Book Title: Arambh Siddhi Satik
Author(s): Udayprabhdevsuri, Jitendravijay
Publisher: Labdhisuri Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034191/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "aho! zrutajJAnam" graMtha jIrNoddhAra 158 AraMbhasidhdhI saTIka : dravya sahAyaka : kacchavAgaDa samudAyanA pU. A. zrI kalAprabhasUrIzvarajI ma.sA.nA AjJAvartinI pU. sAdhvI zrI mayurakalAzrIjI ma.sA. nI preraNAthI zrI vimaLAbena saremala jhaveracaMdajI beDAvAlA ArAdhanA bhavana, hIrAjaina, sosAyaTI, sAbaramatInA jJAnakhAtAnI upajamAMthI : saMyojaka : zAha bAbulAla somala beDAvALA zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra zA. vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5 (mo.) 94265 85904 (o.) 22132543 saMvata 2069 I. 2013 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2065 (I. 2009) seTa naM.-1 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustakanuM nAma kramAMka pRSTha kartA-TIkAkAra-saMpAdaka pU. vikramasUrijI ma.sA. pU. jinadAsagaNi cUrNIkAra pU. meghavijayajI gaNi ma. sA. 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda - 05. 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 zrI naMdIsUtra avacUrI zrI uttarAdhyayana sUtra cUrNI zrI arhadgItA bhagavadgItA zrI arhaccUDAmaNi sArasaTIkaH zrI yUkti prakAzasUtraM zrI mAnatuGgazAstram aparAjitapRcchA zilpa smRti vAstu vidyAyAm zilparatnam bhAga - 1 zilparatnam bhAga - 2 prAsAdatilaka kAzyazilpam prAsAdamaJjarI rAjavallabha yAne zilpazAstra zilpadIpaka vAstusAra dIpArNava uttarArdha jinaprAsAda mArtaNDa jaina graMthAvalI hIrakalaza jaina jyotiSa | nyAyapravezaH bhAga-1 dIpArNava pUrvArdha | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga - 1 | anekAnta jayapatAkAkhyaM bhAga-2 prAkRta vyAkaraNa bhASAMtara saha tattpopaplavasiMhaH zaktivAdAdarzaH kSIrArNava vedhavAstu prabhAkara pU. bhadrabAhusvAmI ma.sA. pU. padmasAgarajI gaNi ma.sA. pU. mAnatuMgavijayajI ma.sA. zrI bI. bhaTTAcArya | zrI naMdalAla cunilAla somapurA zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI zrIkumAra ke. sabhAtsava zAstrI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI vinAyaka gaNeza ApaTe zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI nArAyaNa bhAratI goMsAI zrI gaMgAdharajI praNIta zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI naMdalAla cunIlAla somapurA zrI jaina zvetAmbara konphransa zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI zrI AnaMdazaMkara bI. dhruva zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI pU. municaMdrasUrijI ma. sA. zrI eca. Ara. kApaDIA zrI becaradAsa jIvarAja dozI zrI jayarAzI bhaTTa, bI. bhaTTAcArya zrI sudarzanAcArya zAstrI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI zrI prabhAzaMkara oghaDabhAI 238 286 84 18 48 54 810 850 322 280 162 302 156 352 120 88 110 498 502 454 226 640 452 500 454 188 214 414 192 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 824 288 30 | zinjaratnAkara prAsAda maMDana zrI siddhahema bRhadavRtti bRhannyAsa adhyAya-1 | zrI siddhahema bRhadvRtti bRhannyAsa adhyAya-2 zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 zrI narmadAzaMkara zAstrI | paM. bhagavAnadAsa jaina pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. pU. bhAvasUrinI ma.sA. 520 034 (). pU. bhAvasUri ma.sA. zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-3 (2) 324 302 196 039. 190 040 | tilaka 202 480 228 60 044 218 036. | zrI siddhahema bRhavRtti bRhannyAsa adhyAya-5 037 vAstunighaMTu 038 | tilakamannarI bhAga-1 tilakamagnarI bhAga-2 tilakamajharI bhAga-3 sakhasandhAna mahAkAvyam saptabhaphImimAMsA nyAyAvatAra vyutpattivAda guDhArthatattvaloka sAmAnya niryukti guDhArthatattvAloka 046 saptabhInayapradIpa bAlabodhinIvivRttiH vyutpattivAda zAstrArthakalA TIkA nayopadeza bhAga-1 taraSiNIkaraNI nayopadeza bhAga-2 tarakiNItaraNI nyAyasamuccaya cAdyArthaprakAzaH dina zuddhi prakaraNa 053 bRhad dhAraNA yaMtra 05 | jyotirmahodaya pU. bhAvasUrinI ma.sA. pU. bhAvasUrina ma.sA. prabhAzaMkara oghaDabhAI somapurA pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. vijayaamRtasUrizvarajI pU. paM. zivAnandavijayajI satiSacaMdra vidyAbhUSaNa zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) zrI dharmadattasUri (bacchA jhA) pU. lAvaNyasUrijI. zrIveNImAdhava zAstrI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. lAvaNyasUrijI pU. darzanavijayajI pU. darzanavijayajI sa. pU. akSayavijayajI 045 190 138 296 (04) 210 274 286 216 532 113 112 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAna bhaMDAra bhASA | 218. | 164 saMyojaka - bAbulAla saremala zAha zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIzana sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, mahAvAha-04. (mo.) 8427585804 (yo) 2213 2543 (5-mela) ahoshrut.bs@gmail.com maho zrutajJAnamajtha ddhiAra - saMvata 2075 (5. 2010)- seTa naM-2 prAyaH jIrNa aprApya pustakone skena karAvIne DI.vI.DI. banAvI tenI yAdI. yA pustasI www.ahoshrut.org vebasAITa 52thI ugl stGirls sii zAze. krama pustakanuM nAma tA-TI8152-saMpaES pRSTha 055 | zrI siddhahema bRhavRtti bRhadanyAsa adhyAya-6 | pU. lAvaNyasUrijI ma.sA. 296 056 | vividha tIrtha kalpa pa. jinavijayajI ma.sA. 160 057 lAratIya Tana bhe| saMskRti sanomana pU. pUNyavijayajI ma.sA. 058 | siddhAntalakSaNagUDhArtha tattvalokaH zrI dharmadattasUri 202 059 | vyApti paJcaka vivRtti TIkA zrI dharmadattasUri jaina saMgIta rAgamALA zrI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI | 306 061 | caturviMzatIprabandha (prabaMdha koza) | zrI rasikalAla eca. kApaDIA 062 | vyutpattivAda Adarza vyAkhyayA saMpUrNa 6 adhyAya |saM zrI sudarzanAcArya 668 063 | candraprabhA hemakaumudI saM pU. meghavijayajI gaNi 516 064| viveka vilAsa saM/. | zrI dAmodara goviMdAcArya 268 065 | paJcazatI prabodha prabaMdha | pU. mRgendravijayajI ma.sA. 456 066 | sanmatitattvasopAnam | saM pU. labdhisUrijI ma.sA. 420 06764zamAtA vahI guzanuvAha gu4. pU. hemasAgarasUrijI ma.sA. 638 068 | moharAjAparAjayam saM pU. caturavijayajI ma.sA. 192 069 | kriyAkoza saM/hiM zrI mohanalAla bAMThiyA 428 070 | kAlikAcAryakathAsaMgraha saM/. | zrI aMbAlAla premacaMda 406 071 | sAmAnyanirukti caMdrakalA kalAvilAsa TIkA | saM. zrI vAmAcaraNa bhaTTAcArya 308 072 | janmasamudrajAtaka saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 128 meghamahodaya varSaprabodha saM/hiM zrI bhagavAnadAsa jaina 532 on jaina sAmudrikanAM pAMca graMtho 14. zrI himmatarAma mahAzaMkara jAnI 376 060 322 073 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '075 374 238 194 192 254 260 | jaina citra kalpadruma bhAga-1 16 | jaina citra kalpadruma bhAga-2 77) saMgIta nATya rUpAvalI 13 bhAratanAM jaina tIrtho ane tenuM zilpa sthApatya 79 | zilpa cintAmaNi bhAga-1 080 | bRhad zilpa zAstra bhAga-1 081 bRhad zilpa zAstra bhAga-2 | bRhad zilpa zAstra bhAga-3 083. AyurvedanA anubhUta prayogo bhAga-1 kalyANa kAraka 085 | vinorana zora kathA ratna koza bhAga-1 kathA ratna koza bhAga-2 088 | hastasagnIvanama 238 260 guja. | | zrI sArAbhAI navAba guja. | zrI saYTmAruM navAva guja. | zrI vidyA saramA navIna guja. | zrI sArAmAruM navIna guja. | zrI manasubAna muvAmana guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI nannAtha maMvArama guja. | zrI gagannAtha maMvArama guja. | . vantisAgaranI guja. | zrI vardhamAna parvanAtha zatrI saM./hiM zrI naMdalAla zarmA guja. | zrI levalAsa gIvarAna kozI guja. | zrI levalAsa navarIna lozI sa. pU. meniyanI saM. pU.vinayanI, pU. puNyavijayajI AcArya zrI vijayadarzanasUrijI 114 '084. 910 436 336 087 230 322 (089/ 114 endracaturvizatikA sammati tarka mahArNavAvatArikA 560 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543 - ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra- saMvata 2067 (I. 2011) seTa naM.-3 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma saMpAdaka / prakAzaka motIlAla lAghAjI punA krama karttA / TIkAkAra 91 syAdvAda ratnAkara bhAga-1 vAdidevasUrijI 92 syAdvAda ratnAkara bhAga-2 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 93 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-3 vAdidevasUrijI 94 motIlAla lAghAjI punA syAdvAda ratnAkara bhAga-4 vAdidevasUrijI 95 syAdvAda ratnAkara bhAga-5 vAdidevasUrijI motIlAla lAghAjI punA 96 | pavitra kalpasUtra puNyavijayajI sArAbhAI navAba TI. gaNapati zAstrI TI. gaNapati zAstrI veMkaTeza presa 97 samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 1 98 | samarAGgaNa sUtradhAra bhAga - 2 99 bhuvanadIpaka 100 gAthAsahastrI 101 bhAratIya prAcIna lipImAlA 102 zabdaratnAkara 103 subodhavANI prakAza 104 laghu prabaMdha saMgraha 105 jaina stotra saMcaya - 1-2-3 106 sanmati tarka prakaraNa bhAga 1,2,3 107 sanmati tarka prakaraNa bhAga-4, 5 108 nyAyasAra nyAyatAtparyadIpikA 109 jaina lekha saMgraha bhAga - 1 110 jaina lekha saMgraha bhAga-2 111 jaina lekha saMgraha bhAga-3 112 | jaina dhAtu pratimA lekha bhAga - 1 113 jaina pratimA lekha saMgraha 114 rAdhanapura pratimA lekha saMdoha 115 | prAcina lekha saMgraha - 1 116 bIkAnera jaina lekha saMgraha 117 prAcIna jaina lekha saMgraha bhAga - 1 118 prAcina jaina lekha saMgraha bhAga - 2 119 gujarAtanA aitihAsika lekho - 1 120 gujarAtanA aitihAsika lekho 2 121 gujarAtanA aitihAsika lekho-3 122 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala - 1 123 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-4 124 | oNparezana ina sarca oNpha saMskRta menyu. ina muMbaI sarkala-5 125 | kalekzana oNpha prAkRta enDa saMskRta inskrIpzansa 126 | vijayadeva mAhAtmyam bhojadeva bhojadeva padmaprabhasUrijI samayasuMdarajI gaurIzaMkara ojhA sAdhusundarajI nyAyavijayajI jayaMta pI. ThAkara mANikyasAgarasUrijI siddhasena divAkara siddhasena divAkara satiSacaMdra vidyAbhUSaNa puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara puraNacaMdra nAhara kAMtivijayajI daulatasiMha loDhA vizAlavijayajI vijayadharmasUrijI agaracaMda nAhaTA jinavijayajI jinavijayajI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI girajAzaMkara zAstrI pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana pI. pITarasana jinavijayajI bhASA saM. saM. saM. saM. saM. saM./aM saM. saM. saM. saM. hindI saM. saM./gu saM. saM, saM. saM. saM. saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./hi puraNacaMdra nAhara saM./ hi jinadattasUri jJAnabhaMDAra saM./hi aravinda dhAmaNiyA saM./gu saM./gu saM./hi saM./hi saM./hi saM./gu saM./gu saM./gu aM. sukhalAlajI munzIrAma manohararAma haragovindadAsa becaradAsa hemacaMdrAcArya jaina sabhA orIenTa insTITyuTa varoDA AgamoddhAraka sabhA aM. aM. aM. saM. sukhalAla saMghavI sukhalAla saMghavI esiyATIka sosAyaTI yazovijayajI graMthamALA yazovijayajI graMthamALA nAhaTA dharsa jaina AtmAnaMda sabhA jaina AtmAnaMda sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA phArbasa gujarAtI sabhA raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala raoNyala eziyATIka jarnala bhAvanagara ArcIoNlaoNjIkala DipA. jaina satya saMzodhaka pRSTha 272 240 254 282 118 466 342 362 134 70 316 224 612 307 250 514 454 354 337 354 372 142 336 364 218 656 122 764 404 404 540 274 414 400 320 148 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra saMvata 2068 (I. 2012) seTa naM.-4 - - - prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma bhASA prakAzaka karttA / saMpAdaka sArAbhAI navAba mahAprabhAvika navasmaraNa guja. sArAbhAI navAba guja. hIrAlAla haMsarAja guja. pI. pITarasana aMgrejI kuMvarajI AnaMdajI zIla khaMDa 133 karaNa prakAzaH brahmadeva 134 | nyAyavizArada maho. yazovijayajI svahastalikhita kRti saMgraha yazodevasUrijI 135 bhaugolika koza- 1 DAhyAbhAI pItAMvaradAsa 136 bhaugolika koza-2 DAhyAbhAI pItAMbaradAsa jinavijayajI 137 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 1 aMka - 1, 2 jinavijayajI jinavijayajI jinavijayajI jinavijayajI jinavijayajI krama 127 128 jaina citra kalpalatA 129 jaina dharmano prAcIna itihAsa bhAga - 2 130 oparezana ina sarca opha saM. menyu. bhAga-6 131 jaina gaNita vicAra 132 | daivajJa kAmadhenu ( prAcina jyotiSa graMtha) 138 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 1 aMka 3, 4 139 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 2 aMka - 1, 2 140 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 2 aMka-3, 4 4 141 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 3 aMka-1, 142 jaina sAhitya saMzodhaka varSa 3 aMka-3, 143 navapadonI AnupUrvI bhAga-1 144 navapadonI AnupUrvI bhAga-2 145 navapadonI AnupUrvI bhAga-3 146 bhASavati 147 jaina siddhAMta kaumudI (ardhamAgadhI vyAkaraNa) 148 maMtrarAja guNakalpa mahodadhi 149 phakkIkA ratnamaMjUSA- 1, 2 150 | anubhUta siddha vizAyaMtra (cha kalpa saMgraha) 151 sArAvali 152 jyotiSa siddhAMta saMgraha 153 1 2 jJAna pradIpikA tathA sAmudrika zAstram nUtana saMkalana A. caMdrasAgarasUrijI jJAnabhaMDAra - ujjaina zrI gujarAtI zve. mU. jaina saMgha hastaprata bhaMDAra kalakattA somavijayajI somavijayajI somavijayajI zatAnaMda mArachatA ranacaMdra svAmI jayadayAla zarmA kanakalAla ThAkUra meghavijayajI kalyANa vardhana vizvezvaraprasAda dvivedI rAmavyAsa pAnDeya hastaprata sUcIpatra hastaprata sUcIpatra guja. saM. saM./aM. guja. guja. guja. hindI hindI hindI hindI hindI hindI guja. guja. guja. saM./hi prA./saM. hindI saM. saM./ guja saM. saM. saM. hindI hindI sArAbhAI navAba sArAbhAI navAba hIrAlAla haMsarAja eziyATIka sosAyaTI jaina dharma prasAraka sabhA vraja. bI. dAsa banArasa sudhAkara dvivedi yazobhAratI prakAzana gujarAta varnAkyulara sosAyaTI gujarAta varnAkyulara sosAyaTI jaina sAhitya saMzodhaka punA jaina sAhitya saMzodhaka punA jaina sAhitya saMzodhaka punA jaina sAhitya saMzodhaka punA jaina sAhitya saMzodhaka punA jaina sAhitya saMzodhaka punA zAha bAbulAla savacaMda zAha bAbulAla savacaMda zAha bAbulAla savacaMda eca. bI. guptA enDa sansa banArasa bhairodAna seThIyA jayadayAla zarmA harikRSNa nibaMdha mahAvIra graMthamALA pAMDuraMga jIvAjI bIjabhUSaNadAsa jaina siddhAMta bhavana banArasa zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zrI AzApuraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra pRSTha 754 84 194 171 90 310 276 69 100 136 266 244 274 168 282 182 384 376 387 174 320 286 272 142 260 232 160 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543ahoshrut.bs@gmail.com zAha vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-05. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra krama viSaya saMpAdaka/prakAzaka prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI skena DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| pustaka nAma 154 uNAdi sUtro opha hemacaMdrAcArya 155 | uNAdi gaNa vivRtti karttA / saMpAdaka pU. hemacaMdrAcArya pU. hemacaMdrAcArya 156 prAkRta prakAza-saTIka 157 dravya parikSA aura dhAtu utpatti 158 Arambhasidhdhi saTIka 159 khaMDaharo kA vaibhava 160 bAlabhArata 161 giranAra mAhAtmya 162 | giranAra galpa 163 praznottara sArdha zataka 164 bhAratiya saMpAdana zAstra 165 vibhaktyartha nirNaya 166 vyoma vatI - 1 167 vyoma vatI - 2 168 jaina nyAyakhaMDa khAdyam 169 haritakAvyAdi nighaMTU 170 yoga ciMtAmaNi- saTIka 171 vasaMtarAja zakunam 172 mahAvidyA viDaMbanA 173 jyotirnibandha 174 meghamAlA vicAra 175 muhUrta ciMtAmaNi- saTIka 176 | mAnasollAsa saTIka - 1 177 mAnasollAsa saTIka - 2 178 jyotiSa sAra prAkRta 179 muhUrta saMgraha 180 hindu esTrolojI bhAmAha Thakkara pherU pU. udayaprabhadevasUrijI pU. kAntIsAgarajI pU. amaracaMdrasUrijI daulatacaMda paraSottamadAsa pU. lalitavijayajI pU. kSamAkalyANavijayajI mUlarAja jaina giridhara jhA zivAcArya zivAcArya saMvata 2069 (I. 2013) seTa naM. 5 - - yazovijayajI vyAkaraNa vyAkaraNa vyAkaraNa dhAtu jyotISa zIlpa prakaraNa sAhitya nyAya nyAya nyAya upA. nyAya bhAva mizra Ayurveda pU. harSakIrtisUrijI Ayurveda jyotiSa pU. bhAnucandra gaNi TIkA jyotiSa pU. bhuvanasundarasUri TIkA zivarAja jyotiSa jyotiSa pU. vijayaprabhasUrI rAmakRta pramitAkSaya TIkA jyotiSa bhulAkamalla somezvara jyotiSa bhulAkamalla somezvara jyotiSa bhagavAnadAsa jaina jyotiSa aMbAlAla zarmA jyotiSa pitAmbaradAsa trIbhovanadAsa jyotiSa kAvya tIrtha tIrtha bhASA saMskRta saMskRta prAkRta saMskRta/hindI saMskRta hindI saMskRta saMskRta / gujarAtI saMskRta/ gujarAtI hindI hindI saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta / hindI saMskRta/hindI saMskRta / hindI saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta/ gujarAtI saMskRta saMskRta saMskRta prAkRta / hindI gujarAtI gujarAtI johana kriSTe pU. manoharavijayajI jaya kRSNadAsa guptA bhaMvaralAla nAhaTA pU. jitendravijayajI bhAratIya jJAnapITha paM. zIvadatta jaina patra haMsakavijaya phrI lAyabrerI sAdhvIjI vicakSaNAzrIjI jaina vidyAbhavana, lAhora caukhambA prakAzana saMpUrNAnaMda saMskRta yunivarsiTI saMpUrNAnaMda saMskRta vidyAlaya badrInAtha zukla zIva zarmA lakSmI veMkaTeza presa khemarAja kRSNadAsa senTrala lAyabrerI AnaMda Azrama meghajI hIrajI anUpa mizra orienTa insTITyUTa orienTa insTITyUTa bhagavAnadAsa jaina zAstrI jagannAtha parazurAma dvivedI pitAmbaradAsa TI. mahetA pRSTha 304 122 208 70 310 462 512 264 144 256 75 488 226 365 190 480 352 596 250 391 114 238 166 368 88 356 168 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 181 182 zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimalAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda-380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra saMvata 2071 (I. 2015) seTa naM.-6 192 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI suucii| yaha pustake www.ahoshrut.org vebasAiTa se bhI DAunaloDa kara sakate haiN| viSaya pustaka nAma kAvyaprakAza bhAga-1 kAvyaprakAza bhAga-2 kAvyaprakAza ullAsa-2 ane 3 183 184 nRtyaratna koza bhAga-1 185 nRtyaratna koza bhAga- 2 186 nRtyAdhyAya 187 saMgIratnAkara bhAga 1 saTIka 188 saMgIratnAkara bhAga 2 saTIka 189 saMgIratnAkara bhAga-3 saTIka 190 saMgIratnAkara bhAga-4 saTIka 191 saMgIta makaranda saMgIta nRtya ane nATya saMbaMdhI jaina graMtho 193 nyAyaviMdu saTIka 194 zIghrabodha bhAga-1 thI 5 195 zIghrabodha bhAga-6 thI 10 196 zIghrabodha bhAga- 11 thI 15 197 zIghrabodha bhAga - 16 thI 20 198 zIghrabodha bhAga- 21 thI 25 199 adhyAtmasAra saTIka 200 | chandonuzAsana 201 maggAnusAriyA karttA / TikAkAra pUjya mammaTAcArya kRta pUjya mammaTAcArya kRta upA. yazovijayajI zrI kumbhakarNa nRpati zrI nRpati zrI azokamalajI zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva zrI sAraMgadeva nArada - - - zrI hIrAlAla kApaDIyA pUjya dharmotarAcArya pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya jJAnasundarajI pUjya gaMbhIravijayajI eca. DI. belanakara zrI DI. esa zAha bhASA saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta saMskRta/hindI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta/aMgrejI saMskRta gujarAtI saMskRta hindI hindI hindI hindI hindI saMskRta/ gujarAtI saMskRta saMskRta/gujarAtI saMpAdaka/prakAzaka pUjya jinavijayajI pUjya jinavijayajI yazobhArati jaina prakAzana samiti zrI rasIkalAla choTAlAla zrI rasIkalAla choTAlAla zrI vAcaspati gairobhA zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI subramaNyama zAstrI zrI maMgeza rAmakRSNa telaMga mukti-kamala jaina mohana graMthamAlA zrI caMdrazekhara zAstrI sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA sukhasAgara jJAna prasAraka sabhA narottamadAsa bhAnajI siMghI jaina zAstra zikSApITha jJAtaputra bhagavAna mahAvIra TrasTa pRSTha 364 222 330 156 248 504 448 444 616 632 84 244 220 422 304 446 414 409 476 444 146 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama pustaka nAma 202 | AcArAMga sUtra bhAga - 1 niyukti + TIkA 203 | AcArAMga sUtra bhAga - 2 niryukti+ TIkA 204 | AcArAMga sUtra bhAga - 3 niryukti+TIkA 205 | AcArAMga sUtra bhAga-4 niyukti+TIkA 206 | AcArAMga sUtra bhAga - 5 niryukti+ TIkA 207 suyagaDAMga sUtra bhAga - 1 saTIka 208 | suyagaDAMga sUtra bhAga - 2 saTIka 209 suyagaDAMga sUtra bhAga - 3 saTIka 210 suyagaDAMga sUtra bhAga-4 saTIka 211 suyagaDAMga sUtra bhAga - 5 saTIka 212 rAyapaseNiya sUtra 213 prAcIna tIrthamALA bhAga 1 214 dhAtu pArAyaNam 215 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga - 1 216 | siddhahema zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-2 217 | siddhama zabdAnuzAsana laghuvRtti bhAga-3 218 tArkika rakSA sAra saMgraha 219 zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra saMyojaka - zAha bAbulAla saremala - (mo.) 9426585904 (o.) 22132543. E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com zAha vimaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda - 380005. aho zrutajJAnam graMtha jIrNoddhAra - saMvata 2072 (I. 2016) seTa naM.-7 prAyaH aprApya prAcIna pustakoM kI DijiTAijhezana dvArA DIvIDI banAI usakI sUcI / 220 221 vAdArtha saMgraha bhAga - 1 (sphoTa tattva nirUpaNa, sphoTa candrikA, pratipAdika saMjJAvAda, vAkyavAda, vAkyadIpikA) | vAdArtha saMgraha bhAga - 2 ( SaTkAraka vivecana, kAraka vAdArtha, samAsavAdArtha, vakAravAdArtha) vAdArtha saMgraha bhAga-3 (vAdasudhAkara, laghuvibhaktyartha nirNaya, zAbdabodhaprakAzikA) 222 | vAdArtha saMgraha bhAga-4 (AkhyAta zaktivAda chaH TIkA) karttA / TikAkAra bhASA zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI zIlaMkAcArya gujarAtI zrI malayagiri gujarAtI zrI becaradAsa dozI A. zrI dharmasUri saM./ gujarAtI zrI yazovijayajI graMthamALA saMskRta zrI hemacaMdrAcArya A. zrI municaMdrasUri zrI hemacaMdrAcArya saM./ gujarAtI zrI becaradAsa dozI zrI hemacaMdrAcArya saM./ gujarAtI zrI hemacaMdrAcArya saM./ gujarAtI A. zrI varadarAja saMskRta vividha kartA saMskRta vividha kartA saMskRta vividha kartA saMskRta raghunAtha ziromaNi saMskRta saMpAdaka / prakAzaka zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI mANeka muni zrI becaradAsa dozI zrI becaradAsa dozI rAjakIya saMskRta pustakAlaya mahAdeva zarmA mahAdeva zarmA mahAdeva zarmA mahAdeva zarmA pRSTha 285 280 315 307 361 301 263 395 386 351 260 272 530 648 510 560 427 88 78 112 228 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI jinAya namaH // . zrIlabdhisUrIzvara-jaina-granthamAlAyAH dvAdazo maNiH // zrIAtma-kamala-labdhisUrIzvarebhyo namaH // prakRSTaprabhAvaprapannazrIzarkhezvarapArzvanAthAya namaH // mantrIzvarazrIvastupAlamaulilalitAkimalayamala zrImadudayaprabhadevasUriviracitA - aarmbhsiddhiH| aparanAma-vyavahAracaryA / / zrIjyotirvitprabhuzrIhemahaMsagaNisuviracitena sudhIzRGgArA syena vArtikena ca susaMskRtA / pratyUSaprArthya-svaparasamayapArAvArapArINa-sUrisArvabhauma-jainararana-vyAkhyAnavAcaspatikavikula kirITa-pUjyapAda-AcArya devAdhIzazrImadvijayalabdhisUrIzvarAntevAsisAsanaprabhAvaka-nispRhanabhomaNi-panyAsapravarazrIpravINavijayagaNivaraziSya-bhavikavRndabodhakavaravibudhamahitapratibhAprapannamunipravarazrImahimAvijayaziSyANunA munijitendravijayena pariziSTAnukramAdibhiH saMyojya ca sampAditA / vyAkhyAnavAcaspati-pUjyapAdazrImallabdhisUrIzvarANAM supaTTaprabhAkara-dakSiNadezagatanAnAvidha-jIvadayApracAraka-zAsanodyotaka zrImadvijayagambhIrasUrivaropadezena-zrI madrAsa jaina saMgha--vitIrNakiJcitsAhAyyena prakAzitA ca / prakAzayitrI-zrIlabdhisUrIzvara jaina granthamAlA-chANI (vaDodarA) vIra saMvat 2468 phrAisTa san 1942 vaikramIya saM. 1998 paNyaM 2-8-0 Aho! Shrutgyanam Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18ho hoo ki Ta 8 sA . . . . . 5.50 ma ja ya 0 -: prAptisthAnaH --- zA. candulAla jamanAdAsa avaitanika kAryakartA zrIlabdhisUrIzvara jaina granthamAlA chANI ( vaDodarA) ---:: mudraka ::zA. bAlacaMda hIrAlAla zrIjaina bhAskarodaya pri. presa AzApurA roDa - jAmanagara (kAThiyAvADa ) . . OOOOO * 15 Aho ! Shrutgyanam Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: prAstAvika nivedana : * paramatAraka ane kalikAlamAM kalpavela samA zrI patitapAvana jinAgama, AjanA bhAratavarSIya jaina samAja mATe eka apratima vAraso che. zrIjinezvara prabhue arthathI kathita vANIne maMgalanAmadheya zrImad gaNadhara bhagavaMtoe jhIlI, verAelA navyapuSpone mAlAnI jema, te vANInI sUtromA gumphana kriyA karI. temaja zrutanidhAnasthavira puNyapuruSoe paNa tadanusAra granthaguMphana kriyAdvArA bhAvimAM thanAra puNyAtmAonA kevaLa upakAraneja mATe aneka amUlya granthazreNIonI racanA karI. tevA anekAneka granthAgIya vizeSomAM jyotijJAna-viSayaka paNa ghaNA grantho maLo Ave che. Agama-granthomAM zrIsUryaprajJapti - zrIcandra prajJapti - zrI jyotiSakaraNDaka Adi granthasno agrasthAna dharAve che tadanusAra zrIlamazuddhi-zrIdinazuddhi - zrInAracandra vigere graMtho, agAdhajJAnAvagAhaka prAcIna AcAryapuGgavoe racyA che. teja zailIne anulakSIne - zrInAgendragaccha gaganavibhUSaNa zrImat zIlaguNasUri pravaranI paramparAgata zrIdeva candrasUri - zrImahendrasUri - zrI AnandasUri-zrI- kalikAlagautamanA virudadhara - zrIharibhadrasUri mahArAjanA paTTodyotaka - zrIvijayasenasUrijI mahArAja thayA. teozronA ziSyaratna - zrIdharmmAbhyudayamahAkAvya upadezamAlA karNikAvRtti Adi granthonA racayitA zrImAn udayaprabhadevasUrIzvare A granthanI suracanA karI che. teozrInA ziSya zrImAn maliSeNasUri mahArAja thayA, jemaNe dvAtriMzikAnI syAdvAdamaJjarI nAmaka nyAyapUrNa eka suMdara zailIbALI TIkA banAvo che. A granthanA zlokonI gahanatAno sulabha bodha karAvavA mATe ghaNIja AkarSaka bodha ane saraLa paddhatithI - SaDAvazyaka bAlAvabodhanA karttA tathA vyAkaraNavitrayaka - samagranyAyonA saGgrahitA tathA teja nyAyasaGgrahanI upara bRhadvRtti tathA bRhannyAsanA karttA - vAcakAgraNIya zrImad hemahaMsagaNivare A granthanI mahAna TIkA banAvI svajyotirjJAnArNavane Thalayo che. granthakArane rAjA vIradhavalanA mahAmaMtrozvara saGghapati vastupAle bahu ThAThathI AcAryapadAropaNa te ozrInA pratibhAvaibhavane dekhIne karAvyaM hatuM. jyAre TIkA saM. 1514 mAM racAi hatI. jyotirvidyAnA abhilASuka vipazcindane te atIva upayogI hoine varttamAnamAM alabhya hovAthI A grantha sujJa janatA samakSa raju karAya che. Aho! Shrutgyanam Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH -- svAdhyAya-yajJa AdaratA sAdhu yA sAdhvIgaNanA upakAra mATe kartAe A grantha banAvyo che. temaja zruta pAradarzI banavA mATe sAdhusamAjane jeTalA pramANamAM saiddhAntika viSaya jarurI che, gaNitajJAna jarurI che, karmavyavasthA saprapaJca jANavI jarurI che, prabhunA bhaktirasamAM tallInatA meLavavA saGgItanuM laya ane mAtrAonuM jJAna sApekSa che, teTalIja AvazyakatA A jyotirvidyAnI che. jainAgamomAM te vidyAnA svatantra moTA grantho che, jemA sUryaprajJaptinApR. 271me gA. 21 mImAM jaNAvavAmAM. Avyu che ke-"mAnavAne sukha duHkhanA prakAro ane temAM thatA pheraphAro, candra, sUrya, nakSatro ane mahAgrahonA cAra vizeSathI thAya che. te sukha duHkha jo ke karmajanita che, paraMtu dIpakavat A jyotirgrantha teno dyotaka che. eTale vikasita mAnasavALA sAdhusamAjane A vidyAnuM paThana pAThana upayogi che. jema buddhizALo sAdhuone kAvyazakti lekhanazakti tathA vaktRtvazakti Adi kholavavAnI jarura che, tevIja rote vastu-stomanA bhAvibhAvane jANavAmAM nimittabhUta A jyotirvidyA paNa jANavAnI jarura che. te prAthamikajJAnanA abhyAsIvarga mATe prastuta saMskaraNanI upayogitA vizeSe karI lAbhakArI nivaDaze ! ! yadyapi vAranI mAnyatAmAM, nakSatro nI tArA saMkhyAmAM, yAtrAdimAM jovAnA digdvArakanakSatromAM tathA tevI aneka bAbatomAM sUryaprajJapti-dinazuddhi tema A grantha vigeremA samAnatA dekhavAmAM AvatI nathI, jenuM yAthAtathyatattva kevalIgamya che, topaNa A granthamAMthI jyotividyAno ghaNokharobhAga abhyAsIvarga svAyatta karI zake che, e nirvivAda che ! ___ khAsa karIne granthakAra eka vAta upara ghaNoja bhAra mUke che te jaNAvaq jarurI che. te eja che ke, sAvadyakriyAvalambI puruSo A granthanA anadhikArI chesAdhuvargamAMthI paNa niravadya lAbha mATeja A granthano ke granthanI paGktino upayoga karavo. yogya ane lAyakaneja te bhaNAvavA guruone granthakAra bhalAmaNa kare che, bhaNanAra mATe paNa tyAM sudhI lakhe che, ke teoe ekAntamA bhaNavaM, ke je sAMbhaLIne koi durupayoga na kare. jainamandirAdinA khAta vigerenA muhUrta paNa, jema vivAhAdinA muhUrtoM potAnI meLe saMsAroo kaDhAve che, tema kaDhAve ! jyAre niravadyAcArI mahAvratadhArI mahAnubhAvo to, temAM guNadoSaviSayaka carcA karI, doSo. Aho! Shrutgyanam Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAstAvika nivedanam - batAvI tenI zuddhatA mAtraja batAve ! te vAta A pustaka bhaNanAra varga jarura dhyAnamA rAkhe ! tethIja jJAnAnandanA vyomavihArI ane chaThA-sAtamA guNaThANAnI uMcerI TekarIonI vimaLa-vAyu-laharIonI AbohavAno Abhoga icchanAra jijJAsuoe sadupayogaja karavo, eTale tevo kAbu dharAvatA hoya, teoja AmAM praveza kare ! evI mhArI paNa vAMcako pratye vinamra abhyarthanA che. TIkAkAra maharSie paNa granthakAranA abhiprAyone, ghaNA ghaNA granthonuM paryAlocana karI sArabhUta matAntarone darzAvI vizeSa vyakta karyA che, ane te gaNakagaNanA vividha pramANadarzaka abhiprAyone pratipAdana karI sampUrNa rIte granthanI puSTI karI che. je savistara pAchala pariziSTa ba thI samajAze. A grantha bhAvanagarathI zrIyut puruSottamadAsa gIgAbhAi taraphathI prakAzita thayelA granthanA AdhAre ghaNAbhAge punaH mudrita karAvAya che. vimarzomA AvatI vigato amo sthalasaGkocanA kAraNe ApI zakatAnathI, paNa anukramaNikA bahu saraLa hovAthI temAMthI samajI zakAya tevu che. eka sUcanA karavI ThIka lAge che, ke nAnA akSaro lakhavAmAM ke vAMcavAmAM AMkhone ahitakara nIvaDe che, eTale A grantha paNa ekITase, ghaNo TAima vAMcatAM abhyAsIvarga vicAra kare ! prastuta granthamAlA pAse ebuM moTuM koi phanDa nathI, chatAM udAra sakhIgRhasthonA ane paramopakArI munimaNDalanA sahArAtho aneka prakAzano prastuta granthamAlAe bahAra pADyA che jemAM tenA avaitanIka kAryakartA candulAla jamanAdAsa paNa sAro Atmabhoga Ape che-jethI saMsthAna kArya avirata cAle che ane cAlaze! prastuta granthana saMzodhana kArya mhArA hastaka bIjA vimarza lagabhagathI Avyu, temAM paNa thoDo vakhata to huM A sampAdanakAryamAM taddana ajANa hato ane navya abhyAsI hovAthI truTiyo jarura rahI haze, ane pachIthI paNa te kArya mhArA jevA alpamati mATe bhagIratha gagAya e ni zaGka che. paNa na mAluma e kRpAsindhu AcAryadevezanA prabhAMzothI camakatA jamaNA hAthanA hRdayaGgama AzIrvAdano suprabhAva ke jethI e mhArI kAryanAvA bedhaDaka ane nirvighna rIte pArane cIMdhI zakI che, Aho! Shrutgyanam Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH sAthasAtha eMTalaM kahyA binA rahI zakato nathI ke te bhavoddhAraka saMsAra nistAraka mArA apratIma upakArI sugRhItanAmadheya kRpAmbarAbharaNa AcArya mahArAjAno sadAno huM assIma RNI chu, ke jemanA puNya nAme aneka sevAsamAjo, snAtramaMDaLo, ane pratyakSa A saMsthA prANa TakAvI rahyA che - te bhozrInaM mhArI uratala upara je amita ane anirvacanIya upakAravaNa vadhuM che tathA saiddhAntika, sAhityaviSayaka ane kArmmagranthika kSetromAMnA saJcAra uparAnta zrImatI ArambhasiddhidvArA jyotiSa jevA - vahana ane sahana karavAmAM gahana evA cAra kSetramAM paNa sulabhatAthI mhArI alpamatine bIjopti nyAye je thoDI paNa gatimAna ane vikasita karI che, te upakArane ane sAcA temaja mIThA jJAnalavanA prasAdane yAvadeha bhUlI zakuM tema nathI.... nathI.... .. ne nathIja ane teozrInA te kRpAnA subalathIja mhAruM A vikaTa kArya paNa nikaTa thai zakyuM che. " have chevaTamAM huM eTalIja vAMcakagaNa pAse AzA rAkhIza, ke A granthamAM sambhavita aneka bhUlo, azuddhio, truTio, skhalanAo ane doSo, mhArA chAna ke prAmAdika kAraNane aMge, sAmagrI abhAvanA kAraNe, athavA to presanA kAraNa zuddhipatrakamA ApyA uparAMta paNa rahyA hoya, te sudhArone vAMcavA prakRtikRpAlu vipazcidvRnda kRpA kare ! eka moTI bhUla sudhArakhA jevI che, je pR. 244 - 8 mAM neyaM chapAyuM che te sthAne neha samajavuM. A uparAMta mhArA A kAryanI saphalatA prApta karavAmAM je upakAranidhAna pUjanIya munirAjoe - pUjya hemendravijayajI mahArAja pUjya vikramavijayajI mahArAja tathA pUjya lalitAGgavijayajI mahArAja vigeree sahAyaka sAtha mhane Apyo che, te badala temano tathA pUjyapAda guNaratnanidhi - zAsanaprabhAvaka zrImadvijayakSamAbhadrasUrijI mahArAje bloko arpaNa karyA te badala te ozrInI paNa upakRti mAnavApUrvaka A kalamane virAma AeM hUM. maharddhika RSipuGgavonA suprasAdecchuka muni jitendravijaya. Aho ! Shrutgyanam Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bayA nukramaH, 0000000 | tithidvAre 1 pRSThAGkAH prANahara-upagrahA''DalAdivayaMravi. iSTadevanatiH . yogAH 43-14 prayojanAdikaM khyAdivAreSu upayogA: 45 duSTa-dagdhA-RratithayaH 4-8 AnandAdiyogAnAM yantrakam 46-47 tithiniyatakaraNAni / zubhAzubhayogasAGkayye suyogaprAbalyaM 48 bhadrAyA mukhAdyaGgAni 10-15 viSkambhAdi-dinayogA: 48 kuyogeSvapavAdaH vayaMghaTikAzca 49 | vAradvAre 2 ekArgalavedhasvarUpam 50-51 vArasvarUpam 15-14 saptazalAkapaJcazalAkavedhacakre 52-53 vAreSu kAlahorAH lattApAtayogI 54-57 kulikopakulikajJaptiH 20-22 prativAraM suveLA: || rAzidvAre 5 vArapratibaddhA siddhacchAyA 23 meSAdInAM pAda-varNa-rUpAdIni58-59 nakSatradvAre 3 rAzInAM dikSu svAmitvaM, carasthirakrU28 bhAnAM pratipAdaM varNAH 24-25 rA'Rra-puMkhItvAdisvaJca 60 abhijirasvarUpam rAzInAM nizAdibalitvaM zIrSobhAnAmIzatAraka-saMjJAphalAni 26-29 dayisvAdikaM ca 61 arkAdInAmuccanIcarAzayo'zAzca 62 bhAnAM mauhUrtikasaMjJAH AkRtayaH digvinizcayazca 29-31 kuNDalikAyAM dvAdaza bhAvAH saMjJAzca 64-66 | yogadvAre 4 rAzInAmIza-horA-dreSkANAdaya: prativAraM dvitriyaugikazubhAzubhatA32-34 yantraka 67-70 amRtasiddhI vaya'-tithayaH 34 SaDvargaliptAmAnaM digIzagrahayantraM prativAraM dviyaugikayogayantram(pari0)35 kumAra-rAja-sthirayogAH 36 prahANAM puMstrInapuMsakavyavasthA 73 yamala-tripu0-paJcakayogA: 37-38 varNAnusAreNa mahasvAmitvam 74 tridhA vayaM-gaNDAntAni grahANAM SaDvidhaM balaM draSTibhedAca75-76 vajra0kAla.abalAdikuyogA:40-4, grahANAM maitrI zAtravaJca 77.70 raviyogasya zreSThatA 42-13 | rAzisthagrahANAM mithovedhaH 79 Aho! Shrutgyanam Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH || gocaradvAre 6 ravyAdigrahANAM kuNDalikAyAM sthAnazubhAzubhatA 80-82 83 84-85 yAtrAdiSu candrabalaprAdhAnyam candrabalahAnau tArAbalam dvAdazacandrAvasthAH zanicandrAdInAM narAkRtayaH 80-89 gocaraprAtikUlye'rkAdInAmaSTavargazuddhiH 86 90-93 kasminkArya ko grahaH sabalaH 1-94 rAzAvAgataH ko grahaH kadA phaladaH 1 - 95 viruddhAnAmarkAdInAM tuSTayai zAntikam 15-97 III kAryadvAre 7 100 puSyabalaM - adhomuravAdibha- bhedAzva 98 viSApatyayogAH mULA'zleSayoH puMvRkSAkArau zAntikavivizva 101-103 janmAdau bha-vArANAM kulopakulyaphalam 104 ravinarasvarUpaM sayantrakam 105 nAmakaraNa - SaSThI jAgarAdividhAnam 105 yoni - gaNa - rAzInAM svarUpaM teSAM vairaM ca 106-111 -tatra nADIvedhaM varga maitrI ca 112-115 karNavedhAssdhATana nUtanapAtrakSauramuhUrttAni 116-119 vidyA- niyamAlocanAtaponandyAdInAM muhUrttAni 119. viprAdyAzrityopanayAdivicAraH 120-122 navIna vastraparidhApanebhAdIni 123naSTavastuprAptijJAnam tArAmaitrI - -124 125 jAtarogasya nIrogatAjJAnam 126 mRtyujJAne zrINi trinADikacakrANi 127 ArogyArthaM bhaiSajyamuhUrtam 128 navAnna - rAjAvalokana bhAni-halakRSIcakrAdIni ca 125-135 IV gamadvAre 8 prasthAnavidhiH 136 yAtrAyAM zreSThamadhyamanindyabhAni 137 yAtrAnakSatreSvapi rAtridinAMza niSedhaH 138dikzuddhau parighApavAde sarvadikkAlInabhAni 139 parigha- bhazUle, vArANAM divi - dik zUlaM ca 140-141 zUla-doSe'pavAdaH yoginI pAza kAlarAhucArAdI ni142-144 ravicandra cAro 141 145 142 154 ravicAre haMsacAravaiziSTyam, zukra - vatsa - ziva cArA 147 - 151 yAtrAyAM ceSTA-nimitta zakunavilokanam 152 - 153 yAtrAyAM nRpArthaM lagna zuddhiH bhaumAdipaJcagrahANAM vakra-mArgA'ticAradinasaGkhyA 163-167 caura - vipra-vaNijAM zakunabha-muhUrteH siddhiH rAjJAM prayANe siddhidAH saptadazayogA. 169. bRhajjAtakoktAH 32 - rAjayogAH 170-179 nimittebhyo'pi balinI cittazuddhiH 180 168 IV vAstudvAre 9 vAstuzuddha AyAdiSaTkabalam 181 Ayavyaya vinimayaH - aMzA''na yanaM ca 182 - 184 Aho! Shrutgyanam Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH dhruvAdi (16) prastAraprakArAH 185 nakSatracandratArAbalAni 186 187 mAsazuddhiH gRhamukhaM ca vAstuni nAgacAreNa khananArambhadik- zuddhiH 188 189 190 vidikSu zeSacArasthApanA viprAdInAM gRheSvAyamukhayoH zuddhi : 190 sUtrapAta - zilAnyAsabhAni gRhArambhe lagnabalaM tatra doSazca 191 praveze vidhiH vArabhara vizuddhizva 192 pravezaniveze grahasaMsthA 193-194 V vilagnadvAre / 10 dIkSApratiSThAdiSu meSAdige ravau lagnaprAdhAnya, tatra zubhamAsAH 195 lagnaniSedhasthAnAni 196-197 198 adhika-kSayamAsasvarUpam bhImAdipaJcagrahANAmudayA'stadina saGkhyA 198 guruzukrayo: bAlye vArddhakye varjyadinAni 200 V mizra dvAre / 11 mAsa-dina-bhazuddhau vizeSaH 201-204 pratiSThAdIkSodvAheSu bhAni yantraM ca 205 maNDapArambhAdiSu niSiddha dinAni 206 bimbapratiSThAyAM varjya bhAni 207 208 padmacakredezabhAni graha bhinnAdiva bhAni zudhdhyupAyazca 209-212 212-214 krAntimAmyasvarUpaM avazyoddharaNIyASTAdaza doSAH tadbhaGgAzva 215-217 pratiSThAdI kSodvAheSu - lagnAMzaniyamanam 218-221 candrAtsaptamo jAmitradoSaH tadbhaGgazva 222 pratiSTAdInayozcandrasya bhaumAdibhiryutirduSTA navA ? 222-223 pratiSThAdIkSA vivAhAdiSu vizeSaM 224-227 dIkSAgne zubhagrahasaMsthA 229 230 - 232 vivAhe grahasaMsthA zrIvatsa-harSa-cakra5- kUmrmAdiyogAH 233 - 234 pratiSThAyAM grahasaMsthA sthApanA ca235-237 budhapaJcakadoSaH zubhagrahANAM zaktiphale ca 238 - 239 lagnAtaka dviyaugika-triyaugika 89 doSAH 240 sAdhyadoSapratikAre mUrtisthaguroH saumyadRSTezva zaktiH 241-242 pratiSThAdIkSodvAheSUdayA'stazuddhI 243-244 kakkA didezeSu lagnahorA bhAdInAmudayAdi - palamAnaM 245-247 arkasphuTIkRtau dvAdazasaGkrAntInA mantarAlaghaTyaH 248 sAyanAMzA'rkasya bhogyA''nayanam 249 iSTasamaya spaSTIkaraNam 250 - 252 lagnAtkAlAssnayanaM kAlAlamaJca 253-256 saptAGgulaza kucchAyAto kAlAnayanaM257 indrAdInAM sagatikAnAM spaSTatA, yantraJca 258-261 | kRtavatrA vakrAbhimukhAvA, mArgI bhUtAmArgI| bhimukhA vA grahAsteSAM spaSTatA 262-265 vivAhe godhUlikalagnam 265-266 dIkSApratiSThAdisthira karmasu dhruvalanaM 2 67 nRpAbhiSeka vicAraH grahasaMsthA ca267-269 V grantharahasyasamarthanavibhAge 11 zubhalagne'pi zakunAdiprAdhAnyaM 270 candrasUrya saMjJakanADIvicAraH 271 vAmanADyapi bhUjalatattrAGkitAzubhA 272 meSAdilamAnAM tattvamAnayantram 273 pratilagnaM niyatAMzeSu bhvAdizuddhigata SaTpaJcavargaspaSTatA 274 TIkAprazastiprakRdabhiprAyazca275/278 pariziSTAni a ba ka Da 279-292 // samApto viSayAnukramaH // Aho! Shrutgyanam Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAradarzana " prAtaHsmaraNIya pUjyapAda paramazAsanaprabhAvaka sUrisArvabhaumajaina. ratna vyAkhyAnavAcaspati kavikulakirITa AcAryazrImadvijayalabdhisUrIzvarajI mAhArAjake supaTTaprabhAvaka jainAcArya zrImadvijayagaMbhIrasUrIzvarajI mahArAjane zrIArambhasiddhi granthako prakAzita karavAnemeM bharasaka prayatna kiyA hai, aura unhIMkA kaThina parizrama hai ki Aja yaha grantha hamAre hAthameM hai, isaliye maiM unakA khAsa AbhAra mAnatA hUM. sAthahI vyA0 vA0 pUjyapAda jainAcArya zrImadvijayalabdhisUrIzvarajI mAhArAjake ziSya panyAsapravara zrIpravINavijayajI mahArAjake ziSya munipravara zrImahimAvijayajI mahArAjake ziSya muni zrIjitendravijayajI mahArAjane apanA amUlya samaya dekara isa granthake saMzodhanameM bhArI parizrama kiyA hai, usake liye bhI maiM ukta munizrIkA AbhAra mAnatA huM. sAthahIsAtha ukta munizrIke kArya meM munirAja zrIhemendravijayajI, munirAja zrIvikramavijayajI, munirAja zrIlalitAGgavijayajI mahArAja Adine bhI acchA sahayoga pradAna kiyA haiM, ata eva isake liye unakAbhI maiM AbhAra mAnatA huM. -: nivedaka :caMdulAla jamanAdAsa. mu. chANI Aho! Shrutgyanam Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi:satrana vo duH radvayaM pR. paM. azuddha 1- 7 mIva 2- 1 yo'para 2-14 vyaki 3- 5 vo DUH 3- 6 zaMbhuta 3- 8 parabrahma 4- 1 dvidhA 4-8radvayaM 4-19 navA 4-21 bandhAta 4-21 zAstrAdi 6- 5 grAhmaiva 7- 9 yogeca 7-21 dvitI 9- 6 zanyatara 9-12 karAH 9-14 tasyapuMsa: 9-21 14 10-10 vRttiH 10-21 nRpa 11-10 vadA 11-1151 // 12- 1 11 12- 3 svAda 13-12 kaTha yaMtraka 14- 2 te 14-16 vaTIkA 14-23 bdhida // zuddhi-sUcana // (bukAkArAnusAreNa) zuddha pR. paM. azuddha zuddha rjIva 14-24 // 1 // // 14 // yo'parApara 16- 9 neyaM neyam / dhvakriya 16-18 eSAmitiH eSA mitiH , tadu tatUvaM zambhusta 16-19 ekA zloko'yam paramabrahma 18-11 zasro zastrI dvidhA 18-15 padhA-guro SadhA-gurau 18-16 karaM vavAstu 18-23 sau-padhe sau-Sadhe bandhaghAta / 19-29 vArepu vAreSu zastrAdi 21-1thI Dabala chapAi cha grAdeva DIsamIsa karo yoge ca 21- 9 daukA dau kAla dvitI 21-12 maSTA nA maSTAnA zanyanyanara 21-26 divA divA karA: .. 22-7 kalika kulika tasya puMsaH 22-11 brAhmaH brAhmaH 22-18 thadi tha divA vRttiH 16 22-18-19 A lITIo vRSa yantranI nIce joiye yadA 23-14 jI . jo 23-18 lagna laggaM 23-21 vArakSa vArakSa svAdvarjanA 24-2 rini riti kaNTha yaMtraka 24-11-2vAraM-bAraM bAra-bAra 24-17 kRtikA kRttikA ghaTIkA 25- 6 thotarA thottarA bdhi 4 daze / 26-11 svavyabhi svabhi te| Aho! Shrutgyanam Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH pR. paM. azuddha zuddha pR. paM. azuddha 28-14-15bhimaursara bhirmAsaira 37- 7 jassaya 'jesiM'ityapi 28- 7 kamati kamiti 37- 9 sneha sneha 26-12 caresu A care suhA 37-13 jIvA jIvA 28-13 misessasaM misse saMdhi 37-20 rdhAta tti 24-15 'di kodi 37-26 1 jIvasthAne raviH kathitaH 29-16 mizra dhruvaH mitrai dhruvaiH nAracandre / 29-19 2 1 1 2 38-24 tribhA tribhA 28-20 tikSNa tIkSNa 39- 8 ghaThyo ghaTyo 24-25 mAnanti mAmananti 39-18 me meSa 30-16 pai-svaNDa po-khaNDa . 40-1 narA naro 40- 5 bharaI 31-13 SaGkam SaTakam 40-15 rapalA sapalA 31-14 jitraya jitraya 40-16 svapya dhvapyubhaya 31-14 lAni lAni 8 40-21 pR. 41 gataprathama-sthApanA 31-16 paiSNa pauSNa atra jnyeyaa| 31-19 asiNi assiNi 40-25 mAsa chagi mAsachagi . 31-22 puNavasu puNavasu 41- 1 eSA paGktiH dvitIyasthA. 32- 7 khyA rakhyA panopari jJeyA 32-11 zadvA zabdA 32-13 yovA dhyo 41- 4 eSA paGktiH dvitIyasthA panA'nantaraM jJeyA 32-15 cAka cA 32-14 kaMsthaM 41- 9 bijAe vijayAe kastha 32-21 puSya 41- 9 dinazuddhau tu suisthAne puSya 33 - 1 vAsA vASA savaNA dRzyate, na ca abhii 33-12 zadvena zabdena 41- 9 pussasiNi pussassiNi 33-23 / pUrvA 1 zatabhiSA 41-12 paipaThA paDadyApa 35-20 vijasuke bijasuke 41-12 dinazuddhau tu corAu-ityAdi 35-21 eesi vayA ee saMvaDyA sthAne--suhakaje vajae maimaM. 36-22 karka iti--dRzyate // 37- 1 dibhai dibhaiH 41-19 . 7- 2 rakSaNaM lakSaNaM 41-23 phaggu aka phaggu a ka. 37-4 yogaH yogaH / / 42- 6 u suho bhasaho Aho ! Shrutgyanam Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pR. paM azudhdha 42-12 bhiti 43-11 bara 3 zudhdha miti ba 23 dorbha tyahaM dhUmra 48 - 3 laMbako lumpako 48- 7 yaditi zlokamArabhya pR. 57 paryantaM likhitA zloka saMkhyA saikAdhikA dRSTavyA. iti yogadvAre zlokAH samagreNa 84 // 45- 1 dobha 45- 5 tyaha 48- 2 dhamra 48-23 vaTa 50 - 4 mevasthA 51 - 1 su saMkhamu 52 - 3 vedya 52 - 7 55 - 14 dvAdazaM 56 - 9 bhasya ryaM ca saptaryak ca sapta 53 - 15 krUrastu krUstu 54 - 12 ye" / vite / ye vilokyate " 55 - 12 tAdva tAdvai 56 - 11 relve 97-19 mazA 59 - 18 nUzi : 59 - 22 zestu 59-25 vanaSe 60 - 6 vinedha 60 - 22 vaM 60-25 yAdha * vadha metra sthA 61- 2 karA 61- 4 karvaH sUryaH sammu veSa 59 - 1 prathama vimarza dvitIyo vimarzaH ! pR. 75 yAvadevaM paThanIyam dvAdazaM balasya re sve mazI zuddhi sUcana nUrAzi: zeSastu vanape virodha evaM yA krUrA' karkaH pR. paM. azudhdha 61- 6 pusu 63 - 4 gRhapro 63- 8 kaka 63 - 11 nIcAni 63-12 lisa 63-16 triza 64 - 7 dhaMca kI 64 - 8 ru 67 - 3 dvAdazA 67-10 pA 67-25 kara 68-11 tamA 73- 1 rAzyaH 74 - 20 hnitra mitrAM 75-26 tulyaM 75 - 28 sigdho 76 - 8 dvi balAH 76-18 svAbhA 76 - 24-25 vizo 77-16 zatrU 78- 6 maM- gU 78 - 17 ravIndU 79 - 4 kame zudhdha puM gRhaM pro karka krUra tamA 69 - 4 thAnaphalaM sthAnaphalaM 72-13 pR. 73 gatanavAMzayantraM 13 paMkti- anantaraM astu / Aho! Shrutgyanam nIcAMzAH lisA triMza rdha cakrI rucai dvAdazA zvetyA 13 rAzayaH hiM-mitrAM tulyaM siggho dvi balAH svAbhA vizo vizo viMzo viMzo viMzo zatrU maMgu ravIndu krame 9-4 78- 48-4 80- 1 dharmAt nUrdhni 80-238, 10, 12 81 - 2 idaM yantrakaM pR. 82-21 paMktI astu dharma tanuni 8, 10, 11 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pR. paM. prazudhdha 85 - 9 navamapaMkti-anantaraM tArA zudhdha yantraM jJeyam 80- 2 15 82-24 yAvadbhayo 96 - 2 pralAnizvAsa 86- 4 maNInva 86-10 prakSiSya 89- 1 dvitIyazabdasthAne 88- 6 nyuttasaH 100-16 ni 100-17 syaja tRtIyo iti pR. 107 - 1 yAvat astu nyuttarAH ni 4 sya ja 103 - 19 malA mUlA 105-14 SaSTikA SaSThikA 51 yAvadabhyo pravAlAniisa 112-24 sadehaH 113-26 nADi 105-15 guhye SaSTi guhye SaSThi 105-16 krabheNai krameNai maNIn va prakSipya 106 - 23 na me lovi na melo vi 107- 8 rakSaso rakSasoH 116-27 balaM 117-10 dikhkha Arambha-siddhiH 117-13 sukhkha 118 - 11 pacaM 114-18 strI dUra strIdUra 115-22-3 rikhkhe rikhkhaM rikkhaM rikkhaM 120-24 DAtaMga 121-10 zuka 122 - 19 stheravA 123-12 rakta saMdehaH nADI paka 116 - 15 Saka 116 - 17 zvinIsnu zvinI citrA'nu bahulaM dikkha sukkha paca 'staGga... zukra sthe khA raktaM pR. paM. azudhdha zudhdha 125 yantre lAbhavibhAge vRttAnta vRttAntaM 126 - 26 ghare vibhuaM ghare vibhu 127- 7 zuMbhAzu 128 - 12 maMgalA 131- 2 pUccha puccha 131-8.8 idaM / raseva evaM / rase 6 zubhAzu mAMGgalya 131-21 pUna puna 132 - 2 pakhkhaM pakkhaM 132 - 5 kara viSTayA krUra viSTyA naam "lagnaM 132 - 8 132 - 11 trAyAH yA zukre sthApane 132-13 zukra 132 - 25 sthAne 132-33 1 paJcamavimarze prathama zloke 135-3-5 saha sadda saddda sadda 135-11-23 sAma-zrava soma-zrava 136-11 kSatamAlA kSamAlA 137 - 8 niSThA ha-nIya niSThAhanIyaM 137 - 26 thaMDapa- khaMDapatahAsavi 137 - 26 tahAsa ni atra samugdhArya astu 137-26-27 ayaM zlokaH sampUrNaH Aho ! Shrutgyanam lagna zuddhikArasya aSTatriMzatamo asti, na tu harSa prakAzasya, cintyametat / 138- 9 sAdhayani sAdhayenni 138 - 10 terasi paMcami paMcamiterasi 138 - 14 salula- dvilA salu la / dvilA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH vAdvairi dikko pR. paM. azuddha zuddha | pR. paM. azuddha zuddha 138-15 khkheNaM Aru kSeNaM Aro | 160-12 dhyaSTA dvayaSTA 138-15 sukhkha sukkha 162-13 svau ca svakSAta 139-23 kRttika kRttikAdi 163-4 rUva rUpam 140-15 kRtika kRttikA 166- 7 vArairi 140-23 brAhmayA brahmayA 168-10 metena metairgra 141-51 dakkI 168-22 vilagre vilagne 141-18 dakhkhiNa dakSiNa / 170-23 zca svAraH svAraH 141-30 dadhyA dadhyA 172-29 catuNa caturNA 142- 5 berarakSo bera-vati-rakSo 178-10 pRthvI karA pRthvI karA 142- 5 ttaranai ttarAgninai 179-14-15 vejIvaH karo vejjIva:-karo 142-16 zuklapakSaH zuklapakSe 180- 7 yogAzva yogAzca 142-18 tithi catu tithicatu 185-14 paktI SaGktI 142-22 5-15 5-30 185- 8 to'ya tato'ya 143- 5 cau gha pura caugha-para 187- 8 adha atha 143-28 dA'dhaH dA'dhaH 188-29 canni ca ni 143-28-30 ayaM zlokaH dinazuddhau 192- 4 vali bali na dRzyataiva // A zlokanI 199- 6 kRta kara turataja pR. 144 - kAla* 201-13 mabalA: sabalAH sthApanA yantra joie. 203 - 4 lAga-tijyo laga-ti jyo 144- 8 SaSThayA SaSThyA 203-22 vajijati vajijA taha 144-22 pRSTato - yarya pRSThato-varya 203-30 pAtaviSTi pAtaviSTi 144-23 SaSTyAM SaSThyAM / 204- 6 dazadazama dazamA 145- 7 sasI sammuho masI udabho 204-22 mamaM samaM 145-13 atiza apiza 208 yantraM 210 paJcamapaGktayana141-12 dirathe disthe ntaraM astu. 146-31 pavad padrava 210- 3 gaho jasla u gacchada 148- 4 nAracadre nAracandra jassa gaho vaha 148-7-29 ca ndra-zukra candra-zukra 214-27 nahatasya na hatasya 149-2 tyAjtha tyAjya 215-21 tithi: titheH 156-26 vimuktA vimuktA 224-21 dharA dharo 157-14 syA sthA 225- 3 kuMbha kAyaM kumbha-kArya 159-30 vapinti vavi hanti / 225-29 zAmya zAbhya Aho! Shrutgyanam Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 Arambha-1 - siddhiH pR. paM. azuddha zudhdha 256 - 4 ye'za - tithozo ye'Mzo titho'zo dA tAdRzaM lagnaM 226--13 dA lagnaM 1 226 yantre 5-4-a14- 511 maM. aM0 226 - 19 dUSyamANaM syA bhUpyamANaM syA 226-28 vAdikaH vAdhikaH 227-20 nAraca udAsI nAracaM udAsI 227 - 29 tyarthaH sa tyarthaH / sa 228-1-21 5-7 9-8 228-28 7-10 7- 8-10 229-4-19 dikhakha dikhakhaM dikkha dikkhaM 229 - 29 lagnaM zu. 230-10 yobhaGgaH lagnazu. yorbhaGgaH sUryazanI 230 - 21 zukrazanI 233 kuNDalikAyAM 10 gu. zu. 233-18 mAt 00 mAt 10 234 - 5 saGakhyaM sakhyaM 235-4-6 yoyA: ravigu yogA :- raviru 241-3-17 sadagra-pratI sadma-prati 241 - 26 svatva 241-31 karayu thuna karkA 243 - 8 thunaka 243-10-11 tazu-gazi svazu-rAzi svasya krUra yu pR paM. azudhdha zudhdha 243 kuNDalyAM aMza 3 zukra 6 / 3zu. aM6 zeSaH 243 - 25 zeSaH 244 - 1-2 va svA-zeSo svasvAH zeSo 244 - 8 mayaM neyaM mayaM neha 244 - 13 zamvu 244-21 saGakhya 248- 1 vartu 248- 3 'kaMsya 'rkasya 250-24 lagnaibhu lagnairbhu 252-28 tadaMsaka' tadaMzaka' 254-17 dvitra dvitri 255-27-8-30 phale dyanUnaM pale-mUnaM pale 262-1-2 AA be lIMTI yantra pachI muko. bhavataM 262-28 bhavana 215-28 svagA 218-27 kSitije 271- 9 sArdhaMghaTI 282-15 sugva rAmbu saGkhyaM kharca iti samAptaM zuddhi - sUcana. Aho! Shrutgyanam khagA kSitije sArdhaM ghaTI 284-1-1vivAhe 285-2-11 ya sukha 288-23 216-76 216-6 292-9-15 daMSTaH-revatA daMSTa: revatI suva vivAha yasukhaM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgautamasvAmine namo namaH zrI Atma-kamaLa-labdhisUrIzvarebhyo namaH // zrIudayaprabhadevasUriviracitA // ArambhasiddhiH-saTIkA - // atha prathamo vimarzaH // - OM namaH zrIsarvajJAya / zrIdharmanyAyasamyagvyavahRtiyuvaterjIvalokena bharnA, zreSThe tAhamuhUrte pariNayanamihAcIkaradyo yugAdau / lIlAyete yathaitau satatamaviyutau satphalADhyau sa dattAM, vastuM naH siddhisaudhe susamayamRSabhasvAmidaivajJarAjaH // 1 // AdarzaSu purA'pi santi katicidvayAkhyAlavAH ke'pi ca, prAptAH zrIvarasomasundaraguroH pAdaprasAdAnavAH / uktAnuktaduruktamarthamatha tairArambhasiddharahaM, vyAkartuM svaparopakAravidhaye tadvArtikaMprastuve // 2 // iha kila sakalatrivargayathAkAmArjanagarjacchrIgaurjarajanapadamahImahendrazrIvIradhavalanarendrapradattasarvavyApArAdhikAreNa zrIzatruJjayojayantArbudAdimahAtIrtheSvarbu. dAmbujakharvAdisaGkhyasvavittaviniyogataH kharvIkRtakaliyugAhaGkAreNa nAnAdezIyakavijananibaddhastutibhArasahiSNutattAdRgdhIrodAttalalittaguNaparaMparopArjitajagadvayApakayaza:zarIrasaMpadA'pyavinazvareNa saMdhapatizrIvastupAlamaMtrIzvareNa nirmApitAcAryapadapratiSThAH zrInAgendragacchagariSThAH sajjJAnakriyAguNabhUrayaH zrImanta udayaprabhadevasUra Aho! Shrutgyanam Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH yo'paragrantheSvativiprakIrNayA laukikalokottarakarmagocarajyotirvaktavyatayA'tyantamAyAsyamAnaM gaNakagaNamAlokya tadupakArAya sadopayogisadarthakutrikApaNakaraNimetaM pranthamagranthayan / taizca maitatpAThinAM khaMDakhaMDaM pANDityaM bhUditi sarvakarmAlaGkarmI. NatAM svakRterAdhAtuM kAnicitsAvadyAnyapi karmANyazeSanibaddhAni asmAbhirapi ca dharyeSu karmasu ekAntAbhyudayameva kevalamicchumistanmuhUrteSu tallagneSu ca bahujyotirvidvivAdApanaguNadoSanirNaya sphuTIkatuM bahubahujyotiSAbhiprAyopAdAnapUrvametadvArtikaM kurvadbhiH sadbhiH pUrvoktahetoreva tAnyapi vyAkhyAsyante, paraM sadasadvivekapra. vekaizche kaistAni nirUpaNIyAnyeva na punaH sAvadhapravRttebhyaH prarUpaNIyAni / yaduktam " yadeva sAdhaka dharma tadvaktavyaM vacasvinA / na tvISadapi bAdhAkRdeSaiva hi vacasvitA " // 1 // nanu kiM tarhi teSAM granthe grathanasya phalaM ? iti ceducyate-jJaptireva / nanu jJaptiH kriyayaiva phalavatI, tadvandhyA tu sA vandhyArjunIva nArjanIyA / satyaM, paraM na kevalaM kriyayaiva jJaptiH phalavatI kiMtvakRtyeSyakriyayA'pi, anyathA cauryaparanAryAdipAtakavediturvivekinaH svajJaptisaphalIkaraNArtha tarikrayAsvapi pravRttiH prasajyeta, tato'trApi sAvadhapravartanAparihAreNaiva tajjJapteH phalavattvamupakalpanIyaM / ata evocyate ye suvihitAH padasthAH prauDhAH sAvadhavacanato viratAH / teSAmeva granthaH sadA'yamupayogitAM labhatAm // 1 // iti . api ca zrIjinazAsanaprabhAvanAdivizeSaphalalAbhApekSayA kvacidapavAdapa. dena sAvadyakarmaprarUpaNAyA apyAgame'nujJAtatvAtsamayavizeSa sAvadyakarmamuhUrtAdijJapterapyupayoga ityalaM vistareNa / atha prakRtaM prastUyate tatvArthameva vakSye kacana vizeSaM ca sopayogamiha / tattadanusArato'kSaraghaTanA sUtre svayaM kAryA // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH tatra zAstrasyAdau maGgalAbhidheyasaMbandhaprayojanAni vaktavyAnItyuktiprAmANyAiAdau maGgalArtha samuciteSTadevatAnamaskAramAha OM namaH sakalArambhasiddhinirvighnavedhase / arhaNAmarhate sAkSAdupalambhAya zaMbhave // 1 // vyAkhyA-zaM sukhAya bhavatItyevaMzIla: "zaM svayaMviprAdbhuvo DUH " ityanena Du pratyaye zaMbhutasmai zaMbhave jinAya namo'stu / granthasya sarvapArSadatvArtha zliSTazabdaprayogo'yaM / zaMbhave kiMbhUtAya ? OM avatItyauNAdike mapratyaye aTi guNesvarAditvAdavyayatve ca siddhiH tasmai parabrahmarUpAyetyarthaH / atra dhuri mAtRkAyAmiva " OM namaH" iti paThitasiddhamaMtropanyAsaH / prayojanaM cAsya nirvighnamiSTArthasiddhiH / tathA sakalAnAM arthAcchubhArambhANAM siddhau nirvighnasya vighnAbhAvasya vedhase sraSTra, dhyAtRNAmiti zeSaH / atra yuktyA 'ArambhasiddhiH' iti granthanAmasUcA / tathA'rhaNAM pUjAmarhate arhANAmarhate ' iti pAThe tu pUjyAnAM pUjyAya / sAkSAdupalambho jJAnaM yasya yasmAdvA tasmai // 1 // athAbhidheyasambandhaprayojanAnyAhadaivajJadIpakalikAM vyavahAracaryA mArambhasiddhimudayaprabhadeva etAm / zAsti krameNa tithi vAra2 bha3 yoga4 rAzi5 gocarya kArya7 gama, vAstu9 vilagna10 mitraiH11||2|| byAkhyA-daivajJAnAM gaNakAnAM dIpakalikAmiva spaSTArthaprakAzitatvAt / vyavahAraH ziSTajanasamAcAraH zubhatithivArabhAdiSu zubhakAryakaraNAdirUpastasya caryA itikartavyatArUpA'bhidheyatayA yasyAM sA tAM / evaM ca vyavahAracaryA ityanenAbhidheyoktiH, taduktyA caitadgranthasya vyavahArAyAzca vAcyavAcakabhA. vasaMbandho'pi mUcito jJeyaH, vyavahAracaryeti cAsya granthasya nAmAntaraM / prayo Aho! Shrutgyanam Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH janaM ca dvidhA - anantaraM paraMparaM ca / tatrAnantaramArambhasiddhigranthasya prayojanaM zrotRRNAM vyavahArakauzalasiddhi: paraMparaM tu yathAvadvayavahArapravRttyA dharmArthakAmarUpANAM puruSArthAnAM siddhi:, kramAnmokSapuruSArthasyApIti / atha pUrvoktamevAbhidheyaM dvAraivizinaSTi - " tithivArabhetyAdi " tithiH pratipadAdiH 1 / vAro ravyAdiH 2 / bhamazvinyAdiH 3 | yogaH siddhiyogAdiH 4 / rAzirmeSAdiH 5 / goriva caraNaM ' care rAstvagurau ' iti yapratyaye gocaryaM pUrvapUrvarAzita uttarottararAzi saMcaraNaM grahANAmityarthaH 6 / kAryaM vidyArambhAdi 7 / gamo yAtrA 8 / vAstu gRhAr3aprAsAdAdi, tatsaMbandhAttatpravezo'pyatra 9 / idaM ca gamavAsturUpaM dvAradvayaM bahuvaktavyatayA kAryadvArAt pRthagupanyastaM / vilagnaM lagnAkhyastatkAlodayAdvAziH 10 / mizramuktAnukta bahudvAravAcya saGgraharUpaM 11 / etairaii: zAstIti sambandhaH // tatrAdau tithimAha- " 4 nandA bhadrA jayA riktA pUrNA ceti triranvitA / hInA madhyottamA zuklA kRSNA tu vyatyayAtithiH // 3 // vyAkhyA- " tririti " nandA bhadretyAdyAvRttiH paJcadazatithiSu trIn vArAn kAryA / evaM ca pratipatSaSThyekAdazyo nandAH dvitIyAsaptamIdvAdazyo bhadrAH / tRtIyASTamItrayodazyo jayAH / caturthInavamIcaturdazyo riktAH / paJcamI dazamI paJcadazyaH pUrNA iti siddhaM / eSAM nAmnA kiM prayojanamityAzaGkAyAmAha - " anviteti sAnvayA nAmAnurUpaM phalamAsAmityarthaH / ata evAha zrIpati:- " citrotsanavAstukSetra nRtyAdi AnandamayaM karma nandAsu 1 / vivAhabhUSAzakaTAdhvayAnazAntikapauSTikAdi bhadramayaM karma bhadrAsu 2 / saMgrAmasainyAmiyogAdyaM jayakarma jayAsu 3 | vadhabandhAtaviSAgnizAstrAdi riktakarmaika riktAsu nAnyat kimapi 4 / vivAhadIkSAyAtrAdi mAGgalyaM karma pUrNAsu 5 kRtaM sidhyati / sAmAnyena tu darzariktAdivajaM prAyaH sarvAsu zubhaM karma kuryAt / darze ca tattithinibaddhAdavazyakartavyAdanyakarma na kAryaM " / lallasvAha - " syurya "" Aho! Shrutgyanam Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH " ntramantrarakSAdIkSAkSudreSu karmasu strAne riktAdarzASTamyaH zastA iti / " hInA madhyottamA zukletyAdi " zuklapakSe AdyApaJcatayI hInA, dvitIyA madhyA, tRtIyA uttamA / kRSNapakSe tu vyatyayaH, kathaM ? AdyApaJcatayI uttamA dvitIyA madhyA, tRtIyA hIneti / tithiriti sarvatra vizeSyaM yojyaM / tithIzAzcaiva ratnamAloktAH -- tithipAzcaturmukha 1 vidhAtR 2 viSNavo 3, yama 4 zItadIdhiti 5 vizAkha 6 vajriNaH 7 / vasu 8 nAga 9 dharma 10 ziva 11 tigmarazmayo 12, madanaH 13 kali 14 stadanuvizva 15 ityapi // 1 // tithau hi darzasaMjJake pitRRnuzantyadhIzvarAn trayodazI tRtIyayoH smRtastu cittapo'paraiH // 2 // 66 vahni 1 viraco 2 girijA 3 gaNezaH 4, phaNI 5 vizAkho 6 dinaka 7 nmahezaH 8 / durgA 9 ko 10 vizva 19 hari 12 smarAzca 13, zarvaH 14 zazI 15 ceti purANadRSTAH // 3 // eSAM devAnAM pratiSThAdau ca tattatithInAmupayogaH / evameva vakSyamANanakSatrakaraNakSaNezAnAmapIti ratnamAlAbhASye / jinasya tu pratiSThAdau sarve'pi tithinakSatrakaraNakSaNAH zuddhatve satyupayogina eva tasya sarvadevAdhidevatvAt // atha kutithIrAha-- riktA 4-9-14 SaSThyaSTamI dvAdazyamAvAsyAH zubhe tyajet / svIkuryAnnavamIM kApi na pravezapravAsayoH // 4 // vyAkhyA - " zubhe iti " saumye kArye / ugrakAryaM svazubhatithyAdiSu viziSya sidhyati / "( tyajediti " AsAM sarvAsAmapi pakSacchidrasaMjJatvAt / Aho! Shrutgyanam Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH yadAhuH - " SaSThyaSTamIcaturthIcaturdazIdvAdazI kuhUnavamI: / pakSacchidrANyAddurlabhate naiteSu saMsiddhim // 1 // "" SaSThIdvAdazyau yAtrAyAM viziSyAzubhe, " dhruve tu karmaNi zubhe " iti lallaH / 'svIkuryAdityAdi " riktApi navamI guNAntarabAhulye sati kvacitkArye grAhyA, gamAgamayostu na prAva caturdazyapi gamAgamayorna prAva iti zrIpatiH // " trIn vArAn spRzatI tyAjyA tridinasparzinI tithiH / vAre tithitrayasparzinyavamaM madhyamA ca yA // 5 // vyAkhyA -yatra tithervRddhistatraikA tithirvAstrayaM spRzatIti sA tridina spazinI / tasyAH phalguriti nAma harSaprakAzagranthe / yatra tu tithipAtastatraiko vArastisrastithIH spRzati / tAsu yA madhyamA tithiH sA'vamamityucyate / ete dve api tyAjye | yaduktam " dinakSaye bhavet kAryakSayastena zubhaM na tat / prakRtyanyatvamutpAta stryahaHspRk tadato'zubham "" 1" // 1 // dagdhatithimAha dagdhAmarkeNa saMkrAntau rAiyorojayujostyajet / bhUta 5 hag 2 yuktayoHzeSAM zodhite bhagaNe 12 tithim // 6 // Aho! Shrutgyanam vyAkhyA - saMkrAntau satyAmojayujo rAzyorbhUtahagyuktayoH satorbhagaNe zodhite sati zeSAM tithimarkeNa dagdhAM tyajedityanvayaH / bhAvanA caivaM viSamarAzau meSa 1 mithuna 3 siMha 5 tulA 7 dhanuH 9 kuMbha 11 rUpe yadyarkasaMkrAntirasti, tadA tadrAzyaGkamadhye " bhUteti " paJca kSiptvA bhagaNaM rAzidvAdazaka rUpamiti kRtvA dvAdaza zodhyante kRSyante / tataH zeSAGkenArkadagdhatithijJeyA / yadi tu dvAdaza na zudhyanti zeSaM vA na tiSThettadA paJcaprakSepe yajjAtaM tatsaGkhyaiva Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH tithirarkadagdhA / tathA yuji samarAzau vRSa 2 karka 4 kanyA 6 vRzcika 8 makara 10 mIna 12 rUpe yadyarkasaMkrAntirasti, tadA saMkrAntirAzyaGkamadhye " dRgiti " dvayaM kSepyaM, zeSaM prAgvat / udAharaNaM yathA-meSarAziH prathama ityekAko nyasyate 1, evamagre'pi, tatastatra paJcaprakSepe jAtAH SaT 6. ebhyo dvAdaza na zudhyatIti sthitAH SaDeva, tato meSasthe'ke sati SaSThyeva dagdhA / tulArAziH saptamaH 7, paJcayoge dvAdaza 12, atra dvAdaza zudhyanti paraM zeSaM na tiSThati, tatastulAsthe'rke dvAdazyeva dagdhA / dhanarAzinavamaH 9, paJcayoge caturdaza 14, ebhyo dvAdazazodhane sthitau dvAviti dhanuHsthe dvitIyA dagdhA / tathA vRSarAzidvitIyaH 2, hiyogecatvAraH 4 ebhyo dvAdaza na zudhyantIti vRSasthe'rke caturyuva dagdhA / makararAzidazamaH 10, dviyoge dvAdaza 12, ebhyo dvAdaza zudhyanti, paraM zeSAbhAvAnmakarasthe'rke dvAdazyeva dagdhA / mInarAzidaza: 12, dviyoge caturdaza, ebhyo dvAdazazodhane sthitau dvAviti mInasthe'rke dvitIyA dagdhA / evaM zeSeSvapi bhAvyaM / sA ca tithistaM saMkrAntimAsaM yAvatyAjyA / idameva mukhArtha vyaktamAhadagdhArkeNa dhanurmIne 2 vRSakuMbhe 4 'jakArkaNi 6 / dvandvakanye 8 mRgendrAlau 10 tulaiNe 12 dvyaadiyutithiH||7 vyAkhyA-dvandvaM mithunaM / alivRzcikaH / eNo makaraH / dvayAdItyAdi dvitIyAtaH prabhRti dvAdazI yAvatsamA tithiH / vizeSastu"kuMbhadhaNe 2 ajamihuNe 4 tulasIhe 6 mayaramINa 8 visakake 10 / vicchiyakannAsu 12 kamA bIAI samatihI u sasidaDDhA // 2 // ___ " atra sasidaDDa tti " yadA kuMbhe dhanuSi vA candrastadA dvitIyA candradagdhetyAdyarthaH / idaM harSaprakAze / sthApanA Aho! Shrutgyanam Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arkadagdhA dhanurmIne vRSakuMbhe meSaka mithunakanye siMhavRzcike tulAma kare Arambha-siddhiH 66 tithiH 2 8. 8 10 1-2 candradagdhA kuMbhadhanuSi meSamithune tulAsiMhe makaramIne vRSakarke vRzcikakanye tithiH 4 8 dagdhatithijo'rbhaH prAyaH svalpatarAyuH syAt / "" kuSTaM kSaure'mbare dauHsthyaM gRhaveze tu zUnyatA / Ayudhe maraNaM yAtrAkRSyudvAhA nirarthakAH // 1 // iti dagdhatithiphalaM yativallabhe / krUratithimAha Aho! Shrutgyanam 10 12 trizazcaturNAmapi meSasiMhadhanvAdikAnAM kramatazcatasraH / pUrNAzcatuSkatritayazca tisrastyAjyA tithiH krUrayutasya raasheH|| vyAkhyA - atra tu pAdasyAdau evamiti padAdhyAhAre'rthasaMTakaH / tathAhimeSAdicatuSkasya kramAt pratipadAditithicatuSkaM saMbandhi syAt / evaM siMhAdicatuSkasya SaSThyAdicatuSkaM dhanurAdicatuSkasyaikAdazyAdi catuSkaM ca / yAstu pUrNAstisrastithayaH santi tAsAmekaikA viSvapi catuSkeSu pratyekaM saMbandhinIM syAt / ko'rthaH ? meSAdicaturSu pratyekaM paJcamI saMbandhinI, siMhAdicaturSu pratyekaM dazamI saMbandhinI, dhanurAdicaturSu pratyekaM paJcadazI saMbandhinI / sthApanA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH meSa 1-5 siMha vRSa 2-5 kanyA mithuna 3-5 karka 45 tulA vRzcika 6-10 7- 10 8-10 9-10 dhana makara kuMbha mIna 11-15 12-15 13-15 14-15 evaM krUrayutasya rAzestithiH tyAjyeti / tato'tra meSe pratipatpaJcamI ceti / ko bhAvaH ? meSe ravibhImazamyatara (ma) krUrAkrAnte sati pratipatpaJcamI ca krUratithitvAtyAjyA / evaM vRSe dvitIyA paJcamI ca mithune tRtIyA paJcamI ca, karke caturthI paJcamI ca, siMhe SaSThI dazamI ca kanyAyAM saptamI dazamI ca, tulAyAmaSTamI dazamI ca, vRzcike navamI dazamI ca, dhanuyekAdazI paJcadazIca, makare dvAdazI paJcadazI ca, kuMbhe trayodazI paJcadazI ca mIne caturdazI paJcadazI va tyAjyA: / krUrayutasyetyatra sAvadhAraNaM vyAkhyeyaM tataH kevalena krUreNAkrAntA meSAdyA rAzayazcet tadaiva teSu yathoktAstithayaH krarAH, saumyayutena tu krUreNa zubhA evetyarthaH / yasya nAmarAziH krUreNAkrAnto'sti tasyapuMsaH zubhakArye tadra zisaMbandhinI sA sA tithistyAjyetyeke / anye tvAhu:me 1 - 5 iti ko'rthaH ? meSe krUrAkrAnte sati pratipatpaJcamyorAdyAH paJcadaza ghaTyastyAjyAH / vRSe 2-5 dvitIyApaJcamyordvitIyAH paJcadaza ghaThyaH / mithune 3 - 5 tRtIyApaJcamyostRtIyAH paJcadaza ghaDhyaH / karke 4-5 caturthI paJcamyosturyAH paJcadaza dhanyaH / evaM siMhAdicatuSkadhanvAdicatuSkayorapi // tithiniyatAni karaNAnyAha - karaNAnyatha zatruni 1 catuSpada 2 nAgAni 3 kramAcca kiMstughnam 14 / asita caturdazyardhAtithyardheSu dhruvANi catvAri // 9 // vyAkhyA-yadA yAvatpramANA tithistadA tadardhamAnAni sarvakaraNAni, Aho! Shrutgyanam Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH tithyadheSviti vacanAt / asitetyAdi kRSNacaturdazIrAtrau zakuniH, amAvAsyAyAM divA catuSpadaM, rAtrau nAgaM, zuklapratipadi divA kiMstughnaM / dhruvANIti niyatasthAnasthatvAt / atha bava 1 bAlava 2 kaulava 3 taitila 4 gara 5 vaNija 6 viSTayaH 7 sapta / mAse'STazazvarANi syurujvalapratipadantyArdhAt // 10 // vyAkhyA-carANIti pratimAsamaSTakRtva AvRtteH / tathAhi-zuklapratipadAtrI bavaM, dvitIyAyAM divA bAlavaM, rAtrau kaulavaM, tRtIyAyAM divA taitilaM strIvilo. canAparAkhyaM, rAtrau garaM, caturthI divA vaNijaM, tadAtrau viSTibhadrA iti AdyA. vRttiH / evaM dvitIyAdyAvRttayo viSTa yantA jJeyA: / yathA-paJcamyAM divA bavaM, rAtrau bAlavaM, yAvat zuklASTamyAM divA viSTiH 2 / punastadrAtrau bavaM, navamyAM divA bAlavaM, yAvacchukkaikAdazyAM rAtrI viSTiH 3 / puna-dazyAM divA bavaM, yAvadAkAyAM divA viSTiH 4 / punastadAtrau bavaM, kRSNapratipadi divA bAlavaM, yAvankRSNatRtIyAyAM rAtrau viSTiH 5 / punazcaturthI divA bavaM, yAvatsaptamyAM divA viSTiH 6 / punastadrAtrau bavaM, yAvatkRSNadazamyAM rAtrau viSTiH 7 punarekA. dazyAM divA bavaM, yAvaccaturdazyAM divA viSTi 8 rityaSTavRttau dhruvaizcaturbhiH karaNaiH saha mAsapUrtiH / iha ca tAdAtvikatithimAnasya pUrvottarArdhe eva dinarAtrI jnyeye| epAmIzA evaM " indro 1 vidhi 2 mitrA 3 yama 4 bhUpa 5 zrI 6 zamanA 7 zcaleSu karaNeSu / kali 1 nRpa 2 phaNi 3 marutaH 4 punarIzAH kramazaH sthireSu syuH // 1 // " atra zamano yamaH sa bhadrAyAH svAmI // dazAni viviSTIni diSTAnyakhilakarmasu / Aho ! Shrutgyanam Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH rAjyaharvyatyayAdbhadrA'pyaduSTaiveti tadvidaH // 11 // vyAkhyA - viviSTInIti ko'rthaH ? ebvekAdazasu karaNeSu bhadrA duSTA / yataH-- " yadi bhadrAkRtaM kArya pramAdenApi sidhdhyati / prApte tu SoDaze mAse samUlaM tadvinazyati // 1 // kvacitsA'pyadhikRtA, yaduktaM mAracandra Tippana ke - 99 " dAne cAnazane caiva ghAtapAtAdikarmaNi / kharAzvaprasave zreSThA bhadrA'nyatra na zasyate // 1 // " rAjyatyayAditi rAtryaM satkA dine AgatA dinAMzasakA vA nizItyevaMrUpA aduSTaiveti / Ahuzca--- rAtribhadrA yAhi syAdaharbhadrA yadA nizi / na tatra bhadrAdoSaH syAt sarvakAryANi sAdhayet 51 // ' tathA yA viSTirakramaprAptA syAt, ko'rthaH ? anyadinasatkA'nyadine AgatA, anyanizAsatkA vA'nyanizIti sAdhyaduSTaivetyapi ke'pyAhuH, sthAnabhraSTatvena nirbalatvAditi ca tavAmabhiprAyaH / parametadvAkyadvayaM na bahusammataM, sthAnAntaraprAptasyApi viSAdermAraNAtmakatvAdyanapagamAditi trivikramaH / 66 vizeSastu -- 6: surabhe vatsa yA bhadrA some saumye site gurau / kalyANI nAma sA proktA sarvakAryANi sAdhayet " // 1 // atra surabhe iti devagaNanakSatre | tathA-- svarge'jokSaNakarkeSvadhaH strIyugmadhanustule / kuMbhamInAlisiMheSu viSTirmartyeSu khelati // 1 // atra ajokSeti candre yathoktarAzisthe satIti bhAvaH ! adha iti pAtAle / mayeSviti manuSyaloke / idaM nAracandra TippaNyAM // 66 11 bhadrAkAlaM vyaktyA prAharAtrau catuthyaikAdazyoraSTa mIrAkayodivA / Aho! Shrutgyanam Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. Arambha-siddhiH bhadrA zukle tithau kRSNe tvekaikone yathAkramAt // 11 // vyAkhyA - zukle iti zuklapakSe kRSNapakSe tvekaikone tithau / tathAhitRtIyAdazamyo rAtrau saptamIcaturdazyordivA cetyarthaH / nanu duSTatvAdva rjanArtha viSTirucyatAM, zeSakaraNAnAM varjanA sviyaM kvopayujyate ? ucyate - saMkrAntyA - , diSu / yadAhu: " zakunicatuSpadanAge kiMstudhne kolave vaNijye ca / UrdhvaM saGkramaNaM garataitilaviSTiSu punaH suptam // 1 // bavabAlave niviSTaM subhikSaM cordhvasaGkrame / upaviSTale rogakaraH supto durbhikSakArakaH // 2 // tathA zItoSNavarSartuSu sUryasaGkramAH krameNa supto nivezinaH zubhAH / tathA pUrvottarakaraNadvayasandhigA saMkrAntistu suptotthitetyAkhyA sarvadApyazubheti pUrNabhadraH // viSTermukhAdyaGgAnyAha bANa5 dvi2 dig10 jaladhi4 SaT6 trika3 nADikAsu, vaktraM 1 galora hRdaya3 nAbhi4 kaTIzca 5 puccham 6 / viSTervidadhyuriha kArya 1 vapuH 2 sva 3 buddhi 4 prema 5 dviSAM 6 kSayamime'vayavAH krameNa // 13 // vyAkhyA - triketi atra bANadvidigjalaviSaTtrizabdAnAM dvandvaM kRtvA tataH svArthike ke nADikAzabdena saha karmadhArayaH / tridhviti pAThastvayuktaH tisrAdezaprApteH / kaTa iti kaTI | kAryetyAdi vaktre kAryahAtiH, gale mRtyuH, hRdaye dravyanAzaH, nAbhau buddhinAzaH, kaTyAM prItinAzaH, viSTipucche tu dhruvaM jayaH / ata evAha lallaH- zubhAzubhAni kAryANi yAnyasAdhyAni bhUtale / nADIyamite pucche bhadrAyAstAni sAdhayet " // 1 // "" Aho ! Shrutgyanam Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pucchaM caivaM " dazamyAmaSTamyAM prathamaghaTikApaJcakaparaM, haridyau 11 saptamyAM tridaza 13 ghaTikAnte trighaTikaM / tRtIyAyAM rAkAsu ca gatasavizeka 21 ghaTike, dhruvaM viSTeH pucchaM zivatithi 14 caturthyozca : vigalat " // 1 // asya bhAvanArthaM viSTarmelitamukhapucchaMkuMDalAkArasarpa - vatsthApanA yathA 2 tato'yaM bhAvaH - dazabhyaSTamyo viSTeH kaTIsatkadvitIya ghaTIta: prArambhastato ghaTIpaJcakAdanu pucchaM sameti, tadanu mukhAdizeSAGgAni yAvatkavyAH prathamaghaTI / evama bhAvyaM / ekAdazI saptamyo hRdayAntyaghaTIyAtprAraMbhaH, tRtI yArAkayoH kaMThadvitIyaghaTItaH prAraMbhaH, caturdazIcatuthyastu mukhe prAraMbhaH / vigaladiti prAnte ca pucchati / "" " sarpiNI vRzcikI bhadrA divArAtryoH smRtA kramAt / sarpiNyA vadanaM tyAjyaM vRzcikyAH pucchameva ca // 1 // ityeke / zukle pakSe sarpiNI. kRSNe vRzcikItyanye / iha ca viSTermukhAdyaGgeSu paJcAdighaDhyo nirudvA eva yaduktAstadvayavahArataH SaSTi 60 ghaTike tithau triMzad 30 ghaTImeva tithyarthaM syAditi tadapekSayaiva, anyathA tu nyUnAdhikatizivazAmmyUnAdhike tithyarthe paJca dighaTyo nyUnAdhikA api syuH tathAhi - jaghanye catuHpaJcAzad 54 ghaTike tithau tadardhamAnatvAjjaghanyA saptaviMzati 27 ghaTIkA bhadrA | utkRSTe SaTSaSTi 66 ghaTIke tithau tu trayastriMzad 33 ghaTIkA utkRSTA / mukha ghaTI 5 / kaTha gha. hRdaya gha. bhadrAyaMtrakam prathama vimarzaH 10 / nAbhi gha. 4 m puccha gha kaTi gha. 6 13 yu Aho ! Shrutgyanam Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH evaM madhyame tithimAne bhadrAmAnamapi madhyaM / ghaTI ca SaSTi 60 palamAnA yadi triMzatA 30 bhajyate tadA paladvayaM labhyate. tato yathokta triMzad ghaTIke bhadrAmAne yAvatyo yAvatyo ghaTyo yasmin yasminnane santi tAvanti tAvanti paladvayAni ghaTIM ghaTIM prati tasmiMstasminnane hIyante vardhante vA / kathaM ? yadA trizanmadhyAdekA ghaTI nyUnA ekonatriMzadghaTIkA bhadretyarthaH tadA paJcaghaTImite bhadrAvaktre paJcapaladvayAni, korthaH ? daza palAni nyUnIbhUtAni, dazapalainyU~nAH paJca ghaTyo viSTervaktramiti bhAvaH / evaM dvighaTImAne bhadrAgale dve paladvaye nyUne jAte palacatuSkeNa UnaM ghaTIdvayaM viSTenalamiti bhAvaH / evaM hRdaye daza ghaTyo dazabhiH paladvayairviMzati 20 palarUpainyUnAH / evaM nAbhau caturbhiH paladvayairaSTapalarUpainyU~naM ghaTI catuSkaM / evaM kaTyAM SaD ghaTyaH SaDbhiH paladvayAdazapalarUpainyUnAH / evaM pucche ghaTItrayaM tribhiH paladvayaiH SaTpalarUpainyUnamiti / idaM triMzanmadhyAdekaghaTyA nyUnatve uktaM / yadA tu triMzanmadhyAt dve ghaTyau nyUne aSTAviMzatighaTIkA bhadrA syAdityarthaH tadA etadeva hAnimAnaM dviguNI kArya, kathaM ? yathA ekaghaTyA nyUnayA vaktre paJca paladvayAni daza palarUpAgi nyUnIbhUtAni tathA ghaTIdvayanyUnatayA bhadrAvakne daza paladvayAni viMzatipalarUpANi nyUnIbhUtAnItyAdi / yadA tu triMzanmadhyAdghaTItrayaM nyUnaM saptaviMzativaTIkA bhadretyarthaH tadA tadeva hAnimAnaM triguNI kArya / yathA ekaghaTyA nyUnayA vaktre paJca paladvayAni nyUnAni tathA ghaTItraye nyUne paJcadaza 15 paladvayAni triMzat 30 palarUpANi nyUnAnItyAdi / evaM triMzadupari ekadvivighaTIvRddhAvapi vAcyaM, navaraM yathA prAg nyUnIbhUtAnItyuktaM tathA'trAdhibhUtAnIti vAcyaM / idaM prasaGgAddarzitam // bhadrAyA mukhamekAntatastyAjyamityato yAtrAdau yathA sA saMmukhI syAt tathAha bhadrendrA 14 STA 8 zva 7tithya 15 bdhidaze 10 zA 11 gni 3 mite tithau / dig 8 yAmASTakayorneSTA saMmukhI pRSThataH zubhA // 1 // vyAkhyA-indrAzcaturdaza caturdazyAditithyaSTake pUrvAdyaSTadikSu yAtAM prathamA Aho ! Shrutgyanam Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: diyAmASTake yathAsaMkhyaM bhadrA saMmukhI syAt / sthApanA etatsaMgraho'yaM - " ghu jATTaNI site pakSe gR chin Dha sitetare / vyaJjanaistithayo jJeyAH svaraizca praharA dizaH // 1 // atra ghu iti kortha : ? ghasturyavyaJjanaM uH paJcamasvaraH. tatazcatuthyAM tithau paJcamayAme paJcamadizi pratIcyAM yAtAM bhadrA saMmukhI syAt / evaM jA iti jasyASTamavyaJjanatvAdAkArasya ca dvitIsvaratvAdaSTamyAM tithau dvitIyayAme dvitIyadizi AgneyyAM yAtAM bhadrA saMmukhItyAdi taddine tadyAme taddizi prayANAdisarva kArya mavazyaM tyAjyaM / tithi 14 8 7 15 4 10 11 dikU prahara pUrva agni dakSiNa nairRtya pazcima vAyavya uttara IzAna 1 AWW 4 5 7 8 15 pRSThataH zubheti yadA ca yaddizi saMmukhI tadA taddizaH paJcamyAM paJcamyAM dizi yAtAM bhadrA pRSThataH syAt, sA di zubhA // iti tithidvAram || // atha vAraH // 2 prathamaM vAraH kadA lagatItyAha vArAdirudayAdUrdhva palairmeSAdige ravau / tulAdige tvastriMzattadyumAnAntarArdhajaiH // 15 // vyAkhyA - meSAdiSaTsthe'keM satya koMdayAdUrdhvamaprata ityarthaH / vArAdiriti vAro lagati / tulAdiSaTkasthe tUyAdadho'rvAg rAtrizeSe satItyarthaH / kiyatkAlenetyAha-nizadityAdi sa cAsau dyaurdinastasya mAnaM taddyumAnaM triMzacca taddyu. mAnaM ca tayorantaraM vizleSastasyArdhe jAtaiH palaiH / ko'rthaH ? iSTadinasya mAnaM Aho ! Shrutgyanam Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH triMzataM ca saMsthApya yadyasmAcchudhyati tattasmAcchodhyate tataH zeSe'rthIkRte yatsyAttAvadbhiH palaiH / tathAhi-zrIgaurjarapattane utkRSTaM karkAdidinamAnaM ghaTI 33 pala 48, anna ghaTyaMkAt triMzadrUpasya ghavyaMkasya zodhane sthitaM ghaTI 3 pala 48, asminnardhite ghaTI 1 pala 54, palIkaraNA) ghaTyaMkasya SaSTi 60 guNane 54 kSepe ca jAtaM pala 114 mitaiH karkAdyadine sUryodayabhavanAnantaraM vAro lagati / tathA tatraiva pattane jaghanyaM makarAdyadinamAnaM ghaTI 26 pala 12, triMzanmadhyAta ghaTyaMkasya zodhane sthitaM ghaTI 3 pala 48, prAgvadardhite palIkRte ca 114 palairmakarAdya dine sUryodayabhavanAdarvAg. vAro lagati / evaM madhyamadinamAneSvapyAneyaM prayojanaM cAtra vArapravRttita evArabhya vakSyamANAnAM kAlahorANAmadhayAmAdInAM ca gaNanA kAryeti / dinamAnAnayane ca sthUlopAyo'yaM-- " rasadvi 26 nADyo'rka 12 palA mRge syuH, sacApakuMbhe'STakRtaiH palaistAH 26-48 / alau ca mIne'STayamAH sazakA 28-14, __ meSe tulAyAmapi triMzadeva 30 // 1 // kanyAvRSe bhUzikhino31'GgavedaiH 46. sArkAstrirAmA mithune ca siMhe 33-12 / karke trirAmA vasuvedayuktA 33-48, eSAmitiH saMkramavAsarANAm // 2 // tavaM caekArka 1-12 pakSadvizarA 2-52 sdintAH 3 32, vidanta 3-32 pakSadvizarAH 2-52 kusUryAH 1-12 / mRgAdiSaTke'hani vRddhirevaM, karkAdiSaTke'pacitiH palAdyA // 3 // " ___atrApacitirhAniH / palAyeti anenaikAtyAdau AdyaH palAGko dvitIyassvakSarAGka iti bhAvaH / ahavRdhdhyA ca nizo hAnistaddhAnyA cetaravRddhiH svymuuyaa| evaM ca vRddhihAnipalapsarvAgramidam - "vaDhai chasu mayarAisu palANa chattIsa 36 chalasi 86 chahiasayaM 106 / kamaukkamao hAyai taheva kakkAirAsIsu // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApanA prathama-vimarza: dvAdazasaGkrAntidhvAdya- mAsAvadhi pratidinaM mAsena vRddhihAni saGkrAntyAca dinAnAM mAnam evaM vRddhihAnI palasam dinevAraprArambhaH sUryaH ghaTI pala pa-akSara meSe0 vRSe0 mithu* vRddhi : vRddhi: 12 1-12 vRddhi: 30 0 3-32 31 46 2-52 33 hAniH ka0 siMhe0 hAniH kanyA0 31 46 3-32 hAni: 33 48 1-12 33 12 2-52 tulA 0 30 3-32 vRzci0 28 14 2-52 dhane0 26 48 1-12 0 hAniH hAniH hAniH palAni 106 86 36 36 86 106 vRddhi: vRddhiH vRddhiH 36 maka0 26 12 1-12 vRddhiH kumbhe0 26 48 2-52 vRddhiH mIne 0 28 14 3-32 vRddhiH 106 86 hAniH hAni: hAni: 106 hAni: 86 hAni: 36 | hAniH vRddhiH vRddhiH vRddhiH gha pala T 0 , 1 0 1 0 1 1 1 0 m 36 54 36 53 my us 53 17 54 sUryodayAdUrdhvam-vAraH sUryodayAdavIg-vAraH 36 53 vizeSastu - 'vicchiakuMbhAitie nisimuhi visadhaNuhakakkatuli majjhe / migamihuNakannasI he nisiaMte saMkramai vAro' // 1 // iti dinazuddhigranthe / 46 rAma 30 rasa 60 nanda 90 bANA 50 vedA 40 aSTau 80 sapta 70 dazahatAH kAryAH / mandAdInAM dinataH krameNa bhAgasya nADyaH syuH " // 1 // ata eva ca zaniH supto bhavyaH, triMzadghaTIrUpasya zanairbhogasya zanidine divaiva samAptatvena zane rAtrau ravibhogasyaiva samAgamanAt ityanye // Aho ! Shrutgyanam Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - vArANAM nAmAdyAha"ravicandramaGgalavudhA guruzukrazanaizcarAzca dinvaaraaH| ravikujazana yaH karAH momyAzcAnye padonaphalAH // 16 // vyAkhyA - RrA iti / " ravimandArabAreSu yasmin saGkramate raviH / ... tasminmAsi bhayaM vidyArbhikSAvRSTitaskarai." // 1 // ityAdyukteH, RgvaM caiSAM yAdRzaM divA gaNyate na tAdRzaM rAtrau, " na vAradoSAH prabhavanti gau" ityukneH / padoneni yadaH pAdasturyAza iti yAvata, tana pAM somya kAvAgaNAM zubhAzubhaphalaM viMzativizopakApekSayA pAdo. nameva syAt paJcadazaiva viMzopakA ityarthaH / vAreSUcitakarmANyevaM-. rAjyAbhiSeka sevAmantrazasvoSadhavidyAmajhAmayAnasuvarNatAmroNikA'laGkaraNazirupapuNyakarmotsavAdi ravI siddhayati / / rajatageyabhojyakRSivANijyAdi some 2 / sarva krUrakarmaraktastrAva hemavAlA''karadhAtusenAnivezAdi kuje 3 / akSarazilAkarNavedhakAvyadhyAyAmatarkavAdakalApaThanAdi budhe 4 / sarva zubhamAGgalyakarmadIbhAvidyAyAtrauSadha di na guga 5 / sarva budhagurUktaM dIkSAvarja zukra 6 / dIkSAgRhapravezanivezAdi sthita karaM ca karma zanau 7 / sAmAnyena tu " sArthasAdhakA vArA guruzukrabudhendavaH / / proktameva kRtaM karma bhomArkArkiSu sidhyati" // 1 // idaM daivajJavallabhe / nathA'' lAkSAkusumbhamajiSTArAge kAJcanabhUSaNe / zastau bhImaravI lohopalatrapuvidhau zaniH // 1 // dravyAdidAnagrahaNe nidhAne, vANijyasevAgururAjayoge / kalAkRSistrAzubhakarmavittanyAsaupadheSvArazanI na zastau" // 2 // iti yativallabhe / vizeSastu* upacayakarasya kuryAdgrahasya vAre svavAvihitaM yat / apacayakaragrahadine kRtamapi siddhiM na yAti punaH" // 1 // iti lallaH / asyArtha:-vakSyamANagocarAdividhinA yo graho yadA yasyAnukUlaH sa tadA tasyopacayakara ityucyate. tasya grahasya vAre yathoktaM kArya Aho! Shrutgyanam Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama-vimarzaH kAryam / yastu tadAnIM gocarAdinA pratikUlaH so'pacayakaraH tasya grahasya vAre kRtaM kathamapi na sidhyatIti / evamagre'pyupacayakarApacayakarazabdau bhAvanIyau / vAreSu kAlahorA: prAha hogaH punararkasitajJacandrazanijIva bhUmiputrANAm / sArdhaghaTIyamAnAH svadAratastAstu pUrNaphalAH // 17 // vyAkhyA svakArata iti yaddine yo vArastasyA''dyA horA, dvitIyA SaSTasya tRtIyA tato'pi SaSThasyetyAdi / ata evAha - ' - "arkasitajJacandrazanijIbhUmiputrANAM " iti / arkAt kila sita: SaSThaH sitAJca jJaH SaSThaH, jJacca candraH SaSTha ityAdi / evaM cArkavAre'rkazukrabudhAdInAM horAH punaH punastAvatsyuryAvadahorAtre SaSTighaTI mizranuvaiizatihogaH syuH | somavAre vAdyA candra horA'bhyeti punastathaiva caturviMzatiryAvadbhImavAre AdyA bhaumahorA'bhyetItyAdi / sthApanAagre ca rAiyardhasya horAsaMjJA vakSyate ityata AsAM kAlahoreti nAma jJeyaM / svavAra ityasya ca ghaNTAlolAmyAyenobhayato'bhisambandhanAt "svavAratastAstu pUrNaphalA iti" zubhAzubhasya taddinavAramya sambandhinyAM horAyAM kAryakartuH pUSNaM viMzatirvizoparka zubhaHzubhaM phalaM syAt, paJcadazavizoSa ke vAraphale paJcaviMzopakasya horAphalamya milanAdityarthaH / ata evAha lalla:" vAraphalaM horAyAmiti " | horAprayojanaM svidaM - yasya grahasya vAre yatkiJcitkarma prakIrttitam / tattasya kAlahorAyAM pUrNa syAttUrNameva hi " // 1 // iti yativallabhe / tathA-- horAphalavAraphale nindye dve api na jAtu gRhNIta | ekasmin zubhaphalade tayozca kArya zubhaM kuryAt // 1 // iti vyavahAraprakAze / vAreSu kuvelAH prAha- maMgala 2 // guru 2 // "" bandeu 2|| ravighaTI 2 // 24 kAlahorAca --- candra 2 // 2 // zukra 2 // budha Aho! Shrutgyanam Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 Arambha-siddhiH madhyapalAni Asu dikSa ravi tyAjyo'dhayAmovedA4 di7 dvi2 paJcA5 STa8 trissssimtaa| sUryAdau kAlavelA'rdhayAmAGkAtsaikapazcamI // 18 // vyAkhyA-yadyapi pramANenAdhayAmatvaM vakSyamANakAlavelAdiSvaSyasti tathA'pyanArdhayAma iti rUDhasaMjJaiva jnyeyaa| tathA cArdhayAma iti padasyA''vRzyA vyAkhyA siddhA / kathaM ? sUryAdivAreSu vedAdridvipaJcAdimito'rdhayAmaH sAmAnyena ghaTIcatukarUpo nAmnA'pyardhayAmastyAjyaH / vizeSastu-- "sola16 18 dasaNa32 du2 igara cau4 causaThThI64 addhphrmjjhplaa| jattAisu aha ahamA pugvAI chaTTa chaTha dirsi" // 1 // iti dinazuddhau / atra "majjhapala ti" pUrvAditaH SaSThaSaSThadizi yAtrAdau kriyamANe kramAdete ete'rdhayAmamadhyapalA atyantaM tyAjyA ityarthaH / asya vyaktyarthaM sthApanA yathA-- ardhayAmAH .. | arddhayAmagatavArAH ___ sUryAdAvityardhadvaye'pi yojyaM / saikapaJcamIti pUrva bhAvapradhAnatvAnirdezasya saikatve sati paJcamI sai'vAyavya kapaJcamI / ayaM bhAva:maMgala dakSiNa ardhayAmAGkAn sarvAn paG IzAna ktyA nyasya tadane ekakaH pazcima sthApyate, tathAhi-4-7. zukra bhAgneya 2-5-8-3-6- 1 iti, zani tataH krameNArdhayAmAkAda-- Nane paJcamaH paJcamo'GkaH kAlavelA'rkAdivAreSu, yathA'rkavAre catuSkako'rdhayAmAGkaH, catuSkakAt krameNAgrato gaNane paJcamo'STakaH samAgataH, tato jAtamarkavAre'STame catughaTike kaalvelaa| evaM somavAre saptako'rdhayAmAtraH saptakAt paJcamasthAne ca trikaH, tata: somavAre tRtIye caturghaTike kAlavelA ityAdi svayaM bhAjya, navaraM guruvAre'STako'dhaMyAmAGkaH, aSTakAdguNane ca paJcamaH pazcAdvalane catuSkaka evaM / evaM zukrazanivArayonikaSaTakarUpAbhyAM paJcamI saptakadviko kramArasyAtAM / etadeva pAThAntare vyaktamAha-- candra budha Aho! Shrutgyanam Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH iti yativallabhe / vizeSastu / / " upacayakarasya kuryAdgrahasya vAre svavAravihitaM yat / apacayakaragrahadine kRtamapi siddhiM na yAti punaH " // 1 // iti lallaH / asyArthaH-vakSyamANagocarAdividhinA yo graho yadA yasyAnukUlaH sa tadA tasyopacayakara ityucyate, tasya grahasya vAre yathoktaM kArya kAryam / yastu tadAnIM gocarAdinA pratikUla: so'pacayakaraH tasya grahasya vAre kRtaM kathamapi na sidhytiiti| evamagre'pyupacayakarApacayakarazabdau bhAvanIyau / vAreSu kAlahorAH prAha " sUryAdau kAlavelA'Ta 8 tri 3 paTa 6 kSmA 1 sdhya 4 zva 7 dRi 2 mitA" atrAyamAmnAyaH-kAlavelAGkA eva caturyutA ardhapraharAGkAH syuH, yatra cASTa. bhyo'dhiko'GkaH syAttatrASTabhirbhAgo deyo divA caturghaTikAnAmaSTA nAmeva sdbhaavaat|| kaMTako'pi dinASTAMze svvaaraanmngglaavdhau| . bRhaspatyavadhau copakulikastyajyate paraiH // 19 // vyAkhyA-taddinavArAt yatsaMkhyo maGgalastatsaMkhyo dinASTAMzaH kaMTakasaMjJaH / tathA cArkAdivAreSu kramAniyekasaptaSaTpaJcacaturthadinAMzAH kaMTakasaMjJAH bRhaspatyava. dhAviti prAgvadvayAkhyeyaM, tathA cArkAdivAreSu paJcacatustridvaye kasaptaSaSThadinAMzA upakulikasaMjJAH / parairiti apratiSiddha manumatamiti " nyAyAdgranthakRto'pi sammatamidaM / evamagre'pi paramatoktau vAcyaM / dinASTAMzazabdaprayogAJca dinASTamAMzamAnA ete sarve'pi, sa ca caturghaTikAdUnAdhiko'pi syAt tathAhi-jaghanye dinamAne'STAMze ghaTI 3 pala 16 akSara 30 / utkRSTe tu ghaTI 4 pala 13 akSara 30 evaM madhyamAne'pi bhAvyam // kulikamAha kuliko dvighnazanyantamite tyAjyaH svavArataH / muharte'hi nizi vyeke bhAgaH pazcadazastu saH // 20 // vyAkhyA-dvighnazanyanteti taddinavArAcchaniyatsaMkhyastadaGke dviguNite yat syAt tatsaMkhye muhUrte dibA kulikaH, nizi tu sa evAGka ekonaH kArya: / Aho! Shrutgyanam Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 Arambha-siddhiH yathA'rkAcchaniH saptamaH, dviguNane caturdaza, ravivAre caturdaze muhUrta divA kulikA, rAtrau tu tryodshe| tathA candrAcchaniH SaSTaH, dviguNane dvAdaze muhUrte divA kulikaH, rAtrau svekAdaze ityAdi / bhAga iti yadyapi muhUrtazabdo dvighaTikavAcI tathApyatra tAdAsvikadinarAtrimAnayoH paJcadazo'zo dvighaTikAdUnAdhiko'pi kulikasya mAne jJeyaH / tathAhi jaghanyayordinarAtrimAnayoM: paJcadazo'zo ghaTI 1 pala 44 akSara 48 / utkRSTayostu ghaTI 2 pala 15 akSara 12 / evaM madhyamAne'pyUhyaM / vizeSastu-kalikasamaye kimapi karma na kArya yaduktaM "chinnaM bhinnaM naSTaM ahajuSTaM panagAdibhirdaSTam / nAzamupayAti niyataM jAtaM karmAnyadapi tatra" // 1 // iti vyavahAraprakAze / tathedamapi-- " some brAhmaH kuje paitraH surAcArye ca rAkSasaH zukra brAhmaH zanau raudro muhUrtAH kulikopamAH " // 2 // __ atra brAhma iti brahmadaivataH, evaM paitrAdiSvapi vAcyaM / brahmatvAdivibhAgastu muhUrtAnAmagre kSaurAdhikAre vakSyate / ayaM ca muhUrta kuliko'horAne dviH syAt divA rAtrau ca / ardhayAmAdayastu dinapatisAhacaryAdivaiva syuH, na tu rAtrau / nAracandre tu-svavArAt zanyavardhAidanASTAMzaH kulikastenArkA divAreSu saptaSaTpaJcacatusmidvayekasaMkhyA dinASTAMzAH kulikasaMjJA ityuktaM / sarveSAM caiSAM kramAt sthApanA ___ athadivA dinASTAMzamAnameva kulikaM nAracandroktaM pramANayan vAreSu suvelAH prAha ravi | candra maMgala budha divA ardhayAma kAlavelA kaMTaka upakulika kulika 2 muhUrta 1 kulika vArAH zukra zani - - Aho! Shrutgyanam Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: 23 , bhAnorbhU1 nayanara rtavaH 6 sitaruceH zItAMzu 1 paJcA5 mA8, bhaumasyAbdhi4nagA7STamAH 8 zazitanUjasya triztarkA6STamA 8 jIvasya dvirezarA drayo7 bhRgubhuvazcandrA1bdhi 4 SaSTA6STramAH 8, zaurestrI 3Su5 nagA7STamAca8 divasevete'STamAMzAH shubhaaH|| 21 // vyAkhyA - bhUrekA, nayane dve, RtavaH SaT zItAMzurekaH, abdhayazvatvAraH nagAH sapta, tarkAH SaT, zarAH paJca, zeSaM spaSTaM / bhAnoriti ravivAre AyadvitI SaSTacaturghaTikAni zubhAni zeSANAM 3-4-5-7-8 ardhayAmAdyaistatvAt / evamagre'pi some AdyapaJcamASTamAni zubhAni / bhaume turyasaptamASTamAni / budhe tRtIyaSaSTASTamAni / gurau dvitIyapaJcamasaptamAni zukre Aturya SaSThASTamAni / zanau tRtIyapaJcamasaptamASTamAnIti / divaseSviti ete rAtriSu na vyavahiyanta iti bhAvaH / aSTamAMzazabde'bhisandhiH prAgvat // vAreSu cchAyAnamAhasiddhacchAyA kramAdarkAdiSu siddhipradA pdaiH| rudra 11 sArdhASTa8 / nandA 9 STa 8 saptabhi 7 candravadvayoH // 22 // vyAkhyA - ravAvekAdaza padAni candre sAdhanyaSTau, bhaume nava, gasg, gurau sapta 7, dvayoH zukrazanyozcandravat sAdhanyaSTau padAni / iyamavazyaM siddhidatvArisandacchAyA / yaduktam suhagahalaggAbhAve viruddhadivase'vi turiakajjammi | gamaNapavesa paTTAdirukhAI kuNasu ittha jaau // 1 // ga buhehiM kahiaM chAyAlagga dhuvaM suhe kajje / suhasauNanimittavale joisu paraM sulagge'vi // 2 // iti harSaprakAze | tathA 'tithivArakSazItAMzuvizvAdyasyAM na cintayediti' nAracandre | 66 ------ nakSatrANi tithirvArAstArAzcandrabalaM grahAH / duzanyapi zubhaM bhAvaM bhajate siddhachAyayA " // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 - .. Arambha-siddhiH - iti narapatijayacaryAyAM paraM tathApi varSamAsadinazuddhisadbhAve viSTyAdivR. haddoSAbhAve tathA grAhya, uktaM ca-" nakSatramathavApyanivAritamiti " yativallabhavacanAdukta niSiddha vA vakSyamANavedhalattAdidoSarahite nakSatre candravale sati siddhacchAyAlagne pratiSThAdikaM kAryamiti samaMjasaM / tadvelA ca triMzadguruvarNamAtramiti vRddhAH / tadvelAsAdhanopAyazcAyaM-yadA iSTacchAyApadavelA paJcadazamivaNerUnA syAttadA kArya kartumArabhyate, yAvacceSTacchAyApadabhavanAdanu paJcadazavarNoccAravelA'tikrAmati tAvatA kAlena kArya saMpUrNIkArya, evaM karaNe siddhacchAyA sAdhitA syAt / bahukAlasamApye tu kArye triMzadvarNamadhye tatkArya prArambhaNIyamiti bhAvaH / iyaM ca cchAyA padairini bhavanAt puMsaH padarUpA / saptAGgula. zaMkostvagularUpA jnyeyaa| dvAdazAGgulazaGkostvevam"vIsa 1 solasa 2 panarasa 3 caudasa 4 terasaya 5 bAra 6 vAreva 7 / ravimAisu vAraMgulasaMkucchAyaMgulA siddhA" // 1 // // iti vaardvaarm.||2 // atha bham // 3 tatrAdAvaSTAviMzaterbhAnAM pratyekaM pAdacatuSkasya varNAnAhacucecolA'zvinI jJeyA lIlUlelo bharaNyatha / AIUe kRtikA tu ovAvIvU ca rohiNI // 23 // vevokAkI mRgazira ArdrA kughaGachAH punaH / kekohAhi punarvasvoIhehoDA tu puSyabhe // 24 // DIDUDeDobhirAzleSA mAmimme maghA mtaa| moTATITU phalgunI prAk TeTopApIbhiruttarA // 25 // hastaH puSaNaThevaNazcitrA peporariH punaH / rurerotAH smRtAH svAtau tItUteto vizAkhikA // 26 // Aho! Shrutgyanam Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . prathama vimarzaH anurAdhA nanInane syAjjyeSThA noyayIyubhiH / syAdyeyobhAbhibhirmalaM pUrvASADhA bhudhAphalaiH // 27 // bhebhojAjyuttarASADhA jujejokhaa'bhijinmtaa| zravaNe syuH khikhUkhekho dhaniSThAyAM gagIguge / / 28 // gosAsInaH zatabhiSak prAk sesodadi bhadrapAt / duzajhatho tarAbhadrA dedocAcI tu revatI // 29 // vyAkhyA-eSAM bhAvanA-sAmAnyena paSTighaTImAne candrasya nakSatrabhoge paJcadazapaJcadazaghaTIbhirekaikaH pAdaH, tatra yasya nAcuH tasya Amnidau janmAzvinyA AyapAde, evaM sarvatra / dvitIye pAde ce, tRtIye co, turthe laa| iha cugrahaNena cUrapigrAhyaH svajAtIyasvaratvAt, evaM cecograhaNena caicau; lAgrahaNena laH, evamagre'pi / yathA bharaNyA Aye pAde lilI dvitIye lulU , tRtIye lelai, turye lolau ityAdi, evaM sarvabheSu / navaramAhastapUrvASA DhottarabhadrapadAsu ye krameNa ghaGachAH SaNaThAH dhaphaDhAH zajhathAzceti dvAdaza varNA uktAstatraikaiko'sau varNo dazasvarayuto grAyaH, kathaM ? gha ghA ghighI ghu ghU ghe ghai gho ghau iti / evaM kavargIyapaJcamAkSaraGakArAdiSvapi / SaNaThA ityatra ca SakAro mUrdhanyo dazasvarayuto grAhyaH, na tu kavargIyakhakAraH, tasyAbhijicchravaNayo: kathanAt / R R la la ityete tu prAyo nAmnyAdau na syuH, RSidattaRSabhAdyabhidhAsu cet syustadA svaracakragra. nthAbhiprAyeNa kevalA rirIli lIvat vyaJjanagatAstu akArAntatavyaJjanavadgaNyante brahmadattazrIdharadhruvAdyabhidhAsu ba-zI-dhurUpamevAdyAkSaraM gaNyaM / yata: " yadi nAmni bhavedvarNaH saMyogAkSaralakSaNaH / grAhyastadAdimo varNa ityuktaM brahmayAmale " // 1 // visargavindvAdikaM tu nAkSarasya vikArakRt / bakArastu kAravajjJeyo bavayoraikyAt / astu cavargIyapaJcamavarNa: .kavargIyapaJcamaGakAravadgaNyaH / nanu kArajakAraNakArAH kvApi nAmnyAdau na syurityataH kimarthamuktAH ? ucyate-pUrvAcAryAnurodhAt / na ca nAstyevaiSAM phalamiti cintyaM, ekAzItipade sarvatobhadracake Aho! Shrutgyanam Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 Arambha-siddhiH etadvarNAnAM grahaviddhatve sati tattatpAdajAnAM pIDeti sAphalyasadbhAvAt / uktaM ca taJcakravivaraNe " vidhyante ghaGachA raudre SaNaDhA hastage vyadheH / / phaDhadhAH prAgaSADhAyAmAhirbudhne tu zAjhathAH " // 1 // prAgiti pUrvASADhA // abhijita: svarUpamAha uttarASADhamantyAMhiM catasrazca zruterghaTIH / vadantyabhijito bhogaM vedhalattAdyavekSaNe // 30 // vyAkhyA-yadA Tippanake yAvAn bhoga uttarASADhAyA likhitaH syAttadA tasyAntyaH pAdastadanumAnena grAhyaH, sAmAnyena tu paJcadaza ghaTyaH, bhogamiti, evaM sarvA ekonaviMzatirghaTyaH / lattAdIti AdizabdAdutpAtAdicatuSTayopayogaikA. galAdiSvavyabhijigaNyate, paraM tadottarASADhAzravaNayoH paJcadaza catasrazca ghaTIbahikRtvaiva pAdacatuSkaM kalpanIyaM / vedhalattAdyavekSaNAdanyatrAbhijinnopayujyate iti ca sAmarthyAllabhyate // aSTAviMzate nAmIzAnAha bhezAstvazvi1 yamA 2 nayaH 3 kamalabhU 4 zcandro 5 'tha rudro 6 'diti 7 jIvo 8 'hiH 9 pitaro 10 bhago 11 'yama 12 ravI 13 tvaSTA 14 samIra 15 stathA / zakrAgnI 16 atha mitra 17 indra 18 nitI19 vArINi 20 vizve21 vidhi22 vaikuMTho23 vasavo24mvupo25'jacaraNo26 hirbudhna27 pUSAbhidhau28 // 31 // . vyAkhyA-azvinau dasrAkhyadevau / kamalabhUrbrahmA ! aditirdevamAtA / jIvo guruH / ahiH sarpaH / bhago yoniH / arthamA sUryabhedaH / tvaSTA vizvakarmA / samIro vAyuH / zakrAgnI iti vizAkhAyA Adye'rdhe indro'parArdhe'gni. devatA, ata evAsyA dvidaivatasaMjJA mizrasaMjJA ca / ata evoktaM daivajJavallabhe Aho! Shrutgyanam Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH " pUrvArdhe mRdukarma cAsya sakalaM tIkSNaM dvitIye dale" iti / mitraH sUryabhedaH / nirRtiH rakSasAM mAtA, tajjatvAdrAkSasA apyatra lakSyA:, tena mUlo rakSonakSatramityucyate / vArINi jalaM / vizve iti vizvAkhyAstrayodaza devAH sarvAdityAjjasa iH| nanvatra saMjJAvAcino vizvazabdasya kathaM sarvAditvaM asaMjJAyAM sarvAdiritivacanAt ? ucyate - chAndaso'yaM prayogastena saMjJAyAmapi sarvAditvaM / vidhirbrahmA / vaikuMTho viSNuH / vasavo'STau yaduktaM " dharo dhruvazca romazca Ayazcaiva balo'nilaH / pratyUSazca pradoSazca vasavo' prakIrtitAH " 66 wedg ambupo varuNaH vAstuzAstraprasiddho hRdayakoSThastho devaH / rudrANAmanyatamo'japAdaH | ahirbudhno rudrabhedaH yadAhu: " " ajapAdo'thAhirbudhnaH pinAkihararaivatAH / zaMbhuH zarvo mRgavyAdhaH kapAlI tryambako bhavaH // 1 // ityekAdaza rudranAmAni / pUSA ravibhedaH / yadAhuH - " dhAtR 1 aryaman 2 mitra 3 varuNaH 4 aMzu 5 bhaga 6 indra 7 vivasvan 8 pUSan 9 parjanya 10 tvaSTR 11 viSNu 12 saMjJA dvAdaza sUryA" iti / zeSA yathoktasaMjJA devabhedAH / prayojanaM caiSAM taddevatAnAmnA nakSatravyavahArAdi // 27 aSTAviMzaterbhAnAM tArakasaMkhyAmAha tri3 trya3 Gga6 bhUta5 jagadi3 ndu1 kRta4 tri3 tarke 6 dhva5 kSi2i paMca5 ku1 ku1 veda4 yugA4 ni3 rudraiH 11 / vedA4 dhi4 rAma3 guNa3 veda4 zata 100 dvika2 dviradantaizca32 tatsamatithirna zubhA bhatAraiH // 32 // vyAkhyA - azvinyAM trayastArakAH bharaNyAM traya ityAdi / aGgAni zikSA 1 kalpa 2 vyAkaraNa 3 cchando 4 jyoti 5 niruktA 6 khyAni SaT jaganti trINi / kRteti catvAraH, kRtayugasya turyatvAt / akSiNI netre dvaM / kurbhUrekA / yugAni catvAri / rudrA ekAdaza / rAmAstrayaH / guNAH satvAdyAstrayaH / dantA dvAtriMzat / zeSaM spaSTaM / sthApanA Aho ! Shrutgyanam Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 bheSu tArA azvinI - 3 bharaNI - 3 kRttikA - 6 rohiNI - mRgazira - 3 ArdrA - 1 punarvasu-4 Arambha-siddhiH meSu tArA pu azleSA maghA hasta citrA 3 5 pUrvAphAlgunI 2 uttarAphAlgunI 2 5 1 meSu tArA abhijit 3 zravaNa 3 dhaniSThA 4 zatabhitrA 100 pUrvAbhAdrapada 2 11 mUla pUrvASADhA 4 uttarASADhA4 revatI 32 uttarAbhAdrapada 2 tArA bheSu svAti 1 vizAkhA 4 , anurAdhA 4 jyeSThA 3 tArakasa iGkhyokteH prayojanamAha - tatsametyAdi ebhiyathoktarbhatArairbhasya samA tithirna zubheti jJeyaM / ko'rthaH ? sarveSu bheSu tattArAsaMkhyayA tithistyAjyA, yathA tRtIyA'zvinIyuktA tyAjyetyAdi / navaraM zatabhiSaji zataM tArAH zatasya tithibhiH paJcadazabhirbhAge zeSA dazeti dazamI zatabhiSagyutA tyAjyA / evaM revatyAM dvAtriMzattArAH paJcadazabhAge zeSaM dve dvitIyA revatIyutA tyAjyA / yallallaH" dagdhA taddinanakSatratArAtulyA tithirbhavet' iti / vizeSastu - "tArAsamairahobhimaurabdaizca dhiSNyaphalapAkaH iti " lallaH // bhAnAM saMjJAvizeSAnAha-- caramAhuzcalaM svAtirAdityaM zravaNatrayam / laghu kSipraM ca hasto'zvinyabhijit puSya eva ca // 33 // mRdu maitra mRgazcitrA'nurAdhA caiva revatI / dhruvaM sthiraM ca vairazvamuttarAtritayAnvitam // 34 // dAruNaM tIkSNamazleSA mUlamArdrA mahendrabham / krUramugraM ca bharaNI tisraH pUrvA maghAnvitAH // 35 // mizraM sAdhAraNaM ca dve vizAkhAkRttikAbhidhe / nAnocite dhiSNye nirmitaM karma zarmaNe // 36 // vyAkhyA -caraM calamiti nAmadvayaM evamagre'pi, anyAnyapi caJcala caTulacapalAdinAmAnyatra vyavahartavyAni evaM sarvatra | AdityaM punarvasu / zravaNatrayaM zravaNadhaniSThAzatabhiSajaH vairaJcaM rohiNI uttarAtrayamuttara phalgunyuttarASADhottarabhAdvapadAH / mahendrabhaM jyeSThA / tisraH pUrvAH pUrva phAlgunI pUrvASADhA pUrva bhAdrapadAH / Aho ! Shrutgyanam Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH sAdhAraNamiti na sthiraM na calaM na tIkSNaM na mRdu ityarthaH / nAmnAM prayojanamAha - IhagityAdi IdRzena carAdinAmnA karmaNo'nurUpe bhe / ko'rthaH ? yAdRza bhasya nAma tAdRzaM karma tatra bhe kAryam // etadevAha - kuryAtprayANaM laghubhizvaraizca, mRdudhuvaiH zAntikamAjimugraiH / vyAdhipratIkAramuzanti tIkSNaimizraizca mizraM vidhimAmananti vyAkhyA - prayANamiti paNyabhUSaNakalAratauSadhajJAnavijJAnavAhanodyAnikApalakSyaM evamagre'pi, zAntikamati bIjagRhanagarAbhiSekArAmabhUSaNa vastragItamaGgalamitrakAryAdi sthirakarma ca / Ajimiti vaJcanAviSaghAtabandhanocchedanazastrAgnikamadyapi | vyAdhIti bhUtayakSamaMtranidhisAdhana bhedakarmAdyapi / uzanti vAnchanti / mizramiti sAdhAraNaM / svarNarajatatAmralohAdyanikarma sarvaM tathA vRSotsargAniparigrahAdi ca vizeSAstu- " lahU caresu AraMbho uggarikhkhe tavaM care / dhuve purapavesAI misessasaMdhikkiyaM kare " // 1 // "" " iti dinazuddhigranthe / tathA " tIkSNoprabhoktaM vidadhIta mizra, krUroditaM dAruNabheSu kuryAt / tIkSNogramizraryadihoditaM tanmRdudhuvaiH kSipracarairna kuryAt // 1 // prAyaH zAnte kArye na yojayetkRttikAstripUrvAzca / vAraNaraudre ca tathA dvidaivataM yAmyamazleSAm // 2 // ". sthira 2 zvara 1 stathograzca 3 mizro 4 laghu 5 ratho mRduH 6 / tikSNazca 7 kathitA bArA: prAcyaiH sUryAdayaH kramAt // 1 // asya prayojanaM tu carAditvena sadRzAnAM vArANAM bhAnAM ca yogaH prayANAdau viziSya prayojaka iti // saptaviMzaterbhAnAM candreNa bhoge muhUrttasaGkhyAmAha bheSu kSaNAn paJcadazaindraraudravAyavya sarpAntakadAraNeSu / trighnAn vizAkhAditi bhadhruveSu zeSeSu tu triMzatamAnanti / / 29 4 Aho! Shrutgyanam Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH vyAkhyA -kSaNA muhUrttAH / aindraM jyeSThA / raudramArdrA / vAyavyaM svAtiH / sAmazleSA / antakaM bharaNI / vAraNaM zatabhiSak / etAni SaDbhAni paJcadazamuhUrttAnyardhadina bhogAnItyarthaH / trighnAniti evaM paJcadaza triguNAH paJcacatvAriMzat, aditibhaM punarvasu SaDbhAni paJcacatvAriMzanmuhUrttAni sArdhaMdina bhogAni / zeSApayazvinI 1 kRtikA 2 mRgaziraH 3 puSya 4 maghA 5 pUrvaphAlgunI 6 hasta 7 citrA 8 'nurAdhA 9 mUla 10 pUrvASADhA 11 zrAvaNa 12 dhaniSThA 13 pUrvabhadvApadA 14 revatyA 15 khyAni paJcadaza bhAni triMzanmuhUrttAni ekadina bhogAni / eSAM kila ciraMtanajyotiHzAstreSvevaM bhuktirAsInna tu yathA'dhunA sarvANyapyekadinabhogAnIti zrImadAvazyaka bRhadvRttiTippana ke, eSAM navyoditacandradarzanAdAvupayogaH / tathAhi 30 "bRhatsu45 dhAnyaM kurute samaghaM, jaghanya 15 dhiSNye'bhyudite mahArgham / sameSu 30 dhiSNyeSu samaM himAMzuH zukla dvitIyAbhyudayI vilokyaH // iti ratnamAlAyAM / atrAbhyudita iti yannakSatrasthazcandro haggocarIsyAttannakSatraM bRhadAdi vicAryamiti tadbhASye / vizeSAstu (6 yujyante SaD dvAdaza nava ceti nizAkareNa dhiSNyAni / prAGmadhyapazcimAghaiH paiauSNaizAstraNDalAdIni " // 1 // " atra pauSNeti revatyAdiSaDbhAni pUrvabhAgayogIni candra etAnyaprApto bhuGkta ityarthaH / aizeti ArdrAdidvAdazabhAti madhyabhAgayogIni eSAM samenendunA bhogaH syAt / AkhaNDaleti jyeSThAdinavabhAni pazcimArdhayogIni candrasya pRSThato yogIni candra etAnyabhikramya bhuGkte pRSThaM datvA bhuGkte ityarthaH / prayojanaM tu" pUrvArdhayogiSUDhastrINAmativallabho bhavedbhartA / pazcArdhayogiSu strIprema mitho madhyayogiSu " // 2 // anyatrApi sevAmaitryAdAvidaM yojyaM kathaM ? pUrvabhAgayogiSu : sevAmaidhyAdyAraMbhe yo mukhyaH sa gauNasya bhRzaM priyaH syAt pazcArdhayogiSu tu mukhyasya gauNaH, madhyayogiSu mithaH prItiriti / tathA- , Aho ! Shrutgyanam Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 prathama vimarza: hayavadana 1 bhaga2 kSura 3 zakaTa 4 66 mRgaziro 5 maNi 6 gRhe 7 Su 8 cakrANAm 9 / prAkAra 10 zayana 11 paryaGka 12 hasta 13 muktA 14 pravAlAnAm 15 // 1 // toraNa 16 maNi 17 kuMDala 18 siMhavikrama 19 svapana 20 gajavilAsAnAm 21 / zRGgATaka 22 trivikrama 23 mRdaGga 24 99 vRtta 25 dviyamalAnAm 26 // 2 // paryaGka 27 muraMja 58 sadRzAni bhAni kathitAni cAzvinAdIni I tathA citrAsvAtyorudayAntare kila prAcI, tayorastAntare ca pratIcI, udIcI tu dhruveNa siddhA, dakSiNA'pi tatsaMmukhatvena, tato yAni yAni bhAni dakSiNottaramadhyamArgacANi santi tAnyucyante tathAhi , dakSiNamArge'zleSA 9 brAhmatraya 4 karayuge 6 dvipatiSaGkam 12 / uttarataH punarabhijitraya 3 maMzvitraya 6 yaunayugalAni // 1 // AjapAdvayaM 10 svAtyA 11 ditye 12 ceti bhramanti khe / madhyamArge zatabhiSak 1 puNya 2 pauSNa 3 maghA iti // 2 // sarvamidaM vyavahAraprakAze / tathA 99 " be phagguNi2 bhaddavayA4 savaNa dhaNiDA6 ya revaI 7 bharaNI8 / asiNi9 sayabhasa 10 sAI 11 abhiju 12 tara joiNo caMde // 1 // etAni dvAdaza bhAni candrasyottareNa tiSThanti eSveva candro dakSiNato gacchatItyarthaH / " puNavasu / rohiNi2 cittA3 maha4 jiTTa5 NurAha6 kattia7 visAhA 8 | caMdassa ubhayajogA aha dakhiNajoINo caMde " // 2 // punarvastrAdyaSTabhAnyubhayayogIni candro dakSiNenottareNa ca yujyante, kathaciJcandreNa bhedamapyupayAnti, zeSANyaSTabhAnIndordakSiNena yujyante tAni cASADhAdvayara hasta 3 mUlA 4 leSA 5 mRgA6 I 7 puNyAH 8 // iti pA (lo) 31 Aho! Shrutgyanam " Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 kazrIgranthe / tathA 66 tithidhiSNyaM ca pUrvArdha balavaddurbalaM tataH / 33 nakSatraM balavadrAtrau dine balavatI tithiH # 9 11 iti vyavahArasAre / Arambha-siddhiH // iti bhadvAram // 3 // // atha yogaH // 4 tatrAdau ranyAdisaptavAreSu pratyekaM zubhAzubhayogavAcakAzcaturdaza zlokA imebhAnau bhUtyai karAdityaM pauSNabrAhmamRgottarAH / puSyamUlAzvivAsavyazca kASTanavamI tithiH // 39 // vyAkhyA - bhUtyai zubhayogAyetyarthaH / karo hastaH, pausi revatI, brAhma rohiNI, uttarAstisraH, vAsavI dhaniSThA / navamIti ekASTanavazadvAnAM dvandvaM kRtvA tataH pUraNe maTpratyayaH evamanyatrApi yathAyogyaM vyutpAdyaM / iha vArabhayoratithyarvA dvikazubhayogaH, vArabhatithInAM tu trikazubhayogaH / evaM kuyoge'pi vAcyam // , na cAka vAruNaM yAmyaM vizAkhAtritayaM maghA / tithiH SaTsaptarudrA 11 rka 12 manu14 saMkhyA tatheSyate // 40 // vyAkhyA - yAmyaM bharaNI / vizAkhAtritayamiti vizAkhAditrayeNa kramAdutyAta mRtyukANAH kuyogAH syuH evamagre'pi kuyoga zlokasthaMtra yazabdepU / manavacaturdaza neSyate iti kuyogotpatteriti zeSaH // some siddhayai mRgabrAhmamaitrANyAryamaNaM karaH / zrutiH zatabhiSak puSyastithistu dvinavAbhidhA // 41 // vyAkhyA - maitramanurAdhA, na tu mRdusaMjJabhAni pRthagmRgazISoMteH evamagre'pi yathAsaMbhavaM vicArya | AryamaNaM uttaraphalgunI / zrutiH zravaNaH (NaM ) // I Aho! Shrutgyanam Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 . prathama vimarzaH na candre vAsavAsADhAvayArdAzvidvidaivatam / siddhayai citrA ca saptamyekAdazyAditrayaM tthaa||42|| vyAkhyA-aSADhAtrayaM pUrvASADhottarASADhAbhijitaH, dvidaivataM vizAkhA // bhaume'zvipauSNAhirbudhnamUlarAdhAryamAgnibham / mRgaH puSyastathA'zleSA jayA SaSThI ca siddhaye // 43 // vyAkhyA-AhirbudhnamuttarabhadrapadA, rAdhA vizAkhA, aryamaNamuttarafalgunI, agnibhaM kRttikA / jayA tithiH 3-8-13 rUpA, evamagre'pi tithisNjnyaayaam|| na bhaume cottarASADhAmaghArdrAvAsavatrayam / pratipadazamIrudrapramitA ca matA tithiH||44|| budhe maitraM zrutijyeSThA puSyahastAgnibhatrayam / pUrvASADhAryamaH ca tithirbhadrA ca bhUtaye // 45 // vyAkhyA-atrApi maitramanurAdhaiva yazadvena pRthagmRga uktaH // na budhe vAsavAzleSArevatItrayavAruNam / citrA mUlaM tithi-zceSTA jyai3-8-13ke1ndr14nvaa9ngkitaa| ___ vyAkhyA-indrAGkitA tithizcaturdazI // gurau puSyAzvinAdityapUrvA' 3 zleSAzca vAsavam / pauSNaM svAtitrayaM siddhayai pUrNAH-10-15zcaikAdazI tthaa||47 ___byAkhyA--pUrvAstisro'pi / evamagre'pi // . na gurau vAruNAgneyacatuSkAryamaNadvayam / . jyeSThA bhUtyai tathA bhadrA 2-7-12 turyA SaSThyaSTamI tithiH|| vyAkhyA-AgneyaM kRttikA taccatuSkaM tatra rohiNyAditrayeNotpAtAditrayaM kRttikayA tu yamaghaMTaH, " gurau zatabhiSajA yamaghaMTaH " iti tu harSaprakAze // 1 pUrvASADhA Aho! Shrutgyanam Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - : Arambha-siddhiH zukra pauSNAzvinASADhA maitraM mArga shrutidvym| yaunAditye karo nandA1-6-11trayodazyau ca siddhye||49|| vyAkhyA-aSADhAzabdena pUrvottarASADhe, mArga mRgaziraH, yaunaM puurvphlgunii|| na zukre bhUtaye brAmapuSyaM sArpa maghAbhijit / jyeSThA ca dvitrisaptamyo riktaakhyaa4-9-14stithystthaa||50 vyAkhyA-puSyAstribhiH krameNotpAtAditrayam // zanau brAhmazrutidvandvAzvimarudgurumitrabham / maghA zatabhiSak siddhayai riktA4-9-14STamyau tithI tthaa|| vyAkhyA-marudraM svAtiH, gurubhaM puSyaH, mitrabhamanurAdhA // na zanau revatI siddhayai vaizvamAryamaNatrayam / pUrvA3mRgazca pUrNAkhyA5-10-15tithiH SaSThI ca sptmii||52 vyAkhyA-vaizvamuttarASADhA / eSu vizeSaH-suyogazlokeSvAdau nyastaiH"hasta 1 saumyA 2 zvinI 3 maitra 4 puSya 5 pauSNa 6 viraMcitaiH / .. bhavatyamRtasiddhayAkhyo yogaH sUryAdivAragaiH " // 1 // atrAmRtasiddhayAkhya iti na mRtA siddhiramRtasiddhiH / eSvavazyaM kAryasiddhiriti ratnamAlAbhASye / " bhadrAsaMvartakAdyaizcet sarvaduSTe'pi vAsare / yogo'styamRtasiddhyAkhyaH sarvadoSakSayastadA // 1 // " iti harSaprakAze / "zukrasya revatyA saha zatruyoga uttarabhadrapadAbhiH sAdhaM tvamRtasiddhiyogaH " iti lokazrIgranthe / ke'pyAhu:-" zara 5 tithitaH saptatithiSvete saptApi mRtyudA kramazaH " / tatsthApanA ravi candra / maMgala, budha / guru zukra zani hasta | mRgazira azvinI anurAdhA puSya / revatI revatI | rohiNI 13 pakSya - Aho! Shrutgyanam Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama. vimarzaH etattithiSvete'mRtasidviyogA mRtyudAH / tathA- ..... "vizAkhAdicatuSke ca ravivArAdisaptake / utpAtamRtyukANAzca siddhiyogAzca kIrtitAH // 1 // ". utpAtAditrayANAM pravAsa 1 maraNa 2 vyAdhi 3 saMjJeti pUrNabhadraH / tathA"maghA 1 vizAkhA 2 rdA 3 mUla 4 kRttikA 5 rohiNI 6 karaiH / ravyAdivArasaMyuktairyamaghaMTo bhRzo'zubhaH // 1 // " pAkazrIkRt karasthAne ASADhAdvayamAha / tathA"bharacittu 2 ttarasADhA 3 dhaNi 4 uttaraphaggu 5 ji 6 revaiA7 / sUrAijammarikhkhA eehiM vaja musala puNo // 1 // atra bharaNIsthAne'zvinIti lokazriyAM / jammarikhkha tti etAnyAdInAM janmabhAni, emirarkAdivAreSu kramAdvajramusalayogaH syAt lokazrIgranthe "bhara1pustu 2 ttarasADhA 3 adda 4 visAhA 5 ya revaI 6 sabhisa 7 / akAiANa ehiM arijogA guruviNihiTThA // 1 // " mahazmUlu 2 ttarasADhA 3 adda 4 visAhA 5ya rohiNI 6 sabhisA / sukkAiANa kamaso jahAkama asthiro jogo // 2 // " isyuktamasti / tena prItikAryepvariyogAH sthirakAryeSu carayogAzca tyaajyaaH| tathAakkAisu kakI bArasI u pacchakkameNa jA chaThThI / kakkayanAmA, yaduktam " yatra saMkhyAyutau vAratithyorjAtAtrayodaza / jJeyaH krakacayogo'yaM heyazca zubhakarmasu" // 1 // tathA." paDivayatijabuheNaM chaThI jIveNa vijasukeNa / sattamI saNisUresu eesi vayA jogA // 1 // ___ paDivayabuheNa sattamI raviNA saMvaTTao havai jogo|" ityetAvadeva tu harSaprakAzAdau / athaivaM bhAnau bhUtyai ityAdi caturdazazlokoktatithibhAnAM ravyAdivAraiH saha zubhA azubhAzca yogA yadyadvizeSanAma labhante tatteSAM prakAzitaM / yeSAM tu na prakAzitaM teSAM tithibhAnAM ravyAdivAraiH saha ye zubhA yogAste suyogA ityucyante, ye svazubhAste sAmAnyayogA iti / sarve. pAmeSAM kramAsthApanA Aho! Shrutgyanam Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: Arambha-siddhiH evamete viruddhanAmAnaH 1 sAmAnyayoga 2 suyoga 3 siddhaya 4 mRtasi. ghyA 5 khyAzceti paJcavidhayogA uktAH AtyantikAsiddhi 1 dRicchikasiddhi 2 vilambitasiddhi 3 cintitasiddhi 4 cintitAdhikasiddhi 5 zveti kramAdeSAM phalAnIti trivikramaH // punaryogAnAha yogaH kumAranAmA zubhaH kujajJenduzukravAreSu / azvyAdyaidayantaritainandAdazapaJcamItithiSu // 53 // vyAkhyA--kujAdyanyatamavAre azvyAyedvantaritairiti azvinI 1 rohiNI 2 punarvasu 3 maghA 4 hasta 5 vizAkhA 6 mUla 7 zravaNa 8 pUrvabhadrapadA 9 nyatamabhena nandAdyanyatamatithau kumArayogaH / ayaM viziSya sthirakarmaNi maitrI. dIkSAvratavidyAzilpagrahaNAdau gRhapraveze ca zubhaH / ayaM ca viruddhayogotpatti varjayatA grAhyaH / tena bhaume dazamI pUrvabhadrapadA ca, some ekAdazI vizAkhA ca, budhe pratipanmUlamazvinI vA, zukre rohiNI, ete kumArayogA api neSTA: yathAsaMbhavaM karkasaMvartakakANayamaghaMTayogotpatteriti zrIharibhadrasUrikRte lgnshuddhiprkrnne|| rAjayogo bharaNyAdyayantarrabhaiH shubhaavhH| bhadrAvatIyArAkAsu kujajJabhRgubhAnuSu // 54 / / vyAkhyA-dvayantarairiti bharaNI 1 mRgaziraH 2 puSya 3 pUrvAphalgunI 4 citrA 5 nurAdhA 6 pUrvASADhA 7 dhaniSTho 8 ttarabhadrapadA 9 nyatamabhe bhadrAnya. tamatithau kujAdyanyatamavAre rAjayogaH / ayaM laghukSipramaGgalyadharmapauSTikabhUSaNakSetrAraMbhAdiSu viziSya zreSTaH, taruNayoganAmApyayamiti pUrNabhadraH / ayamapi viruddha. yogotpatti varjayatA grAhya iti saMbhAvyate / tena ravau saptamI dvAdazI vA bharaNI ca, bhaume dhaniSThA, budhe bharaNI dhaniSThA vA, zukre dvitIyA saptamI vA puSyazca, ete rAjayogA api neSTAH, yathAsaMbhavaM saMvartakarkavajamusalotpAtakANAdiyogotpatteH // sthirayogaH zubho rogocchedAdau zanijIvayoH / .. Aho! Shrutgyanam Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH trayodazya 13 STa8 riktAsu4-9-14 dUyantaraiH kRttikAdibhai vyAkhyA -- aSTetyaSTamyA upalakSaNaM, zanau jIve vA trayodazyAdyanyatamatithau 11 37 dvayantarairiti kRtikA 12 ileSo 3 ttaraphalgunI 4 svAti 5 jyeSTo 6 tarASADhA 7 zatatArA 8 revatya 9 nyatamabhena sthirayogaH rogocchedAdAviti, uktaM ca pAkazriyAM 6: aNasaNa- khila-vAhi-riNa riu-raNa- digvaM jalAsae baMdho / kAyasar thirajoge jassa ya karaNaM puNo nathi "" // 1 // asyAyaM bhAvaH - sthirayoge dattAnazano nottiSThate, khilaM kSetra zodhyaM, vyAdhiRNaripatra ucchedyAH, yuddhadivyAyamupalakSaNatvAnmitracchedasnehacchedAdi ca kAryamiti / ayaM ca sthavirayoganAmAthi / tathA'yaM yogo'tidurbalo'nAraMbhitvAt, svabhAvAdanivartakazvoktakAryeSveva grAhyo nAnyeSu // yamalAkhyo dvipAdakSai tripAdakSai tripuSkaraH / jIvArazanivAreSu yogo bhadrAtithau smRtaH // 56 // vyAkhyA - yeSAM dvau dvau pAdau pUrvottararAzisthau tAni mRgazIrSa 1 citrA 2 dhaniSThA 3 khyAni trINi bhAni dvipAdAni / yeSAM tu trayaH pAdAH pUrvasmi nnuttarasmin vA rAzau sthitAH tAni kRttikA 1 punarvasU 2 taraphalgunI 3 vizAkho 4 tarASADhA 5 pUrvabhadrapadA 6 khyAni SaD bhAni tripAdAni / jIvAdyanyatamavAre bhadrAtithau cedadvipAdaM bhaM tadA yamalanAmA yogaH / teSveva vAratithiSu cetripAdaM bhaM tadA tripuSkarayogaH // paJcake vAsavAntyA tRNakASThagRhodyamAn / yAmyadiggamanaM zayyAM mRtakAryaM ca varjayet // 57 // vyAkhyA - dhaniSThAyAzcandrabhogo yadA yAvAn Tippanake likhitaH syAtsadA tatpazcArdhAdArabhya paJcabhA-vadhi paJcakayogaH / tatra tRNakASThAdi na saMgrAhya, gRhaM nAraMbhaNIyaM na cAcchAdanIyaM, dakSiNasyAM yAtrA na kAryA, khavAdizayyA na kAryA na ca vyApAryA / yaduktaM vyavahArasAre Aho! Shrutgyanam Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 Arambha-siddhiH " dhaniSThA dhananAzAya prANaghnI zatatArakA / pUrvAyAM daMDayedrAjA uttarA maraNaM dhruvam // 1 // agnidAhazca revatyAmityetatpazcake phalam" iti mRtakAryamiti mRtakriyA kA'pi na kAryA yadi kazcidakasmAt paJcake matastadA chedanasahitaM karacaraNabandhanaM tasya kuryAditi lallaH / taddahanavidhistvayaM garuDapurANe-"darbhamayAzcatvAraH puttalakAH kRtvA zabapArzve sthApyAH, tena sahaiva ca dahanIyAH, anyathA putragotrAdInAM pratyavAyaH syAt // paJcakaM zravaNAdIni paJca RkSANi nirdizet / kecitpunardhaniSThAdipaJcakaM paJcakaM viddhH|| 58 // vyAkhyA-nAracandre tu zravaNarevatyoH sarvadiggamanamanumanyamAnena dakSiNa digyAtrA'pyanumene / tathAhi " sarvadiggamane hastaH zravaNaM revatIdvayam / mRgaH puSyazca sidhdhyai syuH kAleSu nikhileSvapi " // 1 // yamalAdInAM saMjJAH sAnvarthA ityAhahAnivRdhdhyAdikaM sarva yoge syAdyamale dvishH| trizastripukarAkhye tu paJcazaH paJcake'pi ca // 59 / / vyAkhyA-eviSTameva kArya kArya na tvaniSTamityAzayaH // gaMDAntaM ca tyajettredhA lagna 4-8-12 tithyu 5-10-15 DuSu 9-18-27 triSu ! pratyekaM tritribhAgAntarardhe 1 kara dvighaTI 3 mitam // 6 // vyAkhyA-tyajediti janmAdhAnayAtrodvAhavatagRhanivezapravezakSaurAdisarvakAyeSvazubho gaMDAnta iti bhAvaH / vedheti lagnagaMDAntaH 1, tithigaMDAnta: 2, nakSatragaMDAnta 3 zveti / kathamityAha-tritribhAgAntariti tRtIyastRtIyo bhAgastritribhAgaH, mayUravyaMsakAditvAttIyapratyayalopaH tatsanniyogajatRAdezanivRttizca, Aho! Shrutgyanam Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimazaH 39 tato'yamarthaH - lagnAni dvAdaza, teSAM tribhAge tribhAge catvAri, tato lagnAnAM catuSkasyAntare'rdhaghaTI, kathaM ? turya lagnaM karkastasyAntyAni paJcadaza palAni, paJcamalagnasya ca siMhasyAdyAni paJcadaza palAnItyubhayamIlane'rdhaghaTI lagnagaMDAntaH / evamaSTamanavamayorvRzcikadhanuSordvAdazAdyayormInameSayozcAntarAle'pi bhAvyaM / tithayaH paJcadaza, teSAM tribhAge paJca paJca tataH paJcamyA antyArdhaghaTI SaSThayA AdyArdhaghaTI cetyekA ghaTI tithigaMDAntaH, evaM dazamyekAdazyoH paJcadazIpratipadozcAntarAle'pi bhAvyaM / uDUni saptaviMzatiH, teSAM tribhAge tribhAge nava nava, tatra navamamazleSA tasyA antyA ghaTI, dazamaM maghA tasyA AdyA ghaTI ceti dve ghaTyo nakSatragaMDAntaH, evamaSTAdazaiko naviMzayojyeSThAmUlayoH saptaviMzAdyayo revatyazvinyozcAntarAle'pi / gaMDAntasthApanA- lagna gaMDAnta tithi gaMDAnta tathA 4 karka bhAga 3 8 vRzcika 12 mIna bhAga 3 5 siMha 5 6 9 dhana 92 11 1 me ardha ghaTI ekA ghaTI 15 1 nakSatra gaMDAnta bhAga 3 9 azleSA 18 jyeSThA 10 maghA 19 mUla 27 1 revatI | azvinI dve ghaTyo zrIpatistu zrInapyetAn dviguNadviguNapramANAnAha / nakSatragaMDAnto'STaghaTImAna : iti sAraGgaH / nakSatragaMDAntarItyA viSkaMbhAdisaptaviMzatiyogagaMDAnto'pi paJcapaJcaghaTamAno gaNya iti kezavArkaH / vizeSastu " nakSatro mAtaraM hanti tithijaH pitaraM tathA / lagnastha bAlakaM hanti gaMDAnto bAladUSakaH " // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 tathA Arambha-siddhiH " jAto na jIvati naro mAturapathyo bhavetskulahantA / yadi jIvati gaMDAnte bahugajaturago bhavedbhUpaH " // 1 // 66 nahaM na labhaI ittha ahidaTTho na jIvaI / jAU vi bharaI pAyaM patthio na niattaI " // 1 // vivAhavRndAvane tu sandhinAmA'pi doSa uktaH, tathAhinakSatra 1 yoga 2 tithi 3 sandhiSu nADikaikA, tithya 15 Ta 8 vizati 20 palaiH sahitobhayatra asya vRttArdhasyAyaM piMDArtha :- sarveSAM tithi 1 nakSatra 2 yogAnAM sandhiSUbhayapArzvamIlanena kramAtribhAgonatrighaTikA 1 'rdhatRtIyaghaTI 2 sapAdadvighaTika 3 mAnA velA sandhidoSanAmnI maGgalyakAryeSu tyAjyA | trivikramastvevamapyAha-"nakSatrarAiyo ravisaMkrame syurarvAkka paratrApi rasendu 16 nADyaH / ekA ghaTI SaTpalasaMyutendornADyazcatasraH sapalAH kujasya // 1 // budhasya tisro manavaH 14 palAni, sArdhAzcatasraH palasapta jIve / dvayazItinADyaH palasapta zaureH, zukrasya heyAH sapalAzcatasraH " // 2 // etA grahANAM nakSatrarAzyantara saMkrameSvapyapArzvayoH pratyekamantaranADyo mAGgalyakAryeSu tyAjyAH // 66 d' 1 vajrapAtaM tyajedvitripaJcaSaTsaptame tithau / maitre'tha tryuttare 3 paizye 5 brAhma 6 mUlakare 7 kramAt // 61 vyAkhyA-dvitryAdizabdaiH saha kramAnmaitre tryuttare ityAdipadAnAM yogastathA / vajrapAtasthApanA-vajrapAtasya phalaM SaNmAsaiH kAryakarturmRtyuriti harSaprakAze / trayodazyA saha citrAstrAtiyoge'pi vajrapAto nAracandra Tippanake uktavizeSAstu - " saptanavadazama tithiSu tyajetkramAdbharaNipuSyasArpANi "" / tathA Aho! Shrutgyanam " cauruttara paMca maghA kattia navamIi tahaa aNurAhA ! aThThami rohiNisahiA kAlamuddI jogi mAsa chagi maccU // 1 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlamukhIsthApanA 3 uttarAtraka anurAdhA idaM nAracandra Tippana ke / tathA 66 4 5 prathama vimarzaH 3 uttarA 3 kRttikA anurAdhA mUladda sAicittA assela sagabhisaya katti revaiyA / naMdA 1 bhaddAe bhaddavayA phagguNI do do 2 // 1 // bijabhAra migasura abhiha pussasiNi bharaNijiThTha 3 rittAe / AsADhaduga vilAhA aNurAha puNagvasumahA ya 4 // 2 // punnA karadhaNiThThA rohiNi 5 iamayagavatthanakhkhattA / naMdipa paTTAmuhe corAuharAyapIDakarA // 1 // iti dinazuddhau / tathA maghA 5 kRttikA zani 5 madhA .6 rohiNI " kattiapabhiI cauro saNi buhi sasi sUravAra juttakamA / paMcami bi egArasi bArasi abalA sudde kaje " // 1 // abalayoga sthApanA --- rohiNI budha 2 mUla - hasta mRgazira cana 1 8 rohiNI ArdrA ravi 12 41 tathA RtubhedAcchubhAzubhayogA evam - " katti u maggasire'mi a paMcami guruvAra puNavvasU ceva / suhayAu huMti sarae addA dasamI kuje asuhA // 1 // pose mAhe chaThThI bhiguttarAphaggu akajakarA / asuha igArasi guruNA phagguNi puvvAya hemaMte // 2 // Aho! Shrutgyanam Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhi: phagguNa citte mAse terasi saphalA visAhabuddavArA bArasi sukke sAI vasaMtakAle vivajijA // 3 // basAhajika sune paDivaya mUlo a uttasphagyUsuhAgimhi asuha terasi saNivAre savaNanakhkhantaM // 4 // AsADhalAcanaviyA* uttarabhavaya- baMda dina hau - pAusi u suho u buho caudasi pugvA ya bhaddavayA // 5 // rear Alo mAse sattami sanivAra rohiNI saphalA / vAsArate asuhA ravi katti punamAsI a 3 // 6 // iti pAkazriyAM / AsuH gAthAsu RtumAsAnAM nAmasu viparyAso'sti / kathaM ? nAmamAlAdAvAzvimakArti kA virUpamAsAna zAdi nAma prasiddha, iha tu kArtika mArgazIrSAdirUpamAsadvayAnAmukta / tathA zizirartustra mUlato'pi 'noktaH, varSatareiva prArAtrarUpanAmadvayamArogya RtuSaTkaM pUritamiti zodhyaM viparyAsastadgranthakRnmateneti jJeyam // raviyogamAha - yogo raverbhAt kRta 4 tarka 6 nanda 9 dina / vizva 13 viMzo 20 Dubu sarvasiddhaye / Aye 1 ndriyA 5 zva 7 dvipa 8 rudra 11 F 42 * 7 sArI 15 rAjo 16 DuSu prANaharastu heyaH / / 62 / / " vyAkhyA - raverityubhayato'pi yojyaM / kathaM ? raverbhAditi koTharthaH ? ravibhujyamAnabhastaddinabhaM cetturyaM tadA turyo raveyArgaH, SaSThaM cettadA SaSTho veryoga ityAdi / sarvasiddhyai iti / yaduktaM harSaprakAze "f paANa phalaM kalaso viulaM suralaM 4 jayaM ca sattUNaM 6 / lAbhaM ca 9 kajasiddhI 10 puttuppattIa 13 rajjaM ca 20" // 1 // atra puttappattI ati putrotpattiH / yAdRzaM zuddharudmAnAM balaM tAdRzameSAM raviyogAnAM balamiti yativallabhe / uktaM ca- Aho! Shrutgyanam Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH ' 6 ikka bhae paMcANaNassa bhajati gayaghaDasahassA | taha ravi jogapaNaThThA gayaNoMmeM gahA na dIsati // 1 // . "" ravijogarAjajoge kumArajoge a suddhadiahe'vi / jaM suhakajaM kIrai taM savvaM bahuphalaM hoi // 2 // AdyendriyetyAdi yadyarkamameva taddinabhaM tadA Adyo reviyoga ityAdi / dvipA aSTau / sA topayoginyaH paJcadaza // rAjAnaH SoDaza / raviyogeSvabhijinna gaNyate, saptaviMzatereva seSAM granthAntare phalakathanAt / tatra dvitIyatRtIyadvAdazasaptadazaSaTviMzasaptaviMzAnA maniSiddhAnuktazvAdeva madhyamatvamUddhaM / zeSANAM tu zubhAzubhatvamatrApi sAkSAdeva kevAziMyukaM kepAziva ghoDayeti // atha saptaviMzato. raviyogeSu yeSAmupagrahasaMjJA nAsti tAnAha nopagrahAstu bhUtyai bhUpA 5 dri- 7 phaNI 8 ndra 14 tithi 15 dhRti 18 : yugale 19 / ravibhAttathaikaviMzAdiSu paJcasu 2122-23-24-25 carati bhevindau // 63 // 46 vyAkhyA -- TatiyugalaM ghRtyatidhRtI aSTAdazaikonaviMzyozchandojAtI / caratIti ravibhAdetAvattitheSu dinabheSu satsu kramAdete dvAdazopagrahAH syurityarthaH eSvaSTAnAM saMjJA udvAhAdau phalaM caivaM nAracandre uktam 43 vidyunmukha 1 zUlA 2 zani 3 ketU 4 lkA 5 vajra -6 kampa' 7 nirghAtAH 8 / 2 Ga 5 ja 8 8 14 da 18 19 pha 22 ba2 3 bha 24 saMkhye ravipurata upagrahA dhiSNye // 1 // phalamaGgaja 1 patimaraNe 2 dazamadinAntastathA'zaninipAtaH 3 / sAnujapati 4 dhananAzau 5 dozIsyaM 6 sthAna 7 kulaghAtau 8 // 2 // Aho ! Shrutgyanam Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH zeSAstu catvAra upagrahAH sAmAnyenAniSTaphaladA:. ekAzItipadAkhyavedhacakAdAvapyetadanusAreNopagrahaphalaM jJeyaM / vizeSastu ADalayogavicAraNe'mijidapi gaNyate / ADalasthApanA yathA iha ca-- 4 3 2 1 . 28 27 26 ---- ADalo'yaM -- - - 12 13 14 15 16 17 18 "dvi2 hayA7 ke9 ndra14 bhUpai16 kara1 vya23 Tyugvizati28 prame / sUryabhAJcandrame syAdAxDalastyAjyaH sadA budhaiH " // 1 // zeSAGkAstu sthApanAyAmarthavyaktIkaraNArthameva likhitAH, ADale'nupayogisvAt / narapatijayacaryAyAM tvADalAnayanopAya evamUce-- - ___x Dalo yAtrAsu rodhakRt iti vA pAThaH, Aho! Shrutgyanam Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: " sUryabhAdguNayendobha saptabhirbhAgamAhara | ,, zUnyaM dvau vA na zeSoM cedADalo nAsti nizcitam // 1 // ayaM ca yogaH prAyaH suragiridizi vyApriyate, etadguNane ca navamo raviyogo yAtrAdau neSTa ityAgatam // atha pratyabhAvina upayogAnAha- upayogAstvazvi1 mRgA2zleSA 3 kara 4 maitra 5 vaizva 6 vAruNataH 7 / vyAdiSu taddinabhapramitAH kramato'bhidhAnaphalAH ||64 || vyAkhyA - khyAdiSviti ravivAre'zvinIto gaNyaM, somavAre mRgazIrSAt, bhaumavAre'zleSAta ityAdi / anAmijigaNyate / evaM ca gaNane iSTadinabha yAvatithaM syAttAvatithastahine upayogaH || tannAmAmyAha dos AnandaH 1 kAladaMDazca2 prAjApatyaH 3 surottamaH 4 / saumyo5 dhvAMkSo6 dhvajazcaiva7 zrIvatso' vajra 9 mudgarau 10 // 65 // chatraM 11 mitraM 12 manojJazca 13 kaMpo14 luMpaka 15 eva ca / pravAso 16 maraNaM 17 vyAdhiH 18 siddhiH 19 zUlA 20 mRtau 21 tathA // 66 // musalo22gaja23mAtaGgau 24 rAkSaso25se cara: 26 sthiraH 27 / vardhamAna 28 zveti nAmnA syuraSTAviMzatiH kramAt // 67 // Aho! Shrutgyanam Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA -- upayogAnAM kramAtsthApanA yathA ravi soma 1 AnaMda 2 kAladaMDa 3 prAjApatya 4 surottama 5 saumya 6 dhvAMkSa 7 dhvaja 8 zrIvatsa 9 vajra 10 mudgara 11 chatra 12 mitra 13 manojJa azvinI bharaNI kRttikA rohiNI mRgazira ArdrA punarvasu puSya azleSA maghA mRgazira ArdrA punarvasu puNya azleSA maghA hasta citrA maMgala pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI | vizAkhA hasta anurAdhA azleSA maghA hasta citrA pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI vizAkhA citrA pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI vizAkhA anurAdhA jyeSThA budha pUrvASADhA uttarASADhA anurAdhA jyeSThA mUla pUrvASADhA uttarASADhA abhijit zravaNa dhaniSThA zatabhiSA guru anurAdhA jyeSThA mUla pUrvASADhA urAttaSADhA abhijit zravaNa dhaniSThA zatabhiSA pUrvAbhAdrapada uttarAbhAdrapada revatI azvinI.. zukra uttarASADhA abhijit zani zatabhiSA pUrvAbhAdrapada uttarAbhAdrapada zravaNa dhaniSThA zatabhiSA pUrvAbhAdrapada bharaNI uttarAbhAdrapada kRttikA rohiNI revatI azvinI bharaNI kRttikA rohiNI mRgazira revatI azvinI mRgazira ArdrA punarvasu puSya azleSA 46 Arambha-siddhiH Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho ! Shrutgyanam 14 kaMpa ciA 15 luMpaka svAti 16 pravAsa vizAkhA 17 maraNa anurAdhA 18 vyAdhi jyeSThA 19 siddhi 20 zUla 21 amRta uttarASADhA abhijit mUla pUrvASADhA 22 musala 23 gaz2a zravaNa 24 mAtaMga dhaniSTA 25 rAkSasa | zatabhiSak 26 cara pUrvAbhAdrapada 27 sthira uttarAbhAdrapada 28 vardhamAna revatI. jyeSThA mUla pUrvASADhA uttarASADhA abhijit abhijit zravaNa dhaniSThA zatabhiSA pUrvAbhAdrapada uttarAbhAdrapada zravaNa dhaniSThA revatI zatabhiSA azvinI pUrvAbhAdrapada bharaNI uttarAbhAdrapada kRtikA rohiNI mRgazira ArdrA punarvasu puSya revatI azvinI bharaNI kRttikA rohiNI pUrvAbhAdrapada bharaNI uttarAbhAdrapada kRttikA rohiNI revatI azvinI bharaNI kRtikA rohiNI mRgazira ArdrA punarvasu puSya azleSA maghA mRgazira ArdrA punarvasu puSya azleSA maghA ArdrA punarvasu hasta citrA pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI | vizAkhA puSya azleSA mavA hasta citrA pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI | vizAkhA pUrvAphAlgunI svAti uttarAphAlgunI vizAkhA anurAdhA jyeSThA maghA mala pUrvASADhA pUrvAphAlgunI uttarAphAlgunI hasta citrA anurAdhA jyeSTA mala pUrvASADhA uttarASADhA abhijit zravaNa dhaniSThA prathama vimarza: 27 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 Arambha-siddhiH eSAM phalaM nAmabhireva vyaJjitamiti na pRthak pratanyate / kecit prAjApatya 1 surottama 2 manojJAdiSaTkaTa zUla9 gajAnAM 10 krameNa dhUmra 1 prajApati2 mAnasa3 padma4 laMbako5 syAta6 mRtyu7 kANa8 zubha9 gada 10 saMjJAH prAhuH | upayogasaMjJA cAnvarthA amISAM viSkaMbhAthaharyogasamIpa eva sadAbhAvAt // kuyogeSvapavAdamAha - yatprAtikUlyaM vArANAM tithinakSatrasaMbhavam / hUNavaMgakhaseSveva tattyajediti kecana // 67 // vyAkhyA - tithisaMbhavaM yathA saMvartakakarkayogAdau / nakSatrasaMbhavaM yathA utpAtamRtyukANopayogAdau / hUNAdyA dezavizeSAH / kecaneti ayaM bhAva:ekAntikakAryaM vinA zeSeSvapi dezeSvete tyAjyAH // zubhAzubhayogasaMkare zubhayogabalamAha siddhiyogaH kuyogazca jAyetAM yugapadyadi / kuyogaM tatra nirjitya siddhiyogo vijRmbhate // 68 // vyAkhyA-- yaugikanAmAzrayaNAcchubhayogaH sarvo'pi siddhiyogazabdenAtra prAH // atha dinayogAnAha viSkaMbhaH 1 prIti2 rAyuSmAn 3 saubhAgyaH 4 zobhana5 stathA / atigaMDaH 6 sukarmA7 ca dhRtiH8 zUlaM9 tathaiva ca // 69 // gaMDo 10 vRddhi 11 va 12 caiva vyAghAto 13 harSaNa 14 stathA / vajraM 15 siddhi16 varvyatIpAto 17 varIyAn 18 parighaH 19 zivaH20 // 70 // siddhaH 21 sAdhyaH 22 zubhaH23 zuklo24 brahmA25 caindro26'tha vadhRtaH 27 / Aho ! Shrutgyanam Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH iti sAnvayanAmAno yogAH syuH saptaviMzatiH // 71 // .. .. vyAkhyA-spaSTAH / vizeSastu "vikkhaMbha1 sUla2 gaMDe3 aigaMDe4 vaja5 taha ya vAghAe / vaidhii7.sUrAikamA aiduThThA mUlajogA o" // 1 // iti nAracandra Tippanake // eSu duSTayogAnAM duSTaghaTIrAhavyatipAtavaidhRtAkhyau sakalau parighasya pUrvamadha ca / prathamaH pAdo'nyeSvapi viruddhasaMjJeSu hAtavyaH // 72 // vyAkhyA-pUrvAdhaM pAdazca TippanakalikhitatAdAtvikatatpramANApekSayA nirNeyaH / viruddhasaMjJeSviti viziSTaM karma jAyamAnaM ruNaddhIti viruddhA duSTArthamilitetyarthaH, tAdRzI saMjJA yeSAM te viSkaMbhagaMDAtigaMDazUlavyAghAtavajrapAteSu // prathamaH pAda iti yaduktaM tatra prakArAntaramAha tyajedvA paJca viSkaMbhe SaT tu gaMDAtigaMDayoH / ghaTikAH sapta zUle tu nava vyAghAtavajrayoH / / 73 // vyAkhyA-spaSTaH / viSkaMbhAdiduSTayogeSvekArgalavedhayogasyotpattimAhaekArgalaH kuyogeSu candre'rke ca parasparAt / / gate sAbhijidojarpha tyAjyaH pAdAntaro na cet||74 vyAkhyA-ekArgalastyAjya iti saMTaMkaH / kuyogeSviti bhanena prItyAyuAmadAdisuyogeSvekArgalo na syAdeveti sUcitaM / kuyogeSu sarasvapi kadA'sya saMbhava isyAha-candre'keM cetyAdi, sAbhijidityatra sahazabdo vidyamAnArthe, tenAbhijidatra gaNyata ityabhiprAyaH / evaM lattAzloke'pi vyAkhyeyaM / tato'bhijitA sahASTAviMzati nakSatreSu vakSyamANarItyA ekArga lacake kramAnnyasteSu candrAdoM'kacci candro yadyanyonyasmAdviSame nakSatre ekasmiAle sthitau syAtAM tadA pakArgala: syAt sa tyAjyaH, yasminakSatre ekArgalaH patati tannakSatraM zubhakAryeSu Aho ! Shrutgyanam Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 tyAjyamityarthaH / pAdAntaro na cediti pAdayornakSatrasaMbandhinozcandrArkAbhyAmAkrAntayorantaraM prakramAnmitho sAMmukhyarUpo vizeSo yatra sa pAdAntara ekArgala:, ayamanantaritapAda ekAntena tyAjyaH / pAdAntaritasya tu tyAge kAmacAra iti bhAvaH // etamevasthApanAdividhinA viziSyAha caMdra mRgazira zravaNa abhijit - uttarAbhAdrapadapUrvA bhAdrapadazatabhiSaka dhaniSThA - uttarASADhA pUrvASADhA Arambha-siddhiH rohiNI - ArdrA azvinI revatI kRttikA: bharaNI- - punarvasu - puSya ---- --- sUrya -azleSA --maghA - pUrvAphAlgunI - uttarAphAlgunI - hasta - citrA Aho ! Shrutgyanam - svAtI - vizAkhA anurAdhA - jyeSThA mUla tiryak trayodazodhbaiMka rekhe kharjUrake tyajet / kuyoge zIrSa bhAdarkacandrAvekA lakSagau // 75 // vyAkhyA - tiryak trayodaza rekhAH sthAcyA UrdhvA caikA, kharjUrako'yaM, tAkAratvAt / zIrSabhAditi kharjUrakasya zIrSe vakSyamANarItyA bhaM sthApyaM zeSasaptaviMzatibhAni prAdakSiNyena kramAnekhAnteSu ca tatazcaikarekhArUpArgalaprAntadvayasthayornakSatrayorarkendu yadi syAtAM tadA ekArgalaH syAt / tatsthApanA yathA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH tatrApi mithaH saMkhamukhayoreva bhapazyioyadi tau sthAtAM tadAnantara ekAlaH saMpUrNare ityarthaH / yathA (sthApanA) uktaM ca- "Adyena vidhyate turyo dvitIyena tRtiiykH| tRtIyena dvitIghastu turyeNa prathamastathA 1 // ... anyathA tva:ndoravasthAne pAdAntarito'sau na doSAya / ayaM bhAvaH-yathA dhAnuSkasya lakSyaM vidhyataH svalpamapi lakSyAgrAhakcalane kAryasiddhirna syAdeva tathA vedho'pi pAdAnAdvibhraSTo nArthabhAgbhavet / uktaM ca yativallabhe " bANAgradRSTipAtAdyadvalakSyaM bhinatti dhAnuSkaH / tadvatsamadRSTigato vedho dhiSNyaM pradRSayati " // 1 // evaM vakSyamANavedheSvapyUhyam // zIrSabhasyAnayanamAhakhajUrakasya zIrSakSamAnameMkArgale matam / yogAGka maika ojo'nyaH sASTAviMzatirardhitaH // 76 / / vyAkhyA-zIrSakSamAnamiti etAvatithaM meM zIrSe deyamiti kathyamAnatvA. nmAnazabdo'tra prayuktaH / yogAGka iti iSTadine yo viSkaMbhAdiyogastasyAdviSamastadA saikaH kAryaH, samazcettadA'STAviMzatiyutaH kAryaH, pazcAdubhAvapya/kAyauM, tato yo'GkaH syAttAvatithaM bhaM khajUrakasya zIrSe deyaM / yathA iSTe'ti zUlayogo navamaH, saikatve daza, ardhite paJca, tata: paJcamaM bhaM mRgazIrSa taddine mUni dIyate / tathA iSTe'hni gaMDayogo dazamaH, aSTAviMzatiyoge'STAtriMzat , Ardhite ekonaviMzatiH, tata ekonaviMzataM malaM taddine mUni deyaM, evamanyakuyogeSvapi bhAvyaM / tathA ca lalla:-- "zUle bhUrdhina mRgo maghA ca parighe citrA punarvaidhRte, vyAghAte ca punarvasU nigaditau puNyazca vaje smRtH| gaMDe mulamathAzvinI prathamake maitro'tigaMDe tathA, Aho! Shrutgyanam Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH sArpazca vyatipAta indutapanAvekArgalasthau yadA " // 1 // atra prathamake iti viSkaMbhe / saptazalAkacakreNa vedhayogamAha-- vegha UrdhvatirAmaptarekhe pUrvAdito'gnibhAt / bhasya rekhAgrage kheTe heyazcenna padAntaram // 77 / / vyAkhyA-sapta rekhA: samahRtAH saptarekhaM, taMtra pUrvasyAmAdau nyastAdanibhA. dArabhya yathAsthAnaM likhitasyeSTabhasya rekhA'grage kheTe sati tena vedhaH syAditya. saMTaMkaH / ayaM bhAvaH-UvaM tiyaka casapta rekhAH kRtvA tAsAmanteSu pUrvAdicaturdikSu kRttikAdisaptasaptabhAnyamijidyutAni nyasyante / tathAhi ( sthApanA ) kR ro ma A puna puSya azle bha---- . 444 - - - - ---ci - ---svAH ka.. - --vi zra a u pU mU . jye anu. . Aho! Shrutgyanam Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza 53 tato yo yo graho yatra yatra bhe syAt sa sa tatra tatra sthApyaH / tato yadrekhAyAH prAnte taddinabhaM samAgataM tasya dvitIyaprAntasthabhe yadi kazcidgrahaH syAttadA tena graheNeSTabhasya vedhaH syAt sa heyaH / yataH krUravedhe mRtyureva, saumyavedhe tu sarvathA sukhanAzaH atrApavAdamAha - cenetyAdi yadi sa vedhaH pUrvokarItyA pAdAntaritaH syAttadA tyAge kAmacAraH ayaM bhAvaH - iSTabhasya yasmin pAde kAryaM cikIrSyate tasya saMmukhe bhapAde celsa graho nAsti, kiM tu pAdAntare'sti tadA pAdAntaro'sau grahavedho na duSTaH / yat pUrNabhadraH " viddhaM pAdaM parityajya kuryAt kAryamazaGkitaH / sarpadaSTAGgulicchede viSa (pA) vezodbhavaH kutaH // 1 // kezavArkastu krUragrahavedhaM pAdAntaritamapi grahItuM nAnumanyate, Aha ca-vizleSamAyAti yathAssubhiH svaireNaH zareNaika dizi kSato'pi / tathAhnivedhAdapi tArakANAM krUrasya nazyedvalasattvasaMpat " // 1 // zrIpatirapyAha- "" 66 " " RkSaM somyagrahaividdhaM pAdamAtraM parityajet / krUrastu sakalaM tyAjyamiti vedhavinizcayaH " // 1 // vivAhe vicAryamaparaM vedhayogaM paJcazalAkacakreNAha -- vivAhe vedhacakrasya paJcarekhanAmnaH sthApaneyam- --- vivAhe pUrvavatpazca rekhA dve dve tu koNake / likhitvAnibhato bhAni vedhaM tatrApi cintayet // 78 // vyAkhyA -- pUrvavaditi tiryagUrdhvaM ca paJca paJca rekhA: koNeSu dve dve ca kRtvA tAsu kramAddhAni teSu ca yathAsaMbhavaM grahAH sthApayA ityarthaH , Aho! Shrutgyanam Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH kR ro ma A pu pu a TV | ---svA - dha / / / zra a u pU mU jye a. tatrApIti avyayAnAmanekArthatvAdapizabdo'trAvadhAraNe, tena pUrvoktaH saptarekhavedhaH pratiSThAdisarvakAryeSu vIkSyaH, vivAhe svayameva paJcarekhacakravedhaH / uktaM ca vivAhavRndAvane-" anyataH pariNayAdayaM vedhaH saptarekhavalaye" / vilokyate atrApi pAdAntaritatvAdiprarUpaNA prAgvajjJeyA / anantarite graha vedhe ca phalamevam"ravi vihavA kuji kulakkhaya buhi baMjhA bhigu aputta saNi dAsI guruveheNa tavassiNi vilAsiNI rAhukehiM " // 1 // ayaM vedho dIkSAyAmapi vIkSyaH iti pUrNabhadraH / Aha ca" sUripayAisu sattasalAya vayagahaNAisu paMcasalAyaM / kattiamAi Thavija hu cakkaM jo aha sAsiNA to gahavehaM // 1 // atra sasiNo ti candrAdhiSTitanakSatrasyetyarthaH / / lattAyogamAha-- lattA vayeSTabhAdarkAdInAM sAbhijidIyuSAm / dhRtyA18kRtyu22Du27saptAhat4pazcA5kRtya22Gka9saMkhyabhaM Aho! Shrutgyanam Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: vyAkhyA--AkRtirdvAviMzacchandojAti: / uDUni saptaviMzatiH / arhantazvaturviMzatiH aGkA nava / ayamartha:- iSTabhAdaSTAdaze bhe sthitaH sannarka iSTabhaM lattA hanti, candrastu dvAtriMze bhe sthitaH sannityAdi / lattA kila pAdaprahAraH sa cAzvAdInAmiva prAyaH pRSThataH syAttatastathoktaH // atha jyotirvidAM nakSatragaNanasaukaryArthaM yathA purataH syAttathA pAThAntareNAha - lattayanti bhamarkAdyAH svakSataH sAbhijitkramAt / arkA 12 STA8gni3 vikRtya 23 6 tattvA25STa8 prakRti21pramaM vyAkhyA -- svarkSata iti yadyena graheNa tadA AkrAntaM syAttasya tat svakSa, tato yeSu yeSu bheSvadyA rAhRntA: sthitAH syustebhyo'gre kramAdvAdazAdI ni bhAni lattayA ghnnti| vikRtiprakRtI trayoviMzyaikaviMzyau chandojAtI / ta sAMkhyamate paJcaviMzatiH / uttarArdhe sukhArthaM pAThAntaraM - " sUryA 12 8 tri3 trayoviMza 23 SaT6 tattvA 25 hai8 kaviMzakaH 21 / asmi~zca lattAdvaividhye'pi nArthabhedaH / tathAhi - iSTabhamazvinI tato'STAdaze bhe jyeSTAyAM sthito'rko'zvinI pRSThato lattayati / tathArkasya svakSaM jyeSThA tatrastho'rkaH purato dvAdazaM bhamazvinIM lattayati / evaM sarvatra bhAvyaM / nanu yadiSTadinasyabhaM tadevendorbha, tatrasthazcenduyadi dvAviMzamaSTamaM vA meM lattayati tadeSTabhasya kimAgataM ? tatazceSTabhasyendulattAvicAraNaM vyarthamevApadyate / satyaM paraminduH paripUrNa evaM san bhaM lattayati, nAnyathA, yadAha zrIpati:- " dvAviMzaM paripUrNa mUrtiruDupaH saMtApayennetara: " aat aavat yatra bhe samAptA syAttadevendorbha kalpayitvA tato vicAyeM / uktaM ca yativallabhe- 1 (C cakAra yatra nakSatre rAkAntaM rajanIkaraH / tatazcASTamanakSatraM sa puro hanti lattayA // 1 // 55 d lattAyAM paramatamadhyAha agrato navame rAhoH saptaviMze bhRgostu bhe / Aho! Shrutgyanam Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - kecijyotividaH prAhalattAM tAmapi varjayet // 81 // vyAkhyA--navame iti, trivikramastu vize bhe rAhorlattAmAha, tathAhi" nakha20 saMkhyaM tamohantIti " / lattAphalaM ca paurNabhadrajyotiSa evamuktam" aNujaviNAso 1 nAso 2 kajAbhAvo 3 bhayaM 4 vihavacheU 5 / guru 1 buha 2 sia 3 sasi 4 ravi 5 hayarikkhesu bhrnnmnnesu||1 iha ca vRddhAH prAhu:-" saumyalattAH kila svalpadoSAH, bhasya hi daurbalyameva tAH kuryuH, krUralattAstu maraNadAriyAdinA'narthadAH / kezavArko'pyAha" uDuni nirdalite zubhalattayA, na phalamasti bhasya galattayA / azubhalatti bhamatti tadRDhayodhanasutAnasutApakaraM param " // 1 // granthAntaretvevamUce-- " saumyalattAhataM pAtopagrahAdyaizca dUSitam / bhapAdaM varjayedeva bhaJca kendre na cecchubhAH" // 1 // asyAyaM bhAvaH-yadi tAtkAlikakArye lagne kendreSu zubhagrahAH syustadA saumyagrahalattA pAdAntaritA na duSyati / kendreSu zubhagrahAbhAve tu saumyalatAhavamapi meM saMpUrNamapi tyAjyaM, evamupagrahapAtAdihate'pi bhe vAcyam / / pAtayogamAha-- pAtaH sUyakSato'zleSA maghA citrAnurAdhikA / zrutiH pauSNaM ca yatra syustyaajysttsNkhybhe'shvibhaat||82|| vyAkhyA--iSTadine yatra bhe'rkaH syAttasmAdazleSAyuktaSaDnAni yatra saG. khyAyAM syuH, ko'rthaH ? yAvatithAni syuH, azvinIto gaNanayA tAvatitheSu SaDbheSu pAtaH syAt / asya trizUlapAta iti nAmAntaraM / bhAvanA yathAyadA sUryabhaM jyeSThA tato'zleSA ekonaviMzI, maghA, viMzI, citrA catu Aho! Shrutgyanam Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: viMzI, anurAdhA saptaviMzI, zrutiH paJcamI, pauSNaM dazamaM cetyatastaddine'zvinI ekonaviMzaviMza 2 catuvaiiza 3 saptaviMza 4 paJcama 5 dazamISu 6 mUla 1 pUrvASADhA 2 zatabhiSag 3 revatI 4 mRgaziro 5 maghAsu 6 pAtaH evamanyadapi bhAvyaM / pAte'bhijinna gaNyate // syAt / 57 atra sukhArthamAnAyamAha - pAtaM zUlasya gaMDasya harSaNavyatipAtayoH / sAdhyavaidhRtayozcAnte dhiSNyaM yattatra varjayet // 83 // vyAkhyA - zUlAdyA ete SaD yogA yeSu bheSu samApyante teSu teSvete baDapi pAtAH kramAt syuH - "" " pavanaH 1 pAvaka 2 caiva kAlaH 3 kiMkara 4 eva ca / mRtyukRt 5 kSaya 6 ceti pAtA nAmasadRkphalAH // 1 // etAH saMjJA narapatijayacaryAyAm // // iti yogadvAram // 4 iti zrImati AraMbhasiddhivArttike tithi 1 vAra 2 bha 3 yoga 4 parIkSAtmakaH prathamo vimarzaH // 1 zrIsurIzvarasomasundaragurorniHzeSa ziSyAgraNIrgacchendraprabhuratnazekhara gururdedIpyate sAmpratam / tacchiSyAzravahemahaMsa racitasyAraMbhasidhdheH sudhI zRGgArAbhidhavArtikasya samabhUdAdyo vimarzo'rthataH // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 Arambha-siddhiH // dvitIyo vimarzaH // 5 // atha rAzidvAram // 5 rAziratha tatra meSo'zvinI ca bharaNI ca kRttikApAdaH / vRSabhastu kRttikAMhi trayAnvitA rohiNI samArgArdhA // 1 // mithuno mRgArdhamArdrA punarvasozcAMhayastrayaH prathame / karkI ca punarvasvoH pAdaH puSyastathA'zleSA // 2 // siMhastu maghAH pUrvAphalgunyaH pAda uttarANAM ca / kanyottarAtripAdI hastazcitrArdhamAdyaM ca // 3 // taulI citrAntyArdhaM svAtiH pAdatrayaM vizAkhAyAH / syAduvRzciko vizAkhAcaturthapAdo'nurAdhikA jyeSThA // 4 // dhanvI mUlaM pUrvASADhA'pi ca pAda uttarASADhaH / syAnmakara uttarASADhAMhitritayaM zrutirdhaniSThArdham // 5 // kuMbho'ntyadhaniSThArthaM zatatArA pUrvabhAdrapAtripadI / mIno bhAdrapadAMhistathottarA revatI ceti // 6 // vyAkhyA - eSAM bhAvanA-rAzikalpane'bhijit pRthagna gaNyate, tataH saptaviMzatau bheSu pratyekaM pAdacatuSka bhAvAdye'STottaraM zataM nakSatrapAdA varNanaiyadhyakathanena prA sUcitAsteSu navabhirnavabhiH pAdairekaiko rAziriti dvAdaza rAzayaH syuH, ata eva puruSAdinAmasu rAzikalpanAnakSatrapAda niyamitavarNAn jJAtvA nAmAdyavarNAH kAryAH / abhijitastu pAdatrayasya varNA uttarASADhAyA antyapAde tadantyapAdasya varNa: zravaNasyAdyapAde cAntarbhAvyAH // meSAdInAM varNAnAha--- Aho! Shrutgyanam Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... prathama vimarza - - meSAcchoNArjunaharidratazvetaitamecakAH / piMgapiMgalakalmASakaDAramalinA rucaH // 7 // vyAkhyA-meSAditi meSAtprabhRti rAzInAM navAMzavicAraNAyAM tu navAMzA. nAmapIti zeSaH / arjuno dhavalaH / harit pItanIlaH zukavarNatvAt / etaH karburaH vicitravarNatvAt / mecakaH kRSNaH / piMgaH piMgalazca pItaraktaH / kalmASaH karburaH zuklakapilatvAnmizravarNa ityarthaH / kaDAraH kapilavarNaH / malino matsyavarNaH / prayojanaM cAsya viziSya navAMzeSu, taccaiva-dhAtumUlajIvarUpaM dravyaM kila navAMzAjJAyate / uktaM ca-" aMzakAjjJAyate dravyaM " / tatazca tasya dhAtumUlAdervastuno hRtanaSTAdiprazne'nena varNajJAnaM syAt // rAzInAM rUpANyAhaudyadghoSavatIgadaM nRmithunaM nausthAgnisasyAnvitA, kanyA nA ca tulAdharo dhRtadhanurdhanvyazvapazcArdhakaH / eNAsyo makaraH kuTAMkitazirAH kuMbho vilomAnanaM, mIno mInayugaM ca nAmasadRzAH proktAH pare rAzayaH // 8 // vyAkhyA-voSavatI vINA vINApANiH strI, gadApANirnaraH, IdRk saMmukhaniviSTaM strIpuMsayugmaM mithuna rAziH / nausthAgnItyAdi vAme haste'gniM dakSiNe ca dhAnyaM dharantI nausthitA kanyA kanyArAziH / nA ceti tulAhastaH pumAMstulA. rAziH / dhRtadhanuriti kaTyadhodehapazcArdhamazvasyeva catuSpada ityarthaH, uparitanaM tu dehapUrvAdhaM narasyeva, taddhaste ca dhanuH, IdRgdhana ziH / eNAstha iti mRgatulya. mukho makaro makararAziH / ziraHsthakuMbho naraH kuMbharAziH, "skandhAsaktariktaghaTa" iti tu bRhajjAtake / vilometi anyo'nyaM pucchAbhimukhamukhau yamalasthau mInau mInarAziH, ata evAsya zIrSapRSThodayitvaM / pare uktazeSAH paJca rAzayo meSavRSakarkasiMhavRzcikAkhyAH svasvanAmAnurUparUpAH / vize stu sarveSAM kila rAzInAM ceSTAsthAnAdyapi svasvanAmAnurUpamiti saMpradAyaH / tathA ca sAraGgaH " meSo dainyamupaiti garvati vRSo nAnAmatirmanmathaH, zUraH karkaTako dhRtizca vana kanyA ca mAyAvinI / Aho ! Shrutgyanam Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'Arambha-siddhiH - - - - - satyaM rajjutulAsvalau malinatA cApazca pApAzayo, __ maukharya makare ghaTe caturatA mIne ca dhIrA matiH " // 1 // tathA mepavRSau divA mAraNyau, nizi grAmyau / mithuno grAmyaH / karkamInau jale / siMho'raNye / vRzrikaH pravAsI / dhanuHkuMbhI grAmyau / makarasyAgho'za AraNyo'nyo jalacara ityAdi / prayojanaM cAsya hRtanaSTAdau cauraceSTAsthAnAdijJAnaM / aiSu ca lagnecitakarmANyevaM daivajJavallabhe-" rAjyAbhiSekatio. dhasAhasakUTakarmAdi dhAtvAkarAyaM ca me lagne sidhyati / / vivAhavezmapravezakanyAvaraNAdidhruvaM karma kSetra raMbhapazukarmaNI ca vRSe 2 / vRSokta vidyAzilpabhU. SaNAdi ca mithune 3 / sevAbhogau mRduzubhakarma pauSTikaM vApIkUpAdijalakarma ca karke 4 / meSoktaM vANijyanRpasevAripumilanAdi ca siMhe 5 / zilpauSadhabhUSaNavANijyAdicarasthiraM kanyAyAM 6 / kRSisevAyAtrAdi kanyoktaM ca tulAyAM 7 / dhruvakarma nRpasevAcauryAdidAruNonAdikarma ca vRzcike 8 / yAtrAyuddhavratasatkarmANi dhanuSi 9 / kSetrAzrayamambuyAtrA carakarma nIcakriyA ca makare 10 / ambuyA. mAnausajIkaraNabIjoptidaMbhamedavratAdi nIcakarma ca kuMbhe / vidyAlaGkRtizirUpapazukarmanIyAtrAbhiSekAdi maGgalyakarma ca sarva mIne sidhyati 12 / " " etAnyuktAni saMsidhdhi yAnti zudhdhezvajAdiSu / krUrANi krUrayukteSu zubhAni sazumeSu tu" // 1 // ____ rAzizIlAnyAhapUrvAdidikSu meSAdyAH patayaH syuH punaH punaH / carasthiradvisvabhAvAH krUrAkrUrA nrstriyH||9|| vyAkhyA-punaH punariti prativizeSaNaM yojyaM / tatazcAyamarthaH-meSAdyAzcatvAraH kramAta pUrvAdicaturdizAmIzAH / evaM siMhAdyAzcatvAro dhanurAdhAzcatvAro vaacyaaH| prayojana cAsya vakSyamANaM "yAtavyaM digmukhe la ne" ityAdika hRtanaSTAdau caurAdergamanadirajJA:nAdi c| caraspireti meSazcaraH / vRSaH sthirH| mithuno dvisvbhaavH| kathaM? AdyAdha, sthira dvitIyAdha caraM, kramAt sthiracarayovRSakarkayoH sAmIpyAditi jaatkvRttau| Aho! Shrutgyanam Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: " punaH punarityasya saMbandhanAdevameva karkAditraye tulAditraye makarAditraye'pi ca carAdivaM vAcyaM / prayojanaM tu carAdiSu jAtAstacchIlAH syuritya di karAkurA narastriya iti meSaH krUro narazva, vRSaH saumyaH strI ca / punaH punarityasyAnnApi vizeSaNadvaye'pi pratyekaM saMbandhanAt mithunaH krUro narazca karva: saumyaH strI cetyAdyagre'pyekAntaraM vAcyaM / evaM ca meSamithunAdyAH SaT ojarAzayaH krUrA narAzva, vRSakarkAdyAH SaT samarAzayaH saumyAH striyazca prayojanaM tu krUreSu pusu ca jAtA: krUrAstejasvinazca syuH / saumyeSu strISu ca saumyA mRdavazvatyAdi " meSasiMhavRzvikamakarakuMbhAH paJca rAzayaH krUrA: krUrasvAmikatvAt zeSAH sapta saumyezatvArasaumyAH " iti tu ratnamAlAyAM / api ca krUro'pi rAziH saumyagrahayutidRSTayA saumyaH syAt, saumyo'pi ca krUra graha yutidRSTayA krUraH syAt / uktaM ca daivajJayalabhe 3 61 "" // 1 // " grahayogekSaNAbhyAM syAdrAzerbhAvo grahodbhavaH / rAziH svabhAvamAdhatte grahayogekSaNojjhitaH SaD nizAlino'jokSa yugmakarkadhanurmRgAH / pRSThenodyantyayugmAste zIrSeNAnye dvidhA jhaSaH // 10 // " vyAkhyA - ajo bheSaH / ukSA vRSaH / yugmaM mithunaM / nizAbalina iti zeSAstu paT siMha 1 kanyA 2 tulA 3 vRzcika 4 kuMbha 5 mInA 6 divAbalina iti sAmarthyAllabhyate / eSAM prayojanaM tu hRtanaSTAdau dinarAtrirUpasama yajJAnaM / uktaM ca- " rAzibhyaH kAladigdezA " ityAdi / tathA dinabalini lagbhe divA yAtrAdi zubha rAtribalini tu rAtrau viparyayastu na zreSTha ityAdyapi / pRSThenodyantyayugmA iti nizAvaliSaTke mithunavarjAH paJca pRSTodayinaH udayatAmeSAM prathamaM pRSTha prAdurbhavatItyarthaH / zIrSeNeti anye mithuna 1 siMha 2 kanyA 3 tulA 4 vRzcika 5 kuMbhA: 6 SaT zIrSoiyina udayatAmeSAM prathamaM ziraHprAdu* bhAMtrAt / jhaSo mIna ubhayodayI yugapacchiraH pRSThAbhyAmudetItyarthaH / prayojanaM yAtrAdau zIrSodaye lagne jayaH, pRSTodaye vaiphalyamityAdi // rAzInAM vizeSAnAha - Aho! Shrutgyanam Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 Arambha-siddhiH arkA yuccAnyaja1 vRSa 2 mRga 3 kanyA 4 karka 5 mIna 6 vaNijo 7 zaiH / diga 10 dahanA 3 TAviMzati 28 tithI 15 Su 5 nakSatra 27 viMzatibhiH 20 // 11 // byAkhyA -- ajeti mevavRSamakarAdyAH kramAtsUryAdInAmuccasthAnAni / vaNigiti upalakSaNatvAtculA / kaiH kRtvA'jAdayo'rkAdyuccAnItyAha--- digdahanAdimitairaMzairiti, ko'rthaH ? digmitairaMzameSo khyucca meSasyAdyA daza triMzAMzA nyucca - mityarthaH / evamagre'pi yathA vRSasyAdyAstrayastriMzAMzA indUcaM, makarasyASTAviMzatiraMzA bhaumoccamityAdi / atra saMpradAyastvayam - meSe'rka uccastatrApi dazAMzAn yAvatparamoccaH pazcAttaccaH / zazI vRSe uccastatrApi trInaMzAn yAvat paramoccaH pazcAtUcca ityAdi / lokazrUyAdipranyaiH saha saMvAdI cAyaM saMpradAyaH / laghubRhajjAtakanAracandrAdInAma miprAyastvayaM - "meSe'rka uccastasyaiva dazame triMzAMze tu paramoccaH / zazI vRSe uccastasyaiva tRtIyAMze tu paramoccaH / bhaumo makare uccaH tasyaivASTAviMzeM'ze paramoccaH" ityAdi / tAjike tu nAsti paramoccasaMjJA, kiMtu meSe AdyadazabhAgAn yAvatsUrya uccaH pazcAttu tejaHpatita ityuktaM / evaM vRSAdiSu candrAdInAmapi vAcyam // svocataH saptamaM nIcaM trikoNAnyatha bhAnutaH siMho 5 kSa 2 meSa 1 pramadA 6 dhanu 9 rghaTa 7 ghaTAH 11 kramAt // 12 // 99 vyAkhyA - yasya yasya yadyaduccaM tasmAdyadyatsaptamaM tattattasya nIce digdahanASTAviMzatItyAdiraMza saMkhyA'trApi yojyA / tatazcAyamarthaH uccavannIce'pi vAcyaH / tathAhi - meSAtsaptame tulAyAmAdyA daza triMzAMzA rathenIMcaM, vRSAtsaptamasya vRzcikasvAdyAstrayastriMzAMzA indonIcaM / atrApi saMpradAyasvayam - tulAyAM ravinacastatrApi dazAMzAn yAvat paramanIcaH pazcAttu nIcaH, evaM candrAdiSvapi vAcyaM / pAkazvayAdigranthaiH saha saMvAdI cAyaM saMpradAyaH / jAtakanAracandrAdyabhiprAyastva Aho! Shrutgyanam Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza yam - " tuhAyAmakoM nIcastatrApi dazame triMzAMze paramanIcaH, evaM candrAdiSvapi vAcyaM" / tAjike tu nAsti paramanIcasaMjJA, kiMtu tulAyAmAdyadazAMzAn yAvadakoM nIca ityuktaM, evaM candrAdiSvapi vAcyaM / vizeSastu - " kanyA gahugRhaproktaM rAhUcaM mithunaH smRtaH / rAhunIcaM dhanurvarNAdikaM zanivadasya ca " // 1 // uccanIcasthApanA ravi candra maMgala uccAni meSa vRSa makara nIcAni tula vRzcika karka paramoccapara / 10 3 28 manIcAni budha guru zukra kanyA kaka mIna mIna makara kanyA 27 15 5 63 zani rAhu tulA mithuna meSa dhanuH 20 0 paramoccatA paramanIcatA ca SaSTiliptIpramANasya tattadaMzasya madhyabhAge, kosrthaH ? triMzaliptAbhiH krame syAtAmiti tajjJAH / paramoccanIcatvayoH samayajJAnopAyazcAyam - 66 " mAsa ravibudhazukAH 3 sArdhaM bhauma4strayodazAcAryaH 5 / trizanmando'STAdaza rAhu7zcandraH 8 sapAdadivasayugam // 1 // idaM tAvadgrahANAM rAzisthitimAnaM / tathA ca - 86 trizAMze zArkazukrANAM 3 dinaM sArdhacaturghaTi / indoH 4 kuje 5 sArdhadinaM mAsamekaM zanaizvare // 6 // aSTAdazadinI rAho7trayodazadinI guroH 8 " / iti tatazca meSasaMkrAntau navadinebhyo'nu dinamekaM paramocco'rkaH 1 / navabhyo'nu sArdhaM ghaTIcatuSkaM candraH paramoccaH 2 | makare sArvacatvAriMzahinebhyo'nu sArdhamekaM dinaM bhomaH paramoccaH 3 / kanyAyAM caturdazadinebhyo'nu dinamekaM budhaH paramocaH 4 / karke dvApaJcAzaddinebhyo'nu trayodazadinAni guruH paramocca: 5 / mIne SaD viMzatidinebhyo'nu / dinamekaM zukraH paramoccaH 6 / tulA. yAmekonaviMzatimAsebhyo'nu mAsamekaM zaniH paramocaH 7 / paramanIce'pyevameva bhAvanA / idaM ca sAmAnyenoktaM draSTavyaM / yato bhaumAyAH prAyo vakritA ati Aho ! Shrutgyanam Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH caritA vA syuH / na ca tadAnImayaM paramoccanIcatvasamayaH saMvaditi, tena vakrA. ticAravatAM grahAgAM vakSyamANakaraNena spaSTatAM kRtvA yathoktAMzaireva paramoccanIcatve nirdhAyeM / sahajagatInAM tu sAMpratoktasamayayuktyeti / uccanIcaprayojanaM svevam " iko jai uccattho havaI gaho unnaI paraM kuNai / kiM puNa bi tinni gahA kuNaMti ko ittha saMdeho" // 1 // ____ janmani tatphalaM yathA" tryuccairnRpaH paJcabhirardhacakrI cakrI SaDucairmunibhi 7 stathAIn / tribhinIMcairbhavehAsamibhirucainarAdhipaH / tribhiH svasthAnagaimaMtrI tribhirastamitairjaDaH // 1 // andhaM digambaraM mUrkha parapiMDopajIdhinam / kuryAtAmatinIcasthau puruSa candrabhAskarau" // 2 // ityAdi / trikoNAnyatheti etAni mUlatrikoNAnyapyucyante / pramadA kanyA / dhaTastulA / ghaTaH kuMbhaH / prayojanaM tu trikoNagrahA uccasamaM kiJcidUnaM vA phalaM dadyuriti pAkazriyAM / praznazatakavRttau ca trikoNAdIni triMzAMzavyaktyA evamUcire, tathAhi-" siMhe viMzatistriMzAMzAstrikogaM zeSA daza gRhaM raceH / / vRSe dvAvaMzAvuccau tRtIyaH paramoccaH zeSAstrikoNamindoH 2 / meSe dvAdazAMzAtrikoNaM zeSA gRhaM kujasya 3 / kanyAyAM caturdazAMzAuccAH paJcadazaH paramocca: tataH paJcAMzAstrikoNaM zeSA daza gRhaM budhasya 4 / dhanuSi dazAMzAstrikogaM zeSA gRhaM guroH 5 / tulAyAM paJca dazAMzAstrikoNaM zeSA gRhaM zukrasya 6 / kuMbhe viMzatiraMzAtrikoNaM zeSA daza gRhaM zaneriti 7. // rAzisaMbaddhAn dvAdaza bhAvAnAhalagnAdbhAvAstanu1 dravya2 bhrAtR3 bandhu4 sutAra ryH6|| strI7mRtyu8 dharma karmA10 ya11vyayA12zca dvAdaza smRtaaH| . vyAkhyA--bhAvyante vicAryante iti bhAvAH / pRcchAyAM janmani yAtrAdau vA yaH kazcittarakAle . udayan rAziH sa lagna khyo dvAdazAracakrAkRti nyasya saMmukhAravivararUpe mukhyasthAne deyaH, zeSA ekAdaza rAzayo'pradakSiNamekAdazasthAneSu ca, evaM kuMDalikA syAt / tatsthApanA Aho ! Shrutgyanam Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH bhatra lagnasya tanubhAvasaMjJA iSTanarAdestanuretadanusAreNa vicAryetyarthaH / tato'pradakSiName. kAdazasthAneSu dvitIyAdisthAnastharAzInAM kramAd dravyabhAva 2 bhrAtRbhAva 3 bandhubhAvAdisaMjJAH iSTasya puMso dravyabhrAtrAdikameSAmanusAreNa vicArya tathAhi - "yo yo bhAvaH svAmidRSTo yutovA, saumyairvA syAttasya tasyAsti vRddhiH| pApairevaM tasya tasyAsti hAninirdeTacyA pRcchatAM janmato vA " // 1 // _ navaraM SaSThe'ribhAve yathA karA aribhAvaM pranti tathA saumyA api ghnantyeva, na tu puSNanti / vyayASTamayozca yathA saumyA vyayamRnyU puSNanti tathA RrA api puSNantyeva, na tu pranti / ata evokta-"saumyAH SaSThe'rinAH sarve neSTA vyayASTa nagA" iti / yavanezvaramate tu-" aSTame saumyA AyurvRddhikarA iti / bhrAtRbhAve ca bhaginyo'pi lakSyAH / bandhavaH svajanA bandhubha ve mAtA'pi / sutabhAve ziSyA api / strIti bhAryA / atra gamAgamAdyapi / aSTame rogAdyapi / dharmabhAve kramAgata vidyA'cumbitavidyA'cintitadhanalAbhAdyapi / dazamekarmavyApAraH, atra pitAbhAgyamAzazvaryAyapi ca / lAbhe naSTalAbhAdyapi / vyaye sadasadvayayAdi ca vicAryANi (ya) dvAdazeti yathA lagnAdArabhya dvAdaza bhAvA uktAstathA candrAdapi jJeyA:, lagnacandrayormadhye yastadAnIM balavAn syAttasmAdvAdaza bhAvA vicAryanta ityAmnAyaH // bhAvAnAM nAmAntarANyAha suhRnmandirapAtAlahibukAmbusukhAbhidham / . caturthamaSTamaM chidraM caturastre ubhe punaH // 14 // vyAkhyA-suhRnmandireti mitrabhavanaM gRhabhavanaM rasAtalamityAdiparyAyA apyatra vyavahartavyAH / evamagre'pi sarvatra pUrvoktAvAdidvAdazabhAvanAmasvapi ca vAcyaM / caturtha miti sthAnamiti zeSaH / chidramiti chidrazabdaH kSatapApaparyAyaH / aSTamaM mRtyusthAnamanAyuHsaMjJamapi // Aho! Shrutgyanam Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH tritrikoNaM ca navamaM trikoNe nava paMcame / saptamaM kAma jAmitra dyunadyUnAstasaMjJakam // 15 // vyAkhyA-5 -kAmetyAdi kAmo madanaH, jAmitrazabdo vivAhaparyAya: jAmiM bhaginIM vAyatiH svajyatIti kRtvA / tathA sarvo'pi graho yasmin rAzAvuditastasmArasaptame'darzanaM yAti tato'stasaMjJA // syAtAM tRtIye duzcikyavikrame paJcame tu dhIH / madhya meSUraNavyomAnyAhurdazamadhAmani // 16 // * vyAkhyA iha kila turyasya pAtAlAmbusaMjJe dazamasya madhyavyomasaMze ca bhUgolakalpanayetyU, bhUgolamate jharkaH prAtaH prAcyAmudIya pradakSiNaM bhramanmadhyAhne dazamadhAmani vyomamadhyamAgatya sAyaM saptame'stameti, tathaiva ca rAtrAvapi bhramamadhyarAtre turyadhAmni pAtAle bhUtvA punaH prAtaH prAcyAmudetItyAhu: / pAtAlaM ca svabhAvAdambusthAnamiti pratItameva .66 66 upAntyaM 11 sarvatobhadramantyaM 12 riSpamudIritam / vadantyupacaya hA~strivaddazaikAdazAn punaH / / 17 / / " vyAkhyA - upAntyamekAdazaM sarvatobhadramiti tatrasthagrahasya sarvathA'pi zubhasvAt / asya dvAdazaM ripazabdaH pakAropAntyaH / upacayetyAdilamAcandrAcca tripaDAdisthAnAnyupacaya saMjJAni yata eSu sthitaH pApagraho'pi zubhaphalapradaH syAt zeANi svapacayAhnAnItyarthAlabhyate / prayojanaM divaI " kArya yaduktaM tadupaiti siddhi vAre grahe copacayarkSabhAji / nIcarkSasaMsthe'pacayasthite ca yatne kRte cApi bhavatyasAdhyam // 1 // kendracatuSTayakaMTakanAmAni vapuH 1 sukhA 4 sta 7 dazamAni 10 / syuH paNapharANi parata 2-5-8 11 stebhyo'yApokkinAnIti 3-6-9-12 // 18 // Aho! Shrutgyanam Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza vyAkhyA - prathamaturya saptamadazamAna pratyeka kendrAdisaMjJAzrayapratyeka tebhyo'gresamAnA dvitIyapaJcamASTamaikAdazAMnA paNapharasaMjJA, tebhyo'pyapretanAnAM tRtIya SaSTanavamadvAdazAnAmApoklimasaMjJA / kendreSu kila sarve grahAH pUrNavIryAH syuH, paNa phareSvardhavIryAH ApoklimeSu tu pAdavIya iti trailokyaprakAze / vizeSastu, saMjJA kila dvidhA - sAnvardhA yAdRcchikI ca / tatra duzcikya 1 hibuka 2 trikoNa 3 na 4 chU 5 tritrikoNa 6 caturasra 7 meghUraNa 8 riSpa 9 kendra 10 catuSTa 11 kaiTaka 12 paNapharA 13 poklima 14 saMjJA vakSyamANahorA 15 kANa 16 saMjJe cAnvartharahitatvAyAdRcchikyo yavanAcAryAdimate rUsvAduktAH / vikrama 1 sukha 2 vezma 3 ghI 4 jAmitra 5 chidrAdi 6 saMjJAstu sAnvarthAH / teneSTapuMso vikrama sukhaM gRhaM buddhirvivAho hAnizcetyAdIni tattadgRhebhyo'vi vicAryANi / evameva lagnAtprabhRti sthitAnAM prathamAdisthAnAnAM tanvAdisaMjJAH pratiniyatA uktAH / etadanusAreNaivAgrato'pi sarvatra prathamAdisthAnArthe tanvAdizavdavyavahAro'bhyUH // atha rAzInAM gRha / horA 2 dreSkANa 3 navAMza 4 dvAdazAMza 5 triMzAMza 6 rUpaM SaDvargamAha - meSAdIzAH kujaH 1 zukro 2 budha 3zcandro4ravi5budhaH 6 zukraH 7 kujo guru9rmando 10 mando 11 jIva 12 iti kramAt // 19 // . vyAkhyA--pavargAdhikAre zezInAM gRhamiti nAma tenaite gRhezA ucyante / prayojanaM kheSAM - "yo yo bhAvaH svAmidRSTo yuto vetyAdi" // horA rAyamojakendrorindvarkayoH same, dreSkANA me trayastu sva1 paJcama5 tritrikoNa9 pAH ||20|| vyAkhyA--rAzeradhaM horA / tena rAziSu pratyekaM dve dve hore / tata oje rAzAvAcA horA kheH tata indoH, same rAzAvAdyA horA indoH tato kheH / prayojanaM tu - sUryendurAjAtAH kramAttejasvino mRdavazca syurityAdi / evaM dreSkANAdiSvapi karasaumyastrAmitrazApUyaM / bhe iti rAzau rAzau rAzitribhAgarUpA dearerrarH syuH / tritrikoNapA iti pAtIti pratyaye paH svAmI / 2 Aho! Shrutgyanam 67 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH tatazcoSTamukhAditvAdvahuvIhisamAse ekasya pazabdasya lopaH / tato'yamarthaHyastadrAzerIzaH sa AdyadreSkANasyApi, yastasmAtpaJcamarAzerIzaH sa dvitIyasya, yo navamarAzeH sa tRtIyasya / uktaM ca hAribhandyA lamazuddhau--- " dikkANo u tibhAgo so paDhamo niayarAsiahivaiNo / bIo paMcamapahuNo taio puNa navamagihavaiNo " // 1 // " bRhajjAtake'pyukta-"dreSkANAH syuH svabhavanasutatritrikoNAdhipAnAM" iti / tena "dreSkANA bhe trayastvAdyapaJcamAntyanavAMzapAH" iti yatke'pi peThustaJcintyaM / vizeSastu kecidrAzInAM saptAMzakAnapi vyavaharanti, teSAM ca nAthA evaM hogamakarande uktAH-"svAdoje yugmabhe chUnagehAdgaNyAstajjJaiH saptamAMzAH kramega" // navAMzAH syurjaadiinaamjainntulkrktH| vargotamAzcarAdau te prathamaH paJcamo'ntimaH // 21 // ____ vyAkhyA--rAziSu pratyekaM nava nava navAMzAmtatastadgaNanakramamAha-ajeNeti abhrAditvAnmatvarthIye'pratyaye tulastulAvAn, meSasya navAMzA meSamAdau dattvA nava guNyAH , vRSasya tu makaraM, mithunasya tulA, karkasya ca karka / evameva siMhAdicatuSke dhanvAdicatuSke ca vAcyaM / eSAM cezA ye meSAdIzAsta eva / prayojanaM sthAnabale vakSyamANamitrasvagRhoccanavAMzagA ityAdi / vizeSastu--- ti cau paNa satta navamA rAsINa navaM sathA suhA jamme / paDhama du aTThama ahamA chaTo puNa majjhimo neo" // 1 // iti pUrNabhadraH / vargotamA iti varge samUhe uttamAH ko'rthaH? cararAziSvAdyo navAMzo vargottamaH, sthireSu paJcamaH, dvisvabhAveSu navamaH / sarvasya rAzeH sva. samAnanAmA navAMzo vargottama iti bhAvaH / prayojanaM tu " vottamanavAMzajAH svakule mukhyAH syurityAdi " / vargottamatvavazAdantyo'pi navAMzo lagneSyAdriH yate, anyathA tvagra hyo'sau / yatpUrNabhadraH lagnasyAdyannamadhyeSu balaM pUrNAlpamadhyamaM" iti / harSaprakAze'pyuktaM-"vamguttamaM vigA dijA neva caramaM navaMsagaM / kaha mitti" / vargottamanavAMzastho graho'pi vargottama ucyate, sa ca bhRzaM balavAn / uktaM hi daivajJavallabhe Aho! Shrutgyanam Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza - - " balavAnuditAMzasthaH zuddhaM sthAnaphalaM grahaH / dadyAdvargottamAMze ca mizraM zeSAMzasaMsthitaH // 1 // " yato ya eva rAziH syAtsa eva ca navAMzakaH / proktaM thAnaphalaM zuddhamato'smin sopapattikam // 2 // syuAdazAMzAH svagRhAdathezAstriM zAMzakeSvojayujostu rAzyoH / kramotkramAdartha 5 zarA 588 zaile 7 ndriyeSu 5 bhaumaarkigurujnyshukraaH||22|| vyAkhyA-rAziSu pratyekaM dvAdaza dvAdazAMzAH svagRhAditi ayamarthaH-yo rAziH sa evAdyo dvAdazAMzaH zeSAstvekAdaza kramAttadagretanAH, tathAhi-meSe Adyo meSa eva, dvitIyo vRSaH, yAvadantyo mIna iti / vRSe Adyo vRSa eva yAvadantyo meSaH / evaM mithune Adyo mithuna eva yAvadantyo vRSa ityAdi / teSAmIzAzca ye meSAdIzAsta eva / arthazAstriMzAMzakeSviti rAzau rAzau triMzabiMzatriMzAMzAH / tadIzAstvAha-kramotkramAditi arthA viSayAH paJca zabdAdyAH / oje rAzau kramaH, samarAzau tUbhayatrApyutkramaH / ayaM bhAvaH-triMzAMzapaMktiyathoktatadIzapaMktizca yadA pUrvAnupUrvyA gaNyate tadA kramaH, tayoreva paGktyoH pazcAnupUrvyA gaNane sUtkramaH sarvarAzInAM SaDvargasya tatsvAminAM ca RmAtsthApanA Aho! Shrutgyanam Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam rAzInAM gRhANi gRhezA horA: dreSkANezAH 2430 2. 2. 1 megha maMgala ra ma ra caM ra zu bu racaM za caM 2 vRSa zukra 3 mithuna budha 4 karka caMdra 5 siMha ravi 6 kanyA budha 7 tulA zukra ra 8vRzcika maMgala caM ra 9 dhana guru ra caM 10 makara zani cara 11 kuMbha zani ra caM 12mIna guru cara ra caM ra * P h maM zu za zu maM 15 guma zu bu ca ra za za za gu maM gu caM ra ca zu za bu zu ma ca .p gu ma ma zu bu za zu za za gu maMra maM zu za bu zu P * ra navAMzezAH zu cara maM gu za bu zu zu za maM bu ca ra za zu bu za za gu meM zu zu bu zu maM bu ca ra bu zu ma bu ca ra 1 gu zu zaza gu maM zu gu za za gu za bu zu ma bu caM ra za gu za za bu zu maM bu ca ra bu zu ma gu za gu maM zu // bu zu bu gu caM 5 bu zu ma zu za ca ra gu maM gura bubu zu maM za gu bu za // 9 pra 10 za bu bu ca ra bu zu maM gu za za ravu zu buzu maM gu za | za i ra dvAdazAMzezAH khe hastim bu zu maM gu maM saegyi gu gu za za gu maM zu bu buza buzu maM gu za za 4 zaza gu maM zu za za zaza gu maM zu vu ma za za guma zu bu gu maM zu bu maMzu bucaM ra bhe itoto gu za d. 6 ra gu 5 zu '"" gaM ca ra bu zu Al "p za gu maM zu zu bu br caM 5maM 5za 8gu 7bu 5zu } bucaM ra 5zu 7 bu 8gu 5za 5 ma ca ra bu ra bu zu triMzAMzezAH gu5maM 5za 8gu 7bu 5zu i maM pazu 7bu 8gu 5za 5 maM zu 5maM paza 8gu 7bu 5 zu 1 buzu bu gu za 5maM ra bu5 5 8gu 7bu 5zu zu 5zu 7bu 8gu 5za 5maM bu zu maM gu zu 7 bu meM 5maM, 5za 8gu 7bu pazu 8gu, 5za 5ma guza 55 8gu 7bu pazu buzu maM gu zazazu 7bu 8gu 5za 5mI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza: atha grahANAM lagnasya ca spaSTIkaraNe tadbhaktyupayogi sarvaSaDvargANAM sAdhAraNaM liptAmAnamAha- SaDvarge'STAdaza 1800 nava900 SaD 600dve200 sArdhaM150zatAni SaSTizca 60 / kramazo gRhahorAdau liptAH syuH prabhuriha navAMzaH // 23 // vyAkhyA- -gRhANAM meSAdInAM sarveSAM pratyekaM mAnamaSTAdazazatI liptAH horANAM navazatI gRhArdharUpatvAt dreSkANAnAM SaTzatI gRhatribhAgarUpatvAdityAdi svayaM bhAvyaM / liptA tu SaSTiviliptAtmiketi vakSyate / vizeSastu -." candrabalaM kila tithyAdibalebhyaH zataguNaM, tato'pi lagnaM sahasra guNabalaM, tato'pi horAdyA: sarve yathottaraM paJcapaJcaguNabalA " iti bRhajjAtakavRttau / athaiSu navAMzasyaiva prAdhAnyamAha - prabhurityAdi ihAsmin gRhAdiSaDvarge'natisthUlasUkSmatvAtpratiSThAvivAhAdisarvakAryeSvadhikArI navAMza evetyarthaH / yallala: 66 " -- " svArdhe nakSatraphalaM tithyardhe tithiphalaM samAdezyam / horAyAM vAraphalaM lagnaphalaM tvaMzake spaSTam // 1 // tathA ao navAMzasya prAdhAnyaM ? tathAhi 71 lagne zubhe'pi yadyazaH krUraH syAnne prasiddhidaH / lagne krUre'pi saumyAMzaH zubhado'Mzo balI yataH // 1 // iti daivajJavallabhe / tathA krUrAMzasthaH saumyagraho'pi krUraH syAt, saumyAMzasthastu krUro'pi saumyaH syAditi lallaH / tathA kUrAMzasthasya saumyagrahasyApi dRSTirduSTA, saumyAMzasthasya ca krUrasyApi dRk zubhA / tathA grahagocarazuddhivicAraNAvasare graho rAzigocareNAzubho'pi navAMzagocareNa yadi zubhaH syAttarhi zubha evetyAdi lalazrIpatI // atha yathA grahaH svavargago'nyavargago vA syAttathAsshaSaNNAM tryAdiSu vargeSu yo grahaH sveSvavasthitaH / sa svavargagato jJeya evamevAnyavargagaH // 24 // Aho! Shrutgyanam - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH vyAkhyA-SaNNAmiti nirdhAraNe SaSThI / jyAdiSviti anyatareSu triSu caturdotkarSataH paJcasu vA svakIyeSu yaH sthitaH, na tu kadApi SaTsu saMbhavati, andostriMzAMzasya kujAdInAM horAyAzcAbhAvAt , sa svavargasthastata eva ca sabala: / evameveti yastu byAdiSu parakIyeSu sthitaH so'nyavargasthastata eva vibalana / vizeSastu yatra navAMze SaNNAM paJcAnAM caturNA vA gRhAdyanyatareSAM saumya eva grahasvAmI labhyate sa navAMzaH SaDvargasya paJcavargasya caturvargasya vA saumyatvAt pratiSThAdilagneSu vizeSato grAhyaH / sa caivaM nirdhAritaH, tathAhi" sattamanavamA mese 1 paMcamataiA vise 2 mihuNi chaThTho 3 / paDhamataiA ya kake 4 siMhe chaTo 5 kaNI taio 6 // 1 // aThThamanavamA ya tule 7 vicchiyalagge cautthaya navaMso 8 / dhaNulaggi chaTThasattamanavamA 9 mayarammi paMcamao 10 // 2 // chaThamA ya kuMbhe 11 paDhamo taio a mINalaggammi 12 / caupaNavaggachavaggo eesu navaMsaesu suho" // 3 // vyAkhyA-atra caupaNavaggatti eSu navAMzeSu caturvargazuddhistAvadasyeva, paJcavargazuddhiSaDvargazuddhI tu keSucinnavAMzeSu saMpUrNeSu staH, keSAcittu kiyaa| bhAge sta, tadvayaktizca granthaprAntakAvyavRttI likhitA'sti tto'bhyuuhyaa| iha ca kecitrivargazuddhayA'pyanye tu navAMzasyaiva prabhutvAttamevaikaM saumyasatkamAdAya zeSavargazuddhiM vinA'pi lagnamAdriyante, tadatredaM tattvaM-lagne dhruvagrAhyanavAMzazuddhau satyAM yathA yathA zubhabahuvargalAbhastathA tathA pratiSThAdau zubhakArye tadviziSya grAhyam // rAziprasaGgAdAzibhoktRprahANAM prabhedamAhagrahAH syurainndyAdyadhipA dineza 1 zukrA2ra3 rAhA 4 kiM5 zazi 6 jJa 7 jIvAH 8 / pApAH kRzendrarkatamo'sitArAstaiH saMyuto jJazca pare tu saumyAH // 25 // vyAkhyA-pUrvAdyaSTadizA kramAnAthA ete / sthApanA Aho! Shrutgyanam Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarzaH navAMzAH zubharAzyaH IzAna agni zukra ravi | meSa atra prayojanaM tu kendrasthe balini grahe caurAdergamanadirajJAnaM / uktaM ca-" digvAcyA kendramatairasaMbhave vA vadedvilagna t'i ityAdi / kRzendrityAdi kRSNacaturdazyAdidinatraye'kalaH kRzaH zazI karaH, tamo rAhuH, asitaH zaniH / taiH kRzendvA. uttara budha digIza graha yantra dakSiNa maMgala vAyavya pazcima | naiRtya caMdra / zani | rAhu 3-5 6- vRSa mithuna karka siMha 1-3, 6 3kanyA 1\ ut . tulA vRzcika dhanyataraiH saMyuta ekarAzistho budho'pi krUraH / pare iti anye puSTendurakarayuto budho guruzukrau ca / asya prayojanaM pApasaumyagrahabaliSThatvAjAtakAdestAcchIlyAdi / vizeSastu " raktazyAmo bhAskaro 1 gaura indu 2 rnAtyuccAGgo raktagaurazca vakraH 3 / dUrvAzyAmo zo 4 gururgoragAtro5'zyAmaH zukro6 bhAskariH kRSNadehaH 7 // 1 // " asyApi prayojanaM balinaH sadRzI jAtakAdematiH / yadvA | lagne tatkAlaM yo navAMzastatsvAmitulyA tanmUrtiriti // pRcchAdiSvapare ketuM tamasaH saptama viduH / zukrendU yoSito mandabudhau klIbo pare nraaH||26 vyAkhyA-pRcchAdiSviti anena jAtake grahagocare pratiSThAdilagneSu ca keturna tathopayogItyasUci / saptamamiti / uktaM ca bhuvanadIpake___" rAhucchAyA smRtaH keturyatra rAzau bhavedayam / / tasmAtsamamake ketU rAhuH syAdyannavAMzake // 1 // tasmAdaze saptame syAt keturaMzo navAMzakaH" iti| dhana makara kuMbha Aho! Shrutgyanam Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " asyAyaM bhAvaH-rAzeryatsaMkhye navAMze rAhuH syAttatsaMkhye eva tatsaptamarAzernavAMze keturapi syAt paraM rAhvAkrAntanavAMzAd guNane kelvAkrAntanavAMzaH saptama eva jAyate / yathA meSasyAdye meSAMze rAhuzcettadA tulAyA Adye tulAMze ketuH, meSAcca guNanayA tulAMzaH saptama iti / tathA meSasya navame dhanuraMze cedrAhustadA tulAyA navame mithunAMze ketuH, dhanuSazca guNanayA mithunAMzaH saptama iti / zukrendra iti pare ravikujaguravaH / asya prayojanaM janmani cintAyAM hRtanaSTAdau vA, balavantaH svavargameva jJApayantIti / mandabudhAvapi striyAvityeke // 74 varNAnAM jIvasitau 1 ravibhaumA 2 vindu3rinduja 4 zcezAH / saMkarajAnAM tu zanirjIva 1 sitA2re 3ndujAzca4 vedAnAm // 27 vyAkhyA-- vipravarNasyezau guruzukrau, kSatriyANAmarkArau vaizyAnAminduH, zUdrANAM tu budha ityarthaH / saMkarajA mizrajAtayo mUrdhAvasiktAdirathakArAntA nighaMTuktatrayodazabhedA yathA tathA jAtidvayajAtAH / vedA RgyajuH 2 sAmA 3 tharvANa: 4 / prayojanaM tu jIvAdInAmudayAstAdau tattajJAtInAM tattadvedavatAM ca sukhaduHkhAdi // atha grahANAM sthAna 1 dik 2 kAla 3 ceSTA 4 hag 5 nisargabala 6 bhedAt SoDhA balamAha nara uzanA te sthAna lino mitrasvagRhocanavAMzagAH strIrAziSvindu bhRgujau puMrAziSu punaH pare // 28 // vyAkhyA - te grahA mitrasvayorgRhAdyaiH pratyekaM yojanA kAryA, gRhasyopalakSaNatvAnmUlatrikoNe'pi / ukta ca trailokyaprakAze - " mitra 5 svarkSa 10 trikoNo 15 caiH 20 phalaM datte'hnivRddhitaH iti vakSyamANAdhimiMtrAMze lagnoditAMze vargottamAMze vA, graho baliSTha iti tu sphuTameva / strIrAziSviti balinAviti yogaH zukrendvoH strItvAt / rAzInAM puMstrItvaM prAgevoktaM / pare paJca grahAH / idaM sthAnabalam 1 // 1 com 23 lagnAdyutkrama kendrAkhyadikSu prAcyAdiSUdbalAH / jIvajJau 1 bhAskarakSmAjau 2zaniH 3 sitasitakutI 4 // 29 // vyAkhyA - lagnAdArabhyotkrameNa sRSTayA kendrANi prathama 1 dazama 2 saptama 3 turya 4 bhavanAni tairAkhyA kathanaM yAsAM tAH pUrvAdayo dizastAsu / ayaM bhAva:- lagnaM prAcI tatra budhagurU balinau / dazamaM dakSiNA tatra ravikujau / saptamaM Aho ! Shrutgyanam Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vimarza pazcimA tatra zaniH / turyamuttarA vatra zukrendU ca balina iti / antarAlasthitavyayA 12 yA 11 digRhadvayadvaya rUpamA neyyAdividikcatuSkaM tu kramAt pUrvAdicaturdiksamaphalameva vidizAM diganugAmitvAt / idaM digbalam 2 // maMgala zani balino 'hni gurusitArkAH sadA budho nizi tu cndrkujmndaaH| svadinAdiSu ca sitAsitapakSadvitayeSu zubhakUrAH // 30 // vyAkhyA -" - sadeti divA rAtrau cetyarthaH svAdinAdiSviti svanisvavarSa mAsa. svakAlahorAsu tattadadhipagrahA balinaH / te caivaM N yasya vArasya madhye syAcchuklapratipada mukham / tanmAsezaH sa vijJeyazvatre varSAdhipaH punaH // 1 // vyavahArasAre'pyuktam 35 " " caitrAdimeSa saMkrAntikarka saMkrAntivAsarAH / prativarSa kramAjjJeyA rAjAno maMtrisasyapAH dinezastaddinavAra eva / kAlahorezAstu prAguktAH / tatazca varSamAsadhuhorezairvRddhiH paJcottarA phale " iti muhUrttasAre / asyArthaH - - varSezagrahaH kila samagraM svavarSaM yAvatpAda, ko'rthaH ? paJca viMzopAn phalaM datte / mAsezagraha; samagrasvamAse dazaM vizopAn / dinezastu svadinAvadhi paJcadaza viMzopAn / horezastu svahorAyAM svavArayogAt pUrNa viMzativiMzopaM phalaM dadAtIti / sitAsiteti zukke pakSe saumyA grahA balinaH, kRSNe tu krUrAH / idaM kaalblm3|| ravicandrAvudagayane vipula snigdhAzca vakragAzvAnye / balino yudhi cottaragA vyarkenduyutAzca ceSTAbhiH // 31 // vyAkhyA - udagayane uttarAyaNe makarAdiSaTke ityarthaH, na tu karkAdiSaTke / vipulA bahudinoditA vizAlasthUla bimbAzca na tu bAlA vRddhA bhastamitA vA / tatra bAlatvamudayAdanu syAt, vRddhatvaM punarastamayAdarvAk / " bAlye vArdhake ca sarve grahAH saptAhaM nirbalA " iti saptarSayaH prAhuH / snigdhA iti sphuTakiraNAH khe lakSyamANA ityarthaH, tathAtvaM cArkAddUratarasthatve sati syAt / vakragA i vakratve kila sarvagrahANAM mUlatrikoNatUlyaM balaM iti pAkazriyAM / anye iti bhaumAdyAH paJca grahAH ravIndvorvakragatyabhAvAt / harSaprakAze vRktaM-" vakkI pAvo balI subho sigdho " iti / bhaumAdiprahANAM gatayazcaivam Aho! Shrutgyanam "" 66 75 // 1 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " sUryamuktA udIyante zIghrA arke dvitiiyge| samaM tRtIyage yAnti mandA bhAnau caturthage // 1 // vakrAH paJcamaSaSTha'rke te'tivakrA nagA 7 STa 8 ge| navame dazame mArgAH saralA lAbha 11 riSpa 12 ge" // 2 // atra paJcamaSaSThe'ke iti zanikujagurUnapekSyoktaM / budhazukrau tvarkasyAsannasthAveva vakrI syAtAM / evaM mArge'pi vAcyaM / idaM prshnshtkvRttau| yudhi ceti khe ekasminnakSatrapAde mithastArAgrahANAM yogo yuddhamucyate / tatrottaragAmino jayitvAdalina:, dakSiNagAminastu parAjayitvAdvibalA: / varAhamate tu zako dakSiNagAmI san balI / tathA cokaM varAhasaMhitAyAM-" sarve balina udasthA dakSiNadistho balI zukraH " iti / vyarkendviti arkaviyutA: santa indunA yutA ekarAzisthAH / idaM ceSTAbalam 4 // saumyagbalino dRSTA bale naisargike punaH / mandArajJejyazukrendubhAskarAH syurbalottarAH // 32 // vyAkhyA-saumyairupalakSaNatvAnmitraizca pAdA 5 rdha 10 pAdona 15 pUrNAbhi 20 dRgbhidRSTAH kramAttAvattAvadviMzopAn balinaH / idaM dRgbalam 5 / yadA grahayohAgAM vA'nyabala sAmyaM syAttadA svAbhAvikabalenaiva sabalAbalatvaM bhAvyate ityatastadAha-bale naisargike iti naisargika sahajaM balaM tasmin vicArya iti zeSaH rAhustvarkAdapi baliSThaH / idaM svAbhAvikabalam 6 // saumyaidRSTA iti yaduktaM tatra dRSTi prakAramAhapazyanti pAdato vRddhayA bhrAtRvyomnI10trikoNake 5-9 / caturasra 4-8 striyaMstrIvanmatenAyA 11 dimaashvpi||33|| vyAkhyA-viMzataH pAdaH paJca vizopAH, tato vRddhatheti ayamarthaH-svasthAnAddazamatRtIye sthAne grahAH paJcaviMzopayA dRSTyA pazyanti, navapaJcame dazaviMzopayA, turyASTame paJcadazavizopayA, saptamaM viMzativizopayA pUrNayA / mateneti keSAJcinmatenaikAdazAye api viMzativizopayA dRSTayA pazyanti / zeSagRhANi tu dvitIyaSaSThadvAdazAni na pazyantyevetyAllabhyate / yatra ca yAvadvizopA dRSTistatra tAvadvizopaM phalamUhyam // nanu sarveSAmapi striyAmeva pUrNA dRSTiH kiM vA keSAcidanyatrApItyAzakyAha Aho ! Shrutgyanam Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza: pazyetpUrNa zanirbhrAtR3 vyomnI 10 dharmaH dhiyau5 guruH / caturasre 'kujo'rkendubudha zukrAstu saptamam // 34 // G 77 vyAkhyA- - asyAyaM bhAvaH - bhrAtRvyomnostAvadanyagrahANAM : pAdahagasti, zanaistu pUrNA dRk / trikoNa 9-5 caturasra 4-8 strISu7 tu yathArdha 10 pAdona 15 pUrNA 20 kramAdanyagrahANAM dRk, tathA zanerapItyetAvatA, zanaiH pAdahakU kApi nAstItyAgataM / tathA dharmadhiyoranyagrahANAmardhadRgasti, gurostu pUrNA dRk / bhrAtRvyomacaturasrastrISu tu yathA pAdapAdonapUrNA haganyagrahANAM tathA gurorapItyetAvatA, gurorardhak kApi nAstItyAgataM / tathA caturastre'nyagrahANAM pAdonahagasti kujasya tu pUrNA dRk / bhrAtRvyomatrikoNastrIpu tu, yathA pAdArdhapUrNA dRk anyagrahANAM tathA kujasyApItyetAvatA, kujasya pAdonadRk kvApi nAstItyAgataM / arkendubudha zukrAstu saptamameva pUrNayA dRzA pazyanti na tvaparaM kiJcidgRhaM / bhrAtRvyomAdIni tu pAdAdizA pazyantIti prAguktameva / jyotiSasAre tu-- " sarvagrahANAM dvidvAdazayorna dRk, SaDaSTamayoH pAdaha, tryekAdazayorardhadRk, navapaJcamayoH pAdonA dRk, kendreSu tu caturSu pUrNAM dRgityuktaM " tAjike tu dvidvAdazapaDaSTameSu dRg mUlato'pi neSTA // sthAnabaloktisamaye mitrasvagRhetyAdyuktamityato gRhamainyAdyAha raveH zukrazanI zatru jJaH samaH suhRdaH pareM / candrasyArkagat mitre kujagurvAdayaH samAH ||35|| vyAkhyA - samo madhyasthaH, na ripurna mitramudAsIna ityarthaH / pare candrakujajIvA: / candrasyeti indornAstyariH // kujasya jJo ripurmadhyau zanizukrau pare'nyathA / budhasya mitre zukrArkau zatrurinduH samAH pare // 36 // vyAkhyA - pare'rkendujIvA mitrANi / zatrurindurityata evendugRhe jJo mitra kSetrI, jJagRhe tvinduH zatrukSetrIti / pare bhaumagurumandAH // jIvasyakatriyo mitrANyArkirmadhyaH parAvarI / kaveramitrau mitrendU mitre jJArkI samAvubhau // 37 // vyAkhyA - paroza zukrau / ubhau bhaumagurU || mandasya jJasitau mitre gururmadhyaH pare'rayaH / Aho! Shrutgyanam Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH satkAlasuhRdo dvira trisukha4 lAbhA11ntya1rakarma10gA:38 vyAkhyA-pare'ndubhaumAH / zatrumitramadhyasthAnAM sthApanA yathA grahANAM | ravi | candra / maMgala budha | guru | zukra | zani zatravaH zukra-zani - budha | candra | vu-zu ra-caM ra cama mitrANi | ca-ma-gu ra-bu |ra-ca-gu! ra-zura-ca-ma bu-za bu-zu madhyasthAH bu maM-gu-zu-za| zu-za | maM-gu-za| za | maM-gU | gu | tatkAletyAdi janmani pRcchAdilagne vA yatra sthAne kazcideko graho'sti, tasmAd dvitIyAdisthAne yo'nyo grahaH syAtsa tatkAle dvivyAdisthAnasthitikAlAvadhItyarthaH tasya maitrI syAt / iyaM tAtkAlikI maitrItyucyate // asyAH phalamAha trimadhyArayo ye'tra nisargeNoditAH kramAt / adhimitrasuhRnmadhyAste syustakAlamaitryataH // 39 // vyAkhyA-adhikaM mitramadhimitraM, arthAdeva ca mitrasthAnebhyo'nyAni prathamapaJcamaSaSTasaptamASTamanavamasthAnAni tatkAlavairasthAnAni / tatphalaM caivaM " ye'trArimadhyamitrANi nisargeNoditAH kramAt / adhizatrudviSanmadhyAste syustatkAlavairataH " // 1 // bhuvanadIpake tu grahANAM mitrazatrusvarUpaM pakSadvayamevoktaM, tathAhi" ravIndUmaumaguravo jJazukrazanirAhavaH / / svasmin mitrANi catvAri parasmin zatravaH smRtAH " // 1 // rAhuravyoH paraM vairaM gurubhArgavayorapi / himAMzubudhayorvairaM vivasvanmandayorapi // 2 // atimaitrI rAhuzanyorindugurvoH kujaarkyoH| sitajJayoH" iti / evaM ca grahANAM mitrAtmagRhANyuccAni vizeSAddharSadIptisthAnAni, yathA ravermeSa: suhRdgRhamucaM ca, budhasya kanyAgRhamucca cetyAdi / arigRhANi tUccAnyapi prabhAdAyIni syuH paraM nAntaHsukhadAni, yathA zukrasya mInaH / nIcAnyapi ca suhRdagRhANi kiJcitprabhAdAyIni yathendovRzcikaH / ripugRhANi tu nIcAni nAnA'narthAn prabhAhAni ca kuryuriti bhuvanadIpakavRttau // atha yavanA'cAryoktaM rAzisthagrahANAM mitho vedhamAha Aho! Shrutgyanam Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza gra " " syAdgocareNAtra zubho'pi viddhaH kheTo'nyakhedairazubhaH krameNa / duSTo'pi ceSTazca sa vAmavedhAnmitho na vedhaH pitRputrayostu40 vyAkhyA - gocareNa zubho'pi graho vakSyamANakrameNAnyagrahairviddhaH sannazubhaH syAt / duSTo'pItyAdi apicetyakhaMDamavyayasamudAya: meNetyetadatrApi yojyaM gocareNa duSTo'pi ca grahaH krameNa vAmavedhAdiSTaH syAt / iha kila tRtIyAdisthAnasthasya ravernavamAdisthAnasthagrahaiyoM vakSyate sa vedhaH / yastu navamAdisthAnasthArkasya tRtIyA disthAnasthagrahaiH syAt sa vAmavedhaH / ko'rthaH ? tRtIyAdisthAnastho'rkaH zubhaH cennavamAdisthAnasthairanyagrahairna vidhyeta / navamAdisthAnasthazvAzubho'pyarkaH zubho yadi tRtIyAdisthAnasthaiH parairvidhyeta / evamanye'pi bhAvyAH / uktaM ca yativallabhebhirvadhairviddhA viphalAH syurgocare grahAH sarve / viparItavedhaviddhAH pApA api saumyatAM yAnti " // 1 // / "yatrasthena graheNeSTagraho vidhyate tantrasthasyaiva svasya phalaM zubhamazubhaM vA sa dadAtIti tatraM" iti ratnabhASye / ye tu gocaraphalametra pramANayanto vedhavidhau mAdhyasthyamAdriyante, tanmataM na bahusaMmataM / yadAha sAraGga:"yatra gocaraphalapramANatA, tatra vedhaphalamiSyate na vA / prAyazo na bahusaMmataM tvidaM, sthUlamArgaphalado hi gocaraH " // 1 // yativallabhe'pyuktaM- 79 " ajJAtvA vedhavidhiM grahagocarapAkajAtaguNadoSam / ye nirdizanti mUDhAsteSAM viphalAH sadAdezAH // 1 // vedhau ca vAmosvAmazca janmarAzita eva gaNyau / mitho na vedha iti ravizanI candrabudhau ca pitAputrau / atra pitRputrayoriti pAThazcintyaH, Rta AvabhavanAt, tena "mitho na pitraGgajayostu vedhaH" iti pATho'stu // vedhaprakAramevAhavedhastriSaD gaganalA bhagatasya 3 -6-10-11 bhAnoH, khedaiH krameNa navamAntyasukhAtmaja 9-12-4-5 sthaiH / indostanau triripumanmatha khAyagasya 1-3-6-7-10-11, dharmariSpadhanabandhumRtau 5-9-12-2-4-8 sthitaizca // 41 // syAnmaGgalasya sahajadviSadAyagasya 3 - 6--11, saurestathA vyayatapaH sukhagaizca 12-9-8 vedhaH / cAndreH svabandhuripumRtyukhalAbhagasya 2-4-6-8-10-11, Aho! Shrutgyanam "" Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - putratridharmatanunirvyathanAntyagaizca 5-3-0-1-8-12 // 42 // vyAkhyA-nivyathanaM chidramaSTamamityarthaH // vAcaspateH svatanayAstanavAyagasya 2-5-7-9-11, vedhastathAntyasukhavikramavASTagazca 12-4-3-10-8- / zukrasya ssttkhmdnaanyjusso1-2-3-3-5-8-9-11-12'ssttsptaadyaakaashdhrmtnyaaytRtiiysssstte:8-71-10-9-5-11-3.6|| vyAkhyA-paTkhetyAdi SaSThadazamasaptamavarjanavasthA njudhH| grahANAM vedhasthApanA yathA| guroH / zukrasya / ravaH / candrasya bhaumazanyoH budhasya | 2121 lh mh m h c_.._ 0 . 1. 10 3 // ityuktaM saprasaGgaM rAzidvAram / / 5 // atha gocaradvAram // 6 // atha syAdgocareNetyatra prAgupakSiptaM kramaprAptaM ca, grahagocaradvAramAhazreyAn gocarato'zumAnupacaye 3,6,10,11, candrastu sAdyadhune 3,6,10,11,1,7, / vakrAI triSaDAyagA 3,6,11 vatha budhastvantyAnyayuglA bhagaH 2,4,6,8.10,12 // jIvaH strIdhanadharmalAbhasutagaH 7,2,9,11,5, zukro'rikhAstAnyago 1,2,3,4,5,8,9,11,12 / janmendorgrahaNe tamo'pyupacaye 3,6,10,11, 'nyeSAM tvanAdyenduvat 3,6,7,10,11 // 44 // Aho ! Shrutgyanam Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarzaH janmAdi dvAdazagRhagata gocaraphalayantraM varAhasaMhitAnusAreNa // budha candra | gRha maMgala rugnA 1 guru roga artha kleza vyaya sukha 2 grahAH sthAna bhaya zrI. tuSTiH AdhiH dhana AjiH bandha artha vadha artha | hRti: sthAna 3 dhana bhIH / kSaya 4 nAza aura pathaH / 5 / | 6 7 ari-_ / aMgA-kSAnti, 8 9 10 bhItiH sukhaM jaya 11 12 vyAkhyA-gavAM caraNabhUmiH kila gocaraH, tato lakSaNayA grahANAmapi caraNabhUmiH gocaraH, tamAzritya ravirupacaye zreSThaH / upacayAdikaM kasmAdArabhya gaNyate iti zaGkAyAmAha-janmendoriti, idaM sarvagraheSu yojyate / iSTapuMso janmasamaye' yatra rAzAvinduH syAtsa rAzirjanmendurucyate, janmarAzi rityarthaH, tasmAdArabhya sarvagrahANAM gocaro gaNyate iti bhAvaH / sAdheti upacayasthAneSu prathamasaptamayozca / antyAnyeti dvAdazaM varjayitvA sarvasamasthAneSu / arikhAsteti Aho! Shrutgyanam Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH SaSThadazamasaptama varjasarvasthAneSu gocareNAgataH zukraH zubhaH / pUrNabhadreNa tvaSTamamapi varjitaM / grahaNe iti arkendvorgrahaNadine rAhurjanmarAzita upacayasthaH zubhaH / anyeSAmiti te prAhuH AdyaM vinA candravadgAhuH upacayeSu smare ca zubha ityrthH| grahaNe iti kayanenAnyadA rAhugocaro na gaNyate ityasUci / nakSatragocaramAzrityAnyadA'pi gaNyate iti jyotiSasAre / vizeSastu janmalagnAdapyeSu sthAneSveva zubhA iti ratnabhASye / janmarAzitastu zubhA eva / gocaraphalAni caivam"sthAnabhraMza1 bhaya2 zrI3 paribhava4 dainyA5 rihati6 pathA7 gArtIH8 / zAntikSaya9 siddhi10 dhana11 vyayA~12 zca janmAdigo raviH kurute||1|| tuSTyA1 ghira dhanA3 jya4 rthabhraMza5 zrI sArthayuvati7 mRti8 bhiitiiH9| sukha 10 jaya 11 sarugadhanakSaya 12 mindurjanmAdigo datte // 2 // rug1 dhananAza2 dhanA3 ribhya4 rthakSaya5 dhana6 zuga7 ghAtA8H9 / zuga 10 lAbha 11 vividhaduHkhAni 12 dizati janmAdigo vakraH // 3 // bandhA1 12 vadhA3 rtha4 hRti5 sthAna6 vapurbAdha7 dhana8 mahApIDA9 / saukhyA 10 rtha 11 vittanAzAH 12 syujhe janmAdige kramazaH // 4 // rogA? rtha2 kleza3 vyaya4 sukha5 bhI6 nRpamAna7 dhanAgama8 zrIdaH9 / aprIti 10 lAbha 11 hRduHkhadazca 12 janmAdigo jIvaH // 5 // arinAzArtha2 sukha3 zrI4 sutA5 rivRddhI(khi)6 zugaartha8 vaanni9| asukh| 10 ya 11 lAbha 12 muzanA sanApi janmAdigastanute // 6 // asthAna1 dhanagamA2 rthA 3 rivRddhi4 sutanAza5 lAbha6 duHkhabharAn / pIDATa thaMgamAra ti10 zrI11 duHkhAni12 zanistanoti jnmaadau"||7|| idamarthato varAhasaMhitAyAM / " gahaNe tamarAsIo niyarAsI ti cau achigAra suhA / paNa nava dahaMta12 majjhima cha satta iga dunni aiahamA" // 1 // iti jyotiSasAre / tathA " yAdRzena zazAGkena saGkrAntirjAyate raveH / / tanmAsi tAdRzaM prAhuH zubhAzubhaphalaM nRNAm " // 1 // etenArko dvAdazASTamAghazubhasthAnastho'pi gocareNa tArAbalena zubhAvasthAdinA ca, zubhe candrabale sati jAtasakramaH zubha eveti ratnabhASye / tathA-- " sitapakSAdau candre zubhe zubhaH pakSako'zubhe tvazubhaH / bahule gocarazubhade na zubhaH pakSe'zume tu zubhaH " // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza iti lallaH asyArtha:-zuklapakSasya pratipadi lagantyAM yadi candraH zubhastadA, tasmin pakSe'pi candraH zubha eva, yadi cAzubhastadA azubhaH / kRSNapakSasya tu pratipadi lagatyAM yadi candraH zubhastadA tasmin pakSe'pi candro'zubha eva, yadi svazubhastadA candrastasmin pakSe'pi zubha eveti / tathA-" yAdRzena graheNendoyutiH syAttAdRzo hi saH iti daivajJavallabhe / tathA " " azubhospi zubhazcandraH saumyamitragRhAMzake / sthito'thavAdhimitreNa baliSThena vilokitaH // 1 // iti daivajJavallabhe / atha sarvaprahasAdhAraNamucyate "" asatphalospi yaH saumyaiSTo yaH satphalo'pi vA / krUreNa dRSTo'riNA vA sa na kiJcitphalapradaH // 1 // iti daivajJa | tathA - " nIce'ste'rigRhevApi niSphalo grahagocaraH / iti lallaH / candro janmatriSaTsaptadazaikAdazagaH zubhaH / dvipaJcanavamo'pyevaM zuklapakSe balI yadi // 45 // vyAkhyA janmeti / vizeSastu - 66 83 Aho! Shrutgyanam "" " 66 yAtrA 1 yuddha 2 vivAheSu 3 janmendo rogasaMbhave 4 / krameNa taskarA 1 bhaGgo 2 vaidhavyaM 3 maraNaM 4 bhavet // 1 // iti nAracandraTippaNyAM / nanu candragocaraNye prAgapyukte punaruktamidaM, satyaM, paramindoH prAdhAnyajJaptyarthatvAdadoSaH / prAdhAnyaM kathamiti cet ucyate - yathA manasa upayoge satyeva sarvANyapIndriyANi svasvaviSayagrahaNakSamANi, nAparathA, tathA candre zubhe satyeva zeSagrahAH zubhaM phalaM dadati, nApasthA / " candre ca zubhe sati zeSagrahAH zubhaphaladA eva prAyo, na svazubhaphaladA " iti vyavahA - prakAze / harSaprakAze'pyuktaM - " caMdasseva balAbalamAsajja gahA kuNaMti suhamasuhaM " iti / dvipaJcetyAdi vizeSavidhyAropaNArthatvAcca nAtra punaruktadoSaH / evamiti zubha ityarthaH / zuklapakSe iti pravardhamAna iti bhAvaH, na tu kRSNapakSe, zrIyamANatvAt / balI yadIti anena zuklapakSe'pi kRzaH san zazI dvipaJcananavama grAhyaH / kRSNapakSe ca puSTo'pi san dvipraJcanavamo na grAhya ityuktaM, tadayaM bhAvaH - yAdRzaM dvipaJcanavamo guruH sadA zubhaM ( phalaM ) datte, tAdRzaM vardhamAnatanuH zuklapakSe puSTazcandro'pi dvipaJcanavamaH zubhaM datte iti ratnabhASye // balI yadItyuktatvAdindorbalAbalamAha Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha- -siddhiH hInamadhyocabalatA tithivattu hinadyuteH / balahAnAvidaM tvasya grAhyaM tArAbalaM budhaiH // 46 // vyAkhyA - zukqatarapakSa yo stithipaJcatrayISu hInamadhyottamatA yathoktA tathendorapi hInamadhyottamabalatvaM kramotkramAdbhAvyaM / jAtakavRttau tvevaM-" udayAdAce dazAhe zazI madhyabalaH, dvitIye'dhikabalaH, tRtIye'lpabalaH, kRSNa caturdazyAditridinIM sarvathA'balaH / saumyagrahairdRSTastvinduH sadApi balavAniti / anye tu kRSNASTamyadhAdnu zuklASTamyardhaM yAvaccandraH kSINaH, zeSaM pakSaM puSTazcetyevamAhuH / nakSatrasamuccayagranthe tvevam " " " "udite ca tathA candre zubhayoge zubhe tithau / kRSNasya dazamIM yAvatsarvakAryANi sAdhayet // 1 // vizeSastu zukkadvitIyAyAM divA udito'pIndurna grAhyaH, prAyo jagadhaggocarIbhAvAbhAvenAsAMvyavahArikatvAt / uktaM ca vivAhavRndAvane - " 84 udeti cAyaM pratipatsamAptau kRzo'pi vardhiSNutayA prazastaH / dvIpAntarastho viphalastu tAvadyAvanna pRthvInayanAdhvanInaH " // 1 // idaM tviti vakSyamANaM / asyeti indoH / grAhyamiti tadAnIM tArAbalenaiva zazibalabhavanAditi bhAvaH / uktaM ca--- 6. candrAdvalavatI tArA kRSNapakSe tu bhartari / "" vikale proSite ca strI kArya kartuM yato'rhati // 1 // tatazca66 kRSNasyASTamyardhAdanantaraM tArakAbalaM yojyaM / pratipatprAntotpannaM sandhyAkAlodayaM yAvat // 1 // "" iti vyavahAraprakAze / na ca tArAbalaM gauNamiti cintyaM yataH sphuTameva tArAbalasya pradhAnyaM / yallallaH " tArAbale zazivalaM zazivalasaMyutasaMkramAbalaM bhAnoH / sUryabale sati sarve'pyazubhA api khecarAH zubhadAH " // 1 // tArA vAhU 66 janibhAnnacakeSu triSu jani 1 karmA 10 dhAna 19 saMjJitAH prathamAH / tAbhyastri 3, 12, 21 paMca 5, 14, 23 saptama 7, 16, 25 tArAH syurna hi zubhAH kacana // 47 // Aho! Shrutgyanam Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma 10 / janma 1 madhyamAH saMpat 2 madhyamAH vipat 3 saMpat 11 | vipat 12 kSemA 13 - yamA 14 adhamAH / zreSThAH / kSemA 4 / AdhAna 19 | saMpat 20 / vipat 21 kSemA 22 / yamA 23 / sAdhanA 24 nidhanA 25 maitrI 26 / paramamaitrI27 yamA 5. adhamAH sAdhanA 15 zreSThAH nidhanA 16 maitrI 17 / sAdhanA 6 nidhanA 7 maitrI 8 adhamAH / madhyamA: paramamaitrI18 paramamaitrI 9 zreSThAH dvitIya vimarzaH vyAkhyA-yasya janmani yatra me candraH syAttasya, tajanibhaM tasmAttadaparijJAne nAmabhAvA Arabhya nakSatrANAM navakatrayaM kRtvA, triSvapi navakeSu yA AdyAstisrastAsAM janmatArA 5 karmatArA 2 AdhAnatAreti 3 saMjJAH / uktaM ca-" AdhAnAddazame janma, dazame karma janmabhAt " iti / tAbhya stisRbhyo'pi yA yAstRtIyAH paJcamyaH saptamyazca taaraastaastyaajyaaH| dvitIyAditArANAM nAmAnyevam "saMpadvipatkSemasaMjJA pratyarA rAdhakA mRtiH / maitrI paramamaitrI ca syuddhitIyAdimA imaaHH|| 1 // pratyarAyA yameti nAmAntaraM / tArANAM sthApanA yathA Asu trinavasu caturthyaH3 SaSThyo3 navamyazva3 tisrastisrastArA: zreSThAH / yallalla: " RkSa nyUnaM tithiyUMnA kSapAnAthopi cASTamaH / tatsarva zamayettArA SaTcaturthanavasthitA" // 1 // AdyA3 dvitIyA3 aSTamyazca 3 tisrastisno madhyamAH / tRtIyAH3 paJcamya:3 saptamyazca 3 timastisno'dhamA iti tUktameva // viziSya caahjnmaadhaanaanvitaastisrstaastyjetkssauryaatryoH| zukle'pyAsUtthiterogedIrghaklezo'thavA mRtiH||48 vyAkhyA-tisrastA iti atra pratyekaM tritvasadbhAvAmaveti vaktuM yukta, paraM jAtereva prAdhAnyAzrayaNAttisra ityevoktaM / yAtrayoriti yallalla:-- " yAtrAyuddhavivAheSu janmatArA na zobhanA / zubhA'nyazubhakAryeSu praveze ca vishesstH|| 1 // janmIvadAdhAnaM karmasu zasteSu zastameva syAt / yaJca na janmani kArya vivarjanIyaM tadAdhAne " // 2 // zukle'pIti yadyapi zuklapakSe candra eva balI, na ca tadAnIM tArAyAH prAdhAnyaM, yaduktaM " zukle pakSe balI candrastArAbalamakAraNam / patyau svasthe gRhasthe ca na strI svAtaMtryamarhati" // 1 // candrabalaM ca tadAnIM vartate. tathApItyaperarthaH, Asviti Aho! Shrutgyanam Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 / dIrghaklezo'thaveti janmAdhAnatripaJcasaptamatArAsu dIrghaklezaH tatsadbhAve tu mRtyurityarthaH / yallallaH grahAntaraprAtikUlyAbhAve yadyapi syAbalI candrastArA tathApyaniSTadA | janmAdhAne tRtIyA ca paJcamI saptamI tathA // 1 // zeSAsu tu tArAsu vyAdhiH sAdhyo nRNAM bhavati jAtaH / vyAdhivadavaboddhavyAH sarvAraMbhAzca tArAsu // 2 // 93 Arambha-siddhiH 46 atra yAtrAdiSu candraH zubhAvastho vilokyate iti ratnamAlAbhASye uktamityatazcandrAvasthAH prAha - candrAvasthA proSita 1 hRnara mRta3 jaya 4 hAsa 5 harSa 6 rati 7 nidrA:8 / mukti 9 jarA 10 bhaya 11 sukhitA 12 rAzyaMzA dvAdaza yathArthAH / / 49 / / "" vyAkhyA:- - yadA yAvadghaTImAnazcandrasyeSTarAzibhogaH syAttadA tAvAn TippanakaM vilokya nirNeyaH / yathA sAmAnyena paJcatriMzadadhikazata 135 mitasyendo rAzibhogasya dvAdazabhirbhAge ekAdaza ghaThyaH paJcadaza palAni ca syuH / iSTasamaye ca paJcatriMzadadhikazatamadhye yAvatyo ghaTyo bhuktAH syustAsAM sapAdairekAdazabhirbhAge yallabdhaM tA bhuktAH, zeSAGgena bhujyamAnadvAdazAMzA jJeyAH / atra ca sAmAnyokte'pyayaM bhAvaH:- rAzau rAzau dvAdazAMzarItyA indurdvAdazAvasthA bhuGkte / uktaM ca yativallabhe 66 rAzau rAzau dvAdazAmUrbhuGkte'vasthAzca candramAH / dvAdazAMzakramAtsAMhidvacahenAkhyA sahakphalAH " // 1 // tato'yamarthaH meSe sthitasyendoH proSitAta Arabhya dvAdazAvasthA gaNyAH / vRSasthasya tu hRtAtaH, mithunasthasya mRtAta ityAdi yAvanmInasthasya sukhitAta iti lokavyavahAroktaM ratnamAlAbhASye / yathArthA iti svasvasaMjJA saDak phaladA iti bhAvaH / tena proSita 1 hRta 2 mRta 3 nidrA 4 jarA 5 bhayA 6 khyAH SaDavasthAstyAjyA iti nAracandraTippaNyAM / ata eva dinazuddhAvapyuktam p pairAsi bArasaMsA asuhAo cae jao suho visasI / AhiM hoi asuho, suhAhiM asuho vi hoi suho" // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vima atha zanerduSTatvAnnakSatragocaraM pRthagAhamandarkSataH prathama 1 veda 4 SaDa 6 bdhi 4 bANa 5 tri3 dvaye 2 ka 1 candra 1 mitabheSu yathAkrameNa / pIDA 1 vibhUti 5 patha 11 bandhana 15 dharma 20 lAbha23 pUjA25 vibhUtya26 pamRtIH 27 phalamUcurucaiH ||50 // vyAkhyA - mandarkSata iti zanyAkrAntabhAtsvajanmabhaM yAvadgaNyaM / abhibhUti: parAbhavaH / apamRtirapamRtyuH / atra cAnukto'pi zanirnarAkAro'bhyUH / yaduktaM yativallabhe "yasmin zanizcarati vakragataM tadRkSaM, catvAri dakSiNakare'hniyuge ca SaTkam catvAri vAmakaragANyudare ca paJca, mUrdhni trayaM nayanayodvitayaM gude ca // 1 // navaramatra dvitayamiti yadA narAkAraH paTTakAdau kvacidAlikhyate, tadA gudaguhyayoraikyameva zyata iti kRtvA'tra guda eva dvayaM vivakSitaM, sUtrakRtA tu tayoH pArthakyavivakSayA sthAnadvaye'pyekaikaM nakSatramUce / tatsthApanA yathA-- / zaninaraH / mukhe 1 pIDA dakSiNakare 4 lakSmI pAdaye 6 paMthAH vAmakare 4 baMdhanaM dharmaH 5 udare masta netradvaye gude 3 lAbhaH pUjA mRtyuH 3 rudrayAmale tu navagrahANAmapi narAkArasthApanayA nakSatra gocaraphalAnyucire / tatra ravinaraM sUtrakRdeva jAtakAdhikAre vakSyati / zeSagrahanarAstvevamU dRg 3 bAhuyugma 6 vaktreSu 3 bhAnAM pratyekatastrikam 12 / hRdi sapta 19 tathA guhye catuSkaM 23 paJcakaM padoH 28 // 1 // vaktre pIDAM bhRzaM cakSurhadayeSu zubhaM sukham / bAlabhi mRtiM guhye bhramaM datte padoH zazI // 2 // iti candranaraH // 1 // trayaM zrayaM trirmukhadRkcharassu 3-9, dvayAni vAme 2 tarabAhu 2 kaMThe 2-15 / paJcarasi syu 20 stritayaM ca guhye 23, catvAri caDhyoH 27 kujacakrametat // 1 // kIrti zirasi netre lAbhaM caraNayorbhramam / guhye'nyastrIrati datte kujaH zeSeSu cAzubham // 2 // itibhaumanaraH // 2 // Aho! Shrutgyanam Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH vaktra5 netra5 galo5 rassu. pAdayoH5 paJca paJca ca25 / bAhu1 yugme1 tathA guhye 1 trINyamUni bhavanti ca 28 // 1 // vaktrahRvAhuSu jJaptiM guhyapAdeSu saMkSayam / gale susvaratAM datte netre rAjyaM budho grahaH // 2 // iti budhanaraH // 3 zIrSe catvAri rAjyaM yugaparigaNitA savyahaste ca, lakSmIrekaM kaMThe vibhUti madanazaramite vakSasi prItilAbham / SabhiH pIDAMhiyugme jaladhiparimite vAmahaste ca mRtyuIgyugme trINi kuryunRpatisamasukhaM vApatezcakrametat // 1 // iti gurunaraH // 4 yugaM zIrSe dvaMyaM vaktre catuSkaM hRdaye'pi ca / daza bAhvotrayaM guhye jAnvaMhiSu dvayaM dvayam // 1 // jAnumuSkakapAdeSu duHkhaM bAhronRpAhaNAm / hRcchIrSe saumyatAM vaktre maraNaM kurute sitaH // 2 // iti zukranaraH // 5 vaktre trINi jayAya dakSiNakare catvAri lakSmyai padoH, SaD bhrAntyai na sukhAya vAmakakare catvAri hRcchaM trayam / labdhyai kaMThagamekamAmayakaraM zIrSe trayaM rAjyadaM, saubhAgyaM yugale nige mRtiratho guhyadvaye rAhubhAt // 1 // iti rAhunaraH // 1 vaktre dve bhayade jayAya zirasi syAt paJcakaM paJcakaM, bhItyai tatphaNagaM jayAya karayoryugme catuSkaM sthitam / aMhayoH paJca sukhAya hRtsthayugala zokAya kaMThe vyathA, bhItyai syAcca catuSTayaM phalamidaM ketau tadAkrAntabhAt // 1 // iti ketunaraH 7 Aho! Shrutgyanam Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarzaH / mukhe mmm. m mmr ya guhye - m n h t m candrapuruSaH 1 / bhaumapuruSaH 2 / budhapuruSaH 3 netrayoH 3) sukhaM / 31 rogaH 5 jJAnaM dakSiNakare 3 lAbhaH nene lAbha: netre 5/ rAjya vAmakare 3 lAbhaH / mastake 3 yazaH yakA: 5 susvaratA mukhe atipIDA vAmakare 2, rogaH hRdaye 5 jJAnaM hRdaye 7 sukhaM dakSiNakare 2 zokaH pAdayoH 5 kSayaH maraNaM hikkAdi | vAmakare jJAnaM pAdayoH bhramaNaM hRdaye 5 lAbhaH / dakSiNakare 1/ jJAnaM gujhe 3 parastrIrataM | guhye 1) kSayaH pAdayoH bhramaNaM gurupuruSaH 4 | zukrapuruSaH 5 | rAhupuruSaH 6 / ketupuruSa: 7 mastake rAjya mastake | 4 saumyatA mukhe jayaH mukhe bhayaM dakSiNakare 4 lakSmIH mukhe 2 maraNaM dakSiNakare 4 lakSmIH mastake 5jayaH kaMThe dhanaM hRdaye / 4 saumyatA pAdayoH 6 bhramaNaM phaNe mahAbhayaM hRdaye 5prItiH hastadvaye 10 pUjA vAmakare klezaH hastadvaye 4 jayaH pAdadvaye 6 asukhaM guhye 3 duHkha hRdaye 3lAbhaH pAdadvaye 5sukhaM vAmakare 4 matyuH jAnudvaye 2 duHkhaM kaMTe kleza: hRdaye 2zokaH nitrayoH 3lAbhaH pAdadvaye 2 du:khaM mastake rAjyaM / kaMThe pIDA netrayoH 2 saubhAgya guhye 2 maraNaM nanvevamanyAnyagrahapuruSANAM zubhAzubhaphalasaMbhede sati, kathaM grahasaMbandhino bhagocaraphalasya nirNayaM kartuM zakyaH ? ucyate-iSTasamaye yo grahaH sarveSAmadhikabala: sa tadAnIM zubhAzubha phalaM datte / sarvAnapyetAn grahanarAn janmasamaya eva kecidvicArayanti / jyotiSasAre tu rAho kSatraphalamevamUce " tamarikhkhuMmuhi 1 tiphullia 4 cauphalia 8 tiahala 11 tijhaDia 14 gudikaM 15 / tiarAyasa 18 tiatAmasa 21 / causuha 25 tia asuhaM 28 tamacakaM // 1 // phulliaphalie lAhaM apANi lacchI suhaM ca suharikhkhe / muha ahalajhaDiarAyasatAmasaasuhea asuhatamaM // 2 // " atrApi rAhavAkrAntabhAtsvabhaM yAvad gaNyam // athAzubhe grahagocare sati, tadviphalIkAriNamaSTakavargamAha Aho! Shrutgyanam Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH gocareNa grahANAM cedAnukUlyaM na dRzyate / janmalagnagrahebhyo'STavargeNAlokayettadA // 15 // vyAkhyA - grahANAmiti sAmAnyokte'pi ravIndujIvAnAmAnukUlyAbhAva iti zeyaM / yaduktaM nAracandre "ravizazijIvaiH sabalaiH zubhadaH syAdgocaro'tha tadabhAve / prAhmASTavargazuddhirjananavilagnagrahebhyastu // 1 // " janmeti janmani yalagnaM ceti ye ca grahAstebhyaH / aSTavargeNeti ayamarthaH grahasya rAzau saMcarataH SaDbhyo'paragrahasthAnebhyaH svasthAnAlalagnAca vicAraNayA'STakavarga ucyate // tamevAha arkaH khamandabhaumebhyo navadvayAyASTakendragaH 9-2-11-8-9-4-7-10 / trikoNAyArigo 9-5-11-6 jIvAcchukrAdantyA rikAmagaH 12-6-7 // 52 // candrAdupacayastho 3-6-10-11 jJAdvIdharmopacayAntyAH 5-9-3-6-10-11-12 / pAtAlopacayAntyeSu 4-3-6-10-11-12 lagnAcca taraNiH zubhaH // 53 // iti vyaSTavargaH // 1 candrazcopacaye 3-6-90-11 lagnA dbhAnoH sASTasmare sthitaH 3-6-10-11-8-7 / svAtsAdisaptame 3 -6-10-11-1-7 SvArA tsadravyanavamAtmaje 3-6-10-11-2-9-5 / / 54 / / chidratrilAbhAtmaja kendrago 8 3-11-5-1-4-7-10 budhAdgurostu ripASTamalA bhakendragaH 12 -8-11-1-4-7-10 / zukrAtripaJcAstanavAyakhAMbugaH 3-5-7-9-11-10-4, zubhaH zaneH SatrisutAyagaH 63.5-11 zazI // 55 // // iti candrASTavargaH // 2 Aho! Shrutgyanam Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza kuja indorupacayabhe 3-6-10-11 sAdye 3-6-10-11-1 lagnAtsapaJcame 3-6-10-11-5 sUryAt / dvayAyASTakendragaH 2-11-8-1-4-7-10 svAtsaumyAtrisutArilAbhasthaH 3 5-6 - 11 / / 56 / / jIvAtkhAntyAyAriSu 10-12-11-6, zukrAcchidrAntyalAbhazatrugataH 8-12-11-6 / mandAllAbhanavASTamakendrasthaH 12-9-8 1-4-7-10 zobhano bhaumaH ||27|| || iti bhaumASTavargaH // 3 budho'to'ntyAyanavAridhISu 12-11-9-6-5, sthitaH svataH satridazAdimeSu 12-11-9-6-2-3-10-1 / dviSaDdazAyASTasukheSu 26-10-11-8-4 candrAlagnAttu teSvAdyayuteSu 2-6-10-11-8-4-1 shstH||58|| kujazanito vyantyAriSu 1-23-4-5-7-8-9-10-11, jIvAdarinidhanalAbhariSpasthaH 6-8-11-12 / zukrAdAputrASTamanavamAyastho 1-2-3 4-5-8-9-11 budhaH zubhadaH // 59 // vyAkhyA - vyantyeti dvAdazaSaSThavarja sarvasthAneSu / Aputreti AdyAtputraM paJcamaM yAvat paJca sthAnAnItyarthaH // iti budhASTavargaH // 4 guruH kendrasvarandhAye 1-4-7-10-2-8-11 vvArAtsvAtsatriSUttamaH 1-4-7-10-2-8-11-3 / arkAtsatrinavasva 1, 4, 7, 10, 2, 8. 11, 3, 9 ndoH svadhIkA manavAyagaH 2, 5, 7, 9, 11 / / 60 / / svAdikhAya sukhadhItapo'riSu 2, 9, 10, 11, 4, 5, 9, 6 . jJAdguruH smarayuteSu 2, 9, 10, 11, 4, 5, 9, 6, 7 lagnataH / svatrikoNaripukhAyagaH 2, 9, 5, 6, 10, 11 sitAt, syantyadhIripuSu3, 12, 5, 6 mandataH shubhH|| 61 // ||iti gurvssttvrgH||5 Aho ! Shrutgyanam Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 Arambha-siddhiH zukro lagnAdAsutadharmAyASTasu 1, 2, 3, 4, 5, 9, 11, 8 mataH svataH sAbhraH 1, 2, 3, 4, 5, 9, 11, 8, 10 / zazinaH sAntyaH 1, 2, 3, 4, 5, 9, 11,8,12, zanitaH, khAyatapatrisukhadhI mRtiSu 10, 11, 9, 3, 4. 5, 8, // 62 // vyAkhyA - Asuteti prAgvat // AyavyayASTagosai 11, 12, 8 dU, budhAtrikoNAyapatrigaH 9.5, 11, 6, 3, zubhadaH / dhyApoktimAptiSu 5, 3, 6, 9, 12, 11, kujAdU, gurotrikoNASTakhAyagaH 1,5.8.10,11 zukraH // 63 // vyAkhyA-ApokkimAni tRtIyaSaDna madvAdazAni / AptirlAbha bhavanam // iti zukrASTavargaH // 6 // zaniH svAyAyaputrAri 3, 11, 5, 0 / 6 vArAtsavyayakarmasu 3, 11, 5, 6, 12, 10 kendrASTAyArthagaH 1, 4, 7, 10, 8, 11, 2 sUryAcandrAt SaTTTyAyo 6, 3, 11 mataH // 64 // AdyAmbUpacaye lagnAt 1, 4, 3, 6, 10, 11, kaverAyatryayAriSu 11, 12, 6 | guroH sadhISu 11,12,6.5, sAmrASTadharmeSu - 11,12,6,10,8,9, jJAcchanirmataH // 65 // // iti zamyaSTavargaH // 7 eSAM caturdazavRttAnAM piMDArtho'yaM AdyavRtte'rka iti yadA yAtrAdikAryacikIrSA'sti tasmina kAle yaH sa tAtkAliko'rkaH / svamandetyAdi svazabdeneha janmakAlikosa grAhyaH / evaM mandabhaumAdayo'pi janmakAlikA eva, tatastAskAlikArkAMdyA janmasatkArka mandAdibhyazcennavadvayAdInAmanyatarasthAne syustadA shubhaaH| , " sarve'pi rekhAM dadatIti paribhASA / tatazca yAvadbhayo lagnagrahebhya uktAnyatarasthAne tAtkAlikA arkAdyA: prApyante tAvatyo rekhA deyAH, yAvadbhayazca na prApyante tAvanti zUnyAni deyAni evamekaikamahasyASTASTa rekhAH saMbhaveyuH, tAsAM madhye yadi catasro hInA adhikA vA rekhAH syustadA madhyA adhamAH zreSTAzva kramAt / evaM ca yasya grahasya rekhAbAhulyaM sa gocareNAzubho'pi zubha: zunyabAhulye tu gocareNa zubho'pya zubhaH / ke'pyAhuH - kAryakAle'STakavargarekhA na mIlyante, kiMtu, yadA tadA vA janmakuMDalikAmeva saptaza saMsthApya, AdyakuMDalikAyAM yatra sthAnesassti Aho! Shrutgyanam Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarzaH tasmAmavamAdiSvaSTasthAneSvaSTau rekhA deyAH / evaM mandabhaumAbhyAmapi pratyekamaSTASTa, gurutazcatasraH, zukrAttisraH, budhAtsapta, lagnAt SaTa , evaM tasyAmaSTivargakuMDalikAyAM sarvarekhA raveraSTacatvAriMzat / evameva dvitIyAdiSu candrAdhaSTavargakuMDalikAsu kramAt sarvarekhAH, evaJcandrasyaikonapaJcAzat, bhaumasya catvAriMzata, budhasyASTapaJcAzat, guroH SaTpaJcAzat, zukrasya dvApaJcAzat, zanerekonacatvAriMzacceti / ukta "vasuvedau 1 nandavedau 2 khavedau 3 vasusAyako 4 / SaDbANau 5 dvizarau 6 nandavahnI 7 rekhA inAdijAH" // 1 // evaM caikaikagrahASTavargakuMDalikAyAM dvAdazaravapi rAzisthAneSu pratyekaM yAvasaMbhavaM rekhA deyAH, zeSANi zUnyAni ca / utkarSatazcaivamekana sthAne yathAyogamaSTau rekhAH saMbhaveyuH / tataH kAryakAle yo graho yatra rAzau syAttatsthAnaM vIkSyate, tantra sthAne rekhAdhikye saMgrahaH zastaH, zUnyAdhikye tvazuma iti dvidhA'pi caikameva tattvaM / athAsAmupayoga evaM 'caturekhe madhyaphalaM hIne hInaM tato'dhike zreSTham / viphalaM gocaragaNitaM tvaSTakavargeNa nirdiSTam " // 1 // ekagrahamAzrityedamuktaM / tAtkAlikInAM sarvagraha rekhANAM mIlane tu, SoDa. zamadhye kadApi na syAt, saptadazabhya ArabhyotkRSTAH SaTpaJcAzataM yAvattu syuH / tatra SaDvaMzatiM yAvadazubhA eva, saptaviMzatyA samatA, aSTAviMzatyAdayastu SaTpaJcAzataM yAvadyathAbahutvaM zubhazubhatarazubhatamAH / __ " rekhAdhikyaM zastaM zUnyAdhikyaM tathA'dhamaM kathitam / etatsaMyoge syuH SaTpaJcAzannajAtu adhikAstAH " // 1 // atra SaTpaJcAzaditi vyAdisaptakasya pratyekamaSTASTarekhAsaMbhave SaTpaJcAzadeva tAsAM melanAditi bhAvaH / vizeSastu-" catUrekhaM madhyaphalaM " iti yadyapyuktaM, tathApi yasya grahasyASTakavargazuddhistadAnIM vilokyamAnA'sti, tasya zuddhipatergrahasya svataH samutthA rekhA yadi saMpadyate tadA catUrekhamapi zreSTha, tadabhAve SaDvidhAdi. balAlaGkRtasya tanmitragrahasya svataH samutthA rekhA yadi saMpadyate tadApi catUrekha prazasyaM / tasyA apyabhAve sa eva zuddhipatimraho yadi vAmavedhena zubhaH syAttadA'pi catUrekha zubhaM / prakAratrayasyApyabhAve tvadhikarekho'pi graho na zubha iti vyvhaarprkaashe| tathA SaTpaJcAzaditi rekhAsarvAgraM yaduktaM, tadrAhoH sarvathA rekhA na santIti matena / kecittu rAhorapi rekhAH prAhuH / tathAhi" kendrASTadvitrigaH 1-4-7-10-8-2-3sUryAdrAhU rekhApradaH smRtaH / indostanutridhIcyaSTa dharmakarmavyaye 1-3.5.7-8-9-10-12 sthitaH // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH bhaubhAttanutridhIri1-3-5 - 12svAmbutryaSTAnti me 2-4-7-8-12 budhAt / jIvAtsaprathame2-4-7-8-12-1 zukrAdaridyanAyariSpagaH6-7-11-12 // 2 // zanestridhI vadhUlAme 3-5-7-11 lagnAdrAhastu zobhanaH / tripaJcasaptanavamAntyeSu 3 5-7-9-12 rekhAssya na svataH // 3 // tricatvAriMzadevaM syU rekhA rAhRSTavargagAH / " atha kasmin kArye ko grahaH sabalo'nveSyata ityAhasarvatrenduH kujaH saMkhye bodhe jJaH sthApane guruH / yAne zukraH zanimaNDaye balI bhAnurnRpekSaNe // 66 // vyAkhyA- - sarvakAryeSu kAryakartuzcandro gocarAdibalI vilokyata iti zeSaH / yaduktaM - 66 'ega 1 cau2 aTTha3 solasa4 battIsA5 saThThi6 sayaguNa7 phalAI / tihi1 rikhkhara vAra3 karaNa4 jogo5 tArA6 sasaMkabalaM7 // 1 // " 66 ata evoktaM karturanukUla yogini zubhekSite zazini vardhamAne ca / tArAyoge'bhISTe sarve'rthAH siddhimupayAnti // 1 // tatra cAyaM vibhAgaH- "" " grAme nRpatisevAyAM saMgrAmavyavahArayoH / caturSu nAmabhaM yojyaM zeSaM janmani yojayet " // 1 // idaM narapatijayacaryAyAM / tAtkAlika lagne'pi ca sarvakAryeSu candrabalaM niyamena prakalpayet / yatsAraMga: "lagnaM dehaH SaTkavargo'GgakAni, prANazcandro dhAtavaH khecarendrAH / prANe naSTe dehadhAtvaGganAzo, yatnenAtazcandravIrya prakalpyam // 1 // "" saMkhyaM yuddhaM / bodho vidyA / sthApanaM padapratiSThAvivAhAdi / yAnaM prasthAnaM / mauNDyaM dIkSA / nRpekSaNe iti yo yasya svAmI sa tasya nRpaH tasya darzane / ayaM bhAvaH - yadaitAni kAryANi lagnabalAt kriyante tadaiSAM grahANAmuditatvena vA lagnasthatvena vA lagna/dhikRtaSaGghargAdhipatvena vA kendropacayasthatvena vA SaDvidhAdibalAlaGkRtvena vA sabalatvaM lagne kArya, kAryakartuzcaiSAM gocarabalaM grAhyaM / yadA tu muhUttamAtrabalAt kriyante tadaiSAM gocarabalaM vArahorAdi ca prAhyam // atha rAzAvAgataH ko grahaH kadA phalada daityAha Aho ! Shrutgyanam GAMES Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza jJo'khile phalado rAzAvAdAvAdityamaMgalau / madhye surAsurAcAryau prAnte tvinduzanaizvarau // 67 // vyAkhyA - - phalada iti zubhagovarasthaH zubhaM phalaM datte, azubhagocarastvazubhamiti bhAvaH / rAzAviti yastena svayamAkrAnto'sti tasmin / AdAviti AdyadreSkANe | madhye iti dvitIyadveSkANe / prAnte iti tRtIyadveSkANe / idaM ca sahajagatau vartamAnAnAM grahANAmuktaM / yadA tu vakreNAticAreNa vA grahA rAjyantaraM gatAH syustadaivam << pakSaM 1 dazAhaM 2 mAsaM 3 ca dazAhaM 4 mAsa paJcakam 5 / vakre'ticAre bhaumAdyAH pUrvarAziphalapradAH // 1 // iti lallaH / satyagretanarAzeH aticaritAstu pAzcAtyarAzeH phalaM 99 atra pUrvarAzIti va dadatItyarthaH / praznaprakAzaka rastvAha vakrasticAre bhaumAdyAH pUrvarAziphalapradAH / jIvaH zanizca yatrasthau tasya rAzeH phalaprado // 1 // "" 66 " "" rAzyantagataH kheTaH parabhAvaphalaM dadAti pRcchAsu / antyaghaTIM yAvadasAvAsInaphalaM vivAhAdau // 1 // " anna rAzyanto'ntyatriMzAMzarUpaH // viruddhe grahagocare puMsA viziSya satkarmaniratena bhAvyaM sudUra yAtrAhayavAhanavi kAlacaryAsAhasAdi ca tyAjyaM, sadApi caivaM na nirvahatItyatastacchAntikamAha arkAriyo 1 sya 2 guroH 3 sitendro 4 mandasya 5 rAhuragayo 6 ca tuSTayai / vizeSastu - 9 sadA vahedvidruma 1 hema 2 muktA 3 " rUpyANi 4 lohaM 5 ca virATajaM 6 ca / / 68 / / vyAkhyA - vidrumAdInAM SaNNAM pUrvArdhasthairarkArayorityAdipadairyathAsaMkhyaM yogH| uragaH ketuH / virATajo rAjAvartamaNiH / nanu saptAnAM grahANAM sarvadA vicArya gocaraphalamuktaM, dinamAsavarSahorAdhipatyamapyeSAmeva, tatkathaM rAhuketvorgrahasvaM kathaM vA tayoH pratikUlagocaratvaM yacchAntyarthaM virATajAdivahanaM kriyate ? ucyate - tayordinAdhipatyAdyabhAvo'stu, grahatvaM svastyeva, rAzyAdicArasyAnyathA'nupapatteH / rAhugocarazca grahaNadine vicAryaH ityuktaM, tatastadA taspratikUlatve tacchAntikamupayujyate / keturapi yadoditaH syAttadA tadutthAriSTazAntaye tcchaantiksyopyogH|| tathA Aho! Shrutgyanam Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH pUSAditoSAya ca padmarAga 1 muktA 2 pralAni 3 vAsagAruDAni 4 / sapuSparAgaM 5 kulizaM 6 ca nIla 7 gomeda 8 vaiDUrya 9 maNInvaheta // 69 / / vyAkhyA-spaSTA // tadarthameva naanaanyaahelaashilaapdmkyssttyushiirsuraahkshmiirjshonnpusspaiH| arke vidhau kairavapaJcagavyaiH, sshNkhshuktisphttikebhdaanaiH| 70 // vyAkhyA--zilA manaHzilA / yaSTiryaSTImadhurAbo devadAruH / zoNeti raktakaNavIrapuSpairiti / snAyAditipadena trisaptatitamavRttasthena saha yojanIyamidaM / bhAvazcAya-etAni jalamadhye prakSiSya maMtrapUrva snAnaM kArya ravivAre / evamagre'pi tattadgrahasya vAro'nukto'pyUhyaH / paJcagavyaM caivaM parAzaroktam" kRSNAyA gomayaM mUtraM nIlAyAH kapilAghRtam / surabherdaghi zuklAyAstAmrAyAH kSIramAharet // 1 // " ibhAnAM dAnaMH madavAri // bhaume balAhiMgulabilvakesaraimAsyA phalinyA'ruNapuSpacandanaH suvarNamuktAmadhugomayAkSataiH, sarocanAmUlaphalairbudhe punH||7|| vyAkhyA-baleti baladhAnyaM / bilveti bilvaphalaM / kesaro bakulaguH / mAMsI muramAMsinAmnI / phalinI priyaMguH / aruNapuSpI japAkusumaM / candanaM raktacandanaM / mUla phalairiti nAraMgasyeti vasiSThaH // jIve sajAtikusumaiH sitsrsspyssttimllikaaptraiH|| mUlaphalakuMkumailAmanaHzilAbhistu daityagurau // 72 // vyAkhyA-malliketi vicakilapatraiH / mUlaphaleti bIjapUryA iti vsisstthH|| kRSNatilAJjanalAjaiH zatapuSpIrodhamustakabalAbhiH / taraNitanaye ca gocaraviruddharAzisthite lAyAt // 73 // vyAkhyA-aJjanaM sauvIrAanaM / lAjA brIhidhAnAH / zatapuSpIti somA nAma / bhAskarasvidamAyAha Aho! Shrutgyanam Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarzaH 27 - - - " rodhagarbhatilapatrakamustAhastidAnamRganAbhipayobhiH / / snAnametadaparodhati rAhoH, sAjamUtramidameva ca ketoH " // 1 // pIDAmitizeSaH // "sapriyaMgurajanIdvayamAMsIkuSTalAjasitasarSapacandraH / / vAribhiH saha vacaiH saha rau]H, snAnamatti nikhilagrahapIDAm" // 2 // ____ snAnaM ca nRpAdInAmevocitaM / anyo janastu"ratta1 seyara rattaM3 nIla4 pIaM5 siaM6 tisu kinhaM9 / pUraM baliM ca kujA sUrAINaM viruddhANaM " // 1 // iti harSaprakAze // // iti gocaradvAram // 6 // iti zrImati AraMbhasiddhivArtike rAzi 1 gocara 2 parIkSAtmako dvitIyo vimarzaH saMpUrNaH // 2 zrIsUrIzvarasomasundaraguroniHzeSaziSyAgraNI gacchendraH prabhuratnazekharagururdedIpyate sAmpratam / tacchiSyAzrava hemahaMsaracitasyAraMbhasiddheHsudhI zRGgArAbhidhavArtikasya kila dR2 saMkhyo vimarzo'bhavat // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 Arambha-siddhiH --- - - - // tRtIyo vimrshH||3 // atha kAryadvAram // 7 atha kAryadvAramAhakArya vitArendubale'pi puSye, dIkSAM vivAhaM ca vinA vidadhyAt / puSyaH pareSAM hi balaM hinasti, balaM tu puSyasya na hanyuranye // 1 // vyAkhyA-kArya prastAvAtsaumyaM / vitArendubale'pIti gocareNASTakavargaNa vA viruddha candre, janmapratyarAnaidhanAditArAsu cetyarthaH / satArendubale tu vizejyeti bhAvaH / apizabdAt puSyaH, paJcarekhe saptarekhe vA cakre duSTagraheNa viddho yadi syAt , pApagraheNAkAnto vA bhukto vA bhogyo vA, pazcimAyAM dakSiNasyAM vA gamane'ntarA parighadaMDapAtena tadigviparIto vA tadApi, puSye candrayukte sati puSyasyodayasamaye, puSyasatke muhUrta vA, pratiSThAyAtrAkSaurAnaprAzanopanayanavidyAraMbhazvetavastraparidhAnAdi sarva zubhakArya kuryAditi rtnmaalaabhaassye| dIkSAM ca vivAhaM ca vineti upalakSaNatvAtkanyAvaraNAdyapi puSye na kArya / purA kila prajApatiH puSpanakSatre preyasImudUDhavAn , nakSatrAnubhAvAMdatIva kAmAA pIDitastAM soDhumazaknuvan "bhAH pApA'taH paraM vivAha kAryeSvanadhikArI bhUyA" iti puSyaM zaptavAn iti zrutiH / uktaJca vivAhavRndAvane-"puSyaH sma puSyatyatikAmameva, prajApateH prApa sa zApamasAt" kAmapoSakatvAdeva dIkSAyAmapyanadhikArI puSya ityUyaM / pareSAmiti kutithikuvArakuyogAdInAM / anye iti vAratithyAdayaH / te kila yathA puSyasya balaM na hanyustathA grahavedhaviruddhatAratvAdirUpaM puSyasya doSamapi na hanyuH / puSyastu svayameva svadoSaM hantIti bhAvaH / ata evAhuH " siMho yathA sarvacatuSpadAnAM tathaiva puSyo balavAnuDUnAm " atha kAryabhedAnnakSatrANAMbhedamAhaadhomukhAni pUrvAH syurmUlAzleSAmaghAstathA / bharaNIkRttikArAdhAH siddhayai khAtAdikarmaNAm // 2 // Aho! Shrutgyanam Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIma-vimarzaH vyAkhyA-AdipadAdvApIkUpanaTAkaparikhAdikhanana nidhAnodArakSepAtavivarapravezadhAtukarmanRpavigrahagaNitAraMbhAdIni // tiryamukhAni cAdityaM maitraM jyeSThA karatrayam / azvinIcAndrapauSNAni kRSiyAtrAdisiddhaye // 3 // vyAkhyA-AderazvarAjagavAditiryagdamanavANijyanRpasandhipravahaNanaukarmazakaTarathayaMtrapravAhAdIni // U syAnyuttarAH puSyo rohiNI zravaNatrayam / ArdrA ca syujacchatrAbhiSekatarukarmasu // 4 // vyAkhyA-karmasviti bahuvacanAd durgaprAkAratoraNocchyArAmavidhipaTTAmikAdiSvapi // sAmAnyena kAryamuktvA'tha svasvasthAne nAmaprakAzanapUrvamupayogina kiyato'pi kArya vizeSAnAhaRtvAdyadhucatuSTayavarjI viSamAsu rAtriSu na yoSAm / seveta putrakAmaH pauSNamaghAmUlabheSvapi ca // 5 // __vyAkhyA-vIti / ukta vivekavilAse-- " nizAH SoDaza nArINAmRtuH syAttAsu cAdimAH / / ttisraH sarvairapi tyAjyAH proktA turyApi kenacita // 1 // " yata:" caturthyAM jAyate putraH svalpAyurguNavarjitaH / vidyAcAraparibhraSTo daridraH klezabhAjanam // 2 // " viSamAsviti / yataH" samAyAM nizi putraH syAdviSamAyAM ca putrikA / " na yoSAmiti niSedhamukhenoktirvacanaguptisatyApanArtha / evamagre'pi niSedhamukhoktau vicArya pauSNeti, uktaJca" garbhAdhAne maghA vA revatyapi yato'nayoH / putrajanma dine mUlAzleSe staste ca duHkhade // 1 // " ana mUlAzleSe sta iti " AdhAnAdRzame janmeti " vacanAt / " ratnAnIva prazaste'hni jAtAH syuH sUnavaH zubhAH / ato mUlamapi tyAjyaM garbhAdhAne zubhArthibhiH // 2 // " Aho! Shrutgyanam Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :- 100 Arambha-siddhiH sImantaH syAnnRvAreSu mAsi SaSThe'STame'pi vA / hastamUlamRgAdityapuSyazrutiSu yoSitAm // 6 // vyAkhyAnRvArA ravikujajIvAH / hastetyAdi trivikrameNa tu puMnakSatre-vityuktaM, tatrApyetAnyeva bhAni saMgRhItAni eSAmeva puMstvAt, zeSANAM tu.. strItvAt / vizeSastu - ardhAgvivAhakAlAca pitRcandrabalaM sadA / strINAM sImanta udvAhe grAhyamanyatra tatpateH // 1 // " iti vyavahAraprakAzebiSakaumArajanma syAd dvitIyAzanisArpamaiH / saptamyArazatakSaizca dvAdazyarkAgni bhaistathA // 7 // vyAkhyA- - ebhiryathokta tithivArabhayogairjAtaM viSApatyaM syAt / viSakanyAkhyA prathamaM pitrorvazakSayaMkarI / " hanti pazcAt patiM zvazraM zvazuraM devaraM tathA // 1 // vizeSastu - abhijita kRtaM sarva kArya zubhaM syAt, jAtamapatyaM tu prAyo ma jIvatIti vyavahAraprakAze // mUlajAtAdyAzrityAha 66 88 --- mUlasyAMhicatuSke pitR 1 mAtR 2 dravyanAza3 saukhyAni / bAlasyajanmani syuH kramataH sArpasya tRtkramataH // 8 // vyAkhyA - saukhyAnIti, varAhastu mUlaturya pAdaphalamevamAha - " kSetrAdhipasaMdRSTe zazini nRpastatsuhRdbhirarthapatiH / dreSkANAMzaka pairvA prAyaH saumyaiH zubha nAnyaiH 1 // 1 // , idaM tAtkAlika janmalagnaM vicAryaM / bhatra kSetrAdhipeti tadAnIM yatra rAzau candro'sti tadrAzIzo yadInduM pazyettadA mULaturyapAdajo nRpaH syAt, tadvAzIzasya suhRdaH pazyeyustadA'rthapatiH syAt, candrAkrAntasya dveSkANasya navAMzasya vA svAmI yadi saumyazcandraM pazyettadA zubhaM krUreNa tvazubhamiti / bAlasyeti ke'pyAhu: " mUlasyAMhnicatuSke krameNa pazunAzinI 1 sukhakarI 2 ca / pitRpakSamatha kSapayati 3 mAtulapakSaM ca 4 jAtA strI // 1 // Aho ! Shrutgyanam Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza mUle jAto'dhamaH syAnnA, strI tu puNyavatI bhavet / jyeSThA maghA viparItA'zleSA tadubhaye'dhamA // 2 // mastake sukhe tRtIyA dazamI kRSNA zanibhaumazasaMyutA / zuklacaturdazImUlajAtaH saMharate kulam " // 3 // sArpasya tutkramata iti / yaduktam sArpA prathame rAjA, dvitIyAMze dhanakSayaH / tRtIye jananIM hanti caturthe pitRghAtakaH " // 1 // mUlapuruSamAha - mUrdhA5 sya5 skandha8 bAhA8 kara2 hRdaga8 kaTI 2 guhya 10 jAnu6 krameSu, syurghaTyaH paJcapazcoragakaraTika rASTadvidiktarkatarkAH / bAlaichatrI 1 pitRno2 salahaDhabalavAn 3 rAkSaso 4 brahmaghAtI rAjA 6 nAzI 7 svasokhyAvaha 8 iha capalo 9 nazvara 10 zvAsu jAtaH // 9 // vyAkhyA -- skandheti dvayoH skandhayoH pratyekaM catasrazcatasra iti ghaTyaSTakaM dvaidhIkRtya sthApyaM, evaM karajAnupAdeSvapi / anyatrApi yathAyogamUhyaM / aMsaladRDhabalavAnityakhaMDa | Asu mUrdhAdinyastapaJcAdighaTISu / ke'pyAhu: skandhayoH bAhroH hastayoH 66 5 rAjA pitRhantA skandhalaH daila : 2 brahmannaH hRdaye kaThyAM mUla-puruSa sthApanA jAnvoH pAdayoH 101 8 rAjyadharaH alpAyuH sukhI capala: alpAyuH 10 Aho! Shrutgyanam 6 "brahmahatyAkaraH pANau yadvA mAtulaghAtakaH / guhyajAto dhanaM hanyAd vRddhatve ca sukhI bhavet // 1 // na jIvedvAmajaMghAyAM pAntho vA jAyate naraH / dakSiNasyAM tu jaMghAyAM jAtakaH syAnmahAdhanI // 2 // kRcchrAjIvati vAme'ho dakSiNe dhanapuNyavAn / ' iti, anye mUlaM vRkSarUpamevamAhu:"pAt 1 stamba2 cchalli3 zAkhA4 dala5 kusuma6 phale7 syuH zikhAryAMTaca ghaTyo, 9 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha- - siddhiH mUladrorvAdhi4 saptA7 Taka8 dazaka 10 nave9 va5 6 rudra11 pramANAH / mUlA 1 62 bhrAtR3 mAtRn4 kSapayati patati5 prauDhamaMtrI 6 nRpazca 7, syAdetAsu prasUtaH zrayati kRzataraM cAyuretacchikhAyAm 8 // 1 // mUlavRkSa sthApanA 102 mUle 4 mUlapAtaH thu arthahAniH tvaci bhrAtRnAza: zAkhAyAM 10 mAtRnAzaH patre 9 mriyate puSpe 5 maMtrI syAt phale 6 rAjyAptiH zikhAyAM 11 svalpAyuH skandhalaH 8 pitRhA 9 netA 10 phalaM jJeyaM yathAkramam // 3 // evameva mUlavRkSAdviparIto'zleSAvRkSo'pi zAstrAntarokto'bhyUH / navaraM ghaTIkramastatrApi mUlavRkSavadeva | pAdayoH 5 maraNaM jAnvoH 5 bhramaNaM gude nAbhau hRdaye kecicchikhAyAM paramAyurAhuH | zAstrAntare tu mUlanarAdviparIto'zleSAnaro'pyevamUce, tathAhi"azleSAghaTikApaSTireva sthApyA narAkRtiH / Adau pAdadvaye paJca jAnvoH paJca gude'STa ca // 1 // nAbhAvaSTau hRdi dvau ca pANyorau dvayaM bhuje / skandhayordazakaM vaktre SaT zIrSe SaDitikramAtra mRti 1 bhramaH 2 sukhaM 3 vyAdhI 4 rAjyaM 5 hatyA 6 ca daityatA 7 / mukhaM vyAdhiH rAjyaM zikhAyAM 4 phale 7 puSpe patre azleSAnara sthApanA hastayoH 8 2 vAhvoH skandhayoH 10 mastake 6 niu hatyAkRt daitya skaMdhala pitRghnaH rAjA zAkhAyAM 9 mAtRnAzaH: svalpAyuH rAjyAptiH azleSAvRkSa svazi 5 bhrAtRnAza maMtrI syAt thu arthahAniH 8 sthApanA 10 mRtyuH mUle mUlanAzaH |10 vivekavilAsAdau tu mUlAzleSayormuDUttaH phalamUce, tathAhi" AdyaH SaSThastrayoviMzo dvitIyo navamo'STamaH / azadazazca mUlasya muhUrtA duHkhadA janau // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza: trayoviMzapaJcaviMzau dvAviMzo'trayodazau / ekonatriMzatriMzau ca sA syurazubhAH kSaNAH // 2 // " kuta idamevamiti ceducyate-eSAM muhUrttAnAM krUrasvAmikatvokteH tathAhirAkSaso1 yAtudhAnazca2 somaH 3 zakraH4 phaNIzvaraH 5 / pitR6 mAtR7 yamAH kAlo9 vaizvadevo10 mahezvaraH 11 // 1 // sAdhyadevaH 12 kuberazca 13 zukro14 megho15 divAkaraH 16 / gandharvo 17 yamadevazca 18 brahmaviSNumayastataH 19 // 2 // Izvaro20 viSNu21 rindrANI 22 pavano23 munaya24 stathA / SaNmukho25 bhRMgirITI26 ca gaurI27 mAtR28 sarasvatI29 // 3 // prajApatizca30 mUlasya triMzanmuhUrttanAyakAH / viparItAH punarjJeyA azleSAjAtabAlake // 4 // tyajenna vIkSeta samASTakaM vA, bAlaM pitA muulvikaarshaantyai| zatauSadhImUlamRdamburatnaiH, snAyAcca hutvA sazizupra sUkaH // 10 // vyAkhyA - tyajediti svagRhAditi zeSaH / samA varSANi / zatauSadhIti mulazatamRttikAsaptakayutatIrthodakapaJcaratnaiH sAhacaryAt paJcagavyadantimada sabIjakaSAyapaJcakasarvoSadhiyutaiH sauvarNamUla nakSatreNa rAkSasarUpeNa saha zatacchidrakumbhamadhyakSisetajjJoktavidhinA havanapUrvaM / sazizuprasUka iti mUlajAtazizunA tajjananyA ca saha svAyAt / azleSAjAte'pyevameva, navaraM tatra sauvarNasarparUpeNa saheti jJeyaM / etacca malAzleSAvidhAnaM savistaraM : gRhasthadharmasamuccayAdigrantheSUktamapi bahusAvadyatvAneha pratanyate / bahusAvadyAraMbhapAtakabhIruNA tu mUlAzleSAjAte bAlake sati, sarvanakSatra bhoktRnavagraha satata sevyamAnapAdapIThasya zrImadarhato viziSya ca mUlanakSatrajAtasya zrIsuvidhijinasyASTottarazatIya vidhinA zAstroktena samahotsavaM snAnaM kArya | evamapi sakalakSudropadravopazamasya sarvatra sAkSAdarzanAt / atra ke'pyAhu:" viSkaMbhAdikuyogeSu kulike satripuSkare / saMkrAntau durdine viSTau mUlAzleSAjabAlake // 1 // gaNakairnaiva kartavya pauSTika mUlasApayoH" iti // "C - janmAdau nakSatrabhedAnAha - kulabhAnyazvinI puSyo maghA mUlottarAtrayam / dvidaivata mRgacitrAkRttikAvAsavAni ca // 11 // Aho! Shrutgyanam 103 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 Arambha-siddhiH % upakulyAni bharaNI brAhma pUrvAtrayaM karaH / aindramAdityamazleSA vAyavyaM pauSNavaiSNave // 12 // vyAkhyA-vaiSNavaM zravaNam // pUrveSu jAtA dAtAraH saMgrAme sthAyinAM jyH| anyeSu tvanyasevArtA yAyinAM ca sadA jayaH / 13 // vyAkhyA--sthAyinAmiti eSu bheSu yadi yuddhaM syAttadA svasthAnasya rAho jayaH syAt, caTitvA''yAtasya tu rAjJaH parAjayaH syAt / anyeSUpakulyeSu jAtA bhanyasevakAH syuH, yuddhe ca yAyinAM jayaH, nAgarANAM parAjayaH, yena prathamaM yAtrodyamaH kRtaH sa yAyI, yena pazcAt sa nAgaraH // kulopakulabhAnyArdAbhijinmaitrANi vAruNam / phalantyetAni pUrvoktadvayasAdhAraNaM phalam // 14 // vyAkhyA- sAdhAraNamiti, jAtA dAtAro'pi syuranyasevakAzca, yuddhe casandhiH syAt / uktaM ca--" kulopakulabhe sandhiriti " // vArANAM kulyAditvamAha gurvArkIndavaH kulyA upakulyaH kujaH sitH| tamazcAtha budho mizrastatra nakSatravatphalam // 15 // vyAkhyA-tamo rAhuH / ayaM vAratvAbhAve'pi grahaprasaGgAdUce / mizraH kulopakulaH / kecittithivAravelArAziyogena kulyatvamAhuH, tathAhi " sUryodaye kujasyAhni nandA vRzcikameSayoH 1 / kulIrayugmakanyAnAM bhadrAyAme budhAhani2 // 1 // " anna yAme iti praharadinacaTanasamaye ityarthaH / "cApasiMhaghaTAnAM ca madhyAhne vAkpatI jayA3 / vaNigvRSabhayo riktA triyAmAnte bhRgodine4 // 2 // " triyAmAnte iti tRtIyapraharaprAnte / " sUryAste zanivAre tu pUrNA syAnnakramInayoH 5 / / kulajAstithayo vAre velAyAM rAziSu kramAt // 3 // " ebhiyogairjAtAH kulyAstata eva cottamAH syurityAzayaH // ravinaramAha Aho! Shrutgyanam Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarza mUrdhA 3 syAM3 sa2 bhujA2 karo ra udarA1dhobhAga1 jAnu2krame 6 SvagnitridviyamadvipaJcakukuTTaktarkeSu bheSvarkabhAt / nUpaH 1 svAdvazano2'malo 3 'dhikabala 4zcauro5 dhanI 6 zIlavAn 7 garaHsyAtpathikaJca 9bhikSu 10rapi cotpannaH kramAd bAlakaH // vyAkhyA - arkabhAdityarkAkrAntabhaM ravinarasya mUrdhina daravA, kramAjjAtakasya janmabhaM yAvad gaNyaM / mastake mukhe skandhayoH bAhvoH hastayoH 6 2 2 . rAjA miSTAzI skandhalaH balavAn cauryarataH ravinara sthApanA hRdaye nAbhau guhye jAnvoH pAdayo: 105 5 dhanavAn suzIla: bAhudvaye sthAnabhraSTaH syAdityapi kvacit / vizeSastuzataM mUrdhni mukhe skandhe cAzItirbhujahastayoH / saptasaptativarSANi hRnnAbhyoraSTaSaSTikA // 1 // gujhe SaSTistathA jAnvoraSTa SaT pAdayostathA / ravicakre krameNaivamAyurjJeyaM vicakSaNaiH // 2 // jAtakarmAdyAzrityAha 1 paradArarataH 2 videzagamanaH bhikSAcaraH Aho! Shrutgyanam syAjjAtakarma caralaghumRdudhruvakSaiSvamISu nAmApi / taccA viruddhamubhayoryonI 1 gaNa2 rAzi3 tArakA 4 vargaiH 5 // 17 // 1 vyAkhyA - jAtakarma SaSThIjAgarAdi / caretyAdi eSu candrayukteSu vA eSAmudayasamaye vA etatsaMbandhiSu muhUrteSu vA kAryaM / asmin prakAratraye'pi pUrvapUrvasyAlAbhe, uttarottaraH prakAra AdaraNIyo na svanyathA / yaduktaM vyavahAraprakAze" dhiSNyAnAM mauhUrtikamudayAt zItarazmiyogAcca adhikabalaM yathottaramiti " yadi ca tadeva dinabhaM kSaNe'pi ca tasyaiva kAryaM kriyate tadA zubhataraM yacchaunaka:nakSatravatkSaNAnAM balamuktaM dviguNitaM svanakSatre " iti / evaM sarvakArye bheSu vAcyaM / amIdhviti nAmApyeSu sthApyaM / ubhayoriti prastAvAdampatyoH guruziSyayoH svAmibhRtyayozcetyAhyam- 66 atrASTAviMzatebhAMnAM yonIrAha Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 Arambha-siddhiH uDUnAM yonyo'zva1 dvipa2 pazu bhujaGgA4 hi5 zunako6sva 7 jA 8 mArjArA 9 khudaya10-11 vRSa 12 maha 13 vyAghra 14 mahiSAH 15 / tathA vyA!16Nai17Na 18zva19kapi20nakuladvandva21.22kapayo23 hari24AjI25dantAvalaripu26ra'jaH 27kuJjara28iti // 18 // vyAkhyA--yonya iti utpattisthAnAni, etAzca guruziSyadampatyAdiyogArtha pUrvAcAryaiH kalpitA eva, na tu pAramArthikya iti ratnamAlAbhASye / pazurajaH / oturmArjAraH / dvayeti maghApUrvIphalgunyorAkhuH / evamagre'pi // yonivairamAhazveNaM harIbhamahibabhra pazuplavaGgaM, govyAghramazvamahamotukamUSakaM ca / lokAttathA'nyadapi dampatibhartRbhRtya __ yogeSu vairamiha vajyamudAharanti // 19 // vyAkhyA-zvA ca eNazceti nityavarasyetyanenAnyamate vaire vAcye samAhAradvandva zvaiNaM, yatraikasya janmabhasya zvA yoniranyasya ca mRgayoniH tayoH zvaiNaM vairamityarthaH / plavaGgo markaTaH / anyadapIti vyAgheNaM zvamArjAramityAdi / bhartRbhRtye. syupalakSaNatvAd guruziSyAdiyoge'pi / vizeSastu " vihAya janmabhaM kArye nAmabhaM na pramANayet / janmabhasyAparijJAne nAmabhasya pramANatA // 1 // " tathA" dvayorjanmabhayomalo dvayornAmabhayostathA / janmanAmabhayormelo na kartavyaH kadAcana // 2 // " asyArthaH-dvayorjanmabhajJAne nayoreva melazcintyate / ekasyApi janmabhAparijJAne tu dvayo bhayoreva cintyaH, paramekasya janmabhamanyasya ca nAmabhaM evaM na me lovilokyaH / evameva gaNarAzyAdisarvaprakAreSu jJeyaM / etau vyavahArapra. kAze // saptaviMzaterbhAnAM gaNAnAhadivyo gaNaH kila punarvasupuSyahasta svAtyazvinIzravaNapoSNamRgAnurAdhAH / syAnmAnuSastu bharaNIkamalAsanaH pUrvottarAtritayazaMkaradevatAni // 20 // Aho! Shrutgyanam Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya vimarzaH vyAkhyA-kamalAsanakSaM rohiNI, pUrvANAmuttarANAM ca tritayam // . rakSogaNaH pitRbharAkSasavAsavendra citrAdvidaivavaruNAgnibhujaMgabhAni / prItiH svayorati, narAmarayostu madhyA, . vairaM palAdasurayomatirantyayostu // 21 // vyAkhyA-pitRbhaM maghA, rAkSasaM bhUlaM / svayoriti AtmIyayoH / atIti atizayena / yannAmabhayoreka eva gaNaH syAta, tayorbhRzaM prItirityarthaH / antya yo rakSaso / uktaJca "svakule paramA prItirmadhyamA devamartyayoH / devarAkSasayorvairaM maraNaM martyarakSasoH // 1 // " abhijidvidyAdharagaNe iti kvacit / vizeSastu-mukhyasya varAde rakSogaNo, gauNasya ca kanyAdegaNastadApyubhayo: sadAzikUTatve 1 tatsvAmimainye 2 yonizuddhau 3 nADIvedhazuddhau 4 ca satyAM suyoga eva / yad gargaH" rakSogaNo yadA puMsaH kumArI nRgaNA bhavet / sadbhakUTaM 1 khagaprIti 2 yonizuddhi 3 stadA zubham // 1 // " atha rAzikUTa, rAzInAM mitho vairamaivyAdi cAharAzerojAnmRtiH SaSThe sarvAH syuH saMpado'STame / rAzau dvidvAdaze naiHsvyaM svAmimaitrye punaH zriyaH / / 22 // vyAkhyA-yantra dvayo rAzI mithaH SaSThASTamau syAtAM, tayoH SaDaSTamakAbhyAM rAzikUTaM, evaM dvidvAdazanavapaJcamAdiSvapi bhAvyaM / mRtiriti yatrojAnmeSamithu. nAditaH sakAzAt SaSTho rAziH syAttatkila zatruSaDaSTamakaM rAzIzAnAM mitho vairasadbhAvAt / tatra yasyASTamo rAzistasya mRtyuH syAditi ratnamAlAbhASye / saMpada iti ojAdeva sakAzAdaSTame rAzau sati yatsyAttatprItiSaDaSTamakaM rAzIzAnAM mitha: prItisadbhAvAt / tadayaM bhAvaH" makaravRSamInakanyAvRzcikakarkASTame riputvaM syAt / / ajamithunadhanviharighaTatulASTame mitratA'vazyam // 1 // " nanu vairamaiJyAdidvayorjanmalamayorvicArayitumucitaM, tasyaiva sarvatra balavasvAt, talki janmarAzyorihoktaM ? ucyate Aho! Shrutgyanam Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH "" " janmalagnamidamaGgamaGginAM menire mana itIndumandiram / sauhRdaM ca manasorna dehayomailakastadayamindugehayoH // 1 // nanu yadyevaM tadA'stu rAzimaitryAdivicAraH paraM sthUlamAnaM yadastato janmarAzisthanavAMzayostadvicAroM yuktaH "prabhuriha navAMza" izyukteH, maivaM, sthUlasyaivAtra pUrvAcAryaiH pramANIkaraNAta, no cetkarkasthe makarAMze'pi gato'rkaH kiM nottarAyaNItyucyate ? tathA yathoktadaiva sikanakSatravirahe'pi tadudaye tanmuhUrteSu vA, jAtakarmakSaurAdikAryANIva karagraho'pi kimiti nAnumanyate ? ataH sthUlasyaivAtra prAmANyaM / nApi sUkSmatvamapramANameva / yataH -- " bhinnabhinnaphalabhAgbhuvi bhUyAMne kadhiSNyadinajo'pi jano'yam / sUkSmatApi nanu tena gariSThA, kiMtu mUlamanurudhya vidheyA // 2 // " 108 adhidinetyupalakSaNaM, tenaikalagnajo'pItyapi jJeyaM / tadayamAzaya:ki navAMzadvAdazAMzatriMzazikalA vikalAdIni yathottaraM sUkSmANi santi tataH" atyantasUkSmaH sa kalekadezo, yenAkhilAnAM bhidurA phaladdhiH / nAsmAdRzAM dRgviSayaH sa tasmAnmUlAnukUlA vyavahArasiddhiH // 3 // " idaM vRndAvane / atra mUlAnukUleti pUrvAcAryairyatra yatpramANIkRtaM tattatra mUlaM, tato janmAdilagbheSu kalAdikaM yAvadvicAryate, iha tu rAzereva maitrI vicAryA, tathaiva pUrvAcAryaiH pramANIkaraNAt ityalaM prasaGgena / dvividhaSaDaSTamaka sthApanA yathA 6 vRSa karka naiH khyamiti dvidvAdaza tAvatsvabhAvato dAridryakaraM / svAmimaigya iti tadrAzisvAminoryadi mitho maitrI, upalakSaNatvAdvAiyorekasvAmitvaM vA tadA fare zubhataraM / yadi caikasya mAdhyasthye satItarasya maitrI tadApi dvidvAdaza zubhameva / pArizeSyAdyadi rAzIzayormitho vairaM yadvaikasya mAdhyasthye satItarasya "varaM yadvobhayormiMtho mAdhyasthyameva tadA na zubhaM / yatsAraMga: * 8 dhanuH kuMbha meSa " kanyA vRzcika | mithuna siMha mIna tulA makara zatrutA prItiH 9 6 meSa mithuna siMha 8 vRzcika makara mIna tulA dhanuH kuMbha kanyA vRSa karka " prItirAyumitho maitryAM sukhaM syAtsamamitrayoH / dvayoH samatve na sneho na sukhaM samavairiNoH // 1 // "" Aho ! Shrutgyanam : Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eSAM sthApanA yathA 2 meSa mithuna siMha tRtIya vimarza --- 12 , mIna vRSa karka tulA dhanuH kuMbha etAni SaD dvidazAni zreSThAni kanyA vRzcika makara 2 kanyA idamapi zubham vRzcika tulA 12 siMha atrAdyeSu paJcasu rAzIzagrahayomitho maitrI, SaSThe ekasvAmikatvaM, saptame tvekasya mAdhyasthyamitarasya maitrI, tenaitAni sapta prItidvidvAdazAni / zeSe tvAcatuSke svAminomitho mAdhyasthyaM paJcame tvekasya mAdhyasthyamanyasya vairaM, ""himAMzubudhayorvairaM" iti mate mitho vairaM vA tenaitAni paJca zatrudvidvAdazAni / trivikramos 'pyAha " siMhavarjaviSamarAzito dvitIyatve sati yAni dvidvAdazAni syustAnyazubhAni yAni tu samAsihAcca dvitIyatve sati syustAni zubhAnyeveti " / kecicADyAdicatuSkAnukUlye sati mizro mAdhyasthyamapi zubhamAhuH / yatsAraMga: " nADI? yoni2 rgaNA3 stArAS4 catuSkaM zubhadaM yadi / tadaudAsye'pi nAthAnAM bhakUTaM zubhadaM matam // 1 // 99 adAsya mudAsInatA mAdhyasthyamiti yAvat / nADItArAsvarUpaM svagre vakSyate / siMhadvadvAdazaM muktvA zeSANi sarvANi dvidvAdazAnyazubhAnIti tu vyavahAraprakAze // 3 makara dhanuH mIna kuMbha vRSa meSa etAnyazubhAni mithuna karka idamazubhataram 109 zreyo maitrayAt pare tvAhuH kalikRnnavapaJcamam / ekaRkSe ca bhinnAMze zreyaH zeSeSu ca dvayoH // 23 // vyAkhyA - kalikRditi navapaJcamaM svabhAvAt kalaha hetuH / vivAhe tvapagrahAnikaramiti vyavahArasAre / zreyo maitryAdityanye svAhuH - rAzIzayormiyo yamatraM tu satyAM zreSThameva / yatra tvekasya maitrI, anyasya tu mAdhyasthyaM tanma dhyamaM / ( sthApanA pR. 110 vilokyA ) vizeSastu - prItinavapaJcamAt prItidvidvAzakamuttamaM tato'pi prItiSaDaSTamakaM / tathA Aho ! Shrutgyanam Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH 1 Asannastu varo grAhyo nAsannA kanyakA punaH mRtaikamAtApitaraM saMgrAhyaM navapaJcakam // 1 // zreSThAni navapaMcamAni etAni madhyamAni "" 110 9 meSa 66 vRSa mithuna siMha 5 siMha kanyA tulA dhanuH tulA kuMbha vRzcika mIna meSa dhanuH makara vRSa "6 5 mithuna karka vRzcika kanyA makara kuMbha mIna karka mRtaiketi varakanyayormadhyaikasya mAtApitarau mRtau, tadA navapaJcamaM zubhameveti nAracandra TippaNyAM / ekaRkSe ceti RkSazabdo'tra rAjyarthe tatodvayorapi yadyeka evaM janmarAzistadA navAMzabhedAcchubhameva, dvayorapyekaM yadi janmabhaM tadA tu na zubhaM / yatrivikramaH " eka jAyate yatra vivAhe varakanyayoH / asyArthaH -- yadi kanyAyA rAzito gaNane varasya rAzirAsanco, vararAzitazca gaNane kanyAyA rAziraH, evaM sati navapaJcamAdIni sarvANi zubhAni / mUlavedhastu sa prokto mahAduSTaphalapradaH // 1 // " lallo'pyAha66 ekanakSatrajAtAnAM pareSAM prItiruttamA / 39 dampatyostu mRtiH, putrA bhrAtaro vA'rthanAzakAH // 1 // api ca RkSazabdo nakSatrArthe'pyasti tenaikanakSatre'pi pAdabhedAcchubhameva, ekapAdasve tu na zubhaM / yaduktam -- " nakSatramekaM yadi bhinnarAzyora bhinnarAzyorapi bhinnamRkSam / prItistadAnIM niviDA nRnAryozcetkRttikArohiNIvanna nADiH // 1 // " ana kRttikArohiNIvaditi, yathA kRttikArohiNyormitho nADIvedho'sti, tathA nADIvedho yadi syAdityarthaH / tathA- " nAgnirdahatyAtmatanuM yathA vA, draSTA svaddaSTena hi darzanIyaH / ekAMzakatve samataiva tadvannabhartRbhAryAvyavahArasiddhiH // 2 // " ekapAdatve'pi zubhamevetyanye / yaduktam--- parAzaraH smAha navAMzabhedAde karkSarAzyorapi saumanasyam / ekazakatve'pi vaziSThaziSyo naikatra piMDe kila nADivedhaH // 3 // " zeSeSu ca dvayoriti zeSeSUbhayasaptama 1 dazamacaturtha 2, tRtIyaikAdazeSu 3. dvayorapi saMbandhino: zreya eva / rAiyorevAtra maitrItyato na tadIzayo maitrI vicAryA / yadgadAdharaH Aho ! Shrutgyanam Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarzaH - " rAzikuTe zume labdhe grahamaitrI na cintyet| alAme rAzikUTasya grahamaitrI tu cintayet // 1 // " tatrApi svAmimaiJye ekasvAmikatve ca zreSThatarameva / sarveSAmeSAM kramAta sthApanA yathA __ siMha kanyA meSa vRSa mithuna karka siMha kanyA kuMbha . mIna meSa vRSa mithuna vRzcika dhana makara kuMbha mIna vRzcika dhana makara - - Lal ubhayasaptamaM |dshmcturthshresstthtrN dazamacaturthazreSThaM - - peSa tulA vRSa kuma karka karka makara vRzcika karka meSa mithuna mIna mithuna dhana vRzcika siMha siMha vRSa makara meSa tulA siMha kuMbha kanyA mithuna dhanuH kanyA kanyA mIna / mIna dhanuH / kubha vRzcika anobhayasaptameSu tRtIyaikAdazeSu ca svAmimaitryacintA nAstyeva / dazamacaturtheSu tvAye catuSTaye maitrI antyadvayorekezatvaM, tenaitAni SaT zreSThatarANyaktAni / zeSANi SaT svabhAvAdeva zreSThAni / vizeSastu-AdI tAvadbhayonyAdizuddhirbalinI, tato'pi rAzyorvazyatvaM vakSyamANaM, tato'pi rAzIzagrahayomaitrI, tato'pi rAzyoH / svabhAvamaitrI balinI yaduktam--- "svabhAvamaitrI1 sakhitA svapatyo2 vazitva3 manyo'nyabhayonizuddhiH 4 / paraH paraH pUrvagame gaveSyo, haste trivargI yugapadyutizcat // 1 // " ___ paraM tArAmaitrI nADIvedhazuddhizca sarvatra vilokye eveti, grAmadhAraNAgati ke'pyevamAhuH janmarAzisthito grAmastriSaSThaH saptamo'pi vaa| svakIyo dravyanAzAya ApadA ca pade pade // 1 // caturtho'Tamako grAmo dvAdazo yadi vA bhavet / yatraivotpadyate arthastatraivArtho vilIyate // 2 // paJcamo navamo grAmo dvitIyo di vA bhavet / / dazamaikAdazazcaiva zubhadaH sa phalapradaH // 3 // " Aho! Shrutgyanam Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - atha tArAsu vAcyAsu pUrva tatsaMbaddhaM nADIvedhamAha-..... cakre trinADike dhiSNyamekanADIgataM zubham / guruziSyavayasyAdena vadhUvarayoH punaH // 24 / / vyAkhyA-nADyo'tra rekhArUpA lakSyAH, tato yeSAM janmabhAni nAmabhAni vA ekanADIgatAni syusteSAM nADIvedho'sti / bhinnabhinnanAGIgatatve tu sa nAstIti bhAvaH / vinADikacakrasthApanA yathA abharomapiomapahicikhA vibhajye sAre aMdhajire vayasyAderiti, AdipadAtprabhubhRtyAdisarvadvayeSvapi saMbandhinomitho nADIvedhaH shubhH| vadhUvarayoriti, dampatiyoge tu nADIvedho na shubhH| uktaJca harSaprakAze" suasuhi sevayasissA gharapuradesa suha eganAr3IA / kannA puNa pariNIA haNai paI sasuraM sAsuM ca // 1 // " vizeSastu-sutasuhRdAdInAM nADIvedhasadbhAve viruddhayonikabhayogo'pi na duSyati / dampatyonIDIvedhe tu phalamevam__ " hRnnADIvedhato bhartumadhyanADIvyadhe dvayoH / / ... pRSTanADIvyadhe nAryA mRtyuH syAnnAtra saMzayaH // 1 // " bhAdyanakSatrasaMgatA yA sA hRnnaaddii| "samAsanne vyadhe zIghra daravedhe cireNa vA / vedhAntarabhamAne'tra varSe duSTaM prajAyate // 2 // " api ca yadi nakSatravedhastyaktuM na zakyate, tadA'pi pAdavedhastyAjya eva / uktaJca narapatijayacaryAyAm" etaccakraM samAlikhya azvinyAyahripaGktitaH / vedho dvAdazanADIbhiH kartavyaH patikanyayoH // 1 // " evaM nirantaro yeSAM dampatInAM bhaveyadhaH / teSAM mRtyunaM sadehaH sAntarastvalpaduHkhadaH // 2 // " tathA tatraiva granthe dampativadevatAmaMtrayorguruziSyayoge ca nADIvedho duSTa ityuktaM / tathAhi " ekanoDIsthitA yatra gurumaMtrazca devatA / / - tatra dveSaM rujaM mRtyu krameNa phalamAdizet // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarza sarveSAM caiSAM maitrIprakArANAM nADIvedho bakichaH / yaduktam"sadA nAzayatyekanADIsamAjo, bhakUTAdikAn sarvamedAn prshstaan"| atha tArAmaitrImAhadvayeSu guruziSyAdeH prItihetoH parasparam / tripaJcasaptamI tArAM sarvatra parivarjayet // 25 // vyAkhyA-parasparamityubhayato yojyaM / parasparaM prItihetoH, parasparaM tripa. saptamI tArA tyAjyeti / ko'rthaH ? yadi chekasyApi tArA tripaJcasaptamI syAttadA na tayostAdRzI prItiH syAditi / tripaJcati pUrvoktena tArANAM navaka. trayakalpanavidhinA guruziSyAditArAsu tripaJcasaptamatvaM bhAvyaM / viziSya ca guruvaraprabhuprabhRtInAM tArA tripaJcasaptamI vilokyate / yaduktam -" bhIrupAdacala paJca 5 tRtIyA 3 zokavairavipade varatArAH" / sarvatreti sarveSu dvayeSvityatra yojyaM, pradhAnaM (nA) ceyaM tAramaitrI / yaduktam:__ " puskhorAzIzayomaitryAmekezatve ca vazyame / paDaSTamAdiSvapi syAttArAmainyA karagrahaH // 1 // " iti daivajJavallame // vargamaitrImAhacatvAro'kacaTA vargAH krmaattpyshaastthaa| yatnato vajanIyAH syuritaretarapaJcamAH / / 26 // vyAkhyA-akArAdayaH svarAH avargaH / tataH kavargAyAH paJca vargAH 6 / antasthA yavargaH 7 / zaSasahAH zavargaH 8 ityaSTau vargAH / itareti dvayoH saMbandhino mAdyavarNavargoM yadi mithaH paJcamau syAtAM, tadA tadIzayorjAtivairasa. nAvAtyAjyau / vargezAzcaivaM harSaprakAze" vainateyau1 tu2 siMha3 zvA4 'hi5 mUSaka6 mRgo7 raNAH8 / kramAdakacaTAdInAM svAmino'mI smRtA budhaiH // 1 // " uraNo meSaH / eSAM paJcamena paJcamena saha jAtivairaM, vRkasajAtIyatvAt zuno meSeNa saha vairaM / vizeSastu-yoni 1 gaNa 2 rAzi 3 tArA zuddhi 4 nADivedhA 5 janmame parijJAyamAne janmabhenaiva vilokyAH, anyathA tu nAmamena / vargamaitrI 1 labhyadeyajJAne 2 tu prasiddhanAmnaiva vilokye // ___vargavaktavyatAsaMbaddhaM mitho labhyadeyajJAnamAhanAmAdivargAGkamathaikavarga, varNAGkameva krmto'krmaacc| . nyasyobhayoraSTahRtAvaziSTe,'rdhitevizopAHprathamena deyaa||27|| Aho ! Shrutgyanam Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH vyAkhyA --- ubhayorati sarvadvayeSu dvayoH saMbandhinornAmAdyArayorvargAGko sthApyo, dvayozcedeko vargastadA''dyAkSarAGkAveva tAbhyAM jAtasyAGkasyASTabhirbhAge yacchreSaM, tasyArdhe jAtA ye vizopAste AdyAGkavatA uttarAGkavato deyAH, tena svAdyAllabhyAH / evaM kramorakramAbhyAM yathAsaMbhavaM labhyadeyamAnIya yathAyogaM vAlanIyaM zeSaM ca deyaM nirNeyaM / yadi tu mitho labhyadeyaM nAyAti, tadA yasyaiva syAttasyaiva nirNeya / yathA kaNAdavalmIkayorguruziSyayornAmavargAGkau nyastau = ( ka ) - 2 (va) - 7 jAtA saptaviMzatiH, tasyA aSTabhirbhAge zeSaM traya: 8 ) 27 (3, ardhite. sArdhavizoSaH kaNAdena kalmIkasya deyaH / tAveva viparItau nyastau 5-2- jAtA dvAsaptatiH, aSTabhirbhAge zeSAbhAvAnnAsti kiJcidvalmIkena gurordeyaM, kiMtu guruNaiva ziSyasya deyamastItyetadyoga nidhAna granthoktamudAharaNaM / tathA AdinAthazrIdattayovargAGko sthApita 1-8--jAtA aSTAdaza, aSTabhirbhAge zeSaM dvau, ardhe eko vizopo devena zrIdattasya deyaH / tayorevokamAtsthApane 81 jAtA ekAzItiH, aSTabhibhAMge zeSa ekaH, ardhe - ardhavizopaH zrIdattena devasya deyaH / mitho vAlane zeSo'rdhavizeopaH zrIdattasya devena deyo nirNItaH / evaM sarvatra / labhyaM ca stokaM varyaM, dAtuM lAtuM ca suzakyatvAditi nAracandra TippaNyAM / atra gargoktaH saGgrahazloko'yam " rAzi 1 grahamaitrI2 gaNa 3 yoni 4 tArai5 kanAthatA6 'vazyama 7 / strI dUra8 nADiyuti9 varga 10 labhya11 varNa12 yujayo 13 dvayeSUhyAH // 1 // " bhasyArthaH- dvayeSu guruziSya dampatibhartRbhRtyAdirUpeSu ete UjhAH / tantra rAiyoH svabhAvajA rAzimaMtrI, tRtIyaikAdaza 1 dazamacaturthI 2 bhayasaptameSu 3 | grahamaitrI prItiSaDaSTamaka 1 prItidvidvAdazaka 2 prItinavapaJcameSu 3 / gaNa 1 yoni 2 tAre 3 kanAthatA 4 nADIvedha 5 varga 6 labhyA 7 nyuktatvAt sphuTAnyeva / vazyatvaM tu vakSyate / strIdUreti vadhUrAzirvararAzito dUragaH zubhaH, vararAzistu vadhUrAzita AsannaH zubha ityarthaH / varNeti " mInAdyAzcatvArazvatvAratrirdvijAdivarNA " iti sArAvalyAM / tatazca -- "yatra varNAdhikA nArI tatra bhartA na jIvati / 114. yadi jIvati bhartA syAttadA putro na jIvati // 1 // " iti mahAdevaH / yujiH prAguktA " pUrvArdhayogiSUDha strINAmativallabho bhaveddhartA" ityAdinA / vizeSastu munInAM kila jinabimbakArayitustadvAraNAgatijJAne zaikSasyanAmakaraNe ca bhayonyAdibhirviziSyopayogaH / tatra zaikSasya nAmni nADIvedho varyaH, jinasya Aho! Shrutgyanam 2 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimazaH 115 tu nAmni tyAjya eva / tArAvirodhazva jinabimbAdhikAre prAyo na vicAryaH / yaduktam" yoni 1 gaNara rAzibhedA3 labhyaM4 vargazvanADivedhazca6 / nUtanabimbavidhAne pavidhametadvilokyaM jJeH // 1 // " tatra yasya dhanikasya jinasyeva janmamaM jJAyate, tasya janmabhena yoniga rAyo nADIvedhazca vilokyA: / ca tu vargalabhye, yato vargayormithaH paJcamatvaM mitho labhyadeyaM ca jinasyeva tasyApi prasidvenaiva nAmnA vilokyete, sarvatrApIyaM rItiH / janmabhAparijJAne tu tasya yonyAdyapi sarvaM prasiddhanAmabhenaiva vilokyaM / tatra pUrvaM tAvajinadhanikayoryonigaNavargANAM mitho vairaM tyAjyameva / vairasadbhAve. spi vA dhanikasatkA yonyAdayo devasatkebhyastebhyazcedvaliSTAH syustadA grAhyA api / ayaM bhAvaH - alpabalena baliSTo nAbhibhUyate ityabhiprAyeNa dhanikasya ovAdirbaliSTo devasya condurAdirarUpabala ityetAvatA na doSaH / jAtivairAbhAve ca dhanika yonivargayorabalatve'pi na viziSya doSaH, zAstre yonivargayorjAtivairasyaiva varjanAt, loke'pi ca tathaivAdaraNAt / tathA yatra devarAzito dhanikarA - zirAsanno, dhanikarAzitastu devarAzirdUre tatprItiSaDaSTamakAdi grAhyaM, itarattu na / tathA tAdRkazudvAparAlAbhe tu tadapi kvacid grAhyaM / devarAkSasarUpaM gaNavairamadhyevameva, yato loke varakanyAderapi zuddhAparAlA bhe devarAkSasarUpaM gaNavairamapyAdriyamANA dRzyante / ziSyanAmakaraNe tu guruziSya yormithastArAvirodhaH zatruSaDaSTamakAdIni ca sarvANi tyAjyAni / yonivirodho'pyevameva / nADIvedhasadbhAve tvasau na duSTaH / uktaJca harSaprakAze 66 dubbArasa navapaMcama chakkaTThaga ti paNa sattamI tArA / annunnaM gurusI sANaM nAmakaraNe vivajijJA // 1 // gurusIsANa karijA nAmaM na viruddhajoNIe rikhkhe | jara huja na taM rikhkhaM ArUDhaM eganADIe // 2 // 97 gaNavargavirodhau tu tyAjyAveva / labhyadeyaM ca mitho vilokyaM mitho rAzimaigyAdyabhAve rAzInAM vazyatvaM ca grAhyaM tadbhAve zatruSaDaSTamakAdInAmapi viziSTataradauSTyAsaMbhavAt / putrAdinAmasvapi sarvaM prAya: zaikSanAmavajjJeyaM / evaM ca sati" jIvendvarkeSu baliSu triSu gocarazuddhitaH / nAmaprathamavarNasya nRNAM nAma vidhIyate // 1 // iti pUrNabhadraH / asya zlokasyAnvaya evaM - nAmAdyavarNasya gocarazudhdhyA jIvendvarkeSu baliSu satsu nRNAM nAma vidhIyate / ayaM bhAvaH - nAmakarturAcAryAderye kespi varNI Aho ! Shrutgyanam "" , Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH maitrIbhAjaH santi, teSAM varNAnAM madhye yasya varNasya jIbenkagocarazudhdhyA baliSThAH syuriSTadine taM varNamAdau nyasya, ziSyAdInAM nAmadeyam // atha kAryAntarANyAhakarNavedho 'hni saumyasya mArge maitrye zrutidraye / hastacitrottarA 3 pauSNAzvinAdityadvaye zubhaH // 28 // > vyAkhyA - saumyo budhaH / gurAvapIti vyavahArasAre / uttarAstimbaH // AghATanaM prAthamakalpikasya, mRdudhuvakSipracareSu bheSu / pUrvAzanaM mAsi zizozra SaSThe, bhaM vAruNaM svAtimitazca muktvA // vyAkhyA - AdyaM hiMDanaM gocaracaryAbhramaNaM ca prathamakalpa AdyAraMbhaH prayojanamasyeti, "padaka lakSaNAnta kRtvAkhyAnAkhyAyekAt" ityanenekaNi prAthamakalpiko bAla: zaikSazva, vAre vA'nukte'pi kujazanI sarvatra tyAjyau / pUrvAzanaM bAlasya boTa - NAkhyaM / SaSThe iti "puMsaH SaSThe mAsi, putryAstu paJcame mAsIti" bhojaH / " mAsaniyamo na putryAH" iti tu hariH / ariktatithAviti ca sarvatrApyUhyaM / vizeSastuzazizuke ca mandAgniH zanibhaume balakSayaH / budhArka guruvAreSu prAzanaM tu hitAvaham // "" 1 // 8 itaH pUrvoktanakSatrebhyaH zatabhiSekasvAtI tyaktvA, co ' bhinnakramatvAsvAti cetyevaM yojyaH // pAtra bhogo'zvinIsnurAdhArevatImRge / haste puSye ca gurvinduvArayozca prazasyate // 30 // dhauraM zubhasyAhani tArakAbale, tithau ca riktASTamISaSThayamojjhite citrAcaraindrAzvinapuSyarevatI hastaindavaistulyapatau kSaNe'thavA / / vyAkhyA - kSauramiti bAlAnAM prathamaM yasya muMDanamiti nAma / zaikSANAM tu prathamalocaH, zeSakSaurANi tu vArabhamAtrazudhdhyAdinA'pi syuH / zubhasyeti akrUravAre / yataH" kSaure mAsaM dunotyarko bhaumo'STau sapta sUryajaH / SaT prINAtIndurau jJo gururnava bhRgurdaza // 1 // " iti vyavahArasAre / tAraketi ukta hi "janmAdhAnetyAdi" / tArAbalaM ca kSaure'vazyaM grAhyaM, yataH- "tArAsuddhaM khauraM" iti harSaprakAze / candrabalamapyavazyaM grAhyamiti vyavahAraprakAze / aSTamIti "DyApo balaM nAmni " iti hrasvaH / amA amAvAsyA / caraM svatyAdi / aindavaM mRgaziraH / tulyapatAviti yadyuktabhAni nApyante kSauraM cAvazyaM kAryaM tadoktabhAnAM yaH patiH sa eva yasya kSaNasya patiH syAttasmin kSaNe kSauraM kArya, kSaNazca muhUrttAkhyo'hno rAtrervA paJcadazo'zaH / tadIzAstAvadevam Aho ! Shrutgyanam 116 "" Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarza 117 'ziva1 bhujagara mitra3 pitR4vasu5 jala 6 vizva7viraJci8 paGkajaprabhavAH 9 / indrA10 gnIndra11 nizAcara12 varuNA13 ryama14 yonaya15 shvaahni||1|| rudrA 1 jA 2 hirbudhAH 3 pUSA 4 dasrA 5 ntakA6 ni7 dhAtAraH8 indra9diti 10guru11hari12ravi 13tvaSTra 14nalAkhyAH 15kSaNAdhipA rAtrau |2| kSaNanAmAni punarevam " ArdrA 1 zleSA 2 nurAdhA 3 ca maghA 4 caiva dhaniSThikA 5 / pUrvASADho 6 ttarASADhe 7 abhiji 8 drohiNI 9 tathA // 3 // jyeSThA 10 vizAkhikA 19 mUlaM 10 nakSatraM zatatArakam 13 | uttara14 pUrve phalgunyau 15 kSaNAstithisamA dine // 4 // eSAM madhye ca" dakhiNadisi mukta garma dikhaparaTTAgamAgamAikayaM / 66 jaM taM savvaM suhayaM abhijinmuhu saMmi aThThamae // 5 // " yataH harSaprakAzeupAya viTThi varvAya daDDhatihi pAvagaha vihi adose / majjhavero sUro savve vavaNIya sukhkhakaro // 65" pUrNabhadro'pyAhagrasate grahacakramasau ravirudaye yAvadeva yAmayugam / uddhamati vamanakAle vAntaM tadviddalIbhavati // 1 // vihvalatAmupagatavati tasmin vijayAhnayo bhavati yogaH / * yasmin vihitaM kAryaM na calati kathamapi yugAnte'pi // 2 // " lallo'pyAha " ravau gaganamadhyasthe muhatte'bhijidAhvaye / " / " chinatti sakalAn doSAzcakramAdAya mAdhavaH // 1 // dupaharaghaDiA UNe dupahara ghaDibaga ahia majjhahe vijayaM nAma muhuttaM pasAhagaM savvakajjANaM // 1 // ityAhuH / sAyaM sandhyAyAmapi vijayayogo harSaprakAze uktaH, tathAhi-" Isi saMjhAmakaMto kiMci umbhinnatArao / 99 vijao nAma jogo'yaM savvakajappasAhao // 1 // lallena prAtasya sandhyAyAmapi yAtreSTA, tathAhi " AvazyakeM tathA yAne saumye'ste nidhane'pi vA / vrajedakoMdaye vA'pi madhyAhne vA'vizaGkitaH // 1 // atra saumye'ste iti yadyarkodayasamaye madhyAhUne vA, tAtkAlikalamakuMDalikAyAM saptame'STame vA bhavane saumyagrahaH syAttadA niHzaMka pramANaM kuryAditi / Aho ! Shrutgyanam 66 16 66 kecittu -- Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -siddhiH prAtastyasandhyAyA uSAtritArasaMjJe'pi / yatpUrNabhadraH - " upAbhidhAnaM varayogamevaM tritAramAhurmunivRndavandhAH tathA - " uSAM prazaMsayed garga " zatA iti tAtparyaM / tathA " rAtrAvArdrA 1 tathaivASTau pUrvabhAdrapadAdayaH 9 / Aditya 10 puSya 11 zrutayo12 hastAdyAzca trayaH 15 kramAt // 1 // yasmin dhiSNye yacca karmopadiSTaM taddaivajJaistanmuhUrtte'pi kAryam / dikzUlAdyaM cintanIyaM samastaM tadvaddaNDaH pArighazca kSaNeSu // 2 // " atra dikzUlAdyamiti nakSatradikzUlakIlAdikaM vakSyamANastrarUpaM muhUrtevapi nakSatravadvicArya, yasyAM dizi ca tadutpadyamAnaM syAt sA dik prayANAdau tyAjyA / tathA carasthirAdayaH sapta dhiSNyabhedA dhiSNyasaMbandhikSaNeSvapi iSTakAyanurUpatAmapekSya vicAryAH / pArighazceti vakSyamANapariSadaNDaM muhUrteSvapi nakSa dvicArya yAtrAdyaM kuryAditi ratnabhASye / paurANikakSaNAstvevam 118 Arambha-1 / iti iti / evaM ca sandhyAstisro'pi " 6" ' raudraH 1 zveto 2 maitra 3 zvArabhaTaH 4 paJcamastu sAvitraH 5 / vairAjo 6 gAndharva 7 stathA'bhiji 8 drohiNa 9 balau 10 ca // 1 // vijayo11tha nairRtAkhyo12 mAhendro13 vAruNo 14 bhaga15 caiva / te purANakathitA divasa muhUrttAstathA'bhijitkutupaH // 2 // eSu abhiji 1 dvijayo 2 maitraH 3 sAvitrI 4 balavAn 5 sitaH 6 / virAja 7 ceti sapta syuH kSaNAH sarvArthasAdhakAH // 3 // raudro 1 gandharvo 2 pa 3 zvAraNAkhyo 4, "" vAyu 5 vahnI 6 rAkSaso 7 dhAtR 8 saumyau 9 / brahmA 10 jIvaH 11 pauSNa 1 viSNU 13 samIro 14, rAtrAvete narRtAkhyaH 15 kSaNo'nyaH // 4 // 59 ityukto bahUpayogitvAsaprasaGgaH kSaNavicAraH // mAzritya varjanIyAnyAha abhyaktaranAtAzita bhUSitayAtrAraNonmukhaiH kSauram | vidyAdinizA sandhyAparvasu navame'hni ca na kAryam // 32 // vyAkhyA - azito bhuddhaH / yAtrA prasthAnaM tadunmukhaiH / vidyAyA AdiH prAraMbhaH / sandhyAstisro'pi / parva dIpotsavAdi / navame'nhIti pUrvaauauradinAditi 1 Aho! Shrutgyanam prathama prathamaM ca kSaura Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarzaH 199 zeSaH, navasyAmiti tu na vyAkhyeyaM riktAzvena tadvarjanasya jAtatvAt kiM tu yasmin dine prAktanaM kSauraM kRtaM, tasmAdgaNanayA yannavamaM dinaM tasmin dvitIyavArasya kSauraM na kAryaM / na ca kevalaM kSaura eva, grahapravezAdiSvapi navamadivaso niSiddhaH / yallallaH -- " nirgamAnavame cAhni pravezaM parivarjayet / " zubhe nakSatrayoge'pi pravezAdvApi nirgamam // 1 // idaM ca maGgalyakSaureSUktaM, amaGgalyakSaurANi tu navamedhyahi syuH / nirAsanAnAmapi kSauraM na kAryamiti lallaH // SaTkRttiko'STavairaMca stri maitrazcaturuttaraH / paJca paitraH sakRnmUlaH kSaurI varSaM na jIvati // 33 // vyAkhyA - yaH SaT kSaurANi saMlagnAni kRttikAyAmevAkArayat sa SaTkRttikaH / evamanye'pi / gaNividyAyAM tu kRttikA vizAkhA maghA bharaNISveva locakarma niSiddhaM / vizeSastu " sarvadA'pi zubhaM kSIraM rAjAjJAmRtisUtake / bandhamokSe makhe dArakarmatIrthavratAdiSu // 1 // sarvadApIti sarveSu vAranakSatreSvityarthaH / dArakarmeti kulAcAro'yaM keSAJcit / tathA ca durgasiMha: - " muNDayitAraH zrAviSThAyino bhavanti vadhUmUDhAm" / iti // zmazrukarma narendrANAM paJcame paJcame'hani / kSaurabheSu nakhollekho vyarke krUre vizeSataH / 34 // vyAkhyA---- - kSaurabheSvityasyo bhayato'pi yojanAdayamarthaH - kSaurabheSu tripaJcazubhagrahasya kAlahorAyAM paJcame paJcame dine saptamatArAdyabhAve krUravAreSvapi zmazrukarma kAryaM nakhollekho'pyevameva paraM vyarke ityuktestatra ravivArastyAjyaH / kujazanI tayorhorA ca viziSya grAhyAH // Ke vidyAM surAdhyApakarAjaputra sitArkavAreSu samArabheta / pUrvAzvinImUlaka ratrayeSu zrunitraye vA mRgapaJcake vA ||35|| vyAkhyA-surAdhyApako guruH / rAjaputro budhaH / samArabheteti yaduktam "vidyArambhe nRNAM vArAH kurvate bhAskarAdayaH / "" Ayu' jADyaM 2 mRti3 lakSmIM4 buddhi5 siddhiM6 ca paJcatAm 7 // 1 // iti vyavahArasAre / pUrvAstitraH / zrutizraye veti kaizcit zrutirevoce, na tu tatrayam // niyamAlocanAyogataponandyAdi kArayet / muktvA tIkSNogramizrANi vArau cArazanaizvarau // 36 // Aho ! Shrutgyanam Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 Arambha-siddhiH - vyAkhyA-niyamAH samyaktvadvAdazavatAdyAzritAH, AlocanA dharmagurUgA. magraM prAyazcittamArgaNAya svapApaprakAzana, yogAH zrutArAdhanatapovidhivizeSAH, tapaH siddhAntoktazreNyAdi SaDbheda, teSAM nandiH pratipattisamayakriyamANo vidhivizeSo jainarSiprasiddhaH / bhAderanyadapi dharmamayotsavakArya gRhyate / vizeSastu" zAntikaM pauSTikaM kArya kssejyshukraarkvaasre| kanyAvivAhanakSatre puSyAzvizravaNe tathA // 1 // " iti trivikramaH // ___atha prAyo viprAdyAzritaM paJcadazazlokairAhamauJjIvandho'STame garbhAjanmato vA'grajanmanAm / rAjJAmekAdaze ca syAdvatsare dvAdaze vizAm // 37 / / ___ vyAkhyA-maujIbandho mekhalAbandhaH / aSTame iti yathAkulAcAraM viprANAM garbhAddazame varSe'pi agrajanmAno viprAH / cizo vaizyA: // zAkhAdhipe balopete kendrasthe'hi ca tasya vaa| bale sUryendujIvAnAM varNanAthe balIyasi // 38 // mAghAdau paJcake mAsAM pauSNAzvinyoH karatraye / zrutidvaye bhRgAdityapuSyeSapanayaH zriye // 39 / / yugmam / / vyAkhyA-zAkhAdhipo vedAdhipa eva, yo jIvasitAretyanena prAguttAsta. smin SaDvidhAdibalADhye kendrasthe satyupanayaH kAryaH / zAkhAdhipe nirdhale sahI varNasaMkarasaMbhavAt / ahi ceti zAkhezagrahasya vAre ca / tasyai veti 'vA' zabde. nedaM sUcyate-yadi lagnabalAdupanayaH kriyate, tadA zAkhezagrahasya vAre lagnaM grAhyaM / lagnakuNDalikAyAM ca zAkhezo baliSThaH san kendrasthaH kAryaH / yadi ca dinazu. ddhi mAtreNa kriyate, tadApi vAraH zAkhezagrahasyaiva grAhya iti / varNa gatho varNAnAM jIvasitAvityukteH / yadvA sUryendujIvAnAM sabalAtthe, sarve varNanAthAH sabalA eveti daivajJavallabhe / upanayo yajJopavItapradAnam // parAjite'rivezmasthe, nIcasthe'staMgane gurau / site'pi copanItaH syAt , zrutismRtibahiSkRtaH // 40 // __ vyAkhyA-grahayutau jAtAyAM yo dakSiNagAmI sa parAjita iti varAhaH / zrutayo vedAH, smRtayo'STAdaza AtreyAcAH // kramAdezeSu sUryAdeH, karo 1 mando 2 'tipAtakI 3 / paTu yajvA5 ca yajvAda ca, mUrkha7 zvopana yAdbhavet 41 // vyAkhyA-lamasthe'rkanavAMze satyupanItaH karaH syAt, candranavAMze manda ityAdi / Aho! Shrutgyanam Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimaza - catuSTaye'rkAdiSu rAjasevI 1, syAdvaizyavRttiH 2 kramato'stravRttiH 3 / adhyApakaH4 karmasu SaTsu vidvAn5, vidyArthayukto 6 'ntyajasevakazca 7 // 42 // vyAkhyA-catuSTaye iti arke kendrasthe satyupanIto rAjasevI syAt / candre tu vaizyavRttiH kRSipAzupAlyAdikara ityAdi / bahUnAM kendrasthatve tu, yo balAvyastasya phalaM vAcyaM / evamanyatrApyUhyam // lagne gurau trikoNe site sitAMze vidhau ca vedjnyH| bhavati yamAMze gurusitalagneSu jaDo vizIlazca // 43 / ___ vyAkhyA-sitAMze iti yatra tatra rAzau sthitazcandro yadi zukasyAMze sthAdityarthaH / evamagre'pi / yamAMze iti yamaH zanistasyAMze iti cedguruzukralagnAni syuH / vizIlazceti 'ca' zabdAtkRtaghnazca // vidhuguruzuH sAdhanaguNahInaH kujAnvitaiH krUraH / sabudhairbudhaH sazauraiH syAdupanIto'laso viguNaH // 44 // vyAkhyA-sAkairiti eSAmayutau satyAmityarthaH / zauraH zaniH / ayaM zloko rAjyAbhiSekalagne'pi yojyaH // . candre SaSThASTame mRtyumukhatvamathavA baToH / vratamokSe'tha kezAnte caule caivavidho vidhiH // 45 // __ vyAkhyA-vratamokSo maujIbandhacchoTanAdirUpaH / kezAnto muNDanaM / caulaM cUlAkarma / yathA kulAcAraM prathame tRtIye vA varSe yarikrayate / evaMvidha iti yo'nantarameva sArdhASTazlokairuktaH // vaheH parigrahaM prAhuH kRttikaarohinniimRgaiH| . uttarAtritayajyeSThApuSyapauSNadvidaivataiH / 46 / vyAkhyA-parigrahaH sthApanam // kendropacayadhIdharmeSvandaM jJasurArcitaH / shessaistrissdddshaaysthairaaddhyaajaatvedsm||47|| vyAkhyA-zeSaiH kujazukramandaiH // Aho! Shrutgyanam Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 Arambha-siddhiH - udaye'tha navAMze vA, rAzInAM jalacAriNAm / udayasthe ca zItAMzI, vahirahAya zAmyati // 48 // vyAkhyA-udayo lagnaM / jalacAriNa: karkamakarakuMbhamInAH / nanu kuMbhasya jalacarasvarUDhirnAsti, satyaM, paramatra jale caratIti yaugikagyutpattevivakSaNAt kuMbho'pi saMgRhItaH / ahnAya zIghram // krUrAH kuryurdhane niHsvamADhya santo'nnadaM vidhuH / hanyuzchidre grahAH sarve lagne ca jJayamau dvijAH // 49 // vyAkhyA-agnyAdhAnalagne dhanabhavane yadi krUrAH syustadA dvijo niHsva: syAt, santaH saumyAstadA 'ADhyaH' syAt, induzcettadA'nnadaH, chidre'STame cetkazcidgrahastadA mRtyuH / atrAyaM vizeSo'nukto'pi jJeyaH-"aSTamasthe candre dvija. paralyA mRtyuH, bhaume dvijasyaiva, raviguruza niSu tu dvijo'sAdhyarogAtaH syAt, budhazukrayostvaSTamasthayorna kiJcitphala miti"| lagne ca jJayamAviti, lagne cakA. rAmacandre ca, budhaza niyute dvijasya mRtyuriti ratnamAlAbhASye / lallastvAha-'lagne vidhau vA budhAriyukte, lokAgninA vahnirupaiti saGgam " // jitairastamitairnIcazatrukSetragatairapi / somabhaumasurAcAryairAhitAgnina nandati // 50 // vyAkhyA---eSu satsu, Ahito'gniryena // candre'rke vA trizatrusthe lagne dhanuSi vA gurau / meSastheravA10 sta7 gevA''re yajvA syaadaattpaavkH||51|| ___ vyAkhyA-Are bhaume / eSvAttaH pAvako yena / yajveti yAjJikaH // iti viprAdyAdhikAraH saMpUrNaH // navavAsa saH pradhAnaM vAsavapauSNAzvinAditidvitaye / karapaJcakadhruveSu ca budhaguruzukraSu paridhAnam / / 52 // vyAkhyA-navavAsasaH paridhAna pradhAnaM syAditi yogaH / vAsavetyAdi, yaduktam"naSTaprApti 1 stadanu maraNaM 2 rahnidAho 3 'rthasiddhi 4, zvAkho ti 5 mati 6 ratha dhanaprApti 7 rAgamazca 8 / zoko mRtyu20 narapatibhayaM11 saMpadaH12 karmasiddhi13, vidyAvAptiH 14 sadazana15 matho vallabhatvaM janAnAm16 // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarzaH 79 mitrApti 17 rambarahRtiH 18 salilaplutizca 19, rogo 20 pratimiSTamazanaM 21 nayanAmayazca 22 / dhAnyaM 23 viSodbhavabhayaM 24 jalabhI 25 dhanaM ca 26, ratnApti 27 rambaravRteH phalamazvibhAt syAt // 2 // na ca kevalaM zvetasyaiva yadvaktasyApi vastrasya bhoge etAnyeva bhAni zubhAnIti vyavahAraprakAze | raktavastrabhoge puMsAmapi tAnyeva bhAni zubhAni yAni yoSito vakSyate, imAni tu zvetavastra mevAzrityo ktAnIti tu vyavahArasAre / budhetyAdi, yaduktam " 46 " navAmbaraparIbhoge kurvantyarkAdivAsarAH / jIrNa 1 jalArdrara zokaM3 ca dhanaM4 jJAnaM5 sukhaM6 malam7 // 1 // " kambalabhoge ravirapi zubhaH tatra tasyoktatvAt / ke'pyAhu:vyApAryate ravau pItaM budhe nola zanau ziti / gurubhArgavayoH zvetaM rakta maGgalavAsare // 1 // yoSiddhajeta karapaJcakavAsavAzvi "" pauSNeSu vakraguruzukra dinezavAre / muktApravAlamaNizaGkha suvarNadantaraktAmbarANyavidhavAtvamatiH satI cet // 53 // vyAkhyA - karapaJcaketi viziSya - 29 puNyaM punarvasuM caiva rohiNI cottarAzrayam / kausubhe varjayedvastre bhartRghAto bhavedyataH // 1 // atra kausubhavastrasyopalakSaNatvAtpravAlaraktAmbara hemazaGkhAditrapi puSyAdi 123 66 bhAni tyAjyAni // vAsaH prAptaM vivAhAdau rAjJA dattaM ca yanmudA / virudvespi hi vAra tahasItAvizaGkitaH // 54 // vyAkhyA - cAra iti upalakSaNatvAccandrAdiprAtikUlye'pi vasIta paridadhIta // kSitadagdhAdivanAzrityAha- kRtanavabhAge vAsasi koNeSu surAstathAntayormanujAH / asurAstu madhyayoH syurmadhyatamo rAkSaso bhAgaH // 55 // vyAkhyA-vastrasya natra bhAgAn kRtvA teSvevaM surAdyAH sthAdhyAH / tathAhi Aho ! Shrutgyanam Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 Arambha-siddhiH deva / tataH deta asura manuja zreSTha deva _zreSThatamaM sura 1 nara 2 danuja3 palAdAH 4, rAkSasa R zreSThatama1 zreSTha ra hIna3 hInatamAH4 / deva / antAH sarve'pyazubhA, zreSThatamaM asura evaM zayanAsanAdye'pi // 56 // vyAkhyA-yadi tat kSitadagdhAdi devAMze syAttadA'tizreSThaM, narAMze tu zreSTha, asurAMze'dharma, rakSo'ze'tyadharma, tattadaMzaprAnteSu tu sarveSvapi aniSTameva / yallala:" rug rAkSasAMzeSvathavA'pi mRtyuH, puMjanma tejazca manuSyabhAge / bhAge'marANomatha bhogavRddhiH, prAnteSu sarvatra bhavatyaniSTam // 1 // " bhatra rAkSasazabdena asurA api saMgRhItAH, ata eva rugathavA mRtyuri. tyuktaM asurAMze rug, rAkSasAMze tu mRtyurityarthaH / zrIkalpAkhyacchedagranthavRttau tu zrIgurugacchayogyavasvaiSaNArthanirgata sAdhUnAmAdau tAdRgvastralAbhe evameva navabhAgakalpanayA nimittajJAnamuktaM / tathAhi" devesu uttamo lAbho mANasesu a mjjnyimo| asuresu a gelannaM (ta) maraNaM jANa rakhkhase // 1 // " evaM zayaneti zayyAdiSvapi navabhAgairevameva phalamUhyamityarthaH // kSite dagdhe'tha lipte'smin gomayAJjanakardamaiH / abhukta bhUri bhukte'lpaM phalametacchubhAzubham // 1.7 / / vyAkhyA-asminniti vastre paridhIyamAne iti zeSaH / bhUrIti yadi tadvAso'nAhataM tadA zubhAzubhaM phalaM bahu bhukte svalpaM / vizeSastu" chedAkRtiH zriye syAcchatrAdisamA gatApi rakSo'ze / kAkolUkAdisamo na devabhAgAzritA'pi punaH // 1 // " sulabhaM svaM bhavennyastaM nikhAtaM dattameva vA / mRduzrutitrayAdityalaghubheSu zubhe'hani // 58 // vyAkhyA-nyastaM sthApanikAyAM vANijyavyavasAyAdau vA mukkaM, nikhAtaM mUmyAdau, dattaM vyAjenArpita, naSTamajJAnAdgataM tadapi vAzabdena saMgRhItaM / zubhe'hanIti kujazanivarjavAre / vizeSastu Aho! Shrutgyanam Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 tRtIya vimarza: "" RNadAnamathAdAnaM kSipradhiSNyairvidhIyate / tathAnidhilabdhidhanavivardhanamAdityAdabrAhmaNaH karAt pauSNAt / dvitaye zravaNatritayottarAsu mitrAdhideve ca // 1 // " 66 aSTAviMzati nakSatranAmAni naSTaM caturbhirandhAdyairgacchet pUrvAdiSu kramAt / taccApyate sukhAd 1 yatnAttadvAtaiva3 na sA'pi4 ca // 59 // lAbhaH zIghra yatnena vRttAMta | abhAva: dizA dakSiNa pazcima uttara u0 bhA0 u0phA0 | vizAkhA pU0SA0 | dhaniSThA | pUrva anurAdhA u0pA0 | zatabhi0 abhijit pU0 bhA0 jyeSThA mUla hasta citrA maghA azvinI mRgazira azleSA revatI bharaNI zravaNa kRttikA | punarvasu / pU0phA0 | svA andha kANa cilla sulocana 125 vyAkhyA- - sukhAditi AsannasthAne iti zeSaH / andheSu sarvaM labhate kANeSu tvardhamiti kecit / dvipAdacatuSpadeSvandheSvapi duHkhena labhyate, tu yAni tripAdatvena pAdakhaJjAni teSu sulocaneSvapi labhyate iti tvanye // andhAditvamevAha revatyAdicatuSkeSu nAmAni pratibhaM jaguH / andha ? mAkekaraM 2 cillaM 3 sulocana 4 miti kramAt // 60 // vyAkhyA - AkekaraM kANaM / cilaM cippAkSaM / atra dinazuddhikRt grAha " ravirikkhA cha bbAlA bArasa, taruNA ya nava pare therA / taruNehiM jAi therehiM na jAi, bAle bhamai pAse // 1 // " na pretakarma kurvIta yamale satripuSkare / krUramizradhruvAsu tathA mUlAnurAdhayoH 61 vyAkhyA -- prakarSeNa ito gato bhavAntaraM pretastasya karma lokarUDaM / yamale iti, paJcake tu taddarjanaM prAga ravikujavArau cAtra tyAjyAviti dinazuddhau / pyUce anyatra tvevam "puNyAzvinI svAtihastA jyeSThA zravaNarevatI / eSu pretakriyA kAryA ravivAraM vinA budhaiH // 1 // " Aho ! Shrutgyanam Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 Arambha-siddhiH mRte sAdhau paJcadazamuhUrtenaiva putrakaH / ekatriMzanmuharttastu kSepyaH zeSaistu bhairubhau // 62 // 66 vyAkhyA-bhAnAM paJcadazamuhUrttatvAdi prAguktaM / naiveti abhijityapi na kAryaH putrakaH avaDDha abhiI na kAyanvo " ityukteH / kSepya iti putrakaH kRtvA mRtasAdhupArzve sthApyaH, saMskArAvasare madhya eva kSepyazceti rItiH // sarpadaSTaH suparNena rakSito'pi na jIvati / mUlArdrAbharaNIyugmamaghAzleSAdvidaivataiH // 63 // vyAkhyA - na jIvatIti zeSeSu jIvatItyarthaH / mUletyAdi, vivekavilAse tvevam" mUlAzleSAmaghAH pUrvAtrayaM bharaNikAzvinI / kRttikArdrA vizAkhA ca rohiNI daSTamRtyudAH // 1 // " tathA" tithayaH paJcamI paSThyaSTamI navamikA tathA / caturdazyapyamAvAsyA'hinA daSTasya mRtyudAH // 2 // daSTasya mRtaye vArA bhAnubhaumazanaizcarAH / prAtaHsandhyAstasandhyA ca saMkrAntisamayastathA // 3 // " ityAdi // jAtarogasya pUrvArdrAsvAtijyeSThAhi bhairmRtiH / bhavennIrogatA revatyanurAdhAsu kaSTataH // 64 // mAsAnmRgottarASADhe viMzatyahnAM madhAsu ca / pakSeNa tu dvidaivatye dhaniSThAhastayostathA // 65 // vyAkhyA-uttarASADheti, abhijijAta rogasya mAsadvayena mRtyurArogyaM ceti vRddhAH // bharaNIvAruNazrotra citrAsvekAdazAhataH / azvinI kRttikArakSonakSatreSu navAhataH / 66 / / AdityapuSpA hirbudhna rohiNyAryamaNeSu tu / saptAhAdiha tArAyA yadi syAdanukUlatA // 67 // vyAkhyA - tArAyA iti " zukle'pyAsUtthite roge " ityukteH // prasaGgAnmRtyujJAnaM likhyate-- "AvAha dharevibhuaMgaha, panarahamAhi Thave viNu aMgada | bAraha bAhiri tassa ya dijai, jIviyamaraNa phuDaM jANijai // 1 // ornarabhamAdau dattvA bhujaGgasthApanA yathA - sthApanA yathA naM. 2. 15 Aho! Shrutgyanam Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarza Sprock atra ye ye grahA yeSu yeSu bheSu syuste te teSu teSu bheSu deyAH, tato srkabhAdroginAmabhaM yAvad gaNyate / yadyAdyanADImadhye prathamaM 1 navamaM9 trayodaza 13 ekaviMzaM 21 paJcaviMzaM 25 vA syAttadA maraNaM / yadi dvitIyanADImadhye dvitIyaM 2 aSTamaM 8 caturdazaM 14 viMzaM 20 SaDviMzaM 26 vA syAttadA bahuklezaH / yadi tu tRtIyanADImadhye tRtIyaM 3 saptamaM 7 paJcadazaM 15 ekonaviMzaM 19 saptaviMzaM 27 vA syAttadA'lpaklezaH / zeSadvAdazabheSu ArogyaM / zubhAzubhagrahavedhAcca viziSya zubhAzubhaM vAcyaM / yativallabhe tvevameva cakramAdramAdau davA sthApyamUce " AdrAdyaiH paJcadazabhistrINi trINyantarA tyajan / trinADicakre candrA 1 rka 2 janma 3 vedhe na jIvati // 1 // vinADikacakrasthApanA yathA naM. 3. amapUha cisvAviyempU u zra dharA pUre abha karom candrArkajanmeti, ayaM bhAvaH - 'sUryendro rogiNazca kanAkhyAM cetsyAnmRtyU rogakAle narasya' iti / dinazuddhigranthe tu tryantrayatyAgaM vinA'pyArdrAdicakrasthApanaM phalaM caitramUce, tathAhi- "" AI addA migaM aMte, majjhe mUlaM paiTThiaM / raviMdU jammanakhkhattaM, tividdho na hu jIvaI // 1 // " etatsUcita trinADikacakrasthApaneyam - naM 4. hacivavi tatazca 127 jints mU - "raviMdUjammanakhkhattaM ekanADIgayaM jayA / tayA diNe bhave macca nannahA jiNabhAsiaM // 2 // " ke'pyatraivamapyAhuH" rogiNo janmaRkSasya ekanADyAM yadA raviH / yAvaddakSaM raverbhogyaM tAvatkaSTaparaMparA // 1 // Aho ! Shrutgyanam Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH 39 "" rogiNo janmaRkSasya ekanADyAM yadA zazI / tadA pIDAM vijAnIyAdaSTaprAharikIM dhruvam // 2 // krUra grahAstadA'nye tu yadi tatraiva saMsthitAH / tadAskAle bhavenmRtyuH satyamIzAnabhASitam // 3 // etairanyaizva prakAraubhAgya krUragrahadazenduprAtikUlyatithyAdicchedAdibhiryathAnAyaM rogiNo mRtyusamayo nirNeyaH // bhaiSajyamiSTaM mRgavArugAnurAdhAdhaniSThAzrutirevatISu / puSyAzvinI rAkSasa hasta citrApunarvasukhAtiSu dehapuSTayai // 68 // vyAkhyA-- - bhaiSajyaM rasAyanAMdi / vAravizeSe'nukte'pi sarvatra saumyavArA grAhyAH, ie aspi, bhaiSajyasya tatrokteH / evaM haya 1 gajakarma 2 pazuvidhi 3 nATaka 4 vApI 5 kUpA 6 rAma 7 bAlanAmasthApana 8 vezmakaraNa 9 hayavAhana 10 bIjopti 11 nagarAditoraNocchraya 12 surapUjAdi 13 sarvamaMgalyakasvapi vizeSAnukte saumyavArA ravivArazva grAhyA ityUhyam // snAnamullAghanasyeSTaM vArayortenduzukrayoH / brAhmapauSNottarAzleSAdityasvAtimaghAsu ca // 69 // 128 vyAkhyA - ullAghanaM nIrujIkaraNaM / vAreSu zukrendU, bheSu brAhmAdIni ca tyAjyAni / pU (pau) rNabhadre budhagurU, harSaprakAze zanizva tyAjyA uktAH // abhyaMga markakujajIvasiteSu parvasaMkrAntiviSTiSu vivarjita yogayugme / kuryAd dviSaDbhujaga8dik10 tithi 15zakra 14 vizva13saMkhye tithau ca na kadAcana bhUtikAmaH // 72 // vyAkhyA-- abhyaGgamiti svAsthyena tailAbhyaGgayutaM snAnamityarthaH / parvA - payarkendu grahaNadIpotsavAdIni / saMkrAntIti sUrya saMkramaNadivase / yogau vyatipAtavaidhRtyAkhyau, vraNamuktasya tu vyatipAtaviSTayorapi na snAnaniSedhaH / uktaJca- " ravimandAravAreSu viSTau vA vyatipAtakeM | "" snAtavyaM vraNamuktena zazinyazubhatArake // 1 // bhuJjItAnaM navaM dattvA zubhe'hni dhruvacandrabhe / punarvasukara zrotrarevatInAM dvayeSu ca // 71 // vyAkhyA - dvayeSviti evamaSTau bhAni // Aho ! Shrutgyanam Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarzaH - - rAjAvalokanaM kuryaanmRdukssiprdhuvoddubhiH| vAsavazravaNAbhyAM ca sudhIH sarvArthasiddhaye // 72 // vyAkhyA-rAjeti, yo yasya svAmI sa tasya rAjA // gajavAjikarma neSTaM raudre pUrvo 3 ttarA 3 vizAkhAsu / bharaNitritayAzleSAdvitayajyeSThAdvayeSu tathA / / 73 // vyAkhyA-gajAnAM karma zAntikadantakartanAdi / azvAnAM shaantikniiraajnaadi| raudre ityAdi zeSeSu tu kAryamityarthaH / sAmAnyokte'pi cAyaM vizeSo dRzyaH-" azvinI ? punarvasu 2 puSya 3 hastatrayeSu 6 gajAnAM, tathA'zvinI . mRga 2 punarvasu 3 puSya 4 hasta 5 svAti 6 dhaniSThA 7 zatabhiSak / revatI 9 vazvAnAM ca karma kAryamiti " // gavAM sthAnaM ca yAnaM ca pravezazca na shsyte| . titho bhUtASTadarzAkhye zrotracitrAdhruve ca me // 74 // vyAkhyA-gavAmityupalakSaNasvAd gajaturagamahiSyAdInAmapi / sthAnamiti bandhanAtha sthAnakaraNaM yAnaM gocarAdau / pravezo gRhAdau / bhUteti caturdazI // krayavikrayo na hi gavAM hstjyesstthaashviniidhnisstthaabhyH| anyatra pauSNavAruNarAdhAdityadvayebhyazca // 75 / / vyAkhyA-anyatreti hastAdiveva kAryAvityarthaH / api ca" tIkSNeSu pazuM damayet dAruNyaM na dhraveSu saMgrAhyam / pazupoSaNaM vidheyaM careSu dIkSA rataM mRduSu // 1 // " iti lallaH // halasya vAhanAraMbhaM na hi kurvIta kahiMcit / pUrvAsu kRttikAsArpajyeSThAAbharaNISu ca // 76 // vyAkhyA vAhanAraMbhamiti prathama halena bhUmyullekhanam // kSetrAraMbhadine kiM bhaM grAhyamityatrArthe halacakramAha halacakre'rkamuktAdbhAtrayaM neSTaM zubhaM trayam / tyajennava zubhAya syuH kRSo bhAni trayodaza || 77 // vyAkhyA-arkamuktAditi arkeNa bhuktvA muktAdbhAdArabhyASTAviMzatibhAni halacake evaM sthApyAni / tathAhi " lAgalaM daNDikA yapaM yotradvayasamanvitam / halaM nyasya likhedbhAni raviNo bhuktadhiSNyataH // 1 // Aho ! Shrutgyanam Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH daNDikAhalayUpAnAM dvidvayanteSu trayaM trayam / yotrayoH paJcake nyasya gaNanA cakraloGgale // 2 // " bhatra cAzvinI bhuktabhaM prakalpya, bharaNIsthAkalpanayA halacakrasthApanA yathA----- za dha zra lakSmIH reupU svAmino bhayam / azvinI bhuktabhaM prakalpya lakSmIaupamRjye bharaNIsthArka / a bha --- kalpanayA hala cakra daMDikA gavAM hAniH ro mR A sthApanA lakSmIyotra mapUuhaci lAMgala svAmino bhayam pu pu a yUpalakSmI tatazca-"daNDikAsthe gavAM hAni!pasthe svAmino bhayam / lakSmIrlAGgalayotrasthe kSetrAraMbhadinarbhake // 1 // " iti narapatijayacaryAyAM / ata eva trayaM neSTamiti, daNDikAmUlasthaM trayaM neSTa, tadane halAdhaHsthatrayaM zubha, daMDikAmukhayUpaprAntadvayasaskAni nava tyajeta, zeSANi trayodaza bhAni yotradvayahalazIrSasthAni zubhAni / uktaJca vyavahAraprakAze" pUSNo bhuktabhatastrayaM na zubhadaM zreSTa caturthAtrayam, na zreSThaM tritayaM ca saptamabhato digbhAcchubhaM paJcakam / sIre'gnyaM tritayaM na paJcadazato'pyaSTAdazAt pazcaka, zreSTaM naiva zubha trayaM ca vikRteH 23 SaDviMzateH satrayam // 1 // " bIjopto pratiSiddhAni pUrvAbharaNIdvayam / sAdityazrutijyeSThAvizAkhAvAruNAnyapi // 78 / / vyAkhyA-pratiSiddhAnIti, zeSabheSu tu sarvabIjAnAmuptiH zubhatarA syAdi. tyarthaH / paraM pUrvoktacakrazuddheSu zeSabheSviti jJeyamiti ratnamAlAbhASye / vizeSastu " sthApyo'hiH sUryamuktAddhAtrinADyekAntarakramAt / mukhe trINi gale trINi bhAni dvAdaza codare // 1 // vedAH 4 pucche bahiH pa dinabhAJca phalaM vadet / kSveDamaanamannAptiH kramAniSkaNatetibhIH // 2 // " Aho! Shrutgyanam Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimaza - mukhasthe vike zveDaM lasyAnAmavRddhiH syAt / galasthe nike'JjanamaGgAraka pAtaH / udarasthe dvAdazake vRddhiH| pRcchasthe catuSke nistaNDulatA bagasaramiti yasa nAma / bahiHsthe paJcake mUSakADhItInAM bhIH / binADIkaphaNicakrasthApanA yathA-naM5 abha yUro muApu pu ma pUuha visvI ri ajye ma pu Sa za pU ure idaM bIjotidina* vicArya miti ratnamAlAbhASye / vyavahAraprakAze'pyuktam . " arkabhuktASTamAzrINi dvAdazAca trayaM zubham / bIjopno SoDazAtrINi ekavizAttathA trym| idaM dvAdaza zubhAni zeSANyazubhAni // kRSirUce sUryAdiSu5kurarase6ndagni3bhUra se pndu1yugaiH|| asukha1 sukha2 madhya3 lAbhA4 rati5 rati6 madhyA7 rtha 8 duHkha 9 kRtkramazaH / / 79 // vyAkhyA-anna kRSicakre zanicakravadanukto'pi narAkAro'bhyUhyaH, tata mukhAdinavasthAneSu sUryabhAdArabhyASTAviMzatibhAnyevaM sthApyAni, yazA|_ kRSipuruSaH jalAzayaM na kurviitaashviniimrnnimishrbhai| mukhe 5 asukhaM dakSiNakare sukha AjapAdazrutisvAtibhAgyadArUNabhaistathA pAdadvaye 6 madhyama __ vyAkhyA-jalAzayaM vApIkUpataDAgAdikaM / Aja vAmakare lAbha: pAdaM puurvbhaadrprdaa| bhAgyaM bhagadaivataM pUrvaphalgunI / udare 3 aratiH mastake ratiH dAruNAnyazleSAdIni // netradvaye 6 madhyamaM na vRkSaropaNaM kuryaatkruuraadraadityvhnimH| gude 5 lakSmIH / | godAvaM azleSAmArutajyeSThAdhaniSThAzravaNairapi / vyAkhyA-AdityaM punarvasu / mArutaM svAti // nRttaM maitre syAdvaniSThAdvaye vA, hastajyeSThApuSyapoSNottare3 vaa| saMdhAnAdyaM nAcaretkiM ca muktvAdhiSNyaM krUraM dAruNaM bAruNaM vaa| vyAkhyA-uttarAstimnaH / eSu nATakaM kartuM zikSituM jA pArasyate / saMdhA. nAmiti madirAdikaM nAcarenna kAryamityarthaH // ityuktAnyantra vibhaze nAmagrAhame tAnyupayogIni kAryANi / santi cAnyAnyapi zubhAzubhAni kArAgiNa / teSAma saMkSepaH pUrNabhadroktaH Aho! Shrutgyanam Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " rittatihi asuhajoge kUravilaggAi kUravAre a| Ayaraha kasiNapakhkhaM asuhe annattha vivarIaM // 1 // " atra 'kUravilaggAi tti' yallagnaM karaSaDvarga karagrahAdhyAsitaM RradRSTaM vA, bhAdizabdAnnakSatreSvapi nIyogramizreSu karagrahAdhyAsiteSu pAtopamahAdihateSu vA / 'krUravAre a' tti cazabdAt krUragrahahorAyAM karakaraNe ca viSTayAkhye / " annastha vivarIaM ti" zubhe kArye tithyAdIni sarvANi zubhAnyevAdaraNIyAni / lamamapi zubhaSaDvarga zubhagrahAdhyAsitaM zubhadRSTaM vA / bhAnyapi kAryAnusAreNa caralaghumadudhruvANi saumyagrahAdhyAsitAni grAhyANItyarthaH / na caiteSu kAryeSu kazcillamasyAgrahaH, " lagnaM vivAhe dIkSAyAM pratiSThAyAM ca zasyate " iti ca vakSyamANatvAt / ye punareteSvapi lagnamAdarItumicchanti, teSAM kRte'smin vimarze mauJjIbandhAdyagniparigrahAntakAryANAmadhetanavimarze ca yAtrAyAH vAstunivezapravezayozca sUtrakRtaiva lagnabalAnyuktAni / yeSu tu noktAni teSvevaM" zukrajyayobalavatoH zeSeSvabaleSu puprsvyoge| dvipade lagne zIrSoMdayini ca guruzukrayutadRSTe // 1 // yadvA trikoNakendrasthitayoranayoH svajanmalagne vA / lagnopacayage candre Rtau sutArthI bhajedbhAryAm // 2 // " atra puMprasaveti puMprasavayogo jAtakoktaH / sa cavam"viSamaH viSamanavAMzasaMsthitA guruzazAMkalagnArkAH / pujanmakarAH samameSu yoSitAM samanavAMzagatAH // 1 // balinau viSame'rkagurU naraM striyaM samagrahe kujendusitAH / lagnAdviSamopagataH zanaizvaraH putrajanmakaraH // 2 // " ityAdhAnam / / sImantakarma puruSa lagneze ca trikoNakendrasthe / jIve trikoNakendravyayASTameSvazubharahiteSu // 3 // iti sImantakarma / gurau bhRgau vA kendrasthe mizratIkSNogravarjime / / jAtakarma zizoH kuryAnnAmavinyasanaM tathA // 4 // iti jAtakarma3 naamsthaane| karNavedhaH zubhe lagne saumyagrahavilokite / krUrojjhite ca lAbhatrisaMsthaiH saumyagrahaiH zubhaH // 5 // iti karNavedhaH 5 / ____ annaprAzanalagne mAdisthe grahe phalamevamkSoNe candre bhikSuH saMpUrNa satradazca yajvA syAt / 'jhejyasitairlagnasthairnIrukkrUrairmahAvyAdhiH // 6 // , nidhanatrikoNakendrAntyagaiH phalaM tadyadeva tanugeSu / lagnAt SaSThASTamagazcandro'niSTaH zubhayuto'pi // 7 // iti pUrvAzanam 6 / Aho! Shrutgyanam Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarzaH 133 - - kSauraM zubhakaramiSTaiH kendrasthai! zubhaM grahaiH krUraiH / dvAdazadhanatrikoNASTagairbhavedasukhavRddhikaram // 8 // iti kSauram 7 / cUDA zubhAya kSura karmameSu, saumyeSu kendre mriyate kuje'strAt / kSINe kSayAyoDupatI jarAya, bhAnuH sutastasya ca pazutAptyai // 9 // iti caulam / saumyairdazamopagatairlagne candrAtmaje gurau vA'pi / vidyAzilpArambhau jIvendujavargage candre // 10 // __ iti vidyA 9 zilpAraMbhI 10 / budhe vilagne zazini jJarAzau guruvIkSite / / hibuka sthaiH zubhairnRtyaM kAvyaM cArabhyate budhaiH // 11 // iti nATya 11 kAvyAraMbhau 12 / zItAMzI budharAzisthe zubheSUdayavartiSu / maMtrAdigrahaNaM kArya hitvA pApagrahodayam // 12 // iti maMtrAdigrahaNam 13 / pitryezayAmyamUlendubheSu zuddhe'STame'pi ca / vetAlasiddhiH pAtAle bhRgau se kuMbhalagnage // 13 // iti vetAlamaMtrAdisAdhanam 14 / hibuke gurau lagne dharmAraMbho raverdine / gurukSalagnavarga vA zubhAraMbhAstayobale // 14 // ___ iti dharmAraMbha 15 nandyAdike 16 / mokSArthinAM ca dIkSA sthirodaye karmage tridazapUjye / pApairdharmaprAptairbalahInaH pravrajitayoge // 15 // __atra pravajiteti caturAdimirgrahareka sthAnasthaiH prvjyaayogH| tathA janmani yatra rAzau candrastadrAzIzo'nyagrahairadRSTaH san , zani pazyettadA pravrajyAyogaH / yadi vA tadrAzIzaM tathAvidha zaniH pazyettadapi pravrajyAyogaH // iti dIkSA 17 / pUNe candre vezma 4 ge''mbara 10 sthe jIve lagne vAkpatervAsare c| bhImantyAyuSyANi kAryANi kAryANyuktastasminneva rAjyAbhiSekaH // 16 // isyAyuSyakAryANi 18 / vastragrahaNaM kuryAt raistyaktASTamAntimairlagne / upacayameSu ca sadbhidRSTeSvindAvuracayasthe // 17 // iti basaNyApAraH 59 / Aho! Shrutgyanam Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH auSadhasevA vihitA zubhAya balavatsu saumyakheTeSu / nidhanAntyasaptamariputyakte krUre vinA riTa // 18 // vinA riSTamiti riSTayogA jAtako ktAstadabhAve ityarthaH // ityauSadhasevA 20 lagnecare kendragate ca jIve, krUre dine riktatithau kRzendo | kendratrikoNopagataizca pApaiH snAnaM hitaM rogavimuktikAle // 19 // , iti nIruk snAnam 21 / bhaume divAkare yA dazamAyagate zubhagrahavilagne / vidyAyudhopajIvI yonivazAdAzrayedIzama // 20 // yonivazAditi veNaM haribhamityAdikaM yonivairaM tyaktvetyarthaH / iti nRpAdisevA 22 // lasthite zubhe zuddhe'STame dhiSNye svayojike / rakSAvRddhiH krayazcApi pazUnAM zobhano bhavet // 21 // svayonike iti urUnAM yo'nyo'zvadvipetyAdinA ya: pazustadyonike nakSatre / iti pazukarma 23 // daurbalye pApAnAM zukrendubale gurau vilagnasthe / candre jalarAzisthe kuryAt kRSikarmabIjavRkSoptoH // 22 // iti kRSikarma : 4 bIja 25 vRkSotrayaH 26 / toyAnAM karmANi proktAni budhodgame gurorudaye / candre jalacararAzau rava 10 sthAsite durbalairazubhaiH // 23 // iti jalAzrayAdi 2.7 / 134 zubhadA yadvayomacaraiH saumyailagnAbhravittalAbhagataiH / krUrairyayASTavarja vipaNiH sendau site lagne ||24|| iti vipaNiH28 | vittaprayogakAlazvarodaye putradharmakendreSu / zubhayukteSvatha nidhane graharahite zobhanaH proktaH // 25 // iti vittaprayogaH 29 / dazamaikAdaze lagne vittakendratrikoNagaiH / zubhaiH paNyasya karmoktaM varjayitvA ghaTodayam // 26 // dazamaikAdaze iti svajanmarAzerjanmalagnAdveti zeSaH / paNyaM bhANDaM rikta - kumbhadhAripuruSarUpatvAt kumbhalagnasya varjanam / iti krayavikrayau 30 / candrodaye taddivase kendre jye rasasaMgrahaH / steyasya samaya lagne budhe bhaume namaH sthite // 27 // Aho ! Shrutgyanam Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya vimarza atra candrodaye iti lagnasthe candre | iti rasasaMgraha 31 steye 32 // kiM bahunA ? vyayanaidhanasaMzuddha sadopacayoiye / yasteSu lagnastheSu / kendre jye iti kendrasthe gurau / sarvArambheSu saMsiddhizcandre copacayasthite // 29 // sopacayodaye iti, iSTapuMso janmalagnAjanmarAzervopacayasthA ye rAza prAyaH zubhA na zubhadA nidhanavyayasthA, dharmAntyadhI nidhana kendragatAzca pApAH / sarvArthasiddhiSu zazI na zubho vilagne, .135 saumyAnvitospi nidhanaM na zivAya lagnam // 30 // atra nidhanamiti, iSTapuMso janmalagnAjjanmarAzito vA'STamaM lagnaM kvApi kArye na grAhyamityarthaH // krUrakarma punarevam - abhicAravidhirbalavAcaMndre krUrasya yogavargasthe / ripunidhane labhasthe riSTayoge budhe balini // 31 // abhicAro maMtrAdinocATanaM / ripunidhane iti, riporjiMghAMsitasya janmalagnAjjanmarAzervA yo'STamo rAzistasmi~llagnasthe sati ityAdi / eSu yAni niravadyakarmANi tAni zubhecchubhirAdaraNIyAni yAni tu dharmabAdhakAni tAni pApabhIrubhiH pariharaNIyAni, na ca sAvadyapravRttebhyaH prarUpaNIyAni // 5 // iti kAryadvAram // 7 // // iti zrImati ArambhasiddhivArtike kAryaparIkSAtmakastRtIyo vimarzaH // 3 zrIsUrIzvara somasundara gurorniHzeSaziSyAgraNI rgacchendraH prabhuratnazekhara gururdedIpyate sAmpratam / tacchiSyAzcava hemahaMsaracitasyAraMbhasiddheH sudhI zRGgArAbhidhavArtikasya zivaDaka 3 saMkhyo vimazo'bhavat // 1 // Aho ! Shrutgyanam Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 Arambha-siddhiH // caturtho vimarzaH // 4 // atha gamadvAram // 8 atha gamadvAraM vadanAdau prasthAnavidhimAhaprasthAnamantariha kArmukapaJcazatyAH, prAhurdhanurdazakataH paratazca bhUtyai / sAmAnya 1 mAMDalika 2 bhUmibhujAM 3 krameNa, syAt paJca sapta daza cAtra dinAni sImA // 1 // vyAkhyA - prasthAnaM prasiddhaM, yaskila yAtrAmuhUrttasAdhanAya kriyate, tatkaraNe ca tithivAranakSatrANi tAnyeva grAhyANi yAni yAntrAyAM vakSyati / taca rAjAdirAcAryAdizca svayaM dehena kuryAt chatradhanuHsva khaDgazayanAsanAyudha sannAhadarpaNAdi prAsthAnikamakSatamAlApustakAdi vA vastu, gandhArcAdipUrva prasthApayet zvetavastrAdyapi, na tu kRSNajIrNAdi, nApi zaMkhamadyauSadhalavaNasnehaguDopAnatprabhRti anyadapyupahataM vastu vA / kArmuketi caturviMzatyaGgulamAnaizcaturbhirhastairdhanuH / prasthAnaM yAtAM dakSiNapArzve sAdhanIyamiti vRddhA: / sAmAnyeti, bhUmibhujo mahAnRpAH, mAMDalikA maMDalezA, tAbhyAmanye ye te samAnA eva, prastAvAdanyo'nyamiti svArthe yaNi sAmAnyAH, vAcaspatimate pulliMgo'yaM zabdaH / daza ceti mahAnRpaH prasthAnaM prApta ekatra sthAne dazAhaM nollaMgheta dazadinamadhya eva purastAtprayANaM kuryAdityarthaH / evaM paca satetyatrApi bhAvyaM / atha kAryavazAttiSThet prAsthAnikaM vA sthApayet tadA punaranyena sumuhUrtena prasthAnakAdapratazvalet, na tu prathamamuhUrtta balena / bize vastu -- kataradapyuddiSTasthAnaM prati sulagnamuhUrte prasthito nRpAdirbahUni prayANAni gatvA kvacidekatra pradeze cettiSThati, tatra paramatAnyevaM - " yadi kvacit pathi tridinIM sthitastadA'gre punaranyasumuhUrttabalaM gRhItvA calanIyamiti gautamaH / paJcAhasthitAvityatriH / saptAhasthitAviti cayavanaH / lallo'pyAha >> " yodhAnAmavirodhena toyendhanavazena vA / tryAdirAtroSitAM senAM punarbhadreNa yojayet // 1 // " Aho ! Shrutgyanam Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza parametAni matAnyayuktAni / yataH prathame sunizcite lagne prasthito yAvasvagRhaM nAyAti tAvattadeva lagnamiti bahUnAM sammataM matamiti ratnamAlAbhASye / tathA ekena sumuhUrtasulagnena prasthita ekAmeva yAtrAM kRtvA pazcAnivarteta, na tu prathamalagna muhU hUrtta balenaiva dvitIyAmapi yAtrAM kuryAt / 66 yallala:- saMsAdhyaikAM yAtrAM vIryAdavahIyate grahaH sarvaH svevaM vyavahArasAre 46 137 "" / nau prasthAnaM revatyAM tu samutthAnaM zreSThaM svAmihitAvaham / azvinyAM gatagAmitvaM naurbhavedrahuratnabhRt // 1 // anurAdhAmRge caiva dhaniSThA hastavaiSNave / prasthApayettato nAvaM sarvakAmasamRddhaye // 2 // pUrvAphAlgunI saumye ca hastacitrAsu vaiSNave / vAditramaGgalaizcApi potaM saMcArayejale // 3 // "" 8. prAk sImAkathanena paJcame'hni calanIyameveti niyamitaM / atha yAtrAhANAM navanakSatrANAM madhyAta yairnakSatraiH kRtaprasthAnena puMsA paJcabhyo dinebhyo 'vagapi calanIya tAnyAha - zrutau tadaharanyedyurdhaniSThApuSya pauSNabhe / tRtIye maitramRgayo hastena turye'hani vrajet // 2 // "C "3 vyAkhyA -- cet prasthAnaM zravaNe kRtaM tadA taddina eva prasthAnAdagratazcalanIyaM / tadaharityAdhArasya " kAlAdhvabhAve" tyanena karmatve dvitIyA / anyeyuriti anyatra dvitIye'hni anyedyuH, pUrvAparAdharottarAdedyus ityAdyus pratyaye "aghaNUsu" ityavyayatvaM / turye'hanIti pArizedhyAdazvinIpunarvasvoH kRtaprasthAnena paJcama dine'gratazcalanIyameva, evaM saptAhadazAhayorapi yathAsaMpradAyamarvAgdina nimamo'bhyUH // prasthAne samayazuddhimAha - yAtrA dinatithitArAbalazuddhau mRgakarAnurAdhAsu / Azvina pauSNadhaniSThAzrutyAdityadvaye zreSThA // 3 // vyAkhyA dineti / rayachanna 1 manbhacchannaM 2 payaM'pavaNaM 3 tahAsa nigdhAyaM 4 | suradhaNu 5 parivesa 6 dilAdAhAi 7 juaM diNaM duDuM // 1 // "" iti harSaprakAze / atra duTThamiti prAvRSaM vineti sarvatrAbhyU, etadrahitatve dinazuddhiH H syAt saumyavAreNa vA / yaduktaM " gamanekadiyo vArAH kramazaH kurvate phalam / naiH khyaM 1 dhanaM 2 rujaM 3 dravyaM 4 jayaM 5 caiva zriyaM 6 vadham 7 // 1 // " iti vyavahArasAre / rAjAdInAM tu ravivAro'pi zubha iti vyavahAraprakAze / tathA - " paDivainava maDumicaudasIsu gamaNaM kare na buhavAre " iti harSaprakAze / yadvA Aho! Shrutgyanam Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH caitrAdyA dviguNA mAsA vartamAnadinairyutAH / saptabhistu haredbhAgaM yaccheSaM taddinaM bhavet // 1 // zrIdina 1 kalaha 2 caiva nandanaH 3 kAlakarNikA 4 / dharmaH 5 kSayo 6 jayazceti 7 dinA nAmasadRkphalAH // 2 // 23 138 4. iti yativallabhe / tithIti pakSacchidrAvamaphalgudagdhakrUrAkhyatithInAM tyAgAtithizuddhi:, pUrNimA'pi ca tyAjyA | yata:- " pUrNimAyAM na gantavyaM, yadi kAryazataM bhavet" iti vyavahArasAre / tAreti yaduktaM - " janmAdhAnAnvitA " ityAdi / tArAbalaM ca yAtrAyAmavazyaM grAhyaM / zreSTheti abhijityapi yAtrA zreSThaiva / yallalaH -- " abhijiti kRtaprayANaH sarvArthAn sAdhayanniyatam | vizeSastu -- " dasami terasi paMcami vIago, bhigusuo gamaNe'tisuhAvaho ! gurupunvasupusavisesaosayabhisA aNurAha buhe tahA // 1 // 33 iti dinazuddha / tathA candrasatkagocarAdeH zivabhujagetyAdyakta dinarAtrisuhUrtAnAM lagnasyApi ca balaM saMbhave grAhyameva / yaduktaM " pachi kusalulaggi tihi karjAsiddhilAbhaM muhatao hoi / rikhkheNaM AruggaM caMdeNaM sukhkhasaMpattI // 1 // 39 iti dinazuddhau / tathA - ' - "tithyAdiguNAH sarve zubhena labhyante" iti lallaH // madhyA tu dhruvapUrvAjyeSThAdvayavAruNeSu yAtrA syAt / nindyArdrAbharaNIdvayacitrAtraya sArpapaitreSu // 4 // "" vyAkhyA - madhyeti etAni daza bhAni neSTAni nApyaniSTAnIti bhAvaH / nindyeti yataH 'kRtaprayANo'STAsveSu kadAcinna nivartate " iti vyavahArasAre / nAracandre tu ' jyeSThAmUlayoH zreSThA, citrAsvAtizravaNadhaniSThAsu madhyA, uttarAtrave ca ninyA yAtrA" ityuktaM, vizeSastu - 66 " azubhe bhe zubhe ghastre divA yAtrAdi sAdhayet / zubhe tvazubhe rAtrI yAtrAdi sAdhayet // 1 // yataH---"nakSatraM balavadrAtrau dine balavatI tithi: " iti lallaH // atha bhavizeSAdyAtrAyai dinAMza niyama mAha z' na divAdye dhruvamitraistIkSNairmadhye'tha laghubhirantye'ze / aMzeSviti rAtrerapi maitro 1 gra 2 ca 3 rna bhairyAtrA ||5|| vyAkhyA - tribhAgIkRtasya divasasyAdye'ze dhruvamizra bhairyAtrA na kAryetyAdi, iti tribhAgIkRtAyA rAtrerAdye'ze maitrabheSu yAtrA na kAryA / ugrabheSu dvitIye'ze, carameSu tRtIye'ze ceti / yallala: Aho ! Shrutgyanam Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " caturthI vimarza: dhanahAnirmRtyurvA niyato bhaGgaH parAjayazcava / yasmAderbhiH kAlaH prAyeNa vivarjayettasmAt // 1 // asya vakSyamANaparighasya nApavAdamAha " sarvadArakau puSyahasto, maitrAzvinI yutau / tAveva sarvakAlInau mRgazrutisamanvitau 6 // * vAyavya " vyAkhyA - sarvAsu dikSu vidikSu ca dvAraM yayosto, epu parigho bhadikzUlaM ca na syAdityarthaH / " zravaNarevatyAvapi sarvadigdvArake iti nAradre | sarvakAlInAviti eSu bheSu 'na divAdye' ityAdi na prayojyami tyarthaH / dinazuddhikRtA tu digyAtrAyAM SaDbhAnAM sarvakAlInatvamUce / tathAhipuvadisi savvakAlaM riddhinimittaM vihArasamayasmi / pussassiNimigahatthA revahasavaNA gaheanyA // 1 // atha yAtrAyA dikzuddhiM vadan parighamAha - "" " sapta sapta gamane vasuRkSAduttarAprabhRti dikSu zubhAni / vahnivAyuparigho'tra na laMghyo, madhyamAni tu mithaH svadizoH syuH // 7 // 1 parighayantraM dhaza pUure abha uttara vyAkhyA - vasuRkSaM dhaniSThA, tata Arabhya sapta sapta bhAnyuttarAdicaturdikSu gamane zubhAni / bhayaM bhAvaH - etAni sapta saptodIcyAdidigdvArakANi / tathAhidhaniSThAdi saptabhAnyuttaradvArakANi, ko'rthaH ? eDu bheSUdIcyAM yAtrA zubheti zrIsthAnAGgacandraprajJativRtyAdiSu / evaM kRttika maghAdyanurAdhAdIni trINi bhasaptakAni kramAt pUrvadakSiNapazcima digdvAra| kANItyato'smin bhasapta| katraye kramAt pUrvAdidikSu zubhA / bhatreti gamane / vahnivAniti saptarekha cakravaccaturdikSu kR'ttikAdisaptasaptabheSu sthApiteSu AgneyavAyavya ko'jayoH parighaH syAt / yAtrA tasya sthApanA yathA pazcima a jye mU pU lkml kuro mRApu pua agri 139 Aho ! Shrutgyanam Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 Arambha-siddhiH - bhayamAgneyavAyavyakoNAvalaMbitAntarAlarekhArUpa: parigho nolaMdhyaH / ayamartha:dhaniSThAdicaturdazabhepUttaraprAcyoreva, maghAdicaturdazabheSu dakSiNapratIcyoreva ca ganta. vyaM / madhyamAnIti mithaH svAni svajanabhUtAni parikapArzvasthatvena yAni bhAni santi, teSAM dizostAni pArzvasthadiguktAni bhAni yAtrAyAM madhyamAni syuH, na zubhAni nApyazubhAnItyarthaH / ayaM bhAva:-dhaniSThAsaptakasya kRttikAsaptakaM svaM, tahika pUrvA, tasyAM gamane dhaniSThAsaptakaM madhyamaM / evaM kRttikAsaptakasya dhaniSThAsaptakaM svaM, tahika uttarA, tatastasyAM gamane kRttikAsaptaka madhyamaM / eva. manyArdhe'pi bhAvyaM / nanvevaM parighokatyA dikSu yAtrAyAM bhaniyama uktaH, vidikSu yAtrAyAM tu ko bhaniyamaH ? ucyate--pUrvadvArabhairAgneyIM vrajeta, dakSiNadvArabhainaiRtI, pazcimadvArabhaivIyavIM, uttaradvArabhairaizAnI ceti sphuTameva, vidizAM diganu. gAmitvAt / uktaJca daivajJavallabhe-" yAyAt pUrvadvArabhairagnikASThAM prAdakSiNye. naivamAzA vipUrvAH " / atrAzA vipUrvA iti vidiza ityarthaH / vizeSastu__ " svAminaH sapta bhaumAdyAH kramataH kRttikAdiSu / prAcyodau tatsanAtheSu teSu yAtrA mahAphalA // 1 // " __iti pUrNabhadraH / asyArthaH-kRtikAdibhasaptakasya krameNa bhaumAdyAzcandrAntAH sapta grahA: svAminaH, teSu svasvabhastheSu pUrvasyAM yAtrA zubhA / evaM maghAdi. saptabhAnAM tathaiva bhaumAdyAH saptezAH, teSu tattadbhastheSUdIcyAM yAtrA shubhaa| evaM zeSadizorapi bhAvyaM / tathA" prAcyAdiSu caran bhAnuH saptake kRttikAdike / / vitanoti dizAmastaM yAtrA tAsu kRtA zriye // 1 // " ityapi pUrNabhadraH // ullaMghyaH parigho'pi lagnabalataH zUlaM tu bhAnAM sadA, heyaM tacca punaH surezvaradizi jyeSThAmvuvizvoDubhiH / rAdhAvaiSNavavAsavAjapadabhai myAM pratIcyAM punarlAhmayA, mUlayujA tathottaradizi syAdaryamaHNa ca // 8 // vyAkhyA- ullaMghya iti ekAntikeMSu kAryeSu, paracakrAgamAdiSu zuddhe yAta. vyadiGmukhe grahabalopete yAtrAlagne sati parighalaGghanaM na doSAyetyarthaH sadeti calanakSatreSu satsu, lagnazuddhAvapi na gacchet, yato bhazUladoSaH zuddhalagnenApi na Talati / uktaJca-"tyajellagne'pi zUlalaM, zUlaH nAsti nivRtiH" iti vyvhaarprkaashe| sureti puAMbuvizvoDunI pUrvottarASADhe yAmI dakSiNA / Aho! Shrutgyanam Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarza - - u. phA. - dakSiNa ravi bhazUlasthApanA " pubvAijiThusADhA dhaNi uttara puvabhaDdAhiNadisAe / rohiNimUlavarAe visAha, puvvaphagguNuttarao // 1 // " patrima nakSatrazUlaM pUrva iti tu pUrNabhadraH / puSye pratIcyA hasta udIcyAM ca bhazUlamiti tu nAra candra / yativallabhe tu nakSatrakIlA vi-a-dha-pU. bha. uktAH / tathAhi " jyeSThA1 bhadrapadA pUrvAra, vAyavya / uttara rohiNyu3 ttrphlgunii| IzAna maMgala maMgala pUrvAdiSu kramAt kIlAzani gatasyaiteSu nAgatiH // 1 // diga soma autsukyAdyapi pUrvovidiga zani ktadaMDalaMghanavarjane / zUlayannaM pUrva asamarthastadA'vazyaM dakkI. guru lAn varjayedimAn // 2 // " naiRtya dakSiNa agni loke tvevamapi -- "uttarahatthA dakhkhiNa cittA, puvA rohiNi suNire puttA / pacchimasavaNA ma karasi gamaNA, hariharavaMbhapuraMdaramaraNA // 1 // " ___vArANAM digvidikzUle prAhazUlaM some zanau ca prAggurau dakSiNatastyajet / ravI zukre ca vAruNyAnuttareNa kujajJayoH // 9 // AgreyyAdividikzUlaM kramAdAdityajIvayoH 1 / zItAMzuzukrayo2 bhaumamandayo3 jJasya4 ca tyajet // 10 // vyAkhyA-dikzUlavidikzUlasthApanA yathA-- ___ avazyakartavye tu gamane'nayorvidhAnamAhadikzUladhvaMsi vandeta candanaM 1 dadhi 2 mRttikAm 3 / tailaMpiSTaM5ca sarpizcadakhalaM7vA (cA) rkAdiSu krmaat||11|| vyAkhyA--dikzUleti dikchabdena vidizo'pi grAjhAH / vandeteti ko'rthaH? candanadadhyAyestilakaM kuryAt // yoginIcAramAha rAka pazcima soma ravi guru zukra Aho! Shrutgyanam Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 Arambha-siddhiH 3 syAdyoginI zakra 1 kubera 2 vahni 3, rakSo 4 'ntakA 5 ppatya 6nile 7 dikSu 8 / yAtuna bhavyA pratipannavamyA dito vinA pazcimavAmabhAgau // 12 // vyAkhyA-zakakuberarakSo'ntakadizaH purvottaranatadakSiNAH / apAM patiH appatiH varuNaH taddika pshcimaa| Asu tithiSu kramAdetAsu dikSu yoginI vasati, yAtuzca saMmukhI syAt / pratipannavamyAdita iti pratipatto'STamyavadhyekA''vRttiH yoginyaaH| navamItaH prabhRti tu pakSAntaM yAvad dvitIyA / nanu navamIto guNane pakSatithayaH saptava syurdizazcASTau, tatkathaM yuktiH ? ucyate-dvitIyAvRttivelAyAmanilezadikSivatyetadevaM vyAkhyeyaM / tathAhi-pUNimAyAM vAyavyAM yoginI vasati. amAvasyAyAM svazAnyAM / evaM ca dvitIyAvRttI tithInAM saptakava dizAmapi saptakameveti / puurnnbhdgo'pyevmevaah"pururaainai4d5pkssvaa'ii| disisu paDivainavamI u joiNiA / vAyavi punnimAe IsANe amAvasAi tahA // 1 // yoginyAH koTakam matAntare yoginyAH koSTakam vineti, ayamadizA tithi || dizA kRSNapakSatithayaH zaklapakSa rtha:-iyaM yAtuH pRSThe | pUrva 1-6-11 / 1-6-11 vAmato vA bhvyaa| uttara dakSiNa / 2-7-12-2-7-12 kecittu kRSNapratiagni | pazcima 3-8-13 3-8-13 padAditithi catuSke uttara pUrvAdicaturdikSu yodakSiNa | adhodizi 10 5-15 ginii,pnycmyaaNtuuj'| pazcima || Urdhvadizi 5-15 1. evaM SaSThayAdicatuSke vAyavya 7-15 / IzAna 8-30 caturdikSu, dazamyAM tvadhaH / ekAdazyAdicatuSke caturdikSu, amAvAsyAyAM tUrva / evaM zuklapakSe'pi, navaraM tatra paJcamyAmadhaH, dazamyAM tUcaM rAkAyAM cAdha iti vAcyaM / yadA ca yaddizi yoginI tadA dakSiNapArzvasthAvidizikare katrikA, vAmapArzvasthavidizikare tu kaparaM, tAstisro'pi ca dizo yuddhAdau pRSTata eva zubhA ityAhuH / uktaJca vyavahAraprakAze" yogini (nI) devI pRSThe dakSiNavAme sthitA vijayadAtrI / saMmukhasaMsthA yuddhe parAjayaM nAzamAdatte // 1 // " pUrva 2-10 nairRtya 4-12 4-9-14 / 4-9-14 Aho ! Shrutgyanam Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: trizeSastu --avazyakartavye gamane'syA dRgeva saMmukhI tyAjyA, sA caivaM"UrdhvaM tithi15 mitanADyo daza cAdho 10 vAma10 dakSiNe pArzve ghaTikAH paJcadazApi ca 15 yoginyAH saMmukhI dRSTiH // 1 // 99 iti nAracandre | tathA tatkAlayoginyavazyaM tyAjyA, sA caivam - "diNadisi dhuri cau ghaDiA purao puzvuttadisi aNukramaso / takkAla joiNI sA vaje avvA payatteNaM // 1 // iti dinazuddhau / atra didisi dhuriti yadA yadvartamAnadinaM tasya yA yA dik prophA tasyAM tasyAM dizi dhuri prabhAte yoginI vasati, tadanu yathAkramottAsu zeSadikSu bhramati, tato'yaM bhAvaH - pratipadi prAdhyAM prathamaM yAmArdhaM vasati zeSAsUttarAgneyyAdiyathoktaM kramAcchepANi grAmArthAni / evaM dvitIyAyAM prathamaM yAmArdhamuttarasyAM zeSANyagneyyAdiprAcyantasaptadikSu ityAdi / evaM cAhorAtreNa digaSTake'syAH dvirAvRttiH // pAzakAlAvAha pAzo mAsasyeSTastithiraSTahRtAvaziSTa ainyAdau / tatsaMmugvastu kAlaH sa tu dakSiNa evaM saukhyA // 13 // A vyAkhyA - -mAsasya " vyAkhyAto vizeSArthapratipattiriti " nyAyAt kRSNapakSAdedaivika mAsasya tithistrizallakSaNo'STabhirhate haraNe satyavaziSTa ainyAdau digdazake pAza iSTa ityanvayaH / bhAvazcAyaM - mAse tithayastriMzat, tAsAmaSTabhirbhAge zeSaM SaT, ( 8 / 30 / 3 / ) tataH kRSNaSaSTayAM prAcyAM pAzaH, saptamyAmAneyyAM yAvaccaturdazyAmUrdhva, amAvAsyAyAM tvadhaH / punaH zuklapratipadi prAcyAM, yAvat zukladazamyAmadhaH / punarekAdazyAM prAcyAM yAvat kRSNapaJcamyAM cAdha iti tribhiH parivartairmAsapUrtiH / tathA ca pAzasthApanaitraM na 7 8 9 pU. kR. 6 zu. 1 2 3 11 12 13 14 4 pa0 10 5 15 vA u 99 6 7 kR. r 2 3 143 12 " 1 Urdhva aghaH 14 30 9 10. 4 5 tatsaMmukha iti UrdhvAdhodizoragaNane pAzadiktaH paJcamyAM paJcamyAM dizi, saMmukhaH sadA kAlaH syAt yadA cAdhaH pAzastadordhvaM kAlaH, yadA tUrdhvaM pAzastadA'ghaH kAlaH saMmukhatvasyaivameva bhavanAt / uktaJca - "puvvAidasadisAhiM kameNa sia paDivayAi hui pAso / tassaMmuha a kAlo gamaNe dunni vi saMmuhavajje // 2 // " iti dinazuddhau / sa kAlaH / saukhyAyeti, ayaM bhAvaH - pAzakAlau kramAdvAmadakSiNAveva gacchatAM zubhau / uktaJca dinazundau Aho ! Shrutgyanam Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 pazcima vAyavya uttara IzAna 6 7 ri 2 12 11 , Arambha-siddhiH evaM ca kAlasthApanA -- 9 30 4 13 14 15 kR 2 kujA vihAri vAmo pAso, kAlo a dAhiNao " iti / vAstuvidyAvidastvAhu:- "zuklapratipadAditithi catuSke pUrvAgneyyAdidikcatuSke pAzaH, paJcamyAmUdhvaM / tataH SaSThayAditithicatuSke pazcimavAyavyAdi caturdikSu pAzaH, dazamyAM svadhaH / punarekAdazyAditithi catuSke pUrvAgneyyAdicaturdikSu, rAkAyAM tUrdhvaM punaH / kRSNapratipadAditithi catuSke pazcimavAyavyAdicaturdikSu pAzaH, paJcamyAM tvadhaH / evameva tRtIyA'dhyAvRttirvAcyA / tatsaMmukhazva sadApi kAla iti / ata eva pUrNAtithiSu prAsAdAdeH khAtadhvajAropAdistairneSyate, adha urdhvaM vA'pyasya kAlasya vA'vazyasaMbhavAditi " tathA"diNavAraM puvvAIkameNa saMhAri jattha ThANi saNI / kAlaM tattha vi ANasu tassaMmuhupAsa bhaNai ige // 1 // " iti jyotiSasAre / atrezAna varja gaNanIyaM, IzagRhatvena tatra kAlasya pravezAbhavanAditi te prAhuH / eSAM mate vArapratibaddhAveva kAlapAzau, na tithipratibaddhau // rAhucAramAharAhurasaMmukhAmo'STasu yAmArdheSvaharnizaM kumukhAt / kramazaH SaSThayAM SaSThayAmiSTaH prAcyAdiSu pracaran // 14 // vyAkhyA - dyumukhAdaharnizamaSTasu yAmArdheSu kramazaH prAcyAdiSu SaSThayAM SaSThayAM dizi pracaran rAhurasaMmukhavAmaH sanniSTo jJeya ityanvayaH kAryaH / asaMmukheti yAtAM pRSTato dakSiNatazca karya ityarthaH / yAmArdhazabde'bhisandhiH prAgvat / aharnizamiti divA rAtrau ca rAhuzcarati / ghumukhAt prabhAtAdArabhya SaSTyAM SaSThyAmiti Aye yAmArdhe prAcyAM dvitIye tataH SaSThayAM vAyavyAM tRtIye tato'pi SaSThayAM dakSiNasvAmiti / uktaJca harSaprakAze 80 adhaH Urdhva 13 14 30 9 10 4 pazcima 5 nairRtya 8 pUrva AgneyI dakSiNa | nairRta 11 12 5 97 " jAmaddhe rAhu gaI pU1 vA2 dA3 I4 pa5 A6 u7 naiTa disi / apradakSiNaM gaNane tu sA dik turyA turyA syAt / yaduktaM nAracandre - aSTAsu prathamAdheSu praharAdheSvaharnizam / " pUrvasya vAmato rAhusturyA turyA vrajeddizam // 1 // evamahorAtra rAhordvirAvRttiH // candracAramAha rAhucAra sthApanA ahorAtra dvirAvRttiH // candrazcarati pUrvAdau, kramAtrirdikcatuSTaye | meSAdiSveSa yAtrAyAM, vAyavya 2 uttara 7 IzAna 4 ardhapraharANi pUrva 1 dakSiNa 3 AyI 6 sammukhastvatizobhanaH 15 Aho ! Shrutgyanam Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza - - uttara mithuna, tulA, kumbha pazcima meSa, siMha, dhana 7 karka, vRzcika, mIna vyAkhyA--meSAdicatuSkasthazcandraH kramAt pUrvAdicaturdikSu carati / evaM siMhAdicatuSkadhanvAdicatuSkayorapi / dinazuddhau tu candrasyApi zukravatricandracAra vidhaM sammukhatvaM grAhyamUce / tathAhi" udayavasA 1 ahavA disi 2dArabhavasao3havaI sasIsammuho Int so abhimuho pahANo gamaNe, amiAI varisaMto // 1 // " * 'inet Rk atizobhana iti, uktaJca nAracandre-- " jayAya dakSiNo rAhuryoginI vAmataH sthitA / pRSThato dvayamapyetaJcandramAH saMmukhaH punaH // 1 // " atizabdena dakSiNo'pInduH zubha ityucyate, yaduktaM nAracandra Tippanake" sammukhIno'rthalAbhAya dakSiNaH sarvasaMpade / / pazcimaH kurute mRtyu vAmazcandro dhanakSayam // 1 // " ravicAramAharavidvauM dvau tu pUrvAdo yAmau rAtryantyayAmataH / yAtrAsmin dakSiNe, vAme pravezaH, pRSThage dvayam // 16 // vyAkhyA-rAdhyantyeti rAtrerantyaM dinasya prathamaM yAma cArkaH prAcyAM tiSThati, dinamadhyamayAmau tu dakSiNasyAM, dinAMntyayAma rAdhyAdyayAma cAparasyAM rAtremadhya. mayAmI tUdIcyAM / nAracandre tu sarvagrahANa'mudayasamayAdArabhya bhramaNavazAdaSTa. dikasparzanamUce / tathAhi " svasyodayasya samayAtpUrvayAmAditaH kramAt / saMcaranti grahAH sarve sarvakAlaM digaSTake // 1 // " grAveti-dakSiNe'ke yAtrA kRtA zubhA ! yallalla:" na tasyAGgArako viSTina zanaizcaraja bhayam / vyatipAto na duSyecca yasyAko dakSiNasthitaH // 1 // nakSatrasamuccaye'pyata evoktapUrvAle cottarAM gacchet prAcyAM madhyaMdine tathA / dakSiNAmaparAhaNe tu pazcimAmardharAtrake // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 Arambha-siddhiH evaM gamaneko dakSiNa eva syAditi bhAvaH / lallaH punarapi candrArkavArAnukUlyamevamAha - "" ravizazikarapradIpa makarAdAvuttarAM ca pUrvI ca / yAyAcca karkaTAdau yAmyAmAzAM pratIcIM ca // 1 // ayanAnukUlayAnaM hi tamakeMndrordvayAra saMpattau / " nizaM pragRhya yAyAdviparyaye klezavadhabandhAH // 2 // anayorarthaH - yadA'rkendu makarAdiSaTke uttarAyaNe staH tadA pUrvAmuttarAM ca sarvadA gacchet / yadA ca tau karkAdiSaTake dakSiNAyane stastadA dakSiNAM pazcimAM ca sarvadA gacchet / sarvadeti ko'rtha : ? divA rAtrau ceti, arkendrore kAyanAsaMbhave tu yathAsaMkhyaM divAnizaM gacchet / ayamarthaH yadA'rko makarAdau tadA dine uttarAM pUrvA ca gacchet, yadA kakodo tadA dine dakSiNAM pazcimAM ca gacchet / evaM cande makarAdigthe rAtrAvuttarAM pUrvAM ca gacchet, Caitr tu rAtrau dakSiNAM pazcimAM ca gacchediti / viparyaye svazubhaM ko'rthaH ? ravIndromakarAdisthayordakSiNapazcime yadi gacchet karkAdisthayozcottarApUrve yadi gacchet, tadA sUrye makarAdisthe divA dakSiNapazcime yadi gacched, candre vA karkAdisthe rAtrAtarApUrve yadi gacchettadA yAturvadhabandhAdidoSAH // ravicArameva haMsacAreNa viziSyAha haMse'ntarA vizati dakSiNato'tha pRSTha, kRtvA raviM pravahanADipadaM purazca / siddhaye vrajedatha vijetumanA vipakSa-pakSaM svatastu vidadhIta vinA''napakSam // 17 // vyAkhyA - adhyAtmazAstrarItyA haMsaH prANavAyustasmin vizati sati na tu niHsarati sati / yadAhurAdhyAtmikAH " padazatAbhyadhikAnyAhuH sahasrANyekaviMzatim / ahorAtre nare svasthe prANavAyorgamAgamaH // 1 // "" pravahA pravizatpavanA pUrNA nADI nAsArandhrarUpA yasya syAttatpadaM vAmaM dakSiNa vAhiM puraH kRtvA ca siddhayai kAryasyeti zeSaH / uktaJca vivekavilAse 66 dakSiNe yadi vA vAme yatra vAyurnirantaraH / taM pAdamagrataH kRtvA niHsarennijamandirAt // 1 // na hAnikalahodvegAH kaNTakairnApi bhidyate / nivartate sukhenaiva dropadravarjitaH // 2 // Aho ! Shrutgyanam Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: dUradeze vidhAtavyaM gamanaM tuhinadyutau / abhyarNadeze dIpte tu taraNAviti kecana // 3 // "" atra tuhineti vAmadakSiNanADyoH kramAccandrasUryasaMjJeyaM / vizeSastu - dakSiNanADyAM pUrNAyAM viSamapadaiH 1-3-5-7-9 gantavyaM pratIcIdakSiNayozca na gantavyaM / vAmAyAM tu pUrNAyAM samapadaiH 2-4-6-8-10 gantavyaM, pUrvonasyozca na gantavyamiti" svarodayavidaH / vrajediti prastutahaMsacArAdizuddhau satyAM jinaM pradakSiNIkRtya vrajato viziSya sarvArthasiddhiH syAt / uktaJca yativallabheprANapraveze vahanADipAdaM kRtvA puro dakSiNamarkabimbam / pradakSiNIkRtya jinaM ca yAne vinApyahaHzuddhimuzanti siddhim // 1 // " upalakSaNatvAcca praveze'pyayameva vidhiH / yaduktaM dinazuddhaupunnanADidisApAyaM agge kiccA yA vi U / 66 9 9 "3 pavesaM gamaNa kujA kuNaMto sAsasaMgahaM // 1 // atha vijetumanA iti ariM jigISuH san arthAttameva svataH sakAzAt Ano vAyustasya pakSaM pArzva vinA, etAvatA zUnyapArzve kuryAt / kecit vitAnapakSe iti peThustatra vitAnazabdaH zUnyArthaH / ko'rthaH ? rikte'Gge ripuH kAryo, na tu pUrNe, yathA sukhAjjIyate arthAceSTavargaH pUrNAGge kAryaH / uktaJca vivekavilAse" aricaurAdhamarNAdyA anye'nyutpAtavigrahAH / 66 66 " rikta nADIgataH zatrurjIyate pRSThage ravau // 1 // zukrastu yatrodayati bhraman vA, yayAti yadadvArakameti bhaM vA / 147 kartavyAH khalu riktAGge jayalAbhasukhArthibhiH // 1 // gurubandhunRpAmAtyA anye'pIpsitadAyinaH / pUrNAGge khalu kartavyAH kAryasiddhimabhIpsata // 2 // dakSiNato'tha pRSThe kRtvA ravimityetadatrApi yojyaM / yaduktaM yativallabhe" vahanADigato vAcyo dakSiNe'rke'thelabdhaye / "" gotow itthaM tridhA taddizi saMmukhaH syAcyAjyastu tatrodayasammukhInaH // 18 // zukracAramAha vyaakhyaa|| - zukro yatreti yasyAM dizi prAcyAM pratIcyAM vodeti taddizi yAtAM sammukhaH syAdityagre yojyaM / bhraman veti yathA svebhramaNavazAccaturdiksparzanamUce, tathA zukro'pi bhraman yasyAH prAcyAdidizo yAM dizaM yAti, yahA Aho ! Shrutgyanam Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH meSAdyAzcatvArazvatvAraH pUrvAdyAzvatazcatasro diza iti teSu bhramana prApta ityarthaH / yadvArakamiti parighacakroktarItyA yahigdvArakaM bhaM sametIti vidhA sammukhatvabhavane'pi zukrasyodaya digeva prAcI pratIcI vA sammukhI tyAjyA / vizeSastudikSiNo'pi zukrastyAjyaH / yaduktaM nAracadre " kecit agrato locanaM hanti dakSiNo hyazubhapradaH / pRSThato vAmanazcaiva zukraH sarvasukhAvahaH // 1 // pauSNAzvinIpAdamekaM yadA vahati ca ndramAH / tadA zukro bhavedandhaH saMmukhaM gamanaM zubham // 1 // asya pUrvArdha - " azvinyA vahnipAdAntaM yAvazJcarati candramAH paThanti / tathA -- 99 148 88 ityAhuH | ityeke " prAcyAM bhRgurjaladhitattva 254 dinAni tiSThet, tatrAstastu nayanAdi 72 dinAnyadRzyaH / tiSThecca SoDazakRti 256 divasAn / "" " kAzyapeSu vaziSTheSu bhRgvavyAGgiraseSu na ! bhAradvAjeSu vAtsyeSu pratizukraM na vidyate // 1 // ekagrAme pure vApi durbhikSe rASTravibhrame / vivAhe tIrthayAtrAyAM vatsazukro na cintayet // 2 // svabhavanapurapraveze dezAnAM vibhrame tathodvAhe / navavadhyAgamane ca pratizukravicAraNA nAsti // 3 // " iti lallaH / atra svabhavaneti svabhAvena gRhapravezamAtre, na tu navyagRhapravezo'tra grAmaH, tatra pratizukraM tyAjyamiti vakSyamANatvAt / tathA zukrasya bAlyavArdhakatvanIcastrAstamitatvavakragAmitvagrahaparAjitasvAdiSvapi satsu yAtrA duSTA, "yAne zukraH sabalosnveSya" ityukteH / tathA ca ratnamAlAyAm 66 nIca grahajite'tha vilome, bhArgave kaluSite'stamite vA / prasthito narapatiH savalospi, kSiprameva vazameti ripUNAm // 1 // " zukrasyodayAstadinasaMkhyA cautsargikyevaM nAracandra Tippana ke 93 pratIcyAmastaMgata stviha saya 13 dinAnyadRzyaH // 1 // tathA svajanmanakSatranAthe'pyastamite yAtrA duSTeti daivajJavalame // pratizukra tyajantyeke yAtrAyAM trividhaM budhAH / tasmAtpratikujaM kaSTaM tato'pi pratisomajam // 19 // vyAkhyA--- - saMmukho'pyaniSTatvAt pratikUla zukraH pratizukraH, evamagre'pi / trividhamiti idamapi mataM manthakRtaH sammataM tena yatprAguktaM 'tyAjyastu Aho! Shrutgyanam Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: tatrodayasammukhIna' iti tadaikAntikakAryaviSayaM, sausthye tu yathAzakti trividhamapi sammukhatvaM tyAjyamiti draSTavyaM / tathA coktaM daivajJavallabhedhaniSThAdikamale pAparyantaM bhagaNaM bhRguH / yadA carati nodIcIM nApAcIM ca tadA vrajet // 1 // maghAdizravaNAntAni bhAni zukro yadA caret / nApAcIM na pratIcIM ca tadA gacchejijIviSuH // 2 // " 66 'tasmAt pratikujamiti' zukrAdapi bhaumaH sammukhaH kaSTadatvAtkaSTaH, tamapi trividhaM tyajantIti yogaH / tasmAdapi somajo budhaH sammukhaH kaSTaH / uktaJca daivajJavallabhe 66 pratizukre'pi nirgacchedanukUlo budho yadi / gataH pratibudhenAnyaiH zakyate rakSituM grahaiH // 1 // "" zukravadbhaumabudhayorapi sammukhatvaM dakSiNabhujasthasvaM ca tyAjyamiti trivi kramaH / budhaH sammukha eva tyAjya iti tu ratnamAlAbhAcye // vatsacAramAhavatsaH prAcyAdiSUdeti kanyAditritrige rakhau / pravAsavAstudrArAcapravezAH sammukhe'tra na // 20 // 149 vyAkhyA -- pravAso dUradezayAtrA, vAstu gRhAdi tasya dvAraM na nivezyate, ayataityarcA jinAdipratimA tasyAH pravezo dhanikagRhAnayanaM / atreti vatse / nAracandra Tippana ke vatsarUpamevaM proce " va purasyaH zataM hastAH zRGgayugaM SaSThisaMyutA trizatI / pannAbhipucchazirasAM bhUpa 16 nava 9 tri 3 zara 5 karamAnam // 1 // " sthApanA- hastAH 100 360 dehaH bhRGge 16 9 3 5 padAH | nAbhiH / pucchaM zIrSa vizeSastu - "paJca 1 dik 2 tithi 3 satriMza 4 tithi 5 dika 6 zaravAsarAn 7 / vatsasthitirdikcatuSke pratyekaM saptabhAjite // 1 // " tathaiva sthApanA - ( samIpasthapatre vilokyA ) idaM jyotiSasAre / kecidvatsasya vAstusaMjJAmAhuH // Aho ! Shrutgyanam Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha- - siddhiH sammukho'yaM haredAyuH pRSThe syAddhananAzanaH / vAmadakSiNayoH kintu vatso vAJchitadAyakaH // 21 // vyAkhyA--sugamaH / anye'rkAdisarvagrahANAM vatsavad gRhANyevamAhuHpUrva 150 10 15 30 15 kanyA tula vRzcika uttara 10 15 30 15 10 1 mithuna karka siMha, pazcima kanyAtu lAvRzcika vatsacAra tathA vatsanI uttara dhana makarakuMbha 0.8 88 06 44 04 pazcima mesaduttarAdau dizi vidizi zivo mAsamekaM tathA dvau, saMhatyA saMsthito dvibhramati bhRzamahorAtramadhye tu sRSTayA / abhyarthe nAr3ike dve dizi vidizi ghaTIpaJcake caiSa tiSThan, candrAdeH prAtikUlyaM harati kirati zaM dakSiNaH pRSThago'sau ||2|| ravicAracakram rAhucAra cakram dakSiNa pazcima mithuna karka siMha sthitinuM cakra 30 dakSiNa 10 15 30 15 10 dhana makara kuMbha dakSiNa uttara kanyA tulA vRzcika Aho ! Shrutgyanam dhana makara kubha pUrva Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthoM vimarza 151 candra-maMgala-budha-guru-zukra zani cArANAM cakram .. uttara vRSa mithuna karka pazcima kuMbha mIna meSa siMha kanyAtulA "mInAditrayamAdityo, vatsaH kanyAdikatraye / dhanvAditritaye rAhuH, zeSAH siMhAdikatraye // 1 // " atra pUrvAdidikSu vasantIti shessH| sarveSAM sthApanA yathA iha prasaGgAt zivacakraM likhyate yathA - chho dakSiNa vAyavya ghaDI 2 // IzAna ghaDI 2 // uttara meSe'kaH ghaDI 2 // vAyavya ghaDI 2 // IzAna ghaDI 2 // ka'rkaH ghaDI 2 // pazcima zivacAra cakram ghaDI 2 // makare'rkaH pUrva ghaDI 2 // ani naiRtya dakSiNa ghaDI 2 // tulArkaH ghaDI 2 // ghaDI 2 // agni naiRtya | ghaDI 2 // atra candrAderityAdizabdAttArANAmavasthA cetyUhyaM / zivacArasthApanAiyaM ca sthApanA sthUlamAnena / sUkSmekSikA punarevamsaGkrAnterAdyaghasne svadizi zara 5 palAnyeSa bhuktvA bhramAbhyAM, pazcAtsRSTayA taTasthAM dizamaTati dazaivaM palAnyanyaghasne / vRddhiH paJcottaraivaM pratidivasamaho tAvadetasya yAvat, saGkrAnterantyaghasne sthitiradhikakubhaM sArdhanADIdvayaM syAt // 3 // " ana bhramAbhyAmiti ahorAtreNa tAvat zivo dvirdhamati / tatra prathamazramaNe sArdhapaladvayaM svadizi tiSThati, dvitIyabhramaNe'pi punaraparaM sArdhapaladvayaM, evaM Aho! Shrutgyanam Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 Arambha-siddhiH palapaJcakaM sakrAnteH prathamadine bhramaNadvayena svadizi zivaH sthitvA tataH haSTayA'nyadizi yAti / evaM dvitIyadine'paraM palapaJcakamiti daza palAni sthitiH / evameva tRtIyadine paJcadaza palAni / evaM pratyahaM paJca paca palAni tAvadvardhanIyAni yAvarasakrAntezvarame triMze dine sArdhazatapalaiH sAdhaM ghaTIdvayaM pUrNa zivasya svadizi sthitiH syAt / tadanu punaH saMhAreNa dvitIyadizyapyAgata. svAyameva kramo jJeyaH // " vivAde zatruhanane raNe jhagaTake tathA / dyUte caiva pravAseM vA pRSThe muSTau zive jayaH // 3 // svarAzca zakunA duSTAM bhadrA grahabalaM tathA / digdoSA yoginImukhyA abhayAH syuH zubhe zive // 4 // " tathA" sUryarAzyAditaH savye lagnaM tatkAlasambhavam / pRSThadakSiNagaM kRtvA jayedyuddhe na saMzayaH // 1 // asyArtha:-yatra rAzAvo'sti tatpUrvasyAM dattvA tata Arabhya sRSTyA gaNyate, satazca tadAnIM yadvartamAnaM lagnaM syAttat pRSThato dakSiNato vA kRtvA // yuddhAdi kurvan jayI syAt // uktA yAtrAyAM samayazuddhirdikazuddhizca / matha ceSTAnimittAdInAM zuddhimAhautsavamazanaM slAnaM praguNaM copekSya maGgalamazeSam / asamApite ca sUtakayuge'Gganattau ca no yAyAt // 22 // vyAkhyA-praguNatvaM sarveSu yojyaM / utsava: kaumudyAdiH / sAnamullAghanasya sAmAnyena vA / maGgalaM vivAhaputrAnaprAzanAdi / sUtakayugaM jAtamRtasUta kamedAt // avamanya mAnanIyAnnirbhayaM strI ca kamapi saMtADya / bAlamapi rodayitvA jijIviSu va nirgacchet // 23 // vyAkhyA-atraitadapi lalloktaM lakSyaM" pramatto vyAdhito bhotaH zrAntaH kruddho bubhukSitaH / adhvAnaM na prapadyeta klIbaveSastathaiva ca // 1 // rAtrau tu maithunaM kRtvA prabhAte yo'bhigacchati / yAtrAkAle'thavA prApta maithunaM yo niSevate // 2 // yo vAHprasthAnake gatvA punargahamupAgataH / ityevamAdiceSTAbhiH siddhirnAtyabhigacchataH // 3 // " Aho! Shrutgyanam Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: kSutagRhakalahajvalanau tu yuddhadurvacanavasana saGgAdyam | azubhaM yAtrAvasare zubhamapi zakunAgamAdvindyAt // 24 // vyAkhyA -kSuteti, uktaJca - 153 " sarvataH zrutamazobhanamuktaM, zvautugopazukRtaM mRtidaM tu / kecidAhuraphalaM hi balAdyadvRddhapInasikabAlakRtaM ca // 1 // " gRheti gRhazabdaH kalaha jvalanAbhyAM yojyaH / otuyuddheti mahiSAdiyuddhamapi / durvacanaM mADagA: mariSyasItyAdyamaGgalavAkyaM / vasanAJcalasya saGgaH kapAarat vilaganaM / AdyazabdAt ziraH saMghaTTAMhniskhalanAdi / zubhamapIti zubhAzubhaM zakunaM jJAtvA kuryAnna kuryAdveti bhAvaH / vizeSastu " rikto'nukUlaH kumbho'mbhaH praNAya prayojitaH / vidyArthicauravaNijAM prayANe'tIva siddhidaH // 1 // iti bhAskaravyavahAre / "" asyAyaM bhAvaH- yAtrAyAM cet kazcit riktaghaTahasto jalArthI adhvagena saha sameti tadA sospi ghaTa iva pUrNIbhUya nivartate / tathA- 48 " Adhe viruddhe zakune pratIkSya prANAnnRpaH paJca ca SaTca yAyAt / aSTau dvitIye dviguNAstRtIye, vyAvRtya nUnaM gRhamabhyupeyAt // 1 // iti ratnamAlAyAM / atra prANa: palasya SaSThAMzarUpaH / paJca SaT cetyekAdaza / aSTau dviguNAn SoDazetyarthaH / zakunAgamAditi vasantarAjAdiracitazakunazAstrAt / ayamantrAbhisandhiH - anyairAcAryaiH svasvagrantheSu yAtrAdhikAre tazakunA api vistareNoktAH, asmAbhistvihA prastutatvAcchakunazAstrAdapi tatparijJAnasaMbhavAcca na te proktAH // cAturvarNyasAdhAraNa yAtrAmuktvA'tha ripuvijayaprayojanAM nRpAdiyAtrAM catvAriMzatA zlokaiH kathayannAdau durnimittaparihAramAhaAkAlikISu vidyudgarjitavarSAsu vasumatInAthaH / utpAteSu ca bhaumAntarikSadivyeSu na pravaset // 25 // , vyAkhyA-- AkAlikyosa ' kAlajAH garbha varSAkAlaM v| vinA saJjAtA ityarthaH / vasumatInAtha iti, upalakSaNatvAtsAmantAderAcAryAdInAM ca grahaNaM / utpAteSu ceti cakArAdvAhuyoginyAvapi cintayediti ratnabhASye / bhaumetyAdi bhaumo bhUmikampadhaDahaDAdiH / yacca carANAM sthiratvaM sthirANAM vA caratvaM puSpaphalAdivaikRtaM vA sa sarvo'pi bhauma utpAtaH / AntarikSA ulkAnirghAtapavana gandharvapurazakracAparohitairAvata pariveSadaNDaparighAdayaH / divyAzcandrArkeparAgAdigraharkSavaikRtaketudarzanAdayaH / lAlATa dhanuraindraM na zubhakRdanyatra zastaphalamiti tu lalaH / na pravasediti, A saptAhAditi daivajJavalame / ekAhaM tu Aho ! Shrutgyanam Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 954 Arambha-siddhiH tyAjyameveti sAraGgaH / dRSTaH ketuH SoDazAhaM vivarjyazcaitre vaizAkhe ca dRSTaH zubho'sau iti tu varAhaH // atha yAtrArthaM lagnamAha - yAtavyaM digmukhe lagne sidhdhyai zIrSodaye tathA / etadvilomayorjAtu yAtrA yAturna siddhaye / / 26 / / vyAkhyA -- meSAdyAzcatvArazcatvArazvatvArazcaturdigIzA iti prAguktaM, te ca tattaddigmukhA iti jyotirjJAH / tathA ceyaM caturdigmukhalagnAnAM sthApanA / ( samIpasthapatre vilokyA) vizeSastu - yAtrAyAM lagnaM prAyazvarameva grAhyaM / etadvilomayo- riti uttarapUrvAmukhalagneSu yathAsaGkhyaM dakSiNapazvimAmukhalagneSUttarapUrvAgamane pRSTodayalagne cetyarthaH / na siddhaye iti yallala: - "aniSTadaM dikpratilomalagnaM pRSThodaye vAJchita kArya nAzaH // * lagnasya digmukhacakram pazcima mithuna tulA kuMbha uttara karka vRzcika mIna (6 dakSiNa ha meSa siMha dhana pUrva janmalagne zubhA yAtrA janmarAzyudaye tu na / tayozcopacayastheSu rAziSviSTA pareSu na ||27|| yAtrA vyAkhyA - janmalagne iti yAtrA - karturnRpAderyajanmalagnaM tasmin lagne zubhA, evamagre'pi bhAvyaM / anena cedaM sUcayati - Adau tAvajjanulagne jJAte sati yAtrAlagnaM deyaM, nAnyathA, yato janmalagne jJAte sati dazAyurbrahabalAnyavalokya dattaM yAtrAdimuhUrtta phaladaM syAt / ajJAtajanmano'pyanyairyAnaM yojyamiti smRtam / prazna lagnanimittAdyai vijJAte sadasatphale // 1 // "" iti ratnamAlAyAM / atra yAnaM yojyamiti yAtrAlagnaM deyamityarthaH / janmarAzIti janmani yatrenduH sa janmarAziH sa evodayo lagnaM tatra yAtrA na zubhA / ratnamAlAyAM tu janmarAzilagne'pi zubhA yAtretyuktaM / tayoriti janmalagnajanmarAzyorapekSayA ye upacayasthAstriSaD dazaikAdazA rAzayaH pareSu dvayorapyanupacayastharAziSu yAtrA neSTA / vizeSastu-rAzerjanmarAzirjanmalagnaM vA tadadhipauvA tatkAlalagnAccaturthe saptame vA sthAnake bhavatastadA'pi yAtrAkarturjayaH yadi ca zatru khatkajanmarAzi janmalagnayorupacayagRhANi caturthe saptame vA syustadApi jaya eveti ratnamAlAyAm // pArastAmbugairdRSTe yute vA janmalagnabhe / saumyagrahastu naivaM cettadA yAtuH parAbhavaH // 28 // Aho ! Shrutgyanam Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza vyAkhyA - asteti yatra tatra bhavane sthito janmalagnasya rAziryAtrAlagne saptamaturyasthaiH pApagrahairyadi yuto dRSTo vA syAt : saumyeti sa eva cAmbugaiH saumyairyadi na yuto na dRSTo vA tadA parAbhava:, pApairiva saumyairapi yadi yutadRSTastadA na parAbhava iti bhAvaH / vizeSastu - yAtrAsamaye janmakuNDalikAsamba ndhinI aSTaSaSTabhavane krUrasaumyagrahAdhiSThite azubhe / yaduktaM daivajJavallabhe- "vadhaH prayAtustvaribhi: prasUtau randhAribhekarazubhAnvite cet" // 155 aSTamaM svendulagnAbhyAM tAbhyAM SaSTamatha dviSaH / tadrAzinAthayuktaM vA lagnaM yAturanarthakRta // 29 // vyAkhyA - janmakAlIyo ya induH sa svenduH svalagnaM ca janmalagnameva, tAbhyAmaSTamaM yalagnaM tadyAtrAyAM tyAjyaM, tAbhyAmeva yat SaSThaM tadapi tyAjyaM / tathA dviSastAbhyAM yat SaSTaM, ko'rthaH ? dviSo'bhiSeNavitumiSTasya janmalagnAjjanmarAzezca 66 sthAnasthau yo rAzI tAvapi lagne tyAjyau | tadvAzinAtheti ye svendulagnA - bhyAmaSTame SaSTe ca ye ca yA (je) tavyasya janmendujanmalagnAbhyAM SaSThe gRhe teSAM SaNNAmapi rAzInAM ye IzAstairmUrtisthairyutaM yalagnaM tadapi tyAjyaM / tathA ca daivajJavallabhe janmarkSa 1 lagnASTamarAzilagne 2, SaSThodaye 4 zatrubhalagnato 6 vA / tadrAzinAthai 6 rathavodayasthaiH karotu yAtrAM viSabhakSaNaM vA // 1 // karkavRzcika mInAnAmudaye'ze ca na vrajet / mUrtisthe'harbale rAtrau rAtrivIrye'hni ca grahe // 30 // " vyAkhyA - udaye lagne'ze navAMze ca tatra karkavRzcikayoH kITavena yAtrAyAmakSamatvAdvarjanaM / mIne tu prasthito vakreNa pathA bhrAntvA bhrAntvAsiddhakArya: pazcAt sameti / uktaJca ratnamAlAyAM, "vakraH panthA mIna lagneza ke vA, kAryAsiddhau syAnnivRttizca tatra " / tathA kumbhasya riktatvAt kumbhalagnakumbhAMzAvapi tyAjyAvuktau ratnamAlAyAM / mUrtistha iti yAtrAlagne sthito graho yadyaharbalI tadA'hanyeva yAtrAss na nizi, nizAbalI cettadA nizyetra nAhi / uktaM hi - "balino'hni gurusitArkA" ityAdi // sidhdhyai saumyeza lagnAni nauyAnaM jalabheSvapi / jAnIyAllokatazcAtra rAzInAM vazyatAM mithaH // 31 // vyAkhyA - sidhdhyai iti kAryeSviti zeSaH / nauyAnamiti jalacaralagne, upalakSaNatvAjjalacaranavAMze vA nauyAtrAsiddhiH / pravahaNapuraNe ca nirvighnatAlAbha syAtAM / vazyatAmiti, uktaM hi daivajJavallabhe 66 catuSpadA vizA visiMhAH, sarIsRpazcAmbucarAstu bhakSyAH / siMhasya vazyA visarIsRpAH syurUhyaM janoktavyavahArato'nyat // 1 // sthalAmbusaMbhUtasarIsRpAkhyA, bhavanti vazyA balinAM svakAnAm / samA saMsthA viSamAn bhajante, vazyA rajanyAM viSamAH samAnAm // 2 // " Aho! Shrutgyanam , dd Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 Arambha-siddhiH anayorarthaH- ajavRSasiMhA dhanuraparArdhaM makarAdyArdhaM ca catuSpadAH, mithunakanyA tulA kumbhA dhanurAdyArdhaM ca manuSyAH, karkamInau makarapazcArdhaM ca jalacarAH, sarIsRpo vRzcika iti / tatazca siMhaM vinA'nye meSavRSavRzcika kumbhA mAnuSANAM vazyAH, jalacarAH karkamakaramInA manuSyANAM bhakSyAH siMhasya vRzcikaM vinA sarve vazyAH / anyaditi vRzcikasya siMho'pi vazyaH / sarve puMrAzayaH kanyAyA vazyAH, dhanuSaH sarvo'pi vazya ityAdi / sthalAmbusambhUteti, yadi dvAvapi rAzI sthalajau jalajau sarIsRpau vA tadA dvayormadhye yo baliSThastasyetaro vazyaH, yathA vRSasya meSo vazyaH, makarasya mInakaka vazyau, vRzcikasyAparo vRzciko balahInatve sati vazyaH syAt, meSadvayavRSadvayAdInAM sambhave'pi ca vRzcikavadeva balAdhikyaM vicArya vazyatA bhAvanIyA! samA saMsthA iti, iSTalagnaM kila divA syAdrAtrau vA, tatra divA samarAzayo viSamarAzInAM vazyA:, rAtrau tu viSamarAzayaH samarAzInAM vazyA iti / asya prayojanaM tu "yacca vazyaM svalagnendvoH " iti loke vakSyati // janmakAle zubhairyuktA dvitIyAstaraNezca ye / niSkrUrA nirvikArAzca te lagne rAzayaH zubhAH // 32 // w vyAkhyA - dvitIyA iti yeSAM kila jAtake vezisaMjJA, "sUryAdvitIyamRkSaM bezi : " ityukteH / niSkrUrA iti janmakAle yeSu karagraho nAbhUt / nirvikArAiti, krUrabhuktarAziH savikAra, candreNa bhuktastu nirvikAraH janmakAle ye rAzaya IzAste yAtrAlagne zubhAH // yacca vazyaM svalagnendvorna ca vazyaM dviSastayoH / zatrorevASTamaM tAbhyAM lagnaM yAturjayAvaham // 33 // vyAkhyA --- yadyAtrAlagnaM sauvajanmalagnajanmarAiyorvazyaM syAt dviSo jetabyasya janmalagnajanmarAzyorvazyaM ca / tathAzatroreva na tu svasya tAbhyAM janmalagnajanmarAzibhyAM yadaSTamaM syAttallagnaM yAtrAyAM zubham // ityuktamaSTabhiH zlokairyAtrA lagnaM / atha "jattA chavvaggasuddhIe " iti harSaprakAzokteryAtrA horAdivargapaJcakramAha vimuktAkAntabhogyAni rAzyardhAnyuSNarazminA / Urdhvatiryagadhomukhyo horAH syurudayAvadhi // 34 // vyAkhyA - yA horAsrkeNa bhuktvA muktA sA UrdhvamukhI, bhujyamAnA tiryaGmukhI, bhokSyamANA svadhomukhI, punastadagretanyastisraH kramAdUrdhvatiryagadhomukhyaH punastathaiva tisraH kramAdUrdhvAdi mukhyaH, evaM punaH punarudayAvadhIti sUryodayaM yAvat / yadvA udayo lagnaM tatrAdhikRtA horetyarthaH taM yAvat evaM trividhA horAH kalpyAH / evaM cAhorAtre caturviMzatihorAtmake trividhahorANAmaSTASTA vRttaya: syuH // phalamAha - Aho ! Shrutgyanam Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimazaH jayamUrdhvamukhI horA vipadastiryagAnanA / adhomukhI raNe yAtu bhaGga dizati lagnagA / / 35 // vyAkhyA-jayamiti evaM kalpyamAne satyabhISTA lagnahorA yayUrdhvamukhI syAttadA jayadA // dreSkANaH phalaratnADhyaH zubhanAthaH shubhekssitH| zubho'zubhastu sAstrAhipAvakaH paapviikssitH|| 36 // vyAkhyA-rAzau rAzau yatrayabhAvAt SaTtriMzadreSkANAH syuH, teSu yaH phalaratnarupalakSaNatvAtpuSpairbhANDairvA''nyaH saumyasvAmikaH saumyena pUrNadRzA dRSTa evaM saumyAkAro vA yaH syAtsa yAtrAlagne zubhaH / azubhasviti yastu zastrasArina. bhiryutaH, kecit pAvakasthAne pAzakaM paThanti, tena pAzairbandhanairvA yutaH, tathA krUradRSTaH upalakSaNatvAt krUrayutaH RrezaH krUrAkAro vA so'zubhaH / uktaJca" dreSkANAkAraceSTAguNasadRzaphalaM yojayed vRddhiheto, dreSkANe saumyarUpe kusumaphalayute ratnabhANDAnvite ca / saumyairdaSTe jayaH syAtpraharaNasahite pApadRSTe ca bhaGgaH, sAgnau dAho'tha bandhaH sabhujaganigaDe pApayukte'pi vA'zrIH // 1 // " ___ teSAM rUpANi caivaM bRhajjAtake-meSe prathamadreSkANo naro'bhyudyatapazuhastaH kRSNo raktAkSo raudraH / / ayaM dreSkANo manuSya eva, vizeSAnabhidhAnAt , evaM yeSu vizeSo na vakSyate te manuSyA eva jJeyAH / dvitIyaH strI zoNAmbarA'zvA''syA dIrghamukhorupAdI (padI) ekenAhiNopalakSitA, catuSpado'yaM, tattulyAsthatvAt , eva magre'pi yathAyogaM bhAvyaM 2 / tRtIyo naraH karaH kapilo raktAmbaro'bhyudyatadaNDa. hastaH 3 / 1 / vRSe AdyaH strI kuJcitalUnakezI sthUlodarA'gnidagdhavastrA bhUSa. NAnIcchati 1 / dvitIyo naro'jAsyo dhAnyakSetravAstuhalazakaTakarmaNi dakSazcatuSpado'yaM 2 / tRtIyo naro bRhatkAyapAdaH 3 / 2 / mithune AdyaH strI surUpA dInaprajA ucchitabhujA RtumatyAbharaNArthe sAdarA 1 / dvitIyo naro garuDAsya udyAnastho bANakavacadhanuSmAn khago'yaM 2 / tRtIyo naro ratnamaNDitaH paNDito baddhatUNakavaco dhanuSmAn 3 / 3 / karke Adyo naro hastisamAGgo'zvakaNThaH sUkarAsyaH patramUlabhRt catuSpado'yaM 1 / dvitIyaH strI yauvanasthA sasA vanasthA 2 / tRtIyo naraH sarpaveSTito nausthaH svarNAbharaNAnvitaH 3 / 4 / siMhe bhAdyaH zAlmalivRkSopari gRdhraH zRgAlaH zvA narazca malinavAsAH ayaM naraH khagazcatuSpadazca / Aho! Shrutgyanam Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 158 Arambha-siddhiH dvitIyo naro'zvAkRtiH kRSNAjinakambalabhRt durdharSo dhanuSmAnatAgranAsaH catuSpado'yaM 2 | tRtIya RkSAsyo vAnaraceSTo naraH kUrcIkuJcitakezo daNDa phalAmiSahastaH catuSpado'yaM 3 | 5 | kanyAyAmAdyaH strI puSpapUrNaghaTayutA malinAmbarA guroH kulaM vAnchati 1 / dvitIyo naro lekhinIhasta: zyAmo lomazo vastrAGkitazirA vistIrNadhanvapANiH 2 | tRtIya: strI gauroccA sudhautAmradukUlAcchAditA kumbhakaDucchukahastA devAlayaM pravRttA 3 / 6 / tulAyAmAdyo narastuLAhastazcatuSpatharatho mAnonmAnacaturo bhANDaM vicintayati 1 / dvitIyo naro gRdhrAsyo ghaTAnvitaH kSudhitastRSitaH khago'yaM 2 / tRtIyo naraH phalAmiSadharo haimatUNavarmabhRdvAnararUpo ratnacitrito dhanurhasto vane mRgAn bhISayate catuSpado'yaM3 / 7 / vRzcike AdyaH strI nagnA sthAnacyutA sarpanibaddhapAdA manoramA'bdhitaH kUlamAyAti / dvitIyaH bhartRkRte sarpAvRtAGgI kUrmakumbhAkRti sthAnasukhAni vAnchati 2 tRtIyo naraH siMharUpazcipiTa kUrma tulyAsyaH ayaM kUrmazcatuSpadazca 3 / 8 / dhanuSi Adyo nara AyatadhanvapANirnRmukho'zvakAyaH catuSpado'yaM 1 / dvitIyaH strI surUpA'bdhiratnAni vighaTTayantI gaurAGgI 2 / tRtIyo naro gauro niSaNNo daNDahastaH kUrcIkauzeyakacarmavAhI 3 / 9 / makare Ayo naro romazaH sUkarAkRtiH sthUladaMSTro bandhanabhRt raudrAsyaH catuSpado'yaM 1 / dvitIyaH strI zyAmA sAlaGkArA lohAbharaNabhUSitakarNI 2 / tRtIyo naraH kinnarAGgastUNI kavacI dhanuSmAn sakambalaH skandhe ratnacitritaM kumbhaM vahati 3 / 10 / kumbhe Adyo narazvarmabhRd gRdhrAsyaH sakambalaH svago'yaM 1 / dvitIyaH strI malinAmbarA zIrSe bhANDavAhinI agninA dagdheM zakaTe lohAni gRhNAti 2 / tRtIyo naraH siMharUpazca zyAmaH saromakarNaH kirITI tvapatraniryAsaphalabhRt 3 / 11 / mIne Adyo naraH sragmauktikazaGkhapANi: sAbharaNo naustho'dhi tarati 1 / dvitIyaH strI gaurAGgI nausthA'ndhitaH kUlaM yAti 2 / tRtIyo naro nagno bhIrucaurAgnibhyAM vyAkulitaH sarpAvRtAGgo tAntikasthaH ayaM vyAkuladveSkANaH 3 / iti 12 / eSAM cintAnaSTAdiprazne prayojanaM "dreSkANaistaskarAH smRtA " iti / rogiprazna "gRdhrakoloragabhyaM zairuditai rogiNo mRtiriti" / bandhamokSaprazne " dhRtorage tryaMze sazRGkhalApAzo bandhaH" ityAdi / yAtrAyAM tu yathopayogastathoktameva / zubhanAtha iti dveSNANezAH prAguktA eva / zubhekSita iti, yo dreSkANo lagne'dhikRto'sti tannAmA rAziryAtrAkuNDalikAyAM yatra tatra sthito yadi zubhagrahairdRzyeta tadA sa dveSkANa: zubhairdRSTa ityucyate / sthApanA yathA Aho ! Shrutgyanam Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza ____ atra vRSe dvitIyasya kanyAdreSkANasya svAmI budhaH saumyastasya mInamUrtisthayo: zukrajIvayozca pUrNA dRSTiH, evaM pApasvAmikatvaM pApadRSTasvaM ca bhAvyaM / evaM vakSyamANe udayAstazuddhyAdau navAMzAdInAmapi, saumyakaradRSTatvaM ca bhAvyam // zanyandukujA~styaktvA zubho'nyeSAM navAMzakaH / lagnavad dvAdazAMzastu triMzAMzastu navAMzavat / / 37 / / vyAkhyA-tyaktveti, yaduktaM daivajJavallabhe" lagne'rkasya navAMze vAhananAzaH kujasya vahnibhayam / indoH pratApahAniH zanenavAMze maraNameva // 1 // " lagnavaditi "yAtavyaM diGmukhe lagne (26)" ityata bhArabhya " yabavA vazyaM svalagnedvoH (33)" iti yAvallagna viSayaM yaduktaM tatsarva dvAdazAMze'pi yojyaM / navAMza vaditi, ayamarthaH-zanikujavarjAnAM triMzAMzaH zubhaH, arkendrostriMzAMzAbhAvAt // uktA SaDvargazuddhiH / atha yAtrAyAM dvAdaza bhAvAnAhatanuH1 kozora bhaTo3yAnaM4mantro'rivartmajIvitam 8 / manaH9karmA 10 janA 11 mantrI 12bhAvAH syurudyaadyH||38|| ___ vyAkhyA-karmeti bhAgyaM vyApAro vA / eSu sthAneSveSAM zubhAzubhodarkA grahabalAdvicAryante // iha ca pUrvoktA bhAvavicAraNA bahusamaiva / vizeSastu yAtrAyAM dvAdazabhAveSu grahavicAramAhahanti yodhAyakarmAnyAnasaumyaH karma caasitH| saumyo'pyariM sito'dhvAnaM candrazca tanujIvite // 39 // ____ vyAkhyA-asaumyaH krUro graha stridazaikAdazavarjAn sarvAn bhAvAn hanti tridazaikAdAstu puSNAtItyarthaH / kiM sarvo'pi kara eva ? netyAha-karma cAsita iti, asitaH zanirdazamabhAvamapi hanti, zeSA~zca sarvAn, kevalaM dhyekAdazAveva zaniH puSNAtIti bhAvaH / saumyo'pyarimiti, saumyo'pi gurukazukhudhendurUpo graho'ri SaSThabhAvaM hanti "saumyAH SaSThe'rinA" ityukteH, zeSabhAvA~stu puSNAtyeva, karagrahastu SaSThabhAvaM hantyeva krUratvAdevetyaperarthaH / nanu kiM savA'pi saumyo'ri. varjasarvabhAvAn puSNAtyeva ? netyAha-sito'dhvAnamiti sitaH zukro'dhvAnaM sasamabhAvamapi hanti, candrazca prathamASTamabhAvAvapinti, zukrandU SaSThabhAvaM vinAzayata iti sUktameva / evaM cAyamarthaH sampanna: Aho! Shrutgyanam Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - "kha 10 sthazanivarjamupacayagAH RrAH sarvagAH zubhAH saumyAH / hitvAste 7 sitamaSTama 8 lagna 1 ga-zazinaJca yAtrAyAm // 1 // " iti kRtA yAtrAkuNDalikAyAM sAmAnyena dvAdazabhAva vicAraNA // atha mUrtisthagrahavyavasthAmAhajanmanyaniSTaH saumyo'pi na lagnasthaH zubho grahaH / tatreSTadastu pApo'pi yAtrAlagrasthitaH zubhaH // 40 // ___ vyAkhyA-saumyo'pi yo janmasamaye mRtyuvyayabhavanasthatvAdinA azubhA sa yAtrAlagne mUtoM na zubhaH, tatreSTada iti. yastu ro'pi ripu 6 lAbha " sthAnAdinA janmanISTadaH sa yAtrAlagne mUrtI zubha eva, janmazubhAzubhagrahAca vistarato jAtakAjjJeyAH / samAsena tvevam"krUrAstriSaDAyasthAH sitenduguravo'ntimASTaripuvarjAH / dhyaSTAntimaripuvarjI budhaH prazasyo jananasamaye // 1 // " sthApanA janmakuNDalikAyAM zubhAH / ravi 3-6-11 candra maMgala budha 1-2-3-4-7-9-10-11 1-2-3-4-5-7-1-10-11 guru zani pApo'pyabhISTado janmalagnaHsvAminoH suhRd / mUrtisthitaH zubho'pi syAdazubho'rAtiretayoH // 41 // vyAkhyA---janmalagnAti janmalagnezajanmarAzIzayoryoM mitram // suhRddazApateH sadyaH saphalo janane blii| karo'pi vividho bhadrastanau saumyo'pi netrH||42|| vyAkhyA-yAtrAkAle yasya grahasya dazA'sti sa dazApatistasya suhRnmitram / vizeSastu dazApatirapi yAtrAsamaye sabalo vilokyate / yallalaH " yAtrA naiva dazApatAvupahate naivAstage nAvale, . nIcasthe na ca naiva vakriNi nRNAM deyA kadAcid budhaiH / " iti Aho! Shrutgyanam Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza 161 dazAkramatatpramANatadvibhAgAdisvarUpaM ca jAtakAdibhyo jJeyaM, iha tvaprastutatvAdativistaratvAcca na pratanyate, sthAnAzUnyArthaM tu vArSikaM dinadazApramANaM sthUlaM darzyate, tathAhi 33 " nijanAmarAzitaH prabhRti gaNyate vartamAna saGkrAnteH / gatadivasAvadhyevaM divasadazAH syuH kramAdetAH // 1 // ravI 1 ndu 2 bhauma 3 jJa 4 zanI 5 jya 6 rAhu 7 saketu 8 zukreSu 9 nakhAH 20 khabANAH 50 / aSTAvi 28 SaDvANa 56 rasAgni 36 deva 33 devA 33 tizItya 34 bhrahayA 70 dazAhAH // 2 // sarve dinAH SaSTyadhikA trizatI 360 / 59 " hAniM 1 dhanaM 2 rujaM 3 lakSmIM 4 dainyaM 5 lakSmIM 6 ca bandhanam 7 / bhayaM 8 zriyaM 9 cArkAdInAM dadyurdinadazAH kramAt // 3 // atrAyamAmnAya :- svanAmarAzau yaddine'rkaH saGkrAntastaddinAdArabhya vartamAnadinaM yAvaddinA gaNyante iyanto dinA gatA iti, tatrAdyA viMzatirdinA raverdinadazA: agre paJcAzaddinA indorityAdi, evaM gaNane yasya grahasya dinadazA tadAnIM sameti sa dazApatiriti / 'sadyaH saphala' iti yastadAnIM gocareNa pratikUlavedhena vA zubhaH sa sadyaH saphala:, yastu gocareNAnukUlavedhena vA'zubhaH sa sadyo'phalaH / tathA janmapatrikAyAM yo balI rUpavAnityAdivadatizAyane matvarthIyo'yaM tato yaH sarvotkRSTabala ityarthaH / 'itara' iti yo vartamAnadazezasyAriH, yo vA tadAnIma phalaH, yo vA janmakAle nirbala iti / nanu yadi janane balItyuktaM tadA janmani sarvotkRSTabalospi yo mRtyusthatvAdinA'niSTadastasyApi mUrtI grAhyatvaprasaGgaH / maivaM, " janmanyaniSTaH saumyo'pi" ityanenaiva tasya niSedhabhavanAt // 34 70 grahANAM ra. so maM. bu. za. gu. rA. ke zu. , dazAdinAni 20 50 28 56 36 33 33 phalam hAniH dhanaM rujaM lakSmI dainya lakSmI baMdhanaM bhayaH zrIH A. si. 14 janmakAle vidhoryadvA'nyo'nyenopacayasthitAH / tAnAkhyAH saumyavatkrUrA jAnakoktAzca kArakAH // 43 // vyAkhyA - janmapatrikAyAM candrAtriSaDdazaikAdazasthAnAM grahANAM candrApekSaya tAnasaMjJA / tathA janmanyeva ye'nyo'nyasmAdupacaya sthAsteSAmapyanyo'nyaM tAna saMjJA / ko'rthaH ? pitRputraguruziSyAdivattAnazabdasya sambandhizabdasvena dviSThatvA Aho! Shrutgyanam Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 Arambha-siddhiH dekaikagrahasya zeSAstAnasaMjJayA vyavahiyante, anyo'nyasya kArya tanvanti vistArayantIti kRtvA / evaM kArakasaMjJAyA api dviSThatvaM sAnvarthatvaM ca bhAgyaM / te ca krUrA api saumyavat syuH tanvAdiyathoktabhAveSu zubhA ityarthaH / jAtakoktA iti jAtake ye kArakasaMjJayoktAste'pi karA api saumyavassyuH / te caivaM-tatroktA ye grahAH svajhe svocce svatrikoNe vA sthitAH kendreSu syuste sarve'pyanyo'nyaM kArakasaMjJAH, teSAM madhye dazamakendrastho grahaH zeSagrahANAM viziSya kArakaH, sarveSAM caiteSAM candrayutidRSTayA balavattvaM, yathA karke lagne tatsthe candre'rkA''ragurumandAH svasvoccasthAH santo mithaH kArakAH syuH / sthApanA yathA tathA lagnasthagrahasya dazamaturyastho grahaH sarvo'pi svagRhasvoccasvatrikoNeSvasthito. 'pi kArakAkhyaH syAt / tathA lagnaM kendra vA vinA'pi sthitasya grahasya yadi kazcida graho dazamasthAne svoM trikoNAnA. 12! manyatamastho nisargamaicyA tAtkAlikamaiyyA ca sampannaH syAttadA so'pi tasya kAra - kAkhyaH syAt / uktaJca" svarzocca (kSatuM) gamUlatrikoNagAH, kaNTakeSu yAvanta AzritAH / sarva eva te'nyo'nyakArakAH, karmagastu teSAM vizeSataH // 1 // " bhatrodAharaNam" karkaTodayagate yathADupe, svoccagAH kujayamArkasUrayaH / kArakA nigaditAH parasparaM 1, lagnagasya sakalo'mbarAmbugaH 2 // 2 // " atra sakala iti svagRhoccatrikoNeSvasthito'pIti bhAvaH // " svarbhakoNoccagaH kheTaH kheTasya yadi karmagaH / suhRttadguNasampannaH kArakazcApi saMsmRtaH // 3 // " janmalagnezayostAnaH kArako vA'pi lagnagaH / asaumyo'pi zubhAya syAdvayastaH saumyo'pi cAnyathA 44 ___ vyAkhyA-Izazabdasya pratyeka sambandhAjanmezalagnezayoriti yojyaM / ayamartha:--yAtrAcikIrSonUpAderjanmani yatrendustadrAzIzo janmezaH tasya tajanmasaskalagnezagrahasya vA yo graho janmapatrikAyAM tAnarUpaH kArakarUpo vA syAt sa karo'pi yAtrAlagne mUrtisthaH zubha eva / vyasta iti viparItaH saumyagraho'pi janmapatrikAyAM janmezalagnezayostAnaH kArako vA nAsti sa yAtrAlagne mUrtI na zubhaH / tadayaM bhAvaH-yAtrAyAM tAnasya kArakasya vA balaM gAyameva / tathA Aho! Shrutgyanam Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimazaH " nAyakAH syuH prasUtau ye rakSakA ye ca vardhakAH / te krUrA api yAtrAyAM lagnasthAH zubhadA grahAH // 1 // " iAMta devajJavallame / eSAM ca svarUpa bRhajjAtake // vakrI kendre'tha tadra! lagne yAturjayApahaH / gatipramANavarNairvA vikRtazca nbhshcrH|| 45 // vyAkhyA-arkendvorvakrAsambhavAjhaumAdyanyataro yo grahastadAnIM vakrago'sti sa eko'pi yAtrAlagne kendrastho jayaM hanti, kiM punarvitrAH? atheti tasyaiva vakriNo grahasya vargo horAyA asambhavAd gRhadreSkANanavAMzAdirUpazcellagne'sti tadA so'pyazubhaH / vakramArgadinasaGkhyA ceyaM jyotiSasAre"paNasaTTi 65 ikavIsA 21 bArasa ahiyaM sayaM ca 112 bAvannA 52 / cautIsa sayaM ca 134 kamA vakkadiNA maGgalAINaM // 1 // lagasaya paNAla745viNavai92cuAlasaya 144 pnycsycuvviisaa524|| doa sayA cAlIsA 240 maGgalamAINa maggadiNA // 2 // ". gatItyAdi gatyAyevikRto'pi graho yAtrAlagne mUttau na zubhaH, aticarito aho gativikRtaH / aticArasvarUpaM caivaM lalloktam" pakSaM 1 dazAhaM 2 tripakSI 3 dazAhaM 4 mAsaSaTtayI 5 / aticAraH kujAdInAmeSa cArastvito'paraH // 1 // " grahANAM za. vakradinAni | 112 134 mArgadinAni | 745 92 | 144 524] 240 aticAraH | pakSaM | 10 tripakSI| 10 6 mAsa pramANeti pUrvapramANAt hasvo mahAn vA khe lakSyamANaH pramANavikRtaH, evaM varNavikRto'pi bhaavyH| lallassvAha-"yasya grahasya janmakSaM pharagraholkAdyaiH pIDitaM syAtso'pi graho yAtrAlagne mUttau na zubhaH" grahajanmANi caivaM"vizAkhA 1 kRttikA 2 pyAni 3 zravaNo 4 bhAgya 5 mijyabham 6 / revatI 7 yAmya 8 mazleSA 9 janmANyarkataH kramAt // 1 // " uttarAntazcaro bhAno zubho nAnyastanau grahaH / phalena vargo vArazca tanugavyomagopamaH // 46 // Aho! Shrutgyanam Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 Arambha-siddhiH - vyAkhyA--iSTe'hni yatrAUdayAste syAtAM tatsthAnaM samyagniIya cihnayitavyaM, yatra ca vivakSitagrahasyodayAste syAtAM tadapi / evaM ca yo'rkAdudIcyAmudetyastameti ca sa uttaracaraH / yazcArkasthAna evodetyastameti ca so'ntazcaraH / etau yAtrAlagne mUttau zubhau / anya iti arkA dakSiNacarastvazubhaH / idaM ca mUrtigrahasvarUpamiha yadyapi yAtrAmuddizyoktaM tathApi vivAhAdisarvakAryalagneSvapi yojyaM / vizeSastu" lagne'kArI zanerdhAmni zubhAvanyatra bhadau / zItAMzurudayaprAptaH sarvakAryeSu nAzadaH // 1 // jIvazukrazanisthAne sthito lagne jayArthadaH / / sthAneSvandubhaumAnAM zazitUnuranarthadaH // 2 // mandArabudhasUryANAM sthAneSu zubhado guruH / zukrendusthAnago lagne dhanayodhavinAzakaH // 3 // saumyasthAne zitaH zasto lagnastho'nyatra neSTadaH / chAyAputro ravisthAne prItido'nyatra nAzadaH // 4 // svasthAne na zubho mando lagne'nyatra zubhAvahaH / yAtrAyAM candramAH zasto digbalena vivarjitaH // 5 // " iti devajJavallabhe / ityuktA saardhssttshlokairmurtisthgrhvyvsthaa| atha yAtrAlagne SaDvarga vAraca niyamayati-phaleneti vargaH SaD vaH yAtrAdine vArazca tanugo murtistho yo vyomago grahastattulya phalo jnyeyH| ayaM bhAvaH-janmanyaniSTa ityata ArabhyatacchalokapUrvAdhaM yAvadaktayA rItyA yAdRzo graho mau zubho'zubho vA nirdhAritakhAdRzasyaiva grahasya SaDvoM grahahorAdimRttau zubho'zubho vA jJeyaH / yAtrAdine vAro'pyevameva nirdhAryaH vizeSastu" upacayakarasya vargaH karasyApi prazasyate lagne / candro vA tadyukto na tu viparItasya saumyasya // 1 // upacayakaragrahadine siddhiH kare'pi yAyinAM bhavati / saumye'pyanupacayakare na bhavati yAtrA zubhA yAtuH // 2 // " iti lallaH / tathA"saumyo'pi na zubhaM datte riporvAre vilamapaH / vAre mitrasya pApo'pi bhavecchubhaphalapradaH // 1 // " iti daivajJavallame / tathA yeSAM vAraH zubho'zubho vA teSAM kAlahorA'pi tathaiva / tatphalaM caivaM"rUpaM grahasya varga svadine dviguNaM svakAlahorAyAm / triguNamarivargayoge phalasya praantystRtiiyaaNshH||1||" iti zaunakaH / tathA-- "balinaH kaNTakasaMsthA varSAdhipamAsadivasahorezAH / / dviguNazubhAzubhaphaladA yathottaraM,te parikSeyAH // 1 // " iti lalaH / U Aho! Shrutgyanam Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catuthoM vimarza uktA mUttauM grahatatSaDvargAdivyavasthA / atha zeSakendrAdyAzrityAhakendreSu grahazUnyeSu lagne vIryeNa varjite / balahInaizca saumyaiH syAdabhiSeNayato bhayam // 47 // 165 vyAkhyA - grahazUnyedhviti prathamaM tAvadekasminnapi kendre yadi kazcitsaumyagrahaH syAttadaiva yAtrAyAmanyakAryeSu ca zubhaM, na tvanyathA / saumyagrahAbhAve yadyekamapi kendramupacayakareNa krUregApyadhiSThitaM syAttadApi zubhaM / sarvakendrANAM zUnyatvaM tu sarvathA'niSTam - yaduktam / "pApospi kAmaM balavAnniyojyaH, kendreSu zUnyaM na zivAya kendram / " iti ratnamAlAyAM / vizeSastu - saumyagrahAzvetkendreSu pApagrahayutAH syustadA mahatA kaSTena yAtrA sidhyet / yallullaH <6 " saumyaizca pApaizca catuSTayasthaiH kRcchreNa saMsiddhimupaiti yAtrA / vIryeNeti svAmi saumyagrahayutidRSTayabhAvena krUrANAM tatsadbhAvena ca lagnaM nirvIryaM syAt / balahInairiti aSTAdazadhA kila grahANAmabalatA bhuvanadIpakavRttAvuktA, tathAhi "sva 1 mitranIcago 2 cakraH 3 svarAzyastA 4 rivargagaH 5 / lagnAdddvAdazagaH 6 SaSThaH 7 krUrairyukto 8 'tha vIkSitaH 9 // 1 // yAbhyo 10 rAhvAsya 11 pucchastho 12bAlo 13vRddho14'stago15jitaH16 / muthuzile 17 mUzariphe pApai18rityabalo grahaH // 2 // " atra nIcaga iti nIcagRhastho nIcAMzastho'pi ca grAhyaH / vakra iti vAbhimukho'pi vakravat / svarAzyasteti svagRharAzeH saptamarAzisthaH / arivargagaH zatroradhizorvA grahasya gRhahorAdiSaTkasthaH / yAmyaH karkAdiSaTka rUpadakSiNAyanavartI | rAhrAsyapuccheti - " yatra RkSe sthito rAhurvadanaM tadvinirdizet / mukhAtpaJcadaze RkSe tasya pucchaM vyavasthitam // 1 // bAlaH svalpadinoditaH / vRddho'stAbhimukhaH / anena hrasvarUkSa bimbo nirdoptikazcetyAdyapi saGgRhItaM / astagaH ravirazmiSu pravezAdastamitaH / jito yo grahayuddhe dakSiNagAmI zukrastUttaragAmI san jitaH syAditi varAhaH / muthuzile ityAdi zIghro graho mandagatigrahasyaikAMze yadA milito'dyApi pazcAtstho vA tadA 'muthuzila' ithizAlA'parAkhyo yogaH / yadA tu zIghro graho mandagatigrahasyaikAMze militvA tamaMzamatikramyAgrato yAti tadA mUzariphayogo rAjyantaM yAvat / yathA kalpanayA tRtIye triMzAMze mandagatigurUrasti tatrAgato khyAdiH krUra graho yAvattamaMzamatikramya na yAti tAvanmudhuzilaH, yadA tu caturthAMze gatastadA Aho! Shrutgyanam wr Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - - mUzariphastAvadyAvAzyante yAtIti, etau ca yogaura zIghro graho yadi kara Agatya kurute tadA mandagatigraho nirbalaH syAditi / praznaprakAze tu navadhaiva nirbalasva muktaM, tathAhi"pApaH zIghraH 1 zubho vakrI 2 bAlo 3 vRddhA'ribhA 5 stagaH 6 / nIcaH 7 pApAntare 8 aSTastha 9 ityukto balavarjitaH // 1 // " evamanyatrApi yathAsambhavaM daurbalyaM bhAvyaM / abhiSeNayata iti senayA'bhimukhaM prastAvAriNo vijayAya gacchataH // digIzaH kendragaH zreyAn digbalI bhAlagastu n| balinau janmalagnezo kendropacayagau zubhau // 48 // ___ vyAkhyA-kendraga iti "grahAH syurendrI" tyAdinotto yAtavyadizaH patirgraho balavAn , yAtrAlagne yatra tatrApi kendre sthita: zubhaH paraM digbalIti yAtavya digIzo graho lagne digbalI na zreyAn , grahANAM digbalatvabhava. naprakArastu lagnAdyutkrama kendretyAdinA prAgukta eva / tathA bhAlagastviti yAtanya. digIzo graho lagne taddikasthatvena yAtAM mammukhIno na shubhH| uktaJca daivajJavallame__ " digIzvaro lalATastho yadi vA digbalAnvitaH / / vadhabandhaprado yAtu: kendragastu jayArthadaH // 1 // " lalATasthabhavanaprakArazcAyaM pUrvarUce --- IzAnya 12. agni guru zukra ravi uttara budha yAtrAlagne lalATasthagrahacakrasthApanA maMgala dakSiNa zani caMdra pazcima vAyavya nairRtya "lagne 1 bhAnurvyaya 12 bhava 11 gataH zukra Aro namaH 10 stho, rAhurdharmA 9ema 8 gRhagataH saptamastho'rkaputraH / nohArAMzU ripu 6 tanaya 5 go bandhu 4 gaH somaputro, jIvatridvisthita iti lalATasthitAH pUrvataH syuH // 1 // " sthApanA~yAtrAlagne lalATasthagrahacakram- lalATagrahaphalaM caivam Aho! Shrutgyanam Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarzaH 167 "zastrAgnibhayaM 1 vyAdhi 2 rdhanakSayo3 bandhanaM 4 mRti 5 AdhiH 6 / hAriH 7 sainyavimardo 8 bhAlagadigadhipaphalaM kramazaH // 1 // " vizeSastu keturuhitaH san yAtavyadikasammukhanatAgro yAtrAyAM zubhaH / tathA upacayakarasya grahasya dizaM gacchet na svapacayakarasyeti lallaH / balinI janmalagnezAviti janmezalagnezayogaNDAntasthatva 1, gocarAdiprAtikUlya 2, gatipramANavarNavaikRtya 3, sUryato dakSiNacAritva 4, prAguktASTAdaza vidhadurbalatvAnA 5, mabhAvena SaDvidhavalasampannatvavijitariputvAdInAM bhAvena ca baliSThatvaM bhAvanIyaM / kendreti sAmAnyoktAvapi saptamavajje eva kendre lagnezaH zubha iti jJeyaM / vizeSastu-"kurAvapi janmalagnezau saumyavadeva vyavahartavyo" sarvakAryeSu sabalasvavidhAneneti lallaH // uktA kendrAdiSu grahavyavasthA / atha yAtrAyAH kuNDalikAyAM kairgrahaiH kIdRzairyAtrAyAM gatasya ka upAyo jayadaH syAdityAhasitejyA vindu 2 rAjJitamo'ntyAH 3 sUryamaGgalau 4 / sAmAdisAdhakAH kendropacayeSu balotkaTAH // 19 // vyAkhyA-rAjJAM sAma, dAma 2 bheda 3 daNDA 4 zcatvAra upAyAH / tatazca yAtrAlagne yadi zukragurU balinI kendropacayasthau syAtAM tadA sAmopAyena jayaH syAt sandhividhinetyarthaH / atra yathA sandhiH kRto nizzalaH syAttathocyate"bhAgye maitre zItarazmau sapuSye, dvAdazyAM vA zukradRSTe ca lagne / aSTamyAM vA taitilAkhye pradiSTA, pUrvAcAryaratra sandhAnasiddhiH // 1 // " iti ratnamAlAyAM / evaM indau tathAsthe dAnenetyAdi / antyaH ketuH / vizeSastu-eSAM lagneSu navAMzeSu vA vArahorAsvapi ca kramAdyathoktairupAyaiH sarva. kAryeSu siddhiH syAt // atha yAdRzagrahabalena riputaH prathamaM pazcAdvA'bhiSeNanaM kriyamANaM saphalaM syAttadAhapaurA jJajIvamandAH syurapare yAyino grhaaH| saphalA yAyibhiryAtrA balibhiH sthitiranyathA // 50 // ___ vyAkhyA-paurA iti sthAyina ityarthaH / yAyinAM sabalatve sati riputaH prathamamabhiSeNanaM saphalaM / anyatheti paurANAM tu sabalatve svasthAna sthitireva saphalA / ko'rthaH ? tathA sati riputaH prathamamAtmanA yAtrA na kAryA / vizeSastupaurANAM yAyinAM ca mizrANAM sabalatve dvaidhIbhAvaM kuryAt / ko'rthaH ? sainyArdhana sthiti sainyArdhana yAtrAM ca kuryAt / tathA saumyeSu baliSu sandhiH kAryaH, kareSu baliSu vigraheNa jayaH, sarvairapyabalairanyaM sabhAgyaM nRpamAzrayediti yogyaatraagrnthe| ityuktaM saprapaJca paJcaviMzatyA zlokAtrAlagnakuNDalikAsvarUpaM / idaM ca sAmAnyena rAjAdInadhikRtya jJeyaM, yato rAjAno'pi vakSyamANayogAlAme kevalalagnabalenApi yAtrAM kuryuH / yallallaH Aho! Shrutgyanam Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 Arambha-siddhiH - - - - - - " aikAntikagantavye daivena nipIDite ca yAtavye / kevalavilagnayogAdapi yAtA siddhimApnoti // 1 // " atha zubhatithinakSatralagnAdibalaM vinApi yai grahayogai rAjJAM yAtrA saphalA syAttAn rAjJAmeva yogyAnanyAsAdhAraNAn yAtrocitagrahayogAnabhidhitsurAhacaurANAM zakunaryAtrA nakSatraizca dvijanmanAm / muhataH siddhaye'nyeSAM rAjJAM yogaizca te tvamI / / 51 / / vyAkhyA-zakunairiti zAntapradIptadigvibhAgAnurUpaphalairmarudezIyavRddhAnAmanubhavasiddhairAgantukazakunaiH, nakSatrairiti nakSatrANAM guNairityarthaH / muhUttairiti zivabhujagamitretyAdyukteH zuddhadvidhaTikairiyarthaH / anyeSAmiti vaizyazUdrakAruprabhR. tInAM / yogaizcati, ayaM bhAva:-tithivArabhalamAdizudvinirapekSamapi rAjJAmetaina. hayogairyAtrA phalati / yaduktaM daivajJavallame" tithi 1 kSaNa 2 bha 3 vArANAM 4 sAdhyaM yogena sidhyati / tasmAtsarveSu kAryeSu grahayogAn sucintayet // 1 // " ___ nanvastvevaM, paraM balavati lagne'pi grahANAM saumya karatA yatnena vicAyaMte, iha tu tadvicAralezo'pi netyatra ko hetuH ? ucyate-iha yogasyaiva balaM pradhAnaM / tathAhi-yathauSadhAntarasaMyogAdvatsanAgAdiviSamapi rasAyanIbhUya jantujIvAtuH syAt, tathA kRro'pi graho yogAcchubhadaH syAt / yathA ca ghRtamadhunI samameva upaviSaM mRtyudamiti carakavacaH, tathA zubhagrahA api yogAdazubhAH syuH| tadetaiyA~germAsa 1 tithi 2 vAra 3 bha 4 yoga 5 kSaNa6 candra 7 tArA 8 lagnAnAM 9 viruddhatve'pi yAtrA saphalA syAditi pratyeyaM / uktazca rattamAlAyAM--- " tithau kSaNe me karaNe ca' vAre, yoge vilaye himagau nRpANAm / pApe'pi yAtrA saphalA'tra yogaiH......" // iti / etaccaikAntikakAryaviSayaM / svasthe tu mAsatithinakSatrAdibalaM yogabalana vilekyaM / yadbhAskara:-" avamAdhimAsayorna pratiSThate'bhISTasiddhyarthIti" / tathA-"pahi kusalulaggi" ityAdi // yogAnevAha - arkArkizazinaH siddhyai rAjJA lagnA1ri6 madhya10 gAH(1) sitejyamandajJArAzca lgnaa1sttri3sukhaaprikssgaaH(2)|52|| vyAkhyA-ardhadvaye'pi yathAsaMGkhyaM yojanA // , yogAGko'yaM, evaM sarvatra. . Aho! Shrutgyanam Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: zukrajJAkazca lagna ? sva2 bhrAtRSu3 kramazaH zriye (3) / lagnA1ri6gau ca jIvArkau jayadau vyaSTame vidhau (4) // 53 // vyAkhyA - kramaza ityuttarArdhe'pi yojyaM / vyaSTame iti, yadInduraSTamagRhe na syAt // mandArau tryAzya11 SaTsu jJasitejyAzcotkaTAH zriye (5) / kendre ca balinau jJejyAvindau tvApoklime'bale (6) ||54|| vyAkhyA - utkaTA iti yatratatrasthA api balina ityarthaH / candre Apoklimasthe nirbale ca sati // zriye vidhuH sukhe'ste tu sinajJau (7) vyatyayena vA (8) / yAne trikoNakendrasthAH saumyAH SaT AyagAH pare (9) / / 55 / / vyAkhyA-- sitajJau sukhe, candro'ste iti vyatyayaH / yAne iti yAtrAyAM zriye syuriti yogaH | pare krUrAH // jayAya mUrtI ? mArttaNDaH saumyaH sve2 saptamo vidhu: (10) / bRhaspatirvA kendrasthaH zeSeSu svA1ya11 vartiSu (11) / 56 / / vyAkhyA - svaM dvitIyaM / zeSeSu krUrasaumyeSu sarveSu / evaM yogA ekAdaza yAtuH prAgdakSiNa yojJe sitAntarjayakaraH sukhe cenduH (12) / gururekAntara Arke (13)jJavA zukrAcca (14) bhaumAdvA (15) / 57 / vyAkhyA-prAcyAM dakSiNasyAM vA cedyAtrA tadA jJazukrayormadhye'ntarAle tiSThanninduH zubhaH / paraM yadi sukhe turyasthAne syAttadaiva zubhaH, nAnyathA / pratIyudIcyostu yAtrAyAmayaM yogo nApekSyaH / tathA gururekAntara iti zanito gururekAntaragRhe sthita ityeko yogaH / jJo veti zukrAbudha ekAntaragRhe sthita iti dvitIyaH / bhomAbudha ekAntaragRhe sthita iti tRtIyaH / daivajJavallabhe'pyuktam 66 bhRgujAdathavA mahIsutAdbudha ekAntarabhe sthito yadA / ravijAdathavA gurustadA, vrajato yAntyarayaH kSayaM raNe // 1 // tadevamatra zloke yogAzcatvAraH / 169 gururjayAya lagna 1 sthaH krUrairlAbha 11 nabho 10 gataiH (16) / tathA candre'STame SaSThe zukre lagnagato guruH (17) // 58 // vyAkhyA - ete sarve pratyekayogAH saptadaza // bhatha yogapiNDamAha A. si. 15 Aho ! Shrutgyanam Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 Arambha-siddhiH siddhyai dhI5 dharma9 kendreSu budhavAkpati bhArgavaiH / yogo'dhiyogo2 yogAdhiyoga 3 ka1dvika 2trikaiH 3 // 59 // vyAkhyA- budhaguruzukrANAmanyatama ekazcet dhIdharmakendrANAmanyatamasthAnastha: syAttadA yogaH 1 / dvau cettathA tadA'dhiyogaH 2 / trayo'pi cettathA tadA yogAdhiyogaH 3 / eSAM phalAnyevaM daivajJavallabhe "yogena yo yAti nRpo'ridezaM, sukhena so'bhyetya 1, dhiyogayAtA / prApnoti kIrti vijayaM dhanaJca 2, yogAdhiyogena mahImazeSAm 3 // 1 // " anAmnAya :- yadyaparo yAtrAyogo labhyate vA na labhyate vA paramubhayathAspi yAtrA tadaiva kAryA / yadi budhaguruzukrANAmanyatama eko'pi dhIdharmakendrANAmanyatame sthAne sthitaH syAt dviprabhRtInAM tu kimucyate ? iha ca sthUravRttyA yogAstrayaH, sUkSmekSikAyAM tu dvicatvAriMzadadhikA trizatI 342 yogAnAmutpadyate / kathamiti ceducyate- ekaka yogAstAvadaSTAdaza / kathaM ? dhIdharma kendrastAvat ghaT sthAnAni santi, tathAhi 5-9-1-4-7-10 / eSu SaTsu pratyeka budha evaikaH sthita iti labdhA budhena SaDbhaGgAH / evaM guruzukrAbhyAmapi pratyekaM SaT SaT, evamaSTAdaza 18 / atha dvikayogA aSTottaraM zataM / kathaM ? jJaguruzukrANAM grahANAM tAvatrINi dvikAni syuH / tathAhi - jJagurU 1 jJazukrau 2 guruzukrau 3 ceti / tatra jJagurU samuditau pratyekaM SaTsthAneSu sthitAviti labdhA ekena dvikena SaDbhaGgAH / evaM zeSadvikAbhyAmapi SaT SaD labhyante, evamaSTAdaza 18 / ete samastadvikayogAH // atha vyastadvikayogAH, tathAhi -dhiyAM budhaM dharme ca guruM nyasya, guruH punaH puna rutthApya SaSThaM padaM yAvaccAlyate, anenAkSacAraNikAkhyakaraNena labdhAH paJca bhaGgAH / puna budhaM prathame guruM ca nyasya punaH punargururutthApya puraH puro maNDyate, evaM labdhAzcatvAraH 4 / evameva punastrayaH 3 / punadvau 2 / punareka 1 zveti mIlane sarve paJcadaza 15 / ete jJagurvoH kramasthApanayA labdhAH / yadA khetau viparyayeNa sthApayete, kathaM ? dhiyAM gururdharme budhaH iti nyasya, budhaH punaH punarutthApya puraH puro maNDyate, evaM labhyate paca / punardhamrme guruM prathame budhaM ca nyasya budhasya punaH punarutthApanayA labhyante catvAraH / tathaiva punastrayaH, punadda, punarekazceti mIlane ete'pi paJcadaza / ubhayoH paJcadazakayoryojane triMzat 30 . | ete prathamadvikena kramotkramasthApanAbhyAM labdhAH / evameva dvitIyadvike'pi mokramAbhyAM triMzat 30 / tRtIyadvike'pi tathaiva triMzat 30 / tisRNAM triMzatAM yoge navatiH 90 / pAzcAtyASTAdazayojane'STottarazataM dvikayogAH 108 | atha triyogAH SoDazAdhikA dvizatI 216 / kathaM ! trayANAM trikayogastAva deka Aho ! Shrutgyanam Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza eva / tato jJaguruzukrANAM trikaM samuditameva SaTsu sthAneSu tiSThatIti jAtaH SaDbhaGgAH / atha dhiyAM budhaM dhamrme guruzukrau ca nyasya samuditAveva tau punaH punarutthApya puraH puro maNDyete, evaM labdhAH paca / dharme jJaM prathame guruzukrau ca nyasya prAgvat tadyugmasya puna: punarutthApanayA labhyante catvAraH, tathaiva punatrayaH, punadva, punarekazceti mIlane sarve paJcadaza 15 / ete jJasya dhuri sthApane labdhAH / yadA tu gurudhuri sthApyate zeSau cAgre tadApyanenaiva karaNena paJcadaza labhyante / yadA ca zukro dhuri sthApyate zeSau cAgre tadApi tathaiva paJcadaza / paJcadazakatrayamIlane paJcacatvAriMzat 45 / atha dhiyAM samuditau budhagurU, dharme zukraM ca nyasya, zukrasya punaH punarutthApya puraH purazvAlane labdhAH paJca / tato samuditau budhagurU prathame zukraM nyasya zukrasya punaH punarutthApanena labhyante catvAraH, tathaiva punastrayaH, punaddoM, punarekazceti mIlane sarve, paJcadaza / ete jJaguruyugmasya dhuri sthApane labdhA: / yadA tu jJazukrayugmaM dhuri sthApayate guru zrAgre tadApyanenaiva karaNena paJcadaza labhyante / yadA ca guruzukrayugmaM dhuri sthApyate budhazcAgre tadApi tathaiva / paJcadazakatrayamIlane ca punarapi paJcacatvAriMzat 45 / paJcacatvAriMzatordvayasya mIlane navatiH 90 / atha dhiyAM budhaM dharme guruM prathame zukraM ca nyasya, zukraH punaH punarutthApyate tadA catvAro labhyante, yadA ca gurutthAya prathame maNDyate zukrazca caturthe tadApi zukrasya punaH punarusthApane trayo labhyante / evaM guroH puraH purazvAraNena zukrasya punaH punarutthApanayA ca puna 2 / punastathaivaikaH 1 / sarve'pyete daza 10 / ete budhe dhuri sthite labdhAH / yadA ca budho'pyutthApya dharme maNDyate, zeSau cAgretanasthAnayostadAdhyakSacAraNikayA labhyante SaT 6 / yadA budhaH punaH punarutthApya prathame maNDa zeSau cAgratanasthAnayostadA'pyakSacAraNayA trayo labhyante / punarbudhasyotthApya purazvAne ekaH / ete'pi sarve daza 10 / dazakadvayayoge viMzatiH 20 / ete budhaguruzukra iti sthApanAkrame sati labdhAH / iha ca sthApanAkramAH SaT syuH / kathaM ? yathA-' 'puvvANupuvivahiTThA samayAbheeNa kuru jahAjihaM / uvarimatulaM purao nisijja pugvakkamo seso || 9 || jammi u nikhikhate khalu so cetra havija aMkavinnAso / so hoi samayabheo vajjebhanvo payatteNa // 2 // " iti gAthoktakaraNenaikakadvikatrikANAM SoDhA sthApanAkramaH syAt, tathAhi 171 123-213-132-312-231-321 tathAstra jJaguruzukrANAmekakadvikatrikarUpatvakalpanayA SoDhA sthApanAkramaH sthApyate, tathAhi Aho ! Shrutgyanam Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 Arambha-siddhiH bu gu zu'| gu bu zu | bu zu gu | zu bu gu gu zu bu zu gu bu tataH prathame sthApanAkrame yathA vizAMtarbhaGgA jAtAstathA dvitIye sthApanA. krame'pi viMzatiH, evaM tRtIye'pi yAvat SaSThe'pi sthApanAkrame'pi viMzati vizatirbhaGgAH syuH / tato viMzateH SabhirguNane jAtaM viMzaM zataM 120 / tasya pAzcAtyAnAM navateH SaNNAM ca mIlane jAte dve zate SoDazAdhika 216 / ete trikayogabhaGgAH / etaiH saha ekakadvikayogAnAmaSTAdazakASTottarazatayormIlane trizatI dvicatvAriMzadadhikA 342 yogAnAmutpadyate iti siddham-: grahadRSTinirapekSAn yogAnuktvA'tha dRSTi plApekSaM yogadvayamAhazukraM cyA 3yA11 mbu gaM pazyan jIvo yAtrAsu kendrgH| rAjJAM datta jayaM krUraiH kalatrAditrayAnyagaiH // 60 // vyAkhyA---trayaM saptamASTamanavamabhAvarUpam // budho vapuH1sukha 4dveSi 6 vyoma 10 stho vIkSitaH shubhaiH| jayAya rAjJAM pApeSu lamA 1 sta7 vyaya 12 varjiSu // 6 // __vyAkhyA-evaM sarve'pyete yAtrAyogAstrINi zatAnyekaMSaSThayadhikAni 361 // atha samarthayati-- iti saptarUpakArdheH sakalazlokatrayeNa cokteSu / yogeSu rAjayogeSvapi zubhadA bhUbhujAM yAtrA // 62 // vyAkhyA-rUpakazabdo'tra vRttavAcI, saptAnAM rUpakANAmadhairardhe'rdhe vAkyasamApteravazyaMkRtatvAdevamUce / rAjayogeSvapIti, bRhajjAtakoktA rAjayogA api yAtrAyAmupayujyanta ityarthaH, te cAmI sarvakAryeSUpayogiravAsavyAkhyA upadaryante, yathA " vakArkajAgurubhiH sakalaitribhizca, svoccaSu SoDaza nRpAH kathitaikalagne / dvayekAzriteSu ca tathaikatame vilagne, svakSetrage zazini SoDaza bhUmipAH syuH // 1 // " sakalairiti eSu caturvapi svoccastheSu / kathitaikalane, ityeSAM caturNA grahANAM madhya dekaikasmin lagnage catvAro rAjayogAH / vibhizceti teSAM madhyAtriSUccastheSu teSAmeva ca trayANAM madhyAdekaikasmin lagnage dvAdaza, evaM SoDaza / tathA dvayakAzriteviti, eteSAM catuNa, vakrAdigrahANAM Aho! Shrutgyanam Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthoM vimarza 173 madhyAdvAbhyAmuccasthAbhyAM tayoreva caikaikasmin lagnage candre karkasthe dvAdaza / eSAM madhyAdekasminuccasthe tasminneva ca lagnage karkasthe candre catvAraH, evamapi SoDaza / sarve dvAtriMzat / tathAhi-meSe'rkaH karke jIvastule zanirmakare bhaumaH zeSA yathecchaM, IdRzyAM gRha sthitI meSa lagne eko yogaH 1, karke dvitIyaH 2, tule tRtIyaH 3, makare caturthaH 4, evaM catvAraH / atha tribhiH meSe'rka: karke jIvastule zaniH zeSA yathecchaM, evaM meSa lagne ekaH 1, karke dvitIyaH 2, tule tu tRtIyaH 3 / sarve sapta 7 / atha meSe'rka: karke jIva: makare bhaumaH zeSA yathecchaM, evaM meSa lagne ekaH 1, karke dvitIyaH 2, makare tRtIyaH 3 / sarve daza 10 // atha meSe'rkastule zanirmakare bhauma: zeSA yathecchaM, evaM meSa lagne ekaH 1, tule dvitIyaH 2, makare tRtIyaH 3, evaM trayodaza 13 / atha karke jIvastule zanirmakare bhaumaH zeSA yathecchaM, evaM karke lagne ekaH 1, tule dvitIya: 2, makare tRtIyaH 3, evaM sarve SoDaza 16 / ete pUrvArdhoktAH / atha dvayAzriteSUcyante-karke candraH meSe'rkaH karke jIvaH zeSA yathecchaM / evaM meSe lagne ekaH 1, karke dvitIyaH 2 / atha meSe'rkaH karke candrastule zaniH evaM meSalagne tRtIyaH 3, tule caturthaH 4 / atha meSe'rkaH karke candro makare bhaumaH evaM meSa lagne paJcamaH 5, makare SaSTaH 6 / atha karke candrajIvI tule zaniH evaM karke lagne saptamaH 7, tule'STamaH / atha karkasthau jIvendU makare bhaumaH / evaM karka lagne navamaH 9, makare dazamaH 10 / atha karke candrastule zanirmakareM bhaumaH evaM tule lagne ekAdazaH 11, makare dvAdazaH 12 / athaikAzriteSu karke candre meSalagnasthe'ke ekaH 1, karke lagne candra jIvau dvitIyaH 2, karke candre tulalagne zanI tRtIyaH 3, karke candre makaralagnasthe bhaume caturthaH 4, ete pUrvaiH saha SoDaza 16 / sarve dvAtriMzat 32 rAjayogAH / atha paJcazatAnyaSTAviMzatyadhikAni 528 rAjayogAnAmAha__ " vargottamagate lagne candre vA candravarjitaiH / caturAdhairgrahaidRSTe nRpA dvAviMzatiH smRtAH // 2 // " lagne vargottamagate rAzisamAnanAmakanavAMzasthe ityarthaH / ayaM bhAvaHyo rAzirlagne'sti tasya yo navAMzo rAzisamanAmA'sti sa vottamAkhyaH, sa eva ca navAMzo lagne'dhikRto'sti tadA lagnaM vargottamagatamucyate, evaM candre'pi vAcyaM, tasmin 'candravarjitai riti candrasya nApekSA, tadanyairgraha zcaturbhiH paJcabhiH SadbhirvA dRSTe pratilagnaM dvAviMzatirAjayogAH, evaM candre'pi vottamagate rAzi rAziM prati dvaaviNshtiH| kathaM ? lagne caturbhidRSTe paJcadaza 15 bhedAH, paJcabhidRSTe SaT 6, SabhirekaH 1 / tathAhi-lagne ravibhaumabudhagurubhidRSTa eko yogaH 1, Aho! Shrutgyanam Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 974 Arambha-siddhiH ravibhauma budhazukrerdvitIyaH 2, ravibhaumabudhazanibhistRtIyaH 3, ravibhaumajIvazukrazvaturthaH 4, ravibhaumajIvazanibhiH paJcamaH 5, ravibhaumazukrazanibhiH SaSThaH 6, ravibudhajIvazubhaiH saptamaH 7, ravibudhajIvazanibhiraSTamaH 8, ravibudhazukraza nimirna - vamaH 9, ravijIva zukraza nibhirdazamaH 10, bhaumabudhajIvazubhairekAdaza: 11, bhaumabudhajIvazanibhirdvAdazaH 12, bhaumabudhazukrazanibhistrayodazaH 13, bhaumajIvazukrazanibhizcaturdazaH 14, budhajIva zukrazanibhiH paJcadazaH 15 / atha paJcAnAM dRSTiravi bhaumabudhajIvazurekaH 1, ravibhaumabudhajIvazanibhirdvitIyaH 2, ravibhaumabudhazukrazanibhistRtIyaH 3, rabibhaumajIva zukrazanibhizcaturthaH 4, ravibudhajIva zukrazanibhiH paJcamaH 5, bhaumabudhajIva zukrazanibhiH SaSTaH 6 / atha SaNNAM dRSTi:- ravibhaumabudhaguruzukrazanibhirityekaH 1 / sarve'pyete dvAviMzatiH 22 / ete meSalagne vargottamagate sati syuH, evaM dvAdazalagneSvapi vargottamagateSu bhAvAdRdvAviMzaterdvAdazabhirguNane jAte dve zate catuHSaSTyadhike 264 / evaM candrasyApyekaikarAzau vargottamanavAMzasthasya dvAtriMzaterdvAviMzaterbhAvAdve zate catuHSaSTyadhike 264 / mIlane paJca zatAnyaSTAviMzAni 528 | atha paJca yogAnAha- " yame kumbhe'rke'je gavi zazini taireva, tanugai yusiMhAlisthaiH zazijaguruvakairnRpatayaH / yamendU tuGge savitRzazijau SaSThabhavane, tulAjendukSetreH sasitakujajIvaizca narapau // 3 // 5 " kumbhe zanimeSe'rkaH vRSe candraH, nRyugiti mithunaM tatra budhaH siMhe jIvaH vRzcike bhaumaH IdRzyAM grahasthitau taireva tanugairityukteH kumbhe lagne eko yogaH 1, meSe dvitIyaH 2, vRSe tRtIyaH 3 / tathA yamendU iti zanIndU svode lagnasthau, tatazca tule zaniH, vRSe candraH SaSThabhavanaM SaSTharAziH kamyetyarthaH, tatrArkabudhau, tule zukraH, meSe bhaumaH karke jIvaH, evaM tule lagne eko yogaH 1, vRSe dvitIyaH / sarve'pyete paJca / atha trInAha-- * w " kuje tuGge'rkendrordhanuSi yamalagne ca nRpatiH, patirbhUmezvAnyaH kSitisutavilagne sazazini / sacandre saure'ste surapatigurau cApadharage, svatuGgasthe bhAnAvudayamupayAte kSitipatiH // 4 // " makare bhaumaH dhanuSi sUryendU yamalagna iti yatra tatra rAzau zanirlagnagaH ityeko yogaH 1 / patirbhUmezrAmya ityasminneva yoge bhaume sendI lagnage'rthAdevA dhanuHsthe dvitIyo yogaH 2 / sacandre saure'sta iti meSalagne'rkaH dhanuSi guruH tule zanIndU evaM tRtIyaH 3 / punardvAvAha- Aho ! Shrutgyanam Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza: 66 vRSe sendI lagne savitRgurutIkSNAMzutanayaiH, suha 4 jAyA 4 kha 10 sthairbhavati niyamAnmAnavapatiH / mRge mande lagne sahajaripudharmmavyaya gataiH, zazAGkAdyaiH khyAtaH pRthuguNayazAH puMgaNapatiH // 5 // "" vRSe lagne candraH siMhe'rkaH vRzcike jIvaH kumbhe zaniH ityeko yogaH 1 | 'mRge mande' iti makare lagne zaniH mIne candraH mithune bhaumaH kanyAyAM budhaH dhanuSi jIvaH zukrAka yathecchaM iti dvitIyaH 2 / punastrInAha - " haye sendau jIve mRgamukhagate bhUmitanaye, svasthau lagne bhRgujazazijAvatra nRpatI / sutasthau vakrArkI guruzazisitAzcApi hibuke, "" budhe kanyA lagne bhavati hi nRpo'nyo'pi guNavAn // 6 // haye iti dhanyazvapazcArdhaka ityukterdhanuSi jIvendU makare bhauma evaM sati mI lagne zukre eko yogaH 1, kanyAlagne sabudhe dvitIya: 2, sutasthAviti kanyA lagne budhaH makare bhaumazanI dhanuSi candrajIvazukrA iti punastrInAha - tRtIyaH 3 / " jhape sendI lagne ghaTamRgamRgendreSu sahitai mArkeryo'bhUtsa khalu manujaH zAsti vasudhAm aje sAre mUrtI zazigRhagate cAmaragurau, ," surejye vA lagne dharaNipatiranyo'pi guNavAn // 7 // mIne lagne candraH kumbhe zaniH makare bhaumaH siMhe'rka: ityeko yogaH 1 / aje sAre iti meSe lagne Aro bhaumaH karke jIva iti dvitIyaH 2 / yadvA karke lagne jIvaH meSe bhaumaH iti tRtIyaH 3 / " karkaNi lagne tatsthe jIve candrasitajJairAyaprAptaiH / hardse jAtaM vidyAdvikramayuktaM pRthivInAtham // 8 // " karke lagne jIvaH vRSe candrazukrabudhAH meSe'rkaH evaM yogaH 1 / " mRgamukhe'rkatanaye tanusaMsthe, chagakulIraharayo'dhipayuktAH / mithuna taulisahito budhazukrau, yadi tataH pRthuyazAH pRthivIzaH // 9 // " makare lagne zaniH meSe bhaumaH karke candraH siMhe'rka: mithune budhaH tule zukraH evaM yogaH 1 / 66 svocca saMsthe budhe lagne bhRgau meSUraNAzrite / sajIve'ste nizAnAthe rAjA mandArayormRge // 10 // " 175 Aho ! Shrutgyanam Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH kanyAlagne budhaH, mithune zukraH, mIne jIvendU, makare zanibhaumau, evaM yogaH 1 / sarve'pyete rAjayogAH paJca zatAnye konAzItyadhikAni 579 prathamabhaGge eSAM phalamAha " api khalakulajAtA mAnavA rAjyabhAjaH, kimuta nRpakulotthAH proktabhUpAlayogaiH / nRpatikulasamutthAH pArthivA, vakSyamANairbhavati nRpatitulya steSvabhUpAlaputraH // 11 // " pUrvoktarAjayogaiH sAmAnyakulajA api nRpAH syuH, nRpakulajAnAM tu kiM vAcyaM ? vakSyamANaistu nRpakulajA nRpAH syuH, anyakulajAstu nRpatuvyAH / te cAmI " svoccakSetrikoNagairvaliSThaitryAdyairbhUpativaMzajA narendrAH | paJcAdibhiranyavaMzajA, hInairvittayutA na bhUmipAlAH // 12 // " svoccasvagRhasvatrikoNagaistribhizcaturbhirvA grahairbalavattairnRpavaMzajA nRpAH paJcabhiH SaDbhiH saptabhirvA'nyavaMzajA api / hInairiti jyAdayazcet svoccAdisthitA api balahInAstadA prastutA dhaninaH syurna tu nRpAH / atra tricaturAdibhiH saptAntaiH paJca yogAH / tathA 176 siMhasthesasjendau lagne, bhaume svocce kumbhe mande | S " LC svAmI bhUmeH // 14 // cApaM prAnte jIve rAjJaH, putraM vidyAdbhUmernAtham // 13 // ajendAviti meSe lagne candra ityarthaH / iti yogaH 1 / punadvavAha - sva zukre pAtAlasthe, dharmasthAnaM prApte candre | duzcikyAGgaprAptiprAptaiH zeSairjAtaH sva zukre iti yadA kumbho lagnaM tadA pAtAlasthe svarkSa vRSe zukraH tule candraH zeSA ravikujabudha guruza nayastRtIyala gnaikAdazasthA meSakumbha- dhanuHsthA ityarthaH ityeko yogaH 1 / yadA tu karko lagnaM tadA pAtAlasthe svarkSe tule zukraH mIne candraH zeSAH kanyAkarkavRSasthA iti dvitIyaH 2 / aSTau 8 / tathA- , sarve yogA " saumye vIryayute tanusaMsthe, vIryADhye ca zubhe sukRtasthe / dharmArthopacayeSvatha zeSairdharmAtmA nRpajaH pRthivIzaH // 15 // " lagne balI budhaH, navame balI zubhagrahaH zukro gururvA, zeSA navamadvitIyatriSaDdazaikAdazasthAH, evaM yogA nava / atha dvAvAha Aho! Shrutgyanam "" 38 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza "vRSodaye mUrttidhanArilAbhagaH, zazAGkajIvArkasutAparairnRpaH / sukhe gurau khe zazitIkSNadIdhitI, yamodaye lAbhagatairnRpo'paraiH // 16 // " vRSe lagne candraH mithune jIvaH tule zani: mIne'kaMkujabudhazukrAH ityeko yogaH 1 | sukhe gurAviti zanirlane tuyeM jIvaH dazame'rkendu ekAdaze bhaumabudhazukA:, iti dvitIyaH 2 / sarve yogA ekAdaza 11 / punardvAvAhamepUraNA 10 ya 11 tanu 1 gAH zazimandajIvA, jJAroM dhane sitaravI hiduke narendram | 66 vakrAsitau zazisurejyasitArkasaumyA, horA 1 sukhA 4 sta 7 zubha 9 khA 10 hi 11 gatAH prajezam // 17 // "" dazame candra ekAdaze zaniH lagne jIvaH dvitIye budhabhaubhau turye zukrA ityeko yogaH 1 | vAsitAviti horeti lagnaM zubhaM dharmabhavanaM AptilabhiH, tato'yamarthaH - bhaumazanI lagne turye candraH saptame jIvaH navame zukraH dazame'rkaH ekAdaze budhaH iti dvitIya : 2 / sa e'pyete dvitIye bhaGge rAjayogAstrayodaza 13 / atha prAsaGgikamAha 66 177 gurusitabudhala saptamasthe'rkaputre, viyati divasanAthe bhoginAM janma vidyAt / zubhabalayutakendraH krUrabhasthaizca pApairvrajati zabaradasyusvAmitAmarthabhAka ca // 18 // ,, "" guruzukrabudhAnAmanyatabho lagne, yadvA gurvAdInAM lagneSu satsu dhanvimInavRSatulA mithunakanyAlagneSvityarthaH / sakSame zani: dazame'rkaH evaM yoge jAtA bhoginaH syuH / zubheti zubhagrahANAM rAzayaH sabalAH kendreSu krUragrahAH krUrarAzisthAH evaM yoge jAta: pulindAnAM caurANAM ca svAmI syAt dhanI ca / // iti bRhajAtake rAjayogAdhyAyaH // anye'pi rAjayogAH santi, tathAhi- lagne zauristathA candrastrikoNe jIvabhAskarau ! karmasthAne bhavedvaumo rAjayogastadA bhavet // 1 // dhane candrazanI meSe jIvaH khe rAhubhArgavI 2 / athavA dazame jIvabudhazukrAstathA zazI 3 // 2 // athavA dazame zArkau bhaumarAha ca paSTau / rAjayogeSveSu jAtA rAjAnaH syurnarottamAH 4 // 3 // Adau jIvaH sita: prAnte yathA madhye nirantaram / rAjayogaM vijAnIyAH kuTumvabalavardhanam // 4 // " viziSya ca Aho ! Shrutgyanam Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH 5 // sahajastho yadA jIvo mRtyusthAne yadA sitaH ! nirantaraM grahA madhye rAjA bhavati nizcitam // Adau jIvaH paJcame vA dazame candramA bhavet / rAjyavAna syAnmahAbuddhistapasvI vA jitendriyaH // 6 // svakSetrasthA yadA jIvabudhasUryasutAstadA / jAtakasya sudIrghAyuH sampadazca pade pade // 7 // dvitRtIye sule dharme karmaNyapi yadA grahAH / rAjayogaM vijAnIyAt jAtastatrotkaTo bhavet // 8 // dhane vyaye yadA lagne saptame bhavane mahAH / chatrayogastadA nIcakulo'pi nRpatirbhavet // 9 // siMhe jIvastathA zukraH kanyAyAM mithune zaniH / svakSetre hibuke bhaumaH sa pumAnnAyako bhavet // 10 // kanyAyAM zauricandrau ca mRge bhaumo ghaTe tamaH / siMhe jIvo bhavejAto rAjA zatrukSayaGkaraH // 11 // zukrA jIvo ravibhaumo dhane makarakumbhayoH / mIne ca vatsare triMze jAtaH syAtsarvakarmakRt // 12 // lagne sauristathA candrazcASTame bhavane sita: / rAjamAnyo mahAkAmI bhogapatnIratastathA // 13 // mithune ca yadA rAhu: siMhastho bhUminandanaH / vRzcike ca yadA jIvaH sa pumAnnRpatirbhavet // 14 // svagRhe ca dhane jIvaH tulAyAM ca bhavet sitaH / zaurirmakare mithune candraH syAdrAjayogakRt // 15 // yugme zazI vRSe jIvaH siMhe zaurirmRge kujaH / zukrastulAyAM kanyAyAM budhArkau rAjyayogadAH // 16 // dhanezukrazca bhaumazca mIne jIvastule budhaH / nIcazcandro raveryukto rAjayogo'bhidhIyate // 17 // mIne zukro budhazvAnte lagne sUryo dhane zazI / sahaje ca bhaveaumo rAjayogaM pracakSate // 18 // bhrAtRsthAne yadA jIvo lAbhasthAne zazI bhavet / uccheSu vA zubhaH kendre lagne vA jIva ekakaH // 19 // yadvA-siMhe jIvastulAkITadhanurmakarakeSu ca / grahAH sthAne tadA jAto dezabhogI bhavennaraH // 20 // Aho ! Shrutgyanam 392 88 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . caturthI vimarzaH - vidyAsthAne yadA saumyAH karmasthAne ca candramAH / dharmasthAne punaH saumyAstadA rAjyaM vidhIyate // 21 // yugme vRSe meSamIne kumbhe ca makare grhaaH| yadvA zaguruzukrandurAhavaH syuzcatuSTaye // 22 // yadvA turya sitArendugurvarkazanayaH sthitAH / * yogeSveteSu ye jAtAsteSAM syAdrAjayogitA // 23 // janmacaturtha bhavane bhArgavaravirAhucandrabhaumeSu / jAto budhayukteSu ca pRthivIpAlo bhavet puruSaH // 24 // janmacaturtha bhavane bhArgavagurucandrabhaumazaniyuktaH / / jAtaM vidadhAti raviH prathavIpAlaM na saMdehaH // 25 // dhane vyaye'STame SaSThe saumyakrarA yutA yadi / yatnAtsa puruSo rakSaIzvara: kulavadhenaH // 26 // tRtIye vaikAdaze vA trikoNe vA bhaveMdyadi / saptameM vA bhavejIva: surUpo rAjamAninaH // 27 // gurulegne dhane karo vyaye karo bhavet punaH / / saptame bhavane karo dhanasaubhAgyajAtakam // 28 // " te granthAntarotA ekatriMzadrAjayogAH / tathA" yadi sarvagrahadRSTilagne paripatati daivatavazena / tadbhavati nRpatiyogaH kalyANaparamparAhetuH // 29 // anyo'nyasyoccarAzisthau yadi syAtAM grahau tadA / rAjayogaM jinoH prAhurdarzane tu mahAphalam // 30 // " etau pUrNabhadrajyotiSe / tathA" ravivarja dvAdazagairanuphAzcandrAdvitIyagaiH sutuphAH / ubhayasthitairduradharA kemadrumamanyathaitebhyaH // 31 // " ana ravivarjamiti ravivarjA bhaumAdigrahA ityarthaH / tato'yaM bhAva:janmapatrikAyAM candrAdvAdaze sthAne bhaumAdizcetkazcidgrahaH syAttadA'nuphAyogaH / candrAdvitIye sthAne cedbhaumAdiH kazcidgrahastadA sutuphAyogaH / ubhayaM candrAdvitIyadvAdazarUpaM tayoyorapi cedbhaumAdiH kazcidgrahastadA daradharAyogaH / anyatheti yadi candrAdvAdazadvitIyasthAnayobhauMmAdInAM madhye kazcidgraho nAsti tadA kemadrumayogaH / " sUryAdvayayagarvozi dvitIyagaizcandravarjitairvezi / ubhayasthairubhayacarI rAjayogAH SaDapyamI // 32 // " Aho! Shrutgyanam Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 Arambha-siddhiH voziyoge'pi candravarjitairiti yojyaM, candravarjitai bhaumAdigrahairiti cArthaH SaDapIti pUrvazlokasthaistribhiH sahaite traya iti SaT / yadyapi ca sUkSmekSikayAtrApi yogabhaGgA bahavo'pyutpadyante tathApi sthUravRttirevAtra vivakSitA, vaicitryArtha granthakRtA'pi SaDapyamI ityeva saGkhyoktezva, saptamaH kemadrumastvadhamaH, candre sarvapradRSTe tu sa eva bhagnakemadrumAkhyo rAjayoga: syAt / ete saptApi rAjayogA jAtako ktAH / lallusvAha - " kendre zItakare'pi vA grahayute kemadrumo neSyate" / evamete vikIrNarAjayogAzvatvAriMzat 40 / sarvamIlane yAtrAyogA nava zatAni zItyadhikAni 986 // atha cittazaddhiH sarvanimittebhyo balinItyAhasakaleSvapi kAryeSu yAtrAyAM ca vizeSataH ! nimittAnyapyatikramya cittotsAhaH pragalbhate // 63 // vyAkhyA - nimittAnIti, yadyapi nimittaM kila daihikaM vAmadakSiNA. sphuraNAdi / uktaM hi daivajJavallabhe " syandanaM dakSiNe pArzve vipRSThahRdaye hitam / vAmapArzve tu nArINAM manasazcAnukUlatA // 1 // 66 aGgasparzAdi viGgitaM. durgAdizca zakunaH, lagnAdi tu jyotiSaM, tathAyatrAbhedakalpanayA sarveSAM nimittatvamevoce / cittotsAha i aGgirA manotsAhaM " ityukteH prAgavisaMvAditayA'nubhUtaM prAtibhajJAnaM lagnAdibhyo'pi balavadityarthaH // yAtrAyAM digvibhAgavidhimAha - aindyAdi 4 dikSu mAtaGga 1 rathA 2 va 3 naravAhanaiH 4 / vrajetkrameNa bhUpAlo dikpAlollA simAnasaH // 64 // vyakhyA - naravAhanaM zibikAdi / dikpAleti yAtavyadizaH patimindrA 1 mi 2 yama 3 nairRta 4 varuNa 5 vAyu 6 kubere 7 zAna 8 rUpaM / tathA grahAH syurendre " tyAdikAvyoktaM sUryAdigrahaM ca maharSa dhyAyan 66 sanityarthaH / uktaJca ratnamAlAyAm " dhyAyannAzAdhIzvaraM hRSTacetAH kSoNIpAlo nirvilambaM prayAyAt 39 1 || iti gamadvAram // 8 . Aho ! Shrutgyanam Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarza 181 // atha vAstudvAram // atha vAstudvAramAhavAstu navyaM vibhUtyAyuH kIrtikAmo nivezayet, jJAtvA''ya pakSa 2cyayAM 3 zA~stu candra 5 tArAbale6api ! vyAkhyA--vAstu grahahadRprAsAdAdi / vibhUtItyAdi, anenedamasUci"kAryasiddhisukhAyUMSi nimittazakunAdibhiH / jJAtvA praSTugahArambhe kIrtayet samayaM sudhIH // 1 // " atrAdizabdAdaGgasparzAdi gRhyate / nanu kathamaGgasparzanena nirNayaH ? ucyate"zIrSa 1 mukharabAhu 3 hRdayo 4 darANi 5 kaTibastiguhya 8 saMjJAni / UrU9jAnU 10 ja 11caraNA 12 viti rAzayo'jAdyAH // 1 // " iti laghujAtake / anAjAdyA ityuktaM tathApi yattAtkAlikaM lagnaM tadeva ziraH, tato'nyAGgAni / tatazva " kAlapuMso yadaGgaM tatspra (tpa) TA spRzati cecchubhaiH / - yuktaM vilokitaM vApi sananirmANamAdizeta // 1 // " iti daivajJavallame // bhAyAdInyevAhakharaH 6 | gajaH 7 kAkaH dhvajo1 dhUmora hariH3 zvA 4 gauH | uttara / IzAna 15 kharo 6 hastI7dvikaH 8kramAt / vRSaH 5 Ayabala dhvajaH : pUrvAdi 8 balino'STAyA pUrva viSamAsteSu zobhanAH // 66 / / __vyAkhyA--dhvajadhUmAdyAhvA aSTate AyAH naiRtya dakSiNa agni | mAtpUrvAgneyyAdyaSTadikSu balinaH, sarvadApyeta. A. si. 16. dignivAsilvAt / uktaJca" IzAnAnte ca digbhAge pUrvAdikramataH sthitAH / anyonyAbhimukhA hote vijJeyA vAstukarmaNi // 2 // " viSamA iti sarveSvapi gRheSu prAyo viSamA eva zreSThA:. na tu samAH, viruddhasaMjJAphaladatvAt, mAnvayanAmAno hyete / eSAM sthApanadhya vasthA ceyam " vRSaM siMhaM gajaM caiva kheTakaTakoTTayoH / dvipaH punaH prayoktavyo vApIkUpasarassu ca // 1 // mRgendramAsane dadyAcchayaneSu gajaM punaH / vRSaM bhojanapAtreSu cchatrAdiSu punarvajam // 2 // vAya - / pazcima - - Aho! Shrutgyanam Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 Arambha-siddhiH agnivasmasu sarveSu gRhe vanyupajIvinAm / dhUmaM niyojayet kiJcichvAnaM mlecchAdijAtiSu // 3 // kharo vezyAgRhe zasto dhvAGkSaH zeSakuTISu ca / .. vRSaH siMho gajazcApi prAsAdapuravezmasu // 4 // " . ityAdi vivekavilAse // AyeSu vinimayaM niyamayati-- dhvajaH pade tu siMhasya tau gajasya vRSasya te / evaM nivezamarhanti svatonyatra vRSastu na 67 / / vyAkhyA-yatra siMhAyaH prAptastatra so'pi ca dIyate, na doSaH, ekamagre'pi / tau gajasyeti gajAye prApte so'pi dhvajasiMhAvapi ca deyau / vRSasya te iti vRSAye prApte so'pi dhvajagajasiMhAzcApi deyAH | vRSastu neti vRSAye eva prApte vRSAyo deyo'nyeSvAyeSu prApteSu tu vRSAyo na deya ityarthaH / / AyAdhAnayane karaNamAha Ayo deAnyayo_taH phlmsstthRte'dhikH| phalamaSTaguNaM bhA 27pte bhaM tatrASTahRte vyyH||18|| ____ vyAkhyA-daiAnyayorghAtaH phalaM syAt / sa evASTahRtAdhika Aya: sthAdityanvayaH / bhAvazcAyaM-dairdhyAdanyo vistAraH, ghAto mithastADanaM saguNanamiti yAvat / tatazceSTavAstuno dedhye vistareNa guNite yo'GkaH syAt sa phalAkhya:, kSetraphalamityapi tasya nAma / aSTeti sa ela phalAGko'STabhirbhajyate yacche SamadhikaM tiSThati sa iSTavAstuna AyaH, ekazeSe dhvajaH, dvizeSe dhUma ityAdi, zUnyazeSe tu dhvAGkAya iti / ayamanAmnAya:-SaDbhiryavaistAvadaGgulaM, caturviMzatyamulairhastaH, catubhihastaideNDa: iti, tato yatra daNhaihastairvA mitaM kSetraM tatra sarvatrAmulAni datvA hitvA vA'bhISTAyaH prasAdhyaH, yadi hyaGagulAni na dIyante tyajyante vA, kiM tu niruddhA daNDA haskhA eva vA sthApyante tadA teSAM daNDAnAM hastAnAM vA'gularUpIkaraNAdanvaSTabhirbhAge zUnyasyaiva zeSIbhavanena dhvAbhAya eva sameti, sa cottamAnAM gRheSvayuktaH / atha vAsanA-agularUpayordairdhya vistArayordhAte kSetraphalaM syAditi, ko'rthaH ? tasmin kSetre sarvasaGkhyayA tAvantyevAmulAni syuH AyAzcASTaiva, tato'STabhakte kSetraphale zeSAGkasamo dhvajAdyAyaH syAt, sa ca viSabha evaM zreSTho na tu samaH / tatazva hastAnAmuparyagulAni datvA hitvA vA tathA kathaJciddarya pRthuHve kalpayet yathA'STa bhakta kSetraphale viSamAGka evAvaziSyate / uktaJca daivajJavallabhe"na hastamAnena guNAnvitaM syAdyadA tadA tadgaNitoktayuktyA / pradAya hitvA yadi vAgulAni, prasAdhayetkSetraphalaM zubhAyam // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarzaH atra zubhAya mityupalakSaNaM tena nakSatrAdyapi yathA tasmin gRhe'nukUlamutpadyate tathA kSetraphalaM sAdhyaM / nakSatrAnukUlya prakArazcAgre vakSyate - " prArabdhaM sammukhe candre ityAdinA / vizeSastu - 183 33 "gRheSu karmikahastena mAnaM svAmikareNa vA / ," devatAnAM tu dhiSNyeSu karmihastena kevalam // 1 // ana karmihastaH kAmbika ( kArmika ) hasta ityarthaH / tathA devagRhe bhittibAhulya kSetraphalamadhye gaNyate, anyatra tu bhittayaH kSetraphalAt pRthaggaNyAH / uktaJca " kSetraphalAntabhittIrdevagRhe'pi prakArayedvidvAn / 33 Akramya bAhyabhUmiM kSetrAdbhittornRNAM gehe // 1 // iti vyavahAraprakAze / ityuktA AyA: / atha janmabhaM, tatra sAmAnyena vAstunastAvajjanmabhaM kRttikA / yaduktaM vyavahAraprakAze "' bhAdrapadatRtIyAyAM zanidivase kRttikAprathamapAde | vyatipAte rAtryAdau viSTayAM vAstoH samutpattiH // 1 // "" iSTavAstunastu janmabhAnayanamevaM-phalamaSTaguNamiti adhikazabdo'gre sarvatra sambadhyate, phalAGko'STaguNo bhApte iti bhaiH saptaviMzatyA bhAge yadadhikaM zeSaM tiSThettadiSTavAstuno janmabhaM / asmAdeva bhAt gRhANAM svAminA saha SaDaSTamakAdi cintyate / tatrASTeti tasmin bhAGke'STabhirbhakte zeSAGkena vyayaH syAt, aSTabhirbhAgA prAptau tu bhAGka eva vyayAGkaH, vyayazva devA paizAca 1 yakSa 2 rAkSasa 3 bhedAt / yatsAraMgaH - 66 paizAcastu samAyaH syAdrAkSasacAdhike vyaye / AyAtUnataro yakSo vyayaH zreSTo'STadhA tvayam // 1 // zAntaH 1 krUraH 2 pradyotazca 3 zreyAna4tha manoramaH 5 / zrIvatso 6 vibhavazcaiva 7 cintAtmako 8 vyayo'STamaH // 2 // atraikazeSe zAntau vyayaH, dvizeSe krUraH yAvat zUnyazeSe cintAtmaka iti bhAvanA || aMjJAnayanamAha--- phale vyayena vezmAkhyAkSaraizvADhye vibhAjite / dd aMzAH zakrA 1 ntaka 2 kSmApA 3 steSu syAdadhamo yamaH // 69 // vyAkhyA - kSetraphalAGke vyayAGke tadgRhanAmAkSarasaGkhyAM ca kSiptvA tribhirbhAge yaccheSaM so'MzaH / tathAhi - ekazeSe indrAMza: dvizeSe mamAMzaH zUnyazeSe rAjAMzaH // vezmAkhyetyuktaM tatastAH prAha Aho Shrutgyanam Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 Arambha-siddhiH dhruvaM 1 dhanyaM 2 jayaM 3 nandaM 4 kharaM 5 kAntaM 6 manoramam 7 / sumukhaM 8 durmukhaM 9 krUraM 10 supakSaM 11 dhanadaM 12 kSayam 13 AkrandaM 14 vipulaM 15 caiva vijayaM 16 ceti SoDaza / sampratyamISAM pastyAnAM prastAraH pratipAdyate // 71 // yugmam // vyAkhyA - etAH kila dhruvAdisaMjJAH sAnvarthAH tena khara 1 durmukha 2 krUra 3 kSayA 4 krandA 5 khyAni gRhANi azubhAni / taduktaM vAstuzAstre - "thairye 1 dhanaM 2 jayaH 3 putro 4 dAridrya 5 sarvasampadaH 6 / manohodaH 7 zriyo 8 yuddhaM 9 vaiSamyaM 10 bAndhavA 11 dhanam 12 // 1 // kSayazca 13 mRtyu 14 rArogyaM 15 sarvasampadi 16 ti kramAt / dhruvAdInAM phalaM jJeyaM " iti / kecitsupakSasthAne vipakSanAmAhuH / pastyAni gRhANi // prastAraprakAramAhaguroradho laghu nyasyet pRSThe tvasya punargurUn / agratastUrdhvavaddeyAdyAvatsarvalaghurbhavet // 72 // vyAkhyA - Apaktau catvAro guravaH sthApyAH, zeSapa iGktiSvAdyagurvagho duH, agre tUrdhvasamaM / yatra tu pRSThe riktaM sthAnaM tiSThati teSu sthAneSu guravo deyAH, evaM tAvadyAvatsarvalaghurantyo bhaGgaH syAt / caturakSaravRttajAtAvivAtra SoDaza bhaGgAH / sthApanA yathA prastAra sthApanA ng SS S S 5'' / ' 2 / SS S 6 / ' / ' 3 sss 8 || S S SIIS 8 / / / s Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza 185 vyAkhyA - gRhadvArAditi yasyAM dizi gRhadvAraM sA pUrvA, tataH pradakSiNaM dakSiNAdyA dizaH / uktaJca vivekavilAseMpUrvAdidigvinirdezyA gRhadvAravyapekSayA / bhAkarodaya dika pUrvA na vijJeyA yathA zrute // 1 // " daivajJavallabhe'pyuktaMgRhasya mukhataH prAcIM prakalpya tatpradakSiNam / paryaTadbhiralindaiH syuH prastArAdezmanAM bhidA // 1 // " 66 86 tato'trAdyamaGge caturbhirgurubhigRhasya pUrvAdyAzcatasro'pi dizo'nAvRtA jJeyAH / dikSva lindairlaghUditairiti laghubhiruditAH kathitA jJApitA iti yAvat taiH 1 to'yamarthaH - yatra laghustasyAmeva dizi alindaH pratiza|lAgojAryAdiH, tatazva yatraiko'pi na laghustadekApavarakamAtraM gRhaM dhruvAkhyaM yatra / tu prAcyAmalindustavanyaM, yatra tu dakSiNasyAM tajjayamityAdi / evaM yatra yatra laghustasyAM tasyAM dizi laghusaMsthAnavazAdeko dvau trayo vA'lindAH / SoDaze tu catvAro'lindA: / AdyagRhe tu ladhvabhAvAnnAstyahindaH / sarveSAM suvyaktAkArasthApanA yathA SSSS dhruva 1 SSIS khara 5 SSSI durmukha 9 kSaya 13 ISSS dhAnya 2 11 ISIS kAnta 6 ISSI krUra 10 Akrandra 14 SISS jaya 3 SIIS manorama 7 supakSa-vipakSa 11 SIII 1 [ vipula 15 Aho ! Shrutgyanam 1159 nanda 4 1115 sumukha 8 dhanada 12 vijaya 16 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH ss fro dvivyAdyapavarakANAM gRhANAmaneke prakArAH syuH / ekApavarakANAmapi caturuttaraM zataM prakArAH sambhaveyuH / iha tu diGmAtrArthaM SoDazabhaGgyUcye / uktaJca ratnamAlAbhASye 186 -mm " vezmanAme kazAlAnAM zataM syAccaturuttaram / dvipaJcAzadvizAlAnAM trizAlAnAM dvisaptatiH // 1 // " vAstuni candrabalamAhaprArabdhaM sammukhe candre na vastuM vAstu kalpyate / pRSThasthe khAta (tra) pAtAya dvayostena tyajed gRhI // 74 // vyAkhyA - paridhacakravat kRttikAdIni sapta sapta bhAni caturdikSu nyasya yaddhaM gRhasyotpadyamAnamasti tadvicAryate, yadi taddhaM gRhasya dvAradizi sameti tadA tasya gRhasya sammukhazcandraH syAt sa cAzubhaH, yato'grataHsthe candre kartustatra na nivAsaH / yadi tu pAzcAtyabhittidizi sameti tadenduH pRSThastha: syAt so'pyazubhaH / yataH pRSThasthendau caurakRtAni khAtrANi bahuzaH patanti / yadi tUbhayapArzvabhittidizoH sameti tadA bhavyaM / prAsAdeSu tu sammukhenduH zubhAya | uktaJca vAstuzAstre - " prAsAdanRpasaudha zrIgRheSu purataH zazI " / ata evAtra gRhItyuktaM / iti candrabalaM / prItiSaDaSTamakAdikaM rAzibalamapi tatvatazcandrabalameva / tArAbalaM pRthag tviha noktaM, paraM nakSatrakathane tadapi sujJAtatvAtsUcitaM jJeyaM / tathAhiguruziSyAdivadatrApi tripaJcasaptamI tArA tyAjyA, kevalaM tatra mitho gaNyate, iha tu gRhezabhAdgRhabhaM yAvad gaNyaM, gRhezasyaiva prIteriSTatvAt / Aha ca sAraGga:"gaNayet svAminakSatrAdyAvaddhiSNyaM gRhasya ca / navabhistu haredbhAgaM zeSaM tArA prakIrtitA // 1 // zAntA 1 manoramA 2 krUrA 3 vijayA 4 kalahovA 5 / padminI 6 rAkSasI 7 vIrA 8 ''nandA 9 ceti tArakAH // 2 // " ? athAyAdyA udAhriyante - yathA kasyacid gRhastha dairdhya sapta hastA navAGagulAni ca, hasta 7 aGagula 9 / vistArazca paJca hastAH saptAGgulAni hasta 5 aM 7 / dvAvapi hastAGkau caturviMzatyA saguNyAGgulAni madhye yojyante / jAto dairSyAGkaH saptasaptatyadhikaM zatamaGgulAni 177 / vistArAkastu saptaviMzaM zataM 127 / dvayorapyaGakayormiyo ghAte jAtaM dvAviMzatisahasrAH catuHzatyeko nAzItizca 22479, idaM kSetraphalaM asyASTabhirbhAge zeSaM sapta 7 / saptamo gajAyastasya gRhatyAgataM ( 1 ) / atha bhaM- kSetraphala 22479 maSTabhirguNita jAtaM lakSamekonAzItisahasrA aSTazatI dvAtriMzaca 179832 / asya saptaviMzatyA 27 bhAge zeSaM dvAdaza 12 azvinIto dvAdazabhamuttara phalgunI tasya gRhasyetyAgataM / taca gRhaM Aho ! Shrutgyanam Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarzaH 187 - kalpanayA pUrvAbhimukhaM, tenottara phalgunI meM dakSiNabhittau samAgatatvAdbhavyaM (2) / atha vyayaH-bhAGko dvAdaza, tasyASTabhirbhAge zeSA zratvAraH 4, caturthaH zreyAna vyayaH (3) / athAMza:-tasya gRhasya kalpanayAdhruvasajJA, tadvarNAGko dvau, vyayAGkazca catvAraH, mAbhyAM yojitaM kSetraphala jAtaM 22485 / asya tribhirbhAge zUnyazeSasvAdrAjAMzastadgRhasya (4) / candrabalaM nakSatroktyavasare uktaM (5) / rAzivala svagre vakSyate / tArAbalaM vevam-gRhezasya janmabhaM kalpanayA dhaniSThA, tato gaNane uttaraphalgunyaSTamI tArA (6) / __bha vAstuprArambhe mAsAnAhavaizAkhe zrAvaNe mArge pauSe phAlguna eva ca / kuvAta vAstuprArambhaM na tu zeSeSu saptasu // 75 // vyAkhyA--- vAstuprArambha miti sUtrapAtakhAtAdikarmakaraNenetyarthaH / na sviti, yaduktaM"zokaM 1 dhAnyaM 2 mRtyudaM 3 paJcatAM ca 4, svAptiM 5 naiHsvyaM 6 saGgaraM 7 vittanAzam 8 / svaM 9 zrIprApti 10 vahnibhIti 11 ca lakSmI 12, kuryuzcaitrAdyA gRhArambhakAle // 1 // " iti daivajJavallabhe / navaramete zuklapratipadAdyAzcAndramAsA evaM prAyAH // atha saGkrAnticihnitAn sauramAsAnAhadhAmArabhennottaradakSiNAsyaM, tulAlimeSarSabhabhAji bhaanau| prAkpazcimAsyaM mRgakumbhakarkasiMhasthite dvayaGgagate na kiJcit ____ vyAkhyA-tulAlItyAdyukte'pi pUrvoktacAndramAsapaJcake eva, na zeSamA. seSviti svayaM jJeyaM / dvayaGgA dvisvabhAvA rAzayaH / na kiJciditi caturdigmu. khamapi nArabhetetyarthaH / "meSasiMhadhanasthe'rke pUrvAmukhe gehe kRte rAjabhayaM / vRSakanyAmakarasthe'rke dakSiNAmukhe gehe kRte putrAdimRtyuH / mithunatulAkumbhasthe'rke pazcimAmukhe gehe kRte santApAdi / karkavRzcikamInasthe'ke uttarAmukhe gehe kRte kulakSaya" iti tu nAracandraTippanake // kasyAM dizi prathamaM khananArambhaH kArya ityAhabhAdrAditritrimAseSu pUrvAdiSu caturdizam / bhavedvAstoH ziraH pRSTaM pucchaM kukSiriti kramAt // 77 // vyAkhyA-bhanna vAstuno dakSiNapArthopapIDhaM suptasya nAgasyAkAreNa sthApanA yathA Aho! Shrutgyanam Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 << bhAdrAdimAsanrayApekSayA nAgacArasya dikSu zirAdayaH / uttara pazcima Arambha-1 -siddhiH phA. cai. vai. pucchaM jye. A. zrI. kukSiH pRSThaM mArga. po. mA. ziraH bhAdra. A. kA. dakSiNa tato bhAdrapadAdimAsa trike prAcyAM vAstoH ziraH, dakSiNasyAM pRSTha pazcimAyAM pucchaM, uttarasyAM kukSiH / mArgAdimAsatrike dakSiNAdicaturdikSu zIrSAdIni, phAlgunAtrike pazcimAdicaturdikSu, jyeSThAdima |satri ke tUttarAdicaturdikSu / ayaM bhAvaHkukSAveva prathamaM khananArambhaH kAryaH, nAnyadikSu / yaduktaM 1 " ziraH khanenmAtRpitRnnihanyAt khanezca pRSThe bhayarogapIDAH / pucchaM khanetstrIzubhagotrahAni, strIputraratnAnnavasUni kukSau // 1 // " iti daivajJavallabhe / kecidvAstorvatsanAmAhuH / bhanena ca vAstoraGgadikathanena khAtAdau diniyama uktaH / vidiniyamaH punarevaM " pUrva IzAnAdiSu koNeSu vRpAdInAM trike tri / zeSAherAnanaM tyAjyaM vilomena prasarpataH // 1 // "" asyArthaH -- saMhAreNa zeSastribhistribhirmAsairbhramati, tato yadA mAsatrayaM tanmukhamIzAne tadA Agreye mAsatrayaM nAbhi:, nairRte mAsatrayaM pucchaM, vAyavye muskalaM zreyaH / yadA vAyavye mukhaM tadezAne nAbhiH, Ajheye pucchaM, nairRRte mutkalaM, evaM saMhAreNa zeSo bhramati / vRSAditrike IzAne mukhaM, siMhAditrike vAyavye, vRzcikAditrike nairRte, kumbhAditrike tvAgneye mukhaM / sthApanA ceyaM evaM ca" viditrayaM spRzastiSThetsvavaktra 1 nAbhi 2 pucchakaiH 3 / zeSastatritayaM tyaktvA bhUkhAtakAryamAcaret // 1 // nAbhau camriyate bhAryA dhanaM pucche mukhe patiH / iti matvA zilAnyAse bhUkhAte tatrayaM tyajet // 2 // " Aho ! Shrutgyanam Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarzaH vidikSu zeSa cAraH / pUrva IzAna bugu | 23 zaraso MORN dakSiNa so maM bu gu zu pazrima kuzika bharasa iti vAstuzAstre // AyAdyuktestAtparya mAhasamAdhikavyayaM kartuH samanAmayamAMzakam / viruddharAzitAraM ca vinA'nyadvezma zobhanam / / 78 // vyAkhyA-yatrAyena samo'dhiko vA vyayastadgRhaM tyAjyamiti sarvatra bhAvyaM / etena nyayAdadhika AyaH zreSThaH, so'pi viSamo'tizreSThaH sthiratvAt / yallallaH-, kuryAt sthirAdhikAyaM. svayonibhaM zuddhatArAMzam" iti / yasya gRhasya nAma karturnAmnA samaM / yatra amaaNshotpttiH| yasya rAzinA saha svAmirAzeH zatruSaDaSTamakaM dvidvAdazAdikamutpadyate / yasya ca tArA svAmitArAtastripaJcasaptamI syAt / cakArAdyasya bhaM rakSogaNe svAmibhayonyA saha viruddhabaliSThayonikaM vA tadgRhaM tyAjyaM / yallallaH - . "Ayaviruddha bhavane na sukhaM SaDaSTamake sthite maraNam / na dhanaM dvidvAdazake navapaJcamake tvapatyamRtiH // 1 // nidhanaM saptamatAre paJcamatAre ca tejaso hAniH / vipadastRtIyatAre yamAMzake gRhapatermatyuH // 2 // " nADIvedhastatra zreSTha eva, tadbhAve yonivirodhAdidoSANAmapyaduSTatvasambha. vAt / nanvastvevaM, paraM yatra gRhe dvipAdaM tripAdaM vA bhaM syAttatra kathaM rahasya Aho! Shrutgyanam Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 Arambha-siddhiH rAziH kalpyate, tatkalpanAM ca vinA kathaM SaDaSTamakA dirvicAryate ! ucyatetadA bhapAda AnIyate / tathAhi " kSetraphale rada 32 guNite bhakte vasvabhrabhUmibhiH 108 zeSAt / vyekAnnavabhiH zeSaM pAdo labdhaM vRSAdbhagaNaH // 1 // " iti vyavahAraprakAze / udAhRtagRhasya bhamuttarAphAlgunIti tripAda, tatastatraivAsyArtho bhAvyate- prAgAnItaM kSetraphala 22479, idaM dvAtriMzatA guNitaM jAtaM sapta lakSA ekonaviMzatisahasrAstrizatyaSTAviMzatizva 719328 / eSAmaSTazatena bhAge zeSamaSTacatvAriMzat 48 / vyekaM 47 / tasya navabhirbhAge labdhaM paJca / vRSAt paJcamo rAzi: kanyA / zeSaM ca dvau / uttaraphalgunIbhasya dvitIyaH pAdaH tasya gRhasyetyAgataM / tatazca dhanikasya dhaniSThottarArdhajanvA janmarAziH kumbhaH, sa ca viSamaH tasmAdaSTamasya kanyArAzeH prItiSaDaSTamakaM " ojAtsyAdaSTame prItiH" ityukteH // varNAnAM vazAd gRheSvAyamukhayorvyavasthAmAhakramAdviprAdivarNAnAM viSamAyairdhvajAdibhiH / dhImadbhirdhAma nirdiSTaM pratIcyAdimukhaM kramAt // 79 // vyAkhyA -- viprANAM dhvajAye pazcimAmukhaM gRhadvAraM kuryAt, dhvajo hi prAcyAM tiSThati, pratIcImukhe ca dvAre sa viprANAM praveze sammukhaH sthitaH zubhAya syAt / evaM siMhAye uttarAmukhaM dvAraM rAjJAM gRheSu dakSiNadiksthatvAsiMhasya | evaM zeSeSvapi bhAvyam // AyadyapavAdamAha ---- ye gRhe'lindaniryUha nirgamAdyAzcaturdizam | na teSvAyAdikaM yojyaM bAhyabhUSAsu vAstunaH // 80 // vyAkhyA- - alindaH prAguktArthaH / niryUho bhityAderbahirnirgato dAruvizeSo mardanAlakAdiH / AdeH pragrIvAdigrahaH // gRhe sUtrapAtAdyAhasUtrasya siddhirvanAtha hastamai trasthirasvAtizatarkSapuSyaiH / nyAsaH zilAyAH karapuSyamArgapauSNadhruveSu zravaNe ca shstH| vyAkhyA - vasunAthaM dhaniSThA / maitrANi mRdubhAni / tithivArazuddhistu riktAdivarjanAt sphuTaiva / uktaJca brahmazambhuTIkAyAm << :9 ekAdazI dvitIyA paJcamI saptamI tRtIyA ca / pratipadazamI ceSTA trayodazI paurNamAsI ca // 1 // sUryendujIvasausyAnAM bhArgavasya ca vAsare / sUtrapAtAdikaM kArya niSpattimabhivAJchatA // 2 // gRhaniveze lagnabalamAhacarAdanyatra lagnendvoH zubhaiH saMyuktadRSTayoH / karma 10 sthiteSu saumyeSu gehArambhaH zubhAvahaH / / 82 / / Aho ! Shrutgyanam Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtho vimarza kendra trikoNagaiH saumyaiH, krUraiH shtrtrilaabhgaiH| zubhAya bhavanArambho'STamaH krUrastu mRtyave / / 83 // ___ vyAkhyA--matyave iti gRhasvAmina iti zeSaH / vizeSastu"gururlagne jale zukraH smare jJaH sahaje kujaH / ripo bhAnuryadA varSazatAyuH syAd gRhaM tadA // 1 // sito lagne guruH kendre khe budho ravirAyagaH / niveze yasya tasyAyurvezmanaH zaradAM zatam // 2 // trizatrusutalagnasthaiH sUryArejyasitairbhavet / prArambhaH sadmano yasya tasyAyurdva samAzate // 3 // vyomni candraH sukhe jIvo lAbhe bhaumazanaizcarau / yasya dhAsnaH samAzIti sthitistasya zriyA yutA // 4 // svoccasthe lagnage zukre 1 hibukasthe'thavA gurau 2 / svocce mande'thavA lAbhe 3 dhAmnaH sazrIH sthitizciram // 5 // " ciramiti amitAyurityarthaH / ye'mI gRhArambhalagne vizeSA ucyamAnA: santi te jinAlayAdiprArambhalagneSvapi yojyAH / tathA" svakSa candre vilagnastha jIve kaNTakavatini / / bhavellakSmIyute dhAmni bhUrikAlamavasthitiH // 6 // svmitroccgrhaaNshsthaistdNshyaashcirmaaste| khagairanyagatairanye nIcagaizcApi nirdhanAH // 7 // anastagaiH sitejyendujanmarAzivilagnapaiH / svoccasvakSetrabhAgasthairbhavecchIsaukhyadaM gRham // 8 // gRhiNIndI gRhastho'rke gurau saukhyaM site dhanam / vibale nAzamAyAti nIcage'staMgate'pi ca // 9 // " iti daivajJavallabhe / tathA-- " gaheSu yo vidhiH kAryo nivezanapravezayoH / sa eva viduSA kAryoM devatA''yataneSvapi // 1 // " iti vyavahAraprakAze / lagne doSamAhavarNezo durbalaH kuryAdAvarSAdanyahastagam / eko'pi dyUna 7 karma 10 sthaH parAMze syAdyadi grahaH // 8 // vyAkhyA-kuryAditi gRhamiti zeSaH / parAMze iti parakIyanavAMza uttarArdhoktayoge kevalajAvanekAntaH, pUrvAdhoktayogamilane tvekAnta eva, dvAbhyAM paranavAMzagAbhyAM tu sakAle'pi gRhanAzaH syAt // yAtrAnivRttanRpAdeH sAmAnyena navyagRhe vA pravezavidhimAha Aho! Shrutgyanam Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 Arambha-siddhiH ..........- --- - - . vyAkhyA-carAdanyatreti sthire dvisvabhAve vA lagne, candre'pi ca sthiradvisvabhAvarAzisthe // gRhapraveza suvinItaveSaH, saumye'yane vaasrpuurvbhaage| kuryAdvidhAyAlayadevatArcA, kalyANadhIbhUtalikriyAMca85 vyAkhyA-suvinIto'natyudbhaTaH pavitrocitazca / saumye iti uttarAyaNe / yaduMkta "saumye'yane karma zubhaM vidheyaM, yadgarhitaM tatkhalu dakSiNe ca / " __ ana zubhamiti, navaraM--- "mAlAdisaGkhyAniyataM sImantonnayanAdikam / . yAmyAyanAdau tatsarva kriyamANaM na duSyati // 1." ititrivikramaH / ____ atrAdizabdAdadhikamAsakSayamAsAvapi tatra na dussttaavityrthH| pUrva bhAge iti caTava iti bhAvaH / Alayeti vAstuzAstropadiSTaM vAstupUjanaM bhUtabaliM ca dikSu vidikSu vidhAya / kalyANadhIriti tadAnIM sadbuddhirevAneyeti bhAvaH / vArAdyAha pravizedvezma vAreSu hitvA'rkakSitinandanau / . bhaizca puSyadhruvasvAtidhaniSThAmRduvAruNaiH // 86 // vidhAya vAmataH sUrya pUrNakumbhapurassaraH / gRhaM yaddiGmukhaM tadigdvAradhiSNye vizeSataH 87 // yugmm| vyAkhyA-pravizediti candre gocarASTakavargavidhinA'nukUle'riktatithau viSkambhAdikuyogAbhAve ceti svymuuhaaN| yaduktaM -"tArendvobalakAle tithAvarikta. 'hni zubhadasyeti " vyavahAraprakAze / hitveti ravikujayo roga-raktaprakopakAritvAt / bhaizcati, yaduktaM"vizAkhAsu rAzI suto dAruNeSu, praNAzaM prayAtyugrameSu kSitIzaH / gRhaM dahyate vahninA vahnidhiSNye, caraiH kSipradhiSNyaizca bhUyo'pi yaatraa||" iti daivajJavallabhe / pUrNakumbheti jalakalazAnagrataH kRtvetyarthaH / gRhaM yadigmukhamiti, ayaM bhAvaH-pUrvAbhimukhe gRhe pUrvadvArakepu kRttikAdisaptabheSu praveSTumadhikAraH, tena pUrvoktaguNayutamapi pravezabhaM yadi gRhAbhimukhadigdvArakaM syAttadA'tIva zubhaM / vizeSastu" sarvagrahaivimuktaM pravezamaM zasyate prayatnena / kaizcitsaumyasametaM zubhapradaM kIrtitaM munibhiH // 1 // " iti lulluH / tathA navyagRhapraveze zukraH sammukhastyAjya: / yat trivikramaH" tyajet kutArA prasthAne zukrajJau gahavezake / yAtrAsu ca navoDharIvarja sammukhadakSiNI // 1 // " atra gRhavezake iti navyagRhapraveze // lagnabalamAha, pavitracittazceti sAdhIyAn. Aho! Shrutgyanam Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthI vimarza janmarAzivilagnAbhyAM prathamopacayasthitam / lagnaM sthiraM tadaMzAca praveze sadbhiriSyate // 88 // vyAkhyA-prathama janmarAzijanmalamarUpameva lagnaM praveze zreyaH / yallalla:" svanakSatre svalagne vA svamuhUrta svake tithau / gRhapravezamAGgalya sarvametattu kArayet // 1 // " kSurakarma vivAdaM ca yAtrAM caiva na kArayet / " tAbhyAmupacayastho'pi rAzirlagne zastaH / yallallaH" Arogyado 1 dhanaharo 2 dhanadaH 3 sukhaghnaH 4, putrAntako 5 rigaNahA 6 'tha nitambinIghnaH 7 / prANAntakRt 8 piTakado 9 'rtha 10 dhanaugha 11 bhIdo 12, janmarmatastadudayAJca vilagnarAziH // 1 // " sthiramiti sAmAnyokte'pi grAmya sthiraM grAhya, na svAraNyaM / anena vRSakumbhayoranyatame (re) lagne tannavAMze ca pravezaH zreSThaH, tayoreva grAmyatvAditi bhAvaH / tadaMzAzceti cakArAd dvisvabhAvAvapi lagnAMzau praveze duSTI, na carANAmeva lagnAMzAnAM doSokteH / tathAhi grahasaMstheyaM gRhanivezapravezayoHuttama madhyama adhama 18-1-4 -4-7-10.. candra 1-4-7-10-9-5,-3-1618-2-6-12 maMgala budha guru 1-4-7-10-9-5-3-118-2-6-12 zukra zani rAhu 8-1-4-7-10-12-2] 18-1-4-7-10-12-2 -6-11 "punaH prayANaM meSe syAnmRtyuH karke tule rujaH / dhAnyanAzo mRge lagnaraMzazca phalamIdRzam // 1 // " iti lallaH / grahasaMsthA tu yA gRhanivezane uktA, saiva gRhapraveze'pIti pRthagnoktA / grahANAmuttamAditribhaGgI tvaivaM jyotiSasAre uktA - "kUrA tichagArasagA somA kiMde tikoNage suhayA / kUra Thama aha asuhA sesA majjhima gihArambhe // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH kiMdaTThamaMti kUrA asuhA tiigAraho suhA sanve / kurA bIA asuddA sesa samA gihapavese a ||2||" sthApanA - vizeSastu -- 193 " rAtrau vivAhabhe zastaH sanmuhUrtte sthirodaye / vadhUpravezo naivAtra pratizukrAdbhayaM viduH // 1 // " iti bhAskaraH / tathA"punarvasau ca sUtikAgRhasya nirmitiH smRtA / viraJciviSNubhAntare pravezanaM ca tatra tu // 1 // " iti ratnamAlAyAM / atra punarvasAviti tasya devamAtRsvAmikatvAt / viravIti abhijicchravaNayorantarAle, sRSTipAlanakartRsvAmikatvAttayoH / atyautsukye svanayorudayAntare tatra pravezaH kAryaH // // iti vAstudvAram // 9 // // iti zrImati ArambhasiddhivArtike gama 1 vAstunivezapravezaparIkSAtmaka 2 caturthI vimarzaH sampUrNaH // 4 // zrIsUrIzvara somasundaragurorniH zeSa ziSyAgraNI - gacchendraH prabhuratnazekhara gurudaidIpyate sAmpratam / tacchiSyAzrava hemahaMsa racitasyArambhasiddheH sudhI- zRGgArAbhidhavArtikasya samabhUtturthI vimarzo'rthataH // 1 // " 65 Aho ! Shrutgyanam Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo vimarzaH paJcamo vimarzaH // 5 // // vilagnadvAram // 10 // atha vilagnadvAramAhalagnaM vivAhe dIkSAyAM pratiSThAyAM ca zasyate / ravI makarakumbhasthe meSAditrayage'pi ca // 1 // ___ vyAkhyA-dIkSAyAmiti upasthApanA'pi dIkSaka, pratiSThA jinabimbaprAsAdAdInAM / co'nuktasamuccayArthaH, tena rAjyAbhiSekasUripadAbhiSekayorapi grahaNaM / zasyate iti avazyA''daraNIyatayA bahu manyate / etAni kAryANi zuddhalagnabalenaiva kAryANi, nAnyathA / zeSakAryANi tu dinanakSatrazuddhau satyAM sumuhUrttamAtre'pi kAryANIti bhAvaH / nanu yadi janmalagnAcchubhAzubhaM syAttadA vivAhAdilagnaprAbalyavicAraNaiH kiM prayojanaM ? atha caitteSAmeva prAmANyaM tadA jAtakAdizAstrANAmAnarthakyaprasaGgaH / bhaivaM, yato yajAtakAdau zubhAzubhaphalamuktaM tasya vivAhAdilamabalenAdhikyaM nyUnatA vA syAt , yathA kila janmaphalaM zubhamapi dazApravezakA. lIyatAtkAlikalagne dazApati-tanmitrAdInAM lagnAdisthatvenendomitroccopacayani koNAdisthAnavazAcca zubhataramuktaM bRhajAtake, tathAhni" pAkasvAmini lagnage suhRdi vA 4vargasya saumye'pi vA, prArabdhA zubhadA dazA tridazaSaDlAmeSu vA pAka-pe / mitroJcopacayatrikoNamadane pAkezvarasya sthita-zcandraH satphalabodhanAni kurutepApAni cAto'nyathA // 1 // " atra pAkasvAminIti dazApatau / api ca prANinAM janmalagnamazubhamapi tatkAlavivAhAdilagnabalAcchubhamapIti sarvamanavadyam // "vivAhAdau smata: sauraH" iti ratnamAlAbhASyoktelegne'rkasaGakrAntipravRttAnAM sauramAsAnAM niyama uktaH / atha cAndramAsAnniyamayati x varge'sya vagrye'syeti ca pratyantare. . Aho! Shrutgyanam Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - mAghaphAlgunayo rAdhajyeSThayozcApi maasyoH| lagnaM zreyaH pare tvAhustadvatkArtikamArgayoH // 2 // vyAkhyA-rAdho vaizAkhaH / ete zuklapratipadyAzcAndramAsA eva grAhyAH / jyeSThayoriti, nanu jyeSThe tAvanmithunasakrAntiH syAt, sA ca prAgapi prAyoktA, tataH kimiti punajyeSThopanyAsaH ? ucyate-ASADhamAse mithunasakrAnyAmapi satyAM sarvathA niSedhArtham / kaizcinmithunasakrAntI satyAmASADhasya zukladazamI yAvadAdyastribhAga Ahato'pi / tathA ca trivikrama:-"kaizcidiSTastryaMzaH zucerapIti" / kArtiketi kArtikamArgazIrSayormadhyamatvAt hInajAtivivAhaH syAditi bhAvaH, paraM kArtikazuklaikAdazyanantaramevetyUcha / yaduktam"kArtikamAse zuddhigurorvilokyA ravezca candrabalam / akrUrayute dhiSNye devotthAnAzAhaM syAt // 1 // " iti vyavahAraprakAze / etena zeSeSu SaTsu cAndramAseSu lagnaM na grAhamevetyarthaH / pAkazrIkArassvAha-" caturyu kArtikAdimAsanikeSu kramAcatvAri sthirarAzilagnAnyamRtasvabhAvAni" tathAhi-kArtikAdimAsanaye vRSalagnaM zubhaM, mAghAdimAsatraye siMhalagnaM, vaizAkhAdinaye vRzcikalagnaM, zrAvaNAdinike kumbhalagnaM ca / eSAM vargottamasya madhyamAMzasyodaye sarvakAryasiddhiH // atha yeSu satsu lagnaM na gRhyate tAnAha jIve siMhasthe dhanvamInasthite'rke viSNau nidrANe cAdhimAse ca lagnam / nIce'staM vApte lagnanAtheMzape vA, jIve zukre vA'staGgate vApi neSTam // 3 // vyAkhyA--siMhasthe iti, yadAhuH saptarSayaH" gururmaghAyAM puruSaM hanti bhAgye sthitaH striyam / uttarAphalgunIpAde dvayaM hanti na saMzayaH // 1 // godAvaryuttarato yAvadbhAgIrathItaTaM yAmyam / tatra vivAho neSTaH siMhasthe devapatipUjye // 2 // " ___ ke'pyAhuH-yAvadgururmaghAM nollaGghate tAvat siMhasthadoSo garIyAn / yacchaunakaH"pitRme yadi surapUjyo nIcaH vA'thavArisaMyuktaH kanyoDhA vaidhavyaM prayAti saMvatsaraiH SaDbhiH // // " Aho! Shrutgyanam Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo vimarza yadi tu maghAmuttIrNastadA na tAdRgdoSaH / tena kanyAtikAlakramaNAdvaralobhAddezavibhramAdihetunA vA sampUrNasiMhasthasya tyaktumazakyatve te maghAsthameva jIvaM tyajanti / Ahuzca"bahavo'pyevaM jagaduH siMhArUDho'pi vRtrazatruguruH / samatikAntamaghoM na viruddhaH sarvakAryeSu // 1 // " parAzarastvAha siMhasthajyena yadyAdyAH paJca navAMzAH siMhasya bhuktAstadA deza vizeSAt siMhasthadoSo na lagati / tathAhi " siMhasthejyo'nusiMhAMzAjAhnavItIrayoddhayoH / na duSTo gaGgayormadhyadezeSu tu sa duHkhadaH // 2 // " saptarSayastvAhu:-" dezavizeSAt siMhasthejya Adito'pyaduSTa eva" / tathAhi" bhAgIrathyuttare tIre godAvaryAzca dakSiNe / vivAho vratabandho vA siMhasthejye na dRSyati // 1 // " ___ anye svAhuH-" meSasthe'ke cellagnaM gRhyate tadA bhuktamaghasya siMhasthejyasya na doSaH" / paThanti ca" siMhaTia jai jIvo mahabhuttaM hoi aha ravi mese|| tA kuNaha nivisaMkaM pANiggahaNAikallANaM // 1 // " iha ca granthAntarasaMvAdo vivAha phalamAzritya darzitaH / pratiSThAdIkSAdi.vakAryeSvapyetadanusAreNa phalamUhyaM / evamagre'pi / dhanvamIneti, ana vizeSaH"jhaSo na nindyo yadi phAlgune sthAdajastu vaizAkhagato na nindyaH / madhvAdhitau dvAvapi varjanIyau, mRgastu pauSe'pi gato na nindyaH" // __iti vidyAdharIvilAsagranthe / kecididaM vRttamevaM paThanti---- "jhaSo na nindyo yadi phAgune syAdajastu caitre'pi gato na nindyaH / mRgastu pauSeNa ca samprayukto, vaziSTagagrgAdibhiretaduktam // " ___asmin pAThe'yaM vizeSaH-caitramAse'pi yadi meSe'kaH syAttadA lagnaM gRhyamANaM na doSAyeti / ratnamAlAbhASye tvevamUce" karkAdirAziSaTakaM ca pUrvArdha pauSacaitrayoH / astamitaM guruM zukraM tyajenDAdikarmaNi // 1 // " ___atra pUrvArdha pauSacaitrayorityetadakSamamANaH zrIpatiH prAha" saumye'yane'pyavikalau pauSacaitrau parityajet / pakSo'paraH zubhaH kaizcinna caitadyuktimadvacaH // 1 // " idaM daivajJavallame / Aho! Shrutgyanam Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH nidrANa iti, idaM vaco lokarUDhyA ASADhakArtika zuklaikAdazyorantarAlakAle ityarthaH / adhimAse iti, yadAumAvAsyAmadhye ekA saGkrAntirlaget bhanyA cAnyamAsapratipadi tadA sakrAntihIno madhye'dhikamAsaH / uktaJca" eko'mAvAsyAyAM bhavedraveH saGkramaH paro darzAt / Udhva jAyeta yadA tadA'dhimAsaH zubhe'niSTaH // 1 // " vizeSastu" mAsadvaye'bdamadhye tu saGakrAntinaM yadA bhavet / prAkRtastatra pUrvaH syAdadhimAsastathottaraH // 1 // ". atra prAkRta iti prakRtidharmavyavahArastarasambandhI varSamadhye'dhimAsakadvaye sati prathamAdhikamAse prathama eva mAso vyavahartavyo na dvitIyaH, dvitIye'dhimAse tu dvitIya evetyarthaH / idaM kAlanirNayagranthe / brahmasiddhAnte'pyuktaM"varSamadhye mAsadvayavRddhau prathamamAsavRddhau karmakRdAdyo'parassvazubha' iti / adhimAse ceti cakarAt kSayamAso'pi lagne tyAjyaH / sa caivaM-yadaikA saGkrAntiH zuklapratipadi, anyA ca tasminneva mAse'mAvAsyAyAM, nadA "dvisaGkrAntivAn kSayamAsaH." sa ca kArtikamArgazIrSapaudhAnAmanyatama eva syAt / uktazca kAlanirNayagranthe " asaGkrAntimAso'dhimAsaH sphuTa syAt, dvisaGakrAntimAsaH kSayAkhyaH kadAcit / kSayaH kArtikAditraye nAnyataH syAt , tato varSamadhye'dhimAsadvayaM syAt // 1 // " tathA-- " yasminmAse na saGkrAntiH saGkrAntidvayameva vA / / ___ malamAsaH sa vijJeyaH sarvakAryeSu varjitaH // 1 // " iti kAThagRhye / nIce'staM veti. lagnAMzayo thau nIcasthau tyaajyo| yaduktaM praznaprakAze"tri dvayarakaguNA3'rdhabalaH4 khaga, uccaga vakrara zIghraznIcastha" iti / astamitasya tu sarvathA nAsti balaM, kevalaM budho'stamita udito vA vivAhAdilagneSu sarazaphala eva / uktaJca" ravikiraNamadhyavartI carati sadA savitRmaNDale zazijaH / / tasmAnna doSakRtsyAt so'staM yAto'pi bhAMzapatiH // 1 // " ___ grahANAM sAmAnyata udayA'stadinasaGkhyA ceyaM jyotiSasAre"chassayasaha 660 chattIsA 36 tinnibahuttara 372 duegapannAsA 251 / tinibayAlA 342 aMgArayamAI udayadivasa kamA // 1 // sunnaravi 120 sola 16 dasaNA32naMda 9 bayAlIsa-42 pcchimtthvinnaa| bhomAI taha puvve buha-sima chattIsa 36 samsayarI 77 // 2 // " Aho! Shrutgyanam Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " paJcamo vimarzaH grahANAmudayAstabhavanaprakArassvayaM 59 sUryA: 12 saptadaza 17 tribhUparimitA 13 rudrA 11 navA 9 bdhIndavaH 14, kAlAMzAH zazino'nRjoIguruNaH kAvyasya mandasya ca // 1 // ayaM bhAvaH - candrAdigrahANAM kheretAvatriMzAMzamadhyAgamane'stamayaH syAt, anyathA tUya eveti khaNDakhAdyabhASyAdau / astaM vApte ityupalakSaNaM, tena po'zapo vA yadi krAgrahayutaH krUradRSTo vA syAttadA'pyazubhaM lagnaM / jIve zukre vA'stamiti, yallallaH 1 " astamite bhRgutanaye nArI mriyate bRhaspatI puruSa......." iti // ke'pyAhu: abhijidvAruNAdityarevatIsaGgate sati / tadA lopagate jIve vivAhAdi vivarjayet // 1 // 44 199 ny asyAyaM sampradAyaH- mAsAH kila sarve'pyekAntaraM nakSatranAmAGkitAH / tathAhi - azvinyA AzvinaH, kRttikAyA: kArtikaH, mRgazIrSasya mArgazIrSaH, puNyasma pauSaH ityAdi / evaM cAntarAntarA yAni yAni bhAnyadhikAni santyabhijit 1 zatabhiSA 2 revatI 3 punarvvasu 4 rUpANi teSvAgato guruloMpagata ityucyate, tasmin sati lagnaM na grAhyamiti / tathA 29 " astaGgate bhRgusute bhavedyadi budhodayaH / putrASTakasya jananI tadoDhA kanyakA bhavet // 1 // zazAGkajo yadodeti gurorastamanaM yadi / jananI tadoDhA kanyakA bhavet // 1 // dIkSA zukrAste'pi na duSTeti tu dinazuddhigranthe / jIve'stagate lagnaM neSTaM tathA tasya nIcatvA (sthA ) dAvapi / yadukta vivAhapaTale 35 putrASTakasya 23 "vAkpatau makararAzimupete, pANipIDanavidhirna vidheyaH / tatra dUSaNamuzanti munIndrAH, kevalaM paramanIcanavAMze // 1 // iti / " hitvA paJcaiva nIcAMzAn " iti tu granthAntare / tatra lokarUyA AyA eva paramanIcAMzAntAH paJca nIcAMzAstriMzAMzarUpAstyajyamAnAH santi / sarvatra loke paJcatriMzAMzasyaiva paramanIcatve'pi ca yadevaM kriyate talloka rUDhyanurodhAditi jyotirvidvacaH / iha vRtte jIve siMhasthe ityanena varSasya, dhanvamInasthite'rke ityAdinA ca mAsasya zuddhI ukte / kAcinmAzuddhiM dinanakSatrazuddhI jyeSThApatyasya na jyeSThe " (mizrAdvAre lo0 6) ityAdinA, "udvAhe mRgapai" (mizrAdvAre lo09) ityAdinA ca vakSyati / samayazuddhistvevaM - nizIthamadhyaM 66 Aho! Shrutgyanam iti sAraGgaH / gargaH / vizeSastu - yathA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 Arambha-siddhiH dinayoH sandhikAle lagnaM na grAhyaM / yadgadAdharaH" nivasati muhUrttakAlo mahAnizAyAM ca dinadale yasmAt / daza pUrva daza paratastasmAdvAccarapalAni // 1 // " yatta ke'pyAhaH-dinasyAparAdhaiM pratiSThAvivAhAdilagnaM na syAt, ata evoktaM gRhapravezAdhikAre--"saumye'yane vAsarapUrvabhAge" (vAstudvAre zloka 85) ityAdi, tadayuktamiva vivAhe dinAparAdhalagnasya sUtrakAreNaivAnujJAsyamAnatvAt / tathA ca vakSyati-"vivAhe tvarkArkI triripunidhanAyeSu zubhadau" (mizradvAre zloka 36) na hi khalu vivAhalagne'syASTamasthatvamaparAhnaM vinA sambhavatIti, paramaparAhe pratiSThAdilagnagrahaNavyavahAraH prAyo na dRzyate, vivAhalagnaM svaparAhne gRhNantaH kvacid razyante'pi, tadatra vRddhAH pramANam // jIrNaH zukro'hAni paJca pratIcyAM, prAcyAM bAlastrINyahAnIha heyH| trighnAnyevaM tAni digvaiparItye, pakSaM jIvo'nye tu saptAhamAhuH // 4 // vyAkhyA-jIrNa ityanenAstasUcA astecchuH sannityarthaH / bAla ityanenodayasUcA navoditaH sannityarthaH / vinAnIti triguNAni paJcadaza dinAni nava vetyarthaH / evamiti jIrNo bAlazca kramAt / digvaiparItya iti, yadi prAcyAmastecchuH pratIcyAM codgata iti, tadayaM piNDArtha:-prAcyAmudita zukro bAlatvAsmyahaM tyAjyaH, pratIcyAM tu nava dinAni / prAcyAmastecchuH san sa vRddhatvAt pakSaM tyAjya:, pratIcyAM tu paJcAhaM / pakSaM jIva iti / gurustu navoditatve bAlo'stAbhimukhatve vRddhazca pakSameva tyAjyaH / "gururapi vyahaM bAlaH paJcAhaM vRddha" ityeke / gurostu pUrvAstapazcimodayau na sta: / anye tu (tviti) saptAdyA ubhayorguruzukrayorubhayorapi dizorudaye'ste ca bAlyaM vArddhakaM ca, saptAhamevAhuH / anayobAlye vArdhake ca sati lagnaM na grAhyamiti tAtparya / "iyaM ca bAlyavArdhakakalpanA nirbalatvarUpatatphalajJaptyarthameva kRtA, na tu tAttvikIti ratnamAlAbhASye' / vizeSastu" arigayanIe vakta atthamie laggarAsi nisinaahe| abale ravigurusukka sAmi adiTTha cayaha laggaM // 1 . " ete sarvatra bhaGgadA lagnadoSAH // A. si. 17. // iti vilamadvAram // 10 // Aho! Shrutgyanam Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo vimarza // atha mizra dvAram // 11 // atha mizra dvAraM vadannAdau tAvallagnagrahaNe grahagocarazuddhimAha - lagne gurorvarasyAtha grAhyaM cAndrabalaM budhaiH / ziSyasthApakakanyAnAM jIvendvarkabalAni ca // 5 // vyAkhyA - lagne iti lagnasamaye / guroriti dIkSApratiSThAlagnayorguro:, vivAhalagne tu varasya / cAndrabalamiti prAguktavidhinA rAzigocara 1 navAMzagocarA 2 STavargazuddhi 3 zubhatArA 4 zubhAvasthA 5 vAmavedha 6 zukletarapakSaprArambha 7 mitrAdhimitragRhasthiti 8 saumyagRhasthiti 9 mitrAdhimitrAMza sthiti saumyAMzasthiti 11 mitrAdhimitragrahayuti 12 saumyagrahayuti 13 mitrAdhimitragrahadRSTi 14 saumyagrahadRSTi 15 prakArANAmanyatare ( me ) NApi prakAreNa candrAmukUlyabalaM grAhyameva / yaduktaM 10 201 " sarvatrAmRtarazmerbalaM prakalpyAnyakheTajaM pazcAt / " cintyaM yataH zazAGke balini samastA grahAH sabalAH // 1 // ziSyeti ziSyo dIkSaNIyaH pade sthApyamAno vA, sthApako yaH zrAddhAdivyaM vyayati / jIvendraketi etAnyavazyabrAhmANi / yaduktaM - ravizazijIvaiH sabalaiH zubhadaH syAdgocara... iti / grahANAM balatAratamyAdivibhAgazcaivam -- " 65 66 pUrNa 20 kheTASTakabalamUnaM pAdena 15 gocaraM proktam / vedhotthamarddhamAnaM 10 pAdabalaM 5 dRSTitaH khecare // 1 // " idaM sAmAnyena sarvagrahAnAzrityoktaM / candrasya tu viziSyAha"paNAGke gocarabala 1 maTaka 2 tArottha 3 vedha 4 pakSabhavam 5 / kramazastArA 1 vedhaja 2 pakSabhavAnI 3ha gauNAni // 2 // " kramaza iti etAni balAni yathottaraM nyUna nyUnatara 2 nyUnatamAni 3 / Adyabalayostu svarUpamAha (6 grahagocarA 1 va 2 tulyabalau zuddhikAraNAdanayoH / ekenApi balena prAptena bhavetsuzuddhiriha // 3 // cedgocarAna hi bhavettadA'STavargAdvilokyate zuddhiH / gocaratosTrakavargo balavAnudrAdIkSAdau // 4 // tasmAdaSTakazuddhirgurorvilokyA ravezca candrasya / nidhanA 8 ntyA 12 mbu 4 gateSvapi rekhAdhikyAtsuzuddhiH syAt // 5 // Aho ! Shrutgyanam Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH samazuddhirapi zreSThA zuddhipateryadi bhavecchubhA rekhA / zuddhozasya na rekhA yadA tadA SaDvidhAdivIryavataH // 6 // mitragrahasya rekhA samarekhAM zuddhimuttamAM kurute / tAmantareNa munibhine hadhikA'pi prazasyate rekhA // 7 // samazuddhayAmaSTakataH zuddhipate rekhikAmRte vedhAt / zubhade grahe sati zubhA zuddhiH syAt procyate vibudhaiH // 8 // tathA-- navamadvipaJcamagataH samarekho'pyadhikazubhaphalaH sUryaH / saGkramakAlendubalAt samo'pi sarvatra zubhado'rkaH // 9 // tathA dazamAdUrva kevalalagnabalena striyA vivAhaH syAt / / zuddhi vAlokyA ravIjyayoH pUjayodvAhaH // 10 // " atra dazamAditi varSAditi zeSaH / itIdaM sarca vyvhaarprkaashe| "janmadvipaJcanavamAnagaH kharAMzuH, pUjAM ca vAJchati na cASTacaturvyayasthaH / jIvastrijanmadazamArigatastu pUjAmicchetkadAcidapi naassttcturvyysthH||1||" _iti tu vyavahArasAre / ana na ceti yatrasthaH pUjAM necchati tatrAtyantamazubhatvAt pUjayA'pyanukUlo na syAditi bhAvaH / gargastvAha-" gocaraviruddhe jIve vaidhavyameva, pUjA tvapramANaM " || athoktazeSAM mAsa zuddhiM dinanakSatrazuddhI caikazlokenAhajyeSThApatyasya na jyeSThe mAsi syAtpANipIDanam / na punastrayamapyetanmAsAharbheSu janmanaH // 6 // vyAkhyA-jyeSThApatyasya putrasya punyA vA pANipIDanamiti upalakSaNamidaM zeSakAryANAM / yaduktaM harSaprakAze-" suhakaje vaje samvahiM pi jissa jiTuMti " / saptarSayastvAhuH" jyeSThe na jyeSThayoH kArya nRnAryoH pANipIDanam / tayorekatame (re) jyeSThe jyeSThe'pi na virudhyate // 1 // ". trayamiti dIkSApratiSTodvAharUpaM / mAsAhabhaibviti janmasambandhini mAse dine me codvAhAdi tyAjyaM / iha codvAhe varakanyayo,rdIkSAyAM ziSyasya, pratiThAyAM ca ziSyasthApakayoriti svayamUhaM / ke'pyAhuH-pakSo yadyaparastadA janma. mAso'pi na viruddhaH / janmatithirapi dinraatribhaagpraavrtenaaviruddhaa| janmabhamapi rAzipArthakye bhavyameva / uktaJca - "janmamAsi viparItapakSayoyatyaye dinanizorjanustithau / janmabhe'pi kila rAzibhedataH, pANipIDanavidhirna duSyati // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamo vimarzaH 203 iti vyavahArasAre / ekapakSe'pi vA'nayA rItyA janmamAso'pi na biruddhaH / tathAhi zuklapaJcamyAM kAryacikIrSA'sti zuklASTamI ca janmatithiritthaM na doSaH, yatastasya puMsaH kila zuklASTamIta evaM janmamAsaprArambhaH, zukla paJcamI tazvato'paramAsasthaiveti, viparyaye tu janmamAsadoSo lAgatyeveti jyotirjJAH / vyavahAraprakAze tUktaM - " balini zubhagrahe kendrasthe sati janmamamapi na duSTaM / tathAhi "" 66 no janmabhaM ca kArya balini zubhaM kendrage saumye......' dinazuddhiM pRthagAha sAdimaM grahaNasyAhaH saptAhaM ca tadagrataH, tyajetriMzAMzamekaikaM prAk pazcAccApi saGkramAt // 7 // vyAkhyA - sAdimamiti caturdazIsahitaM / kecitrayodazImapi varjayanti / paThanti ca- " trayodazIto dazAhaM sUryendugrahaNe tyajet...' saptAhaM ceti sAmAnyokte'pyayaM vizeSo dRzyaH " sarvagrasteSu saptAhaM paJcAhaM syAddagrahe / tridvayekAgulagrAse dinatrayaM vivarjayet // 1 // " ityaGgirAH / vizeSastu - "rAho dRSTe zubhaM karma varjayeddivasASTakam | tyaktvA vetAlasaMsiddhiM pApadaMbhamayaM tathA // 1 // " iti daivajJavallabhe / trizAMzamiti saGkrAntimAsasya triMzattamaM bhAgaM sAmAnyena dinamityarthaH / saGkrAntidinAt puraH pRSThe caikaikaM dinaM saGkrAntidinaM ceti dinatrayamityarthaH / haribhadrasUribhirapyuktaM - " saMkaMtIya puvvaM saMketidiNaM tayaggimaM ca diNaM, vajijjaMti.... ." nAracandre'pi - 79 97 I " 66 tyaja saGkramavAsaraM punaH saha pUrveNa ca pazcimena ca .. iti // ekAntikArye tu dinatrayasya tyaktumazakyatve prAk pazcAt SoDazAvazyaM tyAjyA nADyo'rkasaGkramAt ityapi bahUnAM matam // / bhadrArdhayAmagaNDAntakulikotpAtadUSitam dinaM tapasi kAM ca sthApane ca kujaM tyajet // 8 // vyAkhyA--bhadretyAdi bhadrAdyaiH kilAsAdhyadoSairlanamapi hanyate, yaduktaM-- gaNDAnteSu savaidhRtAvubhayataH saGkrAntiyAmadvaye, yAmArdhavyatipAtavi prikulikairbhagnaM vilagnaM jaguH / iti vivAhavRndAvane / utpAtA bhaumAdibhedAH prAgvarNitAH / sAraGgastuspAteSu paJcAhaM tyAjyamAha, tathAhi 8 " Aho ! Shrutgyanam Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 Arambha-siddhiH " nirghAtolkAmahIkampagrahabhedAdidarzane / 33 ApaJcavAsarAdUDhA nAzamApnoti kanyakA // 1 // tathA--- " daMpatyoH saha maraNaM pANigrahaNodite ketau. dIkSAyAM rAkA tyAjyA, na tu pratiSThAyAM / yannAracandra: " " tryekadvitIyapaJcamadinAni pakSadvaye'pi zastAni / zukle'ntimatrayodazamAnyapi ca pratiSThAyAm // 1 // " tejasvinI 1 kSemakR 2 dagnidAhavidhAyinI 3 syAdvaradA 4 dRDhA ca 5 / AnandakR6tkalpa nivAsinIca, sUryAdivAreSu bhavetpratiSThA // 1 // 39 iti ratnamAlAyAM / atra tejasvinIti ravivAre kRtA pratiSThA pratimAyAstejo vardhayati kArayituzca / kalpanivAsinIti AcandrArkasthAyinI / rajyAdInAM labheSu SaDvarge'pi ca pratiSThAyAmevameva phalamUjhamiti ratnamAlAbhASye / sthApane ceti cakArAddIkSodvAharAjyAbhiSekAdiSvapi kujavArastyAjyaH / yaduktaM yativallabhe " rAjAbhiSeke vivAhe satkriyAsu ca dIkSaNe / dharmArthakAmakArye ca zubhA vArAH kujaM vinA // 1 // " 33 saGkIrNAnAM prazaMsanti dArakarma na saMzayaH // 1 // iti daivajJavallabhe || bhaniyamamAha zrIpatinA tUAhe ravikujazanivArA dAridryadaurbhAgyadAH, somavArastu sapatnIprada ityuktaM / vizeSastu - " kRSNapakSe niSiddheSu vAradhiSNyakSaNAdiSu / " 66 / tapasi udvAhe mRgapaitra pratiSThAyAM tu te ubhe / AdityapuSyazravaNadhaniSThAbhiH mamaM zubhe // 9 // vyAkhyA - pratiSThAyAmiti prastAvAjaina bimbAdeH, devatAntarAdInAM pratiSThAsu tu bhAnyevaM ratnamAlAyA mUcirerohiNyuttarapauSNavaiSNavakarAdityAzvinI vAsavAnurAdhaindavajIvameSu gaditaM viSNoH pratiSThApanam / puSyazrutyabhijitsu cezvarakayorvittAdhipaskandayomaitre tigmaruceH kare nirRtime durgAdikAnAM zubham // 1 // "" Izvarakayoriti 'ko' brahmA / tigmaruceH kare iti saGkSepo'yaM vistarastvevaM bhImaparAkramagranthe uktaH - " " bhagadhiSNyacatuSkeNa maitrAhirbunapUSabhaiH / sapunarvasubhiH kuryAt pratiSThAmuSNarociSaH // 1 // 95 Aho ! Shrutgyanam Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacamo vimarza 205 durgAdikAnAmiti AderbhUtayakSagaNasarpAdigrahaNaM / tathA" gaNaparivRDharakSoyakSabhUtAsurANAM, prathamaphaNisarasvatyAdikAnAM ca possnne| zravasi sugatanAmno vAsave lokapAnAM, nigaditamakhilAnAM sthApanaM ca sthireSu // 2 // " bhannAkhilAnAmiti uktazeSANAmindrAdInAM sthireSu dhruvameSu / tathA"saptarSayo yatra caranti dhiSNye, kAryA pratiSThA khalu tatra teSAm / zrIvyAsavAlmIkighaTodbhavAnAM, tathA smRtA vAkpatime grahANAm // 3 // " bhatra saptarSayo yatretyasyAyaM bhAva:" AsanmaghAsu munayaH zAsati rAjyaM yudhiSThire nRpatI / padvikapaJcadvi2526mitaH zakakAlastasya rAzazca // 1 // ekaikasmin dhiSNye zataM zataM te caranti varSANAm / prAguttaratazcaite sadodayante sasAdhvIkAH // 2 // " atra AsanmaghAsviti yudhiSThirarAjyasamaye saptarSayo maghAyAmabhUvan / tadanu padvizatyadhikapaJcaviMzativarSazatairgataiH zakakAlo lamaH, ekaikame ca varSazatameSAM sthitiA, bhataH zakAdau te puSye'bhUvanityAgataM / eSAmudayavyavasthA caivaM " pUrva bhAge bhagavAn marIcirapare sthito vaziSTho'smAt / tasyAGgirAstato'tristasyAsannaH pulastyazca // 1 // pulahaH kraturiti bhagavAnAsannAnukrameNa pUrvAdyAH / tatra vaziSThaM munivaramupasthitA'rundhatI sAdhvI // 2 // " - idaM saptarSisvarUpaM vArAhasaMhitAyAM / zrIgyAseti yatra me saptarSayavaramti tatraiva me zrIgyAsAdInAmapi pratiSThA kaaryaa| vApatime iti grahANAM svaskhavAretu puNyame pratiSThA kAryA / tathA " svatithikSaNanakSatrakaraNeSu nyasensurAn / / vApokUpataDAgAdyaM nyasyedvaruNadevate // 1 // ahirbudhnAdhipe lepyamArAmAdyaM tathA'nile / gRhasthApanayogA ye tAnapyatra vicintayet // 2 // " iti daivjnyvllbhe| idaM devatAntarAdipratiSThAdisvarUpaM jyotirvidA sammatamiti prasaGgAdukkaM // Aho! Shrutgyanam Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 Arambha-siddhiH - dIkSAyAM svAzvinAdityavAruNazrutayaH shubhaaH| triSu maitraM karaH svAtirmUlaH pauSNadhruvANi ca // 10 // vyAkhyA-dinazuddhayAdigrantheSu tu pUrvabhadrapadApuSyayorapi dIkSokA / tathAhi" uttararohiNihatthANurAhasayabhisayapucabhahavayA / mUlaM puNanvasurevaI pussAsiNi savaNasAi vae // 1 // " tathA" mRgacitrAdhaniSThAnyamRdukSipracaradhruvaiH / ziSyasya dIkSaNa kArya tathA mUlAjapAdayoH // 1 // " tridhviti pratiSThAdIkSodvAheSu / tatazcaivaM bhAnAM sthApanAjainapratiSThAyAM / ro / mR / puna / pu / ma u.phA / ha dIkSAyAM azvi / ha svA / anu vivAhe puna u.phA u.phA / ha / Fho ho mR / ma svA / ana svA | bhanu mU / u.SA u.bhA | mU / u.SA u.mA re / vivAhameSu vizeSamAhastriyaH priyatvamudvAhe muulaahirbudhvaishvbhaiH| pauSNabrAhmamRgaiH puMsAM mithA zeSaistu paJcabhiH // 11 // vyAkhyA-priyasvamiti na tathA pumAn khiyo vallabho yathA puMsaH sI vallabhA iti siyAH saubhAgyamityarthaH / prAga bhAdhikAre eSAM mUlAditrayANAmigdunA saha pazcArdhayogisvenoH / puMsAmiti khiyA: pumAn vallabho na tu puMsaH bI tathA iti khiyA na tAhaka saubhAgyamityarthaH, poSNAditrayANAM pUrvArdhayogi ke / mitha iti anyo'nyaM priyasvaM / paJcabhiriti magho / taraphalgunI / hakha 3 svAtya 4 nurAdhAbhiH 5, eSAM pasabhAnAM madhyayogisvAt / eSAmevaikAdazabhAnAM vaivAhikasvAccheSabhAnAM na parigaNanaM / api ca" vallabhaH syAnaro nAryA balibhiH purussgrhH| strIgrahaiH puruSasya strI sarvaiH premobhayorapi // 1 // " iti vaivajJavallabhe / bhatra balibhiriti udvAhalagne iti zeSaH // varNakAcaM vivAhaH kumAryA varaNaM punaH / khAtipUrvA 3 nurAdhAbhirvaizvatrayahutAzamaH // 12 // Aho! Shrutgyanam Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 207 gyAkhyA-varNako bhityAdau citrakarma vadhUvarayorvarNakAkyaM mAlakarma vA AdhamandAkSyamANazlokoktaM kusumbhAdhapi vivAhakRsyaM sarva vaivAhikameSveva kAryam // lagnAdarvAgna kurvIta triSaSThanavame dine / kusumbhamaNDapArambhavedIvarNa-yavArakAn // 13 // vyAkhyA--lamAditi lagnadinAt / yavArakAniti upalakSaNasvAt kanyAvaraNAdyapi lagnAdAk viSaSThanavamadineSu na kuryAt // nAnye pratiSThAM janmaH dazame SoDaze ca me / aSTAdaze trayoviMze paJcaviMze ca manyate // 14 // gyAkhyA-janmaH iti pratiSThApyasya pratiSThAkArayituzca janmame tadaparijJAne nAmame vA, tasmAddazamAdiSu ca bheSu pratiSThA na kAryA / zrIharibhadrasaribhissvevamUce " kArAvayassa jammaNa rikkhaM dasa solasaM tahaThAraM / tevIsa paMcavIsaM bimbapaiTTAi vajijjA // 1 // " vizeSatastu eSAM bhAnAM saMjJA imAH" janmAcaM dazamaM karma saGghAtaM SoDazaM punaH / aSTAdaza samudayaM trayoviMzaM vinAzabham // 1 // mAnasaM paJcaviMzaM bhamiti SaDbho'khilaH pumAn / jAtidezAbhiSekaizca nava dhiSNyAni bhUpateH // 2 // " tatra jAtidhiSNyAnyevam" viprANAM kRttikApUrvA3 rAjJAM puSyastathottarAH3 / sevakAnAM dhaniSThendracitrAmRgazirAMsi ca // 1 // ugrANAM bhAni vAyavyamUlAzitatArakAH / karSakANAM maghAH pauSNamanurAdhAviracibham // 2 // vaNijAmazvinI hasto'mijitAdityameva c| caNDAlAnAM zrutiH sArpa yamadevaM dvidaivatam // 3 // " dezabhAni tu yathA pAcake / rAjyAbhiSekabhaM svamiSekakSa / nanu janma. AdInAM tyAgaH kasmAt kriyate ? ucyate-prAyo bhAni krUragrahAdyaiH pIbante, yadi cepuMso janmAdIni pratiSThAdiSvadhikriyante tadA teSu krUragrahAyaiH pIDiteSu satsu tasya puMso'niSTaM syAt, yadi tu nAdhikriyante tadA tAni pIDi tAnyapi nAniphalaM dAtumalaM / kathamevamiti ceducyate yathA"vilagnastho'STamo rAzirjanmalagnAt sajanmabhAt / na zubhaH sarvakAryeSu lagnAzcandrastathASTamoH // 1 // " ityAdi daivajJavallame / Aho! Shrutgyanam Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 Arambha-siddhiH evaMvidhAca lagnAdiyogA bahuzo'pi milanti, na ca kimapyaniSTaphala raghuH / yadi tu yAtrAdiSvadhikriyante tadA'niSTaphaladAH prAyaH syureva, tathA'trApi ammAdInAM pIDA, tatphalaM caivaM" ketvarkAkibhirAkAntaM bhaumavakrabhidAhatam / ulkAgrahaNadagdhaM ca navadhA'pi na bhaM zubham // 1 // tatazca" dehavinAzo janmakSapIDane karmaNazca karmaH / / utsavabAndhavanAzI samudayasaGghAtayohatayoH // 2 // svatanuvinAzo vainAzike hate mAnase manastApaH / kuladezastrInAzo jAtibhadezAbhiSekeSu // 3 // rAjyAbhiSekadivase'bhiSekadhiSNyaM ca dezanakSatram / padmavibhAge zeyaM prAdakSiNyena bhUmadhyAt // 4 // " padmacakrasthApanA caivam"karNikASTadalairADhaye pajhe nAbhau daleSu ca / prAdhyAdistheSu bhAnIha nyasyAgnibhatrayAditaH // 5 // " tathAhi pAcaka-sthApanA tatazca-" tritayairAgneyAdyaiH krUra grahapIDitaiH krameNa nRpAH / pAzcAlo mAgadhikA2 kAliGgazca3 kSayaM yAnti // 6 // Avantyo 'thAnoM5 mRtyuM cAyAti sindhusauvIraH6 / / rAjA ca hArahUro 7 madrezo8 'nyazca kauNindaH9 // 7 // " mantra kSayaM yAntIti eSAM dezAnAM kaNikAyAM pUrvAgneyyAdyaSTadikapatreSu ca sthitatvAditi bhAvaH / diGmAnaM cedaM dezezAnAM nAmaparigaNanaM, tena navakhaNDakalpitovyAM yatra khaNDe ye ye dezAH sthitAH syuste te dezAstattaneSu pIDiteSu pIcyante ityUcaM / narapatijayacaryAyAM tu padmasthAne kUrmasthApanayA'yamevArthoM varSiNataH / anye janmabhavadekonaviMzamAdhAnabhamapi krUragrahapIDitasve sati pravAsadAyitvAdvarjayanti / sarvamidaM lallakRte ratnakoze // Aho! Shrutgyanam Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha a za pU.bhA. u.bhA. re 66 & kR K seog paJcamo vimarza mR A bo puna pu azla ZH pu. pha. u. pha. ha ci svA vi Ele tasya dauSTaye sati navAMzazuddhamapi lagnamazuddhameveti saptayukterya thoktabhAnAM doSaprakAra mAhakrUreNa muktamAkrAntaM bhogyaM grahaNabhaM tathA / duSTaM grahodayAstAbhyAM grahairbhinnaM ca maM tyajet // 15 // 209 vyAkhyA--: - krUreNeti krUratvamatra svAbhAvikaM grAhyaM, na tvaupAdhikaM, yathA kSINatvenendoH pApayutatvena budhasya ceti / tato'yamarthaH - yadmaM krUreNa ravikujazanirAhvanyatareNa bhuktvA muktaM, AkrAntaM tenaiva bhujyamAnaM, bhogyaM tu tadanantarameva bhokSyamANaM / eSAM phalAni tvevaM "krUrAzritakrUravimuktakrUragantavyadhiSNyeSu kumArikANAm / ' vadanti pANigrahaNe munIndrA, vaidhavyamandaistribhiratrimukhyAH // 1 // " iti. sAraGgaH / anye tvAhu: bhuktaM bhogyaM ca no tyAjyaM sarvakarmasu siddhidam / yatnAttyAjyaM tu satkArye nakSatraM rAhusaMyutam // 1 // grahaNabhamiti yatra dinabhe'rkendvorgrahaNaM jAtaM / grahodayeti yatra dinabhe grahA udayamastamayaM vA'kArSuH / Agame ca vakrigrahAkrAntamapi bhaM tyAjyamUce, tathAhi Aho! Shrutgyanam " Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH "viDDaramavahAria " atrApadvAritaM vakriprahAkrAntamityarthaH / prahairbhinnamiti bhaumAyAH paJca tArAgrahA yasya kRttikArohiNyAdermadhyena bhittvA yayustadgrahabhinaM / ukta lagnazuddhau - ''majjheNa gaho jassa u gacchaha taM hoi gahabhinnaM / 33 nAracandra Tippanake tvevaM-yatra grahANAM vAmadakSiNA dRk patettadgrahabhinaM dRgjJAnAyAtra saptarekhacakravatkRttikAdisaptasaptabhAnAM caturdikSu sthApanA yathA (pR. 209 ) - tatazca -- " yasmin dhiSNye sthitaH kheTastato vedhatrayaM bhavet / grahadRSTiprabhAveNa vAmadakSiNasammukham // 1 // vage dakSiNA dRSTirvAmadRSTizca zIghrage / bhaumAdipaJcakasya syAnmadhyadRSTizca madhyame // 2 // rAhuketU sadA vakrau, sadA zIghrau vidhUSNagU | krUrA vakrA mahAkrUrAH saumyA vakrA mahAzubhAH // 3 // "vedhadvayaM bhajati dhiSNyamibhAridaMSTrA saMsthAnadigdvayagatoDugatagrahAbhyAm / ekaM tathA'bhimukhasaMsthitamadhya nAsAparyyantabhAgadhRtadhiSNyagatagraheNa ||4|| " iti narapatijayacaryAyAM / 210 udAharaNaM yathA--mRgazIrSe kAryacikIrSA, citrAyAM ca kazciddhaumAdisaptakAnyatamo vakrI grahaH syAttadA tasya vakragatitvena dakSiNA hammRgazIrSe patitA / revatyAM cArkAdisaptakAnyatamaH kazcidaticArI grahaH syAttadA tasya zIghragatitvena vAmA dRgityubhayato grahaDapAtAttadA mRgazIrSaM grahabhinnaM syAt / uttarASADhAyAM ca bhaumAdipaJcAnAM madhye kazcinmadhyagatirgrahaH syAttadA sammukhazA tRtIyastadvedho'pi / evamanyatrApi bhAvyaM / parameSa tRtIyo vedho vedhenaikArgaletyasmin loke'dhikariSyate, zeSAbhyAM svatrAdhikAraH // azuddhabhAnAM zuddhyupAyamAhadhiSNyaM kAryAya paryAptaM candrabhogAdrahAhatam / zuddhaM SaDbhirbhavenmAsairuparAgaparAhatam // 16 // vyAkhyA - paryAptamiti yogyaM bhavediti saNTaGkaH / mahAhavamiti krUrapraheNa vimukkAkrAntabhogyatvena prahairudayAsta karaNena vakrigrahAkrAntatvAdinA vATUSitaM / candrabhogAditi grahakRtadoSApagamAdanu yadi candreNa bhuktaM syAttadA''daraNIyamityarthaH / yadAha varAhaH " doSairmuktaM yadA viSNyaM pazcAcandreNa saMyutam / tataH pazcAdvizuddhaM syAnnAnyathA zubhadaM bhavet 1 // "" " tatsUryenvorbheaugAtkarmaNyatvaM prayAti bhUyo'pi / dhiyaM karmasu zuddhaM tApaniSekAtsuvarNamiva // 1 // 1 " Aho ! Shrutgyanam - lallusvAha Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: 211 atra sUryendvorbhogAditi sUryeNa tApyate pazcAccandreNa nivrvApyate ityarthaH / uparAgondvorgrahaNaM (tena) parAhataM dUSitaM grahaNa bhamityarthaH, tat SaNmA sA~styAjyaM / yAvacA bhuGkte tAvanyAjyamityanye / vizeSastu - 66 pakSAntareNa grahaNadvayaM syAdyadA tadAdyagrahaNopagaM bham / 39 pakSAdvizuddhaM bhavati dvitIyagrahopagaM zudhyati mAsaSadakAt // 1 // saptarSayaH / bhe ketorudayaH syAttatraiva SaNmAsAn keturiti tadapi SaNmAsastyAjyaM / yasmin dinabhe tArAgrahayo bhaumAdipaJcakAnyatarayormitho medanaM syAttadapi maM SaNmAsAhatyAjyaM / uktaJca vivAhavRndAvane - " yasmin dhiSNye vIkSitau rAhuketU, bhedastArAkheTayoryatra ca syAt / ASaNmAsAMstatra lagnendubhAji, bhrAjiSNu syAno zubhaM karma kiJcit // 1 // dinabhe'rkendvorgrahaNaM syAttatra rAhurvIkSita ityucyate, yatra bhe ketorudayaH syAttatra keturvIkSitaH kathyate / nanu kathaM ketUyabhaM jJAyate iti ceducyate" meSe'rke sati revatyAM yadi yAti vidhuntudaH / bhAdramAsottarArdhe syAt puSye ketUdayastadA // 1 // sUrye vRpasthite'zvinyAM yadi yAti vidhuntudaH / AzvinasyottarArdhe tadrohiNyAM keturIkSyate // 2 // bharaNImithunasthe'rke yadi yAti vidhuMtudaH / kArtikasyottarArdhe tadArdrAyAM ketudarzanam // 3 // karkasthe'rke kRttikAyAM yadi yAti vidhuMtudaH / mArgazIrSAparArdhe tatketUdayaH punarvasau // 4 // siMhesh sati rohiNyAM yadi yAti vidhuntudaH / pauSamAsAparAdhe tadazleSAyAM zikhIkSyate // 5 // kanyAsthe'rke mRgazIrSa yadi yAti vidhuMtudaH / mAghamAsottarAdhe taccitrAyAM dRzyate zikhIM // 6 // tulArke sati ArdrAyAM yadi yAti vidhuntudaH / phAlgunasyottarArdhe syAnbhUle ketUdayastadA // 7 // vRzcike ke punarvasvoryadi yAti vidhuMtudaH / caitramAsottarArdhe syAt svAtI ketUdayastadA // 8 // dhanuH sthite ravau puSyaM yadi yAti vidhuMtudaH / vaizAkhasyottarArdhe syAnmUle ketUdayastadA // 9 // Aho ! Shrutgyanam dd Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 Arambha-siddhiH azleSAM makarasthe'rke yadi yAti vidhaMtudaH / / jyeSThamAsottarArddha tajjyeSThAyAM dRzyate zikhI // 10 // kumbhasthe'rke maghA dhiSNyaM yadi yAti vidhaMtadaH / ASADhamAsottarArdhe zrutau ketUdayastadA // 11 // mIne''paraphalgunyAM yadi yAti vidhutudaH / zrAvaNasyottarArdhe tadvAruNe dRzyate zikhI // 12 // " idaM trivikramazatakaTIkAyAM / ulkApAtapariveSahatamapi bha SaNmAsA~ styAjyamityeke // vedhenakArgalotpAtapAtalattAbhidhairapi / doSairupagrahAdyaizca nakSatraM duSTamutsRjet // 17 // vyAkhyA-vedhena saptarekhapaJcarekhacakrAbhyAM varNitena ! utpAtA bhaumAdyAste yasmin dinabhe'bhUvastagamutpAtadUSitaM / apizabdAdgrahayuddhAdyairapi etaddoSaduSTAnyapi ca bhAni tadoSApagamAdanu candrabhuktyA zuddhAni syuriti ratnabhASye // velAzuddhimAhaarkendvormuktAMzakarAziyutau krAntisAmyanAmAyam / cakradale vyatipAtaH pAtazcakre ca vaidhRtstyaajyH||18|| vyAkhyA-sphuTArkendvoH sAyanayorbhuktAMzarAzimilane rAzyaGkasthAne SaTakaM dvAdazakaM vA yadi syAttadA krAnti sAmyasambhavaH, tadvelA ca tyAjyA, sa ca krAntisAgyanAmA doSo yadi cakradale cakrArdhe SaDarUpe syAttadA'sya vyatipAta ityAhvA / yadi ca cakre dvAdazarUpe syAttadA'sya 'pAta iti' 'vaizta iti' cAhadvayaM / bhathAnedaM tattvaM-kAntisAmyavelA tAvanniyatA vaktuM na pAryate, prativarSa tatparAvatabhavanAt / taduktaM vivAha vRndAvane"tribhAgazeSa dhruvanAni caindratryaMze gate samprati sambhavo'sya" / iti tadanu ca kaizcidUce-" pUrvArdhe punaraindrasya pazcimAdhai bhravasya ca " iti / sAmprataM tu-" brahmaNazcaraNe zeSe dhruvasya caraNe gate / tatsambhava ityAhuAH0 // " ko'tra pratyaya iti cet, ucyate-etadvelAsatkAvandU rAzyaMzAdirUpatayA sphuTIkRtya tadvarSIyAyanAMzAMstayormadhye kSiptvA pazcAttayomiyo mIlane cedrAzInAM SaTkaM dvAdazakaM vA syAttadA krAntisAmyasambhavo'stIti jJeyam / tatrApi vizeSaHyadi niruddhameva SaTakaM dvAdazakaM vA syAttadA tadAnIyaM krAntisAmyam / yadi tu kiJcidadhikaM tattadA krAntisAmyamatItaM / yadi tu kiJcinnyUnaM tadA'taH paraM bhAvi / kiyatA kAlena prAga bhUtaM bhaviSyati veti jJAtumicchA cetsyAttadAsndvorgatI kalAvikalAtmike spaSTIkRtya mithaH sammIlya vikalArUpe kArye / tadanu Aho! Shrutgyanam Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 " sAyamArkendumIlane yatkiJcidadhikaSaTkadvAdazakarUpaM rAzyaMzAdijAttamasti tammAdvAzva tyaktvA zeSasya vikalAH kRtvA tasyAGkasya vikalArUpeNa gatyaGkena bhAgo deyaH, balabdha taddinaM, zeSaM SaSTayA saguNya punastenaiva bhAge yallabdhaM tA ghaJyaH, tathaiva punarbhAge labhyante tAni phlAni / imAnyatItAni iyaddinaghaTIpalebhyaH prAk krAnti sAmyamatItamityarthaH / yadi ca SaTkaM dvAdazakaM vA kiJcidUnaM tadA tatsarva SaTkadvAdazakAmadhyAt pAtayitvA zeSasya vikalAH kAryAH, tasyAGkasya prAgvad gativikalAGkena bhAge yallabdhaM taddinaM, punaH prAgvad guNane bhajane ca labdhaM ghaTIpalAni, itAni eSyANi iyadbhirdinaghaTIpalairgataH krAntisAbhyaM bhaviSyatItyarthaH / yadi ca prathamavArabhajane bhAgo na prApnoti tadA dinasthAne zUnyaM krAnti sAmyAdarvAgdinaM gatameSyaM vA nAsti, kintu ghaTIpalAmyeva kiyanti santi / yadi ca dvitIyavArabhajanespi bhAgo nApyate, tadA ghaTIsthAne'pi zUnyaM, ko'rthaH ? krAntisAmyAdarvAk ghaTyospi gatA esyA vA na santi kiM tu palAnyeva kiyanti santItyarthaH // tatra SaTkodAharaNaM yathA - saMvat 1512 varSe vaizAkha zukkadazamyAM 10 gurau maghAyAM prAtarghaTI 1 palAni45 samaye dhruvasyAdyapAde gate sati krAntisAmyaM vicAryate / tathAhi - tadAnIM rAiyaMzakalA vikalArUpaH sphuTo'rkaH 0-18-50-26, tadvarSe cAyanAMzAH 15 kalA 34 yutAH santi, tadyojane sAyano'rkaH 1-424-26 / ravigatiH sphuTA kalAH 57 vikalAH 58 / tadA ca sphuTenduH 411-2-30 / ayanAMzakalA : 15 ( vikalAH ) 34, yojane sAyanenduH 4 - 26-36-30 / candragatiH sphuTA kalAH 750 / sAyanArkendumIlane jAtaM 6-1-0-56 / atra krAnti sAmyamatItaM, kiyatA kAleneti jJAtumaMzA (zaH ) vAradvayaM STayA saguNya vikalArUpaH kRtaH, 56 vikalAkSepe (ca) jAtaM 3656 / sUryendugatI api mIlayitvA SaSTayA 60 guNane vikalAH kRtAH, 58 (vikalA) kSepe jAtaM 48478 / anena prAktanATrasya 3656 bhajane bhAgo na labhyata ityato dinasthAne zUnyaM / tataH so'GkaH 3656 SaSTyA guNane jAtaM 219360, pazcAtte. nAGkena 48478 bhAge labdhaM ghaTI 4 / zeSaM SaSTayA saguNya punastenaiva bhAge labdhaM 31 phlAni, etairghaTI4 palaiH 31 kAntisAmyaM prAgatItam // greestareraNaM yathA - saMvat 1513 varSe laukikavaizAkhakRSNASTamyAM bhaume dhaniSThAyAM gha018 50 94 samaye brahmayogasyAntyapAde zeSe sati krAntisAmyaM vicAryate / tathAhi tadAnIM rAiyAdirUpaH sphuTo'rkaH 1-0-41-13 / ayanAMza (15-34) kSepe sAyano'rka : 1-16-15-13 / ravigatiH sphuTA ka0 57 vi0 30 / tadA ca sphuTenduH 9-29-10-53 sAyane - ( 15-34) ndustu 10- 14-44-53 | candragatiH sphuTA ka0 842 vi0 6 / sAyanAke Aho ! Shrutgyanam Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 Arambha-siddhiH - gdumIlane jAtaM .-1-0-6 / atrApi krAntisAmyamatItaM, kiyatA kAleneti jJAtumatrApi prAgvat karaNeNa labdhaM ghaTya:4, 4 ghaTIbhyaH prAk kAntisAmyamatI.. tam / evaM kicinnyUnaSaTkadvAdazake edhyasyApi kAntisAmyasya pUrvoktayuktyA eSyadinaghaTayAcAneyam / grahANAM tadgatInAM ca sphuTIkaraNavidhirane vakSyate / idaM ca sthUlamAnena krAntisAmyasambhavasthAnameva sUtrakRtoktam / asmAbhirapi tadanuvattanayA tadeva vivRtaM / yastu sUkSmakSikArthI syAt , tathAhi-krAntisAmyaM kadA bhavituM pravRttaM ? kiyatI velAM bhUtvA kadA ca samAptaM ? krAntisAmyazabdasya ca ko'nvarthaH kathaM ca SaTkadvAdazakotpattAvapi krAntisAmyaM na syAt ? kathaM ca paTakadvAdazakAnutpattAvapi krAntisAmyaM syAditi ? kathaM ca krAntisAmyaM sadApi doSakAri na syAt ? ityAdi, tena karaNakutUhalabhAskarasiddhAntAdyanveSyam / nanu yaduktaM bhavadbhiH kAntisAmyasya sthAna pratimAsavarSa parAvartate iti, tajhasti kApi tatparAvartasthAnasImA yadvA nAsti ? ucyate-asti sImA, tathAhi-- " gaNDottarAMrdhAnuklAdeH krAntisAmyasya sambhavaH / / sArdhapaJcasu yogeSu tatcyahaM parivarjayet // 1 // " asthArthaH-gaNDottarArdhAdArabhya sAdhaM yogapaJcaka yAvat kraantisaamyshaa| evaM zuklayogasyAderArabhya sArdhayogapaJcakAvadhi krAntisAmyasya zaGkA, tadanantaraM tu na tacchaGkApIti khaNDakhAdyabhASyAdau / etena-sthAnadvaye'pi sAdhaM yogapaJcakameva krAntisAmyasya parAvartanAsthAnaM, sArdhayogapaJcakaM vyatItya tu na kadApi yAtaM yAsyati vetyarthaH / tatvyahamiti, bhasyAyaM bhAvaH-brahmAntyapAdazruvAdyapAdarUpAduktasthAnataH pazcAdacchatkrAntisAmyaM kadAcidgatadine yAti, agrato gacchacca kadAcidagretanadine yAtItyataH krAntisAmyasambhavasthAnAGkitamekaM dinaM tatpuraH pRSThe caikaikamiti tridinI tyAjyA / anyathApi vA vyahaM tyAjya / yadutaM" gata 1 meSya 2 dvartamAnaM 3 sukha 1 lakSmyA 2 yuSAM 3 kramAt / krAntisAmyaM sRjeddhAni vyahaM tenAtra vaya'tAm // 1 // " kecitkrAntisAmyAkrAntame kameva dinaM tyAjyamAhuH / anye tahine'pi krAntisAmyabhavanasamayameva tyAjyamAhuH / paThanti ca "viSapradigdhenahatasya patriNA, mRgasya mAMsaM sukhadaM ksstaahte| . yathA tathaiva vyatipAtayoge, kSaNo'tra vajyoM na tithina vAraH // 1 // " krAntisAmyasma velAyAkhAdAtvikaM yathAvatparimANaM ca karaNakutUhalAyuktavidhinA nirvAmiti sUktameva prAk / mahAdoSazcaiSaH / yallallaH" khaDgAhato'gninA dagdho nAgadaSTo'pi jIvati / / krAntisAmyakRtodvAho mriyate nAtra saMzayaH // 1 // " bhannAvazyoddharaNIyASTAdazadoSasaGgrahakAvyaM yathA--- Aho! Shrutgyanam Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcama vimarzaH 215 - - 6 syurvedhaH1 pAta2 latte3 grahamalinamuDa4 krUravArA5 grahANAM janmadi viSTi7 rardhapraharaka8 kuliko9 pagraha10 krAntya11 vasthAH 12 / kotpAtAdi13 ghaMTo14vigatabalazazI15 duSTayogArgalAkhyA16, gaNDAnto17dagdhariktApramukhatithi18ratho nAmato'STAdazaite // 1 // " bhasya viSamapadagamanikA-graheNa malinaM "kareNa muktamAkAntaM" itilokoktadoSaduSTaM candrabhuktyA'dyApyasaJjAtazuddhi ca bhaM / krUravArA. iti karahorA apyantra lakSyAH / grahANAM janma: "bharacituttare" tyAyuktaM "vizAkhAkRttike" tyAdizlokoktaJca / ardhapraharakuliketi "yAmArddhana bhavecchoSaH kulikena tanukSayaH" iti sAraGgaH / tathA"lagnaM paJcacaturvarga duSyate kruurhoryaa| api SaDvargasaMzuddhaM kulikena vihanyate // 1 // " itiratnamAlAbhASye / atra kAlavelAkaNTakopakulikA api lakSyAH, tena yathAzakti te'pi tyAjyAH / upagraheti duSTaraviyogA apyatra lakSyAH / krAntIti arkasakrAnti: krAntisAmyaJca ca / avasthA duSTA indoH proSitAdhAH / karkotpAtAdIti AdizabdAce yogAstithinakSatrasambhavavAraprAtikUlyarUpA mRtyukANasaMvartakavajrapAtAdayaste'tra sarve'pi grAhyAH / ghaMTo yamaghaMTaH satyabhAmA bhAmetivat / asya pRthagaNanamatidauSTayajJaptyartham / yallallaH " yamaghaNTe gate mRtyuH kulocchedaH krgrhe| __ kartumatyuH pratiSThAyAM zizujarjAto na jIvati // 1 // " vigatabalazazIti, anna gocarAdiviruddho'pInduH, kRSNapakSe viruddhatArA coyA / duSTayogA viSkambhAdyAH / argala ekArgalaH, sa ca viSkambhAdikuyo ganAntarIyakatvAttatsammilita eva peThe / gaNDAnta iti, ana tithyAdisandhido. So'pi vivAhavRndAvanAyukto lakSyaH / pramukhetyanena pakSacchidrakrUratithyavamaphalgutithigrahaH / yatsAraGgaH " sUryodaye yathA tArA vinazyanti samantataH / __ yathA'gnirambunA lagnaM tathA vRddhikSaye tithiH // 1 // " zeSaM spaSTaM / ete'STAdaza doSAH zuddhanakSatrabalena cchAyAlamAdau yadA pratiSThAdIkSAdikArya kriyate tadApyavazyaM tyAjyA eva, ghaTikAlaneSu tu kiM vAcyaM / eSu ca keSAMcidoSANAM bhaGgavidhiH pUrvAcAryairevamUce / tathAhi"lagne guruH saumyayutekSito vA, lagnAdhipo lagnagatastathA vaa| kAlAkhyahorA ca yadA zubhA syAGgavedhadoSasya tadA hi bhaGgaH // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH iti vaziSThaH / atra bha-vedheti nakSatravedhasyaiva bhaGgo na tu tatpAdavedhasyeti bhAvaH / vyavahAraprakAze svanayA rItyA vedhaH pratyuta zubho'pyuktaH, tathAhi"saumyaizcaraNAntaritaH zubhaH zubhaiH kendragairvedhaH" / iti vedhadoSabhaGgaH / / " ekArgalopagrahapAtalattAjAmitrakartaryudayAdidoSAH / lagne'rkacandrajyabale vinazyantyaudaye yadvadaho tamAMsi // 1 // " iti saptarSayaH / tathA" aGgeSu vaneSu vadanti pAtaM, saurASTyAmye khacarasya lattAm / upagraha mAlavasaindhaveSu gaNDAntayuktiM sakale pRthivyAm // 1 // " iti kecit / vAmadevasvAha" lattAM baMgAladeze ca pAtaM kaulike tyajet / upagraha gauDadeze (ca) vedhaM sarvana varjayet // 1 // " iti pAtalattopagrahaikArgalAnA bhaGgaH 5 / "horAH krUrAH saumyavargAdhike syurlagne moghAH saumyavAre ca raajyaam| pApAriSTaM niSphalaM zaktibhAjAM, syAt SaDvarge lagnage sadgrahANAm // 1 // " trivikramo'pyAha-"krUrasya kAlahorAM ca krUravAre divA tyajet" iti / asyArthaH-yadi krUro dinavAro, divA ca kArya, tadA krUrahorAM tyajeva, kiM tu saumyayA kAlahorayA krUravAradoSasyApagamArasA grAhyA, saumyavAre tu divA rAtrau vA horayA nAstyadhikAra ityarthaH / iti sUrye ndugrahaNavarjagrahamalinoDu / pUravArahorA 2 doSayorbhaGgaH 7 / janmakSadoSabhastu vakSyamANakarkAdibhaGgasama eva 8 / viSTastu nAsti bhagaH, asti vA "viSTipucche dhruvaM jaya" ityAdi / bhavasthAdoSabhAstu vakSyamANavigatabalendudoSabhaGgavacchivacakravalena kAryaH / / kAspAtAdIti " ayogAstithivArakSajAtA ye'mI prakIrtitAH / lagne grahabalopete prabhavanti na te kvacit // 1 // yatra lagnaM vinA karma kriyate zubhasaMkSakam / tatraiteSAM hi yogAnAM prabhAvAjAyate phalam // 2 // " iti gyavahArasAre / iti karkospAtAdidoSabhAH 11 / ghaMTa iti, bhasya duSTaghaTaya evaM" panarasa tera2 ThArasa3 egA saga5 satta6 aB7 ghddimaao| jamaghaTassa u duThA ravimAisu sattavAresu // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: idamarthataH zrIharibhadraphalagranthe / anye svAhu: 'tithi 15rasa 6rudrA 11 svaraguNa 30 saarddhddyaa7|| bhrartu60 khaguNa 30 mitaghaTikAH tyAjyA ghaMTe vyAdiSvAdyA uttarAstu zanibudhayoH // 1 // " zeSa vyastvaduSTA eveti yamaghaMTadoSabhaGgaH 12 / vigatabalazazidoSastu " lagne gurorvarasyeti" zlokoktapaJcadazAnyatarasyApi candrAnukUlya prakArasya sarvathA'pyalAbhe zivacakravalena hanyate candrAdeH prAtikUlyaM haratItyukteH 13 / duSTayogAnAM tu viSkambhAdInAM duSTaghaTya evAvazyaM heyAH, zeSANAM tyAge tu kAmacAra ityukteH sphuTa evaM doSabhaGgaH 14 / gaNDAntasya tu lagnatithyuDUnAM tritribhAgAntare jAyamAnasya nAsti bhaGgaH / yastu sarvatithibhayogAnAM sandhiSu sandhinAmA doSa uktastadbhaGga evaM - dhiSNyasyAdAvante tyajeccatasro ghaTIH karagrahaNe / yadi zuddhe dve dhiSNye vivAhayogye tadA zreSThe // 1 // " iti vyavahAraprakAze / tathA "" 66 gururbhRgurvAkendre vA trikoNe vA yadA bhavet / bhasandhistithisandhizca yogasandhirna doSadaH // 1 // yesnye sandhikRtA doSAste sarve vilayaM yayuH / iti proktaM tu gargeNa vaziSThAtriparAzaraiH // 2 // 97 44 iti bhatithiyogAdisandhidoSabhaGgaH 15 / tithidoSastu "tithirekaguNA proktA" itivacanAtsubhaJja eva yadvA ' dine balavatI tithi: " iti, " tithyardhe tithiphalaM samAdezyam " iti vA 16 / api ca" sarveSAM tu kuyogAnAM varjayed ghaTikAyam / "" utpAta mRtyukANAnAM sapta SaT paJca nADikAH // 1 // iti nAracandra Tippanake / 217 kecinmRtyuyoge dvAdaza ghaTayasyAjyA ityAhuH / tathA-- 64 " yamaghaMTe navATA va kAlamukhyAM vivarjayet / dugdhe tithau kuvAre ca nADikAnAM catuSTayam // 1 // " ityadhyanye / tathA" kutihikuvArakujogA viThThI vi a jammarikhkha daDhatihI / majjhahadiNAo paraM savvaM pi subhaM bhave'vassaM // 1 // " iti harSaprakAze lallo'pyAhavizyAmaGgArake caiva vyatIpAte'tha vaidhRte / pratyare janmanakSatre madhyAhnAt parataH zubham // 1 // "" Aho ! Shrutgyanam Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH anna pratyare iti saptamatArAyAM / upalakSaNaM cedaM tRtIyapaJcamAdhAnatArANAM, tena tAvapi madhyAhnAt parataH zubhameva iti, sAmAnyena pratiSThAyAM bahudoSabhaGgaH // atha pratiSThAyAM lagnAMzaniyamamAha lagnaM zreSThaM pratiSThAyAM kramAnmadhyamathAvaram / dUdha sthiraM ca bhUyobhirguNairAjyaM caraM tathA / / 19 / / vyAkhyA - jainapratiSThAyAM dvisvabhAvalagnaM zreSTha, sthiraM tu madhyamaM, caraM svavaramiti abhramaM tacchAtIvasabala bahuzubhagrahabhUSitaM cet syAttadA tRtIyabhaGge grAmapi / sthApanA yathA zrI jinezvaraprattiSThAyAM lagna sthApanA 218 dha mI. dvisva0 la0 mi ka sthi0 la0 vRSa siM cara0 la0 me karka tu vR. kuM ma devAntarapratiSThAyAM tu lagnAnyevaM 66 zreSTha madhyamaM adhamaM siMhodaye dinakaro ghaTabhe vidhAtA, nArAyaNastu yuvatA mithune mahezaH / devyo dvimUrtibhavaneSu nivezanIyAH, 99 kSudrAzcare sthiragRhe nikhilAzca devAH // 1 // iti ratnamAlAyAm / atra kSudrA iti vyantarAdhA: nikhilA iti uktazeSA indrAdyAH / lallassvAha" saumyairdevAH sthApyAH krUrairgandharvayakSarakSAMsi | "" gaNapatigaNAMzca niyataM kuryAtsAdhAraNe lagne // 1 // aMzAstu mithunaH kaHyA dhanvAdyArdhaM ca zobhanAH / pratiSThAyAM vRSaH siMho vaNigmInazca madhyamAH // 20 // vyAkhyA--dhanvAdyArddhamiti dhanuraMzasya prathamArdha tallamasyASTAdazAMzarUpam / madhyamA iti devasya supUjyatvabhavane'pi kartRsthApakAdInAM hAnikaratvAt / sAmarthyAccedaM labhyate - zeSA meSakarkavRzcikamakara kumbhAMzA dhaturaMzAntyArdha cAdhamAmyeva / uktaJca nAracandra Tippanake meSAMze sthApito devo vahnidAhabhayAvahaH 1 / vRSAMze mriyate karttA sthApakazca Rtutraye 2 / mithunAMzaH zubho nityaM bhogadaH sarvasiddhidaH 3 // 1 // SaTpadI // kumAraM tu hanti karkaH kulanAza Rtutraye / vinazyati tato devaH Sabhirabdairna saMzayaH 4 // 2 // Aho ! Shrutgyanam Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH - - siMhAMze zokasantApaH kartasthApakazilpinAm / sajAyate punaH khyAtA loke'rcA sarvadeva hi5 // 3 // bhogaH sadaiva kanyAMze devadevasya jAyate / dhanadhAnyayutaH kartA modate suciraM bhuvi6 // 4 // uccATanaM bhavetkartubandhazcaiva sadA bhavet / sthApakasya bhavenmRtyustulAMze vatsaradvaye7 // 5 // vRzcike ca mahAkopaM rAjapIDAsamudbhavam / agnidAhaM mahAghoraM dinatraye vinirdizet8 // 6 // dhanvAMze dhanavRddhiH syAt sadbhogaM ca sadA suraiH / pratiSThApakakatArI nandataH suciraM bhuvi9 // 7 // makarAMze bhavenmRtyuH kartRsthApakazilpinAm / vajrAcchanAdvA vinAzastribhirabdaina saMzayaH10 // 8 // ghaTAMze bhidyate devo jalapAtena vatsarAt / / jalodareNa kartA ca tribhirabdaurvanazyati11 // 9 // mInAMze tvaca'te devo vAsavAdyaiH surAsuraiH / / manuSyaizca sadA pUjyo vinA kArApakena tu12 // 10 // " ratnamAlAyAM tu bhaumavajesarvagrahANAM SaDvargAH pratiSThAyAmanujJAtA: atha dIkSAyAM lagnAMzAnAhavratAya rAzayo dvayaGgAH sthirAzcApi vRSa vinaa| makarazca prazasyAH syulagnAMzAdiSu netare // 21 // vyAkhyA-prazasyA iti, evaM mithuna, siMha2 kamyA3 vRzcika dhanu 5rmakara6 kumbha7 miinaaH| ete'STau zasyAH / itara iti, meSa, vRSara krk| tulA4 ete catvAro lameSu navAMzeSvAdizabdAd dvAdazAMzeSvapi ca heyAH / uktaba nAracandre" bhRgorudaya1 vArAMza3 bhavane4 kSaNa5 pnycke| candrAMzora daya2 vAre ca3 darzane ca4 na dIkSayet // 1 // " ___ atra bhRgorudayeti zukrasyodayasthatvaM lagnasthasvamityarthaH / / tathA zukravAra: 2 / lagne zukranavAMzakaH 3 / zukrabhavanayovRSatulayoH 4 / yadi sakaladRSTayA zuko mUrti saptamagRhaM vA pazyatIti 5 patrake / tathA candrAMze / candrasyodayasthatve ko'rthaH ? lamasthatvera / tathA candravAre3 / candradarzane ca / dIkSAlanaM na deyamiti SaDvargazuddhiH / tathA" jIvamandabudhArkANAM SaDvoM vAradarzane / zubhAvahAni dIkSAyAM na zeSANAM kadAcana // 1 // " Aho! Shrutgyanam Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 Arambha-siddhiH harSaprakAze tu vRSAMza: zukra patko'pi vargottamatvAdanujJAtaH, tathAhi" mesavisANaM muttUNa sesarAsINa paMcame aMse / naya dikhkhija jao so viNasai taha taha paogAo // 1 // " atha vivAhe lagnAMzAyAhavivAhe nAgrahaH ko'pi lagAnAmiha kevalam / navAMzA dhanurAdhAddhayugmakanyAtulAH zubhAH // 22 // ___ vyAkhyA-nAgraha iti, etAni lagnAni grAhyANi, etAni heyAnIti yo niyamaH sa aagrhH| sa kila yathA pratiSThAdIkSayoruktastathA vivAhe ko'pi nAsti / kevalamiheti vivAhe yattallagnamastu, paramaMzA eta eva manuSyatvAd grAhyA, nAnye, "manuSyAMzebhyo'nyatrAsatI daridrA ca syAditi" ratnamAlAbhASyotaH / "dhanuSi parAbhavayuktAM" iti ke'pyAhuH / granthakRnmate tu dhanurantyArdhameva viruddha pUrvArdhasya manuSyatvAt / ratnamAlAyAM tu lagnAnyapi niyamitAni" kanyA nRyugmaM ca vaNigvilagne, sthito vivAhaH zubhamAdadhAti " / iti paraM teSvayaMzaniyamo yathokta eva / yadbhAskaraH " nindyapi lagne dvipadAMza iSTaH, kanyAdilagneSvapi nAnyabhAgaH " iti / vyavahAraprakAze tvevamace"dhanvaMzo na budhAste bhaumAste no tulAMzakaH kAryaH / na tulAMzazcaralagne deyastulamakarasaMsthendau // 1 // " atha sarvalagnasAdhAraNamAhatriSvapi krUramadhyasthau zukrarAzritayunau / neSTau lagnavidhu kendrasthitasaumyau tu to matau // 23 // vyAkhyA-triSvapIti pratiSThAdIkSodvAheSu / madhyasthAviti etenAyamarthaHlagnasya dvayorapi pArzvayodvitIyadvAdazagRhayozcet karagrahI candrasyApi caivamiti dvadhA'pi krUrakartarI / iyaM ca pratyekaM vedhAatiduSTA / duSTA 2 alpaduSTA3 ca / tathAhi-yadA dhanasthaH karagrahovakrI vyaya. sthastu madhyagatiH rastadobhayataH saMghaTamAnAkarakarttayatiduSTA / sthApanA yathA-- ___yadA tu vyayasthaH Rro'ticaritakhadA 6 . viziSyAtiduSTA, zIghrameva saMghaTamAnatvAta 1 / yadA dhanavya yayorapi madhyagatI karo, yadvA dvayorapi tayoH vakragatI krUrau tadA madhyaduSTA sA, ekata eva saMghaTamA Fer - - - MERA Aho! Shrutgyanam Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 221 natvAt 2 / yadA tu dhane madhyagatiH karo vyaye ca vakrI tadA'lpaduSTA, kartaryA ubhayato'pi vighaTamAnatvAt , tatrApi dhanasthazcedaticAravA~stadA tu viziSya svalpaduSTA, zIghrameva vighaTamAnatvAt 3 / bhAvanA sthApanAyAM kAryA / evaM candrasyApi pArzadvayasthagrahaiH krUrakartaryAstrividhatA bhAvyA / vizeSastu" krUra grahasyAntaragA tanurbhavenmRtipradA zItakarazca rogaH / zubhairdhanusthairathavAntyage gurau, na kartarI syAdiha bhArgavA viduH // 1 // trikoNakendgo gurustrilAbhago rvirydaa| tadA na kartarI bhavejjagAda bAdarAyaNaH // 2 // " api cAnyalagnAbhAvena yadi krarakartarI tyaktuM na zakyate, tadA lagnasyobhayapArzvayoH pratyekaM paJcadazAnAM triMzAMzAnAM madhye yadi Rra grahau syAtAM tadA sA krUrakartarya vazyaM tyAjyA / evaM candrasyApi / yaduktaM vyavahAraprakAze"pUrva pazcAt pApAttithyaMzA 15 ghATamadhyagazcandraH / varjayitavyA yoge yasmAdAzyaMzarazmiyutiH // 1 // " zukrareti, lagnAcandrAcca saptame zukraH krUragraho vA cetsyAttadA jAmitrAkhyo doSaH / uktazca" udayAtsaptamasaMsthe zukre sUrye'thavA zanI rAhI / . vaidhavyaM kSititanaye saptamage kanyakA mriyate // 1 // " iti sAraGgaH / tathA-- " sukka 1 gAraya 2 maMdANa 3 sattame sasahare gahiadikkho / pIDijae avassaM sattha 1 kusIlatta 2 vAhIhiM // 1 // " iti lagnazuddhau / tathA--- "zukrArkazanibhaumAnAM saptamendau vivAhitA / sasApatnyA 1 ca vidhavA 2 niSputrA 3 svairiNI 4 kramAt // 1 // " iti daivajJavallabhe / ___ rAhustu vizeSAnuktau sarvatra zanivat / vizeSastu"dvau graho yadi jAmitre karau saumyau ca saMsthitau / abdatrayeNa dAridya kanyA prApnoti dAruNam // 1 // " iti devjnyvllbhe| atha zukraretyasyApavAdamAha-kendrasthitetyAdi lagnAcandrAccaturvapi kendreSu saumyagrahAzcet syustadA zukrakrarAzritadhunAvapi lagnendU matA viti / ko'rthaH ? kvacidAdaraNIyAvapi / sAraGgastu candrAkendrasthakarasya doSamevamAha" lagnA1mburasapta3vyomastho bhavetkrUragraho vidhoH / ApIDAzcaiva sampIDA 2 bhRgvAdyA3 vartitAH 4 kramAt // 1 // AtmanoravandhuvargasyarajAyAyAH3karmaNaH4kramAt / vinAzo jAyate nUnaM tadvelAkAryakAriNaH // 2 // " Aho! Shrutgyanam Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 Arambha-siddhiH nanu kimityatra lagnendvorguNadoSayoH samakakSatayA''khyAnaM ? ucyate" lagnabalAccharIraM candrabalAnmAnasaM grahAH sarve / dadyurbhAvAzrayajaM zubhamazubhaM vA phalaM niyamAt // 1 // " iti vyavahAraprakAze // atha candrAtsaptamakrUra bhavajAmitrAkhyadoSasya bhaGgamAha- gururbudhazca zItAMzusama krUradoSahRt / puSTayenduM dRzA pazyana lagna 1 khA10mbu4trikoNa 9-5gaH // vyAkhyA - zItAMzviti candrAtsaptamastha grahasya doSaM harati / puSTayeti pUrNayA pAdonayA vA // atha dIkSAyAM candrasya yuteH phalamAha - dIkSAyAM kurute candraH kramAdbhaumAdibhiryutaH / kali1bhiyaH mRrti 3naiH svyaM 4 vipadaM5 bhUmibhRdbhayam6 // 25 // vyAkhyA- kalimiti bhaumAdArabhyArka yAvatkrameNAmUni phalAni / vizeSastu nIce'staM vApte ityatra ye grahANAmastamaya viSaye kAlAMzA uktAH santi teSAmardhavibhAge yadi grahANAM yogaH syAttadA sA yutirduSTA / yadi tu kAlArddha vibhAgaprAptA atItA vA syurbrahAstadA yathoktadoSA utpadyante paraM nivarttante / yacchaunakaH - " yogA yathoktaphaladAH kAlArdha vibhAgasaMzritAnAM tu / aprAptAtItAnAmicchAmAtraM phalaM teSAm // 1 // 93 vivAhadIkSayoH sAdhAraNamAha vivAhadIkSayorlane yUnendU grahavarjitau / zubhau kecittu jIvajJayuktaminduM zubhaM viduH // 26 // vyAkhyA- grahavarjitAviti saptamaM gRhaM grahazUnyaM zubhaM, yadAhuH saptarSayaH" vaidhavyaM 1 sApatyaM 2vandhyAtvaM 3 niSprajatvaM 4 daurbhAgyam5 / vezyAtvaM garbhacyuti 7rarkAdyA lagnato'stagAH kuryuH // 1 // candrazcaikAkisthitaH zubhaH / keciditi te hondorbudhaguruvarjagrahayuteH phalamevamAhu:, tathAhi " raviNA 1saNirabhomehiM3 sukka 4 ke UhiM5rAhuNA6 / egarAsigae caMde juidoso pavuccai // 1 // darihArasamaNI2ceva marae3sasavattiAM4 / kavAliNI assIlA6kamA nArI vivAhiA // 2 // " 66 zukrendvoryutirvivAhe sarvathA tyAjyeti vyavahArasAre / satyasUrisvAha - 'S anyarthe'nyagRhe vA kujabudhaguruzukrazauribhiH sArdham / na bhavati doSAya zazI pradakSiNaM yAti yadi caiSAm // 1 // 1 sasapatnIkA / d. Aho ! Shrutgyanam "3 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 223 vizeSastu-" dvayAdyaiH krUrairyute candre vyasuH pravrajitaH zubhaiH / " iti daivajJavallabhe // atha zukkarAzritAnAvityasya matAntareNApavAdamAhapaJcapaJcAzamevAMzaM jAmitraM paramaM pre| aMzAdujjhanti lagnendrohitagrahadUSitam // 27 // vyAkhyA-aMzAditi lagnendvoH saskAdadhikRtAdaMzAt paJcapaJcAzamevAMzaM / garhitagrahadUSitaM santaM tata eva hetoH paramajAmitrAkhyaM taM doSaM pare ujjhntiitynvyH| bhAvanA tvevaM-yaraplayo navAMzo lagne'dhikRtastatsaGkhyaH saptamasthAnastharAzyazaH paJcapaJcAzaH syAt, indurapi rAzau yatsaGkhye'ze'sti tatsaptamarAzekhAvatsaGkhyo'zazcandrAkrAntAdaMzAt paJcapaJcAzaH syAt, tato lagnAMzAJcandrAMzAdvA paJcapaJcAzeM'ze cetkaragraho'sti zukro vA tadA paramaM jAmitraM / yathA-meSasyAdyAMze lagnaM candro vA tulAyAzcAdye'ze karagrahaH zukro veti, meSasya dvitIye cettadA tulAyA api dvitIye, evaM dvayorapi tRtIye tuyeM cetyAdi / etattyAjyameva / yaduktam" lagnendusaMyutAdaMzAt paJcapaJcAzadaMzake / graho'nyo yadyasau doSo na guNairapi hanyate // 1 // " iti daivjnyvllbhe| yadi tu paJcapaJcAzAnanyUno'dhiko vA syAttadA sa jAmitrAkhya eva doSo na tu paramajA mitrAkhyaH / yathA meSasya tRtIye'ze lagnamindurvA tulAyAzcAce dvitIye vA karagrahaH zukro vA sthitastadA soM'zastripaJcAzazcatuHpaJcAzo vA syAt / yadA ca meSasyAyeM'za lagnamindurvA tulAyAzca dvitIye tRtIye turye vAMze krUragrahaH zukro vA, tadA sa tasmAt SaTpaJcAzaH saptapaJcAzo'STApaJcAzo vA syAdityAdi / ayaM ca doSo nAti duSTa iti tanmataM / bahumataM caitat // pratiSThAyAM grahayutidRSTayoH phalamAhasthApane syurvidhau yukte dRSTe vA''rAdibhiH kramAt / agnibhiirRddhirsiddhaarcaa3shrii4pnyctvaa5gnibhiityH6|| vyAkhyA-sthApane pratiSThAyAM AreNa yute dRSTe vA candre'gnibhIH / / budhena RddhiH 2 / guruNA siddhArcA, ko'rthaH ? pratimA sAdhiSTAyikA syAt " guruNA sarvapUjitA " iti tu daivajJavallabhe 3 / zukreNa zrIH 4 / zaninA mRtyuH 5 / raviNA tvagnibhIH 6 / atra dRSTiH sAmAnyokte'pi puSTA jJeyA // bhatha sarvakAryalagnAnAM sAdhAraNAni tyAjyAni SaDabhi: zlokairAha Aho ! Shrutgyanam Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH janmarAziM janerlagnaM tAbhyAmantyaM tathASTamam / lagna lagnAMzayovezau lagnAt SaSThASTamI tyajet // 29 // 224 vyAkhyA - janmarAzi mUrtI tyajet sa ca dIkSAyAM ziSyasya, pratiSThAyAM sthApaka zikSayavivAhe varakanyayozcetyUhma, evamagre'pi / janerlanamiti idaM nAracandre varjitaM nAti / tathA'STamamiti kecitturyamapi tyAjyamAhuH, tathAhi" dampatyorupacayabhaM janmakSadudayatazca zubhalagnam / nidhanaM vyayaM ca hibukaM neSTaM zeSANi madhyAni // 1 // iti vyavahAraprakAze / tathA "caturthadvAdaze kArye lagne bahuguNe yadi / I aSTamaM tu na karttavyaM yadi sarvvaguNAnvitam // 1 // " iti gargaH / vizeSastu"aSTamadayodbhUtadoSo nazyati bhAvataH / lagnezASTramarAzIzau mitho mitre yadA tadA // 1 // " iti bRhaspatiH / " tathA caturthe riSpaM vA mitratvena zubhaM smRtam / guruNA bhRguNA kendratrikoNasthena cekSitam // 1 // " iti sAraGgaH / tathA" horASTramaM janmagRhASTamaM vA, lagnaM zubhaM jJejyasitekSitaM cet ..." / iti kezavaH / tathA--- " janmagRha janmabhAbhyAmaSTamabhavanaM mRtipradaM lagne / vyaya hibuka kendra saMsthaiH zubhagrahaiH zobhanaM balibhiH // 1 // " iti vyavahAraprakAze / lajhalabhAMzayozceti cakArAd dreSkANasyApi lagnAt SaSThASTau tyajediti / 97 ' 9 -" lagnasthe'pi gurau duSTaH SaSThastho lagnanAyakaH. yallalaH iti / lakSmIdharA'pyAha " (6 + " vilagnAdhipatau SaSThe vaidhavyaM syAttathAMzape / PostNAdhipatau mRtyurvilagne balavatyapi // 1 // "" aSTamastu lagnezastAvadazubha eva / tato'pi yadi lagnezo'STamabhavane lagnadreSkANAd dvAviMze dreSkANe syAttadA bhRzamazubhaH / yadi ca lagnapatimRtyupatI eka dreSkANasthau syAtAM tadA bhRzataramazubhaM / atha SaSThASTamAn lagnAMzadveSkANezAnAzritya ratnamAlAbhASye loko'yam " varSamAsadinairgeha dreSkANanavamAMzapAH / "" rAzimAnena dAsyanti phalamityAha zaunakaH // 1 // SaSThASTamAvityupalakSaNatvAd dvAdazo'pi lagnezo na zubhaH / vizeSastu lagna lagnAMzayazvaza ityasyApavAdo'yaM / vRzcike lagneM'ze vA gRhyamANe tadIze bhaume meSasthe sati tathA vRSe lagneM'ze vA gRhyamANe tI zukre tulAsthe sati tathA kumbhe lagneze vA gRhyamANe tadIze zanau , Aho ! Shrutgyanam zy Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH makarasthe sati na kazciddoSaH, ekasvAmikatvAt / uktaca"na vRzcikaM hanti kujo'javartI, vRSaM na zukro'pi tulAdharasthaH / tathaiva kuMbha ravijo na hanti, mRgasthito vA tanugaM vyayasthaH // 1 // " tathAsnayaiva yuktyA meSe tulAyAM vA janmakagne sati janmarAzau vA sati tAbhyAmaSTamAvapi vRzcikavRSau lagnatvena gRhyamANau na doSAya / taduktaM vivAhavRndAvane " vyalivRSaM jananarkSavilagnayorbhavanamaSTamamabhyuditaM tyajet " iti tathA - " janmarAzijanmalagnAbhyAM dvAdazamaSTamaM ca lagnezaM tyajedityapi " ratnamAlAbhASye // 225 indukrUrayutaM lagnaM tathA lagnoditAMzakAt / adhikAMzagrahaM dUSyagRhAdarvAgapi tyajet // 30 // vyAkhyA- - indukrUreti, yallalla: " " saumyagrahayuktamapi prAyaH zazinaM vivarjayellagne / krUra graha na lagne kuryAnnavapaJcamadhane vA // 1 // -" lagnasthe tapane vyAlo1 rasAtalamukhaH kuje2 / , kSayo mande3 tamo rAhau4 ketAvantakasaMjJitaH5 // 1 // yogeSveSu kRtaM kAryaM mRtyudAridryazokadam / " iti daivajJavallabhe / lagnoditAMzakAditi lagne uditAH kathitAH kanyAdayo ye navazAste'pIndukarayutA heyAH ko'rthaH ? yasmin rAzAvinduH krUra graho vA svAttanAmA lagnezasya navAMzo'pi tyAjyaH / yadgadAdharaH-" yasmin rAzau bhaveccandrastamaMzaM parivarjayet / tasmAdbhavezca vaidhanyamAvarSAnmunayo jaguH // 1 // yasmin rAzau bhavet krUrastamaMzaM parivartayet / lagne mRtyuM vijAnIyAt paJcame'bde na saMzayaH // 1 // " tathA adhikAMzagrahamitilagne'dhikRta udayaprApto yoM'za'stasmatAdadhikeSyagrevaMzeSu yo grahastiSThati sa bhAvarItyA'gretanagRha eva sthita ucyate, tatrasthaphalasyaiva dAyakatvAt / tato'nayApi rItyA tema graheNAdhiSThIyamAnaM sattadgRhaM yadi dUSaNIyatAM prApnoti tadA'vasthitamapi grahaM tyajet tadgraheNAprAptamapi tadgRhaM dUSyate ityarthaH / Aha ca bhAskaraH - "lagnoditAMzAmyadhiko graho yo, bhAve'grime bhAvaphalena sa syAt / graho yadA bhAvaphalena yAti, sthAne niSiddhe tamapIha jahyAt // 1 // " Aho! Shrutgyanam tathA---- Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -siddhiH tadayaM bhAvaH - yezA lagnasyoditAsteSu siSThan grahastAvaphalapradaH / vastu tAnulaMgya sthitaH so'gretanabhAvaphalapradaH / evamanyabhAveSvapi dhanasahajAdiSu vicArya / uktaM ca bhAskareNaiva (6 lagnasya yezA uditA graho yasteSu sthitaH sthAnaphalaM sa datte / yastAnatItaH sa bhavedvitIyaH, sthAneSu zeSeSvapi cintyametat // 1 // " daivajJalamesyuktam lagnasthaH procyate so'tra graho ya uditAMzagaH / dvitIyo'nuditAMzasthaH sarvarAziSvayaM kramaH // 1 // 39 atra sarvarAziSviti zramaM tAvadAmnAyaH yAvatitho'zo lagnasatkaH kArye vartamAnatayA'dhikRtastAvatitha evAMzo dvAdazasvapi bhAveSu vartamAnatayate / evaM ca sati yatra tatrApi bhAve yo graho vartamAnamulladhyaM sthitaH so'pretanabhAvastha eva jJeyaH / tatazca dUSyagRhAdarvAgapi tyajedityasyAyaM bhAvaH / anayA'pi rItyA - sharbhAvastho'sau graho yadi tyAjyasvenoktaH syAttadA lagnaM na grAhyaM / yathA pratiSThAyAM kanyAlagne SaSThe mithunAMze gRhyamANe sati kuMbharAzau yadi saptamAdyaMzeSu kujaH syAttadA bhAvarItyA mInasthatvAt saptama evetyatastallagnamapi tyAjyameva / tatssthApanA yathA 226 "6 1 aMza Arambha evamanyatrApi bhAvyaM / nanu yadyevaM dUSyagRhaM tyAjyamUce tadA'nayaiva rItyA yadgRhaM graheNa dUSyamANaMsyAttasyAdaraNIyatayA'pi bhaviSyati, maivaM IhagguNAnAmAhAryatvenAnAdaraNIyatvasyaivArhatvAt / uktaM " ca - ** " nAGgIkAro bhAvajAnAM guNAnAM taddoSANAM tasvatastyAga eva / bhAvavyaktAvaSTamatvaM gato'pi, tyAjyo lagnAtsaptamaH saptasaptiH // 1 // tathA-- saptamastho yadA candro bhavedbhAvaphalASTamaH / (6 39 tathA na tadA dIyate lagnaM zubhaiH sarvagrahairapi // 1 // " pratyAkhyeyaH pAkSiko'pIha doSaH samyaggyApI yo guNaH so'nugasyaH / yasmAdazairdehabhAvAdikaH sanna syAdbhUtyai bhArgavaH paJcamo'pi // 1 // " idaM vivAhamAzritya vivAhavRndAbanAdo // Aho ! Shrutgyanam Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 227 bhavejjanmani janmAnmRtyudhAmani yo grhH| zubho'pi lagnavaryeSa sarvakAryeSu no zubhaH // 31 // ___ vyAkhyA--janmani janmakAle / janmaditi RkSazabdasyobhayArthatvena janmAjanmarAzato janmalanADA zubho'pIti kRtsva nu ki vaay| bhAskarastvAha-"janmaHjanmalagnAbhyAM yo randhrezAvathASTame / lagne tA~zca tadaMzAMzca tadrAzInapi ca tyajet // 1 // " zanistrikoNakendrastho balIyAna suhRdiikssitH| kujaH kendrAntyadharmASTasthito vA bhadrabhaJjanaH / / 32 // ___ vyAkhyA-atizayena balI balIyAn / balIyAn suhRdIkSita iti kuje'pi yojyaM / aSTasthita iti yadgargaH" lagnAdbhaume'STamage dampatyorvahninA mRtiH samakam / / janmani yo vA'STamagastasmillagnaM gate vApi // 1 // " bhadrabhAna iti asya kuyogasya sAnvarthayaM saMjJA // raviH kujo'rkajo rAhuH zukro vA saptamasthitaH / hanti sthApakakartArau sthApyamapyavilambitam // 33 // vyAkhyA-kartA pratiSThAyA gurvAdiH / ayaM zlokaH pratiSThAmAzritya jJeyaH // lagnA1mbu4smara7go rAhuH sarvakAryeSu varjitaH / triSaDekAdazaH zasto madhyamaH zeSarAziSu // 34 // vyAkhyA-sarvakAryeSviti dIkSApratiSThAdiSu / ketustu janmasaptamasyaH zaziyutazca tyAjyaH, triSaDekAdazo grAhyaH, zeSasthAneSu madhyama iti nAracadroktiH / anayA ca rAhunavamadvAdazo'pi zreSTha ityAgataM / anyathA ketoniSaSThasvasaMpattyasaMbhavAt / ityuktAH sAmAnyena ghaTikAlagneSu tyAjyA doSAH // atha sarvakAryeSu ghaTikAlagneSu sAdhAraNI bhanadA grahasaMsthA tAvadevaMzaniravIndubhaumA lagnasthAH, candrabhaumabudhaguruzukrA aSTamasthAH, candrazukralagnezAMzezAH SaSThagAH, sarve saptamagAzvAzubhAH / yatrivikramaH- . " tyAjyA lagne'ndhayo 4 mandAt SaSThe zukrandulagnapAH / randhre8candrAdayaH paJca sarve'ste'jagurU samau // 1 // " bhanna mandAditi rAhurapi mandavajjJeyaH / samAviti sarve'pyaste'zubhA, keSAcinmate tu candragurU saptame udA sInAvityarthaH sarvakAryeSu zubhaprahasaMsthA spe Aho ! Shrutgyanam Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 Arambha-siddhiH "lagnAdupacayasthe 3-5-10-11''ntyA 12sta7karmA 10ya 11ge vidhau / kSoNIputre'rkaputre ca duzcikya3ripudalAbha 11ge // 1 // vaktariSpA12STameTasaumye jIve'STAparivyayo12jjhite / sarvakAryANi sidhyanti tyaktaSaTsaptameM site // 2 // " iti daivajJavallame / etatprakAradvayottIrNA tu madhyamA grahasaMsthA / trividhAnAmapyAsAM sthApanA uttama ravi 3-6-10-11 12-7-10-11 maMgala 3-6-11 budha 1-2-3-4-5-6-7-9-10-11 guru 1-2-3-4-5-7-9-10-11 1-2-3-4-5-8-9-10-11-12 zani 3-6-11 3-6-11 3-6-11 madhyama adhama 2-4-.5-8-9-12 1-7 candra zukra 1-7-8 2-4-5-9-10-12 12 6-12 6-7 2-4-5-8-9-10-12. 1-7 2-5-8-9-10-12 1-4-7 | 2-5-8-9-10-12 1-4-7 ___ evaM satyapi dIkSAlagne'sAdhAraNI zubhagrahasaMsthAmAha--- dIkSAyAM taraNirdhana ratriitanayA5rikSasthaH zazI dvitri3 par3a, vyoma10 sthAkSitibhUstriSaDdazamago jJejyau vyayA 12SToTajjhitau 1-2-3-4-5-6-7-10-11 zukro'ntyA12risuta5tri3dharma9dhanarago mando dhanarabhrAtR SaT6,putrapacchidraTagatazca zobhanatamaH sarve ca laabhsthitaaH|| ___ vyAkhyA-ete yathoktasthAnasthA dIkSAlagne zreSThatvA3khAnadAH harSaprakAzAdiSu tu grahANAmuttamAdibhaMgyevamUce Aho ! Shrutgyanam Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: 229 "du paNa cha ravi ti du cha sasI, kuja ti cha daha, buha ti du cha paNa dasamo / kiMda tikoNe ya gurU, sukko tia cha nava bArasamo // 1 // maMdo du paNa cha aDamo, sukka viNA savvigArasahA suhayA / caMdAu kUra sattama aiasUhA dikhkhasamayasmi // 2 // ravi ti 3, sasi satta dasamo, buhega cau satta nava guruti cha do / sukko du paMca saNi titha majjhima sesA asuha savve // 3 // 39 sthApanA ravi candra maMgala budha guru uttama 2-5-6-11 |2-3-6-11 3-6-10-11 3-2-6-5-10-11 |1-4-7-10-9-5-11 66 zukra zani | rAhu-ketu 3-6-11 |3-6-9-12 | 2-5-6-8-11 madhyama 3 7-10 0 1-4-7-9 3-6-2 2-5 3 12-5-8-9-10-12 adhama |1-4-7-8-9-180-12 1-4-5-8-9-12 1-2-4-5-7-8-9-12 8-12 8-12 | 1-7-4-8-10-11 1-4-7-9-10-12 1-4-7 idamiha tatvaM-- ahavA vi majjhimabalaM kAUNa saNi guruM ca balavaMtaM / abalaM sukaM lagge to dikhkhaM dija sIsassa // 1 // " iti zrIharibhadrasUrivaca: / ete ca kramAnmadhyamotkRSTahInabalA evameva " syuH, tathAhi - zanirdvipaJcASTakAdazaH paNapharasthatvAnmadhyamabalaH / SaSThastu Apokkimasthatve'pi digbalADhyatvAnmadhyamabalaH / gurustu kendratrikoNeSu baliSTha iti sphuTameva / ekAdazaM tu gurorharSasthAnaM vakSyate tena tatrApi baliSThaH / zukastu triSaDnavadvAdazeSvApoklimasthasvAddhInabalaH / uktaJca trailokyaprakAze "" 1 rUpA 20 6 10 pAda 5 vIryAH syuH kendrAdisthA nabhazvarAH 1 tenaite uttamabhaGge nyastAH / zeSagrahAstu yatrasthAH sarvasammalatvena rekhApradAste'pyuttamabhaGge / yeSAM tu rekhApradatve granthAntaravisaMvAdaste madhyamabhaGge / candrastu saptamaH prastutagAthAnusaraNArthameva madhyamabhaGge'lekhi / etadbhaGgaiyottIrNAstvadhamabhaGge / zukrastvekAdazaH sUtre rekhApradatvenoko'pi nAracandralagnaMzuddhyAdiSu niSiddhatvA dadhamabhaGge'lekhi || vivAhalagnarekhApradAM grahasaMsthAmAha Aho ! Shrutgyanam Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 Arambha-siddhiH vivAhe tvarkIi triripu6nidhanA8 11yeSu zubhadau, vidhuH sva2tryA 3yeSu11 kSititanaya Aya 11tri3 ripugH| budhejyau saptA 7 STa 8 vyaya 12 virahitAvAsphujidari6smarA7STAntyA12nmuktvA vitanu1sukha4kAmevatha tmH| vyAkhyA--svavyAyeSvapi, yallallaH-. "yondu yagato na tRtIyo na dvitIyagazcApi / / anukUlairapi zeSaistallagnaM varjayenmatimAn // 1 // " saptASTeti yacchaunakaH - " saptamagate budhe sati saptAbdAnmArayet patiM kanyA / mAsatrayeNa kanyA nidhanagate pazcatAM yAti // 1 // AyuHsobhAgyayobhaGgaH puMsAM dyUnagate gurau / bhRgau tu yoSitAmAha vivAhe devalo muniH // 2 // " Asphujit zukraH / arismarASTeti, yaduktaM daivajJavallabhe " lagnasthe'pi gurau duSTe, bhRguH SaSTho'STamaH kujaH / " iti / vitanviti yacchaunakaH-"lagnastho varamaraNaM rAhurdizati dhune kanImaraNam / " iti / " tyajyA lagne'bdhayo mandAt " iti zlokoktabhaGga sthAnAni turyaM ca vinA zeSeSu paJcamasaptameSu navamadazamAnAmanyatame saumyakSetra zubhadRSTazca zazI rekhAprada eveti trivikramaH // atha SaSThATamadvAdazasthAnAnAmazubhatvAttatra grahasthitinirdhArasaGgrahamAhavivAhe nASTamAH zreSThAH paJca sUryazanI vinA / SaSThI cendusitau tadvadantye'ntya iti kecana / / 37 // vyAkhyA--zukrazanI svaSTamAvapi zreSThau, na zeSAH / SaSThau cendusito tadvaditi candrazukrau SaSTau na zreSThau, zeSAH paJca zreSThA eva / kecisvAhu:-bhansye dvAdaze'ntyaH keturna zreSThaH / eSA kilottamabhaGge grahasaMsthA / vizeSastu" bhaume lagnakalatranadhanagate zukre risaptATage, candre randhravilagnaSaSThanirate lagnAstage bhAsvati / tadvadbhAnusute gurau nidhanage saumye'STajAmitrage, jAyAmbhonidhilagnabhAji tamasi prAhurna pANigraham // 1 // Aho! Shrutgyanam Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH ete'dhamA yativallabhoktAH / bhajadvayottIrNAstu madhyamabhaGge / sthApanA tviyam-vivAhalagnagrahasaMstheyam madhyam , 2-4-5-9-10-12 4-5-7-9-10-12 2-4-5-9-10-12 adhama 1-7 1-6-8 1-7-8 uttama ravi 3-6-8-10 candra 2-3--11 maMgala 3-6-11 1-2-3-4-5-6-9-10-11 guru 1-2-3-4-5-6-9-10-11 zukra 1-2-3-4.5-9-10-11 zani rA0 ke0 2-3-5-6-8-9-10-11 / 7-12 12 2-4-5-9-1 12 / 1-7 atha caturbhiH zlokairvivAhalagne vizeSAnAha candre ca lagne ca care'GganAgrahaidRSTe ca kendre balibhiH zritecaraiH 1 / yugmalaMge vA'tha vidhau vilokite pApagrahaiH 2 syAdyukteH patidvayam // 38 // vyAkhyA-candre cararAzisthe sati, lagne ca care sati, tayozca candralagnayoH strIgrahANAM dRSTau satyAM / tathA kendre iti, ekasminnapi kendre kiM punardvitriSu balavadbhizvaragrahairyAyi saMjJaiH, sUryendukujazukrarUpairadhiSThite ca sati ityeko yogaH / / mithunasthe candre pApagrahaiH pUrNadRzA dRSTe ceti dvitIyaH 2 / uktaJca daivajJavallame "cararAzau vilagnendvoraGganAgrahadRSTayoH / balibhiryAyibhiH kendre bhajennArI patidvayam // 1 // " "candre yugmasthite pApaidRSTe'nyo yoSitaH patiH / " iti tathAravicandrakujairnIca 1 laiMgneze zatrurAzige 2 / nirvIrye cApi jAmitre 3 yuvatyA nirapatyatA // 39 // gyAkhyA-jAmitraM saptamaM, svAmisaumyagrahayutidRSTayabhAvakraratadbhAvAdinA nirvIryasvaM / atra tribhiH pAdaistrayo yogAH // tathA Aho! Shrutgyanam Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 Arambha-siddhiH jAminezaH patiH strINAM zvazuro bhRgubhaaskro| tairucAdisthitaisteSAM zreyaH syAdanyadanyathA // 40 // vyAkhyA-zvazurAviti bhRguH zvazrUH, rabiH zvazuraH, ekazeSe zvazurau / tairati jAminezAdyaiH / uccAdIti svocce dIptaH 1 / svaH svasthaH 2 / suhRdgRhe mudilaH 3 / svavargagaH zAntaH 4 / sphuTakiraNabhRt zaktaH 5 / svaM nIcamatikrAntaH svocAbhimukhaH pravRddhavIryaH 6 / svAMzasthaH saumyaidRSTo'dhivIryaH 7 / sUryahato vikala: 8 / zatrugRhe khalaH 9 / grahavijitaH pIDitaH 10 / nIcaH dInaH 11 / iti lalloktAsvekAdazasu grahAvasthAsu zubhAvasthaiH teSAM patyAdInAM / anyadanyatheti, bhAsvevAvasthAsvazubhAvasthairjAminezazukrAH kramAtteSAM patyAdInAmazreyaH // tathA lagnoditAMzaH svezena yuto dRSTo'thavA nRNAm / tadvajAmitragaH strINAmiSTo'niSTo viparyaye // 41 // vyAkhyA-lagne'dhikRta udayI yo navAMzaH sa lagnoditAMzaH takSAmA rAziryatra tatra sthito'pi cetsvasvAminA yuto dRSTo vA syAttadA lagnoditAMzaH svezayutadRSTa ucyate / sa nRNAmiti varasya iSTa iti lagnastho yatsaGkhyo'za udayI tatsaGkhyaH saptamagRhasyAMzo yadi pUrvavat svezayutadRSTastadA strINAmiti kanyAyAH zubhadaH / viparyaya iti udayI lagnAMzazcet svezayutadRSTo na syAttadA ptyumtyuH| dyanasya tatsaGkhya evAMzazcet svezayutadRSTo na syAttadA vadhvA mRtyuH / tadayaM bhAvaH-ekaH kilodayAstazuddhiprakAro'yaM / yaduktaM yativallabhe"lagnodite tatprabhuNA navAMze, dRSTe yute vodayazuddhiruktA / tatsaptamAMze tu kalatrabhAji, svasvAminaivaM kathitA'stazuddhiH // 1 // " ___ atra tatmaptamAMze sviti ko'rthaH ? lagne yAvatitho'za uditaH saptama. bhAvasya kalatrAkhya sya tAvatitho'zo lagnoditAMzAdgaNanayA saptama eva syAt , ityeko'yamudayAsta zuddhayoH prakAraH / andazcAne vakSyate / ubhAvapi codayAstazudviprakArau vivAha lagneSvavazyaM grAhyau / bhAskarastu paJcamagRhe tAvatithaM putranavAMzakamapi svezayutadRSTamicchati / Aha ca Aho! Shrutgyanam Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 233 " nAthAyuktekSitA lagnabhAryAputra navAMzakAH / __ kramAt puMstrIsutAn ghnanti na ghnanti yutavIkSitAH // 1 // " atha navabhiH zlokaiH sarvakAryasAdhAraNAn grahasaMsthAtmakAn zubhAzubhayogAnAhalAbhe'raui zubhA dharme zrIvatso yadyaro zaniH / ardhendurvikrame mando ravi bhe ripo kujaH 2 // 42 // vyAkhyA-yadyarAviti ye ye grahAH sthAneSu niyamitAste te tathA vilokyante, zeSAstu yathecchaM / evaM sarvayogeSu yathAsambhavaM jJeyam // zaGkhaH zubhagrahaibandhudharmakarmasthita bhavet 3 / dhvajaH saumyairvilagnasthaiH krUraizca nidhnaashritH4|| 43 // gururdharma vyaye zukro lagne jJazcettadA gajaH5 / kanyAlagnelige candre harSaH zukrejyayomaMge6 // 44 // - - - --.. ciMTa -- - --... - ---- vyAkhyA-kanyeti harSayoge kanyAlagnaM niyamayan jJApayati, aparayogeSu lagnaniyamaH ko'pi nAstIti / harSayogasthApanA--- dhanuraSTamagaiH saumyaiH pApairvyayagarbhavet 7 / kuThAro bhArgave SaSThe dharmasthe'rke zanI vyaye 8 // 15 // muzalo (laM) bandhuge bhaume zanAvantye'STame vidhau9 / cakraM ca prAci cakrArdhe candrAt pApazubhaiH kramAt ' 0 // 46 // ___vyakhyA-prAci cakrArdhe iti, lagnasya yAvanto'zA uditAH dazamasya tAvadbhayozebhyo'gre pradakSiNaM gamane turyasya tAvadaMzAn yAvaccakrasya prAcyamadha tatra dhuri candrastasmAdekAntaraM gRheSu pApaH zubhazceti grahasaMsthAyAM cakrayogaH / sthApanA Aho! Shrutgyanam Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 Arambha-siddhiH 2sau 4 so 1kra 12 sau caM 10 krU 11 kUrmaH putrArthararandhrAntye 1SvAramandendu bhAskaraiH 11 / vApI pApaistu kendrasthai 1yogAH syurdvAdazetyamI // 47 // vyAkhyA---- - kUrmayoge sthAnAnAM grahANAM ca yathAsaGakhyaM jJeyaM / ratnamAlAyAM tu gajAdicatuSkalakSaNamevamUce - "tanunavabhavagaiH krameNa yogo, budhavibudhArcitapaGgubhirgajaH syAt / atra bhavetyekAdaza rudrA ityekAdazaM gRhaM lakSyate / ," 66 "" vyayaripuhibukeSu vakrazukradyumaNisutaiH kramazaH kuThAra epaH // 1 // ravikaviravijendubhiH krameNa, vyayadhanaSanidhaneSu kUrma eSaH / vyayanidhanatanUSu mandacandrAruNakiraNairmuzalaM jagurmunIndrAH // 2 // ebhyaH zrIvatsapUrvAH SaT pUrve sarveSu karmasu / zreyastamA dhanurmukhyAstvanyathA syuH SaDuttare // 48 // vyAkhyA--- - zrIvatsapUrvA iti zrIvatsAdyAH SaT pUrve prathamA: / anyatheti atyantamazubhAH / vizeSastu -- "( umage mammaM 1 navapaMcami krUrakaMTayaM bhaNiyaM 2 | dasama utthe khalaM 3 kurA udayatthitaM chiddaM 4 // 1 // mammadoseNa maraNaM kaMTayadoseNa kulakhkhao hoi / salleNa rAyasattU chidde puttaM viNAseha // 2 // iti pUrNabhadraH // Ananda 1jIva 2 nandana 3 jImUta 4jaya5 sthirA 6 mRtA7yogAH / jJagurusitaiH pratyekaM dvikatrikaizcApi lagnagataiH // 49 // vyAkhyA - lagne sthitaiH pratyekaM jJAyaiH krameNAnandAdi tryaM 3, zagurubhyAM jImUta: 4, jJazukrAbhyAM jaya: 5, guruzukrAbhyAM sthiraH 6, tribhirapi lagnasthairamRtaH 7 / dvikatrikaizceti dvikA dvayarUpAH, trikAstrayarUpAH u Aho! Shrutgyanam Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH yogA yathArthanAmAnaH sarveSUttamakarmasu / aizvarya rAjya sAmrAjyavidhAtAraH kramAdamI // 50 // vyAkhyA-- sAmrAjyeti " 'samrAT tu zAsti yo nRpAn " / amI iti, kramAdvikamitA ekakadvikatrikayogAH evamete sarvayogAstrayoviMzatiH // pratichAlagne rekhApradagraha saMsthAmAha pratiSThAyAM zreSTho ravirUpacaye 3-6-10-11 zItakiraNaH, svadharmAdaye tatra 2-3-6-9-10-11 kSitijaravijau ghyAyaripugau 3-11-6 / budhasvacAryau vyayanidhana varjI 66 235 1-2-3-4-5-6-7-9-10-11 bhRgusutaH, sutaM yAvalagnAnnavamadazamAyeSvapi tathA 1-2-3-4-5-9-10-11 // 51 // - bhaGgadAstvevaM trivikrameNoktAH vyAkhyA---2 lagnamRtyu sutAsteSu pApA randhre zubhAH sthitAH / tyAjyA devapratiSThAyAM lagnaSaSThASTagaH zazI // 1 // 99 atra pApA iti khyArazanirAhavo nAnye, tata ekasminnapi bhaGgadasthAnasthe grahe sati rekhAdhike'pi lagne pratiSThA na kAryA, bhaGgadatvaM vinA keSucidiSTeSu keSucidaniSTeSu ca sarasvapi rekhAdhike lagne pratiSThA kAryA / yattu kaizcit SaSThazazI pratiSThAyAM rekhAprada ityuktaM tadyogavazAdeva nAparathegyU- hyamiti trivikramazatakaTIkAyAM / nAracandre tUttama 1 madhyama 2 vimadhyamA 3 dhama 4 caturbhaGgI grahANAmUce / tathAhi "triripA 1 vAsutakhera svatrikoNakendre3 viraismare'trA4 gnyarthe5 / lAme6 krUra1 budhAraciMta3 bhRgu4 zazi5 sarve6 krameNa zubhAH // 1 // " Asuteti bhayAt paJcamaM yAvadyAni sthAnAni teSu / viraismare'neti, svatrikoNa kendrairyAni sapta sthAnAni tanmadhyAt raismareti dvitIya saptame tyAjye, zeSapavasthAneSvityarthaH agnistRtIya, atha dvitIyaM / bhacito guruH / api ca" khe'rkaH kendrAridharmeSu zazI zo'rinavAstagaH / SaSThejyaH svanigaH zukro madhyamAH sthApanakSaNe // 2 // ArendrarkAH sute'stAririSye zukrastrigo guruH / vimadhyamAH zanirdhIkhe sarve zeSeSu ninditAH // 3 // " Aho ! Shrutgyanam Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 66 pratiSThAyAM grahasaMstheyaM -3 uttama ravi candra maMgala budha guru zukra zani 3-6-11 2- 3-11 3-6 - 11 3-6-11 rA. ke. 3-6-11 1-2-3-4-5-10-11 1-2-4-5-9-7-10-11 1-4-5-9-10-11 vimadhyama 5 g' 5 0 Arambha-siddhiH 3 6-7-12 5-10 0 -sthApanA yathA madhyama 10 1-4--6-7-9-10 0 6-7-9 2-3 4-5 adhama 1-2-4-7-8-9-12 8-12 1-9-4-7-8-9-10-12 8-12 8-12 8 1-2-4-7-8-9-12 1-7 -9-10-12 pUrNabhadrastu grahasaMsthAphalAnyevamAha 'prAsAdabhaGga 1hAnI 2ghanaM 3 svajana 4 putra pIDa5 ripughAtAH 6 / strI mRti7mRtidharma gamAH 9 sukha 10rddhi 11zokA 12 stanoH prabhRti sUryAt // kartRvinAza1 dhanAgama2 saubhAgya3 dvandva4 dainya5 ripuvijayAH 6 / zazino'sukha7 mRti8 vinAra nRpapUjA10 viSaya 11 vasuhAnI 12 // 2 // dahanaM 1 suragRhabhaGgo bhUlAbho3 rogaTa putrazastramRtI5 / ripu6 nArI7 svajana8 guNabhraMzA9 rogA10 rtha 11 hAnayo 12 bhaumAt // 3 // ciramahima ? dhana2 ripukSaya3 sukha4 suta5 paripanthimaraNa6 varakanyAH7 / zazijena sUrimRtyu vaisura karmA10 bharaNa11 rainAzAH 12 // 4 // kIrti 1 vRddhiH 2 saukhyaM 3 ripunAzaH 4 sutasukhaM5 svajanazokaH 6 / strIsukha gurumRti dhana9lAbha10 RddhayA 11 hAni12ramaraguroH // 5 // siddhi1dhana 2mAna 3 tejaH4 strI sukha5 duSkIrtayaH 6 sutAptiyutA / caityAdi sarvahAni7zcAsukha8mitareSu9-10-11-12 pUjyatA zukrAt |6| Aho ! Shrutgyanam Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 237 - - - - pUjA 1 kartRvighAta 2 bhUrivibhava 3 prAsAdabandhukSayAH 4, putrAkSema 5 vipakSarogavilaya 6 jJAtipriyANyApadaH 7 / / gotraprANivipatti 8 pAtakaparipvaGgau ca 9 kAryakSatiH 10, kAntAkAJcanaratnajIvitadhanaM 11 mandena mAndyodayaH 12 // 7 // " "sakalakuNDalikAsu vidhuntudaH, zanisamAnaphalo hi vicAryatAm / " lallaratvAha-balavati sUryasya sute balahIne'GgArake budhe caiva / meSavRSasthe marye kSapAkare'hitI sthApyA // 1 // " " meSamRgasthe sUtra..............." iti kecit paThanti / " balahIne tridazagurau balavati bhaume trikoNasaMsthe vA / asuragurau cAyasthe mahezvarArcA pratiSThApyA // 2 // balahIne tvasuragurau valavati candAtmaje vilagne vA / tridazagurAvAyasthe sthApyA brAhmI tathA pratimA // 3 // zukrodaye navamyAM balavati candre kuje gaganasaMsthe / tridazagurau balayukte devInAM sthApayedarcAm // 4 // budhalagne jIve vA catuSTayasthe bhRgau hibukasaMsthe / vAsavakumArayakSendubhAskarANAM pratiSThA syAt // 5 // yasya grahasya yo vargastena yukta nizAkare / pratiSThA tasya kartavyA svasvavodaye'pi vA // 6 // asmAtkAlAd bhraNAste kArakasUtradhArakartRNAm / / kSayamaraNabandhanAmayavivAdazokAdikartAraH // 7 // " vizeSastu sarvagrahai rekhApradaiH narva kAryepu vizati vizopakaM lagnaM syAt / tathAhi" adhdhu visA raviNo paNa sasiNo tinni huMti taha guruNo / do do buhasukANaM saDaDhA saNibhomarAhUrNa // 6 // " ___ evaM mIlane viMzatirvizopAH // pratiSThAlagne vizeSAnAha-. balahInAH pratiSThAyAM ravIndugurubhArgavAH / gRheza1gRhiNIrasaukhya3svAni4 hanyuryathAkramam // 52 // vyAkhyA-balahInA iti, aSTAdazadhA navadhA vA'balatA prAguktA, yadvA nIcaH krUrayuto'stamito vA graho vibala eva // tathAtanubandhu4suna5dhUna7dharmeSu9 timirAntakaH / sakarmastu10 kujAkI ca saMharanti surAlayam / / 53 / / Aho! Shrutgyanam Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " vyAkhyA - timirAntako'rkaH / sakarmasviti kujArko tambAdivadazamasthAvapi / sugalaM prAsAdam || atha sarvakArye zubhagrahANAM zaktiphalamAhasaumyavAkpati zukrANAM ya eko'pi balotkaTaH / krUrairayuktaH kendrasthaH sadyo riSTaM pinaSTi saH // 54 // vyAkhyA-- - balotkaTa iti, grahe ki balaM viMzatidhA, tathAhisva1 mitra2 3 ca4 mArgastha5 sva6 mitravargago7 ditaH8 / jayI9 cottaracArI ca10 suhRt11 saumyAvalokitaH 12 // 1 // trikoNA 13 yagato lagnAt 24 harSI 27 vargottamAMzaga: 98 / muthu zilaM 19 mUzariphaM20 yadi saumyaigrahai sahaH // 2 // sarvayoge bhavedevaM balAnAM viMzatigrahai / yAvadrayutAH kheTAstAvadvizopakAH phalam // 3 // harSAti ko'rthaH ? grahANAM tAvaccaturdhA harSasthAnaM, tathAhi "go9536kAzya19dhI ripa12sthAnAni bhAskarAdiSu / harSa sthAnamidaM pUrva 1 sarveSu svoccamaM param // 1 // nizi sAyaM 1 dine 2 yoSit 1 puMgrahaizca 2 paraM kramAt 3 / turye vyomnastanuM yAvatturyyAdyAvacca saptamam // 2 // puMgraheSu tanoyavittu saptamato nabhaH / 30 strograheSu mudaH sthAnaM 4 phalaM tadanumAnataH // 3 // bhAvyA / 8.pUccaM prAguktatvAnna tiniti tridhA harSitvaM / pUrvoktekAdazAvasthAsu zubhAvasthaH SaDvidhAdibalyuko vA balI / evamanyatrApi sabalatA sadyo riSTamiti tAtkAlikaM riSTayogaM / ko'rthaH ? tatkAle yAni lagnatithivArAdIni syusteSAM yogenopako riSTayogo madhusarpiSoH samasamAyogena viSayogavat taM / sa caivaM-- "udayAgatalagnamiti (ti) saGkrAnterbhukta divasamitiyuktAm / 238 d 66 -> saikAM ca vidhAya budhaH pRthak pRthak paJcadhA nyaset // 1 // kSiptvA tatra kramazaH tithi 25ravi12daza10vasu8munIn 7bhajennavabhiH / zeSAGkaH zarasaGkhyo yadi bhavati tadA vadenipuNaH // 2 // kalaha 1 kRzAnubhItirbhUpabhayaM3 cauravidravo 4 mRtyu 5 / kramazo bhavet pratiSThA pariNayanAdI tadA riSTam // 3 // iti jyotiSasArAdau / yadvA tithivAra bhalagnAGkAn sammIlya nyasya paJcazaH / rasA6rAmA3mahI ? nAgAvedA4steSu kramAd dhruvAH // 1 // Aho ! Shrutgyanam Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacama vimarzaH 239 - - kSepyAstato grahai 9 bhAMge paJcazeSa phalaM kramAt / .. rujAgnirakSitibhR3JcaurabhayaMmRtyubhayaM 5tathA // 2 // rAzipaJcakazeSANAM yoge tu navabhihate / paJcazeSa bhavennAgabhItirlagne nizAgate // 3 // // iti budhapaJcakadoSaH // pinaSTIti jAtakavRttAvapyevamuktaM yaduta budhaguruzukrANAM balaustravye yogakartRgrahopari teSAM puSTadRSTayA ca sarveSAM riSTayogAnAM nirbalasvamitIhApi tathaicoce // eSAmeva tuGgatve zaktiphalamAha-- baliSThaH svoccago doSAnazIti zItarazmijaH / vAkpatistu zataM hanti sahasraM cAsurArcitaH // 55 // vyAkhyA-atizayena balavAn baliSThaH ravibimbAyutatvAdinA, idaM-- svoccaga iti ca, guruzukrayorapi yojyaM / doSAniti pAdagatavedhakrAntisAmyAcasAdhyadoSavivarSAniti svayamUhya / azItizatasahasrazabdA bahubahutarabahutamatvamA. alakSakAH, na tu yathoktasaGkhyAniSTAH / aivIdRzeSu satsu pratiSThAdi zreSTamityAzayaH / evamapre'pi // eSAmeva kendrastharave zaktimAhavudho vinArkeNa catuSTayeSu, sthitaH zataM hanti vilagnadoSAn / zukraH sahasraM vimanobhaveSu, sarvatra gIrvANagurustu lakSam // vyAkhyA-vinArkeNeti triSvapi yojyam / vimanobhaveviti saptamavakendreSu / sarvatreti caturvapi kendreSu / ratnamAlAbhASye tu vimanoveSvini triSvapi yojitam / tacca vivAhadIze adhikRtyAtrApi samyagyojyaM, " vivAhadIkSayolagne chUnendugrahavarjito" ityukteH / lakSamiti, ukta" tithivAsaranakSatrayogalagnakSaNAdijAn / sabalAn harato doSAn guruzukro vilagnagau // 1 // trikoNakendragA vA'pi bhaGgaM doSasya kurvate / vakranIcArigA vA'pi jJajIvabhRgavaH zubhAH // 2 // zubhAH ityasyAyaM bhAva:--- " vakArinIcarAzisthaH zubhakRtprocyate guruH / svoccAMzasthaH svavargastho bhRguNA zena vA yutH||1|| iti vyavahAraprakAze / vizeSastu-doSAH kila dvidhA-ekAkino'pyeke lamamupananti, kecittu dvitrA militvaiva nanti, na svekAkinaH / te caMvai Aho! Shrutgyanam Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 Arambha-siddhiH dIkSAyAM pUrNimA tithiH 1 / pratiSThAyAM maMgalavAraH 2 / pratiSThAdau gurozcandrabalaM na 3 / ziSyasthApakayostu jIvendvabalAni samuditAni vilokyante tAni na santi 4 / vivAhe varasya candrabalaM na 5 / kanyAyAstu jIve. ndubalAni samuditAni vilokyante tAni na syuH 6 / ziSyasthApakavarakanyAnAM janmagazilagnAni 10, janmalagnalagnAni 14, tAbhyAmevASTamAni 22, dvAdazAni ca lagnAni 30 / teSAmeva ziSyAdInAM janmarAzito 34 janmalagnAdvA'STamasthagrahANAM tAtkAlikalagne mUrtAvavasthAnaM 38 / teSAmeva janmabhAni 42 / pratiSThAdisarvakAryalagne Su ca kaumukta 43 bhomyA 44 ''kAntabhAni 45 / graha viddhaM vA 46, grahabhinnaM vA 47, grahai rudayA 48 stakaraNena dUSitaM vA 49, vakra grahAkrAntaM vA 50, ulkAdyutpAtadUSitaM vA bhaM 51 / lagna 52 tithi 53 nakSatragaNDAntAH 54 / ekArgala 55 viSTi 56 vyatipAta 57 vaidhata 58 krAntisA. myAni 59 / saGakrAnterubhayapArzvayoH SoDaza SoDaza ghaTyaH 60 / bhardhayAma 61 kuliko 62 / grahaNabhaM 63 / grahaNa dUSitadinAH 64 / lagnAdvA 65 candrAdvA 66 ubhAbhyAM vA paramajAmitrasthaH karagrahaH 67, zukro vA 70 / azubhe vAra- hore yugapat 71 / azubhasthAneSu grahA: 72 / bhAvarItyApi niSiddhasthAneSvApatanto grahAH 73 / lagnasya 74 candrasya 75 ubhayorapi vA pratyekamubhayataH paJcadazatriMzAMzamadhye krUra mahAviti kAkartaryaH 76 / lagnezaH 77 aMzeza: 78 ubhAvapi bhAvASaSThau 79, tathaiva bhAvASTamau vA 82 / anukto navAMzaH 83 / candreNa 84 kareNa vA''zritatvenAzuddhaM lagnaM 85, navAMzo vA 87 / udayA 88 stayorazuddhi 89 zcati // " eSAM madhyAdekenApi hi doSeNa dRSyate lagnam / dvitrairdoSamilitaiyairna zubhaM tAnatho vakSye // 1 // candrasya mRtAvasthA 1 yamAhirakSo'gnipaH kSaNo yatra 2 / avamaM tridinaspRgvA 3 bhavettadA lagnamazubhAya // 2 // pApagrahalattA 1 cedupagrahaH 2 sthAdvarAyudhaH pAtaH 3 / jJAtvaivaM tribhireterbhavettadA lagnamazubhAya // 3 // dvivyayagAzcet krUrAH 1 saumyAnAM kendrasaMsthitirna bhavet 2 / lagnapatirduSTayuto 3 bhavettadA lagnamazubhAya // 4 // zubhAMgahInaM lagnaM 1 prasUtibhaM no zubhairyataM dRSTama 2 / kendrasthAzcenna zubhA 3 bhavettadA lagnamazubhAya // 5 // " ___bhatra prasUtibhamiti, ziSyasthApakakanyAdyanyatarasya janmarAziH zu bhaiyu tadRSTo na syAdityarthaH / Aho! Shrutgyanam Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacama vimarzaH - - " ravijIvau samarekhau zuddhayAM 1 lagne'pi madhyabhAvaphalo 2 / kendragato no saumyau 3 bhavettadA lagnamazubhAya // 6 // vyayagaH sauro 1 navame pApakhagaH sadagrahaiviyuktaH syAt 2 / bhRgRsutayuktazcandro 3 bhavettadA lagnamazubhAya // 7 // " ___ pratiSThAyAM zukrendayutiH zreSTA / tena vivAhAdAvayaM yogo yojyaH / " antyacaturtha lagna janmatithirmAsa eva janmAkhyaH 3 / phAlgunamInArkayutibhevettadA lagnamazubhAya // 8 // " ityete samudAyino doSA budhaguruzukaiH kendrAdisthairhanyante, yaduktaM vyavahAraprakAze" hanti zataM doSANAM zazijaH samudAyinAM hi kendrasthaH / zukro hanti sahasraM balI gurulakSamekaM hi // 1 // " atha ye ekAkino doSAste dvidhA-sAdhyA asAdhyAzca / tatra gaNDAntaviSTiparamajAmitravedhAdayo sAdhyAH, teSu satsu sarvagrahabalAdinAnAguNasadbhAve'pi lagnaM na grAhyam / yaduktaM' eko'pi dUSayeddoSaH pravRddhaM guNasaJcayam / / sampUrNa paJcagavyena madyabindurghaTaM yathA // 1 // " ye tu sAdhyadoSAsteSAM pratIkAraM zlokadvayenAha-- lagnajAtAnnavAMzotthAn karadRSTikRtAnapi / hanyAjjIvastanau doSAn vyAdhIn dhanvantariyathA / / 57 // vyAkhyA-tanAviti mUrtistho'tibaliSTho gururetAn doSAn hanti / lagrajAtAniti "janmarAzi janelagnaM.................." ityAdhuktAn navAMzotthAniti anadhikRtanavAMzasvAdinA jAtAn / karadRSTikRtAniti, uktaM hi " sthApane syurvidhau dRSTe yukta ca" ityAdi / tathA sati "darzane yadi syAdaMzadvAdazakamadhyagaH krUraH / . indorlagnasya tathA na zubhaH sarveSu kAryeSu // 1 // " OM syArthaH-lagnaM candro'nye'pi ca grahAH svasvatriMzAMzakasthAstAtkAlikAH spaSTIkArAH / tato yagrahalagnendU dRzyete teSAM lagnendvozca bhuktatriMzAMzAnAM vizleSe kRte cet dvAdaza yAvaduddharanti tAvat krUragraho na zubhaH, saumyagrahastu zubhaH / yathA zanirvizAMzastho lagnaM candra vA'STamAMzasthaM pazyati, antare kRte dvAdaza, evamekAdazadazAdayo'pi vajyoM dvAdazabhyo'zebhya uparisthasya tu krUrasya raSTirna duSTeti bhAvaH / kRtAnapItyapizabdAt krAyutikRtA api doSA iha lakSyAH / uktaM hi-" dIkSAyAM kurute candraH" ityAdi / vyAdhIniti yathA Aho! Shrutgyanam Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 Arambha-siddhiH tanau zarIre dhanvantarirvyAdhIn hanti // zubhagrahANAM dRSTeH zaktimAhalagnAt krUro na doSAya nindyasthAna sthito'pi san / dRSTaH kendratrikoNasthaiH saumyajIva sitairyadi // 58 // vyAkhyA-- - nindyeti, uktaM hi - " triSvapi krUramadhyasthau ' " ityAdi / " bhavejanmani janmakSat" ityAdi / zanistrikoNakendrastha " ityAdi / 66 "" 'raviH kujo'rkajo rAhuH " ityAdi / "tanutragdhusutadhUna " ityAdi ca, teSAM teSAM doSANAmapavAdo'yaM / dRSTa idi ca, sAmAnyokte'pyatra dRSTiH puSTA'bhyUhya / yadi ca tasya krUrasya saumyajIvasitaiH saha maitrI jaisagikI tAtkAlikI vA syAttadA dRSTeradhikataro vizeSaH / kendra trikoNasthairiti upalakSaNatvAt svogatvAdinA baliSTatarairiti bhAvaH / jIveti, uktaJca kurA havanti somA somA duguNaM phalaM payacchanti / jai pAsa kiMdaThio tikoNaparisaMThio vi gurU // 1 // " zubhagrahasaMsthAM saGkalayannAha - trikoNakendrAyagataiH zubhagrahairvisaptamenAsurapUjitena ca / syuH krUracandre ripu6vikramA3ya 11gaiH, kartuH zriyaH sannihitAzca devatAH // 59 // vyAkhyA - saptamabarja kendreSu trikoNe vA sthitaH zukraH / krUracandrairiti krUrAzcandrazceti sa krUragrahAH pratiSThitA dilagne triSaDAyagatA eva zubhA, ityatrApavAdo'yaM - "pApo'pi kartRjanmezaH kendrasthaH zasyate grahaH / 17 azUnyAni ca kendrANi mUrtI jIvajJabhArgavAH // 1 // asyArthaH - kartuH pratiSThAkArayituH zrAvakasya dIkSaNIyasya dIkSAdAturgurorvA janmani nAmni vA yo rAzistatsvAmI pApo'pi kendrastho'pi zasyate, kendrANi 66 46 " zubhagrahairevAdhiSThitAni zreyAMsi na tu zUnyAnIti bhAvaH / sannihitAzceti, devatA pratimAyAmavatiSThate ityata evaMrUpe lagne pratiSThA kAryeti bhAvaH / iha pratiSToddezenoktaM paramIdRzI grahasaMsthA sarvvakAryeSu siddhideti jJeyam // athodayAstazuddhI prAha pazyannaMzAdhipo lagnaM bhavedudaya zuddhaye / aMzAste7zastu lagna / stamastazuddhayai vilokayan // 60 // vyAkhyA - aMzAdhipa iti, aMzazabdenAtra sarvatra navAMza eva grAhyaH, tatraiva hyudayAstazuddhI anveSye, " prabhuriha navAMza " ityukteH, na tu dvAdazAM Aho ! Shrutgyanam Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimazaH zatriMzAMzeSu / udayazuddhaye, ityatra tAdarthe caturthI, evamagre'pi, tata udayinavAMzezaH svasthAnastho lagnaM pazyettadodayazuddhiH syAta, lagnavIkSaNe tarasthasya navAMzasyApi tadapRthagbhUtatvena vIkSaNabhavanAdityarthaH / aMzAdhipa ityupalakSaNaM, tena pRcchAdilagneSu lagneza eva lagnaM pazyan vilokyate, "ziraH zUnyaM tadA lagnaM yadA svAmI na pazyati" ityukteH / aMzAsteza iti, astaM saptamaM tato lagne yadAzinA mA navAMzastasmAdAzito yadastaM saptamaM sthAnaM tadIzacellagnApekSayA'staM saptamaM gRhaM pazyettadA'stazuddhiH / iyamatra bhAvanA-kila karkalagnasya tRtIye kanyAnavAMze gRhyamANe cennavAMzarAzikA yAsthAnAsaptamasthAnasthasya mInarAzeH svAmI gurumeghavRzcikavRSakanyAtulamithunakANAmanyatamasthaH karkalagnAlaptamamakararAziM pazyettadA karkalagne kanyAnavAMze''tazuddhiH / pavamanyatrApi bhAvyA (vyN)| anye svAhuH-" lagnanavAMzasamanAmA gaziryatra tatrasthaH svezadRSTaH syAttadodayazuddhiH syaat"| zrIharibhadrasUrayo'pyAhuH"udayatthasuddhimihi bhaNAmi udao navaMsago ittha / tammi a laggaviiNNe sanAha diThe udayasuddhI // 1 // " asyodAharaNaM yathA-mithunalagne mIna navAMze gRhyamANe tadIzajIvena mInarAzau dRSTe satyudayazuddhiH, evaM sarvatra / sthApanA yathA M EME nemum maria vyavahAraprakAze svetasprakAradvayamapi bahu mene / tathAhi"aMzAdhipatedRrghyadAMzazAstapasya bhAgAste1 / bhAgapatelagne vA'pyaMzAstapatevilagnAste2 // 1 // udayAstasya ca yadi dRSTeH zuddhirbhavedvilagne'tra / / kAntAyA maGgalyAnyatanUni tanau prajAyante // 2 // " yativallabhe svevamapyasti" udayAstAMzatulyAramyarAzyorapi vilokane / yoge'thavA pare prAhurudayAstavizuddhatAm // 1 // " vilokane iti, svasvAmibhyAmiti zeSaH / yoge iti, udayAstAMzAkhya Aho! Shrutgyanam Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 Arambha-siddhiH - rAzyoH : svAmyadhiSThitayoH satorityarthaH / iha codayAtazuddhayAdhikAre dRSTimAtreNaiva kArya, tena puSTA'puSTA vA dRSTiriti vi.So nAndheSyaH // vivAheSu dvayo hyA vishuddhirudyaastyoH| pratiSThAdIkSayostAvAna stazuddhau tu nA''grahaH // 61 // vyAkhyA-grAhyetyAvazya ke dhyaNa, avazya grAvetyarthaH / nAgraha iti, udayazuddhistu sarvakAryalagneSu vilokyata evetyaashyH| zrIharibhadrasUrayastvAhu:* vayagahaNapaiTAsu udayatthavisuddhiji pi suhaM / mannati kei laggaM ta ca mayaM bahumayaM neya // 1 // " atha grAhye lagne tannavAMzAdau ca guNadoSacintAM kRtvA, nirNIte'pi tatsamayaH kadA sametIti lagnAkAlAnayanaM vakSyate, tatrAdau lagnAnAM mAnamAhamadhye meSajhaSo palairbhanayanai 227rmAtaGgatatvai258vRSaH, kumbho vA mithunaH punarmakaravatarkAbhradhUmadhvajaiH 306 / karkI dhanvivadambarAmbudhiguNa340rabhrAbdhirAmairali:340, siMhazvAtha kanIghaTau graharadai329rudyantyamI rAzayaH // 12 // vyAkhyA-madhya iti "himavadvindhyayormadhya" mityAdinighaNTakte madhyadeze ete ete rAzaya udyanti udayaM yAnti, iyadbhiriyadbhiH palairghaTyAH SaSTibhAgarUpaiH, palamAnaM ca SaSTigurvakSaraiH, tathAhi" devaH zrIsarvajJo vizvazrIzaH siddhistrIkAntaH, kAmadrudrohAgnirmAyAdoSAbhAsvAnorAgaH / candrazvatazlokaH syAdvAdArAmAndo lokAryo, vItApAyaH zAnto lokebhyo'saGakhyaM saukhyaM deyAt // 1 // " kAmakrIDAcchandaH / IdRzasya palapramANavRttasya parivArAn paThane ghaTI syAt / nanu drutaM drutataraM manyaraM mantharataraM vA palapramANavRttasya paThanasambhavAt kathamidaM palamAnaM na visaMvadate? maivaM, adrutamantharaM madhyamagatyA paThanasyaivAneSTasvAt, sarvavyavahArANAM madhyamamAnenaiva loke pravRtteH / sUkSme zikArthinAM tvevaM vA vAcyaM-saGgItazAstraprasiddhasya paJcamAtRkatAlasyAvicchedena caturvizativArAn hastamukhAbhyAM samyagudghaTTane sarvathA'pyavisaMvAdi jalapala mekaM syAditi / tAla sya svarUpaM tadudghaTTanavidhizva saMgItazAstravedinAM mukhAjjheyaH / bhanayanairiti, atrAyaM sampradAyaH"laGkodayA nAgaturaGgadanA278,go'GkAzvinA299rAmaradA323 vinaaddyH| kramotkramasthAzcarakhaNDakaiH svaiH, kramotkramasthaizca vihInayuktAH // 1 // * "meSAdiSaNNAmudayAH svadeze, tulAdito'mI ca SaDutkramasthA....... " Aho! Shrutgyanam Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcama vimarzaH 245 - - ___ asyArtha:-laGkAyA uMdayA lagnAni vinAlaGkAlanapalamAnam / DyaH palAni, tato laGkAlagnapalamAnAnAM meSa 278 mIna kramotkramega sthApaneyamvRSa 299 kumbha ____ebhya eva "ayanalave'' tyAdikaraNamithuna 3.3 makara karka 323 dhana / kutUhalarItyA''ptasvasvadezacarakhaNDAnAM krameNa siMha 299 vRzcika | zodhana gAbhyAM svasvadezIyAnti lagnamAnAkanyA 278 tulA | nyAyAni / sA rIti zveyaM ayanalavadinaiH prAgmeSasaGkrAntikAlAdbhavati divasamadhye yA prabhA'kSaprabhA sA, daza10 gaja8 daza10 nighnI sA prabhA'ntyA tribhaktA, pratigrahacarakhaNDAnItiH // 1 // " asyArtha:- yaddine meSe'rkaH saGakrAmati tadinAt prAgayanAMzamitadinAni muktvA pAzcAtya dine madhyAhnasamaye yatra deze yAvatI dehacchAyA syAtsA viSuvacchAyA'kSaprabhA cocyate, sA triyasya kramAddazA1. Ta8 daza 10 bhirguNyate, antyA ca:tribhirbhajyate, labdhaM carakhaNDAni syuH / evaM ca madhyadeze ekapaJcAzat ekacatvAriMzat saptadaza cetyetAni 51-41-17 carakhaNDAni / kramotkramasthAzcarakhaNDakaiH svairityAdi, tato yathA laGkodayAnAM rAzivayaM kramokrameNa nyastaM, tathA carakhaNDAnAM rAzitrayamapi kramokramAbhyAM nyasya pUrvebhyastribhyo lagne bhyaH zodhyate, agretaneSu triSu kSipyate, tato meSAdIni SaD lagnAni madhyadezasatkAni yathoktAni syuH, tAnyeva ca SaDutkrameNa tulAdIni lagnAni syuH / teSAM sthApanAmadhyadezalagnapala sthApanA / meSa 227 mIna atha tathaiva rItyA'Nahillapattane tripaJcAvRSa 258 kumbha mithuna 306 makara zastricatvAriMzadaSTAdaza cetyetAni 53-43-18 karka 340 dhana carakhaNDAni syuH / siMha 340 vRzcika kanyA 329 tulA kathaM ?-" aNahilapure tasmin dine madhyAhnasambhavA / chAyA viSuvatI pazcAgulAvyagulaviMzatiH // 1 // dazAdighne ye SaSTayA hRte'tha vyagulAGkake / labdhaM copari saMyojyaM mAnamevaM tato bhavet // 2 // " iti muhUrtasAre // Aho! Shrutgyanam Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH lagnAnA udayapa tata eteH saMskRtAni laGkAlagnAni pattanIyAni lagnAni syurityAhazrImadgaujarapattane tvajajhaSau tattvAkSibhi 125 oghaTo, SaTtatvaiH256zaragvAgnibhizca:05mithuno mArgAnanovA palaiH karkI kSamAtizayai341rdhanurvada liva tmiho dvivedatrikaiH 342, kanyendutridazai331stulAvadudayaM yAntIti meSAdayaH // 63 // vyAmyA-udayaM yAntIti iyadbhiriyadbhiH sthApanA / paretAnyetAni lamAnyudoyante / sthApanA meSa 225 mIna yathA--- vRSa 256 kumbha atha lagnA ghaTImithuna 305 makara mAnaM hogadInAM ca palakarka 341 dhana mAnamudayamaka prasaGgAdatra | likhyate, tathAhisiMha 342 vRzcika nyA 331 tulA lagnAnAM mAna | horANAM dreSkANAna | navAMzAnAM mA dvAdazAMzAnAM triMzAMzAmAnaM mAna __mAnaM nAM mAnaM ghaTI-pala pala-amara pala - akSara pala-amara jyavara pala-akSara pala-akSara mera 3-45 112-3075 25 18-45 vRSa 4-16 12885-20 1-20 mithuna5-15152-3001-40 33-53-20 5-25 10-10 karka 5-41 170-30113-40 37-53-20 8-25 11siMha 5-4217 / / 11-2 kanyA 5-31165-301 36-46-40 11-20 tulA 5-31 165-3011 36-46-40 27-35 15-20 vRzcika5-42 171 28-30 dhana 5-41170-30 28-25 11-22 makara 5-5 152-30 33-53-20 25-25 10-10 kumbha 4-16 128 10, 28-26.40 21-20 8-32 mIna 3-45 112-30 75 25 18.45 7-30 0 arm-NNY 0 0 . . . . Aho! Shrutgyanam Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: bizeSa - " revatyudayAdRvyAdInyudgacchanti jalapaleH kramazaH / citrAntAmyatuna 696rddhikharUpai 106 rakhAvanibhiH 108 // 1 // zarakukubhiH 115khadvikubhi 120 yugaguNarU 134rvasUdadhimRgAGkaH 148 / zazipaJcakubhi151strizagkSmAbhiH 953karaviSayavasudhAbhiH 952 // 2 // trISukubhi953rayugakubhi 48ragacaturekaH 147 Dabdhikubhi146revam / hastAdeH pratilomaM svAtyAdyudaye kramAtmAnam // 3 // " abhijicca vasujinaiH 78riti RkSANAmudaya palasaMsthA ... sthApanA RkSaNAmudrayapalasthApanA / palAni 9.6 a u. bhA. 102 bha pU. bhA. 108 kR 115 ro za dha 66 zra u. bA. 148 puna pU. bA. 151 pu 153 azle 152 ma 153 pU phA 148 u. phA 147. ha 146 ci to bo mU jye 120 mR 134 A anu vi svA abhijit 248 dd 247 dvAdazarAzirbhagaNo rAzistu triMzatA bhavati bhAgeH / bhAge paTiliptA liptA SaSTyA viliptAbhiH // 64 // 39 ebhiji sapAdadvayamAnamIlane yathoktaM rAzinAnaM syAt // rAzipu saMjJAzestatyamANAni cAha vyakhyA- - bhAgasya 'triMza'za' iti nAmAntaraM / tanmAnaM caivaM lagnAnAM sarvadezeSu yanmAnaM ghaTikAdikam / tacca dvighnaM palAdyaM syAnmAnaM triMzAMzakasya hi // 1 // " liptAviliptayoH kalAvikaleti nAmAntaraM / vizeSastu-viliptAyAM SaSTiH paramavikalAstAsAmakSaretyAkhyAntaraM / ajhare'pi SaSTirvyakSarANi syustAni cAtisUkSmatvAdasaMvyavahAryANi / uktaM lagnAnAM mAnaM / athArka spaSTayituM dvAdazasaGkrAntInAmantarAlaghaTIrAha saGkrAntyannaranADikA atha dhRti 18 meSAdito'zveSubhi57 - bhUte bhai 85 muni gobhi 97ravasubhi88 naitrartubhi6227stathA / Aho ! Shrutgyanam Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 atyaSTizca '7samanvitAnivabhi 93khetubhiH 69gvartubhiH 60 saptAGgai67rnidhikuJjarai892tha dhRti 18zcandrekSaNaizca21 kramAt // vyAkhyA--- -- saGkrAntayo'kaMsya dvAdazara zipu tAsAmantare nADya etAvatya etAvatyaH syuH / nRtyatyaSTI aSTAdaza sadasya chandojAtI / mevAdita iti, mepavRSasaGkrAntayorantarAle dhRti 182zveSubhiH57 samanvitA, ko'rthaH ? aSTAdaza zatAni saptapaJcAzadyutAni ghaTInAM gyurityaH / evamagre'pi / atha saGkrAbhyantarabhuktInAM sthApanA saGkrAntyantaranADikAsthApanA | Arambha- -siddhiH atha bhAnuyogya spaSTIkartumAbhirbhAnoH spaSTIkaraNamAhasphuTo'tha bhAnurgatanADikAbhyaH, saGkrAntitaH khajvalanA 30 hatAbhyaH / bhAgAdibhiH svAntara bhuktilabdhai, rAiyAdikaM syAdvatarAziyuktaiH // 66 // meSa vRSa mithuna karka siMha kanyA tuLA vRzcika dhana makara kumbha mIna ghaTyaH 1857 vRSa 1885 mithuna 1897 karka 1888 siMha 1862 kanyA 1827 tulA 1793 1769 dhana 1760 makara 1767 kumbha 1789 mIna 1821 meSa vRzcika - vyAkhyA -- gatanADikAbhya iti iSTakAle vartamAnArkasaGkrAnteyavatyo ghaDhyo gatAH syuH tAH sarvAH sammIlya, khajvalaneti triMzatA guNyante, svAntara bhuktiH saGkrAntyantaranADikAzvetyeko'rthaH / tataH svakIyayA'ntarabhuktyA bhAgaM dattvA'MzakalAvikalArUpaM tristhaM phalaM grAhyam / gatarAzIti yAvanto rAzayo'rkeNa bhuktAH syustadaGka uparI deyaH, evaM rAzyAdikaM iti rAzyaMzakalA vikalArUpo'rka : sphuTa: syAt anodAharaNaM yathA - vikramasaMvat 1512 varSe vaizAkha zuktamyAM 7 some puNye, meSe'kagamanAdanu saptadaze dine karkalajhasya kanyAnatrAMzI gRhyamANo'sti, tadAnIM meSasaGaGkrAntergata ghaTyaH 994 | kathaM ? kiJcidadhika 16 - dinaistAvadvAdaravRsyA'rkeNa meSasya 16 triMzAMzA bhuktAH, zeSAH 14, tatpalasaGkhyA 105 vRSamAnaM pala 256, mithunamAnaM pala 305, karkasyAdyanavAMzadvayapalAni 75 akSara 46, Aho ! Shrutgyanam Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'paJcama vimarzaH 249 - - - 742, SaSTayA bhAge labdhaM 12, etA lagnaMdinasya ghaTyaH, (Sa pala ) 22 / meSasaGkrAntidinaze ghaTyaH 22 / 'saGkrAntidinala nadina yorantarAle dina 16 tadghavyaH 960, sarvabhIlane jAtaM gaH ghaTyaH 994, palAni 22, gataghaTyaH 30 guNitAH, jAtaM 2982 0, AsAM meSavRSamaDakrAntyantarabhuktyA 1857 ghaTIrUpayA bhAge labdhaM 16 bhAgA aMzA ityapyucyante (te)| zeSaM 108, tat / 60 guNane 22 kSepe ca jAtaM 6502, punaH 1857 bhAge labdhaM 3 kalAH, zeSa 931, tadapi 60 guNane jAtaM 55860, tasyApi 1857 bhAge labdhaM 30 vikalAH, zeSaM 150 tyaktaM, iti bhAgakalAvikalAbhiraMzAdiko'rkaH sphuTo'bhUt / gatarAziyuktarityukte vRSAdisaGkrAntiSu gatarAzayaH pUrva likhyante tadA rAzyAdiko'pi syAt . iha tu bhuktagazireko'pi nAsti, tena rAzisthAne zUnyaM deyaM, jAta: kArya velAyAM sphuTo'rkaH-rAziH , aMzAH 16, kalAH 1, vikalAH 30 // ... kathaM sphuTAssiAyanAMzArkasya bhogyamAnayatigaNitavidupadezAttatra dattvA'yanAMzAn , - punarapi bhagaNAdha 6 rAtrilagne tu dadyAt / atha hata udayastri(ktazeSailavAdyai rupari ca khaguNA 30ptaH syAtpalAtmArkabhogyam // 6 // vyAkhyA-taneti sphuTArke'yanAMzAn punarapi bhagaNAstadvarSIyAH kSipyante, ayanAMzA nityevokte'pi kalAdyapi labhyate, tAsAM tadaMzarUpatvAt , evaM sarvatra / punarapIti, atha cedrAtrilanaM syAttadA punarbhagaNAdhaM SaTakarUpaM rAzimadhye kSepyaM / atha hata iti, evaM kRte upari yo rAzirAgata: sa bhuktaH, yastu tadatano gaziH sa udaya ucyate, tanmAnaM palarUpaM triH sthApyate, adhazcayA aMzakalA. vikl| sani tA bhuktAH, tAbhyaH zeSA yA aMzakalAdhikalAH santi tAbhista. lama mAnaM tristaM ca kramAd guNyate, adho'GkayoH SaSTayA mAgaM datvA davA uparyupari kSepe yo'Gka UvaM syAttasya khaguNeti triMzatA bhAge yallabhyate tatpalAmakamarkabhogya sthAt, uddharitAGkasya SaSTyA saguNya triMzatA bhAge'dho'kSa rANyapyAyAnti / . athodAharaNamanuniyate-ayanAMzAnayane tAvadgaNita vidAmupadezo'yaM-vaikamAdgozvavANA579bdAt-zAkAttu abdhyadhyadhi444 varSAdArabhya abdhikhamanva1484bdAni yAvat prativarSa mekA kalaikA vikalA viMzatiH paramavikalAzca vardhante, payA kalAbhirayanAMzaH / evaM 1404 varSeH 23 aMzA: 55 kalAH 12 Aho! Shrutgyanam Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 Arambha-siddhiH vikalAzca vardhante ityayanAMzavRddhiriSTA, punastenaiva krameNa hIyamAnAste tAvadbhirevA 1404 gdai nilepIbhaviSyanti, evaM puna punastavRddhihAnI bhAvye, eSAM ca lagne krAntisAmye carAnayane copayogaH / uktazca " ayanAMzAH sadA deyA lagne krAntau carAgame / " iSTakAle cAyanAMzAnayanAya karaNamidam" ASADhe vikrama nandasapteSU 579 naM tridhA ku 1 bhU' 1 / nakhai 20 nighnaM bhajet SaSTayA labdhe syurayanAMzakAH // 1 // " vyAkhyA-catrAdiH kila zAkAbdaH sa pnycviNshottrsht|15 kSepe vaikra. mAbdaH syAt , sa cASADhAdiH savikramAbdaH sthApyate, sa cAtra 1512 rUpaH, bhasmAt 579 karSaNe jAtaM 933, idaM triya'sya kramAt 1-1-20 arguNyate, SaSTayA SaSTayA bhaktvA bhaktvA uparyupari caTApane jAtaM aMzAH 15, kalAH 53, vikalAH 44 / idaM 1512 varSe'yanAMzaparimANaM sUkSmekSikayA''yAti. paraM pratyabdamekaiva kalA kiJcidadhikA vardhate iti sthUlamAnameva bahujyotirvidA sammataM, tato'smAbhirapi tadevAtrAhatam / tathA ca 1512 varSe 15 aMzAH 35 kalA. zvAyAnti, idaM sphuTAkai zitaM jAtaM bhAgA ekatriMzat 31 kalAH 37 vikalAH 30 / tato rAzistriMzadaMzamAnasvAdayanAMzApekSayA'rkegAkhilo'pi meSagazirbhuktaH vRSasya caiko'zaH 37 kalA: 30 vikalAzca bhuktA ityAgataM, sthApanA 1-1-37-30, ayaM sAyano'rkaH / athAnodayo vRpastatpalamAnaM 256 triH sthApyate, yathA-256, 256, 256, tataH sUryaH bhuktAdaMzAderapekSayA zeSamaMzAgrutpAdyate, tazcedaM-aMzAH 28, kalAH 22, vikalAH 30 / etaiH kramAratrayo'pi rAzayo guNyante, jAtaM 7168-5632-7680 / kramAt 60 bhaktvA UrdhvamUrdhva kSepe jAtamupari 7264, asya 30 bhAge labdhaM palAni 242, idamarkabhogyamagre upayokSyate ityataH sthApyam // 67 // atheSTalanebhuktAnayaneneSTasamayaM sphuTIkartumAhaiSTAdbhuktanavAMzakairdazaguNaiscyAptailavAdyaM phalaM. lagnaM mAyanamUrdhvarAzisahitaM saikapravRttyaMzakam / tadbhuktena labAdinA tadudayaH kSuNNo hRtastriMzatA, bhAsvadbhogyavadAntarodayayutaH kAlaH palAtmA bhvet||68|| , kubhUnaravairiti samasta jJeyam / Ano! Shrutgyanam Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 paJcama vimarzaH vyAkhyA-lagne yo navAMza iSTo'sti tasmAdavAMga ye'zAste dazaguNIkRtya nibhirbhajyante yallabdhamaMzakalAvikalArUpaM tristhaM phalaM syAt / lagnamiti tadeva lagnaM jJeyam / tacca sAyanamUrvamatItarAziyutaM ca kRtvA ekaH pravRttyaMzo'dhikRtanavAMzasatkatribhAgarUpo madhye deyaH / dhanuraMze tu pratiSThAvivA hayorgamANe navAMzatribhagasyAdhaM kSipet , tatra dhanuraMzapUrdhisyaiveSTatvAt / tataH evaM kRte yassyAttena bhuktana lavakalAvikalArUpeNeSTalanamAnaM pala rUpaM triya'sya kramAdguNyate / prAgvat SaSTayA Urva kSepe upari yo'GkaH syAttasya triMzatA bhAge yallabdhaM palAkSararUpaM tdissttlgnbhukmucyte| tanmadhye pUrvAnItamarkabhogyaM kssipyte| tathA'rkAkAntarAze riSTalagnasya cAntarAle yAvanti lanAni syusteSAM mAnAni palarUpANi tanmadhye kSipyante / evaM kRte yo'GkaH syAttAvadbhiH palerauMdayAdanu iSTalasasya iSTo'zaH sametIti // ____ yathA'tra karkalagnasya tRtIye kanyAnavAMze gRhyamANe iSTAnavAMzAdarvAgbhuktanavAMzI dvau dazaguNau 20 kRtvA tribhirbhakto labdhAstriMzAMzAH SaTa, zeSaM 2/3 / ko'rthaH ? yAdazaitribhistriMzAMzaH syAttAdazau dvAvaMzI / etAvatAMzAH SaT kalAzca catvAriMzaditi syAt , ekaikasya triMzAMzasya SaSTi kalAniSpanatvAt , dAbhyAM tribhAgAbhyAM sthitAbhyAM casvAriMzaskalAH syuriti bhaavH| etacca lagnaM sAyanaM kriyate, bhayanAMzAH 15 kalAzca 34 mIlyante / tathA'tItA gazayo ye syusteSAmako rAzisthAne dIyate, sa cAtra trika eva, karkalamasya gRhyamANasvAt / tathAMzAGka. madhye ekaH pravRtyazo dIyate kalAsaptakaM ca, yata ekaikasminnavAMze trayastriMzAMzAH kalAviMzatizca syuH, tatribhAge kRte yathoktamevAyAtIti, tato jAtaM trayo rAzayo'tItAH, vartamAnakarkalagnasya cAMzAH 23 kalA: 21 etAvad bhukaM, gatarAzimizca nAstyatropayogaH, tatastadbhukkena vartamAnakarkalamabhuktena 23 bhAga 21 kalArUpeNa tadudayo'tra prastAvAt karkodayaH 341 pala rUpo dviya'sya guNitaH, yadi vikalAH syuskhadA triyasya tRtIyasthAne vikalAbhirapi guNyate, iha tu tA na santIti dvireva nyAsa uce, jAtaM kramAt 7443-7161, adhaH 60 bhAge labdhaM 119, asyopari kSepe jAtamupari 7962, asya 30 mAge labdhaM palAni / 265 zeSa 12, tasya 6. guNane 30 bhAge ca lam akSarANi 24, idaM 265 pala 24 akSararUpaM karkalagnabhuktaM / ravibhogyayuktamantarAle lagnapalapramANarUpAntarodayayutaM ca kriyate, yathA'tra ravibhogyaM palAni 242, bhAntarodayamtu mithunameva, tanmAnaM 3.5, trayANAM mIlane jAtaM 812 sUryodayAdiyaspalaiH, ko'rthaH ? 13 ghaTIbhiH 32 palaizca gataiH karkasya kanyAMzaH sametIti / vizeSastu - Aho! Shrutgyanam Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " dvayornavAMzayoH zuddhiH pratiSThAyAM vilokyate / Adye'dhivAsanA bibe dvitIye ca zalAkikA // 1 // saMsthApya lagnamAnaM guNyenmadhyanavAMzakaiH / navabhistu hRte bhAge labdhe'ntarapalAgamaH // 2 // " atra kalpitamudAharaNamAtraM, yathA-bhatraiva karkalagne pratiSThAyAM tRtIyaH kanyAnavAMzo'STamaH kumbha navAMzaca gRhyamANo staH / tatazca kumbhanavAMzAdarvAka kanyAdayo navAMzAH paJca manti, ataH karkamAnaM 34 / paJcabhirgugayet , jAtaM 1.705, asya navabhirbhAge labdha 189, idazca tRtIyakanyAnavAMzagrahaNAya spaSTIkRte 13 ghaTI 32 pala rUpe kAle kSipyate, jAtaM ghaTyaH 16 palAnI 41, iyati kAle gate kumbhanavAMzavelA // .. atha lagnAMzasamayaspaSTanAyA'yanAMza nirapekSaM prakAramAha, yadvAsaGkrAntirAzergatanADikAghne, mAne divA nisyatha sptmsy| sAntibhogena hRte tadIyayaMzAnvite shessmihaabhogym|| - vyAkhyA-dinalagne sUryAkrAntarAzermAnaM saGkrAntisamayAt prabhRti lagnasamayAdarvAg yA ghaTyo gatAstAbhirguNyate / rAtrilagne tu sati sUryAkrAntAcaH saptamo rAzistanmAnaM tAbhirguNyate / tataH svAntarabhuktyA bhajyate / yallabdhaM tanmadhye prastutarAzestribhAgaH pRthakkRtya kSipyate / tatastathA kRte sati yassyAttadarka bhuktaM sUryAkAntarAzimadhyAt pAtyate; yaccheSaM tadabhogyam / - yathA'traiva dinalagne saGkrAntirAzestadAnIM sUryAkrAntarAzermeSasya mAnaM 225, tatsaGkrAntisamayAdanu lagnato'rvAga yA gatA ghavyaH 994, tAmirguNitaM jAtaM 223650 / asya svAntarabhuktyA 1857 rUpayA bhAge labdha palAni 12. / tatazcArkAkAntarAzermAnasya tribhirbhAge yallabhyate tanmadhye kSepyam / yathA'tra meSamAnasya 225 tribhirbhAge labdhaM palAni 75 / idaM prAgAnIta 120 madhye bhitaM jAtaM 195, idaM sUryabhuktam / sUryAkrAntarAzermeSasya mAnAt 225 rUpAt pAsyate, jAtaM 30 palAni, idamarkabhogyaM, evaM dinalagne kAryam / . rAtrilagne svakAkAntarAzitaH saptamasya rAzeH sUryabhuktaghaTIguNanatadantarabhukti bhajanAcaM sarvamapyarkAkrAntarAzivat kAryam // . . mukte'tha lagnasya tadaMsakAca, dadyAtribhAgAvudayapravRtyoH / tallagnabhuktazca tathA bhogy,kaalo'ntraalodyyukplaatmaa| Aho! Shrutgyanam Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: 253 vyAkhyA - atheti tadanantaraM / tadaMzakAditi dRSTanavAMzAdavatane lagjhasya bhukte udayapravRtyostribhAgau dadyAdityanvayaH / ayamarthaH - adhikRta navAMzAdarvAg yAvanmAnnaM lagnasya bhuktaM tat spaSTIkRtya tanmadhye tallamasya tribhAgaM tannavAMzasya ca tribhAgaM pravRtyaMzAparAddhaM kSipeta, tatastallamabhuktaM pUrvAnItamarka bhogya mantarAlalajhapalamAnaM ca mIlyate, yatsyAttAvadbhiH palaiH sUryodayAnuiSTalagnasyeSTo'MzaH syAt // yathA'tra karkasya mAnaM 341, navabhirbhAge labdhaM pAni 38, idamekanavAMzamAnaM, iSTasya tRtIyasya navAMzasyArvAk ca dvau navAMzau staH, tena 38 dviguNAH, jAtaM palAni 76, idaM tallagnaM bhuktaM, tato'tra karkamAnasya 341 tribhirbhAge labdhaM palAni 114, ayamudayabhyaMzo lagnamuktAya 76 palarUpasya madhye kSipyate jAtaM 190 | tadanu yo navAMzo datto'sti tasya yanmAnaM 38 palarUpaM, tasya tribhAgaH pala 12 rUpaH so'pi tanmadhye kSiptaH, jAtaM palAni 202 / ravibhogyaM ca palAni 30 / tathArkAkrAntarAzeriSTalagnasya cAntarAle vRSamithunau staH, tayormAnaM 256-305 / sarveSAM sthApanA- | 202-30-256-305 mIlane palAni 793, eSAM 60 bhAge labdhaM ghaTyaH 13 palAni 13 / etAskAlenAdayAdanu kanyAMzAgamaH / karaNAntaratvAt paleSu vaisadRzaM na doSAya / evamanyatrApi bhAvanIyam // 70 evaM lagnAskAlAnayanamuktaM, atha pratyayArthaM vRttadvayena kAlA lagnamAnayatityaktvA'rkabhogyaM ca palAtmakAlADrAgAdibhogyaM taraNau nidadhyAt / krameNa zeSAnudayAn vizodhya, rAzInnyasettatpramitA~zca bhAnau // 71 // vyAkhyA-- kazcidvivakSitakAlaM ghaTIpalamAnamuktvA tadAnIM katamalagnAMzAdyastIti pRcchettadA taduktaM ghaTyAdi sarvaM palI kArya / tatastatra yAvatpalamAnamarkabhogyaM syAttasmAtpalI kRtakAlAt zodhyaM, bhAgAdIti sAyanasphuTArkeNa yo rAzirAkrAntastasya zeSalavakalAvikalArUpaM sUryabhogyaM taraNAviti sAyanasphuTArke eva nyasyaM sa rAzi: pUrNIkRtya lekhya ityarthaH / tatastasmAt palI kRtakAlAdakasskAntarAyatanAni palarUpANi lagnAni yAvanti zudhyanti tAvanti saMzodhya tAvadvAzInAmaGko'rke deyaH // S zeSAdadha khaguNa 30 guNAdavizuddhodayahRtAdavAptena / bhAgAdinA sanAtho dinanAtho nirayanAMzako lagnam // 72 // Shrutgyanam Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH vyAkhyA - yatra zeSe sati lagnaM zodhayituM na pAryate tasmAccheSAt, khaguNeti triMzadguNIkRtAdazuddhalagna mAnena bhAge yallabhyate'zakalAvikalArUpaM tatsUrye davA tato'yanAMzAH karNyante, zeSaM sphuTamiSTakAle lagnaM navAMzazca i 254 idamAcaprakAre bhAvyate - yathA ghaTyaH 13 palAni 32, gaNo dhRtvA palIkRto jAtaM 812 palAni, ebhyo'rkabhogyapaLAGkasya 242 rUpasya zodhane sthitaM 570 / atha sAyanasphuTArka 1-1-31-30 rUpe vRSarAzeH zevaM 28 bhAgAH 22 kalAH 30 vikalArUpaM bhAgAdibhogyaM kSiptaM, jAto'rkaH 20-0-0 / tadanu palIkRtakAlAt 557 rUpAt arkAkrAntavRparAiyagretanasya mithunasya mAnaM 305 rUpaM zuddhamityeka zikSepe jAto'rkI 3-0-0-0 | zeSasya 265 rUpasya madhyAt karkasya mAnaM 341 rUpaM na zudhyatItyataH zeSaM 30 guNane jAtaM 7950 azuddhasya karkasya mAnena 341 bhAge labdhaM tristhaM phalaM bhAgAH 23 kalAH 18 vikalAH 49 | idamarke yojitaM jAtaM 3-23 - 18-49 asmAdayanAMzAH bhAga 15 kalA34rUpAH zodhyante, jAta lagnaM 3-7-44-49 / atra karkasya sapta 7 bhAgAH 44 kalAH 49 vikalAzca bhuktA ityAgataM / ekaikasmi~zca navAMrI triMzAMzatrayaM turyatriMzAMzasya viMzatikAzca syuriti SaDbharbhAgai: 40 kalAbhizca navAMzadvayagataM, upari caiko bhAgaH kalAsaptakaM ca pravRttyarthaM datte abhUtAM te sta iti jJeyaM / dvitrakalAvizeSe ca na doSaH, lagnaphalAnA matisUkSmatvAt / vizeSastu sthUravRtyA'hni kAlA lagnAMzAnayanamevaM--- " aSTAMzaM prati dhIvedAH 45 saGkrAntergatavAsarAH / tadaikyAdabhrarAmA30ptaM lagnamAkAntarAzitaH // 1 // zeSe SaSTite bhakte dvizatyA labdhamaMzakaH / horAdyuktAGkabhaktena horAdyamapi labhyate // 2 // " , vyAkhyA- -azo yAmastaM prati 45 palAni dhutrakaH / tata Adye yA me pUrNe 45 dvitIye 90 evaM trako pattiH / yadA ca yAvaddinamAnaM tadA tadeva caturbhaktamekaikagrAmamAnaM / tato yAmamAnaghaTIvibhakta 45 ghutrakAdyallabhyate tadeva ghaTIM ghaTIM prati dhutrako lekhyaH / yathA'tra meSe'rkabhavanadi nAdanu saptadaze'hni tribhAgo nASTaghaTaka yAmeSu ghaTIM ghaTIM prati kiJcidUna SaTpalAni dhruvaka rAzi kena sameti / kathaM ? taddinasatkaM 7 ghaTyaH 42 palAni cetyetadyAmamAnaM palIkRtaM jAtaM 462 / tato yadi 462 palai: 45 palAni dhruvakaH syAttadA 1 vaTI satka 60 palaiH kiM syAditi rAzitrayasthApanA- 462-45-60 madhyarAzirantyena guNitaH jAtaM 2000 / AdharAzinA bhAge labdhaM pala 5 akSara 50, yadyapi Aho ! Shrutgyanam , Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH caivama rita tathApi kiJcidUnatvAt SaT palAni pUrNAnyeva vivakSyante, tato'tra 13 ghaTyaH SaDguNAH, jAtaM 78 / uparistha 32 palApekSayA palatraye kSipte jAta 81, saGkrAntargata dinA: 16 mIlane 97, asya 30 bhAge labdhaM 3 zeSaM 7, lagnatrayaM gataM, turyasya karkalagnasya triMzAMzasaptakaM cetyarthaH / navAMzAninISAyAM tu 7 SaSTayA hatA jAtaM 420, dvizatyA 200 bhAge labdhaM dvau zeSaM 20. navAMzadvayaM gataM tRtIyasya 20 kalAzca gatA ityrthH| horAdIti SaSTihatAGkasya horAghakaiH 900-600-150-60 bhAge kramAt horAdreSkANadvAdazAMzatriMzAMzA api labhyante / navAMzasya tu prabhutayA mukhyatvAt pRthguktiH| anena vidhinA kalAvadhyeva vyaktIsthAna tu vikalAH, ata eva sthUro'yaM vidhirityUce / nanu ca sarvatra navAMzasyaiva cet prabhutA tadA kimarthaM lagnAnAM grahANAM ca triMzAMzA vyaktIkriyante ? ucyate-'trivardhApa karamadhyasthau" ityatra lagnendvoH paJcadazatriMzAMzamadhyastha ragrahakartarIvicAraH / tathA sati "darzane yadi syAdaMzadvAdazakamadhyagaH krUraH" ityatra lagnendvoH Rragraha dRSTivicAra ityAdyakta eva triMzAMzAnAmupayogaH / tathA lagne SaDavargaH karagrahasatkaH saumya grahasatko vA, ayaM grahaH stravargastho'nyavargastho vA ityAdi cintAyAmapi / nanu bhavati tarhi kalAdivyakIkRtiH kvopayokSyate ? ucyate-yadA kalArAziH pazyapekSayA'rdhAdhika: syAttadA rUpaM gRhItvA triMzAMzeSu dIyate / evaM vikalAnAmardhAdhike kalAsu rUpaM deya mityAdi, jAtakAdau cAMzAyu:-piNDAyurdazAntardazAdyAnayane kalAdivyaktarviziSyopayoga ityalaM prasaGgena / evaM divA lagnAMzAnayanamuktaM / " rAtrI tu mUni yaddhiSNyaM tasmAnnakSatramaSTamam / udeti pUrvasyAM tena lagnodayavinirNayaH // 1 // " tathA revatyudayAdanvazvinyudayaM yAvadazvinyA eva catvAraH pAdA udgacchanti, evamazvinyudayAdanu bharaNyudayaM yAvadbharaNyA eva catvAraH pAdA udgacchantItyevaM ziraHsthabhasya pAdakalpanayodayI navAMzo'pi nirdhArya: / ityuktA lgnsphuttiikRtiH| atha divA kAlajJAnaM prAyaH zakucchAyA''yattamityataH kAlata chAyA, chAyAtaH kAlazcAnIya daryate / tatrAdau tAvatsUkSmadinamAnAnayanamevam"dattAyanAMzA ravibhuktabhAgAH, phalena guNyA dinavRddhihAnyoH / SaSyAbhilabdhaM ghaTikAdyametat , syAdADhya dya)nUnaM prathamadyamAnAt // 1 // " vyAkhyA-iSTe'hanyarkeNa svAkrAntarAzeryAvantastriMzAMzA bhuktAH syustanmadhye tadvarSIyAyanAMzAna kSiptvA uparyAgatarAzisatkena dinavRddhihAniphalena karketyAdinA pUrvoktena saguNya SaSTayA bhAge yallabhyate tadghavyAdikaM rasadvinADya ityAdyuktasya mukhyAhamAnasya madhye kSepyaM mRgAdiSaTkasthe'rke, karkAdiSaTkasthe svakeM Aho! Shrutgyanam Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH tasmAdUnaM kAryaM, evaM spaSTaM dinamAnamAyAti, tasmin SaSTighaTIrUpAhorAtramadhyAcchodhite zeSaM spaSTaM rAtrimAnaM / anayozca kulikaspaSTIkaraNAdAvupayogaH / yathA'na megamanAdanu sadaze'hni prAtastyaghaTI 13 pala 32 samaye " sphuTo'tha bhAnuH" ityAdikaraNena saJjAtAH sphuTArkabhuktabhAgAH 16 kalAH 3 vikalAH 30 / etanmadhye'yanAMza 15 kalA 34 kSepe jAtaM rAziH 1 bhAgaH 1 kalA: 37. vikalAH 30 / atra sAyanArkeNa meSarAziH pUrNo'pi bhukto vRSasya caikozaH 1 kalAH 37 vikalAzca 30 bhukkA ityAgataM, tato'tra vRSarAzisatkA dinavRddhiH pala 2 akSara 52 rUpA gatA, tato'MzAdyaGkA gomUtrikArItyA sthAnadvaye nyasya ekatra dvikena aparatra dvApaJcAzatA ca guNyante sthApanA / 2-52 guNite ca 2-74-60 / 52-1924-1560 jAtaM kramAt | sarvAdhaHsthasya 60 bhAge labdhaM 26, idamuparisthe kSiptaM jAtaM, 1950, idaM cAdharAzyedhaH sthAna 60 rUpeNa saha samapaktisthatvAt mIlitaM jAtaM 2010 / asya 60 bhAge labdhaM 33 upari kSiptaM jAtaM palAdi 85 etanmadhye AdyarAzisatkaH 74 rUpo'GkaH samapaGktisthatvAt kSipto jAtaM 159 / asya 60 bhAge zeSaM akSarANi 39, labdhaM pale 2 upari kSiptaM jAtaM palAni 4 / asya 60 bhAge labdhaM ghaTIsthAne zUnyaM / sthApanA- | ghaTI0 palAni 4 akSarANi 39, idaM vRSAcArmAne ghaTI 31 pala 46 rUpe kSiptaM jAtaM ghaTyaH 31 palAni 50 akSarANi 39 idaM spaSTaM taddinamAnaM / tadvAzimAnaM tu ghaTyaH 28 palAni 9 akSarANi 21 / bhatheto madhyacchAyAnayanaM yathA " << 256 3 jyeSThadinAddinaM zodhyaM zeSAddazaguNAt svataH / tyajetsaptazarai 57 rlabdhaM sUrye 12 madhyAhnayaH smRtAH // 1 // vyAkhyA - iSTAharmAnaM jyeSThAhamInAcchobhyate, zeSaM dazabhirguNyate, tata svata iti tadevAdho nyasya 57 bhAge yallabhyate tanmukhyAGkAt kartyate, bhAgAprAptau yadi 57 apekSayordhvastho'Gko'rdhAdhikaH syAttadA rUpaM gRhItvA mukhyAGkAt karNyate, tadanu tasya sUrye 12 bhIge yallabhyate te madhyAhnacchAyAyAM pAdAH zeSA gulAni / yathA'tra taddinamAnaM jyeSTAddarmAnAt ghaTI 33 pala 48 rUpAcchodhitaM jAtaM ghaTI 1 palAni 57 akSarANi 21, idaM zeSatvAdazabhiH saguNyA SaSTA bhaktvA bhaktvA upari kSepe jAtamadhaH 33 UrdhvaM ca 19 / asya sa 57 bhAgo nApyate, nApi 57 apekSayA'syArdhAdhikyaM tatastatprakriyAmakRtvavaikonaviMzateH 12 bhAge labdhaM padaM 1, zeSamaGgulAni 7 vyaGgulAni 33, iyaM tahine madhyAhnacchAyA / atheta iSTakAlacchAyA " Aho ! - Shrutgyanam " Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH " khamahIkara 210 hatadivase vihRte vAJchita palairdyugatazeSaiH / labdhaM madhyapadairyug naga 7 rahitaM syAt padacchAyA // 1 // zeSarka 12 guNaM kRtvA vAJchitaistu palairhRtam / labdhamaGgulasaMjJaM syAdevaM chAyAGgulAgamaH // 2 // "" spaSTau / udAharaNaM yathA - taddinaM ghanyaH 31 palAni 50 akSarANi 39, idaM 210 hataM jAtaM 6510- 10500-8190 / SaSTyA bhaktvA bhaktvA upari kSepe jAtamadha: 30 tadupari 16, tasyApyUrdhva 6687 / tato'sya gati pUrvAhNe gatapalairbhAgaH, aparAhNe tu zeSapalaiH / atra pUrvAnIta 13 ghaTI 32 palasarakai 812 bhAge labdhaM padAni 8, zeSaM 191, tat 12 guNane'dhaHstha 16 kSepe ca jAtaM 2308, bhasya 812 bhAge labdhaM bhaGguladvayaM 2, zeSaM 684, idaM vyaGgulAnayanAya 60 guNaM, adhaHstha 30 kSepe jAtaM 41070, tasyApi 812 bhAge labdhaM vyaGgulAni 50, zeSaM 470 tyaktaM / asya pada 8 aGgula 2 vyagula 50 [ 51 ] rUpasya madhye madhyacchAyApadAGgulabhyaGgulakSepe padAGkAt 7 karSaNe ca jAtaM pada 2 bhagula 10 vyaGgula 23 [ 24 ] | iyaM saptAGgulazaGkucchAyA 13 ghaTI 32 palasamaye syAdityAgatam / atha pratyayArthametacchAyAto'yaM kAla AnIyate " " sAdri 7 zaGakupadairarka 12 guNairmadhyAGgulonitaiH / dviveda 42 me dine bhakte yugataM zeSamApyate // 1 // yathA'tra sAdri 7 zakupadA 9 rka 12 guNAH 108 adhaHstha 10 agulakSepe jAtaM 118 / ito madhyacchAyAyAH 1 pada 7 agururUpatvAdaGgularUpatvakaraNe 19 aGgulakarSaNe jAtaM 99 / atha taddinamAnAGkatrayaM 42 guNI - kRtya SaSTyA bhaktvA bhaktvopari kSepe jAtaM adhaH 42 upari 28, tasyApyupari 1337 / asya 99 bhAge labdhaM ghaTI 13 zeSaM 50 / tat 60 guNane'dhaHstha 28 kSepe ca jAtaM 3028 / asya 99 bhAge labdhaM palAni 30 zeSaM 58 / tat 60 guNane'dhaHstha 42 kSepe ca jAtaM 3522 / asyApi 99 bhAge labdhamakSarANi 35 zeSaM 55 taca 99 apekSayA'rdhAdhikamityato rUpagrahaNe'kSarANi 36 / aya 36 aGkaH 60 apekSayA'rghAdhiko'stItyato'smAt 1 palagrahaNe jAta palAni 31, tata AgataM pade 2 aGgulAni 10 vyaGgulAni 24, chAyAyAM ghaTI 13 pala 31 rUpaM caTitadinaM / aparAhNe tvetAvatyAM chAyAyAM zeSa'dinametAvat syAt / ekadvipalavisaMvAde ca na doSaH, karaNAntarakhAt / iti " Aho ! Shrutgyanam 257 : Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 Arambha-siddhiH - - - - prasaGgAcchAyAkAlayorAnayanamUce / atha prastAvAd grahANAM ca tadvatInAM ca sphuTIkRtirucyate" gateSTanADyo guNitAH khakhebhaiH 800-600-400-200, sarvakSanADIvihRtAH kalAdyam / bhuktAyuktaM sakalA grahAH syuH, SaSTayA hateSvaSTazateSu bhuktiH // 1 // " asya bhASyaM" iSTAt prAggatanADyo'STatAyeguNitAstataH / sarvasaMghaTikA bhaktAH kalAdyAH syuriti sphuTam // 1 // bhuktaRkSASTazatyAdipramANasahitAstataH / SaSTibhaktezakAdi syAccheSe SaSTiguNe tataH // 2 // sarvasaMghaTikAbhakte labdhaM syAdvikalAdikam / evaM spaSTA grahAH sarve kartavyA gaNakottamaiH // 3 // " spaSTAH / navaraM aSTazatAbairiti samagranakSatrasatkagatanADIguNane tadbhogasya 800 kalArUpatvAt 800 gunnkaarH| AdyazabdAt yatra nakSatrapAdatrayasya dvayasya nakSatraikapAdasya vA gatanADya iSTAH, tatra 600-400-200 rUpAH kramAdguNakArA iti svayamUhyaM / sarvakSeti, atrApi samagranakSatratatpAdatrayadvayAdisatkAmireva sarvanADImistatra tatra bhajanamUhyam / evaM bhuktaRkSASTazatyAdItyatrApyekadvitripAdabhuktatvasambhave 200-400-600 kalAnAM labdhakalAsu kSepo'bhyUhyaH / RkSazabdena ca rAzayo'pyucyante, tena yadi katyapi rAzayastena graheNa bhuktAH syuskhadA te'pyupari lekhyAH / ayamevArtho vyaktyocyate-- " indorguNyA gatA ghaTayo'STazatyA pratibhaM sadA / bhaumasUryajJazukrANAM guNyA aSTazatAdibhiH // 1 // zanivAkpatirAhUNAM dvizatyA pAdagatvataH / gatA ghaTayo hatAbhyAMnhighaTyAptaM syAtkalAdikam // 2 // rAhomigatitvena labdhA yA vikalAH kalAH / zodhyAstA dvizatImadhyAccheSaM bhogyakalA iha // 3 // " vyAkhyA-aSTazatyeti candracArasya sarvatra nakSatrApekSayaiva TippanakeSu likhanAt / aSTazatAdibhiriti bhaumAdInAM cArasya nakSatrApekSayA rAzyapekSayA'pi ca likhanAt, dvizatyeti zanyAdInAM cArasya tu bhaikapAdApekSayaiva likhanAt tadapekSayaiva vartanIyaM, tatra bhapAdasarakagateSTanADyaH 200 guNitA bhapAdAt pAdAnta Aho! Shrutgyanam Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: 259 rasaGkramaNAntarAla sarva ghaTIbhirbhajyante, labdhaM kalAdyaM bhuktaM syAt / rAhostu vAmagatitvena labhyate tat 200 madhyAt pAtyate, zeSaM rAhuNA tasya pAdasya bhogyaM jJeyaM tasya ca bhogyaRkSASTazatyAdiyoga eva kArya:, rAzayo'pi tatra bhogyA evopari deyAH, evaM sUryAdInAM kvacit pAdApekSayA kvacita pAdadvayatrayApekSayA ca svadhiyA vartanA kAryA / kevalamanayA rItyA'rkAdyAH sapta grahA bhuktApekSayA sphuTIsyuH, rAhustu bhogyApekSayA sphuTIsyAt / yadi ca rAhurAzyaGkamadhye SaTkaM kSipyate tadA keturapi bhogyApekSayaiva sphuTItyAt / SaSTyA hateSvaSTazateSu bhuktiriti sarvarkSanADI vihRteSviti zeSaH / bhayaM bhAvaH - aSTazatyA yathAsambhavaM SaTcatudviMzatInAM vA SaSTyA saguNya sarvarkSanADIbhiryathAyogaM tridvayekapAdanADIbhirvA bhAge hRte yallabhyate dvisthaM phalaM tatkalAvikalArUpaM grahANAM daivasikagatimAnaM jJeyam // athAna tArakAlikAnAM navagrahANAM sphuTIkaraNenodAharaNaM darzyate tatrArkastAvat prAgeva sphuTIkRto'sti tasya ca dvAdazasaGkrAntiSu kramAt kalAvikalArUpaM daiva sikagatimAnaM prAya evaMvidhaM syAt, tathAhi " vasva nidhayo58- 9 nave pusadhRtiH 59-18 dviH SaTzaraM56-56 yUnikA, SaSTirdvAdaza 57 - 12 kuJjareSugaganaM 58-0 caikonaSaSTiyAH 59-7 / SaSTirvizvayutA60-13 kuSaT ca saguNA61-3kvaGgaM dviyugviMzatiH 61-22, kvaGgaM sannidhi61 9SaSTikAm yugayugaM 22 kheTeSu dhRtyA yutam 59 - 18 // 1 // " industu taddine puSye'sti tasya gataghaDhyaH kAryasamaye 17 tA: 800 guNAH, jAtaM 13600 / puSya sarvaghaTyaH 66, tAbhirbhAge labdhakalAH 206 vikalAH 3 zeSaM 42, tasya 66 apekSayA'rghAbhyadhikatvAdvikalAH 4 / punarvasvorantyapAdasya 200 kalA: kalAmadhye kSiptAH, jAtA: kalA: 406, AsAM 60 bhAge labdhaM 6 aMzAH kalAH 46 vikalAH 4 / bhuktarAzitrayamupari dattaM jAtastadAnIM spaSTenduH 3 - 6-46-4 / tadgatistu kl|: 727 vikalAH 16 // atha bhaumastaddineSUttarabhadrapadAsvasti / tadA gataghaDhyaH 149 / kathaM ? u0 bha0 maGga0 44 / taddinazeSaghaTyaH 16 / kAryadinaghavyaH 13 / antarAladinadvayasya ghaTyaH 120 mIlane 149 / tAH 800 guNA jAtaM 119200 / sarvvarkSanADyaH 1022 / AbhirbhAge labdhaM kalAH 116 vikalAH 38 | pUrva bhadrapadAntyapAdasaraka 200 kalAkSepe jAtAH 316 kalAH / tAsAM 60 bhAge labdhaM pakSa 5 aMzAH upari 11 rAzidAne jAtaH spaSTo bhaumaH 11-5-16-38 / tadgatistu kalAH 46 vikalAH 58 / , Aho ! Shrutgyanam Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH atha budhastaddineSu vRSe kRttikAsvasti / tadAnIM gataghaTyaH 170 / kathaM? vRSe budhaH 23, taddinazeSaghaTyaH 37 | kAryadinaghaTyaH 13 | antarAladinadvayaghaDhyaH 120 mIlane 170 / tAH kRttikApAdatrayasyaiva vRSasthatvAt 600 guNA jAtaM 102000 / atheha vRSe bu0 ityata Arabhya rohi0 bu0 ityato'rvAk pAdatrayasya yAstAH sarvarkSanADyaH 457 / tAbhirbhAge labdhaM kalAH 223 vikalA : 11 zeSaM 313, tasya 457 apekSayA'rdhAdhikyAdvikalAH 12 / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 3 aMzAH upari bhuktarAzi 1 dAne jAtaH spaSTo. budhaH 1-3-4312 / tadgatirapi SaTzatyA eva 60 guNane pAdatrayaM nADIbhi 457 bhejane va AtAH kalAH 78 vikalA : 46 // atha gurustaddineSvAdrathapAde'sti / tadAnIM gataghaDhyaH 276 / kathaM ? raudre pra0 gu0 37 | taddinazeSanADyaH 23 / kAryadinavyaH 13 | antarAladina catuSkaghaDhyaH 240 mIlane 276 / tA guroH pAdagatatvAt 200 guNAH jAtaM 55200 | ArdrAdyapAdabhogasarva nADyaH 1192 / tAbhirbhAge labdhaM kalA: 46 vikalAH 18 mRgArdhasatkA: 400 kalAH kalAsu kSiptAH jAtaM 446 / tAsAM 60 bhAge labdhaM 7 aMzAH upari bhuktarAzidvaya dAne jAtaH spaSTo guruH 2- 7-26-18 | tadgatirapi dvizatyA eva 60 guNane AdvaikapAdasarva nADIbhirbhajane ca jAtAH kalAH 10 vikalAH 4 // 260 atha zukrastaddineSu pUrva bhadrapadAsvasti / tadAnIM gataghaDhyaH 541 / kathaM ? pU0 bha0 si0 12 taddinazeSaghavyaH 48 / iSTadinaghaTyaH 13 / antarAladina 8 ghanyaH 48.0 mIlane 541 / tAH pUrvabhadrapadapAdatrayasyaiva kumbhasatkatvAt 600 guNAH jAtaM 324600 / atha mIne si0 ityato'rvAg yAstA eva sarvanADya 582 / AbhirbhAge labdhaM kalAH 557 vikalA: 44 bhuktanavAMzAnAM SaNNAM kalAH 1200 kalAsu kSiptA jAtA: 1757 kalAH vikalAH 44 / bhAsAM 60 bhAge labdhAH 29 aMzAH upari 10 rAzidAne jAtaH spaSTaH zukraH 10- 29-1744 / tadgatistu kalAH 61 vikalAH 51 // atha zanirvakrI taddineSvanurAdhAturthapAde'sti / tadAnIM gatavaDhyaH 1477 / kathaM punaraMnu0 ca za0 36 / taddinazeSaghaTyaH 24 / iSTadinaghavyaH 13 / antarAladina 24 ghaTyaH 1440 mIlane 1477 tA: zaneH pAdagatatvAt 200 guNAH jAtaM 295400 tu pAdabhoga sarvaghaThyaH 4182 / AmirbhAge labdhaM kalAH 70 vikalAH 38 / idaM zanairvakritvAt 200 madhyAt karSaNe jAtaM 129 kalA: 22 vikalAzca / uparitananavAMza catuSka saraka 800 kSepe jAtAH 929 kalAH / AsAM 60 bhAge labdhaM 15 aMzAH upari 7 rAzidAne jAtaH spaSTaH zaniH 7-15-29-22 / tadgatistu kale 2 vikalAH 52 // atha rAhustadA citrAntyapAde'sti / tadAnIM gatanADhyaH 1283 / kathaM ? citrA c0raa050| taddinazeSaghaTyaH 10 / kAryadinaghaDhyaH 13 | antarAladinAni 21, tadvaTyaH 1260 mIlane 1283 | tA rAhoH pAdagatatvAt 200 guNAH jAtaM 256600 bhana * Aho ! Shrutgyanam Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 6 / 74 / 10 / 61 citrAnsyapAdabhoga sarvanADyaH 3774 / AbhirbhAge labdhaM kalAH 67 vikalA: 59 / bhAsA 200 madhyAt pAtane jAtaM kalAH 132 vikalA / / kanyAma. dhye citrAtRtIyapAdasaka 200 kalAH kSiptAH, jAtAH kalAH 332 / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 5 aMzA: / upari 6 rAzidAne jAto bhogyApekSayA spaSTo rAhuH 6-5-32-: / gatistu kalA: 3 vikalA: " rAho rAzyaGke 6 kSepe jAtaH spaSTaH ketuH 0-5-32-1 / tadgatistu rAhuvadeva / nanu grahANAM atra tAtkAlika spaSTIkRtanavagrahANAM satikAnAM sthApanA yathA- I pAnI 1 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | . / . kiM phalaM? ucya. te-kalAvikalArUpayA pratidinagatyA pUrvakArya| velAyAM spaSTI|kRtagrahakAlAda|nantaraM dvitIya kAryakAlAdarvAk yAvatyo ghaTyo gatAH syustAH sthAnadvaye saMsthApya kramAgaNyante / tataH SaSTyA bhAge labdhaM kalAdikaM pUrvakAryavelAyAM spaSTIkRtagrahamadhye kSipyate / vakrigrahamadhyAt bhogyApekSAspaSTIkRtarAhumadhyAJca kayate / tato dvitIyakAryavelAyAM grahAH spaSTAH syuH / yathA prAgukta eva varSamAsapakSe 13 dine hastArke'STaghaTIcaTane kenacit kArya miSTaM tadvelAyAH prAgudAhRtavelAyAzcAntaraM ghaTyaH 355 / kathaM ? vaizAkha zukla saptamyAH 13 ghaTyaH prAgudAhRtAH / taddina zeSaghaTyaH 47 / hastArkadinasya 8 ghaTyaH / antarAladinAni 5 tadghaTyaH 300 mIlane 355 / meSa. sthArkasya gatizca 58-9 rUpA | anayA 355 sthAnadvaye guNyate, sthApanA 18. jAto rAzI 27790 adhaH 60 bhAge lakSa 51 upari kSiptaM jAtaM 20643 / asya 60 bhAge labdhaM kalAH 344 I.paM vikalA: 3 / evamanyeSAmapi grahANAM kalA AnItAH tAzcaivaM jAtAstathAhi / sthApanA sava | candra magala | budha / guru zukra zani rAhu / katu kalAH 344 4302 | 277466 59 365 16 1818 vikalA: 3 / 59 | 53 / 2 33 / 56 57 etAmiH saMskRtAH prAgAnItagrahA dvitIyakArya samaye evaMvidhA jAtAH, tathAhi Aho! Shrutgyanam Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 Arambha-siddhiH atha ye grahA anantarameva kRtavA vakrAbhimukhA vA mArgIbhUtA mArgAbhimukhA vA syusteSAM sphuTIkRtirucyate ravi / candra / maMgala budha | guru / zukra ka currm - 29 / m 40 / " vakrAnapazcime bhuktA bhogyA mArgAgrapazcime / antarAMzakalA grAhyAstAsAM sImA ca sarvabham // 1 // vakrAdUrva phalaM labdhaM bhuktabhAgoghatastyajet / sabhogyabhuktabhAgaughAttyAjyaM mArgAditaH phalam // 2 // " anayorbhASyam" vakrAt pUrvagatA nADyo hatAH svarzakalAdibhiH / sImAntasarvabhaghaTIvibhaktAH syuH sphuTaM kalAH // 3 // zeSe SaSTiguNe sarvakSalabdhe vikalAgamaH / bhuktAyukta tatrAGke SaSTibhaktezakAdikam // 4 // vakrapazcAdapItthaM syAtsImAdhiSNye'grata: sthite / / labdhaM phalaM punastyAjyaM bhuktabhAgaughatastadA // 5 // mArgAt pUrvagatA ghaTyo guNyA bhogyakalAdibhiH / zeSaM prAgvadbhogyayuktabhuktAMzebhyaH phalaM tyajet // 6 // " mArgapazcAttu rUDhayeti vakrimArgigrahAH sphuTAH / " iti / eSAM vyAkhyA - vakra apazcime iti, vakrIbhavanAdanantaramarvAka cetyarthaH / mArgAgrapazcime iti, mArgIbhavanAdanantaramarvAk cetyarthaH / antarAMzakalA grAhyA iti, yathA svabhAvagate graMhasva sphuTIkartuM gaseSTanADInAM 800 kalAbhirguNanamuktaM. tathA'tra vakrimArgIbhavanasamayaTippanakalikhitabhuktabhAgakalAbhirguNanaM kAryam / kevalaM vakrIbhavanasyobhayato bhuktakalAbhirmArgIbhavanasyobhayatastu bhogya kalAbhiriti / tAsAM sImA ca sarvabhamiti tAsAM prastAvAtsarvanADInAM / ayamartha:-yathA'nyatra sarvakSanADIbhibhIga uktastathA iSTasamaye tadgrahA''krAntanakSatrasya tatpAdasya vA laganAdArabhya vakrimAgIbhavana yAvat / athavA vakrimArgIbhavanAdArabhya nakSatrAntare tatpAdAntare vA saGkramaNaM yAvadyAH sarvaghaTyastAbhirbhAgo deyaH / tatazca vakrAdUrdhvamiti yadi vakrIbhavanAnantaraM grahaH spaSTIkriyamANo'sti tadA yallabdha kalAdikaM phalaM tadvakrIbhavanasamrayaTipanakalikhitabhuktabhAgakalAdimadhyAt karSaNIyaM / vakrAt prathamaM tu gateSTanADInAM yathoktarItyA bhuktAlAbhirguNane sarvaghaTIbhirbhajanaM Aho ! Shrutgyanam Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 263 - - ca vidhAya labdhaM bhuktasaMyukta kAryamiti sugamameva / mArgAdita iti, yadi mArgIbhavanAdAga grahaH spaSTIkriyamANo'sti tadA mArgIbhavanasamayaTippana kalikhitabhuktabhAgakalAmadhye tasyaiva bhogyaM bhAgakalAdikaM sammIlya tapiNDamadhyAlabdhaM kalAdikaM zodhyate, mArgIbhavanAnantaraM tuM rUDhyeti, ko'rthaH ? yathAsvabhAvagatInAM grahANAM kalA bhAnIya bhuktakSayoga: kriyate tathA so'trApi kAryaH, evaM vakriNo mAriMgaNastathAsvAbhimukhAzca grahAH spaSTIsyuH / idaM budhazukrAbhyAmudAhiyate tayoH prAyo vakrimArgitvasya bahuzo bhavanAt / tatra vAvaM varttanaivaM kAryA-vRSarAzI vakritasya budhasya vartanaM yathAvakradinazeSadhavyaH 26, lagnadinavavyaH 10, antarAla dina 4 ghaTyaH 240 mIlane 276 / etat pRthakkRtvA sthApyate / tato budhasya vakrIbhavanadine vRSarAzibhukaM TippanakalikhitaM yathA bhAgA: 25 kalAH 44. idaM sarva kalIkRtaM jAtaM 1544 asmAt kRttikApAdayarohiNIsatkAH 1400 kalAH kRSyante, zeSaM 144, idaM mRgazIrSasya bhuktaM / etena vakrArapazcime'ntarAMzakalA bhuktA grAhyA iti vyaakhyaatN| tato'nena 144 mRgazirobhuktana pUrvamIlitA gateSTaghaTyo 276 guNyante, jAtaM 39744 / tataSTippanakaM niriikssyte| vakradinAdArabhya punA rohiNyAM budhaH ghaTyaH 7 ityantaM yAvad ghaTyaH sarvA ekatra mIlyante. tathAhi-vakadinazeSaghaTyaH 26, punA rohiNyAM budhaH ghavyaH ., antarAladina 6 ghaTayaH 360, sarvAsAM mIlane jAtaM 393 / anena sarvakSanADI rUpeNa pUrvoktAkasya 39744 bhAge labdhaM kalAH :01 vikalA: 8 / idaM pUrvoktAnmRgazIrSabhuktAt 144 rUpAt zodhyate / etena cakrAce phalaM labdhaM bhuktabhAgaughatastyajediti vyAkhyAtaM / kRSTazeSa kalA: 42 vikalA: 52, idaM kRttikApAdatrayarohiNIsaka 400 kalAyuktaM kRtaM, jAtaM kalA: 1442 vikalA: 52 / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 24 aMzAH, upari bhukt| rAzidAne jAtaH spaSTo budhaH 1-24-3-52 / atha gati:-aSTazatIsthAnIyo'GkaH 154 rUpaH 60 saguNya sarvakSanADIbhiH 393 rUpAbhirbhakaH, labdhaM kalAH 21 vikalAH 59 / iyaM vAvaM lagnadine budhagatiH / gatispaSTIkRteH phalaM prAgvat / navaramanayA gatyA gateSTaghaTInAM prAguktarItyA guNane yaskalAdikaM phalaM labhyate, tad dvitIyakArya velAyAM pUrva kAryakAlikAhebhyaH zodhyate, tatastadvelAgrahAH spaSTIsyuH // atha vakrAt pUrva vartanaivam-punarvasuzukraH ghaTyaH 59 iti dinAnantaraM dvitIye dine 10 ghavya nantaraM lagnaM gRhyamANamasti, to lamadina ghaTyaH 10 punarvasuzukrAgamana dinazeSaghaTI 1 mIlane 11 / tataSTippanakaM nirIkSyate kadA zukro vakrIbhaviSyatIti, tato lagmadinAdana vakrI sitaH dhanyaH 49 bhAgAH 21 kalA: 10 iti Tippanake likhitaM dRSTaM / etacca bhAgAdi sarva kalIkRtaM jAtaM 1270, Aho! Shrutgyanam Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH etanmadhyAnmRgArdhA''rdApakA 1200 kalA: kRSyante, zeSa 70 / idaM punarvasu. bhuktaM / etena vakrAdagre pUrva cAntarAMzakalA bhuktA grAhyA iti vyAkhyAtaM / tato'nena 70 punarvasubhuktena gateSTaghaTyo 11 guNyante, jAtaM 770 / tata: punaSTippanakaM vilokyate zukrapunarvasvAgamanadinazeSaghaTI 1 vaRdinaghaTI 49 antarAladina 5 ghaTI 300 mIlane 350 / bhAbhiH sarvakSanAhIbhiH pUrvoktAGkasya 770 bhAge labdhaM kale 2 vikalAH 12 / idaM lagnavelAyAM zukreNa punarvasvorbhuktaM idaM mRgA. hya''Asaka 1200 kalAmadhye kSiptaM jAtaM kalAH 1202 vikalAH 12 / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 20 bhAgAH / upari rAzidvayadAne Ato lAvelAyAM spaSTaH zukaH 2-20-2-12 / atha gatiH-aSTazatIsthAnIyaH 70 rUpo'GkaH 6. saguNya sarvakSanADIbhiH 350 rUpAbhirbhaktaH, labdhaM kalA: 12 vikalA | iyaM vakrA. tapUrva lagnadine zukragatiH / anayA gatyA guNane ca yat kalAdikaM phalaM labhyate tatpUrvakAlInagraheSu yojyam // atha mArapUrva varttanaivaM-punA rohiNyAM budhaH ghavyaH . itilikhitopalakSitAdanantaramaSTame dine pazcaghaTyanantaraM lagnaM gRhyamANamasti, bhato lamadinaghaTayaH 5 punA rohiNyAM budha ityetaddinasya zeSaghavyaH 53 antarAladina 7 ghaTyaH 420 mIlane 478, etA gateSTanADyaH / tataSTippanakaM nirIkSyate, tatra lagnadinAdanantaraM saptame dine mAggoM budhaH ghaTyaH / 45 bhAgAH 13 kalA: 13 vikalAH 8 iti likhitaM dRSTaM / tata idaM bhAgAdikaM kalIkRtaM jAtaM 793 vikalA: 8, etacca Tippanake likhitaM budhena vRSasya bhuktaM jJeyaM, bhogyaM tu kalAH 1076 vikalAH 52, anena bhogyena gateSTanADayaH 478 sthAnadvaye nyasya kramA. dguNyante, sthApanA yathA-8 / etena bhogyA mArgAgrapazcime iti vacanAdana bhogyA eva kalA gateSTanADIgaNanAya gRhItAH / guNane ca kramAjAtaM 480858 adho 60 bhAge labdhaM 414 Aye kSitaM jAtaM 181282 tataH punA rohiNyAM budha ityetaddinasya zeSavaThyaH 53 mArgI budha iti dinasya ghaTyaH 45 antarAladina 14 ghaTyaH 84. mIlane 538 / AbhiH sarvakSanADIbhiH pUrvoktAGkasya . 181282 bhAge labdhaM kalA: 513 vikalAH 6, etaca labdhaM phalaM lagnadinAdaSTame dine Tippanakali khitAt mArgI budha: bhAga 13 kalA 12 vikalA 8 rUpAt vRSagazibhuktAddhogyakalA 1..vikalA 8 sahitAt mIlane 1800 kalArUpIbhUtAt zodhyate sabhogyabhuktabhAgaughAtyAjyaM mArgAditaH phala mitivacanAt jAtaM 1286 kalA: 54 vikalAzca / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 21 bhAgAH kalA: 26 vikalA: 54 / idaM mArgAt pUrva lagnadine budhena vRSagazebhuktaM / upari 1 rAzidAne jAnaH spaSTo budhaH 1-21-26-54 / gatistu 1006-52 ityAcAkasya 6. saguNya 938 sarvakSanADIbhirbhajane labdhaM kalAH 64 vikalAH 13 / anayA labdhaM kalAdhaM pUrvagrahebhyaH zodhyam // 24856 Aho! Shrutgyanam Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 265 - mArgAvaM svevaM vartanIyaM-mArgI budhaH 45 iti bhavanAdanu saptame dine saptaghaTyanantaraM lagnaM gRhyamANamasti / tato mArgI budhaH 45 dinasya zevaghaTI 15 lagnadinaghaTI 7 antarAladina 6 ghaTI 360 mIlane 382 / etA gateSTa. nADyaH sthAnadvaye nyasya mArgI budhaH ghaTyaH 45-bhAgAH 13-kalAH 13-vikalAH 8, evaM TippanakalikhitazeSAbhibhaugyakalAvikalAbhiH 1006-52 kamAdguNyante bhogyamArgAprapazcime iti vacanAt jAtaM 384623-4 / tataH punaSTippanakaM nirIkSyate mArgIbhavanAdanu 14 dine mRge budhaH 47 iti likhitaM dRSTaM / tato budhamArgIbhavanadinazeSaghaTI 15 mRge vudhAgamanadinaghaTI 47 antarAladina 13 ghaTI 780 mIlane 842 / AbhiH sarvakSanADIbhiH pUrvoktAGkasya 384623 bhAge labdhaM kalAH 456 vikalA: 48 / kalAnAM 60 bhAge labdhaM 7 bhAgA: zeSa kalAH 36 vikalAH 48, iMdaM mArgIbhavanadinalikhitabhAga 13 kalA 13 vikalA 8 madhye zitaM mArga pazcAttu rUTyetivacanAt jAtaM bhAgA: 20 kalAH 49 vikalA: 55, idaM lagnavelAyAM budhena vRSarAzebhuktaM / upari / rAzidAne jAtaH spaSTo budhaH 1-20-49-55 / gatistu 1006-52 ityAdyA sya 60 guNane 282 sarvakSanADIbhirbhAge labdhaM kalAH 71 vikalA: 33 / anayA labdhaM kalAdyaM phalaM pUrvAnItagraheSu yojyaM / evamanyeSAmapi grahANAM vartanoktAnusAreNa svadhiyA kAryA / idaM sarva jyotirvidA sarvadeSTatvAt prastAvAca darzitam // atha vivAhe godhUlikalagnamAha sandhyAlagnamapi zreyo gokhurotkhaatdhuulibhiH| gopAnAM hInavarNAnAM prAcAM ca syAtkaragrahe // 73 // vyAkhyA-sUryasyAstasamaye'rddhabimbabhavanAdanu gokhurotkhAtadhUlayo yAvanna zAmyanti tAvadgodhUlikalagnasamayaH, ata eva dhUlibhirityuktaM yAvattArA nekSyante tAvaditi bhAvaH / abhracchane sva prapunAnATapatramIlanazakunikulakolAhalakulAyautsukyAdiliGgainirNaya / zreya iti lokarUDhyoktam / hInavarNAnAmiti sAmAnyenoktaM, yadgadAdharaH-"ghaTikAlagnAbhAve'GgIkArya gorajo'pi viprai. zca" / iti // atha godhUlike etAvatyeva zuddhirapekSyata ityAhazItadyuti SaSThamathASTamaMca, bhadrArdhayAmI kulikaM ca hitvaa| vinApi lagnAMzagvagAnukUlyaM, godhUlikaM prAgraharaM vdnti||74|| vyAkhyA-SaSTamiti lagnAta SaSThASTamenduH kanyAmRtyudaH, bhaumo'pi mUrtyaSTamagaH patyumatyudasvAsyAjya eveti sAraGgaH / ardhayAmI kulikaM ceti, anena godhUlike guruzanivArI tyAjyau tahinayostadAnIM krameNArdhayAmakulikotpatterityasUci / kezavArkastvAha Aho! Shrutgyanam Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH " sArka zanau ciravicitra zikhaNDinau, tatkevalaM kulikayAmadalopalambhAt / " atra sArkamiti zanau sUrye sati godhUlikaM kAryaM pazcAt kulikabhavanAt / gurau tu sUryAstAdanu kArya, prathamamardhayAmasadbhAvAditi / khagA grahAH / vinAspItyukte'pi ca kila krAntisAmyAdayo bRhaddoSAstyAjyA eva / yaduktaM vyavahAraprakAze 66 266 " iti / krUrairyutaM nakSatraM vyatipAtaM vaidhRtiM ca saGkrAntim / kSINa candra grahaNabhazani guru dinakrAnti sAmyAni // 1 // dampatyoraTamabhaM lagnAt SaSThASTamaM ca zItAMzum / ravijIvayorazuddhiM vivarjya godhUlikaM zubhadam // 2 // godhUlika pariNayane yeSAM kendropagaH zubho na mRtau // 3 // prAgraha ramiti doSAntarairajayyatvAt pradhAnaM / yatsAraGgaH" jAmitraM na vicintayedgrahayutaM lagnAcchazAGkAttathA, no vedhaM na kuvAsaraM na ca gataM nAgAmi bhaM pApmabhiH / no horAM na navAMzakaM na ca khagAnmUrtyAdibhAvasthitAn, hitvA candramasaM SaDaSTamagataM godhUlikaM zasyate // 1 // 39 atra yadyapi SaSThASTamendutyAga evApekSyate, na tvanyat kimapItyuktaM tathApIdaM jJeyaM - godhUlikalagne'pi vaivAhikameva bhaM, tacchuddhirvarSamAsapakSadinazuddhayazcAvazyaM gaveSyanta eveti / atrAha paraH- yadi doSAntarAjayatvAdgodhUlikasya prAdhAnyaM tadA pUrvoktalagnAdiphalAnAmaprAdhAnyApAtaH, satyaM, anullaGghya ( dhita) kula dezadharmAnusArAtteSAM kvacidaprAdhAnyApAto'pi nAniSTaH / yaduktaM " na zAstradRSTyA viduSAM kadAcidullaGghanIyAH kuladezadharmAH / deze gato'pyekavilocanAnAM nimIlya netraM nivase manISI // 1 // " evaM yathoktakuladezeSu godhUlikasyaiva prAdhAnyaM na tu lagnAdiphalAnAmiti na kazciddoSaH / api ca na kevalaM godhUlikaviSayA eva grahagocarAdiviSayA api kuladezadharmAH santi / tathAhi - vivAhe nAgarANAM SaDaSTamakAdyagaNana bhArgaveSu bhAdrapadasitadazamyAmeva vivAhaH / ete kuladharmAH / dezadharmA yathAgauDadezIyAH sUryaM gocareNa zreSThamapekSante, guruM tvaSTakavargeNa / dAkSiNAtyA guruM gocareNa zreSTamicchanti, sUrya svaSTakavargeNa / lATadezIyA ravigurvoraSTakavarga gocaraM cecchanti / mAlavIyAnAM gocaro na pramANaM, kintvaSTakavarga eva pramANaM / zeSeSu dezeSu gocaro'STakavargazca pramANam // Aho! Shrutgyanam Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 267 - - - atha pUrvoktacchAyAlagnasamAnabalaM dhruvalagnamAhasyurdIkSAsthApanAdIni dhruvacakre tiraHsthite / Urce khAtadhvajocchAyaprAyANi prAyazaH zriye // 75 // vyAkhyA- sthApanA pratiSThA, AdizabdAdanyadapi sthirakarma / tira iti tiryaka / Urdhva iti Urdhvasthite dhruvasya paritaH sthitaM zraGkhalakaM jhapradakSiNaka bhrAmyadahorAtre dvistiryaka syAt dvizocha / tatazca. tiryagRrdhva sthite cakre tatprAntagatatArake / samasUtre yadA syAtAM dhruvalagnaM bhavettadA // 1 // " tatsamayazcAtisUkSmagrAhiNyA svadRzA dhruvabhramayantreNa vA nirNeyaH / sthUravRttyA tvevaM pUrvAcA nirNIto'sti / tathAhi" udae mahAdhaNiThThANa uDDhaM aNurAhakitti dhua tirio" tti / paramudayamAnatvaM bhasya tathA spaSTaM dRggocarIkartuM na pAryate, tena ziraHsthanakSatrApekSayA dhruvalagnasvarUpaM kathyate, tathAhi-azleSAyAM zravaNe ca mastakAduttarati sati dhruvastirazcInaH syAt / bharaNyAM vizAkhAyAJca mastakAduttarantyAM dhruva UrdhvaH syAditi, tathA" syAdurbo mRgakarke tu samastiryak tulAjayoH / yathA tathA tu zeSeSu lagneSu sthAdhdhruvaM dhruvaH // 1 // " tadvelA ca tAdAtvikodayalagnanavAMzamAtrItyeke / tasyApi madhyamatribhAgamAtrIti svanye / rAtrijameva tiryagUrvavaM dhruvalagnamucyate, na tu dinajaM, ravikaraluptatvAt / prAyANIti, prAyazabdAdyAtrAdigrahaNam / yaduktam* pRSThato vA raviM kRtvA gaccheddakSiNagaM tathA / uttAnapAdaputrasya zekhare cordhvasaMsthite // 1 // " anottAnapAdaputro dhruvaH / harSaprakAze'pi dhruvalagnamUce, tathAhi" jai puNa turiaM kajaM havija laggaM na labbhae suddhaM / tA chAyAdhuvalaggaM gahiavvaM sayalakajesu // 1 // " atra rAjAdyabhiSekamAhaabhiSikto mahIpAlaH shrutijyesstthaalghudhruvaiH| mRgAnurAdhApoSNazca ciraM zAsti vasundharAm / / 76 / / vyAkhyA-evamabhiSekabhAni trayodaza // sabalatve janmadazA lagnezAnAM kujArkayorapi ca / rAjJAM zubho'bhiSekaH sitaguruzazinAM ca vaipulye // 77 // Aho! Shrutgyanam Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 Arambha-siddhiH vyAkhyA-janmani yatrendustadrAzIzo janmezaH / abhiSekasamaye yasya grahasya dazA'sti sa dazezaH / janmalagnapatirlagnezaH / vaipulyaM bahudinoditatvena vizAla bimbasvaM satkiraNasvaM ca // bhUtyai svasvatrikoNo1 ca2 gRha3 mitraH4 gairgrahaiH / abhiSeko na nIcArikSetragAstamitaiH punaH // 78 // svasveti padaM trikoNAdicatuSke'pi yojyaM / etairIdRzairevAbhiSekaH zreSThaH / yataH"suhRtrikoNasvagRhoccasaMsthAH, zriyaM ca kIttiM ca dizanti kheTAH / astaGgatAH zatrubhanIcagA vA, bhayAya zokAya bhavanti rAjJAm // 1 // " grahairiti sAmAnyokte'pi viziSya gunduizuUrjanmadazAlagnezadinavAraizca / yallallaH " vizeSAjanmalagnezadazezadinabhartRSu / yasmAttasmAt prayatnena sausthyameSAM prakalpayet // 1 // " tArAbale zazibale zuddhau tithivAradhiSNyayogAnAm / triSaDAyasthaiH pApaiH saumyaistryAyatrikoNakendragataH // 79 // ra vyAkhyA-tArendvordvayorapi balaM rAjyAbhiSeke'vazyaM grAhyaM, tena zuklakaSNapakSApekSayobhayorbalamiti na vyAkhyeyaM / titheH zuddhirdagdhariktAdityAgAt / vArazuddhiH saumyavAraiH / dhiSNyazuddhiH krUrA''krAntAdityAgAt / yogazuddhirduSTayogopayogavarjanAt / vyAyeti, upalakSaNatvAddhanabhavane'pi saumyagrahaireva sahite / sAmarthyAccedamapi labhyate / aSTamadvAdazagRhe zUnye eva bhavye, tatrasthAnAM zubhA. nAmazubhAnAM ca grahANAmaniSTadatvAt // janmaduipacayabhe sthire'tha zIrSodaye'thavA bhavane / saumyairvilokitayute na tu pApairbhUpamabhiSiJcet / / 80 // abhiSicyamAnasya puMso janmarAzita upacayabhe lagnasthe sati, yadvA sthire lagne, athavA zIrSoMdayini / na tu pApairiti, karagrahairadRSTe'yute vetyarthaH // yamArkayoscyA 3 ''ya 11 gayorgurau tu, sukhA 4 mbara 10 sthe nRpatiH sthirshriiH| yadvA trikoNo 9-5 dayage 1 surejye, zukre nabhaH 10 sthe kSitije ripusthe // 81 // Aho! Shrutgyanam Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ravi candra maMgala 3-6-11 vyAkhyA - yamaH zaniH // abhiSikto balIyobhirgrahaiH kendra trikoNagaiH / krUraH pApaiH zubhaiH saumyo mizraH sAdhAraNo bhavet // 82 // vyAkhyA - yadi kendratrikoNagA balino grahAH sarve krUrAstadA nRpaH krUraH syAd | sarve zubhAzcettadA saumyaH / yadi mizrAH ko'rthaH ? kecit krUrAH kecicca saumyA iti, tadA sAdhAraNo nAtikrUro nAtisaumyazca / api ca "budhaguruzukaiH sAkaiH" iti, yaH zloka upanayAdhikAre proktaH so'trApi yojyaH // abhiSeke bRhaddoSamAha - candre saumyespi vA'nyasmin ripu 6 randhra 8 sthite grahaiH / krUrairvilokite mRtyurabhiSiktasya nizcitaH // 83 // " vilokite iti puSTadRSTyA | abhiSeke tanvAdiSu pApagrahasthiteH phalamAharogI tanu 1 sthairadhano ghanA 2 ntya 12 gai duHkhI ca pApairnRpatistrikoNa 5-9 gaiH / padacyutosstA 7 mbu 4 gatairmRti 8 sthitairalpAyurAkAza 10 gataistvakarmakRt // 84 // uttama 3-11 paJcama vimarzaH 1-2-3-4-5-7-9-10-11 6-8-12 budha guru zukra zani 3-11 rAhu 3-6-11 madhyama 1-2-4-5-6-7-8-59-10-12 1-2-3-4-5-7-9-10-11 6-8-12 1-2-3-4-5-7-9-10-11 6-8-12 1-2-3-45-7-9-10-11 6-8-12 269 1-1-4-5-7-8-9-10-12 1-2-4-5-6-7-8-9-10-12 1-2-4-5-7-8-9-10-12 vyAkhyA akarmakRditi akiJcitkaro nirudyama ityarthaH // iti vaktavyatA yeyaM bhUpAlasyAbhiSecane / AcAryasyAbhiSeke'pi mA sarvApyanuvartate // 85 // - apizabdAdanyatrApi padasthApane / tadevaM rAjyAbhiSekasUripadAdau kuNDalikeyaM siddhA / tathAhi- vizeSastu - " rAjayogAH khayogAzca candrayogAstathAyuSaH / sarve'pyatra vikalpyAH syurvAstulagnaguNAzca ye // 1 // vyAkhyA- " Aho ! Shrutgyanam Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 Arambha-siddhiH %3 iti daivjnyvllbhe| asyArthaH-rAjayogA prAguktAH / khayogA nAmasaMyogAH / candrasyAnyagrahaiH saMyogAH candrayogAH / AyuSo yogA iti, ko'rthaH 1 ye'riSTayogA uktAsteSAM bhaJjakA ye yogAste bhAyuSo hitasvAdAyuSo yogA ityucyante eSAM sarveSAM svarUpaM jAtakAjjJeyaM / atreti abhiSekalagne vikalpyA vicAryAH / vAstulamaguNAH praaguktaaH| bhapi ca sarvagrahabalAlaGkRtalamA'lAbhe sarveSvapi kArye'vevaM jJeyaM--"paJcabhiH zasyate lagnaM grahaibalasamanvitaiH / / caturbhirapi cetkendre trikoNe vA guru guH // 1 // " atra paJcabhirityukte'pyaya vizeSo jJeyaH-gurvandumadhyAdekasyApi balAbhAve'nyaH paJcabhiH sabalairapi lagnaM nA''driyate, iti rtnmaalaabhaassye| ke'pyAhuH " trayaH saumyagrahA yatra lagne syubalavattarAH / balavattadapi jJeyaM zeSerhonabalairapi // 1 // " // ityekAdazaM mizradvAram // 11 // atha sakalagranthArtha samarthayatiityuktakheTabala zAlini doSamukte, lagne zubhaizca zakunaiH zazinaH pravAhe / kAryANi bhUmijalatattvagatau kRtAni, nirdambhabhA'bhyudayikI prathayanti lakSmIm // 86 // vyAkhyA- khe'TantItyaci tatpuruSe kRtIti, saptamyalupi kheTA grahAH teSAM balaM, anena tithyAdibalamapi lakSyate / doSamukte iti, bRhadoSarahite iti bhAvaH / sarvathA nirdoSasya lagnasyAsvalpadinairapyalAbhAt , ata: svalpadoSaM mahAguNaM ca lamamAdAya kAryANi kAryANi, na tu sarvathA nirdoSala mApekSayA bahutaravilambaH kAryaH, dhanayauvanajIvitAnAM sthairyAbhAvAdityAzayaH / uktaJca"yasmAdazeSaguNasampadahobhiralpai.rAvidApi gaNakena na labhyate'tra / tasmAdanalpaguNasaMyutamalapadoSaM, lagnaM niyojyamakhileSvapi maGgaleSu // 1 // svalpo nAnarthakRddoSo lagne bahuguNe bhavet / toyabinduriva kSiptaH samiddhe kRSNavartmani // 2 // " zakunairiti zakunA jAGghikAdayaH / pradhAnaM ca zakunikAH / yaduktaM vyavahAraprakAze Aho! Shrutgyanam Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarza: " nakSatrasya muhUrttasya tithezca karaNasya ca / caturNAmapi caiteSAM zakuno daNDanAyakaH // 1 // annAGgasphuraNamanaHprasasyAdinimittamapi lakSyaM / ebhiH zakunAdibhiH zubhairlaazuddhau nirNItAyAM talanAssdaraNe kAryakarturjayaH syAt / lallopyAha - " api sarvaguNopetaM na grAhyaM zakunaM vinA / " lagnaM yasmAnnimittAnAM zakuno daNDanAyakaH // 1 // zazinaH pravAhe iti, adhyAtmazAstre kila vAmadakSiNanAse candrasUryasaMjJe / tatazca 66 66 66 271 46 sArdhaghaTIdvayaM nADirekai kArkodayAdvahet / araghaTTaghaTI bhrAntinyAyAnnADyoH H punaH punaH // 1 // zatAni tatra jAyante niHzvAsocchvAsayornava / khakhaSaTkukaraiH 21600 saGkhyA'horAtre sakale punaH // 2 // SaTtriMzadguruvaNAMnAM yA velA bhaNane bhavet / sA velA maruto nADyA nADyAM saJcarato laget // 3 // " tatra vAmanAsAyAM pravizatpavanApUrNAyAM sarvaM zubhakArya kArya / yaduktaM - " lAbhe dAne'dhyayane gurudevAbhyarcane viSavinAze / puramandirapraveze gamAssgamAdau zubhA vAmAH // 1 // pUjAdagyArjanodvAhe durgAdvisaridAkrame / gamAgame jIvite ca gRhakSetrAdisaGgrahe // 1 // Rye vikrayaNe dRSTau sevAyAM vidviSo jaye / vidyApaTTAbhiSekAdau zubhe'rthe ca zubhaH zazI // 2 // bhUmijalatatvagatAviti / uktaM hi-- "" "vAyorvahanerapAM pRthyA vyomnastattvaM vahet kramAt / vahantyorubhayornADyorjJAtavyo'yaM kramaH sadA // 1 // " eSAM pravAhA evaM - " tathA UrdhvaM vahniradhastoyaM tiracInaH samIraNaH / " pramANaM tu pRthvI madhyapuTe vyoma sarvagaM vahate punaH // 1 // +6 pRthvyAH palAni paJcAza 50 catvAriMza 40 tathA'mbhasaH / agnestriMza 30 tathA vAyoviMzati 20 nabhaso daza 10 // 1 // " evaM sArdhazanaM 150 palAnyekaikanADIpramANaM / evaM ca vAmanADhyAmapi yadA pRthvIjalatatve syAtAM tadA zubhakArya kAryaM, na tu vahnivAyuvyomatasveSu / yataH - Aho ! Shrutgyanam Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 Arambha-siddhiH - " tattvAbhyAM bhUjalAbhyAM syAcchAnte kArya phalonnatiH / dIptAsthirAdike kRtye tejovAyvambaraiH zubham // 1 // pRthvyazejomarudvayomatattvAnAM cihnamucyate / Adye sthairya svacittasya zaityakAmakSayau pare // 2 // tRtIye kopasantApau turye caJcalatA punaH / / pazcame zUnyataiva syAdathavA dharmavAsanA // 3 // " tathAzrutyoraguSThako madhyAgulyau nAsApuTadvaye / sRkkaNoH prAntyakopAntyAgulI zeSe dRgantayoH // 1 // nyasyAntastu pRthivyAditattvajJAnaM bhavet kramAt / pIta1 zvetA2 ruNa3 zyAmai4 bindubhinirupAdhi kham5 // 2 // potaH kAryasya saMsiddhiM binduH zvetaH sukhaM punaH / bhayaM sandhyAruNo brUte hAni bhRGgasamadyutiH // 3 // jIvitavye jaye lAbhe sasyotpattau ca karSaNe / putrArthe yuddhaprazne ca gamanAgamane tathA // 4 // pRthvyaptave zubhe syAtAM vahnivAtau ca no zubhau / arthasiddhiH sthirogyAM tu zIghramambhasi nirdizet // 5 // " api ca" SoDazAGgulikA pRthvI 1 jalaM tu dvAdazAgulam 2 / tejazcASTAGgulaM 3 vAyuzcaturagulako mataH 4 // 1 // naikamapyaGagulaM vyoma 5 vahatIta vinirnnyH|" ___ anna SoDazAGguliketi, yadA vAyurvahan SoDazAGgulamAkAzaM vyApnoti tadA pRthvItatvamityAdi jJeyaM / yadvA vAkyamidamanyathA vyAkhyAyate, tathAhidoSamukta lagne bhUmijalatatvagatAviti sambandhanIyaM / bhAvazcAyaM-zuddhalagne'pi yadA bhUjalatattve syAtAM tadA zubha kArya kArya, na svagnivAyuvyomatattveSu / yaduktaM"pRthvI rAjyaM 1 jalaM vittaM 2 vahnihAni 3 samIraNaH / udvegaM 4 gaganaM datte paJcatAM 5 sarvalagnataH // 1 // " taduspAdaprakArazcAyaM"triMzAMzaM paJcadhA hanyAzA 108 SaD 6 yugA 4 zvi 2 bhiH / bhU 1 jalA 2 gnya 3 nila 4 vyomnAM 5 samajhe jAyate mitiH // 1 // dvaya2 bdhya 4 Gga 6 vasu 8 dazabhi 10 stadvatrizAMzakAhatiH / khA 1 nilA 2 gni 3 jale 4 lAnA5 mojarAzau mitiH smRtA // 2 // " anayorartha:-lamAnAM palarUpANAM triMzAMzaM triMzo bhAgaH / yathA meSalamasya paJcaviMzatyadhikadvizatI 225 palamAnasya triMzAMzaH palasaptakatriMzada Aho! Shrutgyanam Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 273 kSararUpaH 7-30 / imaM paJcavArAnnyasya viSamarAzau dvayandhyAdibhirguNayet kramAmAditattvAnAM mAnameti / samarAzau tu dazASTAdibhirguNayeta kramAt pRthvyAditavAnAM mAnaM syAt / yadvA yasya lagnasya yatpalamAnaM tasya paJcadazabhirbhAge yalabhyate tatkramAdekadvitricatuSpaJcabhirguNitamojarAzau vyomAditattvAnAM mAnaM syAt / samarAzau tu paJcacatustridvayaikaguNitaM kramAt pRthvyAditazvAnAM mAnaM syAt / evaM ca yajjAyate tasya sthApanAvyaktirevam meSamAna pala 225 vRSamAna pala 256 triMzo'MzaH pala 7 akSara30 triMzo'zaH pala 8 akSara 32 vyomaMtaravaM pala 15 pRthvIta0 vaTI 1pala25bha20 aptattvaM ghaTI 1-8-16 tejastattvaM pala 51-12 pavanatatraM pala 30 tejastattvaM paca 45 jalatatvaM ghaTI 1 vAyu pala 34-8 pRthvItattvaM ghaTI 1 pala15 vyoma pala 17-4 karkamAna pala 341 triMzo'zaH pala 11 akSara22 pRthvI ghaTI 1-53-40 ap ghaTI 1-30-56 teja ghaTI 1-8-12 pavana pala 45-28 gagana pala 22-44 tulA mAna pala 331 triMzo'zaH pala 11-2 gagana pala 22-4 pavana pala 44-8 teja ghaTI 1-6-12 ap ghaTI 1-28-16 pRthvI ghaTI 150-20 makara mAna pala 305 triMzo'zaH pala 10-10 pRthvI ghaTI 1 - 41-40 ap ghaTI 1-21-20 teja ghaTI 1-1 pavana pala 40-40 gagana pala 20-20 siMhamAna pala 342 kanyA mAna pala 330 triMzo'zaH pala 11 akSara 24 | triMzo'zaH pala 11-2 gagana pala 22-48 pavana pala 45-36 teja ghaTI 1-8-24 ap ghaTI 1-31-12 pRthvI ghaTI 1-54 vRzvikamAna pala 342 triMzo'zaH pala 11-24 pRthvI ghaTI 1-54 apa ghaTI 1-31-12 teja ghaTI 1-8-24 pavana pala 45-36 gagana pala 22-48 kumbha mAna pala 256 triMzo'zaH pala 8-32 gagana paLa 17-4 pavana pala 34-8 teja pala 51-52 apa ghaTI 1-8-16 | pRthvI ghaTI 1 - 25-10 mithuna mAna pala 305 triMzo'zaH pala 10a 10 vyoma pala 20-20 pavana pala 40-40 teja ghaTI 1-1 ap ghaTI 1-21-40 pRthvI ghaTI 1-41-40 Aho! Shrutgyanam pRthvI ghaTI 1-50-20 ap ghaTI 1-28-16 | teja, ghaTI 1-6 - 12 pavana pala 44-8 gagana pala 22-4 dhanurmAna pala 341 triMzo'zaH pala 91-22 gagana pala 22-14 pavana pala 45-28 teja ghaTI 1-8-12 ap ghaTI 1-30-56 pRthvI ghaTI 1-53-40 mIna mAna pala 225 triMzo'zaH pala 7-30 pRthvI ghaTI 1-15 ap ghaTI 1 teja pala 45 pavana pala 30 gagana pala 15 evaM lagne lagne paJca tatvAni kramotkrameNa syuH / vizeSastu bhUjalatattvAGkitAnyapi palAni yadi SaDvargazuddhAni paJcavargazuddhAni vA syustadA'tyantaM zubhAni / Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 Arambha-siddhiH tAni cetthaM, yathA-meSalagne saptamasya tulAMzasyAyeSvaSTAdaza (18) paleSu lagnAzuddhaH paJcavargazuddhiH pRthvItattvaM ca / tathA meSalagne navame dhanuraMze'ntyeSvaSTAdaza (16) paleSu paJcavargazuddhiH pRthvItattvaM ca 1 / vRSalagne tRtIye mInAMze AyeSu sapta (7) paleSu SaDvargazuddhiH pRthvItattvaM ca / tathA vRSalagne paJcamasya vRSAMzasyAyeSu caturdaza (14) paleSu SaDvargazuddhirjalatattvaM ca 2 / mithunalagne SaSTasya mInAzasyAyeSvaSTa (6) paleSu SaDvargazuddhirjalatattvaM ca / paJcavargazuddhistu sampUrNe'pi navAMze'sti dvaadshaaNshaashuddhH3| karkalagne Aye kakkAMze AdyaSvaSTAviMzati (28) paleSu SaDvargazuddhiH pRthvItattvaM ca / tathA karkalagne tRtIye kanyAMze sampUrNa SaDvargazuddhiH pRthvItattvaM ca 4 / siMhalagne SaSThe kanyAMze dazapalebhyo'nvaSTAviMzati (28) paleSu lagnAzuddheH paJcavargazuddhirjalatatvaM ca 5 / kanyAlagne tRtIye mInAMze navapalebhyo'nu saptaviMzati (27) paleSu SaDvargazuddhiH pRthvItatvaM ca 6 / tulA. lagne'STame vRSAMze AyeSvaSTAdaza (18) paleSu SaDvargazuddhiH pRthvItattvaM ca / tathA tulAlagne navame mithunAMze'ntyeSu saptaviMzati (27) paleSu SaDvargazuddhiH pRthvItattvaM ca 7 / vRzcikalagne turye tulAMze AyeSvaSTAviMzati (28) paleSu lagnAzuddhaH paJcavargazuddhirjalatattvaM ca 8 / dhanurlagne SaSThe kanyAMze sampUrNe'pi paJcavargazuddhikANAzuddherjalatatvaM ca / tathA dhanurlagne saptame tulAMze'ntyeSu nava (9) paleSu dvAdazAMzAzuddheH paJcavargazuddhiH pathvItatvaM ca / tathA dhanurlagne navame dhanuraMze AyeSu nava (9) paleSu dvAdazAMzAzuddhaH paJcavargazuddhiH pRthvItatvaM ca 9 / makaralagne paJcame vRSAMze AyeSu SoDaza (16) paleSu lagnAzuddheH paJcavargazuddhirjalatatvaM ca 10 / kumbhalagne SaSThasya vRSAMzasyAntyeSu viMzati 20 paleSu lagnAzudhdheH paJcavargazudhdhijalatattvaM ca / tathA kumbhalagne'STamasya vRSAMzasyAntyAni caturdaza (14) palAni, navamasya ca mithunAMzasyAdyAni sapte (7) tyekaviMzati (21) paleSu lagnAzudhdheH paJcavargazudhdhiH pRthvItattvaM ca 11 / mInalagne Aye kAze AyeSvaSTAdaza(18) paleSu SaDvargazudhiH pRthvItattvaM ca / tathA mInalagne tRtIye kanyAMze sampUrNe paJcaviMzati (25) palarUpe SaDvargazudhdhi: pRthvItatvaM ceti 12 / kRtAnIti atra vRdhdhAH prAhuH-dIkSApratiSThAtIrthayAtrApadAropAdikAryeSu yatra kArye yannakSatraM yo vAro yA tithizvAdhikRtAni tAni zudhdhAni samyagvilokya raviyogasidhdhiyogAdiyutA pUrva dinazudhdhistato lagnazudhdhinavAMzazudhdhizca vilokye / sarvathA'pi zudhdhalagnAlAbhe kAryasyA'vazyakartavyatve ca zubhadinazudhau chAyAlagne dhruvalagne vijayamuhUrte zubhacaturghaTike vA kArya kAryamiti sakalagrantharahasya / prathayantIti, evaM kRtAni kAryANi sarvAGgINamabhyudayaM prathayanti // iti zrImati ArambhasiddhivArtike vilagna 1 mizra 2 dvAraparIkSA tmakaH paJcamo vimarzaH sampUrNaH // 5 // Aho! Shrutgyanam Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH 275 - zrIsUrIzvarasomasundaraguroniHzeSaziSyAgraNI gacchendraH prabhuratnazekharagururdedIpyate sAmpratam / bacchiSyAzravahemahaMsaracitasyArambhasiddheH sudhI zRGgArAbhidhavArtikasya budhabhAH 5 saGkhyo vimarzo'bhavat // 1 // vimarzaH paJcabhiH preSThaviSayairiva saMvRtam / na kasyAhAdadAyIdaM sudhIzRGgAravArtikam // 2 // bahujyotiHzAstrAtmakamaNisuvarNApaNagaNA nmayA sAraM sAraM dyutimayamupAdAya kimapi / sudhIzRGgAro'yaM vyagaci ruciraH saiSa mudhiyAM, kare kaNThe karNe hRdi ca suSamAM pallavayatu // 3 // atha prazastiH / zrImacandrakule purA'jani jagaJcandro guruyastapA cAryakhyAtimavApa tIvratapasA tasyAnvaye'jAyata / prauDhaH zrIvaradevasundaragurustatpaTTapUrvAgireH, zRGge zrIprabhusomasundaragururbhAnurnavIno'bhavat // 4 // yataHbhAnorbhAnuzatAni SoDaza lasantyekatra mAsyAzvine, __ yacchiSyAstu tato'dhikA api mahImudyotayante sadA / tasyA'haM caraNAnupAsiSi ciraM zrImattapAgacchapa kSoNIvizrutasomasundaragurozcAritracUDAmaNeH // 5 // mAriyana nivAritA'surakRtA saMsUjya zAntistavaM,. sUriH zrImunisundarAbhidhagururdIkSAguruH saiSa me / yasya zyAmasarasvatIti virudaM vikhyAtamurvItale. guI zrIjayacandrasUrigururapyAzat prasattiM sa me // 6 // sAmprataM tu jayanti zrIratnazekharasUrayaH / nAnAgranthakRtaste'pi pUrvAcAryAnu'kAriNaH // 7 // etAnAcAryahaya'kSAn pratyakSAniva gautamAn / vItamAyaM stuve sphItazrItapAgacchanAyakAn // 8 // api ca Aho! Shrutgyanam Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 Arambha-siddhiH eko'pyaneka ziSyANAM yazcittAbjAnyabodhayat / taM zrIcAritraratnaM bho nabhoratnasamaM stumaH // 9 // cinmayAnAM mayA'mISAmRSINAM suprasAdataH / hemahaMsAbhidhAnena vAcanAcAryatAyujA // 10 // zrImavikramavatsare manutithau 1514 zukla dvitIyAtithau, nakSatre gurudaivate gurudine mAse zucau sundare / AzApallipure puraH pratinidheH zrImadyugAdiprabho - granthaH saipa samarthitaH prathayatAdAdyaM pumarthyaH satAm // 11 // iti zrItapAgacchapurandara zrI somasundarasUri zrImunisundara sUrizrIjayacandrasUripramukhazrIgurusAmprata vijayamAnazrIgacchanAyaka zrI ratnazekharasUricaraNakamalasevinA mahopAdhyAyazrI cAritraratnagaNiprasAda prApta vidyAlavena vAcanAcArya zrIhe mahaMsagaNinA svaparopakArAya sudhIzRGgArAkhyaM zrIArambhasiddhivArtikaM sarvathA sAvadyavacanavirataiH suvihitAcAryavaryairvAcyamAnaM ciraM nandatAt // atha granthakRtsvAbhiprAyaM prakAzayati, tathAhividyArambhatapaHkriyAprabhRtikaprArambhava same - SpyArambhA azubhAH zubhAva niyataM sAvagratAdUSitAH / sarvvArambhavizvasiddhikaraNAdArambhasiddhyAhnayo, grantho'yaM tata eva cAprakaTanAyogyo vizUkAtmasu || 1|| tatazca yena zrIprabhu somasundaraguroH kAle kalau jaGgamazrImatIrthakarasya cAru suciraM sevA kRtA tasya me / etajjyotiSavArttikapraNayanaM no yujyate sarvathA, grantho'yaM tadapIha yena vidhinA jAtastadA''karNyatAm // 2 // kecit kecidapi kacit kvacidapi granthe vizeSA mayA / dRSTA jyotiSagocarAH kila samuccetuM ca te cintitAH / prakrAntazca samuccayo racayituM saMvardhamAnaH punaH, so'yaireva zanaiH zanaiH samabhavadgranthAnurUpAkRtiH // 3 // Aho ! Shrutgyanam Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama vimarzaH prAptaH so'yamacintitAmapi yadA granthasya rItiM tadA, citte'cinti mayA dhiyA nipuNayA samyagvicAryA''yatim / niHzUkairyatibhistathA gRhibhirapyAdAsyate'sau yadA, sAvadhaprathitetAdhikaraNaM sampatsya te'laM tadA // 4 // tenaitasya jalAvamajanavidhigranthasya nirmApyate, notsarpa tyadhikAdhikAdhikaraNasphAtiyathA'smAditi / tatkartu tu na zakyate sma vividhagranthocchavRtyA hutA, gacche'tra sthitimAvahantu kathamapyete vizeSA iti // 5 // etamAdabhisandhitaH parihatAmbhomajanaH sajanAH, so'yaM grantha upAgamat karatale yuSmAkamAyuSmatAm / satyApyo'tha tathA kathazcana yathA''rambhaprathAkAraNaM, dhANAmapi karmaNAM praNayane jAtveSa no jAyate / .6 // yathA hi / khaDgaH khaNDanahetave khalajanasyA''dIyate dhIyate, no samyagyadi so'pi sauvadhanikocchedAya tajjAyate / vetAlo'pi vidheyatAmapi gato yatrApi tatrApi cet ,. saMyojyeta yathA tathA nanu tadA svaM sAdhakaM bAdhate // 7 // evaM jyotiSazAstrametadakhilaM sAvadhasajjAtmanAM, __ caityAderapi cenmuhUrta kathane vyApAryate sAdhubhiH / tatteSAmanavadyabhASaNamayaM yAti vrataM sarvathA, lipyante'pi ca pAtakena mahatA te zAstrakA samam // 8 // nanvevaM yadi jainacaityaracanAzrItIrthayAtrAdinaH, puNyasyApi muhUrtamAtramRSibhirnodeyamityucyate / tatpuNyopacayaH kathaM nu bhavitA gAIsthyabhAjAM nRNAM, nAnAgrAmanivAsenAmatha yateH syAtpuNyalAbhaH katham ? // 9 // atrocyate Aho! Shrutgyanam Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arambha-siddhiH - - puNyaM syAdanumodanaiva yatinAM caityAdinirmApaNe, mauhUrtAH punararpayanti gRhiNAmudvAhanAdAviva / caityAdhe'pi muhUrtamadbhutataraM saMvAdameSAM puna jyotirjA yatayo dizantyakhilamapyevaM suyuktaM bhavet // 10 // evaM satyapi karmagauravavazAdhaH pAtakAbhIlukaH, zAstrasyAsya balena vakSyati jane mUDho muharcAdikam / tasyaivaitadadhaM patiSyati zirasyArambhasambhAra, naitadgranthavidhAyinastu mama tatsambandhalezo'pi hi // 11 // tasmAttavamidaM vadAmi tadidaM zAstraM raho bhaNyatAM, ziSyANAmapi bhAjyatAmavagatAste cedaghAdbhIravaH / paryAyAn parivarddhagantu ca budhAH sarve'pi bodhasya te, yasmAtkevalametadeva hi phalaM me'bhISTametatkRteH // 12 / tatazcajJAnAMzopacayaikapezalaphalaprasphurtaye vArtikaM, - kurvANena mayA zubhAzayavaza dyatpuNya karmArjitam / diSTayA tena bhave bhavai bhavatu me sajjJAnalAbhodayo, yasmAdadbhutadhAma zAzvatacidAnandaM padaM prApyate // 13 // ityetAni granthakarturabhiprAyasUcakAni kAvyAni vAcayitvA yathopadiSTamArgAnuSThAnAya yatanIyaM ttvjnyaiH|| // iti prazastiH // -RRIES ityArambhasiddhiH saTIkA smpuurnnaa| Aho! Shrutgyanam Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTe zlokAnAmakArAyanukramaH // 279 - zrIArambhasiddhigranthasya zlokasUcI // - -:: pariziSTa a::pRSThAGkAH. zlokAH / pRSThAGkAH zlokAH 3 OM namaH sakalArambhasiddhi0 142 bhAyo daiAnyayorghAta: 90 arkaH svmndbhaumebhyo| 270 ityuktakheTabalazAlini0 168 arkAkiMzazinaH sidhyai. 269 iti vaktavyatA yeyaM0 62 bhAdyuccAnyajavRSa. 172 iti saptarUpakAdhaiH sakalaM. 95 akkArayojasya guroH0 225 indukAyutaM lagnaM. 212 arkendro(kAMzaka. 250 iSTAdbhuktanavAMzakairdaza0 55 agrato navame rAho.. 152 utsavamazanaM snAnaM. 10 atha balabAla bakaulava0 163 uttarAntazcaro bhAno:0 98 adhomukhAni pUrvAH syu. 26 uttarASADhamantyAMhiM0 anurAdhA nanInUne0 122 udaye'tha navAMze vA0 119 abhyaktasnAtAzitA. 59 udyadghoSavatIgadaM0 128 abhyaGgamArkakujajIvasiteSu0 204 udvAhe mRgapaitraH pratiSThA 269 abhiSikto balIyobhi. 106 uDUnAM yonyo'zvadvipa0 267 abhiSikto mahIpAlaH. 104 upakulyAni bharaNA0 152 bhavamanya mAnanIyAni 45 upayogAsvazvi0 155 bhaSTamaM svendulagnAbhyAM0 66 upAntyaM sarvatobhadra0 218 aMzAstu mithunaH kanyA0 14. ullaGdhyaH parigho'pi 184 bhAkrandaM vipulaM caiva0 99 UrdhvAsyAnyuttarA:0 153 AkAlikISu vidyudga0 99 svAdyadhucatuSTayavarjI0 141 bhAgnazyAdi vidika 49 ekAgala: kuyogeSu0 116 bhAghATanaM prAthamallika 234 ebhyaH zrIvarasapUrvA.. bhASAmbUpacaye lagnAt. 96 elAzilApana kaya0 / 126 bhAdityapuSyAhirbudhna0 180 ainyAdidikSu mAtaGga. 45 bhAnandaH kAladaNDazra0 155 karkavRzcikamInAnA0 234 bhAnandajIvanandanajImUta. 116 karNavedho'hni saumyasya. 92 AyavyayATago'rkA0 21 kaNTako'pi dinASTAMze0 Aho! Shrutgyanam Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pRSThAGkAH 9 98 lokAH karaNAnyatha zakuni 0 kArya vitArendubalespi puSye 0 kuja indorupacayabhe0 kujazanito vyantyAriSu0 77 kujasya jJo ripurmadhyau 0 kumbhontya dhaniSThA0 58 29 kuryAtprayANaM laghubhi0 kulabhAnyazvinI pugyo 0 kuliko dvighnazanyanta0 kulopakula bhAnyAdrI 0 kUrmaH putrArtha randhrAntye 0 91 91 * 21 104 234 66 kendra catuSTayakaNTaka 0 kendratrikoNagaiH saumyaiH 0 191 165 kendreSu grahazUnyeSu0 kendropacayadhIdhammai0 23 kRtanavabhAge vAsasi0 121 96 kRSNatilAJjanalAjaiH 0 131 kRSirUce sUrya 0 120 kramAdaMzeSu sUryyAde: 0 190 129 153 116 Arambha-siddhiH 122 krUrA: kuryurdhane niHsva0 209 krUreNa muktamAkrAntaM 0 kSite dagdhe'tha lipte0 kSutagRhakalahajjvalanau 0 kSauraM zubhasyAhani tArakA 0 124 kramAdviprAdivarNAnAM 0 krayavikrayau na hi gavAM0 5) kharjUrakasya zIrSa 0 gajavAjikarma neSTaM 0 129 249 gaNitavidupadezAttatra 0 38 48 gaNDAntaM ca tyaje zredhA0 gaNDo vRdhiva 129 gavAM sthAnaM ca yAnaJca 0 pRSThAGkAH 91 169 zlokAH guruH kendrasvarandhAye 0 gururjayAya lagnasthaH0 233 222 184 33 104 gurkAndavaH kulyAH 0 90 gocareNa grahANAM ced0 25 gosAsIsUH zatabhi0 112 121 gururdha meM vyaye zukro0 gururbudhazca zItAMzu0 guroradho ladhuM nyasyet0 gurau puSyAzvinA0 7 2 192 gRhapravezaM suvinItaveSaH 0 mahAH syuraindyAdyadhipA0 cakre trinADike dhiSNya0 catuSTaye'rkAdiSu rAjasevI 0 catvAro'kacaTA vargAH 0 candrazvarati pUrvAdau 0 candrazvopacaye lagnA0 113 14.4 90 90 86 122 candrAdupacayastho 0 candrAvasthA proSita 0 candre'rke vA trizatru0 231 candre ca lagne ca care0 269 candre saumye'pi vA'nya0 121 candre SaSThASTame mRtyurmu0 83 candro janma triSaTsapta0 28 carama huzcalaM svAti 0 carAdanyatra lagnendvoH * cucecolA'zvinI jJeyA0 190 24 168 45 90 84 anibhAvakeSu triSu0 janmakAle vidhoryadvA0 156 janmakAle zubhairyuktA 0 161 caurANAM zakunairyAtrA 0 chatraM mitraM manojJazca 0 chidra trilAbhAtmaja0 Aho ! Shrutgyanam Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTe zlokAnAmakArAdyanukramaH // pRSThAGkAH zlokAH pRSThAGkAH zlokAH 268 janmAdupacayame sthire'tha0 242 trikoNakendrA''yagataiH0 16. janmanyaniSTaH saumyo0 ___66 tritrikoNaM ca navama0 224 janmarAzi janerlana0 27 trizyaGgabhUtajagadindu. 193 janmarAzi vilanAbhyAM0 8 trizazcaturNAmapi meSa. 162 janmalagnezayostAna:0 220 triSvapi krUramadhyasthau0 154. janmalagne zubhA yAtrA0 . 6 zrIna vArAnspRzatI tyAjyA0 janmAdhAnAnvitA0 dagdhA'kkeNa dhanurmIne. 157 jayamUrdhvamukhI horA0 6 dagdhAmarkeNa saGakrAntau0 169 jayAya mUttau mArtaNDaH0 10 dazAmUni viviSTIni0 131 jalAzayaM na kuvAtaka dAruNaM tIkSAmazleSA0 126 jAtarogasya pUrvArdA 141 dikzaladhvaMsi vandeta0 / 232 jAmitrezaH patiH strINAM0 166 digIzaH kendra gaH zreyAn / 122 jiterasta mitIca0 divyo gaNaH kila punaH 200 jIrNaH zukro'hAni paJcaka 222 dIkSAyAM kurute candraH0 jIvasyAtriyo mitrA0 228 dIkSAyAM taraNirdhana tri0 jIvAtsvAntyAyAriSu. daivajJadIpakalikAM0 jIve majAni kusumaiH0 1.3 dvayeSu guruziSyAdeH0 196 jIve siMhasthe dhanvamIna0 247 dvAdazarAzigaNo0 202 jyeSThApatyasya na jyeSThe0 157 dreSkANaH phalagnAnyaH 95 jJo'khile phalado0 233 dhanugaSTamagaiH saumyaiH0 24 DIDUDeDobhirAzleSA0 58 dhanvomUlaM pUrvASADhA0 159 tanuH kozo bhaTo yAnaM mantro 187 dhAmArabhennottaradakSiNA0 237 tanubandhusunadyana. 21. dhiSNyaM kAryAya paryApta 268 nArAbale zazibale zuddhau0 182 dhvajaH pade tu siMhamya 50 tiryaka trayodazo30 dhvajo dhUmo hariH zvA gauH0 99 tiryamugvAni cAdityaH 184 dhravaM dhanyaM jayaM nandaM0 74 te sthAna balino mitrA 13 na gurau vAruNAgneya0 58 taulI citrAtyAdhaM0 33 na candre vAsavASADhA0 253 tyaktvA'rkabhogyaJcaka 32 na cA vAruNaM yAmyaM0 49 tyajedvA paJca viSkambhe0 / 138 na divAdhe dhruvami zre0 1.3 tyajeza vIkSeta samASTakaM vA0 4 nandA bhadrA jayA riktA0 10 tyAjyo'rdhayAmo0 125 na pretakarma kuvAtaka mm Aho! Shrutgyanam Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 pRSThAGkAH 33 33 122 68 131 zlokAH na budhe vAsavAzleSA0 na bhaume cotarASADhA0 navavAsasaH pradhAnaM vAsa0 navAMzAH syurajAdInA0 na vRkSAropaNaM kuryyAt0 34 34 na zanau revatI sidhdhyai 0 na zukre bhUtaye brAhma0 125 naSTaM caturbhigndhAdyai0 207 nAnye pratiSThAM janmarkSe 0 113 nAmAdivargAta mathaikavarge0 niyamAlocanA yogatapo0 119 43 nopagrahAstu bhUtyai0 131 nRttaM maitre syAddhaniSThA0 38 paJcakaM zravaNAdIni0 paJcake vAsavAntyA0 paJcapaJcAzamevAMza 37 223 120 parAjite'rivezmasthe 76 242 Arambha-siddhiH pazyanti pAdato vRdhdhyAo pazyannaMzAdhipo lagnaM0 pazyetpUrNa zanirbhrAtR0 pAtaH sUryato'zleSA pAtaM zUlasya gaNDasya0 116 pAtra bhogo'zvinIcitrA0 154 pApairastAmbugairdRSTe * 160 pApo'pyabhISTado janma0 77 56 57 143 pAzo mAsasyeSTa0 184 pUrvAdito gRhadvArAhi0 pUrvAdidikSu meSAdyAH0 60 104 pUrveSu jAtA dAtAraH0 96 pRSAditoSAya ca padmarAga0 167 pauga jJajIvamandAH syu0 73 pRcchAdiSvapare ketuM0 pRSThAGkAH zlokAH 14 pratizukraM tyajansye ke0 pratiSThAyAM zreSTho ravi0 235 192 pravizedvezvAreSu0 136 prasthAnamantarihakArmuka0 186 prArabdhaM sammukhe candre0 phale vyayena vezmAkhyA0 183 237 75 239 12. 130 33 budhe maitraM zrutijyeSThA budho'kkato'ntyAya 0 9 1 172 budho vapuH sugvadveSi0 239 budho vinA'krkeNa catuSTayepu0 bhadrA'rdhayAmagaNDAnta0 203 14 126 227 balahInAH pratiSThAyAMo gurusitArkA 0 balino baliSThaH svoccago doSAo bANa - dvidig- jaladhi 0 bIjotau pratiSidhvAni 187 32 23 128 96 33 120 bhadrendrASTAzvatithya0 bharaNI vAruNazrotra 0 bhavejjanmani janmakSa0 bhAdrAditritrimAsepu0 bhAnau bhUtyai karAditya bhAnorbhanayanartavaH 0 252 128 268 25 bhebhojAjyuttarASADhA0 26 bhevAstvazviyamAM0 29 bheSu kSaNAn paJca dazai0 bhukte'tha lagnamya tadaMza0 bhuJjatAnnaM navaM davA0 bhUtyai svasva trikoNocca0 bhaiSajyamiSTaM mRga0 bhaume balAhiGgula0 bhaume'zvipauSNAhi0 madhyA tu pUrvA0 Aho ! Shrutgyanam Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTe zlokAnAmakArAdyanukramaH 283 pRSThAGkAH zlokAH 244 madhye meSajhaSau palai0 87 mandarbhataH prathama-veda-SaDa0 77 mandasya''jJasitau0 169 mandA''rI vyAyaSaTsu 196 mAghaphAlgunayo rAdha0 120 mAghAdau paJcake mAsAM0 126 mAsAnmRgottarASADhe0 74 mitramadhyArayo ye'tra0 58 mithuno magArddhamA0 28 mizraM sAdhAraNaM ca dve0 233 muzalo (laM) bandhuge bhaume0 45 musalo gajamAtaGgo0 101 mUrdAsya skandhabAhAkara0 105 mUrdAsyAMmabhujAkarogya 100 mulasyAMhi catuSke pitR0 meSAcchoNArjuna hari0 67 meSAdIzAH kujaH zukro0 120 maujIbandho'STame garbhA0 126 mRte sAdhau paJcadaza 28 madu maitraM magazcitrA'nu0 156 yacca vazyaM svalagnendro0 48 yatprAtikUlyaM vArANAM 37 yamalAkhyo dvipAda20 268 yamArkayosyAyagayo0 114 yAtavyaM digmukhe lagne0 169 yAtuH prAga dakSiNayorvAsitA yAtrA dinatithitArA 190 ye gRhe'lindaniyaMha0 36 yogaH kumAranAmA zubhaH0 235 yogA yathArthanAmAnaH 42 yogo ravebhbhAta 123 yoSita karapaJcaka pRSThAGkAH zlokAH 107 rakSogaNaH pitRbharAkSasa. 227 raviH kujo'rkajo rAhuH0 23, ravicandrakujIMce0 20 ravicandramaGgalabudhA0 75 ravicandrAvudagayane0 145 ravidvauM dvau tu pUrvAdo0 77 raveH zukrazanI zatrU0 36 rAjayogo bharaNyAye0 129 rAjAvalokanaM kuryA0 11 rAtrau caturthe kAdazyo0 58 rAziratha tatra meSo'zvinI 107 rAzerojAmmRtiH SaSTe0 144 rAhurasammukhavAmo'STa 5 riktA SaSThayaSTamIdvAdazya0 12 revatyAdicatuSkeSu0 269 rogI tanusthairadhano0 lagnajAtAnavAMzotthAna 242 lagnAt karo na doSAya0 lagnAdagni kuThavIta. lagnAdbhAvAstanu dravya. lagnAdyutkramakendrA0 227 lagnAmbusmarago rAhuH0 __ lagne gurorvarasyAtha0 121 lagne gurau trikoNe0 232 lagnoditAMzaH svezena0 195 lagnaM vivAhe dIkSAyAM0 214 lagnaM zreSTa pratiSThAyAM0 55 lattayanti bhamarkAdyAH0 54 lattA vayaSTabhAdaLa0 233 lAbhe'kArau zubhA dharme0 163 vakrI kendre 'tha tadvagrgo0 40 vajrapAtaM tyajed dvitrika 201 Aho! Shrutgyanam Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 Arambha-siddhiH zlokAH pRSThAGkAH 206 varNakAdyaM vivAhe0 74 varNAnAM jIvasitau 0 varNazo durbalaH kuryA0 vatsaH prAcyAdiSUdeti0 vahneH parigrahaM prAhuH0 vAcaspateH svatanayAsta 15 vArAdirudayAdUrdhva 0 80 191 149 121 123 vAsaH prAptaM vivAhAdo0 181 vAstu navyaM vibhUtyAyuH0 192 119 vidyAM surAdhyApaka rAjaputra0 vidhAya vAmataH sUrye0 121 vidhu-guruzukaiH sAkrke0 156 vimuktAkrAntabhogyAni0 222 vivAhadIkSayorlagne0 230 vivAhe off triripu0 220 vivAhe nA''grahaH ko'pio 230 vivAhe nASTamAH zreSThAH 0 53. vivAhe pUrvavatpaJca 244 vivAheSu dvayormAcA 100 viSakaumArajanmasyA0 viSkambhaH prItirAyuSmAn0 vedha UrdhvatiraH sapta0 79 vedhastriSaDgaganalAbha0 212 vedhenai kAlospAta 48 52 24 darkAkI mRgazira0 vaizAkhe zrAvaNe mArge0 vyatipAta vaidhRtAkhyau 0 219 vratAya rAzayo dvayaGgAH0 187 49 233 zaGkhaH zubhagrahairbandhu0 227 zanistrikoNakendrastho0 92 zaniH svAtyAyaputrAri0 nau brAhma zruti dvandvA0 34 pRSThAGkAH zlokAH 159 zanyarkendukujA~0 120 zAkhAdhipe balopete0 265 zItadyutiM SaSThamadhASTamaM ca0 169 147 zukrajJAkkazci lagnasva 0 zukrastu yatrodayatio 34 92 zukro lagnAdAsuta0 zukre pauSNAzvinASADhA0 72 141 253 zeSAdatha khaguNaguNAda0 119 zmazrukarma narendrANAMo zukraM vyAyAmbugaM pazyan zUlaM some zanau ca0 169 246 137 80 zreyAn gaucaradiszumA0 109 zreyo maitryAt pare svAhuH 106 zvaNaM harIbhamahibaJja0 119 SaTkRttiko'STa vaira 2 61 SaD nizAba lino'jokSa0. 71 SaDvargeSTAdaza navaSaDao gAM vyAdiSu varNeSu0 sakaleSvapi kAryeSu0 71 182 zriye vidhuH sukhe'ste tu zrImad gaurjarapattane 94 139 zrutau tadharanyedyurdha0 252 saGkrAntirAzeta nA 247 saGkrAntyantaranADikA athao 265 sandhyAlagnamapi zreyo0 139 sapta sapta gamane vasu 126 sarpadaSTaH suparNena 267 sabalatve janmadazA0 150 sammukho'yaM haredAyuH0 samAdhikavyayaM kartuH 0 189 sarvatrenduH kujaH saGkhye sarvadigdvArakau puSya 0 Aho ! Shrutgyanam Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTe upayuktagranthAnAM sUci // zlokAH pRSThAGkAH 203 sAdimaM grahaNasyAha : 0 167 sitejyAvindurArkika0 23 sidhdhacchAyA kramAda0 48 siddhaH sAdhyaH zubhaH0 48 siddhiyogaH kuyogazca 0 170 sidhyai dhIdharma kendreSu0 155 sidhdhye saumyezalagnAni 0 58 100 siMhastu maghAH pUrvA0 sImantaH syAnnRvAreSu0 124 suranaradanuja- palAdAH 0 124 sulabhaM svaM bhavennyastaM 0 160 suhRddazApateH sadyaH0 65 suhRnmandirapAtAla0 190 sUtrasya siddhirvanAtha 0 32 some sidhdhyai mRgabrAhma 0 238 saumyavAkpati zukrANAM 0 76 206 saumyaigbalino dRSTA striyaH priyatvamudrAhe0 sthApane syurvidhau yukte 0 36 sthirayogaH zubho rogo. 223 pRSThAGkAH zlokAH 128 snAnamullAghanasyeSTaM0 248 79 105 66 142 79 267 69 sphuTo'tha bhAnurgatanADi0 syAdgocareNAtra zubhospi0 syAjjAtakarma caralaghu0 syAtAM tRtIye duzcikya 0 yadyoginI zakubera 0 syAnmaGgalasya sahaja0 syurdIkSAsthApanAdIni 0 syurdvAdazAMzAH svagRhA0 svAssdikhAssya sukhadhI 0 62 svoccataH saptamaM nIcaM0 91 159 hanti yodhAssya karmmA0 129 halakaM muktA0 17 67 129 24 38 hAnivRdhdhyAdikaM sarva0 honamadhyoccavalatA0 84 halasya vAhanArambhaM0 hastaH puSaThairvaNai0 285 horA: punarakarkasitajJacandra0 hoga rAyamoja 0 146 haMsentarA vizati 0 205 dIkSAyAM tvAzvinAditya0 / samagram - 413 " -:: pariziSTa ba :: vArttike upayukta granthAnAM granthakRtAM vA sUci / ( bukAkArAnusAreNa pRSThaM paGktizca ) --- aGgirasaH - pRSThaM 203 paGktiH 16 | Agamasya0 206-24 / Avazyaka bRhadvRtti-Tippanakasya 30-6 | AmnAyasya0 56-6 / 1221 / 82-24 / 136- 14 / 182-20 / | AdhyAtmika granthasya0 141-23 / karaNakutUhalasya0214-10-27 / 245-4 / kalpAkhyacchedagranthasya0 124-11 / kAThagRhyasya0 198- 21 | kAlanirNayagranthasya0 Aho ! Shrutgyanam Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 sAja-hiti 198-10-14, verAvastha039-22 I 56-7 224-16 5 265-3rA urghamAdhyaca0 214-17 | ca0 107-13 5 114-15 199-20 me 202-16 | 224-10 / 227-10 jajivivAtha0 11912. vAgha0 110-30 / 200-15 225-19ii 265-25 | - vapurAtha0 38-6I nautamaratha0 136-22 rAzivR0 13921. thAna136-26 vAtaca0 62-23. 16-101624 | 180-6 270-4 | T 0 60-25 84-4 , 239-6 . pujJa0 62-12 me 181-11 I haSA. 19-20 5 62-12 686 | 71-11. 157-16 | 163-3 [ 172-19 / 195-16 ! thotijastha0 77-12 82-5-24 89-23 / 144-15 . 14927 5 163-9 / 1939-29 | 198-28 238-30 | raze tAnica0 62-13 / 63 -2 / cha7-14 . trivirAmatha0 11-15 | 36-4 | 40-11 | 56-2100-3 / 109-15 / 11012 / 120-6 me 192-9-29 me 196-7 | (trivitra tarIkaat) 212-7. 216-15 227-25 me 230-17 | 235-14-20 | graho thauarphAstha0 67-4. 04-19 | 229-24. lithirica0 18 10 ! 19-22 29-14 41-13 ! 86-26 | 125-15-24 ! 127-14 5 138-12-16 | 139-8 5 143-6-30-32 145-4 ! 147-10 | suriza0 119-16 zivajImaca0 20-21 2625 / 60-6 | 61-11 | 68-265 71-19 83-5-8-11. 11315 120-23 [ 140-11 / 148-28149-2-9 153-33 che 155-5-15-31 me 159-9 5 163-3 5 164-17-30 166-14 ! 168-11 , 168-21 [ 170-55 180-135 181-15 182-30 187-15 | 188-18 191-24192-23 | 197-31 | 20318 | 204-20 | 21-23-6 | 223-2-16-28 225-17 226-6 rara8-4230-12 | 231-20 270-1 | nAnArathayAdao 24-1 | 44-19 57-12 | 94-19 112-20. 21014 | nakSatramugaca0 84-85 145-28. ra ca0 22-16 : 18 ! 23-22 37-26 | 38-10 | 43-175 62-12-23 13821 me 139-7 141-6 143-4 : 144-27 { 14pa-10-21 | 148-4 | 203-22 me 204-4 | 219-24 | 224-5 | 227-20 | 229 -29 275-21 nA dignavaraca0 11-5-23 / 40-22 | 49-6, 83-18 86-26 110-9 114-15 14pa-13, 14823 149-18 187-2 5 210-45 217-23 218-27ii pat Aho ! Shrutgyanam Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTe upayuktagranthAnAM sUci // zarasya0 86-11 / 197-5 / pAkazrIgranthasya0 32-1 / 35-7 / 375 / 42-8 / 12-23 / 14-14 / 75-26 / 199-12 / purANasya0 118-13 / pUrNabhadrasya0 12-12 / 35-4 / 36-18 / 43-7 / 5416 / 59-3118-19-23 / 82-1 / 115-28 / 117-13 / 12817 / 140-15-20 / 141-5 / 142-12 / 178-22 / 234-19 / 231-20 / praznaprakAzasya0 199-2 / 188-22 / praznazatakavRtteH0 14-14 / 79-1 / brahmazambhuTIkAyA:0 180-26 / brahmasiddhAntasya0 188-10 / bRhaspateH0 224-12 / bhaaskrsy086-26| 198-25 / 184-5 / 220-14 / 225-28 / 226-3 / 227-5 / 232-24 / 'bhImaparAkramagranthasya0 204-30 / za bhuvanadIpakasya0 73-21 / 78-11-29 / bhuvRttaH0 165 14 / bhojasya0 119-11 / mahAdevasya0 114-27 / muhUrtasArasyA 75-14 / 245-32 / yativallabhasya0 8-11 / 17-23 / 21-1 / 24-2 / 42-25 / 51-8 / 55-20 / 7-8-17 / 81-18 / 878 / 127-7 / 138-5 / 141-7 / 147-7-21 / 231-1 / 23218 / 243-12 / yavanAcAryasya0 65-12 / 17-8 / 78-26 / yoganidhAnagranthasya0 114-10 / yogayAtrAgranthasya0 197-30 / ratnamAlAyA:0 5-5 / 30-13 / 1-8 ! 148-20 / 153-17 / 15424-29-31 / 155-22-24 / 195-8 / 117-18 / 198-21 / 180 25 / 194-7 / 204-9-24 / 218-18 / 218-17 / 220-12 / 234-6 / ra0 bhASyasya0 5-17 / 30-14 / 34-16 / 78-13 / .82-9-28 / 83-26 / 86-7-24 / 28-13 / 1.6-7 / 107-22 / 112-8 / 118-13 / 122-13 / 137-2 / 148-13 / 153-28 / 186-31 185-23 / 187-28 / 200-26 / 204-11 / 212-13 / 215-11 / 220-10 / 224-27 / 225-8 / 238-18 1 270-8 / rudrayAmalasya0 87-14 / lakSmIdharastha0 224-21 / lagnazudhdheH0 3813 / 18-3 / 203-11 / 210-3 / 217-1 / 221-20 / 22420-28 / 243-12 / 244-6 / lalusya04-24 / 8-4 / 12-22 / 17-18 / 21-4 / 28-13-15 / 38-5 / 51-22 / 71-13-2023 / 83-1-12 / 84-22 / 85-11-21 / 81-2 / 110-14 / 117-18-26 / 118-4-8 / 122-13 / 124-7 / 136-23 / 1388-16-25-31 / 145-25 / 14-1 / 148-18 / 152-24 / 15333 / 154-8 / 190-28 / 193-15-23 / 164-28-35 / 195 " / 197-4-10-33 / 180-6 / 189-17-2 / / 182-28 / 183-3-7-27 / 199-7 / 210-28 / 214-30 / 215-17 / 217 Aho! Shrutgyanam Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 Ama-siddhi: 29 | 218-19 5 224-20 | 225-11| 230-5 | 237-6 1 268 9 ! 271-45 ho zrotra thaya0 34-20 1-35-10-11 mAM 62-13 | vAdasaMhitAyA:076-9 / 81-1 | 82-21 | 100-18 | 120-26 | 154-25 165-285 210-27 5 40 96-19-225 216-1 vAmadevasya0 216-9 | vAstuzAstra0 184-6 | 186-145 18912 / vidyAdharIvihAlapranthaya0 197-22 / vivAda540-20199-23 || vivAdajIndAvanastha0 40-6 5 54-12 / 8412 | 98 17 / 8-15 | 203-30 g 261-8 | 2120-21 / 21523 225-5 ! 226-29 / vivevihAra60 98-415 102-255 126-8 146-27 ! 147-16 | 182-5 | vyavasrAprAI0 18-1 | 22-10 31-17 | 83-19 | 84-21 | 9328 | 100-8-15 105022 106-23 1 19-23 / 116-26 | 123-6 | 137-32 | 148-29 142-28 / 183-11-12 / 190-4 | 191-275 192-19 / 196-11 | 202-11 | 203-5 | 21-2 | 217-13 | 220-16 | 221-11 / 222-3 ! 24-8-18 | 23927 2 241-92 243-175 266-5 ! 270-27 / vyavahArasAraNya0 32-4 / 3725 / 75-10 | 10927 / 116-5 | 11928 / 123-7 | 137-6-32 | 138-720 | 202-14 203-1 | 216-27 5 222-29 |rAnAzraya0 (vasatarAna%0ta) 153-18 | zaunA60 105-24 5 164-33 5 196-275 222-15 . 270-75 zrIpattiyutivranthaca 4-19 1 6-6 / 39-20 | 53-135 55-18 / 71-235 197-29 204-16 / zrute0 98-175 satyapUreH0 222-29 ! sattvaH0 75-245 196-21 19710 | 202-22 | 209 102 211-6 | 216-76 / 222-20 / sArakaya0 3921 59-23 / 79-14 / 94-205 108-28 / 109-18 | 154-1 | 183-20 / 186 19 / 199-18 | 209-20 | 215-9-24 5 221-17-29 | 224-14 / 265-30 | 266-11 | sArAvasthA:0 114-2 | cAnA sUtraT0139 21 / varacaya0 25-17 / 50 vivaraNamya 26-2 / re:0 11612 DharSavArA50 6-10 | 7-22 | 23-21 4 33-22 4 34-19 / 35-23 / 40-21 | 4221 | 68-24 | 73-27 / 83-20 | 97-8 / 113-21 | 115-19 / 116-26 | 117-11-23 12810 | 137-28 33 / 144-26 | 156-21 | 22-21 | 210-29 ! 22-1 22832 5 260-23 / ddorAmastha0 68-8 / cari // 77 // jainaM jayati zAsanam || kalyANamastu // Aho ! Shrutgyanam Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suyogAdiyantraM pazyatu pR. 65 11 yAMgAH | amRta siddhi | utpAta pravA) mRtyu -maraNa yogaH yogaH 1 sayogaH 1 vArA: ravi candra maMgala budha guru zukra zona yamaghaMyoga: vajramu yogA 'sUryAderjanmabhaiH bharaNA 3 citrA maghA vizAkhA ardA mUla kRttikA rohiNI hasta 2 zukra zani vArAH ravi candra maMgala hasta magazira azvinI anugaMdhA puSya revatI puSya rohiNI u. phA. zatruyogaH bharaNI puSya budha guru vizAkhA pUrvASADhA dhaniSThA revatI rohiNI uttarASADhA dhaniSThA uttarAphA0 jyeSThA revatI zukra zani anurAdhA u. pADhA zatabhi0 azvinI mRgazira Ale. hamta uttarASADhA ArdrA vizAkhA 5-10-11-15 1-6-11-13 4-8-5-14 kANayAgaH vyAdhiyoga 1 rohiNI zatabhiSA carayoga: kaka asthirayogaH krakacayogaH tithi 12 uttarASADhA ArdrA vizAkhA revatI maghA 7 zatabhiSA mUla 6 1 etAH saMjJAH pUrNa bhadramatena / 2 ASADhA dvayamatreti pAkazrIkRta / 3 asya sthAne'zvitIti lokazriyAm / sthirakAryeSu cara ( asthira ) yogo varjyaH / pratikAryeSu zatruyogaH varjanIyaH // jyeSThA abhi0 12-13 111 pU. bhAdra 0 bharaNI ArdrA maghA citrA 8-13-14 2-4-7-12 4-9-14 5-10-15 Aho ! Shrutgyanam 19 10 siddhiyoga: 9 8 vArA: vArabhayoH dvika-suyogAH / ravi azvinI - rohiNI - mRgazira- punarvasu puSya - uttarA 3 - dhani-revatI. sema | rohiNI - uttarAphAlgunI - hasta anurAdhA - zatabhiSak. maMgala kRttikA - mRgazira puSya-azleSA uttarAphAlgunI-mUla-revatI. budha rohiNI - mRgazira- puSya-uttarAphAlgunI- hasta-u - jyeSTA pUrvASADhA zravaNa. azvinI alaMbA pUrvAphAlgunI pUrvASADhA pUrva bhAdrapada - svAti dhaniSThA - revatI. azvinI - mRgazira- punarvasu-hasta- anurAdhA - pUrvASADhA-uttarASADhA. azvinI - puSya- maghA anurAdhA zravaNa- dhaniSThA. guru mUla zravaNa u. bhAdra 0 kRtikA punarvasu pU. phA0 svAti saMvartakayogaH tithi 7 0 0 vAratithyoH suyogAH / vArati0 sAmA0 | vArabhayoH sAmA0yo0 1-8--9 6-11-14 zatabhiSak 2 - 9, azvinI, ArdrA, dhaniSThA 3-6-8-13 maghA. 2-7-12 azleSA zatabhiSak, hasta, abhijit mRga-pU phA. zata- uSA. 1-3 2 199 jyeSThA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aho! Shrutgyanam Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimarzaH prathamaH 39 pariziSTa ke ArambhasiddheH saGkSepAnukramaH // dvAram 1 tithi 2 nAra 9. dvitIya: 5 zi 6 gocara tRtIyaH 7 kArya caturthaH paJcamaH 13 samagram 3 nakSatra 4yoga 3 budhasvAma bhAt bhAgiti 8 gama 9 vAstu 10 vilagna 11 mizra 11 x zukrasvAmI dhana paNaphara visthAma mula ziSya 195 - 200 201 - 278 278 pariziSTAni a ba ka Da pazyatu pR. 65 sahana duHdhikaya 4 vikrama/ Ayojima caMdrasvAmI upacaya praThAGkAH 1-15 16-24 25-32 33-57 58--80 80-97 98--135 136 - 180 181 - 194 panaphara 6 dhIH trikoNa budhasyAmo aura Ayokiya upacaya vaMdhu aMdhu suhanmaMdira keMdra catuSTya kaMTaka pAtAla hibuka ambu sukha catura mAtRbhavana gRhamavana maMgala sthAyI tanu mUrti keMdra catuSTya kaMTaka jJAyaMtrama pra. 15 8 25 23 17 38 45 14 7 zukrasvAmI strI kAma jAmitra dhuna dhUna asta lokAH 6- 14 15-22 23 - 38 39-84 59 bRhaspati svAmI (sadasad) vyatha Apokkima riSya Aho ! Shrutgyanam 1-43 44-73 6 78 / 278 pR. 279 - 292 1-82 1-64 65-88 1-4 5-86 413 - karma vyAkAramAna keMdra catuSTya kaMTaka madhya mepUraNa vyAya upacaya n zinaizcara svAmI Apa baThAkara lTalAda sarvatobhadra zanaizvara svAmI upacaya 10 bRhaspati svAmI dhane mAgya Ayokiya vitrikoNa dacatuSTya kaMTaka kAlasvAma cikoNa vivAha ra mRtyu chidra varNakara anAyuH pAnAta kukha Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAzayaH mAsa: meSa0 vRSa mithu0 karka 0 pauSa siMha0 jyeSTha kanyA0 tulA0 vRzvi0 dhana0 rAzisambaddhAni varjya - ghAta sthAnAni // nakSatraM vAraH candraH kArttika maghA ravi prathamaH mArgazirSa hasta zani ASADha svAti candra makara0 kumbha0 mIna0 bhAdrapada anu mUla zravaNa budha zani zani mAgha zata. guru zukra Azvina revatI zrAvaNa bharaNI zukra vaizAkha rohiNI maMgala k ArdrA guru phAlguna Ale- zukra [meSa - maMgala svAmi-cu ce co lA azvinI li lu le lo bharaNI / bha [ vRSa- zukra i u e kRttikA / o va vivu rohiNI / ve vo [ mithu0 budha-ka - ki mRga0 / kucha ArdrA / ke ko ha [ karka-candra-hi puna0 / hu he ho DA puSya0 / Di Du De Do-amle0 / siMha - sUrya- -ma-mi mu me maghA / moTa Ti Tu-pU-phA0 1 Te [kanyA- budha Topa piu phA0 / puSaNa Tha- hasta / pepo [tulA zukra - gari citrA / * paJcamaH navamaH dvitIyaH SaSThaH tithayaH 1-6-11 svAmikarAziyutAni nakSatrapAdAkSarANi // 5-10-15 2-7-52 3-8-13 dazamaH 5-10-15 tRtIyaH 4-9-114 saptamaH 1-6-11 turyaH 3-8-13 bhaSTamaH 4-9-14 ekAdazaH 3-8-13 dvAdazaH 5-10-15 2-7-12 ru re ro tA svAti / ti tu te [vRzci0 - maMgala0 to vi0 na ni nu ne anu0 no ya yi yu jye0 / [dhana-guru-ye yo bhabhi - mULa / bhudhaphaDha- pU bA0 / bhe [ makara- zani - bho - ja-ji.u. pA0| ju je jo kha abhijit / khi khu khe kho zravaNa | [kumbha-zani-gu-ge dhaniSThA0 / Aho ! Shrutgyanam gosasi su zata0 / se soda [mIna-guru-di-pU- bhA0 / duza jha tha u. bhA / de do ca ci-revatI / 12 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjJAphalameM - (1) svAmino (0) gavAM haaniH| bhayam / (2) lkssmiipraaptiH| (2) hale-re ubhA-pU.bhA. lAgalaM. (halaM.) pariziSTa Da bharaNIsthasUryApekSayA halayantram // pazyatu pR. 130 // ravibhuktabhAt gaNanIyAni // atra bhuktabhaM azvinI bhujyamAmabhaM bharaNI // gotre- Aho! Shrutgyanam 'yUpa-na -za. ..) abhi-upA-eSA-mUlye(2) abhi-udhA-pUSa (0)daNDikAmale a.bha.. / yotre- __ yUpe- (ro. mR.A. -ma-pU-phA-uphA-ha-ci-(2) - puna-pu-A-(2.) Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogAH |siddhiyogaH / mRtyudAti0 | phAMkaDaM dagdhayogaH yamaghaMTaH ravivAra 1-6-11 | 7 | 12 maghA - - candravAra 2-7-12 vizAkhA - - maMgalavAra 3-8-13 1-6-11 ArdrA budhavAra 2-7-12 ! 3-8-13 3 | mUla guruvAra | 5-10-15) 4-9-14 6 | kRttikA zukravAra 1-6-11 2-7-12 8 | rohiNI zanivAra | 4-9-14 5-10-15/ 1 | 9 | hasta / a. siddho yamadaMSTaH a masi | siddhiyoga / a- si siddhiyogaH dhani-maghA hasta mUla-vizA- | mRgazira zravaNa - bhara-kRttikA | azvinI | prAmAdipravezaH u. bhA. puna-revatI | anurAdhA kRttikA azvi-u. SA. | puSya vivAhaH punarvasu - - rohi-anu. | revatA ) - rohiNI prayANa | | 11 zrava-zata- zrava-zata prayANa / svAti samAptAni pariziSTAni / . Aho! Shrutgyanam