Book Title: Vinit Kosh
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/016092/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta-gujarAtI vinIta koza saMpAdaka gopAladAsa jIvAbhAI paTela sAdhidhAya AME gUjarAta vidyApITha amadAvAda-14 . Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUjarAta vidyApIThanA anya koza ane paribhASA kRSi rAkhmakorA kaccha zabdAvali khissAkoza codharIo ane codharI zabdAvali bhIlI-gujarAtI zabdAvali gaNitanI paribhASA vijJAnanI paribhApA arthazAstranI paribhASA vinIta joDaNIkorA hiMdI - gujarAtI korA gujarAtI - hiMdI korA 210.00 4.00 8.00 8.00 1.50 0.50 0.62 1.50 60.00 100,00 (chapAya che.) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUjarAta vidyApITha graMthAvalI : pu0 125 __saMskRta-gujarAtI vinIta koza saMpAdaka gopALadAsa jIvAbhAI paTela . gUjarAta vidyApITha amadAvAda-14 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrti (c) sarva haka gujarAta vidyApIThane svAdhIna che pahelI AvRtti, prata 5,000, julAI, 1962 prathama punarmudraNa, prata 5,000, navambara, 1992 mudraka jitendra ThA. desAI . navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda - 380014 prakAzakanuM nivedana saMpAdakanuM nivedana saMketonI samaja saM0 gu0 vinIta koza pariziSTa so rUpiyA prakAzaka vinoda revAzaMkara tripAThI maMtrI, gUjarAta vidyApITha maMDaLa gUjarAta vidyApITha. amadAvAda - 38.00 014 1 vizeSanAma sUcI 2 : nyAyasaMgraha 3 : saMkhyAvAcaka zabda rAmalAla parIkha 3 4 12 1 597 630 637 .639 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana vinota kakSAnA vidyArthIone saMskRta bhASAnA abhyAsamAM madadarUpa thAya evo saMskRta - gujarAtI zabdakopa taiyAra karavAnuM gUjarAta vidyApIThe TharAvelaM. ApaNA samRddha prAcIna sAhitya sAthai UgatI peDhono saMbaMdha sAva na pAI jAya te mATe saMskRta bhASAno abhyAsa khUba jarUrI che. te abhyAsa karavA mATe vidyArthIo ane sAmAnya prajAjanane upayogI evA AdhArabhUta saMskRta- gujarAto zabdakozanI ghaNau AvazyakatA hatI. te AvazyakatA A prakAzanathI pUrI thaze evI AzA rAkhuM chaM. A kAma ghaNo jahamata uThAvAne karo ApavA mATe zrI. gopALadAsa paTelano AbhAra mAnuM chaM. koza vibhAganA kAryakaro ane anya sahu koI jemaNe A kAryamAM madada karo che, te sahuno A take AbhAra mAnuM chaM. A graMthanA prakAzana - ra - kharca peTe bhArata sarakAranA vaijJAnikasaMzodhana ane sAMskRtika bAbatonA khAtA taraphathI Arthika madada maLI che teno ullekha karatAM AnaMda thAya che. tA. 6-7-62 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakanuM nivedana saMskRta bhASA ane saMskRti " bhAratane potAnuM astitva jALavI rAkhavuM haze ane sAcI pragati sAdhavI ho, to saMskRta bhASAnuM ArAdhana cAlu rAkhyA vinA tene cAlavAnuM nathI. kAraNa ke tenI saMskRti te bhASAnA tANAvANAmAM vaNAyelI che. ane prajAkIya asmitA jokhamamAM nAkhyA sivAya, paheravAnAM kapaDAMnI joDanI jema, saMskRtine badalI ke phagAvI daI zakAtI nathI. tethI ja jyAre jyAre bhAratanA rASTrIya utthAna mATenI koI paNa hilacAla zarU thaI che, tyAre saMskRta bhASA ane bhAratIya saMskRti tarapha te caLavaLonA netAonI dRSTi saheje gaI che. bhASA e Akhare to avyakta evA mAnava AtmAnA AvirbhAvanuM eka vyakta sAdhana che; eTale gItAkAre cetavaNI ApI che te ahIM paNa lAgu paDe che. 'avyaktaM vyaktimApannaM manyante mAm abuddhayaH ' / vyakta evA bhASA - sAdhanane AtmA jevuM ke jeTaluM mahattva ApI devAnI bhUla na karIe. paraMtu AtmA paNa sthUla zarIra vinA AvirbhAva na pAmI zake; eTale bhASArUpI sthUla sAdhananuM mahattva ochu to na ja AMkI zakAya alabatta, e bhASAno uttarottara vikAsa - parivartana thaI je navI navI laukika - prAkRta bhASAo rUDha thAya, te paNa bhAratIya saMskRtinA pravAhane vahana karatI hoya; eTale bhAratanA itihAsanA punarutthAnanA keTalAya tabakkAo pAli, prAkRta, apabhraMza Adi ane te bAda khIlelI atyAranI ApaNI bhASAone AdhAre paNa pravartyA che. paraMtu e badhI judI judI bhASAonI maNimALAnA sUtrAtmA rUpe mukhyatve saMskRta bhASAno prANataMtu rahe che, e bhUlavuM na joIe. prAkRta bhASAo prathama hatI ke saMskRta bhASA, e eka judo aitihAsika savAla che. paraMtu eka vAta nakkI ke, bhAratavarSanA AtmArUpa mULa saMskRti saMskRta bhASAmAM jevI sarvatobhadra bhAve pragaTa thaI, tevI A sthAnika - laukika bhASAomAM sarvatobhAve nathI pragaTa thaI. sthAnika - laukika bhASAomAM tenAM amuka amuka aMgo ja jANe ekAMgIpaNe phUlyAM - phAlyAM. paraMtu e badhAM ekAMgI aMgono samanvaya ke zuddhIkaraNa mULa srotanI madada dvArA thatAM ja rahevAM joIe. eTale zarUAtamAM kayuM ke, bhAratavarSane saMskRta bhASAnuM ArAdhana choDye cAlavAnuM nathI. 4 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika vaheNanI vizma upara kahayuM che tema, laukika - sthAnika bhASAo paNa e mULa srotane vahana kare ja che. eTale prajAno moTo bhAga e laukika - sthAnika dezI bhASAo dvArA ja potAnA lokAtmAne oLakhIne saMskAra-rasa meLavato rahevAno. paraMtu samagra dezanI saMskRtinA dhAraNa-poSaNa-saMzodhananI rIte vicArIe, to prajAnA amuka vargano pelA mULa srota sAtheno saMparka cAlu rahevo ja joIe. __ tethI ja svarAjanI caLavaLa vakhate ApaNI prAcIna saMskRti ane bhASA ke bhASAonA srotamAM nAhIne zuddha - saMskRta thavAno prayatna vizeSa tIvra banyo hato. paraMtu Aje svarAja AvyA pachI, e bAbatamAM oTa ja AvyAnAM, eTalaM ja nahi paNa, viparIta vaheNa zarU thayAnAM lakSaNa varatAya che. Aje e mULa saMskRta bhASA to zaM, paNa ApaNI laukika - dezI bhASAonAM mAna paNa cheka ja osarI gayAM cha; ane keTalAka loko samAjavAdI saMskRti sAthe tenA vAhana rUpe aMgrejI bhASAne bhAratavarSamA kAyama karavAnA pokAra pADe che. ane e aMgrejI bhASA dvArA teo zuM jALavavA ke lAvavA mAge cha ? thoDIka yAMtrika kasaba ke thoDu bhautika vijJAna. e be cIjono ApaNe kazo upayoga nathI ema na kahIe; topaNa e be vinA jANe bhAratano uddhAra nahi thAya ema mAnavAmAM Ave che, e to kevaLa atireka che. bhAratavarSano utkarSa yAMtrika - bhautika saMskRtithI sAdhavAno prayatna atyAre ja pahelavahelo thAya che, ema nathI. ApaNo prAcIna itihAsa e prayatno ane temane maLelI niSphaLatAnAM prakaraNothI aMkita che. jUnA brAhmaNagraMthothI mAMDIne deva-asura saMgrAmanA rUpakathI evA prayatno vAraMvAra ApaNA itihAsamAM noMdhAyA che. ane cheka chevaTe gItAkAre paNa 'AsurI saMpat' upara potAnA sacoTa cAbakhA lagAvyA che. eTalaM ja nahi, paNa e AsurI saMpat jyAre jora pakaDe che, tyAre tyAre bhagavAna pote avatAra laI teno vinAza karavA pravRtta thAya che, ema paNa noMdhyuM che. bhAratavarSanI bhautika sAdhanasaMpatti evI cha ke, AvI AsurI saMskRtio tyAM jhaTa pravartI zake. paraMtu evI AsurI saMskRtione ravADe caDI, keTalAMya sAmrAjyo nAmazeSa thaI gayAM, e paNa bhAratavarSano itihAsa kahe che. Adhunika yugamAM pAchI videzomAMthI zarU thayelI prabaLa bhautika saMskRtinI saMgaThita caDAI sAme gAMdhIjIe satya, ahiMsA, satyAgraha vagere bAbatovALI AdhyAtmikaracanAtmaka saMskRtinuM jora UbhuM karyu hatuM. tenI sAthe ja rASTrabhASA ane mAtRbhASAno nAro paNa bulaMda thayo. ane ApaNI mULa saMskRti (ane tenA vAhana saMskRta bhASA) tarapha paNa vaheNa vaLayu hatuM. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu, gAMdhIjInI vidAya bAda have pharI pAchI ijanerI-dAkatarIyaMtrodyogI-vijJAnanI pragati upara bhAra mUkatI samAjavAdI saMskRtinI vAto jora pakaDavA lAgo che, ane rASTrabhASA mAtRbhASAne sthAne aMgrejI bhASAne mUkIne tene sau guNonA, sau pragatinA, sau saMskAranA are bhAratIya ekatAnA AdhAra tarIke rajU karavAnuM zarU thayuM che. pariNAme, have atizayoktinI rIte kahevuM hoya to, brAhmaNanI chokarIo zALA- mahAzALAmAM saMskRta bhASAne badale 'sAyansa'ne abhyAsanA viSaya tarIke le che. ane rASTrabhASA mAtRbhASAne badale aMgrejImAM ja ucca zikSA maLe e mATe adAlatI hukamo meLavavAmAM Ave che. saMskRta bhASAne abhyAsanA mukhya viSaya tarIke nArA to gaNita ke vijJAnamAM na phAvanArA 'bicArA 'o ja gaNAya che, ane Adhunika bhAratamAM temane mATe jUnA kAzI-paMDito jevI kaMgALa sthiti ja nirmANa paNa thavA lAgI che. alabatta, aMgrejI bhASA bhaNanAre lAMciyA, dArUDiyA ke vyabhicArI thayuM, evo koI zApa to nathI ja; ke saMskRta ane dezI bhASA bhaNanArA sau daivI saMpatvALA ja thaze evaM koI varadAna paNa nathI. paraMtu saMskRtino AtmA e evI niravayava, sUkSma, avinAzI cIja che, ke tenI upAsanA ke 'Atma hatyA - e beno trIjo vikalpa nathI. A saMskRta koza - A saMkSipta 'vinIta' koza eka rIte upara jaNAvelI evI bhAratIya zraddhAnaM pratIka che ke, bhAratIya saMskRtie potAno AtmA khovo na hoya, to saMskRta bhASAno saMparka choDaye nahIM cAle; tethI tenA abhyAsane mATe jarUrI sAmagrI - A koza jevI - upalabdha karavI joIe, ema vidyApIThe vicArya. alabatta, atyAre abhyAsakramamAM aMgrejIne ja bAra-bAra kalAko (pIriyaDa) ApavAnA ke tene pAMcamA dhoraNathI, trIjA dhoraNathI ke bALapothIthI zarU karavAnA je prayatno thAya che, te jotAM AjanI bhAratIya zALAomAM A bhASAnA abhyAsane ghaTatuM sthAna ke samaya maLavAM zakya nathI. chatAM 'sarvanAze samutpanne' jevI dazAmAM DahApaNa vAparI, saMskRta - bhASAnA abhyAsane jeTalo TekavAya teTalo TekavI Apavo joIe. ane te mATe upayogI evaM nAnuM sulabha sAdhana gaNIne A koza taiyAra karelo che. maeNTrika - vinItanA vidyArthIne je kakSAnA saMskRta phakarAo abhyAsakramamAM bhaNavAnA Ave che, temane mukhyatve lakSamAM rAkhI A kozanA zabdo saMgharyA che. alabatta, e phakarAothI pAMca ke sAta gaNA kadanI ' gAiDo' eTalI badhI sulabha hoya che ke, te parIkSA mATe to e 'gAiDa' ja sauthI vadhu upayogI thAya. paraMtu, maeNTrika jeTaluM saMskRta bhaNyA pachI e vidyArthIne saMskRta sAhityanA mULa graMtho Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarapha javA mana thAya, (ane thavaM paNa joIe,) to tene upayogI evo eka koza taiyAra maLavo joIe. to ja te eTalA bhaNatarane upayogamA laI, AgaLa abhyAsa jArI rAkhI zake. maeNTrika-vinIta kakSAmA sAmAnya rIte rAmAyaNa, mahAbhArata, paMca mahAkAvya, prasiddha saMskRta nATako, ane kAdaMbarI, kathAsaritsAgara, hitopadeza, paMcataMtra Adi kathAsAhityane AvaravAmAM Ave che. eTale A kozamAM mukhyatve e sAhityanA zabdo AvI jAya ane e zabdonA paNa e sAhityamAM vaparAyalA artho Ave, e lakSamA rAkhyaM che. bAkI, saMskRta bhASAnA zabdonA artho to prAcIna kozakAroe aneka aneka noMdhyA hoya che. saMskRta bhASAnI khabI ja evI che ke tenA zabdonA (khAsa karIne dhAtuonA) aneka artho thAya. ane tethI ja e bhASAmA ekI sAthe rAmAyaNa, ane mahAbhAratanI judI judI vAta cAlatI hoya evAM kAvyo are, mahAkAvyo jovA maLe che. A kozane vinIta kakSAnA vidyArthIne dRSTimA rAkhIne saMkSipta banAvavo, ema nakkI karyu to khare. paraMtu e zabdonI pasaMdagI karavAneM to chevaTe e koza taiyAra karanAra sevakavarganA vaiyaktika dhoraNane AdhAre ja thAya. uparAMta e koza amuka pAnAMno ja (aMdAje 700 pAnano) karavo evI kAMIka maryAdA paNa hovI ghaTe ane te nakkI karavAmAM paNa AvI hatI. eTale zarUAtamAM saMkSepa karavA upara ja vadhu dhyAna apAtuM jAya e svAbhAvika che. koza artho chapAyo tyAre kaMIka aMdAja meLavI zakAya tevU thayuM. tyAra pachI zabdo levAnI bAbatamAM amuka nizcita dhoraNa apanAvI zakAyu. eTale koza pUro thatAM, pAchaLathI apanAvelA e dhoraNane AgaLanA bhAgane paNa lAgu pADavaM jarUrI lAgyu, tema ja zakya paNa banyu. eTale kozane aMte pUrti rUpe e zabdo umerI lIdhA che. ema joke AvA nAnA kozamAM, be jagAe zabda zodhavAnu vidyArthIne muzkela lAgaze khare, paNa bIjI AvRtti veLA pUrtinA e zabdo yogya kramamAM bhegA karI levAze; ane e rIte saLaMga eka saMkSipta koza upalabdha thaze. A kozamAM kula 26,609 zabdonA arthoM ApelA che. AgaLano tabakko upara jaNAvyu te pramANe A kozamAM jANItA kAvya-nATya kathAgraMthonA ja zabdo levAyA che. paNa ApaNI bhAratIya saMskRtinAM mULa sthAno sudhI pahoMcavA icchanArane purANa-smRti-darzana-upaniSada e sAhityanA graMthonA zabdo paNa maLavA ja joIe. jANItA sAhityanA graMthono abhyAsa karI cUkelAne atyAre badhI dezI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASAomAM upalabdha bhASAMtaro dvArA e graMthono abhyAsa muzkela to na ja paDe; paNa eka koza evo paNa taiyAra thavo joIe ke jemAM A badhA zabdo Ave. veda-brAhmaNa graMthonA zabdo e to jANe eka prakAre judI bhASAnA zabdo gaNAya. e badhA zabdo sAtheno bRhat koza paNa gujarAtI bhASAmAM hovo joIe. paNa A badhI to bahu AgaLanI vAta thAya. __paraMtu purANa-smRti-darzana-upaniSada tathA vaidaka-jyotiSanA graMthonA zabdovALo koza to taiyAra karavAnuM zarU thavaM ja joIe. to ja A saMkSipta koze AraMbhelaM kAma AgaLa cAle.moniyara viliyamsa, ApTe, vagerenA kozo uparathI e zabdo tAravI kADhavAna kAma bahu muzkela paNa na gaNAya. eTale A koza e bIjA AgaLanA kozanI AvazyakatA jANe puravAra karavA mATeno banI rahe che ! alabatta, A kozane paNa tenI maryAdAmAM AvatA sAhityanA badhA zabdono temAM samAveza thAya e rIte (pAna ke zabdanI maryAdA vinA) pUro karavo bAkI rahe cha ja. paNa e to AvRttie AvRttie sudhArA vadhArA jevU kAma gaNAya. ane e cAlatuM ja rahevAna. A kozanI goThavaNI A koza je kakSAnA vidyArthIonA upayoga mATe vicArAyo che, temane zabdonA artho zodhavAna sulabha thAya te rIte enI goThavaNI vicArI che. alabatta vyAkaraNa-paddhatithI jarA paNa na bhaNyo hoya tevA vidyArthIne A kozano ke koI paNa kozano upayoga karavo zakya na hoya. jema ke gujarAtI bhASAnA kozamAM paNa 'gayo' e prayogano artha 'javU' dhAtumAM zodhavA jeTalaM vyAkaraNa- jJAna vidyArthIne hovaM joIe ja. tema, gacchati, cakAra, anan, dhukSva, amRSTa, atRNDa, bibhyati, bibharANi, jahIhi, dhatsva vagere rUpo sAhityamAM vaparAyelAM maLe, to te mATe kozamAM anukrame gam, kR, han, duha, mRja, tRha, bhI, bhU, hA, dhA, e dhAtuomAM artha zodhavo joIe, evI to vidyArthIne khabara hovI ghaTe. koI paNa koza vyAkaraNanI rIte badalAyelAM rUpono paNa zabda-kramamAM artha na ApI zake. sadbhAgye saMskRta bhASAnA zikSaNanI bAbatamAM ApaNI zALAomAM vyAkaraNa-paddhatine cheka ja choDI devAmAM AvI nathI. A kozanA zabdonI goThavaNImAM anusaravAmAM AvelA be mukhya muddAonI samaja ahIM ja jaNAvavI ghare : (1) upasargo sAthe vaparAtA dhAtuono artha upasargonA kramamA Apyo che, mULa dhAtunA ja peTAmAM nahi. jema ke adhigam, abhyAgam, nigam, nirgam, pratyAgam, saMgam e dhAtuone e zabdanA kramamAM ja goThavyA che; sAmAnya rIte saMskRta kozamAM gam dhAtunA peTAmAM ja temane badhAne naMkhAya che. paNa tethI 'ayo' dhAtuno artha 'i' dhAtunA peTAmAM maLaze evI khabara na hoya, tene muzkelI paDe. ahIM to 'adhI' dhAtu tarIke ja Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA kramamA eno artha maLI jaze. jyAM jarUra mAnI tyAM e upasargane chaTo pADI kauMsamAM pharIthI lakhyo che. jema ke 'adhI' (adhi + i); 'vyape' (vi + apa + i). (2) saMskRta kozamAM bIjI mukhya muzkelI anunAsikanA upayogavALA zabdono krama zodhavAmAM paDe che. jema ke sAmAnya saMskRta kozamAM aMza, aMsa, aMhas vagere zabdo a akSarathI zarU thatA zabdonI cheka ja zarUAtamAM ApyA haze, ane aMDa, aMta, aMdha, vagere zabdo aNDa, anta, andha, e prakAre krama kalpIne e kramamA mUkyA haze. A kozamA vidyArthInI sagavaDa vicArI, gUjarAta vidyApIThanA gujarAtI joDaNokozanI rIte badhA anunAsikone avazya anusvArarUpe ja lakhIne, dareka svara ne aMte ja eka sAthe ApyA che. arthAt 'a' akSara pUro thatAM aM thI zarU thatA zabdo, 'A' pUro thayA pachI AM thI zarU thatA zabdo, e pramANe. __dareka dhAtunuM trIjI vibhakti ekavacananuM rUpa Apyu hoya to upayogI thAya khalaM; paNa enAthI mULa dhAtune zodhavA mATe kazI madada na maLe. eTale jyAM Adezane kAraNe dhAtunuM jurUpa thatuM hoya, tyAM ja corasa kauMsamAM te rUpa ApyuM che. jema ke, gam 1 pa0 [gacchati]. ___ dareka dhAtunI sAthe tenuM bhUtakRdaMta rUpa paNa apAya che. paNa tene mULa dhAtu zodhavAmAM upayogI na mAnIne bhUtakRdaMtano zabda Ave tyAre te je dhAtuna bhUtakRdaMta hoya te kauMsamAM batAvyuM che. jema ke gUDha ('guha, ' nuM bhU0 kR0). (upasarga sArthanA dhAtuna bhUtakRdaMta hoya, tyAM te A pramANe juduM nathI batAvyuM. saMskRtamAM bhUtakRdaMto karmaNi bhUtakRdaMto mukhyatve hoya che. eTale karmaNi bhU0 kR0 na lakhatAM saMkSepamA mAtra bhU0 kR0 ja lakhyaM che. keTalAMka bahu ochAM bhUtakRdaMto kartari paNa hoya che. jema ke 'hatavat '. jyAM zabdanI aMdara i ke unI pachI s AvavAthI s no S thaI gayo hoya che, teve sthaLe kauMsamAM te judaM darzAvyaM che. jemake, niSidha, (ni + sidh), niSev (ni + sev ). je zabdo bahuvacanamAM ja vaparAya che, temanAM prayamA vibhakti bahuvacananAM rUpa ja mULa zabda tarIke mUkyAM che. jema ke, paurajAnapadAH puM0 ba0 va0. parantu keTalAka zabdonA mAtra dvi0 va0 ke ba0 va0 mAM judA artha thatA hoya, tevAone mULa to ekavacanamAMja makIne pachI arthomAM vacana darzAvI judo artha Apyo che. jema ke, pUrvadeva puM0 (3) (dvi0 va0) nara ane nArAyaNa ; pUrvapUrva (2) puM0 (ba0 va0) pUrvajo. nAmadhAtuornu trIjA puruSa ekavacananuM rUpa ja mULa zabda tarIke mUkyaM che, ane artha dhAtunI rIte kauMsamAM darzAvyo che. tevI jagAe gaNa ke pada jyAM mULa AdhArakozomAMthI maLyAM tyAM ja darzAvyAM che.jema ke prakaTayati pa0 (davivaM, pragaTa karavU). Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cci rUpa sAthenAM kriyApadonA gaNa mATe paNa tema ja samajavaM. jema ke kroDIkR AliMganamAM levU; bheTavU. dhAtunAM preraka ane karmaNi rUponA artha jyAM ApavA jevA lAgyA tyAM judo phakaro pADIne -preraka0 ke -karmaNi0 ema lakhIne svataMtra saMkhyAkrama darzAvIne ApyA che. jema ke, juo sthA dhAtu. ___artho ApavAmAM mULa vyutpattine lakSyamA rAkhIne artha Apyo che. madhusUdana eTale mAtra zrIkRSNa artha na ApatAM, " (madhu rAkSasane haNanAra) zrIkRSNa" ema lakhya che; jethI e nAma zAthI paDyuM che te paNa lakSyamAM Ave. te ja pramANe juo guDAkeza. cAra, sAta, ATha vagere saMkhyAovALA zabdomAM bane tyAM laMbANa karIne paNa te cAra, sAta, ke ATha vastuo kaI te gaNI vatAvI che. jema ke, juo caturdazaratnAni' ke saptasamudrAH, jethI eTalaM jANavA bIjA graMtho sudhI doDavU na paDe. keTalAka zabdonA artho ekabIjAnA saMbaMdhamAM vadhu jANItA hoya che. tyAM paNa sAthe kauMsamAM te bIjo zabda darzAvyo che. jema ke pUrva eTale vAva kUvA i0 baMdhAvavAthI thatuM puNya. te zabda, yajJayAgAdithI thatA puNyavAcaka 'iSTa' zabda sAthe ja (' iSTApUrta') vadhu vaparAya che. eTale pUrta zabdanA arthamA 'iSTa ' ne paNa kauMsamAM noMdhyo che. tahevAra vagerenA divasonI tithi ke mahino jyAM nizcita rUpe jaNAvI zakAya, tyAM te jaNAvavA prayatna karyo che. paNa eka bAvatamA lAcArI kabUla karavI Avazyaka che. saMskRta sAhityamAM vanaspati ke pazu-paMkhI sRSTi sAthe eTalo badho gADha paricaya pragaTa thAya che, ke jANe e badhI vanaspatio, pazu, paMkhI, phUla-phaLa, paNa manuSyonA jIvanasAthI-- sahabaMdhuoja hoya. tethI e sAhityamAM vRkSo, pazuo, paMkhIo, phUla-phaLa vagerenA ullekho ghaMNA Ave che. aMgreja koSakAroe e badhAne laeNTina paribhASAnAM nAmomAM mUkavA prayatna karyo che. paNa ApaNA dezI kozakAroe moTe bhAge arthamA 'eka vRkSa', 'eka phUla', 'eka paMkhI' ema kahIne calAvyu che. te badhAnA dezI bhASAnA artho zodhIne ApavA joIe. have vanaspatizAstra tathA paMkhIvarNana ityAdinAM pustako ghaNAM bahAra paDyAM che. temAthI yogya cokasAI karI artho nizcita karIne mogaro, jAI, juI, baTera, lAvarI vagere jevA paricita arthoM ApIe, to ja te badhA zabdonA upayoga pAchaLanI upamA ke kAvya ApaNe vadhu mANI zakIe. A kozana kAma jude jude hAthe thayuM che. ema ekaThI thayelI sAmagrI parathI hastalikhita prata taiyAra karIne chapAvavA presamAM mokalavAnuM thayuM tyAre jaNAyu ke zabdonI pasaMdagImAM tathA artha ApavAnI rItamA ekarUpatA lAvavAnI jarUra che; ane ghaNuM bIjaM karavAnuM rahe che. samaya sAthe hoDa bakIne e badhuM jhaTapaTa ATopavAnuM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 thayuM che. temAM mukhya dRSTi A koza vAparanAra vargane vadhumAM vadhu upayogI thavAnI rAkhI che. te vargane je pramANamAM A koza upayogI nIvaDaze, teTale aMza A koza taiyAra karavAmAM hisso lenAra saunI mahenata lekhe lAgaze, e kahevAnI jarUra na hoya. chevaTe, kozane saLaMga tapAsI jaI presa mATe taiyAra karavAnuM kAma dhArI jhaDapathI ATopI zakAyuM, teno yaza vidyApIThanA zrI. zivabAlaka bisenanA mane mAgyA maLelA sahakArane AbhArI che. tathA pUrti mATe zabdo tAravI ApI taiyAra karI ApavAnuM jhaMjhaTavALaM kAma zrI. nAraNabhAI jIbhAIdAsa paTele jhaDapathI pAra pADI ApyuM na hota, to A AvRtti vakhate e zabdo kozamAM umerI levAnuM zakya banyuM na hota. te bane mitro ApelI madadanI huM ahIM sAbhAra noMdha lauM chaM. aMte, badhA puruSArthomAM paMcama tarIke sadAsarvadA vyApI rahenAra pitA - guru paramAtmAnI kRpA yAda karIne, mAre mATe kaMIka moTI 'phALa' gaNAya tevuM kAma mane soMpI mane saLaMga preraNA ApanAra te vakhatanA gUjarAta vidyApIThanA mahAmAtra zrI. maganabhAI prabhudAsa desAI pratye kRtajJatA pragaTa karUM chaM. 23--3--'62 gopALadAsa jIvAbhAI paTela Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a0 avyaya ( kriyAvizeSaNa i0 ) a0 kri0 akarmaka kriyApada A0 AtmanepadI dhAtu icchA0 icchAdarzaka rUpa u0 parasmaipadI tema ja AtmanepadI - ema ubhayapadI dhAtu udA0 udAharaNa tarIke, jema ke karmaNi0 karmaNi rUpamA artha gaNita gaNitazAstrano zabda jyo0 jyotiSazAstrano zabda dvi0 va0 dvivacana na0 napuMsaka liMga nATya0 nATyazAstrano zabda nyA0 nyAyadarzanano zabda pa0 parasmaipadI dhAtu puM0 puMliMga preraka0 preraka rUpamA artha ba0 va0 bahuvacana bauddha0 bauddha graMthono zabda bhU0 kR0 bhUtakRdaMta ( karmaNi ) saMketonI samaja 12 yoga0 yogadarzanano zabda lA0 lAkSaNika artha va0 kR0 vartamAna kRdaMta vi0 vizeSaNa vi0 [strI0 vizeSaNa strIliMga vedAnta0 vedAMtadarzanano zabda vyA0 vyAkaraNazAstrAno zabda sa0 nA0 sarvanAma ( te vizeSaNa paNa gaNAya eTale sAtha vi: paNa mUkyuM che ) . 0 saMgIta saMgItazAstrano zabda sAMkhya0 sAMkhyadarzanano zabda strI0 strIliMga - akSaranI AgaLanI A nizAnI te akSarano vikalpa darzAve che, jema ke tuMba (bI) eTale tuMba ane tuMbI bane samajavAnAM che. 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 dhAtunA arthanI zarUAtamAM mUkelA A AMkaDA te yA gaNano che te darzAve che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta-gujarAtI vinIta koza a saMskRta varNamALAno pahelo akSara; eka hrasva svara (2) puM0 viSNu (3) a0 nakArArtha darzAvato pUrvaga; udA0 abhAva (4)dayA, niMdA, Thapako, saMbodhana, niSedha -e batAvato udgAra na hoya tevU aRNina vi0 karaja vinAnaM; devAdAra aka na0 sukhano abhAva ; duHkha (2)pApa akaca vi0 mAthe vALa vagaranu; TAliyuM (2) puM0 ketu graha akathya vi0 na kahevA lAyaka akaraNa vi0 svAbhAvika; akRtrima (2) sarva iMdriyothI rahita (parabrahma) (3) na0 kAmakAja na karavU te akaraNi strI0 nirAzA; niSphaLatA akarNa vi0 kAna vagaranu; baheraM (2) puM0 sApa akarmaka vi0 jene karma nathI tevU akarmaNya vi0 karma karavAne zaktimAna nahi tevU (2) na karavA lAyaka akarman vi0 kAma vagaranuM; ALasu (2) akuzaLa (3) akarmaka (vyA0) (4) na0 karmano abhAva (5)ayogya karma ; guno; pApa akala vi0 aMza-bhAga vinAnuM akalpa vi0 niraMkuza(2)nirbaLa(3)jenI tulanA na thaI zake tevaM [bhAvika akalpita vi0 kRtrima nahi tevaM; svAakalya vi0 asvastha rogI(2)sAcu;kharuM akasmAt a0 ekAeka; aNadhArI rIte (2) niSkAraNa akAma vi0 icchArahita(2)kAmapIDA- rahita (3) heturahita; irAdA vagaranuM akAmataH a0 anicchAe (2) irAdA vagara; asAvadhapaNe graha akAya vi0 zarIra vagaranuM (2)puM0 rAhu akAraNa vi0 kAraNa vinAnuM (2) prayo jana vinAnuM niSkAraNa ; vyartha akAraNam, akAraNAt, akAraNe a0 akArpaNya vi0 kRpaNatA vinAnuM (2) dInatA dAkhavyA vinA maLelU akArya vi0 nahi karavA yogya (2) na0 ayogya kArya; khoTuM kArya akAla vi0 kavakhatarnu; ayogya vakhatanuM (2) puM0 ayogya samaya; kavakhata akAlaja, akAlajAta vi0 akALe janmelaM; kavakhate utpanna thayelaM akAlasaha vi0 vilaMba sahana na karatuM: __ adhIru (2)lAMbo vakhata TakI na zake tevaM akAlikam a0 acAnaka (2)tarata ja akAMDa vi0 aNadhAryu ; Akasmika (2) avasara vinA- (3) thaDa vinAnuM akAMDapAta puM0 akasmAt banelo banAva akAMDe a0 acAnaka; akasmAt akilbiSa vi0 niSpApa / akiMcana vi0 nirdhana; garIba akiMcanatA strI0 daridratA (vrata) akicijjJa vi0 thoDaM paNa nahi jANanAruM; ajJAnI akiMcitkara vi0 kazuM na karI zakanAraM (2) nirupayogI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akutaH akutaH a0 koI ThekANethI nahi; kyAMyathI nahi (smaasmaaN)| akutobhaya vi0 kyAMyathI bhaya vinA-; nirbhaya (2) surakSita / akupya na0 halakI dhAtu nahi te - sonu rU' (2) koI paNa halakI dhAtu akuzala vi0 kuzaLa ke hoziyAra nahi tevU (2) amaMgaLa (3) aNagamatuM (4) na0 aniSTa ; duHkha akuha vi0 na chetare tevaM; pramANika akuMTha vi0 barcha nahi thayelaM (2) pratibaMdha vinAnuM (3) sthira (4) samartha akuMThita vi0 pratibaMdha-rukAvaTa vinAnu apAra vi0 jeno aMta kharAba nathI tevU (2)pAra vinA- (3)puM0 samudra (4) sUrya (5) kAcabo (kUpane na tajato) akRcchra vi0 sahelu; muzkelI vagaranuM akRta vi0 nahi karelu (2) khoTI rIte karelu (3) taiyAra nahi thayelaM (anna) (4) aparipakva ; azikSita (5) nahi sarajAyelu (6)na0 nahi karAyelu kAma (7) kArya nahi karavU te (8) pUrve na sAMbhaLelaM kArya na jANanAeM akRtajJa vi0 kRtaghna; karelo upakAra akRtabuddhi vi0 kAcI buddhivALaM akRtAtman vi0 ajJAnI; mUrkha (2) Izvaradarzana nahi pAmelaM akRtin vi0 akuzaLa; akSama akRtya na0 khoTuM kAma (2) na karI zakAya te kAma akRtrima vi0 svAbhAvika khiMcAyelaM akRSTa vi0 nahi kheDAyelaM (2) nahi akkA strI0 mA; mAtA akta ('aMja'na bhU0 kR0)vi0 kharaDAyalaM; lepAyelU (ghaNuM karIne samAsane aMte vaparAya cha; udA0 tailAkta; ghRtAkta) aktra na0 kavaca ; bakhtara aRtu vi0 yajJarahita (2)saMkalparahita (paramAtmA) akSamAlA ___ akrama vi0 kramarahita (2) gatirahita (3) puM0 krama-paripATI-ziSTAcArano abhAva akriya vi0 kriyArahita (2) niSkriya akriyA strI0 niSkriyatA (2) kartavyanI upekSA [rahitatA akrodha vi0 krodharahita (2) puM0 krodhaakliSTa vi0 nahi thAkelaM (2) nahi mUMjhAyelaM (3) khaMDita- dUSita nahi teva (4) zramapUrvaka nahi thatuM - sahaja akliSTakarman vi0 karma karavAmAM na __ thAkanAraM aklIba vi0 sAcuM; aphara aklIbam a0 bhaya vinA ___ akSa 1, 5, pa0 pahoMcavU (2) vyApavU (3) ekaLu karavaM akSa puM0 dharI (2) pAso (3) pai9 (4) ratha; gADu (5) viSuvavRttathI uttaradakSiNa koI paNa jagAnuM golIya aMtara (6)trAjavAMnI dAMDI (7) jenA maNakA bane che te bIja (8) rudrAkSa (9) 16 mAsAnuM eka vajana (karSa) (10) na0 jJAneMdriya (11) netra ku zaLa akSakuzala vi0 pAsA ramavAnI vidyAmAM akSakUTa puM0 AMkhanI kIkI akSata vi0 IjA pAmyA vinA- (2) akhaMDa; bhAgyA vinAnuM (3) puM0 (ba0 va0) dhArmika kriyAmAM vaparAtA vagara bhAMgelA cokhA athavA na chaDelAM java, DAMgara vagere (4)na0 koI paNa dhAnya (5) hAni na thavI te; utkarSa akSatayoni strI0 jenuM kaumAra khaMDita nathI thayuM tevI strI muni akSapAda puM0 nyAyadarzananA praNetA gautama akSama vi0 azakta; asamartha (2) sahana na kare tevU; asahiSNu akSamA strI0 IrSA (2)adhIrAI(3)krodha akSamAlA strI0 maNakAnI mALA (2) vasiSThapatnI- aruMdhatI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSaya akSaya vi0 kSaya na pAmatuM;avinAzI(2) akhUTa (3) puM0 paramAtmA [akhUTa akSayya vi0 kSaya ke nAza na pAme tevu(2) akSara vi0 avinAzI; zAzvata (2) puM0 paramAtmA (3)na0 varNamALAno pratyeka varNa (4) mokSa (5) parabrahma akSaranyAsa puM0 varNamALA (2) lakhANa akSarazaH a0 akSare akSara; zabde zabdanA artha pramANe jJAna akSahRdaya na0 pAsAnI vidyArnu rahasya ke akSAMti strI0 kSamAno abhAva (2) IrSA (3) krodha akSAMza puM0 viSuvavRttathI uttara ke dakSiNatuM aMtara-akSa batAvanAra 180 aMza che te akSi na0 AMkha (2) 'ba'nI saMkhyA akSigata vi0 pratyakSa ; dRSTigocara (2) AMkhamAM khUcatuM; apriya [pApaNa akSipakSman, akSiloman na0 AMkhanI akSizravas puM0 sApa akSuNNa vi0 vaTAyeluM nahi tevU (2) ajita; phatehamaMda akSetra vi0 khetara vinAnu; kheDa vinAnuM (pradeza) (2) na0 kharAba khetara (3) kupAtra ziSya akSauhiNI strI021870hAthI,21870 ratha, 65610 ghor3A, tathA 109350 pAyadaLanI banelI mahAsenA akharva vi0 ThIMgaNuM nahi evaM (2) moTuM akhaMDa, akhaMDita vi0 khaMDita na thayelaM; agnitanaya agati strI0 upAya ke mArga na hovo te (2)praveza ke pahoMca nahIM te (3) avagati agatika, agatIka vi0 nirAdhAra (2) chevaTanuM (upAya) agada vi0 nIrogI (2) na bolatuM ke kahetuM (3) puM0 osaDa (4) taMdurastI agamya vi0 jyAM jaI na zakAya tevU (2) samajI na zakAya tevU; gUDha; __ ajJeya (3) tajavA jevU; niSiddha agamyA strI0 jenI sAthe saMga niSiddha hoya tevI (strI) agamyAgamana na0 niSiddha strI sAthe vyabhicAra agaru puM0 eka jAtanuM caMdana [khADo agASa vi0 ghaNuM UMDu(2) puM0, na0 UMDo agAra na0 raheThANa; AvAsa; ghara aguNa vi. nirguNa (paramAtmA) (2) sArA guNo vinAnu; nirupayogI (3) puM0 doSa aguru vi0 vajanadAra nahi evaM; halakuM (2) TraeNku; hrasva (padyamAM) (3) jene guru na hoya tevU; naguruM (4) na0 agaru agRha puM0 ghara vagarano- vAnaprastha agocara vi0 iMdriyAtIta; agamya agni puM0 agni; Aga (2) agnideva (3) jaTharAgni (4) pittano agni (5) sonuM (6) 'traNa'nI saMkhyA agnikarman na0 agnimAM homa karavo te agnikumAra puM0 kArtikeya agnikoNa puM0 agnikhUNo (dakSiNa-pUrva) agnikriyA strI0 preta-saMskAra; zabane agnidAha devo te agnikrIDA strI0 AtazabAjI agnigarbha vi0 jemAMthI agni janme evaM (2) sUryakAMta maNi (3) araNI agnija vi0 agnimAMthI utpanna thayelaM (2)puM0 kArtikasvAmI (3) na0 sonuM agnijihvA strI0 agninI jvALA agnitanaya puM0 kArtikasvAmI Akhu akhila vi0 AkhU; badhuM; samasta alyAta vi0 aprasiddha (2) na kahelu aga vi0 cAlI na zake tevU (2) jenI pAse na jaI zakAya tevU (3) puM0 vRkSa (4) parvata (5)sApa (6) sUrya (7) 'sAta'nI saMkhyA agaNya vi0 gaNI na zakAya teTaluM (2) gaNanAmAM na levAya tevU - tuccha Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agre agnitraya agnitraya na0 traNa prakAranA agni (dakSiNa, gArhapatya, AhavanIya) agnidAtR vi0 agnisaMskAra karanAruM agnidIpana vi0 jaTharAgni pradIpta karanAraM paNAnI parIkSA agniparIkSA strI0 agni vaDe sAcAagniparvata puM0 jvALAmukhI parvata / agnipraveza puM0 (strItuM) satI thaq te agnimaMtha puM0 gharSaNathI agni utpanna karavo te agnimAMdya na0 jaTharAgninI maMdatA agnimukha puM0 deva (2) brAhmaNa (3) agnihotrI agnivardhaka vi0 jaTharAgni vadhAranAraM agnivAha puM0 dhumADo (2) bakaro agnivAhana na0 bakaro agnizAlA strI0 agnihotranuM sthAna agnizikhA strI0 jvAlA agniSToma puM0 eka prakArano yajJa agnisaMskAra puM0 pretakriyA agnihotra na0 zAstrokta agnimAM savArasAMja homa karavAnuM karma agnihotrin puM0 agnihotra karanAra agnyastra na0 agni varasatuM astra agnyAdhAna na0 maMtrapUrvaka agninaM sthApana (2) agnihotra agnyutpAta puM0 AkAzamAM dekhAto aniSTasUcaka prakAzavALo upadrava (ulkA, dhUmaketu i0) agnyupasthAna na0 agninI pUjA (2) agnihotra agra vi0 sauthI AgaLa ; pahelu (2) puM0 astAcala (3) na0 Toca uparanocheDAno bhAga (4) dhyeya; hetu (5) zikhara (6) koI paNa vastuno zreSTha bhAga (7) utkarSa (8) prArambha (9) Adhikya apraga puM0 AgevAna agragaNya vi0 gaNatarImAM pahelu; zreSTha agraja vi0 prathama janmeluM (2) puM0 moTo bhAI (3) brAhmaNa agrajanman puM0 moTo bhAI (2)brAhmaNa agrajA strI0 moTI bahena apraNI vi. AgevAna (2) puM0 agni agrataH a0 sauthI AgaLa ; mokhare (2) hAjarImAM janAra dUta agradUta puM0 AgaLathI samAcAra laI agradevI strI0 paTarANI pUjAnuM mAna agrapUjA strI0 zreSTha puruSane apAtuM prathama agrabIja vi0 DALakhI ropavAthI Uge tevU (2) jenI kalama thaI zake tevU agrabhAga puM0 prathama bhAga; zreSTha bhAga(2) zeSa bhAga agrabhuja vi0 jamavAmAM pahelu (2)khAudharUM agrabhUmi strI0 aMtima dhyeya; mahattvA kAMkSAnuM dhyeya (2) Tocano bhAga agramahiSI strI0 paTarANI / agrayAna vi0 sauthI AgaLa cAlanAraM (2) na0 mokharAnuM sainya agrayAyin vi0 AgaLa janAeM anayodhin puM0 mukhya yoddho agravAta puM0 tAjo pavana agrasara puM0 agresara; AgevAna agrahasta puM0 hAthano Agalo bhAga (2) AMgaLIo (3) sUMDhano Agalo bhAga (4) jamaNo hAtha mAsa agrahAyaNa puM0 varSAraMbha (2) mArgazIrSa agrahAra puM0 rAjA taraphathI (brAhmaNone) apAyela jamIna agrANIka na0 AgaLa- sainya agrAsana na0 prathama sthAna ; mAnanuM sthAna agrAhya vi0 grahaNa na karI zakAya tevaM (2) svIkArI na zakAya tevU agrima vi0 anukramamA prathama (2) mukhya (3) uttama (4) puM0 moTo bhAI agne a0 AgaLa; pahelAM (2)samakSa; sAme (3) have pachI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajayA apresaraH mapresara vi. AgaLa janAra (2) puM0 AgevAna; netA agnya vi0 sauthI AgaLay (2)prathama; zreSTha (3) puM0 moTo bhAI adha vi0 pApI;duSTa(2)na0 pApa; duSkarma (3)duHkha; saMkaTa (4) sUtaka; azIca aghanAzana vi0 pApano nAza karanAraM aghamarSaNa na0 pApanAzaka sUkta -maMtra adharma vi0 ThaMDa; zItaLa aghAyu vi0 pApI jIvana gALanAeM aghAsura puM0 eka rAkSasanuM nAma-baka rAkSasano bhAI aghora vi0 bhayaMkara nahIM tevU (2)puM0 ziva (3) zivano bhakta aghoSa vi0 avAja vagaranu; zAMta (2) kaThora uccAravALa (3) puM0 varNamALAmAM mukhya pAMca uccArasthAnonA pahelA be varNo tathA z, Sa, s-ema teramAMno pratyeka baLada aghnya vi0 nahi mAravA yogya (2) puM0 adhnyA strI0 gAya midya aghraya vi0 na saMghavA lAyaka (2) na0 aca puM0saMskRta vyAkaraNamAM svaranaM nAma acakSus vi0 AMdhaLaM; AMkha vagaranuM; aMdha (2)na0 bagaDelI AMkha acara vi0 sthira; sthAvara acarama vi0 chelluM nahi tevaM; vacalui0 acala vi0 sthira; nizcala; kAyamanuM (2)puM0 parvata (3) zaMku;khIlo (4) 'sAtanI saMkhyA acalapati puM0himAlaya parvata; meru parvata acalA strI0 pRthvI acalAdhipa puM0 himAlaya parvata acitta vi0 ataLa ; aciMtya (2) samajaNa vagaranu; jar3a; mUrkha acira vi0 alpajIvI; kSaNika (2) hamaNAMnu; taratarnu [strI0 vIjaLI adhiraghuti, adhiraprabhA, aciramAsa aciram, acirasya, acirAta, adhirAya, macireNa a0 bahu pahelAM nahi tema; hamaNAM; tarata; jaladI acitanIya vi0 citavI na zakAya tevU; vicAramA na Ave tevU acitita vi0 ocituM acitya vi0 juo 'aciMtanIya' acetana vi0 cetana vagaranuM nirjIva (2) bhAna vinAnu; bezuddha [citta vagaranuM acetas vi0 cetana vagaranu; acetana(2) aceSTa vi0 ceSTArahita; kriyArahita accha vi0 svaccha; nirmaLa; zuddha (2) puM0 rIcha (3) sphaTika acchaMdas vi. veda bhaNI na zake tevU - yajJopavIta-rahita (2) vedAdhyayana mATe anadhikArI (3) gadyAtmaka acchidra vi0 doSa vagaranuM (2) kANA vagara, (3) na0 doSarahita kArya (4) doSano abhAva acchinna vi0 akhaMDa acchedya vi0 Tukar3A na karI zakAya tevU acchoda na0 himAlayanA eka sarovaranuM nAma acchodan vi0 svaccha pANIvALa acyuta vi0 cyuta na thAya tevU (2) avinAzI (3) puM0 viSNu (4) kRSNa aja vi0 nahi janmelaM; anAdi; sanAtana (2) puM0 paramAtmA; viSNu; zaMkara; brahmA (3) jIvAtmA (4) candra (5) kAmadeva (6) bakaro ajagara puM0 eka moTo sApa ajanman vi0 janma vinAnu; zAzvata (2) puM0 mokSa ajapA strI0 vagara prayale - zvAsocchvAsathI thato jApa (haMsa) ajapAla puM0 bharavADa ajaya vi0 ajeya (2) puM0 parAjaya ajayA strI0 bhAga Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajavya ajayya vi0 ajeya amarapAla pArya tevaM (2) avinAzI (3) puM0 deva ajaya vi0juo 'ajara' (2) na0 mitratA ajastra vi0 na aTakatuM; kAyama rahetuM ajasram a0 satata; kAyama ajA strI0 bakarI ajAgalastana mvani gaLe laTakato adhiLa 12) tevI nirupayogI vastu ajAta vi0 nahi janmela(2)avikasita ajAtazatru vi0 jene koI zatru nathI tevU (2) puM0 yudhiSThiranuM nAma ajAti strI0 anutpatti ajAni puM0 patnI vinAno puruSa; vidhura ajAnika vi0 gheTAM-bakarI carAvanAra bharavADa ajAneya puM0 jAtavAna ghoDo aji vi0 gatizIla; cAlatuM (2) strI0 gati (3) pheMkavU te zakAya tevaM ajita vi0 nahiM jitAyela(2) jItI na ajina na0 Asana tarIke vaparAtuM vAgha vagerenuM cAmaDuM (khAsa karIne kALA akita ajJAtacaryA strI0, ajJAtavAsa puM0 koI na jANe tema gupta rahevU te ; guptavAsa ajJAna vi0 ajJAnI; mUrkha (2) na0 jJAnano abhAva (3) avidyA azAmin vi0 juo 'ajJa' ajJeya vi0 na jANI zakAya te, aT 150 pharavU; rakhaDavU; bhaTakavU aTa vi0 bhaTakanAra; rakhaDanAra aTana na0 pharavU-rakhaDavU-bhaTakavU te aTani, aTanI strI0 dhanuSyano khAMcA vALo cheDo aTala vi0 dRr3ha; sthira aTavi vi0 jaMgala ; araNya aTavika puM0 vanecara; vanamAM pharanAra aTavI strI0 juo 'aTavi' aTTa vi0 UMcu; moTuM(2)puM0, na0 aTArI; jharUkho(3)killA uparatuM sainyagRha (4) mahela (5) kSomavastra (6) na0 anna aTTahasita na0, aTTahAsa puM0, aTTahAsya na0 moTethI khaDakhaDa hasa, te aTTAla, aTTAlaka puM0 aTArI; jharUkho aTTAlikA strI0 havelI; mahela aNaka vi0 tuccha; adhama aNi puM0 soyanI aNi (2) sImA; hada (3) gADAnI dharIno khIlo aNiman puM0 sUkSmatA; nAnApaNuM (2) nAnuM rUpa dhAraNa karavAnI eka siddhi aNiSTha vi0 sauthI nAnU aNI strI0 juo 'aNi' aNIyas vi0 vadhAre nAnuM aNu vi0 ghaNuM nAnu (2) pu0 paramANu (3) nAnAmAM nAno samayavibhAga ataTa vi0 taTa vagaranu; sIdhuM; U, (2) puM0 parvatanI UbhI bhekhaDa atanu vi0 nAnu ke pAtaLu nahi tevU (2) anaMga; kAmadeva asaMyamI atapas, atapaska vi0 tapa vinAnu; atakita vi0 akalpita; ocituM mRgarnu) ajira vi0 utAvaLa (2) na0 AMgaNuM; phaLiyu; ramatagamata vagere mATe rokelI jagA [(3) puM0 deDako ajihma vi0 saraLa;sIdhuM (2) pramANika ajihmaga vi0 sIdhuM janAra - cAlanAra (2) puM0 bANa ajIgarta puM0 sApa ajIrNa vi0 nahi pacelaM (2)jIrNa nahi thayelu (3) na0 apaco; ajIrNa ajIva vi0 jIva vinAnaM; nirjIva ajeya vi0 na jItI zakAya tevaM ajjukA,ajjUkA strI0 vezyA (nATakamAM) ajJa vi0 nahi jANatuM (2) ajJAnI; mUrkha ajJAta vi0 nahi jANelaM; ajANyu (2) aNadhAryu Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta atarya atayaM vi0 samajI na zakAya tevU atala vi0 taLiyA vinAnuM; agAdha (2) na0 sAtamAMnu eka pAtALa atas a0 AthI; tethI (2) ahIMthI; AmAMthI (3) atyArathI / atasI strI0 zaNa (2) aLasI [kuza ataMtra vi0 taMtu vinAna(vAdya)(2) niraMataMdra, ataMdrita, ataMdrila vi0 ALasa vinAnu; capaLa (2) sAvadha; jAgrata ati a0 atizaya, amaryAda,hada bahAranu, -thI AgaLa jatuM, e arthamAM vaparAya cha atikatha vi0 na mAnavA jevu(2)na kahevA jevU (3) naSTa ; mRta atikathA strI0 atizayoktivALI vAta (2) nakAmI- artha vagaranI vAta atikalya na0 vahelI savAra atikAya vi0 asAdhAraNa kadanuM atikRccha vi0 ghaNuM muzkela (2) puM0, na0 eka kaThina vrata atikram 1 u0 [atikrAmati - kramate], 450 [atikrAmyati hada bahAra ja; ullaMghana karavU (2) caDiyAtuM tha; zreSTha tharbu (3) upekSA karavI (4) bAtala karavU (5) vyatIta thaq; pasAra tharbu (samayanuM) (6) dabAvaq; pakaDavU atikrama puM0 oLaMgavU te ullaMghana (2) AkramaNa (3)pasAra tharbu te (samayanu) (4) dabAvaq te - caDiyAtA tharbu te atikramaNa na0 maryAdAnuM ullaMghana (2) aparAdha; doSa(3)samayanuM vyatIta tharbu te atikramaNIya vi0 oLaMgavA jevU (2) upekSA karavA jevU atikrAMta vi0 hada oLaMgI gayelu (2) cAlyuM gayelaM (3) vItI gayeluM (4) na0 bhUtakALamAM banI gayeluM te atikrAMti strI0 ullaMghana atiga vi0 (samAsamAM)caDiyAtu:zreSTha (2) ghaNuM AgaLa gayelaM;-thI vadhAre atipAta atigam 150 [atigacchati] vItavaM (samayanu) (2)-thI vadhI jaq (3) maTI jaq (4) upekSA karavI (5)chaTakI jarbu atiguNa vi0 uttama guNavALu; zreSTha (2) guNahIna aticar 1 pa0 ullaMghana kara, (2) bevaphA nIvaDavU (3) upekSA karavI (4) caDiyAtA thaq aticAra puM0 ullaMghana; atikrama (2) grahogeM eka rAzimAMthI bIjI rAzimAM javU te; grahono gatimArga aticchatra puM0 bilADInA Topa atijIva 150-nI pachI jIvatA rahevU (2) vadhu sarasa rIte jIvavaM atitamAm a0 sauthI vadhAre; atyaMta (2) sauthI UMcu (padavImAM) atitarAm a0 ghaNuM vadhAre (2) ghaj UMcu (padavImAM) atita 150 oLaMgI jadUM atithi puM0 mahemAna; paroNo atithideva vi0 atithine deva gaNatuM atinidra vi. atyaMta nidrAvALu (2) nidvArahita atipat 110 ullaMghana karavU -preraka0 moDu kara, (2) upekSA karavI; anAdara karavo (3) pasAra thAya tema kara, (4)binaasarakAraka karavU (5) kheMcI javU; AMcakI jadUM atipatana na0 vahI jaq te (samaya-) (2) ullaMghana (3) upekSA; anAdara atipatti strI0 vahI javu-vItI jaq te (samayanu) (2) ullaMghana (3) niSpatti na thavI te atipad 4 A0 atikramavU(2)ullaMghana karavU -saMbaMdha atiparicaya puM0 vadhAre paDato paricaya atipAta puM0 vahI jaq te (samaya) (2) ullaMghana (3) upekSA; anAdara (4) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - atipAtin ativyApti AvI paDabuM te (jema ke duHkha-) (5) matiric (ghaNuMkharuM karmaNi prayogamA) virodha (6) nAza (samAsamA) -thI vadhI jaq (2) vadhArAnuM hovU matipAtin vi0 vegamAM pAchaLaM pADI detuM atirUpa vi0 ati rUpALaM(2)rUpa vagaranu atiprabaMdha puM0 ativegathI ke eka pachI (3) puM0 nirAkAra (brahma) eka jaladI Ava te atireka puM0 adhikatA; atizayatA (2) atipravaddha vi0 atizaya vadhI gayelaM bhinnatA (3) vadhAro; nakAmo vadhAro (2) prabaLa ke Akramaka banela atiromaza,atilomaza vi0 ghaNA vALaatiprazna puM0 maryAdA bahArano prazna (2) vALU (2)puM0 moTo vAnara (3)jaMgalI pUrato javAba maLavA chatAM pharI karAto bakaro prazna ativartana na0 kSamA karavA yogya aparAdha atiprasaMga strI. atyaMta Asakti (2) ativatin vi0 caDiyAtu; zreSTha (2) ati nikaTatA (3) tochaDApaNuM ullaMghana karanAra atibhU 150 nIkaLavU; U, tharbu (2) ativaha 1 pa0 pAra laI jarbu -thI vadhI javaM -preraka0 pasAra karavU (samaya) (2) atibhUmi strI0 parAkASThA ; aMtima hada -thI chaTakavU (3) upADIne lAvaq; (2) maryAdAnuM ullaMghana khaseDavU (4) anusaravU (mArga) atimartya vi0 juo atimAnuSa ativAda puM0 kaThora vANI; niMdA;Thapako atimaryAda vi0 maryAdA bahAranuM (2) vadhArIne bolavU te (3) vadhAre atimAtra vi0 pramANa bahAranu; atizaya bolavU te atimAtram a0 vadhAre paDatuM hoya tema ativAdin vi0 vadhu bolanAra(2)vIjAnuM atimAnuSa vi0mANasathI na thaI zake tevU __ toDI pADI potAnI vAta kahenAra atimAya vi0 mAyAthI para; mukta / ativAhaka puM0 jIvanA sUkSma zarIrane atimukta vi0 saMsAranI mAyAthI mukta dorI janAra deva (2) motI (- nA hAra) thI caDiyAtuM ativAhana na0 pasAra karavU - vyatIta (3) puM0 eka latA (mAdhavI latA) karavU te (2) atyaMta parizrama karavo te; (4) eka vRkSa vRkSa bhAre bojo UMcakI javo te (3) dUra atimuktaka puM0 mAdhavI latA (2) eka karavU te atimRtyu vi0 mRtyune taranAru (2)puM0 ativAhita vi0 pasAra karelu ; vyatIta mokSa ativiSThita vi0 vIratAthI laDanAraM2) atiyA 2 pa0 ullaMghana karavU ; AjJAno __ maryAdAnuM ullaMghana karanAraM bhaMga karavo (2) caDiyAtuM tharbu ativRt 1 A0 oLaMgI javU; ullaMghana atiyAta vi0 vegavaMtuM karavU (2)pasAra tharbu (samayanu) (3) atiratha puM0 binaharIpha yoddho (rathamAM upekSA karavI besI laDanAro) ativRSTi strI0 vadhAre paDato varasAda atirabhasa puM0 atizaya vega ativela vi0 maryAdAne oLaMgI gayelU atiraMhas vi0 ghaNuM jhaDapI - vegIlaM ativelam a0 atyaMta (2) kavakhate atirikta vi0 zreSTha- caDiyAtuM (2) ativyApti strI0 lakSya na hoya tevI juIM; bhinna (3) khAlI (4) atizaya vastuno samAveza thavote (2)niyamano (5) vadhAre paDatuM; vadhArAnuM gametema kheMcIne vistAra karavo te karela Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atizaya atizaya vi0 adhika; ghaj(2) zreSTha(3) puM0 Adhikya (4) zreSThatA atizayita vi0adhika(2)oLaMgI gayelu atizayin vi0 adhika; zreSTha atizayokti strI0 atyukti ; vadhArIne kahe te (2) e nAmano alaMkAra atizI 2 A0 caDiyAtuM thaq; zreSTha tharbu (2)hadathI vadhAre UMgha (javU -preraka0 [atizAyayati] -thI vadhI atisarga vi. nitya(2)mukta(3)puM0dAna (4)paravAnagI; rajA (5)kADhI mUka, te atisarjana na0 ApI devu te(2)udAratA (3)mArI nAkhavU te (4) viyoga atisaMghA 3 u0 chetaravU atisaMdhAna na0 chetarapiMDI atisAra puM0 saMgrahaNIno vyAdhi asisRja 650 Apaq; ApI devu (2) syAga karavo;kADhI mUkad(3)paravAnagI ApavI atisneha puM0 ati prema atI (ati+i)250 ullaMghana karavU; oLaMgI jaq (2)parAjaya karavo (3) zreSTha thaq (4) upekSA karavI (5)samayapasAra thaQ- vahI jaq (6) vadhI javaM; vadhAre hovu (7) maraNa pAmavaM atIta vi0 oLaMgI gayelu (2) vItelu (3) samApta thayelu (4) mRta atIva a0 ghaNuMja (2) na0 mana atIpriya vi0 iMdriyathI para- agrAhya atula, atulya vi0 jenI tulanA na thaI zake tevU; anupama atupAra vi0 uSNa ; garama atuvArakara, atuhinakara puM0 sUrya atyaya puM0 vyatIta tharbu te ; aMta; nAza (2)vipatti; jokhama; muzkelI (3) doSa; aparAdha (4) humalo (5) samajavU - samajAvaq te (6) upara thaIne cAlavU -jaq te atharva atyartha vi0 pramANa bahAra-; atizaya atyartham a0 ghaNu vadhAre hoya tema atyaMkuza vi0 niraMkuza atyaMta vi0 ghaNuM vadhAre (2) anaMta; zAzvata (3) saMpUrNa; pUrepUru atyaMtagata vi0 hamezane mATe gayekheM atyaMtam a0 ghaNuM vadhAre hoya tema (2) maratA sudhI (3) saMpUrNapaNe atyaMtAbhAva puM0 saMpUrNa abhAva atyAcAra puM0 zAstraviruddha kAryaniSiddha kArya atyAhaTa vi0 atizaya vadhI gayelaM atyArUTi strI. ati UMcuM sthAna -prasiddhi [(3) sAhase atyAhita na0 saMkaTa; vipatti(2)durbhAgya atyukti strI0 atizayokti atra a0 ahIM atratya vi0 A sthaLay atrapa vi0 zarama vagaranuM atrabhavat vi0 'mAnya', 'pUjya', 'ApazrI' -e arthamAM (sAme Ubhela mATe) mAnavAcaka saMbodhana (strI0 atrabhavatI) atrasta vi0 bIka vagarana; nirbhaya atrastha a0 ahIna; A sthaLay (2) sthAnika atrAMtare a0 A daramyAna atri puM0 brahmAnA putra atri RSi; saptarSiomAMnA eka atha a0 graMthAraMbhe vaparAto maMgala zabda (2) pachI; anaMtara (3) 'jo ema mAnIe to'- ema bIjo pakSa batAve(4)ane(5) prazna batAve (6) tamAma - saMpUrNa evo artha batAve (7) saMzaya - vikalpa batAve apa kim a0 'hA', 'ema ja' - evo __ artha batAve batAye aba ca a0 te ja pramANe - evo artha atha tu a0 'paNa', 'tethI UlaTuM' - evo artha batAve aparva na0 atharva beda Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - atharvaNa atharvaNa puM0 zaMkara bhagavAna(2)atharva veda atharvan puM0 eka brAhmaNa (2) eka muni (3) atharva veda (4)zaMkara (5)vasiSTha athavA a0 kiMvA; ke bitAve athAtaH a0 'mArTa' 'have' - evo artha ayo a0 ('atha' zabdanA jevA ghaNAkharA arthamAM) karavo ad 2 pa0 khAvaM; khAI jaq (2) nAza adakSiNa vi0DAbaM(2)hoziyAra-cAlAka nahi tevU (3) dakSiNA vagaranu (yajJa i0) adatta vi0 nahi apAyelaM (2) ayogya rIte apAyelu (3) nahi paraNAvelu adattA strI0 nahi paraNAvelI kanyA adattAdAyin vi0 je levAnI anumati na hoya te lenAra (cora) adabhra vi0 puSkaLa adaya vi0 krUra; nirdaya adayam a0 khUba ja tIvratAthI-jussAthI adarzana na0 jovu nahi te (2) darzanano abhAva - lopa (3) gerahAjarI adas vi0 (sa0 nA0) pelaM adAyAda vi0 vArasa vagaranu (2) vArasa thavAno jene haka na hoya tevU aditi strI0 kazyapa RSinI patnI; -devonI mAtA (2) pRthvI(3) vANI(4) gAya [(2) paisAdAra adIna vi0 dIna nahi tevU; jussAdAra avazya vi0 dekhI na zakAya tevU adRSTa vi0 nahi joyelaM (2) aNadhAyu (3) na0 bhAgya; nasIba (4) nahi kalpelI Aphata adRSTi vi0 AMdhaLU (2) strI0 krUra dRSTi; vakra dRSTi (3) na dekhAvaM te adeya vi0 na ApavA ke ApI devA jevU adeza puM0 ayogya ke anucita sthAna addhA a0 yathArtha hoya tema (2) spaSTa hoya tema (3) nakkI hoya tema (4)Ama; A pramANe aparasmAt adbhuta vi0 AzcaryakAraka (2) alaukika (3)puM0 adbhuta rasa (4) na0 Azcarya (5) AzcaryakAraka banAva amara vi0 akarAMtiyuM khAnAeM adha a0 Aja; Aje aba vi0 khAvA lAyaka [Adhunika adyatana vi0 Ajane lagatuM; AjaY (2) adyapUrvam a. Aja pahelAM adyaprabhRti a0 AjathI mAMDIne adyApi a0 haju paNa adyAvadhi a0 AjathI mAMDIne adravya na0 nakAmI vastu adri puM0 parvata (2)sUrya(3)vRkSa(4) iMdranuM vana (5) vAdaLa; vAdaLAMno samUha (6) eka jAtanuM parimANa-mApa (7) sAta' -nI saMkhyA adrikanyA strI0 pArvatI advipati puM0 himAlaya parvata adrisAra puM0 loDhuM adrisutA strI0 pArvatI adrihana puM0 indra adroha puM0 drohano abhAva advaya vi0 eka (2) advitIya (3) na0 aikya; advaita advitIya vi0 ajoDa sarvazreSTha(2)ekalaM advaita vi0 dvaitabhAva-rahita (2) na0 aikya; abheda advatavAdin puM0 vedAMtI avaidha vi0 judAInA bhAva vinAnuM adhama vi0 nIca; halakuM (2) duSTa adhamarNa, aSaNika puM0 devAdAra aghamAMga na0 paga adhara vi0 nIce- (2) halakU; nIca (3) AgaLaD ke pAchaLay (4) puM0 nIcalo hoTha adharataH,aparatAt a0 nIce;taLetaLiye adharapAna na0 hoTha upara cumbana agharastAt, adharasmAt a0 nIce taLe; taLiye Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adharAt aparAt a0 nIce; taLiye adharIkR 8 u0 pAchaLa pADI devUharAva, aparIbhU 150 khoTuM TharavU (adAlatamAM) aghareyaH a0 Agale divase (2) gaI kAlane Agale divase aSarottara vi0 zreSTha ane kaniSTha (2) dUranuM ane najIkarnu (3) hamaNAMnuM ane pachI, (4) adhika ane nyUna (5)vahelu ane moDu (6) UlaTI rIte aparauSTha puM0 nIcalo hoTha adharma puM0 zAstraviruddha AcaraNa (2) . anIti (3)pApa apamin vi0 dharma viruddha vartanAeM; pApI adharmya vi0dharmaviruddha (2) gerakAyadesara adhavA strI0 vidhavA adhazcara puM0 cora abas a0 nIce; taLe te apaskaraNa na0 harAvaq te(2)nIcuM pADavU aSastana vi0 nIce Avelu- rahelu apastala na0 nIcenuM taLa ; nIceno bhAga apastAt a0 nIce; taLe [adhogati aSaHpAta puM0 nIcenI tarapha paDavaM te; adhi a0 upara, UMce, adhika,zreNTha, -ne lagatuM, vadhArAnu, e arthamAM vaparAya che adhika vi0 vadhu ; vadhAre (2)moTu (3) prakhyAta(4)vadhArAnu(5)na0 vadhAro(6) nakAmApaNuM(7)a0 vadhAre; vadhAre paDatuM adhikaraNa na0 adhikAre-pade niyukta ..karavaM te (2) sthAna (3) Azraya (4) vAkyamAM zabdano saMbaMdha (5) viSaya; prakaraNa; khaMDa (6) adhikAra; haka (7) pUrNasvAmitva (8) nyAyamaMdira (9) sarakArI khAtuM adhikaddhi (adhika+Rddhi) vi0 atizaya 'vaibhavasaMpanna adhikAma vi0 atizaya kAmanAvALU adhikAra puM0 sattA, padavI (2) soMpeluM kAma(3)rAjyavyavasthA (4)svAmitvano apityakA haka (5) graMthavibhAga-prakaraNa (6)mukhya niyama, je bIjA niyamo para adhikAra calAve che (7) zabdano vAkyamAM saMbaMdha adhikAravat, adhikArin vi0 adhikAravALu; sattAvALU (2)yogya;ucita (3) puM0 vyavasthApaka; adhikArI (4) hakadAra; vArasadAra adhikR 8 u0 adhikAra hovo-Apako (2) saMbaMdha hovo; anulakSaq (3) sahana karavU; anubhavatuM (4) vaza karavU; caDiyAtA thaq adhikRta vi0 adhikAra pAmelaM ; nImela (2) puM0 adhikArI; nirIkSaka adhikRtya a0 uddezIne; saMbaMdhamAM adhikram 1 u0 [adhikrAmati-kramate UMce caDavu (2) AkramaNa karavU adhikSip 6 pa0 apamAna karavU (2)niMdA karavI; gALa devI (3) upara nAkhavUpheMka (4)-thI caDiyAtA thaq; pAchaLa pADI devU adhikSepa puM0 apamAna; niMdA; gALa (2) kADhI mUkavU te (3) pheMka - nAkhavU te adhigaN 10 u0 gaNatarI karavI (2) UMcI kiMmata AMkavI adhigata vi0 jANelaM (2) prApta karelu adhigam 1 50 [adhigacchati prApta karavaM; meLava, (2) najIka pahoMcavU - javaM (3) jANavU (4) saMga karavo / adhigama puM0, adhigamana na0 jJAna (2) prApti; lAbha (3) abhyAsa (4) svIkAra (5) saMga; samAgama adhigaNa vi0 utkRSTa;adhika guNavALU (2)sArI rIte kheMcelu (jemake dhanuSyanI paNacha) adhijya vi. paNacha caDAveluM (dhanuSya) adhijyakArmuka,adhijyadhanvan vi. jeNe dhanuSyanI paNacha caDAvI che tevU adhityakA strI0 parvatanI UMcI bhUmi Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhideva abhideva puM0, adhidevatA strI0, adhivaiva, adhidaivata na0 zreSTha deva (2) adhiSThAtA deva [amaladAra adhipa, adhipati puM0 rAjA ( 2 ) uparIadhipAMzula vi0 uparathI dhULavALaM adhipraja vi0 ghaNAM saMtAnavALu adhiprajam a0 prajA -- saMtatinI bAbata mAM adhibhU puM0 svAmI; zreSTha vyakti adhibhUta vi0 paMcabhUta vagerene lagatuM (2) na0 jaDa sRSTi (3) paramatattva adhimAtram a0 atyaMta; amApa adhiyajJa vi0 yajJane lagatuM ( 2 ) puM0 sarva yajJanA abhimAnI viSNu ( 3 ) mukhya yajJa adhiratha vi0 rathArUDha ( 2 ) puM0 sArathi adhirAj, adhirAja puM0 sArvabhauma rAjA; cakravartI rAjA [sarvoparI rAjya adhirAjya, adhirASTra na0 sAmrAjya; adhiruh 110 upara caDavu ( 2 ) savArI karavI - preraka 0 [ adhiroha ( pa ) yati] upara caDAvaj ( 2 ) pharI pArchu sthApita kara (3) paNacha caDAvavI ( 4 ) arpabuM adhirUDha vi0 upara caDelu; ArUDha thayelu (2) atyaMta vRddhi pAmelu adhirohaNa na0 upara caDavuM te adhivas 1 pa0 rahevAsa karavo ( 2 ) 2 A0 paheravuM (vastra) adhivAsa puM0 nivAsasthAna; nivAsa ( 2 ) khuzabo (3) yajJanA AraMbhamAM devatAnuM sthApana (4) janmasthAna ( 5 ) bhUkhyA besI kareluM dharaNaM adhivAsita vi0 sthApita kareluM (devatA) (2) sugaMdhayukta kareluM [ yukta adhivAsina vi0 rahelu; vasatu (2) sugaMdhaabhivid 6 u0 [ adhivindati - te ] eka upara bIjuM paraNavaM adhiveda, adhivedana puM0 eka jIvatI upara bIjI strI paraNavI te 12 avRti adhizI 2 A0 - nI upara sUvuM (2) ravAsa karavo ( 3 ) - mAM besavuM adhiSThA (adhi + sthA ) 1 pa0 [ adhitiSThati ] UbhuM rahevuM (2) upara besavuM (3) AcarabuM; -nuM anuSThAna karavu ( 4 ) - mAM vasavuM - rahevuM ( 5 ) - nA svAmI banavu; jItabuM - vaza karavuM (6) dorakhaM; zAsana karavuM (7) upayoga karavo adhiSThAtR vi0 niyamamAM rAkhanAeM; niyAmaka ( 2 ) puM0 adhyakSa ; uparI amaladAra adhiSThAna na0 sthAna; nivAsasthAna ( 2 ) Azraya ( 3 ) sattA (4) rAjyasattA (5) paiDu (6) AzIrvAda (7) beThaka; Asana; zayyA adhiSThita vi0 raheluM (2) uparI thaIne raheluM ( 3 ) sthApelu; nImeluM ( 4 ) vaseluM adhisyandam a0 vadhu vetha arit (adhi + i ) 2 A0 abhyAsa karavo; bhaNavuM zIkhavaM ( 2 ) 2 10 yAda kara - preraka0 bhaNAvavuM zIkhavavuM adhIkAra puM0 juo 'adhikAra' adhIta vi0 zIkheluM (2) jANelaM (3) na0 adhyayana; abhyAsa adhIti strI0 abhyAsa ( 2 ) yAda adhotin vi0 jeNe abhyAsa karyo che tevuM; nipuNa adhIna vi0 parAdhIna; parataMtra adhIyAna puM0 vidyArthI ( 2 ) vedano abhyAsI adhIra vi0 utAvaLaM (2) caMcaLa (3) kSubdha; gabharAyelu ( 4 ) bIkaNa adhIrA strI0 kalahapriya strI ( 2 ) vIjaLI adhIvAsa puM0 lAMbo Dagalo [samrATa adhIza, adhIzvara puM0 sArvabhauma rAjA; adhunA a0 hamaNAM; have; A samaye adhunAtana vi0 Adhunika avRti strI0 dhairya - dhAraNAno abhAva Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSya aghRSya vi0 ajeya; jenA upara AkramaNa na thaI zake evaM (2)namra; zaramALa (3) garviSTha agocara) adhokSaja puM0 viSNu (iMdriyajJAnathI adhogati strI. durdazA; avanati adhogamana na0 nIce jaq te(2)avanati; paDatI adhodRSTi strI0 nIcI najara adhodvAra na0 gudA agho'yas a0 vadhu ne vadhu nIce adhomukha vi0 nIcA mukhavALu; nIcuM mukha karelu apoloka puM0 nIcenI duniyA- pAtALa apovAyu puM0 apAnavAyu adhyakSa vi0 dRSTigocara (2) upara / najara rAkhanAra; niyaMtA (3) puM0 pramukha; mukhya adhikArI adhyakSara na0 'OM' e akSara-pada abhyaya puM0, adhyayana na0 abhyAsa adhyavasAna na0 prayatna; udyoga; khaMta (2) tAdAtmya; tadrUpatA adhyavasAya puM0 prayatna; udyoga; khaMta(2) nizcaya (3) utsAha utsAhavALU adhyavasAyina vi0 nizcayavALa (2) adhyavaso 4 pa0 nizcita karavU (2) utsAhavALA tharbu (kharaM mAnI lIdhelaM adhyasta vi0 AropaNa karAyelaM;khoTAne adhyAkrama 1 u0 [adhyAkrAmati-kramate humalo karavo (2)jaIne besavU- rahe, adhyAkrAMta vi0 kabajo levAyelaM; pravezAyelaM adhyAgam 150 [adhyAgacchati jaDavU; maLavU abhyAcarita vi0 vaparAyelu (parabrahma adhyAtma vi0 AtmA saMbandhI (2) na0 adhyAtmacetas puM0 AtmAnuM ciMtana kara vedAMtanuM jJAna adhyAtmajJAna na0 AtmajJAna; brahmajJAna; adhyuSita adhyAtmam a0 AtmAne lagatuM hoya tema adhyAtmayoga puM0 AtmAnuM dhyAna adhyAtmarati vi0 AtmaciMtanamA magna rahenAeM vidyA adhyAtmavidyA strI brahmavidyA; AtmaadhyAtmika vi0 AtmA saMbaMdhI adhyAtmane lagatuM adhyApaka puM0 zikSaka, vidyA ApanAra adhyApana na0 zikSaNa; zIkhavatuM te adhyApayita puM0 zikSaka ; bhaNAvanAra adhyAya puM0 adhyayana; abhyAsa (2) prakaraNa; sarga; pariccheda (3) abhyAsano yogya samaya adhyAyina vi0 bhaNanAeM (vidyArthI) adhyAraha 1 pa0 upara caDaq (2)-thI adhika thavaM -preraka0 [adhyAropayati ] upara car3Avad (2) AropaNa karavU (3)jevU na hoya te tene mAnavaM [(3) dabAyelaM adhyAruDha vi0 upara caDelaM (2)caDAvelu adhyAropa puM0 Aropaq te - vastumAM avastunu AropaNa karavu te; bhUla bharelu jJAna adhyAsa 2 A0 rahe;sthita thaq;sthiti karavI (2)hoddAno svIkAra karavo (3) praveza karavo; kabajo levo (4)samAgama karavo adhyAsa puM0 khoTuM AropaNa; mithyAjJAna (2)upa-prakaraNa (3)upara besavu-raheQ te (4) upara mUkavU te adhyAsita vi0 beThelaM; rahelu (2)na0 upara besabuM te adhyAharaNa na0, adhyAhAra puM0 arthanA spaSTIkaraNa mATe anukta pada umera te (2) anumAna; tarka adhyAhR 1 u0 adhyAhAra karavo adhyaSita ('adhi+vas'- bhU0 kR0) vi0 ghAsa karAyekheM nAlaM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyuSite abhyuSite ca maLasake; prabhAta samaye adhyuSTa vi0 0 sADA RNa adhyUDha ( 'adhi + vaha ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 avalaMbita ( 2 ) ghaNI samRddhi ke vRddhi - vALu (3) puM0 kanyAvasthAmAM thayelo putra | kartuM che te strI adhyUDhA strI0 jenA patie bIjuM lagna adhyeta puM0 vidyArthI; ziSya adhyetrI strI0 vidyArthinI [caMcaLa adhruva vi0 anizcita (2) kSaNika ; adhvaga puM0 musAphara; vaTemArga (2) sUrya adhvagAmin vi0 mArge janAruM; musApharI karanAruM [ AkAza adhvan puM0 mArga; rasto (2) kALa (3) adhvara puM0 yajJa [ jANanAra brAhmaNa adhvaryu puM0 yajJa karAvanAra; yajurveda adhvAMta na0 paroDha ke saMdhyAkALano prakAza (2) musApharIno aMta anakSara vi0 mUMgaM; avAcaka ( 2 ) abhaNa (3) bolavAne ayogya (zabda) anagAra vi0 ghara vinAnuM anagni vi0 agnihotra vinAnuM ( 2 ) saMnyAsI (3) na paraNeluM anagha vi0 pApa vagaranuM; pavitra ( 2 ) doSa vinAnuM; sundara ( 3 ) Apatti ke vipatti vinAnuM anaDuha puM0 baLada anati a0 ghaNuM vadhAre nahi tema anatikrama puM0 atikrama - ullaMghanano abhAva; madhyamasaratA anatikramaNIya vi0 ullaMghana na karI zakAya ke na karavA jevuM anadyatana vi0 AjanuM nahi tevuM anadhikAracarcA strI0 adhikAra - lAyakAta vinA carcA karavI te anadhigata vi0 na meLaveluM (2) nahi bhaNeluM anadhigatamanoratha vi0 jenA manoratha pUrNa nathI thayA tevuM - nirAza 14 anargala anadhyayana na0, anadhyAya puM0 na bhaNavu te; rajAno divasa ananya vi0 bIjuM nahi tevuM - abhinna ( 2 ) advaya apUrva ( 3 ) ekAgra ; ekaniSTha ananyagati strI0 eka ja mArga; eka ja [ upAya vinAnuM ananyagatika vi0 bIjA Azraya ke ananyacitta, ananyacetas vi0 ekAgra cittavALu Azraya ananyapUrva puM0 bIjI patnI vinAno puruSa ananyapUrvA strI0 kadI bIjAnI nathI thaI tevI strI - kumArikA ananyabhAj vi0 bIjA koIne na bhajatu; vaphAdAra ananyamanas vi0 juo 'ananyacitta' ananyaviSaya vi0 bIjA koIne lAgu na paDatuM ananyasAdhAraNa vi0 asAmAnya ananvaya puM0 saMbaMdhano abhAva ananvita vi0 saMbaMdha vinAnuM ( 2 ) asaMgata (3) sAthe na hoya tevuM; vinAnuM anapakAra puM0 koInuM ahita na karavuM te anapaga vi0 sthira; dRr3ha anapatya vi0 niHsaMtAna; vAMjhiyuM anapatrapa vi0 zarama vinAnuM anaparAdha, anaparAdhin vi0 aparAdha vinAnuM; niraparAdhI [ zAzvatapaNuM anapAya vi0 avinAzI; akSaya ( 2 ) puM0 anapAyin vi0 zAzvata; sthira anapekSa, anapekSin vi0 apekSA - darakAra vinAnuM ( 2 ) lAlasA vagaranuM ; niHspRhI (3) saMbaMdhathI para anapeta vi0 dUra nahi gayelaM ( 2 ) yukta; sahita ( 3 ) chUTuM na paDatuM; vaLagI rahetuM anabhijJa vi0 ajJAnI; mUrkha ( 2 ) aparicita; ajANya anaya puM0 avyavasthA (2) anIti (3) du:kha, vipatti (4) chaLa ; kapaTa anargala vi0 niraMkuza; chUTuM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anargha vi0 amUlya (2) puM0 khoTI ke ayogya kiMmata anaya vi0 amUlya(2)sauthI vadhu pUjya anartha vi0nirupayogI;nakAmuM(2)abhAgI (3) nukasAnakAraka; aniSTa (4) artha vagaranuM (5) puM0 nirupayogitA (6) prayojana ke upayoga vinAnI vastu (7) aniSTa ; Aphata anarthaka, anarthya vi0 artha vagaranuM (2) prayojana vinAnu; lAbha vagaranuM (3) durbhAgI (4) na0 nirarthaka pralApa / anarha vi0 ayogya; lAyaka nahi tevU anala puM0 agni (2) jaTharAgni (3) krodhAgni tama analam a0 basa nahi tema; pUratuM nahi analasa vi0 ALasa vinAnu; udyogI analpa vi0 ghaj; puSkaLa vinAnuM anavakAza vi0 avakAza-prasaMga-taka anavagIta vi0 nidita nahi tevaM anavagraha vi0 kAbUmAM na rahe tevU anavacchinna vi0 chuTuM pADeluM nahi tevU (2) sImA ke maryAdA nahi karAyelu (3) nizcita nahi karAyelu [aniMdita anavaddha vi0 doSa -khoDa vinA; anavarata vi0 satata; niraMtara anavasara vi0 avakAza-phurasada vagarana (2) ucita kALa vinAnuM anavasita vi0 pUruM na thayelaM; asamApta amavastha vi0 asthira; caMcaLa anavasthA strI0 asthiratA (2) anizcitatA (3) nirNaya athavA cheDo na Avavo te; eka tarkadoSa rAkhavI te anavekSaNa na0 kALajI-tapAsa na anazana na0 upavAsa (2) AmaraNAMta upavAsa vinAnuM anasUya, anasUyaka vi0 asUyA-adekhAI anaMga vi. aMgarahita (2) puM0 kAmadeva anaMgalekha puM0 premapatra anaMgazatru puM0 zaMkara bhagavAna anApada anaMjana vi0 AMjaNa dinAnuM (2) doSa vinAnuM (3) kazA saMbaMdha vinAnuM anaMta vi0 apAra (2) zAzvata (3) puM0 zeSanAga anaMtara vi0 pachI- (2) najIkaceM (3) aMtara vagaranuM - satata; akhaMDa anaMtaram a0 tarata ja (2) pachIthI anaMtarAya vi0 aMtarAya-bAdhA vinAnaM anaMtarIya vi0 kramamA tarata ja pachInuM anaMda vi. AnaMdarahita; duHkhapUrNa anAgata vi0 nahi Avelu(2)nahi maLelu (3) bhAvi; bhaviSyakALanu mANasa anAgatavidhAta puM0 agamacetIvALo anAgas vi0 nirdoSa ; niraparAdhI / anAghrAta vi0 nahi saMghelaM nahi bhogavelaM anAcAra vi0 zAstravihita AcAro na AcaranAraM; niSiddha AcAra AcaranAraM anAtman vi0 AtmA,mana vagere vinAnaM (2) zarIrane lagatuM (3) jeNe AtmA jItyo nathI tevU; ajiteMdriya (4) puM0 zarIra vagere jaDa vastu anAtmaka vi0 AtmA jevI sthira vastu vinAnu; kSaNika anAtha vi0 Azraya vagaranu; asahAya (2) mAbApa-svAmI vagere vinAnuM anAdara vi0 Adara vinAnu (2) puM0 tiraskAra; apamAna tevaM anAdi vi0 jeno Arambha ke janma nathI anAdinidhana vi0 Adi tathA aMta vinAnuM vinAnuM anAdimadhyAnta vi0 Adi-madhya-aMta anAvInava vi0 dUSaNa vagarana . anAdRta vi0 anAdara karAyelu;anAdara pAmelaM nathI tevU; zAzvata anAdyanaMta vi. jeno Arambha ke aMta anAdhRSTa, anAdhRSya vi0 na jItI ke dabAvI zakAya tevaM anApad strI0 Apattino abhAva Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anApta manAyA meLalelA sameLavadhAmA niSphaLa gayela (3) akuzaLa (4) puM0 ajANyo puM0, na0 Arogya; sukha anAmaya vi0 nIrogI; du:kharahita (2) anAmA,anAmikA strI0TacalI AMgaLI pAsenI AMgaLI anAyata vi0 asaMyata (2) TraeNka.. anAyatta vi0 paravaza nahi tevU; svataMtra anAyAsa vi0 prayatna vagaranuM (2) saheluM; muzkela nahi tevU (3) puM0 muzkelIno abhAva (4) sugamatA tevU anAyuSya vi0 AyuSyane hitakara nahi anAratam a0 anavarata; satata. anAraMbha puM0 (kAryano) AraMbha nahi karavo te anAraMbhaNa vi0 AlaMbana vinAnuM anArogya vi0Arogyane pratikULa (2) na0 mAMdagI; maMdavADakanyA anAtavA strI0 rajasvalA na thayelI anArya vi. Aryane na chAje tevU; halakuM (2) asabhya (3) Aryo vinAnu (4) Arya nahi te jAti- sevelaM anAryajuSTa vi0 Aryoe na AcarelaManAlaMba vi0 AlaMbana vagaranu:nirAdhAra anAtin vi0 pharIthI pArcha na pharatuM anAviddha vi0 aNavIMdhyu anAvila vi0 svaccha ; nirmaLa anAvata vi0 nahIM DhaMkAyelaM; khullu anAvRtta vi0 pahelI vAranu; pharIvAranahi tevaM mokSa anAvRtti strI0 pArcha nahi pharavU te (2) / anAvRSTi strI0 varasAda nahi thavo te; duSkALa nAzarahita / anAza vi0 AzA vinAna; nirAza (2) anAzaka vi0 yatheccha bhoga ke bhojana rahita (2) nAzarahita (3)na0 upavAsa; AmaraNAMta upavAsa rahita anAzrava vi0 na sAMbhaLatuM (2) karmabaMdhaanAzvas vi0 bhUkhyu; upavAsI anizam anAzvAsa vi0 AdhAra laI na zakAya tevU (2) a0 vizrAMtirahitapaNe anAsthA strI0 anAdara (2) azraddhA anAhata vi0 nahi haNAyela-ghavAyelaM (2)koru; navaM; na vAparelu (3) vagADyA vinA enI meLe thatuM (dhvani) tevU anAhUta vi0 bolAvelu ke nimaMtreluM nahi aniketa vi0 gharabAra vinAnuM ; eka ja sthaLe na rahenAru (2) puM0 saMnyAsI aniccha vi0 icchArahita (2) icchA na karatuM anicchA strI0 nAkhuzI; nAmarajI anita ('an'- bhU0 kR0) vi0 sAthe na hoya tevaM anitya vi0 azAzvata; nAzavaMta (2) asthira (3) prAsaMgika anibhRta vi0 gupta nahi tevU (2) avivekI; dhRSTa (3) asthira; caMcaLa animitta vi0 akAraNa; sahaja (2) na0 yogya kAraNano abhAva (3) apazukana animiSa,animeSa vi0AMkhanA palakArA vagarana; sthira (2) jAgrata ; sAvadhAna (3) khilelaM; khullu (AMkha, phUla i0) (4) puM0 deva (5) mAchaluM aniyata vi0 niraMkuza (2) anizcita aniyama puM0 niyamano abhAva (2) anizcitatA avyavasthita aniyaMtrita vi0 svacchaMdI (2) anirAkaraNa na0 nivAraNa na karavU te anirdiSTa vi0 nirdeza nahi karAyelaM anirdezya vi0 nirdeza na thaI zake tevaM anirvacanIya vi0 avarNya ; avarNanIya anila puM0 pavana (2) vAyudeva anilasala, anilasArathi puM0 agni anilAzana vi0 upavAsa karanArupavana ja khAnAruM (2) puM0 sApa anivArya vi0 nivArI na zakAya tevaM anizam a0 niraMtara; satata Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . [thavU aniSTa aniSTa vi0 nahi icchelu (2) nahi icchavA joga; bUru (3) na0 saMkaTa; duHkha; Apatti Ave teQ aniSTAnubaMdhin vi0 pAchaLa aniSTo aniSTApatti strI0 na icchelaM maLavU ke AvI paDavaM te anidriya na0 buddhi (2) mana anoka puM0, na0 lazkara; senA (2) yuddha (3) samUha paheregIra anIkasya puM0 sainika (2) sazastra anIkinI strI0 senA; lazkara (akSauhiNIno dazamo bhAga) anIti strI0 nIti viruddha AcaraNa anIpsita vi0 nahi icchelaM anIza vi0 svAmI ke uparI vinAnuM (2) sattA ke kAbU vagaranu; asvataMtra anIzvara vi0 jeno koI svAmI nathI tevU- svataMtra (2) asamartha (3) Izvara saMbaMdhI nahi tevU (4) IzvaramAM na mAnatuM anIzvaravAda puM0 Izvara nathI evo vAda anIha vi0 niHspRha (2) ALasu anu a0 pAchaLa, sAthe, pariNAmarUpe, nIce, nAnu, tarapha, najIka, pachInu, jevU --evA arthamAM vaparAya che lagolaga anukaccham a0 bhejavALA bhAganI anukaraNa na0 nakala karavI te anukaMpa 1 A0 dayA batAvavI anukaMpA strI0 dayA; sahAnubhUti anukaMpita vi0 anukaMpA darzAvAyelaM anukaMpya vi0 anukaMpA karavA yogya anukAra puM0 anukaraNa [AvatuM anukArin vi0 anukaraNa karatuM ; maLatuM anukIrNa vi0 vyApta; pUrNa jAherAta anukIrtana na0 kahevaM te; varNana (2) anukUla vi0 phAve tevaM; sagavaDavALU (2)hitakara; mAphaka; rucatuM; pathya anukR 8 u0 anukaraNa karavU; nakala karavI (2) badalo Apavo anugai anukRta vi0 anukaraNa karAyelaM;-nI samAna karAyelaM (2) na0 vaLato ghA anukRti strI0 anukaraNa karavU te __ anukta vi0 nahi kahevAyelu (2)apUrva; sAMbhaLavAmAM na AvelaM anukram 1 u0 [anukrAmati - kramate, 4 pa0 [anukrAmyati ] pAchaLa pAchaLa javU; anusaravu (2) gaNatarI ApavI anukrama puM0. eka pachI eka Avaq te; krama (2)pustakAdinA viSayonI anukramaNikA (3) rojano abhyAsa anukramaNikA, anukramaNI strI0 sAMkaLiyu; anukrama anukruza 1 pa0 -nI tarapha ke pAchaLa bUma pADavI "-preraka0 zoka dAkhavavAmA sAmela anukroza puM0 dayA; sahAnubhUti anuga vi0 anusaranAru (2)puM0 anucara anugata vi0 anusaratuM; pAchaLa jatuM (2) yukta; sahita (3) vyApta; pUrNa anugati strI0 anusarayU~ - anukaraNa karavU te (2) saMmati anugam 150 [anugacchati ] pAchaLa pAchaLa javU; anusaravu (2) Acara; amala karavo (3) -mAM zodhaq; -mAM rakhaDa, (4) anukaraNa karavU; maLatuM Avaq (5) AvI pahoMcaq (samaya) anugama puM0, anugamana na0 pAchaLa javU te ; anusaraNa (2)samajavu-pakaDavU te (3)patinI pAchaLa strIna satI thavaM te anugajita na0 garjanAno paDagho anugAmin vi0 anusaranAeM; anuyAyI anugiram a0 parvatanI bAjue anaguNa vi0 sarakhA guNavArcha; anurUpa (2) anukULa; priya anuguNam a0 sAnukULa hoya tema anugai 1 pa0 gAvAmAM sAtha Apako (2) (kAvyamAM) gAIne prasiddha karavU Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 anugraha anugraha, 9 pa0 anugRhNAti] kRpA karavI; upakAra karavo (2) TakAvI rAkhaq (3) anusaravu; maLatA Avad anugraha puM0, anugrahaNa na0 kRpA;upakAra anugrAhya vi0 anugraha karavA yogya anucara 150 pAchaLa pAchaLa javU (2) sevA karavI anucara puM0 sevaka ; anuyAyI anucarI strI0 dAsI geravAjabI anucita vi0 ayogya (2) khoTuM; anucit 10pa0 citavavaM anucchiSTa vi0 bhogaveluM nahi tevU; tAju (2) chAMDelu nahi tevU; zuddha / anujan 4 A0 anujAyate -nI pachI janmavU (2) -nA jevA tharbu bhAI anuja vi0 pachI janmelu (2) puM0 nAno anujAta vi0 pachI janmela (2) -nA jaiq thayelu (3) puM0 nAno bhAI anujIva 150 --ne AdhAre jIvavaM (2) -nI samAna jIva, anujIvina vi0 -ne AdhAre jIvatuM (2) puM0 sevaka; nokara anujIvya vi0 sevavA yogya (2) jIvanamAM anusaravA yogya anujJA 9 u0 anujAnAti-jAnIte | rajA ApavI; saMmati ApavI (2) kSamA ApavI (3) AjIjI karavI (4) vivAha karavo anujJA strI0 paravAnagI (2) saMmati anujJAta vi0 paravAnagI - saMmati Apelu anujJApana na0 paravAnagI ApavI te anutapa 150 pazcAttApa karavo (2) dilagIra thaq; duHkhI thaQ anutApa puM0 pazcAttApa (2) kheda anutka vi0 utkaMThA vinAnu; svastha anutama vi0 sarvottama ; zreSTha anuttara vi0 mukhya (2) uttama; zreSTha (3) / halakuM; nIca (4) cUpa; uttara vinAna anupadhi anutthAna na0 udyamano abhAva anutseka puM0 garvano abhAva; vinaya anutsekina vi0 nirabhimAnI; vinayI anudarzana na0 avalokana; dekharekha (2) vicAra; citavana anudinam, anudivasam a0 dararoja anudRz 150 anupazyati najara sAme rAkhavU; nihALa anudghAta vi0 khADATekarAvALu nahi tevU; sarakhaM anuva 1 pa0 pAchaLa pAchaLa doDavU anudvega vi0 udvegano abhAva (2) puM0 udvega ke bhaya vinAnA hovU te anudhAva 150 -nI pAchaLa doDavU (2) -nI pAse pahoMcavU (3) sApha karavaM anudhAvana na0 pAchaLa doDavaM te (2) sApha karavU te anudhyAna na0 dhyAna; smaraNa; ciMtana anudhyai 150 citavaq (2) zubha icchavaM anunad 150 -nI tarapha AvAja karavA -preraka paDdho paDe tema karavu (2) avAjathI bharI kADhavU anunaya vi0 sAMtvanA ApanAeM; zAMta pADanAru (2)paM0 sAMtvana ; zAMta pADava te (3) namratA; AdarabhAva (4) AjIjI; vinaMtI anunAda puM0 avAja; paDagho anunAsika vi0 nAkamAMthI uccArAtuM anunI 150 samajAva; zAMta pADava (2) vinaMtI karavI (3)prema darzAvavI (4) saMmAnavU anupat 150 -tarapha UDavU(2) -nI pAchaLa doDavU - jaq (3) humalo karavo anupad 4 A0 anusaravu (2)Asakta tharbu (3) nIce paDad (4) lAgu thavaM; maMDaq (5) zodhI kADhavU anupakm a0 pagale pagale (2) zabde zabda anapadhi vi. niTora - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anupapatti anupapatti strI0 tarka-yuktino abhAva; asaMgati zikAya tevu anupama vi0 ananya ; upamA na ApI anupayukta vi0 ayogya ; nirupayogI anupalabdha vi0 najare na paDeluM; na maLelu anupahata vi0 nahi vaparAyelu; koraMnavu (vastra) anupA 2 pa0 -nI pachI pIq (2)-nI sAthe pIyU~ (3) juo "anupAla" / anupAta puM0 pAchaLa javU te (2) eka pachI eka javU te (3) humalo anupAtam a0 eka pachI eka evA kramamA anupAna na0 auSadhanI sAthe ke pachI levAnuM madadarUpa pravAhI ke bIjI davA anupAla 10 pa0 saMrakSaq (2) mAnavU; pALavu anupUrva vi0 krama pramANe-(2)pramANasara anupeta vi0 rahita ; vinAnuM (2) jena yajJopavIta apAyuM nathI tevU . anapraviza 650 -mAM pravezavaM ; joDAvaM (2) -ne baMdhabesatuM thavaM anupraveza puM0 aMdara pesavaM te (2) -ne baMdhabesatu tharbu te (3) anukaraNa . anuprasAdana na0 prasanna karavaM te anuprAp 550 jaI pahoMcavu(2)anukaraNa karavU anuprAsa puM0 ekano eka akSara jemAM vAraMvAra Ave tevo zabdAlaMkAra anuplava puM0 anucara; nokara . anubaddha vi0 joDAyelu; baMdhAyelu (2) pariNAmarUpe AvatuM (3) satata; cAlu anubaMdh 950 bAMdhavaM; joDa, (2) pAchaLa pAchaLa Avaq (3) Agraha karavo (4) cAlu rAkhaq anubaMdha puM0 baMdhana; saMbaMdha (2) cAlu anukrama; sAMkaLa (3) pariNAma; phaLa(4) vedAMtamAM-viSaya, prayojana, adhikArI ane saMbaMdha e cArano samUha anuyAtra anubaMdhin vi0 saMbaMdhavALu; joDAyalaM (2) pariNAme AvatuM (3) satata cAlatuM anubaS 4 A0 bodha thavo; jANavU (2) jAgavU 3) yAda karavU devarAva -preraka0 bodha Apavo (2) yAda bhanubhava puM0 pratyakSa jJAna(2)jAte-pote jANavU te (3) pariNAma [thayelu anubhavasiddha vi0 anubhavathI puravAra anubhAva muM0 prabhAva; teja; mahattA (2) parAkrama; sAmarthya (3) dRDha nizcaya (4) manogata bhAvano bAhya vikAra anubhuja 7 A0 bhogavaq; anubhava, anubhU 1 50 anubhava; bhogavavaM anubhUti strI0 anubhava (2) iMdriyajJAna anumata vi0 saMmata (2) sahamata (3) iSTa ; priya (4) puM0 premI (5) na0 saMmati; maMjUrI anumati strI0 saMmati ; anujJA; rajA anuman 4 A0 saMmata thaq; rajA ApavI; maMjUra karavU anumaraNa na0 -nA maraNa pAchaLa (sAthe ja) marI jaq te ; strI- satI tharbu te [aTakaLa karavI anumA 250, 3 A0 anumAna karavaM; anumAna na0 aTakaLa (2) tarka (3) tulanA (4) nyAyazAstramAMnAM cAra pramANomAM, eka - anumitinuM sAdhana anumiti strI0 anumAna pramANathI *thayeluM jJAna anumud 1 A0 anumodana Apaq;samarthana karavU (2) Ananda pAmavaM anuma 6 A0 [anumriyate]-nI pAchaLa marI jaq; (strI-) sattI thaq anumeya vi0 anumAna karI zakAya tevU anumodana na0 samarthana (2) saMmati anuyA 250 pAchaLa pAchaLa javu (2) anukaraNa karavU anuyAtra na0 anuyAyI varga Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 anuyAyin anuyAyin vi0 pAchaLa pAchaLa janA; anusaranAra (2) samAna ; sarakhaM (3) puM0 anusaranAra; anuyAyI / anuyuja 7 A0 prazna pUchavo (2) parIkSA levI (3)zikSaNa Apaq (4)AjIjI karavI anuyokta puM0 parIkSaka (2) zikSaka / anuyoga puM0 prazna (2) tapAsa (3) vinaMtI (4)niMdA; Thapako (5)udyama (6)yoga- dhyAna (7) TIkA;samajUtI anuyojya puM0 sevaka; nokara anurakta vi0 raMgAyela; lAla raMgavALu (2) Asakta anurakti strI0 Asakti; prema anuraNana na0 raNakAra anurathyA strI0 pagathI; 'phUTapAtha' anurasita na0 paDagho anurahasam a0 khAnagImAM; ekAntamA anuraMj 4 u0 [anurajyati-te] lAlAza dhAraNa karavI (2) Asakta thaq anuraMjana na0 prasanna karavU te; Ananda Apavo te anurAga puM0 prema; sneha (2) lAlAza anurAgin vi0 premavALa; AsaktivALU anuru 250 sahAnubhUtimAM sAthe raDavU anurudh 7 u0 avarodha, (2)pALavaM; mAnavu (3) cAhaq (4) Agraha karavo anurUpa vi0 -nA jevU (2) tulya (3) anuvrata anulomaja vi0 zAstramAnya krame, UtaratA varNanI strInA ucca varNanA puruSa sAthenA lagnathI janmelu anuvacana na0 pATha; abhyAsa ; punarAvavartana (2) khaMDa; prakaraNa anuvad 150 bolelAnu anukaraNa karavU (2) 1 u0 raNakAra karavo; paDagho paDavo (3) pharI bolI javaM anuvartana na0 anusaraNa; AjJApAlana anuvatin vi0 anusaranAraM; AjJA pALanAeM anuvaMza puM0 vaMzavRkSa anuvAka puM0 vedano bhAga-prakaraNa (2) abhyAsa; punarAvartana anuvAda puM0 punarukti (2) kahelI vAta samajUtI sAthe pharI kahevI te anuvAdin vi0 anuvAda karanAru (2) saMvAdI; susaMgata anaviddha vi0 vIMdhelaM (2) pUrNa; vyApta; yukta (3) (ratnathI) jaDelu-jaDita anuvidhA 3 u0 vidhAna karavU (2) anusaravU; anukaraNa karavU anuvat 1 A0 anusaravU anuvRtti strI0 saMmati(2)-nI marajIne - ke AnAne anusarayU te (3) punarAvartana anuvedha puM0 vIMdhavU te (2) saMsparza (3) mizraNa anuvelam a0 hara veLA anuvezya vi0 paDozI anudhyadh 4 50 anuvidhyati | vIMdhavaM; pharI vIMdhavU (2) vyApaq; mizrita thavU anuvyAdha puM0 juo 'anuvedha' anuvyAharaNa na0, anuvyAhAra puM0 punarAvRtti ; punaruccAra (2) zApa / anuvaja 150 vaLAvavA pAchaLa javu (2) anusara anuvrata vi0 vaphAdAra (2)vrata niyamanu yathocita pAlana karanAruM yogya anuroSa puM0 saMmati; svIkAra (2) vinaMtI; Agraha (3) niyamanuM pAlana anurodhin vi0 anusaratuM; pALatuM anulagna vi0 lAgela; vaLagelaM anulip 6 pa0 [anulipati lepa karavo; kharaDavU anulepa puM0, anulepana na0 lepa karavo te (2) lepano padArtha; malama anuloma vi0 anukULa ; kramane anusaratuM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuzaya anuzaya puM0 pazcAttApa (2) duHkha ; kheda (3) Asakti (4) hADavera; Adavera (5) saMskAra; vAsanA anuzAs 250 samajAva; zIkhavatuM / (2) hukama karavo (3) rAjya karavU (4)zikSA karavI (5) prazaMsA karavI anuzAsaka vi0 anuzAsana karanAeM anuzAsana na0 zikSA upadeza(2)niyama; kAyado (3) vivaraNa; samajUtI (4) amala karavo te; rAjya calAvaq te anuzAsita, anuzAsin, anuzAstu vi0 anuzAsana karanAraM anaziSTa vi0 zikSita ; vinIta (2) puchAyekheM (3) darzAvAyelu anuzI 2 A0 sAthe sUrbu (2) pastAvo karavo anuzIlana na0 satata abhyAsa anuc 150 zoka karavo; pazcAttApa karavo maLela anubhavika vi0 zAstramAthI jANavA anupa 5 pa0 [anuzRNoti sAMbhaLavU (2) paraMparAthI sAMbhaLatA AvavaM anuvakta vi0 joDAyela; vaLagI rahelaM anuvaMga puM0 gADha saMbaMdha (2) sAhacarya (3) pUrvApara saMbaMdha (4) zabdono paraspara saMbaMdha (5) avazya pariNAma anuSaMgin vi0 vaLagelaM, joDAyelu (2) pariNAmarUpe sAthe janAraM-sAthe rahelu anuSaMj ( anu + saMj ) 1 pa0 [anuSajati joDAvaM; vaLagI rhe| -karmaNi anuSajyate, anuSajjate] (uparano ja artha) anuSTubh strI0 eka chaMda anuSThA (anu + sthA) 150 [anutiSThati] karavU; Acaravu (2) najIka / UbhA rahevu; sevAmAM rahe, (3)anusaravU; anukaraNa karavU (4)zAsana kara, (5) zAstrokta kArya vidhipUrvaka karavU anta anuSThAna na0 kriyA karavI te(2)dhArmika kriyA (3) kAryano AraMbha ; pUrvatayArI anuSThita vi0 karelu; Acarelu anuSTheya vi0 karavA jevU; karavAna anusaraNa na0 anusaravU te anusaMtan 8 u0 phelAvaM(2) cAlu rahe, anusaMdhA 3 u0 zodha; tapAsavu (2) zAMta pADavU (3)anulakSavU; vicAra (4)anusaravU;sAthe raheQ (5)yojavaM taiyArI karavI anusaMdhAna na0 cokasAI ; bArIka tapAsa (2)yogya saMbaMdha (3 yojanA; pUrvataiyArI anusAra puM0 anusaravaM te (2) rUDhi ; rivAja (3) pariNAma anusAraNA strI0 pIcho pakaDavo te; pAchaLa jaq te anusa 150 pAchaLa javU- anusaravU anusmR 1 pa0 smaraNa karavU anusyata vi0 -nI sAthe joDAyelaMgUMthAyalaM- sIvelaM - vaNAyekheM anusvAra puM0 svaranI pAchaLa uccArAto anunAsika varNa ke tenuM cihna () anuha 150 anukaraNa karavu (2)1 A0 . maLatA Ava_ namra; vivekI anacAna vi0 vidvAna (2)veda bhaNelaM (3) anUdaka na0 varasAda na paDavo te ; sUko kALa saMpUrNa (2) ghaNuM moTuM anUna vi0 nyUna ke halakuM nahi tevuanUpa vi0 puSkaLa pANIvALu; bhejavALU (2) puM0, na0 puSkaLa pANIvALI ke bhejavALI jagA (3) nadIno kinAro anUru vi0 jAMgha vinAnuM (2)pR0 aruNa; sUryano sArathi anUrusArathi puM0 sUrya anUha vi0 avicArI anRNa, anuNin vi0 RNamukta anta vi0 mithyA; asatya (2) na0 asatya; jUTha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - aneka anyonyam aneka vi0 eka nahi - bahu / anyataredhus a0 bemAMthI koI paNa divase anekaguNa vi0 ghaNA prakAranu ; vividha anyatas a0 bIjA taraphathI; bIjI anekacitta vi0 asthira manavALaM bAjuethI (2)bIjA kAraNasara ; bIjA anekadhA a0 aneka prakAre hetuthI (3) bIjI bAju; UlaTuM (4) anekarUpa vi0 ghaNA prakArac(2)vividha bIjI narapha rUpavALaM (3)anizcita; asthira mananuM anyatra a0 bIje ThekANe; bIje prasaMge anekavacana na0 dvivacana athavA bahu- (2) sivAya (3) bIjA arthamA / vacana (vyA0) anyathA a0 bIjI rIte; judI rIte (2) anekazaH a0 vAraMvAra (2 aneka prakAre khoTI rIte (3) UlaTuM (3) moTI saMkhyAmA anyathAkhyAti strI0 (hoya tenAthI) anekasAdhAraNa vi0 ghaNAMnuM sahiyAru anya rUpe jJAna thavaM te anekAMta vi0 anizcita (2) aneka anyathAvRtti vi0 badalAyelI vRttivALaM bAjuvAlu anyadA a0 bIje vakhate; bIje prasaMge anekAMtavAda puM0 vastunA aneka pAsAM anyapuSTA strI0 koyala paratve judI judI rIte jJAna thAya che - anyabhRt puM0 kAgaDo evo jaina vAda aprastuta ; gauNa anyabhUtA strI0 koyala anekAMtika vi0 anizcita (2) anyamanas, anyamanaska, anyamAnasa vi0 anokaha paM0 vRkSa jenu mana bIje lAgelaM che tevU; bedhyAna; anaucitya na0 anucitatA; ayogyatA vyagra manavALU (2) asthira manavALU anna na0 (rAMdhelu) anAja - khorAka anyarUpa vi0 bIjaM rUpa lIdhelaM; vezaannakaTa puM0 rAMdhelA cokhAno Dhaga palaTo karelu sahiyAeM annadoSa puM0 niSiddha khorAka khAvAthI anyasAdhAraNa vi0 bIjAM ghaNAMnu lAgatuM pApa anyAvRkSa,anyAdRza,anyAdRza vi0 bIjA annapUrNA strI0 durgA devI prakAra- bIjA jevU 2)judaM; asAdhAraNa annaprAza puM0, annaprAzana na0 nAnA anyAya vi0 ayogya (2)nyAya viruddha chokarAne pahelavahelaM anna khavaDAvavAno (3) apramANika (4)puM0 nyAyaviruddha saMskAra kRtya ; gerainasApha annamaya vi0 annana banelaM anyAyya vi0 nyAyaviruddha; ayogya annamayakoza (-1) pu0 sthala zarIra . anyedyus a0 bIje divase (2) eka anya vi0 bIju (2) jud ; nirALa (3) divama; eka bAra asAmAnya; vilakSaNa (4) adhika; anyokti strI0 eka arthAlaMkAravadhArAnuM durAcaragI bolavU ekane uddezIne ane lAgu pADavaM anyaga, anyagAmin vi0 vyabhicArI; koI bIjAne, evaM vANI- cAturya (2) anyacitta vi0 jenaM mana bIjA para lAgu stutinA gabdomAM niMdA, ane niMdAnA thayaM che tevaM uparAMta zabdomAM stuti davivI te anyat vi0 bIju (2) a0 pharIthI; anyoDhA strI0 parastrI anyatama vi0 ghaNAMmAMna eka anyonya vi0 paraspara; ekameka anyatara vi0 bemAMnuM eka anyonyam a0 paraspara Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anvaka a0 pAchaLa pAchaLa (2)pAchaLathI anvakSam a0 tarata ja pachI anvaya puM0 vaMza; saMtati (2) pAchaLa pAchaLa jaq te (3) saMbaMdha (4) vAkyamAM zabdono svAbhAvika krama (vyA0) (5) kAryakAraNa saMbaMdha (6) pAchaLa pAchaLa janAra- anucara varga (7) nitya sAhacarya (nyA0) anvayajJa puM0 vaMzAvalI jANanAra anvayAgata vi0 vaMzaparaMparAgata anvarya vi0 yathArtha; arthane anusaratuM anvaham a0 dararoja anvAs 2 A0 pAse besa; pAse rahe (2)-nI pachI besavaM (3)sevA karavI (4) dharmakriyA karavI anvi (anu+i) 2 pa0 pAchaLa pAchaLa javU; anusara, anvita. ('anvi'na bhU0 kR0) vi0 yukta; sahita (2) mana vaDe samajAyelu (3) ucita ; lAyaka anviS (anu+iSa) 6 50 [anvicchati , 4 pa0 anviSyati] zodha; zodha karavI; tapAsa karavI anvIz 1 A0 bArIkIthI jovUtapAsavaM tapAsa anvIkSaNa na0, anvIkSA strI0 bArIka anvIta vi0 juo 'anvita' anveSaka vi0 nirIkSaka ; bArIka tapAsa karanAruM tapAsa anveSaNa na0, anveSaNA strI0 bArIka apa strI0 pANI (ba0 va0 mAM ja viparAya che) apa a0 dUra- aLaguM, khoTuM- kharAba, (UlaTApaNuM-virodha, nirdeza-udAharaNa, majAka-mazkarI,bAtala karavU,chupAvaq, - e arthamAM vaparAya che apakarta vi0 nukasAna karanAeM; virodhI (2) puM0 zatru apakSa apakarman vi0 kharAba AcaraNavALU (2) na0 RNa cukavaq te (3) anucita kArya; kharAba kRtya apayaza apakarSa puM0 avanati: hAsa(2)nAmozI; apakarSaNa vi0 laI lenAeM; kheMcI janAru (2) na0 laI levU te; dUra karavU te (3) halakuM pADavU te apakAra puM0 apakRtya; hAni droha duSTatA (2) aniSTa ciMtavaq te apakAraka, apakArin vi0 khoTuM karanAlaM; nukasAna karanAruM (2) kRtaghnI apakoti strI0 apayaza; badanAmI apaka 8 u0 khoTuM karavU;apakAra karavo (2)dUra karavu (3)IjA karavI; nukasAna karavU apakRta na0 apakAra; hAni; nukasAna apakRS 1 50, 6 u0 pArcha kheMcI levU; dUra kheMcI jaq (2) laI levU; laI jarbu (3) kheMcI kADhavU; sattva kADhavU (4) ochu karavU (5)halakuM pADavU; apamAna karavU (6) vALavaM; kheMcavU (dhanuSya) apakRSTa vi0 kheMcI levAyelu; dUra karAyelu (2) halakuM; nIca (3)niSedha karAyeluM; rokAyelaM (4) puM0 kAgaDo apaka 6 pa0 [apakirati] veravu; vikheravaM; uchALavU (2) 6 A0 [apaskirate pagathI khaNaq - khotaravU (pazuAnaMdamAM) apakram 1 pa0 [apakrAmati dUra jaq; nAsI jaq (2) samayanuM vIta, apakrama puM0 dUra jaq - nAsI jaq te (2) samayanuM vItavaM te (3) mano abhAva; khoTo krama apakriyA strI0 nukasAna; IjA (2) doSa apakroza puM0 niMdA; gALa apakSa vi0 pAMkha vagaranuM (2) pakSa ke mitra vagaranu (3) eke pakSanuM nahi tevaM (4) viruddha Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 apakSapAta * apadhvaMsa apakSapAta puM0 niSpakSapAtapaNuM apaTIkSepa puM0 paDado uchALavo te apakSaya puM0 kSaya thavo te; kSINa thavaM te (utAvaLamAM ke gabharATamAM) apagata vi0 cAlyuM gayelaM; khasI gayela; apatya na0 saMtAna; bALaka '-thI rahita; -vinAnuM apatrap 1 A0 zaramAvU apagati strI0 durgati ; durdazA / apatrapa vi0 bezarama apagam 1 pa0 apagacchati jatuM raheQ apanapA strI. zarama (2) pasAra thaQ - vItaQ (samayanu) apatha vi0 mArgarahita (2) puM0, na0 mArgano abhAva (3) kumArga apagama puM0 jatuM raheq te;viyoga 2 mRtyu apaghAta puM0 haNavU te (2) nivAravu te apathya vi0 ayogya ; ahitakara (2) (3) kumaraNa kupathya apacaya puM0 ochu thaq te (2) nukasAna apada vi0 paga vagarana (2) sthAna ke apacara 150 vidAya tharbu (2) ullaMghana hoddA vinAnu (3)pu0 sApanI peThe peTe cAlanAra prANI (4) na0 ayogya sthaLa karavU; ADe mArge jaq apacarita vi0 gayelaM; mRta (2) na0 (5) sthAnano abhAva (6) AkAza apadaza vi0 dazathI dUra- (2) cheDoaparAdha ; doSa kinArI ('dazA') vinAnu (vastra) apacAyin vi0 yogya saMmAna na karatuM apadAna na0 parizuddha AcaraNa; mahAna apacAra puM0 vinAza;abhAva 2 aparAdha; doSa (3) karmanA lopathI prApta thanAro kRtya (2) bhUtakALa ke bhaviSyakALanAM tevAM satkRtyornu varNana karato graMtha doSa(4) apakAra; kharAba AcaraNa (5) apadArtha puM0 mithyA-asat vastu (2) kupathya zabdArtha nahIM te apaci 350 sanmAnavU; Adara karavo apadAMtara vi0 tarata pachInuM (2) 5 u0 ekaLu karavU; vINavU apadiz 650 ullekha karavo; darzAva -karmaNi0 kSINa thaq; ochu tharbu (2) bahAnuM kADhavU; DhoMga karavo (2) -thI rahita banavaM apadeza puM0 kathana; ullekha(2)miSa;bahArnu apacita vi0 kSINa thayelu (2) Adara (3) hetu darzAvavo te (4) kharAba sthAna pAmelu; saMmAnita apadezya vi0 darzAvavA- ullekhavA apaciti strI0 kSaya; kSINatA; nukasAna; lAyaka (2) chaLathI kahevA lAyaka nAza (2) kharca (3)vasUlAta; badalo; apata na0 mIcA vaLI nAsI jaq te prAyazcitta (4) mAna; Adara; pUjA apadhyAna na0 khoTo vicAra; ahita apacchAya vi0 chAyA vinAnu(2) prakAza icchaq te(2)na citavavA yogya ciMtana vinAnu; jhA (3) apazukaniyALa apadhye 150 khoTo vicAra karavo; paDachAyAvALaM (4) puM0 deva (jene ahita icchaq paDachAyo na hoya) apadhvasta vi0 niMdita (2) tajelaM (3) apajAta puM0 kharAba saMtAna; mAbApa cUrNa karelu karatAM UtaratA guNovALa saMtAna apadhvaMs 1 A0 khasI javaM; cAlyA apajJA 9 A0 [apajAnIte saMtADavU; javaM (2) vaDhavaM; Thapako Apavo chupAva, (2) nA kahevI apadhvaMsa puM0 adhaHpAta; adhogati Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apanaya apanaya puM0 laI levaM te (2) dUra karavaM te (3) khaMDana karavaM te (4) durvartana; anIti (5) hAni ; apakAra apanayana na0 laI levaM te (2) dUra kara, te (3) devAmAMthI mukta karavu - tharbu te (4) anyAya apanI 150 laI levaM (2dUra karavaM. 3) kheMcavU; kheMcI kADhavU (tela, bANa i0) (4) utAravU (kapaDAM, ghareNAM i0) (5)bAkAta rAkhaq (6) durvartana karavU apanIta vi0 laI lIdhelu; kADhI nAkhelaM (2) viruddhana; UlaTu (3) cUkavI dIdhelaM (4) durvartanavALa (5) na0 durvartana (6) chaLa; kapaTa apanuti strI0 dUra karavU te ; khaseDavaM te apanu 650 dUra karavU; khaseDavU apabhASa 1 A0 apazabda bolavA; gALa devI; niMdA karavI apabhASaNa na0 apazabda; gALa (2) niMdA apabhraSTa vi0 nIce paDelu (2) apabhraMza pAmelu apabhraMz 1 A0 dUra paDavU ; sarI paDavU -preraka0 khaseDavu; dUra karavU apabhraMza puM0 nIce paDavU te (2) vikRta thayelo zabda (3) saMskRtane hinAbe apabhraSTa thayelI eka bhASA apamarda puM0 kUDo; kacaro apamarza puM0 sparza karavo - ghasAvaM te apamAna puM0 anAdara; tiraskAra apamArjana na0 lUchI kADhaq te; sApha karavU te apamRtyu puM0 Akasmika mRtyu ; kamota apayazas na0 apayaza; apakIrti apayA 2 pa0 jatuM rahe; nAsI jaq apara vi0 jenAthI zreSTha bIjaM kAMI nathI tevU;uttama (2)bIjaM anya vadhArAnuM (3) bIjAnu (potAnuM nahi tevU) (4) pachIna; pAchaLay (kALasthaLamAM) (5) pazcimanuM aparicchada (6)nikRSTa ; halako jAta, (7) puM0 hAthIno pAchalo paga (8) zatru aparakta vi0 raMga vagarana (2) lohI vagaranuM; nisteja (3) asaMtuSTa aparatra a0 bIje ThekANe aparam a0 vaLI; bhaviSyamAM; vizeSamAM apararAtra paM0 rAtrIno uttara bhAga aparaspara vi0 eka pachI bIjaM hoya tevU; satata jArI rahetuM (2) anyonya aparaMj (karmaNi0) [aparajyate virakta tharbu (2) asaMtuSTa tharbu aparA strI0 pazcima dizA aparAga puM0 asaMtoSa;vaira snehano abhAva aparAjita vi0 nahi jitAyelaM; ajeya aparAjitA strI0 dazerAne divase jenuM pUjana thAya che te - durgAdevI (2) mAdaLiyAmAM baMdhAtI eka vanaspati (TucakA tarIke) tevU aparAjeya vi0 ajeya; na harAvI zakAya aparAddha vi0 aparAdhI (2) lakSa kelaM (bANa i0) (3) ullaMghana thaq te (veLA i0 nu)(4,na0 guno;aparAdha doSa;IjA aparAdha 4, 5 50 aparAdha karako; doSa karavo aparAdha puM0 doSa ; guno (2) pAra aparAdhin vi0 guno karanAlaM; aparAdhI aparAvidyA strI0 veda-vedAMga (brahmavidyA sivAyanI vidyAo) pahora aparAla puM0 sAMja; divasano pAchalo aparAMta vi0 pazcima sarahade rahetuM (2) puM0 pazcima sarahade Avelo deza aparAMtaka puM0 sahyAdri pAsenI pazcima sarahadano pradeza athavA teno rahevAsI aparigraha vi0 gharabAra ke parivAra vinAnuM (2) puM0 dhanano parigraha - svIkAra na karavo te (3) nirdhanatA aparicchada vi0 nirdhana ; garIba (parivAra - vastra vagere vinAnu) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparicchinna aparicchinna vi0 spaSTa samajaNa vinAnuM (2) satata viccheda vinAnuM apariccheda puM0 spaSTa samajano abhAva (2) sAtatya (3) vibhAga ke vaiziSTyano abhAva aparimANa, aparimita, aparimeya vi0 mApI na zakAya tevuM; anaMta aparihArya vi0 TALI na zakAya tevaM; anivArya aparedyus a0 bIje divase aparokSa vi0 pratyakSa ; dRSTigocara thAya tevuM ( 2 ) dUra nahi tevuM aparokSam a0 hAjarImAM; najara AgaLa aparNA strI0 pArvatI ( pAMdaDAM paNa khAvAnAM choDI tapa kartuM hovAthI ) aparyApta vi0 pUratuM nahi tevu; thoDaM (2) asamartha ; azaktimAna aparyApti strI0 nyUnatA; adhUrApaNaM aparyuSita vi0 tAju, vAsI nahi te apalap 1 pa0 hovA chatAM nathI ema kahevuM (2) chupAvavuM - preraka0 chetarakhuM [ nA pADavI te apalApa puM0 chupAvavuM te ( 2 ) hovA chatAM apavacana na0 bhUDuM bolavu te apavad 150 niMdA karavI ; gALa devI (2) virodha karavo; inakAra apavaraka puM0 gharano khAnagI oraDo (2) havAnuM bAkuM apavarga puM0 aMta pUrNAhuti (2) mokSa (3) tyAga ( 4 ) pheMkavuM te (bANa i0 ) apavajita vi0 tajeluM ( 2 ) cUkate karelu ( devUM ) ( 3 ) rahita - vinAnuM apavah 150 UMcakIne laI jabuM ( 2 ) hAMkI kADha dUra karavuM ( 3 ) choDI devaM; tyAga karavo ( 4 ) bAda karavuM apavArita vi0 DhAMkelaM (2) chupAveluM apavAritakena, apavArya a0 (nATakamAM) bAjue; bIjAne ('prakAzam ' thI UlaTaM ) 26 apasAraNA apavAha puM0 laI januM te; dUra karavuM te (2) bAda karate apaviddha vi0 tajI devAyelaM (2) dUra karAyeluM upekSita (3) nIca; halakuM apavR 5 u0 ughADavu; khulluM mUkavu - preraka0 DhAMkavuM chupAvavu apavRj 7 AM0 TALavu ; dUra karavuM (2) kheMcI kADha - preraka 0 tajavuM (2) veraM ( 3 ) bharapAI karavu 4) kApI nAkhavuM; chUTuM pADavuM (5) OMdhuM pADaM (6) dAna Apavu (7) saMmAnavu apavRt 1 A0 pArchu pharavu; nIkaLI ja - preraka 0 pAchu vALatru; hAMkI kADhava apavRtta vi0 pArchu phareluM (2) UMdhuM vaLelu - vALeluM ( 3 ) samApta karela (4) nIce mukhe raheluM apavyadh 4 0 [ apavidhyati ] bhoMkavuM (2) pheMkI devu (3) tyAga karavo; nAkhI de apavyaya puM0 khoTuM kharca karavuM te; uDAupaNu apazakuna na0 mATho zukana apazabda puM0 niyama viruddhano zabda ( vyA0 ) (2) niMdA (3) gALa (4) grAmya bhASA apazcima vi0 jenI pAchaLa kAMI na hoya tevuM ( 2 ) AgaLanuM - paheluM ( 3 ) atyaMta ; atizaya apasada puM0 nIca ke halakI varNano manuSya (2) nIca varNanI strIthI janmelo manuSya - pratilomaja ( 3 ) adhama; nIca (samAsamA cheDe Ave che; udA0 sUtApasada ) apasaraNa na0 pArchu januM te; nAsI jabuM te apasarpa, apasarpaka puM0 guptacara apasavya vi0 DAbuM nahi tevuM - jamaNuM (2) UlaTaM; viparIta apasAraNa na0, apasAraNA strI0 dUra karavuM - kADhI mukabuM te; haTAva te Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 apasU apasa 150 dUra javu; jatuM rahevU (2) adRzya tharbu choDelu (bANa) apasRta vi0 gayelu (2) pArcha pharelaM (3) apasRpa 150 sarakI javU (2) nAsI jaQ (3) chAnumAnuM jo __-preraka0 hAMka; khaseDavU apasmAra puM0 bhUlI jaq te (2) phepharAno vyAdhi ; vAI apaha vi0 (samAsane cheDe)nivAranAraM; dUra karanAraM; nAza karanAru apahana 2 pa0 nivAravaM; dUra karavaM (2) humalo karavo (roge)(3)chaDag(DAMgarane) apaharaNa na0 upADI jaq te; kADhI javaM te (2) corI jaq te karavI apahas 150 mazkarImA hasavU; mazkarI apahasita na0 juo 'apahAsa' apahasta puM0 hAMkI kADhavA gaLe hAtha mUkavo te (2) laI levu te; pheMkI devu te apahastita vi0 kADhI mUkelaM; pheMkI dIdhelaM; tajI dIdhelaM apahA 350 choDI deva; tyAga karavo (2) cUkate kara (devU) apahAya a0 tajIne (2)vinA; sivAya apahAra puM0 apaharaNa (2) hAni (3) gupta rAkha te (4) (bIjAnuM dhana) apAvRtti apAkIrNa ( 'apAka'na bhU0 kR0) vi0 tarachoDAyelaM; tajAyekheM apAkR 8 u0 dUra karavU; nivAravaM (2) tarachoDavU; tajavaM apAkRti strI0 dUra karavU - nivAravU te apAka 6 pa0 / apAkirati ] pheMkI devU (2)asvIkAra karavo; nA kahevI apAtra na0 nakAmuM vAsaNa (2) nakAmuM ke nAlAyaka mANasa (dAna i0 mATe) apAdAna na0 laI levaM te; dUra karavU te (2)paMcamI vibhaktino artha (vyA0) apAna puM0 pAMca prANavAyuomAMno eka (je gudA vATe nIkaLe che) .. apApa, apApin vi0 pAparahita; pavitra apAya puM0 vighna ; harakata (2) viyoga (3) adRzya thaq te;abhAva (4) hAni; nAza (5) durbhAgya ; duHkha apAyin vi0 kSaNika; nAzavaMta apAra vi0 kinArA vinAnu (2) aMta vinAna; pAra vinAnu (3) dulaMdhya; durgama (4) puM0 samudra (5) na0 nadIno sAmo kinAro apAravAra vi0 maryAdA vinAnuM apArtha, apArthaka vi0 nirarthaka ; artha vinAnaM apArthiva vi0 alaukika ; pRthvIna nahi apAvaraNa na0 ughADa - khullu karavU te (2) DhAMkaQ - saMtADavU te / apAvartana na. pArcha pharavU te;pArcha kADhavaM te (2) (jamIna para) ALoTavU te (3) moM pArcha pheravI levaM te ; asvIkAra apAvR 5 u0 ughADavU; khullu karavU (2) DhAMka apAvRta vi0 khullaM karAyela(2)DhaMkAyelaM apAvRtta vi0 pArcha pharelu (2) pArcha kAThI mUkelaM; harAvelu (3) (kartari arthamAM) kADhI mUkelaM; anAdara karelu apAvRtti strI0 juo 'apAvartana' tevU kharca karavU te apahAsa puM0 akAraNa hasavaM te (2) mazkarImAM havaM te apaha 1 u0 laI le, jhUTavI levU; corI levaM ; laMTI levaM ; nAza karavo (2) pheravI leva; khameDI levaM (moM) (3) AkarSaNa kara; vaza karavU apahRta vi0 laI ledAyela - chInavI levAyelaM; corAyelaM prema ; sneha apahnava puM0 chupAvavaM ne; saMtADavaM te (2) apahanu 2 A0 chupAvavaM; saMtADavU (2) inkArakhaM (3) bahAnu kADhaQ apahanuti strI0 chupAvaq te Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apoha - apAmaya 28 apAzraya vi0 Azraya rahita ; nirAdhAra apIta ('api+ i'bhU0 kR0) vi0 (2) puM0 Azaro; AdhAra (3) pravezelaM (2) khovAyelu (3) mRta / caMdaravo; chata (4) mAthu apIti strI0 vilaya; pralaya (2)yuddhamA apAdhi 1 u0 Azaro levo sAmasAmA AvI jaq te apAs 4 u0 pheMkI devaM (2) tyAga aputra, aputraka vi0 putra ke vArasa vagaranuM karavo; hAMkI kADhaq (3)asvIkAra apunar a0 eka ja vAra(2) kAyamanu karavo; nA pADavI apunarbhava puM0 pharI na janmavaM te; mokSa apAsu vi0 niSprANa; mRta apunarAvRtti strI0 mokSa (2) mRtyu apAsta vi0 pheMkI devAyelaM; tajAyelaM apuSTa vi0 dUbachaM; poSaNa vinAnuM apAMga, apAMgaka vi0 jenuM aMga vikRta (2) maMda-dhIna (avAja) ke khaMDita che tevU (2) puM0 AMkhano apUpa puM0 vaDaM; pUDo (2) pUDo khUNo (3) kAmadeva (4)aMta ; cheDo __ (madhamAkhano) apAMganetra vi0 sundara khuNAvALI AMkho apUrNa vi0 pUruM nahi thayelu; adhUruM vALU (strI) (2) kaTAkSa nAkhatI apUrva vi0 pahelAM nahi tevU; asAmAnya AMkhovALaM (2) vilakSaNa; navaM; adbhuta (3) api a0 nAma athavA dhAtunI sAthe aparicita (4)na0 pApa ane puNya (je nIcenA arthamAM vaparAya che :- najIka; bhAvi sukha ke duHkhanu kAraNa thAya che) samIpa; tarapha (2) kri0 vi0 athavA (5) karmanu bhAvi pariNAma-phala ubhayAnvayI tarIke :- ane, paNa, vaLI, ape ( apa + i ) 2 pa0 jaq; judA taduparAMta,vizeSamAM,-e arthe(3)jo ke- paDaQ (2) adRzya thavaM; nAza pAmavaM topaNa (4) praznArthamAM vAkyAraMbhe (3) chUTA paDavU; -vinAnA tharbu (5) AzA, icchA, apekSA dazavi apekSa 1 A0 AzA rAkhavI (2) rAha (vidhyartha sAthe) (6)praznArtha sarvanAma __ jovI (3) jarUra hovI ; icchA hovI 'kim' nI sAthe anizcitatAno artha (4) najaramA hovU (5) khyAla rAkhavo darzAve; udA0 ko'pi bAla: (7)zaMkA, apekSaNIya vi0icchavA-AzA rAkhavA anizcitatA, saMbhava, tiraskAra,upekSA jevU ; khyAlamA levA jevU darzAve (8) bhAra daIne kathana karavA apekSA strI0 AzA; icchA (2) jarUra; mATe vaparAya (adyApi =Aja paNa) agatya (3) uddeza; khyAla (4)saMbaMdha apidhA 3 u0 baMdha karavU(2)DhAMkavRM; (5) kALajI chupAva DhAMkaNa ; AcchAdana apekSita vi0 icchelu(2) AzA rakhAyelu apidhAna na0 DhAMka-chupAvaq te (2) (3)Avazyaka (4) khyAlamA levAyelaM apinaDa vi0 paherelu apekSitavya, apekSya vi0 juo 'apeapi nAma a0 kadAca ; saMbhava che ke ; ema kSaNIya' -thI rahita hoya to kevU sAruM? apeta vi0 gayelu (2) -thI juduM paDela; apihita vi0 baMdha karelu (2) DhAMkelaM; apeya vi0 na pIvA lAyaka chupAvelu (3) nahi chupAyekheM; spaSTa apoDha ('apa + vaha 'nuM bhU0 kR0) di. apI (api +i) 250 praveza karavo (2) laI javAyalaM; dUra karAyala pAmavaM; bhogavaq (3) joDAvU; eka thavaM apoha (apa + uha athavA Uha ) 1 u0 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apoha hAMkI kADha; dUra karavuM ( 2 ) tajavuM (3) virodha karavo; dalIla karavI apoha puM0 dUra karavuM te (2) tarkathI zaMkAnuM nivAraNa karavuM te ( 3 ) viparIta tarka apohana na0 juo 'apoha' (2) tarkazakti apauruSa, apauruSeya vi0 kAyara; bIkaNa (2) manuSyathI nahi karAyelu; IzvarakRta (3) na0 kAyaratA; nirvaLatA ( 4 ) IzvarI zakti apyaya puM0 pAse javuM - joDAvuM - maLavu te (2) laya; nAza [ (2) aprastuta aprakRta vi0 mukhya nahi tevu; prAsaMgika apragalbha vi0 anuddhata; namra ( 2 ) zaramALa (3) bIkaNa; kAyara agraja vi0 niHsaMtAna ( 2 ) nahi janme luM (3) prajA vagaranuM ( rAjya ) aprajAtA strI0 vAMjhaNI strI apraNIta vi0 vidhi - saMskArathI pavitra na kareluM ( 2 ) na raceluM apratikarman vi0 ajoDa karma ke siddhivALaM (2) sAmano ke upAya na thaI zake buM apratikAra vi0 jeno upAya nathI teva (2) sAmano na karavo te apratipakSa vi0 binaharIpha ( 2 ) asadRza apratipatti strI0 asvIkAra; nahi levu te (2) akriyA (3) upekSA ( 4 ) samajaNano abhAva (5) anizcaya ( 6 ) taratabuddhina sphuravI te binAna apratibha vi0 zaramiMdaM (2) pratibhA apratima vi0 anupama ; binaharIpha apratiratha vi0 jeno sAmano kare tevare bIja yoddho nathI te apratirUpa vi0 jenA samAna rUpavALu bIjuM nathI tevuM ( 2 ) sarakhAmaNI na thaI zake te apratiSTha vi0 pratiSThA - AdhAra vinAnuM (2) asthira; caMcala (3) khyAti vinAnuM 29 aprAptakAla apratiSThita vi0 pratiSThArahita; asthira (2) khyAti vinAnuM; aprasiddha apratihata vi0 aTakAvI ke rokI na zakAya te ( 2 ) rukAvaTa vinAnuM; nirvighna ( 3 ) nirAza nahi thayeluM apratIkAra vi0 juo 'apratikAra' apratIta vi0 asaMtuSTa (2) aspaSTa arthavALaM (3) jenI pAse javuM muzkela che buM apratIti strI0 samajAvuM nahi te ( 2 ) avizvAsa apratyakSa vi0 najare na paDatuM; parokSa apratyaya vi0 avizvAsu ( 2 ) ajJAnI (3) puM0 avizvAsa ( 4 ) na samajAvuM te apradhRSya vi0 ajeya ; ajita apramatta vi0 pramAda rahita; sAvadha apramada vi0 Ananda ke harSa vagaranuM apramANa vi0 aparimita; puSkaLa (2) AdhAra, purAvo ke sAbitI vagaranuM (3) avizvasanIya aprameya vi0 jenI tulanA na thaI zake tevuM ( 2 ) aparimita agAdha ( 3 ) spaSTa na samajI zakAya tevuM; agamya apravRtti strI0 pravRttino abhAva; niSkriyatA ( 2 ) preraNAno abhAva - nirutsAha aprazasta vi0 prazaMsA karavA yogya nahIM te; tiraskAra karavA yogya aprasakta vi0 anAsakta aprasaMga puM0 Asaktino abhAva ( 2 ) ayogya samaya ( 3 ) saMbaMdhato abhAva aprastuta vi0 asaMbaddha (2) artha vagaranuM (3) Akasmika ( 4 ) taiyAra nahi te buM aprAkRta vi0 grAmya nahi tevuM ( 2 ) maulika nahi tevuM ( 3 ) asAmAnya aprApta vi0 nahi meLaveluM (2) nahi AveluM (3) nahi pahoMcelu aprAptakAla vi0 ayogya samayanaM; Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apriya 30 abhikam prasaMgane anukULa nahi tevU (2) vayamA abrahmaNya vi0 brAhmaNane mATe ayogya nahi AveluM-pukhta vayanu nahi tevU .. (2) brAhmaNona virodhI (3) na. apriya vi0 na gamatu; pratikULa (2) na0 duSkRtya ; pApakarma pratikULa vartana (3)puM0 zatru; virodhI abhakSya vi0 nahi khAvA yogya; zAstramA apsarasa strI0 apsarA;svarganI vArAMganA je khAvAno niSedha cha tevU (2) na0 apsarastIrtha na0 apsarAone nAhavAnaM abhakSya padArtha pavitra sthaLa - tIrtha abhadra vi0 amaMgaLa ; azubha (2) na. apsarA strI0 juo 'apsaras' pApa; duSTatA (3) zoka aphala vi0 niSphaLa ; vyartha ; nirupayogI abhaya vi0 bhayarahita (2) puM0 bhaya(2) vaMdhya (3) puruSatvahIna mAMthI mukti aphalAkAMkSin vi0 phaLanI icchA vinA abhayadAna na0 salAmatI bakSavI te; kAma karanAeM abhayavacana abaddha vi0 nahi baMdhAyelaM; chUTuM ; svataMtra abhayavacana na0 saMrakSaNa- vacana Apaq te (2) arthazUnya ; asaMbaddha (3) puM0 abhava puM0 utpattino abhAva; janmanI azakya vastu; anucita vastu ___ abhAva (2) vinAza / abalA strI0 strI abhavya vi0 na banavAna ; na banavA jevaM abAdha vi0 pratibaMdharahita; nirvighna (2) durbhAgI; abhAgiyu (3) aziSTa (2) duHkha rahita abhAgin vi0 jeno bhAga na hoya tevU abAdhita vi0 pratibaMdha -vighna vinAnuM (2) abhAgI; durbhAgI (2) jenuM khaMDana nathI thayuM tevU abhAva vi0 bhAva -prema vinA (2) abuddha vi0 nahi jANanArUM; mUrkha (2) astitva vinAnu (3)puM0 na hovu te na0 cetanarahita - jaDa tattva (3) ajJAna (4) nArA; mRtyu abuddhi strI0 avidyA; ajJAna(2)mUrkhatA abhi a0 tarapha, -nemATe, -nI sAme, abudha strI0 ajJAna; buddhihInatA / upara, cAre bAju, ghaNu, adhika, uttama, abudha (-dha) vi0 ajJAnI; mUrkha (2) najIka, pAse, -nA saMbaMdhamAM, -eka puM0 ajJAnI - mUrkha mANasa pachI eka - evA arthamAM vaparAya cha abodha vi0 ajJAnI; mUrkha (2) puM0 abhika vi0 viSayAsakta; kAmI (2) ajJAna ; mUrkhatA; buddhi na hovI te puM0 premI; Azaka abja vi0 pANImAM janmelu (2) puM0 / abhikam 10 A0 prema karavo ; icchavaM dhanvaMtari (3) candra (4) kapUra (5) zaMkha abhikAma vi0 Asakta ; premI ; icchA (6) na0 kamaLa (7) abajanI saMkhyA rAkhanAra (2) puM0 prema (3) icchA abjabhava,abjayoni puM0 brahmA (kamaLamAM abhikAMkSa 1 u0 AzA rAkhavI (2) janmelA) icchavaM abda vi0 pANI ApanAeM (2) puM0 abhikAMkSA strI0 AzA ; icchA vAdaLa (3) puM0, na0 varSa abhikR 8 u0 kara; racavU (2) -ne abdhi puM0 samUdra (2) bhaMDAra (lA) arthe karavaM abdhija puM0 caMdra (2)zaMkha (3)na0 mIThu abhikram 1 u0 [ abhikrAmati-kramate] abdhijA stra lakSmI (2) surA; madya javU ; pAse jarbu (2) 4 pa0 [abhi Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhikrama kAmyati bhaTakaQ (3) humalo karavo (4) AraMbha; taiyArI karavI abhikrama puM0 AraMbha (2) najIka jaq te (3) humalo; AkramaNa (4) upara caDavU te (5) AraMbhelu - mAthe lIdhelaM te abhikruz 150 bUma pADavI (2)vilApa karavo; zoka karavo (3) Thapako ApavAnI rIte kahevU abhikroza puM0 bolAvayu - vUma pADavI te (2) vilApa karavo te (3) niMdA karavI te ciDiyAtA thavU abhikSip 6 pa0 sAme pheMkava (2)-thI abhikhyA strI0 zobhA; saundarya (2) kahe, te; jAhera karavU te (3) bolAvaq te (4) nAma (5) zabda ; paryAyazabda (6) kIrti (khoTA arthamA) abhikhyAta vi0 prasiddha thayelaM abhigam 1 pa0 / abhigacchati pAse javU; mulAkAta levI (2)-nI pAchaLa javu (3) maLavU ; jaDavU (4) saMbhoga karavo (5) mAthe levU (6) samajavU abhigama puM0, abhigamana na0 pAse javU te (2) saMbhoga; sevana abhigamya vi0 pAse javA yogya (2) bhaya ke saMkoca vinA pAse jaI zakAya tevU abhigaMta vi0 saMbhoga karanAru (2) samajanAeM saMbhoga karanAraM abhigAmin vi0 pAse janAru (2) abhigIta vi0 gItamAM gavAyekheMprazaMsAyelu (2) sArI rIte gaayelu| abhigupta vi0 saMrakSAyelu (2) chupAvelu abhigraha 9 u0 levaM; svIkArava (2) jhUTavI levu(3)joDavU (hAtha)(4)dhAraNa karavU; pragaTa karavU (phUla, phaLa i0) abhigraha puM0 laI levu - lUTI lebu te (2) humalo (3) yuddhana AhvAna (4) phariyAda (5) sattA; vajana abhighAta puM0 prahAra karavo te (2) abhitarAm sAmo prahAra karavo te (3) mArI nAkhavU - nAza karavo te abhicara 150 bevaphA nIvaDavaM ; koI pratye khoTI rIte vartavU (2) melA kAma mATe maMtrano prayoga karavo abhicaraNa na0, abhicAra puM0 melA kAma mATe maMtraprayoga karavo te abhijan 4 A. abhijAyate| utpanna thaq; janmavU (2) pharI utpanna tharbu (3) vArasadAra tarIke janmavU (4) banI javU; -mAM rUpAMtara tharbu abhijana pu0 vaMza; kULa (2) utpatti; janma (3) ucca kuLamAM janma, te (4) pUrvaja (5) kuLano mukhya mANasa (6) janmasthaLa (7) kIrti ; yaza abhijAta vi0 utpanna thayelu; janmelaM (2)-nA hakadAra tarIke janmela (3) -ne pariNAme janmelu (4) ucca kuLamAM janmalaM; kulIna (5) priya ; anukULa (6) manohara (7) yogya; lAyaka (8) paMDita (9) na0 UMcA kuLamAM janma ; kulInatA (10) jAtakarma abhijit vi0 pUrepUro vijaya meLavanAeM (2) vijaya meLavavAmAM madada karanAru abhijuSTa vi0 sevAyelu niSNAta abhijJa vi0 jANItuM; anubhavI (2) abhijJA 9 u0 (abhijAnAti-jAnIte oLakhavu; pichAnavU (2) jANavU samajavU ; paricita hovU (3) gaNava; mAnavu (4) kabUla rAkhavu(5) yAda kara abhijJA strI0 oLakhANa; smaraNa; smRti (2) eka siddhi (managamatuM rUpa dharavaM, dUrathI sAMbhaLavU - jovu - vicAra jANavA i0nI) abhijJAna na0 oLakhANa; smaraNa (2) yAdadAsta mATe cihna abhitapta vi0 tapelu (2) duHkhI thayela abhitarAm a0 najIka; pAse Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhitas 32 abhipluta abhitas a0 najIka; pAse (2) moM abhiniveza puM0 bhakti;prema(2) Asakti AgaLa ; sAme (3) bane bAjue (4) (3)nizcaya; saMkalpa (4)ajJAnajanya badhI bAjue (5) saMpUrNa rIte; sarvathA ___ mRtyuno bhaya te (2) saMnyAsa (6) jaladI humalo abhiniSkramaNa na0 bahAra nIkaLI javaM abhinava puM0, abhidravaNa na0 AkramaNa; abhiniSpatti strI0 samApti; siddhi abhibru 150 AkramaNa karavU; humalo abhinI 150 najIka laI jarbu (2) karavo abhinaya karavo abhidharma puM0 parama satya ; tattva (bauddha) abhinIta vi0 najIka lavAyala- laI abhiSA 3 u0 saMbodha; jaNAva javAyelu (2) bhajavAyelu (3)sundara; (2) nAma Apaq suzobhita vanAvAyelu (4) uttama; abhivA strI0 nAma (2) zabda ; dhvani zreSTha (5)yogya ; anukULa (6)kSamA(3) zabdanI artha batAvavAnI zakti zIla (7) kRpALu abhidhAma na0 nAma (2) hoddo; padavI abhineta puM0 abhinaya karanAra; naTa (3) kahevU te ; darzAvaq te (4) kathana ; abhinetrI strI0 naTI saMbhASaNa (5) zabda (6) zabdakoza abhinna vi0 nahi bhAMgelaM; akhaMDa (2) abhidheya vi0 kahevA yogya (2) nAma asara nahi pAmelu; nahi badalAyelaM (3) devA yogya (3)artha (4) viSaya ; vastu judu nahi tevaM abhidhyA strI0 icchA ; lobha (2)pArakuM abhipat 150 najIka jaq (2)humalo dhana levAnI icchA karavo (3) nIce paDavU abhidhyAna na0 icchA; lobha (2)ciMtana; abhipad 4 A0 pAse javU (2) mAnI abhidhye 150 icchag; lobha karavo (2) leIM; kalpavu (3) madada karavI (4) dhyAna karavU ; citavavaM humalo karavI; tAbe karavu (5)-mAM abhinaya puM0 zarIranAM aMgonuM manobhAva- jor3A; magna tharbu (6) svIkAravU darzaka halanacalana (2) nATakamAM veSa abhipanna ('abhipad' na bhU0 kR0) vi. bhajavavo te pAse AveluM - gayelu(2)nAsI Avelu; abhinava vi0 taddana navu (2) juvAna; zaraNe Avelu (3) pIDAyelaM; grasta gvIlataM (3) anubhava vinAnu; kAcuM (4) durbhAgI; duHkhI (5) aparAdhI abhinaha 4 50 bAMdhI deva; majabUta bAMdhavaM (6) svIkArAyelu abhinaMda 1 pa0 prasanna tharbu (2) mubAraka- abhiprAya puM0 hetu; Azaya ; uddeza (2) bAdI ApavI (3)prazaMsA karavo (4) icchA (3) zabdano artha; bhAvArtha; icchA karavI; marajI batAvavI phalitArtha (4) saMbaMdha (5) maMtavya abhinaMdana na0 saMtoSa ; prazaMsA (2) abhipre (abhi + pra + i) 2 pa0 pAse protsAhana ; uttejana ja, (2) irAdo hovo abhinaMdanIya,abhinaMdya vi0 stuti karavA abhipreta vi0 icchelu (2 svIkArAyelu; yogya; AvakAravA yogya / pasaMda karAyelu (3) priya; anukULa abhiniyoga puM0 mana parova, te; lIna abhiplava 0 duHkha ; pIDA(2) UbharAvU tharbu te Asakta tharbu te; pUra (3) jaLapralayaH / abhiniviz 6 A0 praveza karavo (2) abhipluta vi0 vyApta thayelaM; dabAyelaM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhibhava abhibhava puM0 parAbhava; parAjaya (2) apamAna; tiraskAra (3) mAnahAni (4) utkarSa; pracAra abhibhAvaka, abhibhAvin vi0 parAjaya karanAruM ; jItanAru (2) caDiyAtuM / abhibhASaNa na0 vAtacIta abhibhU 150 harAvaq; jIta; zreSTha thae~ (2) humalo karavo (3) apamAna karavU; mAnabhaMga karavU abhibhUta vi0 harAvAyelaM; apamAnita abhibhUti strI0 parAjaya (2) apamAna; mAnabhaMga; anAdara abhimata vi0 iSTa ; priya (2) pasaMda karAyelaM (3) saMmAnita (4) puM0 priyajana ; premI (5) icchA abhiman 4 A0 icchavaM ; lobha karavo (2) pasaMda karavU (3)saMmata tharbu (4) vicAravaM : dhAra; kalpanA karavI; dhyAnamA leva abhimarda puM0 mardana kara te (2) kacarI nAMkhabu te (3) yuddha; saMgrAma abhimarza (-rSa) puM0 sparza (2) humalo; baLAtkAra; saMbhoga abhimaMtra 10 A0 (kyAreka pa0 paNa) maMtrapUrvaka saMskAravALaM kara (2) bolAvag : maMtra vaDe teDavU (3) masalata karavI abhimAna puM0 ahaMkAra; svamAna; garva (2 potAne ja anulala te 3,mAnyatA; kalpanA ; abhiprAya (4)prema ; icchA abhimAnina vi0 ahaMkArayukta; garviSTha (2) potAne ja anulasanAru (3) mAnanAru: kalpanAlaM; -no dekhADa karanAru (3) anukULa abhimukha vi0 saMmukha ; najIka (2)tatpara / abhimukham a0 -nI tarapha;pamukha najIka abhimaza 6 pa0 sparza karato; saMbaMdha thavo (2) dhImethI ghasa abhirUpa abhiyA 250 najIka javU (2) hamalo karavo (3) racyApacyA rahe; lIna thaI javU abhiyAna na0 najIka javU te (2) kUca; prayANa (3) humalo karavo te abhiyAyin vi0 pAse jatuM (2)-nI sAme kUca karatuM; humalo karatuM abhiyukta vi0 udyogI; tatpara; nizcayI ; sAvadha (2)niSNAta; kuzaLa (3) jenA upara Aropa mukAyelo cha tevaM (4) jenA upara hamalo karAyelo che tevU (5) niyukta (6) kahevAyela; bolAyelaM (7) vizvAsa mUkatuM abhiyuja 7 A0 joDAvaM; udyoga karavo (2) AkramaNa kara (3) Aropa mUkabo (4) haka karavo (5) adhikAra sopavo; nIma (6) kahe abhiyokta vi0 humalo karanAruM (2) Aropa mUkanAraM; phariyAdI abhiyoga puM0 udyoga; khaMta (2) tIvra abhyAsa (3) AkramaNa (4) Aropa; phariyAda mIThu; madhura abhirakta vi0 lIna ; Asakta (2) abhirata vi0 atyaMta Asakta ; nimagna abhirati strI0 atyaMta Asakti ; prema abhiram 1 A0 (kadIka pa0 paNa) Ananda pAmavaM -preraka0 Ananda pamADavu;khuza karavU abhirAddha vi0 ArAdhelaM; prasanna karela abhirAma vi0 manohara ; priya; anu kULa (2) sundara; AkarSaka abhirAmam a0 sundara rIte;manohara rIte abhiru 1 A0 gamavU (2) icchaq abhiruci strI0 atyaMta ruci;prIti;zokha abhiruta na0 avAja; ghoMghATa; bUma abhirUpa vi0 yogya ; anukULa (2) sundara; ramya (3) mAnItuM (4) vidvAna ; mANu Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhila abhila 1 pa0 vAtacIta karavI abhilaSu 1, 4 u0 icchA rAkhavI; abhilASA rAkhavI abhilaSita na0 abhilASA; utkaTa icchA abhilApa puM0 kahevuM te; kahI batAvavuM te abhilASa puM0 utkaTa icchA, abhilASA abhilulita vi0 kSubdha; caMcaLa abhivad 10 - kAMI kahevuM (2) darzAvanuM; ullekha karavo ( 3 ) praNAma karavA - preraka0 mAnapUrvaka praNAma karavA ke karAvavA (2) vArjitra vagADavu abhivaMd 1 A0 mAnapUrvaka praNAma karavA abhivAdana na0 AdarapUrvaka praNAma abhivinIta vi0 keLavAyelu, saMskArI abhivIkSa 1 A0 jovuM; tapAsavuM ( 2 ) parIkSA karavI ( 3 ) -nI tarapha lakSa rAkha - DhaLa abhivRt 1 A0 pAse javuM; tarapha jaba; sAme UbhA rahevuM (2) humalo karavo; dhasI jatruM ( 3 ) zarU thavu dekhAvu banavuM ( 4 ) - nI tarapha phelAvu abhivRv 1 A0 vadhanuM ( 2 ) vadhAro thavo; samRddha tha abhivyakta vi0 spaSTa karAyeluM; darzA vAluM ( 2 ) spaSTa ; ughADuM abhivyakti strI0 vyakta thavuM - pragaTa thabuM - spaSTa thavaM te abhivyaMj 7pa0 darzAvavuM spaSTa karabuM abhivyApa 50 vyApavuM; samAvavuM abhivyApti strI0 vyApavuM te; samAveza abhizasti strI0 zApa (2) aniSTa ; Apatti (3) niMdA tahomata abhizaMsa 1pa0 niMdA karavI; Aropa mUkavo ( 2 ) prazaMsA karavI abhizApa puM0 zApa ( 2 ) Aropa; tahomata abhiSava puM0 yajJanI pUrva taiyArI rUpe nAhavaM te ( 2 ) nicovIne rasa kADhavo te ( 3 ) arka kADhavo te (4) momarasa pIvo te 34 abhisaMSi abhiSaMga puM0 saMbaMdha Asakti ( 2 ) AliMgana; saMbhoga (3) parAbhava; tiraskAra ( 4 ) aNadhAryu saMkaTa ( 5 ) zApa, niMdA (6) khoTuM tahomata (7) zapatha (8) bhUta-pretanI bAdhA abhiSaj ( abhi + saMj) 110 ( abhijati | saMbaMdhamAM AvabuM ( 2 ) Asakta thavuM abhiSikta ( 'abhi + sic' nuM bhU0 kR0 ) vi0 jaLathI chaMTAyelu; abhiSeka karAyeluM; rAjyAbhiSeka karAyeluM abhiSic ( abhi + sic) 6 u0 (abhipicati - te ] sIMca (2) abhiSeka karavo; gAdIe besADavuM abhiSeka puM0 jaLasiMcana ke teno vidhi ( mUrti athavA navA rAjA upara ) abhiSTa ( abhi+stu) 2 pa0 stavana karavu; stuti karavI abhiSyaMd (abhi+syaMd) 1 A0 jharavu; Tapakaj (2) UbharAvuM (sneha, dayA i0 thI) abhiSyaMda puM0 jharavuM - TapakavaM te (2) AMkha jhamyA karavI te (roga) (3) atizaya vRddhi; vadhArAno - vadhAre paDato bhAga abhiSvaMga puM0 saMbaMdha; atyaMta Asakti abhisamApad 4 A0 pravezavaM abhisamApana vi0 saMmukha AveluM abhisaraNa na0 maLavA javu (2) premIonuM saMketasthAnamAM maLavA javaM te / abhisaMdhA 3 u0 chetaravuM (2) tAkavaM; lakSya karavuM (3) uddeza rAkhavo ( 4 ) saMdhi karavI mitratA karavI ( 5 ) vacana ApavuM; kabUla rAkhavuM ( 6 ) AkSepa karavo; kalaMka caDAvavuM abhisaMdhA strI0 vANI; vacana (2) kapaTa abhisaMdhAna na0 vANI; vacana; vicAra (2) hetu; lakSya ( 3 ) chetarapiMDI; chaLa ( 4 ) saMdhi karavI te (5) Asakti ; rasa abhisaMdhi strI0 vANI; vacana ( 2 ) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhisaMpat hetu Azaya; lakSya ( 3 ) abhiprAya ( 4 ) karAranI zarata ( 5 ) chetarapiMDI bhisaMpat 1 pa0 -nI tarapha UDavukUda ( 2 ) AsapAsa UDavuM abhisaMpatti strI0 - nA rUpa banI javuM te abhisaMpad 4 A0 -tuM rUpa dharabuM (2) prApta kara (3) jaI pahoMca buM abhisaMpanna vi0 - pUrepUruM banalaM bharAI gayelu; chavAI gayeluM abhisaMpAta puM0 bhegA maLavu te yuddha; vigraha ( 3 ) zApa abhisaMraMbha puM0 veranI lAgaNI abhisaMhita vi0 sAthenuM; sahita; joDAyeluM ( 2 ) (2) abhisAra pu0 saMketa pramANe premIne maLavA javaM te (2) premInuM milanasthAna ( 3 ) humalo; 1; yuddha (4) sAthI; sobatI (5) baLa; sAmarthya IjA haNAyelu abhisArikA strI0 saMketa pramANe niyata sthaLe premIne maLavA janArI strI abhi 150 javuM; pAse januM (2) saMketa pramANe maLavA javuM ( 3 ) humalo karavo [ taiyAra kara racavuM abhisRj 6 pa0 ApatraM; bakSatraM ( 2 ) abhihata vi0 prahAra pAmelu pAmelu (2) pIDAyelu (3) guNAyeluM ( gaNita ) abhihana 250 prahAra karavo; mArakhuM; nAza karavo (2) rokavuM; hAMkI kADhavu (3) vagADanuM ( Dhola vagere) abhiharaNa na0 pAse lAvavuM te (2) lUMTI levaM te | na0 nAma; zabda abhihita vio bolAye luM; kahevAyeluM (2) abhi 1 u0 laI jatruM; kheMcI javaM (2) pAse lAva abhI vi0 bhaya vinAnuM abhI ( abhi + i ) 2 pa0 najIka januM (2) pahoMcavu prApta karavuM; (3) sevA karavI; anumakhaM 35 abhedya abhIka vi0 atyaMta utsuka ( 2 ) kAmuka; viSayI (3) bhayaMkara krUra (4) pAse gayelaM ( 5 ) bIka vagaranuM ( 6 ) puM0 pati ; svAmI ( 7 ) kavi abhIkSNa vi0 vAraMvAra thatuM ( 2 ) satata rahetuM ; kAyama (3) atizaya abhIkSNam a0 vAraMvAra; pharI pharI; satata ( 2 ) atyaMta ( 3 ) jaladIthI abhIghAta puM0 juo 'abhighAta ' abhIpsita vi0 iccheluM (2) priya (3) na0 icchA abhIpsu vi0 abhilASAvALu icchAvAM abhImAna puM0 juo 'abhimAna' abhIra puM0 govALa, bharavADa abhIzApa puM0 juo 'abhizApa' abhIzu puM0 lagAma (2) kiraNa abhI 6 pa0 / abhIcchati | icchaM; atyaMta icchA rAkhavI abhISu puM0 juo 'abhIzu ' abhISTa vi0 icchelu; iSTa; priya ( 2 ) puM0 priya jana ( 3 ) na0 icchita vastu abhukta vi0 nahi khAdhelaM; nahi bhogavela (2) jeNe khAdhuM nathI teva abhujiSyA strI0 dAsI ke gulAma na na hoya tevI - svataMtra strI abhUta vi0 nahi thayeluM; astitvamAM na hoya tevuM ( 2 ) asatya, mithyA abhUtapUrva vi0 apUrva; lokottara abhUti strI0 astitvano abhAva ( 2 ) garIbAI ( 3 ) asAmarthya ( 4 ) nAza abhUmi strI0 anucita sthAna ke viSaya (2) -nA kSetranI, zakyatAnI ke maryAdAnI bahAra hovuM te abheda vi0 avibhakta bhedarahita; eka ja ( 2 ) puM0 abhinnatA; aikya bhedano abhAva ( 3 ) nikaTa saMbaMdha abhedya vi0 bhAMgI toDI na zakAya te (2) jenA bhAgalA na thaI zake te (3) na0 hIro Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyA abhyagra vi0 najIkac (2) navaM; tAjUM abhyadhika vi0 vadhAre (2)zreSTha; uttama abhyanujJA 9 u0 [abhyanujAnAti'jAnIte | saMmati ApavI (2) vidAya ApavI abhyanujJA strI0 saMmati ; anumati (2) hukama; AjJA (3) chUTI- rajAvidAya ApavI te karavI abhyarc 1,10pa0 arcana karavaM; stuti abhyarNa vi0 samIpa; najIka (2) na0 sAMnidhya abhyartha 10 A0 vinaMtI karavI; AjIjI karavI (2) icchA karavI abhyarthana na0, abhyarthanA strI0 vinaMtI AjIjI; araja (2) arajI abhyardana na0 pIDA; trAsa abhyaI, 1, 10 pa0 pUjaq; saMmAnavU ahita vi0 pUjita ; pUjya ; mAnavaMta (2) yogya ; ucita abhyavahAra puM0 khAvaM pIvaM te (2) bhojana abhyavahArya vi0 khAvA mATe yogya; khAvA lAyaka (2) na0 khAvaM te ( 3 ) bhojana abhyavaha 1 u0 khAvu (2) pheMka ; nAkhI devu (3) ekaLaM karavaM; meLavaq abhyas 4 u0 abhyAsa karavo; Teva pADavI (2) vAraMvAra kara, (3) zIkhag (4) pheMka ; tAkavu (bANa) abhyasana na0 abhyAsa; vAraMvAra Avartana karavU te abhyasUyaka vi0 IrSyALa ; dveSI abhyasUyA strI0 IrSyA; adekhAI; dveSa; krodha abhyasta vi0 vAraMvAra karI joyelaM (2) mahAvarAvALu; TevAyelu (3) dvitva pAmela - bevaDAyela (vyA0) abhyaMga puM0 zarIre tela vagere padArtha coLavA te (2) lepa abhyaMja 7 pa0 kharaDavU; copaDavaM anyAhArya abhyaMjana na0 zarIrane tela vagere coLavU te (2) AMkhamAM kAjaLa AMjaq te abhyaMtara vi0 aMdaranaM (2) aMdara samAveza pAmela (3) paricita; niSNAta (4) nikaTanuM (5) na0 aMdarano bhAga (vastu, sthaLa ke samayano) abhyaMtarIkR 8 u0 paricita thaq; praveza pAmavo (2) dAkhala karavU (3) nikaTana mitra banAva abhyAgata vi0 najIka AvelaM; AvI pahoMcelaM (2) atithi tarIke AvelaM (3) puM0 atithi; mahemAna abhyAgam 150 [abhyAgacchati] najIka Avaq; AvI pahoMcaq (2) -ma jaI paDavU (sthitimAM) abhyAgama puM0 AvI pahoMcavaM te; Agamana; mulAkAta (2) sAMnidhya (3) UbhA thaQ (AvakAra mATe) (4) mAravU - haNavU te (5)vera (6) yuddha abhyAdA 3 A0 laI levu; jhUTavI levU (2) dhAraNa karavu ; paheravu (mALA) (3) upADI levu (vAtacItano taMtu) abhyAtin vi0 vAraMvAra AvatuM abhyAza puM0 samIpatA; najIkapaNu (2) tvarA;jhaDapa (3)vyApaq - pahoMcavU te abhyAsa puM0 vAraMvAra punarAvRtti (2) mahAvaro; Teva (3) bhaNaq te ; gokhaq te (4) sAmIpya ; najIkapaNuM (5) dvirukti pAmelA dhAtuno pUrva bhAga (vyA0) (6) dhruvapada (saMgIta) abhyAsad 150 [abhyAsIdati prApta thavaM; pahoMcavU (2) -mAM besavU ___ -preraka0 humalo karavo abhyAhata vi0 haNAyelu; prahAra karAyelaM (2) rukAvaTa pAmelu; aTakAvAyelaM (3) bhUlabharelu liMTI levaM te abhyAhAra puM0 lAvI Apaq te (2) abhyAhArya vi0 khAvA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mammAhita ammAhita ('abhi + A +dhA' bhU0 kR0) vi0 mUkelaM; umerelu (baLataNa i0) anyAha 1 pa0 laI Avaq; lAvIne Apaq (2)upADI javU ; lUTI jarbu abhyukSaNa na0 jaLa chAMTavU te; jaLa chAMTIne pavitra karavaM te mujabarnu abhyucita vi0 cAlatuM AvelaM; rivAja abhyuccaya puM0 vRddhi; samRddhi abhyucchita vi0 ucca ; unnata abhyutthA (abhi + ud + sthA) 150 [abhyuttiSThati | sAme UThIne mAnaApaq (2) maLavA mATe UThavU - UbhA thava abhyutthAna na0 sthAna parathI UThIne mAna Apava' te (2) prayANa karavU te; prayANa mATenI taiyArI (3) unnati; utkarSa; vRddhi abhyatthita vi0 U, thayelaM; UThelaM (2) taiyAra thayelaM; tatpara thayelu abhyutpat 150 --upara kUdako mAravo abhyutpatana na0 kUdako mAravo te; humalo karavI te abhyudaya puM0 unnati ; vRddhi ; AbAdI (2) utsava (3) udaya thavo te; Ugavu (sUryAdinu) (4) icchita vastu siddha thavI te (5) AraMbha amyudi (abhi + ud+i) 2 pa0 (sUryAdinu) Ugarbu (2) UMce caDavaM (3) unnata thaq; AbAda tha, (4) banavU; tharbu (5) sAme tharbu abhyudita ('amyudi'bhU0 kR0) vi. UgelaM (2) banela; thayelu (3) unnata - AbAda thayelu (4) sUrya UgI jAya chatAM sUI rahenAeM (5) sAme thayelaM (yuddhamAM) (6) ('abhivad 'nuM bhU0 kR0) vANImAM bolAyela- uccArAyelaM abhyUha, abhyudgata vi0 maLavA sAmu gayelu (2) vyApelaM (kIrti) abhyudyata vi0 UMcu karelu (2) sajja thayelaM; tatpara thayelaM (3) sAme rajU karelu; vagara mAgye ApelaM (4) udaya pAmelaM; pragaTa thayelaM abhyunnata vi0 UMcu; unnata abhyumnati strI0 unnati; aabaadii| abhyupagata vi0 svIkArela; kabUla rAkhekheM (2)pAse gayelu ; sAmu Avelu abhyupagam 1 pa0 / abhyupagacchati] pAse javU ; AvI pahoMcaq (2) madade Ava (3) meLavaq; prApta karavU (4) kabUla karavU; kabUla rAkhavU abhyupagama puM0 AvI pahoMcavU te (2) kabUla rAkhavU te (3) vacana; karAra (4) mAnyatA; abhiprAya abhyupapati strI0 madade javaM te (2) sAMtvana ; rakSaNa (3) anugraha; kRpA (4) vacana; karAra abhyupapad 4 A0 (ApattimAthI) choDAva; bacAva, (2) AzvAsana Apaq (3)madada mAgavI; zaraNe jarbu abhyupapanna vi0 zaraNAgata; bharaNe Avelu (2) bacAvelaM; maMrakSelaM abhyupAya pu0 vacana; karAra (2) upAya; sAdhana abhyupAyana na0 lAMca ; ruzavata abhyupe (abhi + upa+ i)250 pAse javU; AvI pahoMcavU; praveza karavo (2) sthiti prApta karavI-pAmavI (3) vacana Apaq; kabUla karavU; svIkAra (4) saMmata thavU; mAnya rAkhaq (5)tAbe thaq; zaraNe jarbu abhyupeta vi0 pAse AvelaM; sAme __ AvelaM (2) svIkArelu abhyUha 1 u0 dalIla karavI; tarka karavo . Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbhAgI amyUha abhyUha puM0 vAdavivAda ; carcA; dalIla (2) tarka; anumAna adhra 150 jarbu (2) rakhaDavU abhra na0 vAdaLu (2) AkAza ; vAtA varaNa (3) abaraka abhraka na0 abaraka abhrapuSpa na0 AkAzakusuma (amaMbhavita vastu) abhrama strI0 airAvatanI sahacarI abhraMkaSa, abhraMliha vi0 vAdaLAMne aDake tevu; ghaNuM UMcu (2) puM0 pavana adhita vi0 vAdaLathI gherAyelaM am a0 jarAka (2) jaladI amanasa , amanaska vi. vicArahIna (2) buddhihIna (3) bedarakAra; lakSa vinAnuM (4) mana upara kAbU vinAnuM (5) premarahita amama vi0 mamatArahita (2)nirabhimAnI amara vi0 avinAzI (2) puM0 deva amaraguru puM0 devonA AcArya-bRhaspati amarataTinI strI0 gaMgA nadI amaratara puM0 kalpavRkSa (2) devadAra amarapati puM0 iMdra amarapura na0 svarga amarADi puM0 meru parvata amarASipa puM0 indra amarApagA strI0 gaMgA nadI amarAlaya pu0 svarga amarAvatI strI0 iMdranI nagarI amarAMganA strI0 devanI strI(2)apsarA amarezvara puM0 devono rAjA - indra / amaryAda vi0 maryAdA bahAra-; maryAdAnuM ullaMghana karatuM (2) maryAdA na jALavatu; anAdara karatuM (3) hada bahAranu; anaMta amarSa puM0 asahiSNutA (2) krodha (3) adekhAI amarSaNa, amarSita, avin vi0 krodhI; asahiSNu (2) adekhAIvALU amRta amala vi0 nirmaLa ; zuddha (2) zveta; prakAzita amaMgala, amaMgalya vi0 azubha (2) amA vi0 amApa (2) a0 sArtha; -nI sAthe (3)strI0 candranI soLamI kaLA (4) amAvAsyA amAtya puM0 pradhAna; saciva amAtra vi0 amApa; maryAdArahita amAnana na0, amAnanA strI0 apamAna; tiraskAra; avagaNanA amAnitA strI namratA; nirabhimAnIpaNuM amAnuSa, amAnuSya vi0 alaukika; adbhuta (2) divya amAyika, amAyin vi0 niSkapaTI amAvasI, amAvasyA, amAvAsI, amAvAsyA strI0 amAsa amita vi0 amApa ; anaMta (2) ajJAta amitAbha vi0 atyaMta tejasvI amitra puM0 zatru; virodhI; harIpha amiSa vi0 chaLa vinAnuM (2) puM0 laukika bhoga padArtha (3) mAMsa amuka vi0 koI eka ; phalANuM amataH a0 tyAMthI (2) paralokamAMthI amutra a0 tyAM; te sthaLe (2)paralokamAM; bIjA janmamA amuSyakula na0 khAnadAna kuLa; prasiddha amuSyaputra puM0 kuLavAna putra amUrta vi0 mUrta rUpa vinAnu; nirAkAra amUla, amUlaka vi0 mULa vagaranuM (2) upAdAnakAraNa rahita (3) pramANa rahita; AdhAra vinAnuM amalya vi0 jenI kiMmata AMkI na ___zakAya tevU; ghaNuM ja kImatI amRta vi0 nahi marI gayelu (2) avinAzI; amara (3) amarapaNuM nipajAvanAeM (4) sundara; iSTa (5) puM0 deva (6) ziva; viSNu (7) na0 amarapaNuM; mokSa (8) svarga (9) amara Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ P amRtadISiti 39 kare nevo rasa (10) pANI (11) ghI (12) dUdha (13) miSTAnna (14) yajJamAM vadhelaM te (15) vagara mAgye maLelu te (16) managamatI vastu amRtadIdhiti, amRtadhuti puM0 candra amRtapa puM0 viSNu (2) deva amRtabhuja puM0 deva maMthana amRtamaMthana na0amRtaprApti arthe (samudrana) amRtalatA,amRtalatikA strI0 amaravela amRtasAra vi0amRtamaya;amRta jevU madhura amRtA strI0 surA;madya (2) tulasI,haraDe, gaLo i0 keTalIka vanaspatinuM nAma amRtAMzu puM0 candra ameSas vi0 buddhihIna; mUrkha / amedhya vi0 yajJane mATe ayogya (2) apavitra (3) na0 viSTA ameya vi0 aparimita; mApI na zakAya tevU (2) ajJeya (acUka; saphaLa amoSa vi0 kadI niSphaLa na nIvaDataM; amla vi0 khATuM (2) puM0 khaTAza; khATo rasa (3) na0 chAza amlAna vi0 nahi karamAyelaM (2) jhAMsuM nahi tevU (3) spaSTa; cokhaM aya 1 u0 jaq aya puM0 janAra (mamAsane aMte; udA0 'astamaya') (2) sadbhAgya ayajJa vi0 yajJa na karanAruM . ayati vi0 pUro prayatna na karanAraM; yatnamAM maMda ayatina vi0 anigrahI; asaMyamI ayatna vi0 yatna na karavo paDe tevU (2) puM0 yatnano abhAva ayayA a0 jema hovU joie, ke jevudhAryu hoya tevU nahi tema nahi ema ayathAvat a0 khoTI rIte; yathAyogya ayana vi0 jatuM (samAsane aMte) (2) na0 gati (3) mArgaH (4) vyUhano pravezamArga (5) AzrayasthAna (6) ayugma viSuvavRttanI uttaramA ane dakSiNamA dekhAtI sUryanI gati (7) e gatine lAgato vakhata (cha mAsa) (8) mokSa ayamita vi0 kAbUmAM nahi rAkhalu ke rahelu (2) nahi kApelaM; saMskArelu nahi tevu (nakha i.) ayazas vi0 apakIrtivArcha; beAbarU thayela (2) na0 apayaza ; apakIrti ayas na0 loDhuM (2) polAda (3) koI paNa dhAtu ayaskAMta,ayaskAMtamaNi puM0 lohacuMbaka ayaHzaMku puM0 bhAlo (2) loDhAno aNI dAra khIlo mAgye maLeluM dAna ayAcita vi0 nahi yAcelaM (2) navagara ayAcitavata na0 vagara mAgye je maLe te vaDe jIvavAnuM vrata ayAjya vi* yajJa karavAnuM adhikArI nahi tevU; jene mATe yajJa na karI zakAya tevU ke nabaLU nahi thayelaM ayAtayAma vi0 tAju; vAparavAthI jIrNa ayi a0 'he' evA artha- eka premasaMbodhana (2) prArthanA, vinaMtI, saumya prazna i0no bhAva darzAve che ayukta vi0 nahi jotarelU (2) nahi joDelu (3)caMcaLa ; asAvadha; bedhyAna (4) nahi rokelu-yojelaM (5) anucita ; ayogya (6)khoTuM; jULU ayukti strI0 joDAyalaM na ho, te (2) ayogyatA (3) yuktipuraHsara na hovU te; asaMbaddhatA ayuga vi0 ekalaM (2)ekI saMkhyAvALU ayugapad a0 eka sAthe nahi tevI rIte; eka pachI eka ayugala vi0 juo 'ayuga' ayugAcis puM0(sAta jvALAvALo)agni ayugma vi0 joDImAM nahi tevaM ; ekalaM; chu? (2)ekI saMkhyAvALaM (3,5,7,30) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ayugmanetra ayugmanetra, ayugmalocana puM0 (traNa AMkhavALA) zaMkara ayugmazara puM0(pAMca bANavALo kAmadeba ayuta vi0 jueM karAyela; nahi joDA yelu (2) na0 daza hajAranI saMkhyA / aye a0 'he' e arthana premasaMbodhana (2) Azcarya, vismaya, krodha, zoka, bhaya, smaraNa, thAka i0 no bhAva darzAve che ayogya vi0 aghaTita; anucita (2) nakAmuM; nirupayogI (3) pratikULa; baMdha na besatuM ayodhana puM0 hathor3o; ghnn| ayojAla na0 loDhAnI jALI ayodhya vi0 humalo ke sAmano na karI zakAya tevU ayoni vi0 anAdi; utpattirahita (2) yoni dvArA na janmelaM (3)zAstravidhi pramANenA lagnathI nahi janmelaM (4) jenA kuLanI khabara nathI tevaM ayonija, ayonijanman vi0 sRSTikrama pramANe garbhamAMthI nahIM janmelu ayonijA, ayonisaMbhavA strI0 sItA / ayomukha puM0 bANa krUra ; nirdaya ayohRdaya vi0 loDhA jevA hRdayavALaM; ara vi0 utAvaLaM; vegI (2) alpa; thoDu (3) jatuM ; janAeM (samAsane cheDe) (4) puM0 paiDAno Aro araghaTTa, araghaTTaka puM0 reMTa araja, arajas, arajaska vi0 dhULa vagaranu (2) meluM nahi tevU; svaccha (3) rajoguNa vinAnu (4) RtusrAva prApta na thayo hoya tevu paththara araNi puM0 sUrya (2) agni(3) cakamakano araNi puM0, strI0, araNI strI0 ghasIne agni utpanna karavA vaparAto .. lAkaDAno TukaDo (zamI vRkSano) araNIsuta puM0 zukadeva (2) agni . araNya na0 jaMgala; vana / ariSTa araNyacara vi0 jaMgalI araNyacaMdrikA strI0 (araNyamAM cAMdanI jevI) vyartha zobhA araNyarudana, araNyarudita na0 (araNyamAM raDavA-bUma pADavA jevo,vyartha vilApa; vyartha pravRtti (2) vAnaprastha araNyavAsin vi0 araNyamAM rahenAlaM araNyaukasa vi0 jaMgalamA rahenAruM (2) vAnaprastha arati vi0 asaMtuSTa; udvigna (2) nirutsAhI; maMda (3) strI0 aprIti; aNagamo (4) udvega ; zoka (5) asaMtoSa ; cittanI asvasthatA arani puM0, strI0 koNI (2) eka hAtharnu mApa (koNIthI TacalI AMgaLInA cheDA sudhI-) (3) hAya aram a0 jaladI; tarata ja; hamaNAM ja arara na0 bAraj (joDamAMnu dareka) araviMda na0 kamaLa (lAla ke nIla) araviMdinI strI0 kamalinI (2) kamalasamaha (3) kamalanaM sarovara ke talAva arasika vi0 nIrasa (2) lAgaNI vagarana (3) rasanI kadara na karI zake tevU arAjaka vi0 rAjA vinAnaM; aMdhA dhUMdhIvALaM arAt a0 tatkALa ; jaladI arAti puM0 zatru; duzmana arAla vi0 vAMkuMku (2) vAMkavALU (3) puM0 vAMko vaLI gayelo hAtha (4) madonmatta hAthI arAlakezI strI0 vAMkaDiyA vALavALI ari puM0 zatru; duzmana aritra na0 halesu (2) sukAna ariSTa vi0 surakSita; kuzaLa (2) zubha (3) azubhaprada (4) avinAzI (5) puM0 zatru (6) arIThAna jhADa (7) lImaDAnuM jhADa (8) madya; Asava (9) na0 durbhAgya ; saMkaTa Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arisUdana (10) aniSTa sUvaka utpAta (11) motI nizAnI ( 12 ) suvAvaDIno oraDo (13) madya; Asava arisUdana puM0 zatruno nAza karanAra aruci strI0 anicchA; nAmarajI; agama (2) bhUkha na lAgavI te aja vi0nIrogI (2) roga dUra karanAeM ( 3 ) svastha : duHkharahita aruNa vi0 saMdhyAnA raMganu; ratAza paDatu; kALAza mizrita lAla varNanuM ( 2 ) puM0 savArano lAlAza paDato raMga ( 3 ) sUryano sArathi ( 4 ) sUrya aruNapriya, aruNasArathi, aruNAcis puM0 sUrya | raMgAyelu aruNita vi0 lAla thayelaM; lAla raMge aruNodaya puM0 prAtaHkALa; paroDhiyuM asaMtuda vi0 marmavedhaka; tIvra vyathA karanA arupratI strI0 vasiSTha RSinI patnI aru vi0 krodharahita arUpa vi0 AkArarahita ( 2 ) kurUpa (3) bhinna asamAna ( 4 ) na0 kharAba rUpa; rUpano abhAva are a0 UtaratA darajjAnA mANasane saMbodhavAno udgAra ( 2 ) Azcarya, duHkha, citA, krodha i0 sUcaka udgAra arere a0 krodha, zoka, tiraskAra darzAvavA vaparAto udgAra aroga vi0 nIrogI; taMdurasta ( 2 ) puM0 taMdurastI; Arogya arogin, arogya vi0 nIrogI arocaka vi0 na prakAzatu; tejastrI nahi tenuM ( 2 ) aNagamatuM ; kaMTALo ApanA (3) aruci utpanna kare te (4) puM0 aruci kaMTALo [game te karUM arociSNu vi0 tejasvI nahi tevuM (2) na arka vi0 arcanIya ( 2 ) puM0 sUrya ( 3 ) agni ( 4 ) sphaTika (5) AkaDo 41 arNava arka, abAMdha puM0 zAkyamuni buddha arko vala puM0 lAla cUtI ( 2 ) sUryakAMta maNi argala puM0, na0, argalA, argalI strI0 AgaLo; bhRMgaLa; jalALo (2) rukAvaTa - vighna karanAra vastu aghu 150 mUlya besa ardha puM0 kiMmata mUlya (2) deva athavA mahApuruSanI pUjA mATeno sAmAna ardhya vi0 pUjavA yogya; mAna ApavA yogya ( 2 ) na0 pUjana; pUjA (3) pUjanasAmagrI arca 1 u0 pUjana karavuM ; mAna Apavu; satkAra ( 2 ) prakAzabuM ( 3 ) 1050 pUjana karavu; satkAravu arcana vi0 pUjA karatu; satkAratuM ( 2 ) na0 pUjana; pUjA arcanA strI0 pUjana; arcana arcA strI0 pUjA arcana ( 2 ) pUjA karavA mATenI mUrti aciSmat vi0 jvALAvALu; prakAzatuM ( 2 ) puM0 agnideva ( 3 ) sUrya aciSmatI strI0 agninI nagarI athavA loka nAma acis na0 prakAzanuM kiraNa; jvALA (2) prakAza ; teja ( 3 ) puM0 agni (4) prakAza kiraNa arja 150 meLavaj; kamAvuH prApta kara (2) upADavuM levuM (3) 10 50 meLava; prApta kara arjana na0 meLavaM - kamAvuM te ajita vi0 meLavelu, prApta karela; kamAyelu arjuna vi0 zveta; zubhra ( 2 ) puM0 pAMDu rAjAno trIjo putra - arjuna ( 3 ) kArtavIrya - sahasrArjuna (4) eka vRkSa arjunadhvaja puM0 hanumAna arjuna strI0 gA arNava puM0 samudra ( 2 ) pravAha; mojuM ; pUra Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati ati strI0 du:kha, pIr3A; zoka ars 10 A0 mAgavu; yAcavuM (2) meLavAvA prayatna karavo; icchavaM artha puM0 hetu: dhyeya; icchA (2) - 'ne mATe' -'ne lIdhe' - 'nA hetu thI' evA arthamA samAsane cher3e Ave che (ane vizeSaNa peThe vaparAya che ) ; e ja arthamAM - 'artham' 'a' ane ' arthAya ' rUpeM avyaya peThe vaparAya che (3) kAraNa; nimitta; hetu (4) zabdano mAyano ( 5 ) vastu; padArtha; viSaya ( 6 ) kAmakAja ; bAbata ; kArya (7) dhana saMpatti (8) dharmAdi cAra puruSArthamAMno bIjo (9) phariyAda; dAvo (10) lAbha; phAyado (11) garaja; upayoga; prayojana (12) phala; pariNAma arthakara vi0 dhana prApta karAvanAeM (2) upayogI ; lAbhadAyaka arthakAma vi0 dhananI icchAvALu arthakRcchra na0 ghananuM saMkaTa ( 2 ) muzkela bAbata arthakRta vi0 juo 'arthakara ' arthagaurava na0 arthanuM UMDANa ayaMjAta na0 vastuono samUha ( 2 ) aDhaLa saMpatti ( 3 ) badhI bAbato ayaM tattva na0 sAdhuM rahasya; sAcI vAta; sAco hetu; sAcuM svarUpa arthataH a0 arthI bAbatamAM; artha pramANe ( 2 ) vAstavika rIte (3) paisA ke lAbhane mATe ( 4 ) - ne kAraNe ; -nA hetuthI [ (2) udAra arthava vi0 dhana ApanAeM; lAbhakAraka arthadUSaNa na0 uDAupaNuM ( 2 ) pArakuM dhana dabAvI besa te (3) arthamAM bhUla kADhavI te [ najara rAkhavI te arthadRSTi strI0 lAbha naphA tarapha ja arthanA strI0 vinaMtI; yAcanA arthanibaMdhana vi0 dhana para AdhAra rAkhatuM arthapati puM0 dhanano svAmI kubera ( 2 ) rAjA - 42 arthArthI arthapara vi0 lobhI; kaMjUsa arthabaMdha puM0 zabdonI goThavaNI - racanA (2) kAvya; nibaMdha arthabuddhi vi0 svArthI; ApamatalabI arthamAtra na0, arthamAtrA strI0 aDhaLaka dhana ( 2 ) nizcita artha arthayukta vi0 arthavALu; sArtha arthalAbha puM0 dhanano lAbha; dhanaprApti arthalugdha vi0 dhanano lobhI ( 2 ) kaMjUsa arthavat vi0 arthavALu, sArthaka (2) zrImaMta; dhanavAna arthavAda puM0 ( vedanAM) vidhirUpa vAkyamAM ruci upajAvavA te vidhionI stuti, temanuM pAlana na karavAthI thatI hAni, tathA tene lagatAM aMtihAsika dRSTAMta i0 ApavAM te (2) stuti; tArIpha (3) graMthamAM mukhya viSayane spaSTa karavA ke tenuM gaurava darzAvavA (lakhAto) bhAga (4) jIvanamA artha-saMpattine mahatva ApanAra bAda arthavid vi0 samajadAra ; DAhacuM arthavipatti strI0 lakSya cUkavaM te arthazAstra na0 saMpattizAstra ( 2 ) rAjanIti ( 3 ) vyavahAranIti arthazauca na0 prAmANikatA ti arthasaMpad strI0 icchita vastu siddha thavI arthasaMbaMdha puM0 arthaprApti ( 2 ) vAkya ke zabda sAdhe arthano saMbaMdha ( vyA0 ) arthasAra puM0 puSkaLa dravya arthasiddhi strI0 icchita artha siddha thavo arthahIna vi0 artha vagaranu nirarthaka (2) dhanahIna; daridra arthAgama puM0 dhananI prApti arthAt a0 eTale [te arthAyin vi0 dhanalobhI ( 2 ) garajavALu (3) svArthI arthArthI vi0 dhananI icchAvALaM (2) koI paNa vastunI icchAvALu Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avAMtara aAMtara na0 bIjo artha (2) bIjo hetu (3) navo viSaya ; navI bAbata ke banAva ayita vi0 mAgelaM; yAcelaM (2) icchelaM (3) na0 vinaMtI; yAcanA / athitA strI0, athitva na0 yAcakapaNuM (2) vinaMtI; yAcanA (3)icchA athin vi0 yAcanAru (2) icchanAruM; icchAvALU (3) bhikSuka; yAcaka (4) phariyAdI; vAdI arthoya vi0 (samAsamAM) -ne mATe niyata thayelu (2) ne mATeneM; -nA saMbaMdhI aryolman puM0 dhananI garamI ayaM vi0 mAgavA lAyaka (2) vAjabI; nyAyI (3) sArthaka ; saprayojana (4) sAcu (5) samRddha (6) paisA prApta karavAmAM catura aI 150 duHkha devU; IjA karavI; mArI nAkhavU (2) vinaMtI karavI; yAcavaM (3)ja; khasarbu (4) kSubdha thaq (5) verAvu (6) 10pa0 pIDA ApavI; duHkha Aparva (7) haNava: mAravaM;mArI nAkhavU (8) kSubdha karavU; jorathI DakhoLavaM arvana vi0 duHkha denAru (2) nAza karanAlaM adita vi0 ThAra mArelaM; pIDelu (2) gayelaM (3) yAcelaM argha vi0 ardhaM (2) paM0, na0 adhoM bhAga arghacaMdra vi0 bIjanA caMdranA AkArana (2) puM0 bIjano caMdra (3) paMjAno ardhacandra jevo AkAra (kazuM pakaDavA karAto) (4) ardhacaMdrAkRti bANa ardhacaMdra dA 3 u0 bocI pakaDIne kADhI ardhAga na0 ardhaM zarIra aghadU paM0 ardhacaMdra; bIjano caMdra adumauli puM0 zaMkara arthokta vi0 arbu uccArelU- kahelu arthodita vi0 ardhaM UgelaM-UMcaM AvelaM (2) arbu uccArelu arpaNa na0 -nI upara mUkavU te; aMdara mUkavU te (2) samarpaNa karavU te (3) pAchu Apaq te arpita vi0 mUkelaM; khoselu (2) apAyelaM; sopelu(3) pAchu apAyela (4) kotarela; cItarela (5) vIMdhAyelu; bhoMkAyelu (6) lupta thayelaM; jatuM rahelaM arbuda puM0, na Abu parvata (2) vAdaLa (3) dasa karoDa (4) mAMsanA locA jevI sthiti arbha puM0 bATaka arbhaka vi0 nAnu; TraMku (2) markha; bAliza (3) puM0 bALaka (4) pazutuM baccuM arya vi0 zreSTha; uttama; saMmAnanIya (2) vaphAdAra (3) priya; mamatA. vALa (4) puM0 svAmI; mAlika aryaman puM0 sUrya (2) pitRono rAjA arvan puM0 ghoDo aki a0 A bAjue (2) amuka biMduthI (3) pahelA; prathama (4)nIcenI bAju (5) pachIthI (6) aMdara; najIka arvAca vi0 A taraphak; A tarapha vaLata (2) -nI tarapha vaLelaM;-ne maLavA AvatuM (3)A kinArA uparatuM (4)nIce-; pAchaLanuM (samaya ke sthaLamAM) (5) pachInu arvAcIna vi0 Adhunika; hAla- (2) UlaTuM; viruddha (3) pachInu; pAchaLana (4)A bAjunu (5)pachI janmelu arza paM0, arzas na0 harasa arha 150 yogya hovU ; lAyaka hovU (2) adhikAra hovo (3) kaI karavAnI pharaja hovI(4) zakya hovU; makag arghanArAca paM0 ardhacaMdrAkAra bANa arghanArIza, ardhanArIzvara puM0 zaMkara ardhamAgadhI strI0 jUnA jaina dharmagraMtho jemAM lakhAyA che te bhASA arSi puM0, na0 eka caturthAMza ardhAsana na0 ardhaM Asana (2) ati mAnapUrvaka satkAra karavo te Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktimAna ho, (5) -nI kiMmatanuM hovU (6) 10pa0 mAna Apa ; pUjavaM ahaM vi0 pUjya; saMmAnanIya (2)yogya; lAyaka; adhikAravALa (3) kiMmatana: kImatI (4) samartha ; zaktimAna (5) puM0 mUlya ; kiMmata (6) yogyatA ahaMNa na0, arhaNA strI0 pUjana kara te; mAna Apaq te (2) pUjanasAmagrI; bheTa; bakSisa (4)puM0 buddha (5) tIrthaMkara arhata vi0 pUjya (2) yogya (3) vikhyAta ahaMta vi0 pUjya ; mAnanIya (2) yogya (3) puM0 buddha (4) bauddha bhikSu arhA strI0 pUjA; arcanA aI vi0 pUjya (2) stutya (3) ucita (4) meLavavA lAyaka alaka puM0, na0 vALanI laTa-guccho (2) kapALa uparanA vAMkaDiyA vALa alakanaMrA strI0 gaMgA (2) tene maLatI alakApurI alakA strI0 kuberanI rAjadhAnIalakAdhipa, alakezvara puM0 kubera alakta, alaktaka puM0 aLato alakSaNa vi0 zubha cihno vinAnuM (2) vizeSa cihna ke lakSaNa vinA- (3) apazukaniyALa;abhAgI (4) samajamAM na Ave tevU lakSaNa vinAnuM alakSita vi0 nahi joyelaM (2) cihna ke alakSmI strI0 durbhAgya ; dAridraya alakSya vi0 najare na paDatuM; ajJAta; adRzya (2)cihna ke lakSaNa vinAnuM alaghu vi0 bhAre; vajanadAra (2) hrasva nahi tevU ; dIrgha (mAtrA) (3) gaMbhIra (4) tIvra alam a0 pUratuM - joii| teTalaM hoya tema (2) zaktimAna - samartha hoya tema (3) tulya-samAna hoya tema (4) basa karo, jarUra nathI-evA arthamAM (5)pUrepUruM - khUba -puSkaLa hoya tema nadI alIka alarka puM0 ATha pagavALU eka kalpita prANI (tIkSNa daMSTrA ane kAMTALA vALavALU) alasa vi0 ALasu (2) saumya ; maMda (3) thAkelaM (4) dhImu; jaDa . alasya vi. ALasu alaMkaraNa na0 suzobhita karavaM te (2) zobhA; zaNagAra (3) AbhUSaNa ; ghareNu alaMkAmatA strI0 saMpUrNa tRpti alaMkAra puM0 zobhA; saundarya (2)ghareNu koI paNa zobhItI vastu (3). zabda athavA arthanI camatkRtivALI racanA. alaMka 8 u0 zaNagAra; suzobhita karavU (2) rokag; basa karAvaI . alaMkRta vi0 vibhUSita ; zagagArelaM alaMkRti strI0 zobhA; gaNagAra (2) ghareNuM (3) zabda ke arthanI camatkRtivALI racanA - alaMkAra alaMkriyA strI0 zaNagAravAnI kriyA alaMghanIya, alaMdhya vi0 oLaMgI na zakAya tevaM (2)jene pahoMcI na zakAya tevU (3) surakSita alaMbhUSNu vi0 samartha; zaktimAna alAta puM0, na0 khoraNuM; khoriyu alAbu(-) strI0 tuMbaDu alAbha puM0 na maLavU te (2) hAni ali puM0 bhamaro alika na0 kapALa ; lalATa alikula na0 bhamarAono samUha alina puM0 bhamaro alinI strI0 bhramarasamUha aliMga vi0 cihna vinAnu (2) kharAba cihnavALU aliMjara pu0 mATI- moTuM vAsaNa; mANa aliMda pu0 mukhya bAraNA paranu cha (2) bAraNA AgaLano coka alIka vi0 apriya; pratikULa (2) khoTuM; jUlu (3) na0 kapALa (4) apriya - pratikULa eq te Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abaklapa maloka aloka vi0 adRzya (2) nirjana (3) maraNa pachI (sukRtyanA abhAve) jene koI paNa lokanI prApti thatI nathI tevU (4)avakAzanI pAranu (5) puM0, na0 lokano aMta -vinAza (6) pAtAla (7)abhautika - AdhyAtmika jagata alokasAmAnya vi0 asAmAnya alokya vi0 paraloka-svarga na prApta karAvanAlaM alomaka, alomika vi0 vALa vagaranuM alola vi0 zAMta; akSubdha (2) sthira; dRDha; caMcaLa nahi tevU (3)tRSNA vagaranuM alolutva,aloluptva na0 lolupatAno abhAva; viSayo pratye nirapekSatA alaukika vi0 asAmAnya; vilakSaNa (2) divya ; adbhuta (3) durlabha alpa vi0 najIvu:kSullaka(2) thoDu nAnuM alpaka vi0 sUkSma ; nAnuM (2) nIcuM; halakuM; tuccha alpajJa vi0 thoDaM jANanAeM alpadhI vi0 AchI buddhivALU; mUrkha alpaprANa puM0 uccAra karatAM ocho prayatna karavo paDe tevo varNa (vyA0) alpabhASin vi0 thoDaM bolanAruM; mitabhASI alpamedhas vi0 DhUMkI buddhi ke samajavALu alpasattva vi0 alpa vaLa ke hiMmatavALU alpasAra vi0 thor3I kiMmatanuM alpAt a0 juo 'alpena' alpAlpa vi0 baha thoDaM alpita vi0 orcha karAyelu (2)halakuM pADelu; apamAnita alpIbhU 150 ochu thaq; nAnA thavaM alpetara vi0 moTuM; vadhAre alpena a0 thoDA mATe ; alpa kAraNathI (2) bahu sahelAIthI; muzkelI vagara allA strI0 mA; mAtA ava 150 rakSaNa kara (2) prasanna karavU; Ananda Apavo (3) pasaMda karaiccha, ava a0 upasarga tarIke - dUratA, ochApaNuM, nIcApaNuM, evA arthamAM vaparAya che (2) kriyApadanA dhAtunI pUrve-nizcaya, vyApakatA, laghutA, avajJA, Azraya-AdhAra, zuddhi, parAbhava, abhAva, AjJA, nIcApaNuM, jJAna, evA arthamAM vaparAya che abakara puM0 pUMjo; kacaro avakarNa 10pa0 sAMbhaLavaM avakartana na0 kApaq te ; phADavaM te (2) raNabhUmi [besatuM avakalpita vi0 -ne maLatuM AvatuM ;baMdha avakAza puM0 prasaMga ; taka; yogya samaya (2) sthAna; jagA (3) AkAza; khAlI jagA (4) vacceno samaya ; vacagALo (5) chidra ; bAkoruM avakIrNa vi0 verAyelaM; chavAyelu (2) bhAMgalu-co karela (3)nAza karela (4) vratabhaMga karelaM; vrAtya banelaM (5) veravikhera thatuM; bhAgI paDatuM avakuMcana na0 saMkocana (2) vAMkU vaLavaM-vALavaM te avakuMThita vi. cAre tarapha gherAyelaM (2) kheMcAyelaM; AkarSAyelu avakRt 650 kApI nAkhavU; phADI levU avakRta vi0 nIcaM vaLelu avakRS 150 jorathI kheMca, (2) kheMcI kADhavu (3) dUra karavU avakRSTa vi0 kheMcI kADhelu (2) dUra karAyelu (3) kADhI mUkelu (4) nIcuM; halakuM; adhama avaka 6 pa0 [avakirati] veravU; vikheravu; pAtharavU (2) chAI devaM ; bharI kADhavU (3) bahAra kADha, (4) khaMkherI kADha; tajavU (5) 6 A0 ( avakirate ] phelA (7) chuTuM paDavU; kharI paDavU (8) bevaphA nIvaDavU abaklay 1 A0 -nA samAna hovU ; yogya Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abakramaNa hovU; zakya hovu (2) parigamavU; siddha karavU; madada karavI -preraka0 taiyAra karavU (2) zakya mAnavU (3) yogya rIte vApara avakramaNa puM0, avakrAnti strI0 nIce Utara te; UtarI Avaq te (2) garbhamAM praveza karavo te / avakroza pu0 gALa ; niMdA (2) zApa (3) besUro- karkaza avAja avakSaya puM0 kSaya ; nAza avakSip 650 kADhI nAkhavaM; pheMkI devU (2)Thapako Apavo; niMdA karavI avakSata vi0 chIMka khAvAthI ke thUkyAthI apavitra thayeluM AkSepa avakSepa puM0 Thapako; niMdA (2) vAMdho; avagaNa 10 u0 avagaNanA karavI; upekSA karavI avagata vi0 jANelu; samajelu (2) jANItuM prasiddha (3) avagati pAmela (4) svIkArelaM; kabUla rAkhekheM avagati strI0 jANavU te; samajavU te (2) nizcita jJAna avagam 150 [avagacchati ] jANavU samajavu (2) mAnavaM; gaNavU (3) khAtarI thavI samajaNa; nizcita jJAna avagama puM0, avagamana na0 jJAna; bhavagADha ('avagAha 'na bhU0 kR0) vi0 aMdara peThelaM; DUbelu (2) nIcu; UMDu (3) jemAM snAna karavAmAM AvatuM hoya tevU avagAha, 1 A0 snAna karavU ; nAhavU; DUbakI mAravI (2) pravezavaM ; vyApavU avagAha puM0, avagAhana na0 snAna karavaM te (2) DUbakI mAravI te; pravezavaM te (3) viSayano pUro abhyAsa karavo te (4) nAhavAnuM sthAna avagIta vi0 besUruM gAyelu (2)nidita; lokApavAda pAmelu (3) duSTa ; garhita; nIca (4) vAraMvAra joyelu (5) na0 niMdA-kAvya (6) Thapako ; niMdA (7) besUru gAyana avaguNa puM0 doSa ; khAmI avagur 6 u0 dhamakI mAthe humalo karavo; zastra ugAmavaM avaguha, 1 u0 [avagRhati-ne] DhAMka; chupAvaq (2) AliMgana karavU / avaguMThana na0 burakho (2) mAvaraNI avaguMThita vi0 burakho nAstrelu ; DhAMkela; chupAvelaM avaguMphita vi0 gUMthelaM avagraha, 9 u0 [avagRhNAti-gRhNIte ] DhIlu mUka (lagAma) (2) chUTuM pADavU (3) zikSA karavI (4) pakaDAvaM-rUvAvaM (5) keda pakaDavaM ; tAbe kara (6) sAmano karavo; rukAvaTa karavI (7) pakaDaq (pagadhI) avagraha puM0 samAsanA avayavo i0 chUTA pADavA te (2) 'a'no lopa thayo hoya, tyAre 'a' ne badale mukAtuM AvaM '5' cihna (3) saMdhino abhAva (4) zikSA; daMDa (5) anAvRSTi (6) aMkuza (hAthI mATeno) (7) vighna; aMtarAya (8) bhAvanA; kalpanA (9) haTha; Agraha avaghaT 1 A0 dhakelI kADha, (2) toDavU; bhAMgavU (3) sparza karavo; ghasad (4) halAva avaghAta puM0 haNavU-mAra-prahAra karavo te (2) (anAja) khAMDavu te (3) akALa-maraNa avaghuSa 1 pa0 DhaMDhero piTAvI jAhera karavu (2) bolAva; teDAvavaM (sabhA) (3) avAjathI bharI kADhavU avaghuSTa vi0 DhaMDhero piTAvI jAhera karelu (2) bolAvelu avapUrNa 1 u0 cakrAkAra pharavu - pheravad; Ama tema DolavaM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Yo avapUrNa avadhUna vi0 kSubdha avadhUta 1 u0 ghasI nAkhavU; bhUko karavo avaghrA 150 [avajighrati sUMghavaM (2) cuMbavU (mAthe) avaghrAta vi0 sUMghelu (2) belu pravacana vi0 bolyA vagaranuM; cUpa (2) na0 kathanano abhAva ; mauna (3)niMdA; Thapako yogya (2) aniMdya mavacanIya vi0 azlIla; na bolavA avacaya puM0 ekaLu karavU te; vINa, te avaci 350 pUjaq; sanmAna (2) 5 u0 vINakuM; cUMTavU (3) tapAsavU; pasaMda karavu (4) utArI nAkhavu (kapaDu) avacivISA strI0 vINavAnI icchA avacUDa puM0 dhvaz2a- nizAnanI nIce laTakato rakhAto vastrano paTako (2) dhvajanI Toca upara rakhAtI camarI vagere zaNagAra avacUDA strI0 mALA; hAra avacUrNa 10 pa0 cUrNa vagere chAMTavu avacUla puM0 juo 'avacUDa' avacchan 10 pa0 AcchAdana karavU avacchAda puM0 AcchAdana; DhAMkaNa avacchid 7 u0 kApavU; phADavU (2) sImita kara (jemake sthaLa-kALa i0 thI) (3) juIM pADavU (viziSTa lakSaNothI) avacchinna vi0 kApI nAkhelaM; jadaM pADelu (2) maryAdita ; nizcita (3) viziSTa guNone lIdhe juduM tarI AvatuM avaji 150 jItI levU (2) pArcha meLava, (3) rokavU; attkaavq| avajiti strI0 vijaya avajJA 9 u0 [avajAnAti-jAnIte ] upekSA karavI; tiraskAra karavo avajJA strI0, avajJAna na0 tiraskAra; anAdara; apamAna [(2) kUvo avaTa puM0, avaTi (-TI) strI0 khADo abadAta mabaTuna puM0 mAthAnI pAchaLanA vaal| avIna na0 paMkhI- UDa, te (nIvenI tarapha) avatata vi0 chavAyelaM; DhaMkAyelaM (2) DhIlu karelu - choDI nAkhelu avatan 8 u0 nIcenI bAjue phelAvU (2) upara chAyU~ (3) DhIlu karavU; choDI nAkhavU (paNacha) avatara puM0 UtaravU te; avataraNa avataraNa na0 nIce Utara, te (2) snAna mATe jalAzayamAM Utara te (3) avatAra - janma (4) nadImA UtaravAnAM pagathiyAM (5) nAhavAna tIrthasthAna (6) utAro; TAMcaNa avataraNikA strI0 graMthane AraMbhe TraMkI prArthanA (2) prastAvanA . avataMsa puM0, na0 hAra (2) kAna, ghareNuM 'eriMga' (3) mAthA- ghareNuM; kalagI (4) bhUSaNarUpa koI paNa vastu / avatAna puM0 dhanuSyanI paNacha caDAvavI te (2) phelAvo; latA vagereno vistAra avatAra puM0 nIce Utara, te (2) . utpatti; prAdurbhAva (3) pRthvI para deva ke IzvaranuM avatara te (4) rUpa; AkRti (5) jaLAzaya; tIrthasthAna (6)UtaravAnI jagA; ovAro avatIrNa vi0 nIce utarelu ; pravezelu (2) avatAra pAmelu (3) oLaMgI gayelaM; pAra karI gayelu avat 150 nIce UtaravU (2)-mAM vahevU - bhaLI javu (3) pravezad (4) zarU karavu (5) prAdurbhAva thavo (6) martya rUpe avataravU (7)pAra karavU avadaMza puM0 madyapAna vagerenI talapa vadhAre tevU uttejaka khAdya avadAta vi0 nirmaLa; zuddha (2) ujjvaLa ; tejasvI; zveta (3) sundara (4) zubha; puNyadAyaka Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avadAna 48 avadAna na0 parAkrama; yazasvI kRtya (2) daMtakathAnuM vastu (3) khaMDana avadAraNa na0 phADavU- cIratuM te (2) kodALI avadIrNa vi0 phADelaM; cIrelu (2) pravAhI karelu; ogALelaM (3) mUjhAyelaM; gUMcavAyelaM avada 950 cIrI nAkhavU ; phADI nAkhavU avadha vi0 nahIM prazaMsavA yogya (2) halakuM; nIcaM (3) niMdya (4) dUSita; khAmIvALu (5) pApayukta (6) na0 / doSa; khAmI; apUrNatA (7) durguNa ;. pApa (8) niMdA; Thapako avadyat vi0 bhAgo nAkhatuM avadhA 3 u0 mUkabuM (2) dhyAna ApavU; mana lagADa, (3)baMdha karavu; vAsavU avadhAna na0 dhyAna; lakSa ; kALajI avadhAra puM0, avadhAraNa na0, avadhAraNA strI0 nirNaya ; nizcaya (2) maryAdA bAMdhavI te avadhAraNIya vi0 nizcaya karavA yogya avadhArita vi0 nizcita karela avadhArya vi0 juo 'avadhAraNIya'. avadhi puM0 dhyAna; lakSa (2) maryAdA; mImA (sthaLa ke samayanI) (3)cheDo; parAkASThA; samApti (4) samayano gALo (-thI mAMDIne -- sudhI) (5) TharAva; saMketa ; vAyado (6) pramANa ; dhoraNa anAdara karavo avaSIr 10 A0 avagaNanA karavI; avadhIraNA strI0 upekSA; tiraskAra avadhIrita vi0 anAdara karelu; ava gaNanA karelu avadhU 5 u0 halAva; kaMpAva, (2) dUra karavU; khaMkherI nAkhavaM (3) tiraskAra; avagaNavU avadhUta vi0 halAvela; kaMpAvela (2) khaMkherI kADhelaM; tajelaM (3) anAdRta; avaboSa tiraskRta (4) pAchaLa pADI detu; caDiyAtuM; parAjita karelu (5)sAMsArika AsaktithI chuTa thayelaM (6) pu. saMsArI saMbaMdho ke Asakti tyAganAro saMnyAsI (3) kSobha avadhUnana na0 halAva, te (2) upekSA avadhu 10 u0 nizcaya karavo (2) khAtarI karavI (3)vicAravU; mAnavU avaSeya vi0 mUkavA yogya (2) lakSa ApavA yogya; mAnavA yogya (3) samajavA yogya (4)na0 dhyAna ; lakSa avadhya vi0 vadha nahi karavA yogya avadhya 150 dhyAna na Apag; avagaNanA karavI avana na0 rakSaNa avanata vi0 nIcuM namelaM avanati strI0 nIcuM namavU te (2) vaMdana ; namana avanaddhaM vi0 'bAMdhelu (2) maDhelu (3) na0 mRdaMga; Dhola avanam 150 nIce namI paDaq (2) namana karavaM doraDu avanAha puM0 bAMdhavaM te (2) bAMdhavAnuM avani strI0 pRthvI avanija puM0 maMgaLa graha avanibhRt puM0 parvata (2) rAjA avaniraha puM0 vRkSa avanI strI0 juo 'avani' avapAta puM0 paDavaM te (2) khADo (3) hAthI pakaDavAno khADo avapID 10pa0 dAbavU; cAMpavU avaplu 1 A0 kUdaIM; kUdako mAravo avabudh 4 A0 jAgavU (2) jANavU (3) oLakha - preraka0 jagADavU (2) yAda karAbavu (3) bodha Apavo; upadezavu avabodha puM0 jAgate (2) jANavU te; jJAna (3) vivekajJAna (4) upadeza Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avaboSaka avabodhaka vi0 darzAvanAeM; sUcavanAeM (2) bodha - jJAna ApanAeM (3) puM0 jagADanAra - sUrya (4) vaitAlika; cAraNa (5) guru; adhyApaka (6) irAdo; vicAra avabhAs 1 A0 prakAza ; pragaTa tharbu avamAsa puM0 prakAza; teja (2) jJAna (3) AvirbhAva (4) mithyA jJAna avabhugna vi0 vAMkuM vaLelaM avabhRtha na0 yajJanI pUrNAhuti (2) yajJanI pUrNAhuti vakhate karAtuM snAna avama vi0 pApayukta; duSTa (2) nIca; adhama (3) halakuM; UtaratuM (4) pachI-; najIka- (5) sauthI nAnuM-chevaTa, (6)kSaya pAmatuM; ghaTatuM avamata vi0 upekSita (2)tiraskRta avaman 4 A0 upekSA karavI; tiraskAra karavo (2)halakuM pADavU; halakuM te; vidhvaMsa avamarda puM0 kacarI nAkha, te ; ujADavU avamarza puM0 sparza avamarSa puM0 AlocanA; vicAraNA avamarSaNa na0 asahiSNutA (2) bhUmI kADhavaM te; bhUlI javu te avamAna puM0 avamAnana na0, avamAnanA strI0 avagaNanA; apamAna; tiraskAra avamaza 650 sparza karavo (2)vicAravaM -preraka0 aDake ema karavU (2)dhvaMsa karavo avayava puM0 AkhI vastuno eka vibhAga - aMza (2) zarIrano bhAga (3) sAdhana - upakaraNa (4) zarIra avara vi0 nAnuM (vayamAM) (2) pachI-; pAchala (samaya ke sthaLamAM) (3) nIcu; halakuM; sauthI nIcaM (4) pazcimanu (5) chellu (6) atyaMta zreSTha / avaraja vi0 pAchaLathI janmelaM :nAnaM avarata vi0 thobhelaM; aTakelaM (2) vizrAMti karatuM avalaMbita avarati strI0 thobhaq-aTakavU te (2) vizrAMti avaruddha vi0 aTakAvAyelaM; rUMdhAyelu (2) goMdhI rAkhelaM; pUrI rAkhelu (3) chUpA vezavALU avarudh 7 u0 aTakAva rukAvaTa karavI (2) pUrI rAkha; gherI levU avaraha, pa0 nIce UtaravU; nIce jarbu -preraka0 [avarohayati,avarophyati nIce utAra ke sthApa, (2) gAdI uparathI uThADI mUkavU(3)ropavu (vRkSa) avaruddha vi0 nIce Utarelu (2) mULamAthI ukhADelu avareNa a0 nIce avarodha puM0 vighna; aTakAva ; aMkuza (2) aMtaHpura (3) vADa; vADo; pUrI rAkhavAnI jagA(4) DhAMkaNa (5) cokIdAra (6) ghero (7) khADo avaropaNa na0 upADI-ukheDI nAkhavaM te (2) nIce utArI pADavU te (3) ropavU te avaroha puM0 nIce Utara te (2)vRkSane vIMTAyelo velo (3) svarga (4) UMcA svara parathI nIcA svaramA Avaq te (saMgIta) (5) upara caDavU te (6) vaDavAI jevU mULa avarNa vi0 raMga vinA- (2) hIna; sArA guNa vagaranu (3) puM0 apavAda - kalaMka (4) niMdA avarSa puM0 anAvRSTi avalaMba 10 A0 laTakavU; vaLagavaM (2) AdhAra - Teko levo (3) vilaMba karavA; moDA tharbu avalaMba puM0, avalaMbana na0 Azraya ; AdhAra; Teko avalaMbita vi0 Azraye rahelaM (2) laTakatuM (3) AdhIna (4) zIghra; utAvaLu (5) nIce Utarelu Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 avalipta avasAyaka avalipta vi0 abhimAnI; garviSTha pAmelu; aTakAvAyeluM (4) bAMdhelaM; (2) lepAyelaM; kharaDAyelaM joDelaM (5) jakkI; haThIlu (6) avalIDha vi0 cATelaM (2) khAdhelaM pAchaLa pADI devAyelu avaluMcana na0 kheMcI kADhavU te; upADI avaSTaMbha 5,950 Teko levo; AdhAra nAkhavaM te (2) lUTI levU te levo (2) rokavU (3) DhAMka AvaravaM avalaMThana na0 ALoTavU ke gabaDavaM te (4)Teko Apavo; pakaDavu; vaLagavu avalupana na0 ekadama dhasI Avaq te / avaSTaMbha puM0 abhimAna; garva (2) Azraya; avalepa puM0, avalepana na0 lepa (2) Teko(3) dhairya ; dRr3ha nizcaya (4) lakavo; ahaMkAra; garva (3) saMga; aikya (4) jakaDAI jaq te (5) uttamatA zobhA; bhUSA avasakta vi0 vaLagelaM ; saMlagna avaleha puM0 cATaq te (2) cATaNa avasakthikA strI0 keDa ane DhIMcaNanI avaloka 1 A0, 10 pa0 jovU; AsapAsa kapaDaM bAMdhIne besabuM te nihALavU; nIrakhavU avasatha puM0 raheThANa; nivAsa (2) avaloka puM0, avalokana na0 jovU te; gAma (3) pAThazALA; maTha nihALavaM te (2)jovAnI zakti ; netra avasad 150 [avasIdati] besI paDavU; avalokita vi0 joyelaM; tapAselu (2) khinna tha; mUrchita tharbu (2) nirAza na0 dRSTi ; najara [-cuMbavU te thaq; thAkI javU (3) nAza pAmavaM avalopa puM0 kApI levU te (2) karaDavU barabAda tha, avaza vi0 svataMtra; svAdhIna (2) koIne avasanna vi0 khinna; nirAza; hatAza; vaza na thAya tevU; asaMyata (3) paravaza; nAumeda (2)naSTa ; rahita; dUra thayelaM parAdhIna (4) nizcita ; Avazyaka (3) potAnuM kArya karavAne azakta avaziSa 750 (ghaNe bhAge karmaNirUpa avasara puM0 prasaMga; taka; samaya (2) vaparAya che) bAkI rahe; avazeSa raheQ __yogya samaya (3) jagA; avakAza avaziSTa vi0 bAkI rahelaM; zeSa rahelu (4) samaya; phurasada avazIrNa vi0 bhAMgelaM; phuracA UDI avasarga puM0 svataMtrapaNuM ; potAnI marajI __ gayA hoya teva pramANe cAlavAnI chUTa avaza 950 bhAgI jaq; phuracA UDI avasaM 1 pa0 [avasajati] vaLaga, (2) javA (2) cotarapha UDavU-bIkharAvaM vaLagADavU; mUkavU avazeSa puM0 bAkI rahelo-bacelo bhAga avasAda puM0 besI paDavU te ; behoza tharbu avazya vi0 vaza na karI zakAya tevU; te (2) aMta; nAza (3) kAmakAja durdAnta (2)anivArya (3)Avazyaka karavAnI azakti avazyam a0 niHsaMzaya ; nakkI ; khacita avasAdana na0 vinAza (2)potAnuM kAma avazyaMbhAvin vi0 anivAryapaNe thavAnuM ___karavAnI azaktihoya tevU (2) thavAne nirmAyelaM avasAna na0 virAma; samApti; aMta avazyAya puM0 hima; dhUmasa ; jhAkaLa (2) mRtyu (3) sImA; hada (4) (2) garva; abhimAna thobhaq te [(3) nizcaya avaSTabdha vi0 pakaDelaM; Teko lIdhelaM avasAya puM0 aMta; samApti (2)avazeSa (2) najIkaceM; pAsenuM (3) rukAvaTa avasAyaka vi. vinAza karanAraM Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasi avasita vi0 pUrNa thayelu (2) jANelaM; nizcita ; khAtarI karelu (3) sArI rIte bAMdhelaM avasRj 650 pheMkavU (2) kADhI mUkavU; chuTuM karavU (3) tajavU paDatuM mUkavU (4) sarjaq; ghaDavU [ApelaM (2)tyAgelaM avasaSTa ('avasRj 'na bhU0 kR0) vi0 avaseka puM0 abhiSeka karavo te; pANI chAMTa te abhiSekanuM jaLa avasecana na0 pANI chAMTa, te (2) avaso 450 [avasyati pUruM karavU;siddha karavU (2)nizcaya karavo; samajavU (3) UtaravU; mukAma karavo (4) nAza karavo (5) niSphaLa javU; aMta Avavo (6) jANavU (7) mukta karavU; choDavU (8) dRDha rahevU; AgrahI rahe avaskara puM0 viSTA (2) guhya bhAga (3) kUDokacaro mAravo avaskaMda 150 humalo karavo (2) kUdako avaskaMda puM0, avaskaMdana na0 AkramaNa; humalo (2) UtaravU te (3) lazkaranI chAvaNI (4) Aropa ; AkSepa avaska 6 u0 [avaskirati-te] khaNaq; khotaravU avastaraNa na0, avastAra puM0 DhAMkaNa; AcchAdana (2) pAthara| avastu na0 nakAmI- tuccha vastu (2) sat na hovU te; mithyApaNuM avastu 9 pa0 [avastRNAti ] pAthara (2) DhAMkavu (3) vyApavU avasthA 1 A0 [avatiSThate raheQ (2) vaLagI rahevU; anusara (3) jIvatA raheQ (4) sthira UbhA rahevU; thobhavU (5) aLagA tharbu- rahe, -preraka0 [avasthApayati-te mUkavU; rAkhavU; sthApita karavU (2) sthira karavU; dRDha karavU; AzvAsana Apaq (3) chUTuM pADavU; juduM karavU avAk avasthA strI0 sthiti; hAlata (2) paristhiti (3) dazA; bhUmikA (4) svarUpa; AkAra (5) pramANa (6) sthiratA; dRDhatA avasthAcatuSTaya na0 bAlya, kaumAra, yauvana ane vArdhakya, e cAra dazAo avasthAtraya na0 jAgRti, svapna ane suSupti, e traNa avsthaao| avasthAdvaya na0 jIvananI be sthitio -sukha ane duHkha avasthAna na0 rahe te (2) raheThANa; nivAsa (3) sthiti (4) dRDhatA; sthiratA (5) AdhAra ; Teko avasthita vi0 raheDhuM; vaseluM (2) dRDha ; sthira (3) sajja; tatpara (4) sthira; nizceSTa (5) vyavasthita avasthiti strI0 rahe, te (2)nivAsa avahan 2 pa0 mArI nAkhavU nAza karavo; dUra karavU (2) jhUDavU; chaDa avahAra puM0 cora (2) jhUDa; magaramaccha ; grAha (3) yuddhavirAma ; lazkarane raNamedAnamAMthI khaseDI levaM te (4) bolAva-nimaMtraq te (5) thobhaqaTakavU te avahArya vi0 laI javA yogya (2) daMDasajA karavA yogya (3) pUruM karavA yogya (4) pAchu ApavA yogya ; bharapAI karavA yogya mazkarI (3) ThekaDI avahAsa puM0 smita; hAsya (2) majAka; avahita vi0 mUkelaM (2) ekAgra; sAvadhAna (3) prakhyAta avahela puM0, avahelana na0, avahelanA, avahelA strI0 apamAna; anAdara; tiraskAra avaMti (-tI) strI0 mALavAnI prAcIna rAjadhAnI-hAla- ujjana avaMdhya vi0 saphala; phalotpAdaka avAka a0 nIce (2) dakSiNa tarapha Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 avirala avikriya vi0 pheraphAra - vikriyA vinAnuM avAgmukha avAgmukha, avAGmakha vi0 nIcA mukhavALu; nIce moe jotuM avAc vi0 guM avAca vi0 juo 'avAMc' avAcI strI0 dakSiNa dizA (2)pAtALa avAcIna vi0 adhomukha (2) nIca; niMdya (3) viparIta; pratikULa (4) dakSiNa dizA taraphanuM avAcya vi0 na kahevA lAyaka na bolavA lAyaka(2)zabdamAMna varNavI zakAya tevU avAcya vi0 dakSiNa tarapha avAp 550 prApta karavU ; meLava, (2) pahoMcavU (3) sahana karavU; veThavU avApta vi0 prApta karela; meLavela avApti strI0 prApti ; meLavaq te avAra puM0 A taraphano kinAro avArapAra puM0 samudra avAritadvAra vi0 khullAM vAraNAMvALU avAritam a0 vighna ke rukAvaTa vinA; marajI mujaba avAMca vi0 nIce vaLelaM ; nIce namela (2)-thI nIce Avelu (3) dakSiNaavAMcita vi0 nIce namAvelu (2) nIce TapakatuM avAMtara vi0 vacce- (2) samAviSTa ; aMdara Avelu (3) gauNa (4) bAhya ; AgaMtuka dizAo vacceno khaNo avAMtaradiza, avAMtaradizA strI0 be avikatthana vi0 bar3AI - AtmazlAghA na karanAruM visaMvAdI nahi tevU avikala vi0 sakala; saMpUrNa; Akhu (2) avikalpa puM0 zaMkAno abhAva (2) vikalpano abhAva avikalpam a0 niHzaMka avikAra vi0 pheraphAra na thAya te, avikArya vi0 vikAra na pAme evaM; vikArarahita avikrama vi0 parAkrama - baLa vinAnuM avighna vi0 harakata-vighna vinAnuM (2) na0 vighnano abhAva ; kalyANa avicArita vi0 barAbara nahi vicAralaM (2) jemAM vicAravApaNuM bAkI nathI tevU - nizcita; spaSTa avicArin vi0 vicAra na kare tevU; avicArI; utAvaLaM avitatha vi0 asatya nahi tevU - satya (2) niSphaLa nahIM tevU - saphaLa avidagdha vi0 kuzaLa nahi tevU; binaanubhavI; mUrkha avidUSaka vi0 nirdoSa avidya vi0 vidyA vagaranu; ajJAnI avidyA strI0 ajJAna (2) Izvara saMbaMdhI ajJAna - mAyA pokAra avidhA a0 'dhAjo' evo madada mATeno avidheya vi0 aniyaMtrita; pratikULa; kAbUmAM na rAkhI zakAya tevU avinaya puM0 aviveka ; asabhyatA (2) durvartana ; uddhatAI (3) abhimAna (4) doSa ; aparAdha avinAbhAva puM0 ekabIjA vinA rahI ke hoI na zake tevo bhAva ke lakSaNa avinIta vi0 azikSita; asaMskArI (2)asabhya ; avinayI (3) uddhata avibhakta vi0 saMyukta; bhAgalA nahIM paDelu (2) akhaMDa; ekarUpa (3)bhinna nahi tevU avibhAvya vi0 najare na dekhI zakAya tevaM avimRSya vi0 zaMkA vagaranuM; nizcita avirata vi0 na aTakelaM; satata cAlu rahetuM ; akhaMDa aviratam a0 satata; niraMtara (2) gADhapaNe; akhaMDitapaNe (UMgha) avirala vi0 jADu; ghaTTa(2)satata cAlatuM (3) najIkac; pAse, (4) sthULa; moTuM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aviralam aviralam a0 gADhapaNe ( 2 ) satata ; niraMtara [ nahi tevuM avirahita vi0 chUTuM na paDeluM; - vinAnu avirAmam a0 satata ; niraMtara avilakSya vi0 niSkapaTa; bahAnA vinAnuM (2) uddeza vinAnuM ( 3 ) lakSa vinAnuM (4) upAya - pratIkAra vinAnuM avilaMbitam a0 utAvaLe; jaladIthI aviveka vi0 viveka - vicAra vinAnuM (2) puM0 avicArIpaNu; utAvaLiyApaNuM; sAhasa ( 3 ) juduM na pADavuM te avizeSa vi0 samAna; tulya (2) puM0, na0 samAnatA ( 3 ) aikya tAdAtmya avizeSajJa vi0 bheda nahi jANanAruM ; viveka nahi karanAeM [vinA avizeSataH a0 bheda pADayA ke samajyA avizrAnta vi0 vizrAMti mATe thobhyA vinAnuM na aTakeluM avizrAntam a0 satata aviSakta vi0 lAgeluM - vaLageluM nahi vuM (2) niyaMtrita nahi tevuM aviSaya vi0 agocara; adRzya ( 2 ) viSayo tarapha na vaLeluM - na vaLageluM (3) puM0 abhAva na dekhAvuM te ( 4 ) gocara na hovu te; thI para hovu te ( 5 ) iMdriyonA viSayo tarapha upekSA aviSahya vi0 sahana na karI zakAya tevuM (2) bIjAothI parAbhava na pAme tevuM durdharSa ( 3 ) nizcaya na karI zakAya tevuM ( 4 ) agocara aviSkara puM0 kUkaDo avisaMvAdin vi0 barAbara maLatuM AvatuM (2) jUTha na paDatuM ati vi0 virodha ke rukAvaTa vinAnuM avihA a0 arere! [ niSiddha avihita vi0 zAstrokta nahi tevuM ; avI strI0 rajasvalA strI avIci vi0 mojAM vinAn 53 avyalIka avRtti vi0 nirvAhanA sAdhana vinAtuM ( 2 ) avidyamAna ( 3 ) strI0 nirvAhanA sAdhanano abhAva ( 4 ) vetana athavA majUrIno abhAva ave ( ava + i ) 2 pa 0 jANavuM; samajavu avekSa 1 A0 jovuM; tapAsavuM (2) lakSamAM levu; najara samakSa rAkhavu ( 3 ) saMbhALa rAkhavI; rakSaNa karavuM (4) vicArakhuM (5) AzA rAkhavI avekSaNa na0 jovuM te (2) tapAsa; dekharekha ; kALajI avedya vi0 na jANI zakAya tevu; gUDha ( 2 ) na prApta karI zakAya tevuM avelam a0 samaya vinA; kasamaye avaidha vi0 zAstramAnya nahi tevuM ; vidhi - kAnUna mujabanuM nahi tenuM avyakta vi0 aspaSTa ; apragaTa ( 2 ) adRzya; agocara ( 3 ) na0 parabrahma (4) ajJAna ; avidyA ( 5 ) sUkSma zarIra ( 6 ) mULa prakRti ( sAMkhya 0 ) avyaktam a0 aspaSTapaNe avyagra vi0 vyagra nahi tevuM ; svastha ; zAMta (2) kAmakAjamAM ke dhaMdhAmAM nahi lAgeluM ( 3 ) niHspRha; udAsIna (4) lakSa - kALajIvALaM avyagram a0 svasthatAthI; ArAmathI avyabhicAra puM0 nitya sAhacarya ( 2 ) ekaniSThA; vaphAdArI avyabhicArin vi0 anukULa (2) sadguNI pavitra; nItimAna ( 3 ) ekaniSTha; vaphAdAra ( 4 ) badhI vakhate ekasarakhuM; apavAda rahita avyaya vi0 na badalAya evaM; zAzvata; avinAzI (2) na kharaceluM ( 3 ) karakasaravALu (4) avinAzI phaLa ApanAeM (5) na0 sarva jAti, vacana ane vibhaktimAna badalAnAra zabda ( vyA0 ) avyalIka vi0 satya (2) priya; anukULa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avyavadhAna avyavadhAna vi0 samIparnu; pAse- (2) khalla (3) asAvadha ; bedarakAra avyavasAyin vi0 udyama rahita (2) anizcayI avyavastha, avyavasthita vi0 caMcaLa ; asthira(2)vyavasthA vagarana aniyamita (3) kAyado ke vyavahArane na anusaratuM avyavahita vi0 lagolagarnu; taddana pAsenuM avyAkRta vi0 pragaTa nahi thayelaM;avyakta (2) samajamAM na Ave tevU ; atayaM avyAja vi0 niSkapaTa ; kRtrima nahi tevaM; svAbhAvika (2) puM0, na0 svAbhAvikatA; akRtrimatA avyApAra vi0 kAmamAM na rokAyelaM; kAma vinAnuM (2) puM0 kAmakAja na hovU te (3) potAnuM kAma nahi te avyAhata vi0 jeno bhaMga - virodha ke rukAvaTa na karAtAM hoya tevU;jenuM pAlana thatuM hoya tevU avyutpanna vi0 akuzaLa; apravINa; anubhava vinAnuM (2) vyutpattithI' siddha nahi thayelu (vyA0) az 5 A0 vyApaq (2)pahoMcavU (3) meLavaq; bhogavaq; anubhava (4) ekaLu thakuM bhogavaq az 950 (kadIka A0) khAvu (2) azakta vi0 asamartha ; azaktimAna azakti strI0 nirbaLatA; nabaLAI azakya vi0 zakya nahi tevU ; asaMbhava azana na0 vyApaq te (2) khAvU te; bhogavatuM te (3) anna icchA azanA, azanAyA strI0 bhUkha ; khAvAnI azani puM0, strI0 iMdranuM vajra (2) vIjaLI (3) astra azabda vi0 zabdamAM pragaTa nahi karelu (2) zAstramA nahIM darzAvAyelaM (3) puM0 niMdA; gALa Azrayarahita azaraNa, azaraNya vi0 nirAdhAra; azmasAra azarIra vi0 zarIra rahita; amUrta (2)puM0 paramAtmA (3) kAmadeva azarIrin vi0 zarIra vinAnu (2) daivI; zarIradhArI vaDe na bolAtuM azarman vi0 duHkhI (2) na0 duHkha / azaMka, azaMkita vi0 nirbhaya (2) zaMkArahita nItiviruddha azAstrIya vi0 zAstraviruddha (2) azita ('az' na bhU0 kR0) vi0 khAdhelu (2) bhogavelaM aziva vi0 azubha; akalyANakArI (2) kamanasIba (3) ugra (4)na0 durbhAgya azizira vi0 ThaMDu nahi tevaM - garama aziSTa vi0 asaMskArI; grAmya (2) zAstramA nahi upadezelaM ; zAstravihita nahIM evaM [apavitra azuci vi0 svaccha nahi tevu; gaMdUM; azuddha vi0 apavitra (2) khoTuM; bhUlavALU azubha vi0 amaMgaLa; apazukaniyALa (2) pApI (3) kamanasIba (4) na0 pApa; zaramabharelu kRtya (5) kamanasIbI azUnya vi0 khAlI nahi tevaM (2) sUnuM nahi tevaM tamAma azeSa vi0 zeSa vinAnu; saMpUrNa; pUrepUruM; azeSataH, azeSam, azeSeNa a0 pUrepUru hoya tema ; kaI paNa bAkI na rahe tema azoka vi0 zokarahita (2)puM0 lAla puSpavALaM eka vRkSa (3) sukha azocya vi0 zoka nahi karavA yogya azobhana na0 doSa; aparAdha ; bhUla azauca na0 apavitratA ; azuddhi ; gaMdakI (2) sUtaka azauMDIrya na0 kAyaratA; asAmarthya (2) svAbhimAnano abhAva azman puM0 zilA; paththara (2) cakamaka azmavarSa puM0 karAno varasAda azmasAra vi0 loDhA ke paththara jevU (2) puM0, na0 loDhuM (3) karavata Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azmaMtaka azmaMtaka puM0 eka vRkSa (amloTaka, kovidAraka i0) (2) eka ghAsa azra puM0 khUNo (moTe bhAge samAsane cheDe) (2) na0 AMsu (3) lohI azraddadhAna vi0 zraddhA na karatuM azraddhA strI0 avizvAsa; anAsthA azraddheya vi0 vizvAsa na karavA yogya azrAvya vi0 na sAMbhaLavA lAyaka; na sAMbhaLI zakAya tevU adhAMta vi0 nahi thAkelaM (2) a0 thAkyA vinA; satata azri, azrI strI0 khaNo (ghara ke oraDAno) (2) dhAravALI bAju (zastra i0 nI) azrI strI0 durbhAgyanI devI azrIka vi0 durbhAgI; samRddha nahi tevU azrImat vi0 durbhAgI; kamanasIba adhIla vi0 juo 'azrIka' azra na0 AMsU azruta vi0 nahi sAMbhaLelu (2) vedathI viruddhay (3) zAstra nahIM bhaNelaM; azikSita [asabhya ; grAmya azlIla vi0 bIbhatsa; naThAru (2) azva puM0 ghoDo azvatara puM0 khaccara azvatarI strI0 khaccarI azvattha puM0 pIpaLAnuM vRkSa * azvapAla puM0 ghor3Ano khAsadAra azvamukha puM0 kinnara azvamukhI strI0 kinnarI azvamedha puM0 eka yajJa, jemAM digvijaya karI Avelo ghoDo homavAmAM Ave che azvazAlA strI0 ghoDAno tabelo azvasAda, azvasAdin puM0 ghoDesavAra sainika azvastana, azvastanika vi0 kAlana nahi -Aja- (2) kAlane mATe saMgharo na karanAraM aSTamUrti azvahRdaya na0 azvavidyA azvA strI0 ghoDI TukaDI azvArohaNIya na hayadaLa;ghoDesavAronI azvinIkumArI, azvinau puM0 (dvivacana) devonA vaidya gaNAtA be devo aSADha puM0 asADa mahino aSTaka vi0 ATha bhAganuM banelaM (2) na0 RgvedanA ATha bhAgamAMno dareka (3) AThano koI paNa samudAya aSTadhA a0 ATha prakAre aSTadhAtu puM0 ATha dhAtuo (sonuM, rU', tAMbu, kathIra, pItaLa, sIsuM, loDhuM, pAro) aSTan vi0 ATha aSTapada puM0 karoLiyo (2) zarabha nAmanuM ATha pagavALU eka kalpita prANI (3) kailAsa parvata (kuberanuM dhAma) (4) puM0, na0 sogaThAMbAjIno paTa aSTabhujA strI0 mahAlakSmIdevI aSTabhogAH puM0 (ba0 va0) ATha bhogo (anna, udaka, tAMbula, puSpa, caMdana, vasana, zayyA, alaMkAra) aSTama vi0 AThamuM aSTamahAsiddhayaH strI0 (ba0 va0) ATha siddhio (aNimA, mahimA, laghimA, garimA, prApti, prAkAmya, IzitA, vazitA) aSTamaMgala paM0 cAra paga, kapALa, chAtI khAMdha, tathA pUMchaDI jenAM dhoLAM hoya tevo ghoDo aSTamI strI0 AThamI tithi ; AThama (2) na0 rAjyAbhiSeka vakhatanI ATha zukaniyALa vastuono samUha : siMha, vRSabha, gaja, kalaza, paMkho, nizAna, vAdya, dIpa (3) zukaniyALa gaNAtI ATha vastuo (brAhmaNa, agni, gAya, suvarNa, ghRta, sUrya, jaLa, rAjA) aSTamUrti puM0 zaMkara (pRthvI, jaLa, agni, vAyu, AkAza, sUrya, candra, Rtvija - evAM ATha rUpavALA) Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTarasAH aSTarasAH puM0 ba0 va0 zrRMgAra, hAsya, karuNa, raudra, vIra, bhayAnaka, bIbhatsa, adbhuta - e ATha raso aSTavivAhAH puM0 ba0 va0 brAhma, daiva, ArSa, gAMdharva, rAkSasa, prAjApatya, Asura ane paizAca - e ATha vivAho aSTasiddhayaH strI0 ba0va0 juo 'aSTamahAsiddhayaH ' aSTAdhyAyI strI0 pANinI - racita vyAkaraNa (ATha adhyAyavAzhu) aSTApada puM0 juo 'aSTapada' puM0 (2) puM0 na0 suvarNa aSTAvaka puM0 eka RSi ( temanAM ATha aMga vAMkAM hatAM tethI) aSTAMga vi0 ATha aMgavALu (2) na0 zarIranAM ATha aMga - be hAtha, be paga, be DhIMcaNa, chAtI tathA kapALa ( ke vAcA tathA mana ), athavA hAtha, paga, DhIMcaNa, chAtI, mAthu, mana, vANI ane dRSTi - jemanA var3e daMDavat praNAma karavAmAM Ave che te aSTi, aSThi strI0 bIja ( 2 ) ThaLiyo as 2 pa0 tha; hovuM (2) 450 pheMkavu ( 3 ) dUra hAMkI kADhavuM ( 4 ) DarAvI kADhavu (5) tajavuM; choDavu (6) 1 u0 javuM (7) grahaNa karavuM (8) prakAzavu, dIpavu asakRt a0 vAraMvAra asakta vi0 Asakti ke saMga vinAnuM (2) phalecchArahita asaktam a0 Asakti vinA ( 2 ) tarata ja ( 3 ) satata rukAvaTa vinA asakti strI0 anAsakti; saMgarahitatA asacceSTita na0 nukasAna; pIr3A; duHkha asat vi0 astitvamAM na hoya tevuM (2) asatya ( 3 ) duSTa; kharAba (4) avyakta; apragaTa ( 5 ) kazuM pariNAma lAvI na zake te 56 asahAya asatI strI0 vyabhicAriNI strI asatkRta vi0 apamAna karAyeluM asattA strI0 astitvano abhAva ( 2 ) asatyatA (3) duSTatA; durAcaraNa asatya vi0 khoTaM ThaM ( 2 ) kAlpanika ; avAstavika (3) jenuM pariNAma nizcita nathI buM asadRza vi0 0 asamAna (2) anucita asagraha, asadgrAha puM0 bAliza icchA (2) kharAba abhiprAya ; pUrvagraha asadbhAva puM0 na hovuM te; abhAva ( 2 ) duSTa ke kharAba abhiprAya (3) kharAba svabhAva asadvRtti vi0 duSTa vRttivALu; duSTa vicAravALu (2) strI0 kharAba dhaMdho ; halako dhaMdho ( 3 ) duSTatA asan na0 lohI (bIjI vibhakti bahuvacana pachI 'asRj ' nAM rUpomAM ja ) asama vi0 samAna nahi tevaM; asamAna (2) bekI (saMkhyA) (3) ajoDa (4) khADA karAvALu [ AgaMtuka asamavAyin vi0 juduM pADI zakAya tevu; asamaMjasa vi0 aspaSTa samajI na zakAya tevuM ( 2 ) anucita; ayogya (3) mUrkhAIbha rela asamIkSya a0 vagara vicAyeM asamIkSyakArin vi0 vagara vicAryaM kAma karanA asamela vi0 na AveluM; gerahAjara asamyaMca vi0 ThIka nahi tevuM; aghaTita ( 2 ) apUrNa adhUruM asaha, asahana vi0 asahiSNu; adhI ( 2 ) sahana na karI zake tenuM (3) UMcakI na zake te asahana puM0 zatru (2) na0 asahiSNutA asahanIya vi0 juo 'asahya' asahAya vi0 mitra ke sAthI vinAnuM; ekaluM madadagAra vinAnuM Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asahiSNu asAMprata asahiSNu vi0 sahana na kare tevU (2) asaMbhRta vi0 akRtrima; svAbhAvika (2) dveSI; IrSyALu zakya nahIM tevU sArI rIte nahi poSelaM asahya vi0 sahana na thaI zake tevU (2) asaMbhrama puM0 kSobha ke gabharATano abhAva; asaMkhya, asaMkhyAta, asaMkhyaya vi0 zAMti ; sthiratA agaNita ; gaNI na zakAya tevU asaMmata vi0 paravAnagI na hoya tevU (2) asaMga vi0 saMsAramA Asakti vinAnu na gamatuM (3) judA abhiprAyavALaM (4) (2) akuMThita; bAdhArahita; (3) puM0 zatru lenA; cora saMga - saMbaMdha rahita; ekaluM asamatAdAyin vi0 paravAnagI vagara asaMgata vi0 na joDAyelu; asaMbaddha (2) asaMmUDha vi0 moharahita; bhrAMtirahita meLa na khAya tevU; asamAna(3)anucita; ___ asaMmoha puM0 mohano abhAva (2) yathArtha aziSTa (4) bAdhArahita; akuMThita / jJAna asaMgati strI0 saMgata - sobata- meLano asaMyata vi0 saMyamarahita (2) baMdhanamukta abhAva (2) asaMbhava asaMraMbha puM0 nirbhayatA asaMjJa vi0 mUcchita ; bebhAna asaMzaya vi0 saMzaya vinAnu; saMdeha vagaranuM asaMjJA strI0 matabheda; vivAda asaMzayam a0 niHzaMka rIte; nakkI asaMdigdha vi0 saMdeharahita; nizcita asaMskRta vi0 saMskAra nahi pAmelaM; asaMnaddha vi0 zastrasajja nahi thayela (2) prAkRta (2) zuddha nahi karAyelaM pote paMDita che ema mAnanAeM asaMstuta vi0 aparicita; ajANyaM (2) asaMnidhAna na0, asaMnidhi puM0 dUra visaMvAdI; pratikaLa / hovApaNuM (2) abhAva asaMsthita vi0 avyavasthita;aniyamita asaMnivRtti strI0 pharI pArcha na pharavU (2) sthira nahi tevU; caMcaLa / te; kAyama mATe jaq te asAdhana vi0 sAdhana vagaranuM (2) na0 asaMpAta puM0 niSkriyatA; kAmakAja siddha na karavU te baMdha karavaM te vagaranuM asAdhanIya vi0 siddha na karI zakAya asaMbaddha vi0 saMbaMdha vagaranuM (2) artha tevU (2) upacAra na thaI zake tevU asaMbAdha vi0 bhIDa vagaranu (2) khullaM; asAdhAraNa vi0 asAmAnya ; khAsa; avara javara thaI zake tevU (3) pIDA anokhaM (2) sahiyAraM nahi tevU; AgavU vinAnuM asAdhu vi0 sAraM nahi tevU; na game tevU asaMbhava vi0 azakya ; asaMbhavita (2) (2) duSTa ; durAcArI puM0 azakyatA (3)astitva na hovU te asAdhya vi0 juo 'asAdhanIya' asaMbhAvanA strI0 asaMbhava (2)klpvaanii| asAmayika vi0 kasamayanu; kaveLAnuM muzkelI ke azakyatA (3) anAdara asAmaMjasya na0 aghaTitatA; anucitatA asaMbhAvanIya vi0 asaMbhavita (2) kalpI asAmAnya vi0 asAdhAraNa ; vizeSa ; na zakAya tevaM khAsa; anokhaM asaMbhAvita vi0 -ne lAyaka nahi tevU asAra vi0 sAra vagaranu; niHsattva(2) asaMbhAvya vi0 juo 'asaMbhAvanIya' nirarthaka (3) tuccha (4) azakta; asaMbhUti strI0 utpattino abhAva (2) nirvaLa (5) garIba ; daridra vinAza (3) pharI na janmavU te / asAMprata vi0 ayogya; aghaTita Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asi 58 astramaMtra asi puM0 taravAra asUrya vi0 sUrya vagarana;prakAza vagaranuM asita vi0 dhoLaM nahi tevU - kALU (2) asUryapazyA strI0 sUryane paNa na jotI puM0 kALo raMga (3) kRSNapakSa -- pativratA strI (2) rAjAnI strI asitagiri puM0 e nAmano parvata asRkpAta puM0 raktapAta asitagrIva puM0 agni (2) mora asagdhArA strI0 lohInI dhArA asitapakSa puM0 kRSNapakSa chor3a asRj na0 lohIna dIdhelaM asitA strI0 yamunA nadI (2) gaLIno asRSTa vi0 na sarjelaM (2) na tajela (3) asiddha vi0 siddha nahi thayelu (2) asauSThava vi0 sundaratA vagaranu; kadarUpuM aparipakva; kAcu (3) apUrNa askhalita vi0 aDaga; sthira (2) asiddhi strI0 siddha - sAbita na tharbu rukAvaTa - bhaMga vinAnuM (3) surakSita ; te (2) apUrNatA; niSphaLatA (3) sahIsalAmata(4)skhalana - bhUla vinAnuM aparipakvatA asta (as 'nuM bhU0 kR0) vi0 pheMkelaM ; asidhArAvata na0 talavAranI dhAra upara mokalelaM (2) samApta thayelaM UbhA rahevAnuM vrata (ati kaThina vrata) asta puM0 juo 'astAcala' (2) sUryAasipatra vi0 talavAranI dhAra jevAM sta (3) paDatI; avanati pAMdaDAMvALaM (2) puM0 zeraDI (3) eka astagamana na0 sUryana AthamavU te narakanuM nAma (4) na0 talavAra- myAna astamana na0 sUryAsta thavo te asu puM0 zvAsa ; prANa (2) (ba0 va0) astamaya puM0 sUryAsta (2)asta ; paDatI; pAMca prANa (prANa, apAna i0) nAza (3) DhAMkI devU te asukha vi0 duHkhI; dilagIra (2) astAcala puM0 pazcima taraphano eka kaThina ; durlabha (3)na0 becenI; duHkha kalpita parvata, jenI pAchaLa sUrya asura vi0 alaukika; daivI Athamato manAya che asura puM0 daitya (2) pizAca asti a0 hayAtI ane sthiti batAve asuraguru puM0 daityonA guru - zukrAcArya (2) kathA ke vArtAnA AraMbhe vadhArAnA asuraripu, asurasUdana puM0 viSNu / zabda tarIke Ave asurAcArya pu0 asuronA guru-zukrAcArya astitva na hovU te; hayAtI asurAdhipa puM0 daityono rAjA-bali / astu a0 'ho''thAo' 'bhale', 'khera'asurAri puM0 asurano zatru; deva (2) evA arthomAM vaparAya(2)anujJA, pIDA, indra (3) viSNu bhagavAna tiraskAra, asUyA, prakarSa, aMgIkAra, asureMdra puM0 asurono rAjA-bali prazaMsA, lakSaNa, asUyApUrvaka aMgIkAra asurya vi0 asuronuM - e artho batAve asusama vi0 prANapriya; premI asteya na0 corI na karavI te asuhRd puM0 zatru astoka vi0 thoDu nahi tevU asUti strI0 vaMdhyatva; na janmavU te / / astodayau puM0 dvi0 va0 caDatI ane asUyaka vi0 IrSyALa; dveSI (2) asaMtuSTa; paDatI; asta ane udaya nAkhuza astra na0 pheMkavAnuM hathiyAra (2)koI paNa asUyA strI0 IrSyA; dveSa (2) bIjAnA hathiyAra khiMcatAM bhaNavAno maMtra guNamAM doSa jovA te (3) krodha astramaMtra 0 astra pheMkatAM ke pAchu Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ astralAghava astralAghava na0 astra pheMkavAnI kuzaLatA astrAgAra na0 hathiyArakhAnu asthan na0 hADakuM asthAga, asthAdha vi0 athAga ; ghaNuM UMDu asthAna na0 kharAba sthAna; khoTu sthAna (2) ayogya sthaLa, viSaya ke prasaMga asthAne a0 ayogya sthAne-prasaMge asthi na0 hADaku (2) phaLanI aMdarano ThaLiyo asthiti vi0 sthira nahi tevU (2) nizcita maryAdA vinAnu (2) strI0 sthiratAno ke maryAdAno abhAva asthipaMjara pu0 hADapiMjara asthira vi0 sthira nahIM tevU; caMcaLa (2) anizcita ; zaMkAspada asthisaMbhava puM0 majjA asneha vi0 tela ke cIkaTa vinAnuM (2) sneha vinAnuM asparzana na0 na aDakava te aspaMda vi0 halana-calana vinAnuM aspRzya vi0 sparza na thaI zake tevU aspRha vi0 spRhA vinAnu; ni:spRha asphaTa vi0 aspaSTa aspada sa0 nA0 hu~' nAM rUpa jenAM bane che te mULa (2) tenuM pAMcamI vibhakti ekavacana rUpa asmadIya vi0 amAraM; ApaNaM asmi a0 'hu~' (evA arthamAM vaparAya che) asmitA strI0 ahaMtA astra puM0 khUNo (2) na0 AMsu (3) lohI astrapa puM0 rAkSasa asnu na0 azru; AMsu asva vi0 dhanahIna; garIba (2) potAnu nahi tevaM - pArakuM asvapna vi0 jAgatuM; nidrArahita (2) puM0 deva (3) nidrArahitatA asvarya vi0 svargaprApti na karAve tevaM asvastha vi0 becena ; mAMdu ahaHpati asvAsthya na0 vyAdhi; roga (2) asvasthatA; becenI aha 1 A0 [aMhate ], 10 u0 [aMhayati-te) jaq (2) prakAzavu (3) 5 pa0 vyApavU (4) kahe ; jaNAva (mAtra nIcenAM pAMca ja rUpo.maLe cha - Attha, AhathuH, Aha, AhatuH, AhuH) aha a0 stuti, nizcaya, viyoga, niSedha, dUra karavU, mokalavU, rUDhithI viruddha vartatru - aziSTAcAra i0 artho darzAve ahata vi0 nahi ghavAyelaM; nahi haNAyelaM (2) dhoyA vagaranu ; navaM; koraM ahana na0 divasa; divasano samaya (2) dahADo (rAta ane divasa baMne maLIne) (3) AkAza (samAsanA AraMbhe 'ahan'ne badale - 'ahas' ke 'ahar' ane samAsane aMte 'ahaH' 'aham ' ke 'ahna' thAya che) ekavacana) aham sa0 nA0 hu~' ('asmad' - prathamA ahamahamikA strI0 spardhA; caDasAcaDasI aharahaH a0 divase divase aharAgama puM0 divasanu Avaq te aharniza na0 divasa ane rAta; eka Akho dahADo aharpati puM0 sUrya ahalyA strI0 gautamaRSinI patnI ahaskara, ahaspati puM0 sUrya / ahaha, ahahA a0 kheda, duHkha, thAka, Azcarya, saMbodhana, dayA, vagere darzAve (2) arere! ahoho! ahaMkAra puM0 abhimAna ; garva ahaMkArin vi0 abhimAnI ; gaviSTha ahaMkRt vi0 'huM kartA chu' evA ahaMkAravALu (2) garviSTha ; abhimAnI ahaMpUrvikA, ahaMprathamikA strI0 prathama __ AvavAnI icchA; hriiphaaii| ahaMbhAva puM0, ahaMmati strI0 abhimAna ahaHpati puM0 sUrya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahaHzeSa ahaHzeSa puM0, na0 sAyaMkALa ahArya vi0 na laI levA yogya (2) meLavI na levAya tevU - vaphAdAra ahi puM0 sApa (2)vRtrAsura (3) megha ahita vi0 nahi mukAyelaM (2) ayogya (3) apathya ; nukasAnakAraka (4) pratikUla ; zatrutA dharAvanAeM (5) puM0 zatru (6) na0 nukasAna; hAni ahiQha ahidviSa puM0 garuDa (2) noLiyo / (3) mora (4) kRSNa (5) indra ahinirmoka puM0 sApanI kAMcaLI ahipati puM0 zeSanAga (2)vAsuki nAga ahiphena pu0, na0 aphINa ahima vi0 uSNa ; garama Ahamakara, ahimakiraNa, ahimatejas, ahimadhAman, ahimaruci, ahimAMzu puM0 sUrya (uSNa kiraNovALo) ahiMsA strI0 koIne mAravaM nahi te (2) mana, vANI ke karmathI koIne duHkha na devaM te tevaM ahiMsra vi0 ahiMsaka; koIne duHkha na de ahIna vi0 AkhaM ; saMpUrNa (2) UtaratuM nahi tevU (3) - vinAnuM nahi tevU ahIra puM0 govALa; gopa homelaM ahuta vi0 nahi homAyelaM (2) khoTI rIte ahetuka, ahaituka vi0 hetu vinAna; akAraNa ApameLe ahaitukam a0 bIjAnI madada vinA; . aho a0 zoka, dhikkAra, viSAda, dayA, saMbovana, vismaya, prazaMsA, vitarka, asUyA vagere darzAve (2) pAdapUraka tarIke vaparAyabaLanI prazaMsA ahopuruSikA strI0 ApavaDAI;potAnA aho bata a0 saMbodhana, dayA ke thAka batAve ahorAtra puM0, na0 divasa ane rAta ahnAya a0 jaladI; ekadama; satvara ahrIka vi0 zarama vagarana ; nirlajja aMga aMka 10 u0 AMkavaM; nizAnI karavI (2) lAMchana lagADavU aMka puM0 AMko; cihna (2) saMkhyAcihna; AMkaDo (3) DAgho; kalaMka (4) khoLo (5) nATakano vibhAga (6) vAMko AMkaDo ke ojAra (7) bAju; paDakhaM; sAmIpya (8) vAMka; vaLAMka (9) sthaLa ; sthAna aMkagata vi0 juo 'aMkAgata' aMkana na0 nizAnI; nizAnI karavI te (2) nizAnI karavAnaM sAdhana aMkaparivarta puM0 khoLAmAM ALoTaq te; gADha AliMgana dhAtrI; AyA aMkapAli (-lo) strI0 AliMgana (2) aMkabhAja vi0 khoLAmAM lIdhelaM ke keDe teDelu (2) hAthamAM Ave tevU; jaladI maLe tevU aMkamukha na0 aMkanA je bhAgamAM vastuna bIja tathA aMta nirUpAyAM hoya te (nATya0) aMkAgata vi0 khoLAmAM-hAthamAM AvI paDelu; prApta thayelaM aMkita vi0 nizAnI athavA chApavALaM (2) gaNavAmAM Avelu aMkura puM0, na0 phagago (2)thoDaM khIlelaM phUla (3) samAsamA 'aNiyA' arthamAM; (udA0 nakhAGkura)(4) saMtati-vaMzaja (udA0 kulAMkura) aMkurita vi0 phaNagA phUTayA hoya tevU aMkuza puM0,na0 hAthIne hAMkavAnuM loDhArnu sAdhana (2) kAbU ; dAba; niyamana aMkara pu0 juoM 'aMkura' aMkarita vi0 juo 'aMkurita' aMkUSa puM0 juo 'aMkuza' aMkoTa, aMkoTha, aMkola puM0 eka choDa (2) akharoTa aMga a0 'ThIka', 'vAra', 'kharekhara' (2) 'kim ' nI sAthe keTala badhu vadhAre' Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ke 'keTaluM badhuM orcha' arthamAM vaparAya cha aMga na0 zarIra (2) zarIrano avayava (3)eka AkhI vastuno bhAga;vibhAga; khAtuM (4) upAya (5)mukhya vastuno gauNa bhAga (6) pratyaya lAge te pUrva- zabdanu rUpa (vyA0) aMgaka na0 zarIra (2) avayava aMgaja vi0 zarIramAM athavA zarIra upara utpanna thayelu; zarIra-; zarIramAMnuM (2) puM0 putra (3) kAmadeva (4) keza ; vALa (5) roga (6) na0 lohI (7) keza; bALa aMgajA strI0 putrI aMgaNa na0 AMgaNu aMgada puM0 vAlinA putranaM nAma (2) na0 hAtha- ghareNuM; kA aMgana na0 juo 'aMgaNa' aMganA strI0 strI (2) sundara strI aMgapratyaMga na0 nAno moTo pratyeka avayava aMgabhaMga puM0 pakSAghAta; lakavo (2) (UMghamAthI UThayA pachI kare che tema) aMgone lAMbAM pahoLAM karavAM te / aMgabhU puM0 chokaro (2) kAmadeva aMgarakSaka puM0 aMganI rakSA karanAra khAsa sainika aMgarakSaNI strI0 bakhtara aMgarAga puM0 zarIre sugaMdhIdAra vastu ono lepa karavo te (2) sugaMdhI lepa aMgaraha na0 vALa; keza aMgavikSepa, aMgahAra puM0 bhAvane vyakta karavA zarIranA avayavonI ceSTA (2) eka jAta, nRtya aMgahAri puM0 aMgaceSTA (2) nRtya mATeno maMca aMgAra puM0, na0 kolaso (saLagelo ke 'na saLagelo) (2) maMgaLano graha aMgAraka puM0, na0 saLagato kolaso aMjana (2) maMgaLano graha (3) maMgaLavAra (4) na0 agnino taNakho aMgArakamaNi puM0 pravALa; paravALU aMgAMgibhAva puM0 gauNa ane mukhyano saMbaMdha aMgin vi0 zarIravALU; mUrtimaMta (2) jene gauNa vibhAgo che tevU - mukhya aMgIkaraNa na0, aMgIkAra puM0 svIkAra aMgIkR 8 u0 aMgIkAra karavaM svIkAravaM aMgula puM0 AMgaLI (2) aMgUTho (3) eka AMgaLanuM mApa aMguli strI0 AMgaLI (2)aMgUTho (3) ___ hAthInI sUMDhano agrabhAga (4) eka AMgaLay mApa aMgulikA strI0 AMgaLI aMgulimudrA strI0 mahora karavAnI - sIla karavAnI vITI aMgulI strI0 juo 'aMguli' aMgalIka, aMgulIya, aMgulIyaka na0 AMgaLInI vITI aMguSTha puM0 aMgUTho (2)aMgUThA mApa aMghas na0 pApa aMghri puM0 paga (2) vRkSanuM mULa aMghripa puM0 vRkSa aMca 1 u0 jaQ (2) vaLavU; vALavU (3) pUjavU; satkAravU (4) pAmavaM (5) 10 u0 pragaTa kara, aMcala puM0, na0 vastrano cheDo; kora (2) khaNo (jemake AMkhano) aMcita vi0 vaLelu; vALelu (2) vAMkaDiyu; suMdara (jema ke bhamara) (3) sanmAnelaM; pUjelaM (4) suzobhita karela; gUMthelu (5) gayelaM aMja 7 u0 AMjarbu (2) javU; jaI pahoMcarcA (3) darzAvaq; pragaTa karavU (4) zobhaq; prakAzaq (5) saMmAnavU (6) zaNagAravaM aMjana na0 AMjavaM te; lepa karavo te (2) AMjaNa ; meza (3) zAhI (4) puM0 ATha diggajomAMno eka Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarArAma (3)vastutAe (4)aMdara (5) aMtima rIte ('mukhyataH' -thI UlaTu)(6)aMzataH aMtaparicchada puM0 DhAMkavAnuM vAsaNa / aMtapAla puM0 sarahadanuM rakSaNa karanAra (2) dvArapALa aMjanazalAkA aMjanazalAkA strI0 AMjavAnI saLI aMjanA strI0 hanumAnanI mAtA aMjali puM0 khobo; puSpa ke jaLathI bharelo khobo (2) Adara ke namaskAra darzAvavA hAtha joDavA te aMjasA a0 sIdhesIy (2) vAstavika rIte; kharekhara (3) jaladI aMDa puM0, na0 iMDaM (2) vRSaNa (3) peLanI kothaLI (4) maganI nAbhimAMnI kastUrInI kothaLI aMDakoza (-) puM0 vRSaNa; peLanI kothaLI aMDaja vi0 IMDAmAMthI janmelu aMta vi0 najIkanuM (2) chellaM (3) sauthI nAnuM (4) sauthI halakuM; kharAba (5) ramya ; manohara (6) puM0 cheDo (7) kora; kinAra; zirobhAga (8) sAmIpya ; sAMnidhya (9) aMta; chevaTa (10) maraNa ; nAza (11) nizcaya ; nirNaya (12) aMdarano bhAga; taLiyAno bhAga (13) kula saMkhyA ke parimANa (14) svarUpa ; svabhAva (15)vibhAga (16) sImA; hada (17) chevaTano bhAga; zeSa aMtaka vi0 nAza karanAeM (2) puM0 mRtyu ; yama (3) sImA; hada aMtakara, aMtakaraNa, aMtakArin vi0 nAza karanAruM; aMta lAvanAeM aMtakAla puM0 maraNano samaya / aMtakRt vi0 aMta lAvanAra-maraNa lAvanAeM (2)puM0 mRtyu; yama aMtaga vi0 aMta sudhI janAraM; pAra pAmanAeM; niSNAta aMtagati vi0 juo 'aMtagAmin ' aMtagamana na0 kAryanI pUrNatA (2) maraNa aMtagAmin vi0 maraNa pAmanAeM; nAzavaMta aMtacara vi0 sarahade pharanArUM; sarahade janAu~(2) kAryanA aMtane pahoMcanAeM aMtatas a0 aMte; Akhare (2) chellethI aMtar a0 aMdara, bacce, madhye, aMdaranA bhAgamAM, chAnu hoya tema, -bagere arthamAM vaparAya (samAsamAM aghoSa vyaMjana pahelAM 'ra' no visarga thaI jAya) aMtara vi0 aMdarana (2) najIkana (3) nikaTa saMbaMdhavALaM (4) jueM; bahAranuM (5) na0 aMdarano bhAga (6) aMtaHkaraNa; mana; AtmA (7) bheda; taphAvata (8) vacagALo; vacceno bhAga (9) ADa; vyavadhAna (10) chidra; nabaLI bAju(11) hetu (12)praveza (13) samayano gALo (14) avakAza; jagA (15) gerahAjarI; viyoga (16) vastra (17) prasaMga; taka (18) (samAsamAM aMte) bIju; judaM (udA0 'avasthAntara') (19) -ne lagatu, -ne viSa, -nA saMbaMdhe hovu te (20) kramamA eka pagathiyuM vegaLu hovU te (21)uttamatA;zreSTatA(22)pratinidhipaNu; aveja (23) viziSTatA; judApaNuM (24) khAtarI; jAmIna aMtaraMga vi0 aMdarana (2) najIkac (3) atyaMta priya (4) na0 citta ; aMtaHkaraNa (5) nikaTano mitra (6) agatyano bhAga aMtarA a0 aMdara; aMdarakhAne(2)madhyamAM; vacce (3) mArgamAM (4)-ne maLatu,-nI barobarInuM hoya tema (5) daramyAna; vacagALe (6) vinA; sivAya aMtarAtman puM0 jIva; aMtaHkaraNa; mana aMtarApaNa puM0 zaheranI madhyamAM Avelu bajAra aMtarAya puM0 vighna ; muzkelI ; harakata aMtarArAma vi0 aMtaramAM zAMti ke sukha __ meLavanAeM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarAla aMtarAla na0 vacalI jagA; vacagALo (2) aMdarano bhAga; vacceno bhAga aMtari (aMta+i) 250 vacce Avaq; ju, pADavU (2) ADe Avaq; na dekhAya tema karavU aMtarikSa na0 svarga ane pRthvI vaccenI jagA; avakAza; vAtAvaraNa aMtarita vi0 vacce AvelaM; ADamAM Avelu; chUTuM paDAyekheM; na dekhAya tema karAyelu (2) DhaMkAyelaM; chupAyelaM; rakSAyelaM (3) aTakAvAyelaM; rukAvaTa karAyelaM (4) pratibiMbita (5) dabAyekheM; jhAMkhaM paDelu (6) dUra karAyelu aMtarIkSa na0 juo 'aMtarikSa' aMtarIpa puM0 dvIpa aMtarIya na0 aMdaranaM vastra aMtare a0 aMdara; vacce aMtareNa a0 sivAya; vinA (2) saMbaMdhamAM; viSe (3) vacce; madhye (4) daramyAna (5) aMtaramAM; hRdayamAM aMtargaDu vi0 nirarthaka; nirupayogI aMtargata, aMtargAmina vi0 vacce peThelaM (2) aMdara Avelu (3) DhaMkAyelaM; chupAyelu (4) bhUlI javAyelu (5) adRzya thayelu (6) nAza pAmelu aMtargaDha vi0 aMdara chupAyelaM ; gupta aMtarjJAna na0 aMdaranuM gUDha jJAna aMtaryoti vi0 aMtaramA jJAnaprakAza vALaM aMtardazA strI0 ( mANasanI sthiti upara) eka grahanI mahAdazAmAM AvatI bIjA grahonI TraMkI dazA (jyo0)| aMtarvahana na0, aMtaha pu0 aMdaranI (baLatarA-pIDA) (2) sojo| aMtAra na0 aMdaranuM dvAra; guptadvAra aMtardhA 3 u0 aMdara mUka-rAkha, (2) aMdara samAvI levU-laI levU (3) darzAvaq; dekhADavU (4) chupAva; aMtazcara ___ najare na paDaq (5) DhAMkI devU ; najare na paDe tema kara ___-preraka0 antardhApayati adRzya karavaM -karmaNi adRzya zravaM aMtardhA strI0 chupAe~ - DhaMkAvU te aMtardhAna na0 adRzya thaq te aMtanagara na0 rAjAno killo aMtanivezana na0 gharanI andarano bhAga aMtanihita vi0 aMdara chupAyelaM aMtarbASpa vi0 jeNe AMsu dabAvyAM che evaM (2) AMsuthI bharelu aMtarbhAva puM0 aMdara hovApaNuM ; samAveza (2)aMtaranI vRtti ke bhAva (3) adRzya tharbu te chinnabhinna thayelaM aMtabhinna vi0 vIMdhelaM; AMtarika kalahathI aMtarbhata vi0 samAviSTa ; -mAM samAyelaM (2) aMdara rahelaM aMtarbheda puM0 AMtarika kalaha; kusaMpa aMtIma vi0 jamInanI aMdaranu aMtarmukha vi0 aMdara vaLelu (2) AtmaciMtanaparAyaNa aMtaryAmin puM0 jIvAtmAnuM ke AMtarika vRttionuM niyaMtraNa karanAre; parabrahma aMtarlona vi0 aMdara chupAyelu (2)aMdara rahelaM aMtarvatI, aMtarvatnI strI0 garbhiNI strI aMtarvaza, aMtarvazika puM0 kaMcukI ; aMta: purano rakSaka yajJabhUminI aMdara aMtarvedi vi0 yajJabhUminI aMdara- (2)a0 aMtarvedi (-dI) strI0 gaMgA-yamunA vacceno doAba [khAne hasavU te aMtarhAsa puM0 dabAvI rAkhekheM hAsya; aMdaraaMtarhita vi0 vacce mukAyelaM; chuTuMpaDA yelaM (2) DhaMkAyelaM; chupAyeluM (3) ___ adRzya thayelaM aMtavat vi0 aMtavALu; nAzavaMta ; nazvara aMtavelA strI0 maraNano samaya aMtazcara vi0 aMdara vyApelaM; aMdara rahelu Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtasad aMtasad puM0 ziSya; aMtevAsI aMtastApa vi0 aMdarathI tapeluM; aMdarathI vaLatuM (2) puM0 AMtarika tApa ke tAva aMtastoya vi0 aMdara pANIvALu aMtaHkaraNa na0 aMdaranI iMdriya; manabuddhicitta ahaMkAra aMtaHkopa puM0 aMdarano krodha; gupta krodha aMtaHpAtin vi0 aMdara AveluM aMtaHpura naM0 rANIvAsa; strIono AvAsa ( 2 ) aMtaHpuramA rahetI strIo ke rANIo aMtaHpurika puM0 kaMcukI; aMta: purano rakSaka aMtaHprakopa na0 aMdarano ( prajAno) asaMtoSa aMtaHsatvA strI0 sagarbhA - garbhiNI strI aMtaHsalila vi0 jamInanI aMdara ( vahetA) pANIvALaM aMtaHsaMjJa vi0 aMdarathI caitanyayukta; aMdara jene saMjJA - bhAna che tevuM ( vRkSa i0 ) aMtaHsAra vi0 aMdaranA baLa ke joma vALaM (2) vajanadAra ( 3 ) puM0 aMdaranuM tattva; aMdaranI vastu [mANanAru aMtaHsukha vi0 aMtaramAM- AtmAmAM sukha aMtaHstha vi0 vacce raheluM (2) puM0 y r l v - e cAramAMno dareka vyaMjana ( vyA0 ); ardhasvara ( svara ane vyaMjana banenA dharmavALo ) [ sAnnidhya aMtika vi0 pAsenuM ; najIkanuM ( 2 ) na0 aMtikacara puM0 hariyo aMtima vi0 chelluM ( 2 ) tarata ja pachInuM aMte a0 chevaTe; cheDe (2) aMdara (3) samIpe aMtevAsin puM0 ziSya ( gurunI samIpe rahenAro) (2) cAMDALa ( gAmane cheDe rahenAro) aMtya vi0 chelluM (2) tarata ja pachInuM (3) halakuM; nIcuM ( 4 ) nazvara ( 5 ) puM0 mleccha; yavana (6) cAMDAla ( 7 ) zabdanuM chelluM pada ( 8 ) na0 ekaDA upara paMdara mIMDAM goThavatAM thatI saMkhyA 64 aMbuja aMtyakarman na0, aMtyakriyA strI0 pretasaMskAra; agnisaMskAra aMtyaja, aMtyajanman, aMtyajAti, aMtyajAtIya vi0 halakI varNanuM zUdra aMtyAhuti, aMtyeSTi strI0 pretasaMskAra; maraNasaMskAra aMtra na0 AMtaraDuM aMdu ( TU ) strI0 sAMkaLa (2) hAthInA page bAMdhavAnI sAMkaLa (3) page paheravAnuM ghareNuM [thavuM aMdh 10 u0 AMdhaLaM karavuM ( 2 ) AMdhaLu aMdha vi0 AMdhaLaM (2) AMdhaLaM kare tevuM; atigADha (aMdhA) (3) atyaMta pIDAyeluM (4) meluM karAyeluM (5) na0 aMdhAru (6) ajJAna, avidyA (7) pANI; melaM pANI aMdhaka vi0 AMdhaLaM aMdhakAra puM0 aMdhAruM aMdhakUpa puM0 jhADa-jhAMkharAMthI DhaMkAI, na dekhAtI hovAthI, phasAI paDAya tevo kUvo (2) mUDhatA ; moha aMdhatamasa, aMdhatAmasa na0 pUrNa aMdhakAra; gADha aMdhAruM aMdhatAmitra puM0 na0 pUrNa aMdhAruM ( 2 ) mAnasika aMdhakAra - ajJAna ( 3 ) eka naska (4) maraNa aMdhas na0 anna aMdhu puM0 kUvo aMbaka na0 AMkha ( udA0 tryaMbaka ) aMbara na0 AkAza (2) vastra ( 3 ) eka sugaMdhI padArtha aMbariSa, aMbarISa puM0 eka viSNubhakta rAjAnuM nAma (2) sUrya (3) tAvaDI; kaDhAI aMbaraukas puM0 svargamAM vasanAra - deva aMbA strI0 mAtA; mA aMbAlikA, aMbikA strI0 mA; mAtA aMbu na0 jaLa; pANI aMbuja vi0 jaLamAM utpanna thayeluM (2) puM0 zaMkha (3) na0 kamaLa Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMbuda, aMbudhara puM0 vAdaLa aMbuSi, aMbunidhi puM0 mahAsAgara ; samudra aMbupa puM0 samudra (2) varuNa aMbupati puM0 varuNa aMbumuca puM0 vAdaLa; megha aMburaya puM0 pravAha aMburAzi pu0 samudra aMburuha, na0, aMburuha puM0, na0 kamaLa (divase khIlatuM) aMbuvAha puM0 vAdaLa; megha (2) sarovara (3) pAgo vahenAro aMbhas na0 pANI (2) AkAza aMbhoja vi* jalotpanna (2) na0 kamaLa aMbhojinI strI0 kamaLano chor3a (2) kamaLano samUha (3) kamaLatuM sarovara ke taLAva aMbhoda, aMbhodhara puM0 vAdaLa aMbhodhi, aMbhonidhi, aMbhorAzi puM0 mahAsAgara; samudra aMbhoruha, na0, aMbhoruha puM0, na0 kamaLa aMza puM0 bhAga; hisso (2) milakatamA hismo (3) vartuLano 360 mo bhAga (4) khabho Akarin aMzAvatAra puM0 jemAM IzvaranI vibhUti no mAtra aMza hoya tevo avatAra aMzina vi0 bhAgIdAra; hakadAra (2) avayavI; jene aMzo hoya tevU aMzu puM0 kiraNa (2) aNI ke cheDo (3) nAnAmAM nAno bhAga; aNu (4) vega (5) vastra (6) pAtaLo doro aMzaka na0 vastra (2) bArIka athavA rezamI vastra (3) jhINuM ke zveta vastra (4) uttarIya aMzumat vi. kiragavALu; tejasvI; prakAzita (2) aNIvALa (3) puM0 sUrya (4) caMdra aMzumAlin puM0 sUrya aMsa puM0 bhAga; hisso (2) khabho aMsala vi0 majabUta khabhAvArcha; baLavAna aMsavitin vi0 khabhA tarapha vaLelaM aMha, 1 A0 jarbu (2)10pa0 mokalavaM (3) bolag (4) prakAza, aMhas na0 pApa aMhi puM0 juo 'aMghri' A A saMmati, duHkha, zoka, anukaMpA, smaraNa ane pAdapUraNa arye vaparAya(2)sAmIpya, cAre bAjAe, sarva bAjue, -e arthamAM nAma ane dhAtunI pUrve Ave (3) gativAcaka kriyApado sAthe UlaTo artha davivA vaparAya (udA0 'Agacchati' =Ave che ; 'Anayati' = lAve che) (4) judA lakhAtA upasarga tarIke, '-thI mAMDIne - sudhI' e jAtanI maryAdAsImA dAve (udA0 'A janmanaH' = janmathI ja; 'A paritoSAda 'saMtoSa thAya tyAM sudhI) (5) 'sudhI'-'paryaMta' -evA arthamAM samAsamAM paNa joDAya (udA0 'AbAlam', 'AmaraNam') (6) vizeSaNanI sAthai alpatA darzAve (udA0 'Arakta' = thoDaM lAla) Akac 1 A0 bAMdha Akathana vi0 baDAI mAranAeM Akara vi0 zreSTha; uttama (2) puM0 khANa (3) samUha; Dhagalo AkaragraMtha puM0 koI viSayanI mAhitIno pramANabhUta graMtha Akarin vi0 khANamAM pedA thayelaM (2) sArI jAtarnu; uttama olAdana Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 AkarNa AkarNa 10 pa0 sAMbhaLavaM; dhyAnathI sAMbhaLavU AkarNana na0 dhyAnathI sAMbhaLavaM te AkarSa puM0 potA tarapha kheMcavU te (2) pAchaM kheMcI levaM te (3) dhanuSya kheMcavaM te (4) AkarSaNa ; moha (5) lohacuMbaka (6) kasoTIno pathyara (7) pAsA vaDe ramavaM te lohacuMbaka AkarSaka vi0 AkarSe tevU (2) puM0 AkarSaNa na0 kheMcANa (2) moha Akala 10pa0 pakaDavaM; hAthamA levU (2) mAnavaM; gaNavu (3) vicAravaM; lakSamA levU (4) bAMdhavU ; jakaDavU (5) halAva; DolAvaQ (6) samarpaNa kara, (7) pheMka (8) mApavU Akalana na0 pakaDa - grahaNa karata te (2)baMdhana; nigraha (3)gaNanA; gaNatarI (4) tapAsa (5) samajaNa Akalpa puM0 bhUSaNa; zaNagAra (2) vezaracanA karavU te Akalpaka puM0 utkaMThApUrvaka yAda karyA Akalpam, AkalpAMtam a0 kalpa pUro thAya (1000 yuga) tyAM sudhI; mahApralaya thAya tyAM sudhI kAraNa vinAnuM Akasmika vi0 ocituM; aNadhAryu (2) AkAra puM0 AkRti; ghATa (2) dekhAva; cahero (3) nizAnI; lakSaNa AkAraNa na0, AkAraNA strI0 bolAvaq te; nimaMtra te / AkArita vi0 bolAvela; nimaMtrelu (2) kabUlelu (3) mAgela; paDAvelu AkAlika vi0 kSaNika (2) kasamayanu AkAza puM0, na0 AkAza (2) paMcamahAbhUtomAMnu eka mahAbhUta (3) khAlI jagA; avakAza (4) sthAna; sthaLa (5) prakAza (6) brahma AkAzaga puM0 pakSI; paMkhI AkAzagaMgA, AkAzagA strI0 svargagaMgA AkUti AkAzabhASita na0 raMgabhUmi bahAranI koI vyakti sAthe jANe vAta karato hoya te rIte naTe karelI ukti AkAzayAna na0 AkAgamAM gati karatuM vAhana (2) AkAzamAM thaIne gati karavI te AkAzavANI strI0 AkAzamAM uccArAyelI - daivI vANI AkAzazayana na0 khullAmAM sUvaM te AkAzeza di0 jene AkAdA vinA bIjI milakata nathI tevU; nirAdhAra (bALaka, strI, bhIkhArI, paMgu vagere) (2) puM0 iMdra AkAMkSa 1 u0 iccha; abhilASA rAkhavI (2) jarUra hovI AkAMkSA strI0 icchA ; abhilASA (2) hetu; irAdo (3) -nI sAme najara karavI te ; apekSA (4) tapAsa (5) sAMbhaLanArane bIjA padanI apekSA rahe tevI prathama padanI apUrNatA (vyA0) AkAMkSin vi0 AkAMkSA -- apekSA -abhilApA rAkhanAeM garIbAI AkiMcana, AkiMcanya na0 dAridraya ; AkIrNa vi0vikharAyelu; verAyela (2) vyApta ; pUrNa (3) na0 bhIDa ; ToLa Akula vi0 vyAkuLa kSubdha (2) asvastha; vyagra (3) na0 bhIDavALaM sthAna Akulam a0 gabharATamAM; {jhavaNamA Akulita vi0 kSubdha; vyagra (2) gUMcavAyelu; mRjhAyela AkuMca 1 A0, 6 pa0 vAMkA vaLavaM -preraka0 vAMkuM vALavaM; saMkocabu AkuMcita vi0 vaLelu; vALelu (2) saMkocelu (3) vAMkaDiya (vALa) AkaNita vi0 saheja saMkocAyelaM AkUta na0 hetu; abhiprAya; irAdo (2) manobhAva ; lAgaNI (3)Azcarya AkRti strI0 karmeMdriya (2) kriyA (3) irAdo; Azaya Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkR 67 AkR8 u0, 5 pa0 najIka lAvaIM; hAMkIne pAse lAva -preraka0 bolAvavU; nimaMtra (2) preravu (3) paDakAra (4) koI pAse kAMI mAMgavaM AkRti strI0 AkAra; rUpa (2) zarIra; zarIrAkRti (3) bAhya dekhAva AkRSa 1 u0, 6 u0 kheMcavU; AkarSaNa karavU (2) kheMcIne vALavU (dhanuSya) (3) kheMcavaM; bahAra kADhavaM (4) vINag; ekatrita kara (5) laI le; paDAvI levU AkRSTa vi0 khecAyelaM; AkarSAyelaM Akram 1 u0 pAse javaM.-pahoMcavU (2) vyApaq (3) humalo karavo (4) jItavU; tAbe karavU (5) zreSTha thaq; jhAMkhu pADavU (6) UMce carbu (sUryanuM AkAzamAM) (7) mAthe lebu; zarU kara (8) vajana mUkaIM; dabAva Akama puM0, Akramaga na0 pAse javaMpahoMca te (2) humalo (3) oLaMgavU te; vaTI javU te (4) vyApavaM te (5) davAva te (bhAra vaDe) AkaMda 1 u0 raDava - vilApa karavo (2) bUma pADavI; bolAvavaM AkaMda puM0 rudana; vilApa (2) bolAvavaM te; bama (3) yuddha; lar3AI (4) vAtA; rakSaka (5) raDavAnuM sthAna te AkraMdana na0 rudana; vilApa (2) bolAva AnaMdita vi0 bolAvelu (2) vilApa karatuM (3) na0 pokepoka mUkIne raDavU te (4) bama; garjanA bolAvatuM AnaMdina vi0 vilApa karatAM karatAM AkrAMta vi0 pakaDAyelaM; prApta karAyela; parAbhava pamADelaM (2) chavAyelaM; vyApta (3) rokAyela (4) dabAyelaM; kacarAyelU (5) savArI karelu AkrAMti strI0 upara caDavaM te; paga AkSepaNa mUkavo te (2) vajana mUkavU te ; dabAvavU te (3) Ugarbu te (4) baLa ; jora AkroDa puM0, na0 krIDA; ramata (2) krIDodyAna Akruza 150 moTethI bUma pADavI (2) Thapako devo; vaDhavU (3) niMdA karavI (4) zApa Apavo AkruSTa vi0 Thapako apAyelaM; niMdAyelaM (2) vUma pADelu (3) zApa Apelu Akroza puM0, Akrozana na0 moTI bUma ; bUma pADIne bolAva te (2) nidA; gALa (3) zApa (4) sogaMda Aklinna vi0 bhInuM (2) kyA AkSip 6 pa0 pheMka; pachADavU (2) lobhAva; AkarSay (3) astra vaDe prahAra karavo (4)vacceyI rokaq (5) pArcha kheMcI levU; jhUTavI levu (6) hAMkI kADhag (7) laTakAva; pharakAvavU (dhvaja i0) (8) sUcavavU; darzAvavaM (9) upekSA karavI ; nakAra (10) vAMdho uThAvavo (11) apamAna karavaM (12) caDiyAtA thag; jhAMkhu pADavU (13) kaTAkSamAM kahe (14) pasAra karavU (samaya) AkSipta vi0 pheMke lu; nAkhelu (2) jhUTavI levAyelu (3) niMdita; apamAnita (4) parAbhUta (5) gUMcavAyelaM; mUMjhAyelaM (6) AkarSAyelu; lobhAyelaM AkSiptikA strI0 raMgabhUmi para AvatI vakhate pAtra vaDe gavAtuM gIta AkSepa puM0 pheMkavaM te; kheMcI kADhate; jhaMTava te (2)niMdA; Thapako; tiraskAra (3)nAkhI devU te ; choDI devU te (4) pralobhana ; AkarSaNa (5) copaDavU - lagAvavaM te (6) vAMdho; gaMkA (7) anumAna; tarka (8) ullekha ; sUcanA (9) nyAsa ; thApaNa AkSepaNa vi0 AkarSaka; manohara (2) Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkSepin na0 pheMka - nAkhavu - uchALavuM te ( 3 ) gALa bhAMDavI - tiraskAra karavo te (4) vAMdhI uThAvavI te AkSepit vi0 AkarSa nAru; khecanAeM AkhaMDala puM0 iMdra Akhu puM0 uMdara Akhupatra, AvAhana puM0 gaNapati ( udaranA vAhanavALA ) AkheTa puM0 zikAra AkheTaka puM0 zikArI ( 2 ) na0 zikAra Alya vi0 kahenAruM varNana karanAruM AkhyA 250 kahevuM ( 2 ) - nAme kahe - oLakhavaM | pratIti AlyA strI0 nAma (2) zobhA (3) bhAsa; AkhyAta vi0 kahevAyeluM ( 2 ) prasiddha karAye (3) na0 kriyApada AkhyAti strI0 kahevuM te ( 2 ) nAma (3) kIrti prasiddhi AkhyAna na0 kahevuM - varNavatru te (2) pUrvanuM vRttAMta kahe te (3) kathA; vArtA (4) paurANika ke aitihAsika mahAkathA ( mahAbhArata i0 ) ( 5 ) teno sarga ke khaMDa ( 6 ) pratyuttara AkhyAnaka na0 nAnI kathA; daMtakathA AkhyAyikA strI0 vArtA; kathA Akhyeya vi0 kahevA yogya Agata vi0 AvelaM, AvI pahoMcaluM (2) baneluM ( 3 ) prApta thayelu ; pAmelu Agati strI0 AvI pahoMca te ( 2 ) prApti ( 3 ) utpatti; mULa ( 4 ) pArchu AvabuM te (4) akasmAta banAva Agam 1 pa0 | Agacchati / AvakuM ; AvI pahoMcaj ( 2 ) prApta thavuM ; pAmanuM - preraka0 laI javuM ( 2 ) - tuM Agamana jAhera karavaM (3) samAcAra meLavavA; mAhitagAra thavuM ( 4 ) bhaNavuM zIkhavaM (5) A0 dhIraja rAkhavI; rAha jovI Agama puM0 Agamana; AvI pahoMcavuM te; 68 Agraha dekhAvuM te (2) lAbha; prApti (3) utpatti; janma ( 4 ) vRddhi; vadhAro (5) pravAha (6) jJAna; vidyA (7) zAstra (8) zAstrAbhyAsa ( 9 ) puM0, na0 taMtrazAstra (10) nadInu mukha. (11) mArga; musApharI Agamana na0 AvavuM te (2) pAchA pharabuM te ( 3 ) lAbha; prApti (4) utpatti AgamApAyin vi0 utpatti ane vinAzavALu AvanAeM ane janAeM Agamita vi0 bhaNAveluM (2) jANeluM; abhyAselaM Agamin vi0 najIkanA bhaviSyamAM AvanAeM (2) AgamazAstra bhaNelaM ( 3 ) AgaMtuka; ghUsI gaye luM [ zikSA Agas na0 aparAdha; guno ( 2 ) pApa ( 3 ) Agastya vi0 dakSiNa tarapha nuM ( 2 ) agastya RSi saMbaMdhI [ mANasa; atithi AgaMtu puM0 natro Avelo - ajANyo AgaMtuka vi0 potAnI meLe - vagara bolA AveluM ( 2 ) rakhaDatuM - pharatuM (Dhora i0 ) (3) Akasmika; hamezAnuM nahi evaM ( 4 ) ghUsI gayelu - mULanuM nahi evaM (pATha i0 ) ( 5 ) puM0 atithi ; ajAyo ( 6 ) ghUsaNiyo ( 7 ) ghUmI gayelo pATha AgAmika vi0 AvanAeM; bhaviSyanuM AgAmin vi0 juo Agamin ' AgAmuka vi0 AvanAhaM ( 2 ) bhAvi AgAra na0 ghara; nivAsasthAna AgneyakITa puM0 agnimAM jhaMpalAvatuM eka pataMgiyu (cora loko dIvo bujhAvavA mokale che ) [karAtI yajJa AgrayaNa puM0 navaM anna AvavAne nimitte Agraha, 9 u0 pakaDavaM; jorathI pakaDavaM (2) jorathI kheMcabuM ( lagAma) (3) Agraha karavo + Agraha puM0 pakaDavaM - levuM te ( 2 ) dhAryaM karavAnI vRtti; khaMta ; nizcaya ( 3 ) haTha; jIda; mamata Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgrahAyaNa AgrahAyaNa puM0 mArgazIrSa mAsa AghaTTa 10 pa0 athaDAvU AghaTTanA strI0 gharSaNa ; aphaLAvU te AgharSa puM0, AgharSaNa na0 paraspara gharSaNa AghAta puM0 prahAra (2)ghA (3) hiMsA; nAza (4) katalakhAnu; vadhasthAna AghUrNa 1 A0, 650 cakara cakara pharavU ke pheravadnAma ; DhaMDhero AghoSaNa na0, AghoSaNA strI0 jAheraAghrA 150 [Ajighrati saMghag (2) mAthu cUmava (3) humalo karavo; khAI javaM (lA0) AghrAta vi0 saMghelaM (2) tapta Acaz 2 A0 bolavU; kahe; jaNAvaq; varNavavaM Acam 150 [AcAmati ] Acamana karavU (2) cATI javu; pI javU Acama pu0 Acamana Acamana na0 dhArmika vidhinI zarUAtamAM ke jamatAM pahelAM ane pachI hatheLImAM pANI bharI pI jaq te (2) te mATenuM pANI Acar 150 AcaravU; vartavU (2) vAraMvAra avarajavara karavo / AcaraNa na0 AcAramA mUkavU te; anuSThAna (2) vartana (3) AcAra; vyavahAra; rivAjayogya AcaraNIya vi0 AcaravA yogya ; karavA Acarita vi0 AcareluM; karela (2) rUDhi - paraMparAthI AcarAyela (3) niyamathI nakkI karelu (4) vasAhata karAyelu (5) na0 vartana ; AcAra AcAra puM0 vartana ; AcaraNa (2) sadAcaraNa (3)paraMparAthI AcaravAmAM Avato vyavahAra; ziSTAcAra AcArapUta vi0 sadAcaraNathI pavitra banelu AcArya puM0 vidyA ApanAra; guru (2) dharmaguru (3) judo siddhAnta pratipAdana karanAra zAstrakAra (4)vidvAna ; paMDita AjIva AcAryaka na0 AcArya- karma ; zikSaNa (2) AcArya- pada (3) AcAryanI pUjA (4) bhASya karavU-samajAva te AcAryAnI strI0 AcAryapatnI; gurupatnI Aci 5 u0 ekaLu karavU; Dhagalo karavo (2) pAtharI devaM; bharI kADhaq Acita vi0 bharI kADhela; pAtharI dIdhelaM (2) bAMdhelu ; gUthelu (3) saMgRhIta AcIrNa vi0 khavAI gayelu (jaMtu i0 thI) (2) AcarAyelaM Acchad 10 pa0 DhAMkavu (2) saMtADavU; gupta rAkhag (3) pahera Acchad strI0 DhAMkaNa (2) myAna Acchanna vi0 DhaMkAyelu (2)paherelu AcchAda puM0 vastra ; kapaDAM AcchAdana na0 DhAMkaNa; AvaraNa (2) vastra ; kapaDAM (3) jhambho; Dagalo (4) cAdara (5)chAparAnuM chAja Acchid 7 u0 chedaq (2) TavI levU; kheMcI levu (3) avagaNavU ; dhyAnamAM na levu (kathana) (4) aLaguM karavU Acchinna vi0 chInavI lIdhelu (2) sArI rIte dUra karelu ; khaseDI nAkhelaM AcchoTita vi0 kheMcI kADhalaM; toDI nAkhelu (2) TacAkA bolAvelu AMgaLI) Aja vi0 bakarAAjanana na0 zreSTha janma (2) a0 janmathI mAMDIne Ajanma, Ajanmam a0 janmathI mAMDIne AjAta vi0 kulIna ; kuLavAna AjAnu a0 DhIMcaNa sudhI AjAneya vi0 sArI jAtanu (ghoDo i0) Aji puM0, strI0 yuddha; laDAI (2) doDavAnI ke laDavAnI harIphAI (3) raNabhUmi (4) medAna (zaratanuM) Ajimukha na0 laDAImAM pahelI haroLa AjIva 150 -nA vaDe, -ne AdhAre jIva, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 AtmajA ' prera AjIva AjIva puM0, AjIvana na0 nirvAha (2) nirvAhana sAdhana; dhaMdho AjIvanika vi0 AjIvikA zodhatuM AjIvika puM0 gozAla maMkhaliputte sthApela bhikSusaMpradAyano sAdhu AjIvikA strI0dhaMdho; nirvAhana sAdhana AjIvya vi0 AjIvikA ApanAeM (2) na0 AjIvikAnuM sAdhana AjJapta vi0 AjJA karAyelu ; prerAyelaM AjJapti strI0 AjJA; hukama AjJA 9 pa0 [AjAnAti | jANavU; samajavu -preraka0 {AjJApayati hukama karavo; AjJA strI0 hukama (2) rajA; paravAnagI (3) ANa AjJApaka vi0 hukama ApanAeM AjJApana na0 hukama karavo te (2) jAhera karavU te Ajya na0 ghI Ajyabhuja puM0 agni (2) deva ATavika paM0 araNyavAsI ATopa puM0 garva; abhimAna (2) phalavAthI ke pahoLA thavAthI thato vistAra (3) ADaMbara; bhapako; dekhAva ADaMbara puM0 ahaMkAra; darpa (2) dabadabo; bhapako; ThATha (3) garjanA (megha ke hAthI i0 nI) (4)pAMpaNa (5)Aveza; krova (6) yuddhanuM nagAruM ADhaka puM0, na0 anAjana eka mApa (16 kuDava ke 64 prastha barAbara) ADhaya vi0 zrImaMta (2) yukta ; pUrNa (3) mizrita Atata vi0 patharAyelaM; phelAyelu (2) kheMcela (dhanuSya) AtatAyin vi0 khUnI (2) ghora pAtaka karanAlaM; mahApApI Atan 8 u0 DhAMka; bichAvaq; pAtharava (2) vistaravU ; vyApavU ; phelAvaM (3) utpanna karavaM; pedA kara (4) AcaravaM ; karavU (5) kheMca (dhanuSya) Atap 1 pa0 tapa; tapAva, (2) saMtApa pAmavo Atapa puM0 taDako; tApa Atapatra na0 chatrI AtapAtyaya puM0 sUryAsta AtapApAya puM0 unALo pUro thavo te AtaMka puM0 vyAdhi (2) jvara (3) saMtApa (4) bhaya; bhIti / Atithya, Atithya vi0 atithine yogya; atithi mATetuM (2) AtithyamA kuzaLa (3) na0 paroNAgata mATe) Atud 6 u0 mAravaM; bhoMka (hAMkavA Atura vi0 -thI pIDAtuM; pIDAyelu (2) bImAra; mAMdalaM (3) adhIru; Akarcha (4) utsuka (5) puM0 rogI; daradI (6) roga Atodya na0 eka vAdya (vINA jevaM) Atta ('A + dA', bhU0 kR0)vi0 lIdhelaM (2) svIkArelu (3) kheMcI lIvelaM; AkarSelu (4) grahAyelaM; dabAyelu AttagaMdha vi0 jeno garva haNAI gayo che tevaM karyo che evaM AttadaMDa vi0 jeNe rAjadaMDa dhAraNa Attamanaska vi0 harSathI bharAyelA manavALa [che tevaM AttalakSmI vi0 jenuM dhana harAI gayu Atmaka vi0 -tuM banelaM;-nA svabhAvana (e arthamAM samAsane aMte) AtmakAma vi0 ahaMkArI; abhimAnI (2) parabrahmamAM ja Asakti vALaM Atmagata vi0 manamAM utpanna thayelaM Atmagatam a0 svagata bolavU te (nATakamAM sUcanA rUpe Ave che) AtmaghAta puM0 ApaghAta ; AtmahatyA Atmaja puM0 putra (2) kAmadeva (3) vaMzaja AtmajA strI0 putrI (2) buddhi Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 AtmajJAna AtmajJAna na0 potAnA saMbaMdhI jJAna (2) AdhyAtmika jJAna; AtmAno sAkSAtkAra saMtuSTa AtmatRpta vi0 AtmatattvamAM tRpta - AtmatyAga puM0 svArthatyAga (2) AtmahatyA Atmadarza puM0 arIso AtmajJAna Atmadarzana na0 AtmasAkSAtkAra (2) Atman pu0 AtmA; jIva ; prANa (2) pote-potAnI jAta (3) paramAtmA (4)sthULa zarIra ; deha (5) mana (6) buddhi (7)samaja (8)AkRti; svarUpa (9)joma; vIrya; yatna (10)vAyu (11) putra (12)svabhAva; prakRti(13)viziSTa guNa (14) dhyeya (15) samAsane aMte '-na banelu' e arthamAM vaparAya che AtmanA a0 pote; jAte (2) 'dvitIya,' 'tRtIya' vagere kramavAcaka zabdo sAthe 'potAne gaNatAM' evo artha thAya che Atmanivedana na0 potAnI jAta ke potAnu badhu IzvaranAM caraNomAM samI devaM te AtmanIna vi0 potAnuM (2) potAne mATe ucita evaM (3) prANadhArI; jIvatuM (4) puM0 putra (5) sALo (6) vidUSaka Atmapratyayika vi0 jAtaanubhavathI jANanAraM Atmaprabhava puM0 juo 'Atmaja' AtmaprazaMsA strI0 potAnI jAtanAM vakhANa AtmabhU puM0 brahmA (2) viSNu (3)zaMkara (4) kAmadeva (5) putra vaphAdAra AtmabhUta vi0 potAmAMthI janmela (2) AtmamAnin vi0 abhimAnI; garvita (2) sarva prANIne Atmavat mAnanAeM Atmayoni puM0 juo 'AtmabhU' Atmavat vi0 potAne vaza cittavALaM (2) DAhayu; samajaNu (3) a0 potAnI jema Atmya Atmavazya vi0 AtmAnA-potAnA kAbamAM hoya tevU (2) potAnI jAta upara kAbUvALa brahmajJAnI Atmavid vi0 AtmAne oLakhanA; AtmavidyA strI0 brahmavidyA AtmavRtti vi0 AtmAmAM sthira vRttivALaM 2) strI0 potAno dhaMdho ke kartavya AcaravAM te (3) hRdayanI lAgaNI (4) potAnA saMjoga mujabarnu kArya Atmazuddhi strI0 AtmAnI-potAnI jAtanI zuddhi Atmastuti AtmazlAghA strI0 AtmaprazaMsA; AtmasaMpanna vi0 jiteMdriya; jAta upara kAbUvALa (2) buddhizALI AtmasaMbhava puM0 putra (2) kAmadeva (3) paramAtmA svAbhimAna AtmasaMbhAvanA strI0 AtmazlAghA; AtmasAt a0 saMpUrNa rIte potAne svAdhIna -potArnu hoya tema Atmasiddhi strI0 mokSa (2) potAnA hetunI siddhi - prApti Atmastha vi0 svAdhIna AtmahatyA strI0 ApaghAta Atmahan vi0 AtmaghAtI AtmAdiSTa vi0 ApameLe sUjhelu AtmAnurUpa vi0 potAne yogya tevU AtmApahAra puM0 jAtane chupAvavI te AtmArAma vi0 AtmajJAna mATe prayatna karanAeM (2) AtmA e ja jene __ AnaMdaveM sthAna ke sAdhana che tevU AtmAzraya vi0 svAzrayI AtmIka 8 u0 jIta AtmIya vi0 potArnu kAbUvALaM Atmezvara vi0 potAnI jAta upara Atmodbhava puM0 putra (2) kAmadeva Atmaupamya na0 potAnA jevU mAnavaM te Atmya vi0 potAnu; potAnI jAta(2) (samAsane aMte)-nA guNadharmavALaM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atyayika Atyayika vi. vinAzaka (2) aniSTa (3) agatyanuM; utAvaLay (4) mor3eM (5) na0 Aphata; vipatti; saMkaTa AtyaMtika vi0 anaMta ; satata (2) khUba; puSkaLa (3) sarvazreSTha (4) AkharI; aMtima; kAyamanuM AtharvaNa vi0 atharvaveda saMbaMdhI (2)puM0 atharvaveda (3) atharvaveda bhaNanAra (4) na0 abhicAra vagere karma Adara puM0 samAna; mAna (2) kALajI (3) utsukatA; AturatA (4) prayatna (5) AraMbha (6) Asakti (7) svIkAra Adarza puM0 arIso; darpaNa (2) asala athavA mULa prata (3) namUno (4) TIkA; TippaNI (5) nakala AdA 3 A0 levU; svIkAra (2) pakaDaQ; kabaje levU (3)pahera dhAraNa karavU (4) (khAna-pAna tarIke) vAparatuM (5) laI javU; paDAva, (kara, dhana) (6) toDI levU; cUMTI levaM (7) vahana karavU (8) dharapakaDa karavI (9) ('vAc', 'vacas' - evA zabdo sAthe) bolavU; uccAra AdAna na0 grahaNa ; svIkAra (2) meLavadUM te (3)vyAdhinuM lakSaNa ; rogarnu nidAna . (4) bAMdhavU; keda pakaDa Adi vi0 pahelu (2) mukhya (3) mULay; pahelAMnuM (4) puM0 prAraMbha; zarUAta (5) mULa kAraNa (6)prathama bhAga-hismo / (7) samAsamAM 'vagere', evA arthamAM aMte Ave che AdikartR puM0 sarajanahAra(brahmA ke viSNu) Adikavi puM0 brahmA (vedonA gAnAra) (2)vAlmIki RSi rAmAyaNa gAnAra) Aditya vi0 sUryavaMza- (2) puM0 deva (aditino putra) (3) sUrya AdityabaMdhu puM0 zAkyamuni ; gautama buddha Adima vi0 prathama - mULa AdhAna Adiz 6 u0 darzAva; sUcavaq (2) hukama karavo (3) upadeza; jaNAvaQ (4) bhaviSya bhAkha, (5) paDakAravU (6) ajamAvaq; prayoga karavo AdiSTa vi0 hukama karelu (2) upadezelaM; darzAvalaM (3) kahelaM ; bhAkhelaM (4) na0 hukama ; AjJA (5)salAha; sUcana; upadeza Ada6 A0 [Adriyate] Adara Apavo; saMmAnavU (2) mana upara levU; dhyAna upara levU (3) -mAM lAgavU; maMDaq (4) icchaq; utsuka thaQ AdRta vi0 Adara karelaM; satkArelu (2) AdaravALa (3) lakSavALaM; prayatnazIla Adeza puM0 AjJA; hukama (2) upadeza ; zikhAmaNa (3) hakIkata ; varNana (4) zAstrAjJA ; vidhi (5) bhaviSyakathana (6) saMkalpa (vratAdino) Adezika puM0 joSI; bhaviSya bhAkhanAra Adezina vi0 hukama karanAra;preranAeM Adya vi0 prathama ; mULay (2)zreSTha (3) tarata pahelAMnu(4)khAdya(5)samAsane aMte '-thI zarU karIne, vagere' -e arthamAM (6) na0 zarUAta (7)anna ; anAja AdyaMta vi0 Adi ane aMtavALU (2) pahelaM ne chellaM AdhupAMtam a0 pahelethI cheDe sudhI AdhUna vi0 (bezaramapaNe) khAudhara AdharSita vi0 apamAnita; avamAnita (2) tiraskRta; khaMDana karelu AdhA 3 u0 mUka (2)lagAvavaM; sthira kara (3) levU; dhAraNa karavu (4) utpanna karavU; preravu (5) pUruM pADavU; arpaq (6) nIma AdhAta vi0 ApanAeM; mUkanAraM AdhAna na0 mUkate(2)levaM - svIkAravU te (3) amala karavo-pAra pADavU te (4) saMskArapUrvaka agninuM sthApana ARTHA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 AdhAra (homa mATe) (5) arpa; prera; upadeza (6) racavU ; utpanna karavaM (7) prayatna; udyama (8) thApaNa; anAmata (9) maithuna ; garbhAdhAna AdhAra puM0 Teko; avalaMbana (2)Azraya; madada (3) pAtra; vAsaNa (4) jhADanA mULanI AsapAsano kyAro Adhi puM0 mAnasika pIDA (2) zApa; Apatti; durbhAgya (3) ghareNe makavaM te;gIro mUkavaM te (4)sthaLa; sthAna AdhikariNaka puM0 nyAyAdhIza Adhikya na0 vadhAro (2) zreSThatA Adhidaivika vi0 adhiSThAtA devone / lagatuM (2) daivakRta (sukha-duHkha) Adhipatya na0 adhipatipaNuM; uparIpaNuM Adhibhautika vi0 paMcamahAbhUtane lagatuM (2, bhUtaprANIne lagatuM svAmitva AdhirAjya na0 sAmrAjya; saMpUrNa Adhunika vi0 hAlana; vartamAna samayanuM AdhUta na0 halAvelu (2) kSubdha ; dhUjatuM AdhR 10pa0 dhAraNa karavu (2) Teko Apavo AdhoraNa puM0 hAthIno mahAvata athavA AdhmA 150 [Adhamati] dhamaNa dhamavI; phulAvaq (2) phUMkavU (zaMkha i0) -karmaNi phulAvaM AdhmAta vi0 lelu; bharapUra ; vyApta (2) ghaNuM vadhI gayelaM (3) avAjathI bharAyelu (4) baLI gayelu; dagdha AdhmAna na0 dhamaq te; phUMkavaM te (2) vadhI ke phUlI jaq te (3) baDAI AdhyAtmika vi0 AtmA saMbaMdhI; Atmatattva saMbaMdhI (2) mana vaDe thayelu (duHkha, zoka, moha i0) AdhyAyika vi0 vedAdhyayanamAM rata Adhye 150 dhyAna dharaQ (2) smaraNa karavU (3)ciMtana karavaM; yAda karavaM Adhvanika vi0 pravAsI; vaTemArga AnaNya Anaka puM0 Dhola ; nagAruM (yuddhamuM) (2) garjanA karatuM vAdaLa Anata vi0 namelaM; praNAma karelu (2) nIce nameluM (3) namra Anati strI0 namavU te (2) namaskAra; praNAma (3) namratA Anaddha vi0 bAMdhelu (2) maDhelaM Anana na0 mukha; cahero (2) pustakano vibhAga-khaMDa Anam 150 praNAma karavA (2) namavU; namI paDavU (3) nIcA paDavaM Anayana na0 lAvad - ANavU te (2) yajJopavita (janoI) Apaq te AnaMtarya na0 tarata ja pachI AvavaM te. (2) cheka nikaTatA; (deza-kALanI) vacagALo na hovo te AnaMtya na0 anaMtatA (2) zAzvatatA (3) uttama lokanI prApti / AnaMda 150 Ananda pAmavaM; khuza thavaM AnaMda puM0 harSa; prasannatA (2) parabrahma (3) na0 parabrahma AnaMdana vi0 AnaMdadAyaka;sukhakAraka AnAyin puM0 mAchImAra AnI 150 laI Ava; lAvad (2) utpanna karavU (3) (sthitine)pamADa, AnIti strI0 pAse laI jaq te AnukUlya na0 anukUlatA ; sagavaDa (2) kRpA; maherabAnI AnujIvya na0 sevakano AcAra AnupUrva na0, AnupUrvI strI0, AnupUrvI na0 paripATI; krama AnuyAtrika puM0 anucara : anuyAyI AnuSaMgika vi0 amukanA saMbaMdhavALu; sahavartI (2) gauNa ; prAsaMgika (3) sUcita; dhvanita (4) anivArya; aparihArya (5) Asakta; vAraMvAra jatuM AvatuM (6) samAna; sarakhaM AnRNya na0 devAmAMthI mukta tharbu te [savAra Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnRzaMsa AnRzaMsa, AnRzaMsya vi0 dayA; mAyALu (2) na0 dayALUpaNuM; dayA AnvIkSikI strI0 AtmavidyA (2) tarkazAstra Apa 5 pa0 meLavadUM; pAmaq (2)pAse pahoMcaq (3) vyApavU ApagA strI0 nadI ApaNa puM0 bajAra; dukAna (2) vepAra ApaNaka, ApaNika vi0 bajAra saMbaMdhI; vyApAra saMbaMdhI (2) bajAramAthI prApta thayelaM (jakAta) (3) puM0 dukAnadAra; vepArI (4) dukAno uparano kara Apat 150 humalo karavo; tUTI paDavU (2) pahoMcavU ; pAse Avaq (3) vege ghasa, (4) tharbu ; banavu (5) mAthe AvI paDavu (6) sphura; lAgavaM ApatkAla puM0 duHkhano - saMkaTano samaya Apatti strI0 -nA rUpa thaI jaq - banI jaq te (2) prApti (3)Aphata; vipatti (4) bhaMga; ullaMghana ; doSa Apad 4 A0 najIka jaq (2) -nA rUpa banavU;-nuM rUpa prApta kara (3) vipattimAM AvI paDavU (4) banavU; thavaM Apad strI0 saMkaTa; vipatti (2) durbhAgya ApadA strI0 Apatti (2) durbhAgya Apadgata, Apadgrasta vi0 duHkhamAM AvI paDelu; duHkhI (2) durbhAgI / Apaddharma puM0 ApattinA samayano dharma; ApattinA samaya na chUTake dharmazAstre je karavAnI rajA ApI hoya te AcAra / Apanna vi0 pAmelaM; prApta (2) -mAM jaI paDelu; -ne prApta thayelaM (3) duHkhamAM AvI paDelu (4) AvI paDelu ApannasattyA strI0 garbhiNI; sagarbhA strI ApaskAra na0 zarIrana thaDiyaM ApA 150 [Apibati pI jaq (2) (kAna ke AMkha vaDe) khUba dhyAnathI jovU ke sAMbhaLavaM AptakAma ApAta puM0 upara tUTI paDaq te - dhasI javU te (2) nAkhavU te; pADavaM te (3) cAlu kSaNa; cAlu samaya (4) acAnaka Avaq te ApAtataH a0 najara paDatAM ja; tatkALa ApAtya vi0 dhasI Avata:hamalo karatuM ApAda puM0 prApti (2) phalaprApti ApAdana na0 thAya ema karavU te; koI sthitimAM lAvaq te ApAna na0 (dArU) pIvAnI mahaphila (2) dArUnuM pIThaM (3) havADo ApiMjara vi0 ratAza paDatuM ApID 10 pa0 dAbavU ; bhAra devo (2) pIlavU; kacara ApIDa vi0 duHkha ApatuM; IjA karatuM (2) kacaratuM; pIlatuM (3) puM0 mAthe baMdhAtI kalagI ; toro (4)jharaj ApIta vi0 pILAza paDatuM (2) thoDaM pIdhelu [Au; AMcaLa ApIna vi0 jADu (2,puM0 kuvo (3)na0 ApUra puM0 pravAha; pUra (2) bharI kADhavU te ApUraNa vi0 bharI kADhatuM; pUrNa karatuM (2) na0 bharI kADhavU te ApUryamANa vi0 bharI kaDhAta; pUrNa karAtuM ApUSa na0 kalAI namaskArAyelu ApRSTa vi0 puchAyelu (2) satkArAyelaM; Apa 9 u0 bharavU; pUrNa karavU ApekSika vi0 apekSA UbhuM karatuM Apta ('Apa'nuM bhU0 kR0) vi0 prApta (2) vizvAsapAtra (3) yathArtha jJAnavALU (4) yukti - dalIlavALu (5) kuzaLa (6) saMpUrNa ; puSkaLa (7) paricita; saMbaMdhI (8)pahoMcelaM ; vyApta (9) puM0 snehI ; mitra ; saMbaMdhI (10) vizvAsapAtra mANasa AptakAma vi0 jenI icchA pUrNa thaI che tevU (2) jeNe sarva sAMsArika vAsanAono tyAga karyo che evaM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptakArin AptakArina puM0 vizvAsu nokara ke karmacArI Aptavacana na0 vizvAsapAtra ke pramANabhUta mANasanuM vacana (2) veda ke zAstranuM pramANabhUta vacana AptavAc vi0 jenuM vacana pramANabhUta gaNA tevaM (2) strI0 juo 'Aptavacana' Apti strI0 prApti; lAbha ( 2 ) saMyoga; saMbaMdha (3) samApti; paripUrNatA ApyAya puM0 jADA ke pUrNa ApyAyana na0 pUrNa ke jADuM karavuM te; (2) prasanna - tRpta karavuM te; prasannatA; tRpti ( 3 ) vRddhi vikAsa; puSTi Apye 1 A0 jADA dhanuM pUrNa tha - preraka0 jAr3a kara pUrNa kara (2) saMtuSTa karavuM khuza kara Apracch 6 A0 | ApRcchate ] vidAya mAgavI; vidAya levI ( 2 ) pUchabuM (3) prazaMsA karavI | (vastra, mALA i0 ) ApadIna vi0 paganA cheDA sudhI pahoMcatuM Aplava puM0, Aplavana na0 DUbakuM mArakhuM te; nAhavaM te ( 2 ) badhI bAjue pANI chAMTate ApalA puM0 snAna; DUbakI ( 2 ) mahApUra (3) jaLa chAMTavuM - uchALavuM te Alu 1 A0 kUdavu ; UchaLabuM (2) nAhavaM; DUbakuM mArakhuM - preraka0 navarAvavuM ( 2 ) dhobu; chAMTavu; palALa (3) chalakAvatruM; UbharAvavu (4) - nA upara relAvavuM (pUra ) Apluta vi0 nAhetuM ( 2 ) chAMTelu; bhInuM kareluM (3) -zrI relAyeluM; UbharAyelu (4) grasta chavAyeluM ApluSTa vi0 thoDaM dAjheluM ke baleluM Aphalaka puM0 ADa; vADa Abaddha vi0 bAMdhelu - baMdhAyeluM ( 2 ) racAyelu - racelu (aMjali, kUMDALaM i0 ) (3) sthira karela 75 AbhIra Aba 9 pa 0 [ AbadhnAti ] bAMdhavuM (2) racavaM (3) vaLavaM AbaMdha puM0, AbaMdhana na0 dRDha baMdhana ( 2 ) jota; jUMsarAnuM baMdhana AbAdha puM0 pIDA ; IjA (2) upadrava; harakata; vighna tAparUpa kleza AbAdhA strI0 pIDA ( 2 ) traNa prakAranA Abdika vi0 varSanuM; varSane lagatuM AbharaNa na0 alaMkAra (2) poSaNa AbhA 2 pa 0 prakAzavuM (2) dekhAvuM AbhA strI0 prakAza kAMti; prabhA (2) zobhA sauMdarya ( 3 ) sAdRzya ( 4 ) chAyA pratibiMba AbhANaka puM0 lokokti; kahevata AbhASa 1 A0 vAta karavI; saMbhASaNa karavuM; kahevuM ( 2 ) moTethI bUma pADavI AbhASa puM0, na0 saMbhASaNa; vAtacIta (2) prastAvanA; upodghAta ( 3 ) kahevata AbhASaNa na0 saMbodhana ( 2 ) vAtacIta AbhASya vi0 saMbodhavA - kahevA lAyaka AbhAsa strI0 prakAza; teja AbhAsa 1 A0 prakAzita karavu; prakAza (2) dekhAvuM; -nA samAna dekhAvuM ( 3 ) AbhAsa thavo AbhAsa puM0 prakAza; teja ( 2 ) pratibiMba ; chAyA (3) sAdRzya; -nA jevu dekhAvu te ( 4 ) bhrama; khoTo dekhAva ( 5 ) irAdo; syAla | vagerethI kareluM AbhicAra, AbhicArika vi0 maMtra taMtra Abhijana vi0 vaMzane kAraNe maLelaM; vaMza saMbaMdhI ( 2 ) na0 kulInatA abhijAtya na0 kulInatA; khAnadAnI (2) pAMDitya ( 3 ) saundarya abhimukhya na0 - nI tarapha, hotuM te ( 2 ) tatparatA; pravaNatA AbhirAmika vi0 priya; sundara; manorama abhiSecanika vi0 abhiSeka saMbaMdhI AbhIra puM0 abhIra; govALa -tI saMmukha Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 AbhIla AbhIla vi0 bhayaMkara(2)na0 duHkhapIDA Abhugna vi0 thoDaM vAMkuM vaLelaM AbhRta vi0 utpanna karelu; sarajelu (2) pUrNa; sthira Abhoga puM0 vAMka; baLAMka (2)vistAra; AsapAsano bhAga (3)nAganI phelAvelI phaNA (4) bhoga ; tRpti AbhyaMtara vi0 aMdarana; mAMhelaM AbhyAsika vi0 abhyAsa ke mahAvarAmAMthI pariNatuM (2) nikaTarnu Abhyudayika vi0 unnati, AbAdI ke kalyANa karanAru (2) kazAnA udaya ke zarUAtane lagatuM Am a0 'hA'; 'hAM'; 'he' (svIkAra, saMmati, smRti, nizcaya davi che) Ama vi0 kAcu; aparipakva (2) nahi raMdhAyelu (3) nahi pacelaM (4) puM0 roga (5) ajIrNa (6)na0kAcaM ke kUNuM hovU te (7) kabajiyAta; parANe ke kharAba jhADo thavo te Amaya puM0 vyAdhi; roga (2) hAni; nukasAna; nAza (3) ajIrNa AmaraNAMta, AmaraNAMtika vi0" maraNa paryaMtanuM -dabAva te Amarda puM0 kacara, te (2) coLI nAMkhavU Amarza puM0, Amarzana na0 gADha sparza (2) lUchavaM te (3) salAha; vicAraNA (4) manovRtti [(2) adhIrAI AmarSa puM0, AmarSaNa na0 krodha ; gusso Amalaka puM0 AmaLU AmaMju vi0 sundara; ramaNIya AmaMtra 10 A0 bolAvaq ; AmaMtraNa Apaq - notaravU (2)saMbodhavaM; kahe; vAtacIta karavI (3) vidAya levI AmaMtraNa na0, AmaMtraNA strI0 saMbodhana; bolAvavaM te (2) vAtacIta; kahevaM te (3) nimaMtrakuM te AmaMtrita vi0 AmaMtrelu AmnAya AmaMdra vi0 thoDI gherI garjanAvALaM AmiSa na0 mAMsa (2) zikAra; bhogya padArtha (3) lAMca (4) lobha (5) lobhAvavA mATenI vastu (6) moha upajAvanAra padArtha AmIla 10pa0 mIca (AMkha) Amukta vi0 chUTuM karelu (2) paherelu (3) choDelu ; phaikelaM; kADhI naakhelu| Amukha na0 AraMbha; zarUAta (2) graMthanI prastAvanA Amuc 6 u0 Amucati-te] javA devaM; choDI devu (2)paheravU;dhAraNa kara, (3) choDavU; phaikavU (4) kADhI nAMkhavU; pheMkI devaM (vastra) AmuSmika vi0 paraloka maMbaMdhI AmuSyAyaNa puM0 juo 'amuSyaputra' AmRd 9 pa0 coLI nAkhavU (2) nicovI nAkhavU Amaz 6 pa0 sparza, mardana karavU (2) pakaDa; khAvU (3) humalo karavo (4) ghasa; lUchI nAkhavu (5)vicAra karavo AmRSTa vi0 spargelu (2) pakaDelaM; humalo karelu (3) mardana karelu (4)lUchelaM AmokSaNa, Amocana na0 chUTuM karavaM te (2)choDavu te pheMkavu te (3) paheravudhAraNa karavu te AmoTana na0 bhUko ke cUrNa karavaM te Amoda puM0 AnaMda (2) sugaMdha Amodin vi0 harSita (2) sugaMdhita AmnA 1 pa0 / Amanati ] zAstravAkyarUpe kahe; pravartita karavU (2) yAda karavaM; abhyAsa AmnAta vi0 sArI peThe abhyAselu (2) kahelaM; upadezela; zAstravAkya rUpe pravartAvela (3) mAnelaM ; gaNelaM AmnAya puM0 paraMparAthI cAlatAM Avela veda vagere zAstra (2) paraMparAthI cAlato Avelo AcAra (3) zAstropadeza Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ana atra puM0 AMbA vRkSa ( 2 ) na0 kerI AmravaNa na0 AMbAnuM vana Amla vi0 khATuM ( 2 ) na0 khaTAza Aya puM0 AvavuM te ( 2 ) lAbha; prApti (3) Avaka, napho ( 4 ) upAya ; sAdhana Ayat 1 0 prayatna karato (2) AdhAra rAkhavo Ayata vi0 dIrgha; lAMbu (2) moTuM vizAla (3) kheluM kheMcAyelu (4) niyaMtrita ( 2 ) dUranuM bhaviSyanuM Ayatana na0 sthAna; ThekANuM ( 2 ) nivAsasthAna ( 3 ) yajJasthAna ( 4 ) deva vagerenuM sthAna Ayatam a0 lAMbuM - dIrgha hoya tema Ayati strI0 laMbAI (2) vistAra ( 3 ) bhaviSyakALa ( 4 ) phaLa ; pariNAma ( 5 ) prabhAva; teja ( 6 ) saMyama; nigraha ( 7 ) vaMza; saMtati [karanA; thAkelu Ayatta vi0 AdhIna tAve ( 2 ) prayatna Ayadarzin vi0 mahesula ugharAvanAeM Ayam 1 u0 laMbAvaM; lAMbu karavuM ( 2 ) nigraha karavo; aMdara khaMcavuM (zvAsa) (3) pakaDavuM ; lebuM ( 4 ) - nI tarapha dokhuM - lAvatru Aghas 4 10 udyama karato; prayatna karavI (2) thAkI jaM - preraka pIDavu; trAsa Apako (2) raaj (3) paNa caDAvavI Ayasa loDhA ke dhAtunuM baneluM (2) loDhAnA raMganuM ( 3 ) na0 lokhaMDa ( 4 ) lokhaMDa bane kaI paNa zastra; ojAra AyA 2pa0 Avaj ( 2 ) pAmavuM; pahoMcabuM (koI dazAne ) ( 3 ) pariNamanuM AyAta vi0 AveluM (2) pAmelu; pahoMcelu (dazAne ) (3) na0 udreka AyAma puM0 laMbAI, vistAra ( 2 ) lAMbu karate; vistAravuM te ( 3 ) niyamana Asa puM0 ati yatna prayAsa ( 2 ) thAka 77 ArAtrika Ayukta vi0 niyukta ( 2 ) joDAyelaM Ayuj 7 A0 joDavu; jotaravu; bAMdhavu (2) nImabuM Ayudha puM0, na0 zastra; hathiyAra Ayurveda puM0 vaidaka zAstra AyuSa na0 AyuSya AyuSkara fro AyuSya vadhAranAeM AyuSmat vi0 jIvatuM ( 2 ) lAMbA AyuSyavALu [ jIvanazakti AyuSya a0 AyuSyavardhaka ( 2 ) na0 prANa; Ayus na0 AyuSya ; jIvana (2) prANa Ayoga puM0 nimaNUka; soMpaNI ( 2 ) saMbaMdha Ayojana na0 joDavaM te (2) udyoga; prayatna ( 3 ) levuM te; ekaThThe karavuM te Ayodhana na0 yuddha (2) raNabhUmi ArakSa puM0, ArakSA strI0 rakSaNa ( 2 ) hAthInA kuMbhasthaLato nIcalo bhAga (3) lazkara; sainya [na0 jaMgala; vana AraNya vi0 araNyanuM; jaMgalI (2) puM0, AraNyaka vi0 jaMgalI ; jaMgalamAM utpanna yelu (2) puM0 araNyavAsI (3) na0 araNyamAM racAyelo ke araNyavAsInA dhamoM ke temanAM ciMtano nirUpato graMtha Arata vi0 thobheluM; aTakelaM Arati strI0 nivRtti; uparati ( 2 ) AratI utAravI te Arabdha vi0 zarU kareluM Aram 1 A0 zarU karavuM; AraMbha karo (2) udyama karavo Aram 1 10 AnaMda mANavo; ramavuM (2) viramavaM; aTakavuM (3) thAka khAvo AraMbha puM0 prAraMbha; zarUAta (2) tvarA (3) udyama (4) kArya; kriyA; vyApAra (5) vadha; hiMsA ArA strI0 camAranI ArI ArAt a0 najIka; pAse (2) dUra ArAti puM0 zatru duzmana ArAtrika na0 AratI Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAS 78 ArAdha 5, 10 pa0 prasanna karavU (2) pUjA karavI; Adara karavA ArAdhana na0 prasanna karavU te; sAdhaq te (2) prasannatA; saMtoSa (3) pUjA; upAsanA; saMmAna ArAdhanIya vi0 ArAdhavA yogya (2) sAdhavA yogya ArAdhayita vi0 pUjaka; upAsaka; sevaka ArASayiSNu vi0 prasanna karavA prayatna karatuM; sevavAnI icchA rAkhatuM ArAdhya vi0 juo 'ArAdhanIya' ArAma puM0 ArAma ; vizrAMti (2) AnaMda (3) bAga ; bagIco ArAva puM0 bUma ; garjanA (2) guMjArava ArAvin vi0 avAja karatuM ArAsa puM0 cIsa ; bumATo Aru 250 bUma pADavI Aruja vi0 pIDA karatuM; trAsa ApatuM Aruta na0 avAja; dhvani / Aradh 7 u0 ghero ghAlavo (2) dUra rAkhavU; aTakAvaq ArurukSu vi0 upara caDavAnI ke -ne prApta karavAnI icchAvALU Araha, 1 pa0 UMce caDavU (2) savArI karavI (3) levU; mAthe levu (pratijJA i0) (4) pAmakuM; pahoMcaveM -preraka0 [Arohayati, Aropayati] UMce caDAvavRM; upara caDAva_ (2) savArI karAvavI; besADavu (3) pahoMcADavu (4) sthira karaNe ; mUkavaM (5)AropavU (6) paNacha caDAvavI ArUDha vi0 upara caDelu ; savAra thayela ArUDhi strI0 caDatI; unnati Arecita vi0 khAlI karela (2) bheLavela (3) saMkocelu Arogya na0 taMdurastI; kuzaLatA Arodha puM0 ghero Aropa puM0 mUkavU te; lAdaq te (2) Arya Aropa mUkavo te (3) eka vastunA guNana bIjI vastumA AropaNa karavU te AropaNa na0 mUkavU te; sthApavaM te; caDAva te (2) vAvaq te (3) dhanuSyanI paNacha caDAvavI te Aroha puM0 UMce caDavaM te ; mavArI karavI te (2) caDanAra ; savArI karanAra (3) UMcI jagA; UMcANa: caDAva (4)parvata; Dhagalo (5) garva; abhimAna (6)stroto nitaMba (2) hAMkanAra Arohaka puM0 savArI karanAra; savAra ArohaNa na0 UMce caDavU te (2) - upara savAra tharbu te (3) nisaraNI (4) nRtya mATenI UMcI raMgabhUmi karanA Arohina vi0 UMce caDanA (2)jagArI Arjava na0 saralatA; mIyAmaj (2) namratA (3) praamaanniktaa| Arta vi0 -thI pIDita (2) rogI ArtanAda puM0 duHkhano avAja / Artava vi0 Rtu maMbaMdhI (2) strI onA mAsika RtusrAva saMbaMdhI (3) __ na0 strIono mAsika RtumAtra Artasvara puM0 juo 'ArtanAda' Ati strI0 duHva ; pIDA (2) gAdhi (3) nAga (4) mAnasika duHkha; vitA Artha vi0 zabdArtha saMbaMdhI (2) padArtha maMbaMdhI Arthika vi0 arthayukta; zabdArthane lagata (2) DAyu (3) saMpattimAna (4) vAstavika ; kharu Arddha na0 samRddhi; vipulatA Ardra vi0 bhIna: bhejavALaM (2) gIlaM; sUkuM nahi tevU (3) tAju (4) pogaLo gayelaM (sneha, dayA i0 thI) Ardha vi0 ardha (samAsanA prAraMcanAM; udA0 ArdhamAnika) Arya vi. Arya jAtina (2) Arya ne chAje tevU (3) saMmAnanIya ; lAyaka; Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlI Aryaka 79 ziSTa (4) ucca ; zreSTha (5) pu0 prApta karavu (3) vadha karavo; kApaq (4) Arya jAtino manuSya (6) brAhmaNa, pakaDavu; jhAlaq (5) jItI levU; meLavI kSatriya ke vaizya (7) saMmAnanIya puruSa levaM [gAma (4)nivAsasthAna (8) zreSTha kuLamAM janmelo mANasa Alaya puM0, na0 sthAna; dhAma (2) ghara (3) (9) sasaro (jema ke 'Aryaputra' mAM) Alayam a0 mRtyu paryaMta (10)na0 puNya ; zIla (11)viveka Alarka vi0 haDakAyelA kUtarAnuM Aryaka puM0 dAdo (2) samAnanIya puruSa AlavAla na0 (vRkSanI AsapAsano) AryagRhya vi0 AryapakSaneM __ kyAro AryajuSTa vi0 Aryoe sevela - anu- Alasya na0 ALasa sarelu; Aryane chAjatuM AlaMba 1 A0 AdhAra rAkhavo; Teko Aryadeza puM0 Arya lokono deza levo (2) laTakavu (3)pakaDavU; levU Aryaputra puM0 samAnya puruSano putra (2) AlaMba vi0 laTakatuM (2) puM0 Azraya; patinuM saMbodhana (nATakamAM) AdhAra (3) pAtra Aryamizra vi0 pUjya ; saMmAnanIya puruSa AlaMbana na0 AdhAra; Teko (2)kAraNa; hetu (3) pAtra Teko Apela (2) puM0 sadgRhastha ; sajjana puruSa / AryavRtta na0 AryapuruSano sadAcAra AlaMbita vi0 laTakatuM (2) pakaDelu; AlaMbina vi0 laTakatuM (2) -nA Aryasatya na0 Arya-buddhe batAvelu satya (duHkhano upAya vagere bAbata) AdhAravALaM; -ne Azraye rahela (3) Teko - AdhAra Apatu hiMsA AryA strI0 pUjya ke samAnanIya strI AlaMbha puM0, AlaMbhana na0 sparza (2) (2) sAsu (3) pArvatI AlAna na0 hAthIne bAMdhavAno thAMbhalo; AryAvarta puM0 Aryo- mULasthAna(uttaramA te mATernu doraDu (2) baMdhana himAlaya, dakSiNamAM vidhya, tathA AlApa puM0 saMbhASaNa; vAtacIta (2) pazcima ane pUrvamA mahAsAgarathI kahI batAva te gherAyelo pradeza) AlApana na0 saMbhASaNa ; vAtacIta (2) ArSa vi0 RSi saMbaMdhI; Rpina (2) svastivAcana; AzIrvacana pavitra ; alaukika (3) veda saMbaMdhI; Ali puM0 bhamaro (2) vIMchI vedana (4) puM0 vivAhano eka prakAra Ali strI0 sakhI; sahacarI (2) hAra; (vara pAsethI gAyanI eka-be joDa Avali (3) khaNaq; sparza laIne kanyA Ape) Alikha 6 pa0 lakhavU (2)citra kADhavU AlakSa 10 u0 jovU dekhAtuM Alipa 6 pa0 [AliMpati ] lepa AlakSya vi0 najare paDatuM (2) thoDaM karavo; coLavU ; kharaDavU AlajAla na0 chaLakapaTarUpI jALa Alipta vi0 lepa karelu; kharaDelu (2) Alap 1 pa0 bolavU; kahe ; vAtacIta lIpelaM; dhoLelaM AliMga 1 u0, 10 pa0 bheTavU Alabdha vi0 sparzAyelaM; saMyukta (2) AliMgana na0 bheTavaM te Avali meLavelaM; jItI lIdhelu (3) vadha AlI strI0 sakhI ; sahacarI (2)hAra; karAyelaM; hisita AlI 4 A0 upara besa; aMdara ghUsI * Alabh 1 A0 sparza karavo (2) meLava; jaq (2) mUchita thavaM karavI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 AloDha AlITa vi0 cATela; cAkhela (2)IjA pAmeluM (3) na0 lakSa tAkatI vakhate jamaNo DhIMcaNa AgaLa karI, DAbo paga pAchaLa karI, bharAto peMtaro AlIna vi0 bheTelu ; vaLagelu ; coTekheM AluGa 1 pa0, -preraka0 DakhoLavaM; halAva Alulita vi0 thoDaM kSubdha thayelu AlaMcana na0 cIrI nAkhavU - phADI nAkhavaM te AlUna vi0 cUMTelu; toDelu; chedekheM Alekha puM0 lakhavU te (2)patra ; khata Alekhana na0 khotara te (2) cItara te (3) lakhavate AlekhanI strI0 pIchI; kalama Alekhya na0 citra (2) lekha ; lakhANa / AlekhyazeSa vi0 mRta (jenu citra ja bAkI rahayuM che tevaM) Aloka 1 A0,10pa0 jovU; nihALavaM (2) gaNavU; mAnavU (3)abhinaMdavU Aloka pu0 jo te (2) dekhAvU te; najare paDaq te (3) prakAza; teja (4) dRSTimaryAdA (5) graMthavibhAga (6) prazaMsAvacana Alokaka puM0 draSTA; jonAra Alokana na0 Aloka - jo te AlokanIya vi. jovA yogya (2) vicAravA yogya Alokita na0 najara; kaTAkSa Aloc 1 A0,10 u0 jovU; vicAravaM. Alocita vi0 joyelu; vicArela bhAloDita vi0 DakhoLelaM; halAvelu 12) mizrita karelaM; bheLavelaM Alola vi0 caMcaLa (jemake AMkha) (2) hAlatuM; kSubdha Avapana na0 vAvaq te ; veravu te (2) muMDana; vALa kapAvavA te AvaraNa vi0 DhAMkanAruM (2) na0 DhAMka, te (3) AvaraNa; DhAMkaNa (4) rukAvaTa Avaha (jema ke lajjAnI)(5) vaMDo; bhIta; koTa (6) bakhtara (7) cAmaDAnuM mojeM (dhanuSya vAparatI vakhate paheravAna) Avarjana na0 namAvaQ te ; vALavU te (2) Apa te (3) jItI levu te Ajita vi0 namelu; vaLelu (2) vahevagavelu; reDelu (3) namAvelaM; vaza karelu Avarta puM0 cakrAkAre goLa pharavU te (2) pANI- vamaLa ; bhamaro (3) manamAM vAraMvAra citavaq te;ciMtA -vicAraNA (4) ghoDAnA zarIra parano gUMbaLiyA vALano guccho zubha gaNAya che) (5) saMzaya Avartaka puM0 bAra prakAranA meghomAMno eka (2) bhamara uparano khADo (3) cakrAkAre pharavU te (4) manamAM Avartana - karavaM te 5 pANInu vamaLa pharavU te Avartana na0 pArcha pharavu te (2) cakrAkAre Avali strI0 hAra ; oLa (2)paraMparA Avalita vi0 thoDaM vaLela AvalI strI0 juo Avali' Avalgita vi0 UchaLata Avalgin vi0 kUdatu ; nAcatuM Avazyaka vi0 jarUranu ; agatyanu (2) __ anivArya Avas 150 rahe, (2) pravRtta thava ; praveza karavo (3) vyatIta kara; gALa (rAta) Avasati strI0 rAtri; madhyarAtri Avasatha puM0 ghara; nivAsasthAna vizrAMtisthAna (2) vidyArthIo ke bhikSuo mATenaM nivAsasthAna (3)gAmaDaM (4) yajJano agni rAkhavAnaM sthAna / Avaha. 150 lAvayu (2) ANuM karavU (navoDhArnu) (3) upajAvaq; pedA karavaM (zarama i0) (4) dorI javU; laI javU (5) pahera ; dhAraNa kara (6) akhatyAra kara Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avaha 81 Azaya Avaha vi0 lAvanAeM; utpanna karanAeM (udA0 duHkhAvaha) AvApa puM0 khetaramAM bIja vAvavAM te (2) vRkSanI AsapAsano kyAro (3)zatru ke pararASTra aMge vicAraNA (4) kaMkaNa AvAsa 10 pa0 sugaMdhita karavU bhAvAsa puM0 nivAsasthAna ; ghara (2) AzrayasthAna vAha puM0 eka dhArmika vidhi vAhana na0 bolAva-nimaMtra te(2) devanaM AvAhana na Una- vastra gavika vi0 Una- (2) gheTA saMbaMdhI (3) vid 2 u0, -preraka0 jaNAvaq; nivedana kara, (2) agAuthI jANa karavU (3) bakSisa ApavI viddha ('Avya 'na bhU0 kR0) vi0 voMdhAyela; cheda paDAyelu (2) vAMku; vaLelu (3) jorathI pheMkelaM (4) ekabIjA pAse nAkhelate (2) avatAra virbhAva puM0 prakaTa thaq te ; prakaTa karavaM vik 1 pa0 prakaTa thay; dekhAvU pavila vi0 duSita;malina (2) asvaccha; gaM, (3)aguddha (4) kALAza paDatuM (5) jhAMkhu ; aspaSTa viz 6 pa0 praveza karavo (2) pAse java (3) kabajo levo (bhaya, krodha i0 lAgaNIoe) (4)amuka sthiti prApta karavI (sukha, duHkha i0) AviSkaraNa na0, AviSkAra puM0 prakaTa thavale; prakaTa karavaM te viSkR 8 u0 khulla karava; prakaTa kara gAviSkRta vi0 prakaTa karAyelaM-thayela (2) prasiddha thayelaM mAviSTa vi0 pravezelu (2) grasta (bhUtapretAdiyo ke bhayakrodhAdithI) (3) tatpara; magna vis a0 prakaTa ; khallaM; najara sAme hAvuka puM0 pitA; bApa (nATakanI bhASAmAM) Adhutta puM0 banevI Ava 5, 9, 10, u0 DhAMkavu (2) vara; pasaMda karavU (3) vyApa; bharI kADhavU (4) rokavU; nivAravU AvRja 1 A0 Apaq (2) tarapha vaLavaM (3) pasaMda kara -preraka0 vALavU; namAva (2) jItI levU; manAvI levU; khuza karavU (3) bhegu karavU; lAva (4) Apay; varasAvaq (5) kheMcI levU; kADhI levU (6) ThAlava, Avat 1 A0 goLa pharavU (2) pArcha pharavU; pArcha vaLavU (3) tarapha jarbu -preraka0 pheravayu (2) gabaDAvaq; ulaTAvad (3) relAvad (AMsu) (4) punarAvRtti karavI AvRtta vi0 goLa pharelu (2)pArcha pharelu ke pheravela (3) punarAvRtti karela (4) gokhalaM (5) nAsI gayelaM AvRtti strI0 punarAgamana ; pAchA pharavU te (2) palAyana (3) goLa pharavaM te ; AsapAsa pharavU te (4) pharI pharIne janma-maraNa pAmavAM te (5)pharI pharIne abhyAsa (6) ekanI eka kriyA pharI pharIne karavI te Avega puM0 jusso; Aveza (2) kSobha ; vyagratA (3) tvarA; utAvaLa Aveza puM0 praveza (2) jusso; Ubharo (3) gusmo (4) abhimAna; ahaMkAra (5) abhiniveza; Asakti (6) vaLagADa (bhUta bagereno) AveSTa 10 pa0 DhAMka; bichAvaq (2) - AmaLavU AveSTana na0 DhAMkaNa (2) vIMTaq - bAMdhavU te (3) vADa; koTa Aza paM0 khAvU te; bhojana Azaya pu0 abhiprAya; irAdo (2)vibhava; samRddhi;milakata(3)vAsanArUpa saMskAra ()bhAgya; adRSTa (5) citta (6) zayana Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzaMka 82 AzvAsa sthAna (7) sUrbu te - zayana (8)nivAsa- AzutoSa vi0 jaladIthI prasanna thAya evaM sthAna; AdhArasthAna ; AdhAra (9) (2) puM0 zaMkara pazane pakaDavA mATe karAto khADo AzuzukSaNi puM0 pavana (2) agni AzaMka 1 A0 zaMkA karavI; vahema Azcarya vi0 adbhuta; vilakSaNa (2) lAvavo (2) bIvU; Dara (3) kalpavU na0 AzcaryakAraka vastu ke banAva (3) AzaMkA strI0 zaMkA; saMzaya (2) bhaya (3) acaMbo; vismaya avizvAsa; vahema Azmana vi0 paththaranuM banelaM AzaMs 1 A0 (kadIka pa0) AzA AzyAna vi0 sukAIne gaThTho thayelu rAkhavI;icchA rAkhavI (2) zubha icchavaM Azrama puM0 sAdhu-tapasvIno nivAsa; (3)prazaMsA karavI (4) Dara (5) kahevU - jhUpaDI (2) tapovana (3) jIvanano AzaMsA strI0 icchA (2) AzA (3) vibhAga (brahmacarya, gRhastha, vAnaprastha kalpanA (4) kathana ane saMnyAsa -e cAramAMno koI paNa) AzaMsu vi0 AzAvALU; icchaavaalN| Azramadharma puM0 tapasvIno dharma (2) AzA strI0 umeda; dhAraNA (2)dizA dareka AzramamuM kartavya AzAtaMtu puM0 AzAno tAMtaNo Azramapada na0 Azrama ane tenI AjuAzAbaMdha puM0 AzAnuM baMdhana; AsAno bAjuno pradeza; tapovana AdhAra; AzvAsana [vastravALaM) Azraya puM0 AdhAra (2) nivAsasthAna(3) AzAvAsas vi0 nagna (dizAo rUpI AzrayasthAna (4) bANa rAkhavA, bhA) AzAs 2 A0 AzIrvAda Apavo (2) AzrayaNa vi0 Azraya letuM - zodhatuM icchaq; AzA rAkhavI (3) hukama (2)-ne lagatuM; -tA saMbaMdhI / karavo; AjJA karavI (4) prazaMsA karavI Azrava vi0 AjJAMkita ; namra (2) puM0 AzAsya vi0 AzIrvAdathI prApta karavA vacana (3) karAra (4)doSa ; kleza yogya (2) AzIrvAda ApavA yogya (3) Azri 1 A0 AdhAra levo; Azraya icchavA yogya (4) na0 icchA (5) levo (2) anubhavaq (3) coTavU; AzIrvAda [khAudharuM vaLagavU (4) pasaMda karavaM Azita vi0 bhojanathI tRpta thayelu (2) Azrita vi0 Azare rahela-AvelaM (2) Azina vi0 khAnAruM ; khAtuM (samAsamAM; -mAM rahetuM -vasatuM; upara raheDhuM-beThelu udA0 'phalAzI') - AvelaM (3) -ne upayogamA letuM (4) Azisa strI0 AzIrvAda (2) icchA -ne AcaratuM (5) saMbaMdhI; ne lagatuM (6) (3) sApanI dADha paM. Azare rahelo sevaka - dAsa AzI 2 A0 upara sUvaM (2) sUvAmAM AzliSa 4 pa0 bheTavaM (2) coTavU pasAra karavU (3) icchaq;prArthaQ (4) AzliSTa vi0 AliMgana kareluM; bheTelu vasavaM; rahevU (2) vaLagelaM; coTelu AzIviSa, AzIviSa puM0 (jenI dADhamAM AzleSa puM0 AliMgana; bheTavU te (2) viSa che tevo) jherI sApa nikaTa saMbaMdha Azu vi0 utAvaLa; vegayukta (2) a0 Azvas 2 pa. zvAsa levo (2) jaladIthI; tvarAthI puM0 bANa __AzvAsana pAmavaM; vizvAsa rAkhavo Azuga vi0 jaladI janAeM; utAvaLU (2) AzvAsa puM0 zvAsa levo te (2)sAMtvana Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzvAsana 83 AzvAsana ; himata; dhIraja (3) graMthavibhAga; sarga (4) samApti AzvAsana na0 dilAmo; sAMtvana (2) chaTakArAno-nivattino zvAsa levote AzvAmin vi0 sAMtvanA letuM-- pAmatuM Azvina puM0 Aso mahino (2) dvi0va0 azvinI kumAro ASADha puM0amADa mahino(2)brahmacArIne ApavAmAM Avato khAkharAno daMDa As a0 juo 'A:' As 2 A0 vesa, (2) rahe; bamavaM (3) zAMta besI rahe; virodha na karavo; niSkriya rahe. (4) hovU (5) amuka sthitimA cAlu rahe(6)bAjue rAkhag; jatuM karavaM dhanuSya Asa paM0 veThaka ; Asana (2)pu0, na0 Asakta vi0 coTelaM; anurakta (2) tallIna ; tatpara (3) anavarata ; akhaMDa Asakti strI0 atizaya sneha -prIti (2)tatparatA ; coTI - vaLagI rahe te Asatti strI0 gADha saMbaMdha; saMyoga (2) prApti ; lAbha (3) ve zabdo vacceno saMbaMdha - arthasaMbaMdha Asad 150 AsIdati najIka vesavaM (2) najIka pahocavU- jaq - maLavU (3)pAmavaM; jaDavaM (4) hamalo karavo; mAmano thavo (5) zarU karavaM; mAthe levU (6) mUkavU Asana na0 moM ('Asya' nAM rUpomAM dvitIyA dvivacana pachI vikalpe mukAto zabda) Asana na0 besavu te (2)besavAnI vastu (3) vemavA vagerenI rItomAMnI eka (4) thobhavaM -paDAva nAkhavo te Asanna vi0 najIkana; pAsena (2)AvI pahoMcelaM; prApta karela; pAmela AsannamRtyu vi0 jenu mRtyu najIka Avelu AsthA AsaMga pu0 Asakti (2) tallInatA; tatparatA (3) saMbaMdha; saMyoga (4) pahera-bAMdhavU te AsaMj 150 Asajati] bAMdhag;joDava; paheravu (2)vaLagI rahe;AdhAre rahe; coTavU AsaMdikA strI0 nAnI khurazI AsAdana na0 pAse mUkavU te ; sthApana (2) prApti (3)AkramaNa humalo AsAdita vi0 prApta; meLavela (2) gayelu ; pahoMcela (3)sAmano karAyelu ; humalo karAyelu AsAra puM0 dhodhamAra varasAda (2) gherI vaLavU te (3) mitra rAjAnuM sainya (4) khAdyasAmagrI AsidhAra na0 'asidhArA' vrata AsIna vi0 beThela Asura vi0 asurone lagatuM (2) daivI; AdhyAtmika (3) puM0 rAkSasa (4) vivAhanA ATha prakAromAMno eka (dravya vaDe kanyA kharIdavI te) Aseka puM0 pANI chAMTavU-sIcavU te Asev 1 A0 tatparatAthI Acara, - amala karavo (2) mANavaM ; bhogava (3) sevA karavI AskaMda 150 humalo karavo; AkramaNa karavu (2) upara kUdavU AskaMda puM0 humalo; atyAcAra (2) upara thaIne cAlavU te; upara caDava te (3) kudava, UchaLa te pAthara| Astara puM0 DhAMkaNa;cAdara (2) zetaraMjI; AstaraNa na0 pAtharavaM te (2) pAthara| (3) oziku; rajAI ; pathArI; taraMjI Astika vi0 Izvara ane paralokanA astitvamA mAnanAru (2)zraddhALa Astikya na0 AstikapaNaM AstIrNa vi0 pAtharelu (2)patharAyelaM Astu (-sta) 5, 9 u0 pAyara AsthA 1 u0 AtiSThati-te UbhA cha tevaM Asava pu0 sattva; arka (2) gALelo dArU Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhUta - -- AsthA 84 raheQ (2) upara caDavU (3)Acarakara kriyApadanuM trIjo puruSa ekavacana(4) pakSa levo (5) svIkAra; mAthe levU rUpa ('bolyo', 'kA' e artha) AsthA strI0 kALajI; darakAra (2) Ahata vi0 prahAra karAyelaM; ghavAyelaM Adara; mAna (3) zraddhA; AzA (2) paga taLe kacarAyela (3) mArI AsthAna na0 sabhA (2)zraddhA (3)Adara nAkhavAmAM Avelu (4) naSTa karAyelaM; (4) vizrAtisthAna dUra karAyelu (5) guNAyelaM Asthita vi0 rahelaM (2)pravRtta; AcaratuM Ahati strI0 vadha (2) prahAra (3) (3) pAmelaM; pahoMcelaM (4)rokelu; vyApta guNAkAra (4) Agamana Aspada na0 sthAna; jagA (2) Azraya- Ahan 210 mAravaM; prahAra karavo(2) sthAna; nivAsasthAna (3) padavI; vagADavU (ghaMTa athavA Dhola) (3)mArI adhikAra (4) pAtra; viSaya nAkhavaM AspaMdana na0 kaMpavU; pharakavU Ahara vi0 lAvanAeM (2) lenAeM(3) Asphala 10pa0 aphALavU; pachADaq (2) puM0 lAvaq te; ekaLu karI lAva te phaphaDAvaq (3 TaMkAra karavo (dhanuSyano) (4) zvAsa levo te (4) jhaNajhaNAvaq (vINA i0) (5) AharaNa na0 lAvaq te (2)leQ te (3) phADI nAkhavU; cIrI nAkhavU kADhavaM te (4) anuSThAna (yajJay) (5) AsphAlana na0 aphALavU te; pachADavaM te kanyAne lagna samaye apAtI bheTa (2) phaphaDAvaq te AhartR vi0 lenAeM (2)lAvanAeM (3) AsphuTa 150 dhrujAvaq; phaphaDAvaq (2) __ anuSThAna karanAeM phADavU (3) daLI nAkhavU / Ahava puM0 yuddha; laDAI (2) yuddha mATe AsphoTa puM0, AsphoTana na0 thAbaDavU AhvAna-paDakAra homano agni te; polA hAthe (koNItI uparanA bhAga AhavanIya vi0 homavA yogya (2) puM0 upara) Thoka te (2) UpaNaq te (3) AhAra vi0 lAvanAre; meLavanAeM(2) pragaTa - jAhera karavaM te levA janAeM (3) puM0 lAvaq te (4) Asya na0 mukha; moM vAparatuM te (5) khorAka levo te (6) AsyaMdana na0 jharavU te ; vahevU te khorAka Ala na0 lohI AhAravRtti strI0 AjIvikA; nirvAha Asapa na0 lohI pInAra rAkSasa AhArya vi0 lAvavA yogya (2)laI javA Atrava puM0 kleza; duHkha, pIDA (2)srAva yogya (3) khAvA yogya (4) kRtrima (3) pApa; doSa (5) na0 nATakanI vezasajAvaTa vagere Asvad 1 A0 cAkhavU ; khAvU (2) sukha bAbata bhogavaq AhAva puM0 pANIno havADo -preraka0 cAkhavU; bhogavayU~ (2) Ahita vi0 mukAyelu (2) karAyelaM chetarAvaM ; lUTAvaM (lA.) AhitAgni puM0 agnihotrI brAhmaNa AsvAda puM0 cAkhavU te; khAvaM te (2) / Ahu 3 pa0 homa karavo; homavU svAda (3) bhogavaq te Ahuta vi0 homelu AsvAdya vi0 mIThu; svAdu Ahuti strI0 homavU te (2) homavAnI Aha a0 Thapako, hukama, nAkhavU- moka- vastu - balidAna lavU - e artha batAve (2) eka apUrNa AhUta vi0 bolAvelu Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAha 85 . mAha 1 u0 lAvaq (2)najIka lAvaq; Apaq (3) pArcha lAvaQ (4) prApta karavU, meLavad (5)dhAraNa karavu (6)-nuM kAraNa banavU; utpanna karavu (7) paraNIne lAvaq (kanyA)(8)yajJa karavo (9)kheMcI javaM; AkarSaNa kara (10) jueM karavU; dUra karavU (11) AhAra karavo mAhRta vi0 ANelaM; lAvelu (2)lIdhelaM (3) khAdhelu (4) bolAyelaM uccArAyelu Aheya vi0 sApa saMbaMdhI [udgAra Aho a0 saMzaya, prazna ke garvadarzaka Ahosvit a0 'zaMkA', 'saMbhava' darzAve pAhnika vi0 divasaceM; dararojana (2) na0 dararoja karavAnuM kAma ke vidhi (3) graMthano vibhAga AhlAd 10 u0 AnaMda pamADavo pAhlAda puM0 AnaMda ; harSa AlAdana na0 khuza karavU te ; AnaMda pamADavU te Aha vi0 nAmarnu; nAmavALa, Ahvaya puM0 nAma (samAsane aMte) Ahvayana na0 nAma AhvAna na0 bolAvatuM te (2) deva AvAhana karavU te (3) kacerImA hAjara thavAno hukama; 'samansa' (4) paDakAra (5) nAma AhvAyaka puM0 dUta Ahe 150 bolAva, (2) AvAhana karavU (3) (yuddha mATe) AhvAna karavU AMgika vi0 zarIra- (2) avayavanA hAvabhAvathI darzAvAyelaM AMjana vi0 aMjanane lagatuM (2) puM0 hanumAna (3) na0 aMjana; netrAMjana AMjanI strI. meza; netrAMjana (2) mezanI dAbaDI AMjaneya puM0 hanumAna (aMjanAnA putra) AMtara vi0 aMdaranu; chArnu; gupta (2) cheka aMdaranuM; AMtarika AMtarikSa, AMtarIkSa vi0 aMtarikSane. lagatuM (2) svargIya ; daivI AMtra na0 AMtaraDu AMdolana na0 hIMcakA khAvA te (2) jhulAvaq te ; DhoLa te (cAmara) (3) kaMpa; dhrujArI AH a0 smaraNa, krodha, zoka, duHkha, virodha darzAve che i ia. krodha, niMdA, dayA, duHkha, dAjha ane vismayasUcaka citkAra (2) puM0 kAmadeva ; madana i 2 pa0 jaq; pAse javU; pahoMcarcA (2) prApta karavU; pAmavaM (3) pArcha javU (4) vItaq-pasAra tharbu (samaya) (5) utpanna thaQ (6) vinaMtI karavI; mAga, (7) hovU; dekhAvaM 1 u0 juo 'ay' 14 A0 AvaLU; dekhAvU (2)doDavaM; ghaTaka (3) jaladI jaq; vAraMvAra ja, (4) yAcavU ikSu puM0 zelaDI ikSvAku puM0 ayodhyAmAM thaI gayelA sUryavaMzI rAjAnuM nAma icchA strI0 marajI (2) kAmanA icchAsaMpad strI0 icchA saphaLa thavI te ijya vi0 pUjavA yogya (2)puM0 guru; adhyApaka ijyA strI0 yajJa (2) dAna; bheTa (3) pUjA (4) pratimA; mUrti iDA strI0 juo 'ilA' ita ('i'nuM bhU0 kR0) vi0 gayelu (2) pArcha pharelu (3) yAda karelu (4) pAmelaM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itara itara sa0 nA0, vi0 bIjaM; vemAMnuM bIju(2)bAkInA bIjA (ba0va0mAM)(3) -zrI juduM 4)-thI UlaTu (5)kSudra; nIca itaratasa, itaratra a0 judI rIte ; bIjI rote (2) anyatra ; bIje ThekANe itarathA a0 bIjI rIte; UlaTI rIte (2) nahi to itaretara sannA0, vi0 paraspara; anyonya itaredhus a0 vIje divase itas a0 ahIMthI ; AthI; A samayathI; A sthaLathI; A bAjuthI (2) ahIM; A bAju; mAre pakSe (3) A kAraNathI (4) A duniyAmAMthI itas- itas a0eka vAju-bIjI vAju itastataH a0 ahIM nahIM ; Ama tema iti a0 prakAra, uddezya, kAraNa, AdhAra, dRSTAMta, abhiprAya tathA vAkyasamApti dave (2) utAro karelo bhAga darzAvavA aMte mukAya (avataraNacihnamA arthamAM) itikatha vi0 vizvAsa na mUkavA lAyaka (2) naSTa-bhraSTa itikathA strI0 nirarthaka vAta itikartavya vi. amuka vidhi pramANe karavA yogya (2) na0 kartavya : pharaja itikartavyatA strI0 Avazyaka kartavya (2) karavaM joIe te kArya . itivRtta na0 vanAva; hakIkata; vRttAnta (2) kathA; vArtA itiha a0 A pramANe; paraMparA pramANe itihAsa puM0 daMtakathA ke paraMparAthI cAlatI AvelI vAta (2) bIrakathA (3) tavArIkha ; bhUtakALanuM vRttAMtaH istham a0 A pramANe ; te pramANe .. itthaMbhUta vi0 A prakAre banelaM ityartha puM0 tAtparya ; bhAvArtha ; TUko sAra ityarthama a0 AhetuthI ityAdi vi0 vagere. idam sa0 nA0, vi0 'A' (2) a0 A prakAre; A pramANe idaMtana vi0 A samayana; vartamAna idAnIm a0 have; hamaNAM; AjakAla (2) A samaye paNa idAnIMsana vi0 hamaNAMnaM; Adhunika iddha ('iMdh'na bhU0 kR.0) vi0 saLagAvelu pradIpta (2) prakAzita; tejasvI (3) cokhkhaM; svaccha (4) paLAyelaM; anusarAyelu (AjJA) (5) na0 tApa; taDako (6) teja; dIpti (7) Azcarya iddhadIdhiti puM0 agni iddhA a0 ughADu; khullaM; spaSTa idhma puM0 baLataNa; iMdhaNa ina puM0 sUrya (2) rAjA; svAmI inakAMta puM0 sUryakAMta maNi ibha puM0 hAthI ibhya vi0 zrImaMta ; dhanika (2) puM0 rAjA (3) hAthInI mahAvata iyata vi0 ATalaM; eTalaM iyattA strI0 ATalApaNuM (2) pramANa; parimANa (3) sImA; hada prakAmA irammada puM0 vIjaLInA kaDAkA sAtheno irA strI0 pRthvI (2) vANI (3) sarasvatI (4) jaLa (5) anna irAvat vi0 khAnapAnathI sukhI iriNa na0 khAravALI jamIna ireza puM0 parabrahma ; viSNu pheMkavaM ila 650, 10 u0 jarbu (2) UMdha, (3) ilA strI0 pRthvI (2) gAya (3) vANI ilAdhara puM0 parvata ilAvRtta na0 pRthvInA natra khaMDo (varpa) mAMno eka khaMDa iva a0 peThe ; jema (2) jANe ke (3) kadAca ; kyAMka ; thoDuka (4) (praznArtha zabdo sAthe) kharekhara -- zu'? iSa 650 icchati icchavaM (2) pasaMda kara (3) prApta karavA yatna karavo Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iSa (4) saMmata thavuM ( 5 ) apekSA rAkhavI (6) yAcabuM iSa puM0 Aso mahino iSikA strI0 muMja ghAsanI vacalI saLI (2) zara (baru) nuM rADuM iSu puM0 bANa ikAra puM0 bANa banAvanAra iSudhi puM0 bANano bhAtho iSTa ('iSa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 iccheluM (2) hitAvaha (3) priya; managamatuM (4) yogya (5) pUjeluM (6) yajJa vaDe pUjeluM (7) kalpeluM ( gaNita ) ( 8 ) puM0 priyajana; premI ( 9 ) pati ( 10 ) mitra (11) na0 icchA (12) yajJa iSTakA strI0 IMTa iSTakAmaduhU vi0 icchita phaLa. ApanA iSTadeva pu0, iSTadevatA strI0 priya - potAnI AsthAno deva (2) kuLadeva iSTabhAgin vi0 potAnuM iccheluM jene maLadhuM che tevuM iSTApatti strI0 icchelaM banavuM te (2) viruddha pakSa taraphathI anukULa kArya ke dalIla iSTApUrta na0, iSTApUrti strI0 yajJayAgathI tathA vAvakUvA karAvavAthI thatuM puNya iSTi strI0 eka jAtano yajJa iSyat vi0 bhaviSyanuM ; bhAvi ibvasana, iSvastra na0 dhanuSya iSvAsa puM0 dhanuSya ( 2 ) dhanurdhArI yoddho isa a0 krodha, duHkha ke zoka darzAve iha a0 ahIM (2) A duniyAmAM (3) A samaye ihatya vi0 ahIM; A duniyAnuM ihaloka puM0 A duniyA; A jIvana ihAmutra a0 A lokamAM ane paralokamAM iMg 1 u0 hAlavu; kaMpavuM ( 2 ) javuM iMga vi0 jaMgama; asthira iMgita ('iMg' nuM bhU0 kR0 ) vi0 hAleluM; 87 iMdriyasukha kaMpelu (2) na0 izAroM; saMketa ( 3 ) manovikAranuM bAhya cihna - ceSTA (4) manano gupta bhAva iMgudI strI0 eka vRkSa; iMgoriyo iMdirA strI0 lakSmI ( 2 ) zobhA ; kAMti iMdivara na0 bhUruM kamaLa iMdidira puM0 moTo bhamaro iMdIvara na0 bhUruM kamaLa iMdu puM0 caMdra ( 2 ) kapUra iMdukAMta puM0 caMdrakAMta maNi iMdumatI strI0 pUrNimA (2) aja rAjAnI iMdumauli puM0 zaMkara; ziva iMduzekhara puM0 juo 'iMdumauli' iMdUra puM0 uMdara patnI iMdra puM0 devono rAjA (2) meghono rAjA (3) adhipati; zAsaka ( 4 ) rAjA (5) AtmA; jIva (6) te te vargamAM 'zreSTha', 'uttama' evo artha darzAve (udA0 nareMdra mRgeMdra ) iMdrakIla puM0 maMdara parvata iMdracApa puM0 meghadhanuSya iMdrajAla na0 jAdu; najarabaMdhI iMdranIla puM0 nIlama iMdramaha puM0 iMdranI pUjA mATeno utsava (2) varSARtu iMdramaha - kAmuka puM0 kUtaro iMdraloka puM0 svarga iMdrazatru puM0 prahlAda (2) vRtra iMdrAnuja puM0 viSNu; upendra iMdrAyudha na0 vajra ( 2 ) iMdradhanuSya iMdrAri puM0 asura rAkSasa iMdrAsana na0 iMdranuM siMhAsana iMdriya na0 zarIranuM jJAna tathA karma mATenuM (bAhya ke AMtara) sAdhana iMdriyagocara vi0 iMdriyothI joI zakAya ke samajI zakAya evaM (2) puM0 iMdriyano viSaya iMdriyagrAma na0 iMdriyono samUha iMdriyasukha na0 viSayabhoganuM sukha + Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISat iMdriyArAma iMdriyArAma vi0 viSayAsakta iMdriyArtha puM0 zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza-e pAMca iMdriyonA viSayomAno dareka iMdha 7 A0 saLagAvaq; pradIpta karavU iMdhana na0 saLagAvaq te (2) lAkaDAM; baLataNa Cho I puM0 kAmadevanuM nAma; madana (2) strI0 lakSmI (3) a0 nirAzA, duHkha, zoka, krodha, anukaMpA tathA saMbodhanano artha darzAve I 4 A0 jaq (2) 2 pa0 jaq (3) pahoMcavU (4) vyApa IkS 1 A0 jovU ; avalokavU(2)gaNavaM - mAnavU (3) dhyAnamA leva; kALajI rAkhavI (4) vicAra (5) jarUra hovI (6)sAraM ke khoTu bhAgya jog IkSaNa na0 jovu te (2) AMkha (3) dRSTi ; darzana (4) darakAra ; kALajI IkSA strI0 dRSTi ; najara (2) ava lokana ; vicAraNA IkSikA strI0 dRSTi ; najara (2) AMkha IkSita ('IkS 'na bhU0 kR0) vi0 jovAyela; avalokAyelu (2) na0 dRSTi (3) AMkha IDa 2 A0 stuti karavI;prazaMsA karavI IDya vi0 prazaMsA - stuti karavA yogya Iti strI0 ativRSTi, anAvRSTi, uMdara, tIDa vagereno upadrava IdakatA strI0 jAta guNavattA(iyattA' - "jayo' thI UlaTuM) IdakSa, Idaza vi0 AvaM; A prakAranaM IpsA strI0 prApta karavAnI icchA (2) icchA na0 icchA Ipsita vi0 icchelaM ; priya ; iSTa (2) Ir 2 A0, 150 ja; hAlaq (2) 10 u0 pheMkavu (3) uzkeravU; prera (4) uccAra; kahevU (5)halAva; gatimAna karavU (6) kheMca ; AkarSava IriNa na0 Ukhara - verAna jamIna Irita ('Ir na bhU0 kR.0) vi0 mokalAyelu (2) uccArAyelU IryA strI0 bhikSucaryA IrSA strI0 jao IrSyA' ISita na0 IIye 150 IrSyA karavI IrSyA strI0 adekhAI IrSyAlu vi0 adekhnu Iza 2 A0 rAjya karavaM; adhikAra calAvavo (2) zaktimAna hovu (3) uparIpaNuM kara (4) paravAnagI ApavI (5) mAlika hovU Iza vi0 mAlika - svAmI hoya tevaM (2) zaktimAna (3) puM0 adhipati (4) pati ; svAmI (5)zaMkara (6)paramezvara IzAna puM0 zaMkara (2) rAjA; svAmI Izitavya vi0 adhIna ( jenA upara IzapaNu cAle) IzitA strI0 prabhutA - zreSThatA (2) ATha siddhiomAMnI eka Izita 50 paramezvara Izvara vi0 sattAdhIza (2) dhanavAna; zrImaMta (3) puM0 rAjya karanAra - rAjA; adhipati (4) zrImaMta mANasa (5)pati (6) zaMkara (7) paramezvara IzvarabhAva puM0 prabhutA; rAjyakApaNu ISat a0 thoDu; jarA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISatkara ISatkara vi0 thoDaM karanAeM (2) sahe- lAIthI thaI zake tevU(3)na thoDaM; alpa ISatpuruSa puM0 halako-nIca mANasa ISaduSNa vi0 thoDaM garama ISadUna vi0 pUru nahi tevU; thor3e ochu| ISA strI0 gADI ke gADAnI Uva (2) haLano dhoriyo [(3) bANa ISikA strI0 pIchI (2) juo iSikA' ucchala ISira puM0 agni Iha, 1 A0 icchavaM (2) meLavavA yatna karavo IhA strI0 icchA (2) prayatna (3)ceSTA IhAmRga puM0 varu (2) banAvaTI mRga (3) eka jAta, nATaka Ihita ('Iha,'nuM bhU0 kR0) vi0 icchelaM (2) na0 icchA (3) yatna (4)ceSTA u a0 krodha, anukaMpA, AzA, dayA, saMmati, nizcaya, Azcarya, anumAna tathA saMbodhananA arthamAM vaparAya (2) 'atha' 'na' ane 'kim' sAthe mukhyatve Ave che (juo 'atho', 'no', 'kimu') u-u a0 eka tarapha - bIjI tarapha ukta ('vac'- bhU0 kR0)vi0 bolAyelaM; kahevAyelu (2) na0 kathana ukti strI0 bhASaNa; kathana (2) kahevata uktha na0 stotra ukSa 1, 6, u0 chAMTaq (2) bahAra pheMkavaM ukSaNa na0 chAMTaq te (2) jala chAMTIne pavitra karavU te ukSan puM0 baLada upa vi0 AkarUM; jalada (2) krodhI (3) bihAmaNu (4) jabalaM ucita ('uc' na bhU0 kR0)vi0 yogya; ghaTita (2) rojarnu; paricita ; TevAyelaM ucca vi0 UMcu; unnata (2) moTuM; tIvra uccakaiH a0 UMcethI uccaTa 150 cAlyA javU; adRzya thavU -preraka0 DarAvI kADhavU; hAMkI * kADhaq (2) nirmULa karavaM; nAza karavo uccaya pu0 samUha; Dhagalo (2) unnati; AbAdI (3) vastranI gAMTha (4) vINavU - ekaLu kara, te (phUla) uccar (ud + car) 150 UMce caDavU (2) nIkaLavU (avAja) (3) uccAravaM (4) 1 A0 tajavaM (5) bevaphA novaDavU (6) ullaMghana karavU (7) -nI upara caDaQ uccala 1 pa0 cAlavA mAMDa; javA nIkaLavU (2) dUra cAlyA javU; nIkaLI paDavU uccATana na0 dUra karavU te (2) kheMcI kADha, te (3) eka abhicAra-prayoga uccAra puM0 uccAra te; uccAraNa (2) viSTA uccAvaca vi0 UMcaM ane nIcaM ucci (ud+ci) 5 u0 ekaLu karavU (2) vINa uccadviS vi0 sabaLa zatruovALaM uccarvAda puM0 moTI prazaMsA uccas a0 UMce (2) moTA avAjathI (3) jorathI (4) (vizeSaNanA arthamAM) UMcuM; khAnadAna; vikhyAta uccaiHziras vi0 udAtta manavALU; ucca padavIvALU uccaiHzravas puM0 iMdrano ghoDo ucchanna vi0 nAza karAyelaM (2) lapta ucchala (ud+zal) 1 u0 UchaLavU Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchAdana . uta ucchAdana na0 AcchAdana (2) sugaMdhI padArthothI zarIranaM mArjana / ucchAstra vi0 zAstraviruddha (2) zAstranuM ullaMghana karanAraM ucchikha vi0 UMcI zikhA-kalagIvALU (2) UMcI zaga-jvALAvALaM ucchikhaMDa vi0 pIchAM UMcAM karyAM hoya tevU (mora) ucchid 7 u0 uccheda karavo -karmaNi na maLavaM; abhAva hovo ucchinna vi0 uccheda karela (2) nIca; adhama pra tApI; khAnadAna ucchiras vi0 UMcA mAthAvALU (2) ucchilIdhra vi0 bilADInA Topa UMcA thayA hoya-UgyA hoya tevU ucchiSTa vi0 e(c); boTelaM (2) khAtAM vadhelu (3) na0 yajJa ke bhojanamAthI vadhalaM ucchUna vi0 sUjI gayelu; phUlI gayelaM ucchRkhala vi0 uddhata (2) svecchAcArI; niraMkuza te (2) samULa nAza uccheda puM0, ucchedana na0 chedavU-kApavaM ucchopha puM0 phUlI jaq te ucchoSaNa vi0 sUkavI naakhnaaeN| ucchya, ucchrAya puM0 UgavaM te (2) UMcu karavaM te (3) UMcAI; unnati (4) vRddhi ; Adhikya ucchita vi0 UMcu (2) unnata (3) samRddha (4) garviSTha ucchavas 250 zvAsa levo (2) dhIraja dharavI; nirAMtano zvAsa levo (3) kholavU (4) nisAso nAkhavo (5) DhIla thaq; chUTI jaq (gAMThay) ucchvasita vi0 zvAsa letuM (2) khIlelaM; sphuratuM; tAju thayelaM (3) AzvAsana pAmelaM (4) pIMkhAI gayelaM (vALa) (5) bhaMsAI gayelaM (6) na0 zvAsa ; prANa (jIvita) (7)nisAso ucchavAsa puM0 zvAsa; prANa (2) nisAso (3) AzvAsana (4) maraNa vakhatano zvAsa cAlavo te (5) copaDItuM prakaraNa ke vibhAga (6) vadhavaM te; UMcaM Avaq te ucchavAsita vi0 AzvAsita karelu (2) UMcu karela (3) DhIlaM thayelaM; chUTI gayelu vadha karavo ujjas 4 50, -preraka0 vinAza karavo; ujjAgara vi0 uzkerAyelaM ujjighra vi0 sUcanAeM ujjihAna ('uddhA' 3 A0 nuM va.kR rUpa) vi0 tajatuM (2) UMcu karatuM - caDAvatuM ujjUMbha 1 A0 bagAsu khAvaM (2) vikAsa pAma ; khIlaq (3) bhAnamAM Avaq ujjUMbhaNa na0, ujjRbhA strI0 bagAsuM khAvaM te (2) vadha-vikAsa pAma te ujjvala 1 pa0 prakAza -preraka0 ujALad; prakAzita karavU ujjvala vi0 UjaLaM; dedIpyamAna ujjha 6 pa0 tyAga karavo (2) pheMkavaM; nAkhavaM ujjhita ('ujjh' nuM bhU. kR.) vi0 tajelaM (2) nAkhelaM; reDelu uTaja puM0, na0 jhupaDI; paNazALA uDheMkana na0 TAMkavU te; chApavaM te uDu strI0, na0 tAro; nakSatra (2) na0 pANI uDupa puM0, na0 hoDI; hoDakuM uDupa, uDupati, uDurAja puM0 caMdra uDDayana na0 UMce UDavU te bhISaNa uDDAmara vi0 zreSTha; saMmAnanIya (2) uDDI (ud + DI) 1 A0 UMce UDavU uDDIna vi0 UDatuM (2)na0 UMce UDavU te ut a0 prazna, tarka, saMzaya, atipaNuM, upara -e artha batAvanAra udgAra Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uta utsAta uta a0 prazna, saMzaya, anizcitapaNuM, virodha,samudAya, ati tathA vikalpa-e artha dazavi (2)pAdapUraNa artha vaparAya uta ('ve' na bhU0 kR0) vi0 vnnaayekheN| (2) sivAyelaM uta vA a0 athavA; ane; vaLI utAho, utAhosvit a0 saMzaya ke / praznano bhAra drshaave| utka vi0 utkaMThita (2) udvigna (3) zUnyamanaska (4) puM0 icchA utkaca vi0 vALa UbhA thayA hoya tevU (2)vALa vinAnu (3)pUrepUruMkhIlelaM utkaTa vi0 moTu (2)tIvra ; prabaLa (3) najare paDe tevaM; spaSTa (4) matta; unmatta (5) garviSTha (6) viSama ; muzkela / utkara puM0 samUha; Dhagalo (2)kacarAno Dhagalo ; ukaraDo (3)lUmakhaM ; jhUmakhaM utkarSa puM0 UMce kheMcavU te (2) abhivRddhi; adhikatA (3) baDAI; AtmazlAghA [atyaMta utkala vi0 dayA upajAve tevU (2) utkalApa vi0 pIchAMno kalApa UMco ko hoya tevU utkalikA strI0 ciMtA; asvasthatA (2) AturatA (3) kaLI (4) taraMga; mojUM utkaSaNa na0 kheDavaM te utkaMTha vi0 Atura; utsuka AzA utkaMThA strI0 tIvra icchA; AturatA (2) utkaMdhara vi0 DokuM UMcuM karelu utkira vi0 UMce urADanAruM (samAsane aMte) [(2) kotarelu utkIrNa vi0 UMcu urADelu; Dhagalo karelu utkula vi0 kulane kalaMka lagADanAruM utkardana na0 ThekaDo; kudako utkUla vi0 kinArA upara thaIne vahetuM utkRt 650 kApavU; katala karavU utkRSa 150 UMce kheMcaq (2)vaddhi karavI (3) AkarSaNa kara, (4) kheMcI kADhavU utkRSTa vi0 kheMcI kADhelaM; upara kheMcelaM (2) zreSTha (3) ghaj; vadhAre (4) kheDelaM (5) khaNelaM (6)ukhADI kADhelu (7) AkarSelaM utka 650 [utkirati ] urADaq (2) Dhagalo karavo (3) khodavU (4) kotaravU utkRta 10 10 [utkIrtayati ] jAhera karavU; vikhyAta karavu ; prazaMsA karavI utkoca puM0 lAMca ; ruzavata utkoTi vi0 aNIvALU utkram 1 u0[utkrAmati-kramate, 450 utkrAmyati ] UMce jaq - caDavU (2) udaya pAmavaM (3) ullaMghana kara, (4) nIkaLI jaq; cAlyA jaI (5) maraNa pAma utkrAMta vi0 bahAra nIkaLI gayelaM (2) oLaMgI gayelaM (3) UDI gayelu (raMga) utkrAMti strI0 UMce athavA bahAra jaq te (2) maraNa pAma te utkruz 150 moTethI bUma pADavI (2) pokAravu (3) jAhera karavU utkroza puM0 pokAra; bUma; cIsa (2) jAherAta utkSip 650 pheMkavaM; pheMkI devaM (2) UMcuM karavU; TaTAra karavU utkSipta vi0 UMcaM pheMkelaM (2) UMcaM TekavelaM-karelu (3) abhibhUta thayelu (4) ukhADI nAkhelaM; phaikI dIdhelaM; kADhI nAkhelaM utkSepa puM0 UMce pheMkavaM te ; UMcu karavU ' te (2)mokalabuM te (3) pheMkI devaM te / utkhan 150 khodI kADha, (2) ukheDI nAkhavU-nirmULa karavU (3) kheMcI kADhavU (4) bahAra kADhavU (jemake, myAnamAMthI talavAra) utkhAta vi0 khodekheM (2) kheMcI kADhelu (3) nirmULa karAyelu (4) na0 khADo-khaiyo Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttaTa uttaTa vi0 kinArA upara thaIne vahetuM uttap (ud + tap) 150 tapAvaq (2) saMtApa, [thayela (3)saMtApelaM uttapta vi0 tapAvelu ; tapelu (2) gusse uttam 4 pa0 ciMtAtura thaq; vyAkuLa thae~; saMtApa pAmavo uttama vi0 zreSTha (2) mukhya (3)prathama uttamarNa puM0 leNadAra uttamAMga na0 zarIranuM mukhya aMga - mAthu uttara vi0 uttara dizAna (2) uparana - UMcu (3)zreSTha; mukhya (4) (samayanA kramamAM) pachI, (5) bhaviSya-; aMtana (6) adhika; vadhAre (7) caDiyAtuM;-thI para;-thI bahAra (8) DAbu (9) yukta; sahita; -nuM mukhyatve banelu ; anusarAtuM (10) puM0 bhAvi pariNAma ; bhaviSyakALa (11) na0 uttara; javAba (12)bAkInuM - zeSa te (13) AcchAdana (14) uttara dizA (15)zreSThatA; caDiyAtApaNu (16) pariNAma (17) Adhikya uttarakAya puM0 zarIrano uparano bhAga uttarakAla vi0 bhaviSya- (2) puM0 bhaviSyano samaya kriyA uttarakriyA strI0 maraNa pachInI aMtima uttaratra a0 pachIthI; AgaLa (2) bIjI bAju ('pUrvatra' thI UlaTuM) (3) uttara tarapha tevaM; uddhata uttaradAyaka vi0 sAmo javAba Ape uttarapakSa puM0 uttara athavA DAbI bAju (2) kRSNapakSa (3) vAdamAM pachInojavAbarUpa bhAga ('pUrvapakSa'thI UlaTuM) uttarapatha puM0 juo 'uttarApatha' uttarapazcimA strI0 vAyavya khUNo uttarapUrvA strI0 IzAna khuNo uttaram a0 upara (2) pachI uttaramImAMsA strI0 vedAMtadarzana (pUrvamImAMsA pachI-) THARTH uttAra uttaravayas na0 vRddhAvasthA; ghaDapaNa uttaraMga vi0 UchaLatAM mojAMvALU (2) UchaLatuM uttaraMgi vi0 hAMphataM [vAraso uttarAdhikAra puM0 vArasa tarIkeno haka; uttarApatha puM0 uttarano mArga, dizA ke pradeza rAziSaTkamA jaq te uttarAyaNa na0 sUryanuM uttara taraphanA uttarArdha puM0, na0 zarIrano uparano ardha bhAga (2) graMthano pAchalo ardha bhAga uttarAsaMga puM0 uttarIya vastra uttarAhi a0 uttare; uttara bAjue uttarIya, uttarIyaka na0 upara oDhavAnu vastra uttareNa a0 uttara tarapha; uttare uttaredhus a0 bIje divase; pachIne divase uttarottara vi0 adhikAdhika; vadhu ne vadhu; hameza vadhatuM jatu (2) na0 pratyuttara uttarottaram a0 vadhAre ne vadhAre (2) satata uttaMbha (ud+staMbh) 5, 9, pa0 Teko Apavo -preraka0 vadhAravaM (2) uzkera, uttaMbha, puM0, uttaMbhana na0 Teko Apabo te (2) AdhAra uttaMsa pu0 ghareNuM (2) zirobhUSaNa; kalagI (3) karNabhUSaNa [karela uttaMsita vi0 zirobhUSaNa tarIke dhAraNa uttAna vi0 vistRta; pahoLaM karelu (2) moM UMcaM rahe tema - cattuM - pITha upara sUtelu (3) ughADelaM ; UMcu karelu (4) khullu; saMkoca vinAnuM (5) chIcharuM uttAnahRdaya vi0 khullA hRdayavALaM uttApa puM0 khUba garamI (2) saMtApa; trAsa (3) jusso (4) gusso (5) ciMtA uttAra puM0 upara thaIne laI jaq te (2) pAra karavaM te (3) kinAre UtaravU te (4) bacAva te (5) -thI aLagA thaQ - chUTaq te Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttAraNa 93 utpijala uttAraNa vi0 pAra karAvanAeM; bacAva- utthApana na0 utthAna karavU te (2) nAeM (2) na0 pAra Utaravu te (3) samApti bacAva te (4)pAra laI jarbu te / utthita ('utthA'nubhU0 kR0)vi0UThelu; uttAla vi0 moTuM; jabalaM (2) bhAre; Uthayelu (2) UMcu thayelu (3) bacAvelu tIvra (avAja) (3) bhayaMkara; jhanUnI (4) pedA thayelu (5) udyamI (6)pArcha (4) muzkela; kaThina (5) pragaTa; UchaLelu (7) UMcuM; ucca spaSTa (6) zreSTha; uttama (7) UMcaM utpakSman, utpakSmala vi0 pApaNa UMcI uttAvala vi0 utAvaLaM karI hoya te, uttija -preraka0 pa0 prera; uzkeravaM utpaT 10pa0 ukhADI nAkhavU; upADI uttIrNa vi0 pAra Utarelu (2) bacI gayelu nAkhavu (2) kheMcI kADhaq (3) dUra karavaM (3) abhyAsa pUro karelu; anubhavI; utpat 150 UDavU; UchaLavU ; nIkaLavU kuzaLa (4) upakAramAMthI mukta thayelu (2) kUdaQ (3) utpanna thaq; pedA thaq uttuMga vi0 UMcu; ghaNuM UMcaM utpatana na0 UchaLavU te; UDavU te; uttu (ud+ta) 150 tarI jarbu (2) nIkaLavU te (2) kUdaq te (3) utpatti bahAra nIkaLI Ava (pANImAMthI) utpatAka vi0 patAkAo pharakatI hoya (3)pAra karavu (muzkelI) (4) nIce - UMcI caDAvI hoya tevU UtaravU (5) choDI devU utpatti strI0 janma ; pedAza ; prAdurbhAva uttejana na0 protsAhana; uzkeraNI;preraNA (2) mULa kAraNa (3) lAbha ; pedAza (2)dhAra kADhavI te (3) mokalavU te utpatha puM0 khoTo mArga ; avaLo mArga uttejita vi0 uzkerela (2) mokalelaM utpad 4 A0 janmakuM; utpanna thaq (3) vAra kADhelu zaNagArelU (2) banavaM; thavaM uttoraNa vi0 UMcA toraNa-kamAnathI utpanna vi0 janmelaM (2)nIpajelaM ; banelaM uttha vi0 (samAsane aMte) utpanna thayelaM; (3) prApta thayelu ; meLavelu ; kamAyelaM UThelu; nIpajelaM (2) UbhaMthatu; nIkaLatuM utpala na0 kamaLa; bhUru kamaLa utthA (ud+sthA) 150 [uttiSThati] utpalAkSa vi0 kamaLa jevI AMkhovALU UbhA tha; UThavU (2) Ugarbu (sUryana) (3) utpATana na0 nirmaLa karavaM te choDI devu ; viramad (4) pArcha UchaLavU utpAta puM0 UchaLavU te (2) kUdaq te (5)maLavU; hAMsala thaq ( 6 ) sabaLa tharbu (3) anAvRSTi, rogacALo vagere utpanna (7) pharI sajIvana thaQ (8) sakriya thavAnuM sUcana karato aniSTa banAva (4) banavU; yatnavAna thavaM (9) caDiyAtA tharbu Aphata ; vipatti -preraka0 utthApayati] UMce karavU; utpAda puM0 utpatti UbhaM karavu (2) urADavU (dhULane) (3) utpAdaka vi0 utpanna karanAru (2)prApta uzkera; prerata (4) sajIvana karavU karAvanAeM (3)paM0 pitA (5) Teko Apavo ; puSTa kara utpAdin vi0 utpanna thayelu (2) utpanna utthAna na0 UThavU te ; U, thaq te (2) karatuM (samAsamAM cheDe) udaya pAma te; UgavU te (3) jAgavU utpAdya vi0 utpanna karavA yogya; te (4)pedA thaq te ; utpatti (5) pharI utpanna karAya evaM sajIvana tharbu te (6) udyama ; puruSArtha utpijara, utpijala vi0 pAMjarAmAthI (7) yuddha mATenI taiyArI chUTelu (2) gAbhalaM; vyAkuLa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpIDa utpIDa 10 pa0 dabAvavaM (2)nicova (3) pIlavu (4) kleza Apavo utpIDa vi0 - nI sAthe dabAtuM (2) puM0 dabAva- nicovaq te (3) dhasI Avato pravAha - jatho(4) upara thAne vaheto vadhArAno pravAha (5) phINa utprabaMdha vi0 satata; avirata / utprAsa puM0, utprAsana na0 mazkarI; kaTAkSa; ThaThcho utprekSa (ud + pra + IkS ) 1 A0 UMce jovU (2) AzA rAkhavI (3) jovU (4) kalpanA karavI (5)yAda karavU utprekSA strI0 dhAraNA; kalpanA (2) bedarakArI utplava puM0 kUdako utplu 1 A0 kUdavu (2)UchaLavU (3) upara tarI Avaq-taravU utphAla puM0 kUdako; chalaMga utphulla vi. khIlelaM; vikaselaM utsa puM0 phuvAro; jharaj utsakta vi0 AbAda-samRddha thatuM utsad 110 utsIdati nAza pAmavaM utsanna vi0 ucchinna ; naSTa utsarga puM0 tajavaM te; choDavU te (2) reDavU te (3) bakSisa ; bheTa (4) chUTuM mUkavu te (udA0 vRSotsarga) (5) balidAna; mAnatAmAM mAnelI vastu ApavI te (6) kharca kara te (7) maLamUtranu visarjana (8) samApti (vrata ke abhyAsanI) (9) sAmAnya niyama ('apavAda'thI UlaTuM) utsapin vi0 upara sarakatu (2) UMce UDatuM; UMcu (3) oLaMgI jatuMpArarnu (4) AgaLa AvatuM- dekhAtuM / utsava puM0 ujANI; occhava; AnaMdano divasa (2) khuzI; AnaMda (3) utkaTa icchA utsaha, 1 A0 zaktimAna tharbu (2) hiMmata karavI; prayatna karavo (3) umaMga dAkhavavo utsaMga puM0 khoLo (2) saMbaMdha; saMsarga (3) aMdarano bhAga; madhya bhAga (4) uparano bhAga (5)nitaMba (6)parvatanI kinArI utsAda puM0, utsAdana na0 vinAza (2) mAliza ; gadaDavU te (paga vaDe) / utsAraNa na0 (rastA parathI) bAjue khaseDavU te; haTAva te utsAha puM0 udyoga; udyama (2) umaMga; hoza (3) prayatna; khaMta usikta vi0 sIMcAyelaM-chaMTAyelaM (2) abhimAnI; ghamaMDI (3) chalakAtuM (4) gAMDiyu; asthira utsic 6 pa0 [utsicati] sIMca; chAMTavaM (2) abhimAna kara utsuka vi0 Atura; hozIla (2) adhIru; becena (3) Asakta (4) ciMtAtura utsUtra vi0 (dorAmAMthI)chUTuM paDI gayelaM (2) niyamathI bahAra jatuM utsa -preraka0 kADhI mUkavU; dUra karavU; bAjue khaseDavU utsRj 6 pa0 bahAra kADhavU; pheMkavRM (2) tajavU; choDI devaM (3)vAva; ropavU (4)Apa ; bakSavaM (5) (koI sthaLe) mokalavu (6) kADhI mUka utsapa 150 pAse sarakavU - javaM utsRSTa vi0 tyajI dIdhelu (2) Apelu (3)vAparelaM; upayogamA lIdhelaM (4) reDelu; choDelu utseka puM0 sIMcaq-chAMTaq te ; abhiSeka (2) chalakA te (3) abhimAna; ghamaMDa utsedha vi0 UMcu (2) puM0 UMcAI (3) jADApaNuM ; phUlelA hovApaNuM (4) zarIra (5) mahAnatA; bhavyatA karavI utsmi 1 A0 hasI kADha; majAka ud a0 zreSThatA, uccatA, viyoga, abhAva, lAbha, prasiddhi, Azcarya, ciMtA, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsa mukti, zakti - vagere arthamAM vaparAya (nAma ane kriyApada pUrve) uda, udaka na0 jaLa ; pANI udakakArya na0 dehazuddhi (2) pitRtarpaNa; zrAddha vArasadAra udakadAtR vi0 zrAddha karanA9 (2) udakAMta puM0 jaLAgayano kinAro / udakuMbha puM0 pANIno ghaDo / udana vi0 UMcI aNIvALu (2) UMcu (3) moTuM; vistRta (4) udAra;bhavya ; utkRSTa (5) vayovRddha (6) tIva; bhayaMkara; asahya (7) uzkerAyelu; jhanUnI udanaplutatva na0 UMcI chalaMga ke kUdako udaGamukha vi0 uttara tarapha movALaM udaca vi0 UMce janAru (2) uparavAsa Avelu (3) uttara taraphanu (4) pachIjeM; pAchalu udadhi puM0 samudra ; mahAsAgara udadhikanyA strI0 lakSmI udadhimekhalA strI0 pRthvI udadhisutA strI0 lakSmI jAya) udan na0 pANI (samAsamAM n' UDI udanyA strI0 tarasa udanvat puM0 mahAsAgara udapAtra na0 jaLapAtra udapAna puM0, na0 nAnuM khAbociyu (2) kavA pAsenI kuMDI; kUvo udapIti strI0 pANI pIvAna sthaLa udaplava puM0 jaLapralaya udabiMdu puM0 pANI TI' udabhAra puM0 megha (2) pUra udaya puM0 caDavU te, UgavU te; vRddhi, unnati (2)pragaTa tharbu te ; utpatti (3) saMpatti; lAbha ; utkarSa (4)pariNAma ; phaLaprApti ; siddhi (5) vyAja (6) AmadanI; mahesUla (7)eka kalpita parvata, jenI pAchaLathI sUrya udaya pAme cha ema manAya che (8) prAraMbha udayana na0 UgavU te ; udaya udara na0 peTa (2) aMdarano bhAgamadhyabhAga (3) yuddha - mArAmArI; vadha - katala udaraMbhari vi0 potAnuM peTa bharanAeM; svArthI (2) akarAMtiyuM khAnAeM udarka puM0 aMta (2) pariNAma (3) bhaviSya -- bhaviSyakALa (4) caDiyAtA hovU te ucis vi0 saLagatuM; prakAzita; tejasvI (2) puM0 agni udavAsa puM0 pANImAM rahe te ; pANImAM rahI tapa karavU te udavAha puM0 megha udazru vi0 AMsu sAratuM; raDatuM udas 4 pa0 UMcuM karavaM - dharavaM. (2) nIce pheMkavaM (3)dUra kara;nAbUda karavU udahAra vi0 pANI vahI lAvanAru (2) puM0 vAdaLa udaMca vi0 juo 'udaca' udaMca 1 u0 UMcaM karavU; UMcu caDAva, (2) uccAra (3) a0 kri0 UMce caDavU; upara dhasavaM pANInuM vAsaNa udaMcana na0 pANI kADhavAnI Dola; udata puM0 samAcAra; khabara udaMbhas vi0 pANIthI bharelaM udAtta vi0 ucca ; zreSTha (2) udAra (3) prakhyAta (4) UMcu (svara) udAna puM0 zvAsa upara kheMcavo te (2) zarIramAMnA pAMca prANavAyuomAMno eka (3) AnaMdano udgAra (bauddha0) udAyudha vi0 zastra ugAmyAM hoya tevU udAra vi0 sakhI dilanudAnazIla (2) khullA mananu; nikhAlasa (3) pramANika (4) suMdara; manorama (5) ucita; yogya (6) puSkaLa (7) moTuM; bhavya udAram a0 moTethI; moTe avAje (2) dalIlo vaDe udAs 2 pa0 udAsIna rahevaM; vekikara rahe (2 taTastha raheva (3)niSkriya raheba Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAsa udga udAsa, udAsIna vi0 nirapekSa ; taTastha ; bephikara (2) virakta; viSayo tarapha aprItivALaM dRSTAMta udAharaNa na0 kahe te ; bolavU te (2) udAha 150 kahe; uccAraQ (2) dRSTAMta tarIke TAMka udAhRta vi0 kaheluM; kahevAyelu (2.) nAma daIne bolAvelu (3) dRSTAMta tarIke TAMkelaM udi 150 udaya pAmavaM; UgavaM udi 2 pa0 UMcaM Avaq; UgavU (2) utpanna tharbu (3) bahAra jaq; cAlyA javU (4) sAmA UbhA raheg; sAmA tharbu (5) unnata thaq; vadha udita ('udi' - bhU0 kR0) vi0 UgelaM; UMce caDelu (2) unnata; UMcu (3) vRddhi pAmelu (4) utpanna thayela (5)vikhyAta (6) zarU thayelaM; AraMbhAyelaM (7) jAgelaM; UThelaM (8) sajja; taiyAra udita ('vad'na bhU0 kR0) bolAyela; uccArAyelaM uditvara vi0 UgatuM; UgeluM (2)caDiyAtuM udIkSa 1 A0 UMce jovU; tarapha jovU (2) apekSA rAkhavI; rAha jovI udIcI strI0 uttara dizA taraphana udIcIna vi0 uttara dizAna uttara dizA udIcya vi0 uttara dizAmAM AvelaM (2)puM0 sarasvatI nadInI uttara tathA pazcima taraphano pradeza udIra 2 A0 UMce caDavU; UThavU (avAja) (2) UpaDavaM (javA ke AvavA) (3) upara caDa, (4) utpanna tharbu -preraka0 UMcu karavU (2) uccAra,; bolavU (3) nAma pADavU (4) pheMkavu; nAkhavU (5) pragaTa karavU (6) prera; uttejavU (7) pariNamAvaq udIraNa na0 uccAra te ; bolavU te; kahe te (2) pheMkavu te (astra) udIrNa ('udIr'- bhU0 kR0) vi0 udaya pAmelaM; UMcu caDelu (2) pariNamelu (3) uddhata (4) uzkerAyelaM; uttejita (5) ghaj; moTuM; tIva (6)sajja karelu; taiyAra karelu (7) kahevAyelaM; bolAyelu uduMbara puM0 umaraDA- vRkSa (2) gharano Umaro nIkaLI gayelu udgata vi0 nIkaLelaM ; UMce caDelu (2) udgati strI0 UMce caDavU te ; nIkaLavU te (2) dekhAvU te; utpanna thaq te udgam 150 [udgacchati UMce caDaqjaq (2)pragaTa thavU; dekhAvu (3)nIkaLavU; pedA thaq (4) cAlyA javU; vidAya thaQ (prANa i0) (5) prakhyAta tharbu udgama puM0 UMce jaq te; caDavU te (2) UMcA- UbhA tharbu te (romAvalInu) (3) bahAra jaq te; nIkaLavU te (prANa) (4) utpatti; pedA thaq te (5) UMcAI udgamanIya vi0 upara caDavA yogya (2) na0 dhoyelAM kapaDAMnI joDa udgaMdhi vi0 sugaMdhIdAra (2) tIvra gaMdhavALa brAhmaNa udgAta puM0 sAmavedanI RcAo gAnAra udgAra puM0 bahAra kADhavU te ; dhuMkavU te; okavU te ; jhama te; vahevU te (2) uccAra;bola; zabda; avAja (3)pharI pharI bolavU te; varNava te (4) bahAra kADhelI vastu (5) thUka ; lALa (6) oDakAra [(2) bahAra kADhatuM udgArin vi0 UMcu jatuM; bahAra kaDhAtuM udgItha puM0 OMkAra (2) sAmavedanA maMtra bolavA te udgIrNa ('udga' nuM bhU0 kR0) vi0 bahAra kADhelu (2)okI kADhelu (3) upajAvelaM; nipajAvela. udga 6 pa0 [ugirati] thUkavU; UlaTI karavI (2) bahAra kADhay-nAkhavu (3) momAMyI kADhavaM ; bolavU; uccAra (4) oDakAra Avavo Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uburga udga 150 moTeyI gAvuM ( 2 ) jAhera karavaM; jaNAvavuM (gAIne ) udgrath 1, 9 u0 bAMdhaj; jUthamAM bAMdhava (2) gUMtha; parovabuM (3) choDavu; ukelava (gAMTha) (aMboDo) ugrathana na0 gUMthavuM te; vALavaM te (veNI, udgraha, 9 pa0 [ udgRhNAti | UMcaM levuH UMcuM karavuM (2) kheMcI kADhavu; pAchu hai ( 3 ) grahaNa karavuM; svIkArakhuM udgrAha puM0 UMcu karIne levuM te udyIva vi0 Doka UMcI karI hoya evaM udghaT 1 A0 UDavuM - preraka 0 ughADavu (2) koTalaM kADhI nAkhavaM; phoDavu (3) khulluM karavuM ; ughaDu pADavuM (4) prAraMbha karavo udghaTTana na0 ghasAvuM te; aphaLAvuM te (2) phATI nIkaLa te udghATaka puM0 cAvI; kUMcI udghATana vi0 ughADanAeM ( 2 ) pragaTa * khullu karanAeM (3) na0 kholavu te; ughADa te ( 4 ) khulluM karavuM te; spaSTa - udghAta puM0 AraMbha ( 2 ) upodghAta ; ullekha (3) prahAra ( 4 ) ( gADAnuM) UchaLa te ke tenAthI pachaDAvuM te (5) UMcANa; UMcAI ( 6 ) prakaraNa ; vibhAga udghAtin vi0 khADAkhaiyAvALu uddhuSu 9, 10 pa0 moTethI bolIne jAhera kara; ghoSita kara udghaSTa (' udghuS ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 jAhera karelu; ghoSaNA kareluM (2) na0 avAja; ghoSa udghuSTa vi0 ghaseluM udghoSa puM0 moTethI jAhera karavuM te (2) lokamAM pracalita vAta (3) avAja uddaMDa vi0 daMDa ke daMDo UMco karyo hoya buM ( 2 ) bhayaMkara, pracaMDa uddAma vi0 aMkuza ke baMdhana vinAnuM ; aniyaMtrita (2) ugra ; jahAla (3) garviSTha 97 uddhata uddAmam a0 jorathI; jussAthI uddAMta vi0 utsAhI; prayatnazIla ( 2 ) namra; tAbe thayeluM uddiz 6 0 darzAvanuM kahevuM ( 2 ) -ne uddezAne kahevuM (3) samajAvavu zIaaj ( 4 ) irAdo rAkhavo (5) ne arpaNa karavuM ( 6 ) bhaviSya bhAkhavu uddizya a0 uddezIne; saMbaMdhamAM uddiSTa vi0 darzAvAyelaM ( 2 ) uddezIne kahevAyeluM (3) iccheluM ( 4 ) zIkhavelu; upadezelaM uddIp 4 A0 saLagavu; saLagI UThabuM - preraka 0 saLagAva (2) uttejavaM; uzkeravuM ; uddIpaka vi0 ukeratuM; vadhu tIvra karatuM (2) prakAzita karatuM saLagAvatuM uddIpana na0 saLagAvavuM - pragaTAvavuM - prajvalita karavuM te (2) uttejana; uzkeraNI uddRza 110 [ utpazyati ] UMcaM jovu (2) bhaviSyamA jovuM; apekSA rAkhavI (3) zaMkA karavI uddeza puM0 uddeza te ( 2 ) udAharaNa ( 3 ) hetu dhAraNA; irAdo ( 4 ) ullekha ; saMkSipta kathana ( 5 ) sthaLa ; pradeza ( 6 ) zova; tapAsa 1 uddezya vi0 samajAvavA yogya (2) lakSya karavA yogya ( 3 ) na0 hetu prayojana (4) jene uddezIne kaI kahevAyuM hoya te; kartA pakSa ( vyA0 ) uddehikA strI0 Udha udyut 1 A0 baLa; prakAzavu - preraka 0 prakAzita karavuM ; zobhAvavuM udyota vi0 prakAzita; tejasvI ( 2 ) puM0 prakAza; teja ( 3 ) graMthavibhAga uddhata ( 'uddhan' nuM bhU0 kR0 ) vi0 UMca karelu; UMcaM thayelu ( 2 ) . atizaya ( 3 ) ucchRMkhala (4) pUrNa (5) bhavya ; tejasvI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyata uddhati uddhati strI0 UMcApaNuM (2) ucchRkhalatA (3) Thokara uddhan (ud + han) 2 pa0 UMce caDavU caDAvaq (2)2 A0 AtmahatyA karavI uddharaNa na0 kheMcI kADhavU te; kADhI nAkhavaM te (2) uddhAra karavo te; bacAyatuM te (3) nirmULa karavU te; ukhADI nAkhavU te (4)UMcuM karavu te uddhartR vi0 UMcuM karanAre (2) bacAvanAeM uddharSa vi0 harSita (2) puM0 ati AnaMda (3) umaMga (4) udreka karanAeM uddharSaNa vi0 AnaMdakAraka ; rUMvAM UbhAM uddhA (ud + hA) 3 A0 UMce UDavU; UMcu caDavu; UMcu karavaM (2) vidAya thaq; dUra thaq. uddhAra puM0 kheMcI kADhaq te (2)bacAvavaM te; chUTako karavo te (3)UMcaM karavU te (4)TAMkavU te (phakaro) (5) mukti; mokSa(6)vadhelu te(7)judo kADhelo bhAga uddhara vi0 jhUsarImAthI mukta ; ani yaMtrita (2) sthira; dRDha (3) moTuMbhAre uddhU 5, 9 u0 halAvaq (2) khaMkherI nAkhavu (3) uzkera ; jAgrata karavu , uddhRta vi0 halAvelu; UchaLelu (2) UMcu; moTu (3) unnata (4)khIlelaM udbhUlana na0 cUrNa chAMTava te (2) masAlo uddha 1, 10 pa0 upara kheMcavU; UMcaM lAvaq (2) bacAva; uddhAra karavo (3) ukheDI nAkhavU (4) cUMTaq; vINavU (5) vahana karaQ uddhRta vi0 upara kheMcelaM; UMcaM karelu; uddhArelu (2) ukheDI nAkhelu (3) pasaMda karelu(4) avataraNa tarIke lIdhelu uddhRSita vi0 rUMvAM khaDAM thayelu ubaddha vi0 bAMdhelu; jakaDela ubaMdha 9 50 bAMdhavU; jakaDaq (2) laTakAva ubaMdha vi0 choDI nAkhelaM ubaMSa puM0, ubaMdhana na0 bAMdhavU te; laTakAvaq te (2)phAMso khAvo te udvASpa vi0 AMsu bharelaM. udbAhu vi0 hAtha UMcA karelu udbuddha vi0 jagADelu uddIpta(2)khIlelaM (3) smRtimAM tAju karelu udboSa puM0, udbodhana na0 jagADarbu te; yAda karAva te udbhaTa vi0 uttama ; zreSTha udbhava puM0 utpatti ; janma (2) mULa; janmasthAna udbhAvana na0 kalpanA karavI te; utprekSA (2) utpAdana (3)ciMtana | udbhAs 1 A0 prakAzavU(2)najare paDavU -preraka0 prakAzita karavu (2) najare paDe tema karavU tejasvI udbhAsin, udbhAsura vi0 prakAzita; udbhijja puM0 choDa; vanaspati (bIja ke jamIna phoDIne nIkaLe te) udbhid 7 u0 phADa -preraka0 pragaTa karavU ; vikasAva / -karmaNi 0 phUTavU; nIkaLavU ; dekhA, udbhinna vi0 pedA thayelu (2) aMkura rUpe nIkaLelaM; phUTelu (3) vikaselu; khIlelaM (4) pakaDAvI dIdhelu udbhU 150 utpanna thaQ (2) banavU; thaQ (3) UMce caDavU (4) sAmu thaq; baMDa karavaM udbhUta vi0 utpanna thayela; janmelaM (2) unnata (3) najare paDelu udbhUti strI0 utpatti; janma (2) unnati ; AbAdI ubheda puM0, ubhedana na0 (bhedIne) bahAra Avad te; UgavU te (2) vikasita thaq te (3) dekhAvaM te udbhrAMta vi0 kSubdha ; gAbharaM; vyAkuLa (2)bInelaM;chaLelu(3)vIMjhelaM dhumAvelu udyata vi0 UMcu karAyelu ; upADelu (2) sajja; tatpara (3) udyogI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udyam udyam A0 [udyacchate] (kadIka pa0 paNa) UMce caDAvaQ; UMcu karavu (2) Apaq; arpaNa karavU (3)taiyAra tha; sajja thaq (4) udyoga karavo (5)niyaMtraNa karavU udyama puM0 udyoga; prayatna (2) upADavU te (3)dRDha nizcaya (4)tatparatA; taiyArI udyA 250 UMce caDavU; UMcu thaq (2) utpanna thaq udyAna na0, puM0 bAga udyApana na0 dharmakarma ke vratAdinI samAptinI vidhi; tenI ujavaNI udyukta vi0 kAmamAM parovAyelaM; udyamI (2) tatpara udyuja 7 u0 prayatna karavo -preraka prayatna karavA prera udyoga puM0 mahenata; prayatna (2) kAma; dhaMdho rojagArakhiMtIluM udyogin vi0 udyogI; prayatnazIla; udyota puM0 prakAza ; teja udrikta vi0 atizaya ; adhika (2) dekhAya tevU; spaSTa ubic (mukhyatve karmaNi0mAM ane paMcamI sAthe) caDiyAtA thavaM udreka puM0 puSkaLatA; atizayatA(2) caDiyAtApaNuM udvarta puM0 adhikapaNuM (2) lepa karavo te (3)pralaya kALa (4)choDavU te / udvartana na0 UMcu thaq te ; vadhavU te (2) unnati (3) UchaLavaM te (4) eka bAjuthI bIjI bAju pharavu te (5) daLavU-khAMDavaM te (6)zarIre sugaMdhIdAra lepa karavo te udvas preraka0 dezanikAla karavaM; kADhI mUkavU udvaha, 150 paraNavU (2)vahana karavaM; dhAraNa karaj (3) laI jaq; upADI jaq (4)pUruM karavaM; aMta sudhI laI jarbu uvaha vi0 laI janAeM (2) cAlu rAkhanAeM (vaMzane) (3) mukhya ; zreSTha unnaddha (4) puM0 putra (5) lagna (6) vaMza __ ke kuLano mukhya AgevAna udvahana na0 lagna; vivAha (2)UMcakavaM - Tekavad te (3) savArI karavI te (4) dhAraNa karavU te (lajjA i0) udvAha puM0 lagna; vivAha udvigna (udvij nuM bhU0 kR0) vi0 vyAkuLa ; khinna trAsa pAmavo udvija 6 A0 udvega karavo (2) bIvu; udvIH 1 A0 UMcuMjovu (2)nihALavU udvIkSaNa na0 UMce jovU te (2) dRSTi; najara [phUMkavo udvIja 10pa0 paMkho nAkhavo (2)vAyu udvat 1 A0 UMce caDa, (2) phATI javU; tUTI jaq (3) gabaDI paDaq (4) abhimAna karavaM (5) chalakAvaM. -preraka0 nirmULa karavu (2)UMce pheMkavU - caDAva (3) ghumAvadUM; pherava, (AMkha) (4) lepa karavo udavatta vi0 UMcu karelu (2) chalakAtuM; vadhI gayelu (3) tochaDu; abhimAnI udvega puM0 kaMpaq te; vyAkuLatA;gabharATa (2) ciMtA; duHkha ; zoka udvedi vi0 UMcI beThaka ke siMhAsanavALaM udvela vi0 kinArA parathI vahI jatuM (2) hada - maryAdA oLaMgatuM udvell 1 pa0 hAlavU ; UchaLavU (2) goLa vITaLAvaM udveSTana vi0 chuTuM karelu ; baMdhanamukta udveSTanIya vi0 choDI nAkhavA yogya unnata vi0 UMcu; mahAna; prakhyAta (2) pUrNa; bharAvadAra (3) khuzamijAja unnati strI0 UMcAI (2) caDatI; AbAdI (3) moTAI; mahattA unnad 110 garjanA karavI unnaddha ('unnaha'na bhU0 kR0) vi0 bAMdhelaM; gAMThelu (2) UchaLatuM (3) chUTuM thayeluM (4) utkaTa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakartR 100 unnam 150 UMcuMAvaq (2)gherAI rahe; unmAthin vi0 valovatuM; DakhoLatuM (2) toLAI rahevU (3) UMcuM karavaM trAsa ApatuM; pIDatuM unnamita vi0 UMcu karelaM; upADelu (2) unmAda vi0 gAMDu (2) puM0 gAMDApaNuM; UMcu; caDiyAtuM ghelachA (3) prabaLa Aveza unnayana vi0 UMcI karelI AMkhovALU unmArga vi0 ADe ke khoTe mArge caDelaM unnayana na0 UMce laI javU te (2) UMce- (2) puM0 khoTo ke UMdho rasto (3) sIdhuM karavu te kumArga; anItino mArga unnaha 4 pa0 bAMdhavaM (2) kheMcI kADhavaM unmiSa 6 pa0 AMkha ughADavI (2)khIlavaM (3) baMdhanamAthI chaTuM tharbu -karavU (3)camakavaM da STi; najara unnAma puM0 TaTAra tharbu te unmiSita vi0 khullaM; UghaDelu (2)na0 unnAha pu0 UMcu nIkaLavU te (2) ati- unmIla 150 ughADavU (AMkha) (2) zayatA; adhikatA (3) uddhatAI khIlavU ; khUlavU unnidra vi0 nidrArahita (2) khIlelaM unmIla puM0, unmIlana na0 UghaDavU te unnI 150 UMculAva; UMcu karavaM (2) (AMkha); jAgavu te (2) khUlaq te; nicovaQ (3) vitarka karavo; kalpanA vikasate (3) dekhAvU te; pragaTa thaq te karavI (4)chUTa pADava:eka bAju laI javaM unmukha vi0 mukha UMcu karelu sAme mukhaunmajjana na0 pANImAMthI bahAra vALaM (2) sajja; taiyAra (3) tatpara; nIkaLavU te Atura (4) -nA mukhe bolatuM unmatta vi0 gAMDu; (bhUtAdinA) Aveza- unmuca 6 u0 kADhI nAkhavUchoDI nAkhavaM vALa (2) nazo karelu; chAkaTuM (3) (2) mukta karavu (3) kADhavaM (avAja) ahaMkArI; garviSTha ; uddhata (4) choDavU; pheMka ka ra unmath 1,950 DakhoLavU (2)mAravaM; unmala 10 u0 ukheDI nAkhavU ; nirmaLa mArI nAkhavU; nAbUda karavu (3) utaraDI unmUlana na0 nirmULa karavu te / nAkhavu unmRSTa ('unmRj'- bhU0 kR0) vi0 lachI unmathana na0 DakhoLI nAkhavU te; valovavaM; nAkhela; bhUsI nAkhelu te (2) khaMkherI nAkhavU te (3) vadha; katala unmeSa puM0, unmeSaNa na0 AMkhana UghaDavaM unmad 4 pa0 unmatta tharbu te; AMkhano palakAro (2) khulava - unmada vi0 unmatta (2) mada upajAvanAeM khIlavU te (3) prakAza ; jhabakAro unmadana vi0 kAmAvezathI yukta upa a0 sAmIpya, sAmarthya, doSa-khAmI, unmadiSNu vi0 madamatta ; unmatta (2) aMta, adhyayana - upadeza, mAna, AraMbha, unmatta karanAeM prayatna, vyApti, dAna - e arthamA unmanas, unmanaska vi0 kSubdha ; asvastha vaparAya cha; khAsa karIne laghutA ke (2) khinna (3) utsuka (4)ciMtAtura gauNatva darzAve che unmayUkha vi0 prakAzita; tejasvI upakathA strI0 nAnI vArtA (2) mukhya unmasJ 6 pa0 unmajjati] bahAra kathAmAM AvatI ADa-kathA / nIkaLavaM upakaraNa na0 sahAya; madada (2) sAdhana unmath 1, 9 pa0 juo ' unmath (3) sAdhana-sAmagrI unmayana na0 juo 'unmathana' upakartR vi0 upakAra karanAeM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakalpana 101 upacaya upakalpana na0 taiyAra karavU te (2) upakSaya puM0 nukasAna ; hAni (2) kharca avejImAM mUka te upakSip 650 pheMkavu (2)Thapako devo; upakaMTha vi0 samIpa; najIka (2) puM0, na0 ALa mukavU (3) sUcavaq; izAro sAMnidhya (3)gAmanI najIkano bhAga karavo (4) mAMDavU; AraMbhaq upakaMTham a0 gaLe (2) najIka upakSepa puM0 sAme pheMkavu te (2)sUcana; upakAra puM0 bhalaM karavaM te ; kalyANa (2) / izAro; ullekha (3)AkSepa ; dhamakI; madada ; sahAya (3) zobhA; zaNagAra . ALa (4) AraMbha pAmanAeM upakAryA strI0 rAjamahela ; zAhI taMbU upaga vi0 (samAsane aMte) pAse janAlaM; upakIrNa vi0 upara vikhareluM hoya tevU; upagata vi. pahoMcelapAse Avelu;maLelu chavAyelaM (2) anubhavelu (3) banela (4) yukta; upakalam a0 kinAre; kinArA upara sahita (5) svIkArela (6) maraNa pAmelu upakR 8 u0 [upakaroti, upakurute] pUruM upagam 150 [upagacchati pAse jaq; pADavU; lAvI Apaq (2) upakAra AvavaM (2)pAmavaM; maLavU;prApta kara karavo; madada karavI; sevA karavI (3) (3) mAthe levU; svIkAra | upaskaroti, upaskurute ] pUruM pADavaM upagama puM0, upagamana na0 najIka jabuM te (4) sevA karavI (5) zaNagAravaM; zobhA (2) jJAna; paricaya (3)prApti (4) karavI upakAra vacana; karAra (5) saMga; samAgama (6) upakRta na0, upakRti strI0 madada ; svIkAra (7) anubhava - sahavaM te upagIta vi0 cAraNoe gAyelU - vakhANelaM upaka 6 50 upakirati vera (2) [upaskirati kApavaM; cIravaM upaguha, 1 A0 [upagrahate ] bheTavaM; AliMgana karavU (2) saMtADavU upaklapa 1 A0 yogya hovU (2) taiyAra upagUDha vi0 chupAyelu (2) AliMgelaM; hovU (3)-mAM pariNama ; phaLa Avaq pakaDelu (3) na0 AliMgana (4) thaq; banavU upaga 150 koIne gAI saMbhaLAvavaM (2) -preraka0 taiyAra karavU (2) niyata gItamA gAIne vkhaannQ| karavaM; nakkI karavaM (3) kalpavu; mAnavU upagraha, 9 pa0 [upagRhNAti - gRhNIte) upaklupta vi0 najIka lavAyelu (2) pakaDaq; levU ; meLavad (2)tAbe karavaM; taiyAra karelu ; banAvelu (3) gauNa / samajAva;meLavI levu (3)kabUla rAkhaq upakram 1 A0 [upakramate), 4 pa0 upa upagraha puM0 kedamAM nAkhavU te (2) parAbhava krAmyati najIka javu (2)AcaravU; (3) kedI (4) samAdhAna; saMdhi (5) karavA mAMDavu (3) AraMbha karavo (4) anukULatA; sahAnubhUti (6)protsAhana; humalo karavo- sAmu thavaM upakrama puM0 AraMbha; zarUAta (2)pAse - upagrahaNa na0 pakaDavaM te (2) svIkAravaM te AgaLa Avad te (3)yojanA; upAya(4) upagrAha puM0 upahAra; bheTa mAhasa ke yojanApUrvaka AraMbhelaM kArya upaghAta puM0 IjA; hAni (2)nAza (3) upakramaNikA strI0 prastAvanA (graMthanI) roga(4)potAnuM kArya karavAnuM asAmarthya upakrAMta vi0 prAraMbhelu upaghna puM0 lagolagano AdhAra - Azraya upakroza puM0, upakrozana na0 Thapako upacaya puM0 saMcaya; vadhAro; umero (2) upakroSTra vi0 Thapako ApatuM; niMdA karatuM jatho; Dhagalo (3)AbAdI; unnati / madada Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upavA upacar upacara 150 sevA karavI(2)pUjA karavI (3) varta; vartana rAkhaq (4) zuzrUSA karavI (rogInI) upacaryA strI0 sevAzuzruSA (rogInI) upacAra puM0 sevAzuzrUSA (2)sAravAra; cikitsA (3) ziSTAcAra; samyatA (4) samAna ; satkAra (5) vyavahAra; anuSThAna (6) pUjA-satkArano vidhi; tenI sAdhana-sAmagrI (7) lakSaNA dvArA arthabodha thavo te upacArika vi0 upayogI; sAdhanarUpa upaci 5 u0 saMgraha karavA;vadhAravU (2) ekaLu karavaM-vINaq (3) upara ekaLu thaq; chavAvaM upacita vi0 ekaLu karelu ; saMcita (2) vadhelaM; moTu thayelu (3) majabUta thayelaM; zaktimAM vadhelu (4) khUba lagADelucopaDe laM [unnati upaciti strI0 saMgraha ; vRddhi (2) lAbha; upacchaMd 10 pa0 samajAva;lobhAva; manAva upacchaMdana na0 phosalAvaq te; manAva te upajan 4 A0 upajAyate janma'; utpanna thaq (2) banavu;yaq (3) pharIthI janmavaM upajalpita na0 vAtacIta upajalpin vi0 salAha - upadeza ApatuM upajAta vi0 janmelu; thayelaM; banela upajApa puM0 kAnamAM gusapusa karavI te (2) chAnI masalatathI uzkera te upajIva 1 pa0 -ne Azraye jIvaq - nirvAha karavo (2)-no AdhAra levo; -mAthI AdhAra meLavavo upajIvana na0, upajIvikA strI0 AjIvikA; nirvAha upajIvin vi0 -ne AdhAre jIvanAeM upajuSTa vi0 sevAyelaM upajoSa puM0, upajoSaNa na0 prIti; marajI (2) upabhoga; sevana upajoSam a0 marajI mujaba; khuzI pramANe (2) cUpakIthI; mauna rahIne upajJA strI0 koIe zIkhavyA vinA pote navaM vicArI kADhelu jJAna (samAsamAM; te pachI napuMsaka jAtinuM nAma gaNAya che; udA0 'svopajJa') (2) pahelAM na karAyelI vastu zarU karavI te karavU upaDhauka -preraka0 najarANA tarIke raja upatapa 150 garama karava:tapAvaq (2) 'duHkha de, (3) tapa ; duHkhI thavu upatApa puM0 tApa; garamI (2) duHkha ; kleza ; saMkaTa ; bImArI ( 3 ) utAvaLa upatApina vi0 garama karanArUM; saMtApa ApanAeM (2) tApa sahana karanAre; saMtApa pAmanAeM (3) bImAra ; mAMdu upatIrtha na0 ovAro; kinAro upatyakA strI0 parvatanI taLeTInI nIcANanI jamIna upadarzaka vi0 batAvanA; dekhADanAeM upadaMza puM0 bhUkha ke tarasa uttejanAra caTaNI vagere svAdu padArtha (2) daMza; DaMkha (3) eka roga - cAMdI upadA strI0 bheTa ; najarANu upadiza 6 pa0 upadeza karavo; zIkha va (2) darzAvaq; kahevU (3) vidhAna karavu; [(3) kahelu upadiSTa vi0 upadezelaM (2) darzAvelaM upadeza puM0 bodha; zikhAmaNa (2)zikSaNa (3)nirdeza ; sUcana (4) bahAnu; miSa upadeSTa puM0 upadezaka ; guru; AcArya upadrava puM0 saMkaTa ; Apatti (2) IjA pIDA ; nukasAna (3) sArvajanika saMkaTa (AsamAnI ke sulatAnI) (4) hullaDa upadraSTa vi0 najIkamAM rahIne jonArUM; sAkSI humalo karavo upadru 1 pa0 -nI tarapha doDavU (2) upavata vi0 upadravathI pIDita upadhA 3 u0 upara, nIce ke aMdara mUkavaM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadhA 103 upapanna (2) mokalavU; utpanna karavU (3) soMpavU pahoMcADavU- laI jaq (4) siddha kara; (kAma ke adhikAra) (4) chetara pedA karavU (5) yajJopavIta ApavU upadhA strI0 upara sthApaq te (2)chaLa; upanIta vi0 pAse lavAyelu (2)janoI kapaTa; yakti; upAya (3) parIkSA dIdhelu (3) jANelu (4) meLavelu (5) upadhAna na0 samIpa makavU te (2) ozIkuM bakSisa karAyelaM (3) vizeSatA; zreSThatA (4)praNaya;prema upanunna vi0 haMkAyelaM; dhakelAyelu upadhAva 1 u0 -nI tarapha doDavU (2) upaneta vi0 pAse laI janA ke lAvanAeM madada levA mATe doDavU (2) puM0 yajJopavIta ApanAra AcArya upadhi strI0 chaLa ; kapaTa upanetra na0 cazmAM upadhmAnIya puM0 'p' ane 'ph' nI vacce upanyasa 4 pa0 najIka - upara-nIce Avato mahAprANa visarga (vyA0) mUkavU (2) anAmata mUkavU; soMpavU upanagara na0 mukhya nagaranu paruM; 'sabarba'. (3) rajU karavU; sUcava; darzAvavU upanam 150 AvI paDavU ; vaLavU (2) (4) samajAvavaM; varNana karavU banavU; ghaTavU upanyasta vi0 pAse lavAyelaM; makAyelaM upanata vi0 najIka AvelaM;prApta thayelaM; (2) kahevAyelaM; rajU thayela; sUcavAyelu AvI paDelaM (2)banelaM:thayela (3) raja (3) thApaNa tarIke soMpAyelaM karelaM; alu (4)tAbe thayelu, namelu upanyAsa puM0 najIka mUkavU te (2) upanati strI0 namana (2) najIka pahoMcarcA thApaNa; gIro (3) sUcana; kathana (4) te (3) valaNa prastAvanA ; rajUAta (5) samAdhAna upanaddha vi0 maDhelaM; DhAMkelaM upapati puM0 yAra upanayana na0 najIka laI javaM - lAvavaM te upapatti strI0 utpatti; janma (2) (2) arpaq te (3) yajJopavIta Apaq te / kAraNa; hetu (3)tarka ; dalIla; yukti upaniSA 3 u0 najIka mUka-laI jarbu (4) purAvo; pramANa (5) upAya ; (2) arpavu; soMpavU (3) utpanna karavU ilAja ; sAdhana (6)aucitya' ; yogyatA upanipAtina vi0 acAnaka AvI paDatuM (7) aMta (8) saMbaMdha (9) svIkAra upanibaddha vi0 lakhela; raceluM (2) carcelaM (10)siddhi ; prApti (11) aNadhAryu upanirjhara puM0 hamalo - akasmAta evaM te upaniviSTa vi0 rahevAsa karIne rahela upapad 4 A0 pAse jaq; pAse Avarbu (2) ghero nAkhelaM 'kaoNlonI' (2)prApta karavu (3) banavU; thaq (4) upaniveza vi0 saMsthAna; vasAhataM; saMbhavita hovU (5) chAjavU; zobhavU upaniSad strI vedanI aMtargata gaNAto, (6) humalo karavo (7) rajU karavU tenA gUDha arthAne spaSTa karato, tathA upapada na0 pUrve bolAyelo ke AgaLa brahmavidyAnuM pratipAdana karato tAttvika mukAyelo zabda (2) samAsano pahelo graMtha (2) gUDha rahasya ; gUDha vidyA (3) zabda (3) upAdhi; aTaka brahmajJAna upapanna vi0 meLavelu ; prApta karelu (2) upanihita vi. najIka mUkelu (2)vakSelaM -nI sAthe AveluM - rahelaM (3)yogya; upanI 150 pAse laI javU ; pAse lAvaQ susaMgata (4) sAbita - siddha thayelaM (2) arpaNa karavu (3) -nI sthitie (5) saMbhavita; zakya Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upapAta upapAta puM0 akasmAta AvI paDavuM te (2) saMkaTa; Apatti ( 3 ) nAza upapAdana na0 yuktipUrvaka sAbita kara te ( 2 ) utpanna karavuM - siddha karavuM te upapIr3a 10 pa0 dabAvavu ; kacaDavuM ( 2 ) pIDavu ; duHkha devu ( 3 ) DhAMkI devu ; prasavu upapradAna na0 bheTa; najarANuM ( 2 ) lAMca upaplava puM0 upadrava; pIDA ( 2 ) saMkaTa; rAhu vighna ( 3 ) bhaya ( 4 ) durbhAgya ( 5 ) utpAta (6) (sUrya caMdranuM ) grahaNa (1 pralaya; nAza ( 8 ) kSobha ( 9 ) graha (10) aMdhera ; viplava upaplu 1 A0 upara taraM (2) upara pharI vaLavu ( 3 ) hallo karavo; pIDavuM (4) upara kUda [grasAyeluM upapluta vi0 humalo karAyelu;pajavAyela; upabRMhaNa na0 vadhAro; vRddhi upabRMhita vi0 vRddhiMgata thayeluM; vistAra pAmelu (2) sahita ; yukta upabhuj 7 u0 upabhoga karavo; bhogavavuM upabhRta vi0 najIka ANeluM; -ne mATe meLaveluM upabhoga puM0 bhogavavuM te ( 2 ) mANavuM - majA levI te (3) anubhava; lahAvo upabhogya vi0 bhogavavA yogya 104 upamarda puM0 coLavu - dAbavu - mardana karavuM te ( 2 ) nAza; vadha ( 3 ) tiraskAra upamA 3, 4 A0, 250 tulanA karavI : upamA ApavI. upamA strI0 sarakhAmaNI (2) maLatApaNuM upamAna na0 sarakhAmaNI; tulanA ( 2 ) sarakhAmaNI mATenuM dhoraNa ; jene AdhAre sarakhAmaNI thAya te upamiti strI0 upamA; sarakhAmaNI ( 2 ) tethI thatuM jJAna ( nyA0 ) upameya vi0tulanA ke sarakhAmaNI karavA yogya (2) na0 jene upamA ApavAmAM AvI hoya upari upayam 1 u0 | upayacchati - te | paraNavaM (2) pakaDavu; dhAraNa karavuM (3) svIkAra ( 4 ) sUcavatuM upayaMta puM0 pati [prApta karavI upayA 250 javuM ; pahoMcavuM ( 2 ) sthiti upayAna na0 najIka javuM te (2) pAmabuM te; prApti [chAjatu; baMdhabesa upayukta vi0 upayogI ( 2 ) yogya; upayuj 7 A0 kAme lAgavuM; kAme lagADavu (2) upayoga karavo; vAparakhu (3) bhogavavu; anubhavavuM ( 4 ) Asakti rAkhavI (5) (vAhane) joDavuM upayoga puM0 vApara; vaparAza ( 2 ) khapa ; jarUriyAta upayogin vi0 upayogamAM Ave evaM; khapanuM ; kAmanuM (2) upayogamA lenAeM uparakta vi0 saMkaTagrasta ( 2 ) grahaNamAM sapaDAluM (3) raMgAyeluM ( 4 ) puM0 grahaNamA grasta sUrya ke caMdra uparata vi0 thobhelu; aTakelu; virameluM (2) mRta ( 3 ) khasI gayelaM; pArchu haThelu ( 4 ) saMsAramAthI virakta thayeluM uparati strI0 viramavuM - thobhavuM - aTakavaM te (2) mRtyu (3) upekSA; virakti uparam 1 A0 aTaka; viramavu; thobhavu (2) zAMta thakuM uparama puM0 aTaka - viramabuM te ( 2 ) nivRtta thavaM - vimukha thavaM te ( 3 ) mRtyu uparaMj 4 u0 [ uparajyati - te | rAtuM aj (2) grahaNamA sapaDAvuM uparAga puM0 grahaNa (2) lAlAza ; raMga (3) saMkaTa; vipatti ['vAIsaraoNya' uparAja puM0 rAjA pachIno adhikArI; uparAma puM0 uparama; nivRtti ( 2 ) virAma; aTakavuM te (3) mRtyu upari a0 upara, tarapha, AgaLa, vadhAre, uparAMta, saMbaMdhamAM, pachI, UMce, tarata ja - earthamAM vaparAya che Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparitana 105 upasadana uparitana vi0 uparakheM; vadhu uparanu upaviSTa vi0 beThelu (2)AvI pahoMcelaM upariSTAta a0 upara; UMce; pachI; (3) -mAM lAgelaM - mNddelu| pachIthI ; pAchaLathI; AgaLa upara upavIta na0 yajJopavIta - janoI (2) upariSTha vi0 upara rahela yajJopavIta ApavAnI dhArmika kriyA uparuSa 7 u0 aTakAva; harakata karavI upavRMhaNa na0 juo 'upabRMhaNa' / (2) ghero ghAlavo (3) trAsa Apavo upaveda puM0 gauNa veda (Ayurveda, dhanurveda, (4) keda kara (5) chupAvaq gAMdharvaveda, sthApatyaveda) uparodha puM0 rukAvaTa; pratibaMdha; vighna upaveza puM0, upavezana na0 besabuM te (2) (2) gheravaM te (3) trAsa ; pIDA -mAM lAgaq te (3) mUkavU te (4)tAbe upala puM0 paththara; khaDaka (2) ratna / thaq te upalabha 10 pa0 tapAsavU ; jovU (2) upazama puM0 zAMta paDavU-virAma levo lakSamA levU; vicAra (3) AMkavU; te; zamavU te (2)zAMti ; nivRtti (3) nizAnI karavI iMdriyanigraha upalakSaNa na0 nihALavU te; jovU te (2) upazamana na0 zAMti ; nivAraNa ; zamana cihna ; vizeSa lakSaNa upazaya puM0 najIka sUvaM te (2) upalabdha vi0 maLelu; meLavelaM (2) saMtAvAnuM sthAna ; bharAI rahevAnI jagA jANelaM; samajela jAna _ (zikArInI) (3) roganuM zamana upalabdhi strI0 prApti; lAbha (2)bodha; upazalya na0 gAmanI bhAgoLa upalabh 1 A0 jovU; jANavU (2) upazAMti strI0 zAMta thavaM te; zAMta prApta karavaM; meLavad pADavaM te (2) nivRtta tharbu te upalala 10pa0 lADa laDAvavAM upazruta vi0 sAMbhaLelu (2) svIkAreluM; upalaMbha puM0 prApti (2) bodha ; anubhava vacana ApelaM (3)jANavU te;khAtarI karavI te (4) upazruti strI0 sAMbhaLavU -kAna mAMDavA jovU te ; darzana kharaDAvaM te (2) jyAM sudhInuM saMbhaLAya te aMtara(3) upalip 6 pa0 lepa karavo (2)lepAIM; eka alaukika vANI; vanadevatAnI upalepa puM0 lepa karavo te (2) lIpavaM bhaviSyasUcaka vANI (4) vacana; te; lIpaNa svIkAranuM vacana upavana na0 bagIco; vADI upazliS 450 AliMgavu (2) najIka upavartana na0 pradeza (2) rAjya (3) javaM- pahoMcavU vyAyAmazALA (4) bhejavALI jagA -preraka0 najIka sthApaq - rAkha upavAsa puM0 vrata ke niyama tarIke na khAeM upazliSTa vi0 najIkarnu; najIka mUkelu te (iMdriyabhogamAtrano tyAga karavo te) upazlokayati (zloka baDe stuti karavI) upavAhana na0 najIka lAvadhU ke laI upaSTaMbha puM0 Teko; AdhAra; uttejana javU te upasakta vi0 Asakta upavAhya puM0, upavAhyA strI0 rAjAno upasad 150 [upasIdati pAse besavaM hAthI (nara ke mAdA) (2) rAjAnuM vAhana (2) sevA karavI (3) (meLavavA) upaviz 6 pa0 vesavU; nIce besavu (2) prayatna karavo (4) hamalo karavo paDAva nAkhavo (3) Athama upasadana na0 najIka AvavaM ke jaq te Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasanna 106 upasthita (2) guru pAse besa te; ziSya thaq upasRpa 150 najIka javU-pahoMca, te (3) pADoza upasaSTa vi0 choDelaM; tyAgelaM (2) upasanna vi0 hAjara thayelaM; najIka (grahaNa i0 jevA) upadravathI grasta (3 Avelu (2) najIka mUkelaM; upara mUkelaM pizAcagrasta (4)pIDita (5)vyApta upasarga puM0 maMdavADa; vyAdhi (2) upaseva 1 A0 sevaq; bhogavad (2) durbhAgya ; duHkha ; saMkaTa ; hAni (3) vighna Asakti rAkhavI; bhajaq (4)duzcihna ; utpAta (5) grahaNa (6) upasevin puM0 sevaka; nokara dhAtuo ane dhAtuo uparathI banelAM upaskanna vi0 kSubdha; trasta nAmonI pahelAM joDAto tathA temanA upaskara puM0 sAdhanasAmagrI; sAhitya mULa arthamAM vizeSatA ANato zabda (2) gharakhaTalo (3) masAlA vagere (vyA0) padArthoM (4) niMdA; Thapako (5) ghareNu upasarpaNa na0 pAse jaq te / upaskaraNa na0 hiMsA; vadha (2)zobhA upasaMkSepa puM0 sAra; tAtparya . zaNagAra (3) mULa guNamAM pheraphAra upasaMgraha puM0, upasaMgrahaNa na0 nibhAva kare tevo saMskAra (4) sAdhana (hiMsA te; khuza rAkhavaM te (2) paga pakaDIne ke zaNagAranu) namaskAra karavA te (3) svIkAravU te upaskR8 u0 juo 'upakR' (4) saMgraha karavo te upaskRta vi0 taiyAra karelu; pUrNa karela upasaMpad 4 A0 jaI pahoMcavU; AvI (2) Thapako apAyelu (3)haNAyelaM (4) pahoMca miLavI Apaq ekaLaM karAyelaM (5) zaNagArelu (6) -preraka0 najIka laI jaq (2) ApavU; guNAMtara karelu upaSTaMbha upasaMpanna vi0 prApta thayelaM (2) pahoMcelu upastaMbha puM0, upastaMbhana na0 ju (3) saMpanna ; yukta (4)paricita (5) upastha puM0 madhya bhAga (2) khoLo (3) mRta (6) yajJamAM mArelu (7) rAMdhelu (8) puM0, na0 jananeMdriya (4) gudA / na0 masAlo upasthA 1 u0 [upatiSThati-te ] pAre upasaMskR 80 taiyAra karavU ; rAMdhavU (2) UbhA rahevU; sevA karavI (2) satkAra zobhAvavU; zaNagAravu (3) pavitra karavU karavo (3) upAsanA karavI (4) najIva upasaMhAra puM0 ekatra thaq te; ekatrita Avaq (5) maLavU; joDAvaM (nadI)(6 karavaM te (2) pAchu kheMcI levaM te (3) mitratA karavI (7) hAjara tharbu (8) saMcaya ; saMgraha (4)TraMkAmAM ATopI levU banavU; tharbu (9) Azare raheQ te; samApta karavU te (5)DhUMkANa; saMkSepa; upasthAna na0 pAse UbhA rahePS te (2) sAra (6) saMhAra; nAza(7) humalo karavo pAse Avaq te (3) upAsanA; pUja te; AkramaNa (4)najIka mUkavaM te (5) upAsanAgRha upasaMha 150 ekatrita karavU (2)upasaMhAra (6) anusaMdhAna; smaraNa; ciMtana (7) karavo; samApta karavU (3)saMkocI levU; meLakyU~ te ; prApti pArcha kheMca, (4) nigraha karavo upasthita vi0 AvI pahoMcelaM; najIva upasASa -preraka0 pa0 vaza karavU (2) Avelu; hAjara (2)AvI paDelu (3) rAMdhavaM banelu (4) jJAta ; prApta (5) upAselaM upasR 1 pa0 pAse javU; najIka jaq pUjelaM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAne upasparzana 107 upAlabha upasparzana na0 Acamana (2)snAna (3) upAtta vi0 meLavelaM ; prApta karelu (2) kogaLAthI mukhazuddhi karavI te(4) dAna; laI lIdhelaM; grahaNa karelu (3)gaNelaM; bakSisa (2) bhraSTa ; azuddha mAnelu (4) upayogamA lIdhelu upahata vi0 haNAyela; IjA pAmelaM; naSTa upAdA 3 A0 levU; svIkAravu (2)prApta upahataka vi0 abhAgI; durbhAgI karavaM (3)-ne Apaq (4) dhAraNa karavU upahas 1 pa0 hasavU ; mazkarImA hasavaM; (5)pakaDavaM; vaLagavaM (6) upADI javU mazkarI karavI (7) anubhavaq (8)mAnavU;gaNavU (9) upahasita vi0 hasI kADhelaM (2) na0 mAthe levU; zarU karavu (10)rUpa dhAraNa mazkarI; marakarImA hasavU te karavU (11) upayogamA levU upahA 3 A0 UtaravU; upara AvI paDavaM upAdAna na0 aMgIkAra; svIkAra (2) -karmaNi0 [upahIyate ghaTavU; ochaM laI levaM te; paDAvI levU te (3) kAraNa; ta mATenI vastuo samavAyI kAraNa upahAra puM0 bheTa ; bakSisa (2)balidAna; upAdeya vi0 laI zakAya tevU (2) upahAsa paM0 mazkarI; tthekddii| svIkArya (3) pasaMda karavA yogya (4) upahita vi0 aMdara - najIka - upara uttama ; vakhANavA jevU mukAyelaM (2) joDAyelaM (3) upAdhiyukta (4) kAme lIdhelu (5) ApelaM upAdhA 3 u0 najIka mUkavU; upara mUkavU upahata vi0 bolAvAyelaM (2) Apaq (3,paheravu (4) utpanna karavU upahUti strI0 bolAva - teDaq te (5) pakaDaq; pakaDI rAkhaq (6) karavU; upaha 1 pa0 najIka laI jaq; najIka banAvaq (7) phosalAvaq (strIne) lAvaq (2) bheTa ApavI (3) balidAna upAdhi puM0 chaLa ; kapaTa ; vaMcanA (2) Apaq (4) pIrasavaM; vaheMcavU (5) ekaLu viziSTatA; vizeSa guNa (3)padavI; karavaM (6) laI levaM ; nAza karavo khitAba (4) maryAdA; nimitta; hetu upAkR 8 u0 najIka lAva, (2) (5) saMjJA; cihna (6) kAraNa ; hetu bolAva; AmaMtra (3) arpa; bakSavU upAdhyAya puM0 guru; zikSaka (4) prApta kara (kIrti) (5)mAthe upAnaha, strI0 joDo; pagarakhaM le; zarU karavaM (6) (vadhe ravA mATe upAya puM0 ilAja; yukti (2) sAdhana; ke vidhi mATe) taiyAra karavaM __ rasto (3)AraMbha; zarUAta (4)pAse upAkhyAna, upAkhyAnaka na0 nAnuM _Avate; AvI pahoMca te AkhyAna(2)sAMbhaLelo vAta kahevI te upAyana na0 bheTa; bakSisa upAgata vi0 Avelu (2) banela (3) upArata vi. virata thayelaM; virameluM (2) anubhavelu ; pAmelu nivRtta (3)-mAM lAgelaM; magna / upAgam ( upa + A + gam ) 150 upAram 1 pa0 AnaMda mANabo (2) upAgacchati pAse javaM; pAse Ava, thobhavU; viramavU (2) (amuka sthiti) pAmavI; anubhavavU upArUDha vi0 vRddhi pAmelu (3) AvI paDaQ; banavU (4)prApta kara upArjana na0 prApta karavU te ; kamAvU te upAcar 150 najIka javU(2)sevA karavI upAjita vi0 meLavelu; kamAyelaM (3)Asakta tharrA (4) upacAra karavo upAlabh 1 A0 Thapako Apavo; vAMka (mAMdAno) kADhavo (2) kApa; vadheravu Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upAlaMbha 108 upAlaMbha puM0, upAlaMbhana na0 Thapako; tharbu (3) svIkAra; Acarab; dhAraNa maheNuM te; ALoTabuM te karavU; pAma, (sthiti) upAvartana na0 pArcha pharavU te (2)gabaDavU upekSa 1 A0 upekSA karavI ; avagaNanA upAvRt 1 A0 pArcha pharavU (2) pAse karavI (2) bedarakAra raheQ (3) javu (3) ApavaM (4) ALoTavU; gabaDavU tiraskAra karavo (4) tyAga karavo upAzraya puM0 Azaro; AdhAra (2) (5) jovU; vicAravaM AzrayasthAna upekSaNa na0, upekSA strI0 anAdara; upAdhi 1 u0 Azraya levo tiraskAra (2) tyAga (3) anapekSA upAzrita vi0 Azaro lenAeM (2) udAsInatA (4) bedarakArI dhAraNa karanAruM; vahana karanAraM upeta ('upe' nuM bhU0 kR0) vi0 najIka upAsa 2 A0 pAse besavaM (2) upAsanA __ Avelu (2) yukta; sahita karavI; sevaQ (3) pasAra karavU (samaya) upeya vi0 pAse javA yogya (2) pALava (4) pahoMcaveM; javu (5) rahe; pAse rahe lAyaka (3) upAyathI sAdhavA lAyaka (6) ghero ghAlavo sevaka upadra puM0 viSNu (vAmana avatArama upAsaka puM0 bhakta; sAdhaka (2)anuyAyI; iMdranA nAnA bhAI hovAthI) upAsana na0, upAsanA strI0 ArAdhanA; upoDha vi0 ekaLu thayelaM; saMgrahAyala sevA; bhakti (2) dhyAna-ciMtana (3) (2) najIka lAvela - Avelu (3) dhanurvedano abhyAsa AraMbhAyelu (4) paraNelaM upAhAra puM0 alpa AhAra; nAsto upodghAta puM0 AraMbha (2) graMthanI prastAvanA (3) prasaMga; sAdhama upAhita vi0 mUkelaM (2)anAmaMta mUkelaM upoSaNa, upoSita na0 upavAsa (3)paherelu (4) yukta upoha, (upa+Uha.) 1 pa0 dhakela; upAha 1 u0 laI Avaq; lAvaq (2) -nI tarapha khaseDavU ApavU; arpaNa kara upta ('vap' na bhU0 kR0) vi0 vAvelu upAMga puM0 kapALe karavAmAM AvatuM (2) nAkhela (3) mUMDelu caMdananuM TIlu (2) na0 mukhya viSayano upti strI0 vAvaNI peTA bhAga ; gauNa aMga-aMganuM aMga (3) ubh 6 pa0 [ubhati, ubhati, 7 pa0 vedAMga jevAM cAra zAstra (purANa,nyAya, [unapti, 9 50 ubhnAti| bharavU ; mImAMsA, dharmazAstra) [(pANI) chAI devaM mAM ja vaparAya) upAMca (upa+aMc) 1 u0 UMce caDhAvavaM ubha sa0 nA0, vi0 baMne ; be (dvi0va0 upAMta vi0 cheDAnI najIkac (2) puM0 ubhaya sa0 nA0, vi0 banne (arthama najIkano bhAga - pradeza (3) kora; dvivacanI chatAM ekavacana ke bahuvacana cheDo; sImA; hada (4) AMkhano khUNo mAM ja vaparAya) (5) nikaTatA; najIkapaNu ubhayatas a0 banne bAjuethI upAMtya vi0 challAnI pahelAnu (2) ubhayathA a0 banne rIte na0 sAMnidhya gapta rIte ubhayAnvayin vi0 ubhaya (pada athavA upAMzu a0 khAnagImAM; dhImethI (2) vAkya) -ne joDanAruM (vyA0) upe (upa+i)250pAse Avaq ; AvI um a0prazna, sAMtvana, saMmati, svIkAra pahoMcavu (2) guru pAse javU; ziSya krodha - e bhAva darzAve Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ umA mA strI0 pArvatI (2) teja; prabhA (3) kIrti ( 4 ) rAtri umApati puM0 zaMkara umAsuta puM0 kArtikeya athavA gaNapati umeza puM0 zaMkara uraga puM0 sApa (peTe cAlanAra) uragarAja puM0 zeSanAga (2) vAsukinAga uragAri, uragAzana puM0 garuDa (2) mora urageMdra puM0 zeSanAga (2) vAsukinAga uraNa, urabhra puM0 gheTo urarI a0 saMmati ke svIkAra darzAve ( A arthamAM te sAmAnya rIte 'kR', 'bhU' ane 'as' dhAtu pUrve vaparAya che) (2) vistAraai artha darzAve urarI 8 u0 svIkArakhaM; kabUla rAkhavu ura vi0 zreSTha; uttama (2) na0 chAtI urasija, urasiruha puM0 stana urastrANa na0 kavaca; bastara ( chAtI uparanuM) urasya vi0 paraNelI strIthI thayeluM (saMtAna) (2) uttama ; zreSTha urI 8 u0 juo 'urarIkR' uru vi0 vizALa ; moTu ; vistRta (2) zreSTha (3) atyaMta ( 4 ) puSkaLa urNA strI0 Una uroja, urobhU puM0 stana urvarA strI0 phaladrupa jamIna urvarita vi0 adhika; atizaya ( 2 ) vadhelu; zeSa raheluM urvazI strI0 svarganI eka apsarA urvaMga puM0 parvata ( 2 ) samudra uva strI0 pRthvI ( 2 ) jamIna urvopati puM0 rAjA urvoruha puM0 vRkSa (2) komaLa tRNa ulapa puM0 jamIna para phelAtI eka vela ulUka puM0 ghuvaDa ( 2 ) iMdra ulUkhala na0 khAMDaNiyo ( lAkaDAno ) ulkA strI0 rekhAnA AkAre paDato 109 ullola tejano Dhagalo; AkAzano agni ( 2 ) kharato tAro (3) mazAla (4) jvALA ulkAmukha puM0 eka jAtanuM preta (jvALAyukta mukhavALe) (2) eka jAtanuM ziyALa ulba na0 garbha uparanuM AvaraNa; ora ulbaNa vi0 jADu; ghaTTa (2) ghaNuM; atyaMta ( 3 ) majabUta; moTaM ( 4 ) pragaTa; spaSTa ( 5 ) bhapakAdAra ( 6 ) bhayaMkara ( 7 ) pApayukta ulmuka puM0 mazAla; khoriyuM ullaghu 150 dUra karavu; TALavaM ullalita vi0 kaMpatuM dhUjatuM kSubdha (2) UchaLatuM; UMce jatuM ullas 1 pa0 kUdavaM; UchaLavu; pharapharavu (2) caLakavuM camakabuM (3) pragaTa thavaM; dekhAvuM (4) pratibiMbita thabuM (5) khIlavaM, khUlabuM ullasita vi0 tejasvI; sphuratuM ( 2 ) ullAsayukta (3) khecelu; vIjhelu ( taravAra i0 ) ullaMgh 1 A0, 10 pa0 ullaMghana kara ullaMghana na0 oLaMgavuM te atikrama ullApa puM0 vANI; udgAra ( 2 ) kaTAkSa ke tiraskAranuM vacana; vakrokti ( 3 ) ghAMTo pADIne bolAvavuM te (4) du:khabhaya-zoka vagerethI svaramAM paDato pharaka ullAsa puM0 Ananda ( 2 ) prakAza ; bhapako (3) prakaraNa ullikha 6 pa0 chekavuM ( 2 ) valUkhaM (3) khotaravu; kotavuM (4) ghasavu mAMjavuM (5) cItarabuM; lakhavaM ullih, 2 u0 [ ulleDhi, ullIDhe ] ghasIne cakacakita karavuM ulligita vi0 prasiddha; jANItuM ( 2 ) pragaTa thayeluM (viziSTa lakSaNothI ) ullIDha vi0 ghaseluM; dhAra kADheluM ullekha puM0 nirdeza ; sUcana (2) kathana; varNana (3) ghasavuM - valUrakhaM - khotarakhuM te ullola vi0 ati caMcaLa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ulva ulva na0 juo 'ulba' ulvaNa vi0 juo 'ulbaNa' uzat vi0 sundara (2) priya (3) nirmaLa (4) bIbhatsa ; amaMgaLa uzatI strI tIkhI vANI uzanas puM0 daityonA guru zukrAcArya uzI strI0 icchA uzIra puM0, na0 vIraNano vALo uS 150 baLavaM ; bALa (2) zikSA karavI (3) mAra; mArI nAkhavaM uSas na paroDha;prAta:kALa (2) paroDha vakhatanuM teja (3) paroDhanI devatA uSasI strI0 sAyaMkALanuM teja upaskara puM0 caMdra uSaHkAla puM0 paroDhano samaya uSA strI0 paroDha (2) prAtaHkALay teja (3) rAtri (4) bANAsuranI putrI ane aniruddhanI patnI uSita ('vas'na bhU0 kR0) vi0 vaselu (2) ('upa'na bhU0 kR0) baLelaM uSIra puM0, na0 juo 'uzIra' uSTra puM0 UMTa mATInuM vAsaNa uSTrikA strI0 UMTaDI (2) tevA ghATageM Urja uSNa vi0 garama (2) sakhata; kaDaka (3) puM0, na0 unALo (4) garamI; tApa; taDako (5) nisAmo uSNakara puM0 sUrya uSNaga puM0 unALo (2) varSARtu uSNagu, uSNadIdhiti puM0 sUrya uSNabASpa puM0 AMsu (2) varALa uSNarahima pu0 sUrya uSNAgama puM0 unALo uSNAMzu puM0 sUrya uSNISa pu0, na0 pAghaDI ; pheMTo; mugaTa uSma, uSmaka puM0 uSNatA (2) unALo (3) krodha (4) utsAha; khaMta uSman puM0 upNatA; garamI (2) grISma Rtu; unALo uSmAgama puM0 unALo una puM0 kiraNa (2) baLada usvit a0 athavA ; kiMvA uMchavRtti vi0 khetaramA paDelA dANA vINIne jIvanAeM uMdaru, uMdura, uMduru, uMdUru puM0 uMdara ubh 6,7,950 juo 'un' U a0 dayA, rakSaNa, saMbodhanano artha batAve (2) vAkyAraMbhe vaparAto udgAra UDha ('vaha'na bhU0 kR0) vi0 vahama karAyelu (bojo); UMcakI javAyelu; laI javAyelaM (2)pariNIta (3)na0 lagna Uta ('av' nuM bhU0 kR0)vi0 rakSAyelaM; madada karAyelu (2) ('ve'na bhU0 kR0) vaNAyela; sivAyalaM Uti strI0 lIlA (2)sIvaq - vaNavaM - gUMthavaM te (3) kRpA; madada Udhanya na0 dUdha Udhas na0 Au; bAvalaM Udhasya na0 dUdha Una vi0 [; ochu; apUrNa (2) UNapavALaM; nabaLaM (3) bAda (saMkhyAvAcaka zabda sAthe, udA0 'ekonavizati') udgAra Um a0 prazna, niMdA ke spardhA batAvato UrarI a0 juo 'urarI' . Uru puM0 sAthaLa; jAMgha UrustaMbha pu0 jAMdhano saMdhivA; jAMgha vALA bhAganuM akaDAI java te Urja strI0 zakti; baLa; utsAha (2) anna (3) rasa (4) jaLa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arja karja puM0 zakti ; tAkAta (2) utsAha (3) tANa (4) prajotpAdana zakti (5) kArtika mAsa (baLa ApanAra) Urjas na0 sAmarthya (2) anna Urjasvala, Urjasvin vi0 zaktimAna; parAkramI; tejasvI Ujita vi0 samartha; baLavAna (2) zreSTha ; ucca ; bhavya (3) vRddhiyakta; caDiyAtuM (4) na0 sAmarthya ; zakti UrNa na0 Una (2) Una- vastra UrNanAbha, UrNanAbhi, karNapaTa puM0 karoLiyo vaccenI vALanI rekhA UrNA strI0 Una (2) AMkhanI bhamaro UrNAyu vi0 Una- (2) puM0 gheTo (3) karoLiyo (4) Unano kAmaLo Urgu 2 u0 DhAMka; saMtADavU; vIMTALavaM Urdhva vi0 Ubhu; UMcu; uparatuM (2) sIdhuM; TaTAra (3) UMcu karelu; unnata (4) na0 uccatA; UMcAI UrdhvakAya puM0, na0 zarIrano upalo bhAga Urdhvaga, Urdhvagati, UrdhvagAmin vi0 UMce janAraM; caDanAeM UrdhvajAnu, UrdhvajJa, Urdhvaju vi0 DhIMcaNa UMcA karIne beThelU Urdhvadeha puM0 maraNa pachI thanAro deha (2) maraNa pachI karavAnI eka kriyA UrdhvabAhu vi0 UMcA hAtha karelu Urdhvam a0 UMce (2) moTethI; moTA ___ avAje (3) pachI; pchiithii| Urdhvamukha vi0 UMcA movALu; uparanI bAjue UghaDatuM Urdhvaretas vi0 jenA vIrya- patana thatuM nathI evaM; nitya brahmacarya pALanAraM Umi pu0 strI0 bhoju ; taraMga (2)pravAha (3) lAgaNIno taraMga; utkaMThA; saMkalpa UrmimAlin puM0 samudra; mahAsAgara (taraMgo rUpI mALAovALo) Urva puM0 vaDavAnala (2) vAdaLa (3) samudra (4) pitRono eka varga UrvarA strI0 juo 'urvarA' UlUka puM0 juo 'ulUka' Upara vi0 khArAzavALaM (jamIna) (2) puM0, na0 USma, USman puM0 juo 'uSma', 'uSman' USmopagama puM0 unALo kaha 1 u0 tarka karavo (2) mAnavaM; dhAravU; apekSA rAkhavI (3)vicAraNA karavI aha puM0 tarka ; kalpanA (2) parIkSaNa; _ vicAraNA (3) adhyAhAra UhApoha puM0 carcA; vicAraNA R. 150 [Rcchati jaQ (2) 3 50 [iti] javu (3) maLavU; meLava, (4) UMcaM caDAvaQ (avAja) (5) 5 pa0 RNoti] IjA karavI(6)humalo karavo -preraka0 [arpayati] nAkhavU ; phaikavU; makavU (2) Apa; sopavU (3) pArcha Apaq (4) vIMdhavaM Rktha na0 dhana; milakata RkSa puM0 rIcha (2) puM0, na0 nakSatra (3) puM0 ba0 va0 saptarSinA tArA RkSarAja puM0 rIchono rAjA; jAMbuvAna (2) caMdra (nakSatrono rAjA) Rgveda puM0 cAra vedomAMno pahelo veda RgvedasaMhitA strI0 RgvedanI RcA ono vyavasthita saMgraha Rc strI0 Rgveda (2) RgvedanI RcA; maMtra (3) stuti ; stotra (4) pUjA (5) zobhA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - Rccha 112 Rccha 6 pa0 jarbu (2) akaDAI ja; RtukAla puM0 strIonA mAsika jaDa thaI jarbu (3) mUrchA pAmavI aTakAvano samaya (2) RtuprApti Rj 1 A0 [arjate javU (2) prApta pachIno 16 divasano garbhAdhAnano karavaM; meLavae~ (3) sthira tharbu (4) samaya taMdurusta thaQ - baLavAna thaq (5) 150 Rtupati puM0 vasaMta Rtu arjati kamAvU RtumatI strI0 rajasvalA strI (2) Rja, Rjuka vi0 sIdhuM; saraLa (2) paraNavA yogya umaranI kanyA pramANika (3) anukULa RturAja puM0 vasaMta Rtu RjutA strI0 saraLatA; pramANikapaNuM RtusaMhAra puM0 Rtuono samUha (2) RNa na0 devU; karaja kAlidAsanA eka kAvyanuM nAma RNamukta vi0 devAmAMthI chaTelaM RtusnAtA strI0 aTakAva pachI (cothe RNamukti strI0, RNazodhana na0 divase) nAhIne zuddha thayelI strI devAmAMthI chuTavU te Rte a0 sivAya ; vagara RNika, RNin vi0 devAdAra Rtvija puM0 yajJa karAvanAra brAhmaNa Rta vi0 sAcuM; kharaM (2) yogya (3) Rddha vi0 samRddha pramANika (4)na0 daivI niyama ; acaLa Rddhi strI0 samRddhi; vRddhi (2) AbAdI; niyama (5) mokSa (6) satya utkarSa (3) siddhi RtadhAman vi0 zuddha ke sAcA svabhAva- Rdh 4,550 vadhavaM ; samRddha tharbu (2) vALU (2) avinAzI padavALU khuza karavaM Rtam a0 khare ja; sAce ja RbhukSa puM0 iMdra (2) svarga (3) vajra RtaMbhara puM0 paramezvara (satyane TakAvI RSabha pu0 sAMDha; Akhalo (2) uttama, rAkhanAra) zreSTha -e arthamA samAsane cheDe vaparAya RtaMbharA strI0 satya prajJA (viparyAsa (udA0 'puruSarSabha') vinAnI) RSabhadhvaja puM0 zaMkara Rti strI0 gamana (2)mArga (3)niMdA RSi puM0 maMtradraSTA; nabuM darzana pAmanArI (4) samRddhi (5) AkramaNa (6)spardhA (2) muni ; tapasvI; sAdhu (7) durdaiva (8) rakSaNa RSikulyA strI0 pavitra nadI Rtu puM0 be mahinAno niyata kALa (cha RSTi strI0 talavAra ; bedhArI talavAra RtuomAMnI dareka) (2) strIono (2) koI paNa zastra (bhAlo i0) mAsika srAva (3) juo 'RtukAla' RSya puM0 dhoLA pagavALaM haraNa R, lu, la Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e e a0 saMbodhana, smRti, dayA, IrSyA, tiraskAra - e bhAva darzAva e ( A + i ) 2pa0 AvabuM ( 2 ) pAmavuM ( dazA i0 ) eka sa0 nA0, vi0 eka (2) ekalaM (3) e ja; juduM nahi tevuM ( 4 ) sthira; na badalAyeluM (5) advitIya; asAmAnya (6) mukhya; zreSTha (7) be athavA arini eka ( 8 ) samAsamAM bacce 'phakta' evA arthamAM vaparAya ( udA0 china) (9) ba0va0 bIjA; keTalAka ekaka vi0 ekaluM ( 2 ) e ja ekakArya vi0 eka ja kArya karanAeM (sAthIdAra) (2) eka ja upayogavALu ekacakra vi0 eka ja paiDAvALu (sUryano ratha) (2) eka ja. rAjAnA amala heLanuM ekaca vi0 ekaluM pharatuM ke rahetuM (2) puM0 saMnyAsI ekacAriNI strI0 pativratA strI ekacitta, ekacetas vi0 ekAgra cittavALuM; eka ja lakSamAM tallIna thayeluM ekachatra vi0 eka ja rAjAvALu ekajAti puM0 zUdra [eka ja kuTuMba ekajAtIya vi0 eka ja jAtanuM athavA ekatama vi0 ghaNAMmAMthI eka ekatara vi0 bemAMthI eka; bemAnaM eka ekatas a0 eka bAjuethI; eka taraphathI (2) eke eke ekatA strI0 eaikya ekatAna vi0 juo 'ekacitta' ekatra a0 eka sthaLe (2) badhAM maLIne ekatra - aparatra a0 eka bAju - bIjI bAju ekadaMDin puM0 saMnyAsI 113 e ekaveNI ekadA a0 eka vAra; eka vakhata ( 2 ) eka samaye; eka sA [hoya evaM ekadRzya vi0 jovA mATenaM ekamAtra pAtra ekadRSTi strI0 sthira najara ekadeza vio eka ja jagAe rahetuM (2) puM0 eka bhAga - avayava (AkhAno) ekA a0 eka rIte (2) ekale hAthe (3) ekadama; eka ja vakhate (4) koIka vAra ekaniSTha vi0 eka ja vastumAM niSThA ke vaphAdArIvALaM (2) eka ja vastumAM mata ra ekapatnI strI0 pativratA strI ekapadI strI0 keDI ; pagaravaTa ekapArthiva puM0 ekamAtra - sarvasattAdhIza rAjA ekabhakti vi0 eka ja devamAM bhakti ke niSThAvALu (2) strI0 roja eka TaMka khA ekabhAryA strI0 juo 'ekapatnI' ekabhAva puM0 eka ja bhAvanA ke niSThA hovI te ekabhukta na0 roja eka vakhata khAvuM ekamanas vi0 eka ja - samAna vicAravALu (2) ekAgra ; ekacitta ekarasa vi0 eka ja vastumAM rasa ke AnaMdavALu (2) eka ja rasa - prItivALu (3) sthira; dRDha; vaphAdAra ekala fao ekalu; ekAkI ekavAkya na0 ekamatI; sarvAnumati ekavAram a0 ekadama tarata ja (2) eka vakhata; eka ja vakhata ekavIra puM0 zreSTha yoddho; mukhya yoddho ekaveNI strI0 ( patinA viyogamA) vALane eka ja jUDA rUpe rAkhavA te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekazaH 114 eSTavya ekazaH a0 eka eka karIne ekAMte, ekAMtena a0 juo 'ekAMtatas' ekahAyana vi0 eka varSanI vayanuM ekika vi0 ekalaM ekAkin vi0 ekalaM ekIkR 8 u0 ekaLu karavu (2) joDavU ekAkSa vi0 eka dharIvALU (2) eka ekaika vi0 eka eka ; dareka AMkhavALU (3) puM0 kAgaDo ekakazaH a0 juIM juIM; eke eke ekAkSara vi0 eka akSaravALU (2) na0 ekodara puM0 sago bhAI gUDha maMtra OM ekodarA strI0 sagI bahena ekApa vi0 ekalakSI (2) tallIna ekona vi0 eka ochu hoya tevU ekAtapatra vi0 ekachatra ; sArvabhauma ej 1 A0 dhUjavaM; kaMpaq (2) gatiekAyana vi0 mAtra ekathI ja javAya mAna tharbu (3) 150 prakAzaq evaM (sAMkaDu) (2) ekAgra ; eka ja eDaka puM0 gheTo avalaMbanavALu (3) na0 ekAMta sthaLa eDuka, eDaka puM0, na0 hADakAM vagere (4, maLavAnuM saMketasthAna (5) ekamAtra jevA avazeSa upara racelaM maMdira lakSa ke dhyeya (6) eka ja prakAra; eNa, eNaka puM0 eka jAtano kALo mRga samAnatA (7) vyAvahArika nIti etad sa0 nA0, vi0 A; e; pelaM ekArNava puM0 saghaLu mahAsAgara rUpa thaI (bolanAranI najIkana) rahe te; pralaya etavIya vi0 Anu; ena; pelAnuM ekArtha vi0 eka ja artha ke hetuvALU etahi a0 have; hamaNAM ekAMta vi0 koInA avarajavara vinAnuM etAdRkSa, etAdRz (-za) vi0 AvRM; (2) eka bAjuneM; ekAkI (3) eka A prakAraja bAju athavA vastune lagatuM; etAvat vi0 ATalaM; eTalaM 'anekAMta'thI viruddha evaM (4) atizaya; eth 1 A0 vadha, (2) AbAda thaq atyaMta (5) ekaniSTha (6) nizcita; eSa puM0, eSas na0 baLataNa; IMdhaNa aTaLa (7) puM0 ekAMta sthAna (8) enas na0 pApa bIjA sauthI alagapaNuM (9) nizcita - eraMDa puM0 divelo aTaLa niyama ke siddhAnta (10) eka elA strI0 elacIno choDa (2)elacI ja lakSya ke maryAdA (11) na0 eka eva a0 mAtra; phakta; ja ja nizcita niyama ke siddhAMta evam a0 A pramANe; A rIte ekAMtatas, ekAMtam a0 cokkasapaNe; evaMviSa vi0 evaM; e jAtaveM mAtra ; phakta (2) atyaMta ; taddana (3) eSaNa na0, evaNA strI0 cAhanA; icchA alaga hoya tema; ekala ja hoya tema (2) AjIjI; vinaMti ekAtara vi0 vacce eka AMtaro paDe tevU eSaNIya vi0 icchavA yogya kramamAM vacce eka mUkIne AvatuM eSA strI0 icchA ekAtika vi0 chellaM; chevaTa, eSin vi0 icchAvALU ekAtin vi0 ekaniSTha eSTavya vi0 icchavAyogya (2) na0icchA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T ai a0 saMbodhana, AmaMtraNa ke smRti darzAvato udgAra aikamatya na0 ekamata hovuM te aikAgArika puM0 cora (ekalA - sUnA gharamA pesanAra) aikAya na0 ekAgratA aikAtmya na0 ekAtmatA; abheda; ekasvarUpatva (2) paramAtmA sAtha abheda (3) AtmAnuM eka hovApaNuM aikAMtika vi0 saMpUrNa; pUrepUruM ( 2 ) nizcita ; cokkasa; avazyaMbhAvI ( alaga; khAnagI aikAMtya na0 sakhya; mitratA (2) nizcitatA; alagatA aikya na0 ekatA ( 2 ) ekamatI ( 3 ) abheda (AtmA ane paramAtmAno) aikSvAka vi0 ikSvAku rAjAnA vaMzanuM poor fao vaikalpika; marajiyAta (2) svecchAnusArI; potAnI marajI mujabanuM aiNeya vi0 mAdA kALiyAranuM (2) puM0 kALiyAra [ paraMparAgata aitihAsika vi0 itihAsane lagatuM (2) aitihya na0 paraMparAgata vAta ke varNana o a0 saMbodhana, smaraNa, anukaMpA -e bhAva darzAve oka puM0 ghara; nivAsasthAna ( 2 ) Azraya okas na0 ghara ( 2 ) AzrayasthAna ogha puM0 pUranuM pANI; pravAha ( 2 ) jaLato vega (3) Dhagalo; jatho oja, ojas na0 prakAza; teja (2) baLa; pratibhA; parAkrama (3) jIvanazakti; jananazakti; pauruSa ( 4 ) 115 ai o om evaMparya na0 mukhya tAtparya aina vi0 sUryanuM aibhi vi0 hAthInuM; hAthI saMbaMdhI airAvaNa, airAvata puM0 iMdrano hAthI ailavila puM0 kubera aiza vi0 zaMkara saMbaMdhI (2) rAjA saMbaMdhI aizAna vi0 zaMkaranaM aizAnI strI0 IzAna khUNo aizvara vi0 IzvaranuM ; IzvarI (2) zaMkaranaM aizvarya na0 IzvarapaNuM ( 2 ) sarvoparIpaNuM (3) moTAI; sAhebI (4) vibhUti; saMpatti aihalaukika vi0 A lokanuM; A duniyA ; sAMsArika aihika vi0 A duniyAnuM ; A lokanuM ; sAMsArika (2) sthAnika aiMbava vi0 caMdranuM [arjuna ke vAli aiMdra vi0 iMdranu, iMdra saMbaMdhI ( 2 ) puM0 aiMdrajAlika vi0 mAyAvI; jAduI; iMdrajAla saMbaMdhI (2) puM0 jAdugara aidri puM0 ( indrano putra ) jayaMta, arjuna ke vAli (2) kAgaDo iMdriyoM aiMdriya, aiMdriyaka vi0 iMdriyagrAhya ( 2 ) aiMtrI strI0 pUrva dizA (2) iMdrANI zukra dhAtumAthI kAMti ane prabhAvarUpe virAjatI zarIranI eka dhAtu ojasvat, bhojasvin vi0 tejasvI ota (' A + ve' nuM bhU0 kR0 ) vi0 vaNeluM otaprota vi0 ekabIjAnI sAthe parovAyeluM - vaNAyeluM [(2) khIra ovana puM0, na0 bhAta; rAMdhelA cokhA om puM0 vedano pahelo ane pavitra uccAra, praNava - OM (2) a0 saMmati, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 oSadhi svIkAra, AjJA, AraMbha, nivAraNa, kalyANa -e bhAva darzAve oSadhi strI. vanaspati (2) auSadhimAM vaparAtI vanaspati auSamya oSaSinAtha, oSadhipati puM0 caMdra oSaSI strI0 juo 'oSadhi' oSTha puM0 hoTha bolAtuM (vyA0) oSThapa vi0 hoThay; hoThanI madadathI au au a0 bolAvAmAM, virodha darzAvavAmAM ke nirNaya batAvavAmAM vaparAto udgAra aucitI strI0, aucitya na0 ucitapaNuM; yogyatA aujjvalya na0 ujjvaLatA (2)ajavALU autpAtika vi0 aniSTa, utpAta ke durbhAgya sUcavanAeM autsukya na0 atyaMta AturatA; utsukatA (2) utkaTa icchA (3)ciMtA (4)khaMta audarika vi0 khAudharu audArya na0 udAratA; bhavyatA (2) zreSThatA; mahattA (3) arthagAMbhIrya audAsInya, audAsya na0 bedarakArI; upekSA (2) virAga ; udAsInatA (3) ekalApaNuM auddhatya na0 uddhatapaNuM; dhRSTatA audvAhika vi0 lagna saMbaMdhI (2) lagnamAM maLelu (3) na0 kanyAne maLelI bheTa audhasya na0 dUdha aupakAryA strI0 taMbU; maMDapa aupacArika vi0 gauNa; lAkSaNika; AlaMkArika (2) upacArane lagatuM - upacAra pUratuMja aupadezika vi0 upadeza karIne nirvAha calAvanAeM (2) na0 upadeza karIne meLaveluM dhana. aupapattika vi0 taiyAra(2) yogya (3) upapattivALa; tarkazuddha aupamya na0 upamA (2) sAdRzya;samAnatA (3) tulanA pU rvaka meLavelaM aupayika vi0 yogya; ghaTita (2) prayatnaaupavAdya vi0 savArI mATenaM (2)paM0 rAjAno hAthI (3) rAjAnuM vAhana aupAyika vi0 juo 'aupayika' aurasa vi0 potAnI paraNelI strIthI thayelaM (saMtAna) (2) zArIrika (3) kudaratI; svAbhAvika banAvelu aurNa, aurNaka, auNika vi0 Una Unarnu auladeha na0 pretasaMskAra; maraNasaMskAra aurdhvadehika,audaihika vi0 preta saMbaMdhI (2) paramAtmA saMbaMdhI (3) na0 pretasaMskAra (4) paraloka mATe upayogI evaM yajJa-dAna Adi karma aurva puM0 vaDavAnala auzana, auzanasa vi0 zukrAcAryazukrAcArya saMbaMdhI auzanasI, auzanI strI0 devayAnI auzIra na0 zayyA; pathArI (2)Asana (3) vIraNavALAno banAvelo lepa auSadha na0 vanaspati (2)osaDa ; davA auSadhi (-dhI) strI0 juo 'oSadhi' auSasa vi0 prAtaHkALa saMbaMdhI auSTraka na0 UMTono samUha auSTrika vi0 UMTana(2) puM0 ghAMcI-telI auSThaya vi0 juo 'oSThaya' auSNya, auSmya na0 garamI; uSNatA Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 kaTAha ka nAma ke vizeSaNane lAgato taddhita pratyaya-alpatA ke vahAla batAve che; arthamAM kazo phera karyA vagara paNa lAge che (udA0 bAlaka) (2) puM0 brahmA (3) na0 sukha ; AnaMda (4) pANI kakud strI0, kakuda puM0, na0 parvatarnu zikhara; Toca (2) khUdha (3) rAjacihna (chatra, cAmara vagere) (4)mukhya ; zreSTha (vyakti) kakudin vi0 zreSTha; mukhya kakupat, kakumin vi0 khUdhavALU (2) puM0 parvata (3) Akhalo kakubha strI0 dizA (2) zobhA; sauMdarya (3) zikhara kakSa puM0 bagala; kAkha (2)pAsuM; paDaDheM (3)strIno kaMdoro (4) vanano aMtarbhAga (5) sUkuM ghAsa (6) rAjAnuM aMtaHpura (7)AsapAsa AvelI bhIMta (8) grahano bhramaNamArga (9) kachoTo (10) na0 nakSatra ; tAro (11) pApa | kakSA strI0 kamara; keDa (2) kamarapaTo; kaMdoro (3) uttarIya vastra (4) bhIMta; AsapAsanI bhIMta (5) vADo; coka; AMgaNuM (6)sAdRzya (7)dharano madhyabhAga; ekAMta bhAga (8) pAsuM; paDalu (9) spardhA (10) vastranI kinArI; kora (11) aMtaHpura kakSAgni puM0 dAvAnaLa [jaMgala kakSya na0 vAjavA- pallU (2)sUkA ghAsatuM kakSyA strI0 taMga;doraDu(hAthI ke ghoDA-) (2) kaMdoro (3) mahelana aMtaHpura (4) dIvAla; bhIMta (5)kachoTo (6) samAnatA kac 1 u0 bAMdhavU (2) prakAzavaM (3) 150 avAja karavo kaca puM0 keza; vALa kacagraha puM0 vALa kheMcavA te laDaq te kacAkaci a0 ekabIjAnA vALa pakaDIne kacAcita vi0 chUTA kezavALU kaccit a0 'iSTa uttara Apaze' e arthamAM prazna pUchavAmAM vaparAya che (2) harSa, vikalpa, hetu ane maMgalaprasaMga -evo bhAva darzAve kaccha puM0, na0 kinAro; kinArAno pradeza; bhejavALo bhAga (2) kachoTo kacchapa puM0 kAcabo kacchapI strI0 kAcabI (2) sarasvatInI vINA (3) vINA kacchu (-cchu) strI0 khasa (roga) kaja na0 kamaLa [aMjana (3) zAhI kajjala na0 kAjaLa ; meza (2) AMkhanu kaTa puM0 eka tRNa; tenI sAdaDI (2) hAthInuM gaMDasthaLa-lamaNo (3) dyUtamAM pAsA pheMkavAnI eka rIta (4)zroNI; nitaMba (5) kaTAkSa (6) zaba ke tenI ThAThaDI (7) atizayatA kaTaka puM0, na0 kaDu; hAtha, dhareNuM (2) kamarapaTo; kaMdoro (3) sAdaDI (4) parvatanI khINa AgaLano sapATa bhAga (5) parvatanI bhekhaDa ke dhAra (6) hAthInA daMtUzaLa uparanuM kaDu (7)sainya (8) chAvaNI kaTakin puM0 parvata kaTana na0 gharanuM chAparu ke chAja kaTaprabheda puM0 mada jharavA mAMDavo te kaTAkSa puM0 vakradRSTi ; tIrachI AMkhe jovU te (prema, saMketa ke krodhamAM) kaTArikA strI0 nAnI kaTAra kaTAha puM0 kaDhAI (2) ghaDArnu ThIkarUM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTi 118 kathAnaka kaTi strI0 kamara; keDa (2) gaMDasthaLa kaNika puM0 juo 'kaNa' (3) thApo; kUlo kaNIkA strI0 nAno kaNa; nAnuM biMdu kaTitaTa puM0 nitaMba pradeza katama sa. nA0, vi0 kayaM -koNa kaTitra na0 ghUgharIvALo kaMdoro (2) (anekamAMthI) -koNa keDa upara vIMTavAnuM vastra katara sa0 nA0, vi0 (bemAMthI) kayu kaTizaMkhalA strI0 gharIvALo kaMdoro kati sa0 nA0, vi0 keTalI saMkhyA kaTisUtra na0 keDano paTo- kaMdoro (ba0va0mAM ja) (2) 'citta', 'cana kaTI strI0 juo 'kaTi' ane api' sAthe vaparAtAM 'keTaluka' ema kaTa vi0 kaDavaM (2) tIkhaM (3) tIvra anizcitArtha batAve vAsavALa (4) durgaMdhavALa (5) IrSyALa; katipaya vi0 keTalAka; thoDAka (amuka matsaravALu (6)vikarALa; ugra ; dAruNa nizcita saMkhyA-evo bhAva batAve) (7) pratikULa, duHkhada (8) na0 akArya; kativiSa vi0 keTalA prakAranuM durAcaraNa (9)Thapako; dUSaNa ; Aropa kattAzabda puM0 pAsA pheMkavAno avAja kaTuka vi0 kaDavU (2)tI (3) apriya, katth 1 A0 baDAI mAravI (2) vakhANavU pratikULa [jali (2) hAthIno mada (3) niMdA karavI kaTodaka na0 maraNa pAchaLa apAtI jalAM- katthana vi0 baDAIkhora (2)na0 baDAza kaThina vi0 kaThaNa; sakhata (2) kaThora; kath 10 u0 kahevU(2)vAtacIta karavI nirdaya (3) duHkhadAyaka ; asahya (4) (3) jaNAva; darzAvavaM (4) varNana sakhata; tIvra (5) agharu; muzkela (6) na0 karavU; vakhANavU (5) khabara ApavI; tapelaM; doNI (2) TacalI AMgaLI phariyAda karavI kaThinikA, kaThinI strI0 khaDI; cAka kathaka vi0 kahenAeM bolanAruvarNavanAeM kaThora vi0 kaThaNa; sakhata (2) nirdaya (2) puM0 vaktA (3) purANI (4) naTa (3) vikasita; pUrNa ane gAyaka kaDaMkarIya,kaDaMgarIya vi0 gotara khavaDA- kathana vi0 kahenAeM; vAtoDiyu (2)na0 vavA yogya (2) puM0 gAya, bheMsa i0 Dhora kahevU te ; bola (3) varNana kaDAra vi0 pILAza paDatuM; badAmI (2) katham a0 kevI rIte; kaI rIte; kyAthI garviSTha (3) puM0 nokara (2) 'zu', 'he', ema Azcarya darzAve kaNa 150 jaq (2) nAnA tha, (3) (3) 'iva', 'nAma', 'nu', 'vA','svit' rovU; anAja karavo(4)10pa0 AMkha sAthe 'evaM te zI rIte hoya?', 'ema te mIMcavI kema hoya?'-evo artha darzAve (4) kaNa puM0 dANo (2) leza; sUkSma bhAga 'cit', 'cana' ane 'api' sAthe 'jema (3)dhULanI rajakaNa (4)jaLabiMdu (5) tema karIne', 'game tema' - evo artha alpa saMkhyA (6) ghAnya- kaNasalu (7) darzAve (5) bhAgye ; virala ja / agnino taNakho kathaMkAram a0 kevI rIte; kema karIne kaNapa puM0 bhAlA jevU eka hathiyAra (2) kathA strI0 vArtA; kahANI (2)vRttAMta agnibaLathI loDhAnI goLIo choDataM (3) varNana; ullekha (4) vAtacIta; hathiyAra [-dANe dANe saMbhASaNa (5) vivAda ; carcA kaNazas a0 nAnA kaNamAM-TIpe TIpe kathAnaka na0 nAnI vArtA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAprabaMdha kathAprabaMdha puM0 vArtA; kathA kathAprasaMga puM0 vAtacItano prasaMga (2) mAMtrika; viSavaidya kathAmAtra, kathAvizeSa, kathAzeSa vi0 marI gayelaM (jenI mAtra vAta ja bAkI rahI hoya tevU) prasaMga kathAMtara na0 bIjI kathA (2) vAtacItano kathita ('kath'- bhU0kR0) vi0 kahelaM; varNaveluM (2)na0 kathana ; vAtacIta kathIkRta vi0 juo 'kathAmAtra' kad a0 'ku'ne badale samAsanA prathama pada tarIke 'duSTatA', 'alpatA', 'nIcatA', 'apUrNatA', 'doSa', 'khAmI' -e arthomA lAge kavaka na0 chata; caMdaravo kavana na0 nAza; katala [julama kadarthana na0, kadarthanA strI0 pIDA; trAsa; kathita vi0 tiraskRta;apamAnita (2) trAsa pamADelu (3)nirupayogI kadarya vi0 kaMjUsa; kRpaNa (2) tuccha; halakuM (3)aNagamatuM; kharAba (4) puM0 kaMjUsa mANasa kadala, kadalaka puM0 keLa kadalikA strI0 dhajA (2) keLa kadalI strI0 keLa (2)eka jAtanuM haraNa (3) hAthI uparanI dhajA kadaMba puM0 kadaMba vRkSa (meghagarjanAthI tene kaLIo besatI manAya che) (2) na0 samUha phUla (3) samUha kadaMbaka puM0 kadaMba vRkSa (2)na0 kadaMbana kadA a kyAre (2) 'api', 'cana' ane "cit' sAthe 'koI vAra', 'eka vAra' -evo artha batAve kadAcAra puM0 kharAba bartana kadApi a0 koI vAra; koIka vAra kaduSNa vi. thoDaM garama ; navazeDu (2) kaThora (zabda) kA(-1) vi0 pILAza paDatA badAmI raMga- (2) kAbaracItaruM (3) strI0 kazyapanI patnI (nAgonI mA) kanaka na0 sonuM kanakadaMDa na0 rAjachatra kanakapaTTa na0 jarInuM vastra kanakapatra na0 sonAnu eriMga; eriMga kanakaparvata puM0 sumeru parvata kanakamaya vi0 sonAnuM banelaM kanakasUtra na0 sonAno hAra, kaMThI kanakAcala puM0 sumeru parvata kanakAMgada na0 sonAnaM kar3a kaniSTha vi0 sothI nAna; sauthI ochu (2) umaramAM sauthI nAnuM kaniSThikA strI0 TacalI AMgaLI kanIyas vi0 vadhAre nAnuM (bemAM) kanyakA strI0 kanyA (2) dasa varSanI chokarI kanyas vi. nAnu (umaramAM) (2)nIca; kanyA strI0 chokarI; kuMvArI chokarI (2) dasa varSanI chokarI kapaTa puM0, na0 chaLa ; prapaMca kapaTaprabaMdha puM0 chetaravAnI yukti; prapaMca kaparva, kapardaka puM0 koDI (2) jaTA kapardikA strI. nAnI koDI kadina puM0 (jaTAdhArI) zaMkara kapATa puM0, na0 bAra[; kamADa kapATavakSas vi0 (kamADa jevI) pahoLI chAtIvALU kapAla puM0, na0 khoparI; khoparInuM hADakuM (2) ghaDA, ThIkarUM (3) eka jAtanI saMdhi (sarakhI zaratovALI) kapAlapANi, kapAlabhRt, kapAlamAlin, kapAlaziras puM0 zaMkara kapAlikA strI0 mATInA vAsaNano TukaDo-ThIkaruM kapAlin vi0 khoparIvALaM(2)khoparIo paheratuM (3)puM0 zaMkara kapi puM0 vAnara Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapiketana 120 karaTin kapiketana puM0 juo kapidhvaja' kamanIya vi0 suMdara; manohara (2) icchavA kapittha puM0 koThAnuM jhADa (2)na0 koThaM yogya ; iSTa kapidhvaja puM0 arjuna (dhajA upara hanumAna kamala na0 kamaLa (2) jaLa hovAthI) kamalaja puM0 brahmA kapiratha puM0 rAmacaMdra (2) arjuna kamalapatrAkSa vi0 kamaLadaLa jevI kapila vi0 gherA badAmI raMganuM (2) AMkhIvALU - iMdra puM0 sAMkhyadarzananA praNetA muni kamalabhavAha puM0 megha jenuM vAhana che te kapiza vi. ratUmaDu; badAmI raMganuM kamalA strI0 lakSmI (2)suMdara strI kapijala puM0 cAtaka (2) tetara kamalAkara puM0 kamaLano samUha (2) kapIMdra puM0 hanumAna (2) sugrIva (3) kamalapUrNa sarovara strI jAMbuvAna paNa paMkhI kamalAkSI strI0 kamaLa jevAM netravALI kapota puM0 kabUtara (2)holo (3) koI kamalApati puM0 viSNu / kapotavRtti strI0 AjIvikAno eka kamalAlayA strI0 lakSmI prakAra (upayoga jeTalU meLavIne saMcaya kamalAsana puM0 brahmA na karavo te) kamalinI strI0 kamaLanI vela (2) kapotahasta puM0 (bhikSA) mAgavA mATe kamaLano samUha (3) kamaLathI bharelu ke bhayathI amuka rIte hAtha joDavA te sarovara kapola puM0 gAla (2)hAthInuM gaMDasthala / kamalI strI0 kamaLano samUha kapolakASa puM0 jenI sAthe gAla ke kamalekSaNA strI0 juo 'kamalAkSI' gaMDasthaLa ghasavAmAM Ave te kamaMDalu puM0, na0, kamaMDalU strI0 kapolatADana na0 ( bhulanI kabUlAta kamaMDaLa ; saMnyAsInuM jaLapAtra / tarIke) gAla upara tamAca mAravI te / kamA strI0 zobhA; sauMdarya kapolapAli (-lI) strI0 gAlanI kamra vi0 suMdara; manohara (2) kAmAsakta bAju vizALa gAla ke lamaNA kara vi0 karanAeM(samAsane aMte ; udA0 kapolabhitti strI0 gAla ane lamaNA (2) 'sukhakara') (2) puM0 hAtha (3) hAthInI kapha puM0 vAta, pitta ane kapha e traNa sUMDha (4) kara; khaMDaNI (5) kiraNa (6) dhAtuomAMnI eka (2) khAMsI; udharasa karo (varasAdano) (3) gaLapho; baLakho [strI0 koNI karaka puM0 saMnyAsI, jaLapAtra (kamaMDalu) kaphaNi, kaphoNi puM0, strI0, kaphoNI (2) puM0, na0 karo (varasAdano) kabara vi0 mizrita (2) joDelu jaDelu karakamala na0 kamaLa jevo suMdara hAtha (3) kAbaracItaruM (4)puM0 laTa ; veNI karakA strI0 karo (varasAdano) kabarI strI0 laTa; veNI karrAkasalaya puM0, na0 kUpaLa jevo kabaMdha puM0, na0 mAthA vagaranuM dhaDa (2) komaLa hAtha (2) AMgaLI puM0 rAhu (3) eka rAkSasa karakuDmala na0 AMgaLI kam 10 pa0 cAhavU (2)atyaMta icchavU karaja puM0 nakha (hAtha uparano) kamaTha puM0 kAcabo karaTa puM0 hAthInuM gaMDasthala (2) kAgaDo kamana vi0 suMdara (2) kAmuka (3) karaTaka puM0 kAgaDo icchAvALa (4) puM0 premI; pati karaTin pu0 hAthI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - karaNa 121 karkaTaka karaNa vi0 karanAruM (2) puM0 lahiyo (3) karaMka puM0 hADapiMjara (2)khoparI (3) na0 karavU te (4) kArya ; karma ; kRtya (5) ___nA- pAtra (nALiyerInA kAcalAnu) kAraNa; hetu (6) koI paNa kriyAnuM (4) (pAna. rAkhavAnI)peTI; eka pAtra sAdhana (7) iMdriya (8) zarIra (9) karaMDa puM0 kaDiyo dastAveja; khata; lekha(10)tAla Apavo karaMDikA strI. nAno kaMDiyo te (saMgIta0)(11) divasano bhAga tivAM karaMbha vi0 mizra gaMdhavALu (2) sekelaM; 11 karaNa hoya che) (12) trIjI bhujelu (3)puM0 dahIM mizrita loTa (4) vibhaktithI darzAvAto artha (vyaa0)| kAdava [eka zikSA) karatala puM0, na0 hatheLI / karaMbhavAlukA strI0 garama retI (narakanI karatalagata vi0 hAthamA rahelU; hAthamAMgeM karaMbhA strI0 dahIM valovavAnI goLI karatalAmalaka na0 hAthamA rahelaM AmaLaM karAgra na0 hAthano Agalo bhAga (tenI jema spaSTa joI zakAya tevuu)| karAghAta puM0 hAtha vaDe karelo prahAra karatAla puM0, karatAlaka na0 hAthathI karAla vi0 bhayaMkara bihAma"(2)moTa; tALI pADavI te (2) eka vAdya - U~cu (3)tIvra, ugra (4)tIkSNa; tIj karatALa (5) vizALa (6) dAMta karatAlikA, karatAlI strI0 tALI / karAlA strI0 durgA bihAmaNu karela (2) tAla ApavA mATe apAtI tALI karAlita vi0 bhayabhIta; trasta (2) (saMgIta0) ApanAeM-sahAyaka karikA strI0 nakhano valUro / karada vi0 kara ApatuM ; khaMDiyu (2) hAtha karikuMbha puM0 hAthInuM gaMDasthaLa karapatra na0 karavata [AMgaLI kariNI strI0 hAthaNI karapallava puM0 komaLa hAtha (2) komaLa karivaMta puM0 hAthIdAMta karapAla puM0 talavAra (2) gadA karin puM0 hAthI karapIDana na0 pANigrahaNa / karIra puM0 vAMsano phaNago- aMkura (2) karapuTa puM0 aMjali; khobo (2) DhAMkaNa- raNamAM thato eka kAMTALo chor3a vALI peTI karISa puM0, na0 chAj karabha puM0 hAthInI sUMDha (2)hAthI-baccuM karIMdra puM0 zreSTha hAthI (3) UMTanaM baccu (4) UMTa (5) koNIthI karaNa vi0 dayAjanaka ; zokakAraka (2) kAMDA sudhIno hAthano bhAga puM0 karuNA; dayA karabhin puM0 hAthI karuNA strI0 dayA; anukaMpA / karabhora strI0 karabha (eTale ke hAthInI karuNAmaya vi0 karuNAthI bharela sUMDha ke hAthano pAchalo bhAga -tenA) karuNAI vi0 dayA; dayALu jevI suMdara jAMghavALI strI karuNAvimukha vi0 nirdaya ; niSThura karAha puM0 hAthano nakha (2).taravAra kareNu puM0 hAthI karavAla puM0 taravAra kareNu (-) strI0 hAthaNI karavIra, karavIraka puM0 kaNera; kareNa karoTa na0, karoTi strI0 khoparI (2) taravAra (3) smazAna karka puM0 kAcabo (2) dhoLo ghoDo karasvana puM0 tALI pADavI te karkaTa, karkaTaka puM0 karacalo (2) vartula karahATa puM0 kamaLanuM mULa ke dAMDo kADhavAnuM sAdhana; kaMpAsa Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karman karkaTi 122 karkaTi(TI) strI0 kAkaDI; ciibhdd'eN| - kamaLakoza (3) na0 karNikAra vRkSakarkara vi0 kaThaNa; majabUta (2) puM0 puSpa (suMdara raMgavALu hovA chatAM gaMdha hADakuM (3) maraDiyo vinAnuM hovAthI aNagamatuM gaNAtuM) karkarI strI0 nALacAvALU pAtra ; jhArI karNejapa puM0 juo 'karNajapa' karkaza vi0 kaThora; kaThaNa (2) nirdaya karNopakaNikA strI0 UDatI vAta (3) atyaMta; tIvra (4) majabUta; dRDha kartana na0 kApaq te ; chedana (2) kAMtavU te (5)ati Asakta (6)vyabhicArI kartanI strI0 kAtara karkazA strI0 kaMkAsiyaNa ; vaDhakArI kartarikA, kartarI strI0 kAtara (2) kakaMdhu (-dhU) strI0 boraDI jhADa charI; cappu (3) nAnI taravAra karkAruka puM0 tarabUcano velo (2) na0 kartavya vi0 karavA yogya (kArya) (2) tenuM phaLa . kApavA yogya (3) na0 kArya; karma karnUra na0 sonuM (2) haratALa (4) pharaja karNa puM0 kAna (2)sukAna (3)vAsaNano kartR vi0 karanAruM kAno, hAtho ke kaDu (4) trikoNamAM kardama puM0 kAdava (2) kacaro(3)pApa kATakhUNAnI sAmenI bAju karpaTa puM0, na0 jUna ke phATelu vastra karNagocara vi0 sAMbhaLavAmAM Ave tevU; (2) kApaDa sAMbhaLI zakAya te karpaNa puM0 eka zastra karNajapa, karNajApa puM0 cugalIkhora karpara puM0 khoparI (2) kaDhAI (3) karNatAla puM0 hAthIe kAna phaphaDAvavA te ' mATInuM vAsaNa (4) bhAMgelA ghaDAnuM karNadhAra puM0 sukAnI / kaleDu-ThIbu karNapatha puM0 sAMbhaLI zakavAnI maryAdA kasi puM0,na0, kasI strI0 kapAsano karNaparaMparA strI0 eka kAnethI bIje karpara puM0 kapUra karbura vi0 kAbaracItaruM (2) rAkhoDiyu kAne sAMbhaLavAmAM Avarbu te karNapAza puM0 suMdara kAna karburita, karbara vi0 kAbaracItaruM karmakara puM0 majUra; kArIgara karNapUra puM0 kAnanI AsapAsa paherAtuM karmakAra puM0 kArIgara; majUra (2) luhAra (phUla i0rnu) ghareNuM karmakAMDa puM0, na0 dharmakAryo ane dharmakarNaveSTa puM0, karNaveSTana na0 eka jAtanuM kriyAone lagato vedano bhAga kAna, ghareNuM; eriMga karmakSama vi0 kArya karavAne samartha karNazaSkulI strI0kAnano bahArano bhAga karmaTha vi0 kAryakuzaLa (2) dhArmika karNAkaNi a0 eka kAnethI bIje kAne karmakAMDamAM macI rhe| (3) udyogI karNAtika vi0 kAnanI najIkarnu karmaNya vi0 kAryakuzaLa; hoziyAra (2) kaNika vi0 kAnavALU (2) jenA hAthamAM na0 udyoga; pravRtti sukAna che tevU (3) puM0 sukAnI karman puM0 vizvakarmA (2) na0 kArya; kaNikA strI0 kAnanuM dhareNuM (2) vacalI kriyA; kAma (3) dhaMdho; pravRtti (4) AMgaLI (3) hAthInI sUMDhano agrabhAga dharmakarma (nitya-naimittika-kAmya)(5) (4) kamaLano bIjakoza nasIba ; pUrvakarma (6) pariNAma; phaLa kaNikAcala puM0 sumeru parvata (7) jenI upara kriyA thatI hoya te karNikAra puM0 eka vRkSatuM nAma (2) (vyA0) [choDa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 karmapAka puM0 juo karmavipAka karSaNa na0 kheDavU te (2) kheMcaq te (3) karmaphala na0 karmanuM phaLa - pariNAma duHkha devaM te (4)eka zastra (5)kheDa;khetI karmabaMdha puM0, karmabaMdhana na0 karmanuM baMdhana karSita vi0 kheDAyelU (2) AkarSAyelu (2) karmanA phaLarUpe maLato punarjanma (3)pIDA karAyelu (4) ghasAI gayelaM karmabhUmi strI0 karma karavAneM kSetra (2) karSin vi0 kheMcanAru (2)AkarSaka (3) dharmakarma karavAno deza (bhAratavarSa) puM0 kheDUta karmayoga puM0 udyoga (2) yajJAdi karmane kahi a0 kyAre? kaye vakhate? anusaravA dvArA mokSa meLavavAno mArga kahicit, kahisvit, kapi a0 kadI karmavipAka puM0 karelAM karmanuM phaLa paNa; kyAre paNa maLavU te kal 1 A0 avAja karavo (2) gaNavU karmasaciva puM0 maMtrI; pradhAna (3) 10 u0 pakaDavU; levU; dhAraNa karmasaMga puM0 sAMsArika karmo ane temanAM kara (4) gaNatarI karavI; mApavU phaLo pratyenI Asakti (5) dhAravaM; mAnavaM; gaNavaM; samajavU karmasAkSin puM0 najare jonAra sAkSI (6) prera, (7) 10 pa0 hAMkavU; (2) mANasanAM sArAMnarasAM karma jonAra dhakelaq (8) nAkhavU; pheMka (sUrya, candra, yama, kAla ane paMca- kala vi0 aspaSTa ; madhura (2) miSTa; mahAbhUto) kAryamA sphltaa| dhImuM; haLavU (3)jhaMkAra karatuM; raNakatuM karmasiddhi strI0 karmaphaLanI prApti (2) (4) pUrNa kalabala; ghoMghATa karmAyatana na0 iMdriya; kamadriya kalakala puM0 kalarava ; guMjArava (2) kAra puM0 sarANiyo; luhAra kalakaMTha vi0 madhura avAjavALU karmAzaya puM0 (sArAMmAThAM) karmono kalatra na0 patnI; bhAryA (2) nitaMba saMcaya ke tenuM sthAna / kaladhauta na0 cAMdI ; rU' (2)sonuM karmAta puM0 kAryano aMta; karmanI samApti kalana vi0 karanAru (samAsane aMte) (2)dhorojagAra (3) kAryakara; sevaka (2) na0 cihna (3) doSa (4) grahaNa karmAtara na0 cAlu dharmakArya thobhyu hoya karavU te (5) jJAna te vacagALo (2) anya karma / kalanA strI0 jJAna (2) grahaNa karavU karmAtika puM0 majUra; kArIgara te (3)pahera -dhAraNa kara te (4) kamin vi0 udyogI (2)phaLanA hetuthI utArI nAkhavU - kADhI nAkhavU te dhArmika kAryoM karanAru (3) puM0 kalabha puM0 hAthI ke UMTanuM baccu (2) kArIgara [(2) kAryakuzaLa trIsa varSanI vayano hAthI kamiSTha vi0 karma karavA upara prItivALU kalama puM0 eka jAtanI DAMgara (2) lekhaNI kamedriya na0 karma karavAnI iMdriya (hAtha, kalarava puM0 madhura dhvani paga, vANI, gudA ane upastha) kalavika puM0 cakalo mahAsAgara karvaTa puM0 jillAnI rAjadhAnI jevU ke kalaza puM0, na0 loTo; kaLaza (2) bajAra, moTuM zahera kalazi(-zI) strI0 ghaDo; goLI karvara vi0 kAbaracItaraM kalasa puM0, na0 juo 'kalaza' karzana vi0 kRza banAvatuM ; pIDA karatuM kalasi (-sI) strI0 juo 'kalazi' karSaka puM0 kheDa karanAra; kheDUta kalaha puM0 kajiyo; kaMkAsa (2) yuddha Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalahapriya kalahapriya vi0 kalaha jene priya che tevuM (2) puM0 nArada RSi kalahaMsa puM0 rAjahaMsa ( 2 ) bataka kalahAMtaritA strI0 pati sAtha kalaha karI rUsaNuM laI beThelI strI ( paNa aMtarathI pastAtI) kalaMka puM0 cihna; DAgha (2) baTTo ; lAMchana (3) doSa; apUrNatA kalaMkita vi0 kalaMkavALu; kalaMka pAmeluM kalA strI0 aMza; bhAga ( 2 ) soLamo bhAga ( candrano ) ( 3 ) samayato vibhAga ( 1 miniTa, 48 sekaMDa, ke 8 sekaMDa ) (4) mUDI uparanuM vyAja (5) lalita kauzalya ke zilpa ( nRtya, gIta vagere ) kalAdhara, kalAnidhi puM0 candra kalApa puM0 jUDo; samUha ( 2 ) moranA pIchAMno samUha (3) kaTimekhalA ; kaMdoro (4) bhUSaNa (5) jaTA ( 6 ) bANano bhAtho kalApaka puM0 jUDo; samUha ( 2 ) kaMdoro (3) eka ghareNuM ( 4 ) na0 cAra zloke bhAva pUro thato hoya tevuM kAvya kalApin vi0 bANanA bhAthAvALu (2) kaLA kareluM (mora) (3) puM0 mora kalAya puM0 vaTANA kalAlApa puM0 avyakta madhura avAja (2) madhura priya vAtacIta kalAvat vi0 kaLAkuzaLa ( 2 ) puM0 candra kali puM0 kajiyo; kalaha ( 2 ) yuddha (3) kaLiyuga (4) pAsAnI eka TapakAvALI bAju (5) strI0 kaLI kalikA strI0 kaLI (2) caMdranI kaLA kalikAra puM0 nAradaRSi kalita vi0 lIdheluM; pakaDelu (2) bhAgela (3) vINelu; ekaThu karelu (4) raceluM; banAvelu (5) bheLavelaM; meLaveluM ( 6 ) prApta kareluM ( 7 ) gaNelu (8) chUTuM pADela (9) jANeluM 124 kalpana kalidruma puM0 baheDAnuM vRkSa ( 2 ) devadAra kalila vi0 vyApta; pUrNa (2) mizrita; yukta ( 3 ) gahana ; abhedya ( 4 ) na0 goTALA (5) Dhagalo kaliMda puM0 yamunA nadInuM utpattisthAna - kaliMda parvata [strI0 yamunA nadI kaliMdakanyA, kaliMdatanayA, kaliMdasutA kaluSa vi0 kAdavavALu ; meluM; gaMdu (2) rUMdhAyeluM; jhaMkhavAyeluM (3) kSubdha (4) duSTa; ghAtakI (5) viparIta ( 6 ) na0 pApa ( 7 ) mela; gaMdakI; kAdava kaluSita vi0 melaM (2) kacavAyeluM; risAyeluM ( 3 ) duSTa; ghAtakI kalevara puM0, na0 zarIra; deha kalka vi0 duSTa; pApI (2) puM0, na0 tela vagereno kacaro ( 3 ) kacaro ; mela (4) daMbha; chetarapiMDI ( 5 ) vADhIne banAvelo loMdo; lugadI ( 6 ) pApa (7) ghUMTIne kareluM bArIka cUrNa kalki, kalkin puM0 viSNuno dazamo challo avatAra www kalpa vi0 zakya ; vyavahAru ( 2 ) yogya; sAdhuM ( 3 ) dRDha; zaktimAna ( 4 ) puM0 zAstraniyama ( 5 ) sUcanA; darakhAsta ( 6 ) abhiprAya ( 7 ) dharmakarmano vidhi (8) vihita vikalpa ( 9 ) AcAra (10) eka vedAMga jemAM yajJakriyA i0 no upadeza che ( 11 ) mahApralaya (12) brahmAno divasa (1000 yugano) (13) 'jevuM', 'sadRza', 'thoDaMka ja ochu' - evA arthamA nAma ke vizeSaNane aMte (udA0 'prabhAtakalpA' ) kalpaka vi0 vizva-niyama pramANenuM kalpakSaya puM0 sRSTino aMta - pralayakALa kalpataru, kalpadruma puM0 icchelu badhuM ApatuM manAtuM svarganuM vRkSa kalpana na0 racanA ( 2 ) vidhAna ( 3 ) karavuM - AcaravuM te (4) kAtaravuM te Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpanA kalpanA strI0 nizcita kara, te (2) AcaraQ-anuSThAna karavU te(3) racanA; goThavaNa (4) zaNagAravaM te (5) dhAraNA; khyAla (6) koI paNa bAbatanI manamAM thatI prathama racanA kalpapAdapa puM0 juo 'kalpataru' kalpalatA, kalpavallI strI0 kalpavRkSanI jema iccheluM ApatI manAtI latA kalpavid vi0 zAstravidhi jANanAeM kalpavRkSa puM0 juo 'kalpataru' kalpAdi puM0 sRSTino AraMbhakALa kalpAMta puM0 kalpano aMta - jagatano pralayakALa kalpika vi0 yogya; ucita kalpita vi0 goThavelaM; racelu (2) nakkI karelu (3) taiyAra karelu; sajja karelu (4) aTakaLa karelu; kalpelaM kalmaSa vi0 pApI ; duSTa (2) melaM; gaMdUM (3)puM0, na0 DAgho; mela (4)pApa kalmASa vi0 raMgaberaMgI (2) dhoLA ane kALA raMgakalmASI strI0 yamunA nadI kalya vi0 nIrogI; taMdurasta (2)sajjA taiyAra (3) dakSa; kuzaLa (4) zubha ; anukULa (5) na0 paroDha (6) AvatI kAla (7) puM0 upAya (8) (astra) pheMka te tuccha vastu kalyavarta puM0 savArano nAsto (2) na0 kalyANa vi0 sukhI; subhAgI (2) maMgaLa ; zubha (3) sundara (4) utkRSTa ; zreSTha (5) pramANabhUta; sAcuM (6) na0 sukha ; saubhAgya (7)satkarma ; puNya kalyANakRt vi0 kalyANa AcaranAeM (2) zubha (3) puNyazALI kalli a0 kAle kallola puM0 moTuM moju (2) AnaMda kallolinI strI0 nadI kalhAra na0 dhoLaM kamaLa kavAya kav 1 A0 prazaMsA karavI (2) kAvya racavU; varNana karavU (3) cItaravU / kavaca puM0, na0 bakhtara (2) tAvIja (3) mUTha-coTamAMthI rakSaNa karato manAto maMtroccAra (hum-hUma) kavara vi0 juo kabara' kavarI strI0 juo 'kabarI' kavala puM0, na0 koLiyo kavalita vi0 koLiyo karAyelaM kavATa puM0, na0 juo 'kapATa' kavi vi0 sarvajJa; krAMtadarzI (2) puM0 jJAnI; vidvAna (3) kavitA racanAra (4) zukrAcArya kavikA strI0 (ghoDAnA) moDhAmAM raheto lagAmano bhAga kavitA strI0 kAvya; padabaMdha kavoSNa vi0 kokaravAyu; navasekuM kavya na0 pitRone apAto bali kavyavAha (-ha) puM0 agni kaza puM0 (mukhyatve ba0 va0mAM) cAbuka kazA strI0 cAbuka kazika puM0 noLiyo kazmala vi0 melu; gaM, (2) akIrtikara (3) na0 kheda; nirAzA (4) pApa kazmIraja puM0 kezara kaS 1 u0 khaNa; ghasavaM (2) parIkSA karavI (kasoTInA paththara upara) (3) IjA karavI; nAza karavo / kaSa puM0 khaNavU- ghasa, te (2) kasoTI no paththara kaSaNa na0 ghasaq te; khaNavU te (2) kasoTI karavI te (sonAnI) kaSA strI0 juo kazA' kaSAya vi0 tUruM; kaDUcuM (2) suvAsita (3) geruvA raMgarnu; raMgeluM (4) madhura avAjavALaM (5) puM0, na0 kaTANokaDUco svAda (6) geruvo-bhagavo raMga (7) kATa ; mela (8) kAvo; ukALo Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyita 126 kaMbalI (9)Asakti; vAsanA (10)vilepana ghoca (3) koI paNa vastunI aNI (11)jaDatA; mUrkhatA (12)puM0 rAga (4) vighna ; naDatara (5) romAMca kaSAyita vi0 raMgavA ; lAla raMganuM (6) nakha (7) kaTu vacana (8) kaSTa vi0 duHkhamaya; duHkhakara (2) - mAchalIno kAMTo kaThaNa ; gahana (3) durjaya (4) na0 kaMTakita vi0 kAMTAvALU (2) romAMcita duHkha; saMtApa (5) mahenata; zrama kaMTakin vi0 kAMTAvALU (2) pIDA kaSTam a0 arere! aphasosa! karanAruM ke denAeM kaSTasaMzraya vi0 kaSTayukta kaMTha puM0, na0 gaLaM (2) Doka (3) kaSTi strI0 duHkha ; pIDA (2) kasoTI vAsaNano kAMTho (4) avAja (5) kasturikA, kastUrikA, kastUrI strI0 sAmIpya ; nikaTapaNuM amuka jAtanAM haraNanI DUMTImAthI kaMThagata vi0 kaThe AvekhaM (prANa) (2) maLato sugaMdhI padArtha kaMTha sudhI gayekheM- jatuM kaha lAra na0 dhoLaM kamaLa kaMThAbharaNa na0 gaLA-AbhUSaNa (hAra i0) kaMka puM0 jenAM pIchAM zarapuMkha tarIke kaMThAzleSa puM0 gaLe AliMgana vaparAya che te bagalA jevU pakSI kaMThI strI0 DokamAM paheravAna seravALU kaMkaTa, kaMkaTaka puM0 bakhtara (2) aMkuza eka ghareNuM [(3) kabUtara (hAthIno) kaMkaNadoro kaMThIrava puM0 siMha (2) mada jharato hAthI kaMkaNa puM0 hAthe paheravA, kaDu (2) kaMThaca vi0 gaLAnu; kaMThanuM kaMkaNadhara puM0 vararAjA [vALu ghareNuM kaMDana na0 (photarAM kADhavA) khAMDavU te kaMkaNI strI0 nAnI ghUgharI (2) ghUgharI- kaMDanI strI0 khAMDaNiyo (2.) sAMbalaM kaMkata puM0,na0, kaMkatikA, kaMkatI strI0 kaMDikA strI0 nAno vibhAga (2) phakaro kAMsako pakSInAM pIchAMvALu bANa kaMDila vi0 madamatta (2) dhRSTa kaMkapatra, kaMkapatrin, kaMkavAsas puM0 kaMka kaMDu puM0, strI0, kaMDU, kaMDUti strI0 kaMkAla puM0, na0 hADapiMjara valUra; khaMjavALa kaMkAlazeSa vi0 hADapiMjara ja mAtra kaMDyana na0 valUra te ; khaMjavALavU te rahathu hoya tevU kaMDrala vi0 khaMjavALa UpaDI hoya tevU kaMcuka puM0 sApanI kAMcaLI (2) kamakho; (2)khUjalI kare tevU coLI (3) kavaca; bakhtara (4) zarIrane kaMtu puM0 kAmadeva (2) hRdaya barAbara baMdhabesato jambho kaMthA strI0 cItharAM sIvIne banAvelaM kaMcukita vi0 bastara paherelu vastra (tapasvIo pahere che te) kaMcukin vi0 bakhtaravALa (2) puM0 kaMthAdhArin puM0 kathA paheranAra tapasvI aMtaHpurano dvArapALa (3) sApa kaMda puM0, na0 jemAM khAvAno gara hoya kaMcukIya puM0 kaMcukI (nATaya0) tevU mULa - gAMTha kaMculikA, kaMculI strI0 coLI;kAMcaLI kaMdara puM0, na0 guphA ; khINa kaMja puM0 keza (2)brahmA (3)na0 kamaLa kaMdarA(-rI) strI0 guphA kaMjara, kaMjAra puM0 hAthI (2) sUrya kaMdarpa puM0 kAmadeva; madana (2) prema (3) brahmA (4) peTa (5) mora kaMdala puM0, na0 navo aMkura (2) gAla kaMTaka puM0, na0 kAMTo (2) bhoMka; kaMdalI strI0 keLa Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvaMda 127 kaMdu puM0, strI0 bhaThThI (2) dANA kAkapakSa puM0 jUlaphu; kAnazeriyuM yjavAnuM pAtra kAkapada na0 (lakhatAM rahI gayela) kaMduka puM0 daDo (2) ozikU zabda vagere umeravAna cihna (A) kaMdoTa puM0 nIla kamaLa vAdaLaM kAkapuSTa puM0 koyala kaMdhara puM0 garadana; garcha; Doka (2) kAkapeya vi0 chIcharuM kaMdharA strI0 gaLaM; garadana; Doka kAkaraka, kAkarUka vi0 kAyara; bIkaNa kaMpa 1 A0 kaMpa; bhrUjavU (2) puM0 strIvaza puruSa kaMpa puM0 kaMpAro; dhrujAro kAkali (-lI)strI0 komaLa ane madhura kaMpana vi0 dhUjatuM; kaMpatuM (2)puM0 zizira avAja (2) maMda avAjavALu eka Rtu (3) eka astra (4)na0 dhUjavute vAdya (coro UMghatA-jAgatAnI parIkSA kaMpita ('kaMpa'nuM bhU0 kR0) vi0 dhUjatuM mATe vAparatA kahevAya che) (2) kaMpAvelU; halAvelu (3) na0 / kAkavaMdhyA strI0 jene eka ja vAra prasava kaMpavaM te thAya tevI strI kaMpra vi0 kaMpatuM; hAlatuM kAkAri puM0 ghuvaDa kaMbara vi0 raMgaberaMgI; citravicitra kAkiNi, kAkiNikA, kAkinI strI0 kaMbala puM0 kAmaLo koDI (2) koDI jeTalI kiMmatano kaMba vi0 raMgaberaMgI; citravicitra raMganuM sikko (2) puM0, na0 zaMkha (3) kaMkaNa / kAkI strI0 kAgaDI kaMDakaMThI strI0 gaLe zaMkhanA jevI traNa kAku strI0 krodha, zoka ke bhayamAM bolatAM rekhAvALI strI (bhAgyazALI gaNAya) svaramAM thato pheraphAra (2) karaDAkI kaMbugrIvA strI0 zaMkhanA AkAranI Doka ke vyaMgamAM bolavU te (2) juo 'kaMbukaMThI' kAkutstha puM0 kakutsthano vaMzaja; sUryakaMba vi0 corI karanA; luccu (2) vaMzI rAjAone lagADAtuM upanAma puM0 cora (3) kaDu; kaMkaNa kAkodara paM0 sApa kaMboja puM0 zaMkha (2)eka jAtano hAthI kAkola puM0 kAgaDo kaMsa puM0, na0 kAMsuM (2) pyAlo kAca puM0 kAca kaMsaka na0 kAMsu kAThina, kAThinya na0 kaThaNa hovApaNuM kaMsaviSa, kaMsahana, kaMsAri puM0 kaMsane (2) kaThoratA (3) agharApaNuM mAranAra (zrIkRSNa) kANa vi0 eka AMkhavALu (2) kANAkA strI0 pRthvI vALU; phUTelaM kAka puM0 kAgaDo (2) niMdya - halako kAlImAta puM0 kuMvArI mAno dIkaro mANasa (3) pANImAM mAtra mAthu kAtara vi0 bIkaNa (2) vyAkuLa ; boLIne nAhaq te kSubdha (3) utsuka (4) bhayathI caMcaLa kAkaNI strI0 juo 'kAkiNI' banelaM (AMkha i.) kAkatAlIya vi0 Akasmika; aNadhAryu / kAtarya na0 bhIrutA; bIkaNapaNuM (kAga bese ne tADa paDe' - tenA jevU) kAtkRta vi0 tiraskRta kAlanidrA strI0 kAgaDA jevI-jaladI kAvaMba puM0 kalahaMsa (2) bANa (3) na0 jAgI javAya tevI -nidrA / kadaMba vRkSa- phUla Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAdaMbara adhama - kAdaMbara na0 kadaMbanA puSpano dArU kAdaMbarI strI0 kadaMbanA puSpano dArU (2) madya; dArU kAdaMbinI strI0 meghapaMkti kAnana na0 araNya; jaMgala kAnIna puM0 kuMvArI kanyAne thayelo putra kApatha puM0 kharAba mArga ( 2 ) kumArga (lA0 ) kApAla, kApAlika vi0 kapALanuM (2) puM0 khoparInI mALA paheranAra tathA pAtra tarIke vAparanAra eka bhikSu kApuruSa puM0 bIkaNa - bAyalo puruSa ( 2 ) - tuccha puruSa kAya vi0 vAnaranuM ( 2 ) na0 vAnaraveDA kAbaMdhya na0 kabaMdha - dhaDa mAtra rahenuM te kAma puM0 icchA; vAsanA ( 2 ) prema; sneha (3) kAmanAno viSaya ( 4 ) viSayasukhanI icchA - lAlasA (5) cAra puruSArthamAno trIjo (6) kAmadeva kAmakAma, kAmakAmin vi0 viSayecchu kAmakAra vi0 icchAnusAra vartanAraM; svecchAnusArI (2) puM0aicchika kArya; svecchAthI kareluM kArya (3) phaLanI icchAthI prerAIne karma karate kAmaga vi0 svecchAcArI kAmagati vi0 icchele sthaLe jaI zake tevuM; icchA mujaba gati karanAeM kAmacara, kAmacAra vi0 icchA mujaba pharanAeM ; bAdhA vinA jaI zakanAruM kAmacAra vi0 aniyaMtrita ( 2 ) puM0 potAnI marajI mujaba vartavuM te;svecchAcAra ( 3 ) viSayIpaNuM ( 4 ) svArthIpaNuM kAmaTha vi0 kAcabAnuM kAmatas a0 svairapaNe ( 2 ) jANI joIne; svecchAthI (3) kAmavAsanApUrvaka kAmada vi0 iccheluM ApanAeM kAmadA, kAmaduha, kAmaduhA strI0 kAmadhenu kAmadeva puM0 kAmavAsanAno deva; madana 128 kAmina kAmadhenu strI0 manakAmanA pUrI karanArI manAtI alaukika gAya kAmanA strI0 vAsanA; icchA; abhilASA kAmanIya, kAmanIyaka na0 ramaNIyatA kAmabhoga puM0 kAmavAsanA tRpta karavI te kAmam a0 icchA pramANe ( 2 ) tRpti thAya tyAM sudhI ( 3 ) khuzIthI ( 4 ) bhale ! haze ! (5) dhAro ke ; mAno ke (6) niHsaMzaya; kharekhara ( anicchA ke virodhamA ) paNa e kAmam - na a0 'A sAraM .. sArUM nahIM' - evo artha batAve kAmamUDha, kAmamohita vi0 kAmavAsanAne vaza baneluM; kAmavAsanAthI mUDha baneluM kAmayamAna, kAmayAna, kAmayitR vi0 kAmI ; kAmAsakta kAmarUpa vi0 icchAnusAra rUpa dhAraNa karanAeM(2)suMdara; khUbasurata [sakta kAmavat vi0 kAmI ; premI ( 2 ) viSayAkAmavRtta vi0 viSayI viSayAsakta ( 2 ) svecchAcArI [strI0 svecchAcAra kAmavRtti vi0 svecchAnusAra vartatuM (2) kAmasakha puM0 vasaMtaRtu (2) caitramAsa kAmasakhI strI0 cAMdanI kAmasU vi0 icchA pUrNa karanAeM kAmasUtra na0 premaprasaMga ; premaprakaraNa (2) kAma - puruSArtha viSayaka eka graMtha kAma haituka vi0 viSayabhoganA hetuvALu kAmAtura vi0 kAmavAsanAthI pIDita kAmAtman vi0 0 kAmAtura kAmAri puM0 (kAmadevane bALanAra ) ziva kAmArta vi0 kAmavAsanAthI pIDita kAmAMdha vi0 kAmavAsanAthI mUDha baneluM kAmika vi0 iccheluM (2) icchA tRpta kare te kAmita vi0 iccheluM (2) na0 icchA kAmin vi0 viSayI ; viSayAsakta ( 2 ) icchAvALu; icchatuM (3) puM0 kAmI puruSa; premI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAminI 129 kArmaNa kAminI strI premI strI(2) suMdara strI kAraNakAritam a0 -ne kAraNe (3) koI paNa strI kAraNabhUta vi0 kAraNarUpa - sAvanarUpa kAmuka vi0 icchuka (2)viSayI ; kAmI banela (3) puM0 yAra (4) kAmI puruSa kAraNazarIra na0 sthUla-sUkSma zarIranA kAmepsu vi0 bhoganI icchAvALU mULa kAraNarUpa deha (vedAMta0) kAmya vi0 icchavA yogya (2) aicchika; kAraNA strI0 tIvra vedanA (2) preraNA khAsa hetuthI karelu ('nitya'thI UlaTu) kAraNAMtara na0 vizeSa kAraNa (2) (3) suMdara; ramaNIya nimitta kAraNa kAmyA strI0 icchA; kAmanA; dhAraNA kAraMDa, kAraMDava puM0 eka jAtanI bataka kAya puM0, na0 zarIra (2) vRkSatuM thaDa kArA strI0 keda (2) kedakhAnuM / (3) samUha [karIne Avelu kArAgAra, kArAgRha, kArAvezman na0 kAyavat vi0 avatArarUpe - deha dhAraNa kedakhAnu [kriyA; kArya kAyastha puM0 e nAmanI jJAtino mANasa kAri puM0 kArIgara; zilpI (2) strI0 (kSatriya puruSa ane zUdra strIthI janmela) kArikA strI0 vyAkaraNa, darzanazAstra kAyika vi0 zarIrane lagatuM ; zarIranuM i0 nA siddhAMtotuM zlokabaddha vivaraNa kAyikA strI0 vyAja kArita vi0 karAvelu kAyikA vRddhi strI0 gIro makela Dhora ke muddalanA upayogathI vyAjarUpe maLatuM kArin vi0 karanA; banAvanAeM (samAsane cheDe) (2) puM0 kArIgara je kaI te kAyin vi0 moTA zarIravALU kAru vi0 zilpI; kArIgara kAra vi0 karanAlaM; racanAruM (samAsane kAruNika vi0 dayALu cheDe) (2) puM0 varNane aMte 'te varNa ke kAruNya na0 karuNA; dayA kArkazya na0 karkazatA; kaThoratA (2) teno uccAra' evA arthamAM (udA0 'akAra') (3) ravAnukArI zabdane aMte nirdayatA; krUratA 'te rava' evA arthamAM (4) kArya; karma kArtasvara na0 sonuM (5) bala; yatna kAAtika puM0 jyotiSI kAraka vi0 karanArUM; karAvanAruM kArtika puM0 kArataka mAsa (samAsane cheDe) (2) na0 vAkyamAM kArtikI vi0 kArataka mAsaroM nAma ane kriyApada vacceno athavA kAtikeya puM0 zaMkaranA putra - skaMda nAmanI sAthe vibhaktino saMbaMdha kAtyaM na saghaLApaNuM; sakaLapaNuM dharAvatA zabdo vacceno saMbaMdha (chaThThI kArdama vi0 kAdavavALaM sivAyanI badhI vibhakti) kArpaTika puM0 yAtrALu (2) saMgha kAraNa na0 kAryanI utpatti ke pravRttinuM kArpaNya na0 garIbAI; dInatA (2) mULa - bIja (2) hetu; uddeza (3) dayA; anukaMpA (3) kRpaNatA sAdhana (4) utpanna karanAra; janaka kArpAsa vi0 kapAsa- banAvelu; sutarAu (5) mULa tattva (6) iMdriya (7) (2)puM0, na0 kapAsabanAvelu vastra zarIra (8) pUrva vAsanA kArmaNa vi0 karmakuzaLa (2) na0 jAdukAraNakAraNa na0 Adi kAraNa; mULa vidyA; maMtra-auSadhAdithI vazIkaraNa kAraNa (2) paramANu vagere karavU te Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArmuka 130 kAlAgara kArmuka na0 dhanuSya kAla vi0 kALu (2)puM0 kALo raMga (3) kArya vi0 karavA yogya (2) na0 karavAnuM samaya (4) yogya samaya (5) samayahoya te ; kAmakAja (3) kartavya ; pharaja vibhAga (6) saMhArakartA deva - rudra; (4) dhaMdho; pravRtti ; sAhasa ; jarUrI zaMkara (7) mRtyu (8) mRtyusamaya (9) kAma (5) dharmakArya (6)jarUra; garaja yama (10) Izvara (11) deva; nasIba (7)prayojana; hetu (8)phariyAda (9) (12) AbohavA; mosama anivArya pariNAma kAlakarman na0 mRtyu (2) vinAza kAryakartR puM0 -nA hitamA kAma karanAraM kAlakaMTha vi. kALI DokavALU (2) kAryakAraNa na0 kAryano khAsa hetu- puM0 mora (3) zaMkara prayojana (2) (dvi0 va0) kArya ane kAlakUTa na0 eka jAta, tIvra viSa kAraNa ; hetu ane prayojana (2) samudramaMthanamAMthI nIvaLeluM viSa kAryakAla puM0 koI kArya mATeno ucita kAlakrama puM0 samaya vyatIta tharbu te kALa; taka (2) samaya vyatIta thavAno krama kAryagaurava na0 koI paNa kAryanI ke kAlacakra na0 kALanuM satata pharatuM rahetuM prasaMganI agatya - mahattA cakra (2) jidagInA vaaraapheraa| kAryacitaka vi0 vicArazIla; DAhayu kAlajJa vi0 yogya samayane jANanAeM kAryapadavI strI0 kAryasaraNI; kArya (2) puM0 daivajJa ; joSI karavAnI rIta ke krama kAladaMDa puM0 yamarAjano daMDa; mRtyu ; maraNa kAryavazAt a0 hetusara; prayojanathI kAladharma, kAladharman puM0 samayane yogya kAryavastu na0 abhiprAya; uddeza evaM kartavya (2) kALano niyama (3) kAryavipatti strI0, kAryavyasana na0 amuka samaye amuka pariNAmo nIpajavAM asaphaLatA; niSphaLatA te (4) mota; yama kAryahaMta puM0 kAryamAM vighna karanAra; kAladhauta na0 sonU ke rUpa kAma bagADanAra kAlaniyoga puM0niyatino lekha -nirNaya kAryAkArya na0 karavA yogya ane na kAlaparyaya puM0 kAlakrama (2) kAlAti karavA yogya - sAraM ane narasuM kAma krama; samayanuM vItI javaM te (3) kAryArtha na0 kArya- nimitta; kAryano hetu kAlanI viparItatA kAryAthin vi0 kAma pAra pADavAnI kAlapAzika puM0 phAMsI denAro icchA rAkhanAruM (2) phariyAda krnaaruuN| kAlayApa puM0, kAlayApana na0 kAlakSepa; kArya na0 kRzatA; durbaLatA (2)ochA- __DhIla - vilaMba karavAM te paNuM (3)alpapaNuM (udA0 arthakArya') kAlayoga puM0 nasIba kArSApaNa puM0 eka sikko (2) eka vajana kAlarAtri (-trI) strI0 ghora aMdhArI kANaM vi0 kRSNarnu; viSNu saMbaMdhI (2) rAta (2) sRSTinA pralayanI rAta kRSNa-dvaipAyana vyAsamuM (durgAnuM svarUpa)(3) divALonI rAta kArNAyasa vi0 lokhaMDana banAvelaM (2) kAlaviprakarSa puM0 bahu lAMbo kALa javo te na0 lokhaMDa kAlasamanvita, kAlasamAyukta vi0 mRta kASNi puM0 kAmadeva ( kRSNanA putra kAlaharaNa na0, kAlahAni strI0 vilaMba pradyumna tarIke) (2) zukadeva kAlAgara na0 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlAjina 131 kAMta kAlAjina na0 kALA haraNa, cAmaDu kASAya vi0 lAla; bhagavU (2) na0 kAlAtikrama puM0, kAlAtikramaNa na0, rAtuM ke bhagavU vastra kAlAtipAta, kAlAtireka puM0 moDu kASTha na0 lAkaDu (2) soTI (3) baLataNa karavU te; vilaMba kASThakuTa,kASThakaTa puM0 lakkaDakhoda pakSI kAlAtIta vi0 jeno samaya bItI gayo kASThapradAna na0 citA taiyAra karavI te hoya tevU; jUnuM thaI gayelu kASThA strI0 dizA (2) maryAdA; hada kAlAtyaya puM0 vilaMba;veLA vItI javI te (3)parAkASThA; aMtima hada kAlAyasa vi0 lokhaMDanuM banela (2) kASThika puM0 kaThiyAro na0 lokhaMDa samaja kAs 1 A0 prakAza, (2) udharasa khAvI kAlAvabodha puM0 samaya ane saMjoganI kAsa puM0 udharasa ; khAMsI kAlAMtaka pu0 yama kAsAra puM0 taLAva; sarovara kAlAMtara na0 vacagALo; samayano gALo kAhala na0 avyakta avAja (2)eka vAdya (2) bIjo samaya kAhalam a0 atyaMta kAlikA strI0 durgA (2) kALaM vAdaLa; kAMkSa 1 A0 AkAMkSA- icchA rAkhavI kALAM vAdaLono samudAya kAMkSA strI0 AkAMkSA; icchA kAMkSita ('kAMkSa'na bhU0 kR0) vi0 kAliman puM0 kALAza icchita (2)na0 icchA ; AkAMkSA kAliMdI strI0 yamunA nadI kAMkSitA strI0 icchA; AkAMkSA kAlI strI0 durgA kAMkSin vi0 AkAMkSA rAkhatuM kAluSya na0 malinatA; gaMdApaNaM kAMcana vi0 sonArnu; sonA- banAvelu kAleya, kAleyaka na0 eka sugaMdhI lAkaDu; (2)na0 sonuM (3)dhana; samRddhi kAlAgaru kAMci strI0, kAMcikalApa puM0, kAMcI kAlpanika vi0 mAtra kalpanAmA rahelaM; strI0, kAMcIkalApa puM0 strIno kalpita (2) kRtrima kaMdoro; ghUgharIvALo kaMdoro kAlya vi. kAlocita (2) zubha ; kAMDa puM0, na0 bhAga; vibhAga; prakaraNa anukULa (3) na0 paroDha ; paroDhiyu (2)be pirAI vacceno bhAga; perI kAvya na0 rasAtmaka vAkya ke padabaMdha (3) DALI (4) tIra (5) Dhagalo; (2) padya ; kavitA (3) puM0 asuronA jatho (6) avasara; samaya ; prasaMga guru zukrAcArya kAMDapaTa puM0 taMbUnI AsapAsanI kanAta kAz 1 A0 prakAza; caLakavU (2) kAMDapAta puM0 bANa- UDavU -- paDavaM te dekhAvU (3) -nA jevU dekhAvU (2)bANa jaI zake teTalaM aMtara kAza puM0 eka jAtanuM ghAsa (sAdaDI kAMDapRSTha puM0 sainika; zastropajIvI vageremAM vaparAtuM) (2)na0 tenuM phUla (2)potAnA kuLa ke varNane vaphAdAra kAzin vi0 (samAsane aMte)-nI samAna na rahenAro (gALa) dekhAtuM - zobhatuM - caLakatuM kAMDIra puM0 dhanurdhArI ('kAMDapRSTha'nI peThe kAzmIra, kAzmIraja na0 kesara gALa rUpe paNa vaparAya che) kAzyapI strI0 pRthvI kAMta puM0 icchita ; priya (2) suMdara; kASa puM0 ghasavaM te (2) jenI sAthe manohara (3) sukhada; anukUla (4) kazu ghasavAmAM Ave te puM0 prItama (5) vara; pati Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMtA kAMtA strI priyA (2) suMdara strI kAMtAra puM0,na0 araNya ; moTuM-nirjana vana (2) durgama rasto-khADo i0 kAMti strI0 zobhA; sauMdarya ; manoharatA (2) teja; nUra; dIpti kAMtibhRt puM0 caMdra kAMtimat vi0 suMdara ; manohara (2) bhavya kAMdavika puM0 kaMdoI kAMdizIka vi. nAsabhAga karavA mAMDelaM bhayabhIta kAMsuM (3)ghaMTa kAMsya vi0 kAMsAnuM banelaM (2) na0 kAMsyakAra puM0 kaMsAro kAMsyatAla puM0 jhAMjha; kAMsIjoDAM kAMsyadohana vi0 kAMsAnu pAtra bharIne dUdha Ape tevU kiTTa, kiTaka na0 kATa (2) zarIramAMthI jharato ke nIkaLato mela, malamUtra i0 (3)telamAM Tharato kacaro (4) kiittuN| kiNa puM0 ghasAro paDIne (hAtha vageremAM) jAmatI gAMTha ; ghAnuM cArcha kitava puM0 zaTha; lucco; kapaTI kim sa0 nA0, vi0 koNa ? kayo?zaM? (2)na0 'zo upayoga'? 'zuprayojana'? (te te nAmanI tRtIyA sAthe; udA0 dhanena kim) kim a0 'ku' ne badale, 'kharAba','halakaM', 'nIcuM' -e arthamAM (udA0 'kiMpuruSa') kimapi (kim+api) a0 kaIka aMze; kaMIka (2) (jatho-guNa - svabhAva aMge) nizcitarUpe na kahI zakAya tema (3) ghaNuya; keTalaMya kimartham (kim+artham )a0 zA mATe? kimaMga a0 'to pachI ...nI to vAta ja zI karavI?' - evo artha batAve kimiti (kim+iti) a0 zA mATe? zA hetuthI? [zake' ? kimiva (kim + iva) a0 'zaM hoI kimu, kimuta a0 zuMA ke te? (2) kiMcit zA mATe; vaLI (3) keTalaM vadhAre; keTalaM ochu| kiyata a0 keTalu? keTaluM moTuM ? keTale dUra? (2) zI visAta? (3) keTaluka kiraNa puM0 tejanI rekhA; razmi / kirAta puM0 pahAr3I-jaMgalI lokonI eka jAta (2) vepArI; vANiyo kirITa puM0, na0 mugaTa (2)puM0 vepArI kirITin vi0 mugaTavALU kila a0 kharekhara; nakkI (2) 'kahe che ke','sAMbhaLavAmAM Avyu che ke' -evo artha batAve (3) kRtrimatA, DhoMga, AzA, aNagamo, tiraskAra, hetu, kAraNa -evo artha darzAve kilakila puM0, kilakilA strI0 harSa ke __ AnaMdano dhvani kilviSa na0 pApa (2) aparAdha ; doSa (3) vipatti ; duHkha (4) kapaTa (5)vera kizora puM0 nAno chokaro(paMdarathI ochI vayano)(2) sUrya (3) taruNa (4) vachero kizorI strI0 nAnI chokarI; kanyA kisalaya puM0, na0 kuMpaLa ; pallava kiMkaNI strI0 ghaMTaDI (2)ghUgharI kiMkathikA strI0 AnAkAnI; saMzaya kiMkara puM0 sevaka; nokara kiMkartavyatA strI0 majhavaNa ; 'zuM karavU' -evo prazna thAya tevI paristhiti kikiNikA, kiMkiNI, kiMkiNIkA strI0 juo 'kiMkaNI' kiMkirAta puM0 eka jAtano popaTa (2) koyala (3) madana (4) azokavRkSa (5) kadI na karamAtuM manAtuM eka phUla (lAla ke pILU) [vinAnuM kikSaNa vi0 ALasu; samayanI kiMmata kiMca a0 ane; vaLI kiMcana a0 kAMIka aMze; kaMIka (2) koI paNa rIte nahi ; jarA paNa nahi kiMcit a0 kaMIka; thoDaMka Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kija kija vi0 game tyAM janmelaM (khAnadAna nahi tevuM ) [vagereno kesarataMtu kija na0, kiMjala, kiMjalka puM0 kamaLa kiMtu a0 paNa; paraMtu dAsa puM0 kharAba nokara kinara puM0 tuccha - kadarUpo mANasa (2) bhAnuM zarIra ane azvanuM mukha - e AkArato kuberano gaNa; eka devajAti kuTila kaura puM0 popaTa korma ('ku' naM0 bhU0 kR0 ) vi0 dikharAyelu ( 2 ) chavAyaila kIrtana na0 kahevu - varNava te (2) vAte (3) maMdira; kalAmaya makAna kortanIya vi0 vakhANavA yogya kIrti strI0 khyAti; nAmanA; yaza sto, free puM0 khIlo ( 2 ) phAcara kIlita vi0 jaDAyelu, khIlo ThokAyelaM (2)zUlIe dIrghalaM (3) ropAyeluM ku strI0 pRthvI o ku a0 nAma pUrva lAgIne kharAba, halakuM, niMdita, pApI - etro artha batAve; Thapako, [ thoDuM ? duSTatA, nIcatA, laghutA, apUrNatA darzA [vi0 durAcaraNI kukarman na0 duSTa kArya; durAcaraNa ( 2 ) kukura puM0 kUtaro [teno agni kukUla puM0, na0 DUgasAM; photarAM (2) kukkuTa puM0 kUkaDo kukkura puM0 kUtaro kukSi strI0 kukha ( 2 ) peTa (3) garbhAzaya (4) aMdarano bhAga (5) khADo (6) guphA kukSibhari vi0 peTa bharavAnI ja paravAvALaM; svArthI; khAugharuM ( 2 ) aMdara vyApI raheluM a0 A ke te ? (2) keTaluM vadhAre ? keTala ochu ? (3) zuM vaLI ? (4) paraMtu; chatAM kiM nu khalu a0 zAthI te ? zuM kAraNa hoI zake ? (2) ema haze kharaM ? kipAka puM0 jherakacolu ki punar a0 keTala vadhAre ? keTalaM kipuruSa puM0 adhama- halako mANasa (2) mANasAnaM mAthu ane ghoDAnuM zarIra - e AkArato eka deva prabhu puM0 kharAba mAlika ke rAjA kiyat vi0 tuccha diti (tI) strI0 lokabAyakA fear puM0 uDAu mANasa ( koDInI te zI visAta ?' - ema mAnanAra ) kiMvA a0 zuM ? ( 2 ) ke pachI kiMzuka puM0 palAzavRkSa ; khAkharo ( 2 ) na0 khAkharAnuM phUla; kesUDAnuM phUla kiMsakhi puM0 kharAba mitra (prathamA ekavacana 'kiMsakhA' ) ki svit a0 zuM vaLI; kyAMka kIcaka puM0 polo bAMsa kITa puM0 kIDo ( 2 ) 'kSudra' - 'niMdya' - arthamA samAsane cheDe kITana puM0 gaMdhaka kITaja na0 rezama kITotkara puM0 kIDIno rAphaDo kIvRkSa, kIdRz ( - za ) vi0 kaI jAtanuM ? har prakAra ? [ ( 4 ) kasAI kInAza puM0 kheDUta ( 2 ) yama ( 3 ) kaMjUsa 133 kugrAma puM0 ( jyAM koI rAjyAdhikArI, vaidya ke nadI na hoya tetuM ) nAnuM gAmaDuM kuca puM0 stana phuja puM0 vRkSa ( 2 ) maMgaLano graha kuTu 6 pa0 vAMkuM vALavUM - vaLavuM (2) chetara ( 3 ) 4 pa 0 phADavu; bhAgavu; kUTavuM; cUro karavo kuTa puM0, na0 ghaDo loTo (2) puM0 killo (3) hathoDo (4) vRkSa (5) ghara (6) parvata kuTaja puM0 eka vRkSanuM nAma ( ' indrajava ' ) kuTi strI0 jhaMpaDI (2) vaLAMka kuTira na0 jhuMpaDI kuTila vi0 vakra; vAMkuM; vAMkuM cUMkuM (2) kapaTI; apramANika Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTI 134 kuTI strI0 jhupaDI (2) latAgaha kutupa puM0, kutU strI0 cAmaDAnI thelI kuTIra puM0, na0 jhupaDI (tela vagere bharavAnI) kuTuMba puM0, na0 parivAra; vaMza (2) kutUhala vi0 AzcaryakAraka (2) zreSTha bairI chokarAM vagere gharanAM mANasono (3) vakhaNAyelu (4)na0 utsukatA; samUha (3) gharasaMsAra; tenI upAdhi iMtejArI (5) AzcaryakAraka vastu (6) kuTuMbika, kuTuMbina puM0paraNelo-kuTuMba- AnaMda; sukha vALo mANasa; jenA upara gharanI javAba- kuto'pi a0 kyAMyathI paNa dArI hoya te mukhya strI; gahiNI kutra a0 kyA? (2)kyAMya (3)A kyAM kuTuMbinI strI0 kuTuMbavALI - kuTubanI ne e kyA ? keTaluM jueM -virodhI ? kuTTa 10 u0 kApaq (2) kUTavU; kutracana a0 kyAMka khAMDavu (3) gALa bhAMDavI kutracit a0 koIka ThekANe ; kyAMka kuTTana na0 kApavU te (2) khAMDavu te (3) kutratya a0 kyA honAeM? kyAM rahenAruM? gALa devI te kutrApi a0 koI ThekANe ; kyAMka kuTanI strI0 kUTaNI kuts 10 A0 niMdA karavI kuTTAka bi. kApanAeM; chednaaeN| kutsana na0, kutsA strI0 niMdA (2) kuTTima vi0 pharasabaMdha; paththara jaDelu tiraskAra (3) gALa ; apazabda kuThAra puM0 kuhADo kutsita vi0 nidya; tiraskAra karavA kuThArikA strI0 nAnI kuhADI yogya (2) nIca; kSudra kuDapa (-va) puM0 bAra mUThI jeTalaM anAjanuM kuth 4 pa0 saDaq; gaMdhAvU eka mApa (2) puM0 kaLI kutha pu0, na0, kuthA strI0 hAthI upara kuDamala vi0 khIlatuM; vikasatuM; UghaDatuM nAkhavAnI jhUla (2)pAtharaNu; jAjama kuDamalita vi0 kaLIo beThI hoya tevU kudRSTi strI0 khoTo mata (2)khoTA ke (2) ardhaM mIMcAyelu (kaLI jema) kharAba khyAlathI jovu te kuDagha na0 bhIMta kudAla pu0 kodALo kuNapa puM0,na0 maDaIM; zaba (2)paM0bhAlo kumala na0 kaLI kutazcana, kutazcid a0 kyAMyathI kudhI vi0 mUrkha (2) duSTa (anizcitatA batAve) kunadikA strI0 nAnI nadI; vaheLo kutas a0 kyAthI? (2) kyA? (3) kunIta puM0 khoTI doravaNI ke salAha zA mATe ? (4) kayA kAraNathI? kaI kupa 4 50 krodha karavo ; gusse tharbu (2) rIte? (5) kAraNa ke (6) 'kim'nA uzkerAvU; vakara pAMcamI vibhaktinA 'kasmAt' arthamAM kupatha puM0 kumArga (2) vedaviruddha mArga paNa vaparAya che (udA0 'kutaH kAlAt') kupathya vi0 zarIrane hAnikAraka evaM kutastya a0 'kyAMthI AvelaM', 'kevI (2) na0 pathya ke carI na pALavA te rIte banelaM' -evo artha batAve kuparIkSaka vi0 yogya mUlya na TharAvatuM kutIrtha puM0 kharAba zikSaka - na jANatuM thiyelaM; vakarelu kutuka na0 utsukatA; iMtejArI (2) kupita ('kup' nuM bhU0 kR.) vi0 gusse hoMsa ; icchA kupya na0 halakI dhAtu (sonA-rUpA kutukita, kutukin vi0 kautuhalayukta sivAyanI) Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuraMgAkSI strI0 juo 'kuraMganayanA' kuru puM0 (ba0va0) atyAranA dilhInI AsapAsanopradeza (2) e dezanA caMdravaMzI rAjAo kurukSetra na. dilhI najIkarnu, pAMDavo ane kauravonA yuddha sthaLa kuruvRddha puM0 bhISmapitAmaha kurUpa vi0 kadarU'; veDoLa kukuMTa puM0 kUkaDo (2) kacaro kukura pu0 kUtaro kuI 1 u0 juo 'kurdu kurdana na0 juo 'kUrdana' kupara puM0 juo 'karpara' kula na0 kuTuMba; vaMza (2) kuTuMbanuM nivAsasthAna (3) UMce kuLa (4) ToLaM; jUtha (5) gotra; jAti; jJAti kulaka na0 samUha (2) saLaMga vAkyasaMbaMdhavALA pAMcathI paMdara zlokono samUha kubera puM0 dhanano adhipati deva ; yakSo ane kinnarono rAjA; uttara dizAno dikpAla (te kadarUpo manAya che : traNa paga, ATha dAMta tathA AMkhane ThekANe mAtra eka ja pILA cAThAvALo) kubja vi0 khUdhaM; kUbaDu kumAra puM0 nAno chokaro (pAMca varSanI aMdaranA) (2) yuvarAja (3)kAtikeya / kumAraka puM0 kumAra (2)AMkhano DoLo kumArabhatyA strI0 nAnA bALakanI ke garbhiNInI sAra-saMbhALa / kumAravata na0 akhaMDa brahmacaryana vata kumArikA strI0 dasathI bAra varSanI vayanI chokarI (2) kuMvArI kanyA (3) dIkarI; putrI kumArikApura na0 kanyAona aMtaHpura kumad na0 sapheda poyaj (2) rAtuM kamaLa kumuda puM0, na0 sapheda poyaNa (caMdrodaye khIlatuM) (2) rAnu kamaLa kumudanAtha, kumudabAMdhava puM0 caMdra kumudAkara pu. kamalapUrNa sarovara kumudinI strI0 sapheda poyaNAMnI vela (2) kamaLasamUha (3) jyAM kamaLa ghaNAM hoya te sthaLa kumadvat vi0 ghaNAM kamaLavALaM kumadvatI strI0 poyaNAMnI vela (2) kamaLapamUha (3)ghaNAM kamaLavALaM sthAna kuraba, kurabaka puM0 juo 'kurava' kurara puM0 krauMca pakSI kurarI strI0 mAdA krauMca pakSI kurala puM0 juo 'kurara' tinuM phUla kurava, kuravaka puM0 eka phUlajhADa(2)na0 kuraMga, kuraMgaka puM0 mRga; haraNa (2) caMdrana kalaMka [vALI strI kuraMganayanA strI.haraNa jevAM capaLa netrakuraMganAbhi strI0 kastUrI kuraMgama puM0 juo 'kuraMga' [vALo) kuraMgalAMchana puM0 caMdra (haraNanA cihna kulakanyakA strI0 UMcA kuLanI kanyA kulakSaNa vi0 amaMgaLa lakSaNovALU kUlajana paM0 sArA kuLamAM janmelo kulajAta. vi0 UMcA kuLay (2) vaMza paraMparAgata kulaTA strI0 vyabhicAriNI strI kuladevatA strI0 kuLano iSTa deva ke devI kuladhana vi0 kuLanI kIrti e ja jena dhana cha tevaM (2) na0 kuTaMve - kuLe mAnelI moMghI milakata kuladhurya puM0 moTI umarano putra (je kuTuMbanI dhurA vahana karI zake) kulanaMdana vi0 kuLanI kIti vadhAranAru kulapati puM0 kuTuMbano mukhya puruSa (2) daza hajAra ziSyone AzramamA rAkhIne bhaNAvanAra AcArya kulaparvata puM0 juo 'kulAcala' kulapAMsana vi0 kuLane baTTo lagADanAeM kulaputra puM0 UMcA kuLamAM janmelo yuvAna Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulapuruSa 136 kulapuruSa puM0 UMcA kuLamAM janmelo puruSa kuzAgra vi0 tIvra ; sUkSma (dAbhanI (2) pUrvaja aNI jevU) kulapUrvaka (-ga) puM0 pUrvaja kuzIlava puM0 cAraNa; bhATa (2) naTa kulasthiti strI0 kuLAcAra kuzUla puM0 bhaMDAra; koThAra kulAcala puM0 mukhya parvata ; bhAratavarSamA kuzezaya na0 kamaLa [arka kheMcavo sAta dizAe AvelA sAta mukhya parvato kuSa 9 pa0 kADhavU; kheMcI kADhavU (2) mAMno dareka (malaya, sahya, vidhya i0) kuSTha puM0, na0 koDha (vyAdhi) kulApIDa puM0 kuLanA mugaTarUpa puruSa kuSmAMDa puM0 koLaM kulAya puM0, na0 pakSIno mALo kusarit strI0 nAnI nadI kulAla puM0 kuMbhAra kusoda puM0 vyAjakhAu mANasa (2) na0 kulAlaMbin vi0 kuLanuM bharaNapoSaNa vyAja upara dhIrelu nAj (3) vyAje karanAru (2) kuLanuM AdhArabhUta evaM paisA dhIravAno dhaMdho kulAMganA strI0 kuLavAna strI; UMcA kuLanI strI kusuma na0 phUla kuLadrohI kulAMgAra vi0 kuLane kalaMka lagAunAeM; kusumakArmuka, kusumacApa puM0 kAmadeva kulira puM0,na0 karacalo kusumapravRtti, kusumaprasUti strI0 phUla besavAM te kuliza puM0, na0 indranuM vajra kuliMga puM0 paMkhI (2) cakalo (3) sApa kusumabANa puM0 kAmadeva kulIna vi0 kuLavAna; UMcA kuLanuM kusumastabaka na0 phUlono guccho kulIra, kulIraka puM0, na0 juo 'kulira' kusumaMdhaya puM0 madhamAkha kulIza puM0, na0 juo 'kuliza' kusumAkara puM0 vasaMta Rtu kulodvaha puM0 vaMzavelo TakAvI rAkhanAra kusumApacaya puM0 phUla vINavAM -- cUMTavAM te - kuLano agraNI kusumApIDa puM0 kAmadeva (2) phUlanI kulya vi0 UMcA kuLa, (2) kuLane lagatuM kalagI (3)na0 hADakuM (4) mAMsa kusumAyudha puM0 kAmadeva kulyA strI0 sadguNI strI (2) nAnI kusumAMjali puM0 phUlathI bharelo khobo nadI ; nahera (3)khAI [varasAda kusumita vi0 phUla khIlyA hoya tevU kuvarSa puM0 acAnaka paDelo ke dhodhamAra kusumeSu puM0 kAmadeva kuvalaya na0. nIla kamaLa kusumoccaya puM0 phUlano guccha kuvalayinI strI0 nIla kamaLano choDa kusuMbha puM0, na0 kasubAnuM vRkSa (2)na0 (2) kamaLasamUha (3) ghaNAM kamaLa sonu (3) kasuMbAno raMga vALaM sthAna kusUla pu0 koThAra; bhaMDAra kuvida puM0 vaNakara kusRti strI0 chaLakapaTa ; zaThatA kuza puM0 darbha (2) na0 pANI kuhaka puM0 zaTha; Thaga (2) jAdugara kuzala vi0 zubha ; kalyANakArI (2) (3) na0 ThagAI; jAdu ArogyavAna (3) pravINa; hoziyAra kuhakacakita vi0 sAvaceta ; zaMkAzIla; (4) na0 kuzaLatA -sukha (5) kauzalya chetarAvAthI DaratuM kuzalaprazna puM0 'kuzaLa to kharA?' kuhakA strI0 ThagAI (2) jAdu --evI pUchaparacha kuhara na0 guphA ; bakhola Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 kuhu strI0 koyalano avAja (2) amAvAsyA kuMbhI strI0 nAno ghaDo (2) doNI kuhukaMTha, kuhurava puM0 koyala (rAMdhavAnI) kuhU strI0 juo 'kuhu' kuMbhInasa puM0 eka jAtano jherI sApa kuheDikA, kuheDI, kuhelikAstrI0dhummasa kuMbhIpAka puM0 eka naraka kuMkuma na0 kezara kuMbhIra buM0 lAMbA movALo magara (gaMgAno) kuMcana na0 vAMkuM- trAMsuM vaLavU te kuMbhIraka, kuMbhIla, kuMbholaka puM0 cora kuMcikA strI0 kUtrI [vaLelu; vAMku kUkura puM0 kUtaro kuMcita ('kuMc'na bhU0 kR0) vi0 vAMku kUca puM0 stana [(duHkhano) kuMja 150 kUjaq [sthAna; latAmaMDapa kUj 150 kUjarbu (2) UhakAro karavo kuMja puM0, na0 velA vagerethI chavAyelu kUja, kUjana, kUjita na0 kUjarbu te / kuMjakuTIra puM0 latAgRha; latAmaMDapa kUTa vi0 khoTuM; mithyA (2) puM0, na0 kuMjara puM0 hAthI (2) (samAsane cheDe) kUDa; ThagAI; chetarapiMDI (3)parvatanI te te vargamAM sarvathI zreSTha (udA0 Toca ; zikhara (4 ) Dhagalo; samUha (5) 'narakuMjara') na samajAya te je kaI hoya te (rahasya, kuMTha vi0 burcha (2) ALasu (3) mUrkha koyaDo i0) (6) haraNane pakaDavAno kuMThita ('kucha'nu bha00)vi0 burcha (2) phAMdo - jALa (7) chupAvelu hathiyAra zithila ; nirbaLa [kuMDI; pAtra --gupti (8)hayoDo; ghaNa (9) zaherano kuMDa puM0, na0 hoja (2) yajJanI vedI (3) daravAjo kuMDaka puM0, na0 mATInI kuMDI (pAtra) kaTaka na. kapaTa ; chetaravaM te (2) UMcANa kuMDala puM0, na0 kAnanU ghareNuM (2) (3) haLa, phaLa - koza gaLAnuM ghareNu (3) hAtharnu ghareNuM (4) kUTakAra puM0 jUTho sAkSI doraDAno vIMTo kUTakRt vi0 chetaranAre; kapaTI (2) kuMDikA strI0 kUDI; kuMDu (2) kamaMDaLa khoTo dastAveja banAvanAeM kuMta puM0 bhAlo kUTacchapan puM0 Thaga kuMtala puM0 mAthAnA vALa ; jhUla'; laTa kUTatulA strI0 khoTAM trAjavAM / kuMda puM0, na0 eka jAtano mogaro (2) kUTapAlaka puM0 kuMbhAra (2) kuMbhArano na0 tenuM phUla [eka rAzinuM nAma nimADo-bhaTThI kuMbha puM0 ghaDo (2) hAthI, gaMDasthaLa (3) kUTapAza, kUTabaMdha puM0 phAMdo; phAMso kuMbhaka puM0 prANAyAma vakhate zvAsa rUMdhI kUTamAna na0 khoTAM kATalAM rAkhavo te kUTayuddha na0 kapaTI yuddha ; adharmarnu yuddha / kuMbhakAra puM0 kuMbhAra kUTaracanA strI0 jALa ; phAMso (2) kuMbhaja, kuMbhajanman, kuMbhayoni, kuMbhasaMbhava kapaTajALa ke yukti puM0 agastya RSi (2) vasiSTha RSi kUTasAkSin puM0 jUTho sAkSI (3) droNAcArya kaTastha vi0 Toca para - UMcAmAM uMcA kuMbhA strI0 vezyA sthaLe UbhelaM (vaMzAvaLImAM) (2)zreSTha kuMbhikA strI0 nAno ghaDo (3)sarva kALe ekarUpa rahenAruM; acaLa kuMbhin puM0 hAthI (4)puM0 paramAtmA ___ Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 kRtanAmaSeya kUTAgAra na0 uparanI meDI kRphavAku puM0 kUkaDo kUNita vi0 mIMcelaM (2) saMkocelu kRccha vi0 kaSTasAdhya (2) duHkhada; kUpa puM0 kUvo (2) polANa; khADo kaSTakAraka (3) duSTa ; aniSTa (4) kUpadaMDa puM0 kUvAthaMbha (vahANano) kaSTakAraka dazAmAM AvI paDelu (5) kUpamaMDUka puM0 kUvAmAMno deDako (2) puM0, na0 saMkaTa ; pIDA; muzkelI (6) binaanubhavI mANasa (lA.) upavAsAdi zArIrika kaSTa ; tapa kRpayaMtraghaTikA strI0 reMTa kRcchama,kRcchAt,kRcchaga a0 muzkelIthI kUpAra puM0 mahAsAgara kRt 650 [kRtati] kApa kUpikA strI0 nadI vacceno khaDaka kRt vi0 (samAsane aMte) karanAeM kabara puM0, na0, kabarI strI0 gADAno (udA0 pApakRt') (2)puM0 dhAtumAthI ghoriyo .. nAma, vizeSaNa Adi banAvavA vaparAto kUra puM0, na0 bhAta (rAMdhelo) | pratyaya (vyA0) (3)e pratyaya lAgIne kUrca puM0, na0 dADhI (vALa) (2) cUMTI . banato zabda (vyA0) (3)kucaDo; pIchI; jhUDo kRta ('kR'na bhU0 kR0) vi0 karelu; kUI 1 u0 kUdaq (2) khelakuM Acarelu (2) banAvelu; racela (3) kUrdana na0 kUdaq te (2)khela haNAyela (4) meLavelu;kharIdekheM (5) karpara puM0 koNI (2)DhIMcaNa nImela (6) na0 kArya; karma; karelu te kUrpAsa, kUsika puM0 coLI ; kAMcaLI (7) upakAra; sevA; lAbha (8) kUrma puM0 kAcabo satyayuga (1728000 varSano) (9) kUla na0 kinAro; tIra; taTa cAra cihnavALI pAsAnI bAju kUlamuvraja vi0 kinArotoMDI nAkhanAeM kRtaka vi0 banAvela ('naisagika'thIUlaTa) (nadI, hAthI i0) nAkhanAeM (2)dattaka lIdhelaM (3) DhoMgathI karelaM; kUlamubaha, kalaMkaSa vi0 kinAro dhoI dekhAva pUratuM kUlaMkaSA strI0 nadI [(2)catura; kuzaLa kUSmAMDa puM0 koLaM kRtakarman vi0 jenu kArya pUrNa thayu cha tevU kRtakAma vi0 jenI kAmanAo pUrNa thaI kR0 8 u0 karavaM; kAma karavU (2) banAvaq (3) racavU; bAMdhavU; taiyAra che tevU ; paritRpta kara (4) goThavaq (5) utpanna kara, kRtakRtya vi0 potAcaM kArya - potAnI (ghaDo; avAja) (6) kahe; varNana pharaja pUrI karI cUkyu hoya tevu (2)tenA karavu (7) pariNAma lAvaq (8)amala saMtoSavALaM jene taka maLI che tevaM karavo; Acara, (9)tyAgaq; kADhavU kRtakSaNa vi0 adhIrAIthI rAha jotuM (2) kRtaghna vi0 bIjAe karelo upakAra (maLa-mUtra) (10)dhAraNa karavU (11) mUka ; rAkhaq (12) nIma, (13) bhUlI jAya tevaM rAMdhah; pAka karavo (14) gaNavaM; kRtajJa vi0 sAmAnA upakAranI kadara mAnavU (udA0 'tRNIkRta') (15) karanAru (2)sAcuM kartavya jANanAruM vitAvaq; pasAra karavu (samaya) (16) kRtaSI vi0 saMskArelI buddhivALU (2) -tarapha vaLavU ; nizcaya karavo (udA0 buddhizALI; zANuM; vicAravaMta 'mati karoti') (17) upayogamA AvadUM kRtanAmadheya vi0 nAmavALu; -nA nAme ku0 5 u0 IjA karavI; mArI nAkhavU oLakhAtuM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtaparizrama kRtaparizrama vi0 abhyAsa karelu -nI pAchaLa mahenata lodhI hoya tevuM kRtabuddhi vi0 sthira - nizcayI buddhivALU, DAhadhuM; zANuM; zikSita kRtam a0 'basa karo'; ' baMdha karo' (tRtIyA sAthe ) kRtayuga na0 satyayuga [hoya te kRtarUpa vi0 paraMparAgata vidhio jAgatuM kRtalakSaNa vi0 cihnita; aMkita ( 2 ) guNavaDe vikhyAta kRtavat vi0 jeNe kartuM hoya teva kRtavidya vi0 vidvAna paMDita kRtavedin vi0 kRtajJa kRtaveza vi0 vastrAbhUSaNathI alaMkRta kRtahasta vi0 pravINa (2) catura kRtAgas vi0 aparAdhI, pApI kRtAtman vi0 saMskArelA - zikSita - zuddha aMtaHkaraNavALu kRtAnna na0 rAMdheluM anna kRtAparAdha vi0 gunegAra; aparAdhI kRtAbhiSeka vi0 jeno rAjyAbhiSeka karavAmAM Avyo che tevuM kRtArtha vi0 jenuM kArya saphaLa thayuM che te ( 2 ) saMtuSTa ; mukhI [karavuM kRtArthIkR 8 u0 saphaLa karavuM ( 2 ) saMtuSTa kRtAlaya vi0 jeNe ghara bAMdhyuM che ke mAMDac che te [nAkhyuM che te kRtAvamarSa vi0 jeNe smRtimAMthI bhUsI kRtAstra vi0 astravidyAmAM pAraMgata kRtAMjali vi0 ( yAcanA karavA ) jeNe hAtha joDelA che kRtAMta puM0 yamarAja ( 2 ) daiva; nasIba (3) sAbita thayelo siddhAMta racanA kRti strI0 karavuM te; AcarabuM te (2) kArya; kRtya ( 3 ) sarjana; ( sAhityanI ) ( 4 ) jAdu ( 5 ) vadha kRtin vi0 kRtArtha; kRtakRtya ( 2 ) sukhI saMtuSTa (3) subhAgI (4) 139 kuzAMgI catura; kuzaLa (5) sadguNI ; pavitra (6) tAbedAra kRte, kRtena a0, ne mATe ; nI khAtara; -ne nimitte (chaThThI vibhakti sAthe ) kRtodvAha vi0 paraNetuM kRti strI0 cAmaDuM ; mRgacarma (2) bhojapatra kRttikA strI0 eka nakSatra kRttikAputra, kRttikAsuta puM0 kArtikeya kRttivAsa, kRttivAsas puM0 ziva (cAmaDuM oDhanAra ) kRtya vio karavA yogya; kartavya ( 2 ) na0 kartavya pharaja ( 3 ) kArya; kAma ( 4 ) hetu prayojana - icchAvALaM kRtyakA strI0 jAdugaraNI; DAkaNa kRtyavat vi0 kaMIka prayojana - yAcanA [melI zakti kRtyA strI0 kriyA (2) melI vidyA; kRtrima vi0 kudaratI ke svAbhAvika nahi tevuM; banAvaTI, UbhuM kareluM ( 2 ) dattaka (3) zaNagAreluM kRtvas a0 '- gaNuM', 'vAra', '-vakhata' (udA0 aSTakRtvas ) kRtsna vi0 AkhuM; badhuM; saMpUrNa kRpaNa vi0 dIna; garIba, dayApAtra ( 2 ) viveka vicAra karavA azaktimAna (3) nIca; adhama ( 4 ) kaMjUsa kRpA strI0 dayA; anukaMpA kRpANa puM0 taravAra; khaDga kRpAlu vi0 dayALu kRmi puM0 kIDo; jIvaDo kRz 4 pa0 ochaM thavuM ; ghaTavu; dubaLaM thavaM kRza vi0 dubaLaM; pAtaLaM (2) alpa; thoDuM (3) kSudra kRzAnu puM0 agni kRzAnuretas puM0 zaMkara kRzAzvin puM0 naTa; 'ekTara' kRzAMga vi0 kRza zarIrabALaM; pAtaLaM kRzAMgI strI0 pAtaLA - nAjuka bAMdhAvALI strI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodara 140 kezahasta kRzodara vi0 kamara ke peTano bhAga klapti strI0 siddhi (2) yukti (3) pAtaLo hoya tevU racanA; goThavaNa kRSa 6 u0 kheDavU (2) 150 kheMcavU; kekara vi0 bADu kheMcI jaq; kheMcI laq (3) dora, kekA strI0 morano avAja (4) vaza karavaM; jItavaM kekAvala, kekina puM0 mora kRSaka puM0 kheDUta ketaka puM0 ketakIno choDa; kevaDo (2) kRSi strI0 khetIvADI; khetI dhvaja (3)na0 ketakI, phUla kRSTa ('kRS'- bhU0 kR0) vi0 kheMcelaM ketakI strI0 ketakIno choDa; tenu phUla (2) AkarSita (3) kheDelu ketana na0 ghara; nivAsasthAna (2) dhvaja kRSNa vi. kALU (2) duSTa; kharAba (3) sthAna (4) saMjJA (5) teDu; (3) puM0 kALo raMga (4) kRSNapakSa nimaMtraNa (6) avazya karavAnuM karma (5) vyAsamuni (6) zrIkRSNa ketu puM0 dhvaja; nizAna (2)zreSTha vyakti; kRSNadvaipAyana puM0 vyAsamuni AgevAna (samAsane cheDe) (3) eka kRSNapakSa puM0 vada pakSa; aMdhAriyuM graha; dhUmaketu (4)dIpti ; prakAza kRSNavartman puM0 agni ketuSTi strI0 dhajAno daMDa kRSNasAra puM0 kALo mRga kedAra puM0 kyArAnI jamIna; kyAro kRSNasArathi puM0 arjuna keyUra puM0, na0 hAthanA koNI uparanA kRSNA strI0 draupadI (2) yamunA nadI bhAgamA paherAtuM vareNuM; kahUM kuMtana na0 kApavU te keli puM0, strI0, kelI strI0 krIDA; ke 650 [kirati] veravU ; vikheravu (2) ramata (2) ratikrIDA pAtharavu; chAI devu (3)9 u0 [kRNAti, kevala vi0 viziSTa ; asAdhAraNa (2) kRNIte] IjA karavI; vadha karavo ekala; mAtra (3) saMpUrNa ; samagra (4) kRt 10 u0 [kIrtayati-te] ullekha anAcchAdita ; khullu (5) zuddha; sAhU~ karavo; bolavU (2)kahe; varNavavaM; (6)niSNAta jAhera karavU(3)prazaMsA karavI kevalajJAna na0 bhrAMtizUnya, vizuddha jJAna klup 1 A0 [kalpate ] karavA mATe kevalam a0 mAtra; phakta (2) saMpUrNa zaktimAna ke lAyaka hovU (2) thaq; rIte; pUrepUruM banavU (3) taiyAra - sajja thaq ke hovU keza puM0 vALa (2)mAthAnA vALa (4) upajAvaq kezakarman na0 vALa oLavA te -preraka0 taiyAra karavU (2) nakkI kezakalApa puM0 vALano guccho ke samUha karavU; irAdo rAkhavo (3) sajavU kezapAza puM0 kezano jatho (4)pUruM pADavU (5) mAnavaM; dhAra, kezara puM0, na0 juo 'kesara' (6)kApavU; bhAga pADavA (7)amalamAM kezaracanA strI0 vALa judI judI rIte mUkavU; nipajAvaq; banAvavaM (8) oLavA te racavU (graMtha) (9) svIkAra kezarin puM0 juo kesarin' klupta ('klup'- bhU00) vi0 nakkI; kezava puM0 viSNu (suMdara kezavALA) nizcita; taiyAra; sajja (2) kApeluM kezavyaparopaNa na0 keza kheMcavA te (3) upajAvelu (4)mAnelaM; kalpelaM kezahasta puM0 juo kezapAza' Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 kezAkezi kezAkezi a0 paraspara vALa kheMcIne (laDavU) [rAkSasa kezin puM0 siMha (2)zrIkRSNa (3)eka kezinivadana puM0 kezIno vadha karanAra - zrIkRSNa kesara puM0, na0 kezavALI (2)harakoI phUlanI aMdara thato taMtu (3) bakula vRkSa kesarin puM0 siMha (2) ghoDo (3) te te vargamAM zreSTha (samAsane aMte) keMdra na0 madhyabiMdu kaiTabha puM0 eka rAkSasa kaiTabhajit,kaiTabharipu,kaiTabhahana , kaiTabhAri puM0 viSNu (kaiTabhane mAranAra) kaitava na0 dAvamAM mUkelI vastu (2) jugAra (3)kapaTa ; ThagAI (4)puM0zaTha; Thaga (5)jugArI kholatuM) kairava na0 zveta kamaLa ; poya[ (caMdra Ugye kairavabaMdhu puM0 caMdra karaviNI strI0 poyaNI(2)dhaNAM poyaNAM vALaM jaLArAya (3)poSaNAMno samUha kailAsa puM0 himAlaya parvatarnu eka zikhara (zaMkara ane bubera nivAsasthAna) 1. manAtha puM0 zaMkara (2) kubera kaivata, kaMvartaka puM0 mAchI kaivalya na0 kevala svarUpa - brahma svarUpa tharbu te (2)niliptapaNuM; mokSa kaizika na0 kezasamUha kaizora na0 kizora avasthA kaizya na0 kezasamUha koka puM0 varu (2) cakravAka (3) koyala kokanada na0 rAtuM kamaLa kokabaMdhu puM0 sUrya kokila puM0 nara koyala kokilA strI0 mAdA koyala kojAgara puM0 zarada pUnamano utsava koTara puM0, na0 vRkSamAMnI bakhola koTi strI0 cheDo (2)dhanuSyano agrabhAga (3)hathiyArano agrabhAga (4) kodA parAkASThA; aMtima hada (5) caMdranI kaLAnI be aNIomAMnI dareka (6) zikhara(7) varcAspada bAbatanI eka bAju (8)karoDa (saMkhyA) (9)varga ; jAti koTimat vi0 dhAravALaM; aNIvALaM koTizas a0 karoDothI; karoDa rIte koTI strI0 juo 'koTi' koTIra puM0 mugaTa (2) jaTA-guccha koTIzvara puM0 karoDapati koTTa puM0 killo; koTa koNa puM0 khUNo (2)khaDga ke zastranI tINI dhAra (3)lAkaDI ke daMDo (4) sAraMgI bagerenuM kAmaThu (5) Dhola vagADavAno DaMDUko koNapa puM0 rAkSasa [i0 no) dhvani koNAghAta puM0 aneka vAcono(Dhola,bherI kodaMDa paM0, na0 dhanaSya / kodrava puM0 kodarA kopa puM0 gusso; krodha (2)vakara te kopana vi0 krodhajanaka (2)gussAvALaM (3)vakarAvanAeM kopin vi0 gusse thanAruM (2) gusso karanAraM (3)vakarAvanAeM komala vi0 kumaLaM; nAjuka; sukumAra (2) narama, mRdu (3)madhura koraka puM0, na0 kaLI (2) kaLInA AkAra- je kaI hoya te korakita vi0 kaLIothI chavAyelu kola puM0 Dukkara (2) tarApo; hoDI (3)AliMgana (4) khoLo kolAhala puM0, na0 ghoMghATa; zorabakora kovida vi0 anubhavI ; nipuNa; kuzaLa kovidAra puM0, na0 eka vRkSanuM nAma koza puM0, na0 pANI bharavAnuM vAsaNa; Dola (2) peTI ; kabATa ; kabATanuM khAnuM (3) myAna (4) DhAMkaNa; AvaraNa (5) koThAra; bhaMDAra (6) khajAno; tijorI (7) dhana; saMpatti (8) Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kozaka 142 kolya zabdakoza (9) biDAyelu phUla (10) lagna pahelA hAthe doro bAMdhavAno vidhi daDo; goLo (6)AnaMda; sukha kozaka puM0 IMDu kautukakriyA strI0 lagnakriyA kozakAra puM0 myAna banAvanAra (2) kautUhala na0 kutUhala; iMtejArI rezamano kIDo(3)zabdakoza racanAra kaupIna na0 guhyAMga; upastha (2)laMgoTI kozakAraka puM0 rezamano kIDo (3) phATela vastra (4) kaphanI (5) kozakRt puM0 zelaDI pApa; duSkarma kozagRha na0 tijorI; saMgrahasthAna kaubera vi0 kuberanu; kuberane lagatuM kozacaMcu puM0 bagalo [khajAnacI kauberI strI0 uttara dizA kozanAyaka, kozapAlaka puM0 kozAdhyakSa, kaumAra vi0 juvAna; kuMvAruM (2)nAjuka kozalika puM0 lAMca (3)yuddhanA deva - kArtikeyane lagatuM kozavAsin puM0 kozamA rahenAra kIDo (4) na0 bALapaNa (5) kuMvArA rahevU te kozavRddhi strI0 saMpattino vadhAro (2) kaumAraka na0 vALapaNa; nAnapaNa aMDavRddhi kaumArabhRtya na0 nAnAM bALakone uchekozavezman na0 bhaMDAra;koThAra; tijorI ravAte; bALakonI saMbhALa rAkhavI te kozazAyikA strI0 taravAra (2)charI kaumArarAjya na0 yuvarAjanuM pada kozazaddhi strI0 agniparIkSA jevI kaumAravrata na0 kuMvArA - brahmacArI kasoTIthI zuddha TharavU te rahevAna vrata kozAgAra puM0, na0 dhanabhaMDAra; tijorI kaumuda puM0 kArtikamAsa (2)koThAra kaumavI strI0 jyotsnA; cAMdanI (2) kozAdhyakSa puM0 khajAnacI (2) kuvera tenA jevI zItaLa mukhaprada vastu (3) koSa puM0, na0 juo 'koza' / kArtika pUrNimA (4) azvina-pUrNimA koSTha puM0 peTano madhyabhAga; koTho (2) (5) utsava (rozanI karavAno) koThAra (3) gharano madhyabhAga (4) kaumodakI, kaumodI strI viSNunI gadA na0 koTa ; bhIMta (5) koTaluM kaurava vi0 kuruvaMzotpanna ; kuruvaMzana koSThAgAra puM0 koThAra; bhaMDAra kauravya puM0 kuruno vaMzaja (2) kuruono koSNa vi0 thoDugarama; hazekuM rAjA kaukSeya vi0 kUkhanu; peTamAMnuM (2) kedde| kaula vi0 vaMzaparaMparAnu; kuLatuM () UMcA bAMdhelu; myAnamAM rahelaM kuLay (3)puM0 vAmamArgI; zAkta (4) kaukSeyaka puM0 taravAra na0 vAmamArga; zAkta paMtha kauTilya puM0 cANakya (2) na0 kuTilatA; kaulika vi0 vaMzaparaMparAgata (2)kuLanaM; vakratA (3) kapaTa kuTuMbana (3)puM0 zAkta (4) vaNakara kauTuMbika vi0 kuTuMbaceM; kuTuMbane lagatuM kaulIna vi0 kulIna ; UMcA kuLay (2) (2) kuTuMbano mukhya mANasa puM0 zAkta (3)na0 lokApavAda ; ALa koNaya puM0 rAkSasa (4)duSkarma ; kukarma (5) kulInatA kautuka na icchA; AturatA; adhIrAI kaulInya na0 kulInatA; kuLavAnapaNuM (2)jijJAsA (3)kutUhala jAgrata kare kaulya vi0 kulIna ; UMcA kuLamAM janmelu evaM kaI paNa (4) utsava ; krIDA (5) (2) na0 kulInatA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kauzala 143 kriyAvizeSaNa kauzala na0 kSemakuzaLa hovApaNu (2) kramAgata, kramAyAta vi0 anukrame - vaMzakuzaLatA; nipuNatA paraMparAthI cAlatu Avelu kauzalika na0 lAMca kramelaka puM0 UMTa kauzaleya puM0 kauzalyAnA putra - rAma kraya puM0 kharIdaq te; kharIdI kauzalya na0 juo kauzala Ryika vi0 kharIdanAraM kauzalyAyani puM0 juo 'kauzaleya' / kravya na0 kAcuM mAMsa kauzika vi0 myAnamAM rahelu (2)rezamI Rvyabhuja, RvyAd (-4) puM0 vAgha vagere (3)kuzikanA vaMzanu (4)puM0 vizvAmitra hiMsra prANI (2) rAkSasa (5) iMdra (6) ghuvaDa (7) noLiyo kaMda 150 bama pADavI; raDavU; vilApa (8) gAruDI (9) na0 rezamI vastra karavo (2)dayAjanaka rIte bolAva kauzikArAti, kauzikAri paM0 kAgaDo kraMdana, kaMdita na0 duHkhano vilApa ke kauziko strI0 pRthvI (2) durgA pokAra (2) paDakAra kauzeya, koSeya na0 rezama(2)rezamI vastra kAkacika puM0 lAkaDAM vaheranAro kausuma vi0 phUlana; phUla saMbaMdhI krAMta ('kam'- bhU.kR.)vi0 gayelu (2) kausuMbha vi0 kasUbI ; lAla raMgarnu / humalo karAyelu (3)ArUDha (4) atIta kaustubha puM0 samudramaMthanamAMthI nIkaLelA (5)vyApelaM (6)ullaMghana karelu 14 ranomAna eka; eka maNi tine kAMtazina vi0 sarvajJa viSNu dhAraNa kare che) krAMti strI0 jaq te; AgaLa vadha te kauMjara vi0 hAthI- [arjuna) (2) oLaMgI jaq te (3)pagalaM (4) kauMteya puM0 kuMtAputra (yudhiSThara, bhIma, humalo karavo te; tAbe karavaM te krakaca puM0 karavata (2) eka vAdya / krimi strI0 jaMtu; kIDo Rtu puM0 yajJa (2)viSNu (3)saMkalpa / kriyA strI0 karavU te; pAra pADavaM te (2) kram 1 u0 [kAmati; kramate],450 karma; kArya (3) pravRtti; zArIrika [kAmyati] jaq; cAlavU (2) pAse kriyA; majUrI (4) zikSaNa (5) ja, (3) oLaMgI javu (4) kUdaq nRtya-saMgIta Adi kaLA (6)amala; (5) UMce caDa, (6) caDiyAtuM tharbu AcaraNa ('zAstra' thI UlaTuM) (7) (7) mAthe lebu (kAma) (8) siddha sAhitya-kRti (8) dhArmika kriyA; kara-pAra pADavu (9)vRddhi pAmavI; prAyazcita; zrAddha (9) vyAdhino vikAsa thavo upacAra (10)gati (11)kriyApada krama puM0 pagalaM; DagalaM (2) paga (3) kriyApada na0 kriyA batAvanAraMpada(vyA0) javU te; pasAra thaq te (4) paddhati; kriyApara vi0 kArya karavAne tatpara; anukrama; paripATI (5) AcaraNa; kAryamA pravRtta AraMbha (6) pakaDa (7) humalo karatA kiyAmAdhurya na0 zilpakaLAnaM sauMdarya pahelAMnI taiyArI (pazunI) kiyAvat vi0 AcaraNamAM lAgelaM; kamaNa na0 jaq te; Daga bharavU te (2) vyavahArakuzaLa. (2) yogya vidhithI DagalaM; pagalaM kriyAo karanAraM kramatas a0 krame kame; dhIme dhIme kriyAvizeSaNa na0 kriyApadanA vizeSaNa kramazas a. krama pramANe tarIke vaparAto zabda (vyA0) pAnI) Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI 9u0 kharIda ( 2 ) vinimaya karavo kID 150 ramavu; khelabuM kIDana na0 ramavuM te; krIDA ( 2 ) ramakaDu krIDanaka puM0 na0, krIDanIya, krIDanIyaka na0 ramakaDuM krIDA strI0 ramata ( 2 ) mazkarI krIDAvezman na0 krIDAgRha krIDita na0 ramatagamata krIDoddeza puM0 ramatagamatanuM medAna krIta ( ' kI 'nuM bhU0 kR0 ) vi0 kharIde kruddha ('kruzrU'nuM bhU0 kR0 ) vi0 gusse thala, kupita krudh 4 pa0 krodha karavo; gusse thavuM krudh strI0 kopa; gusso [karavo Rz 110 bUma pADavI (2) raDabuM vilApa kruSTa ('kruza' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bolAvAlu, pokArelu (2) na0 pokAra; bUma (3) vilApa ugra krUra vi0 nirdaya ( 2 ) karkaza; kaThora (3) kroDa paM0 Dukkara, varAha (2) chAtI (3) vRkSanI bakhola (4) madhyabhAga na0 be khabhA vacceno bhAga - chAtI (6) aMdarano bhAga - polANa (7) khoLo koDapatra na0 pUrti; vadhAro (graMtha i0 no) koDIkaraNa na0 AliMgana, bheTavuM te krodha puM0 kopa; gusso kona vi0 jhaTa gusse thaI jAya tenuM (2) na0 kopa; krodha kodhanIya vi0 gusso upajAve teva krodheddha vi0 kopathI saLagI UThelaM koza puM0 bUma; vilApa ( 2 ) kosa ; yojanano cotho bhAga u kroSTu, kroSTu puM0 zithALa kraurya na0 krUratA ( 2 ) bhayaMkaratA krauMca puM0 eka pakSI ( 2 ) eka parvata ( himAlayano pautra ) klam 1 pa0 [ klAmati ], 4 pa0 [klAmyati] thAkI januM thAka lAgavo (2) kheda karavo; zoka karavo 144 kvaN klama, klamatha ( - thu) puM0 thAka; parizrama klAMta ( 'klam ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 thAkI gayelaM (2) nirAza; khinna ( 3 ) kRza; karamAI gayelaM klAMti strI0 parizrama; thAka klid 4 50 bhInuM thavaM; palaLavaM klinna ( 'klid'nuM bhU0 kR0 ) vi0 Ardra; bhInuM kliz 4 A0 (keTalAkane mate pa0 paNa ) kleza karavo; duHkhI thavaM; duHkha pAmavu (2) duHkha de; julama karavo (3) 9 10 duHkha devaM; pIDavaM ( 4 ) duHkha veThav klizita, kliSTa ('kliz' nuM bhU0 kR0 ) vi0 kleza pAmelu; duHkha pAmeluM ( 2 ) jhAMkhu thayelu ( 3 ) asaMbaddha - astavyasta (4) paraspara virodhI (vAkya) (5) arthanI khecatANa karavI paDe tevuM ; spaSTa nahi te (6) pajavaNI kare tevuM ; pIDA kare te klI 1 A0 kAyara banavu ; nirvIrya hovu (2) 10 A0 bIkaNa - bhIru thavuM klaba vi0 napuMsaka ( 2 ) kAyara ; nirvIrya ( 3 ) bhIru; bIkaNa (4) azakta ; utsAha vagaranuM (5) puM0, na0 napuMsaka (6) nAnyatara jAti ( vyA0 ) kleda puM0 bhInAza; bheja ( 2 ) upadrava kleza puM0 du:kha; trAsa ( 2 ) paritApa (3) krodha (4) saMsAravyavahAra ke tenI citA (5) pApa [ bhIrutA klaibya na0 kAyaratA (2) nirbaLatA (3) kva a0 kyA ? kyAre ? kaye ThekANe ? kva - kva a0 'kyAM A .ne kyAM te' kvacit a0 koIka dAkhalAmAM; ThekANe koI kvacit - kvacit a0 'eka sthaLe A ne bIje sthaLe pela'; 'kadIka - kadIka' kvaN 1pa0 aspaSTa avAja karavo (2) gaNagaNavaM (3) vagADa (vAMsaLI) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSatriya kvaNita 145 kSayaroga kvaNita na0 avAja; vAdyano avAja kSatR puM0 sArathi (2) dvArapALa (3) kvay 1 pa0 ukALavu __kSatriya strIne zUdrathI thayelo putra (4) kvANa puM0 dhvani dAsIputra kvAtha puM0 ukALo - kADho kSatra puM0, na0 kSatriya jAtino puruSa kvApi a0 kyAMka; koI ThekANe (2) kSatriya jAti (3) sainika (4) kSaNa 8 u0 IjA karavI; ghAyala karavU ___ sAmarthya ; zakti; sattA (5) hiMsA (2) bhAMgIne kakaDA karavA kSatrabaMdhu puM0 nAmano ja kSatriya ; adhama kSaNa puM0, na0 vakhatanuM eka mApa;sekaMDano [varNano puruSa 1 bhAga; paLa (2) vizrAMti; phurasada (3) kSatriya puM0 cAra varNomAMnA bIjA kSatriya yogya samaya; taka; avasara (4) utsava; kSap 10 u0 pheMkabuM AnaMda; parva (5) nizcaya ; niyama kSapaNaka puM0 bauddha ke jaina bhikSa kSaNakara puM0 caMdra kSapA strI0 rAtri kSaNakSepa puM0 kSaNano vilaMba sapAkara puM0 caMdra kSaNacara pu0 rAkSasa apAvara puM0 rAkSasa: nizAbara kSaNadA strI0 rAtrI zapAnAya puM0 caMdra karelu kSaNadAkara puM0 caMdra apita vi0 nAza karela; ghaTADelaM kSINa kSaNadAcara puM0 nizAcara; rAkSasa jam 1 A0 kSamate, 4 pa0kSiAmyati aNadhuti, kSaNaprakAzA, aNaprabhA strI0 kSamA karadI (2) sahana karA (3) dhairya vIjaLI nAzavaMta rAkhag: rAha jogI (4) zaktimAna kSaNabhaMgura vi0 kSaNamAM nAza pAme tevaM; thag - ho (5) sAmaM thaq bhaNamAtram a0 kSaNa vAra mATe kSama vi0 kSamAzIla (2) sahanazIla (3) aNaSidhvaMsina vi0 kSaNabhaMgara samartha ; zaktimAna (4) anukULa (5) kSaNika vi0 kSaNa sudhI cAlatuM; kSaNamAM yogya ; lAyaka (6) sahana thaI zake tevU nAza pAmatuM kSamaNIya vi0 sahana karavA yogya (2) kSaNekSaNe a0 haraghaDI; dareka paLe kSamA karavA yogya at strI0 mArI nAkhavU te; vadha (2) kSamA strI0 khAmozI; daragujara karavU IjA; pIDA te; mAphI (2) pRthvI kSata ('kSaNa'neM bhU0 kR0) vi0 jakhamI; kSamAnvita vi0 kSamAvAna; kSamAyukta ghavAyelaM (2) phADI nAkhelaM; bhAgI kSamApana na0 zamA - mAphI mAgavI te nAkhelu; kacarI nAkhelaM; kSINa karelu samAbhRt puM0 parvata (2) rAjA (3) na0 jakhama ; vraNa (4) valUro kSamin vi0 kSamAzIla; dhairyavAna (5) pIDA; saMkaTa kSaya puM0 ghara; nivAsa (2) ghasAro; kSataja na0 rakta; lohI kSINa thaq te ; ghaTaq te (3) eka roga; matavRtti vi0 AjIvikAnuM kAMI sAdhana ghAsaNI (4)aMta; nAza; hrAsa (5)pralaya rahevA devAmAM na Avyu hoya te, kSayakAla puM0 pralayakAla kSati strI0 prahAra; IjA (2) vraNa; kSayayu puM0 khAMsI; udharasa; chIMka jakhama (3) nAza (4) hAni ; nukasAna kSayapakSa puM0 kRSNapakSa ; aMdhAriyu (5) pramAda ; bhUla (6)paDatI;kSaya kSayaroga puM0 eka roga; ghAsaNI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSayin kSayin vi0 nAzavaMta; ghaTatu; ochu thanAeM (2) kSayanA rogavALu kSayiSNu vi0 kSaya -nAza pAmanAeM kSar 1 pa 0 vahevuM (2) Tapakavu jhavuM (3) kSaya pAmavo; kSINa dhanuM ( 4 ) ogaLavu (5) saravu; sarakI javaM kSara vi0 kSINa thatuM ; nAzavaMta ( 2 ) jaMgama (3) na0 deha; zarIra ( 4 ) prakRti kSaraNa na0 jharavuM te; vaheduM te (2) parasevo vaLavo te - kSala 10 u0 dhovuM dhoI kADhavu (2) lUchI nAkhavuM kSaMtavya vi0 kSamA karavA yogya kSaMtu vi0 kSamAzIla (2) sahanazIla kSA strI0 pRthvI (2) nidrA kSAtra vi0 kSatriyanuM (2) na0 kSatriya jAti ( 3 ) kSatriyanA guNadharma ( zaurya, parAkrama vagere) kSAma vi0 kRza; kSINa; dUbaLu ( 2 ) alpa; nAnuM ; ochaM ( 3 ) nirbaLa; azakta ( 4 ) na0 nAza kSAmA strI0 pRthvI kSAgya vi0 sahana karavuM paDe tevuM (2) kSamA karavI paDe te 146 kSAra vi0 khAeM (2) tIkhuM ( 3 ) kaDavuM (4) kSAranA guNavALaM (5) puM0 moThaM; khAra; koI paNa kSAradharmI padArtha kSArita vi0 khoTaM ALa mukAyelu kSAla, kSAlana na0 dhovuM te; dhoI kADhavu te kSAlita ('kSa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 dhoyeluM (2) dhoI nAkheluM; luchI kADhalaM kSAMta ('kSam ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 sahana kareluM (2) kSamA kareluM ( 3 ) sahanazIla; sahiSNu ( 4 ) na0 dhairya; kSamA zAMti strI0 kSamA (2) sahanazIlatA kSi 1 pa0 ghasAI javuM ; ochu thavaM ; kSaya pAmavo ( 2 ) 1,5,910 nAza karavo; kSINa karavu; IjA karavI ( 3 ) vitAvavu (4) 6 pa 0 [ kSiyati ] rahevuM; vasavuM kSIva kSit vi0 rAjya karanAru; zAsaka kSita ( 'kSi'nuM bhU0 kR0 ) vi0 mArI nAkheluM (2) kSINa kareluM kSitA strI0 pRthvI kSiti strI0 pRthvI; jamIna ( 2 ) nivAsasthAna; ghara ( 3 ) nukasAna; hAni ( 4 ) mahApralaya ( 5 ) samRddhi kSitikaMpa puM0 dharatIkaMpa kSitikSit puM0 rAjA kSitija puM0 vRkSa (2) na0 kSitija; kSitijA strI0 sItA [dRSTimaryAdA kSititala na0 pRthvInI sapATI - tala kSitiSara puM0 parvata kSitinAtha, kSitipa, kSitipati, kSitipAla, kSitibhuj puM0 rAjA kSitibhRt puM0 rAjA ( 2 ) parvata kSitiraha puM0 vRkSa kSitispRz vi0 pRthvIno nivAsI; manuSya kSitIza puM0 rAjA kSip 6 u0 pheMkavu; nAkhabuM (2) upara mUkavuM (3) pheMkI deva; utArI nAkhabuM (4) dUra karavu; nAza karavo (5) mArI nAkhavu ( 6 ) tiraskAra karavo (7) pIDavuM kSipta ( ' kSip ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 pheMkAlu nakhAyelu (2) tajeluM (3) upekSita anAdRta ( 4 ) mukAyelaM (5) vikSipta; gAMDa [manaska kSiptacitta vi0 vyagra cittavALu anyakSipra vi0 utAvaLaM; tvarita kSiprakArin vi0cAlAka ; tvarAyI kAma karanAeM kSipram a0 ekadama ; jaladI kSINa vi0 kRza; dubaLaM; ghasAI gayeluM; jIrNa thaI gayeluM (2) nAjuka (3) nAnuM; alpa ( 4 ) garIba ( 5 ) nirbaLa; azakta ( 6 ) nAza pAmeluM kSINamadhya vi0 pAtaLI kamaravALu kSIba vi0 juo 'kSIva ' Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSIra kSIra puM0, na0 dUdha (2) pANI kSIrakaMTha puM0 (ghAvatuM) bALaka kSIraja na0 dahIM kSIradhAtrI strI0 dhAva; dhavaDAvanArI strI kSIradhi, kSIranidhi, kSIravAriSi, kSIrasamudra, kSIrasAgara, kSIrAbdhi puM0 kSIradUdhano mahAsAgara kSorin vi0 dUdhavALu; dUdha detuM kSIroda, kSIrodadhi puM0 juo 'kSIradhi' kSIva vi0 unmatta; dArU pIdheluM (2) urakerAI gayeluM kSu 2 pa0 chIMka khAvI ( 2 ) udharasa khAvI ( 3 ) 9 u0, pa0 kUdako mAravo; ThekaDo mAravo kSuNNa ('kSudu' nuM bhU0 kR0 ) vi0 paga taLe roLela; kacarelu (2) khAMDela; pIseluM ( 3 ) jenA upara ghaNI avarajavara hoya tenuM (mArga) ( 4 ) ghaNAM jaNe Acarelu anusareluM (5) ullaMghAyelu; bhaMga kareluM (vrata) (6) jitAyelaM kSuNNamanas vi0 pazcAttApa pAmelu kSut strI0 chIMka zutkSAma vi0 bhUkhathI kRza thayeluM kSuta na0, kSutA (-ti) strI0 chIMka kSud strI0 juo 'kSudhA ' kSud 7 u0 kacarI nAkhabuM; paga taLe roLavu (2) pIsavuM; khAMDavu kSudra vi0 nIca; halakuM ( 2 ) nAnuM; tuccha (3) daridrI; garIba ( 4 ) kRpaNa (5) duSTa; krUra kSudradhAnya na0 halakuM anAja (sAmo vagere) kSudrA strI0 madhamAkhI ( 2 ) vezyA; nAcanArI ( 3 ) karkazA kSuSa 4 pa0 bhUkhyA thavaM kSudhA strI0 bhUkha kSuSAnvita, kSudhArta, kSudhAbita, bhuSAlu vi0 bhUkhyaM; kSudhAtura kSuSita ( 'kSuSa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bhUkhyu 147 kSama kSupa puM0 jhADavaM ['kSubhita' kSubdha vi0 ['kSubh'nuM bhU0 kR0 ] juo zubha 4 pa0 kaMpavu kSobha pAmavo kSubhita ( 'kSubh' nuM bhU0 kR0 ) vi0 kaMpelu kSobha pAmeluM; khaLabhaLeluM (2) bInelaM kSura puM0 astro (2) bANa (3) kharI kSurakriyA strI0 hajAmata karavI te kSurapra puM0 eka prakAranuM bANa kSurikA strI0 charI; kaTAra kSurin puM0 vALaMda; hajAma kSurI strI0 juo "kSurikA' kSulla vi0 nAnuM; alpa kSullaka vi0 nAnuM; alpa (2) tuccha (3) duSTa; halakuM kSetra na0 khetara ( 2 ) sthAna; sthaLa (3) tIrthakSetra ( 4 ) deha ( 5 ) utpattisthAna ( 6 ) patnI kSetrajJa vi0 kuzaLa; catura (2) puM0 AtmA (3) paramAtmA (4) kheDUta kSetrapAla puM0 khetarano rakhevALa kSetravid vi0 kSetrajJa ( 2 ) puM0 kheDUta (3) AtmajJAnI; RSi ( 4 ) AtmA kSetrin puM0 kheDUta ( 2 ) pati; svAmI (3) jIvAtmA (4) paramAtmA kSetrIkR 8 u0 nuM kSetra banAvavuM (2) mAlika banavu kSepa puM0 pheMkavuM te; nAkhavu te; Amatema halAvavuM te (2) mokalavu - choDavuM te (3) anAdara ( 4 ) ullaMghana (5) vilaMba (6) vyatIta karavuM te (samaya) kSepaka vi0 nAkhanA; pheMkanA (2) vaSArAnuM umereluM (graMthamAM ) kSepaNa na0 pheMkavuM te ( 2 ) vyatIta karavuM te (samaya) (3) gALa; tiraskAra kSepaNi (-NI) strI0 jALa (2) halesuM (3) gophaNa kSema vi0 sukha-zAMti ApanAeM (2) sukha-zAMtivALu AbAda ( 3 ) puM0, Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSemazUra 148 na. sukha-zAMti (4) kalyANa; zreya ANi strI0 jao kSoNi' (5) surakSitatA; sahIsalAmatI auNidhara, kSauNibhRt puM0 parvata kSepazUra vi0 surakSita sthaLe parAkramI; kSauNI strI0 juo'zoNi' gharamAM zUru kSaudra na0 kSudratA; alpatA (2) madha mya vi. mukhazAMtivALu (2)AbAda (3) pANI (4) dhULanI rajakaNa moDa puM0 hAthIne bAMdhavAno thAMbhalo. kSauma vi0 zaNanuM banelu (2) puM0, na0 zoNi strI0 pRthvI zaNa, vastra (3) vaMDo koTa (4) meDI zoNipati, kSoNibhuja puM0 rAjA (5) na0 rezamI vastra (6) aLasI bhoNI strI0 pRthvI kSIra na0 hajAmata bhoda puM0 khAMDavaM te (2) jenI upara saurika puM0 vALaMda; hajAma vATayAmAM Ave che te paththara (3) bhamA strI0 pRthvI sUkSmAMza; rajakaNa .... kSamApa, kSamApati, kSamAbhuja 0 rAjA kSodIyas vi0 ghaNuM nAnu (2) tuccha zmAbhRt puM0 rAjA (2) parvata kSodya vi0 paga taLe kavarI nAkhavA zdeDa puM0 avAja ; garabaDa (2) viSa ; jhera yogya; upara paga mUkatrA yogya / sveDita puM0, na0 sihanI * janA (2) kSobha puM0 kaMpavaM te; UchaLavu te (2) yuddhanI garjanA khaLabhaLATa (3) gabharATa ; vyagratA (4) zvela 150 kUda, uzkeraNI khaLabhaLATa karanAraM te velana na0, zvelA, zveli, velikA kSobhaNa na0 uzkeraNI karanAraM te; strI0 khela; ramata (2) sazkarI sana0 AkAza (2) iMdriya (3) zarIranuM chidra (moM, kAna, AMkha, nAka bagere) (4)biMdu; anusvAra; zUnya / aga puM0 pakSI (2) sUrya (3) vAyu (4) graha khagapati puM0 garuDa !' khagAdhipa, sagesa, khageMdra puM0 garuDa khac 150 dekhAvaM; bahAra nIkaLavaM (2) 10pa0 bAMdhavU; jakaDa, (3) jaDavU (maNi vagerene) puM0 pakSI khacara vi0 AkAzamAM gati karatuM (2) . khacita ('khac'- bhU00)vi0 bAMdhelu; jakaDelu (2) sajjaDa besADelu; jaDelU khaja, khajaka puM0, khajA strI0 ravaiyo; maMthanadaMDa .. . khaTvA strI0 khATalo khadavArUDha vi0 ALasu (khATale. sUI rahetuM) (2)nIca ; adhama (3) mUrkha khaTvAMgapuM0khATalAnA pAyAnA AkAranI -mAthe khoparIvALI gadA (ziva i0nI) khaDga puM0 taravAra ... khaDgapatra na0 taravAranuM phaLa khadyota puM0 Agiyo (2) sUrya san 1 u0 khodag; khodI kADhay khanaka puM0 khANamAM khodanAra - khANiyo (2) cora (3) uMdara khanana na0 khodavaM te khani strI0 khANa khanitra na0 kodALI khanI strI0 khANa . vastu khapuSpa na0 AkAzakusuma - asaMbhavita khara vi0 kaThaNa; karkaza ; nakkara (2) tIkSNa ; tIvra (3)aNIdAra; dhAravALU Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarakuTI 149 (4)tIkhaM(5) uSNa (6)nirdaya (7) pUchaDI satata hAlyA kare che) vyathAkAraka (zabda)(8)puM0 gadheDo khaMDa 1 pa0 bhAMgaq; kApaq; TukaDA kharaphuTI strI0 hajAmanI dukAna ; karavA (2) parAjaya karavo; harAhajAmanI thelI va (3) dUra karavU; mAbUda karavU kharam a0 tIvrapaNe; tIkSNapaNe khaMDa vi0 bhAMgelu (2) tUTaka (satata kharAMzu puM0 sUrya nahi tevU) (3) puM0, na0 bhAga ; TukaDo kharjana na0 valUra te (4) pustakano vibhAga; prakaraNa (5) kha-- strI0 valara; khujalI samUha (6) pRthvIno vibhaag| khajUra puM0 khajUrInuM vRkSa (2)na0 khajUra khaMDaka puM0, na0 TukaDo; bhAga kharpara puM0 khoparI (2)bhikSApAtra (3) khaMDana vi0 bhAMganAeM; toDanAeM; nAza ThIkalaM; kalADu karanAhaM (2) na0 bhAMgavU - toDaq te kharma na0 rezama (2) puruSAtana; maradAI (3) IjA karavI-karaDate (4) kharva vi0 ThIgaNuM ; vAmaj (2) puM0, na0 dalIlane toDavI - javAba Apavo te kharvanI saMkhyA (10,00,00,00,000) (5) nirAza krte| (3) kuberano eka nidhi khaMDaparazu, khaMDapazu puM0 zaMkara (2) khavaMTa puM0, na0 parvatanI taLeTI AgaLa parazurAma TukaDA AvelaM zahera (2) baso gAmaDAM vacce- khaMgzas a0 kakaDe kakaDe (2) TukaDe mukhya zahera khaMDazaH kR8 u0 TukaDA karavA khavita vi0 vAmaNuM banelu khaMDita ('khaMD' nuM bhU0 kR0) vi0 bhAMgelaM; khala puM0 zaTha; durjana (2) puM0, na0 tUTelu; nAza pAmeluM (2) toDelu anAjanuM khaLu - khaLI (3) telano (dalIla); javAba Apelu (3)nirAza nIce jAmato kacaro (4) kharala thayelaM; chetarAyelaM khalaka puM0 ghaDo (2) loTo khaMDitavRtta vi0 bhraSTacaritra; patita khalati vi0 TAlavALu; TAliyu khaMDitA strI0 bevaphA premI ke patithI khali(-lI) strI0 telano kacaro (2) chatarAyelI ane tethI rUThelI strI khoLa tiraskAra; apamAna / khaMDIkR 8 u0 TukaDA karavA khalokAra puM0, khalIkRti strI0 bhatsarnA ; khAta ('khan' na bhU0 kR0) vi0 khodekheM; khalIna puM0, na0 lagAmano moDhAmA khodI kADhelu (2) na0 khADo; khAI raheto bhAga - cokaDaM khAd 150 khAvU khalu a0 kharekhara ; nakkI (2) vAkyA- khAdaka vi0 khAnAeM (2) puM0 devAdAra laMkAra tarIke paNa vaparAya cha khAdana na0 khorAka (2) khAvU te khalla puM0 paththarano khala (2) cAmaD; khAdira vi0 kheranA lAkaDAna khAla (3) mazaka ; pakhAla . khAdya vi0 khAvA lAyaka; khAvAnuM khalvATa vi0 boDA mAthAvALaM ; TAliyaM khAni strI0 khANa [eka mApa khaSpa paM0 krodha : gusso (2) nirdayatA khAra puM0, khAri(-rI) strI0 anAjanuM khasa puM0 cAmaDIno eka roga khAMDava na0 kurukSetranuM eka bana (tene khaMj 150 laMgaDAvaM agnie bALI nAkhyaM hatuM) khaMja vi0 lUlu; laMgaDu khid 4,7 A0 duHkhI tharbu (2) khinna khaMjana, khaMjarITa puM0 eka pakSI (jenI tha; thAkI javU saM.ga.-10 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sinna 150 khinna ('khid' nuM bhU0 kR0) vi0 kheda kheda puM0 thAka (2) hatAzA; nirAzA pAmela (2) thAkI gayelu (3) duHkha ; pIDA (4) dilagIrI khila na paDatara jamIna; kheDyA khedita vi0 kheda pAmelaM; trAselu vagaranuM khetara (2) khAlI jagA (3) khela 150 hAlavU; kaMpavU; jhUlaq (2) pUrtirUpe umerelu (4) avazeSa rama, khilIkRta vi0 barabAda karelu ; ujADelu khela vi0 ramatiyALa (2)hAlatuM; kaMpatuM (2) avarodhelaM; rukAvaTa karelu khelana na0 halAva te (2) khela; khilIbhUta vi0 pasAra na thaI zakAya krIDA (3) nATaka; prayoga tevU; rukAvaTavALU (2) azakya banelaM; khelA strI0 krIDA; khela; ramata baMdha paDelu kheli strI0 ramata; krIDA khura puM0 kharI khesara puM0 khaccara khurakSepa puM0 juo 'khurApAta' khoDa 150 laMgaDA khuranyAsa puM0 kharInI chApa paDavI te / khoDa vi0 lUlu; laMgaDu; khoDu khuralI strI0 zastrAstranI kasarata ke khola na0 mAthAna rakSaNa karavA abhyAsa pichaDAvI te (2) lAta paherAto Topa (sainikano) khurAghAta puM0 (cAlavAthI) paganI kharI khyA 2 pa0 kahevU (2) varNavaq khulla vi0 nAnuM (2) nIca; kSudra / __-preraka0 [khyApayati prasiddha karavU khecara vi0 AkAzamAM gati karatuM (2) (2) varNavayu (3) prazaMsa, puM0 pakSI (3) AkAzacArI vidyA- khyAta (khyA' nuM bhU0 kR0) vi0 ghara ke gAMdharva (4) graha kahevAyelu (2) prakhyAta (3) varNavelaM khecarI strI0 durgA (2)vidyAdharI (3) (4) vagovAyelaM AkAzamAM UDI kAya tevI siddhi khyAti strI0 kIrti (2) prasiddhi khecarottama puM0 sUrya (3) prazaMsA (4) nAma (5) varNana kheTa puM0 gAmaDu (2) puM0, na0 DhAla (6) jJAna; samaja (3) na0 cAmaDu (4) (samAsane cheDe) khyApana na0 prasiddha karavU te; jAhera duHkhI, halakuM, tuccha -evo bhAva batAve karavU te (2) kabUla karavu te / (udA0 'nAgarakheTa' = tuccha zahera) khyApita vi0 jAhera thayelaM; varNavAyelaM kheTaka puM0 nAnuM gAmaDaM (2)puM0, na0 DhAla (2) vagovAyelu ga vi0 (mAtra samAsane cheDe) janAeM, jatuM, rahetuM, samAgama karatuM -e arthamAM gagana na0 AkAza; Abha [vastu gaganakusuma na0 AkAzakusuma asaMbhavita gaganagati puM0 deva (2) graha gaganacara vi. AkAzamAM jenI gati che evaM (2) puM0 pakSI (3)graha (4) deva gaganaliha, vi0 gaganacuMbI; ghaj UMcu gaganavihArin vi0 AkAzacArI gaganasad vi0 AkAzamAM rahenAeM (2) puM0 deva gaganasiMdhu strI0 AkAzagaMgA gaganAMganA strI0 apsarA gaganecara vi0 juo 'gaganacara' gaja puM0 hAthI (2) laMbAInuM eka mApa (sAmAnya 30 AMgaLa jeTalu) Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajagati gajagati strI0 hAthInA jevI cAla gajagAminI strI0 hAthInA jevI cAlavALI strI gajatA strI0 hAthIonuM jUtha gajadana vi0 hAthI jeTalu UMcuM gajadaMta puM0 gaNapati (2) hAthIdAMta (3) bhItamAMnI khIlI; khIMTI gajadvayasa vi0 juo 'gajadaghna' gajanimIlikA strI0, gajanimolita na0 hAthInI peThe kazA tarapha AMkha baMdha karavI te; jotA hovA chatAM, joyAno DhoMga karavo te gajapuMgava puM0 moTo - zreSTha hAthI gajamuktA strI0, gajamauktika na0 hAthInA kuMbhasthaLamAM pedA yatuM manAtuM motI gajayUtha na0 hAthInuM ToLaM gajasnAna na0 hAthInA snAna jevI nirupayogI pravRtti ( hAthI nAhyA pachI zarIra upara dhULa pheMke che ) gajAnana puM0 gaNapati gajApasada puM0 halako hAthI ; tuccha hAthI gajAri puM0 siMha gajAroha puM0 mahAvata gajeMdra puM0 zreSTha hAthI; moTo hAthI gaDi puM0 vAchaDo; juvAna Akhalo (2) ALasu baLada gaDDara (-la) puM0 gheTuM gaDarikA strI0 gheTAMnI hAra garikApravAha puM0 gADariyo pravAha gaN 10 u0 gaNavuM; gaNatarI karavI (2) kiMmata AMkavI (3) darakAra rAkhavI ( 4 ) mAnavuM -mAM gaNanA karavI (5.) dhyAnamA lebuM gaNa puM0 samUha; samudAya; ToLaM (2) varga ; maMDaLa ( 3 ) zaMkarano anuyAyI varga gaNaka puM0 gaNitazAstrI ( 2 ) jyotiSI gaNana na0 gaNavuM te; gaNatarI karavI te (2) mAnavuM - dhArakhaM te gatASi gaNanA strI0 gaNatarI ( 2 ) lekhaM gaNapati, gaNAdhipati puM0 zaMkara (2) gajAnana - gaNeza [zAstrajJa gaNi strI0 gaNavuM te; gaNatarI (2) puM0 gaNikA strI0 vezyA ( 2 ) hAthaNI gaNita ( 'gaNa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 gaNelaM (2) dhyAnamA - gaNatarImA levAyelu na0 gaNitazAstra 151 gaNin vi0 gaNa - ToLaM jene che tevuM (2) puM0 AcArya gaNeza puM0 gaNapati gaNya vi0 gaNanAmAM levA jevuM ( 2 ) ( samAsane aMte ) - nA varganuM gata ('gam' nuM bhU0 kR0 ) vi0 gayeluM (2) mRta ( 3 ) naSTa (4) jANelu; samajeluM (5) (dazA) pAmeluM ( 6 ) -ne lagatuM; -ne viSenuM ( samAsamA ) (7) na0 gamana; jabuM te ( 8 ) gati;cAla gatatrapa vi0 nirlajja; zarama vitAnuM gatadinam a0 gaI kAle gataprabha vi0 zobhArahita; kAMtirahita gataprAya vi0 lagabhaga pUruM thayeluM - gaye luM gatabhartRkA strI0 vidhavA (2) jeno pati paradeza gayo hoya tebI strI gatamanaska vi0 no vicAra kara gatavayas vi0 vRddha; prauDha gatavyatha vi0 jenuM duHkha dUra thayuM che tebuM [karatuM gatazrama vi0 zrama ke duHkhano vicAra na gatasattva vi0 mRta; nirjIva (2) nIca gatasaMga vi0 Asakti vinAnuM ( 2 ) - thI vimukha; -nA pratye upekSAvALaM gataspRha vi0 spRhA binAnuM ( 2 ) dayA * mAyA vinAnuM 1 gatAgata na0 januM AvavuM te (2) vAraMvAra janma-maraNa ( 3 ) sthaLa badalavu te ( 4 ) bhUta-bhaviSyanuM varNana tAdhi vi0 ciMtAmukta Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatAdhvan gatAdhvan vi0 jeNe musApharI pUrI karI teSu (2) anubhavI ; rahasyane pAmeluM gatAnugatika vi0 bIjAnuM aMdha anukaraNa karanAeM; AgaLa janArane aMdhapaNe anusaranA gatAyus vi0 vRddha azakta ( 2 ) mRta gatArtavA strI0 vRddha ke vaMdhyA strI' - gatArtha vi0 nirdhana ( 2 ) artha vinAnaM gatAsu vi0 mRta; prANahIna gatAMta vi0 aMtanI najIka AveluM gati strI0 januM te; hAlavu-cAlavaM te (2) cAla ( 3 ) praveza ( 4 ) avakAza ( 5 ) pravRtti krama (6) sthiti; dazA ( 7 ) pahoMca te ; pAmavuM te ( 8 ) mArga; rasto; upAya ( 9 ) Azaro; zaraNuM (10) DahApaNa; samaja ( 11 ) jIvananI avasthA (12) karmaphaLarUpe maraNottara prApta thatI sthiti gatibhaMga puM0 aTakavuM te; thobhavu te gatihIna vi0 AzarA ke zaraNa vinAnuM gatotsAha vi0 utsAha nAza pAmeluM gatvara vi0 jaMgama (2) kSaNabhaMgura gad 150 bolavu (2) gaNatarI karavI gada puM0 bhASaNa; vAkya ( 2 ) vyAdhi; roga (3) baLarAma (4) na0 jhera gadA strI0 laDAInuM eka hathiyAra gadAgraja puM0 gada - baLarAmanA moTAbhAI - zrIkRSNa gadAdhara puM0 viSNu gadita vi0 kaheluM varNaveluM 1 gadin vi0 ( hAthamAM ) gadAvALaM (2) vyAdhigrasta gadgada vi0 gaLagaLaM (2) puM0, na0 gaLagaLaM bola gadgadam a0 gaLagaLaM thaIne gadya vi0 bolavAnaM; kahevAnuM ( 2 ) na0 Tara nahi evaM (padyathI UlaTaM) te gabhasti puM0, strI0 prakAzanuM kiraNa 152 gariman gabhastimat, gabhastimAlin puM0 sUrya gaMbhIra vi0 kuMDu (2) gheruM (avAja ) (3) gADhuM (jaMgala) (4) gaMbhIra (5) catura; pravINa ( 6 ) agamya ; rahasyamaya gam 1 pa0 [gacchati ] gamana karavuM; javaM (2) pahoMcavuM; pAse jabuM (3) juduM paDavuM; vidAya thaj ( 4 ) pasAra thavuM - vItavuM ( samayanuM ) ( 5 ) sthiti - dazAne pAmabuM ( 6 ) strI-samAgama karavo -preraka0 pahoMcADavu; pamADaM ( 2 ) samajAvavuM ; spaSTa karavuM ( 3 ) artha thavo - karavo (4) (sthaLe) lAvavuM (5) Apa bakSa gama vi0 (samAsane aMte ) -- jatu, pahoMcatu, - pAmatuM (udA0 'hRdayaMgama ) ( 2 ) puM0 java te ( 3 ) kUca karavI te ( 4 ) strIsaMga gamaka vi0 sUcaka ; purAvArUpa ( 2 ) khAtarI karAvanAeM gamana na0 javaM te; gati; cAla ( 2 ) pAse AvavuM te (3) AkramaNa mATe kUca ( 4 ) prApta karavuM te (5) jJAna; samaja ( 6 ) sahana karavuM te (7) strIsamAgama gamanIya vi0 pAse jaI zakAya tenuM (2) gocara; pAtra ( 3 ) subodha; samajI zakAya evaM (4) anukULa; iSTa; ucita (5) saMga mATe yogya ( strIpuruSa) (6) maTI zake tevuM (darda) gamAgama puM0 javuM ane AvaM te ( 2 ) samAdhAnanI maMtraNA gamya vi0 juo 'gamanIya' gara puM0 roga ( 2 ) puM0, na0 jhera garaNa na0 gaLaM te (2) chAMTa viSa te (3) [jhera garada vi0 zera ApanAeM (2) puM0, 20 garala puM0, na0 viSa; jhera gariman puM0 mahattva; moTAI ( 2 ) bhAra; vajana ( 3 ) zreSThatA ( 4 ) yogyatA ; kiMmata (5) ATha siddhiomAMnI eka Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gariya . gariSTha vi0 sauthI bhAre (2) sauthI agatyana / ( 2 ) vaSu agatyanuM garIya vi0 ( bemA) vadhu vajananuM garuDa pu0 pakSIono rAjA; viSNunu vAhana garuDaketu, garuDadhvaja puM0 viSNu garuDAgraja puM0 aruNa ( sUryano sArathi ) rosis puM0 viSNu garut puM0 paMkhInI pAMkha [ (3) pakSI garutmat vi0 pAMkhovALu (2) puM0 garuDa gargara puM0 gAgara; dahIM valobavAnuM pAtra garja 1 50, 10 u0 garjanA karavI (2) gAjavuM garjana na0, garjanA strI0 garjabuM te; tethI to ke tenA jevo dhvani - avAja gajita vi0 gAjeluM (2) baDAza mAreluM (3) na0 vAdaLAMno gaDagaDATa garta puM0, na0, gartA strI0 khADo; khAI (2) guphA gardabha puM0 gadheDo garSa puM0 utkaTa icchA; lobha gardhana, gati, gadhin vi0 lobhI; lAlacu garbha puM0 garbhAzaya ( 2 ) mAnA peTamA raheluM jIvanuM rUpa ( 3 ) garbhadhAraNa (4) aMdarano bhAga ; madhyabhAga garbhagRha na0 juo 'garbhAgAra' garbhavAsa puM0 janmathI ja dAsa - gulAma garbhapAta puM0 garbhasrAva; cothe mahine garbha gaLI javo te garbhabhavana na0 juo 'garbhAgAra ' garbhavatI strI0 sagarbhA strI garbhavAsa puM0 garbhano udaramAM vAMsa garbhavezman na0 juo 'garbhAgAra' garbhasrAva puM0 juo 'garbhapAta' garbhAgAra na0 garbhAzaya ( 2 ) aMtaHpura (3) maMdirano gabhAro garbhAdhAna na0 garbha mUkavo te ke dhAraNa karavI te (2) eka saMskAra garbhiNI strI0 sagarbhA strI 153 mavAna garbhita vi0 garbhavALu (2) pI pUrNa garbhatRpta vi0 janmathI ja saMtoSI (2) dhanathI ke saMtatithI tRpta (3) ALasu garbhazUra vi0 bAya ; jussA vinAmuM garbhezvara puM0 garbhazrImaMta garva puM0 abhimAna; gumAna gAvita ( 'gars' nuM bhU0 kR0 ) vi0 garvabALu abhimAnI garha, 1, 10 A0 Thapako devo; tiraskAravuM ( 2 ) Aropa mUkavo; ALa mUkabuM ( 3 ) dilagIra thabuM garhaNa na0, garhaNA, garhA strI0 Thapako; tiraskAra garhita ( 'garha' nuM bhU0 kR0 ) vi0 niMdelu; tiraskAreluM ( 2 ) adhama ; halakuM (3) na0 tiraskAra karavA yogya kRtya garhya vi0 niMdya; tiraskAravA yogya gal 150 jharavu; TapakavuM; gaLavuM (2) nIkaLI paDavu; paDI javaM (3) adRzya thabuM; nAza pAmabuM ( 4 ) gaLabu; khAbuM gala puM0 gaLu; Doka [dabAvavI te galahasta puM0 gaLaM pakaDabuM te; gaLacI galita ('gal' nuM bhU0 kR0 ) vi0 par3I gayelu; nIce paDela (2) TapakelaM; jharelu; gaLeluM (3) pIgaLelu (4) adRzya thayeluM; jatuM rahelaM (5) chUTuM thayeluM; DhIlu thayeluM (gAMTha) (6) khAlI thayelu TapakI gayeluM (7) gaLeluM - gALelu (pANI vagere ) ( 8 ) bagaDI gayeluM ( 9 ) ochu thayelu; ghaTI gaye luM [pAchalI umaranuM galitavayas vi0 vRddhAvasthAmAM Avelu galla puM0 gAla gallarka, galavarka puM0 dArU pIvAnuM pAtra Tar puM0 galakaMbala vinAnuM, baLadanA AkAranuM pazu gavAkSa puM0 pavana AvavA mATenuM bAkuM (2) jALiyuM; jALI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavAMpati gavAMpati puM0 govALa (2) sAMDha (3) agni ( 4 ) sUrya gaveSu 1 A0, 10 pa0 zodhavaM; zodha karavI ( 2 ) atyaMta icchA karavI; prApta karavA prayatna karavo gaveSa vi0 zodhatuM (2) puM0 zodha gaveSaNa na0, gaveSaNA strI0 zodha; tapAsa gaveSita vi0 zodhelaM; tapAsa karAyeluM gavoddha puM0 uttama gAya athavA sAMDha gavya vi0 gAyanuM; gAya saMbaMdhI ( 2 ) gAyamAthI utpanna yayeluM (dUdha, chANa i0 ) ( 3 ) gAyane yogya - hitakara ( 4 ) na0 gAyanuM dhaNa; gosamUha ( 5 ) dUdha ( 6 ) gocara jamIna (7) gorocana ( 8 ) dhanuSyanI paNacha - dorI gavyUta na0, gavyUti strI0 be koza jeTalaM aMtara (2) gocara; caro gahana vi0 gADhuM; UMDu (2) durgama (3) durbodha; kaThina ( 4 ) gaMbhIra ; bhavya (5) na0 durgama jaMgala gahvara vi0 UMDa; durgama (2) manamAM gUMcavAyeluM (3) na0 UMDo khADo (4) jaMgala; jhADI (5) guphA (6) durgama sthAna (7) samasyA ; koyaDo ( 8 ) puM0 nikuMja; latAmaMDapa harita vi0 vicAramAM khovAI gayeluM (2) saMtAyelaM; chupAyeluM gaMgA strI0 gaMgAnadI gaMgAja puM0 bhISma (2) kArtikeya gaMgAdvAra na0 haridvAra gaMgAputra puM0 bhISma (2) kArtikeya gaMgAvatAra puM0 gaMgAnuM svargamAMthI pRthvI para Ava [ti sthAna gaMgAsAgara puM0 gaMgA jyAM samudrane maLe che gaMgAsuta puM0 bhISma (2) kArtikeya gaMgodbheda puM0 gaMgAnuM mULa gaMgola puM0 eka maNi ( gomeda ) gaMja puM0, na0 khajAno; bhaMDAra; koThAra (2) dANApITha gaMdharva gaMjana vi0 caDiyAtuM (2) vijayI gaMDa puM0 gAla (2) hAthIno gaMDasthaLa (3) gUmaDuM ( 4 ) geMDo (5) gAMTha gaMDaka puM0 geMDo (2) gAMTha ( 3 ) gUmaDuM (4) aMtarAya; vighna [ nAma ( 2 ) geMDI gaMDakI strI0 uttara hiMdanI eka nadInuM gaMDagrAma puM0 moTuM gAma gaMDabhitti strI0 bhIMta jevo paholo gAla (2) hAthIno mada jhare che te bhAga gaMDabheda puM0 cora gaMDamAla puM0, gaMDamAlA strI0 gaLAnI gAMTha upara sojo Avavo te gaMDala puM0 bhUkaMpa vagerethI gabaDI gayelo moTo paththara [kuMbhasthaLa gaMDasthala na0 hAthInA lamaNAno bhAga; gaMDIra puM0 zUravIra ( 2 ) pahelavAna (3) bIjAne bacAvavA mATe laDanAra gaMDa puM0, strI0, gaMDU strI0 oz2IkuM; takiyo (2) gAMTha (3) sAMdho gaMDUSa puM0 koLo (2) khobo ( pANIno) isopadhAna na0 gAlamasUriyuM gaMtavya vi0 javA lAyaka; javA mATenuM gaMtrI strI0 baLadagADI gaMdha puM0 soDa; vAsa (2) suvAsa (3) sugaMdhI padArtha ( 4 ) gaMdhaka (5) garva ; abhimAna (6) caMdanano lepa ( 7 ) saMbaMdha; sagAI (8) pADozI (9) sarakhApaNuM (10) (samAsamA ) ' bahu ochu' - evo arthaM batAve (udA0 'ghRtagaMdhi') (11) na0 soDama; vAsa ( 12 ) agaru gaMdhaka puM0 eka khanija padArtha gaMdhakAlI strI0 vyAsamAtA - satyavatI gaMdhagaja, gaMdhadvipa puM0 uttama jAtino hAthI gaMdhana na0 satata prayatna; khaMta ( 2 ) hiMsA; vadha (3) pragaTa karaM te; sUcana gaMdharva puM0 devono gavaiyo; eka devajAti (2) gAyaka (3) ghoDo (4) mUA pachInI ane janmyA agAunI jIvanI sthiti 154 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMdharvanagara gaMdharvanagara, gaMdharvapura na0 AkAzamAM gaMdharvonuM kalpita nagara; mRgajaLa peThe AkAzamA dekhAtI nagaranI AkRti gaMdharvavidyA strI0 saMgItazAstra gaMdharvavivAha puM0 vivAhano eka prakAra (jemAM vara-kanyA potAnI meLe chAnI te dehasaMbaMdha karI paraNI jAya che) gaMdhavaha, gaMdhavAha puM0 pavana gaMdhahastin puM0 juo 'gaMdhagaja' gaMdhADhadha na0 caMdana gaMdhi, gaMdhika vi0 ( samAsane aMte ) - nA gaMdha vALu (2) mAM gaMdhamAtra che - bahu ochu pramANa he evaM (3) puM0 sugaMdhI padArtha vecanAro gaMdholI strI0 pILI bhamarI gaMbhIra vi0 juo 'gaMbhIra' gA 1, 2 A0, 3pa0 javuM (2) stuti karavI ; vakhANavuM (3) koI sthiti ke dazAne pAma gADha ( 'gAha' nuM bhU0 kR0 ) vi0 DUbakI mArelu; pravezeluM (2) khUba vasavATa - vALu, bhIDavALu (3) capasIne beThelu ; khUba dabAyelaM (4) ghaTTa ; gADhuM (5) UMDu ; durgama (6) atyaMta; tIvra gADhataram a0 vadhu capasIne; vadhu dabAvI; vadhu tIvratAthI [capasIne gADham a0 atyaMta bhAra daIne; tIvrapaNe; gADhamuSTi vi0 kaMjUsa; lobhI gADhavacas puM0 desko mAtra na0 deha ( 2 ) zarIrano avayava gAtraka na0 zarIra gAtrayaSTi strI0 pAtaLI - nAjuka kAyA gAyaka puM0 gavaiyo gAthA strI0 stotra ( vedanuM nahIM evaM ) (2) zloka (3) kathA; AkhyAna ( 4 ) te gIta ( 5 ) eka prAkRta bhASA gAyaka puM0 juo 'gAthaMka' gAthikA strI0 gIta; stotra 155 gAli gAva 1 A0 rahevu; UbhA rahevuM (2) jabA nIkaLavaM; pravezaj ( 3 ) tapAsabu zodha (4) gUMtha racavuM ( graMtha i0 ) gAdha vi0 chIcharuM; pAra karI zakAya evaM (2) na0 chIcharA pANIvAluM sthAna; utAra ( 3 ) lobha ; tRSNA ; kAmanA ( 4 ) taLiyuM; taLa [ ( gAdhi rAjAnA putra) gASinaMdana, gASiputra puM0 vizvAmitra gAna na0 gIta ( 2 ) stuti (3) dhvani gAnIya na0 gIta [ jatuM (mArga) gAmika vi0 (samAsane aMte ) - jatuM ; laI gAmin vi0 ( samAsane aMte ja ) janAeM ( 2 ) - nI upara savArI karanAeM (3) laI jatuM; dorI jatuM (4) ne lAgu paDatuM ; -nA saMbaMdhI gAya puM0 gAyana; gAvuM te gAyaka puM0 gAnAro (2) naTa gAyatrI strI0 eka vaidika chaMda (2) eka prasiddha maMtra (saMdhyA vakhate japAto) (3) brahmAnI patnI (4) durgA gAyana puM0 gAyaka ( 2 ) na0 gAvaM te ( 3 ) gAvAno dhaMdho sApano maMtra gADa vi0 garuDa jevuM ( 2 ) garuDa saMbaMdhI (3) puM0, na0 marakata maNi ( 4 ) sApanA jherano maMtra ( 5 ) eka vyUha gAruDaka puM0 gAruDI ; jANanAra (2) madArI gArutmata vi0 garuDanA AkAranuM ( 2 ) garuDanI zaktivALaM (astra) gArghyaM na0 lobhiyApaNuM gArhakamedhika puM0 gRhasthanuM kartavya - dharma gArhapatya puM0 gRhasthe rAkhavAnA RNa agnimAMno eka (2) te agninuM sthAna gArhasthya na0 gRhasthAzrama; gRhasthadharma (2) gharakhaTalo gAlana na0 gALavuM te ( pravAhIne) (2) ogALavu te (3) gALa bhAMDavI te gAli strI0 gALa; apazabda Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAha 156 gAha. 1 A0 DUbakuMmArabuM; nAhaQ (2) girikaMdara puM0 parvatanI guphA UMDu pesa; cotarapha pharavu (3) halA- girijA strI0 pArvatI (2) gaMgA vaq; valovaq (4)tallIna tharbu (5) girijAtanaya puM0 kArtikeya (2)gaNapati chupAIM [mAravaM te girijAdhava, girijApati puM0 ziva gAha puM0, gAhana na0 nAhavaM te ; DUbakuM girijvara puM0 iMdranuM vana gAMga, gAMgeya vi0 gaMgA nadIna; gaMgA giritanayA strI0 pArvatI uparanu (2)puM0 bhISma (3) kArtikeya / giridurga puM0 parvata uparano killo gAMDiva puM0, na0 arjuna- dhanuSya giridhvaja puM0 iMdranuM vaja nadI gAMDivadhanvan puM0 arjuna girinaMdinI strI pArvatI (2) gaMgA (3) gAMDoga puM0, na0 juo 'gAMDiva' giriprastha paM0 parvata uparano sapATa bhAga gAMDIvadhanvan puM0 juo 'gAMDivavanvana' giribhid puM0 iMdra (2) strI0 nadI gAMDovin puM0 arjuna girirAj (-ja) puM0 himAlaya gAMtrI strI0 baLadagADI girivraja na0 magadhanI rAjadhAnI - gAMdinI strI0 gaMgA rAjagRha gAMdinIsuta puM0 bhISma (2) kArtikeya giriza puM0 ziva (kailAse rahenAra) gAMdharva vi0 gaMdharva-; gaMdharvane lagatuM (2) / girizaMga puM0 gaNapati puM0 gaMdharva ; svargano gAyaka (3) ATha girisutA strI0 pArvatI lagnaprakArAmAMno eka ; gaMdharva vivAha girIza, girIdra puM0 zaMkara (2)himAlaya (4) eka upaveda - saMgItazAstra (5) girvANa puM0 deva [khAdhelu ghoDo (6) na0 saMgItazAstra / gilita ('gil'- bhU0 kR0) vi0 gaLelu; gAMdharvaka puM0 gayo gIta ('gai' - bhU0 kR0) vi0 gAyelaM; gAMdharvakalA, gAMdharvavidyA strI0 saMgIta gavAyelu (2) kahevAyelu (3) na0 gAMdhavika puM0 gavaiyo (2) duryodhana gAvaM te; gIta gAMdhAri puM0 duryodhanano mAmo- zakuni gItaka na0 gIta; gAyana gAMdhArI strI0 gAMdhAra dezanA rAjAnI gItabaMdhana na0 gAvA mATenuM mahAkAvya putrI- dhRtarASTranI patnI - duryodhanaH- gItA strI0 keTalAka dhArmika padyagraMthone dinI mAtA - zakuninI bahena ApavAmAM AveluM nAma ; khAsa karIne gAMdhika puM0 sugaMdhI padArtho vecanAro zrImad bhagavadgItA (2) kArakuna (3)na0 sugaMdhI dravya .. gIti strI0 gIta (2) gAvaM te (3) eka gAMbhIrya na0 UDANa (pANInuM ke avAja-) chaMda (4) sAmamaMtra (2) gaMbhIratA (arthanI ke cAritryanI) gItikA strI0 nAnU gIta (3) udAratA gIrNa ('ga'nuM bhU0 kR0)vi0 gaLI javAyelu gir strI0 bhASA; vANI; zabda (2) (2) varNavAyelU vANInI devatA - sarasvatI gIrvANa puM0 deva girA strI. vANI; bhASA (2)stuti guccha, gucchaka puM0 goTo; jhUDo (2)phUlano giri vi0 pUjya ; sanmAnanIya (2) guccho (3) moranA pIchAMno jhuDo puM0 parvata; khaDaka guTikA, guTI strI0 nAnI goLI(2)motI girika puM0 ziva guDa puM0 goLa (khAdya) (2) goLo; daDo Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buDAkeza guDAkeza puM0 zaMkara ( 2 ) arjuna ( jaTiyAM 'jevA vALa 'guDA' uparathI ) guNa 10 u0 guNAkAra karavo (2) AmaMtraNa Apa (3) zikhAmaNa ApavI vi0 guNavAna ( 2 ) puM0 mULa lakSaNa ; dharma ( 3 ) sadguNa; sAro guNa ( 4 ) lAbha; upayoga (5) asara; pariNAma (6) dorI; doro; doraDI ( 7 ) dhanuSyanI do; paNa (8) vINA vagere bAdyanA tAra (9) dIvAnI vATa; diveTa ( 10 ) adhikatA; utkarSa ( 11 ) prakRtinA ghaTaka gaNAtA - satva, rajas ane tamas etraNa guNomAMno dareka guNakAra puM0 gauNa vastuo rAMdhanAra rasoiyo (2) bhImasena guNakRtya na0 paNacha tarIkeno upayoga guNagAna na0 guNa gAvA te; guNanuM varNana kara [guNothI AkarSA buM guNa vi0 guNonI kadara karanAeM; guNagaurI strI0 zIla-guNavatI strI guNagrahIta vi0 guNanI kadara karanAeM guNagrAma na0 sadguNono samUha guNagrAhaka, guNagrAhin, guNajJa vi0 kadara karanAeM guNanI guNataH a0 guNa pramANe; guNa anusAra guNatA strI0, guNatva na0 gauNapaNaM ( 2 ) uttamapaNaM; yogyatA (3) doraDI hovApaNaM gujana na0 guNAkAra (2) gaNatarI (3) vij kIrtana guNanikA strI0 abhyAsa ; punarAvartana (2) mALA; hAra (3) nRtyakaLA guNapUga na0 guNasamudAya guNaprakarSa puM0 guNonI uttamatA gujarAna puM0 bIjAnA guNomAM AnaMda - Asakti 157 guNavattA strI0 sArA guNovALA hovApaNuM (2) uttamatA; zreSThatA guNasaMkhyAna na0 sAMkhyazAstra guptavara guNasaMpad strI0 guNasamRddhi guNAkara puM0 guNonI khANa - sarva sadguNo vALo manuSya ( 2 ) ziva guNAguNa puM0 pApa-puNya; dharma-adharma guNAya na0 uttama guNa; mukhya guNa guNADhaca vi0 sArA guNoyukta guNAtIta vi0 sattva vagere traNa guNone - temanAM kAryone oLaMgI gaye luM (paramAtmA; mukta ) guNAnubaMdhitva na0 sadguNo sAtheno saMbaMdha guNAzraya puM0 sadguNI guNAMtara na0 bIjo ( sAro) guNa guNita vi0 guNeluM (2) Dhagalo kareluM; guNin vi0 guNayukta; sadguNI ( 2 ) zubha guNIbhUta vi0 gauNa baneluM; mULa artha ke agatya vinAnuM thayeluM (2) guNarUpa baneluM guNotkarSa puM0 guNonI bAbatamAM zreSThatA; uttama guNonI prApti guNopeta vi0 guNayukta; sArA guNabALaM guNaugha puM0, na0 guNono samUha guva na0, gudA strI0 zarIramAMthI viSThA nILavAnuM dvAra gup 1pa0 [ gopAyati ] rakSaNa karavu; bacAvaj (2) saMtADavu; chupAvaM (3) 450 gaMbharAI javaM; vyAkuLa thavaH vyagra thavuM ( 4 ) 10 u0 prakAzavuM (5) bolabuM (6) saMtADavuM (7) 1 A0 [gopate] saMtA: chupAvabuM (8) 1 A0 [jugupsate] dhikkAra, tiraskAra (9) nida ( dvitIyA ke paMcamI sAthe ) gupta ('gup' nuM0 bhU0 kR0 ) vi0 rakSAyelaM; bacAveluM (2) gupta rAkheluM; saMtADelu (3) khAnagI; chAnuM ( 4 ) najare na paDatuM; adRzya guptagati puM0 guptacara; jAsUsa guptacara vi0 gupta rIte janAruM ( 2 ) puM0 jAsUsa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupti 158 gRha gupti strI0 rakSaNa ; bacAva (2)chupAvavaM guvaMganA strI0 gurupatnI te (3) DhAMkatuM te; myAnamAM mUkavU te (4) guviNI, gurvI strI0 sagarbhA strI baMdhana; keda (5) bhoyaruM (6)killo gulikA strI0 daDo; maNako (2) guru vi0 bhAre; vajanadAra (2) moTuM; goLI (3.) motI vizALa (3) dIrgha; lAMbu (4) mahattvanuM gulpha puM0 cUMTI; TaNa (5) duHsaha; tIvra (6) pUjya (7) gulma puM0, na0 jhADI (2) killo (3) pacavAmAM bhAre (8) abhimAnI (9) sainyavibhAga (4) baroLa ; te vadhavAno zreSTha ; uttama (10) sAme na thaI zakAya roga (5) chAvaNI (6) taMbU tevU; prabaLa (11) amUlya (12) puM0 guha, 1 u0 saMtADavU; DhAMkavaM pitA; pUrvaja; sasaro (13) pUjya ke guha puM0 kArtikeya vaDIla mANasa (14) zikSaka; adhyApaka guhA strI0 guphA (2) khADo (3) (15) AcArya; dhArmika saMskAra aMtaHkaraNa; buddhi (4) chupAvadhUte ApanAra (16) svAmI; uparI (17) guhAzaya vi0 guphAmA rahenAeM; guphAmAM bRhaspati (18) droNAcArya sUnAru (2) hRdaya ke aMtaHkaraNamA guruka vi. thoDaMka bhAre rahenAeM gurukula na0 gurunu ghara; vidyApITha guhya vi0 saMtADavA yogya ; gupta rAkhavA gurukRta vi0 pUjelaM (2) ghaNuM mahattva yogya (2) gUDha (3) na0 gupta vAta; Apelu; moTuM - uttama mAnelaM rahasya (4) ekAMta sthaLa (5) puM0 daMbha; gurukrama puM0 guru dvArA cAlyaM AvelaM pAkhaMDa (6) kAcabo divajAti paraMparAgata zikSaNa - upadeza guhyaka puM0 kuberanA bhaMDArano rakSaka; eka gurucaryA strI0 gurusevA guMja 1 pa0 guMjavaM; guMjArava karavo gurujana puM0 vaDIla ke pUjya puruSa guMja puM0 guMjArava (2) guccho gurutara vi0 vadhu agatya, (2) vadhu guMjana na0 guMjavU te; guMjArava pUjya (3)vadhu bhAre(4)vadhu muzkela guMjA strI0 caNoThIno choDa (2) caNoThI gurutA strI0 vajana; bhArepaNuM (2)muzkelI guMjita na0 guMjArava; gaNagaNATa (3) mahattA (4) pUjyatA (5) agatya guMThana na0 DhAMkavaM te; chupAvaq te (2) gurudakSiNA strI0 abhyAsa pUro karyA copaDavU - coLavU te pachI gurune ApavAnI dakSiNA guMThita vi0 gherAyelaM; DhaMkAyekheM gurulAghava na0 ochu-vattuM malya ke agatya / guMpha 6 pa0 parovavaM, gUMthaQ guruvatitA strI0 guru ke vaDIla pratyenU guMphita ('guMphnuM bhU0 kR0) vi0 gUMthelaM; AjJAMkitapaNuM parovelu guruvatin puM0 gurune ghera raheto vidyArthI gUDha ('guha 'na bhU0 kR0) vi0 saMtADelu guruvRtti strI0 guru ke vaDIla pratye DhAMkelaM (2) gupta; chA- rAkhelu (3) AjJAMkitapaNe vartavaM te khAnagI (4) najare na paDe tevU guruSyatha vi0 bhAre vyathAyukta gUDhacAra, gUDhacArin puM0 jAsUsa guruSva (guru + sva) na0 gurunI milakata gUrjara puM0 juo 'gurjara' garjara puM0 gujarAta deza ke teno vatanI garda puM0 kUdako / gurvartha vi0 agatya, (2) puM0 gurudakSiNA gRddha ('gRdh' nuM bhU0 kR0) Asakta Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gadha gokarNa gRpa 450 lobha karavo; atyaMta tRSNA gRhItin vi0 zIkhelu; bhaNelaM rAkhavI gRhejJAnin vi0 gharamAM DAhayu; binagRdhnu vi0 lobhI ; icchAvA ; Atura ___ anubhavI; mUrkha [rAcaracIlu gRdhya na0 lobha ; tRSNA gRhopakaraNa, gRhopaskara na0 gharagadhra vi0 lobhI; viSayecchu; kAmI (2) gRhya ('gRha' uparathI) vi0 AkarSavA puM0, na0 gIdha yogya;-thI prasanna thatuM (2) ghera pALelaM; dhrapati, gRdhrarAja puM0 jaTAyu gharamA rAkhalaM (3) AdhAra rAkhatuM (4) gRSTi strI0 eka vAra viyAyelI-juvAna -nI bahAra rahelu (5)-nA pakSay (6) gAya (2) juvAna pazu-mAdA (samAsamAM) na0 gharamAM karavAno vidhi - gaha na0 ghara (2)patnI (3) gRhasthAzrama gRhya ('graha,' uparathI) vi0 levA lAyaka; pakaDavA lAyaka (2) jovA lAyaka (3) gRha puM0 ba0va0 nivAsasthAna ; ghara (2) patnI (3) gRhasthAzrama; gharakhaTalo kabUla rAkhavA lAyaka / ga950 bolavU; bolAvaq (2) jAhera gRhaka na0 vATikA gRhakartR puM0 ghara bAMdhanAra; sutAra karavU ghoSa karavo (3) varNana karavU (4) stuti karavI (5) 650 gaLI gRhagodhA strI0 gharoLI gRhakalaha javU; khAI jarbu (6) kADhI nAkhavU kADhavU gRhacchidra na0 gharanI gupta vAta (2) gahadAru na0 gharano thAMbhalo strI geya vi0 gAvAne yogya (2) na0 gIta geha na0 ghara; nivAsasthAna gRhadIpti strI0gharanI zobhArUpa sadguNI gahina vi0 gRhasthAzramI gRhapati puM0 gRhastha ; gRhasthAzramI (2) gehinI strI0 gahiNI; bhAryA gharano mukhya mANasa (3) gAmano mukhI gehekSveDin, gehenadina, gehezUra puM0 gharamAM - AgevAna zUro-bIkaNa mANasa [ozIkuM gRhamaNi puM0 dIpaka; dIvo geMDuka, geMduka puM0 ramavAno daDo (2) gRhamegha puM0 gharono samudAya gai 150 gAvU (2) varNana karavU(gItamAM) gRhamedhin puM0 gRhastha ; gRhasthAzramI garika puM0, na0 geru gRhayaMtra na0 dhvajadaMDa go puM0, strI0 pazu; Dhora (2) gAyarnu gRhasAra puM0 milakata je kaI hoya te (dUdha, mAMsa, cAmaDuM i0) gRhastha puM0 gRhasthAzramI puruSa (3) iMdranuM vajra (4) prakAza, kiraNa gRhasthAzrama puM0 cAra Azramo paikI bIjo (5) bANa (6) AkAza (7) strI0 Azrama (jemA vidyAbhyAsa pUro karIne, gAya (8) pRthvI (9) vANI; zabda lagna karI, gRhasthanAM kartavya bajAve che) (10) sarasvatI; vANInI devatA (11) gRhiNI strI0 gRhasthanI strI; ghara- dizA (12)puM0 baLada; sAMDha (13)iMdriya dhaNiyANI [-pratiSThA (14)zarIrano vALa (15) sUrya gRhiNIpada na0 gRhiNI tarIkenI padavI / gokarNa vi. gAyanA kAnanA AkAranu gRhin puM0 mRhasthAzramI puruSa (2) puM0 gAyano kAna (3) sApa gRhIta ('graha 'na bhU0 kR0) vi0 lIdhelu; (4) khaccara (5) eka jAtanuM bANa pakaDelu (2) svIkAreluM; kabUla karelu (6) eka jAtano mRga (7) aMgUThAnA (3) meLavelu (4) zIkhelu; samajelaM; TeravAthI anAmikA sudhI, aMtara (8) jANelaM (5) paherelu eka tIrtha (dakSiNa-) Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gokula gokula na0 gAyonuSaNa (2) gAyanI koDa (3)zrIkRSNa UchA hatA te gAma gocara vi0 Dhora jenA para caravA pharatAM hoya tevu (2) vAraMvAra jatuM- rahetuM (3) -nA kSetramA AvatuM; -nI zaktinI maryAdAmAM AvatuM (4) pRthvI upara pharatuM (5)-vaDe prApta thaI zake tevU (6) puM0 caro; caravAnI jagA (7) kSetra; nivAsasthAna (8) iMdriya pahoMcI zake te kSetra (9) maryAdA; kSetra ; viSaya (10) kAbU; sattA (11) dRSTimaryAdA; kSitija goNI strI0 dhAnya bharavAnI guNa gotra na0 gAyanI koDhavADage (2) kuTuMba; vaMza (3) nAma (4)samudAya(5) puM0 parvata gotraja vi0 eka ja gotramA janmelaM utpanna thayelaM gotrapaTa puM0 vaMzavRkSa gotrabhid puM0 iMdra gotraskhalana, gotrasvalita na0 nAma devAmAM bhUla karavI te godA strI0 godAvarI nadI godAma na0 gAyona dAma (2) vALanI bAdhA utarAvavAno vidhi goduha, (-ha) puM0 govALa godhara puM0 parvata goSA strI0 dhanuSyanI paNacha na vAge mATe DAbe hAthe bAMdhavAno paTo (2)gho godhuma, goSama puM0 ghauM godhUli strI0 saMdhyAkALa ; gAyono carIne pAchI AvavAno samaya godhra puM0 juo 'godhara' gona puM0 sArasa pakSI (2) ziva (AkhalAnI peThe garjanA karatA) gopa puM0 govALa (2) rakSaNa karanAra (3) gupta rAkhaq te gopacApa puM0 meghadhanuSya gopati puM0 gAyono mAlika(2)Akhalo; / sAMDha (3) sUrya (4) iMdra (5)zrIkRSNa (6) zaMkara (7) varuNa golaka gopana na0 rakSaNa (2) gupta rAkhavU te; saMtADa te gopanIya vi0 rakSaNa karavA yogya (2) chupAvavA yogya (3) chAnu gopATaSika puM0 govALiyo gopAdhyakSa puM0 zrIkRSNa gopAmatI strI0 chAparAnuM lAkaDaM gopAla puM0 govALa (2)zrIkRSNa (3) rAjA (4) zaMkara gopAlapAnI strI0 gAyonI koDha gopAli puM0 zaMkara karanAra strI gopikA strI0 govALaNa (2) rakSaNa gopita vi0 chupAvelu; gupta rAkhela gopI strI0 juo 'gopikA' goputra puM0 baLada (2)karNa (sUryano putra) gopura na0 nagarano daravAjo (2) maMdirano daravAjo (3) mukhya daravAjo gopeMdra puM0 zrIkRSNa [(3) viSNu gopta puM0 rakSaNa karanAra (2) saMtADanAra gopya vi0 rakSaNa karavA yogya (2) chupAvavA yogya zike tevU sthAna gopratAra puM0 gAyo jyAM nadI oLaMgI gomatallikA strI0 uttama gAya gomaya paM. govALiyo gomaya puM0, na0 chANa gomAyu puM0 ziyALa gomukha puM0, na0 eka vAdya (2) na0 gomukhI; mALA pheravavAnI thelI goyAna na0 baLadagADu goyuta na0 be kosanuM aMtara gorasa puM0(gAyanAM)dUdha, dahI, mAkhaNa i0 golta na0 juo 'goyuta' gorocanA strI. gAyanA mAthAmAMthI maLatI ke tenA pitta yA mUtramAthI banAvAtI pILI auSadhi gola puM0, na0 daDo; goLo (2) vartuLa golaka puM0 goLo; daDo (2)vidhavAno jAraja putra (3) goLo; goLa ghaDo Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gobara govara na0 gobara; gAyanuM chANa gobATa puM0 gAyonI koDha ; vADo govisarga puM0 paroThiyaM (gAyo gharavA chUTI mukAya che te veLA) govida puM0 gAyone pALanAra (2)zrIkRSNa (3) bRhaspati govRMda na0 gAyono samUha govaja puM0 gAyono vADo goSTha puM0, na0 gAyonI koDha (2)nivAsa sthAna (3) puM0 sabhA goSThi (-ThI) strI0 sabhA (2) samAja; maMDaLa (3)saMbhASaNa; carcA (4)samUha; samudAya (5) kauTuMbika saMbaMdha goSpada na0 gAyano paga (2) gAyanA pagalAno paDelo khADo (3) nAnUkhAbociyuM (gAyanA pagalAthI paDelA khADAmAM samAya teTalA pANIvALU) gosaMkhya puM0 govALiyo gostana puM0 gAyanuM aDaNa - bAvalaM gosthAna na0 gAyanI koDha . gosvAmin puM0 gAyono mAlika (2) (iMdriyanigrahI) sAdhu (3)nAmanI AgaLa lagADAto sanmAnadarzaka zabda gauDa vi0 goLanuM banAvelU (2) gauDa dezane lagatuM (3) puM0 eka pradezanuM nAma (prAcIna baMgALa) (4)na0 mIThAI goDI strI0 goLano dArU gauNa vi0 mukhya nahi tevU; peTAmAM AvatuM (2) aupacArika ; lAkSaNika gautamI strI0 droNAcAryanI patnI (2) godAvarI nadI (3) (gautama) buddhano siddhAMta (4) nyAyadarzana (gautama muni pratipAdita) (5) durgA gaura vi0 goru; dhoLu (2)pILAza paDatuM lAla (3) cakacakita; prakAzita (4) svaccha ; suMdara gaurakSya na0 gAyanA pAlana- kAma gaurava na0 bhAra; vajana (2) moTAI; mahattA (3) mAna; Adara gaurI strI pArvatI (2) rajodarzana nahi pAmelI chokarI (ATha varSanI) (3) gaura raMganA caherAvALI strI (4)pRthvI (5) gorocanA gaurIkAMta puM0 zaMkara gaurIguru puM0 himAlaya (pArvatInA pitA) . gaurInAtha, gaurIpati puM0 zaMkara prath 1 A0 [grathate, graMthate] vAMkuM thae~; vAMkuM vALavU (2) duSTa tharbu athita ('prath' tathA 'graMth' nuM bhU0 kR0) vi0 bAMdhelaM ; gUMthelaM (2) racelaM; lakhelu (3) goThavelu (4)gaMThAyela; ghaTTa thayelu (5)kaThaNa thayeluM (6) harAvelu; pakaDelu (7) IjA pAmelaM pras 1 A0 gaLI jaq; koLiyo karI javo (2) pakaDaQ (3) grahaNa karavU (sUryacaMdrane) (4) 1 pa0, 10 u0 khAI jaq; koLiyo karavo asiSNu vi0 gaLI janAeM grasta ('gras' nuM bhU0 kR0) vi0 gaLI javAyeluM (2) pakaDAyelaM (3) grahaNa thayelu (sUrya ke caMdra) graha 9 u0 [gRhNAti-gRhNIte] pakaDavU (2)levU; svIkAra karavo (3) keda karavU (4) kAbUmA levaM; aTakAva (5) AkarSaq; vaza karavU (6) samajAvaq; pakSamA levU (7) khuza karavU; saMtoSavU (8)dhAraNa karavu (9) jANavu; samajavu (10)mAnavaM; dhAraQ (11) iMdriyathI grahaNa karavU (sAMbhaLavU i0)(12)ullekhavU; uccAravaM (nAma) (13) haraNa karavU; laI levaM (14)kharIdavU (15) paheravu (vastra) (16) dhAraNa karavU (garbha) (17) pAlana karavU (vrata, upavAsa i0) (18)kAma mAthe levU graha puM0 levU - grahaNa karavU te; laI levaM te (2) pakaDa (3) svIkAra karavo te (4) grahaNa (sUryanuM ke caMdrana) (5) corI; lUTa Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praveya grahamAmaNI 162 (6) uccAra te; levU te (nAma)(7)nava prAmika vi0 gAmaDAnu; grAmya ; asabhya grahomAMno dareka (8) rAhu (9)aTakAva; (2)puM0 gAmaDiyo(3)gAmano mukhI vighna (10) magara (11) bhUta, pizAca grAmINa vi0 gAmaDiyu; asabhya (2) vagere (12)iMdriya (13) iMdriyathIthatuM gAmaDAnu (3)puM0 gAmaDAno mANasa jJAna (14) dayA; kRpA (15) udyoga grAmeya vi0 gAmaDA-; gAmaDiyuM khaMta (16) dhanuSyano madhya bhAga-pakaDa grAmya vi0 gAmaDAna; gAmaDAmA rahetuM (17)hetu; uddeza (18)keda (2) pALelU (jAnavara) (3) kheDelaM grahagrAmaNI puM0 sUrya ('vanya' thI UlaTuM) (4) asabhya; grahaNa na0 levu - pakaDaq te (2) svI azlIla (5) puM0 gAmaDiyo (6) na0 kAra (3) ullekhaq te; uccAravaM te grAmya bhASA (7) prAkRta vagere bhASA . (4) (vastra)paheravU te (5)jANavU - ('saMskRta'thI judI) (8) kAmabhoga samajavU te (6) zIkhavU te ; abhyAsa, prAvan puM0 paththara; khaDaka (2)parvata te (7) iMdriya (8) AkarSaNa (9) pAsa puM0 koLiyo (2) anna ; khorAka lagna (10) kedI (11) paDagho (3)gaLavU-gaLI jaq te (4)grahaNa grahapIDana na0 grahaNa (sUrya-caMdranuM) grahAnesara puM0 caMdra prAha vi0 pakaDanAeM; grahaNa karanAlaM; prahAluMcana na0 zikArane phADI khAvo te lenAruM (2) puM0 pakaDavaM te (3)svIkAra ahila vi0 levAnI icchAvALU (2) (4) kedI (5) magara (6)jJAna; samaja(7) jakkI; haThIlu (3) bhUtapizAcanA / durAgraha; haTha (8) nirNaya; nizcaya vaLagADavALU divAdAra grAhaka vi0 lenAeM; grahaNa karanAraM; grahIta vi0 lenAeM(2)kharIdanAeM (3) pakaDanAru (2) samajAvanAeM (3) graMth 9 pa0, 10 u0 gUMthaq; parovaq kharIdanAeM (4) samAveza karatuM (2) goThavaq (3) racavU. prAhakatva na0 grahaNazakti; samajazakti graMtha paM0 bAMdhavU-graMthavaM te (2)pustaka; prAham a0 (samAsane aMte) pakaDIne sAhityakRti (3) milakata grAhita vi0 pakaDavA ke levA pharaja paDI graMthi strI0 gAMTha (2)vastra ke doraDAnI hoya te, (2) zIkhavADAyekheM gAMTha (3) zarIrano sAMdho pAhin vi0 pakaDanAru; lenAeM (2) graMthika puM0 jyotiSI; joSI cUMTanAeM; vINanAeM (3)samAvatuM (4) graMthichedaka puM0 sIsAkAtara AkarSatuM (5) meLavatuM (6)pasaMda karatuM prathita vi0 juo 'grathita' (7)dekhatuM; jANatuM(8)kharIdatuM prathin puM0 pustako vAMcanAra; pustakiyo grAhya vi0 levA-pakaDavA yogya (2) (2) vidvAna bAMdhelaM samajavA yogya (3)svIkAravA yogya graMthimat vi0 gAMThovALU (2) gAMTha vaDe grIvA strI0 Doka; gaLaM prAma puM0 gAmaDaM (2) samudAya; samUha grISma vi0 uSNa; garama (2) puM0 (3) mUrchanAnA AzrayarUpa svarasamUha unALo (3) tApa; garamI / grAmacaitya puM0 gAmano pavitra pIpaLo / grISmavana na0 garamImAM sevAtI kuMja prAmaNI vi0 zreSTha; mukhya (gAma ke praiva, praiveya vi0 kaMThay; gaLA, (2) jJAtimAM) (2)puM0 gAmano mukhI (3) na0 kaMThabhUSaNa; hAra (3) hAthInA AgevAna; netA gaLAnI sAMkaLa Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maiveyaka maiveyaka na0 gaLAnuM bhUSaNa (2) hAthInA gaLAnI sAMkaLa glapana na0 thAka; glAni ( 2 ) karamAvuM te glapita vi0 thAkeluM (2) karamAyeluM (3) kapAyeluM glaha 1, 10 u0 jugAra ramavo; jugAramAM jItavuM (2) levuM; svIkArakhuM mlaha puM0 jugArI ( 2 ) pAso ( 3 ) hoDa gha vi0 (samAsane aMte ) haNanAruM ; nAza karanAeM (udA0 'jIvadha' ) ghaT 1 0 udyoga karavo; prayatna karavo (2) banavu thavuM zakya hovuM ( 3 ) pahoMcaj; AvavuM (4) joDAvuM; saMbaMdhamAM Avaj (5) 10 u0 mArI mAkhabuM; IjA karavI ( 6 ) sAthe lAvaM; moDa (7) prakAza - preraka 0 joDavu; bheguM karavu; saMbaMdhamAM lAvuM (2) siddha karavuM; bane tema karavuM (3) banAvabuM racavuM; ghaDavuM ( 4 ) preravuM ghaTa puM0 ghaDo (2) hAthInuM gaMDasthaLa ghaTaka vi0 udyamI; prayatnazIla ( 2 ) yojanAeM ; siddha karanA; racanAeM (3) vastunA aMzarUpa (4) puM0 varakanyAnuM lagna goThavI ApanAra ghaTakara puM0 bhAMgelA ghaDAnuM kalADuM ghaTana na0, ghaTanA strI0 prayatna ( 2 ) banAva; buM - banavuM te ( 3 ) siddha karavuM te karavuM te; ghaDavu te ( 4 ) joDavu te (5) gati ( 6 ) kalaha; kaMkAsa ghaTayoni, ghaTasaMbhava puM0 agastya RSi ghaTasthApana na0 navarAtri vagere samaye 1 163 kaLazanI durgArUpe sthApanA ghaTA strI0 prayatna; udyama ( 2 ) samUha (3) hAthInuM lazkara (4.) sabhA gha ghana glAna ('glai' nuM bhU0 kR0 ) vi0 zramita; thAkI gayeluM glAni strI0 thAka; sustI ; maMdatA (2) paDatI (3) nabaLAI (4) aNagamo gluc 1 pa0 javaM (2) cokhuM (3) laI levaM chInavI levaM 1 glai 150 aNagamo hovo (2) thAkI jabuM ( 3 ) nirAza thabuM ( 4 ) karamAI jabuM ghaTATopa puM0 ratha, gADI ke bIjA sarasAmAna uparanuM AcchAdana ghaTikA strI0 nAno ghaDo (2) 24 miniTa jeTalo samaya ; ghaDI ghaTikAyaMtra na0 juo ghaTIyaMtra ghaTita ( 'ghaT' nuM bhU0 kR0 ) vi0 joDelaM; meLaveluM (2) ghaDeluM; kareluM ghaTI strI0 ghaDo (2) ghaDI (24 miniTa) ghaTIyaMtra na0 reMTa ( 2 ) ghaDI mApavAnaM yaMtra ghaTodara puM0 gaNapati ghaTos (ghaTodhano rUpa thAya ) strI0 ghaDA jevA moTA AuvALI gAya ghaTTa, 1 A0, 10 u0 halAvavuM (2) ghasavuM ( 3 ) tiraskAra karavo (4) satAvavuM (5) dabAvavuM ; sarakhaM karava ghaTTa puM0 nadIno ghATa - ovAro (2) halAvavuM te; kSubdha karavuM te ghaTTana na0 halAvavuM te; chaMcheDavuM te (2) banAvavuM te; racavuM te ghaTTita vi0 halAveluM (2) raceluM (3) dabAveluM; sarakhaM karela ghana vi0 kaThaNa; nakkara ( 2 ) ghADuM; gADha (3) jADuM; bhareluM; pUrNa vikasita (4) UMDDu ; gaMbhIra (avAja) (5) akhaMDa (6) durbhedya (7) tIvra (8) pUrNa ; vyApta ( 9 ) Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banadhani zubha (10)puM0 vAdaLa; meSa (11) gadA; ghaNa (12) na0 jhAlara vagere vAdya ghanadhvani puM0 meghagarjanA ghanapadavI strI0 AkAza (vAdaLano mArga) ghanam a0 gADhapaNe ghamavarman na0 juo 'dhanapadavI' ghamavAhana puM0 zaMkara (2) iMdra ghanavIthi strI0 juo 'dhanapadavI' ghanavyapAya puM0 zarada Rtu ghanazyAma vi0 vAdaLAMnA jevU kALu (2) puM0 megha (3) zrIkRSNa ghanasamaya puM0 varSARtu ghanasAra puM0 kapUra (2) pANI (3) pAro (4) moTuM vAdaLa ghanAgama puM0 varSARtu ghanAghana vi0 duSTa ; ghAtakI (2)sAMdhA vagaranuM; ghaTTa; ekasarakhaM (3) puM0 iMdra (4) madonmatta hAthI (5)gAIM ke varSatuM vAdaLa (5)ekabIjA sAthe saMgaThana ghanAtyaya, ghanAMta puM0 juo 'dhanavyapAya' ghanAMbu na0 varasAda ghanopala puM0 (varasAdamAM paDato) karo ghanauSa puM0 meghaghaTA [puM0 tevoavAja gharghara vi0 aspaSTa - 'gharaghara' evaM (2) ghargharA strI0 ghUgharI (AbhUSaNanI) (2) eka jAtanI vINA [dANA gharikA strI0 juo 'ghargharA (2)bhUjelA ghargharI strI0 juo 'ghargharA' dharma puM0 uSNatA; garamI (2) grISma Rtu (3)prasveda; ghAma [dUra karavI te dharmacheda puM0 taDako dUra karavo te; garamI dharmajala na0 parasevo dharmadIdhiti, dharmadhuti puM0 sUrya dharmapayas na0 parasevo (2)garama pANI ghAta puM0 varSARtu dharmAbu, ghabhis na0 parasevo dharmAza puM0 sUrya dharmodaka na0 parasevo ghoNA gharSa puM0, gharSaNa na0 ghasaq te; ghasAvaM te (2) daLavU-khAMDavaM te carSita vi0 ghaselu (2)daLelaM; vATelu ghas 1, 2 pa0 khAvU; khAI jaQ ghasmara vi0 khAudharUM (2) bhakSaka; nAzaka banna puM0 divasa ghaMTa puM0 ziva ghaMTA strI0 ghaMTa ghaMTikA strI0 ghaMTaDI; dhUdharI ghAta puM0 vadha ; nAza (2)prahAra; ghA ghAtaka vi0 nAza karanAeM ghAtana na0 mArI nAkhavaM te; vadha ghAtin vi0 ghAta karanAraM ghAtya vi0 ghAta karavA yogya ghAtika puM0 anArasuM; eka pakavAna ghAsa puM0 anna (2) cAro ghuSa 150, 10 u0 avAja karavo; bUma pADavI (2) ghoSaNA karavI; jAhera karavu (3)prazaMsA karavI (4) 1 A0 cakacakita thavU; khUbasUrata tharbu (5) 150 ThAra mAra ghusUNa na0 kesara ghUka puM0 dhuvaDa [cakrAkAra bhamakuM ghUrNa 1 A0, 650 goLa goLa pharavU; ghUrNana na0, ghUrNanA strI0 cakrAkAre pharavU te [aNagamo (3)Thapako ghRNA strI0 dayA; anukaMpA(2)tiraskAra; ghRNin vi0 dayALu (2)ghRNAyukta (3) lajjALu ghRta na0 ghI (2) teja ghutapUra, ghRtavara puM0 ghebara ; eka pakavAna ghaSa 150 ghasad (2)ghasIne sApha karavU (3) kacara; khAMDavU; pIsavaM ghRSTa ('ghRS'- bhU0 kR0) vi0 ghaselaM; daLelaM ; vATela ghuSTi puM0 rAnI Dukkara ghoTa, ghoTaka puM0 ghoDo ghoNA strI0 nAka (2) nasakoraM (3) Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravAla (dhuvaDanI)cAMca (4)dharI jemA rahe che te paiDAno bhAga gora vi0 bhayaMkara; bhayAnaka (2) ugra; karAla goradarzana vi0 bhayaMkara AkRtivALu (2) puM0 ghuvaDa goSa puM0 dhvani; avAja (2) garabaDa (3) meghagarjanA (4) jAheranAmuM; DhaMDhero (5) aphavA (6) bharavADano vADo; govALono paDAva (7) mRdu vyaMjanano uccAra (vyA0)(8)puM0 kAMsu poSaNa na0, ghoSaNA strI0 DhaMDhero ghoSavatI strI0 vINA ghoSavRddha puM0 bharavADono mukhiyo ghna vi0 (samAsane aMte)nAza karanAraM; mArI nAkhanAruM (udA0 'vAtaghna') ghrA 3 pa0 [jighrati ] sUMghaq; sUMghIne pArakhavu (2) cuMbana kara ghrANa ('brA' muM0 bhU0 kR0) vi0 sUMghelaM (2)na0 sUMghate (3)vAsa (4)nAka ghrANeMdriya na0 nAka ghrAta ('brA' nuM bhU0 kR0) vi0 sUMghelaM ghraya vi0 saMghavA yogya (2) na0 sUMghavAno padArtha (3) gaMdha; vAsa [ kaMThasthAnIya anunAsika varNa; A vyaMjanathI zarU thato zabda nthii|]. 10 ca a0 saMyoga, samuccaya, samAhAra, nizcaya, zarata, pakSAMtara, avadhAraNa, ke pAdapUraNa tarIke vaparAto avyaya (2) ane, tathA, paNa, paraMtu, vaLI, sivAya, kharekhara, nakkI -e artha batAve cakAs 2 pa0 prakAzaQ (2) sukhI thaq; samRddha tharbu kita vi0 bhayathI kaMpatuM (2) bivarAvelu (3) bhayabhIta (4) na0 kaMpavaM te; bhrUjavU te (5) bhaya ; bhIti kitacakitam a0 khUba bInIne dakitam a0 bhayabhItapaNe kora puM0 cakora pakSI koradaza, cakoranetra, cakorAkSa vi0 (cakora jevI) suMdara AMkhavALaM baka puM0 cakravAka pakSI (2) samudAya kana0 gADI, paiDu (2) eka zastra (udA0 sudarzana cakra) (3) kuMbhArano cAka (4)ghANI (5) kuMDALu (6) samUha (7) rAjya; sattA; sAmrAjya (8) vyUharacanA (9) sainya (10) kALay cakra (11) kSitija (12) pANIna vamaLa (13) prAMta; jillo; tAluko cakragati strI0 cakrAkAre pharavaM te cakracakra na0 cakravAka pakSI, ToLaM cakradhara puM0 viSNu (2) samrATa cakranemi strI0 cakrano parigha-gherAvo cakrapANi puM0 viSNu cakrabhrami strI0 sarANa cakravatin puM0 sArvabhauma rAjA (2) zreSTha; uttama (potAnA vargamA) cakravAka puM0 cako pakSI cakravAta puM0 vaToLiyo cakravAla puM0, na0 vartula (2) samUha; ___samudAya (3) kSitija (4)puM0 cakravAka (5) lokAloka parvata Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravyUha cakravyUha puM0 (cakrAkAre) sainyanI eka racanA - vyUha casAhvaya puM0 cakravAka hasta puM0 viSNu [zrIkRSNa; viSNu cakrAyudha puM0 (cakra jenuM Ayudha che tevA ) cakAra puM0, na0 paiDAno Aro cakrAvarta puM0 cakrAkAre bhamavuM - pharavuM te cAhna, cakrAhvaya puM0 cakravAka catrAMga puM0 haMsa ( 2 ) cakravAka cakrin puM0 viSNu; zrIkRSNa (2) cakravartI rAjA (3) cakravAka cakrezvara puM0 viSNu (2) jillAno adhikArI - zAsaka [tyAga karavo cakS 2 A0 kahevuM; bolavu (2) jotraM (3) cakSuviSaya puM0 dRSTimaryAdA ( 2 ) AMkhano viSaya dRzya ( 3 ) kSitija cakSuSpatha puM0 dRSTimaryAdA cakSuSmat vi0 AMkhavALaM; jovAnI zaktivALaM ( 2 ) agamacetIvALu cakSuSya vi0 suMdara; priyadarzana ( 2 ) AMkhane hitakara (3) puM0, na0 netrAMjana cakSus na0 AMkha (2) dRSTi; najara cakSuHzravas puM0 sApa [najara 'vakSUrAga puM0 AMkhanI lAlAza (2) premabharI caT 1pa0 [ caTati ] bhAMgavu; juduM pADavu (2) 10 u0 vIMdhavaM; mArI nAkhavu ( 3 ) harakata karavI caTaka puM0 cakalo caTakA, caTikA strI0 cakalI caTu puM0 priya bhASaNa; khuzAmata caTula vi0 caMcaLa ; asthira ( 2 ) suMdara; managamatuM aNa vi0 (samAsane aMte ) prakhyAta; niSNAta (udA0 ' akSaracaNa,' 'mAyAcaNa ' ) caNa, caNaka puM0 caNA catasraH ( 'catur ' nuM strI0 ba0va0) cAra catur vi0 ( ba0 va0 ) cAra (saMkhyA) (2) a0 cAra vakhata 166 caturvarNa catura vi0 cAlAka; kuzaLa (2) utAvaLaM; capaLa (3) suMdara; manohara caturazra (-tra) vi0 cAra khUNAvALaM (2) Tai aMgomA pramANasara; suMdara caturaMga vi0 cAra aMgavALucAra vibhAgavALaM ( 2 ) na 0 ( hAthI, ghoDA, ratha, pAyadaLa - evA pUrA cAra vibhAgavALI) senA caturaMgiNI strI0 cAra aMgo pUrA hoya tevI ( 'caturaMga') senA caturaMta vi0 cAra cheDA ke sImAvALUM caturaMtA strI0 pRthvI caturAnana puM0 brahmA (cAra mukhavALA ) caturguNa vi0 cAragaNuM; copaTa caturtha vi0 cothuM ( 2 ) na0 cotho bhAga caturthAzrama puM0 saMnyAsa Azrama caturdazabhuvanAni na0 ba0va0 cauda loka; samagra vizva caturdazaratnAni na 0 ba0 va0 samudramaMthana vakhate nIkaLelAM cauda ratno (lakSmI, kaustubha, pArijAtaka, surA, dhanvaMtari, caMdramA, kAmadughA gAya, airAvata hAthI, raMbhA vagere apsarA, sAta mukhabALo ghoDo ( uccaiHzravA), halAhala viSa, zArga dhanuSya, pAMcajanya zaMkha, amRta ) caturdata puM0 airAvata hAthI caturdiza na0 cAra dizAono samUha caturdazam a0 cAre bAjue caturdhA a0 cAra prakAre; cAra rIte caturbAhu, caturbhuj ( - ja ) puM0 viSNu caturmAsa na0 aSADa zukla ekAdazIthI kArtika zukla ekAdazI sudhIno samaya - cAturmAsa caturmukha puM0 brahmA caturyuga na0 satya, tretA, dvApara, kalie cAra yugano samUha caturvarga na0 dharma, artha, cAra puruSArthono samUha caturvarNa na0 brAhmaNa, kSatriya, vazya, zudra - e cAra varNono samUha kAma, mokSa - e - Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catuvidya catuvidya vi0 cAre veda jANanAruM catuzzAla na0 juo 'catuHzAla' catuSka na0 cArano samUha (2) cAra rastA maLe te sthaLa - cakaluM (3) cAra khUNAvALaM AMgaNuM - coka (4) cAra staMbhavALo maMDapa ( 5 ) cAra pAyAvALI beThaka (6) cAra seravALo hAra catuSkarNa vi0 cAra kAne sAMbhaLeluM ( be mANase jANelaM ) catuSkASTham a0 cAre dizAmAM catuSkoNa vi0 cAra khUNAvALaM catuSTaya vi0 cAra avayavavALu (2) cAra prakAranuM (3) na0 cArano samUha (4) catuSkoNa catuSpatha puM0, na0 juo 'catuHpatha' catuSpad ( - da ) vi0 cAra pagavALaM (2) puM0 copaguM prANI catuSpANi puM0 viSNu ['catuSpad' catuSpAd ( - da ) vi0 (2) puM0 juo catuHpatha puM0, na0 juo ' catvara'; cakalu catuHzAla na0 cAra makAnothI banelo coka; cAra makAnovALI khaDakI catvara na0 cAra rastA maLe tevuM sthaLa cakaluM (2) coka catvAraH ('catur'nuM puM0 ba0 va0 ) cAra catvAri ( ' catur' nuM na0 ba0 ba0 ) cAra catvAriMzat strI0 cAlIsa (saMkhyA) capala vi0 hAlatuM; asthira ( 2 ) kSaNika; nAzavaMta ( 3 ) tvarita; zIghra ( 4 ) sAhasika; avicArI capalA strI0 vIjaLI (2) lakSmI (3) jIbha (4) vyabhicAriNI strI (5) surA capeTa puM0, capeTikA strI0 tamAca cam 110 pIvuM ( 2 ) khAvuM camatkaraNa na0, camatkAra puM0, camatkRti strI0 Azcarya; navAI ( 2 ) AzcaryakAraka banAva ke dekhAva - camara puM0 camarI gAya (2) puM0, na0 tenA pUchaDAnA vALanI banatI camarI 167 caraNAmRta camarI strI0 camarI gAya (2) maMjarI camasa puM0, na0 eka pAtra ( somarasa pIvAnuM) (2) java-cokhA vagerenuM vaDuM camU strI0 sainya ( 2 ) eka sainyavibhAga camUcara puM0 sainika camUnAtha, camUpa, camUpati puM0 senApati camUru puM0 eka mRga caya puM0 samUha; Dhagalo (2) ekaTuM karavuM -- vINavuM te (3) makAnanA ke killAnA pAyA mATe jamIna khodIne karelo mATIno Dhagalo (4) goThavavuM te; khaDakavuM te (5) sthApavuM te (agni) cayana na0 Dhagalo karavo te; ekaThThe karavuM te va te ( 2 ) agni sthApavo te car 1 pa0 cAlavuM; javuM ; pharavuM; bhaTakavuM (2) AcaravuM; karavuM (3) caravuM (ghAsa i0 ) ( 4 ) vartavuM - vartana rAkhavu (koI sAthai ) ( 5 ) phelAvuM (6) jIvavuM cara vi0 cAlatuM, pharatu, caratuM i0 (2) AcaratuM (samAsane aMte) (3) jaMgama (4) pahelAM hatuM tevuM (udA0 'ADhayacara' = pahelAM paisAdAra hatuM tevuM) (5) puM0 guptacara caraka puM0 guptacara; dUta ( 2 ) bhaTakato bhikSuka (3) prasiddha vaidya muni caraNa puM0, na0 paga ( 2 ) staMbha ; thAMbhalo (3) cotho bhAga ( 4 ) vedanI zAkhA ( 5 ) zlokanI eka paMkti ( 6 ) na0 bhaTakavuM te (7) AcaravuM te (8) koI paNa vargano rUDha AcAra caraNakamala na0 kamaLa jevA paga caraNapa puM0 vRkSa caraNapatana na0 page paDavuM te caraNapAta puM0 paga mUkavo te (2) page paDavuM te (3) pagalAMno avAja caraNayodhin puM0 kUkaDo caraNazuzrUSA, caraNasevA strI0 page paDavuM te ( 2 ) sevA; bhakti [jaLa; caraNodaka caraNAmRta na0 RSi i0 nA paga dhoyeluM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNAyudha caraNAyudha puM0 juo 'caraNayodhin ' caraNAraviMda na0 juo 'caraNakamala' caraNodaka na0 juo 'caraNAmRta' caraNopadhAna na0 paga TekavavAno bAjaTha carama vi0 chevaTanaM; chelluM ( 2 ) pazcima taraphanuM (3) pAchaluM; pachInuM caramakAla puM0 mRtyukAla; aMtimakAla caramam a0 chevaTe; aMte caramavayas vi0 gharaDuM; vRddha carAcara vi0 sthAvara ane jaMgama ( 2 ) hAlatuM, kaMpatuM (3) iccheluM (4) na0 sthAvara ane jaMgamano samUha; AkhI duniyA (5) svarga; aMtarikSa carita ('r' nuM bhU0 kR0 ) vi0 gayelaM; bhaTakeluM (2) AcareluM; kareluM (3) jANeluM ( 4 ) prApta kareluM (5) ApalaM; apAyelaM ( 6 ) na0 javuM - cAlabuM te (7) AcaraNa; vartana ( 8 ) jIvana - caritra itihAsa 168 caritArtha vi0 kRtArtha ; kRtakRtya; saphaLa (2) paritRpta ( 3 ) siddha ( 4 ) sArthaka ; artha anusAra ( 5 ) yogya; ucita caritra na0 AcaraNa; vartana ( 2 ) jIvana caritra (3) svabhAva cariSNu vi0 gatimAna; jaMgama caru puM0 homArthe dUdhamAM rAMdhelo bhAta (2) te mATenuM vAsaNa carc 6 50 niMdA karavI (2) carcA vicAraNA karavI ; vivAda karavo ( 3 ) lepa karavo [sugaMdhI lepa karavo te carcena na0 abhyAsa; paThana ( 2 ) zarIre carcarikA, carcarI strI0 eka jAtanuM gIta ( 2 ) saMgItamAM hAtha vaDe tAla Apako te; tALI (3) AnaMdotsava carcA, cacikA strI0 abhyAsa ; paThana (2) vicAraNA; vAdavivAda ( 3 ) zarIre sugaMdhI dravyano lepa karavo te carcita ('carc' nuM bhU0 kR0 ) vi0 lepa - calita karAyeluM; kharaDAyeluM (2) carcAyeluM; vicArAyeluM carpaTa puM0 tamAca; lapaDAka (2) cIMtharu caTI strI0 cIbhaDI ke tenuM phaLa carmakAra, carmakArin, carmakRt puM0 mocI (2) camAra [cauDiyaM carmacaTaka puM0, carmacaTikA strI0 cAmAcarman na0 tvacA; cAmaDI ( 2 ) cAmaDuM (3) spazeMdriya ( 4 ) DhAla carmamaya vi0 cAmaDAnuM bane luM ke banAveluM carmayaSTi strI0 cAbUka carmAvartana puM0 mocI caman vi0 cAmaDAnaM banAveluM (2) DhAlavALu (3) puM0 DhAlavALo yoddho caryA strI0 cAlavu te; pharavuM te (2) savArI karIne javuM te (3) AcaraNa; vartaNUka ( 4 ) vidhipUrvaka AcaravuM te; anuSThAna carc 1 10, 10 u0 cAvavuM ; khAvuM (2) cUsa (3) cAkhavu ; svAda levo carvaNa na0, carvaNA strI0 cAvavuM te; khAvuM te (2) cUsavaM te ( 3 ) cAkhavaM te cavita ( 'ca' nuM bhU0 kR0 ) vi0 cAvelu; khAluM (2) cAkheluM afanaNa na0 cAveluM pharI cAvavuM te (2) nirarthaka punarukti carSaNi puM0 mANasajAta carSaNI strI0 chinALa strI cal 1 10 hAlavu; kaMpavu ; dhabakaM (2) javu; cAlavaM (3) calita thavuH kSubdha thavaM cala vi0 hAlatu; kaMpatuM (2) capaLa; caMcaLa (3) asthira; jaMgama ( 4 ) nAzavaMta calacitta vi0 asthira mananuM calana na0 hAlavu te ; kaMpavuM te ( 2 ) phara te; bhaTakate calA strI0 lakSmI ( 2 ) vIjaLI calAcala vi0 asthira; ati caMcala (2) sthAvara ane jaMgama calita ( ' calnuM bhU0 kR0 ) vi0 kaMpeluM; Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caluka kSubdha (2) khaseDelu (3) gayelu (4) na0 cAlavU te (5)hAlavUte (6) eka nRtya caluka puM0 hAthano khobo (kogaLo karavAtuM pANI levA mATe) caSaka puM0, na0 dArU pIvAnuM pAtra caSati puM0 bhakSaNa (2)vadha ; nAza caMkramaNa na0 Ama tema pharavU te caMga vi0 suMdara (2)nipuNa (3)taMdurasta caMca 150 hAlavU (2)kUdavaM; UchaLavU caMcaka vi0 kUdatuM (2) hAlatuM caMcarin, caMvarIka puM0 moTo bhamaro caMcala vi0 kaMpatu; hAlatuM (2) asthira caMcalA strI0 lakSmI (2) vIjaLI caMcu vi0 prakhyAta; jANItuM (2) catura caMcu (-ca) strI0 cAMca caMcUryamANa vi0 bIbhatsa cALA karatuM caMDa vi0 krodhI (2) uSNa (3) bhayaMkara caMDam a0 tIvrapaNe; bhayaMkara rIte; gussAthI caMDA strI0 durgA (2) krodhI strI caMDAla vi0 nirdaya ; ghAtakI (2) puM0 eka jAtano aMtyaja caMDAMzu puM0 sUrya caMDi, caMDikA strI0 durgA caMDiman puM0 krodha ; gusso (2)garamI caMDI strI0 durgA athavA teno lepa caMdana puM0, na0 sukhaDanuM vRkSa, lAkaDu caMdanagiri puM0 malayAcala parvata caMdanasAra puM0 uttama caMdana caMdanAcala, caMdanAdri puM0 malaya parvata (jyAM caMdananAM vRkSo bahu thAya che) caMdira puM0 caMdra (2) hAthI caMdra puM0 cAMdo (2)(samAsane aMte) zreSTha (udA0 'puruSacaMdra') caMdraka puM0 caMdra (2) AMgaLIno nakha (3) moranA pIchAmAMnI TIlaDI caMdrakalA strI0 caMdrabiMbano soLamo bhAga caMdrakavat puM0 mora caMdrakAMta puM0 eka maNi (jenA upara caMdranAM cATukti kiraNa paDatAM temAMthI pANI jhame che) (2) puM0, na0 (rAtre caMdrathI khIlatuM) poyaj caMdrakin puM0 mora caMdracUDa, caMdracUDAmaNi puM0 zaMkara caMdradyuti strI caMdranuM teja (2) cAMdanI caMdrapAda puM0 caMdrakiraNa caMdraprabhA strI0 juo'caMdradyuti' [oraDo caMdraprAsAda puM0 gharanI Toce Avelo caMdramas puM0 caMdramA; cAMdo caMdramukha vi0 caMdra jevA suMdara mukhavALaM caMdramauli puM0 zaMkara caMdra-kiraNa caMdrarekhA, caMdralekhA strIcaMdranI kaLA(2) caMdravadana vi0 caMdra jevA suMdara mukhavALa caMdrazAlA strI0 agAsI (2) cAMdanI caMdrazekhara puM0 zaMkara caMdrahAsa puM0 camakatI taravAra (2) rAvaNanI taravAranuM nAma caMdrAtapa puM0 cAMdanI; caMdrikA caMdrAtmaja puM0 budha (graha) caMdrAnana vi0 caMdra jevA suMdara mukhavALU (2) puM0 kArtikeya caMdrApIDa puM0 ziva caMdrArdhamauli, caMdrArdhazekhara puM0 (ardhacaMdra jenA mastake che te) ziva caMdrikA strI0 caMdrano prakAza ; cAMdanI caMdrodaya puM0 caMdrano udaya caMdropala puM0 caMdrakAMta maNi caMpaka puM0 caMpo (2) na0 tenuM phUla caMpU strI0 gadya ane padyavALI, parizramasAdhya evI eka sAhityakRti cAkacakya na0 cakacakitapaNuM cAkSuSa vi0 cakSu saMbaMdhI; (2) dRzya; jovA lAyaka (3) na0 pratyakSa jJAna cAkSuSajJAna na0 pratyakSajJAna (2)purAvo cATa puM0 dhUrta ; Thaga spiSTa vANI cATu pu0, na0 madhura vANI; khuzAmata (2) cATukAra vi0 khuzAmata karanAraM cATukti strI0 madhura vacana; khuzAmata Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAtaka 170 cAtaka puM0 eka pakSI (varasAdanAM TIpAM ja pItuM manAya che) cAtakAnaMdana puM0 varSARtu (2) megha cAtura vi. catura; DAhapuM; zANuM (2) cAra vaDe kheMcAtuM (vAhana) cAturaMta vi0 (cAre bAjue samudrathI vITaLAyelI) AkhI pRthvInuM mAlika cAturI strI0 caturAI cAturya na0 kuzalatA; caturAI cAturvarNya na0 brAhmaNAdi cAra varNa (2) cAre varNanAM kartavya cAtuvidya na0 cAra vedano samUha cApa puM0 dhanuSya (2) meghadhanuSya cApala, cApalya na0 capaLatA; caMcaLatA (2) sAhasa (3) asthiratA cAmara puM0, na0 camarI cAmIkara na0 sonuM cAmuMDA strI0 durgAnuM vikarALa svarUpa cAya 1 u0 nihALavU (2) saMmAnavU cAra puM0 jaq - cAlavU te ; gati ; saMcAra (2) guptacara (3) karavU- Acarate vAraka vi0 janAeM; saMcAra karanAruM; AcaranAru (2) puM0 guptacara (3) kArAgRha ; jela [(rAjA) cAracakSus vi0 jAsUsarUpI AMkhavALU cAraNa puM0 bhATa; cAraNa; stutipAThaka (2) naTa; vidUSaka ; nAcanAra (3) pravAsI; yAtrALa (4) jAsUsa cAradRz vi0 juo 'cAracakSus' cArabhaTa puM0 vIra sainika cArikA strI0 paricArikA; dAsI cAritra, cAritrya na0 caritra; vartana; AcaraNa (2) sadAcaraNa (3) strIzIla (4) svabhAva (5) kulAcAra cArin vi0 (samAsane cheDe) jatuM; pharatuM; jIvatuM; AcaratuM (2) puM0 / pAyadaLano sainika cAru vi0 suMdara (2) priya; rucikara / cArudarzana vi0 suMdara; svarUpavAna cikitsu cAravaktra vi0 suMdara mukhavALU cAravarSanA strI0 strI karanAra strI cArulatA strI0 eka mAsanA upavAsa cArazilA strI0 ratna cArazIla vi0 suMdara caritravALU cAryA strI. mArga; rasto cAvaMgI strI0 suMdara strI cArvAka puM0 nAstika matano pravartaka cArvI strI0 suMdara strI (2) kuberanI patnI (3) buddhi (4) prabhA; teja(5) cAMdanI; caMdrikA cAlana na halAvatuM te (2) cALavaM te (cALaNIthI) (3) DhIlu karavaM te cAlanI strI0 cALaNI cASa (-sa) puM0 cAsa pakSI (2) zeraDI ghAMcalya na0 caMcalatA; asthiratA (2) kSaNikatA cAMDAla puM0 juo 'caMDAla' cAMdra vi0 caMdranuM; caMdra saMbaMdhI (2) na0 cAMdrAyaNa vrata cAMdramasa vi0 caMdranu; caMdramAnuM cAMdrAyaNa na0 (khAvAmAM roja koLiyo vadhAratA-ghaTADatA javAnu) eka vrata cAMdrI strI0 cAMdanI; caMdrikA ci 5 u0 vINaq; ekaLu karavU (2) saMgraha karavo; Dhagalo karavo (3) zodha, (4) jaDavU; coTADaq (maNi-ratna vagere) . (5) DhAMkI devU; bharI kADhaq '-karmaNi0 phaLa besavu; saphaLa tharbu (2) vadhaq; samRddha tharbu ci 350 nihALaq (2)nirIkSaNa karavU; tapAsavaM (3) nizcaya karavo ci 1 A. dhikkAraQ (2) vera levU ci 1 u0 [cAyati-te-thI bIvU (2) mAna Apaq (3) nihALavU cikatiSu vi. kApavA icchatuM cikitsaka puM0 vaidya ti; vaidUM cikitsA strI rogano upacAra karavo cikitsu vi0 vaidakIya upacAra karanAeM Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cikila cikila puM0 kAdava; kIcaDa cikIrSA strI0 karavAnI icchA ( 2 ) jANavAnI icchA cikIrSu vi0 karavAnI icchAvALaM cikura vi0 asthira; caMcaLa (2) avicArI (3) puM0 mAthAnA vALa cikurakalApa, cikuranikara, cikurapakSa, cikurahasta puM0 kezano samUha - jUDo cikkaNa vi0 snigdha; cIkaNuM ( 2 ) suM (3) cIkaTavALu cicchakti strI0 caitanya cit 1 10, 10 A0 jobuM; nihALavaM (2) jANavaM; samajavuM (3) bhAnamAM AvabuM ; cetanA AvavI ( 4 ) citavabuM ; lakSa rAkhavu (5) gaNavuM ; dhAravuM ( 6 ) araj ( 7 ) zIkhava bharelu cit strI0 vicAra (2) buddhi; samaja (3) mana; aMta:karaNa ( 4 ) jJAna (5) caitanya; AtmA (6) brahma cita ( ci' nuM bhU0 kR0 ) vi0 ekaThaM karelu; vINelaM;saMgraheluM(2)meLaveluM(3)DhaMkAyelu; [lAkaDAMno Dhagalo; ceha citA strI0 ( muDaduM bALavA goThavelAM ) citi strI0 Dhagalo (2) citA (3) saMgraha karavo te; vINavaM te (4) goThavaNI; racanA citikA strI0 citA; ceha citta ( 'cit ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 joyeluM; jANelu; vicAreluM; iccheluM (2) na0 aMtaHkaraNa; mana ( 3 ) vicAra; ciMtana (4) buddhizakti; jJAna cittacArin vi0 potAnI marajIne anusaranAI [prIti; prema cittaja, cittajanman puM0 kAmadeva (2) cittajJa vi0 bIjAnuM mana jANanAeM cittanirvRti strI0 saMtoSa; sukha cittapramAthin vi0 cittane mathI nAkhanA; cittamA tIvra kAmanA UbhuM karanAeM ferfarea, cittavibhrama, cittavibhraMza puM0 gAMDapaNa; unmAda 171 citravicitra cittavizleva puM0 maitrI tUTI javI te cittavRtti strI0 cittanI vRtti cittavaikalya na0 cittanI vyAkuLatA cittahArin, cittAkarSin vi0 cittane harI lenA; AkarSaka [ anusaranAI cittAnuvartin vi0 potAnI marajIne cittApahAraka, cittApahArin vi0 cittane harI lenA; suMdara cittApita vi0 cittamAM dhAraNa kareluM citti strI0 vicAra; ciMtana (2) jJAna; [agni citya vi0 citA saMbaMdhI ( 2 ) puM0 citAno cityA strI0 citA (2) yajJasthAna citra di0 citravicitra (2) vividha (3) ramya; suMdara (4) Azcarya kAraka (5) najare paDe tevuM ( 6 ) puM0 citravicitra raMga (7) na0 cItarelu te ; chabI (8) ghareNuM (9) Azcarya; adbhuta vastu citraka puM0 citAro (2) vAgha ke citto samaja (3) khyAti (3) na0 caMdananuM tilaka citrakara puM0 citAro; citrakAra citrakarman na0 adbhuta kRtya (2) cItarakhuM te (3) citra (4) jAdu (5) puM0 jAdugara (6) citAro citrakAra puM0 citAro citraga, citragata vi0 cItareluM citragupta puM0 manuSyanA pApapuNyano hisAba rAkhanAra yamarAjAno adhikArI citranyasta vi0 cItarela citrapaTa ( - ) puM0citra (2) cIta relo paTa citraphalaka na0 citra doravAnuM pATiyuM citrabhAnu puM0 sUrya ( 2 ) agni citram a0 kevI navAI ! adbhuta ! citraratha puM0 sUrya ( 2 ) gaMdhavoMno rAjA citralikhita vi0 cItarelu ( 2 ) mUMguM ; hAlyAcAyA vinAnuM citralekhA strI0 citra ( 2 ) bANaputrI uSAnI sakhI citravicitra vi0 raMgaberaMgI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citrA 172 citrA vi0 eka nakSatra cireNa a0 juo 'cirAt' citriNI strI0 cAra prakAranI strIo- cirbhaTi strI0 cIbhaDI (2) cIbhaDuM mAMnI eka(padminI, citriNI, zaGkhinI, cilla puM0 cIla; samaDI hastinI) cihna na0 nizAnI; chApa (2) lakSaNa citrita vi0 cItarelu(2)raMgaberaMgI raMganuM cicA strI0 AmalI citrina vi0 raMgaberaMgI (2) Azcarya- cit 10 u0 ciMtana karavU; manana karavU kAraka (3) kAbaracItarA vALavALU (2) saMbhALa rAkhavI; ciMtA rAkhavI cidghana, cidAtman puM0 parabrahma (3)vicArI kADhavU; zodhI kADhavU cidAbhAsa puM0 jIvana0 parabrahma ciMtaka vi0 citavanAeM; vicAranAraM cinmaya vi0 jJAnamaya; cetanamaya (2) (samAsane cheDe) cinmAtra na0 zuddha cetana . citana na0, ciMtanA strI0 citavaq te; cipiTa vi0 capaTuM vicAra te (2) ciMtA; phikara cibuka na0 haDapacI; dADhI citanIya vi0 juo 'citya' phikara cira vi0 dIrghakAlika; lAMbA samayanuM citA strI0 vicAraNA; vicAra (2) (2) na0 lAMbo samaya citAkula vi0 vyagra ; ciMtAtura cirakAra, cirakAripha, cirakArin vi0 citApara vi0 citAmAM paDelu - DUbelu kAma karavAmAM vilaMba karanAraM ciMtAmaNi puM0 icchelaM ApanAra maNi cirakAlika, cirakAlIna vi0 lAMbA citita ('cit'- bhU0 kR0) vicArekheM; samayanu; jUna citavelaM (2)na0 vicAra; dhAraNA cirajIvina vi0 ciraMjIvI; dIrghajIvI cititopanata, cititopasthita vi0 (2) puM0 azvatthAmA, baLirAjA, vicAratAMveMta hAjara thayelaM vyAsamuni, hanumAna, vibhISaNa, citya vi0 vicAravA-citavavA yogya kRpAcArya, parazurAma -e sAtamAMthI cItkAra puM0 (hAthI, gadheDu i0nI) cIsa dareka (3) mArkaMDeya muni cIna puM0 cIna deza (2)puM0 (ba0va0) cirarAtra puM0 lAMbo vakhata cIna dezanA loko ke rAjAo cirarAtrAya a0 lAMbA vakhata sudhI;lAMbA cInapiSTa na0 siMdUra vakhata bAda rahe tevaM cInAMzuka na0 rezamI vastra; cInamAM cirasthAyin vi0 lAMbA samaya sudhI TakI banelaM bArIka vastra ciraMjIva vi0 dIrghAyuSI; lAMbujIvanAeM caura na0 phATeluM vastra; cItharUM (2) vastra; ciraMTI strI0 yuvAvasthA pachI paNa bApane kapaDu (3) bauddha bhikSunuM vastra (4) ghera rahetI strI valkala [(2) kathAdhArI ciraMtana vi0 purANuM; purAtana cIraparigraha,coravAsasa vi0valkaladhArI cirAt, cirAya a0 lAMbA samaya sudhI; cIrNa vi. AcarelaM [cItharUM; kapaDUM lAMbA samaya pachI; aMte; chevaTe cIvara na0 bhikSuka vagerenuM vastra (2) cirAyus vi0 dIrghAyuSI cun 10 u0prera; dhakelavU; hAMkavU (2) ciri puM0 popaTa; zuka tvarA karavI (3) AgrahapUrvaka vinaMti cirikAka puM0 eka jAtano kAgaDo karavI (4) (dalIla ke vAMdho) rajU ciribilva puM0 karaMja vRkSa / karavU; dharavU ciriTI strI0 juo 'ciraMTI' cup 1 pa0 dhImethI- cUpakIthI cAlavU Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cubuka 173 caitya cubuka puM0 haDapacI; dADhI ceTi, ceTikA, ceTI strI0 dAsI cur 10 u0 coravU; laI levaM cetaka vi0 cetAvanAeM (2)cetanayukta curi(-rI) strI0 corI cetana vi0 cetanayukta; sajIva (2) culuka puM0 kogaLo (2) pravAhI bharavA najare paDe ke dekhAI Ave tevU (3) karelo khobo puM0 prANI; manuSya (4)jIva ; AtmA culli (-llI) strI0 cUlo cetanA strI0 cetanapaNu; caitanya (2) cuMcu vi0 (samAsane cheDe) vikhyAta zUdhabUdha ; DahApaNa; samaja (2) niSNAta cetas na0 cetanA; zuddhi; bhAna (2) cuMba 1, 10 u0 cuMbana kara, jIva;prANa (3)buddhizakti (4) citta; cuMbaka puM0 cuMbanAra (2) lohacuMbaka mana ; aMtaHkaraNa cuMbana na0 cUmavU te cetojanman, cetobhava, cetobhU puM0 kAmacuMbita ('cuMbnu bhU0 kR0) cuMbelu deva (2) prema; prIti cuMbin vi0 cuMbana karatuM (2) sparzatuM ced a0 jo (vAkyAraMbhe vaparAto nathI) cucuka, cUcUka na0 stananI dIMTaDI cedipati, cedirAj (-ja) puM0 cedi cUDA strI0 coTalI (2) kalagI dezano rAjA-zizupAla (mora i0 nI) (3) kalagI (zaNagAranI) ceya vi0 bheguM karavA - vINavA yogya (4)zikhara; Toca (5)cUDo; cUDI (2) Dhagalo karavA yogya; goThavavA cUDAkarman na0vALa utarAvavAno saMskAra -sthApanA yogya cUDApAza puM0 vALanI laTa- guccho cela na0 vastra (2) (samAsane aMte) cUDAmaNi puM0, cUDAratna na0 mAthe kharAba - duSTa (udA0 'bhAryAcela' paherAto maNi (2) (samAsamAM) te kharAba patnI) vargamAM zreSTha - uttama celikA strI0 coLI; 'baoNDisa' carAla vi0 cUnAyukta; zikhAvAlu ceST 1 A0 hAlavU; kriyA karavI; cUta pu0 AmravRkSa; AMbo gati karavI; ceSTA karavI (2) yatna cUrNa 10 u0 cUro karavo; khAMDavU karavo (3) Acarab; vartavU cUrNa puM0, na0 bhUko (2)puM0 khaDI; cUno ceSTa na0 ceSTA; cALo cUrNaka puM0 eka vRkSa (zImaLAnI jAtanuM) ceSTA strI0 hAlacAla; gati (2) cALo; cUNi strI0 cUro karavo te; bhUko (2) hAvabhAva (3)prayatna (4)vartana; vartaNUka bhASya ; TIkA ceSTita na0 AcaraNa; vartana (2) cUrNita vi0 cUro karAyelaM hAlacAla ; cALo; ceSTA cUrNI strI0 juo 'cUNi' caitanya na0 cetanA; cetanapaNuM(2) samaja; cUla puM0 keza jJAna (3)AtmA (4) paramAtmA cUlA strI0 kalagI catta vi0 citane lagatuM; mAnasika cUlikA strI0 kUkaDAnA mAthAnI kalagI caitya vi0 citAne lagatuM (2) puM0 (2) nATakamAM banavAnI bAbatonI jIvAtmA (3) na0 kIDIno rAphaDo nepathyamAMthI sUcanA (4) (buddhanA avazeSa upara bAMdhela) cUSa 1 pa0 cUsavU; pIvaM stUpa (5)smaraNastaMbha ; pALiyo (6) cUSya na0 cUsavAno bhojya padArtha devAlaya(7) yajJamaMDapa (8) pUjAne sthAne ceTa, ceTaka puM0 nokara; sevaka ; gulAma UgeluM pIpaLAnuM ke bIjaM koI vRkSa Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityapAla 174 chadis caityapAla puM0 caityano rakhevALa cola puM0, colI strI0 coLI; kabajo caityamukha puM0 yatinuM kamaMDalu (2) paga sudhI pahoMce tevU vastra caityavRkSa puM0 pUjAne sthAne Ugelo pIpaLo coSya vi0 cUsavA yogya (2) na0 caitra puM0 te nAmano mAsa __ cUsavAno padArtha caitraratha na0 kuberanu upavana caukSa vi0 juo 'cokSa' caitrasakha puM0 kAmadeva caura puM0 jao 'cora' rAkhaq te caidya puM0 cedirAja ; zizupALa caurya na0 corI; lUTa (2)guptatA; gupta caila na0 vastra; kapaDu caula na0 cUDAkarma cokSa vi0 zuddha; svaccha (2) pramANika cyavana na0 cyuta thavaM te (3) suMdara; dekhAvaDu (4) kuzaLa cyAdana vi0 cyuta karanA; (2) na coca na0 taja (2)chAla (3) cAmaDu kAhI mUka te; padacyuta karavu te / codanA strI0 preravaM-mokala-dhakela :- cyu 1 A0 nIce paDI javU; cyuta tharbu hAMka, te (2)vidhi; AjJA (2)vahAra nIkaLavaM-jharavu-TAkavU codita ('cud'- bhU0kR0)vi0 prerelaM; (naLavaM; khasI javU;cyuta tharbu (4) mokalelaM; AjJA kareluM (2) dalIla lara tha; adRzya tharbu tarIke rajU karelu cyut 150 TapakavU; jhara (2) sarI codya vi0 preravA yogya : mokalavA yogya paDag; nIkaLI paDavU (2) ullekhavA yogya (3) na0 prazna cyuta ('cyu' bhU0 kR) vi0 paDI gomu; zaMkA (4) Azcarya cyaveluM (2) naSTa (3) bhaTa (4) cora pu0 corI karanAra, corI janAra khovAyekheM corikA strI0 corI; lUTa cyuti strI0 cyavaq ne rAta tharbu te (2) corikAvivAha puM0 gupta lagna jharatuM te; TapakacaM te (3) adRzya thaQ corita vi0 corelu (2) na0 corI te; nAza (4) -vinAnA tharbu te chaga. chagala puM0 bakaro chaTA strI0 samudAya;paMkti; paraMparA (2) tejapuMja; tejano camakAra [chattara chatra puM0 bilADIno Topa (2) na0 chatrI; chatraghara, chatradhAra puM0 chatra dhAraNa karanAra chatrapati puM0 samrATa ; cakravartI rAjA chatrikA strI0 nAnuM chatra (2) bilADIno Topa [(2) puM0 hajAma chatrina vi0 chatravALU chatra dhAraNa karanAraM chatvara puM0 ghara (2) latAmaMDapa chad 1, 10 u0 DhAMkavu (2)oDhavU (3) saMtADavU chava puM0, chadana na0 DhAMkaNa ; AcchAdana (2) pAMkha (3) pAMdaDu (4) myAna chadi strI0, chadis na0 chAparuM ke chAja chAn na0 veSa ; svAMga (2)bahAnuM (3) kapaTa; yukti (4) gharanuM chAparuM chArUpeNa a0 veza dharIne ; chUpe veze chapin vi0 kapaTI; DhoMgI (2) (samAsane __ aMte)-no veza lenAeM channa ('chad'- bhU0 kR0)vi0 DhaMkAyekheM; __ DhAMkelaM (2) chupAvela (3) khAnagI charda puM0, chardana na0,chardi,chardikA,chardis strI0 UlaTI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chetu 175 chala puM0, na0 chaLa ; kapaTa ; (2)bahAnuM; chAyAtara, chAyAdruma puM0 gADha chAyAvALU miSa (3) zaThatA; luccAI jhADa (2) 'nameru' vRkSa chalana na0, chalanA strI0 chaLakapaTa chAyAdvitIya vi0 ekala (potAnI chAyA chalika na0 gIta-abhinaya sAthenuM gIta ja sAthamA che evaM) chalita vi0 chetarAyelaM; ThagAyelaM chAyApatha puMAkAzagaMgA challi (-llI) strI0 chAba chAMdasa vi. vaidika (2)veda bhagelaM (3) chavi strI0 cAmaDIno varNa; raMga (2) chaMda saMbaMdhI (4)puM0 veda bhaNelo brAhmaNa zobhA; kAMti (5) veda chaMd 10 u0 khuza - saMtuSTa karavU (2) chikkA strI0 chIMka samajAva - paTAvaQ (3) DhAMkavU (4) chid 7 u0 kApavUchedaQ; phADavU; cIra -mAM rAcavaM svacchaMda; manasvIpaNuM (2) khalela karavI; harakata karavI chaMda puM0 icchA; svecchA; ruci (2) (nidrAdimAM) (3) dUra karavU chaMdas na0 icchA; svecchA; ruci (2) chin vi0 (samAsane cheDe) kApanAeM svacchaMda; manasvIpaNuM (3.) veda (4) chedanAeM; nAza karanA vRtta ; chaMda (5)eka vedAMga; chaMdazAstra chidA strI0 kApavU te; chedana chaMdAnuvRtta na0, chaMdAnuvRtti strI0 chidura vi0 jaladI bhAge tevU; baraDa (2) bIjAnA chaMdane anusarayU~ - anukULa kApatuM; chedatuM; bhAga pADatuM (3)chinna; tharbu te saMtuSTa thayelaM-karelaM bhAgela; tUTelu [(3) doSa;bhUla;khAmI chaMdita ('chaMd'- bhU0 kR0) vi0 khuza; chidra vi0 chidravALa (2)na0 kANuM cheda chAga puM0 bakaro chidradarzana,chidradazina vi0 chidra jonAeM; chAgamukha puM0 kArtikeya doSadraSTA chAgaratha puM0 agnideva chidrAnujIvina,chidrAnveSin vi0 bIjAchAgala puM0 bakaro nAM chidra zodhanAeM; niMdAkhora chAgavAhana puM0 juo 'chAgaratha' chidrita vi0 chidravALU; kANAvArcha chAta ('cho'nuM bhU0 kR0) vi0 chinna chinna ('chidnu bhU0 kR0) vi0 kApeluM; (2) durbaLa ; kRza __ chedelaM; bhAMgela toDelaM dUra karelU chAtra puM0 ziSya; vidyArthI chinnabhinna vi0 kApIne jueM karAyelaM chAtravyaMsaka vi0 jaDasu ziSya chinnamUla vi0 mULamAthI kApI nAkhelaM chAda puM0 chAparuM; chAja chinnasaMzaya vi0 saMzaya nAza pAmelaM chAdana na0 DhAMkaNa (2) na0 chupAvaq te chur 150 kApaq (2) kotaravu (3) chAdita ('chad'- bhU0 kR0) vi0 DhAMkelaM 650 kharaDavU; lepa karavo (2) chupAvelu -preraka0 kharaDavU chAyA strI0 chAyo; chAMyaDo (tatpuruSa churaNa na0 lepaq te; kharaDavaM te samAsane aMte 'gADha chAyA' arthamAM churita na0 kApa; kApo 'chAyam' thAya che) (2) pratibiMba (3) churI, chUrikA, chUrI strI0 charI; cappu kAMti; teja (4) sauMdarya ; zobhA (5) chaka vi0 pALelu (pazu) (2) zaheranI varNa; raMga (6) sAdRzya (7) bhramaH caturAI ke durguNavALaM bhAsa (8)prAkRtanuM saMskRta rUpAMtara chetR vi0 kApanAeM (2) dUra karanAraM Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanya 176 cheda puM0 kApaq - chedaq te (2) bhAga; cIravU te; bhAga pADavA te (5) bhAga; hisso (3) khaMDa ; TukaDo (4)dUra karavU TukaDo; khaMDa (6) dUra karavU te ; nAza te; aMta ; nAza (5)na hovU te - na rahe, karavo te [karanAruM i0 chedina vi0 kApanAru:toDanAeM:cIranAruM chedaka vi0 kApanAruM; bhAga -- khaMDa chedya vi0 chedavA - kApavA yogya ; kApI chedana vi0 kApanAeM; chedanAeM (2) - chedI zakAya tevaM nAza karanAraM (3) TukaDA karanAraM; cho 4 pa0 [chacati kApavU; kApI nAkhavU phADanAru (4)na0 kApa - chedaq te ; choTikA strI0 capaTI; capaTI vagADavI te ja vi0 (samAsane cheDe) janmelaM; utpanna thayelu;-thI pedA thayelaM;-mAMthI banelaM jaz 2 pa0 [jakSiti] khAvU ; khAI jarbu jagaccakSus puM0 sUrya jagaccitra na0 jagatanI adbhuta vastu (2) jagatarUpI Azcarya [jagadaMbA - durgA jagajjananI strI0 jagatanI mAtAjagat vi0 gatimAna; jaMgama (2) na0 duniyA; vizva (3)zarIra ; deha jagatI strI0 pRthvI (2) loko (3) vizva (4) eka chaMda jagatI na0 dvi0 va0 svarga ane pAtALa jagatIdhara puM0 parvata jagatIpati puM0 rAjA jagatIruha, puM0 vRkSa jagatIzvara puM0 rAjA jagatkartR puM0 jagatkartA paramezvara (2) brahmA [ane pAtALa jagattraya na0 svarga, mRtyuloka (pRthvI) jagatpati puM0 juo 'jagadIza' jagatyadhIzvara puM0 rAjA jagatsetu puM0 paramAtmA jagatsraSTra puM0 jagatano sarajanahAra (2) brahmA (3) ziva jagadaMbA, jagadaMbikA strI0 durgA jagadAtman puM0 paramAtmA / jagadAdhAra puM0 kALa (2) vAyu jagadAyu puM0 pavana jagadIpa puM0 sUrya jagadIza puM0 jagatano svAmI (viSNu; ziva) ziva (4)nArada (5)brahmA jagadguru puM0 paramAtmA (2) viSNu (3) jagadyoni puM0 paramAtmA (2) viSNu; ziva ; brahmA (3) strI0 pRthvI jagadvaMdya puM0 zrIkRSNa jagannAtha pu0 jagatano nAtha - svAmI (2) viSNu ; dattAtreya (3) jagannAthanI mUrti (purImA AvelI) (4) (dvi0va0) viSNu ane ziva [-Izbara; viSNu jaganivAsa puM0 jagatamA vyApI rahenAra jaganmAta strI0 durgA (2) lakSmI jagdha ('ad' tathA 'ja'na bhU0 kR0) vi0 khAdhala jagdhi strI0 bhojana; bhakSaNa jaghana na0 keDa; kamara; kUlo (2) lazkarano pAchalo - anAmata bhAga jaghanagaurava na0 (moTA) kulAno bhAra jaghanacapalA strI0 vyabhicAriNI (2) nRtyamAM capaLa strI jaghanya vi0 halakuM; niMdya (2) aMtima chellu (3) halakA kuLa ke padavALU (4) puM0 zUdra; aMtyaja Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaghanyaja 177 janitrI jaghanyaja puM0 nAno bhAI (2) zUdra janaka vi0 utpanna karanAru (2) puM0 jaTA strI0 bAvAo mAthe rAkhe che te ke pitA (3) videha - mithilAnA rAjA tevU kezanuM jhUDa (2) vaDavAI jevU mULa -sItAnA pitA jaTAjUTa puM0 jaTAno jUDo / janakatanayA, janakanaMdinI, janakasutA, jaTAdhara vi0 jaTA dhAraNa karanAru (2) janakAtmajA strI0 janakaputrI sItA puM0 zaMkara (3) tapasvI janacakSus na0 sUrya jaTAmaMDala na0 jaTAno jUDo janatA strI0 janma (2) janasamAja jaTAmauli puM0 jaTAno mugaTa janana vi0 utpAdaka (2) na0 janma; jaTAla vi0 jaTAvALu; jaTAdhArI (2) utpatti (3) utpanna karavU te jaTAnI peThe gUMthAyekheM jananI strI0 mAtA jaTi strI0 jaTA (2)vaDa (3) samUha janapada puM0 jAti ; prajA (2) deza; jaTin puM0 zaMkara (2) pIpaLo pradeza; rAjya (3) (pura - nagarathI jaTila vi0 jaTAdhArI; jaTAvALaM (2) UlaTuM) gAmaDAno bhAga; deza aTapaTuM; gUMcavAyelu (3)puM0 ziva (4) janapravAda puM0 aphavA; lokokti janayitR vi0 utpanna karanAruM (2) puM0 jaTI strI0 juo 'jaTi' pitA (3) brahmA jaThara vi0 kaThaNa (2) gharaDu; vRddha (3) janayiSNu puM0 utpanna karanAra bAMdhelaM (4) puM0, na0 peTa; udara (5) janaloka pu0 sAta lokamAMno pAMcamo garbhAzaya (6) bakhola ; aMdarano bhAga janavAda puM0, janazruti strI0 aphavA; jaTharAgni puM0 khAdhelaM pacAvanAro lokokti (2) ALa ; kalaMka jaTharano agni - jaTharanI zakti janasaMbAdha vi0 lokonI bhiiddvaalN| jaDa vi0 ThaMDu; akaDAI gayelaM (2) janasthAna na0 daMDakAraNyano eka bhAga nizcala ; stabdha (3) mUrkha; ThoTha janaMgama puM0 cAMDAla / jaDatA strI0, jaDatva na0 ALasa ; kAma janA strI0 janma ; utpatti tivaM karavAno aNagamo (2) mUrkhapaNuM; janAkIrNa vi0 loko ToLe vaLyA hoya bevakUphAI (3) mUrchA; bebhAnapaNu janAtiga vi0 asAmAnya'; alaukika jaDiman puM0 jaDatA; ThaMDApaNuM (2) janAdhipa puM0 rAjA mUrkhatA; bevakUphAI (3) mUrchA janArNava puM0 moTo janasamudAya ; kAphalo jaDIkR 8 u0 jaDa, hilacAla vinAnuM janArdana puM0 viSNu ; kRSNa ke mUchita banAvI devU janAMta pu0 nirjana sthAna (2) pradeza jatu na0 lAkha (2) aLato (3) yama (4) saMmukhatA; sAnnidhya jatugaha na0 lAkha vagerenuM banAveluM ghara janAMtikam a0 bIjA na sAMbhaLe tema; (pAMDavone saLagAvI mUkavA) eka bAjue (nATakamAM) jatru na0 hAMsaDInuM hADakuM; hAMsaDI / jani strI0 janma ; utpatti (2)mAtA jan 4 A0 [jAyate ] janma; utpanna janita vi0 janmela (2) janma ApelaM thae~ (2) Ugag; phUTavU (3) banavU (3) banelaM; thayelaM jana puM0 prANI; manuSya ; vyakti (strI janita puM0 pitA ke puruSa) (2) loko; janasamudAya janitrI strI0 mAtA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janI 178 jarAyu janI strI0 juo 'jani japamAlA strI0 japa karavAnI mALA janus na0 utpatti; janma (2) jIvana japA strI0 eka phUlachoDa; tenuM phUla janauva puM0 lokonuM ToLaM japya vi0 japa karavA yogya (2) puM0, janmakIla puM0 viSNu na0 japa; japano maMtra janmakuMDalI strI0 janmapatrikA jabh 1 A0 bagAsuM khAvaM janmatithi puM0, strI0, janmadina na0, jam 1 pa0 bhojana karavU ; jamavU janmadivasa puM0 janmano divasa jamadagni puM0 parazurAmanA pitA janman na0 janma ; utpatti (2) AyuSya; jamana na0 khAvaM te jiMdagI (3) pitA; janma ApanAra jaya puM0 vijaya ; jIta; phateha (2) nigraha janmapAdapa puM0 vaMzavRkSa ; vaMzAvaLI (iMdriyAdino) (3) sUrya (4) iMdrano janmabhAj puM0 janmelaM te ; prANI putra; jayaMta (5) yudhiSThira (6) viSNuno janmabhASA strI0 svabhASA; mAtRbhASA dvArapALa (7) arjuna (8) mahAbhAratajanmabhUmi strI0 svadeza; vatana nAma (9)jayajayakAra (10)vIrarasa janmabhUt puM0 jao 'janmabhAj' jayakuMjara puM0 vijayI nIvaDelo hAthI janmasAphalya na0 janmanI saphaLatA; jayamaMgala puM0 rAjAne savA mATeno kRtakRtyatA uttama hAthI janmahetu puM0 janmanuM kAraNa jayalakSmI strI0 vijayanI devI janmASTamI strI0 zrIkRSNanI janmatithi jayalekha puM0 vijayano dastAveja - zrAvaNa vada AThama jayazabda puM0 jayajayakAra; cAraNo vaDe janmAMtara na0 punarjanma ; bIjo janma (2) karAto 'jaya' evo pokAra paraloka janmamAM karelu jayazrI strI0 vijayanI devI janmAMtarIya vi0 bIjA janmanu; bIjA jayastaMbha puM0 vijaya ke jItanI yAdagIrI janmAMdha vi0 janmathI AMdhaLaM mATe Ubho karelo staMbha janmin puM0 prANI jayaMta vi0 vijayI (2)puM0 iMdrano putra janya vi0 utpanna thayelaM; janmelaM (2) jayA strI0 durgA (samAsane aMte) -vaDe pedA thayelaM; jayin vi0 vijayI; phatehamaMda (2) -mAMthI janmelaM (3) jAti, vaMza ke manohArI; cittAkarSaka kuTuMbaD (4)puM0 varano saMbaMdhI, mitra ke jayya vi0 jItavA yogya (2) jItI sAthI (5) sAmAnya mANasa (6) na0 zakAya evaM janma ; utpatti (7) janmeluM te (8)deha jaraTha vi0 vRddha; jIrNa (2) kaThaNa; (9) yuddha; laDAI (10)prajA; loka karkaza (3) vikasela; paripakva janyA strI0 mAtAnI sakhI (2)kanyAnI jarat vi0 vRddha; jIrNa; azakta sakhI (3) hATa (4) loka jaratikA, jaratI strI0 vRddha strI japa 150 japavU; manamA bolavU; raTavU jaradgava puM0 vRddha baLada (2) maMtrano jApa karavo jipavI te jarA strI0 vRddhAvasthA; ghaDapaNa japa puM0 maMtra ityAdinuM raTaNa (2) mALA jarAjIrNa vi0 vRddhAvasthAthI azakta japat puM0 tapasvI jarAyu na0 sApanI kAMcaLI (2) garbhAzaya japana na0 japa; japa karavo te (3) garbhane voTIne rahetuM pAtaLU paDa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAyuja 179 javA jarAyuja puM0 garbhAzayamAMthI utpanna thatuM jalavAhaka puM0 pANI bharanAro prANI (manuSya, pazu vagere) jalAya, jalazayana, jalazAyin puM0 jarita vi0 vRddha; azakta viSNu taLAva; jaLAzaya jarjara, jarjarita vi0 vRddha (2) jIrNa jalasthAna na0, jalasthAya puM0 sarovara; thayelu (3) pIDita; trasta; ghAyala jalAkara puM0 jharo jala vi0 jaDa; bevakUpha jalAgama puM0 varSARtu jala na0 pANI jalAtyaya puM0 zarada Rtu jalakukkuTa puM0 jaLakUkaDI jalAdhipa puM0 jaLano deva - varuNa jalakeli puM0, strI0 pANImAM ke pANI jalAI vi0 bhInuM (2)na0 bhInuM vastra vaDe ramavU te aMjali jalAvarta puM0 pANI- vamaLa - bhamaro jalakriyA strI0 pitRone apAtI jalAzaya vi0 jaLamAM sUnAeM - ArAma jarapIDA strI0 dhuo 'jalakeli' karanAru (2) mUrkha; bevakUpha (3) puM0 jalacara, jalacArin puM0 jaLacara prANI sarovara; taLAva; samudra (4)mAchalaM jalaja vi0 pANImAM janmelaM - utpanna jalAzraya pu0 taTAva (2) pANImAM bAMdhelu thayelu (2) puM0 jaLacara prANI; mAchaluM ghara pitRone apAtI jalAMjali (3) caMdra (4)zevALa (5)puM0,na0 zaMkha jalAMjali puM0 pANInI aMjali (2) jalajaMtu puM0 mAchalaM vagere jaLacara prANI jalakA strI0 jaLo jalajIvina puM0 mAchImAra jaleza puM0 varuNa jalataraMga puM0 pANI, mojeM jalezaya puM0 viSNu jalada puM0 megha; vAdaLa jalezvara puM0 varuNa jaladAgama puM0 varSARtu jalokA, jalaukA strI0 jaLo jalavara puM0 megha (2) samudra jalpa 150 bolavU; vAta karavI (2) jaladhi puM0 samudra (2) eka saMkhyA baDabaDavU; aspaSTa bolavU (ekaDA upara paMdara mIMDAM jeTalI) jalpa puM0 kathana; vAtacIta (2) bakajaladhija puM0 caMdra vAda (3)tattvanirNayanI icchAthI nahi jalanidhi puM0 samudra paNa parapakSa-khaMDana ane svapakSa-maMDananI jalapaTala na0 megha; vAdaLa icchAe karelo vAda (nyAya0) jalapradAna na0 pUrvajone jalAMjali jalpaka vi0 bola bola karanAru (2) jalaprapAta puM0 dhodha bakavAda karanAraM jalamuca puM0 megha; vAdaLaM jalpana vi0 bolatuM (2) bakavAda karatuM jalayaMtra na0 pANIno phuvAro (2) reMTa (3) na0 kathana (4) bakavAda jalayaMtramaMdira na0 pANImAM bAMdhelaM jalpita vi0 bolelaM; kahelu (2) na0 athavA phavArAvALaM makAna ; grISmagRha vAtacIta (3) bakavAda jalayAtrA strI0 dariyAI musApharI java puM0 tvarA; utAvaLa; vega jalayAna na0 naukA; vahANa javana vi0 vegIlaM; jhaDapI (2) na0 jalarAzi puM0 mahAsAgara; samudra tvarA; vega jalaruha, (ha) na0 kamaLa javanikA, javanI strI0 paDado; caka jalavAha puM0 megha (2)pANI bharanAro javA strI0 juo 'japA' Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javin 180 jAti javin vi0 jhaDapI; vegIla (3) auSadhopacAra jahat vi0 tajatuM; choDI datuM jaMbhadviSa, jaMbha dina, jaMbharipu puM0 iMdra jahatsvArthA, jahallakSaNA strI0 eka jaMbhA strI0 bagAeM jAtanI lakSaNA,jemAM zabdanA vAcyA jaMbhAri puM0 iMdra [jAgatA rahe te rthano tyAga thato hoya che (vyA0) jAgara puM0, jAgaraNa na0 jAgavU te; jaha na puM0 eka prAcIna rAjA (teNe jAgarUka vi0 jAgatuM; sAvadha gaMgAne putrI tarIke grahaNa karI hatI) jAguDa puM0 jenuM kesara vakhaNAya che te jaha nukanyA, jaha nutanayA strI0 gaMgA deza (2) na0 kesara jaMga puM0 yuddha; laDAI jAga 2 pa0 jAgavU (2) sAvadha rahevU jaMgama vi0 (sthAvarathI UlaTuM) gatizIla; jAgrat vi0 jAgatu (2) sAvadha khasI zake tevU (2) sajIva prANIo jAghanI strI0 sAthaLa (2) pUchaDI saMbaMdhI (3) na0 bIje ThekANe laI jaI jAjina vi0 yoddho; laDavaiyo zakAya tevI vastu jAThara di0 jaTharatuM; peTana (2) puM0 jaMgala vi0 ujjaDa ; verAna ; nirjana (2) pAcanazakti (3) chokaro na0 araNya ; vana; jhADI jADaya na0 jaDatA; mUrkhapaNuM jaMghA strI0 jAMgha; sAthaLa jAta ('jan'na bhU0 kR0) vi0 janmela; jaMghApatha puM0 rastAnI bAjue pagapALA utpanna thayelaM (2) puM0 chokaro; beTo cAlavA mATeno bhAga; 'phUTapAtha' (3) prANI (4) na0 janma; utpatti jaMghAbala na0 nAsI jaLU te (5)varga ; jAti ; samUha (6) baalk| jaMjapUka puM0 atizaya japa karanAruM jAtaka vi0 janmeluM (2)puM0 navaM janmelu jaMta paM0 prANI (2) jIvAtmA (3) loka; bALaka (3) na0 janmapatrI (4) janma janatA (4) tuccha koTIprANI samaye karavAmAM Avato saMskAra jaMtumatI strI0 pRthvI jAtakarman na0 'jAtaka' (saMskAra) jaMpatI puM0 dvi0 va0 daMpatI jAtakautUhala vi0 tIvra icchAvALaM jaMbAla puM0 kAdava (2) lIla jAtapratyaya vi0 vizvArA utpanna thayo jaMbAlinI strI0 nadI hoya tevU jaMbIra puM0 bijorAnaM jhADa jAtapreta vi0 janmalaM ane marI gayelaM jaMbu strI0 jAMbuDAnuM vRkSa (2) jAMbu jAtamanmatha vi0 premamAM paDelaM jaMbuka puM0 ziyALa (2)nIca manuSya / jAtamAtra vi0 taratanuM janmelu jaMbukhaMDa, jaMbudvIpa puM0 meru parvatanI Aju- jAtarUpa vi0 suMdara; tejasvI (2) na0 bAju AvelA sAta khaMDomAMno eka sonuM (3) nagnAvasthA / (jemAM bhAratavarSa Avelo che) jAtavAsaka na0 juo 'jAtavezman' jaMbha 1 A0 bagAsu khAeM jAtavedas puM0 agni -preraka0 nAza karavo; dUra karavU jAtavezman na0 suvAvaDIno oraDo jAtA strI0 putrI; dIkarI jaMbha puM0 jaDaq (ba0va0mAM) (2) dAMta jAti strI0 janma; utpatti (2) varNa ke (3) bhakSaNa; cAvaq te (4) iMdre mArelA nyAta tathA yoninA bhedasUcaka varga; eka rAkSasa, nAma (5) bagAsu samudAya (3) varganI judI judI vyaktijaMbha ka vi0 bhakSaNa karatuM; cAvatuM omAM rahelo samAna dharma (4) saptakanA (2) pu0 dagAbAja mANasa sAta svaromAMno dareka (saMgIta0) ___ Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtikSaya jAtikSaya puM0 punarjanmamAMthI mukti jAtidharma puM0 varNAzrama dharma; varNadharma jAtimat vi0 ucca kuLamAM janmeluM jAtimaha puM0 janmadivasano utsava jAtimAtra na0 mAtra janma (jAti) thI ja prApta thayelI sthiti ( karma thI nahIM ) jAtisaMpanna vi0 ucca kuLanuM jAtismara vi0 pUrvajanmanI sthiti yAda karI zakanAruM 181 jAtihIna vi0 nIca jAtinuM; adhama jAtI strI0 eka phUlanI vela ke tenuM phUla ( mAlatI ) [samudAya jAtIya na0 amuka prakAranAM vAsaNono jAtu a0 kadI paNa; jarA paNa ( 2 ) kadAcit ; kadIka; saMbhava che ke jAtudhAna puM0 rAkSasa jAtya vi0 eka ja jAtinuM ; saMbaMdhI (2) kulIna (3) suMdara, manohara jAtyaMdha vi0 janmathI ja AMdhaLaM jAnakI strI0 janakaputrI - sItA jAnapada puM0 gAmaDiyo ( 2 ) deza; gAmaDAM bagere vALo bhAga (3) prajAjana jAni strI0 jAyA; patnI ( bahuvrIhi samAsane cheDe 'jAyA' ne badale ) jAnu na0 DhIMcaNa; ghUMTaNa jApa puM0 japa maMtra japavo te jApaka vi0 japa karanAruM ( 2 ) japane lagatuM; japathI maLeluM (putra) jAmadagnya puM0 parazurAma ( jamadagnino jAmA strI0 putrI ( 2 ) putravadhU jAmAtR puM0 jamAI jAmi strI0 bahena (2) putrI ( 3 ) putravadhU ( 4 ) najIkanA sagapaNavALI strI jAmitra na0 lagnathI sAtamuM sthAna ( jyo0 ) ( potAnI patnInI bAbatamAM bhAvi sadbhAgya sUcave ) jAmeya puM0 bhANeja jAyA strI0 patnI; bhAryA saM. ga- 12 jAMbUnada jAyApatI puM0 dvi0 va0 patipatnI; daMpatI jAra puM0 parastrIno premI; yAra jAraja puM0 vyabhicArathI janmelo putra jAraNa na0 jIrNa karavuM te (2) jIrNa karanAra vastu ke maMtra prayoga jAriNI strI0 vyabhicArI strI jArUthya vi0 prazaMsApAtra ( 2 ) jemA dakSiNAdi khUba apAtAM hoya tebuM jAla na0 paMkhI, mAchalAM vagere pakaDavA mATenI jALa (2) karoLiyAnuM jALu (3) jALIvALaM bakhtara ( 4 ) bhItamAMnu jALiyu; bArI (5) samUha; samudAya (6) iMdrajALa (7) aNavikasyuM phUla jAlaka na0 juo 'jAla' (2) vALamAM paravAnuM eka ghareNuM jAlakarman na0 mAchImArano dhaMdho jAlakAraka puM0 karoLiyo jAlagrathita vi0 jALAthI joDAyeluM ( paMjAnI AMgaLIo i0 ) jAlapAda ( - da) puM0 jALAthI joDAyelA ganA pajAvALu prANI (jemake, bataka) jAlAkSa puM0 nAnuM jALiyuM; gavAkSa jAlika puM0 mAchImAra (2) zikArI (3) Thaga; zaTha ( 4 ) karoLiyo ( 5 ) prAMtano sUbo (6) madArI; jAdugara jAlikA strI0 jALa (2) sAMkaLI vALu bastara (3) jaLo (4) loDhuM (5) karoLiyo ( 6 ) vidhavA strI ( 7 ) jALIdAra burakho (8) samUha jAlma vi0 krUra; ghAtakI ( 2 ) avicArI (3) puM0 cora; zaTha (4) nIca - pAmara mANasa jAlmaka vi0 nIca; halakuM jAhnavI strI0 gaMgAnadI jAMgala vi0 jaMgalI ( 2 ) na0 zikAra karI ANeluM mAMsa jAMbUnada vi0 sonAnuM (2) na0 sonuM (3) sonAnuM ghareNuM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jIvanmukti ji 150 jItavaM;harAvaq (2) caDiyAtA niyodhin vi0 aprAmANika rIte thae~ (3) jItIne meLavaq (4) nigraha laDanAruM (2) puM0 bhIma karavo; saMyamamA rAkhavU jimita vi. vAMku vaLelU - vALelaM jigISA strI0 jItavAnI icchA (2) jihva puM0, jihvA strI0 jIbha spardhAharIphAImAM Utarelu jihvAlaulya na0 jIbhanI lolupatA jigISu vi0 jItavAnI icchAvALU (2) jIna vi0 vRddha; jIrNa (2) puM0 jighatsA strI0 khAcAnI icchA; bhUkha cAmaDAnI kothaLI jighAMsA strI0 mArI nAkhavAno irAdo jImUta puM0 megha ; vAdaLa jighAMsu vi0 haNavAnI icchA rAkhanAlaM jIrNa ('ja'- bhU0 kR0) vi0 jUnU ; prAcIna (2) puM0 zatru [icchA (2) ghasAI gayelaM; phATI gayelaM jighRkSA strI0 pakaDavAnI- levAnI (3) pAcana thayelaM jijJAsA strI0 jANavAnI icchA jIrNoddhAra puM0 jIrNa thayelA maMdira jijJAsu vi0 jANavAnI icchAvALu vagerene pharI samarAvaq te jit vi0 (samAsane cheDe) jItanAeM jIva 150 jIvavaM (2) sajIvana tharbu jita ('ji'nuM bhU0 kR0) vi0 jitAyelaM: (3)-nA vaDe nirvAha calAvavo / tAbe karelu (2)jItIne meLaveluM (3) jIva vi. jIvatuM; hayAta (2)puM0 prANa -thI vaza thayelaM (4) na0 vijaya (3) jIvAtmA (4) jIvana ; AyuSya jitakAzi puM0 dRDha mUThI - mukko (5) prANI (6) vyavasAya; dhaMdho jitakAzin vi. vijaya vaDe zobhataM; jIvaka vi0 jIvatuM (2) -nA vaDe vijayonmatta jitazrama vi0 na thAke tevU AjIvikA calAvatuM (3)lAMbo vakhata jIvatuM (4)puM0 prANI (5)nokara (6) jitAtman, jiteMdriya vi0 jAta upara bauddha bhikSu (7) gAruDI (8) vyAje ke iMdriyo upara vijaya meLavanAeM; nANAM dhIranAra zAhukAra AtmanigrahI jitvara vi0 jIta meLavanAeM; vijayI jIvajIvaka puM0 cakora pakSI jina vi0 vijayI (2) puM0 bauddha ke jIvat vi0 jIvatuM jaina saMta (3) viSNu jIvadhAnI strI0 pRthvI jIvana vi0 sajIvana karanAruM (2) puM0 jiSNu vi0 vijayI (2) -nA karatAM paramAtmA; parabrahma (3) na0 jIvaq te caDiyAtuM (samAsane cheDe) (3) puM0 (4)AyuSya; jiMdagI(5) jIvana-zakti; sUrya ; iMdra ; viSNu; arjuna prANa (6) pANI (7) AjIvikAnuM jihAna vi0 jatuM; -nI tarapha jatuM (2) sAdhana (8) sajIvana karavU te meLavatuM; pAmatuM jIvanikAya puM0 jIvadhArI prANI jihma vi0 vakra; vAMku (2) kapaTI;kuTila; jIvanIya vi0 nirvAhopayogI (2) apramANika (3) maMda; susta (4) jhAMkhaM; __ jIvavA yogya (3) na0 pANI (4) aMdhAriyu(5) na0 kapaTa; apramANikatA tAjaM dUdha [AjIvikA jihmaga vi0 vAMkuMkuM janAru (2) dhIme jIvanopAya puM0 nirvAhanuM sAdhana; cAlanAru (3) puM0 sApa jIvanmukta vi0 chate dehe mukta thayelaM jihmagati vi0 vAMkuMkuM cAlanAraM jIvanmukti strI0 jIvanmukta dazA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvaputrA trayer strI0 jeno putra jIvato hoya tevI strI [prANIo jIvaloka puM0 mRtyuloka ( 2 ) jIvatAM jIvazeSa vi0 mAtra jIva ja bAkI rahe manAsI chUTe luM [hoya tevI strI jIvasU strI0 jenAM badhAM bALako jIvatAM jIvaMjIva puM0 cakora pakSI jIvA strI0 dhanuSyanI paNacha ( 2 ) pRthvI (3) jIvana ( 4 ) AjIvikA jIvAtu puM0, na0 jIvana ; astitva (2) punarjIvana Apa - sajIvana karate jIvAtman puM0 jIvAtmA; jIva jIvAMtaka puM0 pAradhI; zikArI ( 2 ) khUnI; vadha karanAra jIvikA strI0 nirvAha; nirvAhasAdhana (2) jIvana (3) pANI jIvita ('jIv ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 jIvatuM; hayAta ( 2 ) sajIvana kareluM (3) na0 jIvana (4) AyuSya ( 5 ) nirvAha ; AjIvikA sAdhana jIvitajJA strI0 raktavAhinI; nADI jIvitanAtha puM0 pati jIvitavya jIvavA - jIvADavA yogya (2) na0 AyuSya; jIvana ( 3 ) jIvavAnI ke jIvatA thavAnI AzA jIvitasaMzaya puM0 prANasaMkaTa; jIvanuM jokhama ( 2 ) jIvavAnI anizcitatA jIvitAzA strI0 jIvavAnI AzA jIviteza puM0 pati premI ( 2 ) yamarAja jIvin puM0 ( ghaNuMkharu samAsane aMte ) jIvatuM ( 2 ) - nA vaDe jIvatuM (udA0 'zastrajIvin) (3) puM0 jIvatuM prANI jIvotsarga puM0 prANatyAga karavo te; jIva Apavo te 1 jugupsana na0, jugupsA strI0 Aropa; niMdA gALa; Thapako (2) aNagamo; tiraskAra bub 6 A0 saMtuSTa thavu; prasanna thavuM ( 2 ) 183 jaMha mya anukULa thavaM (3) gamabuM; bhogavavu; mANavuM (4) sevavuM (5) rahevuM; vAraMvAra javuM (6) 150, 10 u0 vicArakhuM; tarka karavo (7) tapAsavuM ( 8 ) tRpta thavuM juSa vi0 (samAsane aMte ) AnaMda pAmatu; rasa letuM (2) pAse jatuM ; sevatuM ( 3 ) pAmatuM; pahoMcatuM juSTa ( ' juS' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saMtuSTa; prasanna ( 2 ) seveluM ( 3 ) yukta (4) priya; anukULa ( 5 ) prazaMsAyeluM jUTa puM0 jaTA; kezasamUha jaMbha 1 A0 bagAsuM khAvuM ( 2 ) vikasavuM; khIla; phUlavaM ( 3 ) vistaravu; phelAvu (4) pragaTa thavaM; dekhAvuM jRMbha puM0, na0 bagAsuM khAvuM te (2) khIla te ; vikasa te jRMbhakAstra na0 UMghamAM nAkhanAra astra jRMbhaNa na0 bagAsu khAnuM te (2) (ALasa khAvA) avayavo lAMbA karavA te (3) khIla te (4) ghenamAM nAkhI devaM te (5) jRmbhakAstra jaMbhA strI0 juo 'jRmbha' jfbhakA strI0 bagAsuM bhita ( 'jaMbhU' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bagAsuM khAluM (2) khIlelaM; vikaseluM ( (3) paNacha utArI nAkheluM (4) na0 bagAsuM (5) khIlabuM - vikasavuM te 10 [ jarati ], 4 pa0 [ jIryati ], 90 [ nRNAti ], 10 u0 [jArayati - te ] jIrNa thavuM; vRddha thavu; karamAvu (2) nAza pAvuM ( 3 ) pacI javuM jetR vi0 vijayI; jItanAruM ( 2 ) puM0 vijetA jemana na0 jamavuM te [na0 vijaya jaitra vi0 vijayI ( 2 ) puM0 vijetA ( 3 ) jaina vi0 jaina matanuM anuyAyI jaivAtRka vi0 dIrghAyuSI ( 2 ) puM0 caMdra jaihamya na0 kuTilatA; vakratA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavaM joTiMga 184 jyotsnA joTiMga puM0 ziva (2) ugra tapasvI jJAneMdriya na0 jJAna grahaNa karanAra iMdriya joSa puM0 saMtoSa; tRpti sukhe; nirAMte (tvac, rasanA, cakSus, karNa ne ghrANa) joSam a0 cUpakIthI; chAnAmAnA (2) jJApaka vi0 jaNAvanAeM; kahenAlaM; rajU jJa vi0 jANanAeM; paricita (samAsane karanAruM (2) puM0 guru ; zikSaka (3) aMte) (2) DAhayuM (3) puM0 vidvAna rAjadarabArano eka adhikArI (je (4) jIvAtmA stuti Avedanapatra rajU kare che) jJapti strI0 jANavU te (2) buddhi (3) jJeya vi0 jANavA ke tapAsavA yogya jJA 9 u0 [jAnAti ; jAnIte jANavu; jyA strI0 dhanuSyanI paNacha paricita thaq (2) zodhI kADhaq (3) jyAni strI0 jIrNapaNuM; vRdvatA (2) samajavU; anubhavaq (4) kasoTI karavI; tajaq te (3) hAni / parIkSA thavI (5) oLakhaq (6) gaNavU; jyAyasa vi0 vadhAre moTaM ke caDiyAtuM jyAyiSTha vi0 uttama; zreSTha -preraka0 [jJApayati, jJapayati] jyeSTha vi0 sauthI moTuM (umaramAM) (2) jaNAva; jAhera karavU sauthI uttama ; zreSTha (3) puM0 moTo jJAta ('jJA'- bhU0 kR0) vi0 jANelaM; bhAI (4) jeTha mAsa samajelu (2) na0 jJAna jyeSThA strI0 moTI bahena (2) vacalI jJAti puM0 pitA(2)pitAtaraphano saMbaMdhI; AMgaLI (3) gaMgA nado (4) aDhAramuM pitrAI;te Akho varga (3) saguM mANasa / nakSatra jJAtibhAva puM0 sagAI; sagApaNuM jyotirmaya vi0 tArAona banelaM jAtibheda puM0 sagAMmAM kusaMpa jyotivid puM0 jyotiSI; joSI jJAtR vi0 jANanAruM; DAhayu; vidvAna jyotividyA strI0 jyotiSazAstra (2) jJAna na0 jANavU te; samajavU te (2) khagoLazAstra vidyA (3) brahmajJAna (4) khabara; jyotizcakra na0 rAzicakra mAhitI (5) bhAna; pratIti (6) jyotiSa puM0 jyotiSI; jopI (2) baddhizakti (7) abhiprAya; mata na0 jyotirvidyA jJAnakRta vi0 jANI brUjIne karelu jyotiSika puM0 joSI jJAnacakSus na0 jJAnarUpI AMkha jyotiSI strI0 tAro jJAnatas a0 jANI joIne; irAdApUrvaka jyotiSka puM0 graha, nakSatra, sUrya i0 jJAnada puM0 guru; AcArya AkAzanA tejasvI padArthamAMno dareka jJAnadA strI0 sarasvatI jyotiSmat vi0 tejasvI; prakAzita jJAnamaya vi0 jJAnarUpa ; jJAnanuM banelaM (2) tArA, graha vagerethI yukta jJAnayoga puM0 mokSa mATe jJAna-ciMtana jyotiSmatI strI0 rAtri rUpI sAdhanamArga jyotis na0 prakAza ; teja (2) vIjaLI jJAnavRddha vi0 jJAnamAM AgaLa vadhelaM; (3) graha, nakSatra vagere tejasvI padArtha jJAnamAM moTuM- zreSTha (4) jyotiSazAstra (5) sUrya ane jJAnitva na0 bhaviSya bhAkhavU te candra (dvi0 va0mAM) jJAnin vi0 jJAnI; DAhyaM (2) puM0 jyotiHzAstra na0 juo 'jyotirvidyA' bhaviSya bhAkhanAra; jyotiSI (3) jyotsnA strI0 cAMdanI; caMdraprakAza AtmajJAnI (2) caMdraprakAzavALI rAta Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 jyotsnI jyotsnI strI0 caMdraprakAzavALI rAta jvara 150 tAva Avavo; bImAra tharbu (2) AvezathI tapa, jvara puM0 tAva jvarita vi0 tAva vaDe bImAra thayelaM jvala 150 saLagaq; baLavU; prakAza (2) saLagI jaq; baLI jaq (3) baLatarA thavI jhillI jvalana puM0 agni (2) na0 baLavU - saLagaq te / jvalita ( 'jvala'nuM bhU0 kR0) vi. __ saLagelaM; saLagatuM (2) prakAzita / jvAla vi0 baLatuM; saLagatuM (2) puM0 jvALA; prakAza jvAlA strI0 jvALA; prakAza jvAlAmukhI strI0 jvALAmukhI parvata jhagati, jhagiti, jhaTiti a0 ekadama ; jaladI; jhaTa jhaNajhaNa na0, jhaNajhaNA strI0, jhaNatkAra puM0 raNakAra; khaNakhaNa avAja jhara puM0, jharA (-rI)strI0 jharo; jharaNaM jharjhara puM0 jhAMjha (vAdya) (2) kAMsIjoDa (3) DAkhalaM (4) netaranI soTI (5) kaLiyuga ajharin puM0 ziva saharI strI0 jhAMjha (vAdya) malA strI0 chokarI; putrI (2)pataMgiyu (3) taDako; prakAza ali strI0 sopArI kAMsIjoDa sallaka na0, jhallakI strI0 jhAMjha (2) sallarI strI0 jhAMjha (2) DAkhalaM sallo strI0 DAkhalaM aSa puM0 mAchalu (2) moTo matsya saSaketana, saSaketu puM0 kAmadeva; madana jhaSAMka puM0 kAmadeva ; madana jhaSodarI strI0 vyAsamuninI mAtA - satyavatI jhaMkAra puM0 guMjArava; gaNagaNATa jhaMkAriNI strI0 gaMgA jhaMkRta na0 juo 'jhaMkAra' jhaMkRti strI0 dhAtunAM ghareNAMnA jevo khaNakhaNATa jhaMjhA strI0 jhaMjhAvAta ; vAvAjhoDu (2) dhAtuno raNakAra; khaNakhaNATa jhaMjhAnila, jhaMjhAmarut, jhaMjhAvAta puM0 varasAda sAtheno vaMToLa / saMpa puM0, saMpA strI0 kUdako jhAMkArin vi0 karkaza avAja pedA karatuM sAMkRta na0 jhAMjharano jhaNakAra (2) jharaNAno avAja jhillI strI0 tamaru (2) jhAMjha (vAdya) (3) diveTa (4) sUryaprakAza [ja tAlusthAnIya anunAsika; A vyaMjanathI zarU thato zabda nthii|] Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 TaMka 10 u0 TAMko mAravo; sIvaq; joDavU (2) TAMkavRM; kotaravU TaMka puM0, na0 kuhADI; chINI (2) taravAra (3) taravAranaM myAna (4) Toca; zikhara (5)na0 calaNI sikko / TaMkaNa na0 TaMkaNakhAra TaMkazAlA strI0TaMkazALa TaMkAra puM0 dhanuSyano TaMkArava (2)bUma; pokAra; cIsa TaMkikA strI0 kuhADI TaMkRta na0 TaMkAra TaMga puM0 TAMga ; paga (2)pAvaDo; kodALI TaMgA strI0 TAMga; paga TiTTibha puM0 TiToDo (eka pakSI) TiTibhI strI0 TiToDI TippaNI (-nI) strI0 TraMkI noMdha; TIpa TIka 1 A0 jaq; pahoMcavaM; rhe| TIkA strI0 samajUtI ApavA karelu vivaraNa Thakkura puM0 mUrti ; pratimA; devatA(2) saMmAna darzAvavA pratiSThita mANasanA nAmane lagADAto zabda ThiThA strI0 jugArano aDDo Damara puM0 hullaDa; dhAMdhaLa Damaru puM0 eka vAdya; DAkhaluM Dayana na0 UDavU te (2)pAlakhI; DoLI DaMbara vi0 prasiddha;prakhyAta(2)0 samUha; samudAya (3) sAdRzya ; sarakhApaNuM (4) ADaMbara; dekhAva (5)moTo avAja uMbaranAman vi. ADaMbarI nAmavALaM DAkinI strI0 DAkaNa; strIpizAca DAtkRti strI0 juo 'DAMkRti' DAmara vi0 bhayaMkara (2) sadRza; anurUpa (suMdara) (3) puM0 hullaDano athavA utsavano ghoMghATa ; dhAMdhaLa DAMkRti strI0 ghaMTAnAda [bhikhArI DiDika puM0 citravicitra vezavALo DiDima puM0 Dhola (dAMDI pITavAno) DiDira, DiMDIra puM0 phINa DiMba puM0 hullaDa; daMgo; tophAna (2) bALaka; baccu (3) daDo; goLo (4) daDA jevo goLa phUla-guccha (5) bhayano ghoMghATa (6) zarIra; deha (7) ghUmato bhamaraDo Dibha puM0 chokaro; bALaka (2) pazunu baccu (3) phaNago; aMkura Dibhaka puM0 nAnuM baccu (2) bALaka DI 1 A0 UDavU (2) javaM DIna ( 'DI'na bhU0 kR.) vi0 UDelu (2) na0 UDavaM te DuDubha (-ma) puM0 jhera vinAno sApa Doma, DoMba puM0 eka halakI manAtI jAtino manuSya Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 tatastataH DhakkA strI0 moTuM ngaaeN| DhAla na0 prahAra - jhATako jhIlavAnuM cAmaDAnuM eka sAdhana DhuMDhana na0 DhUMDhavaM te DhuMDhi puM0 gaNapati Dhoka 1 A0 pAse javaM -preraka0 pAse lAvaq (2) rajU karavU; arpavU Dhokana na0 arpaq te (2) bakSisa ; lAMca Dhola puM0 Dhola; nagAru [Na mUrdhasthAnIya anunAsika; A vyaMjanathI zarU thato zabda nthii|] taka na0 chAza takrasAra na0 mAkhaNa tama 1, 5 pa0 cholavU; cIra (2) ghaDavU (cholIne) (3) ghAyala karavU / takSaka puM0 suthAra ke kaThiyAro (2) vizvakarmA (3) eka nAga / takSaNa na0 kApaq te ; cholavU te tagara puM0 eka vanaspati (2) na0 tenuM banatuM sugaMdhI cUrNa tajjJa vi0 --jANanAeM; vidvAna (2) puM0 DAhyo mANasa; tattvajJAnI taTa puM., na0 DoLAva; karADa (2) kinArA taTastha vi0 nadIkinAre AveluM (2) niSpakSa (3) bedarakAra; parAyu; niSkriya (4) puM0 mitra ke zatru nahi tevo- niSpakSa mANasa taTA strI0 juo 'taTI' taTAka puM0, na0 juo 'taDAga' taTAkinI strI0 moTuM taLAva taTAghAta puM0 kinArA ke bhekhaDa sAme prahAra karavo te taTinI strI0 nadI taTI strI0 bhekhaDa; kinAro (2) DhoLAvavALI bAju taD 10 u0 mAra; prahAra karavo (2) vagADaq (Dhola ; taMtuvAdya i0) taDAga puM0, na0 taLAva taDit strI0 vIjaLI taDitvat vi0 vIjaLI sAthenuM ; vIjaLI vALaM (2) puM0 vAdaLa; megha taDinmaya vi0 vIjaLI jevU camakatuM taDillatA strI0 phAMTAvALI vIjaLI taDillekhA strI0 vIjaLIno lisoTo tata ('tan'- bha0 kR0) vi0 patharAyelaM: vistRta (2) DhAMkelaM ; pAtharelu (3) kheMcelaM ; caDAvelu (dhanuSya) (4)na0 taMtuvAdya (5) puM0, na0 saMtAna tatas a0 tyAMthI; temAMthI (2) tyAM (3) tyArathI; pachIthI (4) tethI; te kAraNe (5) te uparAMta ; tenA karatAM vadhAre (6) to; to pachI tatastataH a0 ahIM tahIM (2) pachI national Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatastya 188 AgaLa cAlo; AgaLa zuM? (vAta- tatpUrvam a0 pahelI ja vAra karatuM cItamAM) tatprathama vi0 pahelI ja vAra te kAma tatastya vi0 tyAMnuM tatprathamam a0 pahelI ja vAra tataHkatham a0 paNa, to pachI zI rIte ? tatra a0 tyAM; te sthaLe (2)te prasaMge; tataHkim a0 tethI zaM? tethI zo te bAbatamA ThikANe ThekANe lAbha ? (2) pachI zaM? pachI tatra tatra a0 ahIM tahIM; dareka sthaLe ; tataHkSaNam, tataHkSaNAt a0 tarata ja tatratya vi0 te sthaLay; tyAMnuM tataHparam a0 taduparAMta tatrabhavat vi0 teozrI (gerahAjara tataHprabhRti a0 tyArathI mAMDIne vyaktine mATenuM mAnavAcaka saMbodhana) tatAmaha puM0 pitAmaha tatrabhavatI strI0 (gerahAjara) strIne tati sa0 nA0, vi0 teTalA (pahelI- __ mATe vaparAtuM mAnavAcaka saMbodhana bIjI vibhakti ba0 va0 nuM rUpa) tatrastha vi0 tyAMna; tyAM rahelu tati strI0 hAra; oLa ; samudAya tatsamanaMtaram a0 te pachI tarata ja tatkAla puM0 te samaya (2) vartamAna samaya / tathA a0 tema ; te pramANe ; A pramANe tatkAlam a0 tarata ja ; te pachI tarata ja (2) ane ; vaLI; tema ja (3) barAbara tatkSaNa puM0 vartamAna samaya (2)e jasamaya tema ja; sAce; kharekhara tatkSaNam, tatkSaNAt a0 tarata ja tathAgata vi0 tevI sthitimAM AvelaM; tattva na0 vastusthiti ; satya (2) sAcaM te sthiti pAmela (2) te jAtanaM (3) svarUpa (3) mULa tattva (4) brahma; puM0 gautamabuddha (4)jina ; kevaLa jJAno paramAtmA (5) zarIra tathA ca a0 ane vaLI (2)tema ja (3) tattvajJa vi0 tattvajJAnI evaM kahevAmAM AvyuM che ke| tattvajJAna na0 yathArtha jJAna (2) Atma tathApi a0 topaNa ; tema chatAM jJAna; parama tattva, jJAna tathAbhAva puM0 te dazA - sthiti (2) tattvatas a0 vAstavika rIte; yathArthapaNe satya svarUpa pAmelaM tattvazin,tattvadRz vi0 satya jANanAeM tathAbhUta vi0 te svarUpa, (2)te dazAne tattvanikaSanAvan puM0 satya jANavAnI tathAvidha vi0 tevaM (2) te prakArana kasoTI tathAvidham a0 te ja pramANe ; temaja tattvanyAsa puM0 viSNunI pUjAmAM maMtro- tathAvidhAna, tathAvata vi0 -e vidhi ccArapUrvaka judAM judAM aMgoe judI ke vratane anusaratuM judI mudrAo lagAvavAnI kriyA tathAhi a0 dAkhalA tarIke (2)tema ja tattvavid vi0 juo 'tattvajJa' tathaiva a0 te ja pramANe tattvazuddhi strI0 yathArtha jJAna- zodhana tathya vi0 yathArtha; sAcuM; kharaM (2) - nirNaya na0 satya; vAstavikatA tattvasaMkhyAna na0 sAMkhya siddhAMta tad sa0 nA0, vi0 te (puM0 prathamA tatvArtha puM0 satya; satya svarUpa ekavacanamA 'saH'; strI0 prathamA eka tatpara vi0 te pachInuM (2) atyaMta vacanamA 'sA'; na0prathamA eka vacanamAM utsuka ; tatparAyaNa ti pahelAMnu 'tat') (2) te - prasiddha (3)te ja; tatpUrva vi0 pahelI ja vAra banatuM (2) hatuM te ja (4) be vakhata vaparAtAM Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 tanmAtra 'aneka' evo artha thAya (udA0 'teSu tanaya puM0 putra; vaMzaja teSu sthAneSu') (5)na0 parabrahma (6) tanayA strI0 putrI A loka; A duniyA tanikA strI0 bAMdhavA mATenuM doraDuM tad a0 tyAM; te sthaLe (2) to; pachI taniman puM0 kRzatA; alpatA ; sUkSmatA (3) tyAre; te samaye (4) tethI; te tanu vi0 kRza; kSINa; dUba(c); pAtaLa kAraNathI (2) nAjuka (3) sUkSma (4) kSullaka; tadanaMtaram a0 tyAra pachI; tarata ja najIbuM (5) chIcharu (6) strI0 deha; tadanu a0 pachIthI; tyAra bAda zarIra (7) mUrti (8) svarUpa tadartha vi0 juo tadarthIya' tanucchada puM0 bakhtara tadartham a0 tethI karIne; te kAraNe; tanuja puM0 putra (2) zarIra uparano vALa te mATe hituvALU tanujA strI0 putrI tadarthIya vi0 te mATeneM; te ja artha ke tanutA strI0 kRzatA; sUkSmatA; alpatA tadarha vi0 tene yogya ; tene lAyakanuM tanutyaj vi0 zarIra choDatuM (maraNa tadavadhi a0 tyAM sudhI kALe) (2) sAhasI tadavastha vi0 e dazAne pAmelaM; e tanutyAga vi0 kaMjUsa (2) puM0 potAno sthitimAM mukAyelaM jIva jokhamamAM nAkhavo te tadaMta vi0 e-A pramANenA aMtavALU tanutra, tanutrANa na0 bakhtara tadA a0 tyAre; te samaye tanudhI vi0 alpa buddhivALU tadIya vi0 tenuM laganIvALU tanuprakAza vi0 jhAMkhA prakAzavALU tadekacitta vi0 temAM ja citta ke tanubhRt puM0 prANI; manuSya tadgata vi0 te tarapha vaLelaM temAM Asakta tanumadhya vi0 pAtaLI-nAjuka kamaravALU taddezya puM0 eka ja dezano - dezabaMdhu / tanuruha, (-ha) na0 vALa (2) pIche taddhita vi0 tene mATe sAraM - hitakara tanulatA strI0 nAjuka -pAtaLa zarIra (2) puM0 nAma, sarvanAma, vizeSaNa ke tanuvAra na0 bastara avyayane lAgIne navo zabda banAvato tanus na0 deha; zarIra pratyaya (vyA0) tana strI0 zarIra (2) avayava tadbhava vi0 temAMthI tha] - janmataM (2) tanakR 8 u0 ochu karavU; pAtaLu kara, saMskRtamAthI udbhavela (zabda) tanUja puM0 putra (2)pIchu tapa vi0 e ja svarUpay ke guNavALaM tanUjA strI0 juo 'tanujA' tadvat a0 tenI peThe; te pramANe tanUtApa puM0 dehakaSTa tadvid vi0 te jANanAraM (2) satya tanUdbhava puM0 juo 'tanUja' jANanAeM tanUdbhavA strI0 juo 'tanujA' tadvidha vi0 te prakAra tanUnapAt puM0 agni (2) na0 ghI tan 8 u0 vistAra; laMbAvaq; lAMbu tanUraha na0 zarIra uparano vALa (2) kara (2) pAthara; phelAvaQ (3) pAMkha ; pIchu (3) puM0 putra (4) vALa chAI devU; bharI kADhavU (4) utpanna tanmaya vi0 tallIna (2) tenuM banelaM karavaM; arpa (5) anuSThAna karavU (3) tenArUpa banelaM (yajJa i0 ) (6) racavu (pustaka i0) tanmAtra vi0 mAtra e ja; zuddha (2) (7) vALavU (dhanuSya) na0 mAtra te ja; mAtra eTalaM ja; bahu Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanvaMga alpa - tuccha (3) paMcamahAbhUtanuM zuddha sUkSma rUpa tanvaMga vi. nAjuka avayavavALaM tanvaMgI strI0 nAjuka -saMdara strI tanvI strI0 nAjuka -sukumAra strI tap 1, 4 pa0 prakAza ; tapa (2) saMtApa pAmavo; kaSTa veThavU; tapa karavu (3) tapAvaq; kaSTa Apaq tapa puM0 tApa; garamI (2) sUrya (3) grISma Rtu (4) tapazcaryA tapatI strI0 sUryanI putrI (saMvaraNanI patnI ane kurunI mAtA) tapana vi0 tapatuM; prakAzatuM (2) puM0 sUrya (3) na0 saMtApa ; duHkha tapanatanaya puM0 yama; karNa; sugrIva tapanadyuti vi0 sUrya jevU tejasvI (2) strI0 sUryaprakAza tapanasutA strI0 yamunA nado tapanIya na0 sonuM (tapAvIne zuddha karelu) tapatu puM0 unALo karavU te tapazcaraNa na0, tapazcaryA strI0 tapa tapas na0 prakAza (2) duHkha ; tApa (3) tapazcaryA (4) saptalokamAMno chacho loka (5) strI0 mAgha mahino tapasa puM0 sUrya (2) caMdra (3) pakSI tapasya puM0 phAgaNa mahino (2) arjuna tapasyA strI0 tapazcaryA tapasvin vi0 tapa karanAruM (2) bicAeM; bApaDaM (3) puM0 tapasvI tapasvinI strI0 tapa karatI strI (2) kaMgALa ke daridra strI tapaHsamAdhi puM0 tapazcaryA; tapazcaraNa tapaHsuta puM0 yudhiSThira tapAtyaya, tapAMta puM0 unALAno aMta - comAsAnI zarUAta tapodhana vi0 taparUpI dhanavALU; tapa svI (2) puM0 tapasvI taponidhi puM0 tapasvI tamoguNa tapobala na0 tapanuM baLa [banelaM tapomaya vi0 tapa AcaratuM (2) tapanuM tapobhUti puM0 tapasvI (2) paramAtmA taporAzi puM0 tapasvI (2) viSNu tapovana na0 tapa karavAne anukULa evaM upavana; tapasvIovALaM pavitra vana tapovaddha vi0 atyaMta tapasvI tapta ('tap'- bhU0 kR0) vi0 tapelaM; ___ tapAvelu (2) duHkhI; saMtApa pAmelaM (3) Acarelu (tapa) tam 450 [tAmyati thAkI jaq (2) iccha, (3) pIDAvu (mana ke zarIrathI); jhUra (4) zvAsa rUMdhAvo / tama eka taddhita pratyaya ; nAma, ane vizeSaNane lAgatAM 'sauthI zreSTha ' evo artha batAve (udA0 suhRttama') tamasa na0 aMdhakAra (2)marchA; nidrA (3)ajJAna (4) krodha; moha; duHkha ; pApa; zoka (5) tamoguNa tamasa puM0 aMdhakAra (2) kuvo tamaskAMDa puM0, na0 bhAre aMdhakAra tamastati strI0 aMdhakArano phelAva tamasvinI, tamA strI0 rAtrI tamAm kriyApada ane avyayane 'sauthI sArI rIte'-e arthamAM lAgato taddhita pratyaya (udA0 pacatitamAm') tamAla puM0 kALI chAlabALaM eka vRkSa tamAlapatra na0 tamAlavRkSa, pAMdaDu (2) tamAlaphaLanA rasatho karAtuM tilaka tami strI0 rAtrI; aMdhArI rAta tamisa vi0 aMdhakAravALaM; kALaM (2)na0 aMdhakAra (3) krodha; moha tamitrapakSa puM0 kRSNapakSa tamizA strI0 rAtrI; aMdhArI rAtrI tamI strI0 juo 'tami' tamoguNa puM0 ajJAna-aMdhakAra (prakRtinA sattva, rajas, tamas -e traNa guNomAMno eka) (sAMkhya0) Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samonud 191 tarjanA tamonud (-da) puM0 sUrya (2) caMdra (3) tarAm kriyApada ane avyayane lAgatAM __ agni (4) dIpa 'bemAMthI vadhu sArI rote'-e arthamAM tamopaha vi0 ajJAna - aMdhakAra dUra __ lAgato taddhita pratyaya naukA karanAru (2) puM0 sUrya (3) caMdra tarAla, tarAMdhu puM0 sapATa taLiyAvALI tamomaya vi0 aMdhakArathI vyApta (2) tari strI0 naukA; nAva ajJAnamaya tariNI strI0, taritra na0, taritrI strI0 tamori puM0 sUrya (2) caMdra (3) agni naukA; hoDI taya 1 A0 jaq (2) rakSaNa karavU tarI strI0 juo'tari' / taya puM0 rakSaNa (2) rakSaka tarISa puM0 hoDI; machavo (2) samudra (3) tara eka taddhita pratyaya; vizeSaNa ane pravINa athavA yogya puruSa (4) svarga nAmane lAgatAM 'bemAM vadhu sAraM' evo (5) kAma ; dhaMdho (6) zobhA-zaNagAra artha batAve tara puM0 vRkSa tara vi0 oLaMganAeM; pAra karanAru tarukoTara na0 jhADanI bakhola (2) caDiyAtuM; jItanAru (3) puM0 tarakhaMDa puM0, na0 jhADanuM jhuMDa oLaMgavU - pAra karavU te (4) hoDI; tarajIvana na0 vRkSa- mULa tarApo (5) mArga (6) nUra; bhADu taruNa vi0 juvAna (2) navU; tAju; tarakSa (-kSa) puM0 eka hiMsaka jAnavara; kumaLU (3) taratamAM ja UgeluM (sUrya tarasa (2) vAgha i0) (4) taravarATavALaM; jIvatuM taraNa na0 oLaMgaq te [strI0 hoDI (5) puM0 yuvaka ; juvAna mANasa taraNi puM0 sUrya (2)hoDI; tarApo (3) taruNiman puM0 kizorAvasthA; juvAnI taraNitanayA strI0 yamunA nadI taruNI strI0 yuvatI; juvAna strI tarapaNya na0 hoDInuM nara tarutala na0 jhADanAM mULa pAsenI jagA tarala vi0 capaLa; caMcaLa (2)asthira; tarumaMDapa puM0 jhADonI ghaTA - maMDapa kSaNika (3) camakatuM; prakAzita (4) tarka 10 u0 kalpanA karavI; aTakaLa pravAhI (5) puM0 kaMThIno madhya-maNi karavI; anumAna karavU (2)vicAraNA taralatA strI. caMcaLatA; capaLatA; karavI (3) mAnavaM; dhAraduM (4) irAdo asthiratA (2) camaka; teja karavo (5) nakkI karavU; khAtarI karavI taravAri puM0 taravAra taras na0 vega (2) baLa ; parAkrama tarka puM0 kalpanA; aTakaLa; anumAna (2) vicAraNA (3)nyAyazAstra (4) irAdo tarasa na0 mAMsa tarasvin vi0 jhaDapI; vegIlu (2) tarkavidyA strI0, tarkazAstra na0 nyAyabaLavAna; parAkramI zAstra; 'laoNjika' taraMga puM0 moju (2) graMthano bhAga; adhyAya takita vi0 tarka karelu; zaMkA karelu (3) ghoDA, ThekaDA bharatAM cAlavU te (2) carcelaM; vicAralaM taraMgiNI strI0 nadI tarku puM0, strI0 reMTiyAnI trAka taraMgita vi0 mojAMthI UchaLatuM (2) tarkha puM0 tarasa; eka hiMsaka prANI caMcaLa (3)na0 cakaLa vakaLa tharbu te tarja 150, 10 u0 dhamakI ApavI(2) taraMDa puM0, na0, taraMDA, taraMDI strI0 Thapako Apavo (3) tiraskAra karavo hoDI; tarApo tarjana na0, tarjanA strI0 dhamakI (2) Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarjanI 192 taMDi Thapako (3) zaramiMdaM karavU te ; pAchaLa tasthu vi0 sthAvara ; sthira pADI devu te (4) gusso taMca 7 pa0 saMkocAvaM; saMkucita karavU tarjanI strI0 aMgaThA pAsenI AMgaLI taMDula puM0 cokhA (2) chaDelu dhAnya jita ('tarjuna bha00) vi0 dhamakA taMti strI0 paMkti; hAra (2) dorI; velu (2)Thapako apAyelu (3)zaramidaM doraDu (3) gAya (4) vaNakara karAyelaM (4) na0 dhamakI taMtipAla puM0 govALa (4)saMtati tarNa, tarNaka puM0 vAcharaDu taMtu puM0 tAMtaNo (2) doro (3) pAza tarpaNa na0 tRpta karavU te (2) tRpti; taMtuka puM0 doro; doraDu (samAsane aMte) saMtoSa (3) roja karavAnA paMca taMtukITa puM0 rezamano kIDo mahAyajJomAMno eka-pitRyajJa taMtunAbha puM0 karoLiyo tarpita vi0 tRpta thayelaM taMtuvAdya na0 tAravALU vAdya tarSa puM0, tarSaNa na0 tRSA; tarasa (2) taMtuvAya puM0 karoLiyo (2) vaNakara icchA [abhilASAvALaM taMtra 10 u0 zAsana karavU; rAjya taSita, tarSula vi0 tarasyuM (2) calAvaq (2) vyavasthita rAkhaq taha, 150 IjA karavI (2) katala kara, taMtra na0 sALa (2) doro(3) hAra; oLa tahi a0 te samaye; tyAre (2) to; (4) mukhya muddo (5) siddhAMta (6) e bAbatamA parivAra (7) zAstra (8) adhInatA tala puM0 na0 taLiyu ; nIceno bhAga (2) (9) prakaraNa; bhAga (10) sAdhanA ke siddhi mATe maMtrataMtrAdinA prayoga sapATI (samAsane cheDe ghaNI vAra arthamAM nirUpato graMtha (11)kuLa ; vaMza (12) kazA pheraphAra vinA paNa vaparAya che; auSadha; tene lagato maMtra (13) vyavaudA0 'bhUtala') (3) jhADa ke koI paNa sthA; prabaMdha; niyamana (14) sainya vastunI nIceno bhAga; tenI chAyA ke Azaro (4) na0 araNya ; vana (5) (15) samUha (16) vastra (17) kuTuMbapoSaNa (18) zAsana; sattA hetu; mULa (6) taLAva (7) DAbA (19) kAMI paNa kArya karavAno sAco hAthe paherAtuM cAmaDA mojeM krama ke yukti talAtala na0 sapta pAtALomAMnuM cothu taMtraka puM0 dhoyA vinAnuM koraM vastra talina vi0 pAtaLaM; sUkSma (2)nIcegeM; taMtraNa na0 kuTuMbapoSaNa (2) zAsana; taLenu (3) na0 bichAnu; pathArI niyaMtraNa; prabaMdha talinodarI strI0 pAtaLI keDavALI strI taMtri strI0 taMtu; doro; tAra (2) talpapuM0,na0 zayyA; pathArI (2) patnI dhanuSyanI paNacha (3) vINA (3) minAro (4) saMrakSaka taMtrin vi0 taMtunu; taMtuvALU talpala na0 hAthInI pIThay hADakuM taMtrila vi0 rAjakAjamAM magna tallikA strI0 kuMcI taMtrI strI0 juo 'taMtri' taskara puM0 cora (2) (samAsane aMte) taMdrA strI0 ALasa ; sustI ; thAka (2) tuccha -tiraskAra pAtra (udA0 'jalada- UMghaNazIpaNuM thAkelaM taskara') (3) kAna taMdrAlu vi0 UMghaNazI; taMdrAvALe (2) taskaratA strI0 corI (2) sAMbhaLavU te taMdri strI0 ALasa ; sustI; ghena (2) tasthivas vi0 Ubhelu; sthira; sthAvara thAka; mI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMdrita 193 tAra taMdrita vi0 juo 'taMdrAlu' sUrya (3) grISma Rtu (4) na0 taMdrI strI0 juo 'taMdri' saMtApavU te (5) mUMjhavaNa (nATakamAM) tAjika (-ta) puM0 IrAnano vatanI (2) tApanIya vi0 sonA-; sonerI uttama ghoDAnI eka jAta tApasa vi0 tapa ke tapasvI saMbaMdhI (2) tATasthya na0 taTasthapaNu puM0 tapasvI tATaka puM0 kAne paheravAnuM moTuM eriMga tApasaka puM0 kharAba tapasvI tADa puM0 prahAra; mAra (2) avAja; tApasI strI0 tapasvinI nAda (3) ghAsanu pULiyu (4) parvata tApasya na0 tapasvIpaNuM tADana na0 mAra te; mAra tApiccha puM0 tamAla vRkSa ke tenuM phUla tADanI strI0 cAbuka / tApita vi0 saMtapta tADi strI0 tADavRkSa (2) eka AbhUSaNa tApin vi0 tApa - pIDA utpanna karatuM tADita ('taD'- bhU0 kR0) vi0 mArelu tApI strI0 tApI nadI (2) yamunA tADI strI0 juo 'tADi' / tAma puM0 glAni ke bhaya Ubho karanAra tADyamAna vi0 marAtuM; haNAtuM vastu (2) doSa (3) glAni tAta puM0 pitA (2) putro, ziSyo tAmara na0 pANI (2) ghI vagerene saMbodhavAmAM vaparAto premadarzaka tAmarasa na0 rAtuM kamaLa / zabda (3) pUjyone ke vaDIlone tAmarasI strI0 kamaLovALI taLAvaDI lagADAto saMmAnasUcaka zabda tAmasa vi0 aMdhakAramaya (2) tamotAti puM0 dIkaro; vaMzaja (2) strI0 guNI (3) ajJAnI (4) durguNI; duSTa satata cAlu rahevU te; paraMparA (udA0 tAmasika vi0 tamoguNa saMbaMdhI 'ariSTatAti') tAmisra puM0 krodha; dhikkAra; dveSa tAtkAlika vi0 eka ja samaye thanAruM (2) eka naraka (3) kRSNapakSa thayelu (2)taratanuM ja; te ja samaya tAmra vi. tAMbA- (2) tAMbAnA raMga tAttvika vi0 vAstavika; satya ; kharaM jevU lAla (3) na0 tAMbu (4) tAMbAnA tAtparya na0 hetu; matalaba (2) bhAvArtha jevo lAla raMga tAdarthya na0 samAna irAdo ke artha hovo tAmraka puM0 tAMbuM te (2) -ne uddezIne hovU te tAmrakAra, tAmrakuTTa puM0 kaMsAro tAdAtmya na0 samAnatA; ekarUpatA tAmragarbha na0 morathUthu tAdRkSa, tAdRza (-za) vi0 tenA jevU ja / tAmracUDa puM0 kUkaDo tAna puM0 taMtu; tAMtaNo (2) AlApa tAmrapaTTa puM0, tAmrapatra na0 tAMbA- patarUM (saMgIta0) (3) na0 vistAra (2) tenA parano lekha tAnava na0 kRzatA; alpatA; tanutva tAmraparNI strI0 malaya parvatamAMthI tApa puM0 taDako; garamI (2) pIDA; nIkaLatI eka nadI (motI mATe mazahUra) duHkha; saMtApa tAmrAkSa puM0 kAgaDo (2) koyala tApatya puM0 kururAjA (2) arjuna tAmrAzman puM0 padmarAga maNi tApatraya na0 traNa prakAra- duHkha (AdhyA- tAmropajIvin puM0 kaMsAro tmika; Adhidaivika ; Adhibhautika) tAra vi0 UMcuM; tIvra (svara) (2) tApana vi0 prakAzita karatuM (2) puM0 dedIpyamAna; caLakatuM (3) puM0 motInI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraka 194 svacchatA ke pAradarzakatA (4) moTuM ke suMdara motI (5) taMtu; tAMtaNo (6) puM0,na0 graha athavA tAro (7) AMkhanI kIkI (8) na0 rU' (9) bIjakoSa (khAsa karIne kamaLano) tAraka vi0 tAranAeM; uddhAranAruM; rakSaNa karanAruM (2) puM0 sukAnI (3) tAro (4) kIkI [kIkI tArakA strI0 tAro; kharato tAro (2) tArakiNI strI0 tArAovALI rAtri tArakita vi0 tArAothI bharelu tAraNa vi0 uddhAranAraM; pAra laI janAru (2) na0 jItanAra te (3) uddhAranAra te tAraNi (-NI) strI0 hoDI; machavo / tAratamya na0 taphAvata; viziSTatA (guNa, pramANa, mUlya vagerenI sApekSatA ke caDhatA-utaratApaNuM) tArA strI0 graha ke tAro (2) kIkI tArAdhipa, tArApati puM0 caMdra (2) vAli (3) bRhaspati tArApatha paM0 AkAza; aMtarIkSa tArAmaitraka na0 AMkha maLatAM ja UbhI thatI prIti; Akasmika prema tArita vi0 pAra karelu ; uddhArelU tAruNya na0 juvAnI tAreya pR0 budhano graha (2) vAlino tArAthI thayelo putra - aMgada tAkika puM0 naiyAyika (2) tattvavettA tArbha puM0 kazyapa RSi [(4) pakSI tAr2yA paM0 garuDa (2) aruNa (3) ratha tArtIya, tArtIyIka vi0 trIcaM tAla puM0 tADavRkSa (2) tALI (3) phaDaphaDATa (jemake, hAthInA kAnano) (4) tAla Apavo te (saMgIta) (5) kAMsIjoDa (6) tALU (7) zaMkara (8) aMgUTho ane vacalI AMgaLI vacceno TUko gALo (9) UMcAI- amuka mApa tAMtava tAlaketu puM0 bhISma pitAmaha tAlapatra na0 tADapatra (lakhavA mATe vaparAtuM) (2) kAna, eka ghareNuM / tAlaphala na0 tADaphaLa [eka ojAra tAlayaMtra na0 tALaMkUcI (2) vADhakAparnu tAlavana na0 tADanuM vana tAlavRMta na0 paMkho tAlavya vi0 tAlusthAnI tAlApacara, tAlAvacara puM0 nartaka; naTa tAlika puM0 hAthano khullo paMjo (2) tALI (3) graMtha ke hastaprata bAMdhavAnuM DhAMkaNa tAlI strI0 eka jAtanotADa (2)tALI tAlIpaTTa na0 eka jAtanuM karNabhUSaNa tAlIvana na0 tADanuM vana tAlu na0 tALavU tAlusthAna vi0 tALavAnA pradezane lagatuM - tyAMthI uccArAtuM tAvaka, tAvakIna vi0 tAruM tAvat vi0 teTalaM; teTalaM moTuM; teTaluM vadhAre (2) tamAma; samUcuM (3) thoDaMka; jarA (4) a0 prathama; pahelAM (5). daramyAna; tyAM sudhI (6) hamaNAM ja; tarata ja (7) 'ja' (bhAra batAvavA) (8) kharekhara; nakkI (9) sarvathA; saMpUrNapaNe tAvatkRtvas a0 teTalI vAra (gaNatarI) tAvatphala vi0 evA phaLavALaM tAvanmAtram a0 teTalaM ja / tAvanmAtre a0 teTalA. sthaLe tAMDava puM0, na0 nRtya; nartana (2) zaMkararnu bhayaMkara nRtya (3) nRtyakaLA tAMDavita vi0 nacAvelaM; nAcatuM (2) josathI nAcatAM cakrAkAre pharatuM tAMta ('tam'- bhU00) vi0 thAkelaM (2) pIDita (3) karamAI gayelaM tAMtava vi0 taMtu - tAMtaNAnuM banelaM (2) na0 kAMtavUte; vaNavU te Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAMtrika tAMtrika vi0 taMtrazAstrane lagatuM (2) taMtra ke siddhAMtamAM pAraMgata ( 3 ) puM0 taMtrazAstrane mAnanAra tAMbUla na0 pAna (2) sopArI tAMbUlakaraMka puM0 pAnanI peTI tAMbUlavallI strI0 nAgaravela tAMbUlika strI0 taMboLI ; pAna vecanAro tAMbUlI strI0 nAgaravela tikta vi0 kaDavuM (2) tIkhuM (3) suvAsita ( 4 ) puM0 kaDavo svAda tiktagaMdhA strI0 rAI tiktataMDalA strI0 lIMDI pIpara tigma vi0 tIkSNa; ugra tigmakara, tigmatejas, tigmadIdhiti, tigmadyuti, tigmarazmi puM0 sUrya tigmAMzu puM0 sUrya ( 2 ) agni tija 1 A0 sahana karavuM ( 2 ) 10 u0 ke preraka 0 dhAra kADhavI ; tIkSNa karavuM (3) uzkeravuM; kSubdha karavuM titikSA strI0 sahanazIlatA; dhairya titikSu vi0 sahiSNu; sahanazIla ( 2 ) tajavAnI icchAvALUM titira puM0 tetara pakSI titIrSA strI0 taravAnI icchA titIrSu vi0 taravAnI icchAvALaM tittira, tittiri puM0 juo 'titira ' tithi puM0, strI0 cAMdramAsano koI paNa divasa ( dareka pakSamAM paMdara gaNAya ) tithipatrI strI0 paMcAMga tithipraNI puM0 caMdra tithI strI0 juo 'tithi' tiniza puM0 eka jhADa (sIsamanI jAtanuM) tim 1 pa0 bhInuM karavuM (2) 4 50 bhInuM thavuM ( 3 ) zAMta thavuM timi puM0 samudra ( 2 ) vahela - magara - maccha (3) mAchaluM timighAtin puM0 mAchI mAra timita ( 'tim ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bhInuM (2) nizcala ( 3 ) zAMta tiryak timidhvaja puM0 zaMbara rAkSasa timira vi0 aMdhakAramaya (2) puM0, na0 aMdhakAra ( 3 ) aMdhatva timirAri puM0 sUrya timiMgala puM0 (timine paNa gaLI jAya tevo) moTo magaramaccha timI strI0 juo 'timi' tirazcI strI0 pazunI mAdA tirazcIna vi0 trAMsu ; tIrachu; vAMkuM tiras a0 vAMkI rIte (2) gupta rIte; adRzya hoya ma bakhtara tiraskariNI strI0 paDado; burakho ( 2 ) adRzya thavAnI vidyA tiraskAra puM0 tucchakAra; anAdara ( 2 ) Thapako; gALa; niMdA (3) TaMkAI jabuM - adRzya thavuM te (4) chAtInuM [caDiyAtuM tiraskArin vi0 pAchaLa pADI detuM; tiraskR 8 u0 tiraskAra karavo ( 2 ) Thapako Apako; nidadhuM ( 3 ) DhAMkI deva, saMtADavu ( 4 ) caDiyAtA thavuM (5) dUra karavu; khaseDI mUkavuM tiraskRta vi0 tiraskAra pAmeluM (2) Thapako pAmeluM (3) gupta ; DhaMkAyeluM (4) pAchaLa pADI devAyeluM tiraskRti, tiraskriyA strI0 juo 'tiraskAra' 195 tirodhA 3 u0 adRzya tha; dekhAtA baMdha thaj (2) chupAvavuM ( 3 ) caDiyAtA thavuM ; pAchaLa pADI devu ( 4 ) harAvavuM ; jItavuM ( 5 ) khaseDavuM ; dUra karavuM tirodhAna na0 adRzya thavuM te (2) paDado; DhAMkaNa; burakho tirobhAva puM0 adRzya thavuM te tirobhU 1 pa0 adRzya thavuM tirohita vi0 adRzya thayelaM (2) saMtA Delu DhaMkAI gaye luM tiryaka a0 trAsuM tIrachu- vAMkuM hoya tema } Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryagyoni tiryagyoni strI0 pazuprANInI sRSTi tiryac, tithaMca vi0 tIrachu; trAMsu (2) vAMkuM (3) puM0,na0 pazu; jAnavara (4) paMkhI; pakSI tiyaMcI strI0 pazunI mAdA tila puM0 talano choDa; tala (2) koI paNa padArthano sUkSma kaNa (3) zarIra upara tala jevo DAgho tilaka puM0 suMdara phUlavALu eka jhADa (2) puM0, na0 cAMllo; TIkheM (3) samAsane aMte 'te te vargamAM zreSTha - zaNagArarUpa' -evA arthamAM vaparAya che / tilakA strI0 eka jAtano hAra tilakita vi0 tilaka karelu (2)zobhita tilakhali (-lI) strI0 talano khoLa tilapIDa puM0 ghANI pheravanAro; ghAMcI tilazaH a0 tala jevaDA nAnA aMzamAM tilottamA strI0 eka apsarA tilodaka na0 pitRtarpaNa arthe apAtuM tilayukta jala tiSThadgu a0 gAyo (dohavA mATe) sAMje UbhI rahe tyAre (saMdhyA pachI kalAka jeTale samaye) tiSya vi0 puSya nakSatramA janmeluM (2) bhAgyazALI; zubha (3) puM0 puSya nakSatra (4) na0 kaLiyuga titiDa pu0, titiDikA, titiDI, titilikA, titilI strI0 AmalI tIkSNa vi0 dhAravALu; tIvra (2) tI (3) garama (4) kaThora; kaDaka (5) tochaDu (6) hoziyAra; jozIla; utsAhI (7) pavitra; dhArmika; tapasvI (8) hAnikAraka; pratikULa tIkSNadhAra puM0 taravAra vALU tIkSNabuddhi vi0 hoziyAra; tIvra buddhitIkSNamArga puM0 taravAra tIkSNAMzu puM0 sUrya (2) agni tIra na0 kinAro (2) kora; korANa tIrita vi0 phaisalo ApelaM; cukAdo ApelaM (2) na0 samApti; paripUrNatA tIrNa ('tu'na bhU00) vi. oLaMgI gayelaM; tarI gayelu (2) caDiyAtuM (3) parAbhava pAmelu (4) nAhelaM; nAhavA UtarekheM tIrtha vi0 pavitra (2) tAranAru (3) na0 mArga; rasto; ghATa ; ovAro (4) jaLAzaya (5) yAtrA, dhAma ; puNyakSetra (khAsa karIne nadIne kinAre Avelu) (6) upAya ; sAdhana (7) pUjya ke pavitra mANasa (8) AcArya; guru (9) pradhAna; maMtrI (10) zikhAmaNa; bodha (11) yogya samaya (12) puM0 zaMkarAcArya saMnyAsIonA sthApelA dasa vargomAMno eka (13) saMnyAsInA nAma pAchaLa lagADAto mAnavAcaka zabda tIrthakara puM0 jainadharmano pravartaka (covIsa che) (2) sAdhu ; tapasvI (3) navo siddhAMta pravartAvanAra AcArya tIrthakAka puM0 lolupa manuSya (tIrtha sthAnanA kAgaDA jevo) tIrthacaryA strI0 tIrthayAtrA tIrthadhyAkSa puM0 juo 'tIrthakAka' tIrthabhUta vi0 pavitra ; pAvanakArI tIrthayAtrA strI0 tIrthanI yAtrA tIrtharAja puM0 prayAgarAja tIrtharAji (-jI) strI0 kAzI tIrthavAyasa puM0 juo 'tIrthakAka' tIrthakara puM0 juo 'tIrthakara' tIthika puM0 jAtrALu (2) tapasvI brAhmaNa (3) anya saMpradAyano anuyAyI ke AcArya karanAru) tIrthodaka na tIrthasthAna- jaLa (pavitra tIvra vi0 uSNa; tIkhaM; kaThora; duHsaha tu a0 (vAkyAraMbhe kadI na Ave) paNa; paraMtu (2) bIjI bAju - UlaTuM Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dukkhAra (3) have (4) pAdapUraNa arthe ke bhAra darzAvavA paNa vaparAya che tukkhAra, tukhAra puM0 vidhyamAM rahetI eka jAti (2) 'tukhAra' ghoDo tuccha vi. tucchakArane pAtra; mAla vagaranuM (2)najIvaM; alpa (3) kaMgALa ; dIna (4) tyajAyelaM tucchadaya vi0 dayAhIna tud 6 u0 mAravaM; IjA karavI (2) paroNAthI godAvaq (3) pIDavU tuda vi0 pIDatuM; duHkha detuM tunnavAya puM0 darajI tum 4,950 IjA karavI; mAravaM tumula vi0 ghoMghATavALa (2) bhayaMkara; dAruNa; ugna (3) gUMcavAyelu; kSubdha (4) puM0, na0 ghoghATa (5) yuddha tur strI0 vega; jhaDapa turaga puM0 ghoDo (2) mana ; vicAra turagin puM0 ghoDesavAra turaMga, turaMgaka puM0 ghoDo turaMgakAMtA strI0 vaDavA ; ghoDI turaMgavaktra puM0 kinara turaMgasAdina, turaMgin puM0 ghoDesavAra turAyaNa vi0 ni:spRha; niriccha (2) na0 eka prakArano yajJa (3) eka vrata turAsAha puM0 iMdra turi (-rI) strI0 sALavIno kAMThalo ke kUcaDo (2) pIMchI (citrakAranI) turIya vi0 cothu (2) cAra bhAganuM / banelaM (3) na0 cotho bhAga (4) turya avasthA (vedAMta0) turya vi0 co, (2)na0 cotho bhAga (3) (jAgrata, svapna, suSupti pachI) AtmAnI cothI avasthA- jemAM paramAtmA sAthe abheda thAya che (vedAMta0) tula 150, 10 u0 toLavU; mApavU (2) (manamAM)tulanA karavI; vicAra, (3) sarakhAmaNI karavI (4) UMcaM sudhAragaura kara(5) Teko karavo (6) zaMkA karavI (7) kasoTI karavI tulana na0 UMcu karavaM te; UMcakavU te (2) toLavU te; vajana (3) tulanA, sarakhAmaNI ke parIkSA karavI te / tulanA strI0 sarakhAmaNI (2) vajana karavU te (3) UMcaka, te (4) mUlya AMkavU te ; parIkSA- tapAsa karavI te tulasI strI0 tuLasIno choDa tulA strI0 vAjavU; trAjavAnI dAMDI (2) vajana; mApa (3) toLavU te (4) sAdRzya (5) tulA rAzi tulAkoTi (-TI) strI0 nupUra; kaDalaM tulAdAna na0 potAnA vajana jeTaluM sonu-rUpuMdAnamAM Apaq te tulAdhirohaNa na0 samAnatA; sarakhAmaNI tulApuruSa, tulAbhAra puM0 mANasanA vajana jeTalaM sonu-rU' (tulAdAna mATe) tulAmAna na0, tulAyaSTi strI0 trAjavAMnI dAMDI tulita vi0 toLelu (2) sarakhaM ; samAna tulya vi0 samAna; sarakhaM (2) yogya tulyakakSa vi0 samAna koTIna tulyanaktaMdina vi0 rAta ane divasano phera na samajatuM (2)sarakhAM divasa ane rAtavALaM tulyam a0 eka sAthe ja (2)samAnapaNe tuvara vi0 turuM (2) puM0 tuvera tuSa 450 saMtuSTa thaq; prasanna tharbu (2) zAMta tharbu (3) saMtoSa Apavo tuSa puM0 anAjanuM photalaM; DhUNasuM tuSAnala puM0 photarAMno agni (2) te vaDe aparAdhIne dehAMtadaMDa devAnI sajA tuSAra vi0 ThaMDaM; zItaLa (2)0 hima; barapha (3)jhAkaLa ; osa (4)ThaMDI tuSArakiraNa puM0 caMdra tuSAragaura vi0 barapha jevU zveta (2) barapha vaDe zveta thayeluM (3) puM0 kapUra Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuSArarazmi tuSArarazmi puM0 caMdra tuSArAdri puM0 himAlaya tuSita puM0 gaNadevatAno eka prakAra tuSTa ( 'tuS' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saMtuSTa tuSTi strI0 saMtoSa; prasannatA (2) tRpti tuhina vi0 zItaLa; ThaMDu (2) na0 barapha (3) jhAkaLa [baraphano kaNa tuhinakaNa puM0 jhAkaLanuM biMdu (2) tuhinayuti, tuhinarazmi puM0 caMdra tuhinAcala, tuhinAdri puM0 himAlaya tuhinAMzu puM0 caMdra tuMga vi0 UMcaM; unnata ( 2 ) mukhya; pradhAna (3) umra ( 4 ) puM0 parvata ( 5 ) UMcANa; UMcAI; Toca tuMgaman puM0 UMcAI tuMja puM0 rAkSasa tuMDa na0 mukha; moM ( 2 ) cAMca ( 3 ) sUMDha tuMda na0 peTa; phAMda cuMdaparimRj ( - ja ) vi0 peTa upara hAtha pheravyA karatu; edI tuMdi strI0, na0 peTa (2) DUMTI luMdika, tuMdita, tuMdina, tuMdibha, tuMdila vi0 moTA peTavALu phAMdavALaM (2) bharelu (3) moTuM dilita vi0 phAMdavALaM tuMba puM0 tuMbaDuM baru puM0 eka gAMdharva tuMbA strI. lAMbuM tuMbaDuM (2) tAMbaDI ; dUdhanuM vAsaNa tuMburu puM0 eka gAMdharva - tuMbaru tUNa puM0 bhAtho (bANano ) tRNamukha na0 bhAthAnuM moM tUNi puM0, tUNI strI0, tUNIra puM0, na0 bANa rAkhavAno bhAtho tUrNam a0 vegathI sUrya puM0 na0 eka jAtanuM vAdya 198 tUla pu0, na0, tUlaka na0 kapAsa tulakArmuka na0, tulacApa puM0 pIMjaNa tRSita tuladAham a0 rU baLe ke bALe tema tUladhanuSa na0 pIMjaNa tUlapIThI, tUlalAsikA strI0 trAka tUlasecana na0 kAMta te tulA strI0 kapAsano choDa (2) diveTa tUli strI0 citrakAranI pachI tUlikA strI0 citrakAranI pIMchI (2) "diveTa (3) rajAI (4) mUsa tulI strI0 kapAsa ( 2 ) diveTa (3) pachI ( vaNakara ke citrakAranI ) tUvara vi0 juo 'tuvara' tUSNIka vi0 cUpa; mUMguM tUSNIm a0 cUpakIthI; bolyA vinA tUM (bI) strI0 tuMbaDuM tRNa na0 ghAsa; khaDa (2) taraNaM (3) tuccha vastu (taraNA jevI) tRNagaNanA strI0 tRNa samAna gaNavuM te tRNadruma puM0 tADa (2) khajUrI (3) nALiyerI (4) sopArInuM jhADa tRNadhAnya na0 vAvyA vagara UgatuM dhAnya tRNAvarta puM0 vaMToLa [pArchu pADI devu tRNIkR 8 u0 taNakhalA jevuM gaNavuM (2) tRtIya vi0 trIbhuM [vibhakti tRtIyA strI0 trIja ( tithi) (2) trIjI tRd 1, 7 10 cIrakhuM; phADavuM (2) nAza karavu; vadha karavo tRp 4, 5, 6 pa0 tRpta thavuM; saMtuSTa thavuM ( 2 ) tRpta karavuM ( 3 ) 150, 10 u0 tRpta karavu; khuza karavuM tRpta ( ' tRp' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saMtoSa pAmelu ; dharAyeluM tRpti strI0 tRpta - saMtuSTa thavaM tRSu 4 pa0 tarasyA thavuM ( 2 ) utsuka Atura thavaM [AturatA; tRSNA tRSu ( - bA ) strI0 tarasa ( 2 ) atyaMta tRSArta vi0 tarasathI pIDAyelaM; tarasyuM tRSita ( 'tRS' nuM bhU0 kR0 ) vi0 tarasya (2) atyaMta utsuka Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRSNA tyavatalajja tRSNA strI tRSA (2) tIvra icchA taSNAkSaya puM0 zAMti; tRpti tRha 7 pa0, 10 u0, 6 pa0 mAravU; . mArI nAkhavU tuMha 6 pa0 mAravU; mArI nAkhavU tuMhaNa na0 mArI nAkhavU te ta 1 pa0 tarI javu; oLaMgavU (2) tara, (pANImAM) ., teja puM0 tIvratA (2) tIkSNatA; dhAra (3)jusso (4) prakAza tejana na0 vAMsa (2) dhAra kADhavI te (3) prajvalita karavU te (4)zastranI aNI ke dhAra tejanI strI0 sAdaDI (2)vALano guccho tejasa na0 tIkSNatA; dhAra (2) zaganI aNI (3) prakAza; uSNatA (4) tejasvitA; zobhA; sauMdarya (5) joma; utsAha; parAkrama (6) paMcamahAbhUtomAMnuM eka- agni (7)baLa ; prabhAva (8) vIrya (9) sattva; arka (10) adhIrAI; krodha (11) sUrya ke tevo bIjo AkAzano tejasvI padArtha tejasvin vi0 prakAzita (2) baLavAna; parAkramI (3) bhavya tejobhaMga puM0 apamAna; anAdara tejomaya vi0 tejasvI ; prakAzita (2) pratApI; jussAvALaM; zaktimAna tejomaMDala na0 tejanuM kuMDALaM (teja svI padArthanI AsapAsanU) tejomUti puM0 sUrya taikSNya na0 tIkSNatA tejasa vi0 tejomaya ; prakAzita (2) ugra ; baLavAna ; parAkramI taithika vi0 tIrtha saMbaMdhI (2) puM0 tapasvI (3) navo siddhAMta pratipAdana karanAra (4) na0 tIrthodaka taila na0 tela tailAbhyaMga puM0 zarIre tela coLavU te tailika, tailin puM0 telI; ghAMcI toka na0 bALaka tokavatI strI0 bALakovALI strI totra na0 paroNo (2) aMkuza toda puM0 duHkha ; vedanA (2) hAMka - godAva, te tomara puM0, na0 loDhAnI gadA (2) bhAlA jevU eka astra ; UMdhA ardhacaMdranA phaLAvALaM bANa toya na0 pANI toyakarmana na0 zarIranA judA judA bhAgone pANI vaDe zuddha karavA te (2) pitRone jalAMjali arpavI te toyakrIDA strI0 jaLakrIDA toyada, toyadhara puM0 megha; vAdaLa toyadhi, toyanidhi puM0 mahAsAgara toyamuca puM0 vAdaLa ; megha toyarAzi puM0 mahAsAgara (2) sarovara toyavAha puM0 vAdaLaM toyavyatikara puM0 nadIono saMgama toraNa puM0, na0 kamAnavALo daravAjo (2) zobhA mATe banAvelI kamAna (3)na0 garcha; garadana tola puM0, na0 mApa; vajana (2) eka tolo (vajana) [UMcakavU te tolana na0 toLavU - jokhaq te (2) toSa vi0 saMtoSa ApanAeM (2) puM0 saMtoSa ; tRpti [saMtoSa ; tRpti toSaNa vi0 saMtoSa ApanAruM (2) na0 toSita vi0 saMtuSTa ; prasanna toSin vi0 (samAsane aMte)-thI saMtuSTa thayelaM (2) saMtoSa ApanAeM tman puM0 potAnI jAta ('Atman ') tyakta ('tyaj' nuM bhU0 kR0) vi0 tyajelaM choDelu; tyAgeluM (2) ApI dIdhelaM tyaktajIvita, tyaktaprANa vi0 jIvitano tyAga karavA tatpara thayelaM tyaktalajja vi0 nirlajja ; zarama vagaranuM Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sya 200 trivazaMdra tyaj 150 tajavaM; choDI devU (2) trika vi0 tevaDu; traNagaNuM (2) na. Apaq (3)thI aLagA raheQ-tharbu tripatha; tribheTo (3) tripuTI tyAga puM0 tajaq te ; choDI devaM te (2) trikAla na0 vartamAna, bhUta, bhaviSya - dAnamAM ApI devaM te (3) audArya e traNa kALa (2)prAtaHkALa, madhyAhna, tyAgin vi0 tyAga karanAru (2) dAnI sAyaMkALa -e traNa kALa (3) phaLanI AzA tyAganAru / trikAlajJa, trikAladazin vi0 traNe tyAjita vi0 tyAga karAvAyelu (2) kALanA jJAnavALaM; sarvajJa upekSA karAvAyelu (3)-vinAnuM thayelu trikAlam a0 traNa vakhata ; traNa vAra tyAjya vi0 tyAgavA yogya trikUTa puM0 laMkAno eka parvata trap 1 A0 zaramAvU trikoNa puM0 traNa khUNAvALI AkRti trapA strI0 zarama; lajjA trigaNa puM0 dharma-artha-kAma -e traNa apu na0 kalAI (2) sIsuM puruSArthono samudAya traya vi0 traNa prakAra- (2) traNa gaNuM triguNa vi0 (sattva, rajas, tamas -e) (3) na0 vaNano samUha traNa guNavALaM (2) traNa dorAnuM banelaM trayas ('tri' nuM prathamA ba0 va0) vi. (3) traNagaNuM (4) puM0 ba0 va0 traNa traNa (saMkhyAvAcaka zabdanAsamAsamAM; guNo (sattva, rajas, tamas) (5) udA0 'trayodaza', 'trayazcatvAriMzat) na0 prakRti ; pradhAna (sAMkhya0) trayI strI0 traNa vedono samUha (Rga- tricatura vi0 (ba0 va0) traNa ke cAra yajur- sAma) (2) traNano samUha trijagat na0, trijagatI strI0 svargaayodharma puM0 vedomAM upadezelo dharma mRtyu-pAtALa -e traNa loka ke kartavya (yajJakarma) triNatA strI0 dhanuSya pras 1, 4 pa0 vAsavU; kaMpavU; dhUjavU triNAka puM0 svarga (2)bIvU; Daravu (3)-thI dUra nAsavU tritaya na0 vaNano samudAya trasa vi0 jaMgama [UDatuM dekhAtuM) tridaza puM0 deva prasareNu puM0 rajakaNa (sUryanA heriyAmAM tridazagopa puM0 gokaLagAya ; indragopa trasta ('tras' nuM bhU0 kR0) vi0 bInelaM; tridazapati puM0 iMdra trAselaM; bhayabhIta tridazapuMgava puM0 viSNu trasna vi0 bhayabhIta; bhayathI dhUjatuM tridazavadhU, tridazavanitA strI0 apsarA trANa ('trai' ne bhU0 kR0) vi0 rakSelaM tridazavarman na0 AkAza rakSita (2) na0 rakSaNa; bacAva (3) tridazAcArya puM0 bRhaspati AdhAra; Azraya na0 rakSaNa tridazAdhipa puM0 iMdra trAta ('trai'nuM bhU0 kR0) vi0 rakSelaM (2) tridazAdhipati puM0 ziva trAtR vi0 rakSaNa karanAruM / tridazAdhyakSa puM0 viSNu trAsa puM0 bhaya; Dara tridazAyudha na0 vajra (2) meghadhanuSya trAsana vi0 bhayaprada (2) na0 bhaya tridazAlaya, tridazAvAsa puM0 svarga pamADavo te (3) DarAvavAnuM sAdhana / (2) meru (3) deva trAsita vi0 bhaya pamADelu; DarAvelu tridazAMkuza na0 vaz2a tri vi0 traNa tridazeMdra puM0 iMdra (2) ziva Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tridaMDa 201 trinotas tridaMDa puM0 saMnyAsI dhAraNa kare che te trimArgA strI0 gaMgAnadI -traNa daMDano samudAya (2) mana,vANI trimUrti puM0 brahmA, viSNu, zaMkara -e ane karmano nigraha [saMnyAsI traNenuM bheguM svarUpa tridaMDin puM0 tridaMDa dhAraNa karanAra- triyAmA strI0 rAtrI tridiva na0 svarga (2)aMtarIkSa ; AkAza triliMga vi0 nara-nArI-nAnyatara -e tridivagata vi0 svargavAsI - mRta traNa jAtivALaM (vizeSaNa) (vyA0) tridivAlaya paM0 svarga triloka na0 traNa lokano samUha (svargatridivaukas puM0 deva mRtyu-pAtALa) tridoSa na0 vAta, pitta tathA kaphanA bilokanAtha puM0 iMdra (2) ziva prakopathI thato roga - sanepAta trilokarakSin vi0 traNe lokatuM rakSaNa tridhA a0 traNa prakAre; traNa bhAgamAM karanAraM tridhAman puM0 viSNu (2) vyAsa (3) trilokI strI0 juo 'triloka' ziva (4) agni (5) mRtyu (6) trilocana puM0 trinetra - ziva na0 svarga trivarga puM0 dharma, artha ane kAma -e traNa trinayana, trinetra puM0 zaMkara puruSArthano samUha (2) sattva, rajas tripatha na0 svarga, mRtyu, pAtALa -e ane tamas -e traNa guNano samUha traNano samUha (2) traNa rastA maLe trivali (-lI) strI0 peTa uparanA traNa tevU sthAna - tribheTo vATA (suMdara strI- lakSaNa) tripathagA, tripathagAminI strI0 gaMgAnadI trivAram a0 traNa vAra; traNa vakhata tripadikA strI0 traNa pAyAvALI beThaka trivikrama puM0 viSNu (vAmanAvatAramA) ke ghoDI (3) hAthIno taMga triviSTapa na0 svarga [karIne karelu tripadI strI0 tripAI (2)gAyatrI chaMda trivat vi0 traNa gaNuM karela; traNa bhegAM tripAd vi0 traNa pAda ke caraNavALU trivRtti strI0 yajJa-adhyayana-bhikSA -e (2) traNa caturthAMza (3) puM0 viSNu traNa vaDe prApta karAtI AjIvikA (vAmanAvatAramA) triveNi (-NI) strI0 gaMgA, yamunA tripiTaka na0 sutta-vinaya-abhidhamma -e __ane sarasvatInaM saMgamasthAna traNa prakAranA bauddha dharmagraMthono samUha triveNu puM0 saMnyAsIno tridaMDa (2). tripura puM0 tripurAsura (2)na0 tenI traNa rathano dhoriyo - Udha nagarIono samUha [zaMkara trizaMku puM0 eka sUryavaMzI rAjA. tripuraSna, tripuravahana, tripurAri puM0 harizcaMdrano pitA tripuMDa, tripuMDaka puM0 traNa lITInuM tilaka trizikha na0 trizULa triphalA strI0 haraDAM, baheDAM ane trizUla na0 traNa aNIovALu eka A. AmaLAM -e traNano samudAya tris a0 traNa vAra; traNa vakhata tribhaMga na0 traNa ThekANethI vaLelaM hoya trisaraka na0 traNa vAra madya pI hai| evI zarIranI mudrA tristhalI strI0 kAzI, prayAga ane vA tribhuja na0 trikoNa - e traNa dhAma [traNano sa) 55 tribhuvana na0 traNa lokano samUha triloka tristhAna na0 mAthu, gaLaM ane chAra tribhuvanaguru puM0 ziva trisrotas strI0 gaMgAnadI ___ Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 triMzat triMzat, triMzati strI0 trIsa (saMkhyA) truTa 4, 650 tUTavU; phUTavU truTita ('truTa' nuM bhU0 kR0)vi0 tUTekheM; bhAMgelaM; toDelu; phoDelu tretA strI0 cAra yugomAMno bIjo (2) pAsAno eka dAva (traNanI nizAnIvALo) (3)agnihotranA traNa pavitra agni(gArhapatya,dakSiNa ane AhavanIya) tredhA a0 traNa prakAre; traNa rIte / trai 1 A0 rakSaNa karavaM; bacAva kAlika, kAlya vi. vartamAnabhUta-bhaviSya -e traNa kALa saMbaMdhI (2) na0 traNa kALa (vartamAna, bhUta, bhaviSya athavA sUryodaya, madhyAhna ane sUryAsta) traiguNya na0 sattva-rajas-tamas -e traNa guNono samUha (2)traNa guNanuM banelaM ke traNa guNavALa hovU te traimAtura puM0 lakSmaNa trailokya na0 svarga, mRtyu, pAtALa -e traNa lokano samudAya trailokyaprabhava puM0 rAma trailokyabaMdhu puM0 sUrya [traNane lagatuM traivargika vi0 dharma, artha, kAma -e vaNika vi0 prathama traNa varNane lagatuM traivikrama vi0 viSNu saMbaMdhI (2)viSNue bharelAMtraNa pagalAM saMbaMdhI vidya vi0 traNe veda jANanAeM (2) traNa vedoe pravartAvelu (3) na0 traNa vedono samUha troTaka na0 nATakano eka prakAra troTi (-TI) strI0 cAMca trotra na0 hAMkavAno paroNo tryakSa puM0 zaMkara (traNa AMkhavALA) tryaMga na0 traNa vibhAga (ratha, azva, padAti)-vALaM lazkara tryaMbaka puM0 ziva (traNa AMkhavALA) tvakatra na0 bakhtara tvac, tvacA strI0 cAmar3I (2)chAla (3) sparzadriya (4) koI paNa vastuno uparano DhAMkaNa jevo bhAga tvat (-d) keTalAka samAsonI zarU AtamAM bIjA puruSa sarvanAma (yuSmad')nuM rUpa (udA0 'tvadadhIna'; 'tvatsAdRzyam') (2) 'tArI pAsethI' ('yuSmad ' nuM pAMcamI vibhakti ekavacana- rUpa) tvadIya vi0 tAru tvadvidha vi0 tArA je tvar 1 A0 utAvaLa karavI ___-preraka0 utAvaLa karAvavI (2) / utAvaLathI bolAvI levU tvaratA, tvarA strI0 utAvaLa ; jhaDapa tvarita vi0 utAvaLu; zIghra (2) na0 tvarA; utAvaLa tvaritam a0 utAvaLathI; vege tvaSTra puM0 suthAra (2) devono suthAra - vizvakarmA (3) prajApati / tvaMkAra puM0 tukAro; tuM' thI bolAvate tvaMga 150 jaq; cAlavU (2) kUdako mAravo (3) dhUjarbu samAna tvAdRz (-za) vi0 tArA jevU ; tArI tviSa 1 u0 prakAza; caLaka; baLavaM viS strI0 prakAza; teja; caLakATa (2) sauMdarya ; kAMti (3) tIvratA saru puM0 taravAra vagerenI mUTha tsAraka vi0 taravAra vAparavAmAM kuzaLa thutkAra, thUtkAra puM0, thUtkRta na0 dhuMkavAno avAja the the a0 eka vAdyanA dhvaninI jema Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 da vi0 (samAsane cheDe) ApanAeM; vadhAranAruM (udA0 'jalada') daka na0 pANI; udaka dakSa 1 pa0 bIjAne saMtoSa thAya tema vartavaM (2) 1 A0 zaktimAna thavaM (3) jaladI karavaM (4) vadhavaM (5) javU (6) vadha karavo -preraka0 khuza kara dakSa vi0 pravINa ; kuzaLa (2) yogya (3) sAvadha ; tatpara (4) puM0 jamaNI bAju (5) eka prajApati (zivanA sasarA- satInA pitA) dakSakanyA, dakSatanayA, dakSasutA strI0 satI (bIje janme pArvatI) (2)nakSatra (27 nakSatra-kanyAo jemane caMdra sAthe paraNAvI hatI temAMnI dareka) dakSiNa vi0 catura; kuzaLa (2) jamaNaM; jamaNI tarapha AveluM (3) dakSiNa dizA tarapha4 (4) pramANika (5) yogya (6) anukULa ; vaza (7) sabhya (8)puM0 jamaNo hAtha (9) agnihotranA traNa agni paikI eka (10) puM0, na0 jamaNI bAju (11) dakSiNa dizA dakSiNapazcimA strI0 nairRtya khUNo dakSiNapUrvA strI0 agni khUNo dakSiNA a0 jamaNI bAjue (2) dakSiNa tarapha (3) strI0 dharmakAryamAM brAhmaNane apAtuM dAna (40)prajApatinI putrI ane yajJanI patnI (5) mahenatanA badalAmAM apAto puraskAra (6) dakSiNa dizA (7) dudhALI gAya dakSiNAcAra vi0 pramANika; sadAcArI vakSiNApatha puM0 dakSiNadeza dakSiNAyana na0 sUrya, karka rAzimAM jaq te (2) na0 karkasaMkrAMtithI makarasaMkrAMti sudhIno samaya dakSiNArha vi0 dakSiNA ApavA lAyaka dakSiNAvarta vi0 DAbIthI mAMDIne jamaNI bAju tarapha vaLatuM (zaMkha) (2) puM0 tevo zaMkha (3) dakSiNadeza dakSiNIya vi0 dakSiNAne yogya dakSiNetara vi0 DAbu (hAtha ke paga) dakSiNena a0 jamaNI baajue| dakSiNya vi. juo 'dakSiNIya' dagdha ('daha,' nuM bhU0 kR0) vi0 agnithI baLI gayelaM (2) zokathI saMtapta (3) azubha (4) duSTa ; niMdya dagdhajaThara na0 bhUkhyu peTa; baLayu peTa daghna vi0 sudhI pahoMcatuM, -jeTalaM UMcaM ke UDu -e arthamAM nAmane cheDe joDAya che (udA0 'urudaghna') dacchada (dat + chada) puM0 hoTha dat puM0 ('daMta' ne badale vikalpe vaparAya cha; enA pahelAM pAMca rUpo nathI) dAMta datta ('dA' nuM bhU0 kR0) vi0 apAyelaM; bheTa apAyelu (2) mukAyeluM (3) rakSAyelu (4) puM0 dattakaputra (5) dattAtreya (6) na0 dAna; bakSisa dattaka puM0 zAstravidhi pramANe potAno karelo (bIjAno) putra dattadRSTi vi0 tarapha jotuM dattahasta vi0 TekA mATe hAtha Apelu (2) madada karAyelaM dattAvadhAna vi0 ekAgra; lakSavALU datti strI0 bakSisa; bheTa dad 1 A0 Apaq; bakSisa ApavI dadru puM0 dAdara; kharajavU (2) eka jAtano koDha dadhi na0 dahIM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 dadhIca dadhIca puM0 eka prakhyAta RSi (vaja banAvavA potAnAM hADakAM ApanAra) dadhIcAsthi na0 indranuM vajra (2) hIro dadhIci puM0 juo 'dadhIca' dadhRS vi0 bezarama; dhRSTa [mAtA danu strI0 kazyapanI patnI - dAnavonI danuja puM0 rAkSasa ; dAnava danujadviS, danujAri puM0 deva dabhra vi0 alpa; thoDaM dam 450 zAMta karavU; vaza karavU (2) damana karavU; nigraha karavo (3)paLAvaM (pazu-) (4) zAMta paDaq - tharbu dama puM0 damana karavU te ; nigraha karavo te (2) iMdriyanigraha (3) cittane pApapravRttimAMthI nivAra, te damana vi0 damana karanAruM; vaza karanAraM (2) iMdriyanigrahI (3) na0 iMdriyanigraha; AtmasaMyamana (4) zikSA; sajA (5) nAza; vadha damya vi0 keLavavA yogya (kAcI umarakheM) (2) zikSA karavA yogya (3)puM0 vAcharaDo; juvAna baLada (jene keLavavAnI jarUra che) day 1 A0 dayA AvavI; dayA karavI (2) cAhavU (3) rakSaNa karavU dayA strI0 kRpA; karuNA dayAlu vi0 dayAvALaM; kRpALu dayita vi0 priya (2) puM0 pati; premI dayitA strI0 patnI; priyA dara vi0 phADanAeM; cIranAraM (samAsane aMte) (2) alpa; thoDu (3) puM0, na0 guphA ; bakhola; bAkuM (4) zaMkha (5) puM0 bIka; Dara daratimira na0 bIkarUpI aMdhAruM daram a0 thor3aka; jarAka daramaMthara vi0 thoDuka dhImuM dari strI0 guphA; parvatanI bakhola daridra puM0 garIba; nirdhana darzanapatha daridratA strI0 nirdhanatA; garIbAI daridrA 2 pa0 nirdhana - garIba hovU (2) duHkhI hovU (3) alpa - Archa tharbu daribhRt puM0 parvata darimukha na0 guphA jevU moM (2) moM jevI guphA (3) guphAnuM moM darI strI0 juo 'dari' dardura puM0 deDako (2) moralI - vAMsaLI jevU vAdya (3) dakSiNano eka parvata dardurapuTa puM0 pAvo vagere vAdyanuM mukha darbu (-) puM0 kharajavU; dAdara darpa puM0 abhimAna ; garva darpaka puM0 kAmadeva (2) garva darpakala vi0 madhura tathA abhimAnabharyA zabdavALU darpaNa puM0 arIso, darpita vi0 abhimAnI; garviSTha darbha puM0 kuza; darabha darbhAkura na0 darbhanI dhAradAra aNI davi(-:) strI0 kaDachI; paLI (2) __ sApanI phelAvelI pheNa darza puM0 dRzya ; dekhAva (ghaNuM kharaM samAsamAM udA0 'durdarza') (2) amAvAsyA (3) dara paDave karAto yajJa-homa darzaka vi0 darzAvanAeM; batAvanAeM (2)jotuM; nihALatu (3) samajAvatuM darzana vi. jotaM; nihALataM (samAsane aMte) (2) darzAvatuM ; zIkhavatuM (3) na0 jovU te; nihALavaM te (4) jANavU - samaja te (5) najara ; dRSTi (6) AMkha (7) tapAsa; nirIkSaNa (8) darzAvavaM te (9) dekhAvU te; najare paDa, te (10) darzana karavA ke mulAkAte jarbu te (11) dekhAva; svarUpa (12) tattvajJAnano siddhAMta (13) abhiprAya ; mata (14) darpaNa darzanapatha puM0 najara pahoMcI zake teTalo pradeza; daSTimaryAdA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varzanIya 205 vahara darzanIya vi0 suMdara; jovA yogya (2) dazamukha puM0 rAvaNa caMdranA pitA batAvavA-rajU karavAyogya (adaaltmaaN)| dazaratha puM0 ayodhyAnA rAjA; rAmadarzayita vi0 darzAvanAeM (2) doranAru dazarUpaka na0 nATakanA daza prakAra darza-darzam a0 dareka najare dazavaktra, vazavadana puM0 rAvaNa darzita vi0 darzAvelu; batAvelu (2) dazavidha vi0 daza prakAranuM samajAvelaM; sAbita karelaM dazazatanayana, dazazatAkSa puM0 iMdra (hajAra vazin vi0 (samAsane aMte) jotuM; AMkhavALo) samajatuM; najara rAkhatuM; darzAvatuM (2) dazaharA strI0 gaMgAnadI (daza pApano -levAnI ja peravI rAkhatuM nAza karanArI) (2) dazerA dala 150 toDaq; phoDavU; cIravaM; dazA strI0 vaNelA tAkAnI dazI phADavU (2)khIlavU; vikasaQ - AMtarI (2) vastrano cheDo (3) -preraka0 phADavU; cIravu(2)kApavU; diveTa (4)jIvananI avasthA-sthiti TukaDA karavA (3)karamAI jarbu (bAlya, yauvana i0) (5) karmaphaLa dala puM0, na0 bhAga; TukaDo (2)pAMkhaDI; rUpe prApta thatI sthiti kumaLU pAna karavo te dazAnana puM0 rAvaNa dalana na0 bhAMgavu-phoDaq-toDaq-cUro / dazAbhAga puM0 kharAba dazA dalita ('dal'nuM bhU00)vi0 bhAMgelaM; dazArSa na0 pAMca (saMkhyA) tuTelu ; phoDelu; phUTelu (2) vikasela; dazAvatArAH puM0 ba0 va0 viSNunA daza khIlelaM (3) paga taLe roLelu avatAra (matsya, kUrma, varAha, nRsiMha, dava puM0 jaMgala (2) dAvAnaLa vAmana, parazurAma, rAma, kRSNa, buddha davathu puM0 tApa (2) saMtApa ; gusso ane kalki ) aMta davadahana puM0 dAvAnaLa dazAMta puM0 diveTano cheDo (2)jIvanano davAgni, davAnala puM0 juo 'davadahana' dazAMtara na0 jIvananI judI-judI (sukhadaviSTha vi0 sauthI vadhAre dUra ('dUra' nuM duHkhavALI) sthiti zreSThatAtmaka rUpa) dazAMza (dazan + aMza) puM0 dazamo bhAga davIyas vi0 vadhAre dUra ('dUra' nuM tula- dazAMza (dazA + aMza) puM0 kharAba nAtmaka rUpa) avasthA; duHkhanA dahADA zaka na0 dazano samUha dazeraka puM0 nAnuM UMTa (2) gadheDo dazakaMTha, dazakaMdhara, dazagrIva puM0 rAvaNa daSTa ('daMz' nuM bhU0 kR0) vi0 daMzita; vazadhA a0 daza prakAre; daza rIte karaDAyelaM vazan vi0 daza; dasa (saMkhyA) daseraka puM0 juo 'dazeraka' dazana puM0, na0 dAMta (2) karaDavU te dasyu puM0 cora (2)Avazyaka saMskAra dazanacchada puM0 hoTha na karyA hovAthI bahiSkRta mANasa (3) dazanapada na dAMta beThA hoya tenuM cihna rAkSasa (4) zatru (5) julamI mANasa dazanAMzu puM0 dAMtano caLakATa daha, 150 baLavaM; bALaq (2) nAza dazama vi0 dazama karavo (3) duHkha devaM; pIDabuM dazamI strI0 dazamI tithi (2) dahana vi0 bALanAruM (2)vinAzaka (3) AyuSyano dazamo dazako (3)sakAnAM puM0 agni [puM0 hRdayAkAza chellAM daza varSa dahara vi0 nAceM; sUkSma ; jhIj (2) Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMD daMDa 10 u0 zikSA karavI; daMDa karavo daMDa puM0, na0 daMDo; lAkar3I; soTI (2) rAjadaMDa (3) brahmacArI ke saMnyAsIno daMDa (4) dAMDo (kamaLano) (5) hAtho ( chatra i0 no ) ( 6 ) zikSA; sajA ( 7 ) zikSA tarIke levAtuM nANuM (8) senA; lazkara (9 ) niyaMtraNa; nigraha (10) rAjanItizAstra daMDaka puM0, lAkar3I; kAThI (2) dhvajastaMbha (3) hAra; oLa daMDaka puM0, na0, daMDakA strI0 narmadA ane godAvarI nadI vacceno pradeza daMDakAraNya na0 daMDaka vana ( dakSiNamAM ) daMDagrahaNa na0 saMnyAsa levo te daMDaca puM0 sainyano vibhAga daMDadhara, daMDadhAra vi0 zAsana karanAeM; zikSA karanAeM ( 2 ) puM0 rAjA ( 3 ) senApati ( 4 ) yamarAja daMDana na0 zikSA karavI te ; daMDa karavo te daMDanAyaka puM0 daMDa karavAno adhikAra jene che te ( nyAyAdhIza, phojadAra, rAjA) (2) senApati daMDanIti strI0 rAjanItizAstra ( 2 ) nyAya Apako te (3) durgA daMDapANi puM0 yamarAjA ( 2 ) polIsa daMDapAla, daMDapAlaka puM0 mukhya nyAyAdhIza (phojadArI gunAno) (2) dvArapALa daMDapAzaka, daMDapAzika puM0 mukhya polIsa adhikArI ( 2 ) phAMsI ApanAro vaMDamANava, daMDamAnava puM0 daMDadhArI saMnyAsI ke brahmacArI (2) AgevAna; nAyaka [ ( namaskAra karavA te ) daMDavat a0 daMDanI peThe lAMbA paDIne daMDAghAta puM0 lAkaDIthI mAravuM te daMDAdaMDi a0 sAmasAmA lAkaDIelAkaDIe (laDavuM te) daMDAdhipa puM0 mukhya nyAyAdhIza (phojadArI gunAno) 206 daMtya daMDAnIka na0 lazkarano vibhAga daMDAra puM0 ratha; gADI (2) (kuMbhArano) cAkaDo ( 3 ) hoDI (4) madamAM Avelo hAthI (5) dhanuSya daMDikA strI 0 lAkar3I; daMDo ( 2 ) motInI mALA; kaMThahAra ( 3 ) doraDuM (4) oLa; paMkti daMDin vi0 daMDadhArI (2) puM0 saMnyAsI istan puM0 dhamakI ApavI te (2) sattAnuM jora ajamAva te daMta puM0 dAMta ( 2 ) daMtUzaLa ( 3 ) daMSTrA vaMtaka puM0 dAMta (2) zikhara ( 3 ) khUMTI ( 4 ) chAjalI; abharAI daMtakAra puM0 hAthIdAMtanuM kAma karanAra daMtakASTha na0 dAtaNa daMtakUra puM0 saMgrAma; yuddha tacchada puM0 hoTha [te ( 2 ) dAtaNa daMtadhAva puM0, daMtadhAvana na0 dAtaNa ka daMtapatra na0 eka karNabhUSaNa tapatrikA strI0 eka karNabhUSaNa (2) kAMsakI (3) kuMda puSpa inpAMcAlikA strI0 hAthIdAMtanI pUtaLI vaMtaprakSAlana na0 dAMta sApha karavA te daMtavastra, daMtavAsas na0 hoTha daMtavINA strI0 eka taMtuvAdya (2) dAMta kakaDavA te (TADhathI) daMtavyApAra puM0 hAthIdAMtano hunnara daMtAlikA, daMtAlI strI0 lagAma vaMtAvala, daMtin puM0 hAthI daMtura vi0 lAMbA ane bahAra nIkaLatA dAMtavALaM (2) UMcaM nIcuM (3) kAMTA UbhA thayA hoya tevuM; romAMcita daMturita vi0 dAMta (2) UMca nIcuM; kharabacar3a (3) kharaDAyeluM; chavAyeluM daMtolUkhalika puM0 bharaDayA - khAMDayA vinAnuM dhAnya khAnAro araNyavAsI ke tapasvI daMtya vi0 daMtasthAnI (varNa) ( vyA0 ) Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdazUka vaMdazaka vi0 karaDakaNuM ; jherIluM ( 2 ) puM0 sApa ( 3 ) rAkSasa caMdramyamANa vi0 jude jude raste jatuM daMpatI puM0 dvi0 va0 pati ane patnI baMbha puM0 DoLa; DhoMga; chaLakapaTa dabhin puM0 daMbhI ; DhoMgI vaMza 150 [ dazati ] DaMkha mAravo; karaDavu (2) 1pa0 [ daMzati ], 10 u0 [ zayati - te ] bolavu ( 3 ) prakAzavuM vaMza puM0 DaMkha mArato te ; karaDavuM te (2) sarpadaMza ( 3 ) daMzanI jagA ( 4 ) dAMta (5) bagAI [ ( 2 ) bakhtara vaMzana na0 karaDavu te ; DaMkha mArato te vaMzita vi0 karaDAyeluM; jene kaI kara hoya tevuM ( 2 ) bastaradhArI ( 3 ) tatpara; sajja; eka lakSavALu daMSTrA strI0 moTo dAMta (2) dADha vaMSTrAla vi0 moTI daMSTrAvALu baMSTrin vi0 juo 'daMSTrAla' (2) puM0 jaMgalI Dukkara (3) sApa dA 150 [ yacchati ] ApabuM; ApI devu (2) 2pa0 [dAti ] kApavu : toDavuM ( 3 ) 3 u0 [ dadAti, datte ] Apa ( 4 ) bheTa ApavI (5) soMpavuM (6) pArchu ApavuM (7) lagnamAM ApavuM (8) - deva; rajA ApavI dAkSAyaNa puM0 dakSa prajApatino vaMzaja (2) na0 sonuM; sonAnuM ghareNuM dAkSiNAtya vi0 dakSiNa dizAnuM; dakSiNa tarapha raheluM (2) puM0 dakSiNano vatanI dAkSiNya na0 kauzalya; pravINatA (2) sabhyatA; vinaya; ziSTatA (3) vadhAre paDato - dekhAvano - vinaya ( rUThelI premikAne manAvavA batAvAto) (4) dakSiNa dizA saMbaMdhI vAkSya na0 dakSatA; kuzaLatA; caturAI (2) pramANikatA (3) udyama ; udyoga bAgha puM0 baLavaMte; dAha 207 dAyit dADima, dADiMba puM0 dADamaDI ( 2 ) na0 dAGama dADhA strI0 daMtUzaLa; dADha dAta ('dA' nuM bhU0 kR0 ) vi0 kApeluM; laNeluM (2) ('dai' nuM bhU0 kR0 ) svaccha karelu; dhoyelaM [ApavAnuM dAtavya vi0 ApavA yogya (2) pArchu dAtu vi0 ApanAeM ; denAruM ( 2 ) dAtA ; udAra (3) puM0 dAtA dAtyUha puM0 eka paMkhI ( kAlakaMThaka, jalakAka, cAtaka i0 ) dAtra na0 dAtaraDA jevuM eka ojAra dAda puM0 bakSisa dAna dAna na0 devaM te; ApavuM te (2) zIkhavabuM te (3) lagnamAM ApavuM te ( 4 ) bakSisa ; bheTa ( 5 ) hAthInA gaMDasthaLamAMthI jharato mada ( 6 ) lAMca dAnabhinna vi0 lAMcathI phoDeluM dAnava puM0 rAkSasa; asura dAnavaSin puM0 madamAM Avelo hAthI dAnavAri na0 mada ( hAthIno) dAnavAri puM0 deva (dAnavono duzmana ) dAnavIra puM0 moTuM dAna karanAra mANasa dAnazIla, dAnazUra, dAnazauMDa vi0 atyaMta udAra; dAna karavAmAM tatpara vAma na0 ( samAsane aMte ) hAra; mALA dAman vi0 dAnazIla dAman na0 doraDuM; dAmaNa ( 2 ) mALA dAmanI strI0 page bAMdhavAnuM doraDuM dAmAMcala na0 ghoDAne page bAMdhavAnuM doraDaM dAminI strI0 vIjaLI dAmodara puM0 zrIkRSNa dAya puM0 bakSisa ( 2 ) bhAga; hisso dAyaka vi0 (samAsane aMte ) ApanAeM (udA0 'piMDadAyaka') dAyabhAga puM0 vArasAnI vaheMcaNI dAyAda puM0 vArasadAra ( 2 ) sago vAyin vi0 ( samAsane aMte ) ApanAeM; utpanna karanAeM (udA0 'klezadAyin ' ) Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 diggaja vAra puM0 cIro; phATa (2)puM0 ba0va0 dAzArha puM0 zrIkRSNa juo 'dArAH' puM0 putra dAzeyI strI0 juo 'dAzanaMdinI' dAraka vi0 cIranAeM; phADanAru (2) vAzera puM0 mAchImAra (2) UMTa dArakarman na0 lagna [bALaka ; baccuM dAzeraka puM0 mAchImAra (2) mAlavadeza dArakI strI0 putrI; dIkarI (2) dAsa puM0 cAkara; nokara (2) Arya dArakriyA strI0 lagna nahi tevI jAtino mANasa dAraNa na0 phADavU-kApaq-cIravU te dAsAnudAsa puM0 dAsano paNa dAsa (ati vAraparigraha puM0 lagna namratA batAvavA vaparAya che) dArava vi0 lAkaDA, banAvelaM dAsI strI0 nokaraDI (2) mAchaNa vAravI ('dArava' vinuM strIliMga) dAsera, bAseraka puM0 dAsIno putra (2) lAkaDAnI banAvelI mAchImAra (3) UMTa dArasaMgraha puM0 lagna dAsya na0 dAsapaNuM; gulAmI dArAH puM0 ba0 va0 patnI dAsyAHputra puM0 vezyAno putra (gALa) dArikA ('dAraka' vinu strIliMga) vAha puM0 baLavaM te; bALavaM te (2) phADanArI; cIranArI saMtApa ; baLatarA; garamI (3) smazAna dArikA strI0 putrI (2) phATa; cIro vAhaka vi0 bALanAraM (2) puM0 agni dArita vi0 phADelu; cIrelu dAhana na0 bALI nAkhavU te dAridra, dAridrapa na nirdhanatA; garIbAI dAhAtmaka vi0 bALavAnI zaktivALU dAhina vi0 bALanAraM (2) saMtApanAraM dAra na0 lAkaDaM sArathi dAruka puM0 devadAra vRkSa (2)zrIkRSNano dAhya vi0 baLI zake tevU (2) bALI nAkhavA yogya kArakarman na0 juo 'dArukRtya' dArukA strI0 lAkaDAnI pUtaLI dAMDika puM0 zikSA karanAra dArakRtya na0 lAkaDAnI kArIgarI (2) dAMta ('dam' nuM bhU0 kR0) vi. nigraha lAkaDAnu banAvavAnuM te karelu; vaza karelaM; nAlu (2) nigrahavALaM; saMyamI dAraNa vi0 bhayaMkara (2) kaThaNa ; kaThora dAMtika vi0 hAthIdAMtanuM banelaM (3) nirdaya (4) tIvra dAMpatya na0 patipatnI-saMbaMdha dArodara vi0 jugArane lagatuM dAMbhika vi0 daMbhI; DhoMgI (2) kapaTI dADharSa na0 dRDhatA; makkamatA (2) dikakanyA strI0 dizArUpI kanyA samarthana karavU te (3)baLa ; tAkAta dikacakra na0 kSitija (2) samagra jagata dArbha vi0 darbhanaM banAvelU dikapAla puM0 dizAno rakSaka deva dArzanika puM0 darzanazAstra jANanAro digaMta puM0 dizAno cheDo; kSitija dAva puM0 dAvAnaLa ; dava digaMtara na0 bIjI dizA (2)aMtarIkSa dAvAgni, dAvAnala puM0 dAvAnaLa; dava (3) bIjo deza; durano deza dAvita vi0 dUbhavelaM; dubhAyelaM digaMbara vi0 dizArUpI vastravALa - nagna dAza puM0 mAchImAra (2) dAsa; nokara (2) puM0 nagna bhikSu (jaina ke bauddha) dAzanaMdinI strI0 satyavatI ; vyAsa-mAtA digIza, digIzvara puM0 juo 'dikpAla' dAzaratha, dAzarathi puM0 dazarathano putra diggaja puM0 dizAogeM rakSaNa karanAra (2) rAma ATha hAthIomAMno dareka Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 digdarzana digdarzana na0 mAtra dizA darzAvavI te (2) sAmAnya rUparekhA digdatin puM0 juo 'diggaja' digdAha puM0 dizAo baLatI dekhAvI te (eka utpAta gaNAya che) digdha ('diha, 'nuM bhU. kR0) vi0 lepAyelu; lepelaM ; kharaDAyeluM (2) jhera pAyelaM; jherI banAvelu (3) puM0 lepa (4) viSa pAyelaM bANa dignAga puM0 juo 'diggaja' digbhrama puM0 dizA na jaDavI - sama jAvI te digmAtra na0 jao 'diGamAtra' digmukha na0 juo 'diGamukha' digmoha na0 juo 'digbhrama' digvadhU strI0 dizArUpI strI digyAsas vi0 juo 'digaMbara' digvijaya puM0 cAra dizAono vijaya; saMpUrNa vijaya dinAga puM0 juo 'diggaja' dilamAtra na0 mAtra sUcana - izAro dinukha na0 AkAzano bhAga- dizA dimoha puM0 juo 'digabhrama' dita ('do' nuM bhU0 kR0) vi0 kApelaM; kapAI gayelaM; juduM paDelu diti strI0 kazyapa RSinI strI; daityonI mAtA (2) kApaq te ditija, ditya puM0 daitya ; asura; rAkSasa / ditsA strI0 ApavAnI icchA vidakSA strI0 jovAnI icchA didakSa vi0 jovAnI icchAvALaM dina puM0, na0 divasa (2) divasa ane rAtri (24 kalAka) dinakara puM0 sUrya dinakartavya na0 juo 'dinakRtya' dinakartR, dinakRt puM0 sUrya . dinakRtya na0 roja karavAnuM dharmakarma dinacaryA strI0 dararojano kAryakrama digdha dinapATikA strI0 rojanI majUrI; rojI dinamaNi puM0 sUrya vinamukha na0 prAtaHkALa dinAgama puM0 savAra; uSaHkALa dinAtyaya puM0 sAMja; sUryAsta dinAdi, dinAraMbha puM0 savAra; uSa:kALa dinAvasAna na0, dinAMta puM0 sAyaMkALa dilIpa puM0 eka sUryavaMzI rAjA; bhagIratha no pitA (2) (kAlidAsanA mate) raghuno pitA viva 4 pa0 [divyati] prakAzavaM; caLakavU (2) pheMkad (bANa'; astra) (3) pAsAthI jugAra khelavo (4) hoDamAM mUkavaM. divasa div strI0 svarga (2) AkAza (3) diva na0 svarga (2) AkAza divasa puM0, na0 dahADo divasakara, divasanAtha puM0 sUrya divasamukha na0 prAtaHkALa ; paroDha divasavigama, divasAMta puM0 sAyaMkALa divasezvara puM0 sUrya divaspati puM0 iMdra divA a0 divase divAkara paM0 sUrya divAtana vi0 divasarnu; divasa saMbaMdhI divAnaktam a0 rAtadivasa divAbhIta, divAbhIti puM0 ghubaDa divAvasAna na0 sAMja divAzaya vi0 divase sUnAru divAsvapna, divAsvApa puM0 divase sUvaM te divAMdha vi0 divase AMdhaLu(2)puM0 ghuvaDa diviSada, diviSTha, divisad, divistha puM0 svargamA rahenAra - deva divokas, divaukas (-sa) puM0 svargano nivAsI -- deva divya vi0 svargIya (2) devI; alaukika (3) tejasvI (4) koI gunegAra che ke nahi te nakkI karavA agni vagere dvArA karAtI parIkSA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizcakSus divyacakSus vi0 divyadRSTivALa divyadhunI strI0 bhAgIrathI divyastrI, divyAMganA strI0 apsarA dizu 6 u0 batAvavu; darzAvavuM ( 2 ) -ne hisse nAkhavu; ApakuM; sopavu (3) AjJA karavI; hukama karavo (4) saMmati ApavI; anujJA ApavI - preraka0 darzAvavu; kahevuM; jaNAvavuM (2) hukama karavo (3) arpava diza strI0 dizA ( 2 ) sUcana ( 3 ) paddhati ( 4 ) sthaLa pradeza ; dizA strI0 pUrva vagere cAra dizAomAMnI dareka (2) bAju; tarapha diSTa ( 'diz' nuM bhU0 kR0 ) vi0 batAvAyelaM; nirdezAyelaM; sUcavAyelu; varNavAyeluM ( 2 ) vidhAtAe niyata karelu (3) nizcita thayelu (4) na0 daiva; nasIba ( 5 ) hukama ; AjJA diSTabhAva, diSTAMta puM0 maraNa; mRtyu diSTi strI0 nirdeza; AjJA (2) sadbhAgya ( 3 ) nasIba diSTadhA a0 sAre nasIbe diSTA vR ' - nA badala abhinaMdana ghaTe che' ( - arthamAM ) diha 2 u0 lepavu ; kharaDavuM dI 4 A0 kSINa thavu; nAza pAmavu dIkSa 1 A0 dIkSA levI ke ApavI (2) samarpita tha - preraka 0 prevu; pharaja pADavI dIkSA strI0 yajJa vrata niyama mATe vidhipUrvaka saMkalpa karavo te (guru pAse) (2) yajJopavIta dhAraNa karavuM te (3) koI kArya samarpita thavuM te dIkSAzrama puM0 vAnaprasthAzrama dIkSAMta puM0 yajJane aMte doSanivAraNArthe rAto vadhArAno yajJa ( 2 ) avabhRthasnAna dIkSita vi0 dIkSA lIgheluM (2) yajJa mATe saMkalpa karyo hoya tevuM (3) abhiSeka karelu 210 vIrghadRSTi afafta strI0 prakAzanuM kiraNa ( 2 ) teja; prakAza ( 3 ) parAkrama; baLa dIdhitimat puM0 sUrya dIna vi0 nirdhana; garIba (2) duHkhI (3) kaMgALa; kSudra (4) bhayabhIta (5) puM0 garIba mANasa; duHkhI mANasa (6) na0 du:kha, kaMgAliyata dInAra puM0 calaNI sikko (2) sonAmahora ( 3 ) sonAnuM ghareNuM dIpU 4 A0 dIpavu; prakAzavuM ( 2 ) saLAvaM; prajvalita thanuM ( 3 ) pradIpta thavaM; vadhavuM ( 4 ) gusse thavuM ( 5 ) prasiddha tha dIpa puM0 dIvo dIpaka vi0 prakAzaka (2) uttejaka; vadhAranAeM (3) jaTharAgnine pradIpta karanA (4) puM0 dIvo dIpana vi0 dIpaka; prakAzaka; uttejaka (2) na0 pradIpta karavuM te; saLagAvabuM te (3) uttejaka auSadhi dIpapAtra, dIpabhAjana na0 koDiyaM dIpamAlA strI0 dIpamALa dIparvAta strI0 diveTa dIpavRkSa puM0 dIvI (2) dIpamALa dIpazikhA strI0 dIvAnI jyota dIpAli ( - lI), dIpAvalI strI0 dIvAnI paMkti - hAra (2) divALI dIpAMkura puM0 dIvAnI jyota dIpikA strI0 dIvI; dIvo dIpin vi0 pradIpta - uddIpita karanAeM (2) prakAzita; tejasvI dIpta ( 'dIpa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saLa gelaM; pradIpta ( 2 ) prakAzita; tejasvI dIpti strI0 teja; prakAza ( 2 ) sauMdarya; atizaya kAMti dIpra vi0 tejasvI ; prakAzita dIrgha vi0 lAMbu (2) vistRta ( 3 ) UMDu dIrghadarzana, dIrghadazan, dIrghadRSTi vi0 dUradarzI agamacetIvALu DAhaghuM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durudarka vIrgha nidrA 211 dIrghanidrA strI0 lAMbI UMgha (2) mRtyu duravApa vi0 prApta karavaM muzkela dIrghabAhu vi0 lAMbA hAthavALU duraMta vi0 jeno aMta pAmI zakAya nahi dIrgham a0 lAMbA samaya sudhI (2) evaM (2) kharAba aMtavALaM (3) durjeya UMDe sudhI (3) dUra sudhii| (4) muzkelIthI oLaMgI zakAya tevU dIrghasatra na0 lAMbo yajJa (2) puM0 tevo durAkrama vi0 ajeya (2) muzkelIthI yajJa karanAra pasAra karI zakAya tevU karatuM dIrghasUtra, dIrghasUtrin vi. nakAmo durAkaMda vi0 dayAjanaka rIte vilApa lAMbo vicAra karyA karanAraM; nakAmI durAgama puM0 anyAyathI karelI prApti vAra lagADanAeM durAgraha puM0 khoTo Agraha; haTha dIrghAyu, dIrghAyuS, dIrghAyuSya vi0 dIrghA- durAcAra vi0 durAcArI (2) durvartanayuSI - lAMbu jiivnaaeN| vALa (3) pu0 durAcaraNa ; duSTatA dIdhikA strI0 lAMcaM jaLAzaya (2) durAtman vi0 duSTa ; pApI sAmAnya kuvo ke taLAva durAdharSa vi0 juo 'durdharSa' dIrNa ('da' nuM bhU0 kR0) vi0 phADelu; durAdhi puM0 citA (2) gusso tevaM cIrelu (2) bhayabhIta ; bonelaM durAnama vi0 kheMcI ke vALI na zakAya du 5 pa0 bALI nAkhavU (2)duHkha devU; durApa vi0 duSprApa (2) muzkelIthI poDavU (3) duHkhI thaq; duHkha pAmavaM pAse jaI zakAya te, -karmaNi pIDAvU; duHkhI tharbu durAmoda puM0 durgaMdha dukala na0 rezamI vastra (2) bArIka vastra durArAdhya vi0 khuza ke vaza karavU muzkela dugdha ('duha, 'bhU0 kR0) vi0 dohelu; durAroha vi0 caDavU muzkela dohI lIdhelu (2) na0 dUdha durAloka vi0 jo muzkela (2) AMjI dugdhadA strI0 dUjhaNI gAya nAkhe tevU dugha vi0 denAraM; ApanAeM (samAsane cheDe; udA0 'kAmadugha') pIDita durAvara, durAvAra vi0 bharI ke DhAMkI duta ('du' nuM bhU0 kR0) vi0 duHkhita ; na zakAya tevU (2) roko ke pUrI na dur a0 'dus' ne badale svara tathA ghoSa zakAya tevU [liMgadeha vyaMjano pUrve 'kharAba', 'muzkela', 'kaThaNa' durAzaya vi0 duSTa AzayavALu (2)puM0 -e arthamAM mukAya che durAzA strI0 duSTa AzA (2) vyartha durakSara na0 aniSTa - apriya zabda AzA [zakAya tevU duratikrama vi0 ajeya; anullaMghanIya ; darAsa vi0 muzkelIthI saMbaMdha rAkhI dustara (2) anivArya durAsada vi0 muzkelIthI pAse javAya duratyaya vi0 durjaya (2)agAdha ; duSprApa tevu (2) duSprApa (3) ajeya / duradhiga, duradhigama vi0 duSprApa; durjaya durita na0 pApa (2) saMkaTa (2) durjeya durukta na0, durukti strI0 kaDavo bola ; duradhyaya vi0 zIkhavU kaThina (2) duSprApa khoTuM lAge tevI vANI (2)niMdA; gALa duradhyavasAya puM0 mUrkhAIbharelI pravRtti duruttara vi0 javAba na ApI zakAya tevU duradhva puM0 durgama mArga ; kharAba rasto / (2) pAra na karI zakAya tevU duranvaya vi0 durjeya (2) ayogya ; anucita durudarka vi0 kharAba pariNAmavALa (2) (3) muzkelIthI anusarI zakAya tevU kazA pariNAma vinAnuM / Lees LILLLLLLLLL LLL HILLETLFELISE Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 durdaSa duruvAhara durudAhara vi0 muzkelIthI uccArAya tevU durudvaha vi0 UMcakI na zakAya tevU durupasada, durupasthAna vi0 pAse na jaI zakAya tevU tivU durUha vi0 muzkelIthI tarka karI zakAya durodara puM0 jugArI (2) pAsAnI peTI (3) hoDa (4) na0 jugAra durga vi0 durgama (2) durjeya (3) duSprApa (4) khoTe mArge vaLeluM (5) puM0, na0 killo (6) durgama mArga (7) saMkaTa; vipatti (8)pu0 gUgaLa durgata vi0 kamanasIba (2) kharAba avasthAne pAmelaM, muzkelImAM AvI paDela (3) daridra ; kaMgALa durgati strI0 durdazA (2) duHkhadAridraya durgama vi0 mazkelIthI jaI zakAya evaM (2) duSprApa (3)durbodha; durjeya (4) na0 durgama sthAna [kharAba gaMdha durgadha vi0 kharAba gaMdhavALaM (2) puM0 durgA strI0 pArvatI durgAnavamI strI0 kArtika suda noma durgaNita vi0 barAbara abhyAsa na karelaM durgraha vi0 duHsAdhya; duSprApa (2) mazkelIthI jitAya tevU (3) durgama; durbodha (4) puM0 haTha; jIda; dhUna / durjana vi0 duSTa ; zaTha (2) puM0 duSTa mANasa; zaTha durjaya vi0 ajeya; ajita durjara vi0 hamezAM juvAna rahenAruM (2) pacI na zake tevU (3) bhogavI na zakAya tevU durjAta vi0 kharAba kuLamAM janmelaM; nIca (2) kharAba svabhAvamuM; duSTa (3) duHkhI; kaMgALa (4) khoTuM; jULU (5) na0 saMkaTa ; vipatti ; durbhAgya durjAti vi0 kharAba -duSTa svabhAvanuM (2) strI0 kamanasIbI durjeya vi0 muzkelIthI jANI zakAya evaM durNIta vi0 asabhya ; aziSTa ; dhRSTa (2) na0 duzcaritra ; durAcaraNa durdama, durvamana, durdamya vi0 damana karavU ___ muzkela ; vaza - tAbe karavaM muzkela durdarza vi0 muzkelIthI joI zakAya evaM (2) AMjI nAkhe tevU durdarzana vi0 kadarU' durdazA strI0 kharAba - mAThI dazA durdAta vi0 damana na thaI zake tevU (2) garviSTha; tumAkhIvALa dudina na0 kharAba divasa (2) vAdaLAM ke varasAdanA tophAnavALo divasa (3) varasAda (koI paNa vastuno) (4)gADha aMdhakAra [divasa durdivasa puM0 aMdhAriyo ke varasAdavALo durdaza vi0 jovU na game tevU (2) muzkelIthI joI zakAya te, durdaiva na0 durbhAgya ; kamanasIba durdhara vi0 nivArI - rokI na zakAya tevU (2) asahya (3) muzkelIthI siddha karI zakAya tevU (4) muzkelIthI yAda karI zakAya tevaM durgharSa vi0 humalo na thaI zake tevU (2) pAse na jaI zakAya tevU (3) bhayaMkara (4) tumAkhIbharyu [uddhatapaNuM durnaya puM0 kharAba nIti (2) anIti (3) dunigraha vi0 nigraha na karI zakAya tevaM dunimita vi0 bedarakArIthI phAve tema jamIna upara mUkelaM - nAkhelu dunimitta na0 bhAvI aniSTa sUcavanAeM kharAba nimitta (2) khoTu bahAnuM dunivAra, dunivArya vi. nivAraNa na thaI zake tevU [kamanasIba durnIta na0 duSTa vartana; durAcaraNa (2) durnIti strI0 avyavasthA; aMdhera duya'sta vi0 kharAba rIte goThavelu durbala vi0 nirbaLa ; azakta durbuddhi, durbudha vi0 duSTa (2) mUrkha Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbodha duSkAla durbodha vi0 na samajI zakAya evaM durvAra, durvAraNa vi0 rokI ke nivArI durbhaga vi0 kamanasIba (2) kadarU' na zakAya evaM durbhagA strI0 patine na gamatI strI (2) durvAsas vi0 yogya pozAka na paherelaM karkazA (3) vidhavA (2) nagna (3) puM0 eka RSi (mahAdurbhara vi0 muzkelIthI vahana karI krodhI tarIke jANItA) karanAeM zakAya tevU; ati bhAre ladAyela (2) durvidagdha vi0 mUrkha (2) khoTo garva muzkelIthI poSI zakAya - TekavI / duvidha vi0 kaMgALa (2) duSTa ; nIca zakAya tevU nasIba. duvinIta vi0 khoTI keLavaNI pAmelaM; durbhAgya vi0 abhAgI (2) na0 kama- aziSTa ; avinayI (2) tophAnI; durbhikSa na0 duSkALa ; dukALa / uddhata (3) jakkI; jiddI durbhida, durbheda, durbhadha vi0 abhedya durvipAka vi0 mAchaM pariNAma lAvanAeM durmati vi0 duSTa (2) mUrkha ; ajJa (3) (2) puM0 mArcha pariNAma (3) pUrve strI0 duSTa buddhi ; kumati karela karmarnu mA phaLa / durmanas vi0 udAsa; asvastha ; vyAkuLa duvibhAvya vi0 kalpI ke citavI na durmara na0 kharAba mota; kumaraNa zakAya tevU [asabhyatA dumaMtra puM0, dumaMtraNA strI0, durmatrita * durvilasita na0 tophAna; uddhatAI; na0 khoTI salAha; avaLI salAha duvilAsa puM0 durdaiva; durbhAgya durmukha vi0 kadarU' (2) gALa bolanAruM durviSa puM0 ziva kharAba vartana durmedhas vi0 murkha ; maMdabuddhivALaM durvRtta vi0 duSTa vartanavALaM (2) na0 duryodha, duryodhana vi0 jenI sAthe laDaQ durvyasana na0 dhUna ; lata (2) duSTa valaNa kaThina che tevaM; ajeya / dula 10 u0 Ama tema halAva; UMcuMduryodhana puM0 dhRtarASTrano moTo putra nIcuM karaQ ke uchALavaM durlakSa vi0 jovU muzkela (2) na0 duzcara vi0 AcaravaM muzkela (2) pAse khoTuM lakSa - dhyeya na jaI zakAya tevU (3)durAcArI durlabha vi0 duSprApa (2) virala duzcarita, duzceSTita vi0 durAcaraNI durlalita vi0 ati lADamAM Ucharelu ; (2) na0 durAcaraNa tophAnI (2) haThIlaM; jiddI (3) duSa 4 pa0 dUSita thaq; apavitra thavaM na0 tophAna; avaLacaMDAI (2) kharAba thavaM; gaMdaM thava (3) doSa durvaca vi0 avarNanIya (2) kahI na karavo; pApa karavU; bhUla karavI (4) zakAya evaM (3) gALa bolatuM; apa- vyabhicArI banavU; bevaphA nIvaDavU zabda bolatuM (4) na0 gALa ; apazabda ___-preraka0 gaMdaM karavU; apavitra karavu; durvacas na0 niMdA (2) apazabda dUSita karavu (2) bhraSTa karavu (strIne) durvarNa puM0 kharAba raMga (2) azuddhi (3) (3) doSa Aropavo; niMdavU na0 rU (4) eka jAtano koDha duSkara vi0 muzkelIthI thaI zake evaM durvasati strI0 duHkhabharyo rahevAsa (2)na0 kaThina kArya ; muzkelI durvaha vi0 bhAre ; UMcakI zakAya nahi tevU duSkarman vi0 pApakarma karanAru (2) durvAcya na0 gALa ; niMdA (2) apa- na0 duSkRtya ; pApa kIti (3) kaThora zabda (4) mAThA duSkAla puM0 kharAba samaya (2)pralayano samAcAra samaya (3) dukALa Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duSkula duSkula na0 hIna kuLa; niMdita kuLa duSkuha vi0 azradALa; zaMkAzIla duSkRt puM0 pApI duSkRta na0, duSkRti strI0 pApa duSkRtin puM0 duSTa; pApI duSTa ('duS' nuM bhU0 kR0 ) vi0 gaMdu, bhraSTa ke dUSita thayeluM - karAyeluM (2) adhama; durAcaraNI; hIna (3) na0 doSa ; aparAdha ; pApa 214 duSTatA strI0, duSTatva na0 duSTapaNaM duSTAtman vi0 duSTa aMtaHkaraNavALu duSThu a0 khoTI rIte ; kharAba rIte duSparigraha vi0 pakaDI rAkhavaM muzkela duSpUra vi0 muzkelIthI bharI zakAya ke saMtoSI zakAya evaM duSpraNIta vi0 kharAba rIte goThaveluM; kharAba vyavasthAvALaM (2) na0 durvyavahAra duSpratara vi0 tara ke samajavaM muzkela duSpratIka vi0 oLakhavaM muzkela duSprada vi0 du:kha ke zoka ApanAeM duSpradharSa, duSpradhRSya vi0 muzkelIthI AkramaNa thaI zake evaM; ajeya duSpravAda puM0 ALa; badagoI duSpravRtti strI0 khoTA samAcAra duSprasaha vi0 0 asahya ( 2 ) sAmano na thaI zake teva duSprApa, duSprApaNa vi0 durlabha duSyaMta puM0 eka caMdravaMzI rAjA; zakuMtalAno pati; bharatano pitA s a0 nAma (ane koI vAra kriyApada) pUrve 'duSTa' 'kharAba', 'muzkela' vagere arthamA lAge che [zakAya tevuM dustara vi0 muikelIthI pAra karI dussaha vi0 juo 'duHsaha ' vuha 2 u0 dohavuM ( 2 ) dohI lebuM; -mAMthI kheMcI levuM ( 3 ) -mAMthI lAbha meLavaat ( 4 ) icchita vastu ApavI duhitR strI0 duhitA; putrI duHsAdhya duMdubha puM0 eka jAtanuM nagAruM (2) pANIno sApa ( 3 ) eka jAtanI mALA buMdubhi puM0, strI0 eka jAtanuM nagAruM buMdumAyita na0 nagArAno avAja duHkha vi0 du:khadAyaka; pratikULa; apriya (2) muzkela; kaThina (3) na0 pIDA ; kaSTa (4) muzkelI duHkhakara vi0 du:khI karanAeM duHkhagata na0 Apatti ; vipatti duHkhacchedya vi0 mahAmuzkelIe kApI ke dUra karI zakAya te du:khaduHkha na0 mahAmuzkelI duHkham a0 duHkhe ; mahAmurakelIe duHkhazIla vi0 jhaTa uzkerAI jAya tevaM; cIDa (2) rAjI karavuM muzkela (3) - duHkha sahana karavA TevAyeluM duHkhAkRta vi0 pIDita ; dalita duHkhAnvita, duHkhArta vi0 duHkhita; duHkhI duHkhita vi0 du:kha pAmelaM; pIDAyeluM (2) na0 du:kha, pIDA duHkhin vi0 du:khita ( 2 ) muzkela; duHkhadAyaka (3) kaMgALa duHkhena a0 mahAmurakelIthI duHzAsana vi0 jenA para zAsana calAvavu muikela che tevaM ( 2 ) puM0 dhRtarASTrano eka putra duHSama, duHsama vi0 viSama ( 2 ) asamAna (3) pratikULa; aniSTa; kharAba duHsaha vi0 sahana na thaI zake tevuM (2) sAmano na thaI zake tebuM duHsaMcAra vi0 jemAM thaIne cAlavuM ke pasAra thavuM muzkela che tevuM duHsaMdhAna, duHsaMdheya vi0 sAMdhI na zakAya tevuM (2) samAdhAna na thaI zake te duH saMsthita vi0 kadarUpuM duHsAdha ( - dhya ) vi0 muzkelIthI siddha thaI zake tevuM ( 2 ) muzkelIthI upacAra thaI zake te Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHstha duHstha vi0 du:khI; vipadgrasta ( 2 ) garIba ; kaMgALa (3) mUrkha; ajJa duHstham a0 asvastha - bImAra hoya tema duHsthita vi0 juo 'duHstha' duHsmara vi0 yAda karavuM muzkela ke duHkhadAyaka hoya tevuM 4 A0 (keTalAkane mate 'du' nuM karmaNi rUpa ) duHkhI thabuM; pIDA pAmavI; khinna thavuM ( 2 ) duHkha ApavuM dUta, itaka puM0 dUta; kAsada ( 2 ) pararAjyamAM mokalAto pratinidhi dUtikA, dUtI strI0 saMdezo laI janAra strI dUna ( 'du'nuM bhU0 kR0 ) vi0 du:khI ; pIDita; khinna dUra vi0 AghenuM ; lAMbA samayanuM; UMcaM (2) atizaya; ghaNuM ( 3 ) na0 aMtara; cheTu (sthaLa ke kALamAM ) dUraga, dUragata vi0 dUra gayeluM ; dUranuM (2) khUba vadha gayeluM dUrataH a0 dUrathI; cheTethI; AghethI dUradarzin vi0 dIrghadRSTivALaM (2) puM0 (3) krAMtadarzI RSi ( 4 ) vidvAna dUradRSTi strI0 dIrghadRSTi (2) dUranaM jo te [toDI pADe teva dUrapAta, dUrapAtin vi0 dUrathI tAkIne dUrapAtra vi0 pahoLA pAtravALu (nadI) dUrapAra vi0 bahu pahoLu (nadI) (2) muzkelIthI pAra karI zakAya teva dUrabaMSu vi0 patnI ane sagAMsaMbaMdhIthI aLa paDela dUram a0 Aghe ; cheTe dUravartin vi0 dUra raheluM; dUranuM dUravilaMbin vi0 khUba nIcuM jhajhUmatuM dUrasaMstha, dUrasthita vi0 dUra raheluM dUrAt a0 dUrathI; AghethI ( 2 ) moTA pramANamA ( 3 ) dUranA samayathI dUrApeta vi0 taddana aprastuta dUrArUDha vi0 UMce caDeluM (2) khUba vadhI gayeluM; tIvra; joradAra 215 butamanyu o dUrIkRta vi0 dUra khaseDeluM (2) chUTuM pADelu; laI lIlu (3) nivArela (4) pArchu pADI dIdheluM dUre a0 AdhuM; cheTe dUreNa a0 dUrathI (2) moTA pramANamAM dUrotsArita vi0 dUra khaseDeluM dUrvA strI0 eka ghAsa - daro dUSa vi0 ( samAsane cheDe ) doSita kara - nAruM (udA0 'paMktidUSa' ) dUSaka vi0 apavitra ke bhraSTa karanAeM (2) doSajanaka (3) ullaMghana karanAruM (4) adhArmika; aparAdhI dUSaNa vi0 dUSita karanAeM; bhraSTa karanA (2) na0 dUSita karavuM te (3) ullaMghana karavuM te (4) doSa ; kalaMka (5) ( dalIlanuM ) khaMDana ; virodha karavo te (6) doSa ; aparAdha ; pApa dUSita vi0 doSayukta karAyeluM; apavitra ke bhraSTa karAyeluM (2) khaMDita ; bhaMga thayeluM ke karAye (3) niMdita; kalaMkita (4) meluM thayeluM; kharaDAye luM (5) na0 doSa ; aparAdha dUSya na0 kapAsa ( 2 ) vastra (3) taMbU vR 6 A0 [driyate] (mukhyatve 'A' upasarga sAthai vaparAya che ) juo 'AdR' vRkpatha puM0 dRSTimaryAdA vRkpAta puM0 dRSTi - najara nAkhavI te vRksaMgama puM0 najare jovuM tathA bhaLavu te dRggocara vi0 dRzya; dRSTimaryAdAmAM AvatuM ( 2 ) puM0 dRSTinI maryAdA - hada dRDha vi0 sthira; nizcaLa ( 2 ) majabUta; sakhata ( 3 ) atyaMta ( 4 ) nizcita vRDhanAbha puM0 astrane rokavAno maMtra vRDhapratyaya puM0 dRDha vizvAsa - khAtarI bRDham a0 sakhata - majabUta hoya tema (2) atyaMta ; josathI ( 3 ) pUrepUruM dRDhamanyu vi0 khUba gussAvALaM ( 2 ) khUba zokabALaM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRDhasohada 216 devadatta dRDhasauhRda vi0 dRDha mitratAvALu dRSTigata na0 siddhAMta; mata vRDhAnutApa puM0 bhAre pastAvo / dRSTigocara vi0 joI zakAya evaM; dRti puM0, strI0 pANInI masaka ; pakhAla dRSTinI maryAdAmAM AvI zake evaM (2) luhAranI dhamaNa dRSTipatha pu0 dRSTimaryAdA dRpa 450 garva karavo; tumAkhI karavI dRSTipAta puM0 najara karavI te; jo te (2)madamatta tharbu (3) ati harSita thavaM dRSTipUta vi0 AMkhathI joyelu-tapAselaM dRpta ('dap' nuM bhU.kR.) vi0 garviSTha; (jethI gaMdakImAM na paDAya) abhimAnI (2) pramatta ; madamatta / dRSTiprasAda puM0 dRSTi karavA jeTalI kRpA dabdha vi0 bAMdhelaM; gaMthela (2)bInelaM dRSTirAga puM0 AMkhamAM pragaTa thato bhAva dRz 1 pa0 [pazyati] jovU ; nihALavU dRSTivikSepa puM0 kaTAkSa (2)maLavA jaq (3) samajavU; jANavU dRSTivibhrama puM0 premakaTAkSa (4) zodha karavI; tapAsavU (5) dRSTisaMbheda paM0 paraspara najara karavI te aMtardRSTithI jANavU va 4 pa0 [dIryati ], 950 [dRNAti] dRz vi0 (samAsane cheDe) jonAruM (2) phADavU, cIravu (2) TukaDA karavA jANanAru (3) -nA jevU dekhAtuM (4) -karmaNi0 phATI javU; cirAI jarbu strI0 jovU te (5)dRSTi ; AMkha (6) -preraka0 phADavU; cIra; khodavaM jJAna; buddhi (2)vikhera cakita dRzya vi0 jovA yogya ; joI zakAya dedIpyamAna vi0 ati tejasvI; cakatevU(2) manohara ; suMdara (3)na0 dRzya deya vi0 ApavA yogya (2) bheTa padArtha; dRzya jagata __ ApavA yogya (3)pArcha ApavAna (4) dRzyatara vi0 adRzya ; na dekhI zakAya tevU paraNavA yogya (5) na0 dAna; bakSisa dRzvana vi0 (samAsane aMte) jonAeM deva vi0 divya (2) tejasvI (3) paM0 (2) samajanAraM; paricita sura; devatA (4) iMdra; megha (5) rAjA dRzvara vi0 jeNe joyaM che tevaM mATe vaparAtu saMbodhana ( 6 ) na0 iMdriya dRSatsAra na0 loDhuM devakarman, devakArya na0 dharmakRtya ; dRSad strI0 zilA; paththara dhArmika kriyA (2) devapUjA / dRSTa ('dRz'nuM bhU0 kR0) vi. joyelaM; devakInaMdana, devakIsUna puM0 zrIkRSNa nihALelu (2) joI zakAya tevu (3) devakula na0 maMdira (2) devono samUha jANelaM; samajelu (4) nizcita devagati strI0 devalokano mArga dRSTadoSa vi0 doSI; aparAdhI devagarbha puM0 juo 'hiraNyagarbha' dRSTavyatikara vi0 durbhAgya anubhavyu devaguru puM0 devonA pitA-kazyapa (2) hoya tevU (2)agAuthI aniSTa jonAru devonA guru -bRhaspati dRSTAMta puM0, na0 udAharaNa (2) zAstra devagRha na0 maMdira (2) rAjAno mahela dRSTi strI0 jovU te (2) najara (3) devatA strI0 deva (2) devanI mUrti AMkha (4) jANavU te; jJAna (5) mata; devatAtman vi0 divya prakRtivALaM; abhiprAya ; siddhAMta; vAda divya svarUpavALaM dRSTikSama vi. jovAlAyaka devadatta vi0 deve ApelaM (2) devane dRSTikSepa puM0 najara nAkhavI te mATe apAyelaM (jamIna i0) (3)puM0 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadAra arjunano zaMkha (4) 'amuka' - 'phalANoM' evo artha darzAvavA mATe vaparAto zabda devadAru puM0, na0 devadAranuM vRkSa devabuMdubhi puM0 devanuM nagAruM devadeva puM0 zaMkara ( 2 ) viSNu ( 3 ) brahmA (4) gaNeza devaghAnI strI0 iMdranI nagarI bevan puM0 diyara bevana puM0 pAso (2) na0 pAsA khelavA te devanadI strI0 gaMgA ( 2 ) pavitra nadI devanA strI0 dyUtakrIDA devanAgarI strI0 saMskRta bhASA jemAM lakhAya che te lipi devanikAya puM0 svarga (2) devono samUha devapatha puM0 svarga ; AkAza (2) AkAzagaMgA 217 devapAdAH puM0 ba0 va0 rAjAne mATe vaparAtuM mAnavAcaka' saMbodhana devapura na0, devapurI strI0 iMdranI rAjadhAnI - amarApurI devapriya puM0 ziva devabhUmi strI0 svarga devabhoga puM0 devone lAyaka bhoga devamaNi puM0 kaustubha maNi ( 2 ) sUrya (3) ghoDAnI Doka uparano vALano bhamaro devamAtRka vi0 varasAda upara AdhAra rAkhatuM (nahera vagere upara nahIM ) devayajana na0 yajJa karAyo hoya te bhUmi devayajJa puM0 paMca mahAyajJomAMno eka devayajya na0, devayajyA strI0 devanI mUrtino varaghoDo devayAna vi0 mokSa ApanAruM ( 2 ) na0 vimAna (3) puM0 mokSano mArga devayuga puM0 satayuga bevara puM0 diyara ( 2 ) pati devarAja ( - ja ) puM0 devono rAjA iMdra deva puM0 nArada (2) (bhRgu, atri vagere ) devatulya RSi dezIya [milakata devaloka puM0 svarga devasva na0 devonI milakata; dhArmika devAgAra puM0, na0 devAlaya; maMdira devAdhipa puM0 iMdra devAnAMpriya puM0 devone priya ( 2 ) bakaro (3) mUrkha; gamAra ( 4 ) tapasvI devAyatana puM0 maMdira; devAlaya devAraNya na0 devonuM upavana - naMdanavana devAri puM0 devono zatru - dAnava devAlaya puM0 maMdira ( 2 ) svarga devAMganA strI0 apsarA devita, devin puM0 jugArI devI strI0 deva strI (2) devatA ( durgA, sarasvatI, sAvitrI i0 ) ( 3 ) rAjAnI paTarANI deva puM0 diyara deza puM0 sthaLa; sthAna ( 2 ) pradeza ; vibhAga; rASTra ( 3 ) AkhAno aMza ke bAju (4) gocara - kSetra dezaka puM0 rAjA ( 2 ) AcArya (3) bhomiyo; mArgadarzaka dezakaMTaka puM0 jAhera Aphata dezakAlajJa vi0 yogya sthaLa ane samaya jANanAruM [AcAra dezadharma puM0 dezano dharma; sthAnika dezanA strI0 sUcanA; nirdeza; AjJA dezarUpa na0 yogyatA; aucitya dezAcAra puM0 sthAnika AcAra-rivAja dezATana na0 pravAsa; musApharI dezAMtara na0 anya deza dezika vi0 sthAnika (2) puM0 guru (3) pravAsI (4) bhomiyo dezita vi0 kaheluM; sUcaveluM AjJA kareluM (2) upadezeluM; salAha ApeluM dezIya vi0 sthAnika; prAMtika ( 2 ) -tuM rahevAsI (samAsane cheDe ; udA0 'magadhadezIya') (3) lagabhaga; najIkatuM (udA0 " aSTAdazavarSadezIyA " ) Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dovA dezya 218 dezya vi. siddha karavA yogya ; batAvavA daivatapati puM0 iMdra yogya (2) sthAnika ; dezIya (3) daivatas a0 nasIbajoge lagabhaga; najIkanuM devadatta vi0 sahaja; kudaratI deha puM0, na0 zarIra daivadurvipAka puM0 nasIbanI pratikULatA dehakara puM0 pitA [(3) pitA daivayoga puM0 nasIbano joga dehakRt puM0 paMcamahAbhUta (2)paramezvara devarakSita puM0 devoe rakSelaM dehatyAga puM0 mRtyu (2) ApameLe zarIra devasika vi0 eka divasamAMthatuM tyAgavU te nidrA i.) daivahata puM0 durbhAgI; kamanasIba dehadharma puM0 dehano sahaja dharma (AhAra, vaivAdhIna, daivAyatta vi0 prArabdhane AdhIna dehabaddha vi0 dehadhArI; mUrtimaMta devopahata vi0 kamanasIba; durbhAgI dehabaMdha puM0 zarIranuM mALakhaM daizika vi0 sthAnika (2) rASTrIya (3) dehabhAna vi0 dehadhArI te sthaLa>> paricita (4)zIkhavanAeM; dehabhRt puM0 prANI (khAsa karIne manuSya) darzAvanAeM (5) puM0 guru (6) bhomiyo dehayAtrA strI0 maraNa; mRtyu (2) bhojana daihika vi0 dehane lagatuM ; deha saMbaMdhI (2) (3) AjIvikA dehamA thanArUM-honAeM dehayApana na0 zarIrane poSaNa ApavaM te do 450 [dhati kApavU; bhAga pADavA dehali (-lI) strI0 umaro (2)laNavU dehavat puM0 dehadhArI; prANI dogdha puM0 dUdha dohanAra (2) vAcharaDu dehAvaraNa na0 bakhtara dora puM0 doraDu dehAMtara na0 punarjanma ; bIjo deha dodaMDa puM0 daMDa jevo majabUta hAtha dehin puM0 dehadhArI prANI; manuSya (2) dormUla na0 bagala; kAkha jIvAtmA (zaroramAM baddha) doryuddha na0 hAthohAthanI laDAI dai 150 svaccha karavU; zuddha kara, dola puM0 hIcako; jhUlo (2)hIMcaq te daiteya, daitya puM0 ditino putra - rAkSasa dolA strI0 pAlakhI; DoLI (2) daina, dainaMdina, dainika vi. dararojana hIcako; jhalo (3) anizcitatA dainya na0 dInatA; garIbAI; kaMgAliyata dolAyamAna vi0 hIca; DolatuM (2) dairghya na0 dIrghatA; laMbAI anizcita; asthira; saMzayagrasta deva vi0 deva saMbaMdhI; daivI (2) puM0 dolAyuddha na0 vijayanI anizcitatAATha vivAha-prakAramAMno eka (jemAM vALu yuddha . [grasta ; anizcita yajJa vakhate, yajJa karAvanAra Rtvijane dolArUDha vi0 hIMcakA khAtuM (2) saMzayakanyA paraNAvI devAya che) (3) na0 doSa puM0 bhUla; cUka (2)khoDa; khAmI bhAgya; nasIba (4) dharmakRtya (5) (3) guno; vAMka (4) lAMchana (5) deva (6) rAjAnuM kartavya pApa (6) nukasAna; IjA; bImArI devagati strI0 nasIbanuM pharavU te doSagrasta vi0 aparAdhI; gunegAra (2) devacitaka, daivajJa puM0 jyotiSI; joSI doSa ke khAmIthI bharelu daivata vi0 devI; divya (2) (samAsane doSanAhina vi0 mAtra doSa jonAeM; cheDe ) -ne iSTadeva mAnatuM (udA0 __ doSadRSTivALU 'sUryadaivata') (3) na0 devatA; deva (4) doSajJa vi0 doSane jANanAeM (2) puM0 devono samUha (5)mUrti vidvAna mANasa; DAhyo mANasa Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSatraya 219 dyUtakrIDA doSatraya na0 tridoSano vyAdhi- sanepAta daurjana vi0 durjana saMbaMdhI doSadRSTi vi0 mAtra doSa jajonAraM daurjanya na0 durjanatA / doSan puM0, na0 hAtha (AnAM dvitIyA daurbalya na0 durbaLatA; kaMgAlapaNuM ba0va0 thI agAUnAM pAMca rUpo nathI) daurmanasya na0 aNabanAva (2) kheda; doSabhAj vi0 doSI; aparAdhI (2) becenI; nirAzA khoTuM karanA (3) duSTa ; badamAza daumaMtrya na0 khoTI salAha doSala vi0 doSayukta; dUSita dohada na0 vera; aNabanAva (2)sagarbhAdoSas strI0 rAtrI (2)na0 aMdhakAra vasthA (3)garbhiNIno dohada doSA strI0 rAtri; rAtanuM aMdhAru (2) dauvArika puM0 dvArapALa a0 rAte; sAMje dozcarya na durjanatA; duSTatA (2) duSkarma doSAkara puM0 caMdra dauSkula,dauSkuleya, vauSkulya vi0 halakA doSAtana vi0 rAtarnu; rAte thatuM kuLamAM janmelaM doSika vi0 doSavALU ; khAmIvALu (2) dauSyaMti puM0 duSyaMtano putra puM0 vyAdhi; roga dohadika puM0 vRkSono-upavanano mALI doSin vi0 doSavALu ; khAmIvALu (2) (2) tIvra abhilASA duSTa ; kharAba kADhanAeM dauhitra paM0 putrIno putra ; dohitara doSakadRz vi0 mAtra doSa ja jonAeM ke dauhitrI strI0 putrInI putrI dos puM0, na0 hAtha ; bAhu (dvitIyA ba0 / dauhRda na0 juo 'dauhRda' va0 pachI 'doSan' vikalpe mukAya che) dauHzIlya na0 duHzIlatA doha puM0 dohavaM te (2) dUdha (3) dohavAnuM dauHsAdhika puM0 dvArapALa pAtra dyAvApRthivyau (dyo+pRthivo) strI0 dvi0 dohada puM0, na0 sagarbhA strIne thato abhi- va0 svarga ane pRthvI dhasavU lASa (2) tIvra abhilASa chu 250 [dyauti] humalo karavo;-tarapha vohadina vi0 tIvra abhilASAvALU dhu puM0 agni (2)na0 divasa (3) gagana bohana vi0 dUdha ApanAeM (2) icchita (4)svarga (vyaMjanathI zarU thatA pratyayo vastu ApanAeM (3) na0 dohavaM te pahelA tathA samAsamAM 'div' strI0 ne (4) dohavAnuM vAsaNa badale 'dhu' mukAya che) dohala puM0 juo 'dohada' ghut 110 prakAzavU; zobhavU voHzAlin vi0 majabUta bAhuvAchaM; -preraka0 prakAzita karavU (2) bahAdura; laDAyaka samajAva, (3) spaSTa-pragaTa karavU bosya puM0 nokara (2) sevA (3) krIDA dhati strI. prakAza; kAMti (2)kiraNa dautya na0 dUta, kArya; saMdezo laI dhumat vi0 tejasvI; kAMtimAna javo te (2) saMdezo dhumna na0 teja ; kAMti (2) baLa; parAkrama daurAtmya na0 durAtmApaNuM; duSTatA / dhuyoSit strI0 apsarA dauradharI strI. caMdrano guru ane zukra khusarita strI0 gaMgA nadI sAtheno yoga (janmakALa tarIke uttama dhUta puM0, na0 jugAra; jUgaTuM gaNAya che) chUtakara puM0 jugArI vorgasya na0 durgati; kaMgAliyata dyUtakrIDA strI0 jugAra khelavo te Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dyUtamaMDala dyUtamaMDala na0 jugAra ramavAnuM sthAna (2) hArelo jugArI paisA na cukave tyAM sudhI tenI AsapAsa ANa tarIke dorAtuM kUMDALa (jene choDI te bahAra jaI zake nahIM ) yo strI0 svarga; aMtarIkSa (prathamA e0 va0 nuM rUpa 'dyauH' thAya; dvaMdvasamAsamAM " dyo' nuM ' dyAvA' thAya che ) dyotaka vi0 prakAzita karanAruM ( 2 ) samajAvatuM ; pragaTa karatu; darzAvatuM dyotana vi0 prakAzita; tejasvI braDhiman puM0 dRDhatA ( 2 ) samarthana bram 150 cotarapha doDavuM bramma na0 eka jUno sikko drava vi0 jhamatuM TapakatuM ( 2 ) pravAhI ('kaThina' thI UlaTaM) (3) puM0 ogaLavaM te (4) ogaLIne thayeluM pravAhI (5) palAyana ; nAsI jabuM te draviNa na0 dhana; paiso ( 2 ) sonuM (3) sAmarthya ; baLa ( 4 ) vIrya, parAkrama draviNAdhipati, draviNezvara puM0 kubera draviNodaya puM0 dhanaprApti dravIbhU 1 pa0 pIgaLI javaM (dayA i0thI) dravetara vi0 ghana ( pravAhI' thI UlaTuM ) dravya na0 vastu; padArtha (2) koI vastuno ghaTaka padArtha ( 3 ) yogya pAtra ( 4 ) dhanasaMpatti ; mAlamilakata draSTavya vi0 joI zakAya tevuM (2) suMdara; manohara (3) jovA, vicAravA ke samajavA yogya draSTukAma vi0 jovAnI icchAvALu draSTumanas vi0 jovAnI marajIvALu draSTR vi0 jonAruM ( 2 ) sAkSAtkAra karanA ( 3 ) puM0 nyAyAdhIza braha puM0 UMDu sarovara ( 2 ) dharo brA 2 pa0 doDI javuM ( 2 ) UMghavaM vAk a0 jaladI; tarata ja drAkSA strI0 drAkSa 220 drohin brAgh 1 A0 lAMbuM karavuM kheMcabuM - preraka 0 lAMbu karavuM (2) moDuM karavuM drAghiSTha vi0 atyaMta lAMbU drAghIyas vi0 vadhAre lAMbu drAvaNa vi0 nasADI mUkanAruM bru 1 pa0 doDavu; vahevu; nAsI javuM (2) dhasavuM; humalo karavo ( 3 ) ogaLaM dravavuM (4) 5 10 IjA karavI puM0 vRkSa (2) DALa (3) puM0, na0 lAkaDuM (4) gati vrata ( 'dru'nuM bhU0 kR0 ) vi0 zIghra ; utAvaLa (2) pIgaLeluM; dravelu (3) nAsI gayelaM ( 4 ) na0 nAsI januM te drutam a0 jaladIthI; tvarAthI bruti strI0 dravavuM te ( 2 ) nAsI januM te tuma puM0 vRkSa drumavAsina puM0 vAnara braha, 4 pa0 droha karavo; dveSa karavo (2) IjA ke nukasAna karavA icchavuM braha, vi0 ( samAsane cheDe ) IjA karatu; zatruvaTa rAkhatuM drogTa vi0 droha karanA; hAni karanA droNa puM0 musaLadhAra barasatA meghano eka prakAra (2) droNAcArya ( 3 ) puM0, na0 eka mApa (32 zera ke 64 zeranuM) ( 4 ) na0 lAkaDAnuM eka pAtra droNadudhA strI0 eka 'droNa' jeTaluM ( 32 ke 64 zera ) dUdha ApatI gAya droNamukha na0 cAraso gAmo vaccenuM mukhya zahera [ bhAre vRSTi doNavRSTi strI0 (droNameghanI ) atizaya broNi ( - NI) strI 0 lAkaDAnuM aMDAkAra pAtra ( 2 ) parvato vaccenI khINa broha puM0 dveSa, aniSTa karavA icchavaM te (2) vizvAsaghAta; dago ( 3 ) baMDa; baLavo (4) aparAdha; guno brohin vi0 droha karanA; aniSTa icchanA (2) baMDa karanA Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ proNAyana 221 dvirepha droNAyana, droNAyani, drauNi puM0 dvigu vi0 be gAyanA badalAmAM maLelaM droNAcAryano putra - azvatthAmA (2)puM0 eka samAsa (vyA0) draupadI strI0 drupada rAjAnI putrI- dviguNa, dviguNita vi0 bevaDu; bamaNuM pAMDavonI patnI [rAjAno putra dvija puM0 brAhmaNa, kSatriya, vaizya - etraNa draupadeya puM0 draupadIno putra (2) drupada varNomAMno dareka (upanayana-saMskAra rUpa dvaya vi0 bevaDuM; bamaNuM (2)be prakAranuM bIjo janma pAmelo) (2) brAhmaNa (3) (3)na0 yugma; joDu pakSI; koI paNa aMDaja prANI (4) vayavAdin.vi0 apramANika (2)dvaitavAdI dAMta (5)tAro yasa vi0 '-sudhI pahoMcatuM'; jeTaluM dvijapati, dvijarAja puM0 caMdra UMcu ke UMDu' (udA0 'nitaMbadvayasa') dvijAti puM0 juo 'dvija' dvaMdva puM0 eka samAsa (vyA0) (2) dvijihva puM0 sApa (2) cADiyo; cugalIkhora na0 joDu; joDakuM (3) be jaNa vaccenuM garuDapakSI dvijeza, dvijeMdra puM0 caMdra (2)kapUra (3) yuddha (4) ekAMta - gupta sthaLa dvitaya vi0 bane; beu (2) na0 joDakuM dvaMdvacara puM0 cakravAka pakSI / dvaMdvaduHkha na0 zIta-uSNa, sukha-duHkha dvitIya vi0 bIjaM (2)puM0 putra ; dIkaro vagere dvaMdvothI utpanna thatuM duHkha (kuTuMbamAM pitA pachI bIjuM sthAna bhogavato) (3) sAthI; sobatI dvaMdvayuddha na0 be jaNa vacce- yuddha (samAsane cheDe) (4)na0 arko bhAga dvaMdvazas a0 babbenA joDakAmAM dvitIyam a0 bIjI vAra; pharIthI dvAdazAtman puM0 sUrya dvitIyavat vi0 sobatI-sAthI sAthenuM dvApara puM0, na0 cAramAMno zrIjo yuga dvitIyA strI0 bIja (tithi) (2)patnI; (2) be TapakAMvALI pAsAnI bAju sahacarI (3) bIjI vibhakti (vyA0) dvAra strI0 dvAra; daravAjo; bAraj dvitIyAzrama puM0 gRhasthAzrama dvAra na0 bAraj (2)sAdhana ; upAya dvitra vi0 (ba0 va0) be ke traNa dvArakA strI0 dvArikA nagarI dvitva na0 yugala ; joDu (2)dvaita ; bepaNaM dvArapa, dvArapAla puM0 daravAna (3) bevaDAyeloprayoga (vyA0) dvArapidhAna puM0 bAraNAno AgaLo (2) dvidha vi0 be prakAranaM; berItanuM samApti; aMta dvidhA a0 be prakAre; berIte dvAravatI, dvArAvatI strI. dvArikA dvipa puM0 hAthI dvArika puM0 dvArapALa dvipad vi0 be pagavALaM dvArikA strI0 dvArakA dvipada puM0 (be pagavALo) mANasa dvArin puM0 dvArapALa vApara, dvipAda vi0 be pagavALU dvArIkR8 u0 mAdhyama ke sAdhana tarIke dvipAda puM0 (be pagavALo) mANasa (2) vAstha, dvAHsthita puM0 dvArapALa pakSI (3) deva bAMdhelA vALa dvi vi0 (dvi0 va0) be; banne (pahelI dviphAlabaddha puM0 seMthI pADIne be bhAgamA vibha0 'dvauM puM0, 'dve' strI0, dve' na0) dvirada puM0 hAthI zarabha prANI dvika vi0 be saMkhyAvALU (2)bIju (3) / dviradArAti, dviradAMtaka puM0 siMha (2) bIjI vAra banatuM (4) seMkaDe bai TakA dvirukti strI0 punarukti jeTaluM(5)puM0 kAgaDo (6) cakravAka virepha puM0 bhamaro (be 'ra'-kAra vALo) Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvilaya dvilaya puM0 ( gIta ane vAdya peThe) be vastuonuM sAmya (2) bevaDo laya ( ? ) dvivacana na0 bene mATenuM vacana ( vyA0 ) dvivarga puM0 benuM joDakuM ( prakRti-puruSa ; kAma-krodha i0 ) dvividha vi0 be prakAranuM dvizas a0 babbe ; joDakAmAM dviS u0 dveSa karavo; zatrutA rAkhavI dviS vi0 dveSayukta; zatrutAvALu ( 2 ) puM0 zatru, verI dviSa, dviSat puM0 zatru dviSaMtapa vi0 zatrune pIDanAruM dviSTa ('dviS' nuM bhU0 kR0 ) franraj ( 2 ) verI; virodhI dvis a0 bevAra vi0 dvIpa puM0, na0 beTa ( 2 ) Azraya-sthAna ( 3 ) pRthvIno khaMDa ( merunI AsapAsa tevA cAra, sAta, nava ke tera gaNAya che) dvIpavatI strI0 pRthvI (2) nadI dvIpin puM0 vAgha (2) citto dveSA a0 be prakAre; be vAra dveSAkriyA strI0 be bhAga karavA te dveSa puM0 aNagamo; dhikkAra ( 2 ) zatrutA dveSaNa vi0 dveSa karanAruM ( 2 ) puM0 zatru (3) na0 zatrutA ; vera dveSin, dveSTR puM0 zatru; duzmana dveSya puM0 dveSa karavA yogya ( 2 ) apriya ; pratikUla (3) puM0 zatru vak a0 ( gussAno udgAra) dhagiti a0 eka kSaNamA; ekadama dhattUra puM0 dhaMtUro dhana na0 dravya; milakata; khajAno (2) atyaMta mUlyavAna ke priya vastu dhanaka puM0 lobha ; tRSNA dhanakSaya puM0 dhanano nAza 222 dha dhanapati beNuM bhinnatA dvaita na0 dvaitavAda puM0 prakRti-puruSa, jIvAtmAparamAtmA, brahma-jagata - e judAM bhinna che ema mAnanAro vAda dvaitIyoka vi0 bIjUMM dvaidha vi0 be prakAranuM (2) bevaDuM; bamaNuM (3) na0 be hovApaNuM ( 4 ) saMzaya ; anizcitatA ( 5 ) virodha; bheda dvaidhIbhAva puM0 be prakAre vuM - hote (2) dvitva; bhedabhAva ( 3 ) saMzaya; anizcatatA ( 4 ) vera (5) prativAda ( 6 ) aMdarathI eka ane bahArathI bhinna evo bhedabhAva dvaidhIbhU 150 be bhAga paDavA ( 2 ) anizcitatA thavI dvaipAyana puM0 vedavyAsa ( dvIpamA janmelA ) dvaipya vi0 dvIpa saMbaMdhI; dvIpamAM rahetuM dvaimAtura puM0 (be mAtAovALu) gaNapati (2) jarAsaMdha dvaimAtRka vi0 nadInA tema ja vRSTinA ema be jaLathI pAka thato hoya tevo deza dvairatha puM0 pratiyoddho; zatru (2) na0 be rathIonuM yuddha dvairAjya na0 be rAjAo vacce vaheMcAyelo deza ( 2 ) sarahada dvaghartha vi0 be arthavALu (2) be hetuovALu dUdhavara vi0 ochAmA ochu be dvAhika vi0 dara be divase Avato dhanajAta na0 kula milakata; samagra kImatI vastuo dhanada puM0 kubera dhanadAnuja puM0 rAvaNa ( kuberano nAno bhAI) dhanadhAni strI0 khajAno; tijorI dhanapati puM0 kubera Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma banaprayoga 223 vanaprayoga puM0 vyAje paisA dhIravAnuM kAma dhanvaMtari puM0 devono vaidya (samudramaMthana banahara puM0 vArasa (2)cora vakhate nIkaLelAM cauda ratnomAMnuM eka) banahArya vi0 dhanathI vaza karAya tevU dhanvin puM0 bANAvaLI dhanaMjaya puM0 aMrjuna (2)agni (3)viSNu gham 1 pa0 phUMkavRM dhanADhaca vi0 dhanavAna ; zrImaMta dhamaghamAyate (bhabhUkavU; saLagavU) dhanAdhipa, dhanAdhipati, dhanAdhyakSa puM0 dhamani (nI) strI0 naMgaLI; phUMkaNI kubera (2) khajAnacI karelu (2) raktavAhinI; nasa panAcita vi0 kImatI bakSisothA khuza dhammala, dhammila, dhammilla puM0 puSpa panika puM0 dhanavAna; zrImaMta vagerethI gUMthelo aMboDo / panin vi0 zrImaMta; dhanavALaM dhaya vi0 (bahudhA samAsane cheDe) dhAvadhanu puM0 dhanuSya nAlaM; pInAruM (udA0 'stanaMdhaya') dhanurguNa puM0 dhanuSyanI dorI dhara vi0 (bahudhA samAsane cheDe) pakaDadhanurgraha, dhanuhi puM0 bANAvaLI dhanurdhyA strI0 dhanuSyanI paNacha nAru; laI janAeM; dhAraNa karanAruM (udA0 'gadAdhara') (2) puM0 parvata; dhanurdhara,dhanurbhUt puM0 bANAvaLI dhanurvidyA strI0 bANavidyA parvata uparano killo dhanurveda puM0 dhanurvidyA (yajurvedano upaveda) dharaNa vi0 dhAraNa karanAruM (2) na0 dhanuSkAMDa na0 dhanuSya ane bANa dhAraNa karavU te (3) Azraya ; AdhAra dhanuSkhaMDa na0 dhanuSyano eka hisso dharaNi strI0 pRthvI (2) bhUmi dhanuSpANi vi0 hAthamAM dhanuSyavALaM dharaNidhara puM0 zeSanAga (2) parvata dhanuSmat puM0 bANAvaLI dharaNidharasutA strI0 pArvatI dhanus na0 dhanuSya (bahuvrIhi samAsamAM dharaNidhRt puM0 parvata (2) zeSanAga 'dhanvan' thaI jAya cha; udA0 'adhijya- gharaNiputra puM0 maMgaLa graha (2)narakAsura dhanvan') (2) cAra hAtha, mApa dharaNibhUt puM0 rAjA (2) parvata (3) anuHkAMDa na0 dhanuSya ane bANa viSNu (4) zeSanAga dhanu:khaMDa na0 dhanuSyano khaMDa - bhAga dharaNisuta puM0 juo 'dharaNiputra' bana strI0 dhanuSya dharaNI strI0 juo 'dharaNi' banaiSin vi0 dhananI icchA rAkhanAeM dharA strI0 pRthvI (2) puM0 paisA mAgato leNadAra dharAdhara puM0 parvata (2) zeSanAga banoSman puM0 dhananI garamI-hUMpha (2) gharAdhareMdra puM0 himAlaya dhananI tIvra icchA gharAdhipa puM0 rAjA anya vi0 dhana ApanAeM (2) zrImaMta gharAbhat puM0 parvata (3) sukhI ; sadbhAgI (4) utkRSTa ; dharitrI strI0 pRthvI (2) jamIna sadguNI (5) Arogyaprada ; pathya (6) dharma puM0 kartavya ; AcAra (2) koI paNa puM0 sukhI ke sadbhAgI manuSya varga ke paMthano paraMparAgata AcAra (3) dhanyavAda puM0 AbhAra darzAvavo te (2) zAstrokta vidhAna-AcAra (4) cAra zAbAzI ApavI te puruSArthomAMno eka; puNya karma ke tenuM canvan puM0, na0 jaLarahita pradeza ; raNa upArjana (5) nyAya; pramANikatA; (2) dhanuSya (3) AkAza nIti (6) niSpakSatA (7) svabhAva; Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakAma khAsiyata ; viziSTa guNadharma ( 8 ) yudhi - SThira ( 9 ) yama (10) kuzaLatA; pravINatA [AcaravA icchatuM dharmakAma puM0 dharmaparAyaNa; dharma ja dharmakSetra na0 bhAratavarSa (2) kurukSetra dharmacakra puM0 dharmanuM cakra - sAmrAjya dharmacaryA strI0 dharmAcaraNa dharmacAriNI strI0 patnI ( 2 ) sadguNI patto [parAyaNa dharmacArin vi0 dharma AcaranAruM ; dharmadharmaja puM0 yudhiSThira; dharmarAjAno putra (2) kAyadesara janmelo putra dharmajJa vi0 dharma jANanAruM ( 2 ) zAstra [ patnI athavA kAyado jANanAruM gharmadArAH puM0ba0va0 kAyadesara paraNelI dharma, vi0 dharmanuM ullaMghana karanAeM dharmadhvaja, dharmadhvajin puM0 dharmano DhoMga karanAra; pAkhaMDI [ mAlika dharmanAtha puM0 kAyadesara saMrakSaka ke dharmaniSTha vi0 dharmaparAyaNa dharmapatnI strI0 zAstravidhi pramANe paraNelI strI 224 dharmapatha puM0 dharmano mArga dharmapara vi0 dharmaparAyaNa dharmapAla puM0 daMDa; zikSA (lA0 ) dharmaputra puM0 kAyadesara putra ( 2) dhArmika kriyAo karavA mATe svIkArelo putra (3) yudhiSThira [vartanAru dharmapradhAna vi0 dharmane mukhya mAnIne dharmapravacana na0 dharmazAstra ( 2 ) kAyado samajAvato te dharmaprekSya vi0 dharmAcaraNI dharmabAhya puM0 dharmathI viruddha dharmabhaginI strI0 kAyadesara bahena ( 2 ) gurukanyA (3) mAnI lIvelI bahena (4) samAna dharma AcaratI hovAthI bahena dharmabhAginI strI0 sadguNI patnI dharmabhANaka puM0 dharmagraMthonI kathA kahenAra Samin dharmabhRt puM0 rAjA ( 2 ) dharmaparAyaNa, sadAcaraNI mANasa dharmamahAmAtra puM0 dhArmika bAbatonuM nirIkSaNa karanAra adhikArI dharmamUla na0 veda dharmayuga na0 kRtayuga; satyayuga dharmarati vi0 dharmAcaraNamAM prItivALaM dharmarAj puM0 yama dharmarAja vi0 dharmazIla ( 2 ) puM0 yama (3) yudhiSThira ( 4 ) rAjA ( 5 ) jina dharmarAjan puM0 yudhiSThira dharmalakSaNa na0 veda dharmalopa puM0 adharma (2) kartavyanuM ullaMghana dharmavAda puM0 dharma ke nyAya aMge vAdavivAda dharmaviplava puM0 dharmanuM ullaMghana dharmavRddha vi0 dharmanI bAbatamAM moTuM dharmazAlA strI0 dharmazALA ( 2 ) nyAyamaMdira; kacerI dharmazAsana, dharmazAstra na0 kAyadAno graMtha dharmasetu puM0 dharma ke nyAyano AdhAra (2) ziva dharmAkSarANi na0 ba0 va0 dharmanAM sUtro dharmAcArya puM0 dharmaguru dharmAtman vi0 nyAyI; puNyazALI dharmAdhikaraNa na0 nyAyamaMdira ( 2 ) nyAya cUkavavo te ( 3 ) puM0 nyAyAdhIza dharmAdhikAra puM0 dharma aMgenI dekharekha ; dhArmika kAryonI dekha rekha (2) nyAya cUkavavo te ( 3 ) nyAyAdhIzano hoho dharmAdhikArin puM0 nyAyAdhIza dharmAdhiSThAna na0 nyAyanI adAlata dharmAdhyakSa puM0 nyAyAdhIza (2) viSNu dharmAta vi0 dharmavihIna; adharmI dharmAraNya na0 tapovana [zALI dharmAzraya, dharmAzrita vi0 dharmI; puNyadharmAsana na0 nyAyAsana dharmina vi0 dhArmika; dharmane anusaratuM (2) sadguNI (3) nA guNadharmavALu ( samAsane aMte ) Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmiSTha 225 dhArApAta dharmiSTha vi. atyaMta dharmaniSTha ghaTakomAno dareka (rasa, rakta, mAMsa, dharmIputra puM0 naTa meda, asthi, majjA ane zukra) (4) dharmedra puM0 yamarAja vAta-pitta-kapha e traNamAMthI dareka dharmottara vi0 nyAyI; niSpakSa (2) (5) khanija dhAtuomAMnI dareka (6) sadguNI; dharmaparAyaNa . kriyApadanu mULa rUpa (7) iMdriya dharmopacAyin vi0 dharmaparAyaNa; miSTha dhAtumat vi0 dhAtuothI samRddha dharmya vi. kAyadesara (2) dhArmika; dhAtu puM0 utpAdaka; kartA (2)saMrakSaka; zAstrokta (3) amuka guNadharmavALU pAlaka (3) brahmA (4) viSNu (5) varSa puM0 garva; uddhatAI; dhRSTatA (2) saptarSi (6) vidhAtA; nasIba adhIratA; asahiSNutA (3) baLAtkAra dhAtrI strI0 dAI; upamAtA (2)mAtA (4) IjA; nukasAna (3) pRthvI (4)AmaLI (vRkSa) gharSaNa na0 uddhatatA; abhimAna (2) dhAtreyikA, dhAtrayI strI0 dhAva-mAtAnI apamAna; anAdara (3) humalo; putrI -- bahena (2) dAI; dhAva baLAtkAra (4)parAbhava dhAna na0, dhAnI strI0 ThekANuM; sthAna dharSita vi0 baLAtkAra karAyelu (2) (udA0 'rAjadhAnI') parAbhava pamADelu (3)anAdara karA dhAnuSka puM0 bANAvaLI yelaM; apamAnita dhAnya na0 anAja dhAman na0 ghara; nivAsasthAna (2) ghava puM0 hAlavu-bhrUja-kaMpa, te (2) puruSa (3)pati (4) mAlika (5)zaTha; kiraNa; prakAza (3) pratApa; baLa Thaga (6)eka jAtanuM vRkSa-dhAvaDo dhAmavat vi0 baLavAna; zaktimAna dhavala vi0 dhoLu (2) suMdara (3) nirmaLa dhAra vi0 dhAraNa karanAruM (2)vahetuM (4) puM0 zveta raMga (5) uttama sAMDha dhAraka, dhAraNa vi0 dhAraNa karanAlaM dhAraNA strI0 dhAraNa karavaM te (2) dhavalapakSa puM0 zuklapakSa (2) haMsa yAdazakti (3) manane ekAgna rAkhaq pavalA strI0 zveta mukhavALI strI (2) te (4) zvAsa dhAraNa karI rAkhavo dhoLI gAya (3) bagalI te (5) dhairya; dRDhatA (6) nizcita pavalita vi0 dhoLaM karelu (2) dhoLelaM siddhAMta (7)khAtarI(8)samajaNa ghavaliman puM0 dhoLApaNuM; dhoLo raMga dhArayitrI strI0 pRthvI; dharitrI (2) phIkAza dhArA strI0 dhAra; pravAha (2)jorathI ghA 3 u0 mUka; sthApaq; upara mUkavU varasAda paDavo te (3)paMkti; paraMparA (2) -tarapha ekAgra karavU- vALavU (mana- (4) ghoDAnI gati (5) dhAra (cappu vicAra) (3)ApI devU; bakSisa karavU vagerenI)(6)parvatanI DhaLatI bAju (4)pakaDavU; levu (5) dhAraNa karavU; (7) ratha- paiDu athavA teno parigha / samAvaq (6)pahera (7) darzAvavU; dhArAgRha na0 phuvArAothI UDatA pANIdekhAva dhAraNa karavo (8) Tekavaq; vALaM snAnAgRha UMcakavU (9) utpanna karavaM dhArAdhara puM0 medha dhAtu puM0 mULa ghaTaka; agatyano aMza dhArAdhirUDha vi0 parAkASThAe pahoMcelaM (2) mULa tattva (pRthvI-pANI-teja-vAyu dhArAnipAta, ghArApAta puM0 muzaLadhAra -AkAza) (3)zarIramAMnA agatyanA varasAda (2)pANInI dhAra Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArAyaMtra 226 pArAyaMtra na0 phuvAro (2) jhArI Sika a0 'dhikkAra che' -e artha dhArAvarSa puM0, na0 muzaLadhAra ke ekadhAro batAvato udgAra paDato varasAda dhikkAra puM0 tiraskAra; Thapako dhArAvAhin vi0 satata cAlu rahetuM dhikka 8 u0 dhikkAra; Thapako Apavo dhArAsaMpAta puM0, na0 juo 'dhArAvarSa' / vikkRta vi. dhikkArAyalaM; tiraskRta dhArAsAra puM0 muzaLadhAra varasAda / (2)na0 dhikkAra; tiraskAra pArAMkura puM0 varasAda- phoruM ke karo dhikriyA strI0 tiraskAra; Thapako dhAriNI strI0 pRthvI [raakhnaaeN| ghigvAda puM0 Thapako; niMdA dhArin vi0 dhAraNa karanAru (2) yAda / pipsu vi0 chetaravA icchatuM; chetare tevU dhAroSNa vi0 tAju dohelu-garama / ghiSaNa na0 nivAsasthAna dhArtarASTra puM0 dhRtarASTrano putra (2) SiSaNA strI0 buddhi (2) vANI (3) kALI cAMca ane kALA pagavALU stuti (4) pRthvI haMsa jevU eka pakSI SiSThita vi0 barAbara goThavAyekheMdhArmika vi0 dharmAcaraNa karanAru (2) sthapAyelu (2) dRr3ha karelu; sthira karelu nyAyI (3)puM0 nyAyAdhIza (4)dhAMdha (3) bahAdurIthI sAme thayelaM mANasa (5) madArI; aiMdrajAlika viSNya puM0 yajJanA agninuM sthAna (2) dhArya vi0 dhAraNa karavA yogya (2) na0 sthAna; nivAsasthAna (3) nakSatra sahana karavA yogya (3)paheravA yogya ghI 4 A0 anAdara karavo (2) (4) manamAM rAkhavA yogya ArAdhaq (3)dhAraNa karavaM; samAvaq dhASTrya na0 dhRSTatA; uddhatAI ; hiMmata (4) siddha karavU [kalpanA dhAva 150 doDavU; AgaLa vadhavaM (2) dhI strI0 buddhi; mana (2) vicAra; -nI tarapha ghasavU; hamalo karavo (3) dhImat vi0 buddhimAna; vidvAna nAsI javU (4) 1 u0 dhovU; sApha dhIra vi0 dhairyavALU; nirbhaya (2)dRr3ha; karavaM (5) mAMjavU; UjaLU kara sthira (3) dRDha nizcayI (4) zAMta; ghAvaka vi. doDI janAru (2) jhaDapI svastha (5)gaMbhIra (6)buddhimAna (7) (3) dhonAraM (4) puM0 dhobI __ maMda; saumya pAvana na0 doDavU te (2) vahe te (3) dhIracetas vi0 dRDha nizcayI AkramaNa karavaM te (4) dhovU te; dhIratA strI0, dhIratva na0 dhairya ; hiMmata svaccha kara, te (5) mAMjavU te (2)gaMbhIratA (3)pAMDitya ; DahApaNa dhAvalya na0 dhoLAza (2) phIkAza dhIram a0 dRDhatAthI; svasthatAthI ghAvita ('dhA' nuM bhU0 kR0) vi0 dhIrodAtta puM0 (dhIra ane udAtta) dhoyelu (2) -nI tarapha doDatuM (3) nAyakano eka prakAra (nATaya0) jaladI jatu dhIroddhata puM0 (dhIra paNa uddhata) pAvita puM0 vege doDanAra nAyakano eka prakAra (nATaya0) Si 550 khuza kara; saMtuSTa karavaM dhIvara puM0 mAchImAra (2)650 pAse hovU; dhAraNa karavU dhIvarI strI0 mAchaNa ghi puM0 (samAsane cheDe) bhaMDAra; nidhi 5 5 u0 juo 'dhU' (udA0 'jalaSi') dhukS 1 A0 saLagAva Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 dhuta ('dhunuM bhU0 kR0) vi0 halAveluM; dhUpana na0 dhUpa devo te (2) dhUpa kaMpAveluM (2) tajelaM dhUpAyita ('dhUpa'nuM bhU.kR.) vi0 dhUpa dhuti strI0 phaphaDAva te dIdhelaM (2)zramita; pIDita dhuni (-nI) strI0 nadI dhUpika puM0 dhUpa banAvanAro dhura strI0(prathamA e0va0 'dhUH')*sarI; dhUma puM0 dhumADo (2) jhAkaLa dhurA (2) dhoriyAno AgaLano bhAga dhUmaketana, dhUmaketu puM0 agni (2) (jyAM jUMsaraM baMdhAya che) (3) dharIne be pUMchaDiyo tAro (3) kharato tAro cheDe (paiDA AgaLa) khosAtI khIlI dhUmagraha puM0 rAhu (4)dhoriyo Udha (5)bojo;bhAra; dhUmaja puM0 vAdaLU javAbadArI (lA0) (6) agrasthAna; dhUmapa puM0 dhumADo pIne tapazcaryA karanAra uccasthAna (lA0)(7) gNgaandii| dhUmapaya puM0 karmamArga; yajJamArga (2) dhura puM0 (samAsane cheDe) jUsaru; dhoriyo dhumADo bahAra nIkaLavAno mArga(2) bhAra; bojo (3) dharInA cheDA jALiyuM vagere AgaLano khIlo dhUmayoni puM0 megha; vAdaLa dhuraMdhara vi0 dhurA dhAraNa karanAru (2) dhUmAyita vi0 dhumADAthI DhAMkI kADhelaM zreSTha; mukhya; AgevAna -bharI kADhelaM; aMdhAriyaM karI dIdhelaM dhurA strI. bhAra; bojo dhUmita vi0 dhumADAthI kALu thayelu dhurINa, dhurIya, dhurya vi0 dhUsarI vahana dhUmodgAra puM0 dhumADo nIkaLavo te karanAru (2) *sarI nAkhavA yogya dhUmyA strI0 gADhI dhUNI; dhUNInuM vAdaLa (3)javAbadArIvALU (4) puM0 bhAra dhUmra vi0dhumADAnA raMga, (2)na0 pApa vahana karanAra pazu (5) javAbadArI ghUrgata vi0 dhoriyA upara Ubhelu (2) vahana karanAro mANasa; AgevAna / mukhya ; AgevAna ghU 6 pa0 [dhuvati], 1 u0[dhavati-te], dhUrjaTi puM0 zaMkara 5 u0 [dhUnoti, dhUnute; dhunoti, dhUrta vi0 ThagAraM; dhutAI(2)vilAsI; dhunute], 9 u0 [dhunAti, dhunIte], svecchAcArI (3)puM0 zaTha; jugArI 10 u [dhUnayati-te] hAlavU; kaMpavU; (4) ThagAro premI halAvaq; ka pAvatuM (2)halAvIne kADhI dhUrtaka vi0 ziyALa (2)zaTha nAkhavU; pheMkI devu (3) phUMkIne saLagA- pUrvI strI0 gADIno dhoriyo vaq-pradIpta kara dhUli (-lI) puM0, strI0 dhULa; raja dhUta ('dhU'na bhU0 kR0) vi0 halAvelu; (2)bhUko kaMpAvela (2) kADhI nAkhelu ke pheMkI dhUsara vi0 dhULiyA ke dhoLA-pILA raMgana dIdhelu (3)pradIpta karAyelu (phUMkIne) 5 6 A0 [dhriyate] jIvatA hovU; dhUtakalmaSa, dhUtapApa vi0 pApa khaMkherI jIvatA rahePS (2)TakI rahevU; cAlu nAkhyAM hoya tevU; pAparahita rahevU (3)nizcaya karavo (4) 150 ghUnana na0 halAvatuM te [gharati], 100 [dhArayati-te] dhUpa 150 [dhUpAyati] tapaq; tapAvaq kabajAmA rAkhavU; mAlika hovU (2)10 u0 [dhUpayati-te dhUpa karavo (5) paheravu (6) rUpa dhAraNa karavaM pUSa puM0 sugaMdhI dravya (2)tene bALavAthI (7) aMkuza rAkhavo (8)sthira karavaM nIkaLatI sugaMdhI dhUNI (9)-nuM devU hovU; -nuM udhAra hovU Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pak dhuk vi0 (samAsane cheDe ) dhAraNa karanA; vahana karanAeM dhRt vi0 (samAsane cheDe ) dhAraNa karanAruM ghRta ( 'dhR' nuM bhU0 kR0 ) vi0 pakaDelu; lIlu; dhAraNa kareluM (2) kabajAmAM rAkheluM (3) sAcavI rAkheluM ( 4 ) pahereluM (5) mUkeluM (6) Acarelu (7) nizcayavALu ghRtavaMDa vi0sajA karanAhaM (2) jene sajA karavAmAM AvI hoya tebuM dhRtamAnasa vi0 nizcayavALu nizcayI dhRtarAjan vi0 sAro rAjA rAjya karato hoya tevuM (deza) dhRtAtman vi0 dRr3ha nizcayI; zAMta; svastha dhRti strI0 pakaDavaM te; lebuM te (2) Thani hote (3) poSabuM te ; TekavabuM te ( 4 ) dRr3hatA, sthiratA (5) dhIraja ; dhairya ( 6 ) tRpti ; saMtoSa ; AnaMda dhRtimat vi0 dRDha; sthira ( 2 ) tRpta; sukhI; saMtuSTa dhRtimuS vi0 dhairya harI lenAhaM dhRtaikaveNi vi0 eka jUDAmA ja vALa rAkhyA hoya te (zoka-cihna tarIke) dhRSa 150, 10 u0 IjA karavI ( 2 ) apamAna kara (3) AkramaNa karavu; harAvaM (4) bhraSTa karavuM (5) 550 himata karavI; dhRSTatA karavI (6) khAtarI hovI (7) adhIruM thavuM ( 8 ) abhimAna karavuM ( 9 ) sAmano karavo; paDakAra karavo dhRSTa ('dhRS' naM bhU0 kR0 ) vi0 hiMmatavAna; bezarama ; uddhata (2) niSThura (3) puM0 vyabhicArI premI ke pati dhRSTadyumna puM0 drupada rAjAno putra ; draupadIno bhAI [ nirlajja; uddhata dhRSNu vi0 dhairyavAna; bahAdura ( 2 ) ghe 150 dhAvavuM; cUsavuM ( 2 ) cuMbavuM dhenu strI0 gAya dUdha detI gAya ( 2 ) pRthvI (3) te te varganA nAma sAthai te 228 dhrupa varganI mAdA evo artha batAve (udA0 'vaDavadhenu') (4) (samAsane cheDe ) halakApaNuM - tucchapaNuM batAve (udA0 'khaDgadhenu') dheya vi0 pakaDavA - levA yogya (2) dhavarAvavA - poSavA yogya (3) pIvAdhAvavA yogya ( 4 ) AcaravA yogya dhairya na0 dhIraja; dRDhatA ; sthiratA ( 2 ) hiM dhairyavRtti strI0 dRDhatA ; dhIraja dhoraNa na0 vAhana (ghoDo, hAthI i0 ) ( 'dhAva' nuM bhU0 kR0 ) vi0 dhovAyelaM; dhoyelaM (2) mAMjeluM; cakacakita karelu (3) prakAzita [ khUNAvALu dhautApAMga vi0 ujjvaLa thayelA AMkhanA ghauti ( - tI) a0 haThayoganI eka kriyA dhaureya puM0 bhAravAhaka pazu (2) ghoDo (3) AgevAna; agraNI dhmA 1 pa0 [ dhamati ] zvAsa bahAra kADhavo (2) phUMkavuM; dhamavuM ( 3 ) phUMkIne avAja karavo - vagAubuM ( 4 ) phUMkane agni pradIpta karavo dhmAta ('dhmA' nuM bhU0 kR0 ) vi0 phUMkelaM; phUMkIne prajvalita kareluM (2) phulAI gayeluM; garviSTha [ dhyAna dhareluM dhyAta ('dhye 'nu bhU0 kR0) vi0 citavelu; dhyAna na0 ciMtana ( 2 ) ekAgratA; lakSa (3) samAdhi teM dhyAnagamya vi0 dhyAnathI ja jANI zakAya dhyAnastha vi0 dhyAnamAM magna dhyAnika vi0 dhyAnathI maLI zakatuM dhyAma vi0 meluM; gaMdu [ yogya dhyeya vi0 dhyAna dharavA yogya; citavavA dhyaM 1 50 citavavuM ( 2 ) dhyAna karavuM dha vi0 (samAsane cheDe ) dhAraNa karanAeM (udA0 'mahIghra ' ) dhruva vi0 sthira; nizcaLa (2) nizcita; nakkI (3) zAzvata; haMmeza rahenAeM Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruvam 229 nakSatra (4) puM0 dhruvano tAro (5) dhruvapada dhvajika vi0 DhoMgI; daMbhI (dharma aMge) (6) uttAnapAda rAjAno bhakta putra dhvajin vi0 dhvaja dhAraNa karanAeM dhruvam a0 cokkasa; nakkI (2)nizAnIvALu (3)puM0 dhvajadhArI dhrauvya na0 sthiratA; dhruvatA (2) (4) kalAla (5)ratha (6) DhoMgI; daMbhI nizcitatA dhvajinI strI0 senA; lazkara dhvaMs 1 A0 nIce paDaq (2) paDIne dhvajIkR 8 u0 dhajA ropavI (2) TukaDA thavA; cUrNa-bhUko tharbu (3) bahAnA tarIke vApara nAza thavo (4)nirAza tharbu (5) DhaMkAI dhvajocchaya puM0 DhoMga; daMbha javU; grasta tharbu [(3)maraNa dhvan 1,10pa0 avAja karavo; uccAra dhvaMsa puM0 paDIne bhAgI jaq te (2) nAza karavo (2) gaNagaNavU ; guMjArava karavo dhvaMsakArin vi0 nAza karanAru (2) (3) garjavaM (4) paDagho paDavo baLAtkAra - vyabhicAra krnaaeN| dhvanana na0 avAja karavo te (2) dhvaMsana vi0 nAza karanAru (2) na0 sUcavaq te (3) vyaMjanA (alaMkAra0) dhvaMsa; nAza (3) paDI jaq te (4) dhvani puM0 avAja (2) garjanA (3) cAlyA javU te [pAmanAeM vyaMgyArtha (alaMkAra) dhvaMsin vi0 nAza karanAru (2) nAza dhvanita ('dhvan' nuM bhU0 kR0) vi. dhvaja puM0 dhajA; vAvaTo; patAkA (2) dhvanivALU (2) sUcita ; garbhita (3) dhvajastaMbha (3) vAvaTA uparatuM nizAna na0 dhvani (4) garjanA (udA0 'makaradhvaja') (4) (samAsane dhvasta ('dhvaMs' nuM bhU0 kR0) vi0 nIce cheDe)dhvajArUpa-zobhArUpa evo mANasa paDelu (2) nAza pAmelu; khovAyelaM (udA0 'kuladhvaja') (3)chavAyela (dhULa i0 thI) dhvajapaTa puM0, na0 juo'dhvajAMzuka' dhvasti strI. nAza dhvajayaSTi puM0 dhvajano daMDa dhvAna puM0 dhvani (2) guMjArava dhvajAroha puM0 dhvajA uparano eka dhyAkSa puM0 kAgaDo(2) (samAsane cheDe) zaNagAra ca DAvavo te dhikkAra-tucchakAra batAvavA vaparAya dhvajArohaNa na0 dhvaja UMco karavo- che (udA0 'tIrthadhvAMkSa') (3) bagalo dhvajAMzuka na0 dhajA; vAvaTo dhyAMta na0 aMdhakAra na a0 na; nA; nahi nakula puM0 noLiyo (2)pAMca pAMDavo mAMno cotho (mAdrIno putra) nakta na0 rAtrI naktacArin puM0 ghuvaDa (2) bilADI (3) cora (4) pizAca naktam a0 rAte; rAtri daramyAna naktaMcara puM0 juo 'naktacArin' naktaMcaryA strI0 rAte bhaTakavU te naktaMtana vi0 rAte thatuM naktadinam, naktaMvidham a0 rAtadivasa; divase ane rAte naka puM0 magara nakraketana puM0 kAmadeva nakSatra na0 tAro (2) tArAnAM amuka nizcita 27 jhUmakhAMmAMnu dareka Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nakSatranAtha 230 nadImAtRka nakSatranAtha puM0 caMdra [(3) viSNu nam puM0 nakAra nakSatranemi puM0 caMdra (2) dhruvano tAro naTa 1 pa0 nRtya kara (2) abhinaya nakSatrapatha puM0 tArAo bharelu AkAza karavo (3) 10 u0 nIce paDavU (4) nakSatramAlA strI0 tArAo- nakSatronI prakAza (5) IjA karavI mALA ke samUha (2)27 motInI mALA -preraka0 abhinaya karavo (2)nakala (3) hAthInA gaLAno hAra karavI ; nA jevA dekhAvaM nakSatrarAja puM0 caMdra [jyotiHzAstra naTa puM0 naTavo; nRtya karanAra (2) nakSatravidyA strI0 khagoLazAstra; nATakamAM abhinaya karanAra; 'ekTara' nakha puM0, na0 hAthapaganAM AMgaLAMnAM naTavara puM0 mukhya naTa (2) nATakano TeravAM upara vadhato raheto kaThaNa bhAga sUtradhAra (3)zrIkRSNa (2) nahora naTita na0 abhinaya nakhapada puM0 nakhano ujharaDo naTI strI0 strI-naTa (2) mukhya strInakhara puM0, na0 nakha ; nahora naTa (sUtradhAranI patnI gaNAya che) nakhatraNa paM. juo 'nakhapada' naDa puM0, na0 eka jAta, netara nakhaMpaca vi0 nakhane rAMdhI nAkhanAru- naDvala vi0 bahu netara ke baruvALU nabaLo pADI denAeM [tenI nizAnI nata ('nam' nuM bhU0 kR0) vi0 namelaM; nakhAghAta puM0, na0 nakhano ujharaDo; namatuM (2) namaskAra karatuM (3) nakhAnakhi a0 sAmasAmA nakha mArIne vaLelu; vAMku nakhAMka puM0 juo 'nakhAghAta' natanAbhi vi0 pAtaLaM; nAjuka nakhin vi0 nakha - nahoravALU natabhra strI0 vAMkI bhamarovALaM naga puM0 parvata (2) vRkSa natAMgI strI0 namelA avayavovALI nagaja puM0 parvatamA janmelu strI (2) strI naganadI strI0 juo 'nagApagA' nati strI0 namavU - vAMkuM vaLavU te (2) naganimnagA strI0 juo 'nagApagA' vakratA (3) praNAma; vaMdana nagapati puM0 himAlaya natonnata vi0 UMcaM ne nIcu ; viSama nagabhid puM0 iMdra ; juo 'nagAri' natyUha puM0 eka jAtaveM pakSI nagara na0 moTuM zahera nad 150 avAja karavo; paDadho pADavo nagaraMdhrakara puM0 kArtikeya (2) garjanA karavI (3) bUma pADavI nagarI strI0 nagara; zahera nada puM0 moTI nadI (siMdhu jevI) (2) nagAdhipa, nagAdhirAja puM0 himAlaya pravAha ; vaheLo nagApagA strI0 parvatanI nadI nadapati, nadarAja puM0 mahAsAgara nagAri puM0 iMdra (parvatonI pAMkhone navI strI0 parvata i0 mAMthI nIkaLIne kApI nAkhanAra) vaheto jaLapravAha; saritA nageMdra puM0 himAlaya nadIkala na0 nadIkinAro nagna, nagnaka vi0 nAgU; vastrarahita nadIja puM0 bhISma (2) na0 kamaLa nagnamuSitaprakhya vi0 lUTIne cheka ja nadIna (nadI + Ina), nadIpati puM0 nAguM karI nAkhelu samudra; mahAsAgara (2) varuNa nagnIkRta vi0 nagna karelu (2) nAgA nadImAtRka vi0 nadInA pANIthI sIMcAI rahetA paMthamAM bheLavelaM thatI hoya tevU Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navImukha nadImukha na0 nadI jyAM samudrane maLe che te sthAna nadIza puM0 samudra ; mahAsAgara nadISNa (-sna) vi. nadImA snAna karanAru (2) nadInI UMDAI vagere jANanAeM (3) anubhavI; kuzaLa nakha ('naha' na bhU0 kR0)vi0 bAMdhelaM; vIMTelaM; joDelu (2) paherelu nanaMda, nanAMdR strI0 naNaMda (2) sALI nanu a0 prazna, khAtarI, nizcaya, vinaya, anunaya,paravAnagI, saMbhrama, AkSepa-e artha batAve('zu'; 'kharekhara'; 're'; 'are') napAt puM0 pautra (2) vaMzaja napuMs (-sa) puM0 napuMsaka napuMsaka puM0, na0 SaMDha (2)na0 napuMsakaliMga (vyA0) napta puM0 pautra (putrano ke putrIno putra) naptrI strI0 pautrI nabh 1 A0 IjA karavI nabha vi0 hiMsaka ; ThAra mAranAru (2) puM0 zrAvaNa mAsa (3) na0 AkAza nabhazcara vi0 AkAzamAM pharanAru (2) puM0 deva (3) vidyAdhara nabhas puM0 zrAvaNa mAsa (2)na0 AkAza nabhastala na0 aMtarIkSa; AkAzanuM taLa nabhasya puM0 bhAdaravo mahino nabhasvat vi0 vAdaLAMvALu; dhUmasavALaM (2) juvAna (3) puM0 pavana nabhaHsad puM0 deva [ghaNuM UMcaM nabhaHspRz vi0 AkAzane pahoMce evaM; nabhomaMDala na0 gaganamaMDala nam 1 u0 namana - vaMdana karavU (2) nIcuM namavU - vaLavU (3)namI paDavU; tAbe tharrA (4) vAMkuM vaLavU; vaLI javaM -preraka0 namAvaq; vALavU (2)tAbe karavU; khaMDiyu banAva [namAvanAra namana na0 namavU te ; namaskAra (2)puM0 namas a0 namaskAra-vaMdana (nAma jevo artha hovA chatAM te avyaya gaNAya che) nayavizArada namasa vi0 anukULa namaskaraNa na0, namaskAra puM0 vaMdana namaskRta vi0 vaMdita; pUjita namaskRti, namaskriyA strI0 namaskAra namasya vi0 pUjya; mAnya (2) namra namasyati pa0 (namaskAra karavA) namasyA strI0 pUjA; vaMdanA namita vi0 namI paDelaM; nIcaM namelaM namuci puM0 iMdre haNelA eka rAkSasanuM nAma (2) kAmadeva. namucidviS puM0 iMdra nameru puM0 rudrAkSa jhADa namovAkam a0 'namaskAra' evo zabda bolIne; namaskAra karIne namra vi0 nIcuM namela; vaLelu (2)vinayI naya vi0 doranAraM; laI janAeM; mArga darzAvanAeM (2) ucita; nyAyya (3) puM0 rItabhAta ; vartana (4) sadAcAra; nIti (5) agamacetI; dUradarzitA (6) rAjanIti (7)yojanA; tarakIba (8)niyama (9)siddhAnta; mata nayacakSus vi0 rAjanItijJa (2) agama cetIvALU; DAhayu; samajaNuM nayana na0 dorI javU te; laI jarbu te (2) vyatIta karavU te (samaya)(3)AMkha nayanaja na0 AMsu nayanapatha puM0 jyAM sudhI AMkha joI zake te maryAdA; dRSTimaryAdA nayanapuTa na0 pApaNa nayanaviSaya puM0 koI paNa dRzya padArtha (2) kSitija (3) dRSTimaryAdA nayanasalila na0 AMsu nayanAbhirAma vi0 manohara nayanAMcala, nayanAMta puM0 kaTAkSa (2) AMkhano khUNo nayanopAMta puM0 AMkhano khUNo nayavAdin, nayavid, nayavizArada puM0 rAjanItimAM kuzaLa puruSa; mutsaddI Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayazAlina 232 navadvAra nayazAlin vi0 sadAcArI; nItimAna jayakAra karelu (3) puM0 pAsAno nayazAstra na0 rAjanItizAstra (2) eka dAva (4) na0 garjanA nItizAstra narmagarbha vi0 majAkavALa (2) puM0 nara puM0 puruSa (2) eka prAcIna RSi yAra; Azaka [vidUSaka (3) (te RSino avatAra) arjuna narmada vi0 AnaMda ApanAeM (2) puM0 naraka puM0 narakAsura rAkSasa (2) puM0, narman na0 krIDA (2) mazkarI; ThaTTho na0 naraka; dojakha narmasaciva, narmasuhRd puM0 vidUSaka; narakajit, narakaripu puM0 zrIkRSNa AnaMda mATe rakhAto sobatI naradeva puM0 rAjA narmokti strI0 majAkamAM kahelI vAta naradviS puM0 rAkSasa; pizAca nala puM0 eka jAtanu baru (2) niSadha naranArAyaNa puM0 zrIkRSNa (2) dvi0va0 dezano rAjA; damayaMtIno pati (3) be prAcIna RSio; temanA avatArarUpa eka vAnara (teNe laMkAno setu bAMdhyo arjuna ane zrIkRSNa hato) (4) cAra hAtha jeTalaM mApa (5) narapati, narapAla puM0 rAjA na0 nIla kamaLa narapuMgava, nararSabha puM0 narazreSTha nalaka na0 zarIra- koI paNa lAMbu hADakuM naravAhana puM0 kubera nalada na0 sugaMdhI vALo; vIraNa naravyAghra, narazArdala paM0 narazreSTha nalamIna puM0 eka jAtanuM matsya narasakha paM0 nArAyaNa / nalikA strI0 naLI (2) nADI zirA narasiMha, narahari puM0 viSNuno cotho (3) bANano bhAtho avatAra; nRsiMha nalina puM0 sArasa pakSI (2) na0 narAdhama puM0 nIca-halako mANasa kamaLa (3) pANI narAdhipa, narAdhipati puM0 rAjA nalinI strI0 kamaLano chor3a (2) narAza puM0 rAkSasa; pizAca kamaLasamUhaH (3) kamaLapUrNa sarovara narAMtaka puM0 mRtyu (4) iMdranI nagarI narI strI0 strI nalinIkhaMDa na0 kamaLano samUha nareza, narezvara puM0 rAjA nalinIdala, nalinIpatra na0 kamaLa, pAna nareMdra puM0 rAjA (2)vaidya ; viSavaidya nalinISaMDa na0 juo 'nalinIkhaMDa' narta puM0 nRtya; nAca nava vi0 navaM ; tAju (2)Adhunika nartaka puM0 nAcanAro; naTa (2) nRtya navagrahAH puM0 ba0 va0 nava graho (sUrya, zIkhavanAra (3)hAthI(4) zivaM candra, pAMca graha, rAhu ane ketu) nartakI strI0 nAcanArI gAnArI; naTI navachintra na0 zarIra (mukha, be kAna, nartana puM0 nAcanAra (2)na0 nRtya be AMkha, be nasakorAM tathA mala ane nartayitu puM0 nRtya zIkhavanAra zikSaka mUtranAM be dvAra - ema nava chidravALU) natita vi0 nacAvelaM; nAcela (2) navatA strI0 navInatA (2)tAjApaNaM nAcatuM,UMcunIcaM thatuM navati strI0 nevaM (saMkhyA) naI 1 50 garjanA karavI navadurgA strI0 (bhadrA, kAlI, caMDikA nardana na0 garjanA(2)jayajayakAra i0) nava rUpo dhAraNa karanArI-durgA nadita vi0 garjanA karelu (2) jaya navadvAra na0 juo 'navachidra' Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navajA navaghA a0 nava prakAre navan vi0 ( ba0 va0) nava; 9 ( samAsanI zaruAtamAM aMtya 'n' UDI jAya ) navana na0 vakhANavuM te [ bhaMDAra navanidhi puM0 ( ba0va0) kuberanA nava navanI strI0, navanIta na0 tAjuM mAkhaNa navapANigrahaNA strI0 juo 'navoDhA' navam a0 hAlamAM; turatamAM navamallikA, navamAlikA strI0 eka phUlajhADa navayauvana na0 navI juvAnI navayauvanA strI0 juvAna strI navaratna na0 nava ratno (muktA, mANikya, vaidUrya, gomeda, vajra, vidruma, padmarAga, marakata, nIla) (2) vikramanA darabArAM nava ratna ( dhanvaMtari kSapaNaka, amarasiMha, zaMku, vetAla, ghaTakarpara, kAlidAsa, varAhamihira, vararuci) navarasAH puM0ba0va0 zRMgAra, vIra, karuNa, hAsya, adbhuta, bhayAnaka, bIbhatsa, raudra ne zAMta - e nava rasa ( kAvya 0 ) navarAtra na0 Aso mahinAnA zuklapakSanA prathama nava divaso ( durgApUjAnA ) navazazibhRt puM0 ziva ( candrakaLA mAthe dhAraNa karanAra ) navasara puM0, na0 nava motInuM eka ghareNuM navAMgI strI0 strI navAMbu na0 navaM pANI; tAjuM pANI navIkR 8 u0 tAjuM karavuM ( 2 ) navaM karavuM navIna vi0 navuM ( 2 ) Adhunika navetara vi0 jUna 233 navoDhA strI0 taratanI paraNelI strI navya vi0 juo 'navIna' naz 4 10 nAza pAmavuM ( 2 ) adRzya thavaM (3) nAsI januM ( 4 ) niSphaLa java - preraka0 bhraSTa karavuM (2) khoI nAkhavuM ; khoI naMkhAvavuM (3) bhUlI javuM nazvara vi0 nAzavaMta ; kSaNika ( 2 ) vidhvaMsaka; vinAzaka naMdighoSa naSTa ('naz' nuM bhU0 kR0 ) vi0 nAza pAmelaM (2) khovAyelaM (3) adRzya thalaM (4) nAsI gayeluM (5) vinAnuM; rahita ( samAsamA ) (7) bhraSTa naSTakriya vi0 kRtaghna naSTacetana, naSTaceSTa vi0 mUrchita naSTarUpa vi0 adRzya naSTasaMjJa vi0 mUrcchita naSTAtakam a0 ciMtA ke bhaya vinA naSTAtman vi0 buddhi ke samaja vinAnuM naSTArtha vi0 garIba; dhanahIna naSTAzaMka vi0 bhaya ke zaMkA vinAnuM nas strI0 nAka ( 'nAsikA 'nA dvitIyA dvi0 va0 pachI vikalpe mukAya che) nasyA strI0 pazunA nAkamAM parovelI dorI; nAtha naha 4 u0 bAMdhavaM; vIMTavuM (2) ( kapaDAM ke bakhtara paherIne) sajja thavuM nahi a0 nahIM; nahIM ja naMM 1 pa0 khuza thavuM; prasanna thavaM naMda puM0 AnaMda; harSa ( 2 ) zrIkRSNanA pAlaka pitA (3) pATaliputranA naMdavaMzano sthApaka rAjA naMdaka vi0 AnaMda ApanAruM ( 2 ) -mAM AnaMda lenAruM (3)puM0 viSNunuM khaDga naMda puM0 AnaMda; harSa naMdana vi0 AnaMdadAyaka; sukhakara ( 2 ) puM0 putra ( 3 ) na0 iMdranuM upavana (4) AnaMda, harSa naMdanadruma puM0 naMdanavananuM vRkSa naMdanavana na0 iMdranuM upavana naMdanaMdana puM0 zrIkRSNa naMdanA strI0 putrI naMdA strI0 AnaMda (2) naNaMda (3) samRddhi (3) mATIno nAno ghaDo (4) gaurI naMdAtmaja puM0 zrIkRSNa naMdi puM0, strI0 AnaMda ( 2 ) samRddhi naMdighoSa puM0 arjunano ratha ( 2 ) AnaMdano avAja Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMvin naMdin vi0 AnaMdI, harSayukta ( 2 ) AnaMdadAyaka (3) -mAM sukha mAnatuM (4) puM0 putra ( 5 ) nATakano sUtradhAra (6) zaMkarano mukhya anucara ke poThiyo naMdinI strI0 putrI (2) naNaMda (3) ( kAmadhenu jevI) surabhi gAyanI putrI naMdIpaTaha puM0 eka vAdya naMdIvardhana puM0 putra nahasa puM0 bhakto upara kRpAvaMta deva nA a0 nA; nahi P nAka puM0 svarga (2) AkAza ( 3 ) na0 sukha; atyaMta sukha nAkanArI strI0 apsarA nAkasad puM0 deva (2) gAMdharva naukas puM0 deva nAkSatra puM0 joSI 234 nAga puM0 sApa (2) pAtALamAM rahetuM tathA manuSyanuM moM ane sApanI pUchaDIvALaM eka ardhadevI prANI ( 3 ) hAthI ( 4 ) te te vargamAM zreSTha (samAsane aMte; 'puruSanAga ' ) (5) bhItamAMno khIlo; khIMTI (kazuM TIMgAvavA mATe ) nAgakesara puM0 eka phUlajhADa nAgavaMta, nAgavaMtaka puM0 hAthIdAMta ( 2 ) bhIMtamAMnI khIMTI udA0 nAgapati puM0 airAvata hAthI ( 2 ) zeSanAga nAgara vi0 nagarane lagatuM ( 2 ) nagaramAM Ucharela; saMskArI; catura ( 3 ) zaheranA durguNovALaM (4) puM0 nAgarika; zaheramA rahenAra puruSa nAgaraka vi0 juo 'nAgarika' nAgaratA strI0 cAlAkI; caturAI nAgarika vi0 nagaramAM Ucharelu (2) sabhya; vivekI (3) catura ( 4 ) puM0 nagaramA vasanAra (5) catura premI (6) polIsa adhikArI nAgarikavRtti strI0 rAjadarabArI rIta nAgaripu puM0 garuDa [ catura strI nAgarI strI0 devanAgarI lipi (2) nAcavat nAgaloka puM0 pAtALa nAgAzana puM0 garuDa (2) mora (3) siMha (hAthIne mAranAra) nAgendra puM0 zreSTha hAthI ( 2 ) airAvata (3) zeSanAga nATa puM0 nRtya; abhinaya nATaka puM0 nRtyakAra ; naTa ( 2 ) na0 nATya nATakAcArya puM0 nRtyazikSaka nATakIya vi0 nATaka; nATaka saMbaMdhI nATakIyA strI0 nAcanArI; naTI nATikA strI0 nAnuM nATaka nATitaka na0 ceSTA ; abhinaya nATaya na0 nATaka (2) nRtya ( 3 ) hAvabhAva; abhinaya ( 4 ) nRtya ke abhinayanaM zAstra ke kaLA (5) naTano paheraveSa nATayapriya puM0 zaMkara nATaghazAlA strI0 raMgabhUmi ; nRtyazAlA nATyAcArya puM0 nRtya zIkhavanAra nADi, nADikA strI0 koI paNa chor3anI goLa dAMDI (2) kamaLa vagerenI polI dAMDI ( 3 ) zirA ; nasa ( 4 ) hAtha ke paganI nADI ( 5 ) eka ghaDI ( covIsa miniTa) (6) naLI, vAMsaLI, kAMThalo i0 nAsdhama vi0 nADIo uchALe tevuM ( bhaya i0 ) (2) puM0 sonI nADI strI0 juo 'nADi' nADIjaMgha puM0 eka jAtano bagalo (2) guDo (3) eka muni nANaka na0 nANuM; calaNI sikko nAticire a0 TraMka samayamAM nAtidUra vi0 ati dUra nahIM evaM nAtivAda puM0 gALAgALI tyAgavI te nAth 1 pa0 AjIjI karavI; yAcavuM (2) 1 A. AziSa ApavI nAtha puM0 svAmI; nAyaka ( 2 ) rakSaka (3) pati ( 4 ) baLadanA nAkamAM parovelI dorI nAthavat vi0 mAlika ke rakSakavALu (2) tAbedAra, gulAma evaM Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAva nAda puM0 garjanA bUma (2) dhvani nAdin vi0 garjanA - avAja karatuM nAdeya vi0 nadImA janmeluM - dhatuM nAdya na0 kamaLa nAnA a0 jude jude prakAre; jude jude sthaLe (2) bhinna- alaga hoya tema (3) samAsanI zaruAtamAM vizeSaNa tarIke) aneka prakAra ; vividha ( 4 ) vinA nAnArasa vi0 judA judA rasovALaM nAnArtha vi0 judA judA arthavALaM (2) judA judA hetu ke prayojanavALu nAnAvidha vi0 aneka prakAranuM nAnurakta vi0 anurAga vinAnuM nApita puM0 hajAma; vALaMda nAbhi puM0, strI0 DUMTI, DUMTI jevo khADo ( samAsane cheDe 'nAbha' thaI jAya che; udA0 'padmanAbha' ) (2) puM0 cakra ke paiDAno madhya bhAga (3) madhyabindu (4) netA; AgevAna ( 5 ) saMbaMdha; sagAI (6) sArvabhauma rAjA ( 7 ) strI0 kastUrI nAbhigaMdha puM0 kastUrInI gaMdha nAbhija, nAbhijanman puM0 brahmA nAbhinADI strI0, nAbhinAla na0 nALa ( garbhastha bAlakanI DUMTI sAthenI) nAbhI strI0 juo 'nAbhi' nAbhoga puM0 deva ( 2 ) sApa nAma a0 nAme ; nAme oLakhAtuM ( 2 ) kharekhara; khacita ( 3 ) kadAca ; rakhene ( 4 ) ema te hoya ? ( Thapako batAvavA) (5) jANe ke; dekhAva karIne ( 6 ) ( AjJArtha sAthe ) mAnI lo; ema mAnI laIe ke (7) dhamakI ke gusso darzAve (8) Azcarya darzAve nAmakaraNa, nAmakarman na0 nAma pADavuM (vidhi ke saMskAra ) nAmagraha puM0, nAmagrahaNa na0 nAma levuM te nAmagrAham a0 nAma daIne - laIne 235 nAla nAmadhAraka, nAmaghArin vi0 nAmanuM ja; mAtra nAmavALaM (tevA guNa vinAnuM) nAmaSeya na0 nAma; saMjJA ( 2 ) vastunI saMjJArUpa zabda ( vyA0 [o) nAman na0 nAma nAmamAtra vi0 mAtra nAmavALu (2) na0 mAtra nAma ke ullekha nAmamudrA strI0 upara nAmavALI vIMTI (mahora- chApa devAmAM vaparAtI) nAmazeSa vi0 mAtra nAma ja bAkI rahadhuM hoya tebuM; mRta nAmAMka vi0 nAmavALaM ; nAma lakheluM nAmita vi0 namAvelaM; vALelu nAmya vi0vALI ke namAvI zakAya teva nAya puM0 netA; AgevAna ( 2 ) dorakhaM te (3) nIti (4) upAya nAyaka puM0 netA; AgevAna (2) mukhya mANasa; saradAra (3) nATaka ke vArtAnuM mukhya pAtra nAyikA strI0 nATakanuM mukhya strI pAtra (2) patnI ( 3 ) gaNikA nAra vi0 mANasane lagatuM ( 2 ) puM0 pANI (3) manuSyano samUha nArada puM0 eka prasiddha devarSi nArAca puM0 lokhaMDI bANa (2) bANa nArAyaNa puM0 viSNu (2) 'nara' RSinA sAthI prAcIna RSi (jemaNe urvazIne jAMghamAthI pedA karI hatI ) nArikera ( -la) puM0, nArikeli ( -lI ) strI0 nALiyeranuM jhADa ke tenuM pha nArI strI0 strI [ kera' nArIkeli ( - lI ) strI0 juo 'nArinArInAtha vi0 strI mAlika hoya te nAla vi0 barunuM; baruvALaM (2) puM0, na0 polo daMDa (khAsa karIne kamaLato) (3) garbhamAM bALakanI DUMTIe joDAyelo nADIsamUha ( 4 ) na0 zirA; nasa (5) nIka; nahera Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAlA nAlA strI0 polo DAMDalo (kamaLano) nAli strI0 nasa; nADI ( 2 ) polo sislo (kamaLano) (3) 24 miniTano samaya; ghaDI (4) nIka nAlikera puM0, nAlikeli ( -lI) strI0 nAye jhADa ke tenuM phaLa nAlI strI0 juo 'nAli' nAlIka puM0 bANa (2) bhAlo (3) barachI (4) kamaLadaMDa nAvanIta vi0 mAkhaNanuM ( 2 ) mAkhaNa jevuM pocuM - komaLa (3) na0 ghI nAvika puM0 sukAnI (2) khalAsI; vahANavaTI (3) naukAno musAphara nAvya vi0 naukAmAM besIne oLaMgI zakAya evaM (2) stutya, prazasya ( 3 ) na0 navInatA; navInapaNuM nAza puM0 adRzya thavaM te (2) saMhAra; pAyamAlI (3) maraNa (4) durbhAgya; Aphata (5) nAsI javaM te nAzana vi0 nAza karanAeM ; dUra karanAeM ( samAsamA) (2) na0 vinAza ( 3 ) dUra karavuM te (4) maraNa (5) vismaraNa nAzin vi0 nAza pAmanAeM ; nAzavaMta (2) nAza karanAeM [ kumA nAsatyo puM0 dvi0 va0 be azvinI - nAsA strI0 nAka (2) sUMDha nAsAgra na0 nAkanuM TekhUM nAsAraMdhra na0, nAsAviroka puM0, nAsAvivara na0 nasakoruM 236 nAsikA strI0 nAka (2) sUMDha nAsira, nAsIra puM0 lazkarano mokharAno bhAga ( 2 ) mokhare vasanAra yoddho nAsti a0 na hoya tema nAstika vi0 veda, Izvara tathA punajanmane na mAnanAeM nAstivAda puM0 nAstikavAda nAhuSa puM0 yayAti rAjA nAMta vi0 aMta vinAnuM nikAya nAMtarIyaka vi0 chUTuM na pADI zakAya te; kadI juduM na hoya tevI rIte saMbaddha nAMdI strI0 harSa AnaMda ( 2 ) vaibhava ; samRddhi ( 3 ) ( dharmavidhi ke nATakanA AraMbha) maMgaLAcaraNarUpe karAtI deva ke devInI ( AzIrvacanayukta ) stuti (4) ghaNAM vAdyono sAmaTo dhvani nAMdInAda puM0 AnaMdano dhvani ni a0 kriyApada athavA nAmanI pUrve adhogati, samUha, AjJA, satatatA, baMdhana, sAmIpya, apamAna, nukasAna Azraya, kauzalya, nizcaya, saMzaya, aMtarbhAva, uparAma, virati, atizayatA - e artha batAve nikaTa vi0 pAsenuM; najIkanuM ( 2 ) puM0, na0 sAMniSya; paDoza nikam 10 A0 atyaMta icchA rAkhavI nikara puM0 Dhagalo (2) samUha; jatho nikartana na0 kAtarI ke kApI nAkha te (2) nikaMdana nikarSaNa na0 gAma pAsenI ramatagamata mATenI khullI jamIna ( 2 ) AMgaNuM nikaSa puM0 kasoTIno paththara ( 2 ) kasoTI ke parIkSA kare tevI koI paNa vastu ( 3 ) kasoTInA paththara upara karelI sonAnI rekhA " nikaSaprAvan puM0 kasoTIno paththara nikaSaNa puM0 na0 kasoTIno paththara (2) ghasI kADhavu te nikaSA a0 najIka; pAse nikaSopala puM0 kasoTIno paththara nikAma vi0 vipula; yatheccha ; atyaMta (2) nI icchAvALu (3) puM0, na0 icchA; marajI yatheccha rIte; marajI mujaba nikAmam a0 (2) puSkaLa; atyaMta nikAya puM0 Dhagalo; samUha ( 2 ) nivAsasthAna ( 3 ) zarIra Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikAmya 237 nigAla nikAyya puM0 nivAsasthAna nikSipta vi0 mUkelaM (2) nAkhela (3) nikAra pu0 apamAna; tiraskAra (2) anAmata mUkelaM (4) tajI dIdhelaM vadha (3) gALa (4) virodha nikSepa puM0 pheMkavaM te; nAkhavU te (2) nikAraNa na0 vadha; katala thApaNa ; anAmata (3) kADhI mUkavU te; nikAza puM0 sAMnidhya ; najIkapaNuM (2) tajI devaM te sarakhApaY(samAsane aMte) (3)prakAza nikSepaNa na0 nIce mUkavaM te nikASa 0 ghasa, te (sarANa i0 upara) nikSepita vi0 mukAvelu (2) lakhAvelaM; nikAsa puM0 juo 'nikAza' kotarAvelaM nikuraMba, nikuruMba na0 ToLaM; samUha nikhan 150 khodavU (2) dATaq (3) nikuMja puM0, na0 latAmaMDapa (2)guphA ropavU (4) khosavU; bhoMka, nikuMbhilA strI0 laMkAnA pazcima dara nikhanana na0 khodavaM te (2) ropavU te vAje AvelI eka guphA (2) te tarapha nikharva vi0 vAmaNuM; ThIgaNuM (2) AvelI bhadrakAlInI mUrti (3) jyAM na0 so abaja balidAna apAtAM hoya te sthAna nikhAta vi0 khodelaM (2) ropelaM nika 8 u0 apamAna karavaM; halakuM nikhila vi0 AkhaM ; badhuM; tamAma pADavU; tAbe karavU (2) IjA karavI(3) nikhilena a0 pUrepUruM; tamAma kharAba vartana calAva [nAkhavU nigaDa vi0 sAMkaLe bAMdhelaM (2) puM0, nikRt 650 [nikRtati ] kApavaM; kApI na0 hAthInA page baMdhAtI sAMkaLa (3) nikRta vi0 apamAnita ; tiraskRta sAMkaLa ; heDa; beDI (2) pIDita (3) vaMcita (4) duSTa ; nIca (5) na0 tiraskAra nigaDana na0 sAMkaLe bAMdha te nikRti vi0 duSTa ; nIca (2) strI0 nigaDita vi0 sAMkaLe bAMdhalaM nigad 1 pa0 jAhera karavU (2) duSTatA; nIcatA (3) apramANikatA; chetarapiMDI (4) apamAna; tiraskAra jaNAvavaM; kahevU (3) saMbodhaq (4) (5) dAridraya; dainya (6) puM0 zaTha gaNatarI karavI (5) nAmathI oLakhavU nikRS 1, 6 pa0 ochaM karavU; bAda nigadita vi0 kahelu (2) prerelu karavU (2) kheMcavU; kheMcI pADavU nigam 150 [nigacchati ] pAse jaq; nikRSTa vi0 nIca; adhama (2) najIkanuM prApta kara (2) -mAM praveza karavo nikRSTayuddha na0 hAthohAthanI laDAI nigama paM0 veda ; vedavAkya (2) vedanA nikaMtana vi0 kApanAruM ke kAtaranAra (2) aMgabhUta ke samajavAmAM sahAyabhUta na0 kApaq ke kAtaravU te (3)nikaMdana graMtha (3) deva ke saMtano upadeza (4) (4) kApavAnuM ke kAtaravArnu sAdhana tarkazAstra; nItizAstra (5) saMgha; niketa, niketaka puM0 ghara; raheThANa kAphalo (6) zahera (7) nizcaya; niketana na0 makAna; nivAsa pratijJA ; khAtarI (8) bajArano mArga nikvaNa, nikvANa puM0 avAja; rada nigamana na0 tAravelo nirNaya (2) nikSip 6 pa0 nAkhavU (2) nIce mUkavU aMta; upasaMhAra (3) soMpavU; thApaNa tarIke mUkavU nigara puM0, nigaraNa na0 gaLI jaq te (4) nIma; sthApaq (5) pheMkI nigala, nigAla puM0 gaLI jaq te (2) devaM; tarachoDI kADhavU ghoDAnuM gaLaM ke Doka (3)sAMkaLa / Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigI 238 nidarzana nigIrNa vi0 gaLI javAyelaM; gaLeluM niculaka na0 chAtInuM bakhtara (2)peTI (2)chupAyelaM; DhaMkAyelaM (dhanuSya i0 nI) nigUDha vi0 saMtAyelaM; saMtADelu (2) niculita vi0 peTImA mUkelaM chAnu; gupta (3) gUr3ha; rahasyarUpa nicola puM0 ochADa; DhAMkaNa (2) burakho nigUDham a0 gupta rIte nicolaka puM0 coLI; kabajo (2) nigahana na0 saMtADavU ke gupta rAkhaq te chAtInuM bakhtara [nAhaq; zuddha tharbu nigRhita vi0 pakaDelu; aTakAvelaM; nij 3 u0 dhovaM; svaccha karavU (2) rokela (2)harAvela (dalIlamAM) nija vi0 potArnu (2) sahaja (3) nigRhIti strI0 kAbU; aMkuza (2) viziSTa ; khAsa parAbhava; parAjaya niTala, niTila na0 kapALa nigraha 9 pa0 [nigRhNAti] nigraha niDIna na0 pakSI- UDatAM UDatAM karavo; aMkuzamAM rAkhaq (2)rokavU; nIcenI tarapha vaLavU te aTakAva (3) sajA karavI (4) nitarAm a0 atyaMta (2)pUrepUrUM; taddana pakaDavU; levu (5)vaza karavU; harAvaQ (3) cokkasa; nakkI (4) satata (6) baMdha karavU; mIMcaq nitala na. eka pAtALa nigraha puM0 kAbU; aMkuza (2) nirodha; nitaMba puM0 kUlo;thApo (strIno) (2) rukAvaTa (3) vaza ke tAbe karavU te (4) parvatano DhoLAva - bAju (3) nadInA dUra karavU te (5) keda; baMdhana (6) kinArAno DhoLAva [vALI strI upacAra; upAya (rogano) (7) nitaMbavatI strI0 bhAre ane DhaLatA nitaMbazikSA; sajA (8) ullaMghana nitaMbin vi0 suMdara ane DhaLatA nitaMnigrAha puM0 eka prakArano zApa (2)sajA bavALU (2) suMdara DhoLAva ke bAjunigharSa puM0, nigharSaNa na0 ghasavU te; vALaM (parvata) ghasAvaM te nitaMbinI strI0 juo 'nitaMbavatI' nighaMTa (-) puM0, zabdasUci; zabdono nitAMta vi0 atizaya ; asAdhAraNa koza (khAsa karIne yAske samajAvelA nitAMtam a0 atyaMta; ghaNuMja vaidika zabdono) nitya vi0 zAzvata ; avinAzI; kAyamanighAta puM0 prahAra nuM (2) avazya karavAna; vaikalpika nighna vi0 tAbedAra; adhIna nahIM tevU (3)rojarnu; sAmAnya ('naiminighnAna vi0 haNatuM; haNanAruM ttika'thI UlaTuM) (4) (samAsane aMte) nicaya puM0 saMgraha; Dhagalo (2) nidhi; hamezAM rahetuM (5)hamezAM rata rahetuM bhaMDAra (3) samUha (ghaTaka bhAgono) / nityakarman na0 dararoja karavAnuM nicayina vi0 -thI bharelaM; -thI pUrNa dhArmika kArya nici 5 u0 ekaLu karavU; Dhagalo nityajAta vi. nitya janmavAvALaM karavo (2)pAtharavaM; DhAMka; chAe~ nityam a0 hamezA nicita vi0 DhaMkAyelaM; chavAyelaM (2) nityazas a0 dararoja paripUrNa (3) Dhagalo karAyelaM nidarzaka vi. jonAeM (2) darzAvanAeM nicula puM0 eka jAtanuM baru (2) kAli- nivarzana vi0 darzAvanAeM; jAhera karadAsano (samakAlIna)kavimitra nAeM (2) upadezanAeM (3) na0 mana Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizana darzana; dRzya ( 4 ) darzAvavuM te (5) purAvo; sAbitI (6) dRSTAMta nirdozan vi0 gamasuM; goThe tevuM (2) samajavALaM [(3) parasevo 239 nidAgha puM0 uSNatA ; garamI ( 2 ) unALo nidAghakara puM0 sUrya nidAghakAla puM0 unALo nidAghadhAman puM0 sUrya nidAna na0 doraDuM (2) mULa kAraNa; kAraNa ( 3 ) roganA kAraNanI tapAsa nididhyAsa puM0, nididhyAsana na0 niraMtara ciMtana nidRz - preraka darzAvavuM ( 2 ) sAbita karavM (3) samajAvavuM; dRSTAMta ApavaM nideza puM0 AjJA; hukama (2) kathana nidrA strI0 UMgha (2) sustI; ALasa nidrAlasa vi0 UMghamAM gherAyeluM nidrAlu vi0 nidrAyukta nidrita vi0 UMghamAM paDelaM nidhana vi0 daridrI; garIba (2) puM0, na0 mRtyu (3) aMta nighanatA strI0 garIbAI nidhA 3 u0 mUkavuM (2) soMpavuM (3) dabAvI deva (4) citavanuM ( 5 ) saMgha (6) yAda rAkhavu nidhAna na0 mUkavuM te (2) rAkhavuM te; sAva te ( 3 ) saMgraha; nidhi ; bhaMDAra nidhi puM0 bhaMDAra; khajAno; koThAra ( 2 ) samudra ( 3 ) vaMzAnukramazAstra nidhinAtha, nidhIza puM0 kubera nidhuvana na0 kaMpavuM te; kSobha ( 2 ) krIDA nidhya 1 pa0 dhyAna dhara; citavabuM nidhvAna puM0 dhvani; zabda ninad 1 pa0 avAja karavo; garjanA karavI (2) paDagho paDavo ninada puM0 dhvani ( 2 ) guMjArava ninaMkSu vi0 marI javA icchatuM (2) nAsI javA icchatuM niSa ninAda puM0 juo 'ninada' nipat 1 pa0 nIce paDavu; nIce Uta - khuM ( 2 ) -nI tarapha pheMkAvuM (3) page paDavu (4) humalo karavo (5) bhAgyamAM AvI paDavuM + - preraka0 0 vadha karavo; nAza karavo nipA 250 pIvuM ; cUsava (2) cuMbakuM (3) AMkha ke kAna vaDe rasapUrvaka jovuM ke sAMbhaLavu nipAta puM0 nIce paDavuM te; nIce UtarakhaM te ( 2 ) AkramaNa humalo ( 3 ) pheMkate; nAMkhavaM te (4) akasmAta (5) nAza; maraNa ( 6 ) mizrita thavuM te (7) aniyamita rUpa; rUpAkhyAna na thatuM hoya tevo zabda ( avyaya i0 ) nipAtin vi0 nIce paDatuM ke UtaratuM (2) vinAzaka (3) nAza pAmelu nipAna na0 pIvuM te (2) jaLAzaya (3) havADo ( 4 ) AdhAra nipIr3a 10 u0 pIDavu; trAsa Apavo (2) dabAvavuM (3) jorathI pakaDavuM nipIDana na0 jorathI dabAvavuM te (2) pIDavaM te; trAsa Apavo te nipIDanA strI0 pIDA; duHkha nipuNa vi0 pravINa; catura; anubhavI (2) nAjuka ; sUkSma ; tIvra ( 3 ) pUrepUruM ; sacoTa [ sacoTa rIte nipuNam a0 kurALatAthI ( 2 ) pUrepUruM ; nibaddha vi0 bAMdhelaM (2) joDela; saMbaddha (3) jaDeluM; sajjaDa besADela (4) aTakAvelu (5) vyApeluM nibarha 10 u0 vadha ke nAza karavo nibarhaNa vi0 nAza karanAruM ( 2 ) na0 vadha; nAza; katala nibahata vi0 nAza kareluM nibaMdhU 9 pa0 bAMdhava (2) sAMkaLa vaDe bAMdhavaM (3) joDavu; sthira karavuM (4) racavuM; racanA karavI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 nibaMdha nibaMdha puM0 bAMdhava-joDavU-vaLagADavaM te (2) Asakti; rAga (3) racavU te (4) graMtha (5) aMkuza ; dAba nibaMdhana na0 bAMdhavaM te (2) racanA karavI te (3) aMkuzamA rAkhavU te (4) baMdhana; ber3I (5) gAMTha baMdha (6) AdhAra; Teko (7) mULa ; kAraNa ; hetu (8) AzrayasthAna / nibaMdhin vi0 bAMdhatuM ; joDatuM (2) saMbaddha (3) utpanna karatuM nibiDa vi0 gADhaM (2) muzkela ; kaThaNa nibiDita vi0 gADhuM (2) bhAre (3) jakaDIne dabAvela nibirIsa vi0 nibiDa ; gADhaM nibudh 150 jANavU ; samajavaM; zIkhavU (2) gaNavU; mAnavaM nibaha 1, 6 pa0 nAza karavo nibodha puM0, nibodhana na0 jANavU te; samajavate (2) jaNAva te / nibha vi0 (samAsane aMte)-nA jevU; sadRza (2)pu0, na0 teja ;prakAza (3) DhoMga; kapaTa (4) miSa ; bahAnuM nibhala 10 u0 bhALavU; nihALavU nibhAlita vi0 joyela; nihALelaM nibhRta vi0 nIce mUkelaM (2) -thI bharelaM; pUrNa (3) adRzya ; gupta (4) zAMta; nizcala; nIrava (5)vinayI; namra (6) dRDha nizcayI (7)mIMcelaM; baMdha karela (8) ekAMta nibhUtam a0 chAnI rIte; gupta rIte nimagna vi0 DUbI gayelu (2) tallIna (3) Athamela (4) UMDu nimagnanAbhi, nimagnamadhyA strI0 jenI nAbhi UMDI che tevI strI (2) pAtaLI keDavALI strI nimajjathu puM0 DUbakuM mAravU te (2) pathArImAM paDavU te; sUI javu te nimajjana na0 DUbakuM mAravU te (2)DUbI javU te (3) lavalIna tharbu te / niyati nimasja 6 pa0 [nimajjati DabI javaM; DUbakuM mAra (2) adRzya tharbu (3) tallIna thaq [bolAvaq nimaMtra 10 A0 nimaMtraNa Apaq; nimaMtraNa na0 nimaMtrathu te; bolAvaq te nimitta na0 kAraNa ; hetu ; prayojana (2) bAhya kAraNa ('upAdAna'-kAraNathI UlaTuM) (3) nizAna; lakSya (4) bhaviSyasUcaka cihna nimiSa 6 pa0 AMkho mIMcavI; palakAro mAravo nimiSa paM0 AMkhano palakAro (2) AMkhanA palakArA jeTalo samaya nimIla 150 AMkha baMdha karavI (2) maraNa pAmavaM (3) jhAMkhu pADaQ (4) biDAI jaq (5) adRzya thaq; AthamavaM nimIlana na0 AMkha baMdha karavI te (2) __ AMkha mIMcAvI te; mRtyu nimIlita vi0 baMdha karelaM; mIMcelaM (2) DhAMkI dIdhelaM ; chAI dIdhelaM / nimeSa puM0 AMkhano palakAro (2) pala kArA jeTalo samaya [kSaNa nimeSAMtara na0 palakArA jeTalo samaya; nimna vi0 UMDu; nIcuM (2)na0 UMDANa; nIcI jamIna (3) nIca kRtya / nimnagA strI0 nadI (2)parvata uparathI Utarato pravAha nimnanAbhi puM0 nAjuka ; pAtaLa nimnAbhimukha vi0 nIcenI tarapha vahetuM nimnita vi0 UDaM; nIcaM nimnonnata vi0 UMcaM-nIcuM; viSama niyata vi0 niyamamAM rakhAyelu ; nigraha karelu; saMyamita (2) nizcita; nakkI (3) sthira; dRDha (4) ani vArya (5) dRDha rIte pALalaM (vrata) niyatam a0 hamezAM; satata (2)nakkI; cokkasa [kartavyakarma niyati strI0 saMyama (2) nasIba (3) Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyam niyam 110 [ niyacchati ] niyaMtraNamAM rAkhavu nigraha karavo (2) ApabuM (3) zikSA karavI ( 4 ) niyamana kara - preraka0 kAbUmAM rAkha nigraha karavo (2) bAMdha; jakaDavaM (3) ochu ke haLa karavuM ( tApa i0 ) niyama puM0 aMkuza; dAba ( 2 ) dhAro; kAyado ( 3 ) rIta; cAla ( 4 ) vrata ; pratijJA (5) baMdhana; niyaMtraNa ( 6 ) yoganAM ATha aMgomAMnuM eka niyamana na0 nigraha; zAsana niyaM(2) bAMdhate (3) niyama niyamavidhi puM0 rojanuM dharmakRtya niyamita vi0 niyama ke nigrahamA rakhAyeluM ( 2 ) haLavu ke maryAdita karAyeluM ( 3 ) zAsita ( 4 ) nizcita ( 5 ) pALeluM (vrata ke tapa ) niyaMta puM0 sArathi ( 2 ) zAsaka ; niyamana karanAra [ niyamana; pratibaMdha niyaMtraNa na0, niyaMtraNA strI0 nigraha; niyaMtrita vi0 nigraha ke niyaMtraNamAM rakhAyelaM [ zAsana karanAeM niyAmaka vi0 niyamana karanAruM ( 2 ) niyukta vi0 nImelaM; yojeluM (2) AjJA ke paravAnagI apAyelaM (3) joDela; (4) puM0 adhikArI, amaladAra niyuj 7 A0 nImavuM; nimaNUka karavI ( 2 ) AjJA karavI (3) joDavuM; bAMdha ( 4 ) niyama karavo - preraka 0 upayogamA levu niyuddha na0 kustI; mallayuddha niyokta puM0 svAmI; mAlika niyoga puM0 viniyoga; upayoga ( 2 ) AjJA; hukama ( 3 ) soMpavAmAM AveluM kAma; adhikAra; pharaja ( 4 ) AvazyakatA; pharajiyAtapaNuM ( 5 ) saMtAna vagaranI vidhavAe diyara ke pAsenA sagA sAthai saMtAna mATe zAstramAnya saMbaMdha karavo te nirapekSa niyogin puM0 adhikArI; amuka kAma mATe nimAyelo amaladAra 241 niyojana na0 yoja ke nImanuM te (2) hukama karavo te niyojita vi0 yojeluM; nImeluM (2) joDela (3) prerelu (4) upayogamA lIgheluM [ mANasa, sevaka niyojya puM0 amuka kAma mATe nImelo nira0 ('nis' nai badale svara ane ghoSa vyaMjana pUrve ) - mAMthI bahAra', '-thI rahita, ' - thI vinAnuM', 'thI dUra' - e arthamAM vaparAya che nirakSara vi0 abhaNa niragni vi0 yajJAdi kriyA sAru agni hi rAkhanAeM; agnino tyAga karanAeM nirata vi0 anurakta; Asakta ( 2 ) vizrAMta; thobhelu nirati strI0 atyaMta Asakti niratizaya vi0 anupama; advitIya niratyaya vi0 surakSita; bhaya vinAnuM (2) doSarahita; svArtharahita ( 3 ) pUrepUruM saphaLa niranukroza vi0 nirdaya; kaThora niranurodha vi0 pratikULa ( 2 ) nirdaya niranvaya vi0 saMtatihIna ( 2 ) asaMbaddha ; asaMgata ( 3 ) dRSTi bahAranuM ( 4 ) Akasmika ( 5 ) parijana vinAnuM ( 6 ) pAchaLa kazI avazeSa na rahe teva nirapatrapa vi0 nirlajja; dhRSTa niraparAdha vi0 nirdoSa ; bekasUra nirapavAda vi0 doSa ke kalaMka vinAnuM (2) apavAda vinAnuM nirapAya vi0 vighna vinAnuM ( 2 ) amogha ; niSphaLa na nIvaDe tevuM nirapekSa vi0 apekSA vinAnuM ( 2 ) paravA vinAnuM ( 3 ) icchA - AkAMkSA -vinAnuM ( 4 ) niHsvArtha; anAsakta (5) bedarakAra Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirabhibhava 242 nirAtaMka nirabhibhava vi0 parAbhava na pamADI nirahaMkAra, nirahaMkRti vi0 abhimAnazakAya tevU ; pArcha pADI na zakAya tevU rahita; namra [svataMtra nirabhilASa vi0 paravA ke AkAMkSA niraMkuza vi0 aMkuza ke dAba vagaranu; vinAnuM niraMga vi0 avayava vinAnu (2) sAdhana niramarSa vi0 krodha vinAnaM ke yukti vinAna niraya puM0 naraka (2) duHkha (3) pApa niraMjana vi0 rAga-dveSa, puNya-pApa ke nirargala vi0 vighna ke rukAvaTa vinAnuM kalaMka i0 rahita (2) meza vinAnu (2) aMkuza vinAnu (3) maryAdA vinAnuM (netra) (3) kRtrimatA vinAna; sahaja nirargalam a0 rukAvaTa vinA niraMtara vi0 satata; akhaMDa (2) vacce nirartha vi0 dhana vinAnu ; garIba (2) avakAza vinAnu; khUba lagolaga Avelu prayojana vitAn ; arthahIna (3) gADha (4) vaphAdAra; sAcaM nirarthaka vi0 upayoga vinAnu; lAbha (5) paripUrNa; vyApta (6) dRSTi vinAnu (2) arthahIna ; matalaba vinAnuM bahAra nahi tevU niravakAza vi0 khAlI jagA vinAna niraMtaram a0 aviratapaNe ; satata (2) (2) avakAza - phurasada vinAnuM gADhapaNe ; dRDhapaNe (3) tarata ja niraMtarAla vi0 vacce avakAza vinAna; niravagraha vi0 pratibaMdha vagaranuM; kAbU vinAnuM (2) svacchaMdI (3) manasvI najIka hoya tevU (2) sAMkaDu niravadya vi0 doSa, khAmI ke vAMdho niraMbara vi0 vastra vinAna ; nagna na kADhI zakAya tevaM nirAkaraNa na0 inkAra te; radabAtala karavaM te (2) dUra karavaM te ; hAMkI niravadhi vi0 maryAdA ke aMta vinAnuM kADhava te (3) khaMDana; virodha (2) satata cAlu rahetuM nirAkariSNu vi0 inkAratuM; hAMkI niravalaMba vi0 AdhAra vinAnu (2) kADhata (2) tiraskAra karatuM (3) AdhAra na Apatu (3)AdhAre na rahetu rukAvaTa karatuM (4) -vinAnuM karavA niravazeSa vi0 saMpUrNa ; pUrepUru icchata niravasAda vi0 AnaMdI nirAkula vi0 zAMta; svastha ; gAbharuM niras 4 pa0 pheMkavaM; pheMkI devaM nahi thayela (2) bhIDa vinAnaM (3) (2) hAMphI kADhavU; dUra karavU avyavasthita nahi teQ (4) spaSTa (3) parAbhava karato; nAza karavo nirAkR 8 u0 hAMkI kADha; kADhI (4) inkAra karavo; asvIkAra mukavU (2) khaMDana karavaM (3) tirakaravo (5) khaMDana karavU (dalIla-) skAra karavo (4) nAza karavo (6) DhAMkI devaM ; jhAMkha pADavU (5) inkAra (6) virodha karavo nirasana vi0 kADhI makataM ; hAMkI kADhatuM nirAkaMda vi0 phariyAda ke vilApa (2) na0 kADhI mUkavU te (3) inkAra vinAnuM (2) avAja na saMbhaLAya tevaM (4) khaMDana (5) nAza (3) saMrakSaNa na ApatuM ; saMrakSaNa vinAnaM nirasta vi0 pheMkI dIdhelaM ; kADhI mUkelaM; nirAgama vi0 vedanA AdhAra vinAnaM dUra karela ; nAza karelu ; tyAgelaM (2) nirAgasa vi0 nirdoSa ; niraparAdhI -vinAnu; -rahita (3) khaMDana karelu nirAtaMka vi0 nIrogI (2) nirbhaya (4) okI kADhelaM (5) apraila (3) vighna ke rukAvaTa vagaranuM Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirApad 243 nirgama nirApad vi0 vipatti vinAnaM nirucchvAsa vi0 zvAsa na cAlato hoya nirAbAdha vi0 pIDA ke vighna vinAnaM tevU (2) sAMkaDu (3) mRta (2) pIDA ke herAnagati na karatuM nirutsava vi0 utsava vinAnaM nirAmaya vi0 nIrogI; taMdurasta (2) nirudara vi0 phAMda vinAnu ; pAtaLa khAmI ke kalaMka vinAnu (3) puM0, na0 niruddha vi0 aTakAvelaM; rokelaM (2) kalyANa ; kuzaLatA; kSema aMkuzamAM rakhAyelaM (3) keda pUrela nirAmiSa vi0 mAMsa vinAnU (2) (4) DhAMkela (5)-thI bharAI gayelaM viSayecchA vinAnu (3) pagAra ke lAbha niruddhati vi0 UchaLatuM nahi tevU (ratha) vinAnuM [(2) saMkocelaM nirudh 7 u0 nirodha karavo; aTakAnirAyata vi0 khUba kheMcela ke laMbAvela va; rokavU (2) keda pUra, (3) nirAyati vi0 jeno aMta najIka che tevU niyaMtraNamA rAkhavU nirAyAsa vi0 mahenata vagaranu ; sahelu nirupadhi vi0 mAyA -kapaTa vinAnaM / nirAraMbha vi0 kArya ke pravRtti rahita nirupapada vi0 koI paNa padavI ke nirAlaMba vi0 AlaMbana vinAnuM (2) ilakAba vinAnuM potAnI jAta para ja AdhAra rAkhatuM; [karatuM nirupaplava vi0 nirvighna (2) pIDA na svataMtra (3)sahAya vinAnuM ; ekalaM nirAloka vi0 aMdhakAramaya ; prakAza nirupaskRta vi0 zuddha ; bhraSTa nahi thayelU nirUDhi strI0 prasiddhi (2)pravINatA vagaranu (2) dRSTi vinAnuM nirAza vi0 AzArahita; hatAza nirUp 10 u0 bArIkAIthI jovU ke nirAzA strI0 nAumedI; hatAzA / tapAsavaM (2) nirNaya ke nizcaya karavo nirAzis vi0 udAsIna; icchA ke (3) pasaMda karavaM; nImah (4)abhi naya karavo (5)vicAraNA karavI tRSNA vinAnu (2) varadAna ke lAbha vinAnuM nirUpaNa na0 jovU ke tapAsavaM te (2) nirAzraya vi0 AzarA vinAnU (2) avalokana ; vivecana (3)vyAkhyA sAthI ke mitra vinAnu; ekala nirebha vi0 niHzabda niriMga vi0 sthira; sthAvara nirodha puM0 aTakAvavaM te; rokavaM te nirIkSa 1 A0 nirIkSaNa karavaM; (2) keda pUravaM te (3)gherI levaM te dhyAnathI joQ (2) tapAsa; zodhavU (4)nigraha karavo te (5) saMpUrNa nAza (3)ciMtana kara ; vicAra karavo nirodhaka vi0 aTakAvanAeM; rokanAeM nirIkSaNa na0, nirIkSA strI0, nirI nirodhana na0 aTakAvaq te (2) saMyamana kSita na0 dRSTi ; najara; nihALavU te (3) kArAgRhamAM nAkhavu te / (2)zodhaq te (3)AzA (4) khyAla; niRti strI0 nAza; vinAza (2) vicAra [pIDAo vinAnuM Aphata; vipatti; durbhAgya (3) mRtyu nirIti vi0 ativRSTi vagerenI ke barabAdInI devatA; nairRtya arthAt nirIha vi0 icchA vinAnu; niHspRha dakSiNa-pazcima khUNAnI devI / (2) nizceSTa nirgam 1 pa0 [nirgacchati] bahAra nirukta na0 eka vedAMga ; vyutpattizAstra nIkaLavU - jarrA (2) phUTavU ; nIkaLavU; nirukti strI0 vyutpattithI zabda utpanna tharbu (3)jatA rahevU; dUra tharbu samajAvavo te nirgama puM0 bahAra nIkaLavaM ke jaq te Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirgadha (2) dUra thavaM ke cAlyA javaM te ( 3 ) bahAra nIkaLavAno mArga nirgaMdha vi0 gaMdha vinAtuM nirbaMdhana na0 vadha; katala nirguNa vi0 paNacha vinAnuM (dhanuSya ) (2) sArA guNo vinAnuM; nakAm (3) sattva, rajas ane tamas e gunA leza vinAnuM nigraMtha vi0 badhA pAza ke baMdhanathI mukta nirgrAhya vi0 joI zakAya teva nirghAta puM0 vajrapAta; meghagarjanA ( 2 ) utpAtasUcaka zabda (3) vAvaMToLa nirghuNa vi0 nirdaya; krUra nirghoSa puM0 moTo dhvani nirjana vi0 avaraz2avara ke vasavATa vinAnuM ( 2 ) parivAra vinAnuM ( 3 ) na0 verAna sthaLa ( 4 ) ekAMta sthaLa nirjara vi0 taruNa (2) ajara; avinAzI (3) puM0 deva niji 1 pa0 jItavaM; harAvavuM ( 2 ) pAchaLa pADI deva 1 nirmita vi0 jitAyelaM ( 2 ) harAveluM nirjIva vi0 jIva vagaratu; mRta nirjhara puM0 na0 jharo; parvatano pravAha nirjhariNI, nirjharI strI0 ( parvatanI ) nadI [ carcA; vicAraNA nirNaya puM0 nizcaya (2) pheMsalo (3) niNikta vi0 dhoyelaM; sApha karelu (2) prAyazcitta karelu * nirNI 1 pa0 nirNaya karavo nirNIta vi0 nakkI karela nirNeta puM0 nyAyAdhIza ( 2 ) dastAveja nirdaya vi0 dayA vagaranuM ( 2 ) gADha; tIvra ; atyaMta [ jorabhera nirvayam a0 dayA vinA ( 2 ) atyaMta ; nirdara vi0 kaThaNa (2) niSThura ( 3 ) nirlajja ( 4 ) puM0 guphA nirvari strI0 guphA 244 nirmu nirvahana vi0 agni vinAnuM (2) baLatarA ke dAha vinAnuM (3) zItaLa; zAMta ( 4 ) baLataM; bALatuM (5) na0 baLavaMte, bALavu [ vinAnuM nirdAkSiNya vi0 viveka ke sabhyatA nirdhArita vi0 phADelu; phoDela nirdiz 650 nirdeza karavo; sUcavanuM; darzAva ( 2 ) ullekha karavo ( 3 ) soMpa, Apa ( 4 ) bhaviSya bhAkhavu (5) salAha ApavI (6) kahI batAaj; varNana karavuM ( 7 ) AjJA karavI nirdiSTa vi0 darzAvelUM; sUcaveluM (2) AjJA karAyeluM (3) varNavAyeluM nirdeza puM0 kathana ( 2 ) sUcana ( 3 ) AjJA ( 4 ) varNana (5) upadeza nirdezya vi0 darzAvavA, batAvavA ke jaNAvavA yogya ( 2 ) prAyazcittane yogya nirdoSa vi0 doSa ke khAmI vinAnuM nidvaMdva vi0 sukha-duHkha vagere dvaMdvothI rahita ( 2 ) ni:spRha (3) bIjA upara AdhAra na rAkhatuM nirdhana vi0 dhanahIna; garIba nirdhAra puM0, nirdhAraNa na0 nakkI kara te ( 2 ) nizcaya; khAtarI nirdhArita vi0 nizcita kareluM nirdhAva 110 dhovuM; sApha karavuM (2) - mAMthI nIkaLava; vahevuM ( 3 ) - nI pAthI nAsI chUTavuM nirghu 5, 9 pa0 dUra karabu; pheMkI deva ; khaMkherI nAkhavu ( 2 ) tiraskArabuM (3) tyAga karavo (4) inkAra (5) pIDavaM; trAsa Apavo ( 6 ) vajhavu ; ghumAva nirdhUta vi0 kADhI nAkheluM ; dUra karelu ; khakherI kADheluM (2) tyAgeluM; tiraskAreluM (3) nAza kareluM nirdhUnana na0 UchaLavaM te ( samudranuM) nirvR 110, 10 u0 niradhAra karavI Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirghauta nidhata vi0 svaccha karelu ; dhoyeluM nirnamaskAra vi0 avinayI; uddhata (2) jeno koI satkAra nathI karatu teva; tucchakArAyelaM nirmANaka vi0 paisA vinAnuM ; garIba nirnAtha vi0 anAtha asahAya, nirnAbhi vi0 DUMTI khullI rahe ke DUMTI sudhI na pahoMce te (pahereluM vastra ) nirbala vi0 nabaLaM; azakta nirbaMdha 9 10 Agraha karavo; haTha karavI nirbaMdha puM0 Agraha; haTha ( 2 ) AjIjI (3) bhAre prayatna nirbhagna vi0 bhAgela tUTeluM (2) vaLelaM ( 3 ) hIna; kaMgAla nirbhaya vi0 bhayarahita; surakSita nirbhara vi0 atizaya; gADha; tIvra ( 2 ) ( samAsane aMte ) pUrNa ; bharelu nirbharam a0 atyaMta; gADhavaNe nirbha 10 u0 Thapako Apako; dhamakI ApatrI ( 2 ) zaramAtrI detuM pAchu pADI de [ tiraskAra; dhamakI nirbharsana na0, nirbhartsanA strI0 Thapako; nirbhA 2 pa 0 prakAzavuM; dekhAvuM ( 2 ) pragaTa thabuM , nirbhid 7 u0 bhAMga phADanuM ( 2 ) aaj (3) pragaTa kara ; khullaM pADavu nibhinna vi0 toDelaM; phoDelu (2) aaj (3) kholelaM (4) khullaM kareluM nirbhugna vi0 vaLeluM (2) sIdhuM ( 3 ) ekabIjA sAthai khUba dabAyeluM nirbheda 0 bhAMga, phor3a ke phADa te (2) cIro, phATa (3) khulluM ke pragaTa karI deveM te ( 4 ) nAza nirbhIga vi0 bhogamAM Asakti vinAnuM nirmakSika vi0 mAkho vinAnuM ( 2 ) dakhala vinAnuM ekAMta nirmatha puM0, nirmathana na0 valova (2) ghasavuM te ( 3 ) vinAza 245 nirmUla nirmada vi0 madamatta nahi tebuM; zAMta (2) garviSTha nahi tenuM; namra nirmama vi0 mamatArahita; virakta (2) niHsvArtha ; niHspRha nirmaryAda vi0 anaMta ; amApa ( 2 ) maryAdAnuM ullaMghana karanAeM; duSTa; pApI (3) uddhata niyaMtraNa vinAnuM nirmala vi0 svaccha, zubhra ( 2 ) niSpApa (3) tejasvI ; prakAzita nirmath 1,9 pa0 maMthana karavuM ; valova ( 2 ) ghasIne agni utpanna karavo ( 3 ) arr; kUTa ( 4 ) pUrepUro nAza karavA nirmA 3 A0, 250 nirmANa karavu; vij ra (2) vasAvavuM ( zahera ) ( 3 ) racabuM - lakhavUM ( kAvya ) nirmANa na0 mApavuM te ( 2 ) pramANa; maryAdA (3) utpanna kara ke raca te (4) sarjana, sarajelI vastu ( 5 ) AkAra ; ghATa; racanA ( 6 ) graMtha nirmAtR vi0 banAvanA; racanAruM (2) utpanna karanAruM nirmAtha puM0 juo' nirmatha ' nirmAnuSa vi0 nirjana nirmAlya vi0 svaccha nirmaLa ( 2 ) na0 svacchatA ( 3 ) deva upara caDAvelI ke caDAvone utArelI vastu ( phUla i0 ) ( 4 ) vAparIne kADhI nAkhelI vastu nirmita vi0 banAvelu; sarajelu; racelaM (2) kRtrima ( 3 ) anuSThita nirmukta vi0 choDI mUkelaM; chUTuM karelu (2) saMsAra ke tenI AsaktimAthI mukta ( 3 ) nicovIne kADhalaM ( 4 ) puM0 jeNe potAnI kAMcaLI tarata ja utArI nAkhI che tevo sApa nirmuc 6 0 [ nirmucati] choDI detraM ; chuTakA karavI (2) tyAga karavo nirmUla 10 u0 nirmULa kara nirmUla vi0 mULa vinAnuM ( 2 ) AdhAra ke pramANa vinAnuM ( 3 ) nAbUda karelu Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmUlana 246 nirvANa nirmUlana na0 samULa vinAza; nikaMdana raMgIna paTTA ke cAThAM vinAnu ; sAdaM nirmuja 250 lUchI nAkhavU; sApha karavU (4)pArakhI na zakAya tevaM nirmaSTa vi0 lachI nAkhela nirlakSya vi0 adRzya nirmoka puM0 mukta karavaM te (2) cAmaDI; nirlajja vi0 zarama vinAnuM cAmaDu (3) sApanI kAMcaLI nilaThana na0 lUMTavU te; kheMcI levaM te nirmokSa puM0 mukti; chuTakAro / nirvacana vi0 cUpa (2) doparahita; niryat 10 u0 badalo levo ke vALavo aniMdya (3)na0 prasiddhi ; khyAti (4) (2)pArcha vALavU (3) kSamA karavU ___ vyutpatti (5)prazaMsA (4) bakSisa karaQ nirvacanam a0 cUpakothI ; bolyA vinA -preraka0 jhUTavI javaM; kheMcI levU nirvap 1 pa0 chAMTavU; reDavU (2) niryat vi0 bahAra nakaLatuM vera (bIja) (3) arpaNa kara (4) niryA 2 pa0 bahAra javU (2) vyatIta pitRonuM tarpaNa kara thaQ; pasAra tharbu (samaya) nirvapaNa na0 pitRtarpaNa karavaM te (2) -preraka0 hAMkI kADhavU (2) anuSThAna arpaNa karavaM te (3) bakSisa ; dAna zarU kara nirvarNa 10 u0 nihALIne jovU niryANa na0 javA nIkaLavate; prasthAna nirvas 150 bahAra ke paradeza vasavU (2) adRzya-lapta thavaM te (3) mRtyu (2) vasavATano samaya pUro karavo (4) mokSa (5) hAthInI AMkhano -preraka0 dezanikAla karavU khUNo (6)page bAMdhavAnuMdoraDu (Dhorane) nirvaha 150 pAra paDaq; saphaLa tharbu niryAta vi0 bahAra nokaLelu (2) bAjue (2) pUruM thag (3)-thI nirvAha karavo mUkelu (dhana) (3) pUruM paricita -preraka0 pUre kara ; pAra pADavU (2) niryAtana na0 pAchaM ApavaM te (thApaNa vyatIta karavU (samaya) i0) (2) devU pArcha vALavaM te (3) nirvahaNa na0 aMta; samApti (2) chevaTa vera levu te (4) mArI nAkhavU te sudho nabhAvaq te (3) nATakanA vastune niryAtita vi0 pAchaM ApalaM kaTokaTI upara ke chevaTanI bhUmikA niryAsa puM0, na0 vRkSa vageremAthI jharato upara lAvaq te (nATaya0) rasa (2)arka nirvA 2 pa0 phUka ; pavana nAkhavo (2) niyuMha puM0 Toca uparanI ghumaTI (2) TADhA thaq; TADhA paDavU (3) phUMka arka (3) khUTI (4) daravAjo (5) mArIne olavI nAkhavU; bujhAI jarbu phUlano kalagI (6) kabUtara vagerene (4) zAMta paDavU - tharbu besavA bhItamAM rakhAtuM lAkaDaM nirvAcya vi0 kahevAne ayogya (2) niryoga puM0 pozAka; zaNagAra (2) aniMdya ; doSarahita gAyo bAMdhavAnuM dAmaNa nirvANa ('nirvA' na bhU0 kR0) vi0 niryogakSema vi0 aprAptanI prApti ane olavI nAkhelaM (2) mukta (3) mRta prAptanI rakSAnI icchAmAthI mukta ; kaI (4) Athamela (5) zAMta thayelaMmeLavavA-sAcavavAnI bhAMjagaDa vinAnuM paDelu (6) na0 bujhAI jaq te (7) nirlakSaNa vi0 zubha lakSaNo vinAnuM adRzya thavaM te (8) mRtyu (9) aMtima (2) agatyanu nahi tevU; tuccha (3) mukti (10)saMpUrNa zAMti - tRpti| Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirvAta nirvAta vi0 pavana vagaranuM nirvAda puM0 niMdA (2) lokApavAda; ALa (3) aphavA (4) vAdavivAdano aMta Avavo te 247 nirvApa puM0 tarpaNa; zrAddha nirvApaNa na0 tarpaNa; zrAddha ( 2 ) bakSisa ; dAna ( 3 ) olavI nAkhavuM te (4) bIja vikheravAM ke vAvavAM te (5) zAMta ke ThaMDuM pADavuM te ( 6 ) nAza; vadha nirvApayata vi0 olavI nAkhanAeM ( 2 ) ThaMDa pADanAruM ; zAMta karanAeM nirvApita vi0 olavI nAkheluM (2) ThaMDu pADe (3) vadha kareluM nirvAsa puM0, nirvAsana na0 dezanikAla kara ke thate ( 2 ) vadha; katala nirvAha puM0 juo 'nirvahaNa ' nivikalpa vi0 koI vikalpa ke zaMkA na hoya tenuM ( 2 ) jJAtA jJeya-jJAna-nA bhAna vinAnuM (samAdhi) fafarepam a0 AnAkAnI vinA nirvikAra vi0 vikAra ke pheraphAra vinAnuM (2) udAsIna; niHspRha nirvicAra vi0 avicArI nivicAram a0 avicArIpaNe nirvighna vi0 vighna ke harakata vinAnuM nirviNNa ('nirvid' nuM bhU0 kR0 ) vi0 khinna; kaMTALelaM (2) duHkhita; zokagrasta nivid 4 A0 - thI kaMTALava nividdha vi0 ghavAyelaM; haNAyeluM (2) ekabIjAthI chuTuM paDeluM nivimarza vi0 avicArI nirvivara vi0 chidra ke avakAza vinAnuM (2) gADhuM [ vinAnuM nirvivAda vi0 virodha ke takarAra niviz 6 pa0 bhogavavuM; anubhavavaM (2) zaNagArakhaM (3) paraNavuM nivizaMka vi0 zaMkA ke bhaya vinAnuM nirvyUDha nivizeSa vi0 bheda ke taphAvata vinAnuM (2) tulya; samAna nivizeSam, nirvizeSeNa a0 taphAvata karyA vinA; samAna rIte nirviSaya vi0 potAnA ghara ke ucita sthAnamAMthI hAMkI kaDhAye luM niviSTa vi0 bhogaveluM; anubhavelaM (2) paraNeluM (3) pAmelu ; pahoMcelu (4) peThelaM (6) beThelaM; paDAva nAkheluM nirvArya vi0 nirbaLa; parAkramahIna nirvR 5 u0 sukha pAmavuM ; tRpta thavuM nirvRt 1 A0 samApta tha; aMta Avavo (2) banavuM ; thavu - preraka0 siddha karavuM ; samApta kara nirvRta vi0 sukhI; svastha ; nizcita ; saMtuSTa (2) samApta nirvRti strI0 zAMti ; tRpti; sukha (2) samApti ( 3 ) nAza; mRtyu ( 4 ) mokSa nirvRtta vi0 siddha; samApta ( 2 ) mRta nirvRttamAtra vi0 taratamAM ja pUruM thayelaM nirvRtti strI0 siddha thavuM - samApta tha te (2) phaLa; pariNAma ( 3 ) -thI nivRtta tha ke dUra rahevuM te (4) mokSa nirveda puM0 kheda; kaMTALo; nirAzA (2) duHkha, zoka (3) mAnabhaMga ( 4 ) virakti; vairAgya nirvaira vi0 verarahita nirvyapekSa vi0 niHspRha; udAsIna nirvyalIka vi0 daMbha ke jUTha vinAnuM nivyaMjaka vi0 pragaTa - khulluM karanAeM nivyaMjana vi0 daMbha vagaranuM; pramANika nirvyAja vi0 niSkapaTa pramANika (2) chaLa ke banAvaTa vinAnuM (3) parAkramathI meLaveluM nirvyApAra vi0 ceSTA ke pravRtti vinAn (2) bekAra ; kAmakAja vinAnuM nirvyUDha vi0 pUrNa kareluM; niSpanna karelu (2) vagheluM; vikaseluM (3) sAbita ' Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivyUha 248 niviSTa karela; batAvI Apela (4)tyAgelaM; nivarhaNa vi0 juo 'nibarhaNa' paDatuM mUkelaM (5) vyUharacanAmAM goTha- nivas 150 raheva (2) mojUda hovU vAyela ke goThavela (6) kADhI mUkela; (3)mukAma karavo (4) 2 A0 kapaDAM dhakelI kADhalaM paheravAM ke badalavAM niSUha pu0 khoTI (2) eka hathiyAra nivasana na0 nivAsasthAna (2) vastra (3) Toca uparanI ghumaTI nivaha 1 u0 pAse laI javaM ke lAva nirvIDa vi0 nirlajja; dhRSTa / (2) UMcakavU; vahana karavU nirhAda paM0 maLatyAga karavo te nivaha vi0 utpanna karatu; nipajAvatuM nirhAra pu0 laI javU te; dUra karavU te (2) paM0 samUha; Dhagalo; jatho / (2) kheMcI kADhavU te (kAMTo i0) nivAta vi0 pavananA jhapATA vinAnuM (3) nirmaLa karavaM te (4) zabane (2) na0 vAyurahita sthAna (3) agnidAha mATe bahAra laI javaM te vAyunA jhapATA na hovA te; zAMti; (5) khAnagI dravyasaMcaya karavo te niSkapatA(4) majabUta bakhatara (6) maLa-mUtra visarjana karavaM te nivApa puM0 vAvavAnuM dhAnya; biyA, niha 150 bahAra kheMco kADhay (2) (2) pitRtarpaNa (3)arpaNa ; bakSisa haraNa kara (3) zabane bALavA bahAra nivApAMjali pu0, nivApodaka na0 kADhag (4) dUra karavU (doSa i0) pitaone pANInI aMjali arpavI te nidi pu0 dhvani; avAja (2) pakSI- nivAra puM0, nivAraNa na0 nivAravU te ; ono kalarava rokavaM te (2) aTakAyata ; Dakhala nihIM, nihIMka vi0 nirlajja ; bezarama nivAsa puM0 rahe te (2) nivAsanilaya puM0 saMtAvAnI jagA (2) sthAna ( 3 ) mukAma karavo te (4) vastra nivAsasthAna ; ghara (3) vinAza (4) nivAsana na0 nivAsasthAna (2) mukAma Athama te karavo te [paheyu hoya tevU nilayana na0 nivAsasthAna ; nivAsa (2) nivAsin vi0 rahetuM ; vAsa karatuM (2) Azraya sthAna ; Azaro / nivid 2 pa0 (mukhyatve preraka rUpe) nilI 4 A0 coMTaQ (2) upara besa; nivedana kara ; jaNAvaq (2)jAhera upara UtaravU (3) saMtAvU ; bharAvaM karava; darzAvavaM (3) najarANaM karavaM nilIna vi0 saMtAyelaM; adRzya thayelaM (4)-nI saMbhALamAM soMpavU (2) bhaLI gayelaM ; ekarUpa thayelaM (3) niviz6 A0 besavaM (2) aTakavU; gherAyelu (4) pUrNa (5) badalAyela; paDAva nAkhavo (3)-upara sthira karavU rUpAMtara pAmela (6)nAza pAmelaM (4) praveza karavo (5) tallIna tharbu nivap 150 vAvaQ ke vikheravaM (bIja) (6)paraNavU (7) nIce UtaravU (2) pitRtarpaNa kara (3) vadheravU -preraka0 sthira - ekAgra karavU (prANI) (manane) (2) mUkaQ (3) besADaq; nivapana na0 pitRtarpaNa karavaM te (2) sthApita kara (4) paraNAvaq (5) vAvag - vera - vikhera te paDAva nAkhavo (6) cItaravU (7) lakhavU nivartana na0 pAchu Ava te (2) pArcha (8) soMpay vALag te (3) na banavaM ke thadhu te niviSTa vi0 beThelaM (2) tallIna (3) (4)-mAMthI viramavU te paDAva nAkhelu (4) pravezelaM Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizceSTa nivR 5, 9, 1 u0 gherI levU nizAkara puM0 caMdra -preraka0 nivAra; roka nizAgRha na0 sUvAno oraDo nivRt 1 A0 pArcha pharavU (2) nAsI nizAcara puM0 rAkSasa (2) cora javU (3) vimukha tharbu (4) aTakavaM nizAcarI strI0 rAkSasI (2) abhi(5) aMta Avavo; pUre thaq sArikA (3) vezyA nivRta ('niva' na bhU.kR.)vi0 cAre / nizATa, nizATana puM0 rAkSasa (2)dhuvaDa bAjuthI gherAyelaM (2) nivArekheM; nizAta vi0 tIkSNa; dhAravALaM aTakAvelu (3)na0 burakho; pdddo| nizAtyaya puM0 rAtrino aMta - paroDha nivRtta ('nivRt'- bhU0 kR0)vi0 pArcha nizAnAtha puM0 caMdra pharelu (2)cAlyu gayelu (3) -mAMthI nizAmukha na0 sAyaMkALa viramela (4) pUru- samApta thayelaM / nizAvihAra pu0 nizAcara; rAkSasa nivRttakAraNa vi0 kAMI ja hetu ke| nizAMta na0 ghara; nivAsa (2) aMtaHpura prayojana na rajhAM hoya tevU (3) puM0 paroDha nivRttayauvana vi0 jenI juvAnI pAchI / nizita vi0 dhAravALaM; tIkSNa AvI che tevaM [vinAnuM nizItha puM0 madhyarAtri (2) rAtri; nivRttalolya vi0 icchA ke lolupatA sUvAno samaya nivRttahRdaya vi0 vimukha thayelu (2) nizubha, nizuMbha 6 pa0 [nizuMbhati] (paga anukaMpAvALaM banela taLe) roLI nAkhavU nivRtti strI0 pArcha pharavu te (2) aMta; / nizuMbha puM0 vadha; katala (2) (dhanubaMdha paDavaM te (3) pravRtti choDI devI Syane) vALavU ke bhAgavU te te (4) vimukha thavaM te nizaMbhana na0 vadha; katala nivedana na0 jaNAvate (2)jAhera karavaM nizcakram a0 pUrepUruM; tamAma te(3) rajUAta (4) arpaNa karavu te / nizcaya puM0 tapAsa; khAtarI (2) nivedya na0 naivedya nirNaya; TharAva (3)saMkalpa; lakSya niveza paM0 praveza (2) mukAma karavo te ; nizcar 1 pa0 bahAra nIkaLavU (2) paDAva (3)nivAsasthAna (4) gherAva; utpanna tharbu vistAra (5) mUkavU te (6) paraNavU nizcala vi0 acaLa; sthira te (7) nagara sthApaq te nizcAya puM0 samudAya nivezana na0 praveza (2) nivAsasthAna nizcAyaka vi0 nirNAyaka (3) lagna (4) nagara vasAva te nizci 5 u0 nizcaya karavo (5) chAvaNI; paDAva (6) zahera nizcita vi0 nakkI karelu (2) na0 niza strI0 rAtrI ('nizA 'nA dvitIyA nizcaya; nirNaya dvi0va0nA rUpa pachI vikalpe Ave che) nizcitam a0 nakkI karIne ; niHsaMzaya nizaTha vi0 niSkapaTa nizcita vi0 citA vinAnu (2) nizabda vi0 na bolatuM; cUpa __ avicArI nizam 4 50, 10 u0 sAMbhaLavaM; nizcetas vi0 unmatta; pAgala dhyAna Apaq (2)nihALavU; avalokavU nizceSTa vi0 ceSTA vinAna; sthira nizA strI0 rAtri (2) svapna (2) zaktihIna; dUbaLaM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcyut nizcyut 1 A0 TapakavuM; jharavuM nizrama puM0 satata zrama nizrayaNI strI0 nisaraNI nizrANa puM0 dhAra kADhavAno patharo ( 2 ) hathiyAra ( taravAra ) nizreNi ( - NI) strI0 nisaraNI nizvas 2 pa0 zvAsa aMdara levo (2) nisAso nAkhavo 250 nizvAsa paM0 nisAso niSakta (" niSaMj 'nuM bhU0 kR0 ) vi0 nAkheluM; vaLagADela (2) pratibiMbita thalaM (3) Asakta niSaNNa ( 'niSad' nuM bhU0 kR0 ) vi0 beThelu aDhelIne beThelaM (2) khinna niSad ( ni + sad) 110 [niSIdati ] besavu; aDhelIne besavuM ( 2 ) khinna thabuM; nirAza thavuM (3) rahevuM (4) duHkhI tha [ khATalo niSadyA strI0 hATa bajAra ( 2 ) nAno niSadha puM0 naLarAjAnA dezanuM nAma ( uttarano kumAUM pradeza ) niSaMga puM0 Asakti; vaLagavuM te (2) saMbaMdha (3) bhAbhuM niSaMj ( ni + saMj) 1pa0 [niSajati ] vaLagavaM; coTaM (2) AsapAsa vITaLAva (3) pratibiMba paDavuM ( 4 ) Asakta tha niSAda puM0 pAradhI, mAchImAra vagerenuM kAma karanAra eka AdivAsI jAta (2) cAMDAla (brAhmaNa ane zUdrIyI janmelo) (3) saMgIta saptakano chello ke sAtamo svara niSAdita vi0 besADelU niSAdin vi0 beThelaM; ADuM paDelu (2) puM0 mahAvata niSikta vi0 sIMceluM (2) reDeluM niSic ( ni+sic) 6 pa0 [niSiMcati] siMcana karavu; reDavuM; chAMTavu ( 2 ) vIryasiMcana karavu niSkAma niSiddha vi0aTakAvAyelaM; manA karAyelaM niSiddhi strI0 manAI niSidh (ni+sidh) 1 pa0 aTakAva ; vAvu (2) manA karavI (3) sAmu tha; virodha karavo [ haNavuM niSUd (ni+sUd) 10 A0 mArakhaM; niSUdana na0 mArI nAkhavuM te (2) puM0 [(vIrya) sicava te niSeka puM0 chAMTavu te; reDavuM te (2) niSedha puM0 manAI ( 2 ) inkAra niSedha vi0 nivAranAruM; aTakAvanAeM mAranAra (2) pArchu pADI denAruM ; -thI caDiyAtuM niSev ( ni + sev) 1 A0 sevavuM ; Acara (2) bhoganuM ( 3 ) rahevuM (4) upayoga karavo (5) anubhavavuM niSevaNa na0, niSevA strI0 sevavuM te ( 2 ) pUjA (3) abhyAsa; paricaya ( 4 ) upabhoga; upayoga (5) Asakti (6) rahevuM te [vasavATa karAye luM niSevita vi0 sevAyeluM (2) rahevAyelaM; niSka puM0, na0 sonAno sikko (2) hAra; kaMThI niSkapaTa vi0 kapaTa vagaranu; saraLa niSkaruNa vi0 dayA vagaranaM; krUra niSkarSa puM0 sAra; tAtparya ( 2 ) na0 kara levA prajA upara julama karavo te niSkarSaNa na0 kheMcI kADhavuM te ( 2 ) nirNaya tAravavo te niSkala 10 pa0 dUra hAMkI kADhavu niSkala vi0 kSINa; durbaLa (2) ava yava - bhAga vinAnuM ( 3 ) vaMdhya ; SaMDha niSkalmaSa vi0 DAgha ke kalaMka vinAnuM niSkas - preraka0 hAMkI kADha; dezanikAla kara ( 2 ) kheMcI kADha niSkaMTaka vi0 kAMTA vagaranuM (2) zatru vinAnuM bhaya ke trAsa vinAnuM niSkaMpa vi0 nizcala; sthira niSkAma vi0 kAmanA vinAnuM ( 2 ) phaLanI icchA vinAnuM ( 3 ) ni:svArtha Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSkAraNa 251 niSpatti niSkAraNa vi0 heturahita; kAraNa vagara- niSkriya vi0 akriya (2) yajJAdi kriyA nu (2)nirupayogI (3)niHsvArtha na krnaa| (3) tattvajJAnI (saMnyAsI) niSkAraNam a0 nirarthaka ; vagara kAraNe (4)na0 parabrahma niSkAlika vi0 jetuM AyuSya pUraM thavA niSTana pa0 nisAso; duHkhano udgAra AvyaM che tevU (2) ajeya niSTapa 1 pa0 tapAva (2) zekavaM; niSkAsita vi0 kADho mUkelaM; hAMkI taLavU (3) ghasIne sApha karavaM. kADhelu (2) bahAra nokaLela (3) niSTAnaka puM0 garjanA; ghoMghATa (2) mUkelaM; sthApelaM duHkhano UhakAra niSkicana vi0 garIba; daridrI niSTApa paM0 saheba tapAva te niSkuTa puM0 ghara pAseno bAga (2)aMta: niSTha vi0 (samAsane aMte)-upara ke pura (3) bAraguM; daravAjo / -mAM rahela ke Avelu (2)-nA saMbaMdhI niSkulAkR 8 u0 chAla utAravI ke (3)-mAM Asakta;-mAM rata;-mAM kADho nAkhavI (2)nivaMza karavU tatpara (4) -mAM zraddhAvALU (5) niSkulIna vi0 halakA kuLanuM utpanna karanAeM niSkuS 9 10 phADavU ; cUMthaq (2) niSThA strI0 avasthA; sthiti (2) kheMcI kADhaq (3)chotarAM kADhavAM niSkuSita vi0 kheMcI kADhelu (2)phADI pAyo; AdhAra (3) sthiratA ; dRDhatA (4) Asakti; bhakti; zraddhA (5) nAkhelu (3) kADhI mUkelaM (4) khavAI aMta; pariNAma; samApti (6) gayelaM kuzaLatA; nipuNatA (7) mRtyu niSkaja vi0 cUpa; avAja na karatuM niSThAna na0 caTaNI; athANu (2) niSkaTa vi0 dayAhIna; krUra adhiSThAna niSka 8 u0 dUra karavU ; kADhI mUkavU [vagere umerelu niSThAnita vi0 svAdiSTa karavA masAlA (2)TukaDA karavA niSkRti strI0 prAyazcitta (2) upa niSThApita vi0 pUruM - siddha karela kArano badalo vALavo te (3)mAphI; niSThita vi0 -mAM ke -upara AvelaM kSamA (4) dhutakAra te (2) niSThAvaMta (3) pUruM karelu (4) niSkRSa 1 pa0 kheMca ; kheMcI kADhavU sthira (5) nizcita krelu| (2) chInabI levU (3) phADavU ; cIravU niSThiva 1, 4, 50 bahAra kADhaq (2) niSkoSaNaka na0 dAMta khotaravAnI saLI dhuMkavu [na0 dhuMkavaM te niSkram 1 u0 jatuM rahe; vidAya niSThIva puM0, na0, niSThIvana, niSThIvita tharbu (2) bahAra nokaLa (3) niSThura vi0 krUra (2) kaThora aTaka; baMdha thavaM niSThata vi. bahAra kADhalaM - pheMkelaM niSkrama puM0, niSkramaNa na0 bahAra (2) dhuMkela (3) uccArela (4) nIkaLag te (2) vidAya thava te na0 thUka ; dhuMkavaM te niSkraya puM0 mUlya ; kiMmata (2) bakSisa niSNa, niSNAta vi0 pravINa ; catura (3) badalo vALavo te (4) kharIdI (2) pAra pADela (3) kabUlelaM (5) vecANa (6) adalobadalo niSpat 150 bahAra nIkaLavaM; UDavaM niSkrAMta vi0 bahAra gayelaM; vidAya niSpatti strI0 utpatti (2) paripAka thayelaM (2) UpasI AvelaM; UThelu (3) pUrNatA; samApti Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSpatrAka 252 nistaMti niSpatrAkR 8 u0 jorathI bANa mAravU niSphala vi0 phaLa vinAna (2) vyartha ; (jeyI bANa pIchAM sudhI ArapAra phogaTa (3)nirarthaka; nakA, (4)vedhya nIkaLI jAya) (2) khUba vedanA niSyaMda puM0 jhara-TapakavU te (2)srAva; thAya tema kara pravAha; Tapakato rasa (3) pariNAma niSpad 4 A0 -mAMthI nIkaLavU (2) nis a0 kriyApada pUrve -thI dUra, -thI janmavaM; utpanna tharbu bahAra, khAtarI, pUrepUru hovApaNuM, niSpanna vi0 utpanna (2) siddha ; samApta bhoga, ullaMghana vagere arthamAM vaparAya niSparikara vi0 taiyArI vagaranuM che (2) dhAtu-sAdhita nahi evAM niSparigraha vi0 parigraha ke mAlamattA nAmo pahelA -thI bahAra, -thI dUra, vinAnuM (2) puM0 tapasvI; tyAgI vinAnu, rahita -evA arthamAM vapaniSparyAya vi0 krama vinAnuM rAya cha (svaro ane ghoSa vyaMjano pUrve niSpaMka ci0 kAdava vinAnuM; svaccha 'nis' nA 's' no 'ra' thaI jAya che; niSpaMda vi0 sthira; kaMparahita (2) USmAkSaro pahelAM teno visarga thaI puM0 snehanI gAMTha (3) samUha jAya che; 'ca', 'cha' pahelA 'z' thAya che niSpApa vi0 pAparahita ; nirdoSa ane 'ka' tathA 'p' pahelA 'Sa' thAya che) niSpiS 7 50 bhUko karavo; daLavU nisarga puM0 ApI devU te ; bakSisa (2) (2) ghasAvaM; cholA (3) hAtha maLatyAga karato te (3) tajI devaM te coLavA (4) dAMta posvaa| (4) sRSTi (5)svabhAva ; prakRti niSpIDana na0 dabAvaq te ; nicovavaM te nisargaja vi0 kudaratI ; svabhAvasiddha niSpIDita vi0 dabAvelu; nicovela nisarganipuNa vi0 kudaratI rIte ja kuzaLa niSpUrta na0 vAva-kUvA, dharmazALA vagere nisargabhinna vi0 kudaratI rIte ja jadaM baMdhAvavAM te nisargasiddha vi0 juo 'nisargaja' niSpeSa puM0, niSpeSaNa na0 khUba dabAvarcA nisUdana vi0 nAza karatu (2) na0 te (2) kacarI nAkhavu te (3) daLI hiMsA ; vadha [soMpa (3)ApI deva nAkha te (4) aphALavU ke pachADavU te niSpratikAra, niSpratikriya vi0 upacAra nisaja 650 chuTuM karavaM; choDavaM (2) na thaI zake teQ (2) nirvighna ; rukAvaTa nisRSTa vi0 Apela (2) tajela (3) vinAnaM paravAnagI Apela niSpratiSa vi0 rukAvaTa vinAnuM nisRSTArtha 30 elacI; dUta; vakIla niSpratidvaMdva vi0 zatru ke haroka vinAna nisaSTArthadatI strI0 nAyaka-nAyikAnA niSpratIkAra vi0 juo 'niSpratikAra' manoratha jANI se saphaLa thAya tevaM kArya niSpratyAza vi0 nirAza; hatAza potAno jAte ja karanArI niSpratyUha vi0 vighna ke rukAvaTa vinAna nistamaska vi0 aMdhArA vinAnaM ; niSprabha vi0 nisteja (2) kamajora prakAzita (2)pAparahita niSprayojana vi0 kAraNa vagaranu (2) nistala vi0 taLiyA vinAna (2) prayojana vinAnu (3) nirupayogI vartuLAkAra (3) cala ; hAlatu niSpravANa (-Ni) na0 navaM - koraM vastra nistaMtu vi0 saMtAna vinAnu (2) brahmaniSprANa vi0 mRtyu pAmelu ; nirjIva cArI cipaLa ; norogI (2) namAla; nirbaLa nistaMdra (-dri) vi0 ALasu nahi tevU (2) Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niHzvas nistAra 253 nistAra puM0 pAra karavU te; oLaMgavU nihna 2 A0 chupAva, (2) nAmukara javU te (2)-mAMthI bacavU ke chUTavU te (3) nihata vi0 chupAvelu (2) nAmukara mokSa (4) devU cUkavaq te (5) upAya gayelaM [chupAvaq te nistimira vi0 juo 'nistamaska' nihnati strI0 nAmukara javaM te (2) nistIrNa vi0 bacAvela (2) pAra nij 2' A0 dhoe~; svaccha karavaM karela (3) pUrNa karelu nida 150 niMdA karavI; vakhoDavaM nistuSa vi0 photarAM vinA- (2) nidaka vi0 niMdA karanAeM; vakhoDanAeM khoDakhAMpaNa vinA- (3) sApha; svaccha niMdana na0, niMdA strI0 badagoI; nistR. 150 pAra karavaM; oLaMgI javU vagovaNI (2)Thapako (2) pasAra karavaM (samaya) (3) nidita ('niMd' na bhU0 kR0) vi0 nAsI chUTavU; -mAthI bacaq (4) niMdA karAyelaM (2) niSiddha (3) prAyazcitta kara ; sATuM vALavaM nIca ; adhama [niSiddha nistejasa vi0 tejohIna ; teja vinAnuM nidya vi0 niMdA karavA yogya (2) nistrapa vi0 zarama vinAna; nirlajja niba paM0 lomaDo nistriMza vi0 trIsathI vadhu (2) krUra; nis 2 A0 cuMbavU dayA vinAnu (3) pu0 taravAra niHkSatra, niHkSatriya vi0 kSatriyo vinAnaM nisvaiguNya vi0 sattva-rajas-tamas e niHkSip 6 pa0 juo 'nikSip' - traNa guNothI para thayelaM niHkSipta vi0 pheMkela ke mokalelaM (2) nispaMda vi0 ceSTArahita; sthira (2) pasAra karela (samaya) puM0 bhrUjaq te; kaMpaq te niHkSepa puM0 pheMkI devaM te (2) pasAra nispRha vi0 spRhA-icchA vagaranuM __ karavate (samaya) (3) lUchaq te (AMsu) nispaMda puM0 juo 'niSyaMda' niHzabda vi0 avAja vinAnu nisyaMdina vi0 jhamataM ; jharatuM ; TapakatuM niHzastra vi0 zastra vinAnuM nisava, nisrAva puM0 pravAha ; jharaNu (2) niHzaMka vi0 bhaya ke zaMkA vinAnaM bhAtanuM osAmaNa niHzaMkam a0 zaMkA ke bhaya vinA nisvana puM0, nisvanita na0, nisvAna niHziS -preraka0 pUrepUra nAbUda karavU puM0 zabda ; avAja (2) kazuM zeSa na rAkhavU nihata vi0 mArI nAkhelaM ; haNelaM (2) niHzeSa vi0 saMpUrNa ; pUrepUru -mAM ThokelaM ke khoselaM niHzeSam, niHzeSeNa a0 pUrepUru hoya tema nihan 2 pa0 haNavU ; nAza karavo (2) niHzrayaNI, niHzrayiNI strI0 nisaprahAra karavo; mAravu (3) jItaq (4) raNI ; dAdara vagADag (Dhola) (5) dUra karavaM niHzrIka vi0 zobhA ke sauMdarya vinAnaM nihAra puM0 juo 'nIhAra' (2) kamanasIba ; duHkhI nihita vi0 mUkelaM; sthApelu (2) niHzreNi (-NI) strI0 juo 'niHzrayaNI' anAmata mUkelaM; soMpelaM niHzreyasa na0 mokSa nihIna vi0 nIca; adhama niHzvas 2 pa0 nisAso nAkhavo (2) nihnava puM0 nAmukara javaM te (2) sisakAro bharavo (3) (hAthIe) barAchupAva te (3) daragujara karavaM te / DavU (4) zvAsa levo Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niHzvasana 254 nIrakta niHzvasana, niHzvasita na0, niHzvAsa niHsvabhAva puM0 garIbAI ; daridratA puM0 nisAso (2) zvAsa bahAra kADhavo te nI 1 u0 doravU (2) laI jaq (3) niHsattva vi0 sattvahIna; nirbaLa (2) pasAra karavU (samaya) (4)-sthitie hIna (3) mithyA; bhAsarUpa (4) pahoMcADavU (5)tapAsIne nakkI karavU avidyamAna nI puM0 (samAsane cheDe) doranAra; niHsapatna vi0 zatru ke harIpha vinAnu mArgadarzaka ; netA niHsamam a0 kasamaye (2) duSTatAthI nIkA strI0 sIMcAI mATenI nahera niHsaraNa na0 bahAra nIkaLavU te (2) nIca vi0 nIcu; nAnu; vAmaNuM (2) maraNa (3)nirvANa ; mokSa (4) upAya taLenuM (3) dhIma (avAja) (4) adhama; niHsaraNi vi0 upAya ke mArga vinAnaM halakU (5) tuccha niHsaha vi0 thAphelaM (2) asahya nIcaga vi0 nIcANa tarapha jatuM - vaLatuM niHsaMga vi0 saMga ke saMbaMdha vinAnU (2) (nadI) (2) adhama ; nIca niHspRha (3) niHsvArtha (4) nirvighna nIcais a0 nIce; taLe (2)namratAthI; niHsaMcAra puM0 haravu-pharavu nahi te namIne (3) haLavethI; dhImethI (4) niHsaMjJa vi0 behoza - nAnU - vAmaNuM hoya tema niHsaMzaya vi0 saMzaya vagaranu; nakkI nIDa puM0, na0 pakSIno mALo (2) pathArI niHsaMskAra vi0 asaMskArI (3) bakhola (4) vAhanano aMdarano niHsAdhAram a0 TekA ke AdhAra vinA bhAga ke beThaka (4) AzrayasthAna niHsAra vi0 sattvahIna (2) tuccha nIDaka puM0 paMkhI (2) mALo (3) puM0 bahAra jaq te (4) samUha nIta ('nI' na bhU0 kR0) vi0 laI niHsAraNa na0 bahAra kADha te ; hAMkI javAyelaM; dorI javAyelu (2) pamA kADhavU te (2) gharanI bahAra nIkaLa- DelaM ; pahoMcADelu (3) vyatIta karelaM vAno mArga [kADhelaM nIti strI0 doravaM te (2) vartavu te; niHsArita vi0 kADhI mUkelaM; hAMkI vartana (3) ziSTatA; ziSTAcAra (4) niHsIman vi0 amaryAda ; apAra DahApaNa (5) rAjanIti (6) sadAcAra niHsUtra vi0 dorA vinAnu (2)AdhAra nItikuzala, nItinipuNa vi0 rAja ke madada vinAnuM [vahevU ; jhara nItijJa (2) zA[; DAyu niHsR 1 pa0 bahAra nIkaLavU (2) nItimat vi0 rAjanItijJa (2) DAyuM ; niHsneha vi0 cIkaTa ke bheja vinAnuM zANu (3) dharmanIti anusaratuM (2) lAgaNI vinAnuM nItivyatikrama pu0 rAjanIti ke dharmaniHsparza vi0 karkaza; kaThaNa / nItinA niyamanuM ullaMghana niHspaMda vi0 nizcala; sthira nItisaMdhi paM0 rAjanItinI rIta niHspRha vi0 spRhA ke darakAra vinAnuM nIdhra na0 chAparAno cheDAno bhAga niHsrava puM0 silaka ; bAkI nIpa vi0 nIce AvelaM; UMDe Avela niHsrAva puM0 vyaya ; kharca (2) bhAta- (2) puM0 parvatanI taLeTI (3) eka osAmaNa (3) bahAra vahevarAva te jAtanaM kadaMbavRkSa ; tenaM phala (comAsAniHsva vi0 dhanahIna'; garIba mAM thAya che) (4) eka rAjavaMza niHsvana vi0 avAja vinAnuM (2) nIra na0 pANI [jhAMkhaM puM0 avAja nIrakta (ni+rakta) vi0 raMga vinAnu; Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIracara 255 nIracara vi0 jaLacara nIlIrAga puM0 dRDha prema nIraja (ni+raja) vi0 dhULa vinAnuM nIlotpala na0 nIla kamaLa (2) vAsanA vinAnuM nIvAra paM0 kheDayA vinA UgelI DAMgara nIraja vi0 pANImAM thatuM (2) puM0 nIvi (-vI) strI0 strIonA vastranI vIraNavALo (3)na0kamaLa (4) motI dUMTIe vaLAtI gAMTha (2) mULa mUDI nIrata (ni+rata) vi0 Asakta nahi tevU nIhAra puM0 barapha; hima (2) dhummasa; nIrada, nIradhara puM0 megha ; vAdaLa jhAkaLa (3) maLatyAga nIrava vi0 (nira+rava) avAja vinAnuM nu a0 prazna, vitarka, vikalpa, anunaya, nIrasa (ni+rasa) vi0 svAda vinAnuM apamAna, pazcAttApa, Adeza - e (2) rasa vinAna (3) niSphaLa ; nakA, artha batAve (2) praznArtha sarvanAmo nIraMdhra ( niraMdhra)vi0 kANAM vinAnuM sAthe 'kharekhara'? 'saMbhavita hoI zake'? (2) khUba najIka najIka Avelu -e arthamAM vaparAya (3) have; tethI nIrAja -preraka0 caLake tema karavU; karIne (4)-nI peThe (5) jaladIthI prakAzita karavU (2) AratI utAravI (6) AjathI mAMDIne; have pachI nIrAjana na0, nIrAjanA strI0 zastro nu 2 pa0 vakhANavU ; prazaMsA karavI / caLakatAM karavAM te (2) AratI nuta ('nu' nuM bhU0 kR0) vi0 prazaMselU nIrac (nirbharuca) vi0 teja vinA-; nuti strI0 stuti ; prazaMsA jhAMkhaM [roga) vi0 taMdurasta nutta ('nud' nuM bhU0 kR0) vi0 dhakenIraja (-ja), nIroga (nir + ruj, ___ lAyelaM; prerAyelaM (2) hAMkI kaDhAnIla 150 nIlU raMgavU yelu; dUra karAyelaM nIla vi0 bhUruM; zyAmala (2) puM0 nud 6 u0 hAMkavU; AgaLa calAvayU~ zyAmala raMga (3) (rAmanA sainyamAMno) (2) prera; uzkeravu (3) dUra kara eka vAnara (4) eka parvata nuda vi0 (samAsane aMte') dUra karanAruM; nIlakaMTha puM0 mora (2) ziva hAMkI kADhanAruM ['nutta' nIlapaTala na0 kALaM AvaraNa (2) / nunna ('nud' nuM bhU0 kR0) vi0 juo __ AMdhaLAnI AMkha uparano aMdhArapaDado nU 650 [nuvati ] vakhANavU / nIlamaNi puM0, nIlaratna na0 nIlama nUtana, nUna vi0 navaM (2) tAju nIlarAji strI0 gADha aMdhAruM (3) vicitra ; navAIbharelu nIlalohita vi0 jAMbuDA raMganuM (2) nUnam a0 kharekhara; cokasa (2) moTe puM0 ziva bhAge ; ghaNe bhAge (3) have; tethI karIne nIlasneha puM0 dRDha sneha nUpura puM0, na0 jhAMjhara nIlAMjana na0 suramo (kALo) na puM0 mANasa (2) jaNa; vyakti nIli puM0 gaLIno choDa (strI ke puruSa) (3) mAnava jAti nIlikA strI0 gaLIno choDa (2)zevALa nRkesarin puM0 narasiMhAvatAra nIliman puM0 bhUrAza; kALAza nRjagdha vi0 manuSyabhakSI nIlirAga puM0 dRDha prema nat 4 pa0 nAca karavo; nRtya karavU nIlI strI0 gaLIno choDa (2) raMgabhUmi upara abhinaya karavo nIlIbhAMDa na0 gaLItuM vAsaNa nRtta, nRtya na0 nAca Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 naiyAyika nRpa, nRpati puM0 rAjA nemivatti vi0 -tA cole cIle cAlataM napanIti strI0 rAjanIti nemI strI0 juo nemi' tevU nRpazu puM0 jAnavara jevo mANasa neya vi0 dorI javA yogya ; dorI javAya nRpasaMzraya puM0 rAjAno Azraya neSTa vi0 nahi gamatuM (2) apriya napAtmaja puM0 rAjakuMvara (3) aniSTa (4) aniSTana sAdhana napAtmajA strI0 rAjakuMvarI neSTu puM0 mATIna Dhephu nRpAla puM0 rAjA naika vi0 aneka (2)vividha (3) eka nRpAMgaNa (-na) na0 rAjadarabAra paNa nahi tevU napAMza puM0 kararUpe rAjAne apAto bhAga nai phaTika vi0 najIkac (2)puM0 bhikSu (anAjano chaThTho, AThamo i0hisso) naikaTaya na0 nikaTatA; samIpatA nRzaMsa vi0 krUra; ghAtakI (2) na0 nekadhA a0 bahu prakAre; aneka rote ghAtakI kRtya naikazas a0 ghaNI moTI saMkhyAmAM (2) nRzaMsana na0 krUratA vAraMvAra [krUra; ghAtakI nRSad, nRsad strI0 buddhi naikRtika vi0 duSTa ; kapaTI; nIca (2) nRsiMha pu0 (viSNuno cotho ) narasiMha naigama vi0 veda ke zAstrane lagatuM (2) avatAra (2) manuSyomA zreSTha puM0 vedana tAtparya batAvanAra (3) nasoma puM0 mahApuruSa upAya; yukti (4) vepArI (5) nahari puM0 juo 'nRsiMha zaherano mANasa najana na0 dhovaM te (2) dhobIghATa naja vi0 potAna; AtmIya netavya vi0 doravA ke laI javA yogya naitala na0 sAta pAtALomAMnu eka netR puM0 nAyaka ; AgevAna (2) guru (vitala) netra na0 AMkha (2) ravaiyAnI dorI; naitalasaman na0 yama netaruM (3) rezamI vastra naityaka na0 (roja dharAvAtuM) naivedya netragocara vi0 najaranI maryAdAmAM naidAgha puM0 unALo AvelaM; najare paDe tevU naMdra vi0 nidrAjanaka (2)UMghe bharAyelaM nenisina vi0 AMkhane sparzata (UMgha) (3)biDAyelu (pAMkhaDIonI jema) netrAMjana na0 kAjaLa ; AMjaNa napuNa (-Nya) na0 nipuNatA; kuzaLatA netrotsava puM0 jovI game tetrI suMdara vastu naibhRtya na0 namratA (2) guptatA (3) nedivasa vi0 avAja karanAraM cUpakIdI nediSTha vi0 sauthI vadhu najIka namaya puM0 vepArI nedIyas vi0 vadhu pAse naimitta vi0 nimitta (bhaviSya-sUcaka nepathya na0 AbhUSaNa; zaNagAra (2) cihna)saMbaMdhI (2)pu0 jyotiSI vastra ; paheraveza (3) naTano paheraveza / naimittika vi0 prasaMgopAtta ; AnuSaMgika (4) naTo vastraparidhAna kare te sthaLa (2)0 bhaviSya bhAkhanAra (paDadA pAchaLa) naimiSa vi0 kSaNika (2) na0 naiminepathyavidhAna na0 naTonAM vastrAbhaSaNa SAraNya (jyAM sautie mahAbhAratanI vagerenI goThavaNa [parigha kathA saMbhaLAvI hatI) [nAra nemi puM0 paiDAno gherAva (2)dhAra (3) naiyAyika puM0 nyAya - tarkazAstra jANa Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naraMtarya nairaMtarya na0 sAtatya nairAzya na0 nirAzA (2) icchA ke apekSAno abhAva nairRta puM0 rAkSasa nairRtI strI0 durgA ( 2 ) nairRtya khUNo nairRtya vi0 dakSiNa-pazcima taraphanuM nairguNya na0 guNono abhAva (2) sArA guNono abhAva nirguNatA narghuNya na0 krUratA; ghAtakIpaNuM narmalya na0 nirmaLatA naivedya na0 devane dharelo bhojya padArtha naiza, naizika vi0 rAtrInuM; rAtrI saMbaMdhI (2) rAte dekhAtuM naivadha puM0 (niSadha dezano ) naLarAjA naiSadhIya vi0 naLarAjA saMbaMdhI naiSkarmya na0 karmarahitatA ( 2 ) karma ke karmanAM phaLomAMthI chuTakAro (3) AtmajJAna (4) mokSa naiSkika vio eka niSkanA mUlyanuM (2) puM0 TaMkazALano uparI naiSThika vi0 chellu; chevaTanuM ( 2 ) nizcita ( 3 ) sthira; dRr3ha ( 4 ) uttama zreSTha; saMpUrNa (5) pUrepUruM mAhitagAra ( 6 ) maraNa paryaMta brahmacarya dhAraNa karanAeM (7) Avazyaka ; karavu ja paDe tevuM (8) puM0 naiSThika brahmacArI naSThurya na0 niSThuratA; kaThoratA naisargika vi0 svAbhAvika; kudaratI no (na+u) a0 nahi ; nA no cet a0 nahi to [ prevuM te nodana na0 kADhI mUkavaM te (2) hAMka ke nodhA a0 nava prakAre nau strI0 naukA; vahANa naukA strI0 vahANa; hoDI naukrama puM0 hoDIoto banAvelo pula naucara puM0 khalAsI nauvyasana na0 madhadariye vahANa DUbabuM te nausAdhana na0 naukAno kAphalo 257 myUna nyak a0 tiraskAra - tucchakAra batAve ('kR' ke 'bhU' dhAtu sAthe ) nyakkaraNa na0, nyakkAra puM0 niMdA; tiraskAra; apamAna nyagbhAva puM0 nIcApaNuM ( 2 ) tiraskAra nyagbhAvita vi0 tiraskRta (2) halakuM ke pArchu pADelu nyagrodha puM0 vaDa [ suMdara strI nyagrodhaparimaMDalA strI0 suvikasita - nyas 4 10 nIce mUkavu ; nIce pheMkavuM (2) dUra karavaM; tajavuM (3) upara ke aMdara mUkava (4) -ne soMpavuM (5) bakSavuM; arpavuM (6) rajU karavuM (dalIla) nyasta ( ' nyas' nuM bhU0 kR0 ) nAkhela; pheMkelaM (2)aMdara ke upara mUkelaM ( 3 ) cItarelu (4) soMpelaM (5) tajeluM (6) nyAsavidhithI sparzelu (7) dhAraNa karelu nyastacihna vi0 cihna ke lakSaNa vinA nyastazastra vi0 jeNe Ayudho choDI dIghAM che tevuM ( 2 ) niHzastra nyAya puM0 rIta; paddhati; dhAro; rivAja ( 2 ) yogyatA; vAjabIpaNuM ( 3 ) kAyadesara - dharmAnusAra vartana (4) phariyAda ( 5 ) pheMsalo; cukAdI (6) dRSTAMta kahevata ( 7 ) ( gautamapravartita ) nyAyadarzana nyAyataH a0 yogya rIte; vidhi pramANe nyAyya vi0 yathArtha; vAjabI; kAyadesara ( 2 ) harahamezanuM nyAsa puM0 mUkavaM te (2) cihna (3) thApaNa (4) cItara ke dorakhaM te (5) tyAga; saMnyAsa ( 6 ) maMtra ane vidhisahita zarIranAM judAM judAM aMgone devatAone soMpavA te - eka dharmavidhi nyAsIkR 8 u0 thApaNa tarIke mUkavuM (2) -tI saMbhALamAM mUkavaM [ sUteluM nyubja vi0 nIcuM namelaM; vaLelu (2) UMdhuM nyUna vi0 ochu (2) halakuM; Utaratu (3) khoDavALaM (4) vinAnuM - rahita Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTa nyUnatA 258 nyUnatA strI0 -nA karatAM UtaratApaNuM nyUnAdhika vi0 ochaMvattuM; asamAna (2) UNapa; ochApaNuM nyaj (ni+ej ) 1 A0 bhrUjavU; nyUnabhAva puM0 ochu ke UtaratuM hovApaNuM kaMpavU pa vi0 (samAsane aMte) pInAraM; pItu (2) pakSapuTa puM0 pAMkha rakSaNa karanAruM [jaMgalIono vAsa pakSamUla puM0 pAMkhanuM mULa pakkaNa puM0 cAMDAlanuM jhUpaDaM (2) pakSavat vi0 pAMkhavALU (2) pakSane pakti strI0 rAMdhavaM te (2) pacAva ____ anusaranA9(3) sArA kuLanu te (3) paripakva tharbu te (4) pakSahara puM0 paMkhI (2) pakSadrohI pratiSThA; gaurava pakSiNI strI0 paMkhiNI . pakva vi0 rAMdhelu (2) pacAvela (3) pakSin vi0 pAMkhavALU (2) pakSavALU; paripakva thayelaM; taiyAra thayela (4) pakSamA joDAyela (3) puM0 paMkhI (4) anubhavI; cAlAka (5) vinAzonmukha bANa (5) ziva [bhAI) pakvAnna na0 rAMdhelaM anna pakSipati puM0 saMpAti (jaTAyuno moTo pakSa pUM0 pAMkha (paMkhInI) (2) pIMchu pakSipuMgava puM0 jaTAyu (2) garuDa (bANane cheDe khoselu) (3) paDakhaM pakSirAja (-ja) puM0 garuDa (2)jaTAyu (4) koI paNa vastunI bAju (5) pakSIya vi0 (samAsane aMte)-nA pakSay lazkaranI bAju (6) pakhavADiyaM pakSIMdra puM0 garuDa (zukla ke kRSNa) (7) vibhAga; pakSman na0 pApaNa (2) kesarataMtu (3) jUtha (8) vaMza; kuLa (9) koI paNa phUlanI pAMkhaDI (4) haraNanA vALa vibhAgano pakSakAra - anuyAyI (5) mUchanA vALa pakSaka puM0 bAjuna khAnagI bAraj (2) pakSmala vi0 sundara ane dIrgha pApaNopakSa ; bAju (3)-nA pakSano mANasa vALU (2) vALathI bharelu pakSacara puM0 ToLAmAMthI vikhUTo paDelo pakSya puM0 pakSano anuyAyI hAthI (2) caMdra (3) anucara pac 1 u0 rAMdhaq; pakAvaq (2) pakSacchid puM0 iMdra (parvatonI pAMkho bhaThThImAM nAkhI sekaQ (IMTa) (3) kApanAra) pacAvaq (anna) (4)paripakva tharbu pakSatA strI0 pakSa levo ke rajU karavo te / paca vi0 (samAsane aMte) rAMdhanAeM pakSati strI0 pAMkhanuM mULa (2) sUda paDavo pacelima vi0 potAnI meLe - svAbhAvika pakSadvAra na0 bAjuna khAnagI bAraNaM rIte pAkatuM(2)jaladI raMdhAtuM ke pAkatuM pakSapAta puM0 eka pakSanI taraphadArI / paTu 1 pa0 javU (2) 10 u0 ke pakSapAtitA strI0 pakSapAta (2) pAMkho preraka0 phADavU (3) bAkoraM pADavU vaDe UDavU te (4) cheda pADavo; vIMdhavU (5) pakSapAtin vi0 pakSapAta karanAruM (2) upADI - kheMcI kADhaq (6) 10 u0 -nA pakSamA joDAnAruM; anuyAyI gUMthavU; vaNavU Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paTa 259 paNyazAlA paTa puM0, na0 kapaDu; vastra (2)paDado paTTavastra, paTTavAsas vi0 rezamI ke (3) burakho (4) lakhavA ke cItaravA raMgIna kapaDAM paherelu [rAjyAbhiSeka mATe, phalaka (5) na0 chAja; chAparuM paTTAbhiSeka puM0 mugaTa paherAvavo te; paTaccara puM0 cora (2)na0 jIrNa vastra paTTAMzuka puM0 rezamI vastra (2) uttarIya paTacchidA strI0 kapaDAnI cIMdaraDI paTTikA strI0 kapaDAnI paTTI; cIMdaraDI paTabhAsa puM0 jALIdAra bArInuM bAkuM (2) dastAveja (3)sapATa patarUM i0 paTamaMDapa pu0 taMbU paTTiza (-sa), paTTIza (-sa) puM0 bhAlA paTala na0 chAparu (2)AcchAdana (3) jevU eka dhAradAra hathiyAra AMkha uparanI chAvarI (4) Dhagalo; paTh 150 moTethI vAMcaq (2) bhaNavU jatho (5)pustakanuM prakaraNa ke khaMDa (3) TAMkavU; ullekha karavo (4) jAhera paTalaka puM, na0 paDado;AcchAdana;burakho karavu; varNava paTalikA strI0 Dhagalo; jaththo (2) paThaka puM0 vAMcanAra; bhaNanAra nAnI peTI [AcchAdana paThana na0 vAMcaveM te; bhaNavaM te paTavAsa puM0 eka sugaMdhI dravya (2) paThita ('paTh'na bhU0 kR0)vi0 bhaNelaM; paTavezman na0 taMbU vAMcelaM [asara karatuM paTaha puM0 nagAraM; Dhola paThitasiddha vi0 moDhe bolI javAthI ja paTahaghoSaka puM0 DholathI DhaMDhero pITanAra paNa 1 A0 sodo karavo; vinimaya paTAMcala puM0 vastrano cheDo karavo; vepAra karavo; kharIdaq (2) paTi strI0 raMgabhUmi uparano paDado (2) hoDa bakavI; jugAra khelavo (3) taMbUnI kanAta 1 A0, 10 u0 prazaMsA karavI paTiman puM0 kuzaLatA; caturAI paNa puM0 hoDa ke jugAra (2) hoDamAM paTI strI0 juo 'paTi' mUkelI vastu (3) zarata ; karAra (4) paTIkSepa puM0 juo 'apaTIkSepa' vepAra; sodo (5) dhana; milakata paTIra puM0 caMdana (6) majUrI; vetana paTIrajanman puM0 caMdana, jhADa paNakriyA strI0 hoDa bakavI te / paTu vi0 catura; hoziyAra (2)tIvra ; paNabaMdha puM0 saMdhi karavI te; karAra joradAra (3) nIrogI; svastha / paNava puM0 nAna Dhola paTutA strI0 kuzaLatA (2) capaLatA paNAya puM0 napho meLavavo te paTottarIya na0 uttarIya vastra paNAyitR puM0 vecanAra paTola puM0 paMDoLaM paNAMganA strI0 vezyA paTTa puM0, na0 pATalA ke takhtA jevU sapATa paNita puM0 vepArI je kaI te (2) mugaTa (3)pAghaDI ; pheMTo paNya vi0 vecavA-kharIdavA lAyaka (2) (4)pATo (5) rezama (6) uttarIya puM0 vecavAnI cIja; vepArano mAla paTTaka puM0 pataraM (lekha kotaravArnu) (3) vepAra (4) kiMmata paTTakarmakara puM0 vaNakara paNyapati puM0 moTo vepArI paTTadevI strI0 paTarANI paNyavilAsinI strI0 vezyA paTTana na0 zahera; nagara paNyavIyI, paNyazAlA strI0 hajAra; paTTamahiSI, paTTarAzI strI0 paTarANI hATa (2) dukAna Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNyastrI 260 patha paNyastrI, paNyAMganA strI0 vezyA pativratA strI0 pativrata pALanArI-satI pat 150 paDavU ; nIce Avaq; UtaravU pativarA strI0 potAnI meLe pati pasaMda (2) UDa (3) AthamavU (4) karanArI strI yogya strI patita thavaM; adhogati pAmavI (5) patIyaMtI strI0 patine icchato ke patine kaMgALa tha (6) narakamAM paDaq (7) patkASin puM0 pAyadaLano sainika;padAtI AvI paDavU (8) upara paDavU pattana na0 zahera pata puM0 UDavaM te (2) nIce Utara te patti puM0 padAtI; pAyadaLano sainika pataga puM0 paMkhI (2) sUrya / (2) strI0 lazkaranI nAnI TukaDI patat vi0 UDatuM (2) UtaratuM; nIce (jemAM eka ratha, traNa ghoDA, be hAthI AvatuM (3) puM0 pakSI ane pAMca padAtI hoya) . patagraha puM0 pikadAnI / pattika vi0 pagapALa patana na0 nIce Avaq ke Utara te; patnI strI0zAstravidhithI paraNelI strI upara paDavaM te (2) Athama te (3) patra na0 pAMdaDu (2)pAMkhaDI (3) kAgaLa adhogati thavI te (4) bhraSTa tharbu te (lakhelo ke lakhavA mATeno) (4) (5) paDatI ('udaya' thI UlaTuM) copaDInu pArnu (5) dhAtunuM pAtaLaM patanIya na0 adhogatikAraka pApakarma patarUM; varakha (6) pakSInI pAMkha (7) pataMga puM0 pakSI (2) sUrya (3) pataM- poMchu (8) bANa, pIchu (9) vAhana giyu; tIDa; tItIghoDo (10) charIna ke taravAranuM pArnu pataMgama puM0 pakSI (2) pataMgiyaM (11) moM ke zarIranA bhAga upara pataMgikA strI0 nAnuM paMkhI (2) nAnI karela lepa ke citraracanA madhamAkhI (3) dhanuSyanI paNacha patrapuTa na0 (pAMdaDAMno) paDiyo patAkA strI0 dhajA; dhvaja-daMDa (2) patrabhaMga puM0, patrabhaMgi(-gI) strI0 prakhyAti ; prasiddhi (3) nizAna ; cihna moM ke zarIra upara caMdana vagerethI patAkAsthAna na0 apekSita vastune karelI citraracanA badale tenA jevU boju vastu akasmAt patraratha puM0 pakSI rajU karAya te (nATaya0) patrarekhA, patralekhA, patravallarI, patrapatAkin vi0 dhajA pakaDanAeM (2) valli (-llI) strI0 juo 'patrabhaMga' dhajAthI zaNagArelu (3) puM0 dhajA patravAha paM0 pakSI (2) bANa pakaDanAro (4) dhvaja (5) ratha . patravizeSaka puM0 juo 'patrabhaMga' patAkinI strI0 senA; lazkara patraveSTa pu0 kAnanuM eka ghareNu pati puM0 dhaNI; bhartA (2) mAlika; patrATa vi0 lakhela svAmI (3) rAjA; hAkema patrAlaMbana na0 paDakAra (vAdavivAdamA) patita ('pat' nuM bhU0 kR0) vi0 paDelu; patrikA strI0 lakhavA mATeno kAgaLa nIce Utarelu (2) patana pAmelu; (2) dastAveja (3) kAnanuM eka ghareNuM bhraSTa thayelaM (3) parAjaya pAmelaM patrin vi0 pAMkhavALaM (2) pIchAMvALaM (yuddhamAM) (4) rAkhelaM; mUkelaM : (3) pAMdaDAMvALa (4) pRSThavALu (5) patitasthita vi0 jamIna upara gabaDelaM puM0 bANa (6)paMkhI (7)bAja pakSI patidevatA, patidevA strI0 patine deva patrorNa na0 rezamanuM vastra mAnanArI- pativratA patha puM0 mArga; rasto Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 pathadarzaka pathadarzaka puM0 mArgadarzaka ; bhomiyo pathika puM0 musAphara; vaTemANu (2) bhomiyo; mArgadarzaka [samudAya pathikajana pu0 musAphara ke musApharono pathikasArtha puM0 saMgha; kAphalo pathin puM0 (prathamA e0va0 'paMthAH'; samAsane aMte 'patha' thAya) rasto; mArga; vATa (2) musApharI (3) gocara-kSetra - maryAdA (4) praNAlI; zirasto pathya vi0 hitakara; anukULa (auSadha, salAha i0) (2)na0 hitakara khorAka (3) hita; kalyANa pad 4 A0 jaq (2) pAse jaq (3) / pAma (4) Acara pad puM0 (pahelAM pAMca rUpa nathI; 'pada' nA dvitIyA dvi0 va0 pachI vikalpe mukAya che) paga; caraNa (2) cotho bhAga (zloka i0 no) pada puM0 paga (2) DagalaM ; pagalaM (3) pagalAnI chApa (4) nizAnI; cihna (5) sthAna; padavI; hoho (6) zlokana caraNa (7) zabda (vibhakti i. pratyaya sAtheno) (8)bahAnu (9) zetaraMjanA paTa uparatuM khAnu (10) sikko (11) rasto [hoddo padaka na0 DagalaM; pagalaM (2) padavI; padakrama na0 pagalAM bharavAM te; cAlavU te padagati strI0 cAlavAnI rIta padaccheda puM0 vAkyanA zabdano varga kahevo te (2) padanuM vyAkaraNa / padanyAsa puM0 pagalaM; Dagala (2)pagalAnI chApa (3)amuka rIte paga goThavavA te (4) zloka ke caraNa racavAM te padapaMkti strI0 pagalAMnI paMkti (2) zabdonI goThavaNI padabhraMza puM0 hoddA uparathI dUra karAvaM te padavi (-vI) strI0 rasto; mArga (2) hoho; adhikAra pacAlaya padazaH a0 pagale pagale (2)zabde zabde padastha vi0 pagavALU (2) UMcI padavIvALaM padaMka 8 u0 paga mAMDavo; paga mUkavo (2)praveza karavo padAji, padAta (-ti) puM0 pAyadaLa sainika (2) pagapALaM cAlatuM padAtin vi0 pAyadaLavALa (2) page cAlatu (3) puM0 pAyadaLa sainika / padAtyadhyakSa pu0 pAyadaLano senApati padAnuga puM0 anuyAyI; sAthI padArtha paM0 zabdano artha (2) koI paNa vastu; dravya [goThavaNI padAvalI strI0 zabdonI hAramALA ke padAMtara na0 bIju pagalaM (2)eka pagalA jeTalaM aMtara paddhati (-tI) (pad hati)strI0 rasto; mArga (2)hAra ; paMkti (3)rIta padma puM0 eka diggaja (2) sApanI eka jAta (3) rAmanuM eka nAma (4) kuberanA eka bhaMDAranuM nAma (5) eka Asana (yoga) (6) na0 kamaLa (7) hAthInA moM ke sUMDha upara- citra (8) abaja (saMkhyA) padmaka na0 eka vyUharacanA (2) hAthInI sUMDha ke moM uparanI citrAvalI (3) padmAsana (4) eka jAta, kASTha padmakhaMDa na0 kamaLano samudAya padmaguNA strI0 lakSmI padmaja puM0 brahmA padmanAbha(-bhi) puM0 viSNu padmabhava, pacabhU puM0 brahmA padmarAga puM0, na0 mANeka / padmavarcas vi0 kamaLanA raMganuM . pASaMDa na0 kamaLano samudAya padmA strI0 lakSmI panAkara pu. kamaLovALaM moTuM sarovara (2) kamaLono samudAya padmAlaya puM0 brahmA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patrAlayA 262 parabhUta pamAlayA strI0 lakSmI para pu0 ajANyo; pArako; paradezI padmAvatI strI0 lakSmI (2)eka nadI (2) zatru (3) na0 parAkASThA (4) pacAsana na0 kamaLarUpI Asana (2) parabrahma (5) mokSa (6) paraloka yoganuM eka Asana parakalatra na0 parastrI panin vi0 caTApaTAvALaM (2) kamaLa parakIya vi0 pArakAnu; bIjA-; pArakuM vALaM (3) puM0 hAthI (2) ajANyu; virodhI paminI strI0 kamaLano velo (2) parakIyA strI0 bIjAnI strI kamaLano samuha (3) kamaLavALU saro paraglAni strI0 zatrune dabAvavo te vara (4) strIonA cAra vargamAMnA paracakra na0 zatrunuM sainya (2) zatrue prathama varganI strI (pacino, citriNI, karelI caDAI [(3)zatrunuM zaMkhinI, hastinI) [samudAya paraja vi0 ajANyaM (2) halakuM; UtaratuM parajita vi0 bIjA vaDe jitAyelaM (2) papinIkhaMDa, paminIvara na0 kamaLono bIjA vaDe poSAyelaM (3) puM0 koyala padya vi0 padanuM banelaM; pada saMbaMdhI (2) pagane lagatuM (3) cihnavALaM paratas a0 bIjA pAsethI (2) zatru (4)na0 kavitA; kAvya (5) stuti pAsethI (3) -thI pAra; -thI pachI padyA strI0 mArga; keDI parataMtra vi0 parAdhIna para puM0 gAma; gAmaDaM paratIyika puM0 anya saMpradAyano anuyAyI panasa puM0 phaNasa, jhADa (2) kAMTo paratra a0 paralokamAM; bIjA janmamAM pannaga puM0 sApa (2)na0 paraloka dhArmika mANasa pannaganAzana, pannagAri puM0 garuDa paratrabhIra puM0 paralokathI DaranAra - payas na0 pANI (2) dUdha paradArAH puM0 ba0va0 parastrI payasvin vi0 dUdhavALu (2) rasavALaM paradeza puM0 videza (2) zatruno deza payasvinI strI0 dUjhaNI gAya paradharma puM0 bIjAno dharma - kartavya payaHpUra puM0 sarovara parapakSa puM0 zatruno pakSa / payoja na0 kamaLa parapada na0 zreSTha sthAna (2) mokSa payojanman na0 vAdaLa; megha paraparigraha vi0 parAdhIna; parataMtra payojayoni puM0 brahmA parapiMDa puM0 pArakAnuM anna payoda puM0 vAdaLa; megha parapuruSa puM0 bIjo puruSa; ajANyo payoSara puM0 megha (2) stana (3)AMcaLa mANasa (2) anya strIno pati (3) payoSi, payoniSi puM0 mahAsAgara; samudra viSNu [puM0 koyala payobhat, payomuca puM0 vAdaLa parapuSTa vi0 bIjA vaDe poSAyelaM (2) payovAha puM0 vAdaLa; megha parapreSya puM0 dAsa; nokara para vi0 bIjaM (2) dUrana (3) pAra parabrahman na0 parama tattva; brahma Avelu; sAmI bAjue Avelu (4) parabhAga paM0 bIjAno bhAga (2) uttamatA pachI, (5) uttama; zreSTha (6) (3)sadbhAgya ; samRddhi (4)vipulatA; pArakuM; ajANyuM (7) virodhI; sAmA atizayatA (5) zeSa bhAga pakSay (8) uparAMta ; vadhArAnu; parabhRt puM0 kAgaDo (koyalane poSanAra) vadhelaM (9) chevaTana (10) parAyaNa parabhRta puM0 koyala (nara) Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parabhRtA 263 para zata parabhRtA strI0 (mAdA) koyala (kAgaDI- paravat vi0 parataMtra; parAdhIna nA mALAmAM ucherAtI hovAthI) paravattA strI0 parAdhInatA param a0 -thI pAra; -thI bahAra; paravaza, paravazya vi0 parAdhIna; parataMtra pachIthI (2) te pachI; tyAra bAda (3) paravAcya na0 pArakAnuM chidra paraMtu (4) nahi to (5) atyaMta (6) paravAda puM0 aphavA (2) vAMdho; takarAra ghaNI khuzIthI (7) phakta (8)bahu to paraza puM0 pArasamaNi (jenA sparzathI loDhuM parama vi0 zreSTha; uttama (2) bahu vagere sonuM banI jAya) dUranu; chellu (3) mukhya (4)pUratuM (5) parazu puM0 pharazI ; kuhADo na0 uttama -UMco- mukhya bhAga (6) parazurAma puM0 jamadagninA putra ; viSNuno (samAsane cheDe) -- mukhyatve banelaM chaThTho avatAra te (7) -mAM lavalIna evaM te parazvaSa puM0 kuhADo; parazu paramagati strI0 mokSa (2) mukhya AdhAra parazvas a.AvatI kAla pachIne divase (Izvara deva i0) paras a0 -thI pAra; -thI dUra (2) paramaprakhya vi0 prasiddha ; prakhyAta bIjI bAjue hoya tema paramam a0 svIkRti ke kabUlAta-evo / parasAt a0 hAthamAM (soMpelaM) artha batAve (2) saMpUrNapaNe saphaLa parastAt a0 pAra; sAmI bAjue; -thI paramasamudaya vi0 ati kalyANakArI dUra (2)have pachI; pAchaLathI (3)bAjue paramahaMsa puM0 uttama koTIno saMnyAsI / parastrI strI0 bIjAnI paraNelI strI paramANu puM0 vadhu vibhAga na thaI zake paraspara vi0 ekabIjAnu (2)(ba0va0) evo nAnAmAM nAno bhAga ekabIjA samAna (3) sanA0, vi0 paramAtman puM0 paramAtmA; parabrahma ekabIjUM (ekavacanamAM ja) paramApada strI0 moTAmAM moTI vipatti parasparam a0 ekabIjAne paramAyudha na0 cakra; eka hathiyAra parasva na0 bIjAnI milakata paramArtha puM0 paramasatya; paramatattva; parahita vi0 bIjAnuM hita karanAeM ke paramajJAna (2) sAcaM ke khalaM hoya te tAkanAru (2) bIjAne lAbha karanAraM (3) koI paNa uttama ke agatyanI vastu (3) na0 pArakAnuM bhalaM paramArthataH a0 kharekhara; cokasapaNe paraMja puM0 ghANI (2) talavAra- phaLaM paramArthadaridra vi0 kharekha9 daridra (3) na0 iMdranuM khaDga paramika vi0 uttama ; zreSTha paraMtapa vi0 zatruone pIDanAraM paramezvara puM0 paramAtmA paraMpara vi0 eka pachI eka kramamA AvatuM parameSTha vi. uttama ; zreSTha (2) puM0 prapautra parameSThin vi0 Toce Ubhelu; zreSTha (2) paraMparam a0 anukrame ; eka pachI eka puM0 viSNu, ziva, brahmA, garuDa ke paraMparA strI0 satata pravAha (2)paMkti; agninuM nAma (3) guru (4) arhata samudAya (3) yogya krama (4) vaMza / parameSvAsa puM0 uttama bANAvaLI paraMparita vi0 paraMparAmAM hoya tevaM; cAla pararamaNa puM0 paraNelI strIno yAra / paraMparINa vi0 vaMzaparaMparAgata (2) paraloka puM0 mRtyu pachIno (svarga vgere| paraMparAgata bIjo)loka paraHzata vi0 sothI vadhu Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 parAyana paraHsahastra paraHsahasra vi0 hajArathI vadhu parA a0 pradhAnapaNuM, mukhyatva, mokaLApaNu, mukti,pratilomapaNa, tyAga, anukramano abhAva, niMdA, ghaNApaNaM, apamAna, gharSaNa, gati, bhaMga, anAdara ane anAvRtti batAve parA strI0 vANInAM cAra rUpomAMnuprathama parAka puM0 eka tapa parAkR 8 u0 avagaNavU ; upekSA karavI parAkram 1 u0 parAkrama dAkhavaq (2) pArcha pharavU (3) humalo karavo / parAkrama puM0 bahAdurI; zUrAtana (2) prayAsa; sAhasa (3) humalo; AkramaNa parAkrAMta vi0 bahAdura; zUravIra (2) __ AkramaNa karAyelu (.3)pArcha pheravAyelaM parAga puM0 phUlamAMnI raja (2) bArIka raja parAgata vi mRtyu pAmela (2) vyApta; chavAyelu (3) phelAyelu parAgam 1 pa0 [parAgacchati ] pArcha pharavU (2) vyApavaM; chAvU parAGamukha vi0 vimukha ; pITha pheravI hoya tevaM ; pratikUla (2) paravA vagaranuM parAca vi0 sAme pAra - bIjI bAjue Avelu (2) parAGmukha ; vimukha (3) pratikUla (4) bahAranI bAju vaLelaM (5) pArcha vALelu (6) a0 dUra (7) bahAranI tarapha parAcIna vi0 UMdhI dizAmAM vaLelaM (2) vimukha ; paravA vinAnu (3) pachothI banela (4) bahirmukha (5) sAmI bAjue Avelu [-thI hAravaM te parAjaya puM0 jItavaM te ; harAvaq te (2) parAji 1 A0 parAjaya pamADavU; harAva; jItavU (2) -thI hArI javU (3) -ne tAbe thava parAjita vi0 hArelaM; jitAyelu parADIna na0 pAchaLanI bAjue UDavU te parAtpara vi0 uttamottama (2) puM0 paramapuruSa; paramAtmA parAdhIna vi0 bIjAne AdhIna; parataMtra parAnna na0 bIjAnu anna [jIvanAeM parAnnabhojin vi0 pArakAnuM anna khAIne parApat 1 pa0 pAse Ava (2) pArcha pharavaM (3) paDI ja; khovA, parApara vi0 dUrarnu ane najIkaceM (2) pahela ane pachIna (3) vahela ane moDaM (4) uparatuM ane nIce parAbhava puM0 parAjaya; hAra (2) anAdara; tiraskAra (3) alopa thavU te (4) vinAza [mAM hoya tevaM parAbhAvuka vi0 nAza pAmavAnI taiyArIparAbhU 150 harAva (2) alopa thaI __ javu (3) tAbe thaq parAbhUta vi0 hArelaM; parAjita (2) anAdara - apamAna pAmelu parAbhUti strI0 parAbhava / parAmarza puM0 pakaDa ke kheMcavU te (keza) (2) namAvaq - kheMcavU te (dhanuSya) (3) baLAtkAra (4) Dakhala ; vighna (5) vicAra; ciMtana (6) haLavethI sparza karavo te parAmara 6 pa0 sparza karavo (2) dhImethI ghasavaM - dabAvaq (3) humalo karavo (4) bhraSTa karavaM (strI ke maMdira) (5) vicAra karavo; citavadhU (6) stuti krvii| parAmRSTa vi0 pakaDAyelaM ; sparzAyelu (2) baLAtkAra karela (3) vicArela; citavela (4) saMbaddha (5) pIDita parAyaNa vi0 atyaMta Asakta (2) -nA AdhAravALaM; -nuM Azrita (3) rakSaka; trAtA (4) -nI sAthe saMbaMdhavALaM (5) -nI tarapha laI jatuM (6) na0 mukhya ke uttama dhyeya, Azraya ke prayojana (7) sAra; tattva (8) dRDha bhakti (9) sarva rogonI rAmabANa davA parAyatta vi0 parataMtra; parAdhIna parAyana vi0 juo 'parAyaNa' Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parArya 265 parikalpanA parArtha vi0 bojA hetu ke arthavALa (2) __humalo karavo (3) mAravaM; ThokavaM bIjA mATenaM (3)paM0 uttama prayojana parAla puM0 bapora pachIno samaya; ke lAbha (4) bIjArnu hita ('svArtha' pAchalo pahora thI UlaTuM) (5) mokSa parAMc vi0 juo 'parAc' parArtham , parArthe a0 bIjAne mATe pari a0 (kyAreka 'parI' paNa) dhAtuo parAdha na0 daza karoDa abaja (ekaDA ane dhAtusAdhita nAmo AgaLa : upara sattara mIDAM jeTalI saMkhyA) AsapAsa, uparAMtamAM - vadhu, sAme - parArdhya vi0 dUranI ke sAmenI bAjuneM virodhamAM, atyaMta, -e arthamA (2) (2) AgaLanI ardhI bAjune lagatuM upasarga tarIke : -nI tarapha, -nI (3) sarvazreSTha (4) sauthI vadhu suMdara sAme, krame -- eka pachI eka, bhAge - ke kImatI (5) divya ; daivI hissAmAM, -mAMthI, sivAya - bAda parAvara vi0 dUranaM ane najIkanaM (2) karatAM, vItyA bAda, -ne pariNAme, pahelAMnuM ane pachI- (3) UMcaM ane --thI vadhu, -anusAra, -nI pramANe, nIcaM (4) saune vyApatuM (5) na0 --uparAMtamAM-e arthamAM (3) dhAtukArya ane kAraNa (6) samagra vizva sAdhita nahi evAM nAmo pUrve : ghaj, parAvarajJa vi0 bhUta-bhaviSya jANanAeM atyaMta, -e arthamAM (4) avyayarUpa parAvarta puM0 pArcha pharavU ke vaLavU te samAsonI zarUAtamAM : -sivAya, (2) adalobadalo; vinimaya -ne bAda karatAM, -thI vITaLAyala ke parAvasathazAyin vi0 bIjAnA gharamAM gherAyelaM -e arthamAM (5) vizeSaNasUI rahenAeM rUpa samAsone aMte : -thI thAkela ke parAvRt 1 A0 pAchA pharavU ke vaLavU kaMTALelu -evo artha batAve parAvRtta vi0 pArcha pharelu (2) cakrAkAra parikathA strI0 dhArmika AkhyAna pharela (3) pAchu ApalaM parikara puM0 parivAra; anuyAyI varga parAvRtti strI0 pArcha pharavaM te (2) (2) ToLaM; samudAya (3) prAraMbha ; palAyana karavU te (3) cakrAkAre pharavU zarUAta (4) keDa bAMdhavI te; sajja te (4) adalabadala karavU te tharbu te (5) keDe bAMdhavAnuM vastra / parAs (parA + as) 4 pa0 tajavU parikarman puM0 sevaka; nokara (2) na0 (2) dUra karavu; kADhI mUka (3) zarIrane zaNagAra, sugaMdha vagerethI inkAra saMskAra te (3) paga raMgavA te (4) parAsisiSu vi0 hAMkI kADhavAnI icchA- taiyArI (5) pUjA (6) manane zuddha parAsu vi0 mRta; prANarahita karavAno upAya [trAsa pamADelu parAsutA strI0, parAsutva na0 mRtyu (2) parikarSita vi0 kheMcelaM; tANelu (2) parAdhIna jIvana parikal 10 u0 Akalana karavU; parAsedha puM0 keda [(3) inkArelu samajavU (2) pakaDaq parAsta vi0 pheMkI dIdhelaM (2) parAjita parikalpana na0, parikalpanA strI0 nakkI parAhata vi0 pArcha dhakelI kADhelu (2) karaQ - TharAva te (2) goThavaNI mArela; ThokelaM karavI ke racaq te (3) pUruM pADavU parAhan 2 pa0 pArcha dhakelI kADha, (2) ke madada karavI te [vALa Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parikalpita parikalpita vi0 TharAvelu; kalpelu (3) vaheMcelaM (4) taiyAra kareluM (5) goThavelu; yojelu 266 parikaMpa puM0 khUba dhUjavaM te (2) bhAre Dara parikIrNa vi0 verAyelaM; vikharAyeluM (2) bhIDavALaM. thaluM parikIrtana na0 kahevuM ke jaNAvavuM te (2) baDAza mAravI te (3) bolAvavuM te parikRS 1 pa0 kheMcavaM (2) dorakhaM ( sainya ) ( 3 ) ciMtana karaM pari 6 pa0 [parikirati ] ghevuM (2) Apa, soMpavu (3) vikhevuM parikRt 10 u0 [ parikIrtayati - te ] kahI batAva; jaNAvavuM (2) vakhANavuM (3) bolAva pariklapa 1 A0 pariNAma nIpajavuM; pariNAma lAvavAmAM kAraNabhUta thavaM (2) bakSavaM (3) vicAravaM - preraka nakkI karavuM ( 2 ) mAnavaM; gaNavaM (3) taiyAra thavuM ( 4 ) arpaNa karavuM (5) amala karavo (6) saphaLa kara ( 7 ) yoja; goThava parikopa puM0 atyaMta kopa ke gusso parikram 1 u0 [ parikrAmati, parikramate ] pharavu; Ama tema pharakuM parikrama puM0 Amatema pharavuM te (2) pradakSiNA karavI te parikraya puM0, parikrayaNa na0 bhADuM; rojI (2) kharIdavaM te (3) vinimaya ( 4 ) paisA ApIne suleha kharIdavI te parikriyA strI0 rakSaNa mATe cAre tarapha vADa ke khAI vaDe gherI lenuM te (2) dhyAna ApavuM te; saMbhALavu te parikrI 9 A0 kharIda ( 2 ) ( thoDA vakhata mATe) rojIe rAkha; nokarIe rAkhavaM (3) pArchu vALavaM; bharapAI karavaM pariklAMta vi0 thAkI ke kaMTALI gayelaM parikliz 9 pa0 kleza ke trAsa Apako (2) 4 A0 trAsa pAmavu; kaMTALavaM parigraha parikliSTa vi0 kaMTALeluM (2) thAkeluM parikleza puM0 kleza; trAsa ( 2 ) thAka parikSata vi0 ghAyala thayeluM; IjA pAmeluM parikSaya puM0 kSaya; nAza; hAni parikSAma vi0 dubaLaM thaI gayeluM parikSip 6 pa0 gherI vaLavuM (2) sAMkaLathI bAMdhaj (3) ThekaDI urADavI parikSipta vi0 gherAyelaM; vIMTaLAyelaM (2) vIkharAyeluM (3) tajI devAyeluM parikSINa vi0 kSINa thayelaM (2) khUTI gayelaM ; ochu thayelaM (3) nAza pAmeluM parikSepa puM0 veravuM - vikheravuM te ( 2 ) gherI lebuM te (3) cogaradama gheratI hada (4) tajI devaM te parikhA strI0 khAI parikhyAta vi0 vikhyAta parikhyAti strI0 prasiddhi. parigaN 10 u0 gaNatarI karavI ( 2 ) gaNanAmAM levu parigaNana na0, parigaNanA strI0 gaNatarI parigata vi0 vyApta; gherAyeluM ( 2 ) cotarapha phailAyeluM (3) samajelu; jANela ( 4 ) - thI yukta ke pUrNa ( 5 ) meLavelaM (6) harAvAyelaM ( 7 ) pIDita parigam 1pa0 [ parigacchati ] cotarapha pharavUM (2) gherI vaLa (3) cotarapha vyApavuM (4) prApta karavuM (5) jANabuM; samajavaM ( 6 ) maraNa pAmavu parigADha vi0 atyaMta; ghaNuM parigRhIta vi0 grahaNa kareluM (2) AliMgana karelu (3) vIMTaLAyelaM (4) strIkAreluM (5) paraNelaM parigraha 9 u0 bheTavuM (2) vIMTaLAvaM (3) pakaDavu (4) mAthe lebuM; svIkArakhuM (5) kRpA karavI (6) Teko Apako; madada karavI (7) dhAraNa karavuM; paheravaM (8) paraNavaM ( 9 ) pAchaLa pADI devu parigraha puM0 svIkArakhaM te; grahaNa karavuM te (2) gherI levaM te (3) vIMTa ke pahera Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigrahIta 267 parijJAna te (4) milakata (5) lagna karavU te (2) jANotu; oLakhANavALa (3) (6) patnI (7) potAnA rakSaNamAM abhyAsela; zIkhela lebu te (8) anugraha (9) dAsadAsI pariciti strI0 oLakhANa; paricaya i0 parivAra (10) rAjAnuM aMtaHpura paricit 10 u0 citavaq; vicAravaM (11) bakSisa (12) svAgata karavU (2) yAda kara te (13) zApa (14) zarIra (15) paricuMba 150 khUba AvezathI cuMbavU vahIvaTa; kArabhAra (16) samajaNa paricetavya vi0 paricaya karavA yogya (17) zApa (18) zAsana paricchad 10 u0 DhAMka; oDhavu; parigrahIta puM0 pati vIMTALa (2) saMtADavU; chupAva paridha puM0 AgaLo; ulALo (2)vighna paricchada strI0 parivAra; anuyAyIvarga (3) gadA (lokhaMDanA kholAvALI) paricchada pu0 AcchAdana ; DhAMkaNa (2) (4) daravAjo (5) tyAM levAto kara caMdaravo (3) vastra; pozAka (4) parighaguru vi0 AgaLA jeTalaM bhAre parivAra; anuyAyIvarga (5) chatraparighaTTa 10 u0 DakhoLavU; halAvaq cAmara vagere bAhya upakaraNa (6) (2) dAbavU; ghasa vAsaNa-kUsaNa vagere mAla-milakata parighaTTana na0 halAva_ - DakhoLavaM te paricchanna vi0 DhAMkelaM; DhaMkAyelu (2) parighastaMbha puM0 bArasAkha chAyela (3) vITaLAyelaM paricaH 2 A. kahe ; jAhera karavU paricchid 7 u0 kApI nAkhavU; TukaDA paricatudarzana vi0 pUruMcauda; caudathI vadhu karavA (2) chUTuM pADavU; bhAga pADavo paricaya puM0 ekaLaM karavU te; Dhagalo (2) (3)nirNaya Apavo; nizcita karavU; oLakhANa (3) abhyAsa; mahAvaro viveka karavo (4) vasavATa paricchinna vi0 kApI nAkhela (2) paricayakaruNA strI0 vadhatI jatI mamatA nizcita karela (3)maryAdita paricayavat vi0 parAkASThAe pahoMcelaM pariccheda puM0 kApavaM te; bhAga pADavo paricar 1 pa0 vicara (2) sevaq te; chuTai pADavaM te (2)nizcaya ; nirNaya (3)pUjA karavo (4) sAravAra karavI (3) sImA; hada (4) prakaraNa ; khaMDa / paricara puM0 nokara; sevaka paricchedya vi0 nizcita karavA yogya; paricaryA strI0 sevA; cAkarI (2) nizcaya karI zakAya tevU (2) mApavA pUjA (3) AcAra (4) pradakSiNA ke tolavA yogya paricAra puM0 sevA; zuzrUSA (2) sevaka paricyuta vi0 -mAMthI cyuta thayelaM paricAraka puM0 sevaka (2) zUdra parijana puM0 sevaka varga; anuyAyI varga paricAraNa na0 sevA (2) dAsIono samudAya (3) sevaka paricArikA strI0 dAsI parijanatA strI0 sevA; sevakapaNuM / parici 5 u0 bheguM karavU (2) jANavU parijJapti strI0 saMvAda (2)oLakhANa (3) meLavag (4)vavAra (5)350 parijJA 9 u0 jANavU; oLakhavU (2) abhyAsa karavo; paricaya karavo nakkI karavU; zodhI kADhavU -karmaNi0 vavaI parijJA strI0, parijJAna na0 saMpUrNa paricita vi0 bheguM thayelaM; ekaLu thayelaM jJAna (2) oLakhANa ka Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parizeya parijJeya vi0 jANI ke samajI zakAya teva (2) oLakhI zakAya tevuM pariNata vi0 vaLelaM; nIcuM nameluM (2) paripakva pAkaTa vRddha (3) pUrepUruM vikaseluM (4) pacI gayeluM (5) - mAM rUpAMtarita thayelaM ( 6 ) AyamelaM (7) puM0 daMtUzaLa khosavA namelo hAthI pariNataprajJa vi0 pAkaTa buddhinaM pariNati strI0 vaLavuM te; namavuM te ( 2 ) paripakvatA vikAsa ( 3 ) rUpAMtara; palaTo (4) pariNAma; aMta ( 5 ) vRddhAvasthA [vistRta pahoLaM pariNaddha vi0 baMdhAyelu; vITaLAyelaM (2) pariNam 1 u0 vAMkA vaLavu; nIcA namavuM ( 2 ) - mAM rUpAMtara thavaM ; palaTAvu (3) pariNamavu; banavuM ( 4 ) paripakva rj; vikasita thavuM (5) gharaDuM thavaM (6) raMdhAvuM ( 7 ) AthamanuM ( 8 ) pUruM thavuM ( 9 ) vyatIta thavuM [ vivAha pariNaya puM0, pariNayana na0 lagna; pariNaha 4 u0 cotarapha vIMTaLAvuM (2) cotaraMphathI bAMdhavuM 268 pariNAma puM0 rUpAMtara thavuM te; pheraphAra; vikAra ( 2 ) pAcana ( 3 ) asara (4) paripakvatA vikAsa (4) aMta chevaTa ( 6 ) vRddhAvasthA ( 7 ) vyatIta thavaM te ( samayanuM) pariNAmadarzin vi0 agamacetIvALaM pariNAyaka puM0 netA; bhomiyo ( 2 ) pati pariNAha puM0 gherAva, vistAra ; vyApa pariNAhin vi0 moTaM; vizALa pariNiSThA strI0 saMpUrNa kuzaLatA pariNiMsaka vi0 cAkhatuM ; khAtuM (2) cuMbatuM pariNI 150 dorakhaM; laI java (2) paraNavaM pariNI puM0 pati [ pAra pADelu pariNIta vi0 paraNetuM ( 2) pUruM karelu; pariNIti strI0 lagna; vivAha pariNIvita vi0 DhaMkAyeluM paridhAna pariNeta puM0 pati paritap 1 pa0 tapAvavuM; garama kara (2) bALabuM; saLagAvavuM ( 3 ) duHkhapIDA veThavAM ( 4 ) tapa AcarakhuM paritarka 10 pa0 vicAra; citava (2) tapAsavuM ( adAlate ) paritas a0 cotarapha; dareka bAjue ( 2 ) - tarapha - dizAmAM paritApa puM0 sakhata tApa ke taDako (2) duHkha, pIDA (3) vilApa; zoka paritApin vi0 trAsa ApanAeM parituS 450 saMtoSa pAmavo; khuzI thabuM parituSTa vi0 saMtuSTa; khuza paritRp 4 pa0 tRpta thavaM; saMtuSTa thavaM paritoSa puM0 tRpti; saMtoSa ( 2 ) ruci parityaj 1 pa0 tyAga karavo; tajavuM (2) bAda karavu; chAMDavM parityAga puM0 tajavaM te (2) choDI devuM te; chAMDava te (3) udAratA paritrasta vi0 bInelaM; trAseluM paritrANa na0 rakSaNa; bacAva paritrAsa puM0 bIka; trAsa pari 1 A0 rakSaNa karavuM; bacAvavuM paridaza vi0 pUraM daza (2) dazathI vadhu parivahana na0 bALI nAkhavaM te paridaMzita vi0 bakhtarathI DhaMkAyelaM paridA 3 u0 ApI devaM; soMpavu paridAha puM0 bALI nAkhavuM te ( 2 ) baLatarA; pIDA (3) saMtApa parideva puM0 zoka; AkraMda paridevana na0, paridevanA strI0, paridevita na0 vilApa; AkraMda ( 2 ) pastAvo; zoka paridyUna vi0 khinna; duHkhI parighA 3 u0 pahevuM dhAraNa kara ( 2 ) AsapAsa mUkavuM ( 3 ) - nAkha ke vALavaM (najara) paridhAna na0 paheravuM ke dhAraNa kara te ( 2 ) vastra ( 3 ) myAna -tarapha Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 paridhAraNa paridhAraNa na0 sahana karavaM te paridhAraNA strI0 dhIraja paridhAva 110 pAchaLa paDavU paridhi puM0 vADa, bhIMta ke tevI AsapAsa AvelI vastu (2) sUrya-caMdranI AsapAsanaM kuMDALaM ; tejana kuMDALa (3) kSitija (4) AcchAdana ; vastra paridhUsara vi0 jhAMTuM; melaM; dhULiyu paridhvaMsin vi0 vidhvaMsa karanAru pariniSThA strI0 saMpUrNa jJAna (2) parAkASThA (3) mokSa pariniSThita vi0 pUrepUruM niSNAta (2) nizcita; mukarara (3) saMpUrNa thayelu paripakva vi0 pUrepUru raMdhAyelaM ke zekAyela (2) pUrepUruM pAkelu ke pAkaTa thayelaM paripaNana na0 bAMhedharI ApavI te (2) hoDa bakavI te paripat 1 pa0 goLa pharavU; AMTA / mAravA (2) upara tUTI paDaq (3) cotarapha dhasa (4)-mAM paDavU paripaMthaka puM0 zatru; duzmana paripaMthin vi0 rukAvaTa ke vighna karanAru (2)puM0 duzmana (3)vATapADu; lUTAro / paripA 1 pa0 [paripibati ] pIvU (2) 2 pa0 [paripAti] rakSaNa karavU (3) pAlana karavU (4) zAsana karavU (5) rAha jovI paripAka puM0 sArI rIte raMdhAvaM te (2) sArI rIte pAcana thavaM te (3) paripakvatA (4) pariNAma (5)kuzaLatA paripATala vi0 AchA lAla raMganuM paripATi (-TI) strI0 paddhati ; praNAlI (2) anukrama ; goThavaNI [kara te paripATha puM0 gaNatarI (2) vAraMvAra paThana paripAlana na0 rakSaNa karavU te (2) nibhAvaq te (3) poSaq te paripIr3a 10 u0 pIDa; trAsa Apavo (2) nicovaq (3) AliMgavU paribhukta paripUta vi0 zuddha karelaM; pavitra (2) pUrepUruM UpaNelu [tapAsa karavI paripracch 6 pa0 [paripRcchati] pUchaQ; pariprazna pu0 pharI pharIne pUchaq te paripreSya pu0 cAkara; nokara pariplava vi0 taratu (2) kaMpatuM (3) asthira (4) puM0 DUbaku (5) naukA pariplu 1 A0 taraQ (2) DUbakuM mAra (3)kUdaq (4) pUra pharI vaLavU paripluta vi0 DUbela; magna paripluti strI0 choLa ; atizaya hovU te paribarha puM0 parivAra; nokaracAkara (2) sarasAmAna (3) bheTa; bakSisa (4) chatra, cAmara i0 rAjacihna parivASa 1 A0 pIDavaM; trAsa Apavo paribAdhA strI0 kaSTa ; pIDA (2) thAka; trAsa paribaMhita vi0 vadhelaM; samRddha thayelu paribhava puM0 apamAna; anAdara; tira skAra (2) parAjaya; hAra paribhavAspada na0 apamAna ke anAdaranuM pAtra thaq te paribhAva puM0 anAdara; apamAna paribhAvana na0 ekaLu thavaM te; bhaLI javU te (2) ciMtana'; dhyAna paribhAvanA strI0 anAdara (2) ciMtana paribhAvin vi0 anAdara karanAraM (2) pAchaLa pADI denAeM; caDiyAtuM paribhASa 1 A0 vAtacIta karavI; kahevaM (2) samajAvaq (3) upadeza Apavo; preravaM (4)paraMparA nakkI karI ApavI paribhASaNa na0 vAtacIta; saMvAda (2) Thapako (3) vidhi; niyama paribhASA strI0 vAtacIta ; saMvAda (2) Thapako (3) khulAso (4) koI paNa vidyAnI nizcita saMjJA ke zabda (5) sAmAnya niyama paribhukta vi0 khAdhelu (2) bhogavelaM Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paribhugna paribhugna vi0 vAMkuM vaLelaM; namelaM paribhuj 7 A0 khAvuM (2) upabhoga karavo paribhU 150 harAvavuM; jItabuM ( 2 ) apamAna karavuM ( 3 ) nAza karavo ( 4 ) IjA karavI ( 5 ) pIDavu ; duHkha devaM - preraka0 citava; vicArakhuM (2) samAveza karavo (3) caDiyAtA tha ( 4 ) ekAgra kara paribhUti strI0 parAbhava ( 2 ) anAdara paribheda puM0 IjA paribhoga puM0 upabhoga (2) saMbhoga (3) bIjAnI vastuno gairakAyade upabhoga paribhram 1pa0 [paribhramati ], 4 pa0 [ paribhramyati, paribhrAmyati ] bhamavu; bhaTakavuM (2) cakrAkAre pharavuM (3) AsapAsa goLa pharavu paribhrama puM0 bhamavuM ke bhaTakavuM te (2) cittabhrama ( 3 ) prastuta viSayathI bahAra jaIne bolavu paribhraSTa vi0 paDI gayeluM; chUTuM paDeluM (2) nAso gayeluM ( 3 ) rahita; vinAnuM ( 4 ) padacyuta thayeluM ke karelu paribhraMza puM0 nAsI chUTavuM te ( 2 ) -thI 270 parimara puM0 nAza; vinAza parimala puM0 sugaMdha ( 2 ) sugaMdhI padArthoM thI kareluM mardana (3)saMbhoga (4) DAgha parimalana na0 mardana [ melaM thayela parimalita vi0 khuzabodAra kareluM (2) parimaMthara vi0 susta ; khUba dhImaM parimaMda vi0 jhAMkhuM (2) dhImaM; susta (3) nabaLaM; kRza ( 4 ) alpa; thoDuM parimANa na0 mApa (2) tola; vajana (3) saMkhyA parimAthin vi0 pIDatuM ; trAsa ApatuM parimArga 10 u0 zodhavaM; khoLavu parimArga puM0, parimArgaNa na0 zodhakhoLa (2) sparza; saMbaMdha ( 3 ) lUchI kADhavuM te parimle parimArjana na0 lUchI nAkhavuM te; sApha kara [ mApeluM ( 3 ) niyamita parimita vi0 mApasaranuM; maryAdita (2) parimitakatha vi0 thoDuM ke TraMkamA bola parimiti strI0 mApa ( 2 ) pramANa ; hada parimilana na0 sparza (2) saMsarga parimilita vi0 mizrita parimuc 6 u0 [ parimuJcati - te ] choDI mUkava; mukta karavuM ( 2 ) tyAga karavo (3) choDavu; pheMka parimuha 4 pa0 moha pAmavu (2) mUDha banavu mUMjhavaNamAM paDavu parimUDha vi0 mUMjhAyela parimRj 2 pa0 luchI nAkhavuM ; sApha karavu (2) masaLavaM; dabAvavaM parimRd 9 pa0 dabAvavu; mardana karavuM (2) kacaravuM ( 3 ) nAza karavo ( 4 ) luchI nAkhavaM (5) 1 pa0 pAchaLa pADI de; caDiyAtA tha parimRdita vi0 kacareluM; chaMdela (2) AliMgana kareluM (3) cUrNa karelu parimRz 6 pa0 sparza karavo ( 2 ) pakaDavaM (3) citavavu ( 4 ) tapAsabuM [karavI parimRS 4 pa0 gusse thavuM ( 2 ) adekhAI parimRSTa vi0 dhoyela; sApha karelU (2) sparzelu (3) AliMgela (4) chavAyailu parimeya vi0 maryAdita ; alpa (2) mApI zakAyate parimokSa puM0 dUra karavuM te ( 2 ) mukta karavuM te (3) khAlI karavuM te (4) nirvANa parimokSaNa na0 mukti; mokSa ( 2 ) baMdhanamAthI chUTuM karavuM te parimohana na0 moha pamADe tevuM parimlAna vi0 karamAyelu; cImaLAyelu (2) khinna ; hatAza ( 3 ) ghaTelu; ochu thaluM (4) meluM thayeluM parimle 1 pa0 karamAI jabuM ( 2 ) jhAMkhuM paDavuM ( 3 ) khinna ke hatAza thavuM ( 4 ) alopa tha Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariyaMtraNA pariyaMtraNA strI0 niyamana parirakSa 150 rakSaNa karavuM (2) chupAvavuM parirabdha vi0 AliMgelu pariram 1 A0 AliMgana karavuM pariraMbha puM0, pariraMbhaNa na0 AliMgana parirodha puM0 ADakhIlI; vighna parilaghu vi0 ati halakuM ( 2 ) pacavAmAM halakaM (3) ghaNuM nAnuM parilaMghana na0 ahIMthI tahIM kUdavuM te parilaMbana na0 vilaMba karavo te parilalita vi0 kaMpatuM ; UchaLatuM parivatsara puM0 pUruM eka varSa parivad 1 pa 0 niMdA karavI parivajita vi0 tajeluM (2) rahita (3) saMpAdita; arjita parivarta puM0 cakrAkAra pharavuM te (2) samayano gALo vyatIta thavo te (3) punarAvartana ( 4 ) pheraphAra ; palaTo (5) vinimaya; adalabadalo (6) cakaLa vakaLa pharavuM te (7) vAraMvAra janma 271 parivartana na0 paDakhuM badalavuM te (2) cakrAkAra pharavuM te (3) samayanA gALAno aMta (4) pheraphAra ;. palaTo (5) vinimaya; adalobadalo parivartita vi0 cakrAkAre phareluM (2) adalabadala karAyeluM (3) ulaTAveluM; palaTelu (4)dUra karelu ; khaseDelu parivartin vi0 cakrAkAre pharatuM (2) palaTAtuM; badalAtuM parivardhaka puM0 ghoDAno khAsadAra parivaSita vi0 vadheluM (2) uchereluM parivaha puM0 sAta vAyu paikI chaTTho vAyu (saptarSi tathA svargaMgAne vahana karanAra ) parivAda puM0 niMdA; ALa; kalaMka (2) tahomata; Aropa ( 3 ) vINA vADavAnuM sAdhana parivezana parivAdinI strI0 sAta tAravALI vINA parivAra puM0 nokaracAkarano samudAya (2) DhAMkaNa ; AcchAdana ( 3 ) vADa (4) myAna [ parivAra parivAraNa na0 veSTana - AcchAdana ( 2 ) parivAratA strI0 dAsatA; parataMtratA parivArita vi0 gherAyelaM; vIMTaLAyeluM parivAsa puM0 vasavaM te (2) sugaMdha parivAha puM0 UbharAIne vahevuM te ( 2 ) dhArAnuM pANI vahI javA mATeno mArga parivAhin vi0 UbharAtuM parivIta vi0 gherAyeluM; vIMTaLAyelaM (2) phelAyelu; vyApelu parivR 5, 9, 10 u0 gherI levuM parivRDha vi0 gADha; sthira ( 2 ) moTuM ; ghaNuM (3) puM0 mAlika; svAmI parivRt 1 A0 goLa pharavuM (2) ahIM tahIM pharavu (3) badalavu; UlaTabuM (4) pArchu pharavuM (5) thavuM; banabuM (6) nAza pAmavo; lupta thavaM parivRti strI0 gherI vaLavaM te parivRtta vi0 cakrAkAra phareluM (2) pArchu pharela (3) adalabadalo karelu parivRtti strI0 cakrAkAra pharabuM te (2) pArchu pharava te (3) vinimaya; adalobadalo (4) aMta (5) cArekora vaLA te parivRSu 1 A0 vadhavuM parivettR parivedaka puM0 moTA bhAI karatA pahelA paraNelo nAno bhAI parivedana na0 lagna ( 2 ) moTA bhAInI pahelAM nAnA bhAInuM lagna ( 3 ) saMpUrNa jJAna ( 4 ) prApti (5) du:kha vedanA parivellita vi0 vIMTaLAyelu; gherAyeluM pariveza puM0 pIrasanuM te (2) tejanuM kUMDALa (sUryacaMdranI AsapAsanaM ) parivezana na0 pIrasavuM te (2) gherI vaLavaM te ( 3 ) sUryacaMdranI AsapAsanaM kUMDALa Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariveSa 272 parispaMda pariveSa pu0 juo 'pariveza' pariSkara puM0 zaNagAra; alaMkAra pariveSaka puM0 pIrasanAro nokara pariSkAra puM0 alaMkAra; zaNagAra (2) pariveSaNa na0 juo 'parivezana' rAMdhavaM te (3) rAcaracIla pariveSTa 1 A0 AcchAdana kr| pariSkR 8 u0 zaNanAra (2) sApha -preraka0 vITaLAvaM; vIMTavU karavU; mAMjavaM pariveSTana na0 vITaLAvaM te (2) pariSkRta vi0 zaNagArela (2) saMskA AcchAdana (3) pATo kheMcI bAMdhavo te relu (3) svaccha karelu (4) rAMdhelu pariva 1 pa0 parivrajyA levI (5) mAMjelaM parivrajyA strI0 eka jagAethI bIjI pariSyaMda puM0 relo; vaheLo (2)jhamavU te jagAe vicara - pharatA rahevU te (2) pariSvakta vi0 AliMgela; bheTelu ghara choDI saMnyAsI tharbu te pariSvaja 1 A0 AliMgavaM parivAja (-ja),parivrAjakapaM0 saMnyAsI pariSvajana na0, pariSvaMga puM0 Aliparizabdita vi0 jaNAvela; ullekhela gana (2) sparza ; saMsarga parizaMka 1 A0 zaMkA lAvavI (2) pariSvaMj 1 A0 [pariSvajate ] AliMdhAravaM; kalpavaM (3) bIvaM gana karavaM; bheTavU parizaMkA strI0 zaMkA; avizvAsa (2) pariSvaMjana na0 juo 'pariSvajana' AzA; apekSA parisamApta vi0 pUruM thayelu (2) parizaMkina vi0 bItuM; DaratuM kendrita thayelaM pariziS 7 pa0 bAkI rahevA devu (2) parisara puM0 sImA; hada (2) (nagara, (sthaLano) tyAga karavo parvata vagerenI) AsapAsanI bhUmi pariziSTa vi0 bAkI rahela; vadhelaM (3) nasa; zirA (4) pholaaii| (2) samApta (3) na0 puravaNI parisarpaNa na0 AsapAsa ghUma ke pharavU te parizIlana na0 sparza ; saMsarga (2) gADha parisaMkhyA 2 pa0 gaNatarI karavI saMparka; abhyAsa parisaMkhyAna na0 gaNatarI parizuddha vi0 zuddha karelu (2) mukta parisa. 1 pa0 AsapAsa vahevU (2) thayelu ke karelu (3) cUkavI dIdhelu - cArekora pharavU parizuddhi strI0 pUrepUruM zuddha karavU te pariskaMda 1 pa0 Amatema kUdavU (2) sAcApaNu; kharAparyu pariskaMda vi0 bIjAe ucherela (2) parizuSa 4 pa0 sukAI javaM; zoSAvU puM0 pAlita saMtAna (3) nokara (4) parizuSka vi0 pUrepUruM sukAI gayelaM aMgarakSaka parizanya vi0 taddana khAlI (2)-thI pariskaMdha puM0 samudAya; samUha taddana rahita parista 5 u0, parista 9 u0 pAtharavU parizrama pu0 thAka; takalIpha (2) (2) DhAMka yatna; udyama (3) pariNAma paristoma puM0 hAthI upara nAkhavAnI parizraya puM0 sabhA (2) Azraya jhala (2) eka yajJapAtra parizruta vi0 sAMbhaLelu (2)vikhyAta parispaMda puM0 pharakavU-bhrUjavU te (2) pariSada strI0 sabhA; beThaka ; maMDaLI vALane phUla vagerethI zaNagAravA te (3) pariSeka puM0, pariSecana na0 sIMcaq- zaNagAra (4) cAlu rAkhaq te (5) chAMTaq - reDavu te parAkrama; bahAdurI Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pareta parisphurita 273 parisphurita vi0 kaMpa; hAlatuM (2) parIta vi0 gherAyelaM; vITaLAyelaM (2) caLakatuM; camakatuM (3) kholelaM vidAya thayelu (3) vItelu (4) pakaparisthaMda puM0 juo 'pariSyaMda' DAyela (5) pradakSiNA karAyelaM parisrava puM0 vahevaM te; relo (2) sarI parItApa puM0 juo 'paritApa' ke sarakI jaq te parItoSa puM0 juo 'paritoSa' parinuta vi0 jhamelaM; TapakelaM parIdAha puM0 juo 'paridAha' parihata vi0 DholuM thayelu - karelu parIdhAna na0 juo 'paridhAna' parihas 1 pa0 hasavaM; majAka karavI parIpAka puM0 juo 'paripAka' (2) caDiyAtA thaq; hasI kADhavU / parIpsA strI0 meLavavAnI-prApta karaparihA 3 pa0 tajavaM; choDI deva vAnI icchA (2) tAkIda; tvarA --karmaNi0 -thI UtaratA hoQ (2) parIpsu vi0 saMrakSavAnI icchAvALaM -mAM adhUrA hovU; -thI rahita hovU (2) zodhI kADhavAnI icchAvArcha (3) kSINa thaq; dubaLaM tharbu (4) parIbhava puM0 juo paribhava' vItI javaM (5)-thI rahita karAvaM parImANa na0 juo 'parimANa' parihANi (-ni) strI0 ghaTADo (2) parIvarta puM0 juo 'parivarta' kSINa thaq te parIvAda puM0 juo 'parivAda' parihAra puM0 choDI devU - chAMDavaM te; parIvAra puM0 juo 'parivAra' dUra karavU te (2) nirAkaraNa karavU te parIvAha puM0 juo 'parivAha parihArya vi0 tajavA ke chAMDavA yogya parIveza (-) puM0 juo 'pariveza' parihAsa puM0 majAka ; Thacho (2) hAMsI parISTa vi0 icchavA yogya ; uttama parihINa vi0 -vinAnu; rahita (2) parISTi strI0 zodha-khoLa ; tapAsa (2) ocha; adhUrUM; khUTatu sevA ; cAkarI (3) pUjA-Adara pariha 150 dUra karavU; varjag; tajavaM parIhAra puM0 juo parihAra' (2) khaMDana karavU; javAba Apavo parIhAsa puM0 juo 'parihAsa' (AkSepa ke Aropano) (3)chupAva parut a0 gaye varSe; parAra parihata vi0 tyAgelaM; chAMDela (2) paruSa vi0 karkaza; kharabacaI (2) dUra karelaM (3) lIdhelaM; pakaDelu niSThura; nirdaya (3) tIvra ; tIj parI (pari + i) 2 pa0 pradakSiNA paruSAkSara vi0 kaThora zabdo bolanAruM karavI (2) vITaLAvaM; gherAI vaLavU paruSita vi0 jenI pratye kaThoratAthI (3) vicAravaM ; nirIkSaNa karavaM vartavAmAM AvyuM hoya tevU parokSa (pari + IkSa) 1 A0 parIkSA paruSetara vi0 karkaza nahi tevU; komaLa karavI; cakAsaNI karavI pare (parA+i) 2 pa0 nAsI javaM; parIkSaka puM0 parIkSA karanAra; tapAsanAra bhAgI chUTavU (2)pAmavaM; pahoMcavU (3) parIkSaNa na0 parIkSA karavI te maraNa pAma parIkSA strI0 tapAsa (2) kasoTI pare a0 tyAra pachI (2) bhaviSyamAM parIkSita vi0 parIkSA karelaM ; cakAselu pareNa a0 dUra; pAra (2) -nA karatA parINAma puM0 juo 'pariNAma' vadhu (3) pachIthI parINAha puM0 juo 'pariNAha' pareta vi0 mRta (2) puM0 (bhUta) preta Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paretakalpa 274 paryAkula paretakalpa vi0 mRtaprAya (2) nakA, khovU te (samaya) (3) paretakAla puM0 mRtyusamaya phera; palaTo (4) nAza paretabhartu puM0 yamarAjA paryavadAta vi0 taddana pavitra ; zuddha (2) paretabhUmi strI0 smazAna ati jANItuM paretara vi0 duzmana nahi tevaM (2)potAna paryavaSTaMbhU 5,9 pa0 ghero ghAlavo parecavi, paredhus a0 bIz2e divase paryavaSTaMbhana na0 ghero ghAlavo te pareSita vi0 bIjAe pALeluM ke poSelaM paryavasAna na0 aMta; samApti (2) (2) puM0 dAsa; nokara (3) koyala nizcaya; nirNaya parokSa vi0 apratyakSa ; najare na paDatuM paryavasita vi0 samApta thayelaM (2) (2) gerahAjara (3) gupta; ajANyu nAza pAmelu (3) nizcita karelu (4) na0 gerahAjarI; najara sAme na paryavaso (pari + ava + so) 4 50 hovU te [mAnatuM pUruM karavaM (2) nakkI karavU (3) parokSabuddhi vi0 nirapekSa (2) parokSa pariNAma Avaq (4) nAza pAmavaM paroDhA strI0 parapatnI paryavaskaMda puM0 kUdako mAravo te / paropakAra puM0 bIjA upara upakAra paryavasthA (pari + ava+ sthA) 150 karavo te; bIjAnuM hita karavU te [paryavatiSThati ] sthira thavaM; svastha paropadeza puM0 bIjAne upadeza Apavo te __ tharbu (2) badhe hovU; vyApavaM parorajas vi0 rAgadveSa vinAnaM paryadhuM vi0 AMsu bharelu; AMsu Ubhaparjanya puM0 megha; vAdaLa (2) varSA; rAtAM hoya tevaM paryas (pari + as) 4 pa0 nAkhavU; varasAda (3) iMdra pheMkavaM (2) cotarapha pheMkavU; vikheravaM parNa na0 pAMkha (2) bANa- pIchu (3) (3) Udhu vALavU (4) goLa pheravaq pAna; pAMdaDu (4)nAgaravelana pAna (5) chAI devaM; vyApa parNakuTikA, parNakuTI strI0 jhupaDI paryasta vi0 cotarapha pheMkAyelaM; vikheparNacIrapaTa puM0 zaMkara / relu (2) gherAyelu (3)baMdhAyelu (4) parNala vi0 khUba pAMdaDAMvALaM UMdhu vaLela - vALela parNazAlA strI0 pAMdaDAMnI jhaMpaDI paryaka puM0 palaMga; khATalo (2)myAno; parNasaMstara puM0 pAMdaDAMnI pathArImA pAlakhI (3) ghuTaNa vALI keDa sAthe sUnAro baMdhAtuM vastra (4) eka Asana (yogana) parNAsa (-si) puM0 tulasI paryakabaMdha puM0 keDa sAthe ghuTaNa baMdhAya parNAhAra puM0 pAMdaDAM khAIne jIvaq te ema kapaDaM bAMdhavU te paNin puM0 vRkSa (2)palAza vRkSa paryaMca 1 u0 goLa pheravad; AmaLavU parNoTaja na0 pAMdaDAMnI banAvelI jhupaDI paryata vi0 -thI jenI sImA baMdhAya che parpaTa puM0 pApaDa tevU; - sudhI- (2)pAsernu; najIkanuM paryaka a0 cotarapha ; dareka bAjue (3) puM0 gherAva (4) cheDo; sImA paryaTa 150 bhaTakavU; rakhaDavU (5) bAju; paDakhaM (6)aMta ; samApti paryaTaka puM0 rakhaDato; bhAmaTo payaMtadeza puM0 paDozano- najIkano pradeza paryaTana, paryaTita na0 rakhaDavU-bhaTakavU te paryAkula vi0 DahoLAyelaM (2) gabhaparyaya puM0 pUruM thaq te; samApta tharbu te rAyelu (3) vIkharAyelaM astavyasta Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryAkSip (4) AkuLavyAkuLa thayeluM (5) bharAyelaM; pUrNa [ vIMTavu; bAMdha paryAkSip ( pari + A + kSip ) 6 pa0 paryAgam 1 10 [ paryAgacchati ] najIka javaM ( 2 ) pUruM thavaM (3) jItanuM ( 4 ) vaLA ghevu (5) pAchu Avavu paryANa na0 palANa (ghoDAnuM) paryAp 5 pa0 pUratu hovu ho ( 2 ) paripUrNa hovuM ( 3 ) bacAvabhuM paryApatat vi0 Amatema doDatuM paryApta vi0 meLavelaM (2) paripUrNa (3) baghu; Akhu (4) samartha (5) pUratuM (6) vizALa (7) pracura; atyaMta (8) maryAdita zaktimAna paryAptam a0 marajI mujaba ; dharAIne paryApti strI0 prApti ( 2 ) aMta; samApti ( 3 ) paratuM hovu te; paripUrNatA (4) tRpti paryAya puM0 goLa pharavuM te; kUMDALa pharavu te ( 2 ) vItanuM - pUruM thavaM te ( samayanuM) (3) niyamita Avartana thavaM te ( 4 ) vAro; krama ( 5 ) vyavasthA; goThavaNa ( 6 ) rIta paddhati ( 7 ) samAnArtha zabda ( vyA0 ) ( 8 ) taka; prasaMga ( 9 ) upAya (10) aMta (11) racanA ( 12 ) viparItatA; palaTo paryAyata vi0 ghaNuM lAMbu [ karavI te paryAyasevA strI0 vArA pramANe sevA paryAyeNa a0 anukrame; vArI pramANe (2) avAranavAra ( 3 ) ekAMtare paryAlocita vi0 vicAreluM; tapAseluM paryAvila vi0 kAdavavALaM; DahoLaM paryAvRta vi0 DhAMkelaM paryAsana na0 goLa pharavuM te ( 2 ) vinAza paryAsita vi0 nIce paTakelaM (2) vinaSTa paryutsuka vi0 khinna ; udAsa ( 2 ) atyaMta utsuka; Atura ( 3 ) kSubdha paryudas 450 vAra; nivAra palita paryupasthAna na0 sevAcAkarI [ levo paryupAsa 2 A0 sevA karavI ( 2 ) Azraya paryupAsana na0 sevA ; upAsanA paryuSaNa na0 sevA; bhakti paryuSita vi0 vAsI; tAjuM nahIM tevuM (2) rAta raheluM [ zoSa paryeSaNa na0, paryeSaNA strI0 tapAsa; parvaNI strI0 amAvAsyA ke pUrNimA (2) utsavano divasa 275 parvata puM0 DuMgara; khaDaka parvatIkR 8 u0 parvata jevaDuM moTuM karavuM parvatIya vi0 parvatanuM; parvata saMbaMdhI parvatopatyakA strI0 parvatanI taLeTI parvan na0 gAMTha; sAMdho ( 2 ) avayava, aMga ke sAMdhI (3) bhAga; vibhAga; khaMDa ( 4 ) nisaraNInuM pagathiyuM ( 5 ) AThama, caudaza, pUrNimA tathA amAvAsyA e cAra divaso ( 6 ) pUrNimA ke amAvAsyAno divasa ( 7 ) grahaNa ( sUrya ke caMdranaM ) ( 8 ) utsavano divasa parvabhAga puM0 kAMDuM parza puM0 pharasI; kuhADI parSad strI0 pariSada; maMDaLI karIne dharmavicAra mATe maLelI) pala na0 mAMsa ( 2 ) eka vajana ke mApa palala puM0 rAkSasa ( 2 ) na0 mAMsa (3) kAdava; kIcaDa khAsa palAy 1 A0 palAyana kara palAyana na0 nAsI javuM te palAla pu0, na0 parALa palAza puM0 khAkharAnuM jhADa (2) na0 khAkharAnuM phUla; kesUDuM (3) pAMkhaDI palAzana puM0 rAkSasa ( mAMsa khAnAro) palAMDu puM0 DuMgaLI palita vi0 dhoLaM bhUkharuM (2) dhoLA vALavALaM ; vRddha (3) naM0 dhoLo vALa; paLiyaM (4) ghaNA ke zaNagArelA vALa (5) kezapAza Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palitachadman 276 paktitA palitachaman vi0 paLiyAM pAchaLa chupA- pazcAt a0 pAchaLathI; pAchalI bAjue yelu (vRddhAvasthA) (2) pAchaLa ; pAchalI bAju (3) palyaMka puM0 palaMga pachIthI (4) chevaTe (5)pazcima bAjupalyANita vi0 palANelaM ethI (6) pazcima tarapha pallava puM0, na0 kaMpaLa; navaM pAna (2) pazcAtkRta vi0 pArcha pADI dIdhelaM navI DALI (3) kaLI (4) pAlava; pazcAttApa puM0 pastAvo vastrano cheDo [challaM (jJAna) pazcAdahas a0 pAchale pahore pallavagrAhina vi0 uparacoTiyu ; upara- pazcArya puM0 pAchalo bhAga; pAchaLano pallavita vi0 navI kuMpaLovALa (2) bhAga (zarIrano) (2) pachIno a? vistArita (3) aLatAthI raMgela (4) bhAga (3) pazcima bAju puM0 aLato pazcima vi0 pazcima dizAna; Athapallavin vi0 kuMpaLovALaM; aMkurita maNuM (2) chevaTaceM; chellu (3) tyAra palli (-llI) strI0 nAnuM gAmaDu (2) pachI-; pAchaLa thanAruM / gharoLI pazcimarAtra puM0 rAtano chevaTano bhAga palvala na0 nAnuM taLAva; khAbociyuM / pazcimA strI0 pazcima dizA payat vi0 pAvana karanAru (2) vege pazya vi0 jonAeM; jota gati karatuM pazyat vi. jotuM; dekhatuM; nihALatuM pavana vi0 pavitra; svaccha (2) puM0 pazyatohara puM0 mAlika dekhato hoya ne vAyu; havA (3) prANavAyu; zvAsa coranAra (jema ke sonI) (4) pAvana karanAra (vAyu) pazyaMtI strI0 vANInI cAra sthitimAMpavanatanaya puM0 bhIma (2) hanumAna nI bIjI (juo parA') (2) vezyA pavanapadavI strI0 AkAza; aMtarIkSa paMka puM0, na0 kAdava; kIcaDa (2) pavanabhU puM0 hanumAna (2) bhIma tenA jevo gADha lodo (3) pApa pavamAna puM0 pavana; vAyu; havA (2) paMkacchid puM0 DahoLU pANI sApha karavA gArhapatya agni jenuM phaLa vaparAya che te jhADa pavamAnasakha puM0 agni paMkaja na0 kamaLa pavi puM0 iMdranuM vajra (2) garjanA; kaDAko paMkajakoza paM. kamaLano doDo pavitra vi0 pAvana; zuddha (2) pApa- paMkajanAbha puM0 viSNu rahita (3)na0 ghI homavAmAM vaparAtA paMkajanman puM0 brahmA (be) dAbha (4) janoI paMkajinI strI0 kamaLano choDa-vela pazu puM0 jAnavara; copaguM prANI (2) (2) kamaLano samUha (3) ghaNAM kamaLa yajJamAM homavAnuM prANI (bakaruM i0) UgatAM hoya tevU sthaLa (3)jaMgalI jAnavara paMkila vi0 kAdava bharelu pazakA strI0 koI paNa nAnU jAnavara paMkeja, paMketaha (-ha) na0 kamaLa pazudhAta puM0 yajJa mATe pazuno vadha paMkti strI0 hAra; paMgata; oLa (2) pazunAtha, pazupati puM0 mahAdeva eka ja jJAtinA jamavA beThalA pazumAram a0 Dhorane mAre tema lokonI paMgata (3) dazanI saMkhyA pazca vi0 pAchaLay (2) pazcimanuM paMktitA strI0 hAra; oLa Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMktipAvana mUtra paMktipAvana puM0 pavitra brAhmaNa (AkhI paMgatane pavitra karanAra manAya che ) paMktiratha puM0 dazaratha rAjA paMgu vi0 pAMgaLaM, luluM paMcaka vi0 pAMcanuM banelaM; pAMcane lagatuM (2) puM0 na0 pAMcano samUha paMcagavya na0 gAyanuM dUdha, dahI, ghI, ane chANa - e pAMca vastuo paMcaguNAH puM0 ba0 va0 iMdriyonA pAMca viSayo (rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabda ) paMcaguNI strI0 pRthvI paMcatattva na0 paMcamahAbhUta (pRthvI, ap, teja, vAyu, AkAza ) paMcatapas puM0 paMcAgni tapanAro tapasvI paMcatvaMgata vi0 mRta ( paMcamahAbhUtanI sthiti pAluM ) paMca vi0 ( ba0va0) pAMca (samAsanI zurUAtamAM Ave tyAre n UDI jAya che) paMcanakha puM0 pAMca nakhavALu prANI (hAthI, sasala, kAcabo, magara, siMha, vAgha i0 ) paMcanada puM0 hAlano paMjAba ( zatadru - satalaja, vipAzA - biyAsa, IrAvatIrAvI, caMdrabhAgA - cinAba, vitastAjelama, e pAMca nadIono pradeza ) paMcapadI strI0 pAMca pagalAM sAthe bharavAM te paMcaprANAH puM0 ba0 va0 zarIranA pAMca vAyuo- prANo (prANa, apAna, vyAna, udAna ane samAna) 277 teja paMcabANa puM0 kAmadeva (araviMda, azoka, AMbAmora, navamallikA ane nIlotpala - e pAMca phUlarUpI bANavALo ) paMcabhUta na0 pRthvI, jala, vAyu, AkAza - e pAMca mahAbhUta paMcama vi0 pAMcamuM (2) catura (3) suMdara ( 4 ) puM0 saMgItanA saptakamAM pAMco svara (koyalano svara ) paMcavaTI strI0 pIMpaLo, AmaLI, AsopAlava, vaDa ane bIlI - e pAMca vRkSono paMcAMga samUha (2) nAzika pAse Avela daMDakAraNyano eka bhAga (tyAM rAma vanavAsa hyA hatA) [ iMdriyono samUha paMcavarga puM0 pAMcano samUha ( 2 ) pAMca paMcavIragoSTha na0 sabhAmaMDapa paMcavRttitA strI0 pAMca iMdriyo upara AdhAra rAkhavo te paMcazara puM0 kAmadeva (juo 'paMcabANa' ) paMcazAkha puM0 hAtha ( 2 ) hAthI paMcazikha puM0 siMha [nIkovALaM) paMcasrotas na0 mana (pAMca iMdriyo rUpI paMcAgni puM0 pAMca pavitra agnino samudAya ( dakSiNa, gArhapatya, AhavanIya, sabhya ane Avasathya) (2) e pAMca agni rAkhanAra gRhastha paMcAta vi0 (cAra bAju) cAra agni ane upara sUrya e pAMca agni vaDe tapa karanAruM paMcAtiga vi0 mukta paMcAnana puM0 ziva (2) siMha (pahoLaM mukha hovAthI) (3) (samAsane aMte ) te te vidyAmAM pAraMgata (udA0 'tarkapaMcAnana' ) paMcAmRta na0 dUdha, dahI, ghI, madha, sAkara - e pAMcanuM mizraNa ( 2 ) paMcamahAbhUtono samUha paMcAyatana na0, paMcAyatanI strI0 0 gaNapati, viSNu, zaMkara, devI ane sUrya - e pAMca devono samudAya paMcAlI strI0 DhIMgalI; pUtaLI paMcAzat, paMcAzati strI0 pacAsa paMcAsya puM0 ziva ( 2 ) siMha paMcAMga vi0 pAMca aMgavALu (jema ke 'praNAma' : bAhu, jAnu, zira, vakSas, dRSTi vaDe karato; athavA 'abhinaya': citta, akSi, bhrU, hasta, pAda vaDe karAto; athavA 'rAjanIti': kAryAraMbha, puruSa ane dravyanuM sAdhana, dezakALa, muzkelI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcikA ono sAmano ane kAryasiddhi - e pAMca aMgavALI) (2) na0 TIpaNuM ( tithi, vAra, nakSatra, yoga, ane karaNa - e pAMca aMgavALaM ) paMcikA strI0 khAtAvahI paMcopacAra puM0 pUjAnA pAMca padArtho (gaMdha, puSpa, dhUpa, dIpa ane naivedya ) paMjara na0 pAMjaraM ( 2 ) puM0, na0 pAMsaLIo pAMja (3) hADa piMjara (4) puM0 zarIra [ popaTa paMjarazuka puM0 pAMjarAmAMno (pALelo) paMjikA strI0 zabde zabdanA arthavALI TIkA (2) khAtAvahI ( 3 ) paMcAMga paMDA strI0 zANapaNa ( 2 ) vidyAbhyAsa paMDita vi0 DA; zANuM (2) kuzaLa ; hoziyAra ( 3 ) puM0 vidvAna paMDitajAtIya vi0 thoDuM ghaNuM hoziyAra paMDitamAnika, paMDitamAnin vi0 potAnI jAtane paMDita mAnanAruM [ karanAeM paMDitavAdin vi0 DAhyaM hovAno daMbha paMDitaMmanya vi0 juo 'paMDitamAnika' paMpA strI0 eka sarovara (daMDakAraNyamAM) pA1pa0 [pibati ] pIvuM ( 2) caMjana karavu (3) aMdara lebuM ( AMkhathI, kAnathI, zvAsayI i0 ) ( 4 ) madyapAna kara pA 210 [ pAti ] rakSaNa karavuM (2) 278 zAsana kara pAlana - preraka0 [ pAlayati - te ] karavuM; rakSatuM ( 2 ) zAsana karavuM ( 3 ) pALa ; pUruM karavuM ( pratijJA i0 ) (4) uchekhaM ( 5 ) - nI rAha jovI pAvi0 (samAsane aMte) rakSaNa karanAeM (2) ponAruM (jemake, 'somapA' ) pAka puM0 rAMdhate (2) pakavatruM te ( IMTa i0 ) (3) pAcana karavuM - thatruM te ( 4 ) paripakva thatru te ( 5 ) siddha - pUrNa thadhuM te (6) pariNAma ( 7 ) pariNAma tarapha jabuM te (8) vALa dhoLA thavA te (9) eka rAkSasa (jene iMdre mA hato ) pAThIna pAkAbhimukha vi0 paripakvatA ke vikAsa mATe taiyAra thayeluM pAkSika vi0 pakhavADiyAnuM; pakhavADiyAne lagatuM (2) pakSI saMbaMdhI (3) pakSa, vAda i0 ne laganuM (4) vaikalpika pAkhaMDa puM0 nAstika ( 2 ) jaina ke bauddha pAgala vi0 unmatta; gAMDu pAcaka vi0 rAMdhanA (2) paripakva karanAruM ( 3 ) paMcAvatAruM ( 4 ) puM0 rasoiyo pAcana vi0 juo 'pAcaka' vi0 pATaccara puM0 cora; DAku pATana na0 phADavu - cIrabuM - bhedavuM te pATala vi0 Achu lAla; gulAbI ; tAMbAnA raMganuM (2) puM0 gulAba athavA tAMbA jevo lAla raMga ( 3 ) eka phUlajhADa (4) na0 tenuM phUla pATalita vi0 lAla raMganuM karAyeluM pATaliputra na0 magadhanI rAjadhAnI pATalopala puM0 eka maNi pATava puM0 caturatA; kuzaLatA ( 2 ) capaLatA (3) sAhasa pATavika vi0 pravINa; catura pATita vi0 phADelaM; cIrelu (2) vIMdhelu; vadhAyelaM pATI strI0 gaNita ( zAstra ) pATIra puM0 caMdana, sukhaDa pATha paM0 bhaNavaM - paDhanuM te ( 2 ) vAMcabuM te; abhyAsa ( 3 ) vedonuM paThana ( 4 ) graMtha mULa lakhANa (5) pAThAMtara pAThaka vi0 zikSaka; adhyApaka ( 2 ) purANI (3) vidyArthI pAThana na0 zIkhavavuM - bhaNAvavuM te pAThazAlA strI0 nizALa; zALA pAThAMtara na0 graMthanI bIjI pratamAM maLato judo pATha pAThita vi0 bhaNAveluM; zIkhaveluM pAThIna puM0 eka jAtanuM mAchalaM (2) eka phUlajhADa Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThapa 279 pAvapUraNa pAThaca vi0 pATha karavA yogya ; bhaNavA (2) -mAM samAviSTa thatuM (3) yogya (2) zIkhavavA yogya pADanAeM; pheMkanAru pANa puM0 vepAra (2) vepArI (3) pAtivratya na0 pativratApaNuM ramatano dAva (4) hoDa pAtuka vi0 patanazIla pANi puM0 hAtha pAtra na0 pIvAnuM vAsaNa (2) koI paNa pANi strI0 pITha; bajAra vAsaNa (3) jemAM kaI mUkavAmAM Ave pANigraha puM0, pANigrahaNa na0 lagna te (4) yogya ke lAyaka mANasa (dAna pANigrahIta, pANigrAha puM0 pati vagere mATe) (5) naTa; abhinetA pANiSa puM0 mRdaMga vagADanAra (6) nadInA be kAMThA vacceno bhAga pANighAta puM0 muSTiyuddha karanAra pAtratA strI0 yogyatA; lAyakAta pANija puM0 nakha pAnazeSa puM0 bhojanana bacelu - vadhelaM te pANitala na0 hathelI pAtrI strI0 pAtra; vAsaNa pANidAkSya na0 hAthacAlAkI pAtrI 8 u0 pAtra-yogya banAva pANini puM0 saMskRta bhASAnuM vyAkaraNa pAtrebahula, pAtresamita puM0 kAmanA samaye racanAra muni nahi paNa mAtra bhojananA samaye bhego pANinIya vi0 pANinie racelaM thanAra (2) daMbhI puruSa pANipallava puM0 kUpaLa jevo komaLa hAtha pAtrokaraNa na0 lagna (2) AMgaLI pAyasa na0 pANI pANipAtra vi0 hAthane khobe pANI pAthaspati puM0 samudra; mahAsAgara pInAraM; hAtha rUpI pAtravALaM pAyeya na0 musApharImA khAvA mATenuMbhAtuM pANipIDana na0 pANigrahaNa pAyoSi, pAyoniSi puM0 sAgara; samudra pANivAda puM0 tALI pADavI te (2) pAda puM0 paga; caraNa (2) kiraNa (3) Dholaka vagADavU te pAyo (khATalA i0 no) (4) parvatanI pANIkaraNa na0 paraNaq te taLeTI najIkanI TekarI (5) cotho pAta puM0 UDavaM te (2) paDavU te ; nIce bhAga (6) kaDI ke zlokano cotho Ava, te (3) vinAza (4) prahAra bhAga (7) thAMbhalo (8) taLiyaM (9) (5) nAkhavU-reDarbu-pheMkavu te (6) monAno eka sikko (eka tolAno) banavU-tharbu te pAdagrahaNa na0 paga pakaDavA te (namaskAra) pAtaka puM0, na0 pApa pAdacAra puM0 cAlavU te ; pharavU te pAtakin vi0 pApayukta ; pApI pAdacArin vi0 page cAlanAru (2)pagapAtana vi0 nIce pADanAeM (2) na0 pALaM U, rahIne laDanAeM (3) puM0 nIce pADavU te; nAkhavU te musAphara; vaTemANu pAtaMjala vi0 pataMjalie racelaM pAdatrANa na0 joDo; mojaDI pAtAla na0 pRthvInI nIce AvelA pAdanyAsa puM0 pagarnu halanacalana manAtA sAta lokamAMno chello pAdapa puM0 vRkSa [pagavATa pAtita vi0 nIce nAkhelaM ; nIce pADelaM pAdapaddhati strI0 pagalAMnI paMkti (2) (2) namAvela (3) nIcaM karelu pAdapITha puM0, na0 paga mUkavAno bAjaTha pAtin vi0 nIce AvatuM-jatuM-UtaratuM pAdapUraNa na0 khUTatI kaDI umeravI te Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAvaprakSAlana 280 pAvaprakSAlana na0 paga dhovA te pApacarya puM0 pApI (2) asura pAdaprahAra puM0 lAta pApadarzana, pApadazina vi0 bIjanA doSo pAvamudrA strI0 pagalAMnI chApa jonAeM (2)bIjA- bUruM tAkanAraM pAdamUla na0 paganI eDI (2) parvatanI pApabhAj vi0 pApayukta taLeTI [vaLagelaM pApam a0 khoTI rIte; adharmathI pAdalagna vi0 paga pAse paDelu; page pApadi strI0 mRgayA pAdazauca na0 paga dhovA te / pApazIla vi0 svabhAvathI duSTa ; pApI pAdAna puM0 pagano Agalo bhAga pApAtman vi0 pApI; duSTa pAdAghAta puM0 lAta [pAyadaLa pApAnubaMdha puM0 kharAba pariNAma pAdAta puM0 pAyadaLano yoddho (2) na0 pApAraMbha vi0 duSTa ; pApI pAdAnata vi. page paDelaM pApin vi0 pApayukta; pApI pAdAraviMda na0 kamaLa jevo paga-caraNa pApiSTha vi0 atizaya pApI (saumAM) pAdAvanAma puM0 page paDavU te . pApIyas vi0 vadhu pApI (bemAM) pAdAhati strI0 upara paga mUkavote (2) pApman puM0 pApa lAta; Thesa [(cAlavAthI paDatI) pAman puM0 khasano roga pAdAMka puM0 paganA taLiyAnI chApa pAmara puM0 mUrkha (2) duSTa ; nIca pAvAMta puM0 pagano cheDAno bhAga pAmA strI0 khasano roga pAdAMtare a0eka pagalA pachI (2)najIka pAyasa puM0, na0 dUvAka; khIra (2) pAdukA strI0 pAvaDI; cAkhaDI na0 dUdha (3) amRta pAdodaka na0 paga dhovAnuM pANI (2) pAyasapiMDAraka puM0 pAyasa khAnAra jemAM paga dhoyA hoya te pANI pAyin vi0 pItuM; pInAraM pAtha na0 paga dhovA mATe- pANI pAyu puM0 gudA pAna na0 pIvaM te (2) dArU pIvo te pAr 10pa0 pUruM kara, (2) oLaMgavU (3) zaktimAna thaQ (4) jItavaM (3) pIj (4) pIvAnuM vAsaNa pAra puM0, na0 sAmI bAju ke kinAro pAnaka na0 pIj [sthAna (2) cheDo; aMta (3)pUru- samagrate pAnabhUmi strI0 dArU pIvAno oraDo (4) paM0 aMta; cheDo" pAnAgAra puM0, na0 pIchaM; dArUnI dukAna pAnIya vi0 pIvA yogya (2) rakSaNa pArakya vi0 pArakuM (2) virodhI (3) puM0 zatru (4) na0 (paralokamAM sukha karavA yogya (3)na0 pANI (4)pINaM pamADe tevaM) pavitra AcaraNa pAnIyavArika puM0 maThamAM pANI bharanAra pAraga vi0 sAme pAra janAruM (2) aMta pApa vi0 duSTa ; pApI (2) nIca; sudhI janAraM; pUrepUruM niSNAta (3) adhama (3) apazukaniyALa (4) na0 na0 vacana pALavaM te dharma viruddhaD kRtya ; duSkRtya (5) pu0 pAragata vi0 sAme pAra pahoMcelaM pApI mANasa pAragrAmika vi0 virodhI- duzmana evaM pApagati puM0 kamanasIba; durbhAgI pAraNa vi0 pAra laI janAru (2) pApagraha puM0 kharAba graha (maMgaLa, zani, uddhAranAru (3) na0 siddha karavaMrAhu ke ketu) pAra utAravaM te (4) upavAsa pachI pApaghna vi0 pApano nAza karanAruM bhojana kara, te (5) gaLI javU te Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAraNA 281 pArthiva pAraNA strI0 upavAsa pachI jamavU te; pArijAta, pArijAtaka puM0 svarganAM pAraj (2) jamavU te pAMca vRkSomAMnu eka (samudramaMthanamAMthI pArataMtrya na0 parataMtratA; parAdhInatA eka ratna tarIke nIkaLela) pAratrika, pAratrya vi0 paraloka saMbaMdhI; pAritoSika vi0 AnaMdaprada; saMtoSaprada paralokamAM upayogI (2) na0 inAma ; bakSisa pArada puM0 pAro pAripArzvaka, pAripAzvika puM0 nokara; pAradArika puM0 parastrIgAmI hariyo (2) sUtradhArano madadanIza pAradArya na0 vyabhicAra; jArakarma pAriplava vi0 caMcala ; asthira; kaMpatuM pAravRzvan vi0 DAyu; samajaNuM (2) (2) taratuM (3) vyAkuLa ; kSubdha pAraMgata; pravINa (4) puM0 nAva; naukA (5) na0 pAramArthika vi0 paramArtha - parama tattvane azAMti ; vyAkuLatA lagatuM (2) yayArtha; vAstavika ; satya pAribaha puM0 lagna vakhatanI bheTa (2) (3) paramArthanI paravA karatuM (4) parijana-parivAra [paribhASArUpa ati uttama pAribhASika vi0 cAlu ; sArvatrika (2) pAramika vi0 uttama; mukhya ; zreSTha pAriyotra puM0 sAta 'kulaparvata'mAMno eka pAramita vi0 sAme pAra gayelaM (maheMdra, malaya, sahya, zuktimAn, pAramitA strI0 siddhi; paripUrNatA RkSa, vindhya, pAriyAtra) pArayiSNu vi0 AnaMdadAyaka (2) aMta pArivAjaka, pArivAjya na0 bhikSupaNuM sudhI jaI zakanAraM; yazasvI pAriSada puM0 sabhAmAM hAjara rahelo sabhya pAralaukika vi0 paralokane lagatuM; para- pAriSadAH puM0 ba0va0 devano parivAra loka mATe hitakara pArihArika puM0 mALA banAvanAra-mALI pArasa vi0 IrAna deza pArihArya puM0 hAtharnu ghareNuM- kaDu pArasIka puM0 IrAnano vAsI pArI strI0 pANI pIvAnuM pAtra (2) dUdha pAraMgata vi0 pAra gayelaM dohavA- pAtra . pAraMpara vi0 AgaLana; bhaviSyana pArINa vi0 sAme pAra jatuM (2) (samAsa pAraMpariNa, pAraMparINa vi0 paraMparAthI / ne cheDe) pAraMgata ; pravINa cAlyu AvatuM; vaMzAnukrame cAlyu AvatuM pAruSya na0 kaThoratA; karkazatA (2) pAraMparya na0 paraMparAthI cAlyU AvavaM te niSThuratA (3.) apazabda pAraMparyeNa a0 kramathI; anukramathI pAre a0 sAmI bAjue pArA strI0 eka nadI pArtha puM0 pRthA-kuMtInoputra (yudhiSThira, pArApata puM0 kabUtara; pAre, bhIma, arjuna) (2) rAjA pArAyaNa na0 sAme pAra javU te (2) pArthakya na0 judAI; judApaNuM sUkSma abhyAsa (3)pUrepUru- samagra te pArthasArathi puM0 arjunanA sArathi - pArAvata puM0 kabUtara; pArevaM zrIkRSNa pArAvAra na0 baMne kinArA; najIka ane pArthiva vi0 pRthvIne lagatuM (2)mATInuM dUrano kinAro (2) puM0 samudra banelaM (3) pRthvI upara rAjya karatuM pArAzara, pArAzarya puM0 parAzara RSinA (4) rAjAne lagatuM (5) puM0 pRthvIno putra-vyAsa vAsI (6) rAjA. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pArthivI 282 pAzana pAthivI strI0 sItA (pRthvInI putrI) pAl 10 u0 rakSaNa karavU (2) pALavaM pArya na0 aMta (2) pAra karavAnuM sAdhana (vacana, pratijJA i0) pAyaMtika vi0 challaM; chevaTanaM pAla puM0 pAlaka [azvapAla pArvaNa vi0 parva saMbaMdhI; parvane divase pAlaka puM0 rakSaka (2) rAjA (3) AvatuM ke hotuM pAlana vi0 rakSaNa karanAru (2) na0 pArvata vi0 parvata; parvata saMbaMdhI rakSaNa; poSaNa (3) pALag te, pAra pArvatI strI0 himAlayanI putrI - durgA pADavaM te (vacana, pratijJA i0) (4) pArvatIya puM0 parvatavAsI eka jAti dhAra kADhavI te (zastranI) pArvatIza puM0 zaMkara pAlanIya vi0 rakSaNa karavA yogya (2) pArvateya vi0 parvatamAMthI janmelaM pALavA yogya (vacana i0) pArzva vi0 paDakhenuM ; najIkaceM (2) puM0, pAlayita vi0 rakSaNa karanAru na0 bagala nIcenopAMsaLIovALo bhAga pAli strI0 bUTa ; aNI (kAnanI) (2) (3) paDa; bAju (4) najIkapaNuM cheDo; kinAra (3) dhAra (4) hada; pArzvaga, pArzvacara vi0 najIkana ; paDakhe sImA (5) paMkti; hAra Ubhelu (2) puM0 nokara; hariyo pAlita vi0 rakSAyela; poSAyelaM (2) pArvatas a0 paDakhe; najIkamAM pUruM karAyelu (vacana i0) pArzvada puM0 sevaka; cAkara pAlI strI0 juo 'pAli' pArzvavatin vi0 paDakhe rahetuM ; najIkanuM pAlya vi0 juo 'pAlanIya' (2) sevA bajAvatuM (3)puM0 hajUriyo pAvaka vi0 pavitra karanAruM; zuddha karanAraM (4) sAthI (2) puM0 agni [astra pArzvastha vi0 paDakhe rahelaM; najIkanuM pAvakAstra na0 agnidevanI zaktivALU (2) puM0 sAthI (3) madadanIza pAvana vi0 pApamAMthI mukta karanAruM; pAzrvAnucara puM0 nokara; hariyo zuddha karanAraM; pavitra karanAraM (2) pAzrvAyAta vi0 najIka AvelaM havA upara jIvanAeM pAzrvAsanna vi0 paDakhe Ubhelu ke beThelaM pAvara puM0 benA aMkavALI pAsAnI bAju pAzvopapIDam a0 paDakhAM dabAvavAM (2) te pAsAno dAva paDe te rIte (hasavU) pAvitrya na0 pavitratA pArSata vi0 pRSat' - jAtanA kAbara- pAvin vi0 zuddha - pavitra karanAru cItarA mRgane lagata pAvya vi0 zuddha-pavitra karavA yogya 'pArSada puM0 sAthI; sobatI (2)parijana pAza puM0 baMdha; doraDu; phAMso (2) jALa - parivAra (devano) (3) pariSadamAM (paMkhI-prANI vagerene pakaDavAnI) (3) hAjara sabhya pAso (4) varuNanA hathiyAranuM nAma pANi puM0, strI0 eDI (2) sainyano (5) (samAsane aMte) tiraskArapAchaLano bhAga (3) koI paNa vastuno tucchatA batAve (udA0 'chAtrapAza'); pAchaLano bhAga; pITha (4) lAta; pATu prazaMsA darzAve (udA0 'karNapAza'); pANigraha na0 zatrune pUMThethI dabAvavo te jaththo batAve (udA0 'kezapAza') pANighAta puM0 lAta [karavo te pAzajAla na0 saMsArarUpI jALa pANivigraha puM0 zatrue pUMThethI humalo pAzana na0 jALa ; phAMso Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzabhat 283 pitarau pAzabhRt puM0 varuNa (2) pAza dhAraNa pAMgyAH puM0 ba0 va. pAMDapa deza ke karanAra (yoddho) tenA rahevAsIo pAzava vi0 pazu saMbaMdhI pAMtha puM0 musAphara; vaTemANu pAzahasta puM0 varuNa (2) yama pazina vi0 juo 'pAMsana' pAzin puM0 varuNa (2) yama (3)pAradhI pAMzu puM0 juo 'pAMsu' pAzI strI0 doraDaM; baMdha pAMzula vi0 juo 'pAMsula' pAzupata vi0 zivana; ziva saMbaMdhI (2) pAMsana vi0 (samAsane cheDe) baTTo ke zive upadezelu (3) puM0 zivabhakta kalaMka lagADanAeM (udA. 'kulapAMsana') pAzcAtya vi0 pAchaLana; pachIna (2) (2) mela karanAruM; bagADanAruM pazcimana ; pazcima saMbaMdhI pAMsu puM0 dhULa (2) rajoTI pASaka na0 pagamAM paheravAno eka alaMkAra pAMsukRta vi. dhULathI chavAyelaM pAvaMDa vi0 vedamAM na mAnanAruM; nAstika pAMsukroDana, pAMsukrIDA strI0 dhULamAM (2) puM0 nAstika ramavU te (bALapaNanI avasthA) pASANa puM0 paththara pAMsula vi0 dhULavALa; melu (2) apapASANazilA strI0 sapATa zilA vitra; kalaMkita (3) baTTo ke kalaMka pASANahRdaya puM0 paththara jevA kaThora lagADanAraM hRdayavALaM; krUra pAMsulA strI0 rajasvalA strI (2) pAMcajanya puM0 zrIkRSNano zaMkha vyabhicAriNI strI (3)pRthvI pAMcabhautika vi0 paMcabhUtana banelaM ; paMca- pika puM0 koyala [sura gaNAya che) bhUtavALaM pikapaMcama puM0 koyalano svara (je paMcama pAMcarAtra na0 eka vaiSNava saMpradAya pikAMga puM0 cAtaka pakSI pAMcAla vi0 pAMcAlonA deza picuma, picumaMda puM0 lImaDo pAMcAlikA strI0 DhIMgalI; pUtaLI piccha na0 pIchu (2) pIchAMvALa puccha pAMcAlI strI0 dropadI (2)padaracanAnI (moranuM) (3) bANa, pIMchu cAra zailImAMnI eka (juo 'rIti' picchala vi0 lapasaNaM ; lapasI paDAya tevaM pAMDara vi0 phIkAza paDatuM ghoLaM picchikA strI0 moranA pIchAMnI jhaMDI pAMDava puM0 pAMDu rAjAno putra (jAdugaro vApare che te) pAMDitya na0 paMDitAI; vidvattA (2) picchila vi0 cIkaNaM; (2) lapasI cAlAkI ; kuzaLatA (3) DahApaNa paDAya tevaM (3) pIchAMvALaM (4) puM0, pAMDiman puM0 dhoLApaNuM; phIkAza na0 bhAtanu osAmaNa pAMDu vi0 pILAza paDatuM dhoLa (2) puM0 piTaka puM0, na0 netarano karaMDiyo (2) poLAza paDato dhoLo raMga (3) kamaLo lAkaDAnI peTI(3)phollo [phollI (roga) (4)pAMDavonA pitAnuM nAma piTakA strI0 peTI; TopalI (2) nAnI pAMDubhAva puM0 phIkuM paDI javU te piThara, piTharaka puM0, na0 tapelaM pAMDara vi0 phIkAza paDatuM dhoLaM piTharI strI0 tapelI pAMDuroga puM0 kamaLo (roga) piNyAka puM0, na0 khoLa pAMDuloha na0 rU' pitaraH ('pitR') puM0 ba0va0 pitRo pAMDya puM0 dakSiNanA te dezano rAjA pitaro ('pitR')puM0 dvi0va0 mAtApitA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 pitAmaha piDa pitAmaha puM0 pitAno pitA (2) brahmA pizAca puM0 bhUta-preta jevI eka hIna yoni pitR puM0 pitA pizAcikA strI0 pizAcaNI pitakAnana na0 smazAna [Adi kriyA / pizita na0 mAMsa pitakRtya na0,pitRkriyA strI0 piMDadAna / pizitAzana, pizitAzin puM0 mAMsabhakSI pitakSaya puM0 mRtyutithi (pitRnI) - rAkSasa ; pizAca (2) varu pitRdeva vi0pitAne puujnaaeN| pizuna vi0 cADiyu; cugalIkhora (2) pitadevatya na0pitaone nimitta karAto cADI khAtuM; jaNAvatuM; yAda karAvatuM eka yajJa [pitAnI mA-dAdI (3) krUra ; ghAtakI (4) nIca;adhama pitRprasU strI0 sAyaMkALa ; saMdhyA (2) / pizunayati pa0 ('darzAvI de che') pitRvana na0 smazAna pizunita vi0 kahI dIdhelaM; batAvI pitRvya puM0 bApano bhAI - kAko dIdhelu [karavo pitRsaman na0 smazAna piS 7 pa0 pIsa; daLag (2) nAza pitRsvasR strI0 phoI piSTa ('piS'- bhU0kR0) vi0 daLelu; pitta na0 zarIranI traNa dhAtuomAMnI / pIselu (2) dabAvelu; kacarelu (3) eka (kapha-pitta-vAta) na0 bhUko cUro;loTa vyartha pravRtti pitrya vi. pitA saMbaMdhI (2) pitR- piSTapeSaNa na0 (loTane daLavA jevI) saMbaMdhI (3)puM0 moTo bhAI piSTasaurabha na0 sukhaDa; caMdana / piSA (api+dhA) 3 u0 baMdha karavU; piSTAta puM0 abIla; sugaMdhI cUrNa DhAMka; chupAvaQ (2) rukAvaTa karavI piSTodaka na0 loTane pANImAM ogALI piSAtavya vi0 baMdha karavA yogya; karelaM (dUdha jevaM) pravAhI DhAMkavA yogya pispRkSu vi0 sparza karavAnI icchAvALaM pidhAna na0 juo 'apidhAna' pihita vi0 juo 'apihita' pinaddha vi0 juo 'apinaddha' [DhAMkaQ piMga vi0 dIvAnI jyota jevA rAtApinaha 4 u0 bAMdhavaM (2) paheravaM (3) pILA raMganuM pinAke puM0, na0 zivanuM dhanuSya piMgala vi0 pILacaTA-badAmI raMganuM pinAkadhUka, pinAkapANi, pinAkin puM0 (2)puM0 badAmI raMga (3)vAMdaro(4) ziva ('pinAka' dhanuSyavALA) / eka RSi (chaMdaHzAstra racanAra) pipAsA strI. tarasa [tarasyu piMgaliman puM0 pILacaTo- badAmI raMga pipAsita, pipAsin , pipAsu vi0 piMgAkSa vi. lAlAza paDatI AMkhavALaM pipIla puM0 makoDo (2)puM0 ziva(3)vAnara [tevo raMga pipIlika puM0 kIDI (2) na0 eka piMjara vi. lAlAza paDatuM pILaM (2)puM0 jAtanuM sonU (kIDooe bheguM karelu) piMjarika na0 eka jAtanuM vAdya pipIlikA strI0 kIDI (mAdA) piMjarita vi0 pILacaTA- badAmI garnu pippala puM0 pIpaLo (2) na0 tenuM ttettuN| piMDa vi0 dhana; nakkara (2) goLo pippali (-lI) strI0 lAMbI pIpara vALelaM; piMDo karelu (3) puM0, na0 piplu puM0 zarIra uparano tala goLo (4) DheDu (5) koLiyo (6) piba vi0 pInAraM; pItuM zrAddhamAM pitaone apAto bhAtanogoLo piyAla puM0 eka jhADa (7) anna; khorAka (8) AjIvikA Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apavo te piMDaka . 285 (9) bhikSA (10) zarIra (11) te (udA. 'karapIDana') (4) grasavU paganI piMDI (12) ekaLu gaNI-kula te; grahaNa [nukasAna je thAya te (13) Dhagalo; samudAya pIDA strI0 vyathA; duHkha (2) IjA; piMDaka puM0 phollo pIDAkara vi0 duHkhakara; kaSTadAyaka piMDada vi0 anna ke AjIvikA ApanAeM pIDita ('pID'na bhUkR.) vi0 pIDA (2) piMDadAna karavAnuM adhikaarii| pAmelaM (2) dabAyelaM; kacarAyelu (3) piMDadAna na0 zrAddha nimitte pitRne piMDa pakaDelu; grahaNa karelu (4) grasta / pIDitam a0 sakhata rIte; dabAvIne piDapAta paM0 bhikSA ApavI te pIta ('pA'- bhU0 kR0) vi0 pIdhelaM piMDamAja vi0 piMDamAM bhAga meLavavAnuM (2)pANI pAyelu (3)pILA raMganuM adhikArI (2) puM0 (ba0va0)pitRo pItAMbara puM0 zrIkRSNa (pILAM vastra dhAraNa piMDAlaktaka puM0 eka jAtano lAla raMga karanAra) (2)pILAM vastradhArI bhikSu piDi strI0 piMDo; goLo (2)ghara pIya puM0 pIj (2)na0 pANI [dAra piMDikA strI0 goLa AkArano sojo pIna vi0 jADu; puSTa (2)goLa; bharAva (2)paganI piMDI (3)gaMDasthaLa pIyUSa puM0, na0 amRta (2) dUdha piDita vi0 goLo vALelu (2) ekatrita pIyUSaSAman, pIyUSabhAnu puM0 caMdra karelu pIva, pIvara, pIvasa vi0 jADu piMDI strI0 juo 'piMDi' puccha puM0, na0 pUchaDu (2)pAnI bhAga piMDIzara puM0 kAyara; bIkaNa (gharamAM (3) moranuM pIchAMvALaM pUchaDaM (4) zUro ke lADu bhAgavAmAM zUro) koI paNa vastuno aMtabhAga piMDodakakriyA strI0 pitRone piMDa, puTa puM0, na0 thara; paDa (2) polANa; jaLa vagere arpavAM te bakhola (3) paDiyo (pAMdaDAMno) pI4 A0 pIvaM (4) enA jevaM je kaMI te (5) pITha na0 Asana; beThaka (2) darbhAsana AcchAdana; DhAMkaNa (6) popacuM (3) devana Asana(4)koI paNa vastunI (7) puM0 karaMDiyo; TopalI (8) besaNI; paDaghI (5)prAMta ; pradeza (6) enA jevo koI paNa AkAra (9) na0 siMhAsana; rAjyAsana auSadhane bhaThThImAM mUkavA mATe be pAtra pIThaka puM0, na0 eka jAtano myAno sAmasAme joDI karelI racanA; saMpuTa pIThaga vi AsanebesI rahenAruM (2) apaMga puTaka na0 paDiyo (2) enA jevo karelo pIThamarda puM0 (nATakamAM)nAyakane sahAya khobo (3) kamaLa [kamaLa karanAra sAthI puTakinI strI0 kamaLano samUha (2) pIThasarpa vi0 apaMga; laMgaDu puTapAka puM0 pAMdaDAMmAM vIMTI kapaDachANa pIThikA strI0 beThaka (2) besaNI (3) karI bhaThThImAM mUkI auSadha taiyAra pustakano vibhAga karavAnI rIta pID 10 u0 pIDa; trAsa Aphvo (2) puTabheda puM0 popacAM ughADavAM te (2) ghero ghAlavo (3) dabAva; pIlavU zahera (3)eka vAjiMtra ; Atodya' pIDana na0 pIDaq -duHkha devaM te (2) puTabhedana na0 zahera dabAvaq te ; kacara, te (3) pakaDavU puNya vi0 pavitra (2) puNya prApta thAya Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyakIrti 286 punarjanman evaM (3) zubha ; mAMgalika (4) suMdara pahoMcatuM; vaMzaparaMparA cAlatuM (5) na0 satkarma (6) tenuM phaLa putrapravara puM0 moTo putra / puNyakIti vi0 jenuM nAma letAM ke putravadhU strI0 dIkarAnI vahu sAMbhaLatAM puNya thAya tevaM (2) suprasiddha putrikA strI0 putrI (2)DhIMgalI; pUtaLI puNyakSetra na0 pavitra bhUmi; tIrthasthAna (3) (samAsane aMte) te te varganuM nAnuM puNyagRha na0 sadAvratanuM sthAna (2)maMdira je kaMI te (udA0 'asiputrikA') puNyajana puM0 sadAcArI manuSya (2) putrikAdharma puM0 putra vagarano pitA rAkSasa (3) yakSa potAnI putrIne 'tamAro putra mane maLe' puNyajanezvara puM0 kubera (yakSono svAmI) e zarate paraNAve te puNyavarzana vi0 suMdara dekhAvavALu (2) putriNI strI0 putravALI strI jenA darzanathI puNya thAya tevU putrin vi0 putra ke putrovALaM puNyabhAj vi0 puNyazALI putrI strI0 dIkarI puNyalakSmIka vi0 samRddha; vaibhavazALI putrI 8 u0 putra tarIke grahaNa kara, (2) mAMgalika putrIya vi0 putra taraphanuM (2)putra saMbaMdhI puNyazloka vi0 jenuM nAma lIdhAthI puNya putreSTi strI0 putra meLavavA karAto yajJa thAya tevU (2) sArI kIrtivALu (3) putrI puM0 dvi0va0 putra ane putrI puM0 naLa, yudhiSThira ke janArdana (kRSNa) puth 4 pa0 hAni karavI; IjA karavI puNyazlokA strI0 sItA (2) draupadI (2) 10 u0 dIpaq; prakAzavaM puNyAnubhAva puM0 prasanna kare tevo prabhAva -preraka0 nAbUda karavU (2) dabAvI puNyAha na0 sukhano ke mAMgalika divasa devaM (avAjane) puNyodaya puM0 saMcita puNyakarmonuM phaLa pudgala vi0 suMdara (2) puM0 paramANu maLavAnuM zarU thaq te (3) jIvAtmA (4) zarIra (5) bhautika padArtha put na0 te nAmanuM naraka punar a0 pharIthI; bIjI vAra (2) puttala puM0 pUtaLaM UlaTu; viruddha dizAmAM (3) paraMtu; puttalaka puM0, puttalikA strI0 DhIMgalI chatAM (4) vadhArAmAM; uparAMtamAM (2) mUrti; AkRti punarAgata vi0 pAchu AvelaM puttalI strI0 pUtaLI punarAgama puM0, punarAgamana na0 pAchu putikA strI0 nAnI madhamAkhI (2) Avaq te; pharIthI Avaq te UdhaI (3) DhIMgalI punarAvatin vi0 punarjanma pAmanAeM putra puM0 dIkaro (2) (samAsane cheDe) punarAvata, punarAvRtti strI0 punarAvartana te te varganuM nAnuM je kaMI te (udA0 (2) punarjanma (3) navI AvRtti 'asiputra') punarukta vi0 pharIthI bolelaM- kahelaM putraka puM0 nAno chokaro (2) 'beTA' (2) nakAmuM; nirarthaka (3) na0 evo vahAlasUcaka udgAra (3) DhIMgalI pharIthI kahe te putrakA strI0 juo 'putrikA' punarukti strI0 pharIthI kahe te putrakAmyA strI0 putronI kAmanA punarupagama puM0 pAchu Avaq te putrakRtaka puM0 dattaka putra punarjanman na0 pharI pharI janma dhAraNa putrapautrINa vi0 putro ane pautro suSI karavo te (2) navo janma thavo te Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punarbhava punarbhava puM0 pharIthI janmanuM te; punarjanma (2) vALa (3) nakha punarbhAva puM0 punarjanma punarvasu puM0 te nAmanuM sAtamuM nakSatra punavavAha puM0 punarlagna punaH pratyupakAra puM0 upakArano badalo punIta vi0 sApha karela; pavitra karelu punnAman vi0 'put' nAmanuM (naraka) pumartha (puMs + artha ) puM0 puruSArtha; mAnava jIvananuM prayojana ( dharma-arthakAma-mokSa - e cAramAMnuM eka ) pur strI0 purI nagarI (2) killo pura vi0 zrI bharelu; pUrNa (2) na0 nagara zahera ( 3 ) killo; koTa ( 4 ) makAna, ghara (5) zarIra ( 6 ) aMta:pura (7) puM0 eka rAkSasa puratas a0 - nI samakSa ; tI sAme; -nI AgaLa (2) pachIthI ( 3 ) pahelA puradvAra na0 nagarano daravAjo puraripu puM0 zaMkara purazAsana puM0 viSNu ( 2 ) ziva purazcaraNa na0 homa sahita devanA nAmano japa (2) pUrva taiyArI rUpe karAto vidhi puras a0 ( sthaLa ke kALamAM ) AgaLa; paheluM ( 2 ) nI sAme; nI samakSa (3) pUrva dizAe puraskaraNa na0 AgaLa - mokhare sthAApIne pUjA-satkAra karavAM te puraskAra puM0 AgaLa sthApavuM te (2) pasaMda karate (3) satkAra karavo te (4) pUjA ( 5 ) sAthe hovuM te (6) goThavavuM - taiyAra karavuM te ( 7 ) pragaTa karate (8) humalo ke AkSepa karavo te puraskR 8 u0 AgaLa sthApavaM; AgevAna aaj (2) rajU kara ( 3 ) atithisatkAra karavo (4) svIkArakhuM ; anusaravuM ( 5 ) bahAnuM dharanuM ( 6 ) darzAvavuM puraskRta vi0 AgaLa-mokhare sthApelaM 287 purAvRtta puraskriyA strI0 pUjana-satkAra karavAM te purastAt a0 pahelA; AgaLa (2) khare (3) prAraMbhamAM (4) pahelAM; agAu (5) pUrva bAjue (6) pachI puraMjana puM0 jIvAtmA (2) hari puraMdara puM0 iMdra (2) ziva (3) viSNu puraMdhi strI0 pati-putravALI gRhiNI puraMdhikA strI0 patnI puraMdhrI strI0 juo 'puraMdhi' puraHpAka vi0 phaLa ApavAnI taiyArImAM hoya evaM puraH prahartR puM0 mokhare laDanAra puraH phala vi0 jenuM phaLa najIkamAM ja - hAthaveMtamAM hoya tevuM puraHsara vi0 -nI AgaLa jatuM (2) puM0 AgaLa janAra ( 3 ) sevaka; dAsa (4) agresara; AgevAna ( 5 ) ( samAsane aMte ) sAthe ke AgaLa jatuM puraHsaram a0 sAthe; pachI purA a0 agAu; pUrve (2) atyAra sudhI; atyAra Amaca ( 3 ) prathama to ( 4 ) thoDA samayamAM; TraMka vakhatamAM purAkalpa puM0 jUnI vAta ; bhUtakALanI kathA (2) jUnI sRSTi; jUno yuga purAkRta na0 pUrva janmamAM kareluM karma purANa vi0 prAcIna jUnuM ( 2 ) purANuM ; Adya (3) jIrNa thayelu (4) na0 prAcInakathA; daMtakathA ( 5 ) vyAse racela 18 purANagraMthamAnuM dareka purANapuruSa puM0 viSNu (2) vRddha puruSa purAtana vi0 prAcIna; purANuM (2) jUna; jIrNa (3) puM0 ba0 va0 prAcIna puruSo (4) na0 prAcIna kathA ( 5 ) purANa graMtha [ vALa purAdhipa, purAdhyakSa puM0 nagarano koTapurArAti, purAri puM0 ziva purAvid vi0 purAtana vAtonuM jANakAra purAvRtta vi0 prAcIna samayane lagatuM (2) na0 jUnuM vRttAMta; itihAsa ; daMtakathA ; Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puri 288 puloman puri strI0 zahera (2)nadI [zarIra puruhUtadviS puM0 iMdrajit (rAvaNano putra) purI strI0 nagarI;zahera(2)killo (3) pururavas puM0 caMdravaMzano sthApaka rAjA purISa na0 viSTA; maLa puroga, purogama vi0 AgavAna ; agrepurISotsarga puM0 maLatyAga karavo te / sara; zreSTha (2) (samAsane aMte) puru vi0 puSkaLa ; ghaj(2)puM0 phUlano -nA netRtva heThaLanu parAga(3)svarga (4)caMdravaMzI eka rAjA purogAmin vi0 AgaLa janAeM; AgaLa (5)eka rAkSasa (jene iMdre haNyo hato) rahenAeM (2) AgevAna; agresara puruSa puM0 nara; manuSya (2) manuSya purojava vi0 vegamAM caDiyAtuM (2) jAti (3) AtmA; jIvAtmA (4) puM0 dAsa; nokara paramAtmA (5) bolanAra, sAMbhaLanAra puroDAza puM0 yajJamA homavAno eka havi ane te sivAyanI vyakti ke padArtha- puroSas puM0 kuLaguru (rAjAno) etraNa mATe prathama, madhyama ane uttama puroSA 3 u0 AgaLa mUkavU; agresara 'puruSa' evo paribhASA (vyA0) banAvaq (2) purohita banAvaq (3) puruSaka puM0, na0 ghoDAe be paga upara (pade) nIma UbhA thaI javaM te purobhaktakA strI0 nAsto; hAjarI puruSakAra puM0 puruSaprayatna; udyama (2) purobhAga vi0 Dakhaliyu; ghUsaNiyuM puruSapaNuM; maradAnagI (2) doSa jonAru (3) adekheM (4) puruSakesarin puM0 narasiMha (avatAra) puM0 mokharo; AgaLano bhAga (5) puruSatva na0 maradAI [puruSa Dakhala; ghUsaNiyAveDA (6) adekhAI puruSapazu puM0 narapazu; jAnavara jevo purobhAgin vi0 manasvI; svacchaMdI puruSapuMgava puM0 uttama puruSa . (2) ghUsaNiyu ; Dakhaliyu (3) doSa puruSabahumAna puM0 mANasajAta taraphathI jonAru (4) adekheM maLatuM samAna [mAnanAeM / puromArata puM0 sAmo pavana puruSamAnin vi0 potAne vIrapuruSa purovartin vi0 -nI samakSa ke AgaLa puruSarSabha puM0 uttama puruSa (puruSomAM hoya tevaM RSabha jaivo) purovAta puM0 juo 'puromAruta' puruSavyAghra, puruSazArdUla puM0 vIra puruSa purohita puM0 kuLaguru; gora (puruSomAM vAgha jevo) [jevo) pulaka puM0 roma; ruvaattuN| puruSasiMha puM0 uttama puruSa(puruSomA siMha pulakita vi0 romAMcita [thavAM te puruSAd (-da)puM0 rAkSasa (manuSyabhakSI) pulakodgama puM0 romAMca ; ruvAMTAM UbhAM puruSAdhikAra puM0 puruSa tarIkenuM kartavya / pulAka puM0, na0 tuccha dhAnya (khAlI ke (2) puruSa tarIkenuM mUlyAMkana apUrNa dANAvALaM) (2)bhAtano goLo puruSArtha puM0 mAnava jIvananAM dharma-artha pulina puM0, na0 bhATha; nadIno retIvALo kAma-mokSa -e cAra prayojanamAMgeM kAMTho (2) nadI vacce thayelo beTa pratyeka (2) puruSaprayatna ; udyama puliMda, pulidaka puM0 eka jaMgalI ke puruSAyuSa (-s) na0 mANasanuM AyuSya pahADI jAti; tenomANasa (2)pAradhI puruSottama puM0 uttama puruSa (2) viSNu pulomajA strI0 zacI (iMdrANI) puruhUta puM0 iMdra puloman puM0 eka rAkSasa (iMdranosasaro) Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pulomAri 289 puMgava pulomAri puM0 iMdra puSpamAsa puM0 caitramAsa (2) vasaMtaRtu puSa 1, 4, 950 poSakuM; uchera, (2) puSparajas na0 phUlanI raja; parAga poSaNa kara (3)vikasAva; vadhAra, puSparatha puM0 musApharI mATeno ratha (4)prApta karavu (5)darzAvartu; pragaTa puSparAga pu0 pokharAja kara, (6)khIlaq (7)prakAzaq puSpareNu pu0 parAga puS vi0 poSatuM (2) vyakta karatuM puSpalAvI strI0 mALaNa puSkara na0 nIla kamaLa (2) hAthInI puSpavatI strI0 rajasvalA strI sUMDhanuM TeravU (3) Dhola uparanuM cAmaDaM puSpavarSa pu0, puSpavarSaNa na0 phUlono (4) taravAra- phaLaM (5) AkAza; varasAda viADI aMtarIkSa (6)puM0 taLAva; sarovara (7) puSpavATikA, puSpavATI strI0 phUlanI eka jAtanaM Dhola (8)eka jAtano megha / puSpavRSTi strI0 phUlano varasAda (je dukALa lAve chai) (9)paM0, na0 puSpaveNI strI0 phUlamALA vizvanA sAta mahA dvIpomAMno eka puSpazara, puSpazarAsana puM0 kAmadeva puSkarAkSa puM0 viSNu [Ave che) puSpAkara vi0 phUla khUba thatAM hoya puSkarAvartaka puM0 eka megha(jenAthI dukALa tevU (vasaMtaRtu) puSkariNI strI0 hAthaNI (2) kamaLo- puSpAgama puM0 vasaMtaRtu vALU taLAva (3) taLAva; sarovara (4) puSpAjIva puM0 mALI kamaLanI vela [hAthI puSpAyudha puM0 kAmadeva puSkarin vi0 khUba kamaLavALu (2)puM0 puSpAsava na0 madha puSkala vi0 puSkaLa ; ati (2) pUrNa; puSpAsAra puM0 puSpono varasAda pUrepUru (3) samRddha; bhavya ; suMdara puSpAMjali puM0 khobo bharIne phUla (4) uttama ; zreSTha (arpavAM te) puSTa ('puS' na bhU0 kR0) vi0 poSeDhuM; puSpiNI strI0 rajasvalA poSAyelu (2) jADu; laThTha; moTuMbhAre puSpita vi0 phUlavALaM; phUla bharelu puSTAMga vi0 hRSTapuSTa ; jADaM (2)khIlelaM (3) phUla jevU (vANI) puSTi strI0 poSaNa; poSavaM te (2) (4)-thI samRddha vRddhi; samRddhi (3) hRSTapuSTatA puSpodgama puM0 phUla besavAM te puSTida vi0 puSTikAraka puSpodyAna na0 phUlavADI puSpa 4 pa0 vikasa; kholavU puSya puM0 poSa mAsa (2) eka nakSatra puSpa na0 phUla (2) strI- raja (3) pusta na0 copaDavaM te; raMga karavo te kuberanuM vimAna (4) pokharAja (2) mATI, lAkaDu ke dhAtumAthI puSpaka na0 phUla (2) kuberana vimAna __karelI AkRti (3)pothI; hastaprata puSpaketu, puSpacApa, puSpaSanus, puSpa- pustaka na0 pothI; copaDI dhanvan puM0 kAmadeva pustakarman na0 raMga ke lepa karavo te puSpadhAraNa puM0 viSNu puMkha puM0, na0 bANano pIchAMvALo cheDo puSpadhvaja puM0 kAmadeva puMgava puM0 Akhalo; sAMDha (2) puSpapura na0 pATaliputra nagara (paTanA) (samAsane aMte) te te vargamAM zreSTha puSpabANa puM0 kAmadeva (udA0 'munipuMgava') Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdha puMja puMja puM0 Dhagalo [ bheguM dabAyelu puMjita vi0 Dhagalo thayeluM ke kareluM (2) puMDarIka na0 kamaLa (2) sapheda kamaLa (3) puM0 ghoLo raMga (4) dakSiNa-pUrva dizAno diggaja (5) eka yajJa puMDarIkAkSa puM0 viSNu puMDaka puM0 lAla zeraDI (2) tilaka puMyoga (puMs + yoga) puM0 puruSa sAthe [ ( vyA0 ) puMliMga (puMs + liMga) na0 narajAti puMvat a0 puruSa peThe puMzcala puM0 vyabhicArI puruSa puMzcalI strI0 vyabhicAriNI strI puMs puM0 nara prANI ( 2 ) manuSya ( 3 ) narajAti ( vyA0 ) (4) eka naraka puMsavana (puMs + savana) na0 sagarbhAne putra janme te mATe karAto saMskAra (2) garbha ( 3 ) RtusnAna pachIno samaya puMskokila puM0 nara koyala puMstva na0 puruSapaNuM (2) narajAti pU1, 4 A0, 9 u0 pavitra karavuM; zuddha kara ( 2 ) sApha karavu; UpaNa pU vi0 ( samAsane aMte ) sApha karanAruM ; pavitra karanAruM pUga puM0 samUha; Dhagalo (2) maMDaLa (3) sopArInuM jhADa (4) na0 sopArI pUgI strI0 sopArInuM jhADa pUgIphala na0 sopArI pUj 10 u0 pUjaka vi0 pUjana na0, pUjanA strI0 pUjA karavI te pUjA strI0 pUjana; ArAdhanA; upAsanA pUjArha vi0 pUjya; mAnapAtra pUjAsaMbhAra puM0 juo 'pUjopakaraNa' pUjita ( ' pUj' naM bhU0 kR0 ) vi0 pUjAyeluM; pUjA karAyelu [ sAmagrI pUjopakaraNa na0 pUjA mATenI sAdhanapUjya vi0 pUjavA yogya pUjavuM 0 pUjanAeM 290 pUruSa pUta ('pU' nuM bhU0 kR0 ) vi0 zuddha karela; pavitra kareluM (2) UpaNeluM (3) saDelu; gaMdhAtuM pUtakratAyI strI0 zacI; iMdrANI pUtaRtu puM0 iMdra pUtanA strI0 eka rAkSasI pUtapApa, pUtapApman vi0 pApamukta pUti vi0 saDelu; gaMdhAtuM (2) strI0 pavitratA; zuddhi ( 3 ) durgaMdha; badabo; saDo (4) na0 paru pUtika vi0 saDeluM gaMdhAtuM pUtikA strI0 kastUrI jevuM dravya pedA karanAra bilADI jevuM prANI ( 2 ) somavallInA abhAve vaparAtI eka vanaspati pUtivaktra vi0 durgaMdhI mukhavALaM pUpa puM0 pUDo; apUpa pUy 1 u0 gaMdhAvuM (2) bhedavuM ; toDavu pUya puM0, na0 paru pUr 4 A0 pUvuM; bharavu (2) khuza karavuM (3) 10 u0 bharI kADhavuM (4) phUMka ; havA bharavI (5) DhAMka; ghevu (6) saMtoSa ( kutUhala i0 ) pUra puM0 bharI kADhavuM te ( 2 ) khuza karavaM "te (3) pANIthI UbharAvu - chalakAvu te (4) ghA bharAvo te (5) nAka vATe zvAsa bharavo te pUraka vi0 bharI kADhanuM (2) pUrNa karanAruM (3) saMtoSanAeM (4) puM0 prANAyAmamAM DAbe nasakorethI zvAsa aMdara bharavo te pUraNa vi0 pUranAeM; bharanAeM (2) kramavAcaka (udA0 dvitIya, tRtIya ) (3) na0 bharI kADhavuM te; pUrNa karavuM te pUrika puM0, pUrikA strI0 pUraNapoLI pUrita ( ' pUr' naM0 bhU0 kR0 ) vi0 bharI puruSa puM0 juo 'puruSa' Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrotpIDa pUrotpIDa puM0 pUra Avaq ke UbharAvaM te pUrNa ('pU' bhU0 kR0) vi0 pUruM; saMpUrNa; bharelu (2) AkhaM ; kula (3) siddha thayelaM (4) samApta thayelaM pUrNaka puM0 kUkaDo (2) cAsa pakSI / pUrNakAma vi0 jenI kAmanAo pUrNa thaI che teI (2) puM0 paramAtmA pUrNakuMbha puM0 pANIthI bharelo ghaDo (2) yuddhano eka prakAra (3) ghaDAnA AkAra- bhItamA pADelu bAkuM pUrNapAtra na0 pUro bharelo pyAlo ke ghaDo (2) 256 khobAnuM mApa (3) utsava prasaMge ke vadhAmaNI arthe (vastro, ghareNAM vagerethI bharela) apAtuM pAtra (peTI ke karaMDiyo) (4) yajJane aMte cokhA bharIne apAtuM pAtra pUrNamAnasa vi0 saMtuSTa pUrNamAsa puM0 pUnamane divase karavAno eka yajJa (2) caMdra pUrNamAsI strI0 pUnama pUrNAvatAra puM0 pUrNa kaLA sAtheno (viSNuno cotho, sAtamo ke AThamo) avatAra (nRsiMha, rAma ke zrIkRSNa tarIkeno) pUrNAhati strI0 pUrI kaDachI bharIne Ahuti (homanI samApti vakhate) pUNi strI0 pUrNa karavU te; bhara te (2) pUnama pUNikA strI0 eka jAtanuM paMsI pUrNimA, pUrNimAsI strI0 pUnama pUrNadu puM0 pUnamo caMdra pUrta na0 vAvakUbA, dharmazALA vagere baMdhAvavA rUpo puNyakarma (agnihotrAditho thatuM te 'iSTa') pUti strI0 pUrNa karavaM te (2)tRpti pUrva vi0 pahelaM; prathama (2) pUrva / dizAna; pUrva dizA taraphana (3)prAcIna; agAunuM (4) prAcInakALathI cAlatuM pUrvapUrva Avela (5)zarUAtanuM prAraMbhanu (6) puM0 pUrvaja (7)na0 AgaLano bhAga pUrvaka vi0 (samAsane aMte) -jenI AgaLa che tevU; - sAthay (2) pahelAMnu; agAunuM (3) pUrva; prathama (4) puM0 pUrvaja pUrvakAya puM0 zarIrano AgaLano bhAga (2) mANasanA zarIrano uparano bhAga pUrvakAlika, pUrvakAlIna vi0 prAcIna; pahelAMnuM pUrvakriyA strI0 pUrvataiyArI pUrvaja vi0 pUrve janmelu (2)puM0 moTo bhAI (3) pitR pUrvajanman na0 pahelAMno janma (2) puM0 moTo bhAI pUrvajA strI0 moTI bahena pUrvajAti strI0 pUrvajanma pUrvatas a0 pUrvamAM; pUrva tarapha (2) AgaLa ; nI sAme (3)prathama ; pahelAM pUrvatra a0 pUrve; pahelAM pUrvadiza strI0 pUrva dizA pUrvadiSTa na0 pUrva karmonU phaLa pUrvadRSTa vi0 prAcInoe jaNAghelaM pUrvadeva puM0 asura (2) pitR (3) (dvi0 va0) nara ane nArAyaNa pUrvadevatA strI0 pita pUrvaniviSTa vi0 pU" karelu pUrvapakSa puM0 zukla pakSa (2) carcA ke nirNaya mATe koI zAstrIya viSayanI bAbatamA rajU karelo pakSa ke prazna (3) adAlatamAM vAdIe rajU karelI vAta pUrvapIThikA strI0 upodghAta pUrvapuruSa puM0 brahmA (2) pitA, pitAmaha, prapitAmaha e traNamAMno koI paNa (3) pUrvaja [AtamAM pUrvam a0 agAu; pahelAM (2) zarUpUrvapUrva vi0 ekaekathI pahelAMnuM (2) puM0 (ba0 va0) pUrvajo Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvabaMdhu 292 pacAsUna pUrvabaMSu puM0 uttama ke prathama mitra pR 950 rakSa pUrvabhava AgaLano janma pR 6 A0 [priyate] kAmamAM rokAvU pUrvabhAva puM0 pUrvajanma (moTe bhAge 'vyA' upasarga sAthe) pUrvamImAMsA strI0 jaimini racita karma- -preraka0 kAme lagADavaM; kAma sopavU kAMDa pradhAna darzana ('uttara mImAMsA' (2) mUka ; preravaM; nAkhavU arthAt vedAMtathI jueM) pR 10 u0 pAra laI javu (2) sAme pUrvaraMga puM0 nATakano maMgalAcaraNavALo pAra jaq; pUruM karavU (3) zaktimAna " bhAga [janmelo prema tharbu (4) uddhAra karavo; bacAvaq pUrvarAga puM0 pratyakSa bhegA maLyA pahelAM pR 5 pa0 prasanna karavU (2)khuza thavaM pUrvarAtra puM0 rAtrIno prathama bhAga pRkta ('pRc' na bhU00)vi0 mizrita; pUrvavayam vi0 juvAna (2)na0 juvAnI bhaLelaM (2) sparzAyela; saMbaddha (3) pUrvavatin vi0 pahelAMnu bharelaM; pUrNa pUrvavata na0 pahelAM banelo banAva (2) paca 150,10 u0 sparza karavo; saMbaMdhapahelAMceM caritra mAM Avaq (2) virodha karavo; rukApUrva saMcita vi0 agAu ekaLu karela vaTa karavI (3)2 A0 saMbaMdhamAM Avaq "(jemake, AgaLanA janmamAM) (4) 7 pa0 joDa ; saMbaMdha karavo pUrvasAgara puM0 pUrva samudra pacchaka vi0 tapAsa karanAraM; pUchanAeM pUrvagama vi0 AgaLa - pahelAM janAeM pRcchA strI0 pUchaparacha (2) prazna pUrvA strI0 pUrva dizA (bhaviSyane lagato) pUrvAcala, pUrvAdri puM0 udayAcala parvata pat strI0 lazkara; senA (pahelI pAMca pUrvApara vi0 pUrva- ane pazcima- (2) vibhaktinAM rUpo nathI; ane pachI pahelaM ane chellu (3) prAraMbharnu ane 'patanA' zabdane badale dvitIyA dvi0 pachIna (4) na0 pahelAM je hoya te ane va0 pachI vikalpe umerAya che) pachI je hoya te pRtanA strI0 senA (2) yuddha pUrvArSa puM0, na0 prathamano artho bhAga (2) pRthak a0 jueM jueM; chUTuM chUTuM (2) zarIrano uparano bhAga bhinna hoya tema (3) eka bAjue; pUrvAla puM0 baporanI pahelAMno bhAga alaga (4) sivAya ; vinA pUvika vi0 pahelAMna; agAunu pRthakkaraNa na0, pRthakriyA strI0 ghaTaka pUrvetara vi0 pazcimana tattvo judAM pADavAM te [bhinna) pUrvesa a0 Agale divase; gaI kAle pRthagAtman puM0 jIvAtmA ('paramAtmA'thI (2)divasanA prAraMbhamAM; savAre / pRthagjana puM0 asaMskArI mANasa (2) pUrvokta, pUrvodita vi0 AgaLa kahelaM mUrkha ; ajJa (3) duSTa ; pApI pUSa puM0 poSa mahino pRthagvidha vi0 vividha prakArana pUSan puM0 sUrya pRthavI strI0 pRthvI pUSAtmaja puM0 iMdra (2) megha (3) karNana pathA strI0 kuMtI pUSAnuja puM0 varasAda pRthAja, pRthAtanaya, pRthAsuta, pRthAsUnu pa350 pUrNa kara (2)-mAMthI bahAra puM0 kuMtInA (yudhiSThira, bhIma ane kADha; bacAva; rakSaNa karavU (3) arjuna e) putromAMno dareka (mukhyatve pALag; vRddhiMgata karavU arjuna mATe vaparAya che) [nAma Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthivI 293 pezI pRthivI strI pRthvI ; dharatI (2)pRthvI pRSThaga vi0 pITha para savArI karI hoya tevU tattva (mahAbhUta) [rAjA pRSThagAmin vi0 juo 'pRSThAnuga' pRthivIkSita,pRthivIpAla,pRthivIbhuja puM0 pRSThagopa puM0 laDatA yoddhAnI pUMTha pRthivIbhat puM0 parvata sAcavanAra yoddho pathivIraha puM0 vRkSa pRSThatas a0 pAchaLayI (2)pUMThe pUMThe (3) pRthivIza puM0 rAjA pITha upara (4)pITha pAchaLa ; gupta rIte pRthu vi0 vizALa; moTuM; pahoLa (2) pRSThataH kR 8 u0 pAchaLa choDavU ; tajavU puSkaLa ; ghaY (3) moTuM pRSThapIThI strI0 pahoLI pITha pRthuka puM0, na0 pauMA (2) puM0 bALaka pRSThabhUmi strI0 makAnano upalo mALa pathakIti vi0 vizALa khyAtivALU pRSThamAMsa na0 pITha uparanuM mAMsa (2) pRthujaghana, pRthunitaMba vi0 vizALa ke bAkIceM- chevaTa, mAMsa moTA nitaMbavALU [vALU pRSThalagna vi0 pUMThe lAgelaM ; anusaratuM pRthupratha, pRthuyazas vi0 vizALa khyAtipRthula vi0 moTu; vizALa pRSThavaMza puM0 pITha- hADakuM pRSThAnuga vi0 anusaratuM; pUMThe AvatuM pRthudhI vi0 ati samRddha pRthvI strI0 dharatI; dharaNI (2)pRthvI pRSThaca puM0 bhAra vahana karanAra ghoDo paSNi strI0 paganI eDI; pAnI tattva (mahAbhUta) pR 3, 9 pa0 pUrNa karavaM (2) saMtuSTa pRthvIpara puM0 parvata karavU (AzA, icchA) (3) pavana pRthvIpati puM0 rAjA bharavo-- phUka (zaMkha, vAMsaLI) (4) puzni vi0 kAbaracItaruM (2) strI0 pRthvI (3) devakI (kRSNanI mAtA) tRpta karavu (5) poSaq paznigarbha puM0 zrIkRSNa pecaka puM0 ghuvaDa peTa puM0 TopalI; peTI (2)samudAya (3) paznidhara puM0 viSNu ; zrIkRSNa pRS 1 A0 chAMTavU; sIMcaq parijanaparivAra - [samUha; jatho pRSat vi0 TapakAMvALa; kAbaracIta peTaka puM0, na0 TopalI; Dabo; peTI (2) (2) puM0 kAbaracItaro mRga (3) na0 peTikA, peTI strI0 karaMDiyo; peTI TIpuM; biMdu (ba0va0) [biMdu peTTAla, peTTAlaka puM0, na0 peTI; karaMDiyo pRSata puM0 kAbaracItaro mRga (2) pANInuM peya vi0 pIvA yogya (2) na0 pANI pRSatAMpati puM0 pavana; vAyu (3) dUdha (4) madya i0 pIj pRSaka puM0 bANa (2) goLa TapakuM peyA strI0 cokhAnI kAMjI paSTa ('pRS' athavA 'pracch' 000) perA strI0 eka vAdya vi0 pUchelu (2) chAMTelu (3) na0 prazna pelava vi0 nAjuka ; komaLa (2) pAtaLU paSTha na0 pITha; pAchaLano bhAga (2) pelA strI0 eka vAdya koI jAnavaranI pITha (3) uparatuM pelin puM0 ghoDo taLa- sapATI (4) pAchaLanI ke bIjI pezala vi0 pocu ; narama ; nAjuka (2) bAju (5) gharanu sapATa chAparu (6) pAtaLu; nAnu (keDa) (3) suMdara; copaDItuM pAna (7) zeSa rahelaM te manohara (4) kuzaLa ; nipuNa (5) pRSThake kR 8 u0 mulatavI rAkhaq (2) cAlAka (6) zaNagArelu tajI devaM pezi (-zI) strI0 mAMsano TukaDo ke Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peva 'paurohitya 294 moLo (2) snAyupezI (3) eka / poSadha puM0 upavAsano divasa vAdya (4) DhAMkaNa ; myAna poSita , poSTra vi0 poSaNa karanAru peva puM0 daLavU te; kacaravU te poSya vi0 poSavA yogya peSaNi(-No) strI0 ghaMTI i0 daLavA - paugaMDa na0 (5 thI 16 varSanI umara vATavAnuM sAdhana sudhInI) kizora avasthA peSala, pesa - vi0 juoM 'pezala' pautra 50 putrano putra paiDara vi0 (piThara) tapelomAM rAMdhelu pautrika vi0 putra saMbaMdhI ke pautra saMbaMdhI paitAmaha vi0 dAdA (pitAnA pitA) paunarukta (-ktya) na0 vAraMvAra kaheQ saMbaMdho (2)brahmA saMbaMdhI [saMbaMdhI te (2) vadhArAna - nakA, hovu te / paitRka vi0 pitA saMbaMdhI(2)pUrvaja-pitR paura vi0 zaherane lagatuM(2)zaheramAM banelaM paippala vi0 pIpaLAnA lAkaDAnuM (3) puM0 nAgarika ; zaherI [kAja pezalya na0 komaLatA (2) kuzaLatA paurakArya na0 rAjakAja; jAhera kAmapaizAca vi0 pizAca saMbaMdhI (2) puM0 paurajana puM0 nagaravAsI (2) nAgariko pizAca (3) ATha vivAhanA prakAro- paurajAnapadAH puM0 ba0va0 zaheranA tema mAMno chello prakAra (jemAM UMghelI ja gAmaDAnA loko ke behoza epo kanyAne bhraSTa kare che) pauramukhya puM0 zaherano mukhya mANasa; paizana(-nya) na0 cADiyApaNuM [raMga mukhya nAgarika / paMgalya na0 piMgaLo(lAlAza paDato piilo)| pauraloka puM0 juo 'paurajana' pogaMDa vi0 juvAna (5thI 16 varSamuM) paurava vi0 puru rAjAno vaMzaja poTA strI0 puruSanA lakSagavALI strI pauravaddha paM0 jao 'pauramakhya' prathama (dADhI-mUchanA vALavALI) paurastya vi0 pUrva dizAnuM (2) AgaLay; poTTalikA, poTTalI strI0 poTalI pauraMdhra vi0 strI saMbaMdhI; strIna pota puM0 koI paNa prANIna baccu (2) paurANika vi0 prAcIna kALak; purANu daza varSano hAthI (3) nAva; vahANa (2) purANa saMbaMdhI (3) purANa(4) nAno choDa [choDa jANakAra potaka puM0 prANInuM baccu (2) nAno paurAMganA strI0 zaherI strI potabhaMga puM0 vahANa bhAgavU ke DUbate / pauruSa vi0 puruSa saMbaMdhI (2) marapotavaNija puM0 vahANavaTuM karato vepArI dAnagIbharyu (3) na0 puruSaprayatna; potra na0 Dukkara- aNiyA nAka (2) udyoga (4) vIratA; sAmarthya (5) vahANa (3) haLapUNI AMgaLIo ane hAtha UMcA karI poya puM0 prahAra puruSa Ubho rahe teTalaM mApa . poyakI strI0 AMkha upara thatI AMjaNI pauruSeya vi0 puruSarnu; puruSe racelaM pothita ('putha' nuM bhU0 kR0)vi0 nAza (2) maradAnagIbhayaM karela; vadha karelu pauruSya na0 puruSapaNuM; mardAI poplayamAna vi0 taratuM - taNAtuM AvatuM paurAhUta vi0 iMdra saMbaMdhI; iMdranuM polikA strI0 pUrI; poLI paurobhAgya na0 doSa kADhavA te (2) poSaka puM0 poSaNa karanAra matsara; adekhAI (3)duSTa karma poSaNa na0 poSaq te paurohitya na0 purohitapaNuM; gorapadaM Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANamAsa 295 prakAra paurNamAsa vi0 pUnamane lagatuM (2) prakath 10 u0 jAhera karavU; jaNAvaq puM0 te divase karAto vidhi prakara puM0 Dhagalo; samUha (2)jhUmakhaM; pauta, pautika vi0 (vAvakUvA i0 guccho (3) sahAya (4) dhovaM te banAvavA rUpI) puNyakarma saMbaMdhI prakaraNa na0 prasaMga; viSaya (2) graMthano paurva,paurvaka vi0 pUrvana ; bhUtakALay (2) vibhAga; adhyAya (3)koI paNa bAbata pUrva dizA saMbaMdhI (3) paraMparAgata uparano saMpUrNa vyavahAra-mAmalo (4) paurvadehika, paurvadaihika vi0 pUrva prastAvanA (5) kazuM karavAnuM khAsa janmane lagatuM; pUrva janmamAM karelu vidhAna karatuM vacana (6) kavikalpita paurvAparya na0 pUrvApara hovApaNuM; krama vastuvALaM dazaaMkI nATaka paurvAhika vi0 pUrvAhlane lagatuM prakarI strI0 pachInA bhAgane samajAvavA pauvika vi0 AgaLay; pahelAMnuM (2) dAkhala karelI upakathA (nATaya0) pUrvajonU (3) prAcIna prakarSa puM0 zreSThatA; utkarSa (2)Adhipaulastya puM0 rAvaNa (2) kubera kya; tIvratA (3) baLa ; zakti (4) pauloma puM0 iMdra (paulomIno pati) laMbAI (5) AtyaMtikatA paulomI strI0 zacI; iMdrANI (pulomA prakal 10 u0 anusara; pAchaLa javU rAkSasanI putrI) (2) prera, (3) IjA karavI pauSadha puM0 upavAsano divasa prakalpita vi0 racelaM (2)nizcita karelU pauSI strI0 poSa mahinAnI pUnama (3) ANelu ke reDela (AMsu) prakaMpa 1 A0 kaMpavU; bhrUjavU pauSkara vi0 nIla kamaLa saMbaMdhI pauSTika vi0 puSTikAraka prakaMpa pu0 dhUjavU- kaMpavU te (2)tIvra kaMpa ke dhrujAro pauSpa vi0 phUlana; phUla saMbaMdhI pA~DarIka vi0 kamaLanuM banAvelu; kamaLa prakaMpana vi0 kaMpAvanAeM; dhrujAvanAeM (2) puM0 pavana; vaMToLa (3) na0 saMbaMdhI [zaMkhanuM nAma (3)tilaka joradAra AMcako ke kaMpa paur3a puM0 eka dezanu nAma (2) bhImanA prakAma vi0 kAmuka; viSayI (2) posna vi0 puruSane yogya (2) maradAnagI atyaMta; ghaj; icchA mujabarnu vALa (3) na0 maradAI; puruSapaNuM prakAmataH a0 marajI mujaba (2) rAjIpye 1 A0 vRddhi thavI; vdhq| khazIthI khAnAeM pra a0 dhAtuonI pUrve 'AgaLa', 'dUra' prakAmabhuja vi0 gharAI javAya tyAM sudhI e arthamAM vaparAya (2) vizeSaNonI prakAmam a0 ghaNuM; atyaMta hoya tema (2) pUrve 'atizaya', 'puSkaLa' -e arthamAM yayeSTapaNe (3)marajIyI; icchAthI vaparAya (3) nAmonI pUrve 'AraMbha', prakAra puM0 bheda ;jAta (2)rIta; tareha 'laMbAI', 'tAkAta', 'adhikatA', 'tIvra prakAlana vi0 nAza karanAru(2)pAchaLa tA', 'saMbhava - mULa', 'pUrNatA', 'viyoga', paDatuM ; pIcho pakaDatuM (3)na0 saMhAra 'utkarSa', 'icchA', 'bhakti', 'virAma' prakAz 1 A0 prakAzavaM (2) dekhAvU; -e arthamAM vaparAya [najare paDe tevU najare paDavU (3) -nA jevU dekhAvaM prakaTa vi0 khullu; spaSTa ; jAhera (2) -preraka0 dekhADavU; pragaTa karavU (2) prakaTam a0 spaSTa ; khullaM; jAheramAM khullU karavU (3) jAhera karavU; jaNAprakaTayati pa0 (darzAvaq; pragaTa kara) vaq (4)prakAzita-tejavALaM kara Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jiitilhlien prakAza 296 prakAza vi0 tejasvI; caLakatuM (2) prakIrti strI0 prazaMsA; kIrti (2) spaSTa ; dekhI zakAya tevU; pragaTa (3) prakhyAti (3) jAherAta prasiddha (4) jAhera (5) jhADa vagere prakIrtita vi0 jAhera karela (2) vakhANela vinAnuM - cokhkhaM (6) khIlelaM (7) prakup 4 pa0 gusse thavaM ; ciDAvaM (2) (samAsane aMte) -nA jevU dekhAtuM ; -ne vadhaq; tIvra thavaM maLatuM AvatuM (8) puM0 teja; kAMti; prakR8 u0 karavaM; AraMbha, (2) siddha caLakATa (9) (graMthanAmane aMte) karavU; amalamAM mUkavU (3) humalo vivaraNa ; khulAso (10) taDako (11) karavo; baLAtkAra karavo (4) saMmAkIrti ; prasiddhi (12) khullI jagA navaM; pUjaq (5) uccAravu (6)AgaLa (13) jJAna mUkavU; prathama ullekha karavo (7) prakAzaka vi0 prakAza ApatuM (2) pragaTa nImavaM(8)prakAra - vibhAga pADavA karatuM; dekhADatuM; khullu karatu (3) prakRta vi0 saMpUrNa thayelaM; pUrNa karelu (2) khulAso karatuM; vivaraNa karatuM zarU karelu; AraMbhelu (3) nImelaM prakAzanArI strI0 vezyA; gaNikA (4) sAcaM ; svAbhAvika (5)prastuta; prakAzam a0 jAheramAM; khullI rIte jenI vAta cAlu hoya tevU (6) na0 (2) moTethI; badhA sAMbhaLe tema mULa vastu; upADelI- cAlu vAta / ('Atmagatam ' thI UlaTuM) prakRti strI0 koI paNa vastunaM kudaratI prakAzAtmaka vi0 prakAzataM; tejasvI svAbhAvika rUpa (tethI UlaTuM 'vikRti') prakAzAtman vi0 tejasvI (2) muM0 (2) svabhAva; mijAja (3) mULa; sUrya (3) viSNu (4) ziva vaMza; mULa kAraNa(4)jaDa padArthoceM mULa prakAzin vi0 caLakatuM ; tejasvI ; spaSTa kAraNa (sAMkhya0)(5) ba0 va0 rAjAno prakAze a0 jAheramA (2) pragaTa (3) amAtya varga (6) rAjAno prajAvarga -nI hAjarImA prakRtikalyANa vi0 kudaratI rIte suMdara prakAzetara vi0 adRzya prakRtikRpaNa vi0 samajavAmAM svabhAvathI prakAzya vi0 pragaTa karavA yogya ; prakAza- ___ ja dhImuM ke azaktimAna vA yogya (2) na0 prakAza prakRtitarala vi0 svabhAvathI ja caMcaLa prakAMDa puM0, na0 mULayI zAkhA sudhIno prakRtipuruSa puM0 pradhAna; rAjapuruSa thaDano bhAga (2)zAkhA; phaNago (3) prakRtimat vi0 kudaratI; sAmAnya (2) (samAsane aMte)te te vargarnu zreSTha hoya te __ sAttvika vRttivALu [prajAvarga (udA0 kSatraprakAMDa') (4) pu0 bAhuno prakRtimaMDala na0 AkhaM rAjya ; Akho uparano bhAga prakRtisiddha vi0 kudaratI; svAbhAvika prakIrNa vi0 verAyeluM - verelu ; vikherA- prakRtisubhaga vi0 kudaratI rIte ja saMdara yelu (2) jAhera karelu (3) pharapharatuM prakRtistha vi0mULa svAbhAvika sthitimAM (4) gUMcavAyelaM; avyavasthita (5) rahela ke Avela (2) sahaja ; kudaratI mizrita (6) naSTa (7) gADha lepAyelaM (3) nIrogI; rogamukta thayelu (4) (8) na0 paracUraNa-mizra evaM te nagna; khulla prakIrNaka puM0, na0 camarI; cAmara (2) prakRtyamitra puM0 sAmAnyapaNe zatru hoya te na0 paracUraNa bAbatono saMgraha prakRS 1 pa0 kheMcI jaq; kheMcavU (2) Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakRSTa (3) vALa (dhanuSya ) (4) vaghavuM (5) pIDavuM; pajavabaM prakRSTa vi0 kheMcelaM (2) laMbAvelu ; lAMbu (3) zreSTha; caDiyAtuM; uttama ( 4 ) mukhya ( 5 ) tIvra ; atizaya ( 6 ) trasta praku 6 0 [ prakirati ] veravu; vikhekhaM (2) vAva (bIja) (3) phaTI nIkaLava - karmaNi0 alopa thavuM prakRt 10 u0 [prakIrtayati - te ] jAhera kara (2) vakhANa praklapa 1 A0 [ prakalpate] - anukUla hovUM (2) banavu thavuM ( 3 ) saphaLa thavaM - preraka 0 zodhI kADhavu; yojavuM ( 2 ) susajja karavu; taiyAra karavuM ( 3 ) nakkI. karavu; sthApavuM (4) AgaLa vadhAvu (5) bAMdha praklRpta vi0 taiyAra - sajja karelu prakopa puM0 gusso; krodha ( 2 ) uttejanA ; uzraNI (3) baLavo prakoSTha, prakoSThaka puM0 koNInI nIceno kAMDA sudhIno hAthano bhAga ( 2 ) mahelanA daravAjAnI pAseno oraDo (3) coka prakram 1 u0 [ prakrAmati, prakramate ] AgaLa januM - cAlavu (2) kUca karavI ; UpaDavuM (3) cAlyA javuM (4) A0 AraMbha vuM (5) mAthe levuM ; hAthamA levuM ( 6 ) - nI pratye vartava prakrama puM0 DagaluM; pagalaM ( 2 ) prAraMbha (3) AgaLa vadhavuM te (4) krama; vyavasthA; rIta; paddhati prakramaNa na0 AgaLa DagalaM bharavu ke vadhavuM te (2) AraMbha prakrAMta vi0 gayelaM; gata ( 2 ) AraMbhelaM (3) hAthamA lIghelu prastuta ( 4 ) pUrvokta (5) AgaLa gaye luM prakriyA strI0 kAryapaddhati; vidhi; anuSThAna ( 3 ) prakaraNa; rIta (2) khaMDa 297 pragama praklinna vi0 ghaNuM ja bhInuM (2) tRpta (3) dayArdra banela prakleda puM0 bhInAza prakledana vi0 bhItuM karanAhaM prakSat 10 u0 bhUsI kADhavu dho; sApha karavuM (2) [ karavuM te prakSAlana na0 dhoI nAkhabuM te; sApha prakSAlita vi0 dhoyelu; sApha karelu prakSi 5, 9pa0 kSINa thavaM; kRza thavuM ( 2 ) nAza karavuM ; IjA karavI prakSip 6 pa0 pheMkavaM; pheMkI deva (2) dAkhala karavuM - umeravu prakSipta vi0 pheMkelu; -mAM nAkheluM ( 2 ) --mAM dAkhala kareluM - umereluM prakSuNNa vi0 kacarI nAkhela prakSud 7 u0 kacaravuM [ umeravuM te prakSepa puM0 pheMkavu - nAkhavaM te ( 2 ) prakSobha puM0, prakSobhaNa na0 kSubdha karavuM te prakSveDita vi0 garjanA karatu; ghoMghATa karatuM (2) na0 garjanA ; ghoMghATa prakhara vi0 tIvra ( 2 ) ati tIkSNa prakhya vi0 spaSTa najare paDatuM (2) ( samAsane cheDe ) - nA jevuM dekhAtuM prakhyA 2 pa0 jAhera karavuM ( 2 ) vakhANava prakhyA strI0 prasiddhi; vikhyAti ( 2 ) rUpa; dekhAva (3) zobhA; kAMti (4) sAdRzya prakhyAta vi0 vikhyAta; prakhyAti strI0 prasiddhi; stuti prazaMsA ; prasiddha khyAti ( 2 ) prakhyApana na0 jAhera karavuM te; jaNAvavuM te pragata vi0 AgaLa gayelaM ( 2 ) bhinna pragadita vi0 spaSTa kahevAyela (2) bolatuM pragam 1pa0 [ pragacchati ] AgaLa vadhavuM (2) javA nIkaLavuM (3) pahoMcava prApta kara pragama puM0 praNaya thatAM strIne rIjhavavAnI potA thakI karAtI zaruAta Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 pragalbha praci pragalbha 1 A0 hiMmata karavI; zaktimAna praghaTa 1 A0 magna tha; vyApta thavaM thae~ (2) nizcaya karavo (3) dhRSTatA (2) zarU kara karavI; tatpara thaq pracakSa 2 A0 kahe; bolavU (2) pragalbha vi0 zUravIra (2) hiMmatavAna; gaNavU; mAnavaM [jatho dhRSTa (3)paripakva (4)vikasita (5) pracaya puM0 cUMTa-vINaq te (2) samUha; kuzaLa (6) uddhata ; bezarama pracar 150 vicara; pharavU ; bhaTakavU pragalbhatA strI0 dhRSTatA; nirlajjatA (2) pragaTa thaq; dekhAvaM (3) pracAra (2) utsAha (3) saMkoca na hovo pAmavaM; phelA (4) kAme lAgavaM; te (4) pratibhAyukta hovu te / mAthe levaM pragaMDI strI0 zaheranI pharato koTa pracal 150 UchaLavU; kaMpaq (2)javA pragADha vi0 -mAM DUbelu; aMdara Utarelu nIkaLavaM (3) kudako mAravo (4) (2) atizaya (3) dRDha (4) kaThaNa vicalita-kSubdha thaq (5) pracAramAM (5) ghaNuM AgaLa dadhelu (6) na0 AvaLU (6)-mAthI calita thaq muzkelI; kaSTa pracala vi0 hAlatuM; kaMpa; asthira (2) pragAta puM0 gayo [gIta pracalita ; pracAramA Avelu pragIta vi0 gAyelaM (2) gAnAeM (3)na0 pracalana na0 dhUja-kaMpavU te (2)pArcha praguNa vi0 saraLa ; sIg;pramANika (2) __ bhAgavU te (3)pracalita hovU ke tharbu te uttama guNovALa (3) lAyakAtavALU; pracalA strI0 kAciMDo; saraDo sadguNI (4) catura; hoziyAra [te| pracalAkin puM0 mora praguNana na0 suvyavasthita karavU te goThavaq pracalita vi0 kaMpelaM; hAlelaM ; gatimAna praguNIkR 8 u0 vyavasthita karavaM (2) (2) Amatema pharatuM (3) bhaTakatuM sarakhaM karavU; anukULa karavU (3) / (4) javA nIkaLelu (5) pracAramA ucheravU; poSavaM AvelaM; rUDha prage a0 vahelI savAre pracaMDa vi0 ati ugra (2) baLavAna; pragetana vi0 savAre karavAneM pratApI (3) ati uSNa (4) bhayaMkara prageniza, pramezapa vi0 savAre sUI rahenAeM (5) asahya (6) dhRSTa ; hiMmatavAna pragraha, 9 u0 [pragRhNAti, pragRhNIte] pracaMDasUrya vi0 sUrya bahu tapato hoya grahaNa karavU; pakaDaq (2) vigraha / tevu (Rtu) karavo (3) anugraha karavo pracAya puM0 juo 'pracaya' pragraha vi0 AgaLa dharyu hoya tevU (2) pracAra puM0 vicaravaM te ; bhaTakavU te (2) pakaDatuM; letuM (3) puM0 grahaNa kara pragaTa tharbu te ; dekhAvaM te (3) upayogamAM te; pakaDavaM te (4) lagAma (5) hovU te; pracalita hote (4)vartana; cAbruka (6) aMkuza; kAbU (7) keda vartaNUka (5) rUDhi (6) caravAnI (8) anugraha ; kRpA (9) saMgraha (10) jagA; caro (7) mArga; rasto (8) joDaq te (hAtha) saMcAra; pravRtti (9) jAherAta ; DhaMDhero pragrahin vi0 hAthamAM lagAma pakaDanAruM / pracAlana na0 halAvadhU - DakhoLa te pravAha puM0 pakaDavaM te (2)dhAraNa karavaM praci 5 u0 bhegu karavU; ekaLu kara te (3)trAjavAnI dorI (4)lagAma (2)umera; vadhAra, (3) kApI nAMkhaq Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 pracad -karmaNi0 moTuM thavU; jADaM thaQ (2) samRddha thaq; vadha [karavaM prabud 10 u0 preravudhakelaq (2)jAhera pracura vi0 ghaj; puSkaLa (2) moTuM; vizALa (3) (samAsane aMte) -thI bharapUra - pUrNa pracetas puM0 varuNa (2)eka prAcIna RSi pracodita vi0 prerelaM; uttejelu (2) vidhAna ke AjJA karelu (3) mokalelaM pracch 6 pa0 [pRcchati ] pUchag pracchad 10 u0 DhAMka (2) saMtADavU pracchada puM0 DhAMkaNa; ochADa; cAdara pracchanna vi0 DhaMkAyelaM; chavAyelu (2) gupta; chAnuM [kADhavU te pracchardana na0 vamana karavaM te (2) bahAra pracchAdana na0 DhAMka te; chupAvaq te (2) uttarIya vastra [(2) chupAvela pracchAdita vi0 DhAMkelaM AcchAdana karelu pracchAya na0 gADha chAyAvALaM sthAna pracchila vi0 sUkuM; nirjaLa pracyAvita vi0 hAMkI kADhela pracyu 1 A0 dUra javaM; jatA rahe (2) ju, paDavU; kharI paDavU ; nIce paDavU (3)tajI devU (dharma) (4)-thI rahita banavU; vinAnA banavU (5) jhamavU; vahevU (6) hAMkag ; dhakelaq pracyuta vi0 kharI paDelaM (2) cyuta __thayela; bhraSTa thayela (3) hAMkI kADhelaM prajan 4 A0 [prajAyate] janma ; utpanna thavaM (2) Uga (3) janma Apabo; utpanna kara prajana puM0 pedA karanAra; janma ApanAra (2) garbhAdhAna karavaM te (3) pedA karavaM te ; janma Apavo te / prajanana na0 utpanna kara te; garbhAdhAna; prasUti (2)saMtati (3) jananeMdriya prajaniSNu vi0 utpanna karanAruM (2) vadhanAeM; UganAeM prazApita prajalpa 1 pa0 bolavU; kahe (2) __ jAhera karavU (3) babaDavU; bahu bolavU prajalpa puM0, prajalpana, prajalpita na0 nakAmo baDabaDATa (2) vAtacIta. prajavana, prajavina vi0vegIla;jhaDapI (2) puM0 kAsada [(4)loko; raiyata prajA strI0 utpatti(2)saMtati (3)prANI prajAgara puM0 jAgaraNa; ujAgaro (2) sAvacetI; jAgRti [rahevU prajAga 2 pa0 tapAsa rAkhavI (2)jAgatA prajAta vi0 utpanna thayelaM; janmelu prajAtaMtu puM0 vaMza; saMtati / prajAti strI0 prajotpAdana (2) prasUti prajAnAtha puM0 rAjA (2) brahmA prajAniSeka puM0 garbhAdhAna (2) saMtati prajApati puM0 brahmA prajAyin vi0 janma ApanAeM prajAvat vi0 saMtativALaM ; prajAvALaM prajAvatI strI0 bhAInI vaha ; moTAbhAI nI vahu (2) saMtAnavALI strI prajAsRj puM0 brahmA prajAtaka puM0 yama [ughADavU prajuMbha 1 A0 bagAsu khAvaM (2) moM prajeza, prajezvara puM0 rAjA prajJa vi0 zANuM; buddhimAna; DAhathu (2) (samAsane aMte) -nuM jANakAra (3) puM0 DAhyo-zANo mANasa prajJA 9 u0 jANavU; -nA viSe mAhitagAra thavaM [AmaMtra __ -preraka0 darzAva, (2) bolAvavaM; prajJA strI0 buddhi ; samaja; DahApaNa (2) vivekabuddhi(3)sAcu - alaukika jJAna prajJAcakSus vi0 aMdha (2) puM0 dhRtarASTra (3) na0 manarUpI AMkha . prajJAta vi0 jANelaM; samajelaM (2) prakhyAta [cihna prajJAna na0 buddhi; jJAna; DahApaNa (2) prajJApita vi0 kahI dIdhelaM; batAvI dIdhelaM; bahAra pADI dIdhelaM Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazAvAda 300 praNipAtapratIkAra prajJAvAva puM0 paMDitAInAM vacana praNayin vi0 sneha - prItivALu; premI prajJAsahAya vi0 DAhyu; zANuM (2) -nI icchAvALaM; -ne jhaMkhatuM prajvala 1 pa0 prajvalita thaq; saLagavU (3) paricita (4) puM0 mitra; premI; prajvalita vi0 saLagI UThelu; saLagatuM sAthI (5) pati; priyatama (6) (2) caLakatuM; prakAzita yAcaka (7) bhakta praDIna ('pra+DI' na bhU.kR0) vi0 praNayinI strI0 preyasI ; patnI ; sakhI dareka dizAmAM UDatuM (2) AgaLanI praNayonmukha vi0 potAno prema pragaTa tarapha UDatuM karavAne utsuka evaM praNata vi0 nIcuM namela (2) namaskAra praNava puM0 OMkAra karatuM (3) catura; nipuNa (4)vAMku praNaz 4 pa0 nAza pAma (2) dekhAtA praNati strI0 namaskAra; praNAma (2) baMdha tha (3) nAsI chUTavU namratA; vinaya praNAda puM0 moTo avAja (2) garjanA praNAma puM0 namaskAra; namana praNa 1 pa0 gAjavU; avAja karavo praNadita vi0 gAjatuM (2) guMjArava karatuM praNAmAMjali puM0 be hAtha joDIne karelA praNAma praNam 150 praNAma karavA ; vaMdana kara; . [AgevAna nIcA namavaM. [AdarathI Apelu praNAyaka puM0 senApati (2)mArgadarzaka; praNAyya vi. vahAlaM ; priya (2) pramApraNamita vi0 namelu (2) namratAthI ke Nika (3) virakta praNaya puM0 grahaNa karavU ke svIkAra te praNAla pu0, praNAlikA, praNAlI strI0 (lagnamAM) (2)prema;trIti (3) icchA; paranALa ; pANIno mArga (2) paraMparA kAmanA (4) mitratA (5) paricaya; praNAza puM0 vinAza (2) mRtyu vizvAsa (6) kRpA (7) vinaMti (8) praNAzana vi0 nAza karanAeM (2) na0 Adara [dekhAvanI takarAra vinAza; dhvaMsa praNayakalaha puM0 premanI takarAra ; mAtra praNigad 150 jAhera karavU; jaNAva, praNayakupita vi0 premane kAraNe gusse praNidhA 2 u0 mUkavU; nIce mUkavU (2) thayelu; gussAno dekhAva karatuM jaDavU; sajjaDa coTADavU (3) -nI praNayana na0 lAvaq- doravaM te (2) upara nAkhavU - sthira kara (4) amalamAM mUkavU te; AcaravaM te (3) phelAvaq(5)mokalaq(6)upayoga karavo lakhavaM te (4) pharamAva te (sajA) praNidhAna na0 upayoga (2) mahAprayatna; praNayapezala vi0 premathI Ardra banela udyama (3) gADha ciMtana; samAdhi (4) praNayaprakarSa puM0. atyaMta prema ; Asakti karmaphalano tyAga praNayabhaMga puM0 premano bhaga'; bevaphApaNuM praNidhi puM0 jAsUsa; bAtamIdAra (2) praNayavighAta puM0 (vinaMtino) asvIkAra anucara (3) prArthanA; vinaMtI praNayavimukha vi0 premamAMthI ke mitratA- praNidheya na0 jAsUsa ke bAtamIdAra mAMthI vimukha banelaM mokalavA te (2) upayogamA levU te praNayaspaza vi0 premathI prerAyelaM; premA praNipat 1 pa0 praNAma karavA praNayAparAdha puM0 prema ke paricayano praNipatana na0, praNipAta puM0 praNAma bhaMga; bevaphApaNuM praNipAtapratIkAra vi0 namanathI jeno praNayitA strI prema; Asakti upAya thaI zake tevU Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNipAtarasa 301 pratikAra praNipAtarasa puM0 Ayudho sAthe bolAto prataraNa na0 oLaMgaq te eka maMtra pratarka puM0 tarka ; dhAraNA praNihan 2 pa0 vadha karavo (2) nIcaM pratAna puM0 DUMka; kuMpaLa (2) velo namAvaq (hAtha) (3) vadhu dhImethI (nIce phelAto) (3) vistAra / 'bolavU ('anudAtta' karatAM) pratApa puM0 garamI; tApa (2) teja; praNihita vi0 mUkelaM ; sthira karelu (2) kAMti (3) ruAba (4) sAmarthya ; phelAvelu (3) soMpela (4) ekAgra prabhAva; parAkrama thayelaM (5) svIkArela (6) moka- pratAra puM0 pAra laI jarbu te (2) oLaMgI lelaM; prerelu (7) nizcita javaM te (3) Thagarbu-chetara te praNI 150 doravaM (lazkara) (2)arpaNa pratAraka vi0 ThaganAeM; chetaranAruM karavU (3) laI javu; sthApavu (4) pratAraNA strI0 ThagAI; chetarapiMDI pavitra karavaM (maMtrothI) (5) nAkhavU pratArita vi0 chetarekheM; ThagelaM (daMDa) (6) vidhAna karavU (7) racaq prati a0 kriyApado pUrve '-nI tarapha', (graMtha) (8) siddha karavU; upajAvaq '-nI dizAmAM', '-pharIthI', 'UlaTuM', (9) sthitie pahoMcADavaM (10) 'pArcha ', -nI upara' -e artha batAve darzAvavaM (11) pheMka ; preravaM; choDavU (2) nAmonI pUrve, sAdRzya', 'virodhI', (12) dUra karavU; nAza karavo 'UlaTuM', 'harIpha' -e artha batAve (3) praNI vi0 banAvanAeM; racanAeM alaga upasarga tarIke (dvitIyA sAthe) praNIta vi0 -nI samakSa lAvelaM; arpala '-nI tarapha', 'nI sAme','sarakhAmaNI(2) -ne pamADelu (3) Acarelu mAM', 'pramANamAM', 'najIka', 'samaye', (4) vidhAna karela (5) pheMkelu ; 'daramyAna', '-nA pakSamAM-tarapheNamA', mokalelaM (6) maMtra vaDe saMskAralaM 'hara-dareka', '-nA saMbaMdhamAM', 'nA praNuta vi0 vakhANelaM; prazaMsA karelu mate', -nA abhiprAye', '-nI samakSa'-e praNud 6 pa0 hAMka; hAMkI kADhavU artha batAve (4) (paMcamI sAthe) praNunna vi0 hAMkavAmAM Avelu (2) ' ne badale', '-nA pratinidhi rUpe', hAMko kADhelaM -e artha batAve (5) avyayIbhAva praNaya vi0 dorI javAya tevU; vaza; samAsamAM 'darekamAM', 'harekamAM', '-nI adhIna (2) pAmavA - meLavavA yogya dizAmAM' -e artha batAve praNodita vi0 hAMkelaM; prerelu pratikara puM0 badalo vALavo te pratata vi0 phelAyela ; vistarelu pratikartavya na0 badalo levo te pratatam a0 niraMtara; satata pratikarman na0 pratIkAra; badalo; veranI pratan 8 u0 vistAravaM ; phelAva, (2) vasUlAta (2) ilAja ; upAya (3) darzAvaq (3) racaq (4) anuSThAna karavU zarIranAM zobhA-zaNagAra (4) virodha (yajJarnu) [(2) alpa; tuccha (5) tapasyA (6) prAyazcitta pratanu vi0 ghaNuMja pAtaLaM; kRza; sUkSma pratikalam a0 satata pratap 1 pa0 tapa ; saLagaq; prakAzaq(2) pratikAya puM0 pratispardhI; zatru (2) zekavU (3)tapasyA karavI (4)pIDavU nizAna; lakSya (3)pratimA; mUrti / pratapta vi0 garama thayelaM (2) pIDita; pratikAra puM0 pratyupakAra (2) badalo trAsa pAmelaM (3) tapa aacrelu| levo te (3) roga vagereno upacAra Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikArya upAya ( 4 ) virodha; rukAvaTa ( 5 ) madada ( 6 ) anukaraNa pratikArya na0 juo 'pratikartavya' pratikAza puM0 pratibiMba ( 2 ) dekhAva; sAdRzya (3) samAsane aMte 'nA jevuM', 'nI samAna' - evo artha batAve pratikitava puM0 ( jugAramAM ) sAme ramanAro pratikUla vi0 anukUla nahi tevuM ; viruddha ; UlaTa (2) karkaza ; kaThora pratikR 8 u0 badalo vALatro (2) upacAra - ilAja karavo ( 3 ) pAchu ApavaM; pArcha mUkavuM ( 4 ) vera vALavaM pratikRta vi0 pratikAra karyo hoya tevuM; badalo lIdho ke vALayo hoya tevu; upAya karyo hoya tevuM (2) upakAra karyo hoya tenuM (3) na0 badalo ( 4 ) virodha pratikRti strI0 badalo; pratikAra ( 2 ) pratibiMba ( 3 ) pratimA ( 4 ) virodha pratikriyA strI0 badalo levo te; badalo vALo te (2) nivAraNa ( 3 ) virodha (4) zaNagAra ( 5 ) AcaraNa ( 6 ) madada; rakSaNa pratikSaNam a0 hara paLe; dareka kSaNe pratikSapam a0 dareka rAte pratikSip 6 pa0 - mAM pheMkavM (2)mAravu; hiMsA karavI (3) niMdavuM ; tucchakAra pratigad 1 pa0 javAba Apako pratigam 1pa0 [ pratigacchati ] sAmA jabuM; AgaLa januM (2) pArchu pharavu pratigamana na0 pAchu pharavuM te pratigarja 150 - nI sAme garjanA karavI (2) sAmanA karavo pratigRhIta vi0 svIkAreluM (2) anumata; saMmata ( 3 ) paraNela pratigraha 9 u0 [ pratigRhNAti, pratigRhNIte ] pakaDavu; TekavatuM (2) svIkAra; levuM ( 3 ) sAmano karavo; humalo karavo (4) paraNavuM ( 5 ) pratidarzana AjJApAlana karavuM ( 6 ) -no Azaro levI (7) svAgata karavu pratigraha puM0 svIkArakhuM - levaM te; pakaDabuM te (2) dAna svIkAravAno haka (3) bheTa; bakSisa ( 4 ) sAmethI svAgata karate (5) lagna pratigrahaNa na0 bheTa svIkAravI te ( 2 ) lagna ( 3 ) pAtra ; vAsaNa ( 4 ) svAgata pratigha puM0 virodha; sAmano ( 2 ) mArAmArI (3) gusso (4) duzmana (5) mUrchA pratighAta puM0 sAmano; nivAraNa ( 2 ) vaLato prahAra ( 3 ) pAchu UchaLavu te (4) manAI; niSedha pratighAtin vi0 virodhI; duzmana ( 2 ) antar ke vighna karanAruM ( 3 ) AMjI nAMkhatuM 302 J , praticikIrSA strI0 badalo levAnI icchA praticchad 10 u0 DhAMkabu AcchAdana karavuM ( 2 ) chupAvavuM saMtADavaM praticchatra vi0 vIMTela, DhAMkela (2) saMtADelu (3) saMpanna ; yukta praticchaMda, praticchaMdaka puM0 chabI; pratimA AkRti ( 2 ) pratinidhi praticchAyA, praticchAyikA strI0 pratibiMba ( 2 ) pratimA pratijanman na0 punarjanma pratijIvana na0 sajovana thatru te pratijJA 9 A0 saMkalpa karavo; vacanalevuM (2) nizcayapUrvaka kahevuM ( 3 ) svIkAra; maMjUrI ApavI ( 4 ) mAhitagAra thavaM; jANavuM pratijJA strI0 paNa; niyama; zapatha (2) jAherAta; nivedana pratijJAta vi0 pratijJA karela; saMkalpa karela (2) svIkAreluM; mAnya rAkheluM (3) na0 pratijJA; vacana pratijJApita vi0 juo 'prajJApita' pratidarzana na0 dekhAva Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratidA 303 pratipriya pratidA 150 [pratiyacchati] vinimaya svIkAra (4) pharIthI prApta kara karavo (2) 3 u0 [pratidadAti, (5) pakaDa (6) mAnavU; gaNavaM pratidatte] pArcha vALavU (7) mAthe levU; hAthamAM lebu (kArya) prativinam a0 dararoja; hamezA (8) saMmata tharbu (9) AcaravaM; amala pratidvaMdvin vi0 zatrutAvALaM (2) karavo (10)vartavU(11)pArcha vALavaM virodhI; pratikULa (3) harIpha (javAba) (12) jANavU; samajavU pratidhvani, pratidhyAna puM0 juo'pratirava' -preraka0 arpaq (2) sAbita karavU pratinad 1 pa. paDagho paDavo (2)bUma (3) samajAvaq (4)pArcha laI javU pADIne javAba Apavo pratipad strI0 suda paDavo -preraka0 avAjathI bharI kADhavU pratipadam a0 pade pade; pagale pagale pratinava vi0 navaM;tAju(2)taratarnukhIlelaM (2) dareka jagAe pratinaM 150 AzIrvAda Apavo (2) pratipadA (-dI) strI0 suda paDavo svAgata karavU; abhinaMdavU pratipanna vi0 meLavelaM ; prApta karelu (2) pratinAda paM0 pratidhvani; paDagho sAdhelu; Acarela (3) svIkArelaM pratinArI strI0 harIpha strI (4) kabUla karelu (5) jANelu; pratinidhi puM0 avejI; ne badale kAma samajelaM (6) sAbita karelu karavA niyukta karelo mANasa (2) pratipAdana na0 arpavaM te (2)sAbita ke siddha karavaM te (3) zarUAta ; AraMbha pratimA; mUrti (3) jAmIna pratipAdita vi0 arpala (2)siddha karela pratininada pu0 juo 'pratinAda' ke thayelu (3)samajAvelu (4)pragaTelaM pratiniyata vi0 niyaMta- makkI thayelaM pratipAdyamAna vi0 apAtuM ; devAtuM (2) aTaLa ; dRDha pratipAna na0 pIvAnuM pANI (2)pANI pratinijita vi0 harAvelaM; tAbe karela pivarAva te (2) radabAtala karelu ; pArcha kheMcelaM pratipAla -preraka0 rakSaNa kara (2) pratiniviSTa vi0 jakkI; durAgrahI rAha jovI (3) AjJA pALavI (4) pratipakSa vi0 samAna; sadRza (2) uchera (5) Acara; pALavaM puM0 sAmo pakSa (3) virodhI; harIpha pratipAlana na0 rakSaNa karavU te (2) (4) upAya; prAyazcitta AcaraQ ke pALavU te pratipaccaMdra puM0 paDavAno caMdra pratipuruSa puM0 sarakho mANasa;pratinidhi pratipaNa puM0 hoDa; sAmI hoDa (2)sAthI (3)puruSanI AkRtinuMbAvalaM pratipatti strI0 meLavaq te; prApti (2) / pratipUjita vi0 sAmu vaMdana karavAmAM jJAna; bhAna; samaja (3) svIkAra AvyuM hoya tevU (2) saMmAnelaM (4) zarU karavU te; mAthe levU te (5) pratipUruSa puM0 juo 'pratipuruSa' kArya; kartavya; vartana (6) nizcaya / pratipUrNa vi0 vistRta; pahoLaM (7) samAcAra (8) Adara; saMmAna pratipa-preraka0 pUrepUruM bharI kADhavU (2) (9) dAna (10) upAya; mArga ; rasto tRpta karavU; saMtuSTa kara [dAna pratipatham a0 mArge; raste pratipradAna na0 pArcha vALavU te(2)kanyApratipad 4 A0 pAmavaM; pahoMcavU (2) pratiplavana na0 pAcho kUdako mAravo te dAkhala thaq; anusaravaM (mArga) (3) pratipriya na0 pratyupakAra Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiphala 304 pratibheda pratiphala puM0, pratiphalana na0 pratibiMba pratiboSana na0 jAgavU te (2) upa (2) badalo (2)pArcha vALelu deza (3) jJAna; samaja; mAhitI pratiphalita vi0 pratibiMbita thayelaM pratibodhita vi0 jAgelaM; jagADelu pratibaddha vi0 baMdhAyalaM; bAMdhelu (2) (2) zIkhavelaM; upadezelu rokelaM; aTakAvela (3) jaDelu; prativU 2 pa0 javAba Apavo (2) A0 sajjaDa coTADelu (4) gUMthelaM nA pADavI [maLavU-prApta thavaM pratibala vi0 zaktimAna (2) samAna pratibhaj 1 u0 potAne bhAge pArcha baLavALa (3) na0 duzmana, sainya pratibhaTa vi0 harIphAI karatuM; samAna(2) (4) baLa ; tAkAta puM0 harIpha; virodhI (3) sAmAvALiyo pratibaMdI strI0 sAmo tevo ja javAba; pratibhaya vi0 bhayaMkara (2) jokhama sAmAnI dalIlane tene ja bheravavI te bharelu (3) na0 jokhama; bhaya pratibaddhatA strI0 virodha; khaMDana pratibhA 250 bhAsavU; prakAzaq (2) pratibaMSa 9 pa0 bAMdhI devU (2) dRDha pragaTa tha; dekhAe~ (3) manamA Avadkara (3) jaDavU- sajjaDa coTADavU sphuravu (4) yogya lAga (4) roka; pratibaMdha karavo pratibhA strI0 dekhAva; bhAsavU te (2) pratibaMdha puM0 bAMdhavU ke joDavU te ; saMbaMdha kAMti; teja (3) buddhi ; sUjha (4) (2) aTakAva; rukAvaTa; virodha buddhinI chaTA; alaukika buddhi (5) (3) ghero pratibiMba (6) acAnaka dekhAvU te pratibaMdhi puM0, strI0 AkSepa ; virodha pratibhAta vi0 prakAzita; tejasvI (2)bIjA pakSane paNa samAnapaNe lAgu (2) jaNAyelaM; samajAyelaM paDatI dalIla [(2) sakhata bAMdhatuM pratibhAna na0 kAMti; teja (2)buddhi; pratibaMSin vi0 vighna-Dakhala karanA pratibhA (3) zIghrabuddhi pratibaMdhI strI0 juo 'pratibaMdhi' pratibhAnavat vi0 prakAzita; suMdara (2) pratibAe 1 A0 nivAravu (2) rokavU zIghra buddhivALaM (3) dhRSTa (3) pIDA karavI pratibhAva puM0 sAmo samAna bhAva pratibiba puM0, na0 paDachAyo; clktii| pratibhASa 1 A0 javAba Apavo (2) sapATImAM paDatI praticchAyA kahe (3) nAme oLakhavU pratibuddha vi0 jAgelaM; jAgrata thyelu| pratibhAsa puM0 acAnaka sphuraduM te (2)bhAnamAM Avelu (3)khIlelaM dekhAvU te (2) dekhAva; AbhAsa prativRSa 4 A0 jAgavU (2) jANavU; pratibhAsana na0 dekhAva ; samAna AkAra anubhavaq; samajavaM pratibhit 7 u0 bheda, (2) khullaM -preraka0 jagADaQ (2) jaNAvaq; pADI devU (bheda) (3) Thapako Apavo mAhitagAra karavu (3) soMpavU (4) nakArad (5) gADha saMsarga hovo pratibodha puM0 jAgavU te (2)jJAna; bhAna pratibhinna vi0 vIMdhAyelaM (2) gADha (3) bodha; upadeza (4) buddhi; saMparkavALu (3) bhAgelaM tarkazakti (5) smaraNa pratibhU puM0 jAmIna pratibodhaka vi. jagADanAeM (2) upa- pratibheda puM0 bhedabuM - TukaDA karavA te deza ApanAeM; jaNAvanAeM (2) zodha (3) khullaM pADI devaM te Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibhoga pratirodhaka pratibhoga puM0 bhoga; AnaMda Ubho karavo te (5) icchA (6) pratimalla puM0 harIpha; sAmAvALiyo virodha; sAmano (7) badalo levo te pratimaMDala na0 sUrya vagerenI AsapAsa pratiyA 250 pAchA phara ke javaM (2) dekhAtuM bIjaM kUDALaM samAna tharbu(3)pArcha apAvaM vALelaM pratimA strI0 mUrti (2) samAnatA; pratiyAta vi0 sAmano karelu (2)pArcha sAdRzya (samAsamAM- 'nI samAna' e pratiyAtana na0 badalo levo te / arthamAM vaparAya cha ; udA. 'devapratima,' / pratiyAtanA strI0 mUrti ; pratimA 'apratima') (3) paDachAyo;pratibiMba pratiyAna na0 pAchA pharavU te [javaM pratimAgRha, pratimAgeha na0 mUrtio pratiyuSa 4 A0 yuddhamA sAmasAmA AvI jyAM rAkhI hoya tevaM makAna pratiyuvati strI0 vezyA (2)harIpha strI pratimAna na0 Adarza; dhoraNarUpa vastu pratiyoga puM0 virodha; sAmano (2) (2) mUrti (3) sAdRzya (4) hAthIno pratikAra; upAya (3) javAba kuMbhasthala nIceno bhAga pratiyogin puM0 virodhI; pratipakSI (2) pratimAnanA strI0 pUjA sAmo samAna bhAga(3) bhAgIdAra; sAthI pratimArga puM0 pAchA pharavAno mArga pratiyoddha puM0 sAmAvALiyo; duzmana / pratimArgam a0 pAchu; pAchalI tarapha pratiyodha, pratiyodhin puM0 sAmApratimita vi0 nakala karelu (2) vALiyo; virodhI sarakhAvela (3) pratibiMbita pratirata vi0 -mAM AnaMda mAnatuM pratimukta vi0 paherelu; dhAraNa karelu pratiratha puM0 yuddhamA sAme AvanAro (2)bAMdhelaM (3) susajja (4) baMdhana- pratirathyam a0 dareka mArge [paDagho mAMthI choDelu (5) pheMkelaM pratirava puM0 kalaha jhaghaDo(2)pratidhvani; pratimukha vi0 sAmu moM rAkhIne UbhelaM pratirasita na0 paDadho (2) najIkaceM; saMmukha pratiraddha vi0 aTakAvelu (2)vero ghAlelaM pratimukham a0 tarapha; sAme ; samakSa pratirudh 7 u0 aTakAva; rokavU (2) pratimuca 6 pa0 pratimuMcati] mukta ghero ghAlavo (3) chupAvaq karavaM; chUTuM karag (2) pahera; dhAraNa pratirUDha vi0 peThelaM (2)pharI sthApita karavaM (3) tyAgavU (4) pheMka thayelu (3) anukaraNa karelu pratimuhuH a0 vAraMvAra pratirUpa vi0 sarakhA rUpavALa (2) pratimocana na0 Dhola karavaM te; chUTuM suMdara (3) yogya; anurUpa (4) kara te; badalo vALavo te (2) abhimukha (5) na0 pratimA; citra vasUlAta; badalo (verano) (3) (6) arIsA jevI pratibiMba pADe mukti; chuTakAro tevI vastu (7) upamAna pratiyat 1 A0 prayatna karavo pratirUpaka vi0 samAna; sarakhaM -preraka0 badalo vALavo ke levo (samAsane cheDe) (2)na0 citra (3) (2)pArcha vALavaM paDachAyo (4) banAvaTI AjJA pratiyatna vi0 prayatna karatuM; sakriya . pratirodhaka vi0 aTakAvanAeM (2) (2) puM0 prayatna ; udyama (3) saMskA- gheranAruM (3) puM0 virodhI (4)cora; rIne taiyAra karavaM te (4) navo guNa DAku (5) vighna Ratna Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiroSin pratirodhin vi0 juo 'pratirodhaka' pratilakSaNa na0 cihna; nizAna pratilabh 1 A0 meLavaq (2) pArcha meLavavaM (3) zIkhavU; samajavU (4) apekSA rAkhavI [niMdA; Thapako pratilaMbha puM0 prApti; meLavatuM te (2) pratilikhita vi0 javAba Apela pratiloma vi0 UlaTA kramana (2) upalA varNanI strI sAthenuM (lagna) (3)virodhI; viparIta (4) adhama; nIca (5) DAbu (6) jakkI; haThIlaM (7)apriya pratilomataH a0 UlaTA krame (2) zatrutA ke virodha karIne prativac 2 pa0 pratyuttara Apavo prativacana (-s) na0 javAba (2)paDagho prativad 1 pa0 javAbamAM kahevU (2) bolavU (3) pharIthI kahe, (4) virodhamAM ke sAmuM kahe prativastu na0 sarakhA rUpavALI vastu (2)badalAmAM ApelaM te prativAkya na0, prativAca strI0, prati vAcika na0 pratyuttara ; javAba prativAta puM0 sAmo pavana prativAtam a0 sAme pavane [niSedha prativAda puM0 javAba; pratyuttara(2)nakAra; prativAdin puM0 pratipakSI; virodhI (2) dAvAmAM bacAvapakSano mANasa prativAra paM0, prativAraNa na0 aTakA- va - rokavU te prativArtA strI0 samAcAra; bAtamI prativAsaram a0 dararoja prativAsin puM0 paDozI [te prativighAta puM0 sAmano ke bacAva karavo prativijJA 9 pa0 [prativijAnAti] kRtajJatApUrvaka svIkAra prativiTapam a0 dareka DALIe (2) eka pachI eka DALIe pratiSTaMbha prativid 2 pa0 svIkAra; levU (2) 6 pa0 [prativiMdati meLavadyu -preraka0 jaNAvaq (2)Apaq pratividhA 3 u0 ilAja karavo; pratikAra karavo (2) goThava; taiyAra karavU (3) mokalavU (4) sajA karavI pratividhAna na0 upAya ke pratikAra karavo te (2) goThavaNa; racanA prativIrya vi0 sarakhA baLavALaM prativelam a0 dareka veLA ; dareka prasaMge prativeza puM0 paDozI (2) paDoza prativezin vi0 paDozI prativezman na0 paDozIneM ghara prativezya puM0 paDozI prativyUDha vi0 sAme vyUharacanAmAM goTha velu (2)vistRta pratizabda puM0 paDagho pratizama puM0 zamana; nAza pratizayita vi0 deva pAse icchita varadAna meLavavA bhUkhyuM sUI janAruM [sattA pratizAsana na0 hukama karavo te(2)harIpha pratiziSTa vi0 mokalelaM; vidAya karelu pratizraya puM0 Azraya (2) raheThANa (3) sabhAgRha (4) yajJagRha pratizrava puM0 vacana; kabUlAta (2)paDagho pratizru 550 vacana Apaq [paDagho pratizruta (-ti)strI0 vacana; kola (2) pratiSiddha vi0 manA karelu pratiSidha (prati+sidha) 150 nigraha karavo; nivAra; rokavU (2) manAI karavI pratiSeddha vi0 juo 'pratiSedhaka' pratiSedha puM0 nivAraNa karavaM te; dUra karavaM te (2) manAI; niSedha (3) nA pADavI te [manAI karanAraM pratiSedhaka vi0 rokanAruM ; aTakAvanAeM; pratiSedhAkSara na0 nakAra darzAvato zabda pratiSTaMbha puM0 rukAvaTa ; harakata Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiSThA pratiSThA (prati-sthA) 150 [prati- tiSThati] sthira tharbu; dRDha tharbu (2) raheg; vasavU (3) -ne AdhAre TakavU (4)AthamavU -preraka0 sthApita karavu (2) soMpavU (3)bakSavU pratiSThA strI0 'AdhArasthAna; sthAna; pAyo (2) nivAsa (3) dRDhatA; sthiratA (4) Teko; zobhA (lA0) (5) moTuM pada (6) khyAti ; kIrti (7) sthApita thaq te (8) icchita vastu prApta thavI te; siddhi (9) mUrtinI sthApanA karavI te (10)pg| pratiSThAna na0 beThaka; pAyo; sthAna; AdhArasthAna (2) paga (3) cAlu rahe te ; sAtatya pratiSThAsu vi0 sthira rahevA icchatuM pratiSThita vi0 sthApelaM; UbhaM karelaM; sthira karela; mUkelaM (2) vikhyAta (3) nizcita; nakkI thayelaM (4) samAviSTa (5) jIvanamAM sthira thayelu - paraNelaM (6) prApta thayelu; bhAge AveluM (7) lAgu paDe tevU (8) siddha ; parisamApta pratisama vi0 barobariyaM pratisamAdhAna na0 upAya; ilAja pratisamAsita vi0 barobariyu ; saamno| karI zake tevU pratisara vi0 adhIna; Azrita (2) puM0 anuyAyI; sevaka (3) kautukasUtra (lagna vakhate baMdhAtuM) (4) tAvIja pratisarga puM0 pralaya (2) gauNa sRSTi (marIci vageree karelI) (3) pralaya ane te pachInI pharIthI thayelI sRSTi varNavato purANano bhAga pratisavya vi0 UlaTA kramamAM hoya tevU pratisaMkAza puM0 sarakhApaNuM pratisaMkrama puM0 paDachAyo; pratibiMba pratihan (2) pralaya; mULa kAraNamAM pAchA samAI jaq te pratisaMkhyAna na0 koI paNa bAbatanI zAMta vicAraNA (2)sAMkhya siddhAMta pratisaMdeza puM0 saMdezAno javAba pratisaMdhAna na0 phIthI joDavU te (2) upAya ; sAdhana (3) Atmanigraha pratisaMdhi puM0 pharIthI joDAvaM te (2) aTakavU te; uparama pratisaMhAra puM0 pArcha kheMcI levU te (2) ApI devU te (3) samAveza; saMkoca pratisaMha 150 pArcha kheMcavU pratisaMhRta vi0 pArcha kheMcI lIdhelu (2)nigraha karela; saMkocelaM. pratisIrA strI0 paDado; kapaDAnI bhIta pratisUrya, pratisUryaka puM0 AkAzamAM bIjA sUrya jevU dekhaa| teja (2) saraDo pratisR 150 pArcha sarI jarrA (2) sAme dhasaq; humalo karavo __ -preraka0 pArcha sarakAvaq (2) pArcha dhakelI kADha; hAMko kADhavU pratisRSTa vi0 mokalelaM (2) vikhyAta (3) nakArela (4) pramatta sainya pratisenA strI0, pratisainya na0 duzmananuM pratispardhA strI0 harIphAI pratispadhin vi0 harIpha pratispaMdana na0 dhabakAro; dhaDakavaM te pratisrotas vi0 sAme vaheNe jatuM (2) a0 sAme vaheNe pratisvana, pratisvara puM0 paDagho pratihata vi0 pArcha vALelu ; pArcha dhakelelaM (2) aTakAvelu (3) haNAyelaM; nAza pAmelu(4)aMjAI gayelaM (5) budruthayelaM pratihati strI0 sAmu mAravaM te (2) pArcha dhakelaq te (3) pArcha UchaLavU te pratihana 2 pa0 sAmo prahAra karavo (2) aTakAyata karavI; roka; sAmano karavo (3) pArcha dhakelatuM (4) nAza karavo (5) upAya karavo Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratihata 308 pratuda pratihata puM0 nivAraNa karanAra; dUra lakSamA levA yogya (3) saMmAnanIya karanAra (2) nAza karanAra (4)pALavA - vaLagI rahevA yogya pratihasta, pratihastaka puM0 pratinidhi pratIghAta puM0 juo 'pratighAta' pratihastin puM0 vezyAvADAno mAlika pratIcI strI0 pazcima dizA pratihastI 8 u0 levU pratIcchaka puM0 lenAro; svIkAranAro pratihAra puM0 sAmu mAranAra (2) pratIcya vi0 pazcimanu ; pAzcAtya daravAjo (3) daravAna (4) madArI pratIta vi0 nIkaLelaM; UpaDela (javA (5) Agamana jaNAvaq te mATe) (2)vidAya thayela; bhUtakALanuM pratihAraNa na0 bAraNAmAM pravezavA banela (3) mAnelaM; vizvAsa karelu mATenI paravAnagI'; praveza (4) sAbita karela (5) oLakhela pratihArabhami strI0 Umaro (makAna0 (6) prakhyAta thayelaM (7) khAtarIvALaM i0 no) (2) daravAna tarIke- pada (8) dRDha saMkalpavALU (9)khuza thayelu pratihArarakSI strI0 daravAna strI (10)DAhayuM jJAnI pratihiMsA strI0 badalo; veranI vasUlAta pratIti strI0 khAtarI (2) mAnyatA pratiha 150 pAchu bhArI kADhavU (2) (3) nizcita jJAna (4) khyAti tyAgavaM; varjaq (3) avagaNavaM pratIpa vi. virodhI; pratikULa (2) pratI (prati + i) 2 pa0 pArcha pharavU UlaTA kramanuM (3) pAchaLa jatuM; (2) pAse pahoMcavU; pAmavU (3) pachAta rahetuM (4)avaLa; ADu -ne bhAge Ava; -ne mAthe paDavU (4) pratIpaga vi0 virodhI pratikULa khAtarI rAkhavI; vizvAsa hovo (5) pratIpagati strI0,pratIpagamana na0 UlaTI samajavaM; jANavU; zIkhavU (6) ___ gati; UMdhI dizAe javu te prakhyAta tharbu (7) khuza-prasanna tharbu pratIpataraNa na0 sAme pravAhe tara te (8)virodhInI sAme jaq pratIpam a0 UlaTuM ke pratikULa hoya tema -preraka0 khAtarI karAvavI; vizvAsa pratIpayati pa0 (pArcha vALavaM) [te utpanna karavo (2)lakSa upara lAvaq pratIpavacana na0 pratikULa ke ADu bolavU (3) sAbita kara pratIpavipAkin vi0 UlaTA pariNAmapratIka puM0 avayava (2) na0 mUrti; vALu (kartAne ja nukasAna karatuM) pratimA (3)cihna ; nizAna / pratIra na0 taTa'; kAMTho pratIkAra puM0 juo 'pratikAra' pratIveza puM0 juoM prativeza' pratIkAza puM0 juo 'pratikAza' pratIvezina vi0 juo 'prativezin' pratIkS (prati + IkSa) 1 A0 jovU; pratIS (prati+iS) 650 [pratIcchati nihALavU (2) apekSA rAkhavI (3) svIkAra (2) svAgata karavU (3) rAha jovI [apekSA rAkha pAlana karavU (AjJAnuM) (4) rAha jovI pratIkSa, pratIkSaka vi0 rAha jotaM; pratIhAra puM0 juo 'pratihAra' pratIkSaNa na0, pratIkSA strI0 rAha jovI pratIhArI strI0 daravAna strI(2)daravAna te (2) apekSA; AzA (3)dhyAna; lakSa pratud 610 ghoMcavU; mAravaM pratIkSin vi0 juo 'pratIkSa' / -preraka0 hAMkaQ; prera; ghoMcapratIkSya vi0 rAha jovA yogya (2) paroNo karavo Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratuSTi 301 pratuSTi strI0 saMtoSa pratUrNa vi0 jhaDapI; vegIlaM . prata 1 pa0 oLaMga ; pAra karavU -preraka0 chetara (2) laMbAvaq; vadhAravaM [cAbuka pratoda puM0 aMkuza; paroNo (2) lAMbI pratolI strI0 dhorI rasto pratta vi0 ApelaM ; dIdhelu (2)paraNAvelu pratyak a0 UlaTuM; viruddha dizAmAM (2) pazcima tarapha (3) aMdaranI bAju (4) pahelAM pratyakSa vi0 dekhI zakAya tevU (2) AMkhanI sAme hoya tevU (3) koI paNa iMdriyathI jANI zakAya tevU (4) spaSTa (5) na0 iMdriyo dvArA thatuM jJAna ; tena sAdhana ke pramANa (nyAya0) pratyakSam a0 -nI samakSa; -nI najara sAme (2) jAheramAM (3) spaSTatAthI pratyakSayati pa0 (pragaTa karavU; batAvaq) pratyakSAt a0 juo 'pratyakSam' pratyakSin vi0 najare jonAeM pratyakSIkR 8 u0 najare jovU pratyakSe a0 -nI najara sAme pratyakSeNa a0 juo 'pratyakSam' pratyaksrotas vi0 pazcima tarapha vahetuM pratyagAtman puM0 jIvAtmA ke kahelu pratyagra vi0 navaM; tAju(2)vAraMvAra karelu pratyagravayas vi0 juvAna; taruNa pratyac vi0 -tarapha vaLelaM; aMdaranI bAju vaLelu (2)-nI pAchaLa hoya tevaM (3) pachI- (4) pArcha vaLela ke vALelu (5) pazcima taraphanuM (6) aMdaranuM (7) -nI samAna (8) puM0 jIvAtmA (9) bhaviSyakALa pratyanaMtara vi0 pAsena; najIkanaM (2) vArasadAra tarIke najIkarnu (3) tarata pachI- (kramamAM) [ja najIka pratyanaMtaram a0 tarata ja pachI; tarata prayavibhUta pratyanIka vi0 virodhI; UlaTuM(2) puM0 zatru (3)na0 duzmana- sainya (4) duzmanAvaTa [karelo apakAra pratyapakAra puM0 apakAranA badalAmAM pratyagvam a0 dara varSe [Avaq pratyabhijJA 9 u0 oLakhavU (2)bhAnamAM pratyabhijJA strI0 oLakhavaM te pratyabhijJAna na0 oLakhANa ; oLakhavU te (2)oLakhavA mATe ApelI nizAnI pratyabhinaMd 150 sAmu abhinaMdana karavU (2) svAgata karavU pratyabhibhASin vi0 saMbodhatuM;-ne kahetuM pratyabhiyoga puM0 sAmo Aropa pratyabhivad -preraka0 sAmu abhivAdana karavU; sAmo namaskAra karavo pratyabhivAdana na0 vaMdana karanArane sAma vaMdana kara ke AzIrvAda Apavo te pratyabhyutthAna na0 satkAra karavA sAmA UbhA tharbu te pratyaya puM0 pratIti; khAtarI (2) vizvAsa; zraddhA (3) abhiprAya; khyAla (4) jJAna; vedanA; anubhava (5) kAraNa; kAryano hetu (6) rUpo ke sAdhita zabdo banAvavA zabdane aMte lagADAya che te (vyA0) pratyayakAraka, pratyayakArin vi0 khAtarI ke vizvAsa upajAvanAeM pracita vi0 javAbamAM sAmo namaskAra jene ko hoya tevU pratya) 10 A0 paDakAravU pratyartha vi0 upayogI; kAryasAdhaka (2) na0 javAba (3) duzmanAvaTa / pratyartham a0 dareka padArthanI bAbatamAM (2) dareka dAkhalAmAM prayarthika puM0 duzmana; virodhI prathin vi. virodhI prativAdI (2) puM0 zatru (3)harIpha (4) AropI (5)vighna [thayelaM prathibhUta vi0 naDatara ke DakhalarUpa Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyApita pratyAkhyAta vi0 nakArelaM (2) manAI karelu (3) rada karelu (4) dhakelI kADhelaM (5) pAchaLa pADI dIdhelu pratyAkhyAna na0 nakAra te; asvIkAra (2)Thapako (3)khaMDana / pratyAgam (prati+A+ gam) 1 pra0 [pratyAgacchati] pArcha pharavU (2) bhAnamAM Ava prasthAna pratyarpaNa na0 pAchu Apa te [te, pratyarpita vi0 jeNe pAchu soMpI dIdhuM hoya pratyavamarza (-4) puM0 salAha; masalata (2)ciMtana; dhyAna(3)dhairya ; sahanazIlatA pratyavara vi0 zreSTha nahi tevU; halakuM pratyavasita vi0 khAIne ke pIne paravAreluM (2)jUnI (khoTI) TevamAM pArcha vaLelaM pratyavaskaMda puM0, na0 acAnaka humalo .. pratyavasthA (prati + ava+sthA) 1 A0 [pratyavatiSThate sAmano ke virodha karavo (2) judA paDIne UbhavaM pratyavahAra puM0 saMhAra; pralaya (2) pArcha kheMcI lete pratyavAya puM0 vighna; jokhama (2) UlaTo mArga (3) pApa; doSa (4) nirAzA (5) sat vastunuM adRzya tharbu te pratyavet (prati + ava + IkSa) 1 A0 tapAsa karavI ; tapAsavU pratyavekSaNa na0, pratyavekSA strI0 lakSa rAkha te; kALajI rAkhavI te pratyavekSita puM0 nirIkSaka pratyasta vi0 pheMkI dIghelaM; tajI dIdhelu [aMta pratyastamaya puM0 Athama te (sUryamuM)(2) pratyaham a0 dararoja [avayava pratyaMga na0 upAMga (2) dareka aMga ke pratyaMgam a0 dareka aMge; aMgopAMge pratyaMca vi0 juo 'pratya' pratyaMta vi0 samIpay (2) puM0 sarahada (3) sarahadano pradeza pratyaMzam a0 khabhA upara; khabhe pratyAkalita vi0 gaNatarI karelu (2) vacce dAkhala karelu pratyAkAMm (prati+A+kAMkS) 1 bA0 AzA ke apekSA rAkhavI pratyAkhyA (prati+A+ khyA)250 nA pADavI; nakAra (2) manA karavI (3)pAchaLa pADI devU ; caDiyAtA tharbu pratyAgama puM0, pratyAgamana na0 pArcha pharavaM te (2) AvI pahoMca te / pratyAghAta puM0 sAmo prahAra ke dhakko pratyAdAna na0 pArcha levU te (2) pArcha hAtha upara levaM te (3)punarAvartana pratyAdiz 6 pa0 chAMDavaM; tyajaq (2) pArcha kADhavU (3) nakAra; asvIkAra karavo (4) DhAMkI devU; pArcha pADI devU (5) bolAva, (6)AjJA karavI (7) cetavaNI ApavI pratyAdiSTa vi0 jaNAvelu (2) hukama karelu (3) asvIkAra karelu ; chAMDelu ; dUra karelu (4) jhAMkhaM ke pArcha pADI dIvela (5) cetavelu pratyAdeza puM0 hukama (2) mAhitI; jAherAta (3)asvIkAra ; nakAra, te; nirAkaraNa (4) jhAM ke pArcha pADI denAra (5) cetavaNI (alaukika) (6) Thapako (7) vAraduM te; nivAraNa pratyAnayana na0 pAchu meLavaq ke lAvaq te pratyApatti strI0 pArcha maLavU ke pharavU te (2)vairAgya [buddhi vALU pratyApana vi0 pArcha maLelu (2) viparIta pratyAyana na0 juo 'pratyAyanA' (2) paraNavaM te; ghera lAvavaM te (vahane) (3)Athama te (sUrya) pratyAyanA strI0 vizvAsa pedA karavo te; pratIti karAvavI te (2) samajAvate (3) sAbita karate pratyAyita vi0 khAtarI thaI hoya te. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyUha pratyAvartana 311 pratyAvartana na0 pAchA pharavU te pratyudgata vi0 satkAra karavA mATe pratyAzA strI0 AzA; vizvAsa sAmu UbhuM thayelaM (2) sAmu thayela. pratyAzvasta vi0 sAMtvana pAmelaM (2) pratyudgati strI0 satkAra mATe beThA pharI tAjaM thayelaM hoya tyAMthI UbhA thaq te . pratyAzvAsana na0 AzvAsana; dilAso pratyudgam 1 pa0 [pratyudgacchati] pratyAsatti strI nikaTatA (2) nikaTa satkAra karavA mATe sAmaM U, thaq saMbaMdha (3) khuzamijAjI / (2) tarapha dhasa ke kUca karavI .. pratyAsana vi0 najIkanu; pAsenuM (2) pastAvo karata eka vyaharacanA pratyudgama puM0, pratyudagamana na0 juo 'pratyudgati' [joDa pratyAsara puM0 sainyano pAchalo bhAga (2) pratyudgamanIya na0 dhoyelAM kapaDAMnI pratyAsaMga puM0 saMbaMdha; saMsarga pratyudyama puM0 pratIkAra ke sAmano karapratyAsAra puM0 juo 'pratyAsara' vAno prayatna pratyAhata vi0 pArcha haTAveluM . pratyudyAta vi0 juo 'pratyudgata' pratyAharaNa na0 pAchu meLavavaM te (2) pratyupakAra puM0 upakArano badalo vALavo pAchu kheMcI levaM te (3)nigraha karavo te te (2) paraspara madada pratyAhAra puM0 pAchA haTha, te (2) pratyupakR 8 u0 upakArano badalo pakaDI rAkhaq te ; nigraha karavo te (3) vALavo; sAmo upakAra karavo (2) pralaya (4) saMkoca; saMkSepa bharapAI karavU pratyAha 150 pAchu laI levaM; pArcha [vALavo te meLava, (2) pArcha kheMcavU (3) uccA pratyupakriyA strI0 upakArano badalo pratyupadeza puM0 sAmo upadeza rakhaM (4) kahevU; jaNAvaq (5) pratyupapanna vi0 juo 'pratyutpanna' pharIthI goThavavaM [karelu pratyupamAna na0 upamAna paNa upamAna pratyAhata vi0 pAchu meLavelaM (2)nigraha pratyukta vi0 javAbamAM kahelu hovU te (2) Adarza ; jenA uparathI pratyujjIva 150 sajIvana thavaM bojI vastuonI guNavattA mapAya te pratyujjIvana na0 sajIvana tha, te (2) pratyupaveza puM0, pratyupavezana na0 namAvavA sajIvana karavU te ghero dhAlavo te (2) sAme UbhavaM te pratyapasthita vi0 pAse AvelaM; hAjara pratyuta a0 UlaTuM; sAmethI pratyutkrAMtajIvita vi0 maravA paDelaM thayelu (2) sAmu thayelaM pratyuttara na0 javAba pratyupahAra puM0 pAchu soMpavU te; pArcha pratyutthAna na0 sAme thavaM te (2) yuddhanI Apaq te (2) bheTa taiyArI karavI te (3) koI Ave pratyupta vi0 jaDI dIdhelu; sajjaDa coMTAtyAre mAnamAM sAmA UbhA tharbu te / Delu - khoselu (2)vAvelu [kALa pratyutpanna vi0 pharo utpanna thayelaM (2) pratyUSa puM0, na0, pratyUSas na0 prAtaHtatpara; taiyAra (3) hAjara pratyUha 1 u0 virodha ke sAmano karavo pratyutpannabuddhi, pratyutpannamati vi0 samaya- (2) Dakhala karavI; naDatara karavI sUcakatAvALaM ; yogya kALe yogya kara- (3) inkAra karavo (4) caDiyAtA vAna jene jhaTa sUjhI Ave tevU (2) thae~ (5) bheTa caDAvavI strI0 samayasUcakatA; taratabuddhi pratyUha puM0 vighna; naDatara Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradIpa pratyeka 312 pratyeka vi0 dareka (5)anukULa (6)puM0, na0 pradakSiNA pratyekam a0 darekamAM; darekane (2) karavI te [pradakSiNA karavI te eka vakhate eka; juduM judUM pradakSiNakriyA strI0, pradakSiNana na0 prath 1 A0 vadha (2) phelAvU (3) pradakSiNam a0 DAbIthI jamaNI bAjue prasiddha tharbu (4)pragaTa tharbu (5)10 u0 (2) jamaNI bAjue (potAnI jamaNI phelAvaq; jAhera karavU (6) pragaTa bAju te tarapha rahe te rIte) (3)dakSiNa karavU; darzAvaq (7) vistRta karavU tarapha (4) sau sArAM vAnAM hoya tema prathama vi0 pahelaM; mukhya ; pradhAna (2) pradakSiNA strI0 (potAnI jamaNI bAju zreSTha; uttama (3) sauthI pahelAMnu; te tarapha rahe te pramANe)AsapAsa goLa sauthI prAcIna (4) pahelAMnu; agAunuM pharavaM te (pUjyabhAva darzAvavA) prathamagiri puM0 udayAcala pradakSiNAcis vi0 jamaNI bAju jvALAprathamatas a0 pahelethI; prathamathI (2) o nokaLatI hoya tevU [bAju vaLelaM tarata ja; ekadama (3) agAu;-no pradakSiNAvarta,pradakSiNAvRtka vi0 jamaNI pasaMdagImA prathama hoya tema pradakSiNIka 8 u0 pradakSiNA karavI pradagdha vi0 baLI gayelaM prathamadivasa puM0 pahelo divasa pradara puM0 phADavU- cIra te (2) phATa; prathamam a0 pahelI vAra (2) agAU; pahelAM (3) ekadama ; tarata ja (4) cIro (3) lazkarane veravikhera karavU te (4)bANa (5)strIono eka roga tAjetaramA pradarzaka vi0 batAvanAeM; pragaTa karanAruM prathamavayas na0 pahelI avasthA; juvAnI (2) puM0 AcArya; pegaMbara prathamA strI0 pahelI vibhakti (vyA0) pradarzana na0 dekhAva (2) pragaTa karavaM prathamAzrama puM0 brahmacaryAzrama (cAra te; dekhADavu te (3) zokhavatuM te; AzramamA pahelo) samajAvaq te (4) dRSTAMta prathametara vi0 bIju pradA 3 u0 ApavU; arpaNa karavaM prathamodita vi0 prathama kahela (2) zIkhavatuM (3) paraNAvah (4) prathA strI0 prasiddhi ; khyAti cUkavI devu (RNa) prathita ('prath' nuM bhU0 kR0)vistArelu; pradAna na0 Apa te; dAna (2) lagna vadhelu ; pasarelu (2) jAhera thayelaM; (3) zIkhavaq te (4) bakSisa'; bheTa prasiddha (3) darzAvelaM; pragaTa / (5) khaMDana (6) paroNo prathiman puM0 vistAra; vizALatA pradAya na0 bheTa ; bakSisa prathiSTha vi0 sauthI vadhu vizALa pradAyaka, pradAyin vi. ApanAeM ('pRthu 'nu zreSThatAdarzaka rUpa) pradi puM0 bakSisa; bheTa prathIyas vi0 (bemAM) vadhu vizALa ; pradigdha vi0 kharaDAyela; lepAyelaM moTuM ('pRthu'na tulanAtmaka rUpa) (2) pradiz 650 batAva; darzAvaq (2) vadhu vikhyAta [(udA0 'sukhaprada') kahe; jaNAva, (3) ApavU (4) prada vi0 (samAsane cheDe) -ApanAeM hukama karavo;preravu (5) salAha ApavI pradakSiNa vi0 jamaNI bAju Avela; pradiz stro0 be dizA vacceno khUNo jamaNI bAju jatuM (2) Adarayukta pradIpa puM0 dIvo (2)-nuM vivaraNa karato (3) zubha ; zubha zukanarUpa (4) kuzaLa graMtha (graMthanA nAmane cheDe) Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradIpana pradIpana na0 saLagAvaq te (2) ujALavaM te (3) uzkera te pradIpta vi0 saLagelaM; prakAzita (2) UMcu karelu ; phelAyela (3) uzkerAyelaM praduS 4 pa0 dUSita thaq; bagaDavU; bhraSTa tharbu (2)pApa ke aparAdha karavo -preraka bhraSTa karavaM (2) doSa kADhavo praduSTa vi0 bhraSTa thayelaM (2) duSTa ; pApI (3) svacchaMdI [karate pradUSaNa na0 bhraSTa karavaM te; apavitra pradaz 1 pa0 [prapazyati] jovU; nihALavU (2) vicAravaM; mAnavaM pradeya vi0 ApavAna (2) jaNAvavAnuM (3)paraNAvavAnu (4)puM0 bheTa pradeza puM0 darzAvaq ke sUcavaq te (2) deza ; vibhAga; prAMta (3)sthAna ; sthaLa (4)aMgUTho ane tarjanI phelAvatAM jeTalaM aMtara thAya te [AMgaLI - tarjanI pradezanI, pradezinI stro0 aMgUThA pAsenI pradeSTa puM0 nyAyAdhIza pradoSa vi0 durAcArI; bhraSTa (2) puM0 doSa; pApa ; guno (3) baLavo; aMdhAdhUMdhI (4) rAtanI zarUAtano bhAga pradoSaka puM0 sAMja pradoSatimira na0 samIsAMja- aMdhArUM / pradyumna puM0 zrIkRSNano putra (kAmadevano avatAra manAya che) pradyota puM0 prakAza; teja (2) kiraNa (3) ujjayinIno prasiddha rAjA pradu 150 nAsI jaq; doDI jaq (2) sAme vegathI ghasavU (3)humalo karavo pradreka 1 A0 haNahaNavU pradvAra strI0, pradvAra na0 bAraNA ke daravAjA AgaLano bhAga pradviS 2 u0 dveSa karavo praveSa puM0, pradveSaNa na0 dveSa ; dhikkAra praSana na0 yuddha; laDAI(2)vinAza praSanAghAtaka vi0 laDAI UbhI karanAruM pradhanAMgaNa na0 raNakSetra pradhvaMsin pravarSa puM0 baLAtkAra; humalo praSarSaka puM0 humalo karanAra(2)pajavanAra pragharSaNa na0, pravarSaNA strI0 humalo; baLAtkAra (2)apamAna; anAdara pradhaSita vi0 humalo karAyelaM; parAbhava pamADelu (2)tumAkhIvALaM pradhAna vi0 mukhya ; zreSTha (2)puM0, na0 rAjAno mukhya maMtrI; vajIra (3) umarAva (4) mahAvata (5) senAdhyakSa (6) na0 agatyanI mukhya vastu (7) sattva-raja-tama e traNa guNonI sAmyAvasthArUpa mULa prakRti; jagatanuM mukhya bhautika kAraNa (sAMkhya0) praSAnena a0 mukhyapaNe pradhAraNA strI0 eka vastu upara manane sthira karavaM te pradhAv 1 u0 AgaLa doDavU; doDI javU (2) prasarI jaq (3) dhovU; sApha karavU(4)lUchI nAkhavU pradhi 0 paiDAno goLa gherAvo pradhI vi0 uttama buddhivALaM (2) strI0 uttama buddhi prapUpita vi0 ApeluM (2) tapAvelu (3) pragaTAvelaM; saLagAvelu (4)saMtApelaM / praSa 10 u0 mUkavU; sthira karavU (2) niradhAravaM; nakkI karavaM praSaS 650 humalo karavo (2) pajava, (3)tAbe karavU; harAvaq -preraka0 humalo karavo (2) baLAtkAra karavo (3)barabAda karavU pradhmA 1 pa0 [pradhamati] phUMkavU (2) nAza karavo pradhyAna na0 UMDu dhyAna; ciMtana pradhye 1 u0 dhyAna dhara; citavaq (2) vicArI kADhavU; yojavaM pradhvasta vi0 pUrepUru naSTa pradhvaMsa 1 A0 dhvaMsa thavo; nAza pAmavaM pradhvaMsa puM0 vinAza pradhvaMsin vi0 nAzavaMta Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaSTa pranaSTa vi0 nAza pAmelaM (2) khovAI gayelaM (3) nAsI gayelaM (4) dekhAtuM baMdha thayelaM pranRt 4 50 nAcavaM - preraka0 nacAvavu; kaMpAvavuM pranRtta vi0 nAcatuM (2) na0 nRtya prapakSa puM0 pAMkhano cheDAno bhAga (jemake, lazkaranI) prapatana na0 UDavuM te (2) -mAM paDavuM te ; nIce paDavuM te (3) nIce UtarakhaM te ( 4 ) vinAza; mRtyu (5) sIdhI karADa (6) humalo prapad 4 A0 praveza; Daga bharavu (2) pAse javuM; pahoMca (3) zaraNe jaba ( 4 ) - nI sthiti pAmavI (5) pAmavaM ; meLavavuM ( 6 ) - nI pratye vartavuM ( 7 ) kabUla rAkhabuM ne mAyA prapatra vi0 AvI pahoMcelaM; jaI pahoMceluM (2) svIkAreluM; mAthe lIgheluM (3) zaraNuM lIdhuM hoya tevuM (4) vaLa luM (5) pAmeluM; yukta palAyana na0 nAsI ke bhAgI januM te prapalAyita vi0 nAsI gayeluM (2) bhagADI kADhalaM ; harAveluM prapaMca puM0 dekhAva; dekhADa (2) vistAra (3) vivaraNa ( 4 ) vaividhya ; vipulatA (5) dRzya jagata; saMsAra ( 6 ) kapaTa; [ kuzaLa prapaMcacatura vi0 judAM judAM rUpa dharavAmAM prapaMcavacana na0 vistAravALI vANI prapA strI0 paraba ( 2 ) kuvo, TAMkuM (3) havADI (Dhorane pANI pIvAno ) prapAThaka puM0 pATha ( 2 ) graMthavibhAga prapAta puM0 vidAya thavaM te (2) paDavuM (3) acAnaka karelo humalo (4) pANIno dhodha ( 5 ) kinAro ( 6 ) sIdhI karADa ( 7 ) skhalana prapAna na0 pIvraM te [ strI prapApAlikA strI0 parabe pANI pAnArI 314 prabodhana prapitAmaha puM0 pitAnA dAdA ( 2 ) brahmAnA paNa pitA paramAtmA prapID 10 u0 dabAvavuM; nicovavuM (2) trAsa gujAravo (3) nigraha karavo prapUraNa na0 bharI kADhavuM te; pUrNa karavuM te (2) aMdara bharavuM te (3) saMtoSa te ( 4 ) - sAtha joDavu te ( 5 ) vALavaM te (dhanuSyane) - prapu 9 pa0 bharI kADhavaM; pUrNa karavaM - karmaNi0 [ prapUryate] bharI kaDhAvu ; pUrNa karA prapautra puM0 pautrano putra praphulta vi0 khIlelaM; vikaseluM praphulla vi0 pUrepUruM khIlelaM (2) pahoLu thayelu (jema ke AMkha) (3) smita karatu; AnaMdI ( 4 ) caLakatuM prabarha vi0 uttama zreSTha prabala vi0 jorAvara; baliSTha (2) atizaya tIvra ; moTuM (3) agatyanuM prabalam a0 atizaya; khUba hoya tema prabaMdha puM0 baMdhana gAMTha ( 2 ) akhaMDapaNuM ; sAtatya (3) lAMbo - cAlu saMvAda (4) graMtha sAhityaracanA ( 5 ) goThavaNa. prabAdha 1 A0 pIDavuM; julama gujAravo (2) dabAvavu; hAMkI kADhavu (3) gabaDAvI pADavu; nAza karavo prabuddha vi0 jAgeluM; jagADeluM (2) DAyuM; jANakAra (3) khIleluM prabudh 1 pa0, 4 A0 jAga (2) khIlavu (3) bodha thavo; jANavuM -preraka0 jagADavuM (2) jaNAvavuM ( 3 ) khIlavavuM (4) zIkhavavuM ; samajAvanuM prabodha puM0 jAgavuM te (2) khIlabuM te (3) jAgarUkatA ; sAvadhAnI; sAvacetI (4) jJAna; tattvajJAna prabodhana na0 jAgavuM te (2) jagADavuM te (3) bhAnamAM AvavuM teM (4) jJAna; DahApaNa ( 5 ) zikSaNa; salAha Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praba 250 jAhera kara (2) bUma pADavI (3) kahe; bolavU (4) prazaMsA karavI (5) zIkhavaQ prabhagna vi0 kacarI nAkhelu; harAvelu prabhadraka vi0 atyaMta suMdara prabhava puM0 utpattisthAna; mULa (2) janma; utpatti (3) nadInuM mULa (4) utpanna karanAra kAraNa (5) samRddhi (6) -mAMthI janmelaM (samAsane aMte) prabhavita puM0 svAmI; niyaMtA prabhaviSNu vi0 samartha ; zaktimAna (2) zreSTha (3) puM0 svAmI; mAlika prabhaMjana puM0 tophAnI pavana; vaMToLa prabhA 250 dekhAvaM (2) prakAzaq (3) savAra thavI (4) prakAzita kara prabhA strI0 dIpti; teja (2) kiraNa prabhAkara puM0 sUrya (2) padmarAga maNi prabhAta vi0 tejavALUthavA lAgelaM (2) na0 paroDha ; savAra [Avelu prabhAtakalpa,prabhAtaprAya vi0 savAra thavA prabhAtarala vi0.dedIpyamAna prabhApallavita vi0 kAMti vaDe dedIpyamAna prabhAprabhu puM0 sUrya .... prabhAbhid vi0 dedIpyamAna .. prabhAmaMDala na0 tejanuM kuMDALU prabhAlepin vi0 prakAzita; tejasvI prabhAva puM0 prakAza; dIpti (2)pratApa; teja (3) baLa ; parAkrama ; tAkAta prabhAvana vi0 prabhAvavALaM; tAkAtavAna (2) utpAdaka (3) pragaTa karanAraM (4) puM0 racayitA; vidhAtA. . . prabhASa 1 A0 bolavaM; saMbodha (2) jAhera karavaM (3) pragaTa karavU (4) samajAva (5) bakavU. prabhASita vi0 kahelaM ; jAhera karela . prabhAs 1 A0 prakAzavaM (2) dekhA .. -preraka0 prakAzita kara prabhAsa puM0 prakAza; kAMti pramatta prabhAsvara vi0 prakAzita; tejasvI .. prabhinna vi0 phADelu ; phATelaM (2) TukaDA thayelaM (3) kApI nAkhelu judaM pADelaM (4) khIlatuM; UghaDatuM (5) madamAM Avela (6) vIMdhelu (7) puM0 mada jhasto hAthI prabhitrakaraTa vi0 (gaMDasthaLa phATayA hoya tevaM) mada jharatuM [AMjaNa prabhinnAMjana na0 (tela mizrita) eka prabhu vi0 samartha; zaktizALI (2) samovaDiyu; sAmano karI zake tevaM (3) puM0 svAmI; mAlika ; haakem| prabhutA strI0 svAmIpaNuM; sattA; prabhAva (2) mAlakI .. prabhU 1 pa0 utpanna tharbu (2)ho; thavaM (3) dekhAvU (4) vadha (5) samartha thaq; zaktimAna thaq ; potAnI tAkAta batAvavI (6)-nA upara kAbU hovo; -ne dabAva (7) nuM barAbariyu tharbu (8) pUratuM thaq; samAvI zakavaM (9) -mAM samA [ghaNu; puSkaLa prabhUta vi0 -mAMthI utpanna thayelu (2) prabhUtatA strI0, prabhUtatva na* puSkaLatA prabhUtavayas vi0 gharaDu, vRddha prabhRti strI0 Adi; zarUAta (A / arthamAM bahuvrIhi samAsane aMte vaparAya che; udA0 iMdraprabhRtayaH = iMdra vagere) prabhRti a0 -thI mAMDIne prabheda puM0 phADavaM - cIravaM te (2)bhAga pADavA te (3) mada jharavo te (4) taphAvata; bhinnatA (5) nadInuM mULa prabhraSTa vi. paDI gayelu (2) na0 vALanI laTamAM laTakAvelI phUlamALA prabhraMza 1 A0,4 pa0 paDI javU ; gabaDI paDavaM (2) -nA vinAnA tharbu (3) --mAMthI nAsI chuTavU pramatta vi0 madamatta ; pIdhelu (2) gAMDu (3) bedarakAra; pramAdI (4) bhUla karanAeM; kartavyabhraSTa Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramA pramIta pramay 1, 950 valova (2) atyaMta pramANapuruSa puM0 chevaTano nirNaya ApanAra pIDavU; trAsa Apavo (3) kApay; pramANabhUta vi0pramANarUpa; kabUla rAkhavU cIrI nAkhavU (4) barabAda karaQ (5) paDe tevU; vizvAsapAtra mArI nAkhavU [eka varga pramANayati pa0 (pramANabhUta gaNavU, pramatha puM0 ghoDo (2)zivanA pArSadono pramANarUpe dhara; sAbita karavU) pramathana na0 pIDavU te (2) kacaratuM te pramANazAstra na0 pramANabhUta zAstra (2) (3) valovaq te (4) mArI nAkhavU te tarkazAstra; 'laoNjika" pramathita vi0 pauDelaM; roLelu (2) maarii| pramANasUtra na0 mApavAnI dorI nAkhela (3) barAbara valovela (4) pramANAdhika vi0 haMmeza karatAM vadhu; na0 pANI na umerelI chAza; maTho vadhAre paDatuM [-rUpa (2)pramANabhUta pramathin vi0 nAza karanAraM pramANika vi0 pramANa, mApa ke dhoraNa pramad 4 50 [pramAdyati] madamatta tharbu pramANIkR 8 u0 pramANabhUta mAnavU (2) (2) pramAda karavo; bedarakAra rahe, vizvAsa karavo (3) niyata karavU; (3) bhUla karavI; avaLe mArge jarbu phALe nAkha, (4) mAnavaM; anusaravU (4) ALasa karavU; samaya veDaphavo (5) sAbita kara (6) salAha ke (5) harSita thavaM paravAnagI mAgavI (7)maMjUra rAkhavU; pramada vi0 pIdhela; unmatta (2) chAkaTaM; gaNatarImA levU bhraSTa (3) puM0 harSa ; AnaMda pramAtAmaha puM0 mAtAnA pitAnA dAdA pramadavana na0 rAjAnA aMtaHpuranI strI- pramANa puM0 atyaMta poDavU te (2) one krIDA karavAno bagIco- upavana valovaq te (3) vadha ; hatyA; vinAza pramadA strI0 suMdara yuvAna strI (2) (4) baLAtkAra; atyAcAra patnI (3) strI pramAthin vi0 pIDatuM; trAsa ApatuM (2) pramadAjana puM0 yuvatI (2)strIjAti nAza ke vadha karatuM (3) kSubdha karatuM; pramadAvana na0 juo 'pramadavana' valovI nAkhatuM (4) nIce tor3I pADatuM pramanas vi0 harSita (5)kApI nAkhatuM pramanyu vi0 khIjavAyelaM; gusse thayelaM pramAda puM0 bedarakArI; durlakSa (2) (2)khinna ; dilagIra [nAkhanAeM madamattatA; chAkaTApaNu (3)behozI; pramardana vi0 mardana karanArUM; kacarI mUrchA (4) gAMDapaNa (5) bhUla; pramaMy 1, 950 juo 'pramath' gaphalata (6)akasmAta ; Aphata pramA 2 pa0, 3 A0 mApavU (2) banA- pramAdin vi0 gAphela ; bedarakAra (2) va; racaQ (3) sAbita karaQ (4) chAkaTuM; pIdhelu(3) gAMDu goThavaq (5) jANavU; samajavU (6) pramApaNa na0 AkRti (2)vadha; katala aTakaLa karavI pramita vi0 mApela (2) maryAdita ; thoDaM pramANa na0 mApa (2) kada (3) mApavAno (3) jANelaM; samajela (4) sAbita gaja (4) purAvo (5) sAcA-khoTAnI __ karela (5) (samAsane aMte) amuka parIkSA ke nirNaya (6)nizcita jJAna mAparnu [sAcuM jJAna (7) tenuM sAdhana (pratyakSa, anumAna pramiti strI0 mApa (2) nizcita ke vagere pramANo) [kadanuM pramIta vi0 maraNa pAmelu (2) yajJamAM pramANaka vi0 (samAsane cheDe) mApana; homelu (3) puM0 yajJamAM vadherelU pazu Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramIlA pramIlA strI0 ghena; taMdrA pramIlita vi0 mIMcelI AMkhavALu pramukha vi0 sAme moMvALaM (2) mukhya; AgevAna; prathama (3) saMmAnanIya (4) (samAsane aMte) - AgevAna hoya tenuM; sAtha hoya tevuM (udA0 vAsukipramukhAH ) [ AgaLa pramukhata, pramukha a0 tI sAme; nI pramugdha vi0 mUrcchita ( 2 ) atyaMta suMdara pramuc 6 pa0 mukta karavuM (2) pheMka (3) bahAra kADhavu ; mokalabuM ( 4 ) choDa (gAMTha ke baMdhana ) (5) kADhI mUkavuM ( 6 ) Apa pramud 1 A0 khUba harSita thabuM - preraka 0 khuza kara pramud strI0 atyaMta harSa pramudita vi0 atyaMta AnaMda pAmeluM pramuS 9 pa0 dUra karavuM; jhAMkhu pADavu (2) lUMTI javaM; corI jabuM pramuSita vi0 corAyeluM ( 2 ) dUra karAyelaM; laI levAyeluM mUrkha pramUDha vi0 0 mUDha banelaM; moha pAmeluM (2) pramRj 2 pa0 luchI nAkhavuM; sApha karavu (2) dUra karavu; - vinAnA thavuM ( 3 ) prAyazcitta kara ( 4 ) paMpALabuM pramRSTa vi0 sApha kareluM; lUcheluM (2) mAMjeluM; UjaLaM prameya vi0 mApI zakAya teTalaM; maryAdita (2) sAbita karavA yogya ( 3 ) na0 pramANathI sAbita karavAnuM te (4) nizcita jJAna prameha puM0 te nAmano roga - paramiyo pramoda puM0 AnaMda; harSa pramoha puM0 moha; mUrchA [ gaMdu pramlAna vi0 karamAyelaM (2) malina; pramle 1 pa0 karamAvuM (2) udAsa banavuM (3) thAkI javaM ( 4 ) melA thavuM prayat 1 A0 prayatna karavo 317 : prayukta prayata vi0 saMyamI; nigrahI; tapasvI (2) udyamI ; yatnavAna prayatana na0 prayatna; udyama prayatAtman vi0 saMyamI; tapasvI ( 2 ) prayatnazIla ; udyamI prayatna puM0 prayAsa; mahenata ; udyama (2) zrama; kaSTa; muzkelI (3) bhAre kALajI ( 4 ) pravRtti prayatnataH, prayatnAta a0 mahA mahenate; khaMtathI (2) bhAgye (3) khAsa prayam 1pa0 [ prayacchati ] ApavuM (2) nigraha karavo ( 3 ) paraNAvakaM ( 4 ) bharapAI karavuM (jema ke devaM) prayasta vi0 vIkharAyelaM; Ama tema pheMkA (2) prayatnazIla prayA 2 pa0 javuM; cAlavuM ( 2 ) javA nIkala / 3) cAlyA jabuM; vidAya rj ( 4 ) pragati karavI prayAga puM0 gaMgA-yamunAnA saMgama uparanuM tIrthasthAna (alAhAbAda ) prayANa na0 javA nIkaLavaM te; prasthAna (2) musApharI ( 3 ) pragati; AgekUca (4) zarUAta ( 5 ) mRtyu (6) koI paNa prANIno pRSTha bhAga prayANaka na0 prasthAna; musApharI prayANakAla puM0 vidAyaveLA prayANabhaMga puM0 paDAva ( musApha mAM ) prayAta vi0 gayeluM; vidAya thayelaM (2) mRta (3) puM0 savArI; caDAI ( 4 ) UMcI bhekhaDa; karADa (5) na0 cAlavAnI rIta - Dhaba prayAma puM0 achata; taMgI (pANI, anAja i0nI ) ( 2 ) nigraha; saMyamana ( 3 ) laMbANa; laMbAI prayAsa puM0 yatna (2) muzkelI; mahenata prayukta vi0 jhuMsarIe joDela (2) upayoga karelu; vApareluM (3) nImeluM; ( 4 ) - mAMthI janmatuM; pariNAmarUpa Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayuja i ( 5 ) dhyAnamagna ( 6 ) prerelu (7) gatimAna karelu prayuj 7 A0 prayoga karavo; vApara (2) nimaNUka karavI (3) Apa (4) halAva; gatimAna karavuM ( 5 ) preravuM ( 6 ) AcaravuM ; karavuM ( 7 ) nATyaprayoga karavo ( 8 ) . vyAje dhIrakhaM ( 9 ) jhuMsarIe joDavaM (10) pheMkavuM ( astra) ( 11 ) yogya hovu ; chAjavaM prayuta na0 daza lAkhanI saMkhyA prayuddha vi0 ugrapaNe laDanAruM ( 2 ) na0 yuddha prayoktR vi0 upayoga karanAeM ( 2 ) amala karanAeM ( 3 ) preranAruM ( 4 ) lekhaka; kartA (5) nATyaprayoga karanAruM (6) pheMkanAruM (bANa i0 ) prayoga puM0 upayoga; vApara ( 2 ) pheMka te; prayoga karato te (3) abhinaya karavo te; bhajavavuM te (4) pratyakSa upayoga, vyavahAra ke amala ('zAstra'thI UlaTaM ) ( 5 ) yojanA; yukti prayogacatura, prayoganipuNa vi0 (kaLAno) prayoga karavAmAM kuzaLa; anubhavo prayogAtizaya puM0 nATakanI prastAvanAno eka prakAra (sUtradhAra potAnuM kAma adhUruM rAkhI bIjA pAnA pravezanI sUcanA karato cAlyo jAya te) prayogin vi0 prayoga karanAruM (2) prayojanavALe (3) preranAeM prayojaka vi0 yojanAeM, karanAeM, preranAeM, nImanAeM i0 (juo ' prayuj ' ) prayojana na0 upayoga ( 2 ) jarUra; agatya ( 3 ) hetu; lakSa ( 4 ) upAya ; sAdhana (5) kAraNa; sababa praruc 1 A0 khUba prakAzavuM ( 2) gamava prarudita vi0 khUba vilApa karatuM praruh 1 pa0 UgavuM (2) rujhAvuM (ghA vagere) prarUDha vi0 UgeluM; vikaseluM (2) janmeluM; utpanna thayeluM (3) vadheluM (4) khUba UMDa gayeluM (5) lAMba vadhelu 318 pralupta prarocana vi0 ruci upajAvanAeM (2) naM0 preravute (3) udAharaNa; dRSTAMta (4) lobhAvate; AkarSatuM te ( 5 ) pradarzana praroha puM0 aMkura; phaNago (2) kuMpaLa ; pallava (3) vaMzaja (4) tejano aMkura pralap 1 50 bolavu; vAta karavI (2) bakavATa karavo (3) phAve tema asaMbaddha bolavu ( 4 ) vilApa karavo pralapana na0 bolavaM te; vAtacIta ( 2 ) bakavATa ; pralApa (3) vilApa pralapita vi0 bolelaM; babaDelu (2) na0 bolate pralabdha vi0 chatarAyeluM; ThagAyeluM pralabh 1 A0 chetaravu; ThagavuM pralaya puM0 vinAza (2) (kalpane aMte thato) sRSTino vinAza ( 3 ) moTo vinAza barabAdI (4) mRtyu ( 5 ) mUrchA pralaMba vi0 lAMbu; labaDatuM (2) UMcaM; dekhAI Ave te (3) dhImuM; vilaMba karatuM (4)puM0 laTakatuM - labaDatuM evaM te ( 5 ) zAkhA (6) kaMThe paherelI lAMbI mALA ( 7 ) kaMThI ( 8 ) stana pralaMbita vi0 laTakatu; jhUlatuM pralaMbha puM0 meLavavuM te (2) chetarakhuM te pralaMbhana na0 chetara te (2) chetarapiMDI; dagAbAjI (3) mazkarI pralApa puM0 vAta; vAtacIta (2) bakavATa; babaDATa (3) vilApa pralApin vi0 bolatuM; bolanAruM; bAta karatuM (2) babaDATa karatu; pralApa karatuM pralI 4 A0 ogaLI javuM (2) bhaLI javuM; samAI javaM (3) adRzya thavuM (4) nAza pAvo pralIna vi0 ogaLI gayeluM (2) nAza pAmeluM (3) mUrchita (4) DhaMkAI gayeluM; chupAye (5) mRta praluTh 1 pa0 jamIna upara ALoTavuM (2) kSubdha thavuM; UchaLavaM pralupta vi0 lUMTAyelaM Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pralubdha vi0 chetaranAraM(2)chetarAyekheM; lalacAyelaM; bhraSTa thayelaM pralubh 4 50 lobha karavo; lAlasA karavI (2) lalacAvaq (3) bhraSTa kara pralUna vi0 kApI nAkhela; kapAI gayekheM pralepa puM0 lepa praleha puM0 sUraNa AdinI eka kaDhI pralobha puM0 atyaMta lobha, lAlasA (2) lalacAvaq te pralobhana na0 lobhAvavaM, AkarSavU ke lalacAva te (2) te mATenI vastu pralomya vi0 AkarSaka ; lobhAvanAeM pralola vi0 khUba hAlatuM-kaMpatuM . pravakta puM0 zikSaka; samajAvanAra (2) vaktA (3) bolanAra pravacana na0 bolavU-jAhera karavu te / (2) zIkhavayU~- samajAvaq te (3) vivaraNa; carcA (4) vaktRtva (5) zAstragraMtha; siddhAMta; darzana pravaNa vi0 nIce DhaLatuM; nIce namatuM; nIce vahetuM (2) ekadama sIdhuM-U (3)vAMkuM vaLelaM (4)valaNavALaM (5) Asakta; lAgelaM (6) tatpara pravaNIkR8 u0 anukULa karavU pravad 150 bolavU; kahevU; saMbodhaq (2) jAhera kara pravap 1 u0 nAkhavU (2)veravaM; vikheravaM pravayaNa na0 paroNo (hAMkavA mATeno) pravayas vi0 moTI umara- (2) purANuM pravara vi0 mukhya ; uttama (2) moTAmAM moTuM (3) puM0 gotrapravartaka muni (4) vaMza; kuLa (5) saMtati; vaMzaja . pravarakalyANa vi0 ghaNuM suMdara pravarajana puM0 uttama mANasa pravarga puM0 yajJanoM agni (2) viSNu pravardI puM0 somayajJano prAraMbhika vidhi pravartaka vi0 pravartAvanAeM; sthApanAeM (2) AgaLa vadhAranAru (3) utpanna karanAraM(4)preranAraM(5)puM0 sthApaka; utpAdaka; kartA (6) preranAra (7) na0 pAtranuM raMgabhUmi upara AvatuM te pravartana na0 pravartavaM te; AgaLa khasarbu ke vadhavaMte (2) zarUAta (3) sthApanA (4)preraNA(5)-mAM vaLagaq te;-mAM prayatnazIla tharbu te (6) banavU te; ghaTanA; pravRtti pravartanA strI kAryamAMpreravaM te pravartita vi0 pravartAvelu; calAvelu; ghumAvelu (2) sthApelu (3)prerelu (4) prajvalita karelu (5) banAveluM; racelaM pravatin vi0 pravRtta thatuM; AgaLa cAlatuM (2) banAvatuM (3) vAparatuM (4)-mAthI nIkaLatuM (5) phelAtuM pravarSa puM0 bhAre varasAda pravarSaNa na0 pahelo varasAda(2)varasavU te pravarha vi0 juo 'prabaha pravas 1 pa0 vAsa karavo (2) pravAsa karavo; paradeza jarbu pravasana na0 pravAse nIkaLavU te pravaha, 150 vahana karaQ pravaha puM0 nagarathI bahAra jaq te (2)eka jAtano pavana (grahone gatimAna karato) (3)pANI jemAM vahIne bhegu thAya te pravahaNa na0 myAno; pAlakhI (strIo mATenI) (2)vAhana (3)vahANa pravalikA strI0 jao 'prahelikA' pravAca vi0 vaktRtvazaktivALu (2) vAtoDiyuM (3)baDAza mAranAeM pravAta vi0 atizaya pavana Ave teQ (2) na0 vaheto tAjo pavana (3) tophAnI pavana; vaMToLa (4) pavanavALI jagA pravAtazayana na0 pavanavALI jagAmAM goThavelI zayyA pravAtasubhaga vi0 tAjA vahetA pavanane kAraNe AnaMdaprada evaM pravAda puM0 avAja karavote; zabda uccAravo te (2) ullekha karavo te; jAhera Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradeka 320 karate (3) vAtacIta (4) lokavAyakA ___-mAM rokAyelaM; gUMthAyelu (3) UMDu (5)daMtakathA (6)paDakAra (7) niMdA; UtarI gayeluM (jaima ke AMkha) [te kalaMka (8) bahArnu; miSa praviSTaka na. raMgabhUmi upara dAkhala thavaM pravAla puM0, na0 phaNago; kuMpaLa (2) pravisRta vi0 patharAtuM (2) nAsI gayelu paravALU [dUra jaq te (3)tIvra [pArcha bhagADelu pravAsa puM0 paragAma vasavU te ; musApharIe pravihata vi0 nasADI mUkelaM; mArIne pravAsana na0paragAma rahevU te ke jaq te(2) pravINa vi0 catura; kuzaLa; nipuNa / dezanikAla karavaM te (3) vadha; katala pravIra vi0 mukhya ; uttama (2) baLavAna; pravAsin puM0 musAphara; vaTemANu parAkramI (3)puM0 vIra puruSa (4) mukhya pravAha puM0 vahevU te (2) vaheNa(3)paraMparA -viziSTa mANasa (4)ghaTanAonI paraMparA (5)pravRtti / prava 5 u0 DhAMkavRM; AcchAdana karavU avighaTita vi0 kApI nAkhelaM; chuTuM (2)paheravu (3)pasaMda kara pADelu [AgaLa vadhavU pravRt 1 A0 AgaLa vadhaq (2)-mAMthI 'pravicar 150 rakhaDavU; bhaTakavU (2) nIkaLavU; udaya thavo (3)banavU; tharbu pravical 150 vicalita thavU; avaLA (4)AraMbha karavo(5)prayatna karavo; jaq (2)kaMpavU; dhUjaq.. prayatnazIla tharbu (6) vartavU; AcaravU pravicAramArga puM0 ba0va0(laDatI vakhate) (7)hoQ (8) satata cAlu rheQ| eka bAjuthI bIjI bAjU ThekaDA bharavA te pravRta vi0 ('pravR'nuM bhU0 kR0)pasaMda pravitata vi0 vistIrNa (2)vIkharAyekheM; karelu __ astavyasta (vALa) pravRtta vi0 ('pravRt 'nuM bhU0 kR0)zarU aviSA 3 u0 nakkI karavaM; nirNaya karelaM (2) zarU thayelaM; beThelaM (Rtu karavo (2) banAvaq; karavU (3)ciMtana i0) (3) mAM lAgelaM (4) -tarapha karavU; vicAra javA nIkaLelu (5) nizcita; sthira pravibhakta vi0 chuTuM pADelu; alaga karelu kareluM (6)vahetuM pravibhAga puM0 jueM pADavU te ; vaheMcaNI(2) pravRttavAk vi0 vaktRtvazaktivArcha bhAga; hisso pravRtti strI0 satata AgaLa vadhaq te pravirala vi0 ghaNA aMtaravALU (2)ghaj (2) Ugama; mULa ; udbhavasthAna (3) thoDaM; bhAgye ja jovA maLatuM dekhAvU ke pragaTa thaqte (4)zarUAta thavI pravilapta vi0 kApI nAkhela; aLaguM te; besa, te (RtunuM) (5) valaNa; karelu (2)bhUsI nAkhelaM laganI (6)vartana; vartaNUka (7)ghaMdho; avivAda puM0 vAdavivAda; takarAra / kAmakAja (8) upayoga; pracAra (9) pravivikta vi0 alaga pADelu; aLaguM karmamaya jIvana ('nivRtti'thI UlaTuM) (2) ekAMta; nirjana (10) samAcAra; khabara [na icchatuM aviz 650 pesa; dAkhala tharbu (2) pravRttiparAmamukha vi0 samAcAra ApavA zaruAta karavI; maMDavaM pravRddha vi0 vaghelaM; vikaselu (2)pUrNa; praviSaNNa vi0 khinna ; udAsa UMDu (3) tumAkhIbharyu praviSaya puM0 gocara; kSetra; pahoMca pravRddhi strI0 vRddhi; vikAsa (2)samRddhi praviSTa vi0 dAkhala thayelaM; peThelu (2) praveka vi* uttama; zreSTha Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravega pravega puM0 moTo vega praveNa vi0 amuka khAsa jAtanI bakarInuM praveNi ( - NI) strI0 veNI ( 2 ) (patinA viyogamA) gUMdhyA vagaranI veNI ( 3 ) hAthInI pITha upara nAkhavAnI jhUla pravedita vi0 jaNAveluM praverita vi0 Amatema pheMkeluM ke vereluM praveza puM0 dAkhala thavuM te; pesavuM te ( 2 ) raMgabhUmi upara AvavuM te ( 3 ) bAraNaM; dvAra (4) laganI ; khaMta pravezaka puM0 vacagALAmAM banI gayelI ghaTanA sUcavavA be aMkonI vacamAM gauNa pAtrono praveza ( prathama aMkanA AraMbhe ke chellA aMkane aMte na hoya ) pravezita vi0 dAkhala kareluM (2) nImeluM (3) (amuka sthitimAM) nAkheluM (4) - nI samakSa rajU kareluM pravezya vi0 dAkhala karavA yogya ( 2 ) - mAM pesavA ke vyApavA yogya ( 3 ) vagADavA yogya ( vArjitra ) pravyath 1 A0 vyathA pAmavI (2) bIbuM pravraj 1 pa0 dezanikAla thavuM ( 2 ) saMnyAsa levo; bhikSu banavuM pravrajita vi0 dezanikAla thayeluM ( 2 ) saMnyAsI thayeluM (3) puM0 bhikSu (bauddha ke jaina ( 4 ) saMnyAsI; tapasvI pravrajya na0, pravrajyA strI0 bahAra vica vuM - bhaTakavuM te ( 2 ) saMnyAsI ke bhikSu tarIke vicaravuM te ( 3 ) saMnyAsa pravrAj, pravrAjaka puM0 saMnyAsI prazam 40 [ prazAmyati ] zAMta thavu; zAMta paDavuM(2)aTakavuM; baMdha paDavuM (3) chIpavaM; bujhAvuM (4) kSINa thakuM - preraka0 sAMtvana pamADavu; zAMta pADavuM ( 2 ) ThArI devuM; bujhAvI devuM (3) aMta lAvavo (4) harAvavuM ( 5 ) rujhAaj; maTADavu prazama puM0 zAMti ; svasthatA (2) vizrAMti (3) nivRtti; aMta; nAza ( 4 ) sAMtvanA 321 prazrayaNa prazamana vi0 zAMta pADanAeM ; zamAvanAeM (2) na0 zAMta pADavuM te; zamAvavuM te 3) maTADavuM ke rujhAvavuM te (4) nivRtti; aMta ( 5 ) surakSita kara te prazamita vi0 zAMta thayeluM; zAMta pADeluM (2) bujhAveluM ( 3 ) dhoI kADheluM; prAyazcita karelu prazasta vi0 vakhANeluM (2) vakhANavA yogya (3) uttama; zreSTha ( 4 ) zubha ; bhadra prazasti strI0 stuti; vakhANa; prazaMsA (2) koInI prazaMsA mATe lakhAtuM kAvya prazasya vi0 prazaMsA karavA yogya prazaMs 1 pa0 prazaMsA karavI ( 2 ) jAhera kara ( 3 ) bhaviSya bhAkhavuM prazaMsanIya vi0 vakhANavA yogya prazaMsA strI0 stuti; vakhANa (2) kIrti prazAkhA, prazAkhikA strI0 DALakhI prazAsu 2 pa0 zIkhavavuM ( 2 ) hukama karavo ) zAsana karavuM ( 4 ) zikSA karavI 2 0 prArthavu; mAgavu prazAsaka puM0 zAsanakartA (2) guru prazAsana na0 rAjya; amala ; zAsana prazAsita, prazAstR puM0 rAjyakartA ; hama (2) salAhakAra ; nidarzaka prazAMta vi0 zAMta thayeluM; zAMta pADeluM (2) nIrava; gaMbhIra ( 3 ) tAbe thayela (4) samApta (5) mRta ( 6 ) dUra thayeluM prazAMtabAdha vi0 badhAM vighno dUra thayAM hoya tevuM [ cittavALu prazAMtAtman vi0 zamayukta ke zAMta prazithila vi0 ghaNuM DhIluM, dhImaM ke jhAMkhu praziSya puM0 ziSyano ziSya prazcotana, prazcyotana na0 jhamavuM te; TapakavUM te; chaMTakAva prazna puM0 savAla ; pUchaparacha (2) carcAno muddo (3) ukelavA mATeno koyaDo (4) bhaviSya jANavA karAtI pUchaparacha prazraya puM0, prazrayaNa na0 vinaya; AdarabhAva (2) sneha (3) Azraya Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazrita 322 prasAdaparAmukha prazrita vi0 namra vinayI prasavana na0 bALakane janma Apavo te prazleSa puM0 gADha saMbaMdha ke AliMgana prasavabaMdhana na0 phUla-phaLanuM dIMTuM prazvAsa puM0 zvAsa levo te prasavavedanA strI0 prasava vakhatanI pIDA praSTha vi0 agresara; mukhiyo; AgevAna prasavaMtI strI0 prasava ApatI strI prasakala vi0 khuba bharAvadAra prasavita puM0 pitA prasakta vi0 Asakta; vaLageluM (2) prasavitrI strI0. jananI; mAtA coTelaM (3) laganIvALU (4) najIkarnu prasavonmukha vi0 prasUti ke suvAvaDanI (5) satata; akhaMDa taiyArImA hoya tevU prasaktama a0 satata; cAla prasavya vi0 UlaTuM (2)DAbI bAju vaLelu prasakti strI0 Asakti (2)saMbaMdha (3) ke pharelu (3) anukULa lAgu paDavU te (4)khaMta; prayatna(5)prApti prasaha 1 A0 sahana karavu (2) sAmano prasatti strI0 kRpA; prasannatA (2) karavo (3) prayatna karavo (4) hiMmata nirmaLatA; pAradarzakatA karavI; zaktimAna thq| prasad 1 pa0 prasIdati prasanna tha; prasahya a0 baLAtkAre; jorajulamathI khuza tharbu (2) saMtuSTa thaq; zAMta tharbu (3) (2) atyaMta (3)jItIne (4)ekadama; svaccha thavU; nirmaLa tharbu (4) saphaLa tharbu tarata ja (5) avazya / prasanna vi0 svaccha ; nirmaLa (2)khuza; prasaMkhyAna puM0 bharapAI karavU te (rakama) saMtuSTa (3) kRpAvaMta (4) spaSTa samajAya (2) na0 gaNatarI (3)ciMtana, manana tevU(5)sAcuM; kharaM lagabhaga sAcuM (4) kIrti; khyAti prasannakalpa vi0 lagabhaga zAMta thayelaM (2) prasaMga puM0 Asakti; prIti (2) saMbaMdha; prasannasalila vi0 svaccha jaLavALaM samAgama (3) vyabhicAra (4) -mAM prasannA strI0 madirA;dArU [puM0 viSNu lAgu rahe te (5) banAva; ghaTanA (6) prasannAtmana vi0 kRpAvaMta ; khuza thayelu(2) pariNAma AvI paDavaM te prasanerA strI0 eka jAtanI madirA prasaMgavazAt a0 saMyogavazAt prasabha puM0 julama ; baLAtkAra prasaMgitA strI0 Asakti; laganI prasabhadamana na0 baLAtkAre damana karavaM te prasaMgin vi0 Asakta ; saMbaddha (2) prAsaMprasabham a0 baLAtkAre; jorajulamathI gika; koIka vAra banatuM (3) gauNa (2)atyaMta (3) anucitapaNe prasaMj 1 pa0 [prasajati ] Asakta tharbu prasara puM0 AgaLa vadhaq ke dhapaq te (2) -karmaNi0 coTabuM; vaLagaQ (2) nirvighna gati (3) vistRta tharbu te (4) pariNAmarUpe AvI paDavU; prasaMga Avavo kada; jatho (5)pravAha; pUra (6)ava- prasaMjita vi0 banAvela astitvamA ANelu kAza ; taka (7) gocara; kSetra (AMkhaD) prasaMdAna na0 doraDu; baMdhana prasaraNa na0 doDI jaq te (2)nAsI jadUM prasAda puM0 kRpA (2) zAMti; svasthatA te(3)phelAvU te [sarakatuM (3)nirmaLatA (4) deva vagerene arpaNa prasapin vi0 AgaLa vadhatuM; phelAtuM (2) kareluM bhojana (5) bakSisa; bheTa prasava puM0 janma Apavo te; prasUti (2) prasAdaka vi0 nirmaLa karanAru (2)zAMta saMtati;pharajaMda (3)janmasthAna; utpatti- pADanAru (3)khuza karanAraM sthAna (5) phUla (6) phaLa ; pariNAma prasAdaparAGamukha vi0 koInI kRpA na Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasAdina 323 icchatuM (2) kRpA pAchI kheMcI lIdhI prasU vi0 prasava karanAraM; janma ApanAeM hoya tevU . .. (2) strI0 mAtA prasAdina vi0 juo 'prasAdaka' prasUta vi0 janmAvelaM; utpanna karelU prasAdh -preraka prApta kara (2)tAbe prasUti strI0 janma Apavo te (2) IMDAM karavU (3) siddha karavU (4) AgaLa mUkavAM te (3) janma ; utpatti (4)pragaTa dhapAvaq (5) zaNagAravU; paherAvayU~ tha, te; besavaM te (phUla i0) (5) prasAdhaka puM0 mAlikane alaMkAra paherAva- saMtati (6) utpAdaka; pedA karanAra nAra sevaka (7) mA (8)kAraNa / [kaLI prasAdhana na0 sAdhaq ke siddha karavU te (2) prasUna vi0 pedA thayelu (2)na0 phUla (3) goThavaq te (3) zaNagAra, te (4) prasUnabANa puM0 kAmadeva; madana zaNagAra(5)puM0, na0 kAMsako prasa 150 vahevU; nIkaLavU; Ugama thavo prasAdhanavizeSa puM0 uttama zaNagAra (2) AgaLa vadhaq (3) phelAvU; vyAprasAdhanI strI0 kAMsakI pavU(4) lAMbu tharbu (jema ke hAtha) (5) prasAdhikA strI0 rANI vagerene zaNagAra vRtti thavI; valaNa tharbu (6) AraMbha paherAvanAra strI thavo; pravartavU (6) dRDha ke gAIM tharbu prasRja 650 tyAga karavo chUTuM karavU prasAdhya vi0 sAdhavA ke siddha karavA (2) vAvaq; veravu (3)choDavU; pheMka yogya (2) saMpAdana karavA lAyaka prasRta vi0 AgaLa gayelu (2) phelAveluM; (3) vaza karavA yogya laMbAvelu (3) phelAyeluM (4)-mAM lAgelaM; prasAra puM0 phelAvo; phelAvaM te (2) niSThAvAna; Asakta (5) jhaDapI (6) vepArInI dukAna - hATa pragaTa karelu ke thayelaM (7) sUkSma artha prasArita vi0 phelAvelu; vistArelu (2) jANanAru (8) rAMdhelaM; taiyAra thayelaM bahAra mUkelaM; khullu karelu (vecavA (9) puM0 aMjali vALI lAMbo karelo mATe) [tevU (sApa) hAtha (10) na0 phUTI nIkaLela te; prasAritabhoga vi0 phaNA phelAvI hoya ghAsa, choDa i0 (11) khetIvADI prasita vi0 sIvelaM; joDelaM (2) laganI prasataja puM0 parastrIyI thayelo putra vALu; lAgelaM; macelu (3)talapatuM (4) prasati strI0 pragati; AgaLa vadhavaM te atyaMta svaccha (5)na0 para; pAca (2) vahevU te (3) aMjali vALI lAMbo prasiddha vi0 jANItuM; prakhyAta (2) karelo hAtha (4) khobA jeTalaM mApa zaNagArelu (3) uttama (5) jhaDapa; vega prasiddhi strI0 khyAti (2) saphaLatA; prasRtvara vi0 phelAtuM; prasaratuM siddhi (3) zaNagAra prasRpa 150 AgaLa vadhavaM (2) phelAvaM prasidh 4 pa0 siddha thaq; maLavU (2)saphaLa (3) sarakavU; saravu (4) cotaraphathI tha, (3)prasiddha tharbu (4) sAbita thaq AvI paDaq (jema ke aMdhArUM) (5)zaNagArAvaM [janma Apavo prasamara vi0 prasarataM; nIkaLataM prasu 1 10, 2, 4 A0 prasava karavo; praseka puM0 jharavU ke TapakavUte (2)sIMcaQ prasupta vi0 gADha nidrAmAM paDela ke chAMTavaM te prasa 150, 2, 4 A0 juo 'prasu' praskanna vi0 humalo karela ke karAyelaM (2) 6 pa0 pheMkavu (3) preravaM (2)harAvelu(3)paDI gayelu;khovAyelaM Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 prasmRti praskaMda 150 kUdI paDavu(2)hamalo karavo prasthAna na javAnIkaLavaM te (2) Agamana praskaMdikA strI0 saMgrahaNI (roga) (3) mokalI devaM te (4)saraghasa (5) praskuMda puM0 cakrAkAra vedI lazkaranI kUca (6) mRtyu (7) paMtha; praskhala 150 haDaselA khAvA; dhakkA saMpradAya (8)bhikSAvrata vAgavA(2)Thokara khAvI; lathaDiyuM khAvaM prasthAnatraya na0, prasthAnatrayo strI0 bhagaprastara puM0 pAMdaDAM phUla vagerenI zayyA vadgItA, upaniSado ane brahmasUtra (2)pathArI (3) sapATI (4)paththara; -e traNano samudAya zilA (5) darbhanI eka mUThI (6) prasthApana na0 mokalavU,vaLAvaq ke vidAya graMthano bhAga; phakaro karavaM te (2) sAbita karavaM te (3) prastAra puM0 pAMdaDAM phala vagerenI zayyA upayoga karavo te [vaLAvavA yogya (2) pathArI (3)sapATI (4) jhADI prasthApanIya vi0 mokalavA yogya; (5) ghATa; ovAro prasthApita vi0 mokalelaM; vaLAvelu prastAva puM0 AraMbha (2) prastAvanA (3) (2) sthApita karelu (3) prerelaM; ullekha (4) prasaMga ; avasara (5)cAlu dhakelelaM (4) UjaveluM (ujANI i0) muddo; prakaraNa (6) prAraMbhika stavana prasthAyin vi0 vidAya thatuM; jatuM; prastAvanA strI0 stuti; vakhANa (2) musApharI ke kUca karatuM AraMbha ; zarUAta (3) upoddhAta prasthita vi0 musApharIe nIkaLela ke prastAvasadaza vi0 prasaMgane chAje tevaM UpaDelu (2) mRta (3) nirmAyelu (4) prastAve a0 yogya prasaMge na0 vidAya tharbu te prastAvena a0 yogya prasaMge; yogya samaye prasthiti strI0 vidAya (2) musApharI (2)prasaMgavazAt ; koIka prasaMge prasnava puM0 jharavU ke jhamavU te (2)pravAha; prastu 2 u0 stuti karavI; vakhANavU dhArA (jemake dUdhanI) (3) ba0 va0 (2)prAraMbha karavo (3) utpanna karavU AMsu (4)pesAba [narama ; komaLa (4) kahevU; pratipAdana karavU prasnigdha vi0 cIkaguM; telavALu (2) prastuta vi0 stuti kareluM; vakhANelu (2) prasnu 2 pa0 reDavU (2) TapakavU; AraMbhelu (3) siddha karelu; taiyAra (4) jhamavU (3) 2 A0 dUdha Apaq banelaM (ghaTanA) (5)prAsaMgika; upA- prastuta vi0 jhamatuM; jharatuM (2) ApatuM Delu (vAtacItanA muddArUpe) prasnutastanI vi0 strI0 jenA stanamAMthI prastha vi0 jatuM; rahevA jatuM (2) (vAtsalyane kAraNe) dUdha jhame che tevI musApharIe nIkaLatuM (3) dRr3ha ; sthira prasnuSA strI0 pautravadhU (4) puM0, na0 sapATa medAna (5) prasphuTa 10 u0 cIra; phADaq (2) parvatanI Toca (6)eka mApa (32 pala __ UghaDavU; khUlavU (3) tALI pADavI jeTalaM) (7)teTalA vajananaM je kaMI te prasphuTa vi0 khIlelaM (2) khullaM; jAhera prasthA 1 A0 [pratiSThate] prayANa karavU; (3) spaSTa ; ughADu javA nIkaLavU (2)tarapha jaq ke AgaLa prasphur 6 pa0 sphuravU; bhrUjavU (2)pahoLaM dhapa, (3) cAlavU; khasavaM ___thaq; prasaravU(3)dUra sudhI phelA, -preraka0 vidAya ApavI (2) kADhI prasphurita vi0 hAlatuM; kaMpatuM mUkavU (3) dhakelavaM prasmRti strI0 vismRti Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 325 prasyaMda prasyaM 1 A0 jhara (2) vahevU (3) doDI javaM [ke vahevU te prasthaMda puM0, pratyaMdana na0 jharavU, TapakavaM pratyaMdina vi0 AMsu relAvatuM prasrava puM0 jhara, jorathI nIkaLavU ke vahevU te (2)pravAha; vaheNa (3)AMcaLa ke stanamAMthI nIkaLatuM dUdha (4)pesAba (5)puM0 ba0 va0 relAtAM AMsu prasravaNa na0 jharavU, vahevU ke nIkaLavU te (2) dUdha vahevU te (stana ke AMcaLamAMthI)(3)dhodha (4)jharo; phuvAro (5) pu0 eka parvata ('janasthAna'mAM Avelo) prastravina vi0 relAvatuM (2) dUdha ApatuM prastAva puM0 jhama ke vahevU te (2)pesAba pratru 150 jharavU; josathI nIkaLavU (2) relAvaq; vahevA de, prasnuta vi0 jharelu; TapakelaM; nIkaLelu prasvana puM0 moTo avAja prasvApa puM0 UMgha (2) svapna (3) eka astra (UMghamAM nAkhanAeM) prasvApana vi0 UMghamAM nAkhanAeM (2) na0 tevI zakti dharAvatuM astra prasvinna vi0 khUba parasevo thayo hoya te, prasveda puM0 atizaya parasevo prahata vi0 ghAyala karelu; haNelaM (2) vagADelaM (Dhola) (3)parAbhava pamADelaM prahati strI0 prahAra; ghA prahan 2 pa0 haNavU; vadha karavo (2) mAravU;prahAra karavo(3)vagADavU (Dhola) prahara puM0 AkhA divasano AThamo bhAga (traNa kalAka); pahora praharaka puM0 pahora (2) pahero praharaNa na0 prahAra karavo te (2) pheMka te (3) dUra karavU te; kADhI mUkavU te (4) zastra ; astra (5) yuddha ; laDAI praharat puM0 yoddho praharina puM0 paheregIra praharta vi0 prahAra ke humalo karanAruM (2) laDanAru (3) bANa pheMkanAruM prahlAda praharSa puM0 atizaya AnaMda ke harSa praharSaNa na0 atizaya harSa pamADanAra te (2)icchita vastu prApta thavI te prahasa 150 khaDakhaDATa hasavU (2)hAMsI ___ karavI (3) AnaMdamAM Avaq prahasana na0khaDakhaDATa hasavU te (2) hAMsI; mazkarI (3) hAMsIpradhAna nATaka; phArasa prahasita vi0 khUba haselu; khaDakhaDATa hasatuM (2)na0 hAsya prahA 350 tyAgaq; tajaq (2) choDavU; pheMkavu (3)-mAMthI vidAya thavaM prahANa na0 tyAga(2) dhyAna prahANi strI0 hAni; nAza; abhAva prahApaNa na0 tyAga (2)vidAya prahAra puM0 mAravaMte; ghA karavo te (2) yuddha; raNasaMgrAma prahAsa puM0 aTTahAsa (2) hAMsI; majAka (3) nartaka ; naTa (4) ziva (5)dekhAva (6) raMgonI zobhA prahAsin vi0 hasAvanAeM (2) hAMsI kara nAru(3)-nI sAthe hasatuM (4)prakAzita prahi 5 pa0 mokalavU (2) pheMkavu (3) -nI tarapha AMkha vALavI prahita vi0 mUkelaM (2) phelAvelu; laMbAvelu (3)mokalelaM; pheMkelaM (4) kADhI makelaM . [na0 hAni ; nAza prahINa vi0 choDI dIdhelaM; tajelaM (2) praha 1 pa0 prahAra karavo (2)ghA karavo (3) humalo karavo (4) pheMka; mAravU prahata vi0 prahAra karelu (2) na0 prahAra prahaS 4 pa0 AnaMda thavo; harSita tharbu (2) romAMca thavo [thayelu prahRSTa vi0 harSa pAmelu (2) romAMcita prahelA strI0 ramatiyALapaNuM; svacchaMda prahelikA strI0 koyaDo; samasyA prahlAda 1 A0 ati AnaMdamAM AvI jaq prahlAda puM0 atyaMta AnaMda (2) avAja (3) hiraNyakazipuno bhakta putra Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prahlAdaka 326 prAcya prahlAdaka (-1) vi0 harSa upajAvanAeM tumAkhI (3) kuzaLatA (4) vikAsa; praha vi0 DhALavALu; nameluM (2)nIcuM paripakvatA (5)prAgaTaya ; dekhAva (6) vaLelu (3)namra ; vinayI (4)Asakta vaktRtA (7) dRDhanizcayIpaNuM prahvayati pa0 (namAvaq; tAbe karavU) prAgavasthA strI0 pahelAMnI avasthA prahAMjali vi0 kapALe baMne hAtha joDIne prAguttara, prAgudaMca vi0 uttara-pUrvanuM namana karatuM (Adara batAvavA) prAgjanman na0, prAgjAti strI0 pUrvajanma prA 2 50 bharavU; pUra, prAgjyoti puM0 kAmarUpa deza prAk a0 pahelAM; agAu; pUrve (2) prAgbhava puM0 pUrvajanma pahelethI ja (3) pUrva dizAmA (4) sAme prAgabhAra puM0 parvatanuM zikhara (2) Agalo (5) sudhI (6) savAre ke cheDAno bhAga (3) moTo jatho prAkaTagha na0 pragaTa thaq te (2) prasiddhi prAgrasara vi0 agresara; AgevAna prAkaraNika vi0 prastuta; je prakaraNa prAgrahara vi0 mukhya ; pradhAna UpaDayuM hoya tene lagatuM prAgya vi0 mukhya ; zreSTha prAkAmya na0 marajI mujaba vartavaM te (2) prAgvacana na0 pahelAMnAM RSioe kahelu svacchaMdIpaNuM(3) te nAmanI eka siddhi ke TharAveluM te prAkAra puM0 bhIMta; vADa (2)killo prAgvaMza puM0 pUrvavaMza ke peDhI (2) jenA prAkArastha vi0 buraja uparathI laDanAeM thAMbhalA pUrvadizAbhimukha hoya tevU prAkAzya na0 jAherAta (2) prasiddhi yajJasthAna (3) yajamAnanAM sagAMsaMbaMdhI (3) caLakATa jemAM bese te oraDo prAkRta vi0 kudaratI; sahaja; akRtrima prAgvRtta na0 pahelAMnu vartana (2) sAmAnya (3) saMskAra vinAnu; prAgvRttAMta puM0 pahelAMnI ghaTanA ke banAva azikSita (4) tuccha; agatyanuM nahi prAghuNa, prAghuNaka. prAghuNika, prApUrNa, tevU (5) prakRti saMbaMdhI (6) dezI ke prANika puM0 mahemAna; atithi gAmaThI (bhASA) (7) puM0 sAmAnya prANikA strI0 Atithya ; satkAra pAmara mANasa (8)na0 dezI ke gAmaThI prAGmukha vi0 pUrva tarapha movALu (2) bhASA (9)pAcho pralaya (prakRtimAM) -nI icchAvALaM; -nA valaNavALaM prAkRtika vi0 kudaratI; svAbhAvika / prAc vi0 juo 'prAMc' prAkkarman na0 pUrvajanmamAM karelu karma (2) prAcaMDaya na0 pracaMDatA prAraMbhamAM karavAnuM kArya prAcIna vi0 pUrva taraphanu (2)pahelAMceM; prAkkRta na0 pUrvajanmamAM karela karma ____ agAunuM (3) jUnU; purANuM (4) puM0 na0 prAktana vi0 pahelAMnu; pUrva- (2)prAcIna pUrva taraphano pradeza (3)pUrvajanmanu (4)na0 daiva; bhAgya prAcInahis puM0 iMdra prAktanakarman na0 pUrvajanmamAM kareluM karma prAcImUla na0 pUrva dizA taraphanu kSitija prAktanajanman na0 pUrvajanma prAcIra na0 vADa; koTa / prAkharya na0 tIkSNatA; dhAra (2)tIvratA; prAcurya na0 pracuratA; puSkaLapaNu prakharatA(3) duSTatA (4) utsAha prAcetasa puM0 manu (2) dakSa (3) vAlmIki prAganurAga puM0 pahelAMno prema prAcya vi0 sAmenuM (2)pUrva taraphanu (3) prAgalbhya na0 hiMmata ; vizvAsa (2) garva ; AgaLay (4)prAcIna Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcha prAch vi0 pUchatuM; tapAsa karatuM prAjana puM0, na0 paroNo; cAbuka prAjApatya vi0 prajApati (brahmA) saMbaMdhI (2) prajApatithI janmelu (3)puM0 ATha vivAhaprakAromAMno eka (jemAM kanyAno pitA vara pAsethI kazaM lIdhA vinA kanyAdAna kare che) prAjJa vi0 prajJAvAna; buddhizALI (2) DAhayuM; zANuM (3)puM0 DAhyo ke vidvAna mANasa (4)jIva-cetana (5) parabrahma / prAjya vi0 ghaNuM; atizaya ; puSkaLa (2) moTuM (3) mahattva-; UMcaM prAvivAka puM0 nyAyAdhIza prANa 2 pa0 zvAsa levo (2)jIvavaM prANa puM0 zvAsa (2)jIvanazakti (3) dehamA rahelA pAMca prANavAyu (ba0va0; prANa-apAna-samAna-vyAna-udAna) (4) vAyu (5) sattva; baLa (6) jIva (7)paramAtmA (8)iMdriya (9) prANa samAna priya je kAI hoya te (10) jIvana (11) anna prANakarman na0 prANonuM kArya prANaghAtaka vi0 prANano nAza karanAru prANatyAga puM0 AtmahatyA (2)mota / prANadakSiNA strI0 jIvatadAna prANadayita puM0 pati prANadAna na0 bIjAne mATe prANa arpaNa karavA te (2)jIvatadAna prANadAyaka vi0 juo 'prANaprada' prANadroha puM0 prANa levA tAkavu te / prANadhAraNa na0 jIvananirvAha (2) tenuM sAdhana (3) jIvanazakti prANapati puM0 priyatama (2) pati (3) jIva (4)vaidya [tevU prANaparikSINa vi0 mRtyu najIka hoya prANaparigraha puM0 jIvana; astitva prANaprada vi0 sajIvana karanAruM (2) jIva bacAvanAeM prAtibha prANapriya puM0 pati (2)priyatama prANabhRt vi0 prANadhArI (2)puM0 prANI prAgamokSaNa na0 mRtyu (2)ApaghAta prANayAtrA strI0 jIvananirvAha prANavat vi0 prANayukta; jIvatuM (2) baLavAna ; zaktizALI prANavallabhA strI0 patnI (2)priyatamA prANasamA strI0 patnI jokhama prANasaMdeha puM0 jIvanuM jokhama; moTuM prANasAra vi0 prANavAna; sabaLa prANahara, prANahArin vi0 prANa hara nAru; ghAtaka prANAghAta puM0 hiMsA prANAtipAta puM0 prANavadha; hiMsA prANAtyaya puM0 jIva javo te ; mRtyu prANAyAma puM0 zvAsane rokavo te (eka yoga-prakriyA) prANAMtika vi0 prANaghAtaka; mAraka (2) maratAM sudhIna; jIvana sAthe pUrva thAya tevU (3)na0 khUna [sajIva prANI prANin vi0 prANavALaM; sajIva (2)puM0 prANeza puM0 pati (2) priyatama prANezA strI0 patnI (2) priyatamA prANezvara puM0 juo prANeza' prANezvarI strI0 juo 'prANezA' prAtar a0 savAre (2) bIje divase savAre prAtarAza puM0 savAre karAto nAsto prAtastarAm a0 vahelI savAre prAtastya vi0 vahelI savAranuM prAtaHkAla puM0 prabhAtano samaya ; paroDha prAtaHprahara puM0 divasano pahelo pahora prAtikAmin puM0 dAsa ke dUta prAtipakSa vi0 virodhI; UlaTuM (2) duzmanAvaTabharyu; berI prAtipakSya na0 vera; duzmanAvaTa prAtipauruSika vi0 badhA puruSone sAmAnya evaM (2)puruSArtha ke parAkrama saMbaMdhI jJAna prAtibha na0 pratibhAthI thatuM sAhajika Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAtibhAvya prAtibhAvya na0 jAmIna (2)virodha / prAtilomya na0 pratilomapaNu; UlaTo krama (2) duzmanAvaTa prAtivezika, prAtivezya puM0 paDozI prAtyakSika vi0 pratyakSa joI ke jANI zakAya evaM prAthamika vi0 prathama ; pahelaM prAdakSiNya na0 pradakSiNA karavI te prAduras (prAdus+as)250 pragaTa tharbu prAdurbhAva puM0 astitvamAM Avaq te (2) pragaTa tharbu te prAdurbhU 150 pragaTa tha, prAdurbhUta vi0 pragaTa thayelaM prAduSkaraNa na0 pragaTa thaq ke karavaM te prAdus a0 pragaTa hoya tema ; dekhAya tema prAdeza puM0,na0 aMgUThA ane tarjanI vaccenA aMtara jeTalaM mApa prAdezamAtra vi0 thoDuka ja; namUnA jeTalaM prAdezika vi0 pradezamAM ja maryAdita evaM prAdoSa, prAdoSika vi0 sAMja saMbaMdhI prAdhanika na0 vinAzaka hathiyAra prAdhAnya vi0 mukhya hovApaNuM;agresarapaNuM prAdhIta vi0 sArI rIte bhaNelU prAdhva vi0 dUra, (2) puM0 lAMbo mArga prAdhvam a0 anukULa hoya tema prAp (pra+Ap) 550 meLavaq; pAmavaM (2) pahoMcavU (3) laMbAvU; vistaravU -preraka0 pahoMcADavU; pamADavU prApa vi0 pahoMcatuM; maLatuM prApaka vi. pahoMcADanAraM; pamADanAeM (2)prApta karanAru prApaNa na0 pahoMca te; pAmabuM te (2) pahoMcADavU ke pamADavaM te prApaNika puM0 vepArI; sodAgara prApipayiSu vi. pahoMce ke pAme ema karavA icchatuM prApta ('prAp' nuM bha0 kR0) vi0 pAmelaM; pahoMcelaM (2) meLavelaM (3jaDelaM; 328 prAmodika maLelu (4) veThelaM; sahana karelu (5) hAjara; AvelaM prAptakAla puM0 yogya avasara prAptakAlam a0 yogya avasare prAptakrama vi0 anukULa ; ucita prAptajIvana vi0 pharI sajIvana thayelaM prAptadoSa vi0 doSI; aparAdhI prAptaprasava vi0 prasava thayo hoya tevU (2) prasavakALa najIka Avyo hoya tevU prAptabIja vi0 bIja vAvavAmAM Avyu hoya tevU prAptarUpa vi0 suMdara; dekhAvaDu (2) paMDita; zANuM (3)yogya; lAyaka . prAptavya vi0 prApta karavA yogya (2) pahoMcavA yogya ; pahoMcI zakAya tevU (3) yogya; lAyaka prAptazrI vi0 (bIjAne AdhAre) jeNe vaibhava meLavyo hoya te, prAptArtha vi0 icchita vastu prApta karI hoya tevU [hoya tevaM prAptAvasara vi0 jene yogya taka maLI prApti strI0 meLavaq te ; pAma te (2) pahoMcavaM te (3) maLavU te (4)gocara; kSetra (5)pUrvakarmanuM phaLa (6) nasIba prApya vi0 juo 'prAptavya' [tevaM prApyarUpa vi0 sahelAIthI meLavI zakAya prAbalya na0 jora; baLa (2) mukhyatA; uttamatA (3) prAmANya prAbodhika paM0 prabhAta; paroDha (2) savAre ucita gIto dvArA bIjAne jagADanAra prAbhava na0 uttamatA; zreSThatA prAbhaMjani puM0 hanumAna (2) bhImasena prAbhAtika vi0 prabhAtaprAbhUta, prAbhataka na0 bheTa; najarANu prAmANika vi0 pramANabhUta; zAstrasiddha prAmANya na0 pramANabhUta hovApaNu (2) sAbitI; pramANa [manohara prAmodaka, prAmodika vi0 harSakAraka; Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAya prAya puM0 mRtyu (2)upavAsa vaDe mota lAva, te (3) moTo bhAga; moTo hisso (4) puSkaLatA (5) [ samAsane aMte nIcenA arthomAM vaparAya che : lagabhaga, moTe bhAge (udA0 mRtaprAya); -thI bharapUra, puSkaLa hoya tevU (udA0 kaSTaprAya); -ne maLatuM (udA0 amRtaprAya)] prAyaNa na0 zarUAta; prAraMbha;praveza (2) jIvanano mArga (3)jANI joIne mota svIkAra te (4)Azaro; Azraya / prAyabhava vi0 sAmAnyapaNe banatuM prAyazas a0 sAmAnyapaNe ; moTe bhaage| prAyazcitta na0 pApa dhoI kADhavA kara vAmAM AvatAM tapa ke vidhi prAyas a0 ghaNuM karIne; sAmAnya rIte (2)kadAca (3)puSkaLa pramANamAM / prAyANika, prAyAtrika vi0 musApharI mATe jarUrI ke UpayogI evaM prAyudh 4 A0 yuddha karavU prAyeNa a0 ghaNuM karIne; moTe bhAge (2) kadAca; saMbhavita hoya tema prAyopagamana na0 AmaraNAMta upavAsa prAyopaviSTa vi0 AmaraNAMta upavAsa karavA beThelaM . ['prAyopagamana' prAyopaveza puM0, prAyopavezana na0 juo prAyopavezin, prAyopeta vi0 juo 'prAyopaviSTa' prArabdha ('prArabh 'na bhU0 kR0) vi0 AraMbhelu (2) na0 AraMbhelaM kArya (3) nasIba ; bhAgya prArabha 1 A0 AraMbha prAraMbha puM0 AraMbha ; zarUAta (2) pravRtti AraMbhelaM kArya prArtha 10 A0 vinaMtI karavI; yAcanA karavI (2) lagna mATe mAgaNI karavI (3) AkAMkSA rAkhavI (4) tapAsa karavI (5)humalo karavo; tUTI paDavU prAsaMgika prArthaka vi0 prArthanA karanAraM; icchanAruM (2) puM0 arajadAra prArthana na0, prArthanA strI0 yAcanA; mAgaNI (2) icchA (3) arajI prArthayita puM0 bhikhArI; yAcaka (2) arajadAra; umedavAra prAthita ('prArtha'- bhU0 kR0)vi0 prArthelu; yAcelu (2) icchelu (3) zatru vaDe sAmano ke humalo karAyelu prAthin vi0 prArthanA, yAcanA ke icchA karatuM (2) humalo karatuM / prAlaMba vi0 laTakatuM; jhUlatuM (2) na0 chAtI sudhI pahoMcato hAra ke mALA prAlaya na0 barapha; hima prAleyAdri puM0 himAlaya prAvaraNa, prAvaraNIya na0 uttarIya vastra prAvAra, prAvAraka puM0 uttarIya vastra prAvArika puM0 uttarIya vastra banAvanAra prAvINya na0 kuzaLatA; nipuNatA prAvR5 u0 paheravu (2)vIMTI vaLavU;gheravU prAvRTkAla puM0 varSARtu prAvRSa strI0 varSAkALa [saMbaMdhI prAvRSeNya vi0 varSARtumAMthatuM ; varSARtu prAvaNya na0 suMvALA UnanI kAmaLI prAdezika vi0 praveza saMbaMdhI (2)praveza mATe zubha hoya tevU prAza (pra + az) 950 khAvu (2) pIyU~ prAza puM0 khAvaM te; -khAIne jIva te (2) anna; bhojana prAzastya na0 prazasta ; uttama hovApaNuM prAzA strI0 tIvra AzA ; icchA prAznika puM0 parIkSaka prAsa puM0 pheMka, te; choDavU te (2) eka jAtanuM astra [vakhate naMkhAtI) prAsaMga puM0 eka jAtanI dhUsarI (paloTatI prAsaMgika vi0 gADha saMbaMdhathI nIpajatuM (2) saMbaddha; saMkaLAyelaM (3) koIka _vakhata hotuM (hameza jovA na maLatuM) Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsAda 330 priyavAdin prAsAda puM0 mahela; havelI (2) rAjamahela prasanna kare tevu (3) -cAhatuM hoya tevaM (3) devAlaya (4)agAzI (4) moghu (5) pati ; prItama (6)na0 prAsAdagarbhapuM0 mahelanI madhyano oraDo; prema (7) anukULa - managamatuM te (8) mahelano sUvAno oraDo managamatA samAcAra (9)khuzI; prasannatA prAsAdatala na0 mahelanI chata ke agAzI priyaka puM0 eka jAtarnu haraNa (2) eka prAsAdapRSTha puM0 mahelanI Toce AvelaM jAtano kadaMba (nIpa) (3)priyaMgu latA chaju ke agAzI (4) na0 eka phUla ('azana ' vRkSanu) prAsAda,ga na0 mahela ke maMdiranI Toca priyakAraka vi0 priya karanAruM (2) prAsAdika vi0 prasAda - kRpA rUpe maLelu mAyA tAthI vartanAeM (3) mitra ; hitaiSI (2) mAyA mitratAbharyu (3) suMdara priyakAritva na0 mAyALatAthI vartavU te prAstAvika vi0 prastAvanA ke upodghAta priyakArin vi0 mAyALatAthI vartanAeM rUpa (2)prastuta (3)prasaMgocita priyakI strI. 'priyaka' haraNa- cAmaDu prAsthAnika vi0 prasthAna - prayANanA priyajana puM0 vahAlaM mANasa [evo pati samayane lagatuM (2)prayANa mATe ucita priyajAni puM0 patnI jene ati priya che ke anukULa evaM priyajIvitA strI0 jIvana priya hovaM te prAha (pra+ aha) (parokSa bhUtakALa rUpa priyatama vi0 saumAM atyaMta priya evaM (2) 'prAha' ja vaparAzamAM che) jAhera puM0 pati; prItama kara (2)bolAvaq priyatamA strI0 patnI; priyA prAhuNa puM0 atithi ; paroNo priyatara vi0 vadhu priya (benI tulanAmAM) prAla puM0 divasano prathama prahara priyadarza vi0 dekhavU game tevaM ; manorama prAMga na0 'paNava' nAmanuM vAdya priyadarzana vi0 juo 'priyadarza' (2)na0 prAMgaNa (-na) na: AMgaNuM; phaLiyu (2) priyajana jovA maLavU te mALa (gharano) priyazin vi0 kRpAdaSTithI jonAeM prAMca vi0 AgaLay; sAmenU (2) pUrva (2) puM0 azoka rAjA taraphanu(3)agAunu [sIdhuM; TaTAra priyadevana vi0 cUtapriya prAMjala vi0 prAmANika; saraLa (2) priyadhanva puM0 ziva prAMjalin vi0 be hAtha joDyA hoya tevU priyanivedana na0 sArA samAcAra prAMta puM0 cheDo; kinArI (2) khUNo priyaprazna puM0 kSemakuzaLa aMge prazna (jema ke, AMkhano) (3) sImA; hada priyaprAya vi0 atyaMta premALa ke mAyAlu (4) cheDo; aMta priyabhAva puM0 premanI lAgaNI prAMtara na0 nirjana ke verAna rasto priyam a0 gamatuM hoya te rIte prAMtavirasa vi0 aMte - pariNAme rasa priyamaMDana vi0 zaNagAra jene priya che tevU vinAnuM nIvaDanAraM priyavaktR vi0 khuzAmatiyu prAMtavRtti strI0 kSitija priyavacana vi0 priya-madhura bolanAraM prAMzu vi0 UMcuM; unnata (2)laMbAyela; (2) na0 priya lAge tevI vANI lAMbu (3)puM0 UMco mANasa priyavAca strI0 madhura vANI prAMzuprAkAra vi0 lAMbI dIvAlovALU priyavAdina vi0 priya lAge tevU bolanAruM; priya vi0 vahAluM ; mAnItuM (2) anukULa ; khuzAmatiyu Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ priyasakha 331 prekSita priyasakha puM0 vahAlo mitra saMtoSa (2) kRpA (3) prema; mamatA priyasakhI strI0 vahAlI ke vizvAsu sakhI (4)ruci; laganI; vyasana priyasaMvAsa puM0 priyajanano sahavAsa prItidAna na0, prItidAya puM0 premathI priyasuhRd puM0 priya mitra; khAsa mitra ApelI bheTa ApelaM dhana priyasvapna vi0 nidrA jene priya che tevU prItidhana na0 prema ke mitratAne kAraNe priyahita vi0 hitakara tema ja priya prItipUrvakam, prItipUrvam a0 premapUrvaka priyaMkara vi0 premALa; mAyALU protipramukha vi0 mAyA premabhAvavALu priyaMgu strI0 eka vela (tene strInA prItibhAja vi0 premapAtra (2)saMtuSTa;khuza sparzathI phUla bese che) [banelaM prItimaya vi. prema ke prItine kAraNe priyaMbhaviSNa, priyaMbhAvuka vi0 premapAtra udbhavelaM (jema ke AMsu) priyaMvada vi0 priya lAge tevU bolanAru prItiyuj vi0 priya; vahAlaM (2) puM0 eka paMkhI prItirasAyana na0 prema rUpI AMjaNa (2) priyA strI0 patnI; priyatamA (2) strI prema ke AnaMda utpanna karanAra peya (3) eka jAta, madya prItisaMyoga puM0 premano saMbaMdha priyAkhya vi0 sArA samAcAra kahenAru prItisnigdha vi0 premabhItuM (AMkha) priyAkhyAna, priyAkhyAnika na0 sArA prItyA a0 premathI; prItipUrvaka (2) samAcAra khuzImAM AvIne; khuzIthI priyAtithi vi0 jene atithi priya che tevaM pre (pra+i) 2 pa0 javaM; pahoMcavU (2) priyAdhAna na0 priya karavU te vidAya tharbu (3) maraNa pAmavaM priyArtham a0 maherabAnI tarIke prekSa 1 A0 jo ; nihALavaM priyAha vi0 prema athavA mAyALUtAne prekSaka puM0 jonAro (2) nirapekSapaNe __ mAtra nihALanAra pAtra (2)mAyALU priyAla puM0 eka vRkSa; 'piyAla' prekSaNa na0 jovU te; nihALavaM te (2) dekhAva; dRzya (3) AMkha (4) jAhera priyeNa a0 khuzIthI priyopabhoga puM0 priya jane (puruSa ke / dekhAva ke pradarzana(5)nATakanI rajUAta prekSaNaka na0 dekhAva ; AbhAsa strIe) karelo upabhoga prekSaNIya vi. jovA yogya ; jovU game pI 9 u0 khuza karavU (2) khuza tharbu (3) tevU(2)vicAravA yogya sneha batAvavo (4) rAjI raheq (5) prekSaNIyaka na0 dekhAva; dRzya 4 A0 saMtuSTa thavaM (6)-nA upara prema prekSA strI0 jovU te(2) dekhAva (3) thavo; cAhavU (7) 1 50, 10 u0 jAhera dRzya ke rajUAta(nATaka i0 nI) khuza kara (4) vicAra; vicAraNA (5)zobhA; prINana vi0 khuza karatuM (2) na0 khuza ramaNIyatA [kAma karanAruM karavU te (3) khuza karanAra vastu / prekSAkArin vi0 DAyu; vicArIne prINita vi0 khuza thayelu; rAjI thayelaM prekSAgAra na0 nATyazAlA; 'thiyeTara' prIta ('prI' nuM bhU0 kR0)vi0 prasanna ; (2)sabhAgRha [bhajavAtuM nATaka khuza (2) rAjI; AnaMdI (3) saMtuSTa ; prekSAprapaMca, prekSAvidhi puM0 raMgabhUmi upara tRpta (4)priya (5)mAyALa prekSita ('prekS 'nuM bhU00)vi. joyelaM; prIti strI0 khuzI; tRpti; AnaMda; nihALelu (2) na0 dRSTi ; najara Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prekSin 332 proDI prekSin vi0 jotuM; nihALatuM (2)-nA -preraka0 pheMkavu (2) mokalavu (3) jevI najara ke AMkhavALU vidAya kara; kADhI mUkavU preta ('pre' nu0 bhU0kR0)vi0 mRtyu pAmelaM preSaNa na0 mokalaq te (2) soMpelu kAma (2) puM0 mRtyu bAda zarIrathI chUTo pAra pADavU te thayelo jIvAtmA (3) bhUta; pizAca(4) preSaNakRt vi0 soMpelu kAma pAra pADanAru narakano nivAsI jIva (5)pitRo preSaNA strI0 juo 'preSaNa' pretakarma na0 juo ' pretakArya' preSita ('preS ' nuM bhU0 kR) vi0 mokalelaM pretakAya puM0 maDadUM (2)prerelu; dorelu (AMkha i0) (3) pretakArya, pretakRtya na0 maraNa pAmelAnI kADhI mUkelaM agnidAha vagere uttarakriyA. preSTha vi0 sauthI priya ('priya'nu zreSThatA. pretagopa puM0 mRta lokono rakSaka (yamane darzaka rUpa) (2)puM0 pati ; priyatama tyAMno) [ Dhola preSya vi0 AjJA karavA lAyaka (2)puM0 pretapaTaha puM0 agnidAha vakhate vagADAtuM ___ dAsa (3)dUta pretapati puM0 yamarAja pretamedha puM0 pitRonA zrAddha mATeMno yajJa preSyabhAva puM0 dAsapaNuM . [jhUlavU prekh 150 hAlavU; kaMpaq (2) Ama tema pretarAja puM0 yamarAja prekha puM0, na0 jhUlo; hIcako (2) jhUlavU pretya a0 maraNa pachI; paralokamAM ke hIcaq te [te (3)hIMcako pretyabhAva puM0mRtyu pachInI jIvanI sthiti prekhaNa vi0 bhamatuM ; ghUmatuM (2) nanhIMcaq pretyabhAvika vi0 pAralaukika prepsA strI0 prApta karavAnI icchA prekhol 10 u0 hIMcaq; jhUlavU; kaMpavU prekhola puM0, prekholana na0 jhUlavU, hIMcaQ prepsu vi0 prApta karavAnI icchAvALaM ke kaMpaq te preman puM0, na0 sneha; heta (2) prIti; ruci (3)puM0 majAka; hAMsI preyarUpaka na0 suMdaratA preyas vi0 vadhu priya('priya'nU tulanAtmaka preSya puM0 dAsa; nokara rUpa) (2) puM0 premI; pati (3)priya preSyabhAva puM0 dAsapaNuM mitra (4) puM0, na0 khuzAmata (5)hita prokta ('pra+ vacnuM bhU0 kR) vi0 kaheluM; jAhera kareluM; ullekhekheM (6)svarga vagere jevU priya lAgatuM phaLa (kalyANakara 'mokSa'thI UlaTuM) prokSa 6 pa. pavitra jaLa chAMTavU (2) preyasI strI0 patnI; priyatamA chAMTIne zuddha karavU (3) vadha karavo prer (pra + Ir)-preraka0 gatimAna karavU proccala 1 pa0 cAlI nIkaLavU; (2) prera; dhakelaq(3) uzkeravu (4) musApharIe nIkaLavU pheMkavu; nAkhavU (najara)(5)mokalabuM proccaMDa vi. atyaMta bhayaMkara preraNa na0, preraNA strI0 preravu te (2) proccArita vi0 moTethI avAja karataM protsAhana (3)AMtarika spharaNa (4) proccas a0 ghaNA moTA avAjathI nAkhavaM te (5) mokalaq te (6)AjJA / procchala 150 vahI nIkaLavU prerita ('prer ' - bhU0 kR0) vi0 prerelu; procchna vi0 sUjI ke sUNI gayelu prerAyelu (2) mokalelaM (3)puM0 dUta procchita vi0 ghaNuM UMcuM preS 450 AgaLa hAMkaQ (2) uccAra projma (pra + ujjh)650 tyAgavU ; tajavU bolaq (3) pheMka (4)1 u0 ja proDDI (pra + ut + DI)4 A0 UMce UDavU Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ proDDIna proDDIna vi0 UMce UDeluM ke UDatuM prota ( 'prave ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 sIveluM (2) tANAnI peThe lAMbu nAkhela ('ota ' thI UlaTuM ) ( 3 ) baMdhAyeluM; jakaDAyeluM (4) parovAyeluM ( 5 ) - mAM thaIne Avela (6) jaDelu, besADelu ( jema ke naMga ) protkaTa vi0 ghaNuM moTuM protkaTabhUtya puM0 mAnIto kArabhArI; ucca amaladAra protthita vi0 - mAMthI nIkaLeluM ke phUTeluM protphulla vi0 pUrepuruM vikaseluM ( 2 ) khuba pahoLe UghaDela (AMkha) protsAraNa na0, protsAraNA strI0 dUra karavuM te (khaseDIne) protsArita vi0 khaseDelaM; dUra karelU (2) dhakeleluM; prerelu (3) Apelu; bakSeluM protsAhana na0 utsAha Apako te; uttejana proth 1 u0 barobariyA thavuM ( 2 ) pUratuM thavuM ( 3 ) pUrNa thavuM ( 4 ) harAvavuM ( 5 ) vadha karavo 333 protha vi0 prakhyAta ( 2 ) mUkelaM; sthApeluM (3) musApharIe nIkaLelu (4) puM0, na0 ghoDAnuM nakoruM (5) DukkaranA manuM TocalaM (6) puM0 kUlo proSita ( 'pravas 'nuM bhU0 kR0 ) vi0 pravAse gayeluM; paradeza gayailuM proSitabhartakA strI0 jeno pati pravAse gayo che tevI strI (virahiNI) proSNa vi0 atyaMta uSNa - garama proSyapApIyAn vi0 gharathI dUra rahevAne kAraNe pApI ke tuccha banelaM proha puM0 tarka ( 2 ) hAthIno paga ke ghUMTaNa prochana na0 luchI ke bhUMsI nAkhavuM te (2) vadhelaM vINI levaM te prauDha vi0 pUrepUruM vikaseluM; paripakva ; paripUrNa (2) pukhta; AdheDa ( 3 ) gADha (4) bhavya ( 5 ) josIluM (6) dhRSTa plAva (7) vyApta; rokAyeluM ( 8 ) -thI paripUrNa; - zrI bhareluM (samAsane cheDe ) prauDhajalada puM0 gADhuM vAdaLa prauDhapAda vi0 paga UMce (pATalI upara) mUkyA hoya te prauDhapuSpa vi0 pUrA khIlelAM phUlavALu prauDhapriyA strI0 dhRSTa priyatamA prauDhayovana vi0 juvAnInA purabahAramAM hoya tebuM prauDhAcArAH puM0 ba0 va0 dhRSTa vartaNUka prauDhAMganA strI0 zaramALa nahi tevI - dhRSTa strI prauDhi strI0 prauDhapaNuM; paripakvatA; paripUrNa vikAsa ( 2 ) vRddhi (3) mahAnatA ( 4 ) dhRSTatA; garva prauDhatva na0 bhavyatA ( 2 ) dhRSTatA prauSTha puM0 sAMDha; Akhalo proSThapa rakho mahino proSThapadA strI0 pUrvAbhAdrapadA ane uttarAbhAdrapadA nakSatra (25 muM ane 26 muM) plakSa puM0 pIpaLo (2) purANokta sAta dvIpamAMno eka plakSajAtA strI0 sarasvatI nadI plava vi0 taratuM (2) ThekatuM (3) puM0 tarabuM te ( 4 ) pUra AvavuM te (5) ThekaDo mAravo te (6) hoDakuM plavaka puM0 kUdako mAranAra ( 2 ) vAMdaro(3) deDako [parAto gho plavakuMbha puM0 taravAmAM (AdhAra tarIke) plavaga puM0 vAMda (2) deGako plavagarAja puM0 sugrIva plavana vi0 DhaLatu; namatuM ( 2 ) na0 taravuM te (3) DUbakuM; snAna ( 4 ) UDavaM te (5) kUdavaM te (5) pUra plavaMga puM0 vAMdarI (2) deDako (3) pIpaLo (4) haraNa plavaMgama puM0 vAMda (2) deDako plava puM0 kUdako ThekaDo (2) UbharAvaM te (3) gALavuM te ( pravAhIne) ; Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ plAvana plAvana na0 nAhavuM te; DUbakuM lagAva te (2) UbharAvuM te (3) pUra plAvita vi0 taratuM kareluM (2) pUra pharI vaLacaM hoya tevuM (3) bhInuM thayelaM; chaMTakAva thayo hoya tevuM (4) laMbAveluM (svara) (5) na0 pUra plIhana puM0 baroLa plu 1 A0 tarabuM (2) hoDI vaDe tarabuM ( 3 ) kUdabuM; ThekavuM (4) Amatema hIMca (5) nAhavu; DUbakI mAravI (6) phUMkAvuM (pavananuM) - preraka0 tare te karavuM (2) dhoI kADhavuM (3) pUramAM DubADI devu plukSi puM0 agni; Aga (2) tela phakkikA strI0 pUrvapakSa ; carcAno viSaya (2) pUrvagraha (3) kapaTa; jALa phaT a0 maMtrataMtrAdimAM vaparAto eka udgAra phaTa puM0 phaNA; pheNa phaN 1 pa0 pharavu; gamana kara - preraka0 tAravI levuM phaNa puM0 sApanI pheNa (2) puM0, na0 nasakorAno phelAvelo bhAga phaNaka puM0 kAMsakI; dAMtiyo phaNakara, phaNadhara puM0 sApa phaNadharaghara puM0 mahAdeva zaMkara phaNabhRt puM0 sApa phaNamaMDala na0 sApanuM gUMcaLaM phaNavat puM0 sApa phaNA strI0 sApanI pheNa phaNAkara puM0 sApa [ phaNA phaNATopa puM0 phelAvelI ke UMcI karelI phaNAdhara puM0 sApa [ manAto maNi phaNAmaNi puM0 sApanI phaNA upara rahato 334 phalaka pluta ('plu' nuM bhU0 kR0) vi0 taratuM ( 2 ) pUrathI DUbela ke UbharAtuM ( 3 ) kudeluM (4) laMbAveluM (svara) (5) DhaMkAyelu; vyApta ( 9 ) - mAM nAhetuM (7) na0 kUdako ThekaDo (8) pUra pluti strI0 pUra (2) kUdako ThekaDo pluSa 1, 4, 9, 10 bALavu; dajhADavaM (2) 950 chAMTavu; bhInuM karavuM (3) lepa karavo; kharaDavuM ( 4 ) bharI kADhavu pluSTa ('plub' nuM bhU0 kR0 ) vi0 baLelu; dAjhelu ploSa puM0 baLavu te; dAha ploSaNa, ploSin vi0 bALI nAkhatuM; bhasmIbhUta kara , phaNAmaMDala na0 juo 'phaNamaMDala' phaNAvat puM0 sApa phaNin puM0 phaNAvALo sApa (2) rAhu ( 3 ) mahAbhASyanA kartA pataMjali phaNipati puM0 zeSanAga ( 2 ) vAsuki nAga phaNimukha na0 cora vApare che te khAtariyuM phaNIMdra puM0 zeSanAga; anaMta pharphara vi0 atyaMta caMcaLa ; capaLa phala 1 pa0 phaLavu; phaLa utpanna thavaM (2) saphaLa thavuM ( 3 ) ne hisse AvavuM ( 4 ) phADI nAkhavuM; cIrakhuM (5) pratibiMba paDavuM phala na0 vanaspatinuM phaLa (2) pariNAma; pedAza; phAyado ( 3 ) saMtati (4) phalaka; pATiyuM (5) phaLaM (taravAra i0 nuM ) ( 6 ) vRSaNa (7) pratibiMba (8) hAMsaDI (khabhAnI ) phalaka na0 pATiyuM; pATI (citra, dyUta i0 mATenuM ) ( 2) koI paNa sapATa sthaLa ( 3 ) DhAla ( 4 ) bANatuM Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 phulla phaLaM (5) lAkaDAnI beThaka; besavA phalegrahi, phalepAhin vi0 mosamamAM mATe- pATiyuM (6) valkala (paheravA phaLa ApanAeM (vaMdhya na rahenAru) mATenI vRkSanI chAla) (7) kamaLakoza phalodaya puM0 phaLanI utpatti (2) saphaLa phalataMtra vi0 potAno ja lAbha tAkanAruM thaq te; icchita siddha tharbu te phalada vi0 phaLa ApanAeM (2) lAbhadAyI phalodgama puM0 phaLa besavAM te phaladharman vi0 (phALanI peThe) jhaTa phalopajIvin vi0 phaLa vecIne jIvanAeM paripakva thaI, nIce paDI, nAza pAmataM phalgu vi0 tuccha; namAlu; nirmAlya phalapUra puM0 bijoraM [dAyI (2) nakAmuM; nirarthaka ; agatyanuM nahi phalaprada vi0 phaLa ApanAeM (2) lAbha- tevU (3) nArnu; sUkSma phalapsu vi0 phaLa meLavavAnI icchA phalgutA strI0 asAratA; tucchatA rAkhanAru [besatuM hoya tevU phalguna puM0 phAgaNa mahino (2) iMdra phalabaMdhita vi0 jene phaLa baMdhAtuM hoya - (3) arjuna phalabhAvanA strI0 phaLa maLavU te;saphaLatA phalabhUmi strI0 karelAM karmonAM phaLa phalgunI strI0 (ekavacana, dvi0va0 ane ba0va0mAM)eka nakSatra(pUrvA ane uttarA) bhogavavAnuM sthAna (svarga ke naraka) phANita na0 ukALelo zeraDIno rasa; phalayoga puM0 phaLaprApti; iSTa vastu prApta thavI te (2) rojI; mahenatANu kAkavI (2) dUdhanI eka banAvaTa phalavat vi0 phaLayukta; jene phaLa phAla puM0, na0 haLaY phaLaM (2) mAthAnI besatAM hoya tevU (2) lAbhadAyI dareka bAju vALa chUTA pADIne oLavA phalazAlin vi0 phaLayukta; saphaLa (2) te (3) kapALa ; bhAla (4) bhAro; phaLa ke pariNAmamAM hisso maLavAno ekatrita bAMdhelo jhUDo (ghAsa, hoya tevU lAkaDAM i0 no) phalasiddhi strI0 phaLa prApta thaq te; phAlikA strI0 TukaDo icchita vastu siddha thavI te phAlguna puM0 phAgaNa mAsa (2) arjuna phalAgama puM0 phaLa besavAM te (2)phaLanI phAMTa puM0, strI0 ukALo; kvAtha mosama ; zarada Rtu phuTTaka na0 eka jAtanuM vastra phalADhaya vi0 phaLathI bharelu phuTTikA strI0 eka jAtanA vaNATavALU phalAnameya vi0 pariNAmathI jena [(3) cIsa anumAna thaI zake tevU phutkAra puM0 phUMkavaM te (2) phUphADo phalAhAra puM0 pharALa phutkR 8 pa0 phUMka (2) cIsa pADavI phalita ('phal'na bhU0 kR0) vi0 phaLa phutkRta vi0 phUkelaM; phUkIne UbhuM beThAM hoya tevU; phaLa ApanAeM (2) karelu (parapoTo) (2) cIsa pADI siddha thayelaM (icchA) hoya tevU (3) na0 phUkIne vagADAtA phalin vi0 phaLa bese tevU; phaLayukta vAdyano avAja (4) cIsa (2) lAbhadAyaka; phaLadAyaka (3) phutkRti strI0 juo 'phutkAra' (2) lokhaMDanA phaLAvALU (4) puM0 vRkSa phUMkIne vAdya vagADavU te (3) phUphADo phalina vi0 phaLayukta ; phaLa Ape tevU phupphusa puM0 phephasuM phalinI, phalI strI0 priyaMgulatA(AMbAnI phurAphurAyate (phaphaDavaM) patnI gaNAya che) phulla 150 khIlavU; phUlavU; vikasa, pona Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phulla phulla vi0 phUleluM; khIleluM; vikaseluM (2) prasanna (3) DhIluM (vastra) phullana na0 phulAvavuM te ( pavanathI) phullalocana vi0 ( harSathI ) vikaselAM netravALu pheNa puM0 phINa pheNagiri puM0 siMdhunA mukha AgaLano pheNadharman vi0 kSaNabhaMgura pheNapa puM0 potAnI meLe garI paDelAM [ parvata 336 - puM0 bagalo ( 2 ) eka rAkSasa ( bhIme mArelo) (3) eka rAkSasa (zrIkRSNe mArelo) [bhagata bakavratacara puM0 ( bagalA jevo ) Thagabakula puM0 eka phUlajhADa (strInA moMnA dArUno kogaLo chaMTAtAM phUlI UThato manAya che) (2) na0 tenuM phUla baDiza puM0, na0, baDizA, baDizI strI0 mAchalAM pakaDavAno AMkaDo bata a0 kheda, anukaMpA, saMbodhana, harSa, saMtoSa, Azcarya, niMdA, satyArtha - e artha darzAvato udgAra [ tenuM phaLa badara puM0 boranuM jhADa ; boraDI (2) na0 badari strI0 boraDI badarikA strI0 boraDI (2) bora badarI strI0 boraDI baddha ('baMdhU' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bAMdhelaM; jakaDeluM (2) keda pakaDeluM; keda kareluM (3) pahereluM; dhAraNa kareluM (4) rokeluM; aTakAvelu (5) raceluM (6) jaDeluM; coMTADelu (8) utpanna karelu baddhakadaMbaka vi0 ToLe vaLeluM bajragraha vi0 AgrahavALaM baddhadRSTi vi0 sthira najare jotuM ; jenI dRSTi sthira thaI hoya tevuM baddhanepathya vi0 raMgabhUminAM vastra pahereluM ba babhru phaLa khAIne gujAro karanAra tapasvI phetkAra puM0 cIsa; susavATo (bANa, pavana, jAnavara i0 no ) phena puM0 juo 'pheNa'; phINa phenadharman vi0 juo pheNadharman ' phenapa puM0 juo 'pheNapa' phenila vi0 phINayukta pherava puM0 ziyALa (2) dhUrta; lucco (3) rAkSasa baddhaparikara vi0 keDa bAMdheluM; kaTibaddha baddhapratizrut vi0 paDaghA vaDe gAjatuM baddhabhAva vi0 -nA upara premabhAva dhAya hoya te baddhamaMDala vi0 kUMDALA bAMdhyAM hoya tevaM; kUMDALAmAM goThavAyuM hoya tevuM baddhamuSTi vi0 kaMjUsa; bAMdhI mUThIvALaM baddhamUla vi0 UMDAM mULa nAkhyAM hoya tevuM baddhamauna bi0 cUpa raheluM baddharAga vi0 prema baMdhAyo hoya tenuM baddhavepathu vi0 dhrujatuM baddhavaira vi0 vera baMdhAdhuM hoya tebuM baddhAnaMda vi0 AnaMdayukta [ tevuM baddhAnurAga vi0 - mAM prema baMdhAyA hoya baddhAnuzaya vi0 pastAvo karatuM ( 2 ) sthira saMkalpavALuM 10] [ bIbhatsate ] aNagamo thavo badhira vi0 baheru badhirayati pa0 ( baheruM karI nAkhavu ) badhirita vi0 baheruM kareluM babhru vi0 lAlAza paDatA pILA raMganuM; pIMgaLu (2) TAliyaM ( rogathI) (3) puM0 agni (4) noLiyo (5) pIMgaLA vALavALo mANasa (6) cAtaka babhruvAhana puM0 arjuna - citrAMgadAno putra bhrU strI0 pIMgaLA raMganI gAya Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barbara 337 balidAna barbara puM0 (Arya nahi tevo) jaMgalI balabhadra puM0 baLarAma mANasa (2) mUrkha; jaDa balabhid puM0 iMdra; juo 'balatApana' barbura puM0 bAvaLa, jhADa / balamukhya puM0 senApati barha 1 A0 bolavU (2) dAna Apaq balarAma puM0 baLadeva ; kRSNanA moTA bhAI (3) vadha karavo (4) vistara.. balavat vi0 baLavAna; majabUta (2) barha paM0, na0 moranuM pUMcha ke pIchu (2) gADhuM (aMdhAruM i0) (3) sattAvALU koI paNa paMkhI, pIchu (3)pAMdaDu (4) agatyanu; mahattva, (5) lazkarabahabhAra puM0 moranuM pUMcha (2) tenAM vALaM (6) a0 majabUta rIte; dRDha pIchAMnuM cAmara rIte (7) atyaMta bahi puM0 agni (2)na0 dAbha ; darbha balazAlin vi0 baLavAna [te bahiNa vi0 moranA pIchAMthI zaNagArelU balasamutthAna na0 lazkaranI bharatI karavI (2) puM0 mora balastha vi0 baLavAna (2)puM0 yoddho bahiNavAsas vi0 morapIchavALaM bANa balahana puM0 iMdra; juo 'balatApana' bahin puM0 mora balA strI0 atyaMta zaktizALI evo bahiruttha puM0 agni astravidyAno maMtra (2)eka vanaspati - auSadhi ('nAgavela'ke 'jayaMtI') bahiSad vi0 dAbhanA sAtharA upara beThelU (2) puM0 ba0 va0 pitRo balAka puM0 bagalo bahiSka vi. dAbhathI chavAyekheM (2) balAkA strI0 bagalI balAkin vi0 khUba bagalAMvALU na0 dAbha ke tenuM Asana balAt a0 baLathI; jorajulamathI bahis puM0, na0 darbha ; kuza (2)dAbhano balAtkAra puM0 baLa vApara, te; jorasAtharo (3) yajJa ; Ahuti (4) julama (2) atyAcAra puM0 agni (5) prakAza; kAMti balAtkRta vi0 baLAtkAra karAyelaM bala puM0 balarAma (2) kAgaDo (3) balAdhyakSa puM0 senAdhipati [nabaLAI (iMdre haNela) eka rAkSasa (4) na0 balAbala na0 (ApekSika) baLa tathA baLa ; sAmarthya (5) baLAtkAra; jora balAlaya puM0 lazkaranI chAvaNI julama (6) lazkara; sainya (7) baLano balAha puM0 pANI deva (iMdra i0) (8) hAtha (9) yatna balAhaka puM0 megha ; vAdaLa balakSa vi0 zveta; sapheda raMgavALU balAMgaka puM0 vasaMta Rtu balakSagu puM0 caMdra bali puM0 homavAnI ke devane arpavAnI balaja na0 zaherano daravAjo (2) khetara vastu (2) pUjana (3) bhojana vakhate (3) anAja ; anAjano Dhagalo vadhelo avazeSa (4) devane caDAvelaM balatApana puM0 iMdra (bala nAmanA rAkSasane prANI (5) kara; vero(6) virocanano mAranAra) putra - prasiddha rAkSasarAja (vAmanAbalada puM0 baLada vatAre tene pAtALamAM dabAvI dIdho baladeva puM0 balarAma hato) (7)strI0 vATo; gaDI (jemake baladviS, balaniSUdana puM0 iMdra (bala peTa uparanI) (8) mobhAro (chAparAno) nAmanA rAkSasane mAranAra) balikriyA strI0 kapALa uparanI rekhA balaprada vi0 baLa ApanAeM balidAna na0 deva i0ne bali arpavo te Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balin balin vi0 baLavAna; majabUta (2) puM0 balarAma balina. balibha vi0 gaDI ke vATAvALaM balibhuja, balibhoja, balibhojana puM0 kAgaDo [ko hoya tevU balimat vi0 balino sAmAna taiyAra balividhAna na0 bali arpavo te balivyAkula vi0 bali arpavAmA lAgelaM baliSTha vi0 ('balavat' ke 'balin'nuM zreSThatAdarzaka rUpa) sauthI baLavAna balIka puM0 chAparAno cheDAno bhAga balIyas vi0 ('balavat' ke 'balin' nuM tulanAtmaka rUpa) vadhu baLavAna balIvarda puM0 baLada balIza puM0 kAgaDo(2) kapaTI mANasa balena a0 baLajabarIthI balotkaTa vi0 ati baLavALU balopapanna, balopeta vi0 baLavAna balaugha puM0 moTuM sainya ballava puM0 govALiyo (2) rasoIyo (3) bhIma (virATane tyAM rasoIyA tarIke dhAraNa karelaM nAma) ballavayuvati (-tI) strI0 juvAna gopI ballavI strI0 govALaNa baSkayaNI (-nI), bakayiNI (-nI) strI0 juvAna vAcharaDAvALI gAya (2) ghaNAM vAcharaDAMvALI gAya / basti strI0 nAbhinI nIceno bhAga; peDu bastika puM0 eka jAtanuM bANa (kheMcI kADhatAM paNa jenuM phaLaM zarIramA rahe) bahala vi0 ghaNuM vadhAre; puSkaLa (2) gADha (3)gucchAdAra; gUMcaLiyu (4)dRDha bahalita vi0 gADhuM thayeTu; dRr3ha thayelu bahiraMga vi0 bahAranu; bAhya / bahirupAdhi puM0 bAhya saMjoga ke paristhiti [karanAlaM bahirvaz vi0 uparacoTiyo vicAra bahirmukha vi0 bAhya vastuo pratye Asakta (2)vimukha bahudhA bahiryAtrA strI0, bahiryAna na0 paradeza javaM te [vinAnu; avyaya bahivikAra vi0 vikAra ke pheraphAra bahizcara vi0 bahAra AvelaM; bahAra pharatuM; bAhya bahiSkaraNa na0, bahiSkAra puM0 bahAra kADhavU te (2) nAta bahAra mUkavU te bahiSkR 8 u0 bahiSkAra karavo bahiSprANa puM0 zarIra bahAra potAno bIjo jIva hoya tenA jevaM vahAluM hoya te (2) dhana; mAlamilakata bahis a0 bahAra(2) bAraNA bahAra (3)sivAya (4)pRthak ; bhinnapaNe bahiHsaMstha vi0 (zahara)bahAra Avelu bahu vi0 ghaj; puSkaLa (2)saMkhyAbaMdha (3)vAraMvAra thatuM ke karAtuM (4) moTuM (5) (samAsanApUrvapadamAM)-jemAM ghaj hoya tevU (udA0 'bahukaMTaka' = ghaNA kAMTAvALU) (6)a0 atyaMta bahukara vi0 ghaNI rIte upayogI (2) udyamI (3)puM0 jhADu kADhanAra(4)sUrya bahukAra na0 puSkaLa hovApaNuM bahukArI strI0 sAvaraNI bahukSama vi0 dhIrajavALaM [yogavALU bahuguNa vi0 ghaNA guNa, prakAra ke upabahucchala vi0 chlkpttvaalN| bahujana puM0 ghaNI moTI saMkhyAnAM mANaso bahutiya vi0 ghaNuM lAMbu (samaya); ghaNA divaso vItyA hoya tevaM bahutaNa na0 ghAsa jevaM tuccha ke nirupayogI hoya te bahuthA a0 bahudhA ; ghaNe prakAre bahudarzaka, bahudazina vi0 vicArIne kAma karanAraM; zAj bahudoSa vi0 ghaNA doSa ke jokhamavALU bahudhana vi0 ati dhanavAna bahudhA a0 aneka prakAre; vividha rIte (2)vAraMvAra (3) aneka sthaLe ; aneka dizAmAM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahunADika bahunADika puM0 zarIra bahunADIka puM0 divasa ( 2 ) thAMbhalo bahuprakAram a0 ghaNA prakAre bahuprapaMca vi0 ghaNA vistAravALu bahubhASya na0 vAtoDiyApaNuM bahubhUmika vi0 ghaNA mALavALu bahubhogyA strI0 vezyA bahumata vi0 ghaNAMomAM Adara pAmeluM (2) ghaNo Adara pAmeluM ( 3 ) ghaNA mata ke abhiprAyavALu bahumati strI0 moTo Adara; saMmAna bahumat 4 A0 moTuM mAnavu; kImatI mAnavu mAnItuM gaNavuM bahumAna puM0 ati Adara; saMmAna bahumAya vi0 tarakaTI; dagAbAja bahumArgagA strI0 gaMgAnadI ( 2 ) vyabhicAriNI ke svacchaMdI strI bahumukha vi0 atyaMta puSkaLa bahumUlya vi0 mUlyavAna; kImatI bahurUpa vi0 ghaNAM rUpavALaM (2) citravicitra ; kAbaracItasaM bahula vi0 gADha; ghADuM ( 2 ) pahoLaM; vistRta ( 3 ) atizaya puSkaLa ( 4 ) -thI bharelu -thI pUrNa ( 5 ) puM0 kRSNapakSa bahulam a0 vAraMvAra bahulazitiman puM0 kRSNapakSanI kALAza bahulA strI0 gAya bahulita vi0 vadhAreluM bahulIkR 8u0 jAhera karavuM bahAra pADavuM ( 2 ) gADha banAvavuM ( 3 ) vadhArakhaM bahulIbhAva puM0 nAmIcA thavuM te; jANItA thavaM te; jAhera thavaM te bahulIbhU 150 vadhavaM ( 2 ) jAhera thabuM; prasiddha thavu; nAmIcA thavuM bahuvidha vi0 bahu prakAranuM bahuvrIhi vi0 puSkaLa cokhAvALaM (2) puM0 eka samAsa ( vyA0 ) bahuzas a0 atyaMta hoya tema ( 2 ) vAraMvAra ( 3 ) sAmAnyapaNe 339 baMdhana bahuzAkha vi0 ghaNI zAkhAovALu (2) phelA ; ekAgra ke nizcita nahIM tevuM bahuzruta vi0 vidvAna paMDita ( 2 ) vedomAM pAraMgata [ vALaM bahusatva vi0 ghaNAM jAnavara ke prANIbahusAharU vi0 hajAronI saMkhyAvALu bahUdaka puM0 eka prakArano bhikSu (gheraghera bhikSA mAgIne jIvato) ; 'kuTIcaka' bahUpayukta vi0 ghaNA upayogamAM AvatuM ke levAtuM bahUpAya vi0 asarakAraka pAya vi0 ghaNAM jokhamavALu baMdi puM0 baMdhana; keda ( 2 ) kedI baMdin puM0 baMdI; cAraNa baMdisthita vi0 kedamAM pUreluM - paDeluM baMdhI strI0 juo' baMdi ' baMdhU 9 10 bAMdhavaM; jakaDavaM ( 2 ) pakaDavu: keda karavuM; beDImAM nAkhavuM ( 3 ) rokavaM; dabAvavuM (4) kheMcavaM; pakaDI rAkhavu (jema ke AMkhone ) ( 5 ) - upara sthira karavuM; (jema ke AMkha ke manane) (6) sAthe bAMdhava (jema ke vALane) (7) racavuM; bAMdha; goThavavuM (8) utpanna karavu (phaLa i0 ) (9) dhAraNa karavuM (bhAva; lAgaNI) (10) zikSA karavI baMdha puM0 baMdhana; gAMTha (2) coTalAnI gAMTha (3) sAMkaLa; beDI (4) pakaDavuM te (5) keda ( 6 ) goThavaj - racavaM te (7) lAgaNI; bhAva ( 8 ) saMbaMdha ( 9 ) joDavaM te ( 10 ) pATo (11) abhivyakti; pradarzana (12) saMsArabaMdhana ( ' mokSa ' thI UlaTuM (13) pariNAma (14) Asana; besavA vagerenI rIta (15) kavitAnAM caraNonI goThavaNI (16) ( nadInI ) sAme pAra sudhIna bAMdha [ nAkhavaM te baMdhakaraNa na0 keda pakaDavaM te; beDImAM baMdhakI strI0 vyabhicAriNI; vezyA baMdhana vi0 bAMghanAruM (2) rukAvaTa karanAruM ( 3 ) (samAsane aMte ) -ne AdhAre Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhu 340 bAdhya rahelu (4)na0 bAMdhaq te; gAMTha vALavI te (5)AsapAsa vIMTALavU te (6)gAMTha (7) keda (8) sAMkaLa (9) kedakhAnu (10) racanA (11) dAMDI (phUla i0 nI) (12)snAyu(13)saMsArabaMdhana baMdhu puM0 saguM; saMbaMdhI(2)sobatI;sAthI (3) mitra (4)pati (5) bhAI (6) janma amuka vargamAM hoya paNa te varganA guNo vinAnuM te (udA0 'kSatrabaMdha') baMdhukRtya na0 sagA-saMbaMdhI tarIketuM kartavya (2)mitratAbhayuM kRtya / baMdhujana puM0 saguM; nAtIlu (2) sagAM saMbaMdhIno Akho varga baMdhujIva puM0 eka phUlajhADa (2)na0 tenuM phUla (baporanA UghaDe che) baMdhatA strI0 saMbaMdhIvarga (2) saMbaMdhIpaNaM baMdhutva na0 baMdhupaNuM; sagAI ; mitratA baMdhudA strI0 vyabhicAriNI strI baMdhuprIti strI0 sagAMsaMbaMdhIno prema (2) mitra mATeno prema saMbaMdhIthI gherAyelaM baMdhumat vi0 sagAMsaMbaMdhIvALU (2) sagAMbaMdhara vi0 asamAna; UMcuMnIcuM (2) namI gayelaM (3) vAMkuM (4) suMdara; manorama (5) na0 tAja ; mugaTa (6) dorahUM; baMdha baMdhurita vi0 vaLelu; namelaM baMdhula vi0 namelu (2) manohara (3)puM0 jAraja saMtAna (parastrI- parapuruSathI) baMdhUka puM0 eka vRkSa (2) na0 tenuM phUla baMdhara vi0 asamAna; UMcunIcu (2) manohara (3)vAMku; namelu (4)na0bAkuM baMdhya vi0 bAMdhavA yogya ; keda pakaDavA yogya (2)vaMdhya ; niSphaLa / baMdhyA strI0 vaMdhyA; vAMjhaNI baMdhyAputra, baMdhyAsuta puM0 vAMjhaNInA putra jevI asaMbhavita vastu baMhiSTha vi0 ('bahula' na zreSThatAdarzaka rUpa) atizaya; puSkaLa (2)ghaNuMnIcaM ke U9 (3) ghaNuM majabUta ke dRDha bADha vi0 dRDha; majabUta (2)puSkaLa bADham a0 hA, kharekhara, sAce ja, cokkasa-e artho batAve che bANa puM0 tIra; zara (2) zarIra (3) puM0, na0 AsamAnI raMganuM eka phUla bANagocara puM0 bANa pahoMce teTalaM kSetra bANatUNa, bANadhi puM0 bANano bhAtho bANapAta puM0 bANa jAya teTalaM aMtara (2) juo 'bANagocara'(3)bANazayyA bANayojana na0 bANano bhAtho bANarekhA strI0bANathI thayelo lAMbo ghA bANasaMdhAna na0 paNacha upara bANa caDAvaq te bANAzraya puM0 bhAyo bANAsana na0 dhanuSya bAdara vi0 boraDI, (2) kapAsanuM banelaM (3)sthUla; moTuM ('sUkSma 'thI UlaTuM) bAdarAyaNa puM0 brahmasUtranA kartA muni (sAmAnya rIte vedavyAsa gaNAya che) bAdarAyaNasaMbaMdha puM0 kAlpanika athavA parANe ghaTAvelo saMbaMdha bAdh 1 A0 trAsa Apavo; pIDavaM (2) aTakAyata karavI; rokavU (3)humalo karavo (4) IjA karavI (5)dUra karavu bAdha puM0 juo 'bAdhA' bAdhaka vi0 pIDanArUM; trAsa ApanAeM; pajavanAru (2) rada karanAraM (3) aTakAyata karanArUM bAdhana na0 trAsa; pajavaNI bAdhA strI0 pIDA; trAsa (2)pajavaNI (3) IjA; hAni (4) jokhama (5) sAmano; virodha ; khaMDana bAdhita ('bAdh' nuM bhU0 kR0) vi0 trAsa, pajavaNI ke pIDA thayAM hoya tevaM (2)khaMDana karelu; rada karelu bAdhirya na0 baherApaj bAdhya vi0 pIDA, sAmano, virodha, aTakAyata ke khaMDana karavA yogya Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArhaspata bArhaspata puM0 eka saMvatsaranuM nAma bArhaspatya puM0 bRhaspatino eka anuyAyI ( nAstikavAda zIkhavanAra) (2) nAstika (3) na0 bRhaspatinuM arthazAstra bAla vi0 nAnuM (uMmaramAM ke vikAsamAM ) (2) taratanuM UgeluM (sUrya) (3) moTuM thatuM ( paDavAnA caMdranI peThe ) (4) ajJa; binaanubhavI (5) puM0 bALaka (6) chokaro; sagIra (soLa varSathI nAnI vayano ) ( 7 ) mUrkha (8) vALa bAlaka vi0 nAnI uMmaranuM; bALaka jevuM (2) ajJa ( 3 ) puM0 nAno bALa; chokaro ( 4 ) sagIra (5) murkha (6) bALahAthI ( pAMca varSanI vayano ) bAlakuMda na0 tAjuM kuMda puSpa bAlakhilya puM0 juo 'vAlakhilya' bAlacarita na0 bALapaNanI krIDA ( 2 ) bALapaNanuM caritra bAlacaryA strI0 bALakanuM AcaraNa bAlacaMdra, bAlacaMdramas puM0 nAno caMdra (vadhato jato) (2) amuka AkAranaM bAkuM (core bhIMtAM pADeluM) bAlacUta puM0 nAno AMbo bAlatRNa na0 nAnuM - kumaLaM ghAsa bAladhi puM0 vALavALu pUchaDuM bAlabodha puM0 bALakonuM zikSaNa ( 2 ) zikhAu mATe taiyAra karela graMtha bAlabhAra puM0 vALanA bhAravALu pUMchaDuM bAlabhAva puM0 bALapaNa (2) ghaNA vALa UgavA te (3) bALako (Akho varga ) bAlamitra puM0 bALapaNathI ja mitra evo te bAlamRNAla puM0 kamaLano komaLa taMtu bAlalatA strI0 nAnI - kumaLI vela bAlavyajana na0 cAmara bAlahasta puM0 vALavALaM pUchaDuM bAlA strI0 bALakI; chokarI (2) soLa varSanI nIcenI juvAna chokarI (3) yuvatI ( sAmAnyapaNe ) saM. ga. - 22 341 bASpAyate bAlAna na0 vALanI aNI ke cher3o (2) chAparA nIcenuM kabUtarakhAnuM bAlAtapa puM0 savArano taDako bAlAruNa vi0 UgatA sUrya jevuM lAla (2) puM0 savArano sUrya bAlArka puM0 taratano Ugelo sUrya bAlAvabodha puM0, bAlAvabodhana na0 bALakonuM - chokarAonuM zikSaNa bAlAvastha vi0 nAnI umaranuM; bAlyAvasthAmAM hoya tevuM bAli puM0 vAli; vAnaronbo rAjA bAlikA strI0 bALA; bALakI bAliza vi0 0 bALaka jevuM; chokaravAda (2) nAdAna ; besamaja ( 3 ) puM0 mUrkha ke jaDa mANasa ( 4 ) nAno chokaro bAlizIkR 8 u0 (bAliza jevuM ) nAdAna ke avicArI karI mUkavu bAleya vi0 bali - Ahutine yogya bAleMdu puM0 ( zuklapakSanI zarUAtano) nAno caMdra (je roja vadhe che) bAlya na0 bALapaNa; bAlyAvasthA ( 2 ) nAnI - vadhavA yogya sthiti ( caMdranI) (3) samajazaktinI aparipakvatA ( 4 ) ajJAna; samaja (5) nirdoSa avasthA (garva i0 doSa vinAnI ) bAha, bAhIka puM0 bAlhika lokono rAjA ( 2 ) balkha jAtino ghoDo ( 3 ) ba0 va0 te jAtinA loka (4) na0 kesara (5) hiMga bASpa puM0 AMsu ( 2 ) varALa bASpakala vi0 AMsune kAraNe aspaSTa bASpakaMTha vi0 AMsuthI rUMdhAyelaM bASpadurdina vi0AMsuthI gherAyelu (AMkha) bApapUra puM0 AMsu jorathI vahevuM te bASpaprakara, bASpaprasara puM0 AMsu vahevAM teM arryfarera fro AMsudhI vikaLa thayelaM bASpAkula vi0 AMsuthI saMkhavAyelaM ke vikala baneluM [ kADhavI) bASpAyate A0 ( AMsu sAravAM; varALa Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 bIba bASpAMva bASpAMbu na0 AMsu bAstika na0 bakarAMnuM ToLU bAhA strI0 bAhu; bAhu-latA bAhIka vi0 bahAranuM; bAhya bAhu puM0 bhujA; hAtha bAhubala na0 hAtharnu jora; snAyunuM jora bAhubaMdhana puM0 pIThanA uparanA bhAgamA AveluM khabhAnuM pahoLaM hADakuM (2)na0 (AsapAsa) hAtha vIMTavA te bAhula puM0 agni bAhulya na0 bahuparyu; puSkaLapaNuM (2) vividhatA (3)sAmAnya rIta bAhulyAt, bAhulyena a0 sAmAnya rIte (2) ghaNe bhAge bAhuvikSepa puM0 Ama tema hAtha nAkhavA ke halAvavA te (2) taratuM te bAhuzrutya na0 bahuzrutatA; vidvattA bAhUtkSepam a0 hAtha UMcA karIne bAhya vi0 bahAraceM; bahAra Avelu (2) paradezI; ajANyu (3) -nI sImA bahAranuM (4)nAta bahAra karelu (5) jAhera (6) puM0 ajANyo; paradezI (7)nAta bahAra mUkelo mANasa bAhika na0 kesara bAhikAH puM0 ba0 va. 'bAlhika' jAtinA loka bAhrIka na0 kesara bAhrIkAH puM0 ba0 va0 juo' bAlikAH' bAhRtara na0 chAtI(be bAhu vaccenuM sthaLa) bAMdhava puM0 saguM; saMbaMdhI (2)mitra (3) bhAI (4) baMdhukRtya; mitranI madada bAMdhavajana puM0 sagAMsaMbaMdhIno samUha biDAla puM0 bilADo biDojas puM0 iMdra bibboka puM0 eka kAmaceSTA; gamavA chatAM anAdara dAkhavavo te (2)abhimAnamA anAdarano dekhADa karavo te bibhitsu vi0 bhedavAnI icchAvALU bibhISaNa vi0 DarAvatuM; bivarAvatuM; bhayaMkara (2)puM0 rAvaNano nAno bhAI; vibhISaNa [tevI vastu vibhISikA strI0 Dara; bhaya (2) DarAve vibhrajjiSu puM0 agni biruda puM0 juo 'viruda' bila puM0 uccaiHzravA (iMdrano azva) (2) na0 bAkuM; chidra ; dara; bakhola bilayoni vi0 iMdranA azva - uccaiH zravAnI jAtanuM ke vaMzanuM bilezaya puM0 sApa (2) uMdara(3) sasalaM bilva puM0 bIlInuM jhADa (2)bIlU bisa na0 kamaLano reso ke resAvALo dAMDalo (2)kamaLano choDa ke vela bisakusuma na0 kamaLa bisaguNa puM0 kamaLanA resAnI dorI bisataMtu puM0 kamaLano reso bisapuSpa, bisaprasUna na0 kamaLa bisinI strI0 kamalinI; kamaLanI vela (2)kamaLano samUha biMdu puM0 TI; TapakuM (2)mIMDu (3) hAthInA zarIra upara kareluM raMganuM TapakuM (4)zUnya (5) anusvAra (vyA0) biMducyutaka puM0 eka jAtanI zabda-ramata viDUya A0 (TIpAM banavAM; TapakavU) biMba puM0, na0 jenuM pratibiMba paDayu hoya te (2) sUryacaMdrana maMDaLa (3) maMDaLAkAra koI paNa vastu (udA0 nitaMbabiMba) (4)pratibiMba paDachAyo (5)arIso (6) mUrti (7) borbu (8) na0 ghiloDaM bivaphala na0 ghiloDaM bibisAra puM0 magadhano eka rAjA(buddhano samakAlIna) viboSTha, biboSDa vi0 pAkA ghiloDA jevA hoThavALU (suMdara gaNAya che) bIja na0 biyu;bI (2) mULa ; mULakAraNa (3)vIrya (4) nATaka ke kathA- mULa vastu (5)puM0 bijoeM Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjaka bIjaka puM0 bijoruM (2) ghaNAM bIjavALAM kelAMka phaLonuM nAma (3) na0 yAdI (4) bIja; bI bIjagaNita na0 akSaragaNita; 'eljinA' bIjanirvApaNa na0 bIja vAvadAM te bIjanyAsa puM0 nATakanA vastunuM bIja pragaTa kara bIjapuSpa, bIjapUraNa puM0 bijorAnuM jhADa bIjavApa puM0 bIja vAvanAro; kheDUta bIjAkRta vi0 bIja vAveluM (khetara) bIjAMkura puM0 bIjamAMthI phUTe lo phaNago bIbhatsa vi0 cItarI caDe tevuM ( 2 ) bihAmaNuM ; ghora ( 3 ) puM0 tiraskAra; cItarI ; aNagamo ( 4 ) na0 cItarI caDe tevuM kAMI paNa [ chAtI bukka puM0, na0, bukkan puM0 hRdaya (2) bukkasa puM0 cAMDALa bukkA strI0 hRdaya bukkAra puM0 siMhanI garjanA bukkI strI0 hRdaya buddha ('budh 'nuM bhU0 kR0) vi0 jANeluM; samajelu (2) jAgeluM (3) nihALeluM (4) samajaNavALaM; DAhadhuM (5) vikasita (6) puM0 gautamabuddha (7) jJAnI ke sri mANasa; RSi (8) paramAtmA (9) na0 jJAna 343 buddhi strI0 vastune jANavAnI cittanI Akalana- ke samaja- zakti; akkala (2) samaja; jJAna; mAhitI ( 3 ) viveka ; DahApaNa ( 4 ) mana ( 5 ) taratabuddhi (6) mAnyatA; abhiprAya ( 7 ) hetu prayojana ( 9 ) ( mUrchAmAMthI) bhAnamAM AvabuM te (10) upAya (11) mahat tattva (sAMkhya0) buddhikRt vi0 mAnatuM dhAratuM buddhikRta vi0 buddhipuraHsara kareluM buddhijIvin vi0 buddhi vaDe jIvatuM vicArapUrvaka vartatuM bubhutsu buddhipUrvakam, buddhipUrvam a0 jANIbUjIne; samajI- vicArIne buddhiprAgalbhI strI0 vivekabuddhinI sacoTatA ke paripakvatA buddhibheda puM0 buddhinuM DAmADoLapaNuM buddhimat vi0 buddhimAna; buddhizALI (2) buddhizaktivALaM (3) DAhaghuM; samajadAra ( 4 ) tIkSNa buddhivALu buddhilakSaNa na0 buddhinI nizAnI buddhilAghava na0 uparacoTiyA ke tuccha rat buddhi; aparipakva buddhi buddhizastra vi0 buddhi vaDe sajja buddhihIna vi0 buddhi vagaranuM; bevakUpha buddhIMdriya na0 jJAneMdriya ( zrotra, tvacA, AMkha, jIbha, nAsikA) buddhaghavajJAna na0 potAnI buddhinI avagaNanA ke anAdara bubbuda puM0 parapoTo bub 1u0, 4 A0 jANavu; samajavuM (2) nihALavu; jovuM (3) mAnavuM; dhAravuM ( 4 ) dhyAna ApavuM ( 5 ) vicArakhuM (6) jAgavuM; UMghamAMthI UThavuM (7) bhAnamA Ava - preraka0 u0 jaNAvavuM ( 2 ) zIkhavavuM (3) salAha ApavI (4) sajIvana karavu; bhAnamAM lAvavuM (5) jAgrata karavuM (6) khilAvavuM ; vikasAvavu budha vi0 DAhaghuM; zANuM; samajadAra (2) buddhizALI (3) jAgatuM (4) puM0 DAhyo mANasa (5) deva (6) eka graha budhna puM0 vAsaNanI nIcenuM bUdhuM - taLiyuM bubhukSA strI0 bhUkha ; khAvAnI icchA (2) kAMI paNa bhogavavAnI icchA bubhukSita vi0 bhUkhyaM; bhUkhathI pI bubhukSu vi0 bhUkhyaM ( 2 ) bhoganI icchAvALu ( ' mumukSu 'thI UlaTaM ) [ jArI bubhutsA strI0 jANavAnI icchA; iMtebubhutsu vi0 jANavAnI iMtejArIvALu Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 brahmadAya bubhUSu vi0 banavA ke thavAnI icchAvALU bodhapUrva vi0 jANatuM; samajatuM (2) (2)samartha ke samRddhimAna banavAnI jANI-bUjIne karelu [pUrvaka icchAvALu (3)-nuM hita icchatuM bodhapUrvam a0 jANI samajIne; irAdAbuMd 1 u0 jovU; nihALag (2) bodhi puM0 pUrNajJAna ; sAkSAtkAra vicAravU; samajavu (3)sAMbhaLavU bodhisattva puM0 bauddha mumukSu; pUrNa bodha budha 10 pa0 bAMdhaq(2)1 u0 juo 'bud' prApta karavAne mArge paLelo sAdhaka bRha 1,650 vadhaq (2) garjavaM bodhya vi0 jANavA - samajavA yogya bahat vi0 moTuM; vizALa (2)pahorcha; (2) jANI- samajI zakAya tevU vistarelu (3) aphATa;puSkaLa (4) baLa (3)jaNAvavA ke khabara ApavA yogya vAna (5) lAMbu ; UMcu (6) strI0 vANI bauddha vi0 buddhine lagatuM (2) buddha (7) na0 veda (8) eka sAmamaMtra / saMbaMdhI (3) puM0 buddhano anuyAyI bRhatI strI0 moTI vINA (2)nAradanI adhnamaMDala na0 sUrya- biMba vINA (3)vANI brahmakUTa puM0 saMpUrNa vidvAna evo brAhmaNa bRhadbhAnu puM0 agni (2) sUrya brahmakoza puM0 samagra veda bRhaspati puM0 devonA guru (2)eka graha brahmagaurava na0 brahmAstrano Adara baMha 1,650 vadhaq (2) garjavaM (3) bahmaghAtaka, brahmaghAtin puM0 brahmahatyA karanAra 150, 10 u0 bolavU (4) caLakavU brahmaghoSa puM0 vedonuMpaThana (2) samagra veda bRMhaNa vi0 poSatuM (2) na0 garjanA (hAthInI) (3) poSavaM te brahmacarya na0 jIvanano prathama Azrama, je daramyAna vedo bhaNe che tathA brahmacArI bRMhita ('bRMha 'nuM bhU00) vi0 vadhelu; rahe che (2) iMdriyanigraha; brahmacArI vikaselu (2) garjelu (3) na0 garjanA rahevAnuM vrata (3)puM0 brahmacArI vidyArthI (hAthInI) brahmacaryA strI0 brahmacaryavrata beha 1 A0 prayatna karavo brahmacArin vi0 veda bhaganAraM (2) baile vi0 bila - daramA rahenAru brahmacaryavratadhArI / (3) puM0 cAra baiMbika puM0 strIo pratye prema-saMmAna AzramomAMthI pahelA AzramamA rahelo; darzAvavAmAM prayatnazIla mANasa gurune ghera rahI, brahmacarya pALI boddhavya vi0 juo 'bodhya' vidyAbhyAsa karanAra vidyArthI bodha puM0 samaja; jJAna (2)vicAra (3) brahmajJa vi0 brahmane jANanAraM; brahmavettA samajazakti; buddhi (4) jAgavU te; brahmajJAna na0 brahma ane jagatanA abhedatuM jAnadavasthA jJAna; paramajJAna; tattvajJAna bodhaka ki0 jaNAvanAru (2)zIkhavanAruM brahmaNya vi0 brahma saMbaMdhI (2) brahmA (3)darzaka (4)jagADanAeM saMbaMdhI (3) brAhmaNa mATe ucita (4) bodhatas a0 samajapUrvaka brAhmaNanA hitanuM (5)pavitra (6)paM0 bopana vi0 jANa - khabara karanAru (2) vedavettA [(3) abhicAra ; maMtrataMtra samajAvanAra (3) nagADanAruM (4)saLa- brahmadaMDa puM0 brAhmaNano zApa(2)brahmAstra gAvanAeM (5) puM0 budha graha (6) na0 brahmadAya puM0 veda bhaNAvavA te (2) samajAvavaM-jaNAvavaM-zIkhavaq te (7) vArasAmAM maLelaM vedajJAna (3) artha darzAvavo te (8) jagADavU te brAhmaNano vAraso Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahman brahman na0 parabrahma paramatattva ( 2 ) stutino maMtra ( 3 ) zAstravAkya ( 4 ) veda (5) OMkAra (6) brAhmaNa varNa (7) brAhmaNanuM sattva - teja ( 8 ) tapasyA (9) brahmacarya (10) vedano brAhmaNa khaMDa ( 11 ) samRddhi (12) anna (13) satya (14) puM0 jagatanI racanA karanAra - brahmA (15) brAhmaNa (16) somayajJanA cAra RtvijomAMno eka ( 17 ) guru graha (18) brahmaloka brahmanirvANa na0 brahma sAthe abheda; mokSa (2) brahmAnaMda brahmaniSTha vi0 brahmanA citanamAM lavalIna brahmapArAyaNa na0 pUrNa vedano abhyAsa brahmapAza puM0 brahmA jenA adhiSThAtA che evaM eka astra brahmapura na0 hRdaya ( 2 ) zarIra brahmaprApti strI0 brahma sAthe abheda thavo te brahmabaMdhu puM0 mAtra janmathI brAhmaNa ( paNa karmathI nahIM ) brahmabhuvana na0 brahmaloka [ tevuM; mukta brahmabhUta vi0 brahma sAthe abheda thayo hoya brahmabhUya na0 brahmaprApti ( 2 ) brAhmaNapaNuM brahmamaya vi0 vedarUpa; veda saMbaMdhI; vedamAMthI nIpaluM (2) brAhmaNane yogya brahmamImAMsA strI0 vedAMta siddhAMta ( brahmanA svarUpa viSeno ) brahmayajJa puM0 vedanuM adhyayana-adhyApana ( paMca mahAyajJomAMno eka ) brahmayoni vi0 brahmAthI utpanna thayelaM ( 2 ) strI0 vedono ke brahmAno kartA brahmaraMdhra na0 mastakamA mAnela eka chidra, jyAMthI nIkaLelo jIva brahmalokamAM jAya che rAkSasa puM0 bhUta thayelo pApI brAhmaNa brahmavarcas ( sa ) na0 brahmacarya, vedAbhyAsa ke brahmajJAnathI utpanna thatuM teja brahmavAdin puM0 veda bhaNAvanAra ( 2 ) vedAMta matano anuyAyI 345 brAhmaNa brahmavidyA strI0 brahmanuM jJAna brahmavihAra puM0 zuddha-buddha-mukta sthiti brahmavrata na0 brahmacaryavrata brahmasatra na0 vedanuM adhyayana-adhyApana ; brahmayajJa (2) brahmaciMtana brahmasAyujya na0 brahma sAthai abheda brahmasUtra na0 yajJopavIta (2) bAdarAyaNaracita vedAMtasUtra brahmastaMba puM0 vizva; jagata brahmasthalI strI0 veda bhaNavAnI zALA brahmahatyA strI0 brAhmaNanI hatyA brahmAnaMda puM0 brahma sAthe abhedano AnaMda brahmAvarta puM0 sarasvatI ane dRzadvatI nadI vacceno deza ( hastinApurathI vAyavyamAM) - brahmAzrama puM0 brahmacaryAzrama brahmAstra na0 brahmA jenA adhiSThAtA che te astra brahmAMgabhU puM0 ghoDo (2) maMtro bolI jeNe potAnA avayavone sparza karyo che te brahmAMDa na0 mULa aMDa, jemAMthI vizva utpanna thayuM che ( 2 ) vizva brahmAMDabhaisodara na0 brahmAMDarUpI polANa brahmiSTha vi0 vedapAraMgata; vedavettA brAhma vi0 brahmA saMbaMdhI ( 2 ) brahma saMbaMdhI (3) brAhmagonuM ( 4 ) vedAbhyAsane lagatuM; brahmajJAnane lagatuM (5) vedavihita; zAstravihita ( 6 ) brahmaloka saMbaMdhI ( 7 ) puM0 vivAhanA ATha prakAromAMno eka (koI paNa dAyajo lIdhA vinA AbhUSaNayukta kanyA paraNAvI devI te - zreSTha prakAra ) brAhmaNa vi0 brahmane jANanAruM (2) brAhmaNa saMbaMdhI (3) brAhmaNane ucita (4) puM0 cAra varNomAMnA prathama varNano puruSa (5) na0 yajJakriyAmAM kayA vedamaMtrono prayoga karavo tenA niyamo vagerenI carcA karato vedano khaMDa (maMtrakhaMDatho judo ) (6) e prakAranA graMthono samudAya Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhmaNaka 346 bhagavat brAhmaNaka puM0 nIca brAhmaNa samaya; sUryodaya pahelAMnI be ghaDI brAhmaNabruva puM0 mAtra nAmano ja brAhmaNa brAhmI strI0 brahmanI zakti (2) vANI (brAhmaNanAM karma na karanAro) (3) sarasvatI (4) dharmAcAra; vedabrAhmaNAtikrama puM0 brAhmaNono anAdara vidhi (5)eka vanaspati brAhmaNI strI0 brAhmaNa varNanI ke brAhmaNa- buva, buvANa vi0 (samAsane cheDe) nAmarnu nI strI (2) buddhi (3) eka jAtano ja; nAma pramANenAM AcaraNavALU nahi kAciDo te, (udA0 'brAhmaNabruva') brAhmaNya na0 brAhmaNono samudAya bU 2 u0 bolavu:kahe, (2) jAhera karavU brAhmamuhUrta puM0 divasano zarUAtano (3)nAma ApakuM; nAme oLakhavU bha na0 tAro; nakSatra; graha; rAzi bhakta ('bhaj' nuM bhU00)vi0vaheMcelaM; bhAga pADelu (2) bhajelaM; pUjelaM (3) tatpara; lIna (4) vaphAdAra (5) rAMdhelu (6) (samAsane cheDe) cAhelaM; gamatuM hoya tevU (7) puM0 upAsaka; bhajanAro (8) na0 bhAga; hisso (9) rAMdhelo bhAta (10) anna; bhojana (11) vetana; rojI bhaktAgra puM0, na0 bhojanano oraDo (sAdhuonA maThamAM) bhakti strI0 vibhAga pADavA te (2) vibhAga; hisso (3) upAsanA; bhajana (4) vizvAsa; zraddhA (5) racanA; goThavaNa (6) paMkti; krama (7) zaNagAra (8) upacAra; lakSaNA bhaktigaMdhi vi0 bhaktino aMza bahu ocho hoya tevU; nAmanI ja bhaktivALaM bhakticitra na. citarAmaNa bhakticcheda puM0 citarAmaNanI ke zaNagAranI paMktio- rekhAo bhaktipUrvakam a0 bhaktithI bhaktibhAj vi0 ekaniSTha; vaphAdAra (2) bhaktiyukta bhaktiyoga puM0 ekaniSTha bhakti bhakSa 10 u0 khAvaM; bhakSaNa kara (2) vAparI nAkhavaM (3) nakAmu kharcI nAkha, (4) karaDaQ bhakSa puM0 khAvaM te (2) bhojana bhakSaka vi0 khAnAruM;-khAIne jIvanAeM (2) khAudharuM bhakSaNa vi0 khAnAru (2)na0 khAvaM te bhakSaNIya vi0 khAvA yogya bhakSikA strI0 bhojana (2) (samAsane aMte)-khAvaM te paNa bhojya bhakSya vi0 khAvA yogya (2) na0 koI bhakSyabhakSako puM0 dvi0 va0 khAvAnI vastu ane khAnAra (e be) [yogya padArtha bhakSyAbhakSya na0 khAvA yogya ane na khAvA bhaga puM0 sUrya (2) sadbhAgya ; nasIba (3) samRddhi (aizvarya, vIrya, yaza, zrI, jJAna ane vairAgya -e chano samUha) (4)kIrti; yaza (5)strInI guDeMdriya (6) na0 uttarAphAlgunI nakSatra bhagadeva puM0 atyaMta kAmI puruSa bhagadaivata na0 uttarAphalgunI nakSatra bhaganetrahara puM0 ziva bhagavat vi0 samRddhimAna (2) pUjya; pavitra (devone mATe tathA AdaraNIya puruSo mATe vaparAya che) (3) puM0 deva (4) viSNu ; ziva; jina, buddha i0 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavatI 347 bhayAnaka bhagavatI strI0 durgA (2) lakSmI (3) bhaTTAraka vi0 pUjya; saMmAnanIya (2) koI paNa AdaraNIya strI puM0 saMta; RSi (3) deva (4) rAjA bhagavadIya puM0 viSNubhakta bhaTTinI strI0 paTarANI nahi tevo rANI bhaginikA strI0 nAnI bahena (2) khAnadAna mahilA bhaginI strI0 bahena (2) aizvaryavALI bhaN 150 bolavU; kahevU (2) varNavaLU ke bhAgyavAna strI (3) koI paNa strI (3)nAmathI oLakhaq(4)avAja karavo bhaginIpati puM0 banevI bhaNana, bhaNita na0, bhaNiti strI0 bola; bhaginIya puM0 bahenano putra; bhANo vANI; vAtacIta [saMbodhana bhagIratha puM0 eka sUryavaMzI rAjA (je bhadaMta puM0 bauddha bhikSu mATenuM mAnavAcaka gaMgAne pRthvI para lAvyo hato) bhadra vi0 samRddha;sukhI(2)zubha kalyANabhagna ('bhaMj 'bhU0 kR0) vi0 bhAMgelaM; kara (3) mukhya ; AgevAna (4) anukULa tUTelu (2)hatAza thayelu (3) rokelaM; (5) manohara; suMdara (6) mAyA; aTakAvelaM (4)cheka ja harAvalaM(5)naSTa kRpALu (7)prazaMsApAtra (8) priya (9) bhagnapariNAma vi0 (kArya) pUruM karatAM kuzaLa; pravINa(10)na0 sukha; sadbhAgya; aTakAvAyeluM nirAza banelaM samRddhi (11)puM0 eka jAtano hAthI bhagnamanoratha vi0 manorathonI bAbatamAM bhadraka vi0 zubha; maMgaLa (2) sadguNI bhagnavrata vi0 potAnAM vrata-pratijJAno (3) suMdara(4)puM0 eka kaThoLa (5) bhaMga karanAeM; vrata khaMDita karya hoya tevaM devadAra vRkSa (6) na0 besavArnu eka bhagnAza vi0 hatAza; nirAza Asana (7) aMtaHpura bhagnI strI0 bahena [hoya te, bhadrakAMta puM0 suMdara pati ke premI bhagnodyama vi0 jeno prayatna viphaLa gayo bhadradiz strI0 zubha dizA (dakSiNa) bhaja 1 u0 bhAga pADavA; hissA pADavA bhadrapITha na0 rAjasiMhAsana (2)hisso meLavavo (3) svIkAravU bhadramukha vi0 'zubhamukhavALaM' (mAna(4)-no Azaro levo (5) sevaIM; vAcaka saMbodhana) apanAvaq(6)bhogavaq; anubhavaq (7) / bhadramukhI strI0 (zubha mukhavALI) bhalI tahenAtamA rahe; sevA karavI (8) strI; AdaraNIya strI pUjavU; upAsavU (9)pasaMda karavU (10) bhadraMkara vi0 kalyANakAraka ; maMgaLakArI upabhoga karavo (11)-ne bhAge AvavaM bhadrA strI0 subhadrA; kRSNa-baLarAmanI (12) anugraha karavo (13) -mAM bahena (2)gAya(3)svagaMgA maMDavaM; -mAM lAgavaM bhadrAkaraNa na0 hajAmata bhajana na0 bhajaq te ; sevaq te (2)dhAraNa bhadrAkR 8 pa0 hajAmata karavI karavaM te; mAlika hovU te (3)bhAga bhadrAsana na0 rAjAnuM siMhAsana(2)yogarnu pADavA te (4)-nI tahenAtamA rahevUte eka Asana [bolavU; kahevU bhajamAna vi0 bhAga pADatuM (2) bhoga- bhan 150 pUjaq (2) bUma pADavI (3) vatuM (3) chAjatuM; ucita bhaya na0 bIka; Dara(2)jokhama bhaTa puM0 vIra; laDavaiyo; yoddho (2) bhayaprada vi0 bhaya upajAvanAeM; bhayaMkara bhADUtI sainika (3)dAsa ; nokara bhayasthAna na0, bhayahetu puM0 bhaya, kAraNa bhaTTa puM0 svAmI; mAlika (2) paMDita; bhayaMkara vi0 bhayajanaka (2) jokhamavALaM vidvAna (3) bhATa; cAraNa bhayAnaka vi0 bhayaMkara Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayApaha kAraka bhayAvaha vi0 bhaya dUra karanAruM bhAlu vi0 bIkaNa; bInelu bhayAvaha vi0 bhayamAM nAkhanAeM ; jokhama[sarAtuM) bhayottara vi0 bhayayukta ( bhaya vaDe anubhara vi0 (samAsane cheDe ) dhAraNa karanAru; bharaNapoSaNa karanAruM i0 | (2) puM0 bojo bhAra ( 3 ) moTo jatho-saMkhyAsamudAya (4) puSkaLapaNuM ( 5 ) uttamatA; zreSThatA bharaNa vi0 bharaNapoSaNa karanAeM ( 2 ) dhAraNa karanAruM ( 3 ) na0 poSavuM te (4) dhAraNa karavuM te ( 5 ) rojI ; pagAra (6) puM0 bharaNI nakSatra bharata puM0 duSyaMta - zakuMtalAno putra ( jenA nAma parathI ' bharatavarSa ' nAma paDadhuM che ) (2) dazaratha - kaikeyIno putra (3) nATyazAstranA kartA muni (4) naTa ( 5 ) bhADatI sainika bharatakhaMDa puM0 bharatavarSanA eka bhAganuM nAma bharataputra puM0 naTa bharatavarSa puM0 bhArata ( prAcIna nAma ) bharatavAkya na0 saMskRta nATakamAM aMte mukAto AzIrvAdano zloka bharatAgraja puM0 rAma (bharatanA moTAbhAI) bharAt a0 juo 'bhareNa ' bhari vi0 (samAsane cheDe ) bharanAeM; poSanAruM (udA0 'udaraMbhari ') bhArata vi0 poSeluM (2) -thI bhareluM (3) bhAravALu, bojAvALu bhareNa a0 pUrepUruM hoya tema; potAnI saghaLI tAkAtathI bharga puM0 ziva ( 2 ) teja; dIpti bhargas na0 teja; dIpti bharjana vi0 zekanAruM (2) nAza karanAruM (3) na0 zekavuM te (4) tavo bhartavya vi0 vahana karavA - UMcakavA yogya (2) bhADe rAkhavA yogya 348 bhavavIti bhartR puM0 pati; svAmI ( 2 ) zeTha; mAlika (3) nAyaka; AgevAna (4) rakSaka; poSaka (5) jagatanA sraSTA bhartRcitta vi0 patino vicAra karatuM bhartRdAraka puM0 rAjakumAra; yuvarAja ( nATakamA saMbodhana ) bhartRdArikA strI0 rAjakumArI (nATya 0 ) bhartRpriya, bhartRbhakta vi0 mAlikane vaphAdAra evaM [strI bhartRmatI strI0 pati jIvato hoya tevI bhars 10 u0 Thapako Apako; tiraskAra (2) dhamakI ApavI bhartsana na0, bhartsanA strI0 dhamakI ( 2 ) Thapako; tiraskAra bharman na0 bharaNapoSaNa ( 2 ) vetana; rojI bhalla puM0 rIMcha (2) puM0, na0 eka jAnuM ardhacaMdrAkAra bANa ( 3 ) bANanA amuka bhAganuM nAma bhallUka puM0 rIMcha bhava vi0 (samAsane cheDe ) - mAMthI utpanna thanAruM (2) puM0 sattA; astitva (3) janma; utpatti ( 4 ) mULa (5) saMsAra ( 6 ) samRddhi (7) zreSThatA (8) ziva ( 9 ) prApti ta bhavacchid vi0 punarjanmano nAza karanAeM bhavaccheda puM0 punarjanmano nAza bhavat vi0 hotuM yatuM ( 2 ) sa0 nA0 ( mAnArthe ) Apa tame (kriyApadanA trIjA puruSanA rUpa sAthe ) bhavatI strI0 ( mAnArthe ) Apa ; bhavadIya vi0 ApanuM; tamAruM bhavana na0 astitva ( 2 ) janma; utpatti ( 3 ) nivAsasthAna ( 4 ) pAtra ; sthAna (5) makAna ( 6 ) khetara bhavanIya vi0 thavAnI taiyArImAM hoya tevuM bhavabhUti puM0 eka prasiddha kavi bhavamocana puM0 zrIkRSNa [ jagatano aMta bhavavIti strI0 saMsAramAMthI mukti ( 2 ) Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavasAgara bhavasAgara puM0 juo 'bhavAbdhi ' bhavAtmaja puM0 gaNeza (2) kArtikeya bhavAvRkSa, bhavAdRz, (-za) vi0 ApanA jevuM; tamArA samAna bhavAnI strI0 pArvatI , bhAru puM0 himAlaya (pArvatInA pitA) bhavAnIpati puM0 zaMkara [ nAza bhavApyayau puM0 dvi0 va0 utpatti ane bhavAbdhi puM0 saMsArarUpI sAgara bhavAbhavau puM0 dvi0 va0 saMpatti ane Apatti [ pAchaLato) bhavAMtara na0 bIjo janma ( AgaLano ke bhavitavya vi0 thavA ke hovA lAyaka (2) taratamAM ja thavAnuM evaM (3) na0 thavAnuM te niyata thayeluM te bhavitavyatA strI0 nasIba; niyati bhavitR vi0 bhaviSyamA thanAeM (2) taratamAM thavAnuM [ bhaviSya mAM banavAnuM te bhaviSya vi0 bhaviSyamA thanAeM ( 2 ) na0 bhaviSyat vi0 bhaviSyamAM banavAnuM; banavAnI taiyArImAM hoya tevuM ( 2 ) na0 bhaviSyakALa bhavoccheda puM0 saMsArabhramaNano nAza bhavya vi0 bhaviSyamAM banavAnuM ( 2 ) saMbhavita ( 3 ) ucita ( 4 ) uttama (5) zubha ( 6 ) suMdara ( 7 ) zAMta; svastha (8) na0 astitva ( 9 ) bhavi - SyakALa (10) pariNAma; phaLa ( 11 ) suphaLa; samRddhi [ vaDhavuM bhaS 1pa0 bhasavuM ( 2 ) Thapako Apako; bhasa vi0 prakAzatuM dIpatuM bhati vi0 bhasmIbhUta kareluM ( 2 ) na0 bhasma ; rAkha [(2) cAmaDAnI masaka bhastrA, bhastrikA, bhastrI strI0 dhamaNa bhasman na0 rAkha; bhasma bhasmabhUta vi0 mRta bhasmasAt a0 rAkhoDI rUpe bhasmAvazeSa vi0 mAtra rAkharUpe bAkI raheluM (bALI nAMkhelu) 349 bhaMjana bhasmIkRta vi0 rAkhoDIrUpa banAvI dIgheluM (bALI nAkheluM) (2) bhasma banAve ( dhAtune mArIne) (3) cUrNarajarUpa banAveluM bhasmIbhUta vi0 rAkhoDI banelaM; bALI nAkheleM (2) nakAmaM tuccha banI gayeluM bhaMga puM0 tUTavuM - bhAgavuM - chUTuM paDavaM te; toDavuM - chUTuM pADavuM te (2) cUMTavuM te (3) TukaDo ; hisso (4) nAza; paDatI; vinAza ( 4 ) vikherI nAkhabuM te ( 5 ) parAjaya; uthalAvI pADavuM te; parAbhava (6) niSphaLatA ; nirAzA ( 7 ) nakAra te; nA pADavI te ( 8 ) rukAvaTa ; vighna; Dakhala ( 9 ) bhAgI ke nAsI javuM te (10) gaDI (11) mojuM (12) vaLAMka; maroDa bhaMgi strI0 tUTavuM te; toDavuM te (2) mojuM; taraMga ( 3 ) vaLAMka; maroDa ( 4 ) ADakatarI te kahevuM te ( 5 ) miSa; bahAnuM ( 6 ) yukti; chaLa ( 7 ) pagathiyuM (8) paddhati; prakAra ; rIta bhaMgin vi0 baraDa ; bhAgI jAya tevuM bhaMginI strI0 nadI bhaMgibhakti strI0 judAM judAM pagathiyAM ke mojAM rUpe racanA athavA goThavaNa bhaMgibhASaNa na0 vakrokti [ ke cALo bhaMgavikAra puM0 moM maroDIne karelI ceSTA bhaMgI strI0 juo 'bhaMgi' bhaMgura vi0 baraDa; bhAgI jAya tevuM (2) kSaNika ; nAzavaMta ( 3 ) vAMkuM (4) kuTila ; kapaTI [ rIte bhaMgyaMtareNa a0 ADakatarI rIte; judI bhaMj 7 pa0 bhAMgavuM; toDavuM ; phADavuM (2) viphaLa karavuM ( 3 ) rukAvaTa - Dakhala karavI (4) harAvavuM ( 5 ) 10 u0 prakAzita karavuM (6) prakAzavuM (7) bolavuM bhaMjaka vi0 bhAMganAeM; toDanAruM bhaMjana vi0 bhAMganAeM ; toDanAruM ( 2 ) rokanA ( 3 ) na0 bhAMgavuM ke tor3avaM te (4)dara karavuM te ( 5 ) harAvavuM te Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMDa 350 bhAraka bhaMDa 1 A0 bhAMDa, (2) majAka karavI (3) 10 u0 bhAgyazALI karavU ke tharrA bhaMDa puM0 mazkaro; bhAMDa bhaMDikA, bhaMDI strI0 majITha bhaMDIra puM0 vaDanuM jhADa bhA 2 50 dIpaq; prakAzaq (2) jaNAvaM; dekhAe~ (3) astitva hovU (4)phUMkavU; phUkAvU (5)khuza thaq bhA strI0 prakAza; teja; kAMti (2) chAyA ; paDachAyo (3) sAdRzya bhAga puM0 hisso; vibhAga (2) bhAga pADavo ke vaheMcavo te (3) nasIbe hovaM te (4)AkhAno vibhAga ke aMza (5) avakAza; jagA bhAgadheya puM0 kara; vero (2) na0 hisso; bhAga (3) nasIba (4) sadbhAgya (5) samRddhi, sukha bhAgavata vi0 bhagavat - viSNana bhakta evaM (2) deva saMbaMdhI (3)puM0 viSNuno bhakta (4) na0 e nAmanuM purANa bhAgazas a0 bhAga pramANe (2) bhAgathI bhAgahara puM0 vArasAmAM hissedAra bhAgArthin vi0 hissAnI icchAvALaM bhAgin vi0 bhAgavALaM; bhAga paDAvatuM (2) mAlika (3) nasIbadAra (4) hissedAra; hissAnu adhikArI bhAgineya puM0 bahenano dIkaro; bhANeja bhAgIrathI strI0 gaMgA nadI bhAgya vi0 bhAgavA yogya ; bhAgI zakAya tevaM (2) bhAga-hissAne pAtra (3) bhAgyazALI; nasIbavAna (4) na0 nasIba (5) sadbhAgya (6) samRddhi bhAgyakrama puM0 nasIbano vArophero bhAgyarahita vi0 kamanasIba bhAgyavat vi0 nasIbadAra (2) samRddha bhAgyavazAt a0 daivayoge; nasIbajoge bhAgyaviplava puM0 durdaiva; kamanasIba bhAgyasaMpada strI0 sadbhAgya; samRddhi bhAgyAyatta vi0 nasIbane adhIna bhAgyana a0 nasIbajoge; sadbhAgye bhAgyodaya puM0 sadbhAgyano udaya thavo te bhAj 10 u0 bhAga pADavo; vheNcrch| bhAja vi0 (samAsane cheDe) hissedAra ke bhAgIdAra banatuM ke thatuM (2) mAlika evaM; -vALaM (3) hakadAra (4) bhogavatuM; anubhavatuM (5) -mAM vasatuM (6) -mAM lAgu rahetuM (7) -no Azaro letuM (8) pUjatuM (9) karavA yogya evaM; kartavya bhAjana na0 bhAga pADatote (2) bhAgAkAra (3) pAtra; AdhArasthAna (4) lAyaka vastu ke mANasa bhAjin puM0 nokara bhATa, bhATaka na0 bhAI bhANa puM0 nATakano eka prakAra (temAM raMgabhUmi upara eka ja pAtra praveze che) bhAta ('bhA' nuM bhU0 kR0) vi0 prakAzita; ujjvaLa (2) puM0 prAtaHkALa bhAdra, bhAdrapada puM0 bhAdaravo mahino bhAna na0 jJAna (2) dekhAvaM te (3) prakAza [(3)sUrya bhAnu puM0 prakAza (2)prakAzanuM kiraNa bhAnubhU strI0 yamunA [puM0 sUrya bhAnumat vi0 tejasvI (2) suMdara (3) bhAmA strI0 krodhI strI bhAminI strI0 suMdara juvAna strI (2) krodhI strI (mukhyatve premanuM saMbodhana) bhAra puM0 bojo; vajana (2)jyAM sauthI vadhu ghamasANa macyu hoya te bhAga (raNabhUmino) (3) atizayatA; parAkASThA (4) parizrama ; majUrI (5) moTo jatho (6) (sonAnA 2000 pala jeTalu) eka vajana (7) koInA upara nAkhela kAmano bojo (8) jhUsarI bhAraka vi0 (samAsane cheDe) -to bhAra . lAdekheM (2) bojo (3) eka vajana Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhArata 351 bhAvazUnya bhArata vi0 bharatanuM ke bharatamAMthI UtarI artha; rahasya (12) nizcaya (13) Avela (2) paM0bharatano vaMzaja (3) hRdaya; AtmA (14) koI paNa sat bharatavarSano vatanI (4) naTa (5) na0 vastu ke padArtha (15) prANI (16) bharatavarSa (6) mahAbhArata graMtha (7) ciMtana; bhAvanA (17) ceSTA; kAmabharata munie pravartAveluM saMgIta ane ceSTA (18) janma (19)saMsAra; jagata nATyanuM zAstra (20) saMkalpa (21) AdaraNIya vyakti bhAratavarSa na0 juo 'bharatavarSa' . (nATya0) (22) kalyANa (23) bhAratI strI0 vANI (2) vANInI rakSaNa (24) prArabdha (25) vAsanA devI sarasvatI (3)eka sAhitya-zailI (26) prabhutva bhAradvAja puM0 droNAcArya (2) saptarSi- bhAvaka vi0 nipajAvanAeM (2) potAnuM mAMnA eka RSi (3) agastya (4) hita sAdhanAeM(3) kalpanA karanAru(4) maMgaLa graha (5) na0 hADakuM sauMdarya mATe kadara ke rucivALU bhAravAha puM0 bhAra vahenAro bhAvagati strI0 aMtarano bhAva darzAvavAbhArasaha vi0 bhAra UMcakI zake tevU nI zakti bhArasAdhana vi0 moTAM ke agharAM kAma bhAvagamya vi0 mananA bhAvathI kalpelaM pAra pADanAeM bhAvatka vi0 ApanuM bhArasAha vi0 juo 'bhArasaha' bhAvana vi0 sarjaka; nipajAvanAeM bhAraMDa puM0 eka kalpita pakSI (2) hita ke kalyANa sAdhanAru (3) bhArAkrAMta vi0 atibhArathI ladAyelaM puM0 sarjanAra; hetu; kAraNa (4) ziva bhArika, bhArin vi0 bhAra UMcakanAraM (5)na0 sarjaq ke pragaTa karavaM te (6) (2) bhAre vajanadAra (3) puM0 bhAra koInaM hita vadhAravaM te (7) kalpanAUMcakanAra mANasa; hamAla zakti (8) bhAvanA; zraddhA; niSThA bhAropajIvana na0 bhAra vahIne jIvaq (9) ciMtana, manana (10) jJAna; te; majUra - hamAla- jIvana samaja (11) paryAlocana; tapAsa bhArgava puM0 zukrAcArya (2) parazurAma bhAvanA strI0 sarjavu ke pragaTAvaq te (2) (3) jamadagni (4) kuMbhAra / hita ke kalyANa sAdhaq te (3) kalpanA; bhAryA strI0 (vidhisara paraNelI) patnI dhAraNA (4) niSThA; zraddhA (5)ciMtana; bhAla na0 kapALa; lalATa manana (6) auSadhane koI rasamAM bhAlacaMdra, bhAladRza, bhAlalocana puM0 boLI puTa Apavo te [yukta ziva [rIcha bhAvanAyukta vi0 vicAra karatuM; ciMtAbhAluka, bhAlUka, bhAlluka, bhAlluka puM0 bhAvabaMdhana vi0 hRdayane moha pamADanAeM bhAva puM0 astitva (2) banavU ke tharbu (2) hRdayone joddnaaeN| te (3) sthiti; svarUpa ; avasthA (4) bhAvamizra puM0 sadgRhastha (nATya0) prakAra; paddhati (5) pada; hoddo (6) bhAvayita vi0 utkarSa sAdhanAeM vAstavikatA; satya (7) bhakti; bhAvarUpa vi0 vAstavika; kharaM niSThA; bhAvanA (8) mULa svabhAva (9) bhAvavikAra puM0 koI paNa sat padArthano valaNa; vRtti; abhiprAya; dhAraNA(10) guNadharma manovRtti; lAgaNI (11) tAtparya; bhAvazUnya vi0 sAcA prema vinAnuM Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvastha bhAvastha vi0 ( eka jaNa pratye ja ) niSThAvALu vaphAdAra bhAvasthira vi0 hRdayamAM dRDhamULa thayeluM bhAvasnigdha vi0 hArdika premavALu bhAvaMgama vi0 suMdara; manohara bhAvAkUta na0 mananA gupta vicAra bhAvAtmaka vi0 vAstavika ; kharaM bhAvArtha puM0 tAtparya; matalaba ( 2 ) tattva; sAra [ nAjuka; komaLa bhAvAva vi0 snehALa; dayALu (2) bhAvika vi0 sAhajika; kudaratI ( bhAvabhayuM ( 3 ) bhaviSyanuM bhAvita vi0 sarjAyelaM; pedA thayelaM; prApta thaluM ( 2 ) pragaTa kareluM (3) citavelu; vicArelu, kalpelu; dhArelu (4) oLakheluM ( 5 ) manana kareluM ( 6 ) - thI vyApta ( 7 ) - mAM palALelaM ( 8 ) - thI sugaMdhita kareluM (9) prerelu sthira kareluM (10) vaza kareluM (11) prasanna thayeluM ke karelu bhAvitabuddhi vi0 juo 'bhAvitAtman ' bhAvitabhAvana vi0 potAnuM tema ja bIjAnuM hita sAdhanAeM 352 bhAvitA strI0 banavAnI ke thavAnI dazA (2) bhaviSyamAM thavAnuM niyata hovuM te bhAvitAtman vi0 paramAtmAnA ciMtanathI pavitra thayelA hRdayavALu (2) pavitra ; ekaniSTha (3) ciMtanazIla; mananazIla (4) - mAM lAgeluM bhAvin vi0 banatuM ke thatuM ( 2 ) bhavi - SyamA thanAeM; bhaviSyanuM ( 3 ) banI zake ke thaI zake tevuM ( 4 ) niyata hoya tevuM ( 5 ) ekaniSTha bhAvinI strI0 suMdara strI ( 2 ) zIla:vatI ke khAnadAna strI (3) svecchAcAriNI ke kAmuka strI bhAvuka vi0 banavA ke thavAnI taiyArImAM hoya tevuM ( 2 ) samRddha; sukhI (3) bhAsvat zubha ( 4 ) rasika; kadaradAna ( 5 ) puM0 banevI ( nATya 0 ) (6) samRddhi bhAvaikarasa vi0 mAtra premabhAvathI pravartatuM bhAvya vi0 banavAnI ke thavAnI taiyArImAM hoya tevuM ( 2 ) bhaviSyanuM ( 3 ) AcaravA ke kalpavA yogya ( 4 ) sAbita karavA yogya ( 5 ) tapAsa karavA ke vicAravA yogya ( 6 ) na0 je banavAnuM nizcita hoya te bhASa 1 A0 bolavu kahevuM ( 2 ) - ne viSe kahevuM (3)bolAvavuM [vyAkhyAna bhASaNa na0 bolavu te; kahevuM te (2) bhASA strI0 vAtacIta; vANI ( 2 ) bolI; jabAna (3) cAlu - bolAtI bolI ( 4 ) vyAkhyA; vivaraNa ( 5 ) sarasvatI ( vANInI devI ) bhASAMtara na0 bIjI bhASA ( 2 ) tarajumo bhASita ( 'bhASa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bolelu; kaheluM (2) na0 vANI; bolI; bhASA bhASitezA strI0 sarasvatI bhASin vi0 ( samAsane cheDe ) bolatuM; kahetuM ( 2 ) vAtoDiyaM bhASya na0 bolavu te (2) vistRta vivaraNa bhASyabhUta vi0 vivaraNa ke TIkArUpa evaM bhAs 1 0 prakAzavu; camakavuM (2) spaSTa thavuM ; samajAvuM; dekhAvuM bhAs strI0 prakAza; teja; caLakATa (2) prakAzanuM kiraNa ( 3 ) pratibiMba (4) zobhA pratApa bhAsa puM0 dIpti; kAMti (2) taraMga; kalpanA ( 3 ) eka kavi ( 4 ) eka pakSI bhAsura vi0 prakAzita; tejasvI bhAskara puM0 sUrya ( 2 ) agni (3) ziva (4) na0 sonaM (5) core bhItamA karelu bAkuM bhAskarAdhvan puM0 AkAza bhAsmana vi0 bhasmatuM baneluM bhAsvat vi0 tejasvI; caLakatuM (2) puM0 sUrya (3) prakAza Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAsvara bhAsvara vi0 prakAzita; dedIpyamAna (2) puM0 sUrya ( 3 ) divasa (4) agni bhAMDa na0 pAtra; vAsaNa ( 2 ) peTI; khokhu khAnuM ( 3 ) ojAra; sAdhana ( 4 ) vAjitra ( 5 ) dukAnadAra ke vepArIno mAlasAmAna ( 6 ) kImatI mAla ke vastu (7) ghoDA upara nAkhavAno sAmAna (8) cALA; ceSTA ( 9 ) AbhUSaNa (10) sAdhanasAmagrI; upakaraNa (11) mUDI; mULa dhana bhAMData puM0 vepArI bhAMDamulya na0 mAla sAmAnarUpI mUDI bhAMDAgAra puM0, na0 bhaMDAra ( 2 ) khajAno bhAMDAra na0 bhaMDAra [sAmAna bhAMDA: puM0 ba0 va0 vepArIno mAla - bhAMDinI strI0 TopalI; peTI bhAMDIra puM0 vaDanuM jhADa bhikSu 1 A0 bhIkhavu mAgavuM ( 2 ) bhikSA tarIke mAgavuM ; bhikSA strI0 bhIkha ; yAcanA ( 2 ) dAnadharma tarIke ApeluM ke maLeluM te (3) AjIvikAnuM sAdhana [(2)puM0 bhikhArI bhikSAcara vi0 bhikSA mATe bhaTakanAruM bhikSATana na0 bhIkha mATe bhaTakavuM te (2) puM0 bhikhArI bhikSAna na0 bhikSAmAM maLeluM anna bhikSApAtra, bhikSAbhAMDa na0 bhIkha mAgavA mATenuM pAtra bhikSAyaNa ( - na ) na0 juo 'bhikSATana ' bhikSAzana na0 juo 'bhikSAnna' bhikSAzin vi0 bhikSA mAgIne jIvanAeM (2) apramANika bhikSAhAra puM0 juo 'bhikSAnna' bhikSita ( 'bhikSu' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bhIkhelu; mAgeluM; yAceluM bhikSu puM0 bhIkha mAganAra ( 2 ) bhikSA upara jIvanAra (brahmacArI, saMnyAsI, jaina-bauddha parivrAjaka i0 ) 353 bhinna bhikSuka puM0 bhikhArI bhitta na0 khaMDa ; TukaDo ( 2 ) bhIMta ; ADa bhitti strI0 bhAgavuM ke phADavuM te (2) bhIMta ; ADa (3) citra vagere mATeno pado ke sthAna (4) TukaDo ; khaMDa (5) phATa, cIro ( 6 ) bhIMta jevI sapATI bhid vi0 (samAsane cheDe ) phADanAeM; cIranAruM; toDanAeM ; bhid 1pa0 [bhidati ] kApIne bhAga pADavA (2) 7 u0 bhAgavu; phADavu aaj (3) khodavuM ( 4 ) - mAM thaIne pasAra thavuM (5) chUTuM pADavu; khaseDavu (6) toDavuM (karAra, pratijJA i0 ) ; ullaMghana karavuM (7) dUra karavuM ( 8 ) khaMDita karavu; Dakhala karavI ( 9 ) palaTavuM; badalavuM (10) vikasAvavu ; khilAvakuM (11) vikherI nAkhavu (12) choDI nAkhavuM DhIluM karavu (baMdhana - gAMTha) (13) bheda ke kusaMpa UbhAM karavAM(14)samajAvavuM ke samajavuM ( rahasya - tAtparya ) (15) choDavuM ; DhIluM karavuM (16) khulluM karavu ( rahasya ) (17) mUMjhavavuM; DarAvavuM bhidA strI0 phADavu, cIravuM, bhAgavuM ke toDavaM te ( 2 ) viyoga ; viccheda (3) bheda; taphAvata ( 4 ) prakAra bhidura vi0 bhAgo jatuM; tUTI jatuM; cirAI jatuM ( 2 ) baraDa; jhaTa bhAgI jAya tevuM ( 3 ) mizrita bhidya puM0 jorathI vaheto nada bhinna ('bhid' tuM bhU0 kR0 ) vi0 phADelu; phATela; cIrelu; bhAMgeluM (2) chUTa paDela ke pADelU (3) vIkharAI gayeluM (4) khIleluM (5) juduM (6) jadu judu, anekavidha (7) mizrita bhaLe kuM ke bheLavelaM (8) khaDuM thayelaM (jema ke vALa) ( 9 ) phoDela (lAMca i0 thI ) (10) unmArgagAmI Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 bhaja HTTufataff bhinnakaTa bhinnakaTa vi0 madonmatta bhinnagati vi0 vege jatu (2) layaDiyAM khAtuM khAtuM jatu hoya tevU bhinnadeza vi0 judAM judAM sthAnabhinnamaryAda vi0 maryAdAna ullaMghana karanAruM (2) aniyaMtrita bhinnamaMtra vi0 jeNe gupta vAta khullI pADI dIdhI hoya tevU bhinnaruci vi0 judI judI rucivALU bhinnavarNa vi0 raMga UDI gayo hoya teQ (2) judA varNana ke jAti, bhinnavRtta vi0 durAcaraNI (2) vRtta ke chaMdamAM doSavALaM (kAvya) bhinnavRtti vi0 durAcaraNI (2) jadI judI ruci ke lAgaNIovALa (3)judI jadI AjIvikAvALa [tevU bhinnahRdaya vi0 hRdaya vIMdhAI gayaM hoya bhinnArtha vi0 spaSTa samajAya tevU bhinnArtham a0 spaSTapaNe samajAya tema bhinnAMjana na0 ghaNA padAryo bhegA karIne banAvelaM AMjaNa bhilla puM0 eka vanya jAti; bhIla bhiSaj puM0 vaidya ; hakIma (2) auSadha bhiSajya na0 upacAra; upAya (2) maTADavU ke rujhAva te bhiMDa puM0, bhiDA strI0, bhiDAka puM0 bhIDIno choDa (jenA resA kaDhAya che)| bhiMdapAla, bhidipAla puM0 hAthathI pheMkavAnuM nAnI kaTAra jevU astra (2)gophaNa bhI 3,10pa0 bI; bhaya pAmavo bhI strI0 bIka; bhaya bhIta ('bhI' nuM bhU0 kR0) vi0 bInelaM (2) bIkaNa (3)jokhamamAM mukAyelaM bhItacArin vi0 bItAM bItAM vartatuM bhItabhIta vi0 ghaNuM ja bInelaM (2) bInelA jevU bhItaMkAra vi0 bhayaMkara; Dara upajAve tevaM bhItaMkAram a0 Darapoka kahIna bhIti strI0 bhaya ; Dara(2)jokhama bhItinATitaka na0 Darano abhinaya bhIma vi0 bhayaMkara(2)puM0pAMca pAMDavo mAMno bIjo bhImakarman vi0 bhayaMkara tAkAtavALU bhImanAda vi0 bhayaMkara avAjavALU (2) puM0 bhayaMkara avAja bhImarUpa vi0 bhayaMkara dekhAvavALU bhImasena puM0 pAMDuputra bhIma bhIra vi0 bIkaNa ; Darapoka (2) (samA samAM)-thI DaratuM bhIruka vi0 bIkaNa ; Darapoka(2)bInelaM bhIrU (-la) strI0 bIkaNa strI (2) bInelI strI bhISaNa, bhISaNaka vi0 bhayaMkara bhISma vi0 bhayaMkara; bihAmaNuM (2)puM0 zaMtanu - gaMgAnA putra, bhISmapitAmaha bhISmaka puM0 bhISmapitAmaha (2) rukmiNIno pitA (vidarbhano rAjA) bhukta ('bhuj' 7 u0 nuM bhU0 kR0) vi0 khAdhelu/(2)bhogaveluM; upabhoga karelu (3)veThelaM; anubhavelu (4)na0 khAvU te; bhogavaq te (5) khAdhelu te; bhojana (6)jyAM koIe khA, hoya te sthAna bhuktabhoga vi0 jeNe bhogavyu ke anu bhavyu hoya tevU (2) bhogavelu ; vAparelu bhuktazeSa vi0 khAtAM vaghelaM; ucchiSTa bhuktasupta vi0 bhojana bAda sUtelaM bhukti strI0 bhojana; upabhoga (2) bhogavaTo; mAlakI (3) anna (4) sImA; hada (5) grahano rojanI gati bhuktijita vi0 bhogavavA na dIdhela bhugna ('bhuj '650 nu0 bhU0 kR0) vi0 namelu; nIcaM vaLelu; vAMku (2) bhagna (3) hatAza; bhAgI paDelaM bhun 6 pa0 vAMkuM vaLavU (2) vAMku vALavaM (3)7 u0 khAvu (4) upabhoga karavo; bhogavad (5) zAsana kara; rAjya karavu (6) veThavU; anubhava 15 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaja bhuja vi0 ( samAsane cheDe ) khAtuM ; bhogavatuM ( 2 ) zAsana karatuM ( 3 ) strI0 upabhoga (4) phAyado; lAbha bhuja puM0 bAhu; bhujA (2) hAtha (3) hAthInI sUMDha (4)vaLAMka (5) bhUmitinI AkRtinI bAju (udA0 tribhuja ) bhujaga puM0 sarpa; sApa bhujagarAja puM0 zeSanAga bhujagavalaya puM0 sApane kaDA tarIke pahevo te; sApa rUpI kaDuM [ noLiyo bhujagAzana puM0 mora (2) garuDa (3) bhujageMdra puM0 zeSanAga bhujabaMdhana naM0 AliMgana bhujamadhya na0 chAtI bhujalatA strI0 lAMbo nAjuka hAtha bhujaviniSpeSa puM0 hAtha thAbaDavA te ( malla peThe ) bhujazAlin vi0 majabUta bhujAvALa bhujazikhara, bhujaziras na0 khabho bhujaMga puM0 sApa; nAga (2) yAra; Azaka; prItama (3) pati ; svAmI bhujaMgakanyA strI0 nAgakanyA bhujaMgama puM0 sApa bhujaMgI strI0 nAgaNa bhujA strI0 bAhu (2) hAtha ( 3 ) sApanuM caLaM (4) bhUmitinI AkRtinI bAju bhujAkaMSu puM0 zaMkhanI cUDo bhujAna na0 hAtha ( 2 ) khabho bhujANa na0 pagAra Apavo te bhujAMka puM0 AliMgana bhujAMtara, bhujAMtarAla na0 chAtI bhujiSya puM0 dAsa; nokara (2) sAthI bhujiSyA strI0 dAsI ( 2 ) vezyA bhuvana na0 RNa ke caudamAMno koI eka loka (2) pRthvI (3) svarga (4) prANI (5) mAnavajAti (6) pANI (7) samRddha thavaM te [ AkhuM bhUmaMDaLa bhuvanakoza puM0 jemAM prANIo rahe che 355 bhUgeha bhuvanatraya na0 svarga - pRthvI - pAtAla ke svarga - aMtarIkSa - pRthvI e RNa loka bhuvanabhAvana puM0 jagatano sraSTA bhuvanaukas puM0 deva [ agni (4) caMdra bhuvanyu puM0 svAmI; mAlika (2) sUrya (3) bhuvar, bhuvas a0 aMtarIkSa; pRthvIthI tarata uparano loka (bhUrbhuvaH - svaH e traNamAMno bIjo) (2) eka vyAhati bhuviSTha vi0 pRthvI upara raheluM (svargamAM nahi) (2) jamIna upara UbheluM (rathamAM nahi ) bhuzuMDi ( - DI) strI0 eka prakAranuM agnyastra ( 2 ) cAmaDAnI gophaNa bhU 1 pa0 banavu ; vuM ( 2 ) janmabuM; utpanna thavaM (3) - mAMthI nIpajavaM (4) hovuM; jIvaj; jIvatA rahevuM (5) koI sthitimAM rahevuM (6) rahevuM; sthira rahevuM (7) -tarIke upayogamAM AvavuM (8) zakadha banavu (bhaviSyakALamAM mukhyatve ) ( 9 ) kAraNabhUta vaM; nipajAvavuM ( 10 ) -nA pakSamAM rahevuM ( 11 ) - nI pAse hovu; -ne prApta thayeluM ho buM; -ne prApta dhanuM ( 12 ) -nA kAmamAM rata tha; nA kAmamA rokAvuM ke lAgaj (13) (vizeSaNa ke nAma pachI vaparAtAM) pahelAM nahotuM tevuM yatuM ke banavuM (udA0 'bhasmIbhU'; 'AvirbhU'; 'tirobhU'; 'mithyA bhU') (14) 10 A0 meLavabuM (15) 10 u0 vicAravaM - preraka banAvabuM; nipajAvavuM ( 2 ) pragaTa karavuM ( 3 ) poSaNuM ; jogavavu ; Taikaaj (4) mAnavu ; vicArakhuM; kalpavuM (5) sAbita karavuM ( 6 ) zuddha karavuM ( 7 ) bhAvanA devI (8) bheLavaj ( pravAhI) bhU vi0 ( samAsane cheDe ) banatu; hotu; - mAMthI nIpajatuM (udA0 ' manobhU') bhU strI0 pRthvI ( 2 ) pradeza ; sthaLa ( 3 ) bhoyataLa ( makAnanuM) bhUkaMpa puM0 dharatIkaMpa bhUgRha, bhUgeha na0 jamIna nIceno oraDo; [ bhoMya Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmi bhUgola 356 bhUgola puM0 pRthvIno goLo bhUtasAkSin puM0 prANIo- badhaM jonAra bhUcara vi0 jamIna upara pharatuM ke rahetuM ke jANanAro sAkSI ('jalacara thI UlaTuM) bhUtasRj puM0 brahmA bhUta ('bhU' nuM bhU0 kR0) vi0 banelaM; bhUtasthAna na0 sau prANIonuM nivAsathayelu (2) vastutAe banelaM; sAcu (3) sthAna (2) bhUtapretanuM nivAsasthAna yogya; ucita(4)bhUtakALay (5) maLelu bhUtAtman vi0 pavitra aMtaravALa (2) (6)samAna; sarakhaM (7)puM0 putra ; bALaka paMcabhUtanuM banelaM (jemake zarIra) (3) (8) na0 koI paNa sat vastu (mAnava, puM0 jIvAtmA (4) brahmA, viSNu i0 daivI ke nirjIva paNa) (9) pizAca; bhUtAnukaMpA strI0 sauprANIo pratye dayApreta (10) mULatattva (pAMca che : pRthvI, bhAva [sthiti; hakIkata apa, teja, vAyu, AkAza) (11) bhUtArtha puM0 sAcI vAta; sAcI vastubhUtakALa (12) kalyANa; hita bhUtAvAsa puM0 zarIra(2)ziva(3)viSNu bhUtakartR, bhUtakRt puM0 brahmA bhati strI0 astitva; hayAtI (2) janma; bhUtagaNa puM0 sRSTinAM prANIono samu- utpatti (3) kalyANa; sukhasaMpatti (4) dAya (2) bhUta-pretano Akho varga saphaLatA; sadbhAgya (5) samRddhi (6) bhatagatyA a0 sAcesAca pratApa; bhavyatA (7) rAkhoDI; bhasma bhUtagrAma puM0 badhAM prANIono samudAya (8) raMgIna paTAothI karAto hAthIno bhUcitaka puM0 jIva ke caitanya to paMca zaNagAra (9) tapazcaryAthI maLatI bhUtono svabhAva cha, evaM mAnanAro alaukika siddhi ke sAmarthya vAdI; 'svabhAvavAdI' bhUteza puM0 brahmA (2) viSNu (3) ziva bhUtajananI strI0 badhAM prANIonI mAtA bhUtezvara puM0 ziva bhUtaudana puM0 bhUta-pizAcanI asara dUra bhUtadhAtrI strI0 pRthvI (2) nidrA karavA khavAto bhAta bhUtanAtha puM0 ziva bhUtapati puM0 ziva (2) AkAza (3) bhUtyartham a0 samRddhi mATe bhUdeva puM0 brAhmaNa agni [marI gayelu bhadhara vi0 pRthvIne TekavatuM (2)pRthvI bhUtapUrva vi0 pahelAMnu; agAunuM (2) upara rahetuM (3) puM0 parvata (4) ziva bhUtapUrvam a0 agAu; pahelAM (5) zeSanAga (6) rAjA bhUtaprakRti strI0 sau prANIo- mULa bhapa puM0 rAjA bhUtabhartR vi0 sau prANIone poSanAraM bhUpati puM0 rAjA(2)ziva (3) iMdra bhUtabhAvana puM0 viSNu (2) brahmA bhUpAla puM0 rAjA bhUtabhRt vi0 mahAbhUtone dhAraNa karanAru bhUputra puM0 maMgaLa graha (2) narakAsura (2)prANIonuM bharaNapoSaNa karanAruM bhUputrI strI0 sItA bhUtayajJa puM0 prANImAtrane uddezIne apAto bhUbhartR puM0 rAjA(2)parvata bali (paMcamahAyajJo paikI eka) bhUbhuj puM0 rAjA bhUtala na0 pRthvInI sapATI [te bhUbhata puM0 parvata (2) rAjA bhUtasamAgama puM0 prANIonuM bhegA maLavU bhUman puM0 moTo jatho ke saMkhyA bhUtasarga puM0 sRSTinuM ke mahAbhUto, sarjana bhUmi strI0 pRthvI (2) jamIna (3) (2)sRSTinAM prANIono varga ke koTI praveza (4)sthaLa ke jagA(5) makAnano Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikaMpa 357 bhRkuTI mALa (6)bhUmikA (nATaya0)(7) pAtra; bhUyastva na0 puSkaLa hovApaNuM(2)pradhAnatA sthAna; viSaya (8)hada; sImA bhUyiSTha vi0 puSkaLa ; atyaMta (2)mukhya; bhUmikaMpa puM0 dharatIkaMpa agatyanuM (3) ghaNuM moTuM; ghaNuM vadhAre(4) bhUmikA strI0 bhUmi; jamIna (2) moTe bhAge hoya tevU; moTA pramANamAM pradeza; jagA (3)makAnano mALa (4) hoya tevu (6)lagabhaga AkhaM [atyaMta pAyarI (samAdhi i0nI) (5)nATakamAM bhUyiSTham a0 ghaNe bhAge; moTe bhAge (2) abhinaya mATeno bhAga ke svAMga (6) bhUyodarzana na0 vAraMvAra jovU te prastAvanA (graMthanI) bhUyobhUyas a0 vAraMvAra bhUmikAbhAga puM0 Umaro (gharano) bhUr a0 traNa vyAhatiomAMnI eka (2) bhUmigRha na0 bhoMyataLa nIceno oraDo sAta pAtALomAMthI cheka nIcernu / bhUmicala puM0, bhUmicalana na0 dharatIkaMpa bhUri vi0 ghaj; puSkaLa (2) moTuM bhUmidhara puM0 parvata (2) rAjA (3)a0 atyaMta; ati (4) vAraMvAra bhUmipuraMdara puM0 rAjA(2)dilIpa rAjA bhUrikAlam a0 lAMbA vakhata sudhI bhUmibhRt puM0 parvata (2) rAjA bhUridhAman vi0 ghaNA tejavALU bhUmiruha puM0 vRkSa bhUrivyaya vi0 uDAu; ati kharcALa bhUmilAbha puM0 mRtyu bhUmilepana na0 lIMpaNa bhUrizas a0 bahuzaH; aneka prakAre bhUmivardhana puM0, na0 zaba; maDaIM bhUkaha (-ha) puM0 vRkSa bhUmisatra na0 jamIna dAnamAM ApavI te bhUrja puM0 bhojapatra- jhADa (2) na0 lakhava bhUmisamIkRta vi0 jamInadosta karelu mATe vaparAtI tenI chAla bhUmisaMniveza puM0 koI paNa dezano bhUrjapatra puM0 bhojapatra- jhADa sAmAnya dekhAva ke ghaDatara bhUrloka puM0 pRthvI; bhUloka bhUmisuta puM0 maMgaLa graha (2)narakAsura bhUSa 150, 10 u0 zaNagAravU bhamiSTha vi0 jamIna upara rahelu ke Ubhelu bhUSaNa na0 AbhUSaNa (2)zaNagAra (majaya puM0 virATano putra ; uttara bhUSAya A0 (AbhUSaNa tarIke upayogamAM bhUmI strI0 juo'bhUmi' / Avaq). [gArelU; alaMkRta bhUmIzvara, bhUmIMdra puM0 rAjA (2)parvata bhUSita ('bhUSa' nuM bhU0 kR0) vi0 zaNabhUmyanaMtara puM0 pAsenA pradezano rAjA bhUSNu vi0 thatuM; banatuM (2) utkarSa bhUya na0 hovU ke banavU te ;-nI sthiti icchatuM; samRddha thavA icchatuM pAmavI te (udA0 'brahmabhUya') bhUsuta puM0 maMgaLa graha (2) narakAsura bhUyazas a0 ghaNuM karIne; mukhyatve (2) bhUsutA strI0 sItA atyaMta (3)vaLI; uparAMta bhUsura puM0 bhUdeva; brAhmaNa bhUyas vi0 vadhAre; puSkaLa (2) vadhu bhU 1, 3 u0 bharavU (2) vyApa; bharI moTuM (3) ghaNuM moTuM; saMkhyAbaMdha (4) kADhaq (3) vahana karavU; Tekavaq (4) -thI pUrNa; -vadhu jemAM hoya tevU (5) bharaNapoSaNa karavaM (5)dhAraNa karavaM; a0 atyaMta; khUba (6) vaLI; uparAMta mAlika hovU (6)pahera, (7)anubhavaq; (7) vAraMvAra veThavaM (8)-ne arpa; -mAM upajAvaq bhUyasA a0 ati; atyaMta (2) moTe (zobhA i0) (9)smRtimA rAkhaq bhAge, sAmAnyapaNe bhRkuTi (-TI) strI0 bhamara; bhay.. Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 bheTa bhRkuMza (-sa) puM0 strI-vezadhArI naTa bhRga strI0 jvALA bhRgu puM0 eka RSi (2)jamadagni (3) zukrAcArya (4)zukra graha (5)zukravAra (6) bhekhaDa; karADa bhRgukaccha puM0, na0 bharUca (zahera) . bhRguja, bhRgutanaya puM0 zukrAcArya (2) zukra graha [(3)zaunaka bhRgunaMdana puM0 parazurAma (2) zukrAcArya bhRgupatana na0 karADa uparathI paDaq te bhRgupati, bhRguzAIla, bhRguzreSTha, bhRgu sattama puM0 parazurAma bhRgusuta, bhRgusana puM0 parazurAma (2) zukrAcArya (3)zukra graha bhat vi. (samAsane cheDe) dhAraNa karataM (2) TekavatuM; poSatuM (3)lAvatuM bhRta ('bhR' nuM bhU0 kR0) vi0 UMcakelaM; vahana karelu (2)TekavelaM; poSelu (3) -thI yukta;-thI pUrNa (4) bhADe lIdhelaM (5) puM0 pagAradAra nokara bhRtaka vi0 poSeDhuM (2) bhADe rAkhekheM (3). puM0 pagAradAra nokara bhRti strI0 dhAraNa karavU ke poSaq te (2) -ne arpaq te; -mAM upajAvaq te (3) pagAra; bhADaM (4) muuddii| bhRtya vi0 poSya; jenuM bharaNapoSaNa karavU paDe te (2)puM0 nokara; Azrita (3) rAjAno karmacArI bhRtyatA strI0, bhRtyabhAva puM0 dAsapaNuM bhUtyartham a0 bharaNapoSaNa mATe bhUtyavarga puM0 parivAra; nokaravarga bhRtyavAtsalya na0 nokaro pratye mAyAlutA bhRtyAyate A0 (nokaranI jema varta) bhRza vi0 majabUta ; gADha; puSkaLa (2) vAraMvAra thatuM bhazakopana vi0 jhaTa gusse thaI jAya tevaM bhUzavaMra vi0 kaDaka sajA karanAruM / bhRzaduHkhita, bhRzapIDita vi0 atyaMta duHkhI bhRzam a0 atyaMta; ati (2)vAraMvAra bhRSTa (bhrasj' nuM bhU0 kR0) vi0 zekelaM; bhUjelaM bhuMga puM0 bhamaro bhuMgarAja puM0 bhAMgaro (2)eka jAtano moTo bhamaro(3)eka pakSI bhaMgAra puM0, na0 sonAnI jhArI (2)jhArI bhuMgI strI0 bhamarAnI mAdA bheka puM0 deDako (2)bIkaNa mANasa bhera puM0 gheTo (2) tarApo bheDI strI0 gheTI bhetavya vi0 jenAthI DaravaM joIe tevaM bheta vi0 phoDanAeM; toDanAeM; bhAMganAru (2) Dakhala karanAruM (3) rahasya khullU karI denAeM bheda puM0 bhAgavaM, phADa, toDavU ke cIravU te(2) vibhAga pADavA te (3) ArapAra vIMdhavaM te (4)phATa; cIro (5) phUTavU te (6) vibhAga (7) ghA (8) judAI; viziSTatA (9) badalavU te; vikRti utpanna karavI te (10) kusaMpa (11) (rahasya)bahAra pADI devaM te (12)dago; droha (13)dvaita ('advaita' thI UlaTuM) bhevaka vi0 bhedanAeM; phADanAeM; toDanAraM; ju, pADanAraM; vIMvanAeM (2)julAba lagADe tevaM (3)badalanAraM; pheravanAeM bhedana vi0 juo 'bhedaka' (2) na0 toDavU, phADavU ke cIravaM te bhedasaha vi0 juduM pADI zakAya ke phoDI zakAya tevu (lAMca i0 thI) bhedAbhevI puM0vi0va0 saMpa-kusaMpa; saMmati matabheda (2) ekarUpatA ane taphAvata bhedita vi0 phADelu; toDelu bhAga pADelaM bhedin vi0 bhAganAraM, toDanAraM i0 bhedira, bhedura na0 vaja bhedonmukha vi0 phUTavAnI ke khIlavAnI taiyArImAM hoya tevU [yogya bhekha vi0 phADavA, cIravA ke vIMdhavA Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheri 359 bheri(-rI) strI0 nagAruM; Dhola bhogabhUmi strI svarga i0 loka (jyAM bheruMDa vi0 bhayaMkara; bihAmaj(2)puM0 karmonAM phaLa ja bhogavavAnAM hoya che) eka pakSI bhogavat vi0 upabhoga ke AnaMda ApanAeM bheSaja vi0 maTADe tevaM; nIrogI banAve (2) sukhI; samRddha (3) kaMDALAM ke tevU(2)na0 davA; auSadha (3) upa- vaLAMkavALa (4) puM0 sApa (5) parvata cAra; upAya bhogavatI strI0 pAtAlagaMgA (2)nAgaNa bhaikSa vi. bhikSA vaDe jIvataM (2)na0 bhogAvalI strI0 cAraNe karelI stuti bhIkha (3) bhIkhIne meLavelaM hoya te / bhogina vi0 khAnArUM; bhogavatuM (2)anubhaikSabhuj puM0 bhikhArI; yAcaka bhavatuM; veThatuM (3)vAparanAlaM; mAlika bhakSava vi0 bhikSuka saMbaMdhI (AtraNa arthomAM, samAsane cheDe) (4) bhaibhavRtti strI0 bhIkhIne jIvaq te vaLAMka ke kuMDALAMvALU (5) moTA bhalaka na0 bhikhArIono samudAya vipula zarIravALU (6) phaNAvALu (7) bhaikya na0 bhIkhIne meLaveluM anna i0 kAmabhogamAM Asakta (8) samRddha; bhaima vi0 bhIma saMbaMdhI(2) bhayaMkara parA- dhanavAna (9) puM0 sApa (10) rAjA krama karanAraM (3) puM0 bhImanovaMzaja bhogirAja puM0 zeSanAga bhaimI strI0 damayaMtI (bhImarAjAnI putrI) bhogya vi0 bhogavavA yogya (2) anubhavabhairava vi0 bhayaMkara; bihAma'(2)puM0 vA ke veThavA yogya (3) lAbhadAyaka zivanuM eka svarUpa (3)bhaya ; Dara(4) bhogyavastu na0 bhogapadArtha na0 bhaya; Dara bhoja vi0 bhoga ApanAru (2) bhoganuM bhairavI strI0 durgAnuM eka svarUpa jIvana jIvanAruM (3) puM0 dhArAnagarI bhaiSaja na0 davA; auSadha (mALavA)no eka prasiddha rAjA bhaiSajya na0 upacAra karavote; davA bhojakula na0 vidarbha- varADanA bhojakaravI te (2) davA; auSadha rAjAono vaMza bhokta vi0 khAnAru; bhogavanAru (2) bhojana vi0 khavarAvatuM; poSatuM (2) akaanubhavanAru (3) puM0mAlika ; bhogava- rAMtiyuM khAnAeM (3)na0 khAvAnI vastu nAra (4) pati (5) priyatama (4)khAvaM te(5) upayogamAM lebu te bhoga puM0 khAvaM te (2) bhogavatuM te (3) (6)upabhogano koI paNa padArtha (7) pariNAma ; phaLa(4) mAlakI (5) Avaka; samRddhi; milakata [bhojana lAbha (6)-nI upara zAsana karavAna bhojanavizeSa puM0 svAdu ke viziSTa hote (7) kAmabhoga (8) bhogapadArtha bhojanAcchAdana na0 bhojana ane vastra (9)bhojya padArtha (10) mUrtine dharAvelu bhojanAdhikAra puM0 bhojana i. upara bhojana (11) vAMka; vaLAMka (12) dekharekha rAkhavA- kAma ke adhikAra sApanI phelAvelI phaNA bhojanIya vi0 khAvA yogya (2)khavabhogakara puM0 upabhoga ke AnaMda ApanAra rAvavAyogya(Azrita)(3.)na0 bhojana bhogataSmA strI0 kAmabhoga ke saMsAra- bhojAH puM0 ba0va0 eka jAtinA loka bhoganI tRSNA bhojin vi0 (samAsane cheDe) khAtaM, bhogadhara puM0 sApa bhogavatuM ke mAlika evaM(2) khavarAvatuM; bhogapati puM0 jillA ke prAMtano hAkema poSatuM Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhojya 360 bhrAjiSNu bhojya vi0 khAvAna; khAvA yogya (2) te(2)-mAMthI khasavaM te (3) bhUlamAM bhogavavAna; bhogavavA yogya (3) paDavaM te (4) lathaDiyaM (5) taMmara anubhavavA ke veThavA yogya (4) na0 bhramaNIvilAsa puM0 AnaMda-yAtrA anna; bhojana (5) khAvAnI cIjono bhramara puM0 bhamaro (2)jAra; kAmI (3) saMgraha (6) mIThAI; pakavAna (7) bhoga bhamaraDo (4) kuMbhArano cAkaDo (8)lAbha(9) marmasthAnamAM ghA bhramarakaraMDaka puM0 bhamarAo bharelI peTI bhojyA strI0 bhoja lokonI rAjakuMvarI (rAte dIvAolavavA coro rAkhe) (2)kuTTaNI; dUtI [kheda batAve che) bhramarabAdhA strI0 bhamarAothI pajavaNI bhos a0 are, o, he, oho (prazna ke bhramarAbhilIna vi0 bhamarAo jene bhauta vi0 bhUtaprANI saMbaMdhI(2)paMcabhUta vaLagyA hoya tevU saMbaMdhI (3) bhUta-pizAca saMbaMdhI (4) bhramarita vi0 bhamarAnA raMganuM thaI gayelaM gAMDu; Avezayukta bhramarI strI0 bhamarI / bhautika vi0 bhUtaprANI saMbaMdhI (2) bhrami strI0 bhamavU ke ghUma, te; goLa mahAbhUtanuM banelaM (3) bhUta-pizAca pharavU te (2)vamaLa ; bhamaro (3) mUrchA saMbaMdhI (4)vaLagADavALaM bhramita vi0 bhamAvelu; goLa pheravela bhauma vi0 bhUmi - pRthvIne lagatuM (2) (2) bhramathI mAnI lIdhelaM pRthvI uparanu (3) mATI, banelu (4) bhraSTa ('bhraMz 'bhU0 kR0) vi0 kharI maMgaLa graha saMbaMdhI (5) puM0 maMgaLa graha paDelu; nIkaLI paDelu (2)kSINa thayelaM (6) narakAsura (7) na0 mALa (3)nAsI gayelu(4)durAcaraNI / (makAnano) (8) dhAnya; anAja bhraSTakriya vi0 vihita karmo na karanAraM bhaumadina na0 maMgaLavAra / bhraSTazrI vi0 durbhAgI bhaumana puM0 vizvakarmA bhraSTAdhikAra vi0 kADhI mUkelaM; hoddA bhaumabrahman na0 vedo, brAhmaNo ane yajJo uparathI dUra karelu -e traNano samudAya bhrasj 6 u0 [bhajjati-te] bhaMjavaM; zekavaM bhauvana puM0 juo 'bhaumana' bhraMza 1 A0, 4 pa0 sarI paDavU; khasI bhram 1, 4 50 bhamavaM; bhaTaka, (2) paDavU; paDI javU (2)Thokara khAvI (3) kuMDALe pharavU; AsapAsa pharavU (3) --mAMthI khasI paDaq (4)khovU ; gumAvadUM avaLe mArge jaq (4) phelAvU; pracAramA (5) nAsI jaq (6) kSINa tharbu (7) Avaq (5) pharakavU; tharathara (6) alopa thaq DAmADoLa tharbu (7) bhUlamAM paDavU bhraMza puM0 paDI jarbu ke sarI paDa te (2) -preraka0 AsapAsa ke goLa pherava kSINa tharbu te (3) nAza pAma te (4) (2) bhaTake tema karavU (3) bhUlamAM alopa tharbu te (5) nAsI jaq te nAkhavU (4) pheravaq; ghumAvaq (hAthamA) bhraMzana na0 nIkaLI paDaq ke paDI javU te (5) Dhola pITIne jAhera karavU bhraMzin vi0 paDI jatuM; nIkaLI paDatuM bhrama puM0 bhaTakavU te (2)goLa pharavu te / (2) bhraSTa thatuM (3) nAza pamADatuM (3) bhUlamAM paDavU te (4) gUcavaNa; bhrAja 1 A0 prakAza; caLakavU mUjhavaNa (5)bhamaro; vamaLa (6)phuvAro bhrAjin vi0 camakatuM; caLakatuM .. bhramaNa na0 bhamaDhuM, bhaTakavU ke goLa pharavaM bhrAjiSNu vi0 tejasvI; kAMtimAna Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAtarau bhrAtarau puM0 dvi0 va0 bhAI ane ba bhrAtR puM0 bhAI (2) baMdhu; mitra bhrAtRgaMdhika (-n) puM0 nAmanoja bhAI bhrAtRjAyA strI0 bhojAI; bhAInI patnI bhrAtRvya puM0 bhatrIjI (2) pratispardhI ; zatru; virodhI bhAgya na0 bhAIpaNuM [ bhrama bhrAma puM0 Ama tema bhaTakavuM te (2) bhUla; bhrAmaka vi0 bhramamAM nAMkhanAruM ( 2 ) pheravanAeM ; ghumAvanAeM bhrAmarI strI0 durgA (2) DAbethI jamaNe pradakSiNA karavI te . , bhrAmin vi0 bhramamAM paDelu bhrASTraka puM0 na0 tavo; kaDhAI bhrAMta ('bhram' nuM bhU0 kR0 ) vi0 bhamelaM; bhaTakelaM (2) goLa ghUmatuM ke ghUmeluM (3) bhUlamAM paDeluM (4) mUMjhAyeluM (5) na0 bhaTakate (6) bhUla ; O makara puM0 magara; magaramaccha makaraketana, makaraketu, makaradhvaja puM0 kAmadeva madana ( 2 ) sAgara ; samudra makaraMda puM0 phUlamAMnuM madha (2) eka phUlajhADa ; kuMda [ samudra makarAkara, makarAlaya, makarAvAsa puM0 Refer strI0 amuka prakArano mAthAno paheraveza (khAsa karIne strIno) makAra puM0 ' ma' varNa (2) ' ma' thI zarU . thatA A pAMca padArthomAMno dareka : madya, matsya, mAMsa, maithuna ane mudrA makuTa na0 mugaTa makSika puM0, makSikA strI0 mAkhI makSikAmala na0 mINa makSIkA strI0 mAkhI makha puM0 yajJa ( 2 ) utsava ( 3 ) pUjana 361 majjan bhrAMtabuddhi vi0 mUMjhAyelI ke bhUlamAM paDelI buddhivAkuM ma bhrAMti strI0 bhaTakavuM te ( 2 ) goLa pharavu te ( 3 ) bhUla; goTALA; bhrama ( 4 ) mUMjhavaNa (5) saMzaya ( 6 ) asthiratA bhrukuTi (TI) strI0 juo 'bhrukuTi' strI0 bhamara; bha bhrU kuTi (TI) strI0 bhavAM caDAvavAM te bhrUkSepa puM0 bhavAM caDAvavAM te bhrUNa puM0 garbha (2) bALaka ; chokaro (3) zrotriya ke vidvAna brAhmaNa bhrUNahatyA strI0 garbhahatyA ( 2 ) zrotriya ke vidvAna brAhmaNanI hatyA bhrUbhaMga, bheda puM0 bhavAM caDAvavAM te bhrUbhedin vi0 bhavAM caDAvatuM bhrUvikAra, bhrUvikSepa puM0 bhavAM caDAvavAM te bhUviceSTita na0, bhUvibhrama, bhrUvilAsa puM0 vilAsamAM bhavAM nacAvavAM te madviS puM0 rAkSasa [ karanAra ) mRgavyAdha puM0 ziva (dakSayajJano dhvaMsa makhAMzabhAj puM0 deva magadha puM0 eka prAcIna dezanuM nAma ( bihArano dakSiNa bhAga) (2) cAraNa magadhezvara puM0 magadha dezano rAjA (2) paraMtapa nAmano rAjA ( 3 ) jarAsaMdha magna (' masj ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 DUbeluM (2) tallIna magha na0 bakSisa ( 2 ) samRddhi maghava, maghavat puM0 iMdra maghavan vi0 dAnezarI ( 2 ) puM0 iMdra (3) ghuvaDa (4) vyAsa muni [ vALaM maccita vi0 mArAmAM Asakta cittamajjan puM0 majjA Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majjana 362 matsyI majjana na0 DUbakU lagAvaq te (2)snAna matAkSa vi0 pAsA ramavAmAM kuzaLa . (3) DUbavU te (4) majjA . mati strI0 buddhi; samaja (2) mana; majjA strI0 hADakAMmAMno mAvo hRdaya (3)vicAra; mAnyatA; dhAraNA maTaka puM0, na0 zaba; maDadUM (4) irAdo; prayojana (5) nizcaya maTacI (-tI) strI0 karAnI vRSTi (6)saMmAna; Adara(7) icchA; vRtti; maTha puM0, na0 tapasvInI koTaDI (2) valaNa (8)salAha (9)yAdadAsta saMnyAsIone rahevAnuM makAna (3) matigati strI0 vicAranuM valaNa vidyAlaya [javAbadArI matigarbha vi0 buddhizALI; kuzaLa macitA strI0 maThanI vyavasthA i0 nI matiprakarSa puM0 buddhimattA mAyatana na0 vidyAlaya; maTha matibhrama puM0 buddhine bhrama thaI Avavo te maThikA strI0 tapasvInI koTaDI matimat vi0 buddhimAna maDmaDAyita vi0 gaLI javAyelaM matizAlin vi0 buddhizALI ; hoziyAra maNi puM0 ratna (2) ghareNuM (3) te te / matika 8 u0 vicAra ke nizcaya karavo vargamAM zreSTha evaM te (4)sphaTika (5) matka vi0 mAru; mArA saMbaMdhI gaThTho ke IMTa jevo AkAra (dhAtuno) / matkuNa puM0 mAkaNa maNika puM0, na0 pANIno ghaDo matta ('mad 'nuM bhU0 kR0)vi0 madamatta; maNikAra puM0 jhaverI pIdhelu (2) gAMDu(3)mada-gaLatuM (4) maNita na0 ratikrIDA vakhatano gaNagaNATa garviSTha (5)svacchaMdI (6) kAmonmatta maNitulAkoTi strI0 pagarnu ratnamaya ghareNuM mattakAzinI, mattakAsinI strI0 ati maNidaMDa vi0 ratnajaDita hAthAvALU mohaka strI maNipuSpaka puM0 sahadevanA zaMkhanuM nAma / mattapAlaka puM0pIdhelo gAMDA jevo mANasa maNibaMdhapuM0 kAMDu (2)-upara ratna jaDavAM mattavAraNa, mattabha puM0 mada-jhara hAthI ke coTADavAM te matpriya vi0 mane vahAluM evaM maNibaMdhana na0 kAMDu (2)vIMTI athavA matyA a0 jANI bUjIne (2)-mAnIne; kaDAno te bhAga jyAM ratna jaDAya che -dhArIne; kalpIne (3) motI- ghareNuM [mahela matsara vi0 irSyALu; adekhu (2)lobhI; maNibhitti, maNimaMDapa puM0 zeSanAgano tRSNALU (3)svArthI (4)puM0adekhAI; maNimaMtha na0 khanija mIThu ; siMdhava IrSyA (5) vera; dveSa (6) garva (7) maNimekhala vi0 maNinA kaMdorAvALU lobha (8)krodha maNiratna na0 ratna matsarin vi0 iALu; akhaM (2) maNivigraha vi0 maNio jaDelu verI; dveSI (3)lobhI; svArthI maNisara puM0 kaMThahAra matsya puM0 mAchaluM matallikA, matallo strI0 (nAmane cheDe) matsyakoza puM0 hAthI "te varganuM zreSTha ' evo artha darzAve che matsyagaMdhAstrI0 satyavatI;vyAsanI mAtA (udA0 'gomatallikA'uttama gAya) matsyajIvata, matsyajIvin, matsyabaMdha, mataMga puM0 hAthI (2) eka RSi (3) matsyabaMdhin puM0 mAchImAra trizaMku rAjA matsyaMDikA, matsyaMDI strI0 ukALelA mataMgaja puM0 hAthI zeraDInA rasanI rAba Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matsyAda matsyAda vi0 mAchalAM khAnAruM matsyAvatAra puM0 viSNuno mAchalA tarIkeno pahelo avatAra (dazamAMno ) matsyAzika vi0 mAchalAM khAnAruM matsyAH puM0 ba0 va0 virATa rAjAno deza tathA tenA loko matsyodvartana na0 eka jAtanuM nRtya mathu 1, 9 pa0 valovavuM ( 2 ) daLavuM ; kacaravuM (3) khUba trAsa Apabo (4) karavI ( 5 ) nAza karavo mathana vi0 valovI nAkhanAeM ( 2 ) IjA karanAruM ( 3 ) nAza karanAruM ( 4 ) gharSaNa karanAhaM (5) na0 valovavuM te ( 6 ) ghasavuM te (7) hAni ; nAza mathita ( ' math' nuM bhU0 kR0 ) vi0 valo - veluM (2) kacareluM; daLeluM (3) pIDeluM ( 4 ) nAza kareluM ( 5 ) na0 maTho ( pANI umeryA vinAnI jADI chAza ) mathin puM0 ravaiyo mathurA, mathurA strI. yamunA kinAre AveluM prAcIna nagara ( zrIkRSNanuM janmasthAna ) mad samAsanI zarUAtamAM vaparAtuM prathama puruSa sarvanAmanuM ekavacananuM rUpa (udA0 'maccitta', 'madbhakta', 'manmanAH ' ) mad 4 50 pIdheluM ke madamatta thavuM ( 2 ) gAMDA thavuM ( 3 ) - mAM AnaMda mANavo; khuzI tha - preraka 0 [ mAdayati ] bhatta ke gAMDu kara ( 2 ) [ madayati] harSita karavuM ( 3 ) kAmonmatta kara ( 4 ) A0 khuza thavaM mad 10 A0 khuza karavuM; saMtuSTa kara mad 1 pa0 garva karavo mada puM0 kepha; nazo ( 2 ) gAMDapaNa (3) kAmavAsanA ( 4 ) hAthIne mastImAM AvatAM gaMDasthaLamAMthI jharato rasa ( 5 ) kAmanA ; tRSNA (6) garva ; abhimAna (7) atyaMta harSa ( 8 ) suMdaratA madakala vi0 aspaSTa uccAra karatu; madiralocanA dhIme dhIme bolatuM; maMda avAja karatuM (2) madamatta (3) aspaSTa chatAM madhura evaM madakhela vi0 kAmavAsanAne kAraNe vilAsayukta baneluM madajvara puM0 garva ke abhimAnarUpI tAva madana vi0 matta kare tevu: mAdaka (2) khuza kare tevuM ( 3 ) puM0 kAmadeva (4) kAmavAsanA (5) vasaMtaRtu madanakalaha puM0 saMbhoga; maithuna madanakliSTa vi0 juo ' madanAtura' madanataMtra na0 kAmazAstra madanapIDA, madanabAdhA strI0 kAmavAsanAnI pIDA [ nimitte karAto utsava madanamaha, madanamahotsava puM0 kAmadeva madanalekha puM0 premapatra madanasaMdeza puM0 premano saMdezo madanAtura vi0 kAmavAsanAthI pIDita madanAvastha vi0 premamAM paDeluM madanAvasthA strI0 premamAM paDavuM te madanAMtaka puM0 ziva (kAmadevanA nAzaka ) madanIya vi0 mAdaka 363 madanotsuka vi0 juo 'madanAtura' madapraseka puM0 vIrya sIMcabuM te madabhaMga puM0 garva Utaravo te madamuc vi0 mada gaLato hoya tevuM madayitR vi0 mAdaka madarthe a0 mAre mATe madavIrya na0 mada ke kAmanAthI thayelo jusso (2) premane kAraNe pragaTeluM parAkrama madasruti strI0 mada jharavo te madAkula vi0 mada jharavAne kAraNe gAM bane luM (2) kAmonmatta [ susta baneluM madAlasa vi0 madane kAraNe dhImaM ke madAMdha vi0 madamatta; madonmatta ( 2 ) kAmonmatta [ harSa upajAvanAeM maMdira vi0 mAdaka; mada upajAvanAeM ( 2 ) madiravRz, madiranayanA, madiralocanA strI0 juo ' madirAkSI ' Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madirA madirA strI0 dArU; mada madirAkSI strI0 mAdaka- mohaka AMkhovALI strI [ AMkhovALu madirAyatanayana vi0 lAMbI mAdaka madirekSaNA strI0 jao ' madirAkSI ' madirotkaTa, madironmatta vi0 madya pIne unmatta baneluM [(haLa i0 ) madI strI0 pyAlo ( 2 ) khetInuM ojAra madIya vi0 mAruM ; mArA saMbaMdhI madotkaTa vi0 madamatta ; madonmatta ( 2 ) kAmonmatta mahotsava puM0 AMbo madodagra, madoddhata, madonmatta vi0 pIdheluM; nazAthI unmatta baneluM (2) mada ke garvathI jussAmAM AveluM madgu puM0 lazkarI jahAja madya vi0 mAdaka ( 2 ) na0 dArU madyapa puM0 dArUDiyo [ pINuM madyapAna na0 dArU pIvo te ( 2 ) mAdaka madra puM0 eka deza ( 2 ) e dezano rAjA ( 3 ) na0 harSa ; AnaMda madranAbha puM0 eka mizrajAti madrikA strI0 madra dezanI strI madvacana na0 mAro Adeza ke saMdeza madhu vi0 mIThaM ; gaLacaM ; sukhadAyaka (2) na0 madhamAkhIoe ekaTho karelo phUlano rasa, madha (3) eka jAtanuM mIThaM madha ( 4 ) madhapUDo ( 5 ) puM0 vasaMtaRtu (6) caitra mahino ( 7 ) viSNue haNelA eka rAkSasatuM nAma madhuka vi0 mITha; gaLadhuM madhukara puM0 (nara) madhamAkha ( 2 ) vyabhicArI puruSa madhukarI strI0 (mAdA) madhamAkha madhukAra, madhukArin puM0 (nara) madhamAkha madhugaMdhi, madhugaMdhika vi0 madhura vAsavALu (2) maghanI vAsavALaM madhucyut ( - ) vi0 madha jharatuM hoya teva 364 madhuzcyut madhutama vi0 ati gaLayuM ke mAdaka maniSUdana, madhunihaMta puM0 viSNu (madhu rAkSasane haNanAra) madhupa puM0 madhamAkha (2) dArUDiyo madhuparka puM0 dahIM, pANI, ghI, madha ane sAkara - e pAMcanuM mizraNa ( mahemAna athavA vararAjAne apAya che ) (2) mahemAnanA svAgatano vidhi 1 madhupAna na0 dArU pIvo te madhupura na0, madhupurI strI0 mathurA madhubhid puM0 juo 'madhusudana ' madhumakSikA strI0 madhamAkha madhumatha, madhumathana puM0 juo 'madhusUdana ' madhumAdhavI strI0 eka mAdaka pINuM madhumAdhava puM0 dvi0va0 caitra ane vaizAkha madhura vi0 mIThaM; gaLayuM ( 2 ) mavayukta ( 3 ) manohara ( 4 ) maMjula avAjavALu madhuram a0 mIThAzathI; priya lAge tema madhurasa vi0 gaLayA svAdavALu (2) puM0 zeraDI (3) gaLapaNa ( 4 ) tADa madhurA strI0 mathurA nagarI madhurAkSara vi0 mIThA avAjavALu madhurAlApa vi0 mIThA avAje bolatuM (2) puM0 mITho avAja ; mITho rAga madhuripu puM0 juo 'madhusUdana ' madhuriman puM0 mAdhurya; madhuratA madhureNa a0 bhalAIthI; bhalamanasAIzrI; mIThAzathI [ dhana ke vAtacIta madhuropanyAsa puM0 mIThA zabdamAM saMtrImadhuliha, madhuleha, madhulehin madhulolupa puM0 madhamAkha madhuvana na0 madhu nAmano rAkSasa raheto hato te vana ( yamunA kinAre) madhuvAra puM0 vAraMvAra dArU pItro te ( mukhyatve bahuvacanamAM vaparAya che ) madhuvrata pu0 madhamAkha madhuziSTa, madhuzeSa na0 mINa madhuzcyut vi0 0 madha jharatuM hoya tenuM , Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhuzrI madhuzrI strI0 vasaMtaRtunI zobhA madhusakha, madhusahAya puM0 kAmadeva madhusUdana puM0 ( madhu rAkSasane haNanAra ) zrIkRSNa ( 2 ) mavamAkha madhuhan puM0 (madhupuDAno nAza karI ) madha ekaTThe karanAra ( 2 ) juo 'madhusUdana ' madhUka puM0 mavamAkha (2) mahuDAnuM jhADa (3) naM0 mahuDAnuM phUla (4) jeThImadha madhUcchiSTa, madhUttha, madhUtthita na0 mINa madhUdyAna na0 vasaMtano bagIco [ raheThANa) madhUpana na0 mathurA nagarI (madhu rAkSasanuM madhya vi0 vaccetuM vacaluM ( 2 ) vacce AvatuM ( 3 ) madhyamasaranuM madhyama koTI ke kakSAnuM (4) niSpakSa ( 5 ) nyAyasara evaM (6) puM0, na0 vacceno bhAga (7) keMdra (8) keDa zarIrano vacalo bhAga (9) peTa (10) koI paNa vastunI aMdarano bhAga ( 11 ) vacalI dazA ke sthiti (12) na0 karoDa abaja (saMkhyA) [ vacce madhyatas a0 vacceyI; - mAMthI ( 2 ) madhyanihita vi0 aMdara khoseluM madhyapraviSTa vi0 vacamAM peThe ke ghUseluM ( vizvAsa meLavIne) [ kamara madhyabhAga puM0 vacalo bhAga (2) keDa ; madhyam a0 - nI bacce; aMdara madhyama vi0 bacce AveluM ke Ubhe luM (2) vacalI kakSAnuM ke koTinuM (3) vacalA kadanuM ( 4 ) vacce janmeluM vaceTa ( 5 ) taTastha ; niSpakSa ( 6 ) puM0 svarasaptakano pAMcamo svara ( 7 ) madhyano pradeza ke bhAga ( 8 ) niSpakSa rAjA ( 9 ) bhIma (10) na0 keDa; kamara ( 11 ) vacceno bhAga madhyamaka vi0 cheka vaccenuM ( 2) sahiyAruM (3) na0 vastuno aMdarano bhAga madhyama lokapAla puM0 rAjA [maNi madhyamopala puM0 hArano mukhya ke vacalo 365 manaskAra madhyarAtra puM0, madhyarAtri strI0 madharAta madhyaloka puM0 pRthvI mRtyuloka madhyastha vi0 vacamAM AveluM (2) taTastha ; niSpakSa ( 3 ) nirapekSa ( 4 ) puM0 ve pakSa vacce nyAya toLanAro madhyasthatA strI0 taTasthatA ( 2 ) vavalI sthiti ( 3 ) madhyamasaratA ( 4 ) niSpakSatA ( 5 ) nirapekSatA madhyA strI0 vacalI AMgaLI (2) juvAna strI (rajasvalA thavA lAgelI ) madhyAt a0 vacceyo madhyAhna puM0 bapora madhye a0 vacce ( 2 ) aMdara (e artha mAM samAsanA pahelA pada tarIke moTe bhAge Ave che; udA0 'madhye gaMgam') madhyena a0 ArapAra ke bacce madhyApAta di0 garuAtamAM madhano svAda hoya te [ Ahuti ApakI mAhuti strI0 svAdu vastuonI yajJamAM man 110 garva karavo (2) pUjatruM (3) 10 A0 garva karavo (4) rokabuM (5) 4, 8 A0 mAnavuM dhAravu (6) mAnI lebuM; gaganuM ( 7 ) saMmAna kara; Adara karavo (8) samajanuM ; jANavuM (9) kabUla rAkhavaM ; svIkAra vM (10) irAdo rAkhavo - preraka 0 0 u0 mAna ApavuM; Adara karavo ( 2 ) A0 potAnI jAtane moTI mAnavI [ dhAraNA; tarka manana na0 vicAra te; ciMtana ( 2 ) manas na0 mana ( 2 ) samajazakti; vicArazakti; vivekazakti ( 3 ) kalpanA ; dhAraNA ( 4 ) irAdo; hetu ( 5 ) icchA; kAmanA ( 6 ) dhyAna ( 7 ) valaNa ; vRtti (8) manobaLa ( 9 ) prANa; jIva manasA gam 150 vicArakhuM; citavanuM manasija, manasizaya puM0 kAmadeva, madana manaskAra puM0 mananI ekAgratA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manastaH a0 manamAthI manastApa puM0 mAnasika saMtApa ke pIDA manasvin vi0 DAyu ; buddhizALI; kuzaLa (2) udAra cittavALU (3) ekAgra (4) sthira ke dRDha manavALaM manasvinI strI0 dhIra cittavALI strI (2)abhimAnI strI(3)zIlavatI strI manaHkR 8 u0 -nI upara mana sthira karavU; -nI pratye mana vALavaM manaHpUta vi0 potAnA aMtarAtmAe mAnya karelu ke zuddha mAnelaM manaHprasAda puM0 mananI prasannatA manaHzalya na0 manamA zULa jevI ciMtA manaHzila puM0, manaHzilA, strI0 eka khanija padArtha (lAla raMgano) . manaHzIghra vi0 mana jeTalaM vegavaMta mataHsthairya na0 mananI sthiratA-dRDhatA manAka a0 alpa ke thoDaM hoya tema (2) dhImethI (3) phakta; mAtra . .... manAkA strI0 hAthaNI manISA strI0 icchA; kAmanA (2)buddhi; samajazakti (3) vicAra; khyAla manISita vi0 icchelaM; cAhelU (2) priya ; managamatuM (3) na0 icchA (4) icchelI vastu manISitA strI0 DahApaNa manISina vi0 zANuM; DAhayu (2)jJAnI; vicAravaMta (3)puM0 jJAnI RSi manu puM0vivasvatanA putra; mAnavakuLanA pitA (2) brahmAnA cauda putromAMnA dareka (3)maMtra(4)ba0 va0 mAnasika zaktio manuja puM0 manuSya; mANasa manuSya vi0 mANasane hitakara evaM (2) puM0 mAnava; mANasa manuSyakAra puM0manuSyano puruSArtha-prayatna manuSyajAti strI0 mANasa jAta manuSyatA strI0, manuSyatva na0 mANasa tarIkeno janma manoraNAMtara manuSyadeva puM0 rAjA(2) brAhmaNa manuSyadharman puM0 kubera manuSyayajJa puM0 (manuSye karavAnA pAMca yajJo paiko eka) atithisatkAra manuSyayAna na0 pAlakhI; myAno manuSyazoNita na0 mANasanuM lohI manuSyazvara puM0 rAjA manogata vi0 manamAM AveluM ke rahelaM; manamAM chupAvelu (2) icchelaM (3) na0 icchA (4) vicAra; khyAla manogrAhina vi0 manane mohanAraM manoja, manojanman vi0 manamAM janmelaM ke janmatuM (2)puM0 kAmadeva manojava vi0 mananA taraMga jeTalaM jhaDapI (2)jhaTa samajI le tevaM manojighra vi0 sAmAnA vicAro samajI ke kalpI lenAeM manojJa vi0 suMdara; managamatuM manonigraha puM0 manano saMyama ke nigraha manonIta vi0 pasaMda karelu; gamatuM manonuga vi0 manane anukULa; managamana manobhava vi0 manamAM utpanna thayelaM; manathI kalpI lIdhelu (2) puM0 kAmadeva (3) tIvra kAmanA manobhirAma vi. manane prasanna kare te manobhU puM0 kAmadeva; madana manoyAyin vi0 mananA taraMga pramANe jatuM (2) mananA vicAra jeTalaM vegola manoraya puM0 icchA (2) icchelI vastu manorathakRta vi0 svecchAe pasaMda karelu (jema ke pati) manorathadAyaka puM0 eka kalpavRkSa manorathadruma puM0 kalpavRkSa manorathabaMdha puM0 manoratha bAMdhavA te manorathabaMdhabaMdhu, manorathabaMdhu puM0 kAmanA tRpta karanAra mitra manorathasiddhi strI0 icchA pUrI thavI te manorathAMtara puM0 aMtarathI icchelI vastu ke vyakti Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manorama manorama vi0 suMdara; AkarSaka ' manoraMjana na0 manane rAjI karavU te (2) majA; AnaMda manorAga puM0 (hRdayano) prema ; rAga manoruj strI0 hRdayanI vedanA ke zoka manolaulya na0 manano taraMga manovRtti strI0 mananI vRtti (2)icchA (3) mananuM valaNa manohara vi0 suMdara; ramya / manohartR, manohArin vi0 manohara manohlAda puM0 manano AhalAda - khuzI manmatha puM0 kAmadeva (2) kAmavAsanA manmathalekha puM0 premapatra manmana puM0 dhImethI (bIjaM na sAMbhaLe tema) karelI vAtacIta (2) kAmadeva manya vi0 (samAsane cheDe) - potAne amuka mAnatuM (jema ke 'paMDitaMmanya') manyu puM0 krodha; gusso(2) zoka ; kheda (3)dIna avasthA (4) yajJa manyumat vi0 krodhI (2) duHkhI (3) / jussAdAra manvaMtara na0 eka manuno samaya ke yuga (43,20,000 varSano) mamatA strI0, mamatva na0 mArApaNuM; mAlakIpaNAno bhAva (2) Asakti (3) ghamaMDa maya vi0 -nuM banelaM; '-thI bharelu' (udA0 'kASThamaya') (2) puM0 eka dAnava; asurono zilpI mayUkha puM0 kiraNa mayUkhamAlin puM0 sUrya mayUkhin vi0 prakAzayukta; tejasvI mayUra puM0 mora(2) eka kavi mayUrapatrin vi0 moranA pIchAM khoselu (bANa) mayUrI strI0 Dhela marakata na0 lIlo maNi; lIlama maraNa na0 mRtyu ; mota martya maraNadharman vi0 maraNazIla maraNanizcaya vi0 maravAnA nizcayavALU maraNamaMDana na0 (pati pAchaLa satI thanArI strI pahere che te) maraNanAM AbhUSaNo ane pozAka paheravAM te maraNAtmaka vi0 mota upajAve tevU. maraMda, maraMdaka puM0 phUlamAMnuM madha marAla vi0 pocuM; cIkaj (2) mRdu; komaLa (3)puM0 haMsa (4) kAraMDava pakSI marica, marIca na0 marI marIci puM0, strI prakAzanuM kiraNa (2) mRgajaLa (3)agnino taNakho (4)puM0 daza prajApatimAMnA eka (5) zrIkRSNa marIcikA strI0 mRgajaLa / marIcin vi0 juo 'marIcimat' marIcipa vi0 tejanA kaNa pInAru marIcimat vi0 tejasvI (2) puM0 sUrya marIcimAlin vi0 tejasvI (2)puM0 sUrya maru puM0 retInuM raNa;pANI vinAno verAna pradeza (2) khaDaka; parvata(3)madyapAna na kara te [(3)vAyudeva (4) deva marut puM0 pavana; vAyu (2)prANavAyu maruta puM0 vAyu (2) deva marutpaTa puM0 saDha marutpati puM0 iMdra marutpatha puM0 AkAza marutvat pu0 iMdra (2) megha (3) hanumAna marutsakha vi0 pavana jeno mitra che tevU (megha) (2) puM0 agni (3) iMdra marutsuta puM0 hanumAna (2) bhIma marudhanva, marudhanvan puM0 verAna pradeza [verAna marupaya puM0, marupRSTha na0 raNa; nirjaLa maruvaka puM0 eka phUla [varAna pradeza marusthala na0, marusthalI strI0 raNa; markaTa puM0 mAMkaDu martavya na0 mota martya vi0 maraNadharmI (2) puM0 manuSya (3) mRtyuloka; pRthvI (4)na0 zarIra raNa Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ martyadharman [ pRthvI martyadharman martyaman vi0 maraNadharmI (2) puM0 manuSyaprANI martyabhuvana na0, martyaloka puM0 mRtyuloka; marda vi0 mardana karatuM ; daLI nAkhatuM (2) puM0 daLavu ke kacaravuM te * mardana vi0 daLanAeM ke kacaranAeM (2) na0 daLavuM ke kacaravuM te ( 3 ) lepa karavI te (4) masaLavuM te ( 5 ) dAbavuM te gadaDavu teM ( 6 ) nAza karavo te mardala puM0 eka jAtanuM vAdya (tabalA jevuM ) marmacchid marmacchedin vi0 marmavedhI marmajJa vi0 aMdaranuM rahasya ke tAtparya jANanAruM (2) koI paNa bAbatamAM aMDI dRSTivALu 3 marmatra na0 bakhtara marman na 0 jyAM vAgavAthI mRtyu thAya tevo zarIrano komaLa bhAga ( 2 ) koI paNa nabo ke vIMdhI zakAya tevo bhAga (3) tAtparya rahasya [ jANanAru marmapAraga vi0 UMDuM rahasya ke tAtparya marmabhedin vi0 marmavedhI ( 2 ) puM0 brANa marmara vi0 ' phaDaphaDa' evo avAja karatuM (pAMdaDA, kapaDAM i0 ) (2) gaNagaNatuM ( 3 ) puM0 ' phaDaphaDa ' evo avAja (4) gaNagaNATa marmavid vi0 juo marmajJa marmasthala, marmasthAna na0 jyAM vAgavAthI motIpavaM komaLa sthAna (zarIranuM) (2) nabo ke vIMdhI zakAya tevo bhAga marmaspRza vi0 marmasthAnane bIMdhe tevuM marmAti vi0 marmasthAnane ArapAra UMDe sudhI marmAvidhu, marmopaghAtin vi0 marmasthAnane bIMdhI nAkhe teva " maryAdA strI0 0 hada; sImA (2) aMta; cheDo (3) sImAcihna (4) rUDhi ke nItie sthApelI sImA (5) ziSTAcArano niyama ( 6 ) karAra 368 malla maryAdAvyatikrama puM0 maryAdAnuM ullaMghana [ salAha kara marza puM0 vicAra; masalata (2) upadeza ; marzana na0 ghasavu ke masaLavuM te ( 2 ) tapAsa; vicAraNA (3) salAha ( 4 ) samajAvavaM te (5) sparza; saMbhoga (strIno) marSa, marSaNa na0 sahanazIlatA; kSamA mati vi0 sahana karela; kSamA kareluM man vi0 kSamA karatuM sahana karatuM mala vi0 gaMdu (2) lobhI; duSTa (3) nAstika ( 4 ) puM0, na0 gaMdakI (5) viSTA; chANa (6) naitika doSa ; pApa ( 7 ) zarIramAthI nakaLata koI paNa gaMdI cIja malana na0 dabAva ke kacaravuM te malapakina vi0 gaMdakIthI DhaMkAyeluM malamallaka na0 laMgoTI; kaupIna malamAsa puM0 adhika mAsa malaya puM0 dakSiNano eka parvata ( caMdana vRkSa mATe prasiddha ) [ lAkaDu; caMdana malayaja puM0 caMdana vRkSa ( 2 ) na0 caMdananuM malayavAta, nalayasamIra, malayAtila puM0 malaya parvata uparathI Avato dakSiNato pavana (virahIne satAvato gaNAya che ) malina vi0 meluM; gaMdu (2) kALu (3) pApayukta; duSTa (4) vAdaLavI DhaMkAluM (5) na0 0 pApa ( 6 ) gaMduM vastra malinayati pa0 ( meluM karavuM; kalaMkita karavuM; apajaza apAvavo ) maliniman puM0 melAza; gaMdakI ( 2 ) kALAza (3) pApa malinIbhU 1 pa0 melaM tha; gaMdu zranuM malimluca puM0 cora, DAku ( 2 ) rAkSasa (3) macchara [ duSTa; pApI malImasa vi0 gaMdu meluM (2) kALu (3) malotsarga paM0 maLatyAga malopahata vi0 gaMdu ke meluM thayeluM malla vi0 majabUta : pahelavAna jevuM (2) sAruM; uttama ( 3 ) puM0 majabUta mANasa ( 4 ) pahelavAna kustIbAja Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mallaka mallaka puM0 dIvI (2) koDiyu (3) pAtra; vAsaNa mallaghaTI strI0 eka jAtanuM nRtya mallikA strI0 eka phala-vela (jAI) (2) tenuM phUla (3) dIvI (4)amuka AkAra- mATInuM vAsaNa mallikAkSa puM0 badAmI cAMca ane pagavALo eka haMsa (2)AMkha upara dhoLAM cAThAMvALo eka jAtano ghoDo mallikArjuna puM0 zrIzaila upara Avelu zivaliMga maza puM0 macchara; DAMsa [thelI; masaka mazaka puM0 macchara; DAMsa (2)cAmaDAnI mazakI strI0 mAdA macchara mazI, maSi (-SI) strI0 juo 'masi' maSIbhU 1 pa0 kALaM thaq. masAra, masAraka puM0 iMdranIla maNi masi puM0, strI0 zAhI (2) dhumADAnI meza (3)meza masidhAnI strI0 zAhIno khaDiyo masipaNya puM0 lahiyo / masipatha puM0 kalama masI strI0 juo 'masi' masIguDikA strI0 zAhIno DAgho. masIdhAnI strI0 zAhIno khaDiyo .. masIpaTala na0 mezanuM paDa / masRNa vi0 cIkaNuM ; cIkaTuM(2) komaLa; nAjuka ; suMvALu (3) madhura (4) manohara (5) camakatuM [(2) narama karelaM masRNita vi0suMvALaM karelu;caLakatuM karelu maskara puM0 polo vAMsa maskarin puM0 saMnyAsI (daMDI) masja 6 pa0 [majjati] nAhavU; DUbakuM mAravU (2) DUbI javu (3) khinna tha, -preraka0 DubADaq (2) -mAM khosavaM mastaka puM0,na0 mAthu(2)Toca; zikharano bhAga [bhAga mastiSka na0 magaja; mAthAnI aMdarano mahAkAya maha 150,10 u0Adara karavo; saMmAna karavU ; pUjavU (2) khuza karavU (3)vadhAra(4)1 A0 vadha; vRddhiMgata tharbu maha puM0 utsava (2) yajJa ; homa mahat vi0 mahAna; moTuM(2)puSkaLa ; saMkhyAbaMdha (3) vistRta (4) balavAna (5)tIvra (6) gADha (7) agatyanu (8) UMcuM; khAnadAna (9)vahelaM athavA moDaM (10) vadhu; khUba (11)na0 khUbapaNuM; __ anaMtapaNuM (12) rAjya (13) paramAtmA (14)a0 khUba ; atyaMta [nI vINA mahatI strI0 eka jAtanI vINA(2)nAradamahattatva na0 sAMkhyazAstre gaNAvelAM pacIsa tattvomAMnuM bITeM; buddhitattva mahattara vi0 vadhu moTuM (2) puM0 mukhya ke vRddha mANasa (3) gAmano mukhI ke vRddha AgevAna (4) darabArI (5) kArabhArI mahattva na0 moTAI(2)agatya(3)tIvratA mahadAyudha na0 moTuM hathiyAra mahadAzA strI0 moTI AzA mahanIya vi0 AdaraNIya; saMmAnanIya mahar a0 pRthvI uparanA sAta lokamAMno cotho (svar ane janas vacceno) mahaddhi vi0 moTA vaibhava ke samuddhivALU (2) strI0 moTI samRddhi / maharSabha puM0 moTo Akhalo [buddha maharSi puM0 mahAna RSi (2)ziva (3) mahas na0 utsava; utsavano prasaMga (2) Ahuti ; homa (3)prakAza; teja (4) juo 'mahar' (5) AnaMda; bhoga (6) baLa; sAmarthya [samartha mahasvin vi0 tejasvI (2) mahAna; mahA (' mahat ' ne badale karmadhAraya ane bahuvrIhi samAsa vagerenI zarUAtamAM __ mukAtuM rUpa) [(2) puM0 ziva mahAkarman vi0 mahAna kRtyo karanAraM mahAkAya vi0 moTA zarIravALU (2)puM0 hAthI (3) ziva Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hira mahAkAla mahAkAla puM0 zivanuM pralayakArI rUpa (2) bAra jyotiliMgamAMnA ekanuM ujjayinImAM Avelu maMdira mahAkAlaphala na0 kALAM bIkALaM eka lAla phaLa .. . mahAkAvya na0 moTuM kAvya (raghuvaMza, kumArasaMbhava, kirAtArjunIya, zizupAlavadha ane naiSadhacarita -e pAMca mukhyatve gaNAvAya che) mahAkula, mahAkulIna vi0 UMcA kuLanuM mahARtu puM0 (moTo yajJa) azvamedha mahAkSa puM0 ziva [(auSadha) mahAguNa vi0 rAmabANa ke amogha evaM mahAgraha puM0 rAhu (2) surya mahAjana puM0 mANasono samudAya (2) ToLu; AkhI vastI (3) koI dhaMdhAno ke jJAtino mukhiyo (4) vepArI mahAjAnina puM0 paMDita (2) bhaviSya bhAkhanAro (3) ziva mahAjyaSThI strI0 jeTha mahinAnI pUnama mahAjvara puM0 moTI pIDA mahAtala na0 sAta pAtALomAMnuM eka mahAtman vi0 mahAna AtmAvALU; mahAna (2) mahAbaLavAna mahAtyaya puM0 moTo bhaya ; jokhama mahAdurga na0 moTI Aphata mahAdeva puM0 ziva mahAdevI strI0 pArvatI (2) paTTarANI mahAdhana vi0 kImatI; mUlyavAna mahAdhI vi0 moTI buddhivALU mahApurya puM0 moTo baLada mahAnaTa puM0 ziva mahAnasa puM0, na0 rasoI mahAnidra vi0 gADha nidrAmAM paDelu mahAnila puM0 vaMToLiyo mahAnIla puM0 eka jAtano maNi mahAnubhAva vi0 bhavya ; baLavAna ; khAnadAna; yazasvI; udAtta (2)sadAcArI; nyAyI (3) saMmAnanIya mahAmAtya mahAnvaya vi0 khAnadAna kuLanuM mahApatha puM0 rAjamArga(2)mRtyu mahApA puM0 kuberano eka nidhi (2) nArada (3) eka moTI saMkhyA mahApAta puM0 dUra sudhI UDavU te mahApApman vi0 ati pApI-duSTa mahApuruSa puM0 sajjana; satpuruSa mahApralaya puM0 brahmA, so varSanuM AyuSya pUrUM thatAM thato sakaLa sRSTino pralaya mahAprazna puM0 gUMcavADAbharyo savAla mahAprasthAna na0 mRtyu (2) maraNanI icchAthI utara tarapha (himAlayamAM) hameza mATe cAlI nIkaLavU te mahAprANatA strI0 atizaya baLa ke sattvavALA hovU te mahAplava puM0 moTuM pUra mahAbala vi0 ghaNuM baLavAna mahAbASa vi0 bhAre pIDA upajAvanAeM mahAbAhu vi0 lAMbA hAthavA ; baLavAna (2) puM0 viSNu mahAbhAga vi0 ati bhAgyavAna; ati samRddha(2)ati yazasvI; ati vikhyAta (3)ati sadguNI ke saccaritra mahAbhAgin vi0 mahA bhAgyazALI mahAbhijana vi0 khAnadAna kuLay (2) puM0 khAnadAna kuLa mahAbhuja vi0 juo 'mahAbAhu' mahAbhata na0 pAMca mahAbhUtomAMnuM dareka (pRthvI-jaLa-teja-vAyu-AkAza) mahAbhoga puM0 moTo upabhoga ke sukha(2) moTI phaNA (3)nAga mahAmaNi puM0 ati kImatI ratna mahAmanas, mahAmanaska vi0 udAra citta vALU (2)garviSTha [moTo varaghoDo mahAmaha puM0 utsava nimitte nIkaLato mahAmaMtra puM0 vedano pavitra maMtra (2) (sApa, jhera utAravAno)zaktizALI maMtra mahAmAtya puM0 mukhya pradhAna; vaDo pradhAna Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAmAtra 371 mahiSa mahAmAtra vi0 kada ke jathAmAM moTuM (2) siMha (3) iMdranuM vajra (4) viSNu (5) uttama; zreSTha (3)puM0 rAjyano moTo garuDa (6)hanumAna adhikArI; mukhya pradhAna (4) mahAvata mahAvega vi0 ghaNuM jhaDapI ke vegavALaM mahAmAnya vi0 ati Adarane pAtra mahAbela vi0 moTA mojAMvALU mahAmAya vi0 moTI mAyAvALumAyAvI mahAvata na0 eka moTuM vrata (eka mahinA (2)puM0 ziva (3) viSNu sudhI pANI paNa na pIvAna) (2) koI mahAmAMsa na0 manuSyanuM mAMsa paNa moTuM kartavya ke niyama mahAmRga puM0 hAthI mahAzana vi0 khAudharUM; tRpta na thAya tevU mahAmRdha na0 mahA yuddha mahAzanidhvaja puM0 vajranA cihnavALo mahAyajJa puM0 nitya karavAnA pAMca yajJa- moTo dhvaja (iMdrano) mAMno dareka (brahma-deva-pitR-bhUta-na) mahAzaya vi0 udAra cittavAchaM; sajjana mahAyazas na0 ghaNuM vikhyAta (2) puM0 tevo mANasa (3) mahAsAgara mahAyAna na0 nAgArjune pravartAvela bauddha mahAzaMkha puM0 eka moTI saMkhyA (1000 saMpradAya (' hInayAna 'thI bhinna) abaja) (2) kuberano eka nidhi mahArajata na0 sonU mahAzAsana vi0 moTI rAjasattAvALaM mahArajana na0 sonuM(2)kesUDo(3)haLadara (2)moTA hukamovALU mahAraya puM0 moTo ratha (2) moTo yoddho mahAzman puM0 maNi (ekalo daza hajAra dhanuSyadhArIo mahAsatI strI0 zuddha, pativratA strI sAthe laDI zake te) (3) manoratha mahAsattva vi0 mahAna baLazALI (2) mahArAja puM0 moTo rAjA; cakravartI __ nyAyI;sadAcArI(3)puM0 moTuMprANI(4) (2)rAjA ke temanA jevAo mATe zAkya muni (5)kubera [mUlyavAna AdaranuM saMbodhana mahAsAra vi0 mahAbaLavALU(2)kImatI; mahArAjAdhirAja puM0 cakravartI rAjA mahAsAhasika puM0 lUTAro; vATapADu mahArAjya na0 siMhAsanArUDha rAjAnuM mahAsena puM0 kArtikeya (2) moTA sainyano pada ke pratiSThA [mahApralaya senApati (3) ziva mahArAtri(-trI) strI0 magharAta (2) mahAMga vi0 moTA aMgavALU (2)puM0 UMTa mahAdata puM0 eka jAtanuM kALiyAra haraNa / mahAMjana puM0 eka parvata striI0 pRthvI mahArgha vi0 kImatI; mUlyavAna mahi puM0,na0 mahimA (2)puM0 buddhi(3) mahArghya vi0 amUlya; ghaNuM kImatI mahikA strI0 hima; jhAkaLa (2) pRthvI mahAcis vi0 UMcI jvALAo nIka- mahikAMzu puM0 caMdra [saMmAnita LatI hoya tevU mahita ('maha'nuM bhU00)vi0 pUjAyelaM; mahArNava puM0 mahAsAgara mahiman puM0 mahimA; moTAI (2) mahAhaM vi0 ati kImatI; amUlya mahattA; sattA (3) moTuM pada (4)ATha mahAvarAha puM0 viSNuno varAharUpe trIjo siddhiomAMnI eka (marajI pramANe avatAra moTA kadavALA thavAnI) mahAvAta puM0 tophAnI pavana mahilA strI0 strI (2) madamatta strI mahAvistara vi0 moTA vistAravALa (3) priyaMgulatA mahAvIra puM0 mahA parAkramI yoddho (2) mahiSa puM0 pADo (2)mahiSAsura Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahiSadhvaja 372 maMgalapAtra mahiSadhvaja puM0 yama mahodadhi puM0 mahAsAgara mahiSAsura puM0 durgAe mArelo eka rAkSasa mahodaya vi0 ati samRddha ; bhAgyavAna; mahiSI strI0 bhesa (2)paTTarANI mahAyazasvI(2)puM0 sadbhAgya ; unnati; mahiSTha vi0 sauthI moTuM ('mahat ' nuM samRddhi (3) mokSa (4) mAlika; zreSThatAdarzaka rUpa) svAmI (5)mahApuruSa mahI strI pRthvI (2)jamIna (3)rAjya mahodyama vi0 juo 'mahotsAha mahIkSit puM0 rAjA mahoraga puM0 moTo sApa mahIdhara, mahIdhra puM0 parvata mahoraska vi0 pahoLI chAtIvALU mahIna (mahI + ina) puM0 rAjA mahomin puM0 mahAsAgara mahInAtha, mahIpa, mahIpati, mahIpAla, mahaudha vi0 moTA pravAhavALU (2)puM0 mahIpuraMdara puM0 rAjA eka ghaNI moTI saMkhyA (ekaDA upara mahIpRSTha na0 dharAtala 52 mIMDAM) mahIbhuja puM0 rAjA . mahaujas vi0 atyaMta tejasvI (2)ghaj mahIbhRt puM0 parvata (2) rAjA parAkramI (3)puM0 parAkramI yoddho (4) mahImaMDala na0 pRthvIno gherAvo(2)AkhI na0 mahAbaLa; parAkrama pRthvI [mAna ke Adara pAmavAM) mahauSadha na0 rAmabANa davA mahIyate A0 (khuza tharbu, samRddha thaq; mahauSadhi strI0 camatkArI zaktivALI mahIyas vi0 ('mahat 'nuM tulanAtmaka vanaspati (2) dUrvA; daro rUpa)vadhu moTuM (kada, baLa ke agatyamAM) maMka 1 A0 jaq (2) zaNagAra : (2)puM0 mahApuruSa maMkuka puM0 eka vAjiMtra mahIraha (-ha) puM0 vRkSa; jhADa maMkSu a0 jaladI; zIghra (2) ati; mahIsura puM0 bhUdeva ; brAhmaNa / _atyaMta (3) sAce ja; kharekhara maheccha vi0 mahAzaya ; udAra cittavALU maMga 1 u0 jarbu (2) zobhavaM (2) mahattvAkAMkSI maMgala vi0 zubha; zukaniyALa (2) maheza, mahezAna puM0 ziva; mahAdeva bhAgyazALI (3) na0 zukaniyALa hovU mahezvara puM0 mahArAjA (2)ziva (3) te (4) sukha-samRddhi ; sadbhAgya ; hita; viSNu (4) paramAtmA kalyANa (5) zukana (6) zukaniyALa mahezvarasakha puM0 kubera padArtha (7) maMgaLa graha maheSu puM0 moTuM bANa maMgalakAla puM0 mAMgalika samaya maheSvAsa puM0 moTo bANAvaLI maMgalakSauma na0 zubha prasaMge paherAtuM maheMdra puM0 iMdra (2)eka parvata rezamI vastra maheMdramaMtrin puM0 bRhaspati maMgalagRha na0 pavitra makAna ke maMdira maheMdravAha puM0 airAvata hAthI maMgalatarya na0 zubha prasaMge vagADAtaM Dhola mahokSa puM0 moTo Akhalo ke tUrI jevaM vANitra [pAMdaDu mahotsava puM0 moTo utsava ke AnaMdano maMgalapatra na0 tAvIja tarIke vaparAtuM prasaMga (2) kAmadeva maMgalapAThaka puM0 bhATa; cAraNa... mahotsAha vi0 udyamI; khaMtIlu (2)puM0 maMgalapAtra na0 zubha prasaMge devo samakSa khaMta; udyama (3)moTuM abhimAna mukAtuM pANI bharelu pAtra / Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 373 maMgalapratisara maMgalapratisara puM0 pati jIve tyAM sudhI paraNelI strI vaDe gaLAmAM paherAtI sera ke doro maMgalamAtrabhaSaNa vi0 maMgalasUtra, kesara- tilaka vagere mAMgalika AbhUSaNothI ja gaNagArAyelaM maMgalavAdina vi0 abhinaMdana ke AzI dinAM vacano bolanAruM maMgalavaSabha puM0 zubha cihnovALo baLada maMgalasamAlaMbhana na0 mAMgalika vastu ono lepa (zubha prasaMge snAna vakhate lagADAya che) maMgalasUtra na0 juo 'maMgalapratisara' maMgalAcaraNa na0 koI paNa kArya ke graMtharacanAnI nirvighna samApti mATe zarUAtamAM karAtI prArthanA (2) AzIrvAda uccAravo te maMgalAlaMkRta vi0 mAMgalika zaNagArothI vibhUSita evaM maMgalAlaMbhana na0 zubha padArthano sparza maMgalASTaka na0 lagna prasaMge vara-vadhUne AzIrvAda mATe bolAto zloka maMgalya vi0 zubha kalyANakara (2) suMdara; manorama (3)pavitra; pAvana maMgula na0 pApa; aniSTa maMca puM0 palaMga (2) mAMcaDo; vyAsa pITha (3) khetaramAM bAMdhelo mALo maMcaka na0 palaMga (2) mAMcaDo maMja 1 u0 mAMjavaM; sApha karavU maMjari strI0 kaMpaLa; phaNago (2) phUlano guccho (3) phUlanI dAMDI (4) motI (5) latA maMjaricAmara na0 maMjarIrUpI cAmara maMjarI strI0 jao 'maMjari' maMjarIcAmara na0 juo 'maMjaricAmara' maMjiSTha vi0 khulatA lAla raMganuM maMjiSThA strI0 majITha maMjIra puM0, na0 nUpura maMDalavaTa maMju vi0 suMdara; ramya ; madhura maMjugira vi0 madhura avAjavALU maMjula vi0 suMdara; ramya (2) madhura; mIThe maMjuvAca, maMjuvAdin vi0 mIThaM ke madhura bolanAraM maMjuSA, maMjuSikA strI0 peTI; paTAro maMjusvana, maMjusvara vi0 mIThA ke madhura avAjavALaM maMjUSA, maMjUSikA strI0 juo 'maMjuSA' maMDa 150,10 u0 zaNagAravU (2) 1 A0 paheravaM; dhAraNa kara maMDa puM0, na0 pravAhI upara jAmatI tara (2)bhAta, osAmaNa (3)dUdhanI malAI (4) dArUno madyArkavALo bhAga __ maMDaka puM0 eka jAtano pAtaLo pUDalo maMDana vi0 zaNagAratuM (2) ghareNAMnuM zokhIna (3) na0 ghareNAM paheravAM te (4) ghareNuM; AbhUSaNa maMDanapriya vi0 ghareNAMnuM zokhIna maMDapa puM0 mAMDavo (2) taMbU (3) deva mATe UbhuM karelu makAna maMDapikA strI0 nAno mAMDavo maMDala vi0 goLAkAra ke vartulAkAra evaM (2) puM0 sApa (3) kUtaro (4) na0 kuMDALu; vartula; cakra; koI paNa vartulAkAra vastu (5) jAdugare dorelu jAduI kuMDALaM (6) biMba (sUrya-caMdrana) (7) sUrya ke caMdranI AsapAsanuM kuMDALU (8) gRha-nakSatranI kakSA (9) ToLaM; samudAya (10) jillo; prAMta (11) rAjyanI pAsenA ke duranA paDozIothI banatuM kuMDALaM (12) RgvedanA 10 khaMDamAMno dareka (13) kuMDALaM thAya tevI gati ke cAla (14) jugAralo paTa maMDalanAbhi puM0 vartuLajeM keMdra maMDalayati pa0 (goLa pharavU; kuMDALU banAva) vaDa maMDalavaTa puM0 kuMDALaM bane te rIte jAmelo THHUFTETTE Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtri maMDalAyita 374 maMDalAyita vi0 goLa kaMDALaM banatuM ke maMtrajiha puM0 agni banAvatuM hoya tevU (2)na0 goLo ; daDo maMtrajJa vi0 vedamaMtra jANanAeM (2) salAha maMDalAtti strI0 goLa cakkara pharavU te ApavAmAM kuzaLa (3) puM0 salAhakAra maMDalin vi0 kuMDALaM banAvatuM; kuMDALaM (4) vidvAna brAhmaNa [salAha vaLatuM hoya tevU (2) prAMta upara rAjya maMtraNa na0, maMtraNAstrI0 vicAraNA (2) karatuM (3)puM0 sApa (4)prAMtAdhikArI maMtradarzina, maMtradaza vi0 vedamaMtro jene maMDalI strI0 kuMDALaM (2)ToLI; samudAya sphuryA hoya tevU (2) zrotriya ; veda maMDalIka puM0 khaMDiyo rAjA . jANanAruM (3) salAhakAra maMDita ('maMD' - bhU00) vi0 zaNagArelu maMtradhara, maMtradhArin puM0 salAhakAra maMDuka na0 DhAlano hAtho maMtrapUta vi0 maMtra vaDe pavitra karelu maMDUka puM0 deDako maMtrapracAra puM0 maMtraNA ke salAhano maMDUkakula na0 deDakAMno samudAya zirasto ke krama maMDakayoga puM0 deDakA peThe nizcala besI maMtraprayoga puM0 maMtrazaktino upayoga karAtuM dhyAna maMtrabheda puM0 gupta vAta pragaTa karI devI maMtavya vi0 vicAravA lAyaka (2) kalpI te (2) maMtraNA jAhera karI devI te zakAya tevU (3) mAnya rAkhavA lAyaka maMtrayukti strI0 maMtraprayoga karavo te maMtu puM0 aparAdha; doSa (2) mAnavajAta maMtravat vi0 maMtra sAthenuM (2) dIkSita (3) salAha(4) strI0 buddhi;samajazakti maMtravAdin puM0 vedamaMtra paDanAro (2) maMtra 10 A0 (koI vAra pa0 paNa) jAdugara; tAMtrika maMtraNA karavI; salAha karavI; salAha maMtrazakti strI0 maMtrataMtranI zakti levI (2) salAha ApavI (3) maMtra maMtrazruti strI0 koInI gupta maMtraNA bolavA (4) bolavU; vAta karavI sAMbhaLI levI te gapta rAkhavI te maMtra puM0.vedanuM stotra ke teno zabdasamUha maMtrasaMvaraNa na0 koI yojanA ke maMtraNA (koI devane saMbodhAyelo) (2) maMtrasAdhana na0 maMtra vaDe vaza karavaM te; vedano saMhitAbhAga ('brAhmaNa' bhAgathI maMtra- vaDe sAdhavaM ke siddha karavaM te judo) (3) gUDhazaktivALo zabdasamUha (2) maMtrataMtrathI camatkArI zakti (4) maMtraNA; vicAraNA; salAha (5) meLavavI te gupta yojanA; rahasya (6) upAya; yukti maMtrasAdhya vi0 maMtrataMtrathI vaza karAya ke maMtrakarkaza vi0 kaThora rAjanItinI asara pahoMcADAya tevU (2) maMtraNA tarapheNa karatuM ke vicAraNAthI maLe te, maMtrakRt puM0 veda-maMtrano racanAro (2) maMtrasiddha vi0 maMtrataMtranI zakti prApta maMtra bhaNanAro (3) salAhakAra (4) karelaM; tenAthI asarakAraka banelaM rAjadUta; elacI maMtrasiddhi strI0 maMtra siddha karatA te maMtrakRta vi0 maMtrothI pavitra karelU (2) maMtra sAdhavAthI maLatI zakti maMtragaMDaka puM0 eka prakAranuM tAvIja (2) maMtrAdhirAja puM0 maMtrono adhinAyaka jJAna; vidyA [oraDo (vetAla) [prayatna karavo te maMtragRha na0 (rAjAno)maMtraNA mATeno maMtrArAdhana na0 maMtranA baLe meLavavA maMtragraha puM0 maMtrIonI salAha levI te maMtri puM0 juo 'maMtrin' Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrita 375 maMdurApAla maMtrita ('maMtra' na bhU0 kR0) vi0 salAha maMdacchAya vi0 jhAMkhaM; kAMti vinAnuM lIdhelu (2) salAha Apelu (3) kahelaM maMdatA strI0, maMdatva na0 dhImApaNuM; (4) maMtralaM (5) nakkI karelu (6) sustI (2) jaDatA (3) mUrkhatA (4) na0 salAha nabaLApaNuM (5) nAnAparyu; ochApaNuM maMtritA strI0, maMtritva na0 maMtrIpaNa maMdadhI vi0 maMda buddhivALU; mUrkha maMtridhura vi0 maMtrIpada vahana kare tevU maMdapuNya vi0 kamanasIba; durbhAgI maMtrin vi0 salAha ApavAmAM kuzaLa maMdaprajJa, maMdabuddhi vi0 juo 'maMdadhI' (2) maMtro jANanAeM (3) puM0 maMtrI; maMdabhAgina, maMdabhAgya, maMdabhAja vi0 salAhakAra (4)maMtraprayoga jANanAro abhAgiyu; durbhAgI; dukhiyA maMtripati, maMtripradhAna, maMtripramukha, maMtri maMdabhAs vi0 jhAM [dhImethI mukhya maMtrivara, maMtrizreSTha puM0 mukhya maMdam a0 dhIre dhIre (2) haLavethI; pradhAna; vaDo pradhAna maMdamati, vi0 juo 'maMdadhI' maMtrokta vi0 maMtramAM ke sUktamAM kahelaM maMdamaMdam a0 dhIme dhIme maMth 1, 9 pa0 juo 'matha' / maMdamedhas vi0 juo 'maMdadhI' maMtha puM0 valovaq te (2) nAza karavo maMdara vi0 dhImuM; jaDa (2) gADhuM (3) te (3) ravaiyo (4) eka mizra pIj moTA kadavALu (4) puM0 eka parvata maMthana puM0 ravaiyo (2) na0 valovavaM te (jene samudramaMthana vakhate ravaiyA tarIke (3) ghasIne agni utpanna karavo te vAparyo hato) maMthara vi0 susta; maMda; niSkriya (2) maMdarama a0 dhImethI mUrkha (3) moTuM; pahoLaM (4) vAMkuM maMdavibhava vi0 garIba ; daridrI vaLelaM (5) sUcaka maMtharaviveka vi0 vivekazaktimAM maMda maMdavisapin vi0 dhIme dhIme sarakatuM maMtharA strI0 kaikeyInI dAsI maMdavIrya vi0 nabaLaM maMdAkinI strI0 gaMgA nadI (2) svargagaMgA maMthAcala, maMthAdri puM0 maMdara parvata maMdAkSa na0 lAja ; zarama (ravaiyA tarIke samudramaMthana vakhate maMdAgni vi0 maMda pAcanazaktivALU vAparyo hovAthI) (2) puM0 maMda jaTharAgni maMthAna puM0 ravaiyo maMda vi0 dhImuM; susta (2) bedarakAra maMdAyate A0 (dhImA cAlavuDhIla karavI) (3) jaDa; mUrkha (4) UMDu- poluM maMdAra puM0 svarganAM pAMca vRkSomAMnu. (avAja) (5)dhImuM, haLavaM (jema ke eka (2) na0 ena phUla smita) (6) nAnU; alpa (jema ke maMdAramAlA strI0 maMdAra phUlonI mALA peTa) (7) kamajora (jema ke maMdAgni) maMdAsu vi0 maMda paDI gayelA prANavALaM; maMdaka vi0 mUrkha (2) rAga-dveSa ke mAna maravAnI taiyArImAM hoya tevU apamAnanI lAgaNI vinAnuM maMdira na0 nivAsasthAna; ghara (2) maMdakarNa vi0 ochu sAMbhaLataM mahela (3) devamaMdira maMdakArin vi0dhImI gatithI ke mUrkhapaNe maMdIka 8 u0 dhImuM karavU; ochu karavU kAma karatuM maMdIbhU 150 dhImuM paDavU; ochu thavU maMdacetas vi0 jaDa buddhinu (2)bedhyAna maMdurA strI0 tabelo [uparI (3) lagabhaga mUrchita evaM maMdurApati, maMdurApAla puM0 tabelAno National Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtsAha maMdotsAha vi0 umaMga vinAnuM; utsAha maMda paDI gayo hoya tevuM maMdautsukya vi0 nAmarajIvALaM; utsutAna rahI hoya te maMdodarI strI0 rAvaNanI paTarANI maMdra vi0 gheruM; gaMbhIra (avAja ) ( 2 ) puM0 ghero avAja ( 3 ) eka jAtano hAthI (4) eka jAtanuM Dhola mA 250, 3, 4 A0 mApavuM (2) maryAdita karavuM ( 3 ) tulanA karavI ( 4 ) samAvuM; samAveza thavo (5) goThavavuM (6) anumAna karavuM ( 7 ) racavuM mA a0 nahi ; nA (2) rakhe mA strI0 lakSmI ( 2 ) mAtA [ lagatuM mAkara vi0 (makara arthAt) magaramacchane mAkaraMda vi0 ( makaraMda arthAt ) phUlonA madhane lagatuM ke tenuM baneluM (2) makaraMdathI bhareluM mAkarAkara puM0 mahAsAgara ( makara - magaramacchanI khANa ke bhaMDAra ) mAkaMda puM0 AMbo mAkSika, mAkSIka vi0 madhamAkhane lagatuM (2) na0 madha ( 3 ) eka upadhAtu ( auSadhimA vaparAya che) mAgadha vi0 magadha deza saMbaMdhI ( 2 ) puM0 magadhano rAjA (3) eka mizrajAti ( vaizya pitA ane kSatriya mAtAthI thayelA saMtAno) (4) bhATa; cAraNa mAgadhI strI0 magadhanI rAjakumArI ( 2 ) magadhanI bhASA ( cAra mukhya prAkRta bhASAomAMnI eka ) ( 3 ) sAhityanI eka zailI mAgha puM0 mahA mahino ( 2 ) eka kavi ('zizupAlavadha' mahAkAvyano kartA) mAghamA strI0 karacalI mAghavata vi0 iMdra saMbaMdhI; iMdranuM mAghavatacApa na0 meghadhanuSya mAghavana vi0 iMdra saMbaMdhI ke iMdra vaDe zAsita evaM 376 mAtra mAciram a0 tarata; vilaMba vinA mANavaka puM0 chokaro; kizora ( 2 ) vAmana; ThIMgaNo (3) bhaNato vidyArthI (4) soLa seranI motInI mALA mANikya na0 mANeka mAtarizvan puM0 vAyu; pavana mAtali puM0 iMdrano sArathi mAtalisArathi puM0 iMdra mAtaMga puM0 hAthI (2) cAMDALa (3) kirAta (4) te te varganI zreSTha vyakti mAtaMgana, mAtaMgamakara puM0 hAthI jevaDo moTo magara mAtaMgI [strI0 pArvatI (2) cAMDALa strI mAtA strI0 mA; jananI mAtAmaha puM0 mAnA pitA mAtAmahI strI0 mAnI mA mAtula puM0 mAmo mAtuliMga, mAtuluMga puM0 bijorAnuM jhADa mAtulya na0 mAmAnuM ghara mAtR strI0 mAtA; mA ( 2 ) lakSmI (3) durgA ( 4 ) gAya ( 5 ) pRthvI (6) ba0 va0 divya mAtAo (8, 7 ke 16) mAtRka vi0 mA pAsethI maLeluM (2) mAtA saMbaMdhI ( 3 ) puM0 mAmo mAtRkA strI0 mAtA ( 2 ) dAdI ( mAnI mA) (3) dhAvamAtA (4) mULa; janmasthAna ( 5 ) camatkArI zaktivALI manAtI AkRtio ke varNomAMthI dareka mAtRgaMdhinI strI0 kumAtA ; duSTa mAtA mAtRdeva vi0 mAtAne deva gaNataM mAtRbaMdhu puM0 mAnA pakSano sago mAtRmaMDala na0 divya mAtAonuM maMDaLa mAtRSvasR strI0 mAzI; mAnI bahena mAtRSvaseya puM0 mAzIno dIkaro mAtra a0 ' - nA jevaDaM'; '-nA kadanuM - mApanuM ' (2 ) - sudhI pahoMcatu' (A arthamA ene samAsamA thatuM 'mAtrA' zabda rUpa paNa gaNI zakAya ) Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra 377 mAnanIya mAtra na0 (laMbAI-pahoLAI-UMcAI- mAdhukara vi0 madhukara - madhamAkha saMbaMdhI kada-aMtara-saMkhyA vagerenu) mApa ke tenA jevU (udA0 'mAdhukarI vRttiH') (udA0 'aMgulimAtram', 'kSaNamAtram') mAdhukarI strI0 ghera gherathI thoDaM laIne (2) (koI paNa bAbatanuM) samastapaNuM bhikSA bhegI karavI te (jema madhamAkha ke Akho varga (udA0 'jIvamAtram') aneka phUlomAMthI madha ekaLaM kare che) (3) (koI paNa bAbatamAM)e eka ja; (2) pAMca gherathI mAMgelI bhikSA bIjaM vadhu nahi te (udA0 vAcA- mAdhura na0 mallikAlatAnuM phUla mAtreNa) (4) (bhUtakRdaMta sAthe) amuka mAdhurI strI0 mIThAza; madhuratA kriyA thaI ke tarata ja, evo artha (2) zarAba; madha batAve che (udA0 bhuktamAtre) mAdhurya na0 madhuratA; mIThAza (2) mAtrA strI0 mApa (2) dhoraNa; niyama AkarSaka sauMdarya (3) (strIne tenA (3) mApano ekama (4)aMza (5) aNu priyatama mATe hoya tevoM) zrIkRSNa (6) cheka nahi jevU te (7) hisAba; pratye premabhAva gaNatarI (8) mAlamilakata (9) mAdhyama vi0 vaccenuM, vacaluM; madhyanuM kAvya ke saMgItamA samayanI gaNanAno mAdhyastha, mAdhyasthya na0 niSpakSatA (2) ekama (10) mULa bhautika tattva (11) apekSA na rAkhavI te (3) jhaghaDAmAM bhautika sRSTi (12) nAgarI varNonA patAvaTa mATe vacce paDavaM te mathALe AvatuM - ' i0 cihna mAdhvIka na0 mahuDAMno dArU (2) drAkSamAtrAbhastrA strI0 paisAnI kothaLI no dArU (3) drAkSa mAtrAlAbha puM0 dhanaprApti mAn 1 A0 [mImAMsate] vicAra, mAtrAsparza pu0 bAhya bhautika padArthono (2) 150 , 10 u0 mAna Apa iMdriya sAtheno saMyoga mAna puM0 Adara, saMmAna (2) AtmamAtsarya na0 adekhAI (2) aNagamo saMmAna; AtmavizvAsa (3) ghamaMDa; mAthaka puM0 nAza karanAro abhimAna; moTAI (4) mAna dhavAmAthura vi0 mathurAmAM baneluM ke mathurAnuM yAnI lAgaNI (5) adekhAIthI caDelo mAdaka vi0 madamatta karanAru (2) gusso (strIne) (6) gusso (7) harSita karanAruM [mArA sarakhaM na0 mApa; dhoraNa (8)pramANa ; sAbitI mAdakSa,mAdaza (-za) vi0 mArA jevaM; (9) sarakhAparyu mAdrI strI0 pAMDu rAjAnI bIjI rANI mAnakalaha, mAnakali puM0 adekhAI(sahadeva-nakulanI mAtA) bharelA gussAthI UbhI thayelI takarAra mAdhava vi0 madha jevU- gaLayu (2) madhaD mAnagrahaNa na0 rUThavU te banelaM (3) vasaMta Rtune lagatuM (4) mAnada vi0 mAna -- Adara karatuM (2) puM0 zrIkRSNa (5) vasaMtaRtu (kAma- garviSTha. (3) abhimAna toDanAeM devano mitra) (6) vaizAkha mahino mAnadaMDa puM0 mApavAno gaja (7) iMdra (8) (ba0 va0) yAdavo mAnadhana vi0 khUba mAna maLayu hoya mAdhavikA strI0 eka latA ke maLatuM hoya tevU mAdhavI strI0 madhamAMthI banAveluM peya mAnana na0, mAnanA strI0 mAna ; Adara; (2) vAsaMtIlatA (sapheda sugaMdhI phUla saMmAna (2) vadha karavo te thAya che) (3) pRthvI (4) tulasI mAnanIya vi0 mAna ApavA yogya Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnapara mAnapara, mAnabhRt vi0 ati garviSTha mAnamahat vi0 ati garviSTha mAnava vi0 manunuM athavA to manunA vaMza ( 2 ) manuSya saMbaMdhI (3) puM0 manuSya mANasa ( 4 ) ba0 va0 prajAnA mANaso (5) mANasajAta mAnavat vi0 abhimAnI; garviSTha mAnavadeva puM0 rAjA; nRpati mAnavarAkSasa puM0 mANasanA rUpamA rAkSasa-pizAca 378 mAnasa vi0 manane lagatuM; mAnasika ( zArIrikathI bhinna ) (2) manamAMthI janmeluM; saMkalpathI pedA kareluM (3) mAnasa sarovara upara rahetuM (4) na0 mana; hRdaya; jIva (5) kailAsa parvata uparanuM pavitra sarovara mAnasajanman puM0 madana kAmadeva ( 2 ) haMsa ( mAnasa sarovara temanuM vatana che tethI) [ mAtrA ke koTI mAnasAra puM0, na0 abhimAnanI moTI mAnasika vi0 mana saMbaMdhI ( 2 ) kAlpanika ( 3 ) manamA AcareluM (pApa) mAnasUtra na0 sonAno ke rUpAno kaMdoro (2) mApavAno gaja [ raheto) mAnasokasa puM0 haMsa ( mAnasa sarovare mAnasotka vi0 mAnasa sarovara tarapha javA utsuka evaM [ nAza mAnAvabhaMga puM0 mAna athavA gussAno mAnAMdha vi0 mAna ke ahaMkAramAM matta mAnita vi0 saMmAneluM; Adara kareluM ( 2 ) na0 mAna ke Adara batAvavAM te mAnitA strI0, mAnitva na0 abhimAna (2) Adara; saMmAna mAnin vi0 mAnatuM dhAratuM; gaNatuM ( samAsane cheDe) (2) mAna ApatuM ( samAsane cheDe) (3) abhimAnI; svamAnavALu (4) saMmAnanIya; AdaraNI (5) rUThelaM (6) puM0 siMha mAyAmaya mAninI strI0 svamAnI strI ( 2 ) ( mAnabhaMga vAthI pati pratye rUThelI strI) mAnuSa vi0 manuSyanuM manuSya saMbaMdhI (2) mAyALu mANasAIbharyaM ( 3 ) puM0 manuSya; mANasa ( 4 ) na0 mAnavajAta (5) mAnava prayatna (6) manuSyapaNuM mAnuSatA strI0, mAnuSatva na0 mANasapa (2) mANasAta mAnuSarAkSasa puM0 juo 'mAnavarAkSasa' mAnuSI strI0 manuSya strI mAnuSya, mAnuSyaka na0 mANasapaNuM (2) manuSyanuM zarIra (3) mAnavajAta ( 4 ) manuSyaloka ( 5 ) manuSyono samUha mAnotsAha puM0 AtmavizvAsathI utpanna tuM josa ke parAkrama mAnonnati strI0 khUba sanmAna mAnmatha vi0 manmathe - kAmadeve utpanna karelu; premane laga mAnya vi0 mAna ApavA yogya mApa, mApati puM0 viSNu ( lakSmIpati ) mApana na0, mApanA strI0 mApavuM te; mApaNI ( 2 ) banAvavuM - racavuM te mAma vi0 mAruM; mArA saMbaMdhI ( 2 ) priya mitra mAmo (saMbodhanamAM) mAmaka vi0 mAruM; mArA pakSanuM ( 2 ) svArthI (3) puM0 mAmo mAmakIna vi0 mAruM mAya vi0 mAyAzakti dharAvanAeM ( 2 ) puM0 mAyAvI; jAdugara ( 3 ) pizAca mAyA strI0 chaLa; prapaMca ( 2 ) iMdrajALa (3) AbhAsa ; bhrama (4) avidyAzakti, jene kAraNe AmithyA jagata dekhAya che (vedAMta 0 ) (5) kuzaLatA mAyAjala na0 AbhAsarUpa jaLa mAyAprayoga puM0 mAyA - chaLakapaTa vAparavAM te (2) jAduI karAmata karavI te mAyAmaya vi0 mAyA, AbhAsa ke bhramarUpa (2) mithyA (3) jAduI Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAyAmaga 379 mArgAyAta mAyAmRga puM0 mAyAvI haraNa mArI strI0 juo 'mAri' mAyAyodhin vi0 mAyA ke chaLakapaTathI mArIca puM0 eka rAkSasa (jeNe mAyAvI laDanAruM vAparelA zabdo mRganuM rUpa dharI sItAnA haraNamAM madada mAyAvacana na0 khoTA - chaLakapaTathI karI hatI) (2) kazyapa RSi (3) mAyAvin vi0 mAyA, chaLakapaTa ke na0 pIparanI velo, jhuMDa vAparanAraM; temAM kuzaLa (2)mithyA; mAruta vi0 marut devo saMbaMdhI (2)pavana bhrama ke AbhAsarUpa (3) puM0 jAdugara saMbaMdhI; pavanavALU (3) puM0 pavana mAyin vi0 juo 'mAyAvin' (2) (4) vAyudeva (5) prANavAyu puM0 jAdugara (3) chaLakapaTa karanAro mArutasUnu puM0 hanumAna (2) bhIma (4) ziva (5) brahmA (6) kAmadeva mAratAyana na0 bArI (goLa AkAranI) mAyUra vi0 moranuM; mora saMbaMdhI; mora- mAruti puM0 hanumAna (2) bhIma mAthI utpanna thayelu (2) moranA pIchAMnuM mArutI strI0 vAyavya khuNo (2) maruto banelaM (3) mora joDelu (vAhana) (4) - devonI putrI morane priya (5) na0 morana ToLaM mArkaTa vi0 markaTa -mAMkaDA jevaM mAyaraka, mAyarika puM0 mora pakaDanAro mArga 1 50, 10 u0 zodha; khoLavaM (2) moranA pIchAMnI vastuo banA- (2) -nI pAchaLa paDavU (3) meLavavA vanAro jIvanAeM prayatna karavo (4) mAgavU; yAcavU mAyopajIvin vi0 mAyA- chaLakapaTathI (5) 10 u0 jaq (6) zaNagAravU mAra puM0 hiMsA; vadha (2) vighna; mArga vi0 mRga saMbaMdhI; mRganuM Dakhala (3) kAmadeva (4) kAmavikAra mArga puM0 rasto (2)gocara; kSetra (3) (5)mRtyu (6) zayatAna jevo lalacAvIne (ghAno) DAgha ; cihna (4) paddhati; nAza karanAra deva (bauddha0) rIta; zailI (5) rUDhi (6) nRtya, mAraka vi0 haNanAraM; mAranAeM (samA- saMgIta ke abhinayanI ucca zailI (7) sane cheDe) (2) puM0 kAmadeva (3) na0 haraNonuM ToLu mahAmArI (4) na0 badhAM prANIono mArgaNa vi0 zodhatuM; khoLatuM (2)pUchatuM pralayakALe nAza (3) mAgatuM (4)na0 bhIkhavU ke mAgavU mArakata vi0 marakata maNinuM te (5) AjIjI karavI te (6)tapAsa mArajit puM0 zaMkara (2) buddha bhagavAna (7) puM0 bhikhArI (8) bANa mAraNa na0 vadha ; hiMsA (2) zatruno mArgaNA strI0 mAgavU ke yAcaq te (2) nAza karavA maMtrataMtrano prayoga karavo te tapAsa karavI te (3) zodhaq te mArava vi0 marubhUmi saMbaMdhI mArgatoraNa na0 rastA upara UbhI karelI mArAtmaka vi0 khUnI; hiMsaka abhinaMdana mATenI kamAna ke daravAjo mArAri puM0 ziva (kAmane bALanAra) mArgaduma puM0 rastAnI bAjue UgelaM jhADa mArAMka vi0 kAmavikAranAM lakSaNavALU mArgavinodana na0 musApharImAM AnaMdamAri strI0 mahAmArI; marakI pramodanuM sAdhana mAgazara mahino mArita vi0 haNelaM (2) naSTa karelu mArgazira, mArgazirasa, mArgazIrSa puM0 mAriSa puM0 (sUtradhAra vaDe mukhya naTane mArgastha vi0 musApharI karatuM, mArge caDelaM karAta) mAnavAcaka saMbodhana (nATya0) mArgAgata, mArgAyAta puM0 musAphara Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgArabdha 380 mAMgalya mArgArabdha vi0 yogya mArge AraMbhelaM mAlinya na0 malinatA;gaMdakI (2)mela; mAgita ('mArga'- bhU0 kR0)vi0 zodhelaM; kalaMka (3) duHkha ; vedanA khoLelu (2) icchelaM mAlUra puM0 bIlAnuM jhADa (2) koThArnu mAgina puM0 bhomiyo (2) mArga zodha- jhADa (3) na0 bIlu nAro (3) rasto sAcavanAro mAlya vi0 mALA saMbaMdhI (2) na0 mArjana vi0 sApha karanAeM (2) na0 mALA; hAra (3) puSpa (4) mAthA sApha karavaM te (3) lachI kADhavaM te upara paherAto phUlano toro (4)lepa lagaDI sApha karavaM te (5) dAbha mAlyadhAraya vi0 mALA dhAraNa karanAraM vaDe pANI chAMTaq te [mRdaMgadhvani mAlyavat vi0 mALAvALaM (2) puM0 mArjanA strI0 sApha karavU te (2) eka parvata (3) eka rAkSasa (rAvaNano mArjanI strI0 sAvaraNI pradhAna ane mAmo) mArjAra puM0 bilADo mAlyApaNa puM0 phUlana bajAra mArjArI strI0 bilADI mAvara puM0 viSNu (lakSmIpati) mAjita ('mA 'nuM bhU0 kR0) vi0 mASa puM0 aDada (2) sonA- eka tola luchelu; sApha karelu (2)vALelaM jhUDelu mASapezam a0 aDada bharaDAtA hoya tema (3) mAMjelaM (4) dhoyelaM mAs puM0 mahino (pahelAM pAMca rUpa mAtaMDa puM0 sUrya nathI; dvitIyA bahuvacanathI 'mAsa'ne mAtika vi0 mATI-; mATI- banAvelu badale vikalpe mukAya che) (2) na0 mATIna ddhephN| mAsa puM0, na0 mahino mArdava na0 mRdutA; komaLatA mAsAnumAsika vi0 dara mahine AvatuM mAdagika puM0 eka vRkSa (2) mRdaMga mAsAvadhika vi0 eka mahino cAle tevU vagADanAro [madya; dArU (2) eka mahine thatuM ke AvatuM mAtraika vi0 drAkSanuM banelaM (2) na0 mAsAhAra vi0 mahine eka ja vAra khAtuM mArmika vi0 marmajJa ; rahasya jANanAeM mAsika vi0 mahinA saMbaMdhI (2) dara mAla na0 khetara (2)UMcI jamIna ; mALa / mahine thatuM, karAtuM ke apAtuM (3) eka mAlati (-tI) strI. sapheda sugaMdhI mahino cAlatuM phUlanI eka vela (2) tenuM phUla (3) mAhAtmya na0 moTApaNuM; moTAI (2) kaLI (4) cAMdanI moTu pada; mahattA (3) deva ke tIrthanI mAlaya vi0 malaya parvatamAthI AvatuM camatkArI zakti ke te varNavato graMtha (2)puM0 caMdana (3)na0 caMdanano lepa mAhiSa vi0 bhesana ; bheMsa saMbaMdhI / mAlA strI0 mALA; hAra(2)paMkti; zreNI mAhiSmatI strI0 eka nagarI (haihayonI mAlAkara, mAlAkAra puM0 mALA banA- rAjadhAnI) [banelaM banAro; mALI [(2) raMganAro __ mAheya vi0 pRthvI saMbaMdhI (2) mATInuM mAlika puM0 mALA banAvanAro; mALI mAhezvara vi0 ziva- (2) zivapUjaka mAlin vi0 mALA paherI hoya tevaM mAheMdra vi0 iMdra saMbaMdhI (2)pUrva dizAnuM (2) gherAyelaM; vITaLAyelaM (samAsane mAMgalika vi0 zubha ; zukaniyALa; cheDe) (3) puM0 mALI bhAgyodaya karanAru (2) bhAgyavaMta / mAlinI strI0 mALaNa mAMgalya vi0 zubha; kalyANasUcaka (2) Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMgalyamRdaMga 381 milat na0 mAMgalikatA; sadbhAgya (3). mitranuM kArya (2)mitra tarIketuM kRtya ; AzIrvAda (4) utsava (5) tAvIja mitratAbhayuM kRtya mAMgalyamRdaMga puM0 zubha prasaMge vagADAtuM mitratA strI0, mitratva na0 dostI nagAruM [majIThathI raMgehUM mitraviMda puM0 agni mAMjiSTha vi0 majITha jevaM rAtuM (2) mitrasAha vi0 mitra pratye udAra mAMjiSThika vi0 majIThathI raMgela mithas a0 arasaparasa; ekabIjAne mAMDalika vi0 prAMta saMbaMdhI (2) puM0 (2) khAnagImA (3) vArApharatI prAMtano sUbo (3) traNathI dasa lAkhanI mithilA strI0 videha dezanI rAjadhAnI AvakavALo rAjA mithuna vi0 joDakArUpa (2)na0joDakuM mAMtrika puM0 maMtrataMtra jANanAro mithunecara puM0 cakravAka | mAMtharya na0 dhImApaNuM sustI (2)nabaLAI mithyA a0 khoTI rIte; chaLakapaTathI; mAMdurika puM0 ghoDAnI mAvajata karanAro ayathArthapaNe (2) UlaTuM (3)nakAmuM; mAMdya na0 dhImApaNuM; sustI (2) mUrkhatA; niSprayojana [karanAru jaDatA (3) nabaLAI; bImArI mithyAkAruNika vi0 karuNALatAno DhoMga mithyAkraya puM0 khoTI kiMmata mAMdyavyAja puM0 mAMdagIno DhoMga / mithyAcAra vi0 dAMbhika; mithyAcArI mAMsa na0 mAMsa (pahelAM pAMca rUpa nathI; (2)puM0 dAMbhika ke aghaTita vyavahAra bAkInAM rUpa 'mAMsa'nI bIjI vibhakti bahuvacanathI vikalpe mukAya che) mithyAjalpita na0 khoTI aphavA mAMsa na0 prANInA zarIrano snAyu mithyAdRSTi strI0 khoTA siddhAMtane vaLagavU te; nAstikatA rUpa bhAga (2) phaLano gara mithyApavAda puM0 khoTuM ALa mAMsakSaya puM0 zarIra (mAMsanuM dhAma) mithyApaMDita puM0 mAtra dekhAvamAM ja mAMsala vi0 mAMsavALU (2)bharAvadAra; paMDita ke vidvAna evaM [karanAraM jADu (3) UMDu (dhvani) (4) kadamAM mithyApratijJa vi0 pratijJAno bhaMga ke jathAmAM vadhelu (5) gADhuM mithyAphala na0 kAlpanika lAbha ke phAyado mAMsalatA strI0 karacalI (cAmaDInI) mithyAbhizaMsana na0 khoTaM ALa mAMsAda vi0 mAMsAhArI mithyAvAdin vi0 jUThaM bolanAruM mAMsaudana puM0 bhAta mizrita mAMsa (2) mithyAvRtta vi0 durAcArI .. mAMsa, bhojana mithyAvyApAra puM0 bIjAnAM kAmamA mita ('mA' - bhU0 kR0)vi0 mApelu(2) nAhaka ghAlamela karanAro sImA AMkelaM (3) thoDaM; maryAdita mithyopacAra puM0 daMbhathI batAvelI mitadru puM0 samudra mAyALatA; daMbhathI karelI sevA mitabhASina, mitavAca vi0 maryAdita mimA vi0 nAhavAnI ke DUbakuM mArabolanAruM [rAMdhanAeM) vAnI icchAvALaM mitaMpaca vi0 kaMjUsa ; kRpaNa (bahu thoDaM mila 6 u0 maLavU ; joDAvU; sAthe thavaM; mitAkSara vi0 guMkuM (2) padyamAM racelaM bhegA thaq (2) banavU; tharbu (3) bheTavU mitAhAra vi0 maryAdAsara khAnAeM (4) maLatA tharbu (abhiprAya sAthe) mitra puM0 sUrya (2) na0 dosta (5) meLa khAvo binatuM mitrakarmana, mitrakArya, mitrakRtya na0 milat vi0 maLatuM; joDAtuM (2)yatuM; Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milavyASa 382 muktApaTala milavyASa vi. zikArIothI gherA- molana na0 AMkha mIMcavI te (2) biDAvaM yelaM; zikArIo ekaThA thayA hoya tevaM te (phUlana) [mIMcAyala(2)biDAyekheM milana na0 maLavU - ekaThA thaq te mIlita ('mIla ' nuM bhU0 kR0) vi0 milita ('mil' nuM bhU0 kR0) vi0 mukuTa na0 mugaTa ; tAja (2)zikhara; Toca maLelu; ekaLu tha3 (2) joDAyelaM mukura puM0 arIso (2) kaLI . (3) bheguM karelu; mizrita mukula puM0, na0 phUlanI kaLI (2) miliMda puM0 bhamaro; nara madhamAkha kaLInA AkAra- je kaMI te / milImilin puM0 ziva mukulayati puM0 (baMdha karAvaq ke karavU) mith 10 u0 mizraNa karavu (2) umeravU mukulita vi0 kaLIo beThI hoya tevU mizra vi0 mizrita; bhegu thayelu ke karelu (2) adhU mIMcAyelu (3)biDAyelaM; baMdha (2)saMbaMdhI;joDAyelu (3)anekavidha mukuMda puM0 viSNu ke zrIkRSNa (muku(4) puM0 AdaraNIya puruSa (moTA mokSa ApanAra) puruSo tathA vidvAnonA nAma pachI mukuMdA strI0 eka jAta- mRdaMga sAmAnyapaNe lagADAya che) mukta ('muc ' na bhU0 kR0) vi0 DhIlaM mizraNa na0 mizra karavaM te (2)saravALo karelu (2) chUTuM karela; choDI mUkelaM mizrita (mitra muM0 bhU0 kR0)vi0 mizra (3)tajI dIdhela; kADhI nAkhela ; pheMkI karelu; bheLavelu (2) umerelu dIdhelaM (4)nIce paDI gayelaM (5)namI miSa 650 AMkhano palakAro mAravo paDelaM; DhIlu thaI gayeluM (6) mokSa (2)asahAyapaNe joI rahevU (3)spardhA ke uddhAra pAmeluM (7) khIlelaM (8) karavI (4)1 pa0 chAMTavU; bhInuM karavU pravartAveluM (9) puM0 jIvanmukta miSa puM0 spardhA (2)na0 bahAnaM (3)chaLa muktaka na0 eka astra (2)pUrNa arthamiSTa vi0 mIThaM; gaLayu (2)miSTAnna vALo svataMtra zloka miSTAnna na0 svAdiSTa vAnI; mIThAI muktakara vi0 udAra; dAnezarI mihikA strI0 hima ; jhAkaLa (2) kapUra muktakaMTham a0 UMcA sAde; moTA avAje mihikAruc puM0 caMdra (zveta kiraNavALo) muktabaMdhana vi0 baMdhanamAthI chUTuM thayelu mihira puM0 sUrya ke karelu mI 4 A0 mara; nAza pAmavaM muktalajja vi0 bezarama mIna puM0 mAchalu (2) matsyAvatAra / muktaziva vi0 yuvAna; pukhta mImAMsaka puM0 mImAMsA-tapAsa-vicA- muktasaMga vi0 rAga ke Asakti rahita raNA karanAra (2) pUrvamImAMsA matano muktahasta vi0 juo 'muktakara' anuyAyI [(2)pUrvamImAMsA darzana muktA strI0 motI mImAMsA strI0 UMDI vicAraNA; tapAsa muktAkalApa puM0 motInI mALA mImAMsAmAMsalaprajJa puM0 mImAMsA darzananA muktAkAratA strI0 motI jevo AkAra sevanathI jenI buddhi jADI thaI gaI che te ke dekhAva hovo te mIla 150 mIMcaq (AMkha)(2)mIMcAvU; muktAgAra na0 motInI chIpa -baMdha thaq (AMkha ke phUla) (3) UDI muktAguNa puM0 motIno hAra javaM; jhAMkhaM thaq; nAza pAma, muktAjAla na0 motIno kaMdoro -preraka0 baMdha karavU muktApaTala na0 motIno jaththo Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lilin muktAphala 383 muktAphala na0 motI mukharAga puM0 moM ke caherAno raMga muktAmaNi puM0 motI mukharita vi0 avAjavALU karelu ke thayelu muktAmaNisara puM0 motIno hAra mukharIkR 8 u0 avAja ke dhvanivALU muktAvali (-lI) strI0 motInI mALA karavu (2) bole tema karavU muktAsana vi0 Asana uparathI UbhuM thatuM mukhalepa puM0 madaMganA moM para kALo (2)na0 yogarnu eka Asana; siddhAsana lepa caDAvavo te muktAhAra puM0 motIno hAra mukhavAsa puM0 zvAsane sugaMdhIdAra kare mukti strI0 mukta thaq- chUTavU te (2) tevI sugaMdha saMsAramAthI chUTaq te; mokSa (3)tajavU mukhavyAvAna na0 bagAsu khAvaM te te (4) choDavU ke pheMkavU te (5) RNa mukhazeSa puM0 rAhu graha bharapAI karavU te [sivAya mukhasrAva puM0 lALa muktvA a0 tajIne (2)bAda rAkhIne; mukhahAsa puM0 mukharnu hAsya ke prasannatA mukha na0 moM (2) cahero (3) agrabhAga mukhAsava puM0 adhararasa (4)aNI; dhAra(4)TocaIM; dIMTaDI mukhya vi0 moMne lagatuM (2) pramukha; (5) dizA (6)khullo bhAga (7) nadI AgevAna (3) puM0 mukhI; AgevAna samudrane jyAM maLe te bhAga (8)bAra[(9) mukhyataH, mukhyazaH a0 mukhyatve karIne AraMbha ; zarUAta (10) upodghAta mugdha vi0 mUrchita; bebhAna (2)mUMjhAyelu; (11) (samAsane aMte) mukhya - agresara mUDha (3) mUrkha; ajJa (4) bhoLaM mukhagrahaNa na0 mukha cUmavU te (5)kAmavikArathI aNajANa; nirdoSa; mukhacaMdra puM0 caMdra jevU mukha [cUrNa bALaka jevU(6) suMdara; manohara (7) mukhacUrNa na0 moM upara lagADavAnuM sugaMdhI navaM- zarUAtanaM (caMdra) mukhatas a0 mukhathI; moDhAthI mugdhatva na0 bhoLapaNa; nirdoSatA (2) mukhadoSa puM0 jIbha ke avAjano aparAdha suMdaratA; manoharatA mukhapaTa puM0 moM uparano burakho mugdhavaza vi0 suMdara AMkhovALaM mukhapiMDa puM0 (annano) koLiyo mugdhadhI, mugdhamati vi0 mUrkha; bhoLaM mukhaprasAdhana na0 moM zaNagAravaM te mugdhavilokita na0 suMdara kaTAkSa mukhabhaMga puM0 moM para tamAca ke prahAra mugdhasvabhAva puM0 bhoLapaNa; nirdoSatA (2) mono cALo mugdhA strI0 bhoLI juvAna chokarI mukhabhaMgI strI0 moMno cALo mugdhAkSI strI0 manohara AMkhovALI strI mukhamadhu vi0 moMDhe mIThu bolanAruM mugdhAloka vi0 dekhavAmAM manohara evaM mukhamAruta puM0 zvAsa muca 1 A0 [mocate] chataravu (2) mukhamudrA strI0 cUpakIdI; cupa rahevaM te 6 u0 [muMcati- te] chUTuM karavU; mukta mukhara vi0 vAcALa; vAtoDiyuM (2) karavU; javA devU; DhIluM mUkavU (3) cAlu avAja karatuM (3) gAjatuM khulluM karavU; kADhaq (avAja) (4) (samAsane cheDe) (4) pragaTa karatuM; tajavaM; choDI devu (5) bakSaq darzAvatuM (5) puM0 AgevAna -preraka0 choDAvaq; chUTuM karAvaq mukharayati pa0 (gAje tema karavaM; bole (2)mukta karavU; uddhAravu (3)bakSaQ tema karavU; jAhera karavU) (4) chuTuM karavU (dhUsarImAthI) Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muSaka karavaM te 384 muc vi0 (samAsane cheDe) chUTuM karatuM muni puM0 RSi ; tapasvI (2)vyAsa (3) (2) mokalatuM ; pheMkatuM; kADhatuM; tajatuM agastya (4) pANini (5) buddha muculida puM0 eka jAtanuM moTuM saMtaraM munibheSaja na0 haraDe (2) upavAsa mud 150, 10 u0 kacaravu (2)mAravaM munivRtti strI0 tapasvInuM jIvana jIvaq (3)Thapako Apavo (650 paNa)(4) te; vAnaprasthAzrama vita 10 u0 bheLavaq (5) sApha karavU munivrata na0 mauna rahevAnuM tapasvIonuM (6)1 A0 AnaMda pAmavo; harSita thaQ mumukSA strI0 mokSanI icchA mud, mudA strI0 harSa; AnaMda (2)tRpti mumukSu vi0 mokSanI icchAvALu (2) mudita ('mud' muM0 bhU0 kR0)vi0 harSita; tajavA, choDavA ke pheMkavAnI icchAvALaM AnaMdita (2) na0 AnaMda; harSa (3) puM0 mokSanI icchAvALo mudira puM0 megha; vAdaLa mumUrSA strI0 maravAnI icchA mudga puM0 maga (2) mudgara; gadA / mumUrSu vi0 maravAnI aNIe hoya tevU mudgara puM0 hathoDo (2) eka jAtanI gadA mura puM0 zrIkRSNe mArelo eka rAkSasa mudgaraka puM0 hathoDo; paNa / muraja puM0 Dhola; mRdaMga mudra vi0 AnaMdadAyaka murajit puM0 murAri; zrIkRSNa mudraNa na0 mudrA- mahora mAravI te (2) muralA strI0 kerala dezanI eka nadI chApa mAravI- chApavaM te (3) baMdha muralI strI0 vAMsaLI muralIdhara puM0 zrIkRSNa mudrayati pa0 (chApa mAravI, mahora mAravI; muravarin puM0 murAri; zrIkRSNa baMdha karI devaM) murAri puM0 zrIkRSNa (mura rAkSasane mudrA strI0 sIla ke mahora; tene mATenI mAranAra) vIMTI (2) chApa; cihna; nizAnI murcha 150 mUrchA pAmavI (2)vadhaq tIvra (3) paravAno (4) calaNI sikko thae~; gADha tharbu (3)-nI upara asara (5) cAMda; padaka (6) baMdha karavU karavI (4)-nI sAme zakti hovI ke vAsI devU te (7) pUjA vakhate __-preraka0 mUrchita karavU (2) tIvra AMgaLIo vALIne karAtI AkRti karavU; vadhAra, (3) moTo avAja (8) viziSTa rekhAothI karAtI kADhavo-vagADaq (vAjiMtra) AkRti (9) jaLaparI murmura puM0 DhUMNasAM - photarAMno agni mudrAsthAna na0 jyAM mudrA (mATenI vIMTI) muzala na0 daMDo paherAya che te sthAna (AMgaLIveM) muSa 950 coravU; lUTavU; laI levU (2) mudrAMkita vi0 mahora mArI hoya tevU apaharaNa karavU (3) dUra karavU (4)baramadrikA strI0 nAnI mahora ke mudrA (2) bAda karavU (5) grasta karavU; DhAMkI devU mudrA mATenI vIMTI (3) chApa (4) (6) mohita kara (7) pAchaLa pADI calaNI sikko devaM (8) chetara (9) 1 pa0 mAraQ mudrita vi0 chApa mArelu; mahora karelu (10)4 pa0 coravU (11) bhAgI nAkhavU (2)baMdha karelu (3) aNakhIlyu muSa vi0 coratuM (2) dUra karataM (3) mudhA aM0 vyartha ; phogaTa ; nAhaka (2) pAchaLa pADI detuM khoTI rIte; mithyA muSaka puM0 uMdara Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muSala mubala puM0 sAMbelu muSalin puM0 baLarAma muSita ( ' muS' nuM bhU0 kR0 ) vi0 corAyelu, lUTI javAyeluM; upADI javAyeluM ( 2 ) -thI rahita karAyeluM (3) chatarAyela muSitaka na0 corAyelI milakata muSitatrapa vi0 bezarama; zarama vinAnuM muSTa ('muS' nuM0 bhU0 kR0 ) vi0 corAyelu (2) AkarSAyeluM muSTi puM0, strI0 mukkI; mUThI ( 2 ) mUThI bharIne thAya te mApa ( 3 ) hAtho muSTikAH puM0 ba0 va0 eka bahiSkRta jAtinA loka ( DoMba ) muSTiyuddha na0 mukkAbAjI muSTivadha puM0 pAka barabAda thavo te muSTI muSTi a0 sAmasAmA mukkA mArIne musala puM0, na0 sAMbeluM (2) gadA (3) ghaMTanuM lolaka musalAyudha puM0 baLarAma musta puM0, na0, mustA strI0 eka jAtanuM ghAsa - motha muha 4 pa 0 mUrchA pAmavI; bebhAna thavaM (2) mUMjhAI javaM (3) mUDha banavuM (4) bhUla karavI muhurmuhuH a0 pharI pharIne; vAraMvAra muhus a0 vAraMvAra; punaH punaH (2) kSaNabhara; ghaDIbhara ( 3 ) vAkyamAM judA judA khaMDamAM vaparAya tyAre - 'ekavAra (Ama) to bIjI vAra (Ama) ' - evo artha batAve che muhUrta puM0 na0 kSaNa; paLa (2) 48 miniTa jeTalo samaya ( 3 ) samaya ( zubha ke azubha) [ vagere banAvAya che) muMja puM0 eka ghAsa (jenI janoI, dorI muMDu 1 pa0 mUMDavuM (2) kacaravuM muMDa vi0 boDela; mUMDela (2) TocanAM pAMdaDAM toDI nAkheluM (3) bUThaM; aNI 1 385 mUrcchanA vagaranuM ( 4 ) puM0 boDelA mAthAvALo mANasa (5) uparanI DALo vinAnuM vRkSanuM thaDa (6) na0 mAthu muMDana na0 mAthu boDAvavuM te muMDamaMDalI strI0 boDelAM vALAonuM ToLaM (2) sainika tevAonuM khAlI ToLu muMDita vi0 boDela muMDela muMDin vi0 hajAmata karelu; boDela mUka vi0 mUMguM ; cUpa ( 2 ) dIna (3) puM0 (4) mUkAMDaja vi0 cUpa paMkhI ovALUM (vana) mUDha ( ' muha ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 mUMjhAI luM ( 2 ) zuM karavuM na karavuM te na samajA hoya te vivekarahita (3) mUrkha; ajJa ( 4 ) bhramita ; bhUlamAM paDeluM (5) puM0 mUrkha ke ajJa mANasa (6) na0 mananI mUDhatA, vivekarahitatA mUDhagrAha puM0 gerasamaja ; khoTI samaja mUDhacetana (-s), mUDhadhI vi0 mUrkha; ajJa mUDhaprabhu puM0 mUrkha ziromaNi mUDhavAta vi0 tophAnanAM sapaDAyeluM mUtra na0 pezAba mUtrayati pa 0 ( pezAba karavo ) mUrkha vi0 bevakUpha (2) jaDa buddhinuM (3) puM0 jaDa, bevakUpha mANasa mUrkhapaMDita puM0 bhaNelo mUrkha mUrkhamaMDala na0 mUrkhAonI maMDaLI mUrccha 1 pa0 vadha vRddhiMgata thavaM mUrcchana vi0 mUrchA lAvanAeM (2) "vadhAranAeM ( 3 ) na 0 mUrcchita thavaM te (4) vRddhi ( 5 ) pArA vagerene mAravAnI prakriyA mAthAM - nahi mUrcchanA strI0 mUrcchA ( artha 1, 2) (2) sAta svarono kramasara Aroha avaroha - thATa ( 3 ) rAgapratipAdaka - vAdI svarane tenI joDenA svara sudhI laI javo te; tene kaMpAvavo te (saMgIta0) Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUcchA 386 mUSikotkara mUrchA strI0 bezuddhi; bebhAna dazA (2) (5) pAyo; mULa sthAna (6) koI paNa pArA vagerene mAravAnI prakriyA (3) vastunuM taLiyu ke taLiyAno bhAga (7) mUrcchanA (artha 2, 3) pUMjI; muDI (8) rAjAnopotAno pradeza mUpigama puM0 mUrchA dUra thavI te. (9) mULa kAraNa (10) vargamULa macchita ('marcha'- bhU0 kR.)vi0 mUrchA (gaNita0) (11) mULa graMtha ke vAkya pAmelaM; bezuddha (2) mUrkha;ajJa (3)vadhI (jenA para TIkA ke bhASya lakhAya) gayelaM (4) mUMjhAyelaM mUlaka vi0 -mAMthI nIkaLataM; -ne mUrcha 1 pa0 juo 'mUrcha' AdhAre rahelu (samAsane aMte) marta vi0 bebhAna (2) murkha (3) mUrti- mUlakAraNa na0 mukhya ke mULa kAraNa mAna ; zarIradhArI (4) bhautika ; sthUla mUladhAtin vi0 samULa nAza karanAraM mati strI0 AkRti ; deha (2)avatAra; malacchinna vi0 mULa ke zarUAtamAMthI mUrtimAna svarUpa (3) (deva-devInI) "ja kApI nAkhelaM ke kapAI gayelaM pratimA (4) zarIrano avayava mUlaja vi0 vRkSonAM mULa AgaLa thayelaM mUrtidhara vi0 mUrtimAna; dehadhArI (jema ke rAphaDo) (2) mUla nakSatramA matimat vi0 bhautika; sthUla (2) janmelaM zarIradhArI; mUrtimaMta mUladravya, mUladhana na0 muddala ; mUDI mUrtisaMcara vi0 juo 'mUrtidhara' mUlapuruSa puM0 vaMzano mULapuruSa mUrdhaga vi0 mAthA upara beThelu mUlaprakRti strI0 prakRti; jagatanuM Adi maja puM0 mAthAnA vALa; keza (2) kAraNa (sAMkhya0) mAthA uparano Topa mUlapratIkAra puM0 mAlamilakata ane mUrdhan puM0 mAthu; mastakaM (2) UMcAmAM strInI rakSA karavI te; dhanadArarakSA UMco ke AgaLa paDato bhAga; Toca (3) mUlabala na0 mukhya athavA vaMzaparaMparA AgevAna (4) mokharAno bhAga cAlatuM AvelaM lazkara mUrdhanya vi0 mAthAmA rahelu ke mAthA mUlabhRtya puM0 jUno ke vaMzaparaMparAthI upara- (2)mukhya (3) mUrdhasthAna saMbaMdhI cAlato Avelo nokara ke tyAMthI uccArAtuM (R, R,,, D, mUlasAdhana na0 mukhya sAdhana ; mukhya upAya da, Na, r ane S -e varNono varga) mUlahara vi0 nirmULa karanAeM; samULa mUrdhAbhiSikta vi0 rAjyAbhiSeka karelu nAza karanAlaM (2) mukhya ke khAsa (udAharaNa) mUlAdhAra na0 dUMTI(2)gudA ane upasthanI (3) puM0 abhiSikta rAjA vacce AveluM cakra (yoga0) mUrSAta puM0 mAthAnI Toca mUlAyatana na0 mULa nivAsasthAna mA, mavikA, mUrvI strI0 moravela (jenA mUloccheda puM0 samULa nAza taMtunI dhanuSyanI paNacha ke kSatriyanI mUlya na0 kimata (2) vetana; rojI janoI banAvAya che) (3) mULa mUDI mUla na0 mULiyu; jaDa (2) koI paNa mUSa puM0 uMdara (2) mUsa vastuno nIceno bhAga (3) koI paNa mUSaka, mUSika puM0 uMdara (2) cora vastuno cheDo (jyAMthI te bIjI sAthe mUSikotkara puM0 (uMdara vageree) dara joDAtI hoya) (4) zarUAta; prAraMbha khodatAM karelo mATIno Tekaro Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUSI 387 mRNAlI mUSI strI0 uMdaraDI mRgalAMchana puM0 caMdra [rekhA ma 6 A0 [mriyate] (amuka kALanAM magalekhA puM0 caMdra uparanI mRga AkAranI rUpomAM pa0 paNa)mara; nAza paam| magavya na0 zikAra mRga 4 pa0, 1 A0 zodhaq; khoLavaM mRgazAva puM0 haraNa- baccuM (2)zikAra karavA pAchaLa paDaq (3) mRgazIrSa puM0 mAgazara mahino meLavavA prayatna karavo (4) tapAsavaM maMgAkSI strI0 haraNa jevAM netrovALI strI (5) yAcavU (6) vAraMvAra javU-Avaq mRgAjina na0 haraNanuM cAmaDuM mRga puM0 copaguM prANI; pazu (2)jaMgalI mRgAdhipa, mRgAdhipati, mRgAdhirAja puM0 prANI(3)haraNa (4)caMdra uparatuM tevA siMha (jAnavarono rAjA) AkAra- cihna (5) mAgazara mahino mRgArAti, mugAri puM0 siMha, mRgakAnana na0 ghaNAM magovALaM vana mRgAvit (-) puM0 zikArI mRgacaryA strI0 mRganI peThe jIvaq te magAMka puM0 caMdra (vanamAM rahe, i0, eka tapa) / magAMganA, mugI strI0 mugalI; haraNI mRgacArin vi0 mRgacaryA AcaratuM magakSaNa na0 haraNa jevI AMkha (bhakta); tapasvI mRgakSaNA strI0 juo 'mRgAkSI' mRgeMdra puM0 siMha magajala na0 mRgajaLa mRgajIvana puM0 pAradhI mRcchakaTikA (mRd + zakaTikA) strI0 mATInI gADI (ramakaDu) mRgatRSNA, mRgatRSNakA strI0 mRgajaLa mugadara strI0 mRga jevI AMkhovALI strI maj 210,10 u0 sApha karavU; vALI mRgadhuva vi0 mRgano zikAra karavAmAM ke lUchI kADhavU (2) masaLavU; thAbaDavU jAnano saTTo khelatuM; mRgayAnuM rasiyuM (3) pANIthI dhovU; mAMjavU mRgadhara puM0 caMdra mujA strI0 sApha karavU, dhovU ke mAMjavU mRganayanA strI0 hariNAkSI strI te (2)zuddhi [kapaDAMvALU mRganAbhi puM0 kastUrI (2) kastUrI mRga majAvat vi0 cokhkhAIvALu (2)sArAM mRgapati puM0 siMha mRD 6, 9 pa0 mApha karavU (2) khuza mRgapota, magapotaka puM0 haraNa- baccuM karavu (3) khuza thaQ mRgaprabhu puM0 siMha mRDA, mRDAni, mRDI strI0 pArvatI mRgamada puM0 kastUrI mRNAla puM0, na0 kamaLa vagerenI nALamAM magamaMdra puM0 hAthIonI eka jAta hoto taMtu (3) eka jAtanAM kamaLonuM magayA puM0 zikAre nIkaLavU te taMtuvALu mULiyu maMgayAdharma puM0 zikAranA niyamo mRNAlabhaMga puM0 kamaLanAM taMtuno TukaDo mRgayu puM0 zikArI; pAradhI maNAlasUtra na0 kamaLa-nALano taMtu mRgarAja puM0 siMha (2) caMdra mRNAlikA strI0 kamaLano dAMDo athavA mRgarAjadhArin puM0 ziva / taMtu (2) kamaLanI vela ke phUla maMgarAjalakSman vi0 caMdra jenA mastaka mRNAlinI strI0 kamaLanI vela (2) para che tevU (ziva) (2) 'siMha'nA kamaLano samUha (3) kamaLo ghaNAM thatAM nAma ke cihnavALa hoya tevaM sthAna mRgarocanA strI0 gorocana mRNAlI strI0 juo 'mRNAlikA' Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRNmaya 388 meghADaMbara mRNmaya vi0 mATI-; mATI, banAvelu madga vi0 mATImAM UgatuM ke thatuM mata ('ma', bhU0 kR0) vi0 maraNa mRdaMgI strI0 nAjuka strI pAmelaM (2) maraNa pAmelA jevU (3) mRdvI, mRdvIkA strI0 drAkSanI vela ke mArelu (pAro i0) (4)na0 mota drAkSanuM jhUmakhaM mRtaka puM0, na0 maDaeM (2) na0 maraNa- mRdha na0 laDAI; yuddha sUtaka [bebhAna manmaya vi0 juo 'mRNmaya' matakalpa vi0 lagabhaga marelA jevU; maza 6 pa0 sparza karavo (2) dabAvaQ mataniryAtaka puM0 zabane smazAnamAM vahana (3) vicAraNA karavI / karI janAra - DAghu maSa 150 chAMTaq (2) 1 u0 sahana mRtapA puM0 halakI varNanA loka (jeo karavU; veThavU (3) chAMTarbu (4) maDadAne sAcave che, upADe che, tathA 4, 10 u0 sahana karavU; veThI levU (5) tenAM kapaDAM i0 le che) AvavA devU; paravAnagI ApavI (6) matasaMjIvanI strI0 marelAne jIvatuM kSamA ApavI (7) bhUlI javaM karavAnI vidyA mRSA a0 phogaTa ; nAhaka (2) khoTekhoTuM mRttikA strI0 mATI mRSAvAca strI0 kaTAkSamA bolavU te mRtpiDa puM0 mATInuM Dhe' mRSAvAda puM0 asatya kathana maMtpiDabuddhi vi0 jaDa buddhinuM mRSodya na0 jUThaM; jUTha mRtyu puM0 maraNa; mota (2) yama mRSTa ('mRj' ke 'mRz' nuM bhU0 kR0) mRtyunAzana na0 amRta [martyaloka vi0 sApha karelaM; svaccha (2) mRtyuloka puM0 yamaloka (2) pRthvI; kharaDelaM; lepelaM (3) sparzala (4) mRtyuMjaya puM0 ziva vicArelu (5) bhAve tevU mRtsnA strI0 mATI mekhalA strI0 kaMdoro (2) vITanArI mad 9 pa0 dabAvavU;masaLavU (2) kacaravU; koI paNa vastu (3) brAhmaNa, kSatriya cUrNa karI nAkhavU(3)ghasa;-ne ghasA, ane vaizya e traNa varNo je traNa serano (4) caDiyAtA thaq (5)lUchI nAkhavU kaMdoro pahere che te (4) parvatano mad strI0 mATI (2) Dhephu; ror3eM nitaMba bhAga mRdaMga puM0 bane bAjuethI vagADAya tevU mekhalApada na0 nitaMba tabalA jevU vAdya mekhalin puM0 brahmacArI (vidyArthI) sadaMgaketu puM0 yudhiSThira megha puM0 vAdaLa (rAvaNano putra) mRdita (mRd 'nuM bhU00)vi0dabAyekheM; meghanAda puM0 meghagarjanA (2) iMdrajita kacarAyelaM (2) lUchI nAkhelaM megharAji strI0 vAdaLonI paMkti madu vi0 narama; komaLa; pocuM meghavAhana puM0 iMdra (2) nabarcha (3) madhyama (4) dhImuM meghazyAma vi0 meva jevU zyAma (rAma (5) a0 dhImethI; madhuratAthI / athavA kRSNa) madugir vi0 mRdu-dhImA avAjavALU meghasaMghAta puM0 vAdaLa ekaThAM thavAM te madupUrvam a0 dhImethI; komaLatAthI meghastanita na0 meghagarjanA mRdula vi0 mRdu; komaLa (2)na0 pANI meghAgama puM0 varSARtu mRdusUrya vi0 sUrya dhImethI tapato hoya meghATopa puM0 gADha vAdaLa tevu (divasa) meghADaMbara puM0 vIjaLIno kATako Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meghAloka 389 mokSaNa meghAloka puM0 vAdaLa najare paDavAM te melA strI0 saMyoga (2)ekaThA thaq te; meghodaya puM0 vAdaLa UMce AvavAM te maMDaLI; sabhA (3)suramo (4) zAhI mecaka vi0 kALA raMganuM (2) puM0 (5) gaLI (6) eka moTI saMkhyA kALo raMga(3)moranA pIchAmAMno cAMdo meva vi0 puSkaLa; ghaj mecakita na0 kALA raMgarnu meSa puM0 gheTo (2) meSa rAzi meDha puM0 gheTo (2) mahAvata meSapAlaka puM0 bharavADa meDhI strI0 thAMbhalo (pazu bAMdhavAno) meSayUtha na0 gheTAMnuM ToLaM meDhIbhUta vi0 mULa keMdra (jenI AsapAsa meha puM0 mUtara, te (2) mUtara (3) badhuM phare) madhuprameha (4) gheTo; bakaro methi puM0 juo 'meDhI' maitra vi0 mitra; mitra saMbaMdhI (2) meda puM0 carabI mitre Apela (3) mitratAbhayaM (4) medas na0 medadhAtu (2)zarIranI jADAI mitradeva saMbaMdhI (muhUrta)(5)puM0 mitra medasvin vi. carabIvALU (2) jADu; (6) uttama brAhmaNa (7) na0 mitratA majabUta [sthaLa; jagA maitraka na0 mitratA medinI strI0 pRthvI (2) jamIna (3) maitrAvaruNa (-Ni) puM0 vAlmIki (2) medura vi0 jADu (2) snigdha; suMvALU agastya (3) vasiSTha (3) gADhuM; chavAyelaM; pUrNa maitreya vi0 mitrana; mitra saMbaMdhI merita vi0 gADhuM thayelu (2) cIkaj maMtrya na0 mitratA; dostI meSa puM0 yajJa (2) yajJamAM homavAnuM pazu maithila puM0 mithilAno rAjA - janaka (3) Ahuti maithilI strI0 sItA meSaja puM0 viSNu maithuna vi0 lagnathI joDAyelu (2) na0 meSA strI0 buddhi (2) yAdazakti lagna (3) kAmasaMbhoga medhAyin vi0 buddhimAna; DAhya (2) maithunIbhAva puM0 kAmasaMbhoga sArI smaraNazaktivALu (3) puM0 mainAka puM0 eka parvata (himAlayano putra; paMDita; vidvAna samudranI mitratAne kAraNe tenI pAMkho medhya vi0 yajJane yogya (2) yajJa saMbaMdhI kapAtI bacI gaI che) (3) pavitra (4) buddhimAna maireya, maireyaka puM0, na0 eka jAtanuM menakA strI0 svarganI eka apsarA (2) nazAkAraka peya (surA ane Asavarnu himAlayanI patnI mizraNa) [cAmaDI menA strI0 himAlayanI patnI moka na0 prANInI utArI kADhelI meya vi0 mApavA yogya ; mApI zakAya moktavya vi0 chuTaM karavA yogya (2) tevU (2) jJeya; jANI zakAya tevU tyAgavA yogya (3) upara pheMkavA yogya meru puM0 eka kAlpanika parvata (jenI mokSa 1 50, 10 u0 mukta karavU; AsapAsa graha-nakSatra phare che) (2) chUTuM karavU (2) pheMkavu (3)tajI devU mALAno mukhya maNako [ meLAvaDo mokSa puM0 mukti (2) bacAva (3) mela, melaka puM0 milApa (2)meLo (3) nIce garI paDavU te (4) chUTuM ke melana na0 milApa (2) joDANa (3) DhIluM karavU te (5) pheMka ke vera te mizraNa (4) laDAI; sAmano mokSaNa na0 mukta ke chUTuM karavU te Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSadvAra 390 mA~jI (2) bacAvaq te (3) DhIlaM karavU te mohinI strI0 samudramaMthana vakhate viSNue (4) tajaq te (5) pheMkavu ke veravu te rAkSasone mohita karavA mATe lIdhelaM mokSadvAra puM0 sUrya suMdara strIcaM svarUpa mogha vi0 vyartha; nirarthaka (2) asaphaLa maukali, maukuli puM0 kAgaDo (3) hetu-prayojana vinAnuM (4) tajI mauktika na0 motI dIghelu (5) ALasu mauktikasara puM0 motIno hAra modhakarmana vi0 vyartha kriyAvidhimAM rata mauktikAvalI strI0 motInI sera mogham a0 nAhaka ; vyartha maukharya na0 vAcALapaNuM (2)gALa ; niMdA moghIkR 8 u0 niSphaLa banAva, maulya na0 pradhAnapaNuM; mukhyapaNuM mocana li0-mAMthI mukta ke chUTuM karanAraM maugya na0 ajJatA; aNasamaja (2) (2) na0 mukta ke chUTuM karavU te / nirdoSatA; bhoLapaNa (3) suMdaratA moTana na0 kacara, daLavU, dabAva, ke mauDhapa na0 mUDhatA; mUrkhatA (2) mUrjA maraDI nAkhavU te (2) puM0 pavana mauna na0 cupakIdI; cUpa rahevU te (2) moTTAyita na0 gerahAjara priyatamano khIlyA vinAnI dazA ullekha thatAM ke tenI yAda AvatAM maunin vi0 maunavrata pALanAraM strIthI ajANye darzAvAtAM bhAva-ceSTA (2) puM0 RSi; muni moda puM0 harSa; AnaMda; khuzI (2)sugaMdha maurya na0 murkhatA [rAjavaMza modaka vi0 khuza karatuM; AnaMda ApatuM maurya puM0 caMdraguptathI zarU thayelo (2) prasanna; khuzI (3) na0 lADu maurva vi0 mUrvA ghAsa, banAvelu maurvI strI0 dhanuSyanI paNacha (2) mUrvA modakakAra puM0 kaMdoI ghAsano banAvelo kaMdoro (kSatriyo modana vi0 khuza karanAru (2) na0 dhAraNa kare che) AnaMda (3) khuza karavAnI kriyA maula vi0 mULay; prAcIna (2) moSa puM0 cora; DAku (2) corI; khAnadAna kuLana (3)vaMzaparaMparAthI te lUTa (3) corelI vastu pada upara cAlatuM AveluM (4) Arthika moha puM0 mUrchA; behozI (2) mUMjhavaNa (5) puM0 gharaDo ke vaMzaparaMparAthI (3) mUrkhatA; mUDhatA (4) bhUla . cAlyo Avelo pradhAna mohakalila na0 moharUpI kIcaDa mauli vi0 mukhya ; uttama (2) puM0 mohana vi0 mUDha banAvanAeM; mUjhavaNamAM mastaka; mAthAnI Toca (3) koI paNa nAkhe tevU (2) mohita karanAeM (3) vastuno Tocano bhAga (4)puM0, strI0 bhramita karanAru (4) puM0 ziva (5) mugaTa (5) jaTA (6) oLelA kAmadevanAM pAMca bANomAMnuM eka (6) vALa ke aMboDo na0 mUDha banAvaq te; bhramamAM nAkhavU te maulika vi0 mukhya ; pradhAna (2) halakA mohita karavaM te (7) saMbhoga (8) kuLay ('kulIna' thI UlaTuM) zatrune bhramita karavA vaparAto jAdumaMtra maulya na0 mUlya; kiMmata mohita vi0 mUDha banelaM; mUMjhAyeluM (2) mausala vi0 gadAthI laDAyelaM (yuddha) mohita thayelaM; bhramita thayelaM moharta, mauhatika puM0 jyotiSI; joSI mohina vi0 mUDha banAvanAeM; {jhavaNamAM maujI strI0 muMjanI traNa serano nAkhanAru (2) mohita karanAraM banAvelo(brAhmaNa vaDe paherAto)kaMdoro Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA~uca mogya na0 mAthu mUMDI kA te (2) TAliyApaNaM mnA 1 50 [manati] manamAM gokhaq (2) khaMtathI abhyAsa, mrakSa 150 ghasa, (2) Dhagalo karavU (3) mAravU (4) 10 u0 Dhagalo karavo (5)ghasad (6)aspaSTa bolavU nakSita ('mrakS' nuM bhU0 kR0) vi0 ghaselaM; kharaDelu nadiman puM0 komaLatA; mRdutva mlAta vi0 karamAI gayelu (2) jhAMkhuM paDI gayelaM; UDI gayekheM mlAna ('mla' nuM bhU0 kR0) vi0 karamAyelaM ; cImaLAyelu (2) thAkelaM (3) kRza ke kSINa thayelaM (4) khinna thayelu (5) meluM; kALu yajJabhRt mlAnavIDa vi0 bezarama mlAni strI0 jhAM paDavU, karamAvU ke cImaLAvaM te (2) thAka; khinnatA (3) kALApaNuM [ochu thatuM mlAyin vi0 kRza thatuM ; karamAtuM (2) mleccha 150, 10 u0 aspaSTa bola; jaMgalInI peThe bolavaM mleccha puM0 Arya nahi tevo (saMskRta bhASA spaSTa na bolato); paradezI (2) bahiSkRta mANasa; duSTa ; pApI mlecchabhojana puM0 ghauM (2) na0 java mla 150 karamAvaM; cImaLAvU (2) khinna tharbu (3) thAkI jaq (4) dubaLA paDavU (5) adRzya thaq; UDI jaq (6) kSINa thaq mleccha 150, 10 u0 juo 'mleccha' yakRt na0 kALaju; 'lIvara' yat 1 thA0 pUjavU; Adara karavo (2) 150 jhaDapa karavI yakSa puM0 kuberanA sevaka gaNAtA devono varga (2) na0 preta yakSakardama puM0 kesara, agaru, kastUrI, kapUra ane caMdana e pAMca padArthono samabhAge banAvelo khuzabodAra lepa yakSarAja (-ja) puM0 kubera yakSiNI strI0 yakSa strI yakSI strI0 yakSa strI (2) kuberanI patnI (3) yakSono varga yakSezvara, yakSaMdra puM0 kubera yakSma, yakSman puM0 kSayaroga yaj 1 u0 yajJa karavo (2) homa karavo (je devane arthe homa karAya te dvitIyA vibhaktimAM Ave, je vastuno homa karAya te tRtIyAmA) (3) pUjavU yajatra puM0 agnihotra karanAra yajana na0 yajJa karavo te (2) yajJa (3) yajJasthAna yajamAna puM0 paisA ApI Rtvija pAse yajJa karAvamAro (2) mijamAna (3) kuTuMbano vaDo yajina vi0 yajJa karanAru (2) pUjanAeM yajurveda puM0 traNamAMno bIjo veda (Rg yajur-sAma0) [che) (2) yajurveda yajus na0 yajurvedano maMtra (gadyamAM hoya yajJa puM0 Ahuti homI devane pUjavAnuM vedokta karma (2) vaizvadevAdi smAta karma (3) viSNu (4) agni yajJadravya na0 yajJamAM vaparAtI vastu yajJadhIra vi0 yajJavidhinuM jANakAra yajJabhAgabhuja puM0 deva yajJabhAgezvara puM0 iMdra yajJabhAvita vi0 yajJa vaDe pUjelaM ke satkArekheM; yajJa vaDe saMtuSTa thayelaM yajJabhRt puM0 viSNu Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yajJavATa yajJavATa puM0 yajJa mATe AMtarelI tathA taiyAra karelI jagA 392 yajJavedi ( - dI ) strI0 yajJano kuMDa yajJazaraNa na0 yajJa mATeno maMDapa yajJaziSTa na0, yajJazeSa puM0, na0 yajJamAM vadheluM - baceluM te (bhojana) yajJasUtra na0 yajJopavIta yajJasena puM0 drupada rAjA yajJAtman puM0 viSNu yajJAMga na0 yajJanuM aMga - bhAga ( 2 ) yajJa karavAmAM upayogI koI paNa sAdhana yajJAMzabhuj puM0 deva (yajJamAM temane hisso apAya che ) yajJiya vi0 yajJa saMbaMdhI; yajJane yogya (2) puM0 deva (3) dvApara yuga ( 4 ) na0 yajJasAmagrI yajJIya vi0 yajJa mATenaM; yajJa saMbaMdhI yajJopavIta na0 janoI yajvan vi0 yajJa karatuM ; yajJa karanA (2) puM0 vidhi pramANe yajJa karanAro yat 1 A0 yatna karavo (2) sAvaceta ke jAgrata rahe yata ('yam' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saMyata; nigraha kareluM ( 2 ) prayatnazIla ( 3 ) maryAdita; madhyamasaranuM yatagir vi0 vANIno nigraha karanAeM yatacittAtman vi0 mana ane zarIra jenAM kAmAM che , yatama sa0 nA0 vi0 (ghaNAMmAMthI) je yatara sa0 nA0, vi0 (bemAMthI) je yatavratavi0 vrata pALataM yatas a0 jyAMthI (2) je kAraNe (3) kAraNa ke ( 4 ) jyArathI mAMDIne yatastataH a0 jyAMthI tyAMthI ( 2 ) jyAM tyAM (3) jenI tenI pAsethI yatAtman vi0 saMyamI yati sa0 nA0, vi0 ( ba0va0 nAM ja rUpa cAle che; prathamA ane dvitIyAmAM 'yati' rUpa thAya) jeTalaM (saMkhyA, kada ) yathAkAla yati puM0 saMyamI ; tapasvI; tyAgI (2) strI0 nigraha; kAbU (3) viramavuM te (4) doravaNI ( 5 ) gAyanamA ke zlokamAM Avato virAma yato yataH a0 game tyAMthI; (2) jyAM jyAM; je je dizAmAM jyAM tyAMthI yatkAraNam, yatkAraNAt a0 kAraNa ke; kAraNa je; -ne kAraNe; sababathI yatkRte a0 jene kAraNe yatta vi0 yatna karatuM ( 2 ) tatpara (3) nizcayavALaM ( 4 ) saMbhALa ke tanAta rAkhI hoya tevuM yatna puM0 prayatna; khaMta ( 2 ) kALajI (3) zrama; kaSTa yatnataH a0 kALajIthI; khaMtathI yatnavat vi0 kALajIpUrvakanuM hoya tenuM yatnAt a0 mahAprayatne (2) khatathI ; kALajIthI (3) dareka prayatna karavA chatAM yatnena a0 mahAprayatne; khaMtathI yatra a0 jyAM ( 2 ) jyAre yatra tatra a0 dareka ThekANe; Thera Thera yatratya vi0 jyAMnaM; jyAM rahetuM yatra yatra a0 jyAM jyAM [ vAso karatuM yatrasAyaMgRha vi0 jyAM rAta paDe tyAM yatsatyam a0 kharekhara; kharuM kahUM to yathartu (yathA + Rtu) a0 Rtu - mosama pramANe; yogya Rtu veLAe yathA a0 jema (2) jaima ke ( 3 ) jevuM ke ( 4 ) dAkhalA tarIke (5) jethI karIne (6) (' tathA ' nI sAtha saMbaMdharmA) jevuM ( tenuM ); jema (tema ) ; jethI karIne ( tethI karIne) ; jema jema (tema tema ) ; jo A kharuM hoya (to) yathAkathita vi0 pahelAM kahayuM che te yathAkartavya vi0 karavAne yogya hoya tevuM yathAkarma a0 karma pramANe; saMjoga pramANe tereopam a0 niyama ke vidhi mujaba yathAkAmam a0 marajI mujaba yathAkAla puM0 yogya samaya Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAkAlam 393 yathAlavdha yathAkAlam a0 yogya samaye yathAprastutam a0 zarU karyA mujaba ; aMte; yathAkRta vi0 rUDhi ke AcAra chevaTe (2)saMjIgo anusAra pramANe karelu yathAprANam a0 tAkAta pramANe ; potAnI yathAkRtam a0 rUDhi majaba sarva tAkAtathI yathAkramama a0 krama pramANe ; anukrame yathAprApta vi0 saMjogo anusAranuM (2) yathAkSamam a0 zakti mujaba pahelAMnA niyama anusAra yathAkSemeNa a0 anukULatA pramANe; yathAbalam a0 juo 'yathAprANam' sahIsalAmatIthI yathAbhAgam, yathAbhAgazaH a0 bhAga yathAkhelam a0 ramatAM ramatAM pramANe (2) potapotAne sthAne (3) yathAkhyAnam a0 pahelAM kahyA ke yogya sthAne jaNAvyA mujaba yathAbhipretam a0 marajI mujaba yathAgata (yathA + Agata) vi0 mUrkha yathAbhimata vi0 icchA mujabanuM yathAgatam a0 AvyuM hoya te ja mArge yathAbhimatam a0 marajI mujaba yayAcittam a0 marajI mujaba yathAbhISTa vi0 icchA mujabarnu yathAjAta vi0 mUrkha [mujaba yathAmati a0 buddhi - samaja pramANe / yathAjJAnam a0 samaja pramANe; jANa yathAmukhIna vi0-nI barAbara sAmu jotuM yathAjyeSTham a0 padavI ke umara mujaba hoya tevU (chaThThI vibhakti sAthe) yathAtatha vi0 yathArtha; kharekharUM (2) yathAmnAtam, yathAmnAyam a0 vedamAM barAbara; cokkasa (3) na0 koI kahyA ke pharamAvyA mujaba vastuno vigatavAra sAco ahevAla yathAyatham a0 ucita hoya tema (2) yathAtatham a0 jema hoya tema ; barAbara; anukrame (3) dhIme dhIme kharekhara (2) ucitapaNe / yathAyogya vi0 yogya; ucita yathAtathA a0 phAve tema ; game tema yathArasam a0 rasa pramANe yathAtathyam, yathAtathyena a0 kharekhara; yathAruci a0 ruci pramANe [paNe barAbara; sAcesAca yathArUpam a0 dekhAva mujaba (2) yogyayathAdarzanam a0 joyA pramANe yathArtha vi0 sAcuM; kharaM (2) artha yathAnidiSTa vi0 upara- agAu jaNAvyu pramANenu; anvartha ; sArtha(3)yogya ; ghaTatuM che tevu (2) vidhi-niyama mujabarnu yathArthatA strI0 chAjatuM hovApaNuM; yathAnupUrvyA a0 krama pramANe ucitatA (2) kharaM hovApaNuM / yathAnurUpam a0 ucita hoya tema * yathArthanAman vi0 nAma pramANe jenAM yathApuram a0 pahelAMnI peThe kRtya che tevU . yathApUrva, yathApUrvaka vi0 pahelAMnA jevU yathArthAkSara vi0 akSara pramANe-; akSarayathApUrvakam, yathApUrvam a0 pahelAMnI __ mAM jaNAvyA mujabarnu jema (2) yathA krame yathArha vi0 lAyakAta mujabaY (2) yathApradezam a0 ucita sthAne (2) yogya; ghaTatuM (3) anukULa darzAvyA mujaba (3) badhI bAjue yathArham a0 lAyakAta ke kiMmata mujaba yathApradhAnataH, yathApradhAnam a0 darajjA yathAlandha vi0 hAthamAM AvI gayuM hoya pramANe ; krama pramANe tevU;prApta thaI cUkyuM hoya tevU Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAvakAzam 394 yathAvakAzam a0 avakAza pramANe (2) prasaMga pramANe (3) ucita sthAne yathAvat a0 ucita hoya tema (2) niyama pramANe (3) barAbara / yathAvastham a0 saMjoga pramANe yathAvidhi a0 vidhi mujaba yathAvIrya vi0 game tevI tAkAtavALa yathAvIryam a0 tAkAtanI bAbatamA (2) tAkAta pramANe yathAvatta vi0 banyaM hoya te mujabanuM (2) na0 koI paNa banAvano sAco ahevAla (3) pahelAMno banAva yathAvRddham a0 umaranA krama pramANe yathAzakti,yathAzaktyA a0 zakti pramANe yathAzIghram a0 jema bane tema jaladI yathAzrutam, yathAzruti a0 sAMbhaLayA pramANe (2) vedavidhi pramANe yathAsamayam a0 ucita samaye (2) karAra mujaba; rUDhi mujaba yathAsarvam a0 badhI vigatomAM yathAsukham a0 khuzI pramANe ; sukha thAya [ucita; yogya yathAsthita vi0 kharekhIM; sAcuM (2) yathAsthitam a0 sAcesAcuM (2)saMjoga anusAra mujaba yathAsthiti a0 hameza mujaba; saMjoga yathAsvam a0 potapotArnuhoya te mujaba (2) vyaktigata rIte (3) ghaTatuM hoya tema; ucita hoya tema yathekSitam a0 najare joyA mujaba yatheccha vi0 icchA mujabarnu yathecchan aH parajI majaba yatheSTa vi0 icchA mujabanuM yatheSTam a0 marajI mujaba yathaiva a0 jema yathokta vi. kahyA pramANeyathocita vi0 yogya; lAyaka yathocitama a0 ucita hoya tema yayottaram a0 krama pramANe yadRcchAsaMvAda yathodita vi0 kahyA pramANenuM yathoditam a0 kahyA pramANe yathodgamanam a0 caDhatA pramANamAM yathoddiSTa vi0 ullekhyA mujabarnu yathoddiSTam a0 ullekhyA mujaba yathoddezam a0 ullekhyA-darzAvyA mujaba yathopapanna vi0 jevU hAjara hatuM tevU; maLI AvyaM tevaM (2) svAbhAvika yathocitya na0 ucitatA; yogyatA yad vi. je (2) (bevaDAya tyAre) samUcaM; tamAma (udA0 yo yaH)(3) ('vA' sAthe) je koI paNa (udA0 'yo vA'; 'ko vA') (4) ('kim' sAthe) game te; koI paNa (udA0 yena kena') yad a0 'A je...' (ema zarUAta karavA) (2) kAraNa ke yavapi a0 joke yadartham, yadarthe a0 kAraNa ke; je kAraNe yadA a0 jyAre yadAprabhRti a0 jyArathI mAMDIne yadA yadA a0 jyAre jyAre yadi a0 jo (2) kadI paNa (3) jo kadAca [paDe to yadi vA a0 ke; athavA kadAca ; jarUra yadIya vi0 jernu; jenA saMbaMdhI yadu puM0 yayAtino devayAnIthI utpanna thayelo putra (2) mathurA najIkano pradeza yadunaMdana puM0 zrIkRSNa yadRcchA strI0 marajI mujaba vartavaM te; svecchAcAritA (2)akasmAta (trIjI vibhakti ekavacanamAM-'akasmAtathI' evA arthamAM vaparAya che) yavacchAtas a0 akasmAtathI yadRcchAzabda puM0 artha vinAno tathA pramANasiddha nahi tevo zabda (jema ke vizeSanAma) ya.cchAsaMvAda puM0 Akasmika saMbhASaNa (2) akasmAta milApa Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazaHpratyApana yabhaviSya yabhaviSya puM0 'je thavAna che te thaze' evaM mAnIne besI rahenAro yadyapi a0 joke ; agara jo yadvat a0 je pramANe yadvA a0 athavA to yadvA tadvA a0 game tema; elaphela yavRtta na0 sAhasa (2) ghaTanA yabha 150 saMbhoga karavo yam 150 [yacchati aMkuzamA rAkhavU; nigraha karavo (2) Apa yama vi0 joDakArUpe janmelaM (2) puM0 niyaMtraNa karavU te ; aMkuzamAM rAkhavU te (3) Atmanigraha (4) koI paNa moTuM naitika ke dhArmika kartavya (ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, aparigraha, e pAMca) (5) mRtyuno deva; yamarAja (6) joDakuM (7) dvi0 vi0 joDakArUpe rahelA ke janmelA (azvinIkumAra, nakula-sahadeva) (8)na0 joDakuM; joDu yamaka vi0 joDakAmAM janmelu (2) vevaDaM (3) puM0 nigraha; aMkuza (4) na0 (bhinna arthanA samAna zabdonI punarAvRtti thatI hoya tevo) eka zabdAlaMkAra (kAvya) yamaja vi0 joDakArUpe janmelu yamadvitIyA strI0 bhAIbIja yamadhAnI strI0 yamana dhAma yamapaTa puM0, yamapaTTikA, strI0kapaDAno paDado, jenA para yamapurInI sajAonAM citra batAvyAM hoya che / yamarAja puM0 yamarAja (mRtyunA deva) yamala vi0 joDakAmAMnu eka evaM (2) puM0 ve (saMkhyA)(3) dvi0va0 joDakuM yamalArjunau puM0 dvi0 va0 zrIkRSNe khAMDaNiyo bharAvI toDI pADelAM be arjana vRkSo yamavat vi0 saMyamI; jiteMdriya yamazAsana puM0 ziva yamazAsanAlaya puM0 himAlaya yamazrAya na0 yamana dhAma yamAyate A0 (yama jevA tharbu) yamAMtaka puM0 ziva (2) yamarAja papita vi0 saMyama- aMkuzamAM ANelaM ke rAkhelu (2) bAMdhelaM; pakaDI rAkhela yamin vi0 saMyama-nigrahamA rAkhanAraM (2) puM0 saMyamI; yati yamI strI0 yamanI joDiyA bahena; yamunA nadI yayAti puM0 eka caMdravaMzI rAjA (nahaSano putra ; devayAnI ane miSThAno pati) yahi a0 jyAre (2) kAraNa je yava puM0 java (2) eka java jeTaluM vajana (3) AMgaLI uparanI yavAkAra rekhA (zubha gaNAya che) yavadvIpa puM0 jAvA beTa yavana puM0 grIsa dezano rahevAsI - grIka (2) paradezI; mleccha yavanikA, yavanI strI0 yavana strI (prAcIna kALamAM rAjAo potAnAM dhanuSyabANa UMcakavA tahenAtamAM rAkhatA) (2) paDado (3) burakho yavapraroha puM0 javano aMkura yavasa na0 caravArnu ghAsa yavAga strI0 cokhA ke javanI kAMjI yavAMkura puM0 javano aMkura yaviSTha vi0 ('yuvan' nuM zreSThatAdarzaka rUpa) sauthI vadhu juvAna; nAnU (2) puM0 nAno bhAI yavIyas ('yuvan' nuM tulanAtmaka rUpa) bemAM vadhu juvAna ke nAnuM yazas na0 khyAti; kIrti; yaza (2) guNasamudAya yazaskara vi0 yaza ApanArUM yazasya vi. kIrti karanAruM yazasvin vi0 jANItuM; prakhyAta (2) uttama; zreSTha yazaHkAya na0 yazarUpI zarIra yazaHprakhyApana na0 yaza phelAvavo te Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazaH zarIra yazaH zarIra na0 juo 'yazaHkAya' yazaH zeSa vi0 ( jenI mAtra kIrti bAkI rahI che tevuM ) mRta pAlaka mAtA yazodA strI0 naMdanI patnI; zrIkRSNanI [ vikhyAta yazodhana vi0 yazarUpI dhanavALu; ati yaSTi strI0 lAkaDI (2) gadA (3) dAMDo (dhAna) (4) zAkhA ; DALI (5) doro (serano) (6) komaLa ke nAjuka evaM je kaI te (udA0 ' aMgayaSTi ) yaSTinivAsa puM0 mora vagerene besavA mAnI lAkaDI (2) UMcA daMDA upara UbhuM kareluM kabUtarakhAnuM yaSTiprANa vi0 nabaLaM; tAkAta vagaranuM ( lAkaDIrUpI AdhAravAzhu) yaSTI strI0 juo 'yaSTi' yaSTR puM0 yajJathI yajana-pUjana karanAro yaSTayutthAna na0 lAkaDIne Teke UThavuM te yas 1, 4 pa0 AyAsa - prayatna karavo - preraka0 trAsa upajAvavo yasmAt a0 jethI; je kAraNe yaMtra vi0 niyaMtraNa karanAeM; aMkuzamAM rAkhanAeM (2) doranAruM (3) puM0 niyAmaka ; zAsaka (4) hAMkanAra ( ratha - vAhana i0 no ) (5) mahAvata yaMtra 1,10 u0 niyaMtraNa karavu;aMkuzamAM rAkha (2) bAMdha (3) pharaja pADavI yaMtra na0 jakaDI-pakaDI rAkhanAra ke kArUpa je hoya te (2) baMdhana; baMdha; gAMTha lagAma (3) koI paNa kriyA karavA mATe saMcA jevI yukti, racanA ke sAdhana (4) Ago; tALu; cAvI (5) tAvIja tarIke vaparAtI AkRti (6) kANuM pADavAnuM sAdhana; sAraDo yaMtraka puM0 yaMtravidyA jANanAze ( 2 ) niyAmaka; aMkuzamAM rAkhanAro (3) na0 pATo ( ghAno ) ( 4 ) kothaLI; jhoLo yaMtrarifset strI0 jAduI karaMDiyo yaMtrakarmakRt puM0 kArIgara 396 yAga yaMtrakovida puM0 yaMtra calAvavAnuM ke vAparavAnuM jANanAro rakSaNa kara yaMtragRha na0 tela kADhavAnI ghANI (2) trAsa gujAravAno oraDo yaMtraceSTita na0 jAduToNAMno prayoga yaMtraNa na0, yaMtraNA strI0 rukAvaTa; niyaMtraNa; aMkuza ( 2 ) baMdha; bAMdhavaM te (3) pIDA ; trAsa (4) pATo ( 5 ) [ sALI yaMtraNI strI0 patnInI nAnI bahena; yaMtratakSan puM0 yaMtra banAvanAro ( 2 ) jAduToNA karanA [(vAraNa) yaMtradRDha vi0 AgaLAthI baMdha karelu yaMtradhArAgRha na0 phuvAovALu snAnagRha [karAtI pUtaLI yaMtraputrikA strI0 dorIthI saMcAlita yaMtrapravAha puM0 pANIno kRtrima pravAha yaMtramukta na0eka jAtanuM hathiyAra-astra yaMtrazara puM0 yaMtra vaDe choDAtuM bANa yaMtrArUDha vi0 reMTa jevAM cakra para caDAveluM ke caDeluM yaMtrikA strI0 juo 'yaMtraNI' yaMtrita ('yaMtra' nuM bhU0 kR0 ) vi0 jakaDelaM; bAMdhelu (2) niyaMtrita; aMkuzamAM rAkhe (3) prerAluM ( 4 ) niyamanA zistamA raheluM (5) barAbara kheMceluM (6) AkarSAya yaMtritakatha, yaMtrita vAc vi0 parANe cUpa karele ke thayeluM; jIbha jANe pakaDI rAkhI hoya te yA 250 januM (2) caDAI karavI ( 3 ) javA de; paDatuM mUka (4) lupta vaM (5) vyatIta tha; cAlyA jabuM ( 3 ) mAthe levu ; vahokhuM ( 7 ) saMbhoga karavo - preraka0 jAya tema karavuM ( 2 ) hAMkI kADhanu; dUra karavuM (3) vyatIta karavu pasAra karavuM yAga puM0 yajJa; homa Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAgezvara 397 yAthAtathya yAgezvara puM0 zivanuM sphaTikanuM eka liMga yAt vi0 jatuM yAca 1 u0 bhIkha mAgavI; AjIjI yAta ('yA' na bhU0 kR0) vi0. gayelu karavI (2) lagna mATe mAgu karavU (2) vyatIta thayelu (3)-dazAne yAcaka puM0 bhikhArI (2) arajadAra pAmelaM (4) na0 gamana ; gati (5) yAcana na0, yAcanA strI0 bhIkha mAgavI kUca (6) bhUtakALa te (2) AjIjI karavI te yAtana na badalo vALavo te (vera i0no) yAcita ('yA' - bhU0 kR0) vi0 yAtanA strI0 badalo (vera i0 no) yAcelaM; bhIkhelu (2) jarUrI; Avazyaka (2) tIvra vedanA; trAsa (3) pama (3) na0 yAcanA; bhIkha (4) mAgIne narakamAM pApIo upara je vedanAo meLavelI bhikSA nAkhe che te yAcitaka na0 mAgIne meLavelaM. arthAt yAtayAma, yAtayAman vi0 vAsI thayelaM; vAparavA uchInuM ANelaM te vaparAyelaM; nirupayogI banelaM (2) yAcitR puM0 bhikhArI (2) arajadAra adhUpa, raMdhAyela (3) thAkI gayelaM; (3) (lagna mATe) mAgu karanAro ghasAI gayelaM; vRddha; jIrNa / yAcJA strI0 yAcanA; bhIkha (2) yAtavya vi0 javA lAyaka (2) caDAI bhikhArIveDA (3) araja; AjIjI . karavA yogya (3) rAkSaso ke temanI (4) lagna mATenuM mAgu mAyA sAme upayogI ('yAtu' uparathI) yAcanAbhaMga puM0 mAgaNI niSphaLa javI te (4)puM0 zatru pavana yAcya na0 yAcanA-vinaMtI karavI te yAtu puM0 musAphara (2) rAkSasa (3) yAcyatA strI0 -nI icchA ke prArthanA yAtudhAna puM0 rAkSasa kare tevI sthiti ; prArthanIyatA yAtunArI strI0 rAkSasI yAjaka puM0 yajJa karAvanAro; purohita yAta strI0 patinA bhAInI patnI yAjana na0 yajJa karAvavo te (derANI ke jeThANI) (2) puM0 vaTemArga yAjina vi0 (samAsane cheDe) yajJa (3) hAMkanAro (4) vera vALanAro karanAruM (udA0 somayAjin) yAtrA strI0 jaq te; musApharI; pravAsa yAjJavalkya puM0 vAjasaneyI saMhitA (2) lazkaranI kUca (3) tIrthayAtrA (zukla yajurveda) nA pravartaka prAcIna (4) utsava; me ko (5) sarabasa RSi (2) eka smRtikAra (6) AjIvikA; nirvAha (7) yAjJasena (-ni) puM0 zikhaMDI samayanuM vyatIta tharbu te (8) vyavahAra; yAjJasenI strI0 draupadI rUDhi ; rIta (9) eka prakAraceM nATaka yAjJika vi0 yajJa saMbaMdhI; yajJay (2) yAtrika vi0 kUca karatuM (2) yAtrA puM0 yajJa karanAra ke karAvatAra purohita ke kUca saMbaMdhI (3) jIvanayAtrA mATe yAjya vi0 yajJa saMbaMdhI; homavAnuM jarUrI (4) rUDhigata ; cAlu ; sAmAnya (2)jene mATe yajJa karAya che te (3) (5) puM0 vaTemANu; musAphara (6) yajJa karavAnI jene zAstra pramANe na0 kUca (lazkaranI) (7) (kUca paravAnagI che te (4) puM0 yajJa karanAro mATeno) puravaTho; sAdhanasAmagrI ke karAvanAro (5) bIjA mATe yajJa yAtrotsava puM0 utsava ke samAraMbhay karanAro [maMtra ke RcA saraghasa [pramANikatA yAjyA strI0 (Ahuti veLAe) bolAto yAthAtathya na0 sAcI vAta; satya (2) Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAthAtmya 398 yAthAtmya na0 tattva; sAcuM svarUpa yAthArthya na0 yathArthapaNuM; sAcaM svarUpa (2) ucitapaNuM (3) icchelo artha siddha ke prApta thavo te yAdava vi0 yadunA vaMzayAdas na0 jalacara prANI yAdRkSa vi0 jevaM yAdRcchika vi0 ApoApa - svecchAe prApta thayelaM ke karAyelaM (2) Akasmika (3) svecchAcArI yAdaza (-za)vi0 jevaM yAdaza-tAdRza vi0 jevaM tevU; sAmAnya yAdonAtha puM0 samudra (2) varuNa yAna na0 jaq te; savArI karIne javU te (2) musApharI (3) sAme caDAI karIne jaq te (4) saraghasa (5) vAhana (6) pAlakhI; myAno (7) vahANa; jahAja (8) jJAna- ke mokSa- sAdhana (udA0 'hInayAna', 'mahAyAna') (9) vimAna [vahANa; naukaa| yAnapAtra na0, yAnapAtrikA strI0 yAnamukha na0 rathano agrabhAga; dhurA yAnazAlA strI0 gADI yA ratha rAkhavAnuM makAna ; 'gaeNreja' [gAdI yAnAstaraNa na0 vAhanamAM pAtharavAnI yApaka vi0 jAya ema karanAruM (2) ApanAeM; bkssnaaeN| yApana vi0 jAya ema karanAru (2) maTADanAruM (3)TekavanAeM ; jogavanArUM (jIvanane) (4) na0 kADhI mUkavU te (5) maTADavaM te (rogane) (6) vyatIta karavU te (samayane) (7) vilaMba (8) nirvAha (9) prayoga; amala (10) upadeza yApanA strI0 juo 'yApana' yApya puM0 bApano moTo bhAI yApyayAna na0 pAlakhI; DoLI yAbha puM0 saMbhoga; maithuna yAvat-tAvat yAma puM0 saMyama; nigraha (2) traNa kalAka jeTalo samaya - prahara (3) vAhana; gADI (4) devono eka varga yAmatUrya na0, yAmaduMdubhi puM0 prahara batAvavA vagADAtuM ghaDiyALa - ghaMTa yAmavatI strI0 rAtrI yAmavRtti strI0 paherA upara hovU te yAmi strI0 bahena (2) rAtrI (3) putravadhU (4) narakayAtanA yAmika puM0 paheregIra yAmikA, yAminI strI0 rAtrI yAminInAtha, yAminIpatti puM0 caMdra yAmI vi0 strI0 yame karelI; yama saMbaMdhI (2) strI0 juo 'yAmi' yAmuna vi0 yamunAnuM yAmya vi0 dakSiNa dizAnuM (2) yamanuM ke yama jevU (3) puM0 yamano dUta (4) jamaNo hAtha (5) ziva ke viSNu (6) na0 bharaNI nakSatra yAmyA strI0 dakSiNa dizA (2) rAtrI yAyajUka puM0 vAraMvAra yajJa karanAro yAyAvara vi0 bhaTakyA karataM; sthira nivAsa vinA- (2)puM0 vicaryA karato bhikSu (3) azvamedha mATeno azva yAyin vi0 (samAsane cheDe) musApharI karatuM (2) jatuM (3) caDAI karatuM yAvaka puM0, na0 javanaM bhojana (2) aLato (3) chANamAMthI maLatA java vINIne jIvanAro (vratadhArI) yAvajjanma, yAvajjIvam, yAvajjIvena a0 jIvatAM sudhI; AkhI jiMdagI suvI yAvat vi0 jeTalaM; jeTalA pramANanuM (2) a0 jyAM sudhI (3) daramyAna (4) jeTala (5) jethI karIne yAvatkAlam a0 jyAM sudhI(2) kSaNa vAra yAvat-tAvat a0 jyAM sudhI- tyAM sudhI (2) jevU- ke tarata ja (3) daramyAna (4) jyAre - tyAre Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvadartha 399 yAvadartha vi0 jarUra pramANe, (2)artha yukti strI0 joDANa ; saMbaMdha(2)upayoga; samajAya te mATe joIe teTalaM (zabdo) vAparatuM te (3) jhUsarImA joDa te (4) yAvadartham a0 badhA arthamAM (2) jarUrI rUDhi; prayoga (5) upAya; yojanA (6) hoya teTaluM [chevaTa sudhI karAmata (7)chAjavU te; ghaTita hote yAvadaMtam, yAvadaMtAya a0 aMta sudhI; (8) dalIla (9)tarka; pramANa (10) yAvadaMtya vi0 jIvatA sudhI hetu; kAraNa (11) racanA; goThavaNI yAvana vi0 yavana saMbaMdhI; yavana, yuktikathana na0 dalIlo kahI batAvavI te (2) puM0 duzmana ; humalAkhora yuktimat vi0 cAlAka; catura (2) yAvanmAtra vijeTalA kada ke vistArarnu; dalIlavALa (3)-nI sAthe joDelu jevaDaM moTuM (2) tuccha yuktyA a0 -nA sAdhanathI (2) kuzaLatA yASTIka puM0 gadAdhArI yoddho (2) ke cAlAkIthI (3) yogya rIte chaDIvALo paheregIra yuga puM0 na0 jhUsarI (2) na0 joDakuM; yAMtrika vi0 yaMtra saMbaMdhI (2) yaMtra vaDe yugma (3) samayano vibhAga (kRta, satya, karelu (3) kRtrima ('sAhajika' thI tretA, dvApara, kali - e cAramAMno UlaTuM) [karavAnI icchAvALaM dareka) (4) bahu lAMbo samaya yiyakSat, yiyakSamANa, yiyakSa vi0 yajJa yugapad a0 ekI sAthe; ekI vakhate yiyAsA strI0 javAnI icchA yugabAhu vi0 lAMbA bAhuvALaM yiyAsu vi0 javAnI icchAvALU (2) yugamAtra na0 dhUsarInI laMbAI jeTaluM mApa caDAI ke kUca karavA icchatuM (cAra hAtha jeTalu) yu 2 pa0 joDavU (2) mizrita karavU yugala, yugalaka na0 joDu; joDI (3) 3 pa0 chUTuM pADavU (4) 9 u0 yugAvadhi puM0 jagatano pralaya bAMdhaq (5) joDavU (6) mizrita karavU yugAMta puM0 dhUsarIno cheDo (2) yugano (7) 10 A0 niMdavU aMta-pralaya (3) madhyAhna yukta ('yuj' nuM bhU0 kR0) vi0 yugAMtara na0 eka jAtanI jhUsarI (2) joDelu; vaLagADelu (2) bAMdhelaM (3) pachIno peDhI (3)AkAzano bojo bhAga goThavelu(4)sAthenu; sahita(5) lAgeluM; yugI strI0 puSkaLatA; samRddhi laganIvALU (6)upayogamAM lIdhelu (7) yugma vi0 bekI naMvaranuM (2) na0 joDu; niyukta (8) saMbaMdhI (9) kuzaLa ; catura joDakuM (3) joDANa (4) saMgama (10) yogayukta (11) niyamavAna yugmacArin vi0 joDakAmAM pharanAru (12) vAjabI; yogya; kharaM; sAcuM yugya vi0 dhUsarIe joDavA lAyaka (2) (13) puM0 yogI *sarIna (3) *sarImA joDelu(4)-thI yuktacetas vi0 yogayukta ; yogAbhyAsI kheMcAtuM (vAhana) (5) puM0 vAhane joDelu yuktaceSTa vi0 yogya rIte vartanAeM ke joDavAnuM prANI (khAsa karIne rathano yuktadaMDa vi0 yogya rIte sajA karanAru ghoDo) (6) na0 vAhana; ratha yuktam a0 yogya hoya tema; kharekha ra yuj 7 u0 joDavU; vaLagADavU; umeravaM yuktarUpa vi0 yogya ; ghaTita; chAjatuM (2)dhUsarIe joDaq (3)-vALaM hovaM yuktavAdin vi0 yogya rIte bolatuM; (4) upayogamA levU; prayojaq (5) yogya evaM bolatuM niyata karavU (6) lakSa ekAgra kara Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuja (7) sajja karavU (8) Apa ; bakSaq (9)150, 10 u0 joDaQ (10) 4 A0 manane ekAgra karavU (11) 10 A0 niMdavaM yaja vi0 (samAsane cheDe)-thI joDAyelaM: -thI kheMcAtuM (2) yukta; sahita; -vALU (3) bekI saMkhyAna yuta ('yu' nuM bhU0 kR0) vi0 joDekheM; joDAyelaM (2) yukta; -vArcha; sahita (3) bAMdhelu ; lAgeluM (4) chUTuM pADelu ke paDelu (5) na0 cAra hAthanuM mApa yutaka vi0 joDelaM; joDAyelu (2) na0 joDu (3) mitratA; saMbaMdha (4) strIono eka pozAka (5) strInA vastrano cheDo - aMcaLa (6)lagnanI bheTa yuti strI0 joDANa; saMbaMdha (2) sahita hovU te (3) saravALo yuddha (yudh ' tuM bhU0 kR0) vi0 laDAI karelu (2) harAvelu (3) na0 laDAI yuddhaka na0 yuddha; laDAI yuddhadhUta na0 yuddharUpI saTTo yuddhAvahArika na0 laDAImA meLavelI lUTa yudh 4 A0 laDAI karavI; yuddha karavU (2) laDAImAM harAva, yudh strI0 yuddha (2) puM0 yoddho; vIra yudhiSThira puM0 pAMca pAMDavomAM sauthI moTo (kuMtIno putra) yuyutsA strI0 laDavAnI icchA yuyutsu vi0 laDavA icchatuM yayudhAna puM0 sAtyaki yuvaka puM0 juvAniyo yuvajAni puM0 jenI patnI yuvAna che te yavati (-tI) strI0 taruNa strI ke mAdA yudan vi0 juvAna umarakheM (2) majabUta; 'nIrogI (3) uttama (4)pu0 juvAniyo (5) 60 varSanI umarano hAthI yuvarAja puM0 pATavI kuMvara yuSmad sa nA0 (bIjo puruSa sarvanAmanuM mULa pada) tuM; tame yuSmadartham a0 tamAre mATe yuSmadIya vi0 tamAraM;tamArI mAlakIna (2) paM0 tamAro dezabaMdha yuSmAdRza (-za) vi0 tamArA jevU {jAna vi0 joDatuM (2) yogya (3) saphaLa ; samRddha (4) puM0 sArathi (5) yogI (6) brAhmaNa (yogasAdhaka) yUka puM0, yUkA strI0 jU yakAlikSa na ja ane lIkha (2) lIkhanA jeTaluM vajana ke mApa yUti strI0 saMyoga; meLApa yUtha na0 ToLaM; samudAya [vAMdarAM) yUthacArin vi0 ToLAmAM pharataM (jema ke yUthanAtha, yUthapa, yUthapati puM0 ToLAno nAyaka (sAmAnya rIte hAthIno) yUthabaMdha puM0 ToLaM; samudAya yUthazaH a0 ToLAmAM yUthikA, yUthI strI0 jUI yUthya vi0 (samAsane cheDe) ToLAmAMna ; -nA ToLAnuM (2)ToLAnuM agresara evaM yUthyA strI0 ToLaM yUpa puM0yajJa mATeno staMbha(jyA balidAnana pazu baMdhAya che) [ kapar3a yUpadvipa puM0 yajJastaMbhanI AsapAsa vIMTAta yUSa, yUSan puM0, na0 maga vagereno ukALo-osAmaNa ('yUSan'nAM prathama pAMca rUpa nathI; 'yUSa'nA dvi0ba0thI tenuM rUpa vikalpe joDAya che.) yena a0 jethI karIne ; je kAraNe yoktavya vi0 joDavA lAyaka (2) soMpavA lAyaka (3) upayogamA leva yogya (4) (sajA) pharamAvavA yogya yokta paM0 jhaMsarIe joDanAro (2)gArDa hAMkanAro (3) uzkeranAro yoktra na0 doraDaM (jhUsarInu); jotara (2) netarUM yoga puM0 joDavU te (2)joDANa; saMbaMdha (3)sparza (4) upayogamA levU te (5) sAdhana; rIta; paddhati (6) pariNAma Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogakSema (7) yukti; chaLa (8) yojanA (9) prayatna; udyama (10) upAya; upacAra (11) jAdu maMtra ( 12 ) prApti (13) vyavahAra; amala (14) zabdano rUDhithI to artha (15) dhyAna ; samAdhi (16) pataMjalie pravartAveluM darzana ( 17 ) yogadarzanano anuyAyI (18) tAkAta ; zakti (19) samatva yogakSema puM0 je vastu na maLI hoya te meLavavI tathA je maLI hoya tenuM saMrakSaNa karavuM te (2) kuzaLatA; AbAdI yogacUrNa na0 jAduI cUrNa; jAduI zaktiovALaM cUrNa 401 yogatas a0 ne pariNAme; -nA upAyathI ( 2 ) yogya rIte ( 3 ) samayasara ( 4 ) prayatna karIne; sarva tAkAtathI yogadhAraNA strI0 samAdhiyoga yoganidrA strI0 ardhI nidrA ane ardhI samAdhi evI avasthA; jAgrata ane nidrA vaccenI avasthA ( 2 ) yugane aMte viSNunI nidrA (3) pralaya ane utpatti vaccenI brahmAnI mahAnidrA yogapaTTa puM0 samAdhi vakhate pITha ane DhIMcaNa AsapAsa rakhAtuM vastra yogapAdukA strI0 pavanapAvaDI yogabala na0 samAdhimAM sthita thavAnI zakti ( 2 ) alaukika siddhi yogabhraSTa vi0 yogasAdhanAmAMthI cyuta thayeluM; sAdhanA adhUrI rahI hoya tevuM yogamAyA strI0 yogasiddhinuM alaukika baLa (2) sRSTinA sarjana mATe Izvare dhAraNa karelI zakti; tenuM sAkAra svarUpa yogayAtrA strI0 yoga siddha karavAno - paramAtmA sAthe eka thavAno mArga yogarocanA strI0 adazya ke abhedya banAvavAnI camatkArI tAkAtavALu malama ke lepa [ yoga jANanAeM yogavid vi0 yogya upAya jANanAruM (2) yojanIya yogavidhi puM0 yoga - samAdhinI sAdhanA yogasamAdhi puM0 samAdhimAM jIvanuM lavalInathaI javuM [ meLavanAro yogasaMsiddha puM0 yogamAM siddhi - pUrNatA yogAcAra puM0 yogasAdhanA (2) vijJAnavAdI bauddhono siddhAMta ( 3 ) jAdu ke mAyAto prayoga [yogamAM siddha thayeluM yogArUDha vi0 yogAbhyAsamAM pAvaradhuM ; yogin vi0 yukta; saMbaddha; -vALaM (2) yogasiddhivALu (3) yoga sAdhanA ( 4 ) puM0 yoga sAdhanAro yoginI strI0 camatkArI zaktivALI jogaNI (2) ziva ke durgAnI tahenAtamAM rahenArI devIono varga ( sAmAnya rIte ATha gaNAya che) yogezvara puM0 yogamAM siddha thayelo ( 2 ) siddhi prApta karanA ro (3) jAdugara yogya vi0 ucita; lAyaka (2) chAjatuM ; ghaTatuM ( 3 ) upayogI ( 4 ) ne mATe zaktimAna evaM ( 5 ) yoga mATe lAyaka (6) na0 vAhana yogyatA strI0 zakti; sAmarthya ( 2 ) lAyakAta; ucitapaNuM ( 3 ) pavitratA yogyA strI0 abhyAsa, mahAvaro ( 2 ) zastravidyAno abhyAsa yojaka vi0 dhUMsarImAM joDanAruM (2) joDanAruM ; jogavanAeM ( 3 ) yojanA karanA; goThavanAeM yojana na0 joDavuM te (2) upayogamAM levaM te ( 3 ) taiyArI; goThavaNa ( 4 ) cAra koza athavA ATha ke nava mAIla jeTaluM aMtara (5) uzkeravuM ke preraM te yojanagaMdhA strI0 kastUrI ( 2 ) vyAsanI mAtA satyavatI yojanA strI0 joDANa; saMbaMdha ( 2 ) upayoga (3) racavuM te yojanIya vi0 joDavA yogya; goThavavA yogya (2) umeravA yogya (3) upayogI (4) nImavA yogya Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yojayita 402 - rakSas yojayitR vi0 joDatuM (2) yojanA kara- cAlu (3) vyutpattisiddha (zabda) nAru;goThavanAeM (3) puM0 ratna jaDanAro (4) yoga saMbaMdhI ke yogathI nIpajelaM yojita vi0 jhUsarImA joDelu (2) yotaka na0 khAnagI milakata (2) lagna upayogamAM lIdhelaM (3) saMbaddha vakhate strIne (potAnI mAlakInI yotra na0 juo 'yoktra' rAkhavA) apAtI paherAmaNI yoddhavya na0 yuddha karavA yogya yauna vi0 yoni saMbaMdho (2) lagnathI yoddha puM0 yoddho; sainika UbhuM thayelu (3) na0 lagna (4) yoni; yodha puM0 laDavaiyo; yoddho (2) laDAI; utpattisthAna (5) garbhAdhAna saMskAra saMgrAma; yuddha yauvata na0 juvAna strIono samudAya yodhana na0 yuddha ; laDAI (2)zastra (3) (2)juvAna strIno guNa (sauMdarya i0) ['baeNreka' yauvana na0 yuvAnI; jovana yodhAgAra puM0, na0 sainikono nivAsa; yauvanadarpa puM0 juvAnI- abhimAna (2) yodhin puM0 yoddho javAnane svAbhAvika evaM sAhasa yoni strI0 jananasthAna; garbhAzaya (2) yauvanavat vi0 jobanavALa; yuvAna strInuM guhyAMga (3) utpattisthAna; yauvanazrI a0 juvAnInI suMdaratA mULa sthAna (4)jAti; janmano prakAra yauvanastha vi0 juvAna (2) paraNAvavA (5) mULa kAraNa (6)vAsanA (7)bIja yogya (3) tAju yonija vi0 garbhAzayamAMthI janmelaM yauvanAraMbha puM0 khIlatI javAnI yonisaMkaTa na0 punarjanma yauvanAMta vi0 juvAna avasthA ja chevaTa yoSA, yoSita, yoSitA strI0 nArI; sudhI rahe tevU strI; taruNa strI pauvanIya vi. juvAnIbhayu yogapadyena a0 ekIsAthe yauvarAjya na0 yuvarAjanuM pada yaugika vi0 upayogI (2) sAmAnya yauSmAka, yauSmAkINa vi0 tamAraM paM0 yoddho rakta ('raMj'- bhU0 kR0) vi0 raMgAyelaM; raMgeluM (2) rAtuM ; lAla (3) anurakta; Asakta (4) priya (5) suMdara; manohara (6) na0 lohI raktakaMTha, raktakaMThin vi0 madhura avAja vALaM (koyala) raktapaTa puM0 eka jAtano yAcaka raktamaMDala vi0 rAtA biMbavALaM (2)ana rakta prajAvALaM (3) na0 rAtuM kamaLa raktAkSa puM0 pADo (2) kabUtara (3) sArasa (4) cakora pakSI raktAparA strI0 kinnarI rakSa 150 rakSaNa karavaM (2) gupta rAkhavU (3) bacAva, (4) TALavU (na karavU) (5) pAlana karavU (vrata ke pratijJA) (6) -thI sAvaceta rahe, rakSa vi0 rakSaNa karanAraM; bacAvanAeM rakSaka vi0 rakSaNa karanAruM; bacAvanAeM (2) puM0 pAlaka (3) paheregIra rakSaNa na0 bacAvayU~ te; sAcavaq te (2) puM0 viSNu rakSaNA strI0 rakSaNa kara te rakSapAla puM0 rakSaNa ke bacAva karanAro rakSas na0 rAkSasa Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakSaHprakAMDaka 403 rajjupeDA rakSaHprakAMDaka puM0 zreSTha rAkSasa (4) graMtha ; nibaMdha (5) vALa oLIne rakSA strI0 rakSaNa (2)rAkhaDI; tAvIja goThavavA te (6)lazkaranI vyUharacanA (3) rAkhoDI racita ('rac 'bhU0 kR0) vi0 racelaM rakSAkaraMDa puM0 rakSA mATe baMdhAtuM (2) goThavelu (3) gUthelu (4) lakhelaM alaukika zakti dharAvatuM tAvIja racitapUrva vi0 pahelAM bhajavelu rakSAgRha na0 prasUtigRha racitArtha vi0 kRtArtha rakSAparigha puM0 AgaLo; bhogaLa raja pu0 juo 'rajas' rakSApAla, rakSApuruSa puM0 paheregIra rajaka puM0 dhobI rakSApratisara puM0 tAvIja rajata vi0 zveta; dhoLa (2) cAMdInuM rakSApradIpa puM0 bhUta-pizAca dUra rAkhavA banAvelu (3)na0 cAMdI ; rU (4)sonuM saLagato rakhAto dIvo (5) motI, ghareNuM ke hAra rakSAmaNi puM0 bhUta-pizAcathI bacavA rajatakUTa puM0 malaya parvatarnu eka zikhara paherAtuM ratna ke ghareNu rajatAdri puM0 kailAsa rakSAmaMgala na0 bhUta-pizAcAdithI bacavA rajani strI0 rAtrI karAto vidhi rajanikara puM0 caMdra rakSAratna na0 juo 'rakSAmaNi' rajanicara puM. nizAcara; rAkSasa (2 rakSika puM0 rakSaka (2) polIsa cora (3) (rAtano) rakhavALa rakSijana puM0 rakSakonI TukaDI ranimanya vi0 rAta jevU dekhAtuM rakSita ('rakSa'tuM bhU0 kR0) vi0 rakSelaM rajanI strI0 rAtrI rakSitaka na0 saMrakSaNa rajanIkara puM0 caMdra rakSita, rakSin vi0 rakSaNa karanAru rajanIcara puM0 juo 'rajanicara' (2) puM0 rakSaka (3) paheregIra rajanIpati, rajanIramaNa puM0 caMdra rakSodhna puM0 rAkSasono nAza karanAra rajas na0 raja; dhULa (2) phUlano parAga eka maMtra (2) na0 hiMga (3) sUkSma kaNa (4)vikAra; vikRti rakSaNa puM0 rakSaNa (5) rajoguNa (6) strIno mAsika raghu puM0 eka sUryavaMzI rAjA (dilIpano rajasrAva (7) pApa putra ; ajano pitA) (2) ba0 va0 rajasvala vi0 rajavALaM; rajathI chavAraghunA vaMzajo yelaM (2) rajoguNa ke vikArathI bharelaM raghunaMdana, raghunAtha, raghupati puM0 rAma rajasvalA strI0 mAsika RtudharmamAM raghupratinidhi puM0 aja rAjA AvelI strI (2) paraNAvavA yogya raghuzreSTha, raghusiMha puM0 rAma thayelI kanyA raghadvaha puM0 (raghuomAM zreSTha) rAma rajoguNa puM0 prakRtinA traNa guNomAMno rac 10 u0 goThavaq; taiyAra karavaM; bIjo (sattva, rajas, tamas) yojaq(2)banAvaq;sarjavaM; utpanna karavU rajojaSa vi0 rajoguNa sevatuM (3)lakhavUgraMtha racavo(4)upara mUkavU, rajonimIlita vi0vikArathI aMdha banelaM khosaq ke coTADavU (5) zaNagAravaM rajju strI0 doraDu; dorI racana na0, racanA strI0 goThavaNI (2) rajjuka puM0 rajju ; doraDu [jhoLo racaq te; sarjana (3)amala; vyavahAra rAjupeDA strI0 doraDIno banAvelo Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 ra 150 cIsa pADavI; bUma pADavI (2) moTethI jAhera karavU (3) AnaMdathI bUma pADavI (4) vagADavU; avAja karavo raTita na0 bUma; cIsa raNa 1 pa0 raNakAra karavo; khakhaDa, raNa puM0, na0 yuddha (2) raNAMgaNa raNakSiti strI0, raNakSetra na0, raNakSoNI, raNakSoNI, raNakSmA strI0, raNakhala puM0 raNabhUmi; laDAI medAna raNat vi0 yuddha karatuM (2) avAja karatuM (3) gamana karatuM; jatuM raNatkAra puM0 raNako; raNakAra (2) avAja (3) guMjArava raNadhur(-rA) strI0 yuddhano mokharo raNapaMDita vi0 yuddhakuzaLa (2)puM0 yoddho raNabha, raNabhUmi strI0 laDAInu medAna raNamUrdhan puM0 yuddhano mokharo (2) lazkaranI AgalI haroLa raNaraNaka puM0, na rAga; prema (2) ciMtA; udvega ; cacarATa (priya vastu mATe) (3) puM0 kAmadeva / raNalakSmI strI0 yuddhanI devatA (2) yuddhamA jItavA ke hAravArnu bhAgya raNazirasa, raNazIrSa na0 juo 'raNamUrdhan' raNazauMDa vi0 yuddhamAM kuzaLa / raNAjira na0 raNabhUmi / raNAtithi puM0 raNabhUmi uparano mahemAna / (jenI sAthe laDaq joIe) raNAtodya na0 raNabhUmirnu nagAruM raNApeta vi0 raNabhUmimAMthI bhAgI gayelaM raNAMga na0 hathiyAra; taravAra raNAMgaNa (-na) na0 raNabhRmi raNAMtakRt puM0 viSNu raNita na0 raNakAro rata ('ram ' nuM bhU0 kR0) vi0 khuza; saMtuSTa (2) anurakta; Asakta (3) na0 AnaMda (4) saMbhoga rati strI0 AnaMda; tRpti; prIti (2) Asakti; anurAga (3)prema (4) ratisukha ; saMbhoga (5) kAmadevanI patnI ratikara vi0 AnaMda ApanAru (2) anurakta; kAmI [janArI ratidUti (-tI) strI0 premano saMdeza laI ratipati, ratipriya, ratiramaNa puM0 kAma deva; madana [jemA che te ratisarvasva na0 ratisukhanuM sarvottama tattva ratna na0 maNi vagere kImatI paththara (2) ratna jevaM mUlyavAna je kaMI te (3) te te vargamAM zreSTha hoya te ratnagarbhA strI0 pRthvI ratnacchAyA strI0 ratnono prakAza ratnanakha puM0ratnajaDita hAthAvALI kaTAra ratnanAbha puM0 viSNu ratnanidhi puM0 samudra (2) meru parvata ratnapArAyaNa na0 ratnonI parAkASThA rUpa evaM te; badhAM ratnomAM zreSTha evaM te ratnapradIpa puM0 ratnarUpI dIvo ratnavat vi. ratnovALaM; ratnothI bharapUra (2) ratnothI suzobhita ratnaSaSThI strI0 amuka pakhavADiyAnI chaThThI tithie pALavAnuM eka vrata ke upavAsa (eka grISmavata) ratnasAnu puM0 meru parvata . ratnasU vi0 ratno pedA karanAruM (2) strI0 pRthvI ratnAkara puM0 ratnanI khANa (2) samudra ratnAcala pu. laMkAmAMno eka kAlpanika parvata (meghagarjanA thatAM je ratno pedA kare che); 'ratnarohaNa' parvata ratnADhaya vi0 ratnothI bharapUra ratnAvalI strI0 motInI mALA ratni strI0 koNI (2) koNIthI mAMDIne vALelI mUThI sudhInuM aMtara ke mApa (3) puM0 vALelI mUThI ratha puM0 upara ghUmaTavALaM savArInuM eka vAhna (2) laDAI mATarnu ghoDA joDelaM eka vAhana Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathakara 405 ravitanaya rathakara, rathakAra puM0 sutAra ra 1 A0 AraMbha karavo (2)AliMgana rathakuTuMbin muM0 sArathi karavu (3) utsuka tharbu (4) sAhasa karavU rathakabara puM0, na0 rathano dhoriyo rabhasa vi0 jhananI; jassAvALaM (2)tIvra; rathakSobha puM0 rathamAM Avato AMcako gADha (3)avicArI; sAhasika (4)puM0 rathacaraNa puM0 ratha, pai9 (2) sudarzanacakra jusso; vega (5)sAhasa ; avicArIpaNuM (3) cakravAka pakSI [karavI te (6)gusso (7) kheda; dilagIrI (8) rathacaryA strI0 rathamAM besI musApharI AnaMda ; harSa (9)tIvra icchA; utsukatA rathapAda puM0 juo 'rathacaraNa' ram 1 A0 AnaMda pAma AnaMda mANavo rathapuMgava puM0 uttama yoddho (2) -mAM rata tharbu -thI harSa pAmavo rathazakti strI0 rathanI dhvajAno daMDa (3) krIDA karavI (4)saMbhoga karavo rathazikSA strI0 ratha hAMkavAnI vidyA (5) virama; thobhavaM rathArathi a0 ratha sAme ratha AvI jAya ramaNa vi0 AnaMda ApanAeM; manoraMjaka; tema (najIka najIka, yuddha) manohara (2)puM0 priyatama; pati (3) rathAMga puM0 cakravAka pakSI (2)na0 ratha- kAmadeva (4)na0 saMbhoga; ratikrIDA cakra ke paiDu (3) rathano koI paNa bhAga ramaNI strI0 suMdara juvAna strI (2) (4) cakra (khAsa karIne viSNurnu) (5) patnI; priyatamA (3) koI paNa strI kuMbhArano cAkaLo ramaNIya vi0 manohara; suMdara rathAMgapANi puM0 viSNu (sudarzana-dhArI) ramA strI priyatamA; patnI (2) lakSmI rathin vi0 ratha- mAlika (2) ratha devI; samRddhinI devI (3) sadbhAgya hAMkanAruM (3) rathamAM besanAru (4)puM0 (4) zobhA (5) saMpatti rathavALo (5) rathamAM besI laDanAro ramAkAMta, ramAnAtha, ramApati puM0 viSNu ratheza puM0 rathamAM besI laDato yoddho ramya vi0 suMdara; ramaNIya (2)priya; rathezA (-SA) strI0 rathano dhoriyo sukhakara; managamatuM rathopastha puM0 rathanI beThaka ramyA strI. rAtrI rathya puM0 rathano ghoDo (2) rathano bhAga ramyAMtara vi0 vaccenAM sthAna ramya ke rathyacaya puM0 ghoDAonI TukaDI manohara karAyAM che tevU rathyA strI0 ratha jAya tevo mArga - raya puM0 nadIno pravAha (2)vega; jhaDapa dhorI mArga (2)ghaNA rastA bhegA thatA (3) khaMta; utsukatA [anna hoya te sthAna (3) rathono samudAya rayi puM0. na0 pANI (2)saMpatti (3) rathyApaMkti strI0 zerIonI paMkti rallaka puM0 UnanuM vastra; kAmaLo (2) rathyAmukha na0 rastAno pravezabhAga pApaNa (3) eka jAtano mRga rada puM0 cIra te (2) khaNaq te (3) dAMta rava puM0 cIsa; bUma; garjanA (2) radakhaMDana na0 daMtakSata; dAMta besADavA te paMkhIono kalarava (3) avAja radana puM0 dAMta (2) na0 -cIra ke ravaNa vi0 cIsa pADatuM; garjatuM ; avAja khaNa, te karatuM (2) puM0 UMTa (3) koyala ra 4 50 IjA karavI; mArI nAkhavaM (4) bhamaro -preraka0 [raMdhayati] IjA karavI; ravi puM0 sUrya (2) AkaDA, jhADa pIDaq (2) rAMdhavaM ravitanaya puM0 karNa (2) zanigraha saM. ga.-26 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravivaMza } razmimuca ; ravivaMza puM0 sUryavaMza ( rAjAono) razanA strI0 juo' rasanA razmi puM0 doraDuM; doro (2) lagAma (3) paroNo; cAbuka (4) kiraNa (5) pApaNa razmigrAha puM0 sArathi razmimat, razmimAlin, razmivat puM0 sUrya ras 1 50 bUma pADavI; avAja karavo (2) raNakavuM ( 3) 10 u0 svAda levo; cAkhavaM; anubhavavuM (4) cAhavuM rasa puM0 pravAhI drava ( 2 ) jhADa vagerenuM ghaTaka pravAhI (3) pANI ( 4 ) svAda (5) svAda mATeno padArtha (6) koI paNa bAbata mATenI ruci ( 7 ) prema; sneha (8) AnaMda (9) kAvya jovAsAMbhaLavAthI sthAyI bhAvono udreka thatAM thato alaukika AnaMda (zRMgAra, hAsya, karuNa, vIra, raudra, bhayAnaka, adbhuta, bIbhatsa ane zAMta e nava prakArano) (10) sAra; sattva ( 11 ) pAro; pArA vagere ghAtunI bhasma (12) jIbha (13) zarIranI ghaTaka sAta dhAtuomAMnI prathama; annanuM prathama rUpAMtara (14) jhera; jherI peya rasaka na0 mAMsano seravo rasajJa vi0 rasanI kadara -parakha karanAhaM ( 2 ) puM0 vaida ( 3) kImiyAgara rasajJA strI0 jIbha rasada puM0 vaidya rasana na0 cIsa pADavI te; avAja karavo te; raNakAra (2) meghagarjanA ( 3 ) svAda (4) jIbha (5) anubhava - jANa rasanA strI0 dorI; doraDuM ( 2 ) lagAma (3) strInI kaTimekhalA ke kaMdoro (4) jIbha ( 5 ) svAdanI iMdriya rasaprabaMdha puM0 kAvya ke nATakanI racanA rasamaya vi0 rasAtmaka; rasanuM baneluM (2) rasavALu pravAhI ( 3 ) suMdara, manohara (4) premamAMthI nIpajatuM 406 rahas rasavat vi0 rasabhayuM (2) svAdu (3) suMdara ( 4 ) premabhayaM (5) bhejabhayaM rasavatI strI0 rasoDuM (2) rasoI rasasiddha vi0 kAvya ke rasanuM jANakAra rasA strI0 eka pAtALa; naraka ( 2 ) bhUmi ; jamIna (3) jIbha rasAtala na0 sAta pAtALomAMnuM eka (2) naraka ( 3 ) jamIna; bhUmi rasAtmaka vi0 rasanuM banelu; rasavALu (2) svAdavALaM (3) amRtamaya ( 4 ) pravAhI (5) suMdara; manohara rasAdhika vi0 rasALa; svAdu ( 2 ) AnaMdothI bharelu ; bhogapadArthothI bharapUra rasAyana na0 vRddhAvasthAne aTakAvanAra tathA AyuSya vadhAranAra koI paNa auSadhi ( 2 ) e pramANe AnaMda ke tRpti ApanAra koI paNa vastu rasAla puM0 AMbo (2) na0 chAzanI eka banAvaTa (3) dhUpa rasAlavanI strI0 AMbAvADI; AMbAtuM vana rasAlasAla puM0 AMbA jhADa rasAlA strI0 jIbha (2) dahIMnI eka mIThI vAnI (3) dUrvA ; daro ( 4 ) drAkSa rasAsvAda puM0 rasa cAkhavo te (2) kAvyano rasa mANavo te rasAMtara na0 bIjo svAda (2) bIjo bhAva ke rasa ( 3 ) bIjo AnaMda rasika vi0 svAdu rasabharyu ( 2 ) suMdara ( 3 ) rasanuM kadaradAna (4) -mAM rasa letuM -mAM Asakta ( sanAsane cheDe) (5) puM0 rasanI kadaravALo (6) bhogAsakta - kAmuka puruSa rasita ( ' ras' nuM bhU0 kR0 ) vi0 cAkheluM (2) rasayukta (3) aspaSTa avAja karatuM (4) na0 bUma; avAja ( 5 ) garjanA rasya vi0 rasabhayuM; svAdu raha, 1 pa0, 10 u0 tajI devuM rahaNa na0 tajI devUM te rahasU a0 chAnI rIte; guptapaNe Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 407 rAkSasa rahas na0 ekAMta sthAna; guptasthAna (2) raMghas na0 vega; jhaDapa nirjanasthAna (3)gupta vAta; rahasya raMja 1,4 u0 rAtA raMgavALu tharbu (2) rahasya vi0 chArnu; gupta (2)na0 gupta raMgavU (3) premamAM paDavU (4) khuzI vAta (3)gupta maMtra ke prayoga (astrano) thavU; rAjI thaQ (4) gUDha siddhAMta (5) upaniSada -preraka0 raMgavU (2) khuza karavU rahasyam a0 gupta rIte; chAnI rIte (3) manAvI levaM rahasyAkhyAyin vi0 gupta vAta kahetuM raMjaka vi0 raMga karanAeM (2) rAga ke rahATa puM0 amAtya (2) jharaj (3) pizAca prIti utpanna karanAru (3)khuza karanAraM rahita vi0 tajAyekheM (2) chUTuM paDelaM; raMjana vi. raMganAruM (2)khaza karanAeM vinAnuM banelaM (3) ekaluM (4) na0 (3)na0 raMgavU te (4)raMga (5) rAjI ekAMta guptasthAna [beThelu karavU te; saMtuSTa karavU te rahIbhUta vi. ekAMtamAM ke khAnagImAM raMjita vi0 raMgeluM (2) khuza thayelu raMka vi0 daridra ; dIna (2)puM0 bhikhArI raMDa vi0 apaMga banelaM (2) bevaphA (3) bhUkhe marato mANasa raMDAstrI0 vidhavA (2) vezyA raMku puM0 haraNa; mRga raMtavya vi0 ramavA ke krIDA karavA yogya raMga puM0 raMga; varNa (2) rAga; prIti (3) (2) na0 krIDA; upabhoga; ramata raMgabhUmi(4)raNabhUmi (5) akhADo (6) raMtideva puM0 eka caMdravaMzI rAjA (moTA prekSakagaNa ; sabhAsado (7)nAca; nRtya; pazuyajJo karanAra) khela (8)puM0, na0 kalAI raMpa 4 pa0 juo 'radha' raMgadevatA strI. raNabhUmi ke akhADo raMdhana na0, raMghi strI0 IjA karavI vagairenI adhiSThAtA devii| ke nAza karavo te (2) rAMdhaq te raMgapITha na0 nRtyabhUmi raMdhra na0 chidra ; kANuM ; phATa (2)jyAMthI raMgapraveza puM0 abhinaya mATe pAtranuM humalo karI zakAya tevI nabaLI jagA raMgabhUmi upara dAkhala tharbu te / (3) dUSaNa; doSa (4) tophAna , raMgabIja na0 rU' [raNakSetra raMdhraprahArina vi0 nabaLe sthAne humalo raMgabhUmi strI0 nATakano takhto (2) karanAraM [nabaLa sthAna zodhanAeM raMgamaMDapa na0 nATakazALA raMdhrAnusArin, raMdhrAnveSin vi0 chidra ke raMgavATa puM0 nATaka, nRtya vagere mATe raMbhA strI0 keLa (2) gaurI (3) eka AMtarelI jagA apsarA (4) bAMghaDavU ke barADava te raMgasaMgara puM0 raMgabhUmi upara harIphAI raMbhoru vi0 keLanA jevI manohara raMgAjIva puM0 naTa (2) raMgareja - bharelI- jAMghavALu; suMdara ... raMgAvataraNa na0 raMgabhUmi upara praveza raMha, 1 pa0 jaladI gati karavI; karavo te (2) naTano dhaMdho utAvaLa karavI (2) vahevU . raMgAvatArake, raMgavatArin puM0 naTa rahasa na0 vega; jhaDapa raMgAMgaNa (-na) na0 akhADo; harIphAI rAkA strI0 pUrNimA; pUnamanI rAta vagere thavAnAM hoya te sthAna rAkAcaMdra, rAkApati, rAkAramaNa, rAkeza raMgopajIvina puM0 raMgareja puM0 pUrNa caMdra raMgha 1 u0 jaq; vegathI jaq (2) rAkSasa vi0 rAkSasaceM; rAkSasI (2) puM0 10 u0 prakAza, (3)bolavU dAnava; daitya; asura (3) vivAhanA Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga 408 rAjaputrI ATha prakArAmAMno eka (kanyAnAM rAjakula na0 rAjAnuM kula (2) rAjasagAMvahAlAMne mArI-kApIne kanyAne darabAra (3) kacerI; adAlata (4) raDatI baLajabarIthI upADI javI te) rAjamahela (5) rAjA (mAnavAcaka rAga puM0 raMgavU te (2) raMga (3)lAla raMga ullekha) (6) rAjasevaka amAtya (4) lAla aLato (5)prema ; Asakti; rAjaguru puM0 rAjAno salAhakAra ke kAmavAsanA (6) lAgaNI (7) AnaMda rAjaguhya na0 mahAgUDha vastu (8) gusso; krodha (9) manoraMjana thAya rAjagRha na0 rAjAno mahela (2) magadhanI tevIgAvAnI rIta (mukhya rAga 6 gaNAya rAjadhAnI- nAma (pATaliputrathI 75 cha) (10) matsara; IrSyA (11) rajoguNa thI 80 mAIla dUra Avelu) rAgamaya vi0 rAtuM; lAla (2) priya rAjagha puM0 rAjAno vadha karanAro (3) premayukta rAjata vi0 rUpAnuM banelaM (2) na0 rUpuM rAgabaMdha puM0 prema pragaTAvavo te rAjatas a0 rAjAthI; rAjA pAsethI rAgalekhA strI0 raMganI rekhA ke nizAnI rAjatAla puM0, rAjatAlI strI0 sopArInaM jhADa rAgavat vi0 juo 'rAgamaya' / rAgAtmaka vi0 rAga utpanna karanAeM; rAjadaMDa puM0 rAjasattAno sUcaka daMDa rAgamaya [gaNAya che) (2) rAjAe karelo daMDa ke zikSA rAgiNI strI0 rAgaNI (30 ke 36 rAjadaMta puM0 Agalo dAMta rAgitA strI0 raMgavALaM hovU te (2) rAjadUta puM0 rAjAno pratinidhi premayukta hote (3)-ne mATe Asakti rAjadeya na0 rAjAne bharavAno kara rAjadroha paM0 rAjA sAme baLavo / rAgin vi0 raMgelaM (2) raMganAeM (3) rAtu; lAla (4) premayukta (5) ati rAjadvAra strI0, rAjadvAra na0 rAjaAsakta (6) puM0 raMgAro (7) premI mahelano daravAjo. rAjadvArika puM0 rAjAno dvArapALa (8) viSayAsakta - kAmI rAgha puM0 zaktimAna ke kuzaLa mANasa rAjadharma puM0 rAjAnuM kartavya rAjadhAnikA strI0, rAjadhAnI strI0 rAghava puM0 raghuno vaMzaja (khAsa karIne rAjAnuM nivAsasthAna; te zahera rAma) (2) eka jAtanuM moTuM mAchaluM rAjan puM0 (tatpuruSa samAsane aMte rAja 1 u0 caLakavU; prakAzavaM; zobha, 'rAja' thaI jAya) rAjA (2)kSatriya (2) -nA jevU dekhAvaM ke zobhavU (3) caMdra (4) yakSa (5) somavallI rAja (-ja) puM0 rAjA (2) te te varga rAjanaya puM0, rAjanIti strI0 rAjyazreSTha te (udA0 zaMkharAja) vahIvaTa (2) rAjakAraNa; 'poliTiksa' rAjaka puM0 nAno-sAmAnya rAjA (2) rAjanya puM0 kSatriya (2) rAjakuTuMbano na0 rAjAono samudAya mANasa (3) agni rAjakaraNa na0 adAlata [karanAro rAjanyaka na0 kSatriyono samaha rAjakartR puM0 rAjyAbhiSeka vakhate madada rAjanvat vi0 sArA rAjAvALo deza rAjakalA strI0 caMdrabiMbano soLamo rAjapatha puM0 rAjamArga bhAga (caMdranI prathama kaLA) rAjaputra puM0 rAjakuMvara (2) kSatriya rAjakali puM0 kharAba rAjA . rAjaputrI strI0 rAjakuMvarI (2) rajapUta rAjakumAra pu0 rAjAno kuMvara jAtinI strI Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 rAjapuruSa rAjapuruSa puM0 rAjAno nokara (2)vajIra rAjaprakRti strI0 rAjAno amAtya rAjamArga puM0 dhorI rasto; mukhya mArga (2) rAjAno vyavahAra-rIta rAjamudrA strI. rAjAnI mahora - 'sIla' rAjayakSma, rAjayakSman puM0 (caMdrane thayelo roga) kSayaroga rAjarAja puM0 rAjAdhirAja (2) caMdra rAjarAja puM0 samrATa; rAjAdhirAja (2) caMdra (3)kubera rAjarAjya na0 kuberanuM pada rAjarSi puM0 RSi jevo rAjA; kSatriya chatAM tapasvI jIvana gALanAra (udA0 purUravas, janaka, vizvAmitra) rAjalakSman na0 rAjacihna rAjalakSmI strI0 rAjAnI vibhUti-vaibhava rAjavaMza puM0 rAjAno vaMza rAjavidyA strI0 rAjyazAstra; rAjanIti (2) vidyAomA zreSTha vidyA rAjavRkSa puM0 garamALAnuM jhADa (2) cAroLInuM jhADa rAjavRtta na0 rAjAno vyavahAra rAjazAsana na0 rAjAno hakama-AjJA rAjazAstra na0 rAjanItizAstra rAjasa vi0 rajoguNa yukta rAjasabhA strI0 adAlata; kacerI rAjasaMsad strI0 adAlata; kacerI rAjasUya puM0 sarvoparI rAjA vaDe karAto yajJa (tenA rAjyAbhiSeka vakhate) rAjasva na0 rAjAnI milakata (2) rAjAne ApavAno kara [dhoLo haMsa rAjahaMsa puM0 lAla paga ane cAMcavALo rAjAsana na0 rAjagAdI; siMhAsana rAji strI0 paMkti; rekhA (2) rAI rAjikA strI0 paMkti (2) rAI rAjita vi0 prakAzita rAjila puM0 eka jAtano (jherI nahi tevo) sApa rAjIva puM0 eka jAta- haraNa (2) na0 nIlakamaLa [jevI AMkhavALU rAjIvanetra, rAjIvalocana vi0 kamaLa rAjeMdu puM0 uttama rAjA rAjopakaraNa na0 ba0va0 chatra cAmara vagere rAjacihna rAjJI strI0 rANI rAjya na0 rAjasattA (2) rAjAnI hakamatano pradeza (3) rAjazAsana rAjyaparikriyA strI0 rAjazAsana rAjyabhaMga puM0 rAjazAsana UkhaDI jaq te rAjyabhAj puM0 rAjA [tharbu te rAjyabhraMza puM0 rAjagAdIethI padabhraSTa rAjyAdhidevatAstrI0 rAjyanI kuLadevatA rAjyAbhiSeka puM0 rAjAne gAdIe besADavAno vidhi rAjyAzramamuni puM0 pavitra rAjA rAjyAMga na0 rAjazAsanamAM jarUrI aMga (rAjA, pradhAna, mitra, koSa, rASTra, durga, ane sainya) (2)killo(3)lazkara rAtri strI0 rAta (2)rAtarnu aNdhaaruuN| rAtrika vi0 (samAsane cheDe )amuka rAta (ke divasa) sudhI cAlatuM rAtricara puM0 rAkSasa(2)cora(3)paheregIra rAtricarI strI0 pizAcinI rAtricaryA strI0 rAte pharavU te rAtrijAgara puM0 rAte jAgavU te(2)kUtaro rAtrirakSaka puM0 cokIdAra rAtridivam, rAtridivA a0 rAtadivasa rAtrI a0 juo 'rAtri' rAtryaMdha vi0 ratAMdhaLu rAdhyAgama puM0 rAta AvavI - paDavI te rAddha ('rAdh' naM bha0 kR0) vi0 ArAdhelu; khuza karelu (2)siddha karelu (3) rAMdhelu (4)taiyAra - sajja karelu rAddhAMta puM0 puravAra thayelo-nizcita siddhAMta; sAbita thayelI hakIkata rAS 5 pa0 ArAdhaq; khuza karavU; zAMta karavu (2) siddha kara (3) taiyAra karavU Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 ri rAdha (4) ne bhAge AvI paDavU (450 paNa) (5)vadha karavo; IjA karavI; nAza karavo (6)4 pa0 anukULa tharbu (7) siddha-pUrNa tharbu (8) -nuM hita jovU (9) saphaLa nIvaDavU rAdha puM0 vaizAkha mahino rAdhA strI0 samRddhi; siddhi (2) eka prasiddha gopI (3) karNane ucheranArI pAlaka mAtA rAdheya puM0 karNa rAma vi0 AnaMda ApanAeM (2) suMdara (3) zyAma (4) zveta (5) puM0 parazurAma (6) baLarAma (7) rAmacaMdra (dazarathanA putra) rAmagiri puM0 eka parvata (keTalAkane mate buMdelakhaMDano citrakUTa; athavA nAgapura najIkano rAmaTeka) rAmacaMdra puM0 rAma (dazarathanA putra) rAmaNIyaka vi0 suMdara; ramya (2) na0 suMdaratA; ramaNIyatA rAmaNyaka na0 ramaNIyatA rAmabhadra puM0 rAma ; rAmacaMdra rAmA strI0 suMdara strI (2) priyA (3) koI paNa strI (4) khAnadAna strI rAva puM0 bUma ; cIsa (2) avAja; nAda rAvaNa vi0 cIso pADatuM (2) puM0 laMkAno rAkSasa rAjA rAvaNi puM0 iMdrajita (rAvaNano putra) (2) rAvaNano koI paNa putra rAvita na0 avAja rAzi puM0, strI0 Dhagalo; samUha (2) nakSatranAM bAra jhUmakhAMmAMnuM pratyeka (meSa, vRSabha, mithuna, karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, dhana, makara, kuMbha ane mIna) (3) gaNitano AMkaDo (saravALA, guNAkAra i0 thI maLato) rASTra na0 rAjya ; sAmrAjya (2)prAMta; pradeza (3) loka; prajA rASTrabheda puM0 rAjyanA bhAgalA thavA te rASTrika puM0 deza ke rAjyano vatanI (2) zAsaka ; 'gavarnara' rASTriya, rASTrIya vi0 rAjyanu; rASTranuM (2) puM0 rAjA (3) rAjAno sALo (4) rAjyano amaladAra rAs 1 A0 cIsa pADavI; bUma pADavI rAsa puM0 bUmAbUma; dhAMdhaLa (2) avAja (3)eka jAtanuMgoLa kuMDALAmAM karAtuM nRtya (jemake, zrIkRSNa-gopikAonuM) rAsaka na0 eka jAtanuM gauNa nATaka rAsabha puM0 gadheDo rAhitya na0 rahitapaNuM; abhAva rAhu puM0 eka rAkSasa; sUrya-caMdrane grase che te graha (2) grahaNa rAhagrasana na0 grahaNa (sUrya-caMdranuM) rAhuzatru puM0 caMdra rAMkava vi0 raMku mRganA vALanuM banelaM (2) na0 raMku mRganA vALay banAvelu vastra (3) kAmaLo [vAMsano daMDa rAMbha puM0 saMnyAsI ke brahmacArIno rikta ('rica ' na bhU0 kR0)vi0 khAlI karelu (2)khAlI (3) chUTuM pADelu (4) nirupayogI (5) na0 khAlI jagA (6) nirjana sthaLa; verAna riktapANi, riktahasta vi0 khAlI hAthavA ; kazI bheTa na lAvanAruM riktIkR 8 u0 khAlI karavU (2) choDI devu (3) corI jaq [sonuM riktha na0 vAraso (2) milakata (3) rica 7 u0 khAlI karavU (2)- rahita karavU;-vinAnuM karavu (3) chUTuM pADavU (4)tajI devU (5)1,10 pa0 tajI devaM (6) chUTuM pADavU ripu puM0 zatru; duzmana ripukAla puM0 mRtyuno deva ripusUdana vi0 zatruno nAza karanAru rirasA strI0 krIDA karavAnI icchA riS 1,4 pa0 IjA karavI (2)haNavU Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riSTa riSTa ('riS 'tuM bhU0 kR0) vi0 IjA karelu; haNelu (2)kamanasIba (3)na0 IjA; nukasAna (4) kamanasIba (5) pApa (6) hAni (7) samRddhi ; kSema riha, 1 pa0 [rehati ] haNavU riMga 1 pa0 sarakavaM; khasavaM rigi strI0 jarbu ke sarakavU te rIDhA strI0 apamAna; avajJA rINa ('rI'nuM bhU0 kR0) vi0 TapakelaM; jhamelaM (2) naSTa; kSINa rIti strI0 jaq-vahevU te (2) gati (3) vaheNa (4) sImA; rekhA (5) paddhati; rIta (6) rUDhi (7) kAMsu ru 2 pa0 bUma pADavI; cIsa pADavI; garjanA karavI; guMjArava karavo; avAja karavo (2) 1 A0 jarbu (3) IjA karavI; mArI nAMkhavU rukma vi0 camakataM; prakAzita (2) sonerI (3) puM0 sonA- ghareNuM (4) na0 sonuM (5) loDhuM / rukmapAtrI strI0 sonAnI thALI rukmapuMkha vi0 sonAnAM pIchAMvALu (jema ke bANa) rukmapRSThaka vi0 sonAno DhoLa caDAvelaM rukmaratha, rukmavAhana puM0 droNAcArya rukmiNI strI0 vidarbhanA bhISmakanI putrI zrIkRSNanI patnI pradyumnanI mAtA rukmin vi0 sonAnAM ghareNAMvALU (2) sonAno DhoLa caDAvelu (3) puM0 rukmiNIno bhAI rugNa ('ruj' - bhU0 kR0) vi0 bhAMgelaM; tUTelu (2) vAMkuM vaLelu (3) IjApAmelaM (4) bImAra; maaNduuN| ruca 1 A. prakAzaq; zobhaq (2) gamavU (je vastu game te prathamA vibhaktimAM; ane jene game te caturthImAM) ruc (-cA) strI0 teja; kAMti (2) zobhA; suMdaratA (3) varNa; dekhAva (samAsane aMte) (4)ruci; icchA ruci strI0 prakAza; teja; kAMti (2) prakAzana kiraNa (3) dekhAva; varNa (samAsane cheDe) (4) svAda (5) bhUkha (6) icchA (7) gamavU te; prIti rucikara vi0 svAdu; bhAve tevU (2) icchA UbhI karanAeM (3) bhUkha lagADanAeM rucita vi0 prakAzita; kAMtimAna (2) svAdu (3) prasanna rucidhAman, rucibharta puM0 sUrya / rucira vi0 tejasvI; kAMtimAna (2) svAdu (3) bhUkha lagADanAraM(4)prasanna rucI strI0 jao'ruci' ruj 6 pa0 TukaDA karavA; nAza karavo (2)hAni karavI; pIDaq (3)vALavU; namAvaq (4) 10 u0 vadha karavo ruja (-jA) strI0 bhAgavaM te; tUTI javU te (2) pIDA; vedanA (3) bImArI; mAMdagI (4)thAka; parizrama ruta ('ru' nuM bhU0 kR0) vi0 avAja karelu (2)bhAgIne TukaDA karelu (3) na0 bUma; avAja; guMjArava (ghoDAno, paMkhIno, bhamarAno i0) rutajJa puM0 pakSI vagerenA avAja uparathI bhaviSya bhAkhanAro rud 2 pa0 raDavU(2)cIsa pADavI rudana, rudita na0 raDavU te; vilApa ruddha ('rudh ' bhU0 kR0) vi0 rokelaM; aTakAvelu (2) gherelu (3)baMdha karelu (4) DhAMkelaM rudra vi0 bhayaMkara; bihAmaNuM (2) aniSTa dUra karanAru(3)puM0 zivanA gauNarUpa manAtA 11 devono varga(4)ziva(5) agni (6) va0 va0 prANo-iMdriyo rudradarzana vi0 bhayaMkara; bihAmaNu rudrAkSa puM0 eka vRkSa (2) na0 tenuM bI (jenI mALA bane che) ruSa 7 u0 rodha; rokavU; aTakAvaq (2)TakAvI rAkhaq (3) baMdha karavU Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ afro (4) vacce gherI levuM (5) bAMdhavuM ; pUravuM (6) DhAMkavu; saMtADavuM (7) pIDa afar fro lAla raMganuM ( 2 ) na0 lohI (3) puM0 lAla raMga (4) maMgaLagraha ( 5 ) eka ratna [ lohIthI taraboLa rudhiraplAvita vi0 lohIthI kharaDAyeluM ; ruru puM0 eka jAtanuM haraNa ruzat vi0 marmavedhI (zabda) ruS 4 50 roSa karavo; roSe bharAvuM ( 2 ) 1 pa0 IjA karavI ; vadha karavo (3) pajavavuM ciDavavuM ruSa ( - SA) strI0 roSa; gusso ruSita, ruSTa ('ruSa ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 gusse thayeluM; roSe bharAyeluM ruh 1 pa0 UgavuM ; phaNago phUTavo ( 2 ) vadha; vikasa ( 3 ) ghA rujhAvo ( 4 ) pAmavu; pUrNa thavuM (icchA) - preraka 0 [ropayati-te, rohayati - te ] ropavuM; vAvavuM (2) UMcaM karavuM (3) -ne soMpavuM (4) -tarapha tAkavUMM ke pheMka ruha ( hai ) vi0 ( samAsane cheDe ) - mAM UgatuM; -mAM thatuM (udA0 'paMkeruha ' ) raMDa vi0 apaMga thayeluM - karAyeluM (2) puM0, na0 dhaDa (mAthA vinAnuM) rukSa vi0 khaDabaDuM; kaThaNa; kaThora (2) krUra (3) lakhuM; cIkAza vagaranuM (4) ugra (svAda) (5) sUkuM rUDha ('ruha, ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 UgelaM; phUTeluM (2) utpanna thayelaM ( 3 ) vadheluM (4) UMcuM caDeluM (5) moTuM; dRDha ( 6 ) rUDhi pramANenuM pracalita (7) lAdeluM; bhAra bharelu (8) prakhyA rUgraMthi vi0 gaMThAI gayeluM rUDhayauvana vi0 yuvAvasthA pAmeluM rUDhavraNa vi0 ghA rujhAyA hoya tenuM rUDhasauhRda vi0 dRDha mitratAvALu rUDhi strI0 ruDha thayelI rIti ke rivAja (2) utpatti; janma (3) vikAsa; 412 reka vRddhi ( 4 ) khyAti ; prasiddhi (5) rUDha pracalita thayelo artha - rUp u0 10 ghaDavuM; AkAra Apako (2) bhajavavuM abhinaya karavo ( 3 ) nihALIne jovuM ( 4 ) varNana karavu rUpa vi0 anurUpa (2) na0 AkRti; dekhAva (2) varNa (3) koI paNa dRzya padArtha (4) suMdara AkRti (5) kudaratI sthiti (deza, kALathI bhinna) (6) eka calaNI sikko (7) rUpuM (8) (samAsane aMte ) ' - nuM baneluM; - nA dekhAvavALaM ' evA arthamA (udA0 'taporUpa', 'dharmarUpa' ) rUpaka vi0 zarIrI ; sthUla (2) lAkSaNika ( zabda i0 ) (3) puM0 eka sikko; rUpiyo (4) na0 AkRti; rUpa (samAsane aMte) (5) AviSkAra ( 6 ) mUrti ( (7) nATaka ( 8 ) eka alaMkAra ( kAvya 0 ) rUpakAra, rUpakRt puM0 salATa; zilpI rUpaNa na0 rUpakavALu varNana (2) tapAsa ; parIkSaNa rUpadhara vi0 -tuM rUpa dhAraNa karanAeM; -nA vezamAM chupAye luM [ karavuM rUpaparikalpanA strI0 - tuM rUpa dhAraNa rUpavatI strI0 suMdara strI rUpaviparyaya puM0 rUpa bagaDI javaM te rUpasaMpatti, rUpasaMpad strI0 zreSTha rUpa rUpAjIvA strI0 vezyA ( rUpa va jIvanArI) [ mUrtimAna rUpin vi0 - nA jevuM dekhAtuM (2) rUpoccapa puM0 suMdara svarUpono saMgraha rUpya vi0 suMdara; manohara ( 2 ) chA mAreluM (3) na0 rUpaM (4) rUpAnuM ke sonAnuM calaNI nANuM ( 5 ) sonuM rUSita ( 'rUpa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 zaNagArAyeluM (2) kharaDAyelu; lepAyeluM (3) meluM thayeluM (4) sugaMdhita kareluM re a0 saMbodhanArthe vaparAto avyaya reka puM0 saMdeha; saMzaya ( 2 ) halako - bahiSkRta mANasa Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 rekhA rekhA strI0 lITI; lekhA (2)paMkti (3) citranI rekhA rekhAmAtram a0 rekhA jeTaluM - thoDaM paNa recaka puM0 zvAsa bahAra kADhavo te (pUraka' thI UlaTuM) (2) picakArI (3) na0 julAba recita vi0 sApha - khAlI karelu regu puM0, strI0 dhULa ; raja (2) parAga reNuka puM0 zastro upara bolAto eka maMtra reNukA strI0 parazurAmanI mAtA; jamadagninI patnI retas na0 vIrya; zukra repha vi0 duSTa ; nIca (2) puM0 'ra' varNa rebha vi0 moTo avAja karatuM revatI strI0 27 muM nakSatra (32 tArAo vALu) (2) balarAmanI patnI (3) gAya revA strI0 narmadA nadI rai puM0 dravya ; dhana (2) sonuM(3)avAja raimaya na0 sonuM raivata vi0 samRddha (2)puSkaLa (3)suMdara raivataka puM0 dvArikA najIkano parvata rona puM0 vyAdhi; bImArI rogabhAja vi0 mAMeM; bImAra rogin vi0 mAMdu; bImAra rocaka vi0 prakAzita karatuM (2) anukULa ; managamatuM (3) bhUkha vadhAratuM (4) na0 bhUkha (5) bhUkha vadhAranAra auSadha (6) puM0 kAcanAM ke kRtrima ghareNAM banAvanAro rocana vi0 prakAzita karanAraM (2) prakAzita; suMdara; ramaNIya; managamatuM (3) bhUkha vadhAranAraM rojatA strI0 suMdara strI (2) ujjvaLa AkAza (3) gorocanA rocamAna vi0 tejasvI (2) manohara; suMdara (3) na0 ghoDAnI garadana uparano vALano guccho rocinI strI0 gorocanA rocis na0 prabhA; teja; kAMti romAMca rodas na0, rodasI strI0 pRthvI tathA AkAza rodha puM0 aTakAvaq - rokavU te (2) aTakAyata; pratibaMdha (3) baMdha karavaM te (4) ghero (5) baMdha . rodhaka vi0 rokanAraM; aTakAvanAeM rodhana puM0 budhagraha (2) na0 aTakAyata, rukAvaTa, pratibaMdha, keda i0 rodhas na0 baMdha (2)kinAro (3)parvatano DhoLAva (4) strIno nitaMba rodhin vi0 aTakAvanAeM; rokanAraM (2) bharI kADhatuM; DhAMkI detuM ropa puM0 ropa, te (2) UMcaM karavU te (3) bANa (4) chidra ropaNa na0 ropavU-UkaravaM te (2) vAvaq te (3) rujhAvaM te (4)puM0 bANa ropazikhin puM0 bANothI thayelo agni ropita vi: ropelu; U, karelu (2) tAkelaM (bANa) (3) jaDeluM (ratna) romaka puM0 roma zahera (2) romavAsI romakUpa puM0, na0 cAmaDI uparatuM chidra (jyAMthI vALa nIkaLe che) romana na0 ruvAMda; rUMvaM romarAji, romalatA strI0 (dUMTI uparanI) ruvATAMnI paMkti romavat vi0 ruvATAMvALU romavikAra puM0, romavikriyA strI0, romavibheda puM0 romAMca romaza vi0 vALavALu; ruvAMTIvALU (2) puM0 gheTu (3) bhaMDa romaharSa puM0 romAMca romaharSaNa vi0 romAMcakAraka ; daMga karI mUke tevU (2) na0 romAMca / romaMtha puM0 pazuonuM vAgoLavU te romAvali (-lI)strI0 ruvATAMnI paMkti (dUMTI uparanI) romAMka puM0 roma-vALa, cihna . romAMkura, romAMca puM0 rUMvADAM khaDAM __ thaI javAM te Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ romodgama 414 romodgama, romobheda puM0 romAMca rohiNItanaya puM0 balarAma rorudA strI0 atizaya rovU te rohiNIpati puM0 caMdra rolaMba puM0 bhamaro rohiNIzakaTa puM0 rohiNI nakSatra roSa puM0 gusso; krodha (gAllI jevA AkAra-) roSapha vi0 krodhI; jhaTa gusse thatuM rohita vi0 lAla raMgarnu; rAtuM (2) roSaNatA strI0 krodha; gusso puM0 rAto varNa (3) harizcaMdrano putra roSita vi0 gusse thayelaM rohitAzva puM0 agni roha vi0 UgataM (2) UMcaM thataM- caDataM rokma vi0 sonA(3) savArI karatuM (4) puM0 UMcAI rokmiNeya puM0 pradyumna (5) UMcuM caDate (6) phaNago; kaLI raukSya na0 rUkhApaNuM; sUkApaNuM (2) (7) utpAdaka kAraNa (8) savAra kaThoratA; krUratA (3) garIbAI (ghoDA i0 no) [(laMkAmAM) rocanika vi0 pILAza paDatuM rohaNa, rohaNagiri puM0 eka parvata raudra vi0 rudra jevU; bhayaMkara; krodhI (2) rohi puM0 eka jAtano mRga rudra saMbaMdhI (3) aniSTa lAvanAru rohiNa puM0 vaDa raudhira vi0 lohIvALU; lohInuM rohiNI strI0 rAtI gAya (2) 4 ) raupya vi0 rUpAnaM nakSatra; eka dakSa kanyA (caMdrane atizaya raurava vi0 ruru mRganA cAmaDA, (2) priya che) (3) balarAmanI mAtA (4) bhayaMkara (3)kapaTI (4) puM0 eka naraka jene RtusrAva taratamAM ja zarU thayo / rauhiNeya puM0 balarAma hoya tevI kanyA rohI strI0 rohi mRganI mAdA lakuTa puM0 gadA; daMDo lakS 1 A0 jovU; nihALavU (2) 10 u0 dekhavU (3) darzAvaq (4) vyAkhyA karavI (5) gauNa artha batAvavo-thavo (6) tAkavU (7) vicAra lakSa na0 lAkha (saMkhyA) (2) lakSya; nizAna (3) cihna (4) bahAnu; miSa lakSaNa na0 cihna; viziSTatA (2) nizAnI (roganI) (3) guNa; viziSTa dharma (4) tevA dharmanuM kathana ke vyAkhyA (5) zarIra uparanuM zubha ke azubha sUcaka cihna (6) nAma; vizeSanAma (7) uttamatA; zreSThatA; sAro guNa (8) hetu; lakSa (9) DhoMga; bahAnuM (10) guhyedriya lakSaNasaMnipAta puM0 chApa lagAvavI te lakSaNA strI0 uddeza; hetu (2)lakSyArthathI zabdano bodha karAvanAra zakti (vyA0) lakSaNin vi0 lakSaNo yukta lakSita ('lakSa' nuM bhU0 kR0) vi0 najare paDelu; dekhAyeluM (2) darzAvelu (3) aMkita karelu (4) vyAkhyA karelu (5) tapAseluM (6) vicArelu lakSin vi0 zubha lakSaNovALaM lakSIkR 8 u0 lakSya karavU (2) uddezaq lakSmaNa vi0 lakSaNavALU (2) zubha lakSaNavALaM(3)nasIbadAra; samRddha(4)puM0 rAmanA nAnA bhAI; sumitrAnA putra (5) na0 nizAnI; cihna (6) nAma Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSman 415 lakSman na0 cihna; nizAnI;viziSTa guNa (2)DAgha (3) vyAkhyA (4) mukhya eva'te lakSmI strI0 sadbhAgya; samRddhi (2) siddhi (3) sauMdarya; kAMti (4)viSNunI patnI; zrI (5) rAjyalakSmI lakSmInirIkSita vi0 lakSmI devInaM kRpApAtra; ati dhanavAna | lakSmIpati puM0 viSNu (2) rAjA lakSmIvat vi0 bhAgyavAna; samRddha (2) suMdara; manohara [dhanavAna mANasa lakSmIza puM0 viSNu (2) AMbo (3) lakSya vi0 jovA lAyaka; joI zakAya tevU (2)oLakhI zakAya tevU (3) jANI zakAya tevU (4) nizAnI karavA yogya (5)tAkavA yogya (6)vyAkhyA karavA yogya(7)vicAravA yogya(8)puM0 zastro upara bolavAno maMtra (9) na0 nizAna (10) cihna (11) jenI vyAkhyA karavAnI che te (12) lakSaNAthI prApta thato gauNa artha (13) miSa; DhoMga (14) lAkha (saMkhyA) lakSyabheda, lakSyavedha puM0 nizAna vIMdhate lakSyasupta vi0 UMghavAno DhoMga karatuM lakSyAlakSya vi0 bhAgye dekhAtuM laga 150 lAgavaM; vaLagavaM (2)-nA saMbaMdhamAM Avaq (3) asara thavI (4) joDAyelA hovU (5) -nI pachI tarata banavU (6) samaya lAgavo- vyatIta thavo (7) 10 u0 cAkhavu (8) meLavaq lagita vi0 coTelaM; vaLagelaM; joDAyelaM laguDa (-ra,-la) puM0 lAThI; lAkaDI lagna ('lagnuM bhU0 kR.) vi0 coTekheM; vaLageluM; saMbaddha (2) tarata ja pachI AvatuM-banatuM (3) na0 graho vagereno mArga maLato hoya te biMdu (4) sUrya rAzimAM dAkhala thAya te kSaNa (5) zubha kSaNa (koI kAma karavA mATe) lagnaka puM0 jAmIna laghUka lagnakAla puM0 juo 'lagnavelA' lagnadina, lagnadivasa puM0 koI paNa kArya ___ karavA mATe zubha divasa lagnavelA strI0, lagnasamaya puM0 (lagna vagere kriyA mATe) zubha muhUrta-samaya lagnAha puM0 koI kArya mATe zubha divasa laghayati pa0 (haLavaM karavu; ochaM karavU; avagaNavU; pArcha pADI devU) laghiman puM0 halakApaNuM(vajanamA) (2) tucchatA; alpatA (3)hInapaNuM; nIcapaNuM(4)halakA thaI javAnI yogasiddhi laghiSTha vi0 sauthI vadhuM halakuM ('laghu'nuM zreSThatAdarzaka rUpa) laghIyas vi0 bemAM vadhuM halakuM ('laghu'nuM tulanAtmaka rUpa) laghu vi0 halakuM (2)nAnuM (3)DhUMkuM(4) tuccha (5)nIca; hIna (6)nabalU (7) jhaTa vaLI zake tevU; capaLa (8)jhaDapI (9)saheluM (10) pacavAmAM halakuM(11) hrasva-DhUMkU (12) iSTa; anukULa (13) suMdara (14) nAnuM (uMmaramAM) (15) bhAra ke parivAra vinAnuM (16) a0 jaladI (2) tucchakArathI laghukramam a0 jhaDapI pagale laghucetas vi0 halakA manana(2)asthira laghutA strI0, laghutva na0 nAnApaNuM (2) halakApaNuM (3)tucchapaNuM (4)UMcA kuLanuM na hovU te (5)avagaNanA (6) capaLatA (7) TraeNkApaNuM (8) kuzaLatA (9) avicArIpaNuM laghubhava puM0 halakA kuLamAM janmavALo laghubhojana na0 haLavU bhojana- nAsto laghuvikrama vi0 jhaDapI pagalAMvALU laghuvedhin vi0 kuzaLatAthI tAkI zakanAraM [jhaDapI pagalAMvALU laghusamutthAna vi0 jhaTa UbhuM yatuM (2) laghuhasta vi0 kuzaLa; cAlAka ; niSNAta laghUka 8 u0 avagaNavU; tucchakAraQ Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghvI (2) (vajanamAM) halakuM karavuM (3) TaMkuM karavu; ochu karavuM (divasone) ladhvI strI0 nAjuka strI ( 2 ) nAnI gADI (3) vi0 [strI0 TraMkI laj 1, 6 A0 zaramAvuM ; lajjA pAmavI (2) 1pa0 niMdA karavI (3) 10pa0 dekhAvuM ; prakAzavuM ( 4 ) DhAMkabuM; saMtADavuM lajj 6 A0 lajjA pAmavI; zaramAvuM lajjA strI0 lAja ; zarama ( 2 ) zaramALapa [ niMdanIya lajjAkara vi0 zaramAvuM paDe tevuM - lajjAnvita vi0 zaramALa; lajjALu lajjArahita vi0 bezarama lajjAlu vi0 zaramALa (2) puM0 lajAmaNIno choDa lajjAvaha vi0 juo 'lajjAkara' lajjita vi0 zaramALa (2) zaramAyeluM (3) na0 zaramAvAnI ceSTA ke bhAva laTabha vi0 suMdara; lAvaNyavAna laTvA strI0 vALanI vyabhicAriNI strI laTa (2) laDDu, laDDuka puM0 lADu latA strI0 vela; velo (2) samAsane cheDe komaLa, nAjuka, pAtaLaM - e arthamA bAhu, bhuja vagere zabdo sAthe vaparAya che (3) zAkhA (4) cAbukanI dorI ( 5 ) nAjuka strI ( 6 ) motInI sera latAgRha puM0, na0 velono maMDapa latApratAna puM0 keTalIka velamAM phUTato pAna vinAno aMkoDo ( je bIjA AdhArane vaTaLAya che) latA veSTana, latAveSTitaka na0 latA peThe vITaLAvArUpI AliMgana latAMta na0 phUla latAMtabANa puM0 ( pAMca phUlarUpI bANavALI) kAmadeva latikA strI0 nAnI vela lap 1 50 bolavu; vAtacIta karadI 416 labh (2) kAnamAM gusapusa karavI (3) vilApa karavo lapana na0 moM (2) bolavu te labdha ('labh' nuM bhU0 kR0 ) vi0 prApta kareluM (2) lIgheluM (3) joyeluM (4) na0 meLavelI vastu ( 5 ) lAbha; napho labdhakAma vi0 icchelaM maLacaM hoya tevuM labdhanAman vi0 yazasvI labdhapratyaya vi0 vizvAsa meLavyo hoya buM [ chUTavAL labdhaprasara vi0 rukAvaTa vinA pharavAnI labdhaprasAda vi0 mAnItuM labdhalakSa vi0 jeNe nizAna tAkyuM hoya tevuM ( 2 ) astravidyAmAM kuzaLa labdhalakSaNa vi0 jene taka maLI hoya tevu (kaMIka karavAnI ) labdhalakSya vi0 juo ' labdhalakSa labdhavarNa vi0 vidvAna ( 2 ) prakhyAta labdhavarNabhAj vi0 vidvAnono Adara karanAeM; vidvAnone sevanAeM labdhat ( - ) vi0 bahuzruta; vidvAna labdhAvakAza, labdhAvasara vi0 jene taka , maLI che tevuM (2) jene ( kAma karavA ) kSetra maLayuM che tevuM (3) avakAza ke phurasadavALUM labdhAspada vi0 sthAna maLacaM hoya te labdhAMtara vi0 taka maLI hoya teM (2) praveza maLayo hoya tevuM labdhi strI0 prApti ( 2 ) napho; lAbha labdhodaya vi0 utpanna thayelu; UgelaM; UMcuM AvelaM (2) unnati pAmeluM labdhima vi0 meLavelaM; prApta karelu labh 1 A0 meLavavu ; pAmavuM (2) mAlika hovuM ( 3 ) lebuM; svIkAranuM ( 4 ) pakaDavaM (5) maLavuM; jaDavuM (6) jANavuM; samajavuM (7) zaktimAna thavu; paravAnagI hovI ( kazuM karavAnI ) - preraka 0 [ laMbhayati - te ] le ema karavuM; levarAva (2) Apa (3) meLavavuM Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lanya 417 lavalI labhya vi0 prApta karI zakAya te, (2) nizAnI (8) dhajA (9) puM0 ghoDo jaDI zake tevU (3) ucita; yogya (4) (10) puM0, na0 zaNagAra pahoMcADavA lAyaka lalAman vi0 alaMkAra; bhUSaNa (2) te laya puM0 coMTavU te; joDANa (2)saMtAvU te varganuM zreSTha te (3)dhvajA (4)tilaka te (3)pIgaLI jaq te (4)dekhAtA baMdha lalita vi0 krIDA karatuM (2) vilAsI tharbu te; nAza; lopa; pralaya (5)ekAgra (3)suMdara; ramya (4) iSTa (5)haLavU; dhyAna-ciMtana (6)vizrAma; thobhaq te narama (6) na0 krIDA; lIlA (7) (7)vizrAMtinuM sthAna (8)nRtya, gIta vilAsanI ceSTA (8) manoharatA; ane vAjiMtrano meLa - saMbaMdha (9) suMdaratA (9) koI paNa sAhajika saMgItamAM koI svara kADhavAmA lAgato ceSTA (10) nirdoSatA; saraLatA samaya (druta, madhya, vilaMbita) (10) lalitapada vi0 zrRMgAra rasanA zabdovALU mUrchA (11) bANanI jhaDapI gati lalitalalita vi0 ati suMdara layana vi0 vizrAMtisthAna; ghara (2) lalitalulita vi0 zithila chatAM suMdara vizrAMti (3) vaLagavU-coMTaq te .. lalitA strI0 suMdara strI(2)svacchaMdI lala 1 u0 lIlA-krIDA karavI (2) strI (3) durgAnuM eka svarUpa 10 u0 ke preraka0 lAlayati-te] lalitAbhinaya vi0 suMdara abhinayovALaM ramADavU; lADa laDAvavAM (3) icchavaM lalitArtha vi0 zrRMgAra rasanA zabdovALU (4) 10 u0 lalayati-te lAlana lava puM0 cUMTavU te (2)laNavU te (pAka) karavU (5) icchad (6)jIbha halAvavI (3)bhAga; aMza (4) kaNa; TI'; bahu laNDaba na0 bhmrddo| nAtuM pramANa (samAsane aMte) (5) lalat vi0 ramatuM; krIDA karatuM (2) samayano bahu sUkSma aMza (phlakArAno Ama tema pharakatuM-hAlatuM-ghUmatuM chaThTho bhAga) (6) vALa; Una (7) lalanA strI. strI (2) patnI (3) rAmacA eka putranuM nAma svacchaMdI strI (4) jIbha lavaNa vi0 khAeM (2) suMdara (3) puM0 lalanikA strI0 nAnI athavA du:khI strI khAro rasa- svAda (4) khAro samudra lalaMtikA strI0 lAMbo hAra ke mALA (5) madhu rAkSasano putra (zatrughne mAryo lalATa na0 kapALa hato) (6) eka naraka (7) na0 mIThu lalATapaTTa puM0 kapALanI sapATI lavaNajala puM0 samudra lalATaMtapa vi0 kapALane tapAvatuM (2) lavaNasyati pa0 (mIThAnI icchA karavI) ati trAsa ApanAru (3) puM0 pUrva lavaNArNava, lavaNAlaya puM0 samudra lalATikA strI0 kapALa upara paherAtI lavaNAMtaka puM0 zatrughna (lavaNa rAkSasane sonAnI sera (2.) caMdana vagerethI __ mAranAra) karelu kapALa uparatuM tilaka lavaNAMburAzi puM0 samudra; mahAsAgara lalAma vi0 suMdara; manohara (2) kapALa lavaNAMbhas paM0 samudra upara sapheda DAgha-nizAnavALU (3) lavaNiman paM0 khArApaNuM (2) lAvaNya na0 kapALanuM AbhUSaNa; zaNagAra(4) lavana na0 kApavU-laNavU te (2)dAtaraDu te te varganuM zreSTha te (5)kapALa uparatuM lavam a0 thoDaM paNa nizAna (6) tilaka; TIkheM (7) lavalI strI0 eka vela Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lavaMka 418 lAkuTika lavaMka puM0 eka jhADa te(2)upara caDaq te (3)hamalo karavo lavaMga puM0 lavaMganuM jhADaq (2)na0 lavaMga te(4)ullaMghana karavaM te; avagaNa te lavitra na0 dAtaraDu (5)apamAna (6) IjA (7) upavAsa laz 10 u0 koI kaLA abhyAsavI (8) saMbhoga (9) ghoDAnI eka cAla lazuna, lazUna na0 lasaNa laMghanIya vi0 oLaMgI zakAya tevU laS 1,450 icchavaM abhilASA karavI (2)AgaLa nIkaLI javA yogya (3) (2) 10 u0 juo 'la'. anAdara karI zakAya tevU laSita ('laS' nuM bhU0 kR0) vi0 laMdhita ('laMgha'nuM bhU0 kR0) vi0 abhilaSita; icchelaM oLaMgelaM; kUdI javAyelu (2) ullaMghana las 150 caLakavaM; camaka (2) karAyelu (3) anAdara karelu (4) dekhAvU; najare paDavU (3) AliMgavU humalo karAyelaM; pIDAyevaM; grasta (4) nAcavU; kUdavU laMdhya vi0 juo'laMghanIya' -preraka0 nAcatAM zIkhave ema kara, laMpaTa vi0 lobhI (2)viSayAsakta (3) (2) juo laz' (sUrya) puM0 kAmI puruSa; jAra lasadaMzu vi. camakatA kiraNovALU laMba 1 A0 laTakavU; labaDavu (2)-ne vaLagI rahe;-ne AdhAre rahe (3) lasita ('las' nuM bhU0 kR.) vi0 nIce namavaM; nIce jaq (4) pArcha nAcelaM; kUdekheM; nAcatuM; kUdatuM(2) paDavU; vilaMba karavo dekhAyelaM; najare paDelaM ___-preraka0 labaDAvaq; laTakAvaq (2) laj 1 A0 [lajjate] zaramA, lAMbaM kara (jema ke hAtha) (3)joDavU -preraka0 zaramAvavaM laMba vi0 laTakatuM; labaDatu(2) ne lahari(-sI) strI0 moju; lahera / vaLagelaM; -nI upara jhajhUmatuM (3) laMkA strI. rAvaNanI nagarI moTuM; lAMbu; UMcuM. laMkAdhipati, laMkAnAtha, laMkApati puM0 laMbita ('laMb 'bhU0 kR0) vi0 laTarAvaNa athavA vibhISaNa - katuM; labaDatuM (2) nIce gayekheM-Dubelu laMkAri puM0 rAma (3)-ne AdhAre rahelaM; vaLagelaM laMkeza puM0 juo 'laMkAdhipati' laMbodara vi0 moTA peTavALU (2) puM0 laMgiman puM0 suMdaratA gaNeza (3) khAudharo laMgha 1 u0 kUdaq; UchaLavaM(2) upara laMbodarajananI strI0 pArvatI caDaLa (3) oLaMgah (4) lAMgho ke laMbha puM0 prApti (2) maLavU te (3) lAbha upavAsa. karavo(5)hamalo karavo; khAI laMbhana na0 prApti (2) pAchu meLavaq te javU; IjA karabI (6) 10 u0 upara laMbhanIya vi0 meLavI zakAya tevaM; thaIne kUdI javU; oLaMga, (7) upara meLavavA yogya caDavU (8) ullaMghana kara; na mAna, laMbhita vi0 meLavelu; prApta karelu (2) (9) anAdara karavo (10) rokavU; ApalaM (3) lagADelaM; upayogamAM aTakAvaq (11)humalo karavo; paka lIdhelaM (4) janmelaM DavU; IjA karavI (12) khAvu (13) lA 2 pa0 le, meLavadUM; ugAmavaM caDiyAtA thaq; jhAMkhu pADI devU lAkuTika vi0 daMDo ke lAkaDIthI sajja laMghana na0 kUdavU te; oLaMgavU te; ta evaM (2) puM0 paheregIra Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAkSaNika lAkSaNika vi0 lakSaNa jANanAraM(2) sUcaka; khAsa lakSaNa sUcavanAru (3) lakSaNAthI sUcita yatuM (4) gauNa lAkSA strI0 lAkha (2) aLato lAguDika vi0 juo 'lAkuTika' lAghava na0 laghutA; alpatA; nAnAparyu (2)avicArIpaNuM (3) tucchatA(4) anAdara; avagaNanA (5) jhaDapa; vega (6)capaLatA (7),kApaj;saMkSiptatA lAghavakArin vi0 laghutA pamADanAeM; anAdarane pAtra banAvanAeM lAghavin na0 jAdugara lAja na0 vIraNavALo lAjAH puM0 ba0 va0, strI0 ba0va0 bhInA ke dhANI phoDelA dANA lATAH puM0 ba0va0 eka pradeza ane tenA loka [eka prAkRta bolI lATikA, lATI strI0 eka zailI (2) lAta ('lA'nubhU0 kR0) vi0 lIdhelaM lAbha puM0 maLavU te; prApti (2)napho; phAyado (3) bhogavaIM te (4)jItavU te (5) samRddhi; saMpatti lAlana na0 lADa laDAvavAM te lAlasa vi0 lAlasAvALU (2)Asakta; anurakta (3) puM0 lAlasA lAlasA strI0 utkaTa icchA (2) AjIjI; vinaMtI(3)dohada(bhiNIno) lAlA strI0 lALa ; dhuMka lAlATika vi. kapALa saMbaMdhI; kapALa uparatuM (2) nasIbane AdhIna lAlAyate A0 (lALa kADhavI) lAlita vi0 lADa laDAvelu (2)icchelaM (3) na0 AnaMda; prema lAlitya na0 suMdaratA; manoharatA; madhuratA (2) zRMgAraceSTA / lAva vi0 kApI nAkhatuM (2)nAza karatuM lAyaka puM0 kAphnAro (2) laNanAro (3) eka paMkhI; lAvarI lipi lAvaNika vi0 mIThAvALU (2)mIThAno vepAra karanA5 (3) lAvaNyavAna lAvaNya naH khArApaNuM (2) sauMdarya lAvaNyalakSmI strI0 ati suMdaratA lAsa puM0 nAcavU - kUdaq te lAsaka vi0 ramatuM kUdatuM (2) Ama tema ghUmatuM (3) nacAvatuM; kudAvatuM lAsana na0 Ama tema ghumAvaq te lAsika vi0 nAcatuM lAsikA strI0 nAcanArI (2) vezyA lAsya na0 nRtya; nAca (2)gAyana ane vAjina sAthenuM nRtya (3) hAvabhAvayukta nRtya (4) puM0 nAcanAro; naTa lAMgala na0 haLa lAMgaladhvaja, lAMgalin puM0 baLarAma lAMgUla na0 pUchaDu [paTapaTAvavI te lAMgUlacAlana, lAMgUlavikSepa na0 pUMNDI lAMchana na0 cihna; nizAnI (2) nAma (3) kalaMka (4) caMdrano DAgha lAMchita vi0 cihnavALU; (2) nAmathI oLakhAtuM (3) zobhAveluM; sajAvelu lAMThanI strI0 kulaTA likSA strI0 lIkha likha 650 lakhavu (2) cItarakhaM (3) khotaravU; khaNavU [khotara te likhana na0 lakhaq te (2)cItaratuM te (3) likhita ('likh ' nuM bhU0 kR0) vi. lakhelu (2) cItarelu (3) khotarekheM; kotarelu(4)na0 lakhANa; dastAveja(5) citra(6)graMtha; nibaMdha [varNavAyalaM likhitapaThita vi0 lakhAyelaM-vaMcAyelaM; likhyA strI0 lIkha lipa 6 u0 [liMpati-te] lIMpavU (2) lepa karavo (3) kharaDavU; melaM karavaM (4) saLagAvaQ; bALI nAkhavU -preraka0 doSa DhoLavo (2) kharaDavaM lipi strI0 lepaq te (2) lakhavaM te; * lakhANa (3) bhASAnA varNo lakhavAnI rIta (4) lakhANa; dastAveja Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ luThita lipika 420 lipika puM0 lahiyo lIlA strI0 krIDA; ramata (2) zrRMgAralipikara puM0 lahiyo (2) lepanAro, ceSTA; vilAsa (3) sugamatA; saraLatA dhoLanAro, kaDiyo i0 ramatamAM ke sahelAIthI tharbu te (5) lipI strI0 juo 'lipi' dekhAva; maLatApaNuM (6) sauMdarya (7) lipta ('lip' na bhU0 kR0) vi0 lIpelaM DhoMga; veSa (8) anAdara; tucchakAra (2) copaDelu; kharaDelu (3) viSa lIlAkamala na0 hAthamAM lIlA arthe copaDelu (bANa i0) [icchA rAkhelaM kamaLa lipsA strI0 pAchu meLavavAnI icchA (2) lIlAkhela vi0 lIlAthI khelatuM ke pharatuM lipsu vi0 lAbhanI icchAvALaM; lIlAgAra puM0, na0, lIlAgRha, lIlAgeha meLavavAnI icchAvALaM na0 krIDAgRha; AnaMda-pramodanuM sthAna liha, 2 u0 cATavaM (2) cAkhavU lIlAcatura vi0 lIlAyukta hAvabhAvathI liMga na0 cihna; nizAnI ; pratIka (2) suMdara dekhAtuM khoTaM nizAna; DhoMga (3) purAvo; lIlAtAmarasa na0 juo 'lIlAkamala' sAbitI (4) hetu(nyA0) (5) jAti- lIlAdagdha vi0 prayatna vinA-ramatamAMja darzaka cihna (6) zivanuM pratIka (je bALI nAkhelaM pUjAya che) (7) sUkSma zarIra; liMga lIlAnaTana, lIlAnRtya na0 AnaMda - deha (8) anumAna (9) upAdhi mATe karelu nRtya; lIlAyukta nRtya liMgadeha puM0, liMgazarIra na0 dehathI chUTo lIlApana na0 juo 'lIlAkamala' paDelo jIva jeno Azraya karIne rahe che lIlAbharaNa na0 mAtra khuzI khAtara te sUkSma zarIra (pAMca prANa, pAMca paherelaM (kiMmata vinAnuM) AbhUSaNa jJAneMdriya, pAMca sUkSmabhUta, mana ane lIlAyita na0 lIlA buddhi -e sattaratuM banelu) lolAraviMda na0 juo 'lIlAkamala' ligin vi0 cihnavALaM (2) -nA lIlAvaja na0 iMdranA vajra jevA AkArana vezavALU; DhoMgI (3) sUkSma zarIravALaM eka ojAra (4) puM0 brahmacArI; brAhmaNa tapasvI lIlAvatI strI0 suMdara- manohara strI lI 150,4 A0 pIgaLavU; ogaLavU (2) vilAsI strI (3) durgA (2) 950, 4 A0 coTavU; vaLagaq lIlAzuka puM0 lIlA arthe pALelo popaTa (3)4 A0 bheTa (4) aDhelIne besa, lolAsAdhya vi0 sahelAIthI siddha karI ke sUrbu(5)chupAvaM; chupAIne rahe, (6) _zakAya tevU -mAM lavalIna ke Asakta tharbu (7) lIlAMga vi0 ramaNIya avayavovALaM alopa tharbu [cAkhelu luT 1, 4 pa0 loTavU; ALoTavU (2) loDha ('liha, nuM bhU0 kR0) vi0 cATela; lUTaq (3) 1 A0 sAmano karavo lIna ('lI' nuM bhU0 kR0)vi0 coTekheM; luTa 1 pa0 mAra; ThokI pADavaM vaLagelaM (2) chupAyelu (3) ArAma (2) 1 A0 jamIna upara ALoTarbu karatuM; alIne sUtelaM (4) pIgaLelaM (3) 10 u0 lUTavU (4) 6 pa0 (5) ekarUpa' thayelaM; nikaTa saMbaMdhathI ALoTavU; gabaDavU . joDAyelu (6) lavalIna (7)lupta thayelaM luThita vi0 ALoTatuM gabaDatuM (2)na0 lInatA strI0 -mAM chupAI jarbu te. jamIna upara ALoTaq te (ghoDA-) Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 421 leza luD 150 valovavU; DakhoLavU luMThana na0 lUTaq-coravU te (2) sAmano lup 450 mUMjhAvaM (2) lopAIM; nAza karavo ke rokavaM te , pAma (2) 6 u0 toDI nAkha; kApI lU 9 u0 kApavU; toDaq; laNavU(2) nAkhavU (3) lUTI jaq (4) lopavU taddana nAza karavo -preraka0 bhAgavU; toDaq (2) bAda lUtA strI0 karoLiyo (2) kIDI karavU; avagaNa, (3) cyuta karavU latAtaMtu puM0 jALaM (karoLiyAnu) lupta ('lup' muM0 bhU0 kR0) vi0 lana ('la' na bhU0 kR0) vi0 kApelaM; bhAgelaM; toDelu (2) khoI beThelaM; chedekheM (2) cUMTelaM (3) na0 pUMchaDI vinAnuM thayeluM (3) lopAyelaM; vaparAza lekha puM0 lakhANa; dastAveja; patra (2) vinAnuM thaI gayelu deva (3) ujharaDo [citrakAra luptapiMDodakakriya vi0 piMDadAna, zrAddha lekhaka puM0 lakhanAra; lahiyo (2) vagere vinAnuM thayelu lekhana na lakhavU te (2)valaravU te (3) lubdha ('labha'naM bhU0 kR0) vi0 kotaravU te; khotaravU te lobhAyelaM; lobhI (2) puM0 zikArI lekhanI strI0 lekhaNa; kalama (3) vyabhicArI-kAmI puruSa lekhapaTTa, lekhapatra na0, lekhapatrikA strI0 lubdhaka puM0 zikArI (2) lobhI mANasa lekha; patra (2) dastAveja (3) kAmI- vyabhicArI puruSa lekhaprabhu puM0 iMdra [kAsada lubh 6 50 {jhava(2) 4 50 lekhahAra, lekhahArin puM0 patra laI janAro lobhAvaM; tIvrapaNe icchayU~ (3) lekhA strI0 lITI; rekhA; paMkti (2) lobhAvaq: AkarSa lakhavU te; cItara te (3)caMdranI rekhA lula 1 pa0 cakaLa-vakaLa thavaM; goLa (4) chApa (5) cheDo; kinAra (6) pharavU(2)kSubdha karavU; DakhoLavU (3) paTo; cAsa; lITo dabAvaq; kacara lekhAnujIvin puM0 dAsa tarIkenA - preraka0 halAvaQ adhikAravALo deva lulita ('lula' nuM bhU0 kR0) vi0 lekhikA strI0 nAnI rekhA kaMpAvelu; Ama tema halAvelu (2) lekhin vi0 khotarataM; khaNatuM sparzAyelaM ; DakhoLAyelu (3)vIkharAyelu lekhinI strI0 kalama (2) kaDachI (jema ke vALa) (4) kacarAyelaM; lekhya vi0 lakhavAna ke cItaravArnu hoya ragadoLAyalaM (5) dabAtuM; aDakatuM (6) tevu (2) na0 lakhavAnI kaLA (3) thAkelaM; namI gayelaM (7) suMdara lakhavU te (4) dastAveja (5) lekha luMca 150 toDavU; cUMTavU; kheMcI kADhavU lepa puM0 lIMpavU-kharaDavU-copaDaq te (2) luMcana na0 kheMcI kADhaq te malama (3) cho; 'plAsTara'(4)hAthe lucita ('luc ' nuM bhU0 kR0) vi0 kheMcI coTelu bhojana(5)DAgha ; kalaMka; doSa kADhelaM; toDI lIdhelu lepya vi0 lepa karavA yogya (2) luMTu 1 50, 10 u0 lUTavaM; coravaM chAMdIne banAvelu (mUrti) . luMTAka vi0 lUTI letuM (2)puM0 lUTAro leliha puM0 sApa (2)eka jAtano kIDo luMcha 150 jaq (2) halAvaq; DakhoLavU lelihAna puM0 sApa (2) ziva (3)lUTaq (4)ALasu thaIne ALoTavU leza puM0 alpa aMza; rajakaNa (2) saMga.-27 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 lokahAsya alpatA; nAnApaNuM (3)samayano eka lokamArga puM0 rUDhi sUkSma vibhAga (be kaLA jeTalo) lokayajJa puM0 lokamAM nAmanA mATenI leSTa puM0 Dhe' icchA; lokaiSaNA leha puM0 cATanAro; caakhnaaro| lokayAtrA strI0 lokavyavahAra (2) lehya vi0 caTAya tevU; cATavA yogya rUr3hi (3) saMsArayAtrA (4) AjI (2) cATIne khAvAnI vastu (3) anna vikA; nirvAha leMDa na0 lIMDI; lIDu lokarava puM0 lokavAyakA; kiMvadaMtI loka 1 A0 jovu (2)10 u0 dIpavU; lokarAvaNa vi0 lokane pIDanAeM prakAzaq (3) jANavU (4) nihALavaM lokavacana na0 lokavAyakA; kiMvadaMtI loka puM0 bhuvana; vizvano vibhAga (sva- lokavartana na0 jagatano jenAthI nirvAha rga-pRthvI--pAtALa e traNa; ke cauda thAya che te sAdhana ['lokavacana' athavA sAta) (2) bhUloka ; pRthvI (3) lokavAda puM0, lokavArtA strI0 juo mAnavajAta (4) prajA (5) samudAya; lokaviruddha vi0 lokamatathI UlaTuM varga (6) pradeza; prAMta (7) lokono lokavizruta vi0 prakhyAta; vizvavikhyAta sAmAnya vyavahAra (8) nijasvarUpa lokavisarga puM0 jagatano aMta (2) (9)prakAza (10) bhogya vastu (11) jagatanuM sarjana [rUDhi (2)gapasapa cakSuriMdriya (12) iMdriyaviSaya lokavRtta na0 jagatano sAmAnya vyavahAra; lokakaMTaka puM0 durjana manuSya lokavRttAMta, lokavyavahAra puM0 sAmAnya lokakAMta vi0 lokapriya ruDhi ; lokAcAra (2) ghaTanAono krama lokagati strI0 mANasonuM vartana lokazruti strI0 kiMvadaMtI; lokavAyakA lokacAritra na0 lokono vyavahAra (2) cotarapha prasiddhi lokataMtra na0 jagatavyavahAratuM cakra lokasaMgraha puM0 AkhaM vizva (2) jagatanuM lokatraya na0, lokatrayI strI0 svarga hita-kalyANa (3)lokane saMtuSTa karavA mRtyu - pAtALa e traNa loka / te (4) loka sAthenA saMbaMdhathI maLato lokadhAta puM0 ziva lokanAtha puM0 brahmA (2) viSNu (3) anubhava _ [yukta ziva (4) rAjA; samrATa (5) buddha lokasaMpanna vi0 vyAvahArika DahApaNathI lokapa puM0 juo 'lokapAla' lokasaMvAgha puM0 lokonI bhIDa; lokano lokapakti strI. lokamAM Adara-kIrti avara-javara [sAkSI che tevU lokapatha puM0, lokapaddhati strI0 jagatanI lokasAkSika vi0 A jagata jenuM cAlu rIta - vyavahAra lokasAkSikam a0 sAkSIonI samakSa lokaparojha vi0 jagatathI chAnuM-adRzya lokasAkSin puM0 brahmA (2) agni lokapAla puM0 dikapAla (2) rAjA lokasAt a0 lokonA bhalA mATe lokapitAmaha puM0 brahmA lokasAdhAraNa vi0 lokapracalita lokapravAda puM0 lokavAyakA lokasImAtivatina vi0 alaukika lokamata vi0 lokane poSanAeM - lokasthiti strI0 saMsAradazA (2) TakAvanAeM saMsAravyavahAra (3) jagatanuM TakI lokabhAvana, lokabhAvina vi0 jamatanaM rahevApaNuM (4) sArvatrika niyama hita karanAraM- vadhAranAeM . lokahAsya vi0 lokomA hAsyapAtra evaM Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokahita lokahita vi0 jagata ke mAnavajAtane hitakara evaM ( 2 ) na0 lokonuM hita lokaMpUNa vi0 lokavyApI lokAcAra puM0 pracalita AcAra - rUDhi lokAtiga, lokAtizaya, lokAtIta vi0 asAmAnya; alaukika [ mAtmA lokAtman puM0 vizvano AtmA; paralokAdhika vi0 juo' lokAtiga' lokAnugraha puM0 lokonuM kalyANa - hita lokAnurAga puM0 paramArthavRtti lokApavAda puM0 lokomAM vagoNuM lokAyata na0 cArvAka mata lokAyatika puM0 cArvAka matano anuyAyI lokAloka puM0 loka - pRthvIne kinAre goLa karato Avelo eka kAlpanika parvata (sUrya enI aMdara raheto hovAthI tenI bahAra kevaLa aMdhakAra che) lokAMtara na0 paraloka lokAMtarita vi0 mRta lokottara vi0 asAmAnya; asAdhAraNa lokopakrozana na0 lokomAM apakIti phelAvavI te 423 lokya vi0 lokavyApI (2) pracalita; rUDha (3) sAcuM (4) uttama loka prApta karAvanAeM [ kIkI (3) kAjaLa locaka puM0 mUrkha mANasa ( 2 ) AMkhanI locana na0 jovuM te (2) AMkha locanaparuSa vi0 kadarUpuM locanApAta puM0 kaTAkSa; najara locanAMcala puM0 AMkhano khUNo loDa 150 mUrkha ke gAMDA tha -karmaNi0 mUMjhAvu; gUMcAvuM lotra na0 coreluM dhana; lUTa lodhra puM0 eka phUlajhADa lopa puM0 laI levu ke lUMTI levuM te (2) nAza; hAni (3) lupta thaI javaM te; vaparAzamAMthI nIkaLI javuM te (AcAra) (3) ullaMghana; bhaMga ( 4 ) abhAva (5) bAda karavuM - paDatuM mUka loha uparanA vALa lopAmudrA strI0 agastya RSinI patnI lopin vi0 hAni - IjA karatuM (2) hara karatuM (3) ochraM karatuM; ghaTAtuM lobha puM0 lAlaca; tRSNA lobhanIya vi0 lobhAve - AkarSe tevuM lobhamohita vi0 lobhathI mUDha baneluM lobhaviraha puM0 lobhano abhAva loman puM0 manuSya ke jAnavaranA zarIra [ nAma lomapAda puM0 aMga dezanA eka rAjAnuM lomavAhin vi0 pIchAMvALUM lomaza vi0 bahu rUvAMvALaM (2) puM0 eka muni (3) gheTo lomaharSa puM0 romAMca lomaharSaNa, lomaharSan vi0 romAMcakArI lomahArin vi0 juo 'lomavAhin' (2) badhAno kramamA saMgraha karanA lola vi0 hAlatuM; kaMpa; pharapharatuM (2) kSubdha; asthira (3) caMcaLa (4) kSaNika kSaNabhaMgura (5) utsuka (6) lobhI; kAmI lolaMba puM0 moTo kAlo bhamaro lolA strI0 lakSmI (2) vIjaLI (3) jIbha ( capaLa hovAthI) " lolAkSi na0 cakaLa-vakaLa thatI AMkha lolAkSikA strI0 kacaLa-vakaLa thatI AMkhovALI strI lolita vi0 hAlatuM; kaMpatuM lolupa vi0 ati lobhI; lAlacu lolupA strI0 lalutA lobha vi0 ati lobhI; lolupa loSTa puM0, na0 mATInuM Dhephu; roDa loSTaka puM0 mATInuM DhephuM; roDuM loSTaghAtam a0 DhephAM-roDa vaDe mArIne loha vi0 rAtuM ; tAza paDatuM ( 2 ) tAMbAnaM (3) loDhAnuM banAveluM (4) puM0, na0 tAMbaM (5) loDhuM (6) polAda (7) koI paNa dhAtu (8) sonuM ( 9 ) hathiyAra Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lohabaddha lohabaddha vi0 loDhAnA khIlAvALu; loDhAnI aNIvALu lohamaNi puM0 sonAno gaTho lohAgra na0 bANanuM loDhAnuM phaLaM lohita vi0 lAla; rAtuM (2) tAMbAnuM (3) puM0 lAla raMga (4) maMgaLa graha ( 5 ) eka jAno maNi; mANeka (6) na0 tAMbu (7) lohI (8) eka jAtanuM caMdana lohitaka vi0 rAtuM ( 2 ) puM0 eka jAtano; maNi; mANeka (3) maMgaLa graha lohitakRSNa vi0 kALAza paDatuM lAla lohitati pa0 ( rAtA thavuM ) lohitAzva puM0 agni lohitAMga puM0 maMgaLa graha lohitekSaNa vi0 lAla AMkhovALu va a0 - nI peThe vaktavya vi0 kahevA lAyaka; jaNAvavA lAyaka (2) niMdavA lAyaka ( 3 ) nIca; hIna (4) javAbadAra ( 5 ) Azrita (6) na0 vAtacIta (7) niMdA; Thapako vaktavyatA strI0 niMdA; Thapako (2) dAsapaNuM parAdhInatA vaktR puM0 vaktA; bolanAro ( 2 ) bhASaNa karanAro (3) adhyApaka ; zikSaka (4) vidvAna - jJAnI - DAhyo mANasa vaktra na0 mukha; moM vaktraparispaMda puM0 vAtacIta; bhASaNa vakra vi0 vAMkuM ( 2 ) ADakataruM ( 3 ) vAkaDi (4) apramANika; dagAbAja (5) krUra ( 6 ) puM0 maMgaLa graha ( 7 ) zani vaRgrIva puM0 UMTa vaRcaMca puM0 popaTa vakratuMDa puM0 gaNapati ( 2 ) popaTa vakrapuccha puM0 kUtaro vapluta vi0 ADA avaLA kUdakA mAratuM 424 vacana lohinI strI0 raktavarNI strI lokAyatika puM0 cArvAka matano anuyAyI laukika vi0 aihika; A lokanuM ( 2 ) sAmAnya; prAkRta ( 3 ) rojiMdu; sarvatra rUDha (4) bhautika ; dunyavI (5) na0 koI paNa dunyavI AcAra - rUDhi laukikajJa vi0 duniyAnI rIta ke vyavahAra jANanAruM [ janatA laukikAH puM0 ba0va0 sAmAnya loko; laulya' na0 lolupatA ; utsukatA ( 2 ) caMcaLatA; asthiratA lauha vi0 lokhaMDanuM (2) tAMbAnuM (3) dhAtunuM (4) tAmra raMganuM (5) na0 loDhuM lauhitya puM0 brahmaputrA nadI ( 2 ) na0 ratAza lauhI strI0 degaDI vakrabhaNita na0 vAMkuM bolavuM te (2) ADakarUM kahe vati vi0 vAMkuM; vaLeluM vakraman puM0 vAMkApaNuM; vaLAMka (2) ADakata bolavu te (3) bevacanIpaNuM ; luccAI; bolIne pharI javaM te vakrokti strI0 kaTAkSanuM vacana ( 2 ) vAMko bola (3) eka kAvyAlaMkAra, mAM kAku ke zleSathI vAkyano judo ja artha karavAmAM Ave che ( kAvya 0 ) voSThi strI0 maMda hAsya; smita vakSas, vakSaHsthala na0 chAtI vakSoja, vakSoruha (-ha) puM0 stana vac 2pa0 bolavu; kahevuM (2) varNa vavuM ; jaNAvavaM (3) bolAvaj ( 4 ) artha darzA - vavo ( 5 ) niMdavu Thapako Apako (6) 10 pa0 jaNAvavuM; kahenuM - preraka bole tema karavu; bolAvavuM (2) vAMcavaM (3) kahevuM; jaNAvavaM vacana na0 bolavu -kahevuM te ( 2 ) vANI; 0 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanakara 425 vaDavAnala kathana; bolelaM te (3)pharI bolI jaq vajAghoSa vi0 vaz2a ke vIjaLInA kaDAkA te (4) zAstravAkya (5)AjJA; hukama jevA avAjavALaM (6) salAha; upadeza (7) artha thavo vajadhara puM0 iMdra (2) ghuvaDa te (zabdano) (8) saMkhyA (vyA0) vajanAbha puM0 kRSNa, cakra vacanakara vi0 AjJAnuM pAlana karanAeM vajapatana na0 vajranuM paDavaM te (2) vacanakriyA strI0 AjJApAlakapaNuM vIjaLI paDavI te vacanagaurava na0 AjJA pratye Adara; vajapANi puM0 iMdra (2) ghuvaDa AjJA zirodhArya karavI te vajapAta puM0 juo 'vajrapatana' vacanapaTu vi0 bolavAmAM hoziyAra; vajamaNi puM0 hIro [kaThora vaktRtvazaktivALu [kahe te vaz2amaya vi0 atyaMta kaThaNa (2) krUra; vacanazata na0 so vAra - vAraMvAra vajamukha puM0 eka jIvaDu (UMDu kotaranAra) vacanasahAya puM0 vAtacItano sobatI vajalepa puM0 eka jAtano sakhata coTI vacanasthita vi0 AjJApAlaka janAro lepa (2) kadI ukheDI na vacanAvakSepa puM0 gALa devI te zakAya tema coTI jaq te vacanIya vi0 kahevA yogya (2)Thapako vajavyUha puM0 eka jAtano lazkarI vyUha ApavA yogya (3) na0 niMdA; Thapako vajasaMdhAta vi0 vajranI kaThinatAvALaM vacanesthita vi0 juo 'vacanasthita' vajasAra vi0 vajra ke hIrA jevU kaThaNa vacanopanyAsa puM0 sUcaka vANI; vajAkara puM0 hIrAnI khANa ADakatarI rIte sUcava, te vajAghAta puM0 vajrano ke vajra jevo prahAra vacas na0 vANI; zabda; vAkya (2) vajAyudha puM0 iMdra AjJA; hukama (3) salAha; upadeza vajAzani puM0 iMdranuM vaz2a vacasAMpati puM0 bRhaspati (2) garugraha / vajrAMka vi0 hIrAjaDita vacasvina vi0 vaktRtva zaktivALaM vajin puM0 iMdra (2) ghuvaDa vacaHkrama puM0 vAtacItano krama; vAtacIta vaTa 150 vIMTALavaM; vIMTaq (2) 10 u0 vacaHpravRtti strI0 bolavAnI koziza kaheQ (3)vAMTaQ; bhAga pADavA (4) vacomArgAtIta vi0 zabdomAM kahI zakAya bAMdhavU; joDaQ tethI moTuM ke tethI para -karmaNi0 vaTAeM; kacarAyU~ vacohara puM0 dUta vaTa puM0 vaDanuM jhADa (2) goLI (3) vaja vi0 kaThaNa (2) kaThora (3)puM0,na0 vartulAkRti (4) va (khAvAnu) iMdranuM Ayudha (dadhIcinAM hADakAMmAMthI vaTAkara, vaTAraka puM0 doraDaM banAvelu) (4) vajra jevU koI paNa vaTI strI0 dorI (2) goLI bhedaka hathiyAra (5) maNi vagere vaTu puM0 chokaro (2) brahmacArI vIMdhavAnI hIrAnI zAraDI (6) hIro __ vaDabhi (-bhI) strI0 juo 'valabhi' (7) puM0 sainyano eka vyUha (8) na0 vaDavA strI0 ghoDI (2)dAsI (3)vezyA polAda (9) kaThora bhASA (4) azvinI apsarA, jene ghoDIrUpe vajakITa puM0 lAkaDAmAM ke paththaramAM saryathI be azvino rUpI putro thayA hatA kANuM pADanAra eka kIDo vaDavAgni, vaDavAnala puM0 samudramAM vajakIla paM0 vajra rahelo manAto agni (dakSiNa dhruva Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asar AgaLa vaDavAmukha nAmanI bakholamAMthI bhabhUke che) vaDavAbhartR puM0 uccaiHzravA ghoDo vaDavAmukha puM0 dakSiNa dhruva pAse pAtALa lokamAM javAnuM pravezadvAra (2) tyAMthI bhabhUto asatfo vaNikkaTaka puM0 kAphalo; saMgha vaNiggrAma puM0 vepArIonuM maMDaLa vaNigvRtti strI0 vepAra vaNij paM0 vepArI; vaNika vaNijya na0, vaNijyA strI0 vepAra vat vi0 mAlakI, yukta hovApaNuM vagere artho batAvavA lagADAto pratyaya ( 2 ) a0 - nI peThe; pramANe - evo artha batAvavA nAma ke vizeSaNane lAge che vataMsa puM0 juo' avataMsa '; AbhUSaNa tu a0 'cUpa' evA arthano udgAra vatsa puM0 vAcharaDuM; pazunuM baccu (2) karo, beTo (vahAlamAM saMbodhana) (3) saMtAna ( 4 ) eka deza ( udayana rAjAno; kauzAMbI tenI rAjadhAnI) (5) ba0 va0 te dezanA loko 426 vatsatara puM0 vAcharaDo; juvAna baLada vatsatarI strI0 vAcharaDI; juvAna gAya ( jeNe baccAMne haju janma nathI Apyo ) vatsara puM0 varSa; sAla vatsarAja puM0 vatsa dezano rAjA vatsarUpa puM0 nAnuM vAcharaDuM vatsala vi0 saMtAna pratye mAyALu (2) snehALa (3) na0 mamatA; vatsalatA vatsalayati pa 0 (vAtsalyabhAvavALaM karavuM) vatsA strI0 vAcharaDI (2) nAnI chokarI ( vahAlamA ) [vasthA vatsin vatsiman puM0 bALapaNa; kizorAvad 1 pa0 bolavu; kahevuM ( 2 ) jAhera karavuM (3)varNavavuM (4) vidhAna karavuM (5) darzAvavuM (6) avAja karavo; gAvuM (7) A0 prakAzavuM ( 8 ) prAvINya ke prAmANya dAkhava vadhyazilA - preraka 0 vagADa (vAjitra) (2) pATha karavo; bolavu vadat vi0 bolatuM; kahetuM vadana na0 mukha; cahero vadanapavana puM0 zvAsa vadanodara na0 jaDabaM vadAnya vi0 vaktRtva zaktivALaM (2) mAyALUpaNe bolanAruM (3) udAra (4) puM0 udAra mANasa aatar fao bolakaj; vAcALa yadi a0 kRSNapakSamAM vagh 1 50 vadha karavo ( ' han ' nA vikalpa tarIke mukhyatve vaparAya che) bagha puM0 mArI nAkhavaM te ( 2 ) prahAra ( 3 ) guNAkAra (4) vijetA (5) vadhaka vadhaka vi0 vadha karanAeM; nAza karanAeM (2) puM0 phAMsIgaro (3) khUnI vadhanigraha puM0 dehAMtadaMDa vadhastaMbha puM0 phAMsI devAno mAMcaDo vArthI vio as mATena hoya tevuM; katala mATenuM (2) vadhya (3) vadhaka vadhu strI0 putravadhU (2) juvAna strI vaghuTI strI0 juo 'vadhUTI' vaSU strI0 0 paraNanAra kanyA (2) patnI (3) putravadhU (4) koI paNa strI ke kanyA ( 5 ) potAnAthI nAnI umaranA sagAnI patnI (6) mAdA (pazunI) vadhUTazayana puM0 kaThero; bArI vadhUTI strI0 yuvAna strI ( 2 ) putravadhU vadhya vi0 vadha karavA yogya (2) dehAMtadaMDanI zikSA pAmeluM ( 3 ) puM0 jeno vadha karavAno che te (4) zatru vadhyabhU, vadhyabhUmi strI0 jyAM phAMsI ke zULa apAya te sthAna vadhyamAlA strI0 dehAMtadaMDa ApavAno hoya tene parAvavAnI mALA vadhyazilA strI0 kApI nAkhavA mAthu jenI upara rakhAya te zilA ( 2 ) katalakhAnuM Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L vadhyasthAna ittle badhyasthAna na0 juo 'vadhyabhU' / baghra na0, vadhrI strI. cAmaDAnI dorI van 150 saMmAnavU; Adara karavo(2) madada karavI (3) avAja karavo (4) lIna hovU (5) 8 u0 yAcavU; mAgavU (6) zoSavU; meLavavA icchayU~ vana na0 jaMgala (2) jhuMDa; samudAya (3) pANI (4)nivAsasthAna [rahetuM vanakAma vi0 vananI rucivALU; vanamAM vanaga vi. jaMgalanuM vatanI vanagaja puM0 jaMgalI hAthI vanagahana na0 jaMgalano gIca bhAga vanagrahaNa na0 vanane ghero ghAlI avara javara baMdha karavo te vanavAhin puM0 vanane gherIne hAkoTA karanAro (zikAra mATe) vanacara vi0 vanamA rahenAru-vicaranAraM (2)puM0 araNyavAsI (3)jaMgalI prANI vanajyotsnA strI0 eka prakAranI phUlavela vanadevatA strI0 bananI adhiSThAtA devatA banadhArA strI0 jhADonI paMkti vanapa puM0 vanano rakhavALa vanaprastha vi0 vAnaprastha (2)puM0 mALanI UMcI jamIna uparanuM jaMgala vanabahiNa puM0 jaMgalI mora vanamAlA strI0 vananAM puSponI mALA (bIMcaNa sudhI laTakatI) banamAlin puM0 zrIkRSNa [vAdaLa vanamuc vi0 pANI varasAvatuM (2) puM0 banarAji(-jI) strI0 vRkSonI paMkti ke jUtha (2) vanano lAMbo pradeza (3) vananI pagadaMDI vanaraha na0 kamaLa banalatA strI0 vananI velI vanatikA strI0 baTera pakSI vanavAsa puM0 vanamAM vasavU te (2)jaMgalanu jIvana (3) vanavAsI mANasa vanazvan puM0 vAgha (2) ziyALa vanyetara vanasad puM0 vanavAsI; jaMgalano mANasa vanastha puM0 tapasvI (2) haraNa banasthalI strI0 vanano pradeza ke bhUmi banaspati puM0 moTuM jaMgalanuM jhADa (khAsa karIne jene phUla vagara phaLa bese) (2) koI paNa vRkSa (3)yaDa (4) thAMbhalo vanApagA strI0 jaMgalano vaheLo vanAbjinI strI0 pANInI aMdara thatI kamaLanI vela vanAyu puM0 jenA ghoDA vakhaNAya che tevo eka pradeza (2) purUravAno putra banAyuja puM0 'vanAyu' pradezano ghoDo (arabI?) [vanamAM ujANI vanAza vi0 pANI upara jIvatuM(2)puM0 canAMta puM0 vanano cheDo-kinAro(2) vanapradeza [bhAga vanAMtara na0 bIjuM vana(2)vananI aMdarano vanikA strI0 upavana [pUjelaM vanita vi0 yAcelaM; mAgeluM (2) seveluM; vanitA strI. strI (2)patnI (3)priyA vaniSNu vi0 yAcanAeM; yAcatuM banI strI0 jhADI vanIpaka, vanIyaka puM0 mAgaNa; yAcaka vanecara vi0 vanamA rahetuM-pharatuM (2)puM0 vanavAsI mANasa (3) tapasvI (4) jaMgalI prANI (5) rAkSasa vanopaplava puM0 dAvAnaLa [jaMgalI prANI vanaukas puM0 vanavAsI (2)tapasvI (3) vanya vi0 vanane lagatuM vanamA pedA thatuM (2) pALelu nahi tevU; jaMgalI (3) lAkaDA, (4)puM0 jaMgalI prANI (5) jaMgalI choDa (6) vAnara (7) na0 vananI pedAza (phaLa, phUla i0) vanyavRtti vi0 jaMgalanA AhArathI jIvatuM vanyA strI0 moTuM vana; jhADIono samudAya (2) pUra vanyAzrama puM0 vAnaprasthAzrama vanyetara vi0 jaMgalI nahi tevU-pALelu Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 varam va 1 u0 vAvavaM; ropa, (2)pheMkavU; vayaHpramANa na0 AyuSyanI laMbAI ke mApa nAkhavU (pAsA) (3)vALa kAtaravA vayaHstha vi0 juvAna (2)uMmare pahoMcelaM vapana na0 vAvaq te(2)hajAmata karavI te (3)sazakta (4)puM0 mitra; samovaDiyo vapA strI0 dara; chidra (2) kIDIno vayuna na0 jJAna; DahApaNa (2) maMdira rAphaDo (3) carabI; majjA (A arthamAM puM0 paNa) (3) vidhi; vapu puM0 zarIra Adeza (4) paddhati (5) karma ; kRtya vapurguNa puM0 juo 'vapuHprakarSa' / vayonAla vi0 umaramAM nAnU vapurdhara vi0 mUrtimaMta;dehadhArI (2)suMdara vayovasthA strI0 umara; umaranuM mApa vapuSmat vi0 mUrtimaMta; dehadhArI (2) / vayovRddha vi0 umaramAM moTuM; vRddha suMdara; manohara (3) hRSTapuSTa (4) vara vi0 uttama ; zreSTha (2)-thI vadhu akSata; nahi bhAgeluM (5) dehAtmavAdI sAraM(3) puM0 pasaMda karate (4)pasaMdagI vapus na0 zarIra (2)svarUpa ; AkRti (5) varadAna (6) bakSisa; inAma; (3) sAra; tattva (4) suMdara svarUpa / badalo (7) icchA (8) vinaMtI (9) vapuHprakarSa puM0 suMdara svarUpa ke AkRti paraNanAro; pati (10) jamAI vasta puM0bI vAvanAro;kheDUta (2) pitA. varagAtra vi0 suMdara aMgavALaM (3) hajAma; vALa kApanAro varaTa puM0 haMsa (2) na0 kuMda puSpa vapra puM0, na0 mATInI dIvAla ; koTa(2) varaTA(-TI) strI0 haMsalI (2) pILI taTa; kinAro (3) karADa; bhekhaDa; bhamarI (karaDe che te) TekarIno DhoLAva (4)zikhara (5)pAyo varaNa na0 pasaMda karavaM te (2)AjIjI (6)khAI (7)khetara(8)sAMDha ke hAthI karavI te (3)vIMTavU-AvaravaM te (4) bhekhaDa sAme godhuM mArI ghA kare te / kanyA pasaMda karavI te (5) purohita vaprakriyA, vaprakrIDA strI0 kinArA ke vagerene pUjavA te (6)aTakAvate (7) bhekhaDamAM godhu mArI ghA karavAnI (sAMDha, hAthI i0 nI) ramata puM0 koTa; bhIta(8) varuNa' vRkSa (9) vAbhighAta puM0 kinArA ke bhekhaDa sAthe koI paNa vRkSa (10) iMdra varatana vi0 suMdara avayavavALaM (2) athaDAvaM - aphaLAvaM te. vam 1 pa0 vamana-UlaTI karavI (2) strI0 suMdara aMgavALI strI bahAra kADhavU; pheMkavRM; choDavU (teja, varatra na0 dorI kiraNa i0 paNa) (3) pheMkI devU; varatra na0, varatrA strI0 cAmaDAno paTo __ kADhI nAkhavU (2) hAthI ke ghoDAno paTo vamathu puM0 yUMkI kADhavU; kADhI nAkhavU varada vi0 varadAna ApanAeM (2)hAthI sUDhamAMthI pANI bahAra kADhe te varadA strI0 eka nadI vamana na0 bahAra kADhavU te (2)UlaTI varadAna na0 deva devI ke saMte prasanna thaI karavI te (3) pIDA (4) homa iccheluM Apaq te vayana na0 vaNavU te [kAgaDo varadAnika vi0 varadAnathI maLelaM vayas na0 vaya (2) juvAnI (3)paMkhI(4) varapakSa puM0 varanAM sagAMsAgavAM vayastha vi0 juo 'vayaHstha' varapuruSa puM0 puruSomAM uttama vayasya vi0 samAna vaya- (2) samovaDiyuM varam a0 vadhu sAru', 'pasaMda karAya' (3) puM0 mitra; samovaDiyo -evo artha batAve Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vararuci 429 varcasvin vararuci vi0 varadAnamAM prItivALU (3) kAmadeva (4) hAthI (5)na0 mAthu (ziva) (2)puM0 pANinIya aSTAdhyAyI (6) uttama avayava (7)suMdara svarUpa sUtra para vArtika karanAra eka muni varAMgaka na0 taja; dAlacInI ( kAtyAyana); vikrama ke bhojanA varAMganA strI0 suMdara strI darabAranAM nava ratnomAMno eka ; prAkRta varivasita vi0 pUjanAeM; bhakta bhASAono mukhya vaiyAkaraNI varivasyati pa0 (kRpA karavI) varalakSaNa na0 lagnavidhimA Avazyaka varivasyA strI0 sevA; bhakti; pUjA bAbata durgA variSTha vi0 zreSTha; uttama (2) sauthI varavaNinI strI0 strI (2)saMdara strI(3) vadhu vizALa, moTuM, pahoLaM, bhAre ('uru'nuM varasurata vi0 kAmakrIDAnuM rahasya zreSThatAdarzaka rUpa) jANanAru varIyas vi0 vadhu sAruM; vadhu pasaMda karavA varaMDa puM0 samudAya (2)moM uparano khIla yogya ('uru' nuM tulanAtmaka rUpa) (3) varaMDo; osarI (4) mAchalI varuNa puM0 samudra tathA pazcima dizAno pakaDavAnA AMkaDAnI dorI(5)jhajhUmatI adhyakSa deva (hAthamAM pAza hoya che) dIvAla (6) ghAsanI gaMjI varuNAtmaja puM0 jamadagni varaMDaka vi. vizALa (2)bInelaM; dIna varUtha na0 athaDAya nahi mATe rathane karelu (3) puM0 mATIno TiMbo (4) hAthI kaTherA jevu rakSaNa (2)bastara (3)DhAla uparano besavAno hoho (5)dIvAla (6) (4) samudAya; ToLaM vedIno madhya bhAga(7)moM uparano khIla vasthazas a0 ToLAbaMdha; DhagalAbaMdha varaMDI strI0 ghAsanI pULI varUthin vi0 kavacayukta (2) rakSaNa mATe varAka vi0 bicAeM; bApaDu (2) kama- karelA kaTherAvALU (ratha) (3) rakSatuM nasIba (3) hIna; nIca (4) senAthI gherAyelU (5) vAhanamAM varATa puM0 koDI(2) doraDu(3)bIjakoza beThelaM (6) puM0 ratha (7) rakSaka varATaka puM0 koDI (2) kamaLano bIja- varUthinI strI0 senA koza (3) puM0, na0 doraDuM vareNya vi0 pasaMda karavA-icchavA yogya varATakarajas puM0 nAgakesaranuM jhADa (2) uttama; zreSTha; mukhya varATikA strI0 koDI (2)tuccha vastu varga puM0 vibhAga; samUha; samudAya (2) varAnanA strI0 suMdara mukhavALI strI __ pakSa (3) 'skvara' (gaNita0) varAroha vi0 suMdara nitaMbavALaM vargaNA strI0 samadAya; jatho varArohA strI svarUpavatI strI (suMdara vargastha vi0 eka pakSane TekavatuM nitaMbavALI) vagin vi0 eka varga-; eka pakSanuM(2)puM0 varAha vi0 varadAnane lAyaka (2) vargano nAyaka [joDIdAra lAyaka ; AdaraNIya (3) mUlyavAna / varya vi0 eka ja vargamuM(2)puM0sAthIdAra; varAsana na0 uttama Asana-beThaka varcas na teja; baLa; vIrya ; kAMti (2) varAha puM0 Dukkara; sUvara (2) e rUpe __ AkRti; svarUpa (3) viSTA; maLa viSNuno trIjo avatAra varcaska puM0 teja; vIrya; kAMti varAhakarNa puM0 eka jAtanuM bANa varcasvin vi0 tejasvI; kAMtimAna (2) varAMga vi0 suMdara aMgavALu(2)puM0 viSNu vIryavAna; parAkramI Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varja choDIne; varja vi0 vinAnuM; rahita varjaka vi0 (samAsane cheDe ) tyAgatuM; choDatuM (2) vinAnuM; rahita varjana na0 choDavuM te; tyAgavuM te varjam a0 bAda karIne; sivAya (samAsane aMte) varjita ( ' bujnu bhU0 kR0 ) vi0 tyAgeluM choDela (2) bAda rAkheluM (3) vinAnuM vayaM vi0 tyAgavA yogya; chAMDavA yogya (2) - sivAyanuM 430 varNa 10 u0 raMgavuM; cItaravuM (2) varNavavuM (3) vakhANavuM (4) phelAvavuM varNa puM0 raMga ( 2 ) sUrata dekhAva (3) mANasono vibhAga - jAti (cAra varNa) (4) jAta; prakAra ( 5 ) akSara ; zabda (6) prazaMsA (7) gItamAM vastuno krama (8) dhvani; avAja varNaka puM0 naTano veza ( 2 ) raMga (cItaravA mATe) (3) lepa mATe vaparAtI koI paNa vastu; sugaMdhI lepa (4) bhATa; cAraNa (5) vaktA (6) varNa akSara ( 7 ) namUno (8) na0 raMga ( 9 ) prakaraNa ; vibhAga (10) kUMDALu; vartuLa varNatas a0 varNa [(2) kalama varNatUlikA strI0 citrakAranI pIMchI varNadharma puM0 dareka varNanuM potAnuM kartavya varNana na0 cItarabuM te (2) varNavavuM ke varNave te; bayAna varNanA strI0 varNana (2) prazaMsA varNaparicaya puM0 saMgItamAM kuzaLatA varNamAlA strI0 bhASAnA mULAkSara varNavati, varNavatikA strI0 citArAnI pachI (2) kalama; lekhaNI varNavikriyA strI0 varNo sAme verabhAva varNavRtta na0 akSarameLa chaMda (' mAtrA vRtta ' thI bhinna ) varNazreSTha puM0 brAhmaNa varNasaMkara puM0 bhinna varNanAM strI puruSanA vata lagnayI thatI varNanI bheLaseLa (2) judA judA raMgonI milAvaTa varNAvakRSTa puM0 zUdra varNAvara vi0 varNamAM halakuM - UtaratuM varNAzramAH puM0 ba0 va0 cAra varNa ane cAra Azrama varNikA strI0 naTano svAMga (2) raMga (3) zAhI (4) kalama ( 5 ) khaDI vaNikAparigraha puM0 pAtrano svAMga ke bhUmikA ((2) cIta relaM (3) prazaMseluM varNita ( 'varNa' nuM bhU0 kR0 ) vi0 varNavelu varNana vi0 (samAsane aMte) -nA raMga ke dekhAvavALu (2) - jJAtinuM; -varNanaM (3) puM0 citAro (4) lahiyo (5) brahmacArI; vidyArthI (6) cAramAthI koI paNa varNano mANasa varNiligin vi0 brahmacArI - vidyArthIno svAMga ke cihno dhAraNa karanAeM varNodaka na0 raMgIna pANI varNya vi0 varNavavAnuM; prastuta ( 2 ) raMgasaMbaMdhI AjIvikA varta puM0 (mukhyatve samAsane cheDe) nirvAha ; vartaka vi0 jIvatuM; astitva dharAvatuM ( 2 ) - mAM laganIvALaM; upAsaka (3) puM0 baTera pakSI (4) ghoDAnI kharI vartana vi0 rahetuM ; hotuM ( 2 ) puM0 vAmana; ThagaNo (3) na0 hovu te; jIvavuM te (4) rahe te ; nivAsa ( 5 ) hAlacAla ; karma (6) nirvAha; AjIvikA ( 7 ) pagAra; rojI (8) vepAra; levaDa- devaDa ( 9 ) goLo; daDo (10) raMgavuM - copaDabuM te vartamAna vi0 jIvatuM; astitvamAM hoya te; samakAlIna (2) goLa pharatuM (3) -mAM rahetuM (4) puM0 vartamAnakALa (5) na0 vartamAnakALa (6) hAjarI vati strI0 goLa vIMTIne banAveluM te; (2) aMjana - lepa jevI zrRMgAranI koI cIjanI goLI ke goLA (3) dIvAnI diveTa (4) vaNelA kapaDAnI dazI Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 431 batikA vatikA strI0 cItaravAnI pIMchI (2) dIvAnI diveTa; masAla upara vIMTelI vATa (3) raMga (4) baTera pakSI (mAdA) (5) lAkaDI vartita vi0 vIMTelu; AmaLelaM (2) astitvamA ANelaM (3) siddha karela (4) vitAvelu (samaya) . vatin vi0 (mukhyatve samAsane cheDe) rahenAeM; rahetuM (2)jatuM (3)vartatuM (4) AcaratuM (5) pAlana karatuM (AjJAnu) vartI strI0 juo 'vati' [na0 kuMDALU vartula vi0 goLAkAra; vartulAkAra (2) vartman na0 rasto; mArga (2) cIlo; rUDhi (3) avakAza; taka vartmapAta puM0 mArgamAM vacce Avaq te (2) mArgamAMthI ADA phaMTA, te vaya't vi0 banavAnI ke vadhavAnI taiyArImAM hoya tevU varSaka, varSaki, varSakin puM0 sutAra varSakI strI0 vezyA varSana vi0 vadhAranAru (2) na0 vadhaq te (3) kApavU te (4) vinAza varSamAna vi0 vadhatuM(2)puM0 eka jillo (Ajano bardavAna) (3) 24 mA jaina tIrthaMkara (4) puM0, na0 amuka AkAra- pAtra varSamAnaka puM0 eka jAta, DhAMkaNA jevU pAtra (2) mAthe ke hAthamAM dIvA rAkhI nAcanAra lokono eka varga varSamAnagRha na0 krIDAgRha varNita vi0 vadhelu (2) moTuM kareluM / (3) kApelaM (4) bharelu vadhiSNu vi0 vRddhi pAmatuM; vadhatuM vardha na0 cAmaDAno paTo (2) cAmaDuM vadhikA, varSI strI0 cAmaDAno paTo varman puM0 kSatriyonA nAmane lAgato eka zabda ('caMDavarman ') (2) na0 kavaca; bakhtara (3) chAla varman varmahara vi0 bakhtara dhAraNa karavA ke yuddhamAM UtaravA jeTalI umarakheM varya vi0 mukhya; zreSTha, pradhAna (ghaj kharaM samAsane aMte) varSa puM0, na0 varasAda (2) koI paNa vastunuM varasAdanI peThe varasa te (bANa, phUla i0) (3)saMvatsara (4)duniyAno vibhAga-khaMDa (kuru, hiraNmaya, ramyaka, ilAvRta, hari, ketumAla, bhadrAzva, kiMnara, bhArata) (5) bhAratavarSa (6) divasa (7) nivAsasthAna varSagiri puM0 juo 'varSaparvata' varSaghna vi0 varasAdamAMthI rakSatuM varSaNa na0 varasavaM te varSatra na0 chatrI varSapara puM0 vAdaLaM (2) aMtaHpurano napuM saka rakhavALa ke nokara varSaparvata puM0 duniyAnA judA judA vibhAgone judA pADatI parvatamALAmAMnI dareka (himavAn, hemakUTa, niSadha, meru, caitra, karNI, zRMgI - e sAta) varSapravega puM0 varasAdanuM sakhata jhApaTuM varSavara puM0 aMtaHpurano napuMsaka rakhavALa ke nokara varSA strI0 varasAdanI Rtu; comAsuM varSAkAla puM0 varSARtu varSAghoSa (varSA+AghoSa) J0 deDako varSAmada (varSA + Amada) puM0 mora varSArAtra puM0 comAsAnI rAta (2) varSA Rtu [Rtu varSAvasAna na0, varSAvasAya puM0 zarada varSiSTha vi0 ('vRddha'nu zreSThatAdarzaka rUpa)ati vRddha (2) baliSTha (3)samRddha varSIyas vi0 ('vRddha'nuM tulanAtmaka rUpa) vadhu moTuM-vRddha-balavAna-agatyanuM varSaka vi0 varasatuM ; pANI varasAvatuM varSopala puM0 karo (2) eka mIThAI varman na0 deha; zarIra (2)kada; UMcAI Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 vallabha (3) suMdara AkAra (4)taLa; sapATI valita ('val' na bhU0 kR0)vi0 vaLelu; jemake parvatanAM) goLa pharelu (2)gherAyelu (3)karacalI vaha, 1 A0 juo barha, (2) 10 u0 paDelu (4) pheMkelaM; nAkhelaM dIpaq; prakAza, (3) bolavU valina, valibha vi0 karacalIvALU vaha puM0, na0 juo 'baha' balI strI0 juo 'vali' vahiNa vi0, puM0, vahin puM0 juo valIka na0 chAparAno bahAra nIkaLato 'bahiNa', 'bahin' kinArIno bhAga vahis puM0, na0 juo 'bahis' valIpalita na0 karacalI ane dhoLA vALa vala 1 A0 utAvaLe jaq (2) vaLavU; valIbhat vi0 vAMkaDiyu (vALa) goLa pharavU (3) Asakta tharbu (4) valImukha, valIvadana puM0 vAnara vadhaq (5) DhAMka; DhaMkAvU valka puM0, na0 jhADanI chAla (2)vastra valaka na0 sarasa (3) khaMDa (4) mAchalInuM bhIMgaDu valakSa vi0 sapheda valkala puM0, na0 jhADanI chAla (2)tenuM valakSagu puM0 caMdra banAveluM vastra valagna puM0, na0 kamara; keDa valkalin vi0 chAla ApatuM; chAla thatI valaja puM0 anAjano Dhagalo (2) na0 hoya tevU (2) valkala paheranAru khetara (3) anAja (4) yuddha valajA strI0 suMdara strI valkavAsas na0 chAlanu banAveluM vastra valana na0 -tarapha vaLavU te (2) goLa valga 1 pa0 jarbu(2)halAvavaM; kaMpAvaq kuMDALAmAM pharavU te (3) kSobha (3) ThekaDo bharavo (4)nAcavU (5) valanA strI0 tarapha pharavU-vaLavU te (2) khuza tharbu (6)khAvu (7) baDAza mAravI citranI AkRtio doravI te valgaka puM0 ThekaDA mAranAro; kUdanAro valabhi(-bhI) strI0 chAparAno DhALa; valgana na0 ThekaDA mAravA-kUda te chAparAnuM lAkaDAnuM chAja (2) dharanI valgA strI0 lagAma cheka TocanI meDI (3) saurASTranI balgita ('valA 'na bhU0 kR0) ThekaDo eka nagarI mAryo hoya tevU; kUdelu (2)nacAvelaM; valaya puM0, na0 kaDu; kaMkaNa (2)jALaM, kUdAvelu (3)na0 ghoDAnI ThekaDAvALI gUMcaLaM (3) paraNelI strIno kaMdoro (4) cAla (4) baDAza mAravI te vartuLa ; gherAvo (samAsane aMte) (5) valgu vi0 manohara; suMdara (2)madhura; na0 ToLaM [goLa kuMDALaM karatuM mIThu (3) mUlyavAna (4) a0 suMdara rIte valayita vi0 vIMTAyelu; gherAyelu (2) valgunAda vi0 madhura avAja karatuM valayIkR8 u0 kaMkaNanI peThe goLa vIMTavU valgulikA strI0 vaMdo(2)kuppI (telanI) valaMtikA strI0 eka ceSTA-abhinaya valmIka puM0, na0 kIDIno rAphaDo (2) vali strI0 karacalI; karacolI (2) puM0 vAlmIki muni peTa uparano vATo (strInI suMdaratAnI valla puM0 traNa guMjA jeTalaM vajana nizAnI gaNAya che) (3) chAparAno vallako strI0 vINA Tocano bhAga (jyAM be DhALa bhegA vallabha vi0 vahAluM; priya (2)priyatama; thAya che) (4) sugaMdhI lepa vaDe zarIra pati (3) mAnIto mANasa (4) zubha upara karelI rekhA (5)cAmarano hAtho / lakSaNavALo ghoDo Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA vallabhajana 433 vasubhArA vallabhajana puM0 priyatamA vas 150 rahevU; vasavATa karavo (2) vallabhapAla puM0 azvapAla ; khAsadAra . hovU; maLI Avaq (3)2 A0 dhAraNa vallabhA strI0 priyatamA; patnI kara; paheravu (4)450 sthira hovU vallari(-rI) strI0 vela; latA (2) (5)10pa0 raheQ (6) 10 u0 kApavU; zAkhAovALI dAMDI chedaq (7)cAhavU (8) svIkAravU (9) vallava puM0 govALiyo 10 u0 [vasayati-te] sugaMdhita karavU valli strI0 vela (2) pRthvI vasati (-tI) strI0 vAsa ; nivAsa (2) vallI strI0 vela dhara; nivAsasthAna (3) zibira (4) vaz 2 pa0 icchayU~ (2) prakAzavaM rAtri (jyAre paDAva karAya che) vaza vi0 tAbenI asara ke aMkuza vasatha na0 mALo (paMkhIono) heThaLay (2) AjJApAlaka (3) mohita vasana na0 vasavaM te; nivAsa (2) ghara (4)puM0, na0 kAbU ; sattA; tAbedArI vazaga vi0 bIjAnI marajIne anusara (3) vastra; (4) kaMdoro (strIno) nAraM; vaza-tAbe thayelu (2) puM0 dAsa; vasanaparyAya puM0 vastra badalavAM te vasanA vi0, strI0 (samAsamAM)vastrathI nokara siranAruM vazatin vi0 bIjAnI marajIne anu AcchAdita evI (2) vIMTaLAyalI / vazaMgam 1 pa0 vaza thaq; tAbe tharbu vasaMta puM0 vasaMta Rtu (caitra ane vaizAkha) vazaMvada vi0 vaza - tAbe thayelU; -nI (2)vidUSakanu upanAma (nATakamAM) asara heThaLa Avelu vasaMtabaMdhu, vasaMtayodha puM0 kAmadeva vazA strI0 strI (2) patnI (3) kanyA vasaMtasakha puM0 kAmadeva (2) malayAnila (4) hAthaNI (5) vaMdhyA (strI) vasaMtAvatAra puM0 vasaMta Rtu besavI te vazitA strI0, vazitva na0 vaza karavU te vasaMtotsava puM0 hoLIno utsava (2) mohita karavU te (3)bIjAne vaza vasA strI0 meda; carabI karavAnI siddhi (4)jAta upara kAbU vasAna vi0 rahetuM vazin vi0 samartha (2) vaza thayelaM; vasiSTha puM0 te nAmanA eka RSi ; sUryatAbedAra (3)vAsanAo kAbUmAM lIdhI vaMzI rAjAonA purohita hoya tevU [NanuM sAdhana - kAraNa vasu vi0 madhura (2) sUkuM(3)na0 dhana; vazIkaraNa na0 vaza karavU te (2) AkarSa- samRddhi (4) ratna (5)sonuM (6) pANI vazIkR 8 u0 tAbe karavU; vaza karavU (7) ghI (8) puM0 (ba0 va0) devono (2) mohita kara [thayelaM eka varga (ATha cha) (9)kiraNa (10) vazIkRta vi0 vaza thayelu (2) mohita koNIthI mUThI sudhInuM mApa vazya vi0 vaza karI zakAya te, (2) vaza vasuka puM0 AkaDo (2) na0 dariyAnu mIThu karelaM ; vaza thayelaM (3) kAbU heThaLay; vasudA strI0 pRthvI AjJApAlaka (4) puM0 dAsa; nokara vasudeva puM0 zrIkRSNanA pitA vazyA strI0 AjJApAlaka patnI . vasudruma puM0 uduMbara vRkSa vaSaT a0 devane Ahuti ApatI vakhate vasudhA strI. pRthvI (2) svarga (3) jamIna bolAto zabda (devanI caturthI saathe)| vasudhAdhara puM0 parvata vaSaTkRta vi0 ('vaSaT' uccAra saathe)| vasudhAdhipa puM0 rAjA [dhAnI homelu vasudhArA, vasubhArA strI0 kuberanI rAja Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasumat vasumat vi0 dhanavAna vasumatI strI0 pRthvI vasuretas puM0 agni vasuzreSTha na0 ghaDatara sonuM ( 2 ) rUpuM vasuSeNa puM0 karNa vasuMdharA strI0 pRthvI vasUka puM0, na0 juo 'vasuka' vasordhArA strI0 vasuo mATe ghInI dhArA (2) ghI homavAnuM pAtra ( 3 ) maMdAkinI ( svarganI gaMgA ) 434 vastavyatA strI0 nivAsa; raheThANa vasti puM0, strI0 juo ' basti ' vastu na0 padArtha; cIja; sat padArtha (2) mAlamilakata ( 3 ) sAra; tattva (4) ghaTaka dravya (5) nATaka ke kathAno viSaya; 'plaoNTa' vastutas a0 vastutAe; kharekhara vastupuruSa puM0 nAyaka (nATaka ke kathAno) vasturacanA strI0 vastunI goThavaNI ke khilavaNI (nATaka i0 mAM) vastuvRtta na0 sAcI bAbataM ke bInA (2) suMdara prANI vastupahita vi0 yogya padArthane lAgu kareluM; yogya padArthamAM ajamAveluM vastya na0 nivAsasthAna; ghara vastra na0 kapaDuM; kApaDa vastradhAvin vi0 vastra dhonAruM vastraparidhAna na0 vastra paheravAM te vastrapUta vi0 kapaDAthI gALeluM vastrotkarSaNa na0 vastra utArI nAkhavAM te vasya puM0 ghara vasthA strI0 avasthA vasvokasArA, vasvaukasArA strI0 iMdranI nagarI - amarAvatI (2) kuberanI nagarI alakA (3) te banene sparzatI nadI vaha 1 u0 UMcakavaM; vahana karavuM; upADI javaM ( 2 ) AgaLa dhakelavaM - laI javuM( 3 ) lAvuM laI AvavuM ( 4 ) dhAraNa karavu aaj (5) harI javuM ( 6 ) paraNavuM (7) vaMcita mAlika hovu - pAse hovuM (8) kALajI rAkhavI (9) anubhavavuM (10) (akarmaka artha) khasavuM ; cAlavaM ( 11 ) vahevuM (nadInuM ) ( 12 ) vAvuM (pavananuM) - preraka 0 UMcakAvavu; levarAvavuM (2) ring ; dhakelavaM (3) upara thaIne javuM ; pasAra thavuM (4) vAparavu; dhAraNa karavu vahana na0 vahana karavuM - laI javaM te (2) vahevuM te ( 3 ) vAhana (4) naukA vahanabhaGaga puM0 vahANa tUTI januM te vahanIya vi0 vahana karavA yogya; laI javA lAyaka [ ( 3 ) prApta thayeluM vahita vi0 vahana karAyelu ( 2 ) vikhyAta vahitra na0 vahANa; naukA vahni puM0 agni ( 2 ) jaTharAgni vahniSata vi0 agni jevuM zuddha vahnisaMskAra puM0 zabano agnisaMskAra vahnisAkSikam a0 agninI sAkSIe a na0 gADI ( 2 ) vAhana; savArI vaMka puM0 nadIno vAMka (2) vaLAMka kA strI0 jIna ke palANano AgaLano Ubho bhAga vakSu strI0 gaMgA nadInI eka zAkhA (2) ( pAmIramAMthI nIkaLatI ) AmudariyA nadI; 'oNksasa' vaMga puM0 ( ba0va0 ) baMgALa deza (2) na0 kalAI (3) sIsuM [ TopalI vaMgerikA, baMgerI strI0 netaranI nAnI vaMca 1pa0 javaM; pahocavUM (2) gupacupa javaM - preraka 0 - thI dUra rahevu; thI baca nIkaLavu (2) chetarakhuM ( 3 ) -thI rahita karavu; vinAnuM rAkhavaM vaMcaka vi0 luccu; chetaranAruM ( 2 ) puM0 Thaga; lucco (3) ziyALa vaMcana na0, vaMcanA strI0 ThagavuM - chetaravu te ( 2 ) yukti; chetarapiMDI ( 3 ) bhrama ( 4 ) - vinAnuM karavuM te; rukAvaTa karavI ke thavI te [ karAyeluM vaMcita vi0 chatarAyeluM (2) vinAnuM Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMculaka vAkpaTu baMculaka puM0 eka paMkhI (2) vAMsanuM banelaM (3) sArA vaMzamAM vaMjula vi0 vAMku (2) puM0 netara; baru (3) janmeluM (4) puM0 vArasadAra; saMtAna eka phUla (4) azoka vRkSa (5) eka pNkhii| vaMzadhara vi0 vaMzane TakAvanAeM-cAlu vaMjulaka puM0 juo 'vaMculaka' rAkhanAruM (2) kuTumbane poSanAru (3) vaMTa 1 50, 10 u0 bhAga pADavA; puM0 vArasadAra [bhuMgaLI hisso vaheMcavo vaMzanADikA, vaMzanADI strI0 vAMsaLI ke vaMTa vi0 bAMDu; pUMchaDI vinAnu (2)vAMDhuM vaMzabAhya vi0 kuTuMbamAMthI bahiSkRta . vaMda 1 A0 ekalA javU vaMzabhRt puM0 kuLano vaDo (2) kuLane vaMDha vi0 vALu [(2)stuti karavI poSanAro vaMda 1 A0 vaMdana karavUnamaskAra karavA vaMzabhojya vi0 paraMparAthI maLelaM (2) na0 vaMdana na0 namaskAra; praNAma (2)stuti vaMzaparaMparAthI cAlatI AvelI milakata vaMdanamAlikA strI0 daravAje laTakA- vaMzavana na0 vAMsana vana vAtI mALA; toraNa [stuti / vaMzavarSana vi0 vaMzanI unnati karanAru vaMdanA strI0 namaskAra; praNAma (2) (2) puM0 putra (3) na0 vaMzanI unnati vaMdanIya vi0 vaMdana karavA yogya karavAneM kAma vaMdAra vi0 stuti karatuM (2) vaMdana vaMzavitati strI0 vAMsanI jhADI (2) karatuM; namra; vinayI vaMza-vistAra hovU te vaMdi strI0 keda (2) strI kedI vaMzasaMpat strI0 UMcA kuLay- khAnadAna vaMdina puM0 baMdI; bhATa (2) baMdIvAna vaMzasthiti strI0 vaMza cAlu rahevo te vaMdI strI0 juo 'vaMdi' / vaMzAgata vi0 vaMzaparaMparAthI-vArasAmAM vaMdya vi0 pUjya ; vaMdana karavA yogya (2) maLela prazaMsApAtra [namelaM (3) suMdara vaMzAvalI strI0 peDhInAma baMdhura vi0 asthira; caMcaLa (2)vAMkuM; vaMzI strI0 vAMsaLI vaMdhya vi0 bAMdhavA ke keda pakaDavA lAyaka vaMzya vi0 sArA kuLay (2) puM0 vArasa(2) joDavA lAyaka (3) jene saMtAna dAra; saMtati (ba0 va0) (3)pUrvaja (4) ke phaLa na thAya tevU [gAya kuTuMbano koI paNa mANasa (5) pATaDo vaMdhyA strI0 vAMjhaNI strI (2) vAMjhaNI vA 2 pa0 phUMkAvU (2)jaq (3) 450 vaMza puM0 vAMsa (2) kuLa; putraputrAdino sukAI jaq (4) bujhAI jaq (5) 10 u0 krama (3)vAMsaLI (4) samudAya (sarakhI khuza tharbu (6) pUjaq [vikalpe vastuono) (5) pATaDo (6) gAMTha; vA a0 athavA (2)vaLI (3)peThe (4) sAMdho (vAMsamAM) vA-vA a0 kAM to Ama ke kAM to tema vaMzakara vi0 vaMzanI sthApanA karanAraM vAka puM0 vANI (2) saMhitA (veda) (2)vaMza cAlu rAkhanAru (3) puM0 putra (3) na0 bagalAono samUha vaMzakarmakRt puM0 vAMsajeM kAma karanAro vAkovAkya na0 tarkazAstra vaMzakRtya na0 vAMsaLI vagADavI te vAkcapala vi0 gametema - avicAyu vaMzacarmakRt puM0 vAMsa sAthe cAmaDAnuM bolanAruM [chupAvIne bolavU te __ kAma karanAro . vAkchala na0 vANInu chaLa ; sAcI vAta vaMzaja vi0 -nA vaMzamAM utpanna thayelaM vAkpaTu vi0 bolavAmAM catura evaM Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAkUpArINa vAkpAroNa vi0 vANIthI para evaM; varNana na karI zakAya tevuM vAkpAruSya na0 kaThora vANI ( 2 ) AkSepa; ALa; badanakSI vAkpracodanAt a0 maukhika AjJA anusAra; hukamane kAraNe vAkpratoda puM0 vANIrUpI paroNo; paroNAnI peThe bhoMkAya tevuM bolavu te vAkpralApa puM0 khuba bolavu te vAkya na0 pUrNa artha batAvato zabdasamUha ( 2 ) vacana; kathana ( 3 ) AjJA ( 4 ) niyama [ kahe vAkyabheda puM0 pahelAM kahelAthI judu vAkyazeSa puM0 bolatAM zeSa raheluM hoya te; adhUruM vAkya vAkyasArathi puM0 AgaLa paDIne bolanAro; mukhya bolanAro vAkyopacAra puM0 bolavu te vAkzalAkA strI0, vAkzalya na0 vIMdhe tevI vANI 436 vAkzastra na0 zaoNpa vAkasaMtakSaNa na0 kaTAkSavALI vANI vAgartha puM0 ( dvi0 0 ) zabda ane teno artha [ vANI vAgasi puM0 taravAranI peThe kApe tevI vAgAtman vi0 zabda ke vANIrUpa evaM vAgIza puM0 vaktRtva zaktivALo ( 2 ) bRhaspati (3) brahmA vAgurA strI0 jALa ; phAMdo vAgurika puM0 pAradhI ; vyAdha vAgRSabha puM0 paMDita; vidvAna; vaktA vAgjAla na0 khAlI bhAre zabdo bolavA te (kArya ke amala karyA vinA ) vAgdattA strI0 vAgdAnathI vivAha karyA hoya tevI kanyA vAgdaMDa puM0 Thapako (2) vANIno nigraha vAgdAna na0 sagAI vivAha karavAnuM vacana Apa 1 vAcAla vAgduSTa puM0 gALa bhAMDanAro ( 2 ) yathAkAle janoI na dIghelo brAhmaNa vAgdoSa puM0 vANInoM doSa ( na bolavAnuM hoya tyAM bolavu te) vAgbaMdhana na0 bolatuM baMdha karavu te vAgmin vi0 vaktRtvazaktivALaM (2) vAcALa (3) puM0 tevo mANasa vAgvajra puM0 vajra jevI kaThora bhASA vAgvid vi0 vaktRtvazaktivALaM vAgvibhava puM0 bhASA uparamo kAbU; varNana karavAnI zakti vAgvyavahAra puM0 moDhAnI carcA vAgvyApAra puM0 bolavAnI rIta (2) stoarat abhyAsa ke Teva vAGmanasa na0 vANI ane mana vAGamaya vi0 vANI ke zabdanuM bane luM (2) vANI - zabda saMbaMdhI (3) vANIyukta (4) vaktRtva-chaTAvALaM (5) na0 vANI; bhASA (6) vaktRtvachaTA vAGmAtra na0 mAtra vANI ke zabda vAca strI0 vANI; bhASA ( 2 ) zabda ; dhvani ( 3 ) vacana; khAtarI ( 4 ) sarasvatI devI vAcaka vi0 bolatuM; kahetuM ; khulAso karatuM ( 2 ) artha darzAvatuM ( 3 ) puM0 bolanAro (4) bAMcanAro (5) saMdezo laI janAro [ bolavu te vAcana na0 vAMcavaM te ( 2 ) kahevuM te; vAcaspati puM0 bRhaspati (2) veda vAcaspatya na0 bhASaNa; vaktRtvachaTAvALu kathana [ mauna rahenAruM vAcaMyama vi0 jIbha pakaDI rAkhanAeM; vAcA strI0 vANI; bolI ( 2 ) zAstravAkya (3) zapatha vAcATa vi0 vAtoDiya; vadhAre paDatI athavA nakAmI vAto karyA karanAruM (2) baDArA mAranAruM vAcAla vi0 avAja karatu; ghoMghATa Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAda vAcAlanA 437 karatuM (2) vAtoDiyu (3) baDAza vADava puM0 brAhmaNa (2) vaDavAgni mAranAru [kriyA vANa puM0 avAja (2) bANa (3) vAcAlanA strI0 vAcALa banAvavAnI so tAravALI vINA vAcAsahAya puM0 vAto karIne AnaMda vANija, vANijika puM0 vepArI pAmI zakAya tevo sAthI - sobatI vANijya na0, vANijyA strI0 vepAra vAcika vi0 vAcAne lagatuM (2) vANinI strI0 catura-tarakaTI strI zAbdika; moDhA- (3) puM0 vaktRtva- (2) naTI; nAcanArI (3) svacchaMdI chaTAvALaM bhASaNa (4) na0 moMe ane madamatta strI kahevarAvelo saMdeza vANI strI0 bolI; bhASA (2) bolavAcoyukti vi0 bolavAmAM kuzaLa evaM vAnI zakti (3) avAja (4) graMtha (2) strI0 bolachA; bhASaNa (3) (5) stuti (6) sarasvatI devI . caturAIbharI vAtacIta vAta vi0 phUMkAyelaM; phUMkelaM (2) vAcya vi0 jene kahevAna ke saMbodhavAnaM puM0 vAyu; pavana (3) zarIranI traNa che tevU; kahevA yogya(2)zabda vaDe sIdhuM dhAtumAMnI eka - vAyu (3) saMdhivA kahevAyelu (lakSya ke vyaMgya nahi tevU) (4) bevaphA ke dhRSTa yAra (3) niMdA karavA yogya ; Thapako ApavA vAtakin vi0 saMdhivAvALaM yogya (4) na0 niMdA; Thapako (5)shbdno| vAtapaTa puM0 saDha abhidhAzaktithI nokaLato artha vAtAtmaja puM0 hanumAna (2) bhIma vAcyatA strI0, vAcyatva na0 niMdA; vAtAyana puM0 ghoDo (2) na0 bArI; Thapako (2) apakIti havA mATena bAkuM (3) jharUkho vAja puM0 pAMkha (2) pIMchu (3) bANa- vAtAyamAna vi0 pavananI peThe doDatuM pIMcha (4) na0 ghI (5) anna vAtAli (-lI) strI0 vaMToLiyo vAjasani puM0 sUrya (2) annadAtA vAtAzva puM0 pavanavegI ghoDo vAjasaneyin puM0 yAjJavalkya vAtAhati strI0 pavanano tIvra jhapATo vAjina vi0 vegIlaM; jhaDapI (2) vAtika vi0 pavananA tophAnavALU majabUta (3) pAMkhavALaM (4) puM0 (2) saMdhivAvALa (3) gAMDu (4) ghoDo (5) sUrya (6) paMkhI puM0 vAtavyAdhithI thayelo tAva (5) vAjibha, vAjibhUmi strI0 jyAM ghoDA khuzAmatiyo (6) eka devayoni bahu hoya tevI jagA vAtula, vAtUla vi0 vAtavyAdhivALU vAjimedha puM0 azvamedha yajJa (2) gAMDu (3) baDAIkhora (4) vAjIkaraNa na0 kAmabhoganI zakti pu0 pavanano vaMToLa vadhAranAra auSadha ke prayoga vAtyA strI0 pavanana tophAna vATa puM0, na0 vADo; vADa ke bhItathI vAtsalya na0 saMtAna pratye- vahAla gherelI jagA (2) vADI (3) jillo vAtsalyabaMdhin vi0 saMtAna pratye mamatA vATaka puM0 juo 'vATikA' ke vahAla dekhADatuM vATadhAna puM0 jamInadAra vAtsyAyana puM0 nyAyabhASyanA kartArnu vATikA strI0 vADI; upavana (2) __ nAma (2) kAmasUtranA kartA- nAma gharathALanI jamIna vAda puM0 bolavU te; vAtacIta karavI saM.ga.-28 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdaka 438 vAmAcAra te (2) vANI; vAtacIta (3)vidhAna; kathana (4) ahevAla (5) carcA; vivAda (6) javAva (7) vivaraNa; khulAso (8) siddhAMta vAdaka puM0 vaktA(2)vAjiMtra vagADanAro vAdagrasta vi0 carcAspada vAdacaMcu vi0 hAjarajavAbI vAdana na0 vAjiMtra vagADavaM te (2) puM0 / vAjiMtra vagADanAro [stutipAThaka vAdika puM0 jAdugara ; madArI (2)bhATa; vAditra na0 vAdya ; vAjiMtra (2) vAjiMtra upara vagADeluM saMgIta vAdin vi0 bolanArUM; vAtacIta karanAruM (2) vAda-vivAda karanAru (3) kahevAtuM; -ne nAme oLakhAtuM (4) manoraMjana thAya tevI rIte bolanAruMvAta karanAru (5) puM0 bolanAro (6) vAda-vivAda karanAro (7) upadezaka (8) samajAvanAro vAdya na0 vAjiMtra (2) vAdya-dhvani vAdhrINasa puM0 geMDo vAna ('vA' tathA 'vai' na bhU0 kR0) vi0 UDI gayelaM; uDAvAyelaM (2) (pavanathI) sukAyelaM vAna vi0 vanana; vana saMbaMdhI vAnaprastha puM0 trIjA AzramamA Avelo; vAnaprasthAzramI (2) tapasvI vAnara puM0 vAMdaro vAnarI strI0 vAMdarI vAnareMdra puM0 sugrIva ke hanumAna vAnaspatya vi0 lAkaDA, (2) jhADa nIce karelu (yajJa) [eka deza vAnAyu puM0 hiMdanI vAyavye Avelo vAnAyuja puM0 vAnAyu dezano ghoDo vAnIra puM0 eka jAtaveM netara- baru vAnoraka puM0 muMja ghAsa vAneya vi0 vanamA thatuM ke rahetuM (2) prANI saMbaMdhI vAnya vi0 vanak; vana saMbaMdhI vAnyA strI0 vana-upavananuM jhaMDa vApa puM0 vAvaq te (2) vaNavU te (3) mUMDavu te / [jaLAzaya vApi, vApikA strI0 vAva; kavo; vApivistIrNa na0 vAva jevA AkAra bAkuM (bhItamAM core pADelu) vApI strI0 juo 'vApi' vAma vi0 DAbu (2) DAbI bAjue AveluM (3) UlaTuM; viruddha ; pratikuLa (4) hIna; adhama (5) suMdara; manohara (6) puM0 DAbo hAtha (7) ziva (8) na0 durbhAgya (9) dhana; milakata (10) suMdara vastu vAmaka vi0 DAbu (2)UlaTuM; pratikULa (3)puM0 eka mizra jAti [taraphathI vAmatas a0 DAbI bAjue (2) DAbI vAmadRza strI0 (suMdara AMkhovALI)strI vAmana vi0 ThIgaNu (2) nAnu; TraMku (3) namra; namelu (4) hIna; adhama (5) pR0 ThIgaNo mANasa (6) viSNu no pAMcamo avatAra (balirAjA ne namAvavA mATe thayelo) vAbhanayanA strI0 juo 'vAmadara' vAmanikA strI0 ThIgaNI-vAmana strI vAmanI vi0 saMpatti lAvanAru vAmanIkRta vi0 ThIgaNuM banAvelu (2) dabAvI dIdhelu vAmabhU strI0 suMdara AMkhovALI strI vAmamArga puM0 taMtrokta-paMca 'makAra' nI sAdhanAvALo mArga vAmalUra puM0 kIDIno rAphaDo vAmalocanA strI0 suMdara AMkhovALI strI vAmazIla vi0 vakra svabhAva- (2) pu0 kAmadeva vAmasvabhAva vi0 umadA cAritravALaM vAmA strI0 strI (2) suMdara strI. vAmAcAra puM0 juo 'vAmamArga' Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAmAMgI 439 vAriyaMtra vAmAMgI strI0 suMdara strI puM0 hAthI (7) hAthInI sUMDha (8) vAmI strI0 ghoDI (2) hAthaNI (3) aMkuza (hAthI mATeno) (9) kavaca ziyALavI (4) gaMdheDI vAraNapuSpa puM0 eka jAtano choDa vAmetara vi0 jamaNuM strI vAraNasAhvaya na0 hastinApura vAmora (-rU) strI0 suMdara jaMghAvALI vAranArI strI0 vezyA; gaNikA vAmya na0 ucchaMkhalatA; udaMDatA vArabANa puM0, na0 kavaca; bakhtara vAyaka puM0 Dhagalo; samUha (2) vaNakara vAramukhyA strI0 mukhya vezyA vAyana, vAyanaka na0 deva-brAhmaNane vArayitR puM0 pati; dhaNI utsava ke pAraNAMne prasaMge apAtI vArayuvati strI0 gaNikA; vezyA miSTAnna vagerenI bheTa vArayoSita, vAravadhU, vAravanitA, vAravAyava vi0 vAyunaM ; vAyu saMbaMdhI vilAsinI strI0 vezyA; gaNikA vAyavI strI0 vAyavya dizA vAraMvArama, vAraMvAreNa a0 pharI pharI; vAyavIya, vAyavya vi0 vAyunu; vAyu vAre vAre; punaH punaH saMbaMdhI; vAyu ne lagatuM vArANasI strI0 kAzI; banArasa vAyavyA strI0 uttara-pazcima khUNo vArAzi (vAr + rAzi) puM0 samudra vAyasa puM0 kAgaDo (2) na0 kAgaDA vArAha vi0 varAhane lagatuM; varAhaono samudAya (2) puM0 Dukkara; bhaMDa vAyu puM0 pavana; vAta (2) vAyudevatA vArAhakalpa puM0 atyArano cAla (3) vAtaroga (4) zarIranA pAMca kalpa (brahmAnA AyuSyanA bIjA ardhano vAyu mAMno dareka [gAMDu pahelo divasa) vAyugrasta vi0 vAtavyAdhivALU (2) vArAMganA strI0 vezyA; gaNikA vAyunighna vi0 gAMDu vArAMnidhi puM0 samudra vAyuputra puM0 hanumAna (2) bhIma vAri na0 pANI (2) strI0 hAthIne vAyubhakSa puM0 vAyu bhakSaNa karIne jIva- bAMdhavAnuM doraDu (3) hAthIne pakaDavA nAro- tapasvI (2) sarpa; sApa taiyAra karelo khADo vAyarugNa vi0 pavana vaDe tUTI paDelaM vArigarbha puM0 vAdaLa vAr na0 pANI; jaLa vAricara vi0 jalacara (2)puM0 tevU prANI vAra puM0 DhAMkaNa (2) samudAya; moTI vArija vi0 pANImAM utpanna thayelaM saMkhyA (3) Dhagalo (4) ToLaM (5) (2) puM0 zaMkha (3) na0 kamaLa aThavADiyAno divasa (6) vAro (7) vArita vi0 rokelaM; aTakAvelaM; vArelU vAra; vakhata (ba0 va0 mA 'ghaNI vAra' (2) rakSelaM; bacAvelaM artha thAya) (8) taka; prasaMga (9) vArida puM0 vAdaLa; megha (2) pUrvajone daravAjo (10)nadIno sAmo kinAro jalAMjali apanAro vAraka vi0 rokanAru; aTakAvanAeM vAridhara puM0 vAdaLa (2) puM0 vAro (3) ghoDo vAridhi puM0 samudra vAraNa vi0 nivAranAraM; rokanAruM vAripatha puM0, na0 dariyAI musApharI (2) na0 roka ke nivAravaM te (3) vArimuca puM0 megha; vAdaLa . vighna (4) sAmano (5) kamADa (6) vAriyaMtra na0 pANI kADhavAno reMTa Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArirAzi 440 vAs vArirAzi puM0 samudra (2)sarovara vArmuc puM0 megha; vAdaLa vAriraha na0 kamaLa vArya vi0 pasaMda karavA- (2) mUlyabArivAha, vArivAhana puM0 megha vAna (3) puM0 dIvAla ; koTa (4) na0 vArI strI0 juo 'vAri' strI0 vara; varadAna (5) (ba0va0) milakata vArITa puM0 hAthI vArvAha puM0 megha; vAdaLa vArIza puM0 samudra (2) viSNu vArSika vi0 varSA Rtunu (2)dara varase vAruNa vi0 varuNadevaneM; varuNa saMbaMdhI thatuM (3)eka varasa TakI rahenAeM (2) varuNane arpita evaM (3)pANIna; vArSikI strI0 AkhaM varasa jenAM pANI pANImAMnuM (4) pazcima dizAnuM (5) vahe che tevI nadI na0 pANI (6) zatabhiSaj nakSatra (7) vASrNeya puM0 vRSNino vaMzaja (2)zrIkRSNa puM0, na0 pazcima dizA vAlakhilya puM0 aMgUThAnA kadanA vAruNi puM0 agastya muni (2)bhRgu 60,000 devatAo (brahmAnA zarIravAruNI strI0 pazcima dizA (2) madirA mAthI utpanna thayelA tathA sUryanA rathanI vAruNya vi0 vAruNI-madirA saMbaMdhI AgaLa jatA manAya che) vArDa vi0 jhADanu; jhADanUM banelaM (2) vAladhi puM0 vALavALU pUMchaDu jhADanI chAla banela (3) na0 jaMgala vAli puM0 vAnarono rAjA; sugrIvano vArtA strI0 juo 'vArtA' moTo bhAI dhAta vi0 nIrogI (2)asAra (3)na0 Arogya ; kSema (4)kuzaLatA vAlukA strI0 retI (2) cUrNa vArtA strI0 rahe te(2)samAcAra; khabara vAlmikI, vAlmIka, vAlmIki puM0 (3) AjIvikA; dhaMdho (4) khetI rAmAyaNanA racanAra RSi (vaizyano dhaMdho) vAhaka ; kAsada vAllabhya na0 vallabha-priya hovApaNuM vArtAnukarSaka puM0 jAsUsa (2) saMdeza vAva a0 AgAunA zabda upara bhAra vArtAmAtra na0 mAtra UDatI vAta (2) mUkavA vaparAto pratyaya uparacoTiyuM jJAna vAvadUka vi0 vAtoDiyu; vAcALa vArtAvaha puM0 dUta; kAsada [samAcAra vAvAta vi0 priya ;mAnItuM hoya) vArtAvyatikara puM0 kiMvadaMtI (2)kharAba vAvAtA strI0 mAnItI rANI(zUdra varganI vArtAhara puM0 dUta; kAsada vAvata 4 A0 pasaMda kara kAttika vi0 samAcArane lagatuM (2) vAza 4 A0 bUma pADavI; cIsa pADavI vivaraNarUpa evaM (3) puM0 jAsUsa (2) guMjArava karavo; kUjavU (pakSI (4)vaizya ; vepArI (5)na0 kahevAyela oe) (3) bolAvaq - nahIM kahevAyala-adhUrI kahevAyala vAzaka vi0 bama pADataM; gAjataM / artha- vivaraNa karanAra graMtha vAzita na0 pakSIonI cIsa - bUma vAghna puM0 arjuna samudAya (2)bolAvaq te [patnI vArddhaka na0 vRddhAvasthA (2) gharaDAono vAzitA strI0 hAthaNI (2) strI (3) vArddhakya na0 ghaDapaNa vAzI strI0 pharasI-bhAlo vagere jevU vArddhaSa, vArddhaSika puM0 vyAjakhora hathiyAra (2) avAja; vANI vAdhi puM0 mahAsAgara [DAnI dorI vASpa puM0, na0 juo 'bASpa' bAdhaM na0, vArSI strI0 vAdhara; cAma- . vAs 10 u0 suvAsita kara (2) Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsa 441 vAstavya masAlAvALaM karavU; Atharbu (3) 4 A0 juo 'vAra' vAsa puM0 sugaMdha; gaMdha (2) nivAsa; raheThANa (3) ghara (4) vastra vAsaka vi0 sugaMdhita karanAru (2) vasAvanAeM (3) puM0 sugaMdha (4) na0 kapaDAM; vastra vAsakasajjA strI0 mulAkAte AvanAra priyatamane maLavA sajja thaI rahelI strI (nAyikA) [oraDo vAsakA strI nivAsasthAna (2) sUvAno vAsagRha na0 aMdarano oraDo (2) sUvAno oraDo; zayanagRha vAsatAMbUla na0 sugaMdhI padArthovALaM pAna vAsateya vi0 rahevA yogya vAsateyI strI0 rAta (2) ghara vAsana na0 suvAsita karavaM te (2) raheQ te (3)nivAsasthAna (4) peTIkaraMDiyo-vAsaNa i0 (5) kapaDAM; vastra (6) DhAMkaNa vAsanA strI0 smRtimAthI prApta thatuM jJAna (2) pUrve karelAM sArAM narasAM karmono raheto saMskAra (3) kalpanA (4) ajJAna; khoTo khyAla (5) icchA; apekSA; valaNa (6) gamavU te; ruci (7) sugaMdhita karavu te / vAsaparyaya puM0 raheThANa badalavU te vAsabhavana na0 nivAsasthAna; ghara vAsayaSTi strI0 pALelA paMkhIne besavA mATenI lAkaDI ke thaMbha vAsayoga puM0 abIla [vAro vAsara puM0, na0 divasa; vAra (2) vAsaramaNi puM0 sUrya vAsarasaMga puM0 prabhAta [puM0 iMdra vAsava vi0 vasuo saMbaMdhI (2)iMdranuM(3) vAsavadattA strI ujjayinInA rAjAnI putrI; vatsarAja udayananI patnI vAsavadiz strI0 pUrvadizA vAsavAnuja puM0 viSNu; zrIkRSNa vAsavi puM0 iMdrano putra jayaMta (2)arjuna (3) eka vAnaranuM nAma vAsavI strI0 vyAsanI mAtA vAsaveya puM0 vyAsa vAsavezmana na0 juo 'vAsagRha' vAsas na0 vastra; kapaDAM(2)paDado vAsaMta vi0 vasaMtaRtunu; vasaMta RtumAM __thatuM (2) yuvAna (3) kALajIvALU; khaMtIla (4) puM0 malayAnila vAsaMtika vi0 vasaMta Rtu- (2) puM0 vidUSaka (3) naTa vAsaMtI strI0 eka phUlavela (sugaMdhI phUlavALI) (2)eka vasaMtotsava vAsaMtIpUjA strI0 caitramAsamAM thatI durgAnI pUjA vAsAgAra na0 juo 'vAsagRha' / vAsi puM0, strI0 pharasI-vAMsalo vAsita ('vAs' nuM bhU0 kR0) vi0 sugaMdhita karelu (2) Alu; masAlo caDAvelu (3) vastro paherelu (4) vasavATa karAyelaM (5) svaccha karelu (6) na0 pakSIono kalarava / vAsitA strI0 jao 'vAzitA' vAsiSTha vi0 vasiSThay [nadI vAsiSThI strI0 uttaradizA (2)gomatI vAsI strI0 juo 'vAzI' vAsuki, vAsukeya puM0 sarpono rAjA vAsudeva puM0 (vasudevano vaMzaja) zrIkRSNa (2) kapila RSi vAsU strI0 kanyA; juvAna chokarI (mukhyatve nATakamAM vaparAya che) vAstava vi0 vAstavika; kharaM vAstavA strI0 prabhAta vAstavika vi0 sAcuM; kharaM vAstavya vi0 rahetuM; vasatuM; vatanI (2) rahevA yogya (3) puM0 rahevAsI nivAsI (4) na0 nivAsasthAna; ghara Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAstu 442 vikatthana vAstu puM0, na0 ghara baMdhAyu ke bAMdhavAnuM vAhalika vAhalIka puM0 eka deza hoya te bhUmi (2) ghara; raheThANa (AjanuM balkha) (2) te dezano ghoDo vAstukarma na0 makAna bAMdhavAnI vidyA (3) na hIMga vAsya vi0 DhAMkavA yogya (2) vasA- vAMcha 1 pa0 vAMchanA rAkhavI; icchaq vavA yogya (3) puM0, na0 pharasI vAMchA strI0 vAMchanA; icchA vAha, 1 A0 prayatna karavo vAMchita ('vAMch' na bhU0 kR0) vi0 vAha vi0 vahana karanAruM (samAsane aMte) vAMchelaM; icchelaM (2) na0 vAMchanA (2) puM0 UMcakanAro (3) bhAra vahana vAMta ('vam' na bhU0 kR0) vi0 vamana karanAra prANI (4) ghoDo (5) karelaM ; okelaM (2) bahAra kADhelaM Akhalo; sAMDha (6) pADo (7) vAhana -nIkaLelaM (3) nAkhI dIdhelaM; (9) prApta karavU te (10) daza kuMbha paDI gayelaM [devU ke cAra bhAra jeTalaM mApa vAMtIkR 8 u0 okI nAMkhavaM; tajI vAhaka vi0 vahana karanArUM; UMcaka- vi a0 chUTAparyu, UlaTApaNu, vibhAga, nAruM (2) puM0 hamAla (3) ghoDe- vizeSatA, vyavasthA, goThavaNI, virodha, savAra (4) vAhana hAMkanAro dUra laI javU, rahita karavU, vicAraNA, vAhana na0 UMcakavaM te; vahana karavaM te gADhapaNu vagere artha batAvavA nAma (2) hAMka, te (jema ke ghoDAne) tathA kriyApadane lAgato pUrvaga (3) savArI mATe ke bhAra kheMcavA (2) nArA tathA vizeSaNane lAgI vaparAtuM gADI vagere sAdhana (4) te abhAva - rahitatA, tIvratA, moTApaNuM, mATe vaparAtuM prANI (5) halesu / vividhatA, taphAvata, UlaTApaNu - vAhanapa puM0 ghoDA vagere prANIone virodha, pheraphAra, aghaTitatA vagere saMbhALanAro; khAsadAra artha batAve vAhanA strI0 senA vi puM0, strI0 pakSI (2) ghoDo vAhayAna vi0 hAMkanAruM (ghoDAne) vika vi0 jaLarahita (2) sukha vinAnu vAhavAha puM0 ghoDesavArI vikaca vi0 khIlelaM; UghaDela (kamaLa vAhin vi0 vahana karanAruM (2) puM0 ratha i0) (2) vIkharAyelu (3) vALa vAhinI strI0 senA (2) 81 hAthI,81 vinA- (4) pragaTa (5) ujjvaLa ratha, 243 ghoDA ane 405 pAyadaLano vikacita vi0 khUlelaM; khIlelaM banelo sainya-vibhAga (3) nadI vikaTa vi0 kadarU' (2) bhayaMkara; (4) vaLAvA tarIke mokalAtI TukaDI ugra; jaMgalI (3) moTuM; vizALa vAhinIpati puM0 senApati (2) samudra (4) garviSTha (5) suMdara (6) vAhIka vi0 adharmI vartanavALU (2)puM0 moTA dAMtavALaM (5) puM0 gaNeza (ba0 va0) paMjAbanI eka tiskRta vikaTAyita na0 camakAro; jhabakAro jAti (3) baLada [baLada saMbaMdhI vikatth 1 A0 baDAI mAravI (2) vAheyika vi0 vAhIka loka saMbaMdhI (2) kaTAkSamAM stuti karavI vAhya vi0 vahana karAyelaM; kheNcaayekheN| vikatthana vi0 baDAIkhora (2)kaTAkSamA (2)puM0 (baLada vagere)bojo kheMcanAra stuti karatuM (3) na0 vaDAI prANI (3) na0 gADI; gADu (4) khoTI stuti Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 443 'durAcArI vikatthA vikatthA strI0 baDAI mAravI te (2) kaTAkSamAM stuti krvN| te (3) moTethI jAhera karavU te nizAnI vikaraNa puM0 saMskRta dhAtunA gaNanI vikarAla vi0 bhayAnaka ; DarAmaj vikartana puM0 sUrya (2) AkaDAno choDa vikartR vi0 vighna karanAruM karma vikarman vi0 durAcArI (2) na0 niSiddha vikarmastha vi0 durAcArI vikarSaNa puM0 kAmadevanAM pAMca bANomAMnu eka (2) na0 kheMca, te; kheMcI kADhavU te (3) na khAvaM te; upavAsa vikal 10 u0 vikaLa - pAMgaLaM karavU vikala vi0 pAMgaLaM; apaMga ; khoDIlaM (2) gabharAyela; vyAkuLa (3) -rahita; -vinAnaM (samAsamAM) (4) khinna; hatAza (5) nirupayogI vikalakaraNa vi0 naMkhAI gayelA ava yavavALaM; susta vikalakaruNa vi0 dayAmaj vikalayati pa0 (vyAkuLa - hatAza kara) vikalA strI0 kalAno 60 mo bhAga vikalAMga vi0 apaMga; khoDIlaM; vadhArAnA nakAmA avayavavALaM vikalpa puM0 zaMkA; saMdeha (2) anizcaya; AnAkAnI (3) karAmata; yukti (4) cAlI zake tevI aneka bAbatomAMthI eka pasaMda karavAnI chuTa hovI te (5)vividhatA; aneka prakAra (6) kalpano vibhAga (7) utpatti vikalpaka vi0 vaheMcanAeM; hisso pADanAruM (2) badalI nAkhanAeM vikalpina vi0 saMdehavALaM vikalmaSa vi0 niSpApa; niSkalaMka vikas 1 pa0 khIlavU; vikasavu vikasita ('vikas'na bhU0 kR0) vi0 vikaselu ; khIlelu vikasvara vi0 khIlatuM ; vikasatuM (2) moTaM - spaSTa saMbhaLAya tevU (avAja) vikIrNamUrdhaja vikaMkaTa puM0 eka vRkSa (jenA lAkaDAnI kaDachI-ucA banAvAtI) vikaMpa 1 A0 kaMpavU; bhrUjavU vikaMpita vi0 dhUjatuM; kaMpAvelu (2) asthira (3) UchaLatuM vikAra puM0 svabhAva ke svarUpamA pheraphAra; kudaratI sthitimA palaTo thavo te, (2) pheraphAra; vikriyA (3) bImArI; roga (4) valaNa athavA prayojana badalAI javAM te (5) lAgaNI (6) kSobha (7) caherAmAM pheraphAra thavo to (8) mULa prakRtimAthI vikaselu - pariNamelaM te [yojana vikAraNa vi. kAraNa vinAna; niSpravikArahetu 90 pralobhana thiyelaM vikArita vi0 badalAyelaM; vikAravALa vikArin vi0 pheraphAra ke vikAra thAya tevU (2) badalAtu (3)bhraSTa thatuM (4) premanI asaravALaM baneluM zake evaM vikArya vi0 jemAM vikAra-pheraphAra thaI vikAla, vikAlaka puM0 saMdhyA;sAMja (2) ayogya samaya (3)prakAzavU vikAza 1 A0 dekhA (2) khIlavU vikAza puM0 pradarzana; dekhADavaM te (2) khIla - vikasavaM te (3) sIdho ke khullo mArga (4)vAMko ke tIracho mArga (5) harSa ; AnaMda (6) AkAza (7) tIvra icchA vikAzin, vikASin vi0 najare dekhAtuM; prakAzI UThatuM (2)khIlatuM(3)prakAzatuM vikAsa puM0 khIla te (2) vRddhi vikAsin vi0 juo 'vikAzin' vikAMkSA strI0 visaMvAda (2) AnA kAnI ; anizcaya (3) kAMkSArahitapaNaM vikira puM0 vIkharAyelo ke verelo bhAga (2) phADI khAnAra ke veranAra te; paMkhI [vIkharAyelaM (vALa) vikIrNa vi0 vikharelaM; verelu (2) vikIrNamardhaja vi0 vIkharAyelA vALavALaM Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikukSi vikukSi, vikukSika vi0 moTI phAMda ke peTavALaM vikuMThA strI0 viSNunI mAtAnuM nAma vikuMThita vi0 burcha (2) nabaLaM vikabara vi0 dhoriyA vinAnuM vikR 8 u0 vikAra thavo; badalAvU; vikriyA thavI (2) kadarUpuM karavaM (3) upajAvaq (4)hAni karavI (5) uccAravaM; avAja karavo (6) vividha prakAre zaNagAra (7) niMda, vikRta vi0 badalAyelaM; rUpAMtara pAmelaM (2) rogI; bImAra (3) khaMDita; kadarU' (4) apUrNa (5) na0 pheraphAra; vikAra (6) bImArI (7) aNagamo; tiraskAra (8) apakRtya; IjA; hAni (9) garbhasrAva vikRti strI0 (mana, AkRti vageremAM) pheraphAra; vikAra (2) asvAbhAvika ke Akasmika ghaTanA (3) bImArI; roga (4) kSobha; gusso (5) lAgaNI; Aveza vikRS 1 pa0 kheMcavaM (2) vALavaM (dhanuSya) (3) kheMcI levu;-rahita karavU (4) nAbUda kara vikRSTa vi0 Ama tema kheMcelaM (2) kheMcAyela - AkarSAyelu (3)vistRta ; lAMbu [vALaM vikRSTasImAnta vi0 vistRta sImAovika 6 pa0 [vikirati ] vikheravaM; veraQ (2) phADavU; TukaDA karavA (3) vikRta - bhraSTa karavU (4) ukelavaM (gAMTha) [vikalpa hovo viklapa 1 A0 zaMkA karavI (2) -preraka0 zaMkA karavI (2)vicAravaM; citavaq (3) dhAravU; mAnavU (4) judI rIte goThavaq (5) racavU vikeza vi0 chUTA vALavALu (2) vALa vinAnu (jemake mAthu) vikliSTa vikoza (-) photarA vinA- (2) myAna vinAnuM; myAna bahAra kADhelaM vikram 1 A0 DagaluM bharavU (2) harAvayU~; jItavaM (3) parAkrama karavaM ke batAva (4) AgaLa dhapavU vikrama puM0 DagalaM; pagalaM (2) gati; cAlavU te (3) harAvaq te (4) parAkrama (5) ujjayinIno prakhyAta rAjA (6) baLa ; tAkAta vikramaNa na0 DagalaM; pagalaM (2)parAkrama vikramArka puM0 vikrama rAjA vikramin vi0 parAkramI; zUra vikraya puM0 vecANa; vinimaya vikrAyaka vi0 vecata ; vecanAraM vikrAMta vi0 oLaMgAyalaM; oLaMgelu (2) parAkramI ; baLavAna (3) vijayI (4) puM0 vIra (5)na0 DagalaM; pagalaM (6) baLa; parAkrama (7) vaikrAMta maNi vikriyA strI0 vikAra; pheraphAra (2) kSobha ; lAgaNIno Aveza (3) gusso (4) UlaTuM thevU te; aniSTa (5) (bhavAM) saMkocavAM-caDAvavAM te (6) bhraSTatA vinimaya karavo vikrI 9 A0 [vikrINIte] vecavU; vikrIta vi0 vecAyalaM; vecelaM viRza 150 moTethI bolAvaq; hAka mAravI (2) bolavU; uccAra (3) gALa devI; niMdavU vikroza puM0, vikrozana na0 bolAvaQte; bUma pADavI te (2) gALa bhAMDavI te viklava vi0 bInalucamakelaM; gabharAyelu (2) bIkaNa (3) -thI dabAyelaM;-thI abhibhUta thayelaM (4) kSubdha ; vihvaLa (5) duHkhita; pIDita (6)aNagamAvALaM (7)Thokara khAtuM (8)na0kSobha ; vyAkuLatA (9) Dara viklavatA strI0 Dara vikliSTa vi0 atyaMta pIDita; duHkhita (2)hAni pAmelu Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigAha vikleda 445 vikleda puM0 pUrepUruM bhIjAI jaq te vigata vi0 vidAya thayelaM; cAlyaM (2) bheja (3)kSaya pAmavaM te gayelaM; lupta thayelu (2) mRta (3) vikSata vi0 ghavAyalaM; haNAyelu (2) -vinAnu; - rahita (samAsamAM) khaNAyelaM; chApa paDI hoya tevU (kharI vigatakalmaSa vi0 pAparahita; nirdoSa vagerethI) (3) grasta; pIDita (4) vigatabhI vi0 nirbhaya hIna na0 dhA; prahAra vigatalakSaNa vi0 kamanasIba; bhAgyavikSAva puM0 dhvani ; avAja (2)khAMsI, vigataspRha vi0 niHspRha chIMka vagerethI thato avAja vigatAsu vi0 mRta; prANarahita vikSita vi0 barabAda thayela; duHkhI vigada vi0 nIrogI; ArogyavAna vikSip 6 50 vikheravaM; veravu (2) vigama 1 pa0 [vigacchati] cAlyA pheMka (3) bhIMsaQ (4) vALavaM; javaM; vyatIta tharbu (samaya) (2) nemAva (dhanaSya) vidAya tharbu (3) lupta- adRzya thaQ vikSipta vi0 vikherAyelaM; Amatema __ -preraka0-vyatIta karavU; pasAra karavU pheMkAyalaM (2)tarachoDelu (3)mokalelaM vigama puM0 aMta; samApti (2) vidAya(4) kSubdha; vyagra ; vyAkuLa (5) adRzya thavaM te (3) tajI devaM te (4) vistRta; pahoLaM karelu vinAza (5) mRtyu (6) viyoga vikSubha 1 A0, 4, 9 pa0 kSubdha- vigarha, 1 u0 Thapako Apavo; niMdavU vyAkuLa tharbu (2) mUMjhavaq; gUMcavaq / (2) tiraskAra vikSepa puM0 vikhera - Amatema pheMka vigarhaNa na0, vigarhaNA, vigaha: strI0 te (2) Amatema halAva - pheravaQ niMdA; Thapako; tiraskAra te (3) mokalaq te (4) vyagratA; vihita vi0 niMdelaM; tucchakArelaM yjhavaNa (5) bhaya ; Dara (6) nakAmuM (2) Thapako Apela (3) niMdya; javA devaM te (samaya) duSTa (4) na0 niMdA / vikSobha pu0 UchaLavU te; khaLabhaLavU te vigal 1 pa0 gaLavU; TapakavU; jharavU (2) manano kSobha (3) jhaghaDo (4) (2) chUTI paDavU; nIkaLI javU phADavu-cIravU te (3) ogaLI javU (4) adRzya tharbu vikhanas puM0 brahmA vikhaMDita vi0 toDelaM; phoDelaM (2) vigalita vi0 jhamelu; TapakelaM (2) cIrelu (3) khaMDita karelu; amuka lupta thavU; adRzya tharbu (3) chUTI paDelu; nIkaLI paDelaM (4) ogaLI aMga kApI nAkhelu vikhAnasa puM0 eka jAtano tapasvI gayelu (5) vIkharAI gayelaM (vALa) vikhyA 250 prasiddha tharbu (2) jovU; vigADha vi0 nAhelU; DUbakI mArelaM; nihALavaM (3) bolAvavaM; nAma devaM DUbeluM (2) gADha; atyaMta (4) prakAzita kara vigAna na0 Thapako; niMdA; ALa (2) vikhyAta vi0 prakhyAta; prasiddha viruddha -virodhI vacana vikhyAti strI0 prasiddhi; khyAti vigAha 1 A0 snAna karavU (2) vigaNa 10 pa0 gaNatarI karavI (2) DUbakI mAravI (3) pesa; praveza gaNanAmAM levu; mAnavU; vicAra, karavo (4) DakhoLavU; kSubdha karavU (3) upekSA karavI (5)Acara, (6) besavu (Rtu io-) Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicala vigIta 446 vigIta vi0 nidita (2) viruddha; vighasa puM0 khAtAM moDhAmAMthI nIkaLelo asaMbaddha (3) kharAba rIte gavAyala ogATa (2) khAtAM vadhelaM te (3) viguNa vi0 guNarahita; tuccha (2) khorAka; anna dorI ke paNacha vinAnu (3)niSphaLa vighasAza, vighasAzina puM0 devo-pitavigRhIta vi0 chUTuM pADelu (2) pakaDeluM one ApelA balimAMthI vadhelaM khAnAro; (3) sAmano karelu khAtAM vadhelu khAnAro (kUtaro, kAgaDo) vigai 1 pa0 niMdavU (2) besUru gAvaM vighasIkRta, vighasIbhUta vi0 e(c) thayelaM vigna ('vij' nuM bhU0 kR0)kSubdha ; dhUjatuM ke khAtAM chAMDeluM hoya tevU (2) bInelaM; bhaDakelaM vidhAta puM0 vadha ; nAza; nivAraNa (2) vigraha 9 pa0 [vigRhaNAti ] pakaDaQ __ vighna ; naDatara; rukAvaTa (3) prahAra (2) laDavU; takarAra karavI (3) (4) niSphaLatA (avayavo) chUTA pADavA : vipUrNana na0 Amatema ghumAva te vigraha puM0 phelAvaq te (2) AkRti; virNita vi0 goLa pheradekheM; ghumAvelaM mUrti (3) zarIra; deha (4) chUTuM vighaSTa vi0 khUba ghaselaM pADavU te (5) laDAI; TaMTo (6) vighna puM0 harakata; dakhala; aMtarAya vibhAga ; khaMDa; aMza vighnakara, vighnakartR, vighnakArin vi0 vigrahavat vi0 dehadhArI; mUrtimAna vighna-harakata karanAraM vigrahin puM0 yuddhamaMtrI vighnapratikriyA strI vighna dUra karavAM te vighaTa 1 A0 chUTA paDaQ (2) barabAda tha; vinAza thavo (3) aTakI vinita vi0 vighna karAyalaM paDavaM; bhAgI paDava (4) vividha vighneza puM0 gaNapati AkAra dhAraNa karavA vica 3, 7, u0 chUTuM pADavU ;juduM pADavU -preraka0 chUTuM pADavU; vikherI nAkhavU vicakSa 2 A0 kahevU (2) darzAvaq (2) khaseDa (3) viphaLa banAvaq (3) nihALavaM vighaTana na0 chUTuM pADavU te (2) vidhvaMsa vicakSaNa vi0 kuzaLa; nipuNa (2) vighaTita vi0 jadaM karela (2) vibhAga DAhayu; samajaNuM; vidvAna pADela (3) bhAMgelaM; chinnabhinna thayelaM vicaTa 150 bhAgI jaq; tUTI jaq vighaTTa 10 u0 vikhera ; bhagADI vicaya puM0 zodhaq -- khoLavU te mUkavU (2) ghasAvU; aphaLAvaM (3) vicar 150 vicara; bhamakuM; pharavU toDI nAkhavU (karAra) (4) ughADI (2) Acara (3) vartavaM (4) nAkhavU (bAraNu) avaLe mArge javU (5) humalo karavo vighaTana na0, vighaTanA strI0 dhakko (6) bhUla karavI mArI chaTaM pADavaM te (2) aphaLAvaM te '-preraka vicAravaM; citavad (2) (3) ukelI nAkhavaM te ; choDI nAkhavaM carcaq (3) gaNatarImA levU (4) te (4) khoTuM lAge te karavaM te AnAkAnI karavI vighaTTita vi0 vikherI nAkhelaM; chUTuM vicara vi0 mArgathI bhraSTa thayelaM pADelu (2) choDI- ukelI nAkhela vicita vi0 lepa karelu ; kharaDelu (gAMTha i0) (3) ghasAyelaM; aphaLAyala vicarSaNa vi0 capaLa ; caMcaLa (4) khoTuM lAgyuM hoya tevU vical 1 pa0 bhrUja ; kaMpaq (2)javA Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicalita nIkaLavUM ( 3 ) kSubdha thavu; khaLabhaLavu (4) bhraSTa thavaM ; calita thavaM vicalita vi0 khaseluM; calita thayeluM (2) (AMkhe) jhAMkhapa vaLI hoya tebu; aMdha vicAra puM0 manathI citavanuM te ( 2 ) tapAsa; carcA (3) kAma cAlavu te ( adAlatamAM ) ( 4 ) viveka - vicAra (5) nizcaya; nirNaya ( 6 ) pariNAmano khyAla ; agamatI vicAraka puM0 tapAsa karanAeM; parIkSA karanAeM (2) netA; bhomiyo ( 3 ) jAsUsa vicAraNa na0 vicAraNA; tapAsa; parIkSA ( 2 ) saMzaya; AnAkAnI vicAraNA strI0 tapAsa; parIkSA; carcA (2) AnAkAnI; saMzaya vicAramUDha vi0 mUrkha ( 2 ) vicAravAmAM bhUleluM [ tapAsela; carcela vicArita vi0 vicArelu; citavelu; vicArin vi0 bhaTakatuM ( 2 ) svacchaMdI (3) vicAra karatuM ; tapAsa karatuM vici 5 u0 ekaTha karavu; saMgraha karavI (2) zodhavaM; khoLavu (3) tapAsavuM (4) trINavu, pasaMda karavu vici puM0, strI0 mojuM; taraMga vicikitsA strI0 saMzaya; anizcitatA (2) bhUla (3) sAcaM svarUpa zodhavaM te vicitra vi0 citravicitra ; vividha raMganuM (2) vividha ( 3 ) cItarelu (4) suMdara manohara ( 5 ) AzcaryakAraka ; cakita kare te ( 6 ) na0 Azcarya vicitrarUpa vi0vividha; vividha rUpavALu vicitravIrya puM0 zAMtanu rAjAno putra vicinvatka puM0 zodha; tapAsa ( 2 ) vIra mANasa vicit 10 u0 vicAra ( 2 ) yAda karavu; citava (3) mAnavuM; gaNavuM vicitana na0, vicitA strI0 vicAra (2) kALajI darakAra vicI strI0 mojuM; taraMga 447 vicchitti vicIrNa vi0 vasavATa karyo hoya teva - mAM vicaryA hoya tevuM ( 2 ) pravezAyeluM vicetana vi0 bhAna vagaranuM mRta ( 2 ) jaDa (3) mUMjhAyeluM (4) mUrkha vicetas vi0 mUrkha; ajJa ( 2 ) mUMjhAyeluM gUMcavAyela; khinna ( 3 ) duSTa viceya na0 tapAsa viceST 1 A0 hilacAla karavI ; hAla (2) vartavuM ( 3 ) prayatna karavo viceSTa vi0 hilacAla vinAnuM viceSTana na0 avayavo halAvavA te ( 2 ) mAravI, ALavu (ghoDAnuM) viceSTA strI0 prayatna (2) hAlacAla (3) vartaNUka viceSTita vi0 prayatna kareluM ( 2 ) tapAseluM (3) mUrkhAIbharelI rIte kareluM (4) na0 kRtya; kArya ( 5 ) prayatna ( 6 ) karatUta vicch 6 pa0 java; khasavuM ( 2 ) 10 u0 prakAza (3) bolavu vicchardaka puM0 juo 'vicchaMda' vicchardana na0, vicchardikA strI 0 vamana; UlaTI (2) teno roga vicchadita vi0 vamana kareluM ( 2 ) avagaNelaM ( 3 ) tajelaM; choDI dIdhelaM (4) ghaTADelu ochu karela vicchaMda, vicchaMdaka, puM0 mahela; ghaNA mALavALaM makAna vicchAya vi0 chAyA vinAnuM ( 2 ) jhAMkhuM (3) puM0 ratna ( 4 ) na0 paMkhIonA ToLAno paDachAyo vicchAyA strI0 juo 'vicchAya' na0 vicchitti strI0 kApI nAkhavuM te; toDI nAkhavaM te (2) juduM pADavaM te (3) abhAva; na hote ( 4 ) aTakavaM te ( 5 ) zarIrane raMga-lepa ityAdithI raMgavuM te ( 6 ) sImA (ghara i0nI) (7) strI vaDe sauMdaryamadathI kAlI pozAka, zaNagAra i0 pratye bedarakArIrUpI vilAsaceSTA Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicchid vicchid 7 u0 kApavu; toDavu; chUTa pADa (2) uccheda karavo vicchinna vi0 kApI nAkheluM (2) chUTuM pADeluM; toDeluM (3) rokelu; aTakAveluM (4) samApta kareluM (5) DhaMkAye luM vicchura 6 pa0 lepa karavo; kharaDavu; rajathI DhAMkavuM (2) jaDabuM - besADavaM vicchuraNa na0 ( raja-cUrNa) chAMTa te vicchurita vi0 ( raja- cUrNa thI) chAMTela; kharaDela (2) besADelUM, jaDelu viccheda puM0 kApavuM - chUTuM pADavu te (2) bhAgavuM te (3) aTaka te; baMdha paDavu te (4) graMtha prakaraNa vicyuti strI0 cyuta thavaM te; chUTaM paDavu te ( 2 ) adhogati thavI te (3) gaLI buM te (garbha i0 nuM) vij 3 u0 bhAga pADavA (2) chUTuM pADavu; viveka karavo ( 3 ) 3 a0, 7 pa0 dhUjavaM ( 4 ) kSubdha thavu; bhayathI kaMpavuM (5) pIDAvuM; trAsavuM vijan 4 A0 janmakuM; utpanna thavuM (2) utpanna karavuM ( 3 ) UgavuM; phUTavuM vijana vi0 nirjana ekAMta ( 2 ) na0 nirjana - ekAMta sthaLa vijaya puM0 jaya; phateha; harAvaduM te (2) devono ratha ( 3 ) arjuna (4) eka muhUrta (5) eka vyUha vijayadaMDa puM0 lazkarano amuka vibhAga vijayaMta paM0 iMdra vijayA strI0 durgA (2) temanI eka anucarI (3) vizvAmitre rAmane zIkhavelI eka vidyA ( 4 ) haraDe vijayAbhyupAya puM0 vijayano upAya vijayAhvaya vi0 'vijaya' nAmavALu (jemake bijApura) vijayin puM0 vijeta. vijayojita vi0 vijayathI unmatta banelaM vijalpa puM0 bakavAda (2) vAtacIta 448 vijJa vijalpita vi0 boleluM; vAtacItamAM kaluM (2) bakavAda karelu vijAta vi0 janmeluM ( 2 ) vyabhicArathI janmeluM (3) sadguNI vijAnat vi0 jANakAra ; DAyuM vijAnatA strI0 kuzaLatA; cAlAkI viji 1 A0 jItava; harAvavaM ( 2 ) - thI caDiyAtA tha; pAchaLa pADI deva (3) jItIne meLavavaM (4) vijayI thavu vijigISA strI0 jItavAnI icchA (2) harIphAI ; caDiyAtA thavAnI icchA vijigISu vi0 jItavAnI icchAvALu (2) mahattvAkAMkSI (3) puM0 yoddho (4) harIpha; virodhI vijijJAsA strI0 spaSTa jANavAnI icchA vijita vi0 jIteluM; harAvelu vijitAtman vi0 AtmanigrahI, saMyamI vijiti strI0 vijaya vijihIrSA strI0 viharavAnI icchA vijihma vi0 vAMkuM vaLeluM (2) apramANika (3) tIradhuM ( najara; kaTAkSa ) (4) zUnya (5) phIkuM; jhAMkhu vijRMbha 1 A0 bagAsuM khAvuM (2) khIlabuM; vikasa (phUla) (3) vyApabuM; bharI kADhavu (4) dekhAvu pragaTa thavuM ( 5 ) vRddhigata - vikasa vijRMbhaNa na0 bagAsu (2) khIlavu ke khUlavaM te ( 3 ) pragaTa karavuM te; vyakta karavuM te (4) zrRMgAra krIDA vijRMbhikA strI0 bagAsuM khAvuM te; ( zvAsa mATe ) moM pahoLaM karavuM te vijRMbhita vi0 bagAsuM khAtuM hoya tevuM ; ma poLaM karyaM hoya tenuM (2) khIlelaM; khUleluM (3) pragaTa kareluM ( 4 ) na0 ramata; krIDA ( 5 ) icchA (6) pradarzana; dekhADa (7) AcaraNa; vartana (8) phaLa; pariNAma (9) bagAsuM 1 vijJa vi0 jANakAra ; DAhayuM; samajaNuM Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJapta (2) catura; hoziyAra ( 3 ) puM0 DAhyo ke vidvAna mANasa vijJapta vi0 vInaveluM (2) jaNAveluM vijJapti strI0 vinaMti ( 2 ) jAherAta (3) upadeza 449 hovu vijJA 9 u0 jANavuM ( 2 ) samajavuM ( 3 ) - nI pAsethI zIkhI levuM -jANI levu (4) mAnavuM ; gaNavuM ( 5 ) paricita ( 6 ) parakhavaM ( 7 ) samajAvavuM - preraka 0 [vijJApayati ] araja karavI; vinaMtI karavI ( 2 ) jaNAvavaM; kahevuM (3) zIkhavabuM [ prakhyAta vijJAta vi0 jANeluM; samajeluM (2) vijJAna na0 jJAna; DahApaNa ; samaja ( 2 ) parakha (3) kuzaLatA; pravINatA (4) laukika anubhavathI maLelI samaja ( AdhyAtmika ke paramatattvanI samaja te 'jJAna' ) ( 5 ) jJAneMdriya (6) mAhitI. (7) atIMdriya viSayaka jJAna vijJAnayoga puM0 yathArtha jJAna meLavavAnuM [ upadezaka vijJApaka vi0 mAhitI ApanAraM (2) vijJApana na0, vijJApanA strI0 araja; vinaMtI ( 2 ) jANa karavI te; AdarapUrvaka mAhitI ApavI te ( 3 ) upadeza vijJApita vi0 AdarapUrvaka nivedana kareluM - jaNAveluM (2) vinaMti kareluM (3) mAhitagAra karelu (4) upadezelu vijJApya na0 vinaMti vijJeya vi0 jANI zakAya tevaM (2) zIkhavaM paDe tevuM (3) gaNanAmAM levA yogya vijvara vi0 jvara - ciMtA - pIDAthI rahita evaM sAdhana - pramANa viTa puM0 jAra; kAmuka (2) (nATakamAM) vidUSaka jevo nAyaka ke gaNikAno sAthI ( saMgIta - kavitA i0 mAM niSNAta manAya che) (3) dhUrta ; Thaga viTapa puM0 DALI; zAkhA (2) jhADavaM (3) kuMpaLa ( 4 ) jhuMDa (5) latA vitan viTapin puM0 jhADa ; vRkSa ( 2 ) vaDa viTaMka vi0 manohara; puM0 ramaNIya ( 2 ) puM0 ghara vagerenI Toca upara kabUtaro mATe rakhAto bhAga (3) UMcAmAM UMca sthAna; viTaMkita vi0 aMkita ( 2 ) alaMkRta viTpati puM0 ( viz + pati ) jamAI (2) rAjA (3) vaizyono mukhiyo viDaMba 10 u0 anukaraNa karavu; nakala karavI (2) upahAsa karavo; majAka karavI (3) chetaravu; ThagavuM ( 4 ) pIDavuM; saMtApa (6) rUpAMtara karavuM viDaMba puM0 anukaraNa; pIDa ke saMtApa viDaMbaka vi0 nakala karataM; anukaraNa _ ( 2 ) upahAsa ke phajetI karatu viDaMbana na0, viDaMbanA strI0 anukaraNa; nakala (2) nakala (2) DhoMga; veSa (3) chaLa (4) pIDA, saMtApa, trAsa (5) upahAsa; phajetI viDIna na0 paMkhIonI UDavAnI eka rIta viDojas, viDaujas puM0 iMdra vitar3a 10 pa0 tADana karavuM; mArakhaM vitata vi0 phailAyelaM; vistarelu (2) lAMbu; poLaM ( 3 ) anuSThita; Acarelu (4) AcchAdita (5) kheluM (paNacha) (6) vALelaM; paNacha caDAvelu (7) na0 tAravALu vAdya (8) velano phaNago athavA vITaLAta taMtu vitati strI0 vistAra; phelAvo (2) jo; samUha (3) paMkti vitatotsava vi0 jeNe utsavanuM Ayojana karyaM hoya te [ nirarthaka vitatha vi0 jaThaM; khoTaM ( 2 ) mithyA; vitathayati pa0 ( mithyA karavuM ) vitan 8 u0 phelAvavu ; vistAravuM (2) vyApavu ; bharI kADhavu (3) racavuM; banAvavuM (4) khecavaM ; paNacha caDAvavI (5) utpanna karavuM; arpavuM(6) racavuM - lakhavaM (graMtha) (7) pragaTa - vyakta karavuM ( 8 ) Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 vitanu siddha kara; pAra pADavu (9) sajja- taiyAra kara pu0 kAmadeva vitanu vi0 pAtaLa; nAjuka ; suMdara (2) vitapa 1 A0 tapa:prakAzavaM (2)tApa vitamas, vitamaska vi0 aMdhakAra vinA nu; prakAzita (2) zuddha; niSkalaMka / vitaraNa na0 pAra karI javaM te (2) bakSisa; bheTa (3) tajI devu te vitarka 10 u0 tarka ke kalpanA karavI (2) mAnaddhAravaM ( 3) apekSA rAkhavI (4) zodhI kADhanu ; nizcita kara vitarka puM0 dalIla; tarka; anumAna (2) dhAraNA; mAnyatA (3) kalpanA (4) saMzaya (5) carcA-vicAraNA (6) khoTI kalpanA ke dhAraNA (7)hetu; prayojana / virtAda, vidikA, vitardI, vitarddhi (-jhai)strI0 coka ke AMgaNAmAMUbho karelo cotaro; besavAnI UMcI cokhaMDI jagA (2) osarI; varaMDo vitala na0 sAta pAtALa paikI vIja vitaMDA strI0 potAno pakSa ja na hoya ane sAmA pakSanuM khaMDana karyA karavaM te (2) khoTo bakavAda; nakAmI mAthAjhIka vitaMtrI strI0 besUrI vINA (tAra UtarI javAthI) vitAna vi0 khAlI; zUnya (2) mUrkha (3) khinna ; udAsa (4) duSTa ; svacchaMdI (5) puM0, na0 vistAra (6) caMdaravo (7) ozIkuM (8) jatho; samUha (9) yajJa ; Ahuti (10) na0 vizrAMti; phurasada vitAnaka puM0, na0 vistAra (2) Dhagalo jatho (3) caMdaravo devU) vitAnAyate A0 (caMdaravA tarIke kAma vitAyamAna vi0 phelAtuM vitIrNa vi0 oLaMgI gayelu (2) ApelaM; bakSelu (3)nIce Utarelu vitunna vi0 bhoMkAyelaM; cirAyelu vidagdha vitRSNa vi0 taSNArahita vitRSNA strI0 tIvra icchA vita 150 oLaMga; pAra karavU (2) Apaq; bakSavu (3)utpanna karavU vitta vi0 (vid 'na bhU0 kR0) zoghelu; jaDelu (2) maLelaM; meLavela (3) tapAselu (4) jANItuM prasiddha (5) na0 dhana; milakata (6)zakti (7)sonu vittaka vi0 prakhyAta (2) kIrtivAna vittapa, vittapati, vittapAla puM0 kubera vittapeTA(-TI) strI0 paisAnI kothaLI vittamAtrA strI0 milakata; rakama vittasamAgama puM0 dhanaprApti; Avaka vitteza puM0 kuvera vittehA strI0 dhananI icchA vitras 1,4pa0 vI; trAsa vitrAsa puM0 bhaya; trAsa; Dara vid 2 pa0 jANava; samajavU ; khoLI kADhavu; nakkI karavU (2) anubhava (3) gaNabu; mAnavaM -preraka0 jaNAva; kaheva (2) zIkhava; samajAvayu (3) anubhavatru vid 4 A0 vidyamAna hovU (2) thavaM vid 6 u0 [vidati-te meLava ; prApta karava (2) khoLI kADha; aLakha (3) anubhavayu (4) pANavaM vid 7 A0 [vinta ] jANavU ; samajabu (2) gaNavU; mAnava (3) maLavu (4) vicAravaM ; citavavu (5) tapAsavU vida 10 A0 kahe; jaNAva (2) anubhava (3) rahe vid vi0 (samAsane aMte) jANakAra; paricita (2) pu0 DAhyo mANasa; vidvAna (3) strI jJAna (4) baddhi vida puM0 paMDita; DAhyo mANasa vidagdha vi0 baLI gayelu (2) rAMdhelaM / 3, pacI gayelu (4) nAza pAmelu (5) hoziyAra; catura (6) cAlAka'; Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidagdhatA 451 vidyAdhara yuktibAja (7) suMdara (8) puM0 DAhyo vidula puM0 eka jAtanuM netara ke vidvAna mANasa (9) jAra; kAmI viSa 50 jJAnI; paMDita vidagdhatA strI0, vidagdhatva na0 viduSI strI paMDita strI cAlAkI; kuzaLatA evaM vidUra vi0 AdhenuM; dUranu (2)pu0 eka vidagdhavacana vi0 bolavAmAM kuzaLa parvatana ke zaheranuM nAma, jyAMthI vaidUrya vidara puM0 phADavU- cIravu ke phATavaM te maNi maLe che (2) phATa'; cIro inaLanI rANI vidUrabhUdhara, vidUrAdi puM0 eka kAlpavidarbhajA, vidarbhatanayA strI0 damayaMtI; nika parvata(laMkAno)jyAM meghagarjanAthI vidarbhAH puM0 ba0 va0 AjanA varADa ratna pedA thatAM manAya che prAMtanuM prAcIna nAma (2) te dezanA vidUSaka vi0 bhraSTa karanA; kalaMka vatanI loka lagADanAeM (2) gALa ke ALa denAruM vidala 150 bhAgavU; cIravu; phADavU (3) mazkaru (4) puM0 mazkaro (khAsa (2) khodava (3)UghaDavU ; pahoLaM thavaM karIne nATakamAM nAyakanA ramUjI vidalana na0 phADa-kApa-cIrabaM te ane vizvAsu mitra) (5) TIkA vivaMza puM0 tarasa lagADe tevU tIkha karanAro; pratipakSa karanAro khAvAna te (caTaNI - athAj) vidUSaNa na0 bhraSTatA (2) kalaMka (3) vidAraNa na0 phADavu --cIravaM - toDava Thapako ; gALa Tukar3A karavA te (2) pIDa; trAsa Apavo te (3) vidR 950, 6, 1 u0 phADa; cIrava; dadha; katala -karmaNi cirAI ja; phATI javU vidAru pa0 saraDo; kAcaMDo (duHkha i0 thI) vidAsina vi0 nAza pAmatuM -preraka 0 phADI nAkhava ; cIrI nAkhavU vidAhina puM0 baLatarA UbhI kare tevo videza puM0 paradeza khAdya padArtha videha vi0 deha ke dehasaMbaMdha vinAnu vidikcaMga puM0 eka jAta pILa paMkhI (2) mRta (3) puM0 videha prAMta (4) vidita ('vid' na bhU0 kR0)vi0 jANelaM - janaka rAjA prAcIna deza samajelaM; bhaNelaM (2) jaNAvelaM (3) videhAH puM0 ba0 va0 mithilA nAmano prasiddha ; jANItuM (4) kabUlelaM (5) viddha ( 'vyadh 'nuM bhU0 kR0) vi0 vIMdhApuM0 paMDita; vidvAna (6) na0 jJAna; yela; ghavAyelu (2) phaTakArAyelaM mAhitI (7) prasiddhi (8) meLavavaM (3) pheMkAyelaM; mokalAyelu (4) eka te; prApti vIjAne vaLagelaM- coTela (5) sadRza viditAtman vi0 prasiddha; jANItuM vidyamAna vi0 hayAta; vartamAna; (2) AtmajJAnI (3) puM0 paramezvara hAjara (2) kharaM; vAstavika viditha puM0 jJAnI (2) RSi vidyA strI jJAna; zAstra (2) sAcaM vidizA strI0 dazArNa dezanI rAjadhAnI jJAna; tattvajJAna (3)maMtra; taMtravidyA (2) mALavAnI eka nadI vidyAgama puM0 vidyA prApta karavI te vidIpaka puM0 dIvo; phAnasa vidyAguru puM0 jJAna ApanAra guru vidIrNa vi0 phADelaM; cIrelaM vidyAdhana na0 vidyArUpI dhana (2)vidyA vidura puM0 dhRtarATra tathA pAMDuno nAno vaDe meLavelaM dhana bhAI (dAsI-putra) vidyAdhara puM0 eka devayonino deva Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyAdhAra 452 vivAna vidyAdhAra puM0 moTo paMDita vidruti strI0 nAsI jaq te; palAyana vidyAbala na0 jAduI zakti vidruma puM0 paravALU (2) phaNago vidyAbhyAsa na0 vidyA bhaNavI te vidvajjana puM0 vidvAna mANasa ; paMDita vidyArjana na0 vidyA prApta karavI te vidvattva na0 vidvattA; paMDitAI vidyArthin puM0 bhaNanAro; ziSya vidvasa vi0 jANatuM; jANanAruM (2) vidyAvaMza puM0 koI paNa vidyA ke zAstra DAhA;jJAnI (3)puM0 vidvAna ; paMDita zIkhavanArA guruono vaMzAnukrama vidviSa (-) puM0 zatru; duzmana vidyAvihIna vi0 abhaNa; ajJAnI vidviSTa vi0 dhikkArelaM; aNagamatuM vidyAvRddha vi0 jJAnanI bAbatamAM moTuM; vidveSa puM0 dveSa; vera (2) anAdara jJAnamAM ghaNu AgaLa vardhelu (garvathI karelo) vidyAhIna vi0 juo 'vidyAvihIna' vidveSaNa puM0 duzmana; verI (2)na0 dveSa vidyut 1 A0 prakAzaq; dIpaq (2) karAvavo te; eka taMtravidyA prakAzita karavU; camakAvaq(A arthamAM vidh 6 pa0 vIMdhavaM; chedaq (2) pUjavU; sAmAnyapaNe preraka0) satkArayu (3) 1 A0 yAcavU vidyut strI0 vIjaLI (2)kaDAkA sAthe vidha pu0 prakAra; nAta (2)rIta; paddhati paDatI vIjaLI (3) gaDI - paDa (samAsane aMte; vidyatA strI0 vIjaLI udA0 vividha) vidyutta na0 vIjaLIno camakAro vidhanatA strI0 garIbAI vidyatvat vi0 vIjaLIovALa (2) puM0 vidharman vi0 khoTI rIte vartatuM ; bevaphA vAdaLaM; megha vidhavA strI0 jeno pati marI gayo hoya vidyutsaMpAtam a0 kSaNavAramA tevI strI vidyadunmeSa puM0 vIjaLIno camakAro vidhA 3 u0 karavU; banAvaq; utpanna vidyullatA, villekhA strI0 vIjaLIno karavU; Acara; siddha karavu (2) lAMbo ke vAMkocUMko lisoTo vidhAna karavu; (zAstra) AjJA karavI vidyota vi0 camakatu ; jhaLakatuM (3) banAvaq; ghaDavu (4)nImad (5) vidradhi pu0 gamaDu; phollo paheravU (6)-tarapha preravU (manane); vidrava puM0 nAsI javU-bhAgI javaM te - upara sthira karavaM (7) goThava, (2) bhaya ; Dara (3) vahI javute (4) (8) taiyAra karavaM (9) ApavU ogaLI jaq te (5) niMdA; gALa (10) mUkavU (11) grasatuM vidrAvita vi0 nasADI mUkelu (2) vidhA strI0 prakAra; rIta; paddhati vikherI nAkhelaM (3) pigaLAvelU vidhAta puM0 vidhAtA; pedA karanAro; vidru 150 nAsI javU ; doDI jaq (2) sarjanAro (2) brahmA (3) bakSanAro (4) pIgaLavU (3) bhAgI jaq; tUTI javaM nasIba (5)vizvakarmA (6) mAyA; bhrama -preraka0 bhagADI mUkavU; vikherI vidhAna na0 goThavatuM te (2)AcaravaMnAkhavU karavU te (3) sRSTiracanA (4) yojavU vidruta vi0 nAsI gayelaM; palAyita (2) te; prayoga karavote (5)AjJA; hukama gabharAyelaM; bInelaM (3) ogaLIne (6)niyama; zAstrAjJA (7)paddhati; pravAhI banelaM (4) na0 nAsI jaq te rIta (8) upAya (9) hAthIone matta Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 453 vidhAyin karavA apAtuM bhojana (10) kRti; kArya (11) yatna (12) cikitsA (13) pratIkAra (14) dAna bakSisa (15) daiva vidhAyin vi0 goThavanArUM; karanArUM; sarjanAru (2) hukama karatuM (3)-nA hAthamAM soMpatuM [(vAhanane) vidhAraNa na0 roka ke aTakAvaq te vidhi puM0 karavU te; kRtya ; kriyA (2) paddhati; rIta (3) vidhAna; hukama; niyama (4) koI paNa dhArmika kriyA (5) vartaNUka ; vartana (6) sarjana; racanA (7) vidhAtA; brahmA (8) nasIba; daiva (9) upAya vidhitsA strI0 karavAnI icchA - irAdo vidhidaSTa vi0 jeno niyama ke vidhAna hoya tevU (zAstramA) vidhipUrvakama a0 vidhi-rIta pramANe vidhiyogataH vidhiyogAt a0 daiva vazAt ; nasIbajoge [ghana vidhilopa puM0 vidhi ke vidhAna- ullaMvidhivazAt a0 nasIbajoge vidhiviparyaya puM0 kamanasIba ; durdaiva vidhu puM0 caMdra vidhuti strI0 kaMpaq te; halAva, te (2) dUra karavU te; nAza vidhura vi0 dhurA vinA- (ratha) (2) pIDita; duHkhita (3)viyogathI pIDita (4)-vinAnu; -rahita (5)virodhI; zatruvaTavALu (6)azaktimAna; karI ke AcarI na zake tevU (7) namI paDelaM; jhUkI gayela (8) puM0 jenI patnI marI gaI hoya tevo puruSa (9) na0 bhaya; ciMtA Dara (10) viyoga (patithI ke patnIthI) (11) duHkha ; Aphata vidhuradarzana na0 Apatti AvI paDavI te vidhurita vi0 phIkuM; nisteja vidhuvana na0 kaMpa; dhrujArI vidhutuba puM0 rAhu (caMdrane pIDanAro) vidhvasta vidhU 5, 10 u0, 6 pa0 halAvavaM; kaMpAvaQ (2) dUra kara: khaMkherI nAkhavU (3) anAdara ke tiraskAra karavo (4) tajavU; choDavU vidhUta vi0 halAvelu ; kaMpAvelu (2) asthira (3) dUra karelu; khaMkherI nAkhelaM (4) tajela (5) na0 anAdara; tiraskAra vidhUtakalmaSa vi0 pApamAMthI mukta thayelaM vidhUtakeza vi0 potAnA vALa Amatema / halAvyA hoya tevU vidhatanidra vi0 jAgelaM vidhuti strI0, vidhUnana na0 kSobha ; kaMpa; dhrujAro (2) anAdara (premano) vidhama vi0 dhumADA vinAnuM vidha 10 u0 pakaDavaM (2) dhAraNa karavaM; paheravu (3) Teko Apavo (4) aTakAva; rokavaM vidhata vi0 pakaDelu (2) chUTa pADelaM (3)dhAraNa karelu; dharelu(4)aTakAvelu (5) Teko Alu vidheya vi0 karavA ke AcaravA yogya (2) hukama, AjJA ke niyama karavA yogya (3)-nu paravaza hoya tevU; -nI asara, kAbU ke baLa heThaLa hoya tevU (4) AjJAdhAraka; vaza (5) karmacArI; kazaM kAma sopavAmAM AvyuM hoya tevU (6) na0 kartavya ; karavAna kArya (7) puM0 dAsa; nokara vidheyajJa puM0 potAnuM kartavya jANanAraM vidhvaMs 1 A0 bhAgI paDavU (2) vikherAI javaM (3) nAza pAmavaM vidhvaMsa puM0 vinAza; barabAdI (2) zatrutA; aNagamo (3) apamAna vidhvaMsin vi0 nAza pAmatuM (2)nAza karatuM (3) bhraSTa karanAeM (strIne) vidhvasta vi0 naSTa karelu (2) vikherI nAkhelu (3) grasta; jhAMkhu paDelu maga-22 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinata vinata vi0 vAMkuM vaLelu; nameluM (2) nIca DhaLatu ( 3 ) UMDa Utarelu : nIcuM gayelu ( 4 ) vAMkuM (5) vinayI; namra vinatA strI0 aruNa ane garuDanI mAtA vinatAtmaja puM0 garuDa ke aruNa vinati strI0 namavuM - vaLavuM te ( 2 ) namratA ( 3 ) vinaMtI vinad 9 pa0 avAja karavo; raNakabuM (2) garjanA karavI (3) cIsothI bharI kADhaM - preraka0 TahukAra kare tema karaM vinada puM0 avAja ; zabda vinam 1 10 vaLavu namavUM - preraka0 vALavaM (dhanuSya ) vinamra vi0 vAMkuM vaLeluM (2) nIcuM namelaM (3) UMDa gayeluM (4) namra vinaya puM0 tAlIma; upadeza; zikSaNa (2) sabhyatA; ziSTAcAra ( 3 ) namratA (4) dUra karavuM - kADhI nAkhavuM te (5) daMDa, zikSA (6) dhaMdho ; kAmakAja vinayakarman na0 zikSaNa; tAlIma vinayana na0 dUra karavuM te; kADhI nAkhavaM te (2) zikSaNa; tAlIma vinarda 1 u0 garjanA karavI; gAjavaM vinadan vi0 avAja karatuM ; garjatuM vinaz 4 pa0 nAza pAmavu; marI javaM (2) lupta thavaM; adRzya dhanuM ( 3 ) niSphaLa thavaM; barabAda thavuM vinazana puM0 sarasvatI nadI jyAM lupta thAya che te sthAna ( 2 ) na0 nAza; lupta vinaSTa vi0 nAza pAmeluM (2) khovAyelaM; lupta thayeluM (3) bhraSTa thayelu vinaSTi strI0 nAza; pAyamAlI vinasa vi0 nAka vagaranu binA a0 sivAya; vagara vinAkRta vi0 vinAnuM rahita thayelu tajAyeluM (2) ekaluM - 454 vinibarhaNa vinAbhava, vinAbhAva puM0 viyoga vinAyaka puM0 dUra karanAro ( vighnone) (2) gaNeza ( 3 ) nAyaka; mArgadarzaka (4) guru (5) garuDa vinAza puM0 nAza; barabAdI (2) dUra karavuM te (3) mRtyu (4) kArya brahma; kSaNabhaMgura duniyA vinAzadharmana, vinAzaman vi0 kSaNabhaMgura, nAza pAme tevu vinAzonmukha vi0 nAza pAsavAnI taiyArImA hoya tevuM [ verAyala vinikIrNa vi0 Ama tema vIkharAyelu ke vinikRta vi0 anAdRta; apamAnita (2) IjA ke hAni pAluM vinika 6 A0 pheMkI devu; dUra karavu; tajavaM (2) vikheravaM; vekhu vinikSipa 6 A0 sopava; ApI deva (2) upara ke aMdara mUkavaM ( 3 ) pheMkI devu; uthalAvI kADhavu vinigaDa vi0 sAMkaLa ke baMdhana vinAnuM vinigraha 9pa0 [ vinigRhNAti ] nigraha karavo; aTakAyata karavI, Dakhala karavI (2) pakaDavu [te; dabAva vinigraha puM0 kAbUmAM ke niyaMtraNamA leva vinidra vi0 nidrArahita; jAgatuM ( 2 ) khIleluM; UghaDelu; vikaseluM vinipat 1 pa0 nIce paDavu; tarapha dhasa - UtaranuM ( 2 ) humalo karavo - preraka 0 0 barabAda karavu ( 2 ) nIce pADavu (3) mArI nAkhavu vinipanna vi0 naSTa vinipAta puM0 patana; paDavuM te ( 2 ) Apatti; barabAdI (3) kSaya, mRtyu (4) naraka; adhogati ( 5 ) banavu ke vuM te (6) duHkha kaSTa vinipAtagata vi0 muzkelImAM AvI paDela; durbhAgI [ vidhvaMsaka vinibarhaNa vi0 kacarI nAkhanAeM; Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinimaya vinimaya 0 levaDa-devaDa ; adalo-badalo vinimeSa puM0 (AMkhano)palakAro (2) izAro viniyata vi0 kAbamAM lIdhela ke rAkhekheM (2) maryAdita; pramANasara evaM viniyam 150 [viniyacchati kAbUmAM leva (2) maryAdita kara viniyuja 7 A0 vAparavaM; upayogamA levU (2) nImavU (3) vaheMcaq; bhAga pADavA (4) chUTuM- judaM karavU (5) choDaQ (bANa) -preraka nIma ; yojavaM (2) hukama karavo (3) arpaQ (4) upayoga ke amala karavo viniyokta vi0 nImanAruM ; yojanAeM / viniyoga puM0 judaM pADavU te (2) tajavU te (3) upayoga karavo te; upayogamAM levaM te (4) nimaNUka (5) vighna vinirgam 1 pa0 [vinirgacchati ] bahAra jaq (2) adRzya thaq; dekhAtA baMdha tharbu (3) cAlyA javaM; vidAya tharbu (4) -mAMthI chUTavU tharbu te vinirgama puM0 adRzya thaq te (2)vidAya vinirjaya puM0 vijaya; phateha viniji 1 pa0 jItavaM; tAbe krvN| vinirNaya puM0 pUrepUro nirNaya-nizcaya (2) khAtarI (3) nizcita niyama vinirmita vi0 -na banAvelu (2) racelaM; sarjelu (3) nirmANa thayelaM vinirvat 1 A0 baMdha paDavU; aTakavU; samApta thaq (2) siddha thaq; pUruM thaq (3) na banavU ke thavU -preraka0 siddha karavaM; pUruM karavU vinirvatta vi0 bahAra nIkaLelu; pragaTa thayelaM (2) kRtakRtya ; pUrNa; siddha vinivid 2 pa0 jaNAva; kahevU (2) potAnI jAtane jAhera karavI (3) darzAva; dekhADavU (4) arpa vinI viniviz 650 -mAM besavaM;-mAM mukAvU - preraka0 mUkavU; sthApaq (2) vasAhata karavI (3) dAkhala karavU viniva 10 u0 (ke preraka0) nivA ra; roka, (2) manA karavI vinivRt 1 A0 pAchA pharavU (2) thobhavU; samApta tharbu (3)-thI vimukha thavU; -thI aTakavU -preraka0 aTakAvaq; baMdha karavu (2) roka (3) tyAga vinivRtta vi0 pArcha pharelu (2) aTa kela; thobhelaM; viramelaM vinivRtti strI0 aTakAvaq, yobhAvavaM ke dUra karavU te (2) samApti viniveza puM0 praveza ke vasAhata karavI te (2) chApa paDavI te vinizci 5 u0 nizcaya karavo vinizcitam a0 cokasa; nakkI viniSpat 1 pa0 dhasI javU; UDI nIkaLavU (2) nAsI jaq vinihata vi0 haNAyelaM; ghavAyelaM; marAyelu (2) taddana tAbe thayelu (3) puM0 daivI Apatti (4) duzcihna vinihatAtman puM0 jenA AtmA nAza pAmyo hoya tevU [nimAyelaM vinihita vi0 mukAyelaM; mUkelu (2) vinihitadRSTi vi0 upara dRSTi sthira karI hoya tevU; utkaMThApUrvaka jotuM vinihitamanas vi0 -mAM lAgela vinihnata vi0 nA pADelaM; inkArelaM (2) chupAvelaM; saMtADelaM vinI 1 u0 dUra karavaM; nAza karavaM (2) zIkhavaQ; tAlIma ApavI (3) tAbe karavaM; vaza kara (4) zAMta pADavU; (gusso; A0) (5) vyatIta karavU (samaya) (6) kharcavU; vApara (A..) (7) ApI devaM (khaMDaNI tarIke; A0) (8) dorI javaM; laI jaq (9) preravU; hukama karavo Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinIta 456 vipannadIdhiti vinIta vi0 laI javAyelaM; dUra karA- vip 10 u0 pheMkavu (2) 1 A0 bhrUjavU; yelu (2) suzikSita; tAlIma pAmelaM __kaMpavU [vikasela; paripUrNa thayelaM (3) sabhya ; ziSTAcAravALU (4)namra; vipakva vi0 pUrepUruM pakva thayelaM (2) vinayI (5) kADhI mUkelaM; mokalI vipakSa vi0 sAmA pakSad; virodhI; dIdhelu (6) keLavelu (7) zikSA karI verI (2) puM0 duzmana; sAmAvALiyo hoya tevU (8) saMyamI (9) suMdara (3)harIpha strI ke zoka (4)carcAmAM (10) phelAvelu; pAtharelu sAmo pakSa lenAro (5) niSpakSatA; vinItaveSa puM0 sAdo pozAka nirapekSatA vinIti strI0 ziSTAcAra (2) Adara vipakSabhAva puM0 zatruvaTa; verabhAva vinud 6 pa0 bhoMkavu (2) (vINA vipakSaramaNI strI0 harIpha strI (premamAM) vagere) vagADaq (3) dUra karavU vipaca 1 pa0 paripakva thavU; pariNata -preraka0 hAMkI kADha; dUra karavU .. thaq; phaLa nIpajavu (2) pacAvaq (3) (2) vyatIta kara (samaya) (3) bApha; pakAva AnaMda pamADavo (4) AnaMda mAnavo vipaT 10 u0 phADI kADhavU; cIrI vinatR puM0 nAyaka; netA (2) guru; nAkhavU (2)kheMcI kADhavU; nirmULa karavU zikSaka (3) rAjA (4) zAsaka; (3) khullaM karavU (4) hAMkI kADhavU zikSA ke sajA karanAro vipaNa 150 vecavaM (2) hoDa bakavI vinaya puM0 ziSya vipaNa puM0, vipaNana na0 vecANa ; vecavaM vinoda puM0 dUra karavaM te (2) AnaMda; te(2) nAno vepAra (3)nAnaM bajAra ke ramata; krIDA karavaM te hATa (4)sodo [mAla (3)vepAra vinodana na0 krIDA; khela (2) dUra vipaNi strI0 bajAra (2) vecavAno vinodarasika vi0 sukha - AnaMdamAM vipaNin puM0 vepArI; dukAnadAra prItivALaM vipaNI strI0 juo 'vipaNi' [samaya [dUra karelu vipatkAla puM.Apattino samaya;durbhAgyano vinodita vi0 AnaMda pamADelaM (2) vipatti strI0 Aphata; muzkelI (2) vinna ('vid' - bha0kR0) vi0 jANelaM mota; vinAza (3) yAtanA (4) aMta (2) maLelaM; meLavela (3) carcela; tapAselu (4) mUkelaM; sthApelaM (5) (5) puM0 vIra pAyadaLa sainika vipattikAla puM0 juo 'vipatkAla' paraNelaM vipatha puM0 ADo mArga; avaLo mArga vinyas 4 pa0 mUkavU (2) -tarapha vipad 4 A0 niSphaLa javaM; zUnya prera; -mAM lagADavU (3) thApaNa pariNAma Avaq (2) Apatti-durbhAtarIke sopavU (4) goThavaQ gyamAM AvI paDad (3) apaMga ke vinyasta vi0 mUkelaM; nIce mUkela (2) azakta thaq (4)marIjavaM; nAza pAmavaM jaDelaM; besADelu (3) goThavela (4) vipada, vipadA strI0 vipatti ; Aphata; thApaNa tarIke mUkelaM (5) na0 goTha- muzkelI (2) mota vaNI: sthApanA vipanna ('vipad' na bhU0 kR0) mRta (2) vinyAsa puM0 thApaNa tarIke soMpavaM te; naSTa (3) Apadgrasta (4) azakta; thApaNa (2) goThavaNI; racanA (3) machita hoya te (avayavonI) sthApanA (4) pradarzana vipannadIdhiti vi0 jenuM teja cAlI gayaM Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipannadeha 457 viprakAra vipanadeha vi0 mata viparyAsa puM0 palaTo badalo (2)avaLAviparikrAnta vi. parAkramI; bahAdura paNuM; UlaTApaNu; pratikULa hovApaNuM viparigA 3 pa0 UthalI paDavU; Ug (4) vinimaya (5) bhrama ; bhUla (6) paDavU (jemake gArDa) (samayanu) vyatIta tharbu te vipariNam -preraka -mAM rUpAMtara karavaM vipala na0 paLano 60 mo ke chaThTho -karmaNi -mAM pariNamavaM; -mAM bhAga; samayano ati sUkSma aMza rUpAMtara tharbu (2) khoTaM pariNAma ke vipazcit vi0 vidvAna; DAhayu; paMDita rUpAMtara thavaM (2) puM0 jJAnI mANasa / viparivartanavidyA strI0 koI mANasa vipaMcikA, vipaMcI strI0 vINA (2) pAcho phare te mATenI vidyA-maMtra ramata; krIDA viparivat 1 A0 goLa pharavU ; bhamavaM vipAka puM0 rAMdhavaM te (2)pacavU te (3) (2) gabaDavU (3) Ama tema bhaTakavU paripakva tharbu te (4) phaLa ; pariNAma (4) gherI vaLavaM (5) palaTo; badalo (6) aNadhArI viparizramatA strI0 thAka na lAgavo te; __ Aphata (7) karamAvU-cImaLAvU te thAka na lAgyo hoya tevI sthiti vipATa puM0 eka prakArac bANa viparI (vipari + i) 2 pa0 UlaTI vipATala vi0 ghaNuMja rAtuM nAkhelaM dizAmAM pharavU (2) niSphaLa javU vipATita vi0 ukhADI kADhelaM; phADI (3) kharAba pariNAma Avaq (4) vipATha puM0 eka jAta- moTu bANa goLa pharavU; pAchA pharavU vipAdana na0 vadha; nAza / viparIta vi0 UlaTuM; ava(c); Udhu (2) vipAza, vipAzA strI0 paMjAbanI pAMca viruddha ; sAmenu (3) niyamathI UlaTuM nadIomAMnI eka (AjanI biyAsa) (4) khoTuM; jUThaM (5) pratikULa (6) vipAMDa, vipAMDura vi0 pILAza paDatuM avaLI rIte vartanAeM vartanAruM vipina vi0 gahana; gADha (2)na0 araNya; viparItakAraka vi0 avaLaM -pratikULa jhADI (3) samUha; jatho viparItatA strI0, viparItatva na0 vipinaukas puM0 vAMdaruM avaLApaNuM; UlaTApaNuM; virodha vipuruSa vi0 nirjana; khAlI viparyaya vi0 UlaTuM; avaLU (2) puM0 vipula vi0 moTu; vizALa (2) ghaj; viruddhapaNu; alaTApaNuM ; avaLApaNu (3) puSkaLa (3) gADha ; UMDu (4)romAMcapalaTo; badalo (4) abhAva; rahitapaNuM yukta (5) puM0 meru (6) himAlaya (6) vinAza (7) vinimaya (8)bhrama; vipuSTa vi0 pUruM poSaNa na pAmela bhUla(9)durbhAgya(10)zatrutA (11)pralaya vipuMsaka vi0 napuMsaka; nAmarda ghAsa viparyas 4 pa0 ulaTAvavu; avaLaM karavaM; vipUya vi0 pavitra karanAeM (2) na0 muMja UMdhu karavaM (2)palaTAva badalavU (3) vipra puM0 brAhmaNa (2) RSi; DAhyo khoTuM samajavU (4) viparIta tha; mANasa (3) azvattha vRkSa badalAvaM viprakarSa puM0 aMtara; dUrapaNuM (2)taphAvata viparyasta vi0 palaTAyelaM; Udhu -avaLa (3) kheMcI javU ke haraNa karI jaq te karelu (2) viruddha; UlaTuM (3) khoTI viprakAra puM0 apamAna; anAdara (2) rIte sAcaM mAnelu [viparyaya ___ apakAra; apakRtya (3) duSTatA (4) viparyAya puM0 avaLApaNuM; UlaTApaNuM; virodha ; sAmano Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viprakIrNa viprakIrNa vi0 vIkharAyelaM; patharAyeluM (2) chUTuM; UDatuM (vALa) viprakR 8 u0 pajavavuM; trAsa Apavo; pIDavuM (2) khoTaM lagADavu ; khoTI rIte vartavu ( 3 ) asara karavI; badalavuM (4) kadarUpuM banAvavu; bagADavuM (5) ( zAheda tarIke) lAvabuM; nImabuM viprakRta vi0 haNAyelaM; pIDAyelaM (2) anAdara karAyeluM (3) chaMcheDelaM; pajavelaM viprakRSu 150 dUra karavu; dUra kheMcI jaba viprakRSTa vi0 khecI javAye luM; dUra karelu (2) AghuM; dUranuM (3) laMbAyeluM vipraNaz 4 10 nAza pAmavu; lupta tha vipratipatti strI0 matabheda; virodha (2) gUMcavaNa ; mUMjhavaNa ( 3 ) duzmanAvaTa (4) bhUla; khoTaM samajavuM te (5) saMzaya (6) nipuNatA ; pravINatA vipratipad 4 A0 matabheda ke virodha hovo (2) AnAkAnI karavI (3) khoTo javAba Apako vipratipanna vi0 paraspara virodhI evaM (2) mUMjhAyeluM ( 3 ) avarodhAyaluM (4) virodha ke pratIkAra karAye luM vipratiSedha puM0 nigraha; kAbU ( 2 ) sarakhI recaria kAryono paraspara virodha vipratisAra, vipratIsAra puM0 pastAvo (2) gusso (3) duSTatA vipratyaya puM0 avizvAsa [ AhAra vipradaha puM0 phaLa- mULa vagereno sUko vipraduSTa vi0 bhraSTa; durAcArI vipragharSa puM0 pajavaNI; cheDatI vipranaSTa vi0 khovAyeluM (2) nakA viprapAta puM0 karADa ; jyAMthI AgaLa bhayaMkara khADo Avato hoya tetrI jagA vipramukta vi0 mukta ke chUTaM kareluM (2) DhIluM karelu; choDI nAkhelu ( 3 ) phekela; choDelaM; tAkeluM (4) (samAsamA ) -thI rahita; - vinAnuM 458 viprahINa vipramuc 6 0 [ vipramuJcati ] choDavu; mukta kara (2) pheMka ; tAkabuM viprayukta vi0 chUTaM pADelU ( 2 ) - vinAnuM ( 3 ) - mAMthI mukta karelu viprayuj 7 A0 chUTaM pADavu ; (koIne ) -vinAnuM karaM - karmaNi0 - thI chUTuM paDavu viprayoga puM0 chUTuM paDavuM te (2) premI ono viyoga - viraha (3) takarAra ( 4 ) abhAva vipralapta na0 vAdavivAda ( 2 ) bakavAda (3) vilApa [ nAsIpAsa thayelaM vipralabdha vi0 chetarelu; ThagAye luM (2) vipralabdhU vi0 chetaranAruM vipralam 1 A0 chetaravu; ThagavuM (2) anAdara karavI (3) ullaMghana karavu vipralaya puM0 pUrepUro pralaya vipralaMbha puM0 chetaravuM te; ThagavuM te ( 2 ) nirAzA (3) bhrama (4) khoTaM bolIne ke vacana na pALIne chetarakhuM te (5) takarAra (6) chUTA paDavu te ; viyoga ; viraha vipralaMbhana na0 chetarAmaNI; ThagAI vipralupta vi0 jhaMTavI lodheluM (2) dakhala karAyeluM vipralUna vi0 kApeluM; cUMTeluM; vINeluM . vipravas 150 ( gharathI dUra ) pravAse hovu (2) pravAsethI pAchA pharavu - preraka0 dUra karavu; kADhI mUkaba vipravAda puM0 matabheda; judo abhiprAya vipravAsa puM0 (gharathI dUra) paradezamA rahe [ juA 'vipravAsa' vipravAsana na0 dezanikAla karavuM te (2) vipraznika puM0 daivajJa; bhaviSya bhAvanAro viprasanna vi0 khUba khuza thayeluM viprasva na0 brAhmaNanI milakata viprahata vi0 mArI pADelaM; harAveluM (2) roLI nAkheluM viprahANa na0 lupta thabuM te; baMdha thavaM te viprahINa vi0 cyuta; bhraSTa (2) lupta Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipriya vipriya vi0 apriya; aNagamatuM (2) na0 arriad kArya; aparAdha vipruSa strI0 biMdu, TapakuM viproSita ('vipravas' nuM bhU0 kR0 ) vi0 pravAse gaye; gerahAjara ( 2 ) dezanikAla karAyala viplava puM0 Amatema UchaLava' ke taNAva te (2) viruddhatA (3) tophAna; dhAMdhaLa (4) hAni nAza ( 5 ) pratikULatA (6) aMdhAdhUMvI ( 7 ) zatru taraphathI bhaya (8) darpaNa uparano mela ( 9 ) ullaMghana (10) naukAnuM tophAnamAM DUbI javuM viplu 1 A0 Amatema UchaLabuM -taNAva (2) mUMjhAvaM (3) barabAda vuM - preraka0 tare ke taNAya tema kara ( 2 ) apAtrane zIkhavavuM ( 3 ) bagADI mUka; barabAda karavuM (4) mUMjhavavuM vipluta vi0 Amatema taNAtuM ( 2 ) DUbI gayelaM; upara pANI pharI vaLacaM hoya tevuM (3) mUMjhAye luM (4) barabAda kareluM (5) lupta ( 6 ) bhraSTa ; svacchaMdI; durAcArI ( 7 ) khoDhuM Thare tevuM ( 8 ) kSubdha ; vyAkuLa ( 9 ) na0 kUda - UchaLava te; toDIne nIkaLI jara te viplutanetra vi0 ( AMsu vagerethI) AMkho UbharAI gaI hoya tenuM viplutabhASit vi0 na samajAya tenuM bolatu; toDAtuM vipluSa strI0 biMdu TapakuM ( pANInaM) viphala vi0 niSphaLa ; nakAmuM vibuddha vi0 jagADelaM; jAgatuM (2) vikasela; khIlelaM (3)kurALa; hoziyAra vibudha 1 pA0, 4 A0 jAgavuM (2)bhAnamA Avaj ( 3 ) jovuM khoLI kADhavu - preraka0 jagADavu ( 2 ) bhAnamAM lAvavuM vibudha puM0 DAhmo ke jJAnI mANasa ; RSi (2) deva (3) caMdra vibudhadviS, vibudhazatru paM0 rAkSasa 459 vibhAvaka vibodha puM0 jAgavuM te; jagADavaM te (2) jovuM te; khoLabuM te (3) jJAna (4) bhAmA Avaj te (5) durlakSa (6) khulluM karate; pragaTa karavaM te vibrU 2 u0 bolavu ( 2 ) - viSe kahevuM ( 3 ) khoTaM kahe (4) samajAva; artha karI anaa (5) jhaghaDavu ( 6 ) asaMgata thavaM vibhakta vi0 valaM; hissA pADelU (2) chUTuM paDeluM (3) vividha ( 4 ) rANagAreluM (5) mApeluM (6) puM0 kArtikeya vibhakti strI0 vibhAga; hisso; bhAga ( 2 ) nAmano kriyA sAthai saMbaMdha dekhAnAra pratyaya ( vyA0 ) vibhaj 1 u0 bhAga pADavA ; vaheMcI Apa ( 2 ) viveka karavo; sArAsAra vicArato ( 3 ) - mAMthI chUTa pADa vibhajya a0 bhAga pADIne; judu pADIne vibhava puM0 saMpatti, vaibhava ( 2 ) zakti; sAmarthya (3) UMcaM pada (4) pAlana (5) mokSa (6) vikAsa; utkrAMti vibhaMga puM0 bhAgavu te; tUTavuM te (2) aTakAva - roka te (3) vALavu -UMcaM caDAva te (bhamara) (4) gaDI ; karacolI (5) pagarthiyuM; nisaraNI ( 6 ) pragaTa thabuM - karavuM te (7) vibhAga; khaMDa vibhaMgura vi0 asthira; caMcaLa (najara) vibhaMj 7 10 bhAMgavu; TukaDA karavA vibhA 2 pa0 dIpavu prakAzavuM (2) dekhAvaM; najare paDavuM ( 3 ) paroDha thavuM vibhA strI0 teja; kAMti ( 2 ) kiraNa (3) sauMdarya; zobhA vibhAkara puM0 sUrya (2) agni vibhAga puM0 bhAga; hisso ( 2 ) TukaDo ; khaMDa ; aMza ( 3 ) goThavaNI vibhAta na0 paroDha; prabhAta vibhAva puM0 sthAyI bhAvone uddIpta kAra vastu ke paristhiti ( kAvya 0 ) vibhAvaka vi0 pragaTa karatu; darzAvatuM (2) carcatuM ( 3 ) meLavI ApatuM Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAvana vibhAvana na0, vibhAvanA strI0 tatvanirNaya (2) carcA; parIkSaNaM (3) kalpanA; dhAraNA (4) vikAsa (5) pAlana (6) darzana (7)pragaTa karavU te vibhAvanIya vi0 dRzya vibhAvara vi0 prakAzita; tejasvI vibhAvarI strI0 rAtri (2)vAcALa strI (3)durAcArI strI [jAtano hAra vibhAvasu puM0 sUrya (2)agni (3)eka vibhAvita vi0 pragaTa karelu; dekhAya tema karelu (2) jANelaM; samajelaM; avadhArita karelu (3) kalpelaM; anumAna karelu (4)siddha thayeluM ke karelu vibhAvitakadeza vi0 eka aMzamAM je pakaDAI gayaM che-doSita puravAra thayuM che tevU [zakAya tevU vibhAvya vi0 samajI zakAya-citavI vibhAs strI. prakAza; teja vibhid 7 u0 bhAgavU; toDavU (2) bhoMkavRM; vIMdhaq (3) juduM pADavU (4) choDavaM (gAMTha) (5)bhaMga karavo (6) bhedabhAva Ubho karavo -karmaNi badalAvaM -preraka0 jueM karavU (2) bhedabhAva Ubho thAya tema karavu (3)dUra karavU; hAMkI kADha vibhidA strI0 bheda vibhinna vi0 bhAMgelaM; tUTelaM (2) vIMdhAyalaM; ghavAyalaM (3) hAMkI kADhelaM; vikherI kADhelu; dUra karelu (4) hatAza (5) mizrita (6) pragaTa karelu ke thayelaM (6) bevaphA nIvaDeluM (7) puM0 ziva vibhI vi0 nirbhaya vibhItaka puM0 baheDAna jhADa vibhISaNa vi0 bhayakAraka (2) puM0 rAvaNano bhAI (rAmano bhakta) vibhISA strI0 DarAvavAnI icchA vibhraSTa vibhISikA strI0 Dara; bhaya (2) DarAvavAnuM sAdhana (cADiyo) vibhu vi0 baLavAna ; zaktizALI (2) mukhya; zreSTha (3) zaktimAna (4) saMyamI; AtmanigrahI (5) sarvavyApI (6) puM0 AkAza (7) svAmI; rAjA (8) samrATa; rAjA (9) ziva vibhugna vi0 vaLela; vALelaM vibhutA strI0 sAmarthya ; prabhAva vibhU 150 dekhAvU; pragaTa tharbu (2) vyApaq (3)pUratA thaq; zaktimAna thava -preraka vicAravaM; ciMtavaq (2) jANavU (3) nihALavU (4) pragaTa karavu (5)dhAra; kalpaq (6)puravAra karavaM (7) rakSa vibhUti strI0 zakti; sAmarthya (2) aizvarya; saMpatti (3)alaukika zakti -siddhi (4) vistAra vibhUSa 10 u0 zaNagAraQ vibhUSaNa na0 AbhUSaNa; alaMkAra vibhUSA strI0 AbhUSaNa; alaMkAra vibhUSita vi0 zaNagArelaM; alaMkRta (2) na0 AbhUSaNa; zaNagAra vibheda paM0 bhAgavaM; judaM pADavaM; TukaDA karavA (2) vibhAga; bhAgalA; judApaNuM (3) vIMdhaq - ghAyala karavaM te (4) virodha (5) vera (6) bhava caDAvavAM te (7) vividhatA vibhrama 1, 4, pa0 bhaTakavU; bhama, (2) goLa pharavu (3) maMjhAvu ; gUMcavAvu (4) paTapaTAvaq (puchaDI) vibhrama pu0 Amatema bhaTakavU te (2)goLa pharavU te (3) bhrama; bhUla (4)vyAkuLatA (5) vyAkuLatAne kAraNe ghareNAM vagere asthAne paheravAM te (6) vilAsaceSTA (7) sauMdarya ; zobhA (8) kSobha ; gAbharApaNuM (9)garva; abhimAna vibhraSTa vi0 paDI gayelu; juduM paDelu; Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhraMz nIkaLI gaye luM ( 2 ) vinaSTa (3) lupta ( 4 ) - vinAnuM rahita vibhraMz 1 A0 [vibhraMzate], 4 pa0 [ vibhrazyati ] nIce garI paDavuM - sarakI paDavuM - TapakI paDavuM (2) vinAza pAvo (3) avanata thavuM (4) khobuM (5) lupta thavuM (6) niSphaLa nIvaDavu vibhraMza puM0 nIkaLI -- sarI paDavuM te ( 2 ) avanati; vinAza ( 3 ) karADa ( jyAMthI nIce paDI javAya) vibhrAj 1 A0 dIpavaM ; prakAzavuM vibhrAMta vi0 goLa phareluM- pharatu (2) kSubdha ; vyAkuLa (3) bhUla karatuM ( 5 ) cotarapha phailAyelaM (yaza) vimata vi0 judA abhiprAyavALaM (2) asaMgata ( 3 ) apamAnita ( 4 ) saMzayagrasta vimati vi0 mUrkha ( 2 ) strI0 matabheda (3) aNagamo (4) mUrkhatA ( 5 ) jhaghaDo; takarAra 461 vimatta vi0 mada jharatu; unmatta vimay 150 juo ' vimaMth ' vimada vi0 mada - abhimAna rahita (2) AnaMdarahita; khinna viman - preraka0 apamAna karavu vimanas, vimanaska fao nAkhuza; khinna (2) bedhyAna (3) vyAkuLa; gAbharu vimanIkRta vi0 nAkhuza thayeluM (2) manobhAva badalAyo hoya tevu ( 3 ) khinna vimanyu vi0 krodharahita ( 2 ) zokarahita vimarda puM0 dabAvaj - kacarabuM - chaMdavuM te (3) masaLavUM - ghasavuM te ( 4 ) bagADavuM te (5) sparza karavo te (6) kharaDavuM te (7) yuddha; laDAI (8) vinAza; barabAdI vimardana na0, vimardanA strI0 dabAvavuM - kacaravuM - chaMdavaM te (2) ghasavuM te (3) vinAza; vadha ( 4 ) yuddha vimaMdita vi0 dabAveluM; kacareluM; khAMDeluM (2) ghaseluM (3) kharaDeluM vimArgagA vimarza puM0 vicAraNA (2) nATakamAM vastunA phalita thatA jatA vikAsamAM koI akasmAtathI rukAvaTa ke palaTo vo te (nATya 0 ) (3)juo 'vimarzana' vimarzana na0 vicAraNA; tapAsa; carcA (2) tarka (3) AnAkAnI; saMzaya (4) pAchalAM karmoMno saMskAra - vAsanA virmAzan vi0 vicAra ke tapAsa kara vimarSa puM0 nAkhuzI; aNagamo (2) adhIratA; asahanazIlatA virmASan vi0 asahanazIla; adhIra (2) aNagamAvALaM vimala vi0 nirmaLa; svaccha, pAradarzaka (2) sapheda, ujjvaLa vimalAkSa vi0 vALanAM daza guMcaLAM vALaM (ghoDo) vimalAdri puM0 giranAra parvata vimaMth 9pa0 vikhevuM ( 2 ) vinAza karavo (3) gUMcavavuM; gAbharuM banAvavuM vimAtR strI0 sAvakI mA; apara mAtA vimAna vi0 mAnarahita; anAdRta (2) puM0, na0 apamAna (3) AkAzamAM pharI zake tetuM vAhana ( 4 ) koI paNa vAhana (naukA i0 ) (5) sAta mALano mahela (6) myAno vimAnagAmin puM0 deva vimAnacArin vi0 vimAnamAM pharatuM vimAnadhurya puM0 myAno UMcakanAruM vimAnana na0, vimAnanA strI0 anAdara; apamAna, tiraskAra ( 2 ) nA pADavI te; nakAra vimAnayAna vi0 vimAnamAM pharatuM vimAnarAja puM0 uttama daivI vAhana vimAnavAha puM0 myAno UMcakanAro vimAnita vi0 apamAnita; anAdRta vimArga puM0 kharAba rasto (2) avaLo mArga; durAcAra vimAgaMgA strI0 vyabhicAriNI strI Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 vimArgagAmin virala vimArgagAmin, vimArgaprasthita vi0 viyuj 7 A0 tajaq (2) chUTuM pADavaM; durAcArI mizraNavALaM -rahita kara [ema vimizra, vimizrita vi0 seLabheLa thayelu; viyujya a0 chuTai chuTuM; eka sAthe eka vimukta vi0 chUTuM karelaM; mukta karelu- viyuta vi0 juduM pADelu (2)-rahita thayelu (2)tajI dIdhelaM; choDI dIdheluM / viyoga puM0 chUTA paDavaM te (2) abhAva (3) pheMkelaM; nAkhela (4) yukta / viyoginI strI0 premI ke patinA vimuktamaunam a0 mauna tajIne virahavALI strI vimukti strI0 chuTakAro (2) mokSa viyojita vi0 chuTuM pADelu -thI rahita vimukha vi0 moM pheravI lIdhuM hoya tevU karelaM pazuonI yoni (2) parAGamukha; nivRtta (3) viruddha; viyoni vi0 adhama kuLanu (2)strI0 pratikULa (4) -rahita; -vinAnuM virakta vi0 ghaNu lAla (2) raMga bagaDI (samAsamAM; udA0 'karuNAvimukha') gayo hoya ke UDI gayo hoya tevu (3) vimugdha vi0 mUMjhAyalaM; mUDha banela Asaktirahita; aNagamAvALU (4) vimuc 650 [vimucati] mukta karavaM; vairAgyayukta virakti strI0 asaMtoSa'; aNagamo (2) chUTuM karavU (2) choDavU; gAMTha kholI nAkhavI (3)tajaq; choDavU (4) anA vairAgya; Asaktino abhAva / mata rAkhavU; bAjue kADhaQ (5) TapakA virac 10 u0 goThavayu (2) racavU; vaq (AMsu) (6) pheMka (7) utArI lakhavU (3) utpanna karavu viracana na0, viracanA strI0 goThavaNI nAkhavU (kapaDAM) vimuha, 4 pa0 mUMjhAvU(2)mohita tharbu(3) (2)racavu te; Ayojana (3) lakhANa mUDha banavU; mUrkha banavU viracita vi0 racelu (2) goThavelu (3) lakhelu (4) zaNagArelaM vimRd 910 dabAva (2) kacaravaM; viraja vi0 raja,doSa ke vAsanAthI rahita chaMdavU (3) nAza karavo; barabAda karavU virajas, virajaska vi0 rajarahita (2) vimUDha vi0 mUMjhAyelaM; mUDha banI gayelaM (2)lobhAyelaM; mohita thayelu (3) vAsanArahita virajA strI0 durvA (2)eka nadI mUrkha (4) DAyuM; paMDita virata vi0 thobhelaM; aTakelaM (2) vimUDhAtman vi0 mUDha banelaM; mUrkha / samApta mAthI aTakelaM vimokSa puM0 mokSa ; chuTakAro (2) pheMkavU virataprasaMga vi0 -nA vyApAra ke kriyAte (3)arpaNa; bakSisa virati strI0 aMta; samApti(2)saMsAravimocana na0 choDavU te (jemake nI AsaktiomAthI virata thavaM te jhUsarImAthI)(2) chuTakAro (3) mokSa viram 150 aMta Avavo (2)thobhavU; viyat na0 AkAza aTaka; baMdha paDavU (bolatAM i0) viyatpatAkA strI. vIjaLI virama puM0 aMta; samApti (2) sUryAsta viyanmadhyahaMsa puM0 sUrya virala vi0 vacce khAlI aMtara hoya viyu 350 chUTA paDavU (2) -thI rahita tevU ; gADha nahi teva (2) bhAgya maLataM; banavU (3) roka vAraMvAra jovA na maLatuM (3)alpa; viyukta vi0 chUTuM paDelu (2) -thI thoDka ja (saMkhyA ke jatho) (4)dUranuM tajAyelu (3) -thI rahita (aMtara ke samaya) Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viralabhakti virodha viralabhakti vi0 vividhatA vinAna; viriMca, virici puM0 brahmA ekasarakhaM viru 2 pa0 raDavaM ; vilApa karavo (2) viralam a0 bhAgya ; vAraMvAra nahi tema / avAja karavo (3)bUma pADavI virasa vi0 svAda vinAnaM (2)na game virugNa vi0 bhAgIne TukaDA thayelaM (2) tevaM; trAsa upajAve tevU (3) krUra; bUlu thayelaM lAgaNIrahita viruca 1 A0 dIpavU; prakAzavaM (2) viraha puM0 viyoga; chUTA paDavaM te (khAsa pragaTa thaq; dekhAvu (3)AgaLa paDatA karIne premIthI)(2)abhAva; na hovApaNuM ___ thaq(4)khuza kara virahita vi0 viho'; vinAnu (2)-thI viruca pu0 astra upara bolAto maMtra viruta vi0 cIsa pADela (2) avAja chUTuM paDelu(3)ekAkI / (2)ekAkI bharelaM; gAjatuM (3) na0 cIsa ke bUma virahin vi0 premIjanathI chUTuM paDelu pADavI te (4) kolAhala (5) viraMca, viraMci puM0 brahmA viraMja 1, 4 u0 rUkhA thaI javU ke raMga guMjArava; kalarava viruti strI0 cIso pADavI te UDI javo (2) dhikkAra ; aNagamo viruda puM0, na0 rAjAnI stuti-prazaMsA thavo (3)vairAgya thavo virudita na0 moTI cIsa (2) vilApa viraMjita vi0 sneha pocho thayo hoya / viruddha vi0 rUMdhelaM; aTakAveluM (2) tevU; virakta thayelaM UlaTuM; pratikULa; sAmenuM (3) na0 virAga puM0 raMga badalAvo te (2)valaNa virodha; duzmanAvaTa badalAvaM te ; asaMtoSa ; aNagamo (3) virudh 7 u0 virodha karavo vairAgya'; Asaktino abhAva -karmaNi viruddha hovaM; virodha hovo virAja 1 u0 dIpaq; prakAzaq (2) viruha 150 Ugarbu (2) UMce caDavU -nA jevU dekhAvU (3)zobhI UThavU __ -preraka0 rujhAvu (ghAnu) (2) ropavU virAja vi0 uttama; zreSTha(2)zAsaka- (3)dezanikAla kara / rAjakartA evaM (3) puM0 kSatriya (4) virUDha vi0 UgelaM; phUTalaM (2) nIkabrahmAMDa (5) brahmAnuM prathama saMtAna Lelu; janmelu (3)vadhelu (4)khIlelaM virAja puM0 garuDa (paMkhIono rAjA) (5) upara caDelu (6) rujhAyelaM (ghA) virAjita vi0 prakAzita; prakAzatu(2) virUpa vi. kadarU'; beDoLa (2) judA pragaTa thayeluM ke karelu rUpa ke svabhAvavALa virATa puM0 matsya dezano rAjA (pAMDavo virUpaka vi0 kadarUpaM; bhayaMkara tene tyAM guptavAsa rahelA) virUpAkSa puM0 ziva (trilocana) virAtra puM0, na0 rAtano aMtabhAga virecana na0 julAba; reca virAdha 4 pa0 aparAdha karavo; khoTuM viroka puM0, na0 chidra; kANuM lagADavaM virocana puM0 sUrya (2) caMdra (3)agni virAma puM0 aMta; thobhavU te (2)vizrAMti (4) prahalAdano putra ; balino pitA virAva puM0 avAja; kolAhala virocanasuta puM0 balirAjA / virAvaNa vi0 rAva-pokAra karAvanAeM virodha puM0 viruddhatA (2) sAmano; virAviNI strI0 avAja; raNakAra ___ dakhala (3)ghero (4) niyaMtraNa (5) dveSa, virindha puM0 svara; dhvani zatruvaTa (6)kajiyo; takarAraM Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virodhana 464 vilip viroSana na0 virodha; sAmano; dakhala vilasita vi0 prakAzita; camakatuM (2) (2) ghero (3) dveSa; kajiyo (4) dekhAtuM; vyakta (3) na0 camakavU te asaMgatatA camakAro (4) prAgaTaya (5) vilAsa virodhina vi. virodha, sAmano ke dakhala (6)pariNAma karanAru (2)ghero ghAlanAraM(3)viruddha; vilaMgha 10 u0 oLaMgavU; atikramaNa asaMgata (4) dveSa - zatruvaTa rAkhanAru karavU (2)-tarapha UMce jaq (3)tajavaM (5) kajiyAkhora bAjue rAkhavU (4) caDiyAtA thaq; viropaNa, virohaNa na0 rUjha lAvavI pAchaLa pADI devU (5)anAdara karavo te (2) ropavU te vilaMghana na0 oLagate; ullaMghana vilakSa 10 u0 lakSamA levaM; jovU vilaMdhita vi0 oLaMgelaM; ullaMghelaM (2)ju, pADavu (3) mUMjhAvaM (2)-ne pAchaLa pADI dIdhelu (3) vilakSa vi0 mUMjhAyeluM (2) vismita viphaLa karelu (3) lajjita (4) asvAbhAvika ; vilaMba 1 A0 labaDavU; laTakavU(2) kRtrima (5) lakSa cUkelaM (bANa) (6) nIce namavU - Athamavu (sUrya-) (3) viziSTa lakSaNa ke lakSa rahita vilaMba karavo (4) avalaMbavU vilakSaNa vi0 viziSTa lakSaNa vinAnuM vilaMba puM0 laTakavU te (2)DhIla ; dhImAza (2)bIju; judu (3)vicitra; asA vilaMbana na0 laTakavaM te (2) vilaMba mAnya(4)azubha lakSaNavALaM(5)nisteja vilaMbita vi0 laTakatuM; labaDatuM (2) vilaga 1 pa0 vaLa gavaM [pAtaLaM avalaMbita (3)vilaMba karatuM; vilaMba vilagna vi0 vaLagelaM; coMTelu (2) kRza; thayo hoya tevU (4) dhImuM (5) na0 vilajja 6 A0 zaramAvU; lajjita tharbu DhIla ; vilaMba vilapa 150 kahe; bolavU (2) vilApa vilaMbin vi0 laTakatuM; labaDatuM (2) karavo; zoka karavo (3) nakAmo DhIla-vilaMba karatu rudana vilApa puM0 zoka karavo te; kalpAMta; baDabaDATa karavo vilApana na0 zoka karAve tevU kRtya vilapana na0 zoka; vilApa; AnaMda vilAsa puM0 ramata; krIDA (2)zRMgAra(2)nAhaka baDabaDATa karavo te ceSTA (3) sauMdarya (4) AnaMdIpaj vilapanavinoda puM0 rudana vaDe zoka dUra vilAsaceSTita na0 zRMgAraceSTA; zRMgAvilapita na0 zoka; AkraMda; vilApa rika hAvabhAva vilam 1 A0 dUra karavU (2) bakSavU vilAsana na0 vilAsa; krIDA (3)pasaMda karavU [nAza;aMta;mRtyu vilAsavatI strI0 zRMgArika hAvabhAvavilaya puM0 ogaLI javU te (2)laya; vALI strI; vilAsI strI vilas 1 pa0 prakAzaq (2)dekhAvaM (3) vilAsin vi0 vilAsayukta (2) puM0 .vilAsa karavo; krIDA karavI (5) kAmI puruSa [priya strI (3)vezya garajavaM; paDagho paDavo vilAsinI strI0 strI (2) vilAsa vilasat vi0 prakAza; caLakatuM (2) / vilikha 650 lakhavU (2)cItara,(3) vilAsa karatuM (3)paDagho paDato hoya khaNaq (4)aMdara khosarva tevU; garajatuM [vilAsa vilip 6 pa0 [vilipati] copaDavU vilasana na0 camaka-prakAzaq te (2) lIMpavU; kharaDavU Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 465 vilI vivartana vilI 4 A0 coTavU (2)nIce UtaravU; vilopta puM0 lUTAro / upara besa(3)ogaLI javaM; laya pAma vilobhana na0 lobhAvavate; pralobhana (4) lupta thaI jaq (5)950 ogaLavU (2)prazaMsA; khuzAmada vilIna vi0 coTela; vaLagelu (2) upara viloma vi0 viparIta; UlaTuM (2) beThelu; upara utarelu (3)ogaLI gayelu __ avaLA kramana astavyasta (4) mRta; naSTa; lupta thayelaM vilola vi0 caMcaLa; asthira (2) viluGa -preraka0 kSubdha karavaM; uchALavaM vilolana na0 halAvaq - DakhoLavU te (2) uthalAva vilohita vi0 rAtA raMgarnu vilup 6 pa0 kheMcI nAkhavaM; toDI viva vi0 paMkhI upara savArI karatuM nAkhavU; kApI nAkhavU(2)lUTI jaq (3) vivakSA strI0 kahevAnI icchA (2) bagADa (4) naSTa karavU; adRzya thAya icchA (3) artha; hetu (4) AnAtema karavu(5)khAI javu(6)bhUsI nAkhavU kAnI; saMzaya (3)na0 hetu; artha -karmaNi0 naSTa thaq; lupta tharbu vivakSita vi0 kahevA dhArelu (2) icchelaM vilupta vi0 toDI nAkhelaM; bhAgI vivakSa vi0 kahevAnI icchAvALU ; kahe nAkhelaM (2)jhaMTavI lIdhelaM (3)naSTa / vAne tatpara thayelaM karavo vilubh 4 pa0 astavyasta thaq vivad 1 A0 vivAda karavo (2)jhaghaDo -preraka0 lobhAvaq (2) AnaMda vivadana na0 takarAra; phariyAda pAme tema karavU vivara na0 kANuM; cheda (2) khAlI jagA; vilula 150 halAva; kaMpAvaq (2) polANa (3) nirjana sthaLa (4) doSa; astavyasta karavU [(2) astavyasta chidra (5) pAtALa vilulita vi0 hAlatuM ; asthira;UchaLatuM vivaraNa na0 pragaTa karavaM te (2)khullU vilaMThana na0 lUTavU te karavU te (3)vyAkhyA; samajUtI; TIkA vilekha puM0, vilekhA strI0 bAkuM; vivarapraveza puM0 (icchita prApta kara khaNavA khotaravAthI paDalo khADo vAnA upAya tarIke) UMDI bakholamAM vilepana na0 copaDavU-kharaDavaM te (2) praveza karavo te lepa; sugaMdhI padArthono lepa vijita vi0 choDelaM; tajelaM (2) vilepina vi0 coTe teva; cIkaNu rahita; vinAnu (3) vaheMcelaM biloka 10 u0 jovU; nihALaq (2) vivarNa vi0 phIkuM; raMga vinAnu; nisteja tapAsa karavI nihALavU te(2)darzana (2)kharAva raMganu (3)puM0 varNa bahAra viloka puM0, vilokana na0 jovU- kADhelaM; bahiSkRta vilokita vi0 joyelu (2)tapAselaM vivarta puM0 goLa - cakrAkAra pharavU te (3)na0 dRSTi ; najara (2) pAchA gabaDavU - pharavU te (3) vilocana vi0 viparIta dRSTivALaM (2) rUpAMtara; avasthAMtara (4) bhrama; na0 AMkha (3)najara ; dRSTi AbhAsa (vedAMta0) vilocanapAta puM0 najara nAkhavI te vivartana na0 goLa - cakrAkAra pharavU te viloDana na0 kSubdha karavaM te; valovaq (2) gabaDavU te - pharavaM te (3) te (2) (pANI) uchALavU te nIce gabaDavU - Utaravu te (4) pArcha vilopa puM0, vilopana na0 lUTI javu te / gabaDabU ke pharavaM te (5) badalAyelI (2) nAza; lopa sthiti; parivartana Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivartavAda 466 vivekapadavI vivartavAda paM0 bAhya jagata bhrama - vivaraNa karavU(5)jANakAra (6) na0 AbhAsa che, bahma ja satya che evo nirjana- ekAMta sthAna vedAMtadarzanano siddhAMta vivitsA strI0 jANavAnI icchA / vivatita vi0 goLa pharela ke pheravelaM vividha vi0 aneka prakAracaM ; bhAtabhAtarnu (2) ghumAvelu (3)kApIne Tukar3A karelu vivR 5, 9 u0 DhAMkavU (2) ughADavaM; vivardhana na0 vRddhi; vadhAravaM te (2) . khullU karavU (3)pragaTa karavU; darzAva kApavU te (4)bolaq (5)vivaraNa karavu(6) vivalaga 150 kUdaq; UchaLavU phelAvaq vivaza vi0 paravaza; asahAya; jAta vivRj 10 u0 ke preraka0 varjah; tyAupara kAbU vinA- (2) svataMtra ; tAbe gaq (2)-vinAnuM karavU (3) bAtala na thayelaM (3) bezuddha (4) mRta rAkhavu (4)vaheca vivasa 150 paragAma ke paradezamA rahe vivat 1 A0 goLa-cakrAkAra pharavaM (2) vasavATa karavo (3) 2 A0 (2)gabaDavu(3)bAjue khaseDavU; vALava kapaDAM badalavAM (4) paheravaM (4) banavu, tharbu (5) pAchA vaLava -preraka0 dezanikAla kara (6) judAM judAM rUpa dhAraNa karavAM vivasvata puM0 sUrya (2) A manvaMtaranA manu vivRta vi0 khullaM; pragaTa (2)spaSTa (3) vivaha 150 hAMkI kADhavU; dUra karavU jAhera karelu (4)vivaraNa karelu (2) paraNavaM vivRtadvAra vi0 ughADA daravAjAvivAda puM0 takarAra; jhaghaDo; phariyAda bAraNAMvALa (2) carcA (3) virodha (4) AjJA vivRtabhAva vi0 khullA dilanuM vivAdina vi0 jhaghaDatuM; takarAra karatuM; vivRtam a0 khulle khullaM; pragaTapaNe phariyAda karanAraM vivatta vi0 goLa pharatuM; gabaDatuM ; ghUmatuM vivAsa puM0, vivAsana na0 dezanikAla vivatti strI0 goLa pharavaM te (2)gabaDavaM karavU te (2) viyoga; viccheda te(3) vegaLaM khasI jaq te (4)vikAsa vivAha puM0 pariNaya; lagna vivaddha vi0 vadhelaM; moTaM thayelaM (2) vivAhadIkSA strI0 lagnavidhi puSkaLa ; ghaj (2)samRddhi vivAhanepathya na0 lagna mATeno paheraveza vivRddhi strI0 vRddhi; vadhAro; vikAsa vivAhita vi0 paraNelaM vivadha 1 A0 vadhaq (2) samRddha thavu(3) vivikta (vi+vij' tathA 'vi+ UMcuM javaM vic 'nubhU0 kR0) vi0 jueM karelu; -preraka0 vadhAravU; vikasAvaq (2) alaga pADalaM (2) nirjana; ekAMta UMcu karavU (3) -nA nimitte (-3) (3) ekala (4) jueM tAravelu (5) abhinaMdavU nirdoSa (6) -thI mukta; vinA (7) viveka puM0 sArAsAra samajavAnI-chuTA jJAnayukta [tuM; ekAkI pADavAnI buddhi (2)vicAraNA ; tapAsa viviktasevin vi0 ekAMta sthAna iccha- (3) sAcuM jJAna vivigna vi0 bInelaM; gAbharu vivekajJa vi0 vivekabuddhivALaM vivic 3, 7 u0 chuTuM-jueM karavU (2) vivekazvana puM0 vivekabuddhivALo mANasa viveka karavo (3)nirNaya karavo (4) vivekapadavI strI0 vicAraNA Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivekaparipaMthin 467 vizRMkhala vivekaparipaMthin vi. vivekazaktine vizArada vi0 kuzaLa; hoziyAra; -vivekabuddhine rUMdhanAruM pravINa (2) vidvAna ; DAyuM (3)prasiddha vivekavizrAMta vi0mUrkha ; DahApaNa vinAnuM (4)pragalbha ; dhRSTa (5)puM0 bakula vRkSa vivekina vi0 vivekabuddhivALU ; samaju vizAla vi0 vistRta; moTuM; pahoLaM vivecana na0, vivecanA strI0 viveka- (2)-thI bharapUra (3) prakhyAta vicAra (2)vicAraNA; carcA (3) vizAlakula na0 khAnadAna kuTuMba nizcaya; nirNaya vizAlA strI0 ujjayinI nagarI vivor3ha puM0 vara(2)jamAI vizAlAkSa puM0 mahAdeva (2) viSNu (3) vivvoka puM0 jao 'bibboka' garuDa puM0 bANa viza 6 pa0 pravezaq; pesavu (2)prApta vizikha vi0 zikhA - Toca vinAnu(2) . thaq; bhAge Avaq viziS 750 judaM pADavU-tAravayu (2) viz puM0 vaizya (2) mANasa (3)loka vadhAravU (3) caDiyAtA thavU (4)strI0 prajA (5) jAti; vaMza --karmaNi0 judA ho; caDiyAtA hovU (6)putrI (7)saMpatti viziSTa vi0 vizeSatAbALaM; asAdhAvizada vi0 svaccha; nirmaLa (2) zveta raNa (2) nirALa; khAsa (3) -thI (3)kAMtimAna; suMdara (4) spaSTa; pragaTa yukta (4) uttama; vilakSaNa (5) (5)citArahita; prasanna (6) kuzaLa puM0 viSNu (7)puM0 sapheda raMga (8) eka jAtanI vizIrNa vi0 TukaDA thaI gayelaM (2) gaMdha (9)eka jAtano sparza kSINa thayelaM; karamAI gayelu (3) vizana na0 -mAM pesavaM te garI paDelu(4)kharcI ke uDAvI dIdhelaM vizalya vi0 ciMtA ke muzkelImAthI vizIrNamUrti vi0 jenu zarIra nAza mukta evaM (2) kAMTA ke bANa vinAnuM pAmyuM che tevU (2) puM0 kAmadeva vizas 150 kApI nAkhavaM / vizuddha vi0 zuddha karelu ke thayelu (2) vizasana na0 vadha; katala (2) nAza nirdoSa ; pApamukta (3) niSkalaMka; (3) yuddha (4) puM0 taravAra nirmaLa _ [zIlavALaM vizasta vi0 kApelaM (2) uddhata (3) vizuddhasattva vi0 pavitra aMtaHkaraNa ke prazaMsita;prasiddha kalpanA karavI vizuddhi strI0 zuddhi; nirmaLatA; bheLavizaMka 1 A0 zaMkA karavI; bIq (2) seLarahita hovApaNuM (2) kharApaNuM; vizaMka vi0 Dara vinAnuM cokasAI (3) bhUla dUra karavI te(4) vizaMkaTa vi0 moTu (2) tAkAtavALaM samAnatA vizaMkam a0 bInyA vinA vizudh 450 pavitra - zuddha thavaM vizaMkA strI0 saMzaya; Dara -preraka0 zuddha karavU (2)zaMkAmAMthI vizAkha puM0 kArtikeya mukta karavU (3) yogya che ema vizAkhA strI. 16 meM nakSatra (be tArA puravAra karavU hovAthI dvi0 va0 mAM vaparAya che) vizUnya vi0 taddana khAlI vizAtana na0 saMhAra karavo te (2) vizala vi0 bhAlA vinAnuM mukta-chuTuM karavU te katala ; vadha vizaMkhala vi0 zRMkhalA-baMdhana-niyaMtraNa vizAraNa na0 phADavU-cIravU te (2) vinA (2) svacchaMdI Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viza viza -karmaNi vizIryate zIrNa thaI javU; TukaDe TukaDA thaI jarbu (2)kSINa thaI jaq; karamA (3) lupta thaI javU vizeSa vi0 khAsa (2)puSkaLa (3)puM0 juduMtAravaq te (4)taphAvata; bheda (5) khAsa viziSTatA; khAsa lakSaNa (6) mAMdagImAM sudhAro (7) avayava (8) eka prakAra; eka jAta (samAsane aMte; udA0 'vRkSavizeSaH') (9) uttama ; zreSTha (samAsane aMte; udA. 'atithivizeSaH') vizeSaka vi0 juduM pADanAeM (2)maryAdita karanAraM (3)puM0, na0 vizeSa lakSaNa, cihna ke guNa (4) kesara-caMdana vagerethI karelaM tilaka (5)sugaMdhI dravyothI moM ane zarIra upara citrarekhAo karavI te (6) na0 zlokanI traNa kaDIono samudAya (jemAM vyAkaraNanI rIte eka ja vAkya thatuM hoya che) vizeSakaraNa na0 sudhAro vizeSajJa vi0 vidvAna ; DAhayu(2)kadara dAna; parakha karanAraM vizeSaNa vi0 vizeSa batAvanAeM; jueM pADanAeM (2) na0 taphAvata; bheda; viziSTa lakSaNa (3) vizeSyano guNa batAvanAra zabda (vyA0) (4) -caDiyAtA tharbu te / vizeSaNapada na0 khitAba; ilkaab| vizeSatas a0 khAsa karIne (2)-nA pramANamAM (3) vyaktigata; judaM jueM vizeSavid vi0 juo vizeSajJa' vizeSita vi0 juduM-alaga paDelu (2) vyAkhyA- maryAdA karelu(3)koI guNa thI viziSTa (4)uttama ; zreSTha vizeSya vi. viziSTa karavA yogya (2) uttama ; zreSTha (3)na0 vizeSaNathI jeno guNa batAvAto hoya te zabda (vyA0) vizoka vi0 zoka vinA- (2) puM0 zokarahita tharbu te (3)azokavRkSa vizrAMtakatha vizoSana na0 sApha karI nAkhavU te; nirmULa kara, te (2) pApa, apUrNatA vagere dUra karavAM te (3)prAyazcitta vizraNa 10 u0 ApI devU vizrabdha ('vi+zraMbha ' nuM bhU0 kR0)vi0 vizvAsu;-mAM vizvAsavALu (2)Dara vinAnu; khAtarIvALaM (3) zAMta; ciMtArahita (4)dRDha ; sthira vizrabdham a0 vizvAsapUrvaka; khAtarIpUrvaka harIte UMghatuM vizrabdhasupta vi0 zAMtithI-niHzaMka vinam 450 vizrAMti karavI; ArAma karavo (2)aTaka; thobhavU vizrama, vizramaNa puM0 visAmo; vizrAMti vizravas puM0 rAvaNano pitA vizraMbha 1 A0 vizvAsa mUkavo -preraka0 vizvAsa Ubho karavo; AzvAsana Apa vizraMbha puM0 khAtarI; vizvAsa (2) rahasya; khAnagI vAta (3) visAmo; vizrAMti (4)praNayakalaha vidhabhakathA strI0 khAnagI ke paricito vaccenI vAtacIta [rAkhatuM vizraMbhapravaNa vi0 vizvAsu; vizvAsa vidhabhabhUmi puM0 vizvAsapAtra mANasa vidhabhAlApa puM0 juo 'vizraMbhakathA' vibhin vi0 vizvAsa karatuM (2) vizvAsapAtra vizrANana na0 dAna; bakSisa vizrANita (vizraNa' nuM bhU0 kR0) vi0 bakSelu; dAnamAM Apelu vizrAma puM0 thobhaq-aTaka, te (2) visAmo; ArAma (3) zAMti; svasthatA (4) vizrAMtisthAna vizrAva puM0 khyAti; prasiddhi (2) avAja; dhvani vizrAMta vi0 thobhelu; aTakelaM (2) vizrAMti pAmela (3)zAMta; svastha vizrAMtakatha vi0 guM; cUpa Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhAti 469 viSada vidhAti strI0 ArAma; visAmo (2) vizvasRj puM0 brahmA (2) mayAsura thobhavU- aTakavU te. vizvasta (vizvas' nuM bhU0 kR0)-mAM vizruta vi0 prakhyAta; prasiddha (2) vizvAsa mUkyo hoya tevu (2)vizvAsa na0 prasiddhi; khyAti rAkhatuM (3) nIDara; khAtarIvALU (4) vidhuti strI0 khyAti; prasiddhi vizvAsa mUkavA yogya vizlatha vi0 zithila'; DhIluM (2) vizvastA strI0 vidhavA susta; namI gayelaM vizvaMbhara vi0 badhAne poSanAru (2) vizliS 4 50 chUTA paDavU(2)chUTI ke puM0 paramAtmA (3)viSNu (4) agni tUTI jaQ [karavU vizvaMbharA strI pRthvI [brahmA -preraka0 chUTA pADavU (2)-rahita vizvAtman puM0 paramAtmA(2)zaMkara(3) vizliSTa vi0 chUTuM paDelu ke pADelu vizvAdhAra puM0 jagatano AdhAra (2) DhIluM karelu (3) UtarI gayelaM vizvAmitra puM0 eka prasiddha muni (avayava) vizvAsa puM0 bharoso; zraddhA; patIja vizleSa puM0 viyoga vizvAsaghAta puM0 vizvAsano bhaMga vizleSita vi0 chUTuM paDelu - pADelu karavo te (2) phADI-corI nAkhelaM vizvAsapAtra na. rAsApAtra mANasa vizva vi0 AkhaM; samagra (2) dareka; vizvAsabhaMga puM0 juo 'vizvAsaghAta' tamAma (3)vyApaka (4) puM0 ba0va0 vizvAsabhUmi puM0 vizvAsapAtra mANasa amuka varganA daza devo (5) puM0 vizvedevAH puM0 ba0 va0 amuka daza jIvAtmA (5) na0 samagra jagata devono varga vizvakarman puM0 devono zilpI (2) sUrya viSa strI0 viSTA (2) kanyA vizvajanIna, vizvajanIya, vizvajanya viSa na0 jhera (2) pANI (3) kamaLavi0 samagra mAnava jAta mATe hitakara taMtu (4) jherI hathiyAra vizvajita puM0 eka yajJa viSakuMbha puM0 jhera bharelo ghaDo :: vizvatas a0 cotarapha; badhI bAjuthI viSakRta vi0 jhera bheLaveluM .. . vizvatomukha vi0 dareka bAjue mukhavALaM viSakta ('viSaMj' nuM bhU0 kR0) barAvizvapA puM0 badhAno rakSaNa karanAro bara coTADelu (2) barAbara vaLagele (2) agni (3) sUrya (4) caMdra (3) laTakAvelu (4) utpanna karelu vizvamUrti vi0 badhAM rUpo dharanArUM; (5) rokAyelaM; lIna sarvavyApI viSaghna vi0 jherano nAza karanAeM; vizvavedas vi0 sarvajJa (2) RSi evaM jharanI asara dUra karanAru / vizvavyApaka, vizvavyApin vi0 sarva- viSaNNa ('viSad' nuM bhU0 kR0) vi0 vyApaka evaM udAsa; khinna ; hatAza vizvas 2 pa0 vizvAsa rAkhavo ke muukvo| viSaNNamukha vi0 khinna mukhavALU . . (2) naciMta ke Dara vinAnA thay viSaNNarUpa vi0 khinna; udAsa -preraka0 vizvAsa Ubho karavo viSad 1 pa0 [viSIdati] khinna thaq; vizvasanIya vi0 vizvAsa karavA hatAza thavU; duHkhita tharbu (2) Dara lAyaka (2) vizvAsa Ubho kare te viSada puM0 megha saM.ga.-30 Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 viSadigdha viSadigdha vi0 jherathI kharaDelu; jherI viSadruma puM0 jherI vRkSa viSadhara, viSabhujaMga, viSabhRt puM0 sApa viSama vi0 kharabacaIM; khADA Teka rAvALaM (2) aniyamita; asamAna (3) ekI (saMkhyA) (4) muzkela (5) durgama (6) vAMku (7) trAsajanaka (8) bhayaMkara (9) pratikULa (10) ekAMtaraM (11) puM0 eka tAla (saMgIta0) (12) na0 khADA TekarAvALaM sthAna (13) durgama sthaLa (15) saMkaTa; muzkelI viSamajvara puM0 AMtare Avato tAva viSamapatra puM0 saptaparNa vRkSa viSamazara puM0 juo 'viSameSu' viSamazIla vi0 cIDiyu (2) puM0 vikramAditya rAjA viSamAyudha puM0 kAmadeva (pAMca bANo vALo hovAthI) viSamAvatAra puM0 khADA-TekarAvALI jamIna upara UtaravU te (2) sAhasa karavaM te viSamita vi0 vAMku; sarakhaM nahi tevU (2) bhavAM caDAvelu (3) durgama banAvelaM viSamIbha 1 50 viSama banavU (2) Thokara khAvI; Amatema paDavU viSamuc puM0 sApa, viSamekSaNa puM0 ziva (traNa locanavALA) viSameSu puM0 kAmadeva (pAMca bANavALo) viSaya puM0 dareka iMdriyano grAhya ke bhogya padArtha (2) laukika vastu ke vyavahAra (3)sAMsArika bhoga; kAmabhoga (4) padArtha (5) lakSa; dhyeya (6) gocara; kSetra (7) vastu; prakaraNa; muddo; bAbata (8) sthAna sthaLa (9) pradeza; deza; rAjya (10) AzrayasthAna viSayaka vi0 koI bAbatane lagatuM (2) viSaya ke vastuvALaM; te vastune carcatuM viSANI viSayagrAma puM0 bhogaviSayono samUha viSayaparAGmukha vi0 laukika vyava hAro tarapha vairaagyvaalN| viSayasneha puM0 viSayomA Asakti viSayAdhikRta puM0 pradeza ke prAMtano sUbo viSayAdhipati puM0 rAjA . viSayAbhirati strI0,viSayAbhilASa puM0 bhogaviSayamAM Asakti viSayin vi0 viSayabhogane lagatuM (2) puM0 viSayAsakta puruSa (3) kAmadeva (4) rAjA (5) viSayonuM jJAna karanAro-jIvAtmA viSayaSin vi0 viSayAsakta viSayopasevA strI0 viSayAsakti viSarasa puM0 jherI pravAhI viSavRkSa puM0 jherI vRkSa viSavega puM0 jheranuM pasaravU te; jheranI asara viSavaidya puM0 maMtrathI jhera utAranAro (2) jharanI davA vecanAro viSavyavasthA strI0 jhera devAyuM hoya tevI avasthA (2) jheranI asara viSaha ('vi+saha') 1 A0 sahana karavU (2)sAmano karavo; TakI raheQ (3) zaktimAna thaq viSahRdaya vi0 jherI hRdayavALaM ; jherIlaM viSahya vi0 sahana karI zakAya tevU (2) sAmanokarI zakAya-jItI zakAya teQ viSaMja 1 pa0 [viSajati coTADavU; vaLagADavU; laTakAva viSAkta vi. viSa copaDelaM ; jherI viSANa puM0, na0 ziMgaDu (2) hAthI ke sUvarano daMtUzaLa (3) phUMkIne vagADavAnuM ziMgaDAnA AkAra- vAdya (4)zikhara ; Toca viSANin vi0 moTA daMtUzaLa ke ziMgaDAvALaM (2) puM0 tevU prANI (3)hAthI (4)Akhalo viSANI strI0 juo "viSANa' Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSAda viSAda puM0 kheda; dilagIrI (2) hatAzA; nirAzA (3) glAni ; sustI viSAdin vi0 hatAza; udAsa; khinna viSuva na0 meSa ane tulAmAM saMkrAMti (jyAre divasarAta sarakhAM hoya che) viSuvasamaya puM0 saMkrAMtino kALa vicikA strI0 kogaLiyu; 'kaoNlerA' viSka puM0 20 varSanI umarano hAthI viSkaM 5, 9 pa0 dakhala karavI (2) Teko Apavo viSkaMbha puM0 daravAjAno AgaLo (2) vistAra; laMbAI (3)jao 'viSkaMbhaka' viSkaMbhaka puM0 be aMko vacce Avato bhAga, jemA halakAM ke madhyama pAtro nATakanI vAtone ane vastunA vibhAgone vacce zaM banI gayuM te TUkamAM kahI batAvIne joDI Ape che (nATaya0) (2)vistAra; laMbAI viSkira puM0 vikheravu te; khotara - khaNavU te (2) kUkaDo vagere paMkhI viSTapa puM0, na0 loka ; bhuvana viSTapahArin vi0 jagatane khuza karanAraM viSTabdha ('viSTaMbh' na bhU0 kR0) vi0 TekavelaM; sthira karelu (2) role3) jaDa-akkaDa banelaM . viSTara puM0 Asana; beThaka (2) kuzadAbhanI pULI (3) kuzana banAvelaM tapasvIna Asana viSTarabhAja vi0 beThaka upara beThelaM viSTarazravas puM0 viSNu ; kRSNa viSTaMbha ('vi+ staMbha') 5, 9 pa0 rokavU; aTakAvaq (2) Teko levo (3) Teko Apavo (4) vyApaq (5) nizcita - sthira karavaM -preraka0 rukAvaTa karavI (2)jaDaakkaDa banAva viSTaMbha puM0 sthira - dRDha karavU te (2) naDatara; vighna (3) lakavo (4)Teko (5) sahana karavU te; sAmano karavo te visarpa viSTA strI0 viSThA; maLa viSTi strI0 dhaMdho; udyoga (2) vetana (3) veTha (4) mokalaq te mAlika viSTikara paM0 veThiyAono-galAmono viSTikarmAntika puM0 veThiyo viSThA strI0 maLa; viSTA (2)peTa viSThita vi0 sthita (2) hAjara ke najIka hoya tevU viSNu puM0 brahmA-viSNu-mahezvara e trimUrtimAMnA bIjA deva, je jagatanuM pAlana kare che tathA avatAro le che viSNugupta puM0 cANakya [kSIrasAgara viSNupada na0 AkAza; aMtarikSa (2) viSNupadI strI0 gaMgA nadI viSphAra puM0 dhanuSano TaMkArava viSyad 1 A0 vahe; TapakavU viSyaMda puM0 vahevU - TapakavU te viSvaka a0 badhe ThekANe; badhI bAjue viSvakSeNa, viSvaksena puM0 viSNu viSvaggati vi0 sarvavyApI; dareka viSayamA pravezavALU viSvaca vi0 vyApaka viSvadrayaca, viSvadracaMca vi0. badhI bAju jatuM - pahoMcatuM; sarvavyApI viSvaMca vi0 juo 'viSvac' visara puM0 moTo jatho; r3hagalo (2) ToLaM (3)phelA, te visarga puM0 choDavU - kADhavU - pheMka te (2)varasAvaq te (3)ApI devaM te; dAna (4) vidAya ApavI te (5) sarjana; sRSTi (6) tyAga (7) maLatyAga karavo te (8) sRSTi-vyApAra visarjana na0 kADhaq - pheMka - varasAvaq te (2) ApI devU te; dAna (3) maLatyAga karavo te (4) tyAga karavo te (5) vidAya ApavI te (6) sarjana visarpa puM0 sarakavU - khasavU te (2) Amatema pharavu te (3) phelA, te Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipina 472 visphurSa (4) koI paNa kAryano ANadhAryoM ke visRmara vi0 sarakatuM dhImethI khasatuM na icchelo aMta visRSTa ('visRj'- bhU0 kR0) vi0 visapin vi0 sarakatuM; khasatuM (2) choDelu- kADhelu- pheMkelaM (2)sarjelaM bhaTakatuM; pharatuM (3) vadhatuM; phelAtuM (3) tyAgelaM (4) mokalelaM (5) visaMkaTa vi0 bhayaMkara; bihAmaNuM. vidAya karelu (6) ApelaM visaMkula vi0 gAbharu- vyAkula nahi vistara puM0 phelAvo; vistAra (2) tevU; svastha bArIka vigato; vigatavAra varNana visaM vi0 mUrchita (2) bhrAMta (3) puSkaLatA; jatho; saMkhyA (4) visaMvat 110 viruddha ke visaMgata hovU beThaka; pathArI (2) vacanabhaMga karavo (3) chetaravU vistAra puM0 pracAra; phelAvo (2) (4) khoTuM ke viruddha kahevU pahoLAI; moTAI (3) phelAyelo -preraka niSphaLa jAya tema karavaM pradeza (4) bArIka vigato (2) viruddha karavU (3) sAbita vistIrNa vi0 phelAyelu; prasarelu (2) karavAmAM niSphaLa javU pahoLaM; moTuM; vizALa visaMvAda puM0 vacanabhaMga karavo te; vistU 5 u0 vistAravaM; phelAvavaM chetaratuM te (2)viruddha ke asaMgata hovU te (2) DhAMkaQ (3) vikheravu / visaMvAdana na0 vacanabhaMga karavo te vistRta vi0 phelAyelaM; prasarelu (2) visaMvAdina vi0 chetaratuM (2) asaM pahoLU; moTuM (3) vikaselaM gata; viruddha (3) juduM paDatuM vista 9 u0 juo 'vistR visaMSThula, visaMsthula vi0 kSubdha ; asthira visthA 1 A0 [vitiSThate judA UbhA (2) samAna - sarakhaM nahi tevU rahe, (2) rahevU; sthira raheg (3) bisArin vi0 phelAtuM ; vIkharAtuM (2) phelAvU [TIpuM; kaNa sarakatuM (3) vistRta zoka vispaMda puM0 TapakavU- jharavaM te (2) visUraNa na0, visaraNA strI0 duHkha; visphar 6 pa0 juo 'visphur' visa 1 pa0 phelA,; prasara, (2) visphAra puM0 kaMpa; dhrujArI; dhaDakATa - pAchA pharavaM (2) dhanuSyano TaMkAra (3) pahoLaM visRj 6 pa0 tajI devU (2) javA devU -kara, ughADavU te (3) mokalavU-vidAya ApavI (4) viSphArita vi0 dhrujAvelaM; kaMpAvelaM Apaq (5) pheMkavU; choDa, (6) (2) dhUjatuM; kaMpatuM (3) TaMkAra karelu uccAraq (7) sarjaq (8) -mAMthI (4) pahoLaM- khulluM karelu jAtane mukta karavI visphur 6 pa0 dhUjaq; kaMpa; dhaDavisRta vi0 phelAyelaM; patharAyelu (2) kavU (2) Amatema khasa; chUTavA laMbAyeluM (3) mokalelaM (4) garI prayatna karavo (3) caLaka; camakavU paDelu (5) uccArelu [sarakatuM (4) dhanuSyano TaMkAra karavo (5) visRtvara vi0 phelAtuM; patharAtuM (2) (AMkho) pahoLI karavI- phADavI visap 1 50 javU; khasavU(2) cotarapha visphurita vi0 dhUjatuM; kaMpatuM (2) UDavU ke bhaTaka, (3) phelAvaM (4) phUlelaM; moTuM thayelu (3) camakatuM paDa, (5) nAsI javU visphu 150 juo visphU' Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visphuliMga visphuliMga puM0 taNakho visphUrba 150 gAjavU (2) paDadho paDavo (3) vadhaq (4) camakavU; dekhAvU; prakAzavaM visphUrja puM0 gAjavU te vispharjathu puM0 garjanA; gaDagaDATa (2) ghughavATa karatuMdhasI Avaq te (mojaaNn)| (3)vIjaLInI jema acAnaka dekhAvaM te visphUjita na0 garjanA; gaDagaDATa (2) pariNAma (3) sapATo (pavanano) (4) (bhavAM) saMkocavAM te visphoTa puM0 phoDalo (2) phUTavU kaDAko thavo te visphoTaka puM0 phoDalo vismaya puM0 acaMbo; Azcarya; navAI (2) garva (3) saMdeha . . vismayapada na0 navAI pAmavA jevI vastu vismayaMkara, vismayaMgama vi0 Azcarya cakita kare tevU [cakita vismayAkula,vismayAviSTa vi0 AzcaryavismaraNa na0 bhUlI-vIsarI jaq te vismApana vi0 navAI pamADe te, vismi 1 A0 Azcarya pAmadhU; navAI pAmavI (2) garva karavo [mAnI vismita vi0 Azcaryacakita (2) abhivisma 150 vIsarI javU; bhUlI jaq vismata vi0 bhUlI javAyalaM vismati strI vismaraNa; bhUlI jaq te vismera vi0 Azcaryacakita vitra vi0 -nI gaMdhavALaM (2) na0 kAcA mAMsanI durgaMdha vitragaMdha, visragaSi, visragaSin vi0 kAcA mAMsanI durgadhavALU visrabdha vi0 juo'vizrabdha' [vinA visandham a0 vizvAsapUrvaka; saMkoca vivava, vitrAva puM0 jharavU- TapakavU te vitras, vilasA strI0 kSINatA; kSaya vitrasta vi0 DhIlaM; azakta (2) chUTI gayelaM bihA vivaMbha puM0 juo 'vitraMbha' / vivas 1 A. sarI paDavU; DhIlu thaI jarbu vilaMsana vi0 nIce garI paDe tema karata (2) DhIlaM karatuM; choDI nAkhatuM (3) na0 garI paDavU te (4) DhIlaM karavu ke choDI nAkhavU te visnu 150 TapakavU; jharavu (2)pIgaLI javU; ogaLI javU visvana 1 pa0 garjaq; cIsa pADavI visvara vi0 besUru (2) avAja vinAnuM vihaga puM0 AkAzagAmI evaM te (2)paMkhI (3) bANa (4) megha vihata vi0 pUrepUru haNelaM (2) IjA pAmelu (3)sAmano ke rukAvaTa karAyelaM vihati strI0 haNavUte (2)niSphaLatA; parAjaya (3) hatAzA; anAdara vihan 2 50 haNavU; vadha karavo; nAbUda karavU (2) sakhata prahAra karavo -mAravu (3) vighna karavU (4) nA pADavI; nakAraq (5) nirAza kara, (6) chUTuM pADavU . vihara puM0 laI jaq te (2) chUTuM pADavU te (3)badalavU te (4) vihAra; krIDA viharaNa na0 haraNa kara te (2) pharavU te; caMkramaNa (3) vihAra; krIDA. viharta puM0 bhaTakanAro (2) lUTAru vihasa 150 dhImethI hasavU; smita karavU (2) hasI kADhavU; majAkamA uDAva vihasita na0 smita; dhImuM hAsya vihasta vi0 hAtha vinAnu (2) mUMjhAyelu; gAbharuM; vyAkuLa (3) asamartha; azaktimAna vihaMga puM0 pakSI (2) bANa (3) megha vihaMgama vi0 AkAzamAM pharatuM (2) puM0 paMkhI (3) sUrya vihaMgamA, vihaMgamikA, vihaMgikA strI0 kAvaDano dAMDo . vihA 3 pa0 tajavU Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAya 474 vihAya a0 choDIne; tajIne (2) chatAM (3)-no apavAda karIne (4) -thI vadhu hoya tema [paMkhI vihAyas puM0, na0 AkAza (2) puM0 vihAyasa puM0 AkAza vihAra puM0 laI jarbu-harI jaq te (2) bhaTakavU te; pharavaM te; caMkramaNa (3) krIDA, khela; ramata (4) (hAtha - paga i0 )halAvaq te; pheravaq te (6) bagIco; upavana (6) jaina ke bauddha maMdira ke maTha (7) bihAra deza (8) (yajJa karanAra) yajamAna- ghara . vihAradAsI strI0 bhikSuNI vihAradeza vihArabhUmi puM0 (Dhorane) caravA, bIDa; caro vihAravat vi0 -no AnaMda letuM vihArin vi0 vihAra-krIDA karatuM; : AnaMda karatuM (2) vadhatuM (3) suMdara vihita ('vi+dhA' na bhU0 kR0) vi0 karelu; Acarelu (2) goThavelaM; / niyata (3) AjJA karelu (4) mUkelaM (5) na0 AjJA; vidhAna vihiti strI0 AcaraNa; kRtya (2) - goThavaNI vihIna vi0 tajAyelaM (2) vinAnuM; rahita (3) hIna; halakaTa viha 150 harI jaq; laI jaq (2) dUra karavU; nAbUda karavU (3) paDavA devU (AMsu) (4) vyatIta karavU (samaya) (5) AnaMda karavo; krIDA __ karavI (6) rahe, vihRta vi0 vihAra karyo hoya tevaM (2)na0 vihAra; krIDA (3)caMkramaNa brihRti strI0 dUra karavU - laI jarbu te (2) vihAra; krIDA (3) vistAra viheThaka puM0 hAni karanAro (2)niMdaka vihela -preraka0 A0 pajavaq vihvala 150 hAlavU; kaMpaq.. bIta vihvala vi0 kSubdha; vyAkuLa (2) gAbharu (3) pIDita vida vi0 meLavanAeM; pAmanAeM (2) puM0 divasa- eka khAsa muhUrta vidhya puM0 eka parvata vidhyavAsinI strI0 durgAnuM eka nAma vizati strI0 vIsa (saMkhyA) vI (vi+i) 2 50 cAlyA javU; dUra tharbu (2) vyaya - pheraphAra thavo (3) kharca kara vIkAza puM0 prakAza; teja; kAMti vIz 1 A0 jovU; nihALavU (2) gaNavU; mAnavaM vIkSA strI0 -tarapha jovaM te (2) tapAsa (3) jJAnazakti (4) behozI vIkSaNa na0 AMkha vIkSaNA strI0 dRSTi ; najara (2) tapAsa . vIkSita na0 dRSTi; najara vIci puM0, strI0 taraMga; moju (2) phurasada (3) AnaMda (4) caMcaLatA vIcikSobha puM0 mojAMonuM UchaLavU te vIcI strI0 moju; taraMga vIja 1 A0 javU (2) 10 u0 paMkhA thI pavana nAkhavo (3) paMpALavU vIjana na0 paMkho nAMkhavo te (2) paMkho vITA strI0 gillI daMDo(2)tapa mATe momAM rakhAto dhAtu ke paththarano goLo voTi, voTikA, vITI strI0 pAnanI bIDI (2) coLInI gAMTha vINA strI0 eka taMtuvAdya vINApANi puM0 nArada vINAvAda puM0 vINA vagADanAro vINin vi0 vINA vagADatuM vIta ('vi + i'na bhU0 kR0) vi0 mayelaM ; vidAya thayelu (2)javA dIdhelu; chUTuM karelu (3) bAda rAkhela (4) -vinAnu; -rahita (moTe bhAge samAsamAM udA0 'vItazaMka') (5) Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 475 vItabhaya paherelu (6) na0 (hAthIne) aMkuza bhoMkavaM te votabhaya vi0 nirbhaya; bhayarahita - vItarAga vi0 Asakti ke tRSNA vinAnuM (2) raMga vinAnuM vItasUtra na0 janoI ; upavIta vIti puM0 ghoDo (2) strI0 jaq te (3) utpatti (4) bhoga; bhojana (5) kAMti; teja (6) nivRtti; aMta vIthi strI0 rasto; mArga (2) paMkti (3) bajAra; dukAna (4) ghoDAne keLavavAnuM medAna vIthikA strI0 mArga; rasto (2)citro dorelI bhIta; kAgaLano vIMTo, jenA upara citro doryAM hoya . vIthI strI0 juo 'vIthi' [velu vIyIkRta vi0 paMkti ke DhagalAmA goThavInAha pu0 kUvAnuM DhAMkaNa ke mathALU vopsA strI0 vyApti (2) punarukti vIra vi0 zUravIra; baliSTha (2) uttama; zreSTha (3) puM0 parAkramI yoddho (2) vIrarasa (3) naTa (4) putra (5) pati (6) yajJano agni bIraNa na0 sugaMdhI vALo vIrapaTTikA strI0 kapALa upara puruSo vaDe paherAto sonAno paTo bIrapAna na0 sainiko yuddha pahelAM ke pachI je sphUrtidAyaka pINuM pIe che te vIraloka puM0 iMdranuM svarga (vIra loko pAme che te) hoya tevI strI vIravatI strI0 pati ane putra jIvatA vIrasthAna na0 vIrAmana (2) svarga / vIrahana puM0 agnihotra na karanAra brAhmaNa (2) bAlahatyA karanAro vIrAyate A0 (vIranI peThe parAkrama karavU) vIrAzaMsana na0 raNabhUmi vIrAsana na0 yogarnu eka Asana (2) eka DhIMcaNa TekavIne besavU te vIrudh strI0 latA; phelAtI vela vIruSa puM0 vRkSa vIrudhA strI0 juo 'vIrudh' vIrya na0 baLa; tAkAta (2) zukradhAtu (3) teja (4) sonuM [meLavelu vIryazulka vi0 parAkrama vaDe kharIdekheMvIvarSa puM0 bhAra; bojo (2)anAjano saMcaya (3) mArga; rasto (4) bhAra. vahevAnI jUsarI [icchAvALaM varSa vi0 varavAnI - pasaMda karavAnI vR 150 9 u0 pasaMda karavU (2) varadAna mAgavU (3) lagna mATe pasaMda karavU (4) mAgavU; yAcaIM (5) DhAMkad (6) gheravu (7) nivAravU (8) 10 u0 pasaMda karavU (9) lagna mATe pasaMda karavU (10) yAcavU vRka puM0 varu vRkodara puM0 bhImasena vRkSa pu0 jhADa vRkSaka puM0 nAnuM jhADa (2) jhADa vRkSatakSaka puM0 jhADa kApanAro vRkSAMdhri puM0 vRkSa- mULa va 2 A0 tajaq; chAMDaq (2) 7 pa0 tajavU (3) pasaMda karavU (4) prAyazcitta karavU (5) harI javU; laI levaM (6) 150, 10 u0 tajavU (7) bAda rAkhavU; chAMDa, vajina vi0 vAMkuM; vaLelaM (2) duSTa'; pApI (3) puM0 vALa (4)duSTa mANasa (5) na0 pApa (6) duHkha ; Apatti (A arthamAM puM0 paNa) vRt 4 A0 pasaMda karavU; gamavU (2) vaheMcavU (3) 10 u0 prakAzavU vRt 1 A0 hovU; rahevU (2) banavU; yad (3) pravartamAna thava (4) nirvAha thavo (5) ghUmavU; pharavu (6) lavalIna tharbu (7) vartana rAkhaq (8) anusara, (9) artha thavo - hovo (10) pariNAma lAva Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRdha 476 -preraka0 ghumAvaq (2)Acaravu (3) varNana karavAnI zailI (kauzikI, nirvAha karavo (4) varNavI batAva, sAtvato, ArabhaTI ane bhAratI) (5) TapakAvaq (AMsu) (13) zabdanI artha sUcavanArI zakti vRta ('vR' na bhU0 kR0) vi0 varekheM; (abhidhA, lakSaNA, vyaMjanA) pasaMda karelu (2) DhAMkelaM; chupAvelu vRtticakra na0 paraspara vartAvanI pari(3) vITaLAyelaM; gherAvelu / pATI; eka bIjA sAthenuM vartana vRti strI0 pasaMda karavU te (2) chupA- vRttibhaMga puM0 AjIvikAno abhAva vaq te (3) yAcavU te (4) vADa vRttibhAja vi0 homAdi rojidA vyApAra vRtta ('vRt' na bhU0 kR0) vi0 thayelaM; ke puNya-pApa Adi pravRtti karanAeM banelaM; astitvamA Avelu (2)pUruM vRttivaikalya na0 jao 'vattibhaMga' thayelu (3) Acarelu (4)vyatIta; vRtra puM0 iMdre mArelo eka rAkSasa (aMdhabhUta (5) goLa AkArana (6) mRta kArana mUrta rUpa) (2)vAdaLa ; megha (7) dRDha ; sthira (8) DhAMkelaM (9) vRtrazatru, vRtrahana puM0 iMdra na0 ghaTanA; banAva (1) ahevAla; vRtvan puM. AkAza vRttAMta; samAcAra (11)dhaMdho; roja vRthA a0 phogaTa; vyartha; nAhaka; gAra (12) vartana; AcaraNa (13) aghaTitapaNe ; mUrkhatAthI ; khoTI rIte sadvartana (14) rUDhi; paraMparA (15) vRthAkAra puM0 mithyA- khAlI dekhAva; vartuLa (16) chaMda vAstavika nahIM paNa AbhAsarUpa evaM vRttacUDa (-la), vRttacaula vi0 cUDA yathAmati vi0 mithyA buddhivALu; mUrva karaNa - vALa utAravAno saMskAra thayo vRddha ('vRdh' nuM bhU0 kR0)vi0 vadhelu; hoya tevU moTu thayelu (2) gharaTuM (3) vardhA A kAra gayela ke moTa thayelaM (samAsane aMte vRttavat vi0 cAritravAna (2) goLa udA0 'vayovRddha'; 'jJAnavRddha') (4) vRttazastra vi0 zastravidyAmAM pAraMgata evaM vRttasamAptilipi strI0 hastapratane aMte moTaM (5) bhegaM thayelaM (6) DAyu; samajaNuM (7) puM0 gharaDo mANasa (8) mukAtI nAgarI 'cha' jevI goLa AdarapAtra mANasa . AkRtio hoya tevaM goLa vRddhayuvati strI0 kuTTaNI (2) dAyaNa vRttAnupUrva vi0 dhIme dhIme sAMkaDaM dhatuM (prasUti karAvanArI) vRttAnuvatin vi0 AjJApAlaka vRddhazravas puM0 iMdra vRttAMta puM0 ghaTanA ; bInA (2) samAcAra vRddhi strI0 vadhavate; vikAsa'; vadhAro (3)ahevAla (2) caMdranI kaLAnuM vaya te (3) vRtti strI0 astitva (2) amuka samRddhi (4) unnati (5) vyAja (6) sthitimA hog - rahe te ; sthiti (3) napho (7) kApI nAkhavU te (8) pIDA kriyA; gati (4) vartana (5)vyava- vRddhimat vi0 vRddhi pAmata (2)samaddha sAya ; dhaMdho (6)jIvanayAtrA; nirvAha vRdha 1 A0 vadhaq; vRddhi thavI (2) (7) pagAra; vetana (8) vyavahAra; cAlu rahe; TakavU (3) UMcu caDavU vartAva (9)vivaraNa; vyAkhyA (10) (4) ('diSTyA ' mAthe) abhinaMdanane goLa pharavU te (11) cakrano gherAvo pAtra thaq (5) 10 u0 bolavU (6) (12) bhinna rasomA upayogI mAnelI prakAza Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRzcika vRzcika puM0 vIMchI |rthyavAna tharbu vRSa 150 varasavaM (2) 10 A0 sAmavRSa puM0 sAMDha; Akhalo (2) dareka varga- mukhya te (samAsane aMte; udA0 'munivRSa') (3) iMdra (4) puNya (5) koI paNa nara jAnavara (6)uMdara vaSaNa puM0 aMDakoSa vRSadarbha vi0 iMdrano garva haranAraM vRSadaMza, vRSadaMzaka puM0 bilADo vRSadhvaja puM0 ziva vaSan puM0 Akhalo; sAMDha (2) koI paNa varganuM zreSTha te (3) iMdra vRSabha puM0 Akhalo (2) koI paNa nara jAnavara (3) koI paNa varganuM zreSTha te (samAsane aMte; udA. 'dvijavRSabha') vRSabhadhvaja puM0 ziva vRSabhaskaMdha vi0 pahoLA khbhaavaalN| vaSala puM0 zUdra; bahiSkRta mANasa (2) caMdragupta maurya vaSalI strI0 zUdrA vRSalIpati puM0 zUdrAno pati vRSasena puM0 karNa vALaM vRSaskaMdha vi0 sAMDha jevA pahoLA khabhAvaSasyaMtI strI0 puruSa-samAgamanI icchAvALI strI vRSAkapi puM0 ziva (2) viSNu (3) iMdra (4) agni (5) sUrya vRSAMkaH puM0 zivakuzanuM)Asana vRSI strI0 tapasvI ke brahmacArInuM vaSTa ('vRS' na bhU00) vi0 varaselaM vRSTi strI0 varasavaM te; varasAda vRSNi vi0 nAstika (2) krodhI (3) puM0 zrIkRSNanA pUrvajanuM nAma (4) zrIkRSNa (5)gheTo vRSNigarbha puM0 zrIkRSNa vRSNipAla puM0 bharavADa vaSya vi0 pauSTika; vIryavardhaka vRsI strI0 juo 'vRSI' veNikA bRhat vi0 juo 'bRhat bRhatI strI0 nAradanI vINA (2)vANI vRhatIpati puM0 bRhaspati vRta puM0 dI] tAka puM0 vaMtAka [jhUma ; guccho vRMda na0 ToLaM; samUha (2) Dhaga; jatho (3) vRMdA strI0 tulasI (2) rAdhikA vRMdAra puM0 deva vRMdAraka vi0 ghaNuM; moTuM (2) uttama (3) manohara (4) AdaraNIya (5) puM0 deva (6)koI paNa vargamAM zreSTha (samAsane aMte) vRMdAvana na0 gokuLa najIka- vana diSTha vi0 ghaNuM moTuM (2) ati suMdara ('vRMdAraka' nuM zreSThatAdarzaka rUpa) vRMdIyas vi0 (bemAM) vadhu moTuM ke suMdara ('vRMdAraka' nuM tulanAtmaka rUpa) vR 9 u0 pasaMda karavU; vara, ve 1 u0 vaNavaM (2) gUMthavaM; bAMdhavU vekSaNa na0 dekharekha rAkhavI te : vega puM0 jusso (2) gati; jhaDapa (3) kSobha (4) pravAha (5) baLa ; tAkAta (6) prasaravaM te (jema ke jheranu)(7) sAhasa; avicArI kRtya (8) bANanI gati vegatas a0 vegathI; utAvaLathI vegavAhina vi0 vegathI jataM vegasara puM0 khaccara vegAnila puM0 vegathI Ubho thayelo vaMToLa vegita vi0 vegavALU karelu (2) vega bAna (3) kSubdha [vRddhiMgata vejita vi0 gAbharuM; vyAkuLa (2) veNA strI0 eka nadI (kRSNAne maLe che) veNi strI0 vALano gUMthelo coTalo (2)zaNagAra vagara eka ja jUDAmAM vALa gUMthI pITha upara laTakatA rAkhe te (pativiyogamA) (3)pravAha (4) be ke vadhu nadIono saMgama .. veNikA strI0 veNI (2) cAlu pravAha Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 veNibaMdha veNibaMdha puM0 vALano gUMthelo coTalo vedamAtR strI0 gAyatrImaMtra (2) saraveNisaMhAra puM0 chUTA vALane veNImAM svatI, sAvitrI ane gAyatrI bAMdhavA te vedavAda pu0 karmakAMDa veNI strI0 juo 'veNi' vedavidvas vi0 veda jANanAeM veNu puM0 vAMsa (2) netara; baru (3) vedavyAsa puM0 (vedone goThavanAra) vAMsaLI (4) patAkA vyAsamuni veNuka puM0 vAMsaLI (2) vAsaLI vagA- vedas na0 dhana; milakata DanAro (3) na0 vAMsano paroNo vedAMga na0 vedanAM cha aMgo (zikSA, vetana na0 pagAra; rojI kalpa, vyAkaraNa, nirukta, chaMda, vetasa puM0 netara; baru jyotiSa) -mAna dareka vetasagaha na0 netarano banelo maMDapa vedAMta puM0 hiMdu tattvajJAnanA cha darzanovetasavRtti vi0 netaranI peThe vaLI ___mAMnuM chellu darzana; uttaramImAMsA - namI jatuM vedi strI0 yajJa mATeno kuMDa (2)vaccethI vetasI strI0 netara; baru sAMkar3o evo amuka AkArano kuMDa vetaMDa puM0 hAthI (jethI strInI kamara tenI sAthe betAla puM0 eka jAta- bhUta; maDadAmAM sarakhAvAya che) (3) maMdira ke peTheluM bhUta (2) dvArapALa mahelanA AMgaNAno cotaro (4) vetAlasAdhana na0 vetALane sAdhI tenI UMcu Asana (5) mudrA; mahora madada meLavavI te [ meLavanAro / vedikA strI0 yajJakuMDa (2)juo 'vedi' vetR puM0 jJAtA (2) RSi (3)pati (4) ___ artha 2 (3) beThaka (4) AMgaNAnI vetra puM0, na0 netara; baru; vAMsa (2) vacce Avelo chAjavALo cotaro daMDo (3) vRtrAsura [cokIdAra (5)maMDapa thiyelI) vetradhara, vetradhAraka puM0 chaDIdAra; vedijA strI0 draupadI (yajJakuMDamAM utpanna vetrayaSTi, vetralatA strI0 netarano daMDa vedita vi0 jaNAvela vetravatI strI0 eka nadI (Aje jene vedina vi0 jANanAruM (2) paraNanAeM beTavA kahe che) vedI strI0 juo 'vedi' vetravallI strI0 eka jAtano suMdara vedya vi0 jANavAnu; jANavA lAyaka vAMsa (jemAMthI motI maLatuM kahevAya che) (2) zIkhavA - samajavA yogya (3) veda puM0 jJAna (2) pavitra jJAna ; hiMdu- paraNAvavAnuM onA prAcIna dharmagraMtha (Rgveda, vedha puM0 vIMdhavaM te (2) dara; chidra ; yajurveda, sAmaveda ane atharvaveda) (3) khADo (3) UMDAI (khADAnI) (4) karmakAMDa; yajJaprakriyA (4) smRti sUrya, graha, nakSatra vagerenuM sthaLa nakkI sAhitya ('AmnAya' ne AdhAre prakrtela) karavaM te vedadRSTa vi0 vedoe pharamAvelu ke vedhaka puM0 (ratno) vIMdhanAro mAnya rAkhelaM veghas puM0 sraSTA (2) brahmA (3) vedana na0, vedanA strI0 jANavU te brahmA pachInI gauNa sraSTA (dakSa i0) (2) lAgaNI (3) pIDA; duHkha / vedhina vi0 vIMdhanAlaM . (4) milakata (5) lagna vepa 1 A0 dhUjavU; kaMpavU Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vepathu 479 vaiguNya vepathu puM0 kaMpa; dhrujArI vaikakSa, vaikakSika na0, vaikakSikI strI0 vepana na0 kaMpa; dhrujArI (2) paNachano __ janoI peThe paherAto hAra TaMkAra karavo te vaikaTaca na0 vikaTatA (2) moTAparyu vema puM0, veman na0 sALa (vaNavAnI) vaikartana puM0 karNanuM nAma velA strI0 veLA ; samaya (2) mosama; vaikartanakula na0 sUryavaMza... taka (3) phurasada; avakAza (4) vaikalpika vi0 vikalpe thatuM ke levAtuM pravAha (5) dariyAkinAro (6) (2) anizcita sImA; maryAdA kaMpavU vaikalya na0 doSa; khAmI (2) apaMvella 150 jaq; khasarbu (2) hAlavU; gatA (3) asAmarthya ; azakti (4) vellana na0, vellanA strI0 hAlavU-kaMpavU vyAkuLatA (5) abhAva te (2)gabaDavaM te (jamIna upara) (3) vaikAlika vi0 samIsAMjane lagatuM mojAMnu UchaLavaM te(4)jorathI ghUmaDavU te vaikiMkara puM0 mRtyu yellita ('vella' na bhU0 kR0) vi0 vaikuMTha vi0 durdharSa (2) puM0 viSNu kaMpatuM; kaMpelu (2) vAMkuM (3) na0 viSNu loka / veza puM0 praveza (2) ghara; raheThANa vaikuMThIya vi0 viSNu ke vaikuMThane lagataM (3) vezyAvADo (4) pozAka (5) vaikRta vi0 badalAyelaM (2) vikAra soMga (6) vezyAjana pAmelu (3) sAttvika (4) na vezanArI, vezavadhU, vezavanitA strI0 pheraphAra; pariNAma (5) dhikkAra; vezyA agni tiraskAra (6) sthiti ke dekhAvamAM vezaMta, vezAMta puM0 nAnuM khAbociyu (2) thayelo pheraphAra; kadrUpApaNuM (7) vezman na0 ghara; nivAsasthAna aniSTasUcaka ghaTanA(8) kapaTa vezmavAsa puM0 sUvAno oraDo vaikRtavivarta puM0 zocanIya sthiti vezyA strI0 gaNikA duHkhI avasthA vezyApaNa puM0 vezyAne ApavAno dara vaikRtya na0 pheraphAra; pariNAma (2) veSa puM0 pozAka; paheraveza . duHkhI avasthA (3) akudaratI banAva veSTa 1 A0 vIMTavU; ghera (2)paheravaM (4) vera; dhikkAra ___-preraka0 vIMTALavaM; ghera, vaikrAnta na0 eka jAtanaM ratna veSTana na0 vIMTavU te; vITaLAvaM te (2) vaiklava, vaiklavya na0 vyAkuLatA; gabhaDhAMkaNa (3) phaeNTo rATa; kSobha (2)duHkha ; vikaLatA veSTita ('veST' nuM bhU. kR0) vi0 vaikharI strI0 vANInI cothI koTI vIMTelaM; gharelu (2) paherelaM (3) - spaSTa uccArAyalI vANI (2) rokelaM; aTakAvela vANI; bolavAnI zakti / vesara puM0 khaccara vaikhAnasa vi0 tapasvIne lagatuM; tapavesavAra puM0 garama masAlo svIe AcaravAnuM (2) puM0 vAnavehata strI0 vaMdhyA gAya (2)garbha gaLI prastha tapasvI (3)prajApati- brahmAnA jato hoya tevI gAya vALa ane nakhamAMthI pedA thayela tapasvI vai 150 sukAvU (2) susta tharbu vaiguNya na0 guNarahitatA (2) kuzaLavai a0 pAdapUraNa, saMbodhana tathA anunaya tAno abhAva (3) guNomAM bheda ke evA artha batAvato avyaya virodha hovApaNuM (4) hIna hobApaNuM Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaighasika 480 vaiSasa vaighasika vi0 vadhelaM bhojana khAnAru vattapAlya vi0 kubera saMbaMdhI (tapasvIono eka varga) baMda puM0 DAhyo mANasa vaicakSaNya na0 vicakSaNatA; kuzaLatA vaidagdha, na0, vaidagdhI strI0, vaidagthya na0 vaicitya na0 duHkha; kheda nipuNatA; kuzaLatA (2) goThavaNInI vaicitra, vaicitrya na0 vicitratA (2) kuzaLatA(3)caturAI ; cAlAkI vividhatA (3)Azcarya (4)vikaLatA vaidarbha puM0 vidarbha dezano rAjA (2) vaijanya na0 ekAMta; nirjanatA na0 saMdigdha vANI vaijayaMta puM0 iMdrano mahela (2) iMdrano vaMdarbho strI0 damayaMtI (2) rukmiNI dhvaja (3)dhvaja (4) iMdra (3)sAhityanI amuka zailI (kAvya) vaijayaMtikA strI0 dhajA; patAkA (2) vaidika vi0 vedone lagatuM; vedavihita motIno eka jAtano hAra (2) pavitra (3) puM0 veda jANanAro vaijayaMtI strI0 dhajA; patAkA (2) brAhmaNa (4) na0 vedavAkya hAra; mALA (3)viSNunI mALA vaiduSI strI0, vaiduSya na0 vidvattA vaDrya na0 eka maNi vaidUrya na0 eka maNi vaNava vi0 vAMsa- (2) vAMsano daMDa vaidezika vi0 videza - paradezana (2) puM0 paradezI mANasa (3) vAMsanuM phaLa ke bIja vaidezya vi0 videzI (2)na0 paradezIpaNaM baNavika puM0 vAMsaLI vagADanAro vaiNika puM0 vINA vagADanAro vaideha puM0 videhano rAjA (janaka) (2) videhano vatanI (3)vepArI (4) vaitathya na0 khoTApaNuM; jUThApaNuM vaizyano brAhmaNa strIthI thayelo putra vaitanika vi0 pagArathI- vetanathI kAma vaidehAH puM0 ba0 va0 videhanA loko karanAruM (2) puM0 majUra; nokara vaidehI strI0 sItA vaitaraNi (-NI) strI0 narakanI eka nadI vaidya vi0 vedo saMbaMdhI; AdhyAtmika vaitasa vi0 netara saMbaMdhI (2) netara (2) vaidA saMbaMdhI (3) puM0 DAhyojevU (baLavAna sAme namI janAru) pAraMgata mANasa (4)vaidUM karanAra (5) vaitastika vi0 veMta lAMbaM (bANa) brAhmaNathI vaizya strIne thayelo putra vaitaMsika puM0 pAradhI; paMkhI pakaDanAro (6) zUdrane vaizya strIthI thayelo putra (2) khATakI; mAMsa vecanAro (3) vaidyaka na0 vaidaka; vaidaM na0 phAMdAmAM nAMkhatuM te vaidyuta vi0 vidyutane lagatuM (2) na0 vaitAna vi0 yajJa saMbaMdhI (2) na0 vIjaLInuM teja-prakAza yajJakarma (3)caMdaravo [Ahuti vaidha vi0 vidhi - dhArAdhoraNa mujabarnu vaitAnika vi0 yajJa saMbaMdhI (2) na0 vaidharmya na0 bhinnatA; viziSTa guNono vaitAnya na0 khinnatA bheda (2) viruddhatA (3) viruddha dharma ke vaitAlika puM0 bhATa; cAraNa; stuti- kartavyavALA hovApaNuM (3) adhArmikatA gAnathI rAjAne jagADanAro (2) baMdhava vi0 caMdra saMbaMdhI (2)puM0 budhagraha jAdugara; vetAla sAdhanAro (3) na0 vaidhaveya puM0 vidhavAno putra 64 kaLAomAMnI ekanuM jJAna vaidhavya na0 vidhavApaNuM batRSNya na0 tRSNAnI zAMti; tRSNAno vaiSasa vi0 brahmAe racelaM (2) vidhi - abhAva (2)tarasa chIpavI te nasIbathI banelaM Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaidhurya vaidhurya na0 viyoga (2) cittakSobha vaidhRta na0, vaidhRti strI0 sUrya ane caMdrano . amuka yoga ( azubha gaNAya che ) vaidheya vi0 vidhi pramANenuM ( 2 ) mUrkha (3) puM0 bevakUpha mANasa vainateya puM0 garuDa ( 2 ) aruNa vainatya na0 vinaya; namratA vainayika vi0 vinaya - ziSTAcArane lagatuM (2) ziSTAcAra pramANe varte tema karanA (3) puM0 raNagADI vainAyaka vi0 gaNeza saMbaMdhI vaiparItya na0 viparItapaNuM ( 2 ) asaMbaddhatA vaipratisama vi0 pratispardhI vinAnuM vaiphalya na0 viphaLatA; niSphaLatA bodhika puM0 paheregIra ( 2 ) samaya jaNAvI jagADanAro | zakti vaibhava na0 samRddhi, aizvarya (2) baLa; vaibhrAja na0 eka devodyAna vaimanasya na0 khinnatA; kheda (2) bImArI mAtRka, vaimAtra, vaimAtraka, vaimAtreya puM0 oramAna bhAI vaimAnika vi0 daivI vimAnamAM laI javA ke savArI kara (2) puM0 deva vaimAnikI strI0 devAMganA vaimukhya na0 vimukhatA; pAchA pharabuM te (2) aNagamo [ kareluM nRtya vaimUDhaka na0 strInA vezamA puruSo are, aura na0 vyagratA; mUMjhavaNa ( 2 ) koI paNa vastumA lavalInatA - bhakti vaiyarthya na0 vyarthatA; nirupayogIpaNuM vaiyavahArika vi0 ruDhi pramANenuM ; sAmAnya vaiyAkaraNa puM0 vyAkaraNazAstrI vaiyAkhya puM0 vyAkhyA : vivaraNa vaiyAghra vi0 vAghanuM; vAgha saMbaMdhI ( 2 ) vyAghracarmathI DhAMkelaM. vaiyAtya na0 nirlajjatA; dhRSTatA vaiyAsa vi0 vyAsamAMthI AveluM vaiyAsaki puM0 zukadeva 481 vaizasa vaiyAsika vi0 vyAsanuM; vyAsa saMbaMdhI baira na0 vera; zatruvaTa; dveSa; jhera (2) zatrusainya ( 3 ) vIratA; zaurya vairakRt vi0 jhaghaDAkhora ( 2 ) puM0 duzmana vairakta, vairaktya na0 virakti ( 2 ) aprIti vairaniryAtana na0, vairayAtanA, vairazuddhi strI0, vairasAdhana na0 veranI vasUlAta vairAgika, vairAgin puM0 verAgI; vairA* gyayukta eMvo te (2) bAvo; sAdhu vairAgya na0 sAMsArika vAsanArahitapaNuM (2) virakti; aNagamo ( 3 ) kheda (4) raMga badalAI ke UDI javo te vairAja vi0 brahmA saMbaMdhI varATa vi0 virATa saMbaMdhI ( 2 ) ghA vinAnuM ( 3 ) gharaDuM (4) puM0 iMdragopa vairAnubaMdhita vi0 vera UbhuM karanA vairin vi0 verI ( 2 ) puM0 zatru (3) vIra vairUpya na0 kurUpatA (2) vividha rUpa hovA te [ rAjA vairocana vi0 sUrya saMbaMdhI ( 2 ) puM0 balivairocani puM0 virocanano putra - vali vailakSaNya na0 vilakSaNatA; vicitratA (2) viruddhatA ( 3 ) bhinnatA vailakSya na 0 mUMjhavaNa; gUMcavaNa (2) daMbha; DhoMga (3) zarama (4) viparItatA vaikSika vi0 kahevA dhArelu varNa vi0 (bhUro- pILo i0 ) raMga vinAnuM vaivarNya na0 vivarNatA; phIkAza ( 2 ) bheda; vibhinnatA ( 3 ) varNathI cyuta thavaM te vaivasvata puM0 yama (2) sAtamA manu ( A manvaMtaranA adhiSThAtA) vaivAhika vi0 vivAha saMbaMdhI ( 2 ) puM0, na0 lagna (3) lagnano utsava, lagnanI taiyArIo (4) puM0 putravadhUno ke jamAIno bApa vAhya vi0 lagna saMbaMdhI (2) lagnane yogya vaizadya na0 svacchatA ; spaSTatA vaizasa vi0 mota ke vinAza upajAvanAeM (2) na0 vadha; katala ( 3 ) pIDA ; trAsa Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaizasana 482 vyatikram vaizasana na0 katala; vadha vaiSNava vi0 viSNu saMbaMdhI (2) viSNunI vaizaMpAyana puM0 vyAsanA eka ziSya upAsanA karanAruM (3) na0 vaikuMTha (janamejayane mahAbhAratanI kathA temaNe vaisAriNa puM0 mAchalaM saMbhaLAvI hatI) no ravaiyo vaisAriNaketana puM0 mInaketana - kAmadeva vaizAkha puM0 vaizAkha mahino (2)valovavA- vaihAyasa vi0 AkAzamAM hovU te; vaizArada vi0 kuzaLa; nipuNa (2)jJAnI AkAza saMbaMdhI (2)na0 AkAza ; aMta(3) na0 gADha jJAna rikSa (3)AkAzamAM UDavU te vaizAradya na0 nipuNatA vahArika vi0 vihAra - krIDA mATernu vaizika vi0 vezyAo vaDe sevAtuM - vahArya vi0 majAka karavA yogya (sALo AcarAtuM (2) puM0 vezyAono saMgI ke patnInAM sagA) vaiziSTaya na0 viziSTatA; khAsiyata vahAsika puM0 vidUSaka; mazkaro (2) uttamatA vor3ha puM0 hamAla (2)AgevAna (3)pati vaizeSika vi0 viziSTa; khAsa (2) (4) baLada (5) sArathi vaizeSika darzana saMbaMdhI (3)na0 cha vyakta ('vyaMj'tuM bhU0 kR0) vi. darzanomAMna eka; kaNAda-darzana khullu; pragaTa; spaSTa (2) jJAnI (3) vaizya puM0 cAra varNomAMno trIjo (khetI, na0 avyakta tattvamAthI vikasita kArya vepAra ane gorakSA karanAro varNa) vyaktam a0 spaSTatAthI; nizcitapaNe vaizravaNa puM0 kubera(2) rAvaNa vyakti strI0 pragaTa - spaSTa karavU ke tharbu vaizvadeva vi0 vizvedeva saMbaMdhI (2)na0 te (2) bheda; viveka (3)sAcuM svarUpa vizvedevone apAto bali (4)koI paNa varga ke jAtimAMgeM eka vaizvastya na0 vidhavApaj vyagra vi0 vyAkuLa ; muMjhAyelaM (2)gabhavaizvAnara vi0 sarva mAnavajAta saMbaMdhI; rAyelu (3)vyApRta; lavalIna sarva manuSyone mATe yogya evaM (2) vyagratA strI0, vyagratva na0 vyAkuLatA; sAmAnya ; sArvatrika (3) jyotizcakra gabharATa; muMjhavaNa (2) utsukatA; saMbaMdhI (4) puM0 agni (5)jaTharAgni lavalInatA (6) paramAtmA (sthUla zarIrono vyac 6 pa0 [vicati ] chetaravU; ThagavU abhimAnI) vyajana na0 paMkho vaizvAnarI strI0 caMdranA mArgano eka vyatikara puM0 saMyoga; saMbaMdha; joDANa vibhAga (bhAdrapadA ane revatI nakSatro) (2) mizraNa; ekaLaM karavU te (3) (2) varSanA prAraMbhe karAto eka yajJa athaDAvaM te (4) rukAvaTa; vighna (5) vaizvAsika vi0 vizvAsu prasaMga ; banAva; ghaTanA (6) vinimaya vaiSa pu0 katala (7)kSobha (8)vinAza (9)vyApaq te vaiSameSava vi0 viSamepu-kAmadeva saMbaMdhI vyatikarita vi0 vyApta vaiSamya na0 viSamatA (2) kharabacar3A- vyatikIrNa vi0 mizrita (2)saMbaddha (3) paNu; khADAkhaiyAvALA hovApaNuM (3) Ama tema halAvelu Aphata; saMkaTa (4)anyAya (5) bhUla vyatikram 1 u0 ullaMghana karavU; vaivayika vi0 viSaya-vastu saMbaMdhI (2) aparAdha karavo (2) TALavaM; bedarakAra iMdriyaviSaya saMbaMdhI raheq (3) vyatIta karavU (samaya) Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyatikrama 483 vyapatrapA vyatikrama puM0 ullaMghana (2) lopa (3.) utpAta (2) jyotiSamAM azubha anAdara (4)UlaTApaNuM (5)dopa; pApa manAto 17 mo yoga vyatikSepa paM0 jhaghaDo; TaMTo . vyatIhAra puM0 juo 'vyatihAra' vyaticuMbita vi0 saMbaddha ; sparza vyatyaya puM0 pasAra thaq te (2)virodha vyatipAta puM0 juo 'vyatIpAta' (3) UlaTApaNuM (4) adalAbadalo vyatiya 2 50 bheLavaq; mizrita karavU vyatyas 2 A0 vyatihe, vyatise, vyatirikta vi0 chUTuM; jueM; bhinna (2) vyatiste] caDiyAtA thaq (2) 4 u. caDiyAtuM caDiyAtA hovU [vyatyasyati -te] UlaTuM karavaM . vyatirica -karmaNi0 chUTA paDavU (2) vyatyasta vi0 UlaTuM karela (2) vyatireka puM0 bhinnatA; bheda / (2) viruddha (3) asaMbaddha (4) cokaDI alagapaNuM (3) uttamatA; zreSThatA paDe tema goThaveluM (hAtha, paga i0) (4) amuka eka vastu na hoya to vyatyAsa puM0 UlaTo krama (2) virodha bIjI amuka paNa na hoya evo (3) adalobadalo karavo te saMbaMdha ke niyama (nyAya0) (5) eka vyartha 1 A0 vyathA pAmavI; duHkhI tharbu arthAlaMkAra, jemA upameyane upamAna (2) kSubdha tharbu karatAM zreSTha batAvyuM hoya (kAvya0) vyathaka vi0 vyathA karanAraM vyatirekina vi0 judaM; bhinna (2) vyathana vi0 bhAre vyathA karanAru caDiyAtu; uttama (3) bAda karatuM vyathA strI0 duHkha ; pIDA (2) Dara; vyatividdha vi0 vITaLAyekheM (2) bIka (3)kSobha ; mUjhavaNa / vIMdhAyelaM vyathita ('vyath ' nuM bhU0 kR0) vyathAvyatiSakta vi0 arasaparasa joDAyelaM pAmelaM; pIDita (2) bhaya pAmelaM; - saMbaddha (2) mizrita gabharAyelaM vyatiSaMga puM0 paraspara saMbaMdha (2) vyadh 4 pa0 [vidhyate vIMdhavaM (2)ArapAra ekabIjAmA joDAvU- aTavAvaM - gUMca- bhoMkavu (3) pharakAvaq (vijayamAM) vAyU~ te (3) zatruvaTathI sAmano - vyadha puM0 vIMdhavU te . athaDAmaNa (4) vinimaya vyadhikSepa puM0 gALa bhAMDavI te vyatiSaMja 150 vyatiSajati sAthe vyapakRS 150 kheMcI jaQ (2) avaLe joDavU; saMbaMdhamAM lAvaq (2) saMDovarbu mArga laI jag (ramatamAM) vyapagata vi0 cAlyaM gayelaM; lupta vyatiSaMjana na0 ekavIjAne joDavaM te thayelu (2) - mAMthI paDI gayelu; vyatihAra puM0 vinimaya; adalovadalo dinAnuM vanelaM vyatihata vi0 virahita / vyapagam 1 pa0 vyapagacchati dUra javaM vyatI 2 pa0 oLaMgavU; ullaMghana karavU khasI jarbu(2) adRzya tharbu; lupta thaQ (2) vyatIta tharbu (samaya) (3) vyapagama puM0 dUra tharbu te; lupta tharbu te pAchaLa mUkavaM; AgaLa javU ... vyapatrapa 1 A0 zaramathI moM pheravI vyatIta vi0 pasAra thayelaM; bItI gayelaM le, (2) zaramiMdA tha, . (2) mRta (3) tajelaM vyapatrapa vi0 nirlajja ; vezarama vyatIpAta puM0 aniSTasUcaka cihna; vyapatrapA strI0 zaramiMdagI Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyapadiz vyapadiza 6 pa0 kahevuM; - nAmathI bolAva (2) khoTuM kahevuM ( 3 ) DhoMga karavo (4) darzAvabuM; jaNAvavuM vyapadeza puM0 kahevuM - jaNAvavuM te (2) nAma upanAma ( 3 ) kuLa; vaMza (4) khyAti ; kIrti ( 5 ) bahAnuM; miSa vyapadezin vi0 (samAsamA ) - nI salAhane anusaratuM (2) nAmavALu vyapadezya vi0 nAmathI oLakhavA lAyaka vyapanaya puM0 laI javuM - dUra kara (2) gairavartaNUka vyapayAna na0 nAsI - bhAgI javaM te vyaparuha, -preraka0 [vyaparopayati] nirmULa karavuM (2) rahita kara vyaparopaNa na0 nirmULa - nAbUda karavuM te (2) kADhI mUkavuM te (3) toDI levuM - kApI nAkhavuM te vyapavRt 1 A0 pAchA pharavuM ( 2 ) tajavuM; choDI devuM vyapazci 1 u0 vinaMtI karavI vyapAya puM0 abhAva ( 2 ) aMta; lopa vyapAzrama puM0 Azaro; AdhAra vyapAzrayaNA strI0 vinaMtI vyapAsta vi0 kADhI mUkelaM; hAMkI kADheluM; dUra karelu vyape (vi + apa + i) 2 pa0 judA paDavu; chUTA paDavuM ( 2 ) - thI mukta thabuM vyapekSa 1 A0 apekSA rAkhavI ( 2 ) darakAra rAkhavI; gaNanAmAM levuM vyapekSa vi0 apekSA rAkhatuM; utsuka (2) nirapekSa (3) gaNanAmA letuM vyapekSaka vi0 nirIkSaNa karanAeM; lakSa rAkhanAruM vyapekSA strI0 apekSA; AkAMkSA (2) Adara; lakSa; kALajI (3) arasaparasa saMbaMdha ke AdhAra vyapeta vi0 chUTuM paDeluM ; dUra gayeluM (2) Ula (3) anItimAna 484 vyavacchida vyapoDha vi0 hA~kI kADhela; dUra karelu (2) viruddha; UlaTaM (3) darzAviluM vyapoha 1 u0 dhoI kADhavu prAyazcitta karavuM (2) hAMkI kADhavu; dUra kara vyapoha puM0 hAMkI kADhavu - dUra karate (2) samUha (3) inakAra; nakAra vyabhicara 1 pa0 ullaMghana karavu; bevaphA nIvaDavuM ( 2 ) aparAdha karavo (3) mArga ke niyamathI UlaTA jaba vyabhicAra puM0 mArga, maryAdA ke niyamathI bhraSTa thavaM te; ullaMghana; bhaMga ( 2 ) aparAdha ; doSa (3) bevaphApaNuM ( 4 ) niyamamAM apavAda - aniyamitatA vyabhicArin vi0 maryAdA ke niyamanuM ullaMghana karatuM (2) aniyamita ( 3 ) khoTuM; jUThu (4) bevaphA (5) svacchaMdI (6) asthira; badalAya tevuM vyabhicAribhAva puM0 rasanI utpattimAM je sthAyI bhAvane puSTa karI cAlyo jAya che te kSaNika bhAva vyabhIcAra puM0 juo 'vyabhicAra' vyay 10 u0 [ vyayayati - te ] javaM; gamana karavuM (2) kharcavaM; ApI devUM (3) 1 u0 [ vyayati - te ] javuM ( 4 ) 10 u0 [ vyApayati - te ] pheMkavuM (5) hAMkabuM vyaya vi0 badalAya tevuM ; nAza pAme tevuM (2) puM0 nAza (3) kharca ( 4 ) vighna (5) kiMmata ; balidAna (6) uDAupaNuM 7) dhana; milakata vyayaguNa vi0 kharacALa; uDAu vyayapara vi0 uDAu arthahIna vyartha vi0 nirupayogI; phogaTa ( 2 ) vyalIka vi0 khoTaM; jUThu (2) apriya (3) jUTuM nahi tevuM (4) na0 apriya - pratikUla evaM te (5) duHkha-zokanuM kAraNa evaM te ( 6 ) aparAdha; doSa (7) yukti; chetarapiMDI ( 8 ) pApa vyavacchid 7 u0 kApI nAkhavaM; chUTuM Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 485 vyasana dhyavaccheda pADavU; cIrI nAkhavU (2) nizcita kara (3) juhUM tArava vyavaccheda puM0 kApI nAkhavU - cIrI nAkhavU te (2) juduM - chUTuM pADavU te (3) nirNaya (4) nAza (5) prakaraNa vyavadAna na0 zuddhi vyavadhA 3 u0 vacce - ADe mUkavU (2) chupAvaq; DhAMka; (3) chUTuM pADavU vyavadhAna na0 ADa; paDado; DhAMkaNa vyavadhi puM0 vyavadhAna ; ADa; paDado vyavasAya paM0 udyoga; udyama (2) nizcaya; nirNaya (3) anuSThAna; kArya (4) dhaMdho; vyApAra (5) vyavahAra; AcaraNa (6)yukti vyavasAyin vi0 udyamI (2) nizcayI (3)AcaranAre; karanAraM (4)dhaMdhAmAM vaLagelaM (5) puM0 vepArI vyavasita vi0 prayatna karanAru (2) mAthe lIdhelu (3) nizcaya karelu (4) na0 nizcaya; nirNaya (5) yukti; karAmata vyavasiti strI0 nirNaya (2)prayAsa vyavaso 4 pa0 prayAsa karavo (2)icchaq (3) nizcaya karavo (4)mAthe levU vyavasthA 1 A0 vyavatiSThate] kramasara goThavAvaM (2) alaga mukAvaM (3) sthira tharbu (4) - nA upara avalaMbavU -preraka0 -nI upara mUkavU; tarapha preravU (2) goThavaq (3) nizcita karavU vyavasthA strI0 goThavaNI (2) nizcitapaNu (3)sthiratA (4) niyama; vidhi; kAnUna (5) karAra vyavasthAna na0 goThavaNa ; baMdobasta (2) niyama; nirNaya (3) sthiratA; dRDhatA (4) maryAdA ; nizcita hada vyavasthApita vi0 goThavelaM; nizcita vyavasthita vi0 kramasara goThavela (2) nizcita ; niyata vyavasthiti strI0 juo vyavasthAna' vyavahAra puM0 vartAva; AcaraNa (2) dhaMdho; kAmakAja (3) vepAra (4) vyAjavaTuM (5) rUDhi; paraMparA (6) saMbaMdha (7) adAlatI tapAsa (8) phariyAda vyavahAraka puM0 vepArI vyavahArataMtra na0 rojiMdA vyavahAranI prakriyA vyavahArArthin vi0 phariyAdI vyavahArAsana na0 nyAyAsana / vyavahArin vi0 vepAra-dhaMdho-kAmakAja karatuM (2) phariyAdI (3) rUDhi pramANe(4) puM0 vepArI vyavahita vi0 dUra mUkelaM (2) (vacce ADathI) juduM paDelu (3) vighnita (4) DhaMkAyelaM; chupAyela (5) nikaTa saMbaMdhavALU nahi tevU (6) karAyela (7) dUravyavaha 150 vyavahAra-dhaMdho-kAmakAja - karavAM (2)adAlatamAM phariyAda karavI vyavahRti strI0 prakriyA; vyavahAra; AcaraNa (2) vepAra; dhaMdho vyavAya puM0 pRthakkaraNa; ghaTaka chUTA pADavA te (2) DhAMka - chupAvaq te (3) vighna (4) UMDA pesa, te (5) maithuna ; saMbhoga vyaz 5 A0 bharI kADhavU; vyApavU vyaSTi strI0 samaSTino pratyeka aMza ke vyakti vyas 4 pa0 uchALavU; vikheravU; dUra pheMkavaM (2) nAza karavo (3) bhAga pADavA; goThavaq (4) UMdhuM vALavaM (5) hAMkI kADhavu; dUra karavU vyasana na0 dUra pheMkavaM te; dUra karavaM te (2)jupADavaM te (3) ullaMghana; bhaMga (4) nAza; parAjaya; paDatI (5)nabaLI bAju (6) Aphata; jokhama; saMkaTa'; duHkha (7) AthamavU te (sUrya i0 nuM) (8) kuTeva (9) khUba maMDavaM te (10) Teva; lata pita Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyasanabrahmacArin vyasanabrahmacArin puM0 sAthe duHkha bhogavanAro lAgelaM gasanasaMsthita vi0 potAnI latamAM vyasanAtibhAra puM0 bhAre vipatti ke saMkaTa vyasanina vi0 kazAnI khoTI late caDelaM (2)kamanasIba;-nI pIDAvALu (3) koI paNa bAbatamAM atizaya lAgeluM (sanAsamAM) vyasu vi0 prANarahita; mRta vyasta vi0 uchALelu; pheMkelaM (2) vikherI nAkhela (3) dUra karelaM (4) juduM pADelu (5) samasta 'thI UlaTuMjuduM jueM eka eka eq (6) vividha (7) UlaTuM (jema ke pramANa) (8) sAdaM; samAsamAM joDAyalaM nahi tevU (zabda) vyastanyAsa vi0 karacalI paDI gayelaM; pIMkhAI gayelaM che tevaM vyastavRtti vi0 jeno artha badalAI gayo vyaMga vi0 zarIra vinAnuM (2) ekAda avayava vinAnuM; pAMgaLu [vArcha vyaMgAra vi0 aMgArA vinAnuM ; ThaMDA cUlAvyaMgitA strI0 ekAda aMga vinAnA tharbu ke hovU te vyaMgya vi0 ADakatarI rIte sUcita thatuM (2)na0 sUcitArtha; garbhitArtha vyaMja 7 pa0 spaSTa karavU (2) darzAva vyaMjaka vi0 spaSTa karanArUM; vyakta karanAruM(2)ADakatarI rIte sUcavanAeM (vAcaka ke lAkSaNikathI bhinna) (3) puM0 yogya ceSTAthI aMtarano bhAva pragaTa karavo te (nATaya0) vyaMjana na0 pragaTa-spaSTa karavaM te (2) nizAna; cihna (3) yAda karAvanAra vastu(4)veza; soMga (5) svaranI madada vinA jeno uccAra nathI thato te varNa (6) umaramAM AvyAnI nizAnI (7) masAlAvALI - caTaNI jevI vAnI (8) masAlA mATe vaparAtI vastu (9) zabdanI vyaMjanAzakti vyAghaTTana vyaMjanadhAtu puM0 vAdya vagADaq te ; vINA vagADavI te zabdanI zakti vyaMjanA strI0 vyaMgyArthano bodha karavAnI vyaMtara puM0 bhUta; eka pizAca yoni vyaMzuka vi0 nagna ; vastrarahita vyaMs 10 u0 vibhAga karavo; vaheMcavU (2) chetaravU vyaMsaka puM0 Thaga vyaMsana na0 ThagavU te (2) vaheMcavU te vyaMsita vi0 chetarAyelu (2) hArelu (3) niSphaLa -binaasarakAraka banAvelu vyAkaraNa na0 bhASAnA zuddha prayogo, niyamo vagerenuM zAstra (2) pRthakkaraNa (3) pragaTa karavaM te / vyAkIrNa vi0 Amatema pheMkAyelaM, verA yelu ke vIkharAyelu (2) astavyasta vyAkula vi0 gabharAyelaM; gAbharaM (2) kSubdha; mUMjhAyelu (3) vyApRta; rokAyelu (4) camakatuM; pharakatuM vyAkulita vi0 vyAkuLa ke gAbharuM banelaM vyAkR 8 u0 pragaTa karavaM; spaSTa karavU (2)samajAvaq (3)kahI batAvad (4) chUTuM pADavU [vikasita vyAkoza (-1) vi0 praphullita; vyAkSipa 6 pa0 Ama tema uchALavU - pheMkavu (2) AkarSaq (manane) vyAkSepa puM0 Amatema uchALavU te (2) vighna ; rukAvaTa (3) vilaMba (4) bIjI bAju kheMcAI jarbu te (lakSaveM) (5) gALa (6) pheMka -- nAkhavU te vyAkSepin vi0 hAMkI kADhatuM vyAkhyA 250 kahevU; jaNAvaq (2) samajAva, (3) nAma pADavU; kahevU (4) vivaraNa kara vyAlyA strI0 kahevU te (2) vivaraNa vyAkhyAna na0 nirUpaNa (2) vivaraNa (3) bhASaNa vyAghaTUna na0 valovaq te (2)gharSaNa Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAghAta 487 vyAyatatva vyAghAta puM0 prahAra karavo te (2)aphALavaM te (3) vighna (4) virodha (5) bhaMga; ullaMghana (6)parAjaya vyAdhuNita vi0 amaLA; pahuM paDu thatuM vyAghra puM0 vAgha (2) uttama (samAsamAM; jemake 'puruSavyAghra') vyAghrI strI0 vAghaNa vyAja puM0 kapaTa (2)bahAna (3) karAmata vyAjaguru puM0 dekhAva mAtramA guru evo te vyAjapUrva vi0 -nA mAtra dekhAvavALU vyAjastuti strI0 dekhItI stuti mAra phate niMdA; eka alaMkAra (kAvya) vyAjihma vi0 vAMku (2) melu thyekheN| vyADa puM0 hiMsaka pazu (2) Thaga (3) iMdra vyAtta (vyAdA'- bhU0 kR0)vi0 pahoLu; khullaM karelu [vAnI ramata vyAtyukSI strI0 sAmasAme pANI uchALavyAdA 3 u0 ughADavU; pahoLaM karavU vyAdAna na0 ughADavU te ; pahoLaM karavU te vyAdiza 6 pa0 Adeza Apavo (2) nImaq (pada upara) (3) upadezavu (4) bhAkhavU (bhaviSya) vyAdha puM0 pAradhI (2) duSTa ; durjana vyAdhaMvyAdham a0 vIMdhI vIMdhIne vyAdhi puM0 roga; bImArI vyAdhita vi0 bImAra; mAMdu vyAdhUta vi0 halAvelu; kaMpatuM vyAna puM0 zarIramAMnA pAMca prANamAMno eka (AkhA zarIramA vyApIne rahe che) vyApa 550 bharI kADhavU; vyApavu (2) -sudhI pahoMcavU _rAdhI pahoMcava vyApaka vi0 vyApanAruM; phelAyelaM vyApatti strI0 Apatti ; kamanasIba ; varabAdI (2) mRtyu vyApad 4 A0 nAza pAmavaM ; marI jaq -preraka0 mArI nAkhavU (2) hAni pahoMcADavI vyApad strI0 saMkaTa ; vipatti vyApana na0 vyApavaM - phelAvU te vyApanna vi0 vipattimAM AvI paDelu (2) niSphaLa gayelu (3) IjA pAmela (4) mRta (5) naSTa; bhraSTa ; abhakSya vyApAdana na0 haNaq te (2)nAza vyApAdita vi0 haNelaM; mArI nAkhelaM (2)IjA pAmelaM vyApAra puM0 dhaMdho; vepAra (2)vAparatuM - kAmamAM levaM te (3)pravRtti; kArya; asara (4) prayatna; udyama (5) mAthu mAravaM te (6) -upara mUkavU te / vyApArita vi0 nimAyelaM; kAme lAgelaM vyApa 6 A0 vyApriyate -mAM rokAvU; -nA kAme lAgavU (2) koI pade nimArbu -preraka0-nImavaM; kAme lagADaq (2) mUkavU; sthira karavaM; nAkhavU; preravaM (3)vApara; upayogamA levaM vyApRta vi0 kAmamA lAgeluM - rokAyelaM (2) mUkelaM; prerelu; sthira karelu vyApRti strI0 kAmakAja; dhaMdho (2) kArya; pravRtti (3) udyama vyApta. vi0 vyApela; vistarelu (2) --thI pUrNa (3) meLavelu vyApti strI0 vyApaq te (2) nitya sAhacarya (sAdhya ane sAdhana-; nyAya0) vyAma puM0, vyAmana na0 vAma(hAtha pahoLA karatA thatuM aMtara) vyAmizra vi0 mizrita (2)vividha (3) saMdigdha (4)vyagra vyAmizraka na0 prAkRta vagere mizra bhASAovALaM nATaka i. vyAmoha puM0 moha (2) mUjhavaNa vyAya puM0 bANa choDatAM pahelAM dhanuSya kheMcavAnI rIta vyAyata vi0 lAMbu; dIrgha (2) vistRta (3) kAmamAM rokAyelaM (4) dRDha (5) tIvra ; gADha (6) baLavAna (7) UMDu vyAyatatva na0 snAyuono vikAsamajabUtAI Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAyam 488 dhyAha vyAyam 150 vyAyacchati lAMbuM karavU (2) laDavU (3) prayatna karavo (4) krIDA karavI vyAyAma puM0 lAMbu karavaM te (2) kasarata (3) thAka; mahenata (4) prayatna (5) laDAI; jhaghaDo vyAyoga puM0 eka prakAranuM ekAMkI nATaka vyAla vi0 duSTa; krUra; jaMgalI (2) puM0 tophAnI hAthI (3) hiMsaka pazu (4) sApa (5) vAgha (6) citto / vyAlagrAhin puM0 sApa pakaDanArogAruDI [bhakSI citto vyAlamRga puM0 jaMgalI prANI (2) manupyavyAlola vi0 caMcaLa ; asthira; dhUjatuM (2) astavyasta ; vIMkhAyelaM vyAjita vi0 vAMkU vaLelaM. vyAvartana na0 gherI lebu te (2)AsapAsa ghUmavU te (3) gUcaLaM (sAparnu) (4) AMTo; vITo (5) rastAno vaLAMka vyAvalg 150 ThekaDo bharavo ; kUdavU vyAvalgita vi. kSubdha; UchaLatuM; kUdatuM vyAvahArika vi0 vyavahAra saMbaMdhI (2) vahevAru; vahevAramA cAlI zake tevU (3) cAlu rivAja mujabana (4) bhramathI dekhAtA saMsAra viSayaka evaM (5) puM0 amAtya; salAhakAra vyAvahAsI strI0 paraspara hasa, te vyAviddha vi0 baMdhAyelaM (2) paraspara virodhI (3) Amatema ghumAvelu ke uchALelaM (4) avaLe ThekANe mukAyelaM vyAvR 5 u0 pasaMda karavU (2) saMtA Davu ; DhAMka, (3) rukAvaTa karavI vyAvat 1 A0 pAchA pharavu (2)vimukha | tharbu (3) dUra thaq; judA paDaQ (4) AsapAsa ghUmavU (5) AthamavU (6) punarAvRtti thavI -preraka0 bAkAta rAkhavU; rada karavU; maryAdita karavU (2) -mAMthI pArcha phare tema karavU (3) nAbUda kara (4)ju, pADavU (5) AsapAsa ghumAvaq vyAvRta vi0 DhAMkelaM; saMtADelu (2) ughADelu ; khullu karelu (3) bAda karelaM; bAda rAkhela vyAvRtta vi0 pArcha pheravela; pArcha kheMcelaM (2)ju, pADelu (3) bAkAta rAkhalaM; bhinna (4)-mAM abhAva hoya tevU (5) -mAMthI viramela (6)palaTAyelaM vyAvRtti strI0 DhAMkI devU te (2)bAkAta rAkhavaM te ; ju, pADavaM te (3) mAM na __ hovU te (4) stuti (5) punarAvRtti vyAsa puM0 bhAga pADavA te (2) samAsa chUTopADavo te (3) vistAra; pahoLAI (4) vartuLanA madhyabiMdumAthI pasAra thaI tenA parIghane be bAju aDatI lITI (5) goThavaNI ; saMkalana (6) goThavaNI ke saMkalana karanAro (7) vedavyAsa vyAsakta vi0 ati Asakta; nimagna (2) saMlagna (3) chUTuM pADelu vyAsaMga puM0 dRDha Asakti (2)tatparatA; __ bhakti (3) dRDha abhyAsa (4) dhyAna'; lakSa (5) aLagApaNuM vyAsaM 1 pa0 [vyAsajati ] Asakta thaq; coTavU vyAsiddha vi0 manAI karelaM vyAsidh 1 pa0 vegaLaM rAkhavU; roka, vyAhata vi0 rukAvaTa karelu (2) pArcha dhakelelaM (3) viphaLa pharelu (4)gAbharuM vyAhan 2 pa0 dakhala karavI; sAmano karavo (2) atizaya haNavaM (3) ullaMghana kara; bhaMga karavo (4)viphaLa - hatAza karavU(5)pajavaq vyAharaNa na0 bolavU te; uccAraNa vyAhAra paM0 bolavaM te; kathana; ukti (2) avAja; dhvani vyAhita vi0 vyAdhigrasta vyAhR 1 50 bolavU; uccAra, (2) Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAhRta 489 vajana samajAva (3) cIsa - bUma pADavI vyudasta vi0 dUra - bAjue pheMkI dIdhelaM (4) viharavU; khUba AnaMda karavo vyudAsa puM0 bAjue pheMkI devaM te (2) (5) kApI nAkhavU; jueM karavU bAkAta rAkhaq te (3) niSedha (4) vyAhRta vi0 bolelaM; uccAralaM (2) upekSA; udAsInatA (5) vadha; nAza na bolavU te (3) zabdoccAra vinAnI vyuparata vi0 aTakelaM; thobhelaM vANI ke gIta (pazu-paMkhInAM) vyuparama puM0 upazama ; virAma; aMta vyAhRti strI0 vANI; zabdo (2)kathana; vyupazama puM0 pUrNa virAma - aMta (2) ukti (3) saMdhyA vakhate uccArAto azAMti (3) viramavU nahi te pavitra zabda (bhUr, bhuvas ane svas) vyupta vi0 boDelu (2) vIkharAyelaM vyuccar 1 pa0 ullaMghana karavU (2) vyuSita vi0 prabhAtakALa thayelaM bevaphA nIvaDaQ (3)vyabhicAra karavo vyuSTa vi0 baLelaM (2)prabhAtakALa thayelaM vyucchitti strI0 samLa nAza; uccheda (3)vAso raheluM (4)na0 prAtaHkALa vyutkram 1 pa0 [vyutkrAmati] ullaMghana vyuSTi strI0 prAtaHkALa (2) samRddhi karavaM (3) lAvaNya (4)phaLa ; pariNAma vyutkrama puM0 atikramaNa; ullaMghana (2) vyUDha vi0 vizALa; vikasita (2) dRDha UlaTo krama (3) avyavasthA (3) kramamAM goThavelu (4) avyavasthita vyutkrAMta vi0 ullaMghelu (2) cAlyaM gayelaM (5) paraNelaM (6) mottuN| vyutkrAMtA strI0 eka jAtanI samasyA vyUha 1 u0 sainyanI vyUharacanA karavI vyutthA 1 A0 [vyuttiSThate] UThavU; (2) kramamA goThavaq - mUkavu (3) juhUM UbhA tharbu (2) baLamAM vadhaq; zakti- pADavU (4) avyavasthita karavU mAna thaq (3) virodhamAM kahe vyUha puM0 lazkaranI goThavaNI(2)lazkara; vyutthAna na0 prabaLa udyoga (2)-nI sainyavibhAga (3) ToLaM; jUtha(4)vibhAga sAme thaq te ; baMDa (3)svataMtrapaNe kArya vye 1 u0 sIvavU (2) DhAMka karavaM te (4) samAdhimAMthI UThavU te vyokAra puM0 luhAra (5) uThADavaM te (hAthIne) vyomaga puM0 AkAzacArI-deva vyutthita vi0 viruddha abhiprAyana (2) vyomagamanIvidyA strI0 AkAzamAM zAstra viruddha vartanAru UDavAnI vidyA vyusthiti strI0 juo 'vyutthAna' vyoman na0 AkAza; aMtarikSa vyutpatti strI0 utpatti; mULa (2) vyomasad puM0 deva (2) gaMdharva zabdanI mULa utpatti (vyA0) (3) braja 1 pa0 jaq (2) pAse jarbu (3) pAraMgatatA; nissnnaatpnnuN(4)vidvttaa| vidAya levI; pAchA pharavU (4)pAmavaM vyutpad 4 A0 --mAMthI utpanna tharbu (2) (sthiti) (5)10 u0 [vAjayati-te (dhAtumAthI)nIkaLavU (3)-mAM pravINa jaq (6) sApha- zuddha karavU; saMskAravU tharbu (4) pAchA Avaq (samudramAMthI) vaja puM0 ToLaM; samUha (2.) govALono vyutpanna vi0 anubhavI; pravINa (2) vAsa (3) gAyono vADo(4)nivAsavyutpatti zodhelaM (zabda) sthAna (5) mathurA najIkano pradeza vyudas 4 50 vikheravU (2)dUra pheMka vrajana na0 javU te ; bhaTakavU te (2) deza(3)bAjue mUkavU (4)tajI devU nikAla tharbu te Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajAMganA 490 zakRtpiDaka vrajAMganA strI0 vajanArI; gopI . drAta puM0 ToLaM; maMDaLI (2) na0 roje ajita na0 jaq te ; bhaTakavU te karavAnI majUrI (3) zArIrika zrama vaNa 150 avAja karavo (2)10 u0 (4) barAta; jAna ghAyala karavU; IjA karavI vAtIna vi0 dahADiyu; roje majUrI vraNa puM0, na0 jakhama, dhA (2) cATuM karatuM (2) hiMsA-lUTaphATathI jIvanAru vaNana na0 vIMdhavaM te vAtya puM0 saMskAra na karavAmAM AvyA viropaNa vi0 dhA rUjhavanAru hovAthI potAno varNa gumAvI veThelaM vaNita vi0 ghavAyela (prathama traNa varNanuM mANasa) (2) vrata pu0, na0 niyamapUrvaka AcaravAroM bhAmaTo; adhama mANasa (3) zUdra puNyakarma (2)amuka karavA na karavAno pitA ane kSatriya mAtAno putra dhArmika nizcaya (3) bhakti ke zraddhAno bIDa 4 pa0 zaramAvU (2) pheMka, viSaya (4) vidhi; anuSThAna; kArya bIDa puM0, vrIDA strI zarama; lajjA (5) niyama, kAnUna (6) brahmacaryavrata / vIDita vi0 zaramiMduM karAyelaM vratati (-tI) strI0 vela (2) vistAra vratapAraNa na0 vrata ke upavAsanI vIla puM0 zarama ; vrIDA samApti; upavAsa pachI khAvaM te vrIhi puM0 DAMgara; cokhA vratavaikalya na0 vrata-niyamanI apUrNatA blI 9 50 [glinAti] Teko Apavo atika, vatin vi0 vrata dhAraNa karanAru (2) pasaMda karavU (3) dabAvavaM; (2) puM0 brahmacArI vidyArthI (3) toDI pADavU tapasvI (4) yajamAna (yajJa karAvanAro) -karmaNi0 bhAgI paDavU; besI paDavU za na0 sukha ; kalyANa zaka 5 50, 4 u0 zaktimAna thaq; zakavU (2) sahana kara, -karmaNi zakAvaM zaka puM0 eka rAjA (2) zAlivAhana rAjAthI zarUthayelo saMvata(khistAbdathI 78 varSa bAda) zakaTa puM0, na0 gADu; gADI (2)puM0 kRSNe mArelo eka rAkSasa zakaTikA strI0 nAnI gADI (ramakaDu) zakana na0 maLa; chANa (zakRtnA rUpamA bIjI vibhakti dvivacana pachI vikalpe Ave che) zakala puM0, na0 TukaDo; bhAga (2)ghaDAnuM ThIkaruM (3) taNakho zakAra puM0 rAjAnI rakhAtano bhAI (nATya0; mUrkha ane garviSTha hoya che) zakAH puM0 ba0 va0 eka deza (2) eka jAtinA loka zakuna puM0 pakSI (2) na0 bhAvi zubhA__ zubha sUcaka cihna (4) zukana zakuni puM0 pakSI (2) duryodhanano mAmo - gAMdhAra dezano rAjA zakuMta puM0 pakSI zakuMtalA strI0 vizvAmitra ane menakAnI putrI; duSyaMtanI patnI zakuMti puM0 pakSI zakuMtikA strI0 pakSI (2)tIDa; tamarUM zakRt na0 viSTA; chANa zapiMDaka puM0 chANano podaLo Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakta zatru 491 zakta ('zaka' bhU0 kR0) vi0 zakti- zatakRtvas a0 so vakhata mAna; samartha (2) baliSTha (3) samRddha zatakoTi vi0 so dhAravALU (2) puM0 (4) artha batAvavAnI zaktivALaM indrana vajra (3) strI0 so karoDa zakti strI0 baLa; sAmarthya (2) rAja- zatakratu puM0 iMdra sattA (3) kavitva zakti (4) devanI zataghnI strI0 eka astra; lokhaMDanA mUrtimaMta tAkAta (tenI patnI tarIke) kholAvALI moTI zilA (5)eka astra (6) bhAlo (7) zabdanuM zatacaMdra puM0 so caMdrabithI zaNagAartha sUcavavAnuM sAmarthya (abhidhA, relI taravAra ke DhAla lakSaNA, vyaMjanA)(8) (zAkto pUje zatadala na0 kamaLa che te)jagatanA mULa kAraNarUpa yoni / zatadhRti puM0 brahmA (2) iMdra (3)svarga zaktidhara puM0 bhAlAvALo (2) kArtikeya zatapatra puM0 mora (2) lakkaDakhoda pakSI zaktidhvaja puM0 kArtikeya (3) sArasa (4) eka jAtano popaTa zaktinAtha puM0 ziva (5) na0 kamaLa zaktu puM0, na0 saktu; sAthavo zatapatrayoni puM0 brahmA zaktyapekSa vi0 zakti icchatuM zatapatha puM0 zukla yajurvedano brAhmaNa graMtha zakya vi0 banI zake ke karI zakAya evaM (so khaMDavALo) (2) sIdhuM darzAvAtuM (jema ke zabdano zatapAka vi0 so vakhata ukALelaM artha) (3) madhurabhASI zatamakha, zatamanyu puM0 iMdra zakra puM0 iMdra (2)svAmI (3) ghuvaDa (4) zatamAna na0 pala vajana- rU' kuTaja vRkSa (5) arjuna vRkSa zatamukha vi0 so mukhavALU ; so mArgavALaM zakragopa puM0 iMdragopa; gokaLagAya zatayajvan puM0 iMdra (so azvamedha zakrajit puM0 rAvaNano putra meghanAda yajJa karanAro hovAthI) ('iMdrane jItanAra') karAto dhvaja zatalocana puM0 iMdra(' sahasralocana' paNa) zakradhvaja puM0 iMdranA mAnamAM Ubho zatazas a0 so vakhata (2) seMkaDo zakrabhid puM0 juo 'zakrajit' prakAre (3) seMkaDo- aneka hoya tema kva puM0 hAthI zatasukha na0 pAra vagaranuM sukha zaci (-cI) strI0 iMdrANI zataladA strI0 vIjaLI (2) vajra zaTha vi0 Thaga; dhUrta (2) duSTa ; durA- zatAkSa vi0 so AMkhavALaM cArI (3) puM0 Thaga-dhUrta mANasa (4) zatAkSI strI0 rAtrI jUTho premI (5) mUrkha ke ALasu mANasa zatAnaMda puM0 gautama - ahalyAno putra; zaThodarka vi0 aMte chataranAraM janakano purohita zaNa na0 bhIMDInI jAtano eka choDa zatAbda na0 saikuM zata na0 so (saMkhyA) (2) koI paNa zatAyut vi0 so varSa jIvatuM moTI saMkhyA zatin vi0 so; asaMkhya (3) puM0 so zataka vi0 so (2)so saMkhyAvALaM (3) (sikkA ke cIjo) no mAlika na0 saikuM (4) so zlokano saMgraha . zatru puM0 harAvanAro, vijetA; nAza zatakuMbha puM0 eka parvata-jyAM sonuM maLatuM karanAro (2) duzmana; virodhI; kahevAya che (2)eka yajJa (3)na0 sonuM harIpha (3) paDozano harIpha rAjA Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 zam zatrukarSaNa zatrukarSaNa vi0 zatrune namAvanAeM; zatruno nAza karanAruM zatrughna puM0 sumitrAno putra; lakSmaNano joDiyo bhAI parvata zatrujaya puM0 hAthI (2) gujarAtano eka / zad 1 u0 nAza pAmavRM; kSINa tharbu (2) paDI javaM '-preraka0 nIce pheMkava; kApI nAkhavaM (2) dUra karavU; nAza karavo zanakais a0 dhImethI zani puM0 e nAmano graha (2) zanivAra zani va puM0 dhImApaNuM zanaizcara vi0 haLave haLave cAlanAru (2) puM0 zanigraha zanais a0 dhImethI; cupakIdIthI (2) dhIme dhIme (3) krame Rme / zap 1, 4 u0 zApa Apavo (2) sogaMda khAvA (3) Thapako Apavo -preraka0 sogaMdathI bAMdhavaM zapatha paM0 zApa (2) sogaMda zapathottaram a0 sogaMdapUrvaka zapamAna vi0 zApa detuM (2) sogaMda khAtuM (3) gALo detuM; niMdatuM zapita vi0 zApa ApelaM / zapta ('zapa' - bha0 kR0) zApa dIdhelaM (2) sogaMda dIdhA hoya tevU (3) na0 zApa (4) sogaMda zapha puM0, na0 kharI zaphara puM0, zapharI strI0 eka nAnI caLakatI mAchalI [mANasa zabara puM0 pahADI jAtino jaMgalI zabarI strI0 kirAta jAtinI eka strI (rAmanI bhakta hatI) zabala vi0 kAbaracItaruM (2) mizrita (3) mlAna; phIkuM (4) kSubdha zabaliman puM0 kAbaracItaro dekhAva zabda 10 u0 avAja karavo; nAda karavo (2) bolAva, zabda puM0 avAja; dhvani; nAda (2) arthayukta eka ke vadhAre akSarono samuccaya (3) nAma ; saMbodhana (4) zAstravAkyarUpI pramANa (nyAya0) (5) vyAkaraNa (6) kIti (7) praNava zabdaguNa vi0 zabdarUpI guNavALU zabdapati puM0 nAmano- kahevAto pati ke mAlika [tAkanAraM zabdapAtin vi0 avAja uparathI zabdabrahman na0 vedo (2) parAmAtmAnuM jJAna (3) paramatattva; paramAtmA zabdavedhin vi0 avAja uparathI nizAna tAkanAruM (2)puM0 eka jAta, bANa (3) dhanurdhArI (4) dazaratha (5) arjuna zabdavedhya vi0 joyA vinA mAtra avAjathI vIMdhavAnuM evaM zabdazAstra na0 vyAkaraNazAstra zabdasAha vi0 juo 'zabdavedhin' zabdAkhyeya vi0 zabdomAM kahI zakAya tevU zabdAnurUpa vi0 avAjanA pramANamAM hoya tevU; avAja jevU ke jeTalaM zabdAyate A0 avAja karavo (2) garja, (3) bolAvaq zabdita ('zabda' nuM bhU0 kR0) vi0 vagADelu; bajAvelu ; (2)uccArelu (3) bolAvelu (4)nAma Apelu (5)zIkhavelaM; samajAvelu (6)na0 avAja; bUma zam 4 50 [zAmyati ] zAMta tharbu (2) baMdha paDavU; aMta Avavo (3)bujhAI javU (4) 10 u0 nIrakhaq (5) darzAva -preraka0 zAMta pADavU; bujhAvavU (2)aMta lAvavo; nAza karavo (3) AzvAsana Apaq (4) harAvaq; vaza karavU (5) tajI devU; aTakavU zam a0 sukha, Arogya, samRddhi batAvato pratyaya; AzIrvAda ke zubha aMta i0 batAvavA vaparAya che (cothI ke chaThThI vibhakti sAthe) Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zama zama puM0 zAMti nirvikArapaNuM ( 2 ) tRpti; saMtoSa; AzvAsana ( 3 ) mokSa (4) roganuM zamana 493 zamana vi0 zAMta pADanAruM ( 2 ) na0 zAMta pADavuM te (3) cittazAMti; samAdhi ( 4 ) IjA karavI te; nAza karavo te (5) yajJamAM pazune vadheranuM te (6) puM0 yamarAjA [ che tevuM zamapradhAna vi0 jegAM rAma-zAMti vizeSa zamala na0 viSThA (2) pApa zamita vi0 zAMta pADelu (2) chipA - veluM; maTADeluM (roga, tarasa i0 ) (3) zAMta (4) haNeluM; nAza kareluM zamita puM0 vadha karanAro zamin vi0 zAMta; jiteMdriya zamI strI0 eka jhADa ; samaDo ( 2 ) phaLI; sIMga zamopanyAsa puM0 zAMtinuM ka zamyA strI0 eka jAtanuM chabalIkuM (2) lAkaDI daMDo (36 AMgaLano ) zamyAkSepa puM0 juo 'zamyApAta' zamyAgrAha puM0 chabalIkAM vagADanAro zamyAnipAta, zamyApAta puM0 eka daMDo pheMkI zakAya teTalaM aMtara zaya vi0 sUtuM; UMghatuM ( samAsane aMte ) (2) puM0 UMgha (3) zayyA (4) hAtha 5) laMbAInuM eka mApa ( 6 ) sA~pa zayana na0 sUnuM te ( 2 ) pathArI zayanabhUmi strI0 suvAno oraDo zayanasakhI strI0 sAthai sUnArI sakhI (strInI) [ zayanagRha zayanIya na0 zayyA; pathArI ( 2 ) zayanaikAdazI strI0 aSADha suda agiyArasa; devapoDhI zayAlu vi0UMghe bharAyeluM (2) UMghaNazI zamita vi0 sUteluM; nidrAdhIna (2) na0 nidrA; UMgha zayyA strI0 seja ; pathArI ( 2 ) parobuM te; gUMthavuM te zarabha zayyAgRha na0 suvAno oraDo zayyApAla, zayyApAlaka puM0 rAjAnA zayanagRhano saMrakSaka adhikArI zayyAMta puM0 suvAnuM sthaLa zayyotyAyam a0 vahelI savAre zayyotsaMga puM0 pathArIno madhya bhAga zara puM0 bANa (2) eka jAtanuM baru (3) tara; malAI (4) kuza; dAbha (5) pAMcanI saMkhyA ( 6 ) na0 pANI zarakSapa puM0 bANa jAya teTaluM aMtara zaraccaMdra puM0 zarada Rtuno caMdra zarajanman puM0 kArtikeya zarajAla na0 varasatAM bANonuM jALaM zarajjyotsnA strI0 0 zarada RtunI cAMdanI zaraTa puM0 kAcaMDo zaraNa vi0 juo 'zaraNya' (2) naM0 Azaro; saMrakSaNa (3) Azaro ke zaraNanuM sthAna (4) ghara ; oraDo ( 5 ) jhuMpaDI, mAMDavo zaraNAgata, zaraNApanna vi0 zaraNe AvelU zaraNArthin, zaraNaiSin vi0 Azraya zodhanAeM (2) kamanasIba zaraNonmukha vi0 zaraNa icchatuM zaraNya vi0 rakSaNa - zaraNuM ApanAra (2) zaraNa icchatuM; dIna (3) na0 AzrayasthAna ( 4 ) Azaro ApanAro (5) Azaro ( 6 ) hAni; IjA zarad strI0 Aso - kArtika mahinAvALI Rtu (2) varSa zarabija vi0 zarada RtumAM yatuM zaradudAzaya puM0 zarada RtunuM sarovara zaradudina na bANono varasAda zaradhi puM0 bANano bhAyo * zaranmegha puM0 zaradaRtunuM vAdaLa zarapuMkha puM0 bANano pIMchAvALo cheDa zarapravega puM0 bANano vega zarabha puM0 hAthInuM baccuM ( 2 ) ATha para vALaM eka baLavAna kAlpanika prArNa (3) UMTa (4) tIDa (5) tItIghoDa Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 494 zalya zarabhaMga zarabhaMga puM0 daMDakAraNyanA eka muni zaravaNa na0 baranuM jhuMDa zaravaNabhava puM0 kArtikeya zaravana puM0 juo 'zaravaNa' zaravarSa puM0 bANano varasAda (2) jorathI paDato pANIno varasAda zaravya na0 nizAna; lakSya (bANa-) zaravAta puM0 bANano samudAya zarasaMdhAna na0 bANa tAkavU te zarasaMbAdha vi0 bANothI DhaMkAyelaM zarastaMba puM0 barunuM jhuMDa / zarAra vi0 ghAtaka; hiMsaka (2) puM0 hiMsaka pazu [DhAMka| zarAva puM0 na0 zakoruM; capaNiyu (2) zarAvara (zara + Avara) puM0 bANano bhAtho (2) na0 bakhtara zarAvatI strI0 eka nagarI (rAme lavane teno rAjA banAvyo hato) zarAvaraNa na0 DhAla [bhAtho zarAvApa puM0 dhanuSya (2) bANano zarAsana puM0 dhanuSya zarIra na0 deha; aMga (2) ghaTaka tattva (3) zArIrika baLa (4) zaba (5) potAnI jAta; jIvAtmA zarIraka puM0 jIva (2) na0 nAnuM - tuccha zarIra (3) zarIra zarIraja puM0 bImArI (2) Avega; kAmavAsanA (3) kAmadeva (4) putra zarIrapAta puM0 mota zarIraprabhava puM0 pitA zarIrabaddha vi0 dehadhArI; mUrtimaMta zarIrabaMdha puM0 deharnu cokaLu-baMdhAraNa (2) dehadhArI tarIke janma zarIrabhAj vi0 dehadhArI; mUrta (2) puM0 dehadhArI prANI zarIrayAtrA strI0 nirvAha ; AjIvikA zarIraratna na0 uttama zarIra zarIravRtti strI0 zarIranuM dhAraNa-poSaNa zarIrasaMpatti strI0 zarIranu Arogya zarIrasAda puM0 zarIra sukAvaM te zarIrasthiti strI0 zarIrana poSaNa ke AdhAra (2)bhojana levU te zarIrAkAra puM0 zArIrika ceSTA zarIrAMta puM0 zarIranA vALa zarIrin vi0 zarIradhArI; mUrta (2) jIvatuM (3) puM0 dehadhArI prANI (4) manuSya (5) jIvAtmA zaropAsana na0 dhanurvidyAno abhyAsa zarodha puM0 bANano varasAda zarkarA strI0 sAkara; khAMDa (2) nAno paththara; kAMkaro (3) kAMkarAvALI jamIna (4) TukaDo (5)ThIkaruM(6)koI paNa kaThaNa vastu (7) sonAvALI jamIna zarkarAcala puM0 ATha bhAra sAkarano parvata (dAnamA apAya che te) zarkarAla vi0 retALa; retInA kaNa vALaM (jema ke pavana) zarman vi0 sukhI (2) samRddha (3) puM0 brAhmaNanA nAmane lagADAlo zabda (udA0 viSNuzarman) (4) na0 sukha; harSa (5) AzIrvAda (6) rakSaNa (7)ghara zarmiSThA strI0 yayAti rAjAnI bIjI rANI (prathama rANI devayAnI) zarva cu0 ziva (2) viSNu zarvarI strI. rAtrI (2) sAMja zarvANI strI0 pArvatI; durgA zalabha puM0 pataMgiyu (2)tIDa; tItIghoDo zalala na0 sAhuDInuM saLiyA jevU pIchu zalaMga puM0 rAjA (2)eka jAtanuM mIrcha zalAkA strI0 saLiyo; saLI (2) AMjavAnI saLI (3)bANa (4) chatrIno saLiyo (5) phaNago; aMkura (6) khIMTI; khIlI (7) AMgaLI zalAkApuruSa puM0 namUnArUpa - mApavAnA gaja rUpa-- uttama puruSa (jaina). zalya puM0 madra dezano rAjA; nakula Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkha zalyaka 495 sahadevano mAmo (2) puM0; na0 (2) zukaniyALa; zubha (3) uttama bhAlo (3) bANa (4) kAMTo (5) (4) haNAyelu (5) ghavAyelu khIMTI; khIlo (6) na0 zarIramA zastra na0 hathiyAra (2) ojAra (3) bahArathI khUpelI ane pIDA karatI vastu lokhaMDa; polAda (6) hRdayadAraka pIDA karatuM kAMI paNa zastragrAhina vi0 zastra dhAraNa karanAraM zalyaka puM0 bANa ; tomara (2) kAMTo zastranyAsa puM0 zastra heThAM mUkavAM-choDI (3) sAhuDI (4) vyAdha devAM te zalyakavat vi0 aNIdAra movALaM zastrapUta vi0 raNabhUmi upara zastra vaDe zalyatrota vi0 bANathI vIMdhAyala haNAyelaM hovAthI doSarahita evaM zalyita vi0 vIMdhAyalaM zastrabhRt puM0 zastradhArI; yoddho zalla 150 jaq zastravyavahAra puM0 zastrano abhyAsa zallakI strI0 sAhuDI (2) eka jhADa zastrasaMpAta puM0 ekadama zastro paDavA (hAthIone bahu game che) ke varasavA lAgavAM te zava puM0; na0 zaba; maDahU~ zastrikA, zastrI strI0 charI; kaTAra zavAza vi0 maDadaM khAnAlaM zasya vi0 vakhANavA lAyaka zaz 1 pa0 kUdavU; ThekaDo bharavo zasya na0 dhAnya; anAja (2) choDa ke zaza puM0 sasalu (2) caMdramA dekhAto mRga jhADano pAka ke phaLa zazadhara, zazabhRt, zazalakSmaNa,zazalAMchana zaMka 1 A0 zaMkA karavI (2)bIyU~ (3) puM0 caMdra (mRganA cihnavALo) avizvAsa karavo (4)mAnavU; dhAraQ zazaviSANa, zazazRMga na0 . sasalAnuM zaMkanIya vi0 zaMkA karavA yogya (2) ziMgaDu (asaMbhavita vastu) __ kalpavA yogya zazAMka puM0 caMdra zaMkara vi0 kalyANakara; zakaniyALa zazAMkalekhA strI0 bIjano caMdra (2) puM0 ziva (3) zaMkarAcArya zazikalA strI0 caMdranI kaLA zaMkA strI0 zaka; saMdeha; vahema (2) zazikAMta puM0 caMdrakAMta maNi (2) bhaya ; Dara (3) AzA; apekSA (4) na0 poya| bhrama; khoTI mAnyatA zazija puM0 budhagraha zaMkita ('zaMka' nuM bhU0 kR0) vi0 zaMkA zazin puM0 caMdra karelu (2)avizvAsu (3) saMdigdha (4) zaziprabha vi0 caMdranA jevA tejavALaM DaratuM; bInelaM (5) nirbaLa; adRDha zazimauli, zazizekhara puM0 ziva zaMkina vi0 zaMkA karatuM; vahema rAkhatuM; zazvat a0 niraMtara; sadA; hameza (2) (samAsane aMte) (2) jokhama bharelU vAraMvAra [jAtano mAlapUDo / zaMku puM0 bANa; bhAlo; kaTAra (2) zaSkulI strI0 kAnanI naLI (2) eka thAMbhalo (3) khIMTI; khIlo (4) bANanI zaSpa na0 kumaLU ghAsa aNI (5) jhADanu ThUThe (6) 10,000 zaSpabhuja, zaSpabhojana puM0 ghAsa khAnAraM abajanI saMkhyA prANI prANI vadhera te zaMkha puM0, na0 eka jAtanA dariyAI zasana na0 katala karavI te (2) yajJamAM prANIna koTalaM, jene phaMkIne vagADazasta ('zaMs' nuM bhU0 kR0) vi0 prazaMselu vAmAM Ave che (2) kapALa uparana Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkhaka 496 zAkhin hADakuM(3)hAthInA be daMtUzala vacceno zaMsin vi0 (samAsane aMte) vakhANatuM bhAga (4)kuberanA nava nidhimAMno eka (2) kahetuM (3) darzAvatuM (4)bhAkhatuM zaMkhaka puM0, na0 zaMkha(2)na0 zaMkhanI cUDI zAka puM0, na0 khAI zakAya tevAM kaMda, zaMkhadhma (-dhmA) puM0 zaMkha phUMkanAroM phaLa, bhAjI (2)puM0 sAganuM jhADa (3) zaMkhanakha puM0 eka dariyAI prANI zaka lokonuM nAma (4) zAlivAhana zaMkhavalaya puM0 zaMkhanI cUDI saMvata (5) (sAtamAMthI) chaTho dvIpa zaMkhAMtara na0 kapALa zAkaTika puM0 gADI hAMkanAro zaMkhinI strI0 strIonA cAra vargamAMnI zAkala vi0 TukaDA saMbaMdhI (2) puM0 eka (padminI, citriNI, zaMkhinI, __ RgvedanI eka zAkhA hastinI; suMdara, guNazIlayukta tathA zAkaMbharI strI0 durgA .kAmopabhogarasika evI strI) zAkinI strI0 durgAnI tahenAtamA rahetI zaMtanu puM0 eka caMdravaMzI rAjA; bhISmanA dAsI (pizAcaNI) [ne lagatuM pitA (gaMgA ane satyavatInA pati) zAkuna vi0 zukanane lagatuM (2) pakSIzaMtama vi0 hitakara; kalyANakara evaM zAkunika puM0 (pakSI pakaDanAro) pAradhI zaMba vi0 sukhI; bhAgyavAna (2)daridrI zAkula, zAlika vi0 mAchalAna (3) puM0 vajra (4) khetarane bIjI vAra zAkta vi0 zakti saMbaMdhI (2) puM0 kheDa, te (5) laMbAInu eka mApa / jagatanA parama tattva rUpe zatinA zaMbapANi puM0 iMdra [eka rAkSasa devI rUpane pUjanAro zaMbara vi0 uttama (2)puM0 pradyumne haNelo zAktIka puM0 zakti-bhAlAthI laDanAro zaMbala puM0 na0 kinAro; taTa (2) zAkteya, zAktya puM0 juo 'zAkta' pu0 pravAsanu bhAthu ukheDelaM (ghAne) zAkya puM0 buddhanA kuLanuM nAma zaMbAkRta vi0 be vakhata kheDelu (2) pharI zAkyamuni pu0 buddha zaMbUka puM0 eka jAtanI chIpa (2) nAno zAka vi0 iMdra saMbaMdhI zaMkha(3)eka zUdra tapasvI (zUdrane niSiddha zAkvara puM0 baLada evI tapasyAo karavA badala rAme zAkha puM0 kArtikeya tene haNyo hato) zAkhA strI0 DALI (vRkSanI) (2) zaMbhu vi0 kalyANakara; sukhaprada (2) hAtha (3) vibhAga ; taDa (4) graMthano puM0 ziva (3) AdaraNIya RSi / vibhAga (5) amuka gotra ke maMDaLamAM zaMyu vi0 sukhI; samRddha (2)puM0 yajJanI cAlato vedano pATha (6) koI paNa adhiSThAtA devatA zAstrano vibhAga zaMs 1 pa0 kahevU; varNana karavU (2) zAkhAnagara na0 zaheranuM palaM prazaMsA karavI (3) IjA karavI zAkhAbAhu puM0 DALI jevo komaLa hAtha zaMsA strI0 prazaMsA (2) icchA; AzA zAkhAbhRt puM0 vRkSa (3) mAnyatA; dhAraNA zAkhAmRga puM0 vAMdaruM zaMsita ('zaMs' - bhU0 kR0) vi0 vakhANelaM zAkhAvilIna bi0 DALa upara veThelaM (2) kahelu (3) icchelu (4)nizcita (jema ke paMkhI) karelu (5) khoTo AkSapa mUkelaM (6) zAkhin vi0 zAkhAvALaM (2) vedanI anuSThAna kareluM; Acarelu - koI zAkhAne anusaratuM (3) puM0 Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zATa vRkSa (4) veda ( 5 ) vedanI koI zAkhAno anuyAyI zAda puM0, zATaka puM0, na0, zATI strI0 vastra ( 2 ) strInaM amuka vastra (aMdara paherAtuM) (3) coLI; kaMcukI zAThya na0 zaThatA; luccAI; kapaTa zANa vi0 zaNanuM banAvelu (2) puM0 kasoTIno paththara ( 3 ) sarANa (4) cAra mAsAnuM vajana (5) na0 zaNanuM vastra zANI strI0 kasoTIno paththara ( 2 ) sarANano paththara ( 3 ) zaNanuM vastra (4) kaMthA; cItharAMnuM vastra ( 5 ) nAno pado ke taMbU zAta ( 'zo' nuM bhU0 kR0 ) vi0 tIkSNa dhAra kADhelu (2) pAtaLaM; nAjuka (3) kRza; azakta ( 4 ) suMdara zAtakuMbha na0 sonuM zAtakauMbha vi0 sonAnuM zAtaRtaya vi0 iMdranuM zAtana na0 dhAra kADhavI te (2) kApI nAkhavaM te (3) cImaLAvuM kSINa thavaM te zAtamanyava vi0 iMdranaM zAhRda vi0 vidyuta saMbaMdhI zAtrava vi0 zatru saMbaMdhI ( 2 ) zatruvaTabharyu (3) puM0 zatru (4) na0 zatruono samudAya ( 5 ) duzmanAvaTa zAdvala puM0, na0 ghAsanuM medAna zApa puM0 zrApa; zarApa (2) zapatha; sogaMda (3) upadrava zApayaMtrita vi0 zApathI niyaMtrita zApAstra puM0 muni; RSi ( zApa jenuM hathiyAra che te) zApAMta puM0 zApano aMta zApita vi0 sogaMdathI baMdhAyela zApotsarga puM0 zApa Apako zAbda, zAbdika vi0 zabdanuM; zabdasaMbaMdhI (2) moMe kaheluM sthiti zAyikA strI0 UMgha; nidrA (2) suvAnI zAla zAravi0kAbaracItaruM (2) zetaraMjanuM mahoru zAraNika vi0 zaraNa-Azraya icchatuM zAlpika puM0 bhISma (bANazayyA vALA) zAratA strI0 kAbaracItarApaNuM zArada vi0 zarada RtunuM ( 2 ) vArSika (3) kuzaLa; samartha (4) puM0 varSa zAradA strI0 eka jAtanI vINA (2) durgA (3) sarasvatI zAri strI0 zetaraMjanuM mahoru (2) sArikA (pakSI) (3) kapaTa (4) hAthInuM bakhtara ke jIna zArikA strI0 menA ( 2 ) sAraMgI vagaire vagADavAnI kAmaThI ( 3 ) zeta - raMja - bAjI i0 ramavAM te zArita vi0 kAbaracItaru zArIra vi0 zarIra saMbaMdhI (2) dehadhArI; mUrtimaMta ( 3 ) puM0 jIvAtmA zArIraka na0 jIvAtmA (2) tenA sAcA svarUpa saMbaMdhI tapAsa ( zaMkarAcAryanA bhASyanuM nAma ) . zAla vi0 ziyALanuM zAMga vi0 zIgaDAnuM (2) dhanuSyathI sajja (3) puM0, na0 dhanuSya ( 4 ) viSNunA dhanuSyanuM nAma ( 5 ) eka paMkhI zArGgadhara, zAGgapANi puM0 viSNu zAGgin puM0 dhanurdhArI yoddho (2) viSNu (3) ziva zArdUla puM0 vAgha (2) (samAsane aMte ) varga zreSTha mANasa (udA0 'narazArdUla') (3) rAkSasa zArva vi0 zivanuM zAvara vi0 rAtrInaM; rAtrIne lagatuM (2) na0 gADha aMdhakAra zArvarI strI0 rAtrI 497 zAla 1 A0 prazaMsA - khuzAmata karavI ( 2 ) - yukta hovu; prApta thayeluM hova zAla vi0 kahetuM; baDAza mAratuM (2) avAja karatuM ( 3 ) puM0 eka vRkSa (UMcaM ane bhavya ) (4) vRkSa ( 5 ) zAlivAhana Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAniryAsa 498 zAMta zAlaniryAsa puM0 zAla vRkSano guMdara zAsaka puM0 rAjA (2)sajA karanAro zAlabhaMjikA strI0 pUtaLI (2) vezyA zAsana vi0 upadeza AphnAru (2) sajA zAlA strI0 oraDo (2) makAna (3) karanAru (3) na0 upadeza; tAlIma; vRkSatuM thaDa (4) tabelo zikSaNa (4) rAjya; amala zAsana (5) zAlAvRka puM0 kUtaro AjJA; hukama (6) dAnapatra (rAjAe zAli strI0 DAMgara [sAcavatI strI ApelaM) (7)lekhita karAra; dastAveja zAligopI strI0 DAMgarano kyAraDo zAsanadUSaka vi0AjJAnuM ullaMghana karanAra zAligrAma puM0 viSNurnu pratIka manAto zAsanahArina puM0 saMdezavAhaka ; dUta pavitra paththara; zAlagrAma zAsanIya vi0 zikSA karavA yogya (2) zAlin vi0 (mukhyatve samAsane aMte) jenA upara zAsana karavU joIe tevU -thI yukta; vALaM;-thI zobhatuM (2) zAsita vi0 zAsana ke amala calAvasadvartanavArcha; suzIla vAno hoya tevu (2) zikSA karAI hoya zAlibhavana na0 DAMgaranuM khetara [baLada tevU (3) kAbUmAM rakhAyelaM zAlivAha puM0 DAMgara vahana karavA mATeno zAsita pu0 rAjA; hAkema (2) sajAzAlivAhana puM0 jenA nAmano zaka (I0 karanAro (3) zikSaka sa078 thI zarU thAya)che te prasiddha rAjA zAstu puM0 zikSaka; guru (2) pitA zAlihotra puM0 ghoDo (2)pazucikitsA (3) rAjA; hAkema zAstrano lekhaka(2)na0 pazucikitsArnu zAstra na0 AjJA; hukama (2)dharmazAstrazAstra nI AjJA (3) dharmazAstra (4) koI zAlIna vi0 zaramALa (2)tulya ; samAna paNa viSayana tAttvika tema ja vyavasthita (3) puM0 gRhastha (4) na0 ajAcaka jJAna (5) graMtha (6) siddhAMtajJAna vRtti(5)zaramALapaNuM ('prayoga' thI UlaTuM) zAlUka na0 kamaLano kaMda (2)puM0 deDako zAstrajJa vi0 zAstranuM jANakAra (2) zAleya na0 DAMgaranuM khetara mAtra siddhAMta jANanAeM [pramANe zAlmali puM0, strI0, zAlmalI strI0 zAstratas a0 zAstrAnusAra; zAstra samaDAnuM jhADa zAstradRSTa vi0 dharmazAstromAM kahelaM zAlva puM0 eka deza (2)te dezano rAjA zAstravimukha vi0 zAstrAbhyAsa na zAva vi0 zaba saMbaMdhI(2)gherA pILA raMganuM __ gamato hoya tevU (3)puM0 pazu, baccu (4)puM0,na0 zaba zAstrazilpin puM0 kAzmIra deza zAvaka puM0 pazu- baccuM zAstrAnanuSThAna na0 zAstranI AjJAno zAza vi0 sasalAnuM bhaMga - ullaMghana [paMDita zAzvata vi0 nitya ; kAyamamuM (2)na / zAstrina vi0 zAstranuM jANakAra; zAzvatapaNuM (3) svarga zAstrIya vi0 zAstra saMbaMdhI (2) zAstra zAzvatika vi0 kAyamaceM; hamezanuM anusAra [alaMkAra banAvanAro zAs 2 pa0 zIkhavaq; upadeza Apavo zAMkhika puM0 zaMkha phUMkanAro (2) zaMkhanA (2) rAjya calAvaq (3) hukama karavo zAMta ('zam' nuM bhU0 kR0) vi0 zAMti(4) kahevU; jaNAvaq(5)salAha ApavI yukta (2) maTI gayuM hoya tevu (roga) (6)zikSA karavI (7) tAbe karavU (3) ochu thayelaM; dUra thayelaM; bujhA Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 499 zAMtaguNa yelu (4) baMdha paDelu; aTakelaM (5) pALelaM; vaza kareluM (6) maMda; madhura (7) namra (8) binaasarakAraka banelaM zAMtaguNa vi0 mRta zAMtanava puM0 bhISma (zAMtanunA putra) zAMtanu puM0 bhISmanA pitAnuM nAma zAMtam a0 'are nA!', 'ema te hoya!' 'Izvara ema na kare' -ema nivAraNanA arthamAM vaparAto avyaya zAMtarajas vi0 raja; dhULa vinAnuM; rajoguNa ke tRSNAo vinAnuM zAMtA strI0 dazaratha rAjAnI putrI; RSyazRMganI patnI zAMti strI0 zAMta pADavU, dhImuM pADavU ke dUra karavU te (2)vega, kSobha ke kriyA na hovAM te (3) kleza kaMkAsa ke yaddhano abhAva (4) vizrAMti; nivRtti (5) mAnasika ke zArIrika upadrava ke vikAra- maTI jaq te (6) sAMsArika tRSNAno abhAva zAMtimArga puM0 mokSamArga zAMtyuvaka na0 zAMti mATenuM pavitra jaLa zAMbarI strI0 iMdrajALa; mAyA / zAMbhava, zAMbhavIya vi0 zivane lagatuM zikya na0, zikyA strI0 zIMku zina 1 A0 zIkhavU; abhyAsa karavo zikSaka puM0 zIkhanAro (2)zIkhavanAro zikSaNa na0 zIkhavU te (2)zIkhavayU~ te / zikSA strI0 zIkhavU te; abhyAsa (2) kazaM karavAne zaktimAna thavAnI icchA (3) zikSaNa; upadeza (4) eka vedAMga; uccArazAstra (5) zAstra / zikSita ('zikSa' na bhU0 kR0) vi0 zIkhelaM; abhyAsa karyo hoya tevU (2) zIkhaveluM (3) tAlIma ApelaM (4) kuzaLa; pravINa zikSitavya, zikSya vi. zikSaNa ApavA yogya (2) zIkhavA lAyaka zitikaMTha zikhara puM0, na0 parvatanI Toca (2) jhADanI Toca (3) klgii| zikharin vi0 kalagIvALU (2) aNI dAra (3) puM0 parvata (4) jhADa / zikhaMDa pu0 cUDAkarma vakhate mAthA upara ke be bAjue je kAnazeriyAM rakhAya che te (2) moranu pIchAMvALaM puccha (3) kalagI zikhaMDaka puM0 mAthAnI bAjuo upara rakhAtAM julaphAM (kSatriyo traNa ke pAMca rAkhe che) (2) kalagI (3) morapuccha zikhaMDina puM0 mora (2) drupadano putra zikhaMDinI strI0Dhela zikhA strI0 mAthA upara rakhAtI vALanI laTa (2) kalagI (3)zikhara; Toca (4) tIkSNa aNI (5) vastrano cheDo (6) jyota (7) kiraNa (8) moranI kalagI [mALA zikhAdAman na0 mAthAnI Toce paherAtI zikhAdhara puM0 mora zikhAdharaja na0 moranuM pIchu zikhAmaNi puM0 mAthAnI Toce paherAto ___ maNi; cUDAmaNi zikhAvat vi. kalagIvALU (2)jyotavALU (3) aNIdAra (4) puM0 agni (5) dIvo zikhAvala puM0 mora zikhidhvaja puM0 kArtikeya zikhin vi. aNIdAra (2)kalagI ke coTIvALu (3) puM0 mora(4)agni zita ('zo' nuM bhU0 kR0) vi0 dhAra kADhelu(2)pAtaLa; kaza(3)kSINa; azakta zitaSAra vi0 tIkSNa dhAravALU zitazUka puM0 java (2) ghauM zitAna puM0 kAMTo ziti vi0 zveta (2) kALu (3) gheruM bhUruM; nIla raMganuM zitikaMTha puM0 nIlakaMTha; mahAdeva Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zitiratna 500 zivA zitiratta na0 nIlama [dhArI) ziromaNi puM0 mAthe dhAraNa karavAno zitivAsas puM0 baLarAma (nIlavastra- - maNi; cUDAmaNi (2) paMDitono eka zithila vi0 DhIluM ke maMda (2) (bAMdhelu) ilakAba choDI nAkhelaM (3)kharI ke garI paDelaM ziroruha (-ha) puM0 vALa, keza (4)susta;nabaLu [nAkhavU;tajI devu) ziroveSTa puM0, ziroveSTana na0 pAghaDI; zithilayati pa0 (DhIlaM pADavU; choDI phaeNTo i0 mAthe paheravAnuM te zithilIkR 8 u0 DhIlu karavaM; choDI zila puM0, na0 khetaramAM paDelA kaNa nAkhavU (2) nabaLU pADavU (3) tajI devU vINavA te [paththara zithilIbhU 1 pa0 DhIlA paDavU (2) zilA strI0 paththara; khaDaka (2)ghaMTIno kharI ke garI paDavU [che te nadI zilAkusuma na0 manaHzila ziprA strI0 ujjayinI jene kAMThe AvelI zilAvezman na0 parvatamAM kotarelI ziphA strI0 (vaDapIparanA jevU) lAMbU suzobhita guphA [kADhelu laTakatuM mULa (2) kamaLa kaMda (3) koI zilAzita vi0 paththara ghasIne dhAra paNa mULa (4) cAbukano prahAra zilI strI0 umaro (2) bANa (3) zikAghara puM0 zAkhA; DALI thAMbhalA- mAthu (4) deDakI ziphAruha puM0 vaDanuM jhADa zilImukha puM0 bhamaro (2) bANa zibi puM0 eka deza- nAma (ba0 va0) zilIMdhra na0 bilADIno Topa (2) (2)eka rAjA jeNe zaraNAgatanI rakSA keLaD phUla mATe potAnA zarIranuM mAMsa kApI ziloccaya puM0 parvata; moTo khaDaka Apyu hatuM ziloMcha puM0 khetaramA garo paDelA kaNa zibikA strI0 pAlakhI (2)ThAThaDI vINavA te (2) alpa saMgraha zibira na0 lazkarI chAvaNI / zilpa na0 kaLA-kArIgarI (64 gaNAziras na0 mAthu (2)Toca; zikhara (3) vAya che) (2) koI paNa kArIgarInI lazkaranI AgalI haroLa (4)(samA- kuzaLatA; hunnara sane aMte)mukhya ke agresara evaM te zilpaka na0 eka jAtanuM nATaka (jemAM zirasija puM0 keza; vALa jAdunA ane gUDha maMtrataMtranA prayoga zirasijapAza puM0 kezapAza; coTalo nirUpAya che) zirastas a0 mAthAmAMthI zilpin vi0 zilpane lagatuM(2)yAMtrika zirastra, zirastrANa na0 mAthA mATeno (3) puM0 kArIgara'; zilpI lokhaMDI Topa (2) pAghaDI i0 mAthe ziva vi0 zubha; kalyANakArI (2) paheravAnuM te sukhI; bhAgyazALI; taMdurasta (3) puM0 zirasya vi0 mAthAnu(2)puM0 cokhkhA vALa zaMkara (4) veda (5) na0 kalyANa; ziraHsthAna na0 mukhya oraDo sukha (6) mokSa zirA strI0 raktavAhinI; nasa zivatAti vi0 zubha - sukhada aMtavALU zirISa puM0 eka phUlajhADa(2)na0 tenuM / zivapada na0 mokSa phUla (komaLatAnuM dRSTAMta gaNAya che) zivaliMga na0 zivamuMliMga svarUpI pratIka zirodharA strI0, zirodhi, zirodhra puM0 zivaMkara vi0 kalyANa ke sukha karanAeM grIvA; Doka zivA strI0 pArvatI (2) ziyALa Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivAdezaka zivAdezaka puM0 bhaviSya bhAkhanAro (2) zubha samAcAra lAvanAro zivAlaya puM0 zivanuM raheThANa (2) na0 zivanuM maMdira (3) smazAna zivI puM0 dvi0 va0 ziva ane pArvatI zizira vi0 ThaMDu; zItaLa (2) zizira Rtune lagatuM (3) puM0, na0 ThaMDI; hima (4) mAgha ane phAgaNa mAsanI Rtu zizirakiraNa, ziziradIdhiti puM0 caMdra ziziramathita vi0 ThaMDIthI pIDA zizirAtyaya, zizirApagama puM0 vasaMta Rtu (zizira Rtu jatAM Ave te) zizirAMzu puM0 caMdra zizu, zizuka puM0 bALaka; baccu . zizupAla puM0 cedi dezano rAjA zizumAra puM0 eka jaLacara prANI (2) dhruva pAsenuM tArAcakra zizumAraziras na0 IzAna khUNo zizna na0 puruSanI guDeMdriya ziznodaraparAyaNa vi0 jIbhanA svAdamAM ane kAmavAsanAmAM rata ziS 10 u0,750 zeSa - bAkI rAkhavU (2) 7 pa0 bheda batAvavo ziSTa ('ziSa' nuM bhU0 kR0) vi0 bAkI raheDhuM; vadhelu (2) AjJA karelu (3) suzikSita ; DAyu (4) mukhya; AgevAna ziSTAcAra puM0 DAhyA-vidvAna-mANasono vyavahAra (2) sabhya rItabhAta ziSTi strI0 zAsana (2) hukama (3) sajA; zikSA ziSTyartham a0 sudhAraNA-zikSaNa mATe ziSya puM0 vidyArthI (2) celo zigha 150 sUMghavaM garajavaM zija 1,2 A0,10 u0 raNakavu (2) zija puM0 raNakAra (ghareNAMno) zijita ('ziMj' nuM bhU0 kR0) raNakatuM (2) na0 (ghareNAMno) raNakAra ziMjinI strI0 dhanuSyanI dorI zIla zibA, zibi, zibI strI0 ziMga; phaLI zizapA strI0 eka jhADa (2)azoka vRkSa zI 2 A0 zayana karavU; sUrbu zoka 1 A0 chAMTavU zokara puM0 phara phara (pANInI) (2) TIpuM; phoraM (pANI ke varasAdaD) zIkaravarSina vi0 pharaphara rUpe varasatuM zIkarin vi0 pharaphara varasAvatuM zIghra vi0 jhaDapI; vegavaMta zIghracetana puM0 kUtaro zIghratA strI0, zIghratva na0 jhaDapa; vega; utAvaLa zIghram a0 jaladIthI; vegathI zIghralaMghana vi0 jaladI rasto kApatuM zIta vi0 ThaMDu; TADhuM (2) maMda; susta (3) na0 TADha; ThaMDI (4) kapha (dhAtu) zItakiraNa, zItaga,zItadyati, zItarazmi, zItaraca (-ci) puM0 caMdra zItala vi0 ThaMDu (2)pIDA na thAya te, zItalA strI0 baLiyAnA roganI devI; te roga (2) retI zItAla vi0 TADhathI akaDAI gayelaM zItAMza puM0 caMdra zItIbhU 150 TADhuM pADavU zodhu puM0, na0 madya (zeraDInuM) zIphara vi0 ramya zIra puM0 ajagara zIrNa ('za'nuM bhU0 kR0) vi0 cImaLAI gayelaM; saDI gayeluM (2) tUTI-phATI gayelu (3) sukAI gayelaM; kRza zIrSa na0 mAthu lAyaka zIrSacchedya vi0 mAthu kApI nAkhavA zIrSatrANa na0 lokhaMDI Topo zIla 150 manana karavU; ciMtavaq (2) bhajavU; pUjaq(3)Acara (4) 10 u0 Adara karavo(5) abhyAsa-punarAvRtti karavI (6) vAraMvAra mulAkAte javU (7) paheravU saM. gu.-32 Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIla zIla na0 svabhAva ; valaNa (2) Teva; rivAja (3) vartana (4) sadAcAra zIlakhaMDana na. cAritryabhraSTa-nIti bhraSTa tharbu te zIlagupta vi0 luccuM zolana na0 vAraMvAra abhyAsavaM te zIlabhraMza puM0 cAritryabhraSTatA zIlavaMcanA strI0 cAritryabhraSTa karavU te zIlavRtta na0 sadvartana zIlita vi0 abhyAseluM (2) paherelu (3) vAraMvAra mulAkAta lIdhI hoya tevU (4)-thI yukta [zukadevajI zuka puM0 popaTa (2) vyAsanA putrazukacchada puM0 popaTanI pAMkha zukapitR puM0 vyAsamuni zukta ('zuc ' muM0 bhU0 kR0) nirmaLa ; svaccha (2) khAraM zukti strI0 chIpa (2)ghoDAnI chAtI ke garadana uparanA vALano guccha zukra vi0 tejasvI (2) zuddha; zubhra (3) puM0 zukragraha (4) zukrAcArya; asuronA guru (5)na0 vIrya (6) teja zukla vi0 sapheda ; tejasvI(2)niSkalaMka; nirmaLa (3) sAttvika (4) yazaskara (5)teja ApanAeM (6)puM0 zvetavarNa zuklajIva puM0 eka choDa (vajrI) zukladeha vi0 pavitra zarIravALaM zuklapakSa puM0 ajavALiyu zuklApAMga puM0 mayUra; mora zaca 150 zoka karavo (2) pastAvo karavo (3) 4 u0 zoka karavo (4) pavitra-svaccha thaq (5)prakAzita karavaM zuc, zucA strI0 zoka (2) AMsu zuci vi0 nirmaLa, svaccha (2) zveta (3) tejasvI (4) niSkalaMka; pavitra (5) pramANika (6) puM0 zvetavarNa (7) unALo (8) jeTha mahino (9) aSADha mahino (10) agni (11) AkAza ymumbk zuciSad vi0 sadAcArane mArga janAeM zucisamAcAra vi0 pavitra AcAravALaM zucismita vi0 madhura smitadALaM zuddha ('zudh ' nuM bhU0 kR0) vi0 svaccha (2)nirmaLa ; pavitra (3) zveta; kAMtimAna (4) DAgha vinAnu (5) nirdoSa; niSkapaTa (6)cUkavI dIdhelu (7)dhAra kADhelu (8) puM0 zuklapakSa (9)ziva zuddhavaMzya vi0 pavitra kuLamAM janmelaM zuddhAMta puM0 rAjAnuM aMtaHpura (2) rANI zuddhAMtadArin puM0 aMtaHpurano rakSaka zuddhi strI0 pavitratA (2) tejasvitA (3) prAyazcitta zudh 4 pa0 pavitra tharbu (2) zubha--anukULa hovu (3) niHsaMdeha banavU (4)cUkavI devU zuna puM0 kUtaro zanI strI0 kUtarI zubha 1 A0 dIpavU; zobha, zubha vi0 suMdara (2)tejasvI (3) mAMgaLika; kalyANakArI (4) nItiyukta (5) na0 kalyANa ; maMgaLa; sukha zubhadarza, zubhadarzana vi0 suMdara zubhamaMgala na0 kalyANa ; sadbhAgya zubhalagna puM0, na0 zubha kSaNa zubhazaMsin vi0 bhAvi zubha darzAvanAeM zubhaMyu vi0 bhAgyazALI ; sukhI zubhAzubha na0 sukha-duHkha ; iSTa-aniSTa zubhetara vi0 azubha (2) aniSTa zubhodarka vi0 sukhakara pariNAmavALaM zubhra vi0 ujjvala; tejasvI (2)sapheda zulka puM0,na0 jakAta; dANa (2)napho; lAbha (3) kanyAnAM mAtApitAne apAtI kiMmata (4) lagna vakhate bheTa (5) paraThaNa; daheja (6) mUlya ; kiMmata (7) baanu| zulba (--laba) na0 dorI; doraDu (2) pANInI najIkanuM sthAna zuzrU strI0 mAtA zuzrUSaka vi0 tahenAtamA rahenAru (2) puM0 sevaka ; hariyo Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503 zuzrUSA strI0 sevA; cAkarI (2) sAMbhaLavAnI icchA (3) AjJAMkitapaNuM zuzrUSu vi0 sAMbhaLavAne Atura evaM (2) sevA karavAne tatpara evaM zuSa 4 pa0 sukAvaM (2)cImaLAvaM (3) kSINa thaq (4) duHkhI thae~, pIDAvU zuSira vi0 chidrovALU (2)na0 phUMkIne vagADavAnuM vAdya zuSI strI0 sukAvUte(2) dara (jamInamAM) zuSka ('zuS' na bhU0 kR0) vi0 sukAI gayela; sUkuM (2)cImaLAI gayela (3) DhoMgathI karelu (4) pokaLa; phogaTa; nAhaka (5) kaThora zuSkakalaha puM0 phogaTa takarAra (2) DhoMgI takarAra kevaLa gAvaM te zuSkagAna na0 (nRtya vagere vinAnu) zuSman puM0 agni (2)na0 teja (3) baLa zuSmin vi0 zaktizALI ; tejasvI zaMga na0 aMkurano doDo zuThi(-ThI) strI0 suMTha zuMDA strI. hAthInI sUMDha (2) madya ; dArU (3) vezyA (4) dArUnuM pIThaM zuMDAra puM0 hAthInI sUMDha (2) kalAla zubha puM0 durgAe mArelo eka rAkSasa zUka puM0, na0 tIkSNa aNI ke cheDo (2) aNiyALo vALa zUkara puM0 bhuMDa; Dukakara zakazikhA strI0 (java vagere)anAjanA popaTA uparanI tIvra aNI zUdra puM0 caturtha varNano mANasa zUna ('ziva'- bhU0 kR0) vi0 sUjI gayelaM (2) vadhI gayelaM zUnA strI0 katalakhAnu (2)jenAthI jIvahisA thAya tevaM koI paNa gharagathu sAdhana zanya vi0 khAlI (2) lakSa ke viSaya vinAnuM (dRSTi, hRdaya i0) (3)abhAva hoya te, (4) nirjana (5)hatAza (6) -vinA-;-rahita (7) arthahIna (8) HEARTHATAme zaMkhala na0 nirjana sthAna (9)AkAza (10) mIDu (11)abhAva (12)eriMga zUnyapAla puM0 avejI; pratinidhi zUnyamaya vi0 niSphaLa; binaasarakAraka zanyavAdin puM0 (dareka vastuno abhAva mAnanAro) bauddha (2) nAstika zUnyahRdaya vi0 zUnya mana ke cittavALaM; bedhyAna (2)khullA dilavALu; saMdeha vinAnu (3)lAgaNI vinA-; krUra zar 4 A0 IjA karavI; haNaq (2) 10 u0 zaurya dAkhavaQ zUra vi0 zUravIra; parAkramI (2)puM0 zUravIra mANasa (3)zrIkRSNanA dAdA zUrakoTa puM0 tuccha yoddho (jaMtu jevo) zUratA strI0, zUratva na0 zUrapaNuM . zUramAnin puM0 potAnA zauryanI khoTI baDAI mAranAro zUrasenAH puM0 ba0 va0 mathurA najIkano eka pradeza ke tenA loko zUrpa puM0, na0 sUpaDaM zUrpakarNa puM0 hAthI (2)gaNeza zUla puM0 bhAlA jevU aNIdAra hathiyAra (2) trizUla (3) mAMsa sekavAno saLiyo (4) zULI (5) zULa; tIvra vedanA(6)vikraya deva(trizUladhArI) zaladhaka, zUlapANi, zalabhat puM0 mahAzalAdhiropita vi0 zULIe caDAvelaM zUlAropaNa na0 zULIe caDAvaq te zUlAvataMsita vi0 zUlIe caDAvelu zUlAMka puM0 ziva [(trizUladhArI) zUlin vi0 bhAlAdhArI (2)puM0 ziva zalya vi0 saLiyA upara zekelaM zagAla puM0 ziyALa zRNi strI0 aMkuza (hAthI mATeno) zRta vi0 rAMdhelu (2) ukALelaM zRMkhala puM0, na0 loDhAnI sAMkaLa (2) sAMkaLa (lAkSaNika paNa) (3) kamare paheravAnI sAMkaLI Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 zaizira zRMkhalaka zRMkhalaka puM0 sAMkaLa (2)page DerAvALU prANI (dUra cAlyuM na jAya te mATe) zRMkhalA strI0 juo 'zRMkhala' zRMga na0 ziMgaDu (2) zikhara; Toca (3) UMcAI (4)prabhutva (5) raNaziMguM (6) abhimAna (7) bANanI zIMgaDAnA AkAranI soTI-kAMDa zRMgaka puM0, na0 ziMgaDu (2) picakArI zRMgavera na0 gaMgA nadI uparanuM eka zahera (AjanA mIrajhApura najIka) zRMgATaka na0 cAra rastA bhegA thatA hoya te sthAna (2) bAra| zaMgAra puM0 krIDA ke rati mATenI strIpuruSanI eka bIjA pratyenI spRhA (2) zRMgArarasa (3) vilAsa; rati (4) zaNagAra (5) hAthInA zarIra upara siMdUrathI karelo zaNagAra zaMgAraceSTA strI0 zRMgArika hAvabhAva zRMgArarasa puM0 kAvyazAstramA prasiddha ATha ke nava rasamAMno prathama zaMgAralajjA strI0 premane kAraNe UbhI thayelI lajjA zaMgAMtara na0 ziMgaDAMnA be UMcA cheDA vaccenuM aMtara (gAya i0 nAM) zrRMgikA strI0 eka astra (2) zilA vagere pheMkavAna yaMtra zaMgin vi0 ziMgaDAMvALU (2) zikharavALa (3) puM0 parvata (4) hAthI (5) Akhalo (6) ziva ke temano eka gaNa zu 950 cIrIne TukaDA karavA (2) haNavU;IjA karavI [(3)zikhara;Toca zekhara puM0 kalagI; toro (2) mugaTa zepha puM0, na0 puruSanI guhyedriya (2) vRSaNa; goLI [phUlachoDa; zahALI zephAli, zephAlikA, zephAlI strI0 eka zemuSI strI0 buddhi; samajaNa zevadhi puM0 kImatI khajAno zeSa vi0 bAkI rahelaM (2) puM0, na0 bAkI rahelaM te (3) vaghelaM te(4)puM0 pariNAma; - asara (5) aMta (6)mota (7) zeSanAga (8) hAthI (9) prasAda; kRpA zeSazAyin puM0 viSNu prasAda zeSA strI. devane caDAvelAM phUla vagereno zeSa a0 aMte, chevaTe (2) bAkInI badhI bAbatamAM (udA0 'zeSe SaSThI') zeSya vi0 upekSA karavA yogya zaikya vi0 zIkAmAM laTakAvelu (2) aNIdAra (3) puM0 zIkuM(4)zIMkAmAM rAkhelu pAtra zaikyAyasa na0 lohI jevA raMgana polAda zekSa vi0 zAstrAdinA abhyAsavALaM zaighra, zaidhya na0 tvarA; vega zaitya na0 ThaMDaka miMdatA; ALasa zaithilya na0 zithilatA; DhIlApaNuM(2) zaineya puM0 sAtyaki zela vi0 patharALa; paththaranuM banelaM (2) zilAyukta (3) puM0 parvata; khaDaka (4) paththarano Dhagalo / zailaguru vi0 parvata jeTalu bhAre (2) puM0 himAlaya zailajana puM0 parvatavAsI zailatanayA, zailaputrI strI0 pArvatI zailasAra vi0 parvata jeTalaM dRDha ke baLavALU [vartaNUka zailI strI0 Dhaba; rIta; paddhati (2) zailaSa puM0 naTa zailUSI strI0 nartikA; naTI zailaya vi0 ghaNA khaDakavALU (2)parvatamAMthI utpanna thayelu (3) parvata jevU kaThaNa (4) na0 eka sugaMdhI dravya zaiva vi0 ziva saMbaMdhI zaivala puM0 zevALa; lIla zaivAla puM0 zevALa; lIla (2) na0 eka jAtanuM sugaMdhI lAkaDaM ziva na0 bacapaNa zaizira vi0 zizira Rtu saMbaMdhI (2) himamaya ; baraphathI AcchAdita Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 505 zo 4 50 [zyati ] tIkSNa kara zoka puM0 kheda; dilagIrI; saMtApa zokanihata vi0 zokathI bhAgI paDelu zokasthAna na0 zoka, kAraNa zocis na0 kAMti; teja zocya vi0 aphasosa karavA yogya zoNa vi. lAla raMganaM; rAtuM (2)pATa liputra najIka gaMgAne maLato nada zoNahaya puM0 droNAcArya zoNita vi0 rAtuM (2) na0. lohI zoNitapAraNA strI0 lohI-mAMsano nAsto ke bhojana / zoNitapura na0 bANAsuranI rAjadhAnI zoNitabhUt puM0 dehadhArI-zarIrI te zoNiman puM0 ratAza zotha puM0 sojo zodha puM0 zuddha karavU te (2) sudhAraQ te (3) chUTavU te (devAmAthI) (4) veranI vasUlAta zovana vi0 zuddha karanAraM (2) na0 / zuddha karavU te; sApha kara, te (2) bhUla sudhAravI te (4) (devU) bharapAI karavU te (5) (veranI)vasUlAta (6) dhAtu zuddha karavI te zodhita vi0 sApha karelu; zuddha karelu (2) (bhUla) sudhArelu (3) cUkavI dIdhelu (4) badalo vALelu (5) (doSa ke pApamAMthI) mukta karAyelaM zopha puM0 sojo; gAMTha zobhana vi0 tejasvI (2) suMdara (3) zubha (4) nItiyukta zobhanA strI0 suMdara ke sadguNI strI zobhanIya vi0 suMdara; manohara zobhA strI0 prabhA; teja (2) sauMdarya (3) zaNagAra zobhin vi0 prakAzatuM (2) zobhataM; suMdara [javU te; kSINatA zoSa puM0 sukAI jaq te (2) cImaLAI zmazAnazUka zoSaNa vi0 sUkavI nAkhavU te (2) cimaLAvaq te (3) puM0 kAmadevarnu eka bANa (4) na0 sUkavI nAkhavU te (5) cUsavU te [thayelaM zoSita vi0 sukAI gayelaM (2) kSINa zoSin vi0 sUkavanAeM- kSINa karanAeM zauklya na dhoLApaj zauca na0 svacchatA (2) zuddhi (sUtava vagere mAthI) (3) sApha karavaM te (4) maLatyAga karavo te zauTIra vi0 abhimAnI; garviSTha (2) udAra; dAnezarI (3) puM0 abhimAnI mANasa (4) tyAgI; tapasvI zoTIrya na0 garva (2) parAkrama zaudra vi0 zUdra saMbaMdhI zodhikA strI0 sapheda kAMga mAMsa zauna vi0 kUtarA- (2) na0 katalakhAnAna zaunika puM0 kasAI (2) pAradhI zaubhaneya vi0 suMdara padArthane lagatuM (2) puM0 suMdara strIno putra zobhika puM0 jAdugara (2)pAradhI zauri puM0 kRSNa (2) baLarAma (3) vasudeva (4) zanigraha zaurya na0 parAkrama (2) baLa; zakti zauMgeya puM0 garuDa (2) zakaro bAja zauMDa vi. dArUDiyu (2) madamatta; unmatta (3) kuzaLa; pravINa zauDika puM0 kalAla zauDiko strI0 kalAlaNa zauMDin puM0 kalAla zauDira, zauMDIra vi0 garviSTha (2)UMca (3) samartha (4) na0 garva; abhimAna zauMDorya na0 parAkrama (2) abhimAna 3cyut 1 50 TapakavU; jharavu (2) reDabuM; chAMTavU [jhamavaM te ; vahevU te zcyota puM0, 3cyotana na0 jharavaM te; zmazAna na0 masANa ziLI zmazAnazUla puM0, na0 smazAnamA ropelI Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zravapatra zmazru na0 mUcha (2) dADhI (vALa) zmazrupravRddhi strI0 dADhI vadhavI te zmazrula vi0 dADhIvALU zyAna ('zyai' nuM bhU0 kR0) vi0 namI gayelaM (2) gAIM; cIka[ (3) sukAI gayelaM; pAtaLaM thayelaM zyAma vi0 zAmaLu dheruM bhUru (2)puM0 alhAbAda pAse yamunA tIre Avelo vaDa (2) tamAlavRkSa zyAmala vi0 zAmaLaM zyAmaliman puM0 kALAza zyAmA strI0 aMdhArI rAta (2)chAyA; chAyaDo (3) kALI strI (4) yuvAnInI madhyamAM AvelI strI ; amuka varNa-guNa vALI strI (5) saMtAna na thayelI strI (6) priyaMgulatA (7) koyalanI jAtanI eka paMkhiNI zyAmAka puM0 sAmo (dhAnya) zyAmAyate A0 (kALu thaq; azuddha sAbita thaq; jema ke sonuM i0) zyAmikA strI0 kALAza (2)azuddhi mizraNa (sonA vageremAM) zyAmita vi0 kALaM thayelu zyAla puM0 sALo zyAlaka puM0 sALo(2) duSTa sALo zyAlako, zyAlikA, zyAlI strI0 sALI zyAva vi0 kALAza paDatA pILA raMganuM zyAvadat, zyAvadaMta vi0 gherA pILA raMganA dAMtavArcha zyeta vi0 dhoLaM; sapheda zyana puM0 zakaro bAja (2) sapheda raMga zyenapAta puM0 bAje ekadama jhaDapa mAravI te zyanAvapAta puM0 juo 'zyenapAta' zyanaMpAtA strI0 bAja pakSI vaDe zikAra karavo te (2) zikAra zraddadhAna vi0 zraddhAvALaM zraDa vi0 zraddhAvALaM zraddhA 3 u0-mAM vizvAsa mUkavo (2) __ kabUla rAkha; hA pADavI [icchA zraddhA strI0 AsthA; vizvAsa (2) tIvra zraddhAlu vi0 zraddhAthI bharelu (2) tIvra - icchA rAkhatuM(3)strI0 dohadavALI strI zraddheya vi0 vizvAsane yogya apita vi0 UkaLelaM; ukALelU zram 4 pa0 [zrAmyati] mahenata karavI; prayatna karavo (2) tapasyA karavI (3) pIDAvaM; kaSTa pAma, zrama puM0 parizrama; prayatna (2) thAka (3) duHkha, pIDA (4) tapa (5) kasarata; lazkarI kasarata-kavAyata (7) sakhata abhyAsa (8) Azrama zramajala na0 parasevo zramaNa vi0 zrama karanAruM (2) puM0 tapasvI (3) bhikSu (jaina ke bauddha) dhamaNAyate A0 (bhikSu ke tapasvI thag) zramasalila na0, zramasIkara puM0 parasevo zramAMbu na0 parasevo zrava puM0 sAMbhaLaq te (2) kAna zravaNa puM0, na0 kAna (2) puM0 eka nakSatra (3) na0 sAMbhaLavU te (4) abhyAsa (5) kIrti iMtejArI zravaNakAtaratA strI0 sAMbhaLavAnI bhavaNagocara vi0 sAMbhaLI zakAya tevA aMtaramAM Avelu (2)puM0 kAna sAMbhaLI zake teTalaM aMtara zravaNapatha puM0 kAnano sAMbhaLavAno mArga zravaNaparuSa vi0 kAnane kaThora lAge tevU (2) sAMbhaLavaM muzkela zravaNapAli(-lI) strI0 kAnanU Tera, zravaNaprAdhuNika puM0 koIne paNa kAne paDatuM [aMtara pravaNaviSaya puM0kAna sAMbhaLI zake teTalaM zravaNasubhaga vi0 kAnane priya lAge tevU zravaNodara na0 kAnano khADo dhavapatra na0 eriMga Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zravas 507 zravas na0 kAna (2) kIti (3)dhana zrIkhaMDa puM0, na0 caMdana (4) avAja (5) stotra / zrIdhara, zrIpati puM0 viSNu zravya vi0 sAMbhaLavA lAyaka ; prazaMsApAtra zrIparvata puM0 eka parvata zrAddha vi0 zraddhALU (2) na0 pitRonI zrIputra puM0 kAmadeva tRpti mATe zraddhAthI karavAnI tarpaNa- zrIphala na0 bIlu (2) nAriyeLa kriyA (3) zrAddhakriyAmA apAtuM dAna zrImat vi0 dhanavAna (2)bhAgyazALI; zrAddhaya vi0 zrAddhane yogya / surkhaH (3) suMdara (4) suprasiddha zrAva puM0 lakSathI sAMbhaLavaM te (2)vahevU zrIvatsa puM0 viSNu (2)viSNunI chAtI ke jhamayU~ te uparanuM cihna (vALano bhamaro) / zrAvaka puM0 sAMbhaLanAro (2) ziSya zrIvatsakin puM0 chAtImAM vALanA (3) jaina ke bauddha matano anuyAyI bhamarAvALo ghoDo zrAvaNa vi. kAna saMbaMdhI (2) vede zrIvatsalakSmana puM0 viSNa [mANasa pharamAvelu (3) puM0 zrAvaNa mahino zrIvallabha pu. bhAgyazALI ke sukhI (4)na0 saMbhaLAvaq te; jAhera karate zrIvRkSa puM0 bIlIna jhADa (2)pIpaLAnuM zrAvasti, zrAvastI strI0 gaMgAnI uttare jhADa (3)ghoDAnI chAtIe ane mAthe AveluM eka zahera hotuM vALanuM gUMchaLu [gUchaLAvALU zrAvita vi0 kahelaM; saMbhaLAvelaM zrIvRkSakina chAtIe ne mAthe vALanA zrAvya vi0 sAMbhaLavA lAyaka ('dRzya'thI zru 5 50 sAMbhaLavU (2) abhyAsa UlaTuM) (2)sAMbhaLI zakAya tevU (3) karavo; zIkhavU saMbhaLAvavA ke jAhera karavA yogya -karmaNi [zrUyate zAstranI AjJA zrAMta ('zram' nu' bhUH kR0) vi0 thAkelaM hovI; zAstramA kahayu hovU (2) zAMta paDelu (3) puM0 tapasvI -preraka0 saMbhaLAvaq; mAhitagAra dhi 1 u0 pAse javaM (2) Azaro levo karavaM (3) sthitie pahoMcavU (4)-ne -icchA0 [zuzrUSate] sAMbhaLavAnI vaLagavU (5) -no AdhAra rAkhavo (6) icchA karavI (3) zuzrUSA-sevAvasavU (7) yojaq; upayogamA levU cAkarI karavI zrita ('zri' na bhU0 kR0) vi0 AzarA zruta ('zru' na bhU0 kR0) vi0 sAMbhamATe pahoMcelaM (2)-no AdhAra letuM; LelaM (2) sAMbhaLavAmAM AvatuM (3) -ne AdhAre rahelaM jANelaM; samajelaM (4) prasiddha zrita vi0 juo 'zRta'; rAMdhelu; bhUjelaM jANItuM (5) kahevAtuM; nAmathI oLazrI strI0 saMpatti; samRddhi (2) khAtuM (6) vacana Apyu hoya tevU lakSmIdevI (3) rAjalakSmI (4) (7) na0 sAMbhaLavAno viSaya (8) padavI; hoho (5) sauMdarya; zobhA veda (9) vidyA (10) sAMbhaLavAnI kriyA (6) varNa; dekhAva (7) traNa vedano zrutadhara vi0 sAMbhaLelu yAda rAkhe tevU; samUha (8) sarasvatIdevI (9) deva yAdazaktivALaM vagerenAM nAma pUrve maMgaLavAcI zabda zrutavat vi0 vedazAstra jANanAeM tarIke mukAya che (udA0 'zrI rAma') zruti strI0 sAMbhaLavU te (2) kAna zrIkaMTha puM0 zaMkara (2) bhavabhUti kavi (3) aphavA; kiMvadaMtI (4) samA Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutipatha zila 508 cAra (5) avAja (6) veda; veda- zroNI strI0 juo 'zroNi' vAkya (7)vANI (8) kIti (9) brahma- zrotas na0 kAna (2) hAthInI sUMDha vidyA (10) phalazruti (11) nAma / (3) iMdriya (12)abhyAsa ; vidvattA (13)nAdano zrota puM0 zrotA; sAMbhaLanAro (2)ziSya eka bheda (saMgItamA tevI 22 zruti che) zrotorandhra na0 suMDhanuM kAguM-nasakoraM zrutipatha puM0 kAne paDavaM te / zrotra na0 kAna (2) veda atiprasAdana vi0 kAnane game tevaM zrotraparaMparA strI. ekane kAnethI bIjAne zrutimahat vi0 sArI peThe veda jANanAeM kAne Avelo vAta zrutimUla na0 kAna- mULa (2)vedavAkya zrotrapeya vi0 lakSapUrvaka sAMbhaLavA yogya zrutivipratipanna vi0 aneka prakAranI zrotriya vi0 vedamAM pAraMgata evaM (2) zrutio -siddhAMto sAMbhaLavAthI vyagna puM0 vidvAna brAhmaNa thaI gayelu (2) vedane na pramANatuM zrauta vi0 kAnane lagatuM (2) vedane zrutiviSaya puM0 kAna (2) kAna sAMbhaLI lagatuM (3) yajJane lagatuM (4) na0 zake teTalaM kSetra ke aMtara koI paNa vedokta karma (4)traNa agni zrutisukha vi0 karNapriya [tevU (gArhapatya, AhavanIya, dakSiNa) zrutihArin vi0 kAnane AkarSe - game zlakSNa vi0 narama; mRdu (2) lIsuM; aNi puM0, strI0, zreNI strI0 paMkti suvALa (3) nAna; pAtaLU; nAjuka hAra (2) ToLu; samudAya (3) (4) suMdara; ramaNIya mahAjana; maMDaLa (4) koI paNa zlatha 10 u0 zithila -DhIlaM tharbu (2) vastuno agra bhAga azakta tharbu (3) IjA karavI zreNibaddha, zreNibaMdha vi0 hArabaMdha -preraka0 DhIlaM karavU; choDavU zreyas vi0 vadhAre sAraM; pasaMda karavA zlatha vi0 choDI nAkheluM (2) chuTuM yogya (2) uttama; zreSTha (3) vadhu paDelu; sarI paDelu (3) astavyasta nasIbadAra (4) na0 puNya (5) sadbhAgya; sukha, samRddhi (6) kalyANa; zlathabaMdhana na0 snAyuo DhIlA karavA te mokSa (7) zubha ke maMgaLa prasaMga zlathalaMbina vi0 DhIlaM; labaDatuM zreyaskara vi0 sukha ke kalyANa karanAraM zlAgh 1 A0 vakhANavU (2) khuzAmata zreSTha vi0 sauthI uttama (2) sauthI karavI (3) baDAI hAMkavI sukhI (3) sauthI priya (4) sauthI zlAghana vi0 baDAza mAratuM (2) na0 moTuM (umaramAM) vakhANa; khuzAmata zreSThavAc vi0 vaktRtvazaktivALU zlAghA strI0 vakhANa (2) baDAza; zreSThAnvaya vi0 uttama kuLa ke vaMzanuM AtmaprazaMsA (3) khuzAmata dheSThicatvara na0 zeTha loko rahetA hoya zlAghAviparyaya puM0 baDAza na mAravI te te bhAga -cakalaM zlAdhin vi0 garviSTha; uddhata (2) zreSThin puM0 zeTha (2) mahAjanano vaDo baDAza mAratuM (3) prasiddha / zroNi strI0 kUlo; nitaMba (2) mArga zlAghya vi0 vakhANavA lAyaka (2) zroNibiMba na0 goLa nitaMba (2) kamarapaTo AdaraNIya zroNisUtra na0 kamare bAMdhavAno doro zliS 4 pa0 bheTavU (2) coMTavU; (2) taravArano paTo vaLagae~ (3) grahaNa karavU; samajavU Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zliSTa zliSTa ('zliSU' nuM, bhU0 kR0 ) vi0 bheTeluM (2) vaLageluM ( 3 ) avalaMbeluM (4) zleSa thato hoya tevuM (5) barAbara coTIne paherAtuM hoya te zleSa puM0 AliMgana ( 2 ) (3) saMyoga; saMbaMdha ( 4 ) be arthamA zabda vAparavAthI Upajato alaMkAra zleSman puM0 kapha ( 2 ) AMkhano piyo zloka 1 A0 vakhANavuM ( 2 ) kAvya vaLavaM te racaj ( 3 ) Dhagalo karavo; bheguM karavu zloka puM0 kAvya vaDe vakhANavaM te (2) vakhAnuM kAvya ( 3 ) prasiddhi; kIti (4) anuSTubhanI kaDI ( 5 ) pada; kaDI zvan puM0 kUtaro zvapac (ca) puM0 cAMDAla hIna koTIno bahiSkRta mANasa (2) phAMsIgaro; jallAda 509 zvapAka puM0 cAMDAla zvabhra na0 kANuM; chidra (2) guphA ; khola (3) naraka [ nokarI zvavRtti strI0 kUtarAnuM jIvana ( 2 ) zvazura puM0 sasarI zvazurau puM0 dvi0va0 sAsu ane sasaro zvazurya puM0 sALo (2) diyara zvazrU strI0 sAsu zvas 2 pa0 zvAsa levo ( 2 ) nisAso nAkhavo; hAMpha zvas a0 AvatI kAle (2) bhaviSyamAM zvasana puM0 pavana; havA ( 2 ) na0 zvAsocchvAsa (3) nisAso ( 4 ) sparza; sparzano viSaya [ vAyu zvasanasamIraNa na0 zvAsocchvAsano zvasita ( ' zvas' nuM bhU0 kR0 ) vi0 zvovasIyas zvAsa letuM (2) nisAso nAkhatuM (3) na0 zvAsocchvAsa (4) ni:zvAsa zvastana vi0 AvatI kAla saMbaMdhI (2) bhaviSyanuM zvAna puM0 kUtaro zvApada vi0 jaMgalI; krUra - hiMsaka - jaMgalI pazu ( 2 ) vAgha zvAvarAha vi0 kUtarA ane suvara vaccenaM ( yuddha; bemAMthI koI paNa mare to paNa zikArIne to lAbha ja ) zvAvidhU puM0 sAhuDI zvAsa puM0 zvAsocchvAsa ( 2 ) niHzvAsa zvAsocchvAsa puM0 zvAsa levo ane mUkavo te [ samRddha thavaM ziva 150 vadhavaM; sojo Avavo (2) zvit 1 A0 sapheda thavuM zvitra na0 sapheda koDha zivad 1 A0 [ zvidate ] sapheda vaM zveta vi0 sapheda ; dhoLaM (2) puM0 sapheda raMga (3) zukra graha (4) dhUmaketu zvetakAkIya vi0 (sapheda kAgaDAnI jema) asAdhAraNa; sAMbhaLavAmAM na AveluM zvetacchada puM0 haMsa zvetadvIpa puM0 vaikuMTha zvetabhAnu puM0 caMdra zvetabhikSu puM0 zveta vastradhArI bhikSu zvetAcisa puM0 caMdra zvetAzva puM0 arjuna zvetAMbara puM0 jainomAM sapheda vastradhArI sAdhuna eka paMtha zvetiman puM0 dhoLAza; dhoLo raMga zvovasIya, zvovasIyas vi0 zubha; mAMgalika (2) na0 sukha sadbhAgya Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baTuka 510 SaSTha SaTka puM0 cha (2) na0 chano samUha (3) kAma krodha vagere SaDpui SaTkarNa vi0 cha kAnathI saMbhaLAyalaM (trIjA-trAhita daDe saMbhaLAyelaM) SaTkarman na0 brAhmaNonAM cha karma (adhyApana, adhyayana, yajana, yAjana, dAna, ane pratigraha) (2) brAhmaNone AjIvikA mATenAM zAstrokta cha karma (uMcha, pratigraha, bhikSA, vANijya, pazupAlana, kRSikarma) (3) yogAbhyAsa mATenAM cha karma (dhauti, bastI, netI, naulika, trATaka,ane kapAlabhAtI) (4) maMtataMtrathI thatAM cha karma (zAMti, vazIkaraNa, staMbhana, vidveSa, uccATana ane mAraNa) SaTkoNa na0 vajra (2) hIro (3) cha khUNAvALI AkRti / SaTcakra na0 taMtrokta cha zArIrika cakro (mUlAdhAra, svAdhiSThAna, maNipUra, anAhata, vizuddha, AjJAkhya) SaTcaraNa, SaTpada puM0 bhamaro (cha-pago) SaTpadajya vi0 bhamarAo rUpI paNachavALU (kAmadeva- dhanuSya) SaTpadI strI0 cha paMktionI banelI kaDI (2) bhamarI (3) cha avasthAo (bhUkha, tarasa, zoka, moha, jarA, mRtyu; athavA kAma, krodha, lobha, moha, mada, mAna) SaDadhika vi0 cha vadhu hoya tevU SaDaMga na0 cha bhAgavALaM zarIra (be jAMgha be bAhu, zira ane kamara) (2) vedanAM sahAyaka cha zAstro (zikSA, kalpa, vyAkaraNa, nirukta, chaMda, jyotiSa) (3) gAyanI cha mAMgalika vastuo (gomUtra, chANa, dUdha, ghI, dahI, gorocana) (4) koI paNa cha padArthano samUha SaDaMghri puM0 bhamaro SaDAnana pu0 kArtikeya SaDgavIya vi0 cha baLadathI kheMcAtuM SaDguNa vi0 cha gaNuM (2) cha guNavALU (3) na0 cha guNano samudAya (4) videza-nItimAM rAjAe AcaravA yogya cha kAryo (saMdhi, vigraha, yAna ke caDAI, Asana, dvaidhIbhAva, saMzraya) SaDja puM0 saMgItanA svarasaptakamAMno pahelo-'sA' (2) morano avAja SaDdarzana na0 hiMdu tattvajJAnanAM cha zAstrono samudAya (sAMkhya, yoga, nyAya, vaizeSika, mImAMsA, vedAMta) SaDbhAga puM0 chaThTho bhAga SaDasa na0 (mITho, khAro, tIkho, tUro khATo, ane kaDavo e) cha rasano samUha Sar3asAH puM0 ba0 va0 cha raso SaDvarga puM0 cha vastuono samUha (2) mAnava jAtanA cha zatru (kAma, krodha lobha, mada, moha ane matsara) (3) pAMca iMdriyo ane mana SaDvidha vi0 cha prakAraSaNmAsika vi0 cha mahinAnu; cha mahine AvatuM SaNmukha puM0 kAtikeya SaS vi0 (ba0 va0) cha SaSTi strI0 sATha (saMkhyA) SaSTika puM0, SaSTikA strI0 eka jAtanA cokhA (jaladI Uge evA) paSTibhAga puM0 ziva SaSTihAyana puM0 sATha varSano hAthI SaSTha vi0 charcha Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThAMza khetInA SaSThAMza puM0 prajA pAsethI utpAdanamAthI rAjA kara tarIke chaThTho bhAga le te (2) chaThTho bhAga SaSThAMzavRtti puM0 rAjA (prajAnA utpAdananA chaThThA bhAga upara jIvato) SaSThI strI0 chaThThI tithi ( 2 ) bALakanA janmathI chaThA divase pUjAtI devI baMDa puM0 sAMDha; Akhalo ( 2 ) hIjaDo; vyaMDaLa (3) samudAya ; ToLaM (4) puM0, na0 ToLaM (bakarAM i0 nuM) SaMDha puM0 hIjaDo SADguNya na0 juo 'SaDguNa' na0 SANmAsika vi0 cha mahine AvatuM; chamAsika ( 2 ) cha mahinAnI umaranuM sa a0 'saha' ke 'sam', 'sama', 'tulya' ke 'sadRza' ane 'eka' athavA 'samAna'ne badale nAma sAthe joDAI vizeSaNa ke kriyAvizeSaNa banAve che ( a ) - nI sAye, -thI yukta e arthamA (udA0 'saputra', 'saroSam ' ) (A) 'samAna', 'sara' e arthamA (udA0 'sajAti', 'suvarNa' ) (i) - eja', 'eka ja' e arthamA (udA0 'sodara', 'sapakSa' ) sakaruNa vi0 dayALu sakala vi0 AkhuM; pUruM; samagra sakAma vi0 kAmanA, vAsanA ke premavALu (2) jenI kAmanAo pUrNa thaI che tevaM sakAra vi0 kriyAzIla; sakriya sakAla vi0 samayocita prasaMgocita sakAlam a0 veLAsara; vahelI savAre sakAza vi0 najare paDatuM; najIkanuM (2) puM0 sAMnidhya sakAzam, sakAzAt a0 najIkamAM (2) najIkathI; pAsethI 511 sagaMdha SiDga puM0 raMDIbAja - vyabhicArI mANasa (2) viTa; bevaphA yAra SoDazan vi0 ( ba0 va0) soLa SoDazama vi0 soLamuM SoDazamAtRkAH strI0 ba0 va0 gaurI, padmA, zacI, medhA i0 soLa devIo SoDazopacAra puM0 ( ba0 va0 ) devanI pUjAnA soLa prakAra ( Asana, svAgata, pAdya, arghya, AcamanIyaka, madhuparka, Acama, snAna, vastra, AbharaNa, gaMdha, puSpa, dhUpa, dIpa, naivedya, vaMdana ) SoDhA a0 cha prakAre SoDhAmukha puM0 kArtikeya [ thUkavuM SThi 1, 4 pa0 [ SThIvati, SThIvyati ] SThIvana na0 thUkavuM te (2) thuMka sa sakulya vi0 samAna; sarakhuM sakRt a0 eka vAra (2) eka vakhata sakRpaNam a0 dInatAthI sakta ( 'saj ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 coTeluM; vaLagelaM (2) Asakta ( 3 ) vighnita; Dakhala karAye saktavaira vi0 satata vera rAkhanAeM sakti strI0 joDANa ; saMbaMdha ( 2 ) Asakti saktu puM0 ( ba0 va0 ) sAthavo sakthi na0 sAthaLa sakriya vi0 kriyAyukta sakhi puM0 mitra; sobatI (samAsane aMte 'sakha' thAya; pahelI e0 va0 naM rUpa 'sakhA' ) sakhI strI0 sAhelI sakhya na0 mitratA [ sUryavaMzI rAjA sagara vi0 jheravALu (2) puM0 eka sagarbha puM0 sahodara; sago bhAI sagaMdha vi0 sugaMdhIdAra ( 2 ) saMbaMdhI; saguM (3) garviSTha (4) puM0 sago Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saguNa 512 sattrA saguNa vi0 guNavALU (2) sadguNI DukkaranA vALa (4) vALanI laTa (3) paNachavALU (dhanuSya) (5) kalagI (6) chaTA; prabhA sagotra vi0 eka ja gotra-kuTuMbaY (2) sat vi0 astitvavALu; hayAta (2) puM0 samAna vaDavAmAthI Avelo sago sAcuM; kharaM (3) sadguNI; pavitra (4) (3) na0 kuTuMba ucca (kuLa) (5) ucita; yogya (6) sacakita vi0 bIdhelaM; chaLelu uttama; zreSTha (7) mAnanIya ; AdaraNIya sacakitam a0 chaLayu - bInyuM hoya tema (8)DAyuM vidvAna (9) suMdara; manohara sacarAcara vi0 pUrepUrUM; tamAma (2) (10) sthira; dRr3ha (11) puM0 sajjana na0 AluM vizva (12) na0 astitvamA hoya te(13) sacitra vi0 raMgelaM; citravicitra sAcuM- kharaM - tAttvika evaM te (14) saciva puM0 mitra; sAthI (2)vajIra; parabrahma ; parama tattva (15) mULa kAraNa pradhAna; salAhakAra satata vi0 hamezAM-kAyama hoya tevU;cAlu sacetas vi0 buddhimAna (2) lAgaNI- satataga, satatagati puM0 pavana vALU (3) hoza ke bhAnamAM Avelu satatadurgata vi0 hamezAM duHkhI saccarita (-tra) vi0 sArAM AcaraNa- satatam a0 hamezAM; kAyama vALaM; sadAcArI (2) na0 sAruM satatayukta vi0 satata tanmaya rahetuM AcaraNa (3)sArA puruSonA caritranuM satattva na0 svabhAva (2) svarUpa vRttAMta ke teno itihAsa satI strI0 sadAcAriNI-pativratA strI saccidAnaMda puM0 (sat, cit ane AnaMda (khAsa karIne pati pAchaLa je sahagamana svarUpavALaM) parabrahma kare che te) (2) durgA ; pArvatI sajala vi0 bhI(r); pANIvALaM satIrtha, satIrthya puM0 gurubhAI; eka ja sajuSa (-s) vi0 Asakta; premALa (2) guruno ziSya sobatI; sAthI satkaraNa na0 uttarakriyA; agnidAha sajja vi0 susajja; taiyAra; susajjita satkAra puM0 Atithya (2)Adara;saMmAna (kapaDAM ke hathiyAra i0 thI) (2) satkula na0 uttama kuLa paNacha upara caDAvelu satkR 8 u0 satkAra karavo sajjana (sat + jana) vi0 sadAcArI; satkRta vi0 sArI rIte karelu (2) mAnanIya (2)puM0 sadAcArI mANasa / Atithya-satkAra karelu (3) Adara sajjita vi0 (kapaDAM-ghareNAM Adi karelu pUjita (4)svAgata karelu (5) paherIne) taiyAra thayelaM (2) sajA- na0 Atithya (6) Adara velaM; taiyAra karelu (3) hathiyArabaMdha sakriyA strI0 satkarma; puNya ke pavitra (4) Asakta karma; sadAcAra (2) AtithyasatkAra sajjIkR 8 u0 sajja karavU; taiyAra karavaM (3) zaNagAra, te (2) zaNagAra (3) paNacha caDAvavI sattama vi0 atyuttama; zreSTha sajya vi0 paNachavALU (2) paNacha sattA strI astitva ; hovApaNuM; hayAtI caDAvelu (2)sArApaNuM; uttamatA saTa na0, saTA strI0 tApasanI jaTA satra na0 juo 'satra' (2) (siMhanI) kezavALI (3) sattA a0 sAthe; sahita Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sad satthin satcin puM0 vAraMvAra yajJo karanAro gRhastha (2) yajJa karAvanAra Rtvija (3) zALAmAM sAthe bhaNanAro sattva na0 astitva; hayAtI (2) sAra; tattva (3) garbha (4) prANa; jIva (5) aMtaHkaraNa (6) mAla' ; milakata (7) mahAbhUta (8) sadguNa (9) baLa; parAkrama (10) satyatA; vAstavikatA (11) DahApaNa (12) traNa guNomAMno prathama (sattva, rajasa, tamas) (13) vizeSatA; khAsiyata; sahaja svabhAva (14) liMga zarIra (15) puM0, na0 prANI (16) pizAca; bhUta sattvayoga puM0 jIva mUkavo-joDavo te sattvalakSaNa na0 sagarbhA hovArnu cihna sattvavat vi0 jIvatuM; cetana (2)sAra ke tattvavALu (3) sattvaguNI; sadAcArI (4) parAkramI ; bahAdura (5) puM0 deha sattvavatI strI0 sagarbhA sattvaviplava puM0 behozI sattvasaMzuddhi strI0 aMtaHkaraNanI zuddhi sattvAtman puM0 jIva; liMgadeha sattvAnurUpa vi0 potAnA sahaja svabhAva ke prakRtine anurUpa (2)potAnAM sAdhana ke saMpatti anusArasatpAtra na0 yogya ke sadguNI mANasa satputra vi0 jene putra cha tevU (2) puM0 sadAcArI putra (3) zrAddhakriyA karanAro putra satpratipakSa puM0 hetvAbhAsano eka prakAra; bIjo samAna hetu viruddha pakSamAM hoya tevo hetu (nyAya0) satphalada puM0 bIlInuM jhADa satya vi0 sAcu; vAstavika; kharaM (2) vaphAdAra; pramANika (3) pUrNa - siddha thayelaM (4) sadguNI; sadAcArI (5) amogha (6)puM0 pRthvInI upara AvelA sAta lokamAMno prathama (7) na0 kharA paNuM; tathya; sAcI vAta (8) sadguNa; pavitratA (9) vacana; pratijJA (10) cAra yugomAMno prathama ; kRtayuga (11) paramatattva; paramAtmA [satyavAdI satyapana vi0 satyarUpI dhanavALU; pUrepUru satyapUta vi0 satyathI pavitra karelu; sAcuM satyabhAmA strI0 satrAjitanI putrI ane zrIkRSNanI patnI satyam a0 sAce ja; khare ja satyayuga na0 kRtayuga;cAra yugamAMno prathama satyavatI strI0 matsyagaMdhA;vyAsanI mAtA satyavadya vi0 satyavAdI satyasaMgara, satyasaMgha vi0 satyavAdI; satya pratijJAvALaM satyaMkAra puM0 bAnu; karAra peTe agAu thI je rakama apAya che te satyA strI0 satyabhAmA (zrIkRSNanI patnI)(2) satyavatI (vyAsanI mAtA) satyAnRta vi0 sAcuM ane jUThaM(2) dekhItI rIte sAcuM paNa kharekhara khoTuM (3) na0 vepAra; vANijya satyAbhisaMdha vi0 pratijJA pALanAraM satyAzrama puM0 saMnyAsa satra na0 yajJa cAle teTalo gALo (13thI 100 divasano) (2) yajJa (3)Ahuti (4) vana; jaMgala (5) veza; soMga satrapa vi0 zaramALa; lajjALU satram a0 sAthe; sahita satrAjit puM0 satyabhAmAnA pitA satvara vi0 jhaDapavALU; vegIlaM satvaram a0 utAvaLe; jhaTa; tvarAthI satsamAgama puM0 sArA mANasanI sobata satsaMga puM0, satsaMgati strI0, satsaMnidhAna na0 sajjananI sobata sad 150 [sIdati] besa, (2) ADA paDavU; vizrAMti karavI (3) DUbavU; DUbI jaq (4) rahevU; vasa, (5) khinna-hatAza tharbu (6) kSINa thavU; Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadavana 514 sanAtana nAza pAmarrA (7) AphatamAM hovU (8) sadogata vi0 sabhAmAM beThelu vighna Avaq (9) thAkIne bhAgI paDavU sadogRha na0 sabhAgRha -preraka0 [sAdayati besADaq (10) sadotthAyin vi0 hameza udyamI rahetuM nAkhavU; mUkad (11) thakavaq (12) sadgati strI0 mukhI sthiti (2) nAza karavo; barabAda karavU satpuruSonI gati sAro guNa savadhana vi0 dahI meLavelaM sadguNa vi0 sArA guNavALu; sadguNI(2) sadana na0 ghara; bhavana (2) nAza pAmavaM saddharma puM0 sAco nyAya te; kSINa tharbu te (3)thAkIne ke hatAza sadbhAva puM0 thavApaNuM;hovApaNuM;astitva thaIne bhAgI paDaq te (2) maLatAvaDApaNuM (3) sAro bhAva sadaya vi0 dayALu [haLavethI (4) prApti sadayam a0 dayApUrvaka (2) dhImethI; sadman na0 ghara; raheThANa sadartha puM0 prastuta vAta ke muddo sadyas a0 Aje ja (2) tarataja (3) sadasa na0 ghara; raheThANa (2) sabhA jaladIthI (4)tAjetaratuM kirAtuM (3) AkAza (4) na0 (dvi0 va0) sadyaskAra vi0 te ja divase karavAnu ke svarga ane pRthvI sadyaskAlina vi0 tAjetaratuM sadasata vi0 sat ane asat; asti- sadyaHpAtin vi0 kSaNabhaMgura tvamA hoya tevU ane astitvamAM na sadhaHprANakara vi0 tarata baLa AphnAru hoya tevu (2) sAcuM ane khoTuM (3) sadyaHprANahara vi0 tarata ja prANa haranAruM sAraM ane kharAba [samajavo te sadratna na0 hIro sadasadviveka puM0 sArAsArano bheda sadvacas na0 priya - anukULa vANI sadasavyaktihetu puM0 sArA ane kharAbano sadvasatha puM0 gAma; gAma bheda samajavAnuM kAraNa sadvastu na0 sArI cIja - vastu (2)nATaka sadasaspati puM0 sabhAdhyakSa ke kathAno sAro viSaya ('plaoNTa'); sadasya puM0 sabhAmAM beThelo mANasa; sArI vastugaMthaNI sabhAsada (2) madadanIza ke nirIkSaka sadvAditA strI0 hitakara salAha Rtvija (yajJamAM) sadvatta vi0 sadAcArI; sadguNI (2) sadA a0 hamezA pUrepUruM goLa (vartuLa AkAra-)(3) na0 sadAgati puM0 pavana sadvartana (4) maLatAvaDo svabhAva sadAcAra puM0 sadvartana(2)sArA mANaso sadharman vi0 sarakhA guNadharmavALa (2) vaDe AcarAto ke paraMparAgata AcAra sarakhAM kartavyavALU (3)eka ja paMtha ke sadAdAna vi0 hameza dAna ApanAeM(2) saMpradAyarnu (4) samAna; sadRza hameza (dAnavAri) mada jharatuM (3) puM0 sadhrIcI strI0 sAthI strI (2) patnI iMdrano hAthI ; airAvata (4)mada jharato sadhyaMca vi0 sAthe janAraM; saMgAthI (2) hAthI (5) gaNeza puM0 sAthI (pati) sadAziva puM0 zaMkara sanat a0 hamezAM sadakSa, sadaz (-za) vi0 sarakhaM; samAna sanA, sanAt a0 hamezA (2) ucita ; anukULa ; lAyaka sanAtana vi0 kAyamI; zAzvata (2) sadeza vi0 dezavALU (2)eka ja sthAna sthira; dRDha (3)purAtana; purANuM (4) ke dezanu (3) paDozanuM puM0 eka prAcIna RSi Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanAtha 515 saptaSi sanAtha vi0 rakSaka, mAlika ke svAmI- sapAda vi0 pagavALU (2) cotho bhAga vALU (2) sahita; yukta (3) bharapUra; (pAda) vadhu hoya tevU; savAyu pUrNa; bhIDanALa (jema ke, sabhA) sapiMDa puM0 (piMDadAna jene maLe e saMbaMdha. sanAthIkR 50 svAmI- mAlikavALU vALo -- sAta peDhI sudhIno) sago karavu (2) rakSaNa Apa saptacchada puM0 eka vRkSa sanAbhi vi0 eka yonina (2) saMbaMdhI; saptajihva, saptajvAla puM0 agni (kAlI jJAtinuM (2) samAna; sadRza (3) puM0 karAlI, manojavA, sulohitA, sudhUmrasago bhAI(4) (sAta peDhI sudhIno) sago varNA, ugrA ane pradIptA -e sAta sanAmaka, sanAman vi0 ekasarakhA jvALAovALo) nAmavALU; eka ja nAmavALaM saptataMtu puM0 yajJa sanikAra vi0 apamAna yukta / saptati strI0 sittera sanivizeSa vi0 upekSA yukta; bhedabhAva saptadIdhiti puM0 agni vinAnu; paravA vinAnu saptadvIpA strI0 pRthvI (jaMbU, plakSa, sanirvedam a0 hatAzapaNe; khinnatAthI zAlmali, kuza, krauMca, zAka, puSkara sanita vi0 ApelaM (2) meLavelaM -e sAta dvIpovALI) sanIDa(-la) vi0 eka ja mALAmAM (sAthai) saptan vi0 sAta (hamezAM ba0 va0) __ rahetuM (2) najIka-pAse hoya tevU saptanADIcakra na0 varasAda jANavA mATe sanna ('sad' nuM bhU0 kR0) vi0 beThelaM; dorAtuM eka cakra ADu paDelu (2) khinna;hatAza (3)kSINa saptapatra puM0 eka vRkSa (4) nIcuM namI gayelaM (5) najIkanuM saptapadI strI0 lagna vakhate varakanyAne (6) dhIma; UMDu (avAja) pavitra agninI AsapAsa sAta pagalAM sanmAna (sat + mAna) puM0 sajjanonuM bharavAno vidhi mAna ke Adara saptaparNa puM0 eka vRkSa sanmitra na0 sAro mitra saptaparNI strI risAmaNIno choDa sapakSa vi0 saMbaMdhI (2) pakSavALaM (3) saptapAtAla na0 atala, vitala, sutala, eka ja pakSanu (4) samAna; sadRza (5) mahAtala, rasAtala, talAtala ane pAtAla puM0 anuyAyI (6) sagu; saMbaMdhI --e sAteno samaha sapatna vi0 virodhI; verI (2) puM0 saptaprakRti strI0 (ba0 va0) rAjA, duzmana ; harIpha pradhAna, mitra, koza, rASTra, durga ane sapatnI strI0 zoka; patinI bIjI patnI sainya -e rAjyanAM sAta ghaTako sapatnIka vi0 patnI sAthe hoya tevaM saptamAta strI0 brAhmI, mAhezvarI. sapatrAkR8 u0 atyaMta ghAyala karavU kaumArI, vaiSNavI, vArAhI, iMdrANI (AkhaM bANa pIchAM sAthe aMdara pese teTalu) ane cAmuMDA - A sAta mAtAono sapatrAkRta vi0 (AkhaM bANa pIchAM sAthe samUha aMdara ghuse te rIte) sakhata ghAyala karelaM saptaruci puM0 agni ; juo 'saptajihva' sapadi a0 kSaNa vAramA (2) jaladIthI saptarSi puM0 (ba0 va0) marIci, atri, saparihAram a0 saMkoca sAthai aMgiras, pulastya, pulaha, Rtu ane saparyA strI0 pUjA (2) sevA vasiSTha - A sAta RSio (2) Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sama saptalokAH 516 dhruvatArAnI pAsenA A nAmanA sAta sabrahmacArin puM0 sahAdhyAyI; eka ja tArAo guruno ziSya (2) sAthe ja duHkha sahana saptalokAH puM0 ba0 va0 bhUr, bhuvar, svar karanAro te (3)eka ja jAtano te mahara, janas, tapas ane satya ke brahma- sabhA strI0 meLAvaDo; pariSada (2) e sAta loka samAja; maMDaLI (3) sabhAgRha (4) saptavidha vi0 sAta prakAranuM . adAlata(5)dharmazALA (6)jugArakhAnuM saptazatI strI0 sAtaso zlokano saMgraha (7) vIzI; bhojanagRha saptasapti puM0 sUrya (sAta ghoDAnA sabhAkAra puM0 sabhAgRha bAMdhanAro __ rathavALo) sabhAj 10 u0 Adara karavo; abhisaptasamudrAH puM0 ba0 va0 kSAra, kSIra, naMdana Apaq; (2) mAna-pUjA-satkAra dadhi, ghRta, ikSurasa, madya ane svAdUdaka karavAM (3) prasanna karavU; khuza karavU (mIThe pANI) e sAta sAgara (sAta (4) zaNagAravaM; zobhAva dvIpanI AsapAsa AvelA) sabhAjana na0 satkAra; abhinaMdana (2) saptAzva puM0 sUrya vinaya; Adara (3) sevA saptAzvavAhana puM0 sUrya sabhAjita vi0 satkAra karAyelaM; prasanna saptAha puM0 (sAta divasa)aThavADiyu karAyelu (2) vikhyAta; prazaMsA karelu saptAMga vi0 sAta aMgavALaM rAjya (juo sabhAtala na0 sabhAnI beThaka 'saptaprakRti') sabhAsada paM0 sabhAno sabhya ; 'membara' sapti puM0 dhUsarI (2) ghoDo (2) sabhA vakhatano madadanIza sapratIkSam a0 pratIkSApUrvaka sabhika, sabhIka puM0 jugArano aDDo sapratIza vi0 Adarayukta vALU calAvanAro sapratyaya vi0 vizvAsa yukta (2)khAtarI- sabhya vi0 saMbhA saMbaMdhI (2)sabhAne yogya sapratyAzam a0 AzA saathe| (3) vinayI; saMskArI (4) vizvAsu; saprabha vi0 sadRza; samAna dekhAvanuM vaphAdAra (5) puM0 sabhAno madadanIza sapramAda vi0 bedarakAra; lakSa vinAnuM (6) kuLavAna (7) jugArano aDDo saprazrayam a0 khUba vinayapUrvaka calAvanAro (8) teno nokara saprasava vi0 sahodara evaM (2) garbhayukta sam a0 dhAtuo ke dhAtusAdhita zabdo saphala vi0 phala-pariNAma yukta; saphaLa sAthe : sahita, sAthe, khUba, ati, pari(2) jeno hetu pAra paDyo che tevU; pUrNatA ke suMdaratAno artha darzAva (2) siddha; sArthaka (3) khasI na karelu nAmo sAthe : samAna, sarakhaM, najIka, saphalodarka vi0 saphaLa nIvaDavAnI sAme -evA artha batAve khAtarIvALaM sama vi0 samAna; sarakhaM (2) sarakhI sabala vi0 senAyukta sapATIvALU; khADA TekarA vinAnuM sabaMdhu vi0 nikaTa saMbaMdhavALU (2) eka (3) bekI (saMkhyA) (4) pakSapAta ja kuTuMba-(3) sagAMsaMbaMdhIvALaM (4) vinA- (5) nyAyI; pramANika (6) mitravALa (5) puM0 sago; svajana sIdhuM; saraLa (7) anukULa ; saraLa (8) sabIjayoga puM0 eka samAdhi; saMprajJAta tamAma ; kula (9) na0 sapATa pradezasamAdhi (yoga0) bhUmi (10) sArA - anukULa saMjogo Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakSa 517 samarekha samakSa vi. pratyakSa; najara sAmenuM samanvaya puM0 anukrama (2) arasaparasa samakSam a0 -nI najara sAme; -nI saMbaMdha (3) tAtparya hAjarImAM samanvi 250 anusaravU; pAchaLa ke sAthe samagati puM0 pavana javU (2) pariNAma tarIke pAchaLa samagra vi0 badhuM; AkhaM; pUrepRruM (2) AvavaM; pariNAma kalpavRM jenI pAse badhaM ja che tevU; kazI samanvita vi0 yukta (2)pAchaLa AvatuM; UNapa vinAnuM kramamAM pAchaLa joDAyalaM hotuM / samacaturasra vi0 corasa samabhidhA 3 pa0 saMbodhaq; kahevU(2) samaja puM0 pazupaMkhIno samudAya ke ToLaM jAhera karavU samatA strI0 ekAgratA; abheda (2) samabhihAra puM0 punarAvartana (2)eka sAthe 'sarakhApaNuM; samAnatA (3) niSpakSatA - bhegeM levaM te (3) vadhAro; Adhikya samatikram 1 u0 oLaMgI jaq; ullaM samam a0 sAthai; sobatamAM (2)sarakhI ghana kara, (2) caDiyAtA thaq (3) rIte (3) samAna bhAve (4) eka sAthe vyatIta karavU (samaya) (5) tamAma (6) pramANikapaNe samatI [sam + ati+i] 2 pa0 pAra karI javU (2) caDiyAtA thavaM (3) samaya puM0 vakhata; kALa (2)prasaMga; bAjue rAkhaq; tyAgavU (4)pasAra karavU taka (3) ucita samaya; yogya kALa samatIta vi0 pasAra thayelu; vyatIta (4) karAra; saMketa (5)rUDhi ; cAlato thayelaM (samaya) Avelo AcAra(6) zarata (7) niyama; samatva na0 juo 'samatA' kAyado (8) pratijJA (9) nizAnI; samada vi. unmatta; jhanUna ke AvezavALaM izAro (10) AjJA; sUcanA (11) (2) mada jharavAne kAraNe matta banelaM sogaMda; kasama (12) maryAdA; hada; samadarzana, samadarzina vi0 samAna najara sImA (13) siddhAMta (14) aMta; rAkhanAeM; niSpakSa nirNaya (15) saphaLatA; AbAdI; samaduHkha vi0 bIjAnA duHkhe duHkhI unnati; samRddhi (16) muzkelIono thanAruM; duHkhamAM bhAgI bnnaaeN| aMta (17) bhASaNa samaduHkhasukha vi0 sukha ane duHkhamAM samayakriyA strI0 karAra karavo te samAnapaNe bhAgIdAra bananAraM samayacyuti strI0 ucita samaya cUkavo te samadhika vi0 atyaMta; puSkaLa (2) samayaparirakSaNa na0 saMdhi ke karAranuM sAmAnya karatAM vadhI jatuM; asAdhAraNa pAlana karate samadhigam 1 pa0 [samadhigacchati ] pAse samayavidyA strI0 jyotiSazAstra javU (2) abhyAsa karavo (3) prApta samayA a0 yogya samaye (2) niyata karavU (4) caDiyAtA thavU; vadhI jadUM samaye (3) -nI vacce; daramyAna samadhva vi0 sAthe musApharI karatuM (4) najIka ; pAse [AcAra samanIka na0 yuddha samayAcAra puM0 rUDhi; cAlato Avelo samanujJA 9 u0 maMjUra rAkhavU; kabUla samara puM0, na0 yuddha; laDAI rAkhaq (2)javA devU; vidAya karavU samarabhUmi strI0 raNabhUmi ; samarAMgaNa (3)kSamA karavI [gusse thayelaM samaraziras na0 laDAIno mokharo samanyu vi0 dilagIra; gamagIna (2) samarekha vi0 sIdhuM Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaroddeza samaroddeza puM0 raNabhUmi; samarAMgaNa samarcana na0 pUjana samartha 10 u0 mAnavuM; vicArakhuM (2) samarthana karavu; sAbita karavuM samartha vi0 baLavAna; zaktizALI (2) adhikArI; lAyakAta vALu ( 3 ) yogya; ucita (4) arthI bAbatamAM saMbaMdhavALaM (5) arthayukta ( 6 ) mahattvavALaM samarthana na0, samarthanA strI0 puravAra karavuM te (2) Teko Apako te (3) tAkAta zakti (4) matabhedanaM samAdhAna (5) thayelA aparAdha mATe vaLatara Apa te (6) virodha samarthana vi0 puravAra kareluM (2) vicAreluM; mAneluM (3) nakkI karelu samarpaNa na0 arpaNa karavuM te samarpita vi0 arpaNa karelu samaryAdam a0 cokasapaNe; nizcitapaNe samavatAra puM0 nIce UtarabuM te ( 2 ) nadI ke tIrthamA utaravAno ghATa samavartin vi0 niSpakSa ; sau sAthai samAnapaNe vartanAruM ( 2 ) puM0 yamarAjA samavasthA 1 0 [ samavatiSThate ] sthira ke acala rahevuM (2) taiyAra UbhA rahevuM - preraka0 dRr3ha ke sthira karavuM ( 2 ) aTakAva samavasthA strI0 sthira avasthA ( 2 ) samAna dazA ( 3 ) sthiti; avasthA samavahAra puM0 mizraNa ( 2 ) saMgraha samavAya puM0 samudAya; saMgraha (2) Dhagalo; jaththo ( 3 ) evo nitya saMbaMdha ke jemAM eka saMbaMdhIno nAza thatAM bIjo saMbaMdhI nAza pAme (jema ke, dUdha ane tenA sapheda raMgano) (4) AkAzI graha-nakSatranuM ekaThA thavuM te - pAse AvavuM te samavAyin vi0 nitya nikaTa saMbaMdhathI joDAyeluM ( 2 ) ekatra - jUthamAM hoya tebuM samave ( sam + a + i) 2 pa0 bhegA thavu, 518 samAkram ekaThA thavuM ( 2 ) samavAya saMbaMdhathI joDAyalA ho samavekSaNa na0 nirIkSaNa; tapAsa samaveta vi0 ekaThaM thayelu; bhegu thayelaM (2) samavAya saMbaMdhathI joDAyelu samaz 5 u0 pUrNapaNe vyApavuM ( 2 ) pAmavuM; pahoMcavuM ( 3 ) 9 pa 0 khAbu, bhogavavu samaSTi strI0 samagratA; samAna ghaTako maLIne banato eka samudAya ('vyaSTi' thI UlaTaM) samas 4 u0 joDavuM; sAdhe lAvavuM (2) joDIne samAsa karavo samasta vi0 joDeluM; sAthe ANeluM ( 2 ) joDIne samAsa kareluM (3) samagra samasyA strI0 koyaDo; ukhANuM ( 2 ) adhU hoya tene pUruM karavuM te samaMjasa vi0 yogya; ucita (2) sAcuM; kharaM ( 3 ) spaSTa samajAya tevuM ( 4 ) sadguNI; nyAyI (5) anubhavI, abhyAsI (6) nIrogI ( 7 ) na0 yogyatA; ucitatA (8) kharApaNuM ( 9 ) samAnatA samaMta vi0 dareka bAju hotuM; sArvatrika (2) puru; AkhuM ( 3 ) puM0 hada; sImA samaMtataH a0 badhI bAjuethI, cotaraphathI samaMtapaMcaka na0 kurukSetrano pradeza ke tenI najIkanuM sthaLa samaMtabhadra puM0 buddha samaMtAt a0 juo 'samaMtataH ' samA strI0 ( ba0 va0; pANinI e0 va0 mAM paNa vApare che) varSa samA a0 sAthe; sahita samAkaraNa na0 bolAvavuM te samAkarNa 10 pa0 ne sAMbhaLavu samAkula vi0 bhIDavALu; bharapUra ( 2 ) kSubdha; gUMcavAyelu; aTavAla samAkRSa 150 kheMcI kADhavuM ( 2 ) AkarSa (3) niMda samAkram 1 u0 [samAkrAmatiH samAkramate ] Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAkrAMta kabajo levo (2)bharI kADhavU; vyApadhuM (3) humalo karavo; tAbe karavU (4) upara paga mUkavo-cAlavU ; vAraMvAra javaM Ava samAkrAMta vi0 upara paga mukAyo hoya ke cAlavAmAM AvyuM hoya tevu (2) humalo karAyelaM (3) pALelaM (vacana) samAkhyA 2 pa0 gaNavaM; gaNatarI karavI (2) kahevU; varNavaq (3) jAhera karavU samAgata vi0 bhegu maLelaM (2) yukta; sahita (3) AvI pahoMcelaM (4) pAse pahoMcelu (5) na0 samAgama ; meLApa samAgati strI0 Agamana (2) saMyoga; saMgama (3) sahavAsa samAgam 150[samAgacchati bhegA maLavU (2) sobata karavI (3) saMbhoga karavo samAgama puM0 milana; melApa; ekaThA maLavU te (2) sobata samAcar 1 pa0 Acara; vartavU (2) khaseDavU; dUra karavU samAcAra puM0 vartaNUka ; vartana (2) sad vartana; sArI cAlacalagata (3) khabara samAceSTita na0 vartaNUka ; vartana ; rIta samAja puM0 maMDaLI ; meLo; samudAya (2) ujANI ke utsava mATenI maMDaLI (3) meLApa; maLavaM te [prekSaka samAjika puM0 koI maMDaLIno sabhya (2) samAjA 9 u0 barAbara jANavU ke samajavU (2) oLakhavU -preraka0 AjJA karavI samAjJA strI0 kIti (2) nAma (keTalAka upAsanA evo artha Ape che) samAdA 3 u0 levU; svIkAra (2) pakaDavU (3) bakSisa karavU (4) pArcha vALavU (5) samajavU (6) bheguM kara samAdiz 6 pa0 batAvaq; darzAvaq(2) jaNAvaq; kaheQ (3)jAhera karavu (4) bhaviSya bhAkhavU (5)AjJA karavI (6) nimaNUka karavI; soMpavaM samAp samAdiSTa vi0 darzAvAyelaM; pharamAvelu samAdeza puM0 AjJA; hukama; sUcanA samAdhA 3 u0 ekaLu mUkavU; sAthe mUkabU (2) -upara mUkavU (3) gAdIe besADaq (4)zAMta karavU; svastha karavU(5) ekAgra karavU (6) samAdhAna karavU (zaMkA-) (7) durasta karavU(8)vicAravaM samAdhAna na0 sAthe mUkavU ke joDavU te (2) -mAM sthira ke ekAgra karavU te (3)sthiratA; svasthatA; zAMti (4) zaMkA dUra karavI te samAdhi puM0 sthira ke ekAgra karavU te(2) UMDu dhyAna (dhyAna-dhyeya-dhyAtAnuM bhedajJAna na rahe tevU) (3) ekAgratA; lavalInatA (4) dhyAna-samAdhi yukta tapasyA (5)saMbaMdha;joDANa (6) gaLAno sAMdho ke gaLAnI amuka sthiti samAdhita vi0 samAdhAna pAmelu; zAMta thayelaM; manAyelaM samAdhin vi0 juo 'samAdhimat' samAdhibhUt vi0 dhyAnamAM lavalIna evaM samAdhimat vi0 samAdhiyukta (2) pavitra ; dhArmika samAdhUta vi0 vIkharAyelu samAna vi0 sarakhaM; sadRza; tAdRza (2) puM0 pAMca prANomAMno eka (anna pacavanAra nAbhistha vAya) samAnadharman vi0 sarakhA guNa dharAvanAeM (2) sahAnubhUtivALaM; kadaradAna samAnapratipatti vi0 samAna buddhi ke DahApaNavALu samAnam a0 eka sarakhaM hoya tema samAnazIla vi0 sarakhA svabhAvana; sarakhI prakRtivALaM samAnI 1 pa0 bheguM karavU; joDaq (2) lAvaq (3) ekatra karavU samApa 550 meLavaq; siddha kara, (2) samApta karavU; pUruM karavU -preraka0 pUre kara - mArI nAkhavU Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApaka 520 samAviz samApaka vi0 pUrNa-siddha karanAeM samArAdhana na0 manoraMjana ke prasanna samApatti strI0 maLavU-bhegA thaq te karavAnuM sAdhana (2) tahenAta; (2)akasmAta (3)samApti sevAmA rahedUM te (3)prasannatA samApad 4 A0 meLavaq; pAmavu (2) samAraha. 150 upara caDavU(2)savArI banavU; thaq(3)pUruM thaQ karavI (3) maMDag; lAgavU samApana na0 samApta karavaM te; aMta __-preraka upara caDAvavU (2) paNacha lAvavo te (2)prApta karavU te (3)nAza caDAvavI karavo te (4) UMDu dhyAna samArUDha vi0 savArI karI hoya tevaM samApanA strI0 parAkASThA; pUrNatA (2) upara caDelu ke paDelu (3) kabUla samApanna ('samApad' nu0 bhU0 kR0) kayuM hoya tevU (4) vRddhiMgata (5) rujhAyelaM vi0 pAmelu; meLavelaM (2) banelaM; samAropaNa na0 -upara ke -mAM mUka, thayelaM (3)AvI pahoMcelu (4)pIDita te (2) ApI devaM te (3) paNacha samApAdana na0 saMpUrNa siddha karavU te caDAvavI te samApita vi0 samApta - pUruM karelaM samAropita vi0 caDAvelu (2) paNacha samApta vi0 pUruM thayelaM; aMta Avyo caDAvI hoya te, (3) makelu (4)ApI hoya tevu (2)pUrNa ; bharapUra ke soMpI dIdhelaM samApti strI0 aMta (2)pUrNatA; siddhi samArohaNa na0 upara caDavU te (3) vikAsa; paripUrNatA samArSa vi0 eka ja pravara (gotra)nuM samAplava, samAplAva puM0 snAna samAlabh 1 A0 grahaNa karavU; pakaDaQ samAbhASaNa na0 vAtacIta; saMbhASaNa / (2) lepa karavo; kharaDavU samAmnA 1 pa0 [samAmanati ] pATha samAlabhana na0 lepa; kharaDa karavo; bolI jaq (2)vidhAna karavU samAlaMba 1 A0 pakaDa, (2) -ne (3) paraMparA sthApita karavI avalaMba, (3) -ne vagaLavU samAmnAya puM0 paraMparAthI cAlyuM Avaq samAlaMbha puM0, samAlaMbhana na0 pakaDavU te (2)paraMparAthI cAlyo Avelo saMgraha te (2)balidAna mATe pakaDavaM te (3) (zabdono) (3)paraMparA (4)veda vagere (zarIra-saMskAra mATe) lepa vagere dharmagraMtha (5) kula saMgraha karavAM te samAyasta vi0 pIDita; duHkhita samAlApa puM0 saMbhASaNa; vAtacIta samAyukta vi0 saMkaLAyelaM; joDAyelaM samAvas 1 pa0 rahevU ; vasavu (2)paDAva (2) -mAM lAgelaM; maMDelu (3) sajja nAkhavo; rokAvU karelaM; taiyAra karelu (4) jogavelaM; samAvAya puM0 saMyoga (2)nikaTa saMbaMdha; pUruM pADyuM hoya tevU samavAya (3) samudAya; samUha samAyoga puM0 joDANa; yojaq te (2) samAvAsa puM0 mukAma; raheThANa; paDAva taiyArI (3) saMcaya; samUha (4) hetu samAvAsita vi0. paDAva nAkhelaM samArabh 1 A0 AraMbhaq; mAthe levU samAviddha vi0 halAvelu; vIMjhelaM (2)prasanna karavU; meLavI levU samAviza 6 50 praveza, (2)pAse javaM; samAraMbha puM0 prAraMbha (2) mAthe lIdhelaM pahoMcaq (3) vyApaq (4) tatparatAthI koI paNa kArya ke pravRtti sevaq; vaLagaq (5) besavU; sthira thavaM Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAviSTa 521 samAha samAviSTa vi0 pUrepUruM peThelu; vyApekheM samAsakta vi0 joDAyekheM; saMkaLAyelu (2) pakaDAyalaM ; grasta (3) bhUtapretanA (2) Asakta; lAgeluM (3) aTakAvaLagADavALa (4) -thI pUrNa vAyalaM (jema ke jharane, vyApatAM) samAvR 6 u0 badhI bAjuthI DhAMka samAsataH a0 DhUMkamAM; saMkSepamA (2) gheravU; vIMTavU (3) saMtADavU samAsad 10 u0 meLavaq; prApta karavaM (4)baMdha karavU (6) roka ; avarodhaq (2) pakaDI pADavU (3) hallo karavo samAvRt 1 A0 pAse jaq (2) pAchA samAsana na0 sAthe besavaM te pharavU (brahmacArIe abhyAsa bAda) samAsanna vi0 najIkarnu ; pAsenuM bhegA maLavU (3) saphaLa tharrA (4) samAsaMj 1 pa0 [samAsajati] joDag; aMta Avavo; pUruM tharbu vaLagADa, samAvRta vi0 gherAyelu;vIMTAyeluDhaMkAyelu samAsena a0 TraMkamAM; saMkSepathI (2) chupAvelu (3) rakSita (4) rokelaM samAsyA strI0 mulAkAta (2) sAthe (5) baMdha karelu besabuM te (3)beThaka samAvRtta vi0 pUru thayela ke karelu (2) samAhara vi0 saMhAra karanAeM pArcha pharela (3) ekaTu thayelaM samAveza puM0 praveza (2) aMtarbhAva (3) samAhartR puM0 kara vasUla karanAro samAhAra puM0 jaththo; samudAya (2)saMkSepa; bhUtapizAcano vaLagADa (4) Aveza; jusso; manovikAra TraeNkANa (3) eka samAsa (vyA0) samAzraya puM0 Azraya ; AdhAra; rakSaNa samAhita vi0 bheguM karelu (2)samAdhAna karela:zAMta pADelu (3)ekAgra;samAdhi(2) AzrayasthAna; raheThANa / samAdhi 1 u0 AzarA mATe jaq yukta (4) kabUlelaM (5)goThavelu (6) doDavU (2) anubhava_; bhogavaq (3) pUruM karelu (7) mUkelaM; soMpela (8) AcaravU;pAlana karavU(4)-no AdhAra samazItoSNa (9) mokalelu levo (5) vizvAsa mUkavo (6)pAmavaM samAha 1 pa0 lAvaq; laI AvadrU (2) samAzrita vi0 ekaDu-bheguM thayelu (2) bheguM karavu (3) AkarSaq; kheMcaq (4) Azaro-avalaMbana letuM (3)-ne lagatuM saMhAra karavo (5) pUruM kara samAzleSa puM0 gADha AliMgana . samAhRta vi0 bheguM karelu; ekaLu karelu samAzvas 2 pa0 AzvAsana pAma; (2) puSkaLa; atizaya (3) lIdhelaM; svastha thaq (2)-mAM mAnavU svIkArelu (4) kAvelu; saMkSipta (5) samAzvasta vi0 AzvAsana pAmelu (2) kheMcelaM (paNacha) -mAM vizvAsa mUkatuM samAhRtya a0 ekI sAthe ; kula saravALe samAzvAsa puM0 chUTakArAno zvAsa levo te samAhvaya puM0 AhvAna ; paDakAra (2) (2) AzvAsana ; sAMtvana (3) vizvAsa yuddha (3) sAThamArI (krIDA ke jugAra samAzvAsana na0 AzvAsana Apaq te mATe) (4) nAma (2) sAMtvanA samAhvA strI0 nAma samAsa puM0 ekIkaraNa; saMyoga (2) be samAhvAna na0 AhvAna ; paDakAra (2) ke vadhAre zabdonA saMyogathI thayelo bolAvIne bheguM karavU te zabda (vyA0) (3) samudAya (4) kula samADhe 150 AmaMtra; bolAvaq (2) -samagra evaM te (5) saMkSepa; sArAMza paDakAra karavo (yuddhamAM) (3) kahevU; Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAMtrika nAmacI oLakhavaM (4) 1 A0 AhvAna karavuM paDakAra devo; yuddha mATe uzrabuM samAMtrika vi0 cAre pagaM samAnapaNe UbhuM rahetuM (jema ke siMha ) sami 2pa0 bhegA maLavu (2) javuM; pahoMcavuM; pAmavuM ( 3 ) sAmA thavaM; athaDAmaNamAM Ava samit strI0 yuddha; laDAI samita vi0 bheguM maLeluM (2) ekaThaM thayeluM (3) joDAyeluM samiti strI0 milana; saMyoga ( 2 ) sabhA (3) yuddha (4) ToLaM ; samUha ( 5 ) sadAcArano niyama (jaina) samitijaya vi0 yuddhamAM vijayI evaM samiddha vi0 saLagelaM; prajvalita karAyeluM (2) uzkerAyeluM (3) pUrNa; pUruM samidvat vi0 khUba iMdhanavALu (agni) samigh strI0 iMdhana ; baLataNa; kASTha (khAsa karIne yajJa mATe ) samigh 7 A0 saLagAvavuH prajvalita karavuM (2) uzkeravuM; vadhAravuM ( krodha i0 ) samidhana na0 saLagAvavuM te (2) baLataNa (3) uzkeravAnuM sAdhana 522 samIka na0 yuddha samIkR 8 u0 samAna - sarakhuM kara samIkSa 1 A0 jovuM (2) lekhAmAM gaNanAmA levuM ( 3 ) bArIkAIthI tapAsavuM ( 4 ) zodhavaM; tapAsavuM samIkSA strI0 zodha; bArIka tapAsa ( 2 ) samajaNa; buddhi (3) jovAnI icchA AtmavidyA ( 5 ) mImAMsAdarzana (6) sAMkhya siddhAMta samIkSita vi0 vicAreluM; tapAseluM samIkSyakArin vi0 vicArIne vartanAruM samI cIna vi0 yogya; kharaM; sAcuM samIpa vi0 najIkanuM; pAsenuM (2) na0 sAmIpya; nikaTatA - samutkrama samIpatas, samIpam, samIpe a0 najIkamAM; hAjarImAM; pAse samIyate A0 (samAna- sarakhuM mAnavuM ) samIra - preraka 0 halAvavaM; khaLabhaLAva (2) kADhavu ; pheMkavuM (3) uccArakhaM (4) UMcuM karavuM (5)arpavuM (6) bane tema karavu samIra puM0 pavana; havA samIraNa puM0 havA; pavana ( 2 ) zvAsa (3) na0 pheMka samIralakSman na0 dhULa; raja samIrita vi0 halAveluM (2) pheMkelaM (3) uccAreluM [ prayatna kara samIha, 1 A0 icchavuM (2) karavA samIhA strI0 utkaMThA; icchA samIhita vi0 iccheluM (2) upADeluM; mAthe lIluM (3) na0 icchA; utkaMThA samukSaNa na0 chAMTavaM te; siMcana (2) - pheMka [ TevAyela samucita vi0 yogya; chAjatuM ( 2 ) - ne samuccaya puM0 Dhagalo; jathyo; samudAya samucci 5 u0 bheguM karavu; Dhagalo karavo (2) kramasara goThava samucchitti strI0 samULa nAza samucchid 7pa0 jaDamULathI nAza karavo samuccheda puM0 samULa nAza samucchraya puM0 UMcAI ( 2 ) sAmano; zatrutA (3) Dhagalo; samUha (4) yuddha ( 5 ) parvata; TekarI (6) janma (bauddha) samucchri 1 u0 UMcaM karavu samucchvasita na0, samucchvAsa puM0 UMDo niHzvAsa; bhAre nisAso samujjRMbha 1 A0 bagAsuM khAvuM ( 2 ) phelAvuM; patharAvuM (3) dekhAvuM (4) prayatna karavo [ ( 3 ) - thI chUTeluM samujjhita vi0 tyajelaM ( 2 ) javA dIghela samutka vi0 utsuka; iMtejAra samutkaTa vi0 UMcaM (2) ati; puSkaLa samutkrama puM0 UMce caDavaM te (2) ucita maryAdAonuM ullaMghana Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samutkSepa 523 samuhakAMcI samutkSepa puM0 umeravu-ullekhaq te(zabda) samudita vi0 UMce gayelu; Ugelu (2) samutya vi0 UbhuMthatuM; UThatuM (2) -mAMthI unnata; samRddha (3)banelaM; thayelu (4) utpanna thatuM ke thayelaM ekaLu thayelu (5)yukta; sahita samutthA 150 [samuttiSThati] UbhA tharbu / samudIr-preraka0 uccAra; kahevU (2) UThavU (2) pharIthI sajIvana tharbu ke uzkera; prera bhAnamAM AvaQ samudIrNa vi0 khUba uzkerAyelu (2) samutthAna na0 UThavU-UbhA thaq te (2) ujjvala; prakAzita (3) vRddhiMgata pharIthI sajIvana thavaM te (3) pUrepUrA samudga puM0 DhAMkaNavALI peTI sAjA thavaM te (4) dhaMdho; vyavasAya samudgaka puM0 DhAMkaNavALI peTI (2)eka (5) UMce caDAvaq te (dhvaja) prakAranI kRtrima kAvyaracanA-jenAM be samutpaT 10 u0 pUrepUruM upADI nAkhavU; aDadhiyAM uccAraNamAM samAna hoya paNa jaDamULathI ukheDI nAkhavU (2) jueM arthamAM judAM hoya [(3)bolelaM pADavU (3) hAMkI kADhavU samudgIrNa vi0 okelaM (2) UMcakelaM samutpat 150 kUda; UchaLavU; UMce samudaMDa vi0 ugAmeluM (2) bhayaMkara caDa, (2) udbhavavaM, pedA tharbu (3) samaddeza puM0 savistara varNana (2) pUrNa vahAra dhasI Avaq (4) humalo karavo sUcana (3) gaNatarI (4) siddhAMta (5) lupta thaq; vidAya thaq samuddhata vi0 UMcu kareluM; ugAmeluM (2) samutpatti strI0 janma; utpatti; mULa uddhata; garviSTha; asabhya (3) tIvra (2) banavU-tharbu te samuddharaNa na0 UMcakavU te (2) uddhAra samutpad 4 A0 thaq; banavU (2) utpanna (3)bahAra kADhaq te (4) mukti; mokSa; tharbu ; nIkaLavU (3) hAjara thq| chuTakAro (5) nirmULa kara, te (6) samutpija, samutpijalaka puM0 bhAre avya- okI kADhelo khorAka (7) -mAMthI vasthAmAM paDelu sainya(2)bhAre avyavasthA kADhI levaM te (hisso) / samutsAraNa na0, samutsAraNA strI0 samuddhartR puM0 uddhAraka; muktidAtA khaseDI mUkavU te; hAMkI kADhaq te samuDha 1 u0 UMcakavU; UMcuM karavU (2) samutsuka vi0 -ne mATe adhIra ke Atura uddhAra; bacAvaq (3)jaDamULathI nAza banelaM (2) dilagIra; khinna / karavo(4)-mAMthI upADI levU (hisso) samutsedha puM0 UMcAI (2)jADAI samudbhava puM0 utpatti samudaya puM0 udaya ; UgavU te (2) caDatI; samudabheda pu0 dekhAva (2) vikAsa utkarSa (3) samUha; Dhagalo (4) AkhaM samudyata vi0 UMcakelaM; UMcu karelu (2) -samagra evaM te (5) mahesUla (6) udyama rajU karelu; alu (3)sajja; tatpara; (7) yuddha (8)hisAbakitAba ; nANAM- taiyAra (4)siddha thayelaM; pUruM thayelaM taMtra (9) utpatti kAraNa samudyama puM0 UMcakavU te (2) mahA prayatna samudAcAra puM0 ziSTAcAra (2)saMbo- samudyoga puM0 udyama; prayatna (2) upa dhananI yogya rIta (3) hetu; prayojana yogamA levaM te samudAnaya puM0 bheguM karavU te samudra vi0 chApavALU; mahoravALU (2) samudAya puM0 samUha; ToLaM puM0 dariyo; sAgara(3)eka khUba moTI samudi 250 UMce javU; Ugaq (2) yuddha / __saMkhyA (eka lAkha kharva)... mATe taiyArI karavI (3)ekaThA thq| samudrakAMcI strI0 pRthvI Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 samRSa samudrakukSi samudrakukSi puM0 samudrano kinAro samudragA strI0 nadI [kheDanAeM samudragAmin vi0 naukAjIvI; vahANavaTuM samudragraha na0 (grISma Rtu mATe) pANI vacce bAMdhelaM ghara. (2) snAnAgAra samudranemi (-mI) strI0 pRthvI samatapatnI strI nadI samudraparyaMta vi0 dariyAthI vITAyelaM samudraphala na0 eka auSadhi samudraphena puM0 samadara phINa; samudraphINa samudramahiSI strI0 gaMgAnadI samuyAyin vi0 juo 'samudragAmin' samayoSit strI0 nadI . samudrarasanA strI0 pRthvI samudralavaNa na0 dariyAI mIThu samudravelA strI0 samudranI bharatI (2) samudranuM moju (3) samudra-kinAro samudrA strI0 khIjaDo; zamI vRkSa samudrAMtA strI0 pRthvI samudraha, 150 UMcu upADavU; vahana karavU (2) paraNavU samudvAha puM0 UMcakavU te (2) lagna samudvAhita vi0 UMcakatuM; vahana karatuM samunna vi0 bhIMjAyelu; bhI- (2) malina; mela samunnata vi0 UMcuM; unnata (2)magarUra (3) pramANika; nyaayii| samunnati strI0 UMcakavU te (2) UMcAI (3) mahattA (4) UMco hoho (5) samupaviz 650 besavu(2)upara ADA paDad (3) paDAva nAkhavo samupaSTaMbha, samupastaMbha puM0 AdhAra; Teko samupasthA 1 u0 [samupatiSThati-te] pAse Avaq (2) hamalo karavo (3) thae~; banavU (4)ati nikaTa UbhuM rahe, (5) pAmaq; pahoMcavU [jagA samupahara puM0 DhaMkAyelI ke saMtAvAnI samupAgata vi0 pAse AvI pahoMcelaM samupAdAya a0 -nA upAyathI samupe 250 meLavaq (2) bhegA thavU; maLavU (3) humalo karavo (4) pAse javU; pahoMcavU (5) -ne bhAga AvI paDavU (6) sahana karavU samupoDha vi0 UMcuM caDelu; Ugelu (2) vadhelu (3) najIka lAveluM ke AvelaM samullas 1 pa0 caLakavaM (2)najare paDavU ; dekhAvu (3) krIDA karavI samUDha vi0 bheguM karelu; ekaLu karelu (2) paraNelu (3) saMbaMdhamAM ANelu samUla vi0 mULa sahita samalam a0 jaDamULathI samUha, 1 u0 bheguM karavU; ekaLu kara samUha puM0 ToLaM ; samudAya samUhana na0 bheguM karavU te (2) saMcaya samR 1 A0 [samRcchate] maLavU; bhegA tharbu (2) saMgharSamAM Avaq (3) bhegu karavaM; racavU -preraka0 [samarpayati] ApI deveM; samarpaNa kara (2) -upara ke-mAM mUkavU (3)pArcha vALavaM samRddha vi0 samRddhivALu; AbAda (2) sukhI; nasIbadAra (3)puSkaLa hoya tevU (4) saphaLa (5) khUba vikaselu (6) Akhu; samagra (7)vRddhiMgata thayelaM samRddhi strI0 AbAdI ; aizvarya ; saMpatti (2) ati vRddhi; vipulatA samUSa 4,550 AbAda thaq; samRddha tharbu hAhI (5) samRddhi; caDatI samunnaddha vi0 uMcuM; unnata (2) atyaMta tIvra (3) uddhata (4) potAnI jAtane vidvAna mAnanAeM (5) sUjelaM; phUlelaM samunnam 150 caDavU; UMce jaq samunnI 1 u0 pUrepUruM UMcuM karavU (2) tAravaq (3)cUkavI devU (RNa). samunnIta vi0 UMcu karelu; vadhelaM samupacita vi0 bhU0 kR0) vi0 vRddhiMgata; bheguM thayelaM ... Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 525 sarojinI -karmaNi0 saphaLa thaq; siddha thaQ sarabhasam a0 zIghratAthI (2)khUba prApta thayelaM hovU saramA strI0 katarI (2) devonI katarI same 250 bhegA thaq; maLavU sarayu (-yU) strI0 ayodhyA jene sameta vi0 bheguM maLelaM; ekaLU thayelu kinAre AvyuM che te nadI (2) pAse Avela (3) yukta; sahita sarala vi0saraLa; sIdhU (2)pramANika; samegha 1 A0 AbAda thaq; samRddha tharbu niSkapaTa (3) bhoLu (4) puM0 eka -preraka0 sukhI karavU (2) pUru jAtanuM devadAra vRkSa pADavU; pUrNa banAvaq saras na0 sarovara; moTuMjaLAzaya (2) samedhita vi0 khUba ja vadhelu (2) maja- pANI (3) vANI (sarasvatI devI) bUta (3) saMyukta sarasa vi0 rasayukta; rasALa (2) samyak a0 sAthe (2)khalaM hoya tema; svAdiSTa (3) bhIy (4) pasInA yogya hoya tema (3) pUrepUruM hoya tema thI bhIMjAyelaM (5) premapUrNa; kAmI samyagjJAna na0 sAcuM jJAna (6) manorama (7) tAju, navaM(8) samyagdarzana na0, samyagdRSTi strI0 sAcI gADhuM; nakkara (9) na0 taLAva zraddhA (jaina)(2)UMDI najara sarasija, sarasiraha na0 kamaLa samyac, samyaMca vi0 sAthe jatuM (2) sarasI strI0 sarovara; taLAva . yogya; ucita (3) sAcuM; kharaM sarasvat vi0 pANIvALU (2) rasALa (4) AnaMdaprada; anukULa (6) (3)puM0 sAgara (4) sarovara (5) nada ekasarakhaM; ekadhAru (6) AkhaM; samagra sarasvatI strI0 vANInI devatA (2) samrAja puM0 samrATa; rAjAdhirAja vANI; zabda; avAja (3) eka (rAjasUya yajJa karyo hoya tevo) nadI (je raNamA have lupta thayelI che) sayAvaka vi0 lAkhathI raMgelaM (4) uttama strI sayuj vi0 sAthI; sobatI sarahasya vi0 rahasyayukta; camatkArika sayUthya puM0 eka ja ToLAno evo te (2)gUDha maMtra ke upaniSada sahita evaM sara vi0 jatuM; khasatuM (2) recaka sarAga vi0 raMgIna (2) lAkhathI raMgelaM (3) puM0 gati (4)bANa (5) dUdha ke (3) rAga-prema yukta dahIMnI tarI (6) mALA; hAra sarit strI0 nadI saraka puM0, na0 rastAnI cAlu rekhA saritpati puM0 samudra (2) madya; dArU (3) madyapAna (4) saridvarA strI0 gaMgAnadI [prANI madyapAtra (5) dArU pIrasavo te sarIsRpa puM0 sApa; peTe cAlatuM koI paNa saracA strI0 madhamAkhI sarUpa vi0 samAna rUpavALU (2) samAna saraTa puM0 pavana (2) kAkIDo; kAcaMDo sarUpatA strI0, sarUpatva na0 cAra saraNa vi0 jatuM; vahetuM (2) na0 prakAranI muktimAMnI eka; deva sAthe jhaDapI gati ekarUpa thaI jaq te saraNi (-NI) strI0 mArga; rasto (2) saroja, sarojanma na0 kamaLa - paddhati; rIta (3)sIdhI cAla lITI sarojinI strI0 kamaLano chor3a; kamasarabhasa vi0 jhaDapI; vegIlU (2) linI (2) kamaLathI bharapUra taLAva jussAdAra; Avezayukta (3) kamaLano samUha (4) kamaLa . Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saroruha saroruha, saroruha na0 kamaLa sarohiNI strI0 juo 'sarojinI' sarovara puM0 moTuM taLAva sarga puM0 tyAga ( 2 ) sarjana sRSTinI racanA - utpatti (3) sRSTi (4) svAbhAvika lakSaNa; svabhAva ( 5 ) nirNaya; nizcaya (6) maLatyAga (7) zastrasAmagrInuM utpAdana sargabaMdha puM0 vividha prakaraNa ke sarga - vALaM moTuM kAvya; mahAkAvya sarja puM0 sAla vRkSa ( 2 ) sAla vRkSano guMdara; rALa sarjana na0 tyAga karavo te (2) chUTuM karavuM te (3) utpatti; racanA ( 4 ) maLatyAga ( 5 ) UMcakabuM - UMcu karavuM te sarpa puM0 sApanI peThe vAMkuMkuM sarakavUM te (2) sApa sarpacchatra na0 bilADIno Topa sarpaNa na0 peTe sarakavUM te (2) bANanI jamInane samAMtara evI gati sarparAja puM0 vAsuki nAga sarpArAti, sarpAri puM0 noLiyo (2) mora (3) garuDa [(2) jatuM ; khasatuM sarpin vi0 peTe sarakatu; vAMkuMcakuM jatuM sapisa na0 ghI sarpezvara puM0 vAsukinAga sarva sa0 nA0 vi0 badhuM; hareka ( 2 ) tamAma ; pUru ( 3 ) puM0 viSNu ( 4 ) ziva sarvakAlIna vi0 haMmeza mATenuM; kAyamI sarvaga vi0 badhe phelAyeluM; vyApeluM sarvagati puM0 badhAMnuM zaraNa evo te sarvajanIna vi0 prakhyAta ( 2 ) badhAMne hitakara evaM (3) badhAne lagatuM sarvajJa vi0 badhuM jANanAruM ( 2 ) puM0 zaMkara (3) buddha (4) paramAtmA sarvatas a0 dareka bAjuethI (2) baghI bAjue; sarvatra (3) pUrepUruM hoya tema sarvataMtra puM0 badhAM taMtro - darzanono abhyAsI 526 sarvavedasa sarvataMtra siddhAMta puM0 badhAM darzanoe mAnya karelo siddhAMta sarvataH zubhA strI0 priyaMguno chor3a sarvatogAmin vi0 badhe jaI zakatuM (2) sarvavyApI sarvatobhadra puM0 viSNuno ratha ( 2 ) vAMsa (3) badhI bAjuethI vAMcavA chatAM sarakho ja artha Apato zloka (4) cAre bAjue bAraNAMvALaM maMdira ke mahela ( 5 ) lImaDo ( 6 ) eka vyUharacanA sarvatomukha vi0 dareka jAtanaM; pUrepUruM; amaryAdita (2) puM0 ziva ( 3 ) brAhmaNa ( 4 ) na0 pANI [ hoya tenuM sarvatovRtta vi0 sarvavyApI; sarvatra mojUda sarvatra a0 badhe ( 2 ) sarva kALe sarvatraga puM0 havA; pavana [ paDatuM sarvatragata vi0 sArvatrika; badhAne lAgu sarvathA a0 badhI rIte; dareka rIte (2) bilakula ( nakAra sAthe ) ( 3 ) taddana ; saMpUrNapaNe ( 4 ) badhe samaye ( 5 ) khUba ja dhAre (6) koI paNa prakAre sarvadamana vi0 sarvanuM damana karanAeM; sAmano na karI zakAya tenuM ( 2 ) puM0 duSyaMta- zakuMtalAno putra; rAjA bharata sarvadA a0 badhe samaye; hamezAM sarvanAman na0 sarvanAma ( vyA0 ) sarvabhAva puM0 potAnuM samagra aMtara - hRdaya sarvabhAvakara, sarvabhAvana puM0 ziva sarvabhAvena a0 pUrepUrA aMtarathI; aMta:karaNapUrvaka sarvamaMgalA strI0 pArvatI sarvameva puM0 eka yajJa [ mULa sarvayoni strI0 sarvanuM utpattisthAna ke sarvavarNan vi0 vividha jAtanuM sarvaveda puM0 badhA vedonoM jANakAra evo te sarvavedas puM0 potAnA sarvasva vaDe yajJa karanAro sarvavedasa na0 potAnI badhI milakata Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvavyApin 527 sadhya sarvavyApin vi0 sarvavyApI; badhe vyApelaM ja lokamAM rahe te (muktinA cAra sarvazas a0 pUrNapaNe (2) badhe (3) prakAramAMno eka) badhI bAjue [dhIrajavALaM sava puM0 somarasa nicovavo te (2) sarvasaha vi0 badhuM sahana karanAraM; __ Ahuti (3) yajJa sarvasahA strI0 pRthvI [nAza karanAraM savana na0 somarasa nicovavo ke pIvo sarvasaMstha vi0 sarvavyApI (2) sarvano te (2) yajJa (3) Ahuti (4) snAna sarvasAkSin vi0 badhAnA sAkSIrUpa (2) savanakarman na0 Ahuti arpavArUpI kriyA puM0 paramezvara (3) agni (4) pavana savapuSa vi0 mUrtimaMta sarvasva na0 potAnuM badhuM te; potAnI savayas vi0 sarakhI uMmaranuM (2) puM0 badhI milakata (2) sAra; tattva samakAlIna vyakti (3) strI0 strInI sarvahara vi0 badhuM haranAru (2) koInI vizvAsu sakhI tamAma milakatanuM vArasadAra (3) savarNa vi0 eka ja raMganuM (2) eka ja sarvano nAza karanAruM (mRtyu) dekhAva-; sadRza (2) eka ja varNa ke jAti [vistRta sarvakaSa vi0 sarvano nAza karanAeM; savikAza (-sa)vi0 pUrepUrUM khIlelaM (2) sarvazaktimAna (2) puM0 Thaga savitarkam a0 vicArapUrvaka sarvasahA strI0 pRthvI pUrepUru savita vi0 utpanna karanArUM; ApanAeM sarvAkAra a0 (samAsamAM) saMpUrNapaNe; (2) puM0 sUrya sarvAtmanA a0 saMpUrNa rIte; puurepuuruN| savitrI strI mAtA (2) gAya sarvArthasAdhikA strI0 durgA / savidha vi0 eka ja 'jAtana; eka ja sarvArthasiddha puM0 gautama buddha / prakAra- (2) najIkarnu (3) na0 sarvAMgINa vi0 AkhA zarIramA vyApatuM sAMnidhya; paDoza sarvottama vi0 saumAM uttama ; zreSTha savibhrama vi0 vilAsI; svacchaMdI sarSapa puM0 sarasava; rAI (2) vajana savimarza vi0 vicAravaMta. eka nAnuM mApa savilakSam a0 zarama ke majhavaNa sAthe salajja vi0 zaramALa; lajjAyukta savizeSa vi. viziSTa lakSaNovALu (2) salila na0 pANI viziSTa ; khAsa evaM (3) uttama ; zreSTha salilacara puM0 magara vagere jaLacara savizeSatas, savizeSam a0 khAsa karIne salilacaraketana puM0 kAmadeva (makaraketu) (2) atizaya hoya tema [sAthenuM salilaja na0 kamaLa savistara vi0 vistAra yukta; vigato saliladhara puM0 megha; vAdaLa (2) deva savistaram a0 vistArathI; vigatathI salileMdra puM0 varuNa savismaya vi0 Azcarya pAmeluM (2) salilodbhava puM0 zaMkha saMdeha yukta evaM saliMga vi0 -ne anurUpa evaM savismayam vi. vismayapUrvaka salIla vi0 lIlA - krIDAyukta; krIDA- saveSTana vi0 pAghaDI - pheMTAvALU priya [premapUrvaka; hetathI savailakSya vi0 kRtrima ; yatnapUrvaka karelu salIlam a0 ramatamAM; lIlAthI (2) (2) gabharAyelaM; gUMcavAyelaM salazam a0 pUrepUru savya vi0 DAbu (2) dakSiNa dizAnuM salokatA strI0 iSTa devanI sAthe eka (3) UlaTuM; viparIta Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savyapekSa 528 saharSam savyapekSa vi0 -nI apekSA rAkhatuM-ne karavaM; veThavU (5) mApha karavU (6) AdhAre rahetuM dhIraja dharavI (7)AdhAra Apavo(8) savyam a0 DAbe khabhethI (janoI sAmano karavA ke harAvavA zaktimAna paheravAnI svAbhAvika rIta) thaq [karI zakAya tevU karavU savyasAcin puM0 arjuna (DAbe hAthe paNa -preraka0 sahana karAvaq (2) sahana dhanuSya vAparI zakato tethI) saha vi0 sahana karanAru (2)dhIrajavALaM savyAja vi0 daMbha yukta; DhoMgI; luccuM (3) zaktimAna (4) harAvanAeM(5) savyAjam a0 -nA bahAnAthI sAmano karI zake tevU (6) udyamI savyApasavya vi0 jamaNuM ane DAbu (2) saha a0 sAthe (2) ekI sAthe kharuM ane khoTaM sahakAra vi0 'ha' uccAravALaM savyetara vi0 jamaNuM sahakAra puM0 paraspara madada (2) AMbo savyeSTra puM0 sArathi sahakRtvan vi0 sAthe- sahakAramA kAma sabIDa vi0 zaramALa (2) zaramidaM karanAruM evaM (2)puM0 sAthI sazabda vi0 avAja karatuM (2) moTA sahagamana na0 sAthe jaq te (2) strInuM avAje jAhera karelu potAnA patinA zaba sAthe baLavaM- satI sazabdam a0 moTA avAja sAthe thavaM te sazalya vi0 kAMTAvALU (2) bANa ke sahacara vi0 sAthe jatuM ke rahetuM (2) kAMTAthI vIMdhAyelaM (3) pIDAkAraka; puM0 sobatI; sAthI; mitra (3) muzkela [suMdara; manohara anucara; nokara (4) pati sazrIka vi0 samRddha ; bhAgyazALI (2) sahacarI strI0 sakhI (2) patnI sasattva vi0 zaktizALI (2) garbhayukta sahacArin puM0 sahacara; sobatI (3) prANIovALaM sahaja vi0 kudaratI; sAthe janmalaM (2) sasattvA strI0 sagarbhA strI AnuvaMzika (3) puM0 sago bhAI sasaMdhya vi0 sAMjarnu; sAMdhya (4) sAhajika sthiti sasaMbhrama vi0 vyAkuLa ; gAbharuM sahajAri puM0 kudaratI duzmana sasaMbhramam a0 utAvaLe; jaladIthI sahajit vi0 ekadama vijayI nIvaDanAraM (2) gabharATamAM; gUMcavAIne sahadeva puM0 mAdrIno nAno putra; pAMca sasaMvika vi0 cetanA yukta pAMDavomAM sauthI nAno sasAdhvasa vi0 bIkaNa ; DarI gayelaM sahadharma puM0 eka ja jAtanuM kartavya saspRha vi0 spRhAvALaM; Atura / sahadharmacAriNI strI0 vidhi pramANe saspRham a0 AturatApUrvaka paraNelI patnI sasmita vi0 smitayukta / sahadharmacArin puM0 pati sasya na0 dhAnya; anAja sahamiNI juo 'sahadharmacAriNI'. sasyaprada vi0 phaLadrupa sahana vi0 sahana karanAru (2) na0 sahana sasyamAlin vi0 dhAnyathI bharapUra . karavaM te [laMgoTiyo mitra sasveda vi0 pasInAthI bhIMjAyekheM sahapAMzukrIDin puM0 bALapaNano mitra; saha, 4 pa0 sahana karavU (2) khuza thaQ sahabhU vi0 kudaratI; sahaja (3)saMtoSa Apavo (4)1 A0 sahana saharSam a0 khuzI thaIne; AnaMdapUrvaka paka Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 529 [tevU sahavasati saMkalita sahavasati strI0, sahavAsa puM0 sAthe sahAyana na0 sobata rahevU - vasavU te sahAyavat vi0 -nI sahAya maLI hoya sahas vi0 baLavAna (2) puM0 mAgazara sahAsikA strI0 sobata; sAthe besavaM te mahino (3)ziyALo(4)na0zakti; sahita vi0 sAthe; yukta (2) sahana baLa; teja (5) pANI karAyelu sahasA a0 baLapUrvaka (2) avicArI- ___ sahitam a0 sAthai paNe (3) ekAeka; tarata ja . sahiSNu vi0 sahanazIla; dhIra.. sahastha puM0 sobatI sahRdaya vi0 mAyA premALa (2) sahasya puM0 poSa mahino puM0 vidvAna (3) kadaradAna; rasajJa sahala na0 hajAra (2) moTI saMkhyA sahela vi0 ramatiyALa; krIDAzIla sahasrakara, sahasrakiraNa puM0 sUrya sahotthAyin vi0 sAthe baMDa karanAraM; sahanakRtvas a0 hajAra vakhata sAthe SaDyaMtra calAvanAeM sahasradIdhiti puM0 sUrya sahodara puM0 sago bhAI sahasradhA a0 hajAra rIte; hajAra bhAgamAM / sahya vi0 sahana karI zakAya tevu (2) sahasradhAman puM0 sUrya sahana karavA yogya (3) sahana karI sahasranetra puM0 iMdra (2) viSNu zake tevU (4) barAbaranuM; pUratuM (5) sahasrapatra na0 kamaLa (2) sArasa paMkhI anukULa ; madhura (6) puM0 bhAratanI sahasrabAhu puM0 sahasrArjuna; kArtavIrya sAta parvatamALAomAMnI eka (2) bANAsura saMkaTa vi0 sAMkaDu (2) bhIDavALU sahasramarIci, sahasrarazmi puM0 sUrya (3) kRza karelu (4) na0 sAMkaDo sahasrazas a0 hajAronI saMkhyAmAM rasto (5) muzkelI; jokhama; bhaya sahasrAkSa vi0 hajAra AMkhavALU (2) saMkath 10 u0 vAtacIta karavI (2) sAvadha; hoziyAra (3) puM0 iMdra varNana karavU (3) samajAva, sahasrAra puM0, na0 mAthAnI Toce Avela saMkathana na0 varNana polANa (UMdhA kamaLa jevU, jyAM AtmA saMkathA strI0 saMbhASaNa; vAtacIta rahe che) saMkara puM0 mizraNa; bheLaseLa (2)varNonI sahasrAcis puM0 sUrya bheLaseLa sahasrAMzu puM0 sUrya saMkarSaNa na0 kheMcavU te; kheMcIne bheguM sahalin vi0 hajArano svAmI-mAlika karavaM te (2) AkarSaq te (3) (2)hajAranuM banelaM (3)hajAra jeTalaM khaseDavU te (4) puM0 baLarAma (5) (4) puM0 hajAra mANasono samUha zeSanAga (6) jagatano nAza karanAro (5)hajArano senApati (7) ahaMkAra sahAdhyayana na0 sAthe bhaNaq te saMkal 10 u0 saravALo karavo (2) sahAdhyAyin puM0 sAthe bhaNanAro ekaLaM karavU; Dhagalo karavo (3) sahAya puM0 mitra; sobatI (2) mAnavaM; gaNavU (4) pakaDavU anuyAyI (3) sahAyaka saMkalana na0 bhegu kara te sahAyaka puM0 madadagAra saMkalita vi0 bhaigu karelu (2) pakaDelu sahAyatA strI0 madada; sahAya (3) pharI hAthamAM lIdhelu Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkalpa saMkalpa puM0 nizcaya; manasUbo ( 2 ) taraMga; irAdo; icchA ( 3 ) kalpanA; vicAra ( 4 ) mana; hRdaya ( 5 ) kazA vrata-tapanI dRDha pratijJA ( 6 ) ( dharmakRtyamAthI ) lAbhanI - phaLanI apekSA saMkalpaja, saMkalpajanman puM0 kAmadeva (2) icchA; kAmanA saMkalpaprabhava vi0 saMkalpa ke vAraMvAra citavanathI utpanna thatuM (2) puM0 kAmadeva saMkalpayoni puM0 kAmadeva saMkalpita vi0 kalpeluM ; dhAreluM; irAdo kheluM ( 2 ) nakkI kareluM saMkAlana naM0 zabane agnidAha devo te saMkAza vi0 ( samAsane aMte ) samAna; sadRza (2) najIkanuM saMkIrNa vi0 mizrita; bheLaseLa thayeluM (2) vIkharAyeluM phailAyelu (3) aspaSTa (4) madamAM AvelaM (5) varNasaMkara hoya tevuM (6) azuddha (7) sAMkaDuM | kIrtana stuti saMkIrtana na0 prazaMsA; vakhANa ( 2 ) saMku 1, 650 saMkocAbuM (2) biDAvu saMkucita ( ' saMkuc' nuM bhU0 kR0 ) vi0 saMkocAyelaM; TaMkuM - alpa thayeluM (2) biDAyeluM; baMdha thayeluM 530 saMkula vi0 mUMjhAyelaM; guMcAyelu (2) bhIDavALu; bhareluM (3) gADha; tIvra (4) na0 giradI; bhIDa; ToLaM (5) koNa konI sAthe laDe che te paNa khabara na paDe tevI hAthohAthanI laDAI (6) asaMbaddha ke virodhI vAta (7) nAza saMkR 8 u0 karavu; AcaravuM ( 2 ) banAvabuM [ kheMcI bAMdha saMkRS 1 pa0 kheMcI javuM; tANI javaM (2) saMka pa0 [ saMkirati] bheLavabuM; bheLaseLa karavuM (2) vikheravuM - karmaNi0 [ saMkIryate] bheLaseLa thavaM; gUMcavAI ja saMkramaNa saMkRta 10 u0 [ saMkIrtayati - te ] vaskhANavaM; stuti karavI ( 2 ) kahevuM (3) jAhera kara saMklapa 1 A0 [ saMkalpate ] saMkalpa karavo; icchavaM - preraka0 nizcaya karavo; nakkI karavuM ( 2 ) irAdo rAkhavo (3) goThavavuM ( 4 ) arpaNa karavuM ( 5 ) vicAra; citavabuM (6) kalpavuM (7) uttarakriyA karavI saMketa puM0 ullekha (2) nizAnI; sUcana (3) karAra (4) premIjanane maLavA AvavA kareluM sUcana ke darzAvela samaya ane sthAna saMketaka puM0 premIjanane maLavA bolAvavA karela sUcana; teno samaya ke sthAna (2) tevI mulAkAta goThavanAra premikA ke premI saMketana na0 ( premIjano vacce nakkI thayela) maLavAnuM sthAna ke samaya saMkoca puM0 saMkocAvaM te (2) TUkuM karavuM te (3) bIDavuM - biDAvaM te (4) dInatA ( 5 ) na0 kesara saMkram 1 u0 sAthai AvavuM ke maLavu (2) javuM ; oLaMgIne javuM; -mAM thaIne javaM (3) pAse jabuM (4) -mAM pravezavaM [ -tarapha laI ja - preraka 0 - ne soMpavu; ne ApavuM ( 2 ) saMkrama puM0 sAthai javaM te ( 2 ) sthaLAMtara; saMkramaNa (3) puM0, na0 sAMkaDo ke durgama mArga ( 4 ) pula (5) koI vastu prApta karavAnuM sAdhana (6) nisaraNI saMkramaNa na0 eka jagA ke sthitimAMthI bIjI jagA ke sthitimAM javaM te; saMcAra (2) oLaMgavuM te ( 3 ) praveza karavo te (4) eka rAzimAMthI bIjI rAzimAM januM te (sUryanuM ); saMkrAMti (5) mRtyu Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkaMda saMda puM0 yuddha (2) kolAhala (3) AnaMda (4) soma rasa kADhavAnM sAdhana saMkraMdana puM0 iMdra ( 2 ) na0 yuddha saMkrAMta vi0 - mAM thaIne gayelaM; -mAM pravezeluM (2) soMpeluM ke Apelu (3) pratibiMbita thayeluM saMkrAMti strI0 sAthe javuM ke maLavuM te (2) eka sthiti ke sthaLamAMthI bIjI sthiti ke sthaLamAM gamana ( 3 ) eka rAzimAMthI bIjI rAzimAM jabuM te ( sUryanaM ) ( 4 ) bIjAne ApI devu te (5) ( potAnuM jJAna ) bIjAne ApavAnI zakti ke AvaData ( 6 ) pratibiMba saMkrIDa 1 A0 sAthe ramavuM te (2) gaDagaDATa karavo (paiDAMe ) saMkrIDita na0 rathano gaDagaDATa saMkliSTa vi0 gharako thayeluM; cholAyeluM (2) meluM thayeluM (darpaNa) saMkliSTakarman vi0 dareka kAma muzke - lI karI zake te saMkSaya puM0 vinAza (2) pralaya (3) hAni, nukasAna ( 4 ) aMta; samApti (5) AzrayasthAna ( 6 ) mRtyu saMkSi 1, 5, 6 pa0 kSINa thavuM ( 2 ) pUrepUro nAza karavo saMkSip 6 pa0 bheguM karavu; Dhagalo karavo (2) pArchu khecavaM; nAza karavo (3) TraMkuM kara; saMkSepa karavo (4) ochu karavuM (5) dabAvavuM; aTakAva saMkSipta vi0 ekasAthe Dhagalo karelu (2) TUkuM karelu; saMkocelu, dabAvelu; ochu kareluM (3) pheMkeluM (4) pakaDeluM saMkSepa puM0 sAthe nAkhavaM te (2) TUkuM krvuN| - saMkocavuM ve (3) TraMkANa; kAvelu te (4) pheMka te (5) saMhAra (6) kula savALo saMkSobha puM0 kSobha; khaLabhaLATa ( 2 ) ghAMdhaLa; dhamAla 531 saMgama saMkhya na0 yuddha; laDAI saMkhyA 2 pa0 gaNatarI karavI saMkhyA strI0 gaNanA; gaNatarI ( 2 ) rakama AMkaDo (3) buddhi; samajazakti ( 4 ) vicAraNA; vivaraNa ( 5 ) yuddha (6) nAma saMkhyAtA strI0 eka jAtanI samasyAst (gaNatarI ke AMkaDAne lagato) saMkhyAtiga, saMkhyAtIta vi0 asaMkhya saMkhyAta vi0 parIkSaka saMkhyAna na0 gaNatarI; gaNanA ( 2 ) prAgaTya; prAdurbhAva [ dAra saMkhyApaka puM0 gaNatarI karanAra; mojaNI - saMkhyAparityakta vi0 asaMkhya saMkhyAvat vi0 saMkhyAvALu (2) buddhiyukta ( 3 ) puM0 vidvA saMkhyAsamApana puM0 ziva saMkhyeya vi0 gaNatarI karavA yogya; gaNatarI karI zakAya tevuM saMga puM0 saMyoga; saMbaMdha ( 2 ) sobata ; sahavAsa ( 3 ) Asakti (4) yuddha (5) rukAvaTa ; vighna [ kathA ke upadeza saMgaNikA strI0 uttama ke apratima evI saMgata vi0 joDAyelu, maLelu (2) eka thayeluM (3) lagnathI joDAyeluM (4) na0 saMbaMdha; joDANa ( 5 ) mitratA; paricaya; sobata ( 6 ) saMkoceluM; saMkocAyeluM saMgati strI0 saMyoga; saMbaMdha ( 2 ) sobata sahavAsa; meLa (3) ucitatA; baMdha satA hovApaNaM (4) pUrvApara saMbaMdha saMgam 1 0 [ saMgacchate ] bhegA thavaM ; maLavuM; joDAvaM (2) saMbhoga karavo ( 3 ) sobata karavI (4) pAmavuM; pahoMca (5) saMkocAbuM saMgama puM0 meLApa; saMbaMdha ( 2 ) sobata ; sahavAsa (3) sparza (4) saMbhoga (5) nadIonuM bhegA maLavu te; te sthAna Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMghRSu saMgamana 532 saMgamana na0 saMgama; meLApa ghoDA, AgalA be paga UMcA karI saMgara puM0 vacana;kabUlAta (2)svIkAra ThekavU te te; mAthe levU te (3) yuddha saMgrAhaka puM0 ekaLaM karanAro (2) sArathi saMgin vi0 saMbaddha (2) Asakta (3) saMgha puM0 samUha; samudAya; jUtha (2) icchuka (4) kAmAsakta (5) eka- ghaNA lokotuM ekasAthe rahe, te dhAeM; cAlu saMghacArin vi0 ToLAmAM phrtu| saMgIta vi. sAthe gAyelaM (2)na0 bhegA saMghaTa 1 A0 maLavU; ekaThA tharbu maLIne gAyelaM te (3) gAyana vAdana -preraka0 ekaLu joDavU ke bAMdhavU ane nRtyano meLa (4) tenI kaLA (2)vagADaq (vAjiMtra) saMgItaka na0 gAyana, vAdana ane natyano saMghaTanA strI0 joDANa; ekaLaM karate jalaso (jAhera manoraMjana mATeno) saMghaTTa, 1 A0 vagADaq (vAjiMtra) saMgItArtha puM0 saMgItanA jalasA mATe (2) bheguM karavU (3) joDavU; ekachu jarUrI sAdhanasAmagrInI jogvaaii| karavU (4) ghasavaM ; ghasAvaM (5) dabAvarcA saMgupta vi0 sArI rIte rakSAyelaM (2) saMghaTTa puM0 ekabIjA sAthe ghasAvaM te sArI rIte gupta rAkhekheM (2) athaDAvU te; athaDAmaNa (3) saMgahIta vi0 saMgraha karelu (2)pakaDelu harIphAI (4) bheTavU te (3) nigraha karelu (4) svIkArelu saMghaTTana na0, saMghaTanA strI0 ekabIjA (5) saMkSipta sAthe ghasAvaM - aphaLAvaM te (2) gADha saMga 9 u0 [saMgRNAti, saMgRNIte ], saMbaMdha (3) sAmasAmI AvI jadUM te (4) AliMgana (premIoD) 6 A0 [saMgirate vacana Apaq (2) saMgharSa puM0 gharSaNa (2) athaDAmaNa ; Takkara gaLI javaM; khAI javaM (3) spardhA; harIphAI (4) adekhAI saMgai 150 bhegA maLIne gAvU (5)vera; duzmanAvaTa saMgraha, 9 u0 saMgharavU; ekaLaM karavU saMghATa puM0 suthArIkAma ; lAkaDAMne ghaDIne (2) nigraha karavo (3) pakaDavU; besADavAM te levU (4) saMkocavU (5) svIkAra saMghATikA strI0 joDa; joDI (6) paNacha utArI nAkhavI saMghAta puM0 maMDaLa; saMgha (2)samudAya; saMgraha puM0 pakaDavU-levaM te (2)saMrakSaNa samUha (3) vadha; katala (4) pravAha (3) anugraha (4) saMgharo (5) (5) kaThaNa aMza nigraha (6) saMkSepa; DhUMkANa (7) saMghAtakaThina vi0 ghana padArtha jevaM saravALo; kula je hoya te (8) yAdI kaThaNa - nakkara (9)saMrakSaka ; zAsaka ; vyavasthApaka saMghAtamRtyu puM0 eka sAmaTuM mota saMgrahaNa na0 ekatra karavU te (2) jaDavaM saMghAtazilA strI0 ghana ke nakkara zilA te; besADavU te (2) mizra karavU te; saMghArAma puM0 bauddhamaTha; vihAra mizraNa (4) saMbhoga; maithuna (5) saMghuSTa vi0 paDagho pADatuM; gAjatuM vyabhicAra (6) AzA (7) svIkRti raNakatuM (2)jAhera karelu (3) vecANa saMgrahaNI strI0 saMgharaNIno roga mATe niyata karela (4) puM0 avAja; saMgrAma puM0 laDAI; yuddha ghoMghATa (karavI; spardhA karavI saMgrAha puM0 pakaDavU te (2) muTThI (3) saMghRS 1 pa0 sAthe ghasavu (2)harIphAI Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMcaka saMcaka puM0 bIbu (DhALavA mATeneM) saMcaya puM0 Dhagalo karavo- bheguM karavaM te (2) saMgraha; moTo Dhagalo (3) sAMdho saMcar 1 pa0 (vAhananI tRtIyA sAthe A0 paNa) javU; cAlavU (2) Acara; vartavU (3) maLavU; joDAvU -preraka0 pherava; doravU (2) patharAya ke vyApe tema kara saMcara puM0 mArga; rasto (2) sAMkaDo rasto; keDI (3) daravAjo saMcala 1 pa0 Ama tema hAlavU; DolA- yamAna tharbu (2) kaMpavU; dhUjaq (3) coMka (4) vidAya tharbu saMcalana na0 khaLabhaLATa ; kaMpa; dhrujAro saMcaSkArayiSu vi0 saMskAra-zuddhi kare ema icchatuM saMcAra puM0 cAlavU -- pharavU te (2) -mAMthI pasAra thavaM te (3) rasto; mArga (4) muzkelIbharyo mArga (5) muzkelI (6)(zravaNa-darzanathI) mohita karavaM te (7) cepa lAgavo te saMcAraka puM0 netA; bhomiyo saMcArin vi0 cala; jaMgama (2)pharatuM; bhaTakatuM (3) asthira; caMcaLa (4) asara karI zake tevU (5) vArasAmAM Utare tevU; cepI saMci 5 u0 ekachaM karavU; saMgraha karavo (2)kramasara goThavaIM; sIMcavaM saMcita ('saMci'nuM bhU0 kR0) vi0 ekarcha karelaM; Dhagalo karelu (2) saMgharo karelu (3) -thI bharelu; -yukta (4) gADhuM (jaMgala) saMcit 10 u0 citavana karavaM (2) vicAraNA karavI; tolana kara, saMcUrNa 10 u0 cUrecUro karI nAkhavU saMchad 10 u0 DhAMka; saMtADavU (2) AcchAdana karavU (3) paheravU; dhAraNakara (kapaDAM) saMkSaka saMchanna vi0 DhAMkelaM; saMtADelu (2) paherelu (3) gheraayekheN| saMchid 7 u0 kApavU; kApI nAkhavU (2) bhedaQ (3) dUra karavU (zaMkA i0) (4) nikAla lAvavo (praznano) saMj 1 pa0 [sajati] vaLagaq; vaLagI rahe (2) bAMdhavU saMjan 4 A0 [saMjAyate] janmakuM; pedA tharbu (2) UgavU; vadhaq (3) banavU; tha, (4) vyatIta thaq (samaya) saMjana na0 bAMdhaq - vaLagADavaM te (2) (hAtha) joDavA te saMjanana vi0 utpanna karanAru (2) na0 utpatti; pedAza (3) vikAsa saMjaya puM0 dhRtarASTrano sArathi (teNe mahAbhAratanA yuddhanuM varNana, divyadRSTithI joIne, dhRtarASTrane saMbhaLAvyaM hatuM) saMjalpa 150 vAtacIta karavI saMjalpa puM0 vAtacIta (2) ghAMTAghAMTa (3) bumarANa saMjAta ('saMjan ' nuM bhU0 kR0) vi0 utpanna thayelu (samAsamAM'-jemAM pedA thay hoya tevU;''-yukta banelaM' evA arthamAM Ave che; udA0 'saMjAtakopa') (2)vyatIta thayelu (samaya) saMjihAna vi0 tajatuM; choDatuM saMjIva 1 pa0 sAthe rahe (2) (-no dhaMdho karIne)jIvakuM(3)sajIvana karAvaM saMjIvana na0 sAthe rahevU te (2) sajI vana karavU te (3)cAra gharanI khaDakI saMjIvanI strI0 marelAne sajIvana karanArI kahevAtI auSadhi (2)sajIvana karavaM te (3) anna saMjIvanauSadhi strI0 marelAne sajIvana karI zakAya tevI vanaspati saMjJa vi0 cetanA ke bhAnavALa (2) nAmavALU saMjJaka vi0 nAzaka; kApanAeM saM. gu.-34 Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJA saMjJA 9 A0 [saMjAnIte] jANavU; samajavU (2) oLakhavU (3) pahero bharavo; sAvaceta raheQ (4) yAda karavU (5) saMmata tharbu -preraka0 vadhera; kApavU saMjJA strI0 bhAna; cetanA (2) jJAna; samajaNa (3) baddhi; mana (4)sUcanA; nizAnI (5) nAma (6)sUryanI patnI; yama- yamInI mAtA saMjJApana na0 vadha; nAza saMjJAviparyaya puM0 behozI saMjJita vi0 nAmanu-nAmathI oLakhAtuM saMjvara puM0 bhAre tAva (2) garamI (3) gusso [karavU saMtaz 1 pa0 cholI nAkhavU (2) ghAyala saMtakSaNa na0 kaTAkSayukta kaThora vANI saMtata vi0 vistRta; patharAyelu (2) cAlu; niraMtara; satata (3) kAyamanuM (4) ghaj; aneka saMtatam a0 hamezAM; niraMtara saMtati strI0 phelAvo; vistAra (2) cAlu paMkti, krama ke pravAha (3) kAyama cAlu rahevU te (4) vaMza (5) saMtAna (6) Dhagalo saMtana 8 u0 DhAMkI devaM; chAI devaM (2) sAthe joDavU (3) siddha kara (4) dekhADavU; batAvaq saMtap 1 pa0 tapAvaq; garama karavu (2) zoSI- sUkavI nAkhavU (3)saMtApavU; pIDavU karavo -karmaNi0 duHkhI thaq (2)pastAvo saMtapta vi0 tapAvelaM ; lAlacoLa karelu (2) pIDita; trAsa pamADelu (3) bALelu (4) sukAyelaM; karamAyelaM (5) na0 duHkha ; zoka saMtaptAyas na0 lAlacoLa tapAveluM loDhaM saMtam 4 pa0 [ saMtAmyati ] thAkI javU (2) jhUravaM saMdarzana saMtamas (-sa) na0 sarvavyApI aMdhakAra; ghora aMdhAruM (2) mahAmoha saMtarpaNa vi0 tAjagI - sphUrti ApanAeM (2) na0 saMtoSa, tRpti ke AnaMda Apavo te saMtarpayANa vi0 tRpti ApanAeM saMtAna puM0, na0 vistAra ; phelAvo (2) cAlu pravAha ke paraMparA (3) vaMza (4) saMtati (5) svarganAM pAMca vRkSomAMnuM eka athavA tenuM phUla . saMtAnaka puM0 svarganAM pAMca vRkSomAMnu eka (2) eka loka (gati) saMtAnasaMdhi puM0 (dIkarI paraNAvIne) sagapaNathI saMdhi dRDha karavI te saMtApa puM0 garamI; dAha (2) duHkha; pIDA; paritApa (3) gusso (4) pazcAttApa (5) tapasyA saMtAra puM0 oLaMgI javU te; pAra karavU te (2) jyAMthI (nadI) pAra karI zakAya te sthaLa ; utaraNa hoDI saMtAranau strI. (nadI) pAra karavAnI saMtuSa 4 pa0 rAjI thavaM; saMtoSa pAmavo (2) -mAM khUba ruci hovI saMtuSTa vi0 saMtoSa pAmelu;khuza thayelaM saMta 1 pa0 oLaMgavU (2) tara (3) pAra pAmarrA (4) pahoMcaq; pAmavaM (5)-mAMthI bacI javaM ; bhAgI chuTavaM saMtoSa puM0 tRpti ; samAdhAna ; sukha (2) hoya teTalAthI rAjI rahevaM te / saMtyaja 150 tyAga karavo (2) dUrathI tajaq (3) bAkAta rAkhaq ___-preraka0 lUMTI levU ; paDAvI levU saMtras 1, 4 50 bIvU; Dara saMtrAsa puM0 bhaya; trAsa saMdarbha puM0 gUMthaq te; paheravaM te (2) ekIkaraNa; mizraNa (3) susaMgatatA; pUrvApara saMbaMdha (4) graMtha; sAhityakRti saMdarzana na0 jovU-nihALavaM te (2) Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdaSTa dRzya; dekhAva; najara (3) prayoga; upayoga (4) dekhADavaM te saMraSTa vi0 dazAyekheM; karaDAyelaM (2) chUdAyalaM; kacarAyelaM saMdaha, 150 bALa saMdaMza 150 [saMdazati ) DasavU; karaDavaM (2) vaLagI rahevaM; cIpakI rahevU (3) dAbavU; kacara saMdaMza puM0 sANazI; cIpiyo- cImaTo saMbaMzaka puM0, saMvaMzikA strI0 sANazI; cIpiyo; pakaDa saMdaMzita vi0 bakhtaraM paherelaM . saMdAna paM0 ghaMTaNa nIceno hAthIno te bhAga jyAM sAMkaLa baMdhAya che (2) na0 doraDu (3) sAMkaLa (4) jyAMthI mada jhare che te lamaNA AgaLaY sthaLa saMdAnaka na0 kabUtarano mALo saMdAnita vi0 bAMdhelaM; jakaDelu saMdigdha ('saMdiha,' nuM bhU0 kR0) vi0 lepAyelu;kharaDAyelu (2) anizcita; zaMkAzIla (3)-tarIke bhUlathI mAnI lIdhelu (4) jokhama bharelu (5) na0 anizcatatA (6) lepavU te saMdigdhaphala vi0 jhera pAyelAM bANavALaM saMdigdhIkRta vi0 -'e haze ke zaM' evo saMdeha paDe evA dekhAvavALaM karelu saMkti vi0 bAMdhelaM; jakaDelu saMdiza 6 pa0 Apaq (2) sUcanA Apa vI; salAha ApavI; saMdezo mokalavo (3) dUta tarIke saMdezo laI mokalavU (4) niyukta karavU saMdiha. 2 u0 copaDavU; kharaDaq (2) Dhagalo karavo (3) zaMkAzIla hovU (4) bhUlathI (bIjA tarIke) mAnavU saMdihAna vi0 saMzayayukta saMdIpa 4 A0 saLagaq; prakAzavaM - preraka0 saLagAvaq (2) uzkera saMdIpana vi0 saLagAvanAeM; uddIpita saMdhi karanAraM; uzkeranAru (2) na0 saLagAva - uddIpta karavU te saMduSa 4 pa0 dUSita- kalaMkita thavaM -preraka0 dUSita - kalaMkita- bhraSTa karavu (2) AkSepa - Aropa mUkavo saMdRbdha vi0 gUMthAyelaM; parovAyekheM saMdarbha 6 pa0 gUMthaq; bAMdhavRM; parovaq saMvRza 1 pa0 jovU; nihALavU (2) vicAravaM; tapAsa -preraka0 dekhADavU; batAva, saMdeza puM0 kaheNa; samAcAra; khabara (2) saMdezo (3) AjJA saMdezaka na0 samAcAra; khabara saMdezahara, saMdezahAraka puM0 dUta; saMdeza vAhaka (2) elacI saMdezArtha puM0 saMdezA tarIke kahevarAva vAnuM te; saMdezo saMdeha puM0 zaMkA; vahema (2) jokhama saMdehapada vi0 zaMkAyukta saMdoha puM0 dohavU te (2) samUha; samudAya; koI paNa vastunuM samUcuM te saMdrAva puM0 palAyana; pIchehaTha (2) jhaDapa ; vega saMghA 3 u0 joDavU; bheguM karavU; mizraNa karavU(2)saMdhi-maitrI-suleha karavI (3)sAMdhavaM; tAka, (4) utpanna karavU (5) pUrA paDavU; barobariyA nIvaDavU (6) AcaravU; karavaM saMdhA strI0 joDANa ; saMbaMdha (2) saMdhi; karAra (3) sImA; hada / saMdhAna na0 saMbaMdha; joDANa (2) mizraNa (3) tAkavU te; sAMdhavU te (4) maitrI; suleha; saMdhi saMdhi strI0 joDANa; saMbaMdha (2) karAra; samAdhAna (3) suleha; maitrI (4) sAMdho (zarIrano) (5) gaDI (kapaDAnI) (6) bAkuM; khAtara (bhItamA core pADelu) (7) be moTA Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMviccheda vibhAgo vacceno vacagALo (8) nATakamAM aMtarAla - aMtaro (9) yojanA; Ayojana saMSiccheda puM0 dIvAlamAM bAkuM pADavaM te saMSicchedana na0 (bhItamAM)khAtara pADavU te (corI karavA mATe) saMSita vi. joDAyelu (2)baMdhAyela (3) saMdhi karI hoya tevU saMdhitsu vi0 saMdhi karavA icchanAeM saMghidUSaNa na0 suleha ke saMdhino bhaMga / ke ullaMghana saMdhibaMdha puM0 sAMdhAno snAyu saMdhubh 1 A0 saLagaq (2) uzkerAvU -preraka0 saLagAvaq; uzkera saMdhukSaNa na0 saLagAvaq te (2) uzkeravU te; saMkoravU te saMdhu 10 u0 pakaDaq; TekavatuM (2) kAbU rAkhavo (3) yAda rAkhaq(4) rAkhavU; mAlika hovU saMdheya vi0 joDavA-joDAvA yogya saMdhyA strI0 joDANa (2) sAMdho (3) savAra ke sAMjano saMdhikALa (be samayane joDanAro) (4) sAMja (5) savAra bapora ane sAMje karAtuM nitya karma (6) be yuga vacceno saMdhikALa saMdhyApayoda puM0 samIsAMjanuM vAdaLa saMdhyAbali puM0 samIsAMje apAto bali / saMdhyAbhra na0 saMdhyA samayanuM vAdaLa saMdhyAmaMgaladIpikA strI0 samIsAMje pragaTAvAto maMgala-dIpa saMnata vi0 vAMkuM vaLelu; DhaLatuM (2) hatAza (3) saMkocAvelu (4)paripUrNa saMnatAMga vi0 DhaLatA-goLa avayavovALU saMnati strI0 namI paDavU te; vaMdana kara te; Adara karavo te (2) dInatA; tAbedArapaNuM saMnada ('saMnaha, 'nubhU0 kR0) vi0 bAMdhelu; jakaDelu (2) vIMTelaM; vITaLAyelu (3) saMnipAtya paherelu; bAMdhelaM (bastara) (4)taiyAra; susajja (5) vyApekheM saMnaddhayoSa vi0 susajja sainikovALaM saMnam 150 DhaLaq; vAMkuM vaLavU (2) tAbe tharbu (3) namavU (4) taiyAra tharbu saMnaya puM0 samUha; jaththo; saMkhyA - saMnaha, 4 u. bAMdhavU; jakaDavU (2) pahera, (3) (bastara) bAMdhavU (4) taiyAra thaq; sajja thaq saMnahana na0 susajja thaq te (2) taiyArI (3) jakaDIne bAMdhaq te (4) udyama saMnAha puM0 yuddha mATe susajja thaq te (2) bastara (3) sAdhanasAmagrI saMnikarSa puM0 najIkapaNuM; paDoza (2) pAse lAvaq te (3) saMbaMdha saMnikRSTa vi0 najIkarnu; pAsenuM saMnidhA 3 u0 najIka mUka (2) bhegaM rAkha (3)-tarapha sthira karavaM -tarapha prera, (4) pAse AvaqpahoMcaq (5)ekaLu karavU; Dhagalo karavo saMnidhAtR vi0 pAse honAeM; najIkarnu (2) puM0 lokone kacerImAM rajU karanAra karmacArI saMnidhAna na0, saMnidhi puM0 najIka - pAse mUkabuM te (2) najIkapaNu; paDoza; hAjarI (3) samUha; samudAya (4) thApaNa tarIke mUkavU te saMnidhaya vi0 pAse rAkhavA yogya saMnipat 150 nIce UtaravU (2) bhegA maLavU (3) humalo karavo (4) AvI pahoMcavU; dekhA devI (5) nAza pAmavaM saMnipAta puM0 nIce Utara te (2) bhegA- ekatrita tharbu te (3)sAmasAmA athaDAvaM te (4) saMbaMdha; saMyoga(5) samudAya; meLo; milana (6) yuddha (7) sanepAta (jvara) saMnipAtanidrA strI0 behozI saMnipAtya vi0 upara nAkhavA yogya Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMnibaddha saMnibaddha vi0 joDAyelaM; vaLagelaM (2) goThavelaM; -ne mATe taiyAra karelu saMnibha vi0 sadRza; samAna (samAsane aMte) saMnibhRta vi0 DhaMkAyelaM; puM saMniyuj 7 A0 juo 'niyuj' saMniruddha vi0 rokavAmAM AveluM (2) bharI kADhelaM; vyApta saMniruSa 7 u0 juo 'nirudh' saMniviza 6 A0 praveza karavo; UMDe pesavu (2) paDAva nAkhavo (3) gADha saMbaMdha karavo; saMbhoga karavo -preraka0 nIma; mUkavU saMniviSTa vi0 pravezelaM (2) bheguM thayelu (3)-mAM otaprota thayeluM (4) najIkanu (5)paDAva nAkhyo hoya tevU saMnivRt 1 A0 pAchA pharavU (2) viramavU; aTakavU [rAgamana saMnivRtti strI0 pArcha pharavU te; punasaMniveza puM0 UMDA UtaravU te; laganI (2) samudAya; maMDaLa (3) goThavaNI; joDANa (4) sthaLa; sthAna; sthiti (5) sAmIpya (6) AkRti; bAMdho; ghaDatara (7) jhupaDI; raheThANa (8) yogya jagAe besADavU te (9) paDAva; chAvaNI saMnivezana na0 nivAsa; paDAva saMnisarga puM0 bhalApaNuM saMnihita vi0 pAse paDelu najIka mUkelaM (2) najIkanuM (3) hAjara; mojUda (4) taiyAra (5) thApaNa tarIke mUkelaM nijIkamAM ja hoya tevU saMnihitApAya vi0 nAzavaMta (2) nAza saMnI 1 u0 bheguM lAva, (2) zAsana karavU; doravu (3) pAchu Apaq - vALavU (4) -tarapha laI jarbu (5) joDaq - bheguM karavU; (6) goThavaQ (7) meLavaQ (8) paripUrNa karavU saMnyas 4 u0 mUkavU; thApaNa tarIke saMpanna mUkavU (2) bAjue mUkavU; tajI devaM (3) soMpavU (4) saMnyAsa levo saMnyasana na0 choDI devaM-tajI devaM te (2)saMnyAsa (3) ne soMpavaM te / saMnyasta vi0 nIce mUkI dIdhelu (2) soMpelaM (3)tajI dIdhelaM saMnyAsa puM0 tyAga karavo te (2)saMsAravyavahArano tyAga (3) saMnyAsAzrama (4)thApaNa; soMpaNI saMnyAsina puM0 tajI denAro (2)saMnyAsa lenAro (3) thApaNa mUkanAro (4) AhArano tyAga karanAro saMpat 150 bhegA maLavU-tharbu (2)humalo karavo (3)banavU; thaq ___ -preraka0 najIka lAvavU; bheguM karavaM (2) nIce pheMkavaM saMpatti strI0 samRddhi (2) saphaLatA; siddhi (3) pUrNatA; zreSThatA (4) vipulatA (5) anukULa sthiti saMpad A0 saphaLa thaq; AbAda thavaM (2) pUrI saMkhyA thavI (3) thaq; banavU (4) utpanna tharbu (5) bhegA maLavU - tharbu (6)yukta thavaM; -vALA banavaM __-preraka0 thAya tema karavU;nipajAvavaM; siddha karavU (2)meLavaq (3) arpa; -vALU karavaM saMpada strI0 dhana; saMpatti (2)samRddhi; AbAdI (3)sadbhAgya; sukha (4) saphaLatA; siddhi (5) pUrNatA; uttamatA (6)vipulatA; puSkaLa hovApaNuM saMpavara puM0 rAjA [ekanuM nAma saMpadvasu puM0 sUryanAM mukhya kiraNamAMnA saMpavinimaya puM0 ekabIjAnA lAbha ke sevAno adalobadalo saMpanna vi0 samRddha; AbAda (2) sukhI; nasIbadAra (3) vaibhavazALI (4) pUrNa; siddha (5) yukta; sahita (6) banelaM; thayelu (7)puM0 ziva (8)na0 samRddhi dolata (9)sArI vAnI Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H saMparAya 538 saMprayukta saMparAya puM0 yuddha; laDAI (2) Aphata saMprajJAta puM0 savikalpa samAdhi; mana (3) mRtyu (4) mRtyu bAdanI sthiti __ lIna thavA chatAM dhyeya vastunuM spaSTa saMpare (saM+parA+i) 2 A0 bhegA bhAna rahe evI samAdhi (asaMprajJAtamAM maLavU; sAmA maLavU (2)pAra cAlyA jJAna ane jJeyano bheda lupta thaI jAya che) javU (paralokamAM) saMprati a0 hamaNAM; A samaye; tarata ja saMparka puM0 mizraNa (2) saMyoga; sparza; saMpratipatti strI0 AvI pahoMcaq te (2) saMbaMdha (3)sobata; sahavAsa / hAjarI (3) meLavaq te (4)kabUlAta; saMpAta puM0 ToLaM; bhIDa (2) bhegA maLavU te svIkAra (3)athaDAvaM te (4) nIce paDaq te nIce saMpratipad 4 A0 pAse jaq; pahoMcavU UtaravaM te (5) (bANakheM) UDavU te (6) (2) mAnavU; gaNAvU (3) kabUla thavU javaM-khasavaM te (7) khaseDavU- dUra kara, (4) kabUla karavU(5)pAmavaM; meLavaq te (8)pakSIonI UDavAnI eka rIta saMpratI 2 pa0 vizvAsa rAkhavo; mAnavU (9) mokalaq te(10) sUrya viSuva (2) nakkI karavU; nirNaya karavo vRttane oLaMge che ane divasa-rAta sarakhAM saMpratIta vi0 pAchu pharela (2)vizvAsathAya che te samaya (vasaMta ane zarada) khAtarIvALa (3) kabUlelaM; puravAra saMpAti, saMpAtika puM0 garuDano putra ane thayelaM (4) prakhyAta jaTAyuno moTo bhAI [paDatuM saMpAtina vi0 sAthe UDatuM (2) nIce saMpratIti strI0 pUrepUrI khAtarI (2) prakhyAti khyAla saMpAdaka vi0 saMpAdana karanAruM / saMpratyaya puM0 dRDha khAtarI(2)kabUlAta(3) saMpAdana na0 siddha karavU te; pUrNa kara saMpradA 3 u0 Apa; bakSavaM (2) paraMte (2) meLavaq te (3) taiyAra - zuddha -sApha karavU te (jemake jamInane) parA cAla karavI; paraMparAthI Apaq saMpiDita vi0 eka piMDo banAvelu (2) (3)soMpI devu (4)paraNAvaq saMpradAna na0 ApI devaM te (2) bakSisa, saMkocelaM [pIDavU; trAsa Apavo dAna (3) paraNAvaq te (4)bakSisa ke saMpID 10 u0 dabAvaq; masaLavU(2) dAna- pAtra saMpIDa puM0 khUba dabAvaq - kacaravU te (2)pIDA; trAsa (3)kSubdha karavaM te saMpradAya puM0 paraMparA; paraMparAgata siddhAMta (4) tarapha dhakelaq-preravaM te (2) eka ja devanI pUjAno dharmasiddhAMta saMpuTa puM0 bakhola; khAlI jagA (2) (3) rUDhi; rivAja (4) dAna ; bakSisa DhAMkaNavALI peTI [vALI peTI saMpradAyavigamapuM0 paraMparAno lopa thavo te saMpuTakA, saMpuTikA strI0 peTI; DhAMkaNa saMpradhAraNa na0, saMpradhAraNA strI0 vicA raNA (2) yuktAyukta-viveka saMpUj 10 u0 pUjaq (2) bheTa dharavI saMpUrNa vi0 pUruM; bharelu (2) AkhaM; saMpradhR 10 u0 jANavU; nakkI kara, (2) badhuM; pUrepUruM (3) siddha thayelaM; pUruM thayelaM vicAravaM; citavaq (3)-upara sthira saMpUrti strI0 pUrNatA; saMpUrNatA karavU (4) arpaNa karavU saMpRkta vi0 mizrita (2) joDAyekheM; saMprapad 4 A0 javA nIkaLavU (2) saMbaddha (3) sparza] (4) mitra banAvelu pahoMcavU (3) maMDavU; AraMbhaq (4) saMpRc 7 pa0,2 A0 joDavU; saMbaMdhamAM tha; banavU lAvaq (2) joDAvU; saMbaMdhamAM AvaIM saMprayukta vi0 sAthe joDelu; jhUsarImAM Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMprayoga joDelu (2)-mAM Asakta;-mAM lAgelaM (3)saMbhoga karatuM saMprayoga puM0 saMyoga; saMbaMdha; milana (2) sAMdho; joDANa; gAMTha (3)saMbhoga (4) arasaparasa saMbaMdha (5) sahakAra saMpravat 1 u0 moTethI bolavu (2) bama pADavI; ghoMghATa karavo (3) eka sAthe bolavaM karavo saMpraviza 650 sAthe pravezavaM (2)saMbhoga saMpravRt 1 A0 thae~; banavU (2) zarU karavU (3) pravartamAna thaq; cAlu tharbu (4)humalo karavo -preraka0 zarU karavU; mAthe levU (2) gatimAna kara saMprasAda puM0 prasannatA (2) kRpA (3) svasthatA (4)(gADha nidrAnI sthitimAM) jIvAtmA (5) vizrAMti; suSupti saMprasAraNa na0 ya, ra, la ane v badale i, R,la ane u thavAM te (vyA0) saMprasthA 1 A0 [saMpratiSThate ] javaM; UpaDavU; vidAya tharbu (2)AgaLa vadhaq saMprahAra puM0 paraspara prahAra karavo te (2) laDAI; sAmano; yuddha saMprAp 550 pahoMcavU (2) pAmavaM saMprApti strI0 prApti saMpriya na0 saMtoSa; tRpti saMprIti strI0 Asakti (2) AnaMda; khuzI karavI saMprekSa 1 A0 nihALavaM (2) tapAsa saMpreSa -preraka0 mokalavaM; mokalI devU (2) -ne saMdeza mokalavo saMplava puM0 DUbavU te (2) rela (3) nAza; lopa (4)samUha (5) varasavaMtUTI paDavU te (6) dhAMdhaLa; dhamAla (7) aMta; samApti saMplu 1 A0 taNAI jarbu (2) -sAthe maLavU; ekaLu tharbu (jema ke pANI) -preraka0 DubADI devU; tANI jaq saMbhava saMpheTa puM0 be gusse thayelAo vaccenI takarAranA prasaMganuM varNana saMbaddha vi0 sAthe bAMdhelu (2)Asakta (3)-nI sAthe saMbaMdhavALU;-nuM saMbaMdhI saMbaddham a0 sAthe sAthe ja; bheguMja (2) uparAMtamA [na0 pANI saMbala puM0, na0 musApharInu bhAthu(2) saMbaMdha 9 pa0 sAthe bAMdhavU; joDaq (2) banAvaq; racaQ saMbaMdha vi0 zaktizALI, samartha (2) yogya; kharaM; ucita (3)puM0 milana; saMyoga (4) saMsarga; nAto (5) lagnasaMbaMdha (6) maitrI; sneha (7) yogyatA; lAyakAta (8) saphaLatA; samRddhi (9)saMbaMdhI; sago saMbaMdhaka vi0 saMbaMdha dharAvatuM; saMbaMdhI (2) yogya; lAyaka (3)puM0 mitra (4)janma ke lagnathI saMbaMdhI evo te (5) na. saMbaMdha; sagapaNa saMbaMdhin vi0 saMbaMdha dharAvatuM; saMbaMdhI (2)-nI sAthe joDAyeluM (3) puM0 lagnathI banelo sago (4) svajana saMbApa 1 A0 pIDavU; trAsa Apavo (2) IjA karavI (3)bhIDa karavI (4) dabAvaq; saMkocavU saMbAdha vi0 -thI bhIDavALU banelaM (2) puM0 bhIDa (3) dabAvaq-mAravaM-IjA karavI te (4)Dakhala; rukAvaTa; vighna saMbuddha vi0 sArI rIte samajelaM (2) ___ DAhamu; vidvAna (3)pUrepUruM jAgelaM saMbuddhi strI0 pUrNa jJAna ke samaja (2) saMpUrNa jAgRti (3) saMbodhana; nAma saMbudh 1 u0, 4 A0 jANavU; samajavU (2) jovU; nihALavU (3) jAgavU; UMghamAMthI UThavU saMbodhana na0 samajAvaq te (2) saMbodhaq te (3)nAma (jenAthI saMbodhAya) saMbhava puM0 janma; utpatti; pedA thaq te Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhAra 540 saMmata (2)utpatti ane uchera (3) kAraNa saMmAna (4) arpaNa karIne khuza (4) zakyatA (5)dhana; samRddhi kara (5) Aropa mUkavo (6) saMbhAra puM0 bheguM karavaM te; ekaLu karavU -mAM bhAga levo; mANavU te (2) sAdhanasAmagrI (koI paNa -preraka0 nuM karmaNi0 zakya hovU; kAma mATenI)(3) ghaTaka vastu(4) saMbhavita hovU samUha; Dhagalo(5)poSaNa; pAlana (6) saMbhUta vi0 janmelaM; banelaM; utpanna atizayatA; puSkaLatA thayelaM (2) -sAtha joDAyelaM (3) saMbhAlayati pa0 (sAMbhaLavU) lAyaka ; pUratuM (4)yukta ; sahita saMbhAvana na0, saMbhAvanA strI0 gaNavU saMbhUti strI0 janma (2)saMyoga; milApa mAnavaM-vicArabuM te (2) kalpanA; (3) ucitatA; yogyatA (4)vibhati baTTo (3)mAna ; Adara (4) zakyatA; saMbhUya a0 ekaThA maLIne; eka sAthe saMbhava (5) ucitatA (6) sAmarthya ; saMbhUyasamutthAna na0 sahiyAro dhaMdho zakti (7)zaMkA(8)prApti / saMbha 3 u0 ekaruM karavU; saMgraha karavo saMbhAvita vi0 kalpelaM; mAnelaMvicArelu (2) saMmAnya; saMmAnita (3) (2) utpanna karavU (3) poSaq (4) sajja-taiyAra karavU (5) arpayU~ (6) ucita; lAyaka (5) meLavelaM; utpanna UMcu karavU [sajja karelu karelu (5) AkAMkSA rAkhI hoya tevU saMbhRta vi0 ekaLaM karelu (2) taiyAra - (6)na0 kalpanA; mAnyatA saMbhRti strI0 samUha; saMgraha (2)taiyArI saMbhAvya vi0 zakya ; saMbhavita (2) zakya mAnI zakAya ke apekSA rAkhI zakAya (3) pUrNatA (4) pAlana; poSaNa / tevu (3) zaktimAna; lAyaka saMbheda puM0 bhAgI paDaq - chuTuM paDI javU saMbhASa 1 A0 saMbhASaNa karavU; vAta te (2) joDANa; saMbaMdha (3) milana cIta karavI (2)bolavU (3) saMbodhaq (najaramuM) (4) saMgama (nadIno) (5) (4)abhinaMdana kara khIlavaM- UghaDavaM te (6) vALavU - saMbhASa puM0, saMbhASaNa na0. saMbhASA bAMdhavaM te (mUThI) (7) baLavo; dago strI0 vAtacIta; saMvAda saMbhoga puM0 upabhoga; bhoga (2)bhogavaTo; saMbhid 7 u0 bhAMgavU; toDaq; phADavU; mAlakI (3) ratikrIDA; maithuna / TukaDe TukaDA karavA (2) bheguM karavU; saMbhojanI strI0 sahabhojana (2) tene joDavU (3) saMkocavU; dabAvaq aMte apAtI dakSiNA saMbhinna vi0 cheka ja tUTelu (2)kSubdha; saMbhram 1, 450 [saMbhramati, saMbhramyati, bhAMgI paDelu (3) saMyukta; joDAyelaM saMbhrAmyati] bhaTakavU; rakhaDavU (2) (4) pUrepUraM kholelaM (5) ghana; ghaTTa bhramamAM ke bhUlamAM hovU (3) mUMjhAvaM (6)bevaphA; baLavAkhora saMbhrama vi0 kSubdha (2)goLa ghUmatuM (3) saMbhU 1 pa0 janmavU; utpanna tharbu (2) puM0 goLa ghUmavU te (4) utAvaLa (5) thavU; hovU (3) banavU (4) zakya hovU ciMtA; mUMjhavaNa (6) bhaya; Dara (7) (5)pUratuM hovu (6)maLavU; joDAvU bhUla ; bhrama ; bhAsa (8)utsAha; pravRtti (7) -nI sAthe saMbhoga karavo / (9) Adara; saMmAna [gAbharu -preraka0 dhAra; kalpavU (2) saMbhrAMta vi0 goLa ghUmatuM (2)mUMjhAyelu; gaNavU; mAnavaM (3) Adara karavo; saMmata vi0 saMmati ApelaM (2) priya Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMmati 541 saMyatanuna bahAlaM; mAnItuM (3) samAna; sadRza -nI tarapha pheraveluM ke vALelu (4)khUba satkArelu(5) yukta; sahita saMmukham a0 -nI samakSa; nI sAme; saMmati strI0 kabUlAta; maMjUrI;paravAnagI -nI hAjarImAM (2) icchA (3) AtmajJAna; tattvajJAna saMmukhIna vi0 juo saMmukha' (4) Adara; saMmAna (5) prema saMmukhe a0 juo saMmukham ' [suMdara saMmatta vi0 (madya vagere pIne) pUrepUru saMmugdha vi0mUDha banelaM (2)majhAyela (3) matta thayeluM (2) harSonmatta saMmugdham a0 mohita kare te rIte ' saMmada vi0 khUba harSita (2) puM0 ati saMmurcha 1 A0 [saMmUrcchate] mUchita AnaMda; harSa thae~;bebhAna tharbu (2)baLazALI banavU; saMman 4 A0 saMmata thaq (2) kabUla tIvra ke gADha tharbu [moha pAmavo rAkhaq (3) mAnavaM; dhAra; gaNavU samuha, 4 50 mUMjhAvu (2)mUrkha banavU (4)paravAnagI ApavI; sattA ApavI saMmUDha vi0 bebhAna (2) mUrkha; mohita (5)mAna Apaq; ati Adara karavo (3)majhAyelaM (4) astavyasta (5) saMmarda puM0 ekabIjA sAthe ghasA ke ghasavaM bheguM-ekaLaM karelu te (2) ToLU; bhIDa (3) upara paga saMmUrcchana na0 behozI (2) gADhuM thaI mUkI cAlavu-chaMdavU-kacara-ragadoLavU javaM te (3)vadhaq te; jAmavaM te (4) te (4)yuddha (5)athaDAmaNa mizrita tharbu te saMmaMtra 10 A0 -nI salAha levI -nI saMmRj 2 pa0, 10 u0 sApha karavU; sAthe maMtraNA karavI (2)vaMdana karavU; vALI nAkhavu (2)lUchI nAkhavU(3) abhivAdana karavU (3)salAha ApavI; hAtha pheravavo; dAba, (4)gALavU abhiprAya Apavo saMmata vi0 pUrepUra marelaM / saMmA 3 A0, 2 pa0 mApa, (2)sarakhaM saMmelana na0 bhegA maLavU te (2)mizraNa karavU (3)sarakhAva, (4)samAvU; mAvaM (3) bheguM karavU te saMmAna puM0 satkAra; Adara(2)na0 mApa saMmoha vi0 mohita karanAruM (2) mUDha (3) sarakhAmaNI banAvanAru (3) puM0 mUjhavaNa; bhrama saMmArjana na0 vALavU - sApha karavU te (4) moha; AkarSaNa (5) mUrchA (6) (2) lUchaq te (3) lepa karavo te (4) ajJAna; mUrkhatA(7) yuddha eThavADo kADhavo te saMmohana puM0 kAmadevanAM pAMca bANomAMnu saMmArjanI strI0 sAvaraNI eka (2)na0 moha; AkarSaNa saMmita vi0 mApelaM (2)sarakhA mApay; saMyaja 1 u0 pUjaq; yajJa vaDe yajana karavU sarakhA mUlya- (3) -jeTaluM moTuM; (2)arpaNa kara; caDAvaq -sudhI pahoMcatuM (4) niyata karelu saMyat 1 A0 jhaghaDavU; laDavU saMmIla 150 mIMcaq (AMkha) (2) saMyat strI0 laDAI; yuddha biDAvu (phUla vageree) saMyata ('saMyam 'na bhU0 kR0) vi. -preraka0 vAsavU; baMdha karavU (2) niyaMtrita; tAbe karelu (2)bAMdhelu (3) jhAMkhu pADavU keda karelu (4)taiyAra(5)goThavelu saMmakha vi0 sAma; moDhAmoDha hoya tevaM saMyatamukha vi0 vANI upara kAbU rAja(2)maLelu (3) anukULa hoya te, (4) nAlaM; cUpa; mauna rahetuM Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMrAga saMyatavastra 542 saMyatavastra vi0 vastro ekaThAM bAMdhI saMyugagoSpada na0 (gAyanA pagalAmAMnI) dIdhAM hoya ke jakaDI dIdhAM hoya tevU najIvI takarAra saMyatAhAra vi0 khAvAmAM saMyama rAkhanA; saMyugamardhana puM0 laDAIno mokharo mitAhArI [rAkhanAeM saMyuj 7 u0 bhegA thaq; joDAvu (2) saMyateMdriya vi0 iMdriyone saMyamamAM coTADavU(3) sajavU (4) A0 joDAvU saMyatta ('saMyat 'nuM bhU0 kR0) sajja; -karmaNi-nI sAthe joDAvU(2)-nI taiyAra (2) sAvaceta sAthe paraNavU saMyam 1 pa0 [saMyacchati ] niyaMtrita -preraka0 joDavU (2)jhUsare joDaQ karavU; nigraha karavo; tAbe karavU (2) (3)sajavaM; sajja karavU baMdhanamAM nAkhavU; keda pUravu (3) saMyuja vi0 joDAyelaM; saMbaddha (2) sArA 1 A0 [saMyacchate] ekatrita karavu (4) guNothI yukta vAsavU; baMdha karah (5) bheguM karavU; saMyuta vi0 joDAyelaM; saMbaddha bheguM karI gAMTha vALavI (vALanI) saMyoga puM0 joDANa; saMbaMdha (2)pAse saMyama puM0 nigraha; kAbU (2) dhAraNA hovU te prApta thayelaM hovU te (3)saTa dhyAna-samAdhi e traNano samudAya (3) (ghareNAM i0 no) (4) saravALo (5) tapazcaryA (4) nAza; pralaya (5) samAna hetu mATe be rAjAovacce suleha saMrakta vi0 raMgIna; rAtuM (2)Asakta vrata; tapa (6) mAnavatA saMyamana na0 nigraha karavo te; saMyama (3)gusse thayelaM (4)manohara saMrakSa 150 rakSaNa karavu (2) roka; (2) bAMdhavaM te (3) keda saMyamanI strI0 yamarAjAnI nagarI dUra rAkha te mATe sopaNa saMrakSaNa na0 rakSaNa; surakSita rAkhavaM te(2) saMyamita vi0 nigrahamAM lIdhelu (2) saMrakSA strI0 rakSA ; saMbhALa bAMdhelu (3)aTakAvelu (4) bheguM karelu saMyamina vi0 nigraha ke saMyamamAM rAkha saMrabdha ('saMram ' nuM bhU0 kR0) vi0 nAruM(2) puM0 jeNe potAnI iMdriyo uzkerAyelaM; kSubdha (2) gusse thayela; upara kAba meLavyo che te; tapasvI vakarelu (3) gADhapaNe joDAyelaM saMrabdhamAna vi0 je- abhimAna vAyu saMyaMtrita vi0 baMdhanamAM nAkhelaM; aTakAveluM che- uzkerAyaM che tevaM saMyA 250 sAthe jaq (2) cAlyA javU; saMrabha 1 A0 kSubdha thaq (2)vakaravaM; vidAya tharbu (3) pravezaq; pAmavu (4) uzkerAvaM (3) bIvU bhaMgA thaq(5) yuddha karavaM saMram 1 a0 rAjI tharbu saMyAna na0 sAthe jaq te (2) musApharI saMraMbha puM0 AraMbha (2) tophAna (3) (3) zabane laI jarbu te(4)vAhana; uzkerATa (4) Aveza; jusso; Avega gADu (5) hAMkavU te (5) abhimAna ; garva (6) virodha; saMyukta vi0 joDAyelaM; joDelu; saMbaddha vera (7) tIvratA (2) mizrita (3) yukta; sahita;-vALu saMraMbharUkSa vi0 atizaya kaThora evaM (4) -mAM lAgela (5) saMbaMdhI (5) saMraMbhin vi0 uzkerAyelaM (2) gusse -nI sAthe paraNelaM thayelaM vakarelu (3) garviSTha (4) laganIsaMyuga puM0 saMyoga joDANa; mizraga (2) vALU; udyamI gusso najIkapaNuM; saMbaMdha (3) yuddha saMrAga puM0 raMgavU te (2) rAga; prIti (3) Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 543 saMvAdin saMrAS saMrAS 4 50 siddha thaq; pUrNa thavaM -preraka0 ArAdhaq; khuza kara saMrAva puM0 ghoMghATa; avAja saMrihANa na0 premapUrvaka cATate saMruddha vi0 aTakAveluM; rokelaM (2) ghero pAlelaM (3) keda pUrelu saMruSa 7 u0 aTakAvavaM (2)rokavaM (3) bAMdhavU; jakaDavU (4) ghero ghAlavo / saMruha 1 pa0 vadhaq (2) rujhAvaM saMrUDha vi0 sAthe UgeluM (2) rujhAyelaM (3) UgelaM; phaNago phUTayo hoya tevU (4) himatavALU; vizvAsavALu (5) bhIDavALU (6)UMDe peThelaM; jaDa ghAlelaM saMrodha puM0 aTakAvavu-rokavU te (2) ghero (3) baMdhana (4) keda (5)ghaTavU te saMrodhana na0 aTakAvaq te (2)jakaDaQ te; keda pUra te saMrohaNa na0 vAvaq-ropavU te (2) rujhAvaM saMlakS 10 u0 jovU; nihALavU(2) tapAsavU; parIkSA karavI saMlakSaNa na0 cihna karavU te saMlakSita vi0 cihnathI aMkita thayelaM - juduM tAravyu hoya te, (2) dekhAyelu; oLakhAyelu; jaNAyelu saMlagna vi0 lAgelaM; vaLagelaM (2) hAthohAthanI mArAmArI upara Avelu saMlap 1 pa0 vAtacIta karavI saMlikha 6 pa0 khotara; khaNaq (2) lakhaq (3) (vAjiMtra) vagADavU saMlI 4 A0 coMTavU; vaLagavU (2)upara Utara; upara sU, (3) chupAe~ (4) ogaLI jaq (5)-mAM praveza saMlIna vi0 vaLagelaM; coMTelu (2)sAthe joDAyelu (3) chupAyelaM; saMtAtuM (4) saMvatsara puM0 varSa saMvad 1 pa0 vAtacIta karavI (2) bhegA maLI carcA karavI (3) maLatA Avaq; sadRza hovU saMvanana na0 maMtra vagerethI vaza kara te (2) (devane) vaza karavAnuM sAdhana; tAvIja 30 (3)meLavaq te (4)prema; rAga [chupAvaq te (3)bahAnuM saMvaraNa na0 AcchAdana; DhAMkaNa (2) saMvargaNa na0 AkarSavU-jIta, te (mitro) saMvarta puM0 pralaya; nAza (2) pralaya vakhate je sAta megha varase che temAMno eka (3) saMkocAvaM te saMvartaka paM0 pralaya vakhatano agni (2) vaDavAgni (3) saMvarta megha saMvatikA strI0 kamaLanI velanuM kumarcha pAna (2) dIvAnI jyota saMvartita vi0 pralayakALa jevU (2)vIMTAI ke gherAI gayelaM saMvardhana na0 ucheravaM te (2)khUba vadhaq te saMvardhita vi0 ucherelu rakSa) saMvarmaya (DhAla dharavI; kavacanI peThe saMvalana na. mizraNa (2.) joDANa saMvalita vi0 mizrita (2) chAMTelaM; chaMTAyelaM (3) joDAyelaM (4) bhAMgelaM saMvalgita na0 avAja; dhvani saMvas 1 pa0 rahe ; vasavU; sAthe rahe, (2) vyatIta karavu (samaya) saMvaha 150 laI jaq; kheMcI jaq (2) masaLavU; dabAvaq (3) paraNavU saMvAda puM0 vAtacIta; saMbhASaNa (2) carcA (3) samAcAra; khabara (4) hA pADavI te (5) sAdRzya; samAnatA; sumeLa hovo te (6)mulAkAta thavI te; maLavU te saMvAdita vi0 TharAvelu (2)khAtarI karelu saMvAdin vi0 vAtacIta karatuM (2) ne maLatuM AvatuM ;-mAM baMdhabesatuM thatuM saMkocAyelaM saMluGa 1 pa0 halAvavU; DakhoLavU saMlulita vi0 kSubdha; mUMjhAyelu saMvat a0 vikrama saMvatanuM varSa (zistI saMvatathI 56 varSa pahelAM zarU thAya) Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . saMvAra saMvAra puM0 saMkocAvaM te (2) goThavaNI (3) vighna (4) DhAMka-baMdha karavU te saMvAvadUka vi. atyaMta maLatuM AvatuM; atizaya samAna saMvAsa puM0 sAthe raheQ te (2) sobata (3) ghara; raheThANa(4)medAna (bhegA thavA ke ramatagamata mATe) [nAra nokara saMvAhaka puM0 zarIra masaLanAra ke dabAvasaMvAhana na0, saMvAhanA strI0 bhAra vahana karavo te (2)haLave haLave dabAvaq te saMvAhita vi0 khaseDAyelU; halAvAyekheM saMvigna ('saMvij' - bhU0 kR0) kSubdha; ciMtita (2) bInalaM (3) Ama tema hAlatuM ke UchaLatuM saMvij 7 pa0, 6 A0 bhayathI kaMpavU saMvijJAna na0 jJAna; pUrepUrI samaja saMvitti strI0 anubhava; jJAna; samaja / saMvid 2 A0 jANavU (2) oLakhavU (3) anubhavaq (4) tapAsavU (5) 6 u0 prApta karavU -preraka0 jANe tema karavU saMvida strI0 jJAna; buddhi (2)anubhava; samaja (3) karAra; saMketa (4)AcAra; rUDhi (5) khuza karavaM te (6)vAtacIta (7) mitratA; oLakhANa (8)ekamatI saMvidAta vi0 jANakAra; buddhizALI (2) susaMgata saMviSa strI0 goThavaNa; taiyArI saMvidhA 3 u0 karavU; Acaravu (2) goThavaq (3) mUkavU (4)nImavU (5) hukama karavo (6) upayogamA levaM saMvidhA strI0 vyavasthA; goThavaNa'; taiyArI (2) jIvanavyavasthA; jIvanapaddhati [Ayojana saMvidhAna na0 vyavasthA; goThavaNa (2) saMvidhAnaka na0 nATakanA vastunI ke tenA prasaMgonI goThavaNI / saMviSi puM0 goThavaNI; taiyArI saMvezana saMvibhakta vi. juIM pADelu; bhAga pADelaM saMvibhaj 1 u0 juduM pADavU (2) bhAga pADavo; vaheMcarcA saMvibhA 2 pa0 citava, saMvibhAga puM0 bhAga; hisso (2) vaheMcavU te; Apa, te saMvibhAgin puM0 bhAgIdAra; hissedAra saMviz 6 pa0 pravezaq (2) sUI javU; UMghag (3) saMbhoga karavo saMviSTa ('saMviz' -bhU0 kR0)vi0sUtekheM; UMdhelu (2) sAye baiThelu (3) kapaDA paherelu [vITelaM;gherAyelaM saMvIta vi0 paherelu (2) DhAMkelaM (3) saM 1, 5, 9 u0 chupAvaq; DhAMkavRM (2) sAmano karavo; dabAva saMvat 1 A0 tarapha vaLavU ke jaq (2) humalo karavo (3)banavU; thaq (4)pUrNa karavaM; siddha karavaM saMvRta vi0 DhAMkela AcchAdita (2) chupAvelu (3) baMdha karelu (4) na0 ekAMta - gupta sthAna [rAkhanAeM saMvRtamaMtra vi0 potAnI yojanAo gupta saMvRti strI0 DhAMkatuM te; chupAvaq te saMvatta vi0 thayelaM; banelaM saMvRddha vi0 vadhelaM; vikaselU saMvRddhi strI0 pUrepUro vikAsa - vRddhi (2) baLa; tAkAta saMvRS 1 A0 vadha (2)paripUrNa kara, -preraka0 uchera, saMvega puM0 khaLabhaLATa; uzkerATa (2) ati vega; jhaDapa (3) tIvra vedanA saMvedana na0, saMvedanA strI0 jJAna (2) anubhava; vedanA saMvellita vi0 saMvardhita saMveza puM0 sUI jaq te (2)svapna (3) saMbhoga (4) sUvAno oraDo(5)besavAnuM sthAna [Asana saMvezana na0 sUI javUte (2)saMbhoga (3) Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMveSTa 545 saMsajjamAna saMveSTa 1 A0 vIMTavU; vITaLAvaM saMzuS 4 e0 pUrepUruM zuddha tharbu saMvyavahAra puM0 vepAradhaMdho / -preraka0 pUrepuraM zuddha karavU (2) saMvyas 4 pa0 goThava; racavU bharapAI karavU; cUkate karavu (RNa) saMvyAna na0 DhAMkaNa (2) vastra; pozAka (3) tapAsavU (3) uttarIya saMzana vi0 meda - carabIvALU; jADu saMzaptaka puM0 yuddhamAMthI parAGmukha na (2) phUlI gayelaM; sojAvALaM thavAnI pratijJA lIdhelo yoddho (bIjA- saMzraya puM0 AzrayasthAna; raheThANa (2) one bhAgatA rokavAmAM kAme lebAya che) vasa, te (3)-ne lagatuM hovU te (4) saMzam 4 pa0 [saMzAmyati ] zAMta tharbu Azaro levo-zodhavo te (5) AdhAra; (2)bujhAyU~; lupta tharbu avalaMbana (6) Asakti -preraka0 nakkI karavU saMzrava puM0 lakSapUrvaka sAMbhaLa, te (2) saMzaya puM0 saMdeha; zaMkA (2) jokhama; vacana; kabUlAta sAhasa (3) anizcitatA saMzri 1 u0 -ne Azare javU;-no Azaro saMzayagata vi0 jokhamamAM AvI paDelu levo (2)-ne avalaMba, (3)pAma; saMzayacchedina vi0 zaMkA dUra karanAruM prApta karavU (4) joDAvU; maLavU saMzayAtman vi0 saMzaya karyA karatuM; saMzrita vi0 AzarA mATe gayeluM (2) zaMkAzIla; anizcayI Azrita; rakSita (3) saMbaMdha pAmela; saMzayAlu vi0 anizcayI; zaMkAzIla avalaMbelu; AliMgeluM(4)-mAM rahelaM; saMzayita vi0 zaMkAyukta; anizcita svAbhAvika [vacana Apaq (2) jokhama bharelu (3) na0 zaMkA; saMzru 5 u0 lakSapUrvaka sAMbhaLa, (2) anizcitatA saMzruta vi0 vacana ApelaM; kabUlelaM saMzaraNa na0 yuddhanI zarUAta (2) zaraj (2)barAbara sAMbhaLelu [coTavU saMzita vi0 dhAradAra; tIkSNa (2) saMzliS 4 50 vaLagaq; joDAvaM; nizcita ; nakkI (3) pUrNa karelu; barA- saMzliSTa vi0 vaLagelaM ; coTelu ; bheTelaM bara pAra paDelu (4) dRDhatAthI vaLagI (2) -mAM rahelaM; --mAM hotuM (3) rahelu (vratane) joDAyelaM; saMbaddha (4) na0 Dhagalo; saMzI 2 A0 saMzayamA hovU; anizcita jatho; samudAya hovU (2) ArAma karavo; sUI javU saMzleSa puM0 AliMgana (2)saMbaMdha saMzoti strI0 zaMkA; saMzaya saMzleSaNa na0, saMzleSaNA strI0 vaLagavaM saMzolana na0 niyamita abhyAsa (2) te (2) sAthe bAMdhavAnuM sAdhana (3) vAraMvAra paricaya karavo te baMdhana; saMbaMdha; gAMTha saMzuddha vi0 pUrepUruM zuddha karela-thayelaM saMsakta vi0 coTelaM; vaLagelaM; joDA(2) sApha-svaccha karelu (3) doSa ke yelu (2) najIka Avelu; saMbaddha (2) karajamAMthI mukta thayelu (4)tapAselaM; mizrita (4) yukta (5)Asakta ajamAvelaM saMsakti strI0 gADha saMbaMdha (2) ati saMzuddhi strI0 pUrepUrI zuddhi (2)sApha najIkapaNuM (3) gADha paricaya (4) karavU te (3)sudhAra, te (doSa-bhUla) Asakti thothavAtuM (zokathI) (4) cUkate karavaM- mukta tharbu te saMsajjamAna vi0 vaLagatuM; coTatuM (2) Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsad 546 saMskRta saMsad 1,6 pa0 [saMsIdati ] sAthe besaveM saMsRti strI0 pravAha; gati (2) saMsAra (2)duHkhI thaq; pIDAvaM (3)janmamaraNanA vArApherA ... saMsada strI0 sabhA; maMDaLa (2)nyAyAlaya saMsRpa 1 pa0 khasavU; sarakavU (2)pAse (3)ToLaM; samudAya __ vahevu (3) tarapha javU ke pahoMcavU saMsaraNa na0 jaq te (2)goLa pharavU te saMsRSTa vi0 joDAyelaM; saMbaddha; yukta (3)saMsAra (4) janma ane punarjanma (2)na0 paricaya; mitratA; gADha saMbaMdha saMsarga puM0 saMbaMdha; sahavAsa; joDANa / saMsRSTatA strI0, saMsRSTatva na0 joDANa; (2) nikaTatA; paricaya (3)saMbhoga / saMbaMdha (2) aicchika rIte joDAvaM te saMsarpaNa na0 sarakavU te (2) acAnaka (khAsa karIne bhAga pADyA pachI) humalo karavo te saMsev 1 A0 sevaq (2) sevA karavI saMsapin vi0 najIka saratuM (3)Asakta tharbu(4)paMkho nAkhavo saMsaha vi0 barobariyu (5)paMpALavU saMsaM-karmaNi. [saMsajyate] sAthe joDAveM / saMskarta paM0 rasoiyo; rAMdhanAro (2) ke vaLagelA hovU saMskAra karanAro; dIkSA ApanAro saMsAe -preraka0 saphaLa nIvaDavU; pUru saMskAra puM0 zuddha karavaM-sudhAravU-zaNakaravU; siddha karavU (2)prApta karavU; gAravaM te (2) tAlIma ; keLavaNI (3) pArcha meLavaq (3)cUkate karAvaq (4) taiyAra karavU te (4) rAMdhavU te (5)prAyanizcita karAvaq (5) nAza karavo . zcittAdithI pavitra karavU te (6)chApa; saMsAdhana na0 saphaLatA; siddhi asara (7)vAsanA ke karmanI mana upara saMsAra puM0 gati; mArga (2) aihika paDatI chApa (8) dvijone janmathI maraNa jIvana; gharasaMsAra (3) janmamaraNanI sudhI karavA paDatA Avazyaka 12 ghaTamALa (4) mAyAnoM prapaMca vidhimAMno dareka (garbhAdhAna, puMsavana, saMsArin vi0 janmamaraNanI ghaTamALamAM sImantonnayana, jAtakarma, nAmakarma, bhaTakatuM (2) puM0 prANI (3)jIvAtmA niSkramaNa, annaprAzana, cUDAkarma, upasaMsiddha vi0 pUrNa thayelaM; siddha thayelaM nayana, kezAnta, samAvartana, vivAha; (2) rAMdhelu; taiyAra thayelu (bhojana) keTalAka 16 paNa gaNAve che) (9) (3)mukta (4)kuzaLa maraNa pAchaLa karavAnI kriyA saMsiddhi strI0 pUrNatA; saphaLatA; siddhi saMskArabhUSaNa na0 saMskArI-zuddha-vANI (2)mokSa (3)pariNAma saMskAravattva na0 vyavahAra - vartananI saMsigha 4 pa0 pUrNa karAvaM; pUrNa thaq; saMskAritA siddha thaq (2) mokSa meLavavo saMskR 8 u0 zaNagAraQ (2) sApha karavU saMsUc 10 u0 sUcavaq (3)maMtra ke prAyazcittAdi vidhithI saMsUcana na0 spaSTa batAva - sAbita pavitra karavU (4) keLavaq; tAlIma karavaM. te (2) sUcava te (3) Thapako ApavI (5)taiyAra-sajja karavU (6) Apavo te [(3) phelAvu(4)meLavaQ rAMdhavaM; taiyAra karavU (rasoI) (7) saMsa 1 pa0 pAse jaq (2)goLa ghUmavaM sApha karavu (8)ekaLu karavU saMsUja 6 pa0 saMsargamAM Avaq; maLavaM saMskRta vi0 saMskAravALU-zuddha karelu (2)joDAvu (3) bheTavU (2)kRtrimapaNe jemAM sudhAro karavAmAM Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMhati saMskRtokti 547 Avyo che tevU (3) pavitra kareluM saMsthAna vi0 sthAvara (2)na0 samUha (3) (4) na0 saMskRta bhASA sthiti (4) AkRti; AkAra (5) saMskRtokti strI0 saMskArela - zuddha- racanA (6)sAMnidhya (7) cAra rastA bhASA ke zabda [paDa-bichAnuM bhegA thatA hoya te sthaLa (8)vibhAga saMstara puM0 pathArI (2)pAMdaDAM vagerenuM saMsthApana na bheguM rAkhaq ke mUkabuM te saMstava puM0 stuti ; prasaMzA (2)paricaya; (2)niyama ; vyavasthA (3)sthApaq te; nikaTa saMbaMdha (3)ekamatI pramANita karavU te (4)nigraha saMstavaprIti strI0 paricayathI thatI prIti saMsthApanA strI0 nigraha (2)zAMta pADasaMstaMbha 5, 9 pa0 thobhAva; roka; vAno upAya nigraha karavo (2)jaDa-akkaDa karI saMsthita vi0 sAthe raheluM ke Ubhelu (2) devU (3)hiMmata dhAraNa karavI; sthira- raheDhaM; Ubhelu (3)najIkanuM (4)sadRza zAMta tharbu (4) dRDha karavU; nizcaLa (5) ekatrita (6) nizcita; sthira . karavU (5) Teko Apavo (7) aTakelaM; pUruM thayelaM (8) sArA saMstIrNa vi0 patharAyelaM; bichAvelaM(2) ghaDatara ke racanAvALU; sArA AkAranaM verelaM;vikherelu paricita hovU (9) vAraMvAra avarajavaravALU (10) saMstu 250 vakhANavU(2)stuti karavI(3) na0 sthiti (11) AkRti saMstuta vi0 vakhANelaM; prazaMselu (2) saMsthiti strI0 sAthe hovU ke rahevaM te sAthe stuti karelu (3)paricita (4) (2) sAMnidhya (3) raheThANa ; AzrayatAkelaM; irAdo rAkhyo hoya tevU (5) sthAna (4) samUha (5) TakI rahe, samAna; tulya ke cAlu rahedUM te (6) sthiti ; dazA saMstuti strI0 prazaMsA (7) nigraha (8) mRtyu (9) pralaya saMstR (-) 5, 9 u0 pAtharavaM; veravU saMsparza puM0 saMbaMdha (jema ke viSaya ane saMstyAya pu0 Dhagalo; samUha (2) vistAra iMdriyono) (3) paDoza ; sAMnidhya (4) raheThANa; saMspRz 6 pa0 sparza karavo (2) pANI ghara(5)paricaya [vaselu; rahelaM chAMTarbu (3) kogaLA karavA saMstha vi0 rahetuM ; kAyama rahetuM (2) vasatuM; saMskRSTa vi0 sparzAyelaM; saMbaMdhamAM AvelaM saMsthA 1 A0 [saMtiSThate ] sAthe UbhA saMsmaraNa na0 yAda karavU te rahevU ke vasavU (2)upara UbhA rahe, saMsma 1 10 yAda karavU; citavavaM (3)ho; jIvaq (4) mAnavaM;-pramANe saMsmRti strI0 yAda karavU te vartavaM (5) pUruM thaq; siddha tharbu (6) saMsrava puM0 vahevU te; pravAha aMtarAya Avavo; aMtarAyathI aMta saMhata vi0 prahAra karAyelaM; ghavAyekheM Avavo (7) 1 pa0 aTakI pddq| (2) joDAyelaM; joDelu; saMbaddha -preraka0 svastha karavaM (jAtane) (2) (3) ghaTTa; dRDha (4) saMpavALu; eka sthira karavU (3) nigraha karavo sAthe hoya tevU (5) ekatrita saMsthA strI0 maMDaLa; sabhA (2) sthiti; saMhatabhra vi0 bhavAM caDAvyAM hoya te, hAlata (3)svarUpa; prakRti (4) dhaMdho; saMhati strI0 gADha saMbaMdha (2) ekarojagAra (5) aMta (6) mRtyu (7) saMpa (3) jaththo; samUha (4) Dhagalo pralaya (8) karAra; kabUlAta (5) baLa ; tAkAta Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMhan 548 saMhana 250 joDavU ; bheguM kara (2) Dhagalo karavo; saMgraha karavo saMhanana na0 gADhapaNuM; dRDhatA (2) ghaDatara; bAMdho; zarIra (3)baLa (4) haNavU te (5) ghasa - masaLavU te saMhananIya vi0 dRDha; ghaTTa saMharaNa na0 bheguM karavU te (2) levaM te; pakaDavU te (3) saMkocavU te (4)nigraha (5) vidhvaMsa (6) pArcha kheMcI levU te saMharSa puM0 AnaMda ke . bhayathI romAMca thavAM te (2) harIphAI saMhAra puM0 bheguM karavaM te; ekaLaM karavaM te (2) saMkocavU te; saMkSepa (3) pArcha kheMcI levU te (4) nigraha (5) vidhvaMsa; pralaya (6) aMta; samApti (7) samUha; samudAya saMhita vi0 yukta; sAthenuM (2)saMbaMdhI; -mAMthI nIkaLelu (3) goThavelaM; mukelaM (4) najIkarnu saMhitA strI0 saMyoga (2) samuccaya (3) pada ke lakhANano vyavasthita saMgraha (udA0 manusaMhitA) (4) vedonA maMtra bhAgano saLaMga saMgraha saMha 1 u0 ekaLaM karavU; bheguM karavU(2) khaMcavU; cUsa (3) saMkSepa karavo; saMkocavU (4) saMhAra karavo (5) pArcha kheMcI levU (6) nigraha karavo; dabAvaq (7) sameTI levu (8) avaLe mArge doravU saMhRta vi0 ekaLu karelu (2) saMko celaM; saMkSipta (3) pArcha kheMcelu (4) pakaDelu(5)nigraha karelu(6)nAza karelaM saMhati strI0 saMkSepa (2) niyamana (3) vidhvaMsa; nAza (4) saMgraha saMhaS 4 pa0 harSa pAmavU; harSita tharbu (2) khaDu-UthaI jaq (romAMca) saMhaSTa vi0 romAMcita thayelu saMhAda puM0 avAja; ghoMghATa sAgarAMbarA sAkam a0 sAthe; sahita (2) ekI sAthe; eka ja vakhate sAkalya na0 samagratA; AkhaM evaM te sAkalyaka vi0 bImAra; mAMdaM sAkalyena a0 saMpUrNa rIte; samagrapaNe sAkAra vi0 AkAra - AkRtivALU (2) suMdara AkAravALaM sAkAMkSa vi0 abhilASAyukta (2) arthayukta (3) apekSAvALaM sAkula vi0 vyAkuLa; muMjhAyelaM sAkRta vi0 artha ke abhiprAyavALu (2) sahetuka; irAdAvALU (3)vilAsayukta sAkatam a0 artha ke abhiprAya sAthe (2) vilAsayukta hoya tema (3)ghyAnapUrvaka sAketa na0 ayodhyA zahera sAkSara vi0 vaktRtvazaktivALU sAkSAt a0 najara sAme;-nI hAjarImAM; khullaMkhullA; sIdhesIdhuM (2) jAte; svayaM (3) (samAsamAM) mUrtimaMta - dehadhArI hoya tema (udA0 'sAkSAdyama') sAkSAtkAra puM0 pratyakSa jJAna; anubhava sAkSAtkR 8 u0 najare jovU (2) jAte aMtaramA anubhava, (3) pariNAma ke phaLa bhogava sAkSina vi0 najare jonAeM; sAkSI hoya tevU (2) sAkSI (3) paramAtmA (4) jIvAtmA sAkSiptam vi0 avicArIpaNe sAkSepa vi0 kaTAkSapUrNa (2) pakSapAtI sAkSya na0 purAvo; sAkSIparyu sAgara puM0 samudra (2) bhagIratha sAgaragamA strI0 nadI sAgarasutA strI0 lakSmI sAgarasUnu puM0 caMdra sAgarAvarta puM0 sAgaradvIpa sAgarAMta vi0 sAgarathI vITaLAyelaM; sAgara sudhInu sAgarAMbarA strI0 pRthvI (deg) sagraha Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAgni sAdhana sAgni vi0 agnivArcha; homa mATe sAtvatAH puM0ba0va0 eka jAtinA loko agni rAkhanAeM sAtvatAMpati puM0 viSNu (2) kRSNa sAgnika puM0 gRhastha; agnihotrI sAtvatI strI0 nATakanI cAra zailIosAna vi0 saMpUrNa; AkhaM; pUru (2) mAMnI eka (2) zizupAlanI mAtA adhika; -thI vadhu evaM [samaya sudhI sAda puM0 DUba te; nIce besavaM te (2) sApram a0 AkhI jiMdagI sudhI; khUba __ thAka (3) kRzatA (4) nAza; aMta sAci a0 vAMkuM; trAMsuM; tIrachaM (5) duHkha, pIDA sAcivya na0 pradhAnapaduM (2) madada; sAdana na0 thakavaq te (2)nAza karavo sahAya ; maitrI vALavU te (3) thAka (4) ghara; raheThANa / sAcIkR 8 u0 bAjue vALavU; vAMku sAdita vi0 besADelu (2)thAkelu (3) sAjAtya na0 eka jAti ke vargana hovU te khinna ; hatAza (4) vinaSTa (5) kSINa sATopa vi0 garviSTha ; uddhata (2) bhavya sAdina vi0 nIce besatuM (2)thakavanAeM; (3) bharelu ; phUlelaM (4)gaDagaDATavALaM nAza karanAru (3) besanAruM; savArI sATopam a0 abhimAnathI; ruAbabhera karanA5 (4) puM0 ghoDesavAra (5) (2) uddhatapaNe (3) gussAthI hAthIsavAra (6)rathasavAra (7) sArathi sAt a0 je zabda sAthe vaparAya tenA sAdRzya na0 sarakhApaNuM; samAnatA (2) rUpa pUrepUruM badalAIne thayuM che - evo pratikRti; citra artha batAve (udA0 bhasmasAt) (2) sAdya vi0 navaM athavA tenA kAbUmAM soMpI devAyu hoya sAdyaska vi0 jhaDapI; tarata ja that tevo artha batAve (udA0 brAhmaNamAt) (2) tarata ja pariNamatuM (3) navaM; sAtatya na0 kAyamapaNuM; cAlu rahevApaNuM tAju (4) puM0 eka yajJa sAtizaya vi0 uttama; adhika sAdyaMta vi0 AkhaM; pUrNa / sAtisAra vi0 dasta thaI gayA hoya tevU sAth 550 pUruM karavU; siddha karavU (2) sAtIrthya na0 eka ja guru pAse zIkhavU te jItaq (4)4 pa0 siddha thaq; pUruM thA sAttvika vi0 kharaM; tAttvika (2) -preraka0 sAdhaq; pUruM karavU (2) sAcuM; kharaM; svAbhAvika (3)sadguNI; siddha karavaM; prApta kara, (3) pramANika (4) zaktimAna (5)sattva- puravAra karavU (4) tAbe karavaM; vara guNI (6)prema vagere AMtarika bhAvathI karavU (5) nAza karavo (6) jaq; nIpajelaM (7) puM0 AMtarika bhAvano vidAya tharbu bAhya AviSkAra (kAvya) sAdhaka vi0 siddha karanAraM; pUruM karanAra sAttvikI strI0 durgA (2) asarakAraka; kAryakSama (3) sAtmya na0 sarUpatA kuzaLa; pravINa (4) camatkArI; jAduI sAtyaki puM0 eka yAdava yoddho (5) upakAraka; madadagAra (6) puM0 sAtvat puM0 (zrIkRSNano) upAsaka; camatkArika siddhiovALo yorga anuyAyI; bhakta (2) yAdava (7) jAdugara sAtvata vi0 vaiSNava (2)bhakta (3)pAMca- sAdhana vi0 siddha karanAraM; pariNAma rAtra siddhAMtane lagatuM (4) puM0 viSNu upajAvanAeM (2) meLavanAeM (3) (5)baLarAma sUcavanAeM (4) na0 siddha karavaM Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanatA meLavabuM - upajAvanuM te (5) siddhi; paripUrNatA; prApti (6) kazuM siddha karavA mATeno upAya ; upakaraNa ( 7 ) kAraNa; nimitta sAmagrI ; ojAra (8) sainya ke teno vibhAga ( 9 ) sAbitI (10) tAbe karavuM te; kAbUmAM lAvavuM te; vaza karavuM te (11) nAza karavo te sAdhanatA strI0 sAdhanovALA hovApaNuM sAdhanA strI0 saMpAdana karavuM te; pUrNa karavuM te ( 2 ) pUjA upAsanA ( 3 ) prasanna karate ke senApati sAdhanAdhyakSa puM0 lazkarano nirIkSaka sAdhanIya vi0 koI kArya siddha karavAmAM upayogI evaM ( 2 ) siddha karavAnuM ke meLavavAnuM evaM sAmaka vi0 eka ja dharma ke paMthanuM sAdharmya na0 samAna dharma ke padavALA hovuM te ( 2 ) svabhAva ke guNadharmanI samAnatA sAdhAraNa vi0 be athavA vadhArenuM sahiyA ( 2 ) sAmAnya ( 3 ) sArvatrika ( 4 ) mizrita ( 5 ) samAna sAdhAraNastrI strI0 vezyA sAdhAraNIkR 8 u0 sahiyAruM karavu; vaheMcI levuM sAdhita vi0 sAbita kareluM (2) prApta kareluM (3) pUrUM karelu; siddha karelu sAmin puM0 sAdhutA ; zreSThatA ; uttamatA sAdhiSTha vi0 sauthI sAraM; uttama ( 'sAdhu' nuM zreSThatAdarzaka rUpa ) sAdhIyas vi0 adhika sAraM ('sAdhu' nuM tulanAtmaka rUpa) sAdhu vi0 sAraM ( 2 ) ucita; yogya ( 3 ) sadguNI; dhArmika ( 4 ) mAyAlu; sAro bhAva rAkhanAruM ( 5 ) anukULa; rucatuM (6) kulIna ( 7 ) puM0 sAro -sadguNI mANasa (8) RSi; saMta ; muni ( 9 ) vepArI; jhaverI (10) dhIradhAra karanAro sAnvaya - sAdhu a0 'vAhavAha ! ; 'zAbAza ! ' (2) 'basa karo ! sAdhujAta vi0 suMdara sAdhuphala vi0 sArAM pariNAmavALaM sAdhumat vi0 sAraM; bhaluM ( 2 ) sukhI sAdhuvAda puM0 'zAbAza 'sAraM kartuM ' evo dhanyavAda sAdhuvRtta vi0 sadAcArI, sadguNI; nItimAna ( 2 ) barAbara goLa AkAranuM ( 3 ) na0 sadAcAra sAdhuzIla vi0 sadguNI; sadAcArI sAdhya vi0 siddha karavA - meLavAvA yogya ( 2 ) zakya banI zake * maLI zake buM ( 3 ) sAbita karavAnuM puravAra karavAnuM ( 4 ) jItavAnuM; tAbe karavAnuM ( 5 ) maTADI zakAya tevuM ( 6 ) puM0 eka jAno deva (7) deva (8) na0 siddhi; pUrNatA ( 9 ) siddha karavAnI - puravAra karavAnI bAbata sAdhvasa na0 Dara, bhaya ( 2 ) vyagratA ; kSobha (3) sustI [ pativratA strI sAdhvI strI0 sadAcArI - pavitra strI ( 2 ) sAnaMda vi0 sukhI; khuza sAnaMdam a0 khuzIthI sAnAyya na0 madada; sahAya sAnu puM0 na0 zikhara ; Toca ( 2 ) parvatanI Toce Avelo sapATa bhAga (3) jaMgala (4) phaNago sAnukaMpa vi0 kRpAvaMta sAnukroza vi0 'dayALu dayArdra sAnutarSam a0 tarasathI sAnunaya vi0 vinayI; namra sAnubaMdha vi0 ekadhAru akhaMDa ( 2 ) pariNAmavALaM sAnumat puM0 parvata [ nIceno) sAnUkarSa vi0 dharIvALo pATaDo (ratha sAnvaya vi0 AnuvaMzika ( 2 ) kuTuMba ke vaMzajo sahita evaM (3) saMbaMdhI (4) arthayukta 550 , Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sApatna 551 sAmAnya sApatna vi0 harIphAI - adekhAIthI vedano maMtra ke pATha (5) sAmaveda (6) karelu (2)harIphanu; zatru, (3)potAnA avAja; svara patinI bIjI strIna; zoka sAmanya puM0 sAmaveda jANanAro brAhmaNa; sApatnAH puM0 ba0 va0 eka ja patinI te veda gAvAmAM kuzaLa evo brAhmaNa judI judI patnInAM bALako sAmayika vi0 rUDhi-paraMparAthI cAlatuM sApalya na0 koInI sapatnI- zoka AvelaM (2) karAra karelu; kabUlelaM hovU te (2) adekhAI; duzmanAvaTa (3) (3) karAra mujabaY (4) niyamita puM0 zokano dIkaro (4) zatru (5) (5) samayasara hovU te (6) niyata sAvako bhAI samaye thatuM ke AvatuM (7) tatpUratuM; sApadezam a0 bahAnaM kADhIne thoDA vakhata mATernu sApavAda vi0 apavAda - ALa phelAvatuM sAmayoni puM0 hAthI (2) brahmA (2) ALa lAgyuM hoya tevU sAmarthya na0 baLa; zakti (2) samAna sApavAdam a0Thapako ApIne ; niMdApUrvaka prayojana ke hetuvALA hovApaNuM (3) sApekSa vi0 (sAmAnya rIte samAsamAM) eka ja arthavALA hovU te -nI apekSA hoya tevaM; -nA saMbaMdhamAM sAmarthyAt a0 -nA baLe; -nA kAraNe hoya tevU (2) pakSapAtavALaM sAmarSa vi0 gussAbhayuM madhura vANI sAmavAda puM0 zAMta pADe tevI mIThIsAptataMtava puM0 (ba0va0) eka paMtha sAmavAyika vi0 koI paNa maMDaLI sAptapada, sAptapadIna vi0. sAta pagalAM saMbaMdhI (2) samavAya-saMbaMdha saMbaMdhI sAthe cAlavAthI tha] (2) na0 vara (3) puM0 maMtrI (4) koI maMDaLano kanyAe agninI AsapAsa sAta prada AgevAna [udgAtA kSiNA karavI te (3) gADha mitratA sAphalya na0 saphaLatA (2) upayogI sAmavid puM0 sAmaveda jANanAro (2) sAmaveda puM0 cAramAMno trIjo veda paNuM (3) lAbha sAmaMjasya na0 aucitya (2) kharAsAbAgha vi. avyavasthita paNuM; sAcApaNuM sAbhyasUya vi0 akhaM; IrSALu sAmaMta vi0 pAse- sarahade AveluM (2) sAmaga puM0 sAmaveda gAnAro sArvatrika (3) puM0 paDozI (4) sAmagrI strI0 koI kAryamAM upayogI paDozI rAjA (5) khaMDiyo rAjA evo ke sAdhana tarIke kAmano sAmAna / sAmAjika vi0 sabhA ke samAjanuM (2) sAmagraya na0 samagrapaNuM; pUrNatA; kula- puM0 prekSaka; sabhya AkhaM te (2) parivAra (3) sAdhana- sAmAdhyAyanika puM0 sAmavedI brAhmaNa sAmagrI (4) mokSa sAmAnAdhikaraNya na0 eka ja - samAna sAmaja, sAmajAta puM0 hAthI paristhitimAM hovU te (2) eka ja sAman na0 sAMtvana; prasanna karavU te; kArya bajAvaq te (3) eka ja padArthane zAMta pADavaM te (2) rAjanItinA cAra lAgu paDavApaj upAyomAMno eka - mIThI vAtothI sAmAnya vi0 sarvasAdhAraNa (2)samAna; samajAvIne meLavI levaM te (sAma, sara (3) madhyama kakSAnuM (4) dAma, daMDa, bheda) (3) stutivALaM tuccha (5) AkhaM; samagra (6) na. ke gAI zakAya tevU stotra (4) sAma- sarvatra hovU te (7) samAna lakSaNa Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAnyataH 552 sArasa sAmAnyataH a0 sAmAnyapaNe sAyaMprAtar a0 sAMje ane savAre sAmAnyapratipattipUrvakam a0 samAna sAyAhna puM0 sAMja AdarathI [dhaMdhAno karArapatra sAyujya na0 bhaLI javU - ekarUpa thaI sAmAyika na0 samabhAva (2) sahiyArA __ javaM te (cAra prakAranI muktimAMthI sAmAsika na0 samAsono Akho samUha eka) (2) sarakhApaNuM sAmi a0 adhu; adhUruM hoya tema (2) sAyudhya vi0 zastrasajja evaM ghRNApAtra hoya tema (3) bahu vahelaM; sAra vi0 agatyana; tattvarUpa (2)uttama; samaya pahelAM zreSTha (3)sAcuM; kharu (4)samartha; dRDha sAmiSenI strI0 yajJAgni pragaTAvatI (5)barobara puravAra thayelu (6) (samAvakhate bolavAnI RcA (2) samidha sane aMte) sauthI sAraM; zreSTha (7)nyAyI sAmiSa vi0 mAMsayukta; mAMsa sAthenuM (8)hAMkI kADhanAraM; dUra karanAraM(9) sAmIpya na0 samIpatA; pAse hovApaNuM puM0, na0 arka; kasa; sattva (10) sAmudAyika vi0 samudAyatuM / majjA(11)vRkSano rasa (12) saMkSepa sAmudra vi0 samudranuM; samudramAMthI nIpa- tAtparya (13) baLa; zakti (14) jelaM (2) puM0 vahANavaTI; dariyAI dRDhatA (15)dhana; milakata (16)na0 vepArI (3)na0 zarIra uparanuMsAmudrika pANI (17)polAda cihna ke lakSaNa sAraka vi0 recaka sAmudrika vi0 samudrathI nIpajelaM (2) sAragAtra vi0 majabUta avayavovALaM samudranI musApharI karatuM; samudra mArge sAraguru vi0 vajanane kAraNe bhAre evaM vepAra karatuM (3) zarIra uparanAM sAragha na0 madha lakSaNo saMbaMdhI (je uparathI sAraM ke sAraja na0 tAju mAkhaNa [madI kharAba nasIba bhAkhavAmAM Ave che) sAraNi strI0 nahera; nIka (2) nAnI sAmnA a0 khuzIthI sAraNika vi0 musApharI karatuM(2)puM0 sAmya na0, sAmyatA strI0 sarakhApaNuM pravAsI; vaTemANu (3) pravAsI vepArI sAdRzya (2) samAnabhAva (3) meLa ; sAraNI strI0 juo sAraNi' susaMgatatA (4) niSpakSatA; taTasthavRtti sArataru puM0 keLa sAmyatAlavizArada vi0 saMgItanA tAla sA ratas a0 dhana pramANe (2)baLapUrvaka ane saMgatamAM kuzaLa [bhauma rAjya (3) jAta pramANe sAmrAjya na0 sArvabhaumatva (2) sArva- sArathi puM0 ratha hAMkanAra (2) madadanIza sAya puM0 saMdhyAkALa;sAMja(2)aMta(3)bANa sAthI (3) mArgadarzaka (4)mahAsAgara sAyaka puM0 bANa (2) talavAra sArathya na0 sArathipaNuM sAyakapuMkha puM0 bANanopIMchAMvALo bhAga sAraphalga vi0 uttama ane halakuM sAyaNa puM0 vedanA suprasiddha bhASyakAra sArabhAMDa na0 vepAra mATeno mAla (I0 sa0 1370) sArameya puM0 kUtaro sAyadhUrta puM0 sAMja rUpI Thaga (2) caMdra sArameyI strI0 kUtarI sAyam a0 sAMje; saMdhyAkALe sArava vi0 sarayu nadInuM sAyaMkAla puM0 sAMjano samaya sArazana na0 juo 'sArasana' sAyaMtana vi0 saMdhyA samayanuM sArasa vi0 bUma pADatuM ; bolAvatuM(2) Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaka 553 sAvalaukika sarovarana (3)puM0 te nAmarne eka pakSI sArUpya na0 samAna rUpa ke AkRti hovI (4) haMsa pakSI (5) pakSI (6) te (2) sarUpatA; sadRzatA (3)(cAra caMdra (7) na0 kamaLa (8) strIno muktiomAMnI eka) deva sAthe ekarUpa kamarabaMdha; kaMdoro thaI jaq-bhaLI jaq te sArasaka puM0 cakravAka sArgala vi0 rokAyekheM; aTakAvAyelaM sArasana na0 strIno kaMdoro (2) yoddhAno sArtha vi0 arthavALU (2) hetuvALu (3) kamarapaTTo (3) chAtI uparatuM bakhatara samAna arthavALaM (4) upayogI (5) sArasAkSa na0 eka ratna paisAdAra (6) puM0 dhanI; paisAdAra (7) sArasAkSI strI0 kamaLa jevAM netravALI vepArIonI vaNajAra (8) mANasono strI [cakravAkI kAphalo- saMgha (9) prANIo- ToLU sArasikA strI0 sArasa pakSInI mAdA(2) (10) ToLaM; samudAya sArasI strI0 sArasa pakSInI mAdA sArthaka vi0 upayogI (2) arthavALU sArasya na0 bUma ; pokAra (2) puSkaLa sArthavAha puM0, sArthavAhana puM0 vaNajApANI hovU te rano mukhiyo; mukhya vepArI sArasvata vi0 sarasvatI devI saMbaMdhI sArthahIna vi0 vaNajAramAMthI pAchaLa rahI (2)sarasvatI nadI saMbaMdhI(3)vaktRtva- * gayelaM; vaNajAre pAchaLa choDI dIdhelu zaktivALu (4) puM0 sarasvatI nadInI sAthika vi0 -sAthe musApharI karatuM (2) AsapAsano pradeza (5) brAhmaNano eka puM0 vepArI (3) musApharIno sAthI varga (6) vANI; vaktRtA sAI vi0 bhIna sAraMga vi0 kAbaracItaru(2)puM0 kAbara- sArgha vi0 ardhA jeTalaM vadhAre hoya cItaro varNa (3) kAbaracItaro mRga tevaM (udA0 'sArdhazatam'-150) (4) mRga (5) hAthI (6) madhamAkhI sArtham a0 sAthe; sobatamAM (7) kALo bhamaro (8) siMha (9) sArpa puM0 AzleSA nakSatra koyala (10)mora(11) zaMkha (12) sArva vi0 sAmAnya; sArvatrika (2) kAmadeva (13) caMdana (14) bhakta badhAMne mAphaka Ave tevU (3)puM0 bauddha (15) eka rAga ke jaina bhikSu [karanAruM sAraMgI strI0 eka taMtuvAdya (2)kAbara- sArvakAmika vi0 badhI icchAo pUrI cItarA varNanI mRgalI sArvajanika, sArvajanIna vi0 sarva mATeneM; sArAsAra vi0 kImatI ane kiMmata sarvane upayogarnu paDe tevaM vinAnu; kAmanuM ane nakAmu (2) sArvatrika vi0 dareka sthaLay; badhe lAgu majabUta ane nabaLaM [eka pakSI sArvabhautika vi0 badhAM bhUto ke bhUta sAri strI0 sogarcha; zetaraMjanuM mahoru(2) prANIo saMbaMdhI sArikA strI0 menA jevU eka paMkhI (2) sArvabhauma vi0 AkhI pRthvIne lagatuM taMtuvAdyanA tAra jenA uparathI pasAra (2) mananI badhI bhUmikAone lagatu thAya che te pula vALU (3) cakravartI rAjA(4) kuberanI uttara sArin vi0 jatuM saratuM (2)-nA sAra dizAno diggaja sAriSTha vi0 sauthI sAraM sArvalaukika vi0 badhA loko jANatA sArI strI0 juo 'sAri' hoya tevU; badhe pravartatuM; sArvatrika Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvavedas sArvavedas puM0 yajJamAM badhI vastuonuM dAna karanArI ( 2 ) na0 mANasanI badhI milakata [ zaktivALu sASTi vi0 samAna pada-sthiti- ke sASTitA strI0 (cAra prakAranI muktiomAMnI eka ) zakti ane guNomAM paramAtmAnI samAnatA sAla puM0 eka vRkSa (2) vRkSa sAlasa vi0 thAkeluM ( 2 ) ALasu; susta sAlaMkAra vi0 AbhUSaNayukta sAlAvaka puM0 kUtaro ('zAlAvRka') sAlokya na0 devanA ja lokamAM sAthe rahevuM te ( cAra muktiomAMnI eka ) phurasade sAvakAzam a0 sAvajJa vi0 avajJA karatuM; tucchakAratuM sAvadya vi0 niMdApAtra; ThapakApAtra sAvadhAna vi0 lakSa ApatuM; kALajIvALaM (2) sAvadha (3) udyogI sAvadhAnam a0 kALajIthI; lakSa ApIne sAvadhAraNa vi0 maryAdita sAvadhi vi0 maryAdAvALu; sImita sAvana puM0 yajJa karAvanAra ( 2 ) yajJanI pUrNAhuti sAvayava vi0 avayavonuM baneluM sAvaraNa vi0 DhAMkelaM; vAselu chupAveluM; gupta ( 2 ) 554 sAvalepa vi0 garviSTha; uddhata sAvalepam a0 uddhatAIthI sAvazeSa vi0 avazeSa bAkI raheluM hoya tevuM ( 2 ) adhUruM sAvaSTaMbha vi0 bhavya ; udAtta; gauravayukta (2) bahAdura; parAkramI (3) dRDha; makkama sAvaSTaMbham a0 makkamapaNe ; dRr3hatAthI sAvahelam a0 avahelAthI; tucchakArapUrvaka sAvitra vi0 sUrya saMbaMdhI ( 2 ) sUryavaMzI (3) gAyatrI sAdhenuM (4) puM0 sUrya (5) sAhasakArin karNa (6) na0 yajJopavIta; janoI (7) yajJopavIta saMskAra (8) hasta nakSatra sAvitrI strI0 prakAzanuM kiraNa ( 2 ) gAyatrI ( 3 ) yajJopavIta saMskAra (4) brahmAnI eka patnI (5) pArvatI (6) zalya dezanA rAjA satyavAnanI patnI (je yamarAja pAsethI patine choDAvI lAvI hatI) sAvinI strI0 nadI sAvegam a0 AvezapUrvaka sAzaMka vi0 bhayabhIta ; gAbharuM sAzaMsa vi0 AzAbhayaM; iMtejAra sAzaMsam a0 AzA sAthai sAzcarya vi0 navAI pamADe tevA vartanavALuM sAtha vi0 raDatuM; AMsu pADatuM sAdhu vi0 AMsubharyu sASTAMgam a0 AThe aMga namAvIne ( be hAtha, chAtI, kapALa, be DhIMcaNa ane paga -e AThe aMga jamInane aDe tema namaskAra karavA ) sAsa vi0 dhanuSyavALaM [vijayavaMta sAsahi vi0 sahana karI zake tevuM ( 2 ) sAsi vi0 asi - talavAravALu sAsusu vi0 bANovALu sAsUya vi0 adekhu ; IrSyA chu; tucchakAratuM sAsUyam a0 adekhAIthI (2) gusse thaIne; tucchakArapUrvaka sAsnA strI0 baLadane gaLe laTakatI cAmaDI - godaDI sAtram a0 AMkhomAM pANI lAvIne sAhacarya na0 sAthIpaNaM; sobata ( 2 ) sAthai rahevuM te; sAtha hovuM te sAhasa na0 baLajabarI; atyAcAra ( 2 ) corI - baLAtkAra vagere koI paNa guno ( 3 ) dhRSTatA; hiMmata ( 4 ) sAhasabhayuM kRtya ( 5 ) pariNAmanA vicAra vinA kareluM avicArI kRtya [ cArI sAhasakArin vi0 sAhasI ( 2 ) avi Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sAhasika 555 sAparAyika sAhasika vi0 atyAcArI; julamI; sAMgrAmika vi0 yuddha saMbaMdhI; lazkarI (2) krUra (2)bahAdura; sAhasavALU; avi- na0 yuddhanI sAmagrI cArI (3) puM0 sAhasa karanAro- sAMtara vi0 vacce khAlI jagA hoya tevU avicArI-maraNiyo mANasa (4) (2) AchA vaNATavALU (3) sthira lUTAru; badamAza (5)vyabhicArI (6) ke dRDha nahi tevU [Apaq na0 sAhasabharyu kRtya [jabarI sAMtva 10 u0 sAMtvana karavU; AzvAsana sAhasikya na0 sAhasikapaNuM (2)baLa- sAMtva puM0, na0, sAMtvana na0, sAMtvanA, sAhasra vi0 hajAra saMbaMdhI (2)hajArarnu sAMtvA strI0 AzvAsana; zAMta pADaQ banelaM (3) hajArana kharIdekheM (4)hajAra sudAmAnA guru) gaNuM (5)puM0 hajAra mANasanI lazkarI sAMdIpani puM0 eka RSi (zrIkRSNa ane TukaDI (6)na0 hajArano samUha ... sAMdra vi0 nibiDa ; gADha (2) vipula; sAhAyaka na0 madada ; sahAya (2) maitrI jADu; ghaj (3) eka sAthe - jUthamAM (3) sahAyaka sainya hoya tevU (4) majabUta; sthUla (5) sAhAyya na0 madada (2)maitrI (3) muzke puSkaLa; ghaj (6) tIvra (7) cIkaj lImAM madada karavI te (8) lIsu; suMvALu (9)jhADI; jaMgala sAhitya na0 samudAya ; maMDaLa (2)kAvya sAMdrIkRta vi0 gADhuM - jADu banAvelaM racanA ke tevI bIjI sAkSarI racanA (2) vadhArelu (3) kAvyazAstra (4)sAdhanasAmagrI sAMgha vi0 saMdhi - sAMdhA AgaLa AvelaM sAjha na0 maMDaLa ; samAja (2)mdd| sAMdhivigrahika puM0 saMdhi ane yuddha mATeno sAhna vi0 nAmarnu; nAme oLakhAtuM pradhAna; paradeza maMtrI [prAtaHkALa, sAhvaya puM0 jAnavaronI sAThamArI; te upara khelAto jugAra sAMdhya vi0 saMdhyA samayanu; sAMja-(2) sAMnahanika vi0 kavacadhArI (2) yuddha sAMkarya na0 saMkaratA; bheLaseLa mATe taiyAra thavA preranAru sAMkUjita na0 ghaNAM paMkhIonA kUjanano mizra, moTo avAja sAMnAyya puM0 ghI sAthe meLaveluM ane sAMketika vi0 sUcaka; pratIka rUpa (2) agnine bali tarIke ApavA- homa dravya saMketathI TharAvelaM; rUDhithI UbhaM thayelaM sAMnAhika vi0 juo 'sAMnahanika' . sAMkhya vi0 saMkhyA saMbaMdhI (2)gaNatarI sAMnidhya na0 paDoza; najIkapaNuM (2) karanAruM (3) tarkapravINa (4) viveka hAjarI; mojUdagI karanAruM (5) puM0, na0 cha vaidika darzano sAMnipAtika vi0 paracUraNa (2)gUcavaNI mAMnuM kapile pravavilu darzana (6) bharelu (3) zarIranI traNa dhAtuonI puM0 sAMkhya darzanano anuyAyI gUMcavaNiyA vikRti thavAthI thayelaM sAMga vi0 aMga- avayavavALU (2) dareka sAMparAya vi0 yuddha saMbaMdhI (2) paraaMgamAM pUru (3) cha aMgo sahita (4) loka saMbaMdhI (3) puM0, na0 jhaghaDo; pUrNa - pUruM thayelaM takarAra (4) paraloka; paralokasAMgatika puM0 mulAkAtI; mahemAna jIvana (5) paraloka prApta karavAno sAMgatya na0 saMgati ; milana mArga - sAdhana (6) madadanIza (7) sAMgopAMga vi0 aMga ane upAMga sahita vipatti; Aphata (vedono pUro abhyAsa karavo) sAMparAyika vi0 yuddha saMbaMdhI (2)lazkarI Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMprata siddhArtha dRSTie upayogI (3)Aphatabhayu (4) sita ('so' nuM bhU0 kR0) vi0 sapheda paralokane lagatuM (5) uttarakriyA (2) baMdhAyelaM; gaMThAyelu (3)joDAyekheM; saMbaMdhI (7)na0 yuddha; laDAI (8) puM0 sahita evaM (4) gherAyelaM (5) puM0 sapheda yuddhano ratha [prastuta; baMdhabesatuM raMga (6)zuklapakSa (7) khAMDa; sAkara sAMprata vi0 yogya; ucita ; anukULa (2) sitakara puM0 caMdra [jALU sAMpratam a0 hamaNAM; A samaye (2) sitachatra na0 rAjachatra (2)karoLiyAnuM tarata ja (3) vakhatasara; ucitapaNe sitaturaga puM0 arjuna (sapheda azvavALo) sAMpratika vi* cAlu samayane lagatuM (2) sitarazmi puM0 caMdra barAbara; kharaM; ucita sitavAjin puM0 arjuna (sapheda ghoDAvALo) sAMba puM0 ziva sitavAraNa puM0 airAvata [graha sAMmukhya na0 hAjarI (2) sAme moe hovU sitasaumyo puM0 dvi0 va0 zukra ane budha te (3) anugraha; maherabAnI sitA strI0 khaDI sAkara(2)cAMdanI sAMyAtrika puM0 dariyAI mArge vepAra (3) suMdara strI(4) madya, dArU (5) karanAro;vahANavaTI [mahAna yoddho sapheda daro. sAMyugIna na0 vi0 yuddhakuzaLa (2)pu0 sitApAMga puM0 mora (tenA AMkhanA khUNA sArAviNa na0 kolAhala; ghoMghATa ___ dUdha jevA sapheda hoya che tethI) sAMvatsarika vi0 vArSika (2)puM0 joSI sitAsitaguNa vi0 tANAvANAmAM kALo (3)paMcAMga banAvanAro [pralayAgni ane dhoLo doro vArApharatI hoya tevU sAMvartaka vi0 pralayakALay (2) puM0 / sitAMzu puM0 caMdra sAMzayika vi0 anizcita; saMzayayukta siti vi0 sapheda (2)kALa (2) na0 jokhamabhareluM kRtya sitetara vi0 kALaM sAMsArika vi0 saMsAra-vyavahAra saMbaMdhI; siddha ('sidh' bhU0 kR0) vi0 pUruM dunyavI; A lokanuM thayelu; saphaLa thayelaM;prApta thayelaM(2) sAMsiddhika vi0 svabhAvasiddha; sahaja; puravAra thayelaM; nizcita thayelu (3) naisargika (2) siddhibaLathI upajAvelu raMdhAyelaM (4) paripakva thayelaM (5) si 5,9 u0 bAMdhavU; gAMThavU(2) phAMdavU prakhyAta prasiddha (6)puM0 ATha siddhio sikatA strI0 retALa bhUmi (2) retI ke camatkArI zaktiovALo deva ke (moTe bhAge ba0 va0) manuSya (7)divya dRSTi ke zaktivALo sikatila vi0 retALa muni (8) RSi (9) jAdugara / sikta ('sic ' nuM bhU0 kR0) sIMcelaM; siddhayAtrika puM0 siddhio meLavavA chAMTelu; reDelu bhaTakanAro siktha puM0 (rAMdhelo) bhAta (2)bhAtano siddharasa puM0 pAro (2) kImiyAgara goLo (3)na0 mINa (4) gaLI siddhavyaMjana puM0 tapasvI vezadhArI jAsUsa sica 60 [siMcati-te chAMTavU (2) siddhAdeza puM0 koI munie bhAkhelu pANI pAvaM; sIMcaq (3) aMdara reDavU bhaviSya (2) bhaviSya bhAkhanAra pegaMbara (4)arpaNa karavu (jalAMjali i0)(5) siddhAnna na0 rAMdheluM anAja palALavaM jIrNa vastra siddhApagA strI0 gaMgAnadI sighaya puM0 vastra; kapaDaM (2) phATelU- siddhArya vi0 icchita vastu prApta ke pUrNa Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhArthaka karI hoya tevU (2)puM0 dhoLA sarasava (3)gautama buddhanuM nAma siddhArthaka puM0 ghoLA sarasava siddhAsana na0 eka prakAraceM Asana siddhAMganA strI0 siddha jAtinI devIstrI [aMjana siddhAMjana na0 camatkArI zaktivALaM siddhAMta puM0 sAco sAbita thayelo evo nizcita mata ke nirNaya siddhi strI0 saphaLatA; pUrNatA; prApti (2)samRddhi (3)puravAra thaq te (4) phaisalo (phariyAdano) (5) rAMdhavU te (6)camatkArI zakni(ATha gaNAya che aNimA, laghimA, prApti, prAkAmya, mahimA, Izitva, vazitva, kAmAvasAyitA) siddhida vi0 saphaLatA ApanAeM; sukha ApanAru (2)ATha siddhio ApanAraM siS 4 pa0 siddha tharbu; saphaLa thaq; pAra paDavU (2) barAbara lakSa upara takAvU (3) sAbita ke puravAra thaq(4)jitAvaM (5) 150 jaq (6) nivAravU (7) AjJA karavI; zAsana karavU sidhya puM0 puSya nakSatra sinIvAlI strI0 caudazayukta amAvA syA (jyAre caMdrarekhA bhAgye dekhAya tema Uge che) sinv 1 pa0 bhInuM kara siprA strI0 strInI kaTimekhalA-kaMdoro (2) ujjayinI pAnI nadI simisimAyate A0 (TADha caDavI; dhUjaQ) sirA strI0 zirA; nama joDavaM siv 4 50 [sIvyati ] sIvaq (2) siSNAsu vi0 nAhavAnI icchAvALa sisikSA ('sic' uparathI) strI0 sIMcavAnI-chAMTavAnI icchA sisakSA strI0 utpanna karavAnI icchA siMhAvalokana siMghANaka na0 lokhaMDano kATa (2) nAkanI lITa siMcana na0 sIMcavU-reDavU te siMjA strI0 dhAtunAM ghareNAMno raNakAra siMjita na0 (jhAMjhara i0 no) jhamakAra siMjinI strI0 dhanuSyanI dorI siMduka, siMduvAra, siMduvAraka puM0 eka __ vRkSa (nirguDI?) siMdUra puM0 eka vRkSa (2) na0 siMdUra; pAro sIsuM tathA gaMdhakanI meLavaNIno lAla bhUko siMdhu puM0 samudra; sAgara (2)siMdhu nadI (3)siMdhu nadIno pradeza (4)mALavAnI eka nadI (5) moTI nadI siMghupiba puM0 agastya muni siMdhura puM0 hAthI siMdhuravadana puM0 gaNapati siMdhurAja puM0 jayadratharAjA [IrAnano) siMdhuvAra puM0 jAtavaMta ghoDo (siMdha ke siMdhusauvIrAH puM0 ba010 siMdhu nadInI AsapAsa rahetA eka jAtanA loka siMha puM0 eka rAnI hiMsaka prANI (pazu ono rAjA manAya che) (2) (samAsane aMte) te te vargano uttama-zreSTha te (udA0 'puruSasiMha') siMhakarNa puM0 siMhanI mUrtivALo khuNo siMhadvAra na0 (mahela vagareno) mukhya daravAjo siMhadhvani puM0 siMhanI garjanA siMhanadin vi0 siMhanI jema garjatuM siMhanAda puM0 siMhanI garjanA (2) tevI yoddhAonI garjanA siMhala na0 silona beTa siMhasaMhanana vi0 siMha jevA majabUta bAMdhAvALU (2) suMdara [lITa siMhANaka na0 loDhAno koTa (2)nAkanI siMhAvalokana na0 siMhanI peThe pAchaLa najara karavI te (AgaLa jatAM jatA) Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMhAsana siMhAsana na0 siMhanI AkRtivALaM UMcaM Asana ( rAjA, deva ke AcAryanuM) siMhikA strI0 rAhunI mAtA siMhikAsuta, siMhikAsUna puM0 rAhu siMhI strI0 siMhaNa (2) rAhunI mAtA sIkara puM0 pharaphara; chAMTA sItA strI0 haLa vaDe pADelA cAsa (2) kheDelI jamIna (3)khetI (4) janakanI putrI; rAmanAM patnI ( 5 ) dArU; madya sItAdravya na0 khetInuM ojAra sItAphala na0 sItAphaLa sItkAra puM0, sItkRti strI0 sisakAro ( zvAsa aMdara kheMcavAthI thato ) ; TADhathI kaMpavAno, nisAsAno ke vedanAno avAja sIghu puM0 na0 madya sIman strI0 hada; sImA; maryAdA sImaMta puM0 sarahadanI rekhA; sImAcihna (2) vALa be bhAgamAM oLI vacce pADe che thI (3) juo 'sImaMtonnayana' sImaMtayati pa0 (vALanA seMthI kADhI bhAga pADavA ; rekhA vaDe aMkita kara ke juduM pADavu ) [ juduM pADela sImaMtita vi0 seMthI pADeluM ( 2 ) lITIthI sImaMtinI strI0 strI sImaMtonnayana na0 sagarbhA strIno eka saMskAra ( cothe, chaThe ke AThame mahine karato ) sImA strI0 hada; maryAdA ( 2 ) hadanuM nizAna ( 3 ) parAkASThA; chellI hada (4) vRSaNa sImAMta puM0 sarahada (2) chevaTanI hada sImollaMghana na0 hada oLaMgavI te sIra puM0 haLa sIradhvaja puM0 janaka rAjA sIrapANi puM0 baLarAma; halAyudha sIrin puM0 baLarAma sIrotkaSaNa na0 haLa vaDe kheDavaM te sIv 450 juo ' siv ' 558 sukha [ sIsu sIvanI strI0 soya sIsa, sIsaka, sIsapatra, sIsapatraka na0 su 1 u0 javaM; khasavuM (2) 1, 20 sArvabhaumatva ho; sattA hovI ( 3 ) 5 u0 rasa kADhavI; rasa nicovavo ( 4 ) arka gALavo (5) reDavu; chAMTavuM (6) homavuM yajJa karavo (khAsa karIne somayajJa ) su a0 nAma sAthe karmadhAraya ane bahuvrIhi samAsomA joDAto tema ja vizeSaNo ane avayavo sAtha nIcenA arthamA vaparAto upasarga : (1) sAraM ; uttama ( 2 ) suMdara, manohara ( 3 ) sArI rIte; pUrepUruM (4) sahelAIthI ( 5 ) ghaNuM ; atyaMta (6) AdaraNIya (7) maMjUrI, samRddhi ke duHkha e artha paNa batAve sukanyA strI0 zaryAti rAjAnI putrI ane cyavana RSinI patnI sukara vi0 saheluM zakya sukalpita vi0 susajja sukumAra vi0 nAjuka; komaLa (2) suMdara yauvanavALu sukRt vi0 puNyazALI; sadvartanavALu (2) vidvAna ( 3 ) nasIbadAra ( 4 ) sArA yajJa karanAruM sukRta vi0 yogya rIte kareluM ( 2 ) pUre ruM kareluM (3) na0 kRtakRtya ( 4 ) puNya (5) tapazcaryA sukRtin vi0 satkRtya karanAruM ; dhArmika; puNyazALI ( 2 ) nyAyI ( 3 ) vidvAna (4) nasIbadAra ( 5 ) udAra sukRtya na0 satkArya; sAraM kAma sukha vi0 sukhI ( 2 ) sukhakara (3) sadguNI ( 4 ) - mAM AnaMda letuM ; saheluM; saraLa 6 ) yogya; ucita ( 7 ) na0 ( ArAma - cena - zAMti - saMtoSa-tRpti - upabhoga - evo) tanamanane game tevo anubhava (8) samRddhi (9) Arogya (10) hita; kalyANa (11) ArAma; sagavaDa ( Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 559 sukhajAta sukhajAta vi0 sukhI sukhataMtra vi0 sukha bhogavatuM sukhada vi0 sukha ApanAeM sukhaprazna puM0 kuzaLasamAcAra pUchavA te sukham a0 sukhethI (2) khuzIthI (3) sahelAIthI sukhayati pa0 (khuza karavU;AnaMda Apavo) sukharUpa vi0 sArA dekhAva sukhazrava, sukhazruti vi0 kAnane game tevU; madhura avAjavALu sukhasaMgin vi0 sukhamAM Asakta evaM sukhasAdhya vi0 sahelAIthI meLavI zakAya tevU (2) sahelAIthI maTADI zakAya tevU sukhasparza vi0 sukhakara sparzavALa (2) sukhaprada; AnaMda ApanAeM sukhAkRta vi0 sukhaprada; AnaMdadAyaka sukhAgata na0 svAgata; abhivAdana sukhAtman puM0 paramAtmA; brahma / sukhAplava vi0 snAna mATe yogya evaM sukhAyate A0 (sukhI thaq; sukha Apaq; anukULa tharbu) sukhAloka vi0 dekhAvaDu; suMdara sukhAvaha vi0 sukhada; sukha aapnaaeN| sukhAsvAda vi0 svAdiSTha (2) sukhaprada (3)puM0 sAro svAda (4) AnaMda; upabhoga (sukhano) sukhita vi0 sukhI; AnaMdita (2)na0 sukha ; AnaMda [sAdhu; tapasvI sukhin vi0 sukhI; khuzI (2) puM0 sukhocita vi0 sukha-sagavaDathI TevAyelu sukhodakaM vi0 sukhamAM pariNamatuM sukhyAti strI0 atyaMta prakhyAti suga vi0 suMdara rIte cAlanAraM (2) sahelAIthI pAse jaI zakAya tevU (3) sahelAIthI samajI zakAya tevU (4)puM0 gaMdharva (5) na0 viSThA (6) sukha sugata puM0 gautamabuddha sugama vi0 sahelAIthI jaI zakAya tevaM (2)sahelaM (3)samajI zakAya tevU sutapas sugaMdha puM0 suvAsa (2)na0 caMdana sugaMdhi vi0 suvAsita; khuzabodAra sugaha vi0 sArA gharavALUsArA raheThANa vALu [bolavU zubha gaNAya tevU sugRhIta vi0 sArI rIte pakaDelu (2) sugahItanAmadheya, sugRhItanAman vi0 jenuM nAma levAthI puNya thAya tevU sugrIva vi0 suMdara DokavALU (2) puM0 vAlIno bhAI; vAnarono rAjA sugrIveza puM0 rAma sughoSa vi0 sArA avAjavALU (2) puM0 nakuLano zaMkha sucarita, sucaritra vi0 sArA vartanavALaM; suzIla (2)na0 puNya (3) satkarma sucira vi0 ghaNuM lAMbu (samaya) suciram a0 lAMbA samaya sudhI sucetas vi0 sArA aMtaHkaraNavALU (2) DAhathu [sArA bhAvavALaM sucetIkRta vi0 saMtuSTa hRdayavALu (2) sujana puM0 sadguNI mANasa; sajjana(2) iMdrano sArathi [bahAdurI sujanatA strI0 sajjanatA; bhalAI (2) sujanman vi0 khAnadAna; UMcA kuLamAM janmelu (2)vidhisara lagnathI janmelu sujalpa puM0 sArI rIte karelI vAtacIta sujAta vi0 barAbara vadhelaM; UMcu (2) sArI rIte ghaDAyekheM; ghATIkheM (3) kulIna (4) suMdara (5)komaLa sujUSa (haNavU; mAra) suTaMka vi0 tIvra; tI[; tIkhaM (avAja) suta ('su' nuM bhU0 kR0) vi0 reDelu (2) nicovIne kADhelu (3) utpanna karelu; janma Apelu (4)puM0 putra (5) saMtAna (6)somarasa (7)somayajJa sutanivizeSam a0 putranI peThe sutanu vi0 suMdara (2)nAjuka (3) kRza sutanu-na) strI. saMdara strI sutapas vi0 kaThora tapazcaryA karanAraM Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutamAm 560 sunIti (2)khUba garamIvALa (3)puM0 tapasvI sudUra vi0 khUba dUra evaM (4)sUrya (5)na0 tIvra tapa sudUram a0 atyaMta dUra (2) atizaya sutamAm a0 uttama-zreSTha hoya tema pramANamAM; atyaMta sutarAm a0 vadhu sAraM hoya tema; ghaj sudRDha vi0 khUba makkama (2) majabUta vadhAre hoya tema (2)pariNAme suvaza vi0 suMdara AMkhovALU (2) sutala na0 sAta pAtALomAMnuM eka strI0 suMdara strI mutaMgama puM0 putrano pitA sudhanvan vi0 uttama dhanurdhArI evaM sutaMtrI vi0 sArI rIte tAra kheMcyA hoya sudharman vi0 potAnAM kartavya barAbara te, (2) sArA avAjavALU (vAdya) bajAvanAeM (2) puM0 iMdrano sabhAkhaMDa sutA strI0 putrI ke mahela sutAra vi0 ghaNA UMcA avAjavALU sudharmA strI0 devasabhA (2) dvArakA (2) tejasvI (3)suMdara kIkIovALU sudhA strI0 amRta (2) phUlanuM madha (3) sutin vi0 putra ke saMtativALU (2) rasa (4) cUno (ghoLavAno) puM0 pitA sudhAkara puM0 caMdra sutinI strI0 maataa| sudhAkAra puM0 dhoLanAro sutIkSNa vi0 tIkSNa dhAravALU (2) sudhAkSAlita vi0 dhoLelaM ghaNuM tIj (3) khUba pIDA kare tevU sudhAbhUbiMba na0 caMdrabiMba (4) puM0 eka RSi [samaya sudhAsita vi0 cUnA jevU sapheda (2) sutyAkAla puM0 somarasa nicovavAno amRta jevaM tejasvI (3) amRtathI sutrAman puM0 iMdra chavAyelaM; amRtavALaM mudakSiNa vi0 nyAyI pramANika (2) sudhAsyaMdina vi0 amRta jharatuM ghaNI dakSiNAo apAtI hoya tevU (3) sudhAMzu puM0 caMdra kuzaLa; pravINa (4) vinayI sudhI vi0 buddhizALI; catura (2) sudakSiNA strI0 dilIpa rAjAnI rANI puM0 vidvAna ; paMDita; jJAnI (3) strI0 mudat vi0 suMdara dAMtavALU suMdara buddhi; UMDI samajaNa ke jJAna sudarza vi0 suMdara dekhAva sudhamravarNA strI0 agninI sAta sudarzana vi0 suMdara; dekhAvaDu (2) jIbhamAMnI eka sahelAIthI joI zakAya tevU (3)puM0 sunaya puM0 sadvartana (2) sArI rAjaviSNunuM cakra(4)ziva (5)meru parvata nIti ke vyavahAranIti (6)na0 jaMbudvIpa (7)iMdranI nagarI sunayanA strI0suMdara AMkhovALI strI (2) sudarzanA strI0 suMdara strI (2) strI strI [baLarAmanuM muzaLa (3) AjJA; hukama [rAjadhAnI / sunaMda puM0 eka jAtano rAjamahela (2) sudarzanI strI0 amarAvatI; iMdranI sunibhUta vi0 khUba ja ekAMta hoya tevaM sudAman vi0 udAra; dAnI (2) puM0 (2) atyaMta khAnagI evaM zrIkRSNano mitra brAhmaNa sunibhRtam a0 khUba khAnagI rIte; sudi a0 zuklapakSamA atyaMta ekAMtamAM sudurAsada vi0 pAse na jaI zakAya tevU sunIti strI0 sadvartana ; sadAcAra(2) sudurlabha vi0 mahA muzkelIe maLI sArI rAjanIti ke vyavahAranIti (3) zake teQ dhruvanI mAtA Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sunIya sunItha vi0 sArA svabhAvavALu; sadguNI (2) puM0 brAhmaNa (3) zizupAla sunu na0 pANI [ ( 3 ) sanmArga supaya puM0 sAro rasto ( 2 ) sAraM vartana suparNa vi0 suMdara pAMkhovALaM (2) suMdara pAMdaDAMvALe (3) puM0 sUryanuM kiraNa ( 4 ) devatAonI eka jAti (5) garuDa (6) pakSI suparNaketu puM0 viSNu suparNA ( - rNI) strI0 garuDanI mAtA suparyApta vi0 vizALa (2) sajAveluM (3) barobarI kare tevuM suparvan vi0 suMdara sAMghAvALaM (2) puM0 vAMsa (3) bANa (4) deva supAtra na0 sAraM ke yogya vAsaNa ( 2 ) lAyaka vyakti; lAyaka mANasa supuSpita vi0 sArAM phUlavALaM; khUba khIleluM (2) romAMcita thayeluM supUra vi0 0 sahelAIthI bharI zakAya tevuM (2) sArI rIte bharI zake tevuM supta ('svap' nuM kartari bhU0 kR0 ) vi0 sUtelu; UMghata (2) niSkriya (3) na0 gADha nidrA; UMgha supti strI0 nidrA supratiSThita vi0 sArI rIte sthapAyeluM (2) jenI sArI rIte pratiSThA karI - hoya tevuM ( 2 ) vikhyAta suprabhAta na0 maMgala prabhAta suMdara savAra (2) bahelI savAra suprabhAva puM0 sarvazaktimattA subAhu vi0 suMdara hAthavALaM (2) majabUta hAthavALaM ( 3 ) puM0 eka rAkSasa mArIcano bhAI subodha vi0 sahelAIthI samajI zakAya tevuM ( 2 ) puM0 sArI salAha subrahmaNya puM0 kArtikeya ( 2 ) yajJanA 16 RtvijomAMno eka subhaga vi0 nasIbadAra; sukhI ( 2 ) 561 surakta suMdara (3) madhura ( 4 ) priya (5) prakhyAta ( 6 ) na0 sadbhAgya subhagA strI0 patinI priya strI; mAnItI patnI ( 2 ) saubhAgyavaMtI strI subhaTa puM0 vIra yoddho subhadra vi0 atyaMta sukhI; nasIbadAra subhadrA strI0 zrIkRSNAnI bahena ; arjunanI patnI abhimanyunI mAtA subhASita vi0 sArI rIte kaheluM (2) na0 suMdara vAkya; sUkti subhikSa na0 sukALa (2) khUba bhikSA maLavI te [ suMdara strI subhrU vi0 suMdara bhamaravALaM (2) strI0 suma puM0 caMdra ( 2 ) na0 phUla sumadhya, sumadhyama vi0 pAtaLI keDabALaM sumadhyamA, sumadhyA strI0 suMdara strI sumana vi0 atyaMta suMdara; manohara sumanas vi0 sArA svabhAvanuM ( 2 ) saMtuSTa (3) puM0 deva (4) strI0, na0 (keTalAka ba0va0 gaNe che) phUla sumanA strI0 jUI lapa i0 sAmagrI sumanovarNaka na0 zRMgAra mATenAM phUla, sumarSaNa vi0 sahana karI zakAya tevuM sumaMtra puM0 dazarathano sArathi sumitrA strI0 dazarathanI eka rANI; lakSmaNa ane zatrughnanAM mAtA sumukha vi0 suMdara mukhavALU suMdara (2) utsuka (3) aNI - dhAravALaM (4) puM0 gaNeza ( 5 ) garuDa sumRta vi0 taddana marI gayeluM sumedhas vi0 buddhizALI; DAyuM sumeru puM0 meru parvata suyaMtrita vi0 sArI rIte zAsita thayeluM (2) svaniyaMtrita suyodhana puM0 duryodhana ( kaTAkSamAM ) sura puM0 deva (2) sUrya surakArmuka na0 meghadhanuSya surakta vi0 sArI rIte raMgAyeluM (2) Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suraguru 562 suvarNaromana rAga-premavALa (3) ghaNuM suMdara (4) surAjan vi0 sArA rAjAvALU madhura avAjavALU surAdhipa puM0 iMdra suraguru puM0 bRhaspati (2) viSNu surApagA strI0 gaMgAnadI surata vi0 ramatiyALa (2) vilAsI surApIta vi0 pIdhelaM; matta (3) dayALu; komaLa (4) na0 ati surAri pu0 asura; rAkSasa(devonA zatru) AnaMda (5) maithuna surAcavizman na0 devonI mUrtio surataprasaMga puM0 kAmabhogamAM lavalInatA vALo oraDo (gharano) surati strI0 ati bhoga; ati tRpti surASTra puM0 saurASTra deza suradvipa puM0 airAvata hAthI surAMganA strI0 apsarA suradviSa puM0 rAkSasa; dAnava (2) rAhu suraMgA strI0 suraMga; bhoyarUM suraSanus na0 meghadhanuSya surUpa vi0 suMdara; dekhAva9 (2)vidvAn suradhunI strI0 gaMgAnadI suretas na0 mAnasika zakti; cicchakti surapatha na0 AkAza (2) svarga sureza puM0 iMdra surabhi vi0 sugaMdhI; suvAsita (2) surezvara puM0 iMdra ujjva La; suMdara (3) priya (4) sureMdra puM0 iMdra (2) viSNu DAhathu (5) vikhyAta (6)puM0 sugaMdha; sulakSaNa vi0 zubha cihnavALU; mAMgasuvAsa (7) vasaMtaRtu (8) caitra Lika cihnavALU (2)nasIbadAra(3)na0 mahino (9) strI0 pRthvI (10) ___ kALajIthI tapAsavU te(4)zubha lakSaNa gAya (11) kAmadhenu gAya sulagna puM0, na0 zubha ghaDI -muhUrta surabhita vi0 sugaMdhIdAra (2) manohara sulabha vi0 sahelAIthI maLe tevU (2) surabhimukha na0 vasaMtano prAraMbha -ne yogya (3) svAbhAvika surabhivalkala na0 taja; dAlacInI surabhUya na0 iSTa deva sAthe bhaLI javeM sulabhakopa vi0 sahelAIthI gusse thaI jAya tevU ekarUpa thaI jaq te [haraNa; mRga suramaMdira na0 maMdira sulocana vi0 suMdara netravALU (2) puM0 surayuvati strI0 apsarA sulocanA strI0 suMdara strI (2) suravIthi strI0 nakSatramArga iMdrajitanI patnI surasa vi0 svAdiSTa (2) rasavALaM suvarcalA strI0 sUryanI patnI surasarit strI0 gaMgAnadI suvarNa vi0 suMdara raMgavALaM; sonerI surasAla puM0 kalpavRkSa raMganuM (2) sArI jAtina (3) surasuMdarI, surastrI strI0 apsarA prakhyAta (4) puM0 sAro raMga (5) surasthAna na0 maMdira sArI jAti (6) na0 sonuM (7) suraMga puM0 suMdara raMga (2) dharatImAM sonAno sikko (8) dhana; dolata paDelu bAkuM (3) jamInamAM khodelo suvarNakAra paM. sonI mArga-bhoyaruM suvarNacaurikA strI0 sonAnI corI suraMgA strI0 gharanI divAlamA pADelu suvarNapuSpita vi0 sonAthI bharapUra bAkoraM (2) jamInamAM karelo mArga- suvarNabhAMDa, suvarNabhAMDaka na0 jara [madyapAtra jhaverAtanI peTI surA strI0 dArU; madya (2)pANI (3) suvarNaroman puM0 gheTo -bhoyaru Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 563 suvarNasiddha suvarNasiddha puM0 kImiyAthI ke jAduthI sonuM prApta karanAro puruSa suvartita vi0 sAru goLAkAra (2) sArI rIte goThavelaM suvasaMtaka puM0 (caitra mAsamA Avato) madanotsava (2) caitrI pUnama suvAsinI strI0 pitAne ghera rahetI taruNa pariNItA strI (2) saubhAgyavaMtI strI suvikrAMta vi0 bahAdura; zUravIra suvigraha vi0 suMdara AkRtivALU suvid puM0 vidvAna; catura mANasa (2) strI0 catura strI suvida puM0 aMtaHpurano hajUriyo(2)rAjA suvidagdha vi0 cAlAka; catura suvidham a0 shelaaiithii| suvinIta vi0 sArI rIte keLavAyelU ke tAlIma pAmelu (2) namra; vinayI suvirUDha vi0 sArI rIte vikaselu (2) mArI rIte savArI karelu suvivikta vi0 ekAMta - nirjana evaM suvihita vi0 sArI rIte mUkelaM; mArI rIte soMpelaM (2) sArI rIte goThavelu; sArI rIte sajja karela (3) sArI rIte karelu (4) saMtuSTa ke tRpta thayelu (AtithyathI) suvIraka na0 eka jAta- aMjana; suramo (2) kAMjI suvRtta vi0 sadvartanavALU; sadAcArI (2) sAraM goLAkAra (3) na0 sArI vartaNUka ; sadvartana suvratA strI0 pativratA strI suzikSita vi0 sArI rIte keLavAyelaM suzIla vi0 sArA svabhAvanu; maLatAvaDaM suzruta vi0 sArI rIte sAMbhaLelaM (2) vedamAM pAraMgata (3) puM0 vaidaka graMthanA racanAra eka prasiddha RSi suzliSTa vi0 suMdara rIte goThavelu ke jaDelu (2) baMdhabesatuM thatuM suhyAH suzlokya vi0 yazasvI; prasiddha suSama vi0 atyaMta suMdara suSamA strI0 parama sauMdarya suSi strI0 chidra (2) naLI suSira vi0 chidrALa (2) na0 chidra; kAj (3) phUMkIne vagADavAnuM vAdya suSupta na0, suSupti strI0 gADha nidrA suSupsA strI0 UMghavAnI icchA (2) UMghanuM ghena [AvelI eka nADI suSumNA strI0 iDA ane piMgalA vacce suSThu a0 sArI rIte; suMdara rIte (2) atyaMta hoya tema (3) sAcu - kharaM hoya tema susatyA strI0 janaka rAjAnI patnI susamAhita vi0 sArI rIte goThavelu; sArI rIte zaNagArelaM (2) atyaMta dhyAna ke lakSavALaM susamIhita vi0 khUba icchekheM susaMvIta vi0 sArI rIte keDa tANI bAMdhyu hoya tevu (2) sArI rIte pozAka paheyoM hoya tevaM susaMvRti vi0 sArI rIte chupAyelaM susaMskRta vi0 sArI rIte rAMdhelu (2) sArIrIte goThavelu susAdhita vi0 sArI rIte keLavelaM (2) sArI rIte rAMdhelaM sustha vi0 yogya-sArA sthAnamA hoya te, (2) nIrogI (3) sukhI; samRddha; bhAgyazALI (4) na0 sukhI sthiti; sArI sthiti susthita vi0 juo 'sustha' (2) na0 cAre bAju osarIvALaM ghara suhita vi0 yogya; ucita (2) hitakara (3) premALa; mitratAbharyu (4) tRpta; saMtuSTa [mitra suhRd vi0 mamatALu; hetALa (2) puM0 suhRda pu0 mitra suhmAH puM0 ba0 va0 e nAmanA loko Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nobhAI 564 suMda puM0 eka rAkSasa; upasuMdano bhAI vIdhelu (2) darzAvelu; sUcavelu; suMdara vi0 dekhAvaDu; manohara (2) jagAvelu (3) abhinaya i0 thI pragaTa kharaM; sAcuM kareluM - jaNAvelu suMdarI strI0 suMdara strI sUcibhinna vi0 (kaLInI) aNI AgaLathI sU 2, 4 a0 janma Apako; utpanna khIlelu-UghaDelu karavaM; bahAra lAva, (2) 650 uzke- sUcibhedya vi0 soyathI vadhavA yogya preravu (3) cUkate karavu (RNa) (2) khUba gADhuM; nibiDa sU vi0 (samAsane aMte) janma ApatuM; sUcizikhA strI0 soyanI aNI utpanna karatuM i0 sUcI strI0 juo 'sUci' sUkara puM0 Dukkara; bhUDa sUcyA na0 soyanI aNI sUkarI strI muMDaNa; bhaMDaNI sUt a0 evo avAja thAya tema sakta vi0 sArUM kahelaM; ThIka kahelaM (ghoravA vagereno nAkathI thato) (2)na0 subhASita; DahApaNabharI vAta sUta ( 'sa' nu0 bha0 kR.) vi0 janma (3)vedanuM stotra - maMtrasamUha ApalaM; paidA karela (2) puM0 sUkti strI0 sArI mitratAbharI vAta sArathi (3) kSatriya no brAhmaNa (2) subhASita strIyI thayelo putra (sArathina kAma sUkSma vi0 jhIj; bArIka; aNu jevU kare che) (6) vaizyano kSatriya patnIthI thayelo putra (cAraNa(2) nAnU (3) pAtaLu; nAjuka (4) suMdara (5) aNIdAra; tIkSNa (6) kAma kare che) (5) cAraNa (6) cokasa ; kharaM (7) cAlAka ; kuzaLa nyAmano eka zipya (7) saMjaya sUtaka na0 janma (2) janma vagerethI sUkSmadarzin, sUkSmadRSTi vi0 tIkSNa lAgatI azuddhi dRSTivALa (2) bArIka vivekazakti sUtaputra puM0 karNa (2) saMjaya / vALU (3) tIkSNa buddhivALaM sUti strI0 janma; suvAvaDa; prasava; sUkSmadeha puM0 liMgadeha / janana (2) saMtati; saMtAna (3) mULa ; utpattisthAna (4) phaLa ApavU sUkSmazarIra na0 liMgadeha te; pAka utpanna thavo te sUca 10 u0 vIMdhavU (2) darzAvavaM sUtikA strI0 jeNe bALakane taratamAM (3) pragaTa karI devaM; khullaM pADI janma Apyo hoya tevI strI; suvAvaDI devu (4) sUcavaq (5) abhinaya karavo sUtikAgRha na0 suvAvaDIno oraDo sUcaka vi0 darzAvatuM; batAvatuM (2) sUtI strI0 juo 'sUti' khullU pADI detuM sUtra 10 u0 gUMtharbu (2) vITayU~ (3) sUcana na0, sUcanA strI0 vIMdhavaM te bAMdhavU (4) sUtra rUpe TUkamAM raca (2) darzAva, te (3) pragaTa karI (5) goThava@; yojanA karavI devaM te (4) abhinaya sUtra na0 doro (2) taMtu (3) tAra(4) sUci strI0 vIMdhaq te (2) soya (3) pUtaLInA saMcAlana mATeno tAra ke aNI ; aNIdAra cheDo (4)eka vyUha- doro (5) janoI (6)prAcInazAstraracanA (5) anukramaNikA; viSayonI kAroe' racela mULa saMkSipta vAkya yAdI; sAMkaLiyu ke teno graMtha (7) niyama; vyavasthA sUcita ('sUca' nuM bhU0 kR0) vi0 (8) kaMdoro (9) sUcana; cihna ___ Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakAla sUtrakarman sUtrakarman na0 sutArIkAma sUtrakAra puM0 sUtravAkyano racanAra (2) sutAra jarjarita sUtradaridra vi0 ochA dorAvALu; sUtradhAra puM0 nATakano pradhAna naTa je nAMdI tema ja prastAvanA bhajave che (2)sutAra sUtrapiTaka puM0 bauddha graMthonA traNa mukhya saMgraho- vibhAgomAMno eka sUtrayaMtra na0 sALano kAMThalo (2) vaNavAnI sALa puM0 jIvAtmA sUtrAtman vi0 sUtra-dorA jevU (2) sUda 1 A0,10 u0 mAravU ; IjA karavI mArI nAkhavU pApa; doSa sUda puM0 katala ; nAza (2) rasoiyo (3) sUdana vi0 nAza karanAruM; haNanAraM (2) na0 nAza; vadha sUdazAlA strI0 rasoDu sUna vi0 janmelaM; utpanna thayelaM (2) khIlelaM (3) khAlI; zUnya (4) na0 prasava ; prasUti (5) phUla sUnanAyaka puM0 kAmadeva sUnA strI. vadhasthAna; kasAIkhAnuM (2) mArI nAkhavU te; vadha sUnu puM0 putra; dIkaro (2) bALaka; saMtAna (3) pautra (4) nAno bhAI sUnata vi0 sAcuM ane priya (2) mAyALu; mamatAvALU (3) zubha ; mAMgaLika (4) priya ; vahAluM (5) na0 sAcI ane priya lAge tevI vANI (6) madhura-priya-vinayI vANI sUpa puM0 rAba; seravo (2) tejAno; masAlo (3) rasoiyo sUpakAra puM0 rasoiyo sUya na0 somarasa kADhavo te (2)homa; Ahuti ; yajJa [prAjJa sUra puM0 sUrya (2) soma (3) vidvAna; sUri puM0 sUrya (2) vidvAna; prAjJa; RSi vidvAna ; paMDita sarin vi0 DAhayu; vidvAna (2) puM0 sUrpa puM0, na0 sUpaDaM sUrpaNakhA strI0 rAvaNanI bahena sUmi (-auN) strI0 lokhaMDanI ke dhAtunI mUrti (2)gharano thaMbha (3)teja; jvALA sUrya puM0 sUraja sUryakAMta puM0 eka maNi (jenA upara sUryanAM kiraNa paDatAM agni utpanna thAya cha ema manAya che) sUryatanayA strI0 yamunA nadI sUryapAda puM0 sUrya kiraNa sUryaputra puM0 juo 'sUryasuta' sUryaputrI strI vIjaLI (2) yamunA nadI sUryaprabhava vi0 sUryamAMthI UtarI Avelu "(jemake, sUryavaMza) sUryamaNi puM0 sUryakAMtamaNi sUryavAra puM0 ravivAra sUryasArathi puM0 aruNa sUryasuta puM0 sugrIva (2) karNa(3)zanigraha (4) yama (deg) yama pU trI [putrI sUryA strI. sUryanI patnI (2) sUryanI sUryAtapa puM0 taDako sUryApAya puM0 sUryAsta sUryAya A0 sUryanI peThe tejavALA thavaM sUryAzman puM0 sUryakAMta maNi sUryAsta na0 sUryanuM AthamavU te sUryadusaMgama puM0 amAsa sUryoDha puM0 sAMjane vakhate Avelo atithi (2) sUryAstano samaya sUryodaya puM0 sUryanU Ugaq te sUryopasthAna na0 sUryanI pUjA sa 1, 3 50 [sarati, sasati, dhAvati] javU; saravU (2) pAse jaq; pahoMcavU (3)dhasavaM, humalo karavo (4) doDI jaq; sarakI jaq (5) vahevU -preraka0 dhImethI hAtha pheravavo (vINA i0 vagADavA mATe) (2) dhakelI kADhavU; dUra sarakAvaq sRkAla puM0 ziyALa Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakka sRkka na0, sukkaNI, sakkiNI strI0 sRkkin na0 oThano khUNo sRgAla puM0 ziyALa sRj 6 50 utpanna karavU; sarjaq (2) saMtAnotpatti karavI (3) mUkavU; lagADavU (4) bahAra pheMkavRM; relavU (5) uccAra; -momAMthI kADhavU (6) tajavU; choDI devU(7) laTakavU; vaLagaq (8)4 A0 choDavU; mokalaq sRNi (-NI) strI0 aMkuza (hAthIno) sata na0 palAyana; nAsI javaM te / sRti strI0 jaq te; sarakavU te (2) rasto; mArga (3) vartana (4) janma janmAMtaramA rakhaDavaM te (5) sRSTi sRpa 1 pa0 sarakavU; dhImethI khasa (2) phelA [jAtanuM haraNa samara vi0 jaq te; gamana (2)puM0 eka sRSTa ('sRj' nuM bhU0kR0) vi0 sarjAyekheM; utpanna thayelaM (2) kADhelu; pheMkelaM (3) chuTuM mUkelaM; tajelaM (4) dUra karelu; vidAya karelu sRSTi strI0 sarajelaM te; sarjana (2) jagatanI utpatti - racanA (3) prakRti; sahajadharma (4) choDavU te (5) ApI devu te (6) saMtAna [hAra saMkA strI0 mArga; rasto (2) mALA; seka puM0 chAMTaq te ; pANI pAvaM te(vRkSane) (2)vIrya sIMcaq te segava puM0 karacalItuM baccuM secana na0 juo 'seka' secanaghaTa puM0 pANI pAvAno ghaDo / setu puM0 baMdha; mATIno ADo bAMdha (2) pula (3) sImAcihna (4) parvatano sAMkaDo ghATa (5) sImA; hada (6) rukAvaTa; vighna (7) maryAdA sthApanAra niyama (8) praNava; OM setubaMdha puM0 baMdha ke pula bAMdhavo te (2) laMkA javA rAme baMdhAvelo pula (atyAre TekarIo rUpe dekhADAya che) (3) pula sevita sedivas vi0 besatuM; beThelu senA strI0 sainya; lazkara (2) nAnI TukaDI (3 hAthI, 3 ratha, 9 ghoDA ane 15 pAyadaLanI) senAniveza puM0 lazkarano paDAva;chAvaNI senAnI, senApati puM0 senApati (2) kArtikeya (devasenAnA senApati) senAparicchad vi0 sainyathI vITaLAyalaM senAmukha na0 traNa hAthI, traNa ratha, nava ghoDA ane paMdara pagapALAono banelo sainyano vibhAga senAMga na0 senAno ghaTaka bhAga (hAthI azva-ratha-padAti e cAramAMno dareka) seya' vi0 IrSAyukta; adekheM sev 1 A0 sevA karavI (2)pUjavU; mAna Apaq (3) anusaravU; pAchaLa ja, (4) bhogavaq; mANavU (5) saMbhoga karavo (6) Acara; niSThApUrvaka amala karavo (7) vAraMvAra javU ; Azaro levo sevaka vi0 sevA karanAraM; pUjA karanAraM (2) amala karatuM; anusaratuM (3) puM0 dAsa; anucara (4) pUjaka ; bhakta sevana na0, sevanA strI0 cAkarI; sevA (2) pUjA; upAsanA (3) AcaravaM te (4) upabhoga (5) saMbhoga (6) vAraMvAra jaq te sevA strI0 cAkarI; nokarI; dAsatva (2) bhakti; pUjA (3) upayoga; upabhoga (4) khuzAmata sevAkAku strI0 nokarI karatI vakhate avAja badalavo te ( dhImo karavo te) sevAkAra vi0 sevArUpa-sevAnA AkAranuM sevAdharma puM0 nokara- kartavya | sevita ('sev ' nuM bhU0 kR0)vi0 sevAcAkarI karAyelaM (2) anusarAyela; AcarAyelu (3) vAraMvAra javAyelaM; rahevAyelaM Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevita 567 sopagraham sevita puM0 sevaka; nokara siMdhu nadI saMbaMdhI (3) nadImA janmelu sevina vi0 sevA karanAru (2) anu- (4)samudray (5) puM0 siMdhu dezano saranAru (3) upayoga karatuM (4) ghoDo (6) jayadratha (siMdhano rAjA) vasatuM; rahetuM (5) saMbhoga karatuM(6) (7) puM0, na0 siMdhAlUNa -mAM Asakta; -mAM rucivALaM saMha vi0 siMhana; siMhane lagatuM sevya vi0 sevA-cAkarI-pUjA karavA saihika, saihikeya puM0 rAhu / yogya (2) vAparavA lAyaka (3) so 450 [syati kApI nAkhavU; mArI bhogavavA yogya (4) vasavA yogya nAkhavU (2) pUru karavU; aMta ANavo (5) puM0 svAmI; mAlika socchvAsa vi0 rAjI; khuzI sevyasevako puM0 dvi0 va0 svAmI ane soDha ('saha' nuM bhU0 kR0) vi0 sahana sevaka [IzvaramAM mAnatuM zaktimAna sezvara vi0 Izvarane svIkAratuM; sor3ha vi0 sahana karanAru (2) samartha; seka vi0 eka vadhu hoya tevU sotka, sotkaMTha vi0 utsuka; Atura saikata vi0 retIceM; retALa (2) retALa . (2) khinna (3) zoka karatuM jamInavALU (3) na0 retIvALo sotkaMTham a0 utkaMThApUrvaka; AturatAkinAro (4) retALa kinArAvALo thI (2) khinnapaNe TApu (5) kinAro(6) retIno Dhagalo sotprAsa vi0 atizaya (2) puM0 saikatin vi0 retI bharelu; retALa aTTahAsya (3) puM0, na0 kaTAkSayukta saitya na0 ghoLApaNuM; dhoLAza / atizayokti sainAnya, sainApatya na0 senApatipaNuM; sotprAsahAsin vi0 kaTAkSathI hasatuM senApati pada sotprekSam a0 bedarakArIthI sainika vi0 senAne lagatuM (2) puM0 sotsAha vi0 utsAhavALu; khaMtIla yoddho; laDavaiyo (3) paheregIra; sotsAham a0 utsAhapUrvaka'; khaMtathI cokIdAra (4) vyUharacanAmAM goTha- sotsuka vi0 khinna; dilagIra; citAvAyeluM lazkara tura (2) utsuka; iMtejAra sainya puM0 yoddho (2) paheregIra; cokI soleka vi0 uddhata dAra (3) na0 lazkara (4) chAvaNI sotsedha vi0 unnata; UMcuM sairaMdhra puM0 cAkara (2)eka mizra jAtino sodara vi0 sahodara evaM; eka ja mAne mANasa (dasyu ane ayogava strIno) peTe janmeluM (2) puM0 sahodara bhAI sairaMdhrI strI0 aMtaHpuranI dAsI (2) sovarA strI0 sahodara bahena paraghera kAma karanArI svataMtra strI sovarIya vi0 sarakhaM (2) puM0 sago(3) draupadI (jyAre virATa rAjAnI bhAIM; sahodara sahodara bhAI rANInI dAsI hatI tyAre) sodarya vi0 juo 'sodara' (2) puM0 saribha paM0 pADo soparyasneha puM0 sahodara jevo prema sairidhra puM0 juo 'sairaMdhra' sodyoga vi0 udyamI; khaMtIla sairiMdhrI strI0 juo 'sairaMdhrI' sodvega vi0 udvega ke bIkavALaM saMdUra vi0 siMdUrathI raMgelaM sopagraham a0 mitratAbharI rIte; zAMta saMghava vi. siMdhu dezamA janmelaM (2) pADavAnI rIte Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sopacaya sopacaya vi0 naphAkAraka sopacAra vi0 vinayI sopadrava vi0 Apatti ke AphatothI bhareluM sopadha vi0 kapaTI sopadhAna vi0 (uttama) guNo yukta ( 2 ) ozikAvALu chatarIne sopadhi vi0 kapaTI (2) a0 kapaTathI; sopapattika vi0 pramANa- purAvAvALaM sopaplava vi0 AphatathI gherAyeluM (2) zatruothI AkrAMta ( 3 ) grasta; grahaNa aj hoya te ( sUrya ke caMdra ) soparodha vi0 Dakhala karAyeluM kRpA karAyeluM (3) kRpAvaMta soparodham a0 maherabAnIthI sopasarga vi0 vighnothI pIDita ( 2 ) bhUta vagerenA Avezayukta (2) sopasnehatA strI0 bheja; bhInAza sopahAsam a0 mazkarImAM; majAkamAM sopAna na0 dAdara ; sIDI ( 2 ) pagathiyuM sopAnapaMkti, sopAna paddhati, sopAnaparaMparA strI0, sopAnamArga puM0 pagathiyAMnI paMkti ; sIDI soma puM0 somavallI (jeno somarasa yajJamAM vaparAya che) (2) somarasa (3) amRta ( 4 ) caMdra ( 5 ) ( samAsane aMte) mukhya; uttama ( ' nRsoma' ) (6) iDAnADI [pitAmaha somaka puM0 pAMcAla dezano rAjA; drupadano somakAMta puM0 caMdrakAMta maNi somakSaya puM0 amAvAsyAno divasa (jyAre caMdra adRzya hoya che ) somadevata na0 mRgazIrSa nakSatra somanAtha puM0 zivanuM prasiddha liMga ( prabhAsanaM ) [somayAga karanAro somapa, somapA puM0 somarasa pInAro (2) somapIya, somapIthin puM0 somarasa pInAro [ poyaNuM somabaMdhu puM0 sUrya ( 2 ) sapheda kamaLa ; sauti somalatikA strI0 gaLo ( 2 ) somalatA somavaMza puM0 caMdravaMza ( rAjAono ) somavRkSa puM0 juo 'somasAra' somasad puM0 eka prakAranA pitRo somasAra puM0 sapheda khera somasiddhAMta puM0 kApAlikono siddhAMta somasuta puM0 vudhagraha [ nicovanAeM somasutvat vi0 rasa mATe somavallIne somodbhavA strI0 narmadA nadI sorNa vi0 bhamaro vacce vALanA kuMDALAvALaM [ marakarI solluMTha pu0, solluMThana na0 kaTAkSa; solluMThanam, solluMTham a0 kaTAkSamAM; majAkamA ThaTTho karIne soSman vi0 garama; UM saukara vi0 sUkara - Dukkarane laga saukarya na0 sahelApaNuM ; saraLatA (2) amala karI zakAya tevuM hovuM te (3) caturAI [ juvAna vaya hovI te saukumArya na0 nAjukapaNaM; komaLatA (2) saukhaprasuptika puM0 'ThIka UMdhyA ?" evaM pUchanAro (2) rAjAne stuti, saMgIta i0 thI jagADanAro cAraNa saukhazAyanika puM0 'ThIka UMghyA ? ' evI 568 khabara pUMchanAro saukhasuptika puM0 juo 'saukhaprasuptika' saukhya na0 sukha; AnaMda saukhyazAyanika, saukhyazAyika puM0 juo 'saukhazAyanika' [ anuyAyI saugata puM0 bauddhadharmI; 'sugata' - buddhano saugaMdhika vi0 khuzabodAra; suvAsavALaM (2) puM0 attara vecanAro (3) na0 sapheda kamaLa ( 4 ) nIla kamaLa saugaMdhya na0 sugaMdha; suvAsa sauci, saucika puM0 darajI saujanya na0 sajjanatA; bhalAI ( 2 ) udAratA (3) mAyALutA sauti puM0 karNa (2) eka prasiddha RSi ( purANI) Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sautya sautya na0 sArathIpaNuM sautrAmaNI strI0 pUrva dizA (2) eka yajJa (jemAM dArU vaparAya che ) saudarya na0 bhrAtRbhAva saudAmanI, saudAminI, saudAmanI strI0 vIjaLI (2) eka jAtanI sarpAkAra vIjaLI ( 3 ) iMdranA hAthInI mAdA sauSa vi0 amRta saMbaMdhI ( 2 ) cUno lagAvelaM; dhoLelaM (3) na0 dhoLelaM makAna ; choye moTuM makAna; mahela (4) rUpaM saudhakAra puM0 ghoLanAro (2) kaDiyo sauSotsaMga puM0 mahelanI agAsI sauna puM0 kasAI; khATakI saunaMda na0 baLarAmanuM muzaLa saunaMdin puM0 baLarAma saunika puM0 khATakI; kasAI sauparNa vi0 garuDane lagatuM; garuDanuM saupAka puM0 eka mizra jAti ( caMDALathI thatI ane caMDALa samAna dhaMdho karatI ) sauptika na0 UMgha (2) rAtrino - rAte karelo humalo; UMghatA mANaso upara kalo humalo [ ( yuddhamAM) sauptikavadha puM0 sUtelA mANasano saMhAra saubala puM0 zakuni [dhRtarASTranI patnI saubalI, saubaleyI strI0 gAMdhArI; saubha na0 harizcaMdranuM zahera (AkAzamAM gamana karatuM ) (2) zAlvonuM zahera saubhadra, saubhadreya puM0 abhimanyu saubhAgineya puM0 mAnItI strIno putra saubhAgya na0 sadbhAgya; bhAgyazALIpaNuM (khAsa karIne strI - puruSane eka bIjA pratyeno prema ane vaphAdArI hovAM te) (2) mAMgaLikatA; kalyANakArI hovApaNaM (3) sauMdarya; bhavyatA (4) saghavApaNuM (5) abhinaMdana; zubhecchA darzAvavI te saubhAgyavatI strI0 sadhavA strI [ nAruM saubhAgyavilopin vi0 sauMdaryane bagADa saubhikSa na0 sukALa 569 ( sauSThava saubhrAtra na0 baMdhuprema; bhrAtRbhAva saumaki puM0 drupada rAjA [ putra) saumadatti puM0 bhUrizravA ( somadattano saumanasa vi0 manane prasanna kare tevuM ( 2 ) phUla saMbaMdhI (3) na0 khuzI; saMtoSa (4) bhalAI saumanasya na0 khuzI; prasannatA ( 2 ) phUla saumitra, saumitri puM0 lakSmaNa (sumitrA - no putra ) saumukhya na0 prasannatA; madhura dekhAva saumerava, saumeruka na0 sonuM saumya vi0 caMdrane lagatuM ( 2 ) somarasanA guNadharmavALaM (3) suMdara; mohaka (4) komaLa; mRdu ( 5 ) zubha; mAMgalika 6) puM0 budhagRha [puM0 sUryapUjaka saura vi0 sUryane lagatuM; sUrya saMbaMdhI (2) saurabha vi0 sugaMdhIdAra (2) na0 sugaMdhI saurabheya vi0 sugaMdhIdAra saurabheyI strI0 surabhi gAyanI putrI sauramya na0 sugaMdhI sauraseMdhava vi0 gaMgAnadInaM [ kArabhAra saurAjya na0 sAraM rAjya; sAro rAjyasauri puM0 zanino graha saurya vi0 sUrya saMbaMdhI [hovApaNaM saulakSaNya na0 zubha lakSaNo-cihnovALA sauvarNa vi0 sonAnuM (2) na0 sonuM sauvarNaharmya na0 rUpAno mahela [ sonI saurvANika vi0 sonAnuM baneluM ( 2 ) puM0 sauvida, sauvidalla puM0 aMtaHpurano rakSaka sauvIra puM0 te nAmano eka deza sauvIraka puM0 suvIra dezano vatanI (2) jayadratha sauvIrAMjana na0 kALo suramo sauvela vi0 trikUTa parvata saMbaMdhI sauzAmya na0 samAdhAna; suleha sauzIlya na0 suzIlapaNuM sauSThava na0 uttamapaNu; ghATIlApaNaM; sauMdarya (2) kuzaLatA; pravINatA (3) vadhAre hovApaNuM (4) capaLatA Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 570 sosthyana sausthyena a0 sukhethI; khuzIthI sausnAtika puM0 snAnAdi ThIka thayu ne?' ema pUchanAro premabhAva sauhArda puM0 mitrano putra (2)na0 maitrI; sauhArya na. maitrI; premabhAva sauhitya na0 tRpti; pUratuM hovAno saMtoSa (2) pUrNatA; samApti (3) mitratA; mAyAlutA ['sauhArDa' sauhRda, sauhRdaya, sauhRdya va0 juo sauMdarya na0 suMdaratA skandha ('skaMbha'nubhU0 kR0) vi. AdhAra ApelaM; Teko ApelaM (2) rokelaM; aTakAvelu skaMda 150 kUda (2) UMce kUdaqcaDavu (3) nIce paDaq (4)nAza pAmavU -preraka0 reDavU; DhoLaq (2)bAkAta rAkhavU; upekSA karavI skaMda puM0 kUdaq te (2) kArtikeya (3) nadIno kinAro skaMdaputra puM0 gharaphADu; cora skaMdha puM0 khabho (2) zarIra (3) thaDa (4) moTI DALI (5) jJAnanI zAkhA (6) prakaraNa (7) sainyano vibhAga (8) samUha; TUkaDI skaMdhacApa puM0 kAvaDa skaMdhadeza puM0 khabho (2) hAthI upara jyAM mahAvata bese che te bhAga (3) jhADanuM thar3a [baLada skaMdhavAha puM0 bhAra vahana karavA keLavelo skaMdhAvAra puM0 sainya; TukaDI (2) rAja dhAnI; rAjamahela (3) chAvaNI skaMbha 1 A0, 5,950 rokavU; nigraha karavo (2) Teko Apako skaMbha puM0 AdhAra; Teko sku 5,9 u0 kUdaq; ThekaDo bharavo(2) UMcaka, (3) chAI devU; DhAMkI devU skuMbha 5, 9 pa0 rokavU; aTakAvaq skhala 1 pa. Thokara khAvI; lapasa, stanitasubhagam (2) lathaDiyuM khAvU; Amatema DolavU (3) bhaMga karavo (AjJAno) (4) skhalana pAma; bhraSTa tharbu (5) bhUla karavI (6)totaDAvaM (7)niSphaLa javU; asara na karavI (8) jhamavU; jharavU skhalana na0 Thokara khAvI te; lapasaq te; gabaDate (2) lathaDiyuM khAvaM te (3) bhraSTa tharbu te (sanmArgethI) (4) bhUla; cUka (5) niSphaLatA (6) totaDAvaM te (7) jhama - jhara, te (8) athaDAvaM te; bhaTakavU te (9) vIrya skhalita thaq te skhalita( skhala' na bhU0 kR0)vi0 Thokara khAdhelaM; lathaDelu (2)gabaDI paDelu (3) asthira; kaMpatuM; DolatuM (4)totaDAtuM (5)bhUla karatuM (6)na0 bhUla (7) lathaDiyu (8)doSa; pApa skhalitasubhagam a0 manohara rIte Ucha LatuM ke aphaLAtuM vahe tema stan 150,10 u0 avAja karavo; raNakAra karavo (2) nisAso nAkhavo (3) moTethI garjadUM stana puM0 thAna; dhAI (2) stananI dIMTI (3) Au; aDaNa (pazunI mAdA) stanakuDmala na0 (kaLI jevo) stana stanapAna puM0 dhAvaq te stanabhara puM0 stanano bhAra stanayitnu puM0 garjanA; meghagarjanA (2) vAdaLa (3) vIjaLI stanavepathu puM0 stana- UchaLavaM te stanaMSaya vi0 dhAvatuM; dhAvaNuM (2) puM0 dhAvaNuM bALaka stanAMtara na hRdaya (2) bestana vaccenI stanita vi0 avAja karatuM; dhvaniyukta (2) garjanA karatuM (3)na0 meghagarjanA; ___ kaDAko (4) dhanuSyanI paNachanoTaMkArava stanitasubhagam a0 ghero rava karatuM hovAthI madhura lAgatuM hoya tema [jagA Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stanya 571 stanya na0 mAtA, dUdha; dUdha karavo te (5)Teko (6) thAMbhalo (7) stanyatyAga puM0 dUdha dhAvatA baMdha tharbu te jaDatA; mUrkhatA stabaka puM0 jhUmakho; guccho (phUlano) staMbhakaraNa na0 avarodhaD kAraNa (2) moranuM pIchu (3) pustakano staMbhana na0 rukAvaTa; pratibaMdha ; nigraha adhyAya ke vibhAga (2)akaDAI jaq-jUDhuM paDI jaq te stabdha (staMbha' nuM bhU0 kR0) vi0 (3)zAMta-sthira karate (4)dRDha karavU aTakAveluM; rukAvaTa karelu (2) te (5) Tekavad te akkaDa; sthira (3) gati ke halana- staMbhita vi0 rokAyelaM; vighna karAyelaM calana vinAnuM (4)haThIla; jakkI (5) (2) jaDa banAvAyelaM; jULU paDAyelaM kaThora (6) niSkriya (3)zAMta-svastha karAyelaM stabdharoman puM0 Dukkara; varAha staMbhitabASpavRtti vi. AMsu AvatAM stabdhalocana vi0 animepa AMkhavALaM rokyAM hoya tevU (jema ke deva) stAva puM0 stuti; vakhANa stabha 1 A0 [staMbhate juo 'staMbha' stAMbarama vi0 hAthInuM stara vi0 phelAtuM; bichAtuM; DhAMkatuM stim 4 50 bhIMjAvaM (2) sthira thaI (2)puM0 thara; paDa (3) pathArI javaM; halanacalana vinAnA thaI jarbu stava puM0 vakhANa; stuti stimita vi0 bhInu; bhejavALU (2)zAMta; stavaka vi0 prazaMsA-stuti karanAru (2) khaLabhaLATa vagaranuM (3) sthira; gati puM0 bhATa ; cAraNa (3)prazaMsA ; stuti vinAnuM (4)baMdha; vAselu (5) jaDa(4)stabaka ; guccho (5)graMtha- prakaraNa akkaDa thaI gayeluM ke karAyelaM ke khaMDa (6) samudAya stIm 4 pa0 juo 'stim' stavana na0 stuti ; prazaMsA stu 2 u0 vakhANaq(2) stuti karavI; staMba puM0 bhArI (ghAsa i0 nI) (2) sUktathI pUjA karavI pULo (kaDaba i0no) (3)jhADaq (4) stuta ('stu' nuM bhU0 kR0) vi0 vakhAkaTaNa thaDa na hoya tevo choDa ke jhADaQ NelaM; stuti karelu (5) hAthI baMdhAya che te thaaNbhlo| stuti strI0 vakhANa; prazaMsA (2)stotra staMbakaritA strI0 khUba thavaM - nIpajavaM te __ sUkta (3) khuzAmata ; khoTI prazaMsA (pULA ke bhArIo bAMdhavI paDe teTalaM) stutipAThaka puM0 vakhANa karanAro; staMbapura na0 eka zahera (tAmralipta) stuti gAnAro; bhATa; cAraNa staMbarama puM0 hAthI stutya vi0 vakhANavA lAyaka ; stutipAtra staMbha 1 A0,5,950 rokavU; dabA- stupa puM0 Dhagalo; Tekaro (2) buddhanA va, (2) akkaDa karI devaM; juThaM pADI avazeSo upara karelaM dhUmaTa jevU bAMdhadevaM (3) Teko Apavo (4) akkaDa thaI kAma (3)citA (4)baLa; sAmarthya / javU (5)garviSTha-uddhata tharbu (6)vyA- stu 5 u0 pAtharavU (2)vistAravu (3) paq; patharAvaM vIkharA, (4)paheravU; DhAMka staMbha puM0 akkaDapaNuM; sthiratA (2) stRha 6 pa0 mAra; IjA karavI jaDatA; jUThA paDI jaq te (3) rukAvaTa; stu 9 u0 juo 'stR' Dakhala (4) dabAvag-kacara-nigraha stUha 6 pa0 juo 'stRha' Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tena 572 sthalakamalinI stena puM0 cora (2)na0 corI karavI te strIyaMtra na0 strI rUpI yaMtra steya na0 corI; lUTa (2) corAyelI strIratna na0 zreSTha strI(2)lakSmI vastu(3)gupta vAta; khAnagI vAta / strIliMga na0 nArI jAti (vyA0) (2) stai 150 paheravU; zaNagAravU strIpaNAneM koI paNa cihna (stana i0) stamitya na0 (aMgonI) jaDatA; aka- (3) strI, guhyAMga - yoni __ DAI javute; jUThA paDI javute strIvidheya puM0 strInA upara sattA stoka vi0 thoDaM; alpa (2)TraMku (3) calAvato hoya tevo puruSa tuccha; halakuM(4)puM0 TI'; bahu thoDaM te strIsaMga puM0 strImA Asakti (2)maithuna stokaka puM0 cAtaka [vaLelaM strIsaMsthAna vi0 strInI AkRtivALaM; stokanamra vi0 thoDaMka namelaM; jarA strInA svarUpavALU stokam a0 thoDaM- alpa hoya tema strIsevA strI0 strImAM Asakti stotavya vi0 vakhANavA lAyaka; stuti straiNa vi0 strI saMbaMdhI; strIneM; strIne __ karavA lAyaka lagatuM (2)strIne ucita (3) strImA stot puM0 vakhANa karanAro; stuti Asakta evaM (4) na0 strIpaNuM (5) karanAro(2)cAraNa; baMdIjana strI jAti (6)strIono samudAya / stotra na0 vakhANa (2) stutinuM sUkta stha vi0 (samAsane aMte) rahetuM; hotuM stobha puM0 pratibaMdha; avarodha (2) (jemake, 'taTastha') (2)sthAvara __thobhaq te (3)anAdara (4)sUkta stotra sthag 150 DhAMkavRM; chupAvaq (2) stoma puM0 stuti; stotra (2)yajJa ; homa (3)somanohoma (4)samUha; samudAya vyApavU; DhAMka; bharI kADhavU (5)Dhagalo; jatho sthagara puM0 'putrajIvaka' nAmano choDa styAna vi0 Dhagalo karelu; ekaLu karelu sthagikA strI0 vezyA; gaNikA (2) (2) sthUla ; bhAre; jADu (3) lIsuM; tAMbulavAhakanuM pada (3) pAnano Dabo cIkaj(4)na. kada ke jathAmAM vadhavaM sthagita vi0 DhAMkelaM; chupAvelu (2)baMdha te; bhAre-jADu evaM te (5)ALasa; karela; vAselu (3)rokelaM; aTakAvelu sustI (6) paDagho; avAja sthagu puM0 khUdha styai 1 u0 ekaLuthaq; Dhagalo thavo (2) sthapati vi0 mukhya (2)puM0 adhipati; patharAvU; phelA rAjA (3) zilpI (4) sutAra (5) strI strI0 nArI (2) koI paNa prANInI sArathi (6) aMtaHpurano rakSaka mAdA (3)patnI(4)nArI jAti(vyA0) sthapatya puM0 aMtaHpurano kaMcukI strIjita puM0 strIno tAbedAra- tenA sthapuTa vi0 Apadgrasta (2)UMcuMnIcuM; hukama pramANe vartanAro pati viSama [sAMkaDA bhAgamAM Avelu strImiNI strI0 rajasvalA sthapuTagata vi0 viSama bhAgamAM AvelaM; strIpara vi0 kAmuka; vyabhicArI sthala na0 sUkI jamIna (2) kinAro strIpuMsau puM0 dvi0va0 pati ane patnI (3)jamIna (4) sthaLa; sthAna (5) (2)nara ane mAdA UMcI jamIna; Tekaro (6) vivAda ke strIpUrva puM0 juo 'strIjita' carcAno viSaya ke prasaMga (7)pustakano strIbuddhi strI0 strInI buddhi ke salAha bhAga(8)taMbU (2) strInI salAha sthalakamala na0, sthalakamalinI strI0 Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAne sthalacara 573 jamIna upara UgatuM kamaLa (divasanA madadamAM-paDakhe UbhA rahe (13) prakAzamAM UghaDe che) AcaravU; amala karavo (14) 1 A0 sthalacara vi0 bhUmi upara cAlanAraM -nI salAha mAnavI (15) jAta sthalapA na0 juo 'sthalakamala' / samarpavI (saMbhoga mATe) sthalavama'n na0 jamInatA mArga (jaLa -preraka paraNAMvavaM (2) dIkSA mArgathI UlaTuM) [laDAI ApavI; upadeza Apavo (3)TakI rahe sthalavigraha pu0 sarakhI jamIna uparanI tema karavU sthalastha vi0 sUkI jamIna upara Ubhelu sthANu vi0 nizcala; sthira; sthAvara sthalI strI0 sUkI jamIna; kaThaNa jamIna (2) puM0 zaMkara (3) thAMbhalo (4) (2) jamInano kudaratI bhAga (jema ke khIMTI (5)thUNakuM; ThUchaM; thaDiyuM vanano) (3) juo 'sthalIdevatA' / sthANabhata vi0 sthira banelaM; gatihIna sthalIdevatA strI0 te sthaLanI adhiSThAtA banelu (jhADanA thUNakA peThe) devatA [sUnAraM sthAtR vi0 UbhuM raheDhuM; cAlatuM nahi tevU sthalIzAyin vi0 khullI jamIna upara sthAna na0 UbhA rahevU te; cAlu rahe sthalezaya vi0 sUkI jamIna upara sUnAeM te; vasavaM te (2)cAlavU-khasa, nahi sthavira vi0 nizcala ; sthira (2)vRddha; te (3) sthiti; dazA (4)sthaLa (5) prAcIna (3)puM0 vRddha puruSa ; Doso (4) pada; hodo (6) mobho; darajjo (7) bhikhArI [bhavyatA-gaMbhIratAvALU raheThANa; ghara (8) praveza (9) zahera sthavirAti vi0 vaddha ke vaDIlanI (10) viSaya; hetu (11) prasaMga; sthavirA strI0 DosI kAraNa (12) yogya sthaLa (13)varNosthaviSTha vi0 atyaMta sthUla'; moTuM ccAranuMsthAna (ura, kaMTha, zira, jihvA('sthUla'nu zreSThatAdarzaka rUpa) mUla, dAMta, nAsikA, hoTha, tAlu - e sthavIyas vi0 vadhAre sthUla (sthUla ' nuM ATha) (14) tIrthasthAna (15) sthira tulanAtmaka rUpa) dazA; vacalI dazA (16) Azrama sthaMDila na0 jamInano TakaDo (yajJa mATe (jIvanano) (17) bhUmi (18) poSaNa sarakho karelo); yaja mATenI bhUmi sthAnaka na0 sthiti; prasaMga; viziSTa (2) ujjaDa khetara (3) DhephAMno prasaMga(2)zahera (3)pada; hoddo Dhagalo(4) hada; sarahada (5) sthaLa ; sthAnakuTikAsana na0 gRhatyAga jagA (jema ke, ghara AgaLanI) sthAnaciMtaka puM0 sipAIonA mukAma sthaMDilezaya puM0 yajJanI bhUmi upara ane khAvApIvA vagereno baMdobasta khullAmAM sUnAra tapasvI rAkhanAro amaladAra sthA 150 tiSThati UbhuM rahevU (2) sthAnabhraSTa vi0 nokarI ke hodAmAMthI rahevU; vasavU (3) bAkI rahevU (4) baratarapha karelu (2) ucita sthAnamAMthI rAha jovI (5)aTaka; thobhavaM (6) khaseDAyalaM bAjue rahe; manamA rAkhaq (7)hovU sthAnika vi0 te sthAnane lagatuM (8) anusaravU; AjJAmA raheQ (9) sthAnivadbhAva puM0 muLa svarUpa jevI rokAvU; nigraha thavo (10) jIvavaM sthiti (11) AdhAra rAkhavo (12) sthAne a0 ucita hoya tema ; yogya rIte Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApaka (2) - ne badale (3) ne kAraNe (4) -nI jema [ nAruM ; niyamamAM rAkhatuM sthApaka vi0 sthApanAeM ; sthApita karasthApatya puM0 aMtaHpurano rakSaka ( 2 ) na0 makAna bAMdhavAM te; zilpa sthApana na0 sthApavuM te; sthira karavuM te; UbhuM kara [ saMcAlana karate sthApanA strI0 sthApavuM te (2) goThavavuM te; sthApita vi0 sthira kareluM; mUkeluM (2) UbhuM kareluM; pAyo nAkheluM ( 3 ) cAlu kareluM; niyata kareluM (4) nImelu (5) paraNAveluM sthApya vi0 mUkavAnuM; sopavAnuM ( 2 ) sthApanA karavAnuM ( 3 ) niyukta karavAnuM (4) baMdha karavAnuM ; pUravAnuM ( 5 ) puM0 devanI mUrti ( 6 ) na0 thApaNa [ haNahaNATa sthAman na0 baLa; parAkrama (2) ghoDAno sthAyin vi0 rahetuM; vaselu; Ubhelu ( samAsane aMte ) ( 2 ) kAyama rahenAeM; TakAu ( 3 ) nivAsa karatu; rahetuM (4) puM0 juo 'sthAyibhAva sthAyibhAva puM0 cittanI sthira - kAyamI lAgaNI (ATha che : rati, hAsa, zoka, krodha, utsAha, bhaya, jugupsA, vismaya) sthAyIbhU 110 sthira thavu; kAyamI tha sthAyuka vi0 TakI rahe tevuM; kAyamI (2) sthira; sthAvara (3) raheluM; vaseluM sthAla na0 thALI; rakAbI (2) rAMdhavAnuM vAsaNa; tapelI [ kaDAI sthAlI strI0 rAMdhavAnuM vAsaNa ; tapelI; sthAlIpulAka puM0 tapelImAMno bhAta sthAvara vi0 eka jagAe sthira rahenAruM ; khase nahIM tevuM ( ' jaMgama ' thI UlaTuM ) (2) jaDa, niSkriya; dhImaM ( 3 ) sthApita yelu (4) puM0 parvata (5) na0 koI paNa jaDa vastu (6) sthUla zarIra, bhautika zarIra sthAvarajaMgama na0 khase tevI ane na khase tevI milakata ( 2 ) sajIva ane nirjIva vastuo 574 sthira sthAvarAtman vi0 sthAvara svarUpavALu sthAvira na0 vRddhAvasthA sthAsaka puM0 sugaMdhI padArthathI zarIrane lepa karavo te ( 2 ) pANI ke pravAhIno parapoTo [ svabhAvavALu (2) kAyamI sthAsnu vi0 sthira - nizcaLa rahe tevA sthita ('sthA' nuM bhU0 kR0 ) vi0 UbheluM; raheluM (2) UbhuM rahetuM (3) UbhuM thayeluM (4) hotuM; rahetuM (5) thayelu; banelu ( 6 ) sthAne niyukta thayelaM (7) anusaratuM ; anukUla rahetuM (8) sthira thayela; Asakta ( 9 ) dRDha, sthira (10) nizcayavALaM ( 11 ) pramANika; nItimAna (12) na0 UbhA rahevAnI rIta; ( 13 ) yogya mArge udyama sthitI, sthitaprajJa vi0 sthira buddhivALaM sthitasaMketa, sthitasaMvid vi0 karAra ke vacananuM pAlana karanAruM sthiti strI0 rahevuM - UbhA rahevuM - vasavaM te ( 2 ) eka sthitimAM sthira rahevuM te (3) dRDha - kAyana rahevuM te ( 4 ) dazA; avasthA ( 5 ) svabhAva; prakRti (6) haMmeza cAlu rahevuM te ( 7 ) nIti - maryAdAnuM pAlana; sadvartananA mArgane anusaravuM te ( 8 ) zAsana; zista ( 9 ) pada, mobho (10) poSaNa; nirvAha ( 11 ) maryAdA; niyama (12) vicAra; gaNanA sthitijJa vi0 nItimaryAdA jANanAruM sthitipada na0 yogya mArga sthitibhid vi0 nItimaryAdAnuM ullaMdhana karanAeM sthitimat vi0 dRDha; sthira ( 2 ) kAyamI (3) maryAdAmA rahetuM (4) nIti - maryAdAne pALatu [ mArga sthitimArga puM0 (manane) sthira karavAno sthitisthApaka vi0 pUrva sthitimAM pAchu AvI zake te sthira vi0 TakI rahe tevuM; kAyamI (2) Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthirakArya 575 snigdha acaLa; sthAvara; khase nahIM tevaM (3) stheSTha vi0 khUba makkama ('sthira'nuM kaThora; nirdaya udyamI zreSThatAdarzaka rUpa) sthirakArya vi. karmane vaLagI rahetuM; sthairya na0 sthiratA; dRDhapaNuM(2) mananI sthiratA strI0 dRDhatA;mananI majabUtAI dRDhatA; nizcayIpaNuM (3)dhIraja (4) sthiraSI vi0 dRDha manana; nizcayI kaThorapaNuM; ghanatA (5)jiteMdriyatva sthirapratijJa vi0 haThIlaM; jakkI (2) sthairyaja vi0 sthAvara vacana pALanAeM makkama; haThIla snapana na0 snAna karate sthirapratibaMdha vi0 virodha karavAmAM snA 2 pa0 nAha; snAna karavU (2) sthirasaMgara vi0 satyavacanI; saacuN| gurune tyAMthI pAchA pharatI vakhate sthirAtman vi0 dRDha manavALaM; nizcayI snAnano vidhi karavo sthirApAya vi0 satata kSINa thatuM evaM snAta ('snA' - bhU0 kR0)vi0 nAhelu sthirIkR 8 u0 dRDha karavU (2) AzvAsana (2)bhaNelaM; vidvAna (3) puM0 jeno Apaq (3)samarthana karavU vidyAbhyAsa pUro thayo che te / sthUNA strI0 gharano thAMbhalo (2)staMbha; snAtaka puM0 brahmacaryavrata paripUrNa karelo thAMbhalo (3) eraNa brAhmaNa (2) gurune gherathI AvI gRha sthAzramamA pravezelo brAhmaNa (3) sthUNAkarNa puM0 rudranuM eka svarUpa stharIpRSTha puM0 jene hajI nAthyo ke keLavyo vratane kAraNe bhikSupaNuM karato brAhmaNa nathI evo ghoDo (4)koI paNa gRhasthAzramI / sthUla vi0 moTuM; moTA kada- (2) jADu snAna na0 nAhavU te; DUbakuM mAravU te (3) joravALa (4) jaDa buddhi-; mUrkha (2) matine navarAvavAno vidhi (3) nAhavAmAM vaparAyelaM je kAMI te(4) (5)kharabacaIM; karkaza (6)na0 taMbU sthUlatA strI0 moTApaNuM; jADApaNuM dhoI kADhavU te; sApha karavU te snAnagRha na0 nAhavAno oraDo (2)jaDatA; mUrkhapaNuM snAnatRNa na0 darbha sthUlanAsika puM0 bhUDa; Dukkara snAnavastra na0 je vastra paherIne nAhyA sthUlalakSa, sthUlalakSya vi. dAnavIra; hoIe te [ vastra udAra (2) DAyu; vidvAna snAnazATI strI0 nAhatI vakhate vIMTavAnuM sthUlazarIra naM0 paMcabhUtAtmaka deha (liMga snAnIya vi0 snAna mATeneM; snAna vakhate sUkSma dehathI UlaTuM) paheravA, (2)na0 snAnopayogI pANI sthUlahasta puM0 hAthInI saMDha ke caMdana-- cUrNa vagere sAmagrI sthaleccha vi0 amaryAda kAmanAovALU snApaka puM0 snAna karAvanAra ke snAna sthUloccaya puM0 parvatanI gabaDI paDelI mATe pANI lAvanAra nokara moTI zilA (2)hAthInI madhyama gati snApita vi0 navarAvelU dorI stheman puM0 sthiratA; dRDhatA; makkamatA snAyu puM0 mAMsanI pezI (2)dhanuSanI sthaya vi0 mUkavAnuM (2)nakkI karavAnuM snigdha ('sniha'na bhU0 kR0)vi0 sneha(3)puM0 benI takarArano niveDo vALu; premALa (2) telavALu; cIkaj lAvavA cUMTelo madhyasthI (3)coTIjAya tevU(4) caLakatuM (5) stheyas vi0 vadhAre makkama ('sthira'naM mAyA-mamatAbharyu (6) suMdara; manohara tulanAtmaka rUpa) (7) gADhuM (8)puM0mitra (9) na0 tela Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snigdhajana spRha snigdhajana puM0 snehI mANasa sparzAnukala vi0 sparza karatAM AnaMda sniha 4 pa0 sneha karavo; mamatA hovI Ape tevU (2) cIkaNuM hovU; cIkAzavALA hovU sparzita vi0 arpaNa karelu -preraka0 tela copaDavU; tela UMjavU spaza puM0 jAsUsa; cara (2) yuddha; laDAI snu 2 pa0 TapakavU; jhamavu (2)vahevU spaSTa vi0 cokhkhaM dekhI zakAya tevU; snu puM0, na0 ucca pradeza (2)zikhara; pragaTa (2) sAcuM; kharaM (3) praphullita; Toca (prathama pAMca rUpa nathI ane khIlelaM tevaM dvitIyA bahuvacanathI 'sAnu' ne badale spaSTAkSara vi0 zabdo spaSTa saMbhaLAya vikalpe AnAM rUpa mukAya che) spaMd 1 A0 pharaka; dhabakavU (2) snuSA strI0 putravadhU dhUjavU; kaMpavU(3) javU; pharavU sneha puM0 prema'; mamatA (2)cIkaNApaj spaMda puM0 dhabakavU te; pharakavU te (2) (3) bheja; bhInAza (4)carabI, tela halanacalana; gati vagere snigdha padArtha spaMdana na0 pharakavU te; kaMpaq te (2) snehapravRtti strI0 sneha karavo te kaMpa; dhUjAro (3) jhaDapI gati / snehaprasara, snehaprastAva puM0 sneha pragaTa spaMdita ('spaMd' na bhU0 kR0) vi. thavo- relavo te pharakelaM; kaMpelu (2) gayelu (3) na0 snehavyakti strI0 sneha pragaTa thavo te ___pharakavU te (4) kriyA ; gati (mananI) snehAMkana na0 snehana cihna-lakSaNa spRz vi0 (samAsane aMte) sparza sparSa 1 A0 harIphAI karavI ; sarasAI karatuM; aDakatuM; vIMdhatuM; asara karatuM karavI (2)paDakAra karavo (udA0 'marmaspaza') spardhA strI0 caDasAcaDasI; sarasAI spRz 6 50 aDakavU; sparza karavo (2) (2)adekhAI (3)paDakAra hAtha pheravavo (3) coTavU; vaLagaq spardhita vi0 sarasAI karatuM hoya tevU (4) pANI chAMTaq; pANIyI dhovU (2)paDakAra karyo hoya tevU (5) pahoMcaq (6) pAmavu (7) spadhin vi0 harIphAI karatuM; sarasAI sthiti-dazA pAmavI (8)asara karavI karatuM (2) adekhu (3) abhimAnI (9)ullekha spardhya vi0 icchA karavA yogya (2) -karmaNi0 apavitra tharbu ; dUSita thavaM kImatI bheTavU -preraka0 arpa; bakSavaM sparza 10 A0aDakavU(2)joDAvu (3) spRzya vi0 sparzadriyathI jaNAya tevU sparza puM0 akaDavaM te (2) saMparka; saMyoga (2) kabajAmAM levA yogya (3)lAgaNI;vedanA (4) tvaca iMdriyano spRSTa ('spRzna bhU0 kR0)vi0 sparza karAguNa (5) k 'thI 'm' sudhIno koI yelu (2) sparzatuM ; saMbaddha (3) pahoMcatuM paNa vyaMjana (6)saMbhoga (4) asara pAmelaM; -thI grasta (5) sparzamaNi pu0 pArasamaNi apavitra thayelaM; dUSita thayelaM sparzayajJa puM0 homavAnI vastuno mAtra spRSTaka na0 eka prakAraceM haLavaM Alisparza karIne karAto yajJa gana (pAse thaIne jatAM jatAM karelu) sparzarasika vi0 viSayI; kAmuka spRSTi, spaSTikA strI0 sparza ; aDakavU te sparzavat vi0 mRdu; komaLa (2)sprshthii| spRha 10 u0 icchaq; spRhA karavI; jenuM jJAna thaI zake tevU jhaMkhavU (2) adekhAI karavI Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spRhaNIya 577 spheyas spRhaNIya vi0 spRhA - kAmanA karavA sita (3) spaSTa ; pragaTa (4) prakhyAta yogya (2) adekhAI thAya tevU (5) ujjvaLa ; svaccha kamaLa) spRhayAlu vi0 utsuka; Atura sphuTapuMDarIka na0 khIlelaM hRdaya (rUpI spRhA strI0 icchA; AturatA; jhaMkhanA sphuTam a0 spaSTapaNe ; pragaTa rIte spraSTavya vi0 sparza karavA yogya sphuTArtha vi0 samajAya tevU; spaSTa (2) (2) na0 sparza; lAgaNI arthayukta khaMDa sphaTika puM0 eka jAtano sapheda kImatI sphuTikA strI0 bhAgelo nAno TukaDo; paththara ke ratna sphuTita ('sphuT' nuM bhU. kR.) vi0 sphaTikA strI0 phaTakaDI phATelaM; tUTelu (2) khIlelaM; vikasphaTikAcala paM0 meru parvata selu (3) pragaTa karAyelaM; batAvAyelaM sphaTikAdri puM0 kailAsa parvata sphur 6 pa0 dhUjaq; pharaka, (2) sphaTita vi0 phATelu; phADelu amaLAvU (3) AgaLa dhasavU; kUdako sphara 650 'sphur' juo mAravo (4) pArcha UchaLa, (5) sphala 1 pa. 5javaM; pharakavU (2) bahAra nIkaLavU; phUTa, (6)pragaTa thaQ; 10 u0 halAva [prakAzita najare paDavU (7) camakavU; jhagamagavU sphATika vi0 sphaTika jevU ujjvaLa (8) AgaLa Ava; vikhyAta tharbu sphura vi0 (samAsane aMte) 5jatuM; sphAya 1 A0 jADA thaq; moTA tharbu (2) UMcuM thaq; vadhavU pharakatuM; dhabakatuM -preraka0 vadhe tema karavU; vadhAravaM sphura puM0 dhUjavU-pharakavU te sphAra vi0 vistIrNa; moTuM (2) sphuraNa na0 dhUjaq te ; pharakavU te (2) phUTavU te ; pragaTa tharbu te (3) camaka, te puSkaLa; vipula (3) moTuM (avAja) sphuradgaMdha puM0 phelAyelo gaMdha sphArita vi0 pahoLaM thayelaM ke karelu sphurita ('sphura' nuM bhU0 kR0) vi0 sphArIbhU 150 vadhavaM; vistaravU sphAlana na0 kaMpa, te (2) halAvaq pharakelaM; kaMpeluM (2) hAlelaM (3) camakelaM (4) asthira (5) pragaTa te (3)ghasavU te; gharSaNa (4)thAbaDaq te thayelu (6)na0 sphuraNa (7) camakAro sphic strI0 nitaMba; kUlo sphurju 1 pa0 [sphUrjati ] garjaq; kaDAko sphira vi0 puSkaLa ; atyaMta ; vizAla thavo; phUTavu (2) camakavU (3) phUTI ke sphIta ('sphAya' nuM bhU0 kR0)vi0 vadhelaM; phATI nIkaLavaM [no taNakho moTuM thayelu (2) jADu; moTuM (3) sphuliMgapuM0, na0, sphuliMgA strI0 agnighaj; puSkaLa (4) samRddha; saphaLa sphUrja puM0 kaDAko ; garjanA(2)iMdranuM vajra (5) pahoLaM thayelaM sphUrjathu puM0 vIjaLIno kaDAko sphIti strI0 vRddhi ; vipulatA sphUrjA strI0 kaDAko; gaDagaDATa sphuTa 6 pa0, 1 u0 phATavU; cirAyU~; sphUrti strI0 kaMpaq -dhUjaq te (2) tUTavU (2) UghaDavaM; khIlavaM (3) kUdako (3) khIla, - UghaDavU te bhAgI jaq; vIkharAI jaq (4) pragaTa (4) pragaTa tharbu - najare paDavU te tha; najare paDaq(5)10 u0 phADavU; (5) manamAM camakAro cIra, (6)pragaTa karavU; khullU karavU spheyas vi0 vadhAre moTaM ('sphira' sphuTa vi0 phUTelu; phATelu (2) vika- nuM tulanAtmaka rUpa) Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spheSTha 578 smRtirodha spheSTha vi0 sauthI moThaM ('sphira' nuM smartR puM0 zikSaka; adhyApaka zreSThatAdarzaka rUpa) smAra vi0 kAmadevane lagatuM; kAmasphoTa puM0 phoDaq-phUTa-phATI nIka- deva- (2) na0 smaraNa ; yAda LavUte (2) khullU-pragaTa thaq ke karavU smAraNa na0 yAda karAvaq te (2) gaNate (3) phollo tarI karavI te; hisAba meLavavo te sphoTana na0 acAnaka phoDaq -phADa, smArta vi0 yAdadAsta saMbaMdhI; yAda te (2)anAjane phaDAkAthI UpaNavU te karAyelaM (2) yAdadAstamAM hoya tevU (3)AMgaLIno TacAko bolAvavo te (3) smRtizAstranA AdhAravALU; sphUdha na0 yajJamAMvaparAtuM khaDganA AkA smRtizAstramA kahelu (4) puM0 smRtiranuM eka sAdhana (2) eka jAta, halesuM zAstramA pAraMgata brAhmaNa (5) sma a0 dhAtunA vartamAna kALa sAthe smRtizAstrane anusaranAro AvI bhUtakALano artha darzAve (2) smi 1 A0 smita karavU; dhImethI hasavU pAdapUraka pratyaya (nakAravAcaka 'mA' (2) kholavU; UghaDavU nI sAthe sAmAnya rIte vaparAya che) smita vi0 smita karatu (2)praphullita; smaya puM0 Azcarya (2) garva khIlelaM (3) na0 maMda hAsya smayadAna na0 dekhADapUrvaka kareluM dAna smitapUrvam a0 smita karIne smayamAna vi0 navAI pAmatuM smara puM0 smaraNa; yAda (2) prema (3) smR 150 yAda karavU (2) devanuM dhyAna karavaM; devanA nAmano japa karavo __ madana; kAmadeva smaraNa na0 smRti;yAda (2) ciMtana; (3)smRtizAstre AjJA karavI;vidhAna citavana (3)paraMparAyI cAlyuM AvavaM karavU (4) utsukatApUrvaka yAda karavU te ('zruti' zI UlaTuM) smRta ('smR' nuM bhU0 kR0) vi0 yAda smaraNapadavI strI0 mRtyu karelu (2) noMdhAyelaM; ullekhAyekheM; smaraNAnugraha puM0 anugrahapUrvaka karelI gaNelaM; mAnelaM (3)smRtizAstre Adeza yAda (2) yAda karavA rUpI kRpA karyo hoya tevU(4)na0 smRti; yAda smaraNI strI0 japamALA smRti strI0 smaraNa; yAda (2)smaraNasmarakzA strI0 kAmajvarathI thatI zakti (3) dharmazAstra; mAnavaracita zarIranI dazA (daza prakAranI gaNAvAya kAyadAono graMtha ('zruti' apauraSeya che);premamAM paDayA hovAnI sthiti gaNAya che) (4) sArAsAraviveka / smarapriyA strI0 rati; kAmadevanI patnI smRtitaMtra na0 kAyadApothI; dharmazAstra smaramaya vi* kAmamUlaka premane kAraNe smatipaya puM0 yAdadAstano viSaya utpanna thayelaM smRtipayaMgama 150 maraNa pAmavaM(yAdasmarazAsana puM0 zaMkara dAstano viSaya banI javu) smarasata puM0 caMdra (2) vasaMta Rtu smRtipAThaka puM. kAyadAzAstrI smarahara puM0 zaMkara [kAmAta smRtibhraMza puM0 yAdadAsta nAza pAmavI te smarAkula, smarAta vi0 kAmAtura; smRtimat vi0 pUrepUrA bhAnavALU (2) smaronmAda puM0 kAmavAsanAthI utpanna pUrvajanma yAda hoya tevu (3)DAyu; thayelI unmattatA ke mUrkhatA zANuM(4)smRtizAstramA pravINa evaM smartavya vi0 yAda karavA lAyaka smRtirodha puM0 yAdadAsta lupta thavI te Nad AANTICHETANA Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ srota smRtivibhrama 579 smRtivibhrama puM0 juo 'smRtibhraMza' sravadraMga puM0 bajAra; meLo smRtiviSaya puM0 juo 'smRtipatha' lavaMtI strI0 nadI; jharaj smRtizeSa vi0 mRta; marelu sraSTa puM0 sraSTA; sarjaka (2)vidhAtA; smRtihIna vi0 bhulaka' brahmA (3) ziva smera vi0 smita karatuM ; hasatuM (2) trasta ('saMs' nuM bhU0 kR0) vi. paDI praphullita ; khIlelaM (3)garviSTha gayelaM; chUTI gayelu (2) zithila syada puM0 vega; gati thayelaM; nIce namI gayelu (3) laTakatuM; syanna ('syad' nuM bhU0 kR0)vi0 jharelu; labaDatuM [Asana ; pathArI gaLelaM; Tapakelu srastara puM0 aDhelAya-ADA paDAya tevaM syam 1 pa0,10 u0 avAja karavo; sraMsa 1 A0 sarI paDavaM; nIce paDI javaM moTethI bUma pADavI (2) bhAgI paDavU; chUTuM paDI jaq(3) syamaMtaka puM0 eka kImatI maNi (roja javU(4)TIMgAvaM; laTakavU ATha bhAra sonuM Apato) -preraka0 DhIlaM karavU; dhImuM pADavU syaMda 1 A0 jharavU; jhamavaM; TapakavU; sraMsana na0 nIce paDavU ke pADavaM te (2) vahevU (2) doDavU; nAsI jaq (3) garbhasrAva (3) julAba dekhAvaM; tharbu (4) varasa sraMsin vi0 sarako jatuM; DhIluM paDatuM; spaMda puM0 jhamavU-TapakavU te (2) vege chUTuM paDatuM (2) DhIluM laTakatuM jaq - khasarbu te (3) ratha srAk a0 jaladIthI; jhaDapathI syaMvana vi0 jhaDapI; vegIlu (2) vahetuM; srAva puM0 jhara te; jhama, te; vahevaM te jhaDapathI jatuM (3) puM0 yuddharatha ; ratha nu 150 jhara; jhamavU; TapakavU(2) (4) na0 TapakavU te; jhamayU~ te / vahevarAvaq; vahevA devU (3) jaq; syaMdanikA strI0 lALanuM TapakuM (2) khasarbu (4) TapakI javU; sarI jaq; jharo; jharaNuM [jatu (3) vege dhasatuM kSINa thaq; nAza thavo(5)sarakI jadUM syaMdina vi0 jhamatuM; jharatuM; vahetuM (2) trughna puM0 eka pradeza ke jillA, nAma syAt a0 kadAca ema paNa hoya (pATaliputrathI ekAda divasanI majale) syAdvAda puM0 'amuka dRSTie ema paNa c strI0 ghI homavAnuM lAkaDAnuM hoI zake' evo nirAgrahIpaNAno jaina kaDachI jevU sAdhana [TapakAvatuM vAda- dArzanika siddhAMta khut vi0 (samAsane cheDe)vahevarAvatuM; syUta ('si' na bhU0 kR0)vi0 soyathI sruta ('su' nuM bhU0 kR0)vi0 jharelu; sIveluM (2) vIMdhAyalaM; parovAyelaM TapakelaM (2) gayelaM (3) sAthe vaNAyekheM-joDAyelu (4) khuti strI0 saravU te; TapakavU te (2) puM0 kothaLo; gUNa [mATeno cheDo pravAha; jharaNuM [kaDachI snagdAman na0 hArano gAMTha vALavA suva puM0, nuvA strI0 yajJamAM vaparAtI sragdhara vi0 hAra paherelu [tevaM slU strI0 yajJanI kaDachI sragvin vi0 mALA ke hAra paheryo hoya srotas na0 pravAha; vaheLo (2) vegathI braja strI0 phUlanI mALA (2) hAra vaheto pravAha (3) nadI (4) moja khavaM puM0 jharavU ke jhamavU te; vahevU te (5) pANI (6) iMdriya (7) hAthI(2) TIpAMnI dhAra (3) jharo nI sUMDha (8)zarIranu raMdhra (9)javU te Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ srotasvatI srotasvatI, strotasvinI strI0 nadI srotoraMdhra na0 hAthInI tUMDhana chidra srotovaha (-hA) strI0 nadI sva sa0 nA0, vi0 potAnuM (2) kudaratI ; sahaja; svAbhAvika (3)potAnI jJAti ke jAtinuM (4) puM0 potAnI jAta (5) sago (6) viSNu (7) puM0, na0 dhana; milakata (8) svabhAva svaka vi0 potAnuM (2) puM0 mitra; baMdhu ; saguM (3) na0 potAnI milakata svakarman na0 svadharma; potAnuM kartavya svakIya vi0 potArnu (2) potAnuM saguM svagatam a0 eka bAjue; potAne ja kaheto hoya tema (nATya0) svagocara vi0 potAnI zaktinI maryA hAmAM hoya tevU svaccha (su+ accha) vi0 ghaNuM cokhkhaM ; nirmaLa; tejasvI (2) sapheda (3) suMdara (4) nIrogI svacchaMda vi0 niraMkuza ; potAnI marajI mujaba vartanAeM (2) jaMgalI (3) puM0 potAnI marajI ke vRtti svacchaMdam a0 potAnI marajI mujaba svacchA strI0 sapheda daro svaja vi0 potAmAthI ke potA thakI janmeluM (2) svAbhAvika (3) puM0 putra ke saMtAna (4) parasevo svajana puM0 sago; saMbaMdhI (2) potAnI jAtano ke gharano mANasa svajanagaMdhin vi0 dUranI sagAIvALaM svajanAyate A0 (sago manAya chegaNAya che) potAnAmAMthI svatas a0 ApoApa; potAnI meLe (2) svataMtra vi0 svAdhIna ; koInA tAbAmAM nahIM tevU (2) manasvI ; potAnI marajI mujaba cAlanAru (3) umaralAyaka; pukhta svataHsiddha vi0 jAte ja pramANarUpa ApoApa siddha hoya tevU (jene bIjA pramANanI jarUra nathI) svapnadhIgamya svatA strI0 potApaNuM; potAnuM mAnavU te (2) mAlakIpaNuM svatva na0 mAlakI-haka; mAlakIpaNuM svad 1 A0 gamavU; madhura lAgavU; svAdiSTa lAgavU (2) cAkhavU; khAvU svadana puM0 bhakSaNa ; AsvAda svadita ('svad' na bhU0 kR0) vi. khAdhelaM; cAkhelaM (2) na0 zrAddhamAM piMDa ApyA pachI 'tamane bhAvo-gamo' e jAtano uccAra svadeza puM0 potAno deza; vatana svadharma pu0 potAno dharma-paMtha (2) potAnuM kartavya ; potAnA varNanuM kartavya svadhA strI0 pitRone apAto piMDa (2) zrAddha (3) a0 pitRone piMDa ApatAM karAto uccAra svadhApriya puM0 agni [kuhADI svadhiti puM0, strI0, svadhitI strI0 svadhoti vi0 (vedano) sArI rIte pATha karanAro; brahmacArI svan 150 avAja karavo (2) guMjA rava karavo (3) gAvaM svana puM0 avAja; dhvani svanika vi0 avAja karatuM svanita na0 gar3hanA; meghagarjanA (2) ___ avAja; dhvani svap 2 pa0 UMghag; UMghI javaM (2) __ ADA paDavU; sUI jarbu (3) lIna tharbu svapakSa puM0 potAno pakSa-bAju (2) mitra (3) potAno abhiprAya svapana na0 sUrbu te; nidrA (2) svapna Avaq te [UMghamAM bhAsato dekhAva svapna puM0 UMgha; nidrA (2) samaNaM; svapnaj vi. UMghatuM; UMghamAM Avelu svapnaja vi0 svapnamAM utpanna thayelaM dekhAtuM svapnadoSa puM0 svapnamAM vIryapatana svapnadhIgamya vi0 svapna jevI samAdhi avasthAmAM buddhi vaDe jovAtuM Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapnaniketana svapnaniketana na0 zayanakhaMDa [ - bhrama svapnaprapaMca puM0 svapnamA dekhAtI duniyA svapnazIla vi0 UMghaNazI svaprakAza vi0 potAnA ja prakAzathI prakAzita ( 2 ) potAnI meLe samajAya tevuM svaprayogAt a0 jAtamahenatathI svabhAva puM0 prakRti; mULa guNa; sahajadharma (2) svAbhAvika valaNa [ svAbhAvika svabhAvasiddha vi0 kudaratI ; sAthe janme luM; svabhAvAtmaka vi0 sAhajika : kudaratI svayam a0 jAte; potAnI jAte (2) ApameLe; mahenata vagara svayaMgraha puM0 potAnI meLe laI lebuM te ( rajA vinA) svayaMgrAha vi0 svaicchika aicchika (2) baLajabarIthI lenAeM ( 3 ) puM0 potAnI pasaMdagI svayaMbhu puM0 brahmA svayaMbhuva puM0 prathama manunuM nAma ( 2 ) brahmA (3) zaMkara svayaMbhU vi0 potAnI meLe utpanna thayeluM; jenuM bIjuM koI kAraNa nathI tenuM (2) puM0 brahmA, viSNu ziva ; kAmadeva svayaMvara puM0 jAte pati pasaMda karavo te svayaMvarA strI0 jAte pati pasaMda karanArI kanyA svayUthya puM0 sago svayoni vi0 potAnA mAtRpakSanu saMbaMdhI (2) strI0 bahena ke najIkanI sagI svar a0 svarga; puNyazALIonaM mRtyu pachInuM tAtkAlika sthAna ( 2 ) traNa vyAhRtiomAMnI eka (prathamA, dvitIyA, SaSThI ane saptamInA arthamAM vaparAya che ) svara puM0 avAja ; dhvani; sura ( 2 ) saMgItanA sAta suramAMno dareka ( 3 ) jeno pUrNa uccAra koInI madada vinA thaI zake tevo varNa ( vyA0 ) 581 svagin svarabrahman na0 nAda rUpe pragaTeluM brahma svaramaMDala na0 svaronI goThavaNa ; svaronI racanA [ avaroha svarono Aroha svarasaMkrama puM0 svarasaMdehavivAda puM0 eka ramata svarasaMyoga puM0 svarotuM joDANa (2) avAja ; sUra svarAj vi0 svayaMprakAza [ gaMgA svarApagA strI0 svargagaMgA (2) AkAzasvarita vi0 avAja karelu; dhvanita arthavALA hovu (2) surIluM ( 3 ) puM0 svaranA traNa vibhAgamAMno eka, jemAM udAtta ane anudAtta banenAM lakSaNa hoya svaritatva na0 artha nIkaLavo te; [ bANa svaru puM0 taDako (2) yajJa (3) vajra (4) svaruci strI0 potAnI khuzI svarUpa vi0 tulya; sarakhuM (2) suMdara (3) vidvAna DAhayuM (4) na0 kudaratI AkAra ( 5 ) kudaratI sthiti; kudaratI svabhAva (6) svabhAva; prakRti ( 7 ) viziSTa lakSya ( 8 ) prakAra; jAta svarga puM0 devono loka svargata vi0 mRta svargataraMgiNI strI0 gaMgAnadI svargati strI0 mRtyu (2) svargamA januM te svargadvAra na0 svarganuM vAraNa; svargamAM praveza svargapati puM0 iMdra svargapatha puM0 AkAzagaMgA svargarodaH kuhara puM0 svarga ane pRthvI bacce pola svargavadhU strI0 apsarA svargasad puM0 deva svargastrI strI0 apsarA svagaMgA strI0 juo 'svarApagA' svagin vi0 svarganuM ; svarga saMbaMdhI (2) puM0 deva ( 3 ) marI gayelo mANasa Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargIya 582 svAdiSTha svargIya vi0 daivI; svargane lagatuM (2) svastikapANi vi0 svastika AkAre svarga laI janAru hAtha karanAru (2) hAthamAM mAMgaLika svargokas puM0 deva vastuovALaM svargya vi0 juo 'svargIya svastimat vi0 sukhI; surakSita svarNa na0 sonuM (2) sonAno sikko svastivAcana, svastivAcanaka, svastisvarNakAya puM0 garuDa vAcanika na0 yajJAdi dhArmika kriyAsvarNakAra puM0 sonI onI zarUAtamAM karAto prAraMbhika svarNanAbha puM0 zAlagrAma vidhi (2) zubhecchAo ane AzIrvAdo svadRza puM0 iMdra (2) agni (2) soma sahita phUla vagere arpavAM te svardhanI strI0 svargagaMgA svastyayana vi0 zubha; mAMgalika (2) svarbhAnu puM0 rAhu na0 samRddhi meLavavAno upAya-mArga svarbhAnusUdana puM0 sUrya (3) maMtra vagere vidhithI aniSTa dUra svoSit strI0 apsarA karavaM te (4) brAhmaNane dakSiNA ApyA svarloka puM0 svarga pachI te je AzIrvAda Ape te svarvadhU strI0 apsarA svastha vi0 svAzrayI; potAnA ja svavaidya puM0 azvinIkumAronuM nAma prayatna upara AdhAra rAkhatuM (2) svalpa vi0 ati alpa-thor3eM dRDha ; sthira; nizcayI (3) svataMtra svalpaka vi0 ghaNuM thoDaM (mApa ke (4)taMdurasta; sukhI (5)saMtuSTa saMkhyAmAM); ghaNuM nAnuM svalpabala vi0 ghaNuM durbaLa svasthAna na0 potAnuM ghara ke sthAna svavaza vi0 potAne vaza ke potAnA svasnIya puM0 bhANeja kAbUmAM hoya tevU (2) svataMtra svasrIyA strI0 bhANI; bhANejI svaviSaya puM0 potAno deza ; potAnuM ghara svastreya puM0 bhANeja svavRtti vi0 svaprayatne ja AjIvikA svasrayI strI0 juo 'svasrIyA' svahasta puM0 potAnA hastAkSara calAvatuM hoya tevaM svahastikA strI0 kuhADI svasA, svasa strI0 bahena / svasti strI0 hita; kalyANa (2) a0 svahita vi0 potAne lAbhadAyaka evaM (2) na0 potAna hita, lAbha ke svArtha 'sAraM thAo', 'bhalu thAo' e arthano udgAra (patranI zarUAtamAM vaparAya che) svaMja 1 A0 [svajate ] bheTavU; Alisvastika puM0 sAthiyo; eka sad gana karavu (2) vITaLAvaM bhAgya-sUcaka AkRti (2) jenAthI svaMta vi0 sukhI aMta ke chevaTavALU sadbhAgya prApta thavA mAMDe evI vastu svAkRti vi0 suDoLa; ghATIla (3) cAra rastA bhegA maLe te sthAna svAgata na0 'bhale padhAryA evaM abhinaMdana (4) cokaDI paDe tema hAtha Ubho ane svAtaMtrya na0 svataMtratA talavAra ADo ema goThavavA te (5) eka svAti (-tI)strI0 paMdaramuM nakSatra (2) jAtano cAraNa; baMdIjana (6) puM0 svAda puM0 rasaneMdriyathI thato anubhava na0 eka Asana (yoga0) (7) beThaka; (2) rasa; AnaMda (3) cAkhavU te pITha (deva mATe taiyAra karela)(8) svAdiSTha vi0 ghaNuM ja svAdu ('svAdu' nuM khAsa AkAranaM makAna ke maMdira zreSThatAdarzaka rUpa) Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdIyas 583 svinna svAdIyas vi0 vadhAre svAdu ('svAdu' nuM svAmya na0 svAmIpaNuM; mAlakIpaNuM (2) tulanAtmaka rUpa) (zarIra mananI)svasthatA; svAsthya svAdu vi0 svAdavALaM; mIThu (2) svAyatta vi0 potAnA hAthamAM hoya lahejatadAra; ruce tevU; madhura (3) tevU; potAnI upara avalaMbatuM / puM0 madhura rasa (4) na0 svAda; svAyaMbhuva vi0 brahmA saMbaMdhI (2)brahmArasa (5) madhuratA; suMdaratA mAMthI UtarI Avelu (3)puM0 prathama manu svAdha na0 rasa svArasika vi0 rasALa (kAvya) (2) svAdhikAra puM0 potAnI pharaja ; potAno (bIjAnA dabANa vinA)ApameLe karelu hoho (2) potAno amala jyAM cAlato svArAja puM0 iMdra hoya te bhAga [mAMnuM eka (yoga0) svArAjya na0 iMdrapada; svarganuM rAjya svAdhiSThAna na0 zarIramAMnAM cha cakro- (2) brahmatva; brahma sAdhe galatA svAdhIna vi0 potAne tAbe hoya tevU; svArtha puM0 potAnuM hita; potAno lAbha potAnA kAbUmAM hoya tevU (2) svataMtra (2)potAno - mULa artha (3) puruSArtha svAdhInakuzala vi0 potAnuM yogakSema svArthataSa vi0 svArthI potAnA hAthamA hoya tevU svArthapara, svArthaparAyaNa vi0 svArthI; svAdhInapatikA, svAdhInabhartRkA strI0 potAnaM ja hita sAdhavAmAM tatpara evaM jeno pati potAnA vazamAM che tevI strI svArthapaMDita vi0 potAnI bAbatomAM svAdhyAya puM0 potAnI jAte-ekalA kuzaLa (2) svArtha sAdhavAmAM kuzaLa pATha karI javo te (2) vedono pATha svAlakSaNa vi0 sahelAIthI joI zakAtuM -abhyAsa (3) veda svAlakSaNya na0 mULa svabhAva; viziSTa lakSaNa svAdhyAyAthin puM0 adhyayana vakhate 1 [dharavelaM svAzita vi0 sArI peThe khavarAvelaMannavastra mAganAro svAzliSa 4 pa0 gADha AliMgana karavU svAna puM0 dhvani; avAja svAstara puM0 pathArI mATe sAraM ghAsa svAnubhava puM0 dhana-milakata mATeno prema svAsthya na0 svAzraya (2) dRDhatA; svAnubhUti strI0 jAta-anubhava (2) nizcayIpaNuM (3) Arogya (4) AtmajJAna; AtmasAkSAtkAra sukha-samRddhi (5) saMtoSa .. svAnurUpa vi0 svAbhAvika (2)potAne svAhA strI0 agninI patnI (2) badhA ucita hoya te ALasa ; ghena devAne ApelI Ahuti (3)a0 devone svApa puM0 UMgha (2) svapna (3) Ahuti ApatI vakhate karAto uccAra svApateya na0 dravyA; dhana svAMta na0 mana; aMtaHkaraNa (2) guphA svAbhAvika vi0 svabhAvasiddha; (3)potAnuM mota [artha batAve che naisargika ; kudaratI / svid a0 prazna, vitarka ane pAdapUraNano svAbhAsa vi0 bhavya; yazasvI svid 4 pa0 pasIno thavo (2)1 A0 svAmin puM0 mAlika; zeTha (2) telavALaM thaq; cIkaNuM tharbu (3) adhipati; rAjA (3) pati (4) lepathI kharaDAvaM [te, paramahaMsa ; yati (ghaNuMkharuM vizeSanAmane svid (samAsamA) parasevo thato hoya lagADAya che) svinna ('svid' nu0 bhU0 kR0) vi0 svAminI strI0 mAlika strI; zeThANI parasevAvALaM thayelu(2)rAMdhelaM; ukALela Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sviSTa sviSTa vi0 ati iSTa atipriya svIkaraNa na0, svIkAra puM0 svIkArakhuM te; lebuM te (2) kabUla rAkhavuM te ( 3 ) lagna svIkR 8 u0 svIkAra karavo ( 2 ) kabUla rAkhavu (3) maMjUra karavu svIkRti strI0 juo 'svIkaraNa' svIya vi0 potAnuM svecchA strI0 potAnI marajI svecchAcAra puM0 potAnI marajI mujaba [ varALa sveda puM0 parasevo (2) garamI (3) svedaja vi0 pasIno ke bAphathI utpanna thaluM (jIvaDu) [ lAvavo te svedana na0 pasIno thavo te (2) pasIno svedita vi0 bApha Apelu; narama karelu ha a0 pAdapUraNArthe vaparAya che (2) bhAra darzAvavA 'kharekhara', 'cokkasa' e artha batAve ( 3 ) tucchakAra ke majAka darzAvavA vaparAya [ bolAva hakkAra puM0 hokAro karavo te; hakkAhakka puM0 bolAvavuM - paDakArakhUM te haTa pu0 bajAra; hATa [ besanArI) haTTavilAsinI strI0 vezyAM (bajAramA haTha 1 pa0 ThekaDo bharavo (2) duSTatA karavI (3) trAsa gujAravo ( 4 ) thAbhale bAMdhava (5) baLajabarIthI lebuM haTha puM0 baLajabarI (2) durAgraha; jaka (3) aNadhAryo lAbha 584 haThaparNI na0 zevALa eobuddhi strI0 aNadhAryo lAbha thavAnI zraddhA ( mahenata vinA ) haThayoga puM0 eka prakArano yoga ('rAjayoga' thI judo ) haThavAdika puM0 cArvAka jevA matano hatacetas svaira vi0 svecchAcArI; svacchaMdI; manasvI (2) saMkoca vinAnuM; khAnagImAM saMkoca vinA kareluM ( 3 ) dhImuM; saumya ( 4 ) susta ALasu svairakam a0 svataMtrapaNe; saMkoca binA svairacArin vi0 svataMtra ha svaram a0 marajI mujaba; svecchA pramANe (2) ApameLe (3) dhImethI; haLavethI ( 4 ) dhImA avAje svaravRtti vi0 manasvI pramANe vartanAeM svarAlApa puM0 khAnagI vAtacIta svairiNI strI0 vyabhicAriNI strI (2) munizreNI svairin vi0 svacchaMdI ; manasvI svottha vi0 sahaja; kudaratI puruSArthamAM na mAnanAro ane aNadhAryA lAbhamA zraddhAvALo mANasa haThAt a0 baLAtkAre (2) acAnaka haThAyAta vi0 chekaja Avazyaka; anivArya haThikA strI0 moTo avAja; dhAMdhaLa haThena a0 baLAtkAre (2) acAnaka haDi puM0 heDabeDI, lAkaDAnI heDa haDDa na0 hADakuM hata ( ' han 'nuM bhU0 kR0 ) vi0 haNAyelu; marAyelu (2) IjA karelu; ghA karela (3) khovAyeluM (4) vinAnuM thayelu ke karAyela (5) hatAza (6) barabAda ; vinaSTa ( 3 ) guNelaM (8) kamanasIba ; kaMgALa, tu hataka vi0 nIca; duSTa; asaMskArI ( mukhyatve samAsane aMte) (2) paM0 nIca -hIna- kAyara mANasa hatakaMTaka vi0 kAMTA ke zatru vinAn banelu | mUha hatacetas vi0 mujhAye; akaLAyelu; Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatacchAya 585 haricaMdana hatacchAya vi0 kAti nAza pAmI hoya hanumat puM0 hanumAna ; mAruti te, vAtacIta hanU puM0, strI0 juo 'hanu' hatajalpitAni na0 ba0 va0 nakAmI hanUmat juo ' hanumat' hatatrapa vi0 bezarama [tevaM ham a0 krodha, vinaya, Adara - e artha hatatviSa vi0 teja jhAMkhaM paDI gayuM hoya batAvato udgAra hatadaiva vi0 kamanasIba; durbhAgI haya puM0 ghoDo [eka daitya hataprabhAva di0 sattA ke zakti vinAnuM / hayagrIva paM0 viSNano eka avatAra (2) hatapramAda vi0 pramAda ke bedarakArI vinAnuM hayana na0 baMdha gADI; DhAMkelI gADI banelaM ke karAyelaM [evaM hayamukha puM0 juo hayagrIva' hatabuddhi vi0 buddhi bahera mArI gaI hoya hayavAhana puM0 kubera hatabhAgya vi0 kamanasIba [vinAnuM hayasaMyAna na0 ghoDAne kAvUmA rAkhavA hatavinaya vi0 duSTa; ziSTatAnA khyAla -keLavavA ke hAMkabA te [sArathi hatavIrya vi0 juo ' hataprabhAva' hayaMkaSa puM0 sArathi (2) mAtali ; iMdrano hatazrI vi0 kaMgAla; daridra hayA, hayo strI0 ghoDI hatasAdhvasa vi0 bhayamukta hara vi0 laI janAeM; dUra karanA; rahita hatAza vi0 nirAza (2) nirbaLa ; karanAru (2)lAvanAeM; vahana karanAeM azakta (3) krUra ; nirdaya (4) vaMdhya (3) pakaDanAruM (4) AkarSanAruM (5) hati strI0 vadha; nAza (2) ghA; prahAra dAvo karanAraM; hakadAra (6)vyApanAra; (3) khoTa; hAni (4) doSa; apUrNatA rokanAruM (7) puM0 ziva (5) guNAkAra haragaurI strI0 zaMkara ane pArvatInuM hatekSaNa vi0 aMdha za kataM ekatrita svarUpa hatottara vi0 javAba na ApatuM ke ApI hatodyama vi0 jeno prayatna dabAvI devAmAM haracUDAmaNi puM0 caMdra Avyo che tevaM haraNa na0 levu te; pakaDavaM te (2) laI hatyA strI0 vadha; katala javU te; corI javU te (3) dUra karavU te; hatvan vi0 vadha karanAruM naSTa karate (4)lagnanI bheTa had 1 A0 malotsarga karavo; aghavaM / haranetra na0 zivanI AMkha (trIjI) han 250 haNavU; mAravu; vadha karavo haravallabha puM0 dhaMtUro (2)prahAra karadoghA karavo (3)pIDavU; haravAhana puM0 naMdI; Akhalo trAsa Apavo (4)tajavU; nigraha karavA harasakha puM0 kubera (5) dUra karavU;nAza karavo (6)jIta; harasUnu puM0 kArtikeya ; skaMda harAvayu (7) vighna karavU; avarodha harAdri puM0 kailAsa parvata (8) uchALavaM; urADavU (9) jq| hari vi0 popaTI raMgarnu; lIlAza paDatuM hana vi0 mAranAruM; ghAtaka (samAsane pILa (2) badAmI; kapila raMganuM (3) aMte; udA0 vRtrahan, pitRhan) pILa (4) puM0 viSNu (5) iMdra (6) hana puM0 vadha ; nAza ziva (7)pavana (8)ghoDo (9) iMdrano hanana na0 vadha (2) IjA (3) guNAkAra ghoDo (10)vAnara (11) iMdriya hanu puM0, strI0 haDapacI (2) strI0 harikeza puM0 ziva zastra (3) roga (4) mRtyu (5) vezyA haricaMdana puM0, na0 eka prakAraceM poLaM Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hariNa. caMdana (vRkSa ke lAkaDu) (2) pAMca devavRkSomAMnuM eka hariNa vi0 phIkuM; dhoLAza paDatuM pIche (2)pILAza paDatuMdhoLaM (3) kiraNovALU (4) puM0 mRga; haraNa (5) sUrya (6)viSNu (7)ziva(8)dhoLo raMga hariNaka puM0 haraNa; mRga [vALo) hariNalAMchana puM0 caMdra (haraNanA cihnahariNAkSa vi0 haraNa jevI AMkhavALU (2) puM0 ziva vALI strI hariNAkSI strI. haraNa jevI suMdara AMkhohariNAMka puM0 caMdra hariNI strI. haraNanI mAdA; mRgalI (2)strIonA cAra vargamAMno ekacitriNI hariNIdaza vi. haraNa jevI AMkhovALU (2)strI0 haraNa jevI AMkhovALI strI harita vi0 lIluM; lIlAza paDatuM (2) pIchaM; pILAza paDatuM (3) lIlAza paDatuM pILU (4)puM0 lIlo ke pILo raMga (5) sUryano ghoDo (6) jhaDapI ghoDo (7) puM0, na0 ghAsa (8) dizA; pradeza (9) khUNo; dizA harita vi0 lolu; lIlA raMganuM (2) gheruM bhUrUM; nIla raMganuM (3) piMgaLA raMgarnu (4) puM0 lIlo raMga (5) siMha (6) eka jAtaveM ghAsa haritaka na0 lIlu ghAsa haritacchada vi0 lIlAM pAnavALaM haritahari puM0 sUrya haritAla na0 haratAla ; eka upadhAtu harittati pu0 dikapAla haridazva puM0 sUrya harivaMta puM0 digaMta; dizAno cheDo harivaMtarANi (harit + aMtarANi) na0 ba0 va0 judI judI dizAo; judA judA pradezo haridrA strI0 haLadara harinmaNi puM0 lIlama maNi harSavardhana haripriya puM0 kadaMba vRkSa (2)zaMkha (3) ziva [pRthvI haripriyA strI0 lakSmI (2) tulasI (3) hariroman vi0 ati yuvAna (komaLa vALavALU) harivallabhA strI0 lakSmI (2) tulasI harivAhana puM0 garuDa (2)iMdra (3)sUrya harivAhanadiz strI0 pUrva dizA harizara puM0 zaMkara (tripura bALavA zaMkaranA bANa tarIke viSNu thayA hatA) harizcaMdra puM0 eka sUryavaMzI rAjA (satya vAdI tarIke prasiddha che) harisakha puM0 gaMdharva harisuta, harimUnu puM0 arjuna (iMdrano putra) harihaya puM0 iMdra (2) sUrya (3) gaNeza / hariheti strI0 sudarzana cakra (2)megha dhanuSya harihetihUti puM0 cakravAka pakSI harItakI strI0 haraDe; hImaja harta vi0 haraNa karanArUM; lUTI janAeM (2)puM0 cora; DAku harmya na0 mahela; havelI [oraDo harmyatala, harmyapRSTha na0 mahelano uparano harmyasthala na0 mahelano oraDo haryakSa puM0 siMha (2) kubera (3) ziva (4) hiraNyAkSa haryazva puM0 iMdra (2)zaMkara harSa puM0 harakha ; AnaMda (2) romAMca (3) tIvra icchA harSagarbha vi0 AnaMdadAyaka [gayelaM harSajaDa vi0 ati AnaMdathI stabdha thaI harSaNa vi0 harSa upajAvanAeM (2) romAMca khaDAM kare tevU(3)puM0 kAmadevanAM pAMca bANamAMnuM eka (4) na0 AnaMda; harSa (5) harSa upajAvavo te (6) lazkarano jusso preravo te harSadohala puM0, na0 kAmavAsanA harSavardhana puM0 uttara hiMdano eka mahAna Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ahuti haSita 587 hastakamala rAjA; zaka-pravartaka gaNAya che. (I0sa0 haviSya na0 homavAnuM te; homavAnu dravya 605 ke 606) (2) ghI (3.) ghI ane cokhA harSita vi0 harSa pAmelaM; AnaMdita thayelaM haviSyAnna na0 vrata ke upavAsanA (2)na0 AnaMda; harSa divasomAM khAvA lAyaka khorAka harSala vi0 majAkI ; parihAsazIla (2) haviSyAzin puM0 agni kAmuka mATe ayogya) havis na0 homavAnuM dravya (2)ghI (3) harSalA strI0 dADhIvALI kanyA (lagna pANI (4) ziva (5) yajJa (6)anna hala na0 haLa (2) kadarUpApaNuM; virUpatA .. havya vi0 homavAnuM te (2) na0 ghI (3) vighna (4) takarAra (3) devone apAtI Ahuti (pitRone halagolaka puM0 eka kIDo apAtI te 'kavya') (4) Ahati haladI strI0 haLadara havyakavya na0 deva ane pitRone apAtI halaghara, halabhRt puM0 baLarAma halA strI0 sakhI; bahenapaNI (2)pRthvI havyavAha, havyavAha, havyavAhana puM0 halA a0 sakhIne bolAvavA vaparAtuM agni (Ahutine laI janAra) saMbodhana has 150 hasavU; dhImethI hasavU (2) halAyudha puM0 baLarAma majAka karavI; mazkarImA hasa, (3) halAhala puM0, na0 samudramaMthana vakhate caDiyAtA thaq; pAchaLa pADI devU (4) nIkaLelaM ati tIvra jhera (2) tIvra jhera -nA jevA dekhAvu (5)khIlavU; UghaDavU halin puM0 kheDUta ; kheDanAro(2)baLa rAma (6) harSamA AvI jaQ halipriya puM0 kadaMba vRkSa hasat vi0 hasatuM (2) majAka karatuM halipriyA strI0 madya (3) pAchaLa pADI detuM halya vi0 kheDavAlAyaka; kheDavAnuM (2) hasana na0 hasavaM te; hAsya kurUpa; virUpa (3) na0 kheDelu khetara hasanI, hasaMtikA, hasaMtI strI0 sagaDI (4) kurUpatA; virUpatA hasita (has' nuM bhU0 kR0) hasela; hallIza na0 18 uparUpakomAMnuM eka; hasatuM (2) khIlelaM; UghaDelu (3)na0 eka aMkanuM nATaka (eka puruSa ane 7 thI hAsya (4) majAka (5) kAmadevanuM 10 strI naTonuM mukhyatve gAvA-nAcavA dhanuSya rUpI) (2)kuMDALe vaLI karAtuM eka nRtya hasta puM0 hAtha (2) hAthInI sUMDha (3) hallIzaka puM0 kuMDALe vaLI karAtuM nRtya 13 muM nakSatra (4) 24 AMgaLa (18 iMca) halloSa na0 juo 'hallIza' jeTalaM mApa (5)hastAkSara; sahI (6) hallIsaka juo 'hallIzaka' (6) sAbitI; purAvo (lA0) (7) hava puM0 homa (2) yajJa (3)Aha vAna madada; Teko (8) jUtha ; samUha (samAsamAM, havana na0 Ahuti homavI te (2)homa; keza i0 sAye) (9) na0 cAmaDAnI yajJa (3) puM0 agni dhamaNa (10) kuzaLatA (hAthanI) havanIya vi0 homane lagatuM (2) na0 hastaka puM0 hAtha (2) hAthanI sthiti homavAnuM te (3)ghI (3) hAtha jeTalI laMbAI-mApa havirbhuja puM0 agni hastakamala na0 kamaLa jevo hAtha (2) haviSmatI strI0 kAmadhenu gAya hAthamAMnuM kamaLa Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastagata 588 hastagata, hastagAmin vi0 hAthamA rahelU; hastidaMta puM0 hAthIno daMtUzaLa (2) hAthamAM AvelaM dIvAlamAM khoselI khIMTI (3) na0 hastatala na0 hatheLI (2)sUMDhano agrabhAga hAthIdAMta [puM0 hAthI hastatulA strI0 hAthamA laIne ja vajana hastin vi0 hAthavALU (2) sUMDhavALu (3) jANavU te [te hastinakha na0 killAnA daravAjAnA hastadhAraNa na0 (hAtha vaDe) prahAra khALavo rakSaNa mATeno eka buraja hastapAda na0 hAtha tema ja paga hastinapura, hastinApura na0 hastin hastaprApya vi0 hAthathI pahoMcI zakAya rAjAe vasAveluM zahera; pAMDava-koravotevU [nAsI chUTelaM nI rAjadhAnI (atyAranA dilhIthI hastabhraSTa vi0 hAthamAthI chUTI gayekheM 50 mAIla uttarapUrvamAM) hastarodham a0 hAthamAM pakaDIne / hastinI strI0 hAthaNI (2)strIonA hastalAghava na0 hAthacAlAkI; capaLatA cAra vargomAMthI eka hastalekha puM0 kaLAkRti racatA pahelAM hastipa, hastipaka puM0 jao 'hastyAroha' hAtha vaDe AkRti doravI te hastimada puM0 hAthInA lamaNAmAMthI hastavat vi0 kuzaLa ; hAthacAlAkIvALaM nIkaLato eka prakArano rasa hastavatin vi0 hAthamAM pakaDelu ; hAthamAM rahelu (2) meLavelaM; maLelu hastimalla pu0 airAvata hastavApa puM0 hAtha vaDe bANa choDavAM te hastiyUtha puM0, na0 hAthIonuM ToLaM hastasaMvAhana na0 hAthathI dabAvaq te ; caMpI hastivaktra paM0 gaNapati karavI te doro hastivAha pu0 aMkuza (2) mahAvata hastasUtra na0 kaDu athavA hAthe bAMdhelo hastizAlA mbI0 hAthIvANu hastasvastika pu0 hAthano svastika hastisnAna na 0 hAthInuM snAna (te nAha racavo te (ADA hAtha dharavA te) pachI mUDhathI dhULa zarIra upara nAkha che, hastaMgata vi0 hAthamAM gayelaM;-ne kabaje tenA jevI nirarthaka kriyA) paDelaM hastihasta pu0 hAthInI suMDha hastAkSara na0 potAnA hAtha- lakhANa; hasteka 8 u0 hAthamAM levU; kamaje leva hastAgna na0 AMgaLI (hAthano cheDo) hastyAjIva puM0 mahAvata hastAmalaka na0 hAthamA rahelaM AmaLaM hastyAroha pa0 hAthI upara savArI (tevI rIte spaSTa dekhAtI ke samajAtI karanAro ke hAthIne hAMkanAro vastu lA0) [Teko; madada hala vi0 hasata; smita karatuM (2) mUrkha hastAvalaMba puM0, hastAvalaMbana na0 hAthano haMjA strI. dAsI; nokaraDI hastAvApa puM0 AMgaLIone dhanuSyanI haMjA a0 dAsIne saMbodhana paNacha na vAge te mATe vaparAtuM rakSaNa haMjikA strI0 dAsI mATe- moju (2) hAthanI beDI haMje a0 dAsIne saMbodhana hastAhasti a0 hAthohAtha-; hAthohAtha haMDA a0 halakI kakSAnI strIo mATena AvI javAya tema saMvodhana (2) halakI varNanI strIonu hastika na0 hAthIono samUha arasaparasa saMbodhana (3) strI0 moTo hastijAgarika puM0 mahAvata; hAthInI mATIno hAMDo (4) dAsI / saMbhALa rAkhanAro haMDikA, haMDI strI0 hAMDI; mATI pAsaNa sahI Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haMta a0 AnaMda, Azcarya, dayA, kheda - e artho batAve (2) kaI karavAno Agraha darzAvavA ke dhyAna rakheMcavA vaparAto udgAra haMtu vi0 mAranA; vadha karanAruM ( 2 ) dUra karanA; nAza karanAruM ( 3 ) puM0 qhUnI (4) cora, DAku haMtokti strI0 'arere!' ema bolI dayA batAvavI te haMbA strI0 DhoranuM bhAMbharavuM te haMbArava puM0 gAyanuM bhAMbharavuM te haMbhA strI0 juo 'haMbA' haMbhArava puM0 juo 'haMbArava' haMsa puM0 eka paMkhI ( tenuM kAvyamaya varNana ghaNaM maLe che : brahmA ne vAhana che; varSAkALe mAnasa sarovara tarapha cAlyo jAya che; dUdha ane pANI judAM pADavAnI zakti dharAve che i0 ) (2) parabrahma paramAtmA (3) jIvAtmA ( 4 ) sUrya (5) eka prANavAyu ( 6 ) eka khAsa vo parivrAjaka ( 9 ) rUpuM; cAMdI haMsaka puM0 haMsa ( 2 ) nUpura haMsakAMtA strI0 haMsI haMsanI mAdA haMsagati vi0 haMsa jevI cAla ke gativALu haMsagAminI strI0 haMsanI mAphaka suMdara gativALI strI haMsatula puM0, na0 haMsanA komaLa pIchAM haMsamAlA strI0 UDatA haMsonI paMkti haMsaratha, haMsavAhana puM0 brahmA ho a0 'aho'; 'he' evo udgAra ( 2 ) Azcarya, tucchakAra, prazna evI artha batAve hA a0 kheda, hatAzA, du:kha, Azcarya, krodha - e artho batAvato udgAra hA 3 A0 januM ( 2 ) pahoMcabuM (3) 3 pa0 tajava; choDI deva (4) jatuM karavuM (5) paDavA devu (6) durlakSa karavu hArin - karmaNi 0 [ hIyate ] tajI devAvu bhulAvaM ( 2 ) - thI bAkAta rakhAvuM; -thI tajAvu ( 3 ) - thI rahita hovuM; vinAnA hovu (4) kSINa thavuM ( 5 ) hAravuM ( dAvamAM ) - preraka 0 taje ke choDe tema karavuM (2) hAMkI kADhavu ( 3 ) khovuM (4) durlakSa karavu; bedarakAra rahevu; DhIla karavI hATaka vi0 sonerI; sonAnuM ( 2 ) na0 sonuM (3) eka camatkArI peya - pINuM hAna na0 tajavuM te ( 2 ) hAni (3) nAsI chUTavaM te ( 4 ) apUrNatA abhAva hAni strI0 tajavuM te; choDI devuM te (2) abhAva; niSphaLatA (3) nukasAna (4) apUrNatA; kSINatA (5) ullaMghana; bhaMga (6) vyatIta karavuM te; nakAmuM javA devuM te (7) gati ('hA' 3 A0 uparathI) hAnikara vi0 nukasAna karanAeM hAyaka vi0 tyAganAeM; tajanAeM hAyana puM0, na0 varSa hAra puM0 laI januM te; dUra karavuM te ( 2 ) hamAla ; majUra ( 3 ) motI vagerenI gaLe paheravAnI mALA [ mALA hAraka puM0 cora (2) Thaga (3) motInI hAraguTikA, hAragulikA strI0 mALAmAMnuM motI ke maNako 589 hArayaSTi strI0 motInI mALA hArAvali ( - lI ) strI0 motInI mALA hAri strI0 parAjaya ( 2 ) saMgha; vaNajAra hArita vi0 laI jAya ke pakar3e tema kareluM (2) bakSisa karelu - ghareluM ( 3 ) kheMcAyelu (4) lUTAyeluM (5) khovAyeluM (6) harAvAyeluM (7) puM0 lIlo raMga (8) eka jAta pAre hAridra puM0 pILo raMga (2) na0 sonuM hArin vi0 laI janAeM ; vahana karanAeM (2) coranAruM ; paDAvI lenAruM ( 3 ) AkarSe te ; mugdha kare tevuM (4) caDi - yAtuM; harAve tevuM (5) hAravALaM Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 590 hArIta hArIta puM0 eka jAtanu pArevu (2) Thaga hArda vi0 hRdayarnu; hRdaya saMbaMdhI (2) na0 sneha; prema (3) mAyALutA (4) abhiprAya; icchA hArdikya puM0 kRtavarmA (2) mitratA hArya vi0 laI javA yogya (2) vahana karavA yogya (3) paDAvI levA yogya (4) khaseDavA ke upADI javA yogya (5)calita karavA yogya ; calita thaI zake tevu (nizcaya i0)(6) AkarSI zakAya tevU; jItI zakAya tevu; meLavI zakAya tevU (7) nAza karavA yogya (8) nivAravA yogya (prahAra i0) (9) suMdara; AkarSaka hAla puM0 haLa (2) baLarAma hAlabhRt puM0 balarAma hAlahala na0 bhayaMkara jhera; haLAhaLa hAlahalI strI0 madya; dArU hAlA strI0 madya ; dArU hAlAhala na0 atyaMta ugra jhera; haLAhaLa (2) madya; dArU hAlAhalI strI0 madya; dArU hAlika puM0 kheDUta (2) haLa kheMcanAra pazu (baLada i0) (3)haLa vaDe laDanAruM hAlI strI0 sALI; patnInI nAnI bahena hAva puM0 AmaMtraNa; bolAvaq te (2) strIonI zRMgArika ceSTA hAvu [hA37] a0 AnaMdano udgAra hAsa puM0 hasavU te; hAsya (2) AnaMda; majA (3) vinoda; upahAsa; mazkarI (4) garva; abhimAna (5) khIlavaM -UghaDavaM te (kamaLa i0 nuM) hAsaka puM0 bhAMDa; mazkaro hAsana vi0 hasAve tevU; mazkarUM hAsas puM0 caMdra hAstika puM0 mahAvata (2) hAthI upara savArI karanAro (3) na0 hAthIono samUha [(2) na0 hastinApura hAstina vi0 hAthI jeTaluUMDu (pANI) hitakara hAsya vi0 savA yogya ; hAMsIpAtra (2) na0 hasatru te (3) AnaMda moja (4) majAka ; mazkarI (5) puM0 ATha (ke nava) rasAmAMno eka (kAvya) hAsyakAra puM0 mazkaro hAsyapadavI strI0 hAMsI : mazkarI hAsyarasa pu0 ATha rasamAno eka (kAvya) hAsyazIla vi0 mazkarIkhora; mazkara hAsyAspada na0 hAMsIne pAtra evaM te hAhA puM. eka gaMdharva [udgAra hAhA a0 duHkha, zoka ke Azcaryano hAhAkAra puM0 zoka; vilApa (2) yuddhano kolAhala hAhArava pu0 'hAhA' evo avAja hi a0(vAkyanI zarUAtamAM navaparAya) kAraNa ke. kharekhara, cokasa, dAkhalA tarIke, jANItuM che tema, mAtra, phakta, e. ekala ja-e artha batAve (2) mAtra pAdapuraka tarIke paNa vaparAya che hi 5 pa0 mAkalaQ (2) pheMkavu (3) uzkera ;pre (4) prasanna karavu (5) javU (6) taja; bhUla hikka 1 u0 heDakI jevo aspaSTa avAja karavo (2) 10 A0 hiMsA karavI; IjA karavI hikkA, hikkikA strI0, hikkita na0 heDakI (2) aspaSTa avAja hiDiMba pu0 bhIme haNelo eka rAkSasa hiDibA strI hiDiMba rAkSasanI bahena; bhImanI patnI hita (dhA'bhU0 kR0) vi0 mUkelaM (2) lIdhelu (3) yogya ; hitakara (4) lAbhadAyaka; pathya (5) -nI tarapha mAyA-mamatA premavALu (6) mokalelaM; dhakelela (7) AgaLa gayelaM (8) pa. mitra; salAhakAra (9) na0bhalaM; kalyANa hitakara vi. hita karanAru (2) lAbhadAyaka; upayogI (3) puM0 mitra; upakAra karanAro Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitakarta hitakartR vi0 hitakara [ hitecchu hitakAma vi0 hita karavAnI icchAvALu; hitakAmyA strI0 bIjAnA hitanI icchA hitakAraka, hitakRt vi0 hitakara ( 2 ) puM0 hita karanAro hitabuddhi vi0 hitecchu hitavacana na0 hitakara salAha hitAnubaMdhin vi0 hita karanAeM hitAnveSin vi0 hitecchu hitAzaMsA strI0 hita icchavaM te hitecchu vi0 hita- bhaluM icchanAeM hitaiSin vi0 hitaciMtaka, hitecchu hitopadeza puM0 mitratAbharI salAha; hitakara upadeza hima vi0 ThaMDu ( 2 ) jhAkaLabharyuM ( 3) puM0 hemaMta Rtu; ziyALo (4) caMdra (5) himAlaya parvata ( 6 ) na0 barapha ( 7 ) khata ThAra (8) atizaya ThaMDI himakara puM0 caMdra himagiri puM0 himAlaya parvata himagu puM0 caMdra (zItaLa kiraNavALo ) himagRha na0 ThaMDaka thAya tevAM sAdhanovALo oraDo himadIdhiti, himadyuti puM0 caMdra himadruma puM0 lImast himadruha, puM0 sUrya [ varaso te himapAta puM0 ThaMDo varasAda ( 2 ) barapha himarazmi puM0 caMdra himavat vi0 baraphavALUM; jhAkaLavALaM (2) puM0 himAlaya parvata himavatpura na0 himAlayanI rAjadhAnI 591 ( auSadhiprastha ) himavatsutA strI0 pArvatI (2) gaMgA himavAluka puM0, himavAlukA strI0 kapUra himazratha puM0 caMdra [ sarovara himasaras na0 ThaMDuM pANI (2) baraphanuM himatapuM0 caMdra himasruti strI0 baraphano varasAda himAgama puM0 hemaMta Rtu; ziyALo hiMgu himAcala puM0 himAlaya himAcalajA, himAcalatanayA strI0 pArvatI (2) gaMgA nadI himAdri puM0 himAlaya parvata himAdrijA, himAdritanayA strI0 pArvatI (2) gaMgA nadI himAnI strI0 baraphano jaththo - Dhagalo himApaha puM0 agni (ThaMDI dUra karanAro) himArAti puM0 sUrya ( 2 ) agni himAri puM0 agni himArizatru puM0 pANI himArta vi0 ThaMDIthI pIDAyeluM himAlaya puM0 himAlaya parvata himAlayasutA strI0 pArvatI [jhAkaLa himAMbu, himAMnas na0 ThaMDu pANI ( 2 ) himAMzu puM0 caMdra himAMzvabhikhya na0 rUpuM himita vi0 barapha thaI gayeluM himola puM0 caMdra hiraNmaya vi0 sonAnuM (2) puM0 brahmA hiraNya na0 sonuM ( 2 ) sonAnuM pAtra ( 3 ) puM (4) koI paNa kImatI dhAtu ( 5 ) samRddhi; dhana dolata hiraNyakartR puM0 sonI [ pitA hiraNyakazipu puM0 eka dAnava prahlAdanI hiraNyagarbha puM0 brahmA (2) viSNu (3) sUkSma zarIrayukta AtmA hiraNyada puM0 samudra hiraNyadA strI0 pRthvI hiraNyanAbha puM0 mainAka parvata ( 2 ) viSNu hiraNyaya vi0 sonAnuM ; suvarNamaya hiraNyaretas puM0 agni (2) sUrya (3) ziva hiraNyava puM0 devanuM dravya ( 2 ) sonAnuM ghareNuM [ bhAI hiraNyAkSa puM0 hiraNyakazipuno joDiyo hila 6 pa 0 haLavaM ; ramavuM (2) kAmabhAva prakaTa karavo hillola puM0 mojUM; taraMga hiMgu puM0 na0 hiMganuM vRkSa (2) hiMga Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMgula, hiMgula pu0, na0 hiMgaLoka hijIra puM0 hAthIne page bAMdhavAnuM doraDu hiDa 1 A0 jaq; bhaTakavU hitAla puM0 eka jAtano tADa hidola pu0 hiMDoLo; jhUlo hiMdolaka puM0, hiMdolA strI0 hiMDoLo (2) pAraj his 1,750, 10 u0 haNavU; mAra, (2) IjA karavI (3) trAsa Apavo; pIDaq (4) vadha karavo; katala karavI (5) nAbUda karavU [krUra hiMsaka vi0 IjA kare tevU (2) jaMgalI; hisana na0 mArI nAMkhavU te hiMsanIya vi0 hiMsA karavA yogya hiMsA strI0 IjA; trAsa; pIDA (2)haNavU te; vadha karavI te; katala karavI te (3) lUTa hisAruci vi0 hiMsA ke tophAnamAM prItivALU; te karavAne tatpara evaM hisAla vi0 hiMsaka ; ghAtaka hisita vi0 IjA karAyelaM (2) na0 IjA; pIDA hiMsya vi0 hiMsA karavA yogya hina vi0 ghAtaka; krUra; bhayaMkara; jaMgalI (2) puM0 hiMsaka pazu (3)hiMsA karanAro(4)ziva (5) bhIma (6) na0 krUratA hI a0 Azcarya, thAka, kheda ke zoka darzAvavA vaparAto udgAra hIna ('hA'na bhU0 kR0) vi. tyajelaM (2) rahita; vinAnuM (3) bAkAta rAkhela (4)kSINa (5) halakuM; UtaratuM (6) nIca; duSTa hInapratijJa vi0 bevaphA hInavarNa vi0 halakA varNana honavAdina vi0 mugu (2) khoTI sAkSI ApanAeM hInasevA strI0 halakA lokonI sevA hInAMga vi0 apaMga; zArIrika khoDavALa hora pu0, na0 iMdranuM vajra (2) hIro hIraka puM0 hIro [udgAra hIhI a0 Azcarya ke AnaMda darzAvato hu 350 homavu (2) yajJa karavo (3) khAvU huDa puM0 gheTo (2) loDhAno soTo- daMDa huDu pu0 gheTo huDukka puM0 DamarU (2) AgaLiyo huta ('hunuM bhU0 kR0) vi0 homelu (2) Ahuti apAI hoya tevU (3)pu0 ziva (4) na0 Ahuti hutabhuja, hutavaha pa0 agni hutAgni vi0 Ahuti aI hoya tevU (2) puM0 yajJano agni hutAza, hutAzana puM0 agni (2) ziva hutAzanI strI0 phAgaNanI pUnama hama a0 prazna, saMmati, saMzaya, krodha, yAda, maMtrokta uccAra, nivAraNa - A artho sUcavato udgAra hurchana na0 kapaTa; kuTilapaNuM hula 1 pa0 jarbu (2) saMtADavU hula puM0 eka jAta, ojAra ke charI hulahulI strI0 strIono AnaMdadarzaka udgAra halihuli strI0 lagna vakhata saMgIta (2) ghUrakavu te; garaja, te huhu, huhU puM0 eka gaMdharva huMka ('hum' ema garjanA karavI) hai a0 AmaMtraNa, tiraskAra, zoka "ane garva - e artha batAvato udgAra haNa puM0 jaMgalI mANasa; paradezI (2) e lokonA dezamA pracalita sonAno eka sikko [dezanA loko hUNAH puM0 ba0 va0 eka deza athavA te hUta ('' nuM bhU0 kR0) vi0 bolAvelu; ___ AmaMtrelu [te (3)nAma hUti strI0 bolAva, te (2)paDakAra, hUna puM0 juo 'hUNa' udgAra) hum a0 juo 'hum ' (gusso darzAvato Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hUhU hUDa, hUhU puM0 eka gaMdharva hR 1 u0 laI javuM (2) dUra upADI javuM (3) lUTa, coravaM (4) dUra karavuM; maTADavu; nAza karavo ( 5 ) AkarSavu; jItI levu; vaza karavuM (6) meLavavuM; prApta karavuM ( 7 ) pAchaLa pADI devuM; caDiyAtuM thavaM ( 8 ) paraNavuM hRcchaya puM0 kAmadeva (2) prema ( 3 ) aMtaryAmI haNiyA strI0 Thapako (2) zarama hRNIte A0 ( gusse thavu; zaramAvuM; zaramiMdu banavuM ) hRNIyA strI0 juo 'hRNiyA ' hRt vi0 (samAsane aMte ja ) laI jatuM, AkarSatuM dUra karatuM i0 hRta ('hR' nuM bhU0 kR0 ) vi0 laI javAyelaM (2) pakaDAyalaM (3) AkarSAyelaM ( 4 ) svIkArAyelaM i0 hRtasarvasva vi0 jenuM sarvasva harI levAyuM che tevuM [ levAyo hoya tevuM hRtasAra vi0 sAra ke uttama aMza harI hRtottara vi0 niruttara karAyeluM hRtpiDa puM0, na0 hRdaya hRtsAra puM0 dhairya; dhIraja 593 hRd na0 (prathama pAMca rUpa nathI; dvitIyA ba0va0 thI 'hRdaya' ne badale vikalpe mukAya che) mana; hRdaya ( 2 ) chAtI ( 3 ) AtmA ( 4 ) koI paNa vastunuM hArda hRdaya na0 jyAMthI lohI zarIramAM dhakelAya che te avayava (2) haiyuM; dila; aMta:karaNa (3) chAtI (4) prema; sneha ( 5 ) koI paNa vastuno aMtara bhAga ke sAra bhAga (6) gupta vidyA; sAcuM ke divya jJAna (7) veda (8) irAdo ( 9 ) ahaMkAra hRdayagraMthi puM0 jenA vaDe AtmA baMdhAya ( avidyA) (2) jethI hRdayane pIDA thAya te hRdayagrAhin vi0 hRdayane AkarSe tevuM hRdayajJa vi0 hRdayanI gupta vAta jANanAruM hRdayadaurbalya na0 hRdayanI durbaLatA hRSTamAnasa hRdayapramAthin vi0 hRdayane mathI nAkhe - phADI nAkhe buM hRdayaprastara vi0 krUra; krUra hRdayanuM hRdayaveSin vi0 hRdaya vIMdhI nAkhe tevuM hRdayazalya na0 hRdayano ghA; hRdayamAM vAgela kAMTo (2) tenA jevI pIDA karato hRdayano roga hRdayasaMmita vi0 chAtI jeTaluM UMcaM hRdayastha vi0 hRdayamA raheluM; hRdayamAM saMgharelu hRdayaMgama vi0 hRdayane sparze-kaMpAve tevuM (2) suMdara (3) AkarSaka; madhura ( 4 ) ucita (5) priya [ hRdayavALaM hRdayAlu vi0 komaLa hRdayanuM; mAyALu hRdayeza, hRdayezvara puM0 pati hRdaya vi0 hRdayane priya [ bhamaro hRdAvarta puM0 ghoDAnI chAtI para vALano hRdgata vi0 hRdayamAM- manamA raheluM; citaveluM (2) na0 irAdo hRddeza puM0 hRdayasthAna; hRdayano bhAga hRdroga puM0 hRdayano roga ( 2 ) zoka; citA (3) prema vi0 hRdayapUrvaka hoya tevuM (2) priya (3) AhalAdaka; ramya (4) mAyALu ) bhAve tevuM; rucikara [ duHkhAvo hRllekha puM0 jJAna (2) tarka ( 3 ) hRdayano hullekhA strI0 ciMtA; aphasosa hRSa 1, 4 50 harSa pAmavo (2) romAMca khaDAM thavAM hRSita ('hRS ' nuM bhU0 kR0 ) vi0 prasanna - khuza - harSita thayeluM ( 2 ) romAMca khaDAM thayAM hoya te hRSIka na0 iMdriya [ svAmI) hRSIkeza puM0 kRSNa; viSNu ( iMdriyono hRSTa ('hRS 'naM bhU0 kR0 ) vi0 AnaMdita; harSita (2) romAMcita hRSTacitta, hRSTamanas, hRSTamAnasa vi0 prasanna; khuza thayelA aMtaravALu Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRSTarUpa 594 haimana hRSTarUpa vi0 khuzImA AvI gayelU; hemAdri puM0 sumeru parvata khuzamijAja hemAta puM0 jaMgalI caMpo (2) dhaMtUro hRSTi strI0 AnaMda; sukha ; prasannatA hemAMka vi0 sonAthI suzobhita he a0 saMvodhana, AhvAna, matsara, asaM- hemAMga vi0 sonAnuM mati -e artha darzAvato udgAra hemAMbhoja, hemAMbhoruha na0 sonerI kamaLa hekkA strI0 heDakI heya vi0 tyAjya heD 1 A0 avagaNavU; tiraskAraduM (2) hera na0 eka jAtano mugaTa (2) haLadara 1 pa0 vIMTaq; gheravu (3) paheravaM. (3) AsurI mAyA heti puM0, strI0 zastra; Ayudha (2) heraka puM0 jAsUsa; guptacara prahAra (3) sUryakiraNa (4)prakAza; teja heraMba puM0 gaNeza (5) jvALA (6) sAdhana; ojAra heraMbajananI strI0 pArvatI hetu puM0 kAraNa ; prayojana; nimitta (2) herika pu0 jAsUsa; guptacara mULa ; utpattisthAna (3) anumAna kara- heruka puM0 rudrano eka gaNa (2) gaNeza * vAnuM tArkika kAraNa (4) tarkazAstra hela 1 A0 avajJA karavI (5) saMsAra; prapaMca (jIvAtmAnA helana na0, helanA strI0 avahelanA; baMdhaD kAraNa) (6) kiMmata; mUlya tiraskAra hetuka vi0 utpanna karatuM (samAsane aMte) helA strI0 avajJA; tiraskAra (2) (2) puM0 kAraNa (3) sAdhana (4) zRMgAraceSTA; vilAsa (3) AnaMda; tarkazAstrI lIlA (4) utkaTa kAmavAsanA (5) hetugarbha vi0 sakAraNa; sahetuka anAyAsa; saraLatA; sahelAI (6) hetuduSTa vi0 tarkasaMgata nahi evaM cAMdanI hetunA a0 -ne kAraNe; -nA hetuthI heli puM0 sUrya (2)strI0 zRMgAraceSTA; hetuvAda puM0 vAdavivAda ; carcA (2) kapaTa vilAsa (3) AliMgana (4) varaghoDI (3) zaMkAzIlatA ke nAstikatAthI hevAka puM0 iMtejArI; AturatA tarka uThAvavo te hetoH a0 -nA kAraNathI hevAkin vi0 Atura; iMtejAra hetvAbhAsa puM0 bhrAmaka hetu (nyAya0) heSa 1 A0 haNahaNavU; garjavaM hema, hemaka na0 sonuM heSa puM0, heSA strI0, heSita na0 ghoDAnuM hemakuMbha puM0 sonAno ghaDo haNahaNavU te; haNahaNATa hemakUTa puM0 eka parvata heSin puM0 ghoDo [ane bhImano putra hemakeza puM0 zaMkara haiDiba, haiDibi puM0 ghaTotkaca; hiDiMbA hemagiri puM0 sumeru parvata haituka puM0 tarka karanAro; buddhivAdI heman na0 sonuM (2) dhaMtUro (2) nAstika hemamAlin puM0 sUrya haima vi0 ThaMDIne lagatuM; ThaMDu (2) himathI hemala puM0 sonI (2) kasoTIno paththara __thayelu (3) sonAnuM banelu (4) sonerI hemasUtra, hemasUtraka na0 gaLAnuM eka ghareNuM . raMganuM (5) puM0 ziva (6) na0 hima; hemaMta puM0, na0 cha RtuomAMnI eka; jhAkaLa ThaMDInI Rt (mArgazIrSa ane poSa haimana vi0 ThaMDa ; ThaMDIne lagataM (2)hemaMta e be mahinA) Rtu saMbaMdhI (lAMbU; jema ke rAtri) Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haimamudrA (3) ziyALAmAM tha] ; ziyALAne lagatuM (4) sonAnu; sonAnuM banela (5) puM0 hemaMta Rtu haimamudrA, haimamudrikA strI0 sonAmahora haimavata vi0 baraphavALaM (2) himAlaya parvatamAMthI nIkaLatuM (3) himAlayamAM rahetu; himAlaya saMbaMdhI (4) na0 bhArata / haimavatika vi0 himAlayamA rahetuM haimavatI strI0 pArvatI (2) gaMgA haimaMta, haimaMtika vi0 ziyALAnu; ThaMDu (2) hemaMta RtumAM thatuM; hemaMta Rtu saMbaMdhI (3) na0 eka prakAranA cokhA haiyaMgava, haiyaMgavIna na0 AgalA divasanA dUdha, ghI (2) tAju mAkhaNa . hairaNya vi0 sonA-; sonAnuM banelaM hairaNyavAsas vi0 sonAnAM pIchAMvALaM (jema ke bANa) hairika puM0 cora haihaya puM0 yadurAjAno prapautra; sahasrArjuna haihayAH puM0 ba0 va0 eka dezanuM nAma'; te dezanA lokotuM nAma ho a0 AhvAna, saMbodhana, ke Azcarya -e arthamAM vaparAto udgAra hor3a 1 A0 anAdara karavo hoDa puM0 tarApo; hoDI hoDha na0 corAyelo mAla hotR vi0 homa karanA(2)puM0 yajJa vakhate RgvedanI RcAo gAnAro purohita (3)homa-yajJa karanAro (4)agni hotra na0 Ahuti (2) yajJa hotrA strI0 stuti (2) Rtvija hotrin puM0 homa karanAro Rtvija / hotrI strI0 homa karanAra (zivanAM ATha svarUpomAM- eka) homa paM0 agnimAM homa karIne devone Ahuti arpavI te (2)Ahuti (3) yajJa / homaturaMga puM0 yajJano ghoDo homadhenu strI0 Ahuti mATe dUdha ApanArI gAya hrIta homya na0 ghI (2) homa dravya horA strI0 rAzino udaya (2) rAzi ke lagnano a? bhAga (3) aDhI ghaDI; kalAka (4) jenmakuMDalI ke te parathI bhaviSya bhAkhavAnI vidyA [poMka holaka puM0 oLA; caNAnA popaTAno holAkA, holikA, holI strI0 holIno utsava (2) phAgaNa suda pUnama hanu 2 A0 laI levU; lUTI levU (2) chupAvavu; saMtADavu (3) saMtAI jarbu a0 gaI kAle; kAle zastana vi0 gaI kAlanu khADo hrada puM0 dharo; UMDu sarovara (2) UMDo hradinI strI0 nadI (2) vIjaLI hras 1 pa0 avAja karavo (2) kSINa thavU; adRzya tharbu hrasita ('hras'na bhU0 kR0) vi0 avAja karelu (2) TraeNkuM karelu hasiSTha vi0 sauthI alpa ('hrasva'nu zreSThatAdarzaka rUpa) hanIyas vi0 (bemAM) vadhAre alpa ('hrasva'nuM tulanAtmaka rUpa) hrasva vi0 alpa; thoDaM (2) vAmaguM; nIcuM (3) TraeNkuM [karavI hAda 1 A0 avAja karavo; garjanA hrAda puM0 ghoMghATa; avAja; garjanA hrAdinI strI0 iMdranuM vajra (2) nadI (3) vojaLI hrAsa puM0 avAja; ghoMghATa (2) ghaTavU te; kSINatA (3) nAnI saMkhyA (4) achata hiNIyate A0 juo 'hRNIyate' hiNIyA strI niMdA; Thapako (2) zarama; lajjA hrI 3 pa0 zaramAvU; vinaya dekhADavo ___-preraka0 zaramidaM karavU hI strI0 zarama ; lajjA hrINa, hrIta ('hrI' nuM bhU0 kR0)vi0 zaramAvelu Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoti hrIti strI0 zarama; lajjA hrIniSeva vi0 zaramALa hrIpada na0 zaramanuM kAraNa hrImUDha vi0 zaramathI vihvaLa banI gayeluM hrIyaMtraNA strI0 zaramano saMkoca hrIvera, hrIvela na0 eka prakAranI sugaMdhI, (vIraNano vALo ) hepaNa na0 zaramiMdu karavuM te ( 2 ) [pADI dIgheluM hreSita vi0 zaramiMdu kareluM ( 2 ) pAchaLa hRSu 1 A0 haNahaNavuM [haNATa heSA strI0, leSita na0 ghoDAno haNahlAd 1 A0 AnaMda pAmavuM ( 2 ) avAja karavo (3) AnaMdadAyaka nIvaDavuM 596 hlAda, hlAdaka puM0 AhlAda; AnaMda hlAdana na0 AnaMda pAmavuM te ( 2 ) AnaMda Apavo te hlAdita vi0 AnaMda pAmelaM hlAdin vi0 AnaMda Apatu (2) moTA avAjavALu hvala 1 50 januM (2) hAlavu; dhUjavaM (3) Thokara khAvI; gabaDavuM - preraka0 dhujAvavu; halAvabuM hvAna na0 bolAvavuM te ( 2 ) avAja ; bUma (3) paDakAra (yuddha mATe) hve 10 bolAvavuM; nAma daIne bolAvavuM ( 2 ) paDakAvuM (3) harIphAI karavI (4) yAcabuM Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akaMpana 597 amarakaMTaka pariziSTa 1: vizeSanAma-sUcI [myaktio tathA sthaLo vagerenAM vizeSanAma] akaMpana puM0 eka rAkSasa; rAvaNano dUta. levA AvyA; tyAre temaNe temane agasti, agastya puM0 eka prakhyAta RSi; bALaka banAvI dIdhA hatA. mitrAvaruNanA putra. UMcA viMdhya parvatane anaMtazayana na0 trAvaNakora; zrIraMgaADo pADI, oLaMgIne dakSiNa tarapha paTTana. (anaMta - zeSanAga upara sUtelA gayA. dakSiNa tarapha Arya saMskRti laI viSNunAM maMdironuM dhAma) janAra te prathama puruSa gaNAya. temanI aniruddha puM0 zrIkRSNanA putra pradyumnano patnInuM nAma lopAmudrA. samudramA rahe- putra; bANanI putrI uSA (okhA) nI nArA kAlakeya rAkSasano samudra pI sAthe gupta rIte lagna karelu. jaIne temaNe nAza karelo. anurAdhapura na0 silonanI prAcIna agha puM0 kaMsanA pakSano asura; zrIkRSNe rAjadhAnI. buddhagayAthI bodhivRkSanI teno vadha karyo hato. DALI lAvIne azokanA putra mahiMde aja puM0 sUryavaMzI rAjA; raghuno putra ahIM ropelI. ane dazarathano pitA. tenI rANInuM anUpadeza puM0 narmadA nadI upara Avelo nAma iMdumatI; jenA aNadhAryA mRtyuthI pradeza; dakSiNa mALavA, haihaya, mahiSa, aje karelo vilApa kAlidAse 'raghuvaMza' ane mAhiSaka nAme paNa oLakhAya mahAkAvyamAM varNavyo che. che. rAjadhAnI mAhiSmatI. sahasrArjuna ajAmila puM0 kAnyakubjano eka teno rAjA hato. brAhmaNa. pachI eka zUdra strInI late aparAMta puM0 uttara koMkaNa. zUppAraka caDI gayo hato. maratI vakhate tenA tenI rAjadhAnI. azokano eka zilAputra nArAyaNane bolAvavA jatAM tene lekha A bhAgamAM tAjetaramA maLI bhagavAnanuM nAma yAda AvyA jevU thayu Avyo che. ane te sudharI gayo. appayya dIkSita puM0 alaMkAra viSenA atri puM0 eka prajApati; saptarSimAMnA graMtha 'kuvalayAnaMda' nA kartA. dakSiNa eka ; anasUyA temanAM patnI; dattAtreya hiMdamAM janmelA; 17 mA saikAnA temanA pUtra. pUrvArdhamAM thaI gayA. aditi strI0 dakSanAM putrI; kazyapanAM abhimanyu puM0 arjuna ane subhadrAno patnI; viSNu-iMdra vagere devonAM mAtA. putra. virATa rAjAnI putrI uttarAne bAra Adityo temanA putra. paraNelo. parIkSita teno putra. anasUyA strI0 atriRSinAM patnI; mahAbhAratanA yuddha vakhate kauravono dattAtreya-durvAsAnAM mAtA; mahA pati cakravyUha teNe ekalAe bhedyo kharo; vratA tathA tapasvinI gaNAya che. brahmA- paNa pachI kauravapakSI cha baLiyAoe viSNu-maheza potAnI patnIonA kahe- bhegA thaI tene haNyo. vAthI temanA pativratApaNAnI parIkSA amarakaMTaka puM0 eka parvata. narmadA nadI Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amarasiMha temAMthI nIkaLe cha. goMDavananI mekala parvatamALAno bhAga che. 'meghadUta' nA 17 mA zlokamAM varNavela AmrakUTa A haze . amarasiMha puM0 prasiddha kozakAra. vikramAdityanA darabAranAM nava ratnomAMno eka gaNAya che. te jaina hato. pAMcamA saikAmAM thaI gayo. tenA prasiddha 'amarakoza' mAM Azare 1592 anuSTupa chaMdanA zloko che ane saMskRta bhASAnA 25000 zabdono artha te Ape che. 598 amara, amaruka, amarU puM0 ' amaru - zataka' no kartA. AThamA saikAno AnaMdavardhana teno ullekha kare che. zaMkarAcArya kAmazAstra zIkhavA te rAjAnA mRta zarIramAM peThA hatA ema kahevAya che. araTTa puM0 juo 'AraTTa ' aruNa puM0 kazyapa - vinatAno putra. sUryano sArathi. garuDano moTo bhAI, saMpAti ane jaTAyuno pitA. prasavakALa pahelAM janmyo hovAthI tene caraNa nahotA. aruMdhatI strI0 vasiSThanI patnI. kardamanI putrI pativratApaNAnA AdarzarUpa gaNAya che. lagnavidhi vakhate saptarSi - mAMnA vasiSThanA tArA pAse AvelA aruMdhatInA tArAnuM darzana tethI varabahu karAvavAmAM Ave che. arjuna puM0 ( 1 ) kArtavIrya, sahasrArjuna. parazurAme tene haNelo. (2) pAMca pAMDava paikI kuMtInA traNa putrAMno zrIjo. kuMtIne iMdrathI prApta thayelo. gAMDIvadhArI. zrIkRSNe tenA sArathi thaIne mahAbhAratanA yuddha vakhate gItA upadezelI. alakanaMdA strI0 (1) himAlayamAM Avela vasudhArAmAM A nadInuM mULa che. gaMgAne maLe che. (2) gaMgA nadInuM nAma. ahicchatrA aliMda puM0 pUrvaM taraphano dezavizeSa. avaMti ( - tI) strI0 AjanuM ujjayinI. hiMduonAM sAta pavitra nagaromAMnuM eka. tyAM maravAthI mokSa prApta thato manAya che. ( ayodhyA - mathurA- mAyAkAzI - kAMci - avaMtikA - dvArAvatI. ) mAlavadeza (mALavA) nI rAjadhAnI. azmaka puM0 A prAcIna deza kyAM Avyo haze te cokkasa kahI zakAtuM nathI. azokanA vakhatamAM te mahArASTrano bhAga hato. bauddho jene assaka kahe che te godAvarI ane mAhiSmatInI bacce narmadA nadI upara Avyo; tenI rAjadhAnI pratiSThAna. te trAvaNakoranuM prAcIna nAma paNa che. azvaghoSa puM0 bauddha lekhaka. IsavI sana - nA prathama saikAmAM thayo haze . 'buddhacarita' teno jANIto graMtha. azvatthAman puM0 droNAcAryano putra. ciraMjIvI gaNAya che. pAMDavonA sUtelA pAMca putrone teNe mArI nAkhyA hatA. tethI thayelA yuddha vakhate teNe brahmAstra choDyuM hatuM. azvapati puM0 ( 1 ) sAvitrIno bApa ; madradezano rAjA. (2) kaikeyIno pitA. azvinIkumAra puM0 sUryane saMjJAthI thayelA joDakA putro. devonA vaidya tarIke prasiddha che. aSTAvakra puM0 kahoDa RSino putra. pitA gusse thaI zApa ApavAthI ATha aMge vAMko janmyo hato. asiknI strI0 paMjAbanI eka nadI - cinAva. ahalyA strI0 gautama RSinI patnI. indre chetarI tenuM pAtivratya naSTa ka hovAthI zApa pAmI te zalyA banI gaI hatI. rAme. teno pAcho uddhAra karyo ahicchatrA strI0 drupada rAjAnI nagarI Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 599 aMgada uttara paMcAla (rohilakhaMDa) -nI rAjadhAnI. aMgada puM0 (1) vAlino putra. rAme tene rAvaNane tyAM viSTi karavA mokalyo hato. (2) dazaratha-putra lakSmaNano pUtra. aMgirasa puM0 brahmAnA 10 mAnasa putromAMnA eka; saptarSimAMnA eka; bRhaspatinA pitA. aMjanA strI0 kesarI vAnaranI patnI; hanumAnanI mAtA. marut deva (pavana) tene dekhI mohavaza thaI gayA hatA; paNa te temane vaza na thaI. pachI mAtra marut devanI kAmecchAthI ja tene pavananA jevo baLavAna putra thayo. hanumAna tethI mAruti paNa kahevAya che.. aMtarvedi (-dI) strI0 gaMgA-yamunA vacceno, prayAgathI haradvAra sudhIno pavitra pradeza. aMdhaka puM0 (1) eka asura. tene hajAra mAthAM hatA. svargamAMthI pArijAta vRkSa harI javA gayo tyAre zive tene mAryo hato. (2) yaduno vaMzaja ane zrIkRSNano pUrvaja. tenA bhAI vRSNi sAthe te aMdhaka-vRSNionA prasiddha kuLano pUrvaja gaNAya. aMdhra puM0 Ajano telaMgaNa pradeza. pazcime ghATa, uttare godAvarI, dakSiNe kRSNA. aMbarISa puM0 manuvaivasvatano pautra ane nAbhAgano putra. moTo viSNubhakta gaNAya che. (2) sagarano vaMzaja ane dazarathano pUrvaja; trizaMkuno putra. aMbaSTha puM0 takSazilAnI pUrve Avelo pradeza tathA tenA vatanI. Ajano lAhora taraphano pradeza. aMbA strI0 kAzIrAjAnI putrI. tenI be baheno sAthe bhISma tene vicitravIrya AbhIra sAthe paraNAvavA harI lAvelA; paNa tenI sagAI zAlvarAja sAthe thayelI hovAthI bhISme tene pAchI mokalI; paNa te rAjAe bIjAne ghera gayelI tene svIkAravA nA pADI; bhISme paNa potAnA brahmacaryavratane kAraNe tenI sAthe paraNavA nA pADI. AthI bhISmanuM vera vALavA teNe zivane ArAdhyA. bIje janme te zikhaMDI tarIke bhISmanA mRtyuna kAraNa thaI. aMbAlikA strI0 (juo aMbA) kAzI rAjAnI trIjI kanyA; pAMDunI mAtA. aMbikA strI0 (juo aMbA) kAzI. rAjAnI bIjI kanyA; dhRtarASTranI mAtA. Anarta puM0 (1)vaivasvata manuno pautra; zaryAtino putra; eka sUryavaMzI rAjA. (2)hAla, saurASTra ; dvArakA (Anarta nagarI) tenI rAjadhAnI; pachI valabhI tenI rAjadhAnI banyu. prabhAsatIrtha temAM Avyu. Anartapura, AnaMdapura na0 uttara gujarAtana AjanuM vaDanagara. hyaenatsAMge tenI mulAkAta lIdhI hatI. ApagA strI0 madra dezanI eka nadI; AjanI ayaka; tene kAMThe zAkala nagara Avyu hatuM. AbhIra puM0 bhAratanA pazcima kinArA uparano deza (tApIthI devagaDha sudhIno); gujarAtano dakSiNa-pUrva pradeza. A pradeza cokkasa kyAM Avyo te kahevAtuM nathI. mahAbhAratamA (2.31) jaNAvyA pramANe AbhIro dariyA kinArA najIka ane sarasvatI (somanAtha-gujarAta najIkanI)nadIne kinAre rahetA hatA. eka zlokamAM jaNAvyuM che ke koMkaNanI dakSiNe, tApInA pazcimI kinAre viMdhya parvatamA AbhIra deza che. Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAraTTa AraTTapuM0 paMjAbanI uttara-pUrvamAM Avelo deza; tenA ghoDAo mATe jANIto. (rAvaLapiMDImAM gujarAtanA loko haju potAnA dezane hairata ke airata deza AraNya, AraNyaka paM0 ujjaina ane vidarbhanI dakSiNe Avelo deza; tagara tenI rAjadhAnI. ArjIkIyA strI0 vipAzA nadI (paMjAbanI biyAsa) AryabhaTTa puM0 prasiddha jyotiSI. janma I0 sa0 476. temano prasiddha graMtha 'AryasiddhAMta' ucca gaNitane AdhAre racAyo che. AryAvarta puM0 pUrva ane pazcima samudra vacceno, tathA uttare himAlaya ane dakSiNe viMdhya parvatanI vacceno pradeza; Aryornu raheThANa. AryAvarta ane dakSiNApathanI vacce narmadA nadI sarahada rUpa. ikSumatI strI0 kAliMdI nadI. rohila khaMDanA kumAUMmAM thaIne ane kanoja pradezamAM thaIne vahetI. ikSvAku puM0 sUryavaMzano prathama rAjA; vaivasvata manuno putra. irAvatI strI0 paMjAbanI rAvI nadI. iMdumatI strI0 ajarAjAnI patnI. dazarathanI mAtA. iMdrajit puM0 rAvaNano putra; mahAparAkramI yoddho. chavaTe lakSmaNane hAthe marAyo. iMdraprastha na0 yamunAne DAbe kAMThe AvelaM prAcIna nagara; yudhiSThiranI rAjadhAnI. atyAranuM jUnuM dilhI (joke jamaNe kinAre che) e nagaranA sthAna tarIke gaNAvAya che. ugrasena puM0 mathurAno rAjA; kaMsano pitA. ujjayaMta puM0 raivataka parvata; Ajano giranAra. urvazI ujjayinI strI0 mALavAmAM Avela Aja- ujjaina; vikramAdityanI rAjadhAnI. hinduonI sAta pavitra nagarIomAMnI eka ('avaMti'); hiMduornu prathama yAmyottara vRtta tyAMthI pasAra thAya che. utkala puM0 AjanuM orisA. (tAmraliptanI dakSiNe ane kapizA nadI sudhI vistarelo pradeza.) kaTaka ane purI tenAM mukhya zahera che. kaliMgano uttarano bhAga paNa te kahevAtuM ('utkaliGga'); vaitaraNI nadI tenI uttaranI hada. uttara puM0 virATa rAjAno putra. uttarakuru puM0 jagatanA nava vibhAgomAMno eka. himAlayanI pelI bAjue Avelo manAya che tathA tyAM nityasukha pravarte che ema kahevAya che. uttarakosala puM0 ayodhyAprAMta. uttarapaMcAla puM0 rohilakhaMDa. uttarA strI0 virATa rAjAnI putrI; abhimanyunI patnI. uttAnapAda puM0 dhruvano pitA. udayana puM0 vatsadezano rAjA. ujjayinIno rAjA caMDamahAsena tene potAnA nagaramA ThagIne laI Avyo, paNa udayana potAnA pradhAnanI madadathI caMDamahAsenanI putrI vAsavadattA sAthe nAsI chUTayo. pachI rAjakIya kAraNothI magadhanA rAjA pradyotanI putrI padmAvatI sAthe paNa tenu lagna goThavavAmAM Avyu. tenI rAjadhAnI kauzAMbI. urvazI strI0 badarikAzramamAM tapa karatA nara-nArAyaNane lobhAvavA iMdre apsarAo mokalI; tyAre nArAyaNe potAnA urumAthI urvazIne pedA karI, jene joIne pelI apsarAo zaramAI gaI. eka vAra zApa pAmI urvazI pRthvI upara AvI tyAre purUravAnA premamAM paDI. ane tenI patnI tarIke rahI. Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ulUpI 601 kapila ulapI strI0 nAgakanyA; arjuna zIkhavatA droNAcAryanI matinI sthApanA gaMgAmAM snAna karato hato tyAre tene karI teNe dhanurveda sAdhyo. pachI kSatriyone joI mohita thaI ne tene pAtALamAM kanaDe nahi te mATe gurudakSiNA tarIke kheMcI gaI. arjunathI tene eka putra droNAcArye teno aMgUTho mAgI lIdho. thayo - irAvAn. oghavatI strI0 sarasvatInA sAta uzanas puM0 daityonA AcArya; temane pravAhomAMno bIjo; tenI pAse ja kAvya ke zukrAcArya paNa kahe che.. mahAbhAratanuM yuddha thayelaM. uzInara puM0 (1) kaMdahAra deza.(2) bhoja kakutstha puM0 sUryavaMzI rAjA; ikSvAku dezano rAjA; zibino pitA. no pautra. asuro sAmenI laDAImAM uSA strI0 bANAsuranI putrI; ani- iMdre tene madade bolAvelo. pachI iMdre ruddhanI patnI. (juo aniruddha) sAMDhanuM rUpa laI tene potAnI khUdha UrmilA strI0 janakanI aurasa putrI; upara savArI karAvI, ane teNe dazarathaputra lakSmaNanI patnI. asurone harAvyA. tethI te (kakud) RkSavat puM0 juo 'RSyavat' khUdha upara savArI karanAra (stha) RtuparNa puM0 ikSvAku vaMzano eka rAjA. kahevAya che. tenI pachI badhA sUryavaMzI naLarAjA bAhuka rUpe tene tyAM rahelA. rAjAo 'kAkutstha' nAme paNa. oLanaLa temanI pAsethI potAnI azva- khAya che. vidyAnA badalAmAM akSavidyA- jUgaTuM kaca puM0 devonA guru bRhaspatino putra; ramavAnI vidyA zIkhelo. asuronA AcArya zukrAcArya pAse RSika puM0 kAMbojanI uttare Avelo saMjIvanI vidyA zIkhavA rahelo. eka deza. zukrAcAryanI putrI devayAnI tenA RSyamUka puM0 paMpA sarovara pAse mataMga premamAM paDelI; teNe aneka vAra kacane parvata zikhara. vAlithI chupAto asuronA roSamAthI bacAvarAvelo. sugrIva tyAM raheto hato. tuMgabhadrAne kaNAda puM0 vaizeSika darzananA pravartaka kAMThe aNaguMdIthI ATha mAIla dUra che. eka RSi. (temanA darzanane 'kaNaRSyavat puM0 sAta kulAcala parvatomAMno aNuno vAda' kahI zakAya.) eka. narmadA kinAre (revA prAMta) kaNva puM0 kazyapanA kuLamAM utpanna thayela Avelo. eka RSi. mAlinI nadI tIre temano RSyazaMga paM0 vibhAMDaka muninA putra; Azrama ; zakuMtalAne temaNe ucherelI. jaMgalamAM ja UryA hoI temaNe kadI kadra strI0 kazyapanI patnI; sonI strI joI na hatI. aMgadezanA lomapAda mAtA; zeSa, vAsuki, karkoTaka rAjAe potAne tyAMthI anAvRSTi dUra takSaka, anaMta i0 tenA putro. karavA temane eka vezyA dvArA lobhAvI kanakhala na0 eka tIrtha; haradvArathI ke potAnA rAjyamAM ANyA. dazaratha mAIla dUra AvelaM che. rAjAne temaNe saMtAna mATe yajJa kapila puM0 sAMkhya zAstranA pravartaka karAvelo. muni. kardama-devahutinA putra. sagarana ekalavya puM0 niSAda rAjAno putra; azvamedhanA azvane zodhavA nIkaLela kSatriya sivAya bIjAne dhanurvidyA na 60 hajAra putrone temaNe bALI nAkhelA Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapilavastu 602 kAmyaka vana kapilavastu na0 buddhanuM janmasthAna; kadru i0 ne paraNyA. deva, daitya, dAnava, uttara pradezanA basti jillAnA uttara- sarpa i0 putro temanAthI thayA. pazcima bhAgamAM Avela bhuila te che / kaMboja puM0 juo 'kAMboja'. ema gaNAya che. kaMsa puM0 yAdavavaMzIya ugrasena rAjAno kapizA strI0 (1) kAbulA nadInI putra; mathurAno rAjA. tenI bahena uttarano pradeza. pANinI jene kApizI (kAkAnI dIkarI) devakI zrIkRSNanA kahe che te; uttara aphaghAnistAna.(2) pitA vasudevane paraNAvelI. jarAsaMdhanI orisAnI suvarNarekhA nadI. (3) kanyA vere te paraNelo. baMgALanA midanApura jillAmAMthI vahetI kAnyakubja puM0 kanoja. kAlI nadIne kAsAI nadI. (juo 'suhma'). kinAre. gAdhirAjAnI rAjadhAnI kayAdhu strI0 hiraNyakazipunI strI; ane vizvAmitranuM janmasthAna. pachI praha lAdanI mAtA. ghaNAM rAjyonI rAjadhAnI banelaM. karatoyA strI0 'sadAnIrA' paNa kahe- kAma puM0 kAmadeva; tenI patnI rati. vAya che. raMgapura, dinAjapura ane zivane pArvatI tarapha mohita karavA bogarA jillAo vacce thaIne vahetI prayatna karavA jatAM zive tene trI pavitra nadI. baMgALa ane kAmarUpa locana ughADI bhasmIbhUta karelo. e be rAjyo vaccenI sarahada. pachI te zrIkRSNanA putra pradyumna tarIke karUSa puM0 ayodhyA ane mithilA e janmyo. vasaMta Rtu teno mitra gaNAya che; benI vacceno deza. ane te pAMca phUlarUpa bANovALo karNa puM0 kuMtIne lagna pahelAM sUryathI 'paMcazara' gaNAya che. thayelo putra. dhRtarASTranA adhiratha kAmadhena strI0 samudramaMthana vakhate nAmanA sArathie tathA tenI patnI nIkaLelAM cauda ratnomAMnuM eka. te rAdhAe uche relo. tethI te 'sUtaputra' vasiSThane tyAM rahetI. icchita vastu ke 'rAdheya' nAme paNa oLakhAya che. te ApatI. kaliMga paM0 orisAnI dakSiNe godA- kAmarUpa puM0 AsAma. karatoyA nadIthI varInA mukha sudhI vistarato pradeza. AjanA AsAmanA cheDA sudhI vistarekheM briTiza amala heThaLanA uttara sarakAra. rAjya. uttare himAlaya ane pUrvamAM kaliMganagara tenI rAjadhAnI-- cInanI sarahada sudhI te visto haze. dariyAkinArAthI thor3I dUra AvI hatI. teno rAjA duryodhananI madade kirAto kadAca AjanI rAjamahendrI hoya. ane cIna lokonuM sainya laIne Avelo. kalhaNa puM0 'rAjataraMgiNI' no kartA. tenI prAcIna rAjadhAnI 'prAgjyotiSa'. kAzmIranA jayasiMha rAjA (1129- ('lauhitya' athavA brahmaputrAnI bIjI 1150)no samakAlIna. e graMthamAM bAjue.) kAzmIranA ghaNA rAjAonI mAhitI kAmAkhyA strI0 AsAmanuM gauhatti. maLe che. tene prAgjyotiSapura gaNavAmAM Ave che. kazyapa puM0 kardamaputrI kaLAthI marIcine kAmyaka vana na0 iMdraprasthanI pazcime thayela putra. dakSanI 13 putrIo- sarasvatI nadIne kinAre AveluM bana. aditi, diti, danu, siMhikA, vinatA, pAMDavo vanavAsa daramyAna tyAM ghaNA Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArtavIrya divasa rahelA. A vana kurujAMgala dezamAM AveluM gaNAtuM. kArtavIrya puM0 eka yaduvaMzI rAjA. tene hajAra hAtha dattAtreyanI kRpAthI maLelA. mAhiSmatI tenI rAjadhAnI. parazurAme tene potAnA pitAnI gAya haravA badala mArelo. tenuM 'arjuna' ke 'sahasrArjuna' nAma paNa jANItuM che. te nyAya ane dharmI rAjya karato ema prasiddha che. kArtikeya puM0 zivanA putra. zivanuM vIrya agnimAM nAkheluM te jhIlI na zakyo tethI teNe tene gaMgAmAM nAkhyuM ( zara- barunA jhuMDamAM te paDdhuM hovAthI kArtikeyanuM nAma 'zarajanman ' paNa che.) tyAMthI te vIrya 6 kRttikAo gaLI gaI; temaNe dareke eka eka putrane janma Apyo; paNa pachI te badhAnI eka AkRti thatAM cha mAthAM ane bAra hAthavALI AkRti thaI. tethI kArtikeya SaNmukha kahevAya che. te devonA senAnI che, ane tArakAsurano teNe nAza karelo. manuM vAhana mora. kAlakavana na0 bihAranI rAjamahala TekarIo. AryAvartanI pUrvanI hada AnAthI baMdhAtI. kAlakeya puM0 eka asura vRtrAsurane iMdre mAryo tyAre te samudramAM chupAI gayo. rAtre bahAra nIkaLI saune trAsa Apato. agastye samudra zoSIne teno nAza karelo. 603 kAlayavana puM0 eka yavana rAjA. zrIkRSNano ane pAMDavono zatru. kAlidAsa puM0 'abhijJAnazAkuMtala', 'vikramorvazIya', 'mAlavikAgnimitra', 'raghuvaMza', 'kumArasaMbhava', 'meghadUta' ane 'RtusaMhAra'nA vikhyAta kartA. temanA samaya viSe nizcitatA nathI. lokaparaMparA temane vikramAditya rAjAnA darabAramA mUke che, jemano vikrama saMvata kubjA ( I0 sa0 pU0 56 ) gaNAya che. paNa keTalAka vidvAno vikramAdityanA saMvatne I0 sa0 544 mAM mUke che. chatAM, cothA saikAnA gupta rAjAonA amalamAM kAlidAsa thayelA ema ghaNA vidvAno mAne che. temanA nivAsasthAna bAbata paNa matabheda che. kAzyapapura na0 mulatAna; rAvI nadInA jUnA vaheNa AgaLa. hiatry strI0 kAMjIvaram. mokSadAyaka manAtI sAta purIomAMnI eka. cola rAjAonI rAjadhAnI. kAMpilya na0 drupadarAjanI dakSiNa paMcAlamAM AvelI nagarI. AjanuM kAMpila, budAUM ane pharukAbAdanI vacce gaMgAnadInA jUnA vaheNa AgaLa che. kAMboja puM0 Ajano uttara aphaghAnistAna pradeza. ghoDA ane zAla mATe prasiddha. kirAta puM0 silahaTa ane AsAma maLIne thato deza. RgvedamAM paNa A prAcIna pradezanA lokonA nAmano ullekha Ave che. fafoner strI0 vAli ane sugrIvano deza; tathA tenI rAjadhAnInuM nAma. maisUra ane haidarAbAdanI vacce te pradeza Avyo kahevAya. tuMgabhadrAne kAMThe haMpI - vijayanagara pAse kiSkiMdhA nagarInuM sthaLa batAvAya che. kinara, kiMpuruSa puM0 jaMbudvIpano eka vibhAga - varSa; himAlayanI uttare. kIkaTa puM0 magadha deza; AjanuM bihAra. kubera puM0 dhanano devatA; yakSo ane kinnarono rAjA. rAvaNano oramAna bhAI. kailAsa teno vAsa; traNa paga, ATha dAMta ane AMkhane badale pILu cATuM evo kadarUpo AkAra. kubjA strI0 kaMsanI khUMdhI juvAna Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuru dAsI. kaMsa mATenuM caMdana laI jatI hatI tyAre kRSNe tenI pAse te caMdana mAgyuM. teNe khuzIthI ApyuM. kRSNe tene pachI sIdhI banAvI dIdhI. kuru puM0 (1) caMdravaMzIya kaurava-pAMDavono mULa puruSa. teNe kurukSetra vasAvyaM. (2) dilhInI AsapAsano eka deza . tenI rAjadhAnI hastinApura. kurukSetra na0 (1) brahmAvartanI pazcime AvelA dezanuM nAma. (2) kurudezanuM prasiddha sthAna; tyAM mahAbhAratanuM yuddha thayeluM; kururAjAe tyAM tapa karelu; sarasvatI ane dRSadvatI nadIonI vacce AveluM che. kurujAMgala na0 kuru pradezanI vAyavye Avelo eka deza; hastinApura temAM AvelUM. kurapaMcAla puM0 kurupradezanI pUrve Avelo eka deza. . kuliMda puM0 gaDhavAla ( saharAnapura jillA sameta); dilhInI uttare. kulUta puM0 jAlaMdhara doAbanI uttarapUrve Avelo zatadrunA jamaNA kAMThAno pradeza. nagarakoTa tenI rAjadhAnI. kuzasthalI, kuzAvatI strI0 dakSiNakozala dezanI rAjadhAnI; narmadAnI uttare, paNa vidhyanI dakSiNe; buMdelakhaMDanuM rAmanagara te haze . kusumapura na0 pATaliputra. kuMDinapura na0 vidarbhanI rAjadhAnI; a nadIthI amarAvatI sudhI patharAyelI hovAnuM kahevAya che. kuMtala puM0 cola dezanI uttare Avelo deza. tene karNATa paNa kahetA; kalyANI tenI rAjadhAnI; haidarAbAdano dakSiNapazcima bhAga. kuMtibhoja puM0 eka rAjA; kuMtIno pitA. zUra rAjAno mitra. potAne saMtati 604 laittm na hatI tethI zUrarAjAnI kanyA kuMtIne teNe dattaka lIvelI. kuMtI strI0 yaduvaMzI zUra rAjAnI kanyA; kuMtibhoje dattaka lIghelI. pAMDu rAjAnI patnI. karNa, yudhiSThira, bhIma, arjunanI mAtA. kuMbhakarNa puM0 rAvaNano nAno bhAIvarSamA cha mahinA UMdhyA karato. kRtavarman puM0 yaduvaMzI yoddho; kaurava pakSe mahAbhAratanA yuddhamAM kRpAcArya, azvatthAmA ane kRtavarmA eTalA ja bacyA hatA. yAdavAsthaLI vakhate sAtyakie pachI tene haNelo. kRpAcArya puM0 azvatthAmAno mAmo; kauravone pakSe laDelo; sAta ciraMjIvIomAno eka. kRzAzva puM0 ( 1 ) eka RSi ane prajApati. (2) nATyazAstranA eka AcArya. (3) astravidyAnA eka AcArya. kRSNa puM0 vasudeva-devakInA putra; viSNunA AThamA avatAra; kaMsanA bhANeja; kuMtInI sagAIthI pAMDavonA mAmAta bhAI thA. kRSNadvaipAyana puM0 vyAsajI ; parAzaranA putra ; kALA hovAthI kRSNa; satyavatInI kuMvArI avasthAmA janmelA temane dvIpa upara choDo dIdhelA tethI dvaipAyana; vedonI vyavasthA karanAra tethI 'vyAsa' kRSNA strI0 draupadI. kekaya puM0 biyAsa ane satalaja vacceno deza. kaikeyIno pitA A dezano rAjA. kekayI strI0 kaikeyI kaikasI strI0 rAvaNanI mAtA. kaikeyI strI0 dazarathanI patnI (traNamAMnI eka ) ; bharatanI mAtA. kaiTabha puM0 eka baLavAna asura; tene viSNu mArelo tethI temanuM nAma 'kaiTabhAri' paNa che. Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurjara kozala 605 kozala, kosala puM0 eka deza; uttara baLarAmanA jAtasaMskAra temaNe karelA. ane dakSiNa evA tenA be vibhAga hatA. moTA jyotiSI. uttara kozalanI rAjadhAnI zrAvastI gaMgA strI0 bhAratanI pavitra nadI tathA ane dakSiNa kozalanI ayodhyA. tenI adhiSThAtA devatA. te devatA kauzalyA, kausalyA strI0 dazarathanI brahmAnA zApathI pRthvI upara AvI ane patnI; rAmanI mAtA. zaMtanu rAjAnI prathama patnI banI. kauzAMbI strI0 vatsa dezanI rAjadhAnI. tene ATha putro thayA, temAMno sauthI atyAranA kosama najIka (alAhA- nAno bhISma. ('bhagIratha' tathA 'jana' bAdanI upara 30 mAIla) AvelI; paNa juo) yamunAne DAbe kinAre. gAdhi puM0 vizvAmitranA pitA. iMdrano kauzikI strI0 bihAranI eka nadI avatAra. ('pArA'); darabhaMgAnI pUrve. tene gAdhipura na0 kanoja. kAMThe RSyazRMgano Azrama hato. gAMdhAra puM0 (kaMdahAra) bhArata ane kSemeMdra puM0 11 mA saikAno eka IrAna vaccano deza. kAbula nadIne kAzmIrI lekhaka; 'bhAratamaMjarI', kinAre tathA khosapasa (kunAra) ane 'bRhatkathAmaMjarI' vagereno kartA. siMdhu nadInI vacce Avelo. tenI khara puM0 eka rAkSasa; rAvaNano rAjadhAnIo puruSapura (pezAvara) ane saMbaMdhI; janasthAnamA raheto hato. takSazilA. rAme tene vanavAsa vakhate haNyo hato. gAMdhArI strI0 gAMdhAra dezanA rAjA kharoSTra Aja- kAzagara. subaLanAM putrI ane dhRtarASTranAM patnI; khAMDava (vana, prastha) na0 kurukSetra kauravonAM jananI. pati aMdha hovAthI pradeza- eka vana; arjune tene bALayu pote paNa lagna bAda AMkhe pATA bAMdhI hatuM; tyAM pachI pAMDavoe iMdraprastha rAkhatAM. rAjadhAnI vasAvelI. girivrajapura na0 bihAranuM rAjagira. gaNeza puM0 ziva ane pArvatInA putra; magadhanI prAcIna rAjadhAnI. bauddha mastaka hAthInu; sarva mAMgalika kAryo- graMthomAM tenuM 'rAjagRha' nAma Ave che. nI zarUAtamA temanI stuti thAya che. guNADhya puM0 bhAratano AgevAna parazurAma sAthenI lar3AImAM eka vArtA-lekhaka. tenI mULa bRhatkathA daMtUzaLa tUTI gayelo tethI 'ekadaMta' 'paizAcI prAkRta'mAM lakhAyela. tenA paNa kahevAya che. uMdara temanuM vAhana. uparathI somadeve 'kathAsaritsAgara' vyAsajI pAse besI 'mahAbhArata'nI racyU. I. sa. nA prathama saikAmAM hastaprata temaNe lakhelI. godAvarI tIre pratiSThAnamAM thaI gayo. garuDa puM0 kazyapa ane vinatAno putra, gurjara puM0 gujarAta. pahelAM temAM khAnaaruNano nAno bhAI. pakSIono rAjA deza ane mALavAnA moTA bhAgano ane sarpono duzmana. sapheda mukha, lAla samAveza thato. hya enatsAMganA samayamAM pAMkho, ane sonerI zarIra. viSNunuM saurASTrano samAveza temAM nahoto vAhana. karAto. Aja- mAravADa te vakhate upAdhyAya. kRSNa 'gurjara' nAmathI oLakhAtuM. Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 606 cANakya gaha puM0 zaMgaverano kirAta rAjA. thayelo patra. ghaDA jevaM mAthaM ane rAmano bhakta. vALa nahi, tethI Aq nAma paDelu. karNe gokarNa na0 dakSiNa bhAratanuM zaMkarakheM / arjunanA vadha mATe rAkhelI 'zakti' pavitra tIrtha. chevaTe AnA para vAparavI paDelI. gokula na0 naMdanuM gAma. kRSNa ane carmaNvatI strI0 rajaputAnAnI caMbala balarAma nAnapaNamAM tyAM UcharelA. nadI. raMtideva rAjAe karela aneka gona puM0(1)paMjAba. kAzmIranA gonarda yajJomAM, teno kinAro vadherelI gAyonAM rAjAe tene jItelo,tenA nAma uparathI. cAmaDAMthI chavAI.gayelo, eTale tenu A (2) ayodhyAnuM goMDa. pataMjali nAma paDalaM. (mahAbhASyakAra), janmasthAna. caMdraketu puM0 dazarathaputra lakSmaNano bIjo goparASTra puM0 nAsika jillAno putra. (boju nAma citraketu.) igatapurI vibhAga. keTalAka tene caMdraprabha na0 (1) meruparvata uparanuM eka dakSiNa koMkaNa mAne che. sarovara. tyAMthI jaMbU nadI nIkaLatI gomatI strI0 kAzI pAse eka nadI. kahevAya che. (2) kailAsanI IzAnamAM gomaMta puM0 eka parvata; jarAsaMdhanA himAlayana eka zikhara. trAse kRSNa ane baLarAma tyAM thoDo / caMdrabhAgA strI0 (1) cinAba nadI. vakhata rahelA. (athavA jhelama ane cinAbanuM bhegu gomaMtaka puM0 govA prAMta. nAma.) laDAkhanI dakSiNe lohitya govarASTra puM0 juo 'goparASTra' sarovaramAMthI teno ugama. (2)paMDharapura govardhana puM0(1) vaMdAvana najIka, mathurA AgaLanI bhImA nadI. jillAno eka parvata. kRSNe tene uddharelo caMdravatI strI0 madhyapradezanA lalitapura tethI zrIkRSNa 'govardhanagiridhArI' jillA, caMdero. cedi dezanA rAjA kahevAya che. (2) nAsika jillo. zizupAlanI rAjadhAnI. nAsika pAse govardhana nAme gAma paNa che. caMdrahAsa puM0 keraLa dezanA rAjA govardhanAcArya puM0 'AryAsaptazatI'no sudhArmikano putra. tenI vArtA bahu kartA. baMgALanA lakSmaNasenano prasiddha che. azvamedhanA azva sAthe rAjakavi. 'gItagoviMda' nA kartA AvelA kRSNa-arjuna sAthe tene sneha jayadevano samakAlIna. thayelo. gauDa, puNDra AkhA baMgALane pUrva gauDa ane caMpA strI0(1) aMga dezanI rAjadhAnI. uttara kozalane uttara gauDa kahetA. bhAgalapurathI cAra mAIla pazcime. goMDavana te pazcima gauDa. kAverIno (2) siyAma. (3) Tonkina ane kinAro te dakSiNa goDa. kaMboDiyA. (4) aMga ane magadha deza ghaTakarpara puM0 'ghaTakaparakAvya' no kartA. vacce vahetI eka nadI. (5) caMbA ghaNA tene kAlidAsano samakAlIna pradeza. gaNe che. paNa bIjAtene kAlidAsanI pUrve cANakya puM0 bIjaM nAma 'kauTilya.' thaI gayelo mAne che. 'nItisAra' nAme 'kauTilIya arthazAstra' no kartA. bIjaM kAvya paNa teNe lakhyuM che. bIjuM nAma viSNugupta ke viSNuzarmA. ghaTotkaca puM0 hiDiMbA rAkSasIne bhImathI naMda vaMzane ukheDIne caMdragupta mauryane Page #621 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 607 jarAsaMdha cANUra magadhanA siMhAsane besADyo (I0 sa0 pUrva 321). cANUra puM0 kaMsano eka malla. zrIkRSNe tene mArelo. cArvAka puM0 eka rAkSasa; duryodhanano mitra. pAMDavono zatru. (2) eka nAstika matapravartaka jaDavAdI. citrakaTa puM0 prayAganI dakSiNe 10 mAIle Avelo DuMgara. tenI uttare maMdAkinI nadI. vanavAsa daramyAna rAmacaMdrajI ahIM thoDaMka rahelA; bharatanI bheTa ahIM thayelI. citraratha puM0 gaMdharvono rAjA. citrAMgada puM0 zaMtanu ane satyavatIno putra. nAnapaNamAMja gaMdharvoe vanamAM mArI nAkhelo. vicitravIryano moTo bhAI. citrAMgadA strI0 arjunanI patnI; babhruvAhananI mAtA. cedi puM0 (1) yaduvaMzIya rAjA. tenA uparathI deza tema ja vaMzanuM te nAma paDela. (2) eka deza; vidarbhanI IzAnamAM. hAla- buMdelakhaMDa. pAMDavonA samaye tyAMno rAjA zizupAla hato. cera puM0 maisUra, koiMbatUra, sAlema, dakSiNa malabAra, trAvaNakora ane kocIna eTalA pradezono temA samAveza thato. cera nAma keraLanuM bhraSTarUpa kahevAya. I0 sa0 trIjAthI 7 mA saikA sudhI A rAjya AgaLa Avyu i0 nA kartA. dilhInA zAhajahAna bAdazAhanA vakhatamAM thaI gayA. 1620 thI 1660 sudhImAM temano mukhya pravRttikALa kahevAya. jaTAyu, jaTAyus puM0 eka pakSIrAja. aruNano nAno putra ; dazarathano mitra, rAvaNa sItAne laI jato hato tyAre teNe sAmano karyo hato. janaka puM0 (1) videhavaMzIya rAjAogeM sAmAnya nAma. (2) sItAnA pAlaka pitA. janamejaya puM0 arjanapUtra abhimanyuno pautra. tenA pitA parIkSita sarpadaMzayI mRtyu pAmyA hatA tethI teNe sarpasatra AraMbhelo. pachI Astika munie te baMdha karAvelo. janasthAna na0 daMDakAraNyano bhAga. paMcavaTI tyAM AvelI. keTalAka paMcavaTIne nAsika pAse mAne che; keTalAka venagaMgA sAthe godAvarI maLe che tyAM AvelI mAne che. vanavAsa vakhate rAma tyAM rahelA. jamadagni puM0 eka RSi; parazurAmanA pitA. jayadeva puM0 (1) 'gItagoviMda' no kartA. baMgALanA vIrabhUma jillAno vatanI. 12 mA saMkAmAM thaI gayo haze. (2) (pIyUSavarSa) 'caMdrAloka' ane 'prasannarAghava' no kartA. 12 mA saikAthI vadhu prAcIna nathI. jayadratha puM0 siMdhudezano rAjA. dhRtarASTranI kanyA duHzalAno pati. draupadInuM kAmyakavanamAMthI haraNa karI gayelo. abhimanyuno koThAyuddhamAM teNe vadha karelo. pachI arjunane hAthe haNAyo. jarAsaMgha puM0 purukulanA bRhadratha rAjAno putra.be mAtAthI be TukaDA rUpe janmelo; jarA nAmanI rAkSasIe te sAMdhIne eka banAvelo. magadha dezano rAjA. kaMsano sasaro. cola puM0 (1) koromaMDaLa kinAro.tenI eka rAjadhAnI kAMcipura. pachIthI A rAjya daheja tarIke pAMDya rAjyamAM go. (2) kAverInA kinArA upara AveluM rAjya ; maisUrano dakSiNa bhAga. pachIthI te karNATaka nAme oLakhAyo. jagannAtha paMDita puM0 eka arvAcIna lekhaka. 'rasagaMgAdhara', 'bhAminIvilAsa' Page #622 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha nu 608 tilottamA jaha nu puM0 eka caMdravaMzI rAjA. yajJa takSazilA strI0 paMjAbanA rAvaLapiMDI karato hato tyAre gaMgAnadI, pANI jillAmAM AvelaM. eka vakhata gaMdhAra pharI vaLyu. tethI te AkhI gaMgA pI dezanI rAjadhAnI; tyAM I0 sa0 nA gayo. pachI devo ane RSioe stuti pahelA saikA sudhI uttara hiMdatuM prasiddha karatAM teNe kAnamAMthI teno pravAha vizvavidyAlaya hatuM. nIkaLavA dIdho. tethI gaMgAnuM nAma tamasA strI0 (1) kosala dezanI eka 'jAhnavI' paDat. nadI. sarayUthI UgamaNI bAju 10-15 jaMbudvIpa puM0, na0 pRthvInA sAta mahA- mAIla dUra AvelI. dazaratha rAjAe dvIpomAMnoprathama.meru parvatanI AsapAsa tene tIre zravaNakumArane mArelo. (2) goLa thALI jevo te Avelo che. tenI revA prAMtamAMthI IzAna bAjae vahIne AsapAsa lavaNa samudra vITaLAyelo che. bhAgIrathIne maLanArI nadI. tene kAMThe jAlaMdhara puM0 biyAsa ane satalaja vAlmIkino Azrama hato. vacceno deza. tAmraparNI strI0 (1) bauddhagraMthomAM silojAMbavat puM0 eka vAnara. laMkAnI caDhAI nanuM prasiddha nAma. (2) pAMDya dezanI eka vakhate rAmanI senAno eka senApati. nadI. (tinevelImAM AvelI taMbaravarI.) (2) rIchono rAjA. tenI pAse tenA mukhamAM motI maLatAM. syamaMtaka maNi Avelo. kRSNe tene tAmralipta na0 'suhma' (pazcima baMgAla)nI yuddhamA harAvyo eTale teNe maNi sAthe rAjadhAnI. AjanuM tAmalaka; kalapotAnI putrI jAMbavatI paNa zrIkRSNane kattAthI naiRtyamA 42 mAIla dUra. aI dIdhI. tAraka puM0 eka rAkSasa. brahmAnuM varadAna jAMbavatI strI0 zrIkRSNanI patnI; hatuM ke sAta divasanA bALaka sivAya sAMbanI mAtA. koIthI na mare. pachI kArtikeye janma jImUtavAhana puM0 vidyAdharono rAjA. bAda sAta divase tene mAryo. tenA traNa 'nAgAnaMda' nATakano nAyaka. moTo putroe vasAvelAMtraNa nagaro te 'tripura paropakArI ane udAra aMtaHkaraNa- kahevAya che. vALo hato. tArA strI0 (1) vAlinI strInuM nAma; jaimini puM0 vyAsanA eka ziSya; aMgadanI mAtA.(2)harizcaMdranI rANInuM pUrvamImAMsAdarzananA kartA. nAma; tArAmatI.(3) bRhaspatinI eka jyotirmaTha puM0 zaMkarAcArye sthApelA strI. cA ramaThomAMno eka (badarInAtha pAse). tArAmatI strI0 harizcaMdranI rANI; jhArakhaMDa puM0 choTAnAgapura pradeza. bIra- tArA. rohitakumAranI mAtA bhUma ane banArasa vacceno Akho DuMga- timidhvaja puM0 iMdre mArelo asura rALa pradeza. (saMtAla paragaNA sahita.) (zaMbarAsura); dazaratha rAjA te yuddhamA takSa puM0 dazarathaputra bharatano putra. iMdranI madade gayelA; tyAM kaikeyIe teNe takSazilA nagara sthApyuM hatuM. temanuM jIvana bacAvIne be varadAna takSaka puM0 eka sarpa. parIkSita rAjAne meLavelAM. daMza karelo. janamejayanA sarpasatramAthI tilottamA strI0 eka apsarA. vizvAjIvato rahelo. mitre suMda ane upasuMda be rAkSasa Page #623 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trikUTa 609 daMDakAraNya bhAIonA vinAza mATe sarjelI. dakSiNApaya puM0 bhAratano dakSiNa bhAga; tenAthI mohita thaI te baMne ApasamAM narmadAthI dakSiNe Avelo. lar3Ine nAza pAmyA. datta, dattAtreya puM0 atri ane anasUyAnA trikUTa puM0 (1) pUnA jillA, junnara. traNa putromAMnA eka. jyAMthI kaI bodha TaoNlemI tenuM nAma 'tagara' jaNAve che. maLyo tevI jaDacetana aneka vastuone (2) silonanA dakSiNa-pUrva khUNe temaNe gurusthAne sthApelI. Avelo eka parvata. dadhIca puM0 eka RSi; atharvaNa RSitrigarta puM0 jAlaMdhara pradeza. prAcIna nA putra. vRtrAsuranA vadha mATe potAnAM kALamAM te sUkA nirjaLa pradeza tarIke asthi iMdrane ApyAM; iMdre te asthioLakhAto. ludhiyANA-patiyAlA vajra banAvarAvI vRtrane mAryo. vagere bhAga. danu strI0 kazyapanI eka strI; dAnavonI tripura na0, tripurI strI0 narmadA kinAre mAtA. AveluM Aja- 'tevara' - jabalapurathI 6 damayaMtI strI0 vidarbha dezanA rAjA mAIla dUra. zive tripurAsurane mArI bhImanI putrI; naLarAjAnI rANI. tenAM traNa purono nAza karelo. damila puM0 keraLa; malabAra kinAro triveNI strI0 gaMgA-yamunA-sarasvatI e athavA dakSiNa malabAra. silona traNa nadIno saMgama - prayAga (nAgadvIpa)nI najIka Avelo. trizaMku puM0 ikSvAku kuLano sUryavaMzI darada kAzmIranI uttare Avelo eka rAjA; harizcaMdrano pitA. sadehe deza. dardistAna.. svarge javA vizvAmitra pAse yajJa darbhavatI strI0 gujarAtanuM DabhoI. karAvyo; paNa iMdre tene pesavA na dIdho dazapura na0 eka prAcIna nagara; raMtiane pAcho nIce gabaDAvyo. vizvAmitre devanI rAjadhAnI. AjanuM dhoLapura. tene nIce Avato rokyo; ane adhavaca avaMtithI uttare. keTalAka tene navaM svarga vagere racavA mAMDayu. AthI mALavA, maMdasora gaNe che. aMtariyALa sthiti mATe trizaMkuno dazaratha puM0 ikSvAku kuLanA eka sUryadAkhalo apAya che. vaMzI rAjA; rAmanA pitA. kauzalyA, tvaSTa puM0 eka prajApati; vizvakarmA; sumitrA, kaikeyI e praNa rANIo. devono zilpI. iMdre tenA putrane mAryo kauzalyAthI rAma, sumitrAthI lakSmaNa tethI iMdranuM vera levA teNe vRtrAsurane ane zatrughna tathA kaikeyIthI bharata utpanna karyo hato. dakSa puM0 brahmAnA daza mAnasaputromAM evA cAra putra. prathama. tenI eka putrI satI, zaMkara dazArNa puM0 mALavAno pUrva bhAga. vere paraNAvelI. zaMkara sAthe vera thatAM tenI rAjadhAnI vidizA (Aja teNe yajJamAM satIne tathA zaMkarane bhilasA)- vetravatI nadIne kinAre. na bolAvyA. chatAM satI tyAM gaI dazArNA strI0 mALavAnI eka nadI. ane apamAna thatAM yajJamAM baLI marI. hAlanI dazAna. zaMkare pachI tenA yajJano dhvaMsa karyo. dazAha puM0 yaduvaMzIya rAjA. tenA satI bIjA janmamAM pArvatI thaIne uparathI 'dAzArha' nAmarnu kuLa. zaMkarane pharI pAmyAM. daMDakAraNya na0 (1) vidhya ane zaivAla Page #624 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDin 610 parvatonI vacceno pradeza. teno eka bhAga dUSaNa puM0 khara rAkSasano janasthAna'janasthAna' nAme oLakhAto. (2) vAsI eka senApati. buMdelakhaMDathI kRSNA nadI sudhiino| dRSadvatI strI0 aMbAlA ane sarahiMdajaMgalano pradeza. mAM thaIne vahetI nadI, have rajapUtAnAvaMDin puM0 'dazakumAracarita' ane nA raNamAM lupta thAya che. kurukSetranI 'kAvyAdarza' no kartA. sAtamA saikAmAM dakSiNa sarahada; AryAvartanI pUrva thayelo gaNAya. sarahada; sarasvatI nadIne pahelAM vaMtapura na0 kaliMganI prAcIna rAjadhAnI. maLatI hatI. orisAna purI. silona laI javA devakI strI0 ugrasenanA bhAI devakanI pahelAM buddhano dAMta tyAM rAkhavAmAM putrI. vasudevanI patnI; zrIkRSNanI Avelo. mAtA. bAkSiNAtya puM0 dakSiNa bhArata; viMdhya devagiri puM0 (1) carmaNvatI nadI parvatathI dakSiNano bhAga. najIkano eka parvata.(2)daulatAbAda. vAruka puM0 zrIkRSNano sArathi. dArukAvana, dAravana na0 nAgeza nAmanA devayAnI strI0 daityonA guru zukrAcAryanI jyotiliMgavALaM jaMgala. marAThavADAmAM. ekanI eka lADalI dIkarI. (juo vAzAha puM0 yaduvaMzIyakuLa. kaca); yayAti rAjAne paraNelI. vAzeraka puM0 mALavA deza. potAnI dAsI tarIke sAthe ANelI diti strI0 daityonI mAtA; kazyapanI zarmiSThA sAthe rAjAne gupta prema karato eka patnI; dakSanI putrI. joI, tene akALa vRddhAvasthAno zApa dilIpa puM0 (1) sUryavaMzIya rAjA; apAvelo. zarmiSThAnA putra purue pachI bhagIrathano pitA (2) raghuno pitA; potAnI juvAnInA badalAmAM yayAtinI patnI sahita teNe naMdinI gAyanI sevA vRddhAvasthA laI lIdhelI. karIne raghu putra meLavyo. devahati strI0 kardama RSinAM patnI; duryodhana puM0 dhRtarASTra - gAMdhArIno sAMkhyAcArya kapilanAM mAtA. kapile putra. so kauravomAM moTo. temane AtmajJAna upadezyu hatuM. durvAsas puM0 atri-anasUyAnA putra; mila puM0 juo 'damila' krodhanI mUrti sama gaNAya che. zakuMtalAne draviDa puM0 dakSiNano deza ; kRSNA ane temaNe zApa Apelo. polara nadI vacceno. godAvarInI duSyaMta puM0 caMdravaMzI, purukuLamAM janmelo dakSiNano Akho koromaMDaLa kinAro rAjA. sarvadamana - bharatano pitA; temAM AvI jAya. paNa sAmAnya rIte zakuMtalAno pati. kAverInI pArano deza gaNAya. kAMcI duHzalA strI0 duryodhananI bahena; tenI rAjadhAnI. jayadrathanI patnI. drupada puM0 pAMcAla dezano rAjA; duHzAsana puM0 dhRtarASTranA so putromAMno dhRSTadyumna, zikhaMDI I0 cha putro ane eka. dyUta pachI draupadIne sabhAmAM draupadIno pitA. droNAcAryano sahapAThI. kheMcI lAvI tenAM cIra teNe kheMcelAM. paNa pachI droNAcArya jyAre te mitratA bhIme tenA sAthaLa bhAgavAnI tathA yAda karI dhana mAgavA AvelA, tyAre tenuM lohI pIvAnI pratijJA lIdhelI. teNe temanuM apamAna karelaM ; droNe arjuna Page #625 -------------------------------------------------------------------------- ________________ droNa 611 mAraphata tene pakaDI maMgAvelo. dakSiNa- nakula puM0 mAdrIno putra; pAMDavomAMno paMcAla deza teno rahevA daI,tene jIvato cotho. azvinIkumArano aMza. ati javA dIdhelo. yajJa mAraphate droNano suMdara gaNAto. vadha karanAra dhRSTadyumna putra pachI teNe naciketas puM0 gautama gotranA aruNi meLavyo. mAMkaMdI, chatravato, kAMpilya, RSino putra. yamarAjA pAsethI vara ahicchatrA Adi nagaroteNe vasAvelAM. dAnamA AtmavidyA meLavI lAvyo hato. droNa puM0 pAMDava kauravonA prasiddha namuci puM0 iMdrano mitra evo eka asura. zastrAcArya. azvatthAmA temano putra. chupI rIte iMdranuM baLa pI jato. iMdre teno draupadI strI0 paMcAla dezanA drupada pachI vadha karelo. rAjAnI putrI (tethI 'pAMcAlI'); naraka puM0 bhUmiputra eka asura. tenA pAMce pAMDavonI paTarANI. atyAcArothI jagata pIDita thata dvAravatI strI0. gujarAtanuM dvArakA. zrIkRSNe teno nAza karyo. tenA aMta:mathurAthI bhAgI AvyA bAda zrIkRSNanI puramAthI 16100 kedI strIone rAjadhAnI. zrIkRSNe choDAvI. te badhI temane dvaitavana na0 sarasvatI nadIne kinAre pati tarIke pachI varI hatI. marudhanvA deza najIka AvelaM; pAMDavo naranArAyaNa paM0 badarikAzramamAM tapa vanavAsa vakhate thor3o vakhata tyAM rahelA. karatA be prAcIna RSio. iMdre temane mImAMsaka jaimininu vatana. mohita karavA apsarAo mokalI, ghanakaTaka atyAnuM AMdhra pradeza tyAre nArAyaNe jAMghamAMthI urvazIne bejhavADA. I0 sa0 pU0. 200 thI utpanna karo ane te badhIne zaramAvI. jANItuM hatuM. nara e arjuna ane nArAyaNa e dhanaMjaya puM0 'dazarUpa' no kartA. zrIkRSNa ema paNa kahevAya che. alaMkAra ane nATyazAstrano pramANabhUta lekhaka. dhAranA muMja rAjAno nala puM0 (1) niSadha dezano rAjA; darabArI; I0 sa0 10 mA saikAnA damayaMtIno pati. (2) eka vAnara, pUrvArdhamAM thaI gayo. jeNe rAma mATe setu bAMdhelo. dhanvaMtari puM0 samudramaMthana vakhate utpanna nalakUbara puM0 kuberano putra. tenA thayelA 14 ratnomAMnuM eka. AyurvedanA bhAI maNigrIva sAthe te nAradanA pravartaka; devavaidya. hAthamAM amRtakuMbha zApathI arjunavRkSa rUpe gokuLamAM laIne pragaTa thayelA. avatarelo. baMneno zrIkRSNe khAMDagiyo dharaNIkoTa juo 'dhanakaTaka'. bharAvIne uddhAra karyo. dharma, dharmarAja puM0 yudhiSThira. pAMDavomAM nahuSa puM0 purUravAno pautra. eka rAjA. moTA. kuMtInA traNa putromAMnA eka. yayAtino pitA. thor3o vakhata iMdrapada dharmAraNya na0 gayA jillA- bauddha tIrtha. maLelaM. te vakhate iMdrapatnI zacInI dhavalagiri puM0 orisAnI dhaulI TekarI. kAmanA karavA jatAM saptarSinA zApathI tyAM azokano zilAlekha che. sApa rUpe avatarelo. dhRtarASTra puM0 kauravono pitA. janmAMdha. naMda puM0(1)gokuLano adhipati. vasudevano gAMdhArI patnI. bIjI eka vaizya strIthI __ mitra; baLarAma-kRSNano pAlaka pitA. yuyutsu nAmano putra. yazodA tenI strI. (2) pATali.. Page #626 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMdanavana 612 paMcavaTI putrano rAjA; naMdavaMzano mULa puruSa. padmapura na0 bhavabhUti kavi-janmasthAna. tene caMdragupte cANakyanI madadathI amarAvatIthI thoDe dUra caMDapura (cAMdA) mArI mauryavaMza sthApyo. najIka. naMdanavana na0 iMdranuM upavana - bagIco. padmAvatI strI0 mALavAnA 'naravAra' naMdigrAma paM0 ayodhyAnI pAsena eka (nalapura)tarIke oLakhAvAya che. siMdhu gAma. rAma vanavAsamAMthI pAchA na nadIne kAMThe. bhavabhUtinA 'mAlatIpharyA tyAM sudhI bharata tyAM rahelo. mAdhava' nATakanI bhUmi. maMdinI strI0 vasiSTha pAsenI kAma- payoSNI stro0 vidhyAdrimAMthI nIkaLatI dhenunI putrI - gAya. enI sevAthI eka nadI. naLa rAjAe tene kAMThe yajJa dilIpane putra thayo. karelo. AjanI pUrNA. nArada puM0 (1) prakhyAta devarSi. vINA- parazurAma puM0 bhRguvaMzIya jamadagni vAdaka. harikIrtana karanAra. kalahapriya. RSinA putra. viSNunA avatAra. deva-manuSya vacce AvajA karanAra. kArtavIrya rAjAnA putroe temanA pitAno (2) eka smRtikAra. vadha karelo, tethI temaNe 21 vAra nArAyaNa puM0 (1)juo 'naranArAyaNa'. pRthvI niHkSatriya karelI. rAmacaMdre temanuM (2) 'hitopadeza' no kartA; 14 mA teja harelaM. pitAnI AjJAthI mAtA saikAmAM thayo hoya. reNukAno ziraccheda karelo. nimi puM0 ikSvAkuno eka putra. janaka parAzara puM0 vasiSThanA putra. temane satya no pUrvaja. teNe mithilAno vaideha vaMza vatIthI vyAsa putra janmelA. sthApyo hato. parIkSit puM0 abhimanyuno putra; arjunano niSadha puM0 (1) naLarAjAnA dezanuM nAma. pautra. garbhAvasthAmA hato tyAre zrIkRSNe tenI rAjadhAnI alakA, alakanandA tene azvatthAmAnA brahmAstrathI bacAnadI upara AvelI. uttara hiMdanA velo. teno putra janamejaya. tenA kumAU~no bhAga haze. (2) jaMbudvIpano rAjyakALathI kaLiyuga beThelo kaheeka varSadhara parvata. vAya che. takSakanAganA daMzathI maraNa nIla puM0 (1) vAnara senApati (rAmano). pAmelo. teNe te vakhate 'bhAgavata'nI (2) dakSiNa hiMdano eka parvata. kathA sAMbhaLelI. naimiSAraNya na0 prAcIna RSionU paruSNI (puruSNI)strI0 paMjAbanI rAvI nivAsasthAna evaM eka vana. ahIM nadI. vedakAlIna dAzarAjJa yuddha tyAM sautie mahAbhArata saMbhaLAve . uttara thayelaM. pradezamAM gomatI nadIne DAbe kinAre paMcajana puM0 eka asura. zaMkharUpadhArI AvelaM. evA tene zrIkRSNa mArelo. naiSadha puM0 niSadha dezano rAjA-taLa. paMcanada puM0 paMjAbadeza. zatadru, vipAzA, pataMjali puM0 pANininAM sUtro ane irAvatI, candrabhAgA ane vitastA kAtyAyananA vArtika uparanA mahA- -e pAMca nadIono deza. bhASyano kartA. pogasUtra paNa temanAM paMcavaTI strI0 nAzika pAse godAvarInA lakhelAM kahevAya che. I0 sa0 pU0 uttara kinAre Avelu tIrthasthaLa. tyAM bIjA sakAmAM thayela manAya che. vaDanAM moTAM pAMca jhADa hatAM. Page #627 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcAla 613 pratiSThAna paMcAla puM0 yamunA ane maMgAnI vacceno pAMDya puM0 bhAratanI dakSiNanI aNIe pradeza. uttarapaMcAla (rohilakhaMGa)nI Avelo deza... coladezanI dakSiNa rAjadhAnI ahicchatrA. te pradeza droNA- pazcime. malaya parvata ane tAmraparNI cArye drupada pAsethI laI lodho hato. nadI. atyArarnu tinnevellI. rAmezvaradakSiNapaMcAla (aMtarvedI) no rAja- no pavitra TApu A rAjyamAM Ave. dhAnI kAMpilya. e bhAga drupada pAse puru puM0 caMdravaMzano chaThTho rAjA. bAkI rahyo. yayAtino nAno putra,miSThAthI thayelo. paMpA strI0 belArI jillAmAM Avela kauravo ane pAMDavono pUrvaja. yayAtinI eka prasiddha sarovara tathA tuMgabhadrAne vRddhAvasthAno adalobadalo teNe potAnI maLatI nadInuM nAma. paMpA nadI RSyamUka juvAnI sAthe karelo. parvatamAMthI nIkaLe che. puruSapura na0 pezAvara. gAMdhAranI pATaliputra na0 gaMgA ane zoNa nadInA rAjadhAnI. kaniSka raajaae| tene saMgama upara Avelu magadhanuM rAjadhAnI- rAjadhAnI banAvelI.. . zahera. tene kusumapura paNa kahetA. I. sa. purUravas puM0 budhano ilAthI thayelo putra. pUrve 480 mAM te vaizAlinA bajjIo caMdravaMzI rAjAono mULa puruSa. tenA no sAmano karavA baMdhAyelaM. mauryo ane urvazI sAthenA premanI kathA 'vikramoguptonI samRddha rAjadhAnI. chaThThA rvazIya' nATakamAM che. saikAthI tenI paDatI thavA lAgI ane purocana puM0 duryodhanano mleccha maMtrI. yuenatsAMge tene joyuM tyAre te eka teNe pAMDavone bALI nAkhavA lAkSAgRha sAmAnya gAmaDuM banI gayuM hatuM. bAMdhelaM. pAMDavo te gRhana saLagAvI pANini puM0 vyAkaraNanAM sUtro lakhanAra cAlyA gayA tyAre temA te baLI mUo. prasiddha muni. pulastya puM0 brahmadevanA mAnasaputra. pArasIka pu0 IrAna deza, tathA teno temanA putra agastya. vatanI. vAyavya sarahadanI pAranA dezonA pulidadeza puM0 buMdelakhaMDano pazcima vatanI mATe paNa te zabda vaparAya che. pradeza ane sAgara jillo maLIne pAripAtra, pAriyAtra puM0(1) viMdhya parvata- banato deza. . no pazcima bhAga. bhAratanA pazcima puMDadeza (pauMDra) puM0 eka deza : pUrve kinArAno moTo bhAga. rAmAyaNamAM karatoyA, pazcime kauzikI, uttare tene pazcima samudra upara Avela hemakuTa parvata ane dakSiNe gaMgA nadI. kahyo che. (2) sAta kulAcala parvato- pRthu puM0 vena rAjAno prasiddha putra. mAMno eka. teNe pRthvIne sapATa banAvI. pRthvIne gAya pArvatI strI0 himAlaya-menAnI putrI kalpIne aneka ratna ane auSadhio rUpe janmelAM satI. kAlidAsanA dohI. tenA uparathI 'pRthvI' e nAma 'kumArasaMbhava'mAM temanA ziva sAthenA paDyuM . lagnanI vAta che. pratiSThAna na0 (1) purUravAnI rAjadhAnI. pAMDu puM0 eka rAjA; pAMDavono pitA; prayAganI sAme. gaMgAyamunAnA saMgama dhRtarASTrano nAno bhAI. kuMtI ane upara. (2)auraMgAbAda - marAThavADAmAdrI be rANIo. mAM AvelaM paiThaNa. godAvarIne kinAre. Page #628 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. pradyumna 614 zaka saMvata (I. sa. 78) pravartAvanAra vanamaNi laI AvI ane arjunane zAlivAhana tyAM janmelo. sajIvana karyo. pradyumna puM0 zrIkRSNa-rukmiNIno putra, bala, balabhadra, balarAma puM0 vasudevanA zaMkare madanane bALI nAkhyo tyAra pachI putra baLarAma. rohiNInA putra.zrIkRSNate pradyumna tarIke janmyo hato. nA moTA bhAI. zeSanA avatAra manAya aniruddhano pitA. che. gadAyuddhamAM niSNAta. bhIma ane pradyota puM0 ujjayinIno rAjA. tenI duryodhana temanI pAse gadAyuddha zIkhelA. putrIne vatsarAja paraNyo. haLa-musaLa temanuM zastra gaNAya che. pramIlA strI0 strIrAjyanI svAminI. bali puM0 prahalAdanA putra virocanano azvamedha yajJa vakhate azva pAchaLa putra. bANAsurano pitA. viSNue arjuna gayelo tyAre tenI sAthe laDelI. vAmana avatAra dhAraNa karI tene hAryA bAda arjunanI patnI thaI. pAtALamAM dabAvyo. ciraMjIvI gaNAya prayAga na0 gaMgA yamunAnA saMgama uparanuM prasiddha tIrthakSetra. bANa puM0 (1) bANAsura'. balirAjAno prasravaNa puM0 'janasthAna'mAM Avelo eka putra. tenI kanyA uSA (okhA). parvata. aniruddha tene paraNelo. (2) bANabhaTTa; prahlAda puM0 hiraNyakazipu-kayAdhuno 'harSacarita', 'kAdaMbarI' i. no kartA. moTo putra. moTo viSNu bhakta. narasiMha kAnyakubjano harSavardhana rAjA teno avatAra tene bacAvavA thayelo. mitra-AzrayadAtA. hayaenatsAMge (I.sa. prAgjyotiSa na0 narakAsuranA putra bhaga 629-645) tenA rAjyakALay dattanuM nagara. kAmarUpanuM prAcIna nAma. varNana karya che; eTale bANa kavi 7 mA plakSa paM0 pRthvInA sAta dvIpomAMnI eka. saikAnA uttarArdhamAM thayo hoya. phalgu strI0 eka nadI. tenA kAMThe gayA bAlhIka, bAhIka puM0 juo 'vAhalika' kSetra AveluM che. bAhuka puM0 (1) sagara rAjAno pitA. baka puM0 eka asura. jaTAsurano putra. (2) naLarAjA RtuparNano sArathi ekacakrA nagarI pAsenA vanamAM thayo te vakhate teNe dhAraNa karelu nAma. rahenAro. teno bhIme vadha karyo hato. bilhaNa puM0 mahAkAvya 'vikramAMkadevabadarikAzrama, badarI himAlayanI parvata carita', 'caurapaMcAzikA' 'bilhaNamALAmAM eka zikhara. tyAM nara-nArA carita' ane 'karNasaMdarI' no kartA. yaNa, maMdira che - alakanaMdAnA kAzmIrI brAhmaNa. 'karNasaMdarI' e pazcima kinAre. aNahilavADanA rAjA karNadeva (I. babhruvAhana puM0 arjuna ane citrAMgadAno sa. 1064-74) nA vidyAdharaputra. maNipurano rAjA. azvamedha kumArI karNasuMdarI sAthenA premalagnanI vakhate arjuna azva pAchaLa tyAM gayelo; nATikA che. te 11 mA saikAnA tyAre babhruvAhana vaMdana karavA Avyo. uttarArdhamAM thaI gayo. tene arjune TANo mAryo. pachI laDAI buddha puM0 bauddha matanA pravartaka. zAkyasiMha thaI; temAM arjuna ThAra thayo. arjunapatnI nAme paNa oLakhAya che. 'siddhArtha ulapI pachI zeSanAga pAsethI saMjI kumAra' gRhasthAzramanuM nAma. kapila Page #629 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAravi (pANininAM vyAkaraNa sUtronI upara) lakhanAra. 17 mA saikAmAM thaI gayA. bharata puM0 RSabhadevano moTo putra. tenA uparathI ajanAbhavarSatuM bharatavarSa nAma paDyu. teja pachI jaDabharata nAme oLakhAyo. (2) dazaratha-kaikeyIno putra. rAmano bhakta. (3) puruvaMzIya duSyaMta ane zakuMtalAno putra. te cakravartI thayo hato. (4) nATya ane saMgIta zAstranA pravartaka. bharatavarSa (bhAratavarSa) puM0 hiMdustAna. duSyaMta-zakuMtalAnA putra bharata cakravartI uparathI. pahelAM tenuM nAma himAhvavarSa hatuM. vastumAM janma. viSNuno navamo avatAra paNa gaNAya che. budha puM0 purUravAno pitA; caMdrano putra. bRhaspati puM0 devonA AcArya. temanI patnI tArAnuM soma (caMdra) haraNa karI gayo. brahmAe pAchI apAvI; pachI tene putra budha janmyo jene teNe caMdrano putra kahyo. te badha pachI caMdravaMzI rAjAonA vaMzano sthApaka banyo. bopadeva puM0 'mugdhabodha', 'kavikalpadruma' AdinA kartA. hemAdrino samakAlIna. devagirinA yAdava rAjAonA darabAramA jatA AvatA hatA. 13 mA saikAnA uttarArdhamAM thaI gayA. brahman puM0 hiMdu trimUrtinA prathama ; sraSTAvidhAtA kahevAya che. viSNunA nAbhikamaLamAthI pragaTa thayelA. putrI sarasvatI. svayaMbha. prathama marIcine utpanna karyA. temanI pachI kazyapa - vivasvat - manu e krame mAnava sRSTi utpanna thaI. brahmapurI strI0 kAzIkSetra. brahmAvarta puM0 (1) sarasvatI ane dRSadvatI nadI vacceno deza. (2) kAnapura najIka gaMgA kinAre AvelU bithura (tIrtha). bhagadatta puM0 prAgjyotiSa dezano rAjA. narakAsurano putra. kauravapakSIya. gajayuddhamAM kuzaLa.. . bhagIratha puM0 sagarano prapautra. teNe - tapa karI gaMgAne svargamAMthI pRthvI upara ANI, jethI kapila muninA zApathI bhasmIbhUta thayelA sagaraputrono uddhAra thAya. bhaTTanArAyaNa puM0 'veNIsaMhArano' kartA. 7 mA saikAnA pUrvArdhamAM thaI gayo. bhaTTi puM0 'bhaTTikAvya' no kartA. I. sa. 500 thI 600 vacce thaI gayo.. bhaTTojIdIkSita puM0 'siddhAMtakaumudI' bharadvAja puM0 eka RSi. droNAcAryanA pitA. bharukaccha puM0 bharUca. yajJa vakhate balirAjAne vAmane A sthAne pAtALamAM dabAvelo bhartRhari puM0 (1) zRMgAra-nIti-vairAgya zatakono kartA. emanaM nAma daMtakathAomAM aTavAyelaM che. keTalAka temane I0 sa0 nA pahelA ke bIjA saikAmAM muke che; keTalAka chaLA ke sAtamAmAM. (2) vyAkaraNazAstrI; 'vAkyapadIya'no kartA. bauddha hato; I0 sa0 651 mAM gujarI gayo.. bhavabhUti puM0 'mahAvIra carita', 'mAlatImAdhava' ane 'uttararAmacarita 'no kartA. vidarbhano vatanI, kAnyakubjanA yazovarmAnA [jene kAzmIranA lalitAditye (I. sa. 693-729)harAvelo rAjadarabAramA avarajavara. tethI I0 sa0 7 mA saikAnA aMtamAM thayelo manAya. bhAgIrathI strI0 gaMgA nadI; bhagIratha rAjA svargamAMthI lAvelA tethI. bhAravi puM0 'kirAtArjunIya' mahAkAvya Page #630 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magadha bhAsa 616 no kartA. arthagauravavALI zailI mATe jANIto. 7mA saikAnA prAraMbhamAM thaI gayo. bhAsa puM0 'svapnavAsavadatta', 'pratijJAyaugaMdharAyaNa' vagere nATakono kartA. I. sa. 1912 pahelAM mAtra kAli dAsa ane bANa kavi mAraphate karAyelI .. prazaMsA ja jANItI hatI; 1912-15 vacce tenAM 13 nATako keralamAMthI jaDI AvyAM. I0 sa0 pUrve 5 mA saikAmAM thaI gayelo manAya che. bhAskarAcArya puM0 'siddhAMtaziromaNi' nAme jyotiSa tathA gaNita viSenA graMthano kartA. (tenA 4 vibhAga telIlAvatI, bIjagaNita, grahagaNita ane golAdhyAya.) 12 mA saikAno. bhIma puM0(1)vidarbha dezano rAjA; damayaMtIno pitA. (2) pAMDava bhImasena. bhImasena puM0 pAMDavo paikI bIjo. kuMtInA traNa putromAM vacalo hovAthI 'madhyama' paNa kahevAya che. gadAyuddhamA kuzaLa. duHzAsane draupadI- apamAna karya hatuM tethI tenA lohIthI draupadInI chUTI veNI bAMdhavAnI pratijJA lIdhelI. 'veNIsaMhAra' nATakamAM te vastu che. hiDiMbA rAkSasIthI ghaTotkaca putra. bhISma puM0 zaMtanu rAjAnA gaMgAthI thayelA putra. zaMtanune pachI satyavatI (matsyagaMdhA) sAthe paraNavU hatuM tethI satyavatInA pAlaka pitAnI mAgaNIthI, satyavatInA putrane gAdI maLe te sAru, Ajanma brahmacArI rahevAnI pratijJA temaNe lIdhI hatI. pAMDava-kauravonA 'pitA-maha' hovAthI bhISmapitAmaha nAme oLakhAya che. bhISmaka puM0 vidarbha dezano rAjA; rukmiNIno pitA. bhaga puM0 eka brahmarSi. brahmAnA mAnasa-putromAMnA eka. jamadagni - parazurAma i0 emanA vaMzamAM thayA. brahmA-zaMkara-viSNu e traNamAMthI koNa zreSTha enI parIkSA karavA gayA. brahmAe temano barobara satkAra na karyo, tethI temane zApa Apyo ke, tamAeM pUjana nahi thAya ; zaMkara patnI sAthe hoI temano satkAra karavA na AvyA eTale temane zApa Apyo ke tame liMgarUpe pUjAzo. viSNu sUtelA hatA temane chAtImA lAta mArI jagADyA, to te UlaTA 'tamane vAgyuM to nathI ?' -kahIne temanI sAravAra karavA lAgyA. tethI devo-manuSyomAM tamAru pUjana thaze, evo AzIrvAda temane Apyo. bhagukaccha, bhagakSetra juo 'bharukaccha' bhoja puM0(1) vidarbha dezano rAjA. aja rAjAno sasaro. (2)kuMtibhoja rAjA; yAdava ; kuMtIne dattaka lenAro. (3) mALavAno (dhArA nagarIno) eka rAjA. saMskRta vidyAno puraskartA. 11 mA saikAnA prAraMbhamAM thayo. 'sarasvatIkaMThAbharaNa' i0 no kartA. bhojakaTa na0 vidarbhanI bIjI rAjadhAnI. rukmiNInA bhAI rukmie sthApI. tene 'bhojapura' paNa kaheche. bhoja rAjAo vidarbha upara paNa rAjya karatA hatA. bhojapati puM0 kaMsa. bhojapAla bhopAla. dhAranA bhojarAje baMdhAvelA baMdha uparathI. bhojapura na0 (1) juo 'bhojakaTa'. (2) mathurA; bhojarAjAonI prAcIna rAjadhAnI. magadha puM0 dakSiNa bihAra. tenI prAcIna rAjadhAnI. 'girivraja' (rAjagRha) -pAMca TekarIonI aMdara vaselI (vipulagiri, ratnAgiri, udayagiri, zoNagiri ane vaibhAra). tenI bIjI rAjadhAnI te pATaliputra. magadhanuM bIju nAma 'kIkaTa' paNa che. magadha eka Page #631 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maNipura vakhata gaMgAnI dakSiNe paNa vistarelo hato. siMgabhUma sudhI. maNipura na0 babhruvAhananA rAjya kaliMga nI rAjadhAnI. sarovaranA mukha AgaLa baMdara. matsyadeza puM0 virATa rAjAno deza. dholapuranI pazcime. pAMDavo temAM rohitaka ane zUrasenonA dezamAM thaIne yamunAnA kinArethI dAkhala thayA hatA. vairATa tenI rAjadhAnI (Aja- bairAta. jaipurathI 40 mAIla uttare). madra puM0 paMjAbano eka deza. rAvI ane cinAbanI vacce. tenI rAjadhAnI zAkala. madhu puM0 (1) eka rAkSasa. tene viSNue mArelo tethI temanuM nAma 'madhusUdana'. (2) yaduvaMzIya eka prasiddha kuLa. tethI zrIkRSNatuM nAma 'madhupati'. madhupura na0 mathurA. madhuvana na0 yamunAnA tIre AvelaM eka vana. temAM madhu nAmano rAkSasa raheto hato. A vanano ja pachI zUrasena deza thayo. zatrughne tyAM mathurA sthApI. madhyadeza puM0 kurukSetramA sarasvatI, alhAbAda, himAlaya ane vidhya vacceno pradeza. paMcAla, kuru, matsya, yauddhaya, paTacchara, kunti ane zarasena -A dezono samAveza madhyadezamAM thato. madhva puM0 eka vaiSNava paMthanA pravartaka AcArya. brahmasUtra upara bhASya racyuM che. manu puM0 prajApati. svAyaMbhuva. manuSyomAnavono pitA. dareka kalpamA 14 manu thAya. prathama manu te svAyaMbhuva manu. sAtamA manu vaivasvata manu (sUryathI janmelA) kahevAya che. te atyAranAM prANIonA utpAdaka kahevAya che. viSNue matsyAvatAra laIne temane malladeza pUramAMthI bacAvelA. te ayodhyAnA sUryavaMzI rAjAonA sthApaka che. dareka manuno samaya 'manvaMtara' kahevAya che. tevAM 14 manvaMtara hoya che. dareka manvaMtarano samaya 4,320,000 mAnavavarSano gaNAya arthAt brahmAnA divasano 14 bho mAga. mammaTa puM0 'kAvyaprakAza' no kartA. kAzmIrano vatanI paNa banArasamAM zikSaNa lIdhelu. 11mA saikAmAM thayelo. maya, mayAsura puM0 asurono zilpI. khAMDavavana bALatI vakhate tene arjune bacAvI lIdhelo; tethI teNe pAMDavone rAjasabhA bAMdhI ApelI. mayUra puM0 'sUryazataka' no kartA. bANano nikaTano saMbaMdhI ane bane harSanA darabAramA sAthe. marIci puM0 kazyapanA pitA; daza prajApati paikI eka. mara puM0, marusthalI strI0 mAravADa. siMdhanI pUrva- mahAraNa. AkhA raja pUtAnA mATe paNa e nAma vaparAya che. malaja, malada puM0 ayodhyA ane mithilA e benI bacceno deza. zahAbAda jillAno pUrva bhAga. tATakA rAkSasI tyAM rahetI hatI. malaya puM0 bhAratanI sAta mukhya parvatamALAomAMnI eka. ghaNuMkharUM tene maisUrathI dakSiNe laMbAtI ane trAvaNakoranI pUrva sarahada bAMdhatI ghATanI parvatamALA gaNavAmAM Ave che. tyAM caMdananAM jhADa khUba thAya che. bhavabhUti ema kahe cha ke, tenI AsapAsa kAverI nadI vITaLAtI. ('kAverIvalayitam'.) kAlidAsa malaya ane dardura e be parvatone dakSiNa bhUminA be stano kahe che. malladeza puM0 mulatAna jillo. tenI rAjadhAnI mulatAna. Page #632 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 618 mallinAtha mallinAtha puM0 kAlidAsa, mAgha,bhAravi vagerenA graMthonI jANItI TIkA lakhanAra, AMdhranA kolAcala kuLano telugu brAhmaNa. 14 mA saikAmAM thayAno aMdAja che. mahAkAla puM0 ujjayinImAM AvelaM zaMkara- sthAna; bAra jyotiliMgamAMnuM eka. mAlyavat mAdhava puM0 (1) madhu yAdavano vaMzaja (sAtyaki tathA zrIkRSNa mATe vaparAya che).(2) mAdhavAcArya; prakhyAta Rgveda bhASyakAra sAyaNAcAryanA bhAI. temanuM 'vidyAraNya' nAma paNa prasiddha che. vijayAnagaranA hiMdu rAjyanI sthApanA temaNe karelI. mAnasa na0 hATaka (laDAkha) pradezamA Avela sarovara. tenI uttare uttarakuruno harivarSa Avelo gaNAya che. kinnaronA dhAma tarIke prAcIna kALamAM jANItuM; varSA Rtu AvatAM haMso tyAM cAlyA jatA kahevAya che. mAyA strI0 gautamabaddhanI mAtA. mAyA, mAyApurI strI0 haradvAra ane kanakhala. ahIM dakSayajJa thayelo, jemAM satIe potAnI jAtane homI dIdhI hatI. mAyAvatI strI0 pradyumnanI patnI. pUrvajanmanI rati. mArIca puM0 eka rAkSasa. suMda ane tATakAno putra. suvarNamRganuM rUpa dhAraNa karI, sItAharaNamAM teNe rAvaNane madada karelI. mahAkosala puM0 uttare amarakaMTaka AgaLanA narmadAnA mULa-sthAnathI mAMDIne dakSiNe mahAnadI sudhIno, ane pazcime vainagaMgAthIM mAMDIne pUrva haraDA ane joMka nadIo sudhIno pradeza. mahAnadI strI0 baMgALanA upasAgarane maLatI eka nadI.. maheMdra puM0 bhAratanI sAta mukhya parvatamALAomAMnI eka; mahAnadI ane godAvarI vaccenI pUrva taraphanI AkhI ghATamALA. gaMjamane mahAnadInI khINathI judI pADanAra 'maheMdramAla'. rAme tejoharaNa karyA pachI parazurAma tyAM cAlyA gayA hatA. mahodaya na0 kanoja (kAnyakubja).7 mA saikAmAM te ghaNuM prasiddha sthAna hatuM. rAmAyaNamAM teno ullekha che. maMdAkinI strI0 citrakUTa najIkanI eka nadI... mAkaMdI strI0 drupade pAMcAla dezamA gaMgAnA kinAre sthApelI nagarI. mAgha puM0 "zizupAlavadha' no kartA. upamA, arthagaurava ane padalAlityano svAmI gaNAya che. 7 mA saikAnA pUrvArdhamAM thayo gaNAya che. mAtaMga puM0 AsAmanA kAmarUpanI dakSiNa-pUrva Avelo pradeza. hIrAnI khANo mATe prasiddha. mAdrI strI0 zalya rAjAnI bahena; pAMDu- nIbIjI patnI; nakula-sahadevanI mAtA. mAruti puM0 hanumAna ; aMjanA vAnarIne vAyu (marut) thI thayela putra. rAmanA parama bhakta. Ajanma brahmacArI. mAlava puM0 (1)7 mA-8mA saikA pahelAM A pradeza avaMtI nAme oLakhAto; tenI rAjadhAnI ujjayinI. 10 mA saikAmAM tenI rAjadhAnI dhArAnagara. (2) mallono deza; tenI rAjadhAnI mulatAna. mAlinI strI0 (1) caMpAnagarI.(2) pazcima rohilakhaMDanI eka nAnI nadI. Ane kAMThe kaNvano Azrama hato. mAlyavat puM0 eka parvata. (madhya eziyAmAM?)(2) kiSkidhA najIka eka nAno parvata. vAlinA vadha pachI rAma Page #633 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAhiSaka lakSmaNa tyAM varSAkALa pUro thatA sudhI rahelA. mAhiSaka puM0 narmadA kinArAno eka deza. tenI rAjadhAnI mAhiSmatI. mAhiSmatI strI0 narmadA kinAre Avelu eka zahera; Aja, maMDalA; kArtavIryanI nagarI. (2) kiSkidhAnI dakSiNe AveluM eka zahera. mithilA strI0 videha dezanI rAjadhAnI. (juo 'videha'.) darabhaMgA jillAnuM janakapura. mura puM0 narakAsuranA pakSano eka rAkSasa. tene zrIkRSNe mArelo tethI temanuM nAma 'murAri' prasiddha che. murAri puM0 rAmAyaNanI vArtA uparathI 7 aMkanA nATaka 'anargharAghava'no kartA. 8 mA saikAnA aMtamAM ke 9 mAnI zarU AtamAM thaI gayo. mekala puM0 amarakaMTaka parvata. narmadA tyAMthI nIkaLatI hovAthI tenuM nAma 'mekalakanyakA' che. viMdhya parvatamALAno eka bhAga. meghanAda puM0 rAvaNaputra iMdrajit. menakA strI0 eka apsarA. teNe vizvAmitranA tapano bhaMga kayoM; te baMnenI putrI te zakuMtalA. menA strI0 himAlayanI patnI. meru puM0 suvarNa parvata manAya che. sAtadvIponI madhyamAM. sUrya tenI pradakSiNA karato manAya che. mainAka puM0 eka parvata. himAlaya-menAno putra. iMdre bIjA parvatonI pAMkho toDI nAkhI tyAre te dakSiNa samudramAM chupAI gayo eTale tenI pAMkho rahI gaI che. mohinI strI0 samudramaMthana vakhate nIkaLelA amRtane asuronA kabajAmAMthI kADhI lAvavA viSNue dharelo strIrUpa avatAra. yudhAjit yajJapura na0 orisAna jaipura. vaitaraNI nadIne kAMThe. chaThaThA saikAmAM sthapAyelaM. yadu puM0 yayAti ane devayAnIno moTo putra. yAdavono pUrvaja. yayAti puM0 nahuSano putra. zukrAcAryanI putrI devayAnI tathA asurarAjanI putrI zarmiSThA e be rANIo. devayAnIne yadu ane turvasu e be putra ; zarmiSThAne druhayu, anu ane puru. zarmiSThA devayAnInI dAsI tarIke AvelI paNa yayAtie gupta rIte tene patnI banAvI tethI zukrAcArye tene vRddhAvasthA prApta thavAno zApa Apyo. purue e vRddhAvasthA svIkArIne pitAne pharI juvAnI prApta karAvI. yavadvIpa puM0 jAvA. tene 'pUrvakaliMga' paNa kahetA. yAjJavalkya puM0 eka brahmarSi; vaizaMpAyananA ziSya. temane maitreyI ane kAtyAyanI be strIo hatI. vAjasanI zAkhAnA pravartaka. moTA brahmaniSTha. devarAta-janakane brahmavidyA ApelI. yAmunagiri puM0 (1)himAlayanuM zikharaM. tyAM pAMDavo thoDo samaya rahelA. ajagararUpa dhArI nahuSa tyAM bhImane gaLI gayelo, tyAre dharme tene choDAvelo. (2)gaMgA tathA yamunA vacceno eka parvata. yAska puM0 cothA vedAMga 'nighaMTu' uparanI TIkA 'nirukta 'no kartA. vaidika zabdo ane maMtronA artha samajAve che. bhAratano agraNI bhASAzAstrI kahevAya. I. sa. pUrve 8mA ke 7mA saikAmAM thaI gayo. yugaMdhara puM0 kurukSetra najIka Avelo yamunAnA pazcima kinArA uparano pradeza. yudhAjit puM0 kekaya dezanA azvapati Page #634 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yudhiSThira 620 revatI rAjAno putra ; kaikeyIno bhAI. bharatano rAma puM0 (1) parazurAma.(2) dazarathamAmo. kauzalyAnA putra rAmacaMdra. (3) zrIyudhiSThira puM0 'dharmarAja' nAma paNa che. kRSNanA moTAbhAI valarAma. pAMca pAMDavomAM moTA.. rAmagiri puM0 nAgapuranI 24 mAIla yuyutsu puM0 dhRtarASTra ne vaizya dAsIthI uttare Avela rAmaTeka. (2) athavA thayelo putra. mahAbhAratanA yuddha vakhate choTAnAgapuranA siragujAmA Avela pAMDavonA pakSamA hato. rAmagaDha. kAlidAsa 'meghadUtanA vAtane yuyudhAna puM0 sAtyaki; yAdava yoddho; rAmagirithI zarU kare che. tene zaivalapAMDavonA pakSano. giri paNa kahe che. . yaudheya puM0 vitastA (jhelama) ane rAvaNa puM0 pulastyanA putra vizravA siMdhu vacceno deza. ane kaikasIno putra; laMkAno rAjA. raghu puM0 sUryavaMzIya dilIparAjAno putra. mayAsuranI putrI maMdodarI tenI strI. ajano pitA; dazarathano dAdo. te kubera pAsethI puSpaka vimAna paDAvelaM. eTalo badho prakhyAta thayo ke, tenA teNe karelu sItAharaNa vagere kathA uparathI raghuvaMza nAma U, thayu. 'rAmAyaNa'nuM vastu che. raghunaMdana, raghunAtha puM0 raghuvaMzamAM utpanna rAhu puM0 vipracitti ane siMhikAno thayela zrIrAmacaMdra ; raghunA kulamAM sauthI zreSTha hovAthI. putra. dAnava. amRta devone vaheMcAta hatuM tyAre gupta veze devomA pesI amRta rasAtala na0 sAta pAtAlamAMnu eka. pIvA lAgelo. paNa sUrya-caMdra tene pazcima tArtarI - hUNonA deza tarIke joI gayA. tethI viSNue tenuM garcha oLakhAya che. kApI nAMkhyu. gaLA sudhI amRta gayelaM, raMtideva puM0 puruvaMzIya rAjA. tege tethI teno teTalo bhAga amara thayo. te gosava nAmano yajJa karelo. temAM eTalAM sUryacaMdrane vera rAkhIne grase che. badhAM pazu vadherAyelAM ke temanAM cAmaDAmAMthI carmaNvatI nadI utpanna thaI rukmiNI strI0 vidarbha dezanA rAjA ema kahevAya che. bhISmakanI putrI. zrIkRSNanI patnI. rAjagRha na0 (1) rAjagira. magadhanI teno vivAha prathama zizapALa vere prAcIna rAjadhAnI. (2) paMjAbamAM TharAvelo. tethI zrIkRSNa sAthe zizubiyAsa nadInA uttara kinAre Avela pALane vera thayelaM. rAjagiri. kekaya rAjAonI rAjadhAnI. rudraTa' puM0 'kAvyAlaMkAra', 'zaMgArarAjazekhara puM0 'bAlarAmAyaNa', 'bAla tilaka' Adino kartA. 9mA saikAmAM bhArata', 'kAvyamImAMsA' Adino thaI gayelo. kartA. 10mA saikAnA pUrvArdhamAM thaI reNukA strI0 parazurAmanI mAtA; gayelo. jamadagninI patnI. citraratha gaMdharva pratye rADha juo 'suhma'. Asakta thavAthI jamadagnie teno rAdhA strI0 karNanI pAlaka mAtA. vadha karavA putrone hukama karyo. parazuadhiratha sArathinI patnI. tenA uparathI rAme pitAnI AjJAnuM pAlana karI karNanuM nAma 'rAdheya' paNa che. karNa- teno vadha karyo hato. nAma 'sUtaputra' paNa tethI ja paDaghu che. revatI strI0 baLarAmanI patnI. Page #635 -------------------------------------------------------------------------- ________________ revA revA strI0 narmadA nadI. raivata, raivataka puM0 giranAra parvata. rohiNI strI0 vasudevanI patnI ; baLarAmanI mAtA. rohita puM0 harizcaMdra - tArAmatIno putra. lakSmaNa puM0 (1) dazaratha - sumitrAno putra. rAma sAthe vanavAsa gayelo. rAvaNanA putra iMdrajitano vadha karelo. (2) duryodhano putra, abhimanyue tene mahAbhAratanA yuddhaM vakhate haNelo. lakSmaNA strI0 duryodhananI kanyA. kRSNaputra sAMba tene harI gayelo. lakSmaNAvatI strI0 ( 1 ) goDa dezanI rAjadhAnI. gaMgAne DAbe kinAre. ( 2 ) ayodhyA prAMtanuM lakhanau. lava puM0 rAma-sItAno putra. kuzano bhAI. tenI rAjadhAnI zrAvastI. laMkA strI0 rAvaNanI rAjadhAnI, kubera pAsethI rAvaNe jItI lIdhelI. lADha puM0 mahI ane tApI nadIno vacceno dakSiNa gujarAta. khAnadezano samAveza temAM thato. surata, bharUca, kheDA ane vaDodarAno keTaloka bhAga temAM Ave. 621 lopAmudrA strI0 agastya muninI patnI. vidarbharAjanI kanyA. lomapAda puM0 caMdravaMzIya bRhadrathano putra. tenA rAjyamAM bAra varSa anAvRSTi thatAM RSyazRMga munine potAnA rAjyamA lAvI vRSTi karAvelI. aMga dezano rAjA; dazarathano mitra. lomaza puM0 eka RSi vanavAsa daramyAna pAMDavo sAtha tIrthayAtrA karelI ane temane aneka itihAsa saMbhaLAvelA. lauhitya puM0 brahmaputrA nadI. vajra puM0 zrIkRSNanA pautra aniruddhano putra. sarva yAdavono saMhAra thatAM e ja bAkI rahyo hato. tene arjuna iMdraprastha laI gayo. vaMga vaDavA strI0 vizvakarmAnI putrI saMjJA ; sUryanI patnI. vaDavA - ghoDIrUpe pharatI hatI te vakhate azvarUpadhArI sUryathI tene azvinIkumAro rUpI be putro janmyA hatA. vatsa puM0 prayAganI pazcime Avelo eka deza. kauzAMbI tenI rAjadhAnI. udayana teno rAjA. vatsalA strI0 abhimanyunI patnI. baLarAmanI putrI, vararuci puM0 kavi ane vaiyAkaraNI. vikrama rAjAnAM nava ratnomA eka gaNAya che. keTalAka tene pANininAM sUtrI upara vArtika lakhanAra kAtyAyana gaNe che. varAhamihira puM0 prasiddha jyotiSazAstrI; 8 'bRhatsaMhitA' - no kartA. paraMparA tene vikramAditya rAjAnAM nava ratnomA eka gaNAve che. te I. sa. nA chaThThA sakAmAM thaI gayo hoya tema lAge .. vardhamAna puM0 (1) baMgALanuM atyAra bardavAna. ( 2 ) saurASTranuM atyAran vaDhavA. (3) kathAsaritsAgara 'mAM jaNAvyA pramANe alhAbAda ane banArasa vacce AveluM. valabhI strI0 saurASTra-gujarAtanuM baMdara ane rAjadhAnInuM zahera. 7mA saikAmAM pazcima bhAratamAM te bauddha vidyApIThanaMM mathaka hatuM. vasiSTha puM0 eka prakhyAta brahmarSi. mitrAvaruNanA putra. temane tyAM kAmadhenu hatI. te aMge vizvAmitra sAthai vera thayelaM. sUryavaMzI rAjAonA kulaguru. vasudeva puM0 yaduvaMzIya zUra rAjAnA putra. zrIkRSNa ane baLarAmanA pitA. vaMga puM0 pUrvabaMgALa. ('gauDa' nAma uttara baMgALanuM che.) tene 'samatata' paNa kahe che. eka vakhata tripurA ane gAro TekarIono paNa temAM samAveza thato. Page #636 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAkATaka 622 vidura vAkATaka puM0 baMgALanA akhAta ane mAM tene pradyotanI putrI kahI cha; zrIzailya parvata (dakSiNa haidarAbAda) 'kathAsaritsAgara'mAM tene ujjayivacceno deza. AnA rAjAo 250- nInA caMDamahAsenanI putrI kahI che. 525 daramyAna vidarbha upara rAjya vatsarAja udayana tenuM haraNa karI karatA hatA. gayelo. bhavabhUti ema jaNAve che ke vAtsyAyana puM0 'kAmasUtra'no kartA. teno saMjaya rAjA sAthe vivAha thayelo I. sa. pUrve 2 jA saikAmAM thaI gayelo paNa te pote udayanane varelI. subaMdhunI keTalAka mAne che, to keTalAka teno vAsavadattA vaLI judI ja kathAnI samaya I. sa. nA 4thA saikAmAM mUke che. nAyikA che. vAmana puM0 viSNuno pAMcamo avatAra. vAsuki puM0 prasiddha sarparAja - nAga. balirAjAno nigraha karavA mATe kazyapano putra. ThIMgaNuM rUpa dhareluM. traNa pagalAMmAM vAlika, vAhalIka aMtyAra- balkha. triloka vyApI laI, baline pAtALamAM rAmAyaNamA jaNAvyA pramANe A deza dabAvelo. ayodhyA ane kekayanI vacce Avelo. vAmanabhaTTa bANa puM0 'pArvatIpariNaya', tenuM bIjuM nAma 'bAlhIka' paNa che. 'nalAbhyudaya' vagerenA kartA. bANa 'trikAMDazeSa' nA jaNAvyA pramANe kavi jevI zailI hovAthI 'abhinava vAhalika ane trigarta eka ja dezanAM bANa' tarIke oLakhAya che. triliMga nAma che. dezanA vena bhUpAlanA darabArano kavi. vicitravIrya puM0 bhISmano oramAna 15mA saikAnA pUrvArdhamAM thaI gayo. bhAI; dhRtarASTra-pAMDuno pitA. tenA vAraNAvata na0 hastinApura najIka eka mRtyu pachI tenI patnI aMbikA ane sthaLa. aMbAlikAthI vyAsajIe e be putro vArANasI strI0 banArasa. vAraNA ane utpanna karelA. asi nadInA saMgama upara che. paNa vitastA strI0 jelama nadI. pahelAM gaMgA ane gomatInA saMgama upara vidarbha puM0 atyAranuM varADa. prAcIna hatuM. kAzI dezanI rAjadhAnI. samayanuM mahAna rAjya. kRSNAnA kinAvAli puM0 moTo vAnara rAjA. sugrIvano rAthI mAMDIne narmadAnA kinArA sudhInuM. moTo bhAI. rAme teno vadha karI, tenI kuMDinapUra prAcIna rAjadhAnI. varadA patnI tArAne sugrIva sAthe paraNAvI. nadI tenA be bhAga pADatI. uttaranA vAlmIki puM0 Adi kavi. rAmAyaNanA bhAganI rAjadhAnI amarAvatI; ane kartA. nArade temane bhaktine mArge dakSiNanI pratiSThAna. purANomAM AvatA vALelA. sItAno parityAga karyo bhoja rAjAo vidarbhanA hatA. prAcIna tyAre te A RSinA Azrame rahelAM samayamAM bhopAla tathA narmadAnI uttare ane temaNe temanA be putro lavakuzane bhilasAno samAveza vidarbhamAM thato. ucherelA ane temane pachI rAmAyaNa vidizA strI0 mALavAnuM bhilasA. zIkhavelaM. prAcIna dazArNa dezanI rAjadhAnI. vAsavadattA strI0 aneka lokakathAo bhopALanI IzAnamA 30 mAIla upara. tenI AsapAsa gUMthAI che. 'ratnAvalI' vidura puM0 vicitravIryanI patnI Page #637 -------------------------------------------------------------------------- ________________ videha 623 vidhyATavI aMbikAe potAne badale vyAsajI pAse thaIne peThelA. (dazAnI uttare.) mokalelI dAsInA putra. nItijJa tathA tenI rAjadhAnI vairATa te AjanuM vyavahArakuzaLa. dhRtarASTra tathA kauravone bairAta jaipurathI uttare 40 mAIla. temaNe pAMDavo sAthe virodha na karavA (tene matsyadeza paNa kahe che.) khUba samajAvelA. virocana puM0 prahlAdano putra; balivideha puM0 magadhanI uttara-pUrvamAM Avelo rAjAno pitA. deza. tenI rAjadhAnI mithilA (atyAranuM vizAkhadatta puM0 'mudrArAkSasa' nATakano darabhaMgA jillAnu janakapura). kartA. teno samaya 5 mAthI navamA prAcInakALamAM nepALano bhAga, saikAnI vacce anizcita che. tirahUTa jillAno uttarano bhAga vizAkhA strI0 bauddha kALamAM ayotathA caMpAraNano uttara-pazcima bhAga dhyAnuM nAma. te AjanuM lakhanau che ema paNa temAM gaNAto. buddhanA vakhatamAM te paNa kahevAmAM Ave che. vajjIono deza gaNAto. tenA rAjA vizAkhApattana na0 AjanuM vijhAgAjanakanI putrI hovAthI sItA vaidehI paTTama. gaNAtI. vizAlA strI0 (1) ujjayinI (2) vidyAnagara na0 tuMgabhadrA nadI uparanuM bihAranA mujhaphpharapuramA Avelu haMpI - vijayanagara. besADa. bauddhakALanuM vaizAlI. vinatA strI0 kazyapanI patnI; dakSa vizvanAtha puM0 'sAhityadarpaNa'nA kartA. 'kAvyaprakAza'nA TIkAkAra. I. sa. prajApatinI putrI; tene aruNa ane 1384mAM temano sAhityadarpaNa graMtha garuDa e be putra thayelA. lakhAyelo. vinazana na0 eka tIrtha. sarahiMda jillA vizvAmitra puM0 caMdravaMzI gaadhiraajaan| retI, raNa. sarasvatI nadI ahIM AgaLa putra; kSatriya hoI tapobaLathI brahmarSi retImAM lupta thaI gaI. thayA; vasiSTha sAthe vera cAlelu; vinAzinI strI0 gujarAtanI banAsa temanA tapano bhaMga karavA iMdre menakA nadI. mokalelI; tethI zakuMtalA nAme kanyA vipAza, vipAzA paMjAbanI biyAsa nadI. janmelI. trizaMkune svadehe svargamAM jadUM mahAbhArata (1.179)mAM tenA nAmanI hatuM; vizvAmitre tene yajJa karAvyo; utpatti jaNAvI cha : vasiSThajI putra- devoe tene na pesavA dIdho tyAre temaNe zokathI pAza bAMdhI A nadImAM aMtariyALa bIjaM svarga racyu hatuM. AtmahatyA karavA paDelA; paNa nadIe tATakA rAkSasI temanA yajJano bhaMga temane pAza toDI kinAre pahoMcADelA. karatI tethI rAmanI madada lIdhelI; vibhAMDaka puM0 RSyazaMganA pitA. tene mArI pachI janakane tyAM jatAM virATa puM0 (1) matsya dezano rAjA. sItA sAthe rAmanuM lagna thayu. pAMDavo guptavAsa tene tyAM rahelA. tenI viMdhyAcala puM0 viMdhya parvata. kanyA uttarA abhimanyu vere paraNAvI. vidhyATavI strI0 viMdhya parvatamALAnI (2) virATa deza dholapuranI pazcime pazcima bAju dakSiNa tarapha AvelU Avelo. pAMDavo temAM yamanAnA kAMThethI moTuM vana. khAnadeza ane auraMgAbAdano rohitako ane zUrasenonA dezamA ghaNo bhAga temAM Ave. Page #638 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRtra 624 zatA vRtra puM0 tvaSTra prajApatinA putra vizva- vaizaMpAyana puM0 eka RSi. yAjJavalkayanA rUpane iMdre mAryo, tethI iMdrane mAravA mAmA tathA guru. vyAsajInA eka agni pAsethI temaNe meLavelo putra. prakhyAta ziSya. purANo saMbhaLAvavAmA pachI tene iMdre vajrathI mAryo hato. nipuNa. janamejayane mahAbhArata saMbhavRSaketu puM0 karNanA putranuM nAma. LAvelaM. vRSaparvan puM0 asurono rAjA; zarmi- vaizAlI strI0 (tirhata) mujhaphpharapura SThAno pitA. zukrAcAryanI madadathI jillAnA dakSiNa bhAgamAM Avelo teNe devo sAthe yuddha karelu. prAcIna pradeza. tenI uttare videha ane vRSNi puM0 yaduvaMzIya eka rAjA. dakSiNe magadha. vaizAlI tenI rAjadhAnI. zrIkRSNanA pUrvaja. vyAsa puM0 parAzarathI satyavatIne (kuMvArI veNA, veNI, veNyA, veNyA strI0 (1) avasthAmAM) thayela putra. vedono kRSNAne maLatI eka nadI.(2)nAgapura vibhAga karanAra. mahAbhAratanA kartA. jillAnI vainagaMgA nadI; godAvarInI temaNe vicitravIryanI strIomAM zAkhA. dhRtarASTra ane pAMDu e putro utpanna vetravatI strI0 vidhyAdrimAMthI nIkaLatI karyA. temane janmatI vakhate mAtAe nadI. hAlanI beTavA (mALavAmAM). nadInI vaccenA dvIpamAM tajI dIdhelA vena puM0 sUryavaMzI rAjA; pRthuno pitA. tethI te 'dvaipAyana' ane kALA hovAthI yajJanI baMdhI pharamAvatAM RSioe 'kRSNa dvapAyana' nAme paNa oLakhAya che. teno vadha karelo. vraja puM0 mathurA najIka AvelaM gokula. vessanagara na0 (bhopAla) sAMci najIkanuM AjanuM besanagara. bhilasAthI tyAM bacapaNamAM zrIkRSNa naMdane ghera UcharelA. traNa mAIla dUra. besa ane bettvaanaa| saMgama upara. dazArNanI prAcIna zakasthAna na0 sistana, jyAM zako rAjadhAnI. pahelavahelA AvIne vasyA. vaijayaMta na0 nimirAjAnI nagarI. zakuni puM0 gAMdhAra dezanA subala rAjAno mithilAnuM jUnuM nAma. putra. gAMdhArIno bhAI. duryodhanano vaijayaMtI strI0 uttara kAnaDA, bana mAmo. eNe duryodhanane dyUta ramavA vAsI. kadaMbonI rAjadhAnI. keTalAka preryo hato. kapaTadyUta ramavAmAM kuzaLa. tene dakSiNanA vijayadurga tarIke sahadevane hAthe mAryo gayo. oLakhAve che. zakuMtalA strI0 vizvAmitra- menakAnI vaitaraNI strI0 A nAmanI ghaNI nadIo kanyA. menakA janma pachI tene choDI che. mahAbhAratamAM kaliMga dezamAM gaI; tethI kaNva RSie tene ucherI. AvelI eka vaitaraNIno ullekha che. duSyaMta sAthe gAMdharvavivAha karyA. bIjI daMturAno Ugama nAsika pAse che. sarvadamana - bharata teno putra. .. vaidyanAtha puM0 atyAranApaMjAbano kAMgarA zakti puM0 vasiSTha-aruMdhatIno putra; jillo. tene kIragrAma paNa gaNavAmAM parAzarano pitA. Ave che. zataQ puM0 paMjAbanI satalaja nadI. vaivasvata puM0 sAtamA manu. ikSvAkunA vasiSTha tyAM DUbI maravA gayelA tyAre pitA. hAlamAM temano manvaMtara cAle che. te nadI seMkaDo pravAhomAM chinnabhinna Page #639 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrughna 625 zibi thaI gaI ane temane DUbavA na dIdhA. zaMbara puM0 eka asura. tene kRSNaputra tethI te nAma. pahelAMnuM nAma haimavatI. pradyumne mArelo. zatrughna puM0 dazaratha-sumitrAno putra. zAkaTAyana pu0 yAska ane pANini teNe lavaNAsurane mArelo. zUrasena pahelAMno eka vaiyAkaraNI. deza sthApyo. mathurA tenI rAjadhAnI. zAkadvIpa puM0, na0 zaka jAtino deza. zarayU strI0 sarayU nadI. madhya eziyAnA turkastAna sahitano zaravaNa na0 himAlayamAM ziva-pArvatInuM tAtarI deza. zaka lokone skAithiyana krIDAsthAna. koI puruSa tyAM jAya loko gaNavAmAM Ave che. to strI thaI jAya evI pArvatIe zAkala puM0 madra dezanI rAjadhAnI. maryAdA bAMdhelI. ila rAjA tyAM jaI lAhora vibhAganuM siyAlakoTa te hoya ilA banI gayo hato. ema kahevAya che. zarAvatI strI0 (1) sAbaramatI nadI. zAkya puM0 gautamabuddha. (2) sarasvatI, bIjUM nAma. zAlivAhana puM0 zaka pravartAvanAra rAjA. zarmiSThA strI0 asurarAja vRSaparvAnI I. sa. 78 nA varSathI teno saMvata kanyA. teNe devayAnIne bacapaNanI cAlu thayo hato. . takarAramA kuvAmAM dhakelelI. yayAtie zAlihotra puM0 azvazAstrano racanAra. devayAnIne bacAvI. pachI devayAnIe kapilano putra. potAnA pitA zukrAcArya dvArA asura zAlmalidvIpa puM0, na0 cAlDiyA, mesorAjAne dhamakAvI zarmiSThAne dAsI tarIke meLavI. pachI yayAtie tenI poTemiyA ke AsIriyA. pRthvInA sAta sAthe chUpuM lagna karelu. dvIpo (vibhAgo) mAMno eka. zalya puM0 madra dezano rAjA. mAdrIno zAlva puM0 (1) jodhapura-jayapUra ane bhAI. kauravonA pakSamAM tene javU paDela. alavaranA aMzo maLIne thato pradeza. tene karNano sArathi banyo. mahAbhAratanA 'mRttikAvatI' paNa kahetA. tenI rAjayuddhamA 18 me divase kauravono dhAnI zAlvapura e Aja, alavara. senApati thayelo. yudhiSThire teno vadha (2) zAlva dezano eka rAjA. kAzIko hato. rAjanI kanyA aMbA tene manathI varelI zaMkarAcArya puM0 vedAMtamatanA prasiddha tethI bhISme tene pAchI mokalelI. paNa AcArya. brahmasUtra uparanA 'zArIra bIjAthI jitAyelI tene teNe na bhASya 'nA kartA. I. sa. 788-820. svIkArI. (3) zAlva dezano eka 32 varSanI umare dehAMta. keTalAka rAjA. rukmiNInA lagna vakhate kRSNa temane chaThThA ke sAtamA saikAmAM paNa tene harAvyo. make che. zikhaMDin puM0 drupadano putra. bhISma zaMkha puM0 (1) eka smRtikAra. pratyenuM vera levA aMbA ja (juo likhitano bhAI. (2) zaMkhAsura. tene 'zAlva') bIje janme zikhaMDI thaI. matsyAvatAramA viSNue mArelo. tene AgaLa rAkhIne arjune bhISmano zaMtanu puM0 caMdravaMzI rAjA. gaMgAthI vadha karelo. azvatthAmAne hAthe marAyo. bhISma ane satyavatIthI citrAMgada tathA zibi puM0 (1) eka caMdravaMzI rAjA. vicitravIrya putro. yayAtino dauhitra. tenI dAnazIlatAnI Page #640 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zizupAla 626 satI parIkSA karavA iMdra ane agni bAja nya puM0(1)viSNunA rathanA cAra ghoDA ane holAnurUpa dhAraNa karIne AvelA. paikI eka.(2)pAMDavapakSIya eka rAjA. (2) jayadrathanA tAbAno deza. siMdhunI zaivala puM0 vidhyAcaLanI dakSiNe aDopazcime. aDa Avelo eka parvata. zizupAla puM0 damaghoSano putra. cedi zoNa puM0 eka mahAnada. gauDavanamAthI dezano rAjA. purANo pramANe hiraNya- nIkaLI paTaNA AgaLa gaMgAne maLe che. kazipu ane rAvaNa rUpe paNa e ja zoNA strI0 ayodhyA ane mithilA avatarelo. pAMDavonA rAjasUya yajJa vaccenI eka nadI. vakhate atyaMta niMdA karavA badala zoNitapura naM0 bANAsuranI nagarInuM zrIkRSNe teno vadha karyo. nAma. zuka puM0 vyAsanA putra. janmathI ja zaunaka puM0 naimiSAraNyavAsI kulapati tattvajJAnI ane brahmacArI. raMbhAe RSi. temaNe sUtane bhAratAdi itihAsa temane mohita karavA niSphaLa prayatna saMbhaLAvelo. karelo. vyAse temane bhAgavata zIkhavyu; zrAvaNa puM0 potAnAM vRddha mAtApitAne pachI temaNe parIkSitane saMbhaLAvyu. tIrthayAtrA karAvavA nIkaLelo eka zukra puM0 bhRgu RSinA putra; cyavananA juvAna vaizya. dazarathe bhUlathI tene bhAI. daityonA guru. iMdrakanyA jayaMtI mAratAM, putraviyogano zApa maLelo. temanI patnI. devayAnI temanI putrI. zrAvastI strI0 uttara kozalanI rAjazUdraka puM0 'mRcchakaTika' nATakano kartA. dhAnI. tyAM lava rAjya karato hato. tene I. sa. nA pahelA saikAmAM thayo haze. zarAvatI paNa kahe che. ayodhyAnI zUra puM0 (1) magadha dezano rAjA; uttare Avela sahetamahatane tenA sumitrAno pitA. (2) vasudeva, kuMtI, avazeSa rUpe oLakhAvAya che. zrutazravA (zizupAlanI mAtA)no zrIkSetra na. orisAnuM purI. pitA. zizupAlano mAtAmaha. zrIparvata, zrIzaila puM0 dakSiNano eka zUrasena puM0 eka deza. zatrughne tenI parvata. kRSNA jillAmA kRSNA nadIne rAjadhAnI mathurA sthApelI. kinAre Avelo che. zarpaNakhA strI0 rAvaNanI bahena. daMDakA- sagara puM0 sUryavaMzI rAjA, rAmano pUrvaja. raNyamA rahetI hatI. rAma upara mohita tenA azvamedha yajJanA azvanI pAchaLa thayelI. lakSmaNe tenuM nAka kApI nAkhelaM. nIkaLelA tenA 60,000 putro kapila pachI teNe sItA, haraNa karAvyu. muninA zApathI bhasmIbhUta thayelA, zUraka puM0 thANA jillA- sopArA. tyAre temanA uddhAra mATe teno vaMzaja aparAMta (uttara koMkaNa) dezanI bhagIratha gaMgAne tapa karI pRthvI upara prAcIna rAjadhAnI. parazurAme samudra lAvelo. haTAvI potAne rahevA mATe karelu sagaranA azvanI zodha vakhate tenA sthAna. putroe pAtALamAM javA khADo khodelo, zaMgavera puM0 gaMgAnA uttara kinAre tethI samudranI hada vadhI gaI ane te mirajhApura najIkanUM eka nagara. 'sAgara' kahevAyo. niSAdono rAjA gRha tyAM raheto. satI strI0 dakSa prajApatinI kanyA; Page #641 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyabhAmA 627 zivanAM patnI. pitAne ghera yajJa vakhate patinuM apamAna thayelaM joI, agnimAM dehatyAga karyo. bIje janme te ja pArvatI banyAM. satyabhAmA strI0 satrAjitnAM putrI; zrIkRSNanAM patnI. temane mATe pArijAta vRkSa svargamAMthI lAvavA zrIkRSNe iMdra sAthe yuddha kareluM. satyavat puM0 zAlvadezanA dhumatsenano putra; sAvitrIno pati. mRtyu bAda sAvitrI tene yamarAja pAsethI choDAvI lAvelI. satyavatI strI0(1) gAdhirAjAnI kanyA; vizvAmitranI bahena; jamadagninI mAtA. (2) trizaMkunI patnI; harizcaMdranI mAtA. (3) uparicara vasune matsya strIthI thayela kanyA. te matsyagaMdhA,yojanagaMdhA i0 nAme paNa jANItI che. kuMvArI avasthAmAM parAzara RSithI tene vyAsa putra thayelA. zaMtanu rAjA sAthe lagna bAda tene citrAMgada ana vicitravIrya be putra thayA. satrAjit puM0 satyabhAmAno pitA; sUrya pAsethI tene syamaMtaka maNi maLayo hato. temAMthI roja ATha bhAra suvarNa nIkaLatuM. te maNi meLavavA ghaNAM yuddho thayelAM. satyavata puM0 'trizaMku'. sadAnIrA strI0 karatoyA' nadI. sana, sanaka, sanatkumAra, sanaMdana puM0 brahmadevanA cAra mAnasa putro. samataTa puM0 bhAgIrathInI pUrvamAM ane paMDanI dakSiNe Avelo pradeza. tenI rAjadhAnI karmAnta (komillA najIka). samaMtapaMcaka na0 kurukSetra najIkanuM sthaLa. tyAM parazurAme kSatriyono saMhAra karI lohInA pAMca dharA bharelA. sarayU strI0 ayodhyA najIka vahetI nadI. tene gogrA paNa kahe che. sAMdIpani sarasvatI strI0 eka nadI. te gaMgAjamunAne prayAga pAse gupta rIte maLI triveNI-saMgama bane cha ema kahevAya che. kurukSetra A nadIne kinAre AvelaM. sahadeva puM0 pAMca pAMDavomAMthI pAMcamo; mAdrIno putra. khaDgayuddhamAM niSNAta. jyotiSamAM nipuNa. sahya puM0 sahyAdri. saMjaya puM0 dhRtarASTrano sArathi ana maMtrI. teNe mahAbhAratanuM yuddha divyadRSTithI najare joI dhRtarASTrane varNavI batAvelaM. saMjJA strI vizvakarmAnI putrI; sUryanI patnI; yama, yamunA, vaivasvata ane azvinIkumAro-e tenAM saMtAna. saMpAtin puM0 arNano putra; jaTAyuno bhAI. sItAne rAvaNa laMkA laI gayo cha e khabara sugrIvane teNe ApelI. saMrocana puM0 gomatI nadI najIkano eka parvata. sAtyaki puM0 yaduvaMzI yoddho. pAMDavonA pakSamA rahelo. sAyaNa puM0 vedono suprasiddha bhASyakAra. I. sa. 1370 nA arasAmAM thaI gayo. sArasvata puM0 eka pradeza; iMdraprasthanI pazcime. pazcima-matsya ane maru bhUminI vacce, sarasvatIne kAMThe. sAlva puM0 eka deza - zAlva. sAvitrI strI0 madra dezanA azvapatirAjAnI kanyA; satyavAnanI patnI. mahApativratA. pati maraNa pAmatAM te yamanI pAchaLa gayelI ane aneka prakAre prayatna karI patinA jIvane pAcho lAvelI. sAMdIpani puM0 baLarAma-kRSNanA adhyApaka. gurudakSiNA tarIke temaNe paMcajana asura vaDe harAyelo potAno putra mAgelo. zrIkRSNa samudramA jaI, asurane mArI tene choDAvI lAvelA. Page #642 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMba 628 harizcaMdra sAMba puM0 kRSNa-jAMbavatIno putra; hataM. suhmanA lokone rADha paNa duryodhananI kanyA lakSmaNAno pati. kahevAmAM Ave che. siMdhu puM0 siMdhu nadI. (2) siMdha prAMta. seka puM0 caMbalanI dakSiNe ane avaMtInI siMdhu-sauvIra puM0 juo 'sauvIra' uttare Avelo eka deza. sItA strI0 sIradhvaja janaka rAjAnAM somadeva puM0 'kathAsaritsAgara 'no pAlita putrI; zrIrAmanAM patnI; saMpAdaka. (guNADhayanI paizAcI 'bRhat jamIna kheDatI vakhate janakane maLelAM. kathA' uparathI.) kAzmIranA 'anaMta' sIradhvaja puM0 videhavaMzIya janaka rAjA- rAjAno (1029-1064) darabArI. omAMnA eka. mithilA rAjadhAnI. saurASTra puM0 'Anarta' paNa kahevAya che. sItAno pAlaka pitA. tenI potAnI dvArakAne paNa 'Anarta nagarI' kahe che. kanyA UrmilA, lakSmaNa vere paraNAvelI. prAcIna dvArakA madhupura najIka arthAt sugrIva paM0 vAnarono rAjA; vAlino (dvArakAthI) 95 mAIla dakSiNa-pUrva bhAI. sItAnI zodhamAM tathA rAvaNane ane raivataka parvata (giranAra )nI najIka harAvavAmAM rAmane madada karelI. AvelI. saurASTranI bIjI rAjadhAnI sudAmana puM0 eka atyaMta daridrI brAhmaNa. valabhI. prakhyAta prabhAsa sarovara paNa zrIkRSNano gurubhAI. dariyA kinAre e ja pradezamA AvelaM. sauvIra puM0 Ajano siMdha prAMta. keTalAka sunIya puM0 zizupAla. subala puM0 gAMdhAra dezano rAjA; lekhako tene siMdhu ane jhelama vacce Avelo gaNe che. zakuni ane gAMdhArIno pitA. subaMdhu puM0 'vAsavadattA' no kartA. syamaMtaka puM0 satrAjite sUrya pAsethI vANano samakAlIna. meLavelo eka maNi. roja ATha bhAra suvarNa Apato. tene kAraNe ghaNI khaTapaTa subhadrA strI0 kRSNa-baLarAmanI bahena. jAgelI. zrIkRSNane paNa saMDovAvaM arjananI patnI, abhimanyunI mAtA. duryodhana vere paraNAvavAnI baLarAmanI paDelaM. syaMdinI strI0 gomatIne maLanArI eka icchA hatI. paNa arjune zrIkRSNanI nadI; AjanI sAI. saMmatithI yativeza dhAraNa karI tenuM srughna puM0 sthAnezvara (kurukSetra)nI haraNa karela. IzAne 30-40 mAIla upara Avelo sumitrA strI0 magadha dezanA zUra nAmanA ___ eka pradeza.. rAjAnI kanyA; dazarathanI bIjI patnI. hanumat, hanUmat puM0 juo 'mAruti'. lakSmaNa ane zatrughna e be putra. (2) 'hanUmannATaka 'nA kartA. A sumeru puM0 gaDhavAlano rudra-himAlaya nATaka hanumAne pote lakhelu kahevAya che. parvata. tyAM gaMgA nadIno Ugama che. haridvAra na0 gaMgA himAlaya choDI badarikAzramanI najIka. paraMparA pramANe sapATa pradezamA praveze che tyAM AvelaM kedAranAtha parvata mULa sumeru gaNAya che. prasiddha tIrthasthaLa. suvela puM0 laMkAno trikUTa nAmano parvata. harizcaMdra puM0 ikSvAkuvaMzIya rAjA. suhma puM0 baMga dezanI pazcime Avela trizaMkuno moTo putra. . vizvAmitre eka deza. tenI rAjadhAnI tAmralipta, tenA satyavAdIpaNAnI parIkSA karelI. je prAcInakALamAM moTuM baMdarI mathaka tArAmatI rANI. rohita putra. Page #643 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSa puM0 'nAgAnaMda', 'ratnAvalI', ane 'priyadarzikA' e traNa nATakono kartA. mALavAnA harSa rAjAe pote A nATako lakhyAM kahevAya che. paNa dhAvaka' ane bANa jevA tenA darabArI kavioe lakhyAM haze ema manAya che. halAyudha puM0 'kavirahasya' (dhAtuono koSa) no kartA. sAthe sAthe temAM rASTra kaTa rAjA kRSNarAja trIjA (I. sa. 940- 956)nAM guNagAna cAle che. teno bIjo graMtha 'abhidhAnaratnamAlA' (koSa). te dazamA saikAmAM thaI gayo. hastin puM0 caMdravaMzI purukulotpanna eka rAjA. teNe hastinApura sthApelaM. hastinApura na0 'hastI' rAjAe sthApelaM nagara; kauravonI rAjadhAnI. mIratathI agnikhUNe 22 mAIla dUra, tathA bijanorathI naiRtya khuNe gaMgAnA dakSiNa kinAre AvyuM hatuM. atyAre gaMgAnA pravAhamAM nAmazeSa thaI gayuM che. hiDiba puM0 eka rAkSasa. bhIme tene mArelo. hlAdinI hiDiMbA strI0 hiDiMba rAkSasanI bahena. bhImanuM rUpa dekhI mohita thaI tene paraNI. ghaTotkaca teno putra. hiraNyakazipu puM0 prahlAdano pitA rAkSasa rAjA. kazyapa-ditino putra. nRsiMharUpa dharI viSNue teno vadha karyo. hiraNyabAhu puM0 zoNanada. hiraNyAkSa puM0 hiraNyakazipuno bhAI. tene varAhaavatAra laI viSNue mAryo. hUNa puM0 hindustAnanI vAyavye Avelo __ eka deza ane tenA loka. hemakaTa puM0 himAlayanI uttare Avelo eka parvata. kAlidAsa tene pUrva ane pazcima sAgarane sparzato kahe che. kailAsa parvatanuM bIju nAma.. haihaya puM0 khAnadeza, auraMgAbAda ane dakSiNa mALavAno bhAga maLIne banato pradeza. tene 'anupa deza' paNa kahe che. tenI rAjadhAnI mAhiSmatI. hAdinI, hlAdinI strI0 pazcime kekaya ane purvamAM zatad (satalaja) nadI vacce AvelI nadI. kekayathI ayodhyA jatAM bharatane te oLaMgavI paDalI. Page #644 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 2 : nyAyasaMgraha 1. ajAkRpANIyanyAyaH bakarInuM Avaq grahaNa karAvavI paDe, ane pachI, te ane taravAranuM paDavaM. juo 'kAka- nahi paNa tenI pAsenI sUkSma vastu te tAlIyanyAya'. kharI vastu che, ema samajAva, te. 2. ajAgalastananyAyaH bakarInA gaLA 8. ardhakukkuTInyAyaH ardhI maraghaDI AgaLa stananI dIMTaDI je je hoya khAvI che paNa kharI ane bAkInI ardhI che te. te AMcaLa nathI; khAlI IMDAM mATe rAkhI mUkavI che - e te mAMsanI ke cAmaDInI gAMTha jevU hoya bane ? 'hasavaM ne loTa phAkavo' - che. kazA upayoganI nahi evI e baMne sAthe kevI rIte saMbhave ? vastu mATe A dAkhalo apAya che. 9. ardhajaratIyanyAyaH jo koI vastu 3. ajAtaputranAmotkIrtananyAyaH putra svIkAravI hoya to AkhI svIkAravI janmyo nathI, te pahelAM nAma pADavAnI joIe; ane tyAgavI hoya to AkhI dhamAla. tenA jevI hAsyAspada pravRtti ja tyAgavI paDe - ardhI svIkAravI 4. ayamaparo gaNDasyopari sphoTaH ane ardhI tyAgavI ema kema bane ? pahelethI ja gumaDuM hoya, tenA upara vaLI koI ardha-vRddha prauDha strI hoya, tenuM bIjA gUmaDAno sojo thAya ! eka mukha hajuM pUrepUre vRddha na thayu hoya tethI muzkelI hoya ane tene mAthe bIjI svIkAra, hoya, ane tenAM bAkInAM umerAya tene mATe. aMgo na game tevAM thayAM hoya tethI 5. araNyacandrikAnyAyaH gADha jaMgalamAM tyAgavAM hoya, ema kema bane ? kAM to cAMdanI relAtI hoya, tene jonAra AkhI tyAgo athavA AkhI svIkAro. bhogavanAra koNa? ema kadaradAna 10. ardhavaizasanyAyaH ardhaM (aMga) kApa, bhoktA vinAnI vastu nakAmI ja. (ane adhuM jIvatuM rahe ema icchavaM)6. araNyarodananyAyaH araNyamAM game evI vyartha pravRtti. ardhakukkuTInyAyaH' teTalaM rudana kare, to te sAMbhaLe koNa tathA 'ardhajaratIyanyAyaH' jevU. ane madade Ave koNa? e pramANe 11. azokavanikAnyAyaH rAvaNa sItAne nirarthaka pravRtti mATe. laMkAmAM laI gayo, tyAre tenI pAse 7. aruMdhatIpradarzananyAyaH saptarSimAM ghaNAM upavano hatAM chatAM azokavasiSThanA tArA sAthe bahu jhAMkho evo vanikAmAM ja temane zA mATe rAkhyAM, aruMdhatIno tAro che. ene batAvavo enuM kazuM kAraNa ApI zakAtuM nathI. hoya, to prathama to pAseno moTo tema aneka mArgo sAme hoya temAMthI (vasiSThano) tAro batAvavo paDe koI amuka ja mArga zAthI lIdho, ane pachI tenI sAtheno nAno tAro - e- kazuM kAraNa na ApI zakAya. e aruMdhatI - ema kahevU paDe che. 12. azmaloSTanyAyaH rU karatAM mATInuM tema koI paNa sUkSma vastu samajAvavA Dhe phu kaThaNa kahevAya; paNa mATInU prathama to binaagatyanI sthUla vastu Dhe' patharA karatAM pocUM kahevAya. Page #645 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyasaMgraha tema banne vastuo kharAba hoya, chatAM 20. aMdhaparaMparAnyAyaH eka AMdhaLAne ekanI apekSAe bIjI koI sArI bIjo AMdhaLo dore, tene bIjo AMdhaLo kahI zakAya - evo artha. 'pASANeSTaka- dorato hoya - enA jevI vale, aMdhanyAyaH' arthAt paththara karatAM IMTa pocI. zraddhAthI vagara vicArye bIjAne anu13. asnehadIpanyAyaH tela vagarano saranAranI thAya. dIvo enI meLe bujhAI jAya. tema 21. AkAzamuSTihanananyAyaHAkAzane pAchaLathI preranAra baLa na rahe, eTale mukkA mAravA jevo mithyA prayatna. AgaLanI pravRtti ApoApa thaMbhe. 22. AmrasekapitRtarpaNanyAyaH AMbAne 14. ahikuMDalanyAyaH sApa ane tenAM pANI maLe ane pitaone aMjali paNa : gUcaLAM eka ja vastu che. eka ja 'eka kAMkare be pakSI mAravAM'. sApane phaNA tathA tenAM eka-be-traNa 23. AzAmodakataptanyAyaH (kalpanAnA ema gUcaLAMnI rIte bhale gaNAvo, lADavA, lADavAnI vAtothI tRpta paNa 'ghATa ghaDyA pachI nAmarUpa thaq) 'AkAzI ghoDA doDAvavA', jUjavAM, aMta to hemanuM hema hoya.' 'zekhacallInI kalpanAo' - 'vAtonAM 15. aMtaHpikAnyAyaH vaccenA UmarA vaDAM'. upara makelo dIvo bane bAja prakAza 24. ito vyAghra itastaTIHA bAja vAgha Ape. juo 'dehalIdIpanyAyaH' ne bIjI vAju karADa. bane bAju mota. 16. aMdhakavartakIyanyAyaH AMdhaLAno 25. uSTrakaMTakabhakSaNanyAyaH UMTa kAMTA paga akasmAt baTera pakSI upara paDe te. khAya tyAre potAnA momAMthI lohI juo 'kAkatAlIyanyAyaH' nIkaLe, eno svAda kAMTAno ja mAne 17. aMdhagajanyAyaH AMdhaLAo hAthInA ane kAMTAne vadhu svAdathI khAvA jAya. eka eka aMgane aDakIne te te aMga 26. uSTralaguDanyAyaH UMTa je lAkaDIno jevo hAthIne gaNe te : kAna pakaDanAro bhAra UMcakatuM hoya, te lAkaDIthI ja hAthIne sUpaDA jevo kahe; sUMDha pakaDa- tene mAra paDato hoya. sAmo pratipakSI nAro sApa jevo kahe; paga pakaDanAro evI dalIlo kare ke je tene ja thAMbhalA jevo kahe i0. hAthInuM sAcuM cUpa karavAmAM kAmamAM Ave. svarUpa varNavavA samagna hAthInuM jJAna hovU 27. USaravRSTinyAyaH Ukhara jamInamAM joIe. IzvaranI bAbatamAM paNa e ja varasAda zA kAmano? rIte judA judA vAda hoya che. 28. kadalIphalanyAyaH keLane phaLa 18. aMdhagolAMgalanyAyaHAMdhaLo mANasa bese eTale teno nAza thAya; khaccarI mArga jANyA vagara bhaTakato hoya, garbha dhAraNa kare eTale tenuM mota thAya. tene gAyanuM pUchaDaM pakaDAvI devU, 'Ane 29. kadaMbakorakanyAyaH, kadaMbamukulapakaDIne cAlyo jA; tAre javAnuM che tyAM nyAyaH kadaMba vRkSane badhI DALIe eka jaze'. pachI je anarthaparaMparA sarajAya sAmaTAM phUla phUTI nIkaLe che. (ekasAthe te. khoTA vAdonuM pUchaDaM aMdhazraddhAthI banatI kriyAne jaNAvavA vaparAya che.) pakaDanArAnI paNa evI vale thAya. 30. kaphoNiguDanyAyaH koNIe goLa ! 19. aMdhadarpaNanyAyaH AMkha vagaranAne bALakane goLa Ape paNa koNI upara darpaNa! -nirarthaka pravRtti. juo lagADe; pelAne hAthavetamA lAge paNa 'araNyarodananyAyaH', 'jalatADananyAyaH'. cATe ja zI rIte! Page #646 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 632 pariziSTa 2 31. karavinyastabilvanyAyaH hAthamA 43.kSIradagdhajihvAnyAyaH dUdhano dAjhayo bIlA jevU (spaSTa) chAza phUMkIne pIe. 32. kaMThacAmIkaranyAyaH gaLAmAM ja 44. kSIranIranyAyaH be vastuo ekabIjI hAMsaDI, ane AkhU gAma khoLI vaLe. sAthe eTalI badhI bhaLI jAya ke jema bagalamAM chokaraM ane gAmamAM khoLe. dUdha ane pANI. tala ane tAMdaLAno 33. kaMbalanirNejananyAyaH kAmaLAne saMbaMdha ethI UlaTo hoya che : jhaTa paga upara pachADe, tethI kAmaLAnI judo pADI zakAya tevo. dhULa paNa UDI jAya ane potAnA paga 45. khalekapotanyAyaH khaLA upara paNa sApha thAya. eka kAMkare be pakSI. kabUtaranuM ToLaM Utare ane dANA sApha 34. kAkatAlIyanyAyaH kAganaM besavaM karI jAya, temAM nAnAM moTAM koNe ane tADanuM paDavU. be kriyAo acAnaka nukasAna karya e na kahI zakAya. sAthe bane, tethI ekane bIjI, kAraNa tema eka kArya aneka kAraNothI thayu na kahI zakAya. hoya, tyAM amuka kAraNathI thayuM ema 35. kAkadaMtagaveSaNa (-parIkSA)nyAyaH juduM na batAvI zakAya. kAgaDAnA dAMta gaNavA jevI mithyA 46. gaganAvidanyAyaH 'AkAzamA pravRtti. kamaLanuM phUla' - tenA jevI asaMbhavita vAta. 36. kAkapikanyAyaH kAgaDo ne koyala 47. gaDDarikApravAhanyAyaH gADaranuM ToLaM rUpa-raMge sarakhAM; paNa gAvAnuM Ave aMdhapaNe ekanI pAchaLa bIjaM ema tyAre phera jaNAya. doDaghu ja jAya. 37. kAkAkSigolakanyAyaH kAgaDAne 48. guDajihikAnyAyaH tALave goLa eka ja DoLo hoya che (ekAkSa); lagAvavo. davAno kaDavo cUMTo pivaparaMtu jarUra pramANe te eka AMkhamAthI rAvavA, vALakane momAM goLa lagAve. bIjI AMkhamA sarakAvI lAve che ----- 49. ghaTIyaMtranyAyaH juo 'kRpayaMtraevI mAnyatA che. (eka kAMkare be ghaTikAnyAyaH' pakSI jevI vAta mATe vaparAya che.) 50. ghaTTakuTIprabhAtanyAyaH nAka na 38. kAcamaNinyAyaH dekhAvamAM sarakhA, bhara paDe mATe gADAvALo rAtane paNa guNamA phera, vakhate dUra pharIne javA jAya, ane 39. kUpamaMDUkanyAyaH kUvAmAMno deDako. savAra thAya tyAre jue to cakarAvAmAM saMkucita dRSTivALAne bahAranI pharI barAbara Tola-nAkAnI oraDI vizALatAnI zI khabara hoya ? pAse ja AvIne Ubho hoya ! 40. kRpayaMtraghaTikAnyAyaH reMTanA ghaDAnI 51. dhuNAkSaranyAyaH kIDAe korelA peThe caDatI-paDatInA vArApherA thayA lAkaDAmAM ke pustakanA pAnAmAM koI ja kare. akSaranI AkRti akasmAt thaI hoya 41. kRtakSaurasya nakSatraparIkSA hajAmata tenA jevU. karI lIdhA pachI, nakSatra pUchavA javaM. 52. caurAparAdhAnmAMDA nigrahanyAyaH paraNyA pachI varanI parIkSA karavI. pADAne vAMke pakhAlIne DAma. mAMDavya 42. kSate kSAram ghA upara mIThu muni maunavratI hatA. rAjAnA sevako bhabharAvaq. 'dAjhyA upara DAma.' cora zodhatA tyAM AvyA ane munine Page #647 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyasaMgraha 633 pUchavA lAgyA. muni bolyA nahi, paNa laI levI ane bIjIne veThI levI ke cora emanA ja AzramamAM saMtAI rahelA paDatI mUkavI. pakaDAyA eTale munine paNa zULI upara 62. naTAMganAnyAyaH raMgabhUmi upara naTI caDAvI dIdhA. jenI patnIno svAMga bhajavatI hoya tenI 53. jalatADananyAyaH pANI valovavA vaha kahevAya ; sItA banI hoya to rAma jevI mithyA pravRtti. bananArA naTanI, ane maMdodarI banI 54. takrakauMDinyanyAyaH badhA brAhmaNone hoya to rAvaNa bananArA naTanI. dahIM ApavAna hoya, paNa ekalA 63. naSTAzvadagdharathanyAyaH be jaNA kauDinya ne chAza ApavA jevo apavAda be rathamAM besI dUranI musApharIe karavo te. nIkaLyA hoya; tevAmAM mArgamA ekanA 55. tilataMDulanyAyaH DAMgara ane tala ghoDA marI jAya ane bIjAno ratha bhAgI jAya, to ekanA bAkI rahelA ghoDA bhegAM na maLe ; ane bheLavIe to paNa jhaTa judAM pADI zakAya. 'kSIranIra ane bIjAnA bAkI rahelA rathathI bane nyAyaH' thI UlaTuM. maLI musApharI pUrI karI zake. jema, AMdhaLo ane pAMgaLo, ekanI AMkha 56. tuSakaMDananyAyaH DhUNasAM khAMDavA jevo mithyA prayatna. ane bIjAnA pagathI bane maLI potAnu kAma calAvI zake. 57. tuSyatudurjananyAyaH durjana- moM cUpa 64. na hi vivAhAntaraM varaparIkSA karavA eka vakhata tenI vAta svIkArI paraNyA pachI varanI jAta na puchAya. levI, ane pachI yogya rIte teno javAba 65. na hi sahasraNApyandhaiH pATaccarebhyo vALavo. durjana sAthe koI vAtanI gRhaM rakSyate AMdhaLA hajAra bhegA thAya, bAbatamAM jake caDavAthI te vadha jakkI paNa teo corathI gharane zI rIte bacAve? thAya ; tenAM karatAM tenI vAta svIkAryA 66. na oSa sthANoraparAdho yadenajevaM karI tene ThaMDo paDavA devo, ane mandho na pazyati AMdhaLo ThuThaM na jae pachI tene yogya javAba vALavo. ane tenI sAthe athaDAya, emAM ThUThAno 58. dagdhabIjanyAyaH bhujelaM bI pachI zo vAMka? Uge nahi. kAraNano nAza thatAM kAryanI 67. nirdhanamanorathanyAyaH nirdhana mANasa AzA nahi. kalpanAnA ghoDA doDAve, tenA jevU. 59. daMDApUpikAnyAyaH lAkaDI paDI, zekhacallInA taraMga jevu. to tenI sAthe bAMdhelA roTalA paNa 68. nIrakSIranyAyaH haMsa jema dUdha-pANI paDyA ja gaNavA joIe. bhegAM hoya temAMthI dUdha judaM pADIne 60. dehalodIpanyAyaH be oraDAnI pI jAya che tema sArAsArano viveka vacalA UmarA upara mUkelo dIvo karavo. baMne bAjunA oraDAne prakAza Ape.(eka 69. nRpanApitanyAyaH rAjAe hajAmane kriyAthI be pariNAma nIpaje te mATe.) rAjyamAMthI suMdaramAM suMdara chokaro 61. dhAnyapalAlanyAyaH dhAnya sAthai zodhI lAvavA kahayuM ; hajAma badhe pharI photarAM hoya ja. paNa dhAnya laIne vaLayo, paNa koI chokaro tene najaramAM photarAM pheMkI devAya.tema je be vastuo na Avyo. chevaTe, potAno chokaro sAthe ja maLe tema hoya, temAMthI kAmanI (je kadarUpo ja hato) te sau Page #648 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 634 pariziSTa 2 karatAM suMdara lAgyo, eTale tene jate laI 80. badhirakarNajapanyAya : baherAnA Avyo. varane koNa vakhANe ? varanI mA. kAnamAM gusapusa - araNyarudana jevI 70. nyagrodhabIjanyAyaH vaDanuM bIja nakAmI pravRtti. dekhavAmAM nAnu hoya che, paNa temAMthI 81. bIjavRkSanyAyaH, bIjAMkuranyAyaH ke moTu vRkSa thAya che ? bIjamAMthI vRkSa pedA thAya che, ane 71. padAtinyAyaH zetaraMjanI ramatamAM vRkSamAthI bIja thAya che. kayuM pahelU pyAdAnuM sogarcha sIdhuM cAle che, paNa e zI rIte nakkI thAya? IMDu pahelU AgaLanA sogaThAne mAravArnu hoya ke paMkhI paheluM ? tyAre vAMkuM paNa jaI zake che, tema 82. brAhmaNagrAmanyAyaH brAhmaNo vadhAre durjana sIdho jato hoya to paNa kyAre vasatA hoya tethI AkhaM gAma 'brAhmaNavAMko thaI ghA karaze, te kahI na zakAya. grAma' kahevAya; paraMtu tethI temAM bIjA 72. paMkaprakSAlananyAyaH kAdavamAM varNo cha ja nahi evaM nathI hotuM. mukhya kharaDAIne pachI dhovA javU, tenA karatAM vastI brAhmaNanI che eTalaM ja samajavU. pahelethI ja na kharaDAvU sAre. 83. bhakSite'pi lazune na zAMto vyAdhiH 73. paMgvaMdhanyAyaH AMdhaLo ane pAMgaLo lasaNa abhakSya che chatAM te paNa khAdhuM; paraspara sahAyathI majala pUrI karI paraMtu roga to chatAMya maTayo nahi. zake. Ane 'aMdhapaMgunyAyaH' paNa kahe che. 84. bhasmani AjyAhutiH rAkhamAM ghI 74. paMjaracAlananyAyaH eka pAMjarAmAM homavaM. vyartha pravRtti. purAyelAM agiyAra paMkhI jo paraspara 85. bhikSupAdaprasAraNanyAyaH bhikSA maLIne prayatna kare, to pAMjarAne mAgavA AvIne Akho pagapesAro khaseDI jaI zake; paNa chUTo chUTo kare - AMgaLI ApatAM paMjo pakaDe. -virodhI prayatna kare, to kazaMna thAya. ArabanA UMTanI vAta. 75. pATaccaralaMThite vezmani yAmika- 86. bhillIcaMdananyAyaH bhIlaDI caMdananAM jAgaraNam cora corI karI jAya lAkaDAM bALIne roTalA ghaDe. bhIlaDI tyAra pachI paheregIra jAgato cokI caMdananA vanamAM z2a rahetI hoya tene karavA bese. e lAkaDAnI zI kiMmata ? 76. pipIlikAgatinyAyaH kIDInI 87. bhUliMgazakuninyAyaH himAlaya pAse gati dhImI hoya che, chatAM te satata bhUliMga paMkhI thAya che; Akho vakhata cAlatI rahe to jhADanI Toca uparanA 'mA sAhasam' (sAhasa na karo!) phaLano svAda paNa cAkhe. evo uccAra kADhayA ja kare che. 77. piSTapeSaNanyAyaH daLelAne pharI chatAM jAte to siMha zikAra karI mAMsa daLavU - mithyA pravRtti. khAto hoya tyAre tenA dAMtamAM bharAyala 78. puSTalaguDanyAyaH AgaLanA bhasatA mAMsanA TukaDA kADhI khAvA tarApa kUtarA upara lAThI nAkhIe, to Asa- mAre che. bIjAne upadeza Apavo, pAsanAM bIjAM kUtarAM paNa cUpa thaI paNa pote to tema na karavU-pothImAMnA jAya ke bhAgI jAya. rIgaNAM jevaM. 79. pradhAnamallanibarhaNanyAyaH mukhya 88. madhu pazyasi durbuddhe prapAtaM nAnumallane harAvIe eTale pachI bAkInA pazyasi madha levA jhADanI pAtaLI to hArI gayA ja samajavA. DALI sudhI janAro madha sAme ja najara Page #649 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyasaMgraha rAkhe che paNa nIce paDI jAna jaze te joto nathI. 89. markaTamadirApAnAdinyAyaH mULe mAMkaDu, temAM dArU pIdho, (ane pachI vIMchI karaDyo ) - have kUdAkUdamAM zI maNA rahe ? 90. maMDUkaplutinyAyaH deDakAno kUdako . bacceno krama chor3I jhaTa AgaLI vAta upara ThekaDo mAravo te. (sAraM na gaNAya ) . 91. mAtsyanyAyaH moTuM mAchaluM nAnAne gaLe - e nyAya. baLiyAnA be bhAga. 92. yaH kurute sa eva suMktekare te bhogave. 93. yat karabhasya pRSThe na mAti, tat kaMThe nibadhyate UMTanI pITha upara na mAya tene tenI Doke bAMdhe. duHkhamAM duHkha umerAyA ja kare. 94. yAcitakamaMDananyAyaH ghareNAMthI sArA dekhAvuM. 95. yAdRzo yakSa stAdRzo baliH jevo yakSa tevA tene bAkaLA. chApanA devane kapAsiyAnI AMkho. mAgelAM 96. vaTe yakSanyAyaH vaDanA jhADamAM bhUta rahe che - evI lokavAyakA ja cAlyA kare che; koIe najare joyuM hotuM nathI. 97. vadatovyAghAtaH potAnI ja vAtanuM khaMDana pote ja kare tenA jevuM - jema ke, mArI mA vAMjhaNI che, mAro bApa brahmacArI che i0. 98. vadhyadhAtakanyAyaH uMdara e bilADI mATe bhakSyarUpa che; tethI te be prANIo sAthe na rahI zake. te pramANe je be vastuo eka sAthe na rahI zake te batAvavA A nyAya vaparAya. 99. vanasiMha - vyAghra nyAyaH vana siMhane AdhAra Ape che ane siMhathI vanane rakSaNa maLe che, tema ekabIjAne TekArUpa banatI ve vastuo batAvavA. 635 100. varamadya kapotaH zvo mayUrAt AjanuM ( dhruva) kabUtara kAlanA ( adhruva) mora karatAM vadhu sAraM. 101. varATakAnveSaNe pravRttazcintArmANa labdhavAn khovAyalI koDI zodhavA jatAM ciMtAmaNi jaDavo. 102. vikrIte kariNi kimaMkuze vivAda: hAthI vecI dIdhA bAda aMkuza mATe takarAra zA mATe ? 103. viSakRminyAyaH viSa bIjAone ghAtaka nIvaDe, paNa temAM ja janmatA ane vadhatA jaMtu mATe to AdhArarUpa jathA che; eka jaNanuM jhera te bIjAne amRta. 104. viSavakSanyAyaH jherI jhADa pote vAvIne Uchairyu hoya, to pachI potAne hAthe zI rIte kApI naMkhAya ? 105. vihaMgamanyAya: kIDI dhImI cAle; tenA karatAM vAMdaruM eka jhADathI bIjA jhADa upara kadI jaladI rasto kApe. paNa paMkhI to sIdhI lITImAM UDI sauthI vaheluM pahoMce uttama adhikArInuM dRSTAMta. 106. vIcitaraMgatyAyaH samudramAM eka mojuM bIjA mojAne AgaLa dhakele che, ane ema chevaTe sau kinAre pahoMce che. 107. vRkSaprakaMpananyAyaH jhADa upara caDelAne nIce ubhelAomAMthI eka eka DALI halAvavAnuM kahe, bIjo jIne, ane jo trIjIne i0 ; pachI pelo AkhuM jhADa ja halAve, to saune pote mAgelI DALI halAvI ema lAge. eka ja prayatne anekane saMtuSTa karAya. 108. vRddhakumArI - vAkya ( - vara ) nyAyaH paraNyA vagara rahI gayelI koI prauDhAne deva varadAna mAgavAnuM kahe ane te ema mAge ke, 'mArA putro sonAnI thALImAM kaDhelA dUdhanI khIra khAya' ; to temAM pati, putra, DhoraDhAMkha, sonaM-rUpaM badhuM ekasAtha eka vAkyamAM mAgI lIdhuM tema. Page #650 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe. 636 pariziSTa 2 109. vRddhimiSTavato mUlamapi te gharamAM kazaM nathI.' paNa sAsu te naSTam vyAja khAvA gayo ne mUDI paNa joI potAnI vaDAI sthApavA pelA khoI Avyo. lene gaI pUta aura bhikhArIne pATho bolAve che ane te kho AI khasama. Ave tyAre kahe ke, 'jA, gharamAM 110. vyAlanakulanyAyaH sApa ane kazuM nathI.' tenA jevaM. noLiyA vacce jAtigata verano 118. sikatAkupavat retImAM kUvo ja saMbaMdha che tema; be bAbato vacce khodatA jAo tema purAto ja jAya. svabhAvagata virodha hoya te batAvavA. 119. sikatAtailanyAyaH retI pIlIne 111. zarapuruSIyanyAyaH bANa choDayuM te tela kADhavA jevU - asaMbhavita. vakhate ja dIvAla uparathI mANase moM 120. siMhAvalokananyAyaH siMha AgaLa UMcaM karyu ane tene vAgyu - ema vadhatA pahelAM Doku pArcha pheravI najara 'kAgarnu besabuM ane tADanuM paDavU' karato rahe che tema - punarAvalokana jevI aNadhArI banatI vAta. 112. zalabhanyAyaH pataMgiyuM dIvAnI 121. subhagAbhikSukanyAyaH subhagA eTale jyotanA prakAzanI adekhAI karI tene gharamA vaDI sattAvALI sAsu. juo olavavA potAnI pAMkha tenA upara 'zvazrUnirgacchoktinyAyaH'. phaphaDAvavA jAya che ane nAza pAme 122. sUcikaTAhanyAyaH luhArane koI che. tema mUrkhatAthI mota tarapha dhasI soya banAvavAyU~ kahe, ane bIjo janAra mATe. kaDhAI banAvavAna kahe. to te pahelAM 113. zazaviSANanyAyaHsasalAnaM zIMgar3a nAnuM - jaladI thanAra (soyanu) kAma - jevI asaMbhava vAta. 'AkAza-kusuma' ja hAthamA le, tema. 114. zAkhAcaMdranyAyaH jo pelI DALa 123. sthAlIpulAkanyAyaH tapelImAM upara caMdra dekhAya - ema kahI sthUla cokhA raMdhAtA hoya to temAMno koI ke najare dekhAtI vastune AdhAre eka dANo paNa dabAvI joIne AkhI dUranI sUkSma vastu batAvAya che te. tapelInA cokhA raMdhAyA che ke nahi 'aruMdhatIpradarzananyAyaH' . te jANI zakAya che tema. 115. zAnte karmaNi vetAlodayaH koI 124. sthUNAnikhanananyAyaH thAMbhalo ke aniSTa dUra karavA homa-vidhi karI khIlo ropavo hoya, to halAvI rahIe ne betAla DokiyaM kADhe ; tema halAvIne aMdara dhakelavAmAM Ave che, prayatna karI eka aniSTa dUra karI ke barAbara sthira thayo ke nahi tenI rahIe ne bIju moTuM aniSTa AvIne khAtarI karavAmAM Ave che, tema UbhaM rahe, te mATe. potAnI vAtanuM vAraMvAra bIjAM pUraka 116. zIrSe sarpo dezAntare vaidyaH sApa dRSTAMtothI samarthana karavU te. to mAthe AvIne Ubho che ane vaidya 125. hastAmalakanyAyaH hAthamA rahela AmaLU jema spaSTa joI zakAya che, 117. zvazrUnirgacchoktinyAyaH bhikhArI tema je pariNAma spaSTa dekhI zakAtuM bhIkha mAgavA Avyo hoya, tene vahu hoya, tene mATe vadhu samarthananI jarUra ema kahIne pAcho kADhe ke, 'jA, nathI rahetI. paradezamA che. Page #651 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 : saMkhyAvAcaka zabda eka vi0 eka dvAtriMzat strI0 batrIsa dvi vi0 be trastrizat strI0 tetrIsa tri vi0 traNa catustrizat strI0 cotrIsa catura vi0 cAra paMcatriMzat pAMtrIza paMcana vi0 pAMca SatriMzat strI. chatrIsa SaS vi0 cha saptatriMzat strI0 sADatrIsa saptan vi0. sAta aSTAtriMzat strI0 ADatrIsa aSTana vi0 ATha navatriMzat strI0, ekonacatvAriMzat navan vi0 nava strI0, UnacatvAriMzat, strI0, ekAnadazan vi0 daza (-sa) catvAriMzat strI0 ogaNacALIsa ekAdazan vi0 agiyAra catvAriMzat strI0 cALIsa dvAdazan vi0 bAra ekacatvAriMzata strI0 ekatALIsa trayodazan vi0 tera dvAcatvAriMzat strI0, dvicatvAriMzat caturdazan vi0 cauda strI0 vetALIsa paMcadazana vi0 paMdara trayazcatvAriMzat strI0, tricatvAriMzat SoDazana vi0 soLa strI0 tetALIsa saptadazana vi0 sattara catuzcatvAriMzat strI0 cumALIsa aSTAdazan vi0 aDhAra paMcacatvAriMzat strI0 pistALIsa navadazan vi0, ekonaviMzati strI0, SaTcatvAriMzat strI0 chetALIsa UnaviMzati strI0, ekAnaviMzati strI0 saptacatvAriMzat strI0 suDatALIsa ogaNIsa aSTAcatvAriMzat strI0, aSTacatvAvizati strI0 vIsa riMzat strI0 aDatALIsa ekaviMzati strI0 ekavIsa navacatvAriMzat strI0, ekonapaMcAzat dvAviMzati strI0 bAvIsa strI0, UnapaMcAzat strI0, ekAnnatrayoviMzati strI0 tevIsa paMcAzat strI0 ogaNapacAsa catuvizati strI0 covIsa paMcAzat strI0 pacAsa paMcavizati strI0 pacIsa ekapaMcAzat strI0 ekAvana SaDviMzati strI0 chavvIsa dvApaMcAzat strI0, dvipaMcAzat strI0 saptaviMzati strI0 sattAvIsa aSTAviMzati strI0 aThThAvIsa trayaHpaMcAzat tripaMcAzat strI0 trepana naviMzati strI0, ekonatriMzat strI0 catuHpaMcAzat strI0 copana UtriMzat strI0, ekAnnatriMzat strI0 paMcapaMcAzat strI0 paMcAvana ogaNatrIsa SaTpaMcAzat strI0 chappana triMzat strI0 trIsa saptapaMcAzat strI0 sattAvana ekatriMzat strI0 ekatrIsa aSTApaMcAzat,aSTapaMcAzat strI0 aThThAvana bAvana Page #652 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 638 navapaMcAzat, ekonaSaSTi, UnaSaSTi, ekAnnaSaSTi strI0 ogaNasATha SaSTi strI0 sATha ekaSaSTi strI0 ekasaTha dvASaSTi, dviSaSTi strI0 bAsaTha trayaH SaSTi, triSaSTi strI0 tresaTa catuSSaSTi strI0 cosaTha paMcaSaSTi strI0 pAMsaTha SaTSaSTi strI0 chAsaTha saptaSaSTi strI0 saDasaTha pariziSTa 3 aSTASaSTi, aSTaSaSTi strI0 aDasaTha navaSaSTi, ekonasaptati, Unasaptati, ekAnnasaptati strI0 agaNosittera saptati strI0 sittera ekasaptati strI0 ikotera dvAsaptati dvisaptati strI0 botera trayassaptati, trisaptati strI0 totera catussaptati strI0 cuMmotera paMcasaptati stro0 paMcotera SaTsaptati strI0 chotera saptasaptati strI0 sittotera aSTasaptati, aSTasaptati strI0 iThotera navasaptati, ekonAzIti, UnAzIti, ekAnnAzIti strI0 agaNyAeMzI azIti strI0 eMzI ekAzIti strI0 ekacAzI dvayazIti strI0 byAzI tryazIti strI0 tyAzI caturazIti strI0 coryAzI paMcAzIti strI0 paMcAzI SaDazIti strI0 chayAzI saptAzIti strI0 sityAzI aSTAzIti strI0 iThThayAzI navAzIti, ekonanavati, Unanavati, ekAnnanavatiM strI0 nevyAzI navati strI0 nevuM ekanavati strI0 ekANuM dvAnavati, dvinavati strI0 bANuM trayonavati, trinavati strI0 tANuM caturnavati strI0 corANuM paMcanavati strI0 paMcANuM SaNNavati strI0 channu saptanavati strI0 sattANuM aSTAnavati, aSTanavati strI0 aThThANuM navanavati strI0, ekonazata na0, Unazata na0, ekAnnazata na0 navvANuM zata na0 so sahasra, dazazata na0 1000 ayuta na0 10,000 lakSa na0, lakSA strI0 100,000 prayuta na0 1,000,000 koTi strI0 10,000,000 arbuda na0 100,000,000 anja na0 1,000,000,000 kharva puM0, na0 10,000,000,000 nikharva puM0, na0 100,000,000,000 mahApadma puM0 1,000,000,000,000 zaMku puM0 10,000,000,000,000 jaladhi puM0 100,000, 000, 000, 000 aMtya na0 1,000, 000,000,000, 000 madhya na0 10,000,000,000,000, 000 parArdha na0 100, 000, 000, 000, 000,000 Page #653 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [cAlu vaparAzanA vaSu zabdo] akaMpana puM0 juo pR0 597 akhinna vi0 thAkelaM ke kaMTALelaM na akAlakusuma na0 asamaye khIlelaM phUla hoya tevU (2) thAka na lAge tevU (aniSTasUcaka) [zake tevaM agaja vi0 parvata ke vRkSamAM utpanna akAlakSama vi0 vilaMba sahana karI na thayelu ke thatuM (2) parvatomA rakhaDatuM akAlajaladodaya puM0 asamaye vAdaLanuM agajA strI0 pArvatI gherAvaM te (2) dhUmasa agajAjAni puM0 ziva (pArvatInA pati) akAlajJa vi0 samaya ke asamayano vicAra agama vi0 cAlI na zake tevU na karatuM __[pAmatuM agamyarUpa vi0 jenuM svarUpa anupama ke akAMDapAtajAta vi0 janmIne tarata nAza ajJeya che tevU akIti strI0 apakIrti [apArthiva agasti, agatsya puM0 juo pR0 597 akulIna vi0 halakA kuLay (2) daivI; agastyodaya puM0 bhAdaravA mahinAnA akUja vi0 avAja vinA-; cUpa aMta bhAgamAM agastya-maMDaLano udaya akRzalakSmI vi0 pUrNa samRddhivALaM (2) thavo te (tyArathI pANI svaccha banavA strI0 pUrNa AbAdI lAge che) akRSTapacya vi0 kheDyA vinA UgatuM agaMDa puM0 hAtha-paga vinAnuM dhaDa akka puM0 gharano khUNo agAdhasattva vi0 agAdha baLavALaM akliSTavarNa vi0 spaSTa saMbhaLAya ke agaDha vi0 spaSTa; khullu samajAya tevA zabdovALU agocara vi0 iMdriyAtIta; agamya (2) akSayyabhuja puM0 agni na0 iMdriya gocara nahIM evI vastu (3) akSarabhUmikA strI0 lakhavA mATenuM mAhitI ke jJAnano abhAva (4) brahma phalaka - pATiyuM i0 agnikArya na0 agnimAM homa karavo te akSarazikSA strI0 guhya maMtrAkSaronuM agnicit puM0 niyamita homa karanAro zAstra (2) brahmatattvano siddhAMta agnidAyaka vi0 Aga lagADanAeM (2) akSarArtha puM0 zabdono artha - marma bhUkha lagADanAeM akSasUtra na0 maNakAnI mALA agnidhAraNa na0 agnimAM vidhipUrvaka akSispaMdana na0 AMkha pharakavI te niyamita homa karavo te akSobhya puM0 kSobha na pAme tevU agnipraskaMdana na0 agnimAM homa akhaMDam a0 akhaMDapaNe; satata karavAnA kartavya- ullaMghana 639 Page #654 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnimukha 640 atidiz agnimukha puM0 deva (2) brAhmaNa (3) agha puM0 juo pR0 597 / agnihotrI (4) mAkaNa acalakanyakA, acalasutA strI0 pArvatI agniyoga puM0 cAra vAju agni ane acirAMzu strI0 vIjaLI upara sUryano tApa - ema pAMca agni acititopanata vi0 aNadhAryu ke aNatapavArUpI tapasyA citavyu thatuM ke vanatuM agniviharaNa na0, agnivihAra puM0 aja puM0 juo pR0 597 agnimAM Ahuti arpavI te ajanani strI0 utpatti ja na thavI te agnizaraNa, agnizAla na0 agnihotranu (astitva na hovU te) sthAna ajapa puM0 niyamita ke vidhisara japa agnizikha vi0 Toce agnivALaM na karanAro brAhmaNa agniSTha na0 rasoDu [dhumADo agnisakha, agnisahAya puM0 pavana (2) ajAkRpANIyanyAyaH jao pR0 630 agnisAkSikam a0 agnine sAkSI ajAgalastananyAyaH juo pR0 630 tarIke rAkhIne (karelu lagna) ajAji (-jI) strI0 jIeM [630 agnisAtkR 8 u0 bALI nAkhavU; bhasmI ajAtaputranAmotkIrtananyAyaH juo pR0 bhUta karavU ajAmila puM0 juo pR0 597 agnisuta, agnisUna puM0 kArtikeya / ajAvika na0 gheTAbakarAM vagere jAnavara agnyagAra, agnyAgAra puM0, na0 homano ajihmagAmina vi0 saraLa ; sIdhaM; pramANika (vAMkuM na cAlanA) agni rAkhavAveM sthAna agrakeza puM0 AgaLanA vALa ajIvani strI0 maraNa; mRtyu agradUtikA strI0 AgaLathI saMdeza ataUrdhvam a0 juo 'ataHparam' lAvanArI dUtI ataTaprapAta puM0 UbhI bhekhaDa ke karADa agrapAtin vi0 pahelAM thatuM ke banataM uparathI paDavaM te agrapAda puM0 paganA pahoMcAno AgaLano akitAgata, akitopanata vi0 -Tocano bhAga ocituM AvI paDelu agrapradAyin vi0 agAuthI ApatuM ataHparam a0 AnAthI AgaLa; AthI agrabhAgin vi0 (zeSa rahelAno) prathama vadhu; AnAthI pachI bhAga lenAeM ke teno dAvo karanAeM atikopa vi0 krodharahita; zAMta agrabhAva puM0 AgaLa - prathama hovU te / atigahaka na0 UMcaM ghara (2) agAzI agraraMdhra na0 chidra ke bAkorAno zarU aticiram a0 ghaNuM moDaM hoya tema Atano ke Tocano bhAga (2) lAMbA samaya sudhI agrazobhA strI0 zikharonI zobhA (2) aticcheda puM0 atizaya aMtara zreSTha zobhA atijita vi0 pUrepara harAvelaM agrasaMkhyA strI0 prathama sthAna ke pada atitaSNA strI0 vadhAre paDato lobha agrasaMdhyA strI0 vahelI savAra; maLasakuM atithidharma paM0 Atithyano haka ke agrAkSi na0 tIkSNa najara; trAMsI adhikAra (2) atithi pratye bajAvanajare jovU te vAnuM kartavya agresarika puM0 (mAlikanI AgaLa atidiz 6 pa0 sopI devaM ; ApI devU cAlanAro) sevaka (2) netA (2) anyane lAgu karavaM Page #655 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atidharma atidharma puM0 UMcAmAM UMco dharma; moTAmA moTo dharma atipAtya vi0 vilaMba karavA yogya; mulatavI rAkhavA yogya atiprasakti strI0 ati Asakti ( 2 ) maryAdA ullaMghana karavuM te (3) bhaLate ThekANe niyama kheMcIne lagADavo te (4) ativyApti ( 5 ) zabdALutA; lAMbu lAMbu - kaMTALo Ave tevuM bolavu te (6) nikaTa saMbaMdha atibalA strI0 eka vanaspati (auSadhi) ( 2 ) vizvAmitre rAmane zIkhavela zaktizAlI vidyA ke maMtra atibrU 2 u0 apamAna karavu gALa bhAMDavI (2) carcA karavI atibhara, atibhAra puM0 bhAre bojo atibhArika vi0 bhAre bojArUpa evaM atimAna vi0 amApa ; ati vistRta (2) puM0 uddhatAI; ati garva ( 3 ) vistAra; hada atirAga puM0 utsAha; umaMga atilaMghana na0 ati upavAsa karavA te (2) ullaMghana atidhin vi0 bhUlacUka karanAraM ( abhinaya AdimA ) binajarUrI umero atilola vi0 ati nAjuka ativaktR vi0 vAtoDiyaM ativardhana na0 karavo te ativistara puM0 ati vistAra atizakti strI0 zakti bahAranuM te atizastra vi0 zastra karatA paNa vadhu IjA karanAeM atizAyana na0 pAchaLa pADI devu te ; zreSThatA ; caDiyAtApaNuM atisakti strI0 nikaTa saMbaMdha ke sAMnidhya ( 2 ) bhAre Asakti atisarga puM0 dAna ( 2 ) paravAnagI; 641 adyazvIna rajA ( 3 ) kADhI mUkavaM te; vidAya ( 4 ) kRpA; maherabAnI atisarpaNa na0 jorathI -khasavaM te sarva vi0 sarva karatAM caDiyAtuM (2) sarvathI para atyaccha vi0 sadAcArI; zIlavAna atyaMtIna vi0 atyaMta cAlanAruM ke ati arat cAlanAruM (2) lAMbo samaya TakI rahenAruM [ pADI detuM atyAditya vi0 sUryanA tejane pAchaLa atvArUDha vi0 atizaya vadhI gayeluM ( 2 ) na0 ati UMcaM sthAna ; ati unnati atyArUDhi strI0 ati unnati atra puM0 juo pR0 597 atharvavid puM0 atharvavedano jANakAra adattapUrvA vi0 strI0 pahelA jeno vivAha nathI thayo tevI adarzana na0 jovuM nahi te ( 2 ) darzanano abhAva ke lopa ( 3 ) ullekhanI abhAva (4) ajJAna adAna vi0 kaMjUsa, dAna na kare tevuM (2) madana jharato hoya tevuM aditi strI0 juo pR0 597 adUra vi0 dUra nahi tevuM; najIka (2) na0 najIkapaNuM; sAMnidhya adRSTakarman vi0 binaanubhavI adRSTapuruSa puM0 vacce madhyasthI rAkhyA vinA vane pakSe jAte ja karelI suleh adevamAtRka vi0 nahero vagerethI pANInI sIMcAI thatI hoya tevuM (deva arthAt varasAdathI ja nahi ) adezakAla puM0 anucita sthaLa ane samaya adoSa vi0 nirdoSa (2) lekhananA doSano abhAva (3) puM0 doSa na hovo te adoha puM0 je samaye dohavuM zakya nathI samaya ( 2 ) dUdha na devuM te adyatanIya vi0 AjanaM; adyatana adyazvIna vi0 AjakAlamA bane te Page #656 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adravya 642 anavakAzikA adravya na0 nakAmI ke tuccha vastu adhvara vi0 akuTila ; zAstrokta (2) (2) apAtra ziSya bhaMga ke ullaMghana na thayelaM; akhaMDa advikukSi puM0 parvatanI guphA ke khINa (3) IjA ke hiMsA na karatuM; ahiMsra adrisAra vi0 parvata jevU kaThaNa (2) (4) puM0 yajJa puM0 loDhuM [ati kaThaNa adhvAna vi0 cUpa; mUMgu adrisAramaya vi0 lokhaMDana banAvelu (2) an 2 50 zvAsa levo (2) jIvaq; advaMdva vi0 bhedabuddhi ke vera vinAnuM hAla-cAlavU adhikaraNabhojaka puM0 adAlatano adhi- anakSaram a0 eke zabda bolyA vinA; kArI; nyAyAdhIza mUMgA mUMgA [nathI tevaM adhikaraNamaMDapa puM0 adAlatano oraDo ananyaguru vi0 jenAthI moTuM bIjaM kAMI adhikaraNika puM0 nyAyAdhIza (2) ananyaja, ananyajanman puM0 kAmadeva sarakArI karmacArI te ananyadRSTi vi0 sthiratAthI-ekAgrapaNe adhijyatA strI0 paNacha caDAvelI hovI jotuM adhitvat a0 tArA upara ananyaparatA strI0 ekAMtika bhakti ke adhidIdhiti vi0 ati tejasvI Asakti [Asakta nahiM tevU adhimarma a0 marmasthAne ananyaparAyaNa vi0 anya (strI) mAM adhiyA 2 pa0 bhAgavU; nAsI chUTa ananyazAsana vi0 (potA sivAya) bIjo koI jeno rAjA nathI tevU adhiyodha puM0 uttama yoddho ke vIra ananyasadRza vi0 anupama ; jenI samAna adhiruha vi0 (samAsane aMte) -nI bIjaM koI nathI tevU ananyasAdhAraNa, ananyasAmAnya vi0 adhirUSita vi0 caMdana vagereno lepa asAdhAraNa; bIjA koIne lAgu na karelaM [karanAro paDatuM hoya tevU (2) ekaniSTha adhiroha puM0 hAthI upara savArI anapatyatA strI0 niHsaMtAnapaNu adhivAs 10 puM0 suvAsita karavU anapArtha vi0 sakAraNa evaM adhidhi 1 u0 vyApaq; patharAvU (2) anapsaras, anapsarA strI0 apsarA jevU caDavU (3) upara mUkavU nahIM te; apsarAne ucita nahi te adhizrI vi0 aizvaryavAna; zreSTha anabhivAdaka vi0 virodhI ; asaMmata adhyagni a0 agninI sAkSIe; agni anabhyaMtara vi. aNajANa; ajJa samakSa anabhyAvRtti strI0 punarAvartana na kara, adhyardha vi0 ardhaM vadhAre hoya tevU; doDhuM te; pharIthI na karavU te adhyavasita vi0 nirNaya karelu anabhra vi0 vAdaLa vinAnuM adhyavasin vi0 vratadhArI anamra vi0 uddhata; garviSTha adhyaMc vi0 zreSTha ; uttama anarAla vi0 vAMku nahi tevU; sIdhuM adhyAropaNa na0 UMcaM karavU te; UbhuM anayeya vi0 amalya karavU te (2)caDAvaq ke AropavU te anarthasaMzaya puM0 jokhamabharelu kAma; adhyAzaya puM0 bIjakoza; karNikA mahAna aniSTa (2) paisAnuM jokhama adhvanIna,adhvanya vi0 musApharI karavAne na hovU te [rahevAnuM tapa zaktimAna; vege majala kApatuM anavakAzikA strI0 eka page UbhA upara UgatuM Page #657 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anavadhAna 643 anIlavAjin anavadhAna vi0 lakSa vinAnu; bedhyAna; maLelaM (3) bhAvi; bhaviSya kALay kALajI vinA- (2) na0 durlakSa (4) na0 bhAvi samaya; bhaviSya anavana vi0 rakSaNa na ApatuM anAgatavidhAta puM0 bhaviSyane mATe anavama vi0 hIna nahi tevU; ucca taiyArI rAkhanAeM ke saMgharo karanAeM anavaratam a0 satata anAtura vi0 Atura ke utsuka nahi tevU anavasara vi0 avakAza ke phurasada vagaranuM (2) thAkayA vinAnuM (3) nIrogI; (2) ucita kALa vinAnuM (3) na0, puM0 ArogyavAna phurasada na hovI te (4) ucita samaya anAtmajJa, anAtmavedina vi0 Atmana hovo te [durAcArIpaNuM jJAna vinAnuM (2) potAnI jAtane na anavasthAna na0 saMdigdhatA;anizcaya(2) jANanAra ke samajanAra; murkha ; ajJAna anavasthita vi0 asthira; caMcaLa (2) anAtmasaMpanna vi0 mUrkha - ajJa (2) badalAyelu ; palaTAyelu (3) vyabhicArI AtmavAna ke nigrahI nahi tevU (4) rahevA mATe asamartha evaM anAdara vi0 Adara vinAnuM (2) puM0 anavasthitam a0 kramamAM nahi tema; tiraskAra ; apamAna (3) sahelAI ; avyavasthitapaNe [rasoDu __ muzkelI ke mahenata na paDavI te anasa na0 gADu (2) rAMdhelaM anna (3) anAdRta vi0 anAdara karAyelu; anAdara anasUyA strI0 juo pR0 597 pAmelaM (2) paravA na karatuM anasUyu vi0 asUyA ke adekhAI vinAnuM anAryasamAcAra puM0 durAcAra; durvartana anAloka vi0 bIjA vaDe prakAzita anahaMvAdina vi0 gavarahita; namra nahi tevaM; svayaMprakAza anaMgada vi0 prema athavA kAma utpanna anAvApa vi0 navaM kazuM na meLavanAra karanAeM (2) kaDu ke valaya vinaanu| anAzin vi0 avinAzI; avyaya anaMtaka vi0 aMta vinAnu; nitya anAsvAdita vi0 cAkhyaM ke bhogavyuM na anaMtaguNa vi0 anaMta guNovALa (2) hoya tevaM asaMkhya [ke cheDA vinAnuM anAhAra puM0 upavAsa; bhUkhyA rahe te anaMtapAra vi0 anaMta vistAravALaM ; pAra aniyaMtraNa vi0 niyaMtraNa ke aMkuza anaMtara vi0 pachI- (2) najIkacaM (3) vinAna; svataMtra aMtara vagaranu; akhaMDa (4) na0 najIka aniriNa vi0 khADA-TekarA vinAnuM paNuM; sAMnidhya aniruddha puM0 juo pR0 597 anaMtaraja paM0 potAnI tarata pahelAM ke anirlokita vi0 barAbara vicAryu ke pachI janmelo (aurasa) bhAI tapAsyuM na hoya tevU anaMtavijaya puM0 yudhiSThirano zaMkha anirvANa vi0 navarAveluM nahi tevU anaMtazayana na0 juo pa0 597 anivida vi0 thAkelaM nahi tevU anAkAza vi0 pAradarzaka nahi tevU (2) / anirveda puM0 khinnatA ke hatAzAno pAradarzaka AkAza vinAnuM abhAva; AtmavizvAsa ; hiMmata anAkula vi0 svastha; AkaLaM nahiM aniviSTa vi0 na paraNelu tevU (2) kramasara evaM anIrSa vi0 IrSyA na karatuM anAkaMda vi0 vedanAthI maDha banelaM anIla vi0 zveta [vALo) anAgata vi0 nahi AvelaM (2) nahi anIlavAjin puM0 arjuna (sapheda azvo Page #658 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anIhA 644 anurAdhapura anIhA strI0 upekSA; bedarakArI anunAdin vi. paDagho pADatuM anukAma vi0 svecchA mujabanU (2) anunAyika vi0 manAvanAeM kAmanAyukta (3)puM0 yogya icchA anunizItham a0 madharAte anukAmam a0 svecchA majaba anunIti strI0 anunaya anakAmIna vi0 svecchA mujaba janAeM anunaya vi0 anukULa evaM sAMtvana pamADe ke vartanAeM tevu(2)jeno anunaya karavo joIe te, anukalayati pa0 (manAva; rIjhava) anupadin vi0 anusaratuM (2)-ne zodhatUM anukalita vi0 AdarAtithya karelu ; anupapanna vi0 ayogya ; aghaTita satkArelu anupaskAra vi0 adhyAhAra na karavo anukaMda 1 pa0 -nA avAjano javAba paDe tevaM Apavo;-nI pAchaLa avAja karavo anupaskRta vi0 asala ; akRtrima (2) anukSaNam a0 dareka kSaNe; satata rAMdhelu nahi tevU (3) saMzayarahita anukSapam a0 dareka rAte (4)svArtha ke prayojana vinAnuM anagIta na0 -nA javAbamAM gAvaM te anupAtin vi0 pariNAmarUpe AvatuM anuguNayati pa0 (anukULa banAvaq; ke prApta thatuM (2) puM0 anuyAyI manAvayu) anuprakIrNa vi0 pUrepUre chavAI gayelaM anughaTana na0 -nI sAthe joDavaM te anapravaNa vi0 anakaLa; AnaMdadAyaka anucarita vi0 anusarAyelaM; sevAyelu anupravAda puM0 aphavA ; lokavAyakA anujana puM0 parijana ; parivAra anuprasad -preraka0 khuza karavU- manAva, anujanman puM0 nAno bhAI anuprahita vi0 pAchaLa mokalela anujJAta vi0 paravAnagI ke saMmati anuplu 1 A0 -nI pAchaLa doDavU; Apelu (2)zIkhavelu; bhaNAvelu anusaraQ anujJAna na0 paravAnagI; saMmati anubhASitR vi0 javAbamAM bolatu ke kahetuM anutarSa puM0 tarasa ; pIvAnI icchA (2) anumaMta vi0 anumati ApanAeM; thavA tRSNA (3) madya ; dArU denAeM anuttaraMga vi0 mojAMthI kaMpatuM nahi anumaMtra 10 A0 maMtra vagere bolI vidAya tevU; sthira; akSubdha karavU; AzIrvAda ApI vidAya karavU anutsUtra vi0 sUtra ke niyama bahAranuM anumAtrA strI0 nirNaya ; nizcaya nahi tevU; aniyamita nahi tevU anumArgam a0 mArge; raste anudAra vila patnIne vaLagI rahetuM ke anuyAtra na0, anuyAtrA strI0 anuyAyI patnI vaDe anusarAtuM (2) anukULa ke varga (2) pAchaLa javu - anusaravU te lAyaka patnIvALaM anuyAtrika puM0 anuyAyI; hjuuriyo| anudita vi0 na kahelu ke uccArelU anuyukta vi0 pagAradAra zikSaka pAse (2) udaya na pAmelu ; na dekhAtuM bhaNatuM anuddhata vi0 uddhata nahi tevaM ; vinayI anuyuMjaka vi0 adekhaM ; IrSyALa anudraSTra vi0 hitecchu; hita karanAeM anuyokta puM0 pagAradAra zikSaka anudhyeya vi0 zubhecchA darzAvavA yogya; anurAgavat vi0 premamAM paDelu ; Asakta kRpA karavA yogya anurAdhapura na0 juo pR0 597 Page #659 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anurUpa 645 apamArga anurUpa vi0 -nA jevU (2) tulya (3) aneDamUka vi0 baheruM ane maMgu yogya (4) na0 sAdRzya; sarakhApaNuM anahasa puM0 samaya ; kALa [rAyelaM (5) ucitapaNuM anaitihya na0 paraMparAthI nahi svIkAanurodhana na0 saMmati (2) Agraha anauddhatya na0 uddhatapaNAno abhAva (2) anulAlita vi0 khuza ke prasanna karAyelaM samatA; zAMti DhaLelaM anulIna vi0 chupAyeluM (2) coTelaM anyasaMkrAMta vi0 bIjA tarapha vaLelu ke anulomaga vi0 sIdhI lITImAM janAeM anyAnya vi0 anyonya; paraspara anulomArtha vi0 anukaLa bolnaaeN| anyonyakArya na0 saMbhoga; maithuna anuvaMza puM0 peDhInAmuM; vaMzavRkSa anvakSam a0 pachIthI; tyAra pachI anuvAkyA strI0 devatAnA AhavAna anvayavat vi0 kulIna (2) saMbaMdhavALaM; mATe hotA vaDe bolAtI RcA pariNAme AvatuM anuviSaya puM0 svAda anvavAya puM0 vaMza; jAti; kuLa anuvRtta vi0 anusaratuM (2) satata cAlu anvavekSA strI0 vicAra; gaNatarI rahetuM (3) kramazaH vartulAkAra evaM anvArabh 1 A0 AraMbha karavo (2) anuvezana na0 moTA bhAInA lagna pahelAM sparza karavo nAnA bhAInAM lagna thAya te anvAruha, 1 pa0 -nI pAchaLa caDavU anuzAsanapara vi0 AjJAMkita;AjJAdhIna (citA upara) (2) ArohaNa karavU anuSNa vi0 ThaMDu; zItaLa anviSTa vi0 anveSaNa karelaM; zodhelaM anusaraNa na0 pUMTha pakaDavI te anvIkSika vi0 bhalu icchanAeM; hitAanusaMhita vi0 bArIka tapAsa karelu hitanI darakAra karanAeM (2) joDAyelaM; saMbaddha (3) -anusAra anveSin, anveSTa vi0 tapAsa karatuM; zodhatuM; khoLataM hoya tevU apaghana puM0 avayava; aMga anusAraka, anusArin vi0 anusaratuM apatrapiSNu vi0 zaramALa ; lajjALu (2) pIcho pakaDatuM (3) -ne pAle apathaprapanna vi0 ADe mArge caDelu (2) paDatuM (4) bArIka tapAsa karatuM khoTe mArge vAparelaM anusata vi0 -ne anusaratuM (2) vahetuM ; apathyakArin vi0 aparAdhI (2) zatrusaratuM (3) -no Azaro letuM vaTa dAkhavanAeM anUpadeza puM0 juo pR0 597 / apaghUmatva na0 dhumADA vinAnuM hovU te anaca (-ca) vi0 Rgvedano abhyAsa nahi apadhvaMsaja puM0, apadhvaMsajA strI0 mizra karanA; janoI dhAraNa na karavAthI -halakA varNanI vyakti (mAno varNa vedonA adhyayana mATe lAyaka nahi evaM pitAnA varNa karatAM UMco hoya tevaM) anRtavAca, anRtavAdin vi0 jUThaM apanasa vi0 nAka vinAnuM bolanAraM hovAthI) apanidhi vi0 garIba anekapa puM0 hAthI(saMDha ane mothI pIto apapayasa vi0 pANI vinAnaM anekamukha vi0 vIkharAyelaM; judI judI apabhaya vi0 bhayarahita; nirbhaya dizAomAM jatuM apamanyu vi0 zokamukta anekAgra vi0 aneka kAmomAM vyagra evaM apamArga puM0 ADarasto (2) paMpALavU (2) mUMjhAyelaM te; hAtha pheravavo te Page #660 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apamUSita apamRSita vi0 asahya ; aNagamatuM apayAna na0 nAsI chUTavU te (2) upekSA; bedarakArI (hAtha, paga i0) aparagAtra na0 gauNa avayava ke aMga aparathA a0 bIjI rIte [AgaLa aparAparam a0 uttarottara; AgaLa ne aparAMta puM0 juo pR0 597 aparikrama vi0 AsapAsa pharavAne azaktimAna evaM [karyu hoya tevU apariniSThita vi0 barAbara sthApita na aparisaMsthita vi0 koI jagAe sthira na rahetuM evaM aparopa puM0 gAdIethI uThADI mUkavU te aparyAptavat vi0 asamartha aparvana vi0 parvano divasa na hoya tevU (2) yogya samaya ke mosama vinAnuM apalApin vi0 chupAvatuM; DhAMkI detuM apalASuka vi0 tarasa athavA tRSNAthI mukta evaM (2) tarasyu apavatsaya bahu lADa nahIM tema bahu bedarakArI nahIM ema sAvacetIthI vartavU apavalgita vi0 TIMgAvelu; laTakAvelaM apavAda puM0 niMdA; gALa (2) ALa ; kalaMka (3) sAmAnya niyamamAM bAdha (4) hukama; AjJA (5) haraNone lobhAvavA vagADAtuM vAdya apavAdina vi0 apakIrti karatuM ; niMdatuM (2) virodha karatuM apavAraka puM0 paDado; ADa apavAhita vi0 hAMkI kADhelaM;dUra karelu apavighna vi0 vighna ke aMtarAya vinAapavidyA strI0 ajJAna; mAyA; avidyA apavor3ha vi0 laI janA; dUra karanAeM apazrI vi0 sauMdarya ke zobhA vinAnuM apaSThu a0 khoTI rIte; asatya rIte apasAra puM0 bahAra nIkaLavU te; nAsI javaM te (2) bahAra nIkaLavAno mArga apasata vi0 nIce paDelaM ke garela (2) phelAvelu (3) choDeluM; pheMkelaM apratimAnuSa apasRSTa vi0 jeNe choDI ke tajI dI, che tevaM [koI paNa bhAga apaskara puM0,na0 paiDAM sivAyano gADIno apasnAta vi0 svajananA mRtyu pachI snAna karyu hoya tevU (bIjI uttarakriyA karavA mATe) apaspaza vi0 jAsUsa vinAnuM [vALU apasmArin vi0 phephaLaM-vAInA vyAdhiapahAra puM0 lAvatuM te; laI Avaq te apahArin vi0 laI janAeM; upADI janAeM (2) corI janAeM apAkariSNu vi0 dUra karanAeM (2) pAchaLa pADI denAeM; caDiyAtuM apAkRta vi0 dUra karelu (2) vinAnuM rahita [nIpajatI lAgaNI apAkRti strI0 krodha, bhaya vagerethI apAtrabhRt vi0 nAlAyakane poSatuM apAnRta vi0 sAcuM; kharaM [strI apAMsulA strI0 satI; avyabhicAriNI apiparikliSTa vi0 khUba herAna thayelaM apuSkala vi0 puSkaLa nahi tevU (2) hIna; adhama apuMskA strI0 pati vinAnI strI apUdina vi0 patnI sAthe pahelAM pariNIta jIvana na bhogavyu hoya tevU apRthaktvan vi0 (puruSa ane prakRtino) bheda na karI zake tevU apekSin vi0' -nI rAha jotuM ; apekSA rAkhatuM; darakAra karatuM apohita vi0 dUra karela (2) khaMDana karela aprakAza vi0 prakAzita nahi evaM aprakAzama, aprakAze a0 chUpI rIte; chAnI rIte aprakhyatA strI0 apakIrti apratibhaTa vi0 binaharIpha evaM apratima vi0 anucita apratimAna vi0 binaharIpha; anupama apratimAnuSa vi0 asAdhAraNa Page #661 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apratizAsana 647 abhiniSpat apratizAsana vi0 harIpha rAjA vinAnu; abhidhAra puM0 ghI (2) yajJamAM Ahuti ekacakrI evaM upara ghI reDa, te apradakSiNam a0 DAbAmAMthI jamaNuM hoya abhicAraka, abhicArin vi0 melI tema (2) pratikULa hoya tema vidyAno prayoga karanA apradhAna vi0 mukhya nahi tevU; gauNa abhijanana vi0 potAnA khAnadAnane apravRtta vi0 kAme nahi lAgeluM (2) chAje tevU nahi prerelu (3) anucita abhijanavat vi0 UMcA kuLanu;khAnadAna aprasakta vi0 nirvighna ; rukAvaTa vinAnuM abhijuSa 6 A0 sevaq; vAraMvAra jaq aprasahiSNu vi0 (-ne mATe) asamartha abhijJatA strI0 jJAna; samaja / aprasiddha vi0 ajANyaM ; agatya vinAnuM abhijJAta vi0 jANatuM; samajatuM (2) asAmAnya abhijJAnAbharaNa na0 oLakhANa -yAdaaprastAvika vi0 aprastuta dAsta tarIke ApelaM ghareNuM (vIMTI) aprahata vi0 haNAyekheM -ghavAyeluM nahIM abhiDIna na0 -nI tarapha UDavU te tevU (2) kheDAyA vinAnu; paDatara abhitaD 10 pa0 mAra; ThokavU (3) navaM-kore (vastra) abhitap 1 pa0 tapAvavaM; garama karavU aprAptayauvana vi0 yauvanane prApta nahi (2) saMtApa, thayela; pukhta vaya- nahIM tevU abhitApa puM0 saMtApa aphalaprepsu vi0 phaLecchArahita abhitAna vi0 khUba rAtuM evaM aphalgu vi0 lAbhakAraka; utpAdaka abhidruha 4 pa0 droha karavo; dhikkAravU; abaMdhukRta vi0 sagAM saMbaMdhIothI nahi IjA karavA icchayU~ karAyelaM; svAbhAvika rIte ja vikaselaM abhidroha puM0 droha; kAvataraM (2) abAhya vi0 bAhya nahi tevU; aMdaranuM krUratA; julama (3) niMdA; gALa (2) paricita ; pravINa [agni (4) duHkha ; trAsa abiMdhana puM0 vaDavAgni; samadramA rahelo abhidhAyin vi0 vyakta karatuM; artha abuddham a0 ajANye ; buddhipUrvaka nahi batAvatuM (2) kahetuM; jaNAvatuM [mAgavU te abhidhAva 1 pa0 -nI tarapha doDavU; abhayayAcanA strI0 abhayadAna ke rakSaNa humalo karavo abhAvin vi0 na banavAnuM ke na thavAnuM evaM abhinabhaH a0 AkAza tarapha;AkAzamAM abhikarSaNa na0 khetInuM ojAra / abhinamra vi0 khUba nIcuM jhUkelaM-vaLelaM abhikAma vi0 premAsakta; kAmAtura abhinirmukta vi0 sUryAsta samaye UMghatuM abhikramaNa na0 humalo; caDAI (2)pAse _ane kartavyakarmo na bajAvatuM javU te prasiddha kara, abhinirvRtti strI0 siddhi; pUrNatA abhikhyA 2 pa0 -preraka jAhera karavU abhiniviSTa vi0 tatpara; parAyaNa abhigup 10 pa0 bacAvaq; rakSaNa karavU (2)dRr3ha ; sthira (3)yukta; saMpanna (4) abhigupti strI0 saMrakSaNa (2) nigraha jakkI; durAgrahI (5) pravINa abhigRdhna vi0 lobhI abhinivezin vi0 Asakta; parAyaNa abhiga 1 pa0 -ne gAI saMbhaLAva, (2) Asakti karAvatuM (2) gItothI gAjatuM karavU abhiniSpat 150 bahAra nIkaLavU Page #662 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiniSyanda abhiniSyanda puM0 TapakavuM te; jharavuM te abhinIti strI0 ceSTA; hAvabhAva ( 2 ) maitrI; sneha abhinuna vi0 vyathita; kSubdha abhineya vi0 bhajavavA lAyaka evaM abhipatti strI0 pAse januM te (2) samApti ( 3 ) rakSaNa ( 4 ) upapatti; samarthana abhipadma vi0 ati suMdara abhiparipluta vi0 DUba gayelaM; paripUrNa; vyApta ( 2 ) AkramaNa pAmeluM; - thI vyAkuLa baneluM [ nAza abhipAta puM0 saMcAra ; gati ( 2 ) mRtyu ; abhipAMDu vi0 karamAyelu; nisteja abhipUj 10 pa0 pUjA karavI ( 2 ) saMmAnava; mAnya rAkhabuM abhipU 3, 9 pa0 pUravuM; bharI kADhavu abhipraNI 1pa0 maMtro vaDe pavitra kara abhipravRt 1 A0 nI pAse januM ke pahoMca ( 2 ) -mAM paDavuM; -ne maLavu abhipravRtta vi0 -mAM pravRtta thayelaM; maMDelu; macelu abhiplu 4 A0 - nI tarapha kUdavuM (2) UbharAvavuM; taraboLa karavuM DubADavu abhibala na0 yuktithI tapAsa ke parIkSA karavI te (kAvya 0 ) abhibhatsita vi0 tiraskRta abhibhA 2 pa 0 caLakavu; prakAzavaM abhibhASin vi0 - nI sAthe vAta karatuM ne saMbodhatuM abhibhU puM0 ahaMkAra abhibhUSa 10 u0 zobhA arpavI abhimanas vi0 icchAvALu Atura abhimanAyate A0 ( khuza thavaM prasanna thabuM; utsuka thavuM ) , 1 abhimanyu puM0 juo pR0 597 abhimarzaka, abhirmAzin, abhimarSaka, abhimaSan vi0 sparza karatuM ( 2 ) humalo 648 abhizaMkita karatuM ; baLAtkAra karatu; saMbhoga karatu abhimAna na0 pramANa abhimukhatA strI0 hAjarI; sAMnidhya (2) anukULa hovApaNuM abhimukhayati pa0 ( khuza karavuM; prasanna karavuM; vaza karavuM ) abhirakSa 1 pa0 rakSaNa karavuM madada karavI ( 2 ) zAsana karavuM abhirakSA strI0 badhI bAjuethI rakSaNa abhirAS - preraka0 prasanna karavu abhirAdhana na0 manAvavuM te; khuza karavuM te abhirucita puM0 premIjana [ kareluM abhilakSita vi0 cihnovALu ( 2 ) pasaMda abhilakSya vi0 lakSamAM levA lAyaka (2) tAkavAnuM hoya evaM (3) cihnathI aMkita karavA lAyaka abhilaMgh 1,10 pa0 oLaMgI javuM; kUdI javaM (2) upara dhasI jabuM ( 3 ) ullaMghana karavuM abhilAva puM0 laNaNI; kApaNI abhilASaka, abhilASin, abhilASuka vi0 utkaTa abhilASAvALaM abhilI 4 A0 - mAM pravezabuM -mAM chupAaj abhilIna vi0 vaLageluM (2) AliMgatuM abhivaktR vi0 tochaDAIpI bolanAraM abhivikrama vi0 parAkramI; zUravIra abhivIj - preraka0 paMkho nAkhavo abhivRS 1 50 varasavuM ; chaMTakAva karavo abhivRSTa vi0 varasAda ke chaMTakAva thayo hoya te 1 abhizapa 1 u0 zApa Apako abhizasta vi0 khoTo AkSepa - Aropa mukAyo hoya te apamAnita ( 2 ) hamalo karAyelu; IjA karAyeluM abhizaMka 1 A0 zaMkA karavI ( 2 ) -thI DarabuM abhizaMkita vi0 vahemIlu; zaMkAzIla (2) DaratuM Page #663 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiSakta abhiSakta vi0 (bhUtanA) vaLagADavALaM (2) parAjita; apamAnita (3) niMdita; zApita abhiSavaNa na0 snAna abhiSu 5 pa0 jaLasiMcana karavaM; chaMTakAva karavo; bhIMjavavaM abhiSecana na0 jaLasiMcana (2) rAjyAbhiSeka (3) rAjyAbhiSekanI sAmagrI abhiSTuta vi0 stavana ke stuti karelu abhisara puM0 anuyAyI; hariyo (2) sAthI; sobatI abhisari (-rI) strI0 anusara, te (2) madade caDavaM te abhisaMbaMdha puM0 saMbaMdha ; saMparka abhisAyam, abhisAyArkam a0 sUryAsta samaye ; sAMja TANe abhisAraNa na0 priyatamane saMketa pramANe maLavA jaq te [humalo karatuM abhisArin vi0 maLavA jatuM; dhasI jatuM; abhisAMtv 10 pa0 AzvAsana Apaq abhisneha paM0 Asakti; sneha / abhinavaMta vi0 relAvatuM ; bakSatuM abhihAra puM0 upADI jaq te;lUTI jaq te; corI jaq te (2) husalo(3)zastrasajja thavaM te (4) najoka lAvaq te abhIpsin vi0 abhIpsA-icchA rAkhatuM abhUyaHsaMnivRtti strI0 pharIthI saMsAramA pAchA na Avaq te; mokSa abhUta vi0 bhADe ke rojIe nahIM rAkhalaM (2) nahi poSelu abhyakta vi0 lepa karela; kharaDelaM abhyanujJAta vi0 saMmati ApelaM; maMjUra rAkhelu (2) kRpA karelu abhyamitram a0 duzmana sAme ke tarapha abhyamitrINa, abhyabhitrya puM0 duzmanano vIratApUrvaka sAmano krnaaro| abhyatA strI0 sAMnidhya ; samIpatA abhyarthanIya, abhyarthya vi0 vinaMtI ke amAtRka AjIjI karavA lAyaka; jene vinaMtI karavI paDe tevU abhyavahAramaMDapa puM0 bhojanakhaMDa abhyavahita vi0 dabAyelaM; besADI dIdhelu (dhULa i0) abhyasUyati pa0 (dveSa karavo; IrSyA karavI) [vAraMvAra abhyastam a0 AthamavA tarapha (2) abhyaMtarIkaraNa na0 praveza ke paricaya karAvavo te (2)gupta vAta kahevI te (3) nikaTa- mitra banAvaq te (4) aMdara (peTamAM) nAkhavU te abhyAkarSa puM0 paDakAra karavA chAtI ThokavI te [AcchAdana vinA abhyAkAzam a0 khulluM hoya tema; abhyAgamana na0 Agamana; mulAkAta abhyAsayoga puM0 cittane eka svarUpamAM parova te [hoya tevU abhyupasthita vi0 madadamAM ke sovatamAM abhyupAzraya puM0 zaraNa; Azaro abhraghana puM0 vAdaLAMno samUha abhravilAyam a0 jema vAdaLAM verAI jAya tevI rIte samUha abhravRMda na0 vAdaLAMnI hAramALA ke abhrAvakAza vi0 varasAda vakhate paNa khullAmA rahenAeM [rAkSasa i0 amanuSya puM0 mANasa nahi te-pizAca, amarakaMTaka puM0 juo pR0 597 amartya vi0 divya ; amara (2)puM0 deva amalapatatrin puM0 haMsa; jaMgalI haMsa amalayati pa0 (nirmaLa-zuddha karavU; ujjvaLa karavu) amalina vi0 nirmaLa ; pavitra amaMtrataMtra vi0 maMtrataMtranA prayoga vinAnuM amaMda vi0 jaDa nahi tevU; capaLa; cAlAka (2) ati; puSkaLa ; ugra amAt vi0 aparimita; amaryAdita amAta, amAtaka vi0 mA vinAnuM Page #664 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAnitva amAnitva na0 namratA; Atmastuti na karavI te amitavikrama vi0 apAra parAkramavALaM amitraka na0 zatrunuM kArya; apakAra amitratA strI0 duzmanAvaTa; vera amitrAyate A0 ( duzmananI jema vartavuM ; dhikkArakhuM) amRja vi0 zobhA zaNagAra vinAnuM amRtarasa puM0 amRtarUpI ke amRta jaivo rasa (2) brahma amRtA strI0 zarIramA rahelI pAMca nADIomAMnI ekanuM nAma amRtAyate A0 ( amRta jevuM thavaM nIvaDaM) amRSodya na0 satya vANI amRSTabhojin vi0 svAdiSTa bhojana nahi jamanAeM [ na zakAya tevuM amocya vi0 chUTI na zake tevuM; choDI ayat vi0 prayatna na karatuM ayatnalabhya vi0 sahelAIthI prApta thAya tebuM [ asAmAnya ayathApUrva vi0 apUrva; apratima ; ayathArtha vi0 artha vinAnuM; nirarthaka (2) asaMbaddha; anucita ( 3 ) khoTuM ayamaparo gaNDasyopari sphoTa: juo pR0 630 ayavat vi0 bhAgyazALI; sadbhAgI ayaHkaNapa na0 lokhaMDanA goLA pheMkatuM eka prakAranuM astra [ maLeluM ayAcitopasthita vi0 mAgyA vinA ayAnvita vi0 bhAgyazALI; sadbhAgI ayugasapti puM0 ( sAta ghoDAvALo ) sUrya ayugmacchada puM0 saptaparNa vRkSa ayoguDa puM0 lokhaMDano goLo ( 2 ) lokhaMDanA goLAvALu eka hathiyAra ayodaMDa puM0 lokhaMDanI gadA araghaTI strI0 reMTa uparano ghaDo araTTu puM0 juo 'AraTTa ' 650 arthakRtya araNyacaMdrikAnyAyaH juo pR0 630 araNyadharma puM0 jaMgalI avasthA ke dazA ( 2 ) vAnaprastha dharma araNyarodananyAyaH juo pR0 630 araNyasad vi0 vanamAM rahetuM; vanavAsI araviMdanAbha puM0 viSNu ( jenI nAbhi ke dUMTImAMthI nIkaLelA kamaLamAMthI brahmA pragaTa thayA hatA) [ kadara vinAnuM arasa vi0 nIrasa; svAda vinAnuM ( 2 ) arAga vi0 rAga ke Asakti vinAnuM arAma vi0 aLakhAmaNuM; apriya arAlapakSman vi0 cakranA ArA peThe phelAtI pAMpaNovALaM [ zALI zatru aribhadra puM0 mukhya ke sauthI vadhu baLaariSTatAti strI0 kalyANaparaMparA ariSTazayyA strI0 suvAvaDIno khATalo arihan puM0 zatrunuM nikaMdana karanAro aruNa puM0 juo pR0 598 aruNiman puM0 lAlAza; lAla raMga aruMdhatI strI0 juo pR0 598 aruMdhatIpradarzananyAyaH juo pR0 630 arUpahArya vi0 rUpathI AkarSI ke jItI na zakAya tevuM [ adRzya arUpin vi0 AkRti rahita ( 2 ) arogatva na0 taMdurastI; Arogya arkaprakAza vi0 sUrya samAna prakAzita arkamUla puM0 AkaDAnuM mULa argalita vi0 AgaLAthI baMdha kareluM arcanIya, arcayitavya vi0 pUjavA lAyaka; AdaraNIya [ prakAza aci strI0 prakAzanuM kiraNa (2) teja; acita vi0 pUjeluM; satkAreluM arcya vi0 juo ' arcanIya ' arjuna puM0 juo pR0 598 arNas na0 pANI; mojuM; pravAha arNoruha na0 kamaLa arthakArya na0 daridratA arthakRtya na0 dhaMdhorojagAra; kAmakAja Page #665 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthakovida arthakovida vi0 nipuNa; anubhavI arthagRha na0 khajAno arthadarzana na0 padArthone jovA te arthapada na0 pANini - sUtronuM vArtika arthavattA strI0 saMpatti ; dhana; milakata arthavidyA strI0 vyavahArajJAna arthavibhAvaka vi0 dhana ApanAraM arthasaMgraha, artha saMcaya puM0 dhana, milakata ke khajAno meLavavo ke saMgharavo te arthahArin vi0 dhana coranAraM arthAdhikAra puM0 saMpattinI soMpaNI arthAnuyAyin vi0 zAstra anusaratuM arthApatti strI0 jene na svIkArIe to vastusthitino khulAso na ja maLI zake evaM anumAna ( nyAya 0 ) ( 2 ) eka alaMkAra, jemAM eka bAta kahevAthI bIjI vAtanI siddhi niHzaMka che, ema batAvavAmAM Ave che ( kAvya 0 ) arthibhAva puM0 yAcakapaNuM ( 2 ) yAcanA arthisAt a0 yAcakone ApI dIdhuM ke heMcI dIdhuM hoya tema ardhakukkuTInyAyaH juo pR0 630 ardhajaratIyanyAyaH juo pR0 630 ardhapAda puM0 pAda (bAra AMgaLa ) no ardhA bhAga ardhapulAyita puM0 ardhI ThekaDo bharAto hoya tevI ( ghoDAnI ) gati ardharatha puM0 rathamAM besIne laDato paNa pUro kuzala nahi tevo yoddho ardharAtra puM0 madhyarAtri (2) bAra kalAkanI rAtri ardhavaizasa na0 adhUruM khUna ; ardhI hatyA ardhavaizasanyAyaH juo puM0 630 ahAra puM0 64 serano hAra ardhahArin vi0 ardho bhAga rokatuM ardhAkSi na0 tIrachI najara - kaTAkSa ardhAsi puM0 eka bAju dhAravALI nAnI taravAra 651 avacara alakanaMdA strI0 juo pR0 598 alakasaMhati strI0 vALanI laTo alakAMta puM0 vALanI laTano cheDo alakSman vi0 azubha cihnovALu alakSyajanmatA strI0 janmasthAna ajJAta ho alabhya vi0 prApta na karI zakAya tevuM alaya vi0 bhaTakatuM; gharabAra vinAnuM (2) avinAzI alavaNa vi0 mIThA vinAnuM alaMghanIyatA strI0 oLaMgI na zakAya ke pAse jaI na zakAya tevA hovu te alaMtarAm a0 atyaMta alaMbuSa puM0 tuMbaDuM (2) ghaTotkace mArelo eka rAkSasa ( 3 ) rAvaNano pradhAna ( 4 ) AMgaLIo phelAvelo paMjo alAghava na0 kSudratAno abhAva; udAratA alAsya vi0 nRtyarahita alikalekhA strI0 kapALa uparanuM cihna aliMdA: puM0 ba0 va0 juo pR0 598 alIkasupta, alIkasutaka na0 UMghavAno DhoMga karavo te alupta vi0 kApI nahi nAkheluM ; ochu nahi kareluM ( 2 ) surakSita alolupa vi0 tRSNA dinAnuM alpacchada vi0 ochAM vastravALu alpatA strI0, alpatva na0 nAnApaNuM; sUkSmatA (2) bAlizatA; tucchatA alpaviSaya vi0 maryAdita kSetravALu; maryAdita zaktivAluM avakarNana na0 sAMbhaLavu te; zravaNa avakhaMDa 10 pa0 kApavu; TukaDA karavA (2) kSINa thavuM; vyatIta tha avagal 1 pa0 sarakI paDavuM; nIkaLI paDavuM avaguMTh 10 pa0 DhAMkavuM chupAvavu; vIMTALava avaguMThanavat vi0 burakhAvALu avacara puM0 paricAraka Page #666 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avacAya avacAya puM0 cUMTag ke vINavU te avacUrNita vi0 cUro karelu avacchada puM0 DhAMkaNa; AcchAdana avajaya puM0 parAjaya; -nI upara vijaya avajJAta vi0 anAdara-apamAna karelu avatati strI0 vyApaq te / avatap 1 pa0 -nIce teja pheMkabuM te -preraka0 tapAvaq; prakAzita karavaM avatamasa na0 jhAMkho aMdhakAra; aMdhAeM avatas a0 nIce; pAtALamAM avataMsaka puM0 kAnanuM ghareNuM (2) koI paNa ghareNu [vApara) avataMsayati pa0 (kAnanA ghareNA tarIke avatADana na0 kacarI nAkhavU te; roLI nAkhavU te avatAraNa na0 nIce Utare tema karavU te (2) vaLagADa (bhUtapretAdino) (3) (graMthanI) prastAvanA; upodghAt (4) avataraNa ; prAgaTaya avadhUpita vi0 dhUpathI suvAsita evaM avanatAMga vi0 nIce jhUkatA avayavovALaM (suMdaratAnI nizAnI) avanamra vi0 namelaM; jhukelaM avanAma puM0 page paDavaM te (2) nIce namAvaq te avanAmin vi0 nIce namatuM avanij 3 u0 dhovaM; sApha karavU -preraka0 dhoI kaDhAvaq (2)vyApaq; bharI kADhaQ avanipati, avanipAla puM0 rAjA avanIdhra puM0 parvata [javA yogya avaneya vi0 laI javA yogya; dorI avapat 1 pa0 nIce paDavU ; nIce UtaravaM; upara dhasI javU avapatita vi0 nIce paDelu; garI paDelu avapAzita vi0 jALamAM pakaDelu ke pAzamAM jakaDelaM avapluta vi0 kUdI paDelu (2) nAThelu avalaMbin avabaMdha 9 pa0 bAMdhavU; jakaDavU avabuddha vi0 jANelaM; zIkhelu avabodhita vi0 jagADelu avabhaMga vi0 harAvatuM; namAvatuM (2) khaMDita karelu; IjA pamADelu avabhaMja 7 pa0 bhAMgI nAkhavU; toDI pADavU [aMkuzane na gAMThe) avamatAMkuza puM0 madamAM Avelo hAthI (je avamardana vi0 kacarI nAMkhatuM ; pIsI nAkhatuM (2) na0 dabAvavaM-caMpI karavI te (3) damana; kacarI nAkhavU te avarmAdan vi0 ThAra mAranAeM avamarSa puM0 humalo (2) AlocanA; tapAsa avamAnin vi0 avagaNanA karatuM; tiraskAra karatuM ; kiMmata ochI AMkatuM avamUrccha zAMta paDavU (takarAranuM) avamRd 9 pa0 kacarI nAkhavU; pIsI nAkhavaM avayA 2 u0 jANavU; samajavU (2) TALavU; dUra karaQ avarakSaNI strI0 ghoDAone bAMdhavAnuM doraDu avarajA strI0 nAnI bahena avaruNa vi0 tUTela; bhAMgelaM (2)rogiSTha avarudita vi0 jenA upara AMsu paDayAM hoya tevU avaruddhikA strI0 aMtaHpuramA aLagI rAkhelI strI [ghAlatuM avarodhaka vi0 vighna karatuM (2) ghero avarodhana na0 ghero (2) vighna; Dakhala (3) aMtaHpura (rAjamahelatuM) (4) patnI; rANI avarodhikA strI0 aMtaHpuranI strI avaropita vi0 ukheDI nAkhelu (2) nIce utArI pADelu avalagna vi0 vaLagela; saMbaddha; laTakatuM avalaMbin vi0 laTakatuM (2) avalaMbana letuM (3) AdhAra ApatuM Page #667 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mavalI 653 avRkSa avalI 4 A0 coTavU; laTakavU (2) avigAna, avigIta vi0 visaMvAda rahita vaLavU; namavU (3) -mAM chupaaeN| avicAraNIya vi0 vicAryA ke prazna avalup 6 u0 [avalaMpati-te] upara pUchayA vinA pAlana karavA yogya / dhasI jaq (jemake, zikAra upara) avicchinna vi0 saLaMga hoya tevU; (2) khAI javU; gaLI jarbu (3) akhaMDita (2) sAmAnya kacarI nAkhavU; dabAvI devU avijJeya vi0 jANI ke oLakhI na avalokaka vi0 -nI tarapha jotuM; -ne zakAya tevU jovA icchatuM avitakita vi0 nahi kalpekheM avalokin vi0 jotuM; nihALatuM avitR vi0 rakSaNahAra avazapta vi0 zApita avida a0 o re! o re! avazikA strI. svataMtra evI strI avidita vi0 jANyA vinAna; ajANamAM avaSTaMbhamaya vi0 sonA-; sonerI (2) ja gayuM hoya tevU eMTavALa; bahAdurIvALU avidUra vi0 najIka hoya tevU avasAdaka vi0 kheda-thAka-mUrchA karatuM avidhavA strI0 jeno pati jIvato avasAdina vi0 hatAza tha]; besI hoya tevI strI paDatuM; mUchita thatuM avasupta vi0 UMghelaM avidhA a0 'dhAjo!' 'dhAjo!' avasR.1 pa0 vyApaq; phelAvU (evo madada mATeno pokAra) avaskanna vi0 hamalo karAyelaM; baLA avidhi vi0 vidhi ke niyama pramANe tkAra karAyeluM na hoya tevaM (2) puM0 brahma (jeno [karatuM avaskaMdina vi0 humalo karatuM; baLAtkAra nirdeza na karI zakAya) avasnAta vi0 nAhelaM pANI avidheya vi0 kAbumAM na rakhAya tevU avasphUrja avAjathI bharI kADhavU avinAza puM0 amRtatva; mokSa ; nirvANa avasphajita na0 garjanA [kADhavU avinirNaya puM0 anizcaya avahas 1 pa0 hAMsI karavI; hasI aviprahata vi0 avara-javara vinAna avahasana na0 hAMsI; ThekaDI aviyukta vi0 saMyakta; avibhakta avahAsya vi0 hAMsI karavA lAyaka aviralita vi0 khUba najIka hoya avahIna vi0 tyajAyelaM; choDI dIdhelaM; tevU; vacce aMtara vinAnuM pAchaLa kelaM aviruddha vi0 viruddha ke visaMgata nahi avaMti (-tI) strI0 juo pR0 598 tevU (2) yogya ; ucita avAptavya vi0 meLavavA yogya avirodha puM0 susaMgatatA; virodhI na avArya vi0 dUra karI na zakAya tevU; hovU te (2) Dakhala ke rukAvaTano vArI na zakAya tevU abhAva [vinAna avikArin vi0 badalAya nahi tevU; avilupta vi0 akSata; IjA pAmyA aphara (2) vaphAdAra avizvasta vi0 vizvAsu na hoya tevU; javikSata vi0 akhaMDita; IjA na pAmelu vizvAsa na karavA lAyaka avikSita vi0 IjA na pAmelu; ochu avIkSin vi0 na jotuM; jovA na na thayelaM [tevU pAmyuM hoya tevU avikSobhya vi0 ajeya; kSobha na pAme avRkSa vi0 jhADa vinAnuM Page #668 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avRthArtha 654 aSThIlA avRthArtha vi0 saphaLa; nirarthaka nahi abhAva (2) jeTha ane aSADha mahinA tevaM [yogya (cAlatA hovA te) avekSaNIya vi0 AdaraNIya; vicAravA azanya na0 khAlI na hovU te (2) avekSamANa vi0 jotuM; nihALatuM ekaluM na rahe mATe sAthe mokalavAnuM te avekSA strI0 jovU te; nihALavU te azeSayati pa. saMpUrNa rIte pUraM karavU (2) lakSa; kALajI azokavanikA strI0 azokavRkSonI avedanAjJa vi0 pIDA nahi jANanAeM vATikA ke upavana avyaktamati vi0 jenuM svarUpa pragaTa azokavanikAnyAyaH juo pR0 630 ke spaSTa nathI tevU aznItapibatA strI0 khAnapAna mATe avyaktAdi vi0 jeno AraMbha apragaTa (ujANImAM) AmaMtraNa che evaM; jenI pUrvanI sthiti joI azmaka puM0 juo puM0 598 zakAtI nathI evaM azmakAH puM0 ba0 va0 te dezanA loko avyaktika vi0 avyakta; apragaTa / azmakuTTa, azmakuTTaka puM0 vAnaprastha avyathin vi0 vedanA ke pIDAthI azmaloSTanyAyaH jao pa0630 rahita (2) pIDA na karatuM (3) azruti vi0 kAna vinAnuM (2) puM0 bhayarahita; nirbhaya sApa (3) strI0 na sAMbhaLavU te; avyapekSA strI0asAvadhAnatA; bekALajI vismRti avyayAtman vi0 avinAzI; nitya azrupUrNa vi0 AMsu bharelu svarUpavALU (2) puM0 AtmA azrumukha vi0 AMsu relAvatuM avyAkSepa puM0 vilaMba ke mUMjhavaNano azvakarNaka puM0 eka vRkSa; sAga abhAva azvacaryA strI0 ghoDAonI saMbhALa avyAhRta na0 mauna [avicchinna azvatIrtha na0 gaMgA nadIne kinAre avyucchinna vi0 satata - cAlu evaM; kAnyakubja najIka AveluM eka tIrtha avata vi0 dhArmika vidhi ke vidhAna azvatthAman puM0 juo pR0 598 na pALatuM hoya evaM azvapati puM0 juo pR0 598 / azakuna puM0, na0 apazukana azvamedhika vi0 azvamedha mATe yogya; azakunIbhU apazukana banI rheQ| azvamedha saMbaMdho azam a0 kalyANakara na hoya tema azvavAjina vi0 ghoDAnI zaktivALU azastra na0 je zastra nathI te (raNamAM azvavAra puM0 azvapAla; ghoDAnI zastrathI thayelaM maraNa yazasvI gaNAya) dekharekha rAkhanAro azAMta vi0 zAMti vinAnu; jaMpa vinAnuM azvinIkumAra juo pR0 598 azithila vi0 DhIlaM nahi tevU; dRDha azvIya vi0 azva saMbaMdhI (2) na0 (2) asarakAraka; khAtarIvALa ghoDAono samUha aziraska vi0 mastaka vinAnuM aSTapAdikA strI0 eka phUla-vela azizirarazmi puM0 sUrya aSTAdazan vi0 aDhAra azItala vi0 garama ; uSNa / aSTAvakra puM0 juo pR0 598 azItibhAga puM0 eMzImo bhAga aSTAzIti strI iThyAzI azucitA strI0 gaMdakI; svacchatAno aSThIlA strI0 goLa paththara Page #669 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asako 655 astabdha asako vi0 A ke te(2)A duSTa; asAMnidhya na0 najIka nahi hovApaNuM; e duSTa [siddhAMta ke AcAra gerahAjarI [nahIM te asatpatha puM0 kharAba mArga (2) kharAba asAMpradAyika vi0 paraMparA pramANeasatyasaMdha vi0 vacana nahi pALanAeM; asi a0 'tuM' ke 'te' (evA arthamAM) dagAbAja [pheMkavu te / asiknI strI0 juo pR0 598 asana puM0 eka vRkSa (2) na0 nAkhavU- asicaryA strI0 zastrono abhyAsa asapatna vi0 harIpha patnI-zoka vinAnuM asitanayana vi0 kALI AMkhovALaM (2) harIpha ke duzmana nahi tevU; asitayavana puM0 kAlayavana (yAdavonomitratAbharyu (3) zatrurahita ; niSkaMTaka kRSNano eka prabaLa zatru) asamagram a0 pUrepUruM nahIM tema; adhUruM asitAzman puM0 nIlama asamaya paM0 mosama ke RtU na hovI / asiddhArtha vi0 kRtakRtya nahi banelaM; te (2) yogya nahi tevo samaya potAnuM lakSya siddha na thayuM hoya tevU asamAna vi0 ajoDa; anupama asidhArA strI0 talavAranI dhAra asamApta vi0 apUrNa; adhUre asihasta puM0 jamaNA hAthamA rAkhelI asamAyukta vi0 barAbara nAthelaM ke talavArathI mAravU te paloTeluM nahIM tevU asutara vi0 dustara; pAra na karAya teQ asavarNa vi0 judI jAti ke varNana asubhaMga puM0 prANano nAza; mRtyu asahyapIDa vi0 sahana na thaI zakatevI asumat vi0 jIvatuM (2) puM0 jIvatuM pIDAvALaM prANI [nAzavaMta asaMkalpita vi0 nahi kalpelaM asurakSa vi0 rakSaNa karavaM muzkela; asaMgacArina vi0 rukAvaTa vinA pharatuM asuragRha, puM0 deva (asurano zatru) asaMpUrNa vi0 apUrNa; AMzika asulabha vi0 muzkelIthI prApta thAya tevU asaMbodha puM0 ajJAna asusU puM0 bANa; zara [anucita asaMbhedya vi0 saMbaMdhamAM na lAvavA jevU asuMdara vi0 suMdara nahi tevU (2) asaMmukha vi0 vimukha asUya vi0 nAkhuza asaMrodha puM0 IjA na karavI te asUyati pa0 (IrSyA karavI; nAkhuza asaMvidAna vi0 ajJAnI; mUrkha thae~; gusse thavU) asaMvRta vi0 ughADu; khullu asUrta vi0 aprerita (2) aMdhAriyu asaMzabdya vi0 bolavA ke ullekha (3) avarajavara vinAnu; ajANyu karavAne ayogya asRSTAnna vi0 annadAna vinAnuM asaMsakta vi0 asaMbaddha (2) anAsakta asevitezvaradvAra vi0 dhanavAnonAM asaMhArya vi0 rokI na zakAya tevU (2) AMgaNAM na sevatuM - na yAcatuM bIje ke avaLe mArge na dorAya tevU asaumyakRt vi0 trAsa ApanAeM asAda vi0 nahi thAkelaM; azrAMta astakaruNa vi0 nirdaya asAratA strI0 rasa ke sAra vinAnA astagiri puM0 astAcaLa hovApaNuM; tucchatA (2) tAttvikatA astanimagna vi0 AthamelaM ; asta pAmelaM na hovI te astabdha vi0 dRDha nahi tevU (2) asAhasika vi0 sAhasa na karatuM; cAlAka ; capaLa ; thAkelaM nahi tevU (3) avicArIpaNe na vartatuM haThIluM ke durAgrahI nahi tevU; namra Page #670 -------------------------------------------------------------------------- ________________ astam astam a0 ghera (2) astAcaLa upara ( 3 ) dUra thAya ke aMta Ave tema astamita vi0 AthamI gayeluM; aMta Avyo hoya tevuM ; dUra thayuM hoya tebuM astaruSu vi0 jeno krodha zAMta thayo che tebuM [ vIkharAyeluM astavyasta vi0 veraNacheraNa; Amatema astazikhara puM0 astAcaLanI Toca astasamaya puM0 AthamavAnI veLA (2) AkharI ghaDI. astasaMkhya vi0 asaMkhya astragrAma puM0 hathiyArono Dhagalo-samUha astrabhRt puM0 astra pheMkanAro; astradhArI astrayaMtra na0 eka prakAranuM astra astraveda puM0 astra pheMkavAnI vidyA astrin vi0 astra vaDe laDatuM; astradhArI asthAyin vi0 kAyamI nahIM tevu; nAzavaMta asthAstu vi0 adhIruM asthibaMdhana na0 snAyu [ atyaMta kaThora asthibhedin vi0 hADakAne bhede tevuM - asthisneha puM0 majjA asnehadIpanyAyaH juo pR0 631 aspRSTa vi0 sparza karyA vinAnuM ( 2 ) ( zabdathI ) ullekhita nahi tevuM atra puM0 khUNo asvara vi0 kharAba avAjavALu ( 2 ) aspaSTa ke dhImA avAjavALu asvAdhIna vi0 asvataMtra; parAdhIna aharAdi puM0 paroDha; savAra ahadivam a0 dararoja ; divase divase ahalyA strI0 juo pR0 598 ahaMjuSu vi0 potAno ja vicAra karanA ahaM pUrva vi0 prathama hovAnI icchAvALaM ahaM vi0 ahaMkArI; svArthI ahaMvAdin vi0 potAne viSe ja kahetuM ; ahaMkArI [ tevuM hovApaNuM ahAryatva na0 koI harI jaI na zake 656 aMtaraya ahikuMDalanyAyaH puM0 juo pR0 631 ahicchatrA strI0 juo pR0 598 ahitahita na0 sAraM narasuM ahimadIdhiti, ahimamayUkha, ahimarocis puM0 sUrya [ zUnyamanaska ahRdaya vi0 hRdaya vinAnuM ( 2 ) bedhyAna; ahetu vi0 niSkAraNa; kRtrima nahi tevuM; svAbhAvika ahna puM0 divasa ( ' ahan 'nuM samAsamA thatuM eka rUpa; jemake, 'madhyAhna' ) ahI vi0 nirlajja (2) strI 0 nirlajjatA aMkuzagraha puM0 ( hAthIno) mahAvata aMgada puM0 juo pR0 599 aMga saMhati strI0 zarIrano bAMdho ; zarIranI surekhatA [ rAjA - - karNa aMgAdhipa, aMgAdhIza puM0 aMgadezano aMgArin vi0 vecavA mATe kolasA taiyAra karanAraM aMgirasa puM0 juo pR0 599 aMgulitra, aMgulitrANa na0 bANAvaLIo pachI AMgaLIne bacAvavA pahere che te khoLI [ kadanuM aMguSThamAtra vi0 aMgUThA jeTalaM; teTalA aMgho a0 gusso ke dilagIrI batAvanAra udgAra [vALI strI aMcita strI0 vAMkI ke suMdara bhamaroaMjanA strI0 juo pR0 599 aMjalika puM0 arjunanA eka bANanuM nAma (2) uMdaranA mukhanA AkAranuM bANa aMjalikarman na0 hAtha joDavA te; namratAthI namaskAra karavA te aMjalikA strI0 nAnI uMdaraDI aMjalikAvedha puM0 yuddhano eka vyUha aMDaka na0 nAnuM IMDu (2) ghUmaTa aMtarajJa vi0 rahasya ke tattva jANanAraM; DA. ; zANuM ( 2 ) agamacetIvALu aMtaratas a0 aMdara; vacamAM aMtaraya puM0 aMtarAya Page #671 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarayati 657 AkRSTimaMtra aMtarayati pa0 (aMtarAya karavo; virodha (2) sarala (nAmanAM) vRkSo aMdara karavo; dUra khaseDI kADhavU; dhakeladhuM; AvelAM hoya tevU vacce Ave tema karavaM; badalI kADhavU) aMtevAsitva na0 ziSya hovApaNaM aMtarastha vi0 aMdara raheluM (2) bacce aMtoSTha puM0 adharoSTha; nIcalo hoTha AvatuM hoya tevU (3) aMtaramAM beThelU aMtyAvasAyin puM0 halakAmAM halakI (jIva) jituM ke pharatuM varNano mANasa (cAMDAla ne niSAdI aMtarikSagata vi0 AkAzamA-havAmAM strIthI thayelo) aMgirama, aMtagiri a0 parvatamA / aMdhaka puM0 juo pR0 599 aMtarjAnuzaya puM0 DhIMcaNa vacce hAtha aMdhakavartakIyanyAyaH juo pR0 631 rAkhIne UMdhanAro aMdhagajanyAyaH juo pR0 631 aMtardIpikAnyAyaH juo pR0 631 aMdhagolAMgUlanyAyaH juo pR0 631 aMtadhi strI0 dekhAtA baMdha tharbu te aMdhadarpaNanyAyaH juo pR0 631 aMtarbha 150 -mAM samAveza thavo aMdhaparaMparAnyAyaH juo pR0 631 aMtarmadAvastha vi0 mada jharavAnI dazA aMdhrAH puM0 ba0 va0 juo pR0 599 aMdara chupAI rahI hoya tevU; madamatta aMbaralekhin vi0 gaganacuMbI ; khUba UMcaM thavAnI taiyArImA hoya tevaM vastra aMtarvastra, aMtarvAsas na0 aMdara paheravAna aMbarISa puM0 juo pR0 599 aMtarvedi (-dI) strI0 juo pR0 599 aMbarISaka puM0 gupta agni aMtazcara vi0 aMdara vyApelaM - pharatuM aMbaSThAH puM0 ba0 va0 juo pR0 599 aMtasaMzleSa puM0 sAMdho; joDANa aMbA strI0 juo pR0 599 aMtaHkopa puM0 AMtarika kSobha (2) aMbAlikA strI0 juo pR0 599 AMtarika gusso aMbikA strI0 juo pR0 599 aMtaHpAtita, aMtaHpAtin vi0 aMdara aMbukriyA strI0 pitaone jalAMjali dAkhala karelu ke Avela (2)-mAM aMbuvega puM0 pANIno moTo pravAha samAveza thato hoya tevU aMbakRta na0 rIchano haNahaNATa aMtaHprakRtiprakopaja vi0 AMtarika aMbhojayoni puM0 brahmA (viSNunA vikhavAdathI janmelaM nAbhikamaLamAM janmelA) aMtaHsarala vi0 aMdarakhAne saraLa evaM aMmaya vi0 jalamaya ; pANInuM banelaM A AkaMpa 1 A0 bhrUjavaM; kaMpavU Akulatva na0 bhIDa (2) vyAkuLatA AkaMpa puM0 bhrUjavU - kaMpavU te AkulIkR 8 u0 bhIDa karavI; bharI AkaMpita vi0 dhRjelaM; kaMpatuM kADhavU (2) vyAkuLa kara, AkAzajananI strI0 killAnI dIvA- AkuMcana na0 vAMkA vALavU te ; saMkocavU lamA rAkhelaM bAkU ke saMkocAvaM te (2) Dhagalo karavo te; AkAzabaddhalakSa vi0 najare na dekhAtI bheguM karavU te (3) eka lazkarI hilacAla cIja tarapha najara tAkI hoya tevU AkRSTi strI0 AkarSaNa (2) kheMcIne (pAgala) vALavU te (dhanuSya) [maMtra AkAzamuSTihanananyAyaH puM0 juo pR0 AkRSTimaMtra puM0 AkarSaNa karavA mATeno Page #672 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akekara 658 AdAya Akekara vi0 ardhaM baMdha tathA ardhaM AjyapAH puM0 ba0 va0 pitRono eka khullu evaM (AMkha) varga (vaizyalokonA) Akopa puM0 haLavo gusso AjJAkaratva na0 dAsapaNu; parAdhInatA Akauzala na0 kuzaLatAno abhAva AjJAbhaMga puM0 hukama uthApavo te AkrAMtitaH a0 baLajabarIthI ATarUSa puM0 eka vRkSa (araDUsI) AkrIDaparvata puM0 krIDA ke vihAra mATeno ADhayaMkaraNa vi0 zrImaMta banAvanAeM (nAno ke kRtrima) parvata ADhayaMbhaviSNu vi0 zrImaMta banatuM; AkhaMDalasUnu puM0 iMdrano putra (arjuna) agraNI banatuM AkhyAta na0 prayANa karavA mATe zubha AtapalaMghana na0 la lAgavI te muhUrta kahevaM te (maMtrelA duMdubhinA Atapavat vi0 sUryano prakAza paDato dhvani uparathI) hoya tevU AkhyAyaka vi0 kahetuM; samAcAra AtapavAraNa na0 chatra; chatrI ApatuM (2) puM0 saMdezavAhaka; dUta AtitheyI strI0 paroNAgata (3) chaDI pokAranAro [ApatuM Atizayika vi0 puSkaLa ; atizaya AkhyAyina vi0 kahetaM; samAcAra AtiSThadaga a0 gAyo dohavAya tyAM Agata na0 Agamana; AvI pahoMcavaM te __ sudhI (sAMja pachI kalAka ke doDha AgaskRt vi0 aparAdhI kalAka sudhI) AgastyAyana vi0 agasti saMbaMdhI Atmakarman na0 svakartavya Agarava vi0 agaru saMbaMdhI [Rtvija AtmakRta vi0 pote karelaM AgnIdhra puM0 yajJano agni saLagAvanAra- AtmaghAtin vi0 AtmahatyA karanAeM Agneya vi0 agni saMbaMdhI; agni- AtmatrANa na0 AtmarakSaNa (2) (2) agni jevU (3)agni prajvalita sipAI; saMrakSaka [hoya te kare tevU (ghI i0) (4) jaTharAgni AtmanA saptama puM0 pote jemA sAtamo vadhAranA; (5) na0 kRttikA nakSatra AtmalAbha puM0 janma; utpatti; mULa (6) bhasma lagAvIne snAna karavU te AtmavattA strI0 AtmasaMyama (2) AcamanadhArin, AcamanavAhin puM0 zANapaNa pANI bharanAro Atmavarya vi0 potAnA pakSanu - vargaAcAradhUmagrahaNa na0 vidhi anusAra Atmazakti strI0 potAnuM baLa ke teja dhumADo zvAsamAM levo te Atmasama vi0 barobariyu; potAnA sarakhaM AcAralAja puM0 (ba0 va0) vadhAvavA AtmasaMstha vi0 AtmAmAM sthira evaM mATe pheMkAtI pANI (rAjA i0ne) Atmabhari vi0 peTabharaM; ApamatalabI AcAryopAsanA na0 gurusevA [te AtmAnugamana na0 sevAmAM jAte hAjara AcAMti strI0 moM dhovA kogaLo karavo rahevaM te AceSTita na0 mAthe lIdhelaM; karelaM Atmodaya puM0 potAnI unnati AcchAdanavastra na0 nIcenA bhAga upara AtreyI strI0 atrikuLamAM janmelI strI paherAtuM vastra (uttarIyathI UlaTuM) (2) atrinI patnI (3) sagarbhA strI AcchAdin vi0 DhAMkatuM; chupAvatuM (4) rajasvalA strI Acchurita vi0 mizrita (2) nakhanA mAdAya a0 laIne ('sAthe' evA arthamAM ujharaDAvALU paNa vaparAya che) Page #673 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdAlanya AdAlabhya na0 nirbhayatA AditaH a0 zarUAtamAM; prAraMbhathI Aditsu vi0 levAnI icchAvALaM Adideva puM0 mukhya-prathama deva(nArAyaNa, viSNu, ziva, brahmA) AdipUruSa puM0 sRSTino adhiSThAtA (2) viSNu (3) zrIkRSNa Adibhava vi0 sauthI prathama utpanna thayelu (2) puM0 brahmA (3)viSNu (4)moTo bhAI AdiSTina vi0 hakama karanAraM (2) puM0 ziSya ; brahmacArI (brAhmaNavarNano) (3) prAyazcitta karanAro AdRza 1 pa0 jovU; nihALavU -preraka0 darzAvaQ [sudhI AdRSTiprasaram a0 dRSTi pahoMce tyAM AdezakRta puM0 gAmano mukhI Adau a0 prathama ja; prathamathI AdyakAlika vi0 mAtra vartamAna jonAeM Armika vi0 dharma viruddhaD; anyAyI AdhArAdheyabhAva puM0 AdhAra ke pAtrano ApelI ke mUkelI vastu sAtheno saMbaMdha ke tenA upara thatI asara Adhirathi puM0 karNanuM nAma ASa 10pa0 thobhAvavU; adhdhara rAkha, Adheya na0 AdhAna; mUkavU te / Anartapura na0 juo pR0 599 AnartAH puM0 ba0 va0 juo pR0 599 AnaMdapura juo pR0 599 AnaMdi puM0 AnaMda; sukha / AnAha puM0 bAMdhavaM te (2) maLa ke mUtrano avarodha [pramANe AnupUryeNa a0 eka pachI eka; krama AnuyAtra na0 anucara; parivAra AnusUya vi0 anusUyAe ApelaM ApagA strI0 juo pR0 599 Apageya puM0 nadIno putra ; bhISma ApaNavIthikA strI0 dukAnonI paMkti; bajAra Apava puM0 vasiSTha AyAmavat ApAtaduSprasaha vi0 jeno humalo asahya [asahya evaM ApAtaduHsaha vi0 pahelA humalA vakhate ApUrNa vi0 pUrNa ApyAna vi0 jADu; majabUta; sthUla (2) khuza ; saMtuSTa (3)na0 vikAsa; vRddhi (4) prema [umara AbAlya na0 bALapaNa sudhdhAM (evI) Abrahma a0 brahmAparyaMta; brahmA sudhdhAM AbhaMga na0 thoDIka vAMkI vaLelI AkRti AbhIrAH puM0 ba0 va0 juo pR0 599 AmakuMbha puM0 kAcI mATIno ghaDo Amajvara puM0 eka prakArano tAva (jemAM bApha-parasevo lAvavo joIe) Amalaka na0 AMbaLaM AmaMtrita na0 vAtacIta (2) saMbodhana AmikSA strI0 garama dUdha ane dahIMmizraNa Amitra vi0 zatrupakSIya AmIlana vi0 AMkho mIMcavI te Amodana na0 AnaMdita karavU te (2) sugaMdhita karavU te AmnAtin vi0 vedavid ; vedAbhyAsI amnAyavat vi0 paraMparAgata zAstrajJAnayukta AmrasekapitRtarpaNanyAyaH puM0 juo pR0 AmraD -preraka0 punarAvRtti karavI Ayatalekha vi0 lAMbI rekhAvALaM AyatAyati strI0 lAMbo vakhata TakI [te samaye AyatIgavam a0 gAyo ghera pAchI phare AyathAtathya na0 yathAyogya- yathocita na ho, te Ayallaka puM0 adhIrAI; utkaMThA Ayasta vi0 pIDA ke trAsa pAmelu (2) IjA pAmeluM (3) na0 moTo prayAsa AyAna na0 Agamana (2) svabhAva (3) ghoDAno eka zaNagAra AyAmavat vi0 lAMbU; vistRta _ rahevaM te Page #674 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyAmin AyAmin vi0 nigraha karatuM ( 2 ) lAMbu dIrgha (sthaLa ke samayano dRSTie) AyAsaka vi0 thakave tevuM; kaMTALA bhareluM [ karatuM ; mayatuM AyAsina vi0 thAkela ( 2 ) prayAsa Ayudha 4 A0 laDavu, humalo karavo AyudhapAla puM0 zastrAgArano rakSakaadhiSThAtA Ayudha pizAcikA strI0 hathiyAra vAparavAnI caLa; laDAIno Aveza AyudhAgAra na0 zastro rAkhavAno oraDo AyudhIya puM0 yoddho AyuH zeSajIvita vi0 je haju lAMbu jIvavAnuM che te AyuHzeSatA strI0 haju jIvavAnuM bAkI hoya tevI sthiti ArakUTa puM0 na0 pittaLa AraTTa puM0 juo pR0 600 AraNya, AraNyaka puM0 juo pR0 600 Arabhya a0 - thI mAMDIne ke zarU karIne Arava puM0 bUmAbUma (2) avAja AvaDaDima puM0 eka jAtanuM Dhola ArAlika puM0 rasoiyo ( 2 ) madamatta hAthIone aMkuzamAM rAkhanAro AroNa vi0 pUrepUruM sukAI gayeluM Aruc - preraka0 pasaMda paDavuM; gamabuM AropayitR vi0 ( zarIra upara ) dhAraNa karanA; paheranAruM Aropita vi0 caDAvelu (2) mUkelaM (3) paNacha caDAvelu ArjIkiyA strI0 juo pR0 600 Arjuni puM0 arjunano putra ( abhimanyu ) AtvijIna vi0 RtvijanA sthAna mATe yogya evaM [ utAravA ) ArdrapRSTha vi0 pANI chAMTeluM (thAka ArdrabhAva puM0 bhInAza (2) pIgaLI jabuM te ( hRdayanuM) Ardrayati pa 0 ( bhInuM karavuM ) 660 AzaMkita AryabhaTTa puM0 juo pR0 600 AryAvarta puM0 juo pR0 600 Ala puM0 viSa (jherI prANIe kADhalaM.) (2) chaLakapaTa AlAnika vi0 hAthI bAMdhavAnA thAMbhalA tarIke kAma detuM AlIDhA strI0 rajasvalA strI AlU 9 u0 ( haLavethI) cUTavuM Alekhyasamarpita vi0 cItareluM AlokanIyatA strI0 ( citranI peThe ) jovA-nihALavAnI dazA, sthiti ke yogyatA Avap 1 u0 veravuM; vikhekhu ( 2 ) araj ( 3 ) Ahuti ApavI ( 4 ) vidhi ke anuSThAna karavuM (jema ke zrAddhanuM) - preraka0 kApI nAkhavaM; mUMDavuM (2) oLa; vyavasthita karavuM AvarIta vi0 DhAMkanA AvarIvas vi0 DhAMkI denAruM Avartin vi0 pArchu pharanAraM Avasthika vi0 paristhitine anurUpa evaM AvArita vi0 cAre bAjue vyApta AvimaMDala vi0 ( pUrA ) vartuLano AkAra pragaTa karatuM ( jaladI bANa choDavAthI, dhanuSya ) Avilayati pa0 ( dUSita - malina karavuM ) AvIrajA strI0 rajasvalA strI AvRta vi0 DhAMkela chupAveluM (2) gherAlu (3) DhaMkAyeluM; vyApta (4) pUrNa te Avyakta vi0 spaSTa ; samajI zakAya Avya 4 pa0 vIMdha; ghAyala kara (2) paheravuM ( 3 ) tAkIne pheMka (4) pheMkI devuM ( 5 ) ghumAvavuM ( 6 ) hAMkI kADha Azaka na0 khAvuM AzaMkita vi0 jeno Dara rAkhyo hoya tevuM ( 2 ) zaMkA rAkhI hoya tevuM Page #675 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzaMkin AzaMkin vi0 Dara rAkhatuM; zaMkA karatuM (2) zaMkA ke bhayavALu AzaMsita AzaMsin vi0 icchatuM; AzA rAkhatuM ( 2 ) jAhera karatuM AzAjanana vi0 AzA preratuM [ 631 AzAmodakatRptanyAyaH puM0 juo pR0 AzitaMbhava vi0 0 tRpta kare - dharave teM (2) na0 tevuM anna ( 3 ) na0, puM0 saMtoSa ; tRpti Azijita vi0 khaNakhaNa avAja karatuM (jema ke, hAthapaganAM ghareNAM ) AzI strI0 sApanI dADha AzcaryabhUta vi0 adbhuta [ chaMTakAva Azcotana, Aicyotana na0 siMcana; Azya 1 A0 sukAvuM; jAmI javaM Azramaguru puM0 saMpradAyano mukhiyo AzrayaNIya vi0 Azaro levA yogya ( 2 ) AcaravA - anusaravA yogya Azrayin vi0 - ne Azare raheluM (2) - te lagatuM; - nA saMbaMdhI ( 3 ) Azaro letuM; bhajatuM Azru 5 pa0 dhyAnathI sAMbhaLavu (2) vacana Apa ( 3 ) svIkAravuM pAtra - preraka0 AkarSa; vaza karavu AzvAsaka vi0 vizvAsapAtra ; bharosA[ karatuM ASADhan vi0 khAkharAno daMDa dhAraNa ASADhI strI0 aSADha mahinAnI pUnama AsanabaMdhadhIra vi0 besavAnA nizcayavALaM; sthirapaNe besatuM AsanamacaDaka na0 vIrya Asanacara puM0 AsapAsa pAse pharatuM AsannaparicAraka puM0 hajUriyo; aMga rakSaka [che tebuM AsannazarIrapAta vi0 jetuM mRtyu najIka ikSumatI strI0 juo pR0 600 ikSvAku puM0 juo pR0 600 661 i icchu AsamudrAMtam a0 dariyA kinArA sudhI AsaMjana na0 zarIra upara paheravuM te (2) vaLagavuM - gUMcavAvuM te AsaMdI strI0 ArAmakhurazI ( 2 ) sabhAgRhanuM UMcaM Asana AsaMbAdha vi0 rUMdhAyeluM; vyApta AsaMsAra, AsaMsRti a0 sAMsArika jIvananA aMta sudhI; saMsAranA aMta sudhI ( 2 ) AkhA. sAMsArika jIvanamAM; saMsAramA badhe Asijita vi0 khaNakhaNATa karatuM (jema ke, hAthapaganAM ghareNAM ) AsurI strI0 rAkSasI AskaMdana na0 humalo; baLAtkAra (2) upara caDavuM te; upara paga mUkavo te (3) tiraskAra AskaMdina vi0 humalo karatuM AsthAnaniketana na0 sabhAgRha AsphoTita na0 tALI pADavI te (2) hAtha thAbaDavA te AsmAka vi0 ApaNuM; amAraM AstrAva puM0 ghA (2) vahevuM te Ahavana na0 yajJa AhituMDika puM0 madArI; gAruDI AhiMD 1 A0 bhaTakavu; rakhaDavuM AhUtIkR homa AhutIbhU balidAna banavuM AMgArika puM0 kolasA pADanAro ( jhADa kApI-saLagAvIne) AMjalika puM0 ardhacaMdrAkAra bANa AMjalikya, AMjalyaka na0 yAcanA mATe hAtha joDavA [ dhrujAvavuM AMdolaya pa0 halAvavuM; ; hIMca; AMdhya na0 aMdhApo icchArata na0 icchA mujabanI krIDA icchu vi0 icchuka ; icchA rAkhatuM Page #676 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itaretarayoga itaretarayoga puM0 ekabIjA sAthe saMbaMdha itihAsanibaMdhana na0 daMtakathAmUlaka racanA itihAsavAda puM0 daMtakathA ito vyAghra itastaTI juo pR0 631 itthaMgate a0 A paristhitimAM irAvatI strI0 juo pR0 600 iriNa puM0 baru (2) na0 Ukhara jamIna iSuprayoga puM0 bANa pheMkavaM te . iSTakAcita vi0 IMTonaM banela iSTajana puM0 snehIjana; premIjana (strI ke puruSa) ucchalat iMdumatI strI0 juo pR0 600 iMduvata na0 cAMdrAyaNavrata iMdragopa, iMdragopaka puM0 gokaLagAya (eka jIvaDu) iMdrajit puM0 juo pR0 600 iMdraprastha na0 juo pR0 600 iMdrayajJa puM0 iMdrane nimitta eka utsava (2) varSARtu iMdrANI strI0 iMdranI patnI iMdriyavarga puM0 iMdriyono samUha / iMdhana na0 baLataNa (2) vAsanA I IkSaNazravas puM0 sApa; sarpa (AMkha e jene kAnarUpa che) . IjikAH puM0ba0va0 eka jAtinA loka Ipsu vi0 prApta karavAnI icchAvALU (bIjI vibhakti sAthe, athavA samAsamAM) ISatkArya vi0 sahelAIthI-thoDA prayatne thaI zake tevU ISAdaMDa puM0 haLano hAtho ISAdaMta puM0 haLano hAtho (2) daMtUzaLa ukthya vi0 utpAdaka (2) stutya (3) stuti sahita evaM ukSatara puM0 godho; baLada ukhA strI0 tapelI; hAMDI ukhya vi0 tapelImAM rAMdhelaM upadaMDa vi0 kaThora; krUra (2) puM0 kaDaka zAsana ugrapUti vi0 utkaTa gaMdhavALaM ugrasena puM0 juo pR0 600 ucca puM0 UMce sthAna uccakSus vi0 AMkho UMcI karI hoya tevU; UMce jotuM uccagir vi0 moTA avAjavALU uccasaMzraya vi0 ucca sthAna vALU (graha mATe) uccaMDa vi0 bhayaMkara; ugra (2) jhaDapI (3) moTA avAjavALu (4) krodhI uccAraNajJa puM0 bhASAzAstrI uccitra vi0 spaSTa dekhAtAM citrovALU uccuMbya a0 UMcuM karIne cuMbana karIne uccairbhujataru vi0 hAtha pahoLA karyA hoya tevA AkAranAM vRkSavALU uccastamAm a0 atizaya UMcaM hoya tema (2) ghaNe moTethI uccastarAm a0 vadhu UMce hoya tema ucchalat vi0 UchaLatuM; kUdatuM; Page #677 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchitti 663 utpATin (2) prakAza ; hAlatuM (3) dekhAtuM; uttamavatA strI0 pativratA strI najare paDatuM uttamAdhamamadhyama vi0 uttama koTIjeM, ucchitti strI0 uccheda; nAza hIna koTI, ane madhyama koTinuM ucchaMgita vi0 UMcAM ziMgaDAMvALU uttara puM0 juo pR0 600 ucchaSaNa na0 zeSa vadhelu - raheluM te uttarakuravaH puM0 ba0va0 juo pR0600 ucchAyin vi0 UMcaM uttarakosalAH puM0ba0va0 kosala dezano ucchi -preraka0 vadhAravaM (2)UMcuMkaravU uttarano bhAga [AcchAdana ucchvasana na0 UMDo zvAsa levo te uttaracchada puM0 pathArI uparanI cAdara(2) (2) UMcuM thaq - UpasavaM te (3) uttaraNa na oLaMgaq - pasAra karavU te ' DhIluM tharbu te; chUTI jaq te uttaradAyaka vi0 uddhata; sAmo javAba ucchvAsin vi0 zvAsa letuM (2) ApatuM UchaLatuM; UMce-nIcuMthatuM (3)nisAsA uttarapaMcAlAH puM0 juo pR0 600 nAkhatuM (4) jhAMkhu paDatuM; UDI jatuM uttaravastra na0 upara paheravAno jhambho ujjayaMta puM0 juo pR0 600 uttaraMga puM0 UMcaM caDelaM mojeM ujjayinI strI0 juo pR0 600 uttarA strI0 juo pR0 600 ujjihAnA strI0 eka nagarI / uttarAdharau puMdvi0va0 uparano ane utathyAnuja puM0 bRhaspati (devonA noceno oTha . AcArya) uttarAraNi strI0 agni pragaTAvavA utUlAH puM0 ba0va0 eka jAtinA loko . vaparAtAM araNinAM be lAkaDAMmAMthI utkayati pa0 (utkaMThita karavU; udvigna ravaiyAnI peThe pheravavAnuM uparanuM lAkaDaM karavU) uttaMsa vi0 jIbhane uttejaka evaM; utkala puM0 juo pR0 600 caTAkedAra (2) puM0 juo pR0 92 utkaMThate A0 (Atura thavU; jhaMkha) uttaMsayati pa0 (vALane bAMdhavA; kalagI utkaMpa vi0 kaMpatuM (2) puM0 kaMpa; tarIke vApara; zobhAvaq) dhrujArI; kSobha uttAnapAda puM0 juo pR0 600 / utkAra puM0 dhAnya UpaNavU te (2) uttAnazaya vi0 cattuM sUtelaM . dhAnyano Dhagalo karavo te uttAnita vi0 UMcukarelu (2) ughADelu utkUrcaka vi0 hAthamAM kUcaDo hoya tevU (3) phelAvelu utkUlita vi0 kinAre dhkelaayekheN| uttejanA strI0 uzkeravaM te (2) dhAra utkocin vi0 ruzvatakhora; lAMciyu ___ kADhavI te utkruSTa na0 bUma; pokAra utthAta vi0 utpanna thatuM; UThatuM utkrozapAta puM0 eka prakAra- nRtya utthAnazIlin vi0 udyamI utkleda puM0 bhInuM tharbu te utthAthin vi0 UThatuM ; bahAra nIkaLatuM; utkvath -karmaNi0 kADhAnI rIte dekhAtuM ukALAvaM - UkaLavU utpatita vi0 dhvasta; naSTa [UDatu utkSepaNa na0 UMcakavU - UMcuM karavaM te utpatiSNu vi0 UMce jatuM; UchaLatuM; utkhacita vi0 gUMthelaM - vaNeluM - jaDelu utpATin vi0 (samAsane aMte) ukheDI uttamaguNa vi0 uttama guNavALaM; zreSTha nAkhatuM; kheMcI kADhatuM Page #678 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpAtapavana 664 utpAtapavana, utpAtavAta puM0 AMdhI utpAdita vi0 utpanna karelaM utpIDaga na0 dAbavU; dabAva utsavasaMketAH puM0 ba0 va0 himAlayamAM vasatI eka jaMgalI jAtinA loko utsaMkalita vi0 paravAnagI ApelaM utsaMgita vi0 saMbaMdha-saMsargamAM AvekheM; sahita ; vyApta (2) khoLAmAM lIdhelaM utsAsti vi0 nAza karelu (2) tela vagereyI mAliza karela ke sugaMdhita karelu [mATenI yojanA utsAhavRttAMta puM0 utsAhita karavA utsAhahetuka vi0 udyama karavA utsAhita karanAeM utsukayati pa0 (utsuka ke Atura karavU) utsUryazAyin vi0 sUryodaya samaye paNa UMghatuM - sUI rahetuM utsekina vi0 UbharAtuM; atizaya evaM (2) garviSTha ; uddhata utsvapnAyate A0 (UdhamAM vAta karavI; amUjhaNane kAraNe svapnu Avaq) udakakriyA strI0 pitRtarpaNa; pitaone jalAMjali arpavI te udakagrahaNa na0 pANI pIvaM te udakapradeza puM0 jaLasamAdhi levI te udakazIla vi0 snAna karanAruM udagAvRtti strI0 uttaramAthI pAchA pharava te udayanaja puM0 hAtha joDavA te ; aMjali udanayati pa0 (spaSTa dekhAI Ave tema pragaTa karavU) udanyati pa0 (pANI sIMcavU; tarasyA thavU) udamaMtha puM0 javanuM pANI - eka mizraNa udayakrama puM0 krame krame vadhAravU te udayagiri puM0 juo 'udayAdri' udayana puM0 juo pR0 600 udayAdri puM0 udayAcaLa (sUrya-caMdra jyAMcI UgatA manAya che te pUrva taraphano parvata. tethI UlaTo astAcala) udayin vi0 UMce caDatuM (2) nIkaLatuM; vahetu udayeMdu puM0 iMdraprastha nagara udavaja puM0 pANInA dhodha ke jhApaTA rUpI baja udavasita na0 ghara; nivAsasthAna . udavAsa puM0 pANImAM UbhA rahe ke vasavaM te udavAsin vi0 pANImAM Ubhu rahetuM udazvit na0 dahIM jeTalaM ja pANI meLavIne karelI jADI chAza udAnI A0 unnata - UMcaM karavU udAracarita vi0 uttama caritravALaM udAradarzana vi0 sArA dekhAvavALaM (vizALa AMkhovALu) udAradhI vi0 asAdhAraNa buddhizALI (2) udAracarita [alaukika udAraramaNIya vi0 bhavya ane ramya; udAravRttArthapada vi0 uttama zabda, artha ane chaMdavALU udArasattvAbhijana vi0 uttama cAritra ane kuLavALU udAsita vi0 nirapekSa; udAsIna udIrNavega vi0 atizaya vegavALU udUDha vi0 paraNelaM (2) meLavelaM; prApta karelu (3) UMcuM; Upaselu (4) puSTa ; jADaM (5) atizaya udejaya vi0 kaMpAvanAeM; dhrujAvanAeM udejayA strI0 mUMjhavaNa; kSobha udeSyat vi0 vadhatuM; udaya pAmatuM udgadgadikA strI0 nisAsA nAkhavAte udgADha vi0 UMDu; gADha; puSkaLa udgura 6 A0 dhamakAvavA mATe avAja ke zastra UMcAM karavAM - ugAmavAM udgurNa vi0 ugAmelu udgha puM0 uttamatA; zreSThatA (samAsane ___ aMte; udA0 'brAhmaNoddha' uttama ke zreSTha brAhmaNa) (2) sukha (3) agni Page #679 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udghaTTita udghaTTita vi0 ughADI nAkheluM (tALu i0 kholIne) (2) judu - chUTuM pADeluM udghana puM0 sutAra lAkarDa ghaDatI veLA nIce rAkhavA vApare che te DImacuM udgharSaNa na0 ghasavuM te (2) kaThaNa padArthathI cAmaDI ghasavI te udaMDita vi0 UMcuM kareluM (daMDa i0 ) uddAna na0 pakaDavaM te; bAMdhavuM te (2) vaza karate [ kalaMka caDAvIne udUdhya a0 jAheramA ALa mukIne - uddezataH a0 dRSTAMtarUpe ; sArAMzamAM ( 2 ) spaSTatAthI; uddezIne uddhArakavidhi puM0 parata karavAnI rIta ( karajane) udhRti strI0 uddhAra (pApamAMthI) uddhya puM0 eka nadInuM nAma udbaMdhanI strI0 gaLe phAMso khAvAnuM doraDuM [ kADhavu ubbUha, 1, 6 pa0 UMcaM karavuM; bahAra udbhAvayita vi0 UMce caDAvanArUM; unnatikara udbhram 1, 4 pa0 bhaTakavuM bhamavu udyati strI0 udyama udyamana na0 UMcuM karavuM te (2) udyama (3) prayoga; udAharaNa udyamabhRt vi0 udyama karanAraM udyamita vi0 udyama karavA prerAyeluM udyAnapAla puM0 mALI ; bagIcAno rakSaka udyojita vi0 caDI AveluM; ekaThaM thayeluM ( vAdaLa ) udriktacetasa vi0 ucca ke udAra cittavALu (2) garviSTha udvam 1 50 vamana karabuM; UlaTI karavI (2) uccArakhuM ( varadAna ) ; pADavuM ( AMsu ) udvahni vi0 taNakhA pheMkatuM udvAz raDatAM raDatAM pokAvuM udvAMta vi0 vamana kareluM (2) cyuta thayeluM; nIkaLI paDeluM 665 upakSepaNa udvegakara vi0 udvega karAvanA; ciMtA ke kSobha upajAvanAruM udvejayitR vi0 udvega karAve tevuM unnatatva na0 unnatapaNuM bhavyatA unnatimat vi0 UpasI AveluM; bharAvadAra (2) UMcuM; bhavya unnad 1 pa0 moTethI garjavuM unnamra vi0 UMcaM (2) TaTAra unnasa vi0 UMcA nAkavALaM unnAtha puM0 Dhagalo (2) UMcAI unnAla vi0 dAMDo UMco dekhAto hoya tevuM unneya vi0 anumAna karavA yogya unmajjaka puM0 gaLA sudhI pANImAM rahI tapa karanA [ karavuM unmanIkR 8 u0 kSubdha, khinna ke asvastha unmanIbhU 1 pa0 kSubdha, khinna ke asvastha thavuM [ phAMdo unmAtha puM0 tIvra vedanA ( 2 ) jALa; unmAdayitRka vi0 unmatta mohita kare te - unmArgam a0 UMdhe raste; avaLe mArge unmArjana na0 luchI kADhavuM - bhUsI kADhabuM - dUra karavuM te unmIlita vi0 ughADe luM(2)khIleluM; vikaseluM (3) cItareluM unmukhatA strI0 iMtejArI; utkaMThA unmUlavi0 mULamAthI ukheDI nAkheluM unmeSin vi0 camakatuM upakarNa 10 u0 sAMbhaLavaM upakarman na0 janoI detI vakhate baTukanuM mAthu saMghavAmAM Ave che te vidhi upakAraka vi0 upakAra karanA; madadagAra upakramya vi0 hAthamAM levA - prAraMbha karavA yogya ( 2 ) maTADI zakAya buM (roga) upakSaya puM0 ziva (2) kharca ; vyaya upakSepaNa na0 upekSA; bedarakArI ( 2 ) niMdA (3) pheMkavuM - nIce nAkhavuM te Page #680 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upagati 666 uparodhaka upagati strI0 najIka jaq te; pAse bhavadUM; sAkSAt karavU .. Avaq te upanamra vi0 pAse AvatuM; hAjara thatuM upagAmin vi0. najIka AvatuM . upanidhi puM0 thApaNa tarIke sopelI upagras 150 grasI- gaLI javaM. vastu (2) kapaTa; chaLa upagrAhya vi0 anugraha karavA ke upanirgamana na0 bahAra javAno mArca nokarImA cAlu rAkhavA yogya (2) upanivezita vi0 vasAveluM; sthApelu puM0 najarANuM rAkhelu - [lAgavU upaghrA pa0 sUMghavU; moM. vaDe sparza . upaniSev A0 -mAM lIna thaq; - upacakra puM0 eka prakArana cakravAka paMkhI upanetavya vi0 pAse lAvavA yogya (2) upacarya vi0 sevAcAkarI ke Adara nokarIe rAkhavA yogya . karavA lAyaka upanyasta na0 chAtI AgaLa hAtha upacArapada na0 kevaLa khuza karavA vApa- rAkhavA te (laDavAno eka dAva) rela - aupacArika - zabda upapralobhana na0 lalacAvaq te (2) upacchaMda puM0 Avazyaka sAdhanasAmagrI lAMca; bakSisa - (2) samajAvaTa; AjojI upaplavina vi0 saMkaTagrasta ; pIDita (2) upajapa 1 pa0 kAnamAM khAnagI rIte julama sahana karatuM samajAvIne potAnA pakSamA laI levU upaplavya na0 matsyadezanI rAjadhAnI (2) dago, kAvataraM ke baLavo karavA upabhR 3 u0 vahana karavaM; UMcakavU mATe uzkera upamAdravya na0 upamA ApavA vaparAtI upajigamiSu vi0 najIka javA icchatuM vastu upajIvya vi0 nirvAhanuM sAdhana pUre upamad 9 u0 mardana karavaM; kacarI pADanAeM (2) puM0 jemAMthI potAne nAkhavU; TukaDA karavA; nAza karavo lakhANa mATenuM vastu ke sAmagrI maLI upamekhalam a0 DhoLAva ke bAju upara rahe te (3) na0 nirvAhanuM sAdhana upayAc 1 u. yAcanA karavI; mAgavU upataTa puM0 dhAra; kinArI; sarahada upayAcita vi0 yAcelaM; mAgela (2) upatapana vi0 saMtApanA; pIDanAeM na0 yAcanA; AjIjI (3) devanI upadAtR vi0 ApanAeM; bakSanAeM bAdhA tarIke mAnelI vastu (balidAna upadIka 8 u0 bakSisa tarIke ApavU tarIke ApavAnI) (4) bAdhA; mAnatA upadRz 1 pa0 jovU; nihALavU upayAcitaka na0 juo 'upayAcita' na0 -preraka0 darzAvaq; batAvaq (2) upayAja puM0 yajJonA puravaNI maMtra : rajU karavaM; jANa karavaM; -sAme mUkavU uparathyA strI0 nAno rasto (ghorI upadezatA strI0 niyama; siddhAMta (2) __ mArgathI UlaTo) zikSaNa; upadeza uparitala na0 uparano bhAga upadhAnIya na0 uzIkuM uparuddha vi0 Dakhala-rukAvaTa-aTakAyata upadhAyin vi0 uzIkA tarIke vAparatuM karAyelaM (2) DhaMkAyelaM; AcchAdita; upadhR 1, 10 pa0 dhAraNa karavU; Teko chupAyelaM (3) puM0 kedI; baMdIvAna Apavo; vahana karavU (2) mAnavU; uparodhaka vi0 aTakAyata-rukAvaTa dhAra; gaNavU (3) samajavU; anu- karanAeM (2) gheratuM; vITaLAtuM Page #681 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 667 uparodhin uparodhin vi0 rukAvaTa-aTakAyata karanAra upalakSya vi0 meLavavA yogya; prApta karI zakAya tevU (2) prazaMsanIya ; bhalAmaNa karavA yogya upalI 4 A0 najIka paDavU; vaLagaq upavad 1 A0 manAvaq; samajAva; khuzAmata karavI karavaM upavarNa 10 pa0 vigatavAra varNana upavas 150 nivAsa karavo (2) upavAsa karavo [rAganuM maMDANa upavahana na0 gAvAnuM zarU karatA pahelAM upavaMcita vi0 chetarAyelaM; nirAza karAyelaM upavIja 150 paMkho nAkhavo upavINayati pa0 (deva samakSa vINA vagADavI) upavINita na0 vINA sAthe gAvaM te upazam 4 pa0 zAMta paDavU; zAMta tharbu (2) baMdha paDaq (agni, avAja, kopa) upazalya puM0 bhAlo; khIlo (bAraNAnoM) upazAya puM0 vArApharatI sUq te (pahero bharatAM) upazAyin vi0 najIka sUtelu (2) UMghatuM; sUtuM (3) zAMta pADatuM (4) vArApharatI jAgIne pahero bharatuM upazara vi0 zUra karatAM hIna koTI, upazobhA strI0 zobhAzaNagAra upazoSa puM0 sUkavI nAkhavU te ; karamAvI nAkhavaM te upasara puM0 saLaMga paMkti (2) garbhAdhAna mATe pAse jaq (sAMDha-) upasaryA strI0 garbhAdhAna mATe taiyAra thayelI gAya upasaMgraha. 950 anubhavaq; veThavU (2) svIkAravU (3) pakaDavU (4) kabaje levU (5) jItI levU; manAvI levU (6) bheTavU [hoya tema upasaMdhyam a0 lagabhaga saMdhyAkALa upAgnikA upasaMbhASa puM0 vArtAlApa; vAtacIta (2) sAMtvana [zobhItuM; pUrNa upasaMskRta vi0 rAMdhelaM; taiyAra karelu (2) upasaMhita vi0 yukta; sahita (2)saMbaMdhI upasAMtva 10 pa0 zAMta pADavU upaskAra puM0 pUrti; puravaNI (2) adhyAhAra (3) zaNagAravaM te (4) zaNagAra (5) svAda i0 mATenI masAlAnI vastu [choDatuM upasnuta vi0 dUjhatuM; dUdhanI dhArA upasneha puM0 bhInuM thavaM te upasnehayati pa0 (sneha karatuM thAya tema karavU) upaspRz 650 sparza karavo (pANIne); nAha (2)kogaLA karavA (3) chAMTavU upasmRti strI0 smRtizAstrano gauNa graMtha (18 manAya cha) [uSNatA upasveda puM0 parasevo (2) garamI; upahatadRz vi0 jhaMkhavAI gayelaM; AMdhaLaM thaI gayelaM upahana 2 pa0 mAravaM; ThokavU (2) vyaya karavo; nAza karavo (3) -mAM khosa (4) pATha karI javAmAM bhUla karavI upahava puM0 AmaMtraNa; bolAva te upahastikA strI0 pAnasopArIno vATavo upahArin vi0 ApatuM; vakSatuM ; lAvatuM (2) homatuM; vadheratuM; balidAna ApatuM [vAno bali upahArya na0 deva-pita Adine ApaupahAsyatA strI0 upahAsa ke hAMsIne pAtra thavA ke hovAparyu upahvara puM0 ekAMta sthAna (2) sAMnidhya upahve 1 A0 AhvAna karavU (2) bolAva, upAkRta vi0 maMtrathI pavitra karelu (2) azubha (3) upayogamA lIdhelu (4) pIr3ita; vyAkuLa [patnI upAgnikA strI0 vidhisara paraNelI Page #682 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAghrA cUmavaM 668 UrdhvavAla upAghrA pa0 sUMghaq (2)hoTha lagAvavA; urujanman vi0 khAnadAna kuTuMbamAM janmelu [mazahUra thayelaM urusattva vi0 mahA baLavAna upAttavarNa gItamAM gAyalaM; gItamAM urvazI strI0 juo pR0 600 upAdhi puM0 avejI; badalImAM mUkelo ulapI strI0 juo pR0 601 mANasa [AliMgelaM ulaladhvani puM0 lagnAdi utsava vakhatano, upAzliSTa vi0 pakaDelaM; jakaDelaM ; khAsa karIne strIonA gItano upAsaMga puM0 sAMnidhya (2) Dhagalo (3) dhvani hAthI, ghoDA upara mukAto bhAtho ulbaNarasa puM0 vIra rasa upAsIna vi0 -nI najIka beThelu (2) ullaka puM0 eka prakArano dArU sarabharA karatuM ullalayati pa0 (UchaLavU; kUdaq) upAstamana na0 sUryAsta ullaMbU (ud+laMb) TaTAra UbhA rahe, upAsti strI0 upAsanA; sevA; pUjA ullApika vi0 darzAvatuM; sUcavatuM upAsthita vi0 caDelu; UbhelaM (2) (2) puM0 lepa; thara tahenAta-sarabharA-pUjA karataM (3) ullekhin vi0 khaNatuM ; khotaratuM tRpta thayela ke karelu uzanas puM0 juo pR0 601 upAMtika na0 najIkaceM; pAsenuM uzInara puM0 juo pR0 601 upeyivas vi0 pAse gayeluM ke pahoMcelaM uSA strI0 juo pR0 601 [631 upoDha vi0 vRddhiMgata; saMcita (2) uSTrakaMTakabhakSaNanyAyaH puM0 juo pR0 najIkanu; najIka lAvelu (3)AraMbhelu uSTralaguDanyAyaH puM0 juo pR0 631 (4) paraNelu uSNavAraNa puM0, na0 chatrI; chatra upoDhA strI0 bIjI-mAnItI strI uSNA strI0 garamI (2) pitta / ubhayavibhraSTa vi0 banemAMthI bhraSTa uSNAlu vi. garamI sahana na karI thayelaM; baMne gumAvI beThelaM zakatuM; garamIthI trAselu ubhayavetana vi0 vizvAsaghAtI; baMne uSNISin vi0 mugaTadhArI pakSa pAsethI paisA letuM uSNodaka puM0 garama pANI (2) aMgamardaka umAkAMta puM0 ziva uSNoSNa vi. atyaMta garama uracchada puM0 chAtInuM bakhtara ustA strI0 uSA; paroDha (2) gAya urukIrti vi0 prakhyAta; jANItuM uMcha puM0 (khetaramAM paDelA) dANA urugrAha puM0 moTo nigraha vINavA te Uvizati strI0 ogaNIsa UnAzIti strI0 agaNyAeMzI UrI a0 saMmati ke svIkAra batAve (juo urarI') UrUdbhava vi0 sAthaLamAMthI janmelaM UrjameSa vi0 ati buddhizALI UrdhvakarNa vi0 UbhA karelA kAnavALU UrdhvapAda na0 eka prakAranuM nRtya UrdhvamUla vi0 UMce mULavALaM UrdhvavAla na0 camarIpuccha Page #683 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UrdhvazoSam UrdhvazoSam a0 uparanuM sUkavI nAkhe tema UrmikA strI0 mojuM (2) AMgaLIe paheravAnI eka jAtanI vIMTI (pANInA taraMganI jema camakatI ) UrmilA strI0 juo pR0 601 USaravRSTinyAyaH puM0 juo pR0 631 RkSavat juo pR0 601 RkSaharIzvara puM0 sugrIva ( rIMcho ane vAnarono rAjA ) RjvAyata vi0 sIdhuM - TaTAra evaM RNakartR vi0 devuM karanAraM RNanirmokSa puM0 RNamAMthI mukta thavuM te ( pUrvajo i0nA) RtujuSa strI0 RtukALe samAgama karatI strI (jethI saMtAna thAya ) RtuparNa puM0 juo pR0 601 Rddhita vi0 samRddha kareluM eka na0 mana ( 2 ) ekama ekakuMDalin puM0 kubera ekacitta na0 eka viSaya upara cittanuM ekAgra thavaM te ( 2 ) ekamatI eka vi0 ekaluM janmeluM (2) ekaluM UgelaM (vRkSa) ekatAla vi0 eka ja tADavRkSavALaM ekapakSa puM0 eka pakSa ( 2 ) eka dRSTibiMdu ekapade a0 aNadhAryaM; ocituM ekapiMga, ekapiMgala puM0 kubera ( eka AMkhane badale pILaM cAThaM, pArvatI upara kudRSTi karavAne lIdhe zApathI thayeluM ) ekapuruSa puM0 paramAtmA; paramapuruSa 669 R e USarAyate A0 thabuM - jethI thaI zake) ekasaMstha (Ukhara jamIna jevA vAsanAo UbhI na USmapa vi0 garamAgarama annanI varALa pItuM ( 2 ) puM0 pitRono eka varga USmANa na0 varALa Rddhimat vi0 samRddha Rbhu puM0 deva (2) devo jene pUje che te deva (3) devonA anucarono eka varga ( 4 ) rathakAra Rzya puM0 dhoLA pagavALaM haraNa RSabhaka puM0 eka parvata ( 2 ) sAMDha RSika puM0 juo pR0 601 RSyamUka puM0 juo pR0 601 RSyavat puM0 juo pR0 601 RSyazRMga puM0 juo pR0 601 ekapuSkara puM0 eka vAjitranuM nAma ekaprahArika vio eka ja prahArathI mRtyu pAmeluM ekaratha puM0 prakhara yoddho ekarazmi vi0 prakAzamAna ekarUpatA strI0 samAnatA ekalavya puM0 juo pu0 601 ekaveNIdharA strI0 patinA viyogamAM kezane seMtho pADyA vinA eka ja jUDAmAM bAMdhI rAkhyA hoya tevI strI ekazalya puM0 eka prakAranI mAchalI ekastha vi0 eka sthaLe keMdrita thayelaM; eka ja vyaktimA raheluM ekasaMstha vi0 eka sthaLe rahetuM Page #684 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekasthAna ekasthAna na0 e ja sthAna (2) najIka - najIka AveluM - UbheluM hovuM te ekAdazan vi0 agiyAra ekAnaviMzati strI0 ogaNIsa ekAsAzIti strI0 agaNyAeMzI ekAvalI strI0 motI ke maNakAnI eka ja sera ekAhArya vi0 eka ja AhAravALaM; bhakSyAbhakSyano bheda na karatuM ekAMza puM0 judo vibhAga - khaMDa ekaikam a0 eka pachI eka ekonaviMzati strI0 ogaNIsa ekonAzIti strI0 agaNyAeMzI aikaguNya na0 sAdA ekamarUpa hovuM te ( begaNuM - traNa gaNuM nahIM ) aikamukhya na0 pUrepUruM mAlakIpaNuM (2) tAbedArI aikAMtike ekAMtamAM; khAnagImAM aikSvAka puM0 ikSvAkuno vaMzaja ( 2 ) ikSvAkunA vaMzajono deza oghavatI strI0 juo pR0 601 ojAyate A0 ( parAkrama dAkhavavuM ) ota vi0 vANAnI rIte vaNAyeluM otaprota vi0 tANA - vANAnI peThe vAIne eka thayeluM oraMpha puM0 moTo valUro - ghasarako aukSaka na0 baLadono samUha aucathya vi0 utathyanA vaMzanuM - gotranuM auDava vi0 tArAonuM 67.0 ai o au autpAtika etadyonin vi0 e ja jenuM samAna utpattisthAna che buM etA strI0 haraNI etAvanmAtra vi0 eTalA kadanuM; eTalaM edhita vi0 vadheluM; vikaselaM ( 2 ) ucheravAmAM AvyuM hoya tevuM; ucheraila evamAdi vi0 evA guNadharmavALaM; evA prakAranuM evaMguNa vi0 evA guNavALaM evaMprAya vi0 e prakAranuM; e jAtanuM evaMvAdin vi0 ema bolatuM eb 1 u0 pAse javuM (2) sarakavUM (3) jANavuM aiSIka vi0 baru ke netaranuM banAvelu aiMguda vi0 iMgudI vRkSanuM (2) na0 iMgudInaM phaLa aiMdrazira puM0 eka jAtano hAthI aiMdrAgna vi0 iMdra ane agni saMbaMdhI aiMdhana vi0 baLataNathI utpanna thayelaM (agni) oSadhija puM0 agni oSadhiprastha puM0 himAlayanI rAjadhAnI oSThAvalopya vi0 hoTha vaDe khavAya tebuM oMkAra puM0 OM praNava (2) teno uccAra ( 3) prAraMbha; zarUAta (lA0 ) auttaMka vi0 uttaMka muninuM autpAtika na0 bhAvi utpAta ke aniSTa sUcavanAraM Page #685 -------------------------------------------------------------------------- ________________ audaka audaka vi0 jaLacara; jaLavAsI audakA strI0 pANIthI vIMTaLAyelI nagarI audarika vi0 jenuM peTa phUlI gayuM che tevuM audarya vi0 garbhAzayanuM ( 2 ) garbhAzayamAM paDelaM (3) puM0 putra auduMbara vi0 uMbarAnA vRkSanuM ( 2 ) tAMbAnaM (3) na0 uMbarAnuM phaLa -umaraDuM (4) tAMbAnuM pAtra aupanIvika vi0 nIvi - peTa upara paherelA vastranI gAMTha najIkanuM; tyAM rAkheluM aupayika puM0, na0 upAya aupavAsya na0 upavAsa kakutstha puM0 juo pR0 601 kakubha puM0 arjuna vRkSa ( 2 ) na0 kuTaja - vRkSanuM puSpa kakkolI strI0 kaMkolano choDa kaca puM0 juo pR0 601 kacchAMta puM0 sarovara ke nadInI kinAra uparanI bhejavALI jagA kajjalita vi0 kAjaLavALaM - kALaM kareluM ke thayeluM kaTapUtanA strI0 pizAcIono eka prakAra; eka pizAca yoni kaTabhU strI0 hAthInuM gaMDasthala kaTAMta puM0 gaMDasthalano cheDAno bhAga kaTikA strI0 keDa; kamara kaTIraka na0 kUlo; Dhagaro kaTuka na0 kaDavI vANI (2) kaDavAza (samAsane aMte 'kharAba' arthamAM. udA0 dadhikaTukam - kharAba dahIM ) kaThakAlApAH puM0 ba0va0 ( yajurvedatI ) kaTha ane kAlApa zAkhAnA anuyAyIo 671 kadarthIkRta 108) aupasaMdhya vi0 prAtaHkALa saMbaMdhI aupasthitika puM0 anucara; sevaka aupahArika na0 bali; Ahuti; dAna aupeMdra vi0 upeMdra saMbaMdhI (juo pR0 [ kAmaLo aura na0 gheTAnuM mAMsa ( 2 ) Unano aujitya na0 moTAI; mahAnatA aura vi0 pRthvItuM dharatInuM auzIra na0 paMkho ke cAmarano hAtho (2) pathArI ( 3 ) besavAnuM Asana (4) uzIra - vIraNavALAno lepa (5) vIraNavALo (6) vi0 vIraNavALAnaM banAveluM [ ke prakAza auSasAtapa puM0 vahelI savArano taDako ka kaThina na0 kodALI ( 2 ) mATInI hAMDI kaThinatA strI0 kaThoratA; krUratA kaThoragarbha vi0 pukhta garbhAvasthAvALu kaThorayati pa 0 ( maMjarIo ke kaLIothI bharI kADhavuM; khilAvavuM ) kaThorita vi0 vyAyAma parizramathI dRr3ha ke majabUta banAveluM kaDaMkara, kaDaMgara puM0 judAM judAM kaThoLanI asa ( 2 ) eka jAtanI gadA kaNAda puM0 juo pR0 601 kaNva puM0 juo pR0 601 kathanika puM0 kathAkAra; vArtAkAra kathaMvIrya vi0 kayA sAmarthyavALu kathAnAyaka, kathApuruSa puM0 vArtAnuM mukhya pAtra [ vika bhAga kathAmukha na0 vArtA ke kathAno prAstAkathoddhAta puM0 vArtA ke kathAnI zurUAta - prAraMbha [ tiraskArabuM) kadarthayati pa 0 ( kanaDavuM; kleza Apavo; kadarthIkRta vi0 tiraskRta Page #686 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadalIphalanyAyaH 672 phalamagopavadhU kadalIphalanyAyaH juo pR0 631 karakRtAtman vi0 daridra; raMka (mAMDa kadaMbakorakanyAyaH, kadaMbamukulanyAyaH hAthamAM Ave tenAthI nirvAha karatuM) juo pR0 631 karaTamukha na0 hAthInuM gaMDasthaLa jyAMthI kadaMbAnila puM0 varSA Rtu (2)kadaMbanAM phATe che te jagA puSpothI suvAsita evo pavana karatoyA strI0 juo pR0 602 kadaMbI strI0 eka choDa (devaDAMgara) karavinyastabilvanyAyaH juo pR0 632 kadratha puM0 kharAba ratha ke vAhana karaMbita vi0 mizrita [hAthI kadrU strI0 juo pR0 601 [nIca pharivara, karIzvara puM0 gajarAja; zreSTha kadvada vi0 kharAba ke khoTaM bolatu (2) karuNam a0 dayAjanaka rIte kanakakadalI strI0 keLano eka prakAra karUSa puM0 kaluSitatA; gaMdakI (2) kanakadaMDikA strI0 sonA- myAna juo pR0 602 kanakhala na0 juo pR0 601 karkA strI0 sapheda ghoDI kanapa puM0 eka astra - zakti karNa puM0 eka vRkSa (2)juo pR0 602 kanayati pa0 (nAna karavU; ghaTADavU) karNaka puM0 sapheda vALa; paLiyu kanIyas puM0 nAno bhAI karNacUlikA strI0 eriMga karNajAha na0 kAna- mULa kanyakAjana puM0 yuvAna kanyA karNajvara puM0 kAnanI poDA kanyAgarbha puM0 kuMvArI kanyAno dIkaro karNamAgam kAne pahoMcaq; jANa thavI kanyAbhakSya na0 kanyAnI yAcanA karavI te karNamala na0 kAnanuM mULa kanyAmaya vi0 kanyArUpI karNalatA strI0 kAnano puTa kanyAratna na0 atyaMta suMdara kanyA karNasrotasa na0 kAnano mela- maLa kanyAvatasthA strI0 RtudharmamAM AvelI karNadA dhyAnathI sAMbhaLavU - rajasvalA strI karNIratha puM0 strI mATenI baMdha pAlakhI kanyAMtaHpura na0 aMtaHpura karNIsuta puM0 karNIno putra - mUladeva kapa puM0 rAkSasono eka varga (coravidyAno pravartaka) kapaTapaTu vi0 chaLakapaTa ke hAthacAlAkI kardamita vi0 kAdavavALU (2) kAdava mAM kuzaLa evaM [vALI suleha jevU ghaTTa yayeluM - jAmelaM kapAlasaMdhi puM0 bane pakSe samAna zarato karpara puM0 kAcabAnuM pITha uparatuM hADakuM kapittha na0 chAza; takra karmagati strI0 bhAgya ke daivanI gati kapila paM0 juo pR0 601 karmacaMDAla, karmacAMDAla puM0 atyaMta hIna kapilavastu na0 juo pR0 602 karma karanAeM kapizA strI0 juoM pR0 602 karmacodanA strI0 amuka karma karavA kapizita vi0 ratUmaDu banI gayelaM mATeno vidhi ke niyama (2) dharmakRtya (tapavAthI) karavA mATeno preraka hetU kapolapatra na0 gAla upara cItarelaM citra karmaja vi0 karma karavAthI pariNamatuM kaphoNiguDanyAyaH juo pR0 631 - prApta thatuM (2) puM0 svarga (3) kabaMdha puM0, na0 pANI naraka (4) kaLiyuga kamita puM0 puruSa; nara; pati kalamagopavadhU strI0 DAMgaranA kyAraDAkayAdhu strI0 juo pR0 602 nI rakhavALaNa Page #687 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalavizuddha 673 kAmadhenu kalavizuddha vi0 madhura ane spaSTa kaMdala na0 e nAmanuM phUla kalavika puM0 eka jAtanI cakalI (2) kaMbalanirNejananyAyaH juo pR0 632 DAgha [ghaTavU te kaMbojAH puM0 ba0 va0 juo 'kAMboja' kalAkSaya puM0 caMdranI kaLAnuM kSINa thaq- pR0 603 kalAbhRt puM0 caMdra kaMsa puM0 juo pR0 602 liMgAH puM0va0va0 eka pradeza- nAma kaMsakRS puM0 zrIkRSNa (kaMsane haNanAra) ane tenA loko; juo pR0 602 kAkatAlIyanyAyaH juo pR0 632 kaliMdajA strI0 yamunA nadI kAkavaMtagaveSaNanyAyaH juo pR0 632 kaluSamAnasa vi0 duSTa manavALU; aniSTa kAkapikanyAyaH juo pR0 632 karavAnI icchAvALu [karavU kAkamadgu puM0 eka jAtanI jaLakUkaDI kaluSIkR 8 u0 melu, jhAMkhu ke kaluSita kAkayava puM0 aMdara dANo na hoya tevo kalpa puM0 baLa ; sAmarthya vAMjhiyo yava (popaTuM) kalpasUtra na0 sUtronA rUpamA judA judA kAkAkSigolakanyAyaH juo pR0 632 vidhiono saMgraha kAkSa na0 gussAbharI tIrachI najara kalyANI strI0 pavitra gAya kAcamaNinyAyaH juo pR0 632 kavarIbhara puM0 suMdara moTo aMboDo kAja na0 lAkaDAnI mogarI (hathoDI) kavalayati pa0 (khAvU;koLiyo karI javU) kAtyAyana puM0 pANininAM sUtro upara kazAtraya na0 ghoDAne cAbuka mAravAnI vArtika lakhanAra vikhyAta vaiyAkaraNI traNa rIta kAdala vi0 'kadalI' jAtanA haraNarnu kazyapa puM0 juo pR0 602 kAdraveya puM0 eka prakArano sApa kaSTatapas vi0 kaThora tapasyA karatuM kAniSThikA strI0 nAnI AMgaLI kasthUlikA strI0 osa; jhAkaLa kAniSThineya puM0 sauthI nAnA saMtAnakaMkavadana na0 pakaDa; sAMDazI; cIpiyo saMtAna (2) sauthI nAnI patnI- saMtAna kaMkeli puM0 eka jAtanuM vRkSa (zaradamAM kAnyakubja puM0 juo pR0 602 phUla bese che) kApAlikatva na0 krUratA; barbaratA kaMTaka puM0 vAMsa (ke tevU bIjaM jhADa) kApAlin puM0 ziva (2) doSa (3) kArakhAnu (4) makara kApAlI strI0 khoparIonI mALA; (kAmadevanuM dhvajAcihana) muMDamALA (2) cAlAka strI kaMTakama puM0 kAMTAne jhADa kApila vi0 kapilanu; kapile pravartAvelu kaMThacAmIkaranyAyaH juo pR0 632 / kApizAyana na0 madya; dArU kaMThatra puM0 hAra; kaMThI [samAna) kAma puM0 juo pR0 602 kaMThanAla na0 gaLaM; kaMTha (kamaLanI nALa kAmacArin vi0 yatheccha viharatuM (2) kaMThavatin vi0 kaMThe Avelu (bahAra svacchaMdI (3) manasvI nIkaLavAnI taiyArImAM hoya tevU) kAmaja puM0 krodha kaMThasUtra na0 eka prakAraceM gADha AliMgana kAmajita vi0 kAmavikArane jItanAeM kaMDUyati (-te) (valUra,; khaMjavALavU) (2) puM0 skaMda (3) ziva kaMDyanaka puM0 kAna khotaravAnI saLI kAmadugha vi0 dareka icchA pUrI pADanAraM kaMDUyita vi0 valUranAeM; khaMjavALanAeM kAmadhenu strI0 juo pR0 602 Page #688 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 674 kAmarasika kAmarasika vi0 kAmI [pR0602 kAmarUpAH puM0 ba0va0 juo kAmarUpa', kAmA strI0 kAmanA; icchA kAmAkhyA strI0 juo pR0 602 kAmAzrama puM0 kAmadevano Azrama kAmeza puM0 badhA dhanano mAlika; sarvadhanasaMpanna (2) kubera kAmyaka puM0 eka vana ke sarovaranuM nAma; juo pR0 602 kAmyagira vi0 madhura avAjavALaM kAyakleza puM0 zarIranI takalIpha; zarIrane pIDA kAraNatA strI0 kAraNa hovU te kAraNabalavat vi0 hetune kAraNe dRDha evaM kAraNAt a0 -ne kAraNe kAraNika vi0 nyAyAdhIza; parIkSaka(2) kAraNarUpa; kAraNabhUta (3) upadezaka; zIkhavanAeM [karAvavAnuM kArayitavya vi0 karAvavAnu; amala kArAvara puM0 cAmaDiyo; mocI(niSAda bApa ane vaidehI strIthI janmelo mizra jAtino manuSya) kArIra vi. vAMsa ke barunA phaNagAvALU kAraka puM0 kArIgara (sutAra-vaNakara hajAma-dhobI-mocI) kArUSa na0 kSudhA; bhUkha (2) puM0 vrAtyavaizya pitA ane vaizya mAtAno vacalI varNano mANasa kArtayuga vi0 kRtayuga - satyayuga saMbaMdhI kArtavIrya puM0 juo pR0 603 kAtikeya puM0 juo pR0 603 kArpaTika puM0 vizvAsu anucara (2) yAtrALa (3) pavitra nadIona pANI vahana karIne nirvAha karanAro mANasa (4) yAtrIono saMgha (5) anubhavI mANasa (6) cAlAka ke kapaTI mANasa kArmaNatva na0 vazIkaraNa kAryApekSin vi0 koI kArya siddha kAliMga karavAnA dhyeyavALaM uSNa kArzAnava vi0 agni saMbaMdhI (2)ati kAla na0 lokhaMDa (2) eka sugaMdha kAlakaTaMkaTa puM0 zaMkara kAlakavana na0 juo pR0 603 : kAlakeya puM0 juo pR0 603 . / kAryakSama vi0 vilaMba sahana karI zake tevU [karavo te kAlakSepa puM0 vilaMba (2) samaya pasAra kAlakhaMDa na0 kALajUM . kAlajyeSTha vi0 umaramAM moTeM kAlatraya na0 traNa kALa (bhUta, vartamAna, ane bhaviSya) kAladaSTa vi0 mRtyugrasta; maravAnI taiyArImAM hoya tevU [cakra kAlaparyAyaH puM0 kALanI gati; kALanaM kAlabaMdhana vi0 kALane adhIna / kAlamukha puM0 vAMdarAnI eka jAta kAlayavana puM0 juo pR0 6033 kAlayogataH a0 kALanI gati ke maryAdA anusAra sApa kAlasarpa pR0 kALo ane bhayaMkara jherI kAlasaMkarSin vi0 kALa - samayane TraMkuM karanAeM (jama ke tevo maMtra ke vidyA) kAlasaMga puM0 vilaMba kAlasAra vi0 kALI kIkIvALU kAlaMjara puM0 buMdelakhaMDano eka pavitra parvata (tapasyA mATe jANIto) kAlApaka na0 'kAtaMtra' vyAkaraNa kAlAghra puM0 eka jAtanI kerI . kAlAMga vi0 kALA-bhUrA raMganuM (jema ke taravAra) kAlAMjana na0 eka jAtanuM kAjaLa kAlidAsa puM0 juo pR0 603 kAliya puM0 yamunAno eka moTo nAga (zrIkRSNe tene nAthyo hato) kAliMga puM0 kaliMga dezano rAjA (2) te dezano eka sApa (3) hAthI Page #689 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlIyaka 675 kAlIyaka puM0,na0 kRSNAguru (2)piilN| kiyadetad zA upayogarnu ? caMdana (3) eka jAtanI haLadara kiyadaram a0 keTale dUra? kAverI strI0 dakSiNa bhAratanI eka kiyanmAtra puM0 najIvI -tuccha vastu nadI (2) vezyA (3) haLadara kirAtAH puM0 juo pR0 603 / / kAzeya vi0 kAzI saMbaMdhI; kAzImAM kirAtI strI0 kirAta jAtinI strI janmelu [eka choDa (2) cAmara DhoLanArI dAsI (3) kAzmarI strI0 gAMbhArInAme oLakhAto pArvatI (4) kuTTaNI kAzmalya na0 mAnasika viSAda ; hatAzA kirmIra vi0 kAbaracItarA varNana (2) kAzmIraka vi0 kAzmIramA janmelaM ke puM0 bhIme mArelo eka rAkSasa (3) utpanna thayelu nAraMgInuM jhADa kAzmIrapaMka puM0 kastUrI kirmIrita vi0 raMgaberaMgI; kAbarakAzyapapura na0 juo pR0 603 cIta9 (2) vacce vacce bhaLayu hoya kAzyapeya puM0 dAruka (kRSNano sArathi) tevU - mizrita (2) sUrya (3) bAra AdityonuM nAma kilakilAyati (-te) (dAMta kakaDAvavA; (4) garuDa (5) devo ane dAnavo dAMta ghasIne avAja karavo) kASThabhara puM0 lAkaDAna amuka vajana kikicita na0 premAvezamA hasavUkASThabhaMgina puM0 lAkaDAno kIDo raDavu-risAvU te (premI sAthe) kASThabhArika puM0 lAkaDAM UMcakanAro kiSkidhA strI0 juo pR0 603 kAMcanasaMdhi puM0 samAna zaratoe karAtI kiSku puM0 strI0 eka hAtha jeTalaM uttama suleha [caherAvALI strI 24 AMgaLay mApa (2) mApavAno gaja kAMcanAMgI strI0 suvarNa samAna raMganA kikAryatA strI0 'zuM karavu' enI samaja kAMcIguNasthAna na0 kaMdoro jyAM paherAya na paDe tevo prasaMga che te kamarano ke nitaMbano bhAga kiMkRte a0 zA mATe kAMcIpurI strI0 juo pR0 603 kicanya na0 milakata kAMdigbhUta vi0 digmUDha ; gAbhaeM; kinara puM0 juo pR0 603 nAsabhAga karatuM kinarI strI0 kiMnara strI kAMdiz vi0 nAsabhAga karatuM kiMpuruSa puM0 juo pR0 603 kAMpilya na0 juo pR0 603 kivivakSA strI0 badanAmI; jUThI niMdA kAMpilla, kAMpillaka puM0 eka jAtanuM kIkaTAH puM0 ba0 va0 juo pR0 603 vRkSa (2) eka sugaMdha (zuMDArocanI) kIkasa puM0, na0 hADakuM kAMboja puM0 kAMbojadeza (2) te dezano kITAvapanna vi0 koDA paDela; jIvaDAMe vatanI (3) te dezanA ghoDAnI jAta / korI khAdhelaM [ke tuccha jaMtu kAMbojAstaraNa na0 dhAbaLo; kAmaLo kITikA strI0 nAno kIDo (2) alpa kAMsya puM0,na0 pittaLano ke kAMsAno kIrNavartman vi0 rastA upara vIkharAtuM pyAlo paDe tema karatuM kAMsyadoha, kAMsyopadoha vi0 kAMsAno / ku 2 pa0 gaNagaNavU ; guMjArava karavo hAMDo bharIne dUdha ApatuM (eka TaMke) (2) 9 u0 [kunAti, kanAti, kiyacciram a0 keTalA samaya sudhI kunIte, kUnIte] cIsa pADavI Page #690 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuka 676 kuvikrama kuka 1 A0 levU; svIkAra; pakaDavU kumArIpura na0 kuMvArI kanyAo mATene kukurAH puM0ba0va0 dazArha dezanuM nAma __ oraDo ke aMtaHpura (juo pR0 609) (2) yAdavonI kumudAnanda vi0 (rAte khIlatAM)kamaLone eka jAtinA loka AnaMda ApanAeM- vikasAvanAeM kukUlAgni puM0 DhUNasAMno agni kuraMTa puM0 eka pILaM phUla / kukSigata vi0 peTamAM - kUkhamAM hoya tevU kuru puM0 juo pR0 604 kukSija puM0 putra [durAcArI kurukSetra na0 juo pR0 604 / kucara vi0 pravAsa karatuM (2) cora; kurujAMgala na0 juo pR0 604 kuTakArikA, kuTahArikA strI0 dAsI- kurunaMdana puM0 arjuna nokaraDI [buddhivALaM kurupaMcAlAH puM0 ba0va0 juo pR0 604 kuTilamati, kuTilAzaya vi0 duSTa kururAja puM0 duryodhana kuTIcaka puM0 eka jAtano bhikSu kuruviMda puM0,na0 mANeka; ratna [nAeM (ajANyA gAmamAM gheraghera bhikSA kulakalaMkita vi0 kuLane kalaMka lagAr3amAgIne jIvavAnA vratavALo) kulakSaya puM0 kuLa ke vaMzano nAza kuTuMbakalaha puM0, na0 kuTuMba sAthe thayelo kulagRha na0 sAraM ghara; khAnadAna ghara jhaghaDo (2) kuTuMbano AMtarika jhaghaDo kulaghna vi0 kuLaghAtaka; vaMzano nAza kuTuMbabhara puM0 kuTuMbano bhAra; kuTuMbanI karanAeM [kaThoLa saMbhALa rAkhavAno bojo kulattha puM0 kaLathI; eka jAtanuM halakuM kuTTima puM0, na0 nAnA paththara jaDelI kuladUSaNa vi0 kuLane kalaMka lagADanAeM -pharasabaMdhI jamIna kuladharma puM0 koI paNa kuLano potAno kuDamala na0 bANanA phaLAnI aNI Agavo dhAro, rUDhi ke AcAra kutapa puM0 divasanuM AThamuM muharta kulanAzana na0 kuLano nAza karanA te (paMdaramAthI) [siddhAMta kulavata puM0, na0 kuLamAM cAlatuM AvelaM kutarka puM0 khoTI dalIla (2) nAstika vrata ke niyama [strI kutUhalin vi0 kutUhala, utkaMThA ke kulastrI strI0 UMcA kuLanI-khAnadAna utsukatAvALaM [hetuvALU kulAbhimAnin vi0 kuLa ke vaMzakUtonimitta vi0 kayA kAraNa athavA abhimAna rAkhanAeM besate kutha puM0 kuza; darbha kulAyanilAya puM0 mALAmAM IMDAMne sevavA kunakha na0 nakhano roga kulAMkura puM0 kuLano vaMzaja kubera puM0 juo pR0 603 kulizakara puM0 iMdra (hAthamAM vaja kubja puM0 vAMkI (kaTAra jevI) dhAraNa karanAra) taravAra (2) pITha uparanI khUdha (3) kuliMdAH puM0 ba0va0 juo pR0604 eka jAtanuM mAchaluM |jtuN kulatAH puM0 ba0 va0 eka deza ke tenA kubjagAmin vi0 vAMkuMcakuMjatuM vimArge rAjAo (juo pR0 604) kubjalIlA strI0 khUdhA mANasanI cAla kuvama puM0 sUrya ke rItabhAta kuvalayita vi0 nIlakamaLathI zaNagArelaM kubjA juo pR0 603 kuvalayin vi0 nIlakamaLavALaM kumArI strI0 kuMvArI kanyA (10 thI kuvikrama puM0 khoTI jagAe darzAvalaM 12 varSanI) (2) chokarI; putrI parAkrama Page #691 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNana kuvedhas 677 kRtAkRta kuvedhas puM0 durdaiva; kamanasIba kuMtibhoja puM0 juo pR0 604 kuzacIra na0 dAbhanu banAvelu vastra kuMtI strI0 juo pR0 604 kuzadhvaja puM0 janaka rAjAno nAno bhAI kuMbhakarNa puM0 juo pR0 604 kuzamuSTi strI0 dAbhanI jhaMDI kuMbhInasI strI0 rAvaNanI bahenatuM nAma kuzalin vi0 sukhI; samRddha (2) eka kuMbhodara puM0 zivanA eka pArSadanuM nAma halakI kArIgara varNana kuMbholUka puM0 eka jAtanuM ghuvaDa kuzasthalI strI0 juo pR0 604 / / kU 1 A0 [kavate], 6 A0 [kuvate] kuzAgrIya vi0 darbhanA agrabhAga jevaM; bUma pADavI; cIsa pADavI / sUkSma - tIkSNa [pR0 604) kUTalekha puM0 banAvaTI ke khoTo dastAveja kuzAvatI strI0 kuzanI rAjadhAnI (juo kUpamaMDUkanyAyaH juo pR0 632 kuzIla vi0 kharAba svabhAvavAchu; kharAba kUpayaMtraghaTikAnyAyaH juo pR0 632 cAritryavALu [jamIna kRkala puM0 eka jAtanuM paMkhI (2) kuSThala na0 kharAba sthaLa (2)dharatI; pAcanakriyAmAM madada karato prANakusumacita vi0 puSpono Dhagalo jenA vAyu (3) kAciDo; saraDo upara karavAmAM Avelo hoya tevU; kRtakam a0 DhoMga karIne ; dekhAva karIne puSpothI vyApta [vRkSa kRtakriya vi0 kRtakRtya kusumadruma puM0 puSpothI bharapUra chavAyelaM kRtakSaurasya nakSatraparIkSA juopR0 632 kusumapura na0 pATaliputra (juo pR0 kRtajanman vi0 janma ApelaM; pedA 604) [karavAM karelu; bIja vAveluM . kusumaya pa0 puSpita karavU; phUla utpanna kRtatIrtha vi0 sugamatAthI jaI zakAya kusumazayana na0 phUlonI pathArI - zayyA tevU karelu (2) tIrthayAtrA karelu (3) guru pAse abhyAsa karatuM hoya tevU (4) kusumazara puM0 kAmadeva kuhali puM0 nAgaravelanuM pAna upAyo zodhavAmAM pAvaradhuM / kuhakAla puM0 mahinAno chello divasa; kRtanizcaya vi0 jeNe nizcaya karyo amAvAsyA (jyAre caMdra na dekhAya) hoya tevU [humalo ane sAmano kRtapratikRta na0 AghAta ane pratyAghAta; kuMjaragraha puM0 hAthIne pakaDanAro / kRtaprayojana vi0 jeNe potAno dhArelo kuMjarAroha puM0 mahAvata hetu prApta karyo che tevU kuMDadhAra puM0 eka megha (2) eka nAga kRtavarman puM0 juo pR0 604 kuMDapAyya puM0 yajJa kRtavyAvRtti vi0 padacyuta karelu; kuMDalanA strI0 (zabdanI) AsapAsa utArI mukelaM kuMDALaM karavU te (tene choDI devAno kRtazauca vi0 pavitra thayelU che ke vicAravAno nathI ema darzAvavA) kRtasaMketa vi0 saMketa ke vAyado karyo kuMDalIkaraNa na0 dhanuSyane ati jorathI hoya tevU [hoya tevU kheMcaq te (jethI te vartuLa jevU dekhAya) kRtasaMskAra vi0 saMskAravidhi karyo kuMDinapura na0 juo pR0 604 kRtahastatA strI0 kuzaLatA (2) zastra kuMDonI strI0 moTA aDaNavALI gAya vAparavAmAM kuzaLatA; bANAvaLIparyu (2) puSTa stanavALI strI kRtAkRta vi0 thoDaM karela ane thoDu nahi kuMtalAH puM0 ba0 va0 juo pR0 604 karelu (adhUruM) (2) puM0 paramAtmA Page #692 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtodaka 678 kopayiSNu kRtodaka vi0 nAhelaM hoya tevaM kelipallava na0 krIDA mATenuM taLAva kRtopakAra vi0 madada ke anugraha karyo kelivana na0 krIDA mATenuM upavana kRtya na0 sutAra vagere kArIgaranuM ojAra kelizayana na0 krIDA ke ArAma mATeno kRtrimaputraka puM0 DhIMgalI palaMga ke sophA kRtrimaputrikA strI0 dattaka lIdhelI putrI kelisadana na0 krIDAsthAna:krIDA mATeno kRpa puM0 kRpAcArya; juo pR0 604 khAnagI oraDo kRpANikA strI0 kaTAra; jarmayo kevalatA strI0 mokSa; advaitabhAva kRzagava vi0 dUbaLI gaayovaaluu| kevalAtman vi0 kevaLa advaita svarUpavALaM kRzara puM0 tala cokhAnI dUdhagAM rAMdhelI kezakArin vi0 keza oLavA-gUMthavArnu khIcaDI [na ApanAeM kAma karanAeM kRzAtithi vi0 atithine pUratuM bhojana kezagraha puM0 mAthAnA kezathI pakaDaq te kRzAzva puM0 juo pR0 604 [napho (ratikrIDAmAM ke yuddhamAM) kRSiphala na0 khetInI Upaja; khetIno kezabaMdha puM0 kezano baMdha; keza baMdhAya kRSNa puM0 juo pR0 604 te mATernu mukuTa i0 sAdhana (2) kRSNagati puM0 agni nRtya vakhate hAthanI eka mudrA kRSNacchavi strI0 kALaM vAdaLa (2) kezazala na0 vALano eka roga kALiyAra mRganuM cAmaDu kezazalA strI0 vezyA kRSNadvaipAyana puM0 juo pR0 604 / / kezasaMvAhana na0 vALa oLavA te kRSNamRga puM0 kALo mRga; kALiyAra kesara na0 bakula vRkSaroM puSpa kRSNA strI0 macchalipaTTaNa AgaLa kesari puM0 hanumAnanA pitAnuM nAma samudrane maLatI dakSiNanI nadI kesariNI strI0 siMhaNa kRSNAyate A0 (zyAma-kALaM karavU) kaikasI strI0 rAvaNanI mAtAnuM nAma kRSNAyasa na0 loDhuM'; lokhaMDa kaikeyI strI0 juo pR0 604 kRsara puM0 juo 'kRzara'; tala-cokhAnI kaiTabha puM0 juo pR0 604 dUdhamAM rAMdhelI khIcaDI kaitaka vi0 ketakIna phUla kekayAH puM0 ba0va0 eka deza (juo katavaka na0 jUgaTuM; jugAra pa0 604) ke tenA loko kaitavavAda puM0 jUTha; jUThANu kekayI strI0 kaikeyI kaidArikA strI0 khetarano samUha ketayati pa0 (darzAva; bolAvaq; kairAtaka vi0 kirAtona; kirAta saMbaMdhI salAha ApavI; samaya nakkI karavo) kailAtaka na0 eka prakArano dArU kedArakhaMDa na0 pANIne rokavA karelo kaizikI strI0 nATakanI cAra zailInAno baMdha ke pALI omAMnI eka (kauzikI) kena a0 zenAthI; kevI rIte kaiMkirAta paM0 vilAsI-kAmI puruSa keralAH puM0 ba0va0 dakSiNa hiMdano eka kokanadinI strI0 rAtuM poyaj deza (AjanuM malabAra) ke tenA vatanIo kokAmaMkha na0 eka pavitra tIrtha kelikalA strI0 krIDAkuzaLatA; kAma- kokkANa vi0 koMkaNarnu krIDAnA hAvabhAva (2) sarasvatInI kopajanman vi0 krodhathI utpanna thayelaM vINA . [thayelaM kopanA strI0 krodhI strI [rAkhatuM ke likupita vi0 kAmakrIDAmAM gusse kopayiSNu vi0 gusse karavAno irAdo Page #693 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koyaSTika 679 kroDIka koyaSTika puM0 eka paMkhI (2) nAnuM kauMkAH, kauMkaNAH puM0 ba0 va0 eka deza, (ghoLaM) bagalA jevaM paMkhI tenA loko ke tenA raajaao| kozalAH puM0 ba0 va0 kozala deza ke kauMjara na0 yogIonuM eka Asana tenA vatanIo (juo pR0 605) / kratudviS puM0 rAkSasa (2) rAvaNa kozavAri na0 devamUrti navarAvelu pANI krathakaizikAH puM0 ba0 va0 eka deza (potAnI saccAInI parakha karAvA (vidarbha) AropI traNa vAra pIe che) Rmayogena a0 kramapUrvaka ; yogya krame kozAtakI strI0 paToli (paravaLa Rmika vi0 AnuvaMzika; vaMzaparaMparAgata kAkaDI-DoDI)no velo kramuka puM0 sopArInuM jhADa koSThI gherI levU; vIMTI vaLavU kravyAda puM0 zikArI prANI(jema ke vAgha) kosalanakSatra na0 eka nakSatra Rzayati pa0 (durbaLa - kRza banAvavU) kosalAH puM0 ba0 va0 kozala deza ke kaMdita vi0 jenI samakSa dhA nAkhI tenA loko (juo pR0 605) hoya - pokAra ko hoya tevU koMkaNAH puM0ba0va0 sahyAdri ane samudra kriyApavarga puM0 kAryanI samApti (2) vaccenI paTTIvALo pradeza ke tenA loka mokSa; karmamAMthI mukti kaukkuTa vi0 kUkaDA kriyAyajJa puM0 dhArmika vidhi - saMskAra kautukamaMgala na0 lagnavidhi (jema ke garbhAdhAna saMskAra) kautukavat a0 kutUhalathI kriyArtha vi0 koI prayojana mATe jarUrI kautukAgAra puM0 vilAsakrIDAnuM sthAna -upayogI evaM [karavU te kautukitA strI0 kutUhala ; utkaMThA kautukina vi0 AnaMdotsava mANatuM kriyAsamabhihAra puM0 koI kArya vAraMvAra kautsa puM0 varataMtuno eka ziSya kriyAsaMkrAMti strI0 potAnuM jJAna bIjAne zIkhavavaM te [upavana kaumAracArin vi0 saMyamI; brahmacArI kaumArabaMdhakI strI0 vezyA krIDAkAnana na0 krIDA-vihAra mATeneM kaumArika vi0 putrI upara prema rAkhatuM krIDAkopa puM0 kRtrima gusso (2) puM0 kanyAono bApa krIDAkautuka na0 nakAmuM kutUhala (2) kaumudImukha na0 cAMdanInuM darzana krIDA; vilAsa (3) maithuna kaurava puM0 kuruno vaMzaja krIDAmayUra puM0 krIDA - AnaMda mATe kaulaTeya na0 jArakarma pALelo mora kaulAla puM0 kuMbhAra [pR0 604) krIDAzaila puM0 krIDA - vihAra mATe kaulata puM0 kulUta dezano rAjA (juo banAvelo kRtrima parvata kauzalyA strI0 juo pR0 605 Qc puM0 haMsa jevU eka pakSI kauzAMbI strI0 juo pR0 605 krUrakarman vi0 ghAtakI kRtya karanAeM kauzikI strI0 juo pR0 605 (2) RradRz vi0 aniSTa najaravALa ; jenI nATyalekhananI cAra zailImAMnI eka najara paDatAM aniSTa thAya tevU (2) kausalya vi0 kosala dezanA lokonuM puM0 zani ke maMgaLa graha kausalyA strI0 juo pR0 605 krUram a0 bhayaMkara rIte kausuma na0 phUlano parAga (2)kAMsAjaLa kroDI strI0 bhaMDaNa; DukkarI kausuMbha puM0 kasUMbAnuM phUla kroDIka AliMganamAM levaM; bheTavU Page #694 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhamUcchita 680 khara kodhamUcchita vi0 gussAthI gAMDA jevU kSIrakuMDa na0 dUdha dohavAnuM vAsaNa banI gayelaM hoya evaM kSIradagdhajihvAnyAyaH juo pR0 632 krauMcavarNa puM0 eka jAtano ghoDo kSIranIranyAyaH juo pR0 632 kliznat vi0 dUra karatuM kSIrasnigdha vi0 dUdha jevA rasathI cIka' klezita vi0 vyathita - bhInuM banela klezin vi0 vyathA ke IjA pamADatuM kSIromi puM0 kSIrasAgaranuM mojeM kloma na0 mUtrAzaya (2) phephsuN| kSudraka puM0 eka jAtanuM bANa kvatya vi0 kayAM kSudratA strI0 nAnAparyu; tucchatA (2) kvathana na0 ukALavU te sUkSmatA kvathita vi0 uSNa; UkaLatuM kSudhAzAMti strI0 bhUkhanI tRpti thavIkSatraveda puM0 dhanurvidyA dharAI jaq te kSatriyakA strI0 kSatriya strI kSubdha puM0 valovavAno ravaiyo kSatriyahaNa (-na) puM0 parazurAma kSurapramAlA strI0 caMdrakaLAnA AkAranA kSatriyA, kSatriyikA strI0 kSatriya strI maNakAono hAra kSapaNa na0 upavAsa (2) zarIranuM damana kSurabhAMDa na0 hajAmanI kothaLI (3)azauca ; sUtaka (4)nAza karavo te kSatriya vi0 khetara saMbaMdhI (2) bIjA kSapATa puM0 nizAcara; rAkSasa janmamAM maTe tevU; A janmamAM na kSayayukti strI0 vinAza karavAnI taka maTe tevU (3) puM0 yAcaka kSavathu puM0 udharasa; chIMka (2) gaLAmAM kSepaNIya na0 gophaNa jevU paththara vagere kharakharI bAjhavI te pheMkavAnuM hathiyAra kSAra na0 khAra kSAraka puM0 pakSI pakaDavAnI jALa kSepta vi0 pheMkanAre; mokalanAeM kSArakSata vi0 sUrokhArathI nukasAna kSepya vi0 -mAM mUkavA lAyaka (2) pAmelaM pheMkavA - nAkhavA lAyaka kSitidhenu strI0 pRthvI rUpI gAya kSemAzrama puM0 gRhasthAzrama kSitivardhana puM0 zaba; maDahU~ kSemeMdra puM0 juo pR0605 kSitisuta puM0 vRkSa (2) viSNue mArelo kSodakSama vi0 tapAsa ke kasoTImAMTakI narakAsura (3) kIDo (4) maMgaLagraha zake tevU (2) nakkara; dRDha kSitIzvara puM0 rAjA kSmAya 1 A0 kaMpAva; dhrujAva kSipna vi0 -pheMkatuM (2)mArataM; haNanAeM veDana na0 aspaSTa uccAra karavo te kSINabala vi0 jenuM jora ke baLa kSaya (2) gaNagaNavU te; sutavATa karavo pAmyaM che tevU (jema ke roga) ke sisoTI jevo avAja karavo te kha khaga vi0 AkAzamAM gativALaM khaTvayati pa0 (khATalAnI jema upayoga karavo) khaDgadhArA strI0 talavAranI dhAra khadhUpa puM0 dArUgoLAthI pheMkAtuM bANa khanitraka na0, khanitrikA strI0 nAnI kodALI [sthAnamA raheto hato) khara puM0 rAvaNano oramAna bhAI (jana Page #695 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharakaMDUyana kharakaDUna na0 (ghAne khaNyA kare tenI peThe ) bagaDelAne vadhu bagADavaM te kharAyita na0 gadheDAnuM vartana kharI strI0 gadheDI (2) khaccarI kharIvAtsalya na0 khaccarInuM baccA pratyenuM vAtsalya (baccuM janmatAM mA marI jatI hovAthI nakAmuM gaNAya) kharjUrI strI0 khajUranuM jhADa khalIkRta vi0 apamAnita kareluM; badamAzanI jema vartavAmAM AvyuM hoya teva gaganAraviMdanyAyaH juo pR0 632 gaj 1 pa0 garjavu; barADavu ( 2 ) madamatta tha 681 gajacchAyA strI0 sUryagrahaNa samaye zrAddha mATe yogya evo amuka samaya gajanAsA strI0 hAthInI sUMDha gajapati puM0 UMco uttama hAthI ( 2 ) hAthIno mAlika ke mahAvata gajapuSpI strI0 eka phUla; nAgapuSpI gajamukha, gajavaktra, puM0 gaNeza gajavat vi0 hAthIo yukta gajavadana puM0 gaNapati gajasAhvaya na0 hastinApura garikApravAhanyAya: juo pR0 632 gaNapUrva puM0 mukhiyo ( ToLI ke vargano) gaNabhartR puM0 zaMkara (2) gaNeza (3) ToLI ke varganI mukhiyo gaNavallabha puM0 senAnAyaka gaNita na0 gaNavaM te; tenuM zAstra The fao gaNI zakAya tevuM gaNeza puM0 juo pR0 605 gatimat vi0 gati karI zake tevuM ; gatimAna ( 2 ) sAdhanasaMpanna ( milakata, pustako i0 ) gabhastinemi puM0 viSNu ga galu khalekapotanyAyaH juo pR0 632 khaMDazarkarA strI0 khaDI sAkara khaMDitavigraha vi0 jenuM aMga khaMDita thayuM che tev khAMDava na0 juo pR0 605 khAMDavarAga puM0 eka prakAranI mIThAI khelagamana, khelagAmin vi0 vilAsapUrNa ke rAjavI cAlavALu zarIra na0 chAyApuruSanuM zarIra khoraka puM0 jAnavaranA pagano eka roga gamaka puM0 svaranA utthAnano prakAra ( sAta che; saMgIta0 ) gamya puM0 ( kAmabhoga mATe strI jene meLavI zake tevo) laMpaTa - kAmI puruSa garalli puM0 ( gaLAno) gharaghara avAja garuDa puM0 juo pR0 605 gardhana na0 icchA; lAlaca garbhagrAhikA strI0 dAI; dAyaNa garbhabharman puM0 garbhanuM poSaNa garbhasaMbhUti strI0 garbha rahevo te garva 1 pa0, 10 A0 garva karavo ( 'garvita ' evaM bhU0 kR0 ja vaparAya che) gavita vi0 garviSTha (2) na0 garva galagraha puM0, galagrahaNa na0 gaLaM dAbavuM te (2) eka roga (gaLAno) (3) kRSNapakSanI 4thI, 7 mI, 8 mI, 9 mI ane 13 mI tithi galavArta vi0 gaLAnA kAmamAM ( khUba khAIne pacAvavAmAM ) samartha evaM galahastita vi0 gaLethI pakaDela galitaka puM0 nRtyano eka prakAra galitanakhadaMta vi0 nakha ane dAMta paDI gayA hoya tenuM (vRddha) [ tevuM galitayauvana vi0 yuvAnI cAlI gaI hoya galu puM0 eka maNi ( caMdrakAMta ) Page #696 -------------------------------------------------------------------------- ________________ galvarka 682 gRhapoSaNa galvarka puM0 bilorI kAca (2) maNi guDaka puM0 goLo; goLa AkAra- je (3) dArU pIvAnuM pAtra [ziMgaDu kAMI hoya te gavala na0 jaMgalI pADo (2) pADAnuM guDajihikAnyAyaH juo pR0 632 gavAnata na0 gAyanA jaThA sogana khAvA te gaDazaMgikA strI0 goLA phekavAnaM yaMtra gavAmaya puM0 eka yajJa (eka varSa sudhI guNajJa vi0 guNanI kadara karanAruM cAlato) [(te ApavAnuM eka vrata) guNabhokta vi0 padArthonA guNone gavAhnika na0 gAyanuM eka divasanuM khANa jANanAra ke bhogavanAeM gavedhukA strI0 eka jAtaveM ghAsa guNavat vi0 guNavAna; guNI; uttama gaMgA strI0 juo pR0 605 guNADhaya puM0 juo pR0 605 gaMDaphalaka na. pahoLo gAla guNAnurAga puM0 bIjAnA guNo tarapha gaMDasthalI strI0 gAla prema ke temanI kadara gaMDaSa na0 eka jAtano dArU guNya vi0 guNovALaM (2) gaNavA ke gaMbhIravedina vi0 madamatta (hAthI); guNAkAra karavA yogya aMkuzane na gaNakAratuM gurutalpa puM0 AcAryanI pathArI (patnI) gaMbhIrA strI0 te nAmanI eka nadI (2)AcAryanI patnI sAthe vyabhicAra gADhAliMgana na0 gADha AliMgana gurutalpaga, gurutalpin puM0 AcAryanI gADhAMgada vi0 capasIne vesatuM kaDu ke patnI sAthe vyabhicAra karanAro kaMkaNa paheyu hoya tevU gurutva na0 juo 'gurutA' (pR0 158) gADhoga vi0 atyaMta udvigna ke pIDita guruzruti strI. (gAyatrI) maMtra gAta puM0 gavaiyo gurjara puM0 juo pR0 605 / / gAtrayaSTi strI0 pAtaLU- nAjuka zarIra gulaccha puM0 guccha; jhUmakhaM; jhuMDa mAtrAvaraNa na0 DhAla gulphadana vi0 cUMTI sudhI pahoMcatuM gAdhi puM0 juo pR0 605 / gulmin vi0 jUtha ke jhuMDamAM UgatuM gAdhipura na0 kanoja; juo pR0 605 gaha puM0 juo pa0606 gaptatA gAmuka vi0 gati karatuM; jatuM gUDhatva na0 (arthanI) gahanatA (2) gAdha vi0 gIdha pakSIna gUDham a0 gupta rIte . gAvAsas puM0 gIdhanAM pIchAMvALu bANa gRdh 4 pa0 (-preraka0) lAlasAvALU gAMDImaya vi0 geMDA- banAvelu (arjuna- ke lolupa karavU (2)A0 chetaravU dhanuSya) gRdhya vi0 lubdhapaNe icchelu gAMdharvazAlA strI0 saMgItazALA gRhakapota puM0 gharamA pALelaM kabUtara gAMdharvazikSA strI0 saMgIta / gRhakarmadAsa puM0 gharakAmno nokara gAMdhAra puM0 juo pR0 605 gRhakarman puM0 gharanA vyavahAranI bAbata gAMdhArI strI0 juo pR0 605 (2)gharamAM praveza vakhate karavAno vidhi giricara vi0 parvatamA pharatuM-vicaratuM gRhajana puM0 kuTuMba; kuTuMba- mANasa; girijAdhava, girijApati puM0 zaMkara (khAsa karIne) patnI giridhAtu puM0 geru gRhadevatA strI0 gharanI devatA (2) girivrajapura na0 juo pR0 605 (ba0 va0) gharanA devono eka varga girisravA strI0 parvatamAMthI nIkaLatI gahadehalI strI0 gharano uMbaro nadI ke jharaj gRhapoSaNa na0 gharanuM bharaNapoSaNa Page #697 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhabalibhuj gRhabalibhuj puM0 kAgaDo (2) cakalo gRhayajJa puM0 gRhastha (2) gharamA karavAno eka yajJa gRhazuka puM0 gharamA pALalo popaTa gRhAcAra puM0 gharano vyavahAra gRhItanAman vi0 nAma daIne bolAveluM gRhItArtha vi0 artha jANatuM gRhIbhU gharanI garaja sArakhI guMjana puM0 gAjara (2) lAla mULo (3) gAMjo ( 4 ) na0 jherI bANathI mAlA prANInaM mAMsa gokula na0 juo pR0 606 gograha puM0 gAyo gheravI te - pakaDavI te gojIva vi0 Dhora pALIne AjIvikA karanAeM (gavaLI) puM0 eka RSi (ahalyAnA pati) ( 2 ) nyAyadarzananA pravartaka AcArya godharma puM0 khullAmAM maithuna AcaravA rUpI pazuonI rIta gonarda puM0 juo pR0 606 goparASTra puM0 juo pR0 606 gopAlikA strI0 govALaNa gopita na0 gAya- baLadanuM pitta (jemAMthI gorocana bane che ) gopratara puM0 Dhora nadI pAra karI zake tevuM sthAna ( 2 ) sarayU nadI uparanuM eka tIrtha gomatI strI0 siMdhu nadIne maLatI eka nadI juo pR0 606 ( 2 ) gohatyAnA prAyazcitta mATe japavAno vaidika maMtra gomaMta puM0 juo pR0 606 gomaMtaka puM0 govA prAMta ; juo pR0 606 gomin puM0 cAraNa (vaizya) (2) Dhorano mAlika gomUtraka vi0 vAMkuMkuM jatuM (2) puM0 vaidUryamaNi (3) na0 gadAyuddhano eka paiMtaro ke maMDaLa 683 glAsnu gomedha puM0 gAya homIne karAto eka yajJa goratha puM0 baLadagADI golAMgUla puM0 kALA zarIrano, lAla moM ne gAyanA jevI pUMchaDIvALo eka vAnara govardhana puM0 juo pR0 606 govikartR puM0 gAyane mAranAro ( 2 ) kheDUta ( dharatI kheDanAro) goviSANika puM0 eka vArjitra govrata vi0 e nAmanuM vrata pALanAro ( game tyAM sUnuM, game te khavaDAve te khAvuM i0 ) gozIrSa puM0 na0 eka prakAranaM pILaM caMdana (2) eka prakAra astra ( vANa ? ) gosava puM0 gAya homIne karato eka yajJa (kaliyugamAM nathI karAto) gauDa puM0 juo pR0606 (2) ( ba0ba0 ) te dezanA loka gauDI strI0 kAvyaracanAnI eka rItivRtti-zailI gaulmika puM0 vana jaMgalano nirIkSaka gauSThIna na0 pahelAM gAyono vADo hoya te sthAna grahapati puM0 caMdra (2) sUrya grahapIDA strI0 grahaNa ( 2 ) graha dvArA thatI pIDA grAmadhAnya na0 kheDeluM anAja; bhAta; DAMgara grAmavizeSa puM0 (SaDja Adi saMgItanA ) svara ( saMgIta 0 ) grAmavRddha puM0 gAmano gharaDo mANasa grAmAkSapaTalika puM0 gAmano paTeliyo grAmAdhipa puM0 gAmano mukhiyo grAmyamRga puM0 kUtaro grAsIka gaLI jabuM; koLiyo karI javuM rore frothAluM Page #698 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTIyaMtranyAyaH 684 cadraprabha ghaTIyaMtranyAyaH juo pa0 632 ghaTotkaca puM0 juo pR0 606 ghaTTakuTI stro0 jakAtanuM nAkuM ghaTTakuTIprabhAtanyAyaH juo pa0 632 ghanIbhU 1 pa0 gADhuM banavaM; UMDu banavU ghanorU strI0 ghana sAthaLavALI strI ghaMTAkarNa puM0 ziva, skaMda ke kuberano gaNa (caitra mahinAmAM pUjana thAya che) (2) eka rAkSasa ghaMTAla puM0 hAthI ghAtasthAna na0 vadhasthAna (jyAM katala karAya) ghAMTika puM0 ghaMTa bagADanAro ghuNakSata vi0 kIDAe korI khAdhelaM ghuNAkSaranyAyaH juo pR0 632 ghUtkAra puM0 'ghU' 'dhU' evo avAja ghRtAcI vi0 ghI bharelu (2) pANIvALaM (3) camakatuM (4) strI0 rAtrI (5) sarasvatI (6) svarganI eka apsarA ghRtAcis puM0 bhabhUkato agni cakoravata na0 caMdranAM kiraNonuM pAna karavAnI cakora pakSInI Teva cakorAya A0 cakora pakSInI jema vartavaM cakratuMDa puM0 eka jAtanI mAchalI cakrabhrAMti strI0 paiDAna goLAkAra pharavaM te yaMtra cakrAzmana na0 paththarone dUra nAkhavAnuM cakrIkR 8 u0 vartula banAvaq ; dhanuSyanI jema goLa vALavU cakrIvat puM0 gadheDo karanAraM cakSurhana vi0 mAtra dRSTipAtathI ja nAza caTakAmakha paM0 cakalInA makha jevaa| agrabhAgavALaM eka prakAra- bANa caTulaya pa0 Ama tema hlaav| caTulAya A0 manohara gati ke cAla vALU hovU caturazIti strI0 coryAzI caturdazan vi0 cauda caturmukha vi0 cAra mukhavALU (2) puM0 brahmA (3) na0 cAra moM (4) cAra dvAravALU ghara [joDyA hoya tevU caturyuja vi0 jene cAra (ghoDA vagere) catuzcatvAriMzat strI0 cuMmAlIsa catuzcitya puM0 cotaro- oTalo catuSpaSTi strI0 cosaTha catustrizat strI0 cotrIza catussaptati strI0 cuMmotera catuHpaMcAzat strI0 copana capalAjana puM0 caMcaLa strI caraNapatita vi0 page paDelaM carcara na0 dAMtano kacakacATabharyo __ avAja ; dAMta pIsavAno avAja carmaNvatI strI0 juo pR0 606 carmAvakartR puM0 mocI [karelI cAMca caMcupuTa caMcapuTa puM0, na0 pakSInI baMdha caMDi strI0 durgA; pArvatI [strI caMDI strI0 krodhI strI ; ugra kopavALI caMDIza puM0 zaMkara caMDIzamaMDana na0 kAlakUTa viSa (e jhera zaMkare kaMThe dhAraNa kayu hovAthI) caMDIzvara puM0 zaMkara caMdanapaMka puM0 caMdanano lepa caMdraketu puM0 juo pR0 606 caMdraprabha na0 juo pR0 606 Page #699 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdrabhAgA 685 jaDayati caMdrabhAgA strI0 juo pR0 606 citraratha puM0 juo pR0607 caMdravatI strI0 juo pa0606 citralekha vi0 ramya rekhAovALu ; UMcI caMdrazilA strI0 caMdrakAMta maNi kamAnovALU caMdrahAsa puM0 juo pR0 606 citrazikhaMDina puM0 sApta RSionaM caMpA strI0 juo pa0 606 upanAma (marIci, aMgirasa, atri, cATuzata na0 seMkaDo priya vAkya ; ghaNI pulastya, pulaha, Rtu ane vasiSTha) ja khuzAmada citrAraMbha puM0 citranI rUparekhA cANakya puM0 juo pR0 606 citrApitAraMbha vi0 citramA cItarelaM cANUra puM0 juo pR0 607 citrAMgada puM0 juo pR0 607 cAturhotra na0 cAra purohitono samudAya citrAMgadA strI0 juo pR0 607 cAmaragrAhiNI strI0 rAjAnA mastaka citrIyate A0 (Azcarya pamADavU; upara cAmara DhoLanAra strI Azcaryano viSaya banavU - tharbu) cAritradevatA strI0 pavitratAnI devI cipiTaghrANa, cipiTanAsika vi0 capaTA cArI strI0 bhramaNa nAkavALaM [karavI cArvAka puM0 juo pR0 607 cirAyati 50 vilaMba karavo; DhIla cAMdanika vi0 caMdanathI karela zobhA- cInavAsas na0 rezamI vastra vALu; caMdanarasathI mahe katuM cIraka puM0 eka moTu pakSI [tama9 cittanAtha puM0 hRdayano deva; svAmI cori strI0 netra DhAMkavAna vastra (2) cittayoni puM0 kAmadeva cucuka vi0 bolavAmAM totaDAtuM cittarakSin vi0 bIjAnuM mana rAkhavA cUtayaSTi puM0 AMbAnI DALa tenI icchA pramANe vartanAeM cedayaH puM0 ba0 va0 juo pR0 607 citrakaTa puM0 juo pR0 607 cera puM0 juo pR0 607 citrakRtya na0 citrakAma colAH puM0 ba0 va0 juo pa0 607 citrabhASya na0 kUTanItipUrNa vANI caurAparAdhAnmAMDavyanigrahanyAyaH juo citrayodhin vi0 AzcaryakAraka yuddha 10 632 karanAru (2) pu0 arjuna cauryarata na0 gupta maithuna chatrIka-no chatrInI jema upayoga karavo chanacchan a0 (pANInAM TIpAM paDavAno) chamachama avAja thAya tema chalayati pa0 (chetaravaM; Thagae~) chaMbaMkAram a0 niSphaLa thAya tema jagatsvAmitva na0 AkhA jagata upara cakravartIpaNaM jaja puM0 sainika; yoddho jaTAyu, jaTAyus puM0 juo pR0 607 jaTilaya jaTA gUthavI; kalagIvALaM karavU; bharI kADhavU jaTharajvalana na0 kSudhA; bhUkha jaDayati pa0 (jaDa banAvI deveM) Page #700 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaMkita janaka 686 janaka puM0 juo pR0 607 jAtigaddhi strI0 janma dhAraNa karavo te janamejaya puM0 juo pR0 607 jAtuSa vi0 lAkhana banela ke banAvela janasthAna na0 juo pR0 607 jApaka puM0 japa karanAro janmapratiSThA strI0 mAtA (2)janmabhUmi / jAlaMdhara puM0 juo pR0 608 jamadagni puM0 juo pR0 607 jAMbavat puM0 juo pR0 608 jayadeva puM0 juo pR0 607 jAMbavatI strI0 juo pR0 608 jayadratha puM0 juo pR0 607 jillikAH puM0 ba0 va0 e jAtanA loka jayA strI0 (vizvAmitra rAmane zIkha- jihyetara vi0 maMda ke jaDa nahi tevU velI) maMtravidyA jImUtavAhana puM0 juo pR0 608 jayAjayo puM0 dvi0 va. jaya-parAjaya jIvagrAham a0 jIvatuM hoya tema jarAsaMdha puM0 juo pR0 607 jIvaMtI strI0 eka miSTAnna jalaja na0 kamaLa jati strI0 gati; tvarA jalajAsana puM0 brahmA (kamaLanA Asana- jUr 4 A0 -nI upara krodha karavo vALA) muMbhaka puM0 eka jAtano rAkSasa (2) jalatADananyAyaH juo pRSTha 633 tene dUra karavAno maMtra jalapatha puM0 dariyAnI musApharI jaimini puM0 juo pR0 608 jalazayyA strI0 pANImAM sUI rhe| jJAticela na0 nIca kuLamAM janmelo te (eka vrata) jJAteya na0 baMdhukRtya ; sagAne chAje jalasthAya puM0 taLAva; sarovara tevU kAma jalpAka vi0 vAtoDiyu jJAnayajJa puM0 tattvavettA; jJAnI jahna, puM0 juo pR0 608 jJAnAgni puM0 jJAnarUpI agni jaMbadvIpa puM0, na0 juo pR0 608 / jyeSThAmUla puM0 jeTha mahino jaMbUprastha puM0 eka gAmanuM nAma jyeSThinaya vi0 moTI ke mAnItI jaMbhaka puM0 auSadhopacAra (2) dagAbAja patnIthI janmelaM mANasa (3) bijoraM jvaragaMDa puM0 eka roga jaMbhasAdhaka vi0 vaidyakanA jJAnavALaM jvala puM0 agninI jvALA; jhALa jATAsuri puM0 alaMbuSa nAmano rAkSasa jvAlAliMga na0 zaMkara- e nAmanuM dhAma jhaNajhaNAyamAna, jhaNajhaNAyita vi0 jhaNakAra karatuM jhalajhala paM0 AMjI nAkhe tevo caLakATa (ghareNAno) jhaSadhvaja puM0 kAmadeva; makaraketu jhillika puM0 tamA TaMkita vi0 bAMdhelu; jakaDelaM Page #701 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 687 tiladhenu 4 puM0 ThaNaThaNATa (gAgara gavaDatAM thAya te) DikA strI0 pAMkhovALaM nAnuM jIvaDuM Dhaukita vi0 najIka ANelaM takrakauMDinyanyAyaH juo pR0 633 takSa puM0 juo pR0 608 takSaka puM0 juo pR0 608 takSan puM0 suthAra takSazilA strI0 juo pR0 608 taTabhU strI0 kinAro taTaya puM0 zaMkara tadAtva na0 vartamAna samaya tadAnIMtana vi0 tyAranu; te vakhatarnu tadguNa puM0 koI paNa vastunoguNa ke dharma tapasyati pa0 (tapasyA karavI) tapoyajJa puM0 taparUpI yajJa karanAro taporthIya vi0 tapa karyA karavA nirmAyelaM taptavAlukA strI0 ba0va0 garama retI tamasA strI0 juo pR0 608 / taralayati pa0 (kaMpAvaq; DolAyamAna karavU) taralita vi0 hAlataM; kaMpatuM taraMgavatI strI0 nadI taruNayati pa0 (vadhAra; phelAva) taruNAyate A0 (juvAna rahe;tAju rahe) taruvallI strI. vela gADI talaka puM0 saLagatA aMgArAvALI nAnI talabaddha vi0 hAtha upara cAmaDAnuM mojeM paheyuM hoya tevU (dhanurdhArI) talavAraNa na0 dhanurdhArIe paheravAnuM cAmaDAna mojeM tAmradhAtu puM0 tAMbuM tAmraparNI strI0 pR0 608 tAmralipta na0 juo pR0 608 tAmroSTha, tAmrauSTha puM0 lAla paravALA jevo hoTha tAraka puM0 juo 608 tArakasUdana puM0 kArtikeya (tAraka rAkSasane haNanAra) . tAraNeya puM0 sUryano upAsaka tArasvara vi0 tINA avAjavALU tArA strI0 juo pR0 608 tArAmatI strI0 juo pR0 608 tArkikatva na0 tarkavAda; philasUphI tArNa vi0 tRNa saMbaMdhI; tRNa- banAvelu tAMbalAdhikAra puM0 tAMbUlanI peTI upADavAnuM kAma tiktAyate A0 (kaDavo svAda lAgavo) timidhvaja puM0 juo 608 tirayati pa0 (khalela karavI, rukAvaTa karavI; chupAvavRM) tilataMDulanyAyaH juo pR0 633 tiladhenu strI0 talanI gAya bane teTalA ke gAya DhaMkAI rahe teTalA vastramA Page #702 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tilottamA 688 trivRt samAya teTalA tala (godAna tarIke tailapUra vi0 tela pUravAthI saLagatuM brAhmaNane ApavA te) raheta (dIpaka) (ratno dIvA. tarIke tilottamA strI0 juo pR0 608 kAma de te 'atailapUra dIpaka' kahevAya) tIkSNarasa puM0 viSa; jherI pravAhI tailapradIpa puM0 (telano) dovo (2) sUrokhAra toyAgni puM0 vaDavAnala tIvadyuti puM0 sUrya toyAdhAra puM0 sarovara; jaLAzaya tucchayati pa0 (khAlI ke kaMgALa karavaM) toyotsarga puM0 varasAda [sumeLa tutth 10 u0 chAI devU; DhAMkI devaM tauryatrika na0 nRtya gIta ane vAjibano tubh 4,9 50 haNavU; prahAra karavo trayastrizat strI0 tetrIsa turaMgama puM0 ghoDo trayaHpaMcAzat strI0 opana turaMgamedha puM0 azvamedha yajJa trayaHSaSTi strI0 vesaTha turIyajAti puM0 zUdra (caturtha varNa) trayIsaMvaraNa na0 gupta rAkhavAnI traNa tulAguDa puM0 (zastra tarIke vaparAto) kriyAo (potAnAM chidra, zatrunA eka jAtano goLo chidranI tapAsa, masalata) tuniMdAstuti vi0 niMdA ane prazaMsAmAM trasa na0 jaMgama prANIono samUha samAna buddhivALaM (2) vana (3) pazu-prANI tuSakaMDananyAyaH juo pR0 633 / trikUTa puM0 juo pR0 609 tuSArakaNa puM0 himakaNa; jhAkaLabiMdu trigarta puM0 juo pR0 609 tuSyatudurjananyAyaH juo pR0 633 trijaTA strI0 eka rAkSasI (rAvaNe tuhinaya pa0 baraphathI AcchAdita karavU azokavATikAmAM sItA upara pahero tuhinaruci puM0 caMdra(zItaLa kiraNavALo) bharavA rAkhI hatI, paNa sItA pratye tuMdilIkaraNa na0 jADu-phUlelaM karavU te bhAva rAkhatI hatI) tuMbI strI0 tuMbaDIno velo triNAciketa puM0 yajurvedanA adhvaryu-yajJano tUryamaya vi0 vAditranu eka bhAga(2)tene lagatA vratanuM anuSThAna taNajyotis na0 rAtre caLakatI eka karanAro (3) nAciketa agnirnu vanaspati (jyotiSmatI) anuSThAna traNa vakhata kayuM hoya teko tRNatA strI0 dhanuSya (2) tucchatA tridazIbhUta vi0 deva banelaM tRNapIDam a0 doraDaM AmaLatI vakhate tripaMcAzat strI0 vepana tAMtaNA amaLAya tema (kustIno dAva) tripura na0 juo pR0 609 tRNabhuja vi0 tRNabhakSI tripuradAha puM0 traNa nagarona dahana tRNabhUta vi0 taNakhalA jevU; badhI (zaMkare karelu) prakAranI tAkAta chInavI lIdhelaM tripuradviS, tripurahara puM0zaMkara (tripurano taNaya pa0 taNakhalAnI jema tuccha gaNavU nAza karanAra) tRptiyoga puM0 saMtoSa tripurI strI0 juo pR0 609 tailakSauma na0 eka jAta teliyA kapar3e vibhAga puM0 krIjo bhAga (jenI rAkha ghA upara lagADAya che) trimUrdhan puM0 eka rAkSasa tailapAyin puM0 eka jAtano vaMdo (2) trivRt puM0 traNa dorAno kaMdoro (2) talavAra traNa seranuM tAvija Page #703 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triveNI 689 . vAkSAyaNya triveNI strI0 juo pR0 609 trisAman vi0 traNa sAma (vedamaMtra) trizaMku puM0 juo pR0 609 gAnA trizAkha vi0 traNa karacalIvALaM; truTi puM0, truTI strI0 eka ati sUkSma traNa vAMka paDyA hoya tevU samayanuM mApa (kSaNano cotho bhAga) triSaSTi strI0 zresaTha tvapatra na0 taja; dAlacInI trisaMdhyam a0 savAra, bapora ane| tvaksAra puM0 vAMsa (2) taja; dAlacInI sAMjanI saMdhyAo vakhate svaram a0 tvarAthI trisAdhana vi0 traNa prakAranI kAraNatA- svaSTa puM0 juo pR0 609 vALaM tsarumArga puM0 talavAranA ATApATA da dakSa puM0 juo pR0 609 dakSavidhvaMsa puM0 zaMkara dakSiNApatha pu0 juo pR0 609 igSabIjanyAyaH juo pR0 633 datta puM0 dattAtreya (juo pR0 609) dattanRtyopahAra vi0 nRtyanI bheTa ApelaM dattAtreya puM0 juo pR0 609 dastrima vi0 dAnana; dAnamAM maLelu daSikulyA strI0 dahIMno pravAha dadhIca puM0 juo pR0 609 damayaMtI strI0 juo pR0 609 damila puM0 juo pR0 609 darada puM0 juo pR0 609 darIbhUt puM0 parvata darImukha na0 guphArUpI moM (2) juo 'darimukha' (pR0 204) darbhavatI strI0 juo pR0 609 dazakaMThAri puM0 rAma (rAvaNanA zatru) dazaguNita vi0 dazanI saMkhyAthI guNelaM; dazaga] dazadharma puM0 vyathA dazapura na0 juo pR0 609 dazamukharipu puM0 rAma (rAvaNanA zatru) dazayojana na0 daza yojana jeTalaM aMtara dazaratha puM0 juo pR0 609 vazarazmizata puM0 sUrya(hajAra kiraNavALo) dazavarga puM0 (potAnA tema ja zatrunA) amAtya, rASTra, durga, koza ane daMDa-e pAMca pAMca varga dazazatAkSa puM0 iMdra (hajAra AMkhavALo) dazAdhipati puM0 daza mANasono jamAdAra dazArNA strI0 juo pR0 609 dazArNAH puM0 ba0 va0 juo pR0 609 dazAha puM0 juo pR0 609 / / dalau puM0 dvi0 va0 devonA vaidya-be azvinIkumAro dahana na0 dAha; bALaq te daMDakAraNya na0 juo pR0 609 daMDakASTha na0 lAkaDAno daMDo daMDanidhAna na0 kSamA; mAphI vaMDApUpikAnyAyaH juo pR0 633 daMDin puM0 juo pR0 610 vaMtapura na0 juo pR0 610 daMtapraveSTa na0 daMtUzaLanI khoLI daMtaveSTa puM0 daMtUzaLa upara- kaDaM (2) avALu; peDhuM daMtAdaMti a0 ekabIjAne dAMta vaDe bacakAM bharIne (laDavaM) daMdhvana puM0 jemAMthI sisoTI vAgyA kare che tevU netara - baru bholi puM0 iMdranuM vaz2a dAkSAyaNya puM0 sUrya Page #704 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U durvida dAkSiNAtya 690 dAkSiNAtya puM0 juo pR0 610 dizya vi0 dizAne laga; dizAmAM dAnavaja puM0 vaizyavarNana upanAma Avelu (2) paradezaceM; bahAranuM dAruka puM0 juo pR0 610 diSTabhAj puM0 deva dArukAvana na0 juo pR0 610 dIkSita puM0 yajJano prAraMbhavidhi karato dAruNa na0 (mRga,puSya, jyeSThA ane mUla Rtvija ke purohita (2)ziSya (3) e) pratikULa nakSatrono varga jeNe ke jenA pUrvajoe jyotiSToma jevA dAruvana na0 dArukAvana (juo pR0610) yajJavidhi karyA hoya te [strI dArdura vi0 dardura parvatarnu dIpikAdhAriNI strI0 dIvo UMcakanArI dAzArhAH puM0 ba0 va0 dazAha rAjAnA dIptakiraNa puM0 sUrya vaMzajo; yAdavo dIptanirNaya pu0 nizcita pariNAma dAzeraka puM0 juo pR0 610 dIrghatapas puM0 gautama (ahalyAnA pati) dAsajana puM0 dAsa; nokara dIrghatamas puM0 utathya RSino putra (te dAsatA strI0 dAsapaNuM; gulAmI gurunA zApathI AMdhaLo thayo hato) dAsamIyAH puM0 ba0 va0 eka deza ane dIrghayajJa vi0 lAMbA samaya sudhI yajJa karatuM tenA loko (2) ucca varNanI strIne dIrghAkR 8 u0 lAMbaM karavU; laMbAva zUdrathI thayelAM saMtAna dukalapaTTa puM0 suMdara rezamI vastrano pheMTo digdeza puM0 dUrano pradeza (2) pradeza durAropa vi0 jenI paNacha caDAvavI digbaMdha puM0 dizA-yaMtrathI dizAo muzkela hoya tevU (dhanuSya) nakkI karI levI te durAvarta vi0 pratIti karAvavaM muzkela diti strI0 juo pR0 610 [icchA hoya tevaM didhIrSA strI0 Teko ke AdhAra ApavAnI durgatatA strI0 durdazA dilacchidra na0 rAzi ke nakSatra (2) durgataraNI strI0 sAvitrI ardhA divasane prAraMbhe ke aMte caMdrana durgasaMskAra puM0 jUnA killA- samArakAma sthaLAMtara thavaM te durjanAyate A0 (duSTa banavU; vairI banavU) dinalAtha puM0 sUrya divasa durjanIkR niMdApAtra ke doSita banAvavaM dinaspaza na0 traNa divasane sparzato cAMdra durjAtajAyin vi0 phogaTa janma dhAraNa dilIpa 0 juo pR0 610 karanAlaM; vyartha jIvanavALaM divasIya rAtrine divasamAM palaTI nAkhavI durjAtabaMdhu puM0 Apattine vakhate sAthe divAkIrti puM0 vALaMda; hajAma (2)ghuvaDa rahenAro (3) halakA varNano mANasa; cAMDAla durbAdha vi0 nivArI na zakAya tevU divAnizana a0 divase ane rAte durmanAyate A0 (khinna ke duHkhI tharbu, divya puM0 daivI sattva; deva (2) java mUMjhAe~) (3) yama durmarSita vi0 uzkerelu ; caDAvelu divyamAnuSa puM0 upadevatA duryodhana puM0 juo pR0 610 divyarasa puM0 pAro (2) prema durlakSya na0 kharAba lakSya divyauSadhi strI0 sAparnu jhera utArI durvAsanA strI0 duSTa bhAvanA ke icchA nAkhe tevI alaukika zaktivALI durvAsas puM0 juo pR0 610 vanaspati durvida vi0 ajJeya; agamya Page #705 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duzcya vana duzcyavana puM0 iMdra duSTha vi0 duHkhI; kaMgALa; pIDita (2) bImAra (3) a0 khoTI rIte; khoTuMja duSyaMta puM0 juo pR0 610 duHkhalavya vi0 bhedatuM ke kApavaM muzkela hoya tevU duHkhIyati pa0 (pIDAvaM; duHkhI thaq) duHkhocchedya vi0 jitA ke ukheDI nAkhavU nuzkela evaM duHzalA strI0 juo pR0 610 duHzAsana puM0 juo pR0 610 dUtamukha vi0 pratinidhi dvArA bolatuM dUtayati pa0 (dUta tarIke mokalavU) dUtya na0 dUta tarIkenuM kAma dUrapAtana na0 dUra rahelA nizAnane vIMdha, te dUrIbhU dUra thaQ; aLagA thaq dUre kRdUra karavU; tajavU dUre tiSThatu (bhale thAya ; kAMI paravA nahi) dUrvAMkura puM0 daronI kumaLI kuMpaLa ke kumaLaM pAna dUSaNa puM0 juo pR0 610 dRgRSa (dRz + rudha) vi0 dRSTine rokatuM dRDhanAhina vi0 makkama; AgrahI dRDhadhanvin puM0 bANAvaLI daDhamuSTi vi0 kaMjUsa (2) puM0 taravAra (3) sakhata mUThI dRDhIkAra puM0 samarthana; puSTi dRzyasthApita vi0 jhaTa najare caDe te rIte mUkelaM vRSadvatI strI0 juo pR0 610 devakI strI0 juo pR0 610 devagiri puM0 juo pR0 610 devatApratimA strI0 devanI mati devayAtrA strI0 devanI mUrtino varaghoDo devayAnI strI0 juo pR0 610 devavratatva na0 brahmacarya vrata devazatru puM0 asura; rAkSasa drAdhayati devasAt a0 deva svarUpe devasAt bhU deva banI jaq devasenA strI0 devona sainya (2) skaMda - kArtikeyanI patnI devahUti strI0 juo pR0 610 devAtideva puM0 zreSTha deva (2) viSNu (3) ziva (4) buddha devAnucara puM0 devano hajUriyo [veda devArpaNa na0 devane caDAvelI vastu (2) dezakAlam a0 samaya ane sthaLa mujaba dezakAlau puM0 dvi0 va0 samaya ane sthaLa dehalodIpanyAyaH juo pR0 633 / / dehAMtaraprApti strI0 anya zarIra ke bIjo janma prApta thavo te depa vi0 dIvAna daivI strI0 daiva vivAhanI rIte paraNelI strI (2)vi0 strI0 deva saMbaMdhI daiSTika vi0 daiva ke niyatithI nakkI ___ thayelu (2) puM0 niyativAdI; badhuM nasIbathI niyata thayelu che evaM mAnanAro dohadaduHkhazIlatA strI0 garbhAvasthA dohadadhUpa puM0 khAtara tarIke vaparAtuM eka sugaMdhI dravya dausthya na0 duHkhI sthiti nivAsa, ghasada paM0 deva dyUtakaramaMDalI strI0, dyUtamaMDala na0 jugArIonI maMDaLI (2) jugArInI AsapAsa dorelu vartula (devU na cUkavI de tyAM sudhI tenI bahAra na jaI zake) dyUtalekhaka puM0, na0 jugAranI hoDa noMdhanAro [bAMdhanAro khokAra puM0 zilpI (UMcA mahelo draDhayati pa0 (sakhata bAMdhavU; samarthana karavU; Teko Apavo) mila puM0 juo pR0 610 draviDAH puM0 ba0 va0 juo pR0 610 vAghayati pa0 (lAMbu karavU, vistAravU; vilaMba karavo) Page #706 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada 692 drupada puM0 juoM pR0 610 dvivaktra puM0 eka jAtano rAkSasa (2) droNa puM0 juo pR0 611 be movALo sApa draupadI strI0 juo pR0 611 dvaitavana na0 juo pR0 611 dvaMdvamoha puM0 sukhaduHkhAdi dvaMdvothI thato dvaidhIbhAva puM0 be bhAga paDavA-pADavA te moha (2)dvidhA-saMzayathI utpanna thatI (2) be bhAga hovApaNuM (3) zaMkA; mUMjhavaNa [varasa cAle tevU anizcaya (4) A ke te' ema bemAMthI dvAdazavArSika vi0 bAra varasana; bAra zaM svIkAraQ te na samajAvaM te (5) dvAravatI strI0 juo pR0 611 bahArathI jueM ane aMtarathI juIM ema dvicaraNa vi0 be-pagALaM; be pagavALaM 'bevaDI ramata' (6) sainyanA be bhAga dvicaMdramati puM0 (timira nAmanA AMkhanA pADIne zatrunI pajavaNI karavI te rogathI) be caMdra dekhAvAno bhrama dvaipakSa na0 be pakSa paDI javA te dvibAhu puM0 manuSya dvaghakSa vi0 be AMkhavALU dhanAyati pa0 (dhananI icchA karavI) dhanAzA strI0 dhananI AzA-icchA dhanvana paM0 eka jhADa (dhamAso) dhanvaMtari puM0 juo pR0 611 dharma, dharmarAja puM0 juo pR0 611 dharmAraNya na0 juo pR0 611 (2) tapovana dharSaNA strI0 dharSaNa; apamAna (2) atyAcAra ; baLAtkAra (3) parAbhava; parAjaya dhavalagiri puM0 juo pR0 611 dhAtumaya vi0 lAla dhAtuothI bharelu dhAturasa puM0 dhAtuna banAvelu pravAhI (lakhavA mATe) dhAnyapalAlanyAyaH juo pR0 633 dhAnvaMtarya na0 dhanvaMtari devatAvALo homa dhAmakezina, dhAmanidhi puM0 sUrya ghAyyA strI0 IMdhaNa; baLataNa (2) yajJano agni saLagAvavAno hoya tyAre gavAtI RcA dhAraya puM0 devAdAra dhArAzru na0 AMsuornu pUra dhuryatA strI0 AgevAnI; netRtva dhUpagraha puM0 dhUpadAnI dhUpati puM0 eka prakAranI sigareTabIDI jatho dhUmalatA strI0 gUMcaLAM vaLato dhumADAno dhUlihastayati (dhULavALA hAtha karavA) dhRtagarbha vi0 garbha dhAraNa karyo hoya tevU dhRtarASTra puM0 juo pR0 611 dhRtigRhIta vi0 dhRtiyukta; aDaga dhRti kR aDaga rahevU; sthira rahevU; tRpti ke saMtoSa meLavavAM dhati baMdha dhIraja dAkhavavI; makkamatA batAvavI; mana sthira karavU) dhairyakalita vi0 dRDha; sthira dhoraNi, dhoraNI strI0 satatapaNuM; paraMparA tevaM dhautamUla vi0 jenAM mULa dhovAyAM hoya dhyAnayoga puM0 ekadhyAna thavArUpI yoga dhru 1,6 pa0 sthira tharbu (2) javU; khasavu (3) nizcitapaNe jANavU (4) haNavU dhva 150 vAMkuM vALavU (2) haNavU Page #707 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kicana 693 nityavairin nakiMcana vi0 ati daridra-garIba nakula puM0 juo pR0 611 / / naktamAla puM0 eka vRkSa (karaMja) nasAyudha puM0 vAgha nagarAdhyakSa puM0 mukhya polIsa adhi kArI; koTavALa nagnAcArya paM. baMdIjana; cAraNa naciketas puM0 juo pR0 611 nacira vi0 lAMbo samaya nahi tevU naTAMganAnyAyaH juo pR0 633 naDbala na0 puSkaLa baruvALo pradeza namanIya vi0 AdaraNIya namaci paM0 juo pR0 611 / nayanatva na0 AMkhonI dazA-sthiti naraka puM0 juo pR0 611 [611 naranArAyaNau puM0 dvi0 va0 juo pR0 naddhi (na + Rddhi) puM0 Apatti; taMgI nala puM0 juo pR0 611 / nalakUbara puM0 juo pR0 611 naSTAzvadagdharathanyAyaH juo pa0 633 nastha na0 chIMka lAve tevI vastu na hi vivAhAntaraM varaparIkSA juo pR0 633 na hi sahasreNApyandhaiH pATaccarebhyo gRhaM rakSyate juo pR0 633 / nahuSa puM0 juo 10 611 nahyeSa sthANoraparAdho yadenamandho na pazyati juo pR0 63.3 naMda puM0 juo pR0 611 naMdanavana juo pR0 612 naMdignAma ghu0 juo pR0 612 naMdinI strI0 juo pR0 612 naMdyAvarta puM0 eka AkRti (2) te AkRtimAM bAMdhelu makAna (pazcimamA dvAra na hoya tevU) (3) te AkArapAtra-thALI nAkanAyaka puM0 iMdra nAkin puM0 deva nAgaketu puM0 karNa nAgarAja puM0 moTo hAthI (2) zeSanAga nADIcakra na0 zarIramAM (mUlAdhAra, svAdhiSThAna, maNipura i0) nADIonAM 16 cakrono samUha nApitocchiSTatA strI0 hajAmata pachI snAna na karavU te nAmatyAga puM0 nAma choDI devaM te nAyakAyate A0 (hAranA madhyamaNino bhAga bhajavavo te; AgevAnano bhAga bhajavavo te) nAraka puM0 naraka (2) narakano jIva nArada puM0 juo pR0 612 nArAyaNa puM0 juo pR0 612 nArpayati (rAjAne soMpI deveM-milakata) nAvanika vi0 navama nAsatyayuga na0 satyayuga (2)be azvinI kumAranuM joDaka nAstikya na0 nAstikapaNuM nikulInakA, nikulonikA strI0 vaMza paraMparAmAM AvelI koI paNa kaLA; viziSTa kona ke jAtinI kaLA (2) UDavAnI eka rIta nikSepakaNika paM0 jene tyAM mAlasAmAna thApaNa tarIke mUkavAmAM Ave tevo vepArI nigaDayati pa0 (sAMkaLathI jakaDavUnigup saMtADavU; chupAvaq niga 6 pa0 gaLI javaM; khAI jarbu nigraMthi puM0 pustakanu pUrcha mijabodha puM0 AtmajJAna; adhyAtma jJAna nitAMtakaThina vi0 tIvra nityayukta vi0 niraMtara lavalIna rahetuM nityavairin vi0 sanAtana zatru bAMdhavU) Page #708 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityasattvastha 694 niSpracAra nityasattvastha vi0 hamezAM sAttvika nirmanyu, nirmanyuka vi0 krodharahita vRttivALU ; nitya satya vastu viSa sthita nimaMtra vi0 veda-maMtra na bhaNelu (2) nityAbhiyukta vi. niraMtara samAdhi- __ maMtra bolyA vinAnuM (vidhi) yukta cittavALaM [varSARtunuM nirmAnamoha vi0 mAna ane moharahita nidAghavArSika vi0 unALAnuM ane nirmAsa vi0 mAMsarahita nibaMddha puM0 lekhaka (2)TIkAkAra nimiti strI0 racanA; sarjana; kRti nimaya puM0 adalobadalo; vinimaya nirmumukSu vi0 mokSane jhaMkhatuM nimA 3 A0 mApaq; tulanA karavI nirvatsala vi0 (saMtAna pratye) vAtsalya (kiMmatanI) vinAnuM nimi j0 juo pa0 612 / kAraNa nirvAta puM0 pavana vinAnuM sthaLa nimittanaimittika na0 (dvi0va0) kArya nirvArita vi0 nivArela nimittamAtra na0 mAtra nimittarUpa niviceSTa vi0 udyama rahita; hAlyA evaM te karatuM cAlyA vinAnuM niyamastha vi0 niyama pALatuM; tapasyA nivinoda vi0 AnaMda-pramoda vinAnuM nirAkRti puM0 aMgopAMga sahita vedA nizSiya vi0 ghara ke raheThANamAMthI bhyAsa na ko hoya tevo brahmacArI kADho mukAyala (2) kSetra na hoya (2) yathocita svAdhyAya na karanAro tevaM (3) viSayabhogamA anAsakta brAhmaNa (3)paMca mahAyajJa na karanAro niviSayota vi0 gharabAra vinAnu karAyala bAgalaM jirAdAna vi0 kazu ja na letuM - nirvIra vi0 vIro-bahAduro vagarana (2) svIkAratuM (buddhanuM vizeSaNa) nirvIrA strI0 pati-putra bharI gayA nirAdhAra vi0 anAtha [te hoya tevI strI nirAyajasva na0 TraMku-sAMkaDaM-nAnu hovU niyAjam a0 nikhAlasatAthI nirAzaka paM0 hatAza nihArin vi0 dUra sudhI phelAtuM (2) nirAhAra vi0 AhAra vayaranaM ; upanAsI sugaMdhI (3) puM0 bIjI gaMdhane davAvI nirukAna cu0 niyoga vidhitho thayelo de tevI gaMdha ~ kSetra putra niliMda puM0 deva milTa vi0 rUDha; pracalita . nisipAbhitra puM0 iMdra nirbala 150 gaLI-TapakI-jharI javU nivAsaracanA strI0 imArata nirgura vi0 ghara vinAnuM niviDa vi0 nibiDa; gADhaM karanAeM nirjaya puM0 pUrepUro vijaya nivRttamAMsa vi0 nirAmiSa AhAra nirmANakA strI0 prAyazcitta .. nizAnizama vi0 dareka rAte; dararoja nirdarAsin vi0 parvatanI guphAmAM niSad strI0 yajJadIkSA (2) yajJakarmanI rahelA devatA vagerenuM nirUpaNa karanAra kRti nisapanorathanyAyaH juo pR0 633 niSadha puM0 juo pR0 612 / nidhin vi0 AgrahI; jakkI niSaMgina vi0 Asakta; vaLageluM (2) nitIkA a0 mAMkhIo vagaranuM hoya * bhAthAvALU (3) taravAravALaM tema; nirjana hoya tema / niSpracAra vi0 eka jagAeM sthira nirmatsara vi0 adekhAI vinAnuM rahenAre; hAlacAla na karanAeM Page #709 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSpratApa nidhyatA vi0 tela ke prabhAva vinAnu nihAi puM0 avAja; dhvani mokAza mi0 sadRza mULa gotibIja na0 rAjakAraNa-khaTapaTanu gora na0 kadaMH, vRkSalu kUla nArakIralyAyaH juo pR0 633 mIrASiH vi0 prakAza mIla puM0 juo pR0 612 nasabhA sat a0 saMbhavataH nabanApitayaH juo 10 633 / adhiSa vi. jenI AMkhamAM vAhaka jhera che tevU (brAhmaNa) naimiSAraNya na0 juo pR0 612 maikSika na0 gharava jarInuM koI paNa sAdhana ke vAsaNa paricuMbana naiSadha puM0 juo pR0 612 nodasti vi0 preranA; dhakelanAeM comojAyaH juo pR0 634 ku puM0 eka jAtanuM haraNa (2) RSyazRMga muni nyaMga puM0 nizAna (2) prakAra (3) kalaMka nyaMca 150 nIce javaM; baLI javU (2) vyatIta thavaM; ghaTavaM nyaMca ji0 noce vaLelu (2) nIca; halakuM; kSudra (3) AkhaM (4) UbaDu saMta puM0 pazcimanI dAju (2) najIkapaNu nyAyani puM0 zaMkara (nyAyayukta dAnavALA) jinAeM pakSahata vi0 pakSAghAta thayelaM; eka bAhue lakavo thayelaM pasAra paM0 patravADiye eka ja vAra bhojana ledAro sAlI strI0 samuha paghaMTA strI0 tIvra avAjavALo ghaMTa pagastrI strI0 vezyA ghoDo patatrina , paMjI (2) vANa (3) patatrivara puM0 garuDa (paMkhoomAM zreSTha) pataM.li puM0 juo pR0 612 patrarakeTu puM0 viSNu (patraratha-paMkhI, tejanA rAjA garuDa jenI dhvajAmAM che) pathoravezama paM0 bhomiyo padAsinyAyaH juo pR0 634 / padmAvatI strI0 juo pR0 612 payatyati, payAyate (dUdhanI jema vahevU prApta tharbu) payoSNI strI0 juo pR0 612 / parakalatrAbhigamana na0 parastrI sAdhe vyabhicAra paraguNa puM0 bIjAno guNa / parathA a0 anyathA; bIjI rIte paraduHkha na0 pArakAnuM duHkha para paDanakSaka vi0 pAraka anna khAIne jIvanAeM (dAsa) (2) bIjAnuM khAI janAeM parapiMDarata vi0 bIjAnuM anna khAI paralokaridhi puM0 agnisaMskAra parazudhAla puM0 juo pR0 612 parAbhASa puM0 parAbhava parAzara puM0 juo pR0 612 parimita vi0 suzobhita ; zaNagArelu parikAlayita vi0 bITaLAtuM parikheda puM0 thAka; parizrama parigrAhaka vi0 kRpA dAkhavatuM parighrA 150 khUba jorathI ke vAraMvAra cuMbavU yogya paricArya vi0 sevavA ke paricarcA karavA paricIrNa vi0 pUjita; sevita paricuMbana na0 premapUrvaka cuMbana kara te Page #710 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariDIna pariDIna na0 goLa kuMDALaM karatAM UDavaM te (pakSInI UDavAnI ekarIta) paritarkaNa na0 vicAraNA; vimarza parityAgin vi0 parityAga karanAeM (saMnyAsI) [sUkavI nAkhavU paridaha. 1 pa0 pUrepUra bALI nAkhavU; / paridiva, parideva 1, 10 pa0 vilApa karavo; zoka karavo paripaTha -preraka0 bhaNAvavaM; zIkhava, paripaNita vi0 sogana lIdhelaM; vacana ApelaM kara te paripUraNa na0 bharI kADhavU te; paripUrNa paripRcchika, paripUSTika vi0 Agraha karIne Ape tyAre ja lenAeM paribarhaNa na0 parivAra (2) mAlamatA; sAmagrI (3) vRddhi (4) ArAdhanA paribAdh 1 A0 kanaDavU; pIDavU paribhavin vi0 parAbhava-apamAna karanAeM (2) apamAna veThanAeM (3) jItanAre; harAvanAeM parimarda puM0 davAva-kacaravaM-chaMdavU te (2) vinAza (3) IjA karavI te (4) AliMgavU te (5) vAparI nAkhavU - bhogavI nAkhavU te parimaMDala na0 goLa kuMDALaM (2) daDo (3) paiDAnI nemi . parirakSaNa na0 saMrakSaNa ; jALavaNI (2) vaLagI rahe - ullaMghana na kara te parivartaka vi0 goLa phare tena karatuM (2) badalo karatuM (3) goLa pharatuM (4) aMta lAvatuM pAsa pharatuM parivartya vi0 vAraMvAra AvatuM ; AsaparivApa puM0 muMDana (2) vAvaNI (3) jalAzaya (4) sAdhanasAmagrI (5) / parivAra (6) vANI; pauMvA (7) thobhavAnuM sthaLa parivIja 1 A0 paMkho nAkhavo pariveSTa puM0 pIrasanAro (2) Ahuti ApanAro paMcatvaM gam parizeSa puM0 bAko raheg te (2) aMta; vinAza (3) samApti (4) puravaNI parisaMkhyA strI0 gaNatarI (2) sara vALo; kula saMkhyA jagA pari na0 AMtaro ke bAu karelI parida pu0 dhabakAro; halanacalana (2) juo pR0 272 parisphura 6 pa0 dhabakag; kaMpay parIkSit puM0 juo pR0 612 paruNI strI0 juo pR0 612 paryavasthAta puM0 virodhI; sAmAvALiyo paryazrunayana vi0 AMsu dadaDatI AMkhovALU paryAkulatva na0 astavyasta hobApaguM paryAgala 1 pa0 comera gaLavU- TapakavU parvakAra puM0 beSAMtaradhArI; bahurUpI parvasaMdhi puM0 pUnama ane paDavAnI saMdhi parSadvala puM0 pariSadano sabhya panchIhI strI0 juvAna gAya; bAla garbhiNI gAya pastya na0 nivAsasthAna; raheThANa ; ghara paspaza puM0 pataMjalinA mahAbhASyanA prathama adhyAyanaM prathama Ahnika (2) upodghAta ('a-paspazA' eTale prathama Ahnika vagaranI zabdavidyA; tema ja 'apa-spazA' eTale jAsUsa vinAnI rAjavidyA) paMkAkSAlananyAyaH juo pR0 634 paMkayati pa0 (kAdavavALaM karavU; DahoLaM karavU) paMktidUSa puM0 jenI sAthe eka paMgate jamavA besI na zakAya tevo; paMgatane amaDAvanAro paMktizaH a0 paMktisara paMgvaMdhanyAyaH juo pR0 634 paMcajana puM0 juo pR0 612 paMcataMtra na0 viSNuzarmA racita pAMca prakaraNavA nItizAstra paMcatyabhAp, paMcatvaM gam marI javU (pAMca mahAbhUta chUTAM paDI javAM) Page #711 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcatvaM nI 697 pittabheda paMcatvaM nI mArI nAMkhavU; nAza karavo pArazavI strI0 zUdra strIthI thayelI paMcanada puM0 juo pR0 612 [cAla brAhmaNanI putrI paMcarcAvaduprasRta na0 nRtyamA eka prakAranI pArazvadhikarAna puM0 parazurAma putra paMcavaTI strI0 juo pR0 612 pArasabapuM0 zUdra strIthI thayelo brAhmaNano paMcaSa vi0 (ba0va0) pAMca athavA cha / pArasIka puM0 juo pR0 613 paMcasaTa puM0 vacce vacce vALanI pAMca laTa pAripAtra puM0 juo pR0 613 rAkhIna mUMDI nAkhelo pAribhadra puM0 devadAranuM vRkSa (2) maMdAra paMcAra rasa na0 maMDaNi RSie banAvelaM vRkSa (3) kaDavo lomaDo eka sarovara pArimANya na0 verAvo; parigha paMcAla puM0 juo pR0 613 / pAriyAtra puM0 juo pR0 613 paMcAMgavinirNaya puM0 rAjanItinAM pAMca pArthivaputrapautra puM0 yudhiSThira rAjA aMga (juo pR0 277) barAbara che (pArthivaputra-sUrya, teno putra yama-dharmake nahi teno nizcaya rAja, teno putra) paMparabAlananyAyaH juo pa0 634 pArvatI strI0 juo pR0 613 paMpA stro0 juo pR0 613 pArSata puM0 drupada (2) dhRSTadyumna pAkayajJa puM0 gharamAM karAto sAdo yajJa pArvatI strI0 draupadI (pArSata-drupadanI pAkazAsana puM0 iMdra (pAka nAmanA putrI) hAMDI rAkSasane haNanAra) pAlikA strI0 pALI-charI(2)paLI(3) pAsavaraluMThite vezmani yAnikajAga pAvakIya vi0 saLaga; agnimaya ramam juo pR0 634 pAvana na0 pAvana - pavitra karavU te pATaliputra juo pR0 613 pAvita vi0 pAvana - zuddha karelu pANini puM0 juo pR0 613 / pAzaphapITha na0 jugAra khelavAnuM ghara pAtAlamukha na0 pAtALanA moM jevo ke meja moTo khADo pAzupAlya na0 pazu pALavAM-ucheravAM te pAMvaleya vi. bhojana vakhate eka ja pAtitya na0 jAtibhraSTatA paMktimA besavA yogya . pAtrayati pa0 (pANI pIvAnA vAsaNa pAMcAleya puM0 draupadIno putra tarIke vApara) pAMcAlya puM0 drupada (pAMcAlono rAjA) pAtrasaMcAra puM0 bhojana-samAraMbha vakhate pAMDu puM0 juo pR0 613 / vAsaNo mUkavAM te pAMDusopAka pu0 te nAme eka mizra jAti pAja puM0 zUdra pAMDya puM0 juo pR0 613 pAdarakSAH puM0ba0va0 raNAMgaNamAM hAthInA pAthadurgA strI0 rastA uparanI devatA pagarnu rakSaNa karatA sazastra sainiko pAMsuvikarSaNa na0 jamIna upara thatuM pAdASThIla puM0 pagano gUDo-naLo muSTiyuddha; kustI-daMgala (2) retImAM pAnapa vi0 dArUDiyu ramavU te pApaka puM0 pApI mANasa (2) aniSTa picaMDa puM0, na0 udara; peTa asara karanAra graha [janmelu pitRmedha puM0 pitRone uddezIne karavAmAM pApavaMza di0 bhraSTa - pApI kuLamAM Avato yajJa ; pitRtarpaNa [pittakSobha pAravaye vi0 zatrupakSana pittabheda puM0 pitta dhAtunI vikRti; Page #712 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 698 pipIlikAgatinyAyaH pipIlikAgatinyAyaH juo pR0 634 pizaMga vi0 pIMgaLo rNg| pizuna puM0 cADiyo; niMdAkhora (2) nArada (3) kAgaDo piSTapeSaNanyAyaH juo pR0 634 . piSTAtaka puM0 abIla; sugaMdhI cUrNa pIThamadikA strI0 nAyikAne tenA premIno saMga prApta karavAmAM madada karanAra sakhI pIla puM0 paramANu (2) bANa (3) hAthI (4) tADanuM thaDa (5) tADanuM jhuMDa (6) pIluna jhADa puTIka paDiyAno AkAra banAvavo; saMpuTano AkAra banAvavo puNyaka na0 strI patino prema jALavI rAkhavA tathA putra meLavavA je vrata kare che te [prakAranI rIta punarjIna na0 pakSInI UDavAnI eka puramArga puM0 nagarano rasto- mArga puraMdarakSmAdhara puM0 maheMdra parvata (juo pR0 618) puru puM0 juo pR0 613 puruSapura na0 juo pR0 613 / puruSazIrSaka puM0 corana eka sAdhana (bhotamAM pADelA vAkAmAM khosavAnuM banAvaTI mAthu) purUravas puM0 juo pR0 613 purocana puM0 juo pR0 613 pulastya puM0 juo pR0 613 pulidadeza puM0 juo pR0 613 puSTalaguDanyAyaH juo pR0 634 puSpadaMta puM0 zivano eka gaNa (2) mahimnastotrano kartA (3) vAyavya khUNAno diggaja [vIMTaNa pustakAstaraNa na0 hastalikhita pustakanu pustikApUlika puM0 hastapratono saMgraha paMgavaketu puM0 zaMkara (dhvajamAM vRSabhavALA) puMDradeza puM0 juo pR0 613 pratimAtrA nAga puM0 manuSyomAM hAthI - zreSTha evo te (2) sapheda hAthI (3) sapheda kamaLa (4) nAgakezara vRkSa (5) eka vRkSa (6) jAyaphaLa pUrvapitAmaha puM0 pUrvaja [(25 muM) pUrvaproSThapadA strI0 pUrvabhAdrapadA nakSatra pUrvasaMdhyA strI0 prabhAta; paroDha pRthAmin vi0 dvaitavAdI peSIka daLavaM; kacara, paunava puM0 punarlagna karelI vidhavAno putra (2) strIno bIjo pati [te prakAMDaka puM0 thaDa (2)koI vargana zreSTha prazvid guMjavU ; gAjavU; susavATa karavo praghANa puM0 gharanA daravAjA AgaLay kamAnadAra oraDA jevU bAMdhakAma pracaSAla na0 yajJastaMbha uparano cakra jevo zaNagAra [paDI jaq te pracyuti strI0 cyava-gabaDavUte;-mAMthI praNayavat vi0 premapUrNa (2) jhaMkhatuM / pratak 10 u0 anumAna karavU (2) dhAravaM; mAnavU [zoka pratikAminI strI premamA harIpha strI; pratikAravidhAna na0 davA vagere upacAra pratipakSakAminI, pratipakSalakSmI strI0 sapatnI; zoka pratipattiparAGmukha vi0 haThIlaM; jakkI pratipattivizArada vi0 catura; hoziyAra pratipallava puM0 sAme AvelI - vadhu laMbAtI DALI pratipANa puM0 hoDa; sAmI hoDa pratipAtram a0 dareka pAtranA saMbaMdhamAM pratiprAsthAnika vi0 adhvaryunA madadanIzana pratibaMddhatA strI0 khaMDana; virodha pratibaMdhu puM0 samAna darajjAno mANasa pratibU 2 u0 javAba Apavo pratimAcaMdra puM0 caMdrana pratibiMba .. pratimAtrA strI0 mAyA-prayoganI sAmeno (tenA nivAraNa mATeno) mAyA-prayoga Page #713 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prativap prativap 1 pa0 vAdadhuM (2) ropavuM (3) jaDabuM; sakhata coTADavu pratividhAtavyam 'sAvacetI rAsavI joie'; 'sAmAM pagalAM levAM joIe' pratizAkhA strI0 DALImAMthI phUTelI DALI; upazAkhA pratiSThAna na0 juo pR0 613 pratIpa puM0 duzmana; virodhI ( 2 ) zaMtanu rAjAnA pitA; bhISmanA dAdA pratyadhidevatA strI0 sAme ke najIka rahetI kuLadevI pratyari puM0 barobariyo zatru ( 2 ) janmanakSatrathI 9 muM, 14 muM ke 23 muM nakSatra (3) svanakSatrathI dinanakSatra sudhInI saMkhyAne nave bhAgatAM pAMcamI tArA pratyAmnAya puM0 pratinidhi; avejI pratyAzvAsa puM0 zvAsa levo te; vizrAMti pradyumna puM0 juo pR0 614 pradyota puM0 juo pR0 614 pradhAnamallanibarhaNanyAyaH juo pR0 634 prapaMcana na0 nirUpaNa; vistAra prapaMcayata pa0 ( vistArathI samajAvavuM ) prabrU 2 u0 jAhera karavuM ( 2 ) pokAra ( 3 ) kahevuM ( 4 ) zIkhavavuM ( 5 ) prazaMsA karavI prabhAvavat vi0 zaktizALI ( 2 ) bhavya pramahas vi0 mahA tejasvI ke prabhAvavALu pramilA strI0 juo pRSTha 614 pramRSTi strI0 luchavaM - mAMja-sApha ka prayAga na0 juo pR0 614 baka puM0 juo pR0 614 badarikAzrAma puM0 juo pR0 614 badarItapovana na0 badarikAzrama pAsenuM tapovana 699 balarAma pralaMbabAhu vi0 nIcenI bAju laTakatA hAthavALaM [ peTa praNa na0 sIdho DhoLAva ( 2 ) karADa (3) praznapUrvakena a0 parIkSA pachI 0 AgaLa laMbAvelo AMgaLI prasRSTA strI0 (2) laDAImA eka dAva (AkhA zarIrane sakaMjAmAM leM ) prasphuritASara vi0 nIcalo hoTha kaMpato hoya tevuM prasravaNa puM0 juo pR0 614 [ tevuM prahatamuraja vi0 Dhola-mRdaMga vAgatAM hoya prahlAda puM0 juo pR0 614 prahvala 1 pa0 kaMpa; dhUjabuM prAgjyotiSa na0 juo pR0 614 prAcI strI0 pUrva dizA prAjita puM0 sArathi [ mAnanA prAjJamAnin vi0 potAne paMDita - DAhadhuM prAtikUlika vi0 pratikULa ke virodhI evu [ mukhyatve prAdhAnyataH a0 mukhya mukhya hoya ema; prAyazcetana na0 prAyazcitta prArc 1 50 prazaMsA karavI - preraka 0 saMmAnavu; pUjavuM prArthanAsiddhi strI0 icchA pUrNa thavI te priyadattA strI0 pRthvI ( mAMtrika nAma ) prIticcheda puM0 AnaMdano nAza praiSya na0 nokarI; cAkarI; dAsatva proDDI ( pra + ud + DI ) UMce UDabu proddIpta vi0 saLagatuM; vaLatuM pronnata vi0 zaktizALI; majabUta plakSa puM0 juo pR0 614 [vALI) lAyita vi0 pAra karAvanAeM ( hoDI badhirakarNajapanyAyaH juo pR0 634 babhruvAhana puM0 juo pR0 614 bala, balabhadra, balarAma puM0 juo pR0 614 Page #714 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balahaMta 700 balahaMta puM0 iMdra (vala rAkSasane haNanAra) bali puM0 juo pR0 614 balipuSTa puM0 kAgaDo bahirvRtti strI0 bahAranI bAju;bahArano dekhAva bANa puM0 juo pR0 614 bANAsanayaMtra na0 eka prakArarnu dhanuSya (yAMtrika karAmatathI bANa choDatuM) bAlvaja vi0 bAlva pAsaveM banAvelu (vaizyano kaMdoro) bAlahIka, bAhIka puM0 juo pR0 614 bAhuka puM0 juo pR0 614 bAhakaMTaka na0 laDAIno eka prakAra (baccethI cIrI nAkhavU te) bisakaMThikA strI0 bagalI bIjavRkSanyAyaH, bIjAMkuranyAyaH juo pR0 634 bhrAMtimat bukk 150, 10 u0 bhasa, buddha puM0 juo pR0 614 buddhigrAhya vi0 buddhithI anubhavAya evaM; buddhithI grahaNa karavA yogya budha puM0 juo pR0 615 bRhaspati puM0 juo pR0 615 bailva vi0 bIlAnA jhADarnu brahmadUSaka vi0 vedane jUThA pADanAeM brahman puM0 juo pR0 615 brahmarAkSasa puM0 eka prakAraceM bhUta (je brAhmaNa parastrInuM tathA brAhmaNanI bhilakatanuM haraNa kare te marIne araNya ke nirjaLa dezamAM evaM bhUta thAya) brahmAvarta puM0 juo pR0 615 brahmAMjali puM0 vedapAThanI zarUAtamAM tema ja aMte gurune hAtha joDavA te brAhmaNagrAmanyAyaH juo pR0 634 bhakSite'pi lazune na zAMto vyASiH juo bhIma puM0 juo pR0 616 pR0 634 bhImasena puM0 juo pR0 616 bhagaghna puM0 zaMkara (bhaga-AdityanI bhISma puM0 juo pR0 616 AMkho phoDanAra) bhISmaka puM0 juo pR0 616 bhaTTAra vi0 saMmAnanIya ; AdaraNIya bhUmipati puM0 rAjA; samrATa bharata puM0 juo pR0 615 bhaliMgazakuna puM0 paMkhInI eka jAta bharatavarSa puM0 juo pR0 615 (parvatamAM thatI) bharadvAja juo pR0 615 . bhUliMgazakuninyAyaH juo pR0 632 bhara puM0 suvarNa; sonU (2) pati (3) bhUSA strI0 AbhUSaNa (2) ratna ziva (4) viSNu bhRgu puM0 juo pR0 616 / bharukaccha puM0 juo pR0 615 bhakSyAzrama puM0 saMnyAsAzrama (2) bhasmani AjyAhutiH juo pR0 634 brahmacaryAzrama bhAgIrathI strI0 juo pR0 615 bhoja puM0 juo pR0 616 bhAryoDha vi0 paraNelu (puruSa) bhojapati puM0 juo pR0 616 bhikSupAdaprasAraNanyAyaH juo pR0 634 / bhrAMtimat vi0 goLa pharatuM (2) bhramamAM bhillIcaMdananyAyaH juo pR0 634 paDelu Page #715 -------------------------------------------------------------------------- ________________ magadha 701 mRgarAja magadha puM0 juo pR0 617 maNipura na0 juo pR0 617 mata vi0 mAnelaM; dhArelU; gaNelU (2) saMmAna karelu (3) dhyAna karela (4) icchelu (5) saMmati ApelaM matsyadeza puM0 juo pR0 617 madanakalaha puM0 maithuna; saMbhoga mavAvasthA strI0 mada jharavAnI sthiti (2) pIdhelI dazA (3) kAmonmAdanI dazA madra puM0 juo pR0 617 madhu puM0 juo pR0 617 madhupakika puM0 saMmAnita atithinA satkAra-vidhi vakhate stutigAna ke maMgaLagAna karanAro maSu pazyasi durbuddhe prapAtaM nAnupazyasi juo pR0 634 madhapura na0 mathurA madhuvana na0 juo pa0 617 madhyadeza puM0 juo pR0 617 manu puM0 juo pR0 617 / / manovahA strI0 hRdayanI madhyamAM rahelI eka nADI maya, mayAsura puM0 juo pR0 617 marIci puM0 juo pR0 617 markaTamadirApAnAdinyAyaHjuopR0635 malaja, malada puM0 juo pR0 617 malaya puM0 juo pR0 617 malladeza puM0 juo pR0 617 mahAkAla puM0 juo pR0 618 mahAkosala puM0 juo pR0 618 mahADIna na0 pakSInI UDavAnI eka rIta [pa0618 mahAnadI strI0 moTI nadI (2) juo mahApathika vi0 rAjamArga ke dhorImArga upara jakAta ugharAvanAeM (2) moTI musApharIo karatuM [graMthono samUha mahAsmRti strI0 SaDaMgo ane smatimaheMdra puM0 juo pR0 618 mahodaya na0 juo pR0 618 maMDukaplutinyAyaH juo pR0 635 maMdAkinI strI0 juo pR0 618 mAkaMdI strI0 juo pR0 618 mAgha puM0 juo pR0 618 / mAThara puM0 vyAsa (2)eka brAhmaNa (3) dArU gALanAro (4) sUryano eka anucara - paripAzvika (5)eka gotra mAtsyanyAyaH juo pR0 635 mAdrI strI0 juo pR0 618 mAdhava puM0 juo pR0 618 mAnasa na0 juo pR0 618 mAyA strI0 juo pR0 618 mAyA, mAyApurI strI0 juo pR0 618 mAyAvatI strI0 juo pR0 618 mArIca puM0 juo pR0 618 mAruti puM0 juo pR0 618 mAlava puM0 juo pR0 618 mAlinI strI0 juo pR0 618 mAlyavat puM0 juo pR0 618 mAhiSaka puM0 juo pR0 619 mAhiSmatI strI0 juo pR0 619 mithilA strI0 juo pR0 619 mIdavasa. vi0 udAra; dAnezarI (2) vIryasrAva karatuM (3) ziva muTa 150,10 u0 kacarI-chaMdI nAkhavaM (2) mArI nAMkhavU munitA strI0 vAnaprasthapaNuM mura puM0 juo pR0 619 murAri puM0 juo pR0 619 magarAja puM0 siMha Page #716 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekala mekala puM0 juo pR0 619 meghanAda puM0 juo pR0 619 menakA strI0 juo pR0 619 menA strI0 juo pR0 619 meru puM0 juo pR0 619 meSazRMga puM0 eka jAtanuM vRkSa mehana na 0 mUtarakhaM te (2) mUtara ( 3 ) puruSanI iMdriya 702 yakSmin vi0 kSayarogI [ ziSya yajamAnaziSya puM0 yajJa karanAra brAhmaNano yajJapura na0 juo pR0 619 yajJasaMstara puM0 yajJanI IMTo goThavavI te yat karabhasya pRSThe na mAti tat kaMThe nibadhyate juo pR0 635 yathAsva vi0 potapotAnuM yadu puM0 juo pR0 619 yayAti puM0 juo pR0 619 yaH kurute sa eva bhuMkte juo pR0 635 yAcitakamaMDananyAmaH juo pR0 635 raktAzoka puM0 lAla raMganuM azoka puSpa rakSAkaraMDaka na0 juo 'rakSAkaraMDa' ( pR0 403 ) raghu puM0 juo pR0 620 raghunaMdana, raghunAtha puM0 juo pR0 620 raghuvaMza puM0 raghurAjAono vaMza ( 2 ) na0 e nAmanuM kAlidAsakRta mahAkAvya rathaMtara na0 sAma maMtra; sAmagAna ( 2 ) 'ahaM brahmAsmi' e mahAvAkya rasAtala na0 juo pR0 620 raMtideva puM0 juo pR0 620 raMdhrAgata na0 ghoDAnA gaLAno eka roga rAgakhAMDava puM0 cokhAnI goLapApaDI ya maitrAyaNa na0 sarva pratye mitrabhAva maitrI strI0 mitratA; nikaTa saMbaMdha mainAka puM0 juo pR0 619 mokSin vi0 mumukSu mohaparAyaNa vi0 mohamAM paDelaM; mUDha baneluM mohinI strI0 juo pR0 619 mlAnamukha vi0 hatAza; khinna rAhu yAjJavalkya puM0 juo pR0 619 yAdRzI yakSastAdRzo baliH juo pR0 635 yAmunagiri puM0 juo pR0 619 yugaMdhara puM0 juo pR0 619 yudhAjita puM0 juo pR0 619 yudhiSThira puM0 juo pR0 620 yuyutsu puM0 juo pR0 620 yuyudhAna puM0 juo pR0 620 yogayukta vi0 yogamA lIna yaudheya puM0 juo pR0 620 rAjagRha na0 juo pR0 620 [ jivAI rAjapiMDa puM0 rAjA taraphathI maLatI rAjapauruSika puM0 rAjasevaka rAjI strI0 paMkti; rekhA rAjyataMtra na0 rAjavahIvaTa ; tenuM zAstra rADhapuM0 suhma (juo pR0 628) rAdhA strI0 juo pR0 620 rAma puM0 juo pR0 620 rAmagiri puM0 juo pR0 620 rAvaNa puM0 juo pR0 620 zivardhana vi0 saMkhyAmA umero karanA (2) nirupayogI ; vyartha (lA0 ) rAhu puM0 juo pR0 620 Page #717 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIti rIti strI0 strI0 rasotpattimAM upakAraka evI padaracanA vagerenI cAra zailImAMnI dareka ( vaidarbhI, gauDI, pAMcAlI, lATikA) rukmiNI strI0 juo pR0 620 rucaka puM0 bijoruM (2) kabUtara rUpajJa vi0 dRzya padArthoM joI 703 zakanAruM rUpopajIvana na0 suMdara rUpa vaDe AjIvikA meLavavI te (2) pAtaLA lakSmaNa puM0 juo pR0 621 lakSmaNA strI0 juo pR0 621 laghuman 4 A0 tuccha mAnavuM laTvAkA strI0 eka jAtanuM pakSI laba puM0 juo pR0 621 laMkA strI0 juo pR0 621 lADha puM0 juo pR0 621 lAbhya vi0 meLavAvA yogya evaM lAvaNa vi0 lavaNavALaM vacA strI0 vaja (mULa) vajra puM0 juo pR0 621 vaTe yakSanyAyaH juo pRSTha 635 asar strI0 juo pR0 621 vatsa puM0 juo pR0 621 vatsalA strI0 juo pR0 621 vadhyaghAtakanyAyaH juo pR0 635 vanasiMha - vyAghra nyAyaH juo pR0 635 varamadya kapotaH zvo mayUrAt juo pR0 635 varATakAnveSaNe pravRttazcitAmaNi labdhavAn juo pR0 635 [ baTera pakSI vartakA, vartakI strI0 eka prakAranaM la va vArANasI vastranI paDadA pAchaLa cAmaDAnI AkRtiothI nATaka dekhADavaM te reNukA strI0 juo pR0 620 retaja na0 saMtAna revatI strI0 juo pR0 620 revA strI0 juo pR0 621 raivata, raivataka puM0 juo pR0 621 rohiNI stro0 juo pR0 621 rohita puM0 juo pR0 621 rohiNa puM0 caMdana vRkSa ( 2 ) vaDanuM jhADa lokokti strI0 kahevata; ukhANuM lopAmudrA strI0 juo pR0 621 lomapAda puM0 juo pR0 621 lomaza puM0 juo pR0 621 lohakuMbhi strI0 loDhAnI kaDhAI lohacarmavat vi0 lokhaMDanAM patarAMthI maDhelu Dhakalu lauhitya puM0 juo pR0 621 varSarAtra puM0 varSARtu vasiSTha puM0 juo pR0 621 vasudeva puM0 juo pR0 621 vaTa puM0 ghoDo (2) baLadanI bUMdha (3) vAhana (4) juo pR0 425 vaMga puM0 juo pR0 621 vAnimitta na0 bhaviSyakathana ( khAsa karIne roga aMge ) vAdya puM0 javanI ghANI vAmadevya na0 eka sAmamaMtra ane tenI vidyA (temAM parastrIsaMga i0 hoya che ) vAmana puM0 juo pR0 622 vArANasI strI0 juo pR0 622 Page #718 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtikA 704 zataguNita vAtikA strI0 samAcAra (2) dhaMdho- vizAlA strI0 juo pR0 623 rojagAra vizvAmitra puM0 juo pR0 623 vAli puM0 juo pR0 622 / viSakRminyAyaH juo pR0 635 vAlmIki pu0 juo pR0 622 viSamastha vi0 Apadgrasta (2) pahoMcI vAsavadattA strI0 juo pR0 622 na zakAya tevaM vAsuki puM0 juo pR0 622 / viSavRkSanyAyaH juo pR0 635 vAhnika, vAhnIka juo pR0 622 vihaMgamanyAyaH juo pR0 635 vikrIte kariNi kimaMkuze vivAdaH juo vidhyATavI strI0 juo pR0 623 pR0 635 vocitaraMganyAyaH juo pR0 635 vicitravIrya pa0 juo pR0 622 vINAdaMDa puM0 vINAno dAMDo vitastA strI0 jhelama nadI sirjavaM vRkSaprakaMpananyAyaH juo pR0 635 vitAya 1 A0 phelAvaq ; vistAra; vRkSAdhirUr3ha puM0 velI vRkSane vITaLAya vidarbha puM0 juo pR0 622 te rIte strIe kareluM AliMgana vidizA puM0. juo pR0 622 / vRtra puM0 juo pa0 624 [635 vidura puM0 juo pR0 622 vRddhakumArI-vAkya (-vara)nyAyaHjuopa0 videhAH puM0 ba0 va0 juo pR0 623 vRddhabhAva puM0 vRddhAvasthA pR0636 vidrANa vi0 jAgatuM rahelaM; na UMghelaM vRddhimiSTavato mUlamapi te naSTam juo (2) jagADelu (4) hatAza ; udAsa vRSaketu puM0 juo pR0 624 vimin vi0 anRta; asatya (2) vRSaparvan puM0 juo pR0 624 judA prakAranuM vRSNi puM0 juo pR0 624 vinatA strI0 juo pR0 623 veNA, veNI, veNyA, gheNyA strI0 juo vinazana na0 juo pa0623 pa0 624 vipAza, vipAzA strI0 juo pR0 623 / / vedavAda puM0 karmakAMDa (2) vedanI carcA vipralU cUMTavaM; toDaQ vena puM0 juo pR0 624 vimRza 6 pa0 sparzavaM; hAtha pheravavo vaijayaMta na0 juo pR0 624 (2) vicAravU (3) parIkSA karavI vaitaraNI strI0 juo pR0 624 virAja puM0 maMdirano eka AkAra vaivasvata puM0 juo pR0 624 virATa puM0 juopR0 623 [lIdhelaM vaizaMpAyana puM0 juo pR0 624 virikta vi0 malatyAga karelu; julAba vaizAlI strI0 juo pa0 624 virocana puM0 juo pR0 623 vyatiyu 2 pa0 bheLava; mizrita karavaM viliMgastha vi0 nahi samajavAna evaM; vyAla-nakula-nyAyaH juo pR0 636 na samajAya te vyAsa puM0 juo pR0 624 vizAkhA strI0 juo pR0 623 vraja puM0 juo pR0 624 zakaTo: strI0 sapATa jamIna zakasthAna na0 juo pR0 624 zakuni puM0 juo pR0 624 zakura vi0 pALelaM; paloTelu zakuMtalA strI0 juo pR0 624 zataguNita vi0 so gaNuM thaI gayelu Page #719 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatadru 705 satyAbhAmA zata puM0 juo pR0 624 zAlmalidvIpa puM0, na0 juo pR0 625 zatarudriya na0 rudrAdhyAya; mahAbhAratanuM zAlva puM0 juo pR0 625 [636 eka zivastotra zAMte karmaNi vetAlodayaH juo pR0 zatrughna puM0 juo pR0 625 zikhaMDakhaMDikA strI0 cUDAkaraNa saMskAra zapharaka puM0 peTI; pAtra zikhaMDin puM0 juo pR0 625 zabarabala na0 pahADI lokonuM sainya zithilAyate A0 (DhIlaM-zithila thaI zabdAdi vi0 zabda jemAM prathama che javU) tevaM (iMdrayonA pAMca viSaya) zibi puM0 juo pR0 625 zarapuruSIyanyAyaH juo pR0 636 zizupAla puM0 juo pR0 626 zarayU strI0 sarayU nadI zIrSe sarpo dezAMtare vaidyaH juo pR0636 zaravaNa na0 juo pR0 625 zuka puM0 juo pR0 626 zarAgni puM0 pAMtrIsanI saMkhyA zukra puM0 juo pR0 626 zarAvatI strI0 juo pR0 625 zUra puM0 juo pR0 626 zarmiSThA strI0 juo pR0 625 zUrasenAH puM0 ba0 va0 juo pR0 626 zalabhanyAyaH juo pR0 636 zUrpaNakhA strI0 juo pa0 626 zalya puM0 juo pR0 625 / zRMgavera juo pR0 626 zazaviSANanyAyaH juo pR0 636 zaibya puM0 juo pR0 626 zaMkarAcArya puM0 juo pR0 625 zaivala puM0 juo pR0 626 zaMkukarNa vi0 aNIdAra kAnavALU (2) zoNa puM0 juo pR0 626 puM0 gadheDo zoNA strI0 juo pR0 626 zaMkha puM0 juo pR0 625 zoNitapura na0 juo pR0 626 zaMtanu puM0 juo pR0 625 zodhanaka puM0 phojadArI adAlatano zaMbara puM0 juo pR0 625 adhikArI zAkadvIpa puM0, na0 juo pR0 625 zAkala puM0 juo pR0 625 zaunaka puM0 juo pR0 626 zAkya puM0 juo pR0 625 zmazAnavATa puM0 smazAnano vADo zAkhAcaMdranyAyaH juo pR0 636 zrAvaNa puM0 juo pa0 626 zAtodarI strI0 pAtaLI kamaravALI strI zrAvastI strI0 juo pR0 626 zAradvatI strI0 kRpAcAryanI patnI (kRpI). zrIparvata, zrIzaila puM0 juo pR0 626 zArdUlavikrIDita na0 vAghanI ramata; zrutimaMDala na0 kAnano puTa (2) vAghanuM vartana (2) eka chaMda saMgItanA nAdo, AluM cakra zAlivAhana puM0 juo pR0 625 zvabhUnirgacchoktinyAyaH juo pR0 636 zAlihotra puM0 juo pR0 625 zivatrin vi0 patiyu sakalavarNa vi0 ka ane la (+ha = kalaha) vALaM; kajiyo karatuM sagara puM0 juo pR0 626 satI strI0 juo pa0 626 sattvasya puM0 yogI sabhAmA strI0 juo pR0 627 Page #720 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyavat 706 seka satyavat puM0 juo pR0627 sAdhutA strI0, sAdhutva na0 sArApaNuM; satyavatI strI0 juo pR0 627 pavitratA satyavrata puM0 juo pR0 627 sAdhuman 4 A0 sAruM ke uttama mAnavaM satrAjit puM0 juo pR0627 sAyaNa puM0 juo pR0 627 sadAnIrA strI0 juo pR0 627 sArasvata puM0 juo pa0 627 sana, sanaka puM0 juo pR0 627 sAlva puM0 juo pR0 627 . sanat puM0 brahmA [eka sAvitrI strI0 juo pR0 627 . sanatkumAra puM0 brahmAnA cAra putromAMnA sAMdIpani puM0 juo pR0 627 . sanatsujAta puM0 brahmAnA sAta mAnasa sAMba puM0 juo pR0 628 putromAMnA eka. [bhavat' pR0 188 sikatAkUpavat juo pR0 636 sabhavat sa0 nA0, vi0 puM0 juo 'tatra- sikatAtailanyAyaH juo pR0 636 samajJA strI0 kIrti sidhmA strI0 koDhano DAgha; raktasamataTa puM0 juo pR0 627 [karavU pittano DAgha (2) dama-zvAsano roga samad (sama+ada) khAI javaM; bhakSaNa siMdhu puM0 juo pR0 628 / samastha vi0 sukhI saMjogomA hoya tevU siMdhusauvIrAH puM0 ba0 va0 juo pR0 samaMtapaMcaka na0 juo pR0 627 628 sarayU strI0 juo pa0 627 siMhAvalokananyAyaH juo pR0 636 sarasvatI strI0 juo pR0 627 sItA strI0 juo pR0 628 sarvasvAra puM0 eka yajJa (jemAM asAdhya sIradhvaja puM0 juo pR0 628 rogathI kaMTALelo yajamAna AtmahatyA sugrIva puM0 juo pR0 628 kare che) suDInaka na0 pakSInI UDavAnI eka rIta sahadeva puM0 juo pR0 627 sudAmana puM0 juo pR0 628 sahya puM0 juo pR0 627 / sunItha puM0 juo pR0 628 saMjJA strI0 juo pR0 627 subala puM0 juo pR0 628 saMDIna na0 pakSInI UDavAnI eka rIta subhagaMmanya vi0 potAnI jAtane bhAgyasaMdhi 6 pa0 saMdhi karavI zALI mAnatuM saMpAtin puM0 juo pR0 627 . subhagAbhikSunyAyaH juo pR0 636 saMpUjana vi0 prazaMsA karatuM; stuti karatuM subhadrA strI0 juo pR0 628 saMyogavidhi puM0 jIva ane brahmana aikya sumanIbhU sukhI- nizcita tharbu pratipAdana karatuM vedAMtadarzana sumitrA strI0 juo pR0 628 saMvAMch abhilASA rAkhavI; vAMchaq sumeru puM0 juo pR0 628 surebha vi0 madhura avAjavALaM saMzabda 10 u0 -ne bolAvaq- saMbodhaq suvela puM0 juo pR0 628 saMsupta vi0 sUtelaM; UMghelaM suhmAH puM0 ba0 va0 juo pR0 628 saMsva 1 A0 duHkha Apaq (mAtra sUcikaTAhanyAyaH juo pR0 636 'saMsvariSISThAH' bIjo puruSa eka- sUcin puM0 jAsusa (2) eka prakAranuM vacana- rUpa jANamAM che) bANa __ -preraka0 pIDavU; kanaDavU sUtrakarmavizeSajJa puM0 vaNakara sAtyaki puM0 juo pR0 627 seka puM0 juo pR0 628 Page #721 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saubhAjana 707 hRdayAviSa saubhAMjana puM0 saragavAnuM jhADa sthaNAnikhanananyAyaH juo pR0 636 saurASTra puM0 juo pR0 628 snAtA strI0 rajasvalA thaIne nAhelI sauvIra puM0 juo pR0 628 strI sthANava vi0 vRkSonA thaDanuM banatuM; sparzana na0 sparzedriya vRkSonA thaDamAMthI maLatuM syamaMtaka puM0 juo pR0 628 sthAlIpulAkanyAyaH juo pR0 636 syaMdinI strI0 juo pR0 628 sthirakarman vi0 udyamI; karmamAM macyu junna puM0 juo pR0 628 rhe| svarivAmadhU strI0 apsarA hanumat, hanUmat puM0 juo pR0 628 haridvAra na0 juo pR0 628 harizcaMdra puM0 juo pR0 628 hastAmalakanyAyaH juo pR0 636 huMkAra puM0, huMkRti strI0 'ha', 'ha' evo udgAra(2) dhamakI-paDakArano udgAra(3)garjanA (4) dhanuSyano TaMkArava huMbhA strI0 DhoranuM bhAMbhara te hRdayAviS vi0 hRdaya vIMdhI nAkhe tevU - Page #722 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #723 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gUjarAta vidyApIThanAM keTalAMka prakAzano 1.75 1.50 6 6 30,00 4.00 2.2 5. - | a & e _ (U 3,50 | 18,00 35.9 0 a 1 para mAMDUkayopaniSada maeNkole ke gAMdhIjI? mahAvIra svAmIno AcAra dharma mahAvIra svAmIno saMyama dharma doDha sadIno Arthika itihAsa prAcIna arthavicAra gujarAtImAM bALasAhitya gujarAtI- bhIlI vAtacIta bhASA vivecana akhaMDa bhAratamAM saMskRtino upa:kALa itihAsa saMzodhana itihAsanI vibhAvanA kavijIvana kAvya paricaya bhA. 1 kAMtaNavidyA gujarAtano sAMskRtika vAraso dastAvejo : vAcana ane muzkelIo dhammapada (navanIta) pAzcAtya nATyasAhityanAM svarUpo madhara TerIjhA vasati zikSaNa zIkha dharmadarzana samUhajIvana kannaDa bhASA sAhitya saMskRti gAMdhIjI aura karNATaka gujarAtakI hindustAnI kAvyadhArA ' 'o | 11 0 0 u5.00 36.00 8 o 4.50 o o o o o o 3 . 0 0 o o For Private & Personal use only Page #724 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khissAkoza A ladhukozamAM, jemanI joDaNI jovI paDe evA terathI cauda hajAra zabdonI vyAkaraNa sAthe mAtra joDaNI ApavAmAM AvI che. lekhako, vidyArthIo, zikSako vagerene e khUba upayogI thaze. (rU. 8.00) gujarAtI-hiMdI koza saMpAdaka : maganabhAI desAI lokopayogitAne dhyAnamAM laIne, hiMdI zikSaNa ane pracAranI gujarAtanI mAgane pahoMcI vaLe eTalI zabdasAmagrI eTale lagabhaga 25 hajAra jeTalA zabdo A. kozamAM saMgharAyA che. hiMdI - hiMdustAnI bhASAno savizeSa upayoga, zabdaprayoga, zabdonI vyAkhyA, tenA paryAya vagerethI sabhara rASTrabhASAnA abhyAsIone A koza ghaNo upayogI che. (chapAya che.) hindI-gujarAtI koza saMpAdaka : maganabhAI prabhubhAI desAI - hindIno gujarAtamAM vyApaka pracAra thaI rahyo che ane hajAro parIkSArthIo enI parIkSAomAM sAmela thAya che, tyAre A koza khUba upayogI thaI paDaze. sudhArelI - vadhArelI AnI cothI AvRttimAM navA umeravAmAM AvelA zabdo puravaNImAM ApavAmAM AvyA che, lekhako, vidyArthIo, zikSako vagerene A koza khUba upayogI thaze. e puSTha 819 (rU. 100.00). Jam Eco ntematon P e rsonal use only www.jamelibrary.org