vaMdana karanArane jaya ApyuM ane bIjAne parAjaya ApyuM. AmAM pahelAnuM bhAvathI pUjAkarma ane bIjAnuM dravyathI pUjAkarma. vinaya karmamAM pAlakanuM udAharaNa - dvArakA nagarImAM kRSNa mahArAjAne pAlaka, zAMba vigere ghaNA putro hatA. eka vakhata manAtha bhagavata AvyA eTale kRSNa badhA putrone kahyuM ke, je kAle savAre bhagavAnanA caraNakamalane sahuthI pahelA vAMdaze, tene te je mAMgaze te badhuM ApIza. zAMbe savAre uThI potAnA makAnamAM rahI bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. duSTa-buddhi abhavya pAlaka rAyelobhathI azvaratna para besI bhagavAna pAse jaI prabhune vaMdana karyuM. kRSNa bhagavAna pAse namIne pUchyuM ke, zAMba ane pAlaka -e bemAMthI Aje pahelA tamane keNe vaMdana karyuM? bhagavAne kahyuM ke, he kRSNa...! zabe bhAvathI pahelA vaMdana karyuM ane pAlake dravyathI prathama vaMdana karyuM. tyAre kRSNa paNa kRpA karIne zreSTha guNIyala zAbane azvaratna ApyuM ahiM pAlakanuM dravyathI vinayakarma ane zAMbanuM bhAvathI vinayakarma jANavuM. (128) guru saMbaMdhI tetrIza AzAtanA dvAra : purao pakkhosanne gaMtAciTThaNanisIyaNAyamaNe / AloyaNa'paDisuNaNe puvAlavaNe ya Aloe // 129 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 pravacanasArAddhAra taha uvadaMsa nimaMtaNa khaddhA ayaNe tahA apaDisuNaNe / khaddhattiya tatthagae ki tuma tajjAya no sumaNe // 130 // no sarasi kahaM chittA parisaM bhittA aNuTTiyAi kahe / saMthArapAyaTTaNa ciTThoccasamAsaNe yAvi // 131 // AgaLa, pAchaLa ane paDakhe (bAjumAM ), cAlatA, UbhA rahetA ane esatA-e traNa, AgaLanA traNa vaDe guNatA nava thAya. (10) prathama Acamana, (11) prathama iriyAvahI rUpa AlAcanA, (12) sAMbhaLavuM nahIM, (13) gurupahelA elavu, (14) guru pahelA bIjA pAse geAcarI AlAvavI, (15) khIjAne pahelA geAcarI batAvavI, (16) guru pahelA bIjAne AmatraNa ApavuM, (17) bhikSA lAvIne gurunI sAme ja laIne pUchayA vagara mIjAne ghaNuM ghaNuM Apavu' (18) azanAdi AhAra ghaNA khAya, (19) apratizravaNa guru beAlAve te javAba na ApavA, (20) kaThora zabdathI vaDIla sAme belavuM, (21) Asane beThA beThA javAba ApavA, (rara) zuM kaheA che ? ema kahI javAba ApavA, (23) tukArAthI guru sAthe vAta karavI (ra4) gurunI sAme javAba ApavA (25) gurunA vyAkhyAnathI nArAja thavu', (26) tamane A vAta yAda nathI, (27) guru dha kathA kahetA hoya tyAre AvIne zrotAone kahe ke A vAta hu' tamane sArI rIte kahIza, (28) vyAkhyAna-sabhA teADI nAkhavI, (29) gurue vyAkhyAna pUru karyo pachI pAtepeAtAnI heziyArI batAvavA pharI vyAkhyAna karavuM, (30) gurunA sa'thArA vigerene paga lagADavA. (31) sathArA para besavuM, suvuM (3ra) guruthI UMcA Asane besavuM, (33) gurunA samAna Asane besavuM, (129-131) purao aggapase pakkhe pAsaMmi paccha Asanne / gamaNeNa tinni ThANeNa tinni tiNNi ya nisIyaNae // 132 // vijaya sAigadUsaNAu AsAyaNAo nava eyA / sessa vihAragame rAyaNiyapuvvamAyamaNe // 133 // purata: eTale AgaLa, pachelR eTale pAse, paccha eTale pAchaLa-- e rIte gurunI AgaLa-pAse-pAchaLa najIkamAM cAlavAthI traNa, bhA rahevAthI traNa ane besavAthI traNa AzAtanA-ema A nava AzAtanA,
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanahAra 63 vinayanA bhaga thatA heAvAthI thAya che. ratnAdhika sAthe gayelA ziSyanuM ratnAdhika pahelA Acamana karavu... 1. ziSya gurunI AgaLa vagara kAraNe cAle tA vinayanA bhaMga thAya mATe AzAtanA lAge. rastA vigere batAvavA mATe cAle te doSa na kahevAya. 2. gurunI baMne paDakhe cAle te AzAtanA. 3. pAchaLa paNa ati najIka cAle teA AzAtanA, kemake zvAseAzvAsa, chIMka, kaph vigere paDavArUpa doSa lAgavAnA saMbhava che. eTale jeTalI bhUmi dUra rahIne cAlatA AzAtanA na thAya teTale dUra rahI cAlavuM. 4-6 e pramANe gurunI AgaLa--paDakhe ane pAchaLa ubhA rahevAthI ziSyane khIjI traNa AzAtanA. 7-9 e pramANe gurunI AgaLa-paDakhe ane pAchaLa besavAthI trIjI traNa AzAtanA thAya. kAraNe besavAthI, ubhA rahevAthI, cAlavAthI doSa na lAge. 10. AcAryanI sAthe sthaMDilabhUmie gayela ziSya, AcAya nI pahelA Acamana kare ( paga sApha kare ) tA AzAtanA lAge. ( 132-133 ) puvvaM gamanAgamaNAloe sehassa Agayassatao / o sutte jAgarassa gurubhaNiyapaDisuNaNA / / 134 // 11. stha'DilabhUmi vigere bahArathI Avela gurunI pahelA ja ziSya gamanAgamana viSayaka AlocanArUpa iriyAvahI kare ane guru pachI kare teA ziSyane AzAtanA lAge. 12. rAtanA samaye ratnASika pUche ke "kANu sutu che? kANu jAge che?" tyAre jAgatA haiAvA chatAM jANe sAMbhaLatA na hoya -ema rahetA ziSyane AzAtanA lAge...(134) da AlavaNAe arihaM puvvaM sehassa AlaveMtassa / rAyaNiyAo esA terasamAsssAyaNA hoi // 135 // 13. guru vagere jenI sAthe vAta karavAnA hAya, tenI sAthe guru-ratnAdhika vigerenI pahelA ja ziSya pAte ja vAta karavA mAMDe teA AzAtanA thAya...(135) asaNAIyaM laddhuM puvviM sehe tao ya rAyaNie / Aloe caudasamI evaM uvadaMsaNe navaraM // 136 // 14. azana-pAna-khAdima-svAmirUpa bhikSA lAvIne pahelA khIjA kAI paNa ziSya vigerenI AgaLa Alece pachI guru AgaLa Alece, tA ziSyane AzAtanA lAge.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra 64 15. azanAdi cAra prakAranI bhikSA lAvI pahelA bIjA keIne batAve pachI gurune batAve te ziSyane AzAtanA lAge.(136) evaM nimaMtaNe'vi ya laddhaM rayaNAhigeNa taha saddhi / asaNAi apucchAe khaddhaMti bahuM dalaMtassa // 137 // saMgahagAhAe jo na khaddhasado niruvIo vIsu / taM khaddhAiyaNapae khaddhatti vibhaja joyejA // 138 // e pramANe bhikSA lAvI gurU vigere ratnAdhikanI sAthe nimaMtraNamAM paNa samajavuM azanAdi AhAra pUchayA vagara navA sAdhuone eNe ghaNe Ape. saMgraha gAthAmAM khaTTA" zabda jude lIdhe nathI chatAM "khadAyayaNu padamAM zabda judo kare 16. azanAdi cAra prakAranI bhikSA lAvIne pUjya (guru) ne pUchayA vagara pahelA (ziSyane)nAnAone AmaMtraNa Ape pachI AcArya vigere ratnAdhikane, te AzAtanA thAya. 17. azanAdi cAra prakAranI gocarI lAvI AcArya mahArAjane pUchayA vagara jema jene ThIka lAge tema tene ghaNuM ApI de te AzAtanA lAge che. saiddhAMtikee "khaddha" zabdano artha "gha " karyo che. prazna - saMgrahagAthAmAM "khaddha" zabda jude grahaNa karyo nathI. te pachI zA mATe judA deSanI vyAkhyA kare che ? uttaraH-- je ke ahiM AgaLa saMgraha gAthAmAM "paddha" zabda judo grahaNa karyo nathI. chatAM paNa AgaLa aDhAramAM daSanA patramAM je zabda che, te ja karI sattaramAM doSarUpe varNavyo che. AmAM saMgrahakArano deSa nathI kemake sUtranI racanA vicitra prakAranI hoya che. AthI sUtrakAre ja A gAthAmAM khulAse karyo eTale judo artha thAya che. evaM khaddhAiyaNe khaddhaM bahuyaMti. ayaNamasaNaMti / AIsaddA DAyaM hoi puNo pattasAgataM // 139 // vannAijuyaM usada rasiyaM puNa dADimaMbagAiyaM / bhaNaI tu maNuNNaM mannai maNasA maNAmaM taM // 140 // niddhaM nehabagADhaM rUkkha puNa nehavajjiyaM jANa / evaM appaDisuNaNe navarimiNaM divasa visayaMmi // 141 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanadvAra 65 "khadhAiyaNuM" padamAM "khadha" zabda bahu athamAM che. ayaNa eTale azana samajavu' ane Adi zabdathI DAya" zabda eTale masAlAvALA vRttAMka, cIbhaDA, caNAvigere ane "patra"zabdathI zAkabhAjI vigere samajavuM, sArA vaNu-gaMdha yukta, pAkelA, rasadAra, maneAhara dADama, kerI phaLa vigere kAipaNa prakAre acitta karI AkarSita thaine khAya, athavA kharAba hoya te dveSapUrNAMka khAya, ghI vigerethI lacapacatuM athavA lakhu paNu ghaNu ghaNu` khAya. divase guru melAve te na sAMbhaLyA jevu` karI javAba na Ape. 18. " khaddhAyayaNa '' eTale ghaNu bheAjana karavuM evo artha thAya che. te dazAzrutaskaMdhasUtranI apekSAe jANavuM. khaddhAyayaNa " pu4mAM baddha " zabdanA bahu" artha thAya che ane " ayaNu " zabdanA azana a thAya. bahu vigere eTale vaDA Adi AhAranuM khAvuM. Adi zabdathI DAka vigere. DAka eTale sArA saMskArita karela vRttAMka, cIbhaDA, caNA vigere tathA zAkabhAjI kahevAya. te pAte ja laI laIne khAya. 66 66 66 sArA varNa-gaMdha yukta, pAkelA, rasadAra dADama, kerI vigere phaLAdine kAI paNa prakAre acitta karIne khAya. manojJa bhAjana athavA snigdha ke rUkSa bhAjana je hoya, te ghaNu* ghaNuM khAya. ghI vigerethI lacapacatA AhAra khAya, cikAza vagaranA lukhkhA AhAra paNa upara kahyA pramANe khAya, te AzAtanA thAya. mIjI jagyAe A pramANe vyAkhyA karI che. ziSya gocarI lAvI AcAya ne thADu ka ApIne pAte ghI-telavALA, mIThA suMdara varNa-gaMdha-rasa-sparzavALA AhAra, zAka vigere dravyAne pote AsaktipUrvaka vApare teA AzAtanA thAya. 19. AcArya mahArAja melAve te sAMbhaLe nahIM te AzAtanA thAya. prazna :--apratizravaNu dvAra teA pahelA AgaLa kahI gayA che, tA phrI kema kaheA che? javAbaH-- A apratizravaNa sAmAnyathI divasAzrayine jANavuM. je AgaLa kahyuM che te rAtrInA aMdhakAramAM huM jANu chuM ke uMghu chuM tema mane koI jANaze nahi --ema mAnIne javAba na Ape te. A be vaccenA taphAvata che. (141) kharddhati bahu bhaNate kharakakkasagurUsareNa rAyaNiyaM / AsANA u sehe tattha gae hoimA ca'NNA / / 142 // 20. "khaddha" eTale " ghaNuM " kahevAya. " khara " eTale atighaNuM karkaza eTale puruSa, kaThora. ati kaThora ane meTA avAjapUrvaka ratnAdhika guru vigerene jema tema ghaNuM Ale, te AzAtanA thAya.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 pravacanasAroddhAra 21. ratnAdhika belAbe chate jyAM beThe hoya tyAMthI ja javAba Ape paNa najIka AvIne javAba na Ape, te AzAtanA thAya. (142) seho guruNA bhaNio tattha gao suNai dei ullA / evaM kiMti ca bhaNai na matthaeNaM tu vaMdAmi // 143 // 22. ziSyane guru belAve tyAre gurunI pAse gayA vinA sAMbhaLe ane javAba Ape paNa manamAM vicAre ke najIka jaIne zuM kAma che? te AzAtanA lAge. mATe najIka jaI "maQeNa vaMdAmi" belIne AgaLa vAta kare. (143) evaM tumaMti bhaNaI ko'si tuma majjha coyaNAe u ? / evaM tajjAeNaM paDibhaNaNA''sAyaNA sehe // 144 // ajjo ! kiM na gilANaM paDijaggasi paDibhaNAi ki na tuma ? / rAyaNie ya kahate kahaM ca evaM asumaNatte // 145 // tuM mane preraNa karanAra kezu? e pramANe tukAre kare tathA gurue je vAta karI hoya te javAba sAme karI gurunuM apamAna kare to AzAtanA thAya. ' he Arya! glAnanI sevA kema nathI karato ? ziSya sAme kahe tame kema nathI karatA? ratnAdhika dhamakathA karatA hoya te potAnA manane dubhave. 23 ziSya ratnAdhikane tukArAthI bolAve "tuM mane kahenAra koNa?" vigere kahevAthI gurunI AzAtanA thAya. mATe ziSya guruone zrI bhagavan, zrI pUjya, Apa vigere zabdathI bolAvavA joIe. 24. ziSya ratnAdhikane gurunA vacana vaDe ja temane sAme javAba Ape. (cALA pADe). jema AcArya ziSyane kahyuM ke, "he Arya ! glAnanI bhakti kema karatuM nathI ?" tyAre ziSya kahe ke "tame ja kema bhakti nathI karatA ?" AcArya kahe ke, "tuM ALasu che." tyAre ziSya kahe, "tame ja ALasu che. A pramANe sAme bolavAthI AzAtanA thAya. 25. "aho...pUjya gurubhagavaMte kevuM sarasa vyAkhyAna karyuM e pramANe prasannamane. anumodanA na kare to AzAtanA thAya. (144-145) evaM no sarasi tumaM eso attho na hoi evaMti / evaM kahamacchiMdiya sayameva kaheumArabhai // 146 // 26. guru vyAkhyAna karatA hoya tyAre temane kahe ke, " A artha tamane barAbara yAda nathI" athavA "A pramANe A artha nathI thato." A pramANe kahe te AzAtanA thAya.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanadvAra 67 27. guru vyAkhyAna karatA hoya tyAre A vAta huM tamane sArI rIte kahIza," A pramANe khAlI gurunA vyAkhyAnaneA bhaMga kare te AzAtanA thAya (146) taha parisaM ciya dii taha kiMcI bhaNai jaha na sA milai / are aNuTTiyAe gurubhaNia savittharaM bhaNai // 147 // 28. guru vyAkhyAna karatA hAya ane sAMbhaLIne padA prasanna thaI hAya, tyAre ziSya vacamAM AvIne kahe have geAcarInA samaya thayA che, sUtrapeArisinA TAima che" vagere kahevA dvArA vyAkhyAna sabhAnA bhaMga kare te AzAtanA thAya. 29. gurue vyAkhyAna puruM karyuM hoya, paNa sabhA UbhI na thaI heAya tyAre peAtAnI DhAMziyArI vigere batAvavA mATe phrI gurue kahelA anA ja vAravAra savistAra vyAkhyAna kare te| AzAtanA thAya..(147) se saMthAraM vA guruNa saMghaTTiUNa pAhi / khAmei na jo seho esA AsAyaNA tassa // 148 // 30. gurunA 1saMthArA ke zayyA vigerene paga lagADe athavA rajA vagara hAtha vigerethI aDIne micchAmi dukkaDa na Ape teA AzAtanA thAya. AgamamAM kahyuM che ke gurunI upadhine paga lAgI jAya tA kahe ke mArA aparAdha khameA. pharIvAra AvuM nahIM karuM. (148) guru sejjasaMthAragaciTThaNa nisiyaNatuyaTTaNe'ha'varA / guruuccasamAsaNaciTThaNAikaraNeNa do carimA // 149 // 31. gurunI zayyAmAM, sauMthArAmAM ubheA rahe, bese athavA suve tA AzAtanA thAya. 32. gurunI samakSa UMcA Asane bese, ubheA rahe, suve te AzAtanA thAya. 33. gurunI samAna Asane bese, suve, ubhA rahe te AzAtanA thAya. (149) vaMdananA DhASa :------ aNAdiyaM ca tha ca paviddhaM paripiMDiyaM / TolAi aMkusaM ceva, tahA kacchavariMgiyaM // 150 // macchuvvattaM maNasA pau taha ya veDyAbaddhaM / bhayasA caiva bhayaMta mittI gAva kAraNA // 151 // teNiyaM paDiNIyaM ca, ruThThe tajiyameva ya / saDUDhaM ca hiliyaM ceva, tahA vippaliuMciyaM // 152 // 1 deha pramANa zayyA ane aDhI hAtha pramANa sauMthArA hAya...
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra diTThamadiTTaM ca tahA, siMgaM ca karamoyaNaM / AliTThamaNAliTuM UNaM uttaracUliyaM // 153 // mUyaM ca DhaDDharaM ceva cuDulIyaM ca apacchimaM / battIsadosaparisuddhaM kiikammaM pauMjae // 154 // anAdata, stabdha, praviddha, paripiDita, lagati, akuza, kaccha parigita, matsyodavRta, manasAduSTa, vedikAbaddha, bhayathI, bhajata, mitrI, gaurava, kAraNa, tena (cerI), pratyanika, rU, tajana, zaTha, hilane, viparikacita, dRSTAnTa, ga, kara, mecana, AliSTa-anAzliSTa, nyUna, uttara cUlika, mUka, ha8ra, cUDalika e batrIsa deSathI rahita prasannatApUrvaka zuddha vaMdana sAdhue karavuM joIe. (150-154) AyarakaraNaM ADhA tavivarIyaM aNADhiyaM hoi / davve bhAve thaddho caubhaMgo davvao bhaio // 155 // 1. AdarapUrvaka je karavuM te Adata. tene ArSa prayogamAM AhA kahevAya. anAdarapUrvakanuM kArya te anAdata deza. ra. mati vigerenA madathI stabdha (akkaDa)paNe je vaMdana karAya te stabdha deSa, te stabdha dravyathI ane bhAvathI ema be prakAre che. tenI caturbhagI A pramANe - 1. dravyathI stabdha paNa bhAvathI namra. ra. bhAvathI stabdha paNa dravyathI namra, 3. dravya ane bhAvathI stabdha. 4. dravya ane bhAvathI stabdha nahIM (namra) * 1. vA vigerethI pakaDAyela zarIravALA keInuM zarIra namatu na hoya, chatAM paNa bhAvathI namra hoya. 2. bhAvathI mAnasika adhyavasAyarUpa stabdha heya paNa dravyathI zarIra namra, 3. bhAvathI ane dravyathI baMne rIte stabdha (akka) 4. dravyathI ane bhAvathI baMne rIte astabdha (namra). A ceAthe bhAMge zuddha che. bAkInA bhAMgAmAM bhAvathI stabdha azuddha che. dravyathI stabdhanI bhajana thAya che eTale zuddha paNa haya, azuddha paNa
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra hoya. jema peTa, pITha phulanI pIDAthI pIDAyela namavA mATe azakta heya te te kAraNe stabdha hoya to paNa zuddha che, niSkAraNa stabdha (akkaDa) azuddha che. ethI ja kahyuM ke dravyathI bhajanA che duSTa nathI, paNa bhAvathI stabdha to duSTa ja che. te stabdha Sa. (155) paviddhamaNuvayAraM jaM appiMto NijaMtio hoi / jattha va tattha va ujjhai kiyakicco vakkharaM ceva // 156 // paviddha eTale upacAra vagaranuM eTale ke je vaMdana karatA pote aniyaMtrita hoya aniyaMtrita hevAthI pitAnuM kArya purU thayuM che-ema mAnI jyAM tyAM vaMdana purU karyA vagara choDIne bhAgI jAya te paviddha doSa. 3. paviddha eTale upacAra vagara. jemAM gurune vaMdana karatA aniyaMtrita eTale ke avyavasthita hoya, tethI prathama praveza vigere keIpaNa sthAne, vaMdana pUru karyA vagara, -vaMdana choDIne bhAgI jAya. jema keIe keI nagaramAMthI bhADethI mAla upADanAra majUra karyo hoya ane bIjA nagaramAM laI javA mAla upaDAvyA ane nagara AvyuM eTale mAlike kahyuM ke tuM ahiM ubho rahe, huM mAla utarAvavA mATenI jagyA joI AvuM tyAre te majUra kahevA lAgyuM ke mAre te A nagara sudhI ja sAmAna lAvavAne che-ema nakakI thayuM che, eTale mAruM kAma puru thayuM, huM rAha nahIM jeuM ema kahI vacce ja sAmAna mUkI ja rahe tema sAdhu asthAnamAM ja vaMdana choDIne jato rahe. (156) saMpiDie va vaMdai paripiDiya vayaNakaraNao vAvi / Tolovva upphiDaMto ossakahisakkaNe kuNai // 157 // AcArya vigere anekane eka ja vaMdanamAM vaMdana karI le athavA te vacana ane hAtha vigere avayavane ekaThA karIne bole te sapiDitadeSa. Tela eTale tIDanI jema AgaLa pAchaLa thato vaMdana kare te lagatidoSa. 4. eka jagyAe bhegA thayela AcArya vigerene eka ja vaMdanathI vAMdI le, paNa judA judA na vAMde te paripiDita vaMdana kahevAya athavA sUtroccArarUpa vacano aTakyA vagara belavA ane hAtha paga vigere eTale sAthaLa para baMne hAtha rAkhavApUrvaka avaca ekaThA karIne vaMdana kare te paripiDita doSa. 5. tIDanI jema uDato AgaLa pAchaLa ja vaMdana kare te lagati de. (15) uvagaraNe hatthaMmi va ghetta nivesei aMkusaM biti / ThiuviTThariMgaNaM jaM taM kaccavariMgiyaM jANaM // 158 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra gurUnA hAthane ke upakaraNa pakaDIne besADI je vaMdana karAya, te akuza doSa, ubhA rahIne ke besIne vaMdana karatA kaMika AgaLa pAchaLa thavuM te kacchapariMgiMta doSa. 70 6. aMkuza vaDe hAthInI jema AcAya ubhA hAya, sutA hAya ke bIjA kArya mAM rAkAyelA hAya tyAre temanA cAlapaTTo ke cAdara athavA hAtha vigere pakaDI ziSya avajJApUrvaka kheMcI vaMdana karavA mATe Asana para besADI vaMdana kare te aMkuza doSa. AcArya bhagavaMtAne kayAre paNa upakaraNa vigere khe'cIne besADI vaMdana karavA ceAgya nathI kemake avinaya thAya che. paraMtu hAtha joDI praNAma karavApUrvaka vinayathI ema kahe ke, he bhagavaMta . Apa birAje eTale huM vaMdana karuM. AvazyakavRttimAM rajoharaNane be hAtha vaDe aMkuzanI jema pakaDI vaMdana kare te aMkuza doSa kahevAya ema vyAkhyA karI che. khIjA AcAryo te aMkuzathI kabje karAyela hAthInI jema mAthuM UMca-nIca karatA je vaMdana kare te aMkuza doSayukta vana. A ane abhiprAyA sUtrAnusArI jaNAtA nathI. AmAM tattvA bahuzrute jANe. 7. ubhA rahI "tittIsannayarA" vigere sUtra khAlatA besI jAya. ahA kAya kAya" khelatA kAcabAnI jema rikhana karatA AgaLa pAchaLa thatA vaMdana kare te kacchapariMgita DhoSa......(158) uti nivesiMto uccattar3a macchaucca jalamajjhe / vaidikAmova annaM jhaso va pariyatara turiyaM // 159 // 8. ubhA thatA ke besatA pANImAM rahelA mAchalA uchaLe tema UMcA-nIcA thatA. vaMdana kare. athavA eka AcAryAdine vAMdI khAjumAM rahelA vaMdanIyane vAMDhavA mATe najIkamAM javAne IcchatA pAte beThA-beThA ja mAchalInI jema jhaDapI aMgeApAga pheravIne jAya, te matsyAvRttadoSa. A rIte aMga parAvata na karavu' te matsyAvata paNa kahevAya......(159) appa para pattiNaM maNappaoso ya veiyA paNagaM / taM puNa jANUvari 1 jANuhiTThAo 2 jANuvAhiM 3 vA // 160 // kuNa kare jANuM vA egayaraM Thavai karajuyala majjhe 4 / ucchaMge karai kare 5 bhayaM tu nijjUhaNAIyaM / / 161 // 9. mananA dveSa aneka kAraNasara hoI zake che, te badhA dveSa peAtAnA nimitte ke bIjAnA nimitte thAya che. temAM jyAre ziSyane guru kaIka kaThora zabda kahe, tyAre jo ziSyane dveSa thAya te te Atmapratyayamana dveSa jANavA.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vaMdanadvAra | 71 jyAre te ja ziSyane guru emanA sagAvahAlA mitrAdinI samakSa kaMI apriya kahe tyAre je ziSyane TheSa thAya, to te parapratyayamana cheSa jANo. A pramANe bIjA kAraNathI paNa sva-para pratyayathI manaHpraASa jemAM thAya che, te manaHpraDhaSa kahevAya che. je "a5-para pattieNe" e pramANe pATha hoya te AtmAnI apritI ane paranI apritIthI manaHpraaSa thAya che. enI vicAraNA upara pramANe karavI. A mana praSadoSa. 10. jAnu upara be hAtha rAkhI athavA nIce rAkhI athavA be paDakhe rAkhI athavA khoLAmAM rAkhI athavA DAbe ke jamaNe jAnu be hAthanI vacce rAkhI je vaMdana karAya te vedikApaMcaka deSa. 11. vaMdana na karuM te gacchamAMthI kADhI mUkaze vigere bhayathI je vaMdana karAya te bhayavaMdana. (160-161) bhayai va bhayissaitti ya ia vaMdai NhotyaM nivesNto| emeva ya mittIe gArava sikkhAviNIo'haM // 162 // mane bhaje ke bhajaze e kAraNathI niheraka sthApavApUrvaka vaMde te bhaja mAnavaMdana kahevAya. e pramANe mitrI vaMdanamAM paNa ema ja samajavuM. zikSAvAna ane vinIta che evA nairava mATe vaMdana karAya te geravavaMdana. 12. he AcArya bhagavaMta ame tamane vaMdana karIe chIe--e pramANe jaNAvavApUrvaka vaMdana kare. ziSya gurune najarANuM mUkavAnI jema bhaje che. arthAt ziSya manamAM vicAre ke guru mane sAcave che, sAcavyA che, sAcavaze, anukULa raheze, mArI sevAmAM sAdhuo Apaze vigere apekSApUrvaka vaMdana kare, eTale je AcArya mArI sevA (saMbhALa) . karaze te huM paNa vaMdanarUpI nihAraka (bhaTaNuM) mUkIza--evA IrAdApUrvaka vaMdana kare te (bhajanta) doSa. 13. jema niherakadeSa yukta vaMdana kare tema maitrI Azracine paNa vaMdana kare eTale AcArya sAthe mitratA-premanI IcchAthI vaMdana kare te maitrISa. 14. A badhA sAdhuomAM huM vaMdananI sAmAcArImAM kuzaLa chuM, vinita chuM e pramANe jANe evA IrAdAthI barAbara AvartI vigere karavApUrvaka vaMdana kare te gaurava vaMdana. (162 nANAi tigaM mottaM kAraNamihaloyasAhayaM hoi / pUyA gArava heUM nANaggahaNe vi emeva // 163 // 15. jJAna, darzana, cAritra sivAya anya kaMI paNa Aleka saMbaMdhI vastra-kAMbaLa vigerenI IcchAthI je vaMdana kare te kAraNa doSa.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 pravacanasAroddhAra prazna - jJAnAdi grahaNa karavA mATe je vaMdana karAya, te ekAMte kAraNavaMdana nathI thatuM? javAba :- je pUjAnA AzayathI ke gaurava mAna vigerenA AzayathI jJAna vigere ) grahaNa karavA mATe je vaMdana kare te paNa kAraNavaMdana kahevAya. ahiM jJAna grahaNanA upalakSaNathI darzana, cAritranuM paNa grahaNa samajI levuM. (163) hAuM parassa dihri vaMdaMte teNiyaM havai eyaM / teNoviva appANaM gRhai obhAvaNA mA me // 164 // 16. pitAnA sivAya bIjA sAdhuo ke zrAvakanI daSTithI chUpI rIte vaMdana kare te. tainya (corI) deSa. arthAt bIjA sAdhu sAdevIthI potAnI jAtane vaMdana karatI vakhate caranI jema chUpAve. kAraNa ke bIjA sAdhu-sAdevImAM mArI apabhrAjanA na thAo ke ahI ati vidvAna evA sAdhu bIjAone vaMdana kare che. (164) AhArassa u kAle nIhArassAvi hoi paDiNIya / roseNa dhamadhamaMto ja vaMdai ruTThameyaM tu // 165 // 17. gurunA gocarI vAparavAnA samaye ke UDila-laghunItinA samaye je vaMdana karAya te pratyanIkaLeSa. 18. potAnI kalpanA vigere kaI kAraNathI gussAthI dhamadhamate je vaMdana kare te ruSTa deSa. (165) navi kuppasi na pasIyasi kaTThasivo ceva tajjiyaM eyaM / sIsaMgulimAIhi ya tajjei gurUM paNivayaMto // 166 // 19. lAkaDAnI banAvela zivanI pratimA jema vaMdana na karanAra upara gusse thatI nathI, tathA vaMdana karanAra upara avizeSa sattAne kAraNe prasanna thatI nathI-e pramANe tiraskAra karate je vaMdana kare te tarjitadoSa. athavA he AcArya deva! tame mArI pAse badhA lekanI vacce vaMdana karAvo che paNa tamane khabara che, tame ekalA cho ? AvA abhiprAyapUrvaka mAthA vaDe ke AMgaLI vaDe ke Adi zabdathI bhrakuTI vigere dvArA vaMdana karatA-karatA tarjanA kare te tarjitavaMdana kahevAya. (166) bIsaMgaTThANamiNaM sabbhAvajaDhe sadaM bhavai eyaM / kavaDaMti kaiyavati ya saDhayAvi ya huMti egaTThA // 167 // 20. A gurumahArAja vizvAsanuM sthAna che mATe emane yathAvat vaMdana karavAthI zrAvake vigere mATe vizvAsa karaze. AvA IrAdApUrvaka vaMdana kare athavA zunya hRdaye. saddabhAva vagara vaMdana kare te zaThadeSa. (167) 1. (kapaTa, kaitava, zaThatA vigere zaTha zabdanA paryAyavAcI zabda che.)
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra 73 gaNivAyaga jijjatti hIliuM ki tume paNamiUNa ! / daravaMdiyaMmivi kahaM karei paliuMciya eyaM / / 168 / / 21. he gaNi, he vAcaka, he yeSThAya! tamane vAMdavAthI zuM? e pramANe hAlanA karavApUrvaka je vaMdana kare te hIlItaSa. 22. DuMka vaMdana karI vacce deza vigerenI vikathA kare te viparikaMcita deSa. (168) aMtario tamase vA na vaMdaI baMdaI u dIsaMto / eyaM diTThamadiheM siMga puNa muddhapAsehi // 169 // 23. ghaNA sAdhuo vigere vaMdana karatA hoya, temanI vacce rahIne ke aMdhArI jagyAmAM rahI cupacApa beThA rahe, ke ubhe rahe paNa vaMdana na kare, kaI jue te vaMdana kare e daSTAdaSTadeSa. 24. mUrdha zabdathI lalATa jANavuM. lalATanI DAbI jamaNI bAjue vAMdaNuM detA hAtha aDADe te zragadoSa. eTale ahe kArya kAya belI AvartI karatI vakhate baMne hAtha pALanI vacce aDADavAne badale DAbI jamaNI bAjue lagADe te zRMgadeSa (169) karamiva mannai dito vaMdaNayaM Arahatiya karotti / loyai karAu mukkA na muccimo vaMdaNa karassa // 170 / / 25. vaMdanane rAjakIya karanI jema arihaMtana TekSa (kara) mAnIne vaMdana kare te karadeSa. 26. dIkSA lIdhI eTale ame laukika karathI chUTayA paNa arihaMtanA vaMdanarUpI TekSathI haju chUTayA nathI-e pramANe mAnI je vaMdana kare te mocanadeSa. (170) AliddhamaNAliddhaM rayaharaNa sirehiM hoi caubhaMgo / vayaNakkharehiM UNaM jahannakAlevi sesehiM // 171 // rajoharaNa ane mastakanA AliSTa ane anAliTarUpe cAra bhAMgA thAya che. vacana akSara vaDe alpakALa ane bAkI Avazyaka vigere rahI javAthI na vaMdana thAya che. 27 AzliSTa eTale aDavuM ane anAzliSTa eTale na aDavuM te, tenA rajoharaNa ane mastaka Azrayi cAra bhAMgA thAya che. te A pramANe, aho kAyaM kAya vigere Avarte bolatI vakhate 1, kaI jagyAe "siMga paNa kuMbha pAse hiM" e pramANe pATha che tyAM kuMbha zabdane artha lalATa ja samaja bAkIne artha upara pramANe. 10.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 pravacanasAroddhAra (1) hAtha vaDe rajoharaNane aDe ane mAthAne aDe. (2) rajoharaNane aDe paNa mAthAne na aDe. (3) mAthAne aDe paNa rajoharaNane na aDe. (4) mAthAne na aDe ane rajoharaNane paNa na aDe. A cAra bhAMgAmAM pahelo bhAga zuddha che. bAkInA traNa bhAMga azuddha che, tethI temAM AliSTa ane anAliSTano doSa lAge che. 28. vacana eTale akSaronA samUharUpa kiyAnA aMtavALuM vAkya. eka be akSarothI hIna athavA kaI ati-utAvaLathI ke pramAdI paNAthI thaDA kALamAM vaMdana pUruM kare, tyAre vA, akSare ke avanata vigere Avazyaka ochA thAya te nyUna nAmane doSa. (171) dAuNa caMdaNaM matthaeNa vaMdAmi cUliyA esA / mRyavva sadarahio jaM vaMdai mUryagaM taM tu // 172 // 29. vaMdana karIne chelle moTA avAjathI "masthaNa vaMdAmi" ema bole te uttaracUDa deSa. 30. muMgAnI jema AlApaka (sUtra) manamAM besIne je vaMdana kare, te mUkaSa. (172) DhaDDharasareNa jo puNa sutta ghosei DhaDDharaM tamiha / cuDaliM va gihiUNaM rayaharaNa hoi cuDaliM tu // 173 // 31. moTA avAjathI sUtra bela vApUrvaka je vaMdana kare te DhaDhara deSa. 32. uMbADIyAnI jema chelle rajoharaNa bhamADe te cuDalika deSa. haMmezA niyata aniyata ema vaMdana be prakAranAM che. A baMne sthAna batAve che. paDikkamaNe sajjhAe kAusagge'varAha pAhuNae / AloyaNa saMvaraNe uttamahe ya vaMdaNayaM // 174 // 1. aparAdha sthAnethI guNasthAnamAM pAchA pharavuM te pratikramaNa. te pratikramaNamAM vaMdana hoya. 2. vAcanA vigere svAdhyAya vakhate vaMdana heya. 3. vigaI vAparavA mATe ane AyaMbilanA tyAga mATe je kAussagna karIe te vakhate vaMdana hoya. 4. guru pratyenA vinayanA bhaMgarUpa aparAdha thaye kSamApanA karavA je vaMdana kare te.. 5. mahemAna Ave tyAre vaMdana karavuM. eTale ke, dIkSAparyAyamAM meTA sAdhu mahemAna
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanadvAra 75 tarIke Ave tyAre nAnA sAdhuo vaMdana kare. ane nAnA sAdhu mahemAna tarIke Ave te moTAne vaMdana kare. emAM A pramANe vidhi che. prAthUrNa be prakAre che. sAMgika ane asAMgika. sAMgika hoya to AcAryane pUchI vaMdana kare. asAMgika hoya te AcAryane vaMdana karI rajA Ape te pachI vAMde athavA vaMdA. 6. aparAdha hoya tyAre ke vihAra karatI vakhate vaMdana karIne gurune AlocanA Ape tyAre vaMdana hoya. 7. ghaNuM AgArevALuM ekAsaNu vigere paccakakhANa karyuM hoya ane bhajana karyA pachI AgAnA saMkSepa svarUpa saMvaraNa athavA navakArazI vigere karI hoya ane pachI ajIrNa vigerenA kAraNe upavAsa le, eTale saMvaraNa paccakhANa kare tyAre vaMdana heya. 8. utamArtha eTale anazana-saMlekhana karatI vakhate je vaMdana hoya te. A pramANe niyata-aniyata sthAna vaDe sAmAnyathI vaMdananA bheda batAvyA. (174)
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. pratikramaNa dvAra: zubhAgamAMthI azubhAgamAM gayelAnuM pharI zubhagomAM AvavuM te pratikramaNa. kahyuM che ke potAnA sthAnathI pramAdathI je parasthAnamAM gayA hoya, temAM pharI AvavuM te pratikramaNa kahevAya che. pratikula javuM te pratikramaNa. kahyuM che ke "kSApazamika bhAvamAMthI audAyikabhAvane pAmyo hoya, tenuM audAyikabhAvamAMthI kSAyopathamikabhAvamAM pAchA pharavuM te pratikramaNa. vIpsA arthamAM prati zabda laIe, te vAraMvAra AtmAne potAnA sthAne lAvavArUpa pratikramaNa karyuM che ke mokSa phaladAyaka zubhamAM niHzalya yatinuM je vAraMvAra (pAchA AvavuM) pravartAvuM te pratikramaNa. te pratikramaNa atItakALa, vartamAnakALa ane bhUtakALa viSayaka che. prazna-pratikramaNa te atItakALamAM ja ghaTe che. kahyuM che ke bhUtakALane pratikram chuM. vartamAnakALamAM saMvara karuM chuM ane bhaviSyakALanuM paccakhANa karuM chuM te pachI pratikamaNanI trikALa viSayatA kema kahe che? uttara:- ahIM pratikramaNa zabdano artha phakta azubha ganI nivRtti eTale ja kara. kahyuM che ke mithyAtvanuM pratikramaNa, asaMyamanuM pratikramaNa, kaSAnuM pratikamaNa, aprazastayogonuM pratikamaNa, te rIte niMdA dvArA azubhaga nivRttirUpa atIta viSayaka pratikamaNa, saMvara dvArA azubhaganI nivRttirUpa vartamAnakALa viSayaka pratikamaNa, pratyAkhyAna dvArA azubhaga nivRttirUpa bhaviSyakALa viSayaka pratikramaNa thAya che mATe ke deSa nathI. te pratikramaNa devasika vigere bhedathI pAMca prakAre che. divasanA aMte karAtuM devasika, rAtrInA aMte karAtuM rAtrIka, pakhavADIyAnA aMte karAya te pAkSika, cAra mahinAnA aMte karAya te mAsI, varSanA aMte karAya te saMvatsarI pratikramaNa. pratikramaNa dhruva ane adhruvaema be prakAre che. bhArata-airAvatakSetramAM pahelA ane chellA tIrthakaranA zAsanamAM aparAdha hoya, ke na hoya te paNa baMne vakhate pratikramaNa avazya karavAnuM hoya che. tethI dhruva ane vaccenA bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanamAM temaja mahAvidehakSetramAM teone kAraNu utpanna thAya tyAre ja pratikramaNa karavAnuM hovAthI adhruva che. kahyuM che ke, 1. " prati' nAmane upasarga prati eTala tarapha ane pratikULatAnA arthamAM che, " krama " dhAtu paga mUkavAnA arthamAM che ane bhAvanA arthamAM (anar) ana' pratyaya aMtamAM lAgavAthI "kramaNa thAya che. pratIpa kramazuM pratikula kamaNuM -pratikramaNa tethI upara pramANe artha thAya che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 3. pratikramaNa dvAraH pahelA ane chelalA jinane pratikramaNa yukta dharma che. ane madhyanA bAvIsa tIrthakaranA kALamAM kAraNa vizeSe pratikramaNa hoya che. pratikramaNanI vidhi A pramANe che - pAMca prakAranA AcAranI vizuddhi mATe sAdhu ane zrAvaka gurunI sAthe pratikramaNa kare, guru na hoya to ekalA paNa pratikramaNa kare. devasi pratikamaNanI vidhi ciivaMdaNa ussaggo pottiya paDileha vaMdaNAloe / suttaM vaMdaNa khAmaNa vaMdaNaya caritta ussaggo // 175 // dasaNa nANussago suyadevaya khetta devayANaM ca / puttiyavaMdaNa thuitiya sakkathaya thotta devasiyaM // 176 // cityavaMdana, kAryotsarga, muhapattinuM paDilehaNa, vAMdaNuM, AlocanA, pratikramaNa-sUtra, vAMdaNa, kSamApanA, vAMdaNuM, cAritrane kAyotsarga, dazana, jJAna, kRtadevatA, kSetradevatAne kAyotsarga, muhapatti paDilehaNa, stutitrika, zakastava stotra (stavanA) daivasika kAussagya. traNa sthAvara jaMtu vagaranI nirdoSa bhUmi para pUcha-pramAjI IriyAvahI karI, pahelAM caityavaMdana karavuM. pachI AcArya (bhagavAna) vigerene khamAsamaNuM daI jamIna para mastaka rAkhI, sakala devasika aticArenuM micchAmi dukkaDaM ApavuM. pachI karemibhaMte, IcchAmi ThAmi kAussagga vigere sUtra belI, devasi aticAranI citavanA mATe kAussagna karavo. kAussagnamAM ghaNI pravRttivALA sAdhuo ekavAra gAthAnA aticAre vicAre teTalA vakhatamAM alpa pravRttivALA guru be vAra citave. gurue kAussagga pAryA pachI badhA sAdhue kAusagga pAre. pArIne legassa belI, besIne muhapatti paDilehe. te pachI vAMDhaNuM ApI. kAussagnamAM vicArela aticAronI AlocanA eTale gurune nivedana kare. pachI sAdhu, sAmAyika vagere sUtra balavApUrvaka pratikamaNusUtra ane zrAvaka zrAddhapratikramaNusUtra "vaMdAmi jiNe cakavIsa" sudhI kahe. te pachI vAMdaNa daI, guru vigere vaDIlane kSamApanA kare. tenI vidhi A pramANe guruthI laI chanA kramAnusAra sarva sAthe kSamApanA kare. paNa AcaraNa A pramANe che. pAMca vigereno gaNa hoya, te traNane khamAve ane pAMcathI ochA hoya, te eka vaDIlane ja khamAve. (e pramANe rAI pratikramaNa vigeremAM paNa jANavuM) pachI vAMdaNuM Ape, A vaMdana AcArya vigerenI nizrAmAM sthira thavA mATe che. te pachI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 pravacanasAradvAra cAritranI vizuddhi mATe be lengassano kAussagna kare. te pachI darzanazuddhi mATe eka legassano kAussagna kare, tyArabAda jJAnazuddhi mATe eka logassane kAussagna pachI zruta samRddhi nimitte zrutadevatAne eka navakArano kAussagga karI, tenI stuti bele athavA bIjA bele te sAMbhaLe. pachI sarva vidana vinAza nimitte kSetradevatAno eka navakArane kAussagga karI, tenI stuti bele ke bIjA bele te sAMbhaLe. tyArabAda besI muhapatti paDIlehI maMgalanimitte vAMdaNA ApI IcchAme aNusaddI kahI, besI guru eka stuti belyA bAda sarve moTA svare traNa stuti bele (namoDastu vardhamAnAya) pachI zakastava kahIne stavana bole. pachI divasanA aticArenI zuddhi mATe cAra legassano kAussagna kare. A kAussagnanI vidhi gAthAmAM na kahela hovA chatAM saMdhyA vakhata devasi pratikramaNanI jANavI. (175-176 ). rAia pratikramaNanI vidhiH micchAdukkaDa paNivAya daMDayaM kAusaggatiya karaNaM / . puttiya vaMdaNa Aloya sutta vaMdaNaya khAmaNayaM // 177 / / vaMdaNayaM gAhAtiya pATho chammAsiyassa ussaggo / puttiya vaMdaNa niyamo thuitiya ciivaMdaNA rAo // 178 // NavaraM paDhamo caraNe daMsaNa suddhIya bIya ussaggo / suanANassa taIo navaraM ciMtei tattha imaM // 179 / / taie nisAiyAraM ciMtai carimaMmi kiM tavaM kAhaM ? / chammAsA egadiNAi hANi jA porisi namo vA // 180 // "micchAmi dukkaDa ApI praNipAta daMDaka, traNa kAussagna, muhapatti paDilehaNa, vAMdaNuM, traNa gAthAnA pATha, pachI cha mAsI kAussagna, muhapatti paDilehaNa, vAMdaNuM, pratyAkhyAna, traNa stuti, cityavaMdana-e pramANe rAtri pratimaNane vidhi che. pahele kAussaga cAritrazuddhi mATe, bIjo darzanazuddhi mATe, trIjo zrutajJAnanI zuddhi mATe che, paNa trIjA kAussagnamAM rAtri aticAra vicAre. chellA kAussagnamAM "huM kyo tapa karuM enI vicAraNuM kare, te cha mahinAthI laI eka divasa eAcha karatA yAvat pArasI ke navakArazI sudhI vicAre. jamIna para mastaka sthApI hAtha joDI rAtrinAM saMpUrNa aticArone "micchAmidukkaDaM. Apa, namutthaNe belI "karemibhate" vigere sUtra kahI, cAritra zuddhi nimitte eka legassano kAussagna kare, pachI darzana zuddhi mATe legassa belI eka legassane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 3. pratikamaNa dvAraH kAussagna kare, pachI jJAna zuddhi mATe "puphakharavaradivaDha" kahIne kAussaga kare. te kAussagnamAM rAtrinA aticArone vicAre. traNa kAussagga karI, siddhANaMbudvANuM belI, besIne muhapatti paDIlehI ane vAMdaNa kare. pachI AlocanA Ape, tyAra bAda besIne navakAra, sAmAyika vigere sUtrapUrvaka pratikramaNa sUtra "vaMdAmi jiNe cauvvIsa" sudhI bolI, vAMdaNuM ApI kSamApanA kare. pachI vAMdaNuM ApI "Ayariya uvajajhAe" vagere traNa gAthA bolI AgaLanI jema sAmAyika vigere sUtra kahI cha mAsI tapa citavavAne kAryotsarga kare te ciMtavanA A pramANe che. je tapa vaDe saMyama yogonI kaIpaNa jAtanI hAni na thAya, te tapane bhAvita manavALo thaI svIkAruM chuM. bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM gaNadharoe utkRSTapaNe cha mahinA sudhI tapa jaNAvela che. tethI saMyama yogonA nirAbAdhapaNe he jIva...! tuM cha mAsI tapa karavA samartha che?--ema vicAre ke huM zaktimAna nathI. eka divasa nyUna cha mahinAnA upavAsa karavA tuM samartha che? eTale pAMca mahinAne 29 divasa zaktimAna che? nathI. Ama vicAre. ema AgaLa be vigere divasa khUna kare yAvata 29 divasa ochA cha mahinA. e pramANe pAMca mahinA, cAra mahinA, traNa mahinA, be mahinA, eka eka divasa nyUna karavApUrvaka vicAre, pachI eka mahine eka eka divasa ocho karatA tera divasa nyUna kare, pachI cotrIsa bhakta, batrIsa bhakta, ema bhakta ochA karatA cetha bhakta sudhI vicAre, pachI AyaMbila, nivI, purimaDha, ekAsaNu vigere citavata navakArazI sudhImAM je paccakhANa karavuM hoya, te manamAM dhArI kAussagna pAre, logassa kahI, besI, muhapattinuM paDilehaNa karI, vAMdaNuM Ape, pachI paccakhANa karI pravardhamAna akSarapUrvaka traNa stutio galI vigere jIvo uThI na jAya te rIte dhIme svare bole. pachI caityavaMdana kare-A pramANe rAtri pratikramaNanI davidhi thaI prazna- devasiya pratikramaNamAM pahelA kAusagnamAM aticAre vicArAya che. bIjA vigere kAussagnamAM cAritra zuddhi vigerenA kAussagna karAya che, jyAre savAranA pratikamaNamAM ulaTI rIte karAya che, te tenuM kAraNa zuM? uttara :- savAranA pratikramaNamAM jAgate hovA chatAM paNa haju AMkha uMghathI gherAyela hoya, temaja zarIramAM kaMIka ALasa hovAthI rAtrinA badhA aticAro sArI rIte yAda na karI zake, ane AMkhe uMghavALI hovAthI sAdhuone paNa paraspara saMgho thAya che ane kAussagna pachI kRtikarma (vAMdaNA) vigere paNa khalanAvALA thAya che. tethI AMkhamAMthI uMgha tathA zarIramAMthI ALasa dUra karavA ane zarIramAM skUrti lAvavA prathama cAritra, darzanazuddhi nimittaka kAussagna karAya che. tyAra bAda jJAnazuddhi nimittanA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra trIjA kAussagnamAM rAtrinA sarve aticAro sArI rIte yAda karI zake che ane sAdhuonA paraspara saMghaTTA doSane rekI. vAMdaNa vigere yathAsthita akhalitapaNe ALasa vagara karI zake. mATe savAranA pratikramaNamAM cAritra zuddhi vigere kAussaggo pahelA ane aticAra ciMtanane kAryotsarga pachI. siddhAMtakAroe kahyuM che ke nidrAvAn aticArane yAda na karI zake, paraspara kArya saMghaTTa thAya ane kRtikarmamAM doSa lAge tethI, savAranA pratikramaNamAM pahelA traNa kAryotsargamAM kamanuM vaiparItya che. A pramANe rAI pratikamaNa vidhi thaI. (177-180 ) pakikha pratikamaNanI vidhi - muhapotI vaMdaNaya saMbuddhAkhAmaNaM tahAloe / vaMdaNa pattaye khAmaNANi vaMdaNayasuttaM ca // 181 / / suttaM abbhuTThANaM ussaggo puttivaMdaNaM taha ya / pajaMte khAmaNayaM esa vihI pakkhi paDikkamaNe // 182 // muhapatti paDilehaNa, vAMdaNa ApI saMbuddA khAmaNuM kare, AlocanA' karI (aticAra), vAMdaNuM, pratyeka khAmaNuM, vAMdaNuM, paphikhasatra, zramaNasUtra, atthAna, kAryotsarga, muhapatti paDilehaNa, vAMdaNuM, samAptavAMdaNuM. A vidhi paphikha pratikramaNanI che. caudazanA divase devasiya pratikramaNa "vaMdAmi jiNe causa' (vaMdittA) sudhI karI, "devasiyaM Alaya paDiThaThata IrachAkAreNa saMdisaha bhagavana.. paphikha muhapatti paDilehuM?" -e Adeza mAMge, guru "paDileha" kahe, eTale khamAsamaNuM ApI, muhapatti paDilehI, vAMdaNa Ape. pachI "saMbuddhA khAmaNeNuM"thI pAMca gItArthane khAmaNuM kare, te pachI AlocanA kare. (aticAra bele). temAM guru eTale gItArtha paphikhanuM cethabhakta (upavAsa) prAyazcitta Ape. comAsAmAM chaThTha ane saMvatsarImAM ama Ape. pachI vAMdaNA ApI, pratyeka sAdhuone khAmaNuM karI, pharI vAMdaNa ApI, gurunA AdezathI eka sAdhu ubho thaI traNaso gAthA pramANanuM pakrikhasUtra bele. bAkInA ubhA rahI vikathA vigerenA tyAgapUrvaka sAMbhaLe. je bALaka, vRddha eTalo vakhata ubhA na rahI zake te khamAsamaNa ApI, gurunI rajA laI bese ane nidrA vigerene tyAga karI, zubha bhAvanI vRddhipUrvaka sAMbhaLe. . pakhisUtra pUruM thAya eTale pratikramaNasUtra bole. pachI ubhA thaI karemi bhaMte vigere sUtra belI, bAra legassano kAussagga karI, pArIne muhapatti paDilehI, be vAMdaNa ApI, chele pAMca khAmaNuM kare. e pramANe pakhi -pratikamaNanI vidhi thaI...
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. pratikramaNa dvAraH mAsI ane saMvatsarI pratikramaNanI vidhiH camAsI ane saMvatsarI pratikamaNamAM paNa A ja vidhi che. paraMtu sAta gItArthane saMbuddhA khAmaNA karavAnA. comAsI pratikramaNamAM meTe kAusagga vIsa legassane ane saMvatsarImAM cAlIsa logassa ane eka navakAra che. te pachI AgaLa zarU karela devasiya pratikamaNanI vidhi kare. paki vigere traNa pratikamaNamAM zrutadevatAnAM kAryotsarganA sthAne bhuvanadevatAne kAussagna kare. devasiya vigere pratikramaNamAM keTalA legassano kAryotsarga karAya che, te kahe che. cattAri do duvAlasa vIsaM cattA ya hu~ti ujjoyA / / desiya rAiya pakkhiya cAummAse ya varise ya // 183 // devasiya pratikramaNamAM cAra, rAIca pratikramaNamAM be, paphikhamAM bAra, comAsAmAM vIsa ane saMvatsarImAM cAlIsa legassano kAussagga "caMdesu nimmalayarA" sudhIno karAya che. (183) paNavIsa addhaterasa saloga pannatarI ya boddhavvA / sayamegaM paNavIsaM be bAvaNNA ya varisaMmi // 184 // paccIsa, sADAbAra, paMcetera, eka paccIsa ane base bAvana kaloka pramANu kAussaga pAMca pratikamaNamAM hoya che. prazna - devasiya vigere pratikramaNamAM ATalA ATalA legassano kAussagna kara e te jANyuM paNa "caMde nimmalayarA" sudhI legassane kAyotsarga karatA kayA pratikramaNamAM keTalA 'loka pramANa thAya che? uttara - legasTamAM caMdesu nimmalayarA sudhI cha kaleka ane eka pAda thAya che. tethI devasiya pratikamaNamAM cAra legassa hovAthI te cAra guNa karatA paccIsa kaleka thAya che. rAI, pratikramaNamAM be logassano kAusagnamAM sADAbAra leka thAya. paphikha pratikamaNamAM bAra legassanA paMcetera leka thAya che, mArI pratikramaNamAM vIsa legassanA ekaso paccIsa leka thAya ane saMvatsarI pratikramaNamAM cAlIsa legasTa ane eka navakAranA base bAvana loka thAya. (18) sAya sayaM gosaddhaM tinneva sayA havaMti pakvami / paMca ya cAummAse varise aTThottarasahassA // 185 // - 1 vidvAne gAthA vigerene paNa zloka ja kahe che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra devasiya pratikramaNamAM se, rAIamAM pacAsa, paphikhamAM traNaso, comAsAmAM pAMca ane saMvatsarImAM eka hajAra ATha zvAsozvAsa pramANu kAryotsarga che. sAMjanA pratikramaNamAM se pAdane kAussagna thAya che, kemake eka lekanA cAra pAra hoya che. pacIsa kalekane cArathI guNatA se pAda thAya che. pakhi pratikramaNamAM bAra legassanA traNaso pAda thAya che. (bArane pacIsathI guNatA traNa thAya che.) mAsI pratikamaNamAM vIsa legassanA pAMcase pAra thAya che. (vIsane pacIsathI guNatA pAMcaso thAya che.) saMvatsarI pratikramaNamAM cAlIsa legassa ane eka navakAra gaNatA eka hajAra ATha pAda thAya che. (cAlIsane pacIsathI guNatA eka hajAra thAya ane navakAranA ATha pAda maLI eka hajAra ATha pAda thAya.) (185) devasiyacAumAsiyasaMvacchariesu paDikkamaNa-majjhe / muNiNo khAmijjati tinni tahA paMca satta kamA // 186 // devasiya, mAsI ane saMvatsarI pratikramaNamAM munio anukrame traNa, pAMca, sAta khAmaNA khAme. kayA pratikramaNamAM keTalA khAmaNA thAya te kahe che. ahiM devasiya grahaNa karavA vaDe rAI ane paphikhanuM paNa samAna viSaya hovAthI grahaNa thAya che. tethI devasiya, rAI, ane paphikha pratikramaNamAM traNa, comAsAmAM pAMca ane saMvatsarI pratikramaNamAM sAta khAmaNa munio kare che. Ane tAtparyAthe A pramANe che :- devasiya, rAIya pratikramaNamAM traNa sAdhuone khAmaNuM karAya che. paphikhamAM paNa traNa khAmaNuM karAya che. AvazyakacUrNimAM pAkSika pratikramaNa avasare kahyuM che ke, "jaghanyathI traNane khamAve ane utkRSTathI sarvene khamAve." mAsImAM pAMca ane saMvatsarImAM sAta khAmaNuM kare. pAkSikasUtranI TIkAmAM saMbuddhA khAmaNa prasaMge kahyuM che ke, jaghanyathI traNa pratikramaNamAM traNa athavA pAMca, cAmAsI ane saMvatsarImAM sAta utkRSTathI paphikha. mAsI, saMvatsarImAM sarvane khamAve che. vRddha sAmAcArImAM te devasiya, rAI, pratikramaNamAM traNa, paphikhamAM pAMca ane mAsI, saMvatsarImAM sAta khAmaNA kare. utkRSTathI traNe sthAnamAM eTale ke devasiya, saMbuddhA ane pratyeka A traNemAM sarvane khamAve.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra: prati eTale avirati AdinA kAraNe pratikUlatA. A eTale AkAra karavA svarUpa maryAdA. AkhyAna eTale kathana karavuM. arthAt aviratirUpa pratikULatAne maryAdA karIne je kahevuM te pratyAkhyAna-paccakakhANa. e paccakakhANa mUlaguNa ane uttaraguNarUpa be prakAre che. mUlaguNe sAdhunA pAMca mahAvrata ane zrAvakenA aNuvrata che. uttaraguNa sAdhuone piDavizuddhi Adi ane zrAvakane guNavrata ane zikSAtrata Adi che. uttaraguNanuM paccakakhANa piMDavizuddhi ane divrata vigere pratipakSanA tyAgapUrvaka thAya che. te paccakhANa jAte vinayapUrvaka, samyapha upayoga sahita, gurunA vacana eTale "paccakakhAI" "vasiraI" nahIM uccArate ("paracakakhAmi" ane "vosirAmi" kahe te) paccakhANa kare. te paccakhANanI caturbhagI A pramANe che. 1. pote paccakhANanA svarUpane jANe ane jANakAra guru pAse paccakakhANa kare. 2. guru jANakAra hoya paNa pote ajANa hoya. 3. zikhya jANakAra hoya ane guru ajANa hoya. 4. guru ajANa hoya ane ziSya paNa ajANa heya. A caturbhagI kAlpanika nathI paNa AgamamAM paNa kahela che. 1. jANakAra jANakAra pAse. 2. ajANa jANakAra pAse. 3. jANakAra ajANakAra pAse. 4. ajANakAra ajANakAra pAse. AmAM pahelo bhAga baMne jANakAra hovAthI zuddha che. bIjo bhAga guru jANakAra che ane ziSya ajANa che mATe ziSyane paccakakhANunuM svarUpa jaNAvI je paccakakhANa karAve te zuddha nahIM te azuddha. trIje azuddha che. paraMtu jANakAra guru na maLe to gurunA bahumAnathI gurunA saMbaMdhI pitA, kAkA, mA, mAmA, bhAI, ziSya vigere ajJAnIne paNa sAkSI karIne je pratyAkhyAna kare, te zuddha. ce bhAMge te azuddha ja che. have uttaraguNarUpa paccakhANa dararoja upayogI hovAthI kahIe chIe te daza prakAre che. bhAvi aIyaM koDIsahiyaM ca niyaMTiyaM ca sAgAraM / vigayAgAraM parimANavaM niravasesamaTThamayaM // 187 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 sAkeyaM ca tahadvA paccakkhANaM ca dasamayaM / saMkeyaM aTThA ho addhAyaM dasahA bhave || 188 / / pravacanasArAddhAra 1. bhAvi eTale bhaviSyakALa. ra. atIta eTale bhUtakALa, 3. keTI sahita. 4. niyatrita 5. AgArA sahita te sAkAra, 6. AgAra rahita te vigatAkAra. 7. parimANavALu. 8. niravazeSa. 9. sAMketa eTale saMketavALuM tathA 10 addA pratyAkhyAna -ema daza paccakkhANa che. saketapaccakkhANa ATha prakAre ane addApaccakkhANa daza prakAre che. A badhA paccakkhANAnI mUlathI kramasara vyAkhyA kare che. (187-188) hohI pajjosavaNA tattha ya na tavo havejja kAuM me / guru gaNa gilANasikkhagatavassikajjAulatteNa // 189 // ia citia punvaM jo kuNai tavaM taM aNAgayaM viMti / tamaikaMta teNeva heuNA tavai jaM ur3aDhaM // 190 // 1. bhAvi paccakkhANunuM svarUpa A pramANe che. paryuSaNA vigere pamAM aThThama vigere tapa jarUra karavAnA hoya che, paraMtu te adbhUma vigere tapa paryuSaNA vigeremAM guru eTale AcAya, gaNu, samudAya, glAna, rAgI, navadIkSita, zaikSaka, kaThAra tapa karanAra tapasvI vigerenI gAcarI-pANI vigere lAvavArUpa vaiyAvaccamAM rokAyela hAvAthI na karI zake, te te kAraNa vicArIne te tapa paryuSaNA pahelA karI le tA te anAgatatapa kahevAya. 2. guru, AcArya -gaNa vigerenA kArya mAM vyAkula hovAnA kAraNe, te tapa paryuSaNA vigere pa gayA pachI kare, teA te atIta tapa kahevAya. (189-190) gose abbhataTTha jo kAuM taM kuNai bIyagose'vi / koDIduga - milaNe koDI sahiyaM tu nAmeNa // 199 // 3. prabhAte jeNe upavAsa karyAM hAya, te bIjA divase paNa upavAsa kare, te te e koTI ( IMDA ) maLavAthI keATI sahita tapa kahevAya. AgaLanA divasanA karela upavAsanA aMtarUpa kATI ( IMDA ) khIjA divasanA savAre karela upavAsanI zarUAtarUpa kATI-A e koTI maLavAthI keATI sahita nAmanuM pratyAkhyAna. ema aThThama vigeremAM eka tarapha kATI pUrI thavArUpa ane bIjI, trIjA upavAsanI zarUAtarUpa koTI maLavAthI kATI sahita. e pramANe AyaMbila, nIvi, ekAsaNuM vigeremAM paNa jANavuM. gaNadhara bhagavaMtAe paNa kahyuM che ke paccakkhANunA zarUAtanA divasanA aMtaane pUrA thavAnA divasane Adie baMne jyAM maLe te kATIsahita kahevAya. (191)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAnadvAra : haTeNa gilANeNa va amugatavo amugadiNaMbhi niyameNaM / kAyavvotti niyaMTiya paccakkhANaM jiNA viti // 192 // 4. nIrogI heluM ke rogI houM te paNa amuka divase, amuka chaThTha, aThThama rUpa tapa avazya mAre karavo, tene jinezvara-bhagavaMte e niyaMtrita paccakakhANa kahyA che. (12) caudasapuccisu jiNakappiemu paDhamaMmi ceva saMghayaNe / ___ eya vocchinnaM ciya therAvi tayA karesI ya // 193 // A niyaMtrita paccakkhANa sarvakALamAM nathI thatuM paNa cada pUrvadhare, jinakalpika ane prathama vARSabhanArAcasaMghayaNavALA hoya, tyAre ja thAya che. mATe vartamAnakALamAM A pratyAkhyAnane viccheda thayela che. (193) prazna:-coda pUrvadhanA TAImamAM paNa cada pUrvadharo ja A paccakakhANa karatA haze? bIjA sthavire nahi karatA hoya? uttara-pUrva dhara vigerenA kALe bIjA paNa prathama saMghayaNI sthaviro A paccaukhANa karatA hatA. mahattarayAgorAI-AgArehiM juyaM tu sAgAraM / ___ AgAravirahiyaM puNa bhaNiyamaNAgAra-nAmati // 194 // mahattarAgAreNuM" vigere AgArothI yukta te "sAgArIka paccakakhANuM. AgAra rahita te "anAgAra' paccakakhANuM kahyuM che. A" maryAdA arthamAM che. maryAdApUrvaka je karAya te AkAra kahevAya. anAga, sahasAkAra, mahattarAkAra, vigere. A mahAna che, A paNa mahAna che, paNa e bethI atizaya mahAna te mahattara. mahattararUpa je AkAra te mahattarAkAra. AkArothI yukta te sAkAra kahevAya. eTale ke meM bhajanakriyAnuM paccakhANa karyuM che, paraMtu mahattarAgAra vigere keIpaNa kAraNa utpanna thavAthI bhajana kriyA karavA chatAM paNa paccakhANane bhaMga thatuM nathI, tethI jemAM AkAra sahita bhajanano tyAga hoya, te sAkAra. e rIte mahattarAdi AkArothI rahita je paccakhANa, te anAkAra paracambANa che. (194) kiMtu aNAbhogo iha sahasAgAro a dunni bhaNiavvA / jeNa tiNAi khivijjA. muhaMmi nivaDijja vA kaha vi // 195 // iya kayaAgAra-dugaMpi sesaAgArarahiamaNAgAraM / dubhikkha vittikaMtAra gADha-rogAie kujjA // 196 // 1. paccakkhANa sAdraporisI karela hoya pachI koI lAbhAlAbhanuM kAraNa AvI paDe te pirasInavakArazI pArI le to mahattarAgAra.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAdvAra paraMtu anAkAra pratyAkhyAnamAM paNa anAbhAga ane sahasAkAra-A e AgArA kahelAM che. kAraNa ke anAbhAga eTale ajJAnathI ke sahasAkArathI eTale AkULatAthI ghAsa vigere meAMDhAmAM kAI rIte paDI jAya ke te nakhAI jAya mATe A be AgArA nirAgArapaccakkhANamAM hovA chatAM paNa khAkInAM mahattarAgAreNuM vigere. AgAro rahita hAvAthI 1. nirAgArapaccakkhANa kahevAya. (195-196) 86 prazna:-A anAgAra paccakkhANa kayAre karAya ? uttara H--jayAre varasAda na paDavAnA kAraNe dukALa paDavAthI pharavA chatAM paNa bhikSA. na maLe tyAre A paccakkhANathI anazana karI zarIranA tyAga kare. jenAthI A zarIra cAle te vRtti eTale bhikSA. tenA mATe ja*gala samAna vRtti te kAMtAravRtti, eTale jema jaMgalamAM pharavA chatAM paNa bhikSA na maLe, tema siNavali vigeremAM svabhAvathI brAhmaNa vigere adAtAethI bharela ke zAsanadveSIovALA gAmamAM pharavA chatAM paNa bhikSA na maLe, te A paccakkhANu kare tathA vaidya vigerethI asAdhya gADhatara rAga thayA hAya, tyAre A paccakkhANa le. Adi zabdathI siMhanA baccA vigere dvArA Apatti ubhI thaI hoya tyAre A anAkAra paccakkhANa kare. dattI va kavalehi va dharehiM bhikkhAhiM ava davvehiM / jo bhattapariccAyaM karei parimANa kaDameyaM // 197 // datti, kALIyA, ghara, bhikSA ane dravyanAM parimANa vaDe je bheAjananA tyAga karAya, te parimANu kRta che. datti eTale hAtha ke thALI vigeremAMthI akha`DadhArAe je bhikSA paDe te vrutti kahevAya. jo dhAra tUTe teA khIjI dRtti gaNAya. eka kaNa paNa judo paDe te paNa judI vrutti gaNAya. kuDAnA iMDA jeTalA baMdhAyelA kheArAkanA je piMDa te kALIyA kahevAya che athavA tA mADhAne vikRta karyA vinA jeTalA AhAra grahaNa karI zakAya teTalA pramANanA kALIyA hAya che. puruSanA batrIsa kALIyA pramANu ane strIneA aThThAvIsa kALIyA pramANa khArAka che. ATalA AhAranuM pramANa strI-puruSane pUratuM che. AthI nyUna kare te UAdarI tapa ane adhika le te vadhu paDatA gaNAya. tethI eka, be, traNa vigere ittinuM parimANu, e thI ekatrIsa kALIyA sudhI puruSane ane strIne sattAvIsa kALIyA sudhInu' je parimANu, eka, be, traNa vigere gharAmAMthI bhikSA levAnuM parimANu, gRhasthA vaDe apAtI saMsRSTa vigere bhikSAnuM parimANu,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : 87 dUdha, bhAta, maga vigere eka, be dravyanAM parimANapUrvaka bIjA AhArano tyAga karAya, -te parimANakRtapratyAkhyAna kahevAya che. (197) savvaM asaNaM savvaM ca pANagaM khAimaMpi savvaMpi / vosirai sAimaMpi hu savvaM je niravasesaM taM // 198 // aza" dhAtu, bhojana artha mAM che. tethI bhAta, lADu, khAjA vigere (dvArA peTa bharIne) khavAya te azana. je pIvAya te pAna kahevAya,jemake khajura, drAkSanA pANI vigere. je khavAya te khAdima nALiyera, phaLa, goLadhANa vigere. je svAda karAya te svAdima ilAyacI, kapura, laviMga, sopArI, haraDe, nAgaravela vigere. te azana, pAna, khAdima ane svAdimane sarvathA tyAga karavo te sarva niravazeSa-paccakkhANa jANavuM. (198) keyaM gihaMti saha teNa je u tesimimaM tu sAkeyaM / ahavA keyaM cidhaM sakeyamevAhu sAkeyaM // 199 // aMguTThI-gaThI-muTThI-gharaseyussAsathiyuga-joIkkhe / paccakkhANa vicAle kiccamiNamabhiggahesuvi ya // 20 // keta eTale gRha (ghara) te sahita je rahe te gRhastha. te gRhasthanuM je paracakukhANa, te sAketa. athavA keta eTale cihna sahita je paccakakhANa te sAketa kahyuM che. aMguThI, gaMThI, muThThI, ghara, parasevAnA TIpA, zvAsozvAsa, parapoTA, dIpaka vigere pazcakakhANa sAthe temaja abhigraharUpe paNa karI zakAya che. kita dhAtu nivAsa arthamAM che. AthI keta eTale ghara kahevAya. te ghara sahita je hoya te gRhastha kahevAya. te gRhasthanuM je paccakakhANa, te sAketa. A paccakhANa prAyaH karIne gRhasthane ja hoya athavA keta eTale ciha, te keta sahita te saketa. saMketa eja sAketa' tene munio sAketa paccakhANa kahe che.. te saketa paccakakhANa A pramANe hoya che. keIka zrAvaka pirisi vigere pacca"khANa karI khetare gaye hoya, ke ghare rahyo hoya, parasi Adi pUrI thaI gaI hoya paNa rasoI na thaI hoya, to teTale TAIma paccakhANa vagara na jAya mATe aMguThA vigerenuM cihna kare eTale ke jyAM sudhI aMguTho, muThI, gAMTha choDuM nahIM tyAM sudhI, gharamAM praveza karuM nahIM tyAM sudhI, parasevo sukAya nahIM tyAM sudhI, ATalA zvAsozvAsa na thAya tyAM sudhI, pANInI mAMci vigere para rahela pANInA TIpA sukAya nahIM tyAM sudhI athavA dIvo bUjhAya nahIM tyAM sudhI khAIza nahIM. aMguSTa vigere paccakhANane egya je kriyA hoya, te tenA sthAne yathAyogya 1. prajJAdityAta svAthamAM "mApratyaya lAgavAthI saketane sAketa thayA che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 pravacanasAroddhAra karavI. paccakhANa ane bhajana samayanI vacce A paccakhANa karAya che. temaja keIe pirisi vigere na karI hoya, te paNa kevala abhigraharUpe paNa jyAM sudhI gAMTha vigere DuM nahIM tyAM sudhI, ema paNa karI zakAya. sAdhuone paNa A paccakakhANa hoya che. udA. jyAM sudhI guru ma. mAMDalImAM bese nahIM tyAM sudhI vAparIza nahIM ke bIjuM keIpaNa gRhastha viSayaka kAraNa ubhuM thAya te pUrNa na thAya tyAM sudhI. pratyAkhyAna pUru thayA hovA chatAM paNa paccakakhANa vagaranA na rahevAya mATe aMguSTa vigere paccakhANa sAdhu paNa kare. (199-200) addhA kAlo tassa ya pamANamaddhaM tu jaM bhave tamiha / gAvavavavALa same te puna rumaM maLiyaM || 20 | 10. addha zabdano artha kALa thAya che. pirisI muhUrta vigere kALanuM jemAM pramANe thAya, te kALa kahevAya. te kALanA parimANathI jaNAtuM je paccakhANa te addhA paccakkhANa. e rIte bhAvi Adi daza paccakakhANanI vigata pUrNa thaI. (2001) aThThApaccakakhANanA prakAra - navakAraporisIe purimaDDhekAsaNegaThANe ya / AyaMbila'bhattaTTe carime ya abhiggahe vigai // 202 // navakArazI, piriso, purimaDha, ekAsaNuM -ekalaThANuM, AyaMbila, abhatAtha, carama, abhigraha ane vigaI pratyAkhyAna, addhApaccakhANa gaNadharoe A pramANe kahyA che. navakAra zabdathI navakAra sahita zabda jANa. te navakArazIne artha 1. navakArazI viSayaka paccakakhANa. parisI viSayaka 3. pUrvArdha viSayaka 4. ekAsana viSayaka, 5. ekalaThANa viSayaka, 6. AyaMbila viSayaka 7. abhaktArtha viSayaka (upavAsa), 8. carama viSayaka be prakAre che. A. bhava carama ane B. divasa carama viSayaka, 9. abhigraha viSayaka. 10. vigaI viSayaka. A pramANe daza prakAre addhApaccakkhANa che. prazna - ekAsaNuM vigere addhApaccakakhANa kema kahevAya che? kAraNake emAM kaI jAtanI kAlamaryAdA jaNAtI nathI. uttara - ekAsaNA vigere moTe bhAge addhA pratyAkhyAna yukta ja thAya che. mATe addhApaccakakhANarUpe kahevAya che. pratyAkhyAna apavAdarUpa AgAra sahita karavuM joIe, nahIM to paccakkhANa bhaMga ja thAya, tethI te navakArazI vigeremAM jeTalA AgAre hoya che te kahe che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : 89 do ceva namokAre AgArA chacca porasIe u / satteva ya purimaDDhe ekkAsaNagaMmi aTThe va // 203 / / sattegaTThANassa u aTheva ya aMbilaMmi AgArA / paMceva abbhattaThe chappANe carima cattAri // 204 // paMca cauro abhiggahi nidhiie aTTha nava ya AgArA / appAuraNe paMca u havaMti sesesu cattAri // 205 // navakArazImAM pratyAkhyAnanA apavAdarUpa be AgAra, pirisamAM che, purimaDhamAM sAta, ekAsaNamAM ATha, ekalaThANAmAM sAta, AyaMbilamAM ATha, upavAsamAM pAMca, pANInA che, divasacarama ane bhavacaramarUpa pratyAkhyAnamAM cAra, abhigrahamAM pAMca athavA cAra, nAvimAM ATha athavA nava AgAra che, temAM abhigrahanA paccakhANamAM je pAMca ke cAra AgAra che temAM prAvaraNa abhigrahamAM pAMca ane bAkInA dezAvakAzika dAMDA pramArjana vigere abhigrahamAM cAra AgAro che. (203-205) navaNIogAhimage addavadahipisiyaghayaguDe ceva / nava AgArA esi sesadavANaM ca aTheva // 206 / / mAkhaNa, ghI, telamAM taLela pakavAna, jAmela dahiM, mAMsa, ghI, goLa vigere kaThIna dravyamAM nava AgAro, bAkInA pravAhI dravya vigaImAM ATha AgAra che. navakArazI paccakhANane bhaMga na thAya, mATe anAga ane sahasAkAra e be AgAre navakArazImAM jANavA. (2016) prazna - navakArazIpaccakkhANamAM kALane uccAra karavAmAM AvatuM nathI, tethI A saMketa pratyAkhyAna lAge che, te Ane addhApratyAkhyAna zA mATe kahevAya che? uttara - sAcI vAta che. "sahita" zabdathI "muhUrta" eTale kALa vizeSa paNa samajI le mATe deSa nathI. prazna = A paccakhANamAM muhUrta zabda jaNAtuM nathI te te vizeSya zI rIte bane? jema AkAzamAM kamala na hovAthI "kamaLa mIThI mIThI sugaMdhathI suMdara che"--ema vizeSaNe tenA paMDite karatA nathI? uttara -navakArazIne samAveza kALa paccakhANamAM hovAthI, parisI paccakakhANanI pahelA muhurta ja rahe che. tethI tenuM vizeSyatva na jaNAtuM hovA chatAM paNa (muhUrta) che. prazna - te be muhUrta vigere kALa kema nathI letA ? eka ja muhUrtanuM vizeSya kema kare che ? 12
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAradvAra uttara:- pirisImAM cha AgAre che ane navakArazImAM be AgAre che, eTale parisIthI alpa AgAra hovAthI navakArazIno kALa paNa alpa jaNAya che. te navakArazIne kALa samaya pUro thayo hovA chatAM paNa navakAra gaNyA vagara paccakakhANa pUrNa kahevAtuM nathI. muhUrta kALa pachI navakAra gaNavAthI paccakkhANa puru thAya che. muhUrta kALa eTale be ghaDI, aDatAlIsa miniTa. tethI nakakI thayuM ke navakArazI paracakakhANa be ghaDI-eka muhUrtanuM hoya che. prazna :- pahelA ja muhUrtamAM navakArazI Ave ema zI rIte jaNAya? uttara :- paccakhANanA "sUre uggae" pAThathI porisI paccakhANanI jema tenuM sUtra "sUreuggae (uggae sUre) nAmeAkAra sahiyaM paccakhAI cauvvilaMpi AhAra asaNuM pAsuM khAImaM sAimaM annatthaNAbhogeNu sahasAgAreNuM vosirAI." A pramANe che. porisI vigere paccakakhANanI vistArapUrvakanI vyAkhyA e paccakhANa vakhate kahevAze, paNa AgAronuM svarUpa jANavA mATe kaMIka vyAkhyA karAya che. sUre uggae eTale sUrya uge tyArathI AraMbhI "paMca parameSThi tavarUpa navakAra sahita paccakakhuM chuM." badhA dhAtuo "karavA"nA arthamAM rahelA che. AthI bhAgyakAranA vacanathI navakAra sahita paccakakhANa karuM chuM--ema samajavuM. A pramANe guru "paccakkhAI" vacana bole tyAre ziSya "paccakhAmi eTale huM paccakhANa karuM chuM--ema kahe. e. pramANe "siraI" bese tyAre "vosirAmi" huM tyAga karuM chuM-ema bele. te paccakhANa cAre prakAranA AhArano tyAga pUrvaka kare che, paNa ekAda AhAranA tyAgapUrvaka nahIM. A navakArazI cAre prakAranA AhAranA tyAgapUrvaka ja thAya--evI vRddha paraMparA che. tathA rAtribhejana tyAgarUpa vratanI pUrNAhutirUpa paNa A paccakhANa che. "azana" vigerethI cAre prakArano AhAra samaja. have niyama bhaMga na thAya te mATe AgAra kahe che. anyatra eTale sivAya arthAt anAbhoga ane sahasAkArane choDIne paccakhANa karuM chuM. anAbhoga eTale atyaMta vismRti thavI te. sahasAkAra eTale ekAeka na aTakI zakAya tevI pravRtti te. - have pirisanA AgAro kahe che. "porisI paccakhAI uggaesUre cauvvilaMpi AhAra asaNuM pAsuM khAIma sAImaM annatthaNAbhogeNu sahasAgAreNaM parachannakAleNuM disAheNuM sAhavayaNeNaM savvasamAvivattiyAgAreNe siraI' puruSanI chAyA pramANa kAla te paNa porisI eTale prahara, tenuM pacaphakhANa kare che. pirisI eTale ke eka prahara sudhInuM je paccakakhANa te parisI. -e pramANe bIjA paccakhANomAM paNa samajavuM. te paccakhANamAM azanAdi cAre prakAranA AhArane
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 pratyAkhyAna dvAra : 91 tyAga, te annathAbhAgeNu' vigere AgArApUva ka thAya che. temAM anAbhAga ane sahasAtkAra AgAra upara pramANe jANavA. bAkI pachannakAla AgAra, digmAha AgAra, sAdhuvacana AgAra ane sava samAdhi pratyaya AgAra che. ghanaghAra vAdaLAnA kAraNe ke dhULanI DamarI ke AMdhInA kAraNe ke meTA patanA vacce AvavAnA kAraNe sUrya na dekhAya tyAre aTakaLathI perisI pUrNa thaI che--ema jANI khAnArane pArasInuM paccakkhANu na thavA chatAM paNa paccakkhANane bhaMga thatA nathI. jo khabara paDe te tarata aDadhu' khAdhu hoya, teA paNa vacce aTakI jAya ane jayAre perisI pUrI thAya tyAre vApare. perisI pUrI thaI nathI ema khabara paDe, chatAM paNa vApare te paccakkhANanA bhaMga ja che. digmAha eTale dizAmeAha. jyAre pUrva ne pazcima ane pazcimane pUrvaCdizArUpa samajI, paccakkhANu na thayu' hAvA chatAM paNa khAnArane paccakkhANa bhaMga nathI. dizAbhrama dUra thaye khabara paDe, tyAre aDadhuM khAdhuM hoya teA aTakI jAya. na aTake te paccakkhANa bhaMga thAya. sAdhu vacana eTale sAdhu bAlyA hoya ke " ugvADA (cha ghaDInI ) pArasI thaI " ema sAMbhaLI paccakkhANa pArI vApare tA bhaMga nathI. khAtA khAtA khabara paDe ke kAI jaNAve tA upara pramANe aTakI jAya. perisI paccakkhANa karanArane acAnaka tItra zUla vigere duHkhathI pIDA utpanna thavAthI je Ata -raudradhyAna thAya tene sa thA dUra karavu te sava samAdhi. te kAraNathI je AgAra te sa`samAdhi viSayaka AgAra, perisI pUrI na thaI hovA chatAM paNa acAnaka zULa vigere pIDA utpanna thaI hoya, tyAre tene zAMta karavA mATe auSadha, pazca vigere khAnArane paccakkhANanA bhaMga thatA nathI. athavA vaidya--dAktare perisI paccakkhANa karyu... hAya ane khIjA koI dardInI samAdhi mATe perisI paccakkhANuM puruM na thayuM hAya, chatAMya AhAra vApare tA paccakkhANu bhaMga thatA nathI. aDadhu' vAparyuM... hAya ane samAcAra maLe ke dardIne ArAma thai gayA che, ke maraNa thayuM che, teA khAvAnuM cheDI de. sAdha` pArasI paccakkhANa paNa pArasInI jema jAvuM, tenuM vivaraNa risImAM AvI jAya che. paramaThThanA paccakkhANumAM A pramANe sAta AgAra che. sUre uggae caunvihapi AhAraM asaNuM pAchuM khAIma sAIma* annatthaNAbhAgeNuM sahasAgAreNaM pacchannakAleNuM disAmeAheNuM sAhuyaNeNu' mahattarAgAreNu' savvasamAhivattiyAgAreNu' vAsiraI.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra pUrvanA je adha bhAga pUrvAdha ke purimaDha eTale divasanA pahelA be praharanu paccakakhANu karAya te pUrvA` paccakkhANa kahevAya. temAM cha AgAre AgaLanI jema che. mahattarAgAreNu =mahattara eTale paccakkhANanA kAraNe je nirjarAnA lAbha thavAnA hoya, tenA karatA mATA nirjarAnA lAbha thAya, evA glAna, caitya, saMgha vigerenA kAryArUpa kAraNu utpanna thAya, ane kArya khIjAthI thavuM azakaya hAya, tyAre A AgAranA upayAga thAya che. mahattarAgAreNu AgAra A paccakkhANamAM kahyo che, kemake A paccakkhANanA kALa vadhAre che ane navakArazI vigerenA kALa alpa che. khIjI jagyAe vRddho mATuM kAraNa eTalI ja vyAkhyA kare che, 92 traNa prahara kALamAnavALu apApaccakkhANa paNa purimaDha samAna ekAsaNAnA paccakkhANamAM ATha AgAra che. jANavu . ekAsaNuM paccakkhAi tivihaMpi AhAra asaNuM pANuM khAima' sAima' annatthaNAbhAgeNuM sahasAgAreNuM AuTasAre. guruadbhuANeNuM pAriTThAvaNiyAgAreNa mahattarAgAreNu savvasamAhivattiyAgAreNa vAsiraI. eka vAra bhAjana athavA eka ja Asana parathI khasyA vagara vAparavAnuM je paccakkhANu, te ekAsaNu' kahevAya. prAkRtamAM ekAsaNu kahevAya. AmAM pahelA e ane chellA e AgArA AgaLanI jema samajI levA. agAra eTale gRha. te ghara yukta je hAya te sAgAra eTale sAgArIka-gRhastha kahevAya, te sAgArIkanA AgAra. gRhastha samakSa sAdhune gAcarI vaparAya nahIM, kemake pravacanahIlanA vigerenI. saMbhAvanA heAvAthI. kahyuM che ke- cha jIvanikAya para dayAvAn sAdhu paNa jo AhAra, nihAra ane piMDa grahaNa ( gocarI vaheAravAmAM) jIgupsitapaNuM kare teA bAdhi durlabha kare che. tethI gAcarI vAparatA hoya ane kAIka gRhastha Ave ane te tarata jAya tA kSaNavAra rAha jue, ane te jo reAkAya te svAdhyAya vigerenA vyAdhAta na thAya mATe bIjI jagyAe jaI, besIne vAparavAthI ekAsaNAnA bhaMga na thAya. gRhasthanA A AgAra A pramANe jANavA. jenA dekhatA khAvAthI najara lAgatI hAya, bheAjana pace nahIM vigere kAraNe A AgAra jANavA. AuMTapasAreNu' eTale jAMgha vigerenu lAMbu TuMku karavuM. jema jAMgha vagere vALela hAya te sIdhI karavI. asahiSNupaNAthI paga vigere lAMbA TuMkA karatA kaMIka Asana khasI jAya te paccakkhANa bhaMga na thAya. guru adbhuThThANeNu-guru eTale ubhA thavA yogya AcAya athavA prAthU ke, alyutthAnane ceAgya hovAthI Ave tyAre ubhA thavuM, temanA mATe Asana tyAga karavA te
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : guruabhudrANezuM. ekAsaNuM karanAre avazyameva ubhA thaI abhyasthAna karavuM joIe. temAM paccakkhANa bhaMga nathI. pAridrAvaNiyAgAreNuM eTale paristhApana karavuM, jemAM bilakula choDI devuM-paraThavavuM te pAriSThApanikA kahevAya, te AhAra paraThavavAmAM ghaNuM deSano saMbhava ane AgAmika nyAya vaDe vAparavAmAM guNano saMbhava hovAthI gurvAjJApUrvaka pharI khAvA chatAM paNa paccakhANano bhaMga nathI. aneka Asana ane aneka vAra azana vigere AhArano tyAga karAya, te ekalaThANAmAM sAta AgAre che. tene pATha "ekAsaNuM egaThANuM paccakhAI" vigere....emAM AuMTaNapasAreNuM AgAra sivAya sAta AgAre che. eka aMgavinyAsarUpa eka ja jagyAe sthira thavuM te ekalaThANuM paccakakhANa kahevAya. eTale bhojana samaye je pramANe aMge pAMga rAkhyA hoya, te pramANe rahIne moTuM ane hAtha sivAya bIjA aMgopAMga halAvyA vagara bhojana karavuM. kAraNa ke mukha ane hAthanuM halana-calana azakya parihAra che. AyaMbilamAM ATha AgAro che. tene pATha A pramANe "AyaMbila paccakkhAI annatthaNAbhogeNu sahasAgAreNuM levAleveNuM gihandusaMsarNuM uphikhattavivegaNuM pAriTTAvaNiyAgAreNuM mahattarAgAreNuM savvasamAhittiyAgAreNuM vosirAI." AcAma eTale osAmaNa, amla eTale khATo rasa, osAmaNa tathA khATA rasa vaDe thAya te AcArmsa. te A pramANe- bhAta, kulmASa eTale aDadanA bAkaLA ane sathu eTale sAtha. tene Azrayine traNa prakAre che. tenuM je paccakkhANa kare te AyaMbila kahevAya. AmAM pahelA be ane chellA traNa AgAro AgaLanI jema samajavA. levAleveNuM" - lepa eTale AyaMbilanA paccakakhANavALAne bhejananuM bhajana akalpanIya vastu vaDe kharaDAyela hoya tethI bhaMga thatuM nathI. alepa eTale vigaI vigere vaDe kharaDAyela bhojananA bhAjanamAMthI ja hAtha vigere sAdhana dvArA kharaDAyela vastu dUra karavI. lepa ane alepa e be thaI lepAlepa AgAra. vAsaNamAM vigaI vigerenA avayava hovA chatAM paNa AyaMbilanA paccakhANano bhaMga thato nathI. uphikhattavivegeNuM" AyaMbilanA lukhkhA bhAta vigeremAM pahelethI aThappa e ghaTTa padArtha paDayo hoya, tene kADhIne tene tyAga karavo te uphikharU-vivegenuM kahevAya. te akathya padArtha kADhayA pachI khAvAlAyaka cIjane na khAvA lAyaka cIjane sparza hovA chatAM paNa paccakhANa bhaMga nathI. paraMtu je padArtha kADhI zakAya te hovA chatAM na kADhe te paccakakhANa bhaMga thAya.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 pravacanasAroddhAra gihandusaMsaNuM" eTale bhojana ApanAra gRhasthanI vATakI vigere vAsaNa,. vigaI vigere dravyathI kharaDAyela hoya, te gRhastha saMsRSTa kahevAya. vigaI AdithI kharaDAyela vAsaNa vaDe apAtuM dravya akalpanIya dravyathI mizrita thAya che, te khAvA chatAM, paNa paccakhANane bhaMga nathI thato. AyaMbilanA dravyamAM akaya dravyane rasa ghaNe na jaNAto hoya, te AgAramAM rahIne AyaMbila karuM chuM. e rIte AyaMbilanA AgAre jANavA. -have upavAsanA pAMca AgAre che, tene pATha A pramANe che "sUre uggae abhuttaTuM paccakhAI caubihapi AhAra asaNuM pAchuM khAImaM sAImaM annatthaNa bhegeNe sahasAgAreNuM pAridrAvaNiyAgAreNuM mahattarAgAreNe savasamAvivattiyAgAreNuM - siraI." sUre uggae eTale sUryodayathI laI" A zabda dvArA AgalA divasanA sAMjanA bhojana pachI tarata paccakkhANa samajavAnuM che. bhakta eTale bhojana tenuM prayojana jemAM hoya te bhaktArtha jemAM bhojananuM prayojana nathI te abhaktArtha. je paccakhANamAM bhaktArtha nathI te abhaktArtha eTale upavAsa. tenA AgAro pUrvavat samajI levA. paraMtu "pArikA-vaNiyAgAreNuM" AgAramAM ATalI vizeSatA che, ke tivihAra upavAsanuM paccakhANa karyuM hoya, te pAriSTAnikA khape, paNa cevihAra upavAsanA paccakkhANavALAne gocarI vadhI hoya ane pANI na vadhyuM hoya, te pAriSThApanikA na khape. banne vadhyA hoya te khape. A rIte upavAsamAM azana vigere bhaktArtha tyAga karuM chuM. pANInA paccakhANamAM cha AgAre che. temAM parisI, parimaDUDha, ekAsaNuM, ekalaThANuM, AyaMbila, upavAsa paccakkhANamAM utsargathI vihAra paccakhANa kahyA che. jo parisI AdinuM tivihAra paccakkhANa kare, te pANIne Azrayine cha AgAre che, tenuM sUtra A pramANe pANassa levADaNavA alevAdevA accheNavA bahuleveNavA sasinthaNavA asi-- NavA sirAI - "levAdeNavA" eTale lepAyeluM arthAt cIkAzavALuM kare evuM, je khajura, drAkSa vigerenA pANI sivAya traNa AhAra tyAga karuM chuM. ahiM "vA" zabdathI apakRta pANInI jema (lepakRta pANI paNa) avarya tarIke samAna che. eTale alepakRta pANInI jema lepakRta pANIthI paNa upavAsane bhaMga thato nathI. alepakRta pANI eTale virAMjI, chAzanI Acha vigere cIkAza vagaranuM jANavuM. . "acchevA" eTale nirmala ane rUpa, raMga, svAdamAM pharaka thayela varNa tarita pANI (traNa ukALAvALuM pANI). .
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 4. pratyAkhyAna dvAraH bahuleveNavA" eTale DahoLu-tala-cekhA-java AdinuM dhAvaNa. "sasitthaNavA" eTale sikatha eTale anAjano dANe. te dANAvALuM osAmaNa vigerenuM pANI. "asitthaNavA" eTale dANA vagaranuM je pANI. te paccakkhANamAM levAthI bhaMga thatuM nathI. carama eTale divasane ane bhavane je pAchalo bhAga. te bhAgamAM karAtuM je paccakakhANa, te divasa carima ane bhavacarima kahevAya che. tene pATha A pramANe divasa carima paccakakhAI cauvipi AhAra asaNuM pANuM khAimaM sAIma annatthaNAbhogeNa sahasAgAreNuM mahattarAgAreNe savvasamAhivattiyAgAreNa siraI" A pramANe jANavuM. AgAronI vyAkhyA AgaLa pramANe jANavI. prazna -ekAsaNuM vigere paccakakhANamAM divasacarima paccakkhANane bhAva AvI jAya che. mATe divasacarima paccakakhANa niprayojana che. uttaraH-divasacarima paccakkhANa niprayajana nathI kemake ekAsaNuM AdimAM ATha ATha AgAra che. AnA cAra AgAra che. ethI AgArone saMkSepa thatuM hovAthI paccaphakhANa saphaLa che. ekAsaNu vigere paccakkhANa daivasika ja che kAraNa ke sAdhuoe rAtrIbhojananuM trividha trividhe yAjajIvanuM paccakakhANa karela che. gRhasthanI apekSAe paNa A sUryodaya sudhInuM jANavuM, kemake divasa zabda e ahorAtrano paryAyavAcI paNa che. jemake ame ahiM pAMca divase AvyA chIe. eno artha pAMca rAta divasa thAya che. jeoe yAjajIva rAtribhejana niyama karyo hoya, teone paNa anuvAdakapaNAthI yAda karAvanAra hovAthI A paccakhANa sArthaka che. bhavacarima paccakhANa be AgAravALuM paNa hoya che. jyAre khabara paDe ke mAre "mahattarAgAreNuM savvasamAhivattiyAgAreNuM" A be AgAranI jarUra nathI tyAre anAga ane sahasAkAra AgAra hoya che kemake anAga ke sahasAkArathI AMgaLI vigere meDhAmAM paDavAne saMbhava che. A be AgAra paNa choDavA yogya hovAthI ja A bhavacarima anAgAra paccakhANuM paNa kahevAya che. abhigraha paccakakhANamAM pAMca ke cAra AgAre che. temAM dAMDA pramArjanA vigere rUpa abhigrahamAM cAra AgAra che. te A pramANe annatthaNAbhogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNuM savvasamAhittiyAgAreNe siraI." AnI vyAkhyA AgaLanI jema jANavI. jyAre aprAvaraNAbhigraha le, te cilapaTTA-gAreNuM pAMcame AgAra jANa. elapaTTA AgArathI gRhastha jue tyAre cAlapaTTo pahere te paNa paccakhANane bhaMga nathI.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 pravacanasArAdvAra nIvikRtimAM (nIvimAM) ATha ke nava AgAro che. "nIgvigaiya. paccakkhANa annatthaNAbhAgeNa' sahasAgAreNa` levAleveNu gihatthasaMsasNuM kakhattavivege paDuccakkhaeNa, pAriTThAvaNiyAgAreNu' mahattarAgAreNa savvasamAhivattiyAgAreNa vAsiraI." manane vikRti eTale vikAranu kAraNa ane vigati eTale durgatinA kAraNarUpa banatuM hAvAthI te vikRti ke vigaI kahevAya che. jemAMthI vikRti nIkaLI gaI hoya, te nivikRta, tenuM paccakkhANa te nivi kahevAya. enA AgArAnI vyAkhyA pUrvanI jema jANavI. paDuccamilkhaeNuM paDucca eTale pratItya arthAt bilakula lukhkhA mAMDA vigerenI apekSApUrvaka prakSita arthAt kaMIka sukumAratA ke kuNAza lAvavA mATe ghI vigere je lagADAya te lagADAyela vastumAM viziSTa svAdanA abhAva hovAthI prakSita jevu' eTale akSitAbhAsa te pahuccakkhAeNa kahevAya. enI vidhi A pramANe che. jo AMgaLIthI ghI vigere lai mAMDA vigere kuNAM karAyA tA khape paraMtu dhArAbaddha rIte naMkhAyu. hAya tA nIvivALAne na khape. vAsirai eTale vigaine vAsirAvuM chuM. utkSipta viveka eTale ke upADIne dUra karI zakavu' te. je vigaiomAM te saMbhave che tene mATe nIvimAM nava AgArA che. bIjI pravAhIrUpa vigaiemAM ATha AgArA che. prazna :- nirvikRtimAM ja AgAro kahyA te vigaI tyAga paccakkhANunA zI rIte khabara paDe? uttara :~ nirvikRta grahaNa karavAthI vigaI parimANu paccakkhANunuM paNa grahaNa thaI jAya che, mATe temAM paNa te ja AgArA jANavA. ekAsaNuM, perisI ane purimaDaDhamAM je AgAra che, te ja AgAro anukrame khiyAsaNu` sADhArisI ane avarDjhamAM paNa jANavA. biyAsaNuM, sADhapArasI, avaDha Adi paccakkhANeA sUtramAM na kahyA hovA chatAM apramAda vRddhinu kAraNarUpa hAvAthI samajI levA. nirvikRti ke vigaI parimANamAM kyA AThe AgArA che, ane kayA nava AgAro hAya che te kahe che. navanIta eTale mAkhaNa, avagAhima eTale ghI, telamAM taLela pakavAna ( ThaMDA ), kaThIna ( jAmelA ) dahIM, mAMsa, ghI, gALa A vigaiemAM nava AgAre che. bAkInI pravAhIrUpa vigaiemAM ATha AgAro che. kAraNa ke kaThIna mAkhaNa, gALa vigere vigaiAmAMthI utkSipta viveka karI zakAya. mATe temAM nava AgArA che." pravAhi vigaImAMthI utkSipta viveka karI zakAtA nathI, mATe ATha AgAra che. vigaiemAM paDela khIjI vastuo alaga karavI te ukSiptaviveka.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAraH have paccakhANa karavA yogya azana-pAna vigere AhAra dravyanuM svarUpa kahe che. aza" dhAtu bhajana arthamAM che. je khavAya te azana. "pA" dhAtu pIvAnI arthamAM che. je pIvAya te pAna. "khAda" dhAtu bhakSaNanA arthamAM che khAvA gya hoya te khAdima. "svAda dhAtu svAda karavAnAM artha mAM che, je svAdAya te svAdima. A artha vyAkaraNa anusAre che. have siddhAMta anusAra A cArenI nirUti vaDe vyutpati kare che. je jaldI bhUkha zamAve te azana. Idriya vigere prANe upara je upakAra kare te pANa eTale pANI. kha eTale AkAza. AkAza samAna pilANarUpa mukha jANavuM temAM je samAya te khAdima. goLa vigere dravyanA rasAdi guNone jethI svAda thAya te svAdima. athavA sAdhune saMyama guNane je nAza karAve te sAdima, svAda utpanna karavAnA kAraNe te dravyone svAda thAya che. athavA madhura vigere 2sane svAda karatAM pitAnA AtmaguNane je nAza kare te svAdima. "sAduM" dhAtuno A paNa artha thAya che paraMtu A nirUkta artha nathI. mArI kalpanA mAtra. prazna -ahiM A pramANe vyutpattipUrvaka cAra bhedanuM varNana ghaTatuM nathI. jema bhAta vigere jamI zakAya che. tema bhAtanI kAMjI vigere pIvAya paNa che. tathA khajUra drAkSa khavAya ane jamI paNa zakAya che tathA gALa, vigerene svAda paNa karAya che te pachI svAdima ema kahevAno zuM artha che? tethI vAstavikapaNe azanapAna vigere badhA ekArthika zabda che mATe temAM bhedonI kalpanA ayogya che. uttara -bhale e pramANe hoya, paraMtu bALajIvo ke tevA prakAranA ajJAnI ane sukhe jJAna thAya mATe ane vivakSita dravyono sArI rIte tyAga thAya mATe cAra AhA2nI kalpanA ayogya nathI. lekamAM paNa bhayarUpe samAna hovA chatAM bheda rahelo che. tathA A pramANe bolanArA paNa hoya che. kUra, khAjA, mAMDA vigere jamADa. Amane drAkSa vigerenA pANI pIvaDAva. bALakane khajUra. nALIyera, sukhaDI vigere khavaDAva. A sugaMdhI taMbela vigere svAda karAva. tethI ahi paNa cAre AhAranI kalpanA gya che. (206) 1. jema "ati-pauti uta bhramara" arthAta bhamatA bhamatA raDe te bhramara. "nirita iti philma je hiMsA kare te siMha vigere nirakta zabdo "giIni' e sUtramAM prasiddha che. 13
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 azana asaNaM oyaNa satyugasugga jagArAr3a khajjagavihi ya / khIrA sUraNAI maMDagapabhiI ya vinneyaM // 207 // pravacanasArAddhAra bhAta vigere anAja, sarphyu vigere lATa, maga vigere kaDhALa, (jagArI) rAkhaDI vigere (khAdya padArtho), khAjA, mAMDA, lADu, purI, ghekhara, lApasI, svacyuta vigere pakavAnA tathA khIra vigerethI dahIM, ghI, chAza, AsAmaNu, zrIkhaMDa vigere, sUraNa vigerethI Adu vigere samasta vanaspatithI banatA zAkane grahaNa karavA. maMDaka vigerethI ghauMnA ThAThA, kulera, curamu, iDarikA vigere vastue azana AhArarUpa jANavI. (207) pAna-- pANaM sovIrajavodagAi cittaM surAiyaM ceva / AukAo savvo kakkaDaga jalAiyaM ca tadA // 208 // sAvIra eTale kAMjI, yavAdaka vigere eTale java, ghauM, cAkhA, kAdarA vigerenA dhAvaNunuM pANI, judI-judI jAtanA dArU vigere zabdathI sarakhata vigere aneka pravAhIe grahaNakaravA tathA sarovara, taLAva, kUvA, nadI vigerenuM pANI, kAkaDI, cIbhaDA, AMkhalI vigerenuM pANI, khajUra, drAkSa, ciciNIkA, zeraDInA rasa vigere pANI AhArarUpa jANavu. (208) khAdima bhattosaM daMtAI khajjUraganAlikera dakkhAI | kakkaDI aMbaga kaNasAi bahuvihaM khAimaM neyaM // 209 // bhakta eTale bhAjana paNa rUDhIthI tA bhuMjelA ghauM caNA vigere te bhaktoSa kahevAya. dAMtane je hitakArI che te daMtya kahevAya. guMdA vigere Adi zabdathI, cArAlI, khAMDa, zeraDI, sAkara vigere jANavI. athavA deza vizeSe prasiddha gALa dvArA saMskArita daMtapacana daMtAdi kahevAya che. tathA khajUra, nALIyera, drAkSa vagere Adi zabdathI akharoTa, badAma vigerenuM grahaNa karavuM tathA kAkaDI, kerI, phaNasa, keLA vigere kLAne grahaNa karavA A pramANe aneka prakAranA khAdima jANavA. (209) svAdima daMtavaNaM taMbolaM citaM tulasI kuheDagAIyaM / mahupippala suMThAI aNegahA sAimaM neyaM / 210 // je lAkaDInA TukDAvaDe dAMtA pivatra eTale cAkkhA karAya te dAMta pAvana eTale dAtaNa kahevAya. tAMbula eTale nAgaravelanA pAna, sApArI, jAyaphaLa, vigere aneka prakAre che. tulasInA pAna, kuheDaka eTale sUThanA piMDa, jIrU, haLadara vigere. madha, pipaLa, sUMTha,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : goLa, marI, ajame, jIrU, haraDe, baheDA, AmalA, AmalI, kaDavA bhAMDa vigere aneka prakAre svAdima jANavA. (210) pANami sarayavigaI khAima pakkanna aMsao bhaNio / sArami gulamahu vigaI sesAo satta asaNami // 211 // dasa vigaImAMthI kaI vigaI kayA AhAramAM gaNAya che. kahe che, pANI AhAramAM saraka vigaI e Ave che. bAkInI dUdha, dahIM, ghI, tela, pakavAna, mAkhaNa, mAMsarUpa sAta vigaI e azana AhAramAM Ave che. (211) nIcenA kAraNothI karela paccakakhANa vizuddha thAya che, te kahe che. phAsiyaM pAliyaM ceva, sohiyaM tIriyaM tahA / kittiyamArAhiyaM ceva, jaejjA erisammi u // 212 // spati, pAlita, zobhita, tirita, kIrtita ane ArAdhita-A kAraNe vaDe pratyAkhyAnamAM vadhu prayatna kare.. phAsiyuM eTale sparzita. jene sparza karAya te sparzita. eTale paccakhANa vidhipUrvaka levuM te. pAlita eTale vAraMvAra upagapUrvaka (sAvadhAnIpUrvaka) paccakkhANanI rakSA karavI te. zabhita eTale guru vigeree Apela zeSa bhejana vAparavApUrvaka bhAvavuM te. tirita eTale paccakakhANane TAIma pUre thavA chatAM paNa kaMIka vadhAre TAIma rAha joIne paccakakhANa pAravuM te. kIrtita eTale bhejana veLAe meM amuka paccakhANa karyuM che, te pUruM thayuM mATe have khAuM chuM-ema zabdoccAra karavo te. A kAraNe vaDe paccakakhANane pUrNa karavuM, jethI ahaMdu AjJAnuM apramattapaNe pAlana thAya che ane nirjarAnuM kAraNa thAya che. A rIte paccakakhANa ArAdhavAmAM prayatna karavo joIe. (212) ucie kAle vihiNA pattaM jaM phAsiyaM tayaM bhaNiyaM / taha pAliyaM ca asaI samma uvaogapaDiyariyaM // 213 // spaSTa-eTale sparza thayeluM. arthAt ucita samaye vidhipUrvaka je paccakakhANa lIdhuM hoya che. te A pramANe hoya che. paccakhANanA sUtrane sArI rIte jANate sAdhu athavA zrAvaka, sUrya ugyA pahelA ja AtmasAkSIe ke caitya, sthApanAcAryanI samakSa pote
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 pravacanasArAddhAra jAte ja vivakSita paccakkhANa svIkArela hoya, te pachI pAchaLathI cAritrapAtra gurunI pAse sUtreAkta vidhipUrvaka vaMdana vigere vinaya karI, rAga-dveSa vigere tathA vikathA vigere rahitapaNe upayAgapUrvaka aMjalI joDI, dhImA avAje gurunI sAthe khelatA khelatA paccakkhANa svIkAre te spRSTa paccakkhANa thAya. pAlita eTale vAravAra satata upayAga ane sAvadhAnIpUrvaka paccakkhANanI rakSA kare, te pAlita kahevAya. (213) gurUdattasesa bhoyaNa sevaNayAe ya sohiyaM jANa / puNevi thevakAlAtthANA tIriyaM hoi || 214 // zeAbhita eTale, gurue Apela zeSa bheAjana vAparavu' te. tIti eTale paccakkhANunA samaya thayA hovA chatAM paNa thoDIvAra rAha jovI te.(214) bhoyaNakAle amugaM paccavakhAyaMti bhuMja kittIyaM / ArAhiyaM payArehiM sammabheehiM niduviyaM // 215 // kIrtita eTale, me' amuka paccakkhANu karyuM' che,A pramANe bAlIne vAparavuM te. ArAdhita eTale, phAsiya vigere sadnAraNA dvArA paccakkhANu pUrNa karAya te. (215) vayabhaMge gurUdoso thevassavi pAlaNA guNakarI u / gurulAghavaM ca neyaM dhammaMmi ao u AgArA / / 216 / / dhamAM talaga karavAmAM meATA doSa che. thADu paNa tapAlana meTA lAbha mATe thAya che. A pramANe guru-lAghavapaNuM jANIne AgArA karavA joie. apavAdarUpa AgAro sahita paccakkhANu karavuM joI e, nahIM to paccakkhANa bhaMga thAya ane te bhaMga mATA doSa mATe thAya che, niyamanA bhaMga karavAthI bhagavad AjJAnI virAdhanA thAya che. tethI azubha karmabaMdha vigere rUpa mahAna doSa thAya che. tethI vratanI mATI ArAdhanA karatAM thoDI paNa ArAdhanA vizuddha pariNAma svarUpa hAvAthI kani rA ADhi upakAra karI meATA lAbhakare che. mATe cAritra dharmamAM gurulaghu eTale sArAsAra jANIne pratyAkhyAnamAM AgArA karavA joIe. jema upavAsa karyo hAya ane asamAdhi ubhI thAya, tyAre davA ApI samAdhi peDhA karavAthI nirjarArUpa guNa thAya te mATo lAbha thayeA, nahIM to asamAdhi thavAnA kAraNe nirjarA na thavAthI tapa hAvA chatAM alAbha thAya--ema vicAravuM. ekAMta AgrahIne mATo apakAra thatA hovAthI azubharUpa che. AthI ja paccakkhANamAM AgAro karAya che. (216)
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 4. pratyAkhyAna dvArA 101 paccakakhANamAM vigaIo kahI che, te te keTalI che, te kahe che. duddhaM dahi navaNIyaM ghayaM tahA tellameva guDamajja / mahu maMsa ceva tahA ogAhimagaM ca vigaIo // 217 // / dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, geLa, dArU, madha, mAMsa, 'avagAha A daza vigaIo mananI vikRtinuM kAraNa hovAthI vigaI kahevAya che. (217) vigaIonA bheda gomahisuTTIpasUNa elaga khIrANi paMca cattAri / dahimAiyAI jamhA uTTINaM tANi no hu~ti // 218 // gAya, bheMsa, UMTaDI, bakarI ane gheTInuM ema dUdha pAMca prakAranA che. temAM dahIM vigere UMTaDI sivAya cAranuM hoya che. gAya, bheMsa, UMTaDI, bakarI ane gheTInuM dUdha-A pAMca dUdha vigaIrUpe gaNAya. e sivAyanA strI vigerenuM dUdha vigaIpha na gaNAya. UMTaDI sivAya e dareka dUdhanA dahIM, ghI, mAkhaNa vigere cAra cAra bhedo jANavA. prazna -dahIM vigere cAra ja kema hoya che? dUdhanI jema pAMca kema nathI ? uttara - UMTaDInA dUdhamAMthI dahIM Adi thatA nathI, kAraNa ke maraTana (phATavAna) saMbhava hovAthI. (218). cattAri huMti tellA tila ayasi kusuMbha sarisavANaM ca / vigaIo sesANaM DolAINaM na vigaIo // 219 // tela vigaI paNa cAra prakAre che. te A pramANe-tala, aLasI, kusuMbha eTale kasuMbo ane sarasavanuM tela. bAkInA Dela eTale mahuDAnA phaLa, nALIyera, eraMDA, zizavA vigerenuM tela vigaIrUpa nathI. (219) davaguDapiMDaguMDA do majjaM puNa kaTThapiTThaniSphannaM / macchiyakuttiyabhAmarameyaM ca maha tihA hoI // 220 // goLa vigaI be prakAre che. DhIluM pravAhI gaLa ane kaThIna goLa. dArU vigaI be prakAre che. kASTa eTale zeraDInA rasathI banela ane leTa, kedarA, khA vigerenA loTathI banela. madhu vigaI traNa prakAre che. madhamAkhInuM, kRtikAnuM ane bhamarAnuM banAvela. (22) jalathalakhahayaramaMsaM cammaM vasasoNiyaM tibheyaM ca / Ailla tiNNi calacala ogAhimagaM ca vigaIo // 221 // 1. avagAha eTale jhabaLavuM eTale ghI telamAM taLavA vaDe banela te avagAhima eTale kaDA vigaI.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pravacanasAradvAra mAMsa vigaI traNa prakAre che. jaLacara, sthalacara, becaranuM athavA cAmaDArUpe, carabIrUpe, loharUpe. ghI, telamAM calacala avAja thavApUrvakanA pahelA traNa ghANa taLAya. te avagAha vigaI kahevAya. mAchalA vigere jaLacara jIvanuM, bakarI, pADA, bhUMDa, sasalA, haraNa vigere sthalacaranuM, kAbara, cakalA vigere pakSIonuM ema mAMsa traNa prakAre che. athavA cAmaDI, carabI ane lehI-ema paNa traNa prakAre mAMsa che. avagAhima vigaI eTale ghI, telathI bharela tAvaDImAM cala cala zabda karatA karatA je suMvALI vigere taLAya te pahelo ghANa. teja ghI, telathI bIje ghANa. temAM ja trIjo ghANa taLAya tyAM sudhI vigaImAM kahevAya. ghANa thAya, tyAre vigaI nathI rahetI paNa nIviyAta thaI jAya che, mATe te gaddavahana karanArane nIvinA paccakhANamAM khape che. je tAvaDI eka je puDale ke khAjA vaDe AkhI bharAI jAya, tyAre temAM bIjo puDalo vigere nAMkhe to te vigaIrUpe thato nathI. te paNa nIvivALAne khape che. paraMtu sArI rIte khabara hoya, ke A cothe, ane A bIjo ghANa che ane pahelA ghANa vakhate naMkhAyela ghI vigerethI ja thayela che, te te khape. paNa vacce bIjA ghANa vigeremAM ghI nAMkhyuM hoya athavA A cotho ghANa che ema sAcI rIte khabara na hoya to te na khape. (221) khIradahIviyaDANaM cattAri u aMgulANi saMsahU~ / phANiyatillaghayANaM aMgulamegaM tu saMsaTTha // 222 // gihandu saMsaTheNuM" AgAranuM svarUpa vizeSa prakAre kahe che. gRhasthoe bhAta vigerene dahIM sAthe potAnA mATe bhegA karyA hoya, te gRhastha saMskRSTa kahevAya che. jema dUdha, dahIM vigere cAra AMgaLa sudhI caDayA hoya to te saMskRSTa vigaIrUpe thatuM nathI, AnuM tAtparya e che, ke dUdha mizrita bhAta (kura) karyA hoya, temAM bhAta upara je cAra AMgaLa dUdha caDayuM hoya, te te vigaI na thAya, te nIvivALAne khape che. je pAMcamA AMgaLanI zarUAta thaI jAya, te vigaIrUpe thAya che. mATe navivALAne na khape. e pramANe dahIMnuM paNa jANavuM. "phANita" eTale pravAhI geLa sAthe mizrita karela kura, ghauMnA ThoThA vigere je eka AMgaLa upara caDe te vigaI na thAya. ema tela, ghInuM paNa samajavuM. (222) mahupuggalarasayANaM addhaGgalayaM tu hoi saMsaTuM / gulapuragalanavaNIe addAmalayaM tu saMsaDheM // 223 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : 103 madha, mAMsa ane tenA rasa vaDe aDadhe AMgaLa saMsRSTa heya, to vigaIna thAya. pachI aDadhA AMgaLathI upara vigaI ja kahevAya. goLa, mAMsa, mAkhaNanI sAthe lIlA AmaLA jeTalA bhAgavaDe saMsRSTa hoya to vigaI na thAya. Adgamalaka eTale zaNavRkSanuM mukura (phaLa) che. ene bhAva A pramANe che ke geLa, mAMsa ke mAkhaNane bhAga lIlA AmaLA jeTalA TukaDAvaDe paNa saMskRSTa bhAta vigere hoya, te vigaI na thAya. AnAthI eka paNa meTA TukaDA vaDe ja saMskRSTa thAya, te vigaI thAya che. (223) pratyAkhyAnaviSayaka vizeSa vastu kahevAya che. vigaI vigaigayANi ya aNaMtakAyANi vajjavatthUNi / dasa tIsaM battIsaM bAvIsaM suNaha vannemi // 224 // vigaI, vikRtigata, anaMtakAya ane varjanIya (abhaya) vastuo je che, tenuM huM varNana karuM chuM. he bhavya jene....! tame sAMbhaLo. te vigaI daza prakAre, vikRtigata trIza prakAre, anaMtakAya batrIza prakAre, abhaya bAvIza prakAre che. ahIM je RNata, eTale sAMbhaLe kahyuM che tene bhAva A pramANe cheH-sAMbhaLavA mATe je upasthita bhavya hoya temane ja AcArya mahArAje dharma kahevo joIe. je anupasthita hoya temane nahIM. kahyuM che ke sArA ane priya hoya te paNa anupasthitane dharma kahevo nahIM, kAraNa ke anupasthitane dharma kahe te bujhAyela agnine kuMka mArI meTuM dukhAvavA jevuM che. varNa yAmi "ne bhAvArtha A pramANe che. paropakAra rata AcArye kahelA jIvAdi to vaDe ja bhavyane viveka pragaTe che. kahyuM che ke bhavyapuruSe sAMbhaLIne kalyANa eTale viratine jANe che. sAMbhaLIne pApane jANe che. baMne sAMbhaLIne jANyA pachI je kalyANakArI hoya tene Acare che. (24) duddha dahi tila navaNIya ghaya guDa mahu maMsa majja pakkaM ca / paNa cau cau cau cau dugatiga tigaduga egapaDibhinnaM // 225 // dUdha, dahi, tela, mAkhaNa, ghI, goLa, madha, mAMsa, madirA ane pakavAna-A vigaIe anukrame pAMca vigere bhede che. 1. dUdha- gAya, bheMsa, bakarI, gheTI ane UMTaDI-ema pAMca prakAre che. ra, dahiM- gAya, bheMsa, bakarI ane gheTInuM-ema cAra prakAre hoya che. 3. tela- tala, sarasava, aLazI ane kusuMbhanuM--ema cAra prakAre che. 4. mAkhaNa- dahiMnI jema gAya, bheMsa, bakarI, gheTInuM-ema cAra prakAre hoya che. 5. ghI paNa gAya vigerenuM cAra prakAre che. 6. goLa- DhIle goLa ane kaThIna gaLa-ema be prakAre che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 pravacanasAroddhAra 7. madha- mAkhI, bhamarI ane kRtikAnuM-ema traNa prakAre che. 8 mAMsa- jaLacara, sthalacara ane khecara jIvanuM athavA cAmaDI, carabI ane ' lohInuM -ema traNa prakAre hoya che. 9. dArU- loTathI banela ane kASTathI banela-ema be prakAre che. 10, kaDAvigaI- ghI athavA telathI bharela tAvaDImAM calacala avAja pUrvaka taLAtA pakavAnnarUpa eka prakAre che. (225) davvahayA vigaigayaM vigaI puNa teNa taM yaM davyaM / ___ uddharie tattami ya ukiTThadavaM imaM anne // 226 / / bhAta vigere dravyathI haNAyela vigaI, vigaIgata kahevAya che. arthAta te vigaI nahi paNa dravya kahevAya che. taLyA pachI bacela ghI vigeremAM je kazu yA naMkhAyA hoya te utkRSTa dravya vigaIgata che. kalama-cekhA, bhAta vigere dravyathI bhedAyela nirvIryarUpa karAyela dUdha vigere vigaI vikRtigata kahevAya che. mATe cokhA vigerevALuM dUdha vigere dravya kahevAya, paNa vigaI nahi. AthI ja kaIka navinAM paccakhANavALAne tyAga hovA chatAM paNa te khape che. kaDhAImAMthI suMvALI vigere taLyA pachI je baceluM ghI hoya, temaja cUlA para je agninA saMparkathI tapeluM hoya, temAM je kaNIyA vigere vastuo naMkhAyela hoya, te utkRSTa dravya kahevAya, eTale ke te vikRtigata ja che paNa vigaI nathI. emabIjA AcAryo kahe che. gItAnA abhiprAye cUlA uparathI utAryA pachI ThaMDA paDelA ghI vigeremAM je kaNa vigere naMkhAya te ja tevA prakAranA pAkanA abhAvathI nIviyAnuM kahevAya. cUlA para te paripAka sArI rIte thatuM hovAthI te vigaI ja che. A gAthAnI ame A pramANe vyAkhyA karI che. buddhimAnoe yathAyogya paNa bIjI rIte paNa vyAkhyA karavI. (226) aha peyA duddhaTTI duddhavalehI ya duddhasADIya / paMca ya vigaigayAiM duddhaMmi ya khIrisahiyAI // 227 // have kaI vigaImAM keTalA kayA nAmavALA kayA vikRtigate hoya che, te batAve che. dudhamAM pAMca ja nIviyAtA hoya che. vikRtigata eTale dUdha vigere viSayane Azrayine rahela dravya che paNa vigaI nathI. tenA nAma A pramANe che. dUdhanA pAMca nIviyAtA 1. peyA eTale dUdhanI kAMjI 2. dugdhATI khATA padArtha sAthe rAMdheluM dUdha. 3. dugdhAvalehikA cokhAnA loTa sAthe ukALeluM dUdha. 4. dugdha sATikA drAkSa sahita rAMdheluM dUdha 5. khIra.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : 105 aMbila-juyaMmi duddhe duTThI dakkhamIsaraddhaMmi / payasADI taha taMDula-cuNNaya-siddhami avalehI // 228 / / khaTAza yukta dUdha te dugdhATI athavA kilATikA. bIjAo ene balAhikA paNa kahe che. drAkSa mizrIta raMdhAyela dUdha te payasATI kahevAya. taMdulanA loTathI banela dUdha avelehikA kahevAya che. (228) dahie vigai-gayAI gholavaDA ghola sihariNi karaMbo / jhavaLA-ba-dira mahiAMsaMkari-AraMfma vahig | 222 / dahIMnA pAMca niviyAtA. (1) gholavaDA (dahIMvaDA) (2) ghola-vastrathI gALela dahIM. (3) zikharaNI (zrIkhaMDa)=hAthathI maLeluM khAMDavALuM dahIM. (4) kara=dahIM yukta bhAta. 5 (5) maddo=mIThAnA kaNIyAvALuM matheluM dahIM. temAM sAMgarI vigere paDela hoya ke na hoya te paNa nIviyAnuM kahevAya. (229) pakkaghayaM ghayakiTTI pakkosahi uvari tariya sappi ca / nibhaMjaNavIsaMdaNagAI ghaya-vigai vigai-gayA // 230 // ghI nA nIviyAtA - (1) auSadha vaDe pakaveluM ghI siddhArthaka vigere. (2) dhRtakiTikA eTale jAmela ghI (3) vRta pakavISadhanA upara tarI rUpa je ghI. (4) nibhaMjana eTale paphavAna parathI utAreluM baLeluM ghI. (5) vispaMdana dahIMnI tara ane kaNikAthI banela dravya vizeSa je-sapAdalakSa dezamAM prasiddha che. (230) tellamalI tilakuTTI daddhaM tellaM taho sahovvariyaM / lakkhAidavvapakaM tellaM tellaMmi paMceva // 231 // telanA pAMca nIviyAtA - (1) telanI mAlI. (2) tala kuTTI. (3) baLeluM tela eTale nirbhajana. (4) pauSadhi uparanA bhAga parathI-utArela tela. (5) lAkha vigere dravyathI pakavela tela. (231) 14
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 pravacana sAroddhAra addhaka Dhiikkhuraso gulapANIyaM ca sakarA-khaMDaM / pAyagulaM ca gulavigaI vigaIgayAI ca paMceva // 232 // goLanA pAMca nIviyAtA - (1) zeraDIne aDadho ukALelo rasa. (2) goLanuM pANI. (3) sAkara. (4) khAMDa (5) jenAthI khAjA vigere lIMpAya te goLane pAka. (23ra) ega egassuvari tinnovari bIyagaM ca ja pakaM / tuppeNaM teNaM ciya taiyaM gulahANiyApabhiI // 233 // cautthaM jaleNa siddhA lappasiyA paMcamaM tu pUyaliyA / coppaDiyatAviyAe paripakaM tIsa mIliesu // 234 / paphavAnanA pAMca nIviyAtA. 1. eka ghANa kADhayA pachI je bIje ghANa kaDhAya te. 2. ghI vigere nAMkhyA vagara traNa ghANa kADhayA pachI je cothA ghANa te.., 3. goLa ghANI vigere.. 4. suMvALI taLyA pachI, ghI thI kharaDAyela tAvaDImAM pANIthI rAdhela lApasI. pa. ghI nA pitA daIne karela pataiiyA. (233-234) Avassaya-cuNNIe paribhaNiyaM ettha vaNiyaM kahiyaM / kahiyavvaM kusalANaM pauMjiyavyaM tu kAraNie // 235 // cha vigaInA pAMca-pAMca nIviyAtA gaNatA trIza nIviyAtA thAya che. AvazyakacUrNimAM kahela ane ahiM sAmAnyathI varNavela ane vizeSathI kahevAyela A viSaya buddhimAnene kahevA yogya ane kAraNe sevavA gya che. ahIM nIviyAtAnuM svarUpa AcArya mahArAja potAnI kalpanAthI kahetA nathI paNa AvazyakacUNirUpa siddhAMtamAM kaheluM ja che. A graMthamAM graMthakAre sAmAnyathI kahyuM che. ame tene vizeSathI kahIe chIe. A kahelA padArthone buddhimAnee kAraNa prasaMge upaga kara. khIra vigere je ke sAkSAta vigaI nathI. paraMtu naviyAtuM ja che. ane te nIvivALAne khape, chatAM paNa A dravya utkRSTa dravyo hovAthI avazya manamAM paNa 1. tAvaDImAM ghI vigere nAMkhI temAM AkhI tAvaDI bharAya tevo eka puDale thayA pachI bIje puDale te ja tAvaDImAM thAya to te nIviyAnuM kahevAya. kahyuM che ke, "tAvaDI bharAya tevaDo eka puDalo utArI (te ja tAvaDImAM bIju ghI nAMkhyA vagara bIjo puDale utArAya to te vigaI na kahevAya paNa nIviyAtuM kahevAya."
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvA2 : 107 vikAre pragaTa kare che mATe navi karanArAone A padArtha khAvAthI utkRSTa nirjara thatI nathI, tethI A padArtho grahaNa na kare, paraMtu je vividha tapa karavAthI durbaLatAne kAraNe svAdhyAya, dhyAna, adhyayana vigere anuSThAna karI zakavA samartha na hoya, te nIviyAtA rUpa utkRSTa dravya vApare te kaI deSa nathI. tene karma nirjarA paNa moTI thAya. kahyuM che ke, nIviyAtAono pariga kAraNa vize jANo. paNa utkRSTa dravyane paribhega vizeSa kAraNa vagara na karAya ema jANavuM. navinA paccakakhANavALA asamarthane utkRSTa dravyane paribhega yogya che. paraMtu IndriyajayanI buddhithI vigaI tyAga karanArane te paribhoga yogya nathI. je vigaI tyAga karIne snigdha ane madhura utkRSTa dravya vApare che, temane sAmAnya lAbha jANo. ahiM keTalAka maMda pariNAmIo paccakhANa karIne paNa je utkRSTa dravya kAraNe vAparavAnA che tene niSkAraNa vApare che. je talanA lADu, talapApaDI, varSolaka, nALiyera, khAMDa, ati mathele dahine ghola, khIra, ghI nItaratA zAke, ghImAM jhaboLelA mAMDA, dUdha, dahiM, karaMbA vigere pIvAlAyaka padArtho, kulera, cUramA vigerene keTalAka niSkAraNa khAya che. teo janma, jarA, maraNathI bhiSaNa evA saMsArarUpa sAgarathI udvigna cittavALA yuktakArI evA Agamika puruSone amAnya che. duHkha dAvAnaLathI tapelA jIvone A bhavarUpI vanamAM jinezvaranI AjJAne cheDIne bIjuM kaI paNa pratikAranuM sAdhana nathI. vigaInA sevanathI vikAra utpanna thAya che, vikAra jAgyA pachI cittane jitavA tatpara e paNa mANasa akArya karatA aTakI zakatA nathI. dAvAnalamAM phasAyela chava pANI vigere hoya te Agane bujhavavA mATe prayatna karyA vinA rahetuM nathI, tema moharUpI AgathI saLagela saMsAramAM jIve vikAranI Agane bujhavavA prayatna karI joIe. durgatithI Darele sAdhu paNa vigaIo ane vikRtigata eTale nIviyAtAne vApare te te vigaIe tene vikArI svabhAvathI balAtkAre vigati eTale durgatimAM laI jAya che. vigati eTale naraka vigere gati, tenAthI Darela sAdhu, dUdha vigere vigaIone tathA vikRtigata eTale khIra vigere nIviyAtAne vApare te durgatimAM jAya che. kAraNa ke
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pravacanasAroddhAra vigaIo manane vikArI karavAnA svabhAvavALI havAthI jIvane na IcchavA chatAM paNa balAtkArathI naraka vigeremAM laI jAya che. (235) anaMtakAya - savvA hu kaMdajAI sUraNakaMdo ya vajjakaMdo ya / allahaliddA ya tahA adaM taha allakaccUro // 236 // badhI ja jAtanA kaMda anaMtakAya che. kaMda eTale jamInamAM rahela jhADano avayava vizeSa. te kaMda lIlA sukAyA vagaranA levA kemake sukA te nijIva hevAthI anaMtakAya rUpe saMbhavatA nathI. keTalAMka vaparAtA kaMdanA nAma kahe che. (1) sUraNa kaMda je masA nAzaka che. (2) vaja kaMdavizeSa che. (3) lIlIhaLadara je prasiddha che. (4) lIlu Adu. (5) lIle kacura je tIkhuM dravya che. (236) sattAvarI virAlI kumAri taha thoharIgaloIya / lahasaNaM vaMsagarillA gajjara taha loNao loDho // 237 // (6) satAvarI, (7) virAlikA nAmanI velaDIe, (8) kumArI, je mAMsala praNAlAkAra pAMdaDAvALI vanaspati, (9) zera, (10) gaDucI, (gaLa) eka jAtanI velaDI, (11) lasaNa kaMdavizeSa (12) vaMsa kArelA je navA kemaLa vAMsanA avayava vizeSa, (13) gAjara (14) lavaNuka vanaspativizeSa, (jene bALavAthI sAjIkhAra thAya che) (15) leDhaka eTale pavinI kaMda. (237) girikanni kisalapattA khariMsuyA thega allamutthA ya / taha loNarUkkhachallI khelluDDo amayavallI ya // 238 / / mUlA taha bhUmiruhA viruha taha Dhakkavatthulo paDhamo / sUyaravallo ya tahA pallaMko komalaMbiliyA // 239 // (16) girikarNikA velaDI vizeSa. (17) kisalayarUpa pAMdaDA, je prauDha pAMdaDAnI pahelI bIjanI kamaLa avasthArUpa che te badhAye anaMtakAya che. (18) kharisukA kaMda vizeSa. (19) thega kaMdavizeSa. (20) lIlA mustA je prasiddha che. (21) lavaNa nAmanA jhADanI chAla ja anaMtakAya che. bIjA avayavo nahIM. (22) khalDakA kaMda vizeSa. (23) amRta-velaDIvizeSa. (24) mULA, (25) bhUmireha je chatrI AkAranA hoya che. je varSARtumAM thAya che ane bIlADInA Topa nAmathI leka prasiddha che. (26) viruDha eTale phaNagAvelA kaThoLa (27) ThakkavAstula je zAkavizeSa. je pahelA ugatA ja anaMtakAya hoya che. kApyA pachI pharI uge tyAre nahIM. (28) zUkara nAmanA vAla te zkaravAla te anaMtakAya che. (vAla nAmanuM dhAnya nahIM) (29) pathaMka (pAlaka) zAka vizeSa. (30) ThaLIye baMdhAyo nahIM hoya te kamaLa AMbalI. (238-239)
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAra : AlU taha piMDAlU havaMti ee aNatanAmehiM / aNNamaNaMtaM neyaM lakkhaNa- juttIi samayAo // 240 // Alu ane piMDAla be kaMdavizeSa-A pramANe batrIza anaMtakAya AryadezamAM prasiddha che. ATalA ja anaMtakA nathI paraMtu bIjA paNa che. bIjA anaMtakAye AgaLa kahevAze te lakSaNunusAra siddhAMtathI jANavA. (240) ghosADakarIraMkura tiMduyaaikomalaMbagAINi / varUNavaDa nivagAINa aMkurAI aNaMtAI // 241 / / ghoSAtakI, karIranA aMkurA tathA hiMduka, AMbA vigerenA atike maLa eTale jemAM ThaLIyA baMdhAyA nathI evA phaLa tathA varUNavaDa, lImaDA vigere jhADanA aMkurA anaMtakAya che. (241) gaDhasira-saMdhi-pavvaM samabhaMgamahIrarUhaM ca chinnaruhaM / sAhAraNa sarIraM tavvivarIyaM ca patteyaM // 242 // jenI nase sAMdhA ane gAMTha gupta hoya, jene samAna bhaMga thAya, jene bhAMgatA tAMtaNuM nIkaLatA na hoya, jene kApIne vAve te pharI uge, te sAdhAraNavanaspati-zarIra che ane tenAthI viparIta te pratyeka vanaspati che. jenA pAMdaDA, thaDa, nAla, DALI vigerenI sirA eTale naso-sAMdhA, parva eTale gAMTha pragaTapaNe jaNAtI na hoya, te gUDha kahevAya che. jenI zAkhA, pAMdaDA vigerene teDatA sarakhA bhAga thAya, te samabhaMga kahevAya. jene chedatA vacce tAMtaNa na dekhAya, te ahiraka kahevAya. jene kApIne ghare lAvyA pachI sukAya gayela hoya, te paNa pANI vigere sAmagrIno saMga thatAM gaDUcI vigerenI jema pharI ugI jAya, te chinnaruha kahevAya. A lakSaNethI sAdhAraNa (anaMtakAya) vanaspati jANavI. A lakSaNathI viparIta hoya te pratyeka vanaspati kahevAya. (242) cakaM va bhajjamANassa jassa gaMThI havejja cunnadhaNo / taM puDhavIsa risabheyaM aNaMta jIvaM viyANAhi // 243 // jene bhAMgatA cakanI jema samAna bhAga thAya, jema pRthvIne bhAMgatA temAMthI dhULa uDe tema, jenA parvane (gAMThane) bhAMgatAM temAMthI jhINe pAvaDara uDe, te anaMtakAyarUpa vanaspati jANavI. (243) je vanaspatinA mULa, skaMdha, thaDa, chAla, DALa, pAMdaDA, phUla vigerenA kuMbhAranA cakranA AkAra samAna TukaDA thAya che te mULA vigere anaMtakAya jIva jANavA. tathA graMthI eTale parva sthAna ke sAmAnya vaccethI bhAMgatA pRthvIkAya jevuM zubhra (sapheda) cUrNa uDatuM dekhAya te vanaspati anaMtajIvanuM sAdhAraNa zarIra jANavuM. jema bhUmi
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pravacanasAroddhAra upara kyArAmAM sukI popaDI thaI jAya che. cIkaNI khaDIthI banAvela cekanA TukaDA karavAthI sarakhA bhAga thAya che ane evI rIte je vanaspatimAM thAya te anaMtakAya jANavI...(243) gaDhasirAgaM pattaM sacchIraM jaM ca hoi nicchIraM / jaM pi ya payAvasaMdhi aNaMtajIvaM viyANAhi / / 244 // jenA pAMdaDA dUdhavALA hoya ke dUdha vinAnA hoya to paNa jenI sirA (nase) jaNAya nahIM te gUDhasIra, jenA sAMdhA atyaMta garama hoya te pratApasaMdhi, pAMdaDAnA be aDadhA bhAgane joDanAra sAMdhe bilakula jaNAya nahIM te pranaSTasaMdhi kahevAya, te anaMtakAya jANavuM. (244) abhakSyA-tyAgavA lAyaka vastuo paMcumbari cauvigaI himaM visa karageya savvamaTTI ya / rayaNI-bhoyaNagaM ciya bahubIya aNaMta saMdhANaM // 245 // gholavaDA bAyaMgaNa amuNi anAmANi phulla-phalayANi / tucchaphalaM caliyarasaM vajjaha vajjANi bAvIsaM // 246 // pAMca udumbara, cAra vigaI, hima, jhera, karA, sarva prakAranI mATI, rAtri bhejana, bahubIja, anaMtakAya, saMdhAna eTale baraathANuM, dahIMvaDA, veMgaNa, ajANyA phaLa-phUla, tucchaphaLa, calitarasa-A bAvIza tyAjya vastuo che. 1. vaDa, 2. pIpaLo, 3. udumbara 4. plekSa, 5. kAka udumbara-A pAMca udumbara kahevAya. enA masaka AkAranA phaLa sUkSma jIvothI bharela che, mATe tyAjya che. 6. dArU, 7. mAMsa, 8. madha, 9. mAkhaNa-A cAra mahAvigaIo choDavA yogya che. kemake emAM tarata ja enA raMganA aneka jIvonI utpatti thayA che. 10. sapheda asaMkhya apakAya jIvamaya hima 11. maMtra vaDe zakti haNAyela hovA chatAM paNa, peTamAM rahelA gaMDelA vigere jIvone nAzaka, temaja maraNa vakhate mahAmaha utpAdaka hevAthI, viSa tyAjya che. 12. asaMkhya apakAya jIvamaya karA. 13. deDakAM vigere paMcendriyajInI utpattinuM kAraNa hovAthI sarva jAtanI mATIe. . 14. A loka ane paralokanA deSathI duSTa tathA ghaNuM saMpAtita jInA paDavAne saMbhava hovAthI rAtribhejana tyAjya che. 15. anaMtA jIvonI paraMparA nAzaka anaMtakAya. 16. paMpiTA vigere bahubIja temAM dareka bIjanA nA nAzane saMbhava hovAthI 1 sarva zabda khaDI vigere mATI ane enI aMdara rahelA peTabhedonA prahaNa mATe lIdho che. tenuM bhakSaNa karavAthI AmAzayanAM doSa. vigere utpanna thAya che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. pratyAkhyAna dvAraH 111 bahubIja 17. saMdhAna, bIjerA vigerenA athANuM (bara athANuM) utpatti thatI hovAthI. 18. delavaDA eTale (dahIMvaDA) upalakSaNathI kAcA gorasamAM kaThoLanA saMpakaMthI kevalI gamya sUkSama jIvonI utpattine saMbhava hovAthI tyAjya che. 19. nidrA ane kAmoddIpana karanAra hovAthI doSakAraka rIMgaNa tyAjya che. 20. pite athavA bIjA jenA nAma na jANatA hoya tevA ajANyA nAmavALA phaLa-phUle. choDavA. ajANatA niSiddha phaLa vAparavAthI vratabhaMgane saMbhava ane jherI phaLa vAparavAthI prANanAzane saMbhava che. 21. mahuDA bilava vigerenA tuccha eTale nissAra phaLa. tuccha phaLanA upalakSaNathI kula, saraNI, zizu varSARtumAM DAMgara vigerenA pAMdaDA, ghaNuM jIvAthI saMmizra hovAthI athavA taraphaLa eTale ardhapakva kemaLa cakhA vigerenI phaLI. te khAvA chatAM paNa jevI joIe tevI bhUkha zame nahIM. tethI ghaNuM doSo thAya che. 22. calita rasa eTale bagaDeluM anna upalakSaNathI phaNagAvALuM anAja vigere ane be divasa vItI gayA pachInuM dahIM choDavuM. kemake jIvanI utpatti thavAthI prANAtipAta vigere dezono saMbhava che-A bAvIsa tyAjya vastuone dayALu cittavALA he bhavya jana! tame tyAga kare.(245-246)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAryAtmaganA dveSa : ghoDaga layA ya khambhe kuDDe mAle ya sabari bahu niyale / laMbutara thaNa uDUDhI saMjai khaliNe ya vAyasa kavi // 247 // sIso kaMpiya mUI aMguli bhamuhA ya vAruNI pehA | ee kAussagge hati dosA iguNavIsaM // 248 // 1. ghATaka, ra. lattA, 3. staMbha-kuMdya, 4. mAla, 5. zabarI, 6. vadhU 7. nigaDa, 8. labattara, 9. stana, 10. vi, 11. saMyati, 12. khalINu, 13. vAyasa, 14. pittha, 15. zIrSIka pita, 16. mU, 17. a'gulIbhrakuTI 18. vArUNI 19. prekSA-A rIte ogaNIsa dASA kAussaggamAM hAya che... kAussaggamAM egaNIsa doSo hoya che. kAya eTale zarIra tenA--sthAna, mauna, dhyAnarUpa kriyA sivAya tathA bIjA zvAseAzvAsa vigere kriyAo sivAya "tamearihaMtANu " khelavA pahelAM je utsaga eTale kAyAnA tyAga te kAyAtsaga te e prakAre che. 1 ceSTApUrvaka ane 2. abhibhavapUrvaka. 1 ceSTA kAcAtsarga : gamanAgamana vigeremAM iriyAvahiyA vigere paDimatA je karAya te. 2 abhibhavakAussagga : devatA vigeree karela upasargo jItavA mATe je kAussagga karAya te. kahyuM che, ke te kAryAtsaga ceSTA ane abhibhava--ema e prakAre jANavA. bhikSAcaryA vigeremAM prathama ceSTA kAussagga che, ane upasarga sahevA mATe bIje abhibhavakAyAtsaga che. te kAussagga doSa rahita karavAthI nirjarAnA kAraNarUpa bane che. e DhASA A pramANe che. (1) ghATaka, (2) lattA, ( 3 ) staMbha-kuca, (4) mAla, ( 5 ) zamarI, ( 6 ) vadhU, ( 7 ) nigaDa, ( 8 ) la'khettara, ( 9 ) stana, ( 10 ) udhdhi, ( 11 ) saMyati, ( 12 ) khalI, ( 13) vAyasa, (14) kapittha, (15) zItki Mpita, (16) mUka, ( 17) aMgulI-bhrakuTI, ( 18) vArUNI, (19) prekSA, A egaNIsa doSo kAussaggamAM cheADavA joI e. (247-248) Asovva visamapAyaM AuMTAvittu ThAi ussagge / pa vyAsane hathaghna var--vaLa-saMge" // 24.5
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAtsarganA deSa : 113 1. ghoDAnI jema eka paga kaMIka saMkecIne kAussagna kare te ghaTaka daSa. 2. joradAra pavanathI jema velaDI kaMpe tema kAyotsargamAM kaMpe te latA-deSa. (24) khaMbhe vA kuDDe vA avaThaMbhiya kuNai kAusaggaM tu / ___ bhAle ya uttamaMga avaThaMbhiya kuNai ussaggaM // 250 // 3. thAMbhale athavA bhIMtane Teke laI kAussagna karavo te staMbha-kuDhya doSa. 4. mALa eTale chatanA bhAge mAthAne Teke laI kAussagna karavo te mAla deSa.(250) sabarI vasaNa-virahiyA karehi sAgAriaM jaha Thaei / ThaiUNa gujjhadesaM karehi ia kuNai ussaggaM // 251 // 5. zabarI eTale bhIlaDI. te vastra vagaranI hovAthI potAnA gupta bhAgane jema be hAthathI DhAMke che, tema be hAthathI guhya bhAgane DhAMkIne kAusagna kare te zabarISa. (251) avaNAmiuttamaMgo kAussaggaM jahA kulavahuncha / niyaliyaA viva caraNe vitthAriya ahava melaviGa // 252 // 6. mAthuM nIcuM rAkhIne kulavadhU nI jema je ubhuM rahI kAussagna kare, te vadhU deSa. 7. beDI paherAvela hoya tema paga saMkecIne ke pahoLA paga rAkhIne kAussagna kare te nigaDa deSa. (252) ___ kAUNa colapaTTe avihIe nAhimaMDalassuvari / heTThA ya jANumettaM cidui laMbuttarussaggaM // 253 // 8. nAbhithI upara tathA jAnuthI nIce sudhI avidhipUrvaka calapaTTo paherI kAussagna kare te lattaradeSa lAge...(253) pacchAiUNa ya thaNe colaga-paTTeNa ThAi ussaggaM / daMsAirakkhaNahA ahavA'NAbhoga-doseNaM // 254 // 9 stana vigerene macchara vigerethI rakSaNa mATe athavA ajJAnathI anAge colapaTTAthI DhAMkIne kAussagna kare te stanadoSa(254) melittu paNhiyAo calaNe vitthAriUNa bAhirao / kAussagga eso bAhirauDDhI muNeyavvo // 255 // aMguTTha melaviuM visthAriya paNhiAu bAhiti / kAussaggaM eso bhaNio abhiruddhitti // 256 // 10. uvikAdeSa. bAdAuvikA ane atyaMtaraUvikA deSa-ema be prakAre che. paganI pAchalI be pAnI bhegI karI pagane AgaLano bhAga pahoLA karI ubhuM rahI kAussagna kare te bAhya zakaTAvikAdoSa jANa. (255) 15
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 pravacanasAradvAra paganA be aMguThA bhegA karI pAchaLanI pAnI pahoLI karI kAussagnamAM Ubhe rahe te atyaMtara zaka vikAdeSa jANavo. (2pa6) kapyaM vA paTTa vA pAuNiuM saMjaivva ussaggaM / ThAi ya khaliNaM va jahA rayaharaNaM aggaokAuM // 257 // 11. kapaDA ke calapaTTAthI khabhA upara sAdevInI jema DhAMkI kAussagna kare te saMyatideSa. 12. khalina eTale lagAma. tenI jema rajoharaNa AgaLa rAkhI kAusagga kare te khalIna devuM. athavA bIjA AcAryo lagAma paherAvavAthI pIDita apanI jema mAthuM UMca-nIcu kare tene khalinadeSa kahe che. (257) bhAmei taha ya dihi calacitto vAyasovya ussagge / chappar3ayANa bhaeNaM kuNai ya paTTakaviThaM va // 258 // 13. calacitta kAgaDAnI jema AMkhanA DoLA pheravavApUrvaka AMkha pheravyA kare athavA cAre bAju jatAM kAussaga kare, te vAyadoSa. 14. bhramaronA bhayathI kaThAnI jema goLa-maToLa banIne jAMghane saMkecIne ubhe rahI kAusagna kare te kapitthaSa. bIjAo jAMghane badale muThI bAMdhIne ubhe rahe ema kahe che..(258) sIsaM pakaMpamANo jakkhAiTThovva kuNai ussaggaM / mUuvva hUhuyaMto taheva chijjaMtamAIsu // 259 // 15. bhUta peselAnI jema mAthu dhUNAvate kAussagna kare, te zIrSolDaMpitaSa. kAussagnamAM rahelAnI bAjunA pradezamAM keI gRhastha vigere mATe lIlattarI vigere kApato hoya to tene aTakAvavA mATe mUMgAnI jema huM huM ema avyakta avAja karato kAussagna kare te mUkadevuM. (259) aMguli bhamuhAoNava a cAlito kuNai tahaya ussaggaM / AlAvaga-gaNaNaTuM saMThavaNatthaM ca jogANaM // 260 // 17. AlAvAne gaNavA mATe AMgaLI pherave, gonA sthApana mATe, athavA bIjI kriyA jaNAvavA-mATe AMkhanI bhramaro calAve athavA bhramara nacAvavApUrvaka kAussagna kare te aMgulIbhadaSa. (260) '. kAussaggami Thio surA jahA buDabuDei avvattaM / __aNupehaMto taha vAnarovva cAlei oTTapuDe // 261 // 18. dArU banatI vakhate jema buDabuDa e avyakta avAja Ave, te rIte
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. kAceAtsanA deSa : 115 avAja karatA kAussagga kare, te vAruNIdoSa. athavA dArU pIdhelAnI jema je dhAratA hAya tevI rIte kAussagga kare, te vAruNIdoSa-ema anya AcAryA kahe che. 19. navakAra vigerenA kAussagga karatI vakhate vAnaranI jema hoTha phaphaDAvatA kAussagga kare te prekSAdoSa. ( (261) ee kAussagaM kuNamANeNa vibuheNa dosA u / sammaM parihariyavvA jiNapaDisiddhatti kAUNaM // 262 // A kAussaga karatI vakhate jinezvarAe niSedha karela evA A dASAnA paDitAe sArI rIte tyAga karavA. keTalAka ekavIza doSa mAne che. te A rIte-staMbha ane kuDaca doSa tathA aMgulI ane bhU (bhramara) doSa-e baMnene judA judA gaNe che. bIjA AcAryA anya doSone paNa kahe che. te A pramANe thUMka, zarIra sparza, prapaMca yukta sthiti, sUtreAkta vidhimAM nyUnatA, vaya apekSAnA tyAga, kAla apekSAnA tyAga, vyAkSepAzakta citta, leAbhAkulitta citta, pApakAmAM udyama, kRtyAkRtyamAM vimUDhatA, pATa vigere para ubhA rahevu. upasaMhAra karatA kahe che, ke uparokta dASA kAussagga karatI vakhate pa'DitAe tIrthaMkarA vaDe niSidha hAvAthI samyak prakAre tyAjya che. kemake jinAjJAnuM pAlana ja zreyaskara che. A kAyAtsaga, ujeDI sparzI vigere kAraNeAthI hAlavA chatAM bhAMgatA nathI; jayAre agni athavA vijaLInI jgyAti sparze tyAre eDhavA mATe kAmaLI grahaNa kare teA paNa kAussagga bhAMgatA nathI. praznaH--te vajra grahaNa 'namA arihaMtANuM " melI kAussagga pArIne kema grahaNa na thAya? uttara H--ahiM kAussagga pArIne kAussagganuM pramANa hoya te pramANa pUrUM pAre tA paNu kAussagga bhaMga che ane mAle to paNa bhaMga che, mATe jenu je arihaMtANuM' kahIne kAussagga pAravA. bAkInA kAussagga karAtA nathI, paraMtu je thayA pachI 'namA arihaMtANuM ' kahyA vagara kAussagga pramANa purU thayA pahelA namaskAra pramANu hAya, te pUrNa thayA pachI ja tamA khilADI, uMdara vigere ( sthApanAjI ) AgaLathI jatA hoya ane ADa paDatI hoya tyAre AgaLa khase to paNa bhaMga na thAya. rAjasa bhrama kecArasa bhrama thayeA hAya tyAre, asthAnamAM paNa namaskAra uccAravA chatAM paNa kAceAtsaMga bhaMga thatA nathI. temaja peAtAne ke bIjA sAdhu vigerene sApa karaDe tyAre acAnaka elavAthI bhaMga thatA nathI. (262)
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra: paNa saMlehaNa pannarasa kamma nANAi aDDa patteyaM / bArasa tava viriyatigaM paNa samma vayAI patteyaM // 263 / / pAMca salekhanAnAM, paMdara karmAdAnanAM, jJAnAcArAdi NunA ATha ATha, bAra tapAcAranA, traNa vIryAcAranA, pAMca samakitanA tathA bhAra vratanA darekanA pAMca-pAMca ema kula 124 aticAra thAya. salekhanAnA pAMca aticAre che. karmAdAnanA paMdara aticAro, jJAnAcAra-danAcAra-cAritrAcAranA ATha ATha aticArA eTale 24 aticAro, tapAcAranA 12 aticArA, vIryAcAranA mana, vacana, kAyAnA vIrUpa traNa aticAro, samyaktvanA pAMca aticAra ane aNuvrata vigere khAra tratAnA darekanA pAMca-pAMca aticAra tethI khAra vratanA 60 aticAra maLI--A badhAyanA 124 aticAro thayA. (263) salekhanAnA aticAra - ihaparaloyAsaMsappaoga maraNaM ca jIviAzaMsA / kAme bhoge ca tahA maraNaMte paMca aiArA // 264 // ihaleAkAza'saprayAga, paraleAkAza'samayeAga, maraNAza'saprayAga, jIvitAza'saprayAga, kAmabhAgAza'saprayAga-A maraNu vakhatanA pAMca aticAra che. A badhA aticArA kramazaH gra'thakAra vadhu ve che. AzaMsA eTale abhilASA-IcchA. tenA je prayAga eTale vyApAra athavA karaNa te AzaMsA prayAga athavA Aza`sA e ja vyApAra che te Aza sAprayoga, IhaleAkAza saprayAga :- IhaleAka eTale prajJApaka manuSyanI apekSAe je manuSyaparyAyamAM varte che, te jIvA eTale manuSyarUpe je rahela leAka te IhaleAka. te IhaleAka sivAyanA je leAka te paralAka te IhaleAkanI je IcchA te IhaleAkAza sAprayoga. te A pramANe A ArAdhanA vigere kaSTa dvArA marIne huM madonmasta hAthI, UMcA gheADAnI seMkaDA hArathI zAbhatI, advitIya suvarNa, ratna, UMcA maNI vigere mahAsamRddhinA samUhathI kuberanA bhaMDArane jItanAra evA bhaDAravALA rAjA thAu athavA vizuddha buddhimAna maMtrI athavA mATA-mANasa ke zeTha thAu evI samRddhinI icchA.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : 117 2. paralokArazaMsapraga-suMdara strInA cakSurUpI kamaLa vaDe pIvAtA suMdara lAvaNyamaya punyAmRtavALe Indra ke deva thAuM--evI je IcchA. 3. maraNazasaprayoga-maraNanI IrachA. keIke tuccha kSetramAM anazana svIkAryuM hoya ane tyAM leke e prabhAvaka pUjA vigerenA abhAvathI athavA gADha roganI pIDA sahana na thatAM, je huM jhaTa maruM te sAruM-evI je IrachA. 4. jIvitAsaprayoga-vadhAre jIvavAnI IcchA. keIke anazana karyuM hoya ane tene kapUra, caMdana, vastra, mAlA, barAza vigerethI thatI viziSTa sevA-pUjA joIne, ghaNe parivAra jovAthI satata rAganI vRddhi tathA ghaNuM leke vaDe A dhanya che, puNyavAnuM che vigere prazaMsA sAMbhaLavAthI tathA saMgha vigere dhama lokenI prazaMsAthI, ema mAne ke meM anazana svIkAryuM hovA chatAM paNa "huM ghaNuM jIvuM te sAruM." kemake mArA kAraNe ATalI zAsana-prabhAvanA tathA vibhUti thAya che. 5. kAmagAzaMsaprayoga-kAma eTale zabda ane rU5. bhAga eTale gaMdha, rasa ane sparza, tenI IcchA. jema A kaSTa ke ArAdhanA vidhi vaDe mane janmAMtaramAM viziSTa kAmago prApta thAya te sAruM vigere vikalparUpa AzaMsA te kAmagAzaMsA. A maraNAMta samayanA pAMca aticAro che. A aticArothI siddhAMtamAM kahela vidhi pramANe karela ArAdhanA paNa dUSita thAya che. mATe AvA prakAranI AzaMsA karavI nahIM. kahyuM che ke, nispRhI muni mekSa ane saMsAra viSe bannemAM nispRha hoya che. mATe AzaMsAthI rahitapaNe anuSThAna AcaravA joIe. (264) paMdara karmAdAnanA aticAra - bhADI phoDI sADI vaNaaMgArassaruvakammAI / vANijjANi avisalakkhadaMtarasakesa visayANi // 265 // davadANa jaMtavAhaNa nillaMchaNa asaiposasahiyANi / sajalAsayasosANi a kammA havaMti pannarasa // 266 // bhADIkama, pheDIkama, sADIkama, vanakama, aMgArakarmae pAMca karmAdAna. viSavANijya, lAkhavANijya, daMtavANijya, rasavANijya ane kezavANijya-e pAMca vANajya. davadAnakama, yaMtravAhanakama, nilaMchanakama, asatiSazukama, jalAzaya-zoSakamae pAMca sAmAnyakama ema paMdara karmAdAne che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 pravacana sAradvAra pAMcakarma - 1. bhATakakama:-je potAnA gADA vigere vaDe bIjAnA sAmAnane bhADe pherave athavA bIjAne gADA, baLada vigere bhADe Ape te bhATakakarma. kahyuM che ke, potAnA sAdhana vaDe bIjAne sAmAna bhADe pherave ke bIjAne baLada vigere bhADe Ape te bhATakkarma kahevAya. 2keTakakama-vAva, pha, taLAva vigere khodAvavA ke haLa, kedALA vigere bhUmi dAvavI, patthara teDAvavA ane ghauM, java vigere anAjane daLAvavA vigere dvArA AjIvikA calAvavI te Takakarma. kahyuM che ke, java, caNuM, ghauM, maga, aDada, karaDI vigere anAjanA saphathu, dALa, kaNakI, taMdula vigere rUpe karavA te sphaTakkama athavA haLa vaDe jamIna kheravI (kheDavI), kUvA vigerenAM kArya UMDA karAvavA, dAvavA tathA paththara toDAvavA vigere paNa sphaTakakarma che. 3. zakaTakama - gADA ke gADAnA je aMge, cakra, ghUMsarI vigerene jAte ke bIjA pAse AjIvikA mATe taiyAra karI, karAvI vece athavA pherave te zakaTakarma, kahyuM che ke, gADA ke tenA avayavane ghaDAvavA athavA pheravavA ke vecavA te zakaTajIvikA kahI che. 4. vanakama -kapAyela ke na kapAyela jhADanA pAMdaDA, phUle, phaLo vigere avane AjIvikA mATe je vece, te vanakarma. ahiM je maga vigerenA dANAne ghaMTI vigerethI be bhAgarUpa dALa vigere karAya che ane ghauM vigerene ghaMTI ke patthara vigerethI sUraNa karavA rUpa je loTa karAya che te sphaTakkarma karyuM che paNa tene keTalAka AcAryo vanakarmarUpe mAne che. kahyuM che ke, chedela ke na chedela vanaspatinA pAMdaDA, phUla, phaLa vigerene vecavArUpa tathA dANAne daLavA, pIsavArUpa AjIvikA calAvavI te vanakarma. 5. aMgArakarma -aMgArA (kelasA) karI vecavA te aMgArakarma. upalakSaNathI bIjuM je kaMI agninA samAraMbha pUrvaka iMTa, mATInA vAsaNa pakAvavA, bhADabhuja vigere nA kArya karavA vaDe je jIve te paNa aMgArakarma. kahyuM che ke, kelasA vecavA, ITa pakAvavI, kuMbhAra, luhAra, sonI, bhADabhuMjA vigerenA karmo te aMgArakarma che. jeNe karmAdAnanuM paccakhANa karyuM hoya, tene anAbhogathI A karmomAM pravRtti thaI jAya, te aticAra thAya che. e pramANe pAMca vANijyanA aticAramAM tathA pAMca sAmAnyanA aticAramAM paNa samajavuM. pAMca vANijya - viSa, lAkha, daMta, rasa, kezarUpa. pAMca prakAranA dravyo vecavA-kharIdavA te pAMca vANijya che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra? 119 1 viSavANijya -zIMga vigere jhera tathA upalakSaNathI jIvaghAtanA kAraNarUpa astra-zastra vigere vecavuM te viSavANijya. kahyuM che ke, jhera, lokhaMDa, prANunAzaka vastuo tathA dhanuSa, bANa, talavAra, charI, kuhADI, kedALI vigerene vecavuM te viSavANijya. 2 lAkhavANijya ghaNuM jInA sthAnarUpa lAkha vigerenuM vecANa te lAkha- vANijya. kahyuM che ke, lAkha, ghAtakI, gaLI, mana:zIla, haDatAla, vAlepa, turakuTa vigerene vecavuM te lAkhavANijya. 3 daMtavANijya -pahelethI ja je vyApAra mATe bhIla vigerene hAthIdAMta zaMkha, pUtiza, cAmaDuM, bAla vigere lAvavA mATe kimata-bhADuM Ape athavA khANa para jaIne jAte kharIde, athavA jaMgala vigeremAM hAthI vigerene dAMta mATe haze ane tene vecavApUrvaka AjIvikA calAve te daMtavANijya. kahyuM che ke, nakha, dAMta, cAmara, khAla, bherI, koDA, chIpalI, zaMkha, kasturI, pUti vigere vecavA te daMtavANijya. 4 rasavANijya - dArU vigere vecavuM te rasavANijya. kahyuM che ke, madha, dArU, mAMsa, mAkhaNarUpa cAra mahA vigaI tathA dUdha, tela, ghI, dahIM vigerenuM je vecANa, te rasavANijya 5 kezavANijya :- dAsI, dAsa, hAthI, gheDA, gAya, UMTa, bheMsa, bakarI vigere jevo dvArA AjIvikA calAve athavA bIje vece te kezavANijya. kahyuM che ke, * manuSyone ke gAya, ghoDA, gadheDA vigere tiyAne A dezamAM athavA paradezamAM vecavuM te kezavANijya kahevAya. sajIvanuM je vecANa te kezavANijya ane ajIva evA prANInA aMgonuM vecANa te daMtavANijya kahevAya. pAMca sAmAnya - davadAna, yaMtravAhana, nirlAina, asatiSaNa tathA jalAzayazeSaNa-A pAMca sAmAnya che. 1 davadAna ghAsa vigerene bALavA mATe dava Apo, te davadAna. te be prakAre che. 1 vyasanathI eTale phaLa nirapekSa pravRttirUpa. jema vanecara bhale niSkAraNa ghAsamAM agni saLagAve che te. 2 puNya buddhithI saLagAve. jema mArA maraNa vakhate mArA kalyANa mATe ATalA dharmadipotsava karavA.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 pravacanasAroddhAra junuM ghAsa baLI jAya te navuM ghAsa uge tethI gAye care-ema mAnI athavA anAja ugADavA mATe khetaramAM agni saLagAve te paNa davadAna che. kahyuM che ke, jaMgalamAM agni Apa e jIva-vadhanuM kAraNa che. ra yaMtra vAhana - tala, zeraDI, sarasava, eraMDA vigere pIlavA mATe te te ghANI vigere yaMtrono ane reTa vigere pANI kADhavAnuM yaMtrone calAvavArUpa vyApAra, dALa vigere vATavAne patthara, muzala, khAMDaNI, daste vigerene vecavA athavA yaMtra calAvavA te yaMtra pIlaNakarma, kahyuM che ke, caTaNa vigere vATavAno patthara, anAja vigere khAMDavAnI khAMDaNI, muzala, reMTa, kaMkaTa vigerene vecavA tema ja zeraDI, tala pIlavA te yaMtrapalaNa kahevAya. pIlavAnA tala tathA zeraDImAM rahela jIvane vadha thato hovAthI sadeSa che. laukika zAstramAM kahyuM che ke, cUlA, ghaMTI vigerenA vyApAravALAthI daza gaNo pApI telanI ghaMTI calAvanAra che. telanI ghANavALAthI daza gaNe dArU banAvanAra ke vecanAra che. dArU vecanAra karatA daza gaNI pApI vezyA che. daza vezyAnA pApa eTale eka rAjA pApane bhAgI che. 3 nirlAinakama - haMmeza mATenuM je aMga, avayava chedanarUpa lAMchana-cihna te nirlI chAkama tenA vaDe AjIvikA te nirlI chanakarma. gAya, bheMsa, UMTa vigerenA nAkane vidhavuM. gAya, baLada vigerene cinha karavA ke teone khasI karavI, UMTa vigerenI pITha gALavI, gAyanA kAna, galAnI godaDI vigere kApavA. te nirlI chanakarma. kahyuM che ke, - nAka viMdhavuM, cinha karavuM, khasI karavI, pITha ga LavI, kAna, godaDI kApavA te nirlI chanakarma che. 4 asatipoSaNa - asati eTale duzIla strIone, dAsI, gaNikA vigerene poSavuM te asatiSaNa. upalakSaNathI pipaTa, kUtarA vigerene piSavuM te asatipoSaNa kahevAya. kahyuM che ke, bilADA, mera, vAMdarA, kUkaDA, piTa, kUtarA vigere, vezyA vigere kharAba strIo, napuMsaka vigerenuM piSaNa te asatiSaNa kahevAya. emanuM je piSavuM te pApanuM kAraNa che. 5 jalAzaya zeSaNa : sarovara vigerene zeSAvavA. te jalAzayazoSaNa. kahyuM che ke, sarevara, taLAva, draha vigerenuM zeSaNa ghaNuM jaLacara jIvone nAza karanAra che. A paMdare karmAdAno SaDU jIva-nikAyanA vadhu vigere mahAsAvanuM kAraNa hevAthI niSedha karela che. mATe choDavA gya che. upalakSaNathI AvA prakAranA bahu sAvadya karmo pharI gaNatA nathI. paNa samajI levuM.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 6. gRhasthanA pratikamaNanA 124 aticAra jJAna, darzana, cAritranA darekanA ATha-ATha malinatArUpa aticAro che. ane te aticAre tenA pratipakSI evA AcAre jANavAthI sugamya thAya che mATe jJAnAcAra vigere kahe che. (265-266) jJAnAcAranAM aticAra - kAle viNae bahumANovahANe tahA aniNhavaNe / vaMjaNa attha tadubhae aTTaviho nANamAyAro // 267 // kALa, vinaya, bahumAna, upadhAna, anihavarNa, vyaMjana, artha ane tadubhaya-ema ATha prakArane jJAnAcAra che. 1 "kALa' viSayaka jJAnAcAra-aMgapraviSTa vigere sUtrono je kALe svAdhyAya kahyo hoya, te kALe ja svAdhyAya karavo. bIjA samaye karavAthI vidana AvavAne saMbhava che. lekavyavahAramAM paNa dekhAya che, ke kALe karela khetI vigere phaLadAyI thAya che. akALe karela khetI vigere niSphaLa jAya che. kahyuM che ke, kALe karela khetI ghaNu phaLadAyI thAya che. tema sarva kriyAo enA-enA samaye karela hoya, te phaLadAyI thAya che. ema jANavuM. 2 vinaya jJAnAcAra - jJAna, jJAnI ane jJAnanA sAdhane (pustaka) vigerene bhaktirUpa vinaya kare. jema ke Asana ApavuM, AjJA mAMgIne vinayapUrvaka bhaNavuM, paNa Asana ApavuM nahi" vigere avinayapUrvaka nahIM.. 3 bahumAna jJAnAcAra - prIti=AMtarikacittaprasannatApUrvaka abhyAsa karavo joIe. abahumAnapUrvaka nahIM. 4 upadhAna jJAnAcAraH- je tapanI najIkamAM sUtra vigere dhAraNa karAya te upadhAna. upadhAna e viziSTa tapa che. je sUtra, adhyayana, uddezA vigerene je tapa kahyo hoya, te tapa karavApUrvaka te sUtra vigere bhaNavuM, te upadhAna, upadhAna vagara bhaNavuM nahIM. pa. aninkavaNuM jJAnAcAra - apalApa kara, chupAvavuM te ninjavaNa. a5lApa karavo nahIM te aninjavaNa. aninjavaNatApUrvaka sUtra vigerene pATha karavo joIe. paNa abhimAna vaza thaI, potAnI laghutAnI bIkathI zrutadAtA guru ke zrutane apalApa na karavo. 6,7,8. vyaMjana, artha, tadubhaya jJAnAcAra:- vyaMjana eTale "ka" vigere akSare. artha eTale abhidheya ane akSara artha bane tadubhaya. A traNe bAbatamAM samyaga upagapUrvaka sUtra, artha ane tadubhaya belavA. game tema nahIM. vyaMjana grahaNa 16
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 pravacanasAradvAra vaDe upalakSaNathI svare paNa jANavA. ema ATha prakAranuM jJAna eTale zrutajJAnane AcAra eTale jJAnArAdhanamAM tatpara AtmAne vyavahAra jANavo. (267) dazanAcAranAM aticAra : nissakiya nikaM khiya nivvitigicchA amUDha diDIya / uvavUha thirIkaraNe vacchalla pabhAvaNe aTTha // 268 // nizakita, niSkAMkSita, nirvicikitsA, amUDhadaSTi, upaprahaNa, sthirIkaraNa, vAtsalya, prabhAvanA-A ATha dazanAcAranAM AcAro che. darzanAcAranA bhedo kahevAya che. 1 zakita -eTale zaMkA-saMdeha. tene je abhAva te niHzaMkitapaNuM. (dharma pratye zaMkA vinA rahevuM). 2 kAMkSita -eTale kAMkSA-bIjA bIjA dharmonI icchA. te IcchAne abhAva te niSkAMkSita. (anya dharmanI IcchA na rAkhavI). 3 vicikitsA -eTale mativibhrama. yukti ane ArAmathI siddha thayelA arthamAM phaLa bAbata zaMkA rAkhavI te. teno abhAva te nirvicikitsA athavA vidvadajugupsA eTale vidvAn evA sAdhunI "A leke malathI malina che" vigere kahevApUrvaka jugupsA karavI te vidajugupsA. tene abhAva te nirvidradajugupsA. 4 amUDhaSTi:--kutIrthione tapa, vidyA, atizaya vigere Rddhi jovA chatAM paNa muMjhAya nahIM te amUDha ane svabhAvathI nizcala je daSTi te samyagadarzana-te ja amUDhadaSTi. zaMkA vigeremAMthI nIkaLI gayelA je che te paNa niHzaMkti, niSkAMkSita, nirvicikitsita tathA amUDhadaSTi kahevAya. ane e dharma ane dharmIne abheda upacArathI darzanAcAranA bheda paNa thAya. 5 upavRMhaNa:-upabRhA eTale sAdharmikenA tapa, vaiyAvacca vigere sadaguNonI prazaMsA dvArA te te guNemAM vadhAravA te. 6 sthirIkaraNa dharmamAM sidAtA jIvone suMdara vacananI caturAIthI pharI sthApana karavA te sthirIkaraNa. 7 vAtsalya -eka ja deva-guru-dharmane mAnanArA sAdharmikanuM bhojana, vastra vigerenA dAna dvArA sanmAnapUrvaka upakAra kare te vAtsalya. 8 prabhAvanA -dharmakathA, prativAdIne jaya. duSkara tapArAdhanAdi karavA vaDe jina pravacana prakAzita karavuM. je ke pravacana pote svayaM zAzvata che. tIrthakara bhaga
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAraH 123 vaMtae kahela che. surAsurathI pUjita hovAthI svayaM ja prabhAvika che, chatAM paNa pitAnI darzanazuddhinI icchAvALA potAnAmAM je guNe adhika hoya, te guNa vaDe pravacananI Arya vAsvAmI vigerenI jema prabhAvanA kare. A pramANe darzanAcAranA ATha AcAre che. (268) cAritrAcAranAM aticAra - paNihANa jogajutto paMcahiM samiIhiM tIhiM guttIhi / caraNAyAro vivarIyAI tihaMpi aiyArA // 269 // praNidhAnayogapUrvaka pAMca samiti ane traNa guptithI cAritrAcAra thAya che. AnAthI viparIta AcaraNae tenAM aticAre jANavA. praNidhAna eTale citta svasthatA. yoga eTale mana-vacana-kAyAne vyApAra. citta svasthatApUrvaka manavacana-kAyAne je vyApAra te praNidhAnayoga. tenAthI yukta pAMca samiti ane traNa guNinuM je pAlana thAya, te cAritrAcAra. pAMca samiti ane traNa guNinA viSayamAM praNidhAna yogayukta je AcAra te cAritrAcAra. te AcAra ane AcAravAnuM ne abheda upacAra jANavo. A jJAnAcAra vigere traNenA AcArothI viparIta akAla, avinaya vigeremAM, zaMkA vigeremAM, apraNidhAnarUpa samiti vigeremAM aticAre lAge che. aticAra eTale citta malInatA. (269) tapAcAranAM aticAra - aNasaNamUNoariA vittIsaMkhevaNaM rsccaao| kAyakileso saMlINayA ya bajjho tavo hoha // 270 // pAyacchittaM viNao veyAvaccaM taheva sajjhAo / jhANaM ussaggo'vi ya abhiMtarao tavo hoi // 271 // sammamakaraNe bArasa tavAiyArA tigaM tu viriassa / maNavayakAyA pAvapauttA viriyatigaaiyArA // 272 / / aNasaNa, udari, vRtti saMkSepa, rasatyAga, kAyaphaleza, saMlInatA-A bAhyatapa che. prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane kAyasaga-e atyaMtaratapa che. A bAra prakArane tapAcAra, sArI rIte na kare, to bAra prakAranA aticAra che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 pravacanasAroddhAra vIryAcAra traNa prakAra che. mana-vacana-kAyAnA yogo pApa prayogamAM hoya to vIryAcAranA traNa aticAre thAya che. (270-272) Azcata5 1. anazana -khAvuM te azana ane na khAvuM te anazana. jemAM AhAra nathI te anazana. AhAra tyAgarUpa kahevAya che. te anazana Itvarakathika ane yAvatruthikaema be prakAre che. - Itvara eTale thoDA kALanuM. te vIrazAsanamAM navakArazIthI laI cha mahinA sudhInuM che. RSabhadevanA tIrthamAM eka varSa paryata ane madhyanA tIrthaMkaranA tIrthamAM ATha mahinA sudhInuM anazana che. thAvatruthika anazana jIMdagI paryatanuM hoya che. te kriyA, bheda, upAdhi vizeSathI traNa prakAre che. jema pAdapopagamana, igitamaraNa ane bhakta pariNA-A traNenuM svarUpa 157 mA dvArathI jANavuM. . 2. unedarikA-una eTale ochuM. udara eTale peTa. bhUkha karatAM ochuM khAvuM te udarikA. te uNAdarI be prakAre che. dravyathI ane bhAvathI upakaraNa, bhajana, pANI viSayaka-ema dravyaudarI traNa prakAranI che. upakaraNa viSayaka udarI jinakalpI vigere tema ja jinakalpa vigereno abhyAsa karanArAne jANavI. bIjAone te upadhinA abhAve samyagU saMyamanuM pAlana thatuM nathI. paraMtu sthavira kalpIoe vadhArAnA upakaraNa na levA te temanA mATe upakaraNa udarIkA che. kahyuM che ke, saMyamamAM upakAra kare te upakaraNa kahevAya. vadhArAnA upakaraNane ajayaNuMvALe sAdhu vApare che te adhikaraNa kahevAya. bhojana-pANInI uNodarIkA potAnA AhAranA pramANathI nyUna jANavI. AhAra pramANa A pramANe jANavuM. puruSa mATe batrIsa koLIyA AhAra ane strI mATe aThThAvIsa keLIyA AhAra tRpti mATe pUre che. keLIyAnuM pramANa kukaDInA iMDA pramANa jANavuM. je moDhAmAM nAkhavAthI moTuM vikRta thAya nahi. te udarIkA alpAhAra vigere bhedathI pAMca prakAre hoya che. eka keLIyAthI ATha keLIyA sudhI alpAhAra kahevAya. AmAM eka keLIyA pramANa jaghanya alpAhAra. be thI sAta keLIyA madhyama alpAhAra ane ATha keLIyA pramANu AhAra e utkRSTa apAhAra. nava keLIyA jaghanya apAI unedarakA, 10 thI 11 keLIyA madhyama apAI ane 12 keLIyA pramANa utkRSTa apAI udarIkA. 13 keLIyA jaghanya dvibhAga udarIkA, 16 keLIyA pramANu utkRSTa dvibhAga uNodarakA ane vaccenA kaLIyA madhyama dvibhAga uNodarIkA jANavI.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAraH 125 17 keLIyA pramANa jaghanya prAptanAdarakA, 24 kaLIyA pramANa utkRSTa prAptanodarIkA, vacce madhyama prApta noTarIkA. 25 kaLIyA pramANa jaghanya kiMcit udArIkA, 31 keLIyA pramANa utkRSTa kiMcit udarIkA, vaccenA kaLIyA madhyama kiMcit uNodarIkA. e pramANe pANImAM paNa udarIkA jANavI. puruSAnusAre strIone paNa jANavI. kedhAdine parihAra te bhAva-unedarakA. kahyuM che ke, jinavacananI bhAvanAnusAre kedha vigereno je tyAga, te bhAvaudarIkA vItarAga bhagavaMte kahI che. 3. vRttikSepa -jenA vaDe jIvAya te vRtti. vRtti eTalebhejananI sAmagrI, tene saMkSepa te vRttikSepa. te gocarInA abhigraharUpe dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI -ema cAra prakAre che. 1. dravyathI -mAre Aje bhikSAmAM bhAlAnI aNI para rahelA snigdha mAMDA vigere grahaNa karavA. 2. kSetrathI -eka, be, traNa vigere ghare javuM. potAnA ja gAmamAM ke bahAranA gAmamAMthI gocarI levI, peTA, ardha peTA vigere pUrvaka gocarI levI. ApanAra eka paga aMdara-eka paga bahAra-ema rAkhIne Ape te levI vigere. 3. kALathI -pUrvAhna vigere kALamAM, badhA bhikSuke bhikSA laI pAchA vaLI jAya pachI, bhikSA mATe pharavuM vigere. 4. bhAvathI :-hasatA-hasatA, gAtA-gAtA, raDatA-raDatA. vigere kiyA karatA athavA baMdhAyela hoya ane gocarI ApatA hoya, te huM grahaNa karIza nahi nahi. kahyuM che ke, lepakRta athavA alepakRta bhikSA laIza athavA amuka dravya laIza athavA amuka camacA ke vATakI vaDe dravya grahaNa karavuM. evo je abhigraha e pramANe dravyAbhigraha ATha prakAre gocarI bhUmi che. pitAnA gAmamAM ke paragAmamAM ke ATalA gharamAMthI bhikSA laIza e pramANe abhigraha kare. 1. 1Rjugati, 2. pratyAgati, 1. Rjugati -upAzrayathI eka zreNImAM rahelA gRhasthonAM gharamAM anukrame bhikSA mATe phare ane eTalAM gharomAM bhikSA pUrNa na thAya, to paNa pAchA pharI bIjethI lIdhA vinA upAzraye jAya. 2. pratyAgatiH-uparanI jema eka zreNImAM pharI pAchA pharatAM bIjI zreNInA gharamAM paNa bhikSA mATe phare. 3. gAmUtrikA sAmasAme rahelAM gharanI baMne zreNImAM sAmasAme rahelA gharomAM bhikSA mATe pharato baMne zreNIo pUrNa kare.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 126 @ (6 vI gatvA pratyAgati bAhya zabUka abhayAra zambUkA upA pataMgavithi 1. gAcarInA samaya pahelA gocarI pheravuM 2. bhikSA kALe gocarI pharI bhikSA levI te madhya. 3. jai je maLe te levu' te aMta. (5) peTA pravacanasArAddhAra gosUtrina 9 x | le is l ardha peTA T 3. gAmU trikA, 4. pataMgavithi, 5. peTA, 6. a`peTA, 7. abhyaMtarasa bukA, 8. bAhya sabukA-A ATha gAcarI bhUmi che. e pramANe kSetrAbhigraha. ane je maLe te levuM, te Adi. bhikSA kALa pUrNa thayA pachI gocarI 4. pata`gavidhi :-pataMganI jema aniyata krame je te dharAmAM bhikSA mATe phare, 5. peTA :-peTInI jema cAre dizAmAM cAra zreNIe kalpI vaccenAM dharA cheADI cAre dizAmAM kalpelI cAre zreNImAM bhikSA mATe phare. 6. adha peTA :-uparanI jema kalpanA karI pAse rahela kAi paNa e ja dizAmAM rahelI zreNInAM dharAmAM bhikSA mATe kare 7. abhyaMtarazambUTTA -gAmanA madhya bhAgamAM rahelA gharAthI bhikSA zarU karI, zaMkhanA AvatanI jema gALazreNImAM rahelA dharAmAM bhikSA mATe pharatA chevaTe gAmanAM cheDe nIkaLe. 8. khAdyuzamUkA :-uparathI ulaTA krame eTale gAmanAM cheDethI bhikSA zarU karI za`khanA AvanI jema gALa zreNImAM pharatAM gAmanAM madhye rahelA dharAmAM bhikSA mATe chevaTe gAmanAM cheDe nIkaLe.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : ApanAra ane lenArane jarA paNa aprIti na thAo mATe aprApta bhikSAkALa ane aMta bhikSAkALa cheDo ane madhyano bhikSAkALa le te kALAbhigraha. bhikSAnuM sAdhana ucakI bhikSA mATe je janAra hoya, te ukSiptacara kahevAya eTale bhikSAcara. je bhikSAcara vigere keIpaNa gAtA-gAtA, ke raDatA-raDatA ke beThA -beThA potAnA bhejanamAMthI bhikSA Ape te grahaNa karavI te bhAvAbhigraha. dUra khasIne, najIka AvIne, mukha pAchaLa karIne, zarIrane zobhAvI ke zobhAvyA vinA athavA bIjI keIpaNa rIte bhikSA Ape te grahaNa karavI, te bhAvAbhigraha che. 4. rasatyAga -rasane eTale rasavALA dUdha vigere vikAranA kAraNarUpa hovAthI tene tyAga karavo te rasatyAga. pa. kAyaleza -zAstramAM kahelI rIta pramANe zarIrane je kaSTa apAya te kAyakuleza. te vIrAsana vigere Asana karavA dvArA, zarIranI vibhUSAne tyAga karIne athavA vALane lonca karaze te kAyakleza. kahyuM che ke, saMsAra-vAsa upara nirvedanA kAraNarUpa vIrAsana, utkaTuka-Asana, loca vigere kAyaleza jANavA. vIrAsana vigere kAyaleza karavAthI kAyanidha, jIvanI dayA, paralaka-mati tathA bIjAone AdarabhAva thAya che. ane lagna karAvavAthI niHsaMgatA, pazcAta karma-purakamane tyAga, duHkha sahana, narakAdi gatinI bhAvanA ane nivedabhAva thAya che. 6. salInatA -saMlInatA eTale guptatA. te indriyaviSayaka, kaSAyaviSayaka, gaviSayaka, vivikatazayyA ane AsanaviSayaka-ema cAra prakAre che. kahyuM che ke, Indriya, kaSAya, ga tathA viviktacaryArUpa saMlInatA vitarAga bhagavate jaNavI che. zravaNenidraya vaDe madhura-karkaza vigere zabdomAM rAga-dveSa na karavA te zretrendriya saMlInatA. kahyuM che ke, sArA ke kharAba zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza zrotra vigere indriyane prApta thAya tyAre sAdhue harSa ke zoka karavuM nahIM. A Indriya saMlInatA che. udayamAM na AvelAnA udayane rokI ane udayamAM AvelAne niSphaLa karavA dvArA kaSAya-saMlInatA karavI, kahyuM che ke, udayamAM na Avela kaSAyanA udayane zodha karI ane udayamAM Avela kaSAyane niSphaLa karavo te kaSAyasaMsInatA che. azubha mana-vacana-kAyAnA kegano repa karI, zubha mana-vacana-kAyAnA roganuM pravartana karavuM, te gasaMsInatA che. kahyuM che ke,
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 pravacanasAroddhAra aprazasta gone nirodha ane prazasta yogonI uddIraNa ane kAryamAM vidhigamana te yogasaMlInatA kahI che. strI, pazu, napuMsaka vigerethI rahita bagIcA vigere sthAnamAM je rahevuM, te vivikta zayyAsanarUpa salInatA jANavI maharSioe kahyuM che ke, strI, pazu, napuMsaka rahita bagIcA, udyAna vigere sthAnamAM je rahevuM, te, tathA eSaNIya phalaka vigerene grahaNa karavA, te vivikta zayyAsanarUpa saMlInatA jANavI. A anazana vigere cha e bAhyatapa kahevAya che. e tapanI bAhyatA bAhya dravyanI apekSAthI che. tathA prAyaH karI zarIranA bAhya bhAgane tapAvanAra hovAthI laukike paNa taparUpe svIkAre che ane anya darzanIo paNa svaicchikapaNe tArUpe sevatA hovAthI bAhyatapa kahevAya che. atyaMtaratapa 1. prAyazcitta-citta eTale jIva, prAyaH eTale bahulatA. jIvane lagabhaga nirmala kare te prAyazcitta. mULaguNa, uttaraguNa viSayaka aticArothI utpanna thayela karmarUpI melane sApha karanAra te prAyazcitta. tenA AlocanA vigere daza prakAra che. kahyuM che ke, AlecanA, pratikramaNa, mizra, viveka, kAtsarga, tapa, cheda, mULa, anavasthApya ane pArAMcita-e daza prakAre prAyazcitta che. (A daza prAyazcittanuM varNana aThThANumAM dvAramAM vistArathI kahevAze. 2. vinaya -jenA vaDe AThe prakAranA karmo dUra karAya te vinaya. te jJAna, darzana vigere bhedothI sAta prakAre che. te A pramANe-jJAna, darzana, cAritra, mana, vacana, kAya tathA upacAravinaya. jJAnavinaya-matijJAna vigerenI saduhaNArUpa pAMca prakAre che. bhakti, bahumAna. jJAna vaDe daSTa padArthonI samyam bhAvanA, vidhipUrvaka grahaNa tathA abhyAsane jinezvarIe. jJAnavinaya kahe che. dazanavinaya-zuzraSaNa ane anAzAtanA rUpe be prakAre che. kahyuM che ke, zuzraSaNa ane anAzAtanArUpa be prakAre darzanavinaya che. darzanaguNamAM adhika hoya tene zuzraSaNAvinaya karAya che. te satkAra kara, ubhA thavuM, sanmAna karavuM, Asana ApavuM, vaMdana karavuM, be hAtha joDavA, Ave tyAre sAme javuM, jAya tyAre pAchA mUkavA. javuM, ubhA rahe tyAre paryuM pAsanA karavI. A darzanavinaya che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : 129 satkAra eTale stavana vaMdana vigere, abhyatthAna eTale vinaya egya vyaktine joI tarata beThA hoya te ubhA thaI javuM. sanmAna eTale vastra-pAtra vaDe satkAra kare. AsanAbhigraha eTale ubhA rahevuM, vaDilane Asana ApI ahIM birAje ema kahevuM, vaDila eka sthAnethI bIjA sthAne jAya te Asana laI tyAM ApavuM te AsanAnapradAna. kRtikarma karavuM be hAtha joDavA te aMjalIgraha. anAzAtanAvinaya paMdara prakAre che. tenuM svarUpa A pramANe -tIrthakara, dharma, AcArya, vAcaka, sthavira, kula, gaNa, saMgha, eka sAmAcArIvALA sAMgika, kiyAvAna , matijJAna vigerenA vize bhakti, bahumAna, guNAnuvAda karavA te anAzAtanA vinaya kahevAya che. bhakti eTale bahAsevA, bahumAna eTale AMtara prIti, varNavAda eTale guNAnuvAda. cAritravinaya eTale sAmAyika vigere cAritranI sahaNa tathA kAyA vaDe pAlanA ane sarva jIvonI AgaLa tenI prarUpaNA mana-vacana-kAyavinaya-AcArya vigerene viSe sarvakALe akuzala (azubha) mana-vacana-kAyAno rola tathA kuzala (zubha) mana-vacana-kAyAnuM pravartana te manavacana-kAyavinaya che. upacAravinaya-sukhakAraka kriyA vizeSathI thayela hoya, te aupacArika vinaya, te sAta prakAre che 1. abhyAsasthAna, 2. chaMdAnuvartana, 3. kRta pratikRti, 4. kArya nimitta kAraNa, 5. dukhA gaSaNa, 6. deza-kALajJAna, 7. sarvArtheqnumati-e pramANe aupacArika vinaya saMkSepathI kahela che. 1. abhyAsasthAna eTale sUtra vigerenA abhyAsIe AcArya vigerenI pAse ja rahevuM. 2. chardAnuvartana eTale guruonI IcchA pramANe vartavuM. 3. kRta pratikRti eTale bhajana vigerenI bhaktithI kevala nirjarA nahIM paNa prasanna thayela guruo mane sUtrArthanA dAna vaDe pratyupakAra karaze. 4. kArya nimitta kAraNa eTale kArya kRta prApti vigere rUpa nimittane pAmIne eTale A gurunI pAse huM zrata pAme che, mATe temane vinaya karavo joIe, e nimitte vinayAnuSThAna karavuM. athavA samyapha sUtra-artha bhaNavavArUpa kArya; te nimitte je vinaya kare te kArita nimitta kAraNa kahevAya. arthAt guru vaDe sArI rIte bhaNAvAyela zive vizeSa prakAre vinayAnuSThAnamAM sArI rIte pravartavuM joIe. 17
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 pravacanasAroddhAra pa. dukhA gaveSaNa-duHkhathI pIDitanI auSadha vigere dvArA sevA karavI. arthAt du:khI upara upakAra kara. 6. deza-kALanA avasarane je. 7. badhA kAryamAM gurune anukULa pramANe vartavuM. athavA bAvana prakArano paNa upacAra vinaya che te pAMsaThamA dvAramAM kahevAze. 3. vaiyAvacca -jenA vaDe vyApAra karAya te vyAkhrata. tene je bhAva te vaiyAvRtya. dharma sAdhanA karavA mATe anna vigerenuM je dAna te vaiyAvacca. kahyuM che ke, vyAkRtapaNane je bhAva te vaiyAvacca che. vidhipUrvaka anna vigere ApavuM te vaiiyAvaccane bhAvArtha che. - 4. svAdhyAya -kALaveLAne tyAgIne maryAdApUrvaka te-te pirisInA vakhate je adhyayana karavuM te svAdhyAya. tenA vAcanA, prara7nA, parAvartana, anuprekSA, dharmakathAema pAMca prakAra che. vAcanA-ziSyane bhaNAvavuM te vAcanA. pRcchanA-grahaNa karelI vAcanAmAM zaMkA utpanna thavAthI pharI vAra pUchavuM athavA AgaLa bhaNela sUtra vigerenA zaMkA vigeremAM prazna karavA te pRcchanA. parAvartanA-pRcchanA dvArA zuddha thayela sUtra bhUlAI na jAya, te mATe zuddha uccArapUrvaka je punarAvartana karAya te parAvartanA. anuprekSA-sUtranI jema artha paNa na bhUlAya te mATe arthanuM manathI abhyAsa eTale ciMtana karavuM te anuprekSA. dhamakathA- abhyAsa karela kRta vaDe kathA karavI te dharmakathA. dharma eTale zrutadharma ane kathA eTale vyAkhyA. zrutanI vyAkhyA te dharmakathA. pa. dhyAna -jenA vaDe aMtamuhUrta kALa sudhI ekAgra citte padArthanuM je ciMtana thAya (dhyAna karAya) te dhyAna. kahyuM che ke, - chAne eka padArtha para aMtamuhUrta kALa sudhI cittanI sthiratA te dhyAna che. kevalIne yogane nirodha te dhyAna che. te dhyAna Ata, raudra, dharma ane zukala-ema cAra prakAre che. - 1. AtadhyAna-Rta eTale dukha. te dukhanA kAraNa ke te duHkhanuM kAraNa je hoya, te prANa paDanAra hovAthI Arta. 1. amanejha zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza Adi viSayenA sthAnabhUta kAgaDA vigere prANIonA raheThANanA viyeganuM ane bhaviSyamAM
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : tenA phrI saMyAga na thAya tevuM je ciMtana. 2. zUla, zirapIDA vigere vedanAone viyAga, pharI asaMyAgarUpa ciMtana. 3. icchita zabdAdi -viSayA tathA zAtAvedanIya( sukhane ) aviyeAga ane pharI tenA saMcAganI ciMtavanA. 4. devendra cakravartipaNAnI mAMgaNIrUpa ciMtavanA, 131 A cAra prakAranuM A dhyAna zAka, rUdana, peAtAnI chAtI, mAthu vigere phuTavA, vilApa karavA vigere lakSaNAthI jaNAya che ane te tiya cagatinuM kAraNa che. ra. raudradhyAnaH-prANIvadha vageremAM pariNata je AtmA khIjAne raDAve te rudra. te rudrAtmAnuM kArya te raudra, 1. te prANIonA viSe vadha, vedha, baMdhana, dahana, aMkana, mAraNu vigerenI ciMtavanArUpa te hiMsAnuba dhIraudradhyAna. 2. paizunya, asabhya, asadbhuta, ghAta vigere vacananI ciMtavanArUpa te bhraSAnukha dhIraudradhyAna. 3. tIvra krodha, lAbhathI Akula ane jIvaghAta parAyaNa tema ja paraleAkanA duHkhathI nirapekSapaNe paradravya haraNanI ciMtavanArUpa cauryAnubaMdhIraudradhyAna. 4. badhI bAjuthI zaMkA parAyaNa rahe, paraparAe upaghAta parAyaNa rahe, zabdAdi viSaya-sAdhaka dravyAnA rakSaNanI ciMtavanA kare te rUpa sarakSaNAnuba dhIraudradhyAna. A raudradhyAna hiMsAdinI bahulatAvALI pravRttithI utpanna thayela lakSaNA jaNAya che. ane te narakagatinuM kAraNa che. 3. dhama yAnaH-kSamAdi daza yatidharmathI yukta je dhyAna te dharmadhyAna. 1. te sarvajJa bhagava tanI AjJAnuM ciMtana te AjJAviyadhama dhyAna. 2. rAga, dveSa, kaSAya, indriyAdhIna jIveAnA apAyAnuM ciMtana te apAviyadhama dhyAna 3. jJAnAvaraNu vigere zubhAzubha karmAMnA vipAkAnuM ciMtana te vipAkaviyadhama dhyAna, 4. pRthvI maMDala upara rahelA dvIpa-samudra Adi padArthInI AkRtinI vicAraNA te saMsthAnaviyasa dhyAna.. jina kathita bhAvA para zraddhA vigere cinhothI A dharmadhyAna jaNAya che ane te devagatinuM kAraNa che. 4. zukladhyAnaH-ATha prakAranA kamalane je zuddha kare te. zuca eTale zeAkane dUra kare te zuladhyAna. 1. pRthakvruvitarka savicAra, 2. ekatvavitarka avicAra, 3. sUkSmakriyA apratipAti 4. vyuparatakriyA anivRtti-ema cAra prakAre che. A dhyAna pUrvAMgata zrutAnusAre judA judA naya, matA, eka dravyanI utpatti, vyaya, sthiti, bhAMgA, paryAcAnAM ciMtanarUpa zukladhyAna che. svasthatA e samAha AdithI A dhyAna jaNAya che; ane mekSa phaLa apAvanAra che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 pravacanasAroddhAra ahiM dharma ane phaladhyAna ja nirAkAraka hovAthI tapamAM gaNAya ArtaraudradhyAna baMdhanuM kAraNa hovAthI tapamAM na gaNAya. 6. kAryotsarga -choDavA gyane tyAga karavo te utsarga. te be prakAre che. bAhya ane atyaMtara. bAra vigere prakAranI upAdhi sivAyanI upadhino tyAga, aneSaNIya, saMsakta AhAra pANIne je tyAga te bAhyatyAga kahevAya. kaSAyatyAga tathA mRtyu vakhate zarIratyAga te atyaMtaratyAga kahevAya. prazna-utsarga te prAyazcitta tapamAM kahela che. te pachI pharI ahiM zA mATe kahyo? uttara-prAyazcittamAM je utsarga che, te aticAra zuddhi mATe che ane ahiM sAmAnyathI nirjarA mATe kahyo che. tethI punaruktatAne deSa raheto nathI. prAyazcittathI laI kAussagna sudhInAM anuSThAnarUpa A atyaMtara tapa laukika dharmavALA jANI zaktA nathI ane bhAvathI sevI zakatA nathI. tathA mokSa prAptimAM aMtaraMga kAraNarUpa che, atyaMtara karmone tapAvanAra che. aMtarmukha bhagavAne jaNAvela hovAthI atyaMtara tapa kahevAya che. A bAra prakAranAM tapabhedane viparitarUpe athavA yathA vasthita tapamAM ochuM adhikuM karavAthI aticAro paNa bAra thAya che. vIryAcAranAM aticAra varyAcAranAM traNa aticAra-mana-vacana-kAyAne pApa vyApAramAM pravartAvavA te varyAcAranAM traNa aticAre che. (270-272) samakitanAM aticAra ? saMkA kaMkhA ya tahA vitigicchA annatithiyapasaMsA / paratithiovasevaNamaiyArA paMca sammatte // 273 / / samakitanAM zaMkA-kAMkSA-vicikitsA-anya tItha prazaMsA ane paratIthanI sevA-e pAMca aticAre che. 1. zaMkA-arihaMta bhagavaMte prarUpela dharmAstikAya vagere atyaMta gahana padArtho matinI durbaLatAnAM kAraNe sArI rIte na jANI zakavAthI zaMkA kare ke "A pramANe haze ke nahi" te zaMkA kahevAya. kahyuM che ke "saMzaya kare te zaMkA. te deza zaMkA ane sarvazaMkA-ema be prakAre che. deza zaMkA -jIva vigere keIpaNa eka padArthanAM eka bhAganI je zaMkA, te deza zaMkA kahevAya. jema jIva che te te sarvagata che ke asarvagata che athavA sapradezI che ke apradezI che vigere.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAraH | sarvazikA -sarvazaMkA sarvaviSayaka che. jema dhama che ke nahi. A baMne zaMkAo arihaMta bhagavaMta kathita pravacanamAM avizvAsarUpa hovAthI samyaktvane dUSaNa lagADe che. mATe aticArarUpe che. ApaNI pramANaparIkSAthI agocara ane kevaLa AgamathI ja jANavA egya padArtho, sarvajJa bhagavaMte kahelA che-ema mAnIne zaMkA karavI nahi. jyAM maMda buddhi ane mehanA kAraNe kaI jagyAe zaMkA thAya athavA matidurbalatAnA kAraNe tevA prakAranA samajAvanAra AcAryane abhAva hoya tathA ya padArtha gahana hoya ane jJAnAvaraNanAM udayathI hetu udAharaNane asaMbha hovAnA kAraNe, sArI rIte padArtho jANI na zakAya, te paNa sarvajJa siddhAMta avitatha (satya) che ema buddhimAna vicAre. kemake yugamAM zreSTha evA jinezvaro sahaja paropakArI ane rAgadveSa, mehane jItanAra hovAthI asatya bole nahi. kahyuM che ke sUtramAM kahela ekapaNa akSaranI azraddhA karavAthI jIva mithyASTi thAya che kemake ApaNane jinezvarae kahela sUtra ja pramANa che. 1. eka paNa padArthamAM saMdeha karavAthI arihaMta bhagavaMta pratyene vizvAsa nAza pAme che. ane te avizvAsa ja saMsAranAM mukhya kAraNarUpa mithyAtva che. 2. kAMkSA -bIjA bIjA dharmonI IcchA te kAMkSA. te paNa sarvaviSayaka ane dezaviSayaka-ema be prakAre che. 1. sarvakAMkSA-badhA anya dharmonI IcchA te sarvakAMkSA jema parivrAjaka, bhautika, brAhmaNa vagere saMsArI hovA chatAM paNa paralokamAM sukha vigere meLave che. mATe teono dharma paNa ArAdhavo joIe. 2. dezakAMkSA -kaI paNa eka dharmanI icchA te dezakAMkSA. jema bauddha bhagavaMte bhikSukone phaleza vagarano dharma kahyo che. snAna, khAvApIvA, paheravA, oDhavA, sUvA besavA vigeremAM sukhAnubhava karatAM hovAthI te paNa dharma zreSTha che. buddhe kahyuM che ke, kemaLa zayyA, savAre uThIne peya pIvAnuM, madhyAhune bhojana, sAMje pINuM ane ardhI rAtre drAkSa, khAMDa ane sAkara A pramANe karavAthI chevaTe mokSa maLe che. A pramANe paNa mekSa ghaTI zake che. A kAMkSA paNa vAstavika paNe arihaMta prarUpita AgamemAM avizvAsarUpa ja che. mATe samyakatvane dUSaNa lagADe che. tethI aticArarUpa ja che. 3. vicikitsA -phaLamAM zaMkA karavI te vicikitsA. pramANu yukta ane yukti cukta sarva dharmanAM AgamamAM kahela, A retInA kaNIyAnAM keLIyA samAna duSkara ane nisvAda evA mahAna taparUpa kaSTa huM karI rahyo chuM. tenuM bhaviSyamAM phaLa maLaze ke nahi, ke pachI nirjarA phaLa 2hita kevaLa kAyakaSTa ja thaze, jagatamAM paNa kheDUta vagerenA paNa saphaLA ane niSphaLA ema be prakAranI kriyA dekhAya che. tema A tapa vagere kriyAo paNa
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 pravacanasAroddhAra be prakAranI hovI joIe. A pramANe vicAre. paraMtu A pramANe na vicAre ke "A tapa kriyA vageremAM phaLa te pUrvanAM mahApuruSoe kahela mArga pramANe karavAthI ghaTI zake che. dhairya, saMghayaNa rahita amArA jevAne zAstrokta phaLa kyAMthI hoya? A vicikitsA paNa bhagavAnanAM vacana para avizvAsarUpa hovAthI samyaktvane dUSita karatI hovAthI aticArarUpa che. A vicikitsA ane zaMkAmAM koI bheda jaNAtuM nathI ema na kahevuM. kemake zaMkA samasta dravya, guNa, paryAya padArtha viSayaka che. ane A vicikitsA kiyAnAM phaLa viSayaka che. ema zaMkA ane vicikitsAmAM bheda che. athavA A paNa zaMkA rUpe gaNIe to vicikitsAnI bIjI rIte paNa vyAkhyA thAya che. vicikitsA eTale nidA. te AcAra saMpanna sAdhu viSayaka samajavI. jemAM snAna na karavAthI parasevAthI bhIMjAyela melanAM kAraNe durgadhI zarIravALA A mahAtmAo je acitta pANIthI snAna kare, te zuM deSa lAge? AvA prakAranI vicikitsA karavAthI bhagavAnanAM (saMyama) dharmamAM avizvAsa thAya che. tethI samyaktvane dUSaNa lAge che. 4. anya tIrthika (dharmA) prazaMsA -bauddha, bhautika vagerenI prazaMsA ke "aho A leka kevA rAjapUjya che ke kevA lokamAnya che. kevA adUSita vidvattA vigere guNa samRddhivALA che." vagere temanI prazaMsA karavAthI aciMtya ciMtAmaNuM samAna samakita dUSita thAya che. mATe aticAra lAge. pa. paratIrthikopasevana:-paradharmIonI sAthe eka jagyAe rahevAthI, paraspara vArtAlApa karavAthI paricaya thAya che. te paricaya samakitane dUSita kare che. mATe te aticAra. eka jagyAe sAthe rahevAthI temanI kriyA jevAthI ke sAMbhaLavAthI daDha samakitIne paNa samyakatva bhAvamAM hInatA saMbhave che. te pachI maMdabuddhivALA tathA navA dharma pAmelAnI te zI vAta karavI ? prazna-darzanAcAranuM pratipAdana karatI vakhate tenA vipakSarUpe darzananAM ATha. aticArenuM pratipAdana thayuM che. temAM paNa zaMkA, kAMkSA, vicikitsA kahela che ane te ja zaMkA, kAMkSA vigerenuM pratipAdana ahiM paNa karAya, te punarUktatAno doSa na lAge? uttara-tyAM darzanAcAra nizaMkapaNuM vagerenAM abhAvamAM aticAra rUpa jaNAvela che. ahiM te jIva vigere padArthonI zaMkA vagereno saMbhava che. mATe koI deSa nathI. A aticAra samyaktvamAM khalanA mAtra vyavahAranayathI ja che. nizcayanayanAM mate kahyuM che ke sUtranAM eka paNa arthane uthApe te mithyAdaSTi che vagere (273) - have vratanuM pratipAdana kare che.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : prathama vratanAM aticAro H- padamavaye aiArA naratiriANannapANavoccheo / dho vaho ya aibhArarovaNaM taha chaviccheo // 274 // 135 prathama vratamAM (1) manuSya tiya cAnAM anna pANInA vinna karavA, (ra) baMdhana, (3) vadha (4) atibhAra ArApaNu, (5) chava ccheda-e pAMca aticArA che. prANAtipAta viramaNurUpa pahelAM vratamAM manuSya--tiya "cAne anna pANInA vyavaccheda karavA, khaMdha, vadha, atibhAra ArApaNa tathA viccheda rUpa pAMca aticAra che. prazna:-dvipada, catuSpadone bhAjana pANInAM niSedha karavArUpa aticAra che. pachI tAva vagere rAgathI gherAyelA putra vagerene lAMghaNa vagere karAvavAthI grahaNa karelA hiMsAviramaNavratamAM aticAra nahiM thAya ? uttara :-A vAta barAbara nathI. kAraNa ke sUtro sApekSapaNe kahevAya che. krodhAdi vaDe Adhina thaI je anna pANI vagerenA niSedha kare, te aticAra che. mATe " krodhAdine vaza thaI" sUtramAM adhyAhArathI samajI levuM. jyAre hitabuddhithI rAga grasta putra vagerene annAdinA niSedha kare, te aticAra na thAya. A vAta sAmAnya puruSAe kalpelI nathI paNa bIjA graMthAmAM kahyuM che, ke, pazuone ane manuSyAne krodha vagerethI dUSita mane baMdha, vadha, viccheda, atibhArArApaNu, na kare vadhAre zu kahevu? rAgI ke na bhaNatAM putra vagerene zAMti mATe je upavAsa vagere karAve te aticAra nathI. ra. madhana--gAya vagere pazuo tathA manuSyAne doraDA vagere dvArA kreAdhAdhIna thaI je majabUta baMdha karAya te adhaaticAra. vinaya zIkhavavA mATe peAtAnA putra vagerene je baMdha karAya te aticAra nathI. paraMtu prabala kaSAyAdayathI je khaMdhana karAya te aticAra kahevAya. 3. vadha:-SAyAdhIna thai lAkaDI vagerethI je mAravuM te vadha. 4. atibhArArApaNu :-vahana na karI zakAya eTalA adhika bhAranu... krodha ke lobhathI baLada, UMTa, gadheDA, manuSya, vagerenI pITha para ke mAthA para mUkI ke mUkAvI vahana karAvavuM, te atibhArArApaNu, 5. viccheda :-vi eTale cAmaDI tenA upalakSaNathI zarIranAM aMgopAMga paNa samajavA. tenA cheda eTale kApakUpa karavuM, te chaviccheda. putra vigerenA gumaDA vagerenA cheda
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 pravacanasArAddhAra te karAya che. te aticArarUpa na gaNavuM. paraMtu krodha vagerethI je viccheda karAya, aticArarUpa jANavuM. AvazyakaNi vageremAM A pramANe vidhi kahela che. aMdha dvipada ane catuSpadanA ema be prakAre che. te paNa sAka-sakAraNa ane nirarthaka-niSkAraNu nirarthaka baMdha karavA ceAgya nathI. sAka paNa sApekSa ane nirapekSa ema be prakAre che. temAM sApekSamadha eTale dorI DhIlI gAMThathI bAMdhe jethI Aga vagere lAge te te gAMTha kApI zakAya, ke cheADI zakAya. nirapekSa eTale je ati majabhUta khasI na zake evI gAMThapUrvaka bAMdhavuM te. A pramANe catuSpadanA khaMdha thayA. dAsa-dAsI, cAra, na bhaNatAM cheAkarA vagerene jo khAMdhe tA harIpharI zake tevI rIte khAMdhe athavA pUre. jethI Aga vageremAM nAza na pAme. zrAvake dvipada, catuSpado evA rAkhavA ke, jemane baMdhana vinA rAkhI zakAya. e pramANe chaviccheda paNa sApekSa ane nirapekSa ema e prakAre che. temAM je nirdayapaNe hAtha, paga, kAna, nAka vagere chede te nirapekSa ane je gaDa, gumaDA aru, vagere chede athavA khALe te sApekSa, adhikabhAra suzrAvake upaDAvavA nahi. zrAvake dvipada vagere pAsethI bhAra upaDAvavA pUrNAMkanI AjIvikA choDI devI. jo khIjI AjIvikA na heAya, to dvipada manuSya jeTalA bhAra jAte upADI zake ane utArI zake teTalA ja upaDAve. catuSpadane ene cAgya bhAramAM kaMIka AchA kare. haLa, gADA vigeremAMthI enA samaye choDI de karavA te nirapekSavadha kahevAya. vadha eTale prahAra karavA te. nirdayatApUrvaka prahAra sApekSavadha A pramANe che. zrAvakanuM' vizeSaNa bhItapa che, eTale zrAvakanA parivAra tenA bhayathI pApakamAM na joDAya tevA hAvA joie. chatAM jo koI vinaya na kare, te tene mama sthAna cheADI lAtathI ke dAraDIthI mAravuM paDe teA eka be vAra mAre. kAinAM pazu AhAra pANIne aTakAvavA nahi. kemake tIvra bhUkhavALA marI paNa jAya che. AthI darekane pAtapeAtAnA bhAjana samaye tAvavALA vagere sivAya niyamA jamADIne pote jame. anna vagerenA nirodha paNa sApekSa ane nirapekSa bhede e prakAre baMdhanI jema jANavA. sApekSa annanirAya rAganI cikitsAmAM hAya che. aparAdhIne phakta vacanathI ja kahe ke Aje tane khAvA nahi maLe. zAMti mATe upavAsa vagere karAve. je pramANe mULa guNurUpa ahiMsAnA aticAro na thAya tema vartavu.... prazna-kharekhara to zrAvake hiMsAnuM paccakkhANu karyuM che. mATe khaMdha vagere karavA chatAM paNa doSa nathI. kAraNa ke hiMsA viramaNu akhaMDa rahe che. jo baMdha vagerenuM paNa paccakkhANu karyuM" hoya, to te karavAthI vrata bhaMga thAya che, kemake tema karavAthI viratinu
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra 137 khaMDana thAya che. have je vivakSita baMdha vageremAM paNa paccakhANa mAnIne vratanuM khaMDana manAya, te dareka vratamAM aticArarUpa vrata paNa adhika thaI jAya mATe baMdha vageremAM aticArapaNuM ghaTatuM nathI. uttara-sAcI vAta che. hiMsAnuM ja paccakhANa karyuM che. paNa baMdha vagerenuM nahi. paraMtu hiMsA vagerenAM paccakhANa karavAthI upalakSaNathI tenuM paNa paccakkhANa thaI jAya che. kAraNa ke vadha, baMdha vagere hiMsAnA kAraNarUpa che. prazna:-baMdhAdi karavA chatAM vrata bhaMga kahevAya nahi ane aticAra kahevAya ema zA mATe? uttara :-vrata aMtavRttirUpa ane bahiMvRttirUpa-ema be prakAre che. (1) huM mAru chuM. e pramANenAM vikalpanAM abhAvathI jyAre gussA vagerene AdhIna thaI bIjA jIvanI hiMsAne gaNakAryA vagara baMdha vageremAM pravartI ane te jIva na mare, te paNa viratinI apekSA vagaranI nirdaya pravRtti hovAthI aMtavRttithI hiMsAno bhaMga che. ane hiMsAno abhAva hovAthI bahivRtti e pAlana che, mATe vratanAM deza pAlana ane deza bhaMgathI vadhAdi aticArarUpa gaNAya che. kahyuM che ke "huM nahi mAruM" evA vratavALAne maraNa vagara aticAra kyAM thAya che? kahe che ke vratanI apekSA vagara je gusse thaI vadha vagere kare che temAM maraNa na thatuM hevAthI vrata rahe che ane gusso ane nirdayatAnAM kAraNe vrata bhaMga gaNAya che. mATe vratanAM deza (aMzonuM pAlana ane dezabhaMga hovAthI pUjya aticAra kahe che. have tame je "tratA viryate"="vratanI maryAdA na rahe." vagere kahyuM te paNa barAbara nathI. kemake vizuddha ahiMsAno saddabhAva hoya, te baMdha vagerene abhAva ja hoya che. mATe nakkI thayuM ke baMdha vagere aticAre ja che. baMdha vagerenAM upalakSaNathI maMtra, taMtra vagerenAM prayogo paNa aticArarUpe jANavA. (274) bIjA vratanAM aticAra? sahasA kalaMkaNaM 1 rahasadUsaNaM 2 dAramaMtabheyaM ca 3 / taha kUDalehakaraNaM 4 musovaeso 5 musA dosA // 275 // sahasAkalaMkakaraNa, rahasyadUSaNa, strIne maMtra bheda, phalekhakaraNa tathA beTe upadeza--e mRSAvAdanAM aticAre che. 1. sahasA eTale vicAryA vagara je kalaMka ke khoTA Aropa ke TI ALa ApavI te sahasAkakakaraNa kahevAya. jemake tuM cAra che, parastrI laMpaTa che vagere. 18 : .
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 pravacanasAradvAra prazna-sahasAkalaMka te beTA deSane bolavArUpa hovAthI mRSAvAdanAM paccaphakhANano bhaMga ja che. te pachI aticAra zI rIte kahevAya? uttara-sAcI vAta che. paraMtu jyAre bIjAne AghAtajanaka anAbhegAdithI bele che. te vakhate saMkalezane abhAva temaja vrata sApekSatA hovAthI vrata bhaMga nathI. ane parane AghAtajanaka hovAthI bhaMga che. bhaMgAbhaMgarUpa aticAra che. je tIvra saMkalezapUrvaka bole te vrata bhaMga ja che. kemake vrata nirapekSapaNAthI bolAya che mATe. 2. rahaH eTale ekAMta, temAM je thayela hoya te rahasya. rAjA vagerenAM kArya saMbaMdhI je khAnagI vAta bIjAne kahevAnI na hoya, te anadhikRta AkAra cihna vagerethI jANI bIjAne kahevuM che rahasyadUSaNa. jemake ekAMtamAM kaIkane vicAraNA karatAM joI kaI vratadhArI bele ke A leke rAjya virUddha AvuM AvuM vicAre che. athavA rahasyaduSaNa eTale paizunya (IrSA) jema be jaNAnAM premamAM eka jaNanAM hAvabhAva uparathI tene vicAra jANa bIjAne e rIte kahe ke jethI te baMnene sneha saddabhAva nAza pAme. 3. dArA eTale strI. upalakSaNathI mitra vagere paNa samajavo. te strI, mitra vagerenAM maMtra eTale khAnagI vAta tene bheda eTale vAta jAhera karavI te. A vAta strI vageree kahelI vAta ja hovAthI eTale sAcI vAta hovAthI aticArarUpe na ghaTatI hovA chatAM paNa strI, mitra vagerene AghAtajanaka tathA lajajA vagerenA kAraNathI maraNa vagerene saMbhava rahe che. mATe vAstavikapaNe asatyarUpa hovAthI kathaMcit bhaMga rUpa thavAthI aticAra ja che. prazna:-2hasyadUSaNa ane dAramaMtrabheda e bemAM zo pharaka che ? uttara :-2hasyadUSaNamAM hAvabhAvanA AkAra parathI jANIne anadhikRta khAnagI vAta jAhera kare ane ahiM to pote jAte ja je khAnagImAM strI vagere sAthe vicAraNA karI hoya te jAhera kare che. 4. beTe lekha lakhavo te phUTalekha kahevAya che. jo ke AmAM kAyAthI asatya vANI beluM nahi ane bolAvuM nahi rU5 vratano bhaMga ja thAya che. chatAM paNa sahasAkAra, anAga, atikrama vagerethI aticAra che athavA "meM asatya bolavAnuM paccakakhANa karyuM che ane A te lakhavAnuM che" AvI vicAraNAthI vratanI sApekSatAvALAne aticAra ja thAya che. pa. mRSA eTale jUTha. tene je upadeza te mRSAlika kahevAya. jemake kula gharamAM tAre Ama Ama belavuM, tAre Ama kahevuM. vagere juThuM bolatAM zIkhaDAvavuM te mRSAlikA ahiM pitAnA vratanI rakSaNanI buddhithI paravRttAMta kahevA dvArA bIjAne mRSapadeza ApatA aticAra che. potAnA vatanI sApekSatA hovAthI ane bIjAne mRSAvAdamAM pravartAvatA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : 139 havAthI bhaMga-abhaMgarUpa aticAra che. upalakSaNathI mAyApradhAna zAstrAdhyApana karAvavuM te paNa aticAra che. A pramANe sthUla mRSAvAdaviramaNa vratarUpa bIjA vratanAM aticAra che. (275) trIjA vratanAM aticAra - ___corANIyaM 1 corappayogajaM 2 kUDamANatulakaraNaM 3 / riurajavyavahAro 4 sarisajuI 5 taiyavayadosA // 276 // core lAveluM levuM, cerane sAdhana ApavA, khoTA mApa, tela, zatrurAjA sAthe vyavahAra, bheLaseLa karavuM, A trIjA vratanAM de che. 1. cAra vaDe lavAyeluM sonuM-vastra vagere vastune mUlyathI ke vinA mUlya levI te cirAnita AdAna kahevAya. cere lAvela cIjane mUlyathI ke vinA mUlya khAnagImAM le, te cAra ja kahevAya che. mATe te corI karavAthI vratabhaMga thAya che. huM te vepAra ja karuM chuM, sAkSAt cerI kayAM karUM ? evA adhyavasAyathI vrata sApekSatAnAM kAraNe bhaMga nathI mATe bhaMgAbhaMgarUpa aticAra che. 2. corene cerInA kAmamAM preravA te cora prayoga. jemake tame corI karo e pramANe cerImAM preraNuM kare athavA cerene cerI mATe cerInAM sAdhano kuzikA, kAtara, dhaghara, chINI vagere ApavA athavA vecavA te prayoga kahevAya. tethI cora prayoga aticAra che. ahiM corI karUM nahi. karAvuM nahi. e vratadhArakane cAraprayAgathI vrata bhaMga ja thAya che. chatAM paNa kema hamaNAM tame beThA che? je tamArI pAse bhejana vagere na hoya, te huM ApIza. lenAra na hoya to tamAro relo mAla huM vecI ApIza. AvA vacana vaDe cere ne cerImAM preraNA kare ane pote cerIne tyAga karato hovAthI vratanI sApekSatAnAM kAraNe aticAra. 3. jenA vaDe mapAya te mAna (mA5). jema kuDava, pala, hAtha vagere (kile, grAma, liTara, miTara) tulA eTale trAjavuM je prasiddha che. beTA tola mApa vaDe vadhAre levuM ane ochuM ApavuM te phUTatola-mAnamApa kahevAya. 4. duzmananAM rAjyamAM ke sainyamAM vyavasthAne ulaMghI je vyavahAra karavo te virUddha rAjyAtikrama. ahiM pitAnA rAjAnI rajA vinA praveza karavo te. virUddha rAjya vyavahAra karatA hovAthI ane cArIne daMDa thatuM hovAthI vratadhArI mATe adattAdAna aR pada adhyAhArathI samajI levuM,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArodvAra viramaNavratanAM bhaMgarUpa ja che. kemake svAmIadatta, jIvaadatta, tIthaMkaradatta, gurUanuttaA cAranI avirata te adattAdAna che. mATe vratabhaMga kahevAya. paraMtu duzmana rAjAnI jagyAmAM te huM vepAra ja karU' chuM, cArI karatA nathI. evI vicAraNAthI vrata sApekSapaNu hAvAthI aticAra che ane lAkamAM paNa te cAra tarIke gaNAtA nathI. 140 5. sarakhe sarakhI vastunuM mizraNa karavuM te sazayuti kahevAya. jema DAMgaramAM pala'jI (eka prakAranuM dhAnya) meLavavI. ghI mAM carakhI meLavavI, telamAM mUtra vagere, sapheda cAkhkhA anAjanA dANAmAM halakA dANA meLavavA, cAkhkhA sAnA cAMdImAM azuddha senA-cAMdInu` mizraNa karIne vepAra karavA te aticAra, ahiM phUTa--tela-mAna-mApa ane sadezayuti bIjAne ThagIne paradhana grahaNurUpa hAvAthI vratabhaMga che. meM tA khAtara pADavuM vagere cArIneA ja tyAga karyo che, ane A te vyApArakalA che. evI bhAvanAthI vrata rakSavAnI buddhi hAvAthI aticAra che. (276) cothA vratanAM aticAra H- bhuMja itarapariggaha 1 mapariggahiyaM thiyaM 2 cautthava / kAme tivvahilAso 3 aNaMgakIlA 4 paravivAho 5 / / 277 // ivarapariMgRhItA ane aparigrahItA srIne bhAgavavI. kAmamAM tIvrAbhilASa, anaMgakrIDA, paravavAha-e ceAthAvratanAM aticAra che. Ivara eTale alpa, alpakALa mATe rAkhela je strI (2khAta) te IttharaparigRhitA kahevAya. ahiM kALa zabdanA lApa thayela che. athavA ItvarI eTale dareka puruSa pAse janArI strI eTale vezyA. tene keTalAka TAima mATe bhADethI rAkhIne bhAgave te ItbaraparigRhitA aticAra kahevAya. te tratadhArI-ema vicAre ke bhADu ApavAthI thADA TAIma mATe mArI strI rUpe hAvAthI bhAgavavAthI vratabhaMga nathI. ema vrata sApekSatAnI buddhi che. thoDA TAIma mATe ja rAkhela hAvAthI vAstavikapaNe parastrI ja che. mATe vratabhaMga ema bhaMgAbhaMga rUpa hAvAthI itvaraparigRhitAne sevavAthI aticAra lAge. 2. aparigrahItA eTale khIjAnI bhADe rAkhela vezyA, preSita bhartRkA, kulaTA, kulAMganA, anAtha, evI strIone je bhAgavavI te aticAra. A baMne aticAro svadyArAsa tASIne che. paraMtu paradArA tyAgIne nahi. kemake viraparigRhitA vezyArUpa hovAthI ane aparigRhitA anAtha hAvAthI paraDhArApaNuM temAM ghaTatuM nathI mATe khAkInA je aticAro che te svadArA saMtASI ane paradArA tyAgI baMnene che. evA pUjya haribhadrasUrIjInA mata che. svadyArAsa tASIe A pAMca te ja vAta AvazyakasUtramAM A pramANe kahI che. aticAro jANavA paNa AcaravA nahi.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6.gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra? 141 " bIjA AcAryo A pramANe kahe che. tvara parigrahitasevana e svadArAsataSIne AgaLa vyAkhyA karI te pramANe aticAra che. aparigrahitasevana te paradAra tyAgIne aticAra che. kemake vezyA aparigraho che. jyAre tene bIjAe bhADe rAkhI hoya ane tene seve tyAre paradArAgamanano doSa saMbhave che. kathaMcit padArA thatI hovAthI vratabhaMga rUpe che ane vezyA hovAthI vrata abhaMga che. mATe bhaMgAbhaMga rUpa hovAthI aticAra. bIjAo vrata judI rIte kahe che. jemake paradAratyAgIne pAMca ane svadArAsaMteSIne traNa aticAro che. strIne pAMca athavA traNa aticAro jANavA. enI vicAraNuM A pramANe che. 1. alpakALa mATe bIjAe bhADe rAkhela vezyAne seve te paradAdAtyAgIne vrata bhaMga che. kemake kathaMcit padArArUpa hevAthI ane lekamAM vezyA paradArArUpe gaNAtI na hovAthI bhaMga nathI mATe bhaMgAbhaMgarUpa hovAthI aticAra che. 2. anAtha ke kulAMganArUpa aparigRhitAnuM je sevana te padArAtyAgIne aticAra che. kalpanAthI te strI pati vagaranI hovAthI paradArApaNuM temAM nathI mATe bhaMga nathI ane lekamAM paradArApaNe manAtI hovAthI bhaMga che mATe upara pramANe aticAra. bAkInAM traNe aticAro baMnene hoya che. strIone te svapuruSasaMteSa ane parapuruSa varjanarUpa bheda nathI. svapuruSa cheDIne bIjA badhA puruSo parapuruSo che. prazna -anya vivAha vagere karanAra strIne traNa aticAra svadArAsataSInI jema svapuruSa viSayaka hoya paNa pAMca aticAra zI rIte? uttara-pahelo aticAra te jyAre potAne pati vArAnAM divasemAM zoka vaDe gRhita che, tyAre te zakanAM vArAno lopa karI pote bhogave te aticAra. bIje atikrama vagere dvArA pa2puruSa taraphanI IrachA karatAM aticAra, athavA brahmacArINI vaDe paNa potAnA patinA tarapha atikramAdi vaDe IcchA karatAM aticAra. bAkInAM traNa strIone pUrvanI jema. 3. kAma eTale bhogaviSayaka tIvra abhilASa eTale bIju badhuM kAma choDI eka bhAganA dhyAnavALA thavuM te tIvrabhegAbhilASa. strInAM moDhA, bagala, yoni vageremAM atRptapaNe prajanana nAMkhI lAMbA TAIma sudhI maDadAnI jema paDI rahevuM. cakale jema cakalIne vAraMvAra seve tema strIne paNa seve. 4. anaMga eTale kAma puruSa, strI-puruSa-napuMsakane sevavAnI IcchA ke hasta karma vagerenI je IcchA te, strIne paNa puruSa, napuMsaka, strI sevavAnI IcchA ke hastakarma vagerenI IcchA tathA napusakane paNa puruSa, strI ke napuMsakane sevavAnI IcchA ke hasta karmanI IcchA. tenA liMga vaDe ke temAM (liMgamAM) je kriIDA te anaMgakIDA.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 pravacanasAroddhAra pitAnA liMgavaDe kRtakRtya hovA chatAM paNa strInAM avAcya bhAgane vAraMvAra mardana kare, vALa kheMce, prahAra kare, dAMta nakha vagerene kadarthanA karavA vaDe mohanIyakarmanAM AvezapUrvaka evI ramata kare ke jethI prabaLa rAga utpanna thAya athavA aMga eTale dehazarIra paNa maithuna apekSAe ni ane liMga tenA sivAyanAM aMgethI stana, vALa, peTa, meTuM vagere para krIDA karavI. ahiM zrAvaka ati pApabhIru hovAthI brahmacarya pALavAnI IcchAvALo hoya, chatAM paNa vedodayane nahi sahI zakavAthI brahAcarya na pALI zakAya te vAsanA zAMta thAya eTalA pUratuM ja svadArAsaMtoSa vagerene svIkAre. phakta maithuna mAtrathI ja zAMti thatI hoya te tIvrakAmAbhilASarUpa anaMgakriDAne te vAstavikapaNe niSedha che, kemake te sevavAmAM kaI lAbha nathI paraMtu kSaya vagere rogonI saMbhAvanA che. e rIte niSedha karelane AcaravAthI vratabhaMga ane maithuna tyAgarUpa potAnA vrata pAlanathI abhaMga eTale bhaMgAbhaMgarUpa hovAthI aticAra.. bIjA AcAryo bIjI rIte paNa A be aticAro vicAre che ke, svadArAsaMtoSI kahe ke meM te saMbhoganuM ja paccakakhANa karyuM che. ema mAnIne potAnI kalpanAthI vezyA vagerenI sAthe saMbhoga choDe. AliMgana vagere kare, ahiM paNa kacit vrata sApekSapaNuM hovAthI aticAra che. pa. pitAnA saMtAna sivAya kanyAdAnanAM phaLanI IcchAthI athavA sneha saMbaMdhathI anyanAM saMtAnone paraNAvavA te paravivAharaNa kahevAya che. ahiM svadArAsaMtoSIne. pitAnI strI sivAya ane padArAtyAgIne pitAnI ane vezyA sivAyanI strI sAthe mana-vacana-kAyAthI maithuna karavuM nahi ane karAvavuM nahi evuM vrata hoya che. ane paravivAharaNa te maithunanuM kAraNa che mATe paravivAhakaraNa svadArAsaMtoSI ane paradArAtyAgIne tyAga ja thAya che. maithuna tyAgI mAne ke huM lagna ja karAvuM chuM. paNa maithuna nathI karAvato-ema trata sApekSapaNuM hovAthI aticAra. samyagadaSTine kanyAdAnanAM phaLanI IcchA aparipakva avasthAmAM ja hoya che ane mithyAdaSTine bhadraka avasthAmAM upakAra. mATe vrata ApavA te saMbhave che. prazna-parasaMtAna vivAhanI jema svasaMtAna vivAhamAM paNa doSa te sarakhe che te pachI paravivAha tyAga zA mATe? uttaraH A vAta sAcI che, paNa je potAnI kanyA vagereno vivAha na kare te. svachaMdAcArI thaI jAya, tethI zAsana apabhrAjanA thAya che. vivAha karavAthI pati vagerenAM. niyaMtraNathI svecchAcArI na thAya. bIjAoe paNa kahyuM che ke, strInI kumAra avasthAmAM pitA rakSA kare. yuvAvasthAmAM pati ane vRddhAvasthAmAM
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : 143 putra rakSA kare che. eTale strI svataMtratAne yogya nathI." jo ke yAdava ziromaNI kRSNa mahArAjA, ceTaka mahArAjA vagerene potAnA saMtAnonAM paNa vivAhano niyama hato paNa te bIjA vivAhanI ciMtA karanAra hovAthI hoI zake ema jANavuM. Ama thA vratanA A pAMca aticAre che. (277) pAMcamA vratanA aticAra - joei khettavatthUNi 1 ruppakaNayAi dei sayaNANaM 2 / dhaNadhannAi paraghare baMdhai jA niyamapajato 3 // 278 / / dupayAi~ cauppayAi~ gabhaM gAhei 4 kuppasaMkha ca / appadhaNaM bahumollaM 5 karei paMcamavae dosA // 279 // 1. khetara-ghara ekaThA kare, 2. senuM-rUpu svajanone ApI de, 3. niyama uparAMta dhana-dhAnyane bIjAnAM ghare rAkhe, 4, dvipada-catuSpadanA garbhane grahaNa karAve, 5. kuSya saMkhyAne apakimatavALIne ghaNI kiMmatavALI kare -epAMcamA vratanAM aticAre che. dhana-dhAnyAdi vaturUpa navaprakAranAM parigraha parimANarUpa pAMcamA vratanAM aticAre. A pramANe jANavA. 1. khetara-jamInane bhegA karavA. khetara eTale jemAM anAja pAke tevI jamIna. te traNa prakAranI che. setu-ketu ane ubhayarUpa. jemAM IMTa vagere dvArA pANI sIMcAya te setu. jemAM varasAdanAM pANIthI anAja pAke te ketu. ane jemAM raMTa vagere ane varasAdanA pANIthI khetI thAya te ubhaya khetara kahevAya. vAstu-ghara-dukAna-gAma-nagara vagere. ghara traNa prakAre che. bhoMyarA vagerevALuM ghara te khAta kahevAya. mALavALuM ucchita ane bhayarA ane mALavALuM ghara te khAtecchita kahevAya. . jema keI parigraha vratadhArIe eka khetara parigrahamAM rAkhyuM che. have bAjumAM rahelAe tene potAnuM khetara ApyuM, tyAre te potAnA niyamanA bhaMganI zakyatA hovAthI bIjAe Apela khetarane potAnA khetara sAthe evI rIte joDI de, ke jethI be khetara eka ja khetara lAge-e pramANe bIjAe Apela ghara vagerene paNa bhIMta vagere dUra karI potAnA ghara vagere sAthe meLavI eka kare che te aticAra che. 2. cAra mAsa vagere kAraNe maryAdApUrvaka senArUpAnuM je parimANa grahaNa karyuM heya, tenAthI vepAra vagere dvArA adhika thaI jAya, tyAre mAre niyama na bhAMge ane
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 pravacanasAroddhAra bIje kyAMya jatuM na rahe tathA niyama pUre thaze tyAre huM laI laIza -ema vicArI pitAnA sagAvhAlAne Ape, te vrata sApekSapaNAnI buddhi hevAthI aticAra kahevAya. 3. dhana-anAja vagere potAnA niyama uparAMta thAya eTale bIjAnAM ghare pitAnA niyamanA samaya sudhI mUkI rAkhe. dhana cAra prakAre che. 1. jAyaphaLa, phephaLa vagere gaNima, 2. kaMku, goLa vagere dharima, 3. ghI-tela vagere copaDavAnuM meya, 4. ratna-vastra vagere pariche. dhAnya sattara prakAre che. trihI, DAMgara, java, masura, ghauM, maga, aDada, tala, caNA, kedarA, maTha, zAlI, coLA, vAla, zaNa, aNu, priyaMgu. pahelAM lIdhela dhana dhAnyanAM niyamavALo, koI koInI pAsethI maLela dhana-dhAnya vagerene hAlamAM mAre tyAM laI jaIza, te niyama bhaMga thaze mATe juna mAla vecAI jAya pachI ke niyama pUro thayA pachI lAvIza. Ama vicArI vacanabaddha thavApUrvaka ke mUDhakA vagerenAM baMdhanapUrvaka athavo bAnuM vagere ApavApUrvaka tenA ja gharamAM te mUkI rAkhe te aticAra lAge. 4. jene be paga hoya te dvipada. jemake strI, aMtaHpura, dAsa-dAsI-kara--sainika vagere. tathA haMsa-mayUra-kUkaDo-popaTa-sArasa-cakera-kabutara vagere. jene cAra paga hoya te catuSpada. jemake gAya, bheMsa, bakarA, gheTA, UMTa, gadheDA, hAthI, gheDA vagere te dvipada ane catuSpadane garbhadhAraNa karAve. jema keIke dvipada-catuSpada parimANane eka varSa mATe niyama karyo hoya, tene varSanI aMdara prasUti thavAthI dvipada vagerenI vRddhi thavAthI vratabhaMga thaze-evI bIkathI keTaloka TAIma gayA pachI garbha dhAraNa karAve. garbhamAM dvipada vagerenAM sadabhAvathI vratabhaMga ane bahAra na hovAthI vratane abhaMga. ema bhaMgAbhaMga rUpa aticAra. 5. kukhya eTale sonu-rUpe cheDIne kAMsu, leTuM, tAMbu, sIsu, vAMsa, vikAra, sAdaDI, mAcaDI, mAMcA, maMthAna, trAjavuM, ratha, gADI, haLa, mATInAM vAsaNo vagere ghara vakharInI. saMkhyA (parimANa) ne alpadhanavALI hoya te bahumUlyavALI kare. jemake thALI vagere gharavakharI niyama UparAMta kaMIka adhika thAya, tyAre alpa. mUlyavALI thALI vagere bIjI thALI vagere sAthe bheLavI ghaNuM mUlyavALI kare jethI niyama na bhAMge. e pramANe paryAyAMtara karIne niyama uparAMta saMkhyA na thavA dvArA saMkhyA akhaMDa rAkhavArUpa pAMca aticAra. A pAMcame vratanAM aticAro che. (278-279) pAMca aNuvratanAM pAMca pAMca aticAre kahyA. have guNavratanAM aticAra kahe. che. temAM pahelAM dizAparimANarUpa guNavratanAM aticAra kahe che.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra * chaThThA vratanAM aticAra : tiriyaM aho ya uDUDhaM disivayasaMkhA aikkame tinni / disivadosA taha saivimharaNaM khittavuDDhI ya // 280 // 1. tirchA, ra. adheA, 3. urdhva dizAnuM je parimANu hAya, tene ullaghana karavu te aticAra, 4, parimANa bhUlI jAya, 5. kSetravRtti karavI. e dizAtratanAM pAMca aticArA che. 1. tiththuM, 2. nIce ane 3. upa2 je pramANa dhAryu. hAya, tenu ullaMghana karavu..--e dizAvratanAM traNa aticAro che. 4. smRti vismaraNa ane pa. kSetravRddhi ema pAMca aticAra. 1. tiSThi, pUrva vigere dizAomAM, 2. nIce aAgrAma, bheAMyarA, kUvA vageremAM, 3. UMce parvata, jhADanI TAMca, zikhara vagere para jeTalA bhAganA jeTaluM pramANa dhAryuM" hAya, niyama karyAM hoya, tenu ulllaMdhana karavu. A traNe aticAro anAbhAgathI atikrama ke vyatikramathI thAya teA ja aticAra che. bIjI rIte te vrata bhaMga ja thAya che. atikrama vagerenuM svarUpa A pramANe che. AhA kamma nimaMtaNa paDisuNamANe aikkamo hoi / payabheyAi vaikkama gahie taieyaro gilie // 1 // 1. jema koI sAdhune AdhAkarmI AhAranu kAI AmaMtraNa Ape, ane te sAMbhaLe tA atikrama thAya. 2. levA mATe cAlavA mAMDe te vyatikrama. 3. grahaNa karavAthI aticAra. 4. te AhAra khAvAthI anAcAra thAya che. ahiM caitya ke sAdhune vaMdana mATe urdhva vagere dizAnA pramANanAM niyama uparAMta iryAsamitinAM upayegapUrvaka sAdhunI jema AgaLa jAya te vratabhaMga na thAya. 4. ativyAkulatAthI, pramAthI ke buddhinI apaTutAthI dizAnA piramANurUpa se ceAjana vagerenA niyamanI smRtine bhUlI jAya. jemake koie pUvadezAmAM seA ceAjanarUpa dizAparimANa dhAryuM che. javAnA vakhate spaSTa yAda AvatuM nathI ke me' seA ceAjana dhAryA che ke pacAsa ceAjana ? tene pacAsa ceAjana upara jAya, te aticAra lAge. kemake vratasApekSatA haiAvAthI, ane seA ceAjana upara jAya, te vratabhaMga thAya che. kAraNa ke vratanirapekSatA che. mATe grahaNa karela vratane vAraMvAra yAda karavu... joie. sarva anuSThAnA smRtibhUlaka che. A vAta badhA vratAmAM jANavI. 5. pUrva vagere dizAmAM pramANa thADu hoya, to temAM pazcima vagere dizAnuM je pramANa umerI moDhuM kare te kSetravRddhi kahevAya. te A pramANe koike pUrva-pazcima ADhi dareka dizAmAM seA se| yeAjananuM pramANa dhAyu hAya ane te daramyAna kAika kAya prasaMga 19
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 pravacanasArAddhAra utpanna thAya, tA eka dizAmAM nevuM yAjana karI khIjImAM ekase daza ceAjana kare. baMne prakAre khasA yAjanarUpa pramANu akhaMDa rahe che. eka taraph kSetra vadhAratA ta sApekSapaNAthI aticAra. jo anAbhAgathI kSetra pramANanuM ullR ghana thayuM hAya, teA pAchA pharI javuM. jANyA pachI AgaLa na javuM ane bIjAne mAlavA nahi. ajANatA je gayA hAya, te tene je kaMI meLavyu' athavA pAte bhUlI gayA hoya ane je kaMI meLavyuM hAya tA te cheDI devu'. (280) sAtamA vratanAM aticAraH apakkaM duppakkaM saccittaM taha sacittapaDibaddhaM / tucchosa hibhakkhaNayaM dosA uvabhogaparibhoge || 281 // apakva, dupakva, citta-acitta pratibad, tucchaauSadhi bhakSaNa-pAMca aticArA upabhAgaparibhAgamAM che. zrAvaka prAyaH niravadyAhArapUrvaka bhAjana kare che. AthI tenI apekSAe yathA ceAgya aticAro jANavA. 1. apakva eTale agni AdinAM saskAra vagara je zAlI-ghauM vagere anAja anAbhAga ke atikrama vagerethI khAya te aticAra. prazna:-apakva anAja jo sacitta na hoya, tA sacitta nAmanAM trIjA aticAramAM ja samAveza thaI jAya che. mATe juduM gaNavAnI jarUra rahetI nathI. ane acetana hAya, tA niravadyAhAranAM bhakSaNathI aticAra zI rIte ? uttara:-sAcI vAta che. paraMtu trIjo ceAtheA aticAra sacitta, kaMdamULa, phaLa viSayaka che. jayAre pahelA--bIjo aticAra zAli vagere anAja viSayaka che. ema viSayakRta bheda che. AthI ja AvazyakasUtramAM paNa apakva auSidha bhakSaNarUpa aticAra gaNAvyA che. lATamAM kaNIyA vagere aparUpe hovAthI sacittAvayavarUpe saMbhave che. ane leTarUpe acetana che. evI buddhithI vAparatA vratasApekSatA heAvAthI aticAra kahevAya. 2. duSpava eTale maMdapakva ke je adha` sIjhela chUTA karela ceAkhA, java, ghauM, sthUlamAMDA, kaMkoDA vagere, pavaphaLa vagere je khAtA nukazAna thAya ane te jeTalA aMze sacitta hAya, teTalA aMze paraleAkane paNa nukazAna kare. pRthuka ( pauMA ) vagere duSpavapaNAthI sacetanapaNAnA saMbhava hAya che ane papaNAthI acetanapaNAnI buddhithI khAya te aticAra. 3. cetanA yukta je hAya te sacitta kahevAya. AhAralAyaka kaMdamULa phaLa vagere athavA pRthvIkAya vagere. ahiM tyAga karela viSayamAM pravRtti thavAthI bhaMga thavA chatAM paNa vratasApekSatA, anAbhAga, atikrama vagerenAM kAraNe pravRtti thavAthI aticAra jANavA.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147. 6. gRhasthanA pratikamaNanA 124 aticAra : jemake aDadhA kuTAyelA ciciNInAM pAMdaDA ane ardha ukALeluM garama pANI vAparanArane A aticAra jANave. 4. sacittapratibaddha eTale sacitta jhADa vagere sAthe lAgela guMdara athavA pAkA phaLa vagere. jemAM sacitta bIja aMdara hoya evI khajUra, kerI vagerene je AhAra te sacittatyAgIne anAgathI sAvadyAhAranI pravRttirUpa hevAthI aticAra che. jemake sacittabIjane huM choDI dauM chuM ane acitta gaLane huM jAuM chuM AvI buddhipUrvaka khajUra vagere moDhAmAM nAkhe, te sacittatyAgIne sacitta pratibaddha khAvAne aticAra lAge che. pa. tucchauSadhibhakSaNa eTale asAra aniSpanna kumaLI (taiyAra na thayela ke maLa) maga vagerenI phaLI tenuM je bhakSaNa. prazna-turachauSadhio apakva che ke duSpakava che ke samyaphapakva che? je te apava duSpakava hoya te pahelAM-bIjA aticAramAM tene samAveza thaI jAya che. mATe punaruktatA deSane prasaMga Ave che. je sabhyapahava hoya, te niravadyAhAra hovAthI tene khAvAmAM aticAra zI rIte ? uttaraH-sAcI vAta che. paraMtu jema apAvatA duSpakavatAne ane sacitta ane sacittapratibaddhatA sacipaNamAM samAna hovA chatAM paNa auSadhi-anauSadhikRta vizeSatA che. tema ahiM paNa sacetanapaNuM ane auSadhipaNuM samAna hovA chatAM paNa turacha ane atuccharUpa bheda jANo. kemaLa maga vagerenI phaLI viziSTa tRtikara na hovAthI tucchasacetana che. tene anAbhAgathI ke atikramAdithI khAtA tucchauSadhi bhakSaNa nAmane aticAra lAge che. athavA atyaMta pApa bharUpaNathI jene sacitta AhArano niyama karyo hoya, tene je tRptikAraka hoya te acetana karI khAya. kemake tene sacittane tyAga karyo che, have je tRptikara na hoya tevI auSadhi lelupatAthI paNa acitta karIne khAya tene tucchauSadhi bhakSaNane aticAra lAge che, tyAM bhAvathI viratinI virAdhanA karI che. ane dravyathI pAlanA karI che. e pramANe rAtrI-bhejana, mAMsa vagerenAM tyAgarUpa vratomAM anAbhoga atikama vagere aticAro vicAravA. A pAMca aticAro upabhegapariga vratamAM che. tattvArthamAM 1 sacitta, 2 sacittasaMbaddha, 3 saMmizra, 4 abhiSava, 5 duSakavAhAra-e pAMca aticAre jaNavelA che. temAM sacitta, sacittasaMbaddha, duSpakvAhAra e traNa aticAra upara kahyA pramANe jANavA. saMmizra eTale sacitta sAthe mizra thayela zabala AhAra, jema dADamanA dANA sAthe karaM vagere mizrita thayela hoya, pUraNa vagere tala athavA goLadhANa sAthe mizrita thayA heya. A paNa anAgapaNe atikrama vagerethI vApare te aticAra
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 pravacana sAroddhAra lAge. athavA je daLAyela leTa vagerenAM apava kaNIyA vageremAM sacitta avayavane saMbhava hovAthI tene acittarUpe je AhAra karAya, te saMmizraAhAra. vratanI sApekSatA hovAthI aticAra lAge. abhiSava eTale aneka cIjo meLavavAthI utpanna thayela dArU, kAMjI, mAMsanAM prakAra, khAMDa, madha vagere tathA jharatA jhADanAM drava (rasa) no upaga te abhiSava. A paNa sAvadyAhArano tyAgIne anAbhoga ke atikrama vagerethI aticAra lAge. (281) AThamA vratanA aticAra : kukkuiyaM mohariyaM bhoguvabhogAirega kaMdappA / juttAhigaraNamee aiyArA'NatthadaMDavae // 282 // kauka, maukhiraka, bhegapabhegAtireka, kAMdapiMka, yuktAdhikaraNa-A anarthadaMDanAM aticAre che. 1. "kutsitapaNe bhramara, AMkha, hoTha, nAka, hAtha, paga, meDhAnAM vikArathI kuceSa kare te kukuca kahevAya, tene bhAva kauTuNya kahevAya. athavA bhAMDanI jema aneka prakAranAM saMkocana vagere vikAro karavA te kautkacya. ahiM je kriyAthI bIjA hase ane potAnI laghutA thAya tevA prakAranuM bolavuM ke vartavuM na kalpa. pramAdathI tevuM AcaraNa kare te aticAra. 2. vicAryA vagara belanAre vAcALa te mukhara kahevAya teno bhAva te maukharya. viveka vagara asaMbaddha ghaNuM ghaNuM bakabaka kare temAM pApopadezano saMbhava hovAthI aticAra. 3. ekavAra je vaparAya te bhoga. jemake AhAra, phUlanI mALA, vagere. je vAraMvAra bhagavAya te upabhega. jemake vastra, strI, vagere te bhogapabhegamAM atireka eTale vadhu paDato vaparAza karavo, te bhego bhegAtireka nAmane aticAra che. ahiM snAna, bhajana, pANI, kumakuma, caMdana, kastUrI, vastra, AbhUSaNa vigerenI adhikatApUrvaka je vAparavuM, te anarthadaMDa. ahiM A pramANe sAmAcArI che. jo vadhu paDatA tela, AmaLA, vagere laI taLAve nAhavA jAya te te tela AmaLAnI lolupatAthI ghaNuM loke taLAve Ave tethI porA vagere apUkAya jIvonI vadhu virAdhanA thAya te zrAvakane na kape. tethI snAna bane tyAM sudhI ghare ja karavuM. ghera na thaI zake ema hoya, te tela AmaLA vagere ghare ja mAthA para ghasI tene dUra karI taLAva vagerenAM kAMThe besI bAthI snAna kare. je kule vageremAM paNa jIva hoya, to te paNa choDI de. A pramANe badhA viSayamAM samajavuM. 4. kaMdarpa eTale kAma. tenA kAraNarUpa athavA kAmapradhAna je vacana prayAga karavo te kaMdarpa kahevAya. zrAvake tevuM na bolavuM ke jethI pitAne ke bIjAne mehane udaya thAya. 1. #da katsA arthamAM nipAta che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : 149 pa. jenAthI AtmA durgatinA adhikArI thAya, te adhikaraNa. ukhala (khAMDaNIyuM), reMTa, ghaMTI vagere joDelA rAkhavA, muzaLa ukhala sAthe, haLa phALanI sAthe, gADu dhUMsarI sAthe, dhanuSa bANu sAthe vagere. eka adhikaraNu khIjA adhikaraNa sAthe hovuM te saMyuktAdhikaraNa. zrAvake sayukta adhikaraNA na rAkhavA. kemake tenAthI koIka hiMsaka saMyuktAdhikaraNa laI hiMsA kare. jo judA adhikaraNa rAkhyA hAya, teA sahelAithI nA pADI zakAya. ahiM niSadhita anaDhaMDa, apadhyAnAcarita, pramAdAcarita, hiMsrapradAna, pApakarmopadeza bhedathI cAra prakAre che. mATe tenI virati paNa cAra prakAre che. ' temAM apadhyAnAcarita viratimAM kautkRtmya vagere pAMcanuM anAbhAga vagerethI je ciMtavavuM te aticAra, jANI bujhIne rasapUrvaka tene citavavuM te bhaMga kahevAya. pramAdAcarita viratimAM kautkacya, kapa bhAge pabhAgAtirekatA karavAthI aticAra, hiMsrapradAna viratimAM saMyuktAdhikaraNathI aticAra, pApakarmopadeza viratimAM maukha thI aticAra. A aticAre anartha IMDa vratanA che. (282) guNavratanAM aticAra kahyA. have zikSAvratanAM aticArA kahe che. navamAM vratanA aticAra - kAya 1 maNo 2 vayaNANaM 3 duppaNihANaM saIakaraNaM ca 4 / avayikaraNaM 5 ciya sAmaie paMca aiyArA // 283 // mana-vacana-kAyAnuM duSapraNidhAna, sAmAyikanuM vismaraNa, anavasthitakaraNa, e sAmAyika vratanAM pAMca aMticArA che. praNidhAna eTale ekAgratA. ekAgratAnA abhAva te duSTa praNidhAna. mana, vacana, kAyAnI je sAvadyamAM pravRtti te dupraNidhAna. temAM zarIranAM avayA hAtha, paga vagerene jema tema rAkhavA, te kAyadupraNidhAna. krodha, lAbha, droha, abhimAna, irSyA vagerethI kAryamAM rokAyela mana te maneAdupraNidhAna. akSara sa MskAranA abhAvathI ane ane jANyA vagara jema tema vacana khelavA te vacanadupraNidhAna. e traNa aticAra. kahyu` che ke pramAdathI joyA vagara, pramAryA vagara, zuddha jamIna upara besatAM bhale hiMsAnA abhAva hAvA chatAM paNa tene sAmAyika kahyuM nathI. 1. sAmAyika karIne je zrAvaka ghara ciMtA kare, A-raudra yAnavALA thayA hAya, te tenuM sAmAyika niraka che. ra. sAmAyika karIne pahelAM buddhipUrvaka vicArIne niravadyabhASA mele, nahi te tenu sAmAyika nirarthaka thAya. 3.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra sAmAyika viSayaka smRti na rAkhavI. eTale mAre sAmAyika karavAnuM che ke nathI karavAnuM. meM sAmAyika karyu che ke nathI karyuM, tene prakhaLa pramAdathIyAda na kare te aticAra che. kemake meAkSa sAdhaka anuSThAnA smRti mUlaka che. kahyuM che ke pramAda cukta thaI je kayAre sAmAyika karavAnuM che ke sAmAyika karyu che, ke nathI kayuM, te bhUlI jAya. tenuM sAmAyika niSphaLa jANavuM. 4. 150 5. dararoja je nakkI TAIme sAmAyika karatA hAya, te samaye sAmAyika na karavuM. athavA jyAre tyAre karavuM. sAmAyika pUrUrUM thayA pahelAM ja pAravuM. tene anavasthitakaraNa kahevAya. kahyuM che ke, sAmAyika laIne tarata ja pAre ke IcchA pramANe kare te anavasthita sAmAyika kahevAya. te anAdarathI thatuM heAvAthI zuddha nathI. AmAM pahelA traNa aticAro anAbhAga vagerethI thAya te aticAra. nahi teA vratabhaMga che ane chellA be pramAda bahulatAnAM kAraNe aticAra. A sAmAyika vratanAM pAMca aticArA kahyA. (283) dazamA vratanAM aticAra - ANaNa 1 pesavaNaM 2 saddaNuvAo ya 3 rUvaaNuvAo 4 / hipogalakkhevo 5 dosA desAvagAsassa // 284 // Anayana, preSaNa, zabdAnupAta, rUpAnupAta, bahipudgala prakSepa-e pAMca aticAra dezAvagAsikavratanA che. digdata eTale krizA saMbadhI vratane ja dezAvagAsika kahevAya che. emAM A vizeSatA che, ke digdata cAvajIva, vArSika, cAramAsa saMbaMdhI hoya che. jyAre dezAvagAsika divasa, prahara, muhUta vagere pramANanu heAya che. tenA pAMca aticAro A pramANe che. 1. Anayana-vivakSita kSetranI bahAra rahela sacitta vigere padArthane vivakSita kSetramAM lavaDAvavuM, huM jAte jAuM te mAru vrata bhAMge evI buddhithI nAkara vagere dvArA sacetana padArtha lavaDAve, tA Anayana nAmanA prathama aticAra. 2. preSaNa=meAkalavA ceAgya cIjane nAkara vagere dvArA meAkalAvavA mATenI pravRtti, pAte jAte jAya tA mAru vrata bhAMge' tethI te pramANe na thAya-e pramANenI buddhithI peAtAnA niyamita pradezanI bahAra bIjAne kAma karavA mATe mAkale, to preSaNa aticAra lAge. kemake gamana-Agamana (javu.-Avavu.) Adi kriyAthI thatI prANInI virAdhanA na thAya. e pramANenA uddezathI dezAvagAsikavrata grahaNa karAya che. te vyakti virAdhanA jAte kare ke bIjA pAse karAve tenA phaLamAM kAMI pharaka rahetA nathI. ulaTu pote ja jAya teA irSyA-
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikramaNanA 124 aticAra : samiti AdinI vizuddhithI lAbha thAya. ane IyyasamitinA abhAvamAM dveSa lagADe che. 3. zabdAnupAta zabdanA anupAta te. peAtAnA ghara, vADa, killA vagere bhUminA maryAdApUrvaka niyama karela mANasa koI kAraNa ubhu thavAthI vrata bhaMganI bIkathI pAte na jatAM peAtAnA ghara, vADa, killA pAse jaI khAMsI, chIMka vagere avAja karI apekSita vyaktinAM kAnamAM avAja pahAMcADe che. tethI te vyaktie te zabdanA zravaNathI tenI pAse Ave che, te zabdanupAta. 151 khIjA nAkara vagere ajJAnI hAvAthI 4. rUpAnupAta-kAraNa utpanna thavAthI vyakti zabdane melyA vinA, peAtAnA zarIra sa'kha'dhI ceSTA dvArA bIjAnI dRSTimAM paDe che ane tenA dena thavAthI teo tenI pAse Ave che. A rUpAnupAta nAmaka aticAranA bhAvArtha A pramANe che. peAtAnA niyamita kSetranI bahAra rahela keAI mANasane vrata bhaMganA bhayathI kheAlAvI na zaktA hoya, tyAre peAtAnA avAja saMbhaLAvavA vaDe ke peAtAnuM rUpa batAvavAvaDe tene khelAve. te vakhate vrata sApekSapaNu hAvAthI trIjo ane ceAthe! zabdAnupAta ane rUpAnupAta aticAra thAya che. 5. mahipudagalaprakSepa-vivakSita kSetranI khahAra pudgala saMbaMdhI Dheku ke lAkaDAnA TukaDA Adi nAMkhe te pudgalaprakSetra nAmanA aticAra che. viziSTa pradezanA abhigraha hoya, tyAre niyamanA kAraNe AgaLa na jaI zake, tethI khIjAne jaNAvavA mATe jyAre paththara Adine pheke che, tyAre te paththara joI te vyakti tenI pAse Ave pachI tenI pAse vyApAra (kAma) karAve to pAte virAdhaka na hovA chatAM tene pAMcame aticAra lAge che. ahiM pahelA be aticAro sahasAtkArathI ke anipuNabuddhithI eTale (ajJAnatAthI) thAya che. jyAre chellA traNa aticAro mAyAvIpaNAthI thAya che. A pAMca dezAvagAsika vratanA aticAro che. ahIM vRddho A pramANe kahe che-digdatanA saMkSepakaraNa parathI bAkInA vratAnuM paNa saMkSepa karavuM joie. ema upalakSaNathI jANavuM. dareka tratAnA avazyapaNe saMkSepa karavAnA heAvAthI, dareka vratanA sakSepakaraNa nAmanA vrata thavAthI khAra tratAnI saMkhyAmAM virAdha Avaze. tethI keTalAka kahe che, ke vratanA saMkSepa ja dezAvagAsikavrata che. ane tenA aticArA dizAvratanA aticArAnusAre maLatA che. upara jaNAvela khAkhatamAM kahevAnu ke jema upalakSaNathI zeSa vrata sa kSepakaraNa paNa dezAvakAsika kahevAya che. tema upalakSaNathI ja tenA aticAro te te vratane anusaranArA ja hAya che. athavA prANAtipAta vagere tratAnA sakSepakaraNamAM vadha, badha vagere ja aticAro che. vrita sa kSepakaraNamAM te kSetrane saMkSepa karavAnA hovAthI presyaprayAga vagere aticAro hoya che. mATe bhedapUrvaka batAvyuM che. ethI ema na
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 pravacanasArAddhAra mAnavuM ke sava' vratanA bhedyamAM vizeSathI aticArA batAvavA joie. rAtriAjana vagere vrata bhedemAM tenA aticArA batAvyA nathI. (284) agiyAramAM vratanAM aticAra - apaDile hiya 1 apamajjiyaM 2 ca sejjAi 3 saMmaM ca aNaNupAlaNa 5 maiyArA posahe paMca / / (1) apratilekhita eTale apramArjita zayyA, (2) duzrRtilekhita eTale duSmamArjita zayyA, (3) apratilekhita eTale apramArjita sthaMDila, (4) duSpratilekhita eTale duSpramArjita stha'Dila, (5) sakpAlana na karavu. te ananupAlana e pASadhanA pAMca aticAra che. thaMDilANi 4 tahA 285 / / 1apratilekhita, apramArjita e e vaDe duSkRtilekhita. duSpramArjita paNa grahaNa karavuM. apratyupekSitazayyA--saMthArA Adi te pahelA aticAra. apramArjita, duSmamAjita zayyA--saMthArA Adi te khIjo, apratyupekSita, pratyupekSita uccAra prasravaNa vagere sthADila bhUmi te trIjo. apramArjita duSpramArjita uccAra prasravaNa vagere sthaMDila bhUmi te cAtheA. apratyupekSita eTale AMkha vaDe kharAbara nahIM jovAyeluM, duSpratyupekSita eTale vyAkula manathI, upayAga rahitapaNe joyeluM. apramArjita eTale rohara, vasranA cheDA vagere dvArA nahIM pujeluM. duSpramArjita eTale avidhipUrvaka upaceAgarahita paNe, rajoharaNa vagerethI pujeluM. sAmAcArI-pauSadha=karanAre paDilehaNa karyAM vagaranA saMthAro ke zayyA ke pauSadhazALA vAparavI nahIM. jamIna para ghAsanuM vajra (sAdaDI) ke zuddha vasranA sathAro pAthare. laghuniti ke viDenItinI bhUmimAMthI AvI pharIvAra saMthArAnuM paDilehaNa kare. na kare te aticAra lAge che. e pramANe pITha vageremAM paNa samajavuM, (5) pauSadhavratane zAstra mujaba sArI rIte sthira cittapUrvaka pAlana kare. jemake AhAra-pauSadha vagere cAra prakAranA pauSadha lIdhA pachI bhUkha-tarasathI pIDAtA--e pramANe vicAre ke savAre zAli, bhAta, ghIthI bharapUra rasAi karAvIza. drAkSanA rasa vagere pINA karAvIza, zarIra satkAra pauSadhathI du:khI thayelA-ema vicAre ke savAre snAna, kuMkuma vagerenuM vilepana sArI rIte karIza. brahmacarya pauSadhamAM pUrva krIDitane yAda kare, kAmAddIpaka vacanA ke ceSTA kare. avyApAra pauSadhamAM paNu mAre A karavAnuM che. A vyavahAra 1. naJa 'kutsA' arthanA paNa dyotaka che, jema kutsita brAhmaNu abrAhmaNa kahevAya.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. gRhasthanA pratikamaNanA 124 aticAraH 153 karavAnuM che. A levAnuM che. A ApavAnuM che-AvuM vicAre te aticAra lagADe che. ema A pAMca aticAro pauSadhavratanA che. (285) 6. bAramA vratanAM aticAra - saccitte nikkhivaNaM 1 sacittapihaNaM ca 2 annavavaeso 3 / maccharaiyaM ca 4 kAlAIyaM 5 dosA'tihivibhAe // 286 // sacitta para nikSepa, sacitta-vidhAna anya vyapadeza, mAtsarya, kAlAtikama-e atithisaMvibhAga vatanA aticAro che. 1. sacitta-sAdhune ApavA gya bhejanAdine na ApavAnI buddhithI sacitta pRthvI- sacitta pANIne ghaDo, agninA culA athavA anAja upara mUke te sacitta nikSepa nAmano aticAra. tuccha buddhithI vicAre ke meM niyama grahaNa karela hovAthI mAre sAdhu bhagavaMtone avazya ApavuM joIe ane A muni bhagavaMte sacitta upara mUkeluM hoya, te te grahaNa karaze nahIM. jethI mAre niyama paNa sacavAze ane bhejanAdi cIjo paNa surakSita raheze. -A pramANe karavAthI sacitta-nikSepa nAme aticAra lAge. 2. sacitta-pidhAna eTale sacitta cIjathI vastune DhAMkavI. sacitta-sUraNa, kaMda, pAMdaDA, phUla, phaLa vagerethI uparokta buddhithI sAdhune ApavA lAyaka cIjane DhAMkavuM te. 3. anya vyapadeza. anya eTale bIjAnA nAme vastu kahevI te A sAkara, goLa, khAMDa, ghebara vagere yajJadattanI che. mArI nathI-ema nahIM ApavAnI buddhithI sAdhune saMbhaLAvavApUrvaka AgaLa mUke. kemake sAdhu svAmi vaDe anujJA (rajA) nahIM apAyeluM grahaNa kare nahIM. sAdhune ApavAne niyama paNa vinaMtI karavAthI bhAMge nahi ane sAkara vagere cIjonI rakSA thAya. 4. matsara eTale gusse. te jenAmAM heya, te matsarI (IrSAlu). tene je bhAva te mAtsarya. te mAtsarya pUrvaka ApIne vratane dUSita kare che. tAtparyArtha e che ke, kaI mAMge te gusse thAya. cIja hoya chatAM paNa Ape nahIM athavA sAdhue yAcanA karavA chatAM A bhikhArI jevAe sAdhune eTaluM ApyuM. te zuM huM enAthI kama chuM? e pramANe bIjAnA guNane na sahana karato Ape, to tene A ce aticAra lAge. 5. kAlAtikrama-sAdhune gocarIne cogya samaya, te kAla. te kALa vItI javo te kAlAtikrama. sAdhune na ApavAnI IcchAthI gocarInA TAIma pahelA ke gecarInA samaya pachI je AmaMtraNa Ape, te kAlAtIta kahevAya. te A pramANe, sAdhuno je gocarIne samaya hoya, te samayane ullaMghIne pahelA athavA jamyA pachI AmaMtraNa Ape, te atithisaMvibhAga vratane aticAra thAya che. A doSa atithisaMvibhAga vratanA che. (286.)
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. tIrthaMkaranA nAma: bharatakSetramAM bhUta, bhaviSya ane vartamAna covIzImAM thayelA tIrthakara tathA airAvata kSetranA bhaviSya, vartamAna vIzImAM thayelA tIrthakaronA nAmo. bharahe'tIe saMpai bhAvijiNe vaMdimo cauvvIsaM / eravayaMmivi saMpaibhAvijiNe nAmao vaMde // 287 // bharatakSetramAM atIta eTale bhUtakAlIna, saMprati eTale vartamAna ane bhAvi eTale bhaviSyakALamAM thanArA covIza jinezvarone huM nAma levApUrvaka vaMdana karuM chuM. airAvatA kSetranA paNa vartamAna covIzInA tathA bhAvi covIzInA jinanA nAmo levApUrvaka vaMdana karuM chuM. airAvata kSetranA atIta cavIzInA nAme jANatA nathI. (287) bharatakSetranI atIta covIzI - kevalanANI 1 nivvANI 2 sAyaro 3 jiNamahAyaso 4 vimalo 5 / savvANubhUi (nAhasuteyA) 6 sirihara 7 datto 8 dAmoyara 9 suteo 10 // 288 // sAmijiNo ya 11 sivAsI 12 sumaI 13 sivagai 14 jiNo ya atthAho 26 (kavAdo) | nAhanamIsara 16 anilo 17 jasoharo 18 jiNakayagyo ya 19 // 289 // dhammIsara 20 suddhamaI 21 sivakarajiNa 22 saMdaNo ya 23 saMpai ya 24 / tIussappiNi bharahe jiNesare nAmao vaMde // 290 // 1. kevaLajJAnI, 2. nirvANI, 3. sAgarajina, 4. mahAyaza, pa. vimala, 6. sutejanAtha bIjA AcAryonA mate sarvAnubhUti, 7. zrIdhara, 8. datta, 9, dAdara, 10. suteja, 11. svAmI jina, 12. zivAzI anyamate munisuvrata, 13. sumati, 14. zivagati, 15. abAdha anya mate astAga, 16. mIzvara, 17. anila, 18. yazodhara, 19. kRtArdha jina, 20. dharmezvara keTalAkanA mate jinezvara, 21. zuddhamati, 22. zivakara, 23. spaMdana, 24. saMpratijina. A pramANe bharatakSetramAM atIta utsarpiNImAM thayela 'jinezvarone nAmathI huM vaMdana karUM chuM. (288-290) bharatakSetranI vartamAna vIzI - usabhaM 1 ajiye 2 saMbhava 3 mabhiNaMdaNa 4 sumai 5 paumappaha 6 supAsaM 7 / caMdappaha 8 suvihi 9 sIala 10 sejaMsaM 11 vAsupujaM ca 12 // 291 // vimala 13 maNataM 14 dhamma 15 saMti 16 kuMthu 17 araM ca 18 malli ca 19 / muNisuvvaya 20 nami 21 nemI 22 pAsaM 23 vIraM 24 ca paNamAmi // 292 / /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. tIrthakaranA nAma: 155 1. RSabhadeva, 2. ajitanAtha, 3. saMbhavanAtha, 4. abhinaMdana svAmI, pa. sumatinAtha, 6. padmaprabhu, 7. supArzvanAtha, 8. caMdraprabhu, 9 suvidhinAtha, 10. zItalanAtha, 11. zreyAMsanAtha, 12. vAsupUjya svAmI, 13. vimalanAtha, 14. anaMtanAtha, 15. dharmanAtha, 16. zAntinAtha, 17. kuMthunAtha, 18. aranAtha, 19 mallinAtha, 20. munisuvratasvAmI, 21. naminAtha, 22. nemanAtha, 23. pArzvanAtha, 24. mahAvIrasvAmI. A pramANe bhAratakSetramAM vartamAna vIzImAM thayela jinezvarane huM vaMdana karuM chuM. (291-292) bharatakSetranI bhAvi covIzI:jinnpumnaah 1 sirisuradeva 2 supAsaM 3 sirisayaMpabhayaM 4 / savvANubhUi 5 devasuya 6 udaya 7 peDhAla 8 mabhivaMde // 293 // poTTila 9 sayakittijiNaM 10 muNisuvvaya 11 amama 12 nikkasAyaM ca 13 / jiNanippulAya 14 sirinimamattaM 15 jiNacittaguttaM 16 ca // 294 // paNamAmi samAhijiNaM 17 saMvaraya 18 jasoharaM 19 vijaya 20 malliM 21 / devajiNa 22 'NaMtaviriyaM 23 bhaddajiNaM 24 bhAvibharahaMmi // 295 // 1. padmanAbhasvAmI, 2. zrI suradeva, 3. zrI supArzva, 4. zrI svayaMprabha, pa. sarvAnubhUti, 6. devakRta, 7. udaya, 8. peDhAla, 9. piTTila, 10. zatakIrti, 11. munisuvrata, 12. amama, 13. niSkaSAya, 14. nipulAka, 15. nirmama, 16. citragupta, 17. samAdhi, 18. saMvara, 19. yazodhara, 20. vijaya, 21. malli, 22. deva, 23. anaMtavIrya, 24. bhadrajina, anya mate bhadrakRta. A pramANe bharatakSetranAM bhAvi covIzImAM thanArA jinezvarone huM vaMdana karuM chuM. samavAyAMganA mate bharatakSetranI bhAvi covIzI - samavAyAMga sUtramAM bhAvi covIzInA nAmo A pramANe che. 1. mahApa, 2. surAdeva, 3. supArzva, 4. svayaMprabha, pa. sarvAnubhUti, 6. devagupta, 7. udaya, 8. peDhAlaputra, 9. piTTila, 10. zataka, 11. munisuvrata, 12, sarvabhAvavidda, 13. amama, 14. niSkaSAya, 15. nippalaka, 16. nirmama, 17. citragupta, 18. samAdhi, 19 saMvara, 20. anivRtti, 21. vipAka, 22. vimala, 23. detpAta, 24. anaMtavijaya A pramANe AgaLa paNa jyAM samavAyAMgasUtro sAthe visaMvAda jaNAya tyAM matAMtara samajI levuM. (293-25) airAvatakSetranI vartamAna vIzI : bAlacadaM 1 sirisicayaM 2 aggiseNaM 3 ca naMdiseNaM 4 ca / siridattaM 5 ca vayadharaM 6 somacaMda 7 jiNadIhaseNaM ca 8 // 296 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 pravacanasAradvAra vaMde sayAu 9 saccai 10 juttisseNaM 11 jiNaM ca seyaMsaM 12 / sIhaseNaM 13 sayaMjala 14 uvasaMtaM 15 devaseNaM 16 ca // 297 // mahAviriya 17 pAsa 18 marudeva 19 siriharaM 20 sAmikuTTha 21 mabhivaMde / aggiseNaM 22 jiNamaggadattaM 23 sirivAriseNaM 24 ca // 298 // iya saMpaijiNanAhA eravae kittiyA saNAmehiM / ahuNA bhAvijiNide niyaNAmehiM pakittemi / / 299 // 1. bAlacaMdra, 2. zrIsicaya. 3. agniNa, 4. naMdiSeNa, 5. zrI datta, 6. vratadhara, 7. semacaMdra, 8. dIrdhasena 9. zatAyuSa, 10. satyakI, 11. yuktisena, 12. zreyAMsa, 13. siMhasena, 14. svayaMjala, 15. upazAMta, 16. devasena, 17. mahAvIrya, 18. pArzva, 19. marudeva, 20. zrIdhara, 21. svAmike4, 22. agnisena, 23. agradatta athavA mArgadatta, 24. vAriSaNa. A pramANe airAvatakSetranA vartamAna covIzInA jinezvaronuM nAmapUrvaka kIrtana karAya che. (26-29) giravatakSetranI bhAvi vIzI - siddhatthaM 1 putraghosa 2 jamaghosaM 3 sAyaraM 4 sumaMgalayaM 5 / savvadRsiddha 6 nivvANasAmi 7 vaMdAmi dhammadhayaM 8 // 30 // taha siddhaseNa 9 mahaseNa nAha 10 ravimitta 11 savvaseNajiNe 12 / siricaMda 13 daDhakeuM 14 mahidayaM 15 dIhapAsaM 16 ca / / 301 // suvvaya 17 supAsanAhaM 18 sukosalaM 19 jiNavaraM aNaMtatthaM 20 / vimalaM 21 uttara 22 mahariddhi 23 devayANaMdayaM 24 vaMde // 302 // nicchiNNabhavasamudde vIsAhiyasayajiNe suhasamiddhe / siricaMdamuNivainae sAsayasuhRdAyae namaha // 303 // 1. siddhArtha, 2. puNyaSa athavA pUrNagheSa, 3. yamagheSa, 4. sAgara, 5. sumaMgala, 6. sarvArthasiddha, 7. nirvANa svAmI, 8. dharmadhvaja, 9 siddhasena, 10. mahAsena, 11. ravimitra, 12. sarvasena, 13. zrIcaMdra, 14. daMDhaketu, 15. mahendra, 16. dIrgha pArzva 17. suvrata 18. supArzvanAtha, 19. sukezala, 20 anaMtArtha, 21. vimala, 22. uttara, 23. maharti, 24. devatAnaMdakane huM vaMdana karuM chuM. bhavasamudrathI pAra utarelA, sukhathI samRddha, zrIcaMdrasUri vaDe namaskAra karAyela, zAzvata sukhadAyaka evA ekaso ne vIsa jinezvarane he bhavya leke ! tame namaskAra kare. A covIsane pAMce guNatAM ekaso vIsa thAya. (300-303). RSabhadeva vagere jinezvaranA prathama gaNadharanA nAmarUpa AThamuM dvAra kahevAya che.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. ANudharana nAma: siriusabhaseNa, 1 pahu sIhaseNa 2 cAru 3 vajjanAhakkhA 4 / camaro 5 pajjoya 6 viyabbha 7 diNNapahavo 8 varAho 9 ya // 304 // pahunaMda 10, kotthuhAvi 11, ya subhoma 12, maMdara 13 jasA 14ariTTho, 15 y| cakkAuha, 16, saMvA 17, kuMbha 18 bhisaya, 19, mallI 20, ya suMbho 21 ya // 305 // varadatta, 22, ajja dinnA 23, tahiMdabhUI 24 gaNaharA paDhamA / sissA risahAiNaM, haraMtu pAvAI paNayANaM // 306 // 1. zrI *pamasena, 2. siMDasena, 3. yA2, 4. nAma, 5. yama2, 6. pradhota, 7. vihama', 8. vRttama, 6. 121, 10. prabhuna, 11. austuma, 12. sumoma, 13. bha42, 14. yazasa, 15. mariSTa, 16. yAyuddha, 17. sama, 18. na, 18. niSa4, 20. malsi, 21. suma, 22. 126tta, 23. Ayatta, 24. drabhUti. // yAvIza RSabhadeva vagere tIrtha 42nA prathama gavarI, nm24|2 42vAthI 55 che.(304-306) 8. pravati nInA nAma: baMbhI 1, phaggU 2, sAmA 3 ajiyA, 4 taha kAsavI 5 raI 6 somA 7 / sumaNA 8 vAruNi 9 sujasA 10 dhAriNi 11 dhariNI 12 dharA, 13 paumA 14 // 307) ajA sivA 15 suhA, 16 dAmaNI 17 ya rakkhI 18 ya baMdhumainAmA 19 / puSphabaI 20 anilA 21 jakkhadinna 22 taha puSphacalA 23 ya // 308 // caMdaNa 24 sahiyA u pavattiNIo cauvIsajiNavariMdANaM / duriyAI haraMtu sayA sattANaM bhattijuttANaM // 309 // 1. prAjhI, 2. 584, 3. zyAmA, 4. malitA, 5. azyapI, 6. 2ti, 7. somA, 8. sumanA, 6. vA05, 10. suyaza, 11. dhAriI , 12. pari7, 13. 52, 14. pA, 15. zivA, 16. zumA, 17. hAminI, 18. 2kSI, 16. madhumati, 20. 505vatI, 21. manisA, 22. yakSahattA, 23. 505yUsA, 24. nA-2mA yAvIza binezvarAnI pravartinIyA mAhita yuta vAnA huyAne sahA Dare. (307-308) 10. vAzasthAna: have arihaMta padanI prAptinA kAraNarUpa vIzasthAnaka nAme dazamuM dvAra kahe che. arihaMta 1, siddha 2. pavayaNa 3 gurU, 4, thera 5, bahussue 6 tavassI 7 ya / vacchallayA ya esiM abhikkhanANIvaogI 8 ya // 310 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 pravacanasA dvArA dasaNa 9, viNae 10, Avassae ya 11, sIlavvae 12-niraiyAro 13 / khaNalava 14, tava 15, cciyAe 16, veyAvacce samAhI 17 ya // 311 // appuvvanANagahaNe 18, suyabhattI 19, pavayaNe pabhAvaNayA 20 / eehi kAraNehiM tittharattaM lahai jIvo // 312 // 1. arihaMta, 2. siddha, 3. pravacana, 4. AcArya, 5. sthavira, 6. bahuzruta, 7. tapasvI, 8. satata jJAnopayoga, 9. aticAra rahita darzana, 10. vinaya 11. Avazyaka, 12-13 zIla tathA vratamAM niraticAra, 14. kSaNalava, 15. tapasamAdhi 16. tyAgasamAdhi, 17. vaiyAvaccamAM samAdhi, 18. apUrva jJAnagrahaNa, 19. zrutabhakti, 20. pravacana prabhAvanA. A kAraNathI jIva tIrthaMkarapaNuM pAme che. 1. azokavRkSa vagere ATha mahAprAtihArya vagere pUjAne yogya arihaMto che. 2. siddhabhagavaMte sakala karmA zone nAza karanAra, paramasukhI, ekAMta kRtakRtya che. 3. pravacana-dvAdazAMgI-A dazAMgIne upaga zrI saMgha sivAya bIje na hovAthI pravacanano artha saMgha paNa thAya. 4. guru, je yathAvasthita zAstranA arthane kahenAra tathA dharmopadezane ApanArA che. pa. sthavira. vaya, zrata ane paryAyanA bhedathI traNa prakAranAM che. 60 varSanI uMmaranA hoya te vayasthavira, samavAyAMgasUtranA jANakAra zrutasthavira. ane vasavarSanA dIkSAparyAyavALA paryAya sthavira. 6. bahuzruta-jemanI pAse ghaNuM zrata hoya, te bahuzruta apekSAe jANavuM. zrata traNa prakAre che. sUtrathI, arthathI ane ubhayathI. temAM sUtradharothI artha dhare pradhAna che. arthadharethI ubhayadhare pradhAna che. 7. tapasvI-anazanAdi vividha prakArane tapa jemanI pAse che te. sAdhuoe arihaMta, siddha, pravacana, guru, sthavira, bahuzruta ane tapasvIo. A sAta upara vAtsalya bhAvarUpa anurAga rAkha eTale satyaguNanuM kIrtana ane tene anurUpa bhaktirUpa upacAra rAkhavo, te tIrthakara nAmanA baMdhanuM kAraNa che. 8. satata jJAnopacega eTale satata jJAnamAM ja upagavALA rahevuM te. 9 darzana eTale sammahatva. 10. vinaya eTale jJAnavinaya vagere. 11. Avazya-avazya karavA yogya pratikamaNa Adi te. 12. uttaraguNarUpa zIla ane 13. 'mULaguNarUpa vratamAM niraticArapaNe varte te tIrthakara nAmakarmane bAMdhe che. 1. A kriyAyoga kahevAya.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. vIza sthAnakaH . 159 14. kSaNa--lava-samAdhi-kSaNa, lava eTale kALa. upalakSaNathI samasta kALamAM satata saMvega bhAvanA rahevArUpa ane sadhyAna sevanapUrvaka je AtmasamAdhi, te kSaNa lava samAdhi. 15. tapasamAdhi-bAhya-atyaMtara tapanA bhedamAM yathAzakti satata pravRtti te. 16. tyAgasamAdhi- dravyatyAga ane bhAvatyAga ema be prakAre tyAga che. agya AhAra, upadhi, zayyA, vagerene tyAga ane cagya AhAra vagerenuM sAdhuone je dAna te dravya tyAga. bhAvatyAga-ke dha vagerene tyAga ane jJAna vagerenuM sAdhune je dAna te bhAva tyAga. A baMne tyAgamAM sUtrAnusAre yathAzakti niraMtara pravRti te. 17. vaiyAvacce samAdhi-vaiyAvaca 10 prakAre che. te A pramANe-vaiyAvacca egya 1. AcArya, 2. upAdhyAya, 3. sthavira, 4 tapasvI 5. glAna; 6. zaikSaka, 7. sAdharmika, 8. kula, 9. gaNa, 10. saMgha. A darekanuM tera padArtho dvArA vaiyAvacca karavuM. 1. bhejanapradAna, 2. pANI pradAna, 3. AsanapradAna, 4. upakaraNa, pa. paga-pAda paDilehaNa, 6. vastra pradAna, 7. auSadhapradAna, 8. mArga sahAyaka, 9. duSTa, cera vagerethI rakSA, 10. vastI praveza vakhate dAMDe le, 11. mAtrA mATenuM vAsaNa ApavuM, 12. sthaDila mATe vAsaNa, 13. kapha-zleSma mATe vAsaNa A5vuM. A vaiyAvaccenA bhedamAM yathAzakti niraMtara pravRtti te vaiyAvacca samAdhi. 18. apUrva jJAnagrahaNa-nUtana jJAnanuM niraMtara grahaNa karavuM te. 19. zrutabhakti-zruta viSayaka bahumAna. 20. pravacana prabhAvanA eTale yathAzakti dvAdazAMgI rUpa pravacananA arthone upadeza Apavo. uparokta kAraNothI jIva tIrthakara nAmakarma bAMdhe che. (310-312) AmAMnA keTalAka sthAnanI sUtrakAra svayaM vyAkhyA kare che. saMgho pavayaNamitthaM guruNo dhammovaesayAIyA / suttatthobhayadhArI bahussuyA hoti vikkhAyA // 313 // jAIsuyapariyAe paDucca thero tihA jahakameNaM / saTThIMvariso samavAyadhArao vIsavariso ya / / 314 // bhattI pUyA vannappayaDaNa vajaNamavanavAyassa / AsAyaNaparihAro arihaMtAINa vacchallaM // 315 // nANuvaogo'bhiraMva desaNasuddhI ya viNayasuddhI ya / Avassayajoesu sIlavaesu niraiyAro // 316 // saMvegabhAvaNA jhANasevaNaM khaNalavAikAlesu / tavakaraNaM jaijaNasaMvibhAgakaraNe jahasamAhI // 317 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 pravacanasAroddhAra veyAvaccaM dasahA gurumAINaM samAhijaNaNaM ca / kiriyAdAreNa tahA apuvanANassa gahaNaM tu // 318 // AgamabahumANo cciya titthassa pabhAvaNaM jahAsattI / eehi kAraNehiM titthayarattaM samajjiNai // 319 // pravacana eTale saMgha. dharmopadezaka guruo, sUtra, artha ane ubhayane dharanArA bahuzruta tarIke prasiddha che. janma, zruta, ane paryAyane AzrayI sthavira traNa prakAre. sATha varSane vayasthavira, samavAyAMgadhara zrutasthavira, ane vIsa varSanA paryAyavALA paryAyasthavira che. bhakti, pUjA, guNAnuvAda aNuvAda tyAga, AzAtanA parivAra, e arihaMta vagere sAtanuM vAtsalya che. satata jJAnopoga, darzanazuddhi, vinayazuddhi, Avazyaka yoga, zIla ane vratamAM niraticArapaNuM, kSaNa lava vagere kALamAM saMvega, bhAvanA, dhyAnA sevana, tapa ane zakti mujaba yatijanone saMvibhAga karavuM. daza prakAranA guru vagerene samAdhikAraka kriyA dvArA vaidhyAvacca karavuM. apUrva jJAna grahaNa, Agama bahumAna ane yathAzakti tIrtha prabhAvanA. A kAraNe vaDe tItha karapaNuM prApta thAya che. - bhakti eTale AMtara bahumAna. pUjA eTale phaLa, phUla, AhAra, vastra vagere ApavA. varNa eTale pragaTa guNanI prazaMsA karavI. niMdAne tyAga karo. AgaLa kahevAze te AzAtanAno tyAga karavo. arihaMta vagere. A sAtenuM vAtsalya karavu. vaiyAvacca eTale gurU Adi dazanI bhojana pANI vagere ApIne tera prakAra vaDe samAdhi utpanna karavI. zIla ane vrata dvArA samAdhi utpanna karavI. e tIrthakara nAma gotra baMdhanA kAraNa che. RSabhadeva ane vardhamAna svAmIe pUrvabhavamAM uparokta badhA sthAnane ArAdhyA hatA. ajItanAtha vagere vaccenA 22 tIrthakaromAM keIke eka, keIke be, keIke traNa ane keIe sarva sthAna ArAdhyA hatA. A tIrthakara nAmakarma manuSya gatimAM ja rahelA strI, puruSa, napuMsaka, tIrthakaranA bhavathI pAchaLanA trIjA bhavamAM bAMdhela che. A prazna -tIrthakara nAma karmanI jaghanyathI ane utkRSTathI baMdha sthiti aMtaHkeDAkeDI sAgaropama pramANa che, te pachI ema kema kahyuM ke tIrthakarane bhavathI pAchalA trIjA bhavamAM tIrthakara nAmakarma baMdhAya. uttara :-ahIM deSa nathI. kemake je baMdha thAya che, te be prakAre che. nikAcita ane anikAcita. temAM anikAcita baMdha trIjA bhavathI pahelA paNa thaI zake che. kemake jaghanyathI paNa aMtaH kaDA keDI sAgaropama pramANu baMdha thatuM hovAthI nikAcita baMdha tIrthakaranA bhavathI trIjA bhave ja thAya. AvazyakaniryuktimAM kahyuM che ke -
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. tIrthakaranA mAtA-pitAnA nAme 161 te tIrthakarapaNuM zI rIte bhagavAya che? trIjA bhavamAM bAMdheluM tIrthakara nAmakarma chellA bhavamAM satata dharmadezanA ApavA dvArA bhagavAya che. A pramANe AgamanA vacanathI samajavuM. nikAcita karma eTale avazya jogavavA lAyaka karma. anikAcita eTale bhagavAya ane na paNa bhegavAya. nikAcita jinanAmabaMdha pUrvanA trIjA bhavathI laIne tIrthakaranA bhavamAM apUrvakaraNanA saMkhyAtA bhAga sudhI thAya che, pachI baMdha viccheda pAme che. kevaLajJAna utpatti thayA pachI aSTa mahAprAtihAryAdi rUpa deveMdroe karela prajopacAra pachI paramAtmA, deva, manuSya, dAnanI sabhAmAM jarA paNa thAkyA vinA zruta ane cAritrarUpa dharmanI prarUpaNa-dezanA vaDe ane zarIra sugaMdhI vagere cetrIsa atizaya ane vANInA pAMtrIza gurUpa vacanAtizaya vaDe te jinanAma kama bhegavAya che. (313-319) 11. tIrthakaronA mAtA-pitAnA nAma mAtAnA nAma marudevI 1, vijaya 2, seNA 3, siddhatthA 4, maMgalA 5, susImA6 ya / puhavI 7,lakkhaNa 8, rAmA 9, naMdA 10, viNhU 11, jayA 12,sAmA 13 // 320 // sujasA 14, subdhaya 15, airA 16, sirI 17, devI 18, pabhAvaIya 19 / paumAvaI 20, vappA 21, siva 22, vammA 23, tisalA 24, iya // 321 // 1. bhagavAna RSabhadevanI mAtA marUdeva, 2. ajitanAthanI vijyA, 3. saMbhavanAthanI senA, 4. abhinaMdasvAmInI siddhArthI, 5. sumatinAthanI maMgalA, 6. padmaprabhunI susImA, 7. supArzvanAthanI pRthvI, 8. caMdraprabhanI lamaNa, 9 suvidhinAthanI rAmA, 10. zItalanAthanI naMdA, 11. zreyAMsanAthanI viSNu, 12. vAsupUjya svAmInI jayA, 13. vimalanAthanI zyAmA, 14. anaMtanAthanI suyazA, 15. dharmanAthanI suvratA, 16. zAntinAthanI acirA, 17. kuMthunAthanI zrIdevI, 18. aranAthanI devI, 19. mallinAthanI prabhAvatI, 20. munisuvratasvAmInI padmAvatI, 21. naminAthanI vaDA, 22. nemanAthanI zivA, 23. pArzvanAthanI vAmo, 24. vardhamAna svAminI trizalA. (320-321) pitAnA nAma : nAbhI 1, jiyasatta ya 2, jiyAri 3 saMvare 4 iya / mehe 5 dhare 6 paiTTe 7 ya, mahaseNe ya khattie 8 // 322 // suggIve 9 daDharahe 10 viNhU 11, vasupujje 12 ya khattie / kayavammA 13 sIhaseNe 14 ya, bhANU 15 vissaseNe iya 16 // 323 // 21
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 pravacanasArAddhAra sUre 17 sudaMsaNe 18 kuMbhe 19, sumitta 20 vijae 21 samuddavijae 22 ya / rAyA ya asaNe 23 siddhatthe 24 'viya khati // 324 // 11 1. AdIzvaranA pitA nAbhirAjA, 2. ajitanAthanA jitazatru, 3. sa`bhavanAthanA jitAri, 4. abhinaMdanasvAmInA savara, 5. sumatinAthanA megha, 6. padmaprabhanA dhara, 7. supArzvanAthanA pratiSTha, 8. caMdraprabhanA mahAsena, 9. suvidhinAthanA sugrIva, 10. zItalanAthanA ratha, 11. zreyAMsanAthanA viSNu, 12. vAsupUjayasvAmInA vasupUjya. 13. vimalanAthanA kRtavarmA, 14. anaMtanAthanA siMhasena, 15, dhanAthanA bhAnu, 16. zAntinAthanA vizvasena, 17. kuMthunAthanA zUra, 18. aranAthanA sudarzana, 19. mallinAthanA kuMbha, 20. munisuvratasvAmInA sumitra, 21. naminAthanA vijaya, 22. temanAthanA samudravijaya, 23. pArzvanAthanA azvasena, 24. mahAvIrasvAmInA siddhA kSatriya mahArAjA. (322-324) 12. mAtA-pitAnuM kaI gatimAM gamana have jinezvaranAM mAtA-pitAnI gatirUpa khAramuM dvAra kahe che. ahaM jaNaNIo titthayarANaM tu hu~ti siddhAo / a ya saNakumAre mAhide aTTha boddhavvA // 325 // nAgesuM usa piyA sesANaM satta huMti IsANe | a ya saNakumAre mAhide aTTha boddhavvA // 326 // RSabhadevathI caMdraprabha sudhInA ATha tIrthaMkaranI mAtA siddha thaI. suvidhinAthathI zAntinAtha sudhInA ATha tIrthaMkaranI mAtAe trIjA sanatakumAra devalAkamAM gaI. kuMthunAthathI mahAvIrasvAmI sudhInI ATha mAtAe mAhendradevalAkamAM gaI jANavI. RSabhadevanA pitA nAbhirAjA bhavanapatinI bIjI nikAya nAgakumAramAM gayA. khAkInA ajitanAthathI caMdraprabha sudhInA sAta jinezvaranA pitA bIjA IzAna devalAkamAM utpanna thayA suvidhinAthathI zAntinAtha sudhInA jinezvaranA pitA trIjA sanatkumAra devalAkamAM gayA ane kuMthunAthathI mahAvIrasvAmI sudhI ATha jinezvaranA pitA cAthA mAhendra devalAkamAM gayA. siddhAMtakArA bIjA ajitanAthanA pitA meAkSamAM gayA che, ema kahe che. anuyAgadvAramAM paNa e pramANe kahyuM che tathA zrI hemaca'drasUri ma. sA. e paNa yAgazAstra tathA triSaSThi-caritramAM paNa kahyuM che. bAhubalI, sUyazA, sAmayazA vagere aneka rAjAomAMthI keTalAka meAkSamAM gayA ane keTalAka devalAkamAM gayA. jitazatru rAjA meAkSamAM gayA. sumitrarAjA devalAkamAM gayA. ( 325-326 )
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. vicaratA tIrtha kare gAthAnA pUrvArdha vaDe viharamAna tIrthakaronI jaghanya ane utkRSTa saMkhyArUpa teramuM dvAra ane uttarArdha vaDe janma samayanI utkRSTa-jaghanya saMkhyArUpa caudamuM dvAra kahe che. sattarisayamukkosaM jahanna vIsA ya dasa ya viharati / utkRSTathI ekase sIttara ane jaghanyathI vIsa athavA daza tIrthakaro vicaratA hoya che. aDhIdvipamAM ekI sAthe utkRSTathI eka sIttera tIrthakare vicaratA hoya che. te A pramANe. pAMca bhAratamAM eka eka tIrthakara hovAthI pAMca, pAMca airavatamAM paNa eka eka hovAthI pAMca ane pAMca mahAvidehamAM dareka videhane batrIsa batrIsa vijaya che. dareka vijayamAM eka eka tIrthakara hoya, te pAMca mahAvidehanI 160 vijemAM eka sAITha tIrthakara thAya eTale pAMca bharatanA 5 tIrthakara, pAMca airAvatanA pa tIrthakara ane pAMca mahAvidehanA 160 tIrthakara kula utkRSTathI 170 tIrthaka thAya. jaghanyathI vIsa tIrthakare ekI sAthe vicaratA hoya che, te A pramANe. jaMbudvIpanI pUrve mahAvidehamAM sItA mahAnadI vaDe uttara ane dakSiNa ema pUrva videhanA be bhAga karAyA che. uttarapUrva videhamAM eka tIrthakara ane dakSiNapUrva videhamAM eka tIrthakara. e pramANe pazcima mahAvidehanA paNa satedI mahAnadIe uttara ane dakSiNa ema be bhAga karyA che. temAM paNa uttaramAM eka ane dakSiNamAM eka, ema jaMbudvIpanA mahAvideha kSetranA cAra tIrthakara thayA. e pramANe bIjA be dvIpa saMbaMdhI cAra mahAvidehanA cAra cAra tIrthakare gaNatA. pAMca mahAvidehanA vIsa tIrthakare thAya che. bharata, airavata kSetramAM susamA vagere kALamAM tIrthakarono abhAva hoya che. anya AcAryo jaghanya daza tIrthakare vicaratA mAne che. pAMca videha pUrvapazcima vibhAganA eka eka tIrthakara gaNutA daza tIrthakara thAya che. 14. janmakala Azraci tIrthakaronI saMkhyA jammaM pai ukosaM vIsaM dasa hu~ti u jahannA // 327 // jamAzraya utkRSTa vIsa ane jaghanyathI daza tIrthakaro hoya che. janmAzrayI utkRSTathI ekI sAthe vicaratA vIsa jinezvaranI jema vIza tIrthakaro hoya che. kemake badhA tIrthakarono ardharAtrIe ja janma hoya che. tethI mahAvidehamAM tIrthakaranA janma samaye bharata, airAvatakSetramAM divasa hovAthI tyAM tIrthakarane janma hoto nathI. mATe utkRSTathI vIsa tIrthakarano ja janma hoya che.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 pravacanasAroddhAra prazna mahAvidehakSetranI vijemAM cArathI adhika tIrthakaranA janmano saMbhava hevA chatAM utkRSTathI vIsa ja kema kahe che? uttara -merU parvatanA pAMDukavanamAM cUlikAnI pUrva vagere cAre dizAmAM cAra jana jADI ane pAMcase yeAjana lAMbI, vacce aDhIse jana pahoLI, ardha caMdrAkAra zveta suvarNamaya, cAra abhiSeka zilAo che. cUlikAnA pUrva dizAmAM rahelA pAMDukaMbalA zilApara tIrthakaranA abhiSeka mATe eka uttaramAM ane eka dakSiNamAM be siMhAsane che. temAM sItA mahAnadInI uttaramAM rahela kaccha vagere vijaye mAM je tIrthakara janme, temane uttara dizAnA siMhAsana para Indro abhiSeka kare. sItA mahAnadInA dakSiNa bhAgamAM rahela maMgalAvatI vagere vijayamAM utpanna thayelA tIrthakarone dakSiNa dizAnA siMhAsana para Indro abhiSeka kare che. cUlikAnA pazcima dizAmAM rakta-kaMbalA nAmanI zilApara eka uttaramAM ane eka dakSiNamAM be siMhAsane che. tenI upara sItAdA mahAnadInI uttaramAM rahelA gaMdhilAvatI vagere vijamAM je tIrthakara utpanna thAya, tene uttara dizAnA siMhAsana para Indro abhiSeka kare che. je tIrthakaro sadA mahAnadInI dakSiNa bAjue pavA vagere vijemAM utpanna thAya, tene dakSiNa dizAnA siMhAsana para devendro abhiSeka kare che. cUlikAnI dakSiNa dizAmAM rahela atipAMDukaMbalA nAmanI zilA para bharatakSetramAM utpanna thayela tIrthakarane abhiSeka thAya che ane uttara dizAmAM rahela atiraktakaMbalA nAmanI zilA para airAvata kSetramAM utpanna thayela tIrthakarone abhiSeka thAya che. dareka siMhAsane sarva ratnamaya ane pAMcaso dhanuSya lAMbA, paheLA ane aDhIse dhanuSya jADA che. tethI A abhiSeka sihAsane vadhu na hovAthI dareka videhamAM cArathI adhika tIrthakarane ekI sAthe janmane abhAva che. jaghanyathI ekI sAthe daza tIrthakare utpanna thAya che. pAMca bhAratamAM pAMca ane pAMca airavatamAM pAMca. ema daza tIrthakarone janma hoya che. bharata, airAvatanA jinenA janma vakhate mahAvidehakSetramAM divasa hovAthI adhika utpattino abhAva che. (327)
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. RSabhadeva vigere dareka tIrthakaronA gaNadharonI saMkhyA culasIi 1 paMcanavaI 2 biuttaraM 3 solasottaraM 4 ca sayaM 5 / sattuttara 6 paNanauI 7 teNauI 8 aTThasII ya 9 // 328 // ekAsII 10 chAvattarI 11 ya chAvaTTi 12 sattavannA 13 ya / pannA 14 teyAlIsA 15 chattIsA 16 ce paNatIsA 17 // 329 // tettIsa 18 aTThavIsA 19 aTThArasa 20 ceva taha ya sattarasa 21 / ekkArasa 22 dasa 23 ekkAraseva 24 iya gaNaharapamANaM // 330 // 1. mAdinAtha bhagavAnanA yAryAzI. (84), 2. ajitnaathn| 5 yA (85), 3. samanAthanA mese me (102), 4. malina nasvAbhinA me4se se (119), 5. sumatinAthanA meso (100) 6. 5prabhunA mese| sAta(1.07), 7. supAzvanAthana yA (85), 8. yadraprasanA tra (43), 6. suvidhinAyanA aTTayAsI (88), 10. zItalanAthanA meyAsI (81), 11. zreyAMsanAthanA ch|tte2 (76), 12. vAsupUjyasvAminA chAsa8 (66), 13. vimalanAthanA sattAvana (57), 14. mana tnaathn| 52yAsa (50), 15. dhanAyanA tettAlIsa (43), 16. zAntinAthanA chatrIsa (39), 17. thunAthanA patrIsa (35), 18. anAyanA tetrIsa (33), 16. malsinAthanA aTThAvIza (28), 20. bhunisuvratasvAminA aDhAra (18), 21. naminAthanA sattara (17), 22. ariSTaneminA agyAra che paNa keTalAka aDhAra mAne che. 23. pArzvanAthanA daza (10) ane 24 mahAvIrasvAminA agyAra (11) gaNudhare che. A RSabhadeva vagere covIza tIrthakaronA mULasUtrakAra gaNadharanuM pramANa cha. (328-328) 16. sAdhuonI saMkhyA culasIi sahassA 1 egalakkha 2 do 3 tini 4 tini lakkhA ya / vIsahiyA 5 tIsahiyA 6 tini ya 7 aDDhAiya 8 du 9 ekaM 10 // 33 // caurAsIi sahassA 11 bisattarI 12 aTThasahi 13 chAvaTThI 14 / causaTThI 15 bAsahI 16 saTThI 17 pannAsa 18 cAlIsA 19 // 332 // tIsA 20 vIsA 21 aTThAraseva 22 solasa 23 ya cauddasa sahassA 24 / eyaM sAhupamANaM cauvIsAe jiNavarANaM // 333 // aTThAvIsaM lakkhA aDayAlIsaM ca taha sahassAI / savvesipi jiNANaM jaINa mANaM viNiddiDhaM // 334 //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra 1. pahelA jinanA cAryAzI hajAra (84,000), 2. khIjA jinanA eka lAkha. (1,00,000), 3. trIjA jinanA be lAkha (2,00,000), 4. ceAthA jinanA traNa lAkha (3,00,000), 5. pAMcamA jinanA traNa lAkha vIsahajAra (3,20,000), 6. chaThThA jinanA traNalAkha / trIza hajAra (3,30,000), 7. sAtamA jinanA traNa lAkha (3,000,00), 8. AThamA jinanA be lAkha pacAsa hajAra (2,50,000), 9. navamA jinanA be lAkha (2,00,000), 10. dazamA jinanA eka lAkha (1,00,000) 11. agyAramA jinanA cAryAsI hajAra (84,000), 12. mAramA jinanA mahAttera hajAra (72,000), 13. teramA jinanA aDasaThaM hajAra (68,000) 14. caiAdamA jinanA chAsaTha hajAra (66,000) 15. paMdaramA jinanA cAsaTha hajAra (64,000), 16. seALamA jinanA khAsaTha hajAra (62,000), 17. sattaramA jinanA sAMITha hajAra (60,000), 18. aDhAramA jinanA pacAsa hajAra (pa0,000), 19. ogaNIsamA jinanA cAlIza hajAra (40,000), 20. vIsamA jinanA trIza hajAra (30,000), 21. ekavIsamA jinanA vIza hajAra (20,000), 22. bAvIsamA jinanA aDhAra hajAra (18,000), 23. trevIzamA jinanA sALa hajAra (16,000), 24. cAvIsamA jinanA cAda hajAra (14,000) sAdhu hatA. badhA jinezvarAnA sAdhuonI saMkhyA aThThAvIza lAkha aDatAlIza hajAra che, A saMkhyA tItha karAe peAtAnA haste dikSita karyA hatA te sAdhuonI che. paNa gaNadhara vageree dikSita karelA sAdhuenI saMkhyA tA ghaNI meATI che. (331-334) 166 ' 17. sAdhvIonI sakhyA tinni ya 1 tinni ya 2 tinni ya 3 cha4 paMca 5 cauro 6 cau 7 tige 8 ke 9 kA 10 | lakkhA usa mottaM taduvari sahasANimA saMkhA ||335 || tIsA 2 chattIsA 3 tIsa 4 tIsa 5 vIsA 6 ya tIsa 7 asII 8 ya / vIsA 9 dasamajiNide lakkhovari ajiyA chakaM ||336|| lakkho tinni sahassA 11 lakkho 12 lakkho ya aTThasayaahio 13 / bAsaTThI 14 puNa bAsaTThI 15 sahassa ahiyA causaehi ||337|| chasAhiya igasaTThI 16 saTThI chasayAI 17 saTThI 18 paNapannA 19 / panne 20 gacatta 21 cattA 22 aDatisa 23 chattIsa sahasA ya 24 // 338|| comAlIsaM lakkhA chAyAlasahassa causayasamaggA / ajjAchaka eso ajjANaM saMgaho sacco / / 339 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. vaikriyalabdhidhArI munienI saMkhyA : 167 traNa, traNa, traNa, cha, pAMca, cAra, cAra, traNa, eka, eka, A badhI lAkhanI sakhyA che. temAM RSabhadevane traNa lAkha, sAdhvI che. te pachI ajitanAtha vagerene kramapUrvaka AgaLanI gAthAmAM kahela hajAra caDAvavA te A pramANe, 2. trIsa hajAra, 3. chatrIsa hajAra, 4. trIsa hajAra, 5. trIsa hajAra, 6. vIsa hajAra, 7. trIsa hajAra, 8. eMsI hajAra, 9. vIsa hajAra, 10. eka lAkha cha hajAra. 1. RSabhadevane traNa lAkha (3,00,000), 2. ajitanAthane traNa lAkha trIsa hajAra (3,30,000), 3. saMbhavanAthane traNa lAkha chatrIza hajAra (3,36,000) 4. abhinadanasvAmIne chalAkha trIzahajAra (6,30,000) pa. sumatinAthane pAMcalAkha trIza hajAra (5,30, 000) 6. padmaprabhune cAralAkha vIzahajAra (4,20,000) 7. supArzvanAthane cAra lAkha trIza -hajAra (4,30,000)8. ca'draprabhane traNalAkha ezI hajAra (3,80,000), 9. suvidhinAthane ekalAkha vIza hajAra (1,20,000) 10. zItalanAthane ekalAkha che hajAra(1,06000) 11. zreyAMsanAthane ekalAkha traNa hajAra (1,03,000), 12. vAsupUjayasvAmine eka lAkha (10, 0000),13, vimalanAthane ekalAkha AThaseA (1,008,00),14. anaMtanAthane khAsaTha hajAra (62,000) 15. dhanAthane khAsaTha hajAra cArasA (62,400), 16. zAntinAthane ekasaThe hajAra chasA (61,6,00), 17. kuMthunAthane sAITha hajAra chaseA (60,600), 18. aranAthane sAITha hajAra (60,000), 19. mallinAthane 'cAvanahajAra (55000), 20. munisuvratasvAmine pacAsa hajAra (50,000), 21. naminAthane ektAlIsa hajAra (41,000), 22. temanAthane cAlIza hajAra (40,000), 23. pArzvanAthane ADatrIza hajAra (38,000), 24. mahAvIrasvAmine chatrIza hajAra sAdhvI hatA. upara kahela sAdhvI sa`khyAnA saravALA (44,46,400) cumAlIsa lAkha chetAlIsahajAra cArasA che. (335-339) 18. vaikriyalabdhidhArI munienI sakhyA uvvalINa vIsasahassA sayacchaganbhahiyA 1 / vIsasahassA causaya 2 iguNIsasahassa aTThasayA 3 // 340 // aguNIsasahassa 4 aTThAra causayA 5 solasahassa aTThasaya 6 / satisaya panarasa 7 caudasa 8 terasa 9 bArasa sahasa dasame 90 // 341|| ekkArasa 11 dasa 12 nava 13 aTTha 14 satta 15 chasahassa 16 egavannasayA 17 / satasahassa satisayA 18 dona sahassA nava sAI 19 // 342 // duni sahassA 20 paMcasaya sahassa 21 pannarasasayAI nermimi 22 / ekkAsa saya pAse 23 sayAI sattece vIrajiNe 24 // 343 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 pravacanasAroddhAra judA judA prakAranA vaikriya rUpe karavAnI zaktivALA vaikriya labdhivaMta munio (1) prathama jinanA 20,600, (2) ajitanAthanA 20,400, (3) saMbhavanAthanA 19,800,(4) abhinaMdana svAminA 19000, (5) sumatinAthanA 18,400, (6) padmaprabhunA 16,800, (7) supArzvanAthanA 15,300, leka-prakAzamAM 15030 kahyA che. (8) caMdraprabhanA 14,000, (9) suvidhinAthanA 13000, (10) zItalanAthanA 12000, (11) zreyAsanAthanA 11,000, (12) vAsupUjya svAminA 10,000 (13) vimalanAthanA 9,000 (14) anaMtanAthanA 8,000, (15) gharmanAthanA 7,000 (16) zAntinAthanA 6,000, (17) kuMthunAthanA pa1,00, (18) aranAranA 7300 (19) mallinAthanA 2900 (20) munisuvratasvAminA 2000, (21) naminAthanA 5,000, (22) nemanAthanA 1500, (23) pArzvanAthanA 1100, (24) mahAvIrasvAmInA 700-e rIte kula vaikriyalabdhivaMta munionI saMkhyA, be lAkha pIstAlIsa hajAra basa ATha hatI. (340-343) 19. vAdi munionI saMkhyA saDDhachasayA duvAlasa sahassa 1 bArasa ya causayabbhahiyA 2 / bAre 3 kArasa sahasA 4 dasasahasA chasayapannAsA 5 // 344 // channauI 6 culasII 7 chahattarI 8 saTTi 9 aTThavannA ya 10 / pannAsAi sayANaM 11 sayasIyAlA'hava bayAlA 12 // 345 // battIsA 13 battIsA 14 aTThAvIsA 15 sayANa cauvvIsA / 16 bi sahassa 17 solasasayA 18 caudasa 19 bArasa 20dasasayAI 21 // 346 // aTThasayA 22 chacca sayA 23 cattAri tayAI 24 huMti vIrammi / vAimuNINa pamANaM cauvIsAe jiNavarANa // 347 / / (1) prathama jinanA vAdi munie 12,650, (2) ajitanAthanA 12,400, (3) saMbhavanAthanA 12,000, (4) abhinaMdana svAmInA 11,000, (5) sumatinAthanA 10,650, (6) padmaprabhanA 9,600, (7) supArzvanAthanA 8,400, samavAyAMgamAM 8,600 (8) caMdraprabhanA 7,600, (9) suvidhinAthanA 6,000, (10) zItalanAthanA 5,800, (11) zreyAMsanAthanA 5000, (12) vAsupUjyanA 4,700 matAMtare 4,200, (13) vimalanAthanA 3,200, lokaprakAzamAM 3,600, (14) anaMtanAthanA 3,200, (15) dharmanAthanA 2,800, (16) zAMtinAthanA 2,400, (17)kuMthunAthanA 2000, (18)aranAthanA 1600,(19)mallinAthanA 1,400, (20) munisuvratasvAmInA 1200, (21) naminAthanA 1,000, (22) nemanAthanA 800, (23) pArzvanAthanA 600, (24) mahAvIra svAmInA 400, A munio vAda yuddhamAM deva-dAnathI paNa aparAjita hoya che, te covIse jinanA sarva vAdI munionI saMkhyA eka lAkha chavvIsa hajAra baso thAya che. (344-347)
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. avadhijJAnimunionI saMkhyA ohInANimuNiNaM nauI 1 caunavai 2 chaNNavaisayANi 3 / aTThAnavaisayAI 4 ekArasa 5 dasa 6 navasahassA 7 // 34 // asII 8 culasI 9 bahattarI 10 saTThI 11 cauppaNa 12 aTThacattAlA 13 / teyAlA 14 chattIsA 15 tIsA 16 paNavIsa 17 chavvIsA 18 // 349 // bAvIsA 19 aTThArasa 20 solasa 21 panarasa 22 caudasa sayANi 23 / terasa 24 sAhUNa sayAI ogniANINa vIrassa // 350 // 1. RSamanA 8,000, 2. matinAthanA 8,400, 3. samavanAthanA 8,600, 4. malina nasvAbhAnA 6,800, 5. sumatinAthanA 11,000, 6. pramaprabhunA 10,000, 7. supAzvanAthanA 8,000, 8. ya drazamanA 8,000, 8. suvidhinAthanA 8,400, 10 zItanAthanA 7,200, 11. zreyAMsanAthanA 6,000, 12. vAsupUjyasvAbhAnA 5,400, 13. vibhAnAthanA 4,800, 14. 2mana tnaathn| 4,300, 15. dharmanAthanA 3,600, 16.ntinAthanA 3000, 17. thunAthanA 2,500, 18. 12naathn| 2,600, 18. malsinAthanA 2,200, 20. munisuvratasvAbhAnA 1,800, 21. nabhinAyanA 1,600, 22. nemanAthanA 1,500, 23. pAzvanAthanA 1,400, 24 pa bhaansvaabhaan| 1,300, -mema yAvIse tItha 42shn| sadhijJAni munizAnA 1,33,400 s2vaaye| thAya che. (348-350) 21. kevaLajJAnImunionI saMkhyA vIsasahassA usahe 1 vIsaM bAvIsa ahava ajiyassa 2 / pannarasa 3 caudasa 4 terasa 5 bArasa 6 ekArasa 7 daseva 8 // 351 // aTThama 9 satteva ya 10 chassaDDhA 11 chacca 12 paMca saDDhA ya 13 / paMceva 14 addhapaMcama 15 causahassA tinni ya sayA ya 16 // 352 // battIsasayA ahavA bAvIsa sayA va huMti kuMthussa 17 / aTThAvIsa 18 bAvIsa 19 tahaya aTThArasa sayAI 20 // 353 // solasa 21 panarasa 22 dasasaya 23 satteva sayA havaMti vIrassa 24 / eyaM kevalimANa maNapajjavimANamihiM tu // 354 // 1. *Sama bhagavAnanA 20,000 (vIza 2) 2. mlitnaathn| 20,000 (vI. 6012) matAMtare 22,000 (mAvI M2), 3. samanAthanA 15,000 (42 22
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 pravacanasArAdvAra hajAra) 4. abhina'danasvAmInA 14,000 (cauda hajAra), 5. sumatinAthanA 13,000 (tera hajAra) 6. pradmaprabhunA 12,000 (bAra hajAra), 7. supArzvanAthanA 11,000 (agIyAra hajAra) 8. caMdraprabhunA 10,000 (daza hajAra) 9. suvidhinAthanA 7,500 (sAtahajAra pAMcasA), 10. zItalanAthanA 7,000 (sAtahajAra) 11 zreyAMsanAthanA 6,500 (cha hajAra pAMcaseA), 12. vAsupUjyanA 6,000 (cha hajAra), 13. vimalanAthanA 5,500(pAMca hajAra pAMcasA), 14. anaMtanAthanA 5,000 (pAMca hajAra), 15 dhamanAthanA 4500 (cAra hajAra pAMcasA),16. zAntinAthanA 4,300,(cArahajAratraNasA),17.kuMthunAthanA 3,200 (traNa hajAra khaseA) matAMtare 2,200 (be hajAra khaseA), samavAyAMga sUtrAnusAre 3,232 (traNa hajAra khaseA khatrIza), 18 aranAthanA 2,800 (be hajAra AThasA), 19. madghinAthanA 2,200 (be hajAra khassA), 20, munisuvratasvAmInA 1,800 (eka hajAra AThasA), 21.naminAthanA 1,600 (eka hajAra chasA), 22. nemanAthanA 1,500 (eka hajAra pAMcaso) 23. pArzvanAthanA 1000 (eka hajAra), 24. mahAvIrasvAminA 700 (sAta se) uparokta sa tIrthaMkarAnA kevali munienI kula sa`khyA 1,76,100 kahI che.(351-354) 22. manaH5 vajJAnimunienI saMkhyA cArasasahassa tinhaM saya saDDhA satta 1 paMca ya 2 divaDhaM 3 / egadasa saDUDhachassaya 4 dasasahasA causayA saDDhA 5 // 355 // dasa sahasA tiNi sayA 6 nava divaDUDhasayA ya 7 aTTha sahasA ya 8 / paMcasaya sattasahasA 9 suviddijiNe sIyale 10 ceva // 356 // chasahassa dohamitto 11 - 12 paMca sahassAI paMca ya sayAI 13 / paMca sahassA cauro 14 sahassa sayapaMcaabbhahiyA 15 || 357 | cauro sahassa tinniya 16 tiNNeva sayA havaMti cAlIsA 17 / sahasadugaM paMcasayA igavannA arajidissa 18 // 358 // sattarasasayA sapannA 19 paMcadasasayA ya 20 bArasaya saDDhA 21 / sahaso 22 saya aGkuma 23 paMceva sayA u vIrassa 24 || 359 // 1. RSabhadeva bhagavAnanA 12,750, 2. ajitanAthanA 12,500, 3. sa`bhavanAthanA 12,150, 4. abhinaMdanasvAmInA 11,650, 5. sumatinAthanA 10,450, 6. padmaprabhunA 10,300, 7. supArzvanAthanA 9,150, 8. caMdraprabhunA 8,000, 9. suvidhinAthanA 7,500, 10. zItalanAthanA 7,500, 11. zreyAMsanAthanA 6,000, 1ra. vAsupUjayasvAmInA 6,000, 13. vimalanAthanA 5,500, 14. anaMtanAthanA 5,000, 15. dhanAthanA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23. caudapUva dharamunionI sakhyA 4,500, 16. zAntinAthanA 4,000, 17. kuMthunAthanA 3,340, samavAyAMgAnusAre 8,100 18. aranAthanA 2,551, 19. mallinAthanA 1,7pa0, samavAyAMgAnusAre 5,700, 20. munisuvratasvAmInA 1,500, 21. naminAthanA 1,260 matAMtara 1,250, 22. nemanAthanA 1,000, 23. pArzvanAthanA 750, 24. mahAvIrasvAmInA 500-A cAvIsa jinanA manaH pavajJAnInI kula saMkhyA 1,45,591. ( 355-359 ) 23. caudapUva dharamunienI sakhyA caudasapuvvi sahassA cauro addhaTTamANi ya sayANi 1 / vIsahiya satatIsA 2 igavIsa sayA ya pannAsa 3 // 360 // panarasa cauvIsa sayA 5 tevIsa sayA 6 ya vIsasaya tIsA 7 / do sahasa 8 panarasa sayA 9 sayacaudasa 10 terasa sAI 11 / / 361 // 171 saya bArasa 12 ekkArasa 13 dasa 14 nava 15 aTTheva 16 chacca saya sayarA 17 / dasahi chacceva sayA 18 chaccasayA aTThasaTThihiyA 19 // 362 || saya paMca 20 addhapaMcama 21 cauro 22 aTTha 23 tiniya sAI 24 / usa hAijiNi dANaM caudasapuvvINa parimANaM || 363 // 1. RSabhadeva bhagavAnanA 4,750 (cAra hajAra sAtaseA pacAsa), 2. ajitanAthanA 3,720 (traNa hajAra sAtasA vIza), 3. saMbhavanAthanA 2,150 (be hajAra ekasA pacAsa), 4. abhinaMdanasvAmInA 1,500 (eka hajAra pAMcasA), 5. sumatinAthanA 2,400 (e hajAra cArasA), 6. padmaprabhanA 2,300 (be hajAra traNasA), 7. supArzvanAthanA 2,030 be hajAra trIsa, 8. caMdraprabhanA 2000 (be hajAra), 9. suvidhinAthanA 1,500, (eka hajAra pAMcaseA), 10. zItalanAthanA 1,400 (eka hajAra cArasA), 11. zreyAMsanAthanA 1,300 (eka hajAra traNasA), 12. vAsupUjayasvAmInA 1,200 (eka hajAra khaseA), 13.vimalanAthanA 1,100 (eka hajAra sA), 14. anaMtanAtha 1000 (eka hajAra), 15. dharmanAthanA 900 (navasA), 16. zAMtinAthanA 800,(AThasA) samavAyAMgAnusAre 9,300 (nava hajAra traNasA) 17. kuMthunAthanA 670 (chaseA sIttera), 18. aranAthanA 610 (chaseA dasa), 19. mallinAthanA 668 (iMsA aDasaTha), 20. munisuvratasvAmInA 500 (pAMcasA), 21. nimanAthanA 450 (cArase pacAsa), 22. temanAthanA 400 cArasA 23. pArzvanAthanA 350 (traNaseA pacAsa) 24. mahAvIrasvAmInA 300 (traNaso) uparAkta RSabhadeva vagere jinezvarAnA cauDhapUrvI sutinI kula saMkhyA 33,9,98 che. (360-363)
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. zrAvakanI saMkhyA paDhamassa tini lakkhA paMca sahassA dulakkha jA saMtI / lakkhovari aDanauI 2 teNauI 3 aTThasII ya 4 // 364 // egasII 5 chAvattari 6 sattAvaNNA 7 ya taha ya pannAsA 8 / guNatIsa 9 navAsII 10 aguNAsI 11 panarasa 12 aTTheva 13 // 365 // chaciya sahassa 14 cauro sahassa 15 naui sahassa saMtissa 16 / tatto ego lakkho upari guNasIya 17 culasI 18 ya // 366 // teyAsI 19 bAvattari 20 sattari 21 iguhattarI 22 ya causaThThI 23 / eguNasaTThi sahassA 24 sAvagamANaM jiNavarANaM // 367 / / 1. RSabhadeva prabhunAM 3,05,000 (traNa lAkha pAMca hajAra),2. ajitanAthanA ra98,000 (be lAkha aThThANuM hajAra), 3. saMbhavanAthanA 2,93,000 (be lAkha trANuM hajAra),4. abhinaMdana svAmInA 2,88,000 (be lAkha ayAsI hajAra) pa. sumatinAthanA 2,81,000 (be lAkha ekayAsI hajAra), 6. padmaprabhunA 2,76,000 (be lAkha chottera hajAra), 7. supArzvanAthanA 2,57,000 (be lAkha sattAvana hajAra), 8, caMdraprabhanA 2,50,000 (be lAkha pacAsa hajAra) 9. suvidhinAthanA 2,29,000 (be lAkha ogaNatrIsa hajAra), 10. zItalanAthanA 2,89,000 (be lAkha nevayAsI hajAra), 11. zreyAMsanAthanA 2,79,000 (be lAkha gaNuM eMsI hajAra), 12. vAsupUjya svAmInA 2,15,000 (be lAkha paMdara hajAra). 13, vimalanAthanA 20,8,000 (be lAkha ATha hajAra), 14. anaMtanAthanA 2,06,000 (be lAkha che hajAra), 15 dharmanAthanA 20,4,000 (be lAkha cAra hajAra), satizatasthAna graMthAdhAre 2,40,000 (be lAkha cAlIsa hajAra) 16. zAtinAthanA 2,90,000 (be lAkha nevuM hajAra), 17. kuMthunAthanA 1,79,000 (eka lAkha ogaNaeMsI hajAra), 18. aranAthanA 1,84,000 (eka lAkha coryAsI hajAra), 19. mallinAthanA 1,83,000 (eka lAkha vyAsI hajAra) 20. munisuvratasvAmInA 1,72,000 (eka lAkha boMtera hajAra), 21. naminAthanA 1,70,000 (eka lAkha sIttera hajAra) 22. nemanAthanA 1,69,000 (eka lAkha ogaNasIttera hajAra), 23. pArzvanAthanA 1,64,000 (eka lAkha cosaTha hajAra), 24. vardhamAnasvAmIne 1,59,000 (eka lAkha ogaNasAITha hajAra) zrAvake hatA. vIsa jinezvaranA kula zrAvakanI saMkhyA 55,48,000 (364-367)
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25. zrAvikAnI saMkhyA paDhamassa paMca lakkhA caupanna sahasma 1 tayaNu paNa lakkhA / paNayAlIsasahassA 2 chalakkha chattIsa sahasA ya 3 // 368 // sattAvIsasahassAhiyalakkhA paMca 4 paMca lakkhA ya / solasasahassaahiyA 5 paNalakkhA paMca u sahassA 6 // 369 / / uvari cauro lakkhA dhammo jA uvari sahasa teNauI 7 / iganauI 8 igahattari 9 aDavanna 10 'DayAla 11 chattIsA 12 // 370 // cauvIsA 13 caudasa 14 teraseva 15 tatto tilakkha jA vIro / taduvari tinavai 16 igAsI 17 visattarI 18 sayari 19 pannAsA 20 // 371 // aDayAlA 21 chattIsA 22 igucatta 23 'TThAraseva ya sahassA 24 / saDDhINa mANameyaM cauvIsAe jiNavarANaM // 372 // 1. AdIzvara bhagavAnanI 5,54,000, (pAMca lAkha cepana hajAra),2. ajitanAthanI 5,45,000 (pAMca lAkha pIstAlIsa hajAra), 3. saMbhavanAthanI 6,36,000 (cha lAkha chatrIsa hajAra), 4. abhinaMdana svAminI 5,27,000 (pAMca lAkha sattAvIza hajAra), pa. sumatinAthanI 5,16,000 (pAMca lAkha seLa hajAra), 6. padmaprabhanI pa,05,000 (pAMca lAkha pAMca hajAra). 7. supArzvanAthanI 4,93,000 (cAra lAkha trANuM hajAra), 8. caMdraprabhanI 4,91,000 (cAra lAkha ekANuM hajAra), 9. suvidhinAthanI 4,71,000 (cAra lAkha I ketera hajAra), 10. zItalanAthanI 4,58,000 (cAra lAkha aThThAvana hajAra) 11. zreyAMsanAthanI 4,48,000 (cAra lAkha aDatALIsa hajAra), 12. vAsupUjya svAminI 4,36,000 (cAra lAkha chatrIsa hajAra) 13. vimalanAthanI 4,24,000 (cAra lAkha vIza hajAra) 14. anaMtanAthanI 4,14,000 (cAra lAkha cauda hajAra) 15. dharmanAthanI 4,13,000 (cAra lAkha tera hajAra), 16. zAMtinAthanI 3,93,000 (traNa lAkha trANuM hajAra), 17. kuMthunAthanI 3,81,000 (traNa lAkha ekayAsI hajAra), 18. aranAthanI 3,72,000 (traNa lAkha bettera hajAra), 19. mallinAthanI 3,70,000 (traNa lAkha sIttera hajAra) 20. munisuvratasvAminI 3,50,000 (traNa lAkha pacAsa hajAra), 21. naminAthanI 3,48,000 (traNa lAkha aDatAlIsa hajAra), 22. nemanAthanI 3,36,000 (traNa lAkha chatrIsa hajAra), 23. pArzvanAthanI 3,39,000 (traNa lAkha ogaNacAlIsa hajAra), 24. mahAvIrasvAminI 3,18,000 (traNa lAkha aDhAra hajAra) covIsa tIrthakaronI kula zrAvikAo 1,053,8000 (368-372 )
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. tI karanA cakSA jakkhA gomuha 1 mahajakkha 2 timuha 3 Isara 4 tuMburU 5 kusumo 6 / mAya~go 7 vijayA 8 jiya 9 baMbho 10 maNuo 11 ya surakumaro 12 || 373 || chammuha 13 payAla 14 kinnara 15 garuDo 16 gaMdhavva 17 taha ya jakkhido 18 / kUbara 19 varuNo 20 bhiuDI 21 gomeho 22 vAmaNa 23 mayaMgo 24 // 374 // 1. gAmukha, 2. mahAyakSa, 3 trimukha, 4. izvara, 5. tuMbharuM, 6. kusuma, 7. mAtaMga, 8. vijaya, 9. ajita, 10, brahma, 11. manuja, 12. surakumAra, 13. Sasukha, 14. pAtAla, 15. kinnara, 16. garuDa, 17. gadhava, 18. yakSendra, 19. kubara, 20. varUNa, 21. bhrUkuTi, 22. gAmedha 23. vAmana, 24, mAtaMga, tIrthaMkarAnI bhaktimAM vizeSa parAyaNa devA, te yakSa kahevAya. 1. prathama jinanA gAmukha nAme yakSa che. tene suvarNa vaNu, hAthInuM vAhana ane cAra bhujA ane tenA jamaNA e hAthamAM varadAnamudrA tathA akSamAlA che ane DAkhA khe hAthamAM khIjer (mAtuliMga) tathA pAza che. 2. ajitanAthanA mahAyakSa nAme cakSa che. tene cAra mukha, zyAmavarNa ane hAthInu vAhana ane ATha hAtha che. temAM jamaNA cAra hAthamAM varadAnamudrA, mugara, akSamAlA ane pAza che. DAkhA cAra hAthamAM khIjerU, abhayamudrA, aMkuza ane zakti che. 3. saMbhavanAthanA trimukha nAme yakSa che. tene traNa mukha, traNa netra, zyAma varNa, mayUra vAhana ane cha hAtha che. temAM jamaNA traNa hAthamAM nALiyA, gadA, abhayamudrA che ane DAkhA traNa hAthamAM mAtuliMga, akSamAlA, ane nAga che. 4. abhinaMdanasvAmInA Izvara nAme yakSa che. tenA vaNu zyAma, hAthanu vAhana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM mAtuliMga ane akSamAlA che tathA DAkhA be hAthamAM nALiyA ane aMkuza che. 5. sumitanAthanA tuMkharuM nAme yakSa che, tenA vaNu zveta, garUDavAhana ane cAra hAtha, che. jamaNA e hAthamAM varadAna mudrA ane zakti che. DAbA e hAthamAM gadA ane nAgapAza che. 6. padmaprabhasvAmIne kusuma nAme yakSa che. tenA vaNu nIla, haraNanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNA e hAthamAM phaLa ane abhaya mudrA che ane DAbA e hAthamAM nALiyA ane akSamAlA che. 7. supArzva nAthaneA mAtaMga nAme yakSa che. tenA varNa nIla, hAthInuM vAhana, ane cAra hAtha che, jamaNA e hAthamAM bilva ane pAza che ane DAbA e hAthamAM nALiyA ane aMkuza che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. tItha "karanA cakSA 175 8. caMdraprabhanA vijaya nAme yakSa che. tenA vaNu nIla che, traNa AMkha haMsanuM vAhana ane e hAtha che, jamaNA hAthamAM cakra ane DAbA hAthamAM sugara che. 9. suvidhinAthane ajita nAme yakSa che. tenA vaNu zveta che, kAcakhAnuM vAhana ane cAra hAtha, che. jamaNA be hAthamAM mAtuliMga, akSamAlA che ane DAbA e hAthamAM nALiyA ane bhAle che. 10. zItalanAthanA brahmA nAme yakSa che. tene varNa sapheda, cAra mukha, traNa AMkha, padmAsana ane ATha hAtha che. jamaNA cAra hAthamAM mAtuliMga, pAza, sugara, abhayamudrA che, ane DAbA cAra hAthamAM nALiyA, gadA, aMkuza, akSamAlA che. 11. zreyAMsanAthanA manuja nAme yakSa che. matAMtare Izvara nAma che. tenA va sapheda, traNa AMkha, baLadanuM vAhana ane cAra hAtha che, jamaNA be hAthamAM khIjArU ane gadA che ane DAbA be hAthamAM neALiyA ane akSamAlA che. 12. vAsupUjyasvAminA surakumAra nAme yakSa che. tenA vaNu zveta, haMsanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM khInnerU ane khANa che. ane DAbA e hAthamAM neALiyA ane dhanuSa che. 13. vimalanAthanA mukha nAme yakSa che. tenA vaNu zveta, mAranu vAhana ane mAra hAtha che. jamaNA cha hAthamAM phaLa, cakra, khANu, talavAra, pAza, akSamAlA che ane DAbA cha hAthamAM nALiyeA, cakra, dhanuSa, phUlaka, aMkuza tathA abhayamudrA che. 14. ana tanAthanA pAtAla nAme yakSa che. tene traNa mukha, lAla vargu, magaranu vAhana ane cha hAtha che. jamaNA traNa hAthamAM kamaLa, talavAra ane pAza che ane DAbA traNa hAthamAM nALiyA, laka ane akSamAlA che. 15. dhanAthane kinnara nAme yakSa che. tene traNa mukha, va lAla, kAcabAnuM vAhana tathA cha hAtha che. jamaNA traNa hAthamAM khIjorU, gadA, ane abhayamudrA che. DAbA traNa hAthamAM nALiyA, kamala, akSamAlA che. 16. zAMtinAthanA garUDa nAme yakSa che. tene varAhanuM vAhana, mukha varAha jevuM che. varNa zyAma che tathA cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM khIjorU ane kamala ane DAbA e hAthamAM nALiyA, akSamAlA che. 17. kuMthunAthanA gAMdhava nAme yakSa che. tenA varNa zyAma che. haMsanuM vAhana tathA cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM varadAnamudrA ane pAza che. DAkhA be hAthamAM mAtuliMga ane aMkuza che. 18. aranAthanA yakSendra nAme yakSa che. zAMkhanu vAhana tathA khAra hAtha che. che. tene cha mukha, traNa AMkha ane varNa zyAma jamaNA cha hAthamAM mIorU, khANu, khaDUga,
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 pravacanasArAhAra mudgara, pAza ane abhayamudrA che, ane DAbA cha hAthamAM nALiyeA dhanuSa, carma phalaka (DhAla), zUla, aMkuza ane akSamAlA che. 19. dghinAthanA kubaranAmA yakSa che. tene cAra mukha, indradhanuSya jevA vaNu, hAthInuM vAhana ane ATha hAtha che. jamaNA cAra hAthamAM varadAnamudrA, parazu, zUla ane abhayamudrA che. tathA DAbA cAra hAthamAM khIjerU, zakti, mugara ane akSamAlA che. khIjA graMthAmAM kukharanI jagyAe kubera kahyuM che. 20. munisuvratasvAmInA varUNa nAme yakSa che. tene cAra mukha, traNa AMkha, veta vaNa ane vRSabhanuM vAhana che. mAthA upara jaTAnA mugaTa che. tene ATha hAtha che. jamaNA cAra hAthamAM khIjorU, gaThThA, khANu ane zakti che tathA DAbA cAra hAthamAM nALiyA, kamala, dhanuSa ane parazu che. 21. nimanAthanA kaTa nAme yakSa che. tene cAra mukha, suvarNa vaNu, traNa AMkha ane baLadanu vAhana che. jamaNA cAra hAthamAM khIjorU, zakti, sugara ane abhayamudrA che. DAbA cAra hAthamAM nALiyeA, pazu, vaja, ane akSamAlA che. 22. temanAthane gomedha nAme yakSa che. tene traNa mukha, zyAma varNa, puruSanuM vAhana ane cha hAtha che. jamaNA traNa hAthamAM mAtuliMga, parazu ane cakra che tathA DAbA traNa hAthamAM nALiyA, zUla ane zakti che. 23. pArzvanAthane vAmana nAme yakSa che. matAMtare pArzva nAme yakSa che. tene hAthInA jevuM mukha, mastaka upara sarpanI NA, zyAma varNa, kAcabAnuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM khIjorU ane sarpa che tathA DAbA be hAthamAM nALiyA ane bhujaMga (sarpa) che. 24. mahAvIrasvAmIne mAtaMga nAme yakSa che. tene zyAma varNa, hAthInuM vAhana, ane e hAtha che. jamaNA hAthamAM nALiyeA ane DAbA hAthamAM khIjorU che. (373-374) 27. yakSiNI devIo cakkesari 1 ajiyA 2 duriyAri 3 kAli 4 mahakAlI 5 / accuya 6 saMtA 7 jAlA 8 sutArayA 9 soya 10 sikhicchA 11 / / 375 // pavara 12 vijayaM 13 kusA 14 paNNattI 15 nivvANi 16 accuyA 17 dharaNI 18 / roTTa 19 chutta 20 gaMdhAri 21 aba 22 paumAvaI 23 siddhA 24 || 376 // 1. cakrezvarI, 2. ajitA, 3. duritAri, 4. kAli, pa, mahAkAli, 6. acyutA, 7. zAMtA, 8. jvAlA, 9. sutArA, 10, azeAkA, 11. zrIvatsA, 12. pravarA, 13. vijayA, 14. akuzA, 15. prajJapti,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 yakSiNI 177 16. nirvANuM, 17. ayyatA, 18. dharaNI, 19vairuTayA 20. a chuptA, 21. gAMdhArI, 22, aMbA, 23. padmAvatI, 24. siddhAyikA. 1. RSabhadevanI cakakezvarIdevI matAMtare apraticakA devI che. tene suvarNa varNa, garUDanuM vAhana ane ATha hAtha che. jamaNuM cAra hAthamAM varadAnamudrA, bANa, caka ane pAza che tathA DAbA cAra hAthamAM dhanuSa, vA, cakra ane aMkuza che. 2. ajitanAthanI ajitAdevI athavA ajitabalA che. tene gaura varNa, lehAsana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM bIrU ane aMkuza che. 3. saMbhavanAthanI duritAridevI che. tene gaura varNa, meSanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane akSamAlA che tathA DAbA be hAthamAM phala ane abhayamudrA che. 4. abhinaMdana svAminI kAlI nAme devI che. tene zyAma varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane pAza tathA DAbA be hAthamAM nAga ane aMkuza che. 5. sumatinAthanI mahAkAlI nAme devI che. tene suvarNa varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAna mudrA ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM bIjerU ane aMkuza che. 6. paprabhunI ayyatA nAme devI che. matAMtare zyAmA nAme devI che. tene zyAma varNa, naranuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane viSNu che tathA DAbA be hAthamAM dhanuSa ane abhayamudrA che. 7. supArzvanAthanI zAMtA nAme devI che. tene suvarNa varNa, hAthInuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane akSasUtra che. tathA DAbA be hAthamAM phUla ane abhayamudrA che. 8. caMdraprabhunI javAlA nAme devI che. matAMtare bhakuTi devI che. tene pILo varNa, vAlaka nAmanA prANInuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM khaga ane mugara che tathA DAbA be hAthamAM phalaka eTale DhAla ane parazu che. 9 suvidhinAthanI sutArAdevI che. tene gaura varNa, vRSabhanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane akSamAlA che tathA DAbA be hAthamAM kaLaza ane aMkuza che. 10. zItalanAthanI azekAdevI che. tene nIla varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNuM be hAthamAM varadAnamudrA ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM phaLa ane aMkuza che.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 pravacanasAroddhAra 11. zreyAMsanAthanI zrIvatsA nAme devI che matAMtare mAnavIdevI che. tene gaura varNa, siMhanuM vAhana tathA cAra hAtha che. jamaNe be hAthamAM varadAnamudrA ane muddagAra che tathA DAbA be hAthamAM kaLaza ane aMkuza che. 12. vAsupUjyasvAminI pravarA nAme devI matAMtare caMDAdevI che. tene zyAma varNa, ghaDAnuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAna mudrA ane zakti che tathA DAbA be hAthamAM phUla ane gadA che. 13. vimalanAthanI vijayAnAme devI che matAMtare viditAdevI che. tene haDatAla jevo varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM bANa ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM dhanuSa ane nAga che. 14. anaMtanAthanI aMkuzA nAme devI che. tene gaura varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM khaDraga ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM DhAla ane aMkuza che. 15. dharmanAthanI pannagA nAme devI che. matAMtare kaMdarpadevI che. tene gaura varNa, masyanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM kamaLa ane aMkuza che tathA DAbe be hAthamAM kamaLa ane abhayamudrA che. 16. zAntinAthanI nirvANadevI che. tene suvarNa jevo varNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM pustaka ane kamaLa che tathA DAbA be hAthamAM kamaMDaLa ane kamaLa che. 17. kuMthunAthanI agratA nAme devI che matAMtare balAdevI che. tene suvarNa jevo varNa, mayuranu vAhana ane cAra hAtha che. jamaNuM be hAthamAM bIrU ane phUla che tathA DAbA be hAthamAM muSuddhi ane kamaLa che. 18. aranAthanI dharaNI nAme devI che. tene nIlavarNa, kamaLanuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM mAtaliMga ane kamaLa che tathA DAbA be hAthamAM kamaLa ane akSamALA che. 19. mallinAthanI vairUTyA nAme devI che. tene kRSNavarNa kamalanuM Asana, ane cAra hAtha che. jamaNA be hAthamAM varadAnamudrA ane akSamALA che. tathA DAbA be hAthamAM bIrU ane zakti che. 20. munisuvratasvAminI acchatA nAme devI che. matAMtare naradattAdevI che. tene suvarNavarNa, bhadrAsananuM Asana ane cAra hAtha che. jamaNuM be hAthamAM varadAna mudrA ane akSamALA che tathA DAbA be hAthamAM bIjorU ane phUla che. ' 21. naminAthanI gAMdhArI nAme devI che tene kavetavarNa, haMsanuM vAhana ane cAra
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28. tIrthakarenuM dehamAna 179 hAtha che. jamaNu be hAthamAM varadAnamudrA ane khaga che tathA DAbA be hAthamAM bIrU tathA bhAlo che. 22. neminAthanI aMbikA nAme devI che. tene suvarNavaNa, siMhanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM AMbAnI lUma ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM putra ane aMkuza che. 23. pArzvanAthanI padmAvatI nAme devI che. tene suvarNa varNa, kurkaTa sarpanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNu be hAthamAM kamaLa ane pAza che tathA DAbA be hAthamAM phaLa ane aMkuza che. 24. mahAvIrajinanI siddhAyikA nAme devI che. tene lIlo varNa, siMhanuM vAhana ane cAra hAtha che. jamaNuM be hAthamAM pustaka ane abhayamudrA che tathA DAbA be hAthamAM bIrU ane vINuM che. ahIM sUtrakAre yakSo ane yakSiNIonA phakta nAmo ja kahyA che. paNa AMkha, moDhA, raMga vagerenuM svarUpa kahyuM nathI paNa ame ziSyanA jJAna mATe nirvANakalikA graMthAnusAre temanA netra, mukha, varNa, zastra vagerenuM svarUpa kahyuM. (375-376 ) 28. tIrthakaronuM dehamAna paMcadhaNUsaya paDhamo kameNa paNNAsahINa jA suvihI 100 / / dasahINa jA aNaMtA 50 paMcUNA jAva jiNanemI 10 // 377 // navahatthapamANo pAsasAmio sattahattha jinnviiro| - varasejuLa sImA vivALa rU78mAM pahelA iSabhadeva bhagavAnanI pAMcase dhanuSya pramANunI kAyA che. te pachI ajitanAtha bhagavAnathI suvidhinAtha bhagavAna sudhI pacAsa-pacAsa dhanuSa ochA karatA javuM. te pachI anaMtanAtha bhagavAna sudhI daza-daza dhanuSa ochA karavA ane te pachI neminAtha bhagavAna sudhI pAMca-pAMca dhanuSa ochA karavA. tathA pArzvanAtha bhagavAnanA nava hAtha ane vIra bhagavAnanA sAta hAtha che. A jinezvaranuM zarIra pramANa usedhAMgulathI jANavuM. 1. RSabhadeva 500 dhanuSa, 2. ajitanAtha 450 dhanuSa, 3. saMbhavanAtha 400 dhanuSa, 4. abhinaMdana svAmI 350 dhanuSa, pa, sumatinAtha 300 dhanuSa, 6. padmaprabhu 250 dhanuSa, 7. supArzvanAtha 200 dhanuSa, 8. caMdraprabhu 150 dhanuSa, 9, suvidhinAtha 100 dhanuSa, 10. zItalanAtha 90 dhanuSa, 11. zreyAMsanAtha 80 dhanuSa, 12. vAsupUjya
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 pravacanasAroddhAra svAmI 70 dhanuSa, 13. vimalanAtha 60 dhanuSa, 14. anaMtanAtha 50 dhanuSa, 15. dharmanAtha 45 dhanuSa, 16. zAtinAtha 40 dhanuSa, 17. kuMthunAtha 35 dhanuSa, 18. aranAtha 30 dhanuSa, 19. mallinAtha 25 dhanuSa, 20. munisuvratasvAmI 20 dhanuSa, 21. naminAtha 15 dhanuSa, 22. nemanAtha 10 dhanuSa, 23. pArzvanAtha 9 hAtha, 24. mahAvIra svAmI 7 hAtha pramANa che. tIrthakaronuM A dehapramANu paramANa, rathareNa, trasareNu AdithI utpanna thayela usedhAMgula vaDe jANavuM. (377-378) : 29. laMchana vasaha 1 gaya 2 turaya 3 vAnara 4 kaMco 5 kamalaM ca 6 satthio 7 caMdo 8 / mayara 9 siviccha 10 gaMDaya 11 mahisa 12 varAho 13 ya seNo 14 ya // 379 // vajaM 15 hariNo 16 chagalo 17 naMdAvatto 18 ya kalasa 19 kumbho 20 ya / nIluppala 21 saMkha 22 phaNI 23 sIho 24 ya jiNANa cindhAiM // 380 // 1. vRSabha, 2. hAthI, 3. gheDa 4. vAnara, 5. kacapakSI, 6. kamaLa, 7. sAthIo, 8, caMdra, 9, magara, 10. zrIvatsa, 11, geMDA, 12. pADe, 13. varAha, 14. napakSI, 15. vaja, 16. haraNa, 17, bakare, 18. naMdAvata, 19 kuMbha, ra0. kAcabo, 21. nIlakamala, rara. zekha, ra3. sapa, ra4. siMhaA vIza laMchana RSabhadeva vagere tIrthakarenA kramazaH jANavA.(379-380) 30. vaNuM paumAbhavAsupujjA rattA sasipuSpadaMta sasigorA / suvbayanemI kAlA pAso mallI piyaMgAbhA // 381 / / varataviyakaNayagorA solasa titthaMkarA muNeyavvA / paNa vanavibhAgo rIsANa vifvALa rUA. [ bhAva. ni. 224-1] paprabhu ane vAsupUjya jAsudanA phula jevA rAtA, caMdraprabhu ane suvidhinAtha caMdra jevA sapheda, munisuvrata ane nemanAtha IndranIlamaNa jevA zyAma pArzvanAtha ane mahilanAtha rAyaNanA vRkSa jevA lIlA, bAkInA seLa tIrthakaro zuddha tapAvela senA jevA vaNavALA jANavA. A pramANe vIsa tIrthaMkaranAM varNana che. (381-382)
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 31. dIkSA samayane parivAra ego bhagavaM vIro pAso mallI ya tihi tihi saehiM / bhagavaMpi vAsupujjo chahiM purisasaehiM nikvato // 383 / / uggANaM bhogANaM rAyaNNANaM ca khattiyANaM ca / cauhiM sahasse hiM usaho sesA u 19 sahassaparivArA // 384 / / [ sAva. ni. 224-1] 1. mahAvIra svAmIe phakta ekalAe ja dIkSA lIdhI bIjA keI sAthe na hatA. pArzvanAtha ane mallinAthanI sAthe 300 jaNA. vAsupUjya svAmi 600 puruSa sAthe saMsAra jaMgalamAMthI nIkaLyA. ArakSaka sthAnIya uccakuLavALA, vaDIla jevA bhega kuLavALA, mitra samAna rAjanyakuLavALA tathA sAmanta vagere kSatriya kulavALA cAra hajAra puruSa sAthe RSabhadeva bhagavAne dIkSA lIdhI. bAkInA mahAvIrasvAmi, mallinAtha, pAzvanAtha, vAsupUjya ane RSabhadeva sivAyanA ajitanAtha vagere 19 tIrthakare e 1000 puruSa parivAra sAthe dIkSA lIdhI. (383-384) 3ra. AyuSya caurAsIi 1 bisattari 2 saTThI 3 pannAsa 4 meva lakkhAI / cattA 5 tIsA 6 vIsA 7 dasa 8 do 9 ega 10 ca puvvANaM // 385 // caurAsI 11 bAvattarI 12 ya saTThI 13 ya hoi vAsANaM / tIsA 14 ya dasa 15 ya ega 16 evaM ee sayasahassA // 386 // paMcANaui sahassA 17 caurAsII 18 ya paMcavannA 19 ya / tIsA 20 ya dasa 21 ya ega 22 saya 23 ca bAvattarI 24 ceva // 387 / / bahaSabhadevanuM sayu-coryAsI lAkha (84,00,000) pUva varSa, 2. ajitanAthanuM bahoMteralAkha (0ra,00,000) pUrvanuM, 3. saMbhavanAthanuM sAIThalAkha (60,000,00) pUrva, 4, abhinaMdana svAmInuM pacAsa lAkha (50,000,00) pUrva, 5. sumatinAthanuM cAlIza lAkha (40,000,00) pUrva, 6. padmaprabhanuM trIsa lAkha (30,000,00) pUrva, 7. supAzvanAthanuM vIzalAkha (20,000,00) 1. ahIM mallinAtha 300 puruSo ane 300 strIo kulle 600 sAthe dIkSita thayA. sUtramAM je 300 kahyA te phakta strI ke puruSa jANavA. bIjo pakSa hovA chatAM paNa sUtramAM vivakSA karI nathI, e pramANe paraMparA che. sthAnAMga sUtramAM paNa kahyuM che ke "masTirinaH strokatavikimi: mahilanAtha bhagavAna sAthe traNaso puruSa tathA traNa strIoe paNa dIkSA lIdhI."
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 pravacanasAroddhAra pUrva, 8, caMdraprabhanu dazalAkha (10,00,000) pUrva, 9. suvidhinAthanuM be lAkha (2,00,000) pUrva, 10. zItalanAthanuM eka lAkha (1,00,000) pUrva, 11. zreyAMsanAthanuM coryAsI lAkha (84,00000) varSa, 12. vAsupUjya svAmInuM bahetera lAkha (72,00,000) varSa, 13. vimalanAthanuM sAITha lAkha (60,00,000) varSa, 14, anaMtanAthanuM trIsa lAkha (30,00,000) varSa, 15. dhamanAthanuM daza lAkha (10,00,000) varSa, 16. zAtinAthanuM eka lAkha (1,00,000) varSa, 17. kuMthunAthanuM paMcANuM hajAra (95,000) varSa, 18. aranAthanuM coryAsI hajAra (84,000) varSa, 19. malinAthanuM paMcAvana hajAra (55,000) varSa, 20, munisuvratasvAminuM trIza hajAra (30,000) varSa, 21. naminAthanuM daza hajAra (10,000) varSa 22. nemanAthanuM eka hajAra (1000) varSa, 23, pArzvanAthanuM 100 varSa, 24, mahAvIrasvAmI 7ra varSa, (385-387) 33. nirvANu samaye parivAra, ego bhagavaM vIro tettIsAe saha nivvuo pAso / chattIsehiM paMcahi saehiM nemI u siddhigao // 388 // paMcahi samaNasaehiM mallI saMtI u navasaehiM tu / aTThasaeNaM dhammo saehi chahi vAsupujjajiNo // 389 // sattasahassANataijiNassa vimalassa chassahassAI / paMca sayAI supAse paumAbhe tiNNi aTThasayA // 390 // dasahiM sahassehiM usaho sesA u sahassaparivuDA siddhA / titthayarA u duvAlasa pariniTThiyaaTTakammabharA // 391 // mahAvIrasvAmI ekAkI nirvANa pAmyA, pArzvanAtha 33 sAdhu sAthe, nemanAtha 536 sAthe, mallinAtha 500 sAdhu sAthe, zAntinAtha 900 sAdhuo sAthe, gharmanAtha 108 sAthe, vAsupUjya 100 sAthe, anaMtanAtha 7000 sAthe, vimalanAtha 6000 sAthe, supArzvanAtha 500 sAthe, padmaprabhu 308 sAthe matAMtare 803, tatva tu kevali gamyam tathA RSabhadeva bhagavAna daza hajAra sAthe parama AnaMdarUpI lakSmIne bheTayA. bAkInA ajita, saMbhava abhinaMdana, sumati, caMdraprabhu, suvidhi, zItala, zreyAMsa, kuMthunAtha, arajina, munisuvratasvAmI ane naminAtha. A bAra tIrthakare dareka-1-1 hajAranA parivAra sAthe ATha karmane kSaya karI mokSamAM gayA. (388-391)
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. nirvANagamana sthAna aTThAvayacaMpujjitapAvAsammeyaselasiharesuM / usabhavasupujjanemI vIro sesA ya siddhigayA // 392 // RSabhadeva aSTApada upara, vAsupUjyasvAmI caMpApurImAM, nemanAtha gIranAra upara, mahAvIrasvAmI pAvApurImAM ane bAkInA ajItanAthAdi vIsa tIrthakara sametazikhara para mokSe gayA. (32) 35. jinezvaranA AMtarA itto jiNaMtarAI vocchaM kila usabhasAmiNo ajio / paNNAsakoDilakkhehiM sAyarANaM samuppaNNo // 393 / / 20SabhadevasvAmithI ajitanAtha pacAsa lAkha kroDa sAgaropama pachI 'siddha thayA. (33) 1. ahIM "DhavaE vagere padomAM trIjI vibhakti sAtamInA artha mAM che. tethI RSabhadeva pachIthI ajitanAtha pacAsa lAkha kroDa sAgaropama pUrNa thaye chate mokSamAM siddharUpe utpanna thayA. ahIM "satpanna"ne artha "janma le? e artha na karo, paraMtu siddha thavAnA arthamAM levA, kemake dhAtuo aneka arthavALA che. ahiM "suramitte' vagere padomAM paMcamI. vibhakti avadhi artha mAM che. te avadhi-abhividhi ane maryAdA ema be arthamAM che. ahIM paMcamI vibhakti abhividhi arthamAM laIne samutpannane artha "jamyA" e karIe te RSabhadevanA janma vakhatathI laI ajitanAthanA janma kAla sudhInuM pramANa Avaze, jethI RSabhadevanA sarvAyu kALa pramANathI adhika duSamasuSamA ArAnA 89 pakhavADIyA raghe chate arthAta coryAsI lAkha pUrva ane nevyAsI pakhavADIye mahAvIrasvAminI siddhi thaze. AgamamAM te phakta 89 pakhavADIyA bAkI rahyuM chate mahAvIrasvAminI siddhi kahI che, mATe Agama sAthe virodhane prasaMga Avato hovAthI paMcamI vibhakti maryAdA arthamAM ja levI. abhividhi arthamAM nahIM. paMcama vibhaktine maryAdAnA arthamAM paNa jo samutpannane artha "janmathI" vyAkhyA karIe te paNa RSabhadeva vagerenA nirvANa kALathI ajitanAtha vagerenA janma kALa sudhI ja samaya Ave che. tethI jinezvarone AMtarAnA kALa mAna vaDe ja tho Aro pUro thaI jAya. ane ajitanAtha vagere. trevIsa jinanA saMpUrNa AyuSyakALa pramANamAM jinene AMtarA kALa na levAyela hovAthI te vadhArAnA samaya rUpe thaze. AthI AvatI utsarpiNImAM zrI mahAvIrasvAminI siddhi thayAnI Apatti Avaze. ane te barAbara nathI. mATe RSabhadeva vagerenA nirvANa kALathI laI ajitanAtha vagere siddha thayA ema ja vyAkhyA karavI. bIjI rIte nahIM,
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 pravacanasAroddhAra tIsAe saMbhava jiNo dasahi u abhinaMdaNo jinnvriNdo| navahi u sumaijikido uppaNNo koDilakkhehiM // 394 // ajitanAthanA nirvANathI trIsa lAkha koDa sAgaropama gayA pachI saMbhavanAthanuM nirvANa, saMbhavanAthanA nirvANathI daza lAkha koDa sAgaropama gayA pachI abhinaMdana svAmInuM nirvANa, abhinaMdana svAmInA nirvANathI nava lAkha koDa sAgaropama gayA pachI sumatinAthanuM nirvANa (394) nauIi sahassehiM koDINaM voliyANa paumAbho / navahi sahassehiM tao supAsanAmo samuppaNNo // 395 // sumatinAthanA nirvANathI 90 hajAra koDa sAgaropama gayA pachI padmaprabhunuM nirvANa, padmaprabhunA nirvANathI 9 hajAra koDa sAgaropama gayA pachI supArzvanAthanuM nirvANuM. (35) koDisaehiM navahi u jAo caMdappaho jaNANaMdo / nauIe koDIhiM suvihijiNo desio samae // 396 // supArzvanAthanA nirvANuthI 900 kroDa sAgaropama gayA pachI caMdraprabhunuM nirvANa, te pachI koDa sAgarepama gayA pachI suvidhinAthanuM nirvANu.(396) sIyalajiNo mahappA tatto koDIhi navahiM niddiTTho / koDIe seyaMso UNAi imeNa kAleNa // 397 / / sAgarasaeNa egeNa taha ya chAvadvivarisalakkhehiM / chavvIsAi sahassehiM tao puro aMtaresutti // 398 // savidhinAthanA nirvANathI nava koDa sAgaropama gayA pachI zItalanAthanuM nirvANa, zItalanAthanA nirvANuthI ekase sAgaropama upara 66 lAkha 26 hajAra varSa jUnA kroDa sAgaropame zreyAMsanAthanuM nirvANa. (37-398) caupaNNA ayarehiM vasupujjajiNo jaguttamo jaao| vimalo vimalaguNoho tIsa hi ayarehi syarahio // 399 // zreyAMsanAthanA nirvANuthI ceppana sAgaropama vAsupUjya svAmInuM nirvANu, te pachI vimalanAthanuM 30 sAgaropama gayA pachI nirvANa (39) navahiM ayarehiM aNaMto cauhi u dhammo u dhammadhuradhavalo / tihi UNehiM saMtI tihi caubhAgehiM paliyassa // 40 // bhAgehi dohi kuMthU paliyassa aro u egabhAgeNaM / koDisahassoNeNaM vAsANa jiNesaro bhaNio // 401 //
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. jinezvarAnA AMtarA 185 vimalanAthanA nirvANathI nava sAgarApama gayA pachI anaMtanAthanu nirvANu, te pachI cAra sAgarApama vItyA pachI dhamanAthanuM nirvANu, te pachI pANA palyApama nyUna 3 sAgaropama vItyA pachI zAMtinAthanuM nirvANu, te pachI eka patyeApamanA pANA bhAgamAMthI be bhAga gayA pachI kuMthunAthanuM nirvANa, te pachI bAkI rahelA pA palyopamamAM eka hajAra kroDa va nyUna evA patyeApamanA ceAtheA bhAga gayA pachI aranAthanu nirvANa, (400-401) mI tisalarahio jAo vAsANa koDisa seNa / caupaNNavAsalakkhehiM suvvao suvvao siddho ||402 // jAo chahi naminAho paMcahi lakkhehiM jiNavaro nemI / pAso addhamasaya samahiyatesI sahasehiM ||403|| te pachI mallinAtha, eka hajAra kroDa varSI gayA pachI nirvANa pAmyA. te pachI 54 lAkha varSI gayA pachI munisuvratasvAmI nirvANu pAmyA. tyArathI 6 lAkha va pachI naminAthanuM nirvANu. tyArakhada pAMca lAkha varSe gayA pachI nemanAthanuM nirvANu. tyArabAda 83750 varSa pachI pArzvanAthanuM nirvANu. tyArabAda ahIsA vaSaeN gayA pachI vIra jinezvara nirvANu pAMmyA. (402-403) aDDhAijjasaehiM gaehiM vIro jiNesaro jAo / dUsamaaidUsamANaM dopi ducattasaha serhi ||404 || pujjai koDAkoDI usahajiNAo imeNa kAlena / bhaNiyaM aMtaradAraM eyaM samayAnusAreNa || 405 // have duHSama ane atiduRSama baMnenu kALa pramANa 42,000 varSa umeravAthI RSabhajinanA nirvANuthI eka kADAkoDI sAgarApama kALa pUrNa thAya che. A pramANe siddhAMtAnusAre ataradvAra kahyuM. trIjA ArAmAM 89 pakhavADIyAM ochA hatA tyAre AdinAtha bhagavAna siddha thayA. ane zrI mahAvIrasvAmI ceAthA ArAmAM 89 pakhavADIyA khAkI hatA ne siddha thayA. e pramANe cAthA ArAnA kALa pramANa sarva jinAnA AMtarAnA kALa thayA. ceAtheA Are 42,000 varSa nyUna eka kADAkADI sAgaropama pramANa che. tethI 42,000 varSa yukta jinAMtara kAla eka kADAkoDI sAgaropama pramANa thAya. te eka koDAkoDI kALa pUro karavA mATe duHkhama atiduHkhamA kALarUpa pAMcamA chaThThA ArAnA 42,000 varSa kALa umeravAthI RSabhadeva vagerenA nirvANuthI pUrvokta jinAMtara 24
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 pravacanasAroddhAra U kALa eka kaDAkaDI sAgaropama thAya che. A pramANe aMtaradvAra siddhAMtAnusAre kahyuM. ( 404-405) eka kaDAcheDI A pramANe pUrNa thAya che. 50 lAkha kroDa sAgaropama Sabhadeva ane ajitanAthanuM aMtara 30 9 ka >> ajitanAtha ane saMbhavanAthanuM aMtara 10 by by saMbhavanAtha ane abhinaMdana svAminuM aMtara abhinaMdasvAmI ane sumatinAthanuM aMtara 9 lAkha kroDa sAgaropama thayA. 90 hajAra koDa sAgaropama sumatinAtha ane padmaprabhunuM aMtara 9 , , , padmaprabhu ane supArzvanAthanuM aMtara 9 hajAra kroDa sAgaropama thayA. 900 navase kroDa sAgaropama 'supArzvanAtha ane caMdraprabhunuM aMtara 90 caMdraprabhu ane suvidhinAthanuM aMtara 9 koDa sAgaropama suvidhinAtha ane zItalanAthanuM aMtara , , zItalanAtha ane zreyAMsanAthanuM aMtara 1000 eka hajAra kroDa sAgaropama thayA. 9,00,000 keDa sAgarepama ++99,000 >> >> +++1,000 , , 1,000,0000 kroDa sAgaropama paNa zreyAMsanAthathI eka koDa sAgaropama kahyA che, te saMpUrNa na levA paNa eka sAgaropama tathA 66 lAkha 26 hajAra varSa jUna levAnA che. A eka sAgaropamano kALa eka keDamAMthI kADhavAthI ja pUro thAya che. . jema 54 sAgaropama vAsupUjyasvAmInA, 30 sAgaropama vimalanAthanA, 9 anaMtanAthanA, cAra dharmanAthanA ema kule 97 sAgaropama thayA. te pachI zAMtinAthanA paNa palyopama ochA evA 3 sAgaropama. te pachI upara je paNa papama hatuM emAMthI eka bhAga nyUna be bhAga palyopama eTale aDadhuM palyopama kuMthunAtha ane bAkI rahela eka bhAga eTale pA palyopama aranAthanuM aMtara, te paNa hajAra kroDa varSa jUna pA papama samajavA. te hajAra koDa mallinAthanuM aMtara. Ama zreyAMsanAthanAM eka koDamAMthI ochA karelA se sAgarepama pUrA thayA.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. tIrthakara cakravartI-vAsudevanAM AyuSyAdinuM yaMtra 187 chAsaTha lAkha chavIsa hajAra, (66,26,000), bAkI rahyA tenuM pratipAdana kare che. temAM 54 lAkha varSa munisuvratasvAminA, 6 lAkha naminAthanA, 5 lAkha nemanAthanA eTale kulle 65 lAkha thayA. pArzvanAthanA 83,750 varSa ane 250 varSa mahAvIra svAmInA eTale pArtha ane mahAvIra svAmInA maLI 84,000 varSa thayA. bAkI kALa 21,000 varSa pramANa duHSama nAmano pAMcamo Aro ane ati duSama nAmano 21,000 varSano chaThTho Aro, te baMnenA 42,000 varSa meLavatA, AgaLanA 84,000mAM 42,000 umeratAM 1 lAkha 26 hajAra thayA. tene uparanA 65 lAkhamAM umeratAM 66,26,000 thayA. te 66,26,000 tathA AgaLanA eka sAgaropamane zreyAMsanAthanA eka koDa sAgaropamamAM nyUna kALamAM umeratAM saMpUrNa eka koDa sAgaropama thayA. tene uparanA 999,999 koDa sAgaropamamAM umeratAM eka kaDAkoDI sAgaropama thAya che. (404-405) 35. tIrthakara cakravatI-vAsudevanAM AyuSyAdinuM yaMtra have prakAramaMtare sarva tIrthakara, cakavati, vAsudeva vagere AMtara tathA je tIrthakaranA avAMtara kALamAM je cakravarti, vAsudeva thayA temanuM zarIra AyuSya vagere ziSyanA jJAna mATe kahevAya che. battIsa gharayAI kAuM tiriyAayAhi rehAhiM / uDDhAyayAhiM kAuM paMca gharAI tao paDhame // 406 // pannarasa jiNa niraMtara sunnadugaM tijiNa sunnatiyaga ca / do jiNa sunna jiNiMdo sunna jiNo sunna donni jiNA // 407 // ahIM graMthakAra A lekha jaNAvavA mATe keThAnI ubhI sthApanA kare che. paNa ADI nahIM. temAM ADI lAMbI lAIna 33 dore, jethI 32 khAnA thAya. pachI ubhI cha rekhA dorI 32 khAnAnA ubhA pAMca khAnA kare. A pramANe pAMca khAnA karI, temAM ubhA pahelA khAnAmAM 32 ADA khAnAmAMthI pahelA 15 khAnAmAM RSabhadevathI dharmanAtha sudhInI sthApanA karavI. pachI bIjA khAnAmAM be zunya. te pachI traNa khAnAmAM zAntinAtha, kuMthunAtha, aranAthanI sthApanA. te pachI traNa khAnAmAM traNa zUnya, pachI be khAnAmAM mallinAtha ane munisuvratasvAmI sthApavA. pachI eka khAnAmAM zUnya. te pachI eka khAnAmAM naminAtha. te pachInA khAnAmAM zUnya. te pachInA khAnAmAM nemanAtha sthApavA. te pachInA khAnAmAM zUnya ane pachInA be khAnAmAM pArzvanAtha ane mahAvIra svAmI sthApavA. A pramANe pahelA ubhA khAnAmAM bharavuM. (406-407)
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 pravacanasArAddhAra biyapaMtiThavaNA do cakki sunna terasa paNa cakkI suNNa cakki do suNNA / cakkI sunna ducakkI suNNaM cakkI dusuNNaM ca // 408 // have bIjI bAju ubhI paoNMktimAM 32 ADA khAnAmAMnI sthApanA kare che. pahelA be khAnAmAM bharata ane sagaracakravartI sthApavA. pachI tera khAnAmAM zUnya, pachI pAMca khAnAmAM maghavA, sanatakumAra, zAMtinAtha, kuMthunAtha, aranAtha-A pAMca cakravartI sthApavA. te pachInA khAnAmAM zUnya, te pachInA khAnAmAM subhUma cakravartI. te pachI e khAnAmAM zUnya. te pachInA khAnAmAM mahApadma cakravartI, te pachInA khAnAmAM zUnya. tenI AgaLanA e khAnAmAM riSeNa ane jaya nAmanA cakravartI sthApavA. te pachInA khAnAmAM zUnya. te pachInA khAnAmAM brahmadatta cakravartI. te pachInA e khAnAmAM zUnya. (408) taI paMtiThavaNA dasaNa paMca kesava paNasuNNaM kesi suNNa kesI ya / do suNa kesavo'viya suSNadugaM kesava tisuNNaM // 409 // ubhI trIjI paMktinI sthApanA batAvAya che. ubhI paktinAM trIjA khAnAmAM batrIsa ADA khAnAmAMthI pahelA ADA deza khAnAmAM zUnya. te pachI pAMca khAnAmAM tripRSTha, dvipRSTha, svayaMbhU, puruSAttama ane puruSasiMha nAmanA pAMca vAsudeva sthApavA. te pachI pAMca khAnAmAM pAMca zUnya. te pachInA khAnAmAM puruSapuMDarIka nAmanA vAsudeva sthApavA. te pachInA khAnAmAM zUnya. te pachInA khAnAmAM kezIDhatta vAsudeva sthApavA te pachInA e khAnAmAM be zUnya. te pachInA khAnAmAM nArAyaNa nAme vAsudeva. te pachInA be khAnAmAM be zUnya. te pachInA khAnAmAM kRSNa nAmanA vAsudeva. te pachInA traNa khAnAmAM traNa zUnya sthApavA. (409) utthapatiThavaNA usa bharahANa dohavi uccattaM paMcadhaNusa huti / ajiyasagarANa dohavi uccattaM cAri addhaM ca // 410 // pannAsaM pannAsaM dhaNuparihANI jiNANa teNa paraM / tA jAva puSpadaMto dhaNusayamegaM bhave ucco // 411 // u dhaNU sIyalassa sejaMsatibiTTumAiNaM purao / jA dhammapurisasIho uccattaM tesimaM hoi // 412 // kamaso asI sattari saTThI paNNAsa taha ya paNayAlA / ee havaMti dhaNuyA bAyAladdhaM ca maghavassa ||413 //
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35. tIrthaMkara cakravartI-vAsudevanAM AyuSyAdinuM yaMtra igayA dhaNu saddhaM ca saNakumArassa cakkavaTTissa | saMtissa ya cattAlA kuMthujirNidassa paNatIsA // 414 // tIsa ghaNUNi arassa u igutI purisapuMDarIyassa / aTThAvIsa subhUme chabvIsa ghaNUNi dattassa ||415 // mallisa ya paNuvIsA vIsaM ca dhaMNUNi suvvae paume / nArAyaNassa solasa panarasa naminAhahariseNe // 416 // bArasa jayanAmassa ya nemIkaNhANa dasadhaNuccattaM / sattadhaNu baMbhadatto nava rayaNIo ya pAsassa // 417 // vIrassa satta rayaNI uccattaM bhaNiyamAuMaM ahuNA / paMcamagharayanivi kameNa savvesi vocchAmi // 418 || cAthI puktinA khAnAnI sthApanA. 189 ADA pahelA khAnAmAM rahelA RSabhadeva ane bharata cakravartInA zarIranI UMcAI 500 dhanuSyanI. khIjA khAnAmAM rahela ajitanAtha ane sagaracakravartInI UMcAI 450 dhanuSa che. te pachI saMbhavanAtha vagere jinezvarAnA pacAsa-pacAsa dhanuSa AchAM karatAM suvidhinAtha sudhI se dhanuSa Ave. AnA bhAvArtha A pramANe che. trIjA khAnAmAM saMbhavanAthanu zarIramAna 400 dhanuSa. ceAthA khAnAmAM abhina MdanasvAminu' zarIramAna 350 dhanuSa. pAMcamA khAnAmAM sumatinAthanuM dehamAna 300 dhanuSa. chaThThA khAnAmAM padmaprabhunu' dehamAna 250 dhanuSa. sAtamA khAnAmAM supArzvanAthanuM dehamAna 200 dhanuSa. AThamA khAnAmAM caMdraprabhunuM dehamAna 150 dhanuSa. navamA khAnAmAM suvidhinAthanuM dehamAna 100 dhanuSa. dazamA khAnAmAM zItalanAthanuM dehamAna 90 dhanuSa. zreyAMsanAtha ane tripRSTavAsudevathI mAMDI dhanAtha ane puruSasiMha sudhI teonI UMcAI 80 Adi dhanuSa A kramathI thAya che. agyAramA khAnAmAM zreyAMsanAthanuM ane tripRSTha vAsudevanuM dehamAna 80 dhanuSa, khAramA khAnAmAM vAsupUjayasvAmI ane dvipRSTha vAsudevanuM dehamAna 70 dhanuSa. teramA khAnAmAM vimalanAtha ane svayaMbhU vAsudevanuM dehamAna 60 dhanuSa. caudamA khAnAmAM anatanAtha ane puruSAttama vAsudevanuM dehamAna 50 dhanuSa. paMdaramA khAnAmAM dharmAMnAtha ane puruSasiMha vAsudevanuM dehamAna 45 dhanuSa.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 pravacanasAradvAra soLamA khAnAmAM maghavA cakravartInuM dehamAna 4rA dhanuSa. sattaramA khAnAmAM sanatakumAra cakravartInuM dehamAna 41 dhanuSa. aDhAramA khAnAmAM zAMtinAthanuM dehamAna 40 dhanuSa. ogaNIsamA khAnAmAM kuMthunAthanuM dehamAna 35 dhanuSa. vIsamA khAnAmAM aranAthanuM dehamAna 30 dhanuSa. ekavIzamA khAnAmAM puruSapuMDarikavAsudevanuM dehamAna 29 dhanuSa. bAvIsamA khAnAmAM subhUma cakravartInuM dehamAna 28 dhanuSa. trevIsamA khAnAmAM datta vAsudevanuM dehamAna 26 dhanuSa. covIzamA khAnAmAM mallinAthanuM dehamAna 25 dhanuSa. paccIsamA khAnAmAM munisuvratasvAmI ane mahApadma cakravartInuM dehamAna 20 dhanuSa. chavIzamA khAnAmAM nArAyaNavAsudevanuM dehamAna 16 dhanuSa. satyAvIzamA khAnAmAM hariSeNa cakravartInuM dehamAna 15 dhanuSa. aThyAvIzamA khAnAmAM jaya cakravartInuM dehamAna bAra dhanuSa. ogaNatrIzamA khAnAmAM nemanAtha ane kRSNa vAsudevanuM dehamAna 10 dhanuSa. trIzamA khAnAmAM brahmadatta cakravartInuM dehamAna 7 dhanuSa. ekatrIzamA khAnAmAM pArzvanAthanuM dehamAna 9 hAtha. batrIzamA khAnAmAM mahAvIrasvAmInuM dehamAna 7 hAtha kahyuM che. (410-418) usahabharahANa doNhavi culasII puvvasayasahassAI / ajiyasagarANa doNhavi bAvattari sayasahassAI // 419 // purao jahakameNaM saTThI paNNAsa catta tIsA ya / vIsA dasa do ceva ya lakkhego ceva puvvANaM // 420 // sijjasativiThThaNaM culasII vAsasayasahassAI / purao jiNakesINa dhammo tA jAva tullamiNaM // 421 // kamaso bAvattari saTTi tIsa dasa ceva sayasahassAI / maghavassa cakkiNo puNa paMceva ya vAsalakkhAI // 422 // tini ya saNaMkumAre saMtissa ya vAsalakkhamegaM tu / paMcANaui sahassA kuMthussa ya AuyaM bhaNiyaM // 423 // culasIi sahassAI tu AuyaM hoi arajiNidassa / paNasadvisahassAI AU siripuMDarIyassa // 424 // sadvisahassa subhUme chappanna sahassa huMti dattassa / paNapaNNasahassAI mallissavi AuyaM bhaNiyaM // 425 //
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 35. tIrthakara cakravartI-vAsudevanAM AyuSyAdinuM yaMtra suvvayamahapaumANaM tIsa sahassAI AuyaM bhaNiyaM / bArasa vAsasahassA AU nArAyaNassa bhave // 426 / / dasa vAsasahassAI namihariseNANa huti duNhaMpi / tiNNeva sahassAI AU jayanAmacakkissa // 427 / / vAsasahassA AU nemIkaNhANa hoi dohaMpi / satta ya vAsasayAI cakkIsarabaMbhadattassa // 428 / / vAsasayaM pAsassa ya vAsA bAvattariM ca vIrassa / iya battIsa gharAI samayavihANeNa bhaNiyAiM // 429 // pAMcamI paMktionA khAnAmAM sarva jinezvara AdinAM AyuSya. RSabhadeva ane bharata cakravartInuM 84 lAkha varSa pUrvanuM AyuSya. bIjA khAnAmAM ajitanAtha ane sagaracakavartInuM 72 lAkha pUrva varSanuM AyuSya. trIjA khAnAmAM saMbhavanAthanuM 60 lAkha pUrva varSa Ayu. cothA khAnAmAM abhinaMdana svAminuM 50 lAkha pUrva varSAyu. pAMcamA khAnAmAM sumatinAthanuM 40 lAkha pUrva varSAyu. chaThThA khAnAmAM padmaprabhasvAminuM 30 lAkha pUrva varSAyu. sAtamA khAnAmAM supArzvanAthanuM 20 lAkha pUrva varSAyu. AThamA khAnAmAM caMdraprabhunuM 10 lAkha pUrva varSAyu. navamA khAnAmAM suvidhinAthanuM 2 lAkha pUrva varSAyu. tyAra pachInA tIrthakara ane vAsudevanuM dharmanAtha ane puruSasiMha sudhI paraspara tulya AyuSya jANavuM. dazamA khAnAmAM zItalanAthanuM eka lAkha pUrva varSAyu. agyAramA khAnAmAM zreyAMsanAtha ane tripRSTha vAsudevanuM coryAsI lAkha (84,00,000) bAramA khAnAmAM vAsupUjya svAmI ane dvipRSThavAsudevanuM 72 lAkha varSAyu. teramA khAnAmAM vimalanAtha ane svayaMbhU vAsudevanuM 60 lAkha varSAyu. caudamA khAnAmAM anaMtanAtha ane puruSottama vAsudevanuM 30 lAkha varSAyu. paMdaramA khAnAmAM dharmanAtha ane puruSasiha vAsudevanuM 10 lAkha varSAyu. seLamA khAnAmAM maghavA cakavartInuM pa lAkha varSAyu. sattaramA khAnAmAM sanatakumAra cakavartInuM 3 lAkha varSAyu. aDhAramA khAnAmAM zAMtinAthane eka lAkha varSAyu. varSa.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 ' A pramANe siddhAMtAnusAre khatrIza khAnAmAM AyuSya kahyA enA kAThA nIce pramANe jANavA. (419-429) kramAMza jinezvarA cakravartI vAsudeva 1 1 3 4 5 OM 7. 8 ogaNIsamA khAnAmAM kuMthunAthanuM 95 hajAra varSAyu. vIsamA khAnAmAM aranAthanuM 84 hajAra varSAyu. ekavIzamA khAnAmAM puMDarIka vAsudevanu 65 hajAra varSAyu. khAvIzamA khAnAmAM subhUmacakravartInu 60 hajAra varSAyu. trevIzamA khAnAmAM datta vAsudevanu pa6 hajAra varSAyu. cAvIzamA khAnAmAM mallinAthanuM 55 hajAra varSAyu. paccIsamA khAnAmAM munisuvratasvAminu ane mahApadma cakravartInuM 30 hajAra varSAyu. 10 chavvIzamA khAnAmAM nArAyaNavAsudevanuM 12 hajAra varSAyu. satyAvIzamA khAnAmAM nimanAtha ane hiraSeNu cakravartInuM daza hajAra varSAyu. aThyAvIzamA khAnAmAM jaya cakravartInuM 3000 varSAyu. AgaNatrIzamA khAnAmAM nemanAtha ane kRSNavAsudevanu 1000 varSAyu. trIzamA khAnAmAM brahmadatta cakravartInuM` 700 varSAyu. ekatrIzamA khAnAmAM pArzvanAthanu 100 varSAyu. khatrIzamA khAnAmAM mahAvIrasvAminuM 72 varSAyu. ra 3 4 5 OM 7 8 k 10 1 O . . . . 7 O . . .. pa d O n . zarIra pramANa 50 dhanuSa 450 400 ,, 350 300 50 200 150 100 ,, 90 "" ,, * pravacanasArAdvAra .. .. .. AyuSya 84 lAkha pUvarSI 72 50 40 30 .. 10 ra 1 ,, ,, ..
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 AyuSya 84 lAkha varSa 35. tIrthakara cakravartI-vAsudevanAM AyuSyAdi yaMtra kamAMza jinezvare cakavartI vAsudeva zarIra pramANa 11 11 0 1 80 dhanuSa 12 12 0 2 70 , 13 13 * 3 60 , 14 14 0 4 kare che , 95 hajAra varSa - 22 11 0 12 9 0
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36. tIviccheda purimaMtimaaTThadvaMtaresu titthassa natthi voccheo / majhillaesu satsu ettiyakAlaM tu vuccheo / / 430|| cabhAgaM ca bhAgo tinni ya caubhAga paliyacaubhAgo / tiNNeva ya caubhAgA cautthabhAgo ya caubhAgo // 431 // pahelA ATha AMtarAmAM tathA chellA ATha AMtarAmAM tItha viccheda nathI. paNa vaccenA sAta AMtarAmAM AgaLa kahyA pramANe tI'viccheda che. jema cAra AMgaLanA traNa AMtarA hoya che. tema cAvIsa tIrthaMkaranI vacce trevIsa AMtarA heAya che. temAM pahelA RSabhadevathI laI navamA suvidhinAtha sudhImAM ATha AMtarA thAya che. temAM tathA zAMtinAtha ane mahAvIrasvAmI vacce ATha AMtarA thAya che. temAM cAra prakAranA zramaNasa gharUpa tInA viccheda thayA nathI. vaccenA suvidhinAtha ane zAMtinAthanA sAta AMtarAmAM AgaLa upara kahevAze te pramANenA tAviccheda jANavA. suvidhinAtha ane zItalanAtha vacce eka palyApamanA cAra bhAga karIe, temAMnA cAthA eka bhAga pramANa eTale (pA) palyeApama kALa sudhI tIviccheda thayA. eTale arihaMtanA dharmanI vAta paNa nAza pAmI jAya. zItalanAtha ane zreyAMsanAtha vacce palle pamanA ceAthA bhAga eTale (pA) paceApama tItha viccheda. zreyAMsanAtha ane vAsupUjyasvAmI vacce haiM (peANA) palyApama. vAsupUjya svAmI ane vimalanAtha vacce (pA) paDyeApama. vimalanAtha ane anaMtanAthavacce rR (peANA) palyApama. anaMtanAtha ane dharmanAtha vacce ae (pA) paceApama. dharmAMnAtha ane zAntinAtha vacce " (pA) paceApama tIrthaM viccheda. A pramANe sAte AMtarAnA kALa bhegA karatAM 2 (pANA traNa) palyApama kALa thAya. (430-431) 37. deza AzAtanA taMbola 1 pANa 2 bhoyaNa 3 pANaha 4 thI bhoga 5 suyaNa 6 niduvaNe 7 / 8 cAraM 9 jUyaM 10 vajje jiNamaMdirassaMto // 432 // [ saMoSa tra. 2/87] (1) ta`bela ( mukhavAsa ), (2) pANI, (3) bhAjana, (4) pagarakhA, (5) strIbheAga, (6) zayana, (7) thuMkavu., (8) laghunIti, (9) vaDInIti, (10) jugAra ramavA. A kriyAe tItha karanI AzAtanArUpa hovAthI vivekIe derAsaramAM tyAga karavA. (432)
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. coryAzI AzAtanA khelaM 1 keli 2 kaliM 3 kalA 4 kulalayaM 5 taMbola 6 muggAlayaM 7 / gAlI 8 kaMguliyA 9 sarIradhuvaNaM 10 kese 11 nahe 12 lohiyaM 13 / bhattosaM 14 taya 15 pitta 16 vaMta 17 dasaNe 18 vissAmaNaM 19 dAmaNaM 20 / daMta 21 cchI 22 naha 23 gaMDa 24 nAsiya 25 siro 26 sota 27 cchavINa ___ malaM 28 // 433 // maMtu 29 mmIlaNa 30 lekkhayaM 31 vibhajaNaM 32 bhaMDAra 33 duTThAsaNaM 34 / chANI 35 kappaDa 36 dAli 37 pappaDa 38 vaDI 39 vissAraNa nAsaNaM 40 / akaMda 41 vikahaM 42 saratthaghaDaNaM 43 tericchasaMThAvaNa 44 / aggIsevaNa 45 raMdhaNaM 46 parikhaNaM 47 nissIhiyAbhaMjaNaM 48 // 434 // chatto 49 vANaha 50 sattha 51 cAmara 52 maNo'Negatta 53 manbhaMgaNaM 54 / saccittANamacAya 55 cAyamajie 56 diTThIa no aMjalI 57 / sADeguttarasaMgabhaMga 58 mauDa 59 mauli 60 siroseharaM 61, huDDA 62 jiMDuhagiDDiyAiramaNaM 63 johAra 64 bhaMDa kiyaM 65 // 435 // rekAraM 66 dharaNaM 67 raNaM 68 vivaraNaM vAlANa 69 palhatthiyaM 70 / pAo 71 pAyapasAraNaM 72 puDapuDI 73 paMkaM 74 rao 75 mehuNaM 76 / jUyA 77 jemaNa 78 gujjha 79 vija 80 vaNija 81 sejaM 82 jalaM 83 majaNaM 84 / emAIyamavajjakajjamujuo vajje jiNiMdAlae // 436 / / jinamaMdiramAM A pramANe karavAthI AzAtanA thAya che. AzAtanAeTale samastakalyANarUpI saMpattinI velaDInuM avaMdhya bIja samAna jJAnAdinA lAbhane nAza kare te. (1) jinamaMdiramAM moDhAnuM zleSma eTale kaphanA gaLaphA nAMkhe. (2)ii 42. (3) qyanathI / 42. (4) apAnI ma dhanuSa, mAe vagere 4AyAzI.. (5) mA 4re. (6) bhubhavAsa mAya. (7) diya mAne pAnanI pIyArI tyAM mAre. . 1. A cAre zloka zArdUlavikrIDIta chaMdamAM che.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 pravacanasAroddhAra (8) jakAra, cakAra, makAra, vagerenI gALe bele. (9) jhADa (vaDInIti), pezAba (laghunIti) kare. (10) zarIrane navaDAve-devaDAve. (11) dADhI, mUcha, mAthAnI hajAmata karAve. (12) hAtha paganA nakha ketarAve. (13) zarIramAMthI nIkaLatuM lehI tyAM nAMkhe. (14) sukhaDI vigere bhAtuM tyAM khAya. (15) ghA vagerenI cAmaDIne tyAM nAMkhe. (16) davA vagerethI tyAM pitta kADhe. (17) ulTI kare. (18) dAMtene nAMkhe ke dAMta ghase. (19) aMgopAMga dabAvaDAve. (20) bakarA vagere pazuone bAMdhe. (21) thI (28) dAMta, AMkha, nAka, kAna, gAla, mAthu, nakha ane cAmaDIne mela tyAM nAMkhe. (29) maMtra eTale bhUta vagere nigraharUpa athavA rAjAdinA kAryanI vicAraNA rUpa. te derAsaramAM kare. (30) potAnA lagna vagere kArya mATe vRddha vagere puruSarUpa jJAtine (paMcane bhegu kare) bhegI kare. (31) vepAra vagerenA dastAvejanA lekha kare. (32) bhAgIdAra vagerenA bhAgo tyAM pADe. (33) pitAnA paisA vagerene tyAM bhaMDAra kare. (34) paga upara paga caDAvIne aucitya vinA bese. (35) chANuM sUkave. (36) kapaDA sUkave. (37)-(39) maga vagerenI dALa, pApaDa, vaDI vagere sUkave. (40) rAjA, leNadAra vagerenA bhayathI derAsaranA gabhArA vageremAM saMtAya. (41) strI, putra, vagerenA viyegathI derAsaramAM raDe. (42) judI judI jAtanI strI vagerenI suMdara kathArUpa vikathA kare. (43) bANa, astra, dhanuSya vagere ghaDAve. (44) gAya, gheDA vagere tyAM rAkhe.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38. daza AzAtAnA 197 (45) ThaMDI vageremAM tApaNuM kare. (46) rasoI kare. (47) dramma vagere nANAnI parIkSA kare. (48) derAsaramAM pesatAM nisihI jarUra karavI joIe te je na kare. (49)-(para) chatrI, pagarakhA, jeDA, talavAra vagere zastra ane cAmara derAsaranI bahAra mUke nahIM paNa aMdara laI jAya. (53) judA judA vicAra karavArUpa mananI asthiratA kare. (54) tela vagerethI pite mAlisa kare. (55) sacitta phUla, taMbola vagerenA pAMdaDAne bahAra na mUke. (56) hAra, ratna, mudrikA (vIMTI) vagere ajIvane bahAra mUke te AzAtanA. kemake bahAra mUke te "are A te bhikhArIno dharma che. e pramANe dharmanI niMdA duSTa loka kare. (57) jinapratimAne jotAMnI sAthe hAtha na joDe. (58) eka zATaka uttarAsaMga na kare eTale presa na nAkhe. (59) mAthe mugaTa dhAraNa kare. (60) mAthA upara mauli eTale ziroveinarUpa pAghaDI athavA pheMTo bAMdhe. (61) mAthA upara phUla vagerenI veNI kare. (62) kabUtara, nALiyera vagerenI heDa kare. (63) Duiha eTale daDa, geDI, lATI, keDI vagerenI ramata rame. ' (64) pitA vagerene juhAra kare. (65) bhAMDa, viTa, naTa, vagerenI jema kakSA (bagala) vAdana vagerenI kriyA kare. (66) tiraskAra jaNAvanAra "re" kAra vagere zabda vApare. (67) zatrune athavA devAdArane pakaDe. (68) laDAI kare. (69) vALane khullA kare, eLe. (70) palAMThI vALIne bese. (71) lAkaDAnI pAdukA pahere. (72) paga lAMbA karI saMkeca vinA bese. (73) puTapuTikAdApana [eTale meMDhAthI AvAja kare?] (74) potAnA zarIranA avayave dhovA dvArA kAdava kare. (75) paga para lAgela dhULa jhATake.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 pravacanasAroddhAra (76) maithuna seve. (77) mAthA vageremAMthI ju vagere kADhI tyAM nAkhe. (78) bharjana kare. (79) guhaliMga prakaTa kare. athavA yuddha artha le te muThI, daSTi, bahu vigerethI yuddha kare. (80) cikitsA kare. (81) levA devA rU5 vepAranI levaDa-devaDa kare. (82) pathArI karI sUve. (83) pIvA mATe pANI mUke athavA pIe. (84) pANImAM DubakI mArato snAna kare. AvA prakAranA dekArI sAvadya kAryo saraLa svabhAvIe derAsaramAM cheDI devA. ATalI ja AzAtanA che ema na jANavuM. e sivAya bIjI paNa hasavuM, eka bIjAne vaLagavuM, vagere anucitta kriyA che. te paNa AzAtAnarUpa ja jANavI. prazna -"tosTa " gAthA dvArA daza AzAtanAnuM pratipAdana karyuM che ane te dazamA A badhI upalakSaNathI AvI jAya che, te pachI alaga dvAra zA mATe? uttara-kemake sAmAnyathI kahela hovA chatAM paNa bAla jIvanA jJAna mATe vizeSa hakIkata jaNAvAya che. jemAM brAhmaNe AvyA che ane viziSTa paNa AvyA che. mATe badhuM nirdoSa che. prazna -A azAtanA jinAlayamAM karatAM gRhasthane ja deSa lAge che? ke bIjAne paNa lAge che ke jethI A AzAtanA na karavI. uttara -sarvasAvadyakAryamAM tatpara phakta gRhasthane ja bhava bhramaNa vagere doSa lAge che evuM nathI paNa niravadyAcAramAM tatapara munione paNa deSa lAge che. mATe kahyuM che ke-(433-436) AsAyaNA u bhavabhamaNakAraNaM iya vibhAviuM jaiNo / malamaliNatti na jiNamaMdiraMmi nivasaMti iya samao // 437 / / pragaTa rIte A AzAtanA vividha prakAranA duHkha paraMparAnuM ane saMsAra bhramaNanuM kAraNa hovAthI, snAna nahi karavAnAM kAraNe malathI malina dehavALA sAdhuo jinamaMdiramAM vasatA nathI--ema siddhAMtamAM kahyuM che. (437) dunbhigaMdhamalassAvi, taNurappesa hANiyo / duhA vAyavaho vAvi, teNaM ThaMti na ceie // 438 // snAna karAveluM paNa A zarIra dudha tathA malane jharanAruM che, tethI (yatie) maMdiramAM vAsa karatAM nathI.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39. ATha mahAprAtihAya AgaLanI gAthAmAM jaNAvela vAtane vyavahArabhASyAdhAre dRDha kare che. A zarIramAM be prakAre vAyunA mArga che. tene navaDAvavA chatAM durgaMdha, mela, parasevA vagere temAMthI jhare che tathA adheAvAyu ane zvAseAzvAsathI vAyu chUTe che mATe AzAtanAnA kAraNarUpa heAvAthI, sAdhue jinamadiramAM rahetA nathI. (438) tinni vA kaDhaI jAva, thuio tisiloiyA / 199 tava tattha aNunnAyaM, kAraNeNa pareNa u // 439 // traNa stuti ane upara traNa zlAka ( siddhANaM muddANu staMtranAM ) kahevAya tyAM sudhI tathA bIjA paNa kAraNavazathI tyAM ( jinamadiramAM ) rahevA mATe yatione anujJA apAi che. (439) prazna :-jo sAdhune derAsaramAM rahevAthI AzAtanA thatI hAya te AzAtanA bhIrU sAdhuee derAsaramAM kyAreya na javuM joIe. uttara :-kAyAtsaga pachI je traNa stuti ane siddhANu-buddhANunAM traNa zlAka na khAlAya tyAM sudhI sAdhune jinama`diramAM rahevAnI anujJA che. eTale kAusagga karyo pachI je khelAya te traNa thAyA tathA chaMda vizeSa rUpa traNa leAkeA khAlAya tyAM sudhI derAsaramAM rahe. temAM pahelA leAka 'siddhANu. buddhANu" rUpa, bIjo zlAka no revALa vi'rUpa ane trIjo leAka rUpo vi samuAro A traNa klAka ane te pachInI e gAthA ane cAthI thAya gItA AcaraNarUpa hAvAthI karAya che. pUratuM ja jinama`diramAM sAdhune rahevAnI rajA che. ATalA TAIma gItA AcaraNa mUla gaNadhara kathitanI jema sarve mumukSuee sarva rIte ArAdhavuM joIe. caityavaMdana bAda vadhAre TAIma paNa je dha zravaNu karavA mATe bhavika leAkeA AvyA hAya ane te dvArA upakAra thatA hAya tA te kAraNe munione jinamaMdiramAM rahevAnI anujJA karAyela che. e sivAyanA kALamAM sAdhune jina AzAtanAnA bhayathI tIthaMkara gaNadharAe rajA ApI nathI. tethI sAdhu bhagavaMtee paNa A pramANe AzAtanA tajavI joIe. gRhasthAe te vizeSa prakAre cheADavI joie. ema tIrthakarAnI AjJA che ane AjJAbhaMga mATA anartha mATe thAya che. bRhatakalpabhASyamAM 'bALArU ziya caLa' AjJA vaDe ja cAritra che. -ema kahyuM che. (439) 39. A mahAprAtihAya kaMkilli 1 kusumavuTTI 2 divvajjhaNi 3 cAmarA 4 sssaNAI 5 ca / bhAvalaya 6 bheri 7 chattaM 8 jayaMti jiNapADiherAI ||440||
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 pravacanasAroddhAra jinezvaranA kakeli eTale azokavRkSa, kusumavRSTi, divyadhvani, siMhAsana, bhAmaDala, duMdubhi ane chatra vigere prAtihAryo jaya pAme che. pratihAra eTale daravAna athavA dvAra rakSakanI jema Indra mahArAjAe dvArapAla rUpa adhikRta karAyela devone karavA gya je kAryo, te prAtihAryo. te prAtihAryo ATha che. te A pramANe. 1. azokavRkSa bhagavAnanAM mastaka upara ati manohara AkAra yukta, vizAla evA kaMkeli eTale azokavRkSane kare che. je vRkSamAM ratAzane dhAraNa karatI ghaNI kuMpaNe che tathA sarva RtuonAM vividha prakAranA asAdhAraNa phulanA samUhamAMthI uttama sugaMdha prasare che. te suMgadhathI kheMcAyelA bhamarAonA samUha guMjArava kare che, te guMjArava, namra evA bhavya lokenA kAnamAM praveza karIne ThaMDaka Ape che. 2. surapuTavRSTi :-jamIna ane pANImAM kudarati utpanna thayela tathA devoe vikula evA puSpanI jAnu pramANa vRSTi devA kare che. te vakhate dareka puSpanuM DIMTIyuM nIce rahe che ane khIlele bhAga upara rahe che. (te pupanAM jIvonI kalAmaNa thatI nathI.) . divyavaniH-devo amRta samAna rasavaMta evI divyadhvani prasarAve che. e divyadhvaninAM svarathI AkarSAyelA evA haraNa, judA-judA pradezamAMthI AvIne sarva kAryane choDIne atyaMta AkulatApUrvaka te divyadevanine sAMbhaLe che. ane sakala leka paNa dhvani sAMbhaLIne AnaMdita thAya che. 4. cAmara:-suMdara-suvarNanAM daMDathI yukta cAmarane deva vije che. je atyaMta kamaLa kadalInAM kaMda jevA tAMtaNa yukta che, tathA suMdara camarI gAyanA vALanA jaththAthI zobhe che, temAM uttamottama prakAranAM ratnanI vividha prakAranI racanA karelI che ane temAMthI nIkaLatA kiraNono samuha cAre dizAmAM megha dhanuSyanI racanA karI rahyo che. 5. siMhAsana -siMhanI AkRtithI zobhatuM siMhAsana deva race che. te siMhanI AkRtimAM siMhanA skaMdha upara ati tejasvI kezarA zebhe che. tenuM mukha khulluM hovAthI dADhA spaSTa dekhAya che. tethI te siha jIvato hoya tevuM lAge che tathA aneka prakAranA uttama 2mAMthI nIkaLatA suMdara kiraNo, cAre bAju prasAratA aMdhakArane nAza kare che 6 bhAmaDala -bhagavAnanA mastakanI pAchaLa gaLAkAra evuM bhAmaMDala deve kare che. te prakRtithI tejasvI evA tIrthakaranI kAyAthI atyaMta tejasvI ane prabhunA zarI2nAM na joI zakAya evA tIvra tejane alpa teja karanArUM ane zaradakAlamAM dedIpyamAna kIraNa yukta sUryanAM teja jevuM, daSTi na nAMkhI zakAya evuM hoya che. 7. bherI-atyaMta madhurasvara vaDe traNa bhuvanane avAjathI bharanAra evI bherI devatAo banAve che. 8. chatratraya -traNe bhuvananA eka chatrI sAmrAjyane sUcavanAra, zaradaRtunA caMdra;
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39. ATha mahAprAtihArya 201 macakuMdanAM phUla-kumudanA jevA laTaktA ujajavaLa motInAM jhulanI zreNIothI suMdaraevA traNa chatra devo race che. jinezvara bhagavaMtanAM AvA prakAranA ATha prAtihArya zebhe che. azekavRkSa mahAvIra bhagavaMtane batrIsa dhanuSa UMcu hatuM ane bAkInA RSabhadevathI pArzvanAtha sudhInA 23 tIrthakarane potAnA zarIra pramANathI bAragaNuM UMcu hatuM. kahyuM che ke "RSabhadevane traNa gAu ane vardhamAna svAmine 32 dhanuSa ane bAkInA jinene potAnA zarIrathI bAragaNu azokavRkSa hoya che." (1) prazna-keTalAka mahAvIrasvAmIne paNa potAnA zarIrathI bAragaNu azokavRkSa kahe che. je AvazyasthUrNamAM mahAvIra samavasaraNanA prasaMge kahyuM che ke. asogavarapAyavaM jiNauccattAo bArasaguNa sakko viuvvaitti. te pachI A vAta kevI rIte ghaTe ? uttara:-AvazyakacUrNamAM je mApa kahyuM che te phakta azokavRkSanuM ja mApa che. ahIM te mAtra (ekale azokavRkSa bAra gaNe ja che. te sAta hAthanA bhagavAnanA zarIrane bAragaNuM karatA 21 dhanuSa thAya che ane sAlavRkSapaNa agyAra dhanuSa pramANa che. tethI be bhegA karatA batrIza dhanuSya thAya che. samavAyAMgamAM paNa kahyuM che. battIsaM dhaNuyAI ceiyarukkhou vaddhamANassa / niccougo asogo ucchanno sAlarukkheNaM / / 1 / / artha -haMmezA khIlelA puSpa vigerethI yukta azoka nAme vRkSa je samavasaraNa bhUmimAM hoya che, te sAlavRkSathI DhaMkAyela hoya che. tethI sAlavRkSanI UMcAI paNa umerI devI. prazna:-jana sudhInI bhUmi upara kusumanI vRSTinA viSayamAM kRpAthI Adra hRdayavALA keTalAka prazna kare che ke jIvaghAtanA kAraNa rUpa vikasita suMdara phUlanA samUhathI bharela samavasaraNanI jagyAmAM jIvadayA priya manavALA munio hovAthI sthiratA ane gamanAgamana vigere kevI rIte karI zake ? uttara:- tyAre keTalAka uttara Ape che "te phale sacitta nathI hotA" kemake dee vidurvelA hovAthI acitta hoya che--te javAba barAbara nathI. kAraNa ke tyAM vikalA ja phUle nathI hotA paNa pANInA ane jamInanA utpanna thayelAM phUla hovAnI paNa saMbhAvanA che. A vAta AgamamAM paNa kahelI che. AvazyakaniryuktimAM paNa kahyuM che ke "nIce DIMTIyAvALA, sugaMdhi-jaLamAM ane sthaLamAM utpanna thayelA, pAMca raMganAM devasaMbaMdhi phUlethI paNa adhika zobhatA phUlanI cAre
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 pravacanasAroddhAra tarapha kusumavRSTi kare che. e pramANe sAMbhaLIne pitAne buddhizALI mAnatA keTalAka kahe che ke jyAM sAdhuo hoya te bhAgamAM deva phUle varSAvatA nathI. A paNa uttarAbhAsa che. kemake sAdhuo tyAM lAkaDAnI jevI avasthAvALA thaIne te eka ja bhAgamAM besI rahetA nathI paNa kArya vizeSe temanI avara javara thAya che. mATe ahIM samasta gItArthone sammata evo javAba apAya che. eka yojana pramANanI samavasaraNa bhUmimAM aneka deva dAnava vagere lakathI tenuM mardana thatuM hovA chatAM paNa paraspara phUlenA jIvane kaMIpaNa pIDA thatI nathI. jAnuM pramANa verAyelA ghaNu makaraMda-puSparasarUpI sampattithI yukta, kalpavRkSanA phUle, macakuMda, kuMda, kumuda, kamalanI pAMdaDIo, mukulamAlatI, vika-vicakIla vigere phUlenA samUhanI upara pharatA ane ubhA rahelA munionA samudAya hoya ke vividha loka samUha hoya chatAM teone pIDA nathI thatI paraMtu amRtathI sicAtA hoya tenI jema teo ghaNuM ja ullasita thAya che. AmAM tIrthakaranA nirUpama prabhAvathI utpanna thaelI aciMtya kRpA ja kAraNa rUpe che. prazna-divya davaninA viSayamAM keIke prazna kare che ke "samasta lokene AhAda ApanAra, jAtivaMta sAkara drAkSa vagerenA rasa mizrita ane barAbara ukALelA, cIkAzavALA, dUgha samAna mIThAzavALA tIrthaMkaranA avAjanAM viSayamAM devakRta prAtihArya kevI rIte ghaTe? uttara :-A suMdara buddhizALIe kahela vAta yaMgya che. jo ke kharekhara tIrthakaranI vANuM manohara padArthanA samUhathI atizaya suMdara zabdavALI svabhAvathI ja hoya che. paraMtu jyAre mAlava kezIkI vagere rogothI bhavyajanonA upakAra mATe bhagavAna dezanA Ape che, tyAre baMne paDakhe rahelA deve ati manohara veNu, viNA, vAMsaLI vagerenA manohara avAja karavA dvArA tIrthaMkaranA zabdane atyaMta manohara kare che. jema mIThA avAje gAtA yuvAna gavaiyAnA gItanA avAjane vaNa vAMsaLI vagere vagADanAra mANase suMdara kare che. tethI A apekSAe divya davani svarUpa prAtihArya ghaTe che emAM kaI virodha AvatuM nathI. (440) 40. cotrIza atizaya rayaroyaseyarahio deho 1 dhavalAI maMsaruhirAI 2 / AhArAnIhArA addissA 3 surahiNo sAsA 4 // 441 // jammAu ime cauro ekkArasa kammakhayabhavA ihi / khette joyaNamette tijayajaNo mAi bahuovi 5 // 442 //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 40. cetrIza atizaya niyabhAsAe naratirisurANa dhammAvabohayA vANI 6 / puvvabhavA rogA uvasamaMti 7 na ya huMti verAI 8 // 443 // dubhikkha 9 Damara 10 dummAri 11 II 12 aibuDhi13aNabhivuTThIo 14 / huMti na jiyavahutaraNI pasarai bhAmaMDalujjoo 15 // 444 // sahaja cAra atizaya - 1. tIrthakara bhagavaMtano deha raja eTale mela, roga, parasevA rahita hoya che. upalakSaNathI lokettara rUpa, rasa, gaMdhathI suMdara hoya che. 2. mAMsa ane lehI, gAyanA dUdhanI dhArA jevuM sapheda ane abibhatsa hoya che. 3. AhAra eTale bhejanavidhi tathA nihAra eTale laghunIti-vaDInItinI kriyAne carmacakSavALA jaI zake nahIM. avadhijJAnI joI zake. 4. bhagavAnanAM zvAsozvAsa khIlelA kamalanI sugaMdha jevA hoya che. A cAra atizaya tIrthakarane janmathI hoya che. kamakSayathI agyAra atizaya - jJAnAvaraNa vagere cAra ghAtikarmonA kSayathI agiyAra atizaye utpanna thAya che, te jaNAve che. pa. eka jana pramANa samavasaraNa bhUmimAM koDAkeDI pramANa deva, manuSya, tiryaMce paNa ekabIjAne pIDA upajAvyA vagara sukhapUrvaka samAya che. 6. ardhamAgadhI bhASAmAM belavA chatAM paNa bhagavAnanI vANu manuSya-tiryaMca ane devone pitapotAnI bhASAmAM dharmabaMdha Ape che. Ane bhAvArtha e che ke-jana sudhI vyApine rahelI bhagavAnanI vANI eka sarakhI hovA chatAM paNa jema vAdaLAmAMthI paDeluM varasAdanuM pANI, te te Azraya (sthAnarUpe) pariName che tema ahIM paNa zravaNa karanAranA dharUpe pariName che. kahyuM che ke, bhagavAnanI vANIne devo daivI bhASArUpe, manuSya manuSyanI bhASArUpe, bhale bhIlabhASArUpe ane tirya tiryacI bhASArUpe sAMbhaLatA hoya che. AvA prakArano upakAra jagatamAM addabhuta evA atizaya vagara ekIsAthe ja upara kara zakya nathI. 7. pahelA utpanna thayelA roge, tAva, arucI vigere upazame che ane navA utpanna thatA nathI. 8. pUrvamAM baMdhAyelA vaira ane jAtivairavALA jene paraspara virodha thatuM nathI. 9. bhagavAnanI hAjarImAM duSkALa paDato nathI.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 pravacanasAroddhAra 10. savacaka eTale svarAjya tathA paracaka eTale pararAjya taraphathI viplava (upadrava) thato nathI. 11. duSTa deva vageree karela sarva lokene maraNa ApanArI mArI-marakI thatI nathI. 12. ghaNuM tIDa. pipaTa, uMdara vagere anAja nAzaka jIvanI utpatti thatI nathI. 13. ativRSTi eTale ghaNe varasAda eTale lIle duSkALa paDato nathI. 14. anAvRSTi eTale bilakula varasAdane abhAva thato nathI. A uparanA roga vagere upadra bhagavAna jyAM jyAM vicare tyAM cAre dizAmAM pacIsa-paccIza ejana sudhI thatA nathI. samavAyAMgasUtramAM kahyuM che ke "jyAM jyAM arihaMta bhagavaMta vicare che, tyAM tyAM paccIza jana sudhImAM Iti thatI nathI. mArI thatI nathI. paracaka ke svacaka taraphathI bhaya thatuM nathI, ativRSTi thatI nathI, anAvRSTi thatI nathI, dubhikSa thatuM nathI, pUrvotpanna rogo tarata ja upazamI jAya che. (sU. 34) sthAnAMgasUtramAM daza sthAnaka TIkAmAM paNa kahyuM che ke, bhagavAna mahAvIranA potAnA prabhAvathI vaira, mArI, upadrava, durmikSa vigere upadrave se jana sudhImAM upazamI gayA hatA. 15. jinezvaranA mAthAnA pAchaLanA bhAge ghaNA sUryanA tejane jItanArUM bhAmaMDalanI prabhA pasare che. arthAt bAra sUryanA tejane jItanAra evA tejanAM samUharUpa bhAmaMDalanI kAMti prasare che. (441-444) suraraiyANiguvIsA maNimayasIhAsaNaM sapayavIDhaM 16 / chattattaya 17 iMdaddhaya 18 siyacAmara 19 dhammacakAI 20 // 445 // saha jagaguruNA gayaNaTThiyAI paMcavi imAiM viyaraMti / pAubbhavai asoo 21 ciTThai jatthappahU tattha // 446 // caumuhamutticaukaM 22 maNikaMcaNatAraraiyasAlatiga 23 / navakaNayapaMkayAI 24 ahomuhA kaMTayA huti 25 // 447 // niccamavaTThiyamittA pahuNo ciTThati kesaromanahA 26 / iMdiyaatthA paMcavi maNoramA 27 huti chappi riU 28 // 448 // gaMdhodayassa buTThI 29 vuTThI kusumANa paMcavannANaM 30 / diti payAhiNa sauNA 31 pahuNo pavaNo'vi aNukUlo 32 // 449 // paNamaMti dumA 33 vajjati duduhIo gahIraghosAo 34 / . . cautIsAisayANaM savva jiNidANa hu~ti imA // 450 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40. ceAtrIza atizaya devakRta egaNIsa atizayaH- deva racita 19 atizayeA che. te A pramANe 16. pAdapITha sahita maNimaya siMhAsana, 17. traNa chatra, 18, indradhvaja 19. sapheda cAmara, 20. dharmacakra-A pAMca jagadguru paramAtmA jyAM vicare tyAM AkAzamAM rahIne sAthe cAle che. 205 21. jyAM prabhu ubhA rahe tyAM azeAkavRkSa pragaTa thAya che. 22. cAra dizAmAM cAra mUrtionI racanA, 23.suvaNuM, maNi, rajatamaya traNa gaDhanI racanA, 24. nava suvarNa kamala, 25, kAMTA udhA thAya, 26. prabhunA vALa rAmarAjI ane nakha je pramANe hoya te pramANe kAyama rahe, ra7. pAMca indriyanA padArtha anukUla hAya, 28. cha Rtuo anukUla rahe, ra9. sugaMdhI jalavRSTi, 30, pAMcavI puSpa vRSTi, 31. pakSIe pradakSiNA Ape, 32. pavana paNa atula hAya, 33. vRkSeA name, 34, gabhIra avAjaka dudubhi vAge, A ceAtrIsa atizayA sa` jinezvarAne hAya che. have devaracita egaNIsa atizayA kahe che. 16. AkAzanI jema ati nirmIla sphaTIka maNimaya pAda pIThavALuM siMhAsana heAya. 17. mastaka upara ati pavitra traNa chatro hAya. 18. bhagavAnanI AgaLa saMpUrNa ratnamaya, UMcA, hArA nAnI dhajAo sahita, ajoDa dhvaja hAya che. te khIjA dhvajenI apekSAe atimATe hAvAthI athavA IndrapaNAnA sUcaka hAvAthI mahendradhvaja kahevAya che. 19. ane paDakhe yakSeAnA hAthamAM be-be sapheda cAmara hAya che. 20. bhagavAna AgaLa kamaLa para raheluM, kiraNAthI deIpyamAna thatuM, dharmanA prakAzane karanArU' cakrAkAra dharmacakra hoya che. A siMhAsana vagere pAMca atizaye jyAM jyAM jagataguru vicare che. tyAM tyAM AkAzamAM rahIne sAthe cAle che. 21. tathA jyAM jyAM prabhu ubhA rahe tyAM judA judA prakAranA pAMdaDA, phUlA, kuMpaLAthI maneAhara, chatra, dhajA, ghaMTa, patAkA vagerethI yukta azAka vRkSa pragaTa thAya che. 22. cAra dizAmAM cAra mUrtinI sthApanA hAya che, temAM pUrva dizA sanmukha bhagavAna pAte jAte bese che. bIjI traNa dizAmAM bhagavAnanA AkAravALI traNa mUrtio tIthaMkaranA prabhAvathI tItha karadeva jevAja rUpavALI tathA siMhAsana vagerethI yukta devA kare che. jethI khIjI dizAmAM rahelA khIjA deva vagere zrotAone lAge ke bhagavAna pAte ja amane kahe che, evA vizvAsa pedA thAya che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra, 206 23. samavasaraNamAM maNi, suvarNa ane rajatamaya traNa gaDhanI racanA deva kare, temAM vaimAnika deva tIrthakaranI pAse pahele gaDha judA judA prakAranA ajoDa ratnAvaDe banAve che, bIjo vacceno gaDha jyotiSIdevo suMdara suvarNamaya race che ane trIjo bahArano bhavanapati devo ati tejasvI kAMtivALe rUpano gaDha banAve che. 24. mAkhaNa jevA komaLa, nava saMkhyAvALA suvarNa kamaLo deve kare che. emAM rahelA be kamaLa para bhagavAna potAnA caraNa yugalane sthApIne vicAre che ane bIjA sAta pAchaLa pAchaLa rahe. te sAta kamaLamAM je kamaLa cheluM hoya, te paga sthApana karatI vakhate prabhunI AgaLa Ave che. 25. bhagavAna jyAM jyAM vihAra kare che tyAM tyAM kAMTA nIcAmukhavALA thAya che. 26. bhagavAnanA dADhI, mUcha ane mAthAnA vALa, zarIranI romarAjI hAtha-paganA nakha vadhatA nathI. haMmezA eka sarakhA rahe che. 27. pAMca indriyanA sparza, rUpa, rasa, gaMdha zabda-A pAMca suMdara viSaye pragaTa thAya che ane azubha viSa dUra thAya che. 28. vasaMta vagere cha Rtuo zarIrane anukULa tathA haMmezA pota-potAnI RtunAM vikasita phUlenA kAraNe manohara hoya che. 29. jyAM bhagavAna rahyA hoya, tyAM uDatI dhULane zamAvavA mATe sugaMdhI ghanasAra, kasturI vagerethI mizrita manohara sugadhI pANInI vRSTi thAya che. 30. maMdAra, pArijAta, caMpo vagere lAla, sapheda, pILA, lIlA, kALA-ema pAMca varNanA klanI vRSTi thAya che. 31. jyAM bhagavAna vicare tyAM cASa, mora vagere pakSIo pradakSiNa Ape che. 32. eka janabhUminI zuddhi karavA mATe sugaMdhI, ThaMDe, maMdamaMda gatithI sukhane ApanAre, saMvartaka nAmane vAyu vAya che. samavAyAMgamAM kahyuM che ke sukha sparzavALo ThaMDe sugaMdhI pavana eka yojana pramANa bhUmine saMpUrNapaNe cAre bAjuthI sArI rIte sApha kare che. - 33. bhagavAna jyAMthI pasAra thAya tyAM rahelA vRkSo name che. 34. prabhu lIlApUrvaka jyAM vicare che tyAM duMdubhi eTale moTI DhakkA (nagArA), pANI bharela vAdaLAnI jema gaMbhIra avAjathI traNa bhuvanane saMbhaLAya, te rIte vAge che. A pramANe sarva jinezvaradevanA cAra, agyAra, ogaNIsa atizane meLavatA. kula trIsa atiza thAya che. A atizayamAM samavAyAMga sUtra sAthe kaMIka judApaNu jaNAya che, te matAMtara. rUpe jANavuM. matAMtaranuM mULa kevaLI bhagavaMta jANe. (445-450)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41. aDhAra doSa annAna ? vAha 2 mA rU mAna che to 6 mAyA 6 7 ya la 8 ( niddA 9 soya 10 aliyavayaNa 11 coriyA 12 macchara 13 bhayA 14 ya // 451 // pANivaha 15 pema 16 kIlApasaMga 17 hAsA 18 ya jassa iya dosA / TTAra paLA namAmi devAdhideve te kaparA ajJAna-krodha-mada-mAna-lobha-mAyA-rati-arati, nidrA, zeka, asatya vacana, cerI, matsara, bhaya, prANInI hisA, prema, kIDAmAM Asakti ane hAsya-A aDhArade jemanA nAza pAmI gayA che, te devAdhidevane huM namaskAra karuM chuM, (1) ajJAna eTale saMzaya, anadhyavasAya ane viparyAyarUpa mUDhatA che. (2) dha. (3) mada eTale kula, baLa, aizvarya, rUpa, vidyA vagerene ahaMkAra karo athavA bIjAne tiraskAra karavAnA kAraNabhUta adhyavasAya te. - (4) mAna eTale Agraha rAkhave ane bIjAe kahela egya vAtane grahaNa na karavI te. (5) lAbha eTale Asakti. (6) mAyA eTale daMbha (7) rati eTale Icchita padArtha para manane rAga. (8) arati eTale aniSTa padArthanA saMga para mAnasika duHkha. (9) nidrA eTale uMgha (10) zeka eTale cittanI vidhuratA (8) (11) alIkavacana eTale juThuM bolavuM. (12) corI eTale paradravya haraNa karavuM. (13) matsara eTale IrSyA. paranI saMpattine na sahavI. (14) bhaya. (15) prANIvadha-jIvahiMsA (16) prema eTale vyaktigata rAga (17) kiDAmAM Asakti (18) hAsya. A aDhAra deze jemanA nAza pAmyA che evA devAdhidevane huM namaskAra karuM chuM. (421-4para)
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42. arihaMtanA cAra nikSepa jiNanAmA nAmajiNA kevaliNo sivagayA ya bhAvajiNA / ThavaNajiNA paDimAo davvajiNA bhAvijiNajIvA // 453 / / jinezvaradevanuM nAma te nAmajina, kevalajJAnI thayelA ane mokSapadane pAmelA te bhAvajina, pratimA te sthApanAjine ane bhAvimAM thanArA jinezvaradevanA jI, te dravyajina kahevAya. nAmajina-bhAvajina-dravyajina-sthApanAjina ema-cAra prakAre jinezvare che. nAmajina-RSabhadeva, ajitanAtha, saMbhavanAtha, vagere je tIrthakaronA nAma te. bhAvajina -aSTamahAprAtihAryAdi samRddhine sAkSAt anubhavatA kevalI bhagavaMte ane mokSapadane pAmelA arihaMte vAstavikapaNe bhAvajina che. sthApanAjina -suvarNa, jata, metI, pASANu, marakata vagerethI banAvela pratimA te. dravyajina -je AtmAo bhaviSyamAM jinezvararUpe thanArA hoya che, jemake zreNika vagerenAM jI. (453) 43. jinezvarono dIkSA samaye tapa sumaittha niccabhatteNa niggao vAsupujjajiNo cauttheNa / pAso mallIvi ya aTThamaNa sesA u chaTThaNaM // 454 // A avasarpiNInI cAvIsImAM, pAMcamA sumatinAtha bhagavAna nityabhakta eTale ekAsaNuM karI gharavAsathI nIkaLI pratrajita thayA. bAramA vAsupUjya svAmI bhakta eTale eka upavAsa karI dIkSA lIdhI. trevIzamAM pArzvanAtha ane ogaNIzamA mallinAtha aThThama eTale ke traNa upavAsa karIne dIkSA lIdhI ane RSabhadeva vagere bAkInA vaza tIrthakarIe chaThTha eTale be upavAsa karI dIkSA lIdhI. (454) 44. jinezvarenuM kevaLajJAna samayanuM tapa aTThamabhattavasANe pAsosahamalliriTThanemINaM / vasupujjassa cauttheNa chaTThabhatteNa sesANaM // 455 // pArzvanAtha, 2Sabhadeva, mallinAtha, nemanAtha bhagavAnane aThThama eTale traNa upavAsane aMte kevaLajJAna utpanna thayuM. | vAsupUjya svAmine eka upavAsa ane bAkInA ajitanAtha vagere ogaNIsa tIrthakarone be upavAsane aMte kevaLajJAna utpanna thayuM. (455)
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45. jinezvarane nirvANu samayanuM tapa nivvANaM saMpatto caudasabhatteNa paDhamajiNacando / sesA uNamAsieNaM vIrajiNido ya chadreNaM // 456 // pahelA RSabhadeva bhagavAna caudabhakta eTale cha upavAsa karavApUrvaka nirvANa pAmyA. ajitanAthathI pArzvanAtha sudhInA bAvIsa tIrthaMkare eka mahinAnuM aNusaNa karI mokSa pAmyA. mahAvIra svAmI chadra eTale be upavAsa karI nirvANa pAmyA. (456) 46. bhAvI covIzInA jIve vIravarassa bhagavao voliya culasIi varisa sahassehiM / paThamAi cauvIsa jaha huMti jiNA tahA thuNimo // 457 // samagra aizvaryAdi guNayukta bhagavAna mahAvIra svAmInA nirvANa pachI 84,0000 (cerAzI hajAra) 1varSa vityA pachI padmanAbha vagere jevIza tIrthakaro je pramANe thaze temanA nAma levApUrvaka ame stuti karIe chIe. Ane tAtparyAthe A pramANe che. A avasapiNimAM duSama suSamarUpa cethA ArAnAM cheDe 89 pakhavADIyA bAkI rahyA tyAre vardhamAnasvAmI mekSe gayA. te pachI 89 pakhavADIyA bAda 21 hajA2 pramANuno pAMcame pachI teTalA ja pramANane chaThTho Are pUro thayA pachI utsapiNimAM paNa ATalA ja pramANavALA pahelA bIje Are vityA pachI duSama suSamarUpa trIjA ArAnA 89 pakhavADiyA gayA bAda padmanAbha nAmanAM tIrthakara utpanna thaze. (457) paDhamaM ca paupanAhaM seNiyajIvaM jiNesaraM namimo / bIyaM ca sUradevaM caMde jIvaM supAsassa // 458 // taiyaM supAsanAmaM udAyijIvaM paNaTThabhavavAsaM / vaMde sayaMpajiNaM puddhilajIvaM cautthamahaM // 459 // savvANubhUinAma dabAujIva ca paMcamaM vaMde / chaThaM devasuyajiNaM vaMde jIvaM ca kittissa // 460 // sattamayaM udayajiNaM vaMde jIvaM ca saMkhanAmassa / peDhAlaM aTThamayaM ANaMdajiyaM namasAmi // 461 // 1. banne bAju 89 pakhavADIyA vadhu hovA chatAM paNa te kALa alpa hovAthI gaNyA nathI.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 pravacanasAroddhAra poTTilajiNaM ca navamaM surakayasevaM sunaMdajIvassa / sayakittijiNaM dasamaM vaMde sayagassa jIvaMti // 462 // egArasamaM muNisuvvayaM ca vedAmi devaIjIya / vArasamaM amamajiNaM saccaijI jayapaIvaM // 463 // . nikasAyaM terasamaM vaMde jIvaM ca vAsudevassa / baladevajiyaM vaMde caudasamaM nippulAyajiNaM // 464 // sulasAjIvaM vaMde pannarasamaM nimmamattajiNanAma / rohiNijIvaM namimo solasamaM cittaguttaMti // 465 // sattarasamaM ca vaMde revaijIvaM samAhinAmANaM / / saMvaramaTThArasamaM sayAlijIvaM paNivayAmi // 466 // dIvAyaNassa jIvaM jasoharaM vaMdimo iguNavIsa / kaNhajiyaM gayataNhaM vIsaimaM vijayamabhivaMde // 467 // vaMde igavIsaimaM nArayajIva ca mallinAmANaM / devajiNaM bAvIsaM aMbaDajIvassa vaMde'haM // 468 // . amarajiyaM tevIsaM aNaMtaviriyAbhihaM jiNaM vaMde / taha sAibuddhajIvaM cauvIsaM bhaddajiNanAmaM // 469 // ussappiNie cauvIsa jiNavarA kittiyA sanAmehiM / siricaMdasarinAmehiM suhayarA hutu sayakAlaM // 470 / / 1. prathama zreNika rAjAnA jIva, padmanAbha tIrthakarane huM namuM chuM. 2. bIjA mahAvIra bhagavAnanAM kAkA supArzva rAjAne jIva, suradeva prabhune huM namuM chuM. 3. trIjA keNikaputra udAyI mahArAjAnAM jIva, ke jemane bhavavAsa nAza pAmya che, te supAva nAbhanA tIrtha 42ne hu~du chu. 4. cethA pATIlanAM jIva, svayaMprabha nAmanAM jinane huM vaMdu chuM. pa. pAMcamA daDhAyuSanA jIva, evA sarvAnubhUti nAmanA tIrthakarane huM vaMdu chuM, 6. chaThThA kIrtinA jIva, devazruta jinane huM vaMdu chuM. 7. sAtamA zaMkha nAmanA zrAvakanA jIva, udayI nAmanA jinane huM vaMdu chuM. 8. AThamA AnaMdanA jIva, peDhAla nAmanAM jinezvarane huM namuM chuM. 9, navamA devanI sevAne pAmelA evA sunaMdanA jIva, pATIla nAme tIrthakarane I nabhuM chu. ITHTHH
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47. urva-ardhA ane tirthomAM thanAra siddhanI saMkhyA 211 10 dazamA zatakanA jIva, zatakIrti nAme jinane huM vaMdu chuM. 11. agyAramA devakInA jIva, munisuvrata tIrthakarane huM namuM chuM. 12. bAramA satyakIne jIva, jagapradIpa samAna amama nAmanA jinane huM namuM chuM. 13. teramA vAsudevanA jIva, niSkaSAya nAmanA jinane huM namuM chuM. 14. cidamA baladevanA jIva, nipulAka nAmanA jinane huM namuM chuM. 15. paMdaramA sulasA zrAvikAnA jIva, nirmama nAmanA jinane huM vaMdu chuM. 16. salamA rahiNanA jIva, citragupta nAmanA jinane huM namuM chuM. 17. sattaramA revatI zrAvikAnA jIva, samAdhi nAmanA jinane huM vaMdu chuM. 18. aDhAramA zatAlinA jIva, saMvara nAmanA jinezvarane huM namuM chuM. 19. ogaNIsamA dvaipAyananA jIva, yazodhara nAmanA jinezvarane huM vaMdu chuM. 20. vizamAM kRSNa vAsudevanA jIva, tRSNA rahita evA vijaya nAmanA jinane huM vaMdu chuM. 21. ekavIsama nAradanA jIva, malli nAmanA jinane huM vaMdu chuM. 22. bAvIzamA aMbaDanA jIva, deva nAmanAM jinane huM vaMdu chuM. 23. trevIsamA amaranA jIva, anaMta vIrya nAmanAM jinane huM vaMdu chuM. 24. vIzama svAtibuddhanA jIva, bhadrajina nAmanA jinane huM vaMdu chuM. utsapiNa kALamAM bhAvi vIzImAM thanArA tIrthakaranA pUrvabhavanAM nAme lekhapUrvaka zrI caMdrasUrijI nAmanA AcAryadeva vaDe stuti karAya che, te jinezvare sarvakALa sukhane ane zubhane karanArA thAo. A bhAvI tIrthakaronI bAbata bIjA zAstromAM judI rIte Ave che. paNa tevA prakAranI paraMparAno abhAva hovAthI vizeSa varNana karyuM nathI. (458-470) 47. udarva adhe ane tirthAlokamAM thanArasidhdhanI saMkhyA cattAri uDDhaloe duve samudde tao jale ceva / bAvIsamaholoe tirie aThuttarasayaM tu // 471 // urvalokamAM cAra, samudramAM be, zeSa jalamAM traNa, adhelokamAM bAvIza ane tiya lokamAM eka samayamAM ekaso ATha siddha thAya che. eka samayamAM utkRSTathI UrvalokamAMthI cAra ja siddha thAya che. be samudramAMthI be, nadI-saravara vigere bAkInA zeSa jaLAzayamAMthI traNa, siddhaprAbhata graMthAdhAre jalAzamAMthI cAra kahyA che. agrAma vagere alakamAMthI eka samaye bAvIsa siddha thAya che. siddhaprAtamAM paNa kahyuM che ke cAra urva lekamAMthI, cAra jalAzamAMthI, be
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 pravacanasAroddhAra samudramAMthI, ekaso ATha tiththalekamAMthI, viza pRthakatva adholekamAMthI ane enI TIkAmAM vaza pRthaphatvano artha be vazI (arthAt cAlIza) pramANe lIdhe che. kemake pRthakRtva eTale bethI nava sudhInI saMkhyA. tethI A gAthAmAM paNa hovIsamo A pramANe belAya te sArU thAya. tathA tiOlekamAM utkRSTathI eka samayamAM ekase ATha siddha thAya che. (471) 48. eka samayamAM thanAra siddhanI saMkhyA eko va do va tinni va aTThasayaM jAva ekasamayammi / maNuyagaIe sijjhai saMkhAuyavIyarAgA u // 472 // manuSyagatimAMthI saMkhyAtavarSanA AyuSyavALA vItarAga bhagavate eka samaye eka, be athavA traNa yAvat 108 sudhI siddha thaI zake che. samasta karmone nAza karI vItarAga avasthAne pAmelA jIva eka samaye jaghanyathI eka,be athavA traNa siddha thAya che. ane utkRSTathI 108. ane teo saMkhyAtavarSane AyuSyavALA manuSyo ja siddha thAya che. asaMkhyAtavarSanA AyuSyavALA tathA anya gatimAM rahelA cha siddha thatA nathI. kAraNa ke manuSyagati sivAya traNa gatimAMthI mokSamAM javAne abhAva che. (472) 49. paMdara prakAre siddha titthayara 1 atitthayarA 2 tittha 3 saliMga 4 'nnaliMga 5 thI 6 purisA 7 / gihiliMga 8 napuMsaka 9 atitthasiddha 10 patteyabuddhA 11 ya // 473 // ega 12 aNega 13 sayaMbuddha 14 buddhabohiya 15 pabheyao bhaNiyA / siddhaMte siddhANaM bheyA pannarasasaMkhatti // 474 // 1. tIrthaMkarasiddha, . atIrthakarasiddha, 3. tIrthasida, 4. svaliMgasiddha, 5. anyaligasiddha, 6. strIligasiddha, 7. purUSaliMgasiddha, 8, gRhasthaliMga siddha, 9. napuMsakaligasiddha, 10. atIrthasiddha, 11. pratyekabuddhasiddha 12. ekasiddha, 13, anekasiddha, 14. svayaM buddhasiddha, 15. buddhAdhitasiddha-A pramANe siddhAMtamAM siddhonA paMdara bheda kahyA che. 1. tIrthakara siddha thAya, te tIrthakarasiddha. 2. tIrthakara thayA vagara sAmAnya kevalIrUpe je siddha thAya, te atIrthaMkarasiddha. 3. saMsAra sAgara jenAthI tarAya te tIrtha eTale tIrthakaro kevaLajJAnanI prAptibAda
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49. 5 dara prakAre siddha 213 jIva ajIva Adi padArthonA samUhane prarUpe che. tenA AdhAre gaNadharo dvAdazAMgI race che. te dvAdazAMgInA AdhAra caturvidha zrI saMgha athavA gaNadhara che. te saMgha athavA gaNadhara utpanna thayA pachI je meAkSe jAya te tItha siddha. 4. rajoharaNa Adi sAdhuliMge rahelA je siddha thAya, te svaliMgasiddha. 5. valkala athavA bhagavA veSadhArI parivrAjaka tApasa vagere dravyaliMgamAM rahI je siddha thAya, te anyaliMgasiddha. bhAvathI samyaktva vagerenI prApti thayA khAda ja anyaliMgIone kevaLajJAna utpanna thAya che ane te ja vakhate kALa kare teA anyaliMgasiddha jANavA. jo peAtAnu AyuSya lAMbu jue te te paNa sAdhuliMgane svIkAre che. 6. srInA liMge eTale strI zarIre siddha thAya, te strIliMgasiddha. te traNa prakAre che. 1. vedathI eTale icchAthI, 2. zarIranI racanAthI ane 3. paheravezathI. temAM ahIM zarIrathI khanela strI grahaNa karavI paNa veda ke nepaththarUpa (paheraveza ) nahi. kAraNa ke vedanA udayamAM siddhinA abhAva che. ane paheraveza tA apramANa che. mATe strInA zarIrathI siddha thAya, te strIliMgasiddha 7. puruSanA lige eTale puruSanA zarIre je siddha thAya, te puruSaliMgasiddha. 8. gRhasthapaNAmAM rahyA hoya ane siddha thAya, te gRhasthaliMgasiddha. jema marUdevA mAtA vagere. 9. tathA napu MsakaliMge rahyA hoya ane je siddha thAya, te napuMsakaliMgasiddha. 10. tIM utpanna thayuM na heAya athavA tItha viccheda thayA hAya, te tInA abhAva kahevAya. te vakhate je siddha thAya te atI siddha. temAM marUdevA mAtA tI utpanna thayA pahelA siddha thayA kemake marUdevA mAtA siddha thayA tyAre tI utpanna thayuM na hatuM. suvidhinAthasvAmI vagerenA AMtarAomAM jetI viccheda thayA hatA, te vakhate jAtismaraNa vagere dvArA kAika meAkSa prApta kare, te atI siddha. 11. anityAdibhAvanA kAraNarUpa koI eka baLada vagerenA nimitta dvArA sAcA arthAnA Adha pAme, te pratyekabuddha. te pratyekabuddha thaI je siddha thAya, te pratyekabuddhasiddha. 12. eka samayamAM je eka ja siddha thAya, te ekasiddha. 13. eka samayamAM je anekasiddha thAya, te anekasiddha 14. jee jAte ja tattvane jANI khAdha pAmyA te svayaMbuddha, te svayaM buddha thaI je siddha thAya, te svayaM buddhasiddha. 15. buddha eTale AcAryA. temanA vaDe je beAdha pAmI siddha thAya te buddhabAdhitasiddha. (AcArya nA upalakSaNathI upAdhyAya muni vagere guru bhagavaMtA paNa samajI levA. )
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 pravacanasAroddhAra - uparokta tIrthaMkarasiddha vagere siddhanA bheda siddhAMtamAM paMdara prakAre kahelA che. prazna :- tIrthaMkarasiddha ane atIrthaMkarasiddha ke tIrthasiddha, atIrthasiddharUpa be bhedamAM bAkInA bhedone samAveza thaI jAya che. pachI bAkInA bhedo alaga zA mATe kahyA ? uttara - sAcI vAta che. badhAno samAveza thaI jAya che chatAM paNa be bhede kahevA mAtrathI bIjA bhedanuM jJAna thatuM nathI. mATe vizeSa jANakArI mATe ja bIjA bhedone grahaNa karavA zAstrano prayAsa che. (473-474) 50. avagAhanvAe siddha do cevukkosAe caura jahannAe majjhimAe u / aTTAhiyaM sayaM khalu sijjhai ogAhaNAi tahA // 475 / / utkRSTa avagAhanAvALA eka samayamAM utkRSTathI be jI siddha thAya, jaghanya avagAhanAvALA cAra siddha thAya ane madhyamaavagAhanAvALA 108 siddha thAya che.. ekaja samayamAM ekIsAthe 500 dhanuSanI utkRSTa avagAhanA hoya te utkRSTathI be ja siddha thAya che. be hAtha pramANanI jaghanya avagAhanAvALA cAra AtmAo eka samayamAM utkRSTathI siddha thAya che ane ajaghanyatkRSTarUpa madhyamaavagAhanAvALA 108 siddha thAya che. prazna:- pAMca paccIsa dhanuSyanI kAyAvALA nAbhikulakaranA patnI hovAthI marUdevInI UMcAI paNa teTalI ja hovI joIe. kemake kahyuM che ke, kulakaranA patnIonI saMghayaNa, saMsthAna ane UMcAI kulakaronA samAna hoya che, mATe marUdevA mAtA para5 dhanuSapramANa dehamAnavALA hovA chatAM siddha thayA che. te pachI pa00 ghanuSyanI utkRSTa avagAhanAmAM siddhatva zI rIte ghaTe? uttara - ahIM doSa nathI. kemake marUdevI mAtA nAbhikulakarathI hIna dehamAnavALA hatA, uttama saMsthAnavALA puruSathI uttama saMsthAnavALI strIo potapotAnA kAlanI apekSAe kaMIka hIna pramANavALI hoya che, tethI 500 dhanuSa pramANa havAmAM kaI doSa nathI. ane hAthInA skaMdha upara beThelA hovAthI saMkucIta zarIravALA siddha thayA hovAthI adhika avagAhanAne saMbhava nathI. mATe kaI jAtano virodha nathI. athavA AgamamAM je 500 dhanuSya utkRSTa dehamAna kahyuM che, te bahulatAnI apekSAe jANavuM. kemake pa25 dhanuSya pramANanI utkRSTa avagAhanA marUdevAnA kALa vakhatanI che ane matAMtare marUdevA nAbhikulakaranA samAna che. siddhaprAbhata TIkAmAM kahyuM che "marUdevI matAMtare nAbhikulakara tulya che. siddhaprAbhUta sUtramAM paNa kahyuM che ke
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ para. satata siddhigamananI saMkhyA ogANA jahannA rayaNIduga ahapuNAI ukkosA / paMce dhaNuyAI dhaNuha puhutteNa ahiyAI // 1 // jaghanyuavagAhanA be hAthanI che. ane utkRSTathI 500 dhanuSa ane dhanuSa pRthaa adhika jANavI. ahIM pRthakktva zabda bahutvavAcaka jANavA ane e bahutva paccIsarUpa samajavuM ( 475 ) siddhanI saMkhyA 51. gRhiliMga-anyaliMga--valiMga iha cauro gihiliMge dasannaliMge sayaM ca aTThaahiyaM / vinaya 6 mahine samaoN sinphamALA" // 476 || 215 manuSyalAmAM gRhasthapaNe rahelA eka samayamAM utkRSTathI cAra AtmA siddha thAya che. temAM tApasa vagere anyaliMge rahelA utkRSTathI 10 AtmA eka samayamAM siddha thAya che ane sAdhuliMgarUpa svaliMge rahelA utkRSTathI eka samayamAM 108 siddha thAya che. (476 ) para. satata siddhigamananI saMkhyA battIsAI sijjhati avizyaM jAva ahiayaTThasayaM / asama ehiM ekerkUNaM jAvekasamayaMmi / / 477 // battIsA aDayAlA saTTI bAvattarI ya boddhavvA / bruhastI innarUM tucimaTThottamaya 2 5 478 || 32 thI mAMDIne 108 sakhyAvALA jIvA satata siddha thAya che. temAM ekekeNA 8 samayathI mAMDIne yAvat `eka samaya sudhI. anukrame 32, 48, 60, 72, 84, 96, 102, 108 siddha thAya che.. prathama samaye jaghanyathI eka ke be niraMtara siddha thAya athavA utkRSTathI khatrIsa siddha thAya. bIjA samaye paNa jaghanyathI eka-be ane utkRSTathI khatrIza eja pramANe trIjA samaye ceAthA samaye ema AThamA samaya sudhI jaghanyathI eka e ane utkRSTathI khatrIsa siddha thAya che. te pachI samaya vagerenuM AMtarU jarUra paDe che. temAM keAi siddha thatuM nathI. tetrIsathI aDatAlIsa sudhInI saMkhyAvALA AtmAe satata siddha thAya, te sAta samaya sudhI thAya. te pachI samaya vagerenuM aMtara jarUra paDe che. ogaNapacAsathI sAMiTha sudhI satata siddha thAya, teA utkRSTathI 6 samaya sudhI thAya che. te pachI jarUra aMtara paDe che.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 pravacanasAroddhAra ekasaThathI bahari sudhI satata siddha thAya, to utkRSTathI pAMca samaya sudhI satata siddha thAya. tyArapachI niyamA AMtaru paDe che. toterathI coryAsI sudhI satata siddha thAya, te utkRSTathI cAra samaya sudhI satata siddha thAya che. te pachI jarUra aMtara paDe che. paMcAsIthI chanu sudhI satata siddha thAya, te traNa samaya sudhI siddha thAya. te pachI jarUra AMtarU paDe. sattANuthI ekase be sudhI satata siddha thAya, te be samaya sudhI siddha thAya, te pachI jarUra AMtarU paDe. ekase traNathI ekaso ATha sudhI siddha thAya, te niyamAM eka ja samaya sudhI siddha thAya, te pachI jarUra eka samaya AMtaru paDe. jaghanyathI eka AtmA siddha thayA pachI eka samayamAM bIjo AtmA siddha thAya te temAM utkRSTathI cha mahinAnuM aMtara paDe eTale eka AtmA siddha thayA pachI utkRSTathI cha mahinA sudhI keI siddha na thAya paNa te pachI te avazya siddha thAya. (477-78). 53. strI-puruSa-napuMsakaliMge thanAra sidhdhanI saMkhyA vIsitthIgAu purisANa aTThasayaM egasamayao sijhe / dasa ceva napuMsA taha uvari samaeNa paDiseho // 479 // strIo eka samayamAM utkRSTathI vIsa siddha thAya che. puruSa eka samayamAM utkRSTathI 108 siddha thAya. ane napuMsake eka samayamAM utkRSTathI daza siddha thAya che. tenAthI vadhu eka samayamAM siddha na thAya. (479) vIsa narakappajoisa paMca ya bhavaNavaNa dasa ya tiriyANaM / itthIo purisA puNa dasa dasa savve'vi kappaviNA // 480 // kappaTThasayaM puhavI AU paMkappabhAu cattAri / rayaNAisu tisu dasa dasa cha tarUNapaNaMtara sijjhe // 481 // je manuSya strI, vAnika athavA jyotiSamAMthI AvI hoya, to te vIsa, bhavanapati vyaMtaramAMthI AvI hoya to pAMca, tiryaMcamAMthI Avela dasa strIo eka samayamAM utkRSTathI siddha thAya che. puruSa vaimAnika sivAya naraka, manuSya, jyotiSa, bhavanapati, vyaMtara, ane tiryaMcamAMthI AvyA hoya, te daza daza eka samayamAM utkRSTathI siddha thAya che. vaimAnikamAMthI 108 pRthvIkAya, apUkAya, paMkaprabhAnArakamAMthI
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. zrI-puruSa-napu MsakaliMge thanAra siddhanI saMkhyA Avela cAra ratnaprabhA vagere pahelI traNa nArakamAMthI daza daza, vanaspatimAMthI Avela cha siddha thAya che. (480-481) 217 have A ja dvAramAM kaI gatimAMthI AvelA keTalA eka samayamAM utkRSTathI siddha thAya che, tenuM vizeSa prakAre pratipAdana kare che manuSyanI 1strI strIpaNAmAMthI nIkaLI khIjA bhave manuSyagatimAM Ave, te eka samayamAM utkRSTathI vIsa siddha thAya che. saudhama, izAna devalAkamAMnI devIe peAtAnA bhavamAMthI nIkaLI khIjA bhave manuSyagatine pAmIne vIsa siddha thAya che. vaimAnikamAM pahelAM e devalAkamAM ja devIo utpanna thAya che. mATe ahiM 'kalpa' sAmAnyathI kahela hovA chatAM paNa saudhama IzAnanI ema kahyuM che- ema samajavuM. e pramANe yeAtiSi devIe paNa devIpaNAmAMthI nIkaLI vIsa siddha thAya che. asurakumAra vagere dasa prakAranA bhavanapationI temaja khatrIza jAtanA vyaMtarAnI devI strIpaNAmAMthI nIkaLI dareka pAMca pAMca siddha thAya che. paMcendriyatiya castrIe strIpaNAmAMthI nIkaLI daza siddha thAya che. e pramANe sarve paNa vaimAnika sivAyanA manuSyagati, jyAtiSI, bhavanapati, vyaMtara, tiya "ca--ema pAMca prakAranA puruSapaNAmAMthI nIkaLI bIjA bhavamAM manuSyagati pAmela eka samayamAM utkRSTathI daza siddha thAya che. ahIM p=vaimAnika vinA e pramANe kahyuM che, tethI vaimAnikamAMthI nIkaLelA keTalA siddha thAya ? temAM kahe che ke vimAnavAsIdevA bIjA bhavamAM puruSapaNuM pAmI eka samayamAM utkRSTathI ekasA ATha siddha thAya che. pRthvIkAya, akAya, paMkaprabhA (cAthI nAskI). mAMthI nIkaLelA dareka cAra cAra siddha thAya che. ratnaprabhA, zarkarAprabhA, vAlukAprabhA, A pahelI traNa narakapRthvImAMthI nIkaLelA dareka daza daza siddha thAya che. dhUmaprabhA vagere 5-6-7 traNa nAraka pRthvImAMthI AvelA tathAsvabhAve siddha thatA nathI. vanaspatimAMthI nIkaLI pachI tarataja manuSyabhavamAM AvelA utkRSTathI eka samayamAM cha ja siddha thAya che. teukAya, vAukAyane khIjA bhavamAM manuSyapaNAnI prApti thatI nathI. eindriya, taiindriya, cArindriyAnI tathAsvabhAve ja bIjA bhavamAM siddha thatA nathI. prajJApanAmAM paNa kahyuM che, prazna :-he bhagavan ! nArakIo eka samayamAM keTalA aMtarakriyAne kare che. eTale meAkSa pAme che ? uttara H- gautama ! jaghanyathI 1,2,3 ane utkRSTathI dasa e pramANe ratnaprabhAthI 1. A gAthAmAM kaheluM 'pIra" pada badhA padmA sAthe joDavuM. 18
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 pravacanasArAddhAra vAlukAprabhA sudhInA nAra ke aMtaHkriyA kare che. paMkaprabhA nArakInA nArA utkRSTathI 4, asurakumArA 10, asurakumArI pa-e pramANe asurakumAra ane enI devInI jema stanItakumAra ane enI daivI sudhInA nava bhavanapatimAM jANI levuM. pRthvIkAyamAMthI 4, akAyamAMthI 4, vanaspatikAyamAMthI 6, poMcendriya tiya ca puruSa ane strImAMthI isa, isa. manuSya puruSamAMthI dasa, manuSya srImAMthI 20, vANavya'taramAMthI dasa, vANavyaMtarImAMthI pAMca, jAtiSadevamAMthI dasa, jayeAtiSIdevImAMthI vIsa, vaimAnikadevamAMthI ekasA ATha ane devImAMthI vIsa. siddhaprAbhUtanI 48mI gAthAmAM 'semALa naLa sa sA' e pramANe devagati sivAyanI khIjI traNa gatimAMthI dasa-dasa kahelA che. tattva' kevali gamya ahIM puruSavedI devA vageremAMthI nIkaLI bIjA bhavamAM keTalAka jIvA puruSarUpe, keTalAka srIrUpe, keTalAka napusakarUpe utpanna thAya che. e pramANe veda ane 1napu MsakavedyamAMthI nIkaLanAranI pahelAMnI jema tribha'gI jANavI. eTale kula nava bhAMgA thAya. temAM puruSamAMthI nIkaLI puruSa thaI je siddha thAya, te eka samayamAM ekaso ATha siddha thAya. bAkInA ATha bhAMgAmAMthI daza-daza ja siddha thAya che. AnA bhAvArtha A pramANe che ke, devAmAMthI AvI puruSa thaIne eka samayamAM ekase ATha siddha thAya che. strI ane napuMsaka thaIne dareka dasa dasa siddha thAya che. devImAMthI Avela puruSa thaIne dasa ja siddha thAya che. e pramANe strI ane napuMsaka thaIne paNa dasa siddha thAya che. je vaimAnikadevI, jyAtiSadevI, manuSya strImAMthI AvelA hAya, te vIsa siddha thAya ema kahyuM che. te puruSa, strI, napuMsakanA be saMcAgI ke traNa saMcAgI bhAMgA bhegA karavAthI vIsa siddha thAya che, paNa phakta puruSa, strIe ke napuMsakA nahIM, jo ke vIsa strIe eka samayamAM siddha thAya ema kahyuM che. temAM paNa keTalAka puruSamAMthI AvelA, keTalAka strIomAMthI, keTalAka napu sakamAMthI AvelAne bhegA karavAthI vIsasiddha thAya che. paNa kevaLa puruSamAMthI Avela ke kevaLa strImAMthI Avela ke kevaLa napuMsakamAMthI Avela siddha thatA nathI. A rIte sava bhAMgAne vicAra karavA. siddhaprAbhUta sUtramAM kahyuM che ke khAkInA ATha bhAMgAmAM dasa dasa eka samayamAM siddha thAya che. (siddhaprAbhata gAthA 50) ahIM khIjI paNa vizeSa hakIkta batAve che. naMdanavanamAMthI eka samayamAM cAra siddha thAya che ema siddhaprAbhata TIkAmAM kahyuM che. tathA eka vijayamAMthI vIsasiddha thAya che. vIsA vAyare vittaye e vacanathI saharaNa dvArA karma bhUmi, akamabhUmi, phUTa, paryaMta vagere sarve sthAnemAMthI eka samayamAM dasa gheMsa siddha thAya che. 1. nArakI badhA napu`saka heAya che.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54. siddhonuM saMsthAna 219 pAMDukavanamAMthI saMharaNa dvArA be siddha thAya che. dareka paMdara karmabhUmimAMthI janmathI eka ATha siddha thAya che. siddhaprAbhUta sUtramAM paNa kahyuM che ke, saM haraNa dvArA dasa, pAMDukavanamAMthI be ane paMdarakarmabhUmimAMthI eka samayamAM ekaso ATha siddha thAya che. tathA utsapiNa, avasarpiNInA trIjA cothA ArAmAM eka samaye eka se ATha ane avasarpiNInA pAMcamA ArAmAM eka samaye vIsasiddha thAya che. utsarpiNI avasarpiNInA bAkInA dareka ArAmAM saMharaNathI dasa siddha thAya che. siddhaprAbhUtamAM kahyuM che ke "utsarpiNa avasarpiNanA trIjA cethA Are eka se ATha, avasarpiNInA pAMcamA ArAmAM vIsa siddha thAya che? nahIM ke utsarpiNInA pAMcamA ArAmAM kemake temAM tIrthane abhAva che ane bAkInA ArAmAM dasa dasa eka samayamAM siddha thAya che." (480-481) 54. siddhanuM saMsthAna dIhaM vA hassaM vA jaM saMThANaM tu Asi puvvabhave / tatto tibhAgahINA siddhANogAhaNA bhaNiyA // 482 // dIrgha=utkRSTathI pAMca dhanuSya pramANu ane hRsva=jaghanya be hAtha pramANa madhyama vividha prakAranA saMsthAna eTale AkRti, je caramabhAvamAM hoya tene peTa vagereno polANa bhAga pUrAvAthI trIjo bhAga ochI siddhonI avagAhanA hoya che. ema tIrthaMkara gaNadharoe kahyuM che. eTale ke siddhagatimAM siddha bhagavAnanAM saMsthAnanA pramANathI trIjo bhAga hIna saMsthAnanuM pramANa hoya che. (482) jaM saMThANaM tu ihaM bhavaM cayaMtassa carimasamayaMmi / AsIya paesaghaNaM taM saMThANaM tahiM tassa // 483 // uparokta vAtane ja ekadama spaSTa rIte batAve che. manuSyabhavamAM jeTalA pramANanuM saMsthAna heya. te bhava choDatI vakhate eTale zarIra ke saMsArane choDatI vakhate eTale kAgane cheDatI vakhate carama samaye apratipAti dhyAnanA baLathI mukha-peTa vagere polANa bhAga pUrIne trIjo bhAga ocho evo Atmapradezano pradezaghana thavAnI sUmakriyA thAya che. te pradezaghana mULa avagAhanAnI apekSAe trIjo bhAga ocho hoya che. e ja pramANavALI lekanA agrabhAge siddhonI avagAhanA hoya che. (483) uttANao ya pAsillao ya Thiyao nisannao ceva / jo jaha karei kAlaM so taha uvavajjae siddho // 484 // 1, gAthAmAM vA zabda che te madhyama avagAhanA mATe che.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra prazna :- have teo eka ja AkAre siddha thAya che ke khIjA AkAre paNa ? uttara:-khIjA anya AkAre paNa siddha thAya che. uttAna-eTale pIThane (pAchaLa) aDadhA namelA ( vAMkA vaLelA ) athavA samAna AkAre vaLelA vagere, AkArathI uMcA rahelA, pArzva-sthita eTale titi rahelA ( sUtelA ), atisthita eTale ubhA rahelA, niSanna eTale beselA, je je AkAre rahIne kAla kare, te AkAre siddha rUpe utpanna thAya che. (484) 220 55. sidhdhazilAnuM varNana story aft khalu joyaNassa jo koso / korasa ya chanbhAe siddhANogAhaNA bhaNiyA // 485 // aloe pahiyA siddhA, loyagge ya paiDiyA | phkta nATi sattALa, tattva gatULa sArU // 486 // iSA bhArA nAmanI siddhazilA pRthvInI uparanAM eka cAjananA ceAthA bhAganA eka gAunA chaThThA bhAgamAM siddhonI avagAhanA kahI che. ahIMthI zarIra cheADIne siddhazilA upara jai lAkanA cheDe alAkane sparzIne siddha thAya che. sarvAMSsiddha vimAnanI upara. 1khAra cAjana pachI pistAlIsa lAkha-yAjana lAMbI-pahALI ISAbhArA nAmanI siddhazilA che. te kharAkhara madhyabhAge 8 yAjana vidizAomAM eka pradeza hAnithI lAMbI-pahALI che. ane pachI khadhIrajI paNa pAtaLI hAvAthI aMgulano asa`khyAta AchI AchI thatI chelle mAkhInI pAMkhathI bhAga jADI rahe che. te bilakula sa'pUrNa sapheda suvarNa maya sphaTIka jevI nima La che. tenA AkAra khullI uMdhI chatrI jevA athavA ghIthI bharela tevA prakAranA vATakA jevA che. tenA AkAra AvA che. * te iSatA prAkbhAranA upara eka ceAjana gayA bAda leAkAnta Ave che. te yAjananA uparanA koSa eTale cAcA gAu, teo gAunA sarvathI uparanA chaThThA bhAge eTale 333 dhanuSa ane eka dhanuSyanA trIjo bhAga eTale 333 dhanuSyamAM siddhAnI avagAhanA eTale avasthiti kahI che ATalI siddhonI avagAhanA saMbhave che. kahyuM che ke 3333 dhanuSya eTale gAunA chaThTho bhAga ane te ja utkRSTa avagA " P1 j7 hanA che. 1. anya AcAryAM sarvAtha siddha vimAnathI bAra yAjane lokAnta mArga che.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57. siddhonI utkRSTa avagAhanA 221 alakamAM dharmAstikAya vagere na hovAthI alakane aDIne siddho rahelA che. paNa alakano saMbaMdha thavAthI vighAtarUpa skUlanA nathI, kemake siddha apratighAtavALA che. je pratighAtavALA hoya tene saMbaMdha thAya eTale vighAta thAya che, bIjAne nahIM. paMcAstikAyarUpa lekanA agrabhAge eTale mastake apunarAgamana (pharI na AvavuM te) pUrvaka rahelA che. ahIM manuSyakSetramAM ja zarIra choDIne tyAM lekane cheDe bIjA samayane sparza karyA vagara eka samayamAM tathA bIjA pradezane sparyA vagara jaIne siddha thAya che. (485-486) 56. siddhonI utkRSTa avagAhanA tiNNi sayA tettIsA dhaNuttibhAgo ya hoi boddhavyo / esA khalu siddhANaM ukkosogAhaNA bhaNiyA // 487 // 333 dhanuSya ane eka dhanuSyano trIjo bhAga eTale ke pramANa siddhonI utkRSTa avagAhanA kahI che. AnI bhAvanA A pramANe che. siddhigamana yogya utkRSTa avagAhanA pAMcase ghanuSya che. tene trIjo bhAga ekaso chAsaTha (166) dhanuSya ane cesaTha (64) AMgaLa thAya. te mekSagamana vakhate sukha-peTa vagere pilANa bhAgane pUravAthI Atmapradezano saMkeca thAya che. AthI pAMcase dhanuSyamAMthI trIjo bhAga ocho thAya eTale pAMcase dhanuSyamAMthI ekase chAsaTha dhanuSya ane cesaTha AgaLa bAda karatAM bAkIne bhAga siddhonI utkRSTa avagAhanA rUpe rahe che. je siddhigamanAgya marUdevI AdinuM pAMcaso pacIsa dhanuSya pramANa utkRSTa avagAhanAnuM pramANa kyAMka saMbhaLAya che. te matAMtare jANavuM. (487) pa7. siddhonI madhyama avagAhanA cattAri ya rayaNIo rayaNi tibhAgRNiyA ya boddhavvA / .... esA khalu siddhANa majjhimaogAhaNA bhaNiyA // 488 // 43 hAthe pramANanI siddhonI madhyama avagAhanAM kahI che. ' cAra hAtha ane eka hAthano trIjo bhAga nyUna evI siddhonI madhyamaalaMgAhanA kahelI che. mahAvIra bhagavAnane sAta "hAthenuM zarIra hatuM. temanuM siddhAvasthAmAM pilANa pUrAvAthI be hAtha ane ATha AgaLarUpa trIjo bhAgae thatAM cAra hAtha ane soLa AgaLa madhyama avagAhanA thAya che. Ama madhyamaavagAhanA upalakSaNathI che. bAkI to utkRSTa avagAhanAthI laI jaghanya avagAhanA sudhInI vaccenI badhI madhyamaavagAhanA jANavI. ht prazna AgamamAM jaghanyazrI sAtadahAthanI avagAhanAvALAne siddhi kahI che. mATe A te jaghanya avagAhanA che. madhyama avagAhanA zI rIte thAya?
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra uttara H- vastutattvanI jANakArI na heAvAthI tamArI vAta kharAkhara nathI. tItha - karanI apekSAe sAta hAthanI avagAhanAvALAnI jaghanyapaNe siddhi kahI che. bAkI hIna avagAhanAvALA sAmAnya kevaLIenI paNa siddhi heAya che. Ama madhyama avagAhanAnuM mAna sAmAnya siddhanI apekSAe vicArIe to koi doSa nathI. (488) 222 58. sidhdhonI jaghanyaavagAhanA egA ya hoi rayaNI aTThava ya aMgulAi sAhIyA / esA khalu siddhANaM jahaNaogAhaNA bhaNiyA // 489 // siddhonI jaghanyuavagAhanA tIthaMkara-gaNadharabhagavatAe eka hAthaane ATha AMgaLa kahI che. meAkSamAM javAne ceAgya jIvAnI jaghanya avagAhanA be hAtha pramANa che. temAMthI peAlANa bhAga pUrAvAthI sALa AMgaLarUpa trIjo bhAga eche karavAthI eka hAtha ATha AMgaLanI jaghanya avagAhanA thAya che. A be hAthanI jaghanya avagAhanA kUrmAputra vagerenI jANavI athavA yaMtrapIlaNa vagere (vighAta)thI sa`kucita thayela sAta hAthanA zarIravALAnI paNa A jaghanya avagAhanA thaI zake che. (489) pa9. zAzvata jinapratimAnAM nAma siri usa se pahu 1 vAriseNa 2 sividdhamANa jiNanAha 3 / caMdANaNa 4 jiNa savvevi bhavaharA hoha maha tubhe / / 490 / / zrI RSabhasena prabhu, zrI vAriyeNu, zrI vadha mAnajina, zrI candrAnana jina! tame save` mArA bhava (saMsAra)neA nAza karanArA thAo. (490) ' 60. jinakapIAnA upakaraNanI saMkhyA pattaM pattAbaMdhI pAyavaNaM ca pAyakesariyA | paDalAI rattANaM ca gucchao pAyanijjogo // 491 // tinneva ya pacchAgA rayaharaNaM ceva hoi muhapottI / so duvAsaviho uvahI jiNakappiyANaM tu // 492 // pAtrA, pAtrabaMdha ( jhALI), gucchA, pAtrakesarIyA ( caravalI), pallA, rajastrANa, pAtrasthApana-A sAta prakAranA pAtra nirsIMga (upadhi) che. tathA traNa kapaDA, rajoharaNa ane muhapatti-ema bAra prakAre jinakalpIonI upadhi che.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60. jinakalpIonA upakaraNanI saMkhyA 223 jenA vaDe sAdhu para upakAra thAya, te upakaraNa eTale upadhi. te be prakAre che. 1. odhika ane 2. aupagrahika. ogha eTale pravAha. sAmAnya upadhi-sAmAnyathI je haMmezAM pAse rakhAya tevI upAdhi hoya te aughika. upa eTale potAnI pAse saMyamanA upakAra mATe je vastu levAya te upagraha. saMyama upakAra mATe je grahaNa karAya te aupagrahika. je kAraNe saMyama pAlana mATe levAya paNa haMmeza mATe nahi, te aupagrahikaupakaraNa kahevAya che. temAM aidhikaupadhi be prakAre che. (1) gaNanA pramANa ane (2) mAna pramANa tenAM gaNanApramANamAM eka, be, traNa gaNatrI saMkhyArUpa che. ane mAnapramANamAM ATaluM lAMbu pahoLu che. e pramANe aupagrahikaupadhinA paNa be bheda jANavA. ahIM jinakalpIone aughikaupadhi gaNanA pramANathI kahe che. (1) pAtrA, (2) jemAM pAtrA rakhAya te pAtrabaMdharUpa cerasa vastrane TukaDo eTale jheLI, (3) kAmaLIne pAtrA mUkavA mATeno garama TUkaDe te pAtrasthApana, (4) pAtra paDilehavA mATenI caravaLI te pAtrakesarIkA, (5) gocarI pharatI vakhate pAtra DhAMkavA mATenA paDalAM, (6) pAtrAne vIMTavA mATenuM kapaDuM te rajastrANa, (7) garama kapaDAno TUkaDo je pAtra para mUkavA mATe che, te gucche. A sAta prakArane pAtra niryoga eTale parikara che. traNa kapaDA eTale be cAdara ane eka garama kAmaLI, rajoharaNa ane muhapatti-A bAra prakAranI upadhi jinakalpIne utkRSTathI hoya che. (491-492) jiNakappiyAvi duvihA pANIpAyA paDiggahadharA ya / pAuraNamapAuraNA ekekA te bhave duvihA // 493 // jinakapIo eka ja svarUpavALA che ke judA judA svarUpavALA che ? te kahe che. jinezvarone kalpa eTale AcAra te jinakalpa. te jinaka95 jemane hoya te jinakapI kahevAya. te jinakapIo be prakAre che. 1 karapAtrI eTale hAthamAM bhajana karanArA ane (2) patagraha-dhara eTale pAtrAmAM bhejana karanArA. te banne paNa pAchA be be prakAre che. samAvaraNa ane aprAvAraNa eTale vastradhArI ane nirvastrI. (493) duga 1 tiga 2 caukka 3 paNagaM 4 nava 5 dasa 6 ekkAraseva 7 bArasagaM 8 / ee aTTha vigappA jiNakappe huti uvahissa // 494 // prazna:-jinakalpIone bAra prakAranI upadhi kahI che, te badhAne eka sarakhI heya che ?
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 pravacanasAroddhAra, | uttara -badhAne eka sarakhI upAdhi nathI hotI paNa be prakAre, traNa prakAre, cAra prakAre, pAMca prakAre, nava prakAre, dasa prakAre, agiyAra prakAre ane bAra prakAre ema ATha rIte jinakapIone upadhi hoya che. (494) puttIrayaharaNehiM duviho tiviho ya ekakappajuo / cauhA kappadugeNa kappatigeNa tu paMcaviho // 495 // duviho tiviho cauhA paMcaviho'vihu sapAyanijjogo / jAyai navahA dasahA ekArasahA duvAlasahA // 496 // be prakAranI upadhivALA muhapatti ane rajoharaNa-ema be upakaraNa dhAraNa kare che eTale karapAtrI ane vastrarahita jinakalpI munivare muhapatti rajoharaNa be upakaraNu ja dhAraNa kare che. (2) muhapatti-rajoharaNa ane eka vastra yukta traNa upakaraNa vaDe trividha upakaraNavALA jinakapIo hoya che. (3) muhapati, rajoheraNa ane be vastra ema cAra upakaraNa vaDe caturvidha upAdhivALA jinakapIe, (4) traNa vastra ane rajoharaNa muhapattivaDe pAMcavidha upakaraNavALA jinakapIo hoya che, (5) uparokta dvividha-trividha-caturvidha ane paMcavidha upAdhi jyAre sAta prakAranA pAtrAnI upadhi sahita thAya to anukrame nava prakAranI, dasa prakAranI, agiyAra prakAranI ane bAra prakAranI upAdhi thAya che. temAM rajoharaNa muhapatti ane sAta prakAranI pAtra upadhi sahita nava prakAranI upAdhi vastrarahita pAtrabhejIne hoya che. bAkInA dazavidha, ekAdazavidha, dvAdazavidha upadhi pAtrabhejI ane vastravALAne hoya che. (45-496) ahavA dugaM ca navagaM uvagaraNe huti dunni u vigappA / pAuraNavajjiyANaM visuddhajiNakappiyANaM tu // 497 // have sUtrakAra vastra vagaranAnI upakaraNanI saMkhyA kahe che. AgaLanI gAthAmAM jinakalpIonI upadhinA ATha bheda sAmAnyathI jaNAvyA che. temAM muhapatti, rajoharaNarUpa trividha upAdhivALA ane muhapatti, rajoharaNa tathA pAtraniryogavALA navavidha upadhivALA jinakalpIo alpa upAdhivALA hovAthI vasrarahita che. mATe vizuddha jinakalpI kahevAya che. A dvividha ane navavidha upakaraNabheda-e be bheda vizuddha jinakalpI-- ene che. ane bAkInA uparakta bhedo avizuddha jinakalpIonA che. (497) taveNa satteNa, sutteNa egatteNa baleNa ya / tulaNA paMcahA vuttA, jiNakappaM paDivajjao // 498 //
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 61 sthavirakalpI munionA upakaraNanI saMkhyA tapa, sUtra, satva, ekatva ane balavaDe-ema pAMca prakAre tulanA karavAnI jinakalpa svIkAranArane kahI che. * jinakalpano svIkAra parikarma karavApUrvaka thAya che. AthI parikarmanuM svarUpa kahe che. jenAthI AtmA telAya eTale parIkSA karAya te tulanA ke parikarmaNa kahevAya eTale potAne jinakalpa svIkAravA mATe AtmAnI parIkSA karavI te parikarma kahevAya che. te parikarma jinakalpa svIkAranArane pAMca prakAre hoya che. (1) temAM tapavaDe cethabhakta (eka upavAsa)thI laI cha mahinA sudhInA tapanA abhyAsathI AtmAne bhAvita kare. abhyAsa kare, je ATale tapa karatAM pote bAdhita na thAya te jinakalpa svIkAre, nahi te na svIkAre-e tapatulanA. (2) jinakalpane ucita evA nava pUrva vagerene evI rIte abhyAsa kare, ke jethI pazcAnupUrvI vagere dvArA punarAvartana karI zake te sUtratUlanA. (3) mAnasika sthiratA mATe AtmAnI parIkSA kare, jema zUnyagRha, cera, smazAna vagere bhayajanaka sthAnamAM kAryotsarga vagere karatI vakhate svAbhAvika aneka bhayaMkara parisaha upasargo vaDe je akSebhya eTale gabharAya nahi ane manane sthira rAkhe te savabhAvanA. (4) ekalA pharatA je vizrotasikA vagere eTale saMyama virUddha cittanI vikiyA vaDe je bAdhita na thAya te jinakalpa svIkAre, nahi te na svIkAre e ekactulanA. (5) eka aMguThA vagerenA AdhAre lAMbe vakhata ubhA rahevuM vagere rUpe zarIrabala, dhairyatArUpa mAnasikabala tathA AtmAnI parIkSA kare te bala tulanA-A pAMca prakAre tulanA karIne pachI jinakalpane svIkAra karavo joIe. (498) 61 sthavirakalpI munionA upakaraNunI saMkhyA ee ceva duvAlasa mattaga airega colapaTTo u / eso caudasarUvo uvahI puNa therakappaMmi // 499 // uparokta jinakalpino pAtrA vagerethI muhapatti sudhIne bAra prakArane upadhi tathA upara mAtraka ( moTuM pADyuM) ane celapaTTo-ema cauda prakAranI upAdhi sthavirakapIne hoya che. (49) tiNNi vihatthI cauraMgulaM ca bhANassa majjhimapamANaM / etto hINa jahannaM airegayaraM tu ukkosaM // 500 // 29
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 pravacanasAroddhAra have pAtrAnuM pramANa kahe che. traNata ane cAra AMgaLa-A pAtrAnuM madhyama pramANa che. te geLa athavA cAre bAjuthI samarasa eTale badhI bAjuthI eka samAna supratiSThita, kANA vagaranuM, ghA vagaranuM, snigdhavarNa (raMga)vALu hoya che. pAtrAnI paridhi je dorAthI mApIe tyAre mApavAne dore traNavaMta cAra AMgaLa thAya, tyAre te pAguM madhyama pramANuvALu kahevAya che. A madhyama pramANuthI ochI eka veMta ke be veMta pramANa hoya, te te pAtru jaghanya kahevAya ane madhyama pramANathI vadhAre hoya, te utkRSTa pAtra kahevAya che. (500) pattAbaMdhapamANaM bhANapamANeNa hoi kAyavvaM / jaha gaThimi kayaMmi koNA cauraMgulA huMti // 501 // pAtrabaMdhaka eTale jheLInuM pramANa kahe che. pAtra baMdhananuM mApa bhAjana eTale pAtrAnA pramANanuM rAkhavuM. je madhyama pAtra hoya, te pAtra baMdhana paNa te pramANanuM karavuM. jaghanya pAtra hoya, te te jaghanya pramANe ane utkRSTapAtra hoya, te pAtrabaMdhana utkRSTa pramANe karavuM. pAtra baMdhanane gAMTha vALyA pachI tenA cheDA cAra AMgaLa rahe, tevuM pAtra baMdhana karavuM. (101) pattagaThavaNaM taha gucchago ya pAyapaDilehaNI ceva / tiNhaMpi uppamANaM vihatthi cauraMgulaM ceva // 502 // have pAtrasthApanaka, pAtrapaDilehaNI (caravalI) tathA gucchAnuM mApa kahe che. pAtrasthApana, gucchA ane caravalI A traNenuM mApa ekatA ane cAra AMgala che. eTale 16 AMgaLanuM mApa samajavuM. pAtrabaMdhana ane pAtra sthApananuM prajana pAtrAnI dhULa vagerethI rakSA mATe che. ane gucchAnuM prayojana pAtrAnA vastro je pallA tenI paDilehaNa mATe che. tathA pAtra paDilehaNa-caravalInuM prayojana pAtrAnA paDilehaNa mATe che. kahyuM che ke rayamAirakkhaNaTThA pattAbaMdho ya pAyaThavaNaM ca hoipamajjaNaheU tu gucchao bhANavatthANaM pAyapamajjaNaheU kesarIyA ittha hoi nAyavvA. pAtra baMdhana ane pAtra sthApana dhULa vagerethI rakSA mATe, bhAjananA vastro ane pallAnI paDilehaNa mATe gucchA che. pAtrA pramArjana mATe kesarIkA eTale caravaLI che. (502). aDaDhAijjA hatthA dIhA chattIsaaMgule ruMdA / bIyaM paDiggahAo sasarIrAo ya nipphaNNaM // 503 //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 61 sthavirakalpI munionA upakaraNanI saMkhyA pallAnuM pramANamAna kayalIgabbhadalasamA paDalA ukiTThamajjhimajahaNNA / gimhe hemaMtami ya vAsAsu ya pANarakkhaTTA // 504 // tiNNi cau paMca gimhe cauro paMcacchagaM ca hemaMte / paMcaccha satta vAsAsu hoti ghaNamasiNarUvA te // 505 // aDhI hAtha lAMbA, chatrIsa AgaLa paheLA, athavA bIjI rIte pAtrA ane pitAnA zarIra pramANe pallA karavA. griSma, hemaMta ane varSARtumAM jIvonI rakSA mATe keLanA garbhabhAga samAna kamaLa pallA utkRSTa, madhyama, jaghanyarUpe rAkhavA, te A pramANe-unALAmAM traNa, cAra, ke pAMca. ziyALAmAM cAra, pAMca, cha ane mAsAmAM pAMca, cha, sAta palA rAkhavA, pallAnuM pramANa kahe che. aDhI hAtha lAMbA ane chatrIsa AgaLa eTale eka hAtha ane bAra AMgaLa paheLA pallA hoya che. athavA bIjI rIte pAtrA ane zarIranA pramANathI karavA eTale moTA pAtrA hoya tathA jADuM zarIra hoya ke nAnA pAtrA ane pAtaLuM zarIra hAya, te te pramANe pahelA karavA. te paDelA keLanA garbha (kemala) bhAga jevA sapheda tathA kemala ane snigdha, ghaTTa pallA hovA joIe. te pahelA jaghanya, madhyama, utkRSTathI traNa prakAre che. utkRSTatva, madhyamatva ane jaghanyatva sArA-narasAnI apekSAe grahaNa karavA, paratu saMkhyAnI apekSAe nahIM. te pallAo unALAmAM ziyALAmAM ane mAsAmAM te dareka RtumAM traNa traNa prakAre hoya che. te pallA saMpAtima vagere jenA rakSaNa mATe upalakSaNathI pakSI, viSTA, dhULa vagere na paDe tenI rakSA mATe tathA liMga DhAMkavA mATe hoya che. kahevAnuM tAtparya A pramANe che. DhAMkayA vagaranA pAtrAmAM uDatI jIvAte, pavanathI hAlatA jhADa vagerenA pAMdaDA, phUle, phaLa ane sacitta dhULa, pANI vagere paDe che. AkAzamAM uDatA pakSIonI viSTA, vaMToLIyAthI uDelI dhULa vagere paDe che. tenI rakSA mATe pallA rakhAya che tathA bhikSA mATe pharatA sAdhune kyAreka vedodaya thavAno paNa saMbhava hoya che, tyAre tenA vaDe vikRtaliMgane DhAMke che. have utkRSTa, madhyama ane jaghanya pallAonI unALA vageremAM saMkhyA kahe che. unALAmAM atyaMta zobhanIya traNa pallA rAkhe. te samaya ati sUke hovAthI sacitta pRthvI-pANI-dhULa vagere tarata ja pariNamI jatI eTale nAza pAmI jatI hovAthI pallAne bheTI zake nahIM.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 pravacanasAroddhAra madhyama eTale ati sArA nahi tema ati kharAba paNa nahIM evA hoya, te cAra pallA rAkhe, te ghaNuM hoya tyAre ja potAnuM kArya karI zake che. jaghanya eTale jUnA jevA ati sAmAnya hoya, te pAMca pallA rAkhe. | hemaMtaRtumAM utkRSTa cAra pallA rAkhe kemake kALa snigdha eTale bhejavALe havAthI pRthvI, dhULa vagere dabAya te acitta thAya. tethI tenAvaDe pallA bhedAya che. madhyama pAMca pallA ane jaghanya cha pallA rAkhe. varSARtumAM utkRSTa pAMca pallA rAkhe. kemake te kAla-ati snigdha eTale ghaNu bhejavALo hoya che. tethI pRthvIraja vagere ghaNuM lAMbA TAIme acitta thAya che eTale pallAne bhedI zake che. madhyama che ane jaghanya sAta pelA hoya che. te pallA ke maLa ane ghaTTa rAkhavA. jethI tenAthI DhaMkAyele sUraja joIe to te paNa na dekhAya. (503-505) rajastrANanuM pramANa - mANaM tu rayaNattANe bhANapamANeNa hoi nipphanna / pAyAhiNaM karataM majjhe cauraMgulaM kamai : // 506 // rajadmANanuM pramANa kahe che. rajadmANanuM pramANa pAtrAnA pramANe jANavuM. te mApa A rIte samajavuM. pAtrAne rajastrANa pradakSiNakrame vIMTALatA chelle cAra AMgaLa vadhe, e rIte rAkhavuM. mATe kahyuM che ke pAtrAnusAre rajadmANa karavuM. pradakSiNa kame tira chuM rajastrANa oLaMgAya eTale cAra AMgaLa vadhAre hoya, AvA prakAranuM rajadmANa karavuM. enuM kAraNa pAtrAne uMdara karaDI na khAya. dhULane samUha, varasAdanuM pANI, jhAkaLa, sacitta pRthvIkAya vagerethI rakSA thAya. kahyuM che ke rajastrANa rAkhavAthI udara, dhULane samUha, jhAkaLathI rakSA thAya, te lAbha che. (506) kapaDAnuM pramANa: kappA AyapamANA aDDhAijjA ya vitthaDA hatthA / do ceva suttiyAo uNNiya taio muNeyavvo // 507 // ka95 eTale kapaDA ke cAdara. te zarIra pramANa eTale sADAtraNa hAtha pramANa lAM ane aDhI hAtha pahoLo karI temAM be kapaDA sutarAu ane trIje unanI kAmaLI hoya che. (507) ghAnuM pramANa: battIsaMgula dIhaM cauvIsaM aMgulAI daMDo se / aTuMgulA dasAo egayaraM hINamahiyaM vA // 508 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 sthavirakalpI munionA upakaraNanI saMkhyA 229. sAmAnyathI rajoharaNa eTale e te batrIsa AgaLa kare. temAM covIsa AMgaLanI rajoharaNanI dAMDI rAkhavI ane ATha AMgaLanI desI rAkhavI athavA bemAMthI eka ocho vadhate paNa karAya eTale ke dAMDI nAnI hoya te dasI moTI karavI ane dasa nAnI hoya te dAMDI meTI rAkhavI paNa baMnene bhegA karatA batrIsa AgaLanuM rajoharaNa karavuM joIe. have je Adhunika keTalAka zithila sAdhu A pramANe kahe che, ke prazna-rajoharaNa madhyamabhAgamAM traNa dorAnA AMTA yukta hovuM joIe. kemake siddhAMtamAM "tipAsicaMnna' e pramANe kahyuM che. jemAM nIcene ghere ghAmAM bAMdhe te sAdhuo bhagavAnanI AjJA bhaMga karanArA hovAthI mithyAdaSTi che? uttara-rajoharaNamAM nIceno doro bAMdhavAnuM AcaraNa gItArthoe karela hovAthI raharaNamAM dare bAMdhanAra sAdhuo mithyASTi thatAM nathI. kemake oghAmAM nIce re bAMdhavAnI pravRtti gItArthoe Acarela che ane azaTha evA gItArthoe Acarela pravRttine AcaratA bhagavAnanI AjJAno kAMIpaNa bhaMga thatuM nathI. gaNadharoe paNa kahyuM che ke rAga-dveSa rahita azaTha gItArtha vaDe je kaMI (dravya kSetra kALa vagere kAraNothI) svAbhAvikapaNe asAvadya evuM je kaMI AcarAyuM hoya ane bIjA tatkAlina gItArthoe tene niSedha na karyo hoya, te ghaNu guNavALuM hovAthI ane Acarita kahevAya che. upara pramANe gItArthocaritano virodha karanArAone ja mithyASTipaNane prasaMga thAya che. have ame siddhAMtapta karanArA chIe ema mAnanArAone pUche ke tamo siddhAMtamAM kahela vAtathI vadhAre kAMI paNa nathI karatA? bIjI vAta rahevA de. e paNa ke rAkhavo te batAva te kahe che ke mULamAM majabUtapaNe vIMTalArUpa ghana banAve. madhyabhAgamAM sthira eTale daDha. AgaLa eTale dazInA cheDe kemaLa rAkho eTale dazIe kamaLa rAkhavI. ekAMgIka eTale eka ja dorAmAMthI banAvela, be traNa TukaDAo joDIne nahIM. azuSira eTale romavALI ke gAMThavALI nahIM. parAyAma eTale aMgUThAnA parvamAM-veDhAmAM pradezInInA vaccenA bhAga jeTalA pramANavALI dazI traNa dorAnA vIMTAvaDe bAMdhela AvA prakArano o rAkhavo. apoluM eTale daDha vIMTavAthI polANa vagaranA bhAgavALo tathA kamaLa dIvALe, bahAranA be nizithIyA yukta saMpUrNa eka hAtha pramANavALe. saMpUrNa hAtha bharAya evo. aMguThAnA parvamAM lAgela pradezinInA pilANa bhAgane pUranAre AvA prakArano rajoharaNa kare."
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 pravacanasAroddhAra A pramANe AgamamAM kahela na hovAthI tamene paNa bhagavAnanI AjJA bhaMga karavAnA deSathI mithyAtva lAgaze. tethI tamAre paNa gItArthocarita avazya svIkAravuM joIe nahIM te ghaNA doSane saMbhava che. (508) muhapattinuM pramANa: cauraMgulaM vihatthI eyaM muhaNaMtagassa u pamANa / vIo'vi ya Aeso muhappamANeNa niSphaNaM // 509 // muhapattinuM pramANa kahe che. ekatA ane cAra AMgaLa corasa TukaDo muhapattinuM pramANa che. athavA matAMtare meDhAnA pramANunI muhapatti rAkhavI. eTale ke vasatinI pramAjanA karatA sAdhunI nAsikA ane mukhamAM dhULa paDatI rokavA mATe tathA sthaDila bhUmimAM tyAMnI durgadhathI nAkamAM masA na thAya mATe jeTalA pramANunA TukaDA vaDe moDhuM DhaMkAya teTalI muhapatti rAkhe. muhapattinA TukaDA trikeNa karI be cheDA pakaDI pAchaLa Deka para gAMThavALI zakAya eTalA pramANanI muhapatti rAkhavI. (509) mAtrakanuM pramANa - jo mAgahao patthI savisesayaraM tu mattagapamANaM / dosuvi davvaggahaNaM vAsAvAse ya ahigAro // 510 // je mAgadhaprasthathI kaMIka vizeSa pramANunuM mAtrakanuM pramANa che. emAM varSAkALa ane tubaddhakALamAM gurnAdi mATe dravyagrahaNane adhikAra che. have mAtrakanuM pramANa kahe che. magadhadezamAM vaparAte prastha A pramANe che. be asatinI eka pasalI, be pasalInI eka setikA, cAra setikAne eka kulaka, cAra kulakane eka mAgadhaprastha che. te mAgadhaprasthAnA pramANathI kaMIka adhika pramANuvALuM mAtranuM pramANa thAya che. e mAtrakanuM prajana, varSAkALa ane Rtubaddha-e baMne kALamAM guru vagerenA yogya dravya grahaNa karavA mATe che. Ano bhAvArtha A pramANe. je te kSetramAM guru, glAna, prANUka (atithi) vagerene yegya dravya avazya maLatuM hoya, te vaiyAvacca karanAra saMvATaka ja mAtrakamAM teone gya dravya grahaNa kare. kAraNa ke tene zuM maLaze athavA zuM nahIM maLe ? te te kaMI jaNAtuM nathI. tathA je kSetra athavA kALamAM AhAra pANuM svAbhAvika saMsaktapaNe maLatA hoya, te tyAM pahelA mAtrakamAM grahaNa kare pachI te saMzodhIne AhAra pANI bIjA pAtramAM nAkhe. tathA durlabha ghI vagere dravya levA mATe ane acAnaka dAna grahaNa paNa mAtrathI kare vagere mAtrakanuM prajana che. (10)
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 sthavikalpI munionA upakaraNanI sakhyA sUvoyaNassa bhariyaM dugAuaddhA mAgao sAhU | as gANe eyaM kira mattagapamANaM // 511 // have mAtrakanuM bIjuM pramANa batAve che. bhAta ane dALathI bharela eka pAtrAne AhAra laIne e gAuthI Avela sAdhu jeTalo upayoga karI zake, te eka mAtrakanuM bIjuM pramANu che. AnA bhAvA A rIte che mULa nagarathI, AjubAjumAM be gAu sudhInA parA--gokula vageremAM gAcarI phIne, vastimAM AvIne pAtrakamAM badhuM nAMkhIne ATalA zramathI ekaja jagyAe besI bhAta vagere vApare che. emAM jeTalA bhAta-DhALa vAparI zake teTalA pramANanuM mAtrakamAM hAya che. ochuM vadhatuM nahIM. ATaluM mAtrakanuM pramANa che. (511) ceAlapaTTAnuM pramANu : duguNA caugguNo vA hattho caurassa colapaTTo u / thera juvANANaTTA sahe thulami ya vibhAsA / / 512 // 231 be hAtha ke cAra hAtha pramANa ane cAra khUNAvALA cAlapaTTo hoya che. cAla eTale puruSacihna, tene DhAMkavAnu je vasra te cAlapaTTo. A pramANa vRddha ke juvAna sAdhune anulakSIne che. vRddha sAdhune indriyAnu' prakhala sAmarthya na heAvAthI alpa AvarathI paNa cAle mATe be hAthanA cAlapaTTo ane juvAna sAdhune cAra hAthanA cAlapaTTo karavA. jADA pAtaLA cAlapaTTo paN vRddha juvAnane anusarI karavA eTale vRddha sAdhune patalA cAlapaTTo karavA kemake emane emanI indriyanA sparzathI cAlapaTTAne upaghAtanA abhAva heAya che. juvAna sAdhune jADA cAlapaTTo karavA. (512) sathArA-uttarapaTTAnuM pramANa : saMthAruttarapaTTI aDDhAijjA ya AyayA hatthA | dopi ya vitthAro hattho cauraMgulaM ceva // 513 // have pahelA nahIM batAvela ane auSika upadhimAM na gaNela hAvA chatAM paNa upakaraNanA prasaMgAnusAre aupahika upadhirUpa saMthAro ane uttarapaTTAnuM mApa kahe che. saMthArA ane uttarapaTTo bane aDhI hAtha lAMkhA ane eka hAtha cAra AMgaLa paheALA hAya che. ane temAM saMthArA uttarapaTTAnuM prayAjana jIvajaMtu ane dhULathI rakSA karavI. saMthArA vagara zuddha bhUmimAM sUnAra sAdhune pRthvIkAya vagere jIvAnI virAdhanA thAya ane zarIra para dhULa lAge. kIDI vagere jIvAnI rakSA mATe saMthArA upara kAmaLa ane sutarAu uttarapaTTo pAtharavAmAM Ave che, nahIM teA unanA saMthArA ane zarIranuM ghaNu thavAthI kIDI vagerenI virAdhanA thAya che. (513)
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 rajoharaNanu prayeAjana - AyANe nikkhivaNe ThANe nisiyaNa tuyaTTa saMkoe / puvi pamajjaNaTThA liMgaDA caiva rayaharaNaM / / 514 // have keTalAka upakaraNAnAM prayAjanane kahevAnI IcchAvALA sUtrakAra bhagavaMta prathama rajoharaNanu pracAjana kahe che. levuM, mUkavuM, ubhA rahevuM, besavuM, suvuM, paDakhu' pheravavu, paga lAMbA karavA, saMkocavA vagere karatA sa`pAtita vagere sUkSma jIvAnI rakSA mATe pahelA jamIna vagere pUjavA mATe rajoharaNu rAkhavAnuM tIkarAe kahyuM che. pravacanasArAdvAra prathama pramAyA vagara pAtrA vagerene letA avazyameva ( masA-macchara ) thu vagere jIvAnA ghAta thAya che. rajoharaNathI pramAnA karavAthI tenI rakSA thAya che. tathA A (rajoharaNa) arihaMta zAsananI dIkSAnuM prathama liMga eTale cihna che. (514) muhapattinuM prayAjana :- saMpAimara reNU pamajjaNaTThA vayaMti muhapotIM / nAsaM muhaM ca baMdha tIe vasahi pamajaMto / / 515 // have muhapattinuM prayAjana kahe che, uDatA mAkhI macchara vagere jIvAnI rakSA mATe khelatI vakhate mukha pAse muhapatti rAkhavI joie. sacitta pRthvIkAyarUpa rajanI pramArjanA mATe muhapattinuM vidhAna tIrthaMkara bhagavaMta vageree kahela che. tathA vasati eTale upAzrayanI pramAnA karatI vakhate sAdhu nAka ane meDhuM DhAMkI de che, jethI mADhAmAM dhULa vagere na pese. (515) pAtranu` prayAjana :- chakkAya rakkhaNaDDA pAyaggahaNaM jiNehi panataM / je ya guNA saMbhoge havaMti te pAyagahaNe'vi // 516 // have pAtra grahaNanuM prayAjana kahe che. cha kAyanI rakSA mATe jinezvarAe pAtra grahaNa karavAnuM kahyuM che. pAtrA vagaranA AhArArthI sAdhu kharaDAvAthI ke nIce dANA vagere paDavAthI cha jIvanikAyanA virAdhaka thAya che. guru, plAna (khimAra), vRddha, khAla, bhikSA pharavAmAM asahiSNu, rAjaputra, prAthU Nuka, alabdhimAna sAdhu vagerene bhikSA ApavI vigere sabhAgamAM ( eka mAMDalImAM bhAjana karavu) je guNA (lAbha) siddhAMtamAM kahyA che, te ja guNNA (lAbha) pAtrA rAkhavAmAM paNa che. pAtrA rAkhavAthI uparokta sabhAgikA mATe bhikSA lAvI zakAya. (516) (
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61. sthavirakalpImunienA upakaraNanI saMkhyA kapaDAnu prayeAjanaH- 233 taNagahaNAnalasevAnivAraNA dhammasukajhANaTThA / di kapparagahaNa gilANamaraNaTTayA ceva / / 517 / / tRNa grahaNa ane agni sevananA nivAraNa mATe, dha, jIla dhyAna mATe glAna, ane mRtakamATe kaeNpagrahaNa karyuM che. have kalpa eTale kapaDAnu prayAjana kahe che. DAMgara, lAla vagere ghAsanu grahaNa ane agni sevananA nivAraNa mATe 5grahaNa che. jo kalpa na heAya, teA gADha ThaMDI vageremAM ghAsa, agninuM sevana jarUra karavuM paDe, te karavAmAM jIvanA vadha che tathA dharma, zudhyAna mATe paNa pagrahaNanI anujJA tIthaMkarAe ApI che. kemake ThaMDI vagerenA upadravamAM vastra paherela hoya, teA AtmA sukhapUrvaka dhama zukladhyAna yAvI zake, nahIM to ThaMDIthI dhrujatA zarIravALA dAMtanI vINAne satata vagADatA te dhyAna zI rIte kare ? glAna vadhAre glAna thaI jAya. maraNa mATe eTale mRtakanA upara DhAMkavA mATe vajranA svIkAra karAya che. jo na svIkAre tA lAkavyavahAramAM bAdhA Ave che. (517) ceAlapaTTAnuM pratyeAjana : vevvavAuDe vAie ya hI khaddhapajaNaNe ceva / tersi aNugaTTA liMgudayaTThA ya paTTo ya / / 518 // ceAlapaTTo na paheravAthI liMga vikRta thAya. liMga vAyuvALu thAya. keTalAkane dIgha liMga hAya ane keTalAkane liMgAdaya thAya. te liMgane DhAMkavA mATe cAlapaTTo kahyo che. have cAlapaTTAnuM prayAjana kahe che. je sAdhunu puruSa cihna vikRta hoya, jemake dakSiNa pradezamAM puruSanuM liMga agrabhAge viMdhavAmAM Ave che. tevA prakAranA vikRtaliMgane DhAMkavA mATe, liMganA agrabhAganI cAmaDI na hovAnA kAraNe athavA duzcama hoya tene DhAMkavA mATe, koI sAdhu vAyunA dardI hoya ane vAyunA kAraNe tenu liMga ara rahetuM hAya, te tene DhAMkavA mATe tathA keAI sAdhu svabhAvathI lAlu hAya, te tene mATe, koinuM liMga svabhAve mATuM hoya ane tevu liMga joi leAkeA hase, te tenA anugrahane mATe, kAIne suMdara rUpavatI strI joI liMgAya thAya athavA sAdhunuM khullu manAhara liMga joI strIne vedAya thAya mATe ceAlapaTTAnI anujJA kahI che. A badhA DhASA cAlapaTTo na paheravAnA kAraNe che. mATe cAlapaTTAnI AjJA che. (518) 30
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 pravacanasArAddhAra have Aja dvAramAM upakaraNa vagerenI vyavasthA mATe sAdhunA bhedo kahe che. avarevi sabuddhA havaMti patteyabuddhamuNiNo'vi / paDhamA duvihA ege titthayarA tadiyarA avare // 519 // pUrvokta jinakalpI ane sthaviralpI sivAya paNa bIjA svayaM bud ane pratyekamud- ema be prakAranA munie che. (1) svayaMbuddha be prakAranA che. tIthaMkara ane tIthakara sivAyanA. ahIM tI kara sivAyanA je svayaM buddha che, tenA adhikAra che. svayaM buddha ane pratyekabuddha vacce bAdhi, upadhi, zruta ane liMganA AdhAre taphAvata che. (519) svaya'buddha muninAM bedhiAdiH- -- titthayaravajjiyANaM bohI uvahI suyaM ca liMga ca / neyAi~ tesi bohI jAissaraNAiNA hoi / / 520 / / muhapattI rayaharaNaM kappatiMga satta pAyanijjogo / iya cArasahA uvahI hor3a sabuddhasAhUNaM / / 521 // hava imesi guNINaM puvvAhIya sua ahava natthi / jar3a hoi devayA se liMgaM appara ahava guruNo / / 522 / / as rgAgIvi hu viharaNakkhamo tArisI va se icchA / to kuNai tamannahA gacchavAsamaNusaraha niameNaM / / 523 // have svayaM buddhanI Adhi vagere kahe che. tItha karavarjita svayaM buddhonI (1) dhi eTale dharma prApti, (2) upakaraNA, (3) zrutajJAna ane (4) liMga. A cAra viSayamAM pratyeka yuddhothI svaya buddhe judA paDe che tene ja kramathI kahe che. (1) beAdhi -svayaM buddhane dha prApti bAhya nimitta vagara potAnAM jAtismaraNu vagerethI thAya che. (2) upadhiH-muhapatti roharaNa, traNa kapaDA, sAta prakAranA pAtrAnAM upakaraNa -ema bAra prakAranI upaSi hoya che. (3) zrutajJAna :-pUrva janmamAM bhaNeluM athavA navuM bhaNela hoya che. (4) liMga :-jo pUrvAdhIta zruta temane hAya to devA rajoharaNa vagere sAdhu vezarUpa liMga Ape che. athavA guru pAse jaIne paNa veza svIkAre che ane jo pUrvAdhIta zruta na hAya to guruja liMga Ape che. A svayaM buddha sAdhuekalA paNa vihAra karavA samartha hoya, athavA temanI
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61. sthavirakalpI munionA upakaraNanI saMkhyA 235 evI IcchA hAya te ekAkI vihAra kare. athavA ekAkI vihAra karavA samartha na hoya ke IcchA na hoya teA gacchavAsa svIkAre ja che. A vAta pUrvAdhItazruta hAya te ja jANavI. pUrvAdhIta zrutanA abhAvamAM avazya gacchavAsa ja svIkAre. AvazyakacUrNimAM kahyuM che ke pUrvAdhItazruta hoya athavA na paNa hoya. je na hoya te liMga (veza) guru pAse svIkAre ane gacchamAM vicare ane jo pUrvAdhItazruta hAya, te tene liMga deva Ape athavA guru pAse svIkAre, jo ekAkI vihAra karavA samartha hAya athavA IcchA hoya teA ja ekAkI vicare, nahIM tA gacchamAM vicare. ( para0-523 ) pratyekabuddhamuninA beAdhi AdiH ' patte buddhasAhUNa hoi sahA idaMsaNe vohI / potriyaharaNehiM tesi jahaNNo duhA uvahI // 524 // muhapotI raharaNaM taha satta ya pattayAinijjogo / aateisha navaviho suyaM puNo puvvabhavapaDhiyaM // 525 // ekArasa aMgAIM jahannao ho taM tadduko / deseNa asaM punnAI huMti puvvAI dasa tassa / / 526 // liMgaM tu devayA dei hoi kayAvi liMgarahiovi / gAgIcciya viharai nAgaccha rAjIvAse sau / / 127 || sthAne kahe che. pratyekamuddanA bodhi vagere cAra 1. edhi :- pratyekabuddha sAdhuone bAhya baLada vagere nimitto vhevAthI ja dhi (dha prApti ) thAya che. 2. upadhi :- jadhanya ane utkRSTa ema be prakAre upadhi hoya che. temAM jaghanya upadhi muhapatti, rajoharaNarUpa be prakAranI ane utkRSTa muhapatti, rajoharaNa ane sAta prakAranA pAtra niyeAga-ema nava prakAranA upakaraNa hAya che. 3. zrutajJAna:-temane pUrva bhavanuM ja bhaNela zrutajJAna hoya che ane te jaghanyathI AcArAMga vagere agyAra aMga ane utkRSTathI kaMIka nyUna daza pUryAM. 4. liMga:-emane rajoharaNa vagereliMga devA ja Ape che. koIka vakhata liMga vagaranA paNa hAya che. tathA pRthvI para ekalA ja vicare che, paNa gacchavAsamAM rahetA nathI. (524-527)
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62. sAdhvIjIonA upakaraNa uvagaraNAI cauddasa acolapaTTAI kamaDhayajuyAI / ajjANavi bhaNiyAI ahiyANi vi hu~ti tANevaM // 528 // calapaTTA vagara ane kamaDhaka yukta cauda upakaraNa ane te sivAya bIjA paNa adhika upakaraNe sAdhvIne kahyA che. calapaTTA vinA (gAthA naM. 491-492 mAM batAvela) ceda upakaraNe tathA maDhakatuMbaDuM umerI roda pAtrA vagere upakaraNa hoya che. teonuM pramANa svarUpa sthavirenI jema sAdhvIne paNa jANavuM. kamaDhaka eTale lepa karela tuMbaDAnuM pAtra. je kAMsAnA moTA chAliyAnA AkAranuM dareka sAdhavI pAse potapotAnA udara (khorAka) pramANe eka eka hoya che. sAcavInI mAMDalI vacce pAtru pharatuM nathI eTale eka sAdavInuM pAtra bIjI sAvIne kAmamAM AvatuM nathI. kAraNake temanA svabhAva turacha hoya che ane sAdavIo kamaDhakamAM ja bhejana vApare che. AthI kamaDhaka grahaNa karyuM che. (528) uparokta cAda upakaraNa sivAya bIjA paNa upakaraNe sAdhvIone hoya che. te A pramANe- uggaha'NaMtaga 1 paTTo 2 aDDhoruya 3 calaNiyA 4 ya boddhavvA / abhitara 5 bAhiniyaMsaNI 6 ya taha kaMcue 7 ceva // 529 // ukkacchiya 8 vegacchiya 9 saMghADI 10 ceva khaMdhagaraNI 11 ya / ohovahimi ee ajjANaM pannavIsaM tu // 530 // 1. avagrahAnaMtaka, 2. paTTA, 3. alperuka, 4. calanikA, 5. atyaMtaranirvasanI, 6. bahirnirvasanI7. kaMcuka, 8. upakakSikA, 9. vaikakSikA, 10. saMghATI ane skaMdhakaraNa -A sAdhavInI upadhinA 25 prakAra che. (para9-530) avagrahAtaka - aha uggahaNaMtagaM nAvasaMThiyaM gujjhadesarakkhaTThA / taM tu pamANeNekaM ghaNamasiNaM dehamAsajja // 531 // guhyadezanI rakSA mATe jADu ane kemaLa vastranuM nAvaDA AkAranuM eka avagrahAnaMtaka zarIranA pramANe heya che.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62. sAdhvIjIonA upakaraNa 230 avagraha eTale yAnidvAranI saiddhAMtika saMjJA che. tenu' Ana'taka eTale vajra, te avagrahAna taka nAvaDAnA AkAre eTale vaccenA bhAga paheALeA ane cheDAnA ane bhAga sAMkaDA te avagrahAna taka. tene zudghapradezanI tathA brahmacaryanI rakSA mATe rakhAya che. tenI saMkhyA eka hAya che. tathA bIjapAtanI rakSA mATe jADA vajranu banAvAya che. puruSa samAna kaza--sparza vinAnu kAmaLa vajranuM karAya che. kemake kAmaLa vasranA spa strInI ceAninA sparza jevA hoya che. sajAtiyane sajAtiyanA sparza vikAra mATe thatA nathI. eTale kAmaLa vastra lIdhuM che. te avagrahAna taka zarIra pramANanuM karavuM. kemake kAinuM zarIra jADu' hAya koinuM pAtaLuM hAya che mATe zarIra pramANe karavuM. (pa31) (2) paTTaka - sa hoi ego dehapamANeNa so u bhaiyavvo / chAyaM to gahaNataM kaDibaddho mallakacchA va // 532 // paTTo paNa eka rAkhavA. tenA cheDAnA bhAga khITaka eTale pAnanA khIDA jevA (bIDu') khaMdhavALuM, sAdhika cAra AMgaLa paheALA ane strInI kammara pramANu lAMkha hAya che. eTale paheALI kammaravALAnA lAMkhA hAya ane patalI kammaravALAne TUMkA hoya che. AnuM prayAjana avagrahAna takanA pAchaLa ane AgaLanA cheDAne DhAMkI varlDanI jema kammara para badhAya che. te khAMdhI devAthI kAi madyanA kaccha jevu' lAge. (532) (3) aruika :-(4) calanikA :- addhorugovi te dovi gihiuM chAyae kaDIbhAgaM / jANupamANA calaNI asIviyA lekhiyAe va // 533 || uru eTale jAnunA nIcenA aDadhA bhAga. te jenAthI DhaMkAya te ardhAruka te avagrahAna taka ane paTTo DhaMkAya tevu' mahUnI caDDI pramANa hoya che. te e urUnI vacce kasathI baMdhAyeluM hoya che tathA calanikA paNa tevI ja hoya che. tenA nIcenA bhAga phakta jAnu pramANane sIvyA vagara dorAthI bAMdhela hAya che tethI te la'khikA eTale vAMsapara nAcanArI nakInA kapaDA jevu... thAya che. (533) (5) abhya'taraniva`sanI : (6) ahinivasanI aMtoniyasaNI puNa lINatarI jAva addhajaMghAo / bAhiragA jA khalugA kaDIi doreNa paDibaddhA // 534 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 pravacanasAroddhAra antanirvasanI kammaranA uparanA bhAgathI laI aDadhI jAMgha sudhInI hoya che. te paheratI vakhate kaMika phiTa rakhAya che. kemake phITa karavAthI lokomAM mazkarI na thAya. upara kammarathI zarU karIne nIce paganI gupha sudhI nIceno bhAga khulle rakhAya che. ane upara kammaramAM dara baMdhAya che. te bahinirvasanI. te atyAre sADA tarIke pracalita che. (534) chAei aNukuie uroruhe kaMcuo asibdhiyo| emeva ya okacchiya sA navaraM dAhiNe pAse / / 535 // sIvyA vagarano ane kaMika hIle stanane DhAMke te kaMcuka. e ja pramANe jamaNuM paDakhethI upakakSikA paNa pahere. (535) (7) kaMcuka: zarIranI nIcenA bhAganA cha upakaraNo kahyA have zarIranI uparanA upakaraNe kahe che. potAnA hAthe aDhI hAtha lAMbo ane eka hAtha pahoLo athavA potapotAnA zarIra pramANa pahoLAIvALo, sIvyA vagara ane baMne paDakhedorIthI bAMdhela, kApAlikanAM kaMcavA jevo kaMcu kare je stanane DhAMkanAre thAya. ane te kaMcu zeDo DhIla rAkhe jethI kaMcavAmAM stana hAle te jaNAya nahIM. phITa hoya te stana hAle te jaNAI Ave je lokonA manane-AMkhane game evA hoya che mATe kaMcu DhIlo paheravo joIe. (8) upakakSikA bagalanI pAse je bhAga te upakakSa kahevAya, tene DhAMkanAra upakakSikA. te paNa kaMcuka jevI ja hoya che. te paNa sIvyA vagaranI, samarasa, potAnA hAthathI doDha hAtha pramANanI, chAtInI jamaNI bAjuthI laI pIThane DhAMkI DAbI bAjue pAnanA bIDAnI gAMTha baMdhAya te rIte paherAya che. vegacchiyA u paTTo kaMcugamukkajchigaM ca chAyato / saMghADIo cauro tattha duhatthA upasaMyami // 536 // donni tihatthAyAmA bhikkhaTThA ega egamuccAre / osaraNe cauhatthAnisaNNapacchAyaNA masiNA / / 537 / / vaikakSikA, paTa-kazuMka ane utkaTikAne DhAMke che. cAra prakAranI saMghATIkA che. (kapaDA, emAM upAzrayamAM vAparavA mATe eka-be hAthanI, be-traNa hAthanI. eka bhikSA mATe ane eka sthaDila javA mATe. cAra hAthanI samavasaraNa vageremAM javA mATe kema ke tyAM besavAnuM hotuM nathI. A vastro komaLa karAya che.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63. eka ja vastimAM utkRSTathI jinakalpIonI saMkhyA 239 . 9. vaikakSikA upakakSikAthI viparIta vaikakSikArUpa vastra hoya che. tene DAbA paDakhethI paherIne , jamaNa paDakhe gAMTha bAMdhavI. te vaikakSikA-kaMcu ane upakakSikAne DhAMke che. 10. saMghATI : upara oDhavA mATe cAra saMghATIkA (kapaDA) hoya che. eka kapaDe be hAtha pahoLa, be kapaDA traNa hAtha pahoLA, eka kapa cAra hAtha pahoLo ane cArenI laMbAI sADA traNa hAtha ke cAra hAthanI hoya che. temAM be hAthanI upAzrayamAM vAparavA mATe che. kemake te paheryA vagara khullA zarIre kyAre paNa na besavuM e bhAva che. je traNa hAthanI be saMghATIkA che. temAMthI eka gocarI javA mATe ane eka spaMDita javA mATe hoya che. A be judI rAkhavAnuM kAraNa gocarI vageremAM sarakhA kapaDA vagere na jaNAya te mATe tathA cAra hAtha pahoLI saMghATIkA samavasaraNa, vyAkhyAna, snAtra vageremAM vAparavA mATe che. kemake sAdhvIone samavasaraNamAM besavAnuM hotuM nathI ubhA ja rahevAnuM hoya che. tethI khabhAthI laI paga DhaMkAya te rIte zarIre oDhAya te kapaDe rAkhe. A cAre saMghATIkA kamaLa hoya ane te pahelA paherelA veSane DhAMkavA mATe ane lAghA (leke joIne prazaMsA kare te mATe) jaNAvavA mATe hoya che. A cAre ekaeka ja rAkhavI. kAraNa ke badhIye eka sAthe vAparavAne saMbhava nathI. (536-537) 11. aMdhakaraNa : khadhakaraNI u cauhatthavitthaDA vAyabihuyarakkhaTThA / khujjakaraNI ukIrai rUvavaINaM kuDahaheU // 538 / / skaMdhakaraNI cAra hAtha lAMbI ane samarasa kapaDAnA TukaDAnI hoya che. te vAyupIDAnI rakSA mATe cAra paDa karI khabhA upara rakhAya che. athavA rUpavatI sAdhvIne kubaDI karavA mATe pIThapara bhegI karI ke maLa vastranI poTalImAM mUkI upakakSikA ane vaikakSikA sAthe bAMdhIne virUpatA karavA mATe kubaDI karavAmAM Ave te mATe. (538) 63. eka ja vastimAM utkRSTathI jinakapIonI saMkhyA jiNakappiyA ya sAhU ukkoseNaM tu egavasahIe / , satta ya havaMti kahamavi ahiyA kaiyAvi no huMti // 539 // jinakalpI sAdhuo eka vistAramAM utkRSTathI sAta hoya che. enAthI adhika kayAre paNa koI paNa rIte hetA-nathI.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 pravacanasAre ddhAra: jinakalpanu" svarUpa - aprasiddha evuM jinakalpIonuM svarUpa ziSyAnA kaIka upakAra mATe kahevAya che. je AgaLa yathAchaMda vigere sAdhuonAM vanamAM upayAgI che. jinalpa svIkAranAra rAtrinAM pahelA ane chellA praharamAM A pramANe vicAre ke, "meM vizuddha cAritra dvArA AtmakalyANa karyuM` ` ane ziSya vagerene dIkSA ApIne parahita karyuM. have mArA ziSyA paNa gacchanuM paripAlana karavAmAM samatha thayA che. mATe mAre have vizeSa prakAre AtmahitakArI anuSThAneA AcaravA joie. " e pramANe vicArI pAtAnu AyuSya keTalu' khAkI che, te jAte vicAre. peAte na jANatA hAya tA, jANakAra bIjA atizayajJAnI AcArya vagerene pUche. jo ekadama thAtuM AyuSya hAya tA, bhaktaparijJA vagere kAI paNa maraNa ( anazana ) svIkAre. jo lAMbuM AyuSya hAya, paNa jaghAkhala kSINa thayu... hAya, te vRddhavAsane svIkAre ane jaghAkhala puSTa hAya tA jinakalpa svIkAre che. te svIkAra karavAnI IcchAvAna AtmA pahelA pAMca tulanA (bhAvanA) vaDe AtmAnI tulanA ( bhAvanA ) kare che. te A pramANe. jinakalpa svIkAranArane tapa, sattva, sUtra, ekatva ane khala-ema pAMca prakAre tulanA kahI che. tulanA--bhAvanA ke parikarma, A badhA eka arthavALA zabdo che. prAyaH karI AcArya, upAdhyAya, pravataka, sthavira, gaNAvacchedaka svarUpa jinakalpane svIkAravAnI IcchAvALA-A pAMca ja AtmAe A prazasta pAMcabhAvanA vaDe, pahelA AtmAne bhAvita kare che ane aprazasta evI, ka Mdapa, kiSmiSIdeva, AbhiyAgikI, AsurI, saMmeAha svarUpa-pAMca aprazasta bhAvanAe ke jenu` svarUpa AgaLa kahevAze tene sathA dUrathI tyAga kare che. 1. tapabhAvanAH-temAM tapavaDe AtmAne evI rIte bhAvita kare, ke jethI bhUkhane jItI zake. jemAM deva vagerenA upasarga vagerethI aneSaNIya AhAra ane te cha mahinA sudhI AhAra vinA paNa khAdhA na pAme. 2. sattvabhAvanA :-temAM sattva vaDe bhaya ane nidrAne jIte. bhaya ane nidrAne jItavA mATe rAtre badhA sAdhu sUI jAya, pachI upAzrayamAM kAussagga kare te pahelI sattvabhAvanA kahevAya. bIjI vagere teA upAzrayanI bahAranA pradeza vageremAM kahI che. bRhatkalpabhASyamAM kahyuM che ke, pahelI upAzrayamAM, bIjI upAzrayanI bahAra, trIjIceAkamAM, ceAthI zUnyagharamAM, pAMcamI zmazAnamAM.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63. eka ja vastimAM utkRSTathI jinakalpIonI saMkhyA 241 3. sUtrabhAvanA sUtrane pitAnA nAmanI jema paricita kare, jethI divase ke rAtre zarIranI chAyA vagerenA abhAvamAM paNa ucchavAsa, prANa, teMka, muhUrta vagere kALane sUtraparAvartAnAnusAre sArI rIte jANI zake. 4. ekatvabhAvanA -ekatvabhAvanAvaDe AtmAne bhAvate saMghATaka sAdhu vagerenI sAthe pUrvamAM banelI vAte sUtrArtha sukha-duHkha vagere prazno rUpa paraspara kathAvRttAntane tyAga kare che. tethI bAhya mamatva mUlathI ja nAza thayA bAda te have zarIra upAdhi vagerethI paNa AtmAne bhinna jete te te padArthomAM paNa nirAsakta rahe che. 5. baLabhAvanA -zArIrikabaLa ane mane dheryabaLa-ema baLa be prakAre che. jinakalpa svIkAranArane anyalethI zArIrikabaLa adhika hoya che. paraMtuM tapa vagere pravRttithI zarIrabaLa tevA prakAranuM na hovA chatAM paNa dharyabaLathI AtmAne evo bhAvita kare ke moTA pariSaha-upasargothI paNa calAyamAna na thAya. A pAMca bhAvanAthI bhAvita AtmA gacchamAM rahevA chatAM paNa jinakalpasamAna upadhi ane AhAra viSayaka baMne parikarmaNa kare. temAM je karapAtranI labdhi hoya, te tenA anurUpa parikarma kare che ane kara pAtranI labdhi na hoya, te pAtradhArI paNAnuM parikarma kare che. AhAra parikamamAM te trIjI porisI zarU thayA pachI nIkaLI, je vAla-caNa vagere lUkhA sUkA tuccha AhArane vApare. 1. saMskRSTa 2. asaMtRSTa 3. uddata 4. avalapikA, 5. avagRhitA 6. prahitA, 7. ujijhatadharmA. A sAta prakAranI piMDeSaNa (gecarI) mAMthI pahelI bene choDI, bAkInI pAMcamAMthI kaI paNa bene abhigraha karavApUrvaka AhArane grahaNa kare che. temAM eka eSaNa dvArA pANI ane bIjI eSaNa dvArA AhAra le che. e pramANe pUrva Agamokta vidhipUrvaka gacchamAM rahI, pahelA AtmAne parikarmita karI, pachI jinakalpa svIkAravAnI IcchAvALe AkhA saMghane bhego kare. saMghano abhAva hoya, te potAnA gaNane bhegA kare. pachI tIrthaMkara pAse, tenA abhAve gaNadhara pAse, temanA abhAve cAdapUrvadhara pAse, te na hoya te dazapUvI pAse, te na hoya te vaDa, pIpaLo, azokavRkSanI nIce moTA ThAThamAThathI jinaka9pa svIkAre. potAnA pada para sthApela AcArya, bALa, vRddhAdigacchane ane vizeSa prakAre pUrvamAM jenI sAthe virodha thayuM hoya temanI sAthe kSamApanA kare. bRhatkalpabhASyamAM kahyuM che ke "je kaMI pramAdathI bhUtakALamAM tamArI sAthe meM sAru vartana na karyuM hoya, tene huM niHzalya-niSkaSAya banIne khamAvuM chuM. tame paNa khamA.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 pravacanasAradvAra tyAre jamIna para mastaka aDADIne ziSya AnaMdanA AMsupUrvaka yathAyogya paryAya pramANe eTale je moTA hoya te pahelA-e rIte kSamApanA kare. te AcArya paNa kramazaH kSamApanA kare pachI potAnA pade sthApela AcArya ane bAkInA sAdhune hitazikSA Ape. te A pramANe| sarvatra apratibaddhapaNe rahI A gacchanuM pAlana karI ane aMte tame paNa A paraMparAne eTale jinakalpane svIkAre. pada upara sthApita thanArane kahe ke pUrva pravajita dIkSita hoya, evA vinaya gya vaDIlanA vinaya vegamAM pramAda na karaze ane je sAdhu, je prakAre upagavALo eTale nirjarAkAraka thAya tevA yugamAM tene pravartAvavA joDo. zeSa sAdhuone zikhAmaNa ApatA kahe ke A AcArya mahArAja tamArAthI nAnA hoya ke apazrutavALA hoya ke tamArA samAna hoya, te paNa tamAre emano parAbhava na karo. have tamAre mATe e vizeSa pUjanIya che. vagere zikSA ApIne gacchamAMthI nIkaLI jAya. sAdhuo paNa gurumahArAja dekhAya tyAM sudhI ubhA rahI AnaMdita thayelA pAchA vaLe che. e pramANe jinakalpa svIkArela muni je gAma vageremAM mAsakalpa ke cAturmAsa kare, tyAM gAma vagerenA cha bhAge kare temAM je bhAgamAM je divase gocarI mATe pharyA hoya, te bhAgamAM pharI sAtame divase ja phare. gocarI ane vihAra trIjI pirisImAM ja kare. cothI porisI jyAM zarU thAya tyAM nakkI ubhA rahI jAya. AhAra pANI pUrvokta be eSaNanA abhigrahapUrvaka apakRta ja le. eSaNAnA viSaya sivAya keInI paNa sAthe bole nahIM. sarve upasarga-parisAne sahana kare, roganI cikitsA paNa karAve nahIM ane roganI vedanAne sArI rIte sahana kare. ekalAja rahe. Thale paNa anApAta asaMloka vagere daza guNa yukta zuddhabhUmimAM ja jAya ane jUnA vastro paNa tyAM ja paraThave. pramArjanA vagere parikarmathI rahita upAzrayamAM rahe. je bese te ubhaDaka page ja bese. sIdhI rIte na bese. temane aupagrahika upakaraNano abhAva hoya che. mAsakalpanA krame ja vihAra kare. manmatta hAthI-vAgha-siMha vagere sAme Ave, te paNa unmArge jaIne IryAsamitine bhaMga na kare. zruta saMpatti paNa emane jaghanyathI navamA pUrvanI trIjI AcAra vastu sudhInI hoya che. kemake temAM ja sUkSamatAthI kALanuM jJAna thaI zake che ane utkRSTathI nyUna dazapUrva. vajanI divAla samAna majabUta zarIra ane prathama saMghayaNavALA hoya che. teo hameMzA loca karatA hoya che. emane 1. AvazyakI, 2. naizvikI, 3. mithyAdukRta, 4. gRhiviSayaka pRcchA ane 5. upasaMpadArU-pAMca sAmAcArI hoya che. bIjA kahe che ke emane AvazyakI,
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 63. eka ja vastimAM utkRSTathI jinakalpIonI saMkhyA naidhikI, gRhastha pasaMparUpa traNa ja sAmAcArI hoya che. kemake bagIcA vageremAM rahenArAne pRcchA vagerene saMbhava nathI hotuM. vagere bIjI paNa jinakalpionI sAmAcArI (bRhat ) kalpa vagerethI jANI levI. ahIM upayogI hovAthI jinakalpanA AcAranuM pratipAdana karavA mATe keTalAka dvAranuM varNana kare che. te A pramANe 1. kSetra, 2. kALa, 3. cAritra, 4. tIrtha, pa. paryAya, 6. Agama, 7. veda, 8. kalpa, 9. liMga, 10. dhyAna, 11. gaNanA, 12. abhigraha, [13. pravrajayA, 14. nipratikama, 15. bhikSA 16. patha. ema seLa dvArA thayA. temAM tIrtha, paryAya Agama, veda, dhyAna, abhigraha, pravajayA, niSpatikarma, bhikSA ane patha-A daza dvAranuM varNana 69 mAM parihAra vizuddhi dvAramAM je pramANe varNana karaze te pramANe ja ahIM paNa jANavuM. 1. kSetradvAra-janma ane sadabhAvathI paMdare karmabhUmimAM hoya che ane saMharaNathI akarma bhUmimAM paNa hoya che. 2. kALadvAra-janmathI avasarpiNIkALamAM trIjA-cothA ArAmAM ane vratathI pAMcamA ArAmAM paNa hoya tathA utsarpiNImAM vratathI trIjA-cothA ArAmAM ane janmathI bIjA ArAmAM paNa hoya che. duSamasuSamArUpa prati bhAgakALa (samAna kALa ?) jayAM che, te mahAvidehakSetranI apekSAe janmathI ane sadabhAvathI hameMzA jinakalpa hoya che. saMharaNanI apekSAe sarvakALamAM hoya che. 3. cAritradvAra-jinakalpa svIkAranAra sAmAyika chede pasthApanIya cAritravALA ja hoya che. emAM madhyamanA bAvIsa tIrthakaro tathA mahAvidehanA jinezvaranA zAsanamAM sAmAyika cAritramAM ja ane pahelA-chelA jinanA zAsanamAM chede pasthApanIya cAritramAM ' ja jinakalpa svIkAra hoya che. pUrva pratipanna eTale jinakalpa svIkAryA bAda sUmasaM5rAya ane yathAkhyAta cAritra paNa hoya che ane te cAritra upazamazreNImAM ja hoya che. kSapakazreNImAM nahIM kemake jinakalpIne te ja bhavamAM kevaLajJAna na thAya, tema paMcavastuka graMthamAM kahyuM che. 4. ka95dvAra-sthitakalpa ane asthitakalpa bannemAM jinakalpa hoya che. pa liMgadvAra-jinakalpa svIkAranAra dravya ane bhAva baMne liMge hoya che. pUrve kalpa svIkArela te bhAvaliMgamAM ja hoya, dravyaliMganI te bhajanA jANavI. apaharaNa thavAnA kAraNe ke jIrNa thavA vagere kAraNe liMgano abhAva hoya che.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244. pravacana sAroddhAra 6. gaNunAdvAra-jinakalpane svIkAranAra jaghanyathI eka vagere ane utkRSTathI zatapRthaphatva= (200 thI 900) hoya che ane pUrva pratipana=pUrva svIkAra karela jinakalpio jaghanya ane utkRSTathI sahastra pRthaphatva paNa hoya che. paNa utkRSTathI jaghanya nAnuM jANavuM. vagere bIjuM paNa jinakalpIonuM svarUpa siddhAMta sAgarathI jANavuM. have gAthA (sUtra)nI vyAkhyA kare che. garachamAMthI nIkaLelA sAdhu vizeSa te jina, temano je kalpa eTale AcAra. te AcAravaDe je jIve te jinakalpi. te jinakalpi sAdhuo eka vastimAM utkRSTathI sAta hoya che. tethI adhika keIpaNa rIte kayAreya hatA nathI. eka vastimAM utkRSTathI sAta jinakalpIo rahyA hoya, chatAM paraspara dharmavArtA paNa karatA nathI. eka zerImAM eka ja jinakalpi gocarI mATe phare, bIjA na phare. kahyuM che ke, "eka vastimAM utkRSTathI sAta jinakalpio vase che. teo paraspara saMbhASaNa tathA ekabIjAnI zerIne tyAga kare che." (539) 64. AcAryanA chatrIsa guNa aTThavihA gaNisaMpaya caugguNA navari huMti battIsaM / viNao ya caubbheo chattIsa guNA ime gurUNo // 540 // guNone ke sAdhuone je samudAya te gaNa eTale atizayavAna guNavALA ke ghaNuM sAdhuvALA je hoya, te gaNi AcArya. temanI je bhAvarUpa saMpadA-samRddhi te gaNisaMpadA. te saMpadA AcAra vagere ATha prakAranI che. te darekanA cAra cAra bheda karavAthI AThane cAre guNatA batrIsa bhedo thAya te ane vinayanA cAra bheda umeratA gurunA eTale AcAryanA chatrIsa guNo thAya. (540) AyAra 1 suya 2 sarIre 3 vayaNe 4 vAyaNa 5 maI 6 paogamaI 7 / eesu saMpayA khalu aTTamiyA saMgahapariNNA 8 (1) // 541 // te ATha saMpadAonA nAma 1. AcArasaMpan - zrutasaMpata 3. zarIrasaMpan 4. vacanasaMpata 5. vAcanAsaMpa, 6. matisapat 7, prayAgasaM5t ane 8. saMgrahaparijJAsaMpanna - AcaraNa te AcAra (anuSThAna). taviSayaka je saMpadA vibhUtivaibhava athavA AcAra saMpattinI prApti te AcAra-saMpata. e pramANe AgaLanA zabdomAM paNa atha vicAra. (541) caraNajuo mayarahio aniyayavittI aJcalo ceva (4) / jugapariciya ussaggI udattaghosAi vinneo (8) // 542 //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64. AcAryane chatrIsa guNa 245 AcAra saMpattinA cAra prakAra 1. caraNayukta, 2, madarahita, 3. aniyatavRtti ane 4. acaMcala. 1. zrutasaMpattinA cAra prakAra yugapradhAnAgama, 2. paricita sutratA, 3. utsarga apavAda vedI, 4. udAtta (spaSTa) zaiSavALe. 1 AcArasaMpadA : te AcAra saMpadA cAra prakAre che. 1. caraNayukta -caraNa eTale cAritra, vrata, zramaNudharma vagere 70 sIttera bhedarUpa caraNa sittarIthI yukta hoya che. anya sthAne "saMyama dhruva ga yuktatA" nAme saMpadA kahI che. tene paNa bhAvArtha A pramANe ja che. saMyama eTale cAritra. te cAritramAM satata vega (samAdhi) yukta eTale satata upagavAna 2. jAti, kula, tapa, zruta vagere mathI rahita te madarahita. granthAtaramAM "asaMpragraha kahevAya che. tene paNa bhAvArtha A pramANe ja che. saMpragraha eTale cAre taraphathI sArI rIte AtmAnuM je jAti, zrata, tapa, rUpa vagerenA utkarSa vaDe grahaNa thavuM te, eTale huM jAtivaMta chuM vagere rUpe pakaDavuM te saMpragraha kahevAya. te saMpragraha jene na hoya, te asaMpragraha che. eTale jAti vagerenAM utkarSa rahita hoya che. 3. aniyata vRtti eTale gAma vageremAM aniyata vihAra karavA te. 4. A caMcala eTale Indriyene vaza karanAra. anya jagyAe "vRddhazIlatA" kahI che. vRddhazIlatA eTale strInA manane lobhAvanAruM yauvana, mana ane zarIramAM hovA chatAM paNa nibhUta svabhAva eTale gaMbhIra svabhAva yukta hoya che. arthAt nirvikArI hoya che. kahyuM che ke vidvAn yauvana vayamAM paNa manamAM vRddhatva bhAvavALe thAya che. jyAre bIjA mUrkhAo vRddhAvasthAmAM paNa caMcala vRttivALA hoya che. 2 zrutasaMpadA : 2. zrutasaMpadA cAra prakAre che. 1. yugapradhAnAgama te-te yugamAM je utkRSTa Agama hoya, tenA jANakAra. 2. paricitasUtra eTale zAstronI krama ane utkama vAcanA dvArA siddhAMtane sthira karela hoya che. 3. utsargI eTale utsarga, apavAda athavA svasamaya parasamaya (siddhAMta) -vagerenA jANakAra. 4. sUtroccAramAM udAtta anudAtta ghoSa vagere svara vizuddhine karAvanAra.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 pravacanasAroddhAra 1. anya graMthamAM bahuzrutanA, 2. paricitasUtratA, 3. vicitrasUtratA, 4. zeSavizuddhakaraNatA kahI che. ene artha paNa upara pramANe che. cauraMso'kuMTAI bahirattaNavajio tave satto (12) / vAI mahuratta'nissiya phuDavayaNo saMpayA vayaNe (16) // 543 // zarIra saMpadA -1, caturansa, 2. akuTa, 3, baherAzathI rahita, 4, tapamAM samartha vacana saMpadA 1, vAdi 2. madhuratA 3. anizrita vacana, 4. kuTavacana 3 zarIra saMpadA zarIra saMpadA cAra prakAre che. 1. caturastra saMsthAnavALA eTale sarva aMgopAMga khAmI vagaranA hevA te. tathA lakSaNavaMta zarIravAnI 2. akuTa eTale saMpUrNa hAtha-paga vagere avayavavAnuM. 3. baherAza vagere deSa rahita arthAt saMpUrNa IndriyavALA. 4. majabUta saMghayaNa hovAthI bAhya atyaMtara baMne tapamAM samartha. bIjA graMthamAM 1. Araha pariNaha yukta, 2. anavatrAyatA jemanAmAM dharma pAlana karavAmAM lajajA na hoya, athavA saMpUrNa sarvAga pUrNa zarIra levAthI alajajA kara zarIravALA te anavagrAmya. 3. paripUrNa IdriyatA 4. thira saMhananatA kaDI che. Ano artha upara pramANe che. 4 vacana saMpadA : 4. vacanasaMpadA cAra prakAre che. - 1. vAdi, 2. madhuravacana, 3. anizrita vacana, 4. spaSTavacana. 1. belivuM te vAda kahevAya, te prazasta ane atizaya yukta jene heya, te vAdi kahevAya eTale AdeyavacanavALA hoya. 2. zreSTha artha pratipAdaka. kamaLa, susvara, gaMbhIratA vagere guNa yukta hovAthI sAMbhaLanAranA manane AnaMda karanAra, vacana jene hoya te madhura vacanI. 3. rAga dveSa vagerethI anizrita eTale akaluSita jenuM vacana te anizrita vacana. 4. skUTa eTale spaSTa, badhAyane samajAya evuM je vacana te skUTavacana kahevAya. bIjA graMthamAM 1. AdeyavacanatA, 2. madhuravacanatA, 3. anizritavacanatA, 4. asaMdigdha vacanatA paNa nAma che. ene artha pUrvokta pramANe ja jANa. (543)
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 64. AcAryanA chatrIsa guNa jogo pariNayavAyaNa nijaviyA vAyaNAe nivvahaNe (20) / oggaha IhAvAyA dhAraNa maisaMpayA cauro (24) // 544 // 5. vAcana saMpadA 1. yogya vAMcanA, 2. pariNuta vAMcanA, 3. niyapaka, 4. nirvAhaka 6 mati saMpadA 1. avagraha, 2, IhA 3. apAya, 4. dhAraNA ema cAra prakAre che. 5. vAMcanA saMpadA : vAMcanA saMpadA cAra prakAre che. 1. yogya vAMcanA eTale pariNAmika vagere guNayukta ziSyane jANI, jene je gya hoya, tene te sUtrane uddeza athavA samudezapUrvaka Ape te yogya vAMcanA kahevAya. apariNAmI vageremAM apava ghaDAmAM rAkhela pANI vagerenI jema deSane saMbhava hovAthI tevAne vAMcanA na ApavI te gyavAcanA. 2. pUrvamAM Apela sUtranA AlAvAne ziSyane sArI rIte pariNAvI, bIjA-bIjA AlAvAnI vAMcanA ApavI te pariNata vAMcanA. 3. niryApayitA eTale nirvAhaka ziSyane utsAhita karI graMthane jhaTa pUre kare paNa vacce na choDI de, 4. nirvAhaNa eTale pUrvAparanA saMbaMdhane saMgata karIne svayaMjJAnathI athavA bIjAne kahIne sagya artha jaNAve. grathAMtaramAM te A pramANe kahyuM che. 1. vididdeza 2. viditvAsamudeza eTale pariNAmikAdi ziSyane jANI udeza samudeza kare. 3. pari nirvANu vAMcanA eTale pUrvamAM Apela AlAvAne jANI, pharI ziSyane sUtradAna kare. 4. artha niryApaNuM eTale pUrvApara saMbaMdha dvArA arthanI jANakArI meLavavI. 6. matisaMpadA : mati saMpadA cAra prakAre che. 1. avagraha, 2. IhA, 3. apAya ane 4. dhAraNAAnuM svarUpa baso saLamA (216) dvAramAM AgaLa kaheze. (544) sattIM purisaM khittaM vatthu nAuM pauMjae vAyaM (28) / gaNajoggaM saMsattaM sajjhAe sivakhaNaM jANe (32) // 545 // 1. zakti, ra. puruSa, 3. kSetra, ane 4. vastu, jANIne vAta kare te prayogamati. 1. gaNune yogya varatunuM grahaNa, 2. saMsakta, 3. svAdhyAya, 4. zikSA e saMgrahaparijJAnAM cAra prakAra che. 7. prayAgamatisaMpadA : vAda vagerenA prajananI siddhi mATe je vyApAra te prayoga. te praga
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 pravacanasAroddhAra vakhate vastunI parIkSA karavI te pragati. te cAra prakAre che. 1. zakti, 2. puruSa, 3. kSetra ane 4. vastu jANIne vAda kare. 1. zakti eTale vAda vagerenA prasaMge A vAcALa vAdIne jItavAnI mArAmAM zakti che ke nahi-e pramANe pitAnI zaktine vicAra karavo. 2. puruSajJAna eTale A vAdI puruSa bauddha che, sAMkhya che ke vaizeSika che. bIje kaI athavA pratibhAvAnuM ke pratibhAhIna che, vagere vicAravuM. 3. kSetravicAraNuM ke A kSetra mAyAvI che ke sarala. sAdhu-bhAvita che ke abhAvita che. vagere vicAravuM. 4. vastutajJAna eTale zuM A rAjA, maMtrI ke sabhAsada vigere kaThera che ke kemaLa athavA bhadrika che ke abhidraka che. tenI vicAraNA. 8. saMgrahapariNAsaMpadA: saMgraha eTale svIkAra ane parijJAna eTale abhidhAna. nAma svIkAravAnuM nAma te saMgrahapariNA. te cAra prakAre che. 1. gaNa yogya eTale bAla, durbala, glAna Adi ghaNA sAdhu samudAya gaNa eTale gacchanA nirvAha yaMgya kSetranuM grahaNa, te gaNa yogya upasaMgraha saMpadA. 2. bhadrika vagere puruSane lakSya rAkhI tenA anurUpa dezanA vagere karavI. saMsaktasaMpadA bIjA graMthamAM te niSadyA vagerenI malinatAne dUra karavA mATe pITha, pATapATalA, vagere grahaNa karavA. pATa, pATalA vagere grahaNa na karAya te vAta barAbara nathI. kemake siddhAMtamAM tene grAhyarUpe kahyA che. chatakalpasUtramAM kahyuM che ke pITha, pATIyu vagerene grahaNa karavAthI niSadyA vagere melA thatA nathI varSARtumAM vizeSa prakAre grahaNa karavA joIe. anyakALa mATe bIjA sthAnathI jANavuM. kemake comAsAmAM kuMthavA vagere che vizeSa hoya che. tethI grahaNa karavuM. 3. yathAyogya kALe ja svAdhyAya, paDilehaNa, gocarI, upadhi vagere samutpAdanarUpa svAdhyAya. 4. guru, dIkSAdAtA adhyApaka, jJAnadAtA, ratnAdhika, vagerenI upadhi upADavI. paga vagere dabAvavArUpa vizrAmaNa, ubhA thavuM, dADe le vagere zikSaNarUpa zikSApasaMgra hasaMpadA-A cAra prakAre saMgrahapariNAsaMpadA jANavI. e pramANe gaNisaMpadAnA batrIza bheda thayA. (545) AyAre suyaviNae vikkhivaNe ceva hoi bodhavvA / dosassa parIghAe viNae cauhesa paDivattI (36) // 546 // 1. AcAravinaya, 2. zrutavinaya, 3. vikSepaNuvinaya, 4. dezaparighAtavinaya, A cAra prakAre vinaya jANo.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64. AcAryanA chatrIsa guNa 240 vinaya : have cAra prakAre vinaya kahe che. 1. AcAravinaya, 2 zratavinaya, 3. vikSepaNavinaya ane 4. deSa parighAtavinaya. A cAra prakAra vinayanA jANavA. 1. AcAravinaya : AcAravinaya, sAdhuonI samAcArInuM pAlana, te ja AcAravinaya. je AcAra karmone dUra kare te AcAravinaya cAra prakAre che. 1. saMyamasamAcArI 2. tapasamAcArI 3. gaNasamAcArI 4. ekAkIvihArasamAcarI. 1. saMyamasamAcArI eTale svayaM saMyama Acare, bIjA pAse saMyama paLAve, saMyamamAM sIdAtAne sthira kare ane saMyamamAM ujamALa thayelAnI upabRhaNa kare. 2. tapasamAcArI eTale paphikha vagere pote tapa kare ane bIjA pAse karAve. bhikSAcaryAmAM pote pravarte ane bIjAne paNa gocarImAM joDe, te tapa samAcArI. 3. gaNasamAcArI eTale bAla-vRddha vagerenI paDilehaNa vagere vaiyAvaccanA kAmamAM pite jAte aglAni paNe ujamALa heya ane gaNane paNa preraNA kare. 4. ekAkIvihArasamAcArI eTale ekAkI vihArapratimA pite svIkAre ane bIjAne grahaNa karAve. 2. zratavinayaH 2 paNa cAra prakAre che. 1. sUtranI vAcanA Ape. 2. arthanI vAcanA Ape. 3. hitazikSA Ape te hitavAcanA. hitavAcanA tyAre ja thAya, ke pariNAmika Adi guNayukta ziSyane samajIne jene je yogya hoya, te sUtra-artha ane tadubhaya Ape. 4. sUtra athavA artha graMthanI samApti sudhI saMpUrNa vaMcAve. paraMtu vacce asthirapaNAthI 3. vikSepaNavinaya? jene vikSepa karAya te vikSepaNa. te vikSepaNavinaya cAra prakAre che. 1. mithyAtvane mithyA mArgathI vikSepa karI samyaktva-sanmArga grahaNa karAve. 2. samyaktva gRhasthane gRhasthabhAva choDAvI dIkSA Ape. 3. samyatva athavA cAritra bhAvathI je bhraSTa thaye haya, tene pharI sabhyatva athavA cAritranA bhAvamAM sthApe. 4. pote cAritra dharmanI abhivRddhi je pramANe thAya te rIte temAM pravate. jema ane paNIya paribhega vagere tyAgapUrvaka eSaNIya paribhegane svIkAra karavA pUrvaka pravate.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 pravacana sAroddhAra 4. doSaparighAtavinaya doSaparighAtavinaya eTale kedha vagere de nAza karavA. te cAra prakAre che. 1. dhInA kaidhane dezanA vagere dvArA dUra kare. 2. viSaya-kaSAyathI kaluSita bhAvavALAnA kaluSitabhAva dUra kare. 3. bhojana pANI viSayaka kAMkSA eTale IcchA athavA bIjA dharmanI IcchArUpa je kAMkSA, tene aTakAve. 4. ane pote krodha-deSa ane kAMkSA rahita susamAdhipUrvaka pravarte-A pramANe gurunA badhA maLI chatrIsa guNa thayA. (546) athavA bIjI rIte paNa gurunA chatrIsa guNe thAya, te batAve che. sammatta-nANa-caraNA patteyaM aTThaaTThabheDallA / bArasabheo ya tavo sUriguNA huti chattIsaM (2) // 547 / / niHzaMkita vagere darzanAcAranA. ATha bheda, kALavinaya vagere jJAnAcAranA AThabheda, samiti vagere cAritrAcAranA ATha bheda ane bAhya atyaMtararUpa cha-cha prakAra tapanA bAra bheda meLavatA chatrIsa bhedo thAya che. te chatrIzaguNene AcaranAra AcArya hoya che. (547) AyArAI aTTha u taha ceva ya dasaviho ya tthiykppo| bArasa tava chAvassaga sUriguNA huti chattIsaM (3) // 548 // bIjI rIte AcAra Adi ATha saMpadA tathA daza prakAranI sthitaka5, bAra prakArane tapa ane cha prakAranA Avazyakae chatrIsa AcAryanA guNe che. have bIjI rIte paNa gurunA chatrIsa guNa kahe che. pUrvamAM varNavela AcArazrutavagere potAnA peTA bhedonI vivekSA vagara AThagaNi saMpadA, alaka, audezika, zayyAtara rAjapiMDa, kRtikarma, vRtajyeSTha, pratikamaNa, mAsakalpa ane paryuSaNakalpa-e daze prakArano sthitakalpa, jenuM svarUpa AgaLa kahevAze. pUrvokta bAra prakArano tapa. sAmAyika caturvizatistava,vaMdana, pratikramaNa, kAussagga, pratyAkhyAnarUpa cha Avazyake. A badhAne bhegA karatA gurunA chatrIsa guNe thAya ahIM bIjI paNa chatrIsIo thAya che. te graMtha vistAranA bhayathI kahetA nathI. kaMIka upayogI ane prasiddhaevI A chatrIsI kahIe chIe. 1. dezayukta, 2. kulayukta, 3. jAtiyukta, 4. rUpayukta, 5. saMghayaNavAn 6. dhairyavAna, 7. anAzaMsI, 8. avikalthI, 9. amAyA, 10. sthiraparipATIvAna, 11. gRhita vAyavAna, 12. jitaparSadI, 13. jitanidrAvAnuM , 14. madhyastha, 15-16-17 deza-kALa ane
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 251 64. AcAryane chatrIsa guNa bhAvane jANanAra, 18. labdhipratibhAvAna , 19 judA-judA dezanI bhASA jANanAra, 20thI24 pAMca prakAranA AcAravAnuM , 25. sUtrArtha tadubhayanI vidhi jANanAra, 26-29. udAharaNa, hetu, upanaya ane nayamAM nipuNa, 30. grAhaNu kuzala, 31. svasamaya-zAstra jANanAra, 3ra. para-zAstranA jANakAra, 33. gaMbhIra, 34. diptamAna, 35. ziva, 36. saumya vagere seMkaDe guNayukta guru, pravacananA sArane kahevA mATe yogya che. tenI vyAkhyA nIce pramANe.. 1. dezayukta eTale madhyadezamAM athavA sADApaccIsa AryadezamAM utpanna thayela heya te. dezayukta ja AdezamAM kahela vastune jANe che. tethI sukhapUrvaka badhA ziSya tenI pAse bhaNI zake. 2. pitAnA vaMza saMbaMdhI hoya te kula kahevAya, lokamAM paNa vyavahAra che, ke A ivAkukulamAM utpanna thayela che, tethI te kulavAnuM svIkArela artha (kArya)ne pUrNa karanAra thAya che. 3. mAtAne vaMza te jAti. jAtivAna hoya te vinayAdi guNa yukta hoya che. 4. rUpavAna, lekone guNaviSayaka bahumAna prApta thAya che. kahyuM che, ke jevI AkRti heya tevA guNa hoya che. e kahevata mujaba kurUpa vyakti Adeya nathI banato. 5. saMghayaNavAna haya, jethI viziSTa zarIrabala dvArA vyAkhyAna karavAmAM thAke nahIM. 6. zrutivAna eTale viziSTa mAnasika sthiratAvAna. te atigahana padArthomAM paNa bhrama (muMjhavaNa) na pAme. 7. anAzaMsI eTale zrotA vagere pAsethI vastra vagerenI IcchA vagarano. 8. avikalthana -ati belanAra nahIM athavA keIne nAnA-oDA aparAdhamAM vAraMvAra bele nahi. 9. zaThatA rahita-amAyAvI. 10. sthira paripATI eTale satata abhyAsathI anuyeganI paripATIne evI sthira karI heya, ke jethI jarApaNa sUtrake artha bhUlAya nahIM, te sthiraparipATI. 11. gRhita vAkya eTale upAdeya vacanI. emanuM thoDuM vacana paNa mahAtha jevuM lAge. 12. jitaparSada eTale moTI sabhAmAM paNa bha na pAme. 13. jitanidra eTale ala5 nidrAvAn te rAtre sUtra ane arthanI vicAraNuM karatI vakhate nidrAthI bAdhita na thAya. 14. madhyastha eTale badhA ziSya para samabhAvavALA. 15-16-17-deza kALa ane bhAvane jANanAra. te te lekAnA deza, kALa ane bhAva jANane sukhe vicarI zake athavA ziSyanA bhAva jANIne tene te rIte sukhe pravartAve. 18. AsannalabdhapratibhAvAna eTale karmanA kSapazamathI tatkAla paratIthikanA praznonA javAba ApavAmAM samartha hoya, te Asapalabdha-pratibhAvaMta.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 pravacana sAroddhAra 19. vividha dezanI bhASA jANe, jethI vividha dezonA ziSyone sahelAIthI zA bhaNAvI zake ane te te dezanA lekene te-te bhASAvaDe dharma mArgamAM joDI zakAya. 20-24. paMcavidha jJAnAcAra vagere AcArathI yukta eTale ujamALa. kAraNa ke pote AcAramAM asthira hoya te bIjAone AcAramAM pravartAvI zakatA nathI. 25. sUtrArtha ane tadubhayanA jANakAra, te sUtrArtha-tadubhayavijJa. tenI caturbhagI A pramANe che. 1. sUtra AvaDe artha nahIM 2. artha AvaDe paNa sUtra nahIM. 3. sUtra artha baMne AvaDe, 4. sUtra-artha baMne na AvaDe. AmAM trIjo bhAMgo grahaNa karavo. tethI sUtrArtha ane tadubhaya vidhine je bhaNe, te sUtrArtha tadubhayavidhijJa kahevAya che. 26-27. AharaNa eTale daSTAMta hetu kAraka ane jJApaka-ema be prakAre che. jema ghaTane kartA kuMbhAra te kArakahetu ane aMdhArAmAMthI ghaDAne prakAzamAM lAvanAra dI jJApaka hetu che. upanaya eTale upasaMhAra.-daSTAMtathI joyela jANela padArthane cAlu viSayamAM joDavA te upanaya-kAraNa. e pramANe pATha hoya, te kAraNa eTale nimitta samajavuM. naya eTale nigama vagere. AharaNa, hetu, upanaya, kAraNa ane naya vageremAM nipuNa heya, te je zrotA hoya, te pramANe kyAreka daSTAMta, kyAreka hetu vagerenuM pratipAdana karI tattva svIkArAve che. 28. upasaMhAranipuNa hoya te sArI rIte adhikRta arthane upasaMhAra karI zake. 29. nayanipuNa hoya, te sArI rIte adhikRta nayanA kathana vakhate sArI rIte vistArathI vibhAgapUrvaka nayane kahI zake. 30. pratipAdananI zakti yukta te grAhakuzala. 31-32. svazAstra-parazAstrane jANe che. bIjA vaDe AkSepa karAyela svapakSa para pakSanA AkSepone dUra kare. 33. atuccha svabhAva eTale gaMbhIra. 34. dIptimAna -paravAdIthI parAbhava na pAme tevA. 35. ziva eTale gussA vagaranA athavA tejasvI. jyAM vicare tyAM kalyANa karanArA. 36. sema eTale zAMta daSTivALA-A pramANe chatrIsa guNavALA guru jANavA. upalakSaNathI AcArya caMdranA kiraNonAM samUha jevA manohara audArya-svairya Adi guNothI yukta eTale zobhatA ane pravacananA upadezaka hoya che. tethI kahyuM che, ke mULaguNa-uttaraguNarUpa seMkaDo guNe yukta guru, sArI rIte dvAdazAMgInA sArarUpa pravacana kahI zake che. je mULaguNa vagere guNe yukta che. tenA vacana ghIthI sicAyela agninI jema zobhe che. guNahInanA vacano tela vagaranA divAnI jema zobhatA nathI. (548)
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. vinayanA khAvana bheda ane caraNa sittarI 253 65. vinayanA bAvana bheda titthayara 1 siddha 2 kula 3 gaNa 4 saMgha 5 kiriya 6 dhamma 7 NANa 8 NANINaM 9 / Ayariya 10 rU 11 vajjhAya 12 gaNINaM 13 terasa payAI // 549 // aNAsANA 1 ya bhattI 2 bahumANo 3 taha ya vaNNasaMjalaNA 4 / titthayarAI terasa caugguNA huMti bAvaNNA // 550 // 1. tItha kara 2. siddha. 3. nAgendrAdikula 4. kATIka vagere gaNu, pa. sagha, 6. astivAdarUpakriyA, 7. sAdhu-zrAvakarUpa dharma, 8. mati vagere jJAna, 9. jJAnI, 10. AcArya, 11. sIdAtAne sthira karanAra sthavIra, 12. upAdhyAya, 13. keTalAka sAdhunA adhipati gaNI. A tera sthAnanI 1. jAtyAdi hIlanArUpa AzAtanAnA tyAga karavA. 2. A tera padanI ucita upacArarUpa bhakti karavI. 3. enA upara AMtara prItirUpa bahumAna karavuM. tathA 4. A teranI varNa saMjavalanA guNAnuvAda karavA. A pramANe tItha kara vagere tera padmane cAravarDa guNutA bAvana (para) bhedo vinayanA thAya che. (549-550) vaya 5 samaNadhamma 10 saMjama 17 veyAvaccaM 10 ca baMbhaguttIo 9 / nANAiti 3 va 12 kohaniggahA 4 ii caraNameyaM 70 // 559 // 66. caraNasittarI vrata, zramaNadhama, sayama, vaiyAvacca, brahmAcaya'nI gupti, jJAnAditrika, tapa, krodhAdi nigraha-A caraNasittarI che. prANAtipAtaviramaNathI parigraha viramaNu sudhInA pAMca tratA. zramaNu eTale sAdhunA dharUpa kSAnti, mAva vagere zramaNdhanA daza bhedo. sayama eTale ekI sAthe pApathI aTakavuM, te sattara prakAre. je peAtAnI jAtane bIjAnI sevAmAM joDe te vyAvRti, tenA je bhAva te vaiyAvRtya. te AcArya vagerenA bhede daza prakAre che. brahmacarya nI gupti te vasati vagere bhede nava prakAre che, jenAthI jANI zakAya te matijJAna vagere jJAna, te pAMca prakAre che. ane Adi zabdathI samyakdarzana ane cAritrane levuM, te jJAnAditrika che, tathA khAra prakAranA anazana vagere tapa, krodhanA nigraha te krodha nigraha. e rIte mAna-mAyA--- leAbha paNa samajI levA. A rIte caraNanAM sittera bherUpa caraNasittarI jANavI.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 pravacana sAroddhAra prazna:-cethA mahAvratamAM guptie AvI jAya che, mATe judI na kahevI. have guptie cothA mahAvratanA parivArarUpe ja kahevAya che. te pachI prANAtipAta viramaNa vagere vratanI bhAvanA paNa tenA parivArarUpe judI gaNavI joIe. je gupti kahe te pachI caturthavrata na kahevuM. jJAnAditrikane na levuM. phakta jJAna ane samyakatva ja levuM. cAritranuM grahaNa te vratagrahaNathI thAya tathA zramaNadharma grahaNa karyA pachI saMyama grahaNa ane tapa grahaNa paNa vadhArAnuM thAya che. mATe saMyama ane tapane cheDI devA joIe athavA zramaNadharmanuM pratipAdana saMyama ane tapane choDIne karavuM joIe. tapanuM grahaNa karyA pachI vaiyAvaccanI prarUpaNuM nakAmI che. kemake vaiyAvacca tapamAM AvI jAya che. kSamA vagere daza yatidharma lIdhA pachI krodhAdinigraha levuM te nirarthaka che. A rIte A gAthA vicAratA AlUnavizIrtha eTale nakAmI che. uttara - vrata grahaNa karyA pachI brahmaguptie judI na kahevI joIe, te vAta barAbara nathI. kAraNa ke ethu vrata nirapavAda che te batAvavA mATe ja brahmacaryanI guktio judI lIdhI che. AgamamAM paNa kahyuM che ke jinavarendroe maithunabhAva sivAya keIpaNa vastune ekAMte niSedha paNa karyo nathI. ane ekAMte vidhAna paNa karyuM nathI. kAraNa ke te maithuna rAga-dveSa vagara thatuM nathI. tathA pahelA ane chellA tIrthakaranA zAsanamAM parigrahavratathI A mahAvrata juduM che. te jaNAvavA mATe bheda karavApUrvaka grahaNa karyuM che. - have je kahe che ke vrata grahaNa karyA pachI jJAnAditrika na kahevuM paNa darzana ane jJAna be ja kahevA. kemake cAritra vrata grahaNamAM AvI jAya che, te vAta barAbara nathI. je vratarUpa cAritra che, te sAmAyika vagere pAMca prakAranA cAritrane eka aMza che. haju cAra prakAranA cAritranuM grahaNa thayuM nathI, te grahaNa karavA mATe jJAna vagere traNano upanyAsa karyo che. - have je kahyuM ke daza prakArane zramaNadharma lIdhA pachI tapa ane saMyamane judA levAnI jarUra nathI. kemake yati dharmamAM teno samAveza thaI jAya che, te paNa barAbara nathI kemake saMyama ane tapa mokSanuM pradhAna kAraNa che, mATe alaga grahaNa karyA che. apUrvakarmanA Azrava mATe saMvararUpa saMyama e mokSanuM mukhya kAraNa che ane pUrvopArjita karmanA kSaya mATe tapa kAraNa che, mATe mokSanA kAraNamAM e be mukhya che mATe yatidharmamAM aMtargata hovA chatAM paNa pradhAna kAraNarUpe judA grahaNa karyA che. A vyavahAra paNa je che ke brAhmaNe AvyA sAthe viziSTa paNa AvyA. ahIM
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. caraNa sittarI 255 brAhmaNa levAthI vaziSTa AvI ja jAya che chatAM alaga lIdhA ja che. kemake mukhyatAe alagarUpe kahyA che, je kahyuM ke ta5 grahaNa karavAthI vaiyAvaccanuM grahaNa thatuM hovAthI alaga grahaNa na karavuM joIe, te paNa barAbara nathI. kAraNa ke vaiyAvacca svapara upakAranuM kAraNa hevAthI je pradhAnatA enI, che evI pradhAnatA anazana vagere bAkInA tapamAM nathI te batAvavA mATe bhedarUpe grahaNa karela che. have je kahyuM ke zramaNadharma grahaNa karavAthI krodhAdi nigraha AvI jAya che. mATe judu na kahevuM, te paNa barAbara nathI. kAraNa ke krodhAdi be prakAre che. udayamAM Avela, ane udayamAM nahi AvelA. udayamAM AvelA-krodhAdine nigraha te krodhanigraha kahevAya che. ane udayamAM nahi AvelA-krodhAdino udaya rokavo te kSAti vagere che, te jaNAvavA mATe alaga lIdhA che. athavA vastu traNa prakAre hoya che. 1. grAhya, 2. tyAjya, 3. upekSaNIya. temAM kSAti vagere grAhya che ane krodhAdi tyAjya che mATe tene nigraha karavo. A pramANe A arthane upanyAsa karavo. mATe badhAye bhede nirdoSa che. (551) pANivaha musAvAe adatta mehuNa pariggahe ceva / eyAI 4 hoti paMca 5 u mahavvayAI jaINaM tu // 552 / / prANu vadhaviramaNa, mRSAvAdaviramaNa, adattAdAna viramaNa, maithunaviramaNa ane parigrahaviramaNa -A pAMca sAdhunA mahAvo che. 1. prANuMvadha viramaNa : prathamavata trasa ane sthAvararUpa prANIone 1. ajJAna, 2. saMzaya, 3. viparyaya, 4. rAga, pa. dveSa, 6. smRtibhraMza, 7. gadupraNidhAna, 8. dharmamAM anAdara -ema ATha prakAranA pramAda yogathI je vadha karo, te prANivadha. tenI je virati eTale samyakajJAna zraddhApUrvaka nivRtti. te prANIvadha viramaNa nAmanuM prathama trata che. 2. mRSAvAda viramaNa: mRSAvAda eTale juTha bolavuM te. priya, pacca, tathya vacana choDIne je belavuM te mRSAvAda che, tenI je virati te bIjuM vrata che. je vacana sAMbhaLatA AnaMda thAya te priya. jenuM pariNAma hitakArI hoya te pathya. satya vacana te tathya.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 pravacana sAroddhAra vyavahAra apekSAe sAcu paNa jo apriya hoya to te satya nathI. jemake tu cAra che? keDhIyAne tuM koDhIye che? evuM satyavacana paNa apriya hovAthI tathya nathI. tathya vacana paNa je ahitakArI hoya, te tathya nathI. jemake zikArIe pUchayuM heya, ke haraNe jayA ! to kahe ke joyA che ane batAve, te te jIvaghAtanA pApanuM nimitta hovAthI tathya nathI. 3. adattAdAna viramaNa - adattAdAna eTale mAlike na Apela vastu levI te. te adattAdAna svAmiadatta, jIvaadatta, tIrthakara adatta ane guruadatta -ema cAra prakAre che. 1. svAmiadatta - ghAsa, lAkaDuM, patthara, vagere tenA svAmie ApyA vagara levuM, te svAmi-adata. 2. jIva-adatta - svAmie ApyuM hoya, paNa je vastu apAtI hoya, te tenA jIve na ApI hoya, te te jIva-adatta. jemake dIkSAnI bhAvanA vagaranA putrane mAbApe gurune ApyuM hoya te ane sacitta pRthvIkAya vagere tenA svAmie ApyuM hoya paNa tenA adhiSThita jIve na ApyuM hoya. 3. tIrthakara adatta - tIrthakare niSedha karela je AdhAkarmI vagere le te tIrthakara adatta. 4. guruadatta - mAlike Apela AdhAkarma daSathI rahita vastune, gurunI rajA vagara le, te guru-adatta. A cAranI virati te trIjuvrata. 4. mithuna viramaNa - strI puruSarUpa yugala vaDe karAtI je kriyA, te maithuna. tenI virati te cothuM maithuna viramaNavrata. pa. parigrahaviramaNa - je levAya te athavA je bheguM karavuM, te parigraha. te dhana, dhAnya, khetara, makAna, rUpu, sonuM, catuSpada, dvipada, kuSya, bhedathI nava prakAre che. tenI virati eTale mUchane tyAga karavo. kemake mUccha eja parigraha evuM Agama vacana che. phakta dravyAdi padArthonA tyAgathI parigraha tyAga nathI. kemake avidyamAna dravya, kSetra, kALa, bhAvamAM mUccha vaDe prazamabhAvanA sukhano abhAva thavAthI citta bhaMga thAya che ane dravyAdi padArtho hovA chatAM, paNa jene mUccho tyAga karyo che, evA manavALA ne nirUpama prazama sukhanI prAptithI citta bhaMga (samAdhibhaMga) thatuM nathI.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNa sittarI 257 AthI ja dharmopakaraNadhArI munione zarIra ane upakaraNamAM nirmamabhAva hovAthI aparigraha paNa che. amArA gurue paNa kahyuM che ke, dharma sAdhana nimitte upakArI evA vastra, pAtra tathA zarIrane dhAraNa karatA sAdhue, parigrahI thatA nathI. kemake emane mUrchA sAthe prema nathI. A pAMceya mahAvrate sAdhuone hoya che. pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM pAMca ja mahAtra hoya che. moTA je vrato te mahAvate. sarva jIva vagere mahAviSaya hovAthI temanuM moTApaNuM thAya che. kahyuM che ke, pahelA mahAvratane viSaya sarva jIvo che. bIjA ane chellA vratane viSaya sarva dravya che. bAkInA mahAvratane viSaya dravyane eka dezaviSaya che. (552) zramaNadhama - khaMtI ya maddavajava muttI tava saMjame ya boddhavve / saccaM soya AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // 553 // kSAnti, mAdava, Ava, mukti, tapa, saMyama, satya, zauca, Akicana ane brahmacaryA-e daza yatinA dharmo jANavA. kSamA : kSAti eTale kSamA. zaktivAna taraphathI ke azakta taraphathI thatAM upasargane sahana karavAne pariNAma eTale sarvathA krodha tyAga te kSamA. 2. mArdavatA - mRdu eTale kamaLa athavA namrapaNAne je bhAva athavA kiyA te mArdava. namra rahevuM tathA abhimAna na karavuM te mArdava. 3. AjavA trAju eTale avaka-saraLapaNe manavacana-kAyAnI kriyA athavA bhAva te Aje va. mana-vacana-kAyAnI vikriyAno (kuTilatAne) abhAva athavA mAyArahitapaNuM te Aje va. 4. muktiH mecana eTale choDavuM. bAhya-AtyaMtara padArthomAMthI tRSNano je tyAga eTale lemane tyAga te mukti. 5. tapa rasAdi dhAtu athavA karmo jenAthI tape te tapa. te anazana vagere bAra prakAre che. 33
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 6. saMyamaH-- AzravanI virati te saMyama. 7. satyaH mRSAvAdanI virati te satya. 8. zaucaH saMyamamAM niraticAratA te zauca. 9. akiMcanaH- pravacana sAroddhAra jenI pAse kAI paNa dravya na hoya te acina. tenA je bhAva te akicanya. upalakSaNathI zarIra ane dharmopakaraNa vagere upara nirmamapaNAnA je bhAva te Akicanya. 10 brahmacarya : brahmacaryanI nava gupti sahita upastha (liMga)nA prakAranA yatidharma che. khIjAe darza prakAranA yatidharma kSamA, mA vatA, A vatA, mukti, laghutA, tapa, ane brahmacarya. A sa'yama te brahmacarya'. A daza pramANe kahe che. saMyama, tyAga, akicanya 1. laghutA eTale dravyathI alpa upadhi ane bhAvathI gauravatyAga. tyAga--sava saMgAnA tyAga athavA saMcamIne vajrAdi ApavuM. te. bAkInAM upara pramANe. (553) 1. sayamaH-- paMcAsavA viramaNaM paMcidiyaniggaho kasAyajayo / isarta viraI satarasahA saMjamo hoi // 554 // pAMca Azravane viramaNa, pAMca IndriyaneA nigraha, kaSAyajaya, traNa daDanI virati-ema sattara prakAre sayama hAya che. pAMca AzravaramaNaH-jenA vaDe karmAM Ave te Azrava eTale navA karma baMdhanA kAraNa te-1. prANAtipAta, 2. mRSAvAda 3. adattAdAna 4. maithuna ane 5, parigraha ema pAMca che tenAthI viramavuM aTakavuM te viramaNu sayama, pAMca indriyane nigraha :-1. sparzendriya, 2. raseMdriya, 3. ghrANeMdriya, 4. cakSurindriya, pa, zrAdrendriya-A pAMca indriyAnA nigraha eTale niyaMtraNa sparzaDhi viSayAmAM laMpaTapaNAnA je tyAga, te nigraha. kaSAyajaya :-krodha, mAna, mAyA, lAbha-A cAra kaSAyAnA jaya eTale uyamAM AvelAne niSphaLa karIne ane anuyamAM rahelAne utpanna na thavA devA te.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 66. caraNa sittarI traNa daMDavirati-je cAritrarUpI aizvarya luMTIne asAra banAve te daMDa azubha, mana-vacana-kAyAnI je kriyArUpa traNadaMDanI virati eTale azubha pravRttine nirodha te. A sattara prakArano saMyama thAya che. (554) 2. saMyama - puDhavI daga agaNi mArUya vaNassai5 bi 6 ti 7 cau 8 paNidi 9 ajjIve 10 / pehu 11 ppeha 12 pamajjaNa 13 pariThavaNa 14 maNo 15 vaI 16 kAe 17 // 555 / / pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, beIdriya, teIdriya, cariMdriya, paMceMdriya, ajIva, prekSA, upekSA, pramAjanA, paristhApanA, mana-vacanaane kAyA-ema sattara prakArane saMyama che. bIjI rIte paNa saMyama sattara prakAre che. (1-9) pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, vanaspatikAya, beIdriya, teidriya, cauridriya ane paMcendriyarUpa nava prakAranA jIno mana-vacana-kAyA dvArA AraMbha-samAraMbha-saMraMbha karavA, karAvavA ane anumatino tyAga e nava prakArano jIva saMyama che. kahyuM che ke jIvahiMsAno saMkalpa karavo te saMraMbha. paritApa kare te samAraMbha ane upadrava karavo teAraMbha. 10. nizcayanayathI te dareka kriyAmAM traNa prakArano asaMyama Ave che. duSmA vagere kALanAM prabhAve tevA prakAranI buddhi, AyuSya, saMvega, udyama, bela vagerenI hInatAnA kAraNe vartamAna kAlina ziSyanA upakAra mATe pratilekhanA-pramArjana ane jayaNApUrvaka pustaka vagere rAkhe te ajIvasaMyama che. - 11. prekSAsaMyama eTale AMkhavaDe joI bIja, vanaspati, jIvajaMtunAM saMparkathI rahita sthAnane choDI, zayana Asana, cAlavuM vagere karavuM te prekSAsaMyama. 12. upekSA saMyama-pApavyApAra karatA gRhasthanI upekSA karavI. paNa A gAmanI citA vagereno upayoga kare, vagereno upadeza na Ape. athavA saMyamamAM sIdAtA sAdhune preraNA karavI te prekSAsaMyama, ane pAsasthA vagere nirvasa pariNAmI sAdhunI pratyupekSaNArUpa vyApAranI upekSA karavI te upekSAsaMyama. 13. joyelI zuddha bhUmi, vastra, pAtra vagerene rajoharaNathI pramAIne zayana-Asanane levA mUkavA vagere karate ane kALI mATInA pradezamAMthI pILIbhUminA pradezamAM jatA sacitta-acitta-mizra rajathI kharaDAyela paga vagerene eghAthI gRhastha na jue e rIte pramAje, gRhastha jue te na pramAje A pramANe kare, te pramArjanA saMyama thAya che. kahyuM che ke sAgarika eTale gRhastha hoya, tyAre pagane na pramAje te saMyama che ane gRhastha na hoya tyAre paga pramAje te saMyama che.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 pravacana sArAddhAra 14. bheAjana-pANI-vajra-pAtra vagere jo jIvathI sayukta, azuddha ke sayamane anupakArI hAya tA jaMturahita sthAne siddhAMtamAM kahela vidhipUrvaka paraDhave te pariSThApanAsa yama. 15. manamAMthI droha, irSyA, abhimAna vagerenI nivRtti ane dhama dhyAna vageremAM mananI pravRti te manasa cama, 16. hiMsaka, kaThAra-vANIthI nivRtti ane zubha bhASAmAM pravRtti te vANIsaMyama. 17. javA AvavA vagere Avazyaka karaNImAM upayAgapUrvaka kAyAnA je vyApAra te kAyasaMyama-e pramANe sattara prakAre prANAtipAta nivRttirUpa sauMyama thAya che. (555) vaiyAvacca - Ayariya1 uvajjhAe2 tavassi3 sehe4 gilANa5 sAhUsuM6 / samaNona 7 saMgha8 kula9 gaNa10 veyAvacca havai dasahA ||556 | AcAya, upAdhyAya, tapasvI, zaikSaka, glAna, sAdhu, samaneAjJa, saMgha, phUla, gaNu-ema vaiyAvacca dazanI kahI che. 1. jJAnAcAra vagere pAMca prakAranA AcArone sAdhue ke AcAryAM je seve te AcArya, 2. upa eTale najIka, adhyAya eTale bhaNavuM. sAdhue jenI pAse najIka AvIne bhaNe, te upAdhyAya. 3. vikRSTa (ThAra) aviSkRSTa (akaThora) tapane kare te tapasvi. 4. nUtana dIkSita je haju zikSAne lAyaka haiAya te zaikSaka, pa. tAva vagere rAgeAthI gherAyela te glAna. 6. sthavira sAdhue. 7. eka samAcArIne AcaranArA te samaneAze. 8. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha sa dha. 9. ghaNA gacchanA eka jAtiya samUha te kula, cAMdrakula vagere. 10. gaccha eTale eka AcAyathI banela sAdhu samUha. phUlAne je samudAya gaNu, koTika vagere. A AcArya vagerene annapAna, vajra, pAtra, upAMzraya, pITha, pATIyA, saMthArA vagere dharmapakaraNa dvArA upakAra karavA, zuzruSA karavI. auSadha ApavuM ane jagalamAM hAya athavA rAgepasamAM paripAlana karavu vagere vaiyAvacca che. (556) brahmacaya nI guptiH- vasahi? kahara nisijji3 diya4 kuDatara5 puvvakIlIya6 paNIe7 / amAyAhAra vibhUSaNAI9 nava bhagutIo // 557 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 261 vasati, kathA, niSadyA, Indriya, kuryAtara, pUrvakrIDA, praNatAhAra, atiAhAra ane vibhUSA-e brahmacaryanI nava gupti che. 1. vasati: brahmacArIe strI, pazu, napuMsaka rahita vasati vAparavI. temAM strI, deva ane manuSyanA bhedathI be prakAre che. tenA paNa be prakAra che. sacitta eTale jIvavALI strI ane acitta eTale pustaka, lepakarma tathA citrakarmamAM Alekhela strI. pazuo eTale tiryaMce gAya, bheMsa, gheTA, bakarI vagere. jenI sAthe mithuna saMbhavI zake evA paMDaka eTale napuMsaka vedanA udayavALA. mahAmahakarma karanArA-strI puruSane sevavAnI IcchAvALA tenA saMparkavALI vasatimAM rahevAthI tene karela vikAre joIne manovikArane saMbhava hovAthI brahmacaryane bAdhA thAya che. 2. kathA - phakta ekalI strIne ekalAe dharma dezanA vagere svarUpa kathA na karavI athavA strI viSayaka kathA eTale vAte jemake karNATaka dezanI strIo kAmazAstramAM catura hoya che. lATa dezanI strIo hoziyAra hoya che. vagere vAta na kare. kAraNa ke te rAganuM kAraNa che. strI saMbaMdhI deza-jAti-kula, nepathya, bhASA, cAla, vibhrama, gIta, hAsya, lIlA, kaTAkSa, prema, kalaha, zaNagAra tathA rasayukta strI kathA munionA manane vikArI banAve che. 3. niSaghA - niSadyA eTale Asana. strInI sAthe eka ja Asane na besavuM ane uThayA pachI paNa te jagyAe eka muhUrta sudhI na besavuM. kAraNa ke strIe vAparela jagyA, Asana cittavikAranuM kAraNa thAya che. kahyuM che ke jema kaDhanA sparza doSathI zarIra duSita thAya tema strIe sevela zayanAsana sevavAthI sparza doSanA kAraNe sAdhunuM mana duSita thAya che. 4, indrica - avivekI lekanI apekSAe strInI indriye cAhavA cogya hoya che. Indriya eTale AMkha, nAka, kAna, mukha, zarIra vagerenA upalakSaNathI stana, jaMghA vagerene apUrva rasapUrvaka, AMkha phADIne na jevA ane jevAI jAya te tenA viSe aho! AMkhanuM lAvaNya kevuM che ? nAsikAnI saraLatA kevI che ? gamI jAya evA stana che. vagere ekAgra mane citave nahIM. kAraNake aMgopAMgane jovA ane ciMtavavA te mahadayanuM kAraNa che. 5. kuyAMtara - kuDyAMtara eTale bhIMta vagerenA aMtare daMpatinA suratAdinA zabda saMbhaLAya mATe brahmacArIe brahmacarya bhaMganA bhayathI te sthAnano tyAga kara.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 pravacana sAroddhAra 6. pUrva kiDA - pUrve gRhastha avasthAmAM karela strI-saMbhoganI kiyA tathA ghata vagere ramane yAda na kare kemake te yAda karavAthI iMdhaNa nAkhavAthI agninI jema kAmAgni pragaTe che. 7. praNatAhAra : praNIta jana tyAga eTale ghI-telayukta madhura rasavALuM bhejana na vApare hameMzA snigdha bhajana karavAthI mukhyadhAtu vIryanuM poSaNa thavAnA kAraNe vedodayathI abrahmanuM sevana thAya che. 8. ati-AhAra - atizaya lukhkhuM bhajana paNa tyAga kare. AkaMTha sudhI peTa bharIne khAvAnuM choDe kemake zarIrane pIDAkArI ane brahmacaryamAM bAdhAkAraka che. 9. vibhUSA : vibhUSA eTale snAna, vilepana, dhUpana, nakha, dAMta, bAla vagere samAravA Adi dvArA pitAnA zarIranI zobhA na kare. azuci evA zarIranI zobhA karanAra mUkha te te uMbADIyA jevA vikalpothI potAnA AtmAne phegaTa duHkhI kare che. A brahmacaryanI maithuna viramaNavratanI rakSA karavA mATenA upAyarUpa brahmacaryanI navaguptio che. (557) jJAnAditrika - bArasa aMgAIyaM nANaM tattattha saddahANaM tu / daMsaNameyaM caraNaM viraI dese ya savve ya // 558 // 1. jJAna :-kamanA kSaye pazamathI utpanna thayela bedha, te jJAna che. te bodhanA kAraNarUpa dvAdazAMgI vagere hovAthI te paNa jJAna kahevAya. Adi zabdathI upAMga, pannA vagere samajavA. 2. dazana -jIva, ajIva, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSarUpa to tene artha jANu ane zraddhA karavI eTale tat svarUpa che evI svIkAra rUpI rUci, te darzana, . cAritra:-cAritra eTale sarva pApa vyApArano jJAna zraddhApUrvaka tyAga karavo te cAritra che. te be prakAre che. sarvathI ane dezathI. temAM dezathI zrAvakene ane sarvathI sAdhuone hoya che. (558) tapa aNasaNamRNoyariyA vitisaMkhevaNaM rsccaao| kAyakileso saMlINayA ya bajjho tavo hoi // 559 //
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 67. karaNasittarI pAyacchittaM viNao veyAvaccaM taheva sajjhAo / jhANaM ussaggovi ya abhitarao tavo hoi // 560 // have bAra prakAre tapa kahe che. anazana, udarikA vRttisaMkSepa, rasatyAga, kAyaleza, saMlinatA e bAhyatapa che, prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya, dhyAna ane kAtsarga eatyaMtara tapa che. A bAra prakAranA tapanuM svarUpa tapanI aticAranI vyAkhyA vakhate karela hovAthI pharI kahetA nathI. (559-160) krodhAdinigraha - koho mANo mAyA lobho cauro havaMti hu kasAyA / eesi niggahaNaM caraNassa havaMti me bheyA // 561 // jemAM prANIonI hiMsA thAya te kaSa eTale saMsAra tene je prApta karAve te kaSAya. te cAra prakAre che. krodha-mAna-mAyA ane lebha. tene je nigraha te kaSAyanigraha. A caraNasittaranA bhedano saravALo kulle sIttera thAya che. pAMca vrata, daza yatidharma, sattara prakAre saMyama, daza vaiyAvacca nava brahmacaryagupti, jJAnAditrika, bAra prakAre tapa ane cAra dhana nigraha vagere. (561) 67. karaNasittarI piMDa visohI 4 samiI 5 bhAvaNa 12 paDimA 12 ya iMdiyaniroho 5 / paDilehaNa 25 guttIo 3 abhiggahA 4 ceva karaNaM tu 70 // 562 // piDavizuddhi, samiti, bhAvanA, pratimA, Indriyanirodha, pratilekhanA, gupti, abhigraha-e karaNasittarI che. | Divizuddhi-ghaNA sajAtIya-vijAtIya kaThina dravyane ekaThA karavA, te piMDa, aneka AdhAkarma vagere denA tyAgapUrvaka te piDanI je zuddhi, te piMDavizuddhi. samiti --sama eTale samyak prazasta ahaMtu pravacanAnusAre rUti eTale ceSTA. te IryAsamiti vagere samiti. bhAvanA -je bhAvI zakAya te bhAvanA. te anityAdinI anuprekSA svarUpa che. 1. 5 vrata + 10 yatidhama + 17 saMyama + 10 vaiyAvaca = 42 9 brahmacarya + 3 jJAnAdi + 12 tapa + 4 kaSAyanigraha = + 28 70 2. samudAyathI samudAya kathaMcita abhinna hevAthI te ghaNuM padArtho eka jagyAe bhegA thavAthI piDa zabdarUpa kahevAya che.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 pravacana sArAddhAra pratimA-pratimA eTale mAsikI vagere abhigraharUpa pratijJA. iMdriyanirAdhaH-sparzanendriya vagere indriyAnA nirodha eTale pAta-pAtAnA iSTa aniSTa viSayAmAM rAga-dveSanA abhAva karavA te. pratilekhanAH-AgamAnusAre cAlapaTTAvagere upakaraNAne jovA rUpa kriyA te pratilekhanA. guptiH-gupti eTale mumukSunuM yAganigraharUpa Atma saMrakSaNa karavuM te. abhigrahaH- abhigraha eTale dravya vagere bhedo dvArA grahaNa karAtA niyama vizeSa. A kaNasaptati che. jenA vaDe karAya te karaNa eTale meAkSArthI sAdhu vaDe je karAya te karaNa. mUlaguNunI hAjarImAM ja karaNasittarI sAOka che. praznaH-samitinuM grahaNa karyuM. temAM piDavizuddhinuM grahaNa thaI jAya che. mATe piMDavizuddhine grahaNa karavAnI jarUra rahetI nathI. kemake eSaNAsamitimAM badhIye eSaNA grahaNa karela che ane piDavizuddhi paNa eSaNA ja che, teA pachI bheda zA mATe ? uttara: piMDa eTale dravya te sivAya paNa vasati vagerenI eSaNA hAya che te levA mATe eSAsamitinuM grahaNa karela che. piDavizuddhine alaga upanyAsa eTalA mATe karyA che te kAraNa hAya tyAre ja piMDa grahaNa karavA, akAraNe nahIM te jaNAvavA mATe che. athavA teA AhAra vinA piDavizuddhi vagere sarva karaNasittarInI pAlanA karavI azakaya che tethI bhedapUrvaka prarUpaNA karI che. (562) have gra'thakAra jAte ja A gAthAnA dareka padyanI rahita piMDanI vizuddhi thAya che te daiSAne sAmAnyathI traNa piDavizuddhiH solasa uggamadosA solasa upAyaNAya dosatti / dasa esaNAya dosA bAyAlIsaM iha havanti // 563 || sALa udgamanA doSA, udgama eTale piMDanI utpatti vakhate thatA AdhAkarmI vagere doSa te udgamadoSA. vyAkhyA karatA je dveSAthI bheda pUrNAMka kahe che. sAla utpAdanAnA doSo, mULathI zuddha evA piMDane dhAtrIpaNu karIne piMDane dUSita karatAM, je doSo utpanna thAya te utpAdanA doSo. daza eSaNAnA dASA. zeAdhavuM te eSaNA, azana vagerenA grahaNa vakhate zaMkA vagere DhASA dvArA eSaNA karavI te eSaNAnA doSo che. A traNene bhegA karatA betAlIsa DhASA thAya che. (563) ugamadreSa : AhAkammu 1 saya 2 pUIkamme 3 ya mIsajAe ya 4 / ThavaNA 5 pAhuDiyAe 6 pAoyara 7 kIya 8 pAmicce 9 // 564 ||
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 265 pariyaTTie 10 abhihaDu 11 bhane 12 mAlohaDe 13 ya acchijje 14 / asi 15 'jjhoyarae 16 solasa pINDuggame dosA ||565 || 1. AdhAka, 2. auddezika, 3. pratika, 4. mizrajAta, 5. sthApanA, 6. prAkRtikA, 7. prAdu.karaNa, 8. krita, 9. prAcitya, 10. parivartita, 11. abhyArhata, 12. bhinna, 13. mAlApahRta, 14. Acchedya, 15. aniSTa, 16. adhyavapUraka-A sAla piDanA uddagama daSA che. 1. AdhAka :-sAdhunA nimitte cittanuM je praNidhAna te AdhA. jemake mAre amuka sAdhu mATe bheAjana vagere banAvavuM che. AdhAvaDe je kama eTale bhejana vagere pakAvavAnI kriyA te AdhAma. tenA yAgathI te bheAjana vagere paNa AdhAkarma kahevAya. ahIM doSanuM varNana karavAnA prasaMga hovA chatAM paNu, je doSavALA AhAranI vAta cAle che, te doSavALA AhAra jANavA. kAraNa ke doSa ane deoSavAnanI abhedapaNe vivakSA thAya che. e pramANe bIjA sthaLe paNa jANavuM. sAdhune manamAM dhArIne je bheAjana vagere karAya te AdhAma. eTale sAdhu nimitta sacitta dravyane acitta karavuM ane acitta dravyane pakAvavu' te. 2. auddezika :-uddeza ke lakSyapUrNAMka je karavuM, te auddezika, eTale yAvarthika vagerenA praNidhAnapUrvaka anela, ke te praNidhAna mATe je karAya, te auddezika. te auddezika-egha ane vibhAga-ema be prakAre che. egha eTale sAmAnya ane vibhAga eTale pRthakkaraNa. tenI bhAvanA A rIte che. jemake ApyA vagara kazuM maLatuM nathI mATe ame paNa kaI ApIe-evI buddhithI thADAka vadhAre ceAkhA vagere nAkhavA dvArA je azana vagere banAvAya, te audyauddezika arthAt peAtAnA ane pArakAnA vibhAga karyA vagaranuM je manAvAya, audyauddezika vivAha vagere prasaMgAmAM AhAra vadhyA hoya, tene dAna ApavA mATe judo karI rAkhe, te vibhAgaudezika vibhAga eTale peAtAnI mAlikI haTAvI judu karavAvaDe tenA uddeza rAkhavA, te vibhAgauddezika (1) Aghaauddezika :-prAyaH karI A pramANe hoya che, duSkALamAM bhUkhanA duHkhane anubhavela hAya, evA gRhastha sukALamAM Ama vicAre ke ApaNe ghaNA kaSTathI A duSkALamAM jIvyA chIe, have kaIka avasara maLela che, evA ApaNI pAse dararoja cAcakone saMpUrNa bhAjana dAna karavAnI zakti nathI teA paNa mAre keTalAka yAcakone bhikSA ApavI joie. ApyA vagara A bhavamAM ke parabhavamAM svarga vageremAM sukhAdi bhAgavI. 4
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 pravacanasAroddhAra zakAtA nathI. tethI ApyA pachI ja bhegavavuM joIe. dAtAne puNya karyA vagara svarga gamana vagere prApta thatA nathI. karela puNya ja phaladAna karavA samartha hoya che, mATe puNya upArjana buddhithI gRhastha jyAre dararoja jeTalA pramANamAM bhejana rAMdhe teTalAM pramANamAM ja bhojana rAMdhatI vakhate bhikSuka ke gRhastha keIpaNa Avaze, te tene bhikSA dAna mATe ATaluM ane potAnA mATe ATaluM-evA vibhAga vagara vadhAre piA vagere rAMdhe tyAre Adyadezika thAya che. (2) vibhAgIdezika -te traNa prakAre che. 1. uddiSTa, 2. kRta, 3. karma. 1. je azanAdika pitAnA mATe ja rAMdhyuM hoya, temAMthI bhikSAcaranA dAna mATe judu rAkhe, te uddiSTa 2. je vadhelA bhAta-zAli vagerene bhikSA dAna mATe ja karaMbA vagere rUpe kare, te kRta. 3. vivAha vagere prasaMge vadhelA lADavA vagerenA bhUkAne bhikSAcarane ApavA mATe geLa vagerenA pAka dvArA pharI lADavA vagere rUpe kare, te karma kahevAya. A traNenA pharI cAra cAra bheda che. uddeza, samudeza, Adeza, samAdeza. 1. temAM je udiSTa, kRta ke karma vibhAgadezika uddeza tyAre kahevAya ke jyAre A pramANe saMkalpa kare ke keIpaNa bhikSAcara, pAkhaMDIe ke gRhastho Avaze te te badhAne mAre ApavuM tyAre uddeza kahevAya. 2. jyAre pAkhaMDIone ApavuM A nizcaya kare, -te te samudeza kahevAya. 3. jyAre zramaNa eTale bauddha zAkya vagerene ApIza--evuM vicAre tyAre Adeza kahevAya. 4. nigraMtha jaina sAdhune ja ApIza evuM nirdhAre-te samAdeza kahevAya che. A vAta navI nathI paNa RSimunionI che. piMDaniryuktimAM kahyuM che ke, je ke IpaNa Ave tene ApavuM, te uddeza, pAkhaMDIo mATe kare, te samudreza, zramaNane mATe kare, te Adeza ane nirca mATe kare, te samAdeza thAya che. A pramANe vibhAgIdezikanAM bAra prakAra thayA. A prazna -AdhAkarma ane karma-dezikamAM paraspara zuM taphAvata che? uttara :-je AdhAkarma che, te pahelethI ja sAdhu mATe ja banAvyuM hoya che ane karma dezika pahelA te potAnA mATe rAMdhyuM hoya, paNa pachI ghaNuM pAkanA saMskAra karavApUrvaka banAve, te karmaaudezika che. 3. pUtikama-uddagama vagere doSa rahita pavitra evA bhejana vagerene avizuddha keTavALA bhojanana avayava sAthe meLavI apavitra karavuM. pavitra bhajanane je azuddha bhajana dvArA karma karavuM te pUtikarma. tenA vegathI bhejana vagere paNa pUtikarma kahevAya.
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 267 AnA bhAvArtha A rIte che. jema sugaMdhI maneAhara vagere guNeAthI viziSTa zAli vagerenA bheAjanane saDelA, gaMdhAtA, apavitra vagere dravyanA eka nAnA aMza dvArA paNa te viziSTa bhAjana apavitra thAya che. ane viziSTa leAkeAne tyAjya thAya che. tevI rIte niraticAra cAritravALA sAdhunA niraticAra cAritrane sAticAra rUpe apavitra karavAnA kAraNe avizuddha koTI dravyanA saMparka mAtrathI svarUpathI zuddha AhAra paNa vAparatAM bhAvapUrtinuM kAraNa hovAthI pUtika thAya che. AdhAka vagere avayavanA lezamAtrathI paNa kharaDAyela thALI-camacA-vATakI vigere pUrtirUpa hAvAthI cheADI devI. 4. mizrajAta-kuTuMbanA vicAra tathA sAdhunA vicAra karI banne je rasAI vigere rAMdhI heAya, te mizrAta. te traNa prakAre che. bhAva meLavI 1. cAvarthika, 2. pAMkhaDImizra, 3. sAdhumizra. 1. duSkALa vigerenA TAI me ghaNA bhikSukAne joI tenI dayAnI buddhithI je kAI gRhasthA ke bhikSAcare Avaze, tene ApavA mATe tathA kuTu Mbane khAvA mATenI buddhithI sAmAnyarUpa bhikSuka ceAgya ane kuTuMba yogya bhegu` karI je rAMdhe, te yAvadarthikamizrajAta. ra. je phakta pAkhaMDI mATe ane peAtAnA mATe ja rAMdhe, te pAkha'DImizrajAta. 3. je phakta sAdhu ane peAtAnA mATe bheguM rAMdhe, te sAdhumizrAta. zramaNAne pAkha'DIomAM gaNelA heAvAthI judA lIdhA nathI. 5. sthApanA :-sAdhu mATe keTalAka vakhata sudhI je vastu rAkhI mukAya, te sthApanA. athavA A vastu sAdhune ApavAnI che--evI buddhithI keTalAka vakhata rAkhavuM te sthApanA. te sthApanA saMbaMdhathI ApavA cAgya padArtha paNa sthApanA kahevAya che. te sthApanA cUlA-thALI vageremAM svasthAna kahevAya che. ane zikA chAbaDI vigeremAM parasthAna kahevAya che. tathA cirakAlIna ane alpakAlIna je sAdhudAna nimitte azanAdine rAkhavuM, te sthApanA e bhAva che. 6. prAkRtikA :-koIka iSTa vyaktine ke pUyane bahumAnapUrvaka je icchita vastu apAya te, prAbhata eTale bheTa kahevAya che. te bheTanI jema sAdhuone paNa ApavA lAyaka bhikSA vagere je vastu apAya teja `prAbhatikA. te e prakAre che. 1. mATA ArabhavALI te khAira eTale sthUla ane 2. alpA2'bhavALI te sUkSma. te ene paNa 1. utvaSTaSNu ane avaSvakaNu-ema e prakAre che. uSkachu eTale pAtAne karavA yAgya pravRttine je kALa hoya, tene karavAnA kALa pachI karavI eTale kAmakAjanA samaya meADA karavA. avaSvakaNu eTale peAtAne karavAnI pravRtti hAya, tene tenA samaya pahelA karavI te. 1. 'pra' eTale praka`thI eTale sArI rIte. 'A ' eTale sAdhudAnanI maryAdApUrvaka, 'bhUti' eTale banAve, 'yA'eTale bhikSA, te prANatA. pachI svAthiMka '' pratyaya lAgavAthI prAkRtikA thayu.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 pravacana sAroddhAra bAdara uvaSkaNa prAkRtikA para daSTAMta - " - jema keIka nagaramAM koIka zrAvake potAnA saMtAnanA vivAha karavAno vicAra karyo. joSIe sArUM muhUrta paNa ApyuM. paNa te vakhate bIjI tarapha vicaratAM guru, te gAmamAM hatA nahi. tethI zrAvake vicAryuM ke lagnanA rasoDAmAM aneka azana, khAdya vagere manarama khAvA yogya cIjo banaze. te khAdya cIjo sAdhunA upayogamAM Avaze nahi. mATe zaiDA divasa pachI guru mahArAja vihAra karatAM karatAM ahIM Avaze tema saMbhaLAya che. to te vakhate ja mAre lagna rAkhavA joIe. jethI sAdhuone azana vagere ghaNuM ghaNuM ApI zakuM. jo supAtramAM apAya te azana vagere sArthaka che. A pramANe karavAthI mahApUNyane lAbha thAya. meTuM kalyANa prApta thAya. A rIte vicArIne nirdhArita lagnane gurune AvavAnA samaye kare. A pramANe vivAhanA divasane pAcho ThelIne, je bhojana vagere pakAvAya te bAdarauvaSkaNa prAkRtikA kahevAya che. bAdaraavaqSkaNaprAbhRtika para daSTAMtaH koIke zrAvake potAnA putra vigerenA vivAhano divasa nakkI karyo hoya, temAM vivAhanA divasa pahelAM ja sAdhuo vihAra karatAM tyAM AvI pahoMce tyAre vicAre ke, "A sAdhuone mAre viziSTa ane ghaNuM bhejana pAna vagere pUNya mATe ApavuM che. te moTe bhAge vivAha vagere moTA prasaMge bhajana ghaNuM thAya che. mArA putra vagereno vivAha kyAre Avaze, tyAre sAdhuo bIje vihAra karI jaze, te lAbha nahi maLe. ema vicArI sAdhuo rokAyA hoya, te vakhatamAM ja bIju muhUrta nakkI karI lagna kare. ahIM lagna muhUrtane divasa je thoDA vakhata pachIne hatuM, tene avaSkaNuM karIne eTale najIka karIne je bhejana vagere pakAvAya te bAdaraavaSkaNaprAbhUtikA che. sUmauvaSkaNaprAbhUtikA para daSTAMta keIke bAI sUtara kAMtatI hatI. te vakhate raDatAM bALake bhajana mAMgyuM ke, he! mA ! mane khAvAnuM Apa. te vakhate najIkanA gharomAM be sAdhune gocarI mATe AvelA joyA. tyAre sUtara kAMtavAnA lebhathI 2DatA ane bUma mAratA chokarAne kahyuM ke, beTA tuM raDa nahi, rADa na pADa. ApaNuM ghare sAdhuo pharatA pharatA Avaze, tyAre gocarI vaherAvavA ubhI thaIza, tyAre tane paNa te vakhate ja khAvAnuM ApIza. pachI be sAdhu AvyA, tyAre vaherAvavA ubhI thaI, te vakhate sAdhune gocarI vaharAvI ane bALakane bhajana ApyuM. ahIM bALake je vakhate bhajana mAMgyu, te vakhate te putrane bhejana ApavuMucita hatuM, te bhaviSyamAM sAdhunA dAna vakhate ja karavuM te uSpaSkaNa. A sUthamauvaSkaNa prAbhUtikA che:
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI sUkSma-avazvaSkaNAbhatikA para dRSTAMta - keI gRhastha bAI sUtara kAMtatI hatI. te vakhate bALake bhajana mAMgyuM. te tene kahyuM ke, eka pUNI kAMtI lauM pachI tane bhejana ApIza. eTalAmAM sAdhu AvyA. temane vaharAvavA mATe ubhI thaI. te vakhate bALakane bhojana ApyuM. ahIM rUnI pUNI kAMtyA pachI bALakane bhejana ApavAnuM nakkI karela, te sAdhu nimitte vahelA uThIne bALakane bhejana ApavuM, te sUkSamaavaqSkaNa prAtikA che. A prAkRtikA, sAdhu mATe uThela ane bALakane bhojana ApyA pachI hAtha vagere dhovA dvArA apakAya vagerenI virAdhanAnuM kAraNa hovAthI akathya che. 7. prAdu karaNu-sAdhune ApavA mATe yogya vastune dave, agni ke maNi vagere mUkIne ke bhIMta vagere dUra karIne ke bahAra kADhIne ke rAkhIne pragaTa karavI te prAduSkaraNa. te prAduSkaraNa saMbaMdhathI te devA gya cIja paNa prAduSkaraNa kahevAya. jene pragaTa karAya te prAduSkaraNa. te be prakAre che. prakAza karavA vaDe ane pragaTa karavA vaDe. keIka sAdhu pratyenI bhaktivALe zrAvaka, hameMzA supAtra dAnathI pavitra karela potAnA hAthavALe, te kaMIka alpa vivekanA kAraNe potAnA aMdhArIyA gharamAM rahela-sAdhune ApavA gya-padArtha dekhAtA na hovAthI sAdhune khape nahIM-ema vicArI, te padArthane prakAzamAM lAvavA mATe tejasvI maNi tyAM mUke athavA dava ke agni paTAve, athavA jharUkhA kare, nAnuM bAraNuM moTuM kare, bhIMtamAM bArI vagere mUkAve. A pramANe devA gya vastu je jagyAe rahI hoya tene prakAzita karavI te prakAzakaraNa. gharamAM je cUlA vagere upara potAnA ghara mATe rAMdhelA bhAta vagerene aMdhArAmAMthI laIne bahAranA cUlAnA bhAge ke cUlA sivAyanA bIjA keI paNa ujAsavALA sthAne sAdhune vahorAvavA mATe rAkhavuM, te prakaTakaraNa. A baMne prakAranA prAdukkaraNa chajIvanikAyanI virAdhanA vagere doSanuM kAraNa hovAthI sAdhue cheDI devA 8. kItaSA -sAdhu mATe mUlya vagere dvArA je kharIdayuM hoya te kIta. te kIta cAra prakAre che. 1. Atmadravyakata. 2. AtmabhAvakIta, 3. pAradravyakata, 4. parabhAvakIta. Atmadravyakata -potAnA ja dravya eTale ujajayaMta vagere tIrthonI zeSa vagere, rUpa parAvartana vagere karanArI guTakA, saubhAgya vagere karanArI rAkhaDI vagere ApavA dvArA bIjAne AkarSI bhajana vagere le, te Atmadravyakrata che. AmAM ujajayaMta vagere tIrthonI zeSa vagere ApyA pachI nasIba yoge te gRhasthane acAnaka tAva vagere AvavAthI bimAra paDe, te vicAre ke bole ke "A sAdhue niragI evA mane mAMde pADyo AthI zAsanaapabhrAjanA thAya. A vAta rAjA vagere jANe te pakaDe ke mAre vagere kare. have je
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 pravacanasAroddhAra pahelA regI hoya ane zeSa vagere ApavA dvArA niregI thAya, te A sAdhuo cATukArI che-e pramANe sAdhune lekamAM uDUDAha thAya tathA nirmAlya vagere ApavAthI sArA zarIravALo thaI gharanA vepAra vagere kAryo dvArA cha javanikAyane virAdhaka thavAthI karma baMdhana vigere de thAya. 2. AtmabhAvakItaH-pote jAte bhejana vagere mATe dharmakathaka, vAdI, tapasvI, AtApanA karanAra tathA kavi vagere dharmakathAdi karavA dvArA lokone AkarSI temanI pAse je azanAdi grahaNa kare, te AtmabhAvIta che. ahIM potAnA nirmala anuSThAna niSphaLa karavA vagere deze thAya che. 3. pAradravyakata para eTale gRhastha sAdhu nimitte sacitta, acitta tathA mizra dravyathI azanAdine kharIdI, sAdhune vaharAve te paradravyakrata. AmAM cha javanikAyanI virAdhanA vagere deze samajAya evA che. 4. parabhAvakItaH-para eTale maMkha vagere, sAdhuparanI bhaktinAM vazathI pitAnI kaLA, vijJAna vagere batAvIne ke dharmakathA karIne bIjAne AvaIne je grahaNa karyuM hoya, te parabhAvakata. maMkha eTale kedAraka ke je paTa batAvIne lokenuM AkarSaNa kare. uparAMta nIce pramANunA parabhAvakItamAM traNa doSe thAya che. 1. kItaSa 2. bIjAnA gharethI lAvelA hovAthI abhyAhata. 3. lAvI lAvIne sAdhu mATe eka jagyAe bheguM karI rAkhe mATe sthApanA doSa. 9. prAmiyA-"tane pharI ghaNuM ApIza" ema kahI sAdhu mATe je uchInuM levuM, te apamitya ke prAmitya kahevAya. ahIM je uchInuM levAya, te upacAraapamitya kahevAya, te be prakAre che. laukika ane lakattara. 1. laukikamAM gRhastha bIjA pAse uchInuM laIne ghI vagere sAdhune Ape. emAM dAsapaNu, beDI, baMdhana vagerenA doSa che. 2. lokettara vastrAdi viSayaka sAdhuone paraspara jANavuM. te be prakAre che. A. keInuM vastra vagere kaI laI kahe ke, thoDA divasa vAparI pAchuM tamane ApIza.. - B. keIka vA vagere laI ene kahe ke ATalA divasa pachI tane AvuM ja bIju vastra ApIza. temAM pahelA prakAramAM zarIrAdinA melathI meluM thAya ke phATI jAya ke cAra vagere. cArI jAya ke bevAI jAya ke paDI jAya, to te vA bAbatejha ghaDA vagere thAya. A deze thAya ane bIjA prakAramAM mAMganArane duSkara rucinA kAraNe sAruM evuM viziSTatara bIju vaAdi ApavA chatAM ghaNuM mahenate tene prasanna karI zakAya. tethI gamA-aNagamAnA. kAraNe jhaghaDA vagere deze saMbhave che.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 271 10. parivartitaH-sAdhunA nimitte je parAvartana eTale adalAbadalI karavI te. tenA laukika ane leAkeAttara-ema be prakAra che. te baMne prakAranA paNa be-be prakAra che. 1. tadravyaviSayaka, 2. anyadravyaviSayaka. temAM tadravya viSayaka A rIte che. jema kuthita eTale bagaDelu ghI ApIne sAdhu mATe sugaMdhI thI le vagere. anyaviSayakamAM kAdarA, krUra vagere ApIne zAla, bhAta vagere le. A laukika che. leAkeAttaramAM sAdhunesAdhunI sAthe vasrAdi parAvartananu' svarUpa paNa be prakAre jANI levuM. AmAM je doSA che te AgaLa pramANe jANavA. 11. abhyAEtaH-gRhasthe sAdhunA nimitte khIjA sthAnethI lAvela AhAra vagere te abhyAhata. te e prakAre che. AcINu ane anAcINu. (1) anAcI pracchanta, (2) anAcI prakaTa-ema e prakAre che. 1. jemAM sAdhune abhyAhatarUpe bilakula khakhara na hoya te pracchanna. 2. jemAM sAdhune khabara hAya, te pragaTa. te banne paNa svagAmaviSayaka ane paragAmaviSayaka ema be prakAre che. je gAmamAM sAdhu rahyA hAya, te svagAma ane bAkInA paragAma, pracchannavagAmaviSayakaabhyAdbhuta upara dRSTAMta : phAika bhaktivALI zrAvikA sAdhune lAbha levA mATe sAdhune abhyAhtadoSanI zaMkA na Ave eTalA mATe lahANInA bahAne lADu vagere lai, sAdhu AgaLa ema kahe ke, he bhagavaMta! huM mArA bhAinA ghare jamaNamAM gaI hatI, tyAMthI mane A badhuM ApyuM che. athavA huM mArA sagAne tyAM A lahANI mArA gharethI ApavA gaI hatI, paNa kAika rIsanA kAraNe te emane na lIdhI, te laI pAchI jatI hatI. vacce upAzraya Avye eTale vaMdana karavA AvI chuM. jo Apane khape evu' hAya, to lAbha ApeA. te vakhate je Ape te pracchanna svagAmaviSayaka abhyAhata che. pracchannaparagAmaviSayakaabhyAdbhuta upara dRSTAMtaH kAika gAmamAM ghaNA zrAvake hAya ane te badhA paraspara kuTuMbI hAya, have koika vakhate temane tyAM vivAha thayA. te vivAha pUrA thayA tyAre ghaNA lADavA vagere vadhyA. tyAre emane vicAyu` ke jo A sAdhune vaheArAvIe te ApaNane mATuM puNya thAya. keTalAka sAdhue najIkamAM che, keTalAka dUra che. vacce nadI che mATe akAyanI virAdhanAnA bhayathI Avaze nahIM ane AvelA sAdhu paNa ghaNA lADu vagere joine zuddha che--ema kahevA chatAM paNa AdhAkarmanI zaMkAthI leze nahIM. tethI je gAmamAM sAdhue che, tyAM chupI rIte laI jaIe, ema vicArI tyAM laI gayA. pachI ghaNAe vicAryuM ke jo sAdhune bolAvIne ApIzuM, te te azuddhanI zaMkA karIne leze nahIM. mATe brAhmaNu vagerene paNa thADu' thADu'
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 pravacanasAroddhAra Ape. A pramANe apAtuM sAdhuo jeze nahIM te paNa temane azuddhanI zaMkA raheze mATe jyAM AgaLathI sAdhu, Thale vagere jatA AvatA nIkaLelA hoya ane juo tyAM AgaLa brAhmaNa vagerene ApIe, Ama vicArI koIka nakkI jagyAe brAhmaNa vagerene DuM zeDuM ApavA mAMDe. te vakhate Thale vagere kAma mATe nIkaLelA keTalAka sAdhuone joyA ane temane AmaMtraNa ApyuM ke, he sAdhuo! A amArA vadhelA lADu ghaNuM che. je tamane kaMIka khapa hoya, te lAbha Ape. sAdhuo paNa zuddha jANIne le. A pracchanna paragAmaviSayakaabhyAhata che. A je paraparAe khabara paDe te paraThavavuM. pragaTasvagAmaviSayakaabhyAhUta upara dRSTAMtaH keIka sAdhu bhikSA mATe pharatA pharatA kAI ghare gayA. tyAM mAnanIya sagAvahAlA vagerene jamaNa vagere cAlatuM hovAthI te vakhate sAdhune vahorAvI na zakyA hoya, vagere kAraNothI keIka zrAvikA potAnA gharethI sAdhunA upAzraye lADu vagere lAvI je vahorAve, te pragaTasvagAmaviSayakaabhyAhata che. e pramANe paragAmaviSayaka pragaTaanAcINa abhyAhuta paNa jANavuM. AzIrNa abhyAhataH Aca abhyAhata kSetraviSayaka ane gRhaviSayaka-ema be prakAre che. kSetraviSayaka=utkRSTa madhyama ane jaghanya-ema traNa prakAre che. keIka moTA gharamAM ghaNuM jamanArAonI paMgata beThI hoya ane paMgatanA eka cheDe sAdhuo hoya ane bIje cheDe azanAdi deya cI paDI hoya, tyAM sAdhu saMghATaka saMghaTTA vagerenA bhayathI jaI na zake, te se hAtha pramANanA kSetramAMthI je lAvyA hoya, te utkRSTa AcIrNa kSetrAbhyAhata che. so hAtha uparathI lAvela hoya te tene niSedha che. madhyamakSetrAbhyAhata-eka hAthanA parAvartanathI laI se hAthamAM kaMIka nyUna kSetramAMthI lAve. eka hAthanuM parAvartanavALuM jaghanya kSetrAbhyAhuta che, kara parAvartana eTale kaMIka hAtha halAvI zakAya teTaluM kSetra. jema keIka ApanAra vyakti ubhI rahIne athavA besIne pote jAte hAthamAM rAkhela lADuM, mAMDA vagerene ApavA mATe hAtha laMbAvIne rahI hoya, A prakAre rahelI te sAdhunA saMghATaka te je temane lADa dekhADIne AmaMtraNa Ape tyAre te saMghATaka tenA hAtha nIce pAtru rAkhe tyAre te bAI pitAnA hAthane halAvyA vagara kaMIka muThThI DhIlI kare eTale mAMDa vagere pAtrAmAM paDe A kSetraviSayaka AcI. gRhaviSayakaAzIrNa abhyAhata-A pramANe thAya che. eka lAInamAM traNa ghara rahelA hoya, temAM jyAre sAdhu saMghATaka bhikSA le, tyAre eka sAdhu dharmalAbha Apela ghare bhikSA le, te gharamAM bhikSA letA upayoga rAkhe. pAchaLa rahela bIje sAdhu dharmalAbha Apela sivAyanA be gharamAMthI lavAtI bhikSAmAM dAtAnA hAtha vageremAM upayoga rAkhe. traNa gharamAMthI, levAyela azanAdikaAcaNe che. cATa (sAdhana vizeSa) vageremAMthI hoya te anAcI..
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 273 12. ubhinna:-uddabheda karo eTale khelavuM te. sAdhu vagerene ghI vagerenuM dAna karavA mATe, gAyanA chANa vagerethI DhAMkela ghaDA vagerenA moDhAne khelavuM, te ubhinna kahevAya. te pihibhina-ane kapATabhinna-ema be prakAre che. (1) pihibhinna -je chANa, agnithI tapAvela lAkha, sacitta pRthvIkAya vagere ceTe evI cIkaNI cIjo dvArA, dararoja na vAparavA gya khAMDa, ghI, goLa, vagerethI bharelA ghaDA, mazaka, kutupa, kuzala vagerenA meDhAne DhAMkela hoya, tene sAdhunA dAna mATe khelIne khAMDa vagere sAdhune Ape, te pihibhina kahevAya che. (2) kapaTabhinna -je khAMDa, ghI, goLa vagerene oraDA vagere temaja majabUta ane nizcala evA kabATanA, roja nahIM kholAtA bAraNAne sAdhune dAna ApavA mATe khelIne, goLa, khAMDa vagere sAdhune ApavA, te kapATabhina. - ahIM AgaLa chajIvanikAyanI virAdhanA vagere de che. te A pramANe -kutupa vagerenA meDhAthI sAdhune ghI vagere ApI bIjAnI rakSA mATe pharIvAra kutupa vagerenA meDhAne sacitta pRthvIkAyane pANIthI bhijAvI upara lepa kare tethI pRthvIkAya ane apakAyanI virAdhanA thAya. pRthvIkAyamAM maga vagere ane kIDI vagere hevAnI saMbhAvanA hevAthI trasakAyanI paNa virAdhanA thAya. keIka nizAnI mATe lAkha tapAvIne kutupa vagerenA meDha lAkhanI mudrA mAre, te teukAyanI virAdhanA, jyAM agni hoya tyAM vAyu paNa hoya che mATe vAyukAyanI paNa virAdhanA, tathA kutupa vagere para lepa karavA mATe mATI vagerene zodhatA dAtAne kaIka vakhata vIMchI vagere karaDe ane pIDAya te lake bele ke "ahe ! A sAdhuo mahAprabhAvika che. jemane dAna karavA mAtrathI tarata ja A phaLa malyuM ema lekamAM mazkarI thAya. je pahelethI kutupa vagerenuM meTuM sAdhu mATe khulluM karI rAkhe, te chokarA vagerene ghI vagere ApavAthI temaja kharIdavA vecavA dvArA pApa pravRtti thAya. te kutupa vagerenA meDhAne DhAMkavAnuM bhUlI jAya te aMdara udara vagere jevA paDe te marI jAya. kapATabhinnamAM paNa A ja de jemake kabATanI AgaLa keIpaNa kAraNathI pRthvIkAya ke pANI bharela karavaka eTale (leTe) athavA bIjerU vagere mUkayA hoya, te te bAraNAne ughADavAthI tenI virAdhanA thAya. pANI bharela karavaka (leTe) vagere DhaLI jatA ke phUTI jatA pANI pasarata najIkanA cUlA vageremAM paNa jAya. tyAM agni hoya te tenI virAdhanA thAya. jyAM agni hoya tyAM vAyu hoya eTale vAyukAyanI virAdhanA. uMdara vagerenA daramAM pese te kIDI-gareLI vagere jIvanI virAdhanAthI trasakAyanI virAdhanA. tathA dAna karavuM, le, vecANa karavuM vagere dvArA adhikaNanI pravRtti thAya, mATe baMne prakAranuM ubhinna grahaNa na karavuM.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 pravacanasAroddhAra je kutupa vagerenA mukhabaMdha dararoja baMdhAtA ane choDAtA hoya ane te lAkhanI mudrA vagara phakta kapaDAnI gAMTha bAMdhatA hoya ane sacitta pRthvIkAya vagerene lepa karatA na hoya, te sAdhu mATe khelIne paNa je Ape te sAdhu grahaNa kare. pATabhinnamAM paNa je bAraNuM roja khelAtuM hoya ane ene AgaLa jamIna sAthe ghasAya te na hoya, tevA kabATa ke eraDA vageremAM rahela azana vagere khape che. 13. mAlApahata-mALa eTale zikA vagere. tenA uparathI sAdhu mATe je bhojana vagere lavAya te mAlApahata che. te cAra prakAre che. 1. udarvamAlApahata, 2. amAlApahuta, 3. ubhayamAlApahata, 4. tiryagamAlApahata. (1) urvamAlApahRta -jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAre che. A. UMce TIMgADela zikA vagere parathI na laI zakavAthI paganI pAnI ucI karI paganA aMguThA para ubhA rahI AMkhathI je na dekhAtA hoya tevA azana vagerene jamIna para rahIne levuM. pAnI theDI UMcI karI, grahaNa thatuM hovAthI jaghanyaurva mAlApahata che. | B. nIsaraNI vagere para caDhI, makAna para jaI dAtAra bena je Ape te levuM te. nisaraNI vagere para caDavuM vagere maTI kriyA pUrvaka nIce lAvI grahaNa thatuM hovAthI utkRSTa mAlApahata che. C. A benI vaccenuM madhyamamAlApahata che. (2) adhemAlApahata-sAdhu mATe bhayarA vageremAM jaI, tyAM rahela bhejana vagerene lAvI je Ape te adhomAlApAhuta. (3) ubhayamAlApahata -UTaDI eTale kuMbhI, kaLaza, peTI, keThI, vageremAM rahela azanAdine ApanAra je kaMIka kaSTapUrvaka ApatI hoya, te te ubhaya eTale urdhamAlA pahuta che. AmAM UMce ane nIcenI kriyArUpa kuMbhI, kaLaza, peTI, keThI vageremAMthI paga UMcA karI kammaramAMthI vAMkAvaLIne kADhavAnuM hovAthI ubhayamAlApahata che. te A pramANe ke moTI ane UMcI keThI vageremAM rahela deya padArthane levA mATe dAtArane potAnI pAnI UMcI karI eTale udghazritamAlApahata ane nIce tarapha hAtha ane meTuM karavAthI eTale vAMkA vaLavAnA kAraNe adhomAlApahata ema baMne prakAra malavAthI ubhayamAlApahata thAya che. (4) tiryagamAlApahata -jyAre bhIMta vageremAM khabhA jeTalI UMcI jagyAmAM rahela, gokhalA vageremAM rahela tathA moTA gavAkSa vageremAM rahela, padArthane tIracheM hAtha lAMbe karI je prAyaH AMkhavaDe adazya hoya, te azanAdi deya vastune dAtA Ape, tyAre tirthagamAlApahata che. praznaH-mALa zabda vaDe UMce pradeza ja kahevAya che. te pachI bheAMyarA vagere nIcI bhUmimAM rahela jagyAne mALa zabda zI rIte kahevAya?
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 275 uttara :-ahIM lAka rUDhithI uccapradeza vAcaka mALa zabda na levA. paraMtu saiddhAMtika bhASAmAM mALa zabdathI bhUmigRha .vagere paNa levAya che. mAlApahatamAM bIjA paNa nIce mujaba doSA lAge che. mAMcaDA, mAMcI, ukhA vagere para caDI paganI pAnI UMcI karI laTakatA sikA vageremAMthI lADu vagere letA koika rIte mAMcA vagere khasI jatA dAtAra khAI paDI jAya to nIce rahela kIDI vagere ane pRthvIkAya vagerenI virAdhanA thAya ane khAInA hAtha vagere bhAMge. jo viSama rIte paDyA hAya ane koIka asthAna (ma) bhAgamAM vAge te jIva paNa jAya. zAsananI apabhrAjanA thAya ke 'sAdhu mATe bhikSA letA marI gaiTa mATe A sAdhue kalyANakArI nathI. dAtrInuM A pramANe anatha thAya che. e paNa jANatA nathI. lAkamAM mUkha paNAne pravAda thAya' vagere apabhrAjanA thAya mATe sAdhue mAlapata na levuM. je dAdara vagerenA pagathIyA vagerethI sukhe utaracaDa thatI hAya tenA para caDI Ape teA mAlapadbhuta na thAya. sAdhu paNa eSaNA zuddhi nimitte dAdara vaDe makAna upara caDe. apavAdamArge sAdhu jamIna para rahyA hAya ane uparathI lAvI Ape, te paNa grahaNa kare, 14. Acchedya :-sAdhunA dAna mATe nAkara ke putra vagerenI IcchA vagara tenI pAsethI jhuMTavI levuM, te Achedya. te traNa prakAre, svAmiviSayaka, prabhuviSayaka ane cAraviSayaka, gAma vagerenA nAyaka te svAmi. peAtAnA gharanA ja nAyaka te prabhu stana eTale cAra. 1. gAma vagerenA mukhI, sAdhuone joI bhadrikapaNAthI kajIyA karIne ke kajIyeA karyA vagara baLAtkAre sAdhu nimitte kuTuMbIe pAsethI azanAdi cUMTavIne sAdhune je Ape, te svAmiviSayaka Acchedya. 2. gALadIka(gAvALa), nAkara, putra, putrI,vahu, strI vagerenuM dUdha vagere azanAdi, emanI pAsethI emanI icchA vagara gRhanAyaka, jhuMTavIne sAdhune Ape te te prabhuviSayaka Acchedya. 3. keTalAka cArA sAdhu taraph bhaktivALA hoya che. tethI tee raste AvatA kAIka vakhata sAthe sAthe AvelA ane bhAjana mATe sAnA mANasAmAM gAcarI pharavA chatAM paNa pUrI bhikSA na maLela, evA sAdhuone joi, temanA mATe peAtAnA ke sAnA mANusA pAsethI baLAtkAre jhUMTavI bhAthu vagere Ape, te sTenaviSayaka Acchedya. A traNe prakAranu` Acchedya sAdhuone khape nahIM. kAraNa ke aprIti, kalaha, ApaghAta, aMtarAya dveSa vagere aneka doSone saMbhava che. phakta stenAchedyamAM ATalI vizeSatA che ke jemanuM bhAjana vagere jhUMTavIne cArA sAdhune ApatA hAya, cArA dvArA ApatI vakhate te ja sAthiMkA je A pramANe Ale ke cArA amAruM jarUra levAnA che. to pachI cAro jo tamane apAve to amane meATA satASa che' A pramANe sAnA mANasAnI rajA
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 pravacanasAroddhAra maLavAthI, sAdhu gocarI laI zake. coranI bIkathI je lIdhuM hoya to enA gayA pachI pharI lIdheluM te pAchuM temane ApI de ane kahe ke ceranA bhayathI ame lIdhuM hatuM, have te jatA rahyA che. tethI A tamArUM dravya tame laI lo" A pramANe kahyA pachI ja teo rajA Ape ke "ame paNa tamane ApyuM che te khape evuM hovAthI, vAparI zake 15. anisRSTa -badhA mAlike je vastune sAdhunA dAna mATe rajA na ApI hoya, te anisukha. 1. te sAdhAraNaaniruSTa, 2. cellakaaniruNa, 3. jaThThaaniruNa ema traNa prakAre che. 1. ghaNA jaNa vaccenI je vastu hoya te sAdhAraNa. 2. zeThe khetaramAM rahelA nokarane Apela ke senApati (rAjA)e sainikane Apela, je dezI bhASAmAM bhakta (bhAthu) kahevAya che, te cellaka. 3. jaThuM eTale hAthI tene mATenuM je bhojana, teonI rajA vagara sAdhuone levuM khape nahIM 1. sAdhAraNa anisRSTa: yaMtra, dukAna, ghara vageremAM rahela talakuTTI tela, vastra, lADu, dahIM vagere ApavA gya vastu aneka prakAranI hoya che. ghaNI vagere yaMtramAM talakuTTI ane tela, dukAnamAM vastra vagere, gharamAM azanAdi je sarvajana sAdhAraNa hoya, tene sarva svAmi rajA na Ape ane keIka eka jaNa sAdhune Ape, te te sAdhAraNa anisRSTa. 2. cellaka china ane achinna ema be prakAre che. temAM kaIka-kuTuMbI khetaramAM haLa kheDanArAone keIna dvArA bhejana mekale. te je dareka haLa kheDanArane judA judA vAsaNamAM alaga karIne mekalAvyuM hoya te chinna collaka kahevAya ane badhA haLa kheDanAranA mATe eka ja vAsaNamAM bhegu karIne mokale te achinna. temAM je collaka jenA nimittane je bhAga hoya te-te celaka dvArA mULa svAminA jetA ke na jotA Ape te sAdhune khape. kemake bhAga paDavAthI potAnI mAlikI karI ApyuM che mATe khape. achinna paNa kauTuMbika vaDe je haLa kheDanArAone mokalAvela bhAga, te badhAye haLa kheDanArA vaDe dAna mATe rajA apAyI hoya, mULa mAlika jete hoya ke na jotuM hoya, te paNa khape. te badhAe rajA na ApI hoya ane mULa mAlikanI rajA hoya, te na khape. kemake dveSa aMtarAya, paraspara kaleza thavAnA kAraNe vaiSa lAge che. 3. jacanivRSTa eTale hAthI ane rAjAe rajA na ApI hovAthI mahAvata dvArA apAyela bhojana na khape. kemake hAthInuM bhajana rAjAnI mAlikInuM che. tethI rAjAnI rajA-vagara levAthI pakaDavA, bAMdhavA, veSa paDAvI levo vagere de thAya. athavA mArI rajA AjJA vagara A sAdhune bhikSA Ape che - ema vicArI gusse thaI rAjA mahAvatane nekarImAMthI chUTe kare. AthI tenI AjIvikA sAdhunA nimitte nAza pAmI eTale sAdhune
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 277, aMtarAyadoSa thAya ane sAdhune rAjAnI rajA vagara levAthI adattAdAnano doSa lAge. ane hAthInA dekhatA to mahAvatanA bhAganuM paNa na levuM. kemake hAthI sacetana (buddhizALI) che. tethI mArA khAvAmAMthI A sAdhu bhikSA le che e pramANe vicArI kyAreka gusse thayela te raste pharatA upAzrayamAM sAdhune joI temanA upAzrayane teDI nAMkhe ke sAdhune paNuM game te rIte mArI nAMkhe. 16. adhyavapUraka - adhi eTale vadhAre. avapUraNa eTale bharavuM, umeravuM. pitAnA lAbha mATe Apela upAzraya vageremAMthI sAdhune AvelA jANI, temanA lAyaka bhojana banAvavA mATe adhika umeravuM te adhyavapUraka. te adhyavapUrakathI yukta je bhajana paNa adhyavapUraka kahevAya. 1. te svagRhyAvarthikamizra, 2. svagRhasAdhumizra, 3. svagRhapAkhaMDamizra-ema traNa prakAre che. ' svagRhazramaNamizra te svagRhapAkhaMDamizrama aMtargata che mATe juduM kahyuM nathI. yAvarthika vagerenA AvavA pahelA cUlA saLagAvo, tapelImAM pANI garama karavuM vagere AraMbha potAnA mATe karyo hoya ane pachI yathA saMbhava yAvarthika vagere traNamAMthI koIpaNa Ave, tyAre tenA mATe vadhAre bhAta vagere umere te A adhyavapUraka kahevAya. prazna - adhyavapUraka ane mizrajAtamAM zuM bheda che? uttara:- mizrajAtadoSa pahelethI yAvadarthika vagere sAdhunA mATe temaja potAnA mATe banAvAya che. ane adhyavapUrakamAM prathama to potAnA mATe banAvAtuM hoya che, pachI yAvarthika sAdhu ke pAkhaMDI AvyA che -ema jANI, temanA mATe pAchaLathI vadhAre pANI coLA vagere umerAya che. ahIM svagRhayAvadarzikamizra adhyavapUraka zuddha AhAramAM, jeTalA kaNIyA kApeTika vagere mATe pAchaLathI nAMkhyA hoya, teTalA kaNIyA vAsaNamAMthI dUra karyA pachI ke kApeTika vagerene ApyA pachI, je baceluM bhojana hoya, te sAdhune khape. AthI ja A vizodhi keTi kahevAya che. svagRhapAkhaMDamizra ke svagRhasAdhumizramAM zuddhAhAramAM paDela jeTaluM adhyavapUraka nAMkhela hatuM te vAsaNamAMthI juduM karyA pachI ke pAkhaMDI vagerene ApyA pachI je bace te sAdhune na khape. kAraNa ke te samasta AhAra pUtiSavALa thaI gayo che. pa64-565. utpAdanA doSa dhAI 1 dUi 2 nimitte 3 AjIva 4 vaNImage 5 tigicchA 6 ya / kohe 7 mANe 8 mAyA 9 lobhe 10 ya havaMti dasa ee // 566 / / puci pacchA saMthava 11 vijjA 12 maMte 13 ya cuNNa 14 joge 15 y| uppAyaNAya dosA solasame mUlakamme 13ya // 567 //
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 pravacanasAroddhAra 1. dhAtrI, 2. dUti, 3. nimitta, 4. AjIvaka, 5. vaNimaga, 6. cikitsA, 7. krodha, 8. mAna, 9. mAyA, 10. lobha, 11. pUrva saMstavapazcAtya saMstava, 12, vidyA, 13, maMtra, 14. cUrNa, 15. coga, 16 mULakama-A utpAdanA soLa doSe che. 1. dhAtrIpiMDa - dhAtrI eTale bALake jene dhAve pIve te dhAtrI. athavA bALakone dUdha pIvaDAvavA mATe je dhAraNa kare te dhAtrI. bALakane pALanArI strI. tenA pAMca prakAra che. 1. dUdhadhAtrI, 2. majajanadhAtrI, 3. kIDanadhAtrI, 4. maMDanadhAtrI, pa. usaMgadhAtrI. ahIM dhAtrIpaNuM karavuM ke karAvavuM te vivakSAthI dhAtrI zabda kahevAya che. mATe dhAtrIne je piMDa (AhAra) te dhAtrIpiDa. dhAtrIpaNuM karavA-karAvavA dvArA je piMDa prApta karAya te dhAtrIpiMDa. e pramANe dUti vagere piMDamAM paNa vicAravuM. AnI vicAraNA A pramANe che -keIka sAdhu gecarI mATe pUrva paricita ghare gayA, tyAM raDatA chokarAne joI tenI mAtAne kahyuM ke "haju A bALaka dUdha pIte (dhAvaNa) che mATe dUdha vagara bhUkhyo thayela, te raDe che. tethI mane jaldI gocarI vaherAva pachI A bALakane dhavaDAva. athavA pahelA A bALakane dhavaDAva pachI mane vaherAva. athavA te hamaNuM mAre gocarI joItI nathI, bALakane ja dhavaDAva. huM bIjA gharoe jaIne pAcho ahIM AvIza, tuM zAMtithI besa, huM ja kaI jagyAethI dUdha lAvI pIvaDAvuM. A pramANe dhAtrIpaNuM kare. ema kahe ke bALakane dhavaDAvavAthI bALaka buddhizALI, dIrdhAyu ane nirogI thAya ane apamAnita karavAthI AnAthI viparIta thAya che. lekamAM putra darzana durlabha che. mATe bIjA badhA kAma choDI A bALakane dhavaDAva. * A pramANe karavAthI ghaNuM doSa thAya che. bALakanI mA je bhadrika hoya te AkarSita thaIne AdhAkarma vagere kare. tathA sAdhune cATu karatA joI bALakanA sagA ane ADesIpADozIo bALakanI mAtA sAthe sAdhunA saMbaMdhanI saMbhAvanA kare. je bALakanI mAtA adhama hoya te dveSa kare ke "aho juo A sAdhunI pArakI paMcAta! tathA vedanIya karmanA vazathI kadAca bALakane tAva vagere mAMdagI thAya, te bALakanI mAtA sAdhu sAthe jhaghaDe kare ke "tame mArA bALakane mAMde pADayo" AthI zAsananI halanA thAya. keIka zeThanA ghare bALakane dhavaDAvanArI dhAtrIne potAnI buddhinA prapaMca vaDe dUra karAvI, bIjIne sthApana karavA mATe dhAtrIpaNAnA lakSaNa ane doSa kahe che. te A pramANe gocarI gayela keIka sAdhu, koIka gharamAM, keIka bAIne zeka karatI joIne pUche kema Aje tamane udAsInatA dekhAya che? te bAI kahe ke "he sAdhu mahArAja ! duHkha. te duHkhamAM sahAyaka thanArane ja kahevAya. sAdhu kahe "sahAyaka kene kahevAya?? te bAI
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 279 kahe ke "je kahevAyelA duHkhane dUra kare, te dukha sahAyaka kahevAya." sAdhu kahe ke "mArA sivAya bIje ke tevo che? te kahe ke "he bhagavaMta! amuka gharamAM bIjI dhAtrIe mane dhAtrIpaNAthI dUra karAvI, tethI huM dukhI chuM?" tyAre sAdhu abhimAnamAM AvI ema kahe ke " jyAM sudhI tene tyAM AgaLa rakhAvuM nahIM tyAM sudhI tArI bhikSA huM laIza nahIM." A pramANe kahI jene dUra karavAnI che te dhAtrIne na joI hovAthI tenA svarUpane na jANate, te tenA svarUpane pUche ke "te yuvAna che, prauDhA che ke gharaDI che? nAnA stanavALI che ke moTA stanavALI che. aNIdAra stanavALI che? mAMsa bharapUra che ke patalI che? kALI che ke gorI che?" vagere pUchIne te zeThane tyAM jaI te bALakane joI zeThanI AgaLa dhAtrInA doSe bele ke gharaDI dhAtrInA stana nabaLA hoya che, tene dhAvanAre bALaka paNa nirbaLa thAya. patalI dhAtrInA stana nAnA hoya, tene dhAvanAra bALaka paNa pUrUM dhAvaNa na maLavAnA kAraNe duHkhI thavAthI patalo ja rahe. moTA stanavALI dhAtrIne dhAvavAthI bALaka kemaLa aMgavALo hovAthI stana dvArA nAka dabAvavAnA kAraNe cibaDA nAkavALe thAya che. kRparAkAra stanavALI dhAtrIne dhAvavAthI bALakane hameMzA stana tarapha meTuM laMbAvavuM paDatuM hovAthI sUcI (saya) nA jevA meDhAvALo thAya. kahyuM che ke gharaDIne dhAvavAthI nirbaLa, kUpara stana dhAvavAthI sUcImukha, moTA stanavALIne dhAvavAthI cIpaTA nAkavALA ane pAtaLIne dhAvavAthI patala thAya. jADIne dhAvavAthI jaDa thAya ane patalIne dhAvavAthI nirbaLa thAya mATe madhyama baLavALI dhAtrInuM dhAvaNa puSTikara thAya che. have navI sthApela dhAtrI kALA vagere je adhika varNavALI hoya, te tene te rIte nide jemake, kALI dhAtrI bALakanA raMgane nAza kare che. gerI dhAtrI baLahIna hoya mATe zyAmA (ghauMvaNa) baLa varNa mATe uttama che. AvI vAte gharanA mAlika sAMbhaLIne vRddha vagere svarUpavALI cAlu dhAtrIne dUra karI ane sAdhu sammata dhAtrIne rAkhe. te dhAtrI prasanna thaIne sAdhune suMdara ghaNI gocarI vaharAve te dhAtrIpiMDa. AmAM ghaNA doSo che, te A pramANe. je dhAtrIne dUra karAvI te dveSane dhAraNa kare tathA sAdhune kalaMka Ape ke "A dhAtrI sAthe sAdhune ADe saMbaMdha che." ati dveSa thAya te jhera vagere ApI kayAreka mArI paNa nAMkhe. have je jUnIne dUra karI navI dhAtrI rAkhI hoya te paNa kayAreka ema vicAre ke jema Ane jUnIne dUra karI mane rakhAvI, tema bIjI keInI vinaMtithI mane paNa ahIMthI dhAtrIpaNAthI dUra karAvaze mATe evuM karuM ke e sAdhu ja na rahe. ema vicArI jhera vagerenA prayogathI mArI nAMkhe.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 pravacanasAroddhAra e pramANe majajana eTale snAna, maMDana eTale zaNagAra, kiDanaka eTale ramADavuM, aMka eTale khaLAmAM besADavuM Adi dhAtrIpaNuM karavA karAvavAmAM deze vicArIne jANavA. ra. dUtidoSa - dUta eTale eka bIjAnA saMdezA pahoMcADanAra. tethI tItva eTale parasparanA saMdeza pahoMcADIne sAdhu dvArA je piMDa meLavAya te dUtIpiMDa. te svagAma ane paragAmaviSayaka ema be prakAre che. je gAmamAM sAdhu rahyA hoya te ja gAmamAM je saMdeze kahe, te svagAma dUtI. je paragAmamAM jaIne saMdezo kahe, te paragAma dUtI. A bane gupta ane pragaTa ema be-e prakAre che temAM pracchanna eTale gupta te be prakAre che. 1. lokottaraviSayaka eTale bIjA saMghATaka sAdhuthI paNa gupta. 2. leka lakattara viSayaka eTale bAjumAM rahela leka ane bIjA saMghATaka sAdhuthI paNa gusa. keIka sAdhu bhikSA mATe jatA, tenA vizeSa lAbha mATe te ja gAmanA mahellAmAM ke bIjA gAmamAM mAtA vagerenA saMdezAne tenI putrI vagere AgaLa jaI kahe, ke tArI mAtA ke tArA pitA ke tArA bhAIe tane kahevaDAvyuM che ke, tAre Aje ahIM AvavuM vagere. A pramANe svapakSa-parapakSane sAMbhaLatA niHzaMkapaNe kahe te pragaTa svagAma paragAma viSayaka pratItva. kaIka sAdhune koIke dikarIe mAtAne pitAnA gAmamAM ke paragAmamAM saMdeze kahevA mATe vinaMtI karI. tyAre te saMdeza dhArI tenI mAtA vagere pAse jaI ema vicAre, ke dUtIpaNuM pApakArI hovAthI niMdanIya che. tethI saMghATaka bIje sAdhu mane dUtI doSa duSTa AhAra che -ema jANIne niSedha na kare mATe, bIjI rIte kahe ke "he zrAvikA ! tArI dikarI atibhaLI che ke je sAvadya yuganA paccakkhANavALA amane kahe, ke mArI mAne ATaluM kaheje, huM A projanathI AvavAnI chuM vagere tyAre te zrAvikA paNa caturAIthI manane bhAva jANI bIjA saMghATaka sAdhune vahema na paDe mATe kahe ke hu have tene tamArI AgaLa AvI vAta karatA rokIza" A pramANe saMghATaka sAdhuthI chUpAvavAthI ane leka AgaLa nahIM chUpAvavAthI lokettara pracchanna svagAma paragAma viSayaka pratIpaNuM che. leka lokottara ubhaya pracchanna A pramANe che. keIke zrAvikA sAdhune A pramANe kahe ke "mArI mA vagerene tame Ama kaheje ke "tAruM kAma" je tane khabara che ke tuM jANe che te rIte thaI gayuM che ahIM saMghATaka sAdhu ane lokethI saMdezAne bhAva na. jANate hevAthI ubhaya pracchanapaNuM che.
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 281 A badhAmAM gRhasthanA sAvadyAya mAM pravRti dvArA jIvavirAdhanA vagere doSo thAya che. 3. nimitta :- bhUtakALa vagerene jANavA mATenI zubha-azubha ceSTA vagerenuM je te nimitta. tenuM je jJAna paNa upacArathI nimitta kahevAya. te nimitta hIne meLavela piMDa ( AhAra ) te nimittapiMDa, jJAna, kAIka sAdhu gocarI vagere meLavavA mATe gRhastha AgaLa nimittone kahe. jema " gaIkAle tane AvuM sukha duHkha thayu. hatuM.' athavA bhaviSyamAM amuka TAIma ke divase tane rAjA taraphathI lAbha thaze. athavA Aje tane Avu... AvuM thaze.' te gRhasthA paNa lAbha-alAbha, sukha-du:kha, jIvita-maraNa vagere viSayaka pUchela ke na pUchelane dhRSTatApUrNAMka kahe. tenI kahelI vAta sAMbhaLIne AkarSita thayela, te sAdhune lADu vagere viziSTa gocarI ghaNI Ape, te nimittapiMDa kahevAya. e sAdhune na khape. AtmaviSayaka parivaSayaka ke ubhayaviSayaka nimittathI aneka jIvAnA vadha vagerenA saMbhava hAvArUpa aneka dASA che. 4. AjIvaka :-jenAthI jIvAya te AjIvana eTale AjIvikA. te AjIvikA pAMca prakAre 1. jAtiviSayaka 2. kulaviSayaka 3. gaNaviSayaka 4. ka viSayaka 5. zilpaviSayaka, te sUyA ane asUyA ema e prakAre che. sUyA eTale kAika viziSTa vacana racanA vaDe kahevu' te ane asUyA eTale pragaTa vacana vaDe jaNAvavu' te. sAdhu sUyA ane asUyA vaDe peAtAnI jAti pragaTa karI jIve te jAtiAjIvaka. jema keAI sAdhu bhikSA mATe pharatA kAI brAhmaNanA ghare praveza kare, tyAM brAhmaNunA cheArAne hAma vagerenI kriyAne sArI rIte karatA joi, tenA bApa AgaLa peAtAnI jAta pragaTa karavA mATe kahe ke, samidha, maMtra, Ahuti, sthAna, yAga, kALa, ghoSa vagerene Azrayine zuddha ke azuddha kriyA thAya che. lIlApIpaLA vagere DALakhIne TukaDA samidharUpe che. OM vagere praNavAkSararUpa varNA maMtrA che. agnimAM ghI vagere nAMkhavA te Ahuti che. utkaTuka vagere AsanAne sthAna kahevAya. azvamegha vagere yajJA kahevAya. prabhAta vagere kALa. udAtta anudAta vagere ghASa. jyAM je ceAjavA joie tyAM te ceAjAya te samyakriyA. jyAM samidha vagere AchA vadhatA ke viparItarUpe prayAgAya te samyakRkriyA na kahevAya. A tamArA putra hAma vagerenI samyakRkriyA karatA heAvAthI zrotriyanA putra che athavA veDha vagere zAstranA pAragata upAdhyAyanI * pAse sArI rIte bhaNyA che-ema jaNAi Ave che. A pramANe kahevAthI te brAhmaNa kahe hai sAdhu ! tame jarUra brAhmaNa che. eTale hAma vagerenI bhUla vagaranI vAtA jANeA che sAdhu mauna rahe. A sUyA vaDe svAti prasTana che. ane 36
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 pravacanasAroddhAra asUyA jAtiAjIvaka eTale AhAra mATe pitAnI jAti pragaTa kare, jemake huM brAhmaNa chuM. AmAM ghaNuM de che. te A pramANe ke je te brAhmaNa bhadrika hoya te pitAnI jAti pakSapAtathI ghaNe AhAra vagere sAdhunA nimitta banAvIne Ape, tethI AdhAkarmane deSa lAge. have je abhadrika hoya, to A pApAtmA bhraSTa thayo che jethI brAhmaNapaNuM choDI dIdhuM che.--ema vicArI potAnA gharamAMthI bahAra kADhI mUke. e pramANe kSatriya vagere jAtiomAM paNa jANavuM tathA kula vageremAM paNa samajavuM. 5. vanipaka :-vana dhAtu mAMgavAnA arthamAM che. vanipaka eTale dAtArane mAnya zramaNa vagerene pote bhagata che-ema batAvI je piMDa-AhAra mAMgave te. kaIka sAdhu-yati, nircatha, zAkya, tApasa, parivrAjaka, Avaka, brAhmaNa, prAdUka, zvAna (kUtara), kAgaDA, popaTa, vagerenA bhakta gRhasthanA ghare bhikSA mATe praveza kare ane tenI AgaLa azanAdi levA mATe nirgatha vagerenA guNa varNavavA dvArA pitAne nirgatha vagerene bhakta jaNAve. te A pramANe te sAdhu nigraMtha bhakta zrAvakanA ghare praveza karI nine Azrayine bele ke, "he kulatilaka zrAvaka! tamArA A guru te atizaya jJAna vagerethI zobhe che. bahuzruta che. zuddha kiyAnuSThAna pAlana parAyaNa che. suMdara sAmAcArI AcaravA vaDe catura dharmIjanonA manane Azcarya pamADanAra che. mekSa nagaranA rastAmAM sArthavAha jevA che vagere. tathA bauddhopAsakanA ghare jAya che tyAM bauddha sAdhune jamatA joI tenA upAsake AgaLa temanI prazaMsA kare ke, ahe! A mahAnubhAva buddhaziSya citramAM citarelAnI jema sthira ane prazAMta cittavRttivALA khAI rahyA che. mahAtmAoe AvI rIte ja jamavuM joIe. A loke dayALu che ane dAnavIra che. vagere prazaMsA kare. e pramANe tApasa, parivrAjaka, Avaka, brAhmaNa vagere Azrayine temanA guNo temanA dAna vagerenI prazaMsA karavA vaDe vanipakapaNuM jANavuM. atithi bhaktanI AgaLa ema bele ke lokemAM moTe bhAge oLakhItAne, Azritene ke upakArIone ja Ape che. paNa mArga parizramathI thAkelA atithine je pUje che. te ja dAna jagatamAM zreSTha che. zvAna bhakta AgaLa kahe ke A kUtarA e kUtarA nathI paNa kailAsa parvatathI AvelA yakSo ja kUtarA rUpe pRthvI para phare che mATe emanI pUjA moTA kalyANa mATe thAya che. e pramANe kAgaDA vagere mATe paNa vicAravuM. A pramANe vanipakapaNuM karI meLavela AhAra te vanipapiMDa che. AmAM ghaNaghaNuM de che. jemake dharma ke adharmIne pAtramAM Apela dAna nakAmuM jatuM nathI.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 283 e pramANe kahevAthI apAtra dAnane supAtradAna samAna prazaMsavAthI samakitIne aticAra thAya che. te pachI bauddha vagere kupAtrone sAkSAt prazaMsAthI zuM na thAya? kahyuM che ke pAtra apAtramAM ApeluM dAna niSphaLa nathI jatuM ema bolavAthI paNa deSa che. te pachI apAtradAnanI prazaMsAthI kema na hoya? A pramANe bauddha vagerenI prazaMsAthI lekamAM mithyAtvane sthira karyuM kahevAya. sAdhuo paNa A lekene prazaMse che mATe Amane dharma sAro lAge che ema loke mAne. je bauddha vagerenA bhakto bhadrika haya, te A rIte sAdhune prazaMsA karatA joI emanA mATe AdhAkarma vagere kare. tethI te AdhAkarma AhAranA lebhathI kadAca bauddha vagere vatane svIkAre. tathA lekamAM paNa A sAdhuo khuzAmatiyA che. "janmAMtaramAM dAna na ApyuM hovAthI AhAra mATe kUtarAnI jema potAne cATu (khuzAmata) karI batAve che. A pramANe niMdA thAya. keI zAsanane zatru hoya, te gharamAMthI bahAra kADhI mUke. sarva sAvadyamAM rakta evA temanI prazaMsA karavAthI mRSAvAda tathA prANAtipAta vagere anumodyA kahevAya. 6. cikitsA roga pratikAra karavo ke roga pratikArano upadeza karavo te cikitsA. sUkSma ane bAdara ema be prakAre cikitsA che. davA athavA vaidyane jaNAvavuM te sUkamacikitsA. jAte cikitsA karavA vaDe ke bIjA pAse karAvavAvaDe bAdaracikitsA. tAva vagere rogathI gherAyela keIka gRhastha, pitAnA ghare gocarI mATe AvelA sAdhune joI pUche, ke "he bhagavata ! A mArA roganI kaMI cikitsA jANe che ?" te sAdhu kahe, "he zrAvaka! je tamane rega thayuM che, te rega mane paNa eka vakhata thayo hato. te mane amuka davAthI sAre thaye-e pramANe ajANa ane rogI gRhasthane davA karavAnA abhiprAya jaNAvavAthI auSadhanuM sUcana karyuM. athavA regIe cikitsA pUchI hoya tyAre kahe ke "huM vaidya chuM? ke jethI roga pratikAre jANuM ? A pramANe kahevAthI ajANa rogIne A viSayamAM vaidyane pUchavAnuM sUcana karyuM, te sUcikitsA. jyAre pote jAte vaidya thaI vamana, virecana, ukALA, kavAtha vagere kare ke bIjA pAse karAve te bAdaracikitsA. "A pramANe upakAra thavAthI prasanna thayela gRhastha mane sArI UMcI bhikSA Apaze-ema vicArI sAdhu baMne prakAranI cikitsA kare. tuccha AhAra mATe sAdhue aneka deSano saMbhava hovAthI A pramANe karavuM ucita nathI. kemake cikitsA karatI vakhate kaMdamULa, phaLa, mULIyA vagerenA jIvano vadha thAya che. kavAtha vagerenA sUcanathI pApa vyApAramAM pravRtti karAvavAthI sAdhune asaMyama thAya che. nirogI thayela gRhastha tapelA lekhaMDanA goLA jevo hoya che eTale durbaLa ane AMdhaLe vAgha sAre thAya te aneka jIvane nAza kare, tema aneka jIvane ghAta kare.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 pravacanasAroddhAra nasIbayoge sAdhue cikitsA karatA regIne roga vadhI jAya te gusse thayelA tenA putra vagere sAdhune rAjakula vageremAM pakaDAve tathA lekamAM AhAra lelupI A sAdhuo AvuM AvuM vaidu kare che ema pravacananI hilanA thAya. 7. kopiDa-ko gusso karavA dvArA je AhAra meLavAya te kopiMDa. te kripiMDa zI rIte thAya ? keIka sAdhunuM uccATana, mAraNa vagere vidyA, prabhAva, zrApadAna, tapa prabhAva, sahastrAdhipaNunuM baLa ke rAjA vagerenA priya jANIne athavA zrApa ApavA vaDe keInuM maraNa jaI dAtAra, bhayathI je tene Ape, te krepiMDa. athavA bIjA brAhmaNa vagerene dAna apAtuM joI sAdhu paNa yAcanA kare ane na maLe tyAre alabdhimAna thayela gusso kare, te vakhate sAdhune gusse thayela joI dAtA "sAdhu gusse thAya te sAru nahIM-ema vicArI je Ape te kopiMDa ahIM badhe gusso ja AhAra meLavavAmAM mukhya kAraNarUpe jANo. vidyA, tapa, prabhAva vagere te tenA sahakArI kAraNarUpe che. mATe vidyApiMDa vagerenA lakSaNa sAthe AnA lakSaNane bheLavavuM nahIM. 8. mAnapiMDa -mAna eTale garva. te jemAM kAraNa rUpe hoya, te piMDa mAnapiMDa kahevAya. ene bhAvArtha A pramANe che, ke keIka sAdhune bIjA koI sAdhue kahyuM "tane labdhidhArI tyAre mAnuM ke tuM A, A cIje amane vaparAve vagere vacanethI uttejita kare. athavA "tArAthI kaMI na thAya e pramANe apamAnita thayela athavA abhimAnI banela pitAnI labdhi prazaMsA vagere bIjA vaDe kahevAtI sAMbhaLI "jyAM huM jAuM tyAM mane badhuMye maLe che. ema loke mane prazaMse-evA vadhatA abhimAnavALo keI gRhasthane tyAM jaI te gRhasthane evI evI dAnanI vAta karavA vaDe abhimAnamAM caDAve, tyAre te gRhastha abhimAnavALo thaIne bIjA strI-putra vagere na IcchatA hoya, te paNa je azanAdi Ape te mAnapiMDa. 9mAyApiMDa -mAyA eTale bIjAne ThagavAnI buddhi, tenA vaDe je AhAra meLave te mAyApiMDa. keI sAdhu, maMtra yaMga vagere upAyamAM kuzaLa hovAthI potAnA rUpa parAvartana vagere karavAM vaDe je lADu vagere gocarI meLave te mAyApiMDa. 10. lopiMDa -lebha eTale Asakti-vRddhi. gRddhipUrvaka je bhikSA levAya te lepiMDa. enI bhAvanA A pramANe che. keIka sAdhu Aje huM gocarImAM siMha kesarIyA lADu vagere laIza--evI buddhithI vAla, caNa vagere maLatA hoya, te paNa chaDIde paraMtu potAnuM ISTa maLe, te ja le te lobhapiMDa. athavA pahelA tevI buddhi na hovA chatAM, paNa sahaja bhAve maLatI lApasI vagerene sArI svAdiSTa che-ema vicArI levI te lepiMDa. athavA dUdha vagere malyA heya pachI khAMDa sAkara vagere maLI jAya te sAru-Ama vicArI te meLavavA mATe pharI pharIne je
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 285 meLave te lepiMDa. A krodhAdi cAre piMDa sAdhuone na khape. kAraNa ke pradeza, karmabaMdha, pravacana laghutA vagere dezono saMbhava che. 11. pUrvapazcAtusaMstava -vacanasaMstava ane saMbaMdhIsaMstava-ema be prakAre saMstava che. vacana eTale prazaMsArUpa je saMstava, te vacanasaMstava. mAtA vagere ane sAsu vagererUpa saMbaMdhIone je saMstava, te saMbaMdhIsaMstava. te baMne saMstava pUrva ane pazcAta ema be bhede che. dAna meLavyA pahelA ja dAtAranA je guNe varNave, te pUrva saMstava. dAna meLavyA pachI dAtAnA guNe prazaMse, te pazcAsaMtava. AnI bhAvanA A pramANe che. kaIka sAdhu bhikSA mATe pharatA, koI zeThane dAtAra joI dAna letA pahelA sAcA TA udAratA vagere guNone prazaMse. jemake "aho dAnapati! tamArI vAta te pahelA sAMbhaLI hatI, paNa Aje te pratyakSa jovA maLyuM. tathA aneka jagyAe pharatA ame AvI udAratA vagere guNo bIjA keInA joyA nathI ke sAMbhaLyA nathI. dhanya che tamane, ke je guNe badhI jagyAe akhkhalitapaNe sarva dizAmAM phelAyA che. A pramANe pUrvasaMstava. gRhastha dAna ApyA pachI je stuti kare ke tamane jevAthI Aje amArI A ane manane ThaMDaka thaI. A AmAM Azcarya zuM? ke dAtAranA guNene joyA pachI keNe AnaMda na thAya ? A pramANe pazcAtusaMstava. A baMne saMstavamAM mAyAmRSAvAda, asaMyata anumodanA vagere doSa thAya che. mAtApitA vagere rUpa je saMstava eTale paricaya te pUrva saMbaMdhI saMstava. kemake mAtA vagerene saMbaMdha pahelA hoya che. sAsu-sasarA vagereno je saMbaMdha te pazcAt saMstava. sAsu vagerene saMbaMdha pachI thAya che. jemake koIka sAdhu gocarI mATe keIkanA ghare praveza karI AhAra laMpaTapaNathI pitAnI uMmara ane gharamAM rahela vyaktinI vaya jANI, tene anurUpa saMbaMdha goThave. je te vRddha hoya ane pote madhyamavayavALo hoya, to te potAnI mAtA vagerenA samAna mahilAne joI mAyA vaDe kaMIka AMsu pADavA mAMDe, tyAre te bAI pUche ke, he sAdhu mahArAja ! kema raDe che ? sAdhu paNa kahe ke "tamArA jevI ja mAre mA hatI. je te bAI madhyavayavALI hoya, te tamArA jevI ja mAre bena hatI. je te bAI bALavayanI hoya te "tArA jevI ja mAre dikarI hatI-ema kahe. A pramANe pazcAsaMstavamAM paNa vicAravuM. . AmAM ghaNA de che. te A pramANe -te gRhastha je bhadrika haya, te sAdhu para pratibaddha eTale rAgavALA thAya ane rAgavALA thaIne AdhAkarma vagere karIne Ape. je
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 pravacanasAroddhAra adhama hoya, te kApeTika ( bhikhArI) jeva, A amane bhikhArI jevA vagere kalpI amArI halakAI kare che-ema vicArI potAnA gharamAMthI kADhI mUkavA vagere kare. atithI AMsu pAMDavA vagere kare, to A mAyAvI amane AkarSavA mATe cALA (cATu) kare cheema niMdA thAya. tame mArI mA che ema kahevAthI te bAI potAnA marelA chekarAnI jagyAe A mAro chokaro che ema vicArI te sAdhune potAnI vahu vagere Ape. tamArA jevI mArI sAsu hatI. ema kahevAthI pitAnI vidhavA dikarI ke kuraDA putrIne Ape. ItyAdi doSa thAya che. tethI saMstavapiMDa yatione na khape. 12-13. vidyA ane maMtra :- prajJapti Adi vidyA eTale strI devatA jenAM adhiSThAyaka hoya athavA japa hama Adi dvArA siddha thAya tevA akSaronI racanA te. maMtra eTale puruSa devatAdhiSThita ane pATha mAtrathI siddha thanAra akSara racanA vizeSa rUpa hoya che. te maMtravidyA dvArA je AhAra meLavAya, te vidyAmaMtrapiMDa kahevAya. vidyA ane maMtrathI maMtrita karI jenI pAsethI dAna levAya te dAtAra pAcho svastha thayA pachI kadAca dveSI paNa thAya athavA bIje te pakSapAtI ke sago vagere kevI thAya te pratividyA vaDe staMbhana uccATana mAraNa vagere kare. tathA vidyA vagere dvArA paradroha karavA vaDe A sAdhuo jIvanArA che ane lucA che-ema lokomAM nidA thAya. A kAmaNa TramaNa karanArA che ema kahI rAjadarabAramAM paDI jAya, kheMcI jAya, veSa laI le, kadarthanA karI mArI nAMkhe vagere kare. . 14-15. cUrNa ane gapiMDa cUrNa eTale AMkhamAM aMjana vagere AMjavAthI adazya thavuM te ane yoga eTale paga upara lepa vagere karavA dvArA rUpa, saubhAgyadurbhAgya karavuM te che. A cUrNa ane vega karavA vaDe je piMDa meLavAya te cUrNa -gapiMDa kahevAya che. AmAM doSe pUrvokta vidyA-maMtranI jema ja jANavA. prazna-cUrNa ane yoga baMne bhUkIrUpa hoya che. te emAM paraspara zuM taphAvata che? jethI gadvAra judu kahe che. - uttara-A sAcI vAta che. paraMtu zarIranA bahAranA bhAge upayogI hoya te cUrNa kahevAya ane aMdara ane bahAra baMne sthAne upayogI hoya te pega kahevAya. jethI ga khAvA lAyaka ane na khAvA lAyaka-ema be prakAre hoya che. pANI vagere pIvaDAvavuM vagere te abhyavahAryuM ke AhArya ga che. ane paga vagere upara lepa lagADavo te anAhArI ga che. A cUrNa ane yogane taphAvata che. 16. mULakama -atigahana saMsArarUpa vananuM je mULa eTale kAraNa bane, tevI pApakArI kriyArUpa je karma, te mULakarma. mULa e ja karma che te mULakarma eTale.
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 287 garbhastaMbhana, garbhadhAna, garbhapAta, akSatayoni, kSINani Adi karavA dvArA je piMDa meLavo, te mULakarma. A sAdhune na khape. kAraNake pradveSa, pravacanamAlitya, jIvadyAta vagere aneka dezone saMbhava che. te A pramANe -garbhastaMbhana ke garbhapAta sAdhue karAvyo-ema jANavAthI TheSa thAya, tethI zarIrane paNa nAza thAya. garbhAdhAna, akSatanipaNuM karavAthI yAjajIva maithunapravRti cAle. putra utpattimAM garbhadhAna thavAthI e pravRtti prAyaH karI ISTa bane che. kSINuyoni paNa karavAthI bhegAMtarAya vagere deSa thAya che. (567) utpAdanonA saLadeSa kahyA. have eSaNAnA daza de kahe che. eSaNadoSa:sNkiy 1 makkhiya 2 nikkhitta 3 pihiya 4 sAhariya 5 dAyagu 6 misse 7 / apariNaya 8 litta 9 chaDDiya 10 esaNadosA dasa havaMti // 568 // zakita, prakSita, nikSipta, pihita,saMskRta, dAyaka, UMmizra,apariNata, lipta, chardita-A eSaNunA daza de che. 1. zakita-AdhAkarma vagerenA doSanA saMbhavanI zaMkA rAkhavI, te zaMkita tenA cAra bhAMgA thAya che. 1. gocarI letI vakhate ane vAparatI vakhate zaMkA rahe. 2. gocarI letI vakhate zaMkA ane vAparatI vakhate niHzaMka. 3. vAparatI vakhate zaMkA paNa letI vakhate niHzaMka. 4. letI vakhate ane vAparatI vakhate niHzaMka. , pahelA traNa bhAMgAmAM seLa uma ane nava eSaNAnA deSa-ema pacIsa dezemAMthI je deSanI zaMkA rahe, te deSa lenAra vAparanArane lAge. eTale ke je AdhAkarmanI zaMkAthI je grahaNa kare ke vApare, te AdhAkarmane deSa lAge ane je zikapaNAnI zaMkA hoya, te audezika deSa lAge. cethe bhAMga zuddha che. temAM keIpaNa deSa lAgato nathI. A bhAMgAo A rIte saMbhave che. je kaI sAdhu svabhAve zaramALa hoya, te keIka ghare gocarI mATe gayA hoya, tyAM ghaNuM bhikSA maLatI joI vicAre ke "ahI kema ATalI badhI bhikSA apAya che? paNa zaramanA kAraNe pUchI na zake, tethI zaMkApUrvaka le ane zaMkA yukta vApare-e pahele bhAMgo bhikSA mATe gayela keIka sAdhu koI ghare zakita manathI ghaNI bhikSA laI pitAnA upAzraye Ave. vAparatI vakhate te sAdhunuM mana zaMti joI bIjo sAdhu bhikSAdAyaka gharanI hakIkata jANa hovAthI, te sAdhune kahe ke "he sAdhu! jyAM tamane ghaNuM bhikSA
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 pravacanasAroddhAra maLI te ghare Aje moTe prasaMga che ke moTe lAbha tha che-"e pramANe tenI vAta sAMbhaLI A zuddha che-evo nizcaya karI niHzaMkapaNe vApare e bIje bhAMge. keIka sAdhu keIka zeThanA gharethI niHzaMkapaNe ghaNI gocarI laI upAzraye Avela hoya, tyAM bIjA sAdhuone gurunI AgaLa potAnI bhikSA samAna ja bhikSAne AlecanA karatA sAMbhaLI zaMkita thaI vicAre ke jema meM ghaNI bhikSA meLavI che, tema bIjA saMghATakoe meLavI che, mATe nakakI A AdhAkarma vagere doSavALu haze. A pramANe vicArato vApare. te trIjo bhAMge. 2 prakSita-pRthvI vagerethI kharaDAyela athavA saMyukta hoya te prakSita. te prakSita sacitta ane acitta-ema be prakAre che. - pRthvIkAyamrakSita, apakAyamaikSita ane vanaspatikAyaaikSita-ema sacittamaikSita traNa prakAre che. sUkI ke bhInI sacitta pRthvIkAyathI ApavA yogya vastu vAsaNa ke hAtha vagere je kharaDAyela hoya, to te sacitta pRthvIkAyamUkSita che. apakAyaaikSitanA cAra bheda che, 1puraskama 2. pazcAt karma 3. sasnigdha ane 4. udakAdra. A. purAkama-sAdhune bhejana ApavA pahelAje hAtha vAsaNa vagere pANIthI dhovA te. B. pazcAtakama-je bhejana ApyA pachI hAtha vagere levA te. C. sanidhdhA-kaMIka pANIthI kharaDAyela eTale chAMTA uDela hAtha vagere hoya te. D. udakA-spaSTapaNe pANIne saMparka jaNAtuM hoya te. kerI vagerenA tarata karela TUkaDA vagerethI je hAtha vagere kharaDAyela hoya, te vanaspatikAyaaikSita. agni,vAyu, ane trasakAyathI prakSitapaNuM hotuM nathI. agni vagerene saMsarga hovA chatAM paNa lekamAM prakSitapaNAno vyavahAra nathI. acitta prakSita gati ane agahiMta ema-be prakAre che. gahita eTale carabI vagere niMdanIya cIjathI kharaDAyela che. agahita eTale ghI vagerethI kharaDAyela te. ahIM sacittamaikSita te sAdhune bilakula na khape. acittamaikSita te lekamAM agahita ghI vagerethI kharaDAyela hoya, te khape paNa niMdita je carabI vagerethI kharaDAyela hoya te na khape. 3. nikSipta sacitta vastu para je rAkhela hoya, te nikSipta. te pRthvI, pANI, aMgni, vAyu, vanaspati, ane trasa nikSipta-ema cha prakAre jANavuM. te cha prakAre anaMtara ane paraMpara-ema be prakAre che.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 289 anaMtara eTale keI jAtanA AMtarA vagara rAkheluM bhejana hoya te. jema sacitta mATI vagere para je pakavAnna, mAMDA vagere keIpaNa jAtanA AMtarA vagara rAkhyA hoya, te anaMtaranizcita kahevAya. paraMpara eTale AMtarapUrvaka je rakhAyela hoya te. jema sacittamATI vagere para rahela tAvaDI vageremAM je pakvAnna vagere rahela hoya, te paraMparanizcita kahevAya. mAkhaNa ke thIjeluM ghI vagerene sacitta pANImAM je rAkhyuM hoya, te anaMtaranizcita tathA te ja mAkhaNa vagere ke pahavAnna vagerene pANImAM rahelI nAvaDI vageremAM rAkhyA hoya, te paraMparanikSita. agni para je pApaDa vagere seke te anaMtaranikSita ane agni para rahela tAvaDI vageremAM je rakhAya, te paraMparanikSipta. vAyu (pavana)thI uDelA cekhA, pApaDa vagere anaMtaranizcita. ahIM jenAthI je uDe te tyAM rahela che- evI vivekSAthI anaMtaranikSiNa gaNavAmAM AvyuM che. vAyuthI bharela mazaka-vagere para rahela mAMDA vagere cIje te paraMpara nikSita. sacitta dANA, phaLa vagere para rahelA purI-mAMDA vagere anaMtaranizcita. lIlotarI para rahela tAvaDI vageremAM rakhAyela puDalA vagere paraMparanikSita. baLada vagerenI pITha para rakhAyela puDalA, lADu vagere trasaanaMtaranikSita ane baLada vagerenI pITha para rakhAyela kutupa (cAmaDAnI kethaLI) vagere vAsaNamAM rakhAyela ghI lADu vagere paraMparanikSita. AmAM pRthvI vagere para rahela anaMtara nikSita cIjo sacitta pRthvI vagere para rahela hovAthI saMghaTTA vagere deSanA saMbhavanA kAraNe sAdhuone akathya che. paraMparA nikSisa te sacitta saMghaTTA vagerenA tyAgapUrvaka jayaNAthI Ape te laI zakAya. phakta tejaskAyaparaMparanikSipta grahaNamAM je vizeSa che, te kahe che. jema zeraDIno rasa pakAvavAnI jagyAe agni para rahela kaDhAI vagerene je cAre taraphathI mATIne lepa karela hoya tathA apAto zeraDIne rasa DhoLAto na hoya ane te kaDhAInuM moTuM vizALa hoya, zeraDIno rasa kaDhAImAM nAMkhyAne ghaNe TAIma thaye hevAthI ghaNe garama na hoya, e zeraDIno rasa Ape, te khape. ahIM apAtA zeraDInA rasanuM TIpu je kaI rIte bahAra paDe, te lepa para ja rahe, paNa cUlAmAM rahela agnikAyamAM na paDe, tethI mATIthI lepa karela kaDhAI ema kahyuM. tathA vizALa moDhAvALI kaDhAI vageremAMthI rasa letA o vagere kaDhAInA kAnAne na lAge eTale kaDhAI bhAge nahIM. AthI teukAyanI virAdhanA na thAya mATe vizALa mukha kahyuM37
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra tathA atigarama je zeraDIno rasa apAya, te je vAsaNamAM levAya te vAsaNa garama thaI javAthI vaheranAra sAdhune hAtha baLe-A rIte Atma virAdhanA. je vAsaNa vaDe dAtrI Ape, te vAsaNa atigarama hovAthI te dAtAra bAI paNa dAjhe. atigarama zeraDInA rasa vagerene ApatA dAtAra bAI takalIphapUrvaka ApI zake. kaSTapUrvaka ApavAthI game te rIte sAdhunA pAtramAMthI bahAra rasa vagere paDavAthI apAte zeraDIne rasa bagaDe ane sAdhunuM pAtra (phUTe) bagaDe. upAzrayamAM lAvavA mATe sAdhue upADela pAtru atigarama hovAthI, jamIna para paDavAthI phUTI jAya ke dAtAbAIe ApavA mATe hAthA vagano De lIdhe hoya to te paNa atigarama havAthI hAthamAMthI chaTakI javAnA kAraNe jamIna para paDavAthI phUTI jAya tethI cha javanikAyanI virAdhanA ane saMyama virAdhanA thAya che. mATe atiuNa nahIM, ema kahyuM che. 4. pihitaka-sacittavaDe DhAMkavuM te pihita. te pRthvIkAya vagerenA che bhede che ane te cha bheda paNa anaMtara ane paraMpara-ema be prakAre che. 1. sacittapRthvIkAya vaDe mAMDa vagerene DhAMkavuM te sacittapRthvIkAya-anaMtarapihita. sacitta pRthvIkAyarUpa piThara vacce rAkhIne DhAMkavuM, te sacipRthvIkAyaparaMparapihita. 2. barapha vagere sacitta aSkAya vaDe mAMDA vagerene DhAMkavuM te sacita-aSkAya-anaMtarapihita. barapha vagere jemAM rahelA hoya tevA DhAMkaNu vagere vaDe DhAMkavuM te sacittaapakAyaparaMparapihita. 3. thALI vageremAM saMdima padArtha vagere vacce aMgArA mUkIne hiMga vagerene vaghAra jyAre apAya, tyAre te aMgArA vaDe keTalAka saMdimane paNa sparza thayela hoya che, te tejaskAyaanaMtarapihita. e pramANe mumura-aMgArA vageremAM nAkhela caNA, mamarA vagere paNa anaMtarapihita jANavuM. aMgArA bharela zarAvaDA tathA DhAMkela tAvaDI vagere te paraMparapihita. 4. aMgArAnA dhUmADA ke dhUpa vagere sIdhe aDatuM hoya, te anaMtaravA supihita -jANavuM. kemake jyAM agni hoya tyAM vAyu hoya che. evA prakAranA vacanathI vAyuanaMtarapihita jANavuM. vAyu bharela mazaka vagerethI DhAMkela hoya, te paraMpara pihita. 5. phaLa vagerenA sIdhA saMparka pUrvaka DhAMkela te vanaspati anaMtarapihita. phaLa bharela chabaDI vagere vaDe DhaMkAyela paraMparapihita. 6. mAMDA-lADu vagere upara cAlatI kIDInI hAra vagere trasaanaMtarapihita. kIDI vagerethI gherAyela zarAvaDA vagerethI DhAMkela te trasapaMraparapihita. AmAM pRthvIkAya vagere anaMtarapihita te sAdhune saMghaTTA vagere deSanA kAraNe na khape. paraMparapihita te yatanApUrvaka laI zakAya. acitta deya vastu acitta vastuthI DhAMkela hoya tenI caturbhagI A pramANe thAya che.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 291 66. caraNasittarI 1. bhAre cIjane bhAre cIja vaDe DhAMkavI. 2. bhAre cIjane halakI cIja vaDe DhAMkavI. 3. halakI cIjane bhAre cIja vaDe DhAMkavI. 4. halakI cIjane halakI cIja vaDe DhAMkavI. AmAM pahelo ane trIjo bhAga agrAhya che, kemake bhAre cIjane upADavAthI kaIka vakhate paDavAthI paga vagere bhAMgavAno saMbhava che. bIjo ane ce bhAga doSano abhAva hovAthI grAhya che. deya vastu jemAM rAkhela hoya, te tAvaDI vagere hoya te paNa vATakI vagere vaDe dAna ApI zakAya che. 5. saMtRta -kaI dAtA bAI vATakI vagere vaDe je bhojana vagere ApavA IcchatI hoya, te apavA gya bhojana vageremAM keIka sacitta, acitta ke mizra adeya padArtha hoya, to te na ApavA yogya sacitta cIjane bIjI jagyAe mUkI te deya cIja Ape, te saMta kahevAya che. te adeya cIja kyAreka sacitta pRthvI vageremAM nAMkhe ke kyAreka acittamAM ke kyAreka mitramAM nAMkhe. mizra sacittamAM ja aMtargata hevAthI sacitta acitta pada vaDe cAra bhAMgA thAya che. 1. sacittanuM sacittamAM saMharaNa. 2. sacittamAM acittanuM saMharaNa. 3. acittamAM sacittanuM saMharaNa. 4. acittamAM acittanuM saMharaNa. AmAM pahelA traNa bhAgamAM sacittane saMghaTTA vagere doSa saMbhavatA hovAthI na khape. cethA bhAMgAmAM tevA deSane saMbhava na hovAthI khape che. , ahIM paNa anaMtara paraMparA prarUpaNA vicAraNA AgaLa pramANe karavI. jema sacittapRthvIkAyamAM je saMhare te anaMtara sacitta pRthvIkAya saMta kahevAya ane je sacitta pRthvIkAya para rahela tAvaDI vageremAM je saMhare te paraMpara sacitta pRthvIkAya saMhata kahevAya, e pramANe aSkAya vageremAM vicAravuM. anaMtara saMhata na levuM paraMpara saMhita jo sacitta pRthvIkAya vagerene saMgha na hoya te levuM. ( 6. dAyaka-dAyaka doSathI yukta piMDa. dAyaka eTale dAtA te aneka prakAranA hoya che. te A pramANe 1. sthavi2, 2. aprabhu, 3. napuMsaka, 4. dhrujatA zarIravALo, 5. tAvavALa, 6. aMdha, 7. bALaka, 8. matta, 9. unmatta (gaDa), 10. kapAyela hAthavALo, 11. kapAyela pagavALa, 12. gaLatuM keDhavALe, 13. baMdhAyela, 14. pAdukA paherela, 15.
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra khAMDatI, 16. pIsatI ke vATatI, 17. pIMjatI, 18. bhuMjatI, 19. kAMtatI, 20. daLatI, 21. jamatI, 22. garbhavatI, 23. nAnA bALakavALI, 24. chakAyane saMghaTTo karatI, 25. kapAsamAMthI rU judu karatI, 26. rU ne hAtha vaDe chuTuM karatI, 27, valoNuM karatI, 28. cha jIvanikAyanI hiMsA karate, 29. upadrava vALo. evA prakAranA svarUpavALA dAtAra gocarI Ape, te na khape. 1. sthavira -sIttera varSane ke matAMtare 60 varSanI upara hoya te vRddha kahevAya. tene moTe bhAge moDhAmAMthI lALa paDatI hoya che, tethI deya cIjane lALathI kharaDI (bagADI) nAkhe che. AthI lokamAM jugupsA thAya. tenA hAtha kaMpatA hoya te hAtha kaMpatuM hovAthI deya cIjane jamIna para pADe, tethI cha javanikAyathI virAdhanA thAya tathA pote athavA vRddha dAna Apato ApatA jamIna para paDe, tethI tene paNa pIDA thAya ane jamIna para rahelA cha javanikAyanI virAdhanA thAya. 2. aprabhu -moTe bhAge vRddha puruSa gharane svAmi hete nathI, tethI te vRddha dAna Ape te je gharanA mAlika rUpe hoya tene ema thAya ke "A vRddhane dAna ApavAno che adhikAra che? e pramANe dveSa thAya. vRddha paNa je gharano mAlika hoya, dhrujatA hoya paNa bIjo ene hAtha vagere pakaDIne dAna Ape athavA te vRddha majabUta svastha zarIravALo hoya, te tenA hAthe paNa khape. 3. napuMsaka napuMsaka pAsethI vAraMvAra bhikSA grahaNa karavAthI atiparicaya thavAnA kAraNe te napuMsakane ke sAdhune vedaya thAya, tenA kAraNe napusakanuM sAdhune bheTavA vagere karavAthI baMnene karmabaMdha thAya. tathA lekamAM paNa "A sAdhuo halakA napuMsake pAsethI bhikSA le che." ema lekaniMdA thAya. AmAM A apavAda che ke vardhitaka. cipita, mancapahata, RSizata, devazarta vageremAM kaIka apratisevI, (durAcAra ne sevanAra) hoya tenI pAse bhikSA levAya. 4. dhrujatA zarIravALo -dhrujatA zarIravALo paNa bhikSA ApavAnA vakhate vastu lAvatA lAvatA jamIna para vere tathA sAdhunA pAtrAnI bahAra bhikSA nAMkhe, athavA deya cIjanuM vAsaNa jamIna para pADavAnA kAraNe pheDI nAMkhe. - te dhrujatA zarIravALo paNa je majabUta rIte bhikSA ApavAnuM vAsaNa pakaDe athavA putra vagere majabUta rIte hAtha pakaDI bhikSA apAve te khape. 5. tAvavALa -tAvavALA pAse bhikSA levAthI tAvanuM saMkramaNa sAdhumAM paNa thAya, lokemAM "ahe A loke kevA AhAra laMpaTa che, ke AvA tAvavALA pAsethI paNa bhikSA le che'. ema apabhrAjanA thAya. have je cepa na lAge e je tAva hoya, te jayaNApUrvaka laI zakAya.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 6, aMdha aMdha pAse bhikSA grahaNa karavAthI apabhrAjanA thAya ke, are A loke kevA khAudharA che, ke je ApI na zake evA aMdha pAsethI paNa bhikSA le che. tathA aMdha jete na hovAthI jamIna para rahela SaDUjIvanikAyane virAdhe. aMdha patthara vagere sAthe Thekara lAgavAthI jamIna para paDI paNa jAya, tethI bhikSA ApavA mATe upADela thALI vagere hAthamAMthI paDavAnA kAraNe bhAMgI jAya ane sAdhunA pAtrAnI bahAra nAMkhavAnA kAraNe gocarI DhoLAya jAya. te aMdha paNa chekarA vagerene hAtha pakaDI jayaNApUrvaka Ape te khape. 7. bALaka -bALaka eTale janmathI ATha varSanI aMdara hoya che te. je tenI mAtA vagere hAjara na hoya ane ApavAnA pramANane na jANatuM hovAthI vadhAre bhikSA ApI de, te "are ! A sAdhu sArA AcAravALA nathI paNa lUMTArA che? e pramANe hAlanA thAya ane mAtA vagerene sAdhu upara dveSa thaI jAya. je mAtA vagere kaI kAraNa prasaMge bahAra jatI vakhate kahyuM hoya ke, sAdhu Ave tyAre tAre A A cIjo ApavI te khape. athavA mA vageree kahyuM na hoya chatAM paNa DuMka kaMIka Ape te le. A pramANe levAthI mAtA vagerenI sAthe jhaghaDA vagere thavAno saMbhava rahetuM nathI. 8. matta matta eTale dArU vagere pIdhela hoya che. te bhikSA Ape te naze karela hovAthI kadAca sAdhune bheTI paDe. pAtrA bhAMgI nAkhe athavA gocarI ApatA ApatA pIdhela dArUnI ulaTI kare ke ulaTI karatA sAdhune ke sAdhunA pAtrAne kharaDI nAkhe. tethI lokamAM jugupsA thAya ke A sAdhuone dhikkAra che ke, jeo nazAra pAsethI bhikSA le che. tathA keI nazAkhora nazAmAM cakacUra hovAthI, he muMDiyA ! ahIM kema Avyo che? e pramANe bela ghAta paNa kare. 9. unmatta -unmatta eTale abhimAnI athavA graha-bhUta-vagerethI gherAyela hoya. AmAM paNa uparokta ja ulaTI sivAyanA AliMgana vagere doSe jANavA. matta paNa je bhadrika ane nazA vagarane hoya ane tyAM keI gRhastha na hoya, te tenA hAthe paNa khape. bAkI na khape. unmatta paNa jo pavitra ane bhadrika haya, te khape. 10. kapAyela hAthavALa -chinnakara eTale hAtha kapAyela hovAthI pezAbasaMDAsa vageremAM pANI zaucanA abhAvathI apavitra ja hoya che. tenA hAthe levAthI ke nidA kare. hAtha na hovAthI je vAsaNa vaDe bhikSA Ape, te vAsaNa ke deya vastu jamIna para paDe. tethI cha javanikAyanI hiMsA thAya. 11. kapAyela pagavALe chinnacaraNamAM paNa A deze ja jANavA. paga
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 pravacanasAroddhAra na hovAthI bhikSA ApavA mATe cAlatA-cAlatA paDI jAya tathA jamIna para rahela kIDI vagere ghaNA jIvane nAza thAya. kapAyela hAthavALa paNa je gRhasthano abhAva hoya, tyAre Ape te jayaNApUrvaka laI zakAya. kapAyela pagavALo paNa gRhastha na hoya, tyAre beThA beThA Ape te laI zakAya. 12. gaLa-kehavALe gaLatA kaDhavALA pAsethI levAthI tene zvAsozvAsa, cAmaDIne sparza, ardhapaphava lehI, parase, mela, lALa vagere vaDe cepa lAgavAthI sAdhune keDha regane saMkrama thAya. je te koDha phakta maMDala prasUtirUpa eTale sapheda DAgharUpa ja hoya, evA zarIravALA pAse gRhasthane abhAva hoya, tyAre Ape te khape. paraMtu bIjA gaLatu ke DhavALA pAsethI nahi paNa gRhastha jotA hoya tyAre te na khape. 13. baMdhAyela hAthamAM lAkaDAnuM baMdhana te hastAkaDu tathA pagane lekhaMDanuM je baMdhana te beDI (nigaDa). hAtha-paganI beDIthI baMdhAyela dAtA, je bhikSA Ape to tene duHkha thAya. jhADe pezAbamAM zuddhi na karI zakavAthI bhikSA grahaNa kare, te lekamAM niMdA thAya ke "A leke apavitra che. kemake apavitranI pAsethI paNa bhikSA le che. pagathI baMdhAyela Aju-bAjumAM pIDA vagara jaI zakto hoya, te tenI pAsethI khape. have je Aju-bAju na jaI zakatuM hoya, te je besIne Ape ane tyAM kaI gRhastha na hoya, te khape. hAthamAM beDIvALe te bhikSA ApavA asamartha hovAthI tyAM niSedha ja che. emAM koI vikalpa ja nathI. 14. pAkA - pAdukA eTale lAkaDAnI cAkhaDI. te paherela dAtA bhikSA ApavA mATe cAlatA kyAreka barAbara na paherAyA hoya, te paDI jAya mATe na khape. pAkA paherela je sthira hoya te kAraNe khape. 15. khAMDatI - khAMDatI- (chaDatI) heya. ukharAmAM bhAta vagerene chaDatI. (khAMDatI) hoya te na levAya. kAraNa ke ukhArAmAM nAMkhela bhAta vagerenA bIjano saMghaTTo karatI hovAthI tathA bhikSAdAna pahelA ane pachI pANI vaDe hAtha dhovAthI purakarma ane pazcAtakarma vagere doSa thAya che. * je ahIM khAMDanArI bAIe khAMDavA mATe muzala upADayuM hoya, ane muzaLanI kAMcI upara bIja lAgela na hoya ane te vakhate je sAdhu AvI jAya. tyAre te bAI muzalane na paDe evI rIte gharanA khUNA vageremAM mUkI bhikSA Ape te khape. 1. maMDala eTale goLAkAra cagadA (dAdara) prasUti eTale nakhathI khaNavA chatAM paNa pIDA nA thAya tevA dAga. 2. lokhaMDanI goLAkAra baMgaDI jevuM cheDA para je lagADela hoya te.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 295 16. pisatI - vATavAnA patthara para tala-AmaLA vagerene vATatI hoya, tyAre bhikSA ApavA mATe ubhI thAya te vakhate tala vagerenA sacitta nakhIyA hAtha vagere para lAgyA hoya che. tene bhikSA ApavA mATe jhATakatA athavA bhikSA ApatI vakhate tenA saMparkathI tenI virAdhanA thAya che ane bhikSA ApyA pachI kharaDAyela baMne hAtha pANIthI dhatA apakAyanI virAdhanA thAya che. vATavAnuM pUruM thaI gayuM hoya athavA acitta vastu vATatI hoya ane Ape te khape. 11. bhujatI :- cUlA para kaDhAI vageremAM caNa vagere bhuMjatI vakhate bhikSA ApatA vAra lAge, te te vakhate caNa vagere baLI jAya te dveSa thAya che. AmAM je sacitta ghau vagere kaDhAImAM nAMkhela hoya te phUTI gayA pachI utArI lIdhA hoya ane bIjA dANuM nAkhavA mATe hAthamAM haju lIdhA na hoya, te vakhate sAdhu gocarI mATe AvI gayA hoya ane uThIne Ape te khape. 18-21. kAMtatI-pIMjatI-kapAsIyA kADhatI ane rU chUTuM karatI - kAMtatI, pIMjatI, kapAsIyA kADhatI ane rU chUTuM karatI dAtrI Ape te na khape. reMTIyA vaDe rUnI pUNIne sUtara rUpe karatI hoya te kAMtatI kahevAya. loDhI para eTale lokhaMDanI pATalI para kapAsamAMthI ThaNukavaDe eTale lokhaMDanA saLIyA vaDe kapAsIyAne chUTA karI rU banAve te leDhatI kahevAya. be hAtha vaDe rUne vAraMvAra chUTuM kare te. piMjavA vaDe rUne chUTuM kare te pIMjatI. deya vastuthI kharaDAyela hAtha bevArUpa purakarma, pazcAtakarma vagere denA saMbhava che ane kapAsIyA vagere sacitta saMghaTTAne saMbhava che. AmAM kAMtatI vakhate je sutarane ati saphedAI lAvavA mATe zaMkha cUrNa vaDe hAtha kharaDatA na hoya athavA hAtha kharaDelA hoya tene pANIthI na dhue, te khape. rU chUTuM karatA ke rU pIMjatA je pazcAtakarma na thatuM hoya, te khape. 22 daLatI -ghaMTImAM ghauM vagere daLatI hoya te vakhate Ape, te ghaTImAM nAMkhela bIjane saMghaTTa thAya ane hAtha dhue te pANInI virAdhanA thAya. sacitta bhAga vagere daLAI gayA hoya ane ghaMTI choDI dIdhI hoya, te vakhate sAdhu AvI jAya athavA acitta maga vagerenI dALa daLatI hoya, te tenA hAthe khape. 23. valeNa karatI dahine mathatI Ape te dahiM vagere saMsakta eTale jIvavALuM hoya tene maMthana karatI hoya te vakhate sacitta pANa AdithI saMsakta dahiM vagerethI kharaDAyela hAthavALI bhikSA ApatI hovAthI te dahi vageremAM rahela aSkAya jIvane vadha thAya che. ahiM je asaMsakta dahi vagere maMthana karatA hoya, te te khape.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAddhAra 24. khAtI H-dAtAra khAi khAtI-khAtI bhikSAjJAna mATe ubhI thAya eTale hAtha dhue ane hAtha dheAvAthI pANInA jIvAnI virAdhanA thAya che. have hAtha na dhue te leAkeAmAM jugupsA thAya. kahyuM che ke 'chakAyanI dayAvALA sAdhu paNa jo AhAra nihAra ane gocarI vaheAravAmAM durgA chanIya kare te dhi durlabha kare che.' 296 25. garbhavatI ;-garbhavatIbAI pAse bhikSA na levI. kemake tene bhikSA mATe ubhA thatA ke bhikSA ApIne besatA garbhane pIDA thAya. sthavira kalpIne, ATha mahinA sudhInA garbha vALInA hAthe khape, prasava thavAnA mahinAmAM na khape. uThe-esa karyA vagara je pramANe hAya te pramANe rahIne bhikSA Ape teA prasava thavAnA mahinAmAM paNa khape. 26. nAnA bALakavALI -nAnA bALakavALI bAI, bALakane jamIna para ke khATalA para mUkIne je bhikSA Ape, te te bALakane bilADI kUtarA vagere mAMsaneA TukaDA ke sasalAnu' khaccuM che--ema jANI mArI nAkhe tathA AhArathI kharaDAyela hAtha sukAvAthI za thAya, tethI bhikSA ApIne dAtrI khAI hAthavaDe bALakane le, teA bALakane pIDA thAya. jenA bALaka AhAra karatA hoya ane jamIna para mUkatA raDatA na hoya, teA tenA hAthe sthavira kalpIne bhikSA khape. kemake AhAra grahaNa karatA bALaka prAyaH karI zarIre mATA hoya che, tethI khilADI vagere dvArA maravAnA prasaMga na thAya, jinakI bhagavaMtA, nirapavAda sUtravALA hovAthI garbhAdhAna vagere jANIne pahelethI gaCvatI ane bALakavALI bAInA hAthanI bhikSA bilakula choDI de. 27. chakAyane sa`ghaTTo karatI :-pRthvI, apa, tejaskAya, vAyukAya, vanaspati ane trasakAya. A chajIvanikAyane hAtha paga vagere zarIranA avayavathI sa`ghaTTo thatA hoya. sacitta mIThuM, pANI, agni, pavanathI bharela mazaka, khIjerA vagere phaLAdi hAthamAM rahela hAya, siddhArthaka (aDada vagerenA dANA) dUrvA, ghAsa, pallava, mAlatI, zatapatrikA, kamalInI vagere phUlelA mAthA para rahela hoya, mAlatI vagere phUlanI mALA chAtI. para paherela hAya, jAsuda vagere phUlAnA AbhUSaNurUpe kAnamAM paherela hoya, paridhAnanI aMdara kamaramAM sArA DIMTIyAvALA tAMbUla nAgaravelanA pAna rAkhela hAya. sacitta pANInA kaNIyA vagere paga para lAgela hoya ne jo Ape to na khape. saTTA vagere doSanA sa'bhava hAvAthI. 28. chakAyanI hiMsA karatI :-pRthvIkAya vagere chajIvanikAyanA nAza karatA. Ape, te na khape. kAza (haLa) vagere vaDe jamIna kheADhavA vaDe pRthvIkAyanA nAza, snAna, kapaDA dhAvA, jhADane pANI siMcavA vaDe aplAyanA nAza. uMmADIyA vagere aDavA ke ghasavA vaDe agnikAyanA nAza. cUlAmAM agni phUMkavAvaDe, vAyu bharela mazaka vagerene Ama-tema.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 297 pheMkavA vaDe vAyukAyo nAza. cibhaDA vagerene chedavAthI vanaspatikAyano nAza, khATalA, mAMcA vageremAM mAMkaDane mAravAthI trasakAyane nAza karatI dAtArakhAI Ape, teM na khape. 29. sapratyayAya -jemAM upadravane saMbhava hoya te apAya. te apAye tiraccha, upara ane nIcenA-ema traNa prakAre che. gAya vagere prANIo vaDe ticcha apAya thAya. bAraNAnI bArazAkhanAM lAkaDA vagere vAgavAthI udarva apAya. sApa, kAMTA vagerethI ardhaapAya che. A rIte traNe apAmAMthI keIpaNa apAyane buddhi vaDe kalpI (vicArI) tyAMthI bhikSA na le. ahIM chajIvanikAyane saMghaTTo karatA ke vinAza karatA Ape temAM tathA sapratyapAyamAM apavAda nathI, tethI te rIte Ape, te bilakula na ja khape bAkInA dAyakAmAM apavAda batAvyA ja che. bIjA paNa dAyaka deze jAte zAstrAMtarathI vicArI tyAga karavA. 7. UMmizra -sacitta sAthe mizrita te ummizra. keIka gRhastha A vastu sAdhune ApavA mATe thoDI che ema vicArIne, zaramathI judI judI be vastu meLavavAmAM samaya lAgaze -ema utsukatAthI vicArIne, be vastu meLavavAthI mIThI thaze ema vicArIne bhaktithI, Amane sacitta bhakSaNano niyama bhAMge ema vicArIne zatrutAthI athavA anupayogathI sAdhuone kalpanIya rUpa ucita pUraNa vagere athavA sAdhuone akalpanIya anucita karamadA-dADamanA dANA vagere vaDe mizrita karIne je Ape, te unmizra. ahIM kalpya akalparUpa baMne vastu meLavIne je Ape, te utmizra. saMharaNa vAsaNamAM rahelA adeya vastune bIjI chAbaDI vageremAM saMharIne ApavuM te saMhata-ema unmizra ane saMhatane bheda che. 8, apariNuta -aprAsuka eTale acitta na thayela che. temAM sAmAnyathI dravya ane bhAva-ema be prakAra che. A baMnenA paNa dAtA viSayaka ane grahaNa karanAra viSayaka-ema be prakAra che. dravyarUpe apariNata eTale pRthvIkAya vagere sajIva svarUpe hoya te, pariNata eTale je acitta thayela hoya te; te pRthvIkAya vagere dAtAnA kabajAmAM hoya, te dAtRviSayaka ane grAhakanA kabajAmAM hoya te grAhakaviSayaka. bhAvaviSayaka -be athavA ghaNI vyakti je deya padArthanA mAlika hoya, temAMthI kaIka ekane dAna Ape evo bhAva thAya ane bIjAone na thAya-e bhAvathI dAtR viSayakaapariNata. ahIM sAdhAraNa anisRSTadoSamAM dAtA pakSamAM hoya che. dAtRbhAvaapariNatamAM dAtA hAjara hoya che -ema baMne vacce taphAvata che. saMghATakarUpe be sAdhuo gRhasthane tyAM gocarI mATe gayA hoya, temAM eka sAdhune levA gya azanAdine zuddha che -ema manamAM lAgyuM hoya eTale pariNamyuM hoya ane bIjA sAdhune na pariNamyuM hoya, te grAhakaviSayakabhAvA pariNata che. A sAdhune na khape, zaMkata hovAthI ane jhaghaDA vagere deSane saMbhava hovAthI. 38
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 pravacanasAroddhAra 9 lipta -dahi, dUdha, osAmaNa vagere hAtha ane pAtrane lepa karanAra-evA padArthane utsargathI sAdhuo na levA. kAraNa ke dUdha, dahiM vagere rasenA vaparAzathI laMpaTatA vadhavAne saMbhava che. dahiM vagerethI lepAyela hAtha dhovA vagererUpa pazcAtukarma vagere aneka deSane saMbhava che. sAdhune apakRta vAla, caNA, bhAta vagere ja khape. * tathAvidha zaktino abhAva hoya, ke niraMtara svAdhyAya adayayana vagere kaMIka bIjA puSTa kAraNa AzrayIne lepakRta paNa khape. - lepakRta grahaNa karatA dAtAno hAtha saMsRSTa athavA asaMsRSTa hoya che ane je vAsaNa vaDe bhikSA ApavAnI hoya, te vAsaNa mAtraka vATakI vagere paNa saMskRSTa athavA asaMtRSTa hoya che. deya padArtha paNa sAvazeSa eTale pAchaLa kaMIka bace te sAvazeSa ane pAchaLa kaMI na bace te niravazeSa-ema be prakAre che. A traNa pade 1saMsRSTa hAtha, 2. saMsRSTamAtraka, 3. sAvazeSa dravyanA virodhI pade sAthe paraspara ga karavAthI (meLavavAthI) ATha bhAMgA thAya che. te A pramANe 1. saMskRSTa hAtha, saMsRSTamAtraka, sAvazeSadravya. 2. saMsRSTa hAtha, saMsRSTamAtraka, niravazeSadravya. 3. saMsRSTa hAtha, asaMsRSTamAtraka, sAvazeSadravya. 4. saMsRSTa hAtha, asaMsRSTamAtraka, niravazeSadravya. pa. asaMsRSTa hAtha, saMsRSTamAtraka, sAvazeSadravya. 6. asaMsRSTa hAtha, saMsRSTamAtraka, niravazeSadravya. 7. asaMsRSTa hAtha, asaMsRSTamAtraka, sAvazeSadravya. 8. asaMsRSTa hAtha, asaMsRSTamAtraka niravazeSadravya. A ATha bhAMgAomAM viSama eka, traNa, pAMca ane sAtamA bhAMgAmAM laI zakAya paNa be, cAra, che ane ATha-e samabhAMgAmAM na laI zakAya. kemake ahIM hAtha ane vAsaNa baMne svayegathI saMsRSTa hoya ke asaMsaSTa hoya, te pazciAta karma thAya che. kAraNake pAchaLa dravya bace che mATe. jema vAsaNamAM dravya bace che, te vAsaNane bhale sAdhu mATe kharaDayuM hoya, chatAM dAtA bAI dhotI nathI kemake pharIvAra temAMthI bacela vastu pIrasI zakAya che. je vAsaNamAM sAdhune harAvyA pachI thoDuM paNa dravya na bace, te nakkI te thALI mAtraka vagere vAsaNa ke hAthane dhoI nAMkhe che. mATe bIjA vagere bhAMgAmAM niravazeSadravya hovAthI pazcAtakarmano saMbhava hovAthI na khape. pahelA vagere bhAMgAomAM pazcAtakarmano saMbhava na hovAthI khape che.
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 caraNasittarI 299 10. chardita-chardita eTale tyAgavuM, choDavuM, DhALavuM, te sacitta, acitta ane mizra-ema traNa prakAre che. te chardita paNa kyAreka sacittamAM, kyAreka mizramAM ne kyAreka acittamAM thAya che, emAM mizranuM AdhAra Adheya baMnerUpe sacittamAM ja aMtarbhAva hevAthI cheDavA. pheMkavA viSayakamAM sacitta-acittadravyane AdhAra rUpe ane AdheyarUpa saMyogathI cAra bhAMgA thAya che. te A pramANe - 1. sacittamAM sacittano tyAga. 2. sacittamAM acittane tyAga. 3. acittamAM sacittano tyAga. 4. acittamAM acittano tyAga. AmAM pahelA traNa bhAMgAomAM sacittanA saMghaTTA vagere deSane saMbhava hevAthI na khape. ane chellAmAM DhoLAtuM hovAthI na khape. kAraNake DhoLavAmAM mahAna deSa che. garama padArthane DhALa bhikSA Ape te dAjhe ane jamIna para rahelA pRthvIkAya vagerene bALe. ThaMDu dravya DhoLAya te jamIna para rahelA pRthvIkAya vagerene virAdhe. A daza eSaNanA de che. A pramANe saMkSepathI gocarInA betAlIsa (42) deSa kahyA. vistArathI piMDaniryuktimAMthI jANavA. (568) have piDavizuddhine sArAMza kahe che. (sarva saMgraha) piDavizuddhine sAra: piMDesaNA ya savvA saMkhittoyarai navasu koDIsu / na haNai na kiNai na payai kArAvaNaaNumaIhi nava // 569 // - piMDeSaNa eTale piMDavizuddhi. te saMpUrNa paNe saMkSepamAM nava prakAranI keTImAM eTale vibhAgamAM AvI jAya che. te A pramANe. 1. pote jAte na haNe, 2. na kharIde, 3. na pakAve (rAMdhe), 4. na haNAve, pa. na kharIdave, 6. na raMdhAve, 7. haNanArAne, 8. kharIdanArane ane 9, rAMdhanArane anudana na Ape. A nava prakAre piMDa vizuddhine saMgraha thAya che. (569) AgaLa seLaprakAranA udramanA doSo kahyA, te sAmAnyathI-be prakAre che. 1. vidhikeTi ane 2. avizeSikeTi. 1. tyAga eTale mUkavuM.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 pravacanasAroddhAra 1. doSathI duSTa thayela bhajana bIjA nirdoSa bhejana sAthe hoya ane temAMthI deSita jeTalo AhAra haya, teTale AhAra kADhI nAkhyA pachI bIjo AhAra khape, te de vizeSikeTinA kahevAya. 2. je doSamAM deSita AhAra kADhyA pachI paNa nirdoSa AhAra na khape-evA doSa avizAdhikeTinA che. 1. avizeAdhikeTinA doSa? kammuddesiyacarime tiya pUiyamIsacarimapAhuDiyA / ajjhoyara avisohI visohikoDI bhave sesA // 570 // AdhAkama, dezikanA chellA traNa bheda, pUtikAma, mizrajAta, chellI bAdara prAtikA ane adhyavapUraka-A deze avizeAdhikeTinA che. bAkInA badhA vizeAdhikATinA che. karma eTale bhede sahita Adhakarma, zikamAM-vibhAgIdezikanA chellA traNa bheda, bhajana-pANIrUpa pUtiSa, pAkhaMDIgRhimizra ane sAdhuhimizrarUpa mizrajAta, chellI eTale bAdara prAtikA, adhyavapUranA chellA be svagRhi pAkhaMDI mizra ane svagRhI sAdhumizra be bheda levA. A utamanA doSa avizodhikeTinA che. A avizedhikaTInA deSavALA sukA, sathu vagere ke chAzanA chAMTAne lepa vagere uDavAthI athavA elapakArI vAla, caNuM vagerethI aDelA chAMTAthI sparzAyelA zuddha AhArane paNa kADhI nAMkhyA bAda traNa kalpa eTale traNa vakhata pAtra dhoyA vagara je zuddha AhAra pAcho lIdho hoya, te pUti jANavuM. 2. vizedhikeTinA doSe - zikanA nava bhede ane vibhAgIdezika, upakaraNa pUtikarma, mizrane pahelo bheda, sthApanA, sUkamaprAtikA, prAduSkaraNa, krata, prAmitya, parivartita, abhyAhata, uddabhinna mAlApahata, Ava, aniSTa, athavapUrakane pahele bheda-A bheda vizedhikeTinA che. jemAMthI azuddha bhajana kADhI lIdhA pachI bAkIne AhAra vizuddha rahe, te vize dhikeTi athavA pAtrAne traNa vAra joyA vagara paNa jemAM choDyA pachI khape te vizeSikeTi. kahyuM che ke zikamAM nava, upakaraNa pUti, yAvarthika mizrajAta, athavapUrakane pahele bheda, parAvartita, abhyAhata, ubhinna, mAlApahata, Acchedya, anisaNa, pAduSkaraNa, krIta, prAmitya, sUphamaprAbhUtikA, be prakAranuM sthApanA piDa-A badhA deze vizadhikeTinA jANavA. gocarI mATe pharatA pahelA zuddha AhAra lIdhe pachI anupaga vagere kAraNathI temAM vizeSikeTivALA dejavALe AhAra lIdhe. tene pAchaLathI khyAla Ave ke A
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 caraNasittarI 301 AhAra vizeSikeTina che. je te AhAra vagara cAlI zake ema hoya, te badheye AhAra vidhipUrvaka paraThave. je nirvAha thAya tema na hoya, jeTalo vizeSikeTi delavALo AhAra hoya teTalA AhArane sArI rIte jANuM paraThave. je jANutA sarakhA raMga, gaMdha vagere pravAhIthI mizrita thayela hoya, te te badhAye AhArane tyAga kara. badhAne tyAga karyA pachI je AhAranA sUkSama avaye chatAM paNa tyAga karela AhAra vizedhikeTivALo hovAthI te pAtrAmAM kalpa karyA vagara bIje zuddha AhAra laI zakAya che. (570) samiti:iriyaa 1 bhAsA 2 esaNa 3 AyANAIsu 4 taha pariDhavaNA 5 / sammaM jA u pavittI sA samiI paMcahA evaM // 571 // IryA, bhASA, eSaNuM, AdAna tathA pariThApanA. A pramANe pAMca samiti che. samyaga prakAre je pravRtti, te samiti kahevAya. IryA eTale gati, balavuM te bhASA, eSaNa eTale zedhavuM, AdAna eTale levuM, dareka kriyAomAM levuM te prathama hovAthI AdAna zabdathI nikSepa paNa samajI levuM, pariNApanA eTale choDavuM, tyAgavuM. temAM AgamAnusAre je samyag pravRtti, kiyA te samiti. A pAMca kriyAnI zAstrIya je saMjJA te samiti. tethI Isamiti, bhASAsamiti, eSaNa samiti, AdAnanikSepasamiti, parijhApanAsamiti-e pramANe pAMca prakAre samiti che. 1. isamiti -basa-sthAvara jIvonA samudAya pratye abhayadAna mATe dIkSita thayela sAdhune Avazyaka projana ubhuM thAya, tyAre loko vaDe khUMdAyela, sUryanA kiraNathI tapela, acitta mArgamAM jatAM jaMturakSA ane svazarIra rakSA mATe paganA AgaLanA bhAgathI eka yuga eTale sADAtraNahAtha jeTalA kSetrane joIne je gati karavI, te Isamiti. dazavaikAlikasUtramAM kahyuM che ke eka yuga pramANa bhUmine AgaLa sArI rIte jete tathA aneka prakAranA bIja, vanaspati, beIndriya vagere trasa jIvera, sacitta pANI tathA mATIne tyAga karate pRthvI para cAle. khADA, UMcI-nIcI jamIna, ubhA lAkaDA, pANI vagaranA kAdavane tyAga karI bIje rasta haya, te pANI vageremAM vacce mUkela pATIyA, ke paththara vagere parathI paNa na jAya. A pramANe upagapUrvaka jatAM sAdhuthI kadAca jIva hiMsA thAya, to te hiMsAnuM pApa na lAge. ghaniryuktimAM kahyuM che ke 'javA mATe IsamitimAM upayegavaMta sAdhu paga uMce kare, te vakhate beIndriya vagere jIva marI jAya, te te marI javAnA kAraNe sAdhune jIvahiMsA nimittaka sUkSama paNa karma baMdha siddhAMtamAM batAvyuM nathI. kemake bhAvathI sAdhu sarvathA anavadya pravegavALe eTale ke niSpApa gavALe che mATe."
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 - pravacanasAroddhAra - pravacanasAramAM paNa kahyuM che ke "jIva mare ke jIve paNa ajayaNAnA AcAravALAne nizcayathI hiMsA che paNa jayaNAvALA samita sAdhune hiMsA mAtrathI paNa baMdha nathI." ra. bhASAsamitiH-vAkyazuddhi nAmanA dazavaikAlikanA sAtamA adhyayanamAM kahela sAvadyabhASA ane dhUrta, kAmI, cera, dArUDI, jugArI, nAstika vagere vaDe belAyelA bhASAne nibhapaNe choDIne badhAne hitakArI thoDI paNa ghaNA kAryane sAdhanArI, spaSTa, vANa belavI te bhASAsamiti. 3. eSaNasamiti :-grahaNUSaNa, grAmaiSaNA-ema gaveSaNanA be prakAra che. te gaveSaNAnA dethI adRSita anna pANI vigere rajoharaNa, muhapatti vagere audhika upadhi, zayyA, pATa, pAchaLa aDhalavAnuM pATIyuM, carma, dAMDe vagere aupagrahika upadhimAM je nirdoSa hoya te levuM-te eSaNa samiti che. : 4. AdAnA-nikSepasamiti -Asana, saMthAra, pIThanuM pATIyuM, vastra, pAtra, dAMDe vagerene AMkhathI joIpaDIlehI, sArI rIte upayegapUrvaka ghAthI paDIlehIne le. ane joyelI, paDilehelI bhUmimAM mUke te AdAnanikSepasamiti. upayoga vagaranAne te paDilehaNa karIne le ane mUke te paNa samiti zuddha nathI. kahyuM che ke paDilehaNa karatAM paraspara vAta kare athavA dezakathA kare, paccakakhANa Ape, vAcanA pite le ke Ape, te te paDilehaNamAM pramAdI DUchavanikAyana virAdhaka kahyo che. 5. pAriSThApanikAsamiti :-viSTA, pezAba, leTa, kapha, zarIrane mela, bina jarUrI vastra, pAtra, AhAra, pANI vagerene jIvasamUha vagaranI niSa bhUmimAM upagapUrvaka tyAga karavo-te pAripanikAsamiti. (571) bArabhAvanA - paDhamamaNicca 1 masaraNaM 2 saMsAro 3 egayA ya 4 annattaM 5 / asuittaM 6 Asava 7 saMvaro 8 ya taha nijarA 9 navamI // 572 // logasahAvo 10 bohi ya dulahA. 11 dhammassa sAhao arahA 12 / eyAu huti bArasa jahakkama bhAvaNIyAo // 573 // 1. anitya, 2. azaraNu, 3. saMsAra, 4. ekatva, 5. anyatva, 6azucitva, che. Azrava, 8, saMvara, 9. nirjarA, 10. lokasvabhAva, 11. badhidurlabha, 12. dharmakathaka arihaMta-A bAra bhAvanAo yathAkrame hiMmezA bhAvavA jevI che. A bhAvanAnuM yatkiMcita svarUpa kahIe chIe...
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 caraNasittarI 303 1. anityabhAvanA:-anityatArU5 rAkSasa vaDe vA jevA majabUta zarIravALA paNa koLiyA thaI jAya che. te pachI keLanA garbha jevA niHsAra zarIravALAnI zI vAta karavI? bilADI jema dUghane AnaMdathI svAda kare che paNa mAravA mATe uThAvelI lAkaDIne jetI nathI-tema leke paNa viSayasukhano svAda karatAM haMmezA yamane jotA nathI. are ame zuM karIe? parvatamAMthI paDatI nadInA pravAha jevuM zarIra che. jIvanuM AyuSya pavanathI hAlatI dhajA samAna asthira che. zarIranuM lAvaNya strIne caMcaLa nayananI pAMpaNa jevuM che. yuvAnI madonmatta hAthInA kAna samAna caMcaLa che. zeThAI, svAmIpaNuM svamanI hAramALA jevuM che. lakSamI vIjaLI jevI capaLa che. prema be-traNa kSaNa rahenAra che. sukha sthiratA vagaranuM che. ' | sarva bAbatamAM anityabhAvanA bhAvanAra prANa-priya putra vagere marI jAya te paNa zoka karatA nathI. badhIye vastumAM nityatAnI buddhivALe mUrakha bhAMgI-tUTI jhUMpaDI tUTI jAya te paNa haMmezAM raDe che. mATe tRSNAnA nAzapUrvaka nirmamabhAvane karanArI anityabhAvanA zuddha buddhivALAe haMmezAM bhAvavI. 2. azaraNubhAvanA -pitA, mAtA, bhAI, bena, putra, patnI vagerenI samakSa ja, aneka Adhi-vyAdhinA samUhe baMdhAyelA rADa pADatA prANIone karmarUpI eraTAo camanA mukharUpa guphAmAM nAkhe che. hA hA ! kevuM kaSTa ke zaraNu rahita leka kevI rIte rahI zake che. . jeo judA judA zAstrane vistArathI jANe che. jeo maMtra taMtranI kriyAomAM hoziyArI dharAve che. jeo jotiSazAstramAM kuzaLatA rAkhe che. teo paNa samasta traNa lekane nAza karavAmAM vyagra evA yamano pratikAra karavAnA kAryamAM hoziyArI dhAraNa karatA nathI. judA judA prakAranI zastrakaLAmAM kuzaLa evA uddabhaTa subha vaDe cAre taraphathI viTaLAyela ane teja gativALA madonmatta seMkaDe hAthI vacce rahelA hovAthI kyAreya paNa, keIthI paNa pahoMcI jANa na zakAya evA IMdra, vAsudeva, cakravartIone paNa baLAtkAre yamanA dUte acAnaka yamaghare ghasaDI jAya che. hA ! hA ! kevI chanI azaraNutA che. jeo jarA paNa kaSTa vagara meruparvatane daMDa ane pRthvIne chatra samAna karavA mATe samartha, tathA asamAna baLane dhAraNa karanArA tIrthaMkara paNa, aho ! samasta janasamUhanA yama bhayane dUra karavAmAM samartha nathI. strI, putra, mitra vagerenA sneharAganA baMdhathI bacavA mATe zuddhamatithI azaraNabhAvanA bhAvavI joIe.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 pravacanasAre ddhAra 3. saMsArabhAvanA-A bhavarUpI nATakamAM moTe bhAge buddhizALI ke mUkha, paisAdAra ke nirdhana, sukhI ke dukhI, rUpavAna, ke kadarUpo, svAmI ke sevaka, priya ke apriya, rAjA ke prajA, deva ke pazu, manuSya ke nAraka badhAya nRtya kare che. aneka pApakArI mahAAraMbha vagere kAraNe sevI, pApo bAMdhI, cAre dizAmAM bhayaMkara aMdhakAravALI nAraka bhUmimAM jaI, aMga chedana-bhedana-dahana-kaleza Adi moTA dukhone ja pAme che. te kahevA mATe cAra moDhAvALA brahmA paNa samartha nathI. mAyA, ArtadhyAna vagere aneka prakAranA kAraNe vaDe siMha, vAgha, hAthI, bakarA, gheTA, baLada, gAya vagererUpa tiryaMcagatine prApta kare che. tyAM bhUkha, tarasa, vadha, baMdha, mAra sahana kara, roga, bhAra vahana kara vagere je duHkhane haMmezAM jIva sahana kare che. te kahevA mATe kaI paNa samartha nathI. bhakSyA-bhakSyanA viveka vagaranA, bezarama, sevya-asevyanI vidhimAM bhAna vagaranA, nirdayatA priya, anArya manuSya hamezAM mahAraMbha samAraMbha vagere dusaha phelezane karatA mahA du:khadAyaka karmane bAMdhe che. AryadezamAM utpanna thayelA manuSyo paNa kSatriya, brAhmaNa vagere paNa ajJAna, daridratA vyasana, durbhAgyatA, roga, nokarI, apamAna, avajJA vagere vaDe haMmezAM je duHkhane sahana kare che, te duHkhane devo paNa kahI zakatA nathI. keLanA garbha samAna kamaLa zarIravALA, yuvAna, sukhI puruSane agninA jevA lAlALa lokhaMDanI soya vaDe dareka romarAjImAM bheMkavAmAM Ave, te vakhate je duHkha thAya, tenAthI ATha ghaNuM duHkha strInA garbhamAM rahela jIvane hoya che. ane tenAthI anaMtagaNuM duHkha janma vakhate hoya che. bAlyAvasthAmAM ajJAna vagerethI pezAba, viSTA, dhULa vageremAM ALoTavAnI niMdita pravRtti karI AnaMda mA, yuvAvasthAmAM vaibhava prApta karavAmAM, ISTa viraha, aniSTa saMga vageremAM pIDA sahana karI, vRddhAvasthAmAM zarIra kAMpe, AMkhe dekhAya nahIM, zvAsa cAle -A badhAmAM evI kaI dazA che ke jemAM sukhane pAme? samyaktva vagerene pALavA vaDe meLavela devabhavamAM jI, zeka, viSAda, IrSyA, bhaya, alpaRddhi, adekhAI, kAma, mAna vagerenI atyaMta pIDAthI duHkhI thayelA dInatApUrvaka pitAnuM lAMbu AyuSya kaSTapUrvaka khapAve che. A pramANe buddhimAna zivaphaLane karanArI, bhavavairAgyarUpa vRkSa mATe sudhAvRSTi karanArI-A saMsArabhAvanA bhAvavI joIe. 4. ekatvabhAvanA :- ahIM saMsAramAM jIva ekalo ja utpanna thAya che. eka ja mare che. ekalo ja karma bAMdhe che ane tenA vividha prakAranA phaLo ekale ja
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 66. caraNasittarI bhogave che. jIve je dhana pite aneka prakAranA kaSTo vaDe meLavyuM hoya, te strI, putra, mitra, bhAI vagere bhegA thaIne bhogave che ane te karmanA kAraNe manuSya, deva, naraka, tiryaMcabhAmAM asaMkhya dusaha dukAne jIva ekale ja sahana kare che. jIva je zarIranA mATe cAre dizAmAM bhame che, dInatA dhare che, dharmathI bhraSTa thAya che, atihitakArIone paNa Thage che, nyAyamArga ullaMghe che-te zarIra paNa bIjA bhavamAM eka pagaluM paNa AtmA sAthe jatuM nathI. te pachI he jIva! tuM kahe ke paraleka jatAM kenI sahAya laIza? ane svadeha svArthamAM ja rata che- ema sArI rIte jANIne buddhimAne sarva sthAne kalyANanA kAraNarUpa eka dharma ja sahAya karanAre che ema bhAvanA bhAvavI joIe. pa. anyatvabhAvanA :- aho ! jIva A zarIrane paNa choDI paralokamAM jAya che, mATe A zarIrathI jIva judo che, te pachI paisA vagere padArtha samUhanI zI vAta karavI? mATe kaI zarIrane caMdananuM vilepana kare ke daMDa vagerethI mAre, dhana vagere kaI Ape ke kaI laI jAya, te badhA para samabhAva rAkhe. A pramANe je mahAmati anyatva bhAvanA bhAve che, tenuM sarvasva nAza thavA chatAM paNa zekane aMza mAtra paNa heta nathI. 6. azucibhAvanA - jema dariyAmAM paDelo padArtha khArAzamAM pariName che, tema zarIranA saMparkamAM AvelA padArtho paNa elarUpe pariName che. mATe A zarIra haMmezA azucimaya che. lehI ane zukranA milanathI banela, garbhamAM jarAyuthI viTaLAyela, mAtAe khAdhelA pIdhelA padArthothI vadhela, gaMdI dhAtuthI gherAyeluM, karamIyA, rega, zuMbaDA vagerene sthAnarUpa-AvA sarva malethI gaMdakImaya zarIrane kaye buddhimAna pavitra mAne ? svAdiSTa, sugaMdhI lADu, dahIM, khIra, zeraDI, zAli, edana, drAkSa, pApaDI, amRtapATha, ghebara, suMvALI, kerI vagere je kaMI khAdhu hoya, te turata ja jyAM badhI rIte malarUpe thAya che-te azucimaya zarIrane mehathI aMdha banelA A pavitra mAne che. mUrkhAo seMkaDo ghaDA pANI vaDe zarIrane sApha karI thoDo TAIma svaccha kare che. uttama kastUrI vaDe sugaMdhI kare che. chatAM viSTAnA kethaLA jevA A zarIramAM zI rIte pavitratA ane sugaMdhI AvI rahe? divya sugaMdhanI samRddhi vaDe dizAone vAsIta karatA caMdana, kastUrI, kapUra, agarU, kuMkuma vagere padArtho paNa jenA sparza mAtrathI kSaNavAramAM durgadhI ane malIna banI jAya che, te zarIrane keTalAka pavitrarUpa mAne che-teonI mUrkhatA juo. A pramANe zarIranI paramArthathI apavitratA vicArI buddhimAna te zarIramAM kadIya mamatA na kare.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 pravacanasAreAdvAra azubha karmone 7. AzravabhAvanA - mana, vacana, kAyAnA ceAgA vaDe zubha ke je bhiva AtmA AvavA de che, te yeAgone jinezvare Azrava kahyA che. sajIvA para maitrIbhAva vaDe, guNAdhika para prameAdabhAvanA vaDe, avinita jIvA para madhyasthabhAvanA vaDe ane duHkhI para dayAbhAva vaDe satata vAsita je puNyazALI pAtAnA aMtaHkaraNane kare che. te betAlIsa (42 ) prakAranuM zubha karma khAMdhe che. A dhyAna, mithyAtva, kaSAya, viSaya vaDe jenu' mana gherAyela hAya che, te byAsI ( 82 ) prakAranuM azubha kama khAMdhe che. kevaLI, guru, siddhAMta, saMghanA sadguNanA varNanarUpa hitakArI paththa vacanavaDe zubha karma baMdhAya che. zrI saCgha, guru, sarvaMjJa, dharma, dhArmikatAne dUSita karanArA unmAdaka vacanA vaDe azubha karma bAMdhe che. devapUjA, gurupAsanA, sAvaiyAvacca, kAyakrutine pALanAra zubha karma bAMdhe che. mAMsabhakSaNa, dArUpAna, jIvahiMsA, cArI, paradArA sevana karanAra azubha ka ne bAMdhe che. A AzravabhAvanAne je satata bhAvathI bhAve che, te ananI para parAjanaka duSTAzravanA samUhathI manane aTakAvI zake che. mATe samasta duHkharUpI agnine mATe megha samAna tathA samasta sukhanI zreNIne racavAmAM zreSTha-evI zubhAzrava bhAvanA--samUhamAM hamezAM ti karavI joie. 8. sa`varalabhAvanA :- Azravane rokavuM te saMvara. te sasa vara ane dezasaMvara-ema be prakAre kahyo che. sa sa vara ayAgIkevaLImAM ja hoya che. dezasa vara eka be AzravanA rAdha karavAthI thAya che. te baMne sa'vA paNa dravya ane bhAvanA bhedathI be-be prakAre che. AtmAmAM AzravathI je dravyapudgalarUpakamAMnu sa` ane dezathI chedana ( rAkANu ) te dravyasaMvara. saMsAranA kAraNarUpa kriyAnA je tyAga, te bhAvasa`vara che, mithyAtva kaSAya vagere AzravAne rokavA mATe buddhimAne virodhI upAyA yeAjavA joie. jema mithyAtva ane Ata --raudradhyAnane niSkalaMka samyagdarzana ane zudhyAna vaDe jItavA joie. kSamAthI krodha namratAthI mAna, saralatAthI mAyA ane satASathI lAbhane aTakAvavA joie. rAga dveSanA tyAgapUrvaka jhera jevA STi-aniSTa zabdAdi viSayAne tajavA joIe. je manuSya A bhAvanAnA saMga kare che. te saubhAgyavAn thAya che ane svarga, mAkSanI lakSmIne prApta kare che. 9. nirA :- saMsAranA kAraNarUpa karma paraparAnA je kSaya, te nirjarA. te nirjarA sakAma ane akAma-ema e prakAre che.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI sAdhuone sakAmaneja rA ane bIjA jIvAne akAmanirjarA thAya. kerInA pAkanI jema karmonA vipAka svAbhAvika ane prayatnathI thAya che. amArA karmInA kSaya thAe evA AzayavALA sajajanA ( sa`tA ) tapasyA vagere karatA sakAmanija rA kare che. 307 sajJAna rahita ekendriya vagere jIvAne ThaMDI, garamI, varasAda, Aga, chedana, bhedana, vagere vaDe hamezAM kaSTa bhAgavatA-je karmonA nAza thAya che--tene jJAnIoe akAmanirjarA kahI che. je kAraNathI tapa vagere vaDe vRddhi pAmatI nirjarA mamatva, kama ane sa MsArane haNe che, tethI nirAbhAvanA bhAvavI joie. 10. lAkasvabhAvabhAvanA :- vaizAkhasaMsthAna eTale kamara para be hAtha rAkhI, e paga paheALA karI, ubhA rahela manuSya jevI AkRti te. leAka, Utpatti, sthiti, vyaya svarUpa dravyeAthI bharela che. te leAka uSNa, adhA ane titi ema traNa prakAre jinezvarAe kahyo che. merUparvatanA madhyamAM ATha rUcaka pradezathI upara nIce navaso navase ceAjanakula aDhArasA seAjana pramANu tirthyalAka vividha prakAranA padArthothI bharelA che. tirthyaleAkanA upara sAta rajaju pramANa u leAka adheAlAka kahyo che. ane eTalA ja pramANavALA ratnaprabhA vagere aMdhakAramaya sAta nAraka pRthvIe ghanASi, ghanavAta ane tanavAtathI vIMTaLAyelI che. tyAM nAraka bhUkha, tarasa, vadha, AghAta, cheTha bheda, vagere duHkhAne satata bhAgave che. pahelI pRthvInI jADAI 1,80,000 yAjana che. temAMthI upara nIce eka-eka hajAra cheADI bAkInA yAneAmAM bhavanapatidevAnA bhavanA che. te bhavanapati, asurakumAra, nAgakumAra, hitakunAra, supa kumAra, agnikumAra, vAyukumAra, stanitakumAra, abdhikumAra, dvIpakumAra, dikumAra-ema daza prakAre che. tenA bhavana uttara dakSiNadizAmAM che. temAM asurakumAromAM dakSiNa dizAnA asurakumAranikAyanAM svAmI camare che ane uttara dizAnA khalIMdra che. e pramANe nAgakumAra vagere nava nikAyanA banne dizAnAM indronA nAme A pramANe che. (2) dharaNendra, bhUtAnaMda (3) hira, hirasaha (4) veNudeva, vedAlI (5) agnizikha, agnimAnava (6) vela'kha, prabhajana (7) sughoSa, mahAdheASa (8) jalakAMta, jalaprabhu (9) pUrNa, viziSTaka (10) amita, mitavAhana che.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 pravacanasArezadvAra A pRthvInA uparanA eka hajAra yojanamAM upara nIce se-se jana choDI vaccenA AThase janamAM caMcala prakRtivALA pizAca vagere ATha vyaMtaronA uttaradakSiNamAM nagaro che. te vyaMtaro (1) pizAca, (2) bhUta, (3) yakSa, (4) rAkSasa, (5) kinnara, 6) kipuruSa, (7) mahAraga, (8) gAMdharva-ema ATha prakAre che. te ATha nikAyanAM dakSiNa ane uttara dizAnA vyaMtarendro anukrame nIce mujaba che. (1) kALa, mahAkALa (2) surUpa, pratirUpa (3) pUrNabhadra, mANIbhadra (4) bhIma, mahAbhIma, (5) kinnara, jhiMpuraSa (6) sapuruSa, mahApuruSa (7) atikAya, mahAkAya (8) gatirati, gItayazA. A ja pRthvInA uparanA se yejanamAMthI upara nIce daza daza jana vaccenA eMsI yejanamAM aprajJapti vagere kaMIka alpa RddhivALA ATha vANavyaMtare rahe che. A AThe nikoyamAM darekanAM mahA tejasvI be-be iMdra uttara-dakSiNa vibhAgamAM jANavA. adholekanI upara eka lAkha jana pramANa jabUdvIpa che. tenA madhyamAM eka lAkha jana UMce suvarNamaya merU parvata che. tathA bharatAdi sAtakSetra ane himavaMta Adi cha parvata che. tenA upara zAzvata jinAlaye zobhe che. jabUdvIpa pachI be lAkha jana pramANa lavaNasamudra che. tyAra pachInA dhAtakIkhaMDa ane kAledadhi Adi asaMkhyadvIpa-samudra-bamaNuM-bamaNuM pramANamAM che. chellA svayaMbhUramaNadvIpa ane svayaMbhUramaNasamudra che. cAra samudro potAnA nAma pramANe rasavALA, traNa pANI jevA rasavALA bAkInA zeraDInA rasa jevA svAdavALA che. uttama ane manohara dravyamAMthI banAvela dArU samAna svAdavALA pANIvALo vArUNIvara samudra che. sArI rIte ukALela ane khAMDa vagere mizrita dUdha jevA pANIvALa kSIrAdhisamudra che. tapAvelA gAyanA tAjA ghI jevA svAdavALe vRtavarasamudra che. mIThA jevA khArA pANIvALo lavaNasaMmudra che. kAlodadhi, puSkaravara ane svayaMbhUramaNa samudra varasAdanA pANI jevA che. paraMtu kAlodadhinuM pANI kALu ane bhAre pariNAmavALuM che ane puSkarodadhinuM tathA svayaM bhUramaNanuM pANI hitakArI ane halakuM che. bAkInA samudranuM pANI traNa ukALA sudhI sArI rIte ukALela zeraDInA rasa jevA svAdavALuM che. pRthvInA samabhUtala bhAgathI sAtaso nevuM bhejana UMce gayA pachI jyatiSi vimAnanI nIcenuM taLiyuM Ave che. tenA para daza jana gayA pachI sUrya vimAna, te pachI eMsI jana gayA pachI caMdra vimAna, te pachI vIsa jana bAda graha vagere hoya che. ema ekase dasa yejanamAM tiSadevaleka che.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66, caraNasittarI 309 jabUdvIpamAM be be lavaNa samudramAM cAra cAra, dhAtakI khaMDamAM bAra bAra, kAlodadhimAM 42-4ra. ane puSkarArdhadvIpamAM 72-72 sUrya caMdra phare che. A pramANe manuSyakSetramAM ese batrIsa caMdro ane sUryo che. mAnuSottaraparvata pachInA dvIpa-samudramAM sUryathI caMdra ane caMdrathI sUrya pacAsa hajAra jananAM aMtare rahelA che. ane manuSyakSetranA sUrya caMdranA pramANathI ardha pramANu yukta che ane te te kSetranI paridhi vadhavAnA kAraNe darekanI saMkhyA vadhe che. e rIte svayaMbhUramaNa samudra sudhI, ghaMTAkAre zubha ane maMda vezyAvALA haMmezAM sthira rahelA asaMkhyAtA sUrya-caMdro che. samabhutalAthI deDha rAjalaka gayA pachI vipula saMpattivALA saudharma ane IzAna nAmanA devaloka che ane aDhIrAjalaka gayA pachI uttara-dakSiNa dizAmAM sanatakumAra ane mAhendra nAmanA manohara be devaloka che. tenA upara urvalakanA vacce brahma nAmano devaloka che. tenI upara lAMtaka, tenI upara mahAzuka ane tenI upara sahastrAra nAme devaloka pAMcamA rAjakamAM che. te pachI eka IMdravALA, caMdranI jema goLAkAra Anata ane prAkRta nAme be devaleka che. te pachI chaThThA rAjakamAM eka IMdravALA caMdra jevA goLa AkAre AraNa ane azruta nAme be devaka che. A pramANe bAra devaloka kahyA. traNa adhatana raiveyaka, traNa madhyamaraiveyaka ane traNa uparitanaveyaka che. ema kula nava daiveyaka che. tenA upara pAMca anuttara vimAne che. pUrva dizAmAM vijaya, dakSiNa dizAmAM vaijayaMta, pazcimamAM jayaMta ane uttaramAM aparAjita ane A cArenI madhyamAM sarvottama sarvArthasiddha nAme pAMcamuM vimAna che. saudharmadevalathI sarvArtha siddha sudhInA A badhA devo AyuSya, prabhAva, vezyA, vizuddhi, avadhijJAna, teja ane sukha vageremAM AgaLa AgaLanA devothI uttarottara vadhatA pramANavALA che ane zarIra, gati, garva tathA parigrahamAM hIna hIna pramANuvALA che. pahelA be devalokanA vimAne ghanedadhi para rahelA che. te pachI traNa devalokanA vimAna vAyu para rahelA che. pachI traNa devalokanA vimAne vAyu ane udadhi para rahelA che. tenA uparanA sarva devakanA vimAna AkAza upara rahelA che. A pramANe urvalekamAM vimAnanI rahevAnI sthiti kahI. sarvArthasiddha vimAnathI bAra jana upara gayA pachI hima jevI sapheda 45 lAkha jana lAMbI pahelI ane goLAkAra tathA vacce ATha jana jADAIvALI zuddha sphaTika jevI nirmaLa, jinazAsanamAM prasiddha siddhazilArUpa ISatRprAbhAra nAme pRthvI che.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 pravacanasAroddhAra: tenA uparanA chellA pejananA traNa gAu gayA pachI cethA gAunA chaThThA bhAgamAM nirAmayI siddho rahyA che. te siddha haMmezA anaMta sukha, jJAna, vIrya, sadarzanavALA, lekAMtane aDI, paraspara avagAhIne zAzvatakALa mATe rahelA che. A pramANe leka viSayaka bhAvanA bhAvatAM bhavyAtmAnuM mana saMsAranA kAraNa rUpa viSaya samUhamAM doDatuM nathI. paNa anya anya padArthonI bhAvanAthI jAgelA jJAnathI dharmadhyAnamAM vadhu sthira thAya che. 11. bodhidurlabha bhAvanA :- A bhayaMkara saMsAramAM anaMtA pula parAvartAthI. jIva potAnA kaThora karmo vaDe pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspatimAM pharatAM pharatAM ghaNI akAmanirjarA dvArA zubha puNya prApta karIne durlabha evA beIdriya, iMdriya vagere trasapaNane pAme che. te trANAmAM paNa AryakSetra, sujAti, saskula, nirogI zarIra, saMpatti, vizALa rAjya, sukha vagere karmanI laghutAnA kAraNe prApta kare che. paraMtu tavAtavane viveka karavAmAM kuzaLa sarvajJa darzita ane akSaya kSasukhane utpanna karanArI evI bodhine che ke I paNa jagyAe prApta karI nathI. je A jIvoe. eka vakhata paNa bedhi prApta karI hatI, te ATalo vakhata te jIvonuM paryaTana na thAya. A jIve dravyacAritra to ghaNIvAra prApta karyuM che paNa samyaga jJAna karAvanArI bAdhi kadIye prApta karI nathI. bhUtakALamAM je siddha thayA che, siddha thAya che ane bhaviSyamAM siddha thaze-te sarve e bedhinA mahimAthI ja thAya che, mATe durlabha evI bodhinI upAsanA karavI joIe. 12. dharmakathakaarihaMtanI bhAvanA :- arihaMte kevaLajJAnanA prakAzathI kAlokane jenAra hovAthI yathArtha dharma kahevA mATe samartha che, bIjAe nahIM vitarAgo ja sarvatra parArthakaraNamAM tatpara hovAthI keIpaNa sthAne asatya bolatA nathI, mATe temane dhama satya che. - jinezvarae kSamA vagere daza prakAre dharma kahyo che. je dharmane karavAthI jIvo. saMsAramAM DUbatA nathI. hiMsAdi karAvanArA, pUrvApara virUddha, vicitra svarUpavALA vacanane pitAnI IcchA mujaba racatA, kutirthio vaDe racAyelA dharma, saddagatinA virodhI hovAthI saMpUrNa dharma na kahevAya. temanA siddhAMtamAMthI je kAMI satya, dayA vagerenI vAta jaNAya che, te vacana mAtra che paNa tAtvika nahIM. je zreSTha medonmatta hAthIonA samUhavALuM sAmrAjya prApta thAya che, samasta lokone AnaMda ApanAra vaibhava maLe che, pUrNa caMdra samAna tejasvI guNeno samUha prApta thAya. che. parama ucca keTInuM saubhAgya maLe che-A badhe dharmane ja prabhAva che.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittari 311 seMkaDo mojAthI vyApta samudra pRthvIne DUbADatuM nathI, je samasta pRthvI upara megha pANI vaDe varSe che. jagatamAM caMdra sUrya ugIne sarva aMdhakArano nAza kare che-A sarva je thAya che, te nakakI dharmane ja prabhAva che. baMdha vagaranA mATe badhu samAna, mitra vagaranA mATe mitra jevo, rogathI pIDAcelAnA mATe sArA vaidya je, nirdhanapaNathI duHkhI manavALAnA mATe dhana samAna, anAtha mATe nAtha samAna, guNa rahita mATe guNonA bhaMDAra samAna, evA hitenA samUhane utpanna karanAra dharma ja eka jaya pAme che. arihaMtAe kahela A dharma ja satya che. e pramANe bhAvanA bhAvatAM sarva saMpattikara dharmamAM buddhimAne daDha thavuM joIe. A bhAvanAomAMthI eka paNa bhAvanAne je je bhavyAtmA satata bhAve che. te duHkhadAyaka samasta pApane haNe che. jene samasta jaina siddhAMtane abhyAsa karyo hoya, tene A bAre bhAvanAne abhyAsa AdarapUrvaka karavo joIe. je bhAvanAne abhyAsa kare che te anupama sukhane pAme che. temAM Azcarya zuM che? (pa72-573) pratimA : have bAra pratimAnuM pratipAdana kare che. mAsAI sattA 7 paDhamA 8 bii 9 taiya sattarAidiNA 10 / aharAi 11 egarAI 12 bhikkhUpaDimANa bArasagaM // 574 // ekathI sAta mAsanI eka mAsikI vagere sAta pratimAo, AThamI, navamI, dazamI pratimA sAta rAta-divasanI, agyAramI ahorAtra pramANunI ane chellI bAramI eka rAtrI pramANunI-ema bAra bhikSupratimA che, eka eka mAsanI vRddhipUrvaka sAta mAsa sudhInI sAta pratimAo che. temAM eka mahinAnA pramANanI eka mAsikI pahelI, be mAsa pramANanI be mAsikI bIjI, traNa mahinAnI trimAsikI trIjI, ema sAta mahinA pramANanI sasa mAsikI sAtamI pratimA che. A pratimAnI upara pahelI sAta rAtri divasa pramANunI AThamI, bIjI sAta rAta divasa pramANanI navamI ane trIjI sAta rAtri-divasa pramANanI dazamI pratimA che. saMpUrNa rAta-divasa pramANanI agyAramI pratimA ane eka rAtri pramANanI bAramI pratimA-ema sAdhunI pratijJA vizeSa bAra bhikSu pratimAo che. (574)
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 pravacanasAroddhAra: paDivajjai eyAo saMghayaNadhiijuo mahAsatto / paDimAo bhAviyappA samma guruNA aNunnAo // 575 / / gacchecciya nimmAo jA puvvA dasa bhave asaMpuNNA / navamassa taiya vatthu hoi jahaNNo suAbhigamo // 576 / / vosaTTacattadeho uvasaggasaho jaheva jiNakappI / esaNaabhiggahIyA bhattaM ca alevaDaM tassa // 577 // A pratimAo saMghayaNa ane vairyayukta, mahAsattvazALI, samyaku prakAre bhAvitAtmA, gurunI anujJApUrvaka svIkAre che. gacchamAM rahIne je AhArAdi viSayamAM taiyAra thayela hoya, (utkRSTathI) saMpUrNa daza pUrva ane jaghanyathI navamAM pUrvanI trIjI vastu sudhIno abhyAsa karela hoya, hamezA jinakalpInI jema kAussaga mudrAokta dehavALa hoya, upasargane sahanAra, abhigraha yukta bhikSAvALA tathA alepakRta bhejanane grahaNa karanArA hoya che. uparokta pratimAo vARSabhanArAca vagere pahelA traNa saMghayaNamAMthI koI paNa saMghayaNavALo ja svIkArI zake che. kAraNa ke te ja parisaha sahana karavAmAM ati samartha hoya che. citta svAthyarUpa tithI yukta evA ghatimAna AtmAne rati-aratinI bAdhA hotI nathI. mahAsattvazALI anukULa pratikUla upasargomAM harSa viSAda dhAraNa karato nathI. saddabhAvanAthI bhAvita aMta:karaNavALa pratimA svIkArI zake che. te pratimA svIkAranArane tapa, sava, sUtra, ekatva ane baLa-ema pAMca prakAre tulanA karavAnI kahI che. (A pAMca tulanAnuM svarUpa AgaLa kahyuM che.) guru eTale AcAryanI anumati pUrvaka athavA je AcArya pote ja pratimA svIkAranAra hoya te ga7 athavA sthApita AcAryanI anumatipUrvaka pratimAne svIkAra kare. sAdhu samudAyarUpa gacchamAM ja rahIne AhArAdi viSayaka pratimA ka5 tathA AhArAdi viSayaka parikamamAM je niSNAta thayela hoya, te svIkAre che. kahyuM che ke pratimAkalpatulya be prakAranuM AhAra ane upadhi vagere viSayaka parikama gacchamAM rahIne ja kare che. pachI ka5 svIkAre che. parikamanuM pramANu-mAsikI vagere sAta pratimAmAM je pratimAnuM je pramANa hoya, teTaluM ja pramANu parikarmanuM che. varSARtumAM A pratimAono svIkAra na karAya ane parikama paNa na karAya. pahelI be pratimAnuM parikama ane pratimA eka ja varSamAM thAya che. trIjI ane cothI pratimA eka eka varSamAM, bIjI traNa pratimAone eka. varSamAM parikarma ane bIjA varSe pratimA-ema nava varSe pahelI sAta pratimAo pUrI thAya...
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 313 pratimA svIkAranArane kaMIka nyUna dazapUrvane utkRSTathI zrutane bedha hoya che. saMpUrNa dazapUrvadhArI amegha vacanI hovAthI dharmadezanA dvArA bhavyAtmAo upara upakAra karIne tIrthavRddhi karanAra hovAthI pratimA vagere kalpane svIkAratA nathI. jaghanyathI navamA pratyAkhyAna pUrvanI trIjI AcAra nAmanI vastu sudhI zrutAdhigama sUtra ane arthathI hoya che, eTale te pUrvane teTale bhAga vizeSa hoya te jaghanya. ATalA zrutathI rahita te niratizaya jJAnavALo hovAthI kALa vagerene jANI zakyuM nathI. mamatvanA tyAgapUrvaka tathA zArirIka parikarmanA abhAvapUrvaka A pratimA dhAraNa karanAra haMmezAM kAyotsargamAM jinakalpInI jema rahe che ane deva, manuSya tathA tiryaMca saMbaMdhI upasargone sahana kare che. piMDa grahaNanI je vidhi te eSaNuM, te sAta prakAre che. 1. saMsRSTa, 2. asaMsRSTa, 3. uddhatA, 4. alpalepI, 5. avagRhitA, 6. parigRhitA, 7. ujijhatadharma. tenuM svarUpa AgaLa kaheze. A eSaNanA abhigraha A pramANe kare, te sAta eSaNAmAMthI pahelI be eSaNa sivAya pAMcano abhigraha grahaNa kare. amuka divase chellI pAMcamAMthI eka bhejana mATe ane eka pANI mATe-ema be ne abhigraha kare. pratimA svIkAravAnI IcchAvALe parikarma karatAM alapakAraka vAla caNuM vagerarUpa anna grahaNa kare. ane upadhi paNa potAnI be eSaNamAM maLela ja le, na maLe te yathAkRta ucita prApti je rIte thAya te rIte kare. ucita upadhi maLI jAya te tene cheDI de. kahyuM che ke pitAnA kalpane je ucita hoya. te upakaraNane zuddha be eSaNa yukta grahaNa kare. teno abhAva hoya, te yathAkRtane (jevuM hoya tevuM ) jyAM sudhI ucita na maLe tyAM sudhI le, ucita maLe eTale yathAkRta tyAga kare-e pramANe gacchavAsIne paNa samajavuM. kacita upadhi potAnI be eSaNa vaDe meLave. A eSaNuM catuSkarmA aMtima eSaNA che. 1. kapAsa vagerenuM uddiSTa ja vastra laIza. 2. prekSita ja laIza. 3. vaparAyela jevA uttarIya (esa) vagere laIza. 4. vaparAyela jevA uttarIya vagere paNa ujita eTale pheMkavA jevA thayela hoya te laIza. (577) parikarma karyA pachI je kare, te kahe che. gacchA viNikkhamittA paDivajjai mAsiyaM mahApaDimaM / dattegA bhoyaNassa pANassavi tattha ega bhave // 578 //
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 pravacanasAroddhAra jattha'tthamei sUro na tao ThANA payaMpi saMcalai / nAegarAivAsI egaM ca dugaM ca aNNAe // 579 // duTThANa hatthimAINa no bhaeNaM payaMpi osarai / emAiniyamasevI viharai jA'khaNDio mAso // 580 // gacchamAMthI nIkaLI mAsikI mahA pratimAne svIkAre che. temAM bhejananI ane pANInI eka eka dattI che. jyAM sUrya Athame tyAMthI eka DagaluM paNa AgaLa na cAle. eka eka jagyAe eka rAtrI rahe, bIjI rAta nahIM. koIne khabara na hoya to eTale ajJAtadazAmAM bIjI rAta rahe. hAthI vagerenA bhayathI eka DagaluM paNa dUra sthAnamAM na jAya. AvA niyame sevavApUrvaka saMpUrNa eka mAsa akhaMDitapaNe vicare. - sAdhu samUharUpa gacchamAMthI nIkaLIne, pratimA svIkAranAra je AcArya vagere hoya, te ceDA TAIma mATe bIjA sAdhune potAnA pada para sthApI, zubha dravya, kSetra, kALa ane bhAvamAM, zaradaRtu vagere hoya tyAre, sakaLa sAdhune bolAvI kSamApanA karavApUrvaka eka mAsa pramANa mATI pratijJAvALI mahA pratimA svIkAre che. kahyuM che ke atyaMta saMvegapUrvaka bALa, vRddha sahita samasta saMghane yathecatapaNe tathA vizeSa pUrvaka pUrva kALanA virodhane khamAve, ke pUrva kALamAM meM pramAda vaza je kaMI tamArI sAthe sAru vartana na karyuM hoya, tene huM tamane niHzalya ane niSkaSAyapaNe khamAvuM chuM. te pratimA akhaMDadhArArUpa bhajananI eka datti ane pANInI eka datti le. bhejana ajJAtapaNe grahaNa kare. uddhata vagere pAchaLanI pAMca bhikSAmAMthI alapakArI ane kapaNuM vagere paNa na Icche tevI eka svAminI mAlikIvALI grahaNa kare. temAM paNa garbhavatI, bALavatsA tathA dhAvatA chokarAvALI bAIne choDIne ApanAra hoya ane jeno eka paga uMbarAmAM hoya ane bIjo paga bahAra hoya-e rIte Ape te grahaNa kare. (578) jaLa, sthaLa, parvata vagere para rahyA hoya ane tyAM ja sUrya asta thaI jAya, te te sthAnathI (khase) jyAM sudhI sUryodaya na thAya, tyAM sudhI eka DagaluM paNa cAle nahIM. - jyAM AgaLa loko jANe ke A sAdhu pratimadhArI che, te te gAma vageremAM eka aherAva rahe vadhAre nahIM. je gAmamAM kone khabara na hoya ke "A sAdhu pratimadhArI che. te eka ke be rAtri rahe vadhAre nahIM. duSTa eTale hiMsaka hAthI, siMha, vAgha vagere jaMgalI prANIonA bhayathI eka DagaluM mAtra paNa dUra jatA nathI. jaMgalI prANI mAravA AvatuM hoya, tyAre sAdhu ghara.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 315 khase te lIlerI vagerenI virAdhanA thavAnA bhayathI dUra na thAya. paNa aduSTa prANI heya, te sAdhu bAju para javAthI pitAnA mArge jatuM rahe. tethI lIlerI vagerenI virAdhanA na thAya. e AzayathI bAju para khase. AvA prakAranA vividha abhigrahanA pAlaka eTale chAyAmAMthI taDakAmAM, taDakAmAMthI chAyAmAM na javuM. vagere abhigrahapUrvaka grAmAnugrAma akhaMDita vrata-pUrvaka saMpUrNa mAsa vicare. Adi zabdathI bIjA paNa ghaNA niyama-vizeSe jANavA. kemake saMthAra, upAzraya vagerenI yAcanA mATe, zaMkAspada sUtra ke arthane pUchavA mATe, ghara vagere bAbata pUchavA mATe, ghAsa lAkaDA vagerenI anujJA mATe, pUchAyela sUtranA eka ke be vAra javAba ApavA mATe pratimA dhArI bele, bIjI vAta na bele, athavA "jakArapUrvakanI bhASA na le. AgaMtuka AgAra eTale jyAM kApeTIka vagere musApharonI avara javara hoya eTale dharmazALA jevA makAnamAM, khullA gharamAM eTale nIce taLIyuM na hoya. ane upara chAparUM na hoya, vRkSanA mULamAM eTale karIra vagere jhADanA mULa AgaLa-evI traNa prakAranI nirdoSa vastImAM ja rahe. bIje na rahe. kahyuM che ke vAcanA, pRcchA, anujJA, pUchavAnA javAbamAM ja bolanArA ane Agamana, vivRtagRha, vRkSamULa-A traNa vastImAM ja rahenArA pratisAdhArI hoya che.' agnithI Dare nahIM eTale upAzrayamAM Aga lAge te DarIne upAzrayamAMthI nIkaLI na jAya, paNa je kaMI hAtha pakaDI kheMcIne bahAra laI jAya te nIkaLI jAya. pagamAM lAgela lAkaDuM, kAMTe ke kAMkarA vagerene na kADhe. AMkhamAM lAgela dhULa, ghAsa, mela vagerene paNa dUra na kare. hAtha paga moDhA vagere aMge nirdoSa pANIthI paNa na dhuve. bIjA sAdhuo viziSTa kAraNe paga vagerene dhuve paNa kharA. (pa79-580) pacchA gacchamuveI evaM dumAsI timAsi jA satta / navaraM dattI vaDDhai jA satta u sattamAsIe // 581 // pachI gacchamAM Ave. e pramANe be mAsikI, traNa mAsikIthI laI sAta mAsikI sudhInI sAta pratimAo dattinI vRddhiApUrvaka sAtamI pratimAmAM sAta datti sudhI kare. eka mahIne pUro thayA pachI ThAThamAThathI (vibhUtipUrvaka) sAdhu samudAyarUpa gacchamAM pAchA Ave. te A pramANe -jyAM gaccha hoya tenI najIkanA gAme pratibhAdhArI sAdhu Ave, tyAre AcArya mahArAja tenA samAcAra meLave ane rAjA vagerene jaNAve ke pratimA svarUpa mahAna tapane paripUrNa pAlana karIne sAdhu mahArAja ahIM padhAryA che." tyAre te rAjA vagere lake ane zramaNasaMgha bahumAnapUrvaka tenA tapanA bahumAna mATe ane
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 pravacanasArAddhAra khIjA leAkeAnI zraddhA vRddhi tathA pravacana prabhAvanA mATe praveza karAve. A pramANe pahelI pratimA kahI. bAkInI cha sa kSepamAM kahe che. A krama mujaba be mAsikI, traNa mAsikI vagere sAtamI sasa mAsikI pratimA sudhI kare. paraMtu pahelI pratimA karatAM be mAsI vagere pratimAmAM vruttionA pharaka che. temAM tti vadhe che. e mAsikImAM bheAjananI e vrutti ane pANInI e tti, trimAsikImAM bheAjana-pANInI traNa traNa ittie--ema sAtamI pratimA sudhI eka eka vadhAratA sAtamI pratimAmAM sAta sAta vrutti Ave. (581) tatto ya aTThamIyA bhavaI iha paDhamaM satarAIdI | tI cautthacauttheNa pANaeNaM aha viseso ||582 // uttANagaNasallI nesajI vAvi ThANa ThAittA / sahagge ghore divvAI tattha avikaMpo || 583 // te pachI AThamI sAta rAtri divasanI pratimA che. temAM vizeSatA e che ke cauvihAra ceAtha bhaktane pAraNe cauvihAra cAthalakta kare. uSNa, mukha suine, paDakhe suIne athavA besIne, AsanamAM rahIne, gheAra devatAi vagere upasargane avikalpapaNe sahana kare. "sAtamI pratimA pachI prathama sAta rAta-divasa pramANanI AThamI pratimA che. temAM pahelA sAta rAta divasamAM ekAMtarA caiAvihAra upavAsa kare. pUrvAnI sAta pratimAethI ATalA taphAvata che. ekAMtarA upavAsanA pAraNAmAM Aya khIla kare. emAM hRttinA niyama nathI. tathA kAyAnI viziSTa kriyA svarUpa UMcu mADhuM' rAkhIne sUve, paDakhe sUve, palAMThI vALIne bese athavA samAna Asane bese. te rIte gAma vagerenI bahAra rahelA, te pratimAsthita sAdhu, deva-manuSya--tiya iMca vagerenA thayela bhayaMkara upasargAne mana ane kAyAthI jarA paNa calita thayA vagara sahana kare. (582-583) doccAvi parisacciya bahiyA gAmAiyANa navaraM tu / ukkuDalaMgaDa sAI daNDAyayaucca ThAittA // 584 // bIjI sAta rAta-divasa pramANanI navamI pratimA paNa AgaLanI jema gAma vagerenI bahAra rahI utkaMThukela'gaDe, da'DAyata AsanapUrvaka rahI pUrNa kare. tapa ane pAraNAnI sAmyatAvALI, gAma bahAra rahevArUpa bIjI sAta rAtridivasa pramANunI navamI pratimA paNa pahelI sAta rAtri-dina jevI ja jANavI. A prastuta pratimAmAM AsananA taphAvata che. ahIM utkhaTuka eTale ubhaDaka page esI, laMgaDa
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 317 Asana eTale astavyasta lAkaDAnI jema suvuM te, tevI rIte suIne, jema mAthuM ane paganI pAnI jamInane aDelA hoya athavA paganI pAnI ane mAthu addhara hoya, te laMgaDazAyI kahevAya. daMDa eTale lAkaDAnI jema paga lAMbe karIne jamIna para paDela hoya, te daMDAyata kahevAya. A pramANe rahI devatAI vagere upasargone sahana kare. (584) __taccAvi erisacciya navaraM ThANaM tu tassa godohI / vIrAsaNamahavAvi ciTThijA aMbakhujjo vA // 585 // sAta rAta divasanI dazamI pratimA paNa upara pramANe ja che. paraMtu te godahikA, vIrAsana ke kerInA jevA vaka AkAravALA Asane bese. uparokta tapa, pAraNA, prAmAdi bahAra nivAsa sthAnanI sAmyatAvALI prathama sAta rAtri divasanI pratimAnI samAna dazamI pratimA paNa sAta rAtri divasanA pramANanI che. paraMtu zarIranA AsanamAM taphAvata che. te pratibhAdhArIe gAyane dohatI vakhate jema gudA ane pAnI (eDI) bhegA thaI jAya ane paganA AgaLanA AMgaLA para beThA hoya-evI rIte besavuM te gohika Asana kahevAya. vIra eTale majabUta saMghayaNavALAnuM je Asana te vIrAsana. jamIna para paga TekavIne siMhAsana para beThA hoya ane pachI siMhAsana laI levAya, te vakhate sthira rahevAnuM je Asana hoya, te vIrAsana. athavA DAbo paga jamaNuM sAthaLa para ane jamaNe paga DAbA sAthaLa para hoya ane nAbhi AgaLa DAbA hAthanI hathelI (taLiyA) para jamaNA hAthanI hatheLI rAkhavAmAM Ave te vIrAsana athavA Amrakunja eTale AMbAnA phaLanI jema vAMkA Asane rahe. ema traNa sAta rAta-divasanI pratimAo ekavIsa divase pUrI thAya. (585) emeva ahorAI charTI bhattaM apANagaM navaraM / gAmanagarANa bahiyA vagdhAriyapANie ThANaM // 586 // emeva egarAI aTThamabhatteNa ThANa bAhirao / IsIpabbhAragae aNimisanayaNegadiTThIe // 587 // uparokta rIte ja agyAramI ahArAtrikI pratimA hoya che. paraMtu tapamAM covihAra chaThTha karavAnuM hoya che. 1. cha bhajana tyAgarUpa chaThTha eTale be upavAsanA cAra bhajana ane AgaLa pAchaLanA ekAsaNunAM eka eka bhajanane tyAga hovAthI cha bhajana tyAga kahevAya. te chaThTha; pANInA tyAgarUpa cauvihAra hoya che.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 pravacanasAroddhAra - A pratimAmAM pratimA dhArIne nagaranI bahAra hAtha laMbAvIne rahevAnuM hoya che. A pratimA traNa divase pUrI thAya che. aherAtri pachI chaThTha karavAno hovAthI kahyuM che ke ahorAtranI pachI chaThTha kare." mATe traNa divasa. bAramI eka rAtri pratimA paNa upara pramANe ja ahorAtrinI jema hoya che. paNa taphAvata e che ke emAM aivihAra traNa upavAsa rUpa adRma karavAno hoya che ane pratimA dhArI gAma bahAra nadI vagerenA kAMThe rahI, kaMIka namIne, animeSa AMkhe keI eka pudgala vagere para najara (dhyAna) rAkhI yathAsthita zarIravALo ane sarvendriyane gupta karI rahe. (586-587) sAhaTu dovi pAe vagdhAriyapANi ThAyae ThANaM / vAghAriyalaMbiyabhuo aMte ya imIi laddhitti // 588 // be paga ekaThA karI, hAtha lAMbA karI, A mudrAe zarIrane rAkhe. vyAghArita hAthavALAne aMte vizeSa labdhi prApta thAya che. be paga saMkecIne jinamudrAe ubhuM rahe. vyAghArita pANipUrvaka kAyAne rAkhI ubho rahe. vyAghArita pANi eTale laMbAvelA be hAtha. A eka rAtrikI pratimAne sArI rIte chevaTa sudhI pALavAthI labdhi eTale lAbha vizeSa thAya che. kahyuM che ke, eka rAtrikI bhikSuka pratimA sArI rIte pALavAthI traNa lAbha thAya che. te A pramANe 1. avadhijJAna utpanna thAya, 2. mana:paryavajJAna utpanna thAya, 3. bhUtakALamAM kadI na utpanna thayela kevaLajJAna utpanna thAya che. virAdhanA karavAthI unmAda (gAMDapaNa)ne pAme che. dIrghakAlina raMgane pAme ke kevaliprajJasadharmathI bhraSTa thAya, A pratimAnI rAtri pachI aThThama tapa karAtuM hovAthI cAra rAta-divasa pramANanI A pratimA che. kahyuM che ke eka rAtri pUrI thayA pachI adruma kare mATe cAra divasanI pratimA ahIM "HiTTa hovi TE, vAdhArica paNa kAca kALa vAghAriyalaMbiyabhuo, aMte ya imiya laddhitti" A gAthA koI sUtra pustakamAM dekhAtI nathI. (588) Indriya nirodha - phAsaNa 1 rasaNaM 2 ghANaM 3 cakkhU 4 soyati 5 iMdiyANesi / phAsa 1 rasa 2 gaMdha 3 vaNNA 4 saddA 5 visayA viNiddiTThA // 589 // cAmaDI, jIbha, nAka, AMkha anekAna-e pAMca indriya che. tenA viSaye anukrame sparza, svAda, gaMdha, varNa ane zabda che. ahIM indriyanirodhane prasaMga hovAthI A pAMca viSayomAM indriyanI Asaktine tyAga kara. evo artha ghaTAvo. kAraNa ke. aniyaMtrita indriya pagale pagale duHkharUpa sAgaramAM pADe che. kahyuM che ke
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66. caraNasittarI 319 zabdamAM Asakta haraNa, sparzamAM Asakta hAthI, svAdamAM Asakta mAchalI, rUpamAM Asakta pataMgIyuM ane gaMdhamAM Asakta bhramara nAza pAme che. jemAM paramArthane nahIM jANatA evA haraNa vagere pAMce judA judA pAMca viSayamAM Asakta thavAthI nAza pAmyA te pachI eka ja AtmA pAMce viSayamAM Asakta thAya, te te mUrakha rAkha barAbara thaI jAya che. capaLa evA ghoDAonI jema durdAnta IMdriya jIvone kheMcI ghanaghora dukhada evA unmAgamAM laI jAya che. mATe buddhimAnoe IndriyenA jayamAM prayatna karavo joIe. kemake tenA jayathI Ihaleka-paralekamAM bhavyAtmAone sukha thAya che. (589) paDilehaNa - paDilehaNANa gosAvarANhaugghADaporisIsu tigaM / tattha paDhamA aNuggaya sUre paDikkamaNakaraNAo // 590 // dararoja sAdhuone divasamAM traNa vakhata paDilehaNa karavAnI hoya che. 1. eka te prabhAte, 2. trIjA praharanA aMte bapore, 3. ugvADA parisI eTale sUryodayathI paNa prahara vityA pachI. A traNa paDilehaNAmAM pahelI savAranI paDilehaNa, pratikramaNa karyA pachI sUrya uge pahelA daza upakaraNa paDilehaNa thAya e rIte paDilehaNa kare. (590) pahelI paDilehaNa:muhpotti 1 colapaTTo 2 kappatigaM 3-4-5 do nisijja 6-7 rayaharaNa 8 / saMthAru 9 tarapaTTo 10 dasa pehA'Nuggae sUre // 591 // nIce mujaba daza upakaraNonI paDilehaNa kare, (1) muhapatti, (2) calapaTTo, (3, 4, 5) eka unanuM ane be sutarAu kapaDA eTale traNa kalpatrika (traNa kapaDA) (6, 7) eka sutarAu aMdaranuM ane eka garama bahAranuM Asana-ema be ghAnA nizathIyA, (8) rajoharaNa, (9) saMthAra, (10) uttarapaTTo-A daza upakaraNanI paDilehaNA pUrI karatAM sUryodaya thAya. Ano bhAvArtha e che ke-A daza upakaraNonI paDilehaNuM thAya ane sUrya uge evI rIte prabhAtanI paDilehaNuM karavI joIe. keTalAka agyAramAM dAMDe paNa kahe che. nizIthacUrNa tathA kalpacUrNamAM paNa e pramANe ja kahyuM che. bAkInI upAzraya vagerenI. paDilehaNu sUrya ugyA pachI ja kare. ahIM gAthAmAM paDilehaNa karavA yogya upakaraNe jaNAvyA, paNa pratilekhanAnA upakaraNano kama nathI jaNAvyuM. kemake pratilekhanAno kama AgamamAM judA prakAre kahela che. nizIthacUrNamAM kahyuM che ke
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 pravacanasAroddhAra prabhAte upadhimAM pahelA muhapatti, pachI rajoharaNa, pachI aMdaranuM nizathIyuM, pachI bahAranuM nizathIyuM (ghArIyuM) pachI colapaTTo, pachI traNa kalpa, uttarapaTTo, saMthAre, dAMDe. A krama che. bAkInA badhe utkama che. sauthI pahelA AcAryanI pachI parijJAnI (anazanInI), te pachI glAnanI, te pachI zaikSakanI bIjI rIte kare te utkrama kahevAya. (591) bIjI paDilehaNA - uvagaraNacauddasagaM paDilehijjai diNassa paharatige / ugghADaporisIe u pattanijjogapaDilehA // 592 // divasanA trIjA prahare cauda upakaraNe paDilehe. ughADA pirisi vakhate pAtra niyoga paDilehe. divasano trIjo prahara pUro thayA pachI, virakalpinI odhikaupakaraNarUpa cauda upakaraNone paDilehe. temAM prathama muhapatti, pachI calapaTTo, te pachI guccho, caravaLI, pAtrabaMdhana (jheLI), paDalA, rajasANa, pAtra sthApana, mAtraka, pAtrA, rajoharaNa traNa kalpa-A cauda upakaraNanI paDilehaNa pachI bAkInI bIjI aupagrahikaupadhinI paNa paDilehaNa karI levI. (592) trIjI paDilehaNa: ugvADA pirisimAM sAta prakAranA pAtra niryoganI paDilehaNa hoya che. temAM prathama Asana para besI muhapatti paDilehI gucchAnI paDilehaNa kare, pachI paDalA, pAtra kesarIkA (caravaLI), jheLI, rajastrANa, pAtrA te pachI pAtra sthApana-A pramANe paDilehaNA vidhi che. vistAranA bhayathI vadhu nathI lakhatA. vistRta vidhi oghaniryuktipaMca vastu vagerethI jAte jANI levI. (12) paDilehiUNa uvahiM gosaMmi pamajjaNA u vasahIe / avaraNhe puNa paDhama pamajjaNA tayaNu paDilehA // 593 // savAre muhapatti vagere pUrvokta upadhine paDilehe, te pachI sAdhune rahevAnI vasatInuM upagavaMta sAdhu paDilehaNa kare. bapore pahelAM vasatInuM pramArjana pachI upadhinuM paDilehaNa kare. (593) doni ya pamajjaNAo uuMmi vAsAsu taiya majjhaNhe / vasahi bahuso pamajjaNa aisaMghaTTa'nahiM gacche // 594 // hatubaddhakALamAM be vakhata vastInuM pramArjana ane varSArAtumAM madhyAhana kALe trIjI vakhata pramArjana hoya che. tathA gaDatubaddha kALe
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 66. caraNasittarI athavA varSArAtumAM kuthavA vagere jI ghaNuM thayA hoya, te vAraMvAra vasatinI pramAjanA kare eTale kAje le. je vasatimAM jIvajaMtune upadrava na hoya tyAM paNa tubaddhakALamAM (zeSakALa) be vakhata avazya vasati pramAje. eka savAre ane bIjI vAra sAMjanI paDilehaNamAM. varSARtumAM trIjIvAra vasati pramAjavI joIe. be pUrvokta samaye ane trIjI madhyAhna samaye. RtubaddhakALamAM athavA varSARtumAM je kuMthuvA vagere ghaNuM jIvonI utpatti thaI gaI hoya, te ghaNIvAra paNa vasati pramAje'. je jIva saMsaktavALI vasati paNa pUrvokta pramArjanA vaDe ja jIvajaMtu vagaranI thaI jAya, te vadhAre vAra pramArjana na karavI, nahIM te ghaNIvAra pramArjanA karavI. have ghaNIvAra vasatinI pramArjanA karavA chatAM paNa jIva jaMtune ati upadrava (utpatti) hoya, te bIjI vasatimAM ke bIjA gAme vihAra karI jAya. (pa94) gupti - maNaguttimAiyAo guttIo tinni huMti nAyavvA / akusalanivittirUvA kusalapavittissarUvA ya // 595 // managupti vagere traNa guptie jANavI. te gupti akuzala ganI nivRttirUpa ane kuzala yoganI pravRttirUpa svarUpavALI che. managupti, vacanagupti ane kAyamusiema guptio traNa prakAre che. akuzala mana, vacana, kAyAnA roganI nivRtti ane kuzala eTale zubha mana, vacana, kAyAnA vegonI pravRtti, te gupti kahevAya. 1. mane gupti - Ane tAtparyAthe A rIte che. 1. manegupti traNa prakAre che. 1. AtaM- raudradhyAnAnubaMdhI je vicAraNuM, tene nirodha kare. 2. zAstrAnusArI-paraloka sAdhanArI, dharmadhyAnanA anubaMdhavALI mAdhyastha pariNati. 3. zubha ke azubha manovRttinA niradhathI yeganirodha avasthA samayanI svAbharamaNatA. ra. vacanagupti - vacanagumi be prakAre che. 1. mukha, hAtha, bhramaranA vikAra, AMgaLInI capaTI vagADavI, UMcA thavuM, khAMsI, chIMka, huMkAre, DhekuM-kAMkarI nAMkhavA vagere arthasUcaka cAnA parihArapUrvaka mAre Aje kazuM na bolavuM. maunane abhigraha karI ceSTA eTale IzArA vagere dvArA pitAnA prajane sUcavavAthI mauna niSphaLa ja thAya che. 2. leka ane AgamathI aviruddhapaNe vAcanA, pRcchanA, bIjAe pUchelA praznonA uttara vagere, muhapattinAM upagapUrvaka vacananuM niyaMtraNa.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 pravacanasAroddhAra A be bheda vaDe vacanaguptinuM ja je svarUpa sarvathA vacananiSedha ane samyaga bhASaNarUpa che te jaNAvyuM. bhASA samitimAM samyaga pravRtti ja che. vacana-guptimAM pravRtti ane nirodha baMne che. bhASA samitimAM ane vacanaguNimAM A taphAvata che. kahyuM che ke je AtmA samitivALo che, te niyamA guptivAna che. jyAre guptivALAmAM bhajanA che. kemake guptivAna samitivALo hoya paNa kharo ane na paNa hoya. kuzaLa vacana bolatA vacanaguptivALe bhASAsamitivALe che. 3. kAyagupti :- kAyagupti be prakAre che. 1. pravRtine rodha, 2. AgamAnusArI pravRtti. 1. deva ane manuSya vigerenAM upasargo athavA bhUkha, tarasa vagere parisa hovA chatAM, je kAryotsarga karIne zarIrane nizcala karyuM hoya. tathA sarva yogane niSedha avasthAmAM sarvathA kAyapravRttine rodha, te pahelI kAyagupti 2. gurune pUchIne saMthAre ane bhUmi vagerenI paDilehaNa-pramArjana vagere karI zAstrokta kriyApUrvaka sAdhue zayana karavuM joIe. eTale zayana-Asana levuM, mUkavuM, vageremAM svaccheda cAnA tyAgapUrvaka, je niyata kAyA te bIjI kAyagupti. (15) abhigraha davve khitte kAle bhAve ya abhiggahA viNihiTThA / te puNa aNegabheyA karaNassa imaM saMrUvaM tu // 596 // dravya, kSetra, kALa, bhAva-e cAra prakAre abhigraha kahyA che. te cAra paNa aneka bhedavALA che. jinezvaree dravya, kSetra, kALa ane bhAva-ema cAra prakAre abhigraha kahyA che. te cAra prakAranA paNa aneka bhede che. jema trilekasvAmI zrI mahAvIra prabhue chadmastha-avasthAmAM vicaratA, kauzAMbImAM abhigraha lIdhA hatA ke dravyathI-mane je sUpaDAnA khUNAmAM rahelA aDadanA bAkaLA maLaze te laIza. kSetrathI-dAtAra bAInA paga beDIthI baMdhAyelA hoya ane eka paga uMbarAnI aMdara ane eka paga bahAra hoya. kALathI-divasanA bIjA prahara vItyA pachI ane bhAvathI-muMDAyela mAthAvALI, raDatI bhikSA Apaze, to huM grahaNa karIza, nahIM te nahIM. AvA abhigrahathI bhagavAnane pAMca divasa nyUna cha mahinAnA upavAsane tapa thaye. A rIte dravya Adi abhigraho jANavA. uparokta prakAre karaNasittarInA sIttera bhedenuM svarUpa zrI gurue kahyuM che. te A pramANe AdhAka vagere betAlIsa doSa hovA chatAM paNa piMDa, zayyA, vA, pAtra,
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67. jaMghA cAraNa-vidyAcAraNanI gamana zakti 323 rUpa cAra vastu mATe havAthI cAra ja gaNAya che. samiti pAMca, bhAvanA bAra, pratimAo bAra, pAMca, idriya niSedha, paccIsa paDilehaNa, traNa gupti, ane cAra abhigraha, e pramANe badhA bhedo meLavatAM sIttera bhede thayA. prazna -caraNasittarI ane karaNasittarImAM zuM taphAvata che ? uttara -nitya je karAya te caraNa ane vizeSa prayajanathI karAya te karaNa jema vrata vagere haMmezA ArAdhAya che. vrata vagerene keIpaNa kALa hetuM nathI. mATe te caraNa. ane piMDavizuddhi vagere prajana hoya, tyAre ja karAya che. mATe te karaNa. (56) 67. jaMghAcAraNu-vidyAcAraNanI gamana zakti aisayacaraNasamatthA jaMghAvijjAhiM cAraNA muNao / jaMdhAhiM jAi paDhamo nissaM kAuM ravikare'vi // 597 / / jaghA ane vidyA vaDe atizayapUrvaka caraNa eTale javA AvavAmAM samartha, te cAraNa jANavA. jaMghAcAraNe ja ghA vaDe sUryanA kiraNano paNa Azraya laI jaI zake che. (pa97) caraNa eTale gamana. te jene hoya, teo cAraNa kahevAya. bIjA munione paNa gamana te hoya che. mATe ahIM vizeSaNa evA caraNa zabdathI viziSTa gamanAgamana jANavuM. javA AvavAnI atizaya labdhi saMpanna je munio te cAraNa munio che. te cAraNa munione be prakAra che. (1) jaMghAcAraNa ane (2) vidyAcAraNa. cAritra ane viziSTa tapanA prabhAvathI utpanna thayela javA * AvavAnI zaktirUpa je labdhivaMta te jaMghAcaraNa. vidyAnA baLathI utpanna thayela javA AvavAnI viziSTa zaktirU5 labdhivaMta, te vidyAcAraNa. jaMghAcAraNa munio rUcakavara sudhI javA samartha hoya che ane vidyAcAra naMdIzvaradvIpa sudhI javA samartha hoya che. jaMghA cAraNe game tyAM javAnI IcchA kare te sUryanA kiraNano AdhAra laIne paNa jAya che. vidyAcAraNe emane ema jAya che. (597) 1. piMDa-zamyA-vastra-pAtra = 4 + samiti = 5 + bhAvanA = 12 + pratimA = 12 + Indriyanirodhaka pa + paDilehaNa = 25 + gupti = 3 + abhigraha = 4 + 70 2. vara dhAtune kayoranAvizvaDaLa sUtrathI matvarthI aA pratyaya thavAthI cAraNarUpa thayuM.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 pravacanasAradvAra eguppAeNa gao ruyagavaraMmi ya tao paDiniyatto / vIeNaM naMdIsaramei taieNa samaeNaM // 598 / / paDhameNa paMDagavaNaM bIuppAeNa naMdaNaM ei / taiuppAeNa tao iha jaMghAcAraNo ei // 599 // jaMghAcAraNanuM gamana - jaMghAcAraNa munio rUcakavaradvIpa tarapha jatAM, eka ja pagale (kUdake) rUcakavaradvIpa pahoMcI jAya che. pAchA pharatA eka pagale naMdIzvaradvIpamAM Ave che ane bIje pagale pitAnA sthAne Ave che. merU parvatanA zikhare javAnI IcchA hoya, te pahelA pagale pAMDakavanamAM pahoMce ane pAchA pharatAM eka pagale naMdanavanamAM Ave che ane bIje pagale potAnA sthAne Ave che. jaMghAcAraNa ladhicAritranA atizayathI hoya che. tethI labdhino upaga karavAmAM utsukatA hovAnA kAraNe pramAdane saMbhava havAthI cAritranA atizayarUpa labdhino prabhAva ocho thAya che. mATe pAchA pharatAM be pagale potAnA sthAne Ave che. (598-59) vidyAcAraNanuM gamana - paDhameNa mANusottaranagaM tu naMdIsaraM tu bIeNaM / ei tao taieNaM kayaceiyavaMdaNo ihayaM // 600 // paDhameNa naMdaNavaNe bIuppAeNa paMDagavaNaMmi / ei ihaM taieNaM jo vijjAcAraNo hoi // 601 // vidyAcAraNa muni prathama pagale mAnuSattara parvata para jAya che ane bIjA pagale naMdIzvara dvIpe jAya che. ane tyAM jaI caityane vaMdana kare che. tyAMthI pAchA pharatAM eka pagale ja pitAnA sthAne Ave che. merU parvata para jatAM pahelA pagale naMdanavanamAM jAya che. ane bIjA pagale pAMDakavanamAM jAya che tyAM caityane vaMdana karI pAchA pharatAM eka ja pagale pitAnA sthAne Ave che. vidyAcAraNa vidyAnA kAraNe thAya che. vidyAnuM parizIlana (vAraMvAra) karavAthI spaSTa, spaSTatara thAya che. tethI pAchA pharatAM zaktine atizaya saMbhava hovAthI eka ja pagale potAnA sthAne Ave che. A be cAraNanA bhedanA upalakSaNathI bIjA paNa ghaNuM cAraNonA bheda hoya che, te A pramANe.
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68. pariNAvizuddhi tapa 325 1. paryakAsane kAryotsargamAM rahIne ke paga upADyA ane mUkyA vagara AkAzamAM gamana karanAra AkAzagAmIo. 2. vAva, samudra, nadI vagerenA pANImAM akAya chane virAdhyA vagara paga uThAvavA ane mUkavAmAM kuzaLa evA pANImAM jamInanI jema cAlanArA jalacArI munio. 3. jamIna upara cAra AMgaLa pramANa AkAzamAM addhara jaMghA mUkavA, uThAvavAmAM nipuNa jaMghAcAraNa munio. 4. judA judA prakAranA jhADe, velaDIo, gucchAo, phUle vagerene AdhAra laI (vanaspati) phUlanA jIvone virAdhyA vagara phUlanA samUha paDalane AdhAra laI cAlanAra puSpacAraNa munio. - pa. cArase jana UMcA niSadha, nIlavaMta parvatanI TaMkachinna zreNIne pakaDI, upara athavA nIce paga mUkavA pUrvaka utaravA caDavAmAM kuzala te zreNacAraNa. 6. agninI zikhA (kvAlA)ne pakaDI teukAya chane virAdhyA vagara, ane pote baLyA vagara cAlavAmAM kuzaLa te agni zikhAcaraNa, 7. upara athavA ticcha jatI dhumADAnI serane pakaDI akhkhalitapaNe gamana karanAra dhumracAraNa. 8. kunja (nAnA)vRkSanI vaccenA AkAza pradezamAM kunja (nAnA) jhADa vagerene lAgelA karoLiyAnA jALAnA AlaMbanathI paga upADavA mUkavA samartha ane karoLiyAnI jALanA taMtune teDyA vagara janArA markaTataMtu cAraNa. 9 sUrya, caMdra, graha, nakSatra, tArA vagere kaIpaNa jatiSinA kiraNanA saMparkathI jamIna upara cAle tema AkAzamAM cAlanArA jatizimacAraNa. 10. sAme vAyu hoya, anukULa vAyu hoya, judI judI dizAo ke khUNAmAM vAte vAyu hoya, tenI pradeza zreNIne pakaDI akhalita gatie paga mUkavApUrvaka gati kare, te vAyucAraNe. 11. nIhAra (dhUmmasa) no AdhAra laI apakAya jIvone virAdhyA vagara asaMgati (saMghaTTo karyA vinA) pUrvaka cAlanAra nihAracAraNa. e pramANe bIjAne paNa jalada (vAdaLa) cAraNa, avazyAya (jhAkaLa) cAraNa, phala cAraNa jANavA. (600-601) 68. parihAravizuddhi tapa parihAriyANa u tavo jahanna majjho taheva ukkoso / sIuNhavAsakAle bhaNio dhIrehiM patteyaM // 602 // dhIra puruSoe parihArikene jaghanya, madhyama ane utkRSTa tapa ziyALa, unALo ane cemAsAne anulakSIne kahyuM che.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 pravacanasAroddhAra parihAra eTale tapa vizeSa che. te tapane karanAra parihArika kahevAya. te be prakAre che. nirvizamAna ane nirviSTakAyika. 1. vivakSita tapa vizeSane karanAra nirvizamAnaka kahevAya. 2. vivakSita tapavizeSa jemane karI lIdhela hoya, te nirvikAyika kahevAya. ahIM navane samUha (gaNa) hoya che. emAM cAra nirvizamAnaka ane cAra emanI sevA karanArA ane eka kalpasthita vAcanAcArya sthApe. jo ke sarve paNa atizaya zrutajJAnI haya, te paNa AcAra hovAthI temAMthI ekane vAcanAcArya rUpe sthApe. te nivilamAna ane nirviSTakAyikAna tapa jaghanya, madhyama ane utkRSTa, ziyALo, unALe ane comAsAne Azracine tIrthakaroe kahyuM che. (602) tattha jahanno gimhe cauttha chaTuM tu hoI majjhimao / aTThamamihamukkoso etto sisire pavakravAbhi // 603 // sisire tu jahanna tavo chaTThAI dasamacaramago hoi / vAsAsu aTThamAI bArasapajjaMtago neo // 604 // pAraNage AyAma paMcasu gaho dosu'bhiggaho bhikkhe / kappaTTiyAvi paidiNa kareMti emeva AyAmaM // 605 // te traNe kALanI aMdara unALAmAM ati rUkSa kALa hovAthI jaghanya eka upavAsa, madhyama be upavAsa eTale chaTra ane utkRSTa aThThama eTale traNa upavAsa che. zItakALa, unALAthI kaMIke sAdhAraNa bhejavALo hovAthI jaghanya cha, madhyama addama ane utkRSTa cAra upavAsa sudhI hoya che. ' varSARtumAM sAdhAraNa kALamA jaghanya adrumamadhyama cAra ane utkRSTa pAMca upavAsa jANave. traNekALamAM pAraNe te AyaMbila hoya che. saMskRSTa vagere sAta prakAranI bhikSA che. temAMthI pAchaLanI pAMca uddhatA vageremAM ja bhikSA le. pahelI saMskRSTa ane asaMskRSTa e be bhikSA choDI de, amuka divase chelle pAMca bhikSAmAM paNa beno abhigraha kare, ke Aje mAre be amuka ja bhikSAomAM ja gocarI levI. temAM eka bhikSAthI AhAra ane eka bhikSAthI pANI. A cAre parihArakone tapa che. ka9pamAM rahelA cAra anucArIo (uttara sAdhaka) ane eka vAcanAcArya -ema pAMce paNa uparokta bhikSAbhigrahapUrvaka dararoja AyaMbila kare. (603-605) evaM chammAsatavaM cariuM parihAriyA aNucaraMti / aNucarage parihAriyapariTTie jAva chammAsA // 606 //
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 327 68. parihAravizuddhi tapa kappaTTio'vi evaM chammAsatavaM karei sesA u / aNuparihAriyabhAvaM vayaMti kappaTTiyattaM ca // 607 // evaM so aTThArasamAsapamANo ya vanio kappo / saMkhevao viseso visesasuttAu nAyavyo / 608 // e pramANe cha mahinA parihArike tapa karyA bAda anucara eTale vaiyAvacakAraka thAya che. je anucara eTale vaiyAvaccakAraka hatA te parihArika tapamAM sArI rIte che mahinA sudhI sthira thAya che. Ane bhAvArtha e che ke, je pUrvamAM vaiyAvacI hatA te pUrvokta pakAra vaDe cha mahinA sudhI nirvizamAnaka thAya che. ane je pUrvamAM tapa karatA hatA te vaiyAvaccI thAya che. bAra mahinA pachI kapasithata vAcanAcArya paNa uparokta rIte cha mahinA sudhI parihArika tapa kare che. ane bAkInA ATha vaiyAvaccakAraka ane vAcanAcArya thAya che. eTale sAta vaiyAvacca karanAra ane eka vAcanAcArya thAya che. A pramANe aDhAra mAsa pramANane ka5 saMkSepathI varNavya. AmAM je kaMI vizeSa che, te bRhakalpa vagere vizeSa sUtrathI jANavuM. (606-608) kappasammattIe tayaM jiNakappaM vA urviti gacchaM vA / paDivajamANagA puNa jiNassagAse pavajjati // 609 // titthayarasamIvAsevagassa pAse va no va annassa / eesi jaM caraNaM parihAravisuddhigaM taM tu // 610 // A kapa samApta thayA pachI jinaka95 svIkAre athavA gacchamAM pAchA Ave. pratipadyamAnaka eTale ka95 svIkAranArA, tIrthaMkara pAse ka5 svIkAre che. athavA tIrthakaranI pAse jeNe A ka95 sevyuM hoya tenI pAse svIkAre che. bIjA pAse nahIM. emanu je cAritra te parihAravizuddhi cAritra kahevAya che. pArivArika anuSThAnarUpa kalpa samApta thayA pachI, te ja pArihArika kalpane svIkAre athavA jinakalpa svIkAre ke gacchamAM pAchA Ave. pArihAravizuddhike Itvarakathika ane yAvatruthika ema be prakAre che. temAM jeo kalpa samApta thayA pachI te ja kalpane svIkAre athavA gacchamAM pAchA Ave che, te Invarakathika che. jeo kalpa samApti pachI tarata ja jinakalpa svIkAre yAvatakathike che. paMcavatu tathA brahakalpabhASyamAM kahyuM che, ke sthavirakalpamAM Ivarakathika che. ane jinakalpamAM yAvatakathika che.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 pravacanasAre ddhAra ahIM sthavirakalpanA upalakSaNathI svakapa eTale parivAra vizuddhi ka9pa grahaNa paNa jANavuM. ahIM Itvarakalpikone kalpanA prabhAvathI ja deva, manuSya, tiryaMca saMbaMdhI upasargo, sadyaghAti rega ane ativa asahya vedanAo utpanna thatI nathI. jyAre thAvatukathikane saMbhave che. teo jinakalpa svIkAranArAe jinakalapanA AcArane Acare che , ane jinakapIone upasarga vagere hoya che. paMcavastu tathA brahakalpabhASyamAM kahyuM che ke Izvarathikane upasarga, AtaMka (rega) vedanA hotI nathI, jyAre yAvatakathikane bhajanA hoya che. parihAra ka95 svIkAravAnI IcchAvALAo tIrthaMkaranI pAse svIkAre che. athavA tIrthakaranI pAse rahI pahelA jene A kalpa svIkAryo hoya tenI pAse svIkAre. A be sivAya bIjA pAse A kalpa svIkAratA nathI. AmanuM je cAritra te parihAravizuddhi cAritra kahevAya che. je cAritramAM parihAra eTale tapa vizeSathI vizuddhi ke nirmalatA prApta thAya, te parihAra vizuddhi cAritra kahevAya. prazna - parihAra vizuddhike kayA kSetra ke kyA kALamAM hoya che? uttara :kSetra vagerenA nirUpaNa mATe ghaNuM dvArA pravacanamAM kahyA che. graMtha vistAramAM bhayavALA ame paNa ziSyonA upakAra mATe keTalAka dvArA batAvIe chIe. 1. kSetradvAra -kSetradvAra be prakAre che. 1. janmathI, 2. saddabhAvathI eTale vidyamAnatAthI. je kSetramAM janma thayela hoya te janmathI ane je kSetramAM ka95 svIkArAya te saddabhAvathI. temAM janma ane sadabhAvathI pAMca bharata ane pAMca airAvatakSetramAM hoya che. paraMtu mahAvidehamAM nahIM. parihAravizuddhi munionuM apaharaNa thatuM nathI, ke jethI jinaka9pI munionI jema badhI karmabhUmi ke akarmabhUmimAM maLe. kahyuM che ke, saMharaNa varjitapaNe bharata, airAvatakSetramAM niyamo hoya che. 2. kALadvAraH- (1) janmathI avasarpiNImAM trIjA cethA ArAmAM hoya che. sadabhAvathI pAMcamA ArAmAM paNa hoya che. (2) utsarpiNamAM janmathI bIjA, trIjA ane cothA ArAmAM ane saddabhAvathI trIjA, cethA ArAmAM hoya che. paMcavastu ane bRhatkalpamAM kahyuM che ke avasarpiNImAM janmathI be ArAmAM ane sadabhAva traNa ArAmAM hoya che. utsapiNImAM viparitapaNe janma ane sadabhAvathI hoya che. notsarpiNI-avasarpiNIrUpa cothA ArAmAM nathI hotA, kAraNa ke mahAvidehakSetramAM teone saMbhava nathI.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68. parihAravizuddha tapa 329 3. tIdvAra :- parihAravizuddhika niyamA tI hAya tyAre ja hoya che. paNa tInA uccheda vakhate, tItha utpatti pahelAM ane tInA abhAvamAM teo niyamAM na hAya. tInA abhAvamAM tItha, viccheda kALamAM, tIrthotpatti pahelA jAtismaraNa vagere dvArA paNa hotA nathI. 4. paryAyadvAra :- paryAya e prakAre gRhasthaparyAya ane sAdhuparyAya. te 'ne e e prakAre che, jaghanya ane utkRSTa. temAM gRhasthaparyAya jaghanyathI egaNatrIsa varSa ane sAdhu paryAya vIsa varSa baMnenA utkRSTaparyAya dezeAnapU kroDa varSa pramANu che. paMcavastumAM kahyuM che ke, emanA gRhiparyAya jadhanyathI ogaNatrIsa varSanA jANavA. yatiparyAya vIsa varSanA ane baMnenA utkRSTaparyAya dezeAnapUrva kroDa varSoMnA hoya che. je ahIM sUtramAM kahyu` che ke, janmathI trIsa varSanA paryAya ane sAdhuparyAya ogaNatrIsa varSanA, hAya evA manuSya parihArakalpa svIkAravA mATe ceAgya che, ema kahyuM che, te asaMgata jaNAya che. kAraNake kalpa vagere sUtreAthI virodhAbhAsa jaNAya che. bRhatkalpabhASyamAM kahyuM che ke, "gRhastha paryAyathI jaghanyathI ogaNatrIsa varSa, cati paryAya vIsa varSa ane ane utkRSTathI dezeAnapU kroDa". 5. Agama dvAra :-apUrva eTale navuM jJAna. teo bhaNutA nathI. jethI te parihArakalpane AzrayI ucita ceAga ArAdhanapUrvaka meLavela jJAnathI ja peAtAne kRtakRtyamAne, pUmAM bhaNela jJAnanA pravAhane akhaMDa rAkhavA mATe haMmezAM ekAgramane sArI rIte yAda kare. kahyuM che ke, ceAga te kalpane AzrayI apUrva Agamane tee bhaNutA nathI. cita jJAna meLavela hAya, tenAthI kRtakRtya peAtAne mAne che. ane jJAnane haMmezA te vizrotasikA ( saMyamamAM zithilatA )nA kSaya mATe rIte smaraNa kare che. ArAdhanathI je pU mAM jANela ekAgramane sArI 6. vedadvAraH- kalpapravRtti kALe puruSaveda athavA napuMsakaveka hoya che, paNa strIveda nathI hAtA. kAraNake strIone parihAravizuddhikalpa svIkAranA asa'bhava che. atitanayane Azrayi pUrva pratipanane vicAratA te savedI paNa hoya che. athavA avenrI paNa hoya. temAM savedI zreNInA svIkAra na karyA hAya tyAre hoya che. ane avedI upazama zreNI ke kSapakazreNI svIkArI hAya tyAre hoya che. kahyuM che ke, " pravRtti kALe veda srIveda cheADI kAI paNa eka hAya che ane pUpratipanna tA savedI paNa hAya ane aveThThI paNa hAya." 42
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 pravacanasAroddhAra 7. ka5dvAra - A kalpa, sthitakalpamAM ja hoya che. asthitakalpamAM nathI hote. 'sthitaka5mAM niyamo hoya che." evuM vacana che. temAM Alaya vagere daza kalpamAM ja sAdhue rahyA hoya te kalpa sthita kalpa kahevAya. je sAdhuo zayyAtarapiMDa vagere cAra kalpamAM rahelA hoya ane Acelakya vagere cha kapamAM na rahyA hoya, te asthitaMkalpa kahevAya. 8. liMgadvAra -baMne liMga hoya che. dravyaliMga ane bhAvaliMga baMnemAMthI eka paNa vagara A ka5mAM ucita sAmAcArIno abhAva che. 9. dhyAnakAra :-vadhatA dharmadhyAnapUrvaka parihAra vizuddhisvIkAre. pUrva pratipanane te Arta-audradhyAna paNa niranubaMdhI hoya che. 10. gaNunAdvAra :-jaghanyathI traNa gaNa (samUha) A kalpa svIkAre. utkRSTathI se (gaNI svIkAre. pUrva pratipane te jaghanyathI ane utkRSTathI se gaNa hoya che. puruSagaNanA vaDe jaghanyathI svIkAranArA sattAvIsa ja hoya che. ane utkRSTathI eka hajAra hoya che. ane pUrva pratipana jaghanyathI so ane utkRSTathI hajAra hoya che. kahyuM che ke, gaNa AzrayI jaghanyathI traNa gaNa ka95 svIkAranAra hoya che. ane utkRSTathI se gaNuM hoya che. pUrva pratipanno te utkRSTa ane jaghanyathI seMkaDo ja hoya che." puruSa AzrayI jaghanyathI sattAvIsa puruSa ane utkRSTathI hajAra puruSa kalpa svIkAranAra hoya che. bIjuM jyAre pUrva pratipanna ka95vALAomAMthI eka nIkaLI jAya ane bIjo praveza kare tyAre svIkAranAramAM eka ocho hoya tene umeratA kyAre eka athavA pRthaphava (2 thI 8) paNa svIkAranAra hoya che. pUrva pratipanna paNa A pramANenI bhajanA vaDe kyAreka eka athavA pRthakatva hoya che. kahyuM che, ke "eka e che thayela hoya tyAre svIkAranAra eka paNa hoya che. pUrva pratipannamAM paNa bhajanAe eka athavA pRthakRtva hoya che. 11. abhigrahadvAra - abhigrahe cAra prakAre che. 1. dravyAbhigraha, 2. kSetrAbhigraha, 3. kAlAbhigraha, 4. bhAvAbhigraha-A cAre abhigraha parihAravizuddhikalpavALAne hotA nathI. kAraNa ke A kalpa ja yathakta svarUpavALo abhigraharUpa che. kahyuM che ke, dravyAdi vicitra (judA judA) prakAranA keIpaNa abhigraha temane hetA nathI. kAraNa ke emane jyAM sudhI A kalpa hoya che. tyAM sudhI A kalpa ja emane abhigraharUpe che. 1. sthitakalpa eTale pahelA-chelA tIrthakaronA samayane AcAra. 2. asthitaka5 eTale vacalA bAvIza tIrthakaronA samayane AcAra. 3. dravyaliMga eTale sAdhuveSa ane bhAvaliMga eTale sAdhutA.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69. yathAsaMdikakalpa 331 A kapamAM gocarI vagerenA abhigraha niyama apavAda vagaranA che. enuM parama pAlana ja emanuM vizuddhisthAna che." 12. pravajyAdvAra :-A munio bIjAne potAnA kalpanI sAmAcArInA kAraNe dIkSA ApatA nathI. kahyuM che ke, pitAnA kalpanI sthitinA kAraNe bIjAne pratrajyA ApatA nathI. paraMtu yathAzakti upadeza Ape che. 13. nipratikamatA dvAra -A mahAtmAo potAnA zarIranuM pratikarma eTale sAra saMbhALa karatA nathI. eTale AMkhano mela kADhavo vagere paNa kyAreya karatA nathI. prANAMta kaSTa AvI paDe te paNa apavAdamArgane sevatA nathI. kahyuM che ke, nipratikarma zarIravALA A mahAtmA kAyama mATe AMkhano mela vagere dUra karavAnuM pratikarma karatA nathI. prANAMta kaSTa Ave te paNa apavAda mAga sevatA nathI, alpabahatva eTale lAbhAlAbhanI vicAraNA sahita eo hoya che. athavA zubha bhAvathI ghaNuM emane hoya che." 14-15. bhikSA ane vihAra dvAra -emane vihAra ane bhikSA trIjI pirisi eTale trIjA prahamAM ja hoya che. bAkInI pirisimAM kAryotsarga hoya che. emanI nidrA paNa alpa hoya che. kadAca emanuM jaMghAbaLa kSINa thayuM hoya, te e mahAbhAgyazALI vihAra na karavA chatAM paNa apavAdamArgane sevatA nathI. paraMtu yathAkalpa potAnA yugane (potAnA kapane yathAsthita) ArAdhe che. kahyuM che ke, trIjI parisimAM ja bhikSAkALa ane vihArakALa. bAkInA kALe kAryotsarga hoya che. ane nidrA paNa alpa hoya che. jaghAbaLa kSINa thavAnA kAraNe vihAra na kare, te paNa apavAdane sevatA nathI. ane te mahAbhAga yathAkalpa yegane ArAdhe che (kare che.) (610) 69. yathAladikaka5 laMdaM tu hoi kAlo so puNa ukkosa majjhima jahanno / udaullakaro jAviha sukkai so hoi u jahanno // 611 // ukkosa puvyakoDI majjhe puNa hoMti egaThANAI / ettha puNa paMcarattaM ukkosaM hoi ahalaMdaM // 612 // jamhA u paMcarattaM caraMti tamhA u hutihAlaMdI / paMceva hoi gaccho tesiM ukosaparimANaM // 613 //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 pravacanasAroddhAra jA ceva ya jiNakappe merA sA ceva laMdiyANapi / nANattaM puNa sutte bhikkhAyarimAsakappe ya // 614 // laMda eTale kALa e siddhAMtanI paribhASAthI artha thAya che. te kALa utkRSTa, madhyama ane jaghanya-ema traNa prakAre che. temAM pANIthI bhIne hAtha jeTalA samayamAM sukAI jAya, teTalA samayane lekamAM jaghanya kALa kahe che. A kALanuM jaghanyapaNuM pratyAkhyAna vizeSanA niyamamAM vizeSa prakAre upagI che. nahIM te siddhAMta pramANe eka samayane jaghanyakALa kahyo che. utkRSTa kALa pUrva koDa pramANa che. A utkRSTa kALa, cAritranA pramANane Azrayine samajavuM. nahIM te utkRSTa kALa te pAyama vagere saMbhave che. madhyama kALa aneka prakAre che. ahIM yathAlaMdakalpane Azrayine madhyama kALa, pAMca rAtri divasa pramANa che. AgamAnusAre, yathAlaMdanA vivaraNamAM utkRSTakALa pAMca rAtri-divasa che. peTA, ardhapeTA vageremAMthI kaI paNa prakAre zerImAM bhikSA mATe pAMca divasa sudhI phare che, tethI yathAlaMda kahevAya che. AmAM yathAlaMdakene pAMca ja puruSano ga7 (gaNa) hoya che. pAMca puruSone samUha ja A ka5ne svIkAre che. A pramANe ekaeka gaNanuM utkRSTa puruSa pramANa A che. A kalpamAM ghaNe viSaya kahevA gya che. paNa samasta viSaya kahevAthI graMtha vistAra ghaNo thaI jAya mATe yathAlaMdakalpane saMkSepamAM kahe che. pAMca prakAranI tulanAdirUpa jinakalpa viSayaka je maryAdAo che, te ja prAyaH karI yathAlaMdikenI paNa che. yathAsaMdikono jinakapIethI je taphAvata che te stra viSayaka, bhikSAcaryA ane mAsaka5 viSayaka che. (611-614) ahalaMdiANa gacche appaDibaddhANa jaha jiNANaM tu / navaraM kAla viseso uuvAse paNaga caumAso // 615 // yathAladika gacchamAM pratibaddha ane apratibaddha, jinakapIonI jema AcAravALA-ema be prakAre che. paraMtu kAlanA pramANanA viSayamAM bheda che. hatubaddha kALe pAMca divase ane varSAkALe cAra mAsa, eka ja jagyAe sthira rahe. alpa vaktavya hovAthI prathama ati saMkSepamAM mAsakalpane taphAvata kahe che. yathAlaMdike be prakAre che. 1. garachamAM pratibaddha ane apratibaddha. gacchamAM pratibaddha yathAsaMdika, kaMIka nahIM sAMbhaLela sUtranA arthane sAMbhaLavA mATe gaccha pratibaddha hoya che.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69. thAla'dikalpa gacchamAM pratibaddha ke apratibaddha baMnene tapa, satva vagere bhAvanArUpa sarva sAmAcArI jinakalpIenI je pramANe kahI che. te pramANe ja hoya che. paraMtu kAla viSayaka bheda jANavA. bheda kahe che. RtubaddhakALe pAMca divasa ane varSARtumAM cAra mAsa eka ja jagyAe sthira rahe. AnA tAtparyA A pramANe che. RtubaddhakALe yathAla ki sAdhue jo gAma mATu hoya, te gharanI hArarUpa cha zerIone kalpI eka eka zerI pAMca pAMca divasa bhikSA kare. ane tyAM rahe, ema cha zerIdvAra gAmamAM eka mahinA pUrA thAya. jo gAma mATuM na heAya, te AjubAju cha gAmAmAM pAMca pAMca divasa rahe. bRhatkalpabhASyamAM kahyuM che ke 333 * eka ekamAM pAMca divasa-ema pAMca-pAMca divasa vaDe mahinA pUrA thAya.' enI cU" A pramANe che. jo eka ja gAma vistAravALu hAya, tA tenI cha zerIe karIne eka zerImAM pAMca divasA phe. ema mIjI zerImAM paNa pAMca divasa, ema chaThThI zerImAM paNa pAMca divase phare. ema eka gAmamAM eka mAsa thAya. have jo e gAma mATuM na hoya, teA yathAla ke te kSetranI AjubAjunA cha gAmAmAM eka ekamAM pAMca pAMca divasa phare. e pramANe eka mAsanA pAMca pAMca divasanA bhAga karI pUrA kare.' (615) yathA'dikAnA parasparanA bhedaH gacche paviddhANaM ahalaMdINaM tu aha puNa viseso / uggaha jo tersi tu so AyariyANa Abhavai // 616 // gacchapratibaddha yathAladikAnA gacchathI apratibaddha yathAla krikAthI bheda che. gacchapratibaddha yathAla ddikAnA pAMca keza sudhI ja kSetrAvagraha hoya che. kAraNa ke AcAryanA eTale avagraha heAya che. AcAryanI nizrAe teo vicare che temane te AcAya nA ja kSetrAvagraha thAya che. gacchaapratibaddha yathAla ddikAnA jinakalpInI jema kSetrAvagraha nathI hAtA. ( 616 ) egavasahIeN paNagaM chabvIhIo ya gAmi kuvvaMti / divase divase annaM aDaMti vIhIsu niyameNaM // 617 // eka vastImAM pAMca divasa rahe ane gAmanA zerInAM cha bhAga karI eka eka zerImAM pAMca pAMca divasa phare. have khaMne prakAranA yathAlakrikAnA bhikSAcarcAmAM je taphAvata che, te kahe che. RtubaddhakALe eka vasatimAM pAMca divasa sudhI rahe. varSARtumAM eka ja vasatimAM cAra mAsa rahe. ane gAmanA cha bhAga ( zerI ) kare. AnA bhAvArtha A pramANe che ke, 'yathA krikeAne, gAmanA gharanI hArarUpa cha bhAgo kalpe. (bhAgA kare che) eka eka
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 pravacanasAroddhAra bhAgamAM pAMca pAMca divase bhikSA mATe phare. ane tyAM ja sthiratA kare. paMcaka95 cUrNamAM kahyuM che ke, gAmanA cha bhAga kare. ekeka bhAgamAM pAMca divasa bhikSA mATe phare ane tyAM ja vasati kare. varSARtumAM eka ja jagyAe cAra mAsa rahe. te zerIomAM dararoja niyamAM judI judI bhikSA mATe phare. eTale uddhatA vagere pAMca bhikSAmAMthI je bhikSA pahelA divase lIdhI hoya, te bhikSA bIjA divase na le. paNa bIjI bhikSA abhigraha kare. ame A pramANe vyAkhyA karI che. paNa zAstra sApekSa saddabuddhi vaDe. anya prakAre paNa vyAkhyA karI zakAya che. (617) paDibaddhA iyare'vi ya ekkekkA te jiNA ya za ya / atthassa u desammi ya asamatte tesi paDibaMdho // 618 // have sUtronuM vaividhya batAvavAnI IcchAvALA yathAladikanA prakAra kahe che. yathAsaMdike gapratibaddha ane ga7apratibaddha-ema be prakAre che. te baMnenA paNa jinakalpI ane vikalpIke-ema be-be prakAra che. temAM jeo yathAladikakalpanI pUrNAhuti pachI jinakalpane svIkAre che, teo jinakalpIo kahevAya che ane jeo sthavira kalpane ja svIkAre che, te sthavirakalpI kahevAya che. jeo gacchamAM pratibaddha che, teone A kAraNe gaccha pratibaddhatA hoya che. jemane guru pAse sUtra saMpUrNa lIdhuM hoya paNa arthano thoDo bhAga bAkI rahyuM hoya, saMpUrNa na lIdhe hoya te te levA mATe gacchathI pratibaddha hoya che. te arthane guru pAse grahaNa karatA hovAthI gacchapratibaddha che. (618). laggAisu tUraMte to paDiva jittu khittabAhiThiyA / giNhaMti ja agahiyaM tattha ya gaMtUNa Ayario // 619 // saMpUrNapaNe sUtra ane artha guru pAsethI laIne pachI kapa kema nathI svIkAratA ? tenuM kAraNa kahe che. zubha evuM lagna, vega, caMdrabaLa vagere muhUrta jaladI AvI gayuM hoya ane bIjuM zubha lagna vagere muhUrta dUra hoya athavA te A muhUrta jevuM sAruM muhUrta na hoya, te saMpUrNa sUtra artha na lIdhA hoya, to paNa sArU lagna vagere hovAnA kAraNe ka95ne svIkArI le. te kalpane svIkArI gacchamAMthI nIkaLI guru je kSetramAM rahyA hoya, te kSetranI bahAra dUra pradezamAM rahI potAnA viziSTatara kaThora samasta anuSThAnamAM rakta rahI, je artha bhaNyA na hoya, te arthane grahaNa kare che. (619) tesiM taya payacchai khettaM iMtANa tesime dosA / vaMdaMtamavaMdaMte logami ya hoi parivAo // 620 //
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69. cathAla kikalpa 335 temane AcArya jAte jaI te atha Ape che. kSetramAM AvavAthI vaMdana karatA ane na karatA yathAlIkeAne doSa lAge che ane leAkamAM niMdA thAya che, prazna:-AcAryaM pote ja tyAM jai, te thAMDhikAne bAkI rahela artha Ape che, tA yathAla krike pote ja AvIne a kema nathI letA ? uttara: kSetramAM AvavAthI yathAla rdikane A doSA thAya che. gacchamAM rahela sAdhuone vaMdana karatA ane na karatA lAkamAM niMdA thAya che. kemake yathAladikAnA 5nA AcAra evA prakAranA che, ke teo AcArya sivAya khIjA sAdhuene praNAma ( vaMdana ) na kare ane gacchanA meATA sAdhue paNa te kalpadhArI sAdhuone vadana kare paNa te sAdhue sAmA vana na kare. mATe leAkeAmAM niMdA thAya ke A loko kharAba AcAravALA che. jethI khIjA sAdhue vaMdana kare che, tA sAme javAba paNa ApatA nathI ke va`dana paNa karatA nathI. athavA teA gacchavAsI sAdhuonA upara bhraSTa AcArapaNAnI zaMkA kare ke jarUra A sAdhue durAcArI ke nirguNI heAvA joie jethI A leAkeA vaMdana karatA nathI. athavA A lokeA AtmArthika che jethI sAme vana na maLatuM * hovA chatAM vaMdana kare che. (620) na tareja jaI gaMtuM Ayario tAhe ei so ceva / aMtarapachi paDivasabha gAmabahi aNNavasahiM vA // 621|| tI ya aparibhogaM te vaMdate na caMdaI so u / tuM zvettu ahivadvA tAhi nahiSkArphe vinaMti drA jo AcAya jaI zake ema na hoya, te pete, atarapadghimAM, prativRSabha gAmamAM ke gAma bahAra ke anya vasati athavA mULa vasatimAM Ave. have jo AcAya pote ja dhAbaLa kSINu hovAnA kAraNe, te cathAla ki muni pAse na jaI zake, te pote a(na')tara pazcimAM eTale mULa kSetrathI ahI gAu para rahelA gAmamAM Ave. athavA prativRSabha gAmamAM eTale mULa kSetrathI be gAu upara rahela bhikSAcaryAMnA gAmamAM Ave. athavA mULakSetranI bahAra athavA mULakSetramAM anya vasatimAM Ave ane kadAca mULa vasatimAM paNa Ave. AnI vicAraNA A pramANe che. jo AcAya yathAla kinI pAse javA samartha na hoya, teA te yathAla krikAmAM je dhAraNA kuzala hAya, te aMtara pazcimAM Ave. AcAya tyAM jaI ane kahe. ahIM sAdhuonuM saMghATaka mULakSetramAMthI AhAra pANI lAvIne AcAya ne Ape ane AcAya peAte sadhyA vakhate mULakSetramAM Ave.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAdvAra have jo AcArye aMtarapazrvimAM AvavA samartha na hoya, te aMtarapazrvi ane prativRSabha gAmanI vaccenA kSetramAM jaI a` kahe. tyAM paNa javA samartha na hoya, tA prativRSabha gAmamAM. tyAM javA paNu samartha na hoya to prativRSabha gAma ane mULakSetranI vacce. tyAM javA paNa samatha na hoya te mULakSetranI bahAra ekAMta pradezamAM. tyAM javA paNa samatha na hoya teA mULakSetramAM ja khIjI (jagyAe) vasatimAM jaine artha kahe. tyAM javA paNa asamartha hoya, te mULa vasatimAM ja ekAMta sthAne AcAya te yathAla krikAne khAkI rahela atha Ape. 336 kalpacUrNImAM kahyuM che ke * AcAya sUtraperisa ane a pArisi gacchamAM rahelAne ApI, yathAla krikeAnI pAse jaI atha kahe che. have jo kha'ne pArisi ApI tyAM javA samarthya na hoya, te sUtraperisi ApIne jAya ane apeArisiziSya pAse apAvaDAve. have jo sUtraperisa ApIne paNa na jaI zake te baMne pArisi ziSya pAse apAvaDAve ane peAte yathAlakiAne vAcanA Ape. have jo AcAya kSetra bahAra thAladika pAse jai na zake, te te cathAla ddikAmAM je dhAraNA kuzala hAya, te aMtarapazcimAM bahAranA kSetramAM Ave. AcAya tyAM jai atha kahe. ahIM AgaLa sAdhu soMghATaka bhakta (AhAra) pANI lai AcAryane Ape. AcAya paNa vaikAlika (saMdhyA) samaye pAchA mULa vasatimAM Ave. A pramANe karavAmAM jo AcAya asamartha hAya, teA a Mtarapazrvi ane prativRSabha gAmanI vacce vAcanA Ape. emAM paNa azakta hoya tA vRSabhagAmanI bahAra vAcanA Ape. emAM paNu azakta hAya te svagAmamAM khIjI vasatimAM vAcanA Ape. tyAM paNa asamartha hAya, teA eka vasatimAM Ave. tyAM aparibhAga sthAna eTale ekAMta jagyAmAM vAcanA Ape. je gacchavAsI sAdhuo mATA hAya tA paNa teo yathAlakAne vaMdana kare che. paNa te yathAdikA temane vaMdana karatA nathI. te samasta artha grahaNa karyA pachI peAtAnu prayAjana purU thayela hAvAthI gacchamAM apratibaddha thaIne te yathAlako potAnA kalpAnusAra peAtAnA AcArane pALe che. (621-622) jinakalpIe ane vikalpI vaccenA paraspara taphAvata kahe che. jiNakappiyAvi tahiyaM kiMci timicchapi te na kAreMti / nippaDakammasarIrA avi acchimalaMpi najvarNiti // 623 // therANaM nAtaM ataraMta apiNaMti gacchassa / asa ya se phAsaNaM kareMti savvapi parikammaM // 624 || jinakalpane svIkAranAra yathAlaki kalpa pAlana vakhate mAraNAMtika roga utpanna thAya tA paNa kAI jAtanI cikitsA karAvatA nathI, kAraNa ke kalpanA tevA AcAra che.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 698 yathAlaMdika kalpa tathA apramattatAyukta ane nipratikarma zarIravALA eTale zarIranI sAra saMbhALa vagaranA hovAthI zarIranI bIjI zuzruSA te bAju para raho. paNa AMkhano mela paNa dUra karatA nathI. sthavirakalpI yathAladika azakta vyAdhinA kAraNe kalpane na karI zake te potAnA sAdhune gacchavAsI sAdhu samUha seMpI de ane tene sthAne potAnA pAMca sAdhunI saMkhyA pUrti mATe bIjA viziSTa dhati saMghayaNa vagere yukta munine potAnA kalpamAM praveza Ape che. te gacchavAsI sAdhuo paNa te azakta sAdhunI nirdoSa prAsuka anna pANI vagere dvArA badhIye sevA kare. (623-624) ekekkapaDiggahagA sappAuraNA bhavaMti therA u / je puNa siM jiNakappe bhayaesi vatthapAyAiM // 625 / / dareka sthavirakalpI yathAsaMdikenI pAse eka eka pAtra hoya che tathA vastradhArI hoya che. ane jinakalpIkyathAlaMdike vasa, pAtramAM vastradhArI paNa hoya ane nirvastrI paNa hoya. pAtradhArI paNa hoya ane karapAtrI paNa hoya. bhAvijinakapanI apekSAe keTalAkane vastra, pAtrarUpa upakaraNa hoya ane keTalAkane na paNa hoya. (625) gaNamANao jahaNNA tiNNi gaNA sayaggaso ya ukkosA / purisapamANe panarasa sahassaso ceva ukkosA // 626 // - have sAmAnyathI yathArlAdikanuM pramANa kahe che. gaNa pramANathI eTale gaNane Azrayi. jaghanyathI traNa gaNuM pratipadyamAnaka eTale svIkAranAranI apekSAo hoya che. ane utkRSTathI zatapRthaphatva pramANa gaNu hoya che. puruSa pramANane viSe jaghanyathI pratipadyamAnaka eTale svIkAranAra paMdara puruSa hoya che. te A pramANe pAMca jaNane eka gaNa A kalpa svIkAre. ane jaghanyathI traNa gaNuM svIkAre. eTale pAMcane traNe guNatA paMdara thAya. utkRSTathI puruSa sahastra pRthahatva pramANa hoya che. (626) paDivajjamANagA vA ekkAi havejja UNapakkheve / hoMti jahaNA ee sayaggaso ceva ukkosA // 627 // puruSa pramANa Azrayi je vizeSatA che, te kahe che. pratipadyamAna ke gaNamAM ochA thayelA hoya tenI pUrti mATe jaghanyathI eka vagere paNa puruSa hoya che. yathAsaMdika kalpamAM pAMca munirUpa gacchA hoya che. temAM jyAre glAna (bimArI) vagerenA kAraNe gachamAM sAdhune soMpavAthI gaNamAM ochA thayela sAdhunI pUrti mATe eka vagere sAdhune
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 pravacanasArAddhAra te kalpamAM praveza karAve jethI pAMcaneA gaccha thAya. e pramANe jaghanyathI eka pratipadyamAna sAdhu hAya che. utkRSTathI seMkaDA pratipadyamAnaka hoya che. (627) puvva paDivanna gANavi ukkosajahaNaso parimANaM / koDitaM bhaNiyaM hoi ahAlaMdiyANa 628aaaa pUrva pratipanno eTale pUrNAMmAM svIkArela yathAla ki. sAmAnyathI jaghanya ane utkRSTathI keTi pRthakktva pramANu hAya che. kalpacUrNImAM kahyuM che ke 'pratipadyamAna jaghanyathI traNa gaNu hoya che ane utkRSTathI zatapRthakktva gaNu hAya che. puruSa pramANathI pratipadyamAna jaghanyathI paMdara puruSA ane utkRSTathI hajAra pRthaphna pramANa puruSa che. pUrva pratipanna jaghanya ane utkRSTathI keTa pRtha che.' paNa ahIM jadhanyathI utkRSTanI sakhyA mATI jANavI. (628) SLL 70. nirdhAmaka muni uvvatta 1 dAra 2 saMthAra 3 kahaga 4 vAIya 5 aggadAraMmi 6 / ' bhatte 7 pANa 8 viyAre 9-10 kahaga 11 disA je samatthA ya 12 // 629 // eesa tu payANaM caukkageNaM guNijjamANANaM / nijjAmayANa saMkhA hoi jahAsamaya niTThiA ||630|| anasana karanAranI sevA karanArA te niryAmaka kahevAya che, te niryAmakeA pAsasthA, avasannA vagere doSavALA ke agItAne na karavA. paraMtu kALAnusAra gItAtA vagere guNavALA ane vizeSa prakAre vaiyAvacca karavAmAM tatpara hoya temane niryAmaka karavA. e niryAmA utkRSTathI aDatAlIsa ( 48 ) heAya che. te A pramANe. 1. una vagere zarIranI sevA karanArA. 2. aMdaranA bAraNA AgaLa rahenArA. 3. sathArA karanArA. 4. anazinanI AgaLa dharma kathA karanArA. 5. vAdi. 6. makAnanA AgaLanA bAraNe rahenArA. 7. anazana ceAgya bheAjana lAvanArA. 8, emane ceAgya pANI lAvanArA. 9. stha"Dila karAvIne paraThavanArA,
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 70. nirdhAmaka muni 14. mAtaruM karAvIne pAThavanArA. 11. bahAra dharmakathA karanArA. 12. pUrva vagere cAre dizAmAM sahastrAdhi jevA samartha sAdhuo. - uparokta bAre padamAM darekamAM cAra cAra sAdhuo rahetA hovAthI te bAra padene cAre guNatAM nimakonI saMkhyA aDatAlIsa thAya che. bIjAo thaMDila ane mAru baMnenA parijhAna mATe cAra sAdhuo kahe che. ane cAre dizAmAM babbe mahAddhA jevA ATha sAdhuo mAne che. ane A pramANe aDatAlIsa sAdhuo kahyA che. (62-630) uvvattaMti parAvattayati paDivaNNaaNasaNaM cauro 1 / taha cauro abhaMtara duvAramUlaMmi ciTThati 2 // 631 / / saMthArayasaMtharayA cauro 3 cauro kahiMti dhamma se 4 / cauro ya vAiNo 5 aggadAramUle muNicaukaM 6 // 632 // cauro bhattaM 7 cauro ya dANiyaM taduciyaM nihAlaMti 8 / cauro uccAraM paridvavaMti 9 cauro ya pAsavaNaM 10 // 633 / / cauro bAhiM dhamma karhiti 11 cauro ya causuvi disAsu / ciTThati 12 uvaddevarakkhayA sahasajohiNo muNiNo // 634 // have sUtrakAra pote ja A padanuM vivaraNa kare che. 1. utsargathI anazanI pate jAte ja udvartana vagere kare. pote uddavartana vagere na karI zake, te te anazanIne cAra sAdhu udvartana ane paDakhAnuM parAvartana karAve. udavartananA upalakSaNathI uThavuM, besavuM, bahAra nIkaLavuM, aMdara pravezavuM, upadhi paDilehavI vagere temanA saMbaMdhI je parizrama (sevA) te teo ja kare che. 2. atyaMtaradvAranA AgaLa lokonA dhasArAne rokavA mATe cAra sAdhuo ubhA rahe, lokonA dhasArAnA kAraNe kyAreka anazanIne asamAdhi paNa thAya. 3. cAra sAdhuo te sAdhune anukUla sukha sparzavALo ane samAdhivardhaka saMthAro pAthare. 4. viziSTadezanAlabdhisaMpana cAra sAdhuo satata anazanIne tattvane jAte hovA chatAM paNa saMvegabhAvane ullasita karanAra dharmakathAo kare che. pa. te anazanI sAdhunI zrAvaka leka vaDe atizaya prabhAvanA karAtI joIne kaI durAtmAthI te sahana nahIM thatAM sarvajJa matane parAjita karavA mATe vAda karavA Ave te tene harAvavA, cAra pramANa praviNa ane vAcALa vAdi munio taiyAra rahe.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 pravacanasAroddhAra 6. AgaLanA daravAje zatru vagerenA praveza rokavA mATe cAra sAmarthyavAna munio ubhA rahe. 7. AhAranuM paccakhANa hovA chatAM pariSahathI pIDAyane je kyAreka anazanI AhAra Icche che te kaIka pratyenIka devatAdhiSThita thaIne mAMge che ke kema? tenI parIkSA karavA mATe pahelA tene pUche ke tuM keNa che, gItArtha ke agItArtha ? te anazana lIdhuM che ke nathI lIdhuM? atyAre rAta che ke divasa? A pramANe pUchatAM je hakIkata hoya te kahe te jANavuM ke devatAdhiSThita nathI, paraMtu pariSahathI pIDita thaI mAge che. te jANI tene samAdhi ApavA mATe kaMIka AhAra Apavo. jethI te AhAra baLa vaDe pariSaha jItI anazanane pAra pAme che. je bhUkhathI pIDAyela AhAra na kare, te ArtadhyAnathI marI tiryaMca, bhavanapati ke vyaMtaramAM utpanna thAya. bhavanapati vyaMtaramAM utpanna thayela te zatru thaI pAchaLa rahelA sAdhuone gussAthI upadrava paNa kare 8. cAra sAdhuo zarIranA dAhane ThAravA vagere mATe pANInI gaveSaNa kare. 9. cAra sAdhuo sthaDila pAThave. 10. cAra sAdhuo mAtaru paraThave. 11. cAra sAdhuo bahAranA bhAge lekenI AgaLa manane Azcarya pamADanArI manahara dharmakathA kare. 12. cAre dizAmAM zudropadravanI rakSA karanArA, sahasaMdhI-mahAmalla jevA cAra munio rahe. (631-634) te savvAbhAve tA kujjA ekekageNa UNA jA / tappAsaTThiya ego jalAiaNNesao bIo // 635 // te niryAmake je pUrA aDatAlIsa na maLe, te ekeka ochA karatA jaghanya be niryAmaka te avazya karavA. temAM eka haMmezAM anazanI svIkAranAranI pAse ja najIkamAM kAyama rahe. ane bIjo pANI vagerenI gaSaNa mATe tathA AhAra vagere lAvavA mATe phare eka nirdhAmaka hoya, te anazanane svIkAra karavo nahIM. kahyuM che ke "je eka nirdhAmaka hoya ne anazana svIkAre te tene AtmA ane pravacanano (zAsana) tyAga karela che. tethI bIjA niryAmakeno abhAva hoya, te bIje (be). nirdhAmaka avazya kare. (635)
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71. paccIsa zubhabhAvanA iriyAsamiesayA jae 1, uveha bhujejja va pANabhoyaNaM 2 / AyANanikkhevaduguMcha 3 saMjae, samAhie saMjayae maNo 4 vaI 5 // 636 // prANAtipAta vagerenA tyAgarUpa mahAvatene daDha karavA mATe je bhAvI zakAya te bhAvanA. jemAM vidyAne vAraMvAra na vicArAya to te malina thAya. tema mahAvratone paNa bhAvanAo vaDe sAvita na karAya te, mahAvrata malina thAya. te bhAvanA dareka mahAvratanI pAMca pAMca che. temAM pahelA mahAvratanI pAMca bhAvanA kahe che. pahelA mahAvratanI bhAvanA : 1. javuM-gamana karavuM te IryA, temAM samiti eTale upaga. te IryAsamiti kahevAya. je samitimAM upagavALo na hoya, te jIvonI hiMsA kare che. A pahelI bhAvanA. 2. haMmezAM samyaga upagapUrvaka joIne bhejana pANI grahaNa kare. Ane tAtparyArtha A rIte che. dareka ghare pAtramAM rahela piMDane tenA saMbaMdhIta che athavA AvatA jIvonI rakSA mATe AMkha vagerenA upagapUrvaka sArI rIte jovuM ane vastimAM AvI prakAzavALI jagyAe rahIne bhojana pANIne sArI rIte joIne upayoga kare. paDilehIne joyA vagara khAnArane jIva hiMsAno saMbhava che. te bIjI bhAvanA. 3. pAtrA vagerene levA mUkavAmAM AgamamAM je niSedha karela hoya, te na kare te AdAna-nikSepa jugupsaka kahevAya. AgamAnusAra paDilehaNa pramArjanAnA upagapUrvaka upAdhi vagere levA mUkavAnuM kare. jugupsaka jIva hiMsA karanAra thAya che. te trIjI bhAvanA. 4. samAdhivALo sAdhu, aduSTa manane pravartAve che. eTale samAdhi irachata sAdhu manane duSTa na banavA de. kemake duSTa mana karavAthI bhale kAyasaMlinatA vagere hoya, chatAM karmabaMdha thAya che. kahevAya che ke prasannacaMdra rAjarSi managupti vaDe ahiMsAvratane na bhAvavAthI hiMsA na karavA chatAM, sAtamI naraka pRthvI cagya karma bAMdhyA. te cethI bhAvanA. 5. vANI paNa aduSTa vApare. duSTa vANI prayoga karavAthI jIvonI hiMsA thAya. te pAMcamI bhAvanA. tatvArthasUtramAM pAMcamI vacanasaMyamane badale eSaNa samiti kahI che. (636) bIjA mahAvratanI bhAvanA : ahassasaJca 6 aNuvIya bhAsae 7, je koha 8 loha 9 bhaya 10 meva vajjae / se dIharAyaM samupehiyA sayA, muNI hu mosaMparivajjae siyA // 637 //
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 pravacanasArAdvAra 1. ahAsya eTale mazkarInA tyAgapUrvaka sAcI vANI mele, kemake mazkarImAM juThThuM paNa khelAyu. 2. samyaga jJAnapUrvaka vicArIne mele. kemake vicAryA vagara kayAreka juThThuM paNa Ale. tethI peAtAne vera, pIDA, jIvahiMsA vagere paNa thAya. 3. krodha, lAbha ane bhayathI asatyanA tyAga kare eTale meAkSanA Icchuika muni ha...mezA mRSAvAdane cheDe. krodhAdhIna thaIne kheAlanAra sva-para nirapekSapaNe je kaI bele temAM juTha paNa khelAya AthI krAdhanA tyAga karavA joie. te ja kalyANakArI che. te trIjI bhAvanA. 4. lAbhayukta manavALA ati paTTAtha meLavavAnI IcchAthI kheATI sAkSI vagere vaDe juThThuM kheAlanAra thAya. AthI satyavratane pALanAre leAbhanuM paccakkhANu karavuM joie. 5. bhayathI du:khI thayela peAtAnA prANanI rakSAnI IcchAthI satyavratane cheDI de tethI peAtAnA AtmAne ni yatAthI vasita kare. A pramANe pAMcamI. bhAvanA che. (637) trIjA mahAvratanI bhAvanA :- sayameva u uggahajAyage 11 ghaDe, maimaM nisammA 12 saha bhikkhu uggahaM 13 / annaviya bhujIya pANabhoyaNaM 14, jAittA sAhammiyANa uggahaM 15 // 638 || 1. sAdhu pAte jAte ja mAlika pAse, bhagavAnanI AjJA pramANe, devendra, rAjA, gRhapati, zayyAtara ane sAdharmikanA prakArathI yukta avagrahanI mAlika pAse rajA mAMge. bIjA dvArA mAMgavAmAM ke mAlika na hoya tenI pAse mAMgavAmAM paraspara virodha thavAnA kAraNe ke akAle dhADa vagere paDavAthI adyatta paribhAga vagere doSonI sa'bhAvanA che. 2. jhaghaDA thavAthI anujJA maLela avagrahamAM ghAsa vagere levA mATe buddhimAna sAdhu avagraha ApanAranuM ghAsa vagere mATenI rajAnuM vacana sAMbhaLyA pachI te vastu levA pravate. nahIM ta| svAmiavrutta thAya. 3. sAdhu haMmezA spaSTa maryAdApUrvaka avagraha yAce. (mAMge) enA bhAvAtha A rIte che. ekavAra rajA ApI hAvA chatAM paNa vAra vAra avagrahanI yAcanA karavI. eTale pahelA maLela avagrahamAM glAna vagere avasthAmAM sthaMDila-mAtaru karavA mATe, pAtra, hAtha-paga dhovA mATenA sthAna vagere dAtAnA cittanI prasannatA khAtara mAMgavA, (4) guru ke khIjAnI rajApUrvaka leAjana pANI vApare. enA artha A pramANe che, ke sUtreAkta vidhi pUrNAMka je prAruka eSaNIya AhAra lAvIne AlocanApUrvaka gurune jaNAvI, gurunI rajApUrvaka mAMDalImAM ke ekalA vApare. upalakSaNathI khIjI paNa je kaMI
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71. pacIsa zubhabhAvanA 343 audhika ke aupagrahika bheTavALA dharmasAdhanarUpa upakaraNane gurunI rajApUrvaka ja vApare. nahIM te adatta ja bhagavyAne doSa lAge. (5) samAna che dharma jema te sadharma, te sadharmapaNe je vate che. teo sAdharmika eTale eka ja zAsana svIkArela saMvijJa sAdhue te sAdharmika sAdhuo. pUrvamAM grahaNa karela pAMca keza vagere rUpa kSetranA avagrahane ke mAsa vagere kALa pramANarUpa avagrahane cAcIne sthAna vagere eTale sthiratA vagere karavI. te sAdharmika sAdhue rajA Apela upAzraya vagere dareka cIja grahaNa karavI. nahIM te corIno doSa lAge. (638) cothA mahAvratanI bhAvanA : AhAragutte 16 avibhUsipappA 17, itthI na nijjhAya 18 na saMthavejjA 19 / buddhe muNI khuDDakahaM na kujjA 20, dhammANupehI saMdhae baMbhaceraM // 639 // (1) AhAramAM guma eTale saMyamita heya. eTale snigdha tathA vadhu paDate AhAra ja na kare. jethI niraMtara snigdha, cikAsavALA madhurarasathI lathapatha AhAra khAvAthI zukarUpa pradhAna dhAtunuM poSaNa thavAthI vedAdayathI abrahmanuM sevana paNa kare. vadhu paDate AhAra khAvAthI te mAtra brahmacarya vratane lepa nathI thatuM, paNa sAthe kAya-phlezakArI thAya che. (2) avibhUSitaAtmA eTale bhUSA rahita, hasnAna, vilepana vagere vividha vibhUSAmAM rakta, satata uttejita cittanA kAraNe brahmacaryano vidhaka thAya che. (3) cIne na jue eTale strIthI abhinna evA je tenA aMgopAMga mukha, stana vagere saMskRhapaNe na jue. haMmezAM strInA anupama avayavo jevAthI brahmacaryane bAdhA thavAno saMbhava che. (4) strInI sAthe paricaya na kare ane teNe vAparela pathArI Asana vagere athavA je sthAnamAM strI rahI hoya, te sthAnane tyAga kare. nahIM te brahmacarya vratano bhaMga thAya. (5) tattvane jANakAra muni brahmacaryane anulakSI strI kathArUpa aprazasta vikathA na kare. strIkathAmAM Asakta thayelAne manamAM vikArane unmAda thAya che. A pAMca bhAvanAothI bhAvita aMtaHkaraNavALo dharmAnuprekSI eTale dharma sevanamAM tatpara sAdhu brahmacaryane sArI rIte puSTa kare che. (639) pAMcamA mahAvratanI bhAvanA : je saha 21 rUva 22 rasa 23 gaMdhamAgae 24, phAse ya saMpappa maNuNNapAvae 25 / gehi paosaM na karejja paMDie, se hoi daMte virae akiMcaNe // 640 // sAdhu indriyanA viSayamAM AvelA ISTa ke aniSTa zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 pravacanasAroddhAra sparzane pAmI AsaktirUpa gRddhine aprItirUpa dveSane na kare, kAraNake tatvane jANanAra te AtmA jitendriya hoya che. ane sarva sAvadyagathI virata hoya che. tathA bAhyAbhyatara parigrahathI rahita hovAthI akiMcana parigraha virativALA che. zabdAdi Asakti ane viSamAM je mUccha hoya, te pAMcamAvatanI virAdhanA thAya. mATe pAMca viSamAM Azakti ane zreSanA tyAgathI pAMcamAvratanI pAMca bhAvanA thAya che. A bhAvanA samavAyAMga-tavArtha vageremAM kaMIka bIjI rIte paNa batAvela che. (640) 72. paccIsa azubha bhAvanA kaMdappadeva 1 kivvisa 2 abhiogA 3 AsurI 4 ya sammohA 5 / esA hu appasatthA paMcavihA bhAvaNA tattha // 641 // 1. kAMdapI, ra. deva kibiSika, 3. abhiyogikI 4 AsurI, 5. saMmehA. A aprazasta pAMca prakAranI bhAvanAo che. 1 kaMdarpa eTale kAma, te kAma pradhAna satata nama vagere pravRttimAM rakta banI viTanI jema kriyA karanArA deva vize te kaMdarpa. teonI je A bhAvanA te kAMdapa. 2. dezamAM je kibiSika eTale pApI. AthI ja aspRzya vagere AcAravALA je de te kibiSi de. te kilibaSI devAnI je bhAvanA te daivakibiSI. 3. jemane badhI rIte mukhyapaNe preSyakarmamAM eTale nokara kAryamAM upayoga karAya te Abhigika eTale nekara jevA deva vize temanI je bhAvanA te AbhigikI. 4. asura eTale bhavanavAsIdeva vize. temanI je bhAvanA te AsurI. 5. saMmohana kare te saMmeha eTale mUDha (mUrakha) jevA deva vizeSa. temanI je bhAvanA te saMmehI. A pAMca prakAranI aprazasta saMphilaSTa bhAvanAo. jevA nAma tevA prakAranA svabhAvanA abhyAsarUpa kahI che. sAdhu paNa jo AmAMthI kaI paNa eka bhAvanAmAM kaMIka maMda pariNAmanA kAraNe vate, te te sAdhu cAritranA yatkicana prabhAvathI kaMdarpa vagere prakAranA devAmAM utpanna thAya che. kahyuM che, ke je saMyata AvA prakAranI aprazasta bhAvanAomAM kyAre paNa vate che. te tevA prakAranA devAmAM utpanna thAya che. paNa sarvathA cAritrahIna hoya tenI bhajana jANavI." | sarvathA cAritra rahita hoya tene vikalpa che eTale kadAca be prakAranA devAmAM ja utpana thAya. kadAca nAraka, tiryaMca ke manuSyamAM paNa utpanna thAya. (641)
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 345 72. pacIsa azubha bhAvanA 1. kaMdarpa bhAvanA :kaMdappe 1 kukkuie 2 dosIlatte ya 3 hAsakaraNe 4 ya / paravimhiyajaNaNe'vi ya 5 kaMdappo'NegahA taha ya // 642 // 1. kaMda5, 2. kIku, 3. duzIlatva, 4. hAsyakaraNa, pa. paravismayajananA tathA kaMdarpa aneka prakAre paNa che. 1. kaMdarpa eTale UMcA svare hasavuM, paraspara mazkarI karavI. guru vagerenI sAthe niSpharatApUrvaka vakrokti vagere svachaMdatApUrvaka belavuM, kAma kathAo karavI, Ama kara, Ama kara-e pramANe kahevA dvArA kAmapadeza karavo, tathA kAmaviSayaka prazaMsA karavI. A badhuM kaMdarpanA viSayamAM gaNAya che. kahyuM che ke, khaDakhaDATa hasavuM, spaSTapaNe nahIM paNa TeNa rUpe bolavuM, kAmakathAo karavI, kAmapadeza Ape ane kAma prazaMsA karavI, te kaMdarpa kahevAya. 2. kukuca eTale bhAMDaceSTA. tene je bhAva te kaumutrya. te be prakAre che. kAyakaumugya ane vAkaumutrya. A kAyakIkucca eTale je pite hasyA vagara ja bhramara, AMkha vagere zarIranA avaya vaDe evI ceSTAo kare ke jethI bIjAne hasAve. kahyuM che, ke bhramara, AMkha, meTuM, hoTha, hAtha, paga, kAna vagere vaDe evI evI ceSTA kare ke pote hasyA vagara bIjAo hase. vAkaumuzyamAM je hAsyapradhAna vacanethI judA judA nA avAja, moDhAthI vAjiMtranA avAja karIne je bIjAne hasAve, te vAphekaumuzya. kahyuM che, ke vANIkakuNya te ke che, jenA vaDe bIjAo hase. judA judA nA rUdananA avAjo kADhe tathA mukhethI vAjiMtranA avAja kADhe. 3. duzIlatva eTale durAcArI svabhAvavALo te duzIla. teno je bhAva te du:zIlatva. je saMbhrama ane AvezanA kAraNe vicAryA vagara jaladI jaladI bole, je zaradaRtunA madonmatta baLadanI jema jaldI jaladI cAle, je badhI jagyAe vicAryA vagara kAma jaladI jaldI kare, je svabhAva sthita hovA chatAM paNa tIvra AkuLatAnA vazathI abhimAnanA kAraNe jANe phUTa na hoya, tema phUTe che. A duzIlapaNuM kahevAya. kahyuM che, ke je jaldI jaladI bole che. je zaradaRtunA madonmatta baLadanI jema jaladI jaldI cAle che. badhuM jaldI jaldI kare. svabhAva sthita hovA chatAM paNa abhimAnathI phATI paDe che. 4. hAsyakAraNu-bhAMDanI jema bIjAnA chidra, bIjAno virU5 veSa, bhAlA vagere viSaye satata zodhIne vicitra prakAranA tevA ja veSa bhASA vagerenuM anukaraNa karIne, je jenArane tathA potAne hAsya karAve, (hasAve) te hAsya kAraNa che. 44
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 pravacanasAroddhAra 5. paravismayajanana-IndrajAla vagere kutUhala vaDe prahelikA, kuheTikA (ukhANa, aMtakaDI) tevA prakAranA gAmaDAnA lekemAM prasiddha je ramate ke, jenAthI pite Azcarya na pAme paNa bIjA bheLA jevA lekene manamAM Azcarya pamADe, te paravismayajanana. kahyuM che ke IndrajAla tathA prahelikAthI tevA prakAranA bheLA lekene Azcarya karAve ane pite Azcarya na pAme, te paravismayajanana" (642) 2. daivakilibaSIka bhAvanA : suyanANa 1 kevalINa 2 dhammAyariyANa 3 saMgha 4 sAhUNaM / mAI avaNNavAI kigvisiya bhAvaNaM kuNai // 643 // 1. zrutajJAna, 2. kevalI, 3, dharmAcArya, 4. saMgha, 5. sAdhu vagereno avarNavAda eTale nidA ane mAyA karanAra kilibalIka bhAvanA kare che. dvAdazAMgI rUpa zrutajJAna, kevalajJAnI dharmopadezaka dharmAcArya, sAdhu-sAdavI, zrAvaka, zrAvikArUpa caturvidha saMgha tathA sAdhuone avarNavAda (nidA) belanAra tathA pitAnI zakti chupAvavA dvArA mAyA karanAra deva kilibaSIka bhAvanA kare che. avarNavAda eTale niMdA. asadane khullA karavA te. zrutajJAna avarNavAda -zruta ke pRthvIkAya vagera SaDU javanikAyanuM varNana dazavaikAlikanAM SaDUchavanikAyaadhyayanamAM che. ane te ja varNana ghaNuM kharuM zastrapariNAdhyayana AcArAMgamAM che. e pramANe prANAtipAta vagere vrata paNa vAraMvAra te te sUtromAM kahyA che. tathA te ja madya vagere pramAdo ane enA virodhI apramAde vAraMvAra te te sUtromAM kahe che. paNa bIju kaMI vadhAre kahetA nathI eTale zAstro punarukta doSavALA che. bIjuM mekSa mATe je dharma karavAnuM che, te pachI sUrya prApti vagere jotiSazAstranA graMthanI zI jarUra che? tathA mokSa mATe ja prayatna karanArA sAdhuone niprAbhata vagere graMthanI zI jarUra che? kAraNa ke jyotiSazAstra niprAbhata vagere saMsAranA kAraNarUpa che. kahyuM che ke "te ja cha kAye, te ja vate, te ja pramAda ane apramAde kahyA che. mekSAdhikArIene jyotiSazAstra ane niprAbhUta vagerethI zuM kArya che? 2. mevali avarNavAda - zuM kevalione jJAna-darzanano upaga kamika hoya che ke eka sAthe hoya che? je kamasara hoya-e pakSa svIkArIe te jJAnanA samaye darzana na hoya ane darzananA samaye jJAna na hoya, baMne eka bIjAne AvaranArA thAya che. have je "ekI sAthe hoya-ema bIjA pakSa svIkArIe te te paNa barAbara nathI. kAraNa ke eka ja kALa hovAthI baMnene ekarUpa hovAnI Apatti Avaze. jJAna-darzana bhinna che -ema nahIM rahe. kahyuM che ke ekAMtare jJAna darzananI utpatti mAne te baMnene a nya AvaraNapaNane deSa Ave che. have eka ja kALe kevalajJAna-darzana mAne te baMnenuM ekarUpa thavAne prasaMga Avaze." *
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72. paccIsa azubha bhAvanA 347 . dharmAcAryane avavAda - jema ke "A AcAryanI jJAti sArI nathI, A lokavyavahAramAM kuzaLa nathI, A aucityane jANatA nathI. vagere vividha dUSaNe AcAryonA bele." emanA prati vinayapUrvaka na vate. tathA AcAryane kharAba chidrone jete badhAnI AgaLa gurunA asat doSo paNa bele, ane haMmezA temanAthI pratikULapaNe vate kahyuM che "jAtyAdi dUSaNe bele. upacAra vinaya paNa na kare. kharAba chidro jue ane bele (prakAze) ane pratikRlapaNe varte. 4. saMghane avarNavAdaH- jemake ziyALa vagere pazuonA paNa saMghe hoya che. te pachI A saMgha tamAre ArAdhanIya che. vagere bole. 5. sAdhuone avarNavAdaH- jemake A sAdhuo paraspara eka bIjAne sahI zaktA nathI. AthI dezAMtaramAM eka-bIjAnI hariphAIpUrvaka phare che. nahIM to eka jagyAe badhA bhegA na rahe. lokone AkarSavA mATe haMmezAM mAyAvIpaNAthI dhImA dhImA cAle che. meTA tarapha paNa svabhAvathI ja niSphara che. gusse (ruSTa) tarata thAya. tuSTa paNa tarata thaI jAya. gRhasthone evA evA cATu vacana vaDe rAjI kare. haMmezAM badhI vastuone saMgharanArA che. kahyuM che ke, "bIjAne na sahenArA, dhImA dhImA cAlanArA, guruone pratikULa rahenArA, vAtavAtamAM gusse thanArA ane khuza thanArA, gRhastho pratye prema rAkhanArA ane saMgraha karanArA che." - bIjAoe paNa kahyuM che ke "sAdhuo anityatAnA udAharaNa Ape che. ane eka bhAMgI tuMbaDI mATe paNa zeka kare che. bIjuM paNa yathA tathA ghaNuM bole che, paNa eka haraDe paNa choDatA nathI." bIjA graMthamAM kahyuM che, ke potAne svabhAva (doSa) chupAve. bIjAnA vidyamAna guNane DhAMke eTale bole nahIM. ceranI jema badhI jagyAe zaMkA rAkhe. guDhAcAravALo te mAyI hoya che. (643) 3 AbhigikI bhAvanA kouya 1 bhUIkamme 2 pasiNehiM 3 taha ya pasiNapasiNehiM 4 / tahaya nimitteNaM 5 ciya paMcaviyappA bhave sA ya // 644 // 1. kautuka, 2. bhUtikama, 3. prazna, 4. praznAprazna, 5. nimitta-ema AbhigikI bhAvanAnA pAMca bheda che. 1. ketuka - bALakanI rakSA karavA mATe snAna karAvavuM, hAtha pheravIne maMgavuM, phUMkavuM, dhUpa Apa vagere je karAya, te kautuka kahevAya. kahyuM che ke "snAna, homa, mAthA para hAtha pheravavuM, (najara utAravA mATe mAthe pherave te, ) kSAra, dahana kara, dhUpa karavo, asadaza veSa le. avatrAsana karavuM, sthaMbhana karavuM, baMdhana karavuM
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 pravacanasAroddhAra 2. bhUtika - vasati, zarIra, vAsaNanI rakSA mATe ane bhasma, sUtara vagere dvArA je viMTavuM. te bhUtikarma. kahyuM che, ke bhUti eTale rAkha vaDe, mATI vaDe ke sUtra vaDe bhUtikarma thAya che. vasati, zarIra, vAsaNanI rakSA mATe je viMTavuM, te Abhigika karma. 3. prazna-bIjA pAse je lAbha-alAbha vagere pUchAya ke te pote athavA bIjA pAse aMguThA, darpaNa, khaga, pANI vageremAM je javAba levAya te prazna kahyuM che ke pUchavuM te prazna kahevAya. athavA pitAnA dvArA levAya te prazna kahevAya. vAdya, aMguThAmAM, ucchiSTapadamAM, darpaNamAM, taravAramAM, pANImAM ane bhIMta vageremAM je jevAya te prazna kahevAya. 4. praznAprazna - svapnamAM AvIne vidyA svayaM kahe te athavA ghaMTaDI vageremAM utArela devatA je bIjAne zubhAzubha jIvana maraNa vagere kahe te praznAprazna. kahyuM che ke "svapnamAM je vidyAe kahela hoya te bIjAne kahevuM athavA ghaMTaDI vageremAM utArela devatAe kahela kahevuM te praznAprazna." 5. nimitta - bhUta, bhaviSya ane vartamAnakALa viSayaka padArthane jANavAnA kAraNarUpa je jJAna vizeSa, te nimitta. kahyuM che, ke-nimitta bhUtakALa, bhaviSyakALa ane vartamAnakALa ema traNa prakAre che. te nimitta vagara ya padArtha jANI zaktA nathI, mATe te nimitta kahevAya che. A kautuka, bhUtikarma vagere sAdhu potAnA gaurava vagere mATe kare te abhiga nimittaka karma bAMdhe che. apavAda mAge atizaya jJAna hoya ane gaurava vagara nispRhapaNe je-A kare to te sAdhu ArAdhaka thAya che. ane uccatra paNa bAMdhe. kahyuM che ke "A gaurava mATe kare te sAdhu abhigikakarma bAMdhe che. apavAda mAge gaurava rahitapaNe kare, te te ArAdhaka thAya che ane tIrthanI unnati karavAne kAraNe uccakarma bAMdhe che.(644) ka, AsurI bhAvanA - sai viggahasIlataM 1 saMsattatavo 2 nimittakahaNaM ca 3 / nikivayAvi ya 4 avarA paMcamagaM niraNukaMpattaM 5 // 645 / / 1. haMmezA jhaghaDAkhora, 2. saMsaktata5,. nimittakathana, 4. niSNupatA (nirdayatA), 5. niranukaMpatA-ema pAMca prakAre AsurIbhAvanA che. 1. jhaghaDAkhora :- haMmezA vigraha eTale jhaghaDAkhara eTale pazcAttApa vagarane, dareka sAthe viredhavALa, kSamApanA vageremAM prasannatA na pAmanAra je hoya, te sadA vigrahazIla kahevAya. kahyuM che, ke haMmezA jhaghaDA karavAnA svabhAvavALa ane jhaghaDA ryA pachI pazcAttApa vagarane, svapakSa ke parapakSa tarapha kSamApanA thavA chatAM je prasanna na thanAro hoya che.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72. pacIza azubha bhAvanA 349 2. saMsakta tapa - AhAra, zayyA, upAdhi vageremAM AsaktivALo (pratibaddhabhAvavALo) thaI AhAra vagere mATe anazanAdi tapa kare, te saMsakta tapa kahevAya. kahyuM che ke "AhAra, upadhi, zayyA vageremAM jene bhAva haMmezA lAgela hoya che, te upahata bhAvavALe. te tapanuM ArAdhana tenA mATe ja kare che. 3. nimittathana - traNa kALa saMbaMdhI, lAbha-alAbha, sukha-duHkha, jIvana maraNa viSayaka nimittanuM je abhimAnathI ke abhiniveza (haThAgraha)thI kahevuM te nimitte kahyuM che. pUrvamAM varNavela "traNa prakAranA nimittanA ekekanA cha prakAra che. tene abhimAnathI ke abhinivezathI je javAba Apavo te AsurIbhAvanA kahI che. 4. niSkapatA- sthAvara vagere jIvone ajIva mAnIne dayA vagarane thaI bIjA kAmamAM vyAkuLa thavA pUrvaka javA besavA vagerenI je kriyA kare ane karIne koIne kahevA chatAM pazcAttApa na kare, te niSkapa kahevAya, tene je bhAva te niSkapatA. kahyuM che, ke javA vagere kriyAmAM Asakta thaIne sthAvara vagere jIva para ghaNe nirdaya ane temanI hiMsA karyA pachI pazcAttApa na kare te niSkapa hoya che.' 5. niranukaMpatA - dayApAtrane keIka kAraNathI kaMpato joIne, pharapaNAnA kAraNe kaThera bhAvathI je anukaMpAvALo nathI thate te niranukaMpa che. tene je bhAva te niranukaMpatva che. kahyuM che ke "je bIjAne kAMpate joIne kaThIna bhAvanA kAraNe kaMpate nathI tene vitarAga bhagavaMte niranukaMpa kahyo che." (645) 5 saMmehI bhAvanA :ummaggadesaNA 1 maggadUsaNaM 2 mamgavipaDivittI ya 3 / moho ya 4 mohajaNaNaM 5 evaM sA havai paMcavihA // 646 // [paMcAzaka 17-26] (1) umAdezanA, (2) mArgadUSaNa, (3) mArgavipattipatti, (4) meha, (5) mahajanana e pAMca prakAranI saMmehI bhAvanA thAya che. (1) umAdezanA -SaNa ApyA vinA pAramArthika jJAna vagerene tenAthI viparIta dharma mArganI prarUpaNa kare, te unmArga dezanA. kahyuM che, ke "jJAna vagerene adUSita karate ane tenAthI viparIta unmArgane upadeza karate unmArgadazaka pitAnA ane bIjAnA AtmAnuM ahita kare che. (2) mArgadUSaNa:-pAramArthika jJAnadarzana, cAritra svarUpa bhAvamArgane ane te mArgane svIkArela sAdhuone, je potAne paMDita mAnate evI pitAnI mati ka9panAthI kalpelA jAti vagere dUSaNothI kadarzita kare, te mArgadaSaNa. kahyuM che, ke je abudha (mUkha) jJAnAdi trikarUpa mArgane ane te mArga svIkArelAne jAti dvArA dUSaNa Ape che, te mArgadUSaNa kahevAya."
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 pravacanasAroddhAra 3. mA vipratipatti -jJAnAdi mArgane asata dUSaNothI dUSita karI, jamAlinI, jema unmArgane je svIkAra kare, te mArgavipratipatti. kahyuM che ke "je apaMDita pitAnA kutarko vaDe, te ja jJAnAdi mArgane dUSita karI unmArgane svIkAre, te mArganI vipratipatti. 4. moha - je potAnI ghaNI alpa buddhinA kAraNe, ati gahana jJAnAdi vicAre (padArtho)mAM muMjhAya che. ane paratIrthio saMbaMdhI vividha prakAranI samRddhi joI je moha pAme (muMjhAya) te saMmeha. kahyuM che ke "upahata (jaDa) buddhivALo jJAna ane cAritramAM muMjhAya che. ane mithyAtvIonI ghaNuM prakAranI samRddhi jaIne je muMjhAya che te meha kahevAya." 5, mehajanana - svAbhAvikapaNe ke kapaTathI je bIjAne anya darzana (dharma)mAM meha pamADe, te mehajanana kahevAya. kahyuM che ke "je ravAbhAvika ke kapaTathI moha pamADe te abAdhi lAbha mATe saMmohabhAvanA kare che. A paccIse bhAvanAo samyapha cAritramAM vina karanArI hovAthI azubha che, mATe sAdhuoe choDavA lAyaka che. kahyuM che ke "A bhAvanAo cAritramAM vidanabhUta hevAthI. vizeSa prakAre choDavI. enA nirodhathI ja samyaphacAritra paNa prApta thAya che. (646) 73. mahAvratonI saMkhyA paMcavao khalu dhammo purimassa ya pacchimassa ya jiNassa / majjhimayANa jiNANaM cauvvao hoi vinao // 647 // pahelA ane chellA jinezvaranA sAdhuone pAMca mahAvratarUpa dhama ane madhyama jinezvaranA sAdhuone cAra mahAvratarUpa dhama jANu. prANAtipAtaviramaNa, mRSAvAdaviramaNa, adattAdAna viramaNa, mithunaviramaNa, parigraha viramaNa-A pAMca mahAvratarUpa cAritradharma, prathama RSabhadeva ane chellA vardhamAna svAmi jinezvaranA sAdhuone hoya che. ajitanAthathI pArzvanAtha sudhInAM bAvIsa tIrthakaranA. sAdhuone cAra mahAvratarUpa dharma hoya che. A da te te kALanA svabhAvathI traNa prakAranA javAnA kAraNe che, te A pramANe. 1. Rju-jaDa, 2. vaka jaDa, ane 3. Rju-prAjJa. Rju eTale zaThatA (luccAI-kapaTa) vagaranA ane jaDa eTale tathA prakAranI vicAraNuM vagara phakta kahevAyela arthane ja grahaNa karanArA. Rju ane jaDa-prathama tIrthakaranA keTalAka sAdhuo hoya che. temanuM Rju-jaDapaNuM naTa jevAnA daSTAMtathI A pramANe jANavuM.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73. mahAvratAnI sakhyA 351 keTalAka prathama tIrthaMkaranA sAdhuo Thale ke gocarI gayA hatA, tyAMthI ghaNA samaye mukAmamAM AvyA eTale gurue pUchyuM ke, tamane AvatA ATalI vAra kema thaI?" teoe saraLa hAvAthI kahyuM, ke ame 'nAcatA naTane jovA UbhA rahyA hatA.' tyAre gurue temane zikhAmaNa ApI ke naTa vigeretu nAca rAganuM kAraNa hAvAthI tamAre pharI na jovuM. tyAre temaNe paNa gurunI A zikhAmaNanA svIkAra karyAM. khIjA divase pharIvAra A pramANe ja thayuM. tyAre gurue pharI pUchyuM te kahevA lAgyA ke 'naTaDI nAcatI hatI te jovA ubhA rahyA hatA ' gurue kahyuM ke tamane pahelA ja jovAnA niSedha karela che. tyAre teo Rju jaDa heAvAthI kahevA lAgyA ke naTanA nAcanA niSedha karyAM hatA. paNa naTInA nAnA niSedha nahotA karyAM. 'naTanA niSedhamAM rAganuM kAraNa hovAthI naTIne niSedha ja hAya che--ema teo RjI-jaDa hAvAthI samajI zakayA nahIM. vadhu-jaDa eTale zaThatA ane mUkhatA- e e guNa yukta je jIvA hAya, te vakra- jaDa. je chellA tI karanA keTalAka sAdhue AvA hoya che. temanuM vakra ane jaDa paNuM naTanA dezAMtathI jANavuM. teone paNa uparanA dRSTAMta pramANe gurue naTa jevAnA niSedha karyAM. pachI pharIvAra naTInA nAca joi ghaNA meADA AvyA ane gurue pUchyuM, tyAre va-jaDapaNAthI peTanI pIDA vagere game tevA javAkhA ApavA mAMDavAM. eTale gurue atidabANapUrvaka pUchyuM. tyAre kahyuM ke, ame nAcatI naTI jevA ubhA rahyA hatA. gurue pragaTa ThapakA ApyA eTale jaDa paNAthI kahevA lAgyA, ke ame tA ema ja jANatA hatA naTa ja na jovAya.' madhyanAM bAvIsa tIthaMkaranA ane mahAvideha kSetranA sAdhue saraLatA ane buddhimatA yukta evA RjI, prAjJa hoya che. teone paNa naTanA dRSTAMtathI jANavA. teone paNa upara pramANe naTa jovAno niSedha karyAM tenA parathI buddhizALI hovAthI jAte ja vicArI rAgAdinA kAraNarUpa naTI nirIkSaNanA tyAga karyAM. Ama madhyama jinanA sAdhue Rju hAvAthI je pramANe upadeza karyo hoya, te pramANe pALanArA hAya che. ane prAjJa hAvAthI upadeza mAtrathI samasta tyAjaya paTTA nA vicArapUrvaka karavA samartha thAya che. mATe sukha pratibAdhya che. AthI strIne grahaNa (parigraha) karyA vagera srInA paribhAga thatA nathI. ' ema parigraha viramajhuvaDe maithunanI viratinA svIkAra kare che. mATe tene paramA`thI pAMca mahAvrata hovA chatAM paNa cAra mahAvrata che. prathama jinanA sAdhuone RjIjaDa hAvAthI ghaNA prakAranA ghaNA upadezathI samasta tyAjya padAnuM jJAna saMbhave che. ane caramajananA sAdhu vakajaDa hovAthI koIne kAI bahAne tyAjya padArthone sevavAnA saMbhava hovAthI parigrahaviratinA vratavaDe maithunavirati vrata paNa AvI jAya che- ema svIkAra nathI karI zakatA mATe pAMca mahAvratarUpa dharma teone kahyo che.(647)
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74. divasamAM karavAnA vaMdananI saMkhyActtaari paDikkamaNe kiikammA tiNi huMti sajjhAe / puvvaNhe avaraNhe kiikammA caudasa havaMti // 648 // cAra kRtikama pratikramaNamAM ane traNa sakjhAyamAM ema sAta pUrvAnamAM ane sAta aparAhunamAM-ema cauda kRtikAma thAya che. katikarma eTale vaMdana. pratikramaNamAM cAra vaMdana hoya. temAM paheluM AlocanA mATenuM vaMdana, bIjuM khAmaNA karavA mATenuM vaMdana, trIjuM AcArya vagere sarva saMghanI kSamApanA pUrve Azraya karavA mATe, ane ethuM paccakakhANanuM vaMdana hoya che. svAdhyAyamAM traNa vaMdana hoya che. 1. svAdhyAya prasthApana vakhate 2. svAdhyAyanA pravedana vakhate ane 3. svAdhyAya karyA pachInuM. ema traNa pUrvA eTale prabhAta vakhate sAta vaMdana thAya che. e pramANe aparAne eTale sAMjanA vakhate paNa sAta vaMdana thAya che. kAlagrahaNamAM uddeza, samudeza, anujJA vagere vaMdanano svAdhyAyavaMdanamAM ja samAveza thAya che. A pramANe upavAsine dararoja cauda vaMdane nakkI hoya che. bhejanAthane te aparAne eka pratyAkhyAnacaMdana vadhAre karavAnuM hoya che. eTale paMdara hoya che. (648). 75. kSetromAM sAmAyika vigere cAritronI saMkhyAtinni ya cArittAI bAvIsajiNANa eravayabharahe / taha paMcavidehesu vIyaM taIyaM ca navi hoi // 649 // sAmAyika, sUmasaM5rAya ane yathApyAta rU5 traNa cAritro, pAMca bharata ane pAMca airavatamAM pahelA ane chellA tIrthakarane choDIne vaccenA bAvIsa (22) jinezvaranA kALamAM tathA pAMca mahAvidehamAM hoya che. mahAvidehakSetra ane madhyama bAvIsa jinanA sAdhuone bIjuM chedepasthApanIya ane trIjuM parihAravizuddhicAritra kyAre paNa hotA nathI. pahelA ane chellA tIrthakaranA samayamAM bharata-airAvatakSetramAM sAdhuone sAmAyika vagere pAMca cAritra hoya che.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76. sthitakalpa sijjAyarapiMDaMmi ya 1 cAujjAme ya 2 purisajeTThe ya 3 / kisatara ya karaNe 4 Thikappo majjhimANatu // 650 // [ paMcAzaka 17-10] 1. zayyAtarapiMDa, ra. cAra mahAvrata, 3. purisa-jyeSTha, 4. kRttika nu karaNa-A madhyama jinAnA samayanA sthitakalpa che. ahIM kalpa eTale sAdhuonA AcAra (sAmAcArI ). te sAmAnyathI daza prakAre che. 1. Acelakaya, 2. audezika, 3. zayyAtara, 4. rAjapiMDa, pa. kRtikama, 6. vrata, 7. jyeSTha, 8. pratikramaNa, 9. mAsakalpa ane 10. paryuSaNAka5. carama.. A daza prakAranA AcAra satata sevavAnA kAraNe prathama ane jinanA sAdhuone avasthitakalpa kahevAya che. madhyamajinanA sAdhuone cAra kapa sthita hAvAthI ane cha kalpa asthita heAvAthI daMza kalpanI apekSAe anavasthitakalpa kahevAya che. kahyuM che ke " sthitakalpa ane asthitakalpa Acelaya vagere badhAye daza sthAnAmAM che. temAM pahelA sthitakalpa cAra prakAre che ane bIjo asthitakalpa cha prakAre che. madhyamajinanA sAdhuone cAra 5 hamezA hovAthI ane cha kalpa thAreka hAvAthI sthita, asthitakalpa ema be prakAre hAya che. teone sthitakalpa nIce mujaba che. madhyama bAvIsa jinAnA sAdhuo ane mahAvidehakSetranA sAdhuone 1. zayyAtarapiMDa, ra: cAra tratA, 3. puruSa jyeSTha eTale ratnAdhika puruSa, 4. kRtiSThama eTale vadana karavu' te, e cAra prakAre sthitakalpa che. AnA bhAvArtha A pramANe che. 1. madhyamajinanA ` sAdhue ane mahAvidehakSetranA sAdhue pahelA ane chellA jinanA sAdhunI jema avazyameva zayyAtarapiMDanA tyAga kare che. 2. parigraha viramaNu vratanI aMtargata ja maithuna virati vrata thatu hovAthI cAra mahAvratarUpa dharma mAne che. 3. pahelA ane chellA jinanA sAdhuone mahAvrata AropaNurUpa vaDI dIkSAthI nAnA-moTAnA krama gaNAya che. tema madhyamajinanA badhA sAdhuone teA dIkSAnA divasathI nAnA-moTAnA krama jANavA. 45
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 pravacanasAroddhAra 4. abhyasthAna ane dvAdazAvata-ema baMne prakAranuM vaMdana sAdhuone ane sAdavIoe paryAya vRddhi anusAra karavuM. sAdavIo paryAya yeThA hoya te paNa AjanA dIkSita sAdhune vaMdana kare paNa sAdhu vaMdana na kare. kemake dharma puruSa pradhAna che ane temAM aneka dene saMbhava che. te A pramANe "strI turacha hovAthI tene garva thAya, sAdhune parAbhava karavAmAM zaMkA na kare. bIjA paNa kemala vacana vaDe apaharaNa karavAmAM zakya hovAthI strIomAM do thAya che." -A AcAra sthAno badhA sAdhuone haMmezA hovAthI sthita kalpa che. (650) 77. asthitaka5 Acelakku 1 desiya 2 paDikkamaNe 3 rAyapiMDa 4 mAsesu 5 / pajjusaNAkappami ya 6 adviyakappo muNeyavyo // 651 / / alaka, ozika, pratikramaNa, rAjapiMDa, mAsaka5 ane paryuSaNaka9pa-A cha kalpa satata sevanIya na hovAthI madhyamajinanA sAdhuone mATe asthitaka5 jANave. te sAdhuo A kalpone kyAreka ja pALe che. (651) Acelako dhammo purimassa ya pacchimassa ya jiNassa / majjhimagANa jiNANaM hoi sacelo acelo vA // 652 // alakApaNano dhama pahelA ane chelA jinanA sAdhuone hoya che. madhyama jinanA sAdhuone sacelaka ane alaka-ema baMne dharma hoya che. vastrane abhAva athavA jIrNa ane sAmAnya va te ala. te acelapUrvaka je cAritradharmanuM pAlana, te AcelA. te Acelakya dharma, pUrva eTale yugAdi deva ane pazcima eTale mahAvIra-devanA sAdhuone che. Ane bhAvArtha A pramANe che. alake be prakAre che. vidyamAna vastravALA ane avidyamAna vastravALA. temAM tIrthakare, Indra mahArAje Apela devadUSya vastra nIkaLI gayA pachI alaka thAya che. tIrthakara sivAyanA sAdhue alpa mUlyavALA, sapheda ane khaMDita vastravALA hovAthI vastra hovA chatAM paNa acalaka kahevAya che. loka vyavahAramAM paNa vastra yukta hovA chatAM emuka vastrane jo abhAva hoya, te amuka viziSTa artha (kArya) sAdhaka na thavAthI asava (avidyamAnapaNAnA) bhAva vizeSathI acela eTale vastra rahitapaNAne vyavahAra thAya che. jema keIka strIe janI sADI paherI hoya, chatAM vaNakarane kahe ke huM nAgI pharU chuM mane sADI Apa.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77. asthitakalpa 355 madhyama bAvIsa tIrthakaronA sAdhuone sacelaka dharma paNa hoya ane alaka dharma paNa hoya. kAraNa ke teo Rju ane prANa hovAthI temane mahAmUlyavALA ane pAMce varNanA bIjA kaI paNa vastro vAparavAnI rajA che. jyAre pahelA ane chellA jinanA sAdhuo Rju-jaDa ane vakra-jaDa hovAthI mUlyavAna ane raMgIna vastro vAparavAnI rajA nathI. paNa sapheda khaMDita vastronI rajA che. mATe alaka che. (6pa2) majjhimagANaM tu imaM kaDaM jamuddissa tassa cevatti / no kappai sesANaM tu kappai taM esa meratti // 653 // dezika -sAdhunA uddeza saMkalpapUrvaka je banAvyuM hoya, te auzika ke AdhAkarma. te AdhAkarma sthita-asthitakalapa vicAramAM vivakSA pramANe che. madhyama jinanA sAdhuone zika je sAdhu vagerene uddezine karyuM hoya tene ja na khape. te uddiSTa sAdhu sivAya bAkInA sAdhuone khape. te audezika levuM. kAraNake uparokta maryAdA ju-prAjJa sAdhu ane prajJApanIya lekene Azrayine jinezvaree karI che. jyAre pahelA ane chellA jinanA tIrthamAM te jene uddezIne AdhAkarma karyuM hoya, te tene ane bAkInA bIja sAdhuone paNa na khape. (653) sapaDikkamaNo dhammo purimassa ya pacchimassa ya jiNassa / majjhimayANa jiNANaM kAraNajAe paDikamaNaM // 654 / pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuone dharma, pratikamaNu sahita che. jyAre madhyama jinanA sAdhuone kAraNe heya che. pratikramaNa pahelA ane chellA jinanA sAdhuone cAritra dharma sapratikramaNa eTale ubhaya kALa cha AvazyakakaraNa yukta dharma che. madhyama jina sAdhuone AlecavA lAyaka kaI virAdhanA thAya, tyAre zuddhi mATe pratikramaNa hoya che. kAraNa na hoya te teo pratikramaNa karatA nathI. Ane bhAvArtha e che, ke pahelA ane chellA jinanA sAdhuene aticAra lAge ke na lAge chatAM avazya savAre ane sAMje cha Avazyaka rUpa pratikramaNa hoya che. ane javA AvavA ke nadI vagere utaratAM niyama IriyAvahi rUpa pratikramaNa avazya hoya che. kAraNa ke teo Rju jaDa ane vakajaDa hevAthI emane upakAraka che. madhyama jinanA munione prAyaH karIne aticAra ja thatA nathI. kemake Rju prANa hovAthI, kyAreka kaMIka aticAro lAge che te ja vakhate roganI cikitsAnI jema ukta svarUpavALA pratikamaNane kare che. jema rega utpanna thatAM ja cikitsA karavAmAM Ave te sukhane karanArI thAya che. temAM tatkAla ja aticAranI vizuddhi mATe karAtuM pratikramaNa sukhakAraka thAya che. (654)
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 pravacanasAre ddhAra asaNAicaukkaM vatthapattakaMbalayapAyapuMchaNae / nivapiMDaMmi na kApati purimaaMtimajiNajaINaM // 55 // . - pahelA ane chelA jinanA sAdhuone rAjapiMDamAM azanAdi cAra vasu, pAtra, kaMbala ane pAda paMchanaka khapatuM nathI. azana, pAna, khAdima, svAdima rUpa cAra prakArane AhAra, vastra, pAtra, kaMbala ane pAdapakanaka A ATha vastuo cakravartI vagere rAjAonI mAlIkInI rAjapiMDamAM gaNAya che. te pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuone aneka doSanuM kAraNa hovAthI khapatI nathI. te deze A pramANe che. rAjakulamAM bhikSA jatA sAdhuone satata ghaNuM rAjadvArI mANase AvatAM jatAM dhakA-mukkIthI athavA amaMgalanI buddhithI pAtrA bhAge ke deha ghAta kare vagere upRdra thavAno saMbhava che. cora, guptacara, hatyArA vagerenA zakathI rAjAne kepa thavAthI kula, gaNa ke saMghane upaghAta thAya, lekamAM niMdA thAya. ke "niMdanIya rAjapiMDa paNa A leke choDatA nathI." rAjapiMDanI niMdanIyatAM smRti Adi graMthakAroe A pramANe kahI che. - "he yudhiSThira ! rAjapiMDathI dagdha (pRddha) brAhmaNane bhIMjAI gayela (baLI gayelA) bIjenI jema punarjanma hotuM nathI." madhyamajinanA sAdhuone rAjapiMDa teo Rju-prAjJa hevAthI ane vizeSa prakAre uparokta doSone apramattapaNe tyAga karavA samartha hovAthI khape che. jyAre bIjA sAdhuo Rju-jaDa ane vakra-jaDa hAvathI Rju-prAjJanI jema doSano tyAga karatA nathI. (655) . purimeyaratitthakarANa mAsakappo Thio viNiTThio / majjhimagANa jiNANaM aTThiyao esa viSNeo // 656 // pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuone mAsa kaha5 sthita kahela che. ane madhyama jinanA sAdhuone mAsa ka5 asthita kahela che. pahelA ane chellA jinanA sAdhuone mAsa kalpa eTale eka ja jagyAe eka mahinA sudhI sthira thavA rUpa je AcAra, te avasthita kapa rUpa kahela che. kAraNa ke temane mAsa kalpanA abhAve aneka dene saMbhava che. kahyuM che ke pratibaMdha (rAga) thAya, laghutA thAya, lokapakAra na thAya, deza videzanuM jJAna na thAya, AjJAnuM ArAdhana na thAya- A deze vihAra na karavAthI thAya che. zayyA, zayyAtara vagere vastuomAM Asakti thAya tathA laghutA thAya ke "A sAdhu pitAnuM ghara choDI bIjAnA gharomAM Asakta thayA-e pramANe (lekaniMdA) thAya tathA janepakAra na thAya. eTale judA judA dezamAM rahelA bhavya janane upadeza ApavA
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77. asthitaka95 3pa7 dvArA upakAra na thAya. athavA bIjA dezamAM rahelA suvihitajana eTale mahAtmAone vaMdana, pUjA vagere upacAra na thAya. athavA loke pAsethI vaMdanAdi upacAra na maLe. athavA suvihitajana eTale mahAtmAoe Acarela vyavahAra pALe na kahevAya. vividha dezamAM vicaratA te dezamAM cAlatA vicitra leka lokottara vyavahAranuM jJAna na thAya. tathA AgamamAM kahela arthonuM pAlana na karavArUpa AjJAnI virAdhanA karI kahevAya. kemake AgamamAM kahyuM che ke, * muLamANa vaM amo suttari thi vize" sUtramAM mAsaka5 choDI bIjo vihAra kahyo nathI. uparokta doSa mAsa kalpane vihAra na svIkAravAnA kAraNe thAya che. kyAreka dukALa Adi samaye kALa deSathI, saMyamane pratikULa evA kSetranA devathI ke zarIrane pratikULa bhejana vagere prApti vagere dravya doSa tathA glAna paNAnA kAraNe ke jJAna hAni vagerenA kAraNe je bahivRtti vaDe mAsaka9pa na karAya, te paNa bhAvathI vasati, saMthAre vagere badalavApUrvaka avazya mAsakalpa karAya che. mATe avasthita kahyuM che ke, dravya-kSetra-kALa AdinAM kAraNe A niyama na paLAya te bhAvathI saMthArAnI jagyA vagere badalavApUrvaka avazya pALa. madhyama jinanA sAdhuone A kalpa anavasthita che. kAraNa ke teo ju-prAsa hevAthI eka jagyAe mAsathI vadhAre rahevA chatAM pUrvokta dene saMbhava nathI. kahyuM che ke, madhyama jinanA sAdhuo je de na hoya te pUrva keDa varSa sudhI eka jagyAe rahe ane jIva jatu tathA kAdava vagaranI vihAra bhUmi heya, te comAsAmAM paNa vicare che. nAnuM paNa kAraNa hoya, te mAsakapa pUruM thayA pahelA varSARtumAM paNa vihAra karI jAya che. A pramANe mahAvidehakSetramAM tathA jinakalpikane paNa hoya che. (656) pajjosavaNAkappo evaM purime yarAibheeNa / ukkoseyarabheo so navaraM hoi vinneo // 657 // pahelA chellA ane madhyama jinanA bhedathI paryuSaNakapa paNa uparokta mAsakapa je ja jANavo. te phakta utkRSTa ane jaghanya bhedathI be prakAre jANu. have paryuSaNakalpanI vyAkhyA kare che. pari eTale sarvathA, uSaNa eTale rahevuM, eka ja sthAne rahevuM te paryuSaNA. te rUpa je kalpa te paryuSaNaka5. tenI aMdara udarI karavI, 'nava vigaIne tyAga kara, pITha, pATIyA, saMthArA 1. varSARtumAM eka vigaIthI vadhu na vAparavI.
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 pravacanasAroddhAra vagere levA, sthagila vigerenA mAtraTa=vAsaNono saMgraha kare, leca kara, navI dIkSA na ApavI. pahelA lIdhela rAkha, Dagala=mATInA DhephA vagere paraThavI ane navA levA. varSARtune upagI Dabala aupagrahika upakaraNa levA. navA upakaraNo na levA. savA janathI AgaLa vihAra na kara, vagere A varSARtunI sAmAcArInuM pAlana karavuM te paryuSaNAkalpa che. prathama ane aMtima jinanA sAdhuone paryuSaNAkalpa avasthita che. jyAre madhyama jinanA sAdhuone paryuSaNAka95 anavasthita che. have A kalpamAM je bheda che, te kahe che. A paryuSaNAkalpa utkRSTa ane jaghanya ema be prakAre che. (657) cAummAsukkoso sattari rAiMdiyA jahanno u / therANa jiNANaM puNa niyamA ukkosao ceva // 658 // A paryuSaNaka95 sthavirakalpI sAdhuone utkRSTa cAra mAsane ane jaghanya sIttera divasane che. ane jinakalpa sAdhuone niyamAM utkRSTa ja paryuSaNaka5 heya che. cAra mAsano je samUha te cAturmAsa. te cAra mAsa pramANane utkRSTa paryuSaNa kalpa che. je aSADhI pUnamathI laI kArtikI pUnama sudhIne heya che. jaghanyaka95 bhAdaravA sudI pAMcamathI kArtikI pUnama sudhI sIttera divasano hoya che. A paryuSaNakalpa pahelA ane chellA jinanA vikalpI sAdhuone avazyameva hoya che. ane pahelA chellA jinanA jinakalpI sAdhuone niyamAM utkRSTa cAra mAsa pramANane ja kalpa hoya che. kAraNa ke temano AcAra nirapavAda hoya che. (658) 78. cityapaMcaka bhattI 1 maMgalaceiya 2 nissakaDa 3 anissakaDaceiyaM 4 vAvi / sApsayaceiya 5 paMcamamuvaiTuM jiNavariMdehi // 659 // 1. bhakticaitya, 2. maMgalacaitya, 3. nizrAkRtacaitya, 4. anizrAkRtatya, 5. zAzvatatya-ema zrIjinezvaroe pAMca prakAranA citya kahela che. gihi jigapaDimAe bhatticeyaM 1 uttaraMgaghaDiyaMmi / jiNabbei maMgalaceyaMti 2 samayannuNo viti // 660 // . nissakaDaM jaM gacchassa saMtiyaM 3 tadiyaraM amissakaDaM 4 / siddhAyayaNaM ca 5 imaM ceiyapaNagaM viNiddiDhe // 661 //
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 359 78. caitya paMcaka siddhAMta purue kahyuM che, ke 1. gharamAM je jinapratimA rakhAya che, te bhakti ce che. ra. bAraNunI bArazAkha para je jinabiMba rakhAya che, te maMgalacaitya 3. je kaMI paNa ga7ne Azrita hoya te nizrAkRtya. ka, je gacchAdhIna na hoya paNa sakala saMghanuM heya, te anizrAkRtatya, 5. zAzvata sidAyatane-ema pAMca prakAranA cityo kahyA che. 1. bhakticetyA-ramAM yakta lakSaNa vagere yukta, je jinapratimA trikALa pUjA-vaMdana vagere karavA mATe rakhAya, te bhakticaitya. 2. maMgalacaitya - utaraMga eTale gharanA bAraNAnI uparano tirtho lAkaDAnI vaccene bhAga, tenA para je jinabiMba karavAmAM ke ghaDavAmAM Ave, te maMgalacaitya. mathurA nagarImAM maMgala nimitte ghara banAvyA pachI gharanA utaraMga para pahelA ahatabibanI pratiSThA kare che. nahIM te te ghara paDI jAya. tathA stutiomAM paNa kahyuM che ke "haju Aje paNa jyAM zAMti mATe dareka gharanA bAraNuM para zrI pArzvanAthanI pratimA lo ke banAve che, te mathurA nagarIne adhanya leke jatA nathI." 3. nizrAkRta-je jinAlaya je kaMIpaNa gacchanuM hoya, te ja gaccha tyAM pratiSThA vagere kAryo karI zake (karavA adhikArI thAya) bIjA gacchavALe tyAM pratiSThA vagere kaMIpaNa karI na zake, te nizrAkRtacaitya. 4. anizrAkRta-jyAM badhA gaccha pratiSThA dIkSA, mAlAropaNa vagere badhA kAryo karI zake, te anizrAkRtacaitya. 5. siddhAyatanaH-zAzvata jinAlaya. A caityapaMcaka vizeSa prakAre kahyA che. (660-661) bIjI rIte paNa cityapaMcaka thAya che te batAve che. nIyAI suraloe bhattikayAiM ca bharahamAIhi / nissAnissakayAI maMgalakayamuttaraMgaMmi // 662 // vArattayassa putto paDimaM kAsIya ceie ramme / tattha ya thalI ahesI sAhammi-ceiyaM taM tu // 663 // 1. devalokamAM je cale che, te zAzvatatya, ra, bharatarAjA Adie karela bhakticaitya te, 3. nizrAkRtacitya anizrAkRtacaitya 4. bArasAkha upara karela maMgalaca. vAtrakamuninA putra suMdara evA caityagRhamAM muninI pratimA karAvI ane te jagyA sthali-e pramANe prasiddha thaI te sAdharmika caitya che.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAre dvAre 1. zAzvata jinAlaye devaleka eTale upalakSaNathI merU parvata upara, parvatanA phUTe upara, naMdIzvara, cakavara vagere dvIpa ane parvatamAM hoya che. 2. bharata mahArAjA vageree karAvela caitye bhaktimaitya che. te bhakticaitya. 3. nizrAkRta ane anizrAkRta-ema be prakAre che. 4. maMgala mATe karela je citya te maMgalacaitya. je mathurA vagere nagarIomAM bAraNAnI bArazAkha para pratiSThApita hoya che. pa. vAtraka muninA putra ramaNIya cityamAM te ja vAtraka muninI pratimA besADI ane te sthAna-sthati evI rIte prasiddha thaI, te sAdharmika citya che. Ano bhAvArtha kathAnakathI jANavo. vAtraka nAmanA nagaramAM abhayasena nAme rAjAne vAtraka nAme maMtrI hatuM. enA ghare eka vakhata dharmaghoSa nAmanA muni bhikSA mATe AvyA. tenI strIe te sAdhune bhikSA vahorAvavA mATe ghI, khAMDa mizrita kSIrathI bharela vAsaNa upADyuM. te vakhate kaI paNa rIte khAMDa mizrita ghInA TIpA jamIna para paDyA. eTale te dharmaSa mahAtmA, bhagavAne kahela bhikSA grahaNavidhinA vidhAnamAM udyamI hovAthI A bhikSA chardita doSathI duSita che, mATe mane na khape-ema manamAM vicArI bhikSA lIdhA vagara gharamAMthI nIkaLI gayA. matta hAthI para beThelA vAtraka maMtrIe munine gharamAMthI nIkaLatA jevA ane vicAryuM ke munie mAre tyAMthI bhikSA kema na lIdhI? A pramANe vicAre che, eTalAmAM jamIna para paDela kSIranA TIpA para mAkhIo beThI, tene khAvA mATe gALI deDI, tenA vadha mATe kAcaMDe deDyo tene khAvA mATe bilADI deDI, tenA vadha mATe bahArane bIje kUtaro doDyo. tene mAravA mATe tyAM rahenArA teno virodhI kUtare doDyo. te baMne kUtarAnuM yuddha thayuM. tyAre te baMne kUtarAnA mAlike potAnA kUtarAnI hAranI pIDAthI baMne deDaDyA. te baMnenA mAlikone paraspara lAkaDIthI mahAyuddha thayuM. A badhI hakIkta vAtraka maMtrIe joI ane vicAryuM ke eka ghInuM TIMpu mAtra paNa jamIna para paDavAthI je ATalI badhI adhikaraNanI pravRtti thAya che tethI ja adhikaraNa bhIrU evA munie bhikSA na lIdhI. aho ! bhagavAne kevo suMdara dharma kahyo che. ' vItarAga bhagavAna sivAya bIju keNa A nirapAya dharma kahevA mATe samartha hoya tethI mAre paNa te ja bhagavAne kahela anuSThAna AcaravuM ucita che. ema vicArI saMsAra sukhathI vimukha thayela zubha dhyAna yukta jAtismaraNa jJAna thavAthI, temane devatAe Apela sAdhuveSa grahaNa karI lAMbA samaya saMyama pALI, kevalajJAna meLavI, kALakrame siddha thayA. te mATe muninA putra bhaktisabhara hadayathI devamaMdira karAvI rajoharaNa, muhapattivALI pitAnI pratimA karAvI tyAM sthApanA karI. ane dAnazALA cAlu karI. te sthAnane siddhAMtamAM sAdharmikasthalI rUpe kahevAya che. (662-663)
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79. pustakapaMcaka gaMDI 1 kacchavi 2 muTThI 3 saMpuDaphalae 4 tahA chivADI ya / eyaM potthayapaNagaM vakkhANamiNaM bhave tassa // 664 / / gaMDikA pustaka, kacchapa pustaka, muSTipustaka, saMpuTaphalaka pustaka, chedapATI pustaka A pramANe pAMca pustaka jANavA. A pustaka paMcakanI vyAkhyA nIce pramANe che. (664) bAhallapuhuttehiM gaMDIpottho u tullago dIho 1 / kacchavi aMte taNuo majjhe pihalo muNeyavyo // 665 / / cauraMguladIho vA vaTTAgii muTTiputthago ahavA / cauraMguladIho cciya cauraMso hoi vinneo // 666 // saMpuDago dugamAI phalayA vocchaM chivADi mittAhe / taNupattasiyarUvo hoi chivADI buhA ceti // 667 // dIho vA hasso vA jo pihalo hoi appabAhallo / taM muNiyasamayasArA chivADapotthaM bhaNaMtIha // 668 // 1. bAhalya eTale jADAI ane pRthutva eTale pahoLAI. e baMne jenI sarakhI hoya eTale cerasa ane lAMbu gaMDI pustaka jANavuM. 2. karachapI pustaka baMne paDakhe cheDA bhAga nA hoya ane vacceno pahoLo hoya, ane a95 jADAIvALuM hoya che. 3. muSTipustaka cAra AMgaLa lAMbu goLAkAre che. athavA cAra AMgaLa lAMbu ane cAra AMgaLa pahoLuM evuM cerasa hoya che. 4. saMpuTaphalakapustakamAM baMne paDakhe phalaka eTale pATiyA athavA pUTho hoya che. vepArI lokone jamA-udhAra karavA mATe saMpuTa nAmanuM upakaraNa vizeSa (nAmAno copaDe.) 5. chedapATI pustaka pAnA thaDA ane saheja uMcAIvALA hoya che. ema paMDito kahe che. bIjA lakSaNa pramANe pahoLAI meTI athavA nAnI hoya ane jADAI ochI hoya, tene siddhAMtajJa puruSa chedapATI pustaka kahe che. "nizIthacUrNamAM paNa kahyuM che ke, bAhalya (laMbAI) ane pahoLAithI samAna cerasa AkAranuM gaMDI pustaka che. cheDe nAnuM ane vacce pahoLuM ane a9pa jADAIvALuM kuchapI, cAra AMgaLanI laMbAIvALuM goLa vartuLAkRtivALuM muSTipustaka athavA cAra AMgaLanI laMbAIvALuM carasa muSTipurataka baMne bAju pATIyAvALuM saMpuTa pustaka, meTI
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 pravacana sAroddhAra athavA nAnI pahoLAIvALuM ane a5 jADAIvALuM chedapATI athavA zeDA pAnAvALuM UMcuM je pustaka te chedapATI. (665 thI 668) 80, daMDapaMcaka laTThI 1 tahA vilaTThI 2 daMDo ya 3 vidaMDao ya 4 nAlI a5 / bhaNiyaM daMDayapaNagaM vakkhANamiNaM bhave tassa // 669 / / - yaSTi, viSTi, daMDa, vidaMDa tathA nAlikA-A pAMca dAMDA tIrthakara gaNadharee kahyA che. te daMDapaMcakanuM svarUpa AgaLanI gAthAmAM che. (6 69) laTThI AyapamANA vilaTThI cauraMguleNa parihINA / haMto vAdupamALo vilo vajaafmo 3 I670 [oni 730] laTThIe cauraMgula samUsiyA daMDapaMcage nAlI / naipamuhajaluttAre tIe thagdhijjae salilaM // 671 // bajjhai laTThIe javaNiyA vilaTThIeN katthai duvAraM / gaTTijjaI ovassayataNayaM teNAirakkhaTThA // 672 // uubaddhammi u daMDo vidaMDao dhippae parisayAle / jaM solahuo nijjai kappaMtario jalabhaeNa // 673 / / yaNidaMDa -Atma pramANa eTale sADA traNa (3) hAtha pramANa che. viSTidaMDa -cachidaMDathI cAra AgaLa nyUna hoya che. daMDa -khabhA sudhInA hAtha pramANa hoya che. viDa:-bagala sudhInA pramANano hoya che. nAlikA -STithI cAra AgaLa UMcI hoya che. eTale sADA traNa hAtha pramANa Atma pramANathI cAra AgaLa vadhAre 3 hAtha ane sola AMgaLa adhika hoya che. A pAMce ThaMDInuM je prayojana che. te batAve che. nAlikA -nadI, sarovara vagere utaravAnI IcchAvALA munio, A pANI UMDu che ke chIcharuM--ema jANavA nAlikA vaDe pANInI UMDAI mApe che. yaSTi -bhajana samaye upAzrayamAM sAgarika eTale gRhastho vagere na Ave, te mATe cachidaMDa vaDe paDado baMdhAya che.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80. daMDapaMcaka 363 viSTi-keI halakA gAma vageremAM cAra vagerethI rakSA mATe jenAthI upAzrayanuM bAraNuM Thoke, je ThokavAno avAja sAMbhaLI era kUtarA vagere nAsI jAya, te mATe viSTidaMDa. daDa -Rtubaddha kALamAM bhikSA pharatI vakhate daMDa levAya che. tenAthI gusse thayelA manuSya, dvipada, gAya, ghoDA vagere catuSpade tathA zarabha vagere ghaNuM pagavALAne aTakAvI zakAya. ane durga (killA) sthAnamAM vAgha, cera vagerenA bhaya vakhate zastranuM kAma kare ane vRddha puruSone TekArUpe paNa thAya che. vidaDa:-varSARtumAM vidaMDaka levAya che. je daMDathI nAno hoya che. tethI kapaDA (5)nI aMdara rAkhI sukhapUrvaka laI javAya che. ane apakAya (pANI)ne aDatA nathI. (670-673) visamAi buddhamANAI dasa ya pavvAI egavanAI / daMDesu apollAI suhAI sesAI asuhAI // 674 / / vadhatA pramANuvALI, viSama saMkhyAvALI gAMTha tathA daza parvo (gAMTha) vALA, ekavavALA, pilA nahIM evA dAMDA zubha che. bAkInA dAMDA azubha che. A daDonuM zubhAzubha svarUpa pratipAdana kare che. uparokta pAMca daMDamAM gAMTha ekI saMkhyA joIe. eTale eka, traNa, pAMca, sAta, nava tathA daza saMkhyA paNa zubha che. te gAMTha uttarottara vadhatA pramANavALI, eka varNavALI hoya, paNa bhinna raMganI tathA polI na hoya paNa nakakara hoya. AvA prakAranA lakSaNavALA parvo eTale gAMTho yukta snigdha (suMvALA-cIkAzavALo), goLa daMDa yatijane mATe prazasta eTale zubhakArI che. bAkInA eTale uparokta lakSaNathI viparIta svarUpavALA parve azubha che. eka vagere parvonuM zubhAzubha phala ghaniryuktimAM A pramANe kahyuM che. eka parvavALo prazaMsanIya che, be parva kalahakArI che, traNa parva lAbhakArI che, cAraparva mAraNAMtika che, pAMca parvavALI yaSTi mArgamAM kalaha nivAriNI che, cha parvavALI AtaMkakArI, sAta parvavALI nirogakArI, ATha parva asaMpakArI, nava parvavALI yazakArINI, dazapevIM yaSTi sarva saMpanUkarI che. (674) 81. tRNu paMcaka taNapaNagaM puNa bhaNiyaM jiNehi jiyarAgadosamohehi / sAlI 1 vI hiya 2 kodava 3 rAlaya 4 rane taNAI ca 5 // 675 // rAga, dveSa, mohane jItanArA jinezvarIe. 1. kalama zAli vagerenuM zAliparU
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 ghAsa, 2. SaSTikA vagere rAlaka=ka'zu nAmanuM dhAnya pAMca prakAre tRNu ( ghAsa ) trIhi ( DAMgara )nuM ghAsa, vizeSa tenuM ghAsa, 5. paheMcaka kahyuM che. (675) pravacana sArAdvAra 3. kedrava ( kAdarA)nuM ghAsa, 4. zyAmAka vagere jaMgalI ghAsa-ema 82. cama`pacaka aya 1 ela 2 gAvi3 mahisI 4 migANamajiNaM ca 5 paMcamaM hoi / taligA 1 khallaga 2 va 3 kosaga 4 kittI ya 5 bIyaM tu // 676 || 1. bakarA, 2. gheTA, 3. gAya, 4. bhesa, 5. haraNu-A pAMcanuM cAmaDuM athavA bIjI rIte 1. talikA, 2. khallaka, 3. varSo eTale cAmaDAnI dorI, 4. kAzaka eTale cAmaDAnI kheAlI, 5. kRti. 1. ajA eTale bakarI eDaka-gheTA, gAya, bheMsa, haraNa-A pAMcanuM cAmaDu hAya che. khIjI rIte A pramANe paNa carmapa caka che. jema talikA eTale upAnaha. eka talikA taLiyAvALuM, te na hoya teA cAra taliyAvALuM paNa upAnaha levuM. na dekhAya evA raste rAtre, sAthe sAthe jatA, divase paNa mArga cheDIne unmArge jatA; cAra, jaMgalI pazu vagerenA bhayathI, jaldI jatAM kAMTA vagerethI e paganI rakSA mATe talikA karavAmAM Ave che. keAI jo kAmaLa pagavALA hAya ane cAlavA asamartha hAya tA te paNa vApare. 2. khalaka :-pAdatrANu -jenA baMne paga vicarcikA vAyu vaDe phATI jAya ( cIrA paDI jAya) tyAre raste jatAM ghAsa, vagere dvArA pIDA thAya. athavA koIne kAmaLa paganA kAraNe ThaMDIthI paganI pAnI vagere jagyAe cIrA paDe, tyAre tenI rakSA mATe pagamAM paheravAmAM Ave che. 3. vajra eTale vAdhara, cAmaDAnI dorI, tUTelA upAna vagerene sAMdhavA mATe vaparAya che. paganA nakha patthara 4. kAzaka eTale cAmaDAnuM upakaraNa vizeSa. jo koinA vagerenI Thesa lAgavAthI tUTI gayA hAya, tyAre te kezakamAM AMgaLI ke aMgUThA nAkhavAmAM Ave che. athavA nakharadina ( neilakaTara )ne mUkavA mATenI cAmaDAnI kAthaLI. 5. kRti eTale rastAmAM dAvAnalanA bhayathI gacchanI rakSA mATe je cAmaDu pAtharavAmAM Ave athavA jayAM ghaNI citta pRthvIkAya hAya tA pRthvIkAyanI yatanA mATe kRtine pAtharIne sthiratA karavA mATe je cAmaDuM dhAraNa karAya che athavA kAika vakhata ceArAe upakaraNAnI cArI karI hAya, tyAre bIjA paheravAnA vajra na heAya, te e kRti pahere. A sAdhu ceAgya khIju carmapaMcaka che. (676)
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83. duSyapaMcaka appaDIle hiyadUse tUlI 1 uvahANagaM ca 2 nAyavyaM / gaMDavahANA 3 ''liMgiNi 4 masUrae 5 ceva pottamae // 677 // palhavi 1 koyavi 2 pAvAra 3 navayae 4 taha ya dADhigAlI ya 5 / duppaDilehiyadUse eyaM bIyaM bhave paNagaM // 678 / / duSya eTale vastra. te apratyupekSa ane dupratyupekSa-ema be prakAre che. temAM je bilakula paDilehI na zakAya, te apratyupekSa ane jene sArI rIte patilehI na zakAya, te dupratipakSa. temAM apratyupekSita duSya paMcaka A pramANe che. 1 talI - sArU saMskArIta rUthI bhareluM ke AkaDAnA rU thI bharela sUvA mATenuM gAdaluM te phUlI. 2 upadhAnaka :- haMsanI romarAjIthI bhareluM ozikuM. 3 DopadhAnikA - ezikAna upara kapola, (gAla) pradeza rAkhavA mATe je 2khAya tene gallamasUrikA paNa kahevAya che. 4 Aligini - jAnu keNI vagere jenA upara rakhAya te AliMgini. 5 masUraka vastranuM ke cAmaDAnuM gaLAkAre burU vagere rU bharIne banAvela Asana vizeSa te masUraka. A sarve prAyaH karIne vastranA ja banAvela hoya che. dupratyupekSita paMcaka kahe che - pahavi, keyavika, prAvAraka, navataka tathA deDhagAli A pAMca dupratyupekSita vastra paMcaka che. (677-678) palhavi hatthuttharaNaM koyavao rUyapUrio paDao / daDhagAlI dhoyapotI sesa pasiddhA bhabe bheyA / / 679 // kharaDo 1 taha voruTThI 2 salomapaDao 3 tahA havai jINaM 4 / sadasaM vatthaM 5 palhavipamuhANamime u pajAyA // 680 // 1 pehavi :- hAthI para pAtharavAnuM pAtharaNuM. je hAthInI pITha para patharAya che te kharaDa, bIjA paNa a5 remavALA ke ghaNA remavALA je pAtharaNA hoya te badhAne AmAM samAveza thAya che. nizithacUrNimAM kahyuM che ke, je UMTa para mUkavAmAM Ave te vaDaastara kahevAya. te tathA bIjA paNa apa romavALA ke ghaNA remavALA te badhAya pahavinA bheda che. 2 keyavika- rU bharela paTa je varUddI nAme oLakhAya che. te tathA bIjI paNa je
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra garama ramavALI nepAlanI kAmaLI vagere te badhAne AmAM samAveza thAya che. kahyuM che ke, bIjI paNa je ubaNa remavALI kAmaLI vagere sarvano paNa AmAM ja samAveza thAya che. 3 daDhAli-dhotapotikA je brAhmAmaNone paheravAnuM kapaDuM. te uparAMta be saravALI traNa saravALI vagere sUtaranI paTTIne paNa AmAM ja samAveza thAya che. kahyuM che ke, virati eTale deraDI vagere ghaNA bhedane AmAM ja samAveza thAya che. 4 prAvAraka-eTale dazIvALuM vastra je mANikI (pacheDI) vagere che. bIjAo te prAvAka eTale meTI kAMbaLa athavA pacheDI kahe che. pa navataka-eTale jInanuM kapaDuM (679-680) have pehavi vagere pAMcane sArI rIte jANI zakAya mATe kamapUrvaka temanA paryAyavAcI eTale bIjA nAmo kahe che. 1. kharaDa, 2. varUddI, 3. salemapaTa, 4. jIna pa. dazIvALuM vastra-A pahavi vagerenA paryAyavAcI nAme che. A badhAnI vyAkhyA upara thaI gaI che. (680) 84. pAMca prakAranA avagraha :deviMda 1 rAya 2 gihavai 3 sAgari 4 sAhammi 5 uggahe paMca / aNujANAviya sAhUNa kappae savvayA vasiuM // 681 // devendra, rAjA, gRhapati, sAgarika ane sAdharmi-ema pAMca prakAranA avagraho che tethI temanI rajA laIne sAdhuone rahevuM kalpa, nahIM te rahevuM na kalpa. (681) aNujANAveyavyo jaIhiM dAhiNadisAhivo iMdo 1 / bharahami bharaharAyA 2 ja se chavakhaMDamahinAho // 682 // taha gihavavaIvi desassa nAyago 3 sAgaritti sejjavaI 4 / sAhammio ya sUrI jaMmi pure vihiyava risAlo 5 / / 683 // tappaDibaddhaM taM jAva doNi mAse ao jaINa sayA / aNaNunnAe paMcahivi uggahi kappai na ThAuM // 684 // dakSiNa dizAnA adhipati i-kanI, bharatakSetramAM cha khaMDanA adhipati bharata rAjAnI, gRhapati eTale dezanA nAyaka rAjAnI, sAgarika eTale zAtaranI ane sAdharmika eTale tyAM je AcAye comAsuM karyuM hoya, te AcAryane avagraha. A pAMcathI kSetrane avagraha pratibaddha che. te avagraha sAdhuone haMmezAM kALathI be mAsa sudhIno hoya che. nRpendra vagere pAMcamAMthI keInI paNa rajA na hoya, te emanA avagrahamAM rahevuM kalpa nahIM.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84. pAMca prakAranA avagraha 367 tirtholekanI madhyamAM merU parvatanA madhya bhAgamAM upara nIcenA pratararUpa eka pradezavALI ti7i zreNI che. te zreNI vaDe AkhAya lekanA dakSiNArdha ane uttarArdha- ema be bhAga thAya che. dakSiNArdhanI mAlikI zakrendranI hoya che ane uttarArdhanI mAlikI IzAna IndranI hoya che. tethI dakSiNArdhamAM rahelA sAdhuoe dakSiNa dizAnA eTale dakSiNa lekArthanA adhipati zakrendranI rajA levI ane uttarArdhamAM rahenArA sAdhuoe izAnendranI rajA levI. 2. cakavartI vagere rAjAonI jeTalA kSetra pramANa mAlikI hoya, teTalA kSetranI je rajA levAya te rAjAvagraha. te rAjAvagraha ticcha mAgadha vagere tIrthomAM jyAM sudhI cakravartInuM bANa jAya teTaluM, uMce kSullaka himavaMtagiri para cesaTha 64 jana ane matAMtare 72 yojana sudhIne kalpacUNimAM kahyuM che ke, "udarvamAM kSullahimavaMtakumAranI maryAdA sudhI bANa jAya. tyAM sudhI. avagraha je cosaTha athavA 72 jana che. nIce khADA-kUvA vageremAM paNa samajI levuM. tethI bharatakSetramAM bharata cakravartInI sAdhue rajA levI joIe. kemake bharata cakravartI cha khaMDanA rAjA che. upalakSaNathI te-te samaye sagara vagere je cakravartI rAjA hoya, tenI rajA levI. ema airAvatakSetramAM rahelA, tyAM tyAMnA cakravartInI rajA levI. 3. gRhapati eTale deza maMDalane nAyaka. tenA kSetramAM vasatA sAdhuoe tenI paNa 2jA levI. 4. sAgArika eTale zayyApati vasatino svAmI. tenI rajA laI vADa, varaMDAthI yukta ghara vagerenA avagrahamAM rahevuM. A tirtho avagraha che. adhaH eTale nIce gRhapati ane sAgarikanA vAvaDI, kUvA, bhayarA vagerene, UMce parvata, jhADa, zikhara sudhIne avagraha paNa samajI le. 5. jemane samAna dharma hoya te sadharma te dharma Acare te AcArya upAdhyAya vagere sAdharmika jANavA. je kSetramAM eTale nagaramAM AcArya comAsu karyuM hoya, te nagarathI pAMca gAu sudhI te AcAryane kSetrathI avagraha hoya che. ane kAlathI te vakAla pachI be mahinA sudhI avagraha hoya che. . devendra vagere pAMca avagrahomAM devendra vagerenI rajA vagara sAdhuoe kyAreya paNa rahevuM khape nahIM. ahIM AgaLa AgaLanA avagrahathI pAchaLa pAchaLa avagraha bAdhita thAya che. rAjAnA avagrahathI devendrano avagraha bAdhita thAya che. kAraNake rAjAnA avagrahamAM rAjAnI ja pradhAnatA che, devendronI nahIM. mATe tyAM rAjAnI ja rajA levAnI
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 pravacanasAroddhAra hoya che. devendranI nahIM-e pramANe rAjAne avagraha paNa gRhapatinA avagrahathI bAdhita thAya che. te gRhapatine avagraha paNa sAgarikanA avagrahathI bAdhita thAya che. te sAgarikane avagraha paNa sAdharmikanA avagrahathI bAdhita thAya che. (682 thI 684) 85. bAvIsa pariSahe khuhA 1 pivAsA 2 sI 3 uNhaM 4, dasA 5 celA 6 rai 7 sthio 8 / cariyA 9 nisIhiyA 10 sejjA 11 akosa 12 vaha 13 jAyaNA 14 // 685 / / alAbha 15 roga 16 taNaphAsA 17, mala 18 sakkAra 19 parIsahA / pannA 20 annANa 21 sammattaM 22, ii bAvIsaM parIsahA // 686 // 1 kSudhA, ra pipAsA, 3 zIta, 4 uSNa, pa daza, 6 acalaka, arati, 8 strI, 9 caryA, 10 nadhikI, 11 zayyA, 12 Akoza, 13 vadha, 14 mAMcA, 15 alAbha, 16 roga, 17 tRNasparza, 18 mala, 19 satkAra, ra0 prajJA, 21 ajJAna, 22 samyaktva-e bAvIsa pariSahe che. cAritramArgamAM sthira rahevA mATe ane karmanI nirjarA mATe je cAre taraphathI sArI rIte sahana karAya, te pariSaha. temAM darzanapariSaha ane prajJA pariSaha mArga sthiratA mATe che. bAkInA visa pariSaha nirjarA mATe che. A badhAno saMkSepamAM A pramANe bhAvArtha che. 1 kSudhA -sarva vedanAmAM sudhAvedanA jaThara ane AMtaraDAne bALanArI hovAthI mukhya vedanA che. te vedanAne AgamamAM kahelI vidhipUrvaka eSaNIyabhakta vaDe samAve ane aneSaNayabhaktane cheDe-e rIte samyapha vedanA sahana karanArane sudhApariSahano vijaya thAya che. paNa je aSaNIya AhAra grahaNa kare te vijaya na thAya. A samasta pariSahamAM ati dusaha hevAthI enI prathama prarUpaNA karI che. * 2 pipAsA - sudhAvedanAthI pIDita sAdhune sudhAvedanA zAMta karavA mATe UMcanIca gharamAM pharatA zramathI tarasa lAge che, tethI pipAsA pariSaha bIjA sthAne che. e pramANe AgaLanA pariSahamAM paNa eka bIjAnA pachI kahevAmAM kAraNa jANavuM. pIvAnI je icchA te pipAsA. te pipAsA atyaMta vyAkulatAnuM kAraNa hovA chatAM paNa ThaMDA pANInI mAgaNI karyA vagara sahana karavuM, te pipAsA parisaha. eSaNaya pAchuM maLe te jIvadayA premIe samagra aneSaNayanA tyAgapUrvaka zarIrane sAcavavuM.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84. bAvIza pariSaha 368 3. zIta-zIta eTale ThaMDe sparza, tene sahana karavuM te, zIta pariSaha che. ghaNI ThaMDI paDatI hoya tyAre potAnI pAse junA vastro hoya ane oDhavAnuM sAdhana na hoya chatAM paNa akalpya vAne grahaNa na kare. ThaMDIthI bacavA mATe Agokta vidhipUrvaka eSaNIya vane ja grahaNa kare ane vApare. paraMtu zItathI pIDita thaI agni na saLagAve. bIjA saLagAvela agni na vApare. A pramANe rahevAthI zIta pariSahane jaya karyo kahevAya. 4. uSNa-unALA vagere tApa ane te tApathI tapelI zilA vagereno je pariSaha, te uNapariSaha. garamIthI tapela hoya te paNa pANImAM DUbakI mAravAnuM ke nahAvAnuM, paMkhAnI havA vagerene irache nahIM. taDakAthI bacavA mATe chatra vagere na le paraMtu paDatA taDakAne sArI rIte sahana kare. A pramANe vartatAM uSNu pariSaha ja kahevAya. 5. daMza - DaMkha mAre eTale ke khAya, te DAMsa, macchara, mAkhI, mAMkaDa, ja vagere sujatuo. teno je pariSaha, te dezapariSaha machara, mAkhI vagere DaMkha mAre te paNa te sthAnathI haTe nahIM ke DAMsa vagerene haTAvavA mATe dhUmADA vagerethI prayatna na kare. paMkhA vagere dvArA tene dUra na kare. e pramANe dezapariSaha jaya karyo kahevAya. e pramANe bIjA pariSahamAM pariSahajaya samaja. 6. acela -cela eTale vastra, teno je abhAva te acela. te jinakalipa vagere munione hoya che. bIjA munione te phATeluM, kANAvALuM, seMghuM vastra paNa acelaka rUpe kahevAya che. jema kharAba zIla hoya te azIlapaNuM kahevAya tema-apa mUlyavALA ane jIrNava hovA chatAM tene acala kahevAya. te ane je pariSaha te alapariSaha. soMghu khaMDita ane malina vastra vApare. tevA prakAranuM vastra na hoya, te "mArI pAse pahelA lIdhela vastra nathI. atyAre vastra vaharAvanAra dAtA nathI-ema dInatA na thAya. bIjuM vastra maLavAnI saMbhAvanAthI AnaMdita na thAya. 7. aratiH-saMyama viSayaka ramaNatArUpa je ghati te rati. tenAthI viparIta arati. te aratine je pariSaha te aratipariSaha. vihAramAM ke sthiratAmAM je ati utpanna thAya, tyAre samyagadharmarUpa bAgamAM ja 2maNutA karavI. eTale dharma ArAdhanA karavI. 8. strI zrI viSayaka rAganA kAraNarUpa tenI gati. vibhrama, igitAkAra, joIne cAmaDI lehI, mAMsa, meda, snAyu, hADakA, naso tathA ghAthI dugadhI evA stana, AMkha, jaghana, mukha, peTa, sAthaLa vagere para mohita thayela e vyakti rUpa
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 pravacanasArA ddhAra mAne che. tathA heATha para thUMka vagere kharAba hovA chatAM tene mehathI cUse che. stana, jaghananAM jharatA rasane IcchatA na hovA chatAM tene mAhita thayelA seve che. evA tenA svarUpanI bhAvanAthI sahana karAtuM hovAthI te strIpariSaha kahevAya che. AnA bhAvArtha evA che ke strIonA aMgopAMga, jIddA, hAsya, kaTAkSa vagerethI cittane khe'canArI ceSThAene manathI na vicAre ane meAkSamArgamAM agalA jevI strIenA viSe kAmabuddhithI najara paNa na nAMkhe. 9. carcA:-pharavuM te caryA. te dravyathI gAmegAma vihAra karavA te ane bhAvathI eka sthAne rahevA chatAM paNa apratibaddha eTale anAsakta hovu, te carcApariSaha. ALasa cheADI gAma, nagara, kula vageremAM aniyata vasatipUrvaka nirmamapaNe dareka mAsamAM vicaravu' joie. 10. naiSedhikIH- pApa karmanA ane gamanAdi kriyAnA pratiSedha karavA te niSedha, te niSedhanAM pratyeAjanavALI je kriyA te naiSadhikI. zUnyAgAra eTale khaMDiyera, smazAna vagerUpa svAdhyAya vagerenI bhUmi, tenA je pariSa, te naiSedhikIpariSaha. bIjA sthAneAmAM niSadyApariSaha paNa kahyo che. jenA para esAya eTale te niSadyA, te strI, pazu, paMDaka rahita sthAna te sthAnamAM ISTa-aniSTa upasargAne udvignatA vagara sArI rIte sahana kare. 11. zayyA :- jemAM sUvAya te zayyA. te upAzraya athavA saMthArA. tene je pariSaha te zayyApariSaha. viSana bhUmivALA ke dhULanA DhagalAvALA, ati ThaMDI-ALA ke ati garamIvALA upAzraya athavA kAmaLa, kaDhIna, vagere halakA bhAre saMthAna meLavIna udvega na kare. ' 12. AkrozaH aniSTa vacanarUpa Adeza. tenA je pariSaha te AdezapaSiha te AkrezapariSaha jo sAcA hAya, te pachI zenA gussA karavA ? A ma* zikhAmaNu Ape che mATe mArA upakArI che. Avu pharIvAra nahIM karIza.' je jUTho hAya khIlakula gusso na karavA. kahyuM che ke buddhimAna Adeza Ave tyAre buddhivanI vicAraNAmAM joDavI ke jo sAcuM che te gusso zAnA? jo ju uN che, teA pachI gurU zA mATe ? vagere vicArI guru . na karave. 13. vadhaH-haNavuM eTala mAravuM tenA je pariSaha te vadhArahu kAI durAtma hAtha, paganI lAta, cAbuka vageraMthI dveSapUrvaka mAre te tena sArI rIte sahana kara ' hRdayane kApathI kluSita na kare ane tyAre vicAre ke A zarIra AtmAthI bhinna purMta samUharUpa che. AtmAneA nAza karavA koi zaktimAna nathI, A te khArA karaka phaLa ja prApta thayuM che. na
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84. bAvIza pariSaha. 371 14. yAcanA:-vAcana eTale mAgavuM ke prArthanA karavI. tene je pariSaha te yAcanA pariSaha. sAdhune va. pAtra, anna, upAzraya vagere badhI cIje bIjA pAsethI ja meLavavAnI che. zaramathI zAlinatAthI paNa je mAMgI na zakatA hoya, te paNa zarama choDIne kArya AvI paDe tyAre pitAnA dharmakAryanuM pAlana karavA mATe caturAIpUrvaka avazya yAcanA karavI. ' 15. alAbha meLavavuM te lAbha. abhiSita viSayanI (padArthanI) prApti na thAya te alAbha. teno je pariSaha te alAbha pariSaha. yAcavA chatAM na maLe to A pramANe vicAre ke bIjAnA gharamAM vividha khAdima-svAdima ghaNuM hovA chatAM IcchA pramANe bIjo Ape ke na Ape to paNa sAdhue gusso na karavo joIe, A pramANe vicArI prasanna mana ane svastha vadanavALe thAya. 16. regaH - tAva, khaMjavALa vagere roga tene je pariSaha te rogapariSaha. tAva, khAMsI, dama vagere rogo hovA chatAM garacha bAhya jinakalpi vagere munio cikitsA karAvatA nathI. paraMtu te rogone sArI rIte potAnA karmanA phaLane udaya che-ema vicArI sahana kare. gacchavAsI munio alapa-bahutvanI vicAraNApUrvaka sArI rIte sahana kare. athavA pravacanamAM kahela vidhipUrvaka cikitsA paNa karAve. 17. ta paza:- tRNa eTale ghAsa. tRNane je sparza, tene je pariSaha te tRNa-sparza pariSaha. pilANa vagaranuM DAbha vagerenuM je ghAsa hoya, tene vAparavAnI anujJA gacchavAsI ane ga7 bAhya munione che. emAM je munione sUvAnI rajA maLI hoya, teone te DAbhane kaMIka bheja vagere vALI pRthvI para pAtharI upara uttarapaTTo pAtharI DAbha para sUve. athavA coroe upakaraNanI corI karI hoya ke atyaMta jUnA thavAthI saMthAre ke uttarapaTTo ghasAI javAthI ekadama patalA thaI gayA hoya, te te DAbha para sUI jAya. te DAbha para sUnArane kaThIna tIkSaNa DAbhanI aNu vaDe atyaMta pIDA thavA chatAM paNa kaThaNa DAbha vagerenA sparzane sArI rIte sahana kare. 18. mala - mala eTale parasevAnA kAraNe je dhULa zarIra para gADha rIte ceTI, hoya che. tene je pariSaha te malapariSaha. zarIra para coMTelo mela, unALAnA tApanA kAraNe parasevAthI bhIne thaye khUba durgadha mAravAnA kAraNe uddega utpanna thAya te paNa tene dUra karavA mATe kyAre paNa nhAvA vagerenI IcchA na kare. 19 satkAra-satkAra eTale bhojana, pANI, anna, vastra, pAtra, ApavuM, ubhA thavuM, Asana ApavuM, addabhuta guNanI prazaMsArUpa satkAra kara, tene je pariSaha te sarakAra pariSaha. bIjA dvArA pitAnA thayela satkArane joI, utkarSathI cittane AkulavyAkula na kare ane keIe satkAra na karyo hoya te gusse na thAya.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 pravacanasAroddhAra 20 prajJAjenA vaDe vastutava jaNAya te prajJA eTale viziSTa buddhi, tene je pariSaha, te prajJA pariSaha. ghaNI sArI buddhine vikAsa thayela hoya te abhimAna na kare. prajJA pratipakSIpaNu eTale nibuddhipaNuthI pariSaha thAya che. huM kaMI ja jANatA nathI. huM mUrkha chuM, badhAthI parAbhava pAmuM chuM-ema saMtApa pAmele te pote "A karmavipAka che." ema mAnI te saMtApa na kare. te te pariSahane jaya karyo kahevAya. 21. ajJAna-je vastu tatva jaNAya te jJAna. te zrutajJAnane je abhAva te ajJAna, tene je pariSaha te ajJAnapariSaha. "huM Agama rahita chuM"--ema manamAM beda na kare. e ajJAnanA pariSahathI viruddha jJAnapariSaha che. temAM "huM samagra zrutano pAragAmI chuM."--ema abhimAna na kare. rara. darzana-kriyA vagere-bhinna-bhinna vAdionA vicitra mata sAMbhaLavA chatAM paNa, nizcala cittapaNe samyakatvane dhAraNa karatAM je sahana kare te samyahatvapariSaha. AvazyakamAM asamyakatvapariSaha kahyo che. tenI vyAkhyA A pramANe che. huM sarva pApa sthAnathI virata chuM, utkRSTa tapasvi chuM, niSparigrahI chuM-chatAM paNa dharma-adharma, deva-nAraka vagere bhAvo dekhAtA nathI mATe A badhu asatya lAge che -e asamyakatvapariSaha. tyAM ema vicAre che-puNya-pApa, dharma-adharmarUpa karmarUpe pudgalAtmaka che. tethI temanA kArya jevAthI anumAna dvArA jANI zakAya che. kSamA, koi vagere rUpa dharma-adharmarUpa potAnA anubhavarUpe AtmapariNAma svarUpa hovAthI pratyakSa che. devo atyaMta sukhamAM Asakta hovAthI ane manuSyaleTamAM keI kArya na hovAthI tathA duSamakALanA prabhAvathI daSTigocara thatA nathI. nArake haMmezAM tIvra vedanAthI duHkhI thayelA ane pUrva kRta duSkarmanA udayarUpI majabUta baMdhanathI baMdhAyelA hovAthI, parataMtra thayelA ahIM zI rIte Ave vagere vicAraNuM karavApUrvaka asamyakatvapariSahano jaya thAya che. sudhA vagerethI samyaktva sudhInA bAvIsa ja pariSaho che. bAvIsa pariSadane samavatAra (vargIkaraNa) vicAre che. te be prakAre che. prakRtisamavatAra ane guNasthAnakasamavatAra. temAM prakRtisamavatAramAM jJAnAvaraNa, vedanIya, mehanIya, aMtarAya A cAra (mULa) prakRtimAM bAvIse pariSahono samAveza thAya che. (685-686) pariSaheno karmamAM samavatAra : dasaNamohe daMsaNaparIsaho panna'nANa paDhamaMmi / carame'lAbha parIsaha satteva carittamohammi // 687 / / akosa arai itthI nisIhiyA'cela jAyaNA ceva / sApurakare sa reninkama che 688 che.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 373 84. bAvIza pariSaho. je pariSahane je kamamAM samAveza thAya che, te kahe che. mehanIyanAM be prakAra. cAritramohanIya ane darzanamohanIya. temAM mithyAtvAdi traNa darzanamehanIyamAM eka phakta darzana eTale samyakatvapariSahano samAveza thAya che. eTale darzanamohanIyanA udayathI darzanapariSaha thAya che. prajJA ane ajJAna pariSaha prathama jJAnAvaraNakarmamAM Ave che. eTale jJAnAvaraNanA kSaye pazamathI A be pariSaha saMbhave che. aMtarAyakarmamAM alAbhapariSahane samAveza thAya che. eTale lAbhAMtarAyanA udayathI alAbhapariSaha thAya che. cAritramehanIya nAmanA mehanIyanA bhedamAM Akroza, arati, strI, nadhikI, acelaka, yAMcA, satkAra, puraskArarUpa sAta pariSahono samAveza thAya che. ene bhAvArtha e che, ke krodhanA udayathI Akroza pariSaha, aratimohanIyanA udayathI arati-pariSaha, puruSavedanA udayathI strIpariSaha, bhayakarmanA udayathI naidhikIpariSaha, jugupsAnA udayathI acela pariSaha, mAnanA udayathI yAcanA pariSaha ane lebhanA udayathI satkAra pariSaha. ahIM satkAra eTale vastrAdi vaDe pUjana karavuM te ane puraskAra eTale ubhA thavuM vigere sevA karavI te. athavA je satkArapUrvaka puraskAra eTale AgaLa karavuM te satkArapuraskAra tethI te baMne ja satkAra-puraskArarUpe che. agyAra pariSaha vedanIyakarmanA udayathI thatA hovAthI vedanIyamAM samAveza thAya che. (687-688). paMceva ANupuyI cariyA 6 sejA 7 taheva jalle ya 8 / vaha 9 roga 10 taNaphAsA 11 sesesu natthi avayAro // 689 // pahelAM (AgaLa)nAM pAMca 1. sudhA, 2. pipAsA, 3. zIta, 4. uSNa, pa. dezamazaka tathA 6. caryA, 7. zayyA 8. mala eTale mela, 9. vadha, 10. roga ane 11. tRNasparza--ema agyAra pariSaha vedanIyakarmanA udayathI thAya che. uparokta cAra karma sivAyanA bAkInA cAra karmamAM darzanAvaraNa, AyuSya, nAma ane gotrakarmamAM pariSahane samavatAra nathI. eTale A cAra karmanA udayathI pariSaha thatA nathI. (89) pariSahano guNasthAnakamAM samAvatAra - bAvIsaM bAyarasaMparAya causa ya suhamarAyammi / chaumasthavIyarAge caudasa ekkArasa jiNami // 690 // bAvIse pariSade anivRttibAdaragaMparAya nAmanA guNasthAnaka sudhI hoya che. cauda pariSaha sUmasaMpAya nAmanA dazamA guNasthAnake udayamAM Ave che. te coda A pramANe che. sudhA, pipAsA, zIta, uSNa, daMzamazaka, caryA, zayyA, vadha, alAbha,
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 pravacanasAroddhAra roga, tRNasparza, mala, prajJA ane ajJAnapariSaha. sUkamasaparAya guNasthAnake mehanIya karma kSepita ke upazamita thayela hovAnA kAraNe cAritramehanIyathI pratibaddha sAta pariSahe tema ja darzanamohanIya pratibaddha eka pariSaha-ema kula ATha pariSaho hotA nathI. cha eTale AvaraNa. te jene hoya te chavastha. samasta mehanA kSaya ke upazamathI nIkaLI gayA che rAga-dveSa jene te vItarAga. chastha vItarAga zabdathI upazAMta meha ane kSINameharUpa agyAramuM ane bAramuM guNaThANuM levAya. A be guNaThANe paNa uparokta cUda ja pariSaha hoya che. sagI agI kevalIjina teramA ane cAdamAM guNasthAne che. temane pariSadanA kAraNarUpa vedanIyakarma ja hovAthI enA saMbaMdhita agyAra pariSaha sudhA, pipAsA, zIta, uSNa, daMza, caryA, vadha, mala, zayyA, roga, tRNasparza hoya che. kAraNake kevalione vedanIyakarmano saMbhava che. (690) pariSahano kALamAM samAvatAra - vIsaM ukkosapae varlDati jahannao ya ekko ya / sIosiNacariyanisIhiyA ya jugavaM na baTuMti // 691 // [ uttarA. ni. 82 / utkRSTathI eka sAthe vIza pariSaho hoya che. ane jaghanyathI eka pariSaha ekI sAthe hoya che. zIta ane uNu tathA caryA ane naidhikI A pariSaha ekI sAthe hotA nathI. prazna-eka jIvane ekI sAthe A pariSahamAMthI utkRSTa ane jaghanya keTalA hoya che? uttara-eka jIvamAM utkRSTathI ekI sAthe vIsa ane jaghanyathI eka ja pariSaha hoya che. ' . ' prazna-utkRSTathI ekI sAthe bAvIsa pariSaha kema nathI hatA? uttara-zIta ane uSNa tema ja caryA ane naidhikI A pariSaha eka ja samaye eka jagyAe paraspara virodhI hovAnA kAraNe hotA nathI. jyAM zIta pariSaha hoya, tyAM uNapariSaha na hoya. ane jyAM uSNa hoya, tyAM zIta na hoya. "caryApariSaha vakhate naidhikI na hoya ane naidhikI hoya tyAM caryA na hoya. A pariSaha ekI sAthe na hovAnA kAraNe be pariSahono abhAva thavAthI utkRSTathI paNa bAvIsa pariSahe ekI sAthe hatA nathI. prazna-niSelikInI jema zayyAne paNa caryAnI sAthe virodha kema na thAya? uttara-nirodha bAdhA vagerenA kAraNe zayyAmAM aMganikA vagerene saMbhava hovAthI caryAnI sAthe virodha Avato nathI. jyAre nadhikI te svAdhyAya vagerenI jagyAe sthiratAmAM ja jaNAvI che. mATe tene ja caryAnI sAthe virodha che.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86. sAtaprakAranI mAMDalIane daza sthAnAnA vyavaccheda 375 tattvArthamAM te utkRSTathI ogaNIsa ja pariSaheA kahyA che. kemake carcA, zayyA ane niSadyAmAthI koI paNa eka hoya tyAre enA abhAva hAya che. kahyuM che ke, 'carcA hoya tyAre niSadyAzayyA hAtA nathI. niSadyA hoya tyAre carcAzayyA na hoya. zayyA hAya tyAre carcAniSadyA nathI heAtA' 691 85. sAta prakAranI mAMDalI sutta 1 atthe 2 bhoyaNa 3 kAle 4 Avassae ya 5 sajjhAe 6 / sAre 7 caitra tahA satteyA maMDalI jaiNo // 692 // sUtra 2. artha, 3. bhAjana, 4. kAlagrahaNa, pa. Avazyaka eTale pratikramaNa, 6. svAdhyAya pa. prasthApaka, 7. sa`thArA-A sAta mAMDalI sAdhune heAya che. A mADalImAM eka eka AyaMbila karavA vaDe praveza thAya che. emane ema praveza thataeNA nathI. (692) 86. daza sthAnAnA vyavaccheda ma 1 mohi 2 pulAe 3 AhAraga 4 khavaga 5 uvasame 6 kappe 7 / saMyamatiya 8 kevala 9 sijjhaNA 10 ya jaMbuMmi vocchinnA // 693 // 1. manaHpa`vajJAna, 2. paramAvadhijJAna, 3. pulAkAA, 4. AhArakalabdhi, 5. kSapadmaNi, 6. upazamazreNi, 7. jina5, 8. sayaMmatrika, 9. kevalajJAna, 10. siddigamana-A daza vastue jammU svAminI siddhi thatAM viccheida thai che. 1. padmanA eka bhAga vaDe Akhu padma jaNAya che e nyAye manaH5 vajJAna. 2, 52ma eTale utkRSTa (zreSTha.) jenI utpatti thayA pachI kevaLajJAna sudhI avazya rahenAra ana rUpI dravyana jaNAvanAra jJAna vizeSa te paramAdhijJAna ane te jJAna. kSetrathI alAkamAM paNu lAka pramANu asaMkhya khaDA jue. ane kALathI asaMkhya uttiSaMgI, avarpiNI pramANa jue che. 3. pulAkalabdhi, 4. AhArakalabdhi, pakSakazreNI, 6 upazamazreNI, 7. jinakalpa, 8. saMyama breka, (eTale 1. parihAravizuddhi, rasa + `tarAya cAritra) 9. kevaLajJAna tathA 10, siddhigamana. A daza pa. 1 - bRsvA-1 mekSa gamana pachI abhAva thayA che. kevaLajJAnanuM grahaNa ke siddhinuM kANuM kanvA grahaNa thaI jAya che. kemake je kevila heAya che, te niya yAkhyAta thAya che, te niyamArkanI DAya che. e maMnuM grahaNa Qing * A - siddha
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 pravacanasAroddhAra 1. vajaRSabhanArA nAme paheluM saMghayaNa, 2. samacaturasa paheluM saMsthAna ane aMtamuhUrtamAM cadapUrvane upaga dvArA je anuprekSaNa-A traNa padArthone paNa chellA caMdapUrvI sthUlabhadrasvAmi svarga gayA bAda viccheda thaye che. kahyuM che ke, sthUlabhadrasvAmI kALadharma pAmyA bAda prathama saMghayaNa, prathama saMsthAna ane caudapUrvane aMtamuhUrtamAM upayoga-e traNa padArtho vicchinna thayA. (693) 87. kSapakazreNuM aNa miccha mIsa sammaM aTTha napuMsitthIveya chakaM ca / / veruM johAvi saMkaLa | kaSTa che [kAva. ni. 22] anaMtAnubaMdhI cAra, mithyAtva, mizra ane samyaktva, mehanIya, ATha kaSAya, napuMsaka ane strIveda, hAsyaSaTaka, puruSaveda, tathA saMvananA krodhAdi cArane khapAve che. ' kSapakazreNI svIkAranAra AtmA ATha varSanI uparanI uMmarano, vajARSabhanArAcasaMghayaNa yukta, zuddha dhyAnamAM manane parevela, avirata, dezavirata, pramatta, apramatta saMyatarUpa keIpaNa guNaThANe rahela hoya te AtmA kSapakazreNI svIkAre che. ane temAM je apramatta saMyata pUrva dhara hoya te zudhyAna yukta ane bAkInA dharmadhyAna yukta hoya che. AmAM pahelA anaMtAnubaMdhInI visaMyejanA kahevAmAM Ave che. yathAsaMbhava , vizuddha pariNAma yukta ane sarva paryAptie paryApta evA kSAye pazamikasamyagdaSTi cAre gatinA dezavirata tiryaMca tathA manuSya ane sarvaviratidhara manuSya, anaMtAnubaMdhInA kSaya mATe yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa nAmanA karaNa kare che. karaNanI badhI hakIkata to kammapaDi vagere graMthomAMthI jANI levI. anivRttikaraNa karela AtmA anaMtAnubaMdhInI sthitine karma prakRtimAM kahyA pramANe uddhalanAsaMkramaNa vaDe nIcenI (chellI) AvalikA mAtra sthiti cheDI, uparanI badhI ye anaMtAnubaMdhI sthitine nAza kare che. ane bAkI rahela AvalikA mAtra sthitine stibusaMkrama vaDe bhegavAtI prakRtiomAM saMkramAve che, A pramANe anaMtAnubaMdhI cAre ne khapAvela AtmA, darzanamohanIyane khapAvavA mATe yathApravRttakaraNa Adi traNa karaNo kare che. anivRttikaraNakALamAM rahela AtmA darzanatrikanI sthiti-sattAne palyopamanA asaMkhyaya bhAga pramANa jeTalI sthiti-sattA rahe. tyAM sudhI uThThalanAsaMkrama vaDe ule che. te pachI mithyAtvanA daLiyAne samakita ane mizramehanIyamAM nAMkhe (saMkramAve che. te A pramANe-
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 377 88. kSapakazreNI pahelA samaye DA. bIjA samaye tenAthI asaMkhyaguNa, tema aMtamuhUrtanA (chelA) carama samayethI AvalikA pramANa cheDIne upanya samaye saMkramAvela dalika karatAM asaMkhyaguNa saMkamAve che. AvalikA pramANu bAkI rahela dalikane te tibukasaMkrama vaDe samakitanehanIyamAM nAkhe che-e pramANe mithyAtvane khapAve che. te pachI aMtamuM chuM mizramehanIya uparakta kamapUrvaka ja samakti mehanIyamAM nAkhe che. eTale mizramehanIya paNa kSaya thAya che. te pachI samakita mehanIyanI apavartana kare che. jethI aMtarmuhUrtamAM te paNa aMtamuhUrta pramANu sthitinI thaI jAya. A ja kramapUrvaka anubhava karate karate te samayAdhika AvalikA mAtra rahe che. tenA pachInA samaye te prakRtinI udIraNAne viccheda thAya che. eTale tene chellA samaya sudhI phakta vipAkedaya vaDe bhegave che. te bhagavyA pachInA samaye te kSAyikasamakitI thAya che. baddhAyu AtmA je kSapakazreNIno prAraMbha kare ane anaMtAnubaMdhIne kSaya karyA pachI maraNa thavAnA kAraNe aTakI jAya, te anaMtAnubaMdhIne bIjarUpa mithyAtvane kSaya na karela hovAnA kAraNe pharIvAra mithyAtvanA udayane kAraNe anaMtAnubaMdhI kaSAyane bAMdhe che. jene mithyAtva kSaya thayela hoya, te bIjano abhAva hovAthI pharIvAra anaMtAnubaMdhI bAMdhatA nathI. jene darzanasaptakane kSaya karela hoya, te apatitapariNAmI avazya devamAM ja utpanna thAya che. patita pariNAmI te vividha buddhi hovAnA kAraNe yathA pariNAme badhI gatimAM utpanna thAya che. baddhAyu paNa je te vakhate kALa na kare (maraNa na pAme) te paNa darzanasaptakane kSaya karI aTakI jAya che. paNa cAritramehanIya kSaya karavAno prayatna karatuM nathI. praznaH darzanasaptaka kSaya karela bIjI gatimAM jAya te keTalA bhave mokSe jAya? uttara: traNa athavA cAra bhave mokSe jAya. te A pramANe je devagati ke naraka gatimAM jAya, te devabhava ke narakabhavanA AMtare trIjA bhave mokSe jAya. have tiryaMca ke manuSyamAM utpanna thAya, te avazya asaMkhya varSanA AyuSyavALA ja thAya che. nahIM ke saMkhyAta varSAyuvALA manuSya tiryaMcamAM, eTale manuSya tiryaMcanA bhava pachI devabhavamAM jAya che. ane devabhavamAMthI cyavI manuSyabhavamAM AvI tyAMthI mekSe jAya ema cothe bhave mokSagamana thAya. pUrva baddhAyuvALa paNa darzanasaptakane kSaya karIne je te vakhate kALa na kare, te kaIka jIva vaimAnikadevamAM ja utpanna thAya che. ane keIka baddhAyuSyavAnuM cAritramehanIya upazamAvavA mATe paNa prayatna kare che (upazamazraNa mAMDe che.) bIjA bhavamAM (mAnava bhava sivAya) baddhAyu na mAMDI zake 48
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 pravacanasAroddhAra praznaH dezanatrikano kSaya thayA pachI, te Ama samyagadaSTi kahevAya ke asamyagadaSTi? uttaraH samyagadaSTi kahevAya. praznaH samyagadarzana (mehanIya)nA abhAvamAM te samyagdaSTipaNuM ghaTatuM nathI. uttaraH A vAta barAbara nathI, kAraNa ke ahIM mithyAtva-mehanIyanA daLiyA, miNa vagaranA thayelA kedarAnI jema dUra thavAthI samyagdarzanarUpe thayela che. A ja samyagdarzanarUpe thayela daLiyAne kSaya thAya che. AthI AtmapariNati svabhAvarUpa, tavArtha zraddhA lakSaNavALuM samyagdarzana pragaTa thAya che. paNa ene kSaya thato nathI. jema AMkha parathI cIkaNuM sapheda paDala (metI) dUra thavAthI manuSyanI dRSTi vizuddhatara thAya che. tema samakitanehanIya dUra thavAthI samyagdarzana thAya che. have je abaddhAyu hoya ane kSapakazreNane prAraMbha kare, te darzanasaptakane kSaya karI, niyamA caDatA pariNAme cAritramehanIya khapAvavA mATe prayatna kare che. ane cAritramohanIyane khapAvavA mATe prayatna karate yathApravRttAdi traNa karaNe kare che. te A pramANe yathApravRttakaraNa apramattaguNasthAnake, apUrvakaraNa apUrvakaraNaguNasthAnake ane anivRttikaraNa anivRttibAdarasiM5rAyaguNasthAnake kare che. temAM apUrvakaraNamAM sthitighAta vagerethI apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNa nAmanA ATha kaSAyene evI rIte khapAve ke jethI anivRttikaraNa 1addhA prathama samaye te palyopamanA asaMkhyaya bhAga mAtra sthitinA thAya che. ane anivRttikaraNaaddhAnA saMkhyaya bhAgo gayA pachI thINadvitrika, narakagati, tiryaMcagati, narakAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya jAti, sthAvara, Atapa, udyota, sUkSama, sAdhAraNa A seLa prakRtione udvalanA saMkrama vaDe ukalanA karatA-karatA palyopamane asaMkhyaya bhAga pramANa sthiti thAya che. te pachI te soLa karma prakRtione baMdhAtI prakRtimAM guNasaMkrama vaDe dareka samaye saMkramAvato saMpUrNapaNe kSaya kare che. ahIM vacce ja apratyAkhyAna ane pratyAkhyAnAvaraNa-ATha kaSAya ke, je pUrvamAM khapAvavA mATe AraMbha karyo hato. jene haju sudhI kSaya tha na hatuM, tenI vacce ja pUrvokta seLa prakRtiene khapAve che. pachI te ATha kaSAyone paNa aMtarmuharta kALamAM khapAve che-e sUtrAdeza che. bIjA AcAryo te ema kahe che, ke pahelA te soLa karmo ja khapAvavAne AraMbha kare che. ane vacce te phakta ATha kaSAyane khapAve che. pachI seLa prakRtione . 1. kALa
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88. kSapakazraNa 379 khapAve che. te pachI aMtamuhUrta kALamAM nava nekaSA ane cAra saMjavalana kaSAyanuM aMtaHkaraNa kare che. tenI sthApanA A pramANe che.. te aMtaHkaraNa karIne napuMsakavedanA uparanI sthitimAM rahelA daliyAne udvalanA vidhi vaDe khapAvavAne AraMbha kare che. te paNa aMtamuhUrta kALamAM palyopamanA asaMkhyaya bhAga mAtra sthitinA thAya che. tene tyArapachI baMdhAtI prakRtiomAM guNasaMkrama vaDe te dalikane nAMkhe che. A pramANe baMdhAtI prakRtimAM nAkhatAM-nAkhatAM aMtamuhUrta kALamAM saMpUrNa kSaya pAme che ane nIcenI sthitinA daliyAne je napuMsakavede kSapakazreNI mAMDI hoya, te anubhavIne bhagave che. nahIM te AvalikA mAtra te hoya che, tene bhogavAtI prakRtiomAM stibukasaMkramavaDe saMkramAve che. A pramANe napuMsakaveda kSaya pAme che. te pachI aMtarmuhUrtakALamAM strIveda paNa A pramANe ja khapAve che. te pachI ekI sAthe chae nokaSAyone khapAvavAno AraMbha kare che. tyArathI laIne tenI uparanI sthitinA daLiyAne puruSavedamAM saMkramAve nahIM paNa saMjavalana dhamAM ja saMkramAve che. A cha nekaSA paNa pUrvokta vidhipUrvaka khapAvatAM khapAvatAM aMtamuhUrta kALamAM saMpUrNa kSaya kare che. ane te ja samaye puruSavedane baMdha, udaya, udIraNAne viccheda thAya che ane samayana be AvalikA pramANa sthitinuM dalika cheDI bAkInAne kSaya thAya che. te vakhatathI e AtmA avedI bane che. dha mehanIyane bhogavatAM-bhogavatAM te krodhanI sthitinA traNa vibhAga thAya che. 1. azvakarNakarNoddhA, 2. kiTrikaraNoddhA, 3. kiTiMvedanAddhA. temAM azvakarNakaraddhAmAM rahelo dareka samaye anaMtA apUrva spaddhake cAre saMjavalana kaSAyonA aMtarakaraNathI uparanI sthitimAM kare che. praznaH A spardhA ke zuM che ? uttaraH anaMtAnaMta paramANuo vaDe banelA skaMdhone jIva karmarUpe grahaNa kare che. ane te dareka skaMdhamAM je sarva jaghanya rasavALe paramANu che; tenA rasane paNa kevalInI buddhithI chedatAM (vibhAga karatAM) sarva jIvothI anaMtaguNa rasanA bhAgo thAya che. bIjo paNa tenAthI eka bhAga adhika rasavALo enA pachInA be bhAga adhika rasivALo ema eka-eka bhAga vRddhi tyAM sudhI jANavI, ke abhavyathI anaMtaguNa ane siddhAnA anaMtamA bhAge adhika rasabhAgo thAya. temAM jaghanya rasovALA keTalAka paramANuo hoya che. temane je samudAya te samAna jAtIya hevAthI eka varganuM kahevAya che. bIjA eka adhika rasabhAga yukta paramANuonA samudAyanI bIjI vaNa, bIjA be adhika rasa bhAgayukta paramANuonA samudAyanI trIjI vargaNu, A pramANe eka eka 2sabhAga
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 pravacanasArAdvAra vRddhivALA paramANuonA samudAyarUpa vaNAe siddhothI ana'tame bhAge abhavyathI ana taguNI jANavI. A vaNAonA je samudAya te paddhaka kahevAya. eka-eka paramANunI uttarAttara vRddhithI jANe vaNAe spardhA na karatI hAya, tenI jema vaNAnA samudAya hovAthI paddhaka kahevAya che. A spaSTa pachI satata eka-eka bhAga vRddhivALA rasA maLatA nathI. paraMtu sa jIvAthI anaMtaguNA vRddhivALA ja rasA maLe che. tethI pUrvokta krama pramANe ja tyAMthI bIjA paddhakanI zarUAta thAya che. e pramANe trIjuM spa--ema anaMtA sparlR kA sudhI kahevuM. have A paddha kAmAMthI ja vizuddhinI prakatAnA kAraNe (prathama vagere vaNA laine) anaMtaguNu hIna rasavALA paramANue karI dhruvanI jema spa kA kare che. AvA prakAranA spa kA pahelA kayAre paNa na karelA hovAthI apUrva sparlR kA kahevAya che. A azvaka karaNukALamAM rahela AtmA puruSavedane eka samaya nyUna be AvalikA kALamAM guNasaMkramavaDe dhamAM saMkramAvatA chellA samaye sasa`krama vaDe sa`mAve che. A pramANe puruSavedanA kSaya thAya che. azvakaNu karaNukALa pUrA thAya ane kiTTikaraNukALamAM rahela AtmA cAre saMjavalanamAyAnI uparanI sthitinA daLiyAonI kikiTTa kare che. kiTTi eTale pUrva spaddhaka ane apUddha kAmAMthI prathama vagere vaNAe laIne vizuddhinI pra`tAnA kAraNe atyaMta hIna rasavALA karI, teone eka-e-traNa Adi vRddhine cheDI moTA aMtare sthApavA. jemake je va NuAonA asat kalpanAe anubhAganA bhAgeA ekasA eka (101) vagere hAya. teone ja vizuddhinA baLe daza-paMdara vagere anubhAga bhAgarUpe sthApe. A kiTTIo paramAtha thI to anaMtI che. paNa sthUlajAti bhedanI apekSAe khAranI panA karIe ane eka-eka kaSAyanI prathamA, dvitIyA, tRtIyA ema traNa-traNa kalpavI. A pramANe krodhanA udayathI khapAvavAnI zarUAtapUrva kSapakazreNI svIkAranAra Azraci jANavuM. jo mAnanA udayathI zreNI svIkAratA hAya, teA uddalanAvidhithI krodhanA kSaya thayA pachI bAkInA traNa kAyAnI pUrvokta kramAnusAre nava-nava kiTTIo thAya che. mAyAnA udayathI jo zreNI svIkArAtI hAya, teA kreAdha-mAnanA uddelana vidhivaDe kSaya thayA pachI bAkInA e kaSAyanI pUrvokta kramAnusAre cha kiTTI thAya che. jo lAbhathI zreNI svIkAre, tA udvalanA vidhivaDe krodhAdri traNane khapAvI lAbhanI traNa kiTTI kare che. A kiTTIkaraNanI vidhi thaI. kiTTIkaraNaaddhAnA samaya pUrA thayA pachI krodhanA udaye je krodhanuM prathama kiTTI dalikamAM dvitIya sthitigata dalika khe...cI, zreNI mAMDI hAya, tA prathama sthitirUpa karI,
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88. kSapakazreNI 381 tene eka samayAdhika AvalikA pramANu zeSa rahe, tyAM sudhI bhagave che, te pachInA anaMtara samaye dvitIya kiTTI dalika dvitIya sthitigatane kheMcI prathama sthitirUpa karI, tene eka samayAdhika AvalikA mAtra kALa sudhI bhagave che- A traNe kiTTI vedanAddhAmAM paNa uparanI sthitigata dalikane guNasaMkramavaDe pratisamaya asaMkhyaya guNa-vRddhi vaDe saMjavalana mAnamAM nAkhe che. trIjI kiTTIvedanAddhAnA carama samaye, saMjavalanane, baMdha, udaya, udIraNane eka sAthe viccheda thAya che. ane tenI sattA paNa eka samaya nyUna e AvalikArUpa je baMdhAyela che, tene choDI bIjI hotI nathI. kemake badhI sattA mAnamAM nAkhI hovAthI. te pachI mAnanuM prathama kiTTI dalikamAM dvitIya sthitigata dalika kheMcIne prathama sthitirUpa karI aMtamuhUrta sudhI bhagave che. ane ghanA baMdha vagerene viracheda thayA pachI tenA dalikane eka samaya nyUna be AvalikA jeTalA samayamAM guNasaMkramavaDe saMkramAvatA mAnamAM chellA samaye sarva dalika saMkramAve che. ane mAnanuM paNa prathama kiTTI dalika je prathama sthitirUpa karAyela che, tene bhegavatAM te samayAdhika eka AvalikA jeTaluM bAkI rahe che. te pachI mAnanAM dvitIya kiTTIdalikane dvitIya sthitigatamAMthI kheMcIne prathama sthitirUpa karI samayAdhika AvalikA mAtra kALa pramANa rahe tyAM sudhI bhagave che. ane te ja vakhate mAnanA baMdha, udaya ane udIraNane ekI sAthe viccheda thAya che. ane tenI samaya nyUna be AvalikA pramANu baddhasattA bAkI hoya che. kemake bAkInA krodhanA zeSa dalike jema mAnamAM nAkhyA hatA tema ahIM mAnanA zeSa dalike mAyAmAM nAkhyA hovAthI ATalA ja zeSa rahe che. te pachI mAyAnI prathama kiTTI dalikane dvitIya sthitigatamAMthI kheMcIne prathama sthitirUpe kare che. aMtamuhUrta sudhI bhagave che. ane saMjavalana mAnanA baMdha vagerene viccheda thayA pachI tenA dalikane samayapUna be AvalikA kALa sudhI guNasaMkrama vaDe mAyAmAM badhA daLiyA nAkhe che. ane mAyAnuM paNa prathama kiTTI dalikane je dvitIya sthitimAMthI kheMcI prathama sthitirUpa karela, tene bhagavatA samayAdhika AvalikA jeTaluM bAkI rahe. te pachI mAyAnI bIjI kiTTI dalikane dvitIya sthitigatamAMthI kheMcIne prathama sthitirUpe kare ane samayAdhika AvalikA pramANu kALa jeTaluM bAkI rahe tyAMsudhI bhagave. te pachI tRtIya kiTTI dalikane dvitIya sthitigatamAMthI kheMcIne prathama sthitirUpa kare ane samayAdhika AvalikA jeTalo mAtra kALa bAkI rahe, tyAM sudhI bhagave. ane te ja vakhate mAyAne baMdha, udaya ane udIraNAne ekI sAthe viccheda thAya che. ane tenI sattA paNa samaya nyUna be AvalikA baddha jeTalI ja hoya che. bAkInI badhI sattA guNasaMkramavaDe lebhamAM saMkramAvI hoya che.
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 pravacanasAroddhAra te pachI temanI prathama kiTTI dalikane dvitIya sthitigatamAMthI kheMcI, prathama sthitirUpe karI, aMtamuhUrta kALa sudhI bhagave che. ane saMjavalana mAyAnA baMdha, udaya, udIraNAne vichera thayA pachI tenA dalikane samaya nyUna be AvalikA jeTalA kALa pramANa guNasaMkramavaDe lebhamAM sarva saMkramAve che. ane saMjavalana lebhanuM prathama kiTTIrUpa dalika je prathama sthiti karI bhegavatAM je samayAdhika AvalikA kALa jeTaluM bAkI rahe te pachI lebhanuM bIjuM kiTTIdala dvitIya sthitigatamAMthI kheMcIne prathama sthitirUpa karI bhegave che. ane tene bhogavatA tRtIya kiTTI dalikane laI, sUmakiTTIo tyAMsudhI kare ke jyAM sudhImAM dvitIya kiTTI dalikAnuM prathama sthiti karela dalita samayAdhika eka AvalikA kALa jeTaluM bAkI rahe. te ja samaye saMjavalana lobhane baMdha viccheda thAya che. ane bAdara kaSAyanA udaya ane udIraNAne viracheda tathA anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnaka kALane yugapatuM eTale ekI sAthe viccheda thAya che. - tyArabAda sUkSama kiTTI dalikane dvitIya sthitimAMthI kheMcIne, prathama sthitirUpa kare che. ane bhagave che. te vakhate A jIva sUkSama saMparAthI kahevAya che. pUrvokta tRtIya kiTTInI bAkI rahela badhI AvalikAone bhegavAtI bAvana prakRtiemAM ritabukasaMkrama vaDe saMkramAve che. pahelI ane bIjI kiTTIonA dalike yathAnukrame bIjI ane trIjI kiTTIomAM bhegavAya che. ane sUthama saMparAyI lebhanI sUkama kiTTIene bhegavate-bhagavate sUkSama kiTTIdalikane ane samayapUna be AvalikA kALamAM bAMdhela dalikane pratisamaye sthitighAta vagere dvArA tyAM sudhI khapAve ke jyAM sudhImAM sUmasaMparAya (guNasthAnaka) kALanA saMkhyAtA bhAgo vItI jaI, eka bhAga bAkI. rahe, tyArapachI te saMkhyAta bhAgamAM saMjavalana lebhane sarva apavartana karaNavaDe apavartI, sUkamasaM5rAyaaddhAnA samAna kare che ane te sUmasaM5rAyaaddhA haju paNa aMtamuhUrta pramANunI rahe, tyArathI laI mehanA sthitighAta vagere baMdha thAya che paNa bIjA karmonA te cAlu ja hoya che. ' lebhanI apavartita karela sthitine udaya, udIraNavaDe tyAM sudhI bhagave, ke jyAre te sthiti samayAdhika eka AvalikA jeTalI bAkI rahe tyAre udIraNa aTakI jAya che. tyArapachInI sthitine chellA samaya sudhI phakta udaya vaDe bheLavIne pUrI kare ane tenA 'ja chellA samaye jJAnAvaraNa pAMca, darzanAvaraNa cAra, aMtarAya pAMca, yaza tathA uccagotra o seLa prakRtine baMdha viccheda thAya che. tathA mehanIyane udaya ane sattAno viccheda, thAya che. tethI A jIva kSINakaSAyI kahevAya che. ane tenA bAkInA karmonA sthitighAta vagere AgaLanI je kSINakaSAya addhAnA saMkhyAtabhAge vIte. tyAM sudhI cAlu rahe che. ane eka saMkhyAta bhAga bAkI rahe che. temAM jJAnAvaraNa pAMca, aMtarAya pAMca
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383 88. kSapakazreNI darzanAvaraNa cAra, nidrAddhi ema seLa karmonI sthiti sattAne sarva apavartanAva apavartI kSINakaSAyaaddhAnI sthitinA samAna kare che. phakta nidrAddhika sva-svarUpanI apekSAe samaya nyUna che paNa sAmAnyathI karmarUpe te samAna che. ane te kSINakaSAyoddhA haju aMtamuhUrta pramANanI che. tyArathI laI te karmonA sthitighAta vagere aTakI jAya che. paNa bAkInA karmonA te thAya ja che. ane te nidrAddhika vagara seLakarmone udaya, udIraNAvaDe bhegavatAM-bhAgavatAM jyAre te samayAdhika AvalikA mAtra sthitinA rahe, tyAre temanI udIraNuM viccheda pAme che. te pachI AvalikA mAtra kALa sudhI udayapUrvaka te karmo kSINa= kaspAyaaddhAnA dvicarama eTale chelalAnA AgalA samaya sudhI bhagave che. temAM nidrAddhika dvicarama samaye svarUpa apekSAe kSINa thAya che. ane sattAnI cauda prakRtio carama samaye kSINa thAya che. tenA pachI anaMtara samaye kevaLI thAya che. (694). koho mANo mAyA loho'NatANu dhiNo cauro / khaviUNa khabaI saMDho micchaM mIsaM ca sammattaM // 695 // anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lebha-A cAra kaSAyane eka sAthe khapAvI napuMsakavede zreNI svIkAranAra mithyAtva, mizra, samakita mehanIya aMtarmuhUrta kALamAM kramapUrvaka khapAve che. badhI jagyAe prakRtionA kSapaNAnuM kALamAna aMtamuhUrta che. saMpUrNa zreNInI samApti sudhIne kALa paNa phakta aMtarmuhUrta ja che. kemake aMtarmuhUrtanA asaMkhya bhedo che. (65) appaccakkhANa cauro paccakkhANe ya samamavi khavei / tayaNu napuMsagaitthIveyadugaM khaviya samaM // 696 // hAsaraiaraipuMveyasoyabhayajuyaduguMcha satta imA / taha saMjalaNaM kohaM mANaM mAyaM ca lobhaM ca // 697 / / te pachI apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNa ATha kaSAyone ekI sAthe khapAve che. te pachI napuMsakaveda ane strIvedane ekI sAthe khapAve che. ane strIveda, napuMsakavedane kSaya thatAM, puruSavedane baMdha viccheda thAya che. tene khapAvI sAta prakRtione ekI sAthe khapAve che. te A pramANe-hAsya, rati, arati, puruSaveda, zeka, bhaya, jugupsA tyAra pachI saMjavana ke, te pachI saMjvalana mAna, te pachI saMjavalana mAyA tyAra bAda saMjavalana lebhane khapAve che. lebhanI kSapaNamAM je vizeSatA che te AgaLanI gAthAmAM kahe che. (696-697) to kiTTIkayaassaMkhalohakhaMDAI khaviya mohakhayA / pAvailoyAloyappayAsayaM kevalaM nANaM // 698 //
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 pravacanasAroddhAra mAyA khapAvyA pachI asaMkhya khaMDe rU5 kiTTI karela sUma lebhane khapAvI, saMpUrNa mehanA kSayathI prApta thatuM lokAloka prakAza svarUpa kevaLajJAna pAme che. A lebhanI kiTTIkaraNa lobhanA udaye zreNa svIkAranArAnA AzrayI jANavuM. je krodhanA. udaye zreNI svIkAre te, krodha vagere cAnI kiTTIo kare che. mAnanA udaye zreNI svIkAre, te mAnAdi traNa kaSAyanI kiTTIe kare, mAyAnA udaye zreNe svIkAre te mAyA labhanI kiTTI kare ema jANavuM. (698) navaraM itthI khavagA napuMsagaM khaviya thIveyaM / hAsAichagaM khaviu khavai saveyaM naro khavago // 699 // A kSapaNAne krama gAthAmAM je kahyo te napuMsakavede zreNI svIkAranAra AzrayI. kaho che. je strIvede zreNI AraMbhanAra hoya, to temAM A vizeSatA che ke, te pahelA napuMsakavedane khapAve che. te pachI strIvedane khapAve che. ane strIvedanA kSayanI sAthe puruSavedane baMdha viccheda thAya che. te pachI avedaka te pUrvokta puruSaveda ane hAsyAdi SaTraka ema sAta prakRtione eka sAthe khapAve che. ane bAkInI prakRtie AgaLa pramANe khapAve che. je puruSavede zreNI svIkAranAra hoya, te pahelA napuMsakaveda, te pachI strIveda. te pachI hAsyAdi SaTraka khapAvI pachI puruSavedane khapAve che. bAkInuM AgaLa pramANe (69) 90. upazamazreNI aNadaMsanapuMsitthIveyachakaM ca purisaveyaM ca / do do egaMtarie sarise sarisa uvasamei // 700 // kramaza: anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya, dazanatrika, napuMsada, strIveda, hAsyaSaTuka, puruSada, krodha vagere kaSAya ane AMtare saMjavalanuM krodha vagere sarakhA kaSAne upazamAve che. upazama zreNIne prAraMbha karanAra apramattasaMyata ja hoya che. upazama-zreNInI pUrNAhutimAM jIva apramattasaMyata, pramattasaMyata, dezavirata ke aviratamAMthI keIpaNa hoya che. bIjA AcAryo kahe che ke, avirata, dezavirata, pramatta, apramattasaMvatamAMthI keIpaNa anaMtAnubaMdhI kaSAne upazamAve che. darzanatrika vagerene te saMyamamAM rahelA AtmA ja upazamAve che. emAM pahelA anaMtAnubaMdhInI upazamanA kare che. keIpaNa avirata vagere keIpaNa gamAM vartatA tejalezyA, palezyA ane zubhecchAmAMthI keIpaNa zubha lezyAvAna
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90. upazamazreNI 385 sAkAra upagavALe, aMtAkoDAkoDI sAgaropamanI sthiti sattAvALe, karaNukALanA pahelA aMtamuhUrta sudhI satata vizuddhamAna cittavALo hoya che, ane AvA prakAranA cittavALa parAvartamAna zubha prakRtio ja bAMdhe che. paNa azubha prakRtio bAMdhata nathI. ane azubhakarmonA rasanI anaMtaguNI hAni kare che ane zubha prakRtinA rasanI anaMtaguNa vRddhi kare che. sthitibaMdhamAM paNa che je sthiti pUrNa thatI jAya tyAre bIjA sthitibaMdhane pUrva-pUrva sthitibaMdhanI apekSAe pApamanA asaMkhyAtabhAga hIna kare che. aMtamuhUrta pUrI thayA pachI kramasara yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa nAma ataM muhUrta kALavALA traNa karaNe kare che. cotho te upazAntaaddhAno kALa che. yathApravRttakaraNa Adi te saMpUrNapaNe karma prakRti graMthamAMthI jANavA. anivRttikaraNaddhAno saMkhyAta bhAga gayA pachI, eka bhAga bAkI rahe, tyAre anaMtAnubaMdhInI nIcenI AvalikA mAtra sthiti choDI, aMtamuhUrta pramANanuM aMtaHkaraNa aMtamuhUrta kALamAM kare che. ane aMtarakaraNanA dalikane ukheDI ukheDIne baMdhAtI paraprakRtimAM nAMkhe che ane eka AvalikArUpa prathama sthitinA dalikane stibuka saMkrama vaDe bhegavAtI paraprakRtiomAM nAMkhe che. aMtarakaraNa karyA bAda bIjA samaye anaMtAnubaMdhInI uparanI sthitinA dalikane upazamAvavAno AraMbha kare che. te A pramANe pahelA samaye thoDuM, bIjA samaye tethI asaMkhyAtaguNa, trIjA samaye tenAthI asaMkhyAtaguNa-e pramANe aMtarmuhUrta kALamAM dareka samaye kamasara asaMkhyAtaguNa asakhya guNa upazamavALA anaMtAnubaMdhIno saMpUrNa upazama thAya che. upazama pAmelI prakRti eTale ke dhULanA DhagalAne pANI vaDe sicI-siMcI, dhokA vagere vaDe TIpI TIpI ati kaThaNa kare, tema karmarUpI dhULane paNa vizuddhirUpI pANI vaDe siMcI-sicI anivRttikaraNarUpa dhekAvaDe TIpI TIpI evI kare ke jethI saMkramaNa, udaya, udIraNA, niddhatta, nikAcanA vagere karaNane agya thAya eTale ke IpaNa karaNa na lAge. bIjA AcAryo te anaMtAnubaMdhInI upazamanA mAnatA nathI. paraMtu visaMyejanA ke kSapaNuM thAya ema kahe che ane te pahelA kahI gayA chIe. darzanavikanI upazamanA kahe che- saMyamamAM rahela, kSApazamika samyagdaSTivaMta aMtamuhUrta kALamAM darzanatrikane upazamAve che ane upazamAvIne pUrvokta traNa karaNe karI vizuddhithI vadhatA anivRttikaraNa addhAnA saMkhyAtA bhAga gayAbAda aMtarakaraNa kare che. ane te aMtarakaraNa karatAM-karatAM samyaktvamehanIyanI prathama sthiti aMtarmuhUrta pramANanI sthApe che. ane mizramehanIya ane mithyAtva mehanIyanI AvalikA pramANa sthApe che. traNenA dalikane khodI- khodIne samakita mehanIyanI prathama sthitimAM nAkhe 49
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 pravacanasAroddhAra che. mithyAtva ane mizramehanA prathama sthitinA dalikane samakita mohanIyanA prathama sthitinA dalikamAM stibuka saMkramavaDe saMkramAve che. ane samatimohanIyanI prathama sthiti vipAkedaya vaDe anubhavatA bhagavatA kSINa thavAthI upazama samyagdaSTi thAya che. mithyAtva vagere traNe darzana mohanIyanA uparitana dalikanI upazamanA paNa anaMtAnubaMdhInA uparitana sthiti dalikanI upazamanAnI jema ja jANavI. A pramANe darzanatrikane upazamAvanAra AtmA pramatta apramatta guNaThANe seMkaDo vakhata Ava-jAva karIne cAritramehanIyane upazamAvavAnI IcchAthI pharIthI yathApravRtta vagere traNa karaNe kare che. paraMtu ahi yathApravRttakaraNa apramatta guNasthAnake, apUrvakaraNaapUrvakaraNa guNasthAnake kare ane apUrvakaraNa samaye sthitighAta vagere vaDe vizuddha karIne te pachInA bIjA samaye anivRttikaraNamAM praveze che. anivRttikaraNa addhAnA saMkhyAtA bhAga gayA pachI, darzanasaptaka (sivAya)ne cheDI mehanIyanI ekavIsa prakRtionuM aMtarakaraNa kare che. temAM veda ane saMvalana kaSAyano udaya hoya, te bene potAnA udayakALathI laIne prathama sthiti kare che. ane bAkInA agyAra kaSA ane ATha nekaSAyanI AvalikA mAtra sthiti kare che. ane aMtarakaraNamAM rahela dalikanuM prakSepa svarUpa graMtha vistAranA bhayathI lakhatA nathI. aMtarakaraNa karIne, aMtamuhUrta bAda napuMsaka vedane upazamAve che. te A pramANe. pahelA samaye DuM, bIjA samaye tenAthI asaMkhyAtaguNa, ema dareka samaye asaMkhyaguNa asaMkhyaguNa chellA samaya sudhI upazamAve che. dareka samaye upazamAvela dalikanI apekSAe bIjI prakRtimAM chellethI bIjA samaya sudhI asaMkhya guNa dalikane prakSepa kare che. ane chelle samaye upazamAvavA gya dalika bIjI prakRtiomAM saMkramAvavA gya dalikanI apekSAe, asaMkhyaguNa jANavA. napusakaveda upazamAvyA pachI pUrvokta vidhipUrvaka aMtamuhUrta kALamAM strIveda upazamAve che. te pachI aMtamuhUrta kALamAM hAsya Saka upazamAve che. je samaye hAsyaSaka upazame, te ja vakhate puruSavedane baMdha, udaya, udIraNAne viccheda thAya che. te pachI eka samaya nyUna be AvalikA kALamAM saMpUrNa puruSavedane upazamAve che. te pachI aMtamuhUrta kALamAM eka sAthe apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNa jaidhane upazamAve che. ane te ja vakhate saMjavalana krodhane baMdha, udaya ane udIraNane viccheda thAya che. te pachI samaya nyUna be AvalikA kALamAM saMjavalana koine upazamAve che. te pachI aMtamuhUrta kALamAM apratyAkhyAna, pratyAkhyAnAvaraNa mAnane eka sAthe upazamAve che. te upazAMta thAya te ja vakhate saMjavalanamAnano baMdha, udaya, udIraNane viccheda thAya che. tyArapachI eka samaya nyUna be AvalikA kALamAM
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90. upazamazreNI 387 saMjavalana mAna upazamAve che. tyArabAda aMtarmuhUrta kALamAM apratyAkhyAna, pratyAkhyAnAvaraNa mAyAne upazamAve che. te ja samaye saMjavalanamAyAne baMdha, udaya, udIraNano viccheda thAya che. tyArathI A jIva phakta lebhamehanIyane bhogavanAra thAya che. lobhavedanAddhAnA traNa vibhAgo che. 1. azvakakaraNaddhA, 2. kiTTIkaraNaddhA, 3. kiTTIvedanAddhA. temAM pahelAM beno trIjo bhAga cAlatuM hoya tyAre saMjavalana lebhanI bIjI sthitimAMthI dalikane kheMcI, prathama sthitirUpa kare che ane bhogave che. azvakarNakaraNaddhAmAM rahele pahelA samaye ja apratyAkhyAna, pratyAkhyAna ane saMjavavana-ema traNe lebhane eka sAthe upazamAvavAno AraMbha kare che. vizuddhi vadhatA apUrva spaddhake kare che. apUrva paddhakane zabda AgaLa kahyA pramANe jANavo. saMjavalanamAyAnA baMdhAdine viccheda thayA pachI, eka samaya nyUna be AvalikA kALa bAda saMjavalanamAyAne upazama thAya che. A pramANe azvakarNakaraNoddhA pUrI thayA pachI, kiTTIkarNAraNoddhAmAM praveza thAya che. tyAM pUrvaspaddhake ane apUrvaspaddhakamAMthI dvitIya sthitimAM rahelA dalikene kheMcI laI, dareka samaye anaMta kiTTIo kare che. kiTTIkara suddhAnA carama samaye apratyAkhyAna, pratyAkhyAnAvaraNa lobhane eka sAthe upazamAve che. te upazAMta thAya te ja samaye saMjavalana lobhano baMdha viracheda ane bAdara saMjavalana lAbhane udaya udIraNAno viccheda thAya che. tyAre A jIva sUkama saMparAthI kahevAya che. te vakhate uparanI sthitimAMthI keTalIka kiTTIo kheMcI sUmasaMpAyaaddhA pramANa prathama sthiti rUpa kare che ane bhagave che. sUphamasaM5rAyaaddhA aMtamuhUrta pramANanI che. bAkInuM sUmakiTTIrUpa karela ane samayanUna be AvalikA rUpa bAMdhela dalikane upazamAve che. ane sUmasaM5rAyaaddhAnA chelalA samaye saMjavalana lebha upazAMta thAya che. tyAra pachInA bIjA samaye A jIva upazAMtahI thAya che. te jIva upazAMtahI tarIke jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtamuhUrta sudhI hoya che. te pachI AgaLa A jIva niyama paDe che. upazAMtanehI jIvanuM patana be rIte thAya che. bhavakSaya ane addhAkSayathI. 1. bhavakSaya patana -Ni vakhate jIva mRtyu pAme tyAre thAya che. 2. addhAkSaya patana :-upazAMta guNasthAnakano kALa pUrNa thayA bAda thAya che. addhAkSaye paDate jIva je pramANe caDyo hoya, te pramANe ja paDe. jyAM jyAM baMdhadayano viccheda thaye hatA, tyAM tyAM te baMdha, udaya, addhAkSace paDatAM zarU thAya che. paDatAM-paDatAM chaThThA pramattasaMyata guNasthAnaka sudhI paDe che. keI vaLI tethI paNa nIcenA be guNasthAnaka sudhI paNa jAya che. ane keIka sAsvAdanabhAva (guNasthAna)ne paNa
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 pravacanasAroddhAra pAme che. je bhavakSaye paDe che te niyama anuttara vimAnavAsI devomAM utpanna thAya che. ane pahelA samaye ja baMdhana vagere sarve karaNe pravarte che e vizeSatA che. eka bhavamAM utkRSTathI be vAra upazama zreNi mAMDI zakAya che. je eka bhavamAM be vAra upazamazreNI mAMDe che, tene niyamA te bhavamAM kSapakazreNIno abhAva hoya che. jeo ekavAra upazama zreNI mAMDe che, tene te bhavamAM kSapakazreNI paNa thAya e kArmagraMthika mata che. * AgamanA abhiprAye te eka bhavamAM eka zreNI ja maMDAya che. kahyuM che, ke eka bhavamAM be vAra mehane upazama thAya, paraMtu je bhavamAM upazama thAya che, te bhAvamAM mohane kSaya thatuM nathI. prazna - upazamazreNIne AraMbha te avirata samyagdaSTi vagere ja kare che. ane teone yathAsaMbhava samakti mehanIya, mithyAtvamohanIya, anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyAkhyAna kaSAyonA upazamathI thAya che. nahIM te tene krodhAdi prakRtinA udayathI samyakatva vagerene lAbha thAya nahIM, te pachI atyAre temane upazama kevI rIte kaho cho? uttara - A vAta barAbara nathI. tene guNanI prApti te prakRtinA kSapazamathI thaI hatI, upazamathI nahIM, mATe have upazama kare che. praznaH kSayopazamamAM paNa udayamAM Avela karmone kSaya ane anudayane upazama hoya che. ane upazama paNa A ja pramANe che, te pachI kSapazama ane upazamamAM zo pharaka che? jethI tame ema kaho cho, ke pahelA kSayopazama hatuM ane have upazama kare. uttaraH sAcI vAta che. kSapazamamAM tene AvaraNa karanAra karmone pradezadaya hoya che. upazamamAM te pradezadaya paNa hotuM nathI. praznaH je kSapazama hovA chatAM paNa mithyAtva, anaMtAnubaMdhI vagere kaSAyone pradezadaya hoya, to pachI samyaktva vagere guNane nAza kema thatuM nathI ? kemake mithyAtva vagerenA udayathI te sAsvAdana samyagdarzananI jema samyatva vagere AvelA hoya te paNa jatA rahe che. uttara - A deSa ahIM nathI lAgatuM. kemake pradezadaya maMdarasavALo hoya che ane maMdarasavALo udaya pitAnA AvaraNIya guNone nAza karavA mATe samartha nathI. jema cAra jJAnanA svAmine te matijJAnAvaraNa vagerene vipAkathI paNa udaya che. kahyuM che, ke matijJAnAvaraNa vagere karma yudayI che. dhruvodayI prakRtione avazya vipAkedaya ja hoya che. vipAkedayanI apekSAe ja dhRdaya nAma paDayuM che. AthI samasta cAra jJAnanA svAmIone matijJAnAvaraNa vagere prakRtio maMdIrasavALI havAthI mati vagere jJAnanA nAzakAraka thatI nathI. te pachI pradezadayathI gavAtI anaMtAnubaMdhI vagere te cokkasa guNa vighAtaka na thAya, kemake tene udaya ati maMdarasavALA che.
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90. upazamazreNI 389 anaMtAnubaMdhI kodha, mAna, mAyA, lebhane upazama kare che. tyArabAda mithyAtva, mizra ane samati mehanIyarUpa traNa darzanamehanIyanA traNa pujane upazama kare che. te pachI napusakaveda, te pachI strIvedane, te pachI hAsyAdi Saka eTale hAsya, rati, arati, bhaya, zeka, jugupsAne upazamAve che. te pachI puruSavedane te pachI be-be krodha ane vacce saMjavalana krodha vagerene upazamAve che. eTale apratyAkhyAna, pratyAkhyAna koI yugalane eka sAthe upazamAvI pachI saMjvalana krodhane upazamAve che. (700) kohaM mANaM mAyaM lobhamaNatANubaMdhamuvasamai / micchattamissasammattarUvapuMjattayaM tayaNu // 701 // itthinapuMsagavee tatto hAsAichakkameyaM tu / hAso raI ya arai ya sogo ya bhayaM duguMchA ya // 702 // anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobhano upazama karyA pachI mithyAtva, mizra, samyaktva rUpa traNa puMjane upazamAve che. paraMtu darzanatrikanA upazama pachI tarata ja te napuMsakaveda, strIvedane ekI sAthe upazamAve che. A upazamano kama napuMsakavede zreNI svIkAranAra Azrayi jANa. bAkI te ahIM A pramANe saMpradAya che, ke strIvede ke puruSavede upazamazraNa svIkAranAra je jagyAe napusakavedane upazamAve che, te dUra che. je napusakavede zreNI svIkArI hoya, te napuMsakavedane ja phakta upazamAve che. te pahelA napuMsakaveda ane strIveda e bannene sAthe upazamAvavA lAge che. te tyAM sudhI upazamAve che ke napuMsarvedanI udaya addhAne (kALa) dvicarama samaya AvI jAya. te vakhate strIveda upazamI jAya che. ane napuMsakaveda phakta eka samaya udaya sthitivALo hoya che. bAkInuM daLa upazamI jAya che. te udaya sthiti pUrI thayA pachI, jIva avedaka thAya che. te pachI puruSaveda vagere sAta prakRti eka samaye upazamAvavAno prayatna kare che. bAkInuM AgaLa pramANe. jyAre strIvede zreNI svIkAranAra pahelA napusakaveda upazamAve pachI strIvedane upazamAve che. te tyAM sudhI upazamAve che, ke jyAM sudhI potAnA strIvedanA udayana dvicarama samaya Ave. te vakhate phakta eka chellA samayanI udaya sthiti choDIne bAkInA sarva strIvedanA dalikane upazamAve che. te pachI chello samaya vItyA pachI avedaka bane che. tyArapachI puruSaveda, hAsyaSaka-ema sAta prakRtio eka sAthe upazamAve che. bAkInuM AgaLa pramANe. puruSavede zreNI svIkAranAranuM svarUpa AgaLanI prathama gAthAmAM kahyuM che. 701-702 to puveyaM tatto appacakkhANapaccakhANA ya / AvaraNakohajuyalaM pasamai saMjalaNakohaMpi // 703 //
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 390 ekameNa tinnivi mANe mAyA 3 lohatiyagapi / navaraM saMjalaNAbhihalohatibhAge iya viseso // 704 // saMkheyAI kiTTIkayAI khaMDAI pasamati kameNaM / puNaravi carimaM khaMDa asaMkhakhaMDAI kAU ||705 // te pachI puruSaveda tyArabAda apratyAkhyAna, pratyAkhyAnAvaraNa krodha yugala ane te pachI saMjavalana krodhanA upazama kare che. A kramapUrvaka traNe mAna, traNe mAyA ane traNe lAbhane upazamAve che. paraMtu saMjavalana nAmanA leAbhanA kiTTI vedanAddhA Adi traNa bhAgamAM je vizeSatA che te kahe che. saMjavalana lAbhanA kiTTI karelA sakhyAtaH khaDAnA dareka samaye kramasara upazamAve che. ane chelrA kha'DanA phrI asaMkhyAtA khaDA karIne dareka samaye eka eka upazamAve che. (703-705) pravacanasArAddhAra aNusamayaM ekkekaM uvasAmai iha hi sattagovasame / ho ava tatto aniyaTTI hoi napumAi || 706 // pasamaMto jA saMkheyalohakhaMDAI carimakhaMDassa / saMkhAIe khaMDe pasamaMto suhumarAo so // 707 // moho mammI kayammi uvasaMtamohaguNaThANaM / siddhi saMjAyai vIyarAyANaM // 708 || have je je prakRtinA upazamana karatA AtmA je guNasthAnake hAya che te kahe che. ahIM zreNI svIkAranAra anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya ane dana meAhanIyatrika-ema inasaptakanA upazama vakhate jIva AThamA apUrvakaraNa guNasthAnake hAya che. te pachI.. napuMsakaveda vagere prakRtithI laI khAdara lAbhanA saMkhyAtA kha'DAnA upazama kare. tyAM sudhI anivRtti bAdararUpa navame guNasthAnake hAya che. te pachI chellA sUkSma kiTTIkRta khaMDanA asaMkhyAtA khaDAne upazamAve, tyAre jIva sUkSmasauMparAya guNasthAnake hAya che. A pramANe mAhanIyanA upazama thavAthI upazAMtameAhaguNusthAnaka thAya che. ane te upazAMtame haguNasthAnaka vItarAga bhAvathI na paDanAra mATe sarvAsiddha anuttaravimAnanA kAraNarUpa thAya che. (706,-908) 91. stha'DilabhUminuM svarUpaH aNAvAyamasaMloe 1, parassANuvadhAya 2 / same 3 ajjhasire yAvi 4, acirakAlakami 5 ya // 709 //
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. stha`DiyabhUminu` svarUpa vicchinne 6 dUramogADhe 7, nAsane 8 bilavajjie 9 / tasapANabIyarahie 10, uccArAINi vosire // 710 // 391 1. anApAta asalAka, 2. bIjAne anupaghAtika, 3. samabhUmi, 4. peAlANu rahita, 5. acirakALakRta, 6. vistAravALI, 7. dUra avagADha, 8. anAsana, 9. bila (dara) varjIta, 10. trasa, prANu, bIja rahita evI bhUmimAM stha'Dila vagere parahave, : 1. anApAta asalAka je sthUlibhUmimAM eTale svapakSIya ane parapakSIyanuM AvAgamana na hoya, evI bhUmi te anApAtabhUmi kahevAya. salAka eTale dekhAvuM te. bIjA joi na zake tevI jhADa vagerethI DhaMkAyela bhUmi te asa leAka. 1. anApAta ane asalAka bhUmi 2. anApAta sa`leAkavALI bhUmi. 3. ApAtavALI asa`lAka bhUmi. 4. ApAta ane salATavALI bhUmi. A cAra bhAMgAmAMthI pahelA bhAMgAmAM stha`DilanI rajA ApI che. bAkInA bhAMgAmAM niSedha che. A cAra bhAMgAemAM chellA lAMgAnI vyAkhyA karavAthI khIjA bhAMgAnI vidhi-niSedhanI jANakArI sugama thAya che. mATe chellA bhAMgAnI ja vyAkhyA kare che. -- ApAtavAna stha'DilabhUmi :- svapakSaApAtavAna ane parapakSaapAtavAna-ema e prakAre che. svapakSa eTale sAdhu ane parapakSa eTale gRhastha. svapakSa ApAtavAna paNa sAdhu ApAtavAna ane sAdhvI ApAtavAna--ema e prakAre che. sAdhue paNa be prakAre che. 1. 'vijJa, 2. asa.vijJa. savA udyata vihArI eTale AcArasa`panna ane asavijJA pAsatthA vagere zithilAcArI, saMvijJA paNa e prakAre che. 1. eka sAmAcArIvALA mane!jJa ane bhinna sAmAcArIvALA amanAra. asaMvijJA paNa e prakAre che. 1. sa`vijJapAkSika ane ra. asa'vijJapAkSika. sa`vijJapAkSika eTale peAtAnA anuSThAnanI niMdA karanArA ane susAdhunI yatheAkta sAmAcArInA prarUpaka asa'vijJapAkSikA dharmanA piraNAma vagaranA tathA susAdhunA pratye abhAva rAkhanArA ( jugupsA karanArA niMdA karanArA ). kahyuM che, ke temAM ApAta sapakSI ane parapakSI-ema be prakAranA jANavA, sapakSI ApAta sAdhu ane sAdhvInA ema-e prakAre che. 1. sAdhue asaMvijJa ane savijJa, sa`vijJA
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 392 pravacanasAroddhAra manejha ane amane jJa-ema be prakAre che. asaMvi paNa be prakAre che. saMvijJapAkSika ane asaMvijJapAkSika. ApAta yukta ApAta yukta pakSa 525kSa sAdhu sAdevI saMvijJa asaMvijJa manAjJa amanAjJa 2 saMvijJapAkSika asaMvijhapAkSika pa25kSa ApAta sthaLa ! manuSya ApAtavALI ane tiryaMca ApatavALI ema be prakAre che. ane te baMne paNa traNa traNa prakAre che. 1. puruSApAtavALI, 2. strIApAtavALI, 3. napuMsaApAtavALI. manuSya puruSa ApAtavAnabhUmi paNa traNa prakAre che. 1. rAjakulavALA daMDika puruSavALI, 2, rAjakuLa sivAyanA mahARddhivALA ke kauTuMbika puruSavALI, 3. sAmAnya lakavALI. A traNe paNa zaucavAdI ane azaucavAdI-ema. be--be prakAre che. A pramANe strIApAta ane napuMsakaApAta paNa daMDika vagere bhede vaDe traNa traNa prakAre, tema ja te traNa prakAranA paNa zaucavAdI azaucavAdI -ema be prakAre bhedo jANavA. kahyuM che ke para pakSIApAta paNa be prakAre. manuSya ane tiryaMca bheda jANo. ane te baMnenA paNa puruSa, strI ane napuMsaka ema traNa-traNa prakAra jANavA. puruSApAtanA daMDika kauTuMbika ane sAmAnya leka ema traNa prakAre ane te traNe paNa zaucavAdI ane azaucavAdI bhede jANavA, e pramANe napuMsaka ane strIApAtamAM paNa jANavuM.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Dika manuSya / puruSa kauTumbika zauya azauca zauca azoca zauca vAdI vAdI vAdI vAdI vAdI prAkRta azoca vAdI parapakSa ApAta yukta strI daDika kauTumbika zauya azauca zauya azauya vAdI vAdI vAdI vAdI prAkRta zauya azauca vAdI vAdI Dika zauca vAdI napuMsaka kauTumbika azoya zauca azauca zauca vAdI vAdI vAdI vAdI tirthaM "ca prAkRta azIya vAdI
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 pravacanasAreddhAra tiryaMcApAtavAna bhUmi kahe che. temAM tiya dasa eTale darpavALA (madenmatta) ane adasa eTale zAMta prakRtivALA-ema be prakAre che. te baMnenA paNa mUlyanA AdhAre jaghanya, madhyama ane utkRSTa -ema traNa traNa bhedo che. temAM gheTA vagere jaghanya, hAthI vagere utkRSTa ane pADA vagere madhyama. A puruSa tiryae kahyA. e pramANe strItiryaMce ane napuMsakatiyAnuM svarUpa jANavuM. tenA dasa ane adasaema be be prakAre jANavA, tenAM juguNita eTale niMdanIya gadheDI vagere ane ajuguNita eTale aniMdanIya ghaDI vagere. kahyuM che ke, tiryaMca dasa ane adata ema be prakAre che. tenA jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa traNa bheda che. e pramANe strItiryaMca ane napuMsakatiryA che. te paNa niMdanIya ane aniMdanIya--ema be prakAre jANavA. A pramANe ApAtavAna ghaMDilanI vAta kahI. 1. have saMlekavAnuM spaMDilabhUminI vAta kahe che. saMlakavAnaspaMDilabhUmi phakta manuSya viSayaka jANavI. manuSya, strI-puruSa ane napusaka- ema traNa prakAre che. ane te darekanA paNa daMDika, kauTuMbika ane sAmAnya prajA-ema traNa-traNa prakAra che. te traNe paNa zaucavAdI, azaucavAdI-ema be--be prakAre che. kahyuM che ke, Aleka puruSa, strI ane napusaka, manuSya viSayaka jANavo. te paNa sAmAnya prajArUpe, kauTuMbika ane daMDika-ema traNa traNa prakAre che. te traNenA paNa zaucavAdI ane azaucavAdI ema be prakAra che. A pramANe chellA bhAMgAmAM ApAta ane saMleka che. trIjA bhAgamAM ApAta che ane bIjA bhAMgAmAM saMloka che. ema bheda prabheda sAthe caturbhagI kahI. have ApAtavAnasaMlakavAnasthaDilabhUmie javAthI je doSa thAya che, te kahe che. vapakSasaMyata saMvijha amanojhane ApAta hoya tyAM na javuM. kAraNa ke adhikaraNano saMbhava che. jemake AcAryonI paraspara vibhinna sAmAcArI hovAthI amanojJanI sAmAcArImAM bhinnatA jovAnA kAraNe zikSaka (nUtana dIkSita) ne pitAnI sAmAcArIne pakSapAta hovAthI-AvI sAmAcArI che ja nahIM ema bolavA dvArA jhaghaDA thAya. pAsasthA vagere asaMviso AvatA hoya, tyAM paNa na javuM. kemake te pAsasthA vagere dhANA pANIthI gudA prakSAlana kare ane teone ghaNuM pANIthI gudA prakSAlana karatA joIne zaucavAdI ane zithila pariNamI zikSake (nUtana dIkSitane) manamAM ema thAya ke A loko paNa sAdhu che. mATe AmanI pAse sAruM raheze. ema vicArI anukULatA mATe teonI pAse paNa jatA rahe.
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiya"ca ApAtayukta adama dasa * jadhanya madhyama utkRSTa 91. sthaDilabhUminuM svarUpa | | puruSa napuMsaka strI puruSa napuMsaka - strI puruSa napuMsaka jugusita ajugupisata 9 sita ajugupata | 4 5 jugusita ajugusita jugu ajugusita sita 9 10 jugu- ajugusita sita 14 15 jugusita 11 12 madhyama utkRSTa jaghanya napuMsaka strI pu strI puruSa napuMsaka strI napuMsaka puruSa 23 28 18 jugu- ajugusita sita jugu- ajugusita sita 19 20 jugu- ajugusita sita 29 30 - - T jugusita ajuguNita 16 17 jugusita ajugusita 21 22 jugu ajugusita sita 395
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMlaka manuSyane ja hoya 386 puruSa napuMsaka _kombira prAkRta zaucavAdI azacavAdI azaucavAdI azaucavAdI zaucavAdI : azaucavAdI 11 prAkRta ziaucavAdI azaucavAdI zaucavAdI azaucavAdI 14 15 16 13 zaucavAdI azacavAdI 17 18 prAkRta vaizvika daDika zaucavAdI azaucavAdI zacavAdI azaucavAdI' zaucavAdI azaucavAdI pravacanasAroddhAra
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. stha`DilabhUminuM svarUpa 397 maneAjJa sAdhue AvatA hoya te te tyAM javAya. sAdhvIneA ApAta hoya te te sava thA cheADavA yeAgya che. ema svapakSIApAtavAnanA doSo kahyA. parapakSI ApAtamAM je puruSapAta stha'DilabhUmi hAya tA niyamA ghaNuM pANI ane cAkhyu ( anAvila) pANI lai javuM. kemake ati thAtu pANI hoya ke gaMdu pANI hoya ke bilakula pANInA abhAvamAM gayelA hAya, te teo A sAdhue pavitra che- ema niMdA kare. athavA apavitra evA sAdhuone koie anna pANI vagere ApavA nahIM- ema gocarInA niSedha kare, kAika navA ja dharma pAmela zrAvaka hAya, te tene vipariNAma thaI jAya. strI ke napuMsaktA ApAtamAM peAtAne (sAdhune) viSe athavA bIjA baMnene viSe eTale ke strI athavA napu Msaka vyakti upara zaMkA Adi doSo thAya. sAdhu zaMkAnA viSayabhUta thAya (karAya ). A sAdhu ahIM kema bhaTake che ? paranI upara eTale ke strI athavA napuMsakamAM zaMkA kare ke A pApIe A sAdhune bhAgavavA AvyA che, temAM evI zaMkA kare ke A baMne paraspara maithuna sevavA ahIM AvyA lAge che. strI ke napuMsaka AvatA sAdhu potAnI icchAthI ke strI napuMsakanI icchAthI ke parasparanI IcchAthI strI ke napuMsaka sAthe maithuna sevatA hoya, te vakhate kAika gRhastha joI jAya ane sAdhune pakaDI rAjadarabAre laI jAya to zAsananI apabhrAjanA vagere thAya. madonmatta tiya "cA AvatA hoya, te zIMgaDA mAravA vagere dveSA thAya che. niMdanIya tiya ca strI, napuMsaka AvatA hoya, tA leAkAne maithunanI zaMkA thAya. ane kayAreka sAdhu pAte paNa enu` sevana karanArA thAya. ApAtanA doSo kahyA e pramANe saMlAkamAM pazu tiya cAne cheDI manuScAmAM taNavA. tiya 'canA jovA (saleAka) thI uparokta dASAmAMthI kAI dveSa thatA nathI. manuSyeAmAM srI, puruSa ke napuMsakAne jovAthI je ApAtamAM doSo kyA che, teja rASA saMlAkamAM jANavA. kadAca Atma, para ane ubhayathI utpanna thayela maithunanA drASa na thAya, chatAM paNa A dASAnI saMbhAvanA rahe che. jemake kAika kahe che ke je dizAmAM amArA strI varga zauca mATe jAya che. te ja dizAmAM A sAdhue paNa jAya che. mATe nakkI amArI koI paNa strIne IcchatA athavA sa "keta ApelI strInI najara paDe tyAM ubhA rahe che. tathA napuMsaka ke strI vAyunA kAraNe ke svAbhAvika vikRta liMga joine maithunanI IcchAthI te sAdhune upasarga kare. tethI traNenA saloka choDI de. A pramANe chellA bhAMgAmAM ApAtasalAka baMnenA doSA, trIjA bhAMgAmAM ApAttanA doSA, khIjA bhAMgAnA saMlAkanA dASA thAya, ane pahelA bhAMgAvALI stha'Dila - bhUmimAM ApAta ke saMlAka daSA thatA nathI mATe temAM stha MDila javuM joie. kahyuM che ke,
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 pravacanasArAddhAra trIjA bhAMgAmAM ApAta dveSa che. bIjA bhAMgAmAM sa`leAkajanya doSa che. pahelA. bhAMgAmAM ApAta ke sa leAkajanya doSa nathI mATe kahela vidhipUrvaka temAM stha'Dila javuM. 2. upaghAta :-je stha'DilabhUmi uDDAha ( zAsanahIlanA ) vagerenA kAraNa rUpe hAya te aupaghAtikastha DilabhUmi. te (1) AtmApaghAtika, (2) pravacanaaupaghAtika, (3) saMyaauApaghAtika--ema traNa prakAre che. 1. AtmaupaghAtika -bagIcA vagere jemAM sthADila-zauca vagere karatA jue to tenA mAlika sAdhune mAre-phUTe, 2. pravacanaaupaghAtika :-purIsa sthAna eTale viSTAvALI jagyA. te azucimaya hAvAthI niMdanIya che. leAkeAmAM zAsananI niMdA thAya ke A sAdhue AvAM gaMdA sthAne jAya che. 3. sayaauSadyAtika :-aMgArA vagere khALavAnu sthAna. tyAM stha`Dila karatA agnikAyanA jIvAnI virAdhanA thAya che. kemake agni saLagAvanArA khIjI jIvAkula bhUmimAM agni saLagAvavuM vagere kare athavA devatA vagere nAMkhe. AvI astha Dila jIvAkula bhUmimAM zauca kare, to te paNa sayamepaghAti thAya che. AvA doSa thatA hovAthI anaupaghAtika stha'DilabhUmimAM zaucAdi kriyA karavI. e pramANe khIjA sthAnamAM paNa vicAravuM. 3. samabhUmi :-khADA, TekarA vagaranI samabhUmimAM zauca karavA, viSamabhUmimAM zaucAdi karavAthI paDavA vagerenA kAraNe AtmavirAdhanA thAya. viSamabhUminA kAraNe stha'Dila-mAtru ( pezAba )nA relA cAlavAnA kAraNe chakAya jIvAnI virAdhanA thavAthI sacama virAdhanA thAya. 4, azuSiraH- je bhUmi ghAsa vagerethI DhaMkAyela na hoya, te aSira, ghAsa vagerethI DhaMkAyela zuSira (pAlI) bhUmimAM zauca vagere paraThavavAnAM kAraNe vIMchI, uMdara, sApa vagere karaDavAthI AtmavirAdhanA thAya che ane sthaMDila mAtru dara vageremAM javAnA kAraNe, trasavA tathA pRthvIkAya vagere sthAvarajIvAnI virAdhanA thavAnA kAraNe saMyama virAdhanA thAya che. 5. acirakAlakRta:-thADA samaya pahelAM ja acitta thayela te acirakAlakRta. je stha`DilabhUmi je RtumAM agni saLagAvavA vagere kAraNeA dvArA acitta karela hAya, te RtumAM te stha`DilabhUmi acirakAlamRta kahevAya. jemake, hemaMtaRtumAM acitta karela bhUmi hemaMta RtumAM ja acirakAlakRta kahevAya. paraMtu hemaMtaRtu vItI gayA pachI te bhUmi cirakAlakRta kahevAya. kemake te bhUmi te samaya pachI sacitta thavAthI ke mizra thavAthI astha'DilabhUmi thAya che. jyAM AgaLa eka varSAkALa sudhI gAyanA ToLA, pazunA dhaNa
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. DilabhUminuM svarUpa 399 sAthe gAma vasyuM hoya, te te bhUmi bAra varasa sudhI sthaDilabhUmirUpe rahe che. te pachI arthADila thAya che. 6. vistINa vistIrNa eTale vistAravALI bhUmi - te jaghanya, madhyama ane utkRSTa ema traNa prakAre che. jaghanya vistAra eka hAtha lAMbI-pahoLI bhUmi heya te. utkRSTa vistAra bAra yeAjana pramANane jyAM cakravartInI chAvaNIne paDAva hoya te jANo. bAkIne eTale jaghanya ane utkRSTa vaccene madhyama vistAra che. 7. dUra-avagAha:-je bhUmi agnitApa vagerethI cAra AMgaLa sudhI nIce acitta thaI hoya te jaghanya ane je nIce pAMca vagere AgaLa pramANa acitta hoya, te utkRSTa avagADha. ahIM vRddha saMpradAya evo che, ke cAra AMgaLa UMDI acitta bhUmimAM spaMDila (Thallo) paraThavAya paNa mAtru na paraThavAya. 8. anAsanna - anAsanna eTale bagIcA vagerenI ati najIkamAM nahIM. . AsananA be prakAra che. dravyAsanna ane bhAvAsanna. dravyAsana eTale devamaMdira, havelI (makAna), gAmane bagIce, gAma, khetara, rastA vagerenI najIka thaMDila karavuM te. AmAM saMyamapaghAta ane AtmavirAdhanA- ema be doSe che. te A rIte ke, je devakula vagerenI najIkamAM sthaDila paraTha hoya, te devakulane (mAlika) svAmi keIka nekara vagere pAsethI bIjI jagyAe naMkhAve ane te jagyAne lIMpaNa karAve tathA hAtha devaDAve temAM saMyamavirAdhanA thAya. tema ja te ghara vagerene mAlika gusse thaI mArakUTa paNa kare. te AtmavirAdhanA thAya. bhAvAsanna -eTale jyAM sudhI jarA paNa (sthaDila) saMjJA na Ave tyAM sudhI rahevuM te bhAvAsana. te bhAvAsanna thAya mATe sthaDilabhUmie utAvaLathI jato hoya, te vakhate kaIka dhUta sAdhunI UDilanI zaMkA jANI dharma pUchavAnA bahAne adhavacce ubhA rAkhe. tethI zaMkA rekI rAkhavAnA kAraNe maraNa ke mAMdagI thavAne avazya saMbhava hovAthI AtmavirAdhanA thAya che. saMjJA je na roke te lekanI AgaLa rastAmAM ja IMDila karavAno prasaMga Ave athavA te jAMgha vagere lepAvAthI bagaDe te pravacana virAdhanA thAya. tathA paDilehyA vagaranI bhUmie zauca karavAthI saMyamavirAdhanA thAya che. 9. bilavajita - bilavALI sthaDilabhUmimAM zauca karavAthI je sthaDila mAtru daramAM pese, te temAM rahela kIDI vagere jIvono nAza thAya che. eTale saMyama virAdhanA thAya. sApa vagere karaDavAthI Atma virAdhanA thAya. 10. trasa, prANu, bIja rahita - sthAvara ane trasa jI rahita bhUmi. traNa sthAvara jIvavALI bhUmimAM zauca karavAthI sAdhune saMyamavirAdhanA ane AtmavirAdhanA thAya che. emAM trasa ane sthAvara jano nAza thato hovAthI saMyama virAdhanA thAya che.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 pravacanasAroddhAra kIDI, maMkoDA vagere trasa jIvenA karaDavA vagere upadravathI AtmavirAdhanA thAya. ati tirUNa gokharu, kAMTA vagere sthAvara jIvo vaDe paga viMdhAvAthI, kAdava vagere vaDe paga lapasavAthI paDavAnA kAraNe AtmavirAdhanA thAya che. uparokta A daza pade eka, be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava ane daza vaDe saMga karavA. ane teonA bhAMgA karI tene saravALo karavAthI 1024 bhAMga thAya. bhAMga karavA mATenI rIta nIce pramANe - A daza padenA be, vagere saMgika icchita bhAMgA lAvavA mATe, teTalA pramANanI. be saMkhyA upara ane nIcenI lAInamAM nIce mujaba sthApavI. eTale ke ekathI daza. sudhInA AMka pUrvAnupUrvI uparanI lAInamAM lakhavA. tenI nIcenI lAIna pazcAnupUvathI, dazathI eka sudhInA AMka lakhavA te A pramANe. 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 8 - 10 10 - 9 - 8 - 7 - 6 - 5 -4 - 3 - 2 - 1 1 - 10 - 45-120 - 210 - 252 - 210 - 120 - 45- 10 have nIcenI lAInanA cheDA para ekaDA upara je dazano AMka che. tenA ekanA. saMge daza bhAMgA jANavA. AmAM karaNa gAthAne keI upayoga nathI thaye paNa be vagere saMgIka bhAMgA lAvavA mATe ja tene upaga karavAnuM che. tethI nIcenI lAInane ekaDAnI pachI je benI saMkhyA che, tenA vaDe uparanI lAInano je pazcAnupUrvIthI. dezano AMka che, tene bhAgAkAra kare eTale pAMca ja javAbarUpe Avaze. kemake dazane be e bhAMgatA pAMca ja thAya che. have nIcenI lAInanI benI saMkhyA vaDe uparanI lAInanI pahelI dazarUpa saMkhyAne bhAMgatA AvelAM pAMca vaDe, benA AMkanI uparanI je saMkhyA nava che. tene pAMcathI guNatA 4pa thAya che. A pramANe gaNIne saMga. bhAMgA karavA. - jemake dvisaMgI bhAMgA pIstAlIsa thayA. have trikasaMgI bhAMgA lAvavA mATe nIcenI lAInamAM benA AMka pachInI traNanI saMkhyAnI uparanI ATha rUpa saMkhyAnI apekSAe paDelA pIratAlIsa rUpa saMkhyAne bhAgAkAra kare eTale paMdarano bhAgAkAra Ave. eTale pIstAlIsane traNe bhAMgatA paMdara Ave. te paMdara vaDe nIcenI lAInanI je traNa AMka che. tenI uparano AMka je ATha che, tene guNavo. tene guNAkAra karatA eka vIsa thAya che. ATalA trikasaMgI bhAMgA thayA. - nIcenI lAInamAM rahela traNanI saMkhyA pachInA cAranA AMka upara rahela sAtanA. AMkanA badale pahelA eka vIsa AMka vaDe tenA upara rahela sAtanA AMkaDA badale pahelA ekavIsanA AMkane bhAgAkAra kare eTale trIsano javAba Avaze. kema ke ekavIsane cAre bhAMgatA trIsa ja thAya che. have trIsa vaDe cAranA upara rahela je sAtane
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91. aDilabhUminuM svarUpa 401 AMka che. tene guNatAM base daza (210) thayA. A catuSka saMgI bhAMgA thayA. e pramANe pAMca vagerenA sAMyogika bhAMgA lAvavA. A pramANe karatAM dezanA saMge eka bhAga thAya che. ekanA saMyoge daza-bhAMgA. (10) benA saMge pistAlIsa. (5) traNanA saMge ekase vasa. (12) cAranA saMge baso daza (210) pAMcanA saMge baso bAvana. (252) chanA saMge basa daza. (210) sAtanA saMge ekavIsa (12) AThanA saMge pistAlIsa (45). navanA saMyoge daza. (10) dazanA saMyoge eka bhAMge. A badhA bhAMgAno saravALo karatA kula bhAMgA eka hajAra trevIsa (1023) azuddhaUDilabhUminA thAya che. (1024) eka hajAra covIsamo bhAMgo zuddha che. jo ke te bhAMge karaNa vaDe A bhAMgAomAM nathI AvatuM, chatAM paNa enI aMdara umerI bhAMgAnI saMkhyA pUrI karavI. jethI badhA bhAMgAonI gaNatrI karatAM chelle zuddha bhAMge Ave che. kahyuM che ke, daza (10), pistAlIsa (45), ekasa vIsa (1ra0), base daza (210), basa bAvana (252), basadaza (210), ekaso vIsa (100), pistAlIsa (45), daza (10) eka-A badhA bhAMgAe eka saMyegI vagerenA thAya che ane eka zuddha bhAMgo maLavAthI eka hajArane covIsa bhAMgA thAya che. (710) 1 10=10+1= 10, 4:120=3047=210, 7210=3084 120, 2:10=549=45, 5:210=42x632para, 8:120=1543=45 3H45=1pa88=120=175 6:252=4245 210=672 9:45=542=10=175 10: 10 = 141 = 1 = 1 azuddha thaMDilanA bhAMgA 023 zuddha sthaDilane bhAga 1 kula bhAMgA 1024 paka
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92, caudapu nA nAmeA upAyaM paDhamaM puNa ekkArasako DipayapamANeNaM / bIyaM aggeNIyaM channauI lakkhapayasaMkhaM // 711 // viriyappavAyavvaM sattaripayalakkhalakkhiyaM taiyaM / asthitvA saTTIlakkhA cautthaM tu // 712 // nANappavAyanAmaM eyaM egUNa koDipayasaMkhaM / saccaSpavAyapuvrvvaM chappaya ahiegakoDIe || 713 / / AyavAya putraM payANa koDI u huMti chattIsaM / kammayappavAya gavaraM asIi lakkhahiya payakoDI // 714 // navamaM paccakkhANaM lakkhA culasI payANa parimANaM / vijjappavAya panarasa sahassa ekkArasa u koDI // 715 // chavvIsa koDIo payANa puvve avaMjhaNAmi | chappanna lakkha ahiyA payANa koDI u pANAU ||716 || kiriyAvisAlapuvaM nava koDIo payANa terasamaM / addhatterasakoDI caudasame biMdusArammi |||717 || 1. utpAda :-jemAM sava dravya paryAyAnA utpAda ( utpatti )ne Azrayine prarUpaNA che, te utpAda nAme paheluM pU. tenA agyAra karoDa pada che. jenAthI anA Adha thAya te padma evu' padanu lakSaNa hovA chatAM tathA prakAranA sa`pradAyanA hAvAthI te padmanuM pramANa (lakSaNa) sArI rIte jaNAtuM nathI. abhAva 2. agrAyaNIya :-jemAM sava dravya ane paryAyeAnI tathA jIva vizeSAnI agra eTale piramANunu varNana karAyuM hAya, te agrAyaNIya nAme bIju pUrva che. agra eTale parimANu, tenuM ayana eTale jANakArI (jJAna) te agrAyana--te agrAyaNIya pUrvamAM chattu (6) lAkha padeA che. (711) 3. vIya pravAda : jemAM kavAna ke karma rahita jIvAnu ane (khaLa)nI prarUpaNA karAyela che, te vIryapravAda nAmanuM trIju pUrva che. tenA 70 ajIvAnA vIrya lAkha pado che. 4. astinAstipravAda :-leAkamAM dharmAstikAya vagere je vastuo vidyamAna che. ane gadheDAnA zIMgaDA vagere je vidyamAna nathI. athavA syAdvAda abhiprAye dareka vastu
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92. caudapUrvanA nAmeA svasvarUpe astirUpe che ane para svarUpe nAstirUpe che--e pramANe jemAM prarUpaNA karAyela che. te astinAstipravAda nAme ceAthu. pUrva che. tenA (60) sATha lAkha po che. 403 5. jJAnapravAda :-mati vagere pAMce prakAranA jJAnAnu` bheda prabheda sahita svarUpa jemAM varNavyuM che, te jJAnapravAda nAme pAMcamuM pUrva che. ane temAM eka pada nyUna eka karoDa pado che. eTale (99,99,999) navvANu lAkha, navvANu hajAra, navasA navvANuMpada pramANa che. 6. satyapravAda :-satya eTale sayama athavA satya vacana tenA bheda ane enA virodhI pakSanA varNanavALuM satyapravAda nAmanuM chaThThuM pUrva che. temAM eka karADa ne cha pada che. 7. AtmapravAda -je pUmAM AtmA eTale jIvanuM aneka nayA vaDe svarUpa kahevAyu' che, te AtmapravAda nAmanuM sAtamuM pUrva che. tenA chatrIsa karoDa pado che. 8. samayapravAda :-samaya eTale siddhAMtanA, tenAM artha eTale padArthA, tene ja ahIM karmarUpe mAnyA che. tethI karmanuM svarUpa je pUmAM kahevAyuM che, te samayapravAda nAme AThamu pUrva che. khIjA graMthAmAM krama pravAH-ema paNa nAma kahyuM che. tyAM paNa jJAnAvaraNa vagere ATha prakAranA karmInI prakRti, sthiti, rasa, pradeza vagere bheda ane uttara bhedyAnuM jemAM vana che. temAM eka karoDa eMsI lAkha patra che. (714) 9. pratyAkhyAnapravAdaH-je pUrvamAM badhAye paccakkhANAnuM bheda sahita svarUpa kahevAyuM che, te navamuM pratyAkhyAnapravAda pUrva che. tenA cAryAsI lAkha pade che. 10. vidyAnupravAdaH-jemAM aneka vidyAo, vidyAnA atizayA, sAdhanAnukULatA ane siddhinI zreSThatA varNavavAmAM Avela che. te vidyAnupravAda nAme dazamuM pUrva che. tenA agyArakarADa paMdara hajAra padma che. (75) 11. avaya :-vaMdhya eTale niSphaLa. avaMdhya eTale saphaLa. je pUrvamAM badhAye jJAna, tapa ArAdhanAnAM saMcAganuM zubha phaLanA kathanapUrvaka ane aprazasta pramAda vagerenA sarve azubha phaLAnuM varNana che, te avAya. bIjAe kalyANa ema bIjuM nAma kahe che. eneA paNa artha A ja che. A pUrvanA padonuM pramANa chavvIsa karADa che. 12. prANAyu:-jemAM jIvAna! pAMca indriya, traNa khala, zvAseAzvAsa ane AyuSyarUpa prANAnu' aneka prakAre varNana che. te prANAyu nAmanuM bAramuM pUrva che. emAM eka karADa chappana lAkha padA che. 13. kriyAvizAlaH-jemAM kAyikI vagere kriyAnuM bhedo sahita vistArapUrvaka varNana karela karela che. te kriyAvizAla nAme teramu* pUryAM che. temAM nava karoDa pade che. 14. biMdusAra :-loka eTale zrutaleAkarUpa jagatamAM athavA akSaranA upara jema biMdu hAya tema zrutaleAkamAM sArarUpa ane sava akSaronA saMcAganI labdhinA kAraNarUpa sarvottama je pUrva che, te leAka biMdusAra. tenA sADAbAra karADa pattu che. (711thI717)
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 samavAyAMganI TIkAmAM padonuM pramANa khIjI rIte paNa jovAmAM Ave che. paDhamaM AyAraMga aTThArasa payasahassaparimANaM / evaM sesaMgANi vi duguNAdu guNa pamANAI ||718 || pravacanasArAddhAra prazna:-pUrva zabdanA artha zuM thAya che? uttaraH -tIthaMkarA tInI sthApanA vakhate sau prathama gaNadharone sarva sUtranA AdhArarUpa pUrvamAM rahelA sUtrA jaNAve che. tethI pUrvA kahevAya che. paNa gaNadharo zruta racanA karatI vakhate AcArAMga vagerenA kramapUrvaka racIne ene sthApe che, matAMtara arihaMtAe pahelA kahelA pUrvagata sUtrAne gaNadharo zrutarUpa prathama race che ane pachI AcArAMga vagere race che. siAcAro uttara :-AcArAMganiyu ktimAM je AcArAMga prathama jaNAvyuM che, te sthApanA eTale zrutanI gAThavaNIne Azrayine jANavuM. paNa racanA Azraya nahIM. ahIM AgaLa akSararacanA Azrayine pUrvAne prathama kahyA che. padma saMkhyAnA prasaMgane pAmI AcArAMga vagere aMgenA padonI saMkhyA kahe che. 1. paheluM AcArAMga 18000 padma pramANa che. e pachInA suyagaDAMga vagere aMgAnu pramANa ekabIjAthI Dabala Dabala jANuvuM. te A pramANe prazna :-tame A pramANe kahe che! paNa AcArAMganiyuktimAM (badhAmAM AcArAMga prathama che) e gAthA kahI che. tenuM zuM karaze ? 1. AcArAMga 18,00 pa4, 2. sUyagaDAMga 36,000 pa4, 3. ThANAMga 72,000 pu, 4. samavAyAMga 1,44000 paDha, pa. bhagavatisUtra 2,88000, 6. jJAtAdharma 5,76000, 7. upAsakadezAMga 11,52000,8. aMtakRtadazAMga-23,04000,9.anuttara papAtika 46,08000 10. praznavyAkaraNa 92,16000, 11. vipAkasUtra-1,84,32,000 pada pramANa che. prazna :- pUrvAcAryAe pUrvanI vyutpatti A pramANe karela che, 'pUrva' karaLAt pUrvALiH AthI nakkI thAya che ke gaNadhara bhagavaMtAe kramAnusAre prathama pUrva racyA che. ane pUrvAmAM samasta zrutajJAnanA samAveza thai jAya che. evA kAi viSaya ke vastu nathI ke je pUrNAMmAM na kahI heya. te pachI bIjA aMgo ke aMgabAhya zruta racavAnI zI jarUra che ? uttara H- A jagatamAM jIvA vividha prakAranA che. temAM je alpa buddhivALA jIvA hAya, te ati gabhIra evA pUrvanA abhyAsa karavA sama thatA nathI. tathA strIone emanA tucchava vagere doSa-bahulatAnA kAraNe pUrvanA abhyAsanA adhikAra nathI. kahyuM che ke tuccha, gAravayukta, caMcala IndriyavALI ane dhRtimAM strIne atizayavaMta adhyayanA ane bhUtavAda eTale pUrvanA paNa dula hovAthI abhyAsa hAtA nathI.
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 405 93. nigraMtha ahIM atizayavaMta adhyayana viziSTa camatkAravALA atizayavaMta utthAna zrata vagere vividha zAstro ane bhUtavAda eTale daSTivAda samajavuM. AthI a5 buddhivaMte ane strIonA upakAra mATe bAkInA aMge ane aMga bAhyazrutanI racanA karI che. (718) 3. nirgatha paMca niyaMThA bhaNiyA pulAya 1 bausA 2 kusIla 3 niggaMthA 4 / hoi siNAo ya 5 tahA ekeko so bhave duviho // 719 // graMtha eTale gAMTha. mithyAtva vagere AMtaragAMTha ane dharmopakaraNane cheDI dhana vagere bAhyagAMThe. tenAthI je rahita te nirgatha eTale sAdhuo. te pAMca prakAre kahyA che. 1. pulAka, 2. bakuza, 3. kuzIla, 4. nircatha, 5. snAtaka. A pulAka vagere badhAmAM sAmAnyathI cAritrano saddabhAva hevA chatAM paNa mehanIsakarmanA kSapazama vagerenI vicitratAnA kAraNe bheda batAvyA che. te pulAka vagere darekanA be-be bhede che. A be be bhedanuM varNana graMthakAra pote AgaLa karaze. (719) gaMtho micchattadhaNAio mao je ya niggayA ttto| te niggaMthA vuttA tesi pulAo bhave paDhamo / / 720 // kaSAya-vaza AtmA vaDe je zuM thAya eTale baMdhAya, te graMtha eTale gAMTha athavA te AtmAne karma vaDe je bAMdhe te gAMTha. te gAMTha atyaMtara ane bAhya-ema be prakAre che. temAM mithyAtva vagere cauda prakAre atyaMtara gAMTha che. ane dhana vagere daza prakAre bAhya gAMTha kahI che. mATe A be prakAranI gAMThamAMthI je nIkaLI gayA che eTale rahita thayA che. teone nigraMtha kahyA che. te nircanA pAMca bhedamAM prathama bheda pulAka che. (720) atyaMtara graMthi:micchttN veya tiyaM hAsAI chakkagaM ca nAyavyaM / kohAINa caukaM caudasa abhitarA gaMthA // 721 / / mithyAtva, vedatrika, hAsyaSaka, krodhAdi cAra-A cauda prakAranI atyaMtaragraMthi jANavI. have cauda prakAranI atyaMtaragraMthi kahe che. 1. tavanA arthanI azraddhArUpa mithyAtva, 2. puruSaveda, 3. strIveda, 4. napuMsakaveda-ema traNa veda, pa. hAsya, 6. rati, 7. arati, 8. bhaya, 9 jugupsA, 10. zeka.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasAroddhAra (11 thI 14) krodha-mAna-mAyA ane lebha. ema cAra kaSAya maLIne cauda atyaMtaragraMthI che. hAsya eTale Azcarya vismaya vageremAM meDhAnA khIlavArUpa (vikAsarUpa che. rati eTale asaMyamamAM prIti ane arati eTale saMyamamAM aprIti. Ihaleka vagere sAta prakAranA bha. ISTa vicagathI mAnasika duHkharUpa zoka. asnAnathI melA zarIravALA muninI je hilanA te jugupsA. kahyuM che ke, asnAna vagere kAraNe sAdhune tiraskAre (arUcI dAkhave) te jugupsA." AdyagraMthi khettaM vatthu dhaNadhannasaMcao mittanAisaMjogo / jANasayaNAsaNANi ya dAsA dAsIu kuviyaM ca // 722 // kSetra, vAstu eTale makAna, dhana, dhAnyano saMcaya (saMgraha), mitra, jJAtijanane meLApa, vAhana, zayana, Asana, dAsa, dAsI, kuya eTale gharavakharI--ema daza prakAre bAhyagraMthi che. kSetra eTale setu vagere khetaro, vAstuekhAta vagere makAna, sonuM, cAMdI vagere dhana, cekhA vagere dhAnya, te dhana-dhAnyano saMgraha, sAthe moTA thayela hoya te mitra, sagAvahAlA, sajajano te jJAtijano, mitra jJAtijanone meLApa, pAlakhI vagere vAhane, palaMga vagere pathArI, siMhAsana vagere Asano ane dAsa, dAsI, tathA vividha prakAranI gharavakharIrUpa kuSya. ahIM dhana-dhAnyane saMcaya ane mitra jJAtijanone saMgarUpa be prakAra ane kSetra vagere ATha prakAra. ema daza prakAre bAhyagraMthi che. 1. pulAka dhannamasAraM bhannai pulAyasadeNa teNa jassa samaM / caraNaM so hu pulAo laddhIsevAhi so ya duhA // 723 / / pulAka zabdathI nisAra, asAra je dhAnya kahevAya che. te asAra dhAnya samAna jenuM cAritra che te pulAka cAritravAna kahevAya che. te pulAka cAritra labdhi ane sevA-ema be prakAre che. pulAkazabdana nisAra anAja evo artha thAya che. cokhA kADhI lIdhA pachI bacela DAMgaranA je phetarA, te pulAka kahevAya. te pulAka samAna je sAdhunuM cAritra hoya, te pulAka sAdhu kahevAya. Ano bhAvArtha evo che, ke tapa ane zrutanA kAraNe athavA saMgha vagerenuM prayojana ubhuM thAya te sainya sahita cakravarti vagerene paNa cUrI nAMkhavAnI labdhi
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93. bakuza 407 vaDe jIvanAzano upayoga karanArA athavA jJAna vagerenA aticAra sevavA vaDe samasta saMyamanA sArano nAza karI DAMgaranA phetarAnI jema niHsAra cAritravALA je hoya te pulAka kahevAya. te pulAlabdhi ane sevAnA Asevana vaDe be prakAre che. labdhipulAka ane sevApulAka. labdhi pulAka - IndranI Rddhi samAna samRddhine banAvavAnI labdhi vizeSathI yukta hoya te ladhipulAka. kahyuM che ke, saMgha vagerenA kArya utpanna thaye, jeo cakravatine paNa cUrI nAMkhavAnI labdhithI yukta hoya, te labdhipulAka jANavA. bIjA AcAryo kahe che ke je AsevanathI jJAnapulAka hoya tene ja AvA prakAranI labdhi hoya che. te ja labdhi pulAka che. tenA sivAya bIje kaI hotuM nathI. 1. sevApulAka - jJAnapulAka, darzana pulAka, cAritrapulAka, liMga pulAka, yathAsUmapulAka-ema sevApulAka pAMca prakAre che. 1. temAM khalita, milita vagere aticAre vaDe jJAnAzraya AtmAne je asAra kare, te jJAna pulAka. 2. e pramANe kudaSTinuM saMstava karavA dvArA darzana pulAka. 3. mULaguNa ane uttaraguNamAM aticAra lagADavA vaDe cAritra virAdhavAthI cAritrapulAka. 4. yakta sAdhunA liMgane eTale sAdhuveSane vadhAre e karanAra ane niSkAraNa anya liMga karanAra liMgapulAka. 5. kaMIka pramAdathI mana vaDe akapya grahaNa karavAthI yuthAsUma pulAka. bIjA graMthamAM A pramANe paNa kahyuM che ke, uparanA jJAna Adi cAremAM je theDI zeDI virAdhanA kare te yathAsUma pulAka. (723) 2. bakuzauvgrnnsriiresuN bauso duviho duhAvi paMcaviho / Abhoga 1 aNAbhoe 2 saMvuDa 3 assaMbuDe 4 suhume 5 // 724 / / upakaraNuM ane zarIra viSayaka bakuza-be prakAre hovA chatAM paNa 1. Aga, ra. anAga, 3. saMvRtta, 4. asaMvRtta, ane 5. sukSmaema pAMca prakAre che. (7ra4) bakuza, zabala, kabura eTale kAbaracitare-A badhA bakuzanA paryAya che. AvA prakAranuM cAritra aticAranA kAraNe zuddhi ane azuddhi vaDe mizrita hovAthI bakuzacAritra che. te cAritra upakaraNaviSayaka ane zarIraviSayaka-ema be prakAre hevAthI upakaraNabakuza ane zarIrabakuza kahevAya che.
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 pravacanasAroddhAra upakaraNa bakuza eTale akALe ja dheyela celapaTe, cAdara vagere cokhA vastra vAparavAne (priya) zokhIna, tathA pAtrA, dAMDA vagere vibhUSA mATe tela vagere dvArA cakacakita karIne vAparanAra upakaraNabakuza kahevAya che. viziSTa kAraNa vagara hAtha, paga, moDhuM devuM, AMkha, kAna, nAka vagere avayavamAMthI mela dUra karavA, dAMta sApha karavA, vALa oLavavA vagere zarIranI zobhA mATe kare te zarIrabakuza kahevAya. A be prakAranA bakuza paNa sAmAnyathI pAMca prakAre che. te A pramANe 1 Abhegabakuza, 2. anAgabakuza, 3. saMvRttabakuza, 4. asaMvRttabakuza, 5. sUkamabakuza. Abhogabakuza eTale sAdhuo mATe zarIra upakaraNanI vibhUSA e ayogya che. evI samajapUrvaka je upayoga kare te A gabakuza. 2. sahasatkArathI eTale anupagathI je zarIra ke upakaraNanI vibhUSA karanAra hoya te anAgabakuza. 3. lokomAM jenA doSo prasiddha nathI te saMvRttabakuza. 4. lokamAM jemanA de prasiddha che te asaMvRttabakuza. 5. kaMIka pramAdathI AMkhane mela vagere je dUra kare, te sUkSamabakuza. A pragaTa ane apragaTa bakuzapaNuM mUla ane uttaraguNa-ema banene Azrayine samajavuM. A bakuzo sAmAnyathI Rddhi ane yazane IchanArA, zAtAgAravavALA, avivikta parivAravALA cheda yogya sabala cAritrathI yukta samajavA. , | Rddhi eTale ghaNA vastrapAtrane bheguM karanArA, ane yaza eTale A sAdhuo guNavAna che, viziSTa prakAranA sAdhuo che vagere evA prakAranI khyAti guNaprazaMsA vagerenI IcchAvALA hoya che. avivikta parivAra eTale asaMyamathI judA na paDelA eTale samudraphena (sAbu ) vagere vaDe jAMghane ghasanArA. tela vagere vaDe zarIrane sApha karanArA, kAtara vaDe vALa sudhAranArA (zaNagAranAra) A parivAra jene hoya, te avivikta parivAravALA kahevAya. - zAtA eTale sukha. temAM gaurava eTale AdaravALA, sukhazIlIyA eTale rAtri-divasa daramyAna karavAnA anuSThAnamAM atyaMta apramattapaNe prayatnazIla na hoya. | sarva ke deza chedaprAyazcitta egya zabala eTale aticArothI luSita je cAritra tene dhAraNa karanArA te cheda egya zabalacAritravAna kahevAya. (724) 3 kuzIla : AsevaNA kasAe duhA kusIlo duhAvi pNcviho| nANe 1 daMsaNa 2 caraNe 3 tave 4 ya ahasuhumae 5 ceva // 725 //
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93. nigraMtha kuzIla, AsevanA ane kaSAya-ema be prakAre hovA chatAM paNa jJAna, darzana, cAritra, tapa ane yathAsUkSma-ema pAMca prakAre paNa che. mUlattaraguNanI virAdhanAthI ane saMjavalana kaSAyanA udayathI jemanuM zIla eTale cAritra. dUSita che, te kuzIla kahevAya. te AvanAkuzIla ane kaSAyakuzIla-ema be prakAre che. AsevanA eTale saMyamanI je viparIta ArAdhanA, tenA vaDe je kuzIla te AsevanAkuzIla. saMjavalana krodha vagere kaSAyanA udayathI je kuzIla, te kaSAyakuzIla. kuzIla be prakAre hevA chatAM paNa pratisevanA kuzIlanA pAMca prakAra che. 1. jJAnakuzIla, 2. darzanakuzIla, 3. cAritrakuzIla, 4. tapakuzIla ane 5. yathAsUphamakuzIla, temAM je jJAna, darzana cAritra ane tapavaDe potAnI AjIvikA calAve pote jIve) te. te pratisevaka kahevAya. bIjA AcAryo tapanI jagyAe liMga kahe che. A mahAtmA sArA tapasvI che vagere prazaMsAthI je saMtuSTa thAya, te sUkSmapratisevaka. kaSAyakuzIla, paNa jJAnakaSAyakuzIla, darzanakaSAyakuzIla, cAritrakaSAyakuzIla, tapakaSAyakuzIla, sUmikaSAyakuzIla-ema pAMca prakAre che. je jJAna, darzana ane tapane saMjavalana krodha vagere kaSAyane AdhIna thaI eTale temAM upagavaMta thaI pita pitAnA viSayamAM (svArtha mAM ) vApare (upaga) kare, te kaSAyakuzIla kahevAya. kaSAyAdhIna thaI je kaIne paNa zrApa Ape, te cAritrakaSAyakuzIla, manathI je krodha vagere kare, te sUphamakaSAyakuzIla. athavA saMjvalanodha vagere kaSAyane AdhIna thaI je jJAna, darzana, cAritra ane tapane virAdhe eTale aticArothI malina kare, te jJAnAdi kaSAyayukta-kuzIla sUkamakaSAyakuzIla te upara pramANe che. (725) 4. nigraMtha :uvasAmago 1 ya khavago 2 duhA niyaMTho duhAvi paMcaviho / paDhamasamao 1 apaDhamo 2 carama 3 acaramo 4 ahAsuhumo 5 // 726 // upazAmaka ane kSapaka-ema be prakAre nigraMtha hevA chatAM paNa 1. prathamasamayI, 2. aprathamasamayI, 3. caramasamayI, 4. acaramasamayI ane 5. yathAsUkSma-ema pAMca prakAre che. - mohanIya karmarUpa gAMTha jemAMthI nIkaLI gaI che, te nirgatha. te upazAMtamUha ane kSINameha -ema be prakAre che. 52
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 pravacanasAroddhAra kahyuM che ke, te upazAMtakaSAyavALA ane kSINakaSAyavALA che. upazAMta eTale mehanIyakarmane jenA vaDe saMkramaNa uddavartana vagere karaNane agya rUpe karI, upazamabhAvane prApta karAvAya, te upazAMtamaha. jemano moha kSaya pAmI gayo che, te kSINameha. sUmasaM5rAya avasthAmAM saMjavalana lebhAne saMpUrNa khapAvIne bilakula mohanIyakarmane abhAva prApta karavA te. te nigraMtha be prakAre hovA chatAM paNa pAMca prakAre che. te A pramANe 1. prathama samayanA nirgatha, 2. aprathama samayanA nirgatha. 3. carama samayanA nircatha, 4. acarama samayanA nircatha, 5. yathAsUmanirca tha. aMtamuhUrta pramANa nigraMtha kALanA samaya samUhamAM je prathama samaye nirca thapaNAne pAme che, te prathama samaya nircatha. 2. prathama sivAyanA bIjA samaye vartatA nirgathe aprathamasamayanigraMtha. prathamaaprathama samaya nigraMthanI prarUpaNuM pUrvAnupUrvanI apekSAe che. 3. carama eTale chellA samaye rahelA nirca, caramasamayanircatha. 4. chellA samaya sivAya bAkInA samaye rahela nirgathe acaramanitha. carama samaya, acaramasamaya nigraMthanI prarUpaNa pazcAnupUrvInI apekSAe che. 5. yathAsUmanirgatha eTale prathama vagere samayanI apekSA (vivakSA) vagara sAmAnya badhAye samayamAM vartatA te yathAsUkSmanirgatha. A nircathanAM bhede amuka vivakSAne AdhIna che. pAvijai aTThasayaM khavagANuvasAmagANa cupnnaa| ukkosao jahanneNeko va dugaM va tigamahavA / / 727 // utkaTathI paka ekase ATha (108) ane upazAmaka cepana (54) hoya che. jaghanyathI eka, be athavA traNa hoya che. ' upazAMtamahI ane kSINamehI AtmAo eka eka samayamAM keTalA hoya che, te kahe che. eka samaye sAthe praveza karela kSINamehI AtmAo utkRSTathI eka ATha (108) hoya che ane upazAmaka AtmAo utkRSTathI cepana (54) hoya che. jaghanyathI te kSAyaka ane upazAmaka eka, be athavA traNa hoya che. Ane bhAvArtha e che ke, kSINamehI AtmAo kyAreka hoya che, te kyAreka nathI paNa hatA. kAraNa ke kSapakazreNInuM utkRSTathI cha mahinAnuM aMtara hovAthI satata emanI vidyamAnatA hatI nathI. mATe jyAre hoya, te ekI sAthe eka samayamAM kSapakazreNImAM jaghanya eka vagerethI laI utkRSTathI 108 ne ja praveza thAya che. vadhAre nahIM. gAthAmAM eka samayamAM ekI sAthe pravezela AtmAone Ayine jaNAvyuM che. judA judA samaye pravezela Azrayi utkRSTathI
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93. snAtaka 411 zata pRthaphatva hoya che, te A rIte. aMtamuhUrta pramANu kALavALI kSapakazreNImAM eka samaye ekI sAthe ekathI ekase ATha saMkhyA pramANa cha mahine khapAvavA praveze che. anya samaye paNa e pramANe, bIjA samaye paNa e pramANe eTalA praveze-ema judA judA samaye pravezelA jIne saravALe karatAM saMpUrNa aMtarmuhUrta pramANu kALavALI kSapaka zreNImAM sAmAnyathI padare karmabhUmi Azrathi kyAreka zata pRthaphatva kSINahI che hoya che. te pachI kSapakazreNIne sAtatyane abhAva thAya che. prazna:-aMtamuhUrta pramANa kSapakazreNInA kALamAM asaMkhyAtA samaye heya che. temAM dareka samaye je eka jIva praveze, te paNa asaMkhyAtA thAya to pachI dareka samaye ekaso ATha praveze te zI vAta karavI ? uttara:-je dareka samaye jIvana praveza hoya, asaMkhyAta samayamAM asaMkhyAtA thAya. paNa ema thatuM nathI. asaMkhyAtA samayemAMthI keTalA samayamAM ja temane praveza thAya che, tema atizaya jJAnI bhagavaMte joyela che. ane garbhaja manuSya paNa asaMkhyAta nathI paNa saMkhyAtA ja che. ane temAM paNa cAritradhArIne A zreNI hoya che. cAritradhArI garbhajamanuSya sivAya bIjuM kaI kSapakazreNI svIkAratuM nathI. upazAMta mehI jIve paNa kyAreka hoya che, te kyAreka nathI hotA. upazama zreNIne utkRSTathI viraha (aMtara) kALa varSa pRthakRtva pramANa che. temAM jyAre upazAmake hoya che, te jaghanya eka vagere ane utkRSTathI copana (54) cho eka samayamAM upazamaNuM svIkAre che, vadhAre nahIM. judA judA samaye upazamazraNa svIkArelA utkRSTathI saMkhyAtA hoya che. te A pramANe aMtarmuhUrta pramANukALavALI upazamazreNImAM ekI sAthe eka samayamAM ekathI utkRSTa cappana (54) sudhI ja praveze che. te bIjA samaye paNa eTalA praveze anya samaye paNa eTalA praveze-ema judA judA samaye pravezela badhA jIvone saravALe karatAM saMpUrNa aMtarmuhUrta pramANa upazamazreNInA kALamAM sAmAnyathI saMpUrNa manuSyakSetramAM kyAreka utkRSTathI saMkhyAtA upazAMta mehI ja maLe che. te pachI upazamazreNInA niraMtara kALane abhAva thAya che. upazamazreNImAM asaMkhyAtA jIvo kema na hoya vagere praznano javAba kSapakazreNuM pramANe jANI levo. (727) 5. snAtaka - suhajhANajalavisuddho kammamalAvekkhayA miNAotti / duviho ya so sajogI tahA ajogI viNiddiTTo / / 728 // kamarUpI melanI apekSAe tene zubha dhyAnarUpI pANI vaDe dUra karI snAna karela te sanAtaka. te sagI ane ayogI-ema be prakAre jaNavela che.
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravacanasArAdvAra ghAtIka rUpa malanA paDAne dUra karavAnI apekSAe zubha eTale prazasta zukaladhyAna rUpI pANI vaDe te melane dUra karI, vizuddha nirmAla thayela hAvAthI snAtaka kahevAya che. saMpUrNa ghAtIka rUpI melanA paDAne dhAI nAMkhyA hovAthI jANe snAna na karela hAya, tenI jema hAvAthI snAtaka kahevAya che, eTale kevaLajJAnI. te sayeAgIkevaLI ane ayAgIkevaLI -ema be prakAre che. 412 je mana-vacana-kAryAnA vyApAravALA hAya, te sayeAgI ane jemane mana-vacanakAyAnA vyApAra sarvathA nAza pAmI gayA che; te ayAgIkevaLI. (728) A pulAka vagere nitra thAnAM vyAkhyAprajJaptinA pannavALaveya (za. 25. u. 6-sUtra 751 ) sUtramAM kahela chatrIsa dvArAnA vicAra karela che. temAMthI ghaNuM upayAgI hAvAthI ane bAkInA dvArAnA upalakSaNathI pratisevanA nAmanuM dvAra kahe che. mUlattaraguNavisayA paDisevA sevae pulAe ya / uttaraguNe bauso sesA paDisevaNArahiyA || 729 // pulAka ane kuzIla mULaguNa ane uttaraguNa viSayaka pratisevanA ( aticAra) Acare, bakza uttaraguNumAM pratisevanA Acare che. bAkInAne pratisevanA heAtI nathI. prANAtipAta-viramaNa vagere mULaguNA che ane piDavizuddhi vagere uttaraguNA hAya che. tenI je sevA eTale samyag ArAdhanA ane prati eTale viparIta, mATe pratisevA eTale virAdhanA. pulAkanI ane kuzIla sAdhuonI pratisevanA mUlaguNAnI ke uttaraguNAmAMthI keAInI paNa heAya che. tattvA bhASyamAM kahyuM che ke " pAMca mULaguNeA ane chaThThuM rAtribheAjanaviramaNune parAbhiyAga (bIjAnA AgrahathI ) ke balAtkAre virAdhanAra pulAka heAya che. keTalAkane mate te phakta maithunane ja virAdhanAra hoya che, bIjA tratA nahIM. pratisevanA kuzIla mULaguNAne nahi virAdhatA uttaraguNAmAM kaMIka virAdhanA kare che." khakuza uttaraguNAne ja virAdhanArA hoya che, mULaguNNAne virAdhanAro hotA nathI. bAkInA kaSAya-kuzIla, nigraMtha snAtaka, pratisevanA vagaranA che, eTale mULaguNu, uttaraguNanA avirAdhaka ja hoya che. ahIM AgaLa pulAka vagerene je mULaguNu uttaraguNu virAdhaka hovA chatAM paNa nigraMthapaNu kahyuM che, te sauMcama sthAneA jaghanya, jaghanyatara, utkRSTa, utkRSTatara vagere asaMkhya bhede hovAthI ane cAritranI pariNati enA AdhAre hovAthI kahyuM che. A pAMcanA darekanA cAritraparNo paNa anaMtA che. kahyuM che ke, he bhagavaMta! pulAkanA keTalA cAritraparyAyeA prarUpyA che ?
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94. zramaNa paMcaka 413 he gautama! anaMtA cAritraparyAye kahyA che. emAM snAtaka sudhI jANI levA. (729) have A pulAka vagere keTalA kALa sudhI hoya che? te kahe che. niggathasiNAyANaM pulAyasahiyANa tiNha voccheo| samaNA bausakusIlA jA titthaM tAva hohiti // 730 // nigraMtha, snAtaka ane pulAka-e traNa nirgathenI "mA gharohI puNyAd gAthAnA vacanAnusAre ja bUsvAmi pachI e traNenI utpatti na hovAthI e traNene viccheda thaye che. bakuza ane kuzIla sAdhuo jayAM sudhI tIrtha haze tyAM sudhI raheze "vaphA guNahiM vakra tirthaM" bakuza kuzIla vaDe tIrtha cAle che. (730). 94. zramaNu-paMcaka niggaya 1 saka 2 tAvasa 3 geruya 4 AjIva 5 paMcahA samaNA / tammI niggaMthA te je jigasAsaNabhavA muNiNo // 731 // sakkA ya sugayasIsA je jaDilA te u tAvasA gIyA / je dhAurattavatthA tidaMDiNo geruyA te u // 732 / / je gosAlagamayamaNusaraMti bhannati te u AjIvA / samaNattaNeNa bhuvaNe paMcavi pattA pasiddhimime // 733 // zramaNe pAMca prakAre che. te A mujabaH 1. nigraMtha, 2. zAkya, 3. tApasa, 4. geruka, AjIvaka A pAMca zramaNamAM. 1. je nigraMtha che, te jinazAsananA muni eTale sAdhue che. 2. zAkyo buddhanA ziSya eTale bauddha sAdhuo che. 3. jaTAdhArI vanamAM rahenArA pAkhaMDIne tApasa kahyA che. 4. je bhagavA vastradhArI tridaMDa rAkhanArA parivrAjake garuka che. 5. je gazAlAnA matane anusaranArA sAdhue te AjIvaka kahevAya che-A pAMce jagatamAM zramaNarUpe prasiddhi pAmela che. (731-732-733) 5. grAseSaNa-paMcaka saMjoyaNA 1 pamANe 2 iMgAle 3 dhUma 4 kAraNe 5 ceva / uvagaraNabhattapANe sabAhira'bhaMtarA paDhamA / / 734 // 1 saMyejanA, 2. pramANu, 3. aMgAra, 4, dhamra, 5, kAraNue pAMca
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 pravacana sAroddhAra demAM prathama sayojanA upakaraNaviSayaka, ane bhaktapAnaviSayaka che. te baMnenA paNa bAhya ane atyaMtara-ema be bheda che. saMjanA, pramANa, aMgAra, dhUmra ane kAraNa e pAMca grAseSaNanA (bhojana maMDalInA) de che. grAsa eTale bhejana, tenA viSayaka eSaNa eTale zuddha azuddhanI vicAraNa, te grAseSaNa. tene pAMca de che. temAM pAMca doSonI apekSAe prathama saMjanAnuM svarUpa kahe che. 1 saMyejanA : saMjanA eTale bheguM karavuM, ekaThuM karavuM. eka dravyane bIjA dravya sAthe uMcA prakAranuM banAvavA mATe meLavavuM te saMjanA. te upakaraNa viSayaka ane bhaktapAna viSayaka -ema be prakAre che. ane te bannenA bAhya ane atyaMtara-ema be-be bheda che. upakaraNa viSayaka bAhya saMjanA A pramANe che. keIke sAdhue keInA gharethI sAre cAlapaTTo vagere meLavIne vibhUSA mATe te calapaTTA sAthe zobhe tevI cAdara-kapaDe mAMgI vastinI bahAra ja pahere te bAhyaupakaraNasajanA. vastimAM svaccha elapaTTo paherI tenA upara zobhA mATe tene anurUpa svaccha kemaLa cAdara-kapaDAM pahere te atyaMtaraupakaraNasaMjanA. bhakta pAnasayojanA - bhikSA mATe pharatA khIra vagere anukULa dravyanI sAthe rasanI lAlasAthI khAMDa vagerethI svAdiSTa banAvavA mATe upAzrayanI bahAra meLave te bAhya-bhakta pAnasaMjanA atyaMtara bhakta pAnasaMyejanA vastimAM AvI bhejana vAparatI vakhate khIramAM khAMDa vigere meLave che. te traNa prakAre che. (1) pAtraviSayaka, (2) kavalaviSayaka, (3) mukhaviSayaka (1) bhajananA samaye je dUdha vagerene khAMDa vagere dravya sAthe rasanI lAlasAthI eka ja pAtramAM meLavIne rAkhe. jema dUdhamAM khAMDa nAMkhe te pAtrasaMyojanA. (2) khAvA mATe hAthamAM suMvALI vagerenA keLiyAne khAMDa vagere sAthe meLave. eTale suMvALIne khAMDa vagere lagADe te kavala saMjanA. (3) jyAre moTA mAMDA puDalA vagerene moDhAmAM nAkhI pachI upara goLa vagere khAya. te mukhasaMjanA. AmAM apavAda kahe che. sAdhuonA ghaNuM saMghATakene ghaNuM ghI vagere maLyuM hoya te vAparyA pachI pAchaLathI DuM vadhe, te vadhelA ghIne khapAvavA mATe khAMDa vagerenI sAthe saMjana karavAmAM deSa na lAge. kAraNake vadheluM ghI vagere khAMDa vagere dravya sivAya bIjA mAMDA vagere dravyanI sAthe sAdhuo dharAyela (tRpta) hovAnA kAraNe khAI na zake. ghI vagere paraThavavuM paNa
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. grAseSaNA pacaka 415 cegya nathI, kemake ghI vagere cIkAzavALA paDhArtha hAvAthI paraThavyA pachI kIDI vagere jIvAnA nAza thavAnA saMbhava che. (glAna) bimAra sAdhune sAjA karavA mATe saceAjanA kare athavA bheAjatanI arUcIvALAo, uttama AhAra vAparanArA ane sukhI kuTuMbamAMthI Avela rAjaputra vagere sAdhuenA mATe sayAjanA vagaranA AhArathI haju TevAyelA na hoya, tevA nUtana dIkSita, zaikSaka vagerenA mATe 2samRddhithI paNa sayAjanA kalpe che. (734) kukkuDiaMDayamettA katralA battIsa bhoyaNapamANe / rANAsssAyaMto saMgAraM karai sacaritaM || 735 // kukaDInA IMDA pramANa batrIsa kALIyA jeTalu bheAjananuM pramANa che. rAgapUrvaka khAvAthI peAtAnA cAritrane agAra samAna kare che. 2 pramANa - * kukaDInA IMDA pramANa batrIsa koLiyA bheAjananuM pramANa che. kukaDInuM pramANu e prakAre che. dravyakukaDI ane bhAvakukaDI. temAM sAdhunuM zarIra ja kukaDI che ane tenuM mukha IMDu che. mATe bhAjana karatI vakhate AMkha, gAla, hATha, bhramara, jarA paNu vikRta na thAya-e rIte kALiyA meDhAmAM pese tevA keALiyA, te kALiyAnuM pramANa che. athavA kukaDI eTale maraghI tenA IMDA pramANa koLiyAnuM pramANu. jeTalA pramANa AhAra khAvAthI nyUnatA eTale bhUkha paNa na rahe ane vadhAre eTale peTa sajajaDa na thaI jAya, te rIte peTa rahe ane saMtASa rahe, jJAna dvezanacAritranI viziSTa kRti prApta thAya ane enI vRddhi thAya, teTalA pramANunA AhAra, te bhAvakukaDI kahevAya che. tenA ja khatrIsamA bhAga te iMDu. te iMDA pramANanA kALiyA. te batrIsa kALiyA puruSanA, aThThAvIsa keALiyA strInA ane cAvIsa keALiyA napuMsakanA AhArapramANa che. tadulavaicArikamAM kahyuM che ke, " batrIsa koLiyA puruSane, aThThAvIsa kALiyA strInA ane ane napuMsakanA cAvIsa keLiyA pramANu AhAra che. adhika AhAra karavAthI na pace te rega, ulTI ane mRtyu thAya che. piMDaniyuktimAM kahyu che ke, atighaNuM, ati pramANa bhAjana khAdhA pachI na pacavAthI rAga, ulTI ane mRtyu thAya che. 3 a`gAra : rAgapUrvaka annanI athavA tenA dAtAnI prazaMsA karavA vaDe nirdoSa prAsuka leAjana vAparavAthI peAtAnA cAritrane sAdhu aMgArAvALu kare che. kemake caraNarUpI IMdhaNa mATe te aMgArarUpa che.
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 pravacana sAre dvAre aMgAra be prakAre che. dravyAMgAra ane bhAvAMgAra. dravyathI agnithI baLela khera vagere vanaspatinAM TukaDA te dravyaaMgAra. bhAvathI - rAgarUpI agni vaDe baLeluM caraNarUpI IMdhaNa te bhAvaaMgAra. jema baLela IdhaNa dhUmADo nIkaLI gayA pachI aMgAro kahevAya. e pramANe ahIM paNa caraNarUpI iMdhaNane rAgarUpa agni vaDe baLele aMgAre kahevAya. tethI bhojanamAM rahela viziSTa gaMdha, svAda, rasa vagerene Adhina thavAthI, temAM mUThita thayela sAdhu aho zuM mIThuM che ! ahA zuM suMdara bharela che! ahe niSpa che! sarasa pakAvela che ! sarasa rasavALu che ! vagere prazaMsAthI je aMgArAvALuM kare te aMgAra kahevAya. (735) 4 dhUmra : bhuMjato amaNuna-doseNa sadhUmagaM kuNai caraNaM / veyaNaAyaMkappamuhakAraNA chacca patteyaM / / 736 / / zreSathI kharAba AhAra karatI vakhate sadhuma eTale dhumADA sahita cAritrane kare che, vedanA, AtaMka vagere cha kAraNe dareka bhejanamAM jANavA. dveSapUrvaka annano athavA tenA dAtAranI nidAkaravApUrvaka amanojJa eTale besvAda AhAra vApare, te cAritrane dhumADAvALuM kare che. kemake niMdAtmaka malina bhAvarUpI dhumADAvaDe mizrita hovAthI. dhumADo dravya ane bhAva-ema be prakAre che. temAM ardha baLela lAkaDAno dhumADe dravyadhUma che. ane dveSarUpI agnithI cAritrarUpI iMdhaNane (baLataNa) bALa nidAtmaka je kaluSita bhAva, te bhAvadhUmra che. jema aMgArApaNAne pAmyA pahelAnuM je baLatuM iMdhaNa te sadhuma kahevAya-ema dveSarUpI agni vaDe baLatuM caraNarUpI iMdhaNa paNa sadhuma kahevAya. mATe bhajana saMbaMdhI kharAba rasa, gaMdha ane svAdathI tadviSayaka vyAkuLa cittavALAne-ema thAya ke are ! kevuM kharAba, kevuM kehavAya gayeluM, kAcuM che, masAlA vagere saMskAra vagaranuM che, mIThA vagaranuM che vagere niMdAnAM vazathI dhumADA sahita je cAritra te sadhUmacAritra kahevAya che. vedanA vagere cha kAraNethI bhajana karanAra ane AtaMka eTale rega vagere che kAraNothI bhejana na karanAra, puSTa kAraNa hovAthI tIrthaMkaranI AjJAno ArAdhaka che. nahIM te rAga vagere bhAvanA kAraNe AjJAnuM ullaMghana kare che. (736) bhejananA cha kAraNo - veyaNa 1 veyAvacce 2 iriyaTThAe ya 3 saMjamaTThAe 4 / taha pANavattiyAe 5 chaTuM puNa dhammaciMtAe 6 // 737 //
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. grAseSaNA 417 (1) vedanA, (2) vaiyAvacca, (3) iryAsamitinuM pAlana, (4) saMyama, (5) prANavRtti. (6) dharmaciMtA, e cha kAraNe bhAjana karavuM. (1) badhI vedanAomAM bhUkha mukhya hAvAthI bhUkhane sahana karI na zakAya. kahyuM che ke 'kSudhA samAna vedanA nathI' mATe kSudhArUpI vedanAne samAvavA bheAjana kare. (2) bhUkhanA kAraNe guru vagerenI vaiyAvacca bhakti karI na zake mATe tene vaiyAvacca karavA mATe bhAjana karavuM paDe. (3) nirjarAne icchanArA iryAsamitine icche che, tethI irSyAsamitinA pAlana mATe bhAjana kare. kemake bhUkhathI pIDAyela AMkhe aMdhArA AvatA hAvAthI AMkha vaDe joI na zake teA iryAsamitinuM pAlana zI rIte thAya ? (4) bhUkhathI pIDAyela paDilehaNa, pramAnA vagere sayamanuM pAlana karavA sama na thAya. AthI saMyamanI vRddhi mATe bheAjana kare. (5) zvAseAzvAsa vagere daza prANAnA pAlana mATe eTale dhAraNa karavA mATe athavA jIvavA mATe (AyuSya TakAvavA) bheAjana kare. kemake avidhithI peAtAnA AtmAnA prANAne paNa nukzAna karanArane hiMsA lAge che. AthI kahyuM che ke, mamatva rahita, bhAvita jina vacanavALA AtmAne peAtAnA jIva ke bIjAnA jIva-evA kAI vizeSa bheda hAte nathI. mATe paranI ane peAtAnI ema baMnenI pIDAne tyAga kare. (6) dharmaciMtA eTale dharmadhyAna dhyAvavA mATe athavA zrutadharmaciMtA eTale graMtha parAvartana, vAcana ciMtana vagererUpa zrutaciMtA mATe, bheAjana kare A baMne prakAranA dharmadhyAna, ke zrutacitArUpa dhyAna bhUkhathI vyathita manavALA na karI zake. kemake bhUkhyAne Ata dhyAnanA saMbhava hAya che. (737) have bhAjana na karavAnA AtaMka vagere cha kAraNA kahe che. AyaMke 1 uvasagge 2 titikkhayA baMbhaceraguttI 3 | pANidayA 4 tavaheU 5 sarIkhoccheyaNaTThAe 6 // 738 || (1)AtaMka eTale rAga, (ra) uSasaganI titikSA (3) brahmacarya guptinuM pAlana, (4) jIvadayA, (5) tapa, (6) zarIranA tyAga AdinAM kAraNe bhAjananA tyAga kare. (1) AtaMka eTale tAva vagere roga thayeA hAya, tyAre bhAjana na kare. kemake prAyaH upavAsa karavAthI tAva vagere rogonA nAza thAya che. kahyu che ke pavana, zrama, krodha, zAka, kAma, ghAthI utpanna thayela sivAyanA bAkInA javara AdinuM khaLa lAMghaNuthI nAza pAme che. pa3
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 pravacanasAradvAra - (2) deva, manuSya, tiryaMca vaDe karAyela upasargonI titikSA eTale sArI rIte sahana karavA mATe bhajano tyAga kare. upasargo anukULa ane pratikULa ema be prakAre che. temAM mAtA, pitA, strI vagaranA svajanee karela upasarga anukUlaupasarga che. teo sneha vagerenA kAraNe dIkSA choDAvavA mATe kyAreka Ave, tyAre A upasarga che-ema mAnI bhojana na kare. kemake teo sAdhune upavAsa karatA jaI, sAdhune nizcaya jANIne maraNa vagerenA bhayathI sAdhune choDI de. gusse thayela rAjA vagere dvArA karAyela upasarga pratikRlaupasarga che. temAM paNa bhajana tyAga kare. sAdhune upavAsa karatA joI, rAjA vagere paNa dayA AvavAthI prAyaH cheDI de. (3) brahnacaryaguptinA pAlana mATe eTale maithunaviramaNavratanI rakSA mATe upavAsa kare. kemake upavAsa karavAthI kAmavAsanA ghaNI dUra thAya che. kahyuM che ke, "AhAra vagaranA AtmAnI viSayavAsanA dUra thAya che." (4) prANidayA eTale jIvadayAnA rakSaNa mATe. varasAda paDato hoya, dhummasa hoya, sacitta rajanI vRSTi thatI hoya, jhINI jhINI deDakIo, masI, kuMthavA vagere jIvAtavALI jamIna para jIvadayA mATe pharavAnuM cheDIne bhojana na kare. (5) tapa karavA mATe eTale eka, be, traNa upavAsathI laI cha mahinA sudhInA upavAsa kare, tyAre bhejanane tyAga kare. zarIranA vyavaccheda eTale anazana kare tyAre. ziSya banAvavA vagere samasta potAnI pharaja pUrI thayA pachI pAchalI vayamAM saMlekhanA karavApUrvaka jAvajajIvana anazananuM paccakakhANa karavA yogya AtmAne karIne bhojanane tyAga kare. (6) ziSya banAvavA vagere pharaja pUrI karyA vagara yuvA ke prauDha avasthAmAM zarIra tyAga mATe anazana paccakakhANa karavAthI jinAjJA bhaMgane prasaMga Ave che. saMlekhanA vagara anazana kare, te ArtadhyAna vagerene saMbhava che. kahyuM che ke zarIranI saMlekhanA karyA vagara ekadama anazana svIkArI levAthI acAnaka dhAtuono kSaya thayA che, tethI chellA samaye jIvane ArtadhyAna thaI jAya che. AvA kAraNonI vicAraNuM AgaLanI jema ja samajavI. (738) 96. pANI ane bhejananI sAta eSaNa saMsaha 1 masaMsaTThA 2 uddhaDa 3 taha appaleviyA 4 ceva / / uggahiyA 5 paggahiyA 6 ujjhiyadhammA 7 ya sattamiyA // 739 / / (1) saMsRSTA, (2) asaMsRSTA, (3) uddhatA, (4) a5lepikA, (5) avagRhitA, (6) pragRhitA ane (7) ukjhitadharmA-e sAta grahaNUSaNa che.
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. pANI ane bhejananI sAta eSaNuM 419 siddhAMtanI bhASAmAM piMDane bhakta kahevAya che. tene grahaNa karavAnA prakAra te piDeSaNuM. te sAta prakAre che. (1) asaMbhraSTA, (2) saMsRSTA, (3) uddhatA, (4) alpalepikA, (5) avagRhitA, (6) pragRhitA, (7) Ujijhatadharma. A sAte eka bIjAthI uttarottara ati vizuddha havAthI-A pramANe kama batAvyuM che. gAthAmAM je pahelA saMsRSTA levAmAM AvI che. te gAthAnA chaMdabhaMganA bhayathI lIdhela che. sAhuo be prakAranA che. gacchavAsI ane gachabAhya. temAM gacchavAsI sAdhuone sAte prakAranI piDeSaNanI (anujJA) chUTa che. jyAre gacchabAhya sAdhuo mATe pahelI be agrahaNa che. ane pAchaLanI pAMcamAMthI beno abhigraha kare. (739) A sAte bhikSAnI vyAkhyA graMthakAra pote ja kare che. taMmi ya saMsaTThA hatthamattaehiM imA paDhama bhikkhA 1 / tavivarIyA bIyA bhikkhA giNhatayassa bhave 2 // 740 // prathama saMsaNabhikSA-hAtha ane mAtraka (vAsaNuM) vaDe grahaNa karatA thAya che. bIjI bhikSA pahelI bhikSAthI viparIta paNe grahaNa karatA thAya che. 1. saMtuSTAbhikSA hAtha ane mAtra eTale vAsaNa vaDe thAya che. eTale ke chAza osAmaNa vagere kharaDAyela hAtha vaDe ane kharaDAyela mAtra eTale vATakI vagere vaDe bhikSA grahaNa karanAra sAdhune saMsRSTA nAme pahelI bhikSA thAya che. A bhikSA bIjI hovA chatAM paNa mULa gAthAnI apekSAe prathama che. saMskRSTa ane asaMsRSTa, sAvazeSa ane niravazeSa dravya vaDe ATha bhAMgA thAya che. temAM saMsRSTa-hAtha, saMsRSTa-mAtraka, sAvazeSa-dravyae AThame bhAMge gacchabAhya sAdhuene paNa khape che. bAkInA bhAMgAo gacchavAsI sAdhuone sUtra-hAnine vagere kAraNuzrayIne khape che. 2. asaMsaTTAbhikSA : asaMsRSTa hAthathI asaMsRSTa mAtraka (bhAjana) vaDe bhikSA grahaNa karanAra sAdhuone asaMsA bhikSA thAya che. ahIM paNa asaMtRSTa hAtha, asaMsRSTa mAtraka, sAvazeSadravya athavA niravazeSadravya hoya, temAM niravazeSadravyamAM pazcAtukarmane doSa lAge che. chatAM paNa gacchamAM bAla-vRddha vagere hovAthI tene niSedha nathI. AthI sUtramAM tenI ciMtA karela nathI. (740) niyajoeNaM bhoyaNajAyaM uddhariyamuddhaDA bhikkhA 3 / sA appaleviyA jA nillevA vallacaNagAI 4 // 741 // pite karela bhejanane mULa vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM kADhavuM te uddhatA nAme trIjI bhikSA che. vAla, caNuM vagere lepa vagaranI bhikSA te a9palepa nAme bhikSA che.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 pravacanasAroddhAra 3. uddhatA bhikSA : potAnA prayatnathI ja banAvela bhojanane mULa thALI vagere vAsaNamAMthI bIjI thALI vagere vAsaNamAM kADhavuM, te uddhatA. tene sAdhu grahaNa kare te uddhatAnAme trIjI bhikSA thAya.' 4. vAla, caNA, Ai, pUDalA vigere lepa vagaranI nirasabhikSA. a5 zabda abhAva vAcaka arthamAM che, mATe alpapA eTale lepavagaranI athavA alpalepA eTale pazcAtukarma vagerethI utpanna thayela karmasaMbaMdha jemAM thoDe che, te alapelepA. AcArAMgasUtramAM kahyuM che ke, pAtrAmAM grahaNa karyA pachI jemAM a5 pazcAtakarma vagere alpaparyAyajAta eTale thoDA resA vagere choDavAnA heya, te alpalepA. ahIM pAMA vagere grahaNa kare chate pazcAtakarma Adi alpa thAya che. tathA paryAya jAta paNa alpa hoya che. (741) bhoyaNakAle nihiyA sarAvapamuhesu hoi uggahiyA 5 / paggahiyA jaM dAuM bhuttuM va kareNa asaNAI 6 // 742 // bhojana samaye zarAvaDA vagere kAMsAnA vAsaNamAM mUkI rAkhela hoya te avagRhitAbhikSA. je ApavA mATe ke khAvA mATe hAthamAM lIdhela bhejana (azana) vagere te pragahitA. 5. avagahitA bhikSA bhojana samaye zarAvaDA tathA kAMsA vagerenA vAsaNamAM khAvAnI IcchAthI je bhAta vagere kADhela hoya, tene grahaNa karanAra sAdhunI bhikSA avagRhitA nAme pAMcamI bhikSA thAya che. AmAM ApanAre pahelA pANIthI hAtha ke vAsaNa dhoyA hoya ane te hAtha ke vAsaNamAMnuM pANI sUkAI gayuM hoya te bhikSA levI khape. je thoDI paNa bhinAza heya te na khape. 6. pragahitA bhikSA bhojana vakhate khAnArAone pIrasavA mATe pIrasanArAe tapelA vageremAMthI camacA vagere dvArA bhojana kADhayuM hoya paNa khAnArAne AvyuM na hoya ane sAdhune Ape athavA khAnArAo khAvA mATe potAnA hAthamAM je azana vagerene kaLIye lIdhe hoya, te sAdhune Ape te pragRhitA nAmanI chaThThI bhikSA thAya che. (74ra) bhoyaNajAyaM jaM chaDDaNArihaM nehayaMtidupayAI / addhaccattaM vA sA ujjhiyadhammA bhave bhikkhA // 743 // je bhejana nAMkhI devA yogya hoya ane dvipada eTale koI paNa mANasa Adi IcchatA na hoya, te athavA aDadhuM pheMkI dIdhuM hoya te bhikSA ujjitadharmA thAya che.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ 97. bhikSAcaryAnI vithi 421 7. jjitadharmAbhikSA : je leAjana kharAba hovA vagerenA kAraNe, nAMkhI devA yeAgya hoya ane bIjA dvipada eTale brAhmaNu, zramaNa, atithi, bhikhArI vagere levA na mAMgatA hoya. athavA bhAjana aDadhu' pheMkI dIdhu hAya, te bheAjana levAthI sAdhune ujhitadharmo nAmanI sAtamI bhikSA thAya che. A sAta piMDaiSaNAmAM saMsRSTa vagere aSTabha'gI kahevI. paraMtu cAthI bhikSAmAM judApaNuM che. kemake te alepa hovAthI saMsRSTa AdinA abhAva che. (743) pANaiSaNA : pANesaNAvi evaM navari cautthIe hoi nANattaM / sovIrAyAmAI jamalevADatti samayuttI // 744 // pANaiSaNAmAM paNa e pramANe ja jANavuM para'tu ceAthI pANaiSaNAmAM bhinnatA che. siddhAMtamAM kahyuM che ke, sauvirka-ke anAja dheAye kAMjInuM pANI, AsAmaNa, unuM pANI ke AcAaAdi vagere alepakRta che. have pASaNAsaptaka kahe che. pANaiSaNA paNu e pramANe saSTa vagere sAta prakAre jANavI. paraMtu phakta ceAthI apalepA haiAvAthI emAM bhinnatA che. jethI siddhAMtamAM kahela sAviraka eTale kAMjI, osAmaNa, Adi zabdathI garama pANI, cAkhAnuM dhAvaNa vagere alepa kRta kahela che. bAkInA zeraDInA rasa, drAkSanuM pANI, AmalInuM pANI, vagere lepakRta che, te pIvAthI sAdhune karmAMnA lepa thAya che. (744) 97 bhikSAcarcAnI vidhi ujjuM 1 gaMtuM paJcAgaiyA 2 gomuttiyA 3 paryaMgavihI 4 / pedd| ya 5 apeDA 6 abhitara 7 bAhisaMbukkA 8 / / 745 / / bhikSAcaryA viSayaka vithi eTale mA vizeSa, te mArgo ATha che. (1) RjI, (2) gApratyAgati, (3) gAmutrikA, (4) pataMgavithi, (5) peTA, (6) apeTA, (7) abhyaMtarazatrukA, (8) bAhyazabrukA ThoNA ujjugaIe bhikkhato jAi calai anaDato / paDhamA 1 bIyAe pavisiya nissarai bhikkhato 2 // 746 // 1. kAIka sAdhu peAtAnI vasatithI sIdhA mArge eka ja hAramAM rahela ghAmAM bhikSA letA jAya, te chellA ghara sudhI jaIne pachI bhikSA mATe na pharatAM sIdhe uSAzraye pAchA vaLI jAya, te Rkjhugati bhikSAvithi che.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 pravacanasAradvAra 2. bhikSA mATe pharatAM eka hAramAM rahela gharanI lAInamAM pesI bIjI sAmenI lAInamAM bhikSA lete lete pAcho nIkaLI jAya. Ane bhAva e che ke upAzrayethI sAdhu nIkaLI eka ja vAramAM rahelA gharamAM bhikSA lete zerInA cheDA sudhI jaIne pAchA pharatA bIjI hAramAM rahelA gharamAM je bhikSA grahaNa kare, te gavApratyAgatika che. AnI vyutpatti evI che. jaIne pAchA AvavApaNuM jemAM che. te gatvA pratyAgati. bIjA AcAryo ema kahe che ke, RjavI gatithI viparIta paNe che te gacpratyAgatikA.(746) vAmAo dAhiNagihe mikkhijjai dAhiNAo vAmaMmi / jIe sA gomuttI 3 aDDaviyaDDA payaMgavihI 4 // 747 // 3. DAbI bAjunA gharethI jamaNI bAjunA ghare, jamaNI bAjunA gharethI DAbI bAjunA ghare, je bhikSA le, te gemUtrikAbhikSAvithi che. A bhikSAvithi sAmasAmI gharanI hAra hoya, tyAre eka gharamAM jaIne pharI bIjI vAramAM jAya. pachI temAMthI sAmenI hAramAM jAya. A pramANe kama che. 4. arda vitarda eTale aniyata krame je bhikSA mATe phare, te pataMgavithi. pataMga eTale pataMgIyu. tenI kUla para uDavAnI je paddhati te pataMgavithi. pataMgIyAnI uDavAnI paddhati aniyata kramavALI eTale anAzrita kamavALI hovAthI te bhikSAvithi pataMgavIthikA kahevAya che. (747) caudisi seNIbhamaNe majjhe mukami bhannae peDA 5 / disidugasaMbaddhasseNibhikhaNe addhapeDatti 6 // 748 // 5. peTA eTale kapaDA vagere mUkavA mATe banAvela lAkaDAnI peTI. je lekaprasiddha che. te cerasa hoya che. eTale abhigraha vizeSadhArI sAdhu gAma vagere kSetramAM gharane peTInI jema cerasa kapIne temAM vacce rahelA ghara choDI de. ane cAre dizAmAM eka hAramAM rahelA gharamAMthI samazreNI bhikSA le, te peTAbhikSAvithi kahevAya che. 6. je be dizAmAM rahelA gharanI zreNImAMthI bhikSA le, te ardha peTA. eTale peTIne aDadhA AkAra samAna gharanI hAramAMthI bhikSA levI te ardhapeTA. (748) abhiMtarasaMbukA jIe bhamiro bahiM viNissarai 7 / bahisaMbukA bhannai eyaM vivarIyabhikkhAe 8 // 749 // zaMbUka eTale zaMkha. zaMkhamAM rahela AMTAnI jema pharavAnuM hoya, te zaMkhUkAvithi. e be prakAre che. atyaMtarasaMbUka ane bAhyagaMbUkA. 7. jemAM kSetranA madhyabhAgamAMthI zaMkhanA AMTAnI jema bhikSA pharatA pharatA bahAra nIkaLe, kSetranA bahAranA bhAge Ave, te atyaMtarazakhUkA.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 97. bhikSAcaryAnI vithi 423 8. bAhyazabUkA abhyaMtaraza'bUkAthI viparItapaNe jemAM bhikSA mATe pharavAnuM hoya che. eTale kSetranA bahAranA bhAgathI bhikSA mATe pharatAM pharatAM aMdaranA bhAge Ave, te bAhyazaMbhUkA che. kahyuM che ke, abhyaMtarazaMbhUkA ane bAhyazabUkA. temAM abhyaMtarazamUkAmAM zaMkhanI nAbhi samAna AkRtivALA kSetromAM aMdarathI zarUAta karI pharatAM pharatAM bahAra nIkaLe. bAhyazaMbhUkAmAM enAthI viparIta jANavu. pa'cAzakanI TIkAmAM kahyuM che ke, ' zabUkavRttA eTale zaMkhanI jema vartuLAkAre (gALAkAra) karavuM. te be prakAre che, pradakSiNAvarta ane apradakSiNAvate.' ahIM khIjA graMthAmAM RjavIbhikSA vithi gatyApratyAgatimAM samAvI levA dvArA ane baMne zaMbhUkA eka ja gaNavA dvArA cha bhikSAvidhie.nuM pratipAdana karela che.(749) pravI 9 gatvA pratyAgati| bAhya zambUkA abhyAra zanlRkA upAzraya . pataMgavighi peTA U gomUtrina Zi | GEO ardha peTA
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1thI 749 dvAra 1 thI 97 pravacana sAroddhAra bhAga pahele saMpUrNa
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ IAL| bharata prinTarI, nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpha roDa, [ amadAvAda-1. phona : 387964