Book Title: Agam Deep Agam 06 to 13 Gujarati Anuvaad Part 3
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agamdip Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005056/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmala daMsaNassa AgamadIpa 2 45 Agama gurjara chAyAH jyotiSAcArya munirAja zrI jayaprabhavijayajI 'zramaNa zrI mohanakheDA tIrtha posTa: rAkha+ADha (ghAra) pina : 454116 (ma.pra.) Agama :- 6 thI 13 nAyAdhammakahAo, uvAsagadasAo, aMtagaDadasAo anuttararAvavAiyuM dasAo, pahAvAgaraNa, vivAgasUrya, uvavAimaM, rAyauseNiya. ' -: gurjara chAyA kartA :muni dIparatna-sAgara For Private & Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CONCLUDICIBUTIBIWIDTQNCIDIVIDIDIIDIIDI bAla bahAcArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmala daMsaNassa $ pAvatI tetre namaH zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH karka : te Agama-dIpa che. : : DIVIDIO|||IIDIIDILIDIZILC11011011 ILDIZIDICII vibhAga trIjo Agama-dathI 13- gurjarachAyA nAyAdhammakahAo-uvAsagadasAoaMtagaDa dasAo-anuttarovavAIyadasAo-pahAvAgaraNa -vivAgasUryauvavAiya-rAyaprasaNIya gurjara chAyA kartA - muni dIparatnasAgara tA. 31/3/97 somavAra 2053 phA. va. 7. 45 Agama - gurjara chAyAnuM mUlya rU. 2000/ SIDIICIIDIIDID 'pha Agama dIpa prakAzana : Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrIM ahaM zrI pArzvanAthAya namaH OM namo abhinava nANassa (mudraka) navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda (kampojha) zrI grAphikasa 21, subhASanagara, giradharanagara, zAhibAga, amadAvAda. - A AgamadIpa-saMpuTanA mukhya dravya sahAyakaHprazAMtamUrti sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA tapasvI ziSyA sAthvIthI samajJAzrIjInA bhadU5 nimitte zrI zaMkhezvara pArzvanAtha, jaina saMgha tulasI zyAma, navA vADaja, amadAvAda. * 45 AgamadIpa-gura chAyA - prApti sthAna * zrI DI.ke. Thakkara || zrI jagadIzabhAI ema. zAha 16, alakAnagara, priyalakSmI milsa pAse 1, alakanaMdA sosAyaTI, AjhAda svITa elembika roDa, vaDodarA. sAme, AzramaroDa, vADaja, amadAvAda, zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha 20, gautamanagara sosAyaTI, resakorsa sarkala pAse, vaDodarA | DaoN. pinAkIna ena. zAha ra1, subhASanagara, giradharanagara, zAhIbAga, amadAvAda. noMdhaH- 45 Agama - "gurjara chAyA" mATe mAna dvIpa prazAzana amadAvAdano rU. 2000/-nI kiMmatano DrAphTa ApIne ja seTa meLavI zakAze. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamadIpa - vibhAga-3 - annakama nAyAdhammakahAo - cha aMgasUtra - gurjarachAyA kara zrutaskaMdha-1 para kama | adhyayana anukama | pRSThaka uklipta 1-41 1-47 saMghATa 42-54 47-papa aMDaka papa-1 55-59 4 | karma 62 pa9-1 zailaka . 63-73 61-72 tuMbaka 74 72-73 rohiNI upa 73-77 mallI 76-109 77-101 mAkaMdI 110-140 101-110 10| caMdra 141 110-111 11 dAvadava 142 111-112 12 | udaka 143-144 112-116 13 14pa-147 116-121 teTalIputra 148-156 121-129 15 niMdIphala 1pa7 129-131 16 amarakaMkA. 1pa8-183. 131-1pa9 17 azva jJAta 184-2007 159-163 18 suMsumAM 208-212 163-168 19| puMDarIka 213-219 168-172 zrutaskaMdha-ra adhyayana anukrama pRSThoka 1 | para 220-224 | 172-176 225- 176 14 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | varga adhyayana | pRSThaka anukama | 226 pa4 54 176177 227 228233 5 177 234 173-178 23pa 138 236 178237 178-179 238-241 | 179 ( 9 uvAsaga dasAo - sAtamuM aMgasutra - gujarachAyA ) anukama | pRSThaka | 1-19 180-188 2 | 20-28 188-193 193-195 195-196 kama adhyayana | 1 AnaMda kAmadeva 3 culanI pitA surAdeva culla zataka kuMDalolika saddAlaputra mahAzataka niMdInI pitA 10 leiyA pitA 2931 32-33 34-36 37-40 41-47 196-197 s | 197-199 48-56 199-20pa 205-208 208-209 209-2011 pa7 58-73 | aMtagaDa dasAo - AThamuM aMgasUtra - gurjarachAyA anukama | pRSThAMka ( 8 krama varga | 1 | pahelo 2 | bIjo trIjo | 4 | cotho 1-6 | 212-2013 7-9 | 21410-14 | 214-223 15-17 | 224 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-2 : (kama | varga anukrama | pRSThaka pAMcamo 18-22 225-227 cho 23-40 227-234 sAtamo 41-45 [ 23paAThamo 4-62 | 235-241 ( 9 I anuttaravavA ica sAo - navamuM aMgasutra - gurjarachAyA che kimI varga anukama | pRSThaka | 1 | pahelo 242-243 2 | bIjo 3-6 | 243- | 3 | trIjo 7-13 ! 244-249 pahAvAgaraNa - dasamuM aMgasUtra - gurjarachAyA adhyayana anukrama | pRSThaka paheluM AzravadvAra-hiMsA 1-8 250-2pa7 bIjuM AzravaddhAra-mRSA 9-12 257261 AzravaDhAra-adattAdAna 13-16 T - 261-268 cothe AzravAra-abrahmacarya 17-20 268-27pa pAMcamuM AzravaddhAra-paragraha 21-29 27pa-277 paheluM saMvarakAra-ahiMsA 30-35 277-280 7 | bIjuM saMvaradvAra-satya 36-37 280- 282 | 8 | trIjuM saMvaradvAra-acaurya - 38- 283-285 9 | cothuM saMvaradvAra-brahmacarya 39-43 285-287 | 10nuM pAMcamuM saMvaradvAra-aparigraha 44-47 | | 287-291 (11) vivAgasUrya - agIyAramuM aMgasUtra - gurjarachAyA ka zrutaskaMdha-1 ra kama adhyayana anukama | pRSThoka mRgAputra 1-10 | 292-298 uktika 11-17 298-303 abhagnasena 18-23 303-309 2 | Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI Jkama adhyayana sagaDa bRhaspatidatta naMdIvartana UMbaradatta ziauryadatta | 9 devadattA anukama | pRSTha 7 24-26 309712 | 27-28 | 312-314 ] 29-30 314316 31- | 317-320 32- 321-323 33- 4 323-328 sRs: 90 34- 1 328-239 para zrutaskaMdha-2 para kama anukama | 3pa-37 38 pRSThaka 329-33 333 39 adhyayana suhA bhadranaMdI sujAta suvAsavA jinadAsa vaizramaNa mahAbala bhadranaMdI mahacaMda 404142 333-334 33433433433pa 33pa 43 8 33pa 45 33pa 10 varadatta, 46-47 336 12 uvavAiyaM - paheluM upAMgasUtra - gurjarachAyA ) anukrama | pRSThaka 1-43 |. 337-362 | kama adhyayana samavasaraNa. upapAta 44-77 33-377 rAyauseNIyaM - bIjuM upAMgasUtra - gurjarachAyA anukama | pRSThaka 1 | sUryAbhadeva vivaraNa 1-47 | 378-409 | 2 | pradeza rAjA-vivaraNa | | 48-85 | 409-430 | Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-1 bhAga - 2 bhAga-3 bhAga-5 bhAga - 4 (1) (2) bhAga - Arthika anudAtA Agama-dIpa-saMpuTanA mukhya dravyasahAyako tathA bhAga - 7 } samyag zrutAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha - parivAra, vaDodarA (1) zAMtAbena manasukhalAla bAbarIyA, amadAvAda (2) zAMtAbena zAMtilAla pI. dAmANI, muMbai (3) maMjulAbena guNavaMtalAla vorA. amadAvAda ratnatrayArAdhakA sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI pU. gurumAtA ratnatrayAzrIjI ma.sA.nI tRtIya punyatithi nimitte ha.nItInabhAI, svanAmadhanyA sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA ziSyA tapasvIratnA sAdhvI zrI.samajJAzrIjInA bhadratapanimitte tathA saMvata 2052nA cAturmAsanI smRtimAM zrIzaMkhezvarapArzvanAtha jainasaMgha, tulazIzyAma, navAvADaja amadAvAda. zrI khAnapura jaina zve. mU. saMgha, amadAvAda zrI gagana vihAra zve. mU.jaina.de. TrasTa, amadAvAda zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha zve.mUrti. saMgha, pArUlanagara zolAroDa, amadAvAda samyag zrutAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha. parivAra, vaDodarA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (koI eka AgamanA mukhya dravya sahAyaka (1) AyAro (2) sUyagaDo vyAkhyAna vAcaspati pa.pU.A. devazrI mahAyaza sAgarasUrIarajI ma.sA.nI punita preraNAthI zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha jaina je.mUrti. saMgha. godAvarInagara, vAsaNA, amadAvAda (1) ThANuM kriyAnurAgI sA.zrI ratnatrayAzrIjI ma.nI tRtIya punyatithi (2) samavAo nimitte temanA ziSyaratnA tapasvInI sA.zrI mokSaratnA zrIjI nI preraNAthI zAha khImacaMda chaganalAla parivAra kheravAvALA haste maMjulAbena. (1) buddhIvapannatti (2) sUrapannati a.sau. sumitrAbena hasamukhabhAi saMghavI, indroDAvALA. (1) nisIha caMdubena kezavalAla haragovanadAsa vAraiyA parivAra(2) mahAnisIha koraDAvALA. (1) nAyAghammakahA - mRdubhASI sAdhvI zrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI Do. pradIpakumAra rasikalAla kAmadAra haste prajJAbena pradIpakumAra kAmadAra, kalaktA (1) pahAvAgaraNuM - sva.pU.AgAmoddhArakazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma.sA. nA AjJAvartI sva. pU. padmalatAzrIjI tathA sva. pU. mayaNAzrI nI smRti nimitte zatAvadhAnI sA.zrI amitaguNAzrIjInI preraNAthI zeTha zrI ghelAbhAI karamacaMda TrasTa, pAla vesTa, muMbaI (1) vivAgasUrya - kAryadakSA sA. pU. malayAzrIjI ma.nA praziSyA, sA. bhavyAnaMdazrIjInA zi. mIlanasAra. sA.pUrNaprAzrIjI tathA kokIlakaMThI sA.kairavaprajJAzrIjInI preraNAthI- mehUlajaina upAzraya. jJAnakhAnuM zeSa rakama Agama surANi nA seTanA badalAmAM maLI che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9] [10] [11] [12] -: a-mA-rA - pra-kAzano :abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAGga vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIrthajinavizeSa caityavandana covizI zatruJjaya bhakti AvRtti-do abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1. zrAvaka kartavya - 1 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - 2. zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3. zrAvaka kartavya - 16 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe). samAdhi maraNa vidhi - sUtra - padya - ArAdhanA - maraNabheda saMgraha]. caityavaMdana mALA [779 caityavaMdanono saMgraha tattvArtha sUtra prabodhaTIkA [adhyAya-1] tattvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno siddhAcalano sAthI [AvRtti - be caitya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatrujya bhakti [AvRtti - be] zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI zrI bAravrata pustikA tathA anya niyamo - AivRtti - cAra abhinava jaina paMcAMga - 2042 [sarvaprathama 13 vibhAgomAM) zrI jJAnapada pUjA aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA [AvRtti traNa vItarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio] (pUjya AgamoddhAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-1 tattvAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-2 tattvAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-3 [17] [19] [22] [23] [24] [26] e ema [29] (30) [31] [32] [33] [34] Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3] [3] [3] [38] [36] [40] tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-4 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-5 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAyatattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-7 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-9 tattvAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-10 [41 JL - - - - h - h h h m AyAro sUyagaDo ThANaM samavAo vivAhapannati nAyAdhammakahAo uvAsagadasAo aMtagaDadasAo anuttarovavAiyadasAo paNhAvAgaraNaM vivAgasUrya uvavAiyaM rAyappaseNiyaM jIvAjIvAbhigamaM panavaNAsuttaM sUrapannati caMdapannatti jaMbUddIvapannati nirayAvaliyANaM kappavaDiMsiyANaM puSphiyANaM puSphacUliyANaM vaNhidasANaM causaraNaM AurapaccakkhANaM mahApaccakkhANaM bhattapariNNA taMdulaveyAliyaM [AgamasuttANi-1 ] [AgamasuttANi-2 [AgamasuttANi-3 [AgamasuttANi-4 [AgamasuttANi-5 [AgamasuttANi-6 [AgamasuttANi-7 [AgamasuttANi-8 [AgamasuttANi-9 [AgamasuttANi-10 [AgamasuttANi-11 [AgamasuttANi-12 [AgamasuttANi-13 [AgamasuttANi-14 [AgamasuttANi-15 [AgamasuttANi-16 [AgamasuttANi-17 [AgamasuttANi-18 [AgamasuttANi-19 [AgamasuttANi-20 [AgamasuttANi-21 [AgamasuttANi-22 [AgamasuttANi-23 [AgamasuttANi-24 [AgamasuttANi-25 / [AgamasuttANi-26 ] [AgamasuttANi-27 ] [AgamasuttANi-28 ] paDhamaM aMgasuttaM bIaM aMgasuttaM taiyaM aMgasuttaM cautthaM aMgasuttaM paMcamaM aMgasuttaM chaThe aMgasuttaM sattamaM aMgasuttaM aThThamaM aMgasuttaM navamaM aMgasuttaM dasamaM aMgasuttaM ekkArasamaM aMgasuttaM paDhamaM uvaMgasuttaM bIaM uvaMgasuttaM taiyaM uvaMgasuttaM cautthaM uvaMgasuttaM paMcamaM uvaMgasuttaM chaThaM uvaMgasuttaM sAtamaM uvaMgasuttaM aThThamaM uvaMgasuttaM navamaM uvaMgasuttaM dasamaM uvaMgasuttaM ekkArasamaM uvaMgasuttaM bArasamaM uvaMgasuttaM paDhamaM paINNagaM bIaM paINNagaM tIiyaM paINNagaM cautthaM paINNagaM paMcamaM paINNagaM m @ @ m @ m nh shh 68] Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [76] 184] [4] saMthAragaM [AgamasuttANi-29 ] chaThaM paINNagaM gacchAyAra [AgamasuttANi-30 sattamaM paINNagaM- caMdAvejjhayaM [AgamasuttANi-30 ] satamaM paINNagaM-2 gaNivijA [AgamasuttANi-31 aTThamaM paINNagaM deviMdatthao [AgamasuttANi-32 navamaM paINNagaM maraNasamAhi AgamasuttANi-33 / dasamaM paINNagaM-1 vIratthava [AgamasuttANi-33 dasamaM paINNagaM-2 nisIha AgamasuttANi-34 paDhamaM cheyasuttaM 78] buhatkappo [AgamasuttANi-35 bIaM cheyasuttaM vavahAra [AgamasuttANi-36 taiyaM cheyasuttaM dasAsuyakkhaMdhaM [AgamasuttANi-37 cautthaM cheyasutaM jIyakappo [AgamasuttANi-38 ] paMcamaM cheyasuttaM-1 paMcakappabhAsa [AgamasuttANi-38 ] paMcamaM cheyasuttaM-2 mahAnisIhaM [AgamasuttANi-39 ] chaTheM cheyasuttaM AvasassayaM [AgamasuttANi-40 ] paDhamaM mUlasutaM ohanijjatti [AgamasuttANi-41 / bIaM mUlasuttaM-1 piMDanijjatti [AgamasuttANi-41 bIaM mUlasuttaM-2 dasaveyAliyaM [AgamasuttANi-42 ] taiyaM mulasuttaM utarajjhayaNaM [AgamasuttANi-43 cautthaM mUlasuttaM naMdIsUyaM [AgamasuttANi-44 paDhamA cUliyA aNuogadAraM [AgamasuttANi-45 ] bitiyA cUliyA 0 -x-- -x -0 [81] mAyArI - gurjarachAyA [ AgamadIpa-1 ] paheluM aMgasUtra [2] sUyagaDa - gurjara chAyA [ AgamadIpa-2 ] bIjuM aMgasUtra [3] 8ti - gurjara chAyA [ AgamadIpa-3 ] trIjuM aMgasUtra [4] samavAmI - gurjarachAyA [ AgamadIpa-4 ] cothuM aMgasUtra [5] vivAunnatti - gurjarachAyA [ AgamadIpa-5 ] pAMcamuM aMgasUtra [s] nayAdhammAmo - 27yA [bhAgamaTTI5-8 ] aMgasUtra [87] vAsanahasAso - gurAyA [bhAgamahI5-7 ] sAta maMgasUtra [8] maMtagaDasAmI - gurachAyA [bhAgamahI5-8 ] mA bhuM maMgasUtra [9] anuttarovavAIyadasAo - gurjarachAyA [AgamadIpa-9 ] navamuM aMgasUtra [1OO] pahAvAgaraNa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-10 ] dazamuM aMgasUtra [101] vivAgasUrya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-11 ] agiyAramuM aMgasUtra [102] 64vA'yaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-12 ] paheluM upAMgasUtra [103] rAyappaNiya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-13 ] bIjuM upAgasUtra [104] 7vA vAbhigama - gurachAyA [ mAmI-14 ] trIhu~ 64igasUtra llllllllll. JLJ 90 REEE Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] [105] pannavaNA sutta- gurjarachAyA [ AgamadIpa-15 ] cothuM upAMgasUtra [10] sUrapannatti - gurjarachAyA [ AgamadIpa-16 ] pAMcamuM upAMgasUtra [117] caMdapannati - gurjarachAyA [ AgamadIpa-17 ] chaThuM upAMgasUtra [108] jabuddIvapannati- gurjarachAyA [ AgamadIpa-18 ] sAtamuM upAMgasUtra [10] nirayAvaliyANa - gurjarachAyA AThamuM upAgasUtra [110] kapUvaDisiyANa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-20 ] navamuM upAgasUtra [111] puSkriyANa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-21 ] dazamuM upAMgasUtra [112] puSkacUliyANa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-22 ] agiyAramuM upAMgasUtra [113] vahidasANuM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-23 ] bAramuM upAMgasUtra [114] causaraNa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-24 ] pahelo prayatno [115] AurapaccakhkhANuM - AgamadIpa-25 bIjo payatno [11] mahApaccazmANa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-26 ] trIjo payano [117] bhattapariNA - gurjarachAyA [ AgamadIpa-27 ] cotho payatno [118] taMdulayAliya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-28 ] pAMcamo payano [118] saMthAraga - gurjarachAyA [ AgamadIpa-29 ] chaThTho payatno [12] gacchAyAra - gurjarachAyA AgamadIpa-30 sAtamo payagno-1 [121] caMdAjhayaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 ] sAtamo payatno-2 [122] gaNivijjA - gurjarachAyA [ AgamadIpa-31 ] AThamo payano [123 deviMdaFo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-3ra ] navamo payatno [ 14] vIratthava - gurjarachAyA [ AgamadIpa-33 dazamo payatno [125] nisIhaM gurjarachAyA AgamadIpa-34 ] paheluM chedasUtra [12] buhatakappo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-35 ] bIjuM chedasUtra [127] vavahAra - gurjarachAyA [ AgamadIpa-36 ] trIjuM chedasUtra [128] dasAsuyakhaMdha - gurjarachAyA [ AgamadIpa-37 ] cothuM chedasUtra [12] jIyakappo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-38 pAMcamuM chedasUtra [13] mahAnisIhaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-39 chaThTha chedasUtra [131] Avasmaya - gurjarachAyA AgamadIpa-40 paheluM mUlasutra [132] ohanitti- gurjarachAyA AgamadIpa-41 bIjuM mUlasutra-1 [133] piMDanitti - gurjarachAyA [ AgamadIpa-41 bIjuM mUlasutra-2 [134] dasayAliya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-42 ] trIjuM mUlasutra [135] uttarajagyaNuM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-43 ] cothuM mUlasutra [13] naMdIsutta - gurjarachAyA [ AgamadIpa-44 ] pahelI cUlikA [137] anuyogadArAI - gurjarachAyA [ AgamadIpa-45 ] bIjI cUlikA -0 - --0 noMdhaH- prakAzana 1 thI 31 abhinava zruta prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 42 thI 90 Agamazrata prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa kare che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - namo namo nimmala desaNassa paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH dA nAyA dhamma kahAo " cha aMgasutra-gurjarachAyA (zrutaskaMdha-1) (kaadhyayana-1-utriA ) [1] sarvajJa bhagavaMtane namaskAra te kAle ane te samaye campA nAmaka nagarI hatI. [2-4] te campA nagarInI bahAra izAna bhAgamAM pUrNabhadra nAmanuM caitya hatuM. te campA nagarImAM koNika nAmano rAjA hato. tenuM varNana paNa uvavAI sUtra pramANe jANavuM. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAn mahAvIranA aMtevAsI AryasudhamAM sthavira hatA. te jAti saMpanna, kulasaMpanna, rUpasaMpana, balasaMpanna, rUpasaMpanna, vinaya- saMpana, jJAda-darzana-cAritrasaMpanna. lAghavasaMpanna ojasvI, tejasvI, varcasvI, yazavALA, krodha, mAna, mAyA, lobha, cAra kaSAyone jItelA, jItedriya, nindrAvijetA, pariSahane jItelA, jIvavAnI AzA ane maraNanA bhayathI rahita, tapapradhAna, guNa pradhAna, te ja pramANe caraNa, karaNa, nigraha, nizcaya, saraLa amAnI, lAgha kSamA, gupti, nilabhI, vidyA, maMtra, brahma, veda,naya, niyama satya, zaurya, jJAna, darzana, cAritra, udAra, ghora, ghosvata, ghoratapasvI, utkRSTa brahmacarya, zarIrano satkAra nahI karanAra, vipula tejalezyAne potAnA zarIramAM ja dhAraNa karanAra, cauda pUrvanA dhAraka, mati Adi cAra jJAnonA dhAraka, pAMcaso sAdhuo sAthe vicaratA, anukrame cAlatA eka gAmathI bIjA gAma jatAM, sukha pUrvaka vicaratAM jyAM caMpA nAmanI nagarI ane pUrNabhadra caitya che tyAM padhAryA, padhArIne yathA yogya yAcanApUrvaka avagraha grahaNa karyo, grahaNa karIne saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvita karatAM vicAravA lAgyA. [pa-8] te caMpA nagarImAMthI pariSada nIkaLI koNika rAjA nIkaLyo sudhamAM svAmIe dharma kahyo je dizAthI pariSada Avela hatI te dizA tarapha pAchI pharI. te kALa ane te samaye AryasudhamasviAmI aNagAranA jyeSTha aMtevAsI Arya jaMbUnAmanA aNagAra hatA. te kAzyapagotrI, sAta hAtha uMcA zarIravALA yAvatu Arya sudhamAM viranI atidUra nahIM temaja ati najIka nahIM tema eka DhIMcaNa namAvI eka uMco rAkhI nIcuM mukha rAkhI dhyAna rUpI koSThakamAM rahyAM saMyama ane tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatAM vicaratA hatA. tyArapachI Arya jaMbU nAmaka aNagAra, ke jene tattvajJAnanI IcchA thayela che, saMzaya thayo che, kautuka thayela che, jene pUchavAnI vizeSa zraddhA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 nAyAdhamma kahAo - 1/-/1/8 thayela che, jene zraddho, saMzaya, kutUhala vizeSa prakAre zraddhA, vizeSa prakAre saMzaya, tevA jaMbUsvAmI ubhA thayA, ubhA thaine je sthaLe Arya sudharmA sthavira hatA tyAM Ave che, AvIne Arya sudharmA sthaviranI traNa vakhata dakSiNa dizAthI pradakSiNA kare che. vaMdana namIne AryasudharmA sthaviranI na ati dUra ke na ati najadIka, sAMbhaLavAnI icchAvALA namaskAra karI, temanI sanmukha be hAtha joDI vinaya pUrvaka paryApAsanA karatA A pramANe bole che. he bhagavaMta ! zruta dharmanI AdinA karanArA, caturviMdha tIrthanI sthApanA karanArA, potAnI meLe ja bodha pAmelA, puruSomAM uttama, puruSomAM siMha samAna zUravIra, puruSomAM uttama kamala jevA suMdara, puruSomAM uttama gaMdha hasti samAna, lokamAM uttama, lokanA nAtha, lokahita karanArA; lokamAM pradIpa samAna, lokamAM pradyotanA karanArA, abhayadAna ApanArA, zaraNane ApanArA, jIvone zraddhA rUpa cakSune ApanArA, dharmamArgane batAvanArA, bodhine ApanArA, dharmane ApanArA, dharmanI dezanA ApanArA, dharmanA nAyaka, dharmanA sArathi, dharmane viSe zreSTha, cAra gatino aMta karanAra cakravartI samAna, aprahita zreSTha kevalajJAna darzananA dhAraka, rAgAdine jItanArA, bIjA prANIne jItADanArA, saMsAra sAgarathI pote tarelA, bIjA prANIone tAranArA, tattvane jANanArA, bodha karAvanArA, karma baMdhanathI mukAyelA, anya prANIone karmathI mukta karAvanArA, sarvajJa sarvadarzI sarva upadrava rahita, acala, arogI, anaMta,avyAbAdha jyAMthI pAchuM AvavAnuM nathI evI siddha gatine pAmelA evA zramaNa bhagavAn mahAvIre chaThThA aMgano eTale ke jJAtA dharmakathAno zuM artha kahyo che ? jaMbU ! chaThThA aMganA be zrutaskaMdha prarUpelA che.te ApramANe jJAtA ane dharmakathA. jo zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat mokSane pAmelA prabhue chaThThA aMganA be zrutaskaMdho prarUpela che jema ke jJAta udAharaNo ane dharmakathA to he bhagavaMta ! prathama zrutaskaMdha jJAtAnA keTalA adhyayano kahyAM che ? he jaMbU ! zramaNa yAvat zAzvata sthAnane pAmelA bhagavAn mahAvIra svAmIe jJAtAnA ogaNIza adhyayana kahelA che te A pramANe-utkSipta jJAta saMghATaka aMDaka kUrma zailaka tuMba rohiNI mallI mArkadI caMdramA dAvadrava udaka maMDUka tetalI naMdIkUla avarakaMkA AkIrNa suSamA puMDarIka zAta. [9-10] bhagavaMta ! jo zramaNa yAvat zAzvata sthAnane pAmelA bhagavAna mahAvI2 svAmIe jJAta zrutaskandhanA ogaNIza adhyayanano kahyAM che te A pramANe utkSiptajJAta yAvat puMDarIkajJAta sudhI to prathama adhyayanano he bhagavaMta ! zo artha kahyo che ? he jaMbU ! te kALa ane te samaye A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM bhArata nAmanA varSa (kSetra) mAM dakSiNArdha bharata kSetramAM rAjagRhanagara hatuM. guNazailacaitya hatuM. te rAjagRha nagaramAM zreNika nAmano rAjA hato, te moTA himavaMta parvata samAna hato ItyAdi varNana samajI levuM. te zreNika rAjAne naMdAnAmanI devI hatI. tenA hAtha-paga ati komaLa hatAM vagere te zreNikano putra ane naMdAdevIno Atmaja abhaya kumAra hato. saMpUrNa pAMca indriyothI yukta yAvat svarUpavAna hato. te kumAra sAma, daMDa, bheda, dAna A cAra prakAranI rAjanItine ane vyApAra nItinI vidhine sArI rIte jANanAro hato. naigamAdi nayane jANanAro, IhA, avAya, mArgaNA, veSaNA tathA artha zAstramAM kuzala hato. autpattika, vaiyikI, karmajA ane pAriNAmikI buddhivALo hato. zreNika rAjAnA ghaNA kAryomAM; . Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 kuTuMbane viSe, maMtra, gupta kArya, ekAMta kAryane, nizcayane viSe ekavAra ane vAraMvAra pUchavA lAyaka hato. meDhIbhUta, pramANabhUta, AdhArabhUta, alaMbanabhUta, azubhUta, sarva kAryomAM sarva bhUmikAomAM avisaMvAdI vacanavALo, rAjyanI dhurAne dhAraNa karanArA hato. zreNika rAjAnA rAjya, deza, koza, koThAra, sainya, vAhana, nagara ane aMtaHpura vagerenI saMbhALa rAkhato hato. ' '[11-12] te zreNika rAjAne dhAriNI nAmanI devI hatI te zreNika rAjAne iSTa hatI yAvatu sukha bhogavatI sukhe rahetI hatI. tyAra pachI te dhAriNI devI koI samaye potAnA bhavanamAM uttama zayyA upara sUtI hatI temAM gharanI bahAranA bhAgamAM suMdara komaLa viziSTa saMsthAnavALA upara thAMbhalA zreSTha zAlabhaMjikA - pUtaLIo banelI hatI. ujjavaLa caMdrakAntAdika maNio, suvarNa ane karkatanAdika ratnonA zikhara, kapota pAlI, gavAkSa ardhacaMdra AkAravALA pagathiyA; nihaka, aMtara, kaNakAlI, caMdrazALA Adi gharanA vibhAgonI suMdara racanAthI yukta bhavana hatuM. svaccha gerathI temAM uttama raMga karela hato. bahArathI ghoLeluM ane komaLa paththara vagere vaDe ghasIne komaLa karela hatuM. jenA aMdaranA bhAgamAM uttama ane pavitra citrakarma karavAmAM Avela hatuM. vividha prakAranA pacaraMgI maNio ane ratnothI bhUmitala bAMdhela hatuM. padmanA AkAravALI, azokAdika, puSpapradhAna latAo vaDe ane mAlatI vagere zreSTha puSponI jAti vaDe tenA ullocanuM taLIyuM citareluM hatuM. tenA dvAra bhAgomAM mAMgalika zreSTha suvarNanA kaLazo sArI rIte sthApita karelA ane caMdanathI carcita ane mukha upara sarasa pAvaDe AcchA dita karelA hatA. prataraka suvarNanA alaMkArothI ane maNi tathA motInI mALAothI sArI rIte tenA dvAra suzobhita hatA. te bhavanamAM sugaMdhI zreSTha puSpovaDe komaLa ane padmala zavyAno upacAra karavAmAM Avelo hato. te mana ane dayane AnaMda ApanAra hato. kapUra, laviMga, malayaja, caMdana, kALA gurU, uttamakaMduka, tarUSka ane aneka sugaMdhita dravyonA saMyogathI banela dhUpanAM jalavAthI utpanna thayela maghamaghAtI gaMdhathI ramaNIya hato. temAM uttama cUrNanI gaMdha paNa vidyamAna hatI. sugaMdhanI adhikatAnA kAraNe te gaMdha dravyanI guTikAnI jema dekhAto hato. maNi-onA kiraNovaDe tyAMno aMdhakAra naSTa thaI gayo hato. ghaNuM kahevAthI zuM? te vAsagRha kAMti ane guNavaDe devanA uttama vimAnano parAjaya karanAro hato. te vAsagRhamAM eka uttama zayyA hatI. temAM zarIra pramANa lAMbu ozikuM hatuM banne bAju ozIkA mukelA hatAM tethI banne bAjue te zayyA UMcI hatI. madhyabhAgamAM namelI hovAthI gaMbhIra uMDI hatI. gaMgA nadInA kAMThAnI retInI jema temAM paga mukavAthI paga uMDo kheMcI jAya tevI komaLa hatI. sApha dhoyeluM kSauma-rezamI ane dukUla-rUnA ke atasInA vastrano joTo tenA para AcchAdana karelo hato. Astaraka, malaka, navata, kuzakta, liba ane siMha kesara vagere vividha ochADa vaDe te AcchAdita hatI. jyAM sudhI tenuM sevana na karavAmAM Ave tyAM sudhI tenA upara suMdara banAvela rajastrANa rahetuM hatuM. tenA upara maccharadAnI hatI. te atizaya ramaNIya hatI. teno sparza Ajinaka cAmaDAnuM vastra, rUbUra, mAkhaNa, ane AkaDAnA rU jevo komala hato; AvA prakAranI zaththAmAM, madhyarAtrinA samaye kAMIka sUtelI ane kAMika jAgelI hovAthI vAraMvAra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 nAyAdhamma kahAo - 1/-/1/12 alpanidrAne letI te dhAriNI devI eka moTo, sAta hAtha uMco rUpAnA parvata jevo zveta saumya, saumya, AkAravALo, kriyA karato ane ALasathI bagAsuM khAto, evo hAthI AkAza talathI utarI mukhamAM praveza karato joine jAgI gaI. tyAra pachI te dhAriNI devI A AvA svarUpavALA udAra, pradhAna kalyANakArI, ziva, dhanya, mAMgalika, suzobhita evA mahAsvapnane joIne jAgI. tene harSa ane saMtoSa thayo; cittamAM AnaMda thayo, manamAM prIti utpanna thaI, atyaMta prasannatA pAmI harSano lIdhe tenuM hRdaya vikasita thaI gayuM, meghanI dhArAothI AghAta pAmela kaMdaba vRkSanA puSpanI jema tenA romatUpa ruMvADA vikasIta thai gayA. evI te rANIe svapno vicAra karIne zayyAmAMthI ubhI thaI, pAdapIThathI nIce utarI,mAnasika tvarAthI rahita zArIrika capaLatAthI rahita, skhalanA rahita, vilaMbathI rahita rAhajaM- hasa jevI gatithI jyAM zreNika mahArAjA hatA tyAM Ave che; zreNika rAjAne ISTa kAnta; priya manojJa, maNAma udAra-zreSTha svara evaM uccArathI yukta kalyANa samRddhikAraka; ziva nirupadrava, dhanya,maMgalakArI,sazrIka,alaMkArothI suzobhita,hdayanepriyalAganAra,hRdayane AhlAda karanAra, parimita akSarovALI, madhura svarothI mIThI, ribhitazabda ane arthathI gaMbhIra tAvALI; ane aneka guNarupa lakSmIthI yukta vANI bolI zreNIka rAjAne jagADe che. zreNika rAjAnI anumati meLavIne vividha prakAranA maNi suvarNa ane ane ratnonI racanAvaDe vicitra evA bhadrAsana para bese che. Azvasta vizvasta sukhada ane zreSTha Asana upara bese che. banne hAthethI grahaNa karelI ane mastakanI cAre tarapha bhamatI aMjalIne mastaka para dhAraNa karIne zreNika rAjAne A pramANe kahe che.- devAnuMpriya ! Aje huM te pUrvavarNita yAvat potAnA mukhamAM praveza karatAM hAthIne svapnamAM joine jAgI gaI to he devAnuMpriya ! A udAra yAvat svapnanuM vizeSa phaLa zuM haze ? [13-14] tyAra pachI zreNika rAjA dhAriNI devI pAsethI A arthane sAMbhaLI ane hRdayamAM avadhArI; harSa pAmyo. santuSTa thayo; AnaMda pAmyo, yAvat meghanI dhArA thI haNAyelA kadaMba vRkSanA sugaMdhI puSpanI jema tenuM zarIra pukita thayuM eTale harSanA kA2Ne tenI romarAji ubhI thai. rAjA te svapnane avagrahaNa kare che buddhithI svapnanA phaLano vicAra kare che. vicAra karIne potAnA svAbhAvika matipUrvaka buddhivijJA nathI te svapnanA phaLano nizcaya kare che dhAriNI devIne tevA prakAranI yAvat hdayane AhlAda karAnArI mRdu, madhura, ribhita gaMbhIra ane sazrIka alaMkArAdikanI zobhA vALI vANI vaDe prazaMsA karatAM A pramANe kahe che. he devAnupriye ! tamo e udAra-svapna joyela che. kalyANakArI,ziva,dhanya,maMgalamaya,suzobhana svapna joyuM che.devI! Arogya, tuSTi dIrghAyuSya, kalyANa ane mAMgalyakAraka svapna tame joyuM che he devAnupriye ! A svapnathI tamane arthano, putrano, rAjyano, tathA bhoga ane sukhano lAbha thaze. nizcaya thI he devAnu priye ! tame barAbara nava mAsa ane sADA sAta rAtri divasa vyatIta thavA para amArA kuLanAM ketu dhvajA samAna; kuLanA dIpaka samAna, kuLamAM parvata samAna; kuLano bhUSaNa kulanI kIrti vadhAranAra, kuLanI vRtti-AjIvikA vadhAranAra, kuLane AnaMda Apa nAra, kuLanI yazovRddhi karanAra, kuLanA AdhArarUpa, kuLamAM vRkSa samAna Azraya karavA lAyaka ane kuLanI vRddhi karanAra tathA atikomaLa hAtha-pagavALo yAvat putrane janma Apazo. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 te putra bAlyAvasthAne pasAra karIne kaLA AdinA jJAnamAM paripakava thaIne, yauvanane prApta thaIne zUravIra ane parAkramI thaze. te vipula baLa - sainya tathA vAhana vALo thaze. rAjyanA adhipati rAjA thaze tethI devI! tame udAra svapna joyela che. devI ! tame ArogyakArI, tuNakArI, dIghayuSyakArI, ane kalyANakArI svapna joyela che. e pramANe kahIne rAjA vAraMvAra tenI prazaMsA karavA lAgyo. tyAra pachI te dhAriNI devI zreNika rAjAnA A pramANe kahevAthI harSita thaI. saMtoSa pAmI. tenA hRdayamAM AnaMda thayo. baMne hAthanA taLIyA bhegA karI yAvatu hAtha joDI A pramANe bolI. he devAnupriya! tame kaho cho temaja che. ApanuM kathana satyaja che. saMzaya rahita che. mane iSTa tathA atyaMta ISTa che. Ape mane je artha kahyo che te artha satya che. A pramANe kahIne dhAriNI devI svapnane samyak prakAre aMgIkAra kare chezreNika rAjAnI AjJA meLavIne uThe che. uThIne jyAM potAnI pathArI che tyAM Ave che. besIne A pramANe vicAre che. mAruM Asvapna bIjA azubha svapna vaDe haNAya na jAo. ema vicArI, te dhAriNI devI deva ane guruja nanA saMbaMdhavALI prazasta dhArmika kathAo vaDe zubha svapnanuM rakSaNa karavA mATe jAgaraNa karatI vicaravA lAgI. [15] tyAra pachI zreNika rAjAe prabhAta kALanA samaye kauTuMbika puruSone bolAvyA. kahyuM- te devAnupriya! Aje bahAranI upasthAnazALAmAM zIdhra vizeSa karIne atyaMta ramaNIya gaMdhodakathI siMcita sAphasupha lIMpelI paMcavarNanA sarasa sugaMdhita vikharelA puSponA samuha rUpa, UpacArathI yukta, kAlAgura, uttama kaMcUka, turuSka tathA dhUpanA mahekatAM gaMdhathI vyApta thavAnA kAraNe manohara, zreSTha sugaMdhanA cUrNathI sugaMdhita tathA sugaMdhanI guTikAnI samAna karo ane karAvo. AjJAnusAra kArya thaI javAnI sUcanA karo. tyAra pachI kauTumbika puruSo zreNika rAjA dvArA A pramANe kahevA para harSita tathA saMtuSTa thayA tenI AjJA pAchI soMpI. tadanantara rAtri prakazamAna prabhAta rUpa thaI praphu llita kamaLonA patro vikasita thayA, kALA mRganA netro nidrArahita hovAthI vikasvara thayA. pachI te prabhAta pADura thayuM. lAla azokanI kAMti, palAzanA puSpa; popaTanI cAMca, caNoThIno rAto, adha bhAga,baporIyAnuM puSpa kapotanA paga ane AMkha, kokilAnA netra, jAsudanA puSpa, jAjvalyamAna agni, suvarNa kaLaza, tathA hiMgaLokanA samUhanI lAlimAthI paNa adhika zobhAyamAna che. evo surya kramathI udita thayo. sUryanA kiraNo no samUha nIce utarIne aMdhakArano vinAza karavA lAgyo. bALa-sUrya rUpI kuMkumathI mAno jIva loka vyApta thaI gayo. netronA viSayano pracAra thavAthI vikasita thanAra loka spaSTa rUpathI dekhAvA lAgyo. sarovaromAM sthita kamaLanA vanane vikasita karanAra tathA hajAra kiraNovALo divasane karanAra sUrya teja vaDe jAjvalyamAna thayo. te samaye rAjA zreNika zasyAmAMthI UbhA thayA. zayAmAMthI UThIne rAjA zreNika jyAM vyAyAmazALA che tyAM Ave che. praveza karIne aneka prakAranI vyAyAma yogya, kUdavuM vyAmardana, kustI tathA karaNa ane khUba zrama karyo. tyAra pachI zatapAka, tathA sahastrIpAka Adi sugaMdhita tela AdinA abhaMga NothI, je prIti utpanna karanAra, jaTharAgnine dIpta karanAra daNiIya madanIya bRhaNIya tathA samasta indriyone evaM zarIrane AhyAdita karanAra hatA. rAjA zreNike atyaMgana Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/15 karAvyuM. tyAra pachI te tela copaDelA zarIranA carmane, paripUrNa hAtha-pagavALA tathA komaLa talavALA, cheka, dakSa,mardana karavAmAM catura, medhAvI, nipuNa, parizramanA jItanAra, abhaMgana mardana ane uddhavartana karavAnA guNamAM pUrNa puruSo dvArA asthione sukhakArI, mAMsane sukhakArI, tvacAne sukhakArI; tathA romone sukhakArI ApramANe cAra prakAranI saMbodhanA (mardana)vaDe zreNika rAjAe zarIranuM mardana karAvyuM rAjAno parizrama dUra thayo. - vyAyAmazALAnI bahAra nIkaLIne rAjA zreNika jyAM majjanagRha che. tyAM Ave che.majjana gRhamAM praveza kare che. praveza karIne cAre tarapha sarIkho manohara, vicitra prakAranA maNIo ane ratnonA taLIyAvALA ane ramaNIya snAna maMDapanI andara, vividha prakAranA maNi ane ratnonI racanA vaDe citra vicitra snAna karavAnI pITha upara sukhe karIne beThelA rAjAe pavitra sthAnathI ANelA zubha jaLathI, puSpamizrita, gaMdha mizrita, ane zuddha jaLavaDe vAraMvAra kalyANa- kAraka zreSTha snAnanI vidhiesnAna karyuM. te kalyANakArI ane mAMgalika snAnane aMte kautuka karavAmAM AvyAM. evI rIte zreSTha snAna karyA pachI pakSInI pAMkha jevA atyaMta komaLa sugaMdhavALA ane kaSAya raMgathI raMgelA vastravaDe zarIrane laMDyuM. pachI korA bahumulya ane zreSTha vastra dhAraNa karyo sarasa ne sugaMdhita gozISa caMdanathI tenA zarIra para vilepana karavAmAM AvyuM. zucipuSponI mALA paherI, kesara AdinuM lepana karyuM. maNio ane suvarNanA alaMkAra dhAraNa karyo. ADhAra saro hAra nava saro aIhAra, traNa saro nAnA hAra, tathA lAMbA laTakatA kaTi sUtrathI zarIranI suMdara zobhA vadhArI. kaMThamAM kaMThA paheya, ogaLIomAM vIMTI paherI, suMdara aMgapara acAnya suMdara AbharaNo dhAraNa karyA aneka maNionA banela kaTaka ane truTika nAmaka AbhUSaNothI tenA hAtha khaMbhita jevA pratIta thavA lAgyA. adhika rUpane lIdhe te rAjA atyaMta zobhavA lAgyA. temanuM mukha dedIpyamAna thayuM. mastaka dIpavA lAgyuM temanuM vakSasthaLa hAravaDe AcchAdita hovAthI atyaMta prItine utpanna karavA lAgyuM. lAMbA laTakatA dupaTTA vaDe temaNe sArI rIte uttarAsaMga karyuM. mudrikAothI temanI AMgaLIo pILI dekhAvA lAgI.vividha prakAranA maNiosuvarNaane ratnovaDe nirmaLa mahAmUlyavALA, nipuNa kArIgaro vaDe banAvela dedIpyamAna suracitA sArI rIte maLI gayelA sAMdhavALA, vizeSa prakAranA, manohara, suMdara AkAravALA ane prazasta evA vIravalaya dhAraNa karyA. suMdara, mukuTa Adi AbhUSaNothI alaMkRta ane vastrothI vibhU Sita rAjA zreNika kalpavRkSa samAna dekhAvA lAgyA. koraMTa vRkSanA puSponI mALAvALuM chatra tenA mastaka para dhAraNa karavAmAM AvyuM. AjubAju cAra cAmarothI tenuM zarIra viMjhavA lAgyuM. tenuM darzana thatAMja loko mAMgalika jaya jaya zabda bolavA lAgyA tathA aneka gaNa nAyaka, daMDanAyaka rAjAo Izvara talavara, mAMDalika, kauTuMbika, maMtrI o,mahAmaMtrIo gaNaka dvArapALa amAtya ceTa pIThamarda nAgara vepArIo zreSThIo, senApati, sArthavAha, dUta, ane saMdhipAlae sarvanI sAthe parivarelo, ekyAsI grahaga NamAM dedIpyamAna ane aThThAvIsa nakSatro ane koTAkoTI tArAonA madhyamAM caMdranI jevA priya darzanavALo te narapati ujvala mahAmeghamAMthI jema caMdra nIkaLe tema snAnagRha mAMthI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne jyAM bahAranI upasthAnazALA (sabhA) hatI tyAM Avyo. AvIne zreSTha siMhAsana upara pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne beTho. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 tyAra pachI zreNika rAjA, potAnI samIpa IzAna khuNAmAM zveta vastrathI AcchAdita tathA sarasonA mAMgalika upacArathI jemAM zAMti karma karela che. evA ATha bhadrAsano rakhAve che. 2khAvIne sabhAnA aMdaranA bhAgamAM javanikA (paDado] baMdhAve che te javanikA vividha prakAranA maNi ane ratnothI maMDita hatI. atyaMta darzanIya hatI. moTA mUlyavALI hatI. moTA nagaramAM banelI hatI. komala ane seMkaDo prakAranI racanAvALA citronA sthAnabhUta hatI. temAM IhAmRgavRSabha, azva, nara, magara, pakSI, sarva, kiMmara, rara jAtinA mRga, sarajA, camarI, gAya, hAthI, vanalatA paghalatA, vigeranA citro AlekhelA hatAM, tathA tenA cheDA Uttama suvarNanA tArothI bharelA hovAthI zobhatA hatA. tenI aMdaranA bhAgamAM dhAriNI devIne mATe Astaraka vaDe ane komaLa AMkaDAvaDe DhAMkeluM, zveta vastravaDe AcchAdana kareluM suMdara sparzavALuM hovAthI AkhA aMgane sukha upajAve tevuM ane atyaMta komaLa bhadrAsana sthApita karyuM tyAra pachI kauTumbika puruSone bolAvIne kahyuM. he devAnupriyo ! aSTAMga mahAnimitta jyotiSanA sUtra ane arthanA pAThaka tathA vividha zAstromAM kuzala svapna pAThakone zIdhra bolAvo. tyAra pachI te kauTuMbika puraSo zreNika rAjAnA A pramANe kahevA para haSTa-tuSTa thayA. yAvatu AnaMdita hadayavALA thayA ane baMne hAtha joDI deze nakha ne ekaThA karI mastaka para pheravI aMjali joDIne "he deva! ema ja thAo e pramANe kahIne vinaya vaDe te AjJAne aMgIkAra karI. rAjagRha nagaranA madhyabhAgamAM thaIne jyAM svapna pAThakonA ghara hatAM tyAM AvyA, tatpazcAtu te svakhapAThako zreNika rAjAnA kauTumbika puruSo dvArA bolAvavA para haSTa tuSTa yAvatu AnaMdita rdayavALA thayA. teo e snAna karyuM. balikama karyuM yAvatuM kautuka maMgala ane prAyazcita karyo a5 kintu mUlyavALA AbharaNa vaDe zarIrane alaMkRta karyuM. mastakaparadUrvA ane sarasava dhAraNa karyo. e pramANe karIne pota potAnA gharethI nIkaLyA. nIkaLIne rAjagRhanI vaccovacca thaine jyAM zreNika rAjAnA mukhya mahelanuM dvAra hatuM tyAM AvyA.AvIne zreNika rAjAne jaya vijaya zabdothI vadhA vyA. zreNika rAjAe caMdana Adi vaDe temanI arcanA karI, guNonI prazaMsA karIne vaMdana kya. puSpo dvArA pUjA karI, AdarapUrNa draSTithI joine ane namaskAra karIne mAna karyuM satkAra karyo. sanmAna karyuM te svapna pAThako pahelAthI bIchAvela bhadrAsano upara alaga alaga beThA. tyAra pachI zreNika rAjAe javanikAnI pAchaLa dhAriNI devIne besADI. pachI hAthamAM puSpa ane phaLa laIne atyaMta vinayanI sAthe te svapna pAThakone A pramANe kahyuM- he devAnupriyo!Aje dhAriNI devI yAvatuM mahA svapnane joIne jAgI che.to he devAnupriyo ! e udAra yAvatuM zrIka mahAsvapnanuM kevuM kalyANakArI vizeSa prakAranuM phaLa thaze.? tyAre te svapnapAThako zreNikarAjAnI pAsethI A arthane sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne hRSTa-tuSTa AnaMdita hRdayavALA thayA. teoe te svapnane samyak prakAre avagrahaNa *karyuM karIne paraspara eka bIjA sAthe vicAra karyo vicAra vimarza karIne svapnano artha potAnI meLe prApta karyo. teno vizeSaartha bIjAno abhiprAya laI grahaNa kayo arthano nizcaya karyo. te svapna pAThakozreNikarAjAnI sAme svapnazAstranuM vAraMvAra uccAraNa karatAM A pramANe bolyA. he svAminuM! A prakAre amArA svapna zAstramAM beMtAlIza Jain ducation International Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 nAyAdhamma kahAo - 11/15 svapna anetrIsa mahAsvapnamaLI kula botera svapno kahelA ame joyA che temAM te svAmI ! arihaMtanI mAtA ke cakravartInI mAtA arihaMta ke cakravartI garbhamAM Ave tyAre A trIza mahAsvapnomAMthI A cauda mahAsvapnone joine lAge che. te A pramANe : [16] hAthI vRSabhasiMha abhiSeka puSponI mALA caMdra sUrya ddhA pUrNa kuMbha padya yukta sarovara kSIra sAgara vimAna athavA bhavanaratnonI rAzi dhUmavihIna agni. [17] jyAre vAsudeva garbhamAM Ave che tyAre vAsudevanI mAtA A cauda mahA svapnomAMthI koI paNa sAta mahAsvapnone joIne jAgRta thAya che jyAre baladeva garbhamAM Ave che tyAre baladevanI mAtA A cauda svapnomAMthI koI paNa cAra svapnone joine jAgRta thAya che. jyAre mAMDalika rAjA garbhamAM Ave che. tyAre mAMDalika rAjAnI mAtA A cauda svapnomAMthI koI paNa eka svapnane joIne jAgRta thAya che. he svAminuM! dhAriNI devIe A mahAsvapnomAMthI eka mahAsvapna joyela che. tethI svAminuM ! dhAriNI devIe udAra svapna joyela che, maMgalakArI, svapna joyela che. tenAthI Apane arthano, sukhano, bhogano putrano lAbha thaze dhAriNI devI pUrA nava mAsa vyatIta thavA para yAvatuM putrane janma Apaze te putra paNa bAla vayane pAra karIne guranI sAkSI mAtrathI potAnA buddhi vaibhavathI samasta kaLAono jJAtA thaIne yuvAvasthAne prApta karIne saMgrAmamAM zura, AkramaNa karavAmAM vIra ane parAkramI thaze vistIrNa ane vipula baLavAhanavALA thaze rAjyanA adhipati rAjA thaze. athavA potAnA AtmAne bhAvita karanAra aNagAra thaze. tethI he svAminuM! dhAriNI devIe udAra, yAvatuM svapna joyela che. A pramANe kahIne svapna pAThako vAraMvAra te svapnanI prazaMsA karavA lAgyA. tadanantara zreNika rAjA te svapnapAThako pAsethI A artha sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne hRSTa, tuSTa yAvatu AnaMdita-dayavALo thaI gayo ane hAtha joDIne A pramANe bolyo. he devAnupriyo ! je tame kaho cho, te tema ja che satya che, e pramANe kahIne te svapna nA phaLane samyaka prakAre svIkAra karIne svapnapAThakono vipula azana, pAna, khAdya, svAdya, ane vastra, gaMdha mALA, ane alaMkArothI satkAra kare che. sanmAna kare che. satkAra sanmAna karIne jIvikAne yogya prItidAna kare che ane prItidAna ApIne vidAya kare che. tyAra pachI zreNika rAjA siMhAsanathI ukyo. ane jyAM dhAriNI devI hatI tyAM Avyo AvIne svapnapAThakonA kathanAnusAra badhu kahe che ane vAraMvAra tenI anumodanA kare che. tyAra pachI dhAriNI devI zreNika rAjA pAsethI A arthane sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne huSTa tuSTa thaI yAvatuM AnaMdita daya vALI thaI. teNIe te svapnane samyaka prakAre aMgIkAra karyuM, potAnuM vAsagRha hatuM tyAM AvI, snAna karIne tathA balikama karIne yAvat vipula bhoga bhogavatI thakI rahevA lAgI. [18] tyAra pachI dhAriNI devInA be mAsa vyatIta thavA para jyAre trIjo mAsa cAlato hato tyAre te garbhanA dohana kALa avasara para A prakArano akALa meghanI dohada utpanna thayo. je mAtAo potAnA akALa meghanA dohadane pUrNa kare che te mAtAo dhanya che, te puNyavartI che, kRtArtha che, temaNe pUrvajanmamAM puNyanuM upArjana karela che, te katalakSaNa, che, temano vaibhava saphaLa che, temane manuSya saMbaMdhI janma ane jIvananuM phaLa prApta thaela che, 'AkAzamAM megha utpanna thavA para, kramazaH vRddhine prApta thavApura, varasavAnI taiyArImAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 19 thavApara, garjanA yukta thatAM. vidyutathI yukta thavA para, dhImedhIme varasatA vRMdathI yukta. hovApara, maMdamaMda dhvanIthI yukta hovApara, agni jalAvIne zuddha karela cAMdInA patarAnA samAna, aMka nAmaka ratna, zaMkha, caMdramA, kunda puSpa, ane cokhAnA loTanI samAna zukala varNavALA, cikura nAmano raMga, haDatAlanA kaTakA caMpAnA phUla, saNanA phUla koraMTa puSpa, sarasavanA phUla, ane kamalanI rajanI samAna pILA varNavALA, lAkhanA rasa, sarasa raktavarNa kiMzukanA puSpa, jAsunA puSpa, lAla raMganA baMdhujIvakanA puSpa, uttama jAtino hiMgaLo sarasa kaMpha, bakarA ane gheTAnA lohI ane IndragopanI samAna lAla varNavALA; mayUra, nIlama, maNi, gulikA popaTanI pAMkha, cASa pakSInA pAMkha; bhamarAnI pAMkha, sausaka athavA zyAmAM nIla kamalanA samUha, navIna zirISa kusuma ane ghAsanI samAna nIlava vALA; uttama aMjana kALA bhramarA athavA koyala, rijharatna, bhamara samUha, bheMsanA zIMgaDAnI goLI ane kajala samAna kALA varNavALA A pramANe pAMce varNavALA megha hoya, vijaLI camakI rahI hoya, garjanAnI dhvani thaI rahI hoya, vistIrNa AkAzamAM vAyunA kAraNe capaLa banela vAdaLa Amatema cAlatA hoya, nirmaLa zreSTha dhArAothI galita, pracaMDavAyuthI haNAyelo ane pRthvItalane bhIMjAvI deto varasAda uparA upara varasato hoya, jaladhArAnA samUhathI bhUtala zItala thaI gayela hoya, pRthvIrUpI ramaNIe ghAsarUpI kaMcukane dhAraNa karela hoya, vRkSono samUha navIna pallavothI suzobhita thaI gayo hoya, velAno samUha vistAra pAmyA hoya pRthvInA uMcA pradezo saubhAgyane pAmyA hoya, vaibhAragirinA prapAtataTa ane kaTakathI nirjara nIkaLIne vahetA hoya, parvatIya nadIomAM tIvragAmI pravAhanA kAraNe utpanna thayela phaNovaDe vyApta pANI vahI rahyuM hoya udyAna sarja arjuna nIpa, ane kuTaja nAmaka vRkSonA aMkurothI ane chatrAkArathI yukta thaI gayela hoya meghanI garjanAne kAraNe hRSTa tuSTa thaI nAcavAnI ceSTA karanAra mayUro harSanA kAraNe mukta kaMThathI kekArava karI rahyA hoya, ane varSA RtunA kAraNe utpana thayela madathI taruNa mayUrIo nRtya karI rahI hoya, upavana zilIMgha, kuTaja, kaMdala, ane kadaMba vRkSanA puSponAM navIna ane surabhita gaMdhanI tRptine dhAraNa karI rahyA hoya, nagaranA bahAranI udyAno koyalonA svarathI vyApta hoya, ane raktavarNa indra gopa nAmanA kITothI zobhAyamAna thaI rahela hoya, temAM cAtaka pakSIo karuNa svarathI bolI rahyA hoya, te udyAno namI gayelA tRNothI suzobhita hoya, temAM deDakAo uMcA stare zabda karatA hoya, mandonmatta bhamarAo ane bhamarIonA samUho ekaThA thayA hoya, tathA te udhAna pradezomAM puSparasanA lolupa evA madhura guMjAra karanAra madonmatta bhamarA lIna thaI rahyA hoya, AkAza taLamAM candramAM sUrya ane graho nA samUha meghothI AcchAdita thavAnA kAraNe zyAma varNanA draSTi gocara thaI rahela hoya hoya, indradhanuSa rUpI dhvajATa pharapharI rahela hoya, ane temAM rahelAM megha samUha bagalAonA samUho vaDe zobhato hoya, AvI rIte kAdaMDaka, cakravAka, ane rAjahaMsa pakSIone mAnasa sarovara . tarapha javA mATe utsuka karanAra vaSatriRtuno samaya prApta thayela hoya, evA vaSakALamAM je mAtAo snAna karI, balikarma karI, kautuka maMgala ane prAyazcitta karIne. vicaratI hoya te mAtAo dhanya che je pagamAM uttama nUpura dhAraNa kare che, kamaramAM ratnanI kaTImekhalA pahere kare che, vRkSasthala upara hAra pahere che, hAthomAM ucita kaDAM pahere Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 nAyAdhamma kahAo - 1-/1/18 che, AMgaLIomAM aMguThIo pahere che, potAnI bAhuone vicitra ane zreSTha valayovaDe khaMbhita kare che, jenuM mukha kuMDalothI camakI rahyuM che, aMga ratnothI bhUSita thaI rahelA che, jeo evA vastro paheryA hoya ke je nAsikAnA nizvAsathI paNa uDI jAya uttama varNa ane sparzavALA hoya, ghoDAnA mukhamAMthI nIkaLatA pheNathI paNa komaLa ane haLavA hoya, ujjavaLa hoya, jenI kinArI o suvarNanA tArothI vaNI hoya zveta hovAnA kAraNe je A * kAza sphaTikanI samAna kAntivALA hoya, ane zreSTa hoya, je mAtAonuM mastaka samasta Rtuo saMbadhI puSpo ane zreSTha phUlamALAothI suzobhita hoya, uttama dhUpathI dhUpitA hoya, ane je lakSmInI samAna veSa vALI hoya, A pramANe sajja thaIne je secanaka nAma nA gaMdhahastIratna para AruDha thaI koraMTa puSponI mALAthI sUzobhita chatrane dhAraNa kare che. candraprabha vaja ane vaiDUrya ratnanA nirmaLa daDavALA evaM zaMkha, kuMda, puSpa, jalakaNa ane amRtanuM maMthana karavAthI utpanna thayela phenanA samUhanI samAna (zveta) cAra cAmaro jenA upara DhoLAya rahyA hoya, je hastIratnanA skaMdhapara rAjA zreNikanI sAthe beThela hoya. temanI pAchaLacataraMgiNI senA cAlI rahelahoyachatra Adi rAja cihnorUpa samasta ddhi nI sAthe, AbhUSaNo AdinI kAntinI sAthe yAvatu vAdyonA nighoSa zabdanI sAthe, rAjagRha nagaranA zRMgATaka trika, catuSka catvara, cartumukha mahApatha, tathA sAmAnya mArga mAM gaMdhodaka ekavAra chAMTela, anekavAra chAMTelA, pavitra karelA, kacaro dUra karavAthI saMmA rjana karelAM, chANa vagerethI lIMpelA yAvatu uttama gaMdhanA curNavaDe sugaMdha vALA evA te rAjagRha nagarane jotI jaI rahI hoya. nagaranA lokovaDe stuti karAtI tathA vRtAkI vagerenA gucchAo, sahakArAdikanI latAo, vRkSo, gulmo anevelonA samUha vaDe vyApta thayelA, manohara vaibhAragirinA pradezanA nIcalA bhAgonI samIpe cAre tarapha sarvatra pharatI pharatI potAnA dohalAne dUra kare che pUrNa kare che. to huM paNa mAro dohalo pUrNa karUM! [19] tyAra pachI te dhAriNI devI te dohadanA pUrNa na karavAnA kAraNe, saMpana na thavAnA kAraNe, saMpUrNa na thavAnA kAraNe, megha Adino anubhava na thavAnA kAraNe, sammA nita na thavAnA kAraNe, mAnasika saMtApa dvArA raktanuM zoSaNa thaI javAthI zuddha thaI gaI bhUkhathI vyApta thaI gaI, mAMsathI rahita thaI gaI, temaja jIrNa zarIravALI thai, snAnano tyAga karavAthI malina zarIravALI, bhojana tyAgI devAthI dubaLI tathA thAkelI jevI thaI gaI, teNe mukha ane nayanarUpI kamaLa nIcA karI dIdhA. tenuM mukha phikyuM thaI gayuM, hatheLI othI masaLela caMpaka puSpanI mALA samAna nisteja thaI gaI, tenuM mukha dina ane vivarNa thaI gayuM. te yathocita puSpa, gaMdha, mALA, alaMkAra ane hAranA viSayamAM rUcirahita thaI gaI, jaLa AdinI krIDA ane copATa Adi ramatanI kriyAno parityAga karI dIdho. te dIna duHkhI manavALI AnaMdahIna temaja bhUminI tarapha dRSTi karIne beThI. tenA manano saMkalpa naSTa thaI gayo. te yAvatuM ArtadhyAna karavA lAgI. tyAra pachI te dhAriNI devInI aMga paricArikAo, zarIranI sevA zuzruSA karavAvALI AtyaMtara dAsIo dhAriNI devIne jIrNa zarIravALI yAvatu ArtadhyAna karatI jue che, joIne A pramANe kahe che. devAnupriye! tame yAvatu ArtadhyAna kema karo cho ? tyAra pachI dhAriNI devI aMgaparicArikA AvyaMtara dAsIo dvArA A pramANe kahevA para temano Adara karatI nathI ane temane jANatI paNa nathI te mauna ja rahe Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 che. tyAra pachI te aMgaparicArikA AvyuM- tara dAsIo be vAra traNavAra A pramANe, kahevA lAgI thAva, ArtadhyAna karo cho ? tyAra pachI dhAriNI devI yAvatuM mauna rahe che. tatpazcAtu te aMgaparicArikA AvyaMtara dAsIo dhAriNI devI dvArA nahI Adara karela nahI jANelI te ja prakAre sabhrAnta thatI jyAM zreNika rAjA hatA tyAM Ave che. AvIne baMne hAtha ekaThA karIne yAvatuM mastaka para aMjali karIne jaya-vijayathI vadhAre che ane vadhAvIne A pramANe kahe che : svAminuM! Aje dhAriNI devI jIrNa jevI temaja jIrNa zarIravALI thaIne yAvatu ArtadhyAnathI yukta thaIne kaMIka ciMtA kare che. [20] tadanantara zreNika rAjA te aMgapacArikAo pAsethI te artha sAMbhaLIne, manamAM dhAraNa karIne, tevA prakAre vyAkuLa thatA thakA, zIdhra tvarAnI sAthe temaja atyaMta zIghratAthI jyAM dhAriNI devI hatI tyAM Ave che. AvIne dhAriNI devIne jIrNa jevI jIrNa zarIravALI pAvatu ArtadhyamathI yukta cintA karatI juve che. joIne A pramANe kahe che - devAnupriye ! tame yAvatuM ArtadhyAnathI yukta thaine kema ciMtA karI rahI cho ? tyAra pachI te dhAriNI devI, yAvatuM mauna rahe che. pachI te zreNika rAjA dhAriNI devIne bIjI vAra ane trIjIvAra paNa A prakAre kahe che :- to paNa mauna rahe che. tyAra pachI zreNika rAjA dhAriNI devIne kahe che devAnupriye! huM tamArA mananI vAta sAMbhaLavA mATe ayogya chuM? jethI tuM tArA manamAM rahela A mAnasika duHkhane chupAve che? tyAra pachI dhAriNIdevIe zreNika rAjAne A pramANe kahyuM : svAminuM ! mane te udAra Adi vizeSaNothI yukta mahAsvapna Avela hatuM. tene traNa mAsa pUrA thaI gayela che. tethI AvA prakArano akALa megha saMbaMdhI dohada utpanna thayela che keA pramANe A dohadanA pUrNa na thavAnA kAraNe jIrNa jevI, yAvatu ArtadhyAnathI yukta thaIne ciMtAgrasta thaI rahI chuM. tyAra pachI zreNika rAjAe dhAriNI devI pAsethI A vAta sAMbhaLIne ane samajIne dhAriNI devIne A pramANe kahyuM. devAnupriye ! tame jIrNa zarIravALA na thAo. yAvatu ciMtA na karo. huM koI evo upAya karIza. jethI tamArA A akALa dohadanI pUti. thaI jaze. A pramANe kahIne dhAriNI devIne ISTa kAnta, manojJa ane maNAma vANIthI AzvAsana Ape che. bahAranI upasthAna zALA che. tyAM Ave che, AvIne zreSTha siMhA sana upara pUrva dizAnI tarapha mukha rAkhIne bese che. dhAriNI devInA A akALa dohadanI pUrti karavAne mATe ghaNA lAbhothI, ghaNA upAyothI, autpAttikI, vainayika, kArmikI, ane pAriNAminI buddhithI vAraMvAra vicAra kare che paraMtu dohada pUrtimATe koI upAya nathI sujhato. tethI zreNika rAjAnA mananA saMkalpa naSTa thaI gayA. te yAvatuM ciMtA- grasta thaI jAya che. tyAra pachI abhayakumAra snAna karIne, balikarma karIne yAvatu samasta alaMkA rothI vibhUSita thaIne jyAM zreNika rAjA che tyAM Ave che AvIne zreNika rAjAne juve che, ke tenA mananA saMkalpone AghAta pahoMcela che. te joIne abhayakumAranA manamAM A prakArano AtmA saMbaMdhI, ciMtita, prArthita ane manogata saMkalpa utpanna thAya che. anya samaye zreNika rAjA mane AvatA jatA hatA to joine Adara karatA satkAra karatA, sanmAna karatA, tathA AlApa, saMlApa karatA hatA, adha Asana upara besavAne mATe nimaMtraNa karatA ane mArA mastakane suMghatA hatA. paraMtu Aje zreNika rAjA mane Adara ApatA nathI, yAvatuM mArA mastakane sUMghatA nathI. temanA mananA saMkalpane kaMIka AghAta Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/20 pahoMcela che tethI ciMtita thaI rahyA che, enuM kaI kAraNa hovuM joIe. mAre zreNika rAjAne A vAta pUchavI yogya che. abhayakumAra A pramANe vicAra kare che, ane vicAra karIne jyAM zreNika rAjA che tyAM Ave che. AvIne baMne hAtha joDIne mastaka para Avarta karIne aMjali karIne jaya vijayathI vadhAve che, vadhAvIne A pramANe kahe che. he tAta! Apa anya samaye mane AvatA joIne Adara karatA, yAvatu nimaMtraNa karatA. paraMtu he tAta! Aje mane Adara ApatA nathI. yAvatuM Asana para besavAne mATe nimaMtraNa karatA nathI ane manano saMkalpa naSTa thaI javAne kAraNe kAMIka ciMtA karI rahyA cho to A viSayamAM kAMIka kAraNa hovuM joIe to he tAta! Apa A kAraNane chupAvyA vinA, iSTa prAptimAM zaMkA rAkhyA vinA, apalApa karyA vinA, dabAvyA vinA jevuM hoya tevuM satya temaja saMdeha rahita kaho pachI huM te kAraNanA anta sudhI pahoMcavAno prayatna karIza. tyArapachI zreNika rAjAe abhaya kumArane A pramANe kahyuM putra ! tamArI nAnI mAtA dhAriNI devInA garbhane be mAsa vyatIta thavA che ane tRtIya mAsa cAlI rahyo che. tene dohada kALanA samaye A pramANeno dohada utpanna thayela che-yAvatu potAnA dohadane pUrNa kare che. tyAre he putra! huM dhAriNI devInA A akALa dohadanA pUrtinA upAyane jANI zakato nathI. tethI mArA manano saMkalpa naSTa thaI gayo che, ane huM ciMtA karuM chuM. meM e paNa na jANyuM ke tuM Avyo che tethI he putra! ciMtA karI rahyo chuM. abhayakumAra zreNika rAjA pAsethI A artha sAMbhaLIne ane samajIne hRSTa tuSTa ane AnaMdita daya thayo teNe zreNika rAjAne A pramANe kahyuM he tAta! Apa bhagna-manoratha thaIne ciMtA na karo huM tevo koI upAya karIza jethI mArI nAnI mAtA dhAriNI devInA A prakAranA A akALa dohadanA manorathanI pUti thAya. tyAra pachI zreNika rAjA abhaya kumAranA A pramANe kahevA para hRSTa-tuSTa thayA, te abhaya kumArano satkAra kare che sanmAna kare che. vidAya Ape che. 21] tyAra pachI te abhayakumAra zreNika rAjAnI pAsethI nIkaLe che, nikaLIne jyAM potAnuM bhavana che, tyAM Ave che, AvIne siMhAsana upara bese che. tyAra pachI te abhaya kumArane A prakArano A AMtarika saMkalpa utpanna thayo, divya upAya vinA. kevaLa mAnavIya upAyathI mArI nAnI mAtA dhAriNI devInA akALa dohadanA manorathanI pUti thavI zakya nathI. saudharma kalpamAM rahenAra deva mAro pUrvano mitra che. je mahAna Rddhi no dhAraka yAvatuM mahAna sukha bhogavanAra che. to mArA mATe te zreyaskara che. ke huM pauSadha zALAmAM pauSadha grahaNa karIne brahmacarya dhAraNa karIne maNi-suvarNaAdinA alaMkArono tyAga karIne, mAlA varNaka, ane vilepanano tyAga karIne, zastra mUsala Adi choDIne, ekAkI ane advitIya thaIne, DAbhanA saMthArA para sthita thaIne, aThThamanI tapasyA grahaNa karIne, pahelAnA mitra devanuM manamAM ciMtana karUM. ema karavAthI te pUrvano mitra deva mArI laghumAtA dhAriNI devInA A prakAranA A akALa megho saMbaMdhI dohadane pUrNa karI deze. abhayakumAra A pramANe vicAra karIne jyAM pauSadhazALA che, tyAM Ave che. AvIne pauSadhazALAnuM pramArjana kare che pramArjana karIne uccAra prastravaNa bhUminuM pratilekhana kare che. DAbhanA sacArAnuM pratilekhana kare che. besIne aThThama bhakta tapane grahaNa kare che. pauSadha yukta thaIne brahmacarya aMgIkAra karIne yAvatu pahelAnA mitra devanuM manamAM punaH punaH ciMtana kare che. tyAra pachI abhayakumArane aThThama bhakta tapa prAyapUrNa thavA AvyuM, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 23 tyAre pUrvabhavanA mitra devanuM Asana calAyamAna thayuM. te deva avadhijJAnano upayoga lagAve che. tyAre pUrvabhavanA mitradevane A prakArano AMtarika vicAra utpanna thAya che. - "A pramANe mArA pUrva bhavano mitra abhayakumAra jambudvIpa nAmaka dvIpamAM, bhArata varSa mAM, dakSiNArdha bhAratamAM, rAjagRha nagaramAM, pauSadha zALAmAM aThThamabhakta grahaNa karIne, manamAM vAraMvAra mAruM smaraNa karI rahyo che. tethI mAre abhaya kumAranI pAse pragaTa thavuM yogya che." deva A pramANe vicAra karIne uttarapUrva digbAramAM jAya che, ane vaikriya samudraghAtathI samudraghAta kare che, jIva pradezone bahAra kADhIne saMkhyAta yojanano daMDa banAve che. te A pramANe che. karketanaratna, vajaratna, vaiDUryaratna, lohitAkSaratna, masAra gallaratna haMsagarbha ratna, pulakaratna, saugaMdhikaratna, jyotisaratna, ekaratna, aMjana ratna,rajataratna,jAtarUparatna, aMjanapulakaratna, sphaTikaratna, ane rijharatna A ratnonA yathA bAdara pudgalono parityAga kare che, yathAsUkSma pudgalone grahaNa kare che. pachI abhaya kumAra upara anukaMpA karato pUrvabhavamAM utpanna thayela nehajanita prItinA kAraNe ne gUNAnurAga kAraNe te kheda karavA lAgyo. pachI te deva ratnamaya uttama vimAnathI nikaLIne pRthvItaLa para javAne mATe zIdhra gatino pracAra karyo, te samaye calAyamAna thatA, nirmaLa suvarNanA pratAra jevA kapUra ane muguTanA utkRSTanA ADaMbarathI te darzanIya lAgato hato. aneka maNio, suvarNa ane ratnonA samUhathI zobhita ane vicitra racanAvALA paherela kaTisUtrathI tene harSa utpanna thato hato. calAyamAna evA zreSTha ane manohara kuMDalIvaDe ujjavaLa mukhanI kAMtithI tenuM rUpa atizaya manohara hatuM. kArtikI pUrNimAnI rAtrie zani ane maMgaLagrahanA madhyabhAgamAM sthita ane udaya pAmelA zarada RtunA caMdranI jema te deva jonArAonA netrone AnaMda ApI rahyo hato. divya auSadhionI samAna mukuTa AdinA tejathI dedIpyamAna rUpathI manohara, samasta Rtu onI puSpAdika lakSmIvaDe jenI zobhA vRddhi pAmI che, evo tathA prakRSTa gaMdhanA prasAra thI manohara meruparvatanI samAna te deva zobhato hato. AvuM vicitra rUpa vikarvI divya rUpane dhAraNa karato, te deva asaMkhya saMkhyAvALA asaMkhya nAmavALA dvIpo ane samudronI madhyamAM thaIne javA lAgyo. potAnI vimaLa prabhAthI ticha lokane tathA nagaravara rAja gRhane prakAzita karato thakI divyarUpa dhArI te deva abhayakumAranI pAse AvI pahoMcyo. [22] tyAra pachI pAMca varNavALA tathA ghuMgharuvALA uttama vastra dhAraNa karela te deva AkAzamAM sthita thaIne(abhayakumArane A pramANe kahe che.)he devAnupriyA huM tamArA pUrvabhavano mitra saudharmakalpavAsI mahAna Rddhino dhAraka deva chuM. kemake tame pauSadha zALAmAM aThThamabhakta tapa karIne mane manamAM rAkhIne sthita thayA cho, e kAraNe he devAnuM priya! huM zIdhra ahIM Avela chuM. he devAnupriya! batAvo tamAruM zuM ISTa kArya karuM? tamane zuM ApuM? tamArA saMbaMdhione zuM karuM zuM ApuM? tamArA mananI IcchA zuM che? abhayakumAre AkAzamAM sthita pUrvabhavanA mitra devane joIne huSTatuSTa thayo. pauSadhane pAya. he devAnupriya ! mArI laghumAtA dhAriNI devIne A pramANe akAla dohada utpanna thayo che ke te mAtAo dhanya che. yAvatu huM paNa mArA dohadane pUrNa karuM. tame mArI laghumAtA dhAriNI devInA A prakAranA dohadane pUrNa karI do. tyAra pachI abhayakumAranA A pramANe kahevA para hRSTa, tuSTa thaIne te deve abhayakumArane kahyuM- he devAnupriya ! tame Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 nAyAdhamma kahAo - 1/-/1/2 nizcitta raho, ane vizvAsa rAkho. huM A dohadanI pUrti karI ApIza. ema kahIne deva abhayakumAra pAsethI nIkaLe che. nIkaLIne uttara pUrva dizAmAM vaibhAragirivara jaine vaikriya samudUghAta kare che saMkhyAta yojana pramANavALo daMDa banAve che, yAvatu bIjIvAra paNa vaikriyasamud ghAta kare che. ane garjanAthI yukta, vijaLIthI yukta ane jaLa biMdu othI yukta, pAMca varNavALo meghonI dhvanithI zobhita divya varSARtunI lakSmInI vikriyA kare che. vikriyA karIne jyAM abhayakumAra che tyAM Ave che AvIne abhaya kumArane A pramANe kahe che. devAnupriya ! meM tamArI prItine mATe varSAlakSmInI vikriyA karI che tethI tamArI laghumAtA dhAriNIdevI A prakAranA A dohadanI pUti kare. tyAra pachI abhayakumAra A saudharma kalpavAsI pUrvanA mitra devathI A vAta sAMbhaLI samajIne haSTa-tuSTa thaIne potAnA bhavanamAMthI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne jyAM zreNika rAjA che tyAM Ave che AvIne mastaka parabaMne hAthajoDIne pramANe kahe che, he tAta! A prakAre mArA pUrvabhavanA mitra saudharmavAsI deve yAvatu varSARtunI zobhAnI vikriyA. karI che. tethI mArI laghu mAtA dhAriNI devI potAnA akALa dohadane pUrNa kare. tyAra pachI zreNika rAjA, abhayakumAra pAsethI A vAta sAMbhaLIne ane ddhayamAM dhAraNa karIne harSita ane saMtuSTha thayA yAvatu teNe kombika purUSone bolAvyA bolAvIne A pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! zIghaje rAjagRha nagaramAM zRMgATaka, trika, catuSka ane cabutarA Adine sIMcana karIne, yAvatu uttama sugaMdhathI sugaMdhita karIne, ane gaMdhanI vartI hoya tevuM karo, tyAra pachI te kauTumbika purUSo AjJAnuM pAlana karIne yAvatu te AjJAne pAchI soMpe che, tatpazcAtu zreNika rAjA bIjIvAra kauTumbika purUSone bolAve che ane bolAvIne A pramANe kahe che he devAnupriyo ! caturaMgI senAne taiyAra karo ane secanaka nAmanA gaMdhahastIne paNa taiyAra karo te kauTumbika puruSo paNa AjJA pAlana kare che. tyAra pachI te zreNika rAjA jyAM dhAriNI devI hatAM tyAM Ave che. A AvIne dhAriNI devIne A pramANe kahe che-devAnupriyo ! A prakAre garjanAnI dhvanithI yuktayAvatuM varSonI suSamA prAdubhUta thayela che. tethI tame tamArA akALa dohadanI nivRtti karo. - tyAra pachI te dhAriNI devI zreNika rAjAnA A pramANanA kahevA para hRSTatuSTa thaI ane jyAM snAnagRha hatuM tyAM gaI. snAna karyuM, balikarma karyuM, kautuka maMgala ane prAya zcita karyuM. pachI pagamAM uttama nUpura paherIneyAvatuM AkAza ane sphaTika maNinI samAna prabhAvALA vastro dhAraNa karIne secanaka nAmanA gaMdhahastI para AruDha thaIne amRtapaMtha nathI utpanna thayela pheNanA samUhanI samAna zveta cAmaranAbAlo rUpI vijaNA thI viMjAtI thakI ravAnA thaI. tyAra pachI zreNikarAjAe snAna karyuM, balikarma karyuM, yAvatu te susajjita thaIne, zreSTha gaMdhahastInA skaMdha para AruDha thaIne, koraMTavRkSanA puSpanI mALA vALA chatrane mastaka para dhAraNa karIne, cAra cAmarothI viMjhAtA dhAriNI devInI pAchaLa cAlyA. zreSTha hAthInA skaMdhapara besIne cAlyA dhAriNI devI azva hAthI, ratha ane yoddhAo sahita caturaMgI senAthI parivRtta hatI. tenI pharatA mahAna subhaTono samUha gherAyela hato. A pramANe saMpUrNa samRddhinI sAthe, yAvatuM duMdubhinA nighoSanI sAthe rAjagRha nagaranA zRMgATaka, yAvatuM rAjamArgamAM thaIne nIkaLI nAgarika lokoe punaH punaH tenuM abhinaMdana karyuM tyAra pachI te jyAM vaibhAragiriparvata hato, te tarapha Ave che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 AvIne vaibhAragirinA kaTataTamAM ane taLeTI mAM daMpationA krIDAsthAna ArA momAM. puSpaphaLathI saMpanna udyAnomAM,sAmAnya vRkSo thI yukta kAnanomAM, nagarathI dura vartI vano mAM, eka jAtinA vRkSonA samUha vALA vanakhaMDamAM, vRkSomAM vRttAkI AdinA gucchAo mAM, vAMsanI jhADI Adi gulmo mAM, Amra AdinI latAomAM, nAgaravela AdinI vallIomAM guphAomAM,taLAvomAM, thoDA pANIvALA kacchomAM, nadIomAM, ane anya jalAzayomAM snAna karatI patro puSpo, phaLo, ane pallavone grahaNa karatI puSpAdikane suMghatI, phaLAdikanuM AsvAdana karatI ane bIjAne ApatI, vaibhAra girinI samIpanI bhUmimAM potAno dohada pUrNa karatI cAre tarapha paribhramaNa karavA lAgI. dhAriNI devIe dohadane dUra karyo, dohadane, pUrNa karyo ane dohadane saMpanna karyo. tyAra pachI dhAriNI devI secanaka nAmanA gaMdha hastI upara AruDha thaI. yAvatuM rAjagRha nagara nI vaccovacca thaIne jyAM potAnuM bhavana che, tyAM Ave che. tyAM AvIne manuSya saMbaMdhI vipula bhoga bhogavato vicare che. [23] tyAra pachI abhayakumAra jyAM pauSadhazALA che, tyAM AvIne pUrvanA mitra devano satkAra-sanmAna kare che. vidAya kare che. tyAra pachI abhayakumAra dvArA vidAya karela te deva gajenAthI yukta, pacaraMgI meghothI suzobhita divya vaSa-lakSmIno pratisaMharaNa kare che, je dizAthI, pragaTa thayela hato, te dizA tarapha cAlyo gayo, [25] tyArapachI dhAriNI devIe potAno te akALa dohada pUrNa thavA para dohadane sammAnita karyo. garbhanI anukaMpAne mATe, garbhane bAdhA na pahoMce te rIte yatanAthI UbhI thatI, yatanAthI besatI ane yatanAthI zayana karatI, AhAra karatI thakI evo AhAra karatI ke je adhika tIkho na hoya; adhika kaDavo na hoya, kaSAya na hoya, adhika khATo na hoya ane adhika mITho paNa na hoya, deza ane kALanA anusAra jo te garbhane mATe hita kArI hoya, mita hoya, pacya hoya te ciMtA, zoka, moha, bhaya ane trAsathI rahita thaIne badhI RtuomAM sukhaprada bhojana, vastra, gaMdha, mALA ane alaMkAra AdithI sukhapUrvaka te garbhanuM vahana kare che. tyAra pachI dhAriNI devIe navamAsa paripUrNa thavA para ane sADA sAta rAtri-divasa vyatIta thavA para, ardha rAtrinA samaye, atyaMta komaLa hAthapagavALA yAvatuM savaga suMdara bALakano prasava karyo. tyAre dAsIo dhAriNI devIne putra utpanna thayo jue che joine harSanA kAraNe zIdhra, manathI tvarAvALI, kAyAthI capaLa, ane vegavALI te dAsIo jyAM zreNika rAjA che, tyAM Ave che. AvIne zreNika rAjAne jaya-vijaya zabda kahIne vadhAI Ape che, baMne hAtha joDIne mastaka para Avartana karIne aMjali karIne A pramANe kahe che. he devAnupriya! dhAriNI devIe putrane janma Apela che. te ame devAnupriyane priya nivedana karIe chIe tamane priya thAo. tyAra pachI zreNika rAjA te aMgaparicArikAonI pAsethI te artha sAMbhaLIne ane rdayamAM dhAraNa karIne hRSTa-tuSTa thayA teNe te dAsIonuM madhura vacanothI tathA vipula puSpo gaMdho mALAo ane AbhUSaNothI satkAra sanmAna karyuM. temane dAsI. paNathI mukta karI dIdhI. temane evI AjIvikA karI ApI ke temanA putra pautra sudhI cAle.A pramANe AjIvikA karIne vipula dravya ApIne vidAya karI. tyAra pachI zreNika rAjA kauTumbika puruSone bolAve che Adeza Ape che-he devAnupriyo ! zIgha ja rAjagRha Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. nAyAdhamma kahAo-1-1/23 nagaramAM sugaMdhita jaLa chAMTe,yAvatusarvatra maMgaLavAnakaravo.kArAgArathI kedIone mukta karo tola ane mApanI vRddhi karo. A pramANe badhuM karIne mArI AjJA mane pAchI Apo. - tyAra pachI zreNika rAjA kuMbhakAra Adi jAti rupa aDhAra zreNione ane tenA upavibhAgarUpaaDhAprazreNionebolAveche.bolAvIne A pramANe kahe cheH he devAnuM priyo! tame jAo ane rAjagRha nagaranI aMdara ane bahAra daza divasanI sthitipatikA karAvo.te A prakAre daza divasa sudhI zulka baMdha karavAmAM Ave, kara mApha karavAmAM Ave, veTha levAto niSedha karavAmAM Ave. daMDa tathA kuMdaDa baMdha thAya. rAjA taraphathI badho RNa cukavI devAmAM Ave. koI devAdArane pakaDavAmAM Ave nahi, A pramANe ghoSaNA karo. tathA sarvatra mRdaMga vagere vAjiMtro vagaDAvo. cAre tarapha vikasvara puSponI mALAo laTakAvo.uttama gaNIkAo jemAM mukhya che.evopAtrothInRtyAdika karAvo.aneka tAlA caro pAse nATaka karAvo evuM karo ke loka harSita thaIne krIDA kare. A pramANe yathAyogya dasa divasanI sthitipatikA karo ane karAvo ane mArI AjJA mane pAchI soMpo. - tyAra pachI zreNika rAjA bahAranI upasthAna zALAmAM, pUrvanI tarapha mukha rAkhIne zreSTha siMhAsana upara beThA ane seMkaDo, hajAro, lAkhonA dravyathI yAna evaM dAna ApyuM. AvakamAMthI amuka bhAga Apyo ane prApta thayela dravyane grahaNa karato vicAravA lAgyo. tyAra pachI tenA (bALakanA) mAtA pitAe pahelA divase jAta karma karyuM. bIje divase jAgarikA karI. trIjA divase sUrya-caMdranuM darzana karAvyuM. A prakAre azuci jAta karmanI kriyA saMpanna thaI. pachI bAramo divasa Avyo vipula azana pAna khAdima ane svAdima vastuo taiyAra karavI. taiyAra karAvIne mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhi, parijana, senA ane bIjA ghaNA gaNanAyaka daMDa nAyaka Adine AmaMtraNa ApyuM. tyAra pachI snAna karyuM. balikarma karyuM. maNitilaka Adi kautuka karyuM, yAvatu samasta ala kArothI vibhUSita thayo. pachI vizALa bhojana maMDapamAM te azana, pAna, khAdima anya svAdima bhojanano mitra jJAti Adi tathA gaNanAyaka AdinI sAthe AsvAdana, visvAdana, paraspara vibhAjana ane paribhoga karato vicaravA lAgyo.A pramANe bhojana karyA pachI zuddha jaLathI Acamana karyuM. hAtha moDhuM dhoIne svaccha thayA, parama zuci thayA. pachI te mitra, Adino vipula vastra gaMdha,mALAane alaMkArathIsatkAra-sanmAnakaryuM.satkAra-sanmAna karIne A pramANe kahyuM kemake amAro A putra jyAre garbhamAM sthita hato. tyAre tenI mAtAne akAla-megha saMbaMdhI dohada utpanna thayo hato. tethI amArA A putranuM nAma meghakumAra hovuM joie A pramANe mAtA pitAe bALakanuM guNaniSpana nAma rAkhyuM. tyAra pachI meghakumAra pAMca dhAyamAtA dvArA grahaNa karAyo, te A pramANe hatI kSIrapAtrI-dugdhapAna karAvanA dhAca maMDanadhAtrI-majjanadhAtrI-krIDApadhAtrI-aMkadhAtrI - A sivAya anyAnya kunja cilatika, vAmana, vaDabhI moTI peTavALI1, barbarI. bakuza dezanI, yonaka, palhavika, IsinIka, ghora kina ane lhAsaka dezanI, lakuza, draviDa, siMhala, araba, puliMda, pakaNa, vahala, maraMDa, zabara, pArasa, A pramANe vividha dezonI rAjagRhane suzobhita karanAra, igita, cittita ane prArthita pota potAnA dezamAM veSane dhAraNa karanAra, atinipuNa, vinayayukta dAsIonA dvArA tathA svadezIya dAsIo dvArA ane varSadharo, kaMcu- kIyo ane mahattaronA samudAya thI te megha kumAra gherAyelA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 27 rahevA lAgyo te ekanA hAthathI bIjAnA hAthamAM jato ekanI godamAMthI bIjAnI godamAM jato, bALanI ucita evA gItovaDe gavAto hato AMgaLI pakaDIne calAvato hato, krIDA AdithI. lAlana-pAlana karavAmAM Avato, manohara maNijaDita pRthvItala upara cAlato tathA vAyu rahita ane vyAghAta rahita evI girinI guphAmAM sthita caMpaka nA vRkSanI jema sukhe sukhe vRddhi pAmavA lAgyo. tyAra pachI meghakumAranA mAtA-pitA anukramathI nAmakaraNa, pAraNAmAM suvADavuM, pagothI calAvavuM, coTI rAkhavI Adi saMskAro mahAn Rddhi ane satkAra pUrvaka kare che. tyAra pachI te meghakumAra ATha varSathI adhika vayano thayo tyAre mAtA-pitAe zubha tithi karaNa ane muhUrtamAM tene kalAcArya pAse mokalyo. kalAcArye meghakumArane lekha Adi zakunirUta pakSInA zabda paryaMtanI bahoM tara kaLAo sUtrathI, arthathI, ane prayogathI siddha karAvI tathA zIkhavADI. te bahoMtera kaLAo A pramANe. lekhana gaNita rUpa badalavuM nATaka gAyana vAgha vagADavuM sva2jANavA vAjiMtrasamAravuM. samAna tAla jANavA dyUta ramavuM lokonI sAthe vAda vivAda karavuM pAsAthI ramavuM copATa ramavI nagaranI rakSA karavI. jaLa ane mATInA saMyogathI vastunuM nirmANa karavuM dhAnya nipajAvavuM navu pANI utpanna karavuM, pANIne saMskAra karI zuddha banAvavuMtema ja garama karavuM. navIna vastra banAvavA, raMgavA zIvavAnI tathA paheravAnI kaLA vilepananI vastune jANavI, taiyA2 ka2vI, lepana karavI Adi zayyA banAvavI, zayana karavAnI vidhine jANavI Adi Arya chaMdane oLakhavo tathA banAvavo pahelikAo banAvavI, bujhAvavI mAgadhikA banAvavI. prAkRta bhASAmAM gAthA Adi banAvavuM. gIti chaMdanI racanA karavI zloka banAvavo suvarNa banAvavuM tenA AbhUSaNa banAvavA, paheravA Adi navI cAMdi banAvavI, tenA AbhUSaNa banAvavA. cUrNa gulAba abIla Adi banAvavuM, tathA teno upayoga karavo. dhareNA ghaDavA, paheravA Adi taruNInI sevA karavI prasAdhana karavuM strInAlakSaNa jANavA puruSanAlakSaNa jANavA azvanAlakSaNa jANavA hAthInAlakSaNa jANavA gAya-baLadanA lakSaNa jANavA kukaDAnA lakSaNa jANavA. chatralakSaNa jANavA daMDa-lakSaNa jANavA. talavAranuM lakSaNa jANavuM maNinuMlakSaNa jANatuM. kAkaNIratnanuMlakSaNa jANavuM vAstuvidyA-jANavI. navuM nagara vasAva vAnI kaLA vyUha-morcA banAvavo. virodhInA vyUhanI sAme potAnI senA no morco racavo sainya saMcAlana karavuM zatrusainyanA samakSa potAnI senAne calAvavI. cakravyUha garuDanAbUha zakaTa vyUha sAmAnya yuddha karavAnI kaLA vizeSa yuddha karavuM atyaMta vizeSa yuddha karavuM yaSTiyuddha muSTiyuddha bAhuyuddha latAyuddha thoDAnuM bahu ane bahunuM thoDu batAvavAnI kaLA khaDganI mUTha banAvavI. dhanuSa bANa saMbaMdhI kaLA cAMdIno pAka banAvavo sonAno pAka banAvavo sutara chedavAnI kaLA kSetra kheDavAnI kaLA kamaLanA nAla chedavAnI kaLA patra chedana mRta ne jIvita karavuM. jIvitane mRta karavuM ane kAgaDA, ghuvaDa Adi pakSIonI bolI pahecAnavI. [26] tyAra pachI te kalAcArya, meghakumArone bahotera kaLAo sUtrathI arthathI ane prayogathI siddha karAvI tathA zIkhavADIne pachI tenA mAtA pitA pAse laine AvyA. tyAre megha kumA2nA mAtA-pitAe kalAcAryanuM madhura vacanothI tathA vipula vastra, gaMdha, mALA ane alaMkArothI satkAra karyo sanmAna karyo, satkAra-sanmAna karIne jIvikAne Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/27. yogya vipula prItidAna ApyuM. vidAya kya. [27] tyAra pachI meghakumAra bahoMtera kaLAomAM paMDita thaI gayo. tenA navA jAgRta thaI gayA te aThAra prakAranI dezI bhASA omAM kuzaLa thaI gayo. gItimAM prIti vALo thayo. gaMdharva eTale gIta ane nATyane vize kuzaLa thayo. azvayuddha, hAthIyuddha, bhoga bhogavavAmAM atyaMta samartha, sAhasika hovAthI vikAlacArI-thayo. tyAra pachI meghakumAranA mAtA pitAe ATha uttama prAsAdo karAvyA. te prAsAda atyaMta uMcA hatA temanI ujjavala kAMtinA samUhane lIdhe jANe hasatA hoya tevA dekhAtA hatA, maNi, suvarNa ane ratnonI racanAo vaDe vicitra hatA. vAyuvaDe pharakatI ane vijayane sUca vatI vaijayaMtI patAkAo tathA chatrAtichatra vaDe yukta hatA, temanA zikharo gaganane oLaMgI jatAM. tenA jALIyAnI madhyamAM ratnanA pAMjarAo netro hoya tema zobhatAM hatAM. teomAM maNi ane suvarNanI skUpikAo hatI. teomAM sAkSAt athavA cita relA zatapatra ane puMDarIka jAtinA kamalo vikasvara hatA tilaka ratna ane ardhacaMdra vaDe sahita pagathiyAthI yukta hatA athavA bhItamAM caMdanAdithI cacata thayA hatA. vividha prakAranI maNimaya mALAothI alaMkRta hatA. aMdara ane bahAra cikaNA hatA, temanA AMgaNAmAM suvarNanI retI pAtharelI hatI. teno sparza sukhaprada hato temanuM rUpa atIva zobhana hatuM jotAM ja cittamAM prasannatA thatI hatI.yAvatu te mahela atyaMta manohara hatA. tathA eka mahAn bhavana meghakumAra mATe nirmANa karAvavAmAM AvyuM. te seMkaDo aMbhothI banela hatuM. temAM lIlA yukta putaLIo sthApita karI hatI. temAM uMcA ane sunirmita vajaratnanI vedikA ane toraNo hatAM. manohara nimitta putaLI o sahita uttama jADA ane prazasta vaiDUrya ratnanA staMbho hatA te vividha prakAranA maNi suvarNa ane ratnovaDe khacita hovAnA kAraNe ujjavala dekhAtuM hatuM teno bhUmibhAga bilakula sama, vizALa, pAko temaja ramaNIya hato. te bhavanamAM IhAmRga, vRSabha, turaga, manuSya, makara, AdinA citro hatA. staMbho upara rahela vajaratnanI vedikA vaDe sahita hovAthI rama NIya dekhAtuM hatuM. temAM samazreNie rahelA vidyAdharonA yugalo yaMtra dvArA cAlatA dekhAtA hatA te bhavana hajAro kiraNothI vyApta temaja hajAro citrothI yukta hovAthI dedIpyamAna hatuM. tene jovA mAtrathI darzakanI AMkha temAM coMTI jatI hatI. teno sparza sukhaprada hato. ane rUpa zobhA saMpanna hatuM temAM suvarNa, maNio, temaja ratnonI skUpikAo banAvelI hatI. tenuM pradhAna zikhara vividha prakAranI pAMca varSonI temaja ghaMTAo sahita patAkAothI suzobhita hatuM. te cAre tarapha dedIpyamAna kiraNonA samuhane phelAvatuM hatuM. te liMpela hatuM. ghoLela hatuM. caMdaravAthI yukta hatuM yAvata te bhavana gaMdhanIvartI hoya tevuM dekhAtuM hatuM. te cittane prasanna karanAra darzanIya, abhirupa, ane pratirUpa hatuM atIva manohara hatuM. [28] tyAra pachI meghakumAranA mAtA pitAe meghakumAranA zubha tithI karaNa nakSatra ane muhUrtamAM zarIra parimANathI sadgaza, samAna uMmaravALI, samAna tvacAvALI samAna lAvaNyavALI samAna rUpavALI, samAna yauvana ane guNovALI tathA potAnA kuLanI samAna rAjakuLomAMthI lAvela ATha zreSTha rAjakanyAonI sAthe ekaja divase ekaja sAthe, AThe aMgamAM alaMkAra dhAraNa karavAvALI evI suhAgaNa strIo dvArA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 karela maMgalagAna sAthe evuM evuM mAMgalika padArthonA prayoga dvArA pANi grahaNa karAvyuM. tyAra pachI meghakumAranA mAtA pitAe ATha kanyAone A pramANe prItidAna ApyuM. ATha karoDa hiraNya, ATha karoDa suvarNa Adi yAvatu ATha ATha prekSaNakArI athavA peSaNAkAriNI tathA tethI paNa vadhAre dhana kanaka, ratna, maNi, motI, zaMkha, zilApravAla, rakta, ratna Adi uttama sArabhUta dravya ApyuM je sAta peDhI sudhI dAna devAne mATe, bhoga vavAne mATe upayoga karavAne mATe ane vaheMcaNI karIne devAne mATe paryApta hatuM. tyAra pachI te meghakumAre pratyeka patnIne eka eka kroDa hiraNya ApyuM. eka eka kroDa suvarNa ApyuM. yAvatu eka eka prekSaNakAriNIyA peSaNa kAriNI ApI te sivAya anya vipula dhana, kanaka Adi ApyuM. je yAvatu dAna detA bhogopabhoga karatA ane vaheMcaNI karatAM sAta peDhI sudhI paryApta hatuM. tyAra pachI meghakumAra zreSTha prAsAdonI upara rahyo e pramANe uttama strIo dvArA karela batrisa baddha nATako dvArA gAyana karAto tathA kriIDA karato manojJa zabda, sparza, rasa rUpa, ane gaMdhanI vipulatA vALA manuSya saMbaMdhI kAma bhogone bhogavato vicAravA lAgyo. [29] te kALa te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra anukramathI. eka gAmathI bIjA gAma jAtA vihAra karatA rAgRha nagaranA guNazIla caitye padhAryA. [30] tyAre rAjagRha nagaramAM zRMgATaka-mArga AdimAM ghaNA mANasono avAja thavA lAgyo. yAvatuM ghaNA ugrakuLa bhogakuLa AdinA badhA loko yAvata rAjagRha nagara nA madhya bhAgamAM thaIne eka ja dizAmAM eka ja tarapha mukha rAkhIne nIkaLavA lAgyA te samaye meghakumAra potAnA prAsAda upara hato. yAvatuM manuSya saMbaMdhI kAma bhoga bhogavI rahyo hato. ane rAja mArganuM avalokana karato karato vicarI rahyo hato. tyAra pachI te meghakumAra te bahusaMkhyaka ugrakulIna, bhogakulIna yAvatu badhA lokone eka ja dizAmAM mukha rAkhI jatAM jove che. joIne kaMcukI puruSane bolAve che. bolAvIne A pramANe kahe che devAnupriyAMzuM Aje rAjagRha nagaramAM Indra mahotsava che?jhaMda mahotsava che? yA rada, ziva,vaizramaNa,nAga,yakSa,bhUta,nadI,taLAva,vRkSa,caitya,parvata udyAnayAgirinI yAtrA che? tyAre te kaMcukI puruSe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA Agamanano vRtAMta jANIne meghakumArane A pramANe kahyuM, "he devAnupriya ! Aje rAjagRha nagaramAM Indra maho tsava yAvatu giriyAtrA Adi nathI paraMtu devAnuM priya ! zramaNa bhagavAna mahAvIra dharma tIrthanI AdinA karanArA, tIrthanI sthApanA karAvAvALA ahiM samavasRta thayA che. ane A rAjagRha nagaranA guNazIla caityamAM yathAyogya avagrahanI yAcanA karIne yAvatu vicarI rahyA che. tyAra pachI meghakumAra kaMcukI puruSa pAsethI A vAta sAMbhaLIne temaja dayamAM dhAraNa karIne hRSTa, tuSTa hoI kauTumbika puruSone bolAvIne A pramANe kahe che- he devAnupriyo ! zIdhra ja cAra ghaMTAovALA azvarathane joDIne upasthita karo te kauTumbika puraSo 'tahatti ema kahIne ratha joDIne lAve che. tyAra pachI meghakumArane snAna karyuM. te sarva alaMkArothI vibhUSita thayo. pachI cAra ghaMTAvALA azvaratha para ArUDha thayo. koreTavRkSanI phUlonI mALA vALA chatrane dhAraNa karyo. subhaTonA vipula samUhavALA parivArathI gherAyela rAjagRha nagaranI vaccovacca thaIne nIkaLyo. nIkaLIne jyAM guNazIla nAmanuM caitya hatuM tyAM Avyo AvIne bhagavAna Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 nAyAdhama kahAo-1-130 mahAvIranA chatrapara chatra, patAkA upara patAkA Adiatizayone joyA.tathA vidyAdharo, cAraNamunio temaja bhaka devone nIce utaratA dekhyA. temaja AkAzamAM upara caDatA joyA. joine cAraghaMTAvALA azvayukta rathathI nIce utaryo utarIne pAMca prakAra nA abhi gama jALavIzramaNabhagavAna mahAvIranIsAme cAlyo te pAMca abhi gama A pramANe cheHpuSpa,sacittadravyonotyAga,acittadravyonoatyAgaeka zATi kAnuM uttarA saNa, bhaga : vAnane cakSuvaDe jotAMja be hAtha joDavA ane manane ekAgra karavuM. AvIne zramaNa bhaga vAna mahAvIranedakSiNadizAthIAraMbhakarIne traNavAra pradakSiNA karI, vaMdana karyuM namaskAra karyo zramaNa bhagavAna mahAvIranA atyaMta samIpa nahIM ane atyaMta dUra paNa nahIM evA samucita sthAna para besIne dhamapideza sAMbhaLavAnI IcchA karato baMne hAtha joDI ne sanmukha rahIne prabhunI upAsanA karavA lAgyA. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre meghakumAra ane te moTI pariSadane madhyamAM sthita thaIne mRtadharma ane cAritra dharma kahyo. je prakAre jIva karmathI baddha thAya che, je prakAre mukta thAya che ane je prakAre saMkalezane prApta thAya che te badhI dharmakathA. yAvata dharmadizanA sAMbhaLIne pariSada pAchI gaI. [31] zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI meghakumAre dharma zravaNa karIne dayamAM dhAraNa karIne haSTa tuSTa thaIne pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra karyo. A pramANe kahyuM bhagavaMta! huM nigraMtha pravacana para zraddhA karuM chuM. tene sarvottama svIkAra karuM chuM. huM tenA para pratIti karuM chuM. mane nigraMtha pravacana ruce che. huM nigraMtha pravacanane aMgIkAra karavA icchuM chuM. bhagavaMta! te temaja che. te teja prakAre che. bhagavan! meM tenI icchA karI che. vAraMvAra IcchA karI che. te Icchita che. vAraMvAra Icchita che. te temaja che jema Apa pharamAvo cho. vizeSa A ke he devAnupriyo ! huM mArA mAtA-pitAnI AjJA laI lau tyAra pachI muMDita thaine dIkSA grahaNa karIza. bhagavAne kahyuM he devAnupriya! jethI tane sukha upaje tema kara. temAM vilaMba na karavo! tyAra pachI meghakamAre zramaNabhagavAna mahAvIrane vaMdana karyuM.namaskAra karyo. cAra ghaMTAvALA azvaratha para ArUDha thayo.AruDha thaIne mahAna subhaTo ane vipula samUhavALA parivAranI sAthe AvIne cAra ghaMTavALA azvaratha uparathI utaryo. mAtA pitAne praNAma karIne A pramANe kahyuM - he mAtA pitA ! meM zramaNa bhagavAn mahAvIra pAsethI A pramANe dharma zravaNa karela che. ane meM te dharmanI IcchA karI che. tyAra pachI meghakumAranA mAtA-pitA A pramANe bolyA- "putra! tuM dhanya che, he putra! tuM puNyavAna che, he putra ! tuM kRtArtha che ke teM zramaNa bhagavAna mahAvIranA nikaTa dharma zravaNa karela che ane te dharma paNa tane ISTa ane rUcikara thayo che. tyAra pachI meghakumAra mAtA pitAne bIjIvAra ane trIjI vAra A pramANe kahevA lAgyo-"he mAtA-pitA ! meM zramaNa bhagavAna mahAvIra pAsethI dharma zravaNa karela che. te dharmanI meM IcchA karI che. vAraMvAra icchA karela che, te mane rUcikara thayo che. tethI he mAtApitA ! huM tamArI anumati meLavIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse muMDa thaIne gRhavAsa tyAgIne anagAritA pravrajyA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. tyAre dhAriNI devI te aniSTa apriya, amanojJa, ane amaNAma pahelA kyAreya nahi sAMbhaLela kaThora vANIne sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne AvA prakAranA manamAM utpanna thayelA moTA putraviyoganA dukha vaDe parAbhava pAmI, romakUpomAM para Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 sevo AvavAthI tenA aMgothI parasevo jharavA lAgyo, zokanI adhikatAthI tenuM zarIra kaMpavA lAgyuM te tejarahita thaI gaI tenuM mukha athavA vacana dInatAvALuM thayuM. hastatala vaDe masaLelI kamaLanI mALAnI jema te jhAMkhI thaI gaI. tatkSaNa eTale "huM dIkSA grahaNa karuM" evuM vacana sAMbhaLyuM te ja vakhate tenuM zarIra plAna thaI gayuM. te lAvaNya rahita thaI, kAMti rahita thaI, lakSmI (zobhA) rahita thaI, ekadama zarIra durbaLa thaI javAthI tenA paherelA alaMkAro atyaMta DhIlA thaI gayA, hAthe paherelA ujvala valaya sarI jaIne bhUmipara paDI gayA ane cUrNarUpa thaI gayA. tenuM uttarIya vastra nIkaLI gayuM, teno sukomaLa keza kalApa vikharAI gayo, mUchanA vazathI citta nAza pAmavAne lIdhe tenuM zarIra-gurubhAravALuM thayuM. parazuvaDe kApelI caMpakalatAnI jema tathA mahotsava pUrNa thaye IndradhvajanI jema zrI vihIna thaI gaI, zarIranA sAMdhA jenA zithila thaI gayA che. evI te dhAriNI devI sarva aMgovaDe "ghasa" zabda pUrvaka pRthvItala upara paDI gaI. tyAra pachI te dhAriNI devI saMbhramanI sAthe zIghratAthI suvarNa kaLazanA mukhathI nIkaLelI zItaLa jaLanI nirmaLa dhArAvaDe siMcana karAI. tethI tenuM zarIra zItaLa thaI gayuM. ullepa tAlavRMta ane vIMjha nakathI utpanna thayelA tathA jalakaNa sahita vAyarAvaDe aMtaHpuranA parivAra janoe AzvAsana pamADI tyAre te devI motInA dANA jevI paDatI azrudhArA vaDe potAnA stanone bhIMjavavA lAgI. te dayanIya vimanaska ane dIna thaI gaI. te rudana karatI, kaMdana karatI, pasInA temaja lALa TapakAvatI, dayamAM zoka karatI ane vilApa karatI megha kumArane A pramANe kahevA lAgI [32] he putra! tuM amAre eka ja putra che. tuM amane ISTa che, kAnta che, priya che, manojJa che, maNAma che, gherya temaja vizvAsanuM sthAna che. kArya karavAmAM sammata che, ghaNAM kAryomAM ghaNo mAnalo che. anumata che. AbharaNanA karaMDIyA samAna che, manuSya jAti mAM uttama hovAthI tuM ratna che, jIvananA ucchuvAsa samAna che, amArA hRdayamAM AnaMda utpanna karanAra che, gUlaranA phUlanI samAna tArA nAmanuM zravaNa karavuM paNa durlabha che to pachI darzananI to vAta ja kyAM rahI ! he putra ! ame kSaNabhara paNa tAro viyoga sahana karavA IcchatA nathI. tethI he putra! pahelAM to ame jyAM sudhI jIvita chIe, tyAM sudhI manuSya saMbaMdhI vipula kAma bhogone bhogava. jyAre ame mRtyu pAmI jaIe ane tuM paripakva uMmarano thaI jAya ane tArI yuvAvasthA pUrNa thaI jAya kulavaMza- rUpa taMtunuM kArya vRddhine prApta thaI jAya, jyAre sAMsArika kAryanI apekSA na rahe, tyAre tuM pravajyA aMgI kAra karI leje. tyAre mAtApitAnA dvArA A pramANe kahevA para meghakumAre kahyuM - "he mAtA-pitA ! Apa mane je kaho cho ke he putra! tuM amAro eka ja putra che. yAvat pravrajyA aMgIkAra karI leje-te ThIka che. paraMtu he mAtA-pitA ! A manuSya bhava dhruva nathI. niyata nathI. azAzvatache upadravothI vyApta che. caMcaLa che, anitya che. tRNanI aNI para laTakatA pANInA baMdanI samAna che. saMdhyA samayanA vAdaLanI samAna che, svapna darzananI samAna che, saDavAno paDavAno ane nAza thavAno svabhAva che, temaja AgaLa athavA pAchaLa avazya tyAga karavA yogya che. he mAtA pitA ! koNa jANe che ke koNa pahelA jaze a koNa pachI jaze? tethI he mAtA pitA! huM ApanI AjJA prApta karIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse yAvat pravrajyA aMgIkAra karavA icchuM chuM.' Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 nAyAdhama hAo- 1/-/1/32 tyAra pachI mAtA pitAe meghakumArane A pramANe kahyuM - he putra ! A patnIo samAna zarIravALI, samAnatvacAvALI samAna lAvaNya, rUpa, yauvana ane guNothI yukta tathA samAna rAjakulomAMthI lAvela che. tethI he putra ! temanI sAthe vipula manuSya saMbaMdhI kAmabhogone bhogava. tyAra pachI mukta bhogI thaIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse yAvatu dIkSA lai leje. tyAra pachI meghakumAre kahyuM - he mAtA pitA ! Apa mane A je kaho cho te ThIka che. paraMtu he mAtA pitA manuSyanA A kAmabhogo azuci, che azAzvata che, vamanane, pitta, kaphane, zukrane, tathA zoNitane kADhanAra, kharAba uzvAsa-niHzvAsa vALAM che. kharAba mUtra, maLa ane paruthI atyaMta paripUrNa che. mala, mUtra, kapha, nAsikAmala, vamana, pitta, zukra ane zoNitathI utpana thanAra che. te dhruva nathI, niyata nathI, zAzvata nathI, saDavA, paDavA ane nAza thavAnA svabhAvavALAM che, ane AgaLa yA pAchaLa avazya tyAga karavA yogya che. he mAtA-pitA ! koNa jANe che ke pahelA koNa jaze ane pAchaLa koNa jaze? tethI he mAtA-pitA? huM yAvatu atyAre dIkSA grahaNa karavA IcchuM chuM." tyAra pachI mAtA pitAe megha kumArane A pramANe kahyuM - he putra ! tamArA pitAmaha, tamArA pitAnA dAdA ane tenA dAdAthI Avela A ghaNuM hiraNya, suvarNa, kAMsu, dUSya vastra, maNi, motI, zaMkha, zilA, pravAla, lAla ratna Adi sArabhUta dravya vidyamAna che, te eTaluM che ke sAta peDhIo sudhI samApta na thAya, tenuM tame khuba dAna karo. bhoga karo ane vibhAga karo, he putra ! A jeTalo manuSya saMbaMdhI Rddhi-satkArano samudAya che, te badho tame bhogavo, tyAra pachI anubhUta kalyANa thaIne tuM zramaNa bhagavAna mahAvIra pAse dikSA laI le che. tyAra pachI meghakumAre kahyuM - "he mAtA-pitA! tame je kaho cho te ThIka che. paraMtu he mAtA-pitA ! A hiraNya, suvarNa, yAvatu svApateya dravya) badhu agni sAdhya chetene agni bhasma karI zake che, cora corI zake che, rAjA apaharaNa karI zake che, bhAgIdAra bhAga karAvI zake che ane mRtyu AvavA para te ApaNuM rahetuM nathI A pramANe A dravya agnine mATe samAna che. tevI ja rIte cora, rAjA, bhAgIdAra ane mRtyune mATe samAna che. te saDavA, paDavA, ane nAza thavAnA svabhAvavALuM che. pachI ke pahelA avazya tyAga karavA yogya che, he mAtA-pitA ! kone khabara che ke pahelA koNa jaze ane pachI koNa jaze. tethI huM yAvatuM dIkSA aMgIkAra karavA IcchuM chuM." [33] tyAra pachI meghakumAranA mAtA pitA viSayonA anukuLa AkhyApanAthI prajJApanAthI saMjJApanAthI vijJApanAthI samajAvI, bUjhAvI na zakyA. saMbodhana ane anunaya karIne samajAvavAmAM samartha na thayA tyAre viSayonA pratikUla ane saMyama pratye bhaya ane uddega utpanna karAvanAra prajJApanAthI A pramANe kahevA lAgyA. "he putra! A nigraMtha pravacana satya che. anuttara che. kevaLI sarvajJa kathita athavA advitIya che, pratipUrNa che, nyAyayukta che. saMzuddha zalyono nAza karanAra che. siddhino mArga che. muktino mArga che. niyaNino mArga che. nivaNino mArga che. ane samasta duHkho ne dUra karavAno mArga che. jema sarpa potAnA bhakSya grahaNa karavAmAM nizcala draSTi rAkhe che. evI rIte A pravacanamAM draSTi nizcala rAkhavI paDe che. te charAnI samAna eka dhArAvALI che. A pravacana anusAra cAlavuM te lokhaMDanA caNA cAvavA samAna che. te retInA kavalanI samAna svAda rahIta che. viSaya sukhathI rahita che. tenuM pAlana karavuM te gaMgA nAmanI * Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 33 mahAnadInA pUranI sAme taravA samAna kaThIna che. tIkSNa talavAra para AkramaNa karavA samAna che. mahAzilA jevI bhAre vastune gaLAmAM bAMdhavA samAna che. talavAranI dhAra para cAlavA samAna che." "he putra ! nigraMtha zramaNone AdhAkarmI audezika kharIdIne lA veluM, sAdhune mATe rAkheluM, sAdhu mATe banAveluM durmikSa bhakta vadalikA bhakta, glAna bhakta Adi dUSita AhAra grahaNa karavo kalpato nathI. eja rIte mUlanuM, kaMdanuM, phaLanuM, bIjonuM, ane haritanuM bhojana paNa kalpatuM nathI. te sivAya he putra ! tuM sukha bhogavavA yogya che. duHkho sahavA yogya nathI. tuM ThaMDI, tApa, bhUkha, tarasa, vAta, pita, kapha, ane sanipAtathI thanAra vividha rogo ane AtaMko ane AtaMko thanAra bAvIsa pariSaho ane upasargone samyaka prakAre nahI sahana karI zake, tethI he bAla ! tuM manuSya saMbaMdhI bhogone bhogava pachI bhukta bhogI thaine zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse pravajyA aMgIkAra karaje." - tyAra pachI mAtA-pitAnA A pramANe kahevA para meghakumAre mAtA-pitAne A pramANe kahyuM he mAtA-pitA! tame mane je kaho cho te ThIka che, paraMtu he mAtA pitA ! A pramANe A nigraMtha pravacana kalaba, hInasaMhananavALA kAyara kutsita, A loka saMbaMdhI viSayasukhanI abhilASA karAvAvALA, paralokanA sukhanI icchA na karanAra, sAmAnya janane mATe ja duSkara che. dhIra ane draDha saMkalpa vALA puruSane tenuM pAlana karavuM kaThIna nathI. tethI he mAtA-pitA ! ApanI anumati meLavIne huM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse pravrajyA grahaNa karavA icchuM chuM. tyAra pachI mAtA pitA jyAre meghakumArane samajAva vAmAM samartha na thayA, tyAre icchA vinA paNa meghakumArane A pramANe kahyuM- he putra ! ame eka divasa paNa tArI rAjyalakSmI jovA icchIe chIe. tyAra pachI meghakumAra mAtA pitAnI icchAnuM anusaraNa karato mauna rahyo. tyArapachI zreNika rAjAe kauTuMbikapuruSone bolAvyA.bolAvIne kahyuM- he devAnuM priyo! meghakumAranA mahAna arthavALA bahumUlya ane mahAna puraSone yogya rAjya bhiSekanI sAmagrI taiyAra karo; tyAra pachI te kauTumbika puraSoe yAvatuM te pramANe sAmagrI taiyAra karI. tyArapachI zreNika rAjAe ghaNAM gaNanAyako evuM daMDa nAyakothI parIvRtta thaIne meghakumArane ekaso ATha suvarNa kaLazo, ekaso ATha cAMdInA kaLaso, ekaso ATha svarNa rajatanA kaLazo, ekaso ATha svarNa-maNinA kaLazo, eka- so ATha svarNa rajata-maNinA kaLaze ane ekaso ATha mATInA kaLazo-A pramANe AThaso cosaTha kaLazomAM badhA prakAranuM pANI bharIne tathA mRttikAthI, badhA prakAranA mALA othI tathA badhA prakAranI auSadhiothI, temaja sarasavathI temane parIpUrNa karIne sarva samRddhi, yuti tathA sarva sainyanI sAthe duMdubhi nighoSanI dhvaninA sAthe uccakoTinA rAjyabhiSekathI abhisikta karyo. abhiSeka karIne zreNika rAjAe baMne hAtha joDIne pAvatu A pramANe kahyuM. he naMda! tamArI jaya ho, jaya ho. he bhadra ! tamArI jaya ho, jaya ho. jagannanda ! tamAruM bhadra ho. tame na jItelAne jIto, ane jItelAnuM pAlana karo. jita AcAravAnanA madhyamAM nivAsa karo. na jItelA zatrupakSane jIto. jItelA mitra pakSanuM pAlana karo yAvatuM manuSyomAM bharata cakrInI jema rAjagRha nagaranuM tathA bIjA ghaNAM gAmo, Akaro, nagaro yAvatuM sannivezonuM Adhipatya karatA thakA yAvatu vicaraNa karo. A pramANe kahIne zreNika mahArAjAe jaya jaya zabda uccAryo. tyAra pachI te megha rAjA 3 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/33 thaI gayA ane parvatomAM mahAhimavAnanI jema zobhA pAmatA vicAravA lAgyA. tyAra pachI mAtA-pitAe rAjA meghane A pramANe kahyuM ke he putra! batAvo tamArA kyAM aniSTone dUra karIe athavA tamArA ISTa janane zuM ApIe ? tamane zuM ApIe? tamArA cittamAM zuM vicAra che ? tyAra pachI rAjA meghe mAtA-pitAne A pramANe kahyuM- he mAtA pitA ! huM icchuM ke kRtrikApaNathI rajoharaNa ane pAtra maMgAvI Apo ane kAzyapa bolAvI Apo. tyAra pachI zreNika rAjAe potAnA kauTuMmbika puraSone bolA vyA. bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! tame jAo ane zrIgRha mAMthI traNa lAkha suvarNamohara laI lo temAMthI be lAkhanA kRtrikApaNamAMthI rajoharaNa ane pAtarA laI Avo ane eka lAkha ApIne nAvine bolAvI lAvo. kauTumbika puruSo rAjA zreNikanA A pramANe kahevA para hRSTa-tuSTa thaIne zrIgRhamAMthI traNa lAkha mahoro laIne katrikA paNathI be lAkhanA rajoharaNa ane pAtra lAvyA ane eka lAkha mahoro ApIne nAvi (vANaMda)ne bolAvI lAvyA. te nAvi hRSTa tuSTa yAvatu AnaMdita skraya thayo, teNe snAna karyuM. balikarma karyuM. maSi-tilaka Adi kautuka, dahI tRNa Adi maMgala, temaja duHsvapnanA nivAraNa rUpa prAyazcitta karyuM, rAjasabhAmAM praveza karavA yogya mAMgalika ane zreSTha vastro dhAraNa karyA. thoDA paraMtu bahumUlya AbhUSaNothI zarIrane vibhUSita karyuM. pachI jyAM zreNika rAjA hatA tyAM Avyo, tyAre zreNika rAjAe nAvine A pramANe kahyuMhe devAnupriya ! tame jAo ane sugaMdhita pANIthI sArI rIte hAtha paga dhoI lo. cAra paDavALA zveta vastrathI mukha bAMdhIne meghakumAranA vALa dIkSAne yogya cAra aMguLa choDIne kApI nAkho." tyAra pachI te nAvi zreNika rAjAnA e pramANe kahevA para haSTa-tuSTa ane Ane dita rdaya thayo. teNe yAvat zreNika rAjAno Adeza svIkAra karyo. sugaMdhita pANIthI hAtha paga dhoyA. zuddha vastrathI mukha bAMdhyuM. khUba sAvadhAnIthI meghakumAranA cAra aMguLa choDIne dIkSAne yogya vALa kApyA. tyAra pachI meghakumAranI mAtAe te vALone bahu mUlya ane haMsanA citravALA ujjavaLa vastramAM grahaNa karyo. tene sugaMdhita pANIthI dhoyA. sarasa gozISa caMdana temanA upara chAMTyuM. zveta vastramAM bAMdhyA. tene ratnanI DabImAM rAkhyA. te DabIne peTImAM rAkhI pachI jaLanI dhArA, nirguDI nA phUla temaja tuTelA motIonA hAranI samAna azru tyAga karatI karatI, AchaMdana karatI. vilApa karatI-A pramANe kahevA lAgI meghakumAranA vALonuM darzana rAjyaprApti Adi abhyadaya, putra janmanA, tithionA, Indra mahotsava AdinA, nAga pUjA AdinA, tathA kArtika pUrNi mA Adi parvanA avasara para mane aMtima darzana rUpa thaze. A pramANe kahIne te peTIne mAtA dhAriNIe potAnA ozIkA nIce rAkhI mUkI. tyAra pachI meghakumAranA mAtA-pitAe uttarAbhimukha siMhAsana rakhAvyuM pachI meghakumArane be traNavAra cAMdI ane sonAnA kaLazothI navaDAvyo. navaDAvIne, rucchA vALo ane aMtima komaLa gaMdhakASAya vastrathI tenuM zarIra. luMchIne sarasa gozISa caMdana thI zarIra para vilepana karyuM. nAsikanA niHzvAsanA vAyuthI paNa uDavA yogya ati bArIkaane haMsa lakSaNavALA vastra paherAvyA.aDhArasarano,navAsarano,hAra paherAvyo, pachI ekAvalI, muktAvalI, kanakAvatI, ratnAvalI, pAlaMba pAdapralaMba kaDu, tuTika keyUra, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 - - - - - zrutaskaMgha-1, adhyayana-1 aMgada, dasa AMgaLIomAM dasa vITIo, kaMdorA, kuMDila, cuDAmaNi tathA ratna jaDita mugaTa paherAvyo. A badhA alaMkAra paherAvIne puSpamALA paherAvI. pachI dardarathamAM pakAvela caMdananA sugaMdhita telanI gaMdha zarIra para lagAvI. tyArapachI meghakumArane dorAthI guMthela puSpA AdithI vIMTaLAyela vAMsanI saLI AdithI pUrita karela tathA vastunA yogathI paraspara saMghAta rUpa karela-A pramANe cAra prakAranI puSpamALAothI kalpavRkSanI samAna alaMkRta ane vibhUSita karyo. tyAra pachI zreNika mahArAjAe kauTumbika puruSone bolAvIne kahyuM tame zIdhra eka zibikA taiyAra karo je aneka seMkaDo staMbhothI banela hoya, jemAM krIDA karatI putaLIo banAvI hoya, je IhAmRga, padmalatA Adi citronI racanAthI yukta hoya,jeno ghaMTanI samAna madhura ane manohara zabda hoya, je zubha, manohara ane darzanIya hoya je kuzaLa kArIgaro dvArA banAvela, dedIpyamAna maNio ane ratnonI ghUgharIonA samU hathI vyApta hoya, staMbha para banAvela vedikAthI yukta hovAnA kAraNe je manohara dekhAtI hoya je citrita vidyAdhara yugalothI yukta hoya, citrita. sUryanA hajAro kiraNo thI zobhita hoya. A pramANe hajAro rUpovALI, dedIpyamAna, atizaya dedIpyamAna, jene jovAthI netrane tRpti na thAya, je sukhada sparzavALI hoya, sazrIka svarUpavALI hoya, zIdhra, tvarita, capala ane atizaya capala hoya ane je eka hajAra purUSodvArA vahana karI zakAya. tyAra pachI te kombika purUSo hRSTa-tuSTa thaIne yAvat zibikA, upasthita kare che. tyAra pachI meghakumAra zibikA upara ArUDha thayo ane siMhAsana pAse pahoMcIne pUrva dizAmAM mukha rAkhI besI gayo. tyAra pachI jene snAna karI lIdhuM che, balikarma karI lIdhuM che yAvat alpa kintu ghaNAmUlyavALA AbhUSaNo paherI lIdhA che, evI megha- kumAranI mAtA te zibikAmAM ArUDha thaI, ArUDha thaIne meghakumAranI jamaNI tarapha bhadrAsana para beThI. tyAra pachI meghakumAranI dhAvamAtA rajoharaNa ane pAtarA laIne zibikApara ArUDha thaine DAbI bAjumAM bhadrAsana para besI gaI. tyAra pachI meghakumAranI pAchaLa zRMgAranA ghara rUpa, manohara veSavALI, suMdara gati, hAsya, vacana, ceSTA, vilAsa, saMlApa ulApa karavAmAM kuzaLa, yogya upacAra kara vAmAM kuzaLa, paraspara maLelA samaya zreNImAM sthita goLa uMcA puSTa prItijanaka ane uttama AkAranA stanavALI eka uttamataruNI,hima cAMdI kaMdapuSpaane caMdramAnI samAna ujjavala varNavALA, koraMTa puSpanI mALAthI yukta zveta chatrane dhAraNa karatI lIlApUrvaka ubhI thaI. tyAra pachI meghakumAranI pAse zRMgAranA gharanI samAna suMdara vepavALI yAvat ucita upacAra karavAmAM kuzaLa be zreSTha taruNIo zibikA upara ArUDha thine megha kumAranA baMne paDakhAmAM vividha prakAranA maNi suvarNa ratna ane mahAna puruSane yogya athavA bahumUlya tapanIyamaya ujjavala temaja vicitra daDIvALA, camakatA, pAtaLA, uttama, ane lAMbA vALa vALA, zaMkha kaMdapuSpa jalakaNa, rajata ane valo vala amRtanA pheNasamUhanA samAna be cAro dhAraNa karIne lIlApUrvaka vIMjhatI vIMjhatI ubhI thaI. tyAra pachI meghakumAranI samIpa zRMgAranA ghara rUpa yAvat ucita upacAra karavAmAM kuzaLa eka uttama taruNI yAvat zibikA upara ArUDha thaine meghakumAranI pAse pUrva dizAnI sanmukha caMdrakAMta maNi vajaratna ane vaiDUryamaya nirmaLa dAMDIvALA paMkhAne grahaNa karIne ubhI thaI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 nAyAdhamma kahAo - 1/9/1/33 tyAra pachI meghakumAranI pAse eka uttama taruNI yAvat suMdara rUpavALI zibikAmAM ArUDha thaine meghakumAranI pUrva dakSiNa-dizAmAM zveta rajatamaya nirmaLajaLathI paripUrNa, madonmata hAthInA moTA mukhanI samAna AkRtivALA bhaMgAra grahaNa karIne UbhI thaI. tyAra pachI meghakumAranA pitAe kauTuMmbika purUSone bolAvIne kahyuM- zIghra eka sarakhA. eka sarakhI tvacA, eka sarakhI uMmaravALA tathA eka sarakhA AbhUSaNothI ' samAna veSa dhAraNa karanAra eka hajAra uttama taruNa kauTuMbdika puruSone bolAvo." yAvat teNe eka hajAra puruSone bolAvyA. tyAra pachI zreNika rAjAnA kobika puruSo e bolAvela te zreSTha taruNa sevaka puruSo hRSTa-tuSTa thayA temaNe snAna karyuM. yAvat AvIne zreNika rAjAe kahyuM ke- he devAnupriya ! amane je karavA yogya hoya tene mATe AjJA Apo. tyAra pachI zreNika rAjAe kahyuM. he devAnupriyo ! tame jAo ane hajAra puruSa vaDe vahana karAya tevI megha kumAranA zibikAne vahana karo. tyAra pachI te hajA2 taruNa kauTu mbika puruSo zreNika rAjAnA A pramANe kahevA 52 hRSTa-tuSTa thayA ane meghakumAranI zibikAne vahana karavA lAgyA. tyAra pachI puruSasahasravAhinI zibikA para meghakumAranA ArUDha thavA para sarvaprathama A ATha maMgaladravya tenI sAme anukramathI cAlyA. svastika zrIvatsa naMdA varta vardhamAna bhadrAsana kaLaza matsya ane darpaNa yAvat ghaNA dhananA arthI jana yAvat ISTa kAnta Adi vizeSaNo vALI vANIthI yAvat niraMtara abhinaMdana temaja stuti karatA kahevA lAgyA. "he nanda ! jaya ho jaya ho, he bhadra jaya ho, jaya ho ! he jagatane AnaMda Apa nAra ! tamAruM kalyANa thAo. tame na jItela pAMca iMdriyone jIto ane jItela sAdhu dharmanuM pAlana karo. he deva ! vighnone jItIne siddhimAM nivAsa karo. dhairyapUrvaka kamara kasIne, tapanA dvArA rAga dveSa rUpI mallono nAza karo. pramAdarahita thaine uttama zukala dhyAna dvArA ATha karmarUpI zatruonuM mardana karo. AjJAna-rahita sarvottama kevaLa jJAnane prApta karo. parISaha rUpa senAne parAjita karIne, parISaha ane upasargathI nirbhaya banI zAzvata evaM acaLa parama padarUpa mokSane prApta karo. tamArI dharma sAdhanAmAM vighna na thAya." A pramANe kahIne te punaH punaH maMgalamaya jAya jaya zabda karavA lAgyA. tyAra pachI meghakumA2 rAjagRhanI vacovaca thaine nIkaLyA. jyAM guNazIla caitya hatuM. tyAM AvIne puruSa sahasra vAhinI zibikA mAMthI nIce utaryA : [34] tyAMra pachI meghakumAranA mAtA-pitA meghakumArane sAme rAkhI jyAM zramaNa mahAvIra che, tyAM AvIne traNa vakhata dakSiNa taraphathI AraMbha karIne pradakSiNA kare che. vaMdana kare che. namaskAra kare che A pramANe kahe che H- "he devAnupriya ! A meghakumAra amA ro ekanoeka' putra che. te amane iSTa che, kAMta che. prANanI samAna ane ucchu- vAsanI samAna che. hRdayane AnaMda pradAna karanAra che. uMbaranA puSpanI samAna tenuM nAma zravaNa karavuM paNa durlabha che to darzananI to vAta ja zI ? jema utpala padma, athavA kumuda kAdavamAM utpanna thAya che ane pANImAM vRddhi pAme che, to paNa kAdava ke pANInI rajathI lipta thatAM nathI, te pramANe meghakumAra kAmomAM utpanna thayo che. ane bhogomAM vRddhi pAmela che. to paNa kAmarajathI lipta thayo nathI, bhoga rajathI lipta nathI thayo. he devAnu priya ! megha kumAra saMsAranA bhayathI udvigna thayo che ane janma jarA maraNathI bhayabhIta banyo che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 37 tethI he devAnupriya ! ApanI pAse muMDita thaine, gRhatyAga karIne sAdhutvanI pravrajyA aMgIkA2ka2vA icche che.ame devAnupriyane ziSyabhikSA ApIe chIe.hai devAnupriya ! Apa ziSyabhikSA aMgIkAra karo. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre meghakumAranA mAtA pitAdvArA A pramANe kahevA para te artha ne samyak prakArathI svIkAra karyo. tyAra pachI meghakumAra zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI IzAna dizAmAM gayA.jainesvayaMjaAbhUSaNamALA,ane vastra utAryA.tyArapachI meghakumAranI mAtAe haMsanA lakSaNavALA vastramAM AbhUSaNa mALA ane ahaM kAra grahaNa karyA. jalanI dhArA, nirguDInA puSpa ane TUTela muktAvalI hAranI samAna AMsU TapakAvatI, AkraMdana karatI ane vilApa karatI karatI A pramANe kahevA lAgI. he lAla ! prApta caritrayogamAM yatanA karavI. he putra ! aprApta cAritrayogane mATe ghaTanA karavI he putra ! parAkrama ka2vo. saMyama sAdhanAmAM pramAda na karavo amAre mATe paNa A ja mArga thAya. A pramANe kahIne megha kumAronA mAtA pitAe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne je dizA mAMthI AvyA hatA te dizAmAM pAchA gayA. [35] tyAra pachI meghakumAre svayaM ja paMcamuSThi loca karyA. loca karIne zramaNa bhagavAn mahAvIra jyAM hatA tyAM AvyA. AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI jamaNI taraphathI AraMbha karIne pradakSiNA karI. pharI vaMdana namaskAra karyA ane kahyuM- 'bhagavan ! A saMsAra jarA ane maraNathI AdIpta che, he bhagavan ! A saMsAra AdIpta-pradIpta che. jema koi gAthApati gharamAM Aga lAgavApa2 te gharamAM je alpa bhAravALI ane bahumUlya vastu hoya che tene, grahaNa karIne svayaM ekAtamAM cAlyo jAya che. te vicAre che keagnimAM baLavAthI bacAvela A padArtho mAre mATe AgaLa-pAchaLa hitane mATe, sukhane mATe, kSamAne mATe, kalyANane mATe ane bhaviSyamAM upayogI thaze. evIja rIte mAre paNa AtmA rUpI vastu che, je mane ISTa che, kAnta che, priya che, manojJa che ane atizaya manohara che. A AtmAne huM bhasma thatAM bacAvI laIza, to te saMsArano uccheda ka2nA2 thaze. tethI huM IcchuM ke devAnupriya ! Apa svayaMja mane pravrujita karo-svayaMja mane muMDita karo-svayaMja pratilekhana AdinI zikSA Apo. svayaMja sUtra-artha pradAna karIne zikSA Apo. svayaMja jJAnAdika AcAra, gocarI, vinaya, vainayika, caraNa, karaNa, saMyama yAtrA ane mAtrA Adi rUpa dharmanuM prarUpaNa karo. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre meghakumArane svayaMja pravrajyA pradAna karI ane svayaMja yAvat AcAra gocara Adi dharmanI zikSA ApI ke-he devAnupriya ! A pramANe pRthvI para yuga mAtra dRSTi rAkhIne cAlavuM joie. A pramANe nirjiva bhUmipara ubhA rahevuM joie.ApramANebhUminuMpramArjanakarInebesavuM joie.A pramANe sAmayi kanuM uccAraNa karIne zarIranuM pramArjana karIne zayana karavuM joie. pramANe vedanA Adi kAraNothI nirdoSa AhA2 ka2vo joie A pramANe hita, mita ane madhura bhA SaNa karavuM joie. A pramANe apramatta ane sAvadhAna thaine prANa [vikalendriya] bhUta [vanaspati kAya]jIva[paMcendriya]ane satva [zeSaekendriya]nI rakSA karIne saMyamanuM pAlana karavuM joie A viSayamAM jarA mAtra paNa pramAda na karavo joie. tyAra pachI meghakumAre zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI A pramANeno dharmano upadeza sAMbhaLIne ane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 nAyAdhamma kahAo - 1/1/3pa dayamAM dhAraNa karIne samyaka prakAre tene aMgIkAra karyo. te bhagavAnanI AjJA pramANe gamana karatA teja pramANe besatA, yAvatu uThIne arthAt pramAda ane nidrAno tyAga karI prANo, bhUto jIvo ane satvonI yatanA karI saMyamanI ArAdhanA karavA lAgyA. [36] je divase meghakumAra muMDita thaIne gRhatyAga karIne cAritra aMgIkAra karyuM . teja divase, saMdhyA kALanA samaye, rAtmika anukramathI zramaNa nigraMthonI zayyAsaMstArakonuM vibhAjana karatAM samaye meghakumArano zavyAsaMskAraka dvAra nI pAse thayo. tyAra pachI zramaNa nigraMtha rAtrinA pahelA ane pAchalA samayamAM vAcanA, pRcchanA, parAvartana, dharmanA vyAkhyAnanA ciMtana, uccAra, pAsavaNane mATe praveza karatA hatA ane bahAra nikaLatA hatA, temAM keTalAka sAdhuonA hAthano meghakumAranI sAthe saMghaTTana thatuM eja rIte koinA pagano, koInA mastakano to koInA peTano Takkara thayo. koI koI to megha kumAranI uparathI TapIne jatAM koI koIe to potAnA paganI rajathI meghakumArane bharI dIdho. A pramANe lAMbI rAtrimAM meghakumAra kSaNabhara paNa AMkha baMdha na karI zakyo. tyAre meghakumArane manamAM A pramANe adhyavasAya utpanna thayo. huM zreNika rAjAno putra ane dhAriNI devIno Atmaja meghakumAra chuM yAvatu jyAre huM, gharamAM hato tyAre zramaNa nigraMtha mAro Adara karatA hatA. A kumAra AvI che. A pramANe jANatA hatA. satkAra sanmAna karatA hatA. jIvAdi padArthone teNe siddha karavAvALA hetuone praznone, kAraNone ane vyAkaraNo ne kahetA hatA. ISTa ane manohara vANIthI AlApasaMlApa karatA hatA. paraMtu jyArathI me muMDita thaI gRhavAsathI nikaLIne sAdhu dIkSA aMgIkAra karela che. tyArathI sAdhu mAro Adara nathI karatA yAvatuM AlApa saMlApa nathI karatA ane A zramaNa nigraMtho jatAM AvatAM mArA saMtArekane oLaMge che ane huM ATalI lAMbI rAtrimAM AMkha paNa baMdha na karI zakyo tethI kAle rAtrinA prabhAta rUpa thavA para yAvatuM sUrya tejathI jAjvalyamAna thavApara zramaNa bhagavAna mahAvIranI AjJA laIne pharIthI gRhavAsamAM rahevuM mArA mATe zreyaskara che, vicAra karIne ArtadhyAnanA kAraNe duHkhathI pIDIta ane vikalpa yukta thaIne te rAtri meghakumAre narakanI jema vyatIta karI. rAtri, vyatIta karIne prabhAta thavA para, sUryanuM teja jAjvalyamAna thavA para jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA, AvIne traNavAra AdakSiNA pradakSiNA karI. vaMdana namaskAra karIne yAvatuM bhagavAnanI paryApAsanA karavA lAgyA. [37] zramaNa bhagavAna mahAvIre meghakumArane A pramANe kahyuM - he megha' tuM rAtrinA pahelA ane pAchalA kALanA avasara para zramaNa nigraMthonA AvAgamana kara vAnA kAraNe lAMbI rAtri paryata thoDA samaya mATe paNa Akha na mIMcI zakyo megha ! tyAre tArA manamAM A pramANe vicAra utpanna thayo yAvatuM jyArathI muMDita thaIne gRha vAsathI - nikaLIne meM sAdhutAnI dIkSA lIdhI che. tyArathI zramaNa nigraMtho nathI mAro Adara karatA ke nathI mane jANatA. tene badale vAvatu paganI dhULathI bharI de che. tethI mArA mATe e ja zreyaskara che ke kAle prabhAta thavA para zramaNa bhagavAna mahAvIrane pUchIne gRhavAsamAM rahevA lAgu tame te pramANe vicAra karyo che ane vicAra karIne ArtadhyAnanA kAraNe duHkhathI pIDita temaja saMkalpa vikalpa yukta mAnasa vALA thaIne yAvatu rAtri vyatIta karIne jyAM huM chuM tyAM zIghratApUrvaka AvyA cho. he megha ! A artha samartha che? meghakumAre Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 39 javAba Apyo hA, e artha samartha che. bhagavAna bolyA- he megha ! AnA pahelAnA trIjA bhavamAM vetAThuya parvatanI pAdamULamAM tuM gajarAja hato vanacaroe tAruM nAma "sumeruprabha' rAkhela hatuM. te sumeru prabhAno varNa zveta hato. zaMkhanA cUrNanI samAna ujjavala, vimala, nirmaLa, dahInA phoTA nI samAna, gAyanA dUdhanA pheNanI samAna ane caMdramAnA samAna rUpa hatuM te sAta hAtha UMco ane nava hAtha lAMbo hato madhyabhAgamAM dasa hAthanA parimANa vALo hato cAra paga, sUMDha pUMchaDuM ane liMga- A sAta aMga pratiSThita hatA. saumya, pramANopeta aMga vALo, suMdara rUpavALo, AgaLathI uMcA mastakavALo zubha skaMdhAdivALo hato tene pAchaLano bhAga zUkaranI samAna nIce namela hato. tenI kuMkha bakarInI jevI hatI. ane te chidrahIna hatI. temAM khADo paDela na hato. temaja lAMbI na hatI. te lAMbA udaravALo, lAMbA hoTha vALo, lAMbI sUMDhavALo hato. tenI pITha khecela dhanuSanA pRSTha jevI AkRtti vALI hatI. tenA anya avayava sArI rIte maLela hatA, pramANa yukta goLa ane puSTa hatA. pUMchaDI coTalI ane pramANo pata hatI. paga kAcabAnI jema paripUrNa ane manohara hatAM. vIsa nakho zveta, nirmaLa, cIkaNAM ane nirAhata hatA, cha dAMta hatA. he megha ! tyAM tame ghaNAM hAthIo hAthINIo, ane kumAra avasthAne prApta karela kalabho ne kalabhikAothI gherAyelo rahIne eka hajAra hAthIono nAyaka, mArgadarzaka, agrima, prasthApaka yUthapati ane yUthanI vRddhi karanAra hatA. te sivAya ghaNA anya ekalA hAthIonA baccAonuM pAlana karato yAvat vicaraNa karato hato. he megha ! tuM haMmezA pramAdI, krIDA parAyaNa, kaMdarparatikrIDA karavAmAM prItivALo, maithunapriya, kAma bhogamAM atRpta ane kAma bhogamAM tRSNAvALo hato. ghaNAM hAthIothI gherAyela thaIne vaitADhaya parvatanI taLeTImAM parvatomAM, darIo mAM parvatonA aMtarAlamAM, kaMdarAomAM, unDaromAM, jharaNAomAM, naheromAM, khADAomAM, pallavomAM, kAdavavALA khAbociyAmAM, kaTaka, mAM kaTapallavo parvatanI samIpavartI khAbociyAmAM, taTomAM, aTavImAM, TUMko kuTo uparathI sAMkaDA ane nIce pahoLA parvatomAM, parvatanA zikharopara prAbhAromAM mecomAM, kAnanamAM,vanomAM,vanakhaMDomAM,vanonI zreNIomAM,nadIomAM, nadIkakSomAM,yUtho corasa vAvaDIomAM, goLa athavA kamaLovALI vAvaDIomAM, dIrghakAmAM, guMjAlikAmAM, sarovaramA sarovaranI paMktiomAM sarasarapaMktiomAM, vanacaro dvArA vicAra jene Apela che evo tuM bahusaMkhyaka hAthIonI sAthe vividha prakAranA tarUpallavo, pANI ane ghAsano upabhoga karato nirbhaya ane udvega rahita thaIne sukhe sukhe vicarato hato. tyAra pachI ekavAra kadAcita prAvRt vaSa, zarada, hemanta ane vasanta e pAMca Rtuo kramazaH vyatIta thaI javA para grISma Rtuno samaya Avyo tyAre jeTha mAsamAM vRkSonA parasparanA saMgharSathI agni utpanna thaI tathA zuSka ghAsa, pAMdaDA, kacarA ane vAyuthI dIpta thayela atyaMta bhayAnaka agnithI utpanna vananA dAvAnaLanI jvALA othI vanano madhyabhAga saLagI uThyo. dizAo dhumADAthI vyApta thaI gaI. pracaMDa vAyunA vegathI agninI jvALAo tUTyA lAgI ane cAre tarapha paDavA lAgI. polA vRkSo aMdara aMdara ja baLavA lAgyA. vanapradezonI nadI nALAnuM pANI mRtagAdinA zabo thI saDavA lAgyuM-tenuM kIcaDa kIDAvALuM thaI gayuM. temanA kinArAnuM pANI sukAya gayuM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/37 bhaMgAraka pakSI dInatA pUrvaka AjaMdana karavA lAgyAM. vRkSo para rahela kAgaDA atyaMta kaThora ane aniSTa zabda karavA lAgyA. vRkSono agrabhAgo agni kaNonA kAraNe para vALA samAna lAla-dekhAvA lAgyA, pakSIonA samUha tarasathI pIDita thaine pAMkho DhIlI karIne, jIhavA ane tAlune pragaTa karIne ane mukha kholIne zvAsa levA lAgyA grISma kALanI uSNatA, sUryano tApa atyaMta kaThora temaja pracaMDa vAyu tathA sukuM ghAsa, pAMdaDA ane kacarAthI yukta vaMToLIyAnA kAraNe bhAga doDa karavAvALA mandonmatta tathA saMbha maNavALA siMha Adi vyApadonA kAraNe zreSTha parvata AkuLa vyAkuLa thaI gayo. evuM pratIta thavA lAgyuM ke te parvata upara mRgatRSNA rUpa paTTabaMdha bAMdhela che. trAsane prApta mRga anyapazu ane sarIsRpa Ama tema taraphaDavA lAgyA. evA bhayAnaka avasare he megha ! tamArU mukhanuM dvAra phATI gayuM. jIhavAne agrabhAga bahAra nIkaLI gayo. moTA moTA baMne kAno bhayathI stabdha ane vyAkuLatAnA kAraNe zabda grahaNa karavAmAM tatpara thayA jADI ane moTI sUMDha sukAI gaI. teNe pUMchane ucI karI lIdhI. bhaMgAranI samAna virasa Arta nAdanA cItyArathI jANe te AkAzatalane phoDato hato. jANe pagonA AghAtathI pRthvI talane kaMkhita karato hato. sItkAra karato, vallarIonA cAre tarapha sarvatra samUhane chedato, trAsa pAmela ane ghaNI saMkhyAvALA hajAro vRkSone ukheDato, rAjyathI bhraSTa thayelA rAjAnI jema, vAyuthI DolatA jahAjanI jema ane vaMToLiyAnI jema Amatema bhramaNa karato ane vAraMvAra lIMDI tyAgato, ghaNA hAthIo ane hAthaNIonI sAthe dizAo ane vidizAomAM Ama tema bhAgadoDa karavA lAgyo. he megha! tuM tyAM jIrNa, jarAthI jarjarita zarIravALo, vyAkuLa, bhUkhyo, tarasyo, durlaba, thAkela, mAMdo, bahero tathA digamUDha thaIne potAnA yuthathI chUTo paDI gayo. vananI dAvAvaLanI jvALAothI parA bhUta thayo. garmIthI, tarasathI, bhUkhathI pIDita thaIne bhayane prApta thayo. duHkhI thayo. tAro AnaMda rasa zuSka thaI gayo. A vipattithI kema chuTakAro meLavuM e pramANe vicAra karIne udvigna thayo. tane pUrI rIte bhaya utpanna thayo. tethI tuM Ama tema doDavA lAgyo. te samaye eka thoDA pANI vALa ane ghaNAM kAdavavALuM sarovara dekhAyuM temAM pANI pIvAne mATe ghATa vinA tuM utaryo. tyAM kinArAthI dUra cAlyA gayA paNa pANI sudhI na pahoMcI zakyA ane vaccovaca kIcaDamAM phasAI gayA huM pANI pIvuM' ema vicArIne tyAM te sUMDha phelAvI paraMtu tamArI sUMDha paNa pANI sudhI na pahoMcI tyAre he megha ! tame pharI "zarIrane bahAra kADhuM" ema vicArIne jora karyuM to gADha kIcaDamAM phasAI paDyA. tyAre he megha ! eka vakhata eka navajavAna zreSTha hAthIne tamoe sUMDha, paga ane dAMta rUpa masUlothI prahAra karIne mAryo hato. ane tamArA ToLA mAMthI ghaNAM samaya pahelA tene kADhI mUkela hato. te hAthI pANI pIvAne mATe teja sarovaramAM utaryo. tyAra pachI te navajavAna hAthIe tamane joyo. jotAnI sAthe ja tamArA pUrvanA veranuM smaraNa thayuM. smaraNa thatAnI sAthe ja tene kro dhanA cinha pragaTa thayA teno krodha vadhI gayo. teNe raudra rUpa dhAraNa karyuM ane krodhAgni thI jalI uThyo. tethI te tamArI pAse Avyo AvIne tIkSNadAMta rUpI musalothI traNa vAra tamArI pITha vIMdhI nAkhI.ane vIMdhIne pUrvanA verano badalo lIdho.badalo laIne haSTa tuSTa thaIne pANI pIdhuM. pANI pI ne je dizAthI Avela hato te dizA tarapha pAcho cAlyo gayo. tyAra pachI he megha ! tamArA zarIramAM vedanA utpanna thaI, e vedanA evI hatI ke Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 tamane jarA paNa cena na hatuM. te saMpUrNa zarIramAM vyApta hatI. ane tritulA hatI kaThora ane dussaha hatI. te vedanAnA kAraNe tamAruM zarIra pitta jvarathI vyApta thaI gayuM ane zarIra mAM dAha utpanna thaI gayo hato. te samaye tame evI sthitimAM rahyA. tyAra pachI he megha ! tame te ujjavala-cAvatu dussaha vedanAne sAta divasa-rAta sudhI bhogavI. eka so vIsa varSanuM AyuSya bhogavIne ArtadhyAnanA vazIbhUta temaja duHkhathI pIDita thayA, kALa mAsamAM kALa karIne A jaMbUdvIpanA bharata kSetramAM dakSiNArdha bhAratamAM gaMgA nAmanI mahAnadInA dakSiNa kinArA para vidhyAcalanI pAse eka mandonmatta ane zreSTha hAthInI eka zreSTha hAthINInI kukhamAM hAthInA baccAnA rUpamAM utpanna thayA tyAra pachI te hAtha NIe nava mAsa pUrNa thatAM vasaMta RtumAM tamane janma Apyo. tyAra pachI te megha ! tuM gabhavAsathI mukta thaine gajalakabhaka thaI gayo. lAla kamaLanI samAna, lAla ane suko maLa thayo. rakta varNa, pArijAta nAmaka vRkSa, lAkhanA rasa, sarasa kuMkuma ane saMdhyA kALanA vAdaLAnA raMga samAna rakta varNa thayo. potAnA yUthapatine priya thayo. gaNikAnI samAna yuvatI hAthaNIonAM udara pradezamAM potAnI sUMDha nAkhato thako kAma krIDAmAM tatpara rahevA lAgyo A pramANe seMkaDo hAthIothI gherAyela thaIne tuM parvatanA ramaNIya kAnano mAM sukha pUrvaka vicaravA lAgyo. tyAra pachI he megha ! tuM bAlyAvasthA pAra karIne yauvanane prApta thayo. pachI yUthapatinA kALadharmane prApta thavA para tuM pote ja te yUthane vahana karavA lAgyo. tyAra pachI he megha ! vanacaroe tAruM nAma meruprabha rAkhyuM. tuM cAra dAMtavALo hastiratna thayo. he megha ! tuM sAte aMgothI bhumine sparza karanAra, Adi pUrvokta vizeSa NothI yukta yAvatuM suMdara rUpavALo thayo. tyAra pachI anyadA koI vakhate grISmakALanA avasara para jyeSTha mAsamAM vananA dAvAnalanI jvAlAothI vana pradeza baLavA lAgyo. dizAo dhUmADAthI bharAI gaI. te samaye tuM vaMToLiyAnI jema Ama tema bhAgadoDa karavA lAgyo, bhayabhIta thayo, vyAkuLa thayo ane bahu pharavA lAyo. tyAre hAthIo ane hAthaNIonI sAthe temanAthI gherAyelo cAre bAjU eka dizAmAMthI bIjI dizAmAM bhAgyo. he megha ! te samaye te vananA dAvA naLane joIne tane A pramANono adhyavasAya yAvatu utpanna thayo "lAge che ke A prakAranI agnInI utpatti meM pahelA kyAreka anubhavela che" tyAra pachI he megha ! vizuddha thatI vezyAo, zubha adhyavasAya, zubha pariNAma ane jAtismaraNane AvaraNa karanAra karmono kSayopazama thavAthI IhA, apoha, mArgaNA, ane gavesaNA karatA tane saMjJI jIvone prApta thavAvALuM jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM. tyAra pachI he megha ! - A arthane samyaka prakAre jANavA lAgyo ke nizcaya ja huM vyatIta thayela bIjA bhavamAM A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharata kSetrama vaitADhya parvatanI talATImAM sukhapUrvaka vicarato hato. tyAM A prakAranI mahAna agnino saMbhava anubhava karela hato 'tadantara he megha ! tuM - te bhavamAM te divasanA aMtima prahara sudhI potAnA yutha sAthe vicaraNa karato hato.hemegha ! tyAra pachI tU kALa karIne bIjA bhavamAM sAta hAtha pramANa uMco yAvatu jAtismaraNathI yukta, cAra dAtavALA meruprabha nAmano hAthI thayo. tyAra pachI te megha ! tamane A prakArano adhyavasAya utpanna thayo ke mAre mATe zreyaskara che ke A samaye gaMgA nAmanI mahAnadInA dakSiNa kinArA vidhyAcalanI taLATImAM dAvAnalathI rakSA karavA mATe Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 nAyAdhamma kahAo- 1/-/1/37 potAnA yUthanI sAthe eka moTuM maMDala banAvuM. A pramANe vicAra karIne tame sukhapUrvaka vicaravA lAgyA. tyAra pachI he megha ! tamoe koI vakhata ekavAra prathama varSAkALamAM khUba vaSa thavA para gaMgA mahAnadInI pAse ghaNAM hAthIo yAvatu nAnI hAthaNIothI gherAyela thaIne eka yojana parimita moTA gherAvALA atyaMta vizALa maMDaLa banAvyuM. te maMDaLamAM je kAI paNa ghAsa. pAMdaDA kASTha, kAMTA, latA, vela, ThuMThA, vRkSa athavA choDavA Adi hatA. te badhAne traNavAra halAvI halAvIne pagathI ukheDyA, sUMDhathI pakaDyA ane eka tarapha laI jaIne pheMkI dIdhA. tyAra pachI he megha ! tame maMDalanI samIpa gaMgA mahAnadInA dakSiNa kinAre, pUrvokta sthAnomAM vicaraNa karavA lAgyo. tyAra pachI he megha ! koI anya samaye madhya varSARtumAM tame te sthAna para AvyA jyAM maMDala hatuM. tyAM AvIne bIjIvAra te maMDaLane sApha karIne ThIka karyuM. e pramANe aMtima varSA rAtrimAM ghora vRSTi thavA para jyAM maMDala hatuM tyA AvyA. AvIne trIjI vAra te maMDalane sApha karyuM. he megha ! koI anya samaye pAMca Rtu vyatIta thaI javA para grISma kALanA avasara para jyeSTha mAsamAM vRkSonA paraspara athaDAvAthI utpanna thayela dAvAnalanA kAraNe pAvatu agni phelAI gaI ane mRga, pazu, pakSI, tathA sarIsRpa Adi bhAga dauDa karavA. lAgyA. tyAre tuM ghaNA hAthIonI sAthe jyAM te maMDala hatuM tyAM javAne mATe doDyo te maMDalamAM ghaNAM siMha, vAgha, varu, dIpaDA, rIMcha, taraccha, pArAsara, zarabha, ziyALa, bilADA, kutarA, sasalA, lImaDI, citA ane cillala Adi pazuo agninA bhayathI parA bhUta thaIne pahelAthI ja AvIne ghusI gayA hatA. ane ekI sAthe bIladharmathI rahetA hatA. tyAra pachI he megha ! tuM jyAM maMDala hatuM tyAM Avyo. he megha ! te pagathI zarIra khaMjavALuM, ema vicArIne eka paga uMco karyo te samaye te khAlI thayela jagyAmAM anya balavAna prANI o dvArA prerita eka sasaluM praviSTa thaI gayuM. te khaMjavALIne vicAryuM ke huM paga nIce mukuM. paraMtu sasalAne paganI jagyAmAM ghuseluM joyuM. jeIne prANIonI, bhUto nI, jIvonA, tathA satvonI anukaMpAthI te paga addhara ja rAkhyo nIce na mukyo. he megha ! te prANI-anukaMpA yAvatu satvAnukaMpAthI tame e saMsAra parIta karyo. ane manuSyanA Ayuno baMdha karyo. tyAra pachI te dAvAnala aDhI aho-rAtri paryanta te vanane bALIne pUrNa thaI gayo, uparata thaI gayo, upazAnta thaI gayo ane bujhAI gayo. tyAre te ghaNA siMha yAvat cillalaka Adi prANIoe vananA dAvAnaLane pUro thayelo yAvatuM bujhAyelo joye. ane joIne te agninA bhayathI mukta thayA. te bhUkha ane tarasathI pIDita thatAM te maMDalathI bahAra nIkaLyA. ane nIkaLIne cAre tarapha phelAI gayA. he megha ! te samaye tuM vRddha jarAthI jarjarita zarIravALo temaja zithila ane karacalI vALI cAmaDIthI vyApta gAtravALo, durbaLa, thAkelo, bhukhyo, zArIrIka zaktithI hIna, sahAro na hovAthI, nirbaLa, sAmarthyathI ane cAlavA-pharavAnI zaktithI rahita ane ThuMThAnI jema stabdha thaI gayo. vegathI cAluM' evo vicAra karIne jyAM paga pasAryo ke vidyutathI AghAta pAmela rajatagirinA zikharanI samAna badhA aMgothI tUdhaDAma karato dharatI para paDI gayo. tyAra pachIhe megha ! tArA zarIramAM vedanA utpanna thaI tathA dAhajvara utpanna thayo tuM tevI sthitimAM rahyo Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 43 tyAre he megha ! tuM te utkaTa yAvatuM dussaha vedanAne traNa rAtri-divasa sudhI bhogavato rahyo. aMtamAM so varSanA pUrA AyuSyane bhogavIne jaMbUdvIpa nAmaka dvIpamAM bharata varSamAM rAjagRha nagaramAM zreNika rAjAnI dhAriNI devInI kukSIe kumAranA rUpamAM utpanna thayo. [38] tyAra pachI he megha ! tuM anukramathI garbhavAsathI bahAra Avyo tAro janma thayo. bAlyAvasthAthI mukta thayo ane yuvAvasthAne prApta thayo. tyAre mArI pAse muMDita. thaine gRhavAsathI mukta thaine aNagAra thayo to he megha ! tuM jyAre tiryaMcayoni paryAyane prApta hato. ane jyAre tane samyakatva ratnano lAbha paNa thayo na hato, tyAre paNa te prANIonI anukaMpAthI prerita thaIne yAvatu potAno paga adhara ja rAkhyo hato, to pachI he megha ! A janmamAM to tuM vizALa kuLamAM janmelo che. tane upa ghAtathI rahita zarIra prApta thayuM che. pAMce IndriyonuM te damana karela che. ane utthAna, baLa, vIrya, puruSa kAra ane parAkramathI yukta che. ane mArI pAse muMDita thaine gharavAsa tyAgIne aNagAra banyo che to paNa pahelI ane pAchalI rAtrinA samaye yAvatuM rajakaNothI tArUM zarIra bharAI gayuM tene tuM samyaka prakArathI sahana na karI zakyo ? kSubdha thayA vinA sahana na karI zakyo? adIna bhAvathI titikSA na karI zakyo?ane zarIrane nizcala rAkhI sahana na karI zakyo? tyAra pachI megha kumAra aNagArane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI A vRtAMta sAMbhaLI, samajIne zubha pariNAmo, prazasta adhyavasAyanA vizuddha thatI vezyA o ane jAtismaraNane rokanAra jJAnAvaraNanA kSayapa zamanA kAraNe IhA, apoha, mANa, ane gavaiSaNA karatA thakA saMzI jIvone prApta thanAra jAtismaraNa prApta thayuM tethI meghamunie potAno pUrvokta vRtAMta samyaka prakAre jANI lIdho. tethI tene dviguNita saMvega prApta thayo. tenuM mukha Asu othI bharAI gayuM. harSanA kAraNe megha ghArAthI Ahata, kadaMba puSpanI jema tenA romAMca vikasita thaI gayA teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karyA namaskAra karyo. A pramANe kahyuM- "bhaMte ! AjathI huM mArA be netrane choDIne zeSa samasta zarIra zramaNanigraMthone mATe samarpita karuM chuM."A pramANe kahIne meghakumArepharIzramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM bhaga vaMta ! mArI IcchA che ke Apa svayaM mane bIjIvAra pravrajita karo. svayaMja muMDita karo thAvatu sva bhaMja jJAnAdika AcAra gocara-mATe bhramaNa, yAtrA-piMDa vizuddhi Adi saMyama yAtrA tathA mAtra-Adi rUpa zramaNa dharmano upadeza Apo. - tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre meghakumArane svayaM dIkSita karyo yAvatu svayamevayAtrA-mAtrA rUpa dharmano upadeza Apyo, tyAra pachI meghakumAra munie zramaNa bhagavAna mahAvIrano A dhArmika upadeza samyaka prakAre aMgIkAra karyo, aMgIkAra karIne teja pramANe vartana karavA lAgyA yAvatu saMyamamAM udyama karavA lAgyA. tyAre megha IyasimitithI yukta aNagAra banyA. tyAra pachI te meghamunio zramaNa bhagavAna mahA. vIranI pAse rahIne tathA prakAranA sthavira munio pAsethI sAmAyikathI prAraMbha karIne agIyAra aMga zAstronuM adhyayana karyuM. adhyayana karIne te ghaNAM upavAsa, belA, telA, colA, paMcolA, AdithI tathA ardhamAsakhamaNa temaja mAsakhamaNa Adi tapasyAthI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyAdhamma kahAo - 1/-/1/39 [39] tyAra pachI te megha aNagAre koI eka samaya zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra karIne A pramANe kahyuM- "bhagavan! huM ApanI anumati meLavIne eka mAsanI maryAdAvALI bhikSu pratimAne aMgIkAra karIne vicAravAnI IcchA karuM chuM. bhagavAne kahyuM- devAnupriya! tamane jema sukha upaje tema karo. pratibandha na karo zramaNa bhagavAna mahAvIra dvArA anumati meLavela evA megha aNagAra eka mAsanI bhikSaprati mAne aMgIkAra karIne vicAravA lAgyA. eka mAsanI bhikSupratimAne yathAsUtra kalpa anu sAra, mArga anusAra samyaka prakAre kAyAthI grahaNa karI, niraMtara sAvadhAna rahIne tenuM pAlana karyuM. zodhana karyuM. pAra karI, kIrtana karyuM. A pramANe yathAyogya rUpe kAyAthI sparza karIne, pAlana karIne zodhita karIne, pAra karIne temaja kIrtana karIne pharI bhagavAna mahA vIrane vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM. bhagavaMta ! ApanI anumati prApta karIne huM be mAsanI bIjI bhikSa pratimAne aMgIkAra karIne vicAravA IcchuM chuM. bhagavAne kahyuM - devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo pratibaMdha na karo. je pramANe pahelI pratimAmAM che te pramANe bIjI pratimA be mAsanI, trIjI pratimAM traNa mAsanI, cothI cAra mAsanI, pAMcamI pAMca mAsanI, chaThThI cha mAsanI, sAtamI sAta mAsanI, AThamI sAta ahorAtrinI, navamI sAta aho rAtrinI dazamI paNa sAta ahorAtrinI ane agIyAramI tathA bAramI pratimA eka eka ahorAtrinI kahevI joIe. tyAra pachI megha aNagAre bAre bhikSupratimAone samyaka prakAre kAyAthI sparza karIne, yAvatuM bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana namaskAra karyo. A pramANe kahyuM bhagavAna huM ApanI AjJA meLavIne guNaratna saMvatsara nAmaka tapa karma aMgIkAra karIne vicAravA icchuM chuM. bhagavAna bolyA- he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, vilaMba na karo. guNaratna saMvatsara nAmaka tapamAM tera mAsa sattara divasa upavAsanA hoya che ane totera divasa pAraNAnA hoya che, A pramANe soLa mAsamAM A tapanuM anuSThAna karavAmAM Ave che. tyAra pachI megha aNagAra pahelA mAsamAM niraMtara caturtha bhakta sAthe vicAravA lAgyA. divasamAM utkaTa AsanathI rahetA ane sUryanI AtApanA levAnI bhUmimAM AtApanA letA. rAtrimAM prAvaraNa rahita thaIne vIrAsanathI sthita rahetA. A pramANe bIjA mahine niraMtara chaThTha bhakta tapa, trIjA mahine aThThama bhakta, cothA mahine dazama bhakta tapa karatA vicaravA lAgyA. pAMcamA mAsamAM bAra-bArano niraMtara tapa karavA lAgyA. A pramANe chaThThA mAsamAM cha-cha upavAsanI, yAvatuM soLamAM mAsamAM soLa-soLa upavAsanI, niraMtara tapazcaryA karatAM vicaravA lAgyA. tyAra pachI megha aNagAre guNa ratna saMvatsaraka nAmanA tapaHkarmanuM pAlana sUtranA anusAre yAvatu samyak prakArathI kAyA dvArA sparza karyuM, yAvatuM kIrtita karyuM. zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karyA, yAvatuM. vicitra prakAranA tapa karma karIne AtmAne bhAvita karatA vicAravA lAgyA. [40] tyAra pachI te megha aNagAra te urAla, vipula-, sazrIka-, gurudvArA pradatta bahumAna pUrvakagrahIta,kalyANakArI,nIrogatAjanaka zivamuktinuM kAraNa,dhanya, mAMgalya -udagra-udAra- uttama- ane mahAna prabhAvavALA tapakarmathI zuSkanIrasa zarIra vALA, bhUkhyA, rukSa, mAMsa rahita ane lohI rahita thaI gayA uThatA-besatAM tenAM hADakA khakha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 45 DavA lAgyA tenA hADakA phakta cAmaDAthI maDhela hoya tevA thai gayA. zarIrakRza ane nasothI vyApta thai gayuM. te potAnA Atma baLathI ja cAlatA. Atma baLathI ja ubhA rahetA, bhASA bolatA thAkI jatA. vAta karatAM karatAM thAkI jatA. tyAM sudhI ke 'huM bolIza evo vicAra karatAM paNa thAkI jatA. kolasAthI, lAkaDAthI, pAMdaDAthI, talathI, athavA eraMDanA lAkaDAthI bharela gADI hoya. taDakAmAM rAkhIne sukavela hoya athavA kolasA, lAkaDI, pAMdaDA Adi khUba sukavI lIdhA hoya. ane pachI gADImAM bharela hoya. to te gADI khaDakhaDa avAja karatI cAlatI hoya. ane avAja karatI ubhI rahe, te pramANe megha aNagAra hADakAnA khaDakhaDATanI sAthe cAle che. ane khaDakhaDATanI sAthe bese che. te tapa syAthI to upacita-hatA. ane mAMsa rudhirathI apacita hatA. te bhasmanAM samUhathI AcchAdita agninI samAna tapasyAnA tejathI dedIpyamAna hatA, te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra dharmanI Adi karanAra, tIrthanI sthApanA karanAra yAvat anukramathI cAlatA eka gAmathI bIjA gAma ullaMghana karatA jyAM rAjagRha nagara hatuM, guNazIla caitya hatuM tyAM padhAryA. padhArIne yathocita avagraha nI AjJA laine saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te megha aNagArane madhyarAtrimAM dharma jAgaraNa karatAM A pramANe adhyava sAya utpanna thayo.- 'huM A pradhAna tapanA kAraNe' yAvat bhASA bolIza, evo vicAra karavA mAtrathI paNa thAkI jAuM chuM. to atyAre mane uThavAnI zakti che. bala, vIrya, puruSakAra, parAkrama,zraddhA,dhRti,anesaMvegache.tojyAMsudhImArAdharmAcArya,dharmopadezakazramaNa bhaga vAna mahAvIra gaMdhahastInA samAna jinezvara vicarI rahyA che, tyAM sudhI kAle rAtri nA prabhAva rUpamAM pragaTa thavA 52 yAvat sUryanA tejathI jAjvalyamAna thavA52 huM zramaNa bhaga vAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra karIne,AjJA laine svayaM ja pAMca mahA vratone punaH aMgI kAra karIne, gautama Adi zramaNa nithone tathA nigraMthI onI kSamA yAcI sthavira sAdhuonI sAthe dhIme dhIme vipulAcala para ArUDha thaine svayaMja saghana meghanI samAna pRthvIzilApaTTakaranuMpratilekhana karIne,saMlekhanAsvIkAra karIne, AhAra pANI no tyAga karIne, pAdopagamana aNasaNa dhAraNa karIne mRtyunI paNa AkAMkSA nahi karatAM vicaruM. meghamunie A pramANeno vicAra karyo. vicAra karIne bIjA divasanI rAtri prabhAta rUpamAM pariNata hovApara yAvata sUrya jAjvalyamAna thavApara jyAM zramaNa bhaga vAna hatA tyAM pahoMcIne zramaNa bhagavAna mahAvI2ne traNavAra jamaNI taraphathI zarU karIne pradakSiNA karI. pradakSiNA karIne vaMdana karyA. namaskAra karyA. yogya sthAna para rahIne bhaga vAnanI sevA karatA, sanmukha, vinayanI sAthe baMne hAtha joDIne upAsanA karavA lAgyA zramaNabhagavAna mahA vIre megha aNagArane A pramANe kahyuM - nizcayathI megha ! madhya rAtrinA samaye dharma jAgaraNa jAgatAM thakA temane A pramANeno vicAra utpanna thayo yAvat jyAM huM chuM tyAM tuM turata Avyo che. he megha ! zuM A pramANeno artha samartha che ? meghamuni bolyA - hA, e vAta satya che tyAre bhagavAne kahyuM - 'devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo. pratibaMdha na karo.' tyAra pachI megha aNagAra zramaNa bhagavAna mahAvIranI AjJA prApta karIne hRSTatuSTa thayA. temanA hRdayamAM AnaMda thayo. te utthAna karIne uThyA. ane uThIne zramaNa bhaga Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 nAyAdhamma kahAo - 1/-/1/40 vAna mahAvIrane traNavAra pradakSiNA karIne vaMdanA karI. namaskAra karyo. svayaM pAMca mahA vratonuM uccAraNa karyuM ane gautama Adi sAdhuone tathA sAdhvIone khamAvyA. sthavira sAthe dhIme dhIme vipula nAmaka parvatapara AruDha thayA. svayaM saghana meghanI samAna kALA pRthvIzilA paTTakanI pratilekhanA karI. darbhano saMthAro bIchAvyo ane tenApara AruDha thaI gayA. pUrva dizAnI sanmukha padmAsanathI besIne, baMne hAtha joDIne ane mastakathI sparza karIne A pramANe bolyA. arihaMta bhagavaMtone yAvat siddha gati prApta karavAnI icchAvALAne namaskAra ho. tyAM sthita bhagavAne huM vaMdanA karUM chuM. tyAM sthita bhagavAna ahiM sthita mane juo. A pramANe kahIne bhagavAnane. vaMdanA namaskA2 karIne A pramANe kahyuM H- pahelA paNa meM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse samasta prANAtipAtano tyAga karyo che. mRSAvAda,adattAdAna,maithuna,parigraha,krodha,mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, kalaha, abhyA khyAna, vaizunya paraparivAda dharmamAM ati, adharmamAM rati, mAyA mRSA ane mithyAdarzana-zalya, A badhAnA pratyAkhyAna karelA che. atyAre paNa huM te bhagavAnanI sAme saMpUrNa prANAtipAtanA pratyAkhyAna karuM chuM yAvat mithyAdarzanazalyanA pratyAkhyAna karuM chuM. tathA badhA prakAranA azana, pAna, khAdima, ane svAdima rUpa, cAre prakAranA AhAranA jIvana paryaMta pratyAkhyAna karuM chuM. ane A zarIra je ISTa che. kAnta ane priya che. yAvat roga zUlAdika AtaMka, bAvIsa pariSaha ane upasargathI jenI rakSA karAya che tevA A zarI2no paNa huM aMtima zvAsocchvAse parityAga karuM chuM. A pramANe kahIne saMlekhanAne aMgIkAra karIne karIne mRtyunI paNa kAmanA na karatA thakA meghamuni vicaravA lAgyA. tyAre te sthavira bhagavaMta glAni rahita thaine megha aNagAranI vaiyAvRtya karavA lAgyA. tyAra pachI te megha aNagAra trIsa divasa upavAsa karIne AlocanA-pratikramaNa karIne zalyane haTAvIne samAdhine prApta thaine anukramathI kALadharmane prApta thayA. tyAra pachI megha aNagAranI sAthe gayelA sthavira bhagavaMtoe megha aNagArane kramazaH kALa gata joyA. joine parinirvANa nimittaka kAyotsarga karyo. megha muninA upakaraNane grahaNa karyA ane vipula parvatathI dhIme dhIme nIce utaryA. utarIne jyAM guNazIla caitya hatuM, jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA. AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI, namaskAra karyA. A pramANe bolyA. Apa devAnupriyanA aMtevAsI megha aNa gAra svabhAvathI bhadra ane yAvat vinIta hatA, te devAnupriya nI anumati laine yAvat bhaktapAnanA pratyAkhyAna karIne anukramathI kALa dharmane prApta thayA. he devAnupriya ! A che megha aNagAranA upakaraNa. [41] gautame zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI, namaskAra karyA. vaMdananamaskAra karIne A pramANe kahyuM. megha aNagAra kALanA avasare kALa karIne kaI gatimAM gayA ? ane kayA sthAne utpanna thayA ? he gautama ! te meghamuni samAdhine prApta thaine, upara caMdra,sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArA rUpa jyotiSacakrathI ghaNAM yojana,ghaNAM seMkaDo yojana, ghaNAM hajAro yojana, ghaNAM lAkho yojana, karoDo yojana, ghaNAM kroDAkroDI yojana oLaMgIne upara jaine saudharma, yAvat acyuta, devalokane tathA traNaso aDhAra navargIveyakanA vimAnone oLaMgIne vijaya nAmanA mahAvimAnamAM deva rUpa utpannathayA che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 47 meghanAmanA devanI paNa tetrIsa sAgaropamanI sthiti kahI che. 'bhagavAna' te meghadeva te devalokathI Ayuno kSaya karI, deva bhavanA kAraNA bhUta karmono kSaya karIne athavA deva bhavanA zarIrano tyAga karIne thavA devalokathI cyavana karIne kai gatimAM jaze ? kyA sthAnapara utpanna thaze ? 'he gautama ! mahAvideha varSamAM siddhi prApta karaze. samasta manorathone saMpanna karaze. kevaLa jJAna dvArA samasta padArthone jANaze. samasta karmothI mukta thaze ane parinirvANane prApta karaze ane samasta duHkhono aMta karaze. 'A pramANe he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIre je pravaca nanI Adi karanAra, tIrthanI sthApanA karanAra yAvat muktine prApta thayA che. Apta gurue avinIta ziSyane upAlaMbha devo joie. A prayojanathI prathama jJAtAdhyayanano A artha kahyo che. ema huM kahuM chuM. aghyayanaH 1 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa adhyayanaH 2 -saMghATa [42] jo zramaNa bhagavAna mahAvIre prathama jJAtAdhyAnano A artha kahyo che to he bhagavAna ! bIjA adhyayanano zuM artha kahyo che ? he jammU ! te kALa ane te samayamAM rAja gRha nAmanuM hatuM.te rAjagRha nagaramAM zreNika rAjA hatA.temahAna himavanta parvata samAna hatA, ItyAdi te guNazIla caityanI na adhika dUra ke na ati najIka eka bhAgamAM eka paDI gayeluM jIrNa udyAna hatuM. te udyAnanA devakula vinaSTa thai gayA hatA. temanA dvAro AdinA toraNa ane bIjA gRha bhagna thai gayA hatA. vividha prakAranA gucchA gulmo, azoka AdinI latAo, kAkaDI AdinI velo ane AMbA AdinA vRkSothI te udyAna vyApta hatuM seMkaDo vanya pazuonA kAraNe te bhaya utpanna karatuM hatuM. te jIrNa udyAnanA bahu madhya deza bhAgamAM eka tuTela kUvo paNa hato. te bhagna kuvAthI na ati dUra ke na ati najIka eka jagyAe eka moTuM mAlukAkaccha hatuM. te aMjananI samAna kALA varNavALuM hatuM ane jonA2ne kRSNavarNaja jovAmAM AvatuM yAvat ramaNIya ane mahAmeghanA samUha jevuM hatuM. te ghaNA vRkSo, guccho, gulmo, lattAo, velo, tRNo, kuzo, ane ThuMThAthI vyApta hatuM ane cAre taraphathI DhAMkela hatuM te aMdarathI poluM athit aMdara dRSTino saMcAra na hoi zakavAne kAraNe saghana hatuM. aneka seMkaDo hiMsaka pazuo athavA sarponA kAraNe zaMkA janaka hatuM. [43] te rAjagRha nagaramAM dhanyasArthavAha hato. te samRddhizALI hato. tejasvI hato. ane tenA ghare ghaNuM bhojana pANI taiyAra thatuM hatuM. te dhanya sArthavAhanI bhadrApatnI hatI. tenA hAtha paga sukumALa hatA. pAMca Indriyo hInatAthI rahita ane paripUrNa hatI. te svastika Adi lakSaNo ane tala, masA Adi vyaMjananA guNothI yukta hatI. mAna, unmAna ane pramANathI paripUrNa hatI. sArI rIte utpanna thayela suMdara badhA avayavone kAraNe te suMdarAMgI hatI. teno AkAra caMdramAnI samAna saumya hato. te potAnA patine mATe manohara hatI. jovAmAM priya lAgatI hatI. muThThImAM samAya jAya tevo teno madhyabhAga trivalIthI suzobhita hato. kuMDalothI tenA gaMDasthalanI rekhAo ghasAtI rahetI hatI. tenuM mukha pUrNimAnA caMdra samAna saumya hatuM te zrRMgAranuM AvAsa hatI. teno vaiSa suMdara hato. yAvat te pratirUpa hatI. paraMtu te vaMdhyA hatI. prasavanA svabhAvathI rahita hatI. jAnu ane kUparanIja mAtA hatI. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 nAyAghamma kahAo - 1/- 2/44 [44] te dhanya sArthavAhane paMthaka nAmano dAsa ceTaka hato. te savaga suMdara hato. mAMsathI puSTa ane bALakone ramADavAmAM kuzaLa hato. te dhanya sArthavAha rAjagRha nagara mAM nagaranA ghaNA vyApArIo, zreSThio ane sArthavAhonA tathA aDhAra zreNiyo ane prazreNionA ghaNA kAryomAM kuTuMbomAM ane maMtraNAomAM yAvatu cakSunI samAna mArgadarzaka hato ane potAnA kuTuMbamAM paNa ghaNA kAyomAM yAvatuM cakSunI samAna hato. [45] te rAjagRha nagaramAM vijaya nAmano eka cora hato. te pApakarma karanAra, caMDAla jevA rUpavALo, atyaMta bhayAnaka ane dUra karma karanAra hato. kRddha thayela puruSa samAna dedIpyamAna ane lAla netravALo hato. temanI dADhI atyaMta kaThora, moTI, vikRta, ane bIbhatsa hatI tenA hoTha ApasamAM maLatA na hatA. tenA mAthAnA vALa havAmAM uDatA hatA. vikharAyelA ane lAMbA hatA bhramara athavA rAhu samAna kALA hatA. te dayA ane pazcAttApathI rahita hato. dAruNa hato. te kAraNe bhaya utpanna karato hato. nara ghAtaka hato. tene prANIo upara anukaMpA na hatI. te sApanI jema ekAMta draSTivALo hato, te chUrAnI jema eka dhAravALo hato, te gIdhanI samAna mAMsano lolupI ane agni samAna sarva bhakSI hato,jaLanI samAna sarvagrAhI hato. te utkacanamAM vaMcanamAM-mAyAmAM, nikRti mAM phUDa, kapaTa karavAmAM sAtisaMprayoga karavAmAM ati nipuNa hato. te lAMbA kALathI nagaramAM upadrava karato hato. tenuM zIla, AcAra, cAritra atyaMta jUSita hatuM. te dhRtamAM Asakta hato, madirA pAnamAM anurakta hato,gRddha hato,ane mAMsamAMlolupa hato.loko nA ddayane vidAraNa karI denAra, sAhasika, gupta kArya karanAra, vizvAsaghAtI ane Aga lagADanAra, devadroNI Adine bhedanAra ane hAthanI caturAIthI yukta hato. paradravya haraNa karavAmAM haMmeza taiyAra raheto hato. tIvra veravALo hato. te vijaya cora rAjagRha nagaramAM praveza karavAnA mAgo, nIkaLavAnA mArgo. dvAro, pAchaLanI bArIo, chiMDIo, killAnI nAnI bArIo, gaTara, rastA maLavAnI jagyAo, rastA alaga-alaga thavAnA sthAno. jugAranA aDDAo, madirApAnanA stha no vezyAnA gharo, coronA gharo zraghAMTako-coka, aneka mArga maLavAnA sthAno, nAga devanA gharo, bhUtonA gharo, yajJagRho, sabhAsthAno, parabo, dukAno ane zUnyagRhone joto pharato hato te sthAnonA guNAvaguNanI mAgaNI karato hato, gaveSaNa karato hato. ghaNA mANazonA chidrono vicAra karato hato, roganI tIvratA, ISTa janono viyoga, vyasana rAjya Adi taraphathI Avela saMkaTa, utsava, prasavamadanatrayodazI Adi tithI o, kSaNayajJa-kaumudI Adi pavamAM ghaNA loko madyapAnathI matta thaI gayA hoya, pramatta thayA hoya, koI kAryamAM vyasta hoya, vividha kAryomAM AkuLa-vyAkuLa hoya, sukhamAM ke duHkhamAM hoya, paradeza gayA hoya ke paradeza javA mATe taiyArImAM hoya, evA avasara para te lokonA chidrano, ekAMta avasarano vicAra karato hato. te vijaya cora rAjagRha nagaranI bahAra paNa ArAmomAM, udyAnomAM, vAvaDImAM, puSkaraNIomAM dIdhikAomAM, guMjAlikAomAM sarovaromAM, sarovaranI paMktiomAM, saramAM, jIrNa udyA nomAM, bhagna kUpomAM, mAlukAkacchanI jhADImAM smazAnamAM, parvatanI guphAomAM layanotathA upasthAnomAM lokonA chidro Adi joto vicarato hato. [46] dhanya sArthavAhanI patnI bhadrA ekavAra kadAcit madhyarAtrinA samaye kuTuMba Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 49 saMbaMdhI ciMtA karI rahI hatI, ke tene A prakArano vicAra-yAvat utpanna thayo-ghaNAM varSo thI huM dhanya sArthavAhanI sAthe zabda, sparza, rasa, gandha ane rUpa A pAMce prakAranA manuSya saMbaMdhIkAmabhoga bhogavatI thakI vicaruM chuM, paraMtu meM eka paNa putra ke putrIne janma Apyo nathI. te mAtAo dhanya che yAvatu te mAtAone manuSya janma ane jIvananuM phaLa sAruM prApta thayuM che.je mAtAo, huM mAnuM chuM ke,potAnI kuMkhathI utpanna thayela, stanonuM dUdha pIvA mAM lubdha, mIThA bola bolanAra, totaDuM totaDuM bolanAra ane mugdha bALakone stanapAna karAve che ane pachI komaLa kamaLa samAna hAthothI temane teDIne potAnI goda mAM besADe che. ane vAraMvAra atizaya priya vacanamaya madhura ullApa kare che. huM adhanya chuM, puNyahIna chuM, kulakSaNA chuM ane pApiNI chuM ke temAMthI eka paNa vizeSaNa na pAmI zakI. tethI mArA mATe eja zreyaskara che ke AgAmI kAle rAtrinA prabhAta rUpamAM pragaTa thavA para ane sUryodaya thavA para dhanya sArthavAhane pUchIne, AjJA laine huM ghaNo azana, pAna, khAdima, svAdima AhAra taiyAra karAvIne, ghaNAM puSpa, vastra, gaMdha, mALA ane alaMkAra grahaNa karIne, ghaNI saMkhyAmAM mitro, jJAtijano nijajanano, svajano, saMbaMdhI o tathA parijanonI mahilAothI parivRta thaine rAjagRha nagaranI bahAra je nAga, bhUta, yakSa Indra, skaMda, rudra, ziva, ane vaizramaNa Adi devonA AyAtana che ane temAM je nAganI pratimA yAvatu vaizramaNanI pratimA che, temanI bahumUlya puSpA dithI pUjA karIne ghuMTaNa ane paga namAvIne kahuM ke-he devAnupriya ! jo huM eka putra athavA putrIne janma Apu to huM tamArI pUjA karIza, parvanA divase dAna ApIza. bhAga- ApIza ane tamArA akSaya nidhinI vRddhi karIza A pramANe mArI ISTa vastunI yAcanA karuM. bhadrAe A pramANe. vicAra karIne bIjA divase yAvat sUryodaya thavApara jyAM dhanya sArthavAha hato, tyAM. AvIne bolI- devAnupriya ! meM ApanI sAthe ghaNA varSo sudhI kAmabhoga bhogavela che. yAvat huM adhanya puNyahIna, lakSaNahIna chuM. to he devAnupriya ! huM icchuM chuM ke ApanI AjJA laine vipula azana Adi taiyAra karAvIne nAga AdidivonI pUjA karuM yAvat tenA akSaya nidhinI vRddhi karIza. tyAra pachI dhanya sArthavAhe bhadrA bhAni kahevuM-he devAnupriye ! nizcayathI mAro paNa te ja manoratha che ke koi paNa prakAre tame putra athavA putrIne janma Apo. A pramANe kahIne bhadrA sArthavAhIne anumati ApI. tyAra pachI bhadrA sArthavAhI haSTa tuSTa yAvat praphullita hRdayavALI thaine vipula azana pAnakhAdima, svAdima taiyAra karAve che. taiyAra karAvIne ghaNAM puSpa, gaMdha, vastra, mALA ane alaMkArone grahaNa kare che, ane potAnA gharathI bahAra nIkaLe che. rAjagRha nagaranI vaccovacca thaine, nIkaLIne jyAM puSkaraNI che tyAM pahoMce che. tyAM pahoMcIne puSkaraNInA kinAre te ghaNAM puSpa yAvat mALA ane alaMkAra rAkhI dIdhA. rAkhIne puSkaraNImAM praveza karyo jalamajjana karyuM, jaLa kriDA karI, snAna karyuM ane balikarma karyuM. tyAra pachI oDhavA-paheravAnA baMne bhInA vastro dhAraNa karela bhadrA sArthavAhIe tyA je utpala kamaLa ane sahasra patra kamaLa Adi hatA te grahaNa karyA. pachI puSkaraNIthI bahAranI nIkaLI. nIkaLIne pahelA rAkhela ghaNAM puSpa gaMdha, mALA Adine lIdhA. ane laIne jyAM nAgagRha hatuM, yAvata vaizramaNa gRha hatuM tyAM. pahoMcIne temAM sthita nAganI pratimA yAvat vaizramaNanI pratimA para dRSTi paDatAM ja tene 4 Jaincation International Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 nAyAdhamma kahAo - 1 /2/46 namaskAra karyo. kAMIka nIce namI. mora pIchI laine tenAthI nAga pratimA yAvatu vaizramaNa pratimAnuM pramArjana karyuM. jaLanI dhArAthI abhiSeka karyo. abhiSeka karIne rUchAvALA ane komaLa kaSAya raMgavALA sugaMdhita vastrathI pratimAnuM aMga luchyuM. luchIne bahumUlya vastro paherAvyA, puSpamALA paherAvI, gaMdhanuM lepana karyuM, cUrNa caDAvyuM ane zobhA janaka varNanuM sthApana karyuM. yAvat dhUpa jalAvyo tyAra pachI ghuMTaNa ane baMne paga TekAvIne baMne hAtha joDIne A pramANe kahyuM- "jo huM putra athavA putrIne janma ApIza to tamArI pUjA karIza, yAvatuM akSaya nidhinI vRddhi karIza, A pramANe bhadrA sArthavAhI mAnatA karIne jyAM puSkaraNI hatI tyAM Ave che, ane vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimanuM AsvAdana karatI thakI yAvatuM vicaravA lAgI. bhojana karIne pachI zuci thaIne potAnA ghare AvI. tyAra pachI bhadrA sArthavAhI caturdazI aSTamI, amAvAsyA ane parNimAnA divase vipula azana, pAna khAdima ane svAdima taiyAra karatI ane taiyAra karIne ghaNAM nAgAyatanomAM yAvatu vaizramaNa AyatanomAM devono bhoga caDAvatI ane namaskAra karatI thakI vicaratI hatI. [47] tyAra pachI bhadrA sArthavAhI kaMIka samaya vyatIta thaI javA para ekadA garbhavatI thaI. bhadrA sArthavAhIne. trIjo mahino cAlato hato, tyAre tene A pramANe dohada utpanna thayo te mAtAo dhanya che, yAvatuM te mAtAo zubha lakSaNavALI che je vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra tathA ghaNAM puSpa, gaMdha, vastra ane mALA tathA alaMkAra grahaNa karIne mitra, jJAti, nijaka svajana saMbaMdhI ane parijanonI strIonI sAthe gherAyelI thaIne rAjagRha nagaranI vaccovacca thaIne nIkaLe che. nIkaLIne jyAM puSkaraNI che tyAM jAya che ane puSka raNImAM avagAhana karIne snAna kare che, balikarma kare che ane badhA alaMkArothI vibhUSita thAya che. pachI vipula azana, pAna, khAdima, svAdima AhAranuM AsvAdana karatI thakI tathA paribhoga karatI thakI potAnA dohadane pUrNa kare che. A pramANe bhadrA sAthe vAhIe vicAra karyo. dhanya sArthavAhane A pramANe kahyuM-devAnupriya ! mane garbhanA prabhAvathI Avo dohada utpanna thayo che, ke te mAtAo dhanya che yAvatu sulakSaNA che ke jepotAnA dohadane pUrNa kare che ItyAdi, tethI he devAnupriya! ApanI AjJA hoya to huM paNa A rIte dohada pUrNa karatI vicaruM.' sArthavAhe kahyuM-devAnupriye! je pramANe sukha upaje tema karo. temAM DhIla na karo." tyAra pachI dhanya sArthavAhanI AjJA meLavela bhadrA sArthavAhI hRSTa tuSTa thaI yAvatu bhadrA sArthavAhIe te mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhI, parijana ane nagaranI strIonI sAthe vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimano yAvatu upabhoga karIne potAnA dohadane pUrNa karyo. pUrNa karIne je dizA thI Avela hatI te dizAmAM cAlI gaI. yAvatu te garbhane sukhapUrvaka vahana karavA lAgI. tyAra pachI te bhadrA sArthavAhIe nava mAsa ane sADA sAta divasa-rAtri pUrNa thavA para sukumAra hAtha paga vALA bALakane janma Apyo. tyAra pachI te bALakanI mAtA-pitAe prathama divase jAtakarma nAmaka saMskAra karyo. karIne teja prakAre yAvatu azana, pAna, khAdima AhAra taiyAra karAvyo. taiyAra karAvI mitra, jJAtijano Adine bhojana karAvIne A prakAre guNaniSpanna devadatta' nAma rAkhyuM tyAra pachI te bALakanA mAtA-pitAe te devatAonI pUjA karI temane dAna Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 5 ApyuM prApta dhanano vibhAga karyo ane akSaya nidhinI vRddhi karI. [48] tyAra pachI paMthaka nAmaka dAsaceTaka devadatta bALakano bALagrAhI niyukta. thayo. te devadatta bALakane kamaramAM laI leto. ane laine ghaNAM bALako, bAlIkAo, kumAro ane kumArIonI sAthe gherAyelo thaine bALakane ramADato. tyAra pachI bhadrA. sArthavAhIe koI samaya snAna karela, balikarma, kautuka, maMgala ane prAyazcita karela tathA samasta alaMkArothI vibhUSita karela devadatta bALakane dAsaceTaka paMthakanA hAthamAM soMpyo. tyAra pachI paMthaka dAsaceTake bALakane laIne potAnI kamaramAM grahaNa karyo te potA nA gharathI bahAra nIkaLyo. bahAra nIkaLIne ghaNAM bALako, bALIkAo yAvatu kumArIkAothI gherAyelo che jyAM rAjamArga hato tyAM Avyo. AvIne devadatta bALakane ekAMta. mAM eka tarapha besADI dIdho. besADIne ghaNI saMkhyAmAM bALako yAvatu kumArIkA onI sAthe asAvadhAna thaIne ramavA lAgyo. A samaye vijaya cora rAjagRha nagaranA ghaNAM dvAro temaja apadvAro Adine yAvatu dekhato, temanI mArgaNA karato, gaveSaNA karato jyAM devadatta hato, tyAM Avyo. AvIne devadatta bALakane badhA AbhUSaNothI vibhUSita joyo. joine devadatta bALakanA AbharaNo ane alaMkAromAM mUrzita, pRddha ane ardhvapapanna thaI gayo. teNe dAsaceTaka paMthakane bekhabara joyo ane cAre tarapha dizAonuM Alokana karyuM. pachI bALaka devadattane uThAvyo. ane uThAvIne kAMkhamAM laI lIdho oDhavAnA kapaDAthI tene DhAMkI lIdho. pachI zIgha, tvarita, capaLatA ane utAvaLanI sAthe rAjagRha nagaranA apaDhArothI bahAra nIkaLI gayo. nIkaLIne jyAM jIrNa udyAna hatuM ane jyAM tUTyo-phUTyo kuvo hato, tyAM pahoMcyo. tyAM pahoMcIne. devadatta bALakane jIvanathI rahita karI dIdho. tene nirjIva karIne tenA badhA AbharaNo ane alaMkAro utArI lIdhA. pachI bALaka devadattanA prANahIna ceSTAhIna ane nirjIva zarIrane te bhagna kuvAmAM pheMkI dIdhuM. tyAra pachI te cora mAlu kAkacchamAM cAlyo gayo ane nizcala eTale gamanAgamana rahita, niSpanda hAtha pagane paNa na halAvato, mauna rahIne divasanI samApti thavAnI rAha jovA lAgyo. [49] tyAra pachI te paMthaka nAmaka dAsaceTaka thoDA samaya pachI jyAM bALaka devadattane besADela hato, tyAM pahoMcyo. pahoMcavA para teNe devadatta bALakane te sthAna para na joyo. te roto, cillAto ane vilApa karato dareka jagyAe tenI zodha karavA lAgyo. paraMtu kyAMya paNa bALaka devadattanI khabara na maLI chIMka vagerenA zabda paNa na saMbhaLAyA, na pato lAgyo. tyAre dhanya sArthavAhane A pramANe kahevA lAgyo - svAminuM ! yAvatu dareka jagyAe tenI zodha karI paraMtu khabara na paDI ke svAminuM! bALaka devadattane koI mitrAdi potAnA ghare laI gayo, cora apaharaNa karI gayo, athavA koIe lalacAvela che ! A pramANe dhanya sArthavAhanA pagamAM paDIne tene A vAta kahI. tyAra pachI dhanya sAthe vAha paMthaka dAsaceTakanI vAta sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne mahAna putra zokathI , vyAkuLa thaIne, kuhADAthI kApela caMpaka vRkSanI jema ghaDAma karato pRthvI upara badhA aMgo thI paDI gayo mUrzita thaI gayo. tyAra pachI dhanya sArthavAha thoDIvAra pachI hoMzamAM Avyo. mAno ke tenA prANa pAchA AvyA. teNe devadatta bALakanI cAre tarapha tapAsa karI. paraMtu kyAMyathI devadatta bALakane pato na lAgyo. tyAre te potAnA ghare Avyo. AvIne Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para nAyAdhamma kahAo - 1 -J249 bahumUlya bheTa lIdhI ane jyAM nagara rakSakakoTa vALA hato, tyAM pahoMcyo. pahoMcIne te bahumUlya bheTa sAme rAkhI ane A pramANe kahyuM- he devAnupriya! mAro putra ane bhadrA. bhAryAno Atmaja devadatta nAmano bALaka amane ISTa che, yAvatuM uMbaranA phUlanI jema tenuM nAma zravaNa karavuM paNa durlabha che to pachI darzananuM to kahevuM ja zuM? evA bALaka devadattane bhadrAe snAna karAvIne ane samasta alaMkArothI vibhUSita karIne paMthakanA hAthamAM soMpI dIdho. yAvatuM paMthake mArA pagamAM paDIne mane nivedana karyuM. huM icchuM chuM ke Apa devadatta bALakanI badhI jagyAe mAgaNA-gaveSaNA karo. tyAra pachI te nagararakSakoe dhanya sArthavAhanA A pramANe kahevA para kavaca taiyAra karyuM, tene kasothI bAMdhyuM ane zarIra para dhAraNa karyuM. dhanuSa rUpI paTTIkA upara pratyaMcA caDhAvI. athavA bhujAo para cAmaDAno paTTo bAMdhyo. Ayudha ane praharaNa grahaNa karyA. pachI dhanya sArthavAhanI sAthe rAjagRha nagaranA ghaNAM nIkaLavAnA mArgo yAvatuM paraba AdimAM zodha karIne rAjagRha nagaranI bahAra nIkaLyA nIkaLIne jyAM jIrNa udyAna ane bhagna kuvo che tyAM AvyA. AvIne te kuvAmAM niSThANa, nizreSTa, temaja nirjIva devadattanA zarIrane joyuM. jaIne hA, hA, aho akArya ?' A pramANe kahIne teoe devadatta kumArane te bhagna kuvAmAMthI bahAra kADhyo ane dhanya sArthavAhanA hAthamAM soMpI dIdho. [50] tyAra pachI te nagararakSaka vijaya coranA paganA nizAnonuM anusaraNa karatA mAlukAkacchamAM pahoMcyA. tenI aMdara praveza karyo. praveza karIne vijaya corane paMcanI sAkSI pUrvaka, corInA mAlanI sAthe, gardanamAM bAMdhyo. ane jIvato pakaDI lIdho. pachI hADakAnI lAkaDI, muSTi, ghuMTaNo ane koNIonA prahAra karIne tenA zarIrane bhagna ane mathita karI dIdhuM-evo mAra mAryo ke tenuM zarIra sAva DhIluM paDI gayuM. tenI gardana ane baMne hAtha pITha tarapha bAMdhI dIdhA. pachI bALaka devadattanA AbharaNa kanjAmAM karyo. tyAra pachI vijaya corane gardanathI bAMdhyo, ane mAlukAkacchathI bahAra nIkaLyA.jyAM rAjagRha nagara hatuM, tyAM AvIne rAjagRha nagaramAM praveza karyo, ane nagaranA trika, catuSka, catvara temaja mahApatha Adi mAgamAM koraDAno prahAra, chaDIonA prahAra, kaMbAthI parahAra karatA karatA ane tenA upara rAkha, dhULa ane kacarA nAkhatA thakA moTA avAjathI ghoSaNA karatA A pramANe bolyA he devAnupriyo ! A vijaya nAmano cora yAvatu gIdhanI samAna mAMsabhakSI, bALa ghAtaka temaja bALakano hatyAro che. he devAnupriya ! koi rAjA, rAjaputra athavA rAjAno amAtya tenA mATe aparAdhI nathI eTale koI niSkAraNa tene daMDa nathI ApatuM. A viSayamAM teNe pote karela karma ja aparAdhI che. A pramANe kahIne jyAM cAraka zALA hatI, tyAM pahoMcIne tene beDIothI jakaDI lIdho. bhojana pANI baMdha karI dIdhA. ane traNe saMdhyA kALomAM cAbuka Adino prahAra karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI dhanya sAthe vAhe mitra, jJAti nijaka, svajana, saMbaMdhI, parijanonI sAthe rotA rotAM yAvatu vilApa karatAM karatAM bALaka devadattanA zarIranA Rddhi, satkAranA samUhanI sAthe nIharaNa karyuM, mRtakakRtya karIne kALAntaramAM te zokathI rahita thaI gayA. [51] tyAra pachI koI samaye cADI karanArAoe dhanya sArthavAhane nAno evo rAjakIya aparAdha lagADyo. tyAre pakaDIne jyAM kArAgAra hatuM tyAM laI gayA. laI jaIne Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 pa7 kArAgAramAM praveza karyo ane praveza karIne vijaya coranI sAthe ekaja beDImAM bAMdhI dIdho. tyAra pachI bhadrA bhAyae bIje divase yAvatuM sUryanA jAjvalyamAna thavA para vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karyo. bhojana taiyAra karIne, bhojana, rAkhavAnuM piTaka barAbara karyuM ane temAM bhojananuM pAtra rAkhI dIdhuM. pachI te piTakane lAMchita karyuM ane tenA upara mahora lagAvI. sugaMdhi pANIthI paripUrNa nAno evo ghaDo. taiyAra karyo. pachI paMthaka dAsaceTakane avAja karyo, ane kahyuM- he devAnupriya ! tuM jA ane AazanAdikArAgRhamAM dhanyasArthavAhanI pAse laI jA.tyAre paMthake bhadrA sArthavAhInA A pramANe kahevA para haSTa-tuSTa thaIne jyAM kArAgRha hatuM ane jyAM dhanya sArthavAha hato. tyAM pahoMcyo. pahoMcIne bhojanano piTaka rAkhyo. tene cila ane mahorathI rahita karyA pachI bhojananAM. pAtro lIdhA. tene dhoyA. pachI hAtha dhovAnuM pANI ApyuM, ane tyAra pachI dhanya sArthavAhane vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima bhojana pirasya. te samaye vijaya core dhanya sArthavAhane A pramANe kahyuM- devAnuM priya ! tame mane A vipula azanAdi hisso Apo.' tyAre dhanya sArthavAhe vijaya corane A pramANe kahyuM - he vijaya! bhale huM A vipula azanAdi kAgaDA kutarAne ApuM paNa tuM putraghAtaka, putrahantA zatru verI, pratikUla AcaraNa karanAra ane pratyeka vAtamAM virodhI che. tane hisso na Ape tyAra pachI dhanya sArthavAhe te vipula azana, pAna, khAdima ane svA. dimano AhAra karyo. dhanya sArthavAhane maLa-mUtranI bAdhA utpanna thaI. tyAre dhanya sAthI vAhe vijaya corane kahyuM-vijaya, cAlo, ekAMtamAM cAlo. jethI huM maLamUtrano tyAga karI zakuM. tyAre vijaya core dhanya sArthavAhane kahyuM- devAnupriya ! tame AhAra karela che. tethI tamane maLa ane mUtranI bAdhA utpanna thayela che. devAnupriya ! huM to bahu cAbukonA prahAro yAvatu latAnA prahArothI tathA tarasa ane bhUkhathI pIDita thaI rahyo chuM. mane maLa. mUtranI bAdhA nathI. devAnupriya ! javuM hoya to tame ekAMtamAM jaIne maLa mutrano tyAga karo. jo tame te vipula azana, pAna, khAdima svAdimamAMthI saMvibhAga karo to huM tamArI sAthe ekAMtamAM cAluM. tyAra pachI dhanya sArthavAhe vijaya corane kahyuM huM tamane te vipula azana pAna khAdima ane svAdimamAMthI saMvibhAga karIza. tyAra pachI vijaye dhanya sArthavAhanA A arthano svIkAra karyo. pachI vijaya dhanya sArthavAhanI sAthe ekAMtamAM gayo. dhanya sArthavAhe mala mutrano parityAga karyo. pachI jaLathI cokhkhA ane pavitra thaine te sthAna para AvIne rahyA. tyAra pachI bIjA divase bhadrA sArthavAhIe azanAdi taiyAra karIne paMthakanI sAthe mokalyA. yAvatu paMthake dhanyane pirasyuM tyAre dhanya sArthavAhe vijaya corane temAMthI bhAga Apyo. pachI dhanya sArthavAhe paMthaka dAsaceTakane ravAnA karyo. tadanantara te paMthaka bhojanapiTaka laIne kArAgRhathI bahAra nIkaLyo. teNe bhadrA sArthavAhIne kahyuM devAnupriya ! dhanya sArthavAhe tamArA putranA ghAtaka yAvatu pratyamitrane te vipula azana pAna khAdima ane svAdimamAMthI hisso Apyo che.' 1 [52] tyAre bhadrA sArthavAhI dAsa ceTaka paMthakanI pAsethI A artha sAMbhaLIne turata lAla thaI gaI, rUda thaI yAvatu khIjAtI thakI dhanya sArthavAha para pradveSa karavA lAgI. tyAra pachI, dhanya sArthavAhane koI samaye mitra jJAti nijaka svajana saMbaMdhI ane parivAranA lokoe potAnA sArabhUta arthathI, rAjadaMDathI mukta karAvyo. mukta thaine te Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 nAyAdhamma kahAo-1-2/para kArAgRhathI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne jyAM AlaMkArika sabhA hatI tyAM pahoMcyA. pahoMcIne AlaMkArika karma karyuM. pachI jyAM puskariNI hatI tyAM AvyA. AvIne nIcenI dhovAnI mATI lIdhI. ane puskariNImAM avagAhana karyuM.jaLamAM DUbakI mArI snAna karyuM.balikarma karyuM.yAvat rAjagRhanagaramAM praveza karyo. rAjagRha nagaranI vacamAM thaIne jyAM potAnuM ghara hatuM tyAM javAne mATe ravAnA thayA. tyAra pachI dhanya sArthavAhane AvatA joine rAjagRha nagaramAM ghaNAM AtmIya zreSThIoe dhanya sArthavAhano Adara karyo sanmAnathI bolAvyo. satkAra karyo, sanmAna karyuM, mAna karyuM ane zarIranI kuzaLa pUchI. tyAra pachI dhanya sArthavAha potAnA ghare pahoMcyo. tyAM je bahAranI sabhA hatI temaNe paNa dhanya sArthavAhane AvatAM joyo, joIne pagamAM paDIne kuzaLa pUkyA. ane tyAM je AtyaMtara sabhA hatI temaNe paNa dhanya sArthavAhane AvatAM joyo joine Asana uparathI teo ubhA thayA. ubhA thaIne eka bIjAe gaLAmAM gaLamilAvyuM ane harSanA AMsu vahAvyA. tyAra pachI dhanya sArthavAha bhadrA bhAI pAse pahoMcyA. tyAre bhadrA sArthavAhIe dhanya sArthavAhane AvatA joyo. joIne temaNe teno na satkAra karyo ne mAna ApyuM. nA Adara karatI ke na jANatI thakI te mauna rahIne vimukha thaIne besI rahI. tyAre dhanya sArthavAhe bhadrA bhAyanei A pramANe kahyuM-devAnupriye ! mArA AvavAthI tamane zuM saMtoSa nathI thayo? harSa ane AnaMda kema nathI? me potAnA sArabhUta arthathI rAjakArya thI pote potAne choDAvyo che. tyAre bhadrAe dhanya sArthavAhane A pramANe kahyuM- devAnuM priya ! mane kema saMtoSa athavA AnaMda thAya? ke mArA putranA ghAtaka yAvatuM pratyamitrane tame vipula azanAdithI saMvibhAga karyo ? tyAre dhanya sArthavAhe bhadrAne kahyuM- he devAnupriye ! dharma, tapa , lokayAtrA, nyAya, sahacara, sahAyaka, athavA mitra samajIne meM te vipula azana. Adi mAMthI saMvibhAga nathI karela. sivAya zarIra ciMtA. dhanya sArthavAhe A pramANe kahyuM. tethI bhadrA hRSTa tuSTa thaI yAvatuM Asana uparathI uThI, kaMTha sAthe kaMTha meLavyo. ane kSema kuzaLa pUchyuM pachI snAna karyuM yAvatuM prAyazcitta karyuM ane pAMca indriyothI vipula bhoga bhogavatI rahevA lAgI. tyAra pachI vijaya cora kArAgAramAM baMdha vadha cAbukono prahAra yAvatu tarasa ane bhUkhathI pIDita hoto mRtyu pAmIne narakamAM utpanna thayo. narakamAM utpanna thayelo te kALo, vizeSa kALo dekhAto hato. yAvat vedanAno anubhava karato hato. te narakathI nIkaLIne anAdi, anaMta dIrgha kALavALA caturgati rUpa saMsAra aTavImAM paryaTana karaze. he jaMbU ! A pramANe ApaNA sAdhu athavA sAdhvI. AcArya athavA upA dhyAyanI pAse muMDIta thaI gRhatyAga karIne sAdhutvanI dIkSA aMgIkAra karIne vipula dhana, maNi, mauktika kanaka ane ratnonA sAramAM lubdha thAya che. te paNa tevAja thAya che. pa3] te kALa ane te samayamAM dharmaghoSa nAmanA sthavira bhagavaMta jAtithI saMpanna vAvatuM anukramathI cAlatA jyAM rAjagRha nagara hatuM ane jyAM guNazIla caitya hatuM tyAM AvyA yAvatu yathAyogya avagrahanI yAcanA karIne saMyama ane tapathI AtmA ne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. temanuM Agamana jANI pariSada nIkaLI. dharmaghoSa stha vire dhadizanA ApI. tyAra pachI dhanya sArthavAhane ghaNAM loko pAsethI A vRtAntane . Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 55 sAMbhaLIne ane samajIne A pramANeno adhyavasAya utpanna thayo uttama jAtithI saMpanna sthavira bhagavAna ahIM AvyA che to huM IcchuM chuM ke sthavira bhagavAnane vaMdana karuM, namaskAra karUM." A pramANe vicArIne dhanya sArthavAhe snAna karyuM yAvatu zuddha, bahumUlya, alpa, mAMgalika vastra dhAraNa karyA pachI page cAlIne jyAM guNazIla caitya hatuM, jyAM sthavira bhagavAna hatA tyAM pahoMcIne temane vaMdanA karI. namaskAra karyo. tyAra pachI svavira bhagavAne dhanya sArthavAhane vicitra dharmane upadeza Apyo. tyAra pachI dhanya sArthavAha dharma upadeza sAMbhaLIne yAvatu bolyo "bhagavaMta ! huM nigraMtha pravacana upara zraddhA karuM chuM yAvatuM te pravrajita thaI gayo. yAvatuM ghaNAM varSa sudhI zrAmasya-paryAya pALIne bhojananA pratyAkhyAna karIne eka mAsanI saMlekhanA karIne anazanathI sATha bhaktone chedIne kALa samaye kALa karIne saudharma devalokamAM cAra palyoyamanI sthitivALo devarUpe utpanna thayo. te dhanya nAmano deva AyunA dalikone kSaya karIne, AyukarmanI sthitino kSaya karIne tathAbhavano kSaya karIne tarataja dehano tyAga karIne mahAvideha kSetramAM siddhi prApta karaze yAvatu sarva duHkhono aMta karaze. [54] he jaMbU! jema dhanya sArthavAhe dharma che evuM samajIne yAvatu vijaya corane te vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimamAMthI saMvibhAga karyo na hato. sivAya zarIranI rakSA karavA mATe. A pramANe he jabba ! ApaNA je sAdhu yA sAdhvI yAvatuM. pravrajita thaine, snAna, upamadana puSpa, gaMdha, mALA alaMkAra Adi zRMgArano tyAga karIne azana, AdiAhAra kare che. te audArika zarIranA varNanA mATe, rUpanA mATe, yA viSaya sukhano mATe nathI karatAM sivAya jJAna darzanacAritrane vahana karavA. te sAdhuo sAdhvIo zrAvako zrAvikAo dvArA A lokamAM arcanIya yAvatu upAsanIya hoya che paralokamAM paNa te hastakedana, karNodana ane nAsikA chedana tathA tevI rIte ddayanA utpAdana temaja vRSaNonA utpAdana ane ubaMdhanaAdi kaSTone prApta nahI kare te anAdi anaMta dIrghamArgavALA saMsArane yAvatu pAra karaze jema dhanya sArthavAha karyo. A pramANe he jabU! zramaNa bhagavAna mahAvIre bIjA jJAtAdhyanano A artha kahyo che. | adhyananaH 2nImuni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (adhyayana 3-aMDa) [55] he bhagavan! je zramaNa bhagavAna mahAvIre jJAtAdharma kathAnA bIjA adhyAya nano pUvakta artha kahela che to tRtIya adhyayanano zo artha pharamAvela che? he jabU te kALa ane te samayamAM caMpA nAmanI nagarI hatI. te caMpAnagarInI bahAra Uttara pUrva dizAmAM subhUmibhAga nAmanuM udyAna hatuM. te udyAna sarva RtunA phaLo ane phUlothI yukta hatuM, ramaNIya hatuM naMdanavananI samAna sukha ApanAra hatuM tathA sugaMdhayukta ane zItala chAyAthI vyApta hatuM. te subhUmibhAga udyAnanA uttaramAM eka pradezamAM, eka mAlukAkaccha hato. te mAlukAkacchamAM eka zreSTha mayUrIe puSTa, prApta thayela prasavakAlanA anuM mathI prApta, cokhAnA pIMDa samAna zveta varNavALA, chidra rahita, vAyu AdinA upadravathI rahita tathA polI muThThInI barAbara be IMDAne janma Apyo. janma ApIne te potAnI pAMkhonA vAyuthI temanI rakSA karatI. ane poSaNa karatI rahetI hatI. te caMpA nagarImAM be Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada nAyAdhamma kahAo- 1/- 3/papa sArthavAhanA putro nivAsa karatAM hatAM te jinadatta ane sAgaradattanA putra hatA. te baMne sAthe janmelA, sAthe moTA thayelA, sAthe ja lagna karelA athavA eka sAthe rahetA eka bIjAnA dvArane jonArA hatA baMnemAM paraspara anurAga hato. eka bIjAnuM anusaraNa karatA hatA.eka bIjAnI IcchAnukuLa cAlatA hatA. baMne ekabIjAnArdayane Icchita kArya karatA hatA ane eka bIjAnA gharomAM nityakaryo ane naimittika kArya karatA rahetA hatA. [5] tyAra pachI te sArthavAha putro koI samaye ekaThA thayA. ekanA ghare AvyA ane eka sAthe beThA hatA te samaye teone ApasamAM A pramANe vArtAlApa thayo-he devAnupriya, je kaI ApaNane sukhaduHkha, pravrajyA athavA videzagamana prApta thAya te badhA mAM ApaNe eka bIjAnI sAthe ja nivaha karavo joie. A pramANe kahIne baMnee Apa samAM A pramANenI pratijJA aMgIkAra karI. potAnA kAryamAM lAgI gayA. [57] te caMpA nagarImAM devadattA nAmanI gaNikA rahetI hatI. te samRddha hatI yAvatuM bahu bhojana pAnavALI hatI. cosaTha kaLAomAM paMDitA hatI. gaNikAnA guNothI yukta hatI. ogaNatrIsa prakAranI vizeSa krIDAthI krIDA karanArI hatI. kAma krIDAnA ekavIsa guNothI yukta hatI. puruSanA batrIsa prakAranA upacAra karavAmAM kuzaLa hatI. sutelA nava aMgone jAgRta karanArI aDhAra prakAranI dezI bhASA omAM nipuNa hatI. te evo suMdara veSa dhAraNa karatI hatI jANe murtimaMta zRMgAra rasa hoya. suMdara gati upahAsa, vacana, ceSTA, vilAsa temaja suMdara vAta lApa karavAmAM kuzaLa hatI. yogya vyavahAra karavAmAM catura hatI. tenA ghara para dhvaja pharakatI hatI. eka hajAra ApanArane te prApta thatIrAjA dvArA tene chatra, cAmara ane bAlavyajana ApavAmAM Avela hatAM. te karatha nAmanA vAhana para AruDha thaine AvatI jatI hatI yAvatu hajAra gaNikAo para Adhi patya karatI rahetI hatI. tyAra pachI te sArthavAhaputro koi samaye madhyAhna kALamAM bhojana karyA pachI Acamana karIne hAtha paga dhoine svaccha ane parama pavitra thaIne sukhada Asana upara beThA. te samaye te baMnene paraspara A pramANe vAta thaI"he devAnupriya! ApaNA mATe te sAruM thaze ke kAle yAvatuM sUryanA dedIpyamAna thavApara vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima tathA dhUpa, puSpa, gaMdha ane vastra sAthe laIne devadattA gaNikAnI sAthe sUbhUmi bhAga nAmanA udyAnamAM udyAnanI zobhAno anubhava karatA vicarIe, A pramANeeka bIjAnI vAtano svIkAra karIne bIjA divase sUryodaya thavApara kauTumbika puruSone bolA vIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! tame jAo ane vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karo.subhUmibhAga nAmanuM udyAna che ane jyAM naMdA puSkaraNi che tyAM jAo jaine naMdA puSkaraNInI bAjumAM dhUNA maMDapa taiyAra karI. pANI chAMTIne vALIne lIpIne yAvatuM sugaMdhI yukta banAvo. te sAMbhaLIne korTumbika puruSa AdezAnusAra kArya karIne vAvatu temanI rAha jotA lAgyA. tyAra pachI sArthavAha putroe bIjIvAra kauTu mbika puruSonebolAvIne kahyuM- zIghratAthI samAnakhura, samAna pUMchavALA eka sarakhA citrita, tIkSNa zIMgaDAMvALA, cAMdInI ghaMTaDIvALA, suvarNa jaDita, sUtaranI dorInI nAthathI bAMdhelA tathA nIlakamalanI kala gIthI yukta zreSTha yuvAna baLado jemA joDelA. hoya, vividha prakAranA maNionI ratno nI ane suvarNanI ghaMTIo nA samUhathI yukta Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-3 tathA zreSTha lakSaNothI yukta evo ratha laI Avo. tyAra pachI te sArthavAha putroe snAna karyuM yAvatuM zarIrane vastrAbharaNothI alaMkRta karyA ane te ratha para AruDha thaIne jyAM devadattA gaNikAnuM ghara che tyAM AvyAM. AvIne vAhanathI nIce utaryA ane utarIne devadattA gaNikAnA gharamAM praveza karyo. te samaye devadattA gaNikAe sArthavAha putrone AvatA joyA. joIne te hRSTatuSTa thaIne Asana uparathI uThI ane uThIne sAta ATha pagalA sAme gaI. teNe sArthavAha putrone A pramANe kahyuM-davAnupriyo ! AjJA Apo. ApanuM ahIM AvavAnuM zuM prayo jana che ? he devAnupriye ame tamArI sAthe subhUmibhAga nAmanA udyAnanI udhAnazrIno anubhava karatA vicaravA IcchIe chIe ! tyAra pachI devadattAe te sArthavAha putronI e vAtano svIkAra karyo. svIkAra karIne snAna karyuM. maMgala kRtya karyuM yAvatu lakSmInI samAna zreSTha vezane dhAraNa karyuM ane jyAM sArthavAha putro hatA tyAM AvI. tyAra pachI te sArthavAha putro devadattA gaNikAnI sAthesubhUmibhAga udyAna hatuM ane jyAM naMdApuSkariNI hatI tyAM pahoMcyA. pahoMcIne yAnathI utaryA. utarIne naMdA puSkariNImAM avagA hana karyuM. avagAhana karIne jala majjana karyuM jalakrIDA karI, snAna karyuM. ane pharI devada tAnI sAthe bahAra nIkaLyA jyAM sthUNAmaMDapa hato tyAM AvyA.badhA alaMkArothI vibhUSita thayA. svastha thayA nizvasta thayA zreSTha Asana upara beThA devadattA gaNikAnI sAthe te vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima tathA dhUpa, puSpa, gaMdha, ane vastranuM AsvA dana karatA thakA. evuM bhogavatA vicAravA lAgyA. [58] tyArapachI te sArthavAhaputro divasanA pAchaLanA praharamAM devadattA sAthe pUNAmaMDapanI bahAra nIkaLyA. hAthamAM hAtha mIlAvIne subhUmibhAgaudyAnamAM banA velA AlivRkSonAgRhomAM, kadalIgRhomAM, latAgRhomAM, AsanagagRhomAM prekSaNagRho mAM. maMDanagRhomAM maithunagRhomAM, zAlavRkSonA gRhomAM, jAlIvAlA gRhomAM, puSpagRho mAM. udyAnanI zobhAno anubhava karatA vicAravA lAgyA. [59] tyAra pachI te sArthavAha jyAM mAlUkakaccha hato tyAM javAne mATe pravRtta thayA. tyAre te vanamayUrIe sArthavAha putrone AvatA joyA. joIne te DarI gaI te jora jorathI avAja karIne kekArava karatI thakI mAlukAkacchathI bahAra nIkaLI, nIkaLIne eka vRkSanI DALI para sthita thaI ne te sArthavAha putrone tathA mAlukA kacchane upalI draSTithI jovA lAgI. tyAra pachI te sArthavAha putroe ApasamAM eka bIjAne bolAvIne A pramANe kahyuM he davAnupriya ! A vanamayUrI Apa Nane AvatA joIne bhayabhIta thaI stabdha thaI gaI, trAsane prApta thai, udvigna thaI, bhAgI gaI ane jora jorathI avAja karIne yAvatu ApaNane ane mAlukAkacchane vAraMvAra khetI thakI ubhI che enuM kaMIka kAraNa hovuM joIe Ama kahIne te mAlukAkacchanI aMdara gayA. jaIne teoe tyAM be puSTa ane anukramathI vRddhi prApta mayUrInAM IMDA yAvatuM joIne eka bIjAne bolAvIne kahyuM. he devAnupriya ! A vanamayUrInA IMDAne ApaNI uttama jAtinI murgInA IDAmAM rAkhI devA te ApaNA mATe sAruM raheze. Ama karavAthI potAnA jAtivatta murgIo te IMDAone ane potAnAM IMDAne potAnI pAMkhonI havAthI rakSaNa karatI ane saMbhALatI raheze to ApaNe be kriIDA karavAnA mayUra bALaka thaI jaze. Ama vicArIne teoe eka Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 nAyAdhamma kahAo- 1/- 3/59 bIjAnI vAta svIkArI. svIkAra karIne pota potAnA dAsa putrone bolAvyA. - he devAnuM priyo ! tame jAo A IDAone laIne ApaNI uttama jAtinI muraghIonAM IMDAmAM rAkhI do. tyAra pachI te sArthavAhaputro devadattA gaNikAnI sAthe subhUmibhAga udyAnamAM udyAnanI zobhAno anubhava karatA thakA vicaraNa karIne te pAnapara AruDha thaIne devadattAnA gharamAM praveza karyo. pravezIne devadattA gaNikAne vipula jIvikAno yogya prItidAna ApyuM. satkAra karyo. sanmAna karyuM. devadattAnA gharathI bahAra nIkaLyA. nIka LIne jyAM pota potAnA ghara hatA tyAM AvyA. [60) tyAra pachI temAM sAgaradattano putra sArthavAha dAraka hato. te bIjA divase sUryanA dedIpyamAna thavA para jyAM vanamayUrInA IMDA hatA. tyAM Avyo. AvIne te mayUrInA IDAmAM zaMkita thayo. tenA phaLanI AkAMkSA karavA lAgyo ke kyAre icchita phaLanI prApti thaze? vicikitsAne prApta thayo bhedane prApta thayo. kaluSitatAne prApta. thayo.eTaleke te vicAra karavA lAgyo ke mArA A IMDAmAMthI krIDA karavAnA mayurI bALaka utpanna thaze nahi thAya !" A pramANe vicAra karIne te vAraMvAra te IDAne udvartana karavA lAgyo eka jagyAthI bIjI jagyAe rAkhavA lAgyo, saMsAraNa karavA lAgyo calAvA lAgyo, hAthathI sparza karavA lAgyo. bhumine kaMIka khodIne temAM rAkhavA lAgyo. ane vAraMvAra tene kAna pAse laine vagADavA lAgyo. tyAra pachI te mayUrIiDA vAraMvAra udvartana karavAthI yAvata vagADavAthI pocuM thaI gayuM. tyAra pachI sAgaradattano putra sAthe vAha dAraka koI eka samaye jyAM mayUrInAIDA hatAM tyAM Ave che. AvIne te mayUrI IMDAne teNe pocuM joyuM. joine oha! A mayUrInuM baccuM mane krIDA karavAne mATe na thayuM, ema vicAra karIne khedakhinna citta thaIne ciMtA karavA lAgyo. AyuSyamanuM zramaNo ! A pramANe ApaNA je sAdhu athavA sAdhvIdIkSA grahaNa karIne pAMca mahAvratonA viSayamAM yAvatu che jIvanI kAyAnA viSayamAMnigranthapravacananA viSayamAM zaMkA kare che yAvatu kaluSitatAne prApta thAya che te teja bhavamAM ghaNAM sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAo dvArA niMdAnuM pAtra, gacchathI pRthak karavA yogya, manathI niMdA karavA yogya, loka nindanIya, ja gaha yogya ane anAdarane yogya thAya che. parabhavamAM paNa bahu daMDa meLave che, yAvatu anaMta saMsAramAM paribhramaNa kare che. 61] tyAra pachI te jinadattano putra jyAM mayurInAM IDA che tyAM Ave che. AvIne te mayUrInA IDAnA viSayamAM niHzaMka rahyo mArA A IDAmAMthI krIDA karavAne mATe moTuM goLAkAra mayUrI bALaka thaze. A pramANe nizcaya karIne te mayUrInA IDAne teNe vAraMvAra ulaTAvyuM palaTAvyuM nahi. yAvatuM banAvyuM nahi. A pramANe ulaTasulaTa na karavAthI ane na vagADavAthI te kALa ane te samayamAM te IDuM juThuM ane mayurInA bALakano janma thayo. tyAra pachI te jinadattanA putra te mayUrInA baccAMne joyuM. joIne hRSTatuSTa thaine mayUra poSakane bolAvyA. devAnuM priyo ! tame mayuranA A baccAne mayUrane poSaNa davA yogya aneka padArthothI, anukra mathI saMrakSaNa karatA thakA ane saMgopamana karatA thakA moDhAM karo ane nRtyakaLA zIkha vADo! tyAre te mayUrapoSakoe jinadattadArakanI te vAta svIkArI. te mayUra-bAlakane grahaNa karyuM. te mayUra-bAlakane yAvatu nRtyakaLA zIkhADavavA lAgyA. tyAra pachI mayUrInuM te bacyuM bacapaNathI mukta thayuM. tenAmAM vijJAnanuM pariNamana. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-3 59 thayuM. yuvAvasthAne prApta thayuM. pahoLAIrUpa mAna, sthUlatA rUpa unmAna ane laMbAi rUpa pramANathI tenI pAMkha ane pIMchAMono samUha paripUrNa thayo. tenA pIchAM raMga beraMgI thayAM. temAM seMkaDo candraka hatA. te nIla kaMThavALuM ane nRtya karavAnA svabhAva vALuM thayuM. eka capaTI vagADatAM aneka prakAranA seMkaDo kekA2va karatuM vicaraNa karavA lAgyuM. tyAra pachI te mayUrapAlakoe te mayUra potAne bacapaNathI mukta yAvat kekArava karatuM joine te grahaNa karyuM grahaNa karIne jinadattanA putranI pAse lai AvyA. tyAre jinadattanA putranI pAse lai AvyA. tyAre jinadattanA putra sArthavAhadArake mayUra bAlakane bacapa NathI mukta yAvat kekArava karatuM joIne hRSTa-tuSTa thaine temane jIvikAne yogya vipula prItidAna ApyuM. yAvat vidAya karyA. tatpazcAt te mayUrabAlaka jinadattanA putra dvArA eka capaTI vagADatAM lAMgUla bhaMganI samAna potAnI garadana vAMkI karato hato. tenA zarIra para parasevo AvI jato hato, athavA tenI AMkhonA khUNA zveta varNanA thai jatA. te vikhAyelA pIMchAvALI baMne pAMkhone zarIrathI alaga karato hato te caMdraka AdithI yukta pIMchAnA samUhane uMcA karI leto hato ane seMkaDo kekArava karato thako nRtya karato hato. tyAra pachI te jinadattano putra te mayUra bAlaka dvArA caMpAnagaranA zRMgATaka Adi mAgo'mAM seMkaDo hajAro ane lAkhonI harIphAimAM vijaya prApta karato vicarato hato. he AyuSyamAn zramaNo ! A pramANe amArA je sAdhu sAdhvI dIkSita thaIne pAMca mahAvratomAM, cha jIvanikAyamAM tathA nigraMtha pravacanamAM zaMkAthI rahita, kAMkSAthI rahita, evuM vicikitsAthI rahita thAya che te Aja bhavamAM ghaNA zramaNo ane zramaNIomAM mAna sanmAna prApta karIne yAvat saMsAra rUpa aTavIne pA2 ka2ze. adhyayanana H 3 - nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa adhyayana-4- kAcabo [62] bhagavan ! zramaNa bhagavAna mahAvIre jJAtA aMganA tRtIya adhyayanano A adhikAra kahyo te have cothA adhyanano zo artha pharamAvela che ? 'he jba ! te kALa ane te samayamAM vANA2sI nAmanI nagarI hatI. te suMdara ane varNanIya hatI. te vANArasI nagarInI bahAra uttara-pUrva dizAmAM gaMgAnAmanI mahAnadImAM mRtagaMgAtIra dUha nAmano eka dUha hato. teno anukramathI sundara suzobhita taTa hato. tenuM pANI UMDu ane zItaLa hatuM te dRha svaccha ane nirmaLa jaLathI paripUrNa hatuM kamala nIonA pAMdaDAM ane phUlonI pAMkhaDIothI AcchAdita hato. ghaNAM utpalo. padmo, kumudo nilano tathA subhaga saugaMdhika, puMdarIka, mahApuMDarIka, zatapatra, sahasra patra Adi kamalothI tathA kezara pradhAna anya puSpothI samRddha hatA. tethI te AnaMda janaka, darzanIya, abhirUpa, ane pratirUpa hato. te dUhamAM seMkaDo, sahasro ane lAkho maccha, kaccha, grAha, magara ane suMsumAra jAtinA jalacara jIvonA samUha bhayathI rahita, udde gathI rahIta, sukha pUrvaka ramatA ramatA vicaraNa karatA hatA. te mRtagaMgAtIra dUhanI samIpe eka moTo mAlukAkaccha hato. te mAlukAkacchamAM be pApI zRMgAla nivAsa karatA hatA. te pApI, caMDa raudra iSTa vastune prApta karavAmAM dattacitta ane sAhasika hatA. temanA hAtha raktaraMjita hatA. te mAMsanAarthI mAMsAharI Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 nAyAdharma kahAo- 1 -4/2 mAMsa priya temaja mAMsalolupI hatA. mAMsanI zodha karatAM rAtri ane saMdhyAmAM pharatA hatA ane divasamAM chUpAI rahetA hatA. tyAra pachI mRgagaMgAtIra nAmaka dUhamAMthI koI vakhata sUryanA ghaNA samaya pahelAM asta thavA para, saMdhyAkAla vyatIta thavA para, jyAre koIka ja virala manuSya cAlatA hatA ane badhA manuSya potapotAnA gharamAM vizrAma karatA hatA, ane badhA loko cAlavA pharavAthI virata thaI gayA hatA tyAre AhAranA abhilASI te be kAcabA nIkaLyA te mRgatIra dUhanI AsapAsa cAre tarapha pharatA potAnI AjIvikA karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI AhAranA arthI te baMne pApI zRMgAlo mAlukAkacchathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne jyAM mRgagaMgAnAmanuM dUha hatuM, tyAM AvyA. AvIne te mRgagaMgAtIra dUhanI pAse Ama-tema cAre tarapha pharavA lAgyA. te pApI zRMgAloe te baMne kAcabAne joyA. joine jyAM baMne kAcabA hatA, tyAM AvavA mATe pravRtta thayA. tyAra pachI te kAcabAoe te baMne pApI zRMgAlone AvatA joyA. joIne teo DaryA, trAsane prApta thayA, bhAgavA lAgyA, udvegane prApta thayA ane bahuja bhayabhIta thayA. teoe potAnA hAtha paga ane grIvAne potAnA zarIramAM gopita karI diIdhA, chUpAvI dIdhA, gopana karIne nizcala nispaMda ane mauna rahI gayA. tyAra pachI te baMne pApI ziyALo jyAM kAcabA hatA tyAM AvyA. AvIne te baMne kAcabAone cAre taraphathI pheravavA lAgyA, sthAnAntarita karavA lAgyA, sarakAvavA lAgyA, haTAvavA lAgyA, calAvavA lAgyA. sparza karavA lAgyA, kSubdha karavA lAgyA, nakhothI phADavA lAgyA, ane dAMtothI cIravA lAgyA, paraMtu te kAcabAonA zarIrane bAdhA utpanna karavAmAM athavA tenI cAmaDI chedavAmAM samartha na thayA. tyAre teo thAkI gayA, prAnta thaI gayA, glAnine prApta thayA, zarIra tathA mana baMnethI thAkI gayA, khedane prApta thayA dhIme dhIme pAchA pharavA lAgyA, ekAMtamAM cAlyA gayA ane nizcala, nispada tathA mauna thaIne ubhA rahyA. te baMne kAcabAmAMthI eka kAcabAe pelA pApI ziyALone ghaNA samaya pahelAM ane dUra gayelA jANI potAno eka paga dhIme-dhIme bahAra kADhyo. tyAra pachI pelA ziyALoe joyuM ke kAcabAe dhIme dhIme eka paga bahAra kADhela che. te joIne te baMne utkRSTa gatithI zIgha, capala, tvarita, caMDa, jaya ane vega yukta rUpathI jyAM te kAcabA che, tyAM AvyAM. AvIne teoe kAcabAno te paga nakhothI vidAraNa karyo ane dAMtothI toDyo. tyAra pachI tenA mAMsa ane raktano AhAra karyo AhAra karIne jovA lAgyA, paraMtu yAvatuM tenI cAmaDI utAravAmAM samartha na thayA. tyAre teo bIjIvAra dUra cAlyAM gayA A pramANe kramathI cAre pagonA viSayamAM kahevuM joIe. pachI te kAcabAe grIvA bahAra kADhI. te joIne te zIghratAthI tenI pAse AvyAM. teoe nakhothI vidAraNa karyuM, dAMtothI toDavA lAgyA. ane tenA kapALane alaga karI dIdhuM. kAcabAne jIvanarahita karIne tenA mAMsa ane rudhirano AhAra karyo. A pramANe te AyuSmanuM zramaNo ! ApaNA je nigrantha athavA nigranthIo AcArya yA upAdhyAyanA nikaTa dIkSita thaIne pAMce indriyonuM gopana karatAM nathI, te teja bhavamAM ghaNA sAdhu, sAdhvIo, zrAvako ane zrAvikAo dvArA hIlanA karavA yogya thAya che ane paralokamAM paNa ghaNo daMDa pAme che yAvatuM anaMta saMsAramAM paribhramaNa kare che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 zrutaskaMdha-1, adhyayana-4 tyAra pachI te baMne pApI ziyALo jyAM bIjo kAcabo hato tyAM Ave che. AvIne te kAcabAne cAre taraphathI badhI dizAothI ulaTapalaTa karIne jovA lAgyA, yAvatu dAMtothI toDavA lAgyAM, paraMtu yAvatu tenI cAmaDIne chedavAmAM samartha na thayA. tyAra pachI te ziyALo bIjI vAra ane trIjI vAra dUra cAlyA gayAM paraMtu kAcabAe potAnA aMgone bahAra na kADhyA. tethI teo te kAcabAne jarA paNa pIDA karI na zakyAM. yAvatu tenI cAmaDI chedavAmAM paNa samartha na thayA. tyAre grAnta, tAnta ane paritAnta thaIne tathA khinna thaine je dizAmAMthI AvyA hatAM te dizAmAM cAlyA gayA. tyAra pachI te kAcaba e te pApI ziyALone lAMbA samayathI gayelA ane dUra gayelA jANIne dhIme dhIme potAnI grIvA bahAra kADhI. grIvA bahAra kADhIne cAre dizAmAM avalokana karyuM. avalokana karIne eka sAthe cAre pago bahAra kADhyA ane utkRSTa kUrmagatithI doDatAM jyAM mRtagaMgAtIra nAmano dUha che, tyAM AvI pahoMcyo. tyAM AvIne mitra, jJAti, nijaka, svajana saMbaMdhI ane parijanonI sAthe maLI gayo. he AyuSyan zramaNo ! ApaNAM je zramaNo yA zramaNIo pAMca indriyonuM gopana kare che, jema kAcabAe potAnI indriyone gupta rAkhI hatI, te A saMsArathI tarI jAya che. adhyayana-4-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa -adhyayana 5-celaka[3] bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIre cothA jJAtA adhyayanano A artha kahyo che to bhagavan! jJAtAnA pAMcamAM adhyanano zo adhikAra pharamAvela che he jabU! te kALe ane te samaye dvArAvatI nAmaka nagarI hatI. nava yojana pahoLI ane bAra yojana lAMbI hatI. te kuberanI matithI banAvela hatI. suvarNanA zreSTha prakArathI ane pacaraMgI vividha maNionA banAvelA kAMgarAothI zobhita hatI. alakApurI samAna dekhAtI hatI. tenA rahevAsI jana pramodayukta temaja kIDA karavAmAM tatpara rahetA hatA. te sAkSAt devaloka sarakhI hatI, te dvArikA nagarInI bahAra uttara-pUrva dizAmAM revataka nAmano parvata hato. te ghaNo uMco hato tenA zikharo gagana talane sparza karatA hatA. te vividha prakAranA guccho, gulmo, latAo ane vallIothI vyApta hato. haMsa, mRga, mayUra, koMca, sArasa, cakravAka, madanasArikA ane koyala Adi pakSIonA jhuMDothI vyApta hato temAM aneka taTa ane gaMDazela hatA. ghaNI saMkhyAmAM guphAo, jharaNA, prapAta, prAgabhAra ane zikhara hatA. te parvata apsarAonA samUho. devonA samUho, cAraNa munio ane vidyAdharonA mithunothI yukta hato temAM dazAra vaMzanA samudravijaya Adi vIra puruSo lokamAM adhika baLavAna hatA, te parvata saumya, subhaga, jovAmAM priya, surUpa, prasannatA pradAna karanAra, darzanIya, abhirupa tathA prati rUpa hato. te revata parvatathI na atidUra ke na ati najIka eka naMdanavana nAmanuM udyAna hatuM. te badhI Rtuo saMbaMdhI puSpo ane phaLothI samRddha hatuM,manohara hatuM, naMdanavananI samAna AnaMdaprada, darzanIya, abhirupa, ane pratirUpa hatuM. te udyAnanI ThIka vaccovacca surapriya nAmaka yakSanuM divya Ayatana hatuM. dvArikA nagarImAM kRSNa nAmanA vAsudeva rAjA nivAsa karatA hatA. te vAsudeva Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 nAyAdhamma kahAo- 1/-/pa/3 tyAM samudravijaya Adi daza dazAro, baladeva Adi pAMca mahAvIro, ugrasena Adi 16000 rAjAo, pradyumna Adi sADAtraNa karoDa kumAro, zAkha Adi 60000 dudanta yoddhAo, vIrasena Adi 21000 puruSo, mahAsena Adi pa6000 baLavAna puruSo, rukimaNI Adi batrIsa hajAra rANIo, anaMgasenA Adi aneka hajAra gaNi kAo tathA anya ghaNA Izvaro, talavaro yAvatuM sArthavAha AdinuM tathA uttara dizAmAM vaitADhya parvata paryanta tathA anya traNa dizAomAM lavaNa samudra paryanta dakSiNArdha bharata kSetranA ane dvArikA nagarInuM adhipatitva karatA vicaratA hatA. [64] dvArikA nagarImAM thAvasyA nAmanI eka gAthApatnI nivAsa karatI hatI. te samRddhivALI hatI, yAvatuM koithI parAbhava pAmanArI na hatI te thAvasyA gAthA patnIno thAvasyA putra nAmano sArthavAhano putra hato. tenA hAtha paga atyaMta sukamALa hatA. yAvatu te suMdara rUpavAna hato. tyAra pachI te thAvasyA gAthA patnIo te putrane kaMIka adhika ATha varSano thayelo jANIne zubha tithi, karaNa, nakSatra ane muhUrtamAM kalAcAryanI pAse mokalyo. pachI bhoga bhogavavAmAM samartha thayelo jANIne ibhyakuLanI batrIsa kumArikAonI sAthe ekaja divase pANI grahaNa karAvyuM. prAsAda Adi batrIsa batrI sano dAyajo Apyo te ibhyakuLanI batrIsa kumArikAonI sAthe vipula zabda, sparza, rasa, rUpa, varNa, ane gaMdhano bhoga yAvatu karato vicAravA lAgyo. te kALe ane te samaye arihaMta ariSTanemi padhAryA. dharmanI Adi karanAra, tIrtha nI sthApanA karanAra, Adi varNana karavuM joIe. vizeSa A ke bhagavAna ariSTanemi daza dhanuSauMcAhatA.nIlakamalabheMsanAzIMgaDa,gulikA aneaLasInAlanI samAna zyAma kAntivALA hatA. aDhAra hajAra sAdhuothI parivRtta hatA ane cAlIsa hajAra sAdhvI othI parivRtta hatA. te bhagavAna ariSTanemi anukramathI vihAra karatA yAvatu jyAM dvArikA nagarI hatI, jyAM giranAra parvata hato, jyAM naMdanavana nAmanuM udyAna hatuM, jyAM surapriya nAmaka yakSanuM yakSAyatana hatuM ane jyAM azoka vRkSa hatuM tyAM padhAryA. padhArIne yathocita avagrahane grahaNa karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. nagarIthI pariSad nIkaLI, bhagavAne pariSadane dhamapadeza dIdho. tyAra pachI kRSNa vAsudeve A kathA sAMbhaLIne kauTumbika puruSone bolAvyA, bolAvIne A pramANe kahyuM H- "he devAnupriyo ! zIghratAthI sudhama sabhAmAM jaIne meghonA samUha jevA zabdavALI gaMbhIra tathA madhura zabdALI kaumudI nAmanI bherI vagADo.' tyAre te kauTumbika puruSoe megha samUhanA samAna zabdavALI gaMbhIra temaja madhura dhvanivALI bherI vagADI. te samaye snigdha, madhura ane gaMbhIra pratidhvani karato, zarada RtunA megha samAna bherIno zabda thayo. tyAra pachI te kaumudI bherInA tADana karavA para nava yojana pahoLI ane bAra yojana lAMbI dvArikA nagarInA zRMgATaka, trika, catuSka catvara, kaMdarA, guphA, vivara, kuhara, girIzikhara, nagaranA gopuraprAsAda, dvArA bhavana, devakula Adi samasta sthAnomAM lAkho pratidhvaniothI yukta, aMdara ane bahAranA vibhAgo sahita dvArikA nagarane zabdAyamAna karato cAre tarapha te zabda phelAI gayo.samudravijaya Adi dasa hajAra yAvatu aneka hajAra gaNikAo te kaumudI bherIno zabda sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne hRSTa-tuSTa thayA. yAvatuM dareka snAna karyuM. lAMbI laTakatI phUlamALAonA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 3 samUhane dhAraNa karIne navIna vastra dhAraNa karyA. zarIrapara caMdanano lepa karyo, koI azva para AruDha thayA. A pramANe koI hAthIpara, koi rathapara, koi pAlakhImAM, koI myAnamAM beThAM. koI-koI dilaja puruSonA samUhanI sAthe cAlyA ane kRSNa vAsudevanI pAse AvyA.tyAra pachI kRSNa vAsudeve samudravijaya vagere daza dazArone yAvatu potAnI nikaTa AvelA joyA.joIne te haSTa-tuSTa thayA.yAvatu kauTumbika puruSone bolAvyA. bolA vIne A pramANe kahyuM - devAnupriyo ! zIghratAthI caturaMgiNI senA sajAvo ane vijaya nAmanA gaMdhahastIne upasthita karo yAvat kRSNa vAsudeva badhAnI sAthe bhagavAna ariSTa nemine vaMdana karavA gayA. vaMdana namaskAra karIne bhagavAnanI upAsanA karavA lAgyA. [65] meghakumAranI jema thAvasyA putra paNa vaMdana karavA jAya che. tenI jema ja dharmane, zravaNa karIne ane tene ddhayamAM dhAraNa karIne, jyAM thAvasyA gAthApatnI hatI, tyAM Avyo. AvIne mAtAnA caraNone grahaNa karyA jema meghakumAre potAnuM vairAgya nive dana karyuM teja pramANe thAvasyA putranuM paNa vairAgya nivedana samajI levuM mAtAe thAvasyA putranuM niSkramaNa svIkAra karyuM. vizeSamAM kahyuM ke huM tamAro dIkSAmahotsava jovA IcchuM chuM. tyAre thAvastrAputra mauna rahyo tyAre te thAvasyA sArthavAhI Asana uparathI UThI. uThIne mahAna arthavALI, mahAmUlyavALI, mahAna puruSone yogya tathA rAjAne yogya bheTa grahaNa karIne mitra, jJAti AdithI parivRta thaIne jyAM kRSNa vAsudevanA zreSTha bhavanano mukhya dvArano dezabhAga hato, tyAM AvI. pratIhAra dvArA batAvelA mArgathI jyAM kRSNa vAsudeva hatA, tyAM AvI. baMne hAtha joDIne kRSNa vAsudevane vadhAvyA. vadhAvIne te mahA arthavALI, mahAmUlyavALI, mahAna puruSone yogya ane rAjAne yogya bheTa sAme rAkhI sAme rAkhIne A pramANe kahyuM 'devAnupriya! mAre thAvA putra nAmano ekaja putra che. te mane ISTa che, priya che, pAvatu te saMsAranA bhayathI udvigna thaIne arihaMta ariSTanemi pAse pravrajyA aMgIkAra karavA Icche che. huM tenuM niSkramaNa karavA IcchuM chuM. tethI he devAnupriya ! pravrajyA aMgIkAra karanAra thAvastrAputra mATe chatra, mukuTa ane cAmara pradAna karo. evI mArI abhilASA che. tyAra pachI kRSNa vAsudeva thAvasyA sArthavAhIne A pramANe kahyuM- devAnupriye ! tame nizcita raho ane vizvasta raho. huM poteja thAvA putra bALakano dIkSA satkAra karIza." tyAra pachI kRSNa vAsudeva caturaMgiNI senAnI sAthe vijaya nAmanA uttama hAthI upara AruDha thaIne jyAM thAvasyA sArthavAhInuM bhavana hatuM tyAM AvyA. AvIne thAvastrAputrane A pramANe kahyuM- devAnupriya! tame muMDita thaIne pravrajyA grahaNa na karo. mArI bhujAonI chAyAnI nIce rahIne manuSya saMbaMdhI vipula kAmabhogone bhogavo. huM kevaLa tamArI upara thaIne janAra vAyukAyane rokavAmAM samartha nathI. te sivAya je kaMI sAmAnya pIDA ke vizeSa pIDA utpanna thaze te darekane nivAraNa karIza." thAvasyA putre kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! tame mArA jIvanano aMta karanAra AvatA maraNane rokI Apo ane zarIra para AkramaNa karanAra ane zarIranA rUpano vinAza karanAra jarAne rokI do, to huM tamArI bhujAonI chAyAnI nIce rahIne manuSya saMbaMdhI vipula kAma bhoga bhogavatA vicaruM tyAra pachI kRSNa vAsudeve thAvasyA putrane kahyuM - he devAnupriya! maraNa ane jarAnuM ullaMghana karI zakAtuM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 nAyAghampa kahAo - 1/-5/65 nathI. atyaMta baLavAna deva ane dAnava vaDe paNa tenuM nivAraNa karI zakAtuM nathI. potAnA karmono kSaya ja tene rokI zake che.' herAjan ! te kAraNathI huM ajJAna, mithyAtva, avirati ane kaSAyathI saMcita AtmAnA karmono kSaya karavA icchuM chuM.' thAvaccA putra dvArA A pramANe kahevA para kRSNa vAsudeve kauTumbika puruSone bolAvyA tame jAvo ane dvArikA nagarInA zrRMgATaka trika, catuSka Adi sthAnomAM yAvat zreSTha hAthInA skaMdhapara AruDha thaine UMcI UMcI dhvanithI udghoSa karatAM, evI udgho SaNA karo 'A pramANe he devAnupriyo ! saMsAranA bhayathI udvigna ane janma maraNathI bhayabhIta thAvAputra arihaMta ariSTanemi pAse muMDita thaIne dIkSA grahaNa karavA Icche che. to je rAjA, yuvarAja, sArthavAha thA vaccA putranI sAthe dIkSA grahaNa karaze. tene kRSNa vAsudeva anujJA Ape che ane pAchaLa rahelA tenA mitra, jJAti, nijaka, saMbaMdhI yA parivAramAM koi paNa duHkhI thaze to tene vartamAna kALa saMbaMdhI yogaane kSemano nirvAha ka2ze. A pramANe ghoSaNA karo. tyAra pachI thAvaccA putra para anurAga hovAnA kAraNe eka hajAra puruSo dIkSA levA mATe taiyAra thayA. teo snAna karIne, alaMkRta ane vibhU Sita thaine alaga-alaga hajAra puruSodvArA vahana karI zakAya tevI pAlakhIo 52 savAra thaine, mitro ane jJAtijanothI parivRta thaine thAvaccAputranI pAse AvyA. tyAre kRSNa vAsudeve eka hajAra puruSone AvelA joyA, joine kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM jAo thAvaccAputrane snAna karAvo, alaMkArathI vibhUSita karo ane puruSa sahasravAhinI zibikA para ArUDha karo ityAdi. tyAra pachI thAvaccA putra te hajAra puruSonI sAthe zibikA para ArUDha thaine yAvatu vAdyonI dhvaninI sAthe dvArikA nagarInI vaccovacca thaine jyAM arihaMta ariSTa neminA chatra para chatra, patAkA para patAkAove che tathA vidyAdhara ane cAraNamunio vagerene jove che. tyAMja zibikA uparathI utarI jAya che. tyAra pachI kRSNa vAsudeva thAvaccA putrane AgaLa karIne jyAM bhagavAna ariSTanemi che ItyAdi badhuM varNana pahe lAnI jema samajavuM joIe, yAvat 'he putra ! A pravrajyAnAM viSayamAM yatna karavo, he putra ! zuddha kriyA karavAmAM puruSArtha karavo ane cAritranA pAlana mAM parAkrama ka2vuM, A arthamAM jarA paNa pramAda na karavo. A pramANe kahIne te je dizAthI AvI hatI te dizAmAM cAlI gaI. tyAra pachI thAvaccA putre hajAra puruSonI sAthe svayaM paMcamuSTi loca karyo yAvat pravrajyA aMgIkAra karI. tyAra pachI thAvaccA putra aNagAra thai gayA. iryA samitithI yukta yukta thaIne yAvat vicaravA lAgyA. tatpazcAt thAvA putre arihaMta ariSTaneminA tathArUpa sthavironI pAsethI sAmAyikathI AraMbhIne cauda pUrvenuM adhyayana karyuM. adhyayana karIne te aThThamabhakta, SaSTha bhakta yAvat cautthabhakta Adi karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI arihaMta ariSTa nemie thAvaccAputra aNagArane te ibhya Adi eka hajAra aNagAra ziSyonA rUpamAM pradAna karyA. tyAra pachI thAvaccAputra anyadA kadAcita arihaMta araSTanemine vaMdana namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karIne ApramANe kahyuM 'bhagavan ! ApanI AjJA hoya to huM hajAra sAdhuonI sAthe janapadamAM vihAra ka2vA icchuM chuM.bhagavAne utta2Apyo :'devAnupriya ! jema tamane sukha Upaje tema karo.' tyAra pachI thAvaccA putra eka hajAra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 kutaskaMdha-1, adhyayana-5 aNagAronI sAthe pradhAna, tIvra, pramAda rahita ane bahumAna pUrvaka grahaNa karela cAritra ane tapathI yukta thaIne janapadomAM vicaravA lAgyA. [66] te kALe ane te samaye zailekapura nAmanuM nagara hatuM. subhUmibhAganAmanuM udyAna hatuM. zailaka tyAMno rAjA hato. padmAvatI rANI hatI. teno maMDuka nAmano kumAra hato te yuvarAja hato te zaileka rAjAne paMthaka Adi pAMcaso maMtrI hatA. te autpattika. Adi cAra prakAranI buddhithI saMpanna hatA ane rAjyanI dhurAnA ciMtaka paNa hatA. tyAra pachI thAvaccaputra aNagAra hajAra munionI sAthe jyAM zailekapura hatuM. jyAM subhUmi bhAga nAmanuM udyAna hatuM, tyAM padhAryA. zailaka nAmanA rAjA paNa tene vaMdana karavA mATe nIkaLyA. thAvaccaputre upadeza karyo. dharma sAMbhaLIne zailaka rAjAe kahyuM - jema devAnupriyanI pAse ghaNA ugraMkulanA, bhogakuLanA tathA anya kuLanA puruSoe hiraNya suvarNa Adino tyAga karIne dIkSA aMgIkAra karI che, e pramANe huM dIkSita thavAmAM samartha nathI. tethI Apa devAnupriyanI pAse pAMca aNuvrato ane sAta zikSAvratone yAvatu dhAraNa karIne zrAvaka banavA IcchuM chuM. yAvatu te rAjA zramaNopAsaka yAvatu jIva ajIvano jJAtA thaI gayo, yAvatu potAnA AtmAne bhAvita karato thako vicAravA lAgyo. A pramANe paMthaka Adi pAMcaso maMtrI paNa zramaNopAsaka thaI gayA. tyAra pachI thAvasyA putraaNagAra tyAMthI vihAra karIne janapadamAM vicaraNa karavA lAgyA. [67] te kALe ane te samayamAM saugaMdhikA nAmanI nagarI hatI. te nagarInI bahAra nIlAzoka nAmanuM udyAna hatuM te saugaMdhikA nagarImAM sudarzana nagarazreSThI hatA. te samRddhizALI hatA, yAvatu te koIthI parAbhUta thatA na hatA. te kALe ane te samaye zuka nAmano eka parivrAjaka hato. te Rgvada, yajurveda, sAmaveda ane atharvaveda tathA paSThitaMtramAM kuzaLa hato. sAMkhyamatanA zAstromAM kuzaLa hato. pAMca yamo ane pAMca niyamothI yukta daza prakAranA zaucamUlaka parivrAjaka dharmano. dAna dharmano, zauca dharmano ane tIrthasnAnano upadeza ane prarUpaNA karato hato. geruthI raMgelA zreSTha vastrone dhAraNa karato hato. tridaMDa, kuNDikA,mayUrapiMchanuM chatra channAli aMkuza, pavitrI, A sAta upakaraNo tenA hAthamAM rahetA hatAM eka hajAra parivrAjakothI parivata te zuka parivrAjaka jyAM saugaMdhika nagarI hatI jyAM Avasatha hato, tyAM Avyo. AvIne pavriAjakonA teM maThamAM teNe potAnA upakaraNo rAkhyA ane sAMkhyamata pramANe potAnA AtmAne bhAvita karato thako vicAravA lAgyo. tyAre te saugaMdhika nagarInA zRMgATaka, trika, catuSka ane catvara Adi sthAnomAM aneka manuSyo ekatrita thaIne paraspara ema kahevA lAgyA-'A prakAre nizcitarUpe zuka parivrAjaka ahIM AvyA che pAvatu AtmAne bhAvita karatA thakA vicare che." parSadA nIkaLI sudarzana paNa nIkaLyo. tyAra pachI zuka parivrAjake te pariSadune sudarzanane tathA anya ghaNA zrotAjanone sAMkhyamatano upadeza Apyo. jema-he sudarzana ! amAro dharma zaucamUlaka che te zauca be prakArano che-dravyazauca ane bhAvazauca. dravyazauca jaLathI ane mATIthI thAya che. bhAva zauca darbhathI ane maMtrathI thAya che. amAre tyAM je koI vastu azuci thai hoya te badhI tatkALa pRthvIthI mAMjavAmAM Ave che ane pachI zuddha pANIthI dhovAya jAya che. tyAre azuci zuci thaI jAya che. A pramANe nizcayathI jIva jaLa snAnathI potAnA AtmAne Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 nAyAdhama kahAo- 1/-/pa/67 pavitra karIne vighna vinA svargane prApta kare che. - tyAra pachI sudarzana zuka parivrAjakanI pAse dharmane zravaNa karIne harSita thayo. tene zuka pAsethI zaucamUlaka dharma grahaNa karyo. grahaNa karIne pavriAjakone vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima ane vastrathI paDilAbhita karato vacaravA lAgyo. tyAra pachI te zuka parivrAjaka saugaMdhikA nagarInI bahAra nIkaLyo, nIkaLIne janapadamAM vihAra karavA lAgyo. te kALa ane te samayamAM thAvaggAputraaNagAra eka hajAra aNa gAronI sAthe anukramathI vihAra karatA, eka gAmathI bIjA gAmamAM jatA ane sukha pUrvaka vicaratA jyAM saugandhikAnagarI hatI ane jyAM nIlAzoka udyAna hatuM, tyAM padhAryA. thAvastrAputra aNagAranuM Agamana jANIne pariSad nIkaLI. sudarzana paNa nIkaLyo teNe thAvasyA putra aNagArane pradakSiNA karIne vaMdana karyA, namaskAra karyA. kahyuMApanA dharmanuM mULa zuM che?" tyAre sudarzananA A pramANe kahevA para thAvastrAputra aNa gAre sudarzanane A pramANe kahyuM- he sudarzana ! dharma vinayamUlaka kahela che. te vinaya cAritra] paNa be prakArano che. agAravinaya, aNagAravinaya temAM je agAravinaya che te pAMca aNuvrata, sAta zikSAvrata ane agIyAra upAsaka pratimArUpa che. je aNagAra vinaya che te pAMca mahAvrata rUpa che, jemake samasta prANAtipAtathIviramaNa, yAvatu vira maNa ane samasta parigrahathI viramaNa yAvatu samasta mithyA darzana zalyathI viramaNa, dazaprakAranI pratyAkhyAna ane bAra prakAranI bhikSanI pratimAo. A pramANe baMne prakAranA vinayamUlaka dharmathI ATha karmanI prakRtino kSaya karIne jIva lokanA agrabhAga mAM pratiSThita thAya che. tyAra pachI thAvastrAputre sudarzanane kahyuM he sudarzana ! tamArA dharmanuM mULa zuM che? he devAnupriya ! amAro dharma zaucamUlaka che. A dharmathI yAvatu jIva svargamAM jAya che. tyAra pachI thAvA putra aNagAre sudarzanane A pramANe kahyuM- he sudarzana! jema koI paNa nAmavALo koI puruSa eka moTA rudhirathI lipta vastrane rudhirathI ja dhove to vastranI kaI zuddhi thaze? tema thaI zakatuM nathI. evI ja rIte he sudarzana ! tamArA matAnusAra paNa prANAtipAtathI yAvat mithyAdarzana zalyathI zuddhi thaI zakatI nathI, sudarzana ! jema koI paNa nAmavALo koI puruSa eka moTA rudhirathI lipta vastrane sAjInA khAranA pANImAM palALe, pachI pAkasthAna para caDhAve, caDhAvIne uSNatAne grahaNa karAve ane pachI svaccha pANIthI dhove, to nizcayathI he sudarzana! te rudhirathI lipta vastra, sAjI khAranA pANImAM palaLIne, cUle caDhIne, ane zuddha jalathI prakSAlita thaIne zuddha thAya che?" sudarzana kahe che "hA, zuddha thAya che. A pramANe he sudarzana ! amArA dharma pramANe prANA tipAta viramaNathI yAvatu mithyAdarzana zalyanA viramaNathI zuddhi thAya che. A kathana sAMbhaLI sudarzana pratibodha pAmyo. teNe thAvAputrane vaMdana karyA, namaskAra karyA. vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM- "bhagavan! huM dharmane sAMbhaLIne jANavA-aMgIkAra karavA IcchuM chuM.' yAvatuM te zramaNopAsaka thaI gayo, jIvAjIvano jJAtA thaI gayo, yAvat nirgastha zramaNone AhArAdinuM dAna karato vicaravA lAgyo. tyAra pachI zuka parivrAjakane A samAcAra jANIne, A pramANeno vicAra utpanna thayosudarzane zaucamUlaka dharmano parityAga karIne vinayamUla dharma aMgIkAra karela che tethI sudarzananI dRSTi-zraddhAnuM vamana karAvIne punaH zaucamUlaka dharmano upadeza Apavo mArA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 67. mATe zreyaskara che.' eka hajAra parivrAjakonI sAthe jyAM saugaMdhikA nagarI hatI, jyAM parivrAjakono maTha hato, tyAM Avyo. AvIne teNe parivrAjakonA maThamAM upakaraNa rAkhyA. rAkhIne gerunA raMgelA vastrone dhAraNa karela te thoDA padmiAvajakothI gherAyelo parivrAjaka maThamAMthI nIkaLyo.jyAM sudarzana hato tyAM Avyo. tyAre te sudarzane te zukane Avato joyo joIne te ubho na thayo, sAme na gayo, teno Adara na karyo, tene jANyo nahi, vaMdana na karyo, paraMtu mauna rahyo. tyAre te parivrAjake sudarzanane ubho na thatA joIne A pramANe kahyuM- he sudarzana ! pahelAM tu mane Avato joine ubho thato, yAvatu vaMdanA karato hato. paraMtu he sudarzana ! atyAre tuM mane Avato joIne nathI ubho thato ke nathI vaMdana karato, to konI pAse te vinayamUlaka dharma aMgIkAra karela che? tyAra pachI zuka parivrAjakanA A pramANe kahevA para sudarzana Asana uparathI ubho thayo.baMne hAtha joDyA ane zuka parivrAjakane A pramANe kahyuM- devAnupriya ! ari hataariSTaneminA aMtevAsI thAvastrAputraaNagAra ahIM nIlAzoka udyAnamAM vicArI rahyA che. temanI pAsethI meM vinayamUlaka dharma aMgIkAra karela che. tyAra pachI zuka parivrAjake sudarzanane A pramANe kahyuM- he sudarzana ! ame tamArA dhamacArya thavAcyA putranI pAse cAlIe. ane A pramANenA A arthone, hetuone, praznone, kAraNone ane vyAkaraNone pUchIzuM. jo te mArA artha Adino uttara Apaze to huM temane vaMdanA karIza, namaskAra karIza. ane jo te mArA A athano yAvatuM vyAkaraNono uttara nahIM Ape to huM temane A artho tathA hetuo AdithI niruttara karIza. tyAra pachI te zuka parivrAjaka eka hajAra parivrAjako ane sudarzana zeThanI sAthejyAM thAvastrAputra aNagAra hatA tyAM AvyA. AvIne thAvA putrane kahevA lAgyA-bhagavan! tamArI yAtrA sukhapUrvaka che ? yApanI che? tamane avyAbAdha che? ane tamAro prANuka vihAra thaI rahyo che? tyAre thAvasyA putre kahyuM- he zuka ! mArI yAtrA sukhapUrvaka che. yApanIya paNa vartI rahela che. avyAbAdha paNa che ane prAsuka vihAra paNa thaI rahyo che." tyAre pachI zuka parivrAjake thAvasyA putrane A pramANe kahyuM "bhagavan! ApanI yAtrA zuM che ?" he zuka jJAna, darzana, cAritra, tapa, saMyama Adi yogothI SaTkAyanA jIvonI yatanA karavI te amArI yAtrA che." "bhagavan! yApanIya zuM che?" "zUka! yApanIya be prakAre che. indriya yApanIya ane no indriya yApanIya." "ApaNI zrotrendriya, cakSuI ndriya, ghrANendriya, rasanendriya ane sparzendriya koI paNa upadrava vinA vazIbhUta rahe che te amAre indriya yApanIya che.' krodha, mAna, mAyA lobha rUpa kaSAya upazAMta thayela hoya, udayamAM na AvatA hoya, te amAruM no Indriya yApanIya kahevAya che." zuke kahyuM bhagavana! avyAbAdha zuM che?" "he zuka!vAta, pitta, kapha, ane sani pAtaAdi saMbaMdhI vividha prakA ranAroga ane AtaMka udayamAM na Ave te amAro avyA bAdha che." "bhagavan! prAsUka vihAra zuM che?" "he zuka! ame je ArAmamAM, udyAnamAM deva kulamAM, sabhAmAM, strI, puruSa, napuMsaka rahita upAzrayamAM, pAThihArI pIDha, phalaka, zayyA, saMstAraka, Adi grahaNa karIne vicArIe chIe. te amAro prAsuka vihAra che." zuka parivrAjake prazna karyo - "bhagavan! Apane mATe "sari sava' bhakSya che ke abhakSya che?" "he zuka! "sarisava' amArA mATe bhakSya paNa che ane abhakSya paNa che, zuke punaH prazna karyo-bhagavan! kyA abhiprAyathI ema kaho Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 nAyAdhammakahAo- 1/-/5/67 cho he zuka! "sarisava' be prakAre kahela che. mitra sarisava, ane dhAnya sarisava temAM je mitra-sarisavaya che te traNa prakAre che- sAthe janmelA. sAthe vRdhdhi pAmelA, sAthe dhULamAM ramelA. te traNa prakAranA mitra sarisava zramaNa nircanthone mATe abhakSya che. temAM je dhAnya sarisava che te be prakAre che. zastra pariNata ane azastra pariNata temAM je azastra pariNata che te zramaNa nigraMthone mATe abhakSya che. temAM je zastra pariNata che te be prakAre che. * prAsuka ane saMprAsuka he zuka! aprAsuka, bhakSya nathI. temAM je prAsuka che te A pramANe yAcita,aneayAcita temAM je ayAcita chete abhakSya che yAcitapaNa be prakAre che. eSaNIya ane aSaNIya temAM aneSaNaya che te abhakSya che. eSaNIya paNa be prakAre che- labdha ane alabdha temAM je alabdha che te abhakSya che. je labdha che te nirjhanthone mATe bhakSya che.he zuka!A abhiprAyathI karela chekesarisavabhakSyapaNacheane abhakSya paNa che." A pramANe "kulatthA paNa kahevA joIe. vizeSatA A pramANe che. kulatthAnA be bheda che. strI kulatthA ane dhAnya kulatthA strI kulatthA traNa prakAre che. te A pramANe kula vadhU, kulamAtA ane kulapUtrI te abhakSya che. dhAnya kulatthA bhakSya paNa che ane abhakSya paNa che ItyAdi sarisavanI samAna jANavuM joIe. mAsa saMbaMdhI praznottara paNa Aja pramANe jANavuM joIe. vizeSatA A pramANe che. mAsa traNa prakAre che-kALamAsa, artha mAsa, dhAnyamAsa, temAM kAlamAsa bAra prakAranA che.zrAvaNa yAvatu ASADhate badhA abha kSya che. arthamAsa be prakAranA che-cAMdInA mAzA ane sonAnA mAzA, te paNa abhakSya che. dhAnyamAsa arthAtu aDada bhakSya paNa che ityAdi sarisavanI samAna jANavuM joie. zuka parivrAjake punaH prazna karyo-Apa eka cho? be cho? aneka cho? akSaya cho? Apa avyaya cho ? Apa avasthita cho? Apa bhUta bhAva ane bhAvIvALA cho?'he zuka ! huM ekapaNa chuM -be paNa chuM yAvatu aneka bhUta-bhAvivALA paNa huM chuM. te kaI rIte? he zuka! huM dravyanI apekSAthI eka chuM kemake jIvadravya eka ja che. jJAna ane darzananI apekSAthI huM be paNa chuM. pradezonI apekSAthI huM akSaya paNa chuM, avyaya paNa chuM, avasthita paNa chuM. ane upayoganI apekSAthI aneka bhUta,bhAvaane bhAvi paNa chuM. thAvaccA putranA uttarathI zuka parivrAjakane pratibodha prApta thayo. teNe thAvasyA putrane vaMdana karyA, namaskAra karyo. kahyuM- 'bhagavan! huM ApanI pAsethI kevaLI prarUpita dharma sAMbhaLavAnI abhilASA karuM chuM. tyAra pachI zuka parivrAjaka thAvasyA putra pAsethI dharma sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne A pramANe bolyA- bhagavanuM ! huM eka hajAra parivrAjakonI sAthe devAnupriyanI pAse muMDita thaine pravajyA aMgIkAra karavA IcchuM chuM." thAvastrAputra aNa gAra bolyA - 'devAnupriya! jema sukha upaje tema karo." te sAMbhaLIne yAvatu uttarapUrva dizAmAM jaIne zuka parivrAjake tridaMDa yAvatuM gerunA raMgelA vastro ekAM tamAM utArI nAkhyAM. potAnA hAthathI zikhA ukheDI nAkhI. ukheDIne jyAM thAvasyA putra hatA tyAM AvyA. muMDita thaIne yAvatu dIkSita thaI gayA. pachI sAmAyikathI AraMbha karIne cauda pUrvano abhyAsa karyo. tyAra pachI thAvastrApune zukane eka hajAra aNagAra ziSyanA rUpamAM pradAna karyA. tyArapachI thAvastrAputra aNagAra saugaMdhikA nagarIthI ane nIlAzIka udyo nathI nIkaLyA. nIkaLIne janapada vihAravicAravA lAgyA. tyAra pachI thAvasyA putra Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 69 hajAra sAdhuonI sAthe jyAM puMDarIka- zatruMjaya parvata hato tyAM AvyA. AvIne dhIme dhIme puMDarIkagiri parvata para AruDha thayA. AruDha thaIne teoe meghaghaDAnI samAna zyAma ane jyAM devonuM Agamana thatuM hatuM evA pRthvIzilApaTTa para ArUDha thaine yAvatuM pAdopagamana anazana aMgIkAra karyo. tyAra pachI te thAvAputra ghaNAM varSo sudhI saMyama payayane pALIne,eka mAsanI saMlekhanAkarIne,sAMThabhaktanoanazana karIne yAvatu. kevaLa jJAna ane kevaLadarzana prApta karIne siddha thayA, yAvatu sarva duHkhothI mukta thayA.. [68] tyAra pachI zuka aNagAra koi samaye jyAM zailakapura nagara hatuM, jyA subhUmi bhAgaudyAna hatuM, tyAM padhAryA. temane vaMdanA karavAne mATe pariSada nIkaLI. zailaka rAjA paNa nIkaLyo. dharma sAMbhaLIne tene pratibodha prApta thayo. vizeSa A ke rAjAe nivedana karyuM he devAnupriya! huM paMthaka Adi pAMcaso maMtrIone pUchI lau-temanI anumati laI lauM ane maMDuka kumArane rAjya para sthApita karI dauM. tyAra pachI Apa devAnupriyanI pAse muMDita thaInegRhavAsathI nIkaLIne aNagAra dIkSA aMgIkAra karIza." te sAMbhaLIne zuka aNagAre kahyuM-jema sukha upaje tema karo. tyAra pachI zailaka rAjAe zailapura nagaramAM praveza karyo. AvIne siMhAsana upara beThA. tyAra pachI zailaka rAjAe paMthaka Adi pAMcaso maMtrIone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! meM zuka aNagAra pAsethI dharma sAMbhaLelo che ane te dharmanI meM icchA karI che. te dharma mane racyo che. tethI he devAnupriyo huM saMsAranA bhayathI udvigna thaIne yAvatu dIkSA grahaNa karI rahyo chuM. devAnupriyo! tame zuM karazo? kyAM rahezo ! ane tamAruM hita ane icchita zuM che ?' tyAra pachI paMthaka Adi maMtrI zelaka rAjAne A pramANe kahevA lAgyA- he devAnupriya ! jo tame saMsAranA bhayathI udvigna thaI yAvatu pravrajita thavA Iccho cho, to he devAnupriya ! amAro bIjo AdhAra koNa che ? amAruM AlaMbana koNa che ? ame paNa saMsAranA bhayathI udvigna thaIne dIkSA aMgIkAra karazuM. he devAnupriya ! jema ame ahIM gRhasthA vAsamAM ghaNAM kAryomAM tathA kAraNomAM yAvatu ApanA mArgadarzaka chIe, te ja pramANe dIkSita thaine paNa ApanA ghaNAM kArya-kAraNomAM yAvatuM cakSubhUta thazuM.' tyAra pachI zailaka rAjAe paMthaka Adi pAMcaso maMtrIone A pramANe kahyuM che devAnupriyo ! tame jo saMsAranA bhayathI udvigna thayA ho, yAvatu dIkSA grahaNa karavA iccho cho to, devAnupriyo ! jAo. pota potAnA kuTuMbIjanomAM pota-potAnA jyeSTha putrone kuTumbamAM sthApita karIne hajAra puruSo dvArA vahana karavA yogya zibikA, para ArUDha thaine mArI pAse pragaTa thAo. tyAra pachI rAjAe pAMcaso maMtrIone potAnI pAse AvelA joyA. joine haSTa-tuSTa thaIne kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANekahyuM- he devAnupriyo ! zIghratAthI maMDukakumAranA mahAna arthavALA rAjyAbhiSe kanI taiyArI karo zelaka rAjAe rAjyAbhiSeka kayo. maMDuka rAjA thai gayA yAvatuM sukha pUrvaka vicaravA lAgyo. tyAra pachI zailaka rAjAe maMDaka rAjA pAsethI dIkSA levAnI ' AjJA mAMgI. tyAre maMDuka rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM-"zIghaja zelakapura nagarane svaccha ane siMcita karIne sugaMdhI karo ane karAvo. tyAra pachI maMDuka rAjAe bIjI vAra kauSki puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM "zIghratAthI zailaka mahArAjAnA mahAna arthavALI yAvatuM dIkSAbhiSekanI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7i0 nAyAdhamma kahAo- 1/-/5/68 taiyArI karo." "je pramANe meghakumAranA adhyayanamAM kahyuM hatuM, te pramANe ahIM paNa kahevuM joIe. vizeSatA e che ke padmAvatIdevIe zailakanA agrakeza grahaNa karyA. badhA dIkSAthI pratigraha-pAtra Adi grahaNa karIne zibikApara ArUDha thayA. zeSa varNana pUrvavatu.. tyAra pachI zuka aNagAre zailaka aNagArane paMthaka Adi pAMcaso aNagAra; ziSyanA rUpamAM pradAna karyA. tyAra pachI zuka muni koi samaye zailakapura nagarathI ane subhUmibhAga udyAnathI nIkaLyA. nIkaLIne bahAra janapadomAM vicAravA lAgyA. tyAra pachI zuka aNagAra eka hajAra aNagAronI sAthe anukramathI vicaratA thakA,aMtima samaya najIka Avelo jANIne puMDarIka parvata para padhAryA yAvatu siddha thayA. [69] tyAra pachI prakRtithI sukumAra ane sukha bhoganA yogya zailaka rAjarSinA zarIramAM anta prAntatuccha, rUkSa, arasa, virasa, ThaMDA garama, kAlAti kAnta,ane pramA rAtikAnta, bhojana haMmezA maLavAthI vedanA utpanna thaI gaI. te vedanA utkaTa yAvatu dusaha hatI. temanuM zarIra khujalI ane dAha utpanna karanAra pittajvarathI vyApta thaI gayuM. tyAre te zailaka rAjarSi te rogAtaMkathI zuSka thaI gayA tyAra pachI zelaka rAjarSi koI samaye anukramathI vicaratA yAvatu jyAM subhUmibhAga nAmanuM udyAna hatuM, tyAM AvIne vicAravA lAgyA. temane vaMdanA karavAne mATe pariSada nIkaLI. maMDUka rAjA paNa nIkaLyA zailaka aNagArane badhAe vaMdana namaskAra karyo. upAsanA karI. te samaye maMDuka rAjAe zailaka aNagAranuM zarIra zuSka nisteja yAvatu dareka prakAranI pIDAvALuM ane rogayukta joyuM. joIne A pramANe kahyuM. "bhagavan! huM ApanI sAdhutAne yogya cikitsako pAsethI sAdhune yogya auSadha ane bheSaja dvArA tathAbhojana-pAna dvArA cikitsA karAvuM.he bhagavAna ! Apa mArI yAnazALAmAM padhAro. ane prAsuka temaja eSaNIya pITha, laga, zapyA tathA saMstAraka grahaNa karIne vicAro. tyAra pachI zelaka aNagAre maMDuka rAjAnA A arthane "ThIka che." ema kahIne svIkAra karyo. tyAre maMDuka rAjAe zelakamunine vaMdana namaskAra karyA. pAchA gayA. tyAra pachI zelaka rAjarSi bIjA divase sUryanA dedIpyamAna thavA para bhaMDapAtra ane upakaraNa laIne paMthaka Adi pAMcaso munionI sAthe zailakapuramAM praveza karyo. praveza karIne jyAM maMDuka rAjAnI yAnazALA hatI, tyAM AvyA. AvIne prAsuka pITha, phalaka Adi grahaNa karIne vicAravA lAgyA. tyAra pachI maMDuka rAjAe cikitsakone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM-devAnupriyo ! tame zelaka rAjarSinI prAsuka ane eSaNIya auSadha AdithI yAvatu cikitsA karo.' tyAre cikitsaka maMDuka rAjAnA A pramANe kahevA para hRSTa-tuSTa thayA temaNe sAdhutAne yogya auSadha, bheSaja temaja bhojana-pAnathI cikitsA karI ane madyapAna karavA mATe kahyuM. tyAra pachI sAdhune yogya auSadha AdithI ane madyapAnathI zalaka rAjarSino rogAMka zAMta thaI gayo. te hRSTa-tuSTa yAvatu baLavAna zarIravALA thaI gayA. teno rogAtaka pUrI rIte dUra thaI gayo. tyAra pachI zailaka rAjarSi te rogAtaMkanA upazAMta thaI javA para te vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimamAM ane madyapAnamAM mUrzita, matta, gRddha ane atyaMta A sakta thaI gayA. te ALasu avasagna vihArI thaI gayA. e pramANe pArzvastha tathA pArzvastha vihArI kuzIla kuzIlavihArI tathA pramatta pramattavihArI, saMsakta tathA saMsaktavihArI Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 thaI gayA. zeSa kALamAM paNa zayyA sastArakane mATe pIDha, phalaga rAkhanAra pramAdI thaI gayA. te prAsuka temaja eSaNIya pIDha, phalaga Adine pAchA ApIne ane maMDuka rAjAnI anumati laIne bahAra kAvat janapadamAM vihAra karavAmAM asamartha thai gayA. [70] tyAra pachI paMthakane te pAMcaso aNagAra koI samaye ekaThA thayA. yAvatu madhyarAtrimAM dharma jAgaraNa karatAM karatAM teone evo vicAra utpanna thayo, ke zailaka rAjarSi rAjyano tyAga karIne yAvatuM dIkSita thayA, paraMtu atyAre vipula azana, pAna, khAdima, svAdima temaja madyapAnamAM mUcchita thayA che. te janapada vihAra karavAmAM samartha nathI. he devAnupriyo! zramaNone pramAdI thaIne rahevuM kalpatuM nathI. tethI ApaNA mATe zreSTha che ke AvatI kAle zailaka rAjarSinI AjJA laIne ane pAThiyArI pIDha, phalaga zayyA temaja saMsmAraka pAchA soMpIne paMthaka aNagArane zailaka aNagAranA vaiyAvRtyakArI sthApita karIne bahAra janapadamAM abhuta vicarIe. te munio e evo vicAra karyo. vicAra karIne bIjA divase zailaka rAjarSinI pAse jaIne temanI AjJA laIne pAThi yArI pIDha, laga, zayyA saMsmAraka pAchA soMpI dIdhA ane paMthaka aNa gArane vaicyA nRtyakArI sthApita karyA. sthApita karIne bahAra yAvatuM vicAravA lAgyA. [71] tyAra pachI te paMthaka aNagAra zailaka rAjarSinI zayyA, saMstAraka, uccAra, prastravaNa, zleSma saMghANanA pAtra, auSadha, bheSaja, AhAra, pANI Adi thI glAnI vinA vinayapUrvaka vaiyAvRtya karavA lAgyA. tyAra pachI zailaka rAjarSi koI samaye kArtika caumAsInA divase vipula AhAra karIne ane bahuja adhika madyapAna karIne sAyaMkAlanA samaye ArAmathI sUtA hatA. te samaye paMthaka munie kArtika comAsInA divase kAyo tsarga karIne, devanI pratikramaNa karIne, cAtumasika pratikramaNa karavAnI IcchAthI, zailaka rAjaSine khamAvavA mATe potAnA mastakathI tenA caraNono sparza karyo. caraNono sparza thatA zailaka rAjarSi tatkALa zuSTa thayA yAvat krodhathI dhamadhamAyamAna thayA ane ukyA. bolyA, "are koNa che aprArthitanI IcchA karanAra yAvatu lajjA AdithI rahita jeNe sukha pUrvaka sutelA mArA pagano sparza karyo?" zelaka RSinA A pramANe kahevAthI paMthaka bhayabhIta thaI gayo, trAsa ane khedane prApta thayo. baMne hAtha joDIne kahevA lAgyA, "bhagavana! huM paMthaka chuM. caumAsI kSamApanA devAne mATe Apa devAnupriyane vaMdanA karatA samaye, meM mArA mastakathI ApanA caraNono sparza karyo che. tethI devAnupriya! kSamA karo mAro aparAdha kSamA karI. pharI tema nahi karuM, e pramANe kahIne zailaka aNagArane samyaka rUpathI vinayapUrvaka A arthane mATe vAraMvAra khamAvavA lAgyA. paMthaka dvArA A pramANe kahevA para te zelaka rAjarSine AvA prakArano vicAra utpanna thayo-meM rAjya Adino tyAga karIne paNa yAvatu ALasu Adi thaIne zeSa kALamAM paNa pIDha, phalaga, Adi rAkhIne vicArI rahyo chuM - zramaNa nigranthone zithi lAcArI thaIne rahevuM na kahyuM, tethI AvatI kAle maMDuka rAjAne puchIne paDihArI pIDha, laga, zayyA ane saMsmAraka pAchA ApIne, paMthaka aNa gAranI sAthe, bahAra adbhuta vihArathI vicaravuM te mArA mATe zreyaskara che." yAvatu te pramANe karIne vihAra karyo. [72] he AyuSyanuM zramaNa ! te pramANe je sAdhu yA sAdhvI ALasu thaIne, saMsmArakanA viSayamAM pramAdI thaIne rahe che, te A lokamAM ghaNA zramaNo ane ghaNI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72. nAyAdhama kahAo - 1-pa/72 zramaNIo, ghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAonI hIlanAnuM pAtra thAya che. yAvatu te lAMbA samaya sudhI saMsAramAM bhramaNa kare che. tyAra pachI paMthakane choDIne pAMcaso. aNagAroe A vRtAnta jANyo. tyAre teoe eka bIjAne bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM. zailaka rAjarSi paMthakanI sAthe bahAra vicArI rahyA che. to he devAnapriyo ! ApaNe zelaka rAjarSinI pAse jaIne vicaravuM ucita che." teoe evo vicAra karyo. vicAra karIne rAjarSi zailakanI pAse jaIne vicAravA lAgyA. [73] tyAra pachI zailaka rAjarSi-paMthaka Adi pAMcaso muni ghaNAM varSo sudhI saMyama paya pALIne jyAM puMDarIka parvata hato, tyAM AvyA. AvIne thAvasyA putranI. jema siddha thayA. je sAdhu yA sAdhvI A pramANe vicaraze. te siddhi prApta karaze." | adhyayana panImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (adhyayana-da-nuM ba) [74] zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat siddhine prApta thayelAe pAMcamA jJAtAdhyanano A artha pharamAvela che to he bhagavan! chaThThA jJAtAdhyAnano zuM artha phara mAvela che?" "he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRhanagara hatuM. zreNika rAjA hato. tyAM uttarapUrva dizAmAM guNazIla cetya hatuM. te kALa ane te samayamAM bhagavAn mahAvIra anukramathI vicaratA thakA jyAM rAjagRha nagara hatuM, jyAM guNazIla citya hatuM tyAM padhAryA. yathAyogya avagraha grahaNa karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA vicAravA lAgyA. bhagavAnane viMdana karavA pariSad nIkaLI. zreNika rAjA paNa nIkaLyA. bhagavAne dharma kahyo. te sAMbhaLI pariSad pAchI cAlI gaI. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA jyeSTha ziSya IndrabhUti nAmanA aNagAra na atidUra, na ati najIka sthAna para yAvatu zukala dhyAnamAM lIna thaIne vicaratA hatA. te samaye jene zraddhA utpanna thayela che evA IndrabhUti. aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe kahyuM- he bhagavan! jIva kayA kAraNe zIghra gurutA athavA laghutAne prApta thAya che?' bhagavaMte kahyuM - he gautama ! jema koI paNa nAmavALo, eka puruSa eka moTuM sUkA vela, chidrarahita ane akhaMDita mUMbaDAne darbhathI ane kuzathI lapeTyuM hoya. pachI mATInA lepathI lIpe. pachI tApamAM rAkhI de. sukAI javA para pharIthI darbha ane kuzathI lapeTe, pachI mATInA lepathI lapeTe ane pachI tApamAM sUkave. yAvatu ATha mATInA lepa te TUMbaDA para caDhAve pachI tene athAhaapauSika evA jaLamAM nAkhavAmAM Ave to nizcaya thI he gautama ! te tuMbaDuM mATInA ATha lepanA kAraNe gurutAne prApta thaIne upara rahelA pANIne oLaMgIne nIce dharatInA tala bhAgamAM sthita thaI jAya che.' e pramANe "he gautama ! jIva paNa prANAtipAtathI yAvatu mithyAdarzana zalyathI yAvatu aDhAra pApasthAnonA sevanathI kramazaH ATha karma pravRtionuM upArjana kare che. te karma prakRtionI gurutAnA kAraNe, mRtyunA samaye mRtyune prApta thaIne A pRthvItalane lAMdhIne nIce naraka talamAM sthita thAya che. A pramANe he gautama! jIva zIdhra guratvane prApta thAya che.' have he gautama ! te tuMbaDAne pahelo mATIno lepa bhIno thaI jAya. gaLI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mutaskaMdha-1, adhyayana-6 jAya ane naSTa thaI jAya to te taMbaDuM pRthvItalathI kaMika upara AvI sthira thAya che. tyAra pachI bIjo mATIno lepa dUra thaI jAya to kaMIka vadhAre upara AvI jAya che. A pramANe te ATheya mRttikA lepanA bhInA thavA para yAvatuM haTI javA para lUMbaDuM baMdhanamukta thaIne dharatI talane lAMdhIne upara jaLanA tala para sthita thAya che.' e pramANe che gautama ! prANAtipAta viramaNa yAvatu mithyAdarzanazavira maNathI kramazaH ATha karma prakRtione khapAvIne AkAza talanI tarapha jaIne lokAgra bhAgamAM sthita thaI jAya che A pramANe he gautama! jIva zIgha laghutvane pAme che. | adhyayana-da-nI muni dIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa | (adhyayana-7-rohiNI) | [7pa 'bhagavan! je zramaNa bhagavAna mahAvIre yAvatuM nivaNane prApta thayelAe chaThThA jJAtAdhyayanano A adhikAra pharamAvyo che to he bhagavansAtamA jJAtaadhyayanano zuM artha pharamAvela che?" he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. zreNika rAjA hatA. nagaranI bahAra uttarapUrva dizAmAM guNazilaka cetya hatuM.' te rAjagRha nagaramAM dhanya nAmano sArthavAha nivAsa karato hato. te samRddhizALI hato ane koIthI parAbhUta thanAra na hato. te sArthavAhanI bhadrA nAmanI bhAyI hatI. tenI pAMce Indriyo ane avayavo paripUrNa hatA yAvatu te suMdara rUpavALI hatI. te dhanya sArthavAhanA putra ane bhadrA bhAryAno Atmaja cAra sArthavAhaputra hatA. te A pramANe - dhanapAla, dhanadeva, dhanagopa, ane dhanarakSita. te dhanya sArthavAhanA cAra putronI A bhAyIo hatI. te A pramANe-ujijhAkA bhogavatI, rakSikA ane rohiNI. tyAra pachI dhanya sArthavAhane koI samaye madhyarAtrinA samaye A pramANe adhya vasAya utpanna thayo-A pramANe nizcayathI huM rAjagRha nagaramAM rAjA, Izvara yAvatu talavara AdinA ane mArA kuTumbanA aneka kAryomAM, karaNIomAM, kuTumbo mAM, maMtraNA omAM, guptavAtomAM, rahasyamayavAtomAM, nizcaya karavAmAM, vyavahAromAM pUchavA yogya, meDhIsamAna, pramANabhUta, AdhAra, Alambana, cakSu-samAna pathadarzaka, meDhIbhUta ane badhA kAryonI pravRtti karAvanAra chuM. paraMtu na jANe mArA kyAMyA bIje javApara koI anA cAranA kAraNe mArA sthAnathI zruta thavApara, marI javApara, bhagna thaI javApara ruNa thaI javA para, koi roga vizeSathI vizIrNa thaI javA para, prAsAda AdithI paDI javA para tathA bimArIthI pathArIvaza thavA para, paradezamAM javA para tathA gharathI nIkaLIne videza javA mATe pravRtta thavA para, mArA kuTumbanA pRthvInI jema AdhAra, rassInA samAna avalambana tathA badhAmAM ekatA rAkhanAra koNa thaze? tethI mArA mATe te ucita haze ke kAle yAvatuM sUryodaya thavA para vipulaA cAre prakArano AhAra taiyAra karAvIne mitra, Adine tathA cAra vadhUonA kulagRhanA samudAyane AmaMtraNa karIne ane te mitra, jJAti, svajana, 'Adi cAre putravadhuonA kulagraha vargano azana, pAna, khAdima ane svAdimathI tathA dhUpa, pUSpa, vastra temaja gaMdha AdithI satkAra karIne, sanmAna karIne tenA samakSa tathA cAre putravadhUonA kulagRha varganI samakSa putravadhUonI parIkSA karavAne mATe pAMca pAMca sAli ApuM. tethI jANI zakAya ke koNa putravadhU kevA prakAre tenI rakSA kare che, sArasaMbhALa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 nAyAghamma kahAo- 1/-775 rAkhe che athavA vadhAre che. tyAra pachI dhanya sArthavAhe snAna karyuM. te bhojana maMDapamAM uttama sukhAsana upara beTho. pachI mitra, jJAti AdinI tathA cAre putravadhUonA kulagRtavarganI sAthe te vipula azana,AdinuM bhojana karIne yAvatu te darekano satkAra karyo. sanmAna karyuM. satkArasanmAna karIne mitro, jJAtijano AdinI tathA cAre putravadhUonA kulagRha varganI sAme pAMca cokhAnA dANA lIdhA.laInemoTIputravadhU ujijhakAne bolAvI kahyuM- he putrI ! tuM mArA hAthathI A pAMca dANA le. tene laIne anukramathI tenuM saMrakSaNa ane saMgopana karatI rahe. he putrI ! jyAre huM tArI pAse te pAMca dANA mAMgu tyAre tuM mane pAchA Apaje tyAra pachI te ujijhakAe dhanya sArthavAhanA A artha Adezane "bahusAruM' A pramANe kahIne aMgIkAra pAMca zAliakSata grahaNa karyA. ekAMtamAM gaI. tyAM jaIne tene A pramANe vicAra utpanna thayo-"A prakAre nizcayathI pitAnA koThAramAM zAlithI bharelA ghaNAM palya vidyamAna che. tethI jyAre pitA mArI pAsethI pAMca zAlimAMgaze tyAre huM bIjA zAli laIne ApI daIza. teNe evo vicAra karyo. A pramANe vicAra karIne teNe te pAMca dANA ekAMtamAM pheMkI dIdhA A pramANe bIjI putravadhU bhogavatIne bolAvIne pAMca dANA ApyA ItyAdi vizeSa te che ke teNIe te dANA cholyA. cholIne gaLI gaI. gaLIne potAnA kAmamAM lAgI gaI. Aja pramANe rakSikAnA viSayamAM jANavuM joIe. vizeSatA e che ke teNe te dANA lIdhA pachI tene te vicAra utpanna thayo ke mArA pitAe mitra jJAti AdinI tathA cAre vadhUonA kulagRhavarganI sAme mane bolAvIne Ama kahyuM che ke- he putrI ! tuM mArA hAthamAMthI A dANA le. yAvatuM jyAre huM mAMguM tyAre pAchA ApI devA. to ahI kAMI kAraNa hovuM joIe teNIe te pramANeno vicAra karyo. vicAra karIne te cAvalanA dANA zuddha vastramAM bAMdhI lIdhA. bAMdhIne ratnanI DabImAM rAkhIne osIkA nIce mukI dIdhA.traNe saMdhyAonA samaye sAra saMbhAla karatI thakI rahevA lAgI. tyAra pachI te dhanya sArthavAhe te mitro AdinI samakSa cothI putravadhU rohiNIne bolAvIne tene paNa tema kahIne pAMca dANA ApyA. yAvatu teNe vicAryuM-A pramANe pAMca dANA ApavAmAM koI kAraNa haze. tethI mArA mATe ucita che ke A pAMca zAlInA dANAnuM saMrakSaNa kare, saMgopana kare, vicAra karIne potAnA kulagRhanA puruSone bolA vyA. bolAvIne A pramANe kahyuM devAnupriyo ! tame A pAMca zAline grahaNa karo. grahaNa karIne pahelI varSARtu, mAM jyAre khUba vaSI hoya tyAre eka nAnI evI kyArIne sArI rIto sApha karIne A pAMca zAli vAvI devA. vAvIne bIjIvAra, trIjIvAra ullepa-nikSepa karavA, pachI kyArI nI cAre tarapha vADa karavI tenI rakSA ane saMgopana karatA tene vadhAravA. tyAra pachI kauTu mbika puruSoe pAMca dANA grahaNa karyA. grahaNa karIne anukramathI tenuM saMrakSaNa saMgo pAMga karatA rahevA lAgyA. tyAra pachI te kauTumbika puruSoe varSA RtunA prAraMbhamAM mahAvRSTi thavA para nAnI evI kyArI sApha karI. sApha karIne pAMca cAvalanA dANA vAvyA. vAvIne bIjAnAra trIjIvAra teno ullepa-nikSepa karyo karIne vADano parikSepa karyo.anukramathI saMrakSaNa, saMgopana ane saMvardhana karatA vicAravA lAgyA. tyAra pachI saMrakSita, saMgopita, ane saMvardhita karelA zyAma, zyAma kAntivALA yAvatuM samuha rUpa Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 zrutaskaMdha-1, adhyayana-7 thaIne prasannatA pradAna karanAra, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa thai gayA. tyAra pachI te zAlinA choDamAM pAna AvI gayA, DuMDA AvI gayA, dANA bahAra AvI gayA, sugaMdha vALA thayA, dUdhavALA thayA, bAMdhelA phaLavALA thayA,pAkI gayA, taiyAra thaI gayA, A pramANe te zAli utpanna thayA. tyAra pachI kauTumbika puruSoe te zilA patravALA yAvatuM zalAkAvALA tathA virala patravALA jANIne tIkSNa ane dhAravALA dAMtaraDAthI kApyA. kApIne tene hathelIothI mardana karyA. mardana karIne sApha karyA. tethI te nirmala, pavitra, akhaMDa ane asphoTita TuTyA vinAnA ane supaDAthI sApha karelA thaI gayA.eka prasthaka pramANa thaI gayA. tyAra pachI te kauTumbika puraSoe te prastha pramANa zAli-akSatone navA ghaDAmAM bharyA. bharIne tenA para mATIno lepa karI dIdho mudrita karI dIdho pachI tene koThAranA eka bhAgamAM rAkhI dIdhA. rAkhIne tenuM saMgopana karatA thakA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te kauTumbika puruSoe bIjI varSA RtumAM vaSakALanA prAraMbhamAM mahAvRSTi paDavA para eka nAnI kyArIne sApha karI. sApha karIne te zAli vAvI dIdhA yAvatuM tene koThAranA eka bhAgamAM rAkhI dIdhA koThAranA eka bhAgamAM rAkhIne tenuM saMrakSaNa ane saMgopana karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te kauTumbika puruSoe trIjI varSARtumAM mahAvRSTi thavA para e pramANe karatA yAvat ghaNAMja kumbha pramANa zAli thai gayA. tyAra pachI te kombika puruSoe te zAli koThAramAM rAkhI, yAvatu tenI rakSA karavA lAgyA. cothI varSARtumAM e pramANe karavAthI seMkaDo kuMbha pramANa zAli thaI gayA. tyAra pachI jyAre pAMcamI varSARtu cAlI rahI hatI. tyAre dhanya arthavAhane madhya rAtrinA samaye A pramANeno vicAra utpana thayo. meM AjathI pahelAMnA pAcamA varSamAM cAre putravadhUonI parIkSA karavA mATe te pAMca pAMca cAvalanA dANA hAthamAM ApyA che. to kAle yAvatuM sUryodaya thavApara pAMca cAvalanA dANA mAMgavA mArA mATe ucita thaze. yAvatuM jANuM to kharo ke koNe kovA prakAre tenuM saMrakSaNa, saMgopana ane saMvardhana karela che? dhanya sArthavAhe A pramANe vicAra karyo. vicAra karIne bIjA divase sUryodaya thavA para vipula azanAdi banAvyA. mitro, jJAti jano Adine tathA cAre putravadhUonA kulagRha vargane AmaMtrita yAvatuM saMmAnita karIne te mitro, jJAtijano Adi tathA cAre putravadhUonA kulagRhavarganI samakSa moTI putravadhU ujijhakAne bolAvI. he putrI ! AjathI pahelAM pAMcamAM varSamAM A mitro, jJAtijano Adi tathA cAre putra vadhUonA kulagRha varganI samakSa me tamArA hAthamAM pAMca zAli ApyA hatA. A vAta satya che? ujipkAe kahyuM-hA, satya che. dhanya sArthavAha bolyAto he putrI ! mArA te zAlI akSata pAchA Apo.' tyAra pachI ujijhakAe te dhanya sArthavAhanI vAtane svIkArI. svIkArIne jyAM koThAra hato tyAM pahoMcI. pahoMcIne pAMca zAliakSata grahaNa karyA, grahaNa karIne dhanya sAthe vAhane bolI "A che pAMca zAli akSata." tyAre dhanya sArthavAhe ujijhakAne sogaMda apAvyA ane kahyuM putrI ! A te ja zAlinA dANA che athavA bIjA che ? tyAre ujijhakAe dhanya sArthavAhane A pramANe kahyuM - he tAta ! A te zAlinA dANA nathI, bIjA che. tyAre pachI dhanya sArthavAha ujijha kAnI pAsethI te artha sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne kuddha thayA. yAvatu krodhamAM AvIne dhrujavA lAgyA. teoe ujijhakAne te mitro, jJAtijano AdinI tathA cAre Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 nAyAdhamma kahAo-1-77pa putravadhUonA kulagRhavarganI sAme potAnA kulagRhanI rAkha pheka-nArI chANA nAkhanArI, kacarA kADhavAvALI, paga dhovAnA pANI Apa nArI snAnane mATe pANI devAvALI ane bahAranuM dAsInuM kArya karanArI niyukta karI A pramANe je sAdhu ane sAdhvI yAvatu pravajyA laIne pAMca mahAvratono parityAga karI de che, te A ja bhavamAM ghaNAM zramaNo, zramaNIo, zrAvako ane zrAvikAnuM avahelanAnuM pAtra bane che. yAvatu anaMta saMsAra bhame che. A pramANe bhogavatInA viSayamAM jANavuM. vizeSatA e che ke tene khAMDavAvALI, kuTavAvALI, pIsavAvALI, ghaMTalAmAM daLIne dhAnyanA chIlakA utAranArI, rAMdhavAvALI, pIrasavAvALI, tahevAranA prasaMga para svajanonA ghare jaIne lANI ApavAvALI, gharamAM aMdaranuM dAsInuM kAma karavAvALI temaja rasoinuM kArya karavAvALInA rUpamAM niyukta karI. A pramANe he AyuSmanuM zramaNo ! ApaNA je sAdhu athavA sAdhvI pAMca mahA vratone phoDavAvALA hoya che. te A ja bhavamAM ghaNA sAdhuo sAdhvIo, zrAvako zrAvi kAonI avahelanAnuM pAtra bane che. A pramANeja rakSikAnA viSayamAM jANavuM joIe. vizeSatA e che ke te potAnA nivAsagRhamAM AvIne teNe maMjUSA kholI. kholIne ratnanI DabbImAMthI pAMca zAlinA dANA grahaNa karyA. grahaNa karIne jyAM dhanya sArthavAha hatA, tyAM AvI. AvIne dhanya sArthavAhanA hAthamAM te pAMca dANA ApI dIdhA. tyAra pachI dhanya sArthavAhe rakSikAne A pramANe kahyuM ke he putrI ! A teja pAMca zAli akSata che ke bIjA ? tyAre rakSikAe dhanya sArthavAhane kahyuM-tAta ! A te ja zAliakSata che, bIjA nathI. tyAra pachI dhanya sArthavAha rakSikAnI pAsethI te artha sAMbhaLIne harSita ane saMtuSTa thayo. tene potAnA gharanA hiraNya, kAsA AdinA vAsaNonI, dUSya rezamI vastranI, vipula dhana, dhAnya, kanaka, muktA Adi svApateyanI bhAMDAgAriNInA rUpamAM niyukta karI dIdhI. e pramANe he AyuSyanuM zramaNo!ApaNA je sAdhu yA sAdhvI pAMca mahAvratonI rakSA kare che te A ja bhavamAM ghaNA sAdhu sAdhvIoghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAonA arcanIya hoya che, rohiNanA viSayamAM paNa ema ja kahevuM joIe vizeSa che ke jyAre dhanya sAthevAtuM pAMca dANA mAMgyA tyAre teNIe kahyuM tAta Apa mane ghaNAM gADA-gADIo Apo. jethI huM Apane ApanA pAMca zAli-akSatanA dANA pAchA ApyuM. tyAre dhanya sArthavAha rohiNIne kahyuM putrI !tuM mane te pAMca zAlinA dANA gADA gADImAM bharIne kemaApIza? tyAre rohiNIe dhanya sArthavAhane kahyuM-tAta! AjathI pahelAM pAMcamA varSe A mitro, jJAtijano AdinI samakSa Ape pAMca dANA ApyAM hatAM. yAvatuM te Aje seMkaDo kumbha thaI gayA che. ItyAdi pUvokta kramAnusAra kahevuM, A pramANe he tAta! Apane te pAMca zAlinA dANA gADA-gADIomAM bharIne AvuM chuM. tyAre rAjagRha nagaramAM zRMgATaka Adi mArgomAM ghaNA loko ApasamAM A pramANe kahevA lAgyA-devAnupriyo ! dhanya sArthavAha dhanya che, jenI pUtravadhu rohiNI che, jeNe pAMca zAlinI dANA gADA-gADIo bharIne pAchA ApyA. tyAra pachI dhanyasArthavAha te pAMca zAlInA dANAne gADA gADI o dvArA pAchA AvatA jue che. joIne hRSTa-tuSTa thaIne tene svIkAre che. svIkAra karIne tene te mitro temaja jJAtijano AdinI tathA cAre putra vadhUnA te kulagRhavarganI samakSa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 zrutaskaMdha-1, adhyayana-7 rohiNI putravadhUne, te kulagRhavarganA aneka kAryomAM yAvat rahasyomAM pUchavA yogya yAvatuM gharanuM kArya calAvanArI ane pramANabhUta niyukta karI A pramANe he AyuSyanuM zramaNo ! je sAdhu sAdhvI potAnA pAMca mahAvratone vadhAre che te A ja bhavamAM ghaNA zramaNo AdinA pUjya thaIne yAvatuM saMsArathI mukta thaI jAya che. adhyayana-7-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-8-mallI) [7] bhagavan! jo bhagavAna mahAvIre sAtamAM jJAtAdhyanano A artha kahyo che to AThamAMno kayo artha pharamAvela che?' jabU! te kALa ane te samayamAM A jambudvIpa mahAvideha varSamAM meruparvatathI pazcimamAM niSadha varSadharaparvatathI uttaramAM, zitodA mahAnadIthI dakSiNamAM, sukhAvaha vakSaskA parvatathI pazcimamAM ane pazcima lavaNa samudrathI pUrvamAM- A sthAna para salilA vatI nAme vijaya kahela che. te salilAvatI vijayamAM vItazokAM nAmanI rAjadhAnI kahela che. te nava yojana pahoLI yAvatuM sAkSAta devalokanI samAna hatI. te vItazokA rAjadhAnImAM uttarapUrva dizAnA bhAgamAM indra kumbha nAmanuM udyAna hatuM. te vItazoka rAjadhAnImAM bala rAjA hato. te balarAjAnA aMtaHpuramAM dhAriNI prakRti eka hajAra devIo hatI. te dhAriNIdevI koI samaye siMhane svapnamAM joIne jAgRta thaI. yAvatu yathA samaya mahAbala nAmanA putrano janma thayo te bALaka kramazaH bAlyAvasthAne tyAgIne bhoga bhogavavAmAM samartha thaI gayo. tyAre mAtA pitAe samAna rUpa vayavALI kamalazrI Adi pAMcaso zreSTha rAjakumArIonI sAthe eka ja divasamAM mahAbalanuM pANigrahaNa karAvyuM. pAMcaso prAsAda Adi pAMca pAMcasono daheja Apyo. yAvatuM mahAbala kumAra manuSya saMbaMdhI. kAma bhoga bhogavato vicaravA lAgyo. te kALa ane te samayamAM dharmaghoSa nAmanA sthavira pAMcaso ziSyothI parivatA thaine anukramathI vicaratA jyAM IndrakuMbha nAmanuM udyAna hatuM, tyAM padhAryA ane saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM rahyA. sthavira munirAjane vaMdana karavAne mATe jana samUha nIkaLyo. bala rAjA paNa nIkaLyo. dharma sAMbhaLIne rAjAne vairAgya thayo. vizeSa e ke teNe mahAbala kumArane rAjya para pratiSThita karyo. pratiSThita karIne svaye ja balarAjAe AvIne sthaviranI pAse pravajyA aMgIkAra karI. te agyAra aMgonA jJAtA thayA. ghaNA varSo sudhI saMyama pALIne jyAM cAraparvarata hato, tyAM gayA. eka mAsano nirjala anazana karIne kevaLajJAna prApta karIne vAvat siddha thayA. tyAra pachI anyadA kadAcitu kamalazrI yAvatuM svapnamAM siMhane joIne jAgRta thaI. yAvatuM balabhadra kumArano janma thayo. te yuvarAja paNa thaI gayo. te mahAbala rAjAnA A cha rAjA mitra hatA. te A pramANe acala gharaNa pUraNa vasu vaizramaNa ane abhicandra. teo sAtheja janmyA hatA ane sAthe ja vRddhi pAmyA hatA. teoe sAthe sAthe videza javuM, sAthe sAthe sukha duHkha bhogavavuM ane sAtheja AtmAno nistAra karavo evo nirNaya karIne parasparamAM A arthano svIkAra karyo hato. te kALa ane te samayamAM dharmaghoSa nAmanA sthavira jyAM IkuMbha udyAna hatuM, tyAM Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 nAyAdhamma kahAo - 1/-8/76 padhAryA. pariSada vaMdanA karavA nIkaLI. mahAbala rAjA paNa nIkaLyo sthaviramahArAje dharma kahyo. mahAbala rAjAne dharma zravaNa karavAthI vairAgya utpanna thayo. vizeSa e ke rAjAe kahyuM - 'he devAnupriya ! huM mArA cha bAla mitrone pUchI lauM ane balabhadra kumArane rAjya52 sthApita karI dauM.' A pramANe kahIne teNe chae bAla mitrone pUchyuM. tyAre te chae bAlamitro mahAbala rAjAne kahevA lAgyA "devAnupriya ! jo tame pravrujita thAo cho to amAro mATe bIjuM koNa AdhAra che ? yAvat ame paNa dIkSita thaie chIe. tyAra pachI mahAbala rAjAe te chae mitrone kahyuM-'he devAnupriyo ! jo tame mArI sAthe yAvat pravrujita ho to tame jAo ane pota potAnA jyeSTha putrane pota potAnA rAjya para pratiSThita karo ane pachI hajAra puruSodvArA vahana karavA yogya zibikAo para AruDha thaine ahIM pragaTa thAo.'mahAbala rAjAe chae bAlamitrone AvelA joyA. joine te harSita ane saMtuSTa thayA. tene kauTumbika puruSone bolAvyA ane bolAvIne kahyuM devAnupriyo ! jAo ane balabhadra kumArano mahAn rAjyAbhiSeka karo. tyAra pachI mahAbala rAjAe balabhadrakumAranI AjJA lIdhI. pachI mahAbalarAjA chae mitronI sAthe hajAra puruSodvArA vahana karavA yogya zibikA para ArUDha thaine vItazokA nagarI mAM jyAM indrakuMbha udyAna hatuM ane jyAM sthavira bhagavaMto hatA, tyAM AvyAM. AvIne teoe svayaM paMcamuSTika loca karyo. loca karIne yAvat dikSita thayA. agyAra aMgonuM adhyayana karIne, ghaNAM upavAsa belA, telA Adi tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te mahAbala Adi sAte aNagAra koi samaye ekaThA thayA te samaye teomAM paraspara A pramANe vAtacIta thaI 'he devAnupriyo ! ApaNe badhAne eka sAtheja tapakriyA grahaNa karIne vicaravuM UMcita che.' A pramANe kahIne badhAe te vAta aMgIkAra karIne aneka caturthabhakta Adi yAvat eka sarakhI tapasyA karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te mahAbala aNagAre A kAraNathI strInAmagotra karmanuM upArjana karyuM teo mahAbalane choDIne zeSa cha aNagAra jo caturthabhakta grahaNa karIne vicare, to te mahAbala aNagAra SaSThabhakta grahaNa karIne vicare. agara mahAbalanA sivAya cha aNagAro SaSThabhakta aMgIkAra karIne vicare to mahAbala aNagAra aSTamabhakta grahaNa karIne vicare. e pramANe A kAraNonuM ekavAra athavA vAraMvAra sevana karavAthI tIrthaMkaranAmagotra karmanuM paNa upArjana temaNe kareluM. [77-79] arihaMta siddha pravacana zrutajJAna, guru-dharmopadezaka sthavira sAdhu bahu zruta tapasvI, A sAte prati vatsalatA dhAraNa karavI guNotkIrtana karavuM vAraMvAra jJAnano upayoga karavo. darzana-samyakatva ane jJAnAdikano vinaya karavo. Avazyaka karavA, uttaraguNo ane mULaguNonuM niraticAra pAlana karavuM. kSaNalava pramANa kALamAM paNa saMvega, bhAvanA temaja dhyAnanuM sevana karavuM tapa karavo. tyAga vaiyAvacca karavI. samAdhi upajAvavI. navuM navuM jJAna grahaNa karavuM. zrutanI bhakti karavI ane pravacananI prabhAvanA ka2vI, A 20 kAraNothI jIva tIrthaMkaratvanI prApti kare che. [80] tyAra pachI mahAbala Adi sAte aNagAra eka mAsanI pahelI bhikSu pratimA aMgIkAra karIne vicare che. yAvat bAramI eka rAtrinI bhikSu pratimA aMgIkAra Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 karIne vicAre che. tyAra pachI te mahAbala Adi sAte aNagAra kSullaka niSkrIDita nAmaka tapa karma aMgIkAra karIne vicare che. te tapa A pramANe karAya che. sarva prathama eka upavAsa kare, upavAsa karIne sarvakAmaguNita pAraNA kare; pAraNA karIne be upavAsa kare, pachI eka upavAsa kare, karIne traNa upavAsa, kare, karIne be upavAsa kare, karIne cAra upavAsa kare karIne traNa upavAsa kare. karIne pAMca upavAsa kare, karIne cAra upavAsa kare, karIne cha upavAsa kare, karIne pAMca upavAsa kare, karIne sAta kare, karIne pAMca upavAsa kare, karIne A ATha upavAsa kare, karIne sAta upavAsa kare, karIne nava upavAsa kare, karIne ATha upavAsa kare karIne nava upavAsa kare, karIne sAta upavAsa kare, karIne ATha upavAsa kare, karIne cha upavAsa kare, karIne sAta upavAsa kare, karIne pAMca upavAsa kare, karIne cha upavAsa kare, karIne cAra upavAsa kare, karIne pAMca upavAsa kare, karIne traNa upavAsa kare, karIne cAra upavAsa kare, karIne be upavAsa kare, karIne traNa upavAsa kare, karIne eka upavAsa kare, karIne be upavAsa kare, karIne eka upavAsa kare sarva jagyAe pAraNAnA divase sarva kAmaguNita pAraNA karIne upavAsa pUrNa karavo ema samajavuM. A pramANe. phullaka sihaniSkrIDita tapanI pahelI paripATI cha mAsa ane sAta ahorAtramAM sUtranuMsAra yAvat ArAdhita thAya che. tyAra pachI bIjI paripATImAM eka upavAsa kare che, ItyAdi badhu pahelAnI samAna samajavuM. vizeSatA e che ke temAM vikRti rahita pAraNA kare che A pramANe trIjI paripATI paNa samajavI vizeSatA e che ke alepakatathI pAraNA kare che. cothI paripATImAM paNa temaja samajavuM joie. temAM AyaMbIlathI pAraNA thAya che. tyAra pachI te mahAbala Adi sAte aNagAra kSullaka siMha niSkrIDita tapanI be varSa ane aThyAvIsa ahorAtrImAM sUtranA kathanAnusAra yAvat tIrthaMkaranI AjJAthI ArAdhanA karIne jyAM sthavira bhagavAna hatA, tyAM AvyA. AvIne teone vaMdanA karI, namaskAra karyA. bhagavaname mahatu siMhaniSThIDita nAmano tapakarma karavA IcchIe chIe te tapa kSullaka siMhaniSkrIDita tapanA samAna ja jANavo joIe. vizeSatA e che ke temAM cotrIsa bhakta sudhI pahoMcI pAchA pharAya che. eka paripATI eka varSa, cha mAsa, aDhAra ahorAtrImAM samApta thAya che. saMpUrNa mahAsiMhaniSkrIDita tapa cha varSa, be mAsa ane bAra ahorAtrImAM samApta thAya che. tyAra pachI te mahAbala pramukha sAte aNagAra mahAsiMhaniSkrIDita tapakarmano sutrAnusAra yAvatuM ArAdhana karIne jyAM sthavira bhagavAn hatA, tyAM Ave che. AvIne sthavira bhagavAnane vaMdana namaskAra karIne ghaNAMja upavAsa belA Adi karatAM vicare che. tyAra pachI te mahAbala prakRti aNagAra te pradhAna tapanA kAraNe zuSka hIna tathA rukSa thaI gayA, jema bhagavatI sUtramAM kahela daka muni-vizeSatA e che ke skaMdaka munie bhagavAna mahAvIra pAsethI AjJA prApta karela hatI, paraMtu A sAta munioe sthavira bhagavAna pAsethI AjJA lIdhI. AjJA laIne cAra nAmaka parvata para ArUDha thayA. ArUDha thaIne yAvatu be mAMsanI saMlekhanA karIne ekaso vIsa bhaktanA anazana karIne, corAsIlAkha varSa sudhI saMyama pALIne corAsI lAkha pUrvanuM kula AyuSya bhogavIne jayaMta nAmaka trIjA anuttara vimAnamAM devaparyAyathI utpanna thayA. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyAdhamma kahAo - 1-881 . [81] te jayaMta vimAnamAM keTalAka devonI batrIsa sAgaropamanI sthiti kahela che. teomAMthI mahAbalane choDIne bIjA cha devonI kaMIka nyUna batrIsa sAgaropamanI sthiti ane mahAbalanI pUrI batrIsAgaropamanI sthiti kahela che. tyAra pachI mahAbala sivAya cha e devo jayaMta devalokathI, deva saMbaMdhI AyuSya pUrNa karIne, devaloka mAM rahevA saMbaMdhI sthitino kSaya thavAthI ane deva saMbaMdhI bhavano kSaya thavAthI, attara rahita, zarIrano tyAga karIne A jambudvIpamAM bhArata varSamAM vizuddha mAtA-pitAnA vAzavALA rAjakuLomAM alaga alaga kumAranA rUpamAM utpanna thayA. te A pramANe pahelo mitra pratibuddhi IvAku dezano rAjA thayo. caMdracchAya aMga dezano rAjA thayo, jenI rAjadhAnI caMpA hatI. trIjo mitra zaMkha kAzI dezano rAjA thayo, jenI rAjadhAnI vANArasI nagarI hatI. cotho rUkamI kuNAla dezano rAjA thayo, jenI nagarI zrAvastI hatI. pAMcamo adInazatru kurukSetrano rAjA thayo, jenI rAjadhAnI hastInApura hatI. chaThTho jitazatru paMcAla dezano rAjA thayo, jenI rAjadhAnI kAMpilyapura hatI. - tyAra pachI te mahAbala deva-traNa jJAnathI yukta thaIne, jyAre samasta graha ucca sthAnamAM rahelA hatA, dareka dizAo saumya vitimira ane vizuddha hatI, pakSionA zabda Adi zakuna vijayakAraka hatA, vAyu dakSiNa tarapha cAlI rahyo hato ane anukULa arthAt zIta maMda ane sugaMdha rUpa thaIne pRthvI para prasAra karI rahyo hato, pRthvI para dhAnya niSpanna thaI gayuM hatuM ane A kAraNe loko atyaMta harSa yukta thaIne krIDA karI rahyA hatA, evA samayamAM, ardha rAtrinA avasara para, azvinI nakSatrano caMdramAnI sAthe yoga thavA para, hemanta RtunA cothA mAsa, AThamA pakSamAM arthAt phAlyuna mAsanA zulka pakSamAM, cothanI tithinA pAchalA bhAge rAtri bhAgamAM, batrIsa sAgaropamanI sthitivALA jayanta nAmaka vimAnathI, anantara, zarIra tyAga karIne, A jambudvIpa nAmanA dviIpanA bharata kSetramAM, mithilA nAmanI rAjadhAnImAM, kuMbharAjAnI prabhAvatI devInI kukSIe, devagati saMbaMdhI AhArano tyAga karIne vaikriya zarIrano tyAga karIne temaja devabhavano. tyAga karIne, garbhanA rUpamAM utpanna thayA. te rAtrimAM prabhAvatI devI tevA prakAranA pahelA kahelA vAsabhAvanamAM pUrvavarNita zayyA para yAvatu ardharAtrinA samaye, jyAre te ekadama na sutI hatI ke na jAgatI hatI, vAraMvAra uMghatI hatI tyAre te A prakAranA pradhAna, kalyANa rUpa, ziva dhanya, mAMgalika ane sazrIka cauda mahAsvapna joine jAgI. gaja vRSabha siMha abhiSeka puSpamALA caMdramA sUrya dhvajA kuMbha pA sarovara kSIra sAgara vimAna ratnarAzi nidhUma agni A 14 svapna joyA pachI prabhAvatI rANI jyAM rAjA kumbha hatAM, tyAM AvI. AvIne patine svapnano vRttAnta kahyo. kummarAjAe svapna pAThakone bolAvIne svapnanA phaLa pUchyA. yAvatu prabhAvatI devI harSita temaja saMtuSTa thaIne vicaravA lAgI. tyAra pachI prabhAvatI devIne traNa mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre A pramANeno dohada utpanna thayo te mAtAo dhanya che ke je jaLa ane sthalamAM utpanna thayela, dedIpya mAna, aneka pacaraMgI puSpothI AcchAdita zayyA para sukhapUrvaka beThelI ane sukhapUrvaka sutelI vicare che. tathA pATalA, mAlatI, cappA, azoka, punAganA phUlo, maravAnA pAna, damanakanA phulo, nidaoNSa zatapa trikAnA phulo temaja koTanA uttama patrothI guMthela, parama Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 sukhadAyaka sparzavALA, jovAmAM suMdara tathA atyaMta saurabha choDanAra zrIdAmakAnDanA samUhane suMghatI thakI potAno dohada pUrNa kare che. tyAra pachI te prabhAvatI devIne AvA prakArano dohada utpanna thayelo jANIne pAse rahela vANavyaMtara devoe zIdhraja jala ane thalamAM utpanna thayela yAvatu pAMca varNavALA puSpa kumbho ane bhAronA pramANamAM kuMbha rAjAnA bhavanamAM lAvIne rAkhI dIdhA. te sivAya sukhaprada temaja sugaMdha phelAvatA thakA e zrIdAmakAnDa paNa lAvIne rAkhI dIdho. tyAra pachI prabhAvatI devIe jala ane sthalamAM utpanna yAvat phUlonI mALAthI potAno dohada pUrNa karyo. tyAre prabhAvatI devI prazastadohadavALI thaIne vicAravA lAgI. tyAra pachI prabhAvatI devIe nava mAsa ane sADA sAta divasa pUrNa thavA para, hemantanA prathama mAMsamAM, bIjA pakSamAM athatuM mArgazIrSa mAsanA zukala pakSamAM, ekAdazInA divase, madhyarAtrimAM, azvinI nakSatra no caMdramAnI sAthe yoga thavApara, dareka grahonA uccasthAna para sthita thayA para, jyAre dezanA dareka loko prakRdita thaIne krIDA karI rahyA hatA evA samaye, Arogya pUrvaka ogaNIsamA tIrthakarane janma dIdho. [2] te kALa ane te samayamAM adholokamAM rahenArI mahattarIkA dizAkumArI kAo AvI, ItyAdI janmanuM varNana jambudvIpaprajJaptimAM Avela che, te ahIM samajI levuM joIe, vizeSatA e che ke mithilA nagarImAM, kumbha rAjAnA bhavanamAM, prabhAvatI devInuM nAma kahevuM joIe. yAvatu devoe janmAbhiSeka karIne naMdIzvara dvIpamAM jaIne mahotsava karyo. tyAra pachI kukSma rAjAe temaja ghaNA bhavana patio, vANavyaMtaro, jyotiSyo eva vaimAnika devoe tIrthaMkarano janmAbhiSeka karyo. pachI jAtakarma Adi saMskAra karyo, yAvatu nAmakaraNa karyuM ke amArI A putrI mAtAnA garbhamAM AvI hatI tyAre mAlyanI zayyAmAM yuvAno dohada utpanna thayo hato ane te pUrNa thayo hato, tethI tenuM nAma "mallI' hoya ema kahIne tenuM mallI' nAma rAkhyuM. jema bhagavatI sUtramAM mahAbala nAma rAkhavAnuM varNana che, temaja ahIM jANavuM. [83-84) devalokathI cuta thayelI te bhagavatI mallI vRddhine prApta thaine anupama zobhAvALI thaI, dAsI dAsothI parivRtta thaI ane pIThamardothI gherAyelI rahevA lAgI. tenA mastakanA keza kALA hatA, nayana sundara hatA, hoTha bimbaphala samAna lAla hatA, dAMtonI katAra hatI ane zarIra zreSTha kamaLanA garbhanI samAna gaura hatuM. tenA zvAsozvAsa vikasita kamaLanA samAna gaMdhavALA hatA [85] tyAra pachI videharAjAnI te zreSTha kanyA bAlyAvasthAthI mukta thaI yAvatuM rUpa-yauvana lAvaNyathI atIva atIva utkRSTa ane utkRSTa zarIravALI thaI. tatpazcAtu videharAjanI te uttama kanyA mallI kaMika nyunamaso varSanI thaI, tyAre te cha rAjAone potAnA vipula avadhijJAnathI jatI rahevA lAgI. tyAra pachI videharAjanI uttama kanyA mallIe kauTumbIka puruSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM "devAnupriyo ! jAo ane azokavATikAmAM eka moTuM mohanagRha banAvo, je aneka seMkaDo khaMbhothI banAvelo hoya, te mohanagRhanA ekadama madhyabhAgamAM cha garbhagRha banAvo. te cha garbha gRhonI vacamAM eka jAlagRha banAvo. te jAlagRhanI madhyamAM eka maNimaya pIThikA banAvo te sAMbhaLI kauTumbika puruSoe te pramANe banAvIne AjJA pAchI ApI. 6 Jairt Education International Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 nAyAdhama kahAo-1-885 tyAra pachI te mallI kumArIe maNipIThikA upara potAnA jevI, potAnA jevI tvacAvALI, potAnA jeTalI umaravALI, samAna lAvaNya, yauvana ane guNothI yukta eka suvarNanI pratimAnuM nimaNi karAvyuM. te pratimAnA mastaka para chidra hato ane tenA para kamaLanuM DhAMkaNa hatuM. A pramANenI pratimA banAvarAvIne je vipula, azana, pAna, khAdya ane svAdya je te khAtI hatI te manojJa azanAdino pratidina eka-eka piDa laIne te suvarNamaya, mastakamAM chedavALI yAvat pratimAmAM mastakamAMthI nAMkhatI rahI. tethI temAM evI durgadha utpanna thatI hatI ke jema sarpanA mRtakalevaranI hoya, yAvatu tenAthI paNa adhika aniSTa ane amanojJa hoya. [8] te kALa ane te samayamAM kauzala nAmano deza hato. temAM sAketa nAmanuM nagara hatuM. te nagaranA uttarapUrva dizAmAM eka nAgagRha hatuM. te pradhAna hatuM, satya hatuM tenI sevA saphala thatI hatI ane te devAdhiSThita hatuM. te sAketa nagaramAM pratibuddhi nAmaka ikvAku vaMzano rAjA nivAsa karato hato. padmAvatI tenI paTarANI hatI. subuddhi nAmaka amAtya hato, je sAma, sAma, bheda ane deDa nItiomAM kuzaLa hato yAvat rAjyadhurAnI ciMtA karanAra hato. koi samaye padmAvatI devIne nAgapUjAno utsava Avyo. te padmAvatI devI nAga pUjAno utsava Avelo jANIne pratibuddhi rAjAnI pAse gaI. pAse jaIne baMne hAtha joDIne A pramANe bolI-svAminuM! kAle mAre nAgapUjA karavI che. tethI ApanI anumati meLavIne nAgapUjA karavA mATe javA icchuM . svAmin ! Apa paNa mArI nAgapUjAmAM padhAro. evI mArI icchA che. tyAre pratibuddhi rAjAe padmAvatI devInI te vAta svIkAra karI. tyAra pachI padmAvatI devI pratibuddhi rAjAnI anumati meLavIne haSTa-tuSTa thaI. teNe kauTumbika puruSone bolAvyA ane kahyuM "devAnupriyo ! kAle mArI nAga pUjA thaze. to tame mAlAkArone bolAvo ane tene A prakAre kaho "A pramANe nizcayathI padmAvatI devInI kAle nAgapUjA thaze. tethI devAnupriyo ! tame jala ane sthalamAM utpanna thayela pAMca raMganA phula nAgapUjAmAM laI jAo ane eka zrIdAmakAnDa banAvIne lAvo. tyAra pachI jala ane sthalamAM utpanna thanAra pAMca varNonA phulothI vividha racanA karIne tene sajAvo. te racanAmAM haMsa, mRga, mayUra, kroMca, sArasa, cakravAka, madanalAlaane koTalanA samUhathI yukta tathA IhAmRga, vRSabha, turaga, AdinI, racanAvALA citro banAvIne mahA mUlyavAna, mahAna janone yogya ane eka vizALa puSpamaMDapa banAvo. te puSpa maMDapanA madhyabhAgamAM ekamahAna ane gaMdhanAsamUhane choDa nAra zrIdAmakAnDa ulloca para laTakAvo. laTakAvIne padmAvatI devInI rAha jotA raho tyAra pachI padmAvatI devIe bIjA divase prAtaHkAla sUryodaya thavA para kauTumbika puruSone bolAvIne kahyuM- devAnupriyo! zIdhra ja sAketanagaramAM aMdara ane bahAra pANI chAMTo, saphAI karo ane lipAi karo.' yAvatu te kauTumbika puruSoe te pramANe kArya karIne AjJA pAchA ApI. tyAra pachI padmAvatI devIe kauTumbika puruSone bIjIvAra bolAvIne A pramANe kahyuM: 'devAnupriyo ! zIghratAthI laghukaraNathI yukta yAvatu rathane joDIne upasthita karo tyAre teo paNa te pramANe ratha upasthita kare che. tyAra pachI padmAvatI devI aMtaHpuranI aMdara snAna karIne yAvatu dhArmika yAna para ArUDha thaI. tyAra pachI padmAvatI devI potAnA parivArathI parivRta thaIne sAketa nagarInI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 83 vaccamAM thaIne nIkaLI.nIkaLIne jyAM pUSkariNI hatI, tyAM AvI.AvIne puSkariNImAM praveza karyo. praveza karIne snAna karyuM. yAvat atyaMta pavitra thaIne bhInI sADI paherIne tyAM je kamala Adi hatA temane yAvat grahaNa karyA. grahaNa karIne jyAM nAgagRha hatuM, tyAM javAno mATe vicAra karyo. tyAra pachI padmAvatI devInI ghaNIja dAsa-dAsIo phUlonI chAbaDI LaIne tathAM dhUpanI kuchiyAM hAthamAM laIne pAchaLa cAlavA lAgI. tyAra pachI padmAvatI devI sarva RddhinI sAthe jyAM nAgagRha hatuM, tyAM AvI. AvIne nAgagRhamAM praveza karyo. praviSTa thaIne romahastaka laIne pratimAne pUjI yAvat dhUpa karyo. dhUpa karIne pratibuddhi rAjAnI pratIkSA karavA lAgI.tyAra pachI pratibuddhi rAjA snAna karIne zreSTha hAthInA skaMdha para AsIna thayA. koraMTanAM phUlo sahita anya puSponI mALAo jemAM lapeTIhatI,evuM chatra teNemastakaparadhAraNakarelahatuM.yAvatttamazveta cAmara DhoLa vAmAM AvatA hatA. tenI AgaLa AgaLa vizALa ghoDA, hAthI, ratha ane paidala yoddhA- Ama caturaMgI senA cAlI. subhaTono samUha cAlyo te jyAM nAgagRha hatuM tyAM Avyo. AvIne hAthInA skaMdha parathI nIce utaryo. utarIne pratimA para dRSTi paDatAM ja tene praNAma karyA. praNAma karIne pUSpamaMDapamAM praveza karyo. praveza karIne tyAM eka mahAnazrIdAmakAnDa joyuM. tyAra pachI pratibuddhi rAjA te zrIdAmakAMDane ghaNA samaya sudhI joto rahyo. joine tezrIdAmakAnDanA viSayamAM tene Azcarya utpanna thayuM.teNe subuddhiamAtyane A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! tame mArA dautya kArya mATe ghaNA grAmo, Akaro, nagaro yAvat sannivezamAM ghUmo cho, ane ghaNAM rAjAo izvaro AdinA gRhamAM praveza karo cho. to zuM tame AvuM suMdara zrIdAmakAnta pahelAM kyAMya joyuM che jevuM padmAvatI devInuM A zrIdAmakAMDa che ? tyAre subuddhi amAtye pratibuddhi rAjAne kahyuM- he svAmin ! meM ekavAra koI samaye ApanA dautyakArya mATe mithilA rAjadhAnImAM gayo hato. tyAM meM kuMbharAjAnI putrI ane prabhAvatI devInI AtmajA videhanI uttama rAjakumArI mallInA saMvatsara pratilekhana utsavanA samaye divya zrIdAmakAMDa joyo hato. te zrIdAmakAMDanI sAme padmA vatI devInuM A zrIdAmakAMDa lAkho aMza paNa nathI lAgato. tyAra pachI pratibuddhi rAjA e subuddhi maMtrIne A pramANe kahyuM- he devAnupriye ! videhanI zreSTha rAjakumArI mallI kevI che, tyAre subuddhi maMtrIe ikSvAkurAjA pratibuddhine kahyuM- svAmin ! videhanI zreSTha rAjakumArI mallI supratiSThita ane kAcabAnI samAna unnata ane suMdara caraNa vALI che. ityAdi varNana jambudrIpaprajJapti AdinA samAna jANI levuM joIe. tyAra pachI pratibuddhi rAjAe subuddhi amAtyanI pAsethI A artha sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne ane zrIdAmakAnDanI vAtathI harSita thaIne dUtane bolAvyo. bolAvI A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! tame mithilA rAjadhAnI jAo tyAM kuMbha rAjA nI putrI prabhAvatI devInI AtmajA ane videhanI pradhAna rAjakumArI mallInI mArI patnInA rUpamAM mAMgaNI karo pachI bhale tenA mATe AkhuM rAjya zulkamAM devuM paDe. tyAra pachI te dUte pratibuddhi rAjAnA A pramANe kahevA para harSita ane saMtuSTa thaIne tenI AjJA aMgIkAra karI. mithilA rAjadhAnI javAno vicAra karyo. [8] te kALa ane te samayamAM aMga nAmaka janapada hatuM. temAM caMpAnAmaka nagarI hatI. te caMpAnagImAM caMdrachAya nAmaka aMgarAja aMgadezanA rAjA hatA. te caMpA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 nAyAdhamma kahAo-1887 nagarImAM ahaMnnaka prabhUti ghaNA sAMyAtrika naurANika rahetA hatA. te vaNiko Rddhi saMpanna hatA ane koIthI parAbhava pAmanAra na hatA. temAM ahaMnnaka zramaNopAsaka paNa hato te jIva ajIva Adi tattvono jJAtA hato. tyAra pachI ahaMnnaka Adi sAMyAtrika nIvANika koI samaye eka vAra eka sthAna para ekaThA thayA, tyAre temAM ApasamAM A pramANe kathA saMlApa thayo.-"ApaNe gaNi madhArima meya ane paricche A cAra prakAranuM kariyANuM laIne jahAja dvArA lavaNasamudramAM praveza karavo yogya che. A pramANe vicAra karIne teoe parasparamAM A vAta aMgIkAra karI. aMgIkAra karIne gaNima, dharima, meya ane pAricchedya kariyANuM grahaNa karyuM. grahaNa karIne chakaDA-chakaDI taiyAra karyo. bharIne zubha tithi, karaNa, nakSatra, ane muhUrtamAM azana, pAna, khAdima ane svAdima banAvyA. banAvIne bhojananA samaye mitro ane jJAti janone jamADyA, yAvatu temanI anumati lIdhI. anumati laine gADI-gADA joDyA. joDIne campAnagarInI vaccovaca thaIne nIkaLyA. nIkaLIne jyAM gaMbhIra nAmaka potapaTTana hato, tyAM AvyA. gaMbhIra nAmaka potA paTTanamAM AvIne teoe gADI-gADA choDI dIdhA. choDIne jahAja sajjita kaya. cAra prakAranA bhAMDa bharyA. bharIne temAM cAvala-cokhA, loTa, tela, ghI, gorasa pANI, pANInA vAsaNa,auSadha,bheSaja, ghAsa, lAkaDI, vastra, zastra ane te sivAyanI jahAja mAM rAkhavA yogya vastuone jahAjamAM bharI bharIne prazasta tithi, karaNa, nakSatra, ane muhUrtamAM vipula, asana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karAvyA. mitro temaja jJAtijano Adine jamADIne teonI anumatinI lIdhI. naukAnA sthAne AvyA. tyAra pachI te ahaMnnaka Adi yAvatu naukA vaNI konA parijana yAvatu te prakAranA manohara vacanothI abhinaMdana karatA thakA ane temanI prazaMsA karatA thakA A prakAre bolyA: he Arya pitAmaha ! he tAta! he bhrAtA ! he mAmA ! bhAgineya ! Apa A bhagavAnuM samudra dvArA punaH punaH rakSaNa karAtA ciraMjIvI thAo. ApanuM maMgala thAya. ame Apane arthano lAbha karIne, ISTa kArya karIne nirdoSa ghara para AvelA zIdhra joIe' A pramANe kahIne nirvikAra snehamaya, dIrgha, satRSNA ane azruplAvita draSTithI jotA jotA te loko thoDA samaya sudhI tyAM ubhA rahyA. tyAra pachI naukAmAM puSpabali kArya samApta thavA para, sarasa raktacaMdanathI pAMce AMgaLI yonA thApAM lagAvavA para, dhUpa karyA pachI, samudranA vAyunI pUjA thaI javA para, balaya vAhA yathAsthAna saMbhALIne, zveta patAkA upara pharakAvI devA para, vAdyonI madhura dhvani thavA para, vijaya kAraka badhA zakunA thavA para yAtrA mATe rAjAno Adeza patra prApta thaI javA para, mahAna ane utkRSTa sihanAda yAvatuM dhvanithI, atyaMta kSubdha thayela mahAsamudranI garjanAnI samAna pRthvIne zabda maya karatA thakA yAvatu te vaNika eka taraphathI naukA para caDhyo. tyAre pachI vaMdI ane A pramANe kahyuM- he vyApArIo ! tamane badhAne arthanI siddhi thAya ! tamane kalyANa prApta thayela che. tamAruM samasta pApa naSTa thayuM che. A samaya puSya nakSatra caMdramAMthI yukta che ane vijaya nAmaka mahUrta che, tethI A deza ane kALa yAtrAne mATe uttama che. tyAra pachI vaMdI. jananA dvArA A pramANe vAkya kahevA para hRSTatuSTa thayA. kukSidhAra karNadhAra te sAMyA trika naukAvaNika pota potAnA kAryamAM lAgI gayA. pachI bhAMDothI paripUrNa madhya bhAga. vALI ane maMgalathI paripUrNa agrabhAgavALI te naukAne baMdhanothI mukta karI. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cutaskaMdha-1, adhyayana-8 85 tyAra pachI te naukA baMdhanothI mukta thaI ane pavananA baLathI prerita thaI. tenA para sapheda kapaDAno pAla caDhela hato tethI evuM lAgatuM hatuM ke jANe pAMkha phelAvelI koI garuDayuvatI hoya ! vahetA gaMgAnA jaLanA tIvra pravAhanA vegathI kSubdha thatI thatI hajAro moTA taraMgo ane nAnA taraMgonA samUhane ullaMghana karatI thakI te keTalAka ahorAtramAM lavaNa samudramAM aneka so yojana dUra cAlI gaI. tyAra pachI aneka so yojana lavaNa samudramAM pahoMcela te ahaMnnaka Adi sAMyAtrika naukAvaNikone ghaNAja seMkaDo utpAta prAdurbhata thayA. utpAta A pramANe hato- akAlamAM garjanA thavA lAgI, akAlamAM vijaLI camakavA lAgI, akAlamAM gaMbhIra gaDagaDATa thavA lAgyo, vAraMvAra AkAzamAM devatA nRtya karavA lAgyA. tyAra pachI ahaMnnaka sivAya bIjA sayAtrika naukA vaNikoe eka moTA tAla pizAcane joyo. tenI jAMgha tADa vRkSanI samAna lAMbI hatI ane bAhuo AkAza sudhI pahoMcela khUba lAMbI hatI. tenuM mastaka phUTela hatuM, bhramaronA samUha, uttama aDadano Dhagalo ane bheMsanI samAna kALo hato jalathI paripUrNa meghonA samAne zyAma hato. tenA nakha chAjalI samAna hatA. tenI jIbha haLanI phAla samAna hatI tenA hoTha lAMbA hatA. tenuM mukha sapheda, goLa, pRthaka-pRthaka tIkhI, sthira, moTI ane vAMkI dADhothI vyApta hatuM. tenI be jiddAonA agra bhAga myAna vinAnI dhAradAra talavAra-yugalanA samAna hatA, pAtalA hatA, capala hatA, temAMthI niraMtara lALa TapakI rahI hatI. te rasa-lolupa hatA. caMcala hatA; lapalapAI rahyA hatA ane mukhathI bahAra nIkaLyA hatA. mukha phADela hovAthI tenuM lAla lAla tALavuM khUluM dekhAtuM hatuM ane te moTuM vikRta bIbhatsa ane lALa jharAvanAra hatuM. tenA mukhamAMthI agninI jvAlAo nIkaLI rahI hatI. tethI te evo dekhAto hato, jemAM hiMgaLathI vyApta aMjanagirinI guphA rUpa bila hoya. saMkocAyela moDa samAna tenA gAla saMkocAyelA hatA, athavA tenI indriyo, zarIranI cAmaDI, hoTha ane gAla badhA karacalI vALA hatA. tenuM nAka nAnuM hatuM capaTuM hatuM vAMku hatuM ane bhagna hatuM tenA baMne nAsikA puTothI krodhanA kAraNe nIkaLato zvAsavAya atyaMta niSphara ane karkaza hato. tenuM mukha manuSya AdinA ghAtane mATe racita hovAthI bhISaNa dekhAtuM hatuM. tenA bane kAna capala ane lAMbA hatA, zakhulI temanI uMcA mukhavALI hatI. tenA para lAMbA lAMbA ane vikRta bAla hatA. ane te kAna netranI pAsenA hADakA sudhIne aDatA hatA. tenA netro pILA ane camakadAra hatA. tenA lalATa para bhrakuTi caDhI hatI je vijaLI jevI dekhAtI hatI. temanI dhvajanI cAre tarapha manuSyonA muMDonI mALA lapeTI hatI. vicitra prakAranA gonasa jAtinA sapanuM temaNe bakhtara banAvI rAkhela hatuM.teNe Amatema pharatA phaMphADA mAratA sapa, viMchio goho, uMdaro, noLIyA ane kAkIDAnI vicitra prakAranI uttarAsaga jevI mALA paherI hatI. bhayAnaka pheNAvALA ane dhama dhamatA be kALA sarponA lAMbA laTakatA kuMDala kAnamAM dhAraNa karyA hatA. potAnA baMne kaMdho para bilADI ane ziyALa rAkhela hatA. potAnA mastaka para dedIpyamAna ane ghU ghU dhvani karanAra ghuvaDono muguTa banAvyo hato. te ghaMTAnA zabdanA kAraNe bhayaMkara ane bhayAnaka pratIta thato hato. kAyarajanonA ddhane daLanAra hato. te dedIpyamAna aTTahAsya karI rahyo hato. tenuM zarIra caba, rakta, meda, mAMsa ane maLathI malina ane lipta hatuM. te Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8s nAyAghamma hAo-1887 prANIone trAsa utpanna karato hato. tenI chAtI pahoLI hatI. teNe zreSTha vyAghanuM evuM citra vicitra cAmaDuM paherI rAkhela hatuM, jemAM nakha, roma, mukha, netra ne kAna Adi avayava paripUrNa ane sApha dekhAtA hatA. teNe uMcA karelA baMne hAtho upara rasa ane rudhirathI lipta hAthInuM cAmaDuM phelAveluM hatuM. te pizAca naukApara beThelA lokonI atyaMta kaThora, snehahIna, aniSTa, trAsa utpanna karanAra, svarUpathI ja azubha, apriya tathA akAnta svaravALI vANIthI tarjanA karI rahyo hato. evo bhayAnaka pizAca te lokone dekhAyo. te lokoe tAla pizAcanA rUpane naukAnI tarapha Avato joyo. joIne teo DarI gayA, atyaMta bhayabhIta thayA, eka bIjAnA zarIrane coTI gayA ane ghaNA IndronI, skaMdonI tathA rUdra, ziva, vaizramaNa ane nAgadevanI bhUtonI, yakSonI duganI, tathA koTTa kriyA devInI ghaNI ghaNI seMkaDo mAnatA mAnavA lAgyA. te samaye ahaMnnaka zramaNo pAsake te divya pizAca rUpane Avato joyo. tene joine te jarA paNa bhayabhIta na thayo, trAsane prApta na thayo, calAyamAna na thayo, saMbhrAnta na thayo, vyA kula na thayo, udvigna na thayo. tenA mukhano rAga ane netrano varNa badalAyo nahIM. tenA manamAM dInatA ke khinnatA utpanna na thaI. teNe eka bhAgamAM jaIne vastranA cheDAthI bhUminuM pramArjana karyuM. te sthAna para besI gayo. ane baMne hAtha joDIne A pramANe bolyA - "arihaMta bhagavaMta yAvatu siddhine prApta thayela prabhune namaskAra ho ! pachI kahyuM - jo huM A upasargathI mukta thaI jAuM to mane A kAyotsarga pALavo kalaze ane jo A upasargathI mukta na thAuM to mane, A pratyAkhyAna kahyuM che A pramANe kahIne teNe sAgArI anazana grahaNa karyo. tyAra pachI te pizAcarUpa tyAM AvyuM, jyAM ahaMnnaka zramaNopAsaka hato. AvIne ahaMnnakane A pramANe kahyuM : - are aprArthita yAvatu lajjA, kIti buddhi lakSmIthI parivajita ! zIlavrata aNuvrata, guNavrata, viramaNa pratyAkhyAna ane pauSadhopavAsathI calAyamAna thavuM kSobhayukta thavuM khaMDita karavuM, saMpUrNa bhaMga karavo, kalpato nathI. paraMtu jo tuM zIlavrata Adino parityAga nathI karato to huM tArA A potavahanane be AMgaLIo para uThAvI lauM chuM ane sAta ATha talanI uMcAI sudhI AThAzamAM uchALI dauM chuM ane uchALIne tene jaLanI aMdara DubADI dauM chuM. jethI ArtadhyAnanA vazIbhUta thaine, asa mAdhine prApta thaine, jIvanathI rahita thaI jaIza. tyAre ahaMnnaka zramaNopAsake te devane manomana A pramANe kahyuM "he devAnupriya! huM ahaMnnaka nAmano zrAvaka chuM ane jaDa cetananA svarUpano jJAtA chuM. nizcayathI mane koI deva yA dAnava nigraMtha pravacanathI calAyamAna karI zake nahi, kSubdha karI zake nahi. tamArI je zraddhA hoya to karo.' A pramANe kahIne ahaMnnaka nirbhaya, aparivartita mukhanA raMga ane netranA vaNavALo. dainya ane mAnasika khedathI rahita, nizcala, niSpada, mauna ane dharmadhyAnamAM lIna banI gayo. tyAra pachI te divya pizAcarUpa ahaMnnaka zramaNopAsakane bIjI vAra trIjIvAra kahevA lAgyA. te divya pizAcarUpe ahaMnnakane dharmadhyAnamAM lIna joyo. joine teNe adhika kupita thaIne te pota vAhanane be AMgaLIothI grahaNa karIne sAta-ATha maMjIlanI yA tADavRkSanI UMcAI sudhI upara uThAvIne lIdhuM anaka kiMcitu mAtra calAyamAna na thayo ane dharmadhyAna mAMja lIna rahyo. tyAra pachI te pizAcarUpa jyAre ahaMnnakane nigraMtha pravacanathI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutaskaMdha-1, adhyayana-8 calAyamAna karavAmAM samartha na thayo tyAre te upazAnta thaI gayo, yAvatu manamAM khedane prApta thayo. pachI teNe te potavAhanane dhIre-dhIre utArIne jalanI upara rAkhyuM. pizA canA divya rUpanuM saMharaNa karyuM ane divya devanA rUpanI vikriyA karI. adhara sthira thaIne ghugharAnI chamachama dhvanithI yukta vastrAbhUSaNa dhAraNa karIne ahaMnnaka zramaNopAsaka ne A pramANe kahyuM: he ahaMnaka! tane dhanya che. he devAnupriya ! tAruM jIvana saphala che ke jene nigrantha pravacanamAM A pramANenI pratipatti prApta thaI che ane AcaraNamAM lAvavAnA kAraNe samyak prakArathI sanmukha AvI che. he devAnupriya ! devonA indra ane devonA rAjA zake saudharmakalpamAM, saudhamasibhAmAM ghaNAM devonI madhyamAM sthita thaine mahAna zabdo thI A pramANe kahyuM - 'niHsaMdeza jebUdIpa nAmanA dvIpamAM, bharata kSetramAM, caMpA nagarImAM ahaMnnaka nAmano zramaNopAsaka jIva ajIva Adi tatvono jJAtA che. tene nizcayathI koI deva yA dAnava nigraMtha pravacanathI calAyamAna karavAmAM yAvatuM sakhya katvathI cuta karavAmAM samartha nathI." tyAre he devAnupriya! deveMdra zakanI A vAtapara mane zraddhA na thai. te vAta mane gamI nahi. tyAre mane A prakArano vicAra utpanna thayo - huM jAuM ane ahaMnnakane dharma priya che ke dharma priya nathI? te draDha dharma che ke draDha dharmI nathI? te zIlavrata. ane guNavrata AdithI calAyamAna thAya che yAvatu teno parityAga kare che athavA nathI karato ? avadhijJAnano prayoga karyo. meM jANyuM-jANIne izAna khuNAmAM jaIne vaikriya samudyAta karyo. tyAra pachI utkRSTa yAvatuM zIdhra gatithI jyAM lavaNa samudra hato jyAM devAnupriya [tame hatA, tyAM Avyo. AvIne meM upasarga karyo. paraMtu devAnupriya bhaya bhIta na thayA, trAsane prApta na thayA. meM joyuM ke devAnupriyane Rddhi guNa rUpa samRddhi yuti tejasvitA, yaza, zArIrika bala yAvatu parAkrama labdha thayo che. prApta thayo che ane tenuM sArI rIte sevana karela che. to he devAnupriya ! Apane namAvuM chuM. Apa kSamA karo. he devAnupriya! punaH punaH huM evuM nahi karuM.' A pramANe kahIne baMne hAtha joDIne deva anna kanA pagamAM paDI gayo ane A ghaTanAne mATe vAraMvAra kSamAyAcanA karavA lAgyo, kSamA yAcanA karIne ahaMnnakane be kuMDalayugala bheTa karyo. bheTa karIne je dizAthI pragaTa thayo hato te dizAmAM pAcho gayo. [88) tyAra pachI ahaMnnake upasarga TaLI gayo, ema jANIne pratimA pALI. tyAra pachI te ahinaka Adi yAvatu naukAvaNika dakSiNa dizAnA anukULa pavananA kAraNe jyAM gaMbhIra nAmaka potapaTTana hato tyAM AvyA, AvIne te pota naukAne rokIne gADA-gADI taiyAra karyA. taiyAra karIne te gaNima, dharima, meya ane pAricchedya bhAMDane gADA-gADImAM bhaya. jyAM mithilA nagarI hatI tyAM AvyA. AvIne mithilA nagarI nI bahAra uttama udyAnamAM gADA-gADI choDayA. choDIne te mithilA nagarImAM javAne mATe te mahAna arthavALA mahAmulyavALA, mahAna janone yogya vipula ane rAjAne yogya bheTa ane kuMDalanI joDI lIdhI. laIne mithilA nagarImAM praveza karyo. praveza karIne jyAM kulma rAjA hato tyAM Avyo. AvIne baMne hAtha joDIne mastaka para aMjalI karIne yAvatuM te mahAna arthavALI bheTa ane te divya kuMDala yugala rAjAnI pAse laI gayo yAvatu rAjAnI sAme rAkhI dIdhA. tyAra pachI kuMbha rAjAe te naukAvaNikonI te bheTa yAvatu aMgIkAra Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 nAyAdhamma kahAo-1-888 karI. aMgIkAra karIne videhanI uttama rAjakumArI mallIne bolAvI. bolAvIne te divya kuMDalayugala videhanI zreSTha rAjakumArI mallIne paherAvIne tene vidAya karI. tyAra pachI te kuMbha rAjAe te ahaMnnaka Adi yAvatu vaNikonA vipula azana, pAna AdithI tathA vastra, gaMdha, mALA ane alaMkArathI satkAra karyo. tenuM zulka mApha karI dIdhuM. rAjamArganI , madhyamAM temane utAro Apyo ane pachI vidAya karyo. tyAra pachI te ahaMnnaka Adi sAMyAtrika vaNika, jyAM rAjamArganA madhyamAM AvAsa hato, tyAM AvyA. AvIne bhAMDano vyApAra karavA lAgyA. vyApAra karIne teoe prati bhAMDa lIdhuM. teoe gADA-gADI bhaya, bharIne jyAM gaMbhIra potapaTTana hatuM tyAM AvyA. AvIne potavahana taiyAra karIne temAM badho mAla bharyo. bharIne dakSiNa dizAnA anukULa vAyunA kAraNe jyAM caMpA nagarInuM potasthAna hatuM tyAM AvyA. AvIne potane rokIne gADI-gADI ThIka karyA. cAra prakArano sodo temAM bharyo. bharIne lAvatu moTI bheTa ane divya kuMDalayugala grahaNa karyA. grahaNa karIne jyAM aMgarAjA caMdracchAya hatA, tyAM AvyA. AvIne te moTI bheTa yAvatu rAjAnI sAme rAkhI. tyAra pachI caMdrachAya aMgarAjAe te divya temaja mahArtha kuMDalayugala Adino svIkAra karyo. te ahaMnnaka Adine A pramANe kahyuM - "he devAnupriyo ! Apa ghaNAM grAmo, Akaro AdimAM bhramaNa karo cho tathA vAraMvAra lavaNa samudramAM jahAja dvArA praveza karo cho to Ape koI jagyAe koI paNa Azcarya joyuM che? tyAre ahaMnnake kahyuM - he svAminuM ! ame ahaMnnaka Adi ghaNA sAMyAtrika naukAvaNiko A caMpA nagarImAM nivAsa karIe chIe. ekavAra koI samaye ame yAvatu kuMbha rAjAnI pAse pahoMcyA ane bheTa temanI sAme rAkhI. te samaye kuMbha rAjAe mallI nAmaka videharAjAnI zreSTha kanyAne te divya kuMDalayugala paherAvyA. paherAvIne tene vidAya karI dIdhI.to he svAminuM! ame kuMbha rAjAnA bhavanamAM videha rAjAnI zreSTha kanyA mallI Azcarya rUpamAM joyela che. tyAra pachI caMdracchAya rAjAe ahaMnnaka Adino satkAra-sanmAna karyo. satkAra sanmAna karIne vidAya karyo. tyAra pachI caMdrAcchAye dUtane bolAvIne kahyuM - ItyAdi badhu pahelAnI samAnaja kahevuM. [8] te kAla ane te samayamAM kuNAla nAmaka janapada hatuM. te janapadamAM zrAvastI nAmanI nagarI hatI. temAM kuNAla dezanA adhipati rumi nAmaka rAjA hatA. te rumi rAjAnI putrI ane dhAriNIdevInI kUkhathI janmela subAhu nAmaka kanyA hatI. tenA hAthapaga Adi badhA avayava suMdara hatA. te rUpamAM, yauvanamAM ane lAvaNyamAM utkRSTa zarIra vALI hatI. te subAhu bAlikAno koI samaye cAtumAsika snAnane utsava Avyo. te kuNAlAdhipati rukmi rAjAe subAhu bAlikA! cAturmAsika snAna no utsava Avelo jANyo. kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne e pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! kAle subAhu bAlikAne cAtumasika snAnano utsava thaze. tethI tame rAjamArganI madhyamAM, cokamAMjala ane sthalamAM utpanna thanAra pAMca vaNanA phUlo lAo. ane eka zrIdAma kAMDa laTakAvo tyAra pachI kuNAlAdhipati rukima rAjAe suvarNakAronI zreNIne bolAvI. bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo ! zIghratAthI rAjamArganI madhyamAM, puSpamaMDapamAM vividha prakAranA paMcaraMgI cAvalothI nagaranuM Alekhana karo. tenI ThIka madhya bhAgamAM eka pATa rAkho.'tyAra pachI kuNAlAdhipati rukima hAthInA zreSTha skaMdha upara ArUDha , Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrataaMdha-1, adhyayana-8 thayo. catu raMgI senA, moTA moTA yoddhAo ane aMtapuranA parivArathI parivata thaine. subAhu kumArIne AgaLa karIne, jyAM rAjamArga hato, jyAM puSpamaMDapa hato tyAM AvyA. AvIne hAthInA skaMdha uparathI nIce utarIne puSpamaMDapamAM praveza karyo. pUrva dizA tarapha mukha karIne uttama siMhAsana upara AsIna thayA. tyAra pachI aMtaHpuranI strIoe subAhu kumArIne te pATa para besADIne sonA cAMdInA kaLazothI tene snAna karAvyuM. snAna karAvIne badhA alaMkArothI vibhUSita karI. pachI pitAnA caraNomAM praNAma karavAne mATe laI gayA. te samaye subAhu kumArI rukima rAjAnI pAse AvI. AvIne tene pitAnA caraNono sparza karyo. rukima rAjAe subAhu kumArIne potAnI godamAM besADI lIdhI. besADIne subAhu kumArInA rUpa yauvana ane lAvaNya joine te vismaya pAmyo, vismita thaine teNe varSadharane bolAvyo bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! tame mArA dautyakAthI ghaNA grAmo, Akaro, nagaro ane gRhomAM praveza karo cho, to tame kyAMya paNa koI rAjA yA izvarane tyAM pahelAM Avo snAna mahotsava joyo che. tyAra pachI varSadhare rukima rAjAne hAtha joDIne A pramANe kahyuM - he svAmin ! ekavAra huM ApanA dUtanA rUpamAM mithilA gayo hato. meM tyAM kuMbha rAjAnI putrI ane prabhAvatI devInI AtmA videharAjanI uttama kanyA mallIno snAnama hotsava joyo hato. subAhu kumArIno A mahotsava te snAna mahotsavanA lAkhamAM aMzonA paNa nathI AvI zakato. varSadhara pAsethI te A vAta sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne rukima rAjAe dUtane bolAvyo. zeSa sarva vRttAnta pahelAnI jema samajavuM. [] te kALa ane te samayamAM kAzI nAmaka janapada hatuM. janapadamAM vANArasI nAmanI nagarI hatI. temAM kAzIrAja zaMkha nAmaka rAjA hatA. koI samaye videharAjanI uttama kanyA mallInAM te divya kuMDalayuganI joDa khulI gaI. tyAre kuMbharAjAe suvarNa kAronI zreNIne bolAvI ane kahyuM - 'devAnupriyo ! A divya kuMDala yugalanI joDane sAMdhI Apo. tyAra pachI suvarNakAronI zreNIo tathAThIka che' ghaNA upAyothI te kaMDala yugalane pariNata karatA thakA tenI joDa sAMdhavA prayatno karyo paraMtu tene sAMdhavAmAM samartha na thayA. tyAra pachI te suvarNakArazreNI, kuMbha rAjAnI pAse AvI. AvIne baMne hAtha joDIne ane jaya-vijaya zabdathI vadhAvIne A pramANe kahyuM- "svAmin ! ghaNA upAyo karyo, paraMtu te saMdhine joDavA mATe zaktimAna na thayA. tethI he svAminu ! ame te divya kuMDala yugala samAna bIjA kuMDala yugala banAvI daIe." suvarNakAronuM kathana sAMbhaLIne ane yamAM dhAraNa karIne kumbharAjA kuddha thayo. lalATamAM traNa salavaTa nAkhIne A pramANe bolyA - "tame kevA sonI cho ke A kuMDala yugalanI joDa paNa sAMdhI na zakyA? Ama kahIne temane deza nivArsananI AjJA ApI. tyAra pachI kuMbha rAjA dvArA deza nikAlanI AjJA pAmelA te suvarNakAro potAnA ghare AvyA. AvIne potAnA bhAMDa, pAtra ane upakaraNa Adi laIne mithilA nagarInI vaccovaca thaIne nIkaLyA. nIkaLIne videha janapadanI madhyamAM thaIne jyAM kAzI janapada ane jyAM vANArasI nagarI hatI, tyAM AvyA. tyAM AvIne agra udyAnamAM gADI-gADI choDyA. choDIne mahAnuM arthavALI yAvatu upahAra laIne, vANArasI nagarInI vaccovaca thaIne jyAM kAzIrAja zaMkha hatA, tyAM AvyA. AvIne baMne hAtha joDIne yAvatuM jaya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyAdhama kahAo - 1-890 vijaya zabdothI vadhAvyA. vadhAvIne te upahAra rAjAnI sAme rAkhIne zaMkha rAjAne A pramANe nivedana karyuM.- he svAmin ! rAjA kuMbhanA dvArA mithilA nagarIthI nikAsituM karela amo ahIM AvyA chIe. he svAminuM! ame ApanI bhUjAonI chAyAne grahaNa karIne sukhapUrvaka nivAsa karavA icchIe chIe." tyAre kAzIrAja zaMkhe te suvarNakArone kahyuM- devAnupriyo ! kuMbha rAjAe tamane dezanikAlanI AjJA kema ApI ?' tyAre suvarNa kAroe zaMkha rAjAne sarvavAna kahI tyAra pachI zaMkha rAjAe suvarNakArone kahyuM : devAnupriyo! kuMbha rAjAnI putrI ane prabhAvatInI AtmajA mallI videharAjAnI zreSTha kanyA kevI che ?" tyAre suvarNakAroe zaMkha rAjAne kahyuM- "svAminuM! jevI videharAjanI zreSTha kanyA mallI che tevI deva kanyA ke gaMdharva kanyA paNa na hoya." tyAra pachI zaMkha rAjAe dUtane bolAvyo ityAdi badho vRttAnta pahelAnI jema jANavo. [1] te kALa ane te samayamAM kuru nAmaka janapada hatuM. temAM hastInApura nAmaka nagara hatuM, adanazatru rAjA hato, yAvatuM te sukha pUrvaka vicArato hato. te mithilA nagarImAM kuMbha rAjAno putra ane prabhAvatI devIno Atmaja ane mallI kumArIno anuja malladina kumAra yAvatuM yuvarAja hato. te samaye ekavAra malladina kumAre kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM- 'tame jAo ane mArA pramAda vana mAM eka moTI citra sabhAnuM nimaNi karo, je aneka staMbhothI yukta hoya ItyAdi tyAra pachI malladina kumAre citrakAronI zreNIne bolAvI. bolAvIne A pramANe kahyuM - devAnuM priyo! tame loko citra sabhAne hAva, bhAva, vilAsa ane vimbIka yukta citrothI citrita karo. ghare jaIne teoe pIMchI ane raMga lIdho. laIne jyAM citrasabhA hatI, tyAM AvyA. AvIne citrasabhAmAM praveza karyo. praveza karIne bhUminA vibhAgonuM vibhAjana karyuM. vibhAjana karIne pota potAnI bhUmine sajjita karI. citrane yogya banAvI. sajjita karIne citra sabhAmAM hAva-bhAva AdithI yukta citra aMkita karavAmAM lAgI gayA. te citrakAromAMthI eka citrakArane evI citrakaLAlabdhi prApta thaI hatI ane vAraMvAra upayogamAM AvI hatI ke je koI dvipada, catuSpada athavA apadanuM eka avayava paNa joI le to te avayavanA AdhAre tenuM AkhuM citra banAvI zake. te samaye ekavAra eka citrakAra dArake yavanikAnI oTamAM rahela mallI kumArInA pagano aMguTho jALI mAMthI joyo. tyAra pachI te citrakAradArakane evo vicAra Avyo. yAvatu tenuM AbehUba yAvatuM guNayukta suMdara citra banAvavuM ucita che. teNe tevo vicAra karyo vicAra karIne bhUminA paganA aMguThAnuM anusaraNa karIne yAvat citra banAvyuM. tyAra pachI citrakA ronI te maMDalIe citrabhAsAne yAvatu hAva-bhAva AdithI citrita karI. citrita karIne jyAM malladina kumAra hato, tyAM gaI. tyAra pachI malladina kumAre citrakAronI maMDalI no satkAra sanmAna karyuM.satkAra sanmAna karIne jIvikAneyogya vipula prItidAna ApyuM. ApIne vidAya karyo. tyAra pachI samaye malladina kumAra snAna karIne vastrAbhUSaNa dhAraNa karIne, aMtapura temaja parivAra sahita, dhAyamAtAne sAthe laIne, jyAM citrasabhA, hatI. tyAM AvyA. AvIne citrasabhAnI aMdara praveza karyo praveza karIne hAva, bhAva, vilAsa ane vibloka yukta citro jotAM-jotAM jyAM videhanI zreSTha rAjakanyA mallInuM tenA anurupa citra hatuM, tyAM AvavAne mATe taiyAra thayA. tyAre malladina kumAre Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 videhanI uttama rAjakumArI mallInuM, tenuM anurupa citra banAvela joyuM joIne tene A pramANe vicAra utpanna thayo; - "are A to videhanI zreSTha rAjakumArI mallI cho' te vicAra AvatAM ja te lajjita thayo, prIDita thaI gayo. ane vyardita thaI gayo. tethI te dhIre dhIre tyAMthI haTI gayo. tyAra pachI haTatA thakA malladinane joine dhAya mAtAe kahyuM - he putra ! tame lajjita, drIpaDita ane vyardita thaine dhIme dhIme kema haTyA? tyAre malladine dhAya mAtAne A pramANe kahyuM- "mAtA ! mArI guru ane devatA samAna moTI henanI ke jenAthI mAre lajjita thavuM joie, sAme, citrakAroe banAvela A sabhAmAM praveza karavo zuM yogya che?" tyAre dhAya mAtAe malladina kumArane A pramANe kahyuM - he putra! nizcayathI te sAkSAt mallI nathI, paraMtu te videhanI uttama kumArI mallI citrakAre tenA anurupa citrita karI che. tyAre malladina kumAra dhAya mAtAnA te arthane sAMbha LIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne ekadama krodhita thayo ane bolyo - "koNa che te citrakAra ke je motanI IcchA kare che, yAvatu lajjA buddhi AdithI rahita che, jeNe guru ane devatAnI samAna mArI jyeSTha bahenanuM kAvatu citraka banAvela che ? A pramANe kahIne teNe citrakArane vadhanI AjJA ApI dIdhI. tyAra pachI citrakAronI te zreNI A vRttAnta ne sAMbhaLI ane samajIne jyAM malladina kumAra hato, tyAM AvI. AvIne baMne hAtha joDIne vAvatuM mastaka para aMjali karIne kumArane vadhAvyo. vadhAvIne A pramANe kahyuM- svAminuM! nizcayathI te citrakArane A prakAranI citrakAralabdhi labdha thaI, prApta thaI ane abhyAsamAM AvI che tethI he svAmi ! Apa te citrakArane vadhanI AjJA na Apo. he svAminuM! Apa te citrakArane bIjo koI daMDa Apyo. tyAra pachI malladina kumAre te citrakArane saMDAsakano cheda karAvI dIdho ane tene dezanikAlanI AjJA ApI. tyAra pachI malladina dvArA dezani kAlanI AjJA pAmela te citrakAra potAnA bhAMDa, pAtra ane upakaraNa Adi laIne mithi lA nagarIthI nIkaLyo. videhanI zreSTha rAjakumArI mallInA paganA aMgUThAnA anusAra tenuM samagra rUpa citrita karyuM. citrita karIne te citraphalaka potAnI kAMkhamAM dabAvI lIdhuM. pachI mahAna arthavALo yAvatuM upahAra grahaNa karyo. grahaNa karIne hastinApura nagaranI madhyamAM thaIne adInazatru rAjAnI pAse Avyo. AvIne tene baMne hAtha joDIne vadhAvyA. vadhAvIne upahAra tenI sAme mUkyo. pachI citrakAre kahyuM- "svAminuM! mithilA rAjadhAnI mAM kuMbha rAjAnA putra ane prabhAvatI devInA Atmaja malladina kumAre mane dezakAlanI AjJA ApI che. te kAraNe huM ahIM Avyo chuM. he svAminuM ApanI bAhuonI chAyAne parigRhIta karIne yAvat huM ahIM rahevA IcchuM chuM.' tyAra pachI adInazatru rAjAe citrakAra putrane kahyuM - he devAnupriya! malladina kumAre kyA kAraNe tamane deza nikAlanI AjJA ApI che ?' tyAra pachI citrakAra putre adInazatru rAjAne sarvavAta kahI. tyAra pachI adInazatru rAjAe te citrakArane A pramANe kahyuM- devAnupriya ! tame mallI kumArInuM anurupa citra kevuM banAvyuM hatuM?" tyAre citrakAre potAnI kAMkhamAMthI citraphalaka kAryuM. kADhIne adInazatru rAjAnI pAse rAkhyuM rAkhIne kahyuM- he svAminuM ! videharAjAnI zreSTha kanyA mallInuM anurUpa A citra meM kaMIka AkAra, bhAva ane prati bimbanA rUpamAM citrita karela che. videharAjanI zreSTha kumArI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 nAyAdhama kahAo- 1-5891 mallInuM AbehUba rUpa to koi devatA athavA dAnava paNa citrita karI na zake. adInazatru rAjAe dUtane bolAvyo. ItyAdi badho vRttAnta pUrvavatu kahevo. [2] te kALa ane samayamAM paMcAla nAmaka janapadamAM kompilyapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM jitazatru nAmano rAjA hato. te paMcAla dezano adhipati hato. te jitazatru . rAjAnA aMtaHpuramAM eka hajAra rANIo hatI. mithilA nagarImAM cokakhA nAmanI paaiAjikA rahetI hatI. te cokhkhA parivrAjikA mithilA nagarImAM ghaNAM rAjA, Izvara yA yuvarAja yAvatu sArthavAha AdinI sAme dAnadharma zaucadharma ane tIrthasnAnanuM kathana karatI, prajJApanA karatI, prarUpaNA karatI ane upadeza karatI thakI rahetI hatI. ekavAra koI samaye te cokhA parivArikA trideDa kaMDikA yAvatu gerathI raMgelA vastralaIne pasviAjikAonA maThathI nIkaLI. nIkaLIne thoDI-parivrAjA kiothI gherAyelI mithi lA nagarInI rAjadhAnInI madhyamAM thaIne jyAM kuMbha rAjAno bhavana hato,jyAM kanyAono aMtapura hato, jyAM videhanI uttama kanyA mallI hatI tyAM AvI. AvIne bhUmi para pANI chAMTyuM tenApara DAbha pAtharyo. ane tenA para Asana rAkhIne beThI besIne videhavA 22AjakanyA mallI sAme dAnadharma Adino upadeza devA lAgI. te videhavararAjakanyAe cokhA parivrAjikAne pUchyuM- "he cokhkhA tamArA dharmanuM mULa zuM kahela che?" tyAre cokhA parivrAjikAne uttara Apyo- devAnupriye huM zaucamulaka dharmano upadeza ApuM chuM. amArA matamAM je koI paNa vastu azucivALI hoya tene pANIthI ane mATIthI zuddha karAya che, pAvatu A dharmanuM pAlana karavAthI ame nirvighna svarge jaIe chIe. tyAra pachI videhararAjakanyA mallIe cokhkhA parivrAjikAne kahyuM-"cokhA ! jema koI amuka nAmadhArI puruSa rudhirathI lipta vastrane rudhirathI ja ghove to he cokhkhA! te rudhirathIja dhoyela vastranI kAMI zuddhi thAya che? parivrAjikAe uttara Apyo "nahIM, te artha samartha nathI. mallIe kahyuM - "A pramANe cokhA ! tamArA matamAM prANAtipAtathI yAvatuM mithyAdarzanazalyathI koI zuddhi nathI thatI, tyAra pachI videhavararAjakanyA mallI nA A pramANe kahevA para te cokhA pari vAjikAne zaMkA utpanna thaI, kAMkSA thaI ane vicikitsA thaI ane te bhedane prApta thaI te mallIne kaMI paNa uttara devAmAM samartha na thaI zakI. tethI mauna rahI gaI. tyAra pachI mallInI ghaNI dAsIo cokakhA parivrAjikAnI hIlanA karavA lAgI, manamAM niMdA karavA lAgI, vacanathI niMdA karavA lAgI. gaha karavA lAgI. keTalIka dAsIo tene krodhita karavA lAgI-ciDAvA lAgI, koI koI mukha macakAvavA lAgI, koI koI upahAsa karavA lAgI, koI AMgaLIothI tarjanA karavA lAgI, koI tADanA karavA lAgI ane koie ardhacandra daIne tene bahAra kADhI dIdhI. tyAra pachI videharAjanI uttama kanyA mallInI dAsIo dvArA yAvatu avahela nA karAyelI te cokhA ekadama krodhita thaI gaI ane krodhathI bhabhUkatI thakI videhavara rAjakanyA mallInA pratidveSane prApta thai. teNe potAnuM Asana upADyuM ane kanyAonA aMtapuramAMthI nIkaLI gaI. tyAMthI nIkaLIne mithilA nagarI mAMthI paNa nIkaLI ane parivrAjikAonI sAthe jyAM paMcAla janapada hatuM ane jyAM kAMDityapura nagara hatuM, tyAM AvI ane ghaNA rAjAo ane Izvaro AdinI sAme yAvatu potAnA dharmanI prarUpaNA karavA lAgI. jitazatru rAjA ekavAra potAnA aMtApura ane parivArathI parivRta thaIne For Private & Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 yAvatuM beTho hato. tyAra pachI pAstriAjikAothI parivRtta te cokhA jyAM jitazatra rAjA hato, tyAM AvI. AvIne aMdara praveza karIne jaya-vijayanA zabdothI jitazatrane abhinaMdana karI tene vadhAvyo. tyAre jitazatru rAjAe cokhkhA parivrAjikAno satkAra karyo, sanmAna karyuM, Asana mATe nimaMtraNa karyuM tyAre pachI te cokakhA pambriAjikA pANI chaMTIne potAnA Asana para beThI. pachI teNe jitazatru rAjA, rAjya ane aMtapuranA kuzala samAcAra pUchyAM. tyAra pachI cokhA parivrAjikAe jitazatru rAjane dAnadharmI Adino upadeza Apyo. jitazatru rAjA potAnI rANIvAsanI rANIonA sauMdarya AdimAM vismaya yukta hato tethI teNe cokhA parivAjikAne pUchyuM - he devAnupriye ! tame ghaNA gAmo, Akaro AdimAM yAvatuM paryaTana karo cho ane IzvaronAM gharamAM praveza karo cho to koI paNa rAjA AdinuM AvuM aMtaHpura pahelAM kyAreya joyuM che tyAre cokhkhA pari vAjikAe jitaza rAjAnI tarapha hasatA-hasatA kahyuM- he devAnupriya A pramANe kahetA tame te kUpamaMDUka samAna cho.' kUvAne deDako hato. te deDako te kUvAmAM utpanna thayo hato ane vadhyo hato. teNe bIjo kUvo, taLAva, dUha, sara athavA samudra joyo na hato, tethI te mAnato hato ke A ja kUvo che ane Aja samudra che AnA sivAya bIjuM kaMI nathI. tyAra pachI koI samaye te kUvAmAM samudrano deDako ekadama AvI gayo. tyAre kUvAnA deDakAe kahyuM he devAnupriya! tame koNa cho ane kyAMthI ekadama ahIM AvI gayA ! tyAre samudranA deDakAe kUvAnA deDakAne kahyuM devAnupriya! huM samudrano deDako chuM." tyAre kUvAnA deDakAe samudranA deDakAno kahyuM- devAnupriya ! te samudra kevaDo moTo che. tyAre samudranA deDakAe kUvAnA deDakAne kahyuM-devAnupriya ! te samudra ghaNo moTo che. tyAre kUvAnA deDakAe potAnA pagathI eka lITI kheMcI ane kahyuM- devAnupriya ! zuM ATalo moTo che! samudranA deDakAe kahyuM- e artha samartha nathI. tyAre kUvAnA deDako pUrva dizAnA kinArAthI uchaLIne dUra gayo ane pachI bolyo - devAnupriya ! te samudra zuM ATalo moTo che? samudranA deDakAe kahyuM - 'te artha samarthanathI. te pramANe he jitazatru ! bIjA ghaNAM rAjAo temaja Izvaro yAvatu sArthavAha AdinI patnIo, baheno, putrIo athavA putravadhUone tame joyela nathI. e kAraNe samajo cho ke jevuM mAruM aMtaHpura che tevuM bIjA koInuM nathI. he jitazatru ! mithilA nagarImAM kuMbha rAjAnI putrI ane prabhAvatInI AtmajA mallI nAmanI kumArI rupa ane yauvanamAM jevI che tevI bIjA koI devakanyA vagere paNa nathI. videharAjanI zreSTha kanyAnA kApelA paganA aMguSThanA lAkhamAM aMza barAbara paNa tamAruM A aMtaHpura nathI. A pramANekahIne te pabriAjikA je dizAthI pragaTa thaI hatI te dizAmAM pAchI cAlI gaI. jitazatru rAjAe dUtane bolAvIne pahelAnI samAna ja badhuM kahyuM. [3] A pramANe te jitazatru Adi cha e rAjAonA dUto jyAM mithilA nagarI hatI tyAM javAne mATe ravAnA thaI gayA. mithilA rAjadhAnImAM praveza karyo. praveza karIne kuMbha rAjAnI pAse AvyA. AvIne dareke baMne hAtha joDyA ane potapotAnA rAjAonA vacana nivedana karyo. kuMbha rAjA te dUto pAsethI A vAta sAMbhaLIne ekadama krodhita thayo yAvatu lalATa para traNa karacalI pADIne temane kahyuM- "huM tamane videharAjanI utama kanyA mallIne nahI ApuM.' ema kahIne chae dUtone satkAra-sanmAna karyA vinA pAchaLanA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 nAyAma kahAo-11-893 dvArathI kADhI mukyA. kuMbha rAjA dvArA asatkArita-asanmAnita ane apadvArathI kaDhA yelA te chae rAjadUto potapotAnA rAjA hatA tyAM pahoMcyA. pahoMcIne be hAtha joDIne temaja mastaka para aMjali karIne A pramANe kahevA lAgyA. he svAminuM ! ame jitazatru vagere chae rAjAonA dUto eka ja sAthe jyAM mithilA nagarI hatI tyAM pahoMcyA. paraMtu yAvatu kuMbha rAjA videhavararAjakanyA mallI Apane nahI Ape' dUtoe pota-potAnA rAjAone A artha vRttAnta nivedita karyo. tyAra pachI te jitazatru vagere chae rAjAo dUto pAsethI A arthane sAMbhaLIne ane samajIne ekadama kopita thayA. teoe eka bIjAnI pAse dUta mokalyA ane A pramANe kahevaDAvyuM- he devAnupriya ! ApaNe chae rAjAonA dUto eka sAthe yAvatu. kADhavAmAM AvyA. tethI ApaNe lokoe kuMbha rAjAnI tarapha prayANa karavuM yogya che. A pramANe kahIne teoe eka bIjAnI vAta svIkAra karI. svIkAra karIne snAna karyuM. sannaddha thayA hAthInA skaMdha upara ArUDha thayA. koraMTa vRkSanA phUlonI mALAvALu chatra dhAraNa karyuM. zvata cAmara tenA upara DhoLAvA lAgyA. moTA moTA ghoDAo, hAthIo, ratho, ane uttama yoddhAo sahita caturaMgiNI senAthI parivRtta thaIne sarva RddhinI sAthe yAvatu vAdyonA dhvaninI sAthe pota potAnA nagarothI nIkaLyA.ekaThA thaIne jyAM mithilA nagarI hatI tyAM javAne mATe taiyAra thayA. tyAra pachI kuMbha rAjAe A kathAno artha jANIne potAnA sainika karmacArIne bolAvyA. bolAvIne kahyuM-devAnupriya ! zIdhra ghoDA, hAthI, AdithI yukta caturaMgiNI senA taiyAra karo. yAvatuM senApatie senA taiyAra karIne AjJA pAchI ApI. ' tyAra pachI kuMbha rAjAe snAna karyuM. kavaca dhAraNa karIne sanaddha thayo. zreSTha hAthI nA skaMdha para ArUDha thayA koraMTanA phUlonI mALAvALuM chatra dhAraNa karyuM. tenA upara zreSTha ane zveta cAmara DhoLavAmAM AvyA yAvatuM vizALa caturaMgiNI senAnI sAthe mithilA rAjadhAnInI madhyamAM thaIne nIkaLyA. nIkaLIne videha janapadanI madhyamAM thaIne jyAM potA nA dezano aMta hato tyAM AvyA. AvIne tyAM paDAva nAkhyo. paDAva nAkhIne jitazatra. prabhRti chae rAjAonI pratIkSA karato yuddhane mATe sajja thaIne rahyo. tyAre pachI jita zatru prasRti chae rAjAoe jyAM kuMbha rAjA hatA tyAM AvyA. AvIne kuMbha rAjAnI sAthe yuddha karavAne mATe pravRtta thaI gayA. tyAra pachI te jitazatru prabhUti chae rAjAoe kuMbha rAjAnuM hanana karyuM mathana karyuM tenI cihna rUpa dhvajA patAkAne chinnabhinna karIne nIce pheMkI dIdhI. tenA prANa saMkaTamAM ApI gayA. tenI senA cAre dizAomAM bhAgI gaI. tyAra pachI te kuMbha rAjA jitazatru Adi chae rAjAonA dvArA hita mAna mardita yAvatuM sAmarthyahIna, balahIna, parAkramahIna, yAvatu zatrusenAno sAmano karavAmAM asamartha thaI gayo. tethI te zIdhratApUrvaka, tvarAnI sAthe vAvatu mithilA nagarImAM praveza karyo. praveza karIne mithi lAnA dvAra baMdha karI dIdhA. dvAra baMdha karIne killAno rodha karavAmAM sajja thaIne rahyo. tyAra pachI jitazatru prabhUti chae narezo jyAM mithilA nagarI hatI tyAM AvyA. AvIne mithilA rAjadhAnIne manuSyonA gamanAgamanathI rahita. karI dIdhI tyAM sudhI ke koTanI uparathI paNa AvAgamana rokI dIdhuM. athavA mala tyAgavAne mATe paNa AvavA javAnuM rokI dIdhuM. teoe nagarIne cAre taraphathI gherI lIdhI. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zratadha-1, adhyayana-8 tyAra pachI kuMbha rAjA mithilA rAjadhAnIne gherelI jANI atyaMtara upasthAna zALAmAM zreSTha siMhAsana para beThA. te jitazatru Adi chae rAjAonA chidrone, vivarone, marmane pAmI na zakyo tethI ghaNAM AyothI, upAyothI tathA autyAttikI Adi cAre prakAronI buddhithI vicAra karatAM karatAM koI paNa Aya yA upAya na pAmI zakAyA. tyAre tenA manano saMkalpa kSINa thaI gayo yAvatu te ArtadhyAna karavA lAgyo. A tarapha videharAja-kanyA mallIo snAna karyuM. yAvatu ghaNI kunjAdi dAsIothI parivRtta thaIne te jyAM kuMbha rAjA hatA. tyAM AvI. AvIne teNIe kuMbha rAjAnA caraNone grahaNa karyA tyAre kuMbha rAjAe videhavararAjakanyA mallIno Adara na karyo. te mauna ja rahyo. tyAra pachI videhavararAjakanyA mallIe rAjA kuMbhane A pramANe kahyuM- he tAta ! bIjA samaye mane AvelI joIne Apa yAvat godamAM besADatA hatA. paraMtu zuM kAraNa che ke Aje Apa apahata mAnasika saMkalpavALA thaIne ciMtA karI rahyA cho ?' tyAre kuMbha rAjAe videharAjavara kanyAne kahyuM- he putrI ! tamAre mATe tamArI mAMgaNI karavAne mATe jitazatra prabhUti chae rAjAoe dUta mokalyA hatA. yAvatu teo cAre tarapha ghero nAkhIne beThA che. tethI he putrI ! jitazatru prabhUti narezonA aMtara-chidrane jANI zakato nathI. yAvatu ciMtita thaI rahyo chuM." tyAre pachI videharAjavara kanyA mallIe rAjA kuMbhane A pramANe kahyuM- 'tAta! Apa avahata mAnasika saMkalpavALA thaIne ciMtA na karo. he tAta ! Apa te jitazatru Adi pratyeka rAjAnI pAse gupta rUpamAM dUtone mokalo. ane pratyekane kahevaDAvI Apo ke videharAjavarakanyA huM tamane ApuM chuM.' ema kahevaDAvIne saMdhyAkAlanA avasara para jyAre virala manuSyo gamanAgamana karatA hoya ane vizrAmane mATe potapotAnA gharamAM manuSya beThA hoya, te samaye pratyeka rAjAne mithilA nagarInI rAjadhAnImAM praveza karAvo. praveza karAvIne tene garbhagRhanI aMdara laI jAvo. pachI mithilA rAjadhAnInA dvAra baMdha karAvI devA, ane nagarInA roghamAM sajja thaIne rahevuM. tyAra pachI kuMbha rAjAe e pramANe karyuM. - tyAra pachI jitazatru Adi chae rAjAo kAle athatu bIjA divase jALiomAMthI te suvarNamaya mastaka para chidravALI ane kamaLanA DhAMkaNavALI mallInI pratimA jovA lAgyA. "A videharAjanI zreSTha kanyA mallI che' ema jANIne videharAja kanyA mallInA rUpa, yauvana ane lAvaNya mAM mUrNita, gRddha yAvatuM atyaMta lAlAyita thaine animeSa dRSTithI vAraMvAra tene jovA lAgyA. tyAra pachI videharAjavarakanyA mallIe snAna karyuM. yAvatuM prAyazcitta karyuM te samasta alaMkArothI vibhUSita thaIne ghaNI kunjA AdidAsIothI vAva parivRtta thaIne jyAM jAgRha hatuM ane jyAM suvarNanI te pratimA hatI tyAM AvI. AvIne te suvarNapratimAnA mastakathI te kamaLanuM DhAMkaNuM, haTAvI dIdhuM. DhAMkaNa haTAvatAnI sAthe ja temAMthI evI durgadha chUTI ke jevA marela sarpanI durgadha hoya. thAvatu tenAthI paNa adhika azubha ! tyAra pachI jitazatra vageree te azubha gaMdhathI abhibhUta pota-potAnA uttarIya vastrothI mukha DhAMkI lIdhuM, mukha DhAMkIne teo mukha pheraviIne ubhA rahyA.tyAre jitazatra Adie videharAjavarakanyAmallInekahyuM- devAnupriye ! ame A azubha gaMdhathI gabharAIne yAvat vimukha thayA chIe." tyAra pachI videharAja kanyA mallIe te jitazatru Adine A pramANe kahyuM- devAnupriyo ! zA kAraNe Apa pota Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 nAyAdhabba kahAo - 1-893 potAnA uttarIya vastrathI mukha DhAMkIne yAvatuM moDhuM pheravIne ubhA cho?" tyAra pachI videharAvarakanyA mallIo te jitazatru Adi rAjAone A pramANekahyuM- he devAnupriya ! A suvarNamayI yAvatu pratimAmAM pratidina manojJa azana pAna khAdimaane svAdima AhAramAMthI eka eka eka piMDa nAMkhatA. nAMkhatA A azubha pagalonuM pariNamana thayuM che. to A audArika zarIra to kaphane. pittane.zukra, zoNIta. ane medane jharAvanAra che. kharAba ucchavAsa ane vizvAsane kADhanAra che. amanojJa mUtra ane durgadhita maLathI paripUrNa che. saDavuM (paDavuM naSTa thavuM teno svabhAva che. to tenuM pariNamana kevuM haze? tethI he devAnupriyo ! Apa manuSya saMbaMdhI kAmabhogomAM rAga na karo, gRddhi na karo, moha na karo ane atyaMta Asakta na thAo." mallI kumArIe pUrvabhavanuM smaraNa karAvatAM AgaLa kahyuM. A pramANe ! he devAnupriyo! tame ane huM AnI pahelAnA trIjA bhavamAM pazcima mahAvideha varSamAM salilAvatI vijayamAM vItazoka nAmaka rAjadhAnImAM mahAbala Adi sAte mitra rAjA hatA. ApaNe badhA sAthe jamyA hatA yAvatu dIkSita thayA hatA." he devAnuM priyo ! te samaye A kAraNathI meM strInAma gotra karmanuM upArjana karyuM hatuM. tyAra pachI he devAnupriyo ! tame kALa mAsamAM kALa karIne jayanta vimAnamAM utpanna thayA. tyAM tamArI kaMIka nyUna batrIsa sAgaropamanI sthiti hatI. tyAra pachI tame te devalokathI anaMtara zarIra tyAga karIne A jaMbUdvIpa nAmaka dvIpamAM utpanna thayA yAvatu pota-potAnA rAjya prApta karIne vicArI rahyo cho. tyAra pachI huM te devalo- kathI Ayuno kSaya thavAthI kanyAnA rUpamAM janmI chuM.' [4]. "zuM tame te bhUlI gayA? je samaye he devAnupriyo ! tame jayanta nAmanA ane ttara vimAnamAM vAsa karatA hatA tyAM kahetA thakI "ApaNe eka bIjAne pratibodha devo joIe' evo parasparamAM saMketa karyo hato. to tame te devabhavanuM smaraNa karo.' [5] tyAra pachI videharAjanI uttama kanyA mallI pAsethI A pUrvabhavano vRttAnta sAMbhaLI ane dayamAM dhAraNa karavAthI zubha pariNAmo, prazasta adhyavasAyo, vizuddha thatI legyAo ane jAtismaraNane AcchAdita karanAra karmanA kSayopazamanA kAraNe IhA apoha karavAthI jitazatru prabhUti chae rAjAone evuM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ke jethI te saMjJI avasthAnA potAnA bhava joI zake. A jJAnanA utpanna thavA para mallI kumArI dvArA kathita arthane teoe samyaka prakAre jANI lIdho. tyAra pachI mallI arihaMte garbhagRhanA dvAra kholAvI nAMkhyA. tyAre jitazatru Adi chae rAjAo mallI arihaMtanI pAse AvyA. A samaye pUirva bhavanA mahAbala Adi sAteya bAla mitronuM milana thayuM. tyAra pachI arihaMta mallIe jitazatra Adi chae rAjAone kahyuMdevAnupriyo ! A pramANe nizcita rUpathI huM saMsAranA bhayathI udvigna thayela chuM. yAvatu pravrajyA aMgI kAra karavA icchuM chuM. to tame zuM karazo? kema rahezo? ApanA ddhayanuM sAmarthya kevuM che ? tyAra pachI jitazatra Adi chae rAjAoe mallI arihaMtane A pramANe kahyuM- he devAnupriye ! agara Apa saMsAranA bhayathI udvigna thaIne yAvatuM dIkSA letA ho to te devAnupriye ! amArA mATe bIju zuM AlaMbana, AdhAra ke pratibaMdha che? jema Apa A bhavathI pUrvanA trIjA bhavamAM ghaNAM kAryomAM meDhIbhUta, pramANabhUta ane dharmanI ghurAnA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 rUpamAM hatA, te pramANe have [A bhavamAM paNa thAvo. he devAnupriye! ame paNa A saMsAra nA bhayathI udvigna thayA chIe. yAvat janma maraNathI bhaya pAmyA chIe. tethI devAnuM priyAnI sAthe muMDita thaIne yAvatuM dIkSA grahaNa karIe chIe." tyAra pachI mallI arihaMte jitazatru prabhUti chae rAjA one kahyuM- jo tame saMsAranA bhayathI udvigna thayA cho ane mArI sAthe dikSita thavA Iccho cho to jAo, devAnupriyo ! pota-potAnA rAjyamAM ane jyeSTha putrane rAjya para pratiSThita karo. pratiSThita karIne hajAra puruSo dvArA vahana karavA yogya zibikAo para ArUDha thaIne mArI samIpe Avo.' tyAra pachI jitazatru prakRti chae rAjAoe mallI arihaMtanA A arthane aMgIkAra karyo. tyAra pachI mallI arihaMta jitazatru vagerene sAthe laIne jyAM kuMbharAjA hatA tyAM AvI. AvIne teNe kuMbha rAjAnA caraNomAM namaskAra karAvyA. tyAre kuMbha rAjAe te jitazatru vagerenuM vipula azana, pAna, khAdima, svAdimathI ane puSpa, gaMdha, mALA, vastra ane alaMkArothI satkAra karyo, sanmAna karyuM, satkArasanmAna karIne yAvatu temane vidAya karyA. tyAra pachI kuMbha rAjA dvArA vidAya karAyelA jitazatru Adi jyAM pota-potAnuM rAjya hatuM, jyAM pota potAnuM nagara hatuM. tyAM AvyA. AvIne pota-potAnA rAjyane bhogavatA thakA vicAravA lAgyA. tyAre mallI arihaMte potAnA manamAM evI dhAraNA karI hatI ke eka varSanA aMtamAM huM dIkSA grahaNa karIza. [6] te kALa ane te samayamAM kendranuM Asana calAyamAna thayuM. tyAre devendra devarAja zakre potAnuM Asana calAyamAna thayela joyuM, joine avadhijJAnathI jANyuM jANIne indrane A pramANeno vicAra utpanna thayo jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM bharatavarSamAM mithilA rAjadhAnImAM kuMbha rAjAnI putrI mallI arihaMte eka varSanA aMtamAM dIkSA laiza evo vicAra karyo che. atItakALa, vartamAna kALa ane bhaviSyakALanA zakra devendra devarAjAno evo paraMparAgata AcAra che ke-arihaMta bhagavaMta jyAre dIkSA aMgIkAra karavAnA hoya, tyAre tene eTalI artha saMpadA ApavI joi, te A pramANe [97] "traNaso karoDa, aThThAvAsI karoDa ane esI lAkha dravya. [98] zakendra evo vicAra karyo. vicAra karIne teNe vaizramaNa devane bolAvyo, ane bolAvIne kahyuM- devAnupriya ! jambudvIpa nAmanA dvIpamAM bharatavarSamAM yAvatu traNaso aThThAyAsI karoDa ane eMsI lAkha mudrAo ApavI che. tethI he devAnupriya! tame jAo ane jambudvIpamAM bhAratavarSamAM kuMbharAjAnA bhavanamAM eTalA dravyanuM saMharaNa karo tyAre pachI vaizramaNa deva, zakra devendra devarAjanA A pramANe kahevA para hRSTatuSTa thayo. hAtha joDIne teNe yAvatu AjJA svIkAra karIne jammaka devane bolAvyA. bolAvIne temane kahyuM - he devAnupriyo ! tame jambudvIpamAM bhAratavarSamAM mithilA rAjadhAnImAM jAo ane kuMbha rAjAnA bhavanamAM traNaso karoDa ajJAsI karoDaesI lAkha arthasaMpa dAnuM saMharaNa karo. tyAra pachI janmeka devo, vaizramaNa devanI AjJA sAMbhaLIne uttarapUrva dizAmAM gayA. jaIne uttara vaikriya rUpanI vikurvaNA karI. vidurvaNA karIne deva saMbaMdhI utkRSTa gatithI jatA jyAM jambudvIpa nAmano dvIpa hato, bharatakSetra hatuM. jyAM mithilA rAjadhAnI hatI ane jyAM kuMbha rAjAno bhavana hato, tyAM pahoMcyo. pahoMcIne kuMbha rAjAnA bhavanamAM dravya-saMpatti pahoMcADI. [7] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyAdhabba kahAo- 1/898 tyAra pachI malli arihaMte pratidina prAtaHkALathI AraMbhIne magadha dezanA prAta rAzanA samayasudhI ghaNAM sanAtho,anAtho, pathika-niraMtaramArgapara cAlanArA pathiko, rAhagIro athavA koInA dvArA koI prayojanathI mokalela puruSo, karoTiko vizeSo ne pUrA eka karoDa ane ATha lAkha suvarNa mahora dAnamAM davAno AraMbha karyo. tyAra pachI kuMbha rAjAe mithilA rAjadhAnImAM vibhinna mahollAo yA upanagaromAM, mahAmArgomAM tathA anya eka sthAnomAM, deza dezanAM sthAnomAM ghaNIja bhojanazALAo banAvI. te bhojanazALAomAM ghaNA manuSyo, jene bhUti, bhakta vetana devAmAM Ave che, vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima bhojana banAve che. banAvIne je loko jema jema AvatA jatA hatA jemake pathika pathika karoTika kApeTika pAkhaMDI athavA gRhastha, teone AzvAsana ApIne, vizrAma ApIne ane sukhada Asana para besADIne vipula aza nAdi, pIrasavAmAM AvatA. te manuSyo tyAM bhojana Adi ApatA hatA. tyAra pachI mithilA rAjadhAnImAM zRMgATaka, trika Adi mArgomAM ghaNA loko paraspara A pramANe kahevA lAgyA, "he devAnupriyo! kuMbha rAjAnA bhavanamAM sarvakAma guNita manovAMchita rasa paryAyavALA tathA IcchAnusAra ApavAmAM AvatA vipula, AhAra ghaNA zramaNo Adine yAvatu pIrasavAmAM Ave che. 9i9] vaimAnika, bhavanapati, vANavyaMtara ane jyotiSka devo tathA narendro athati cakravartI rAjAo dvArA pUjita tIrthakaronI dIkSAnA avasara para varavarikAnI ghoSaNA karavAmAM Ave che. ane yAcakAne icchAnusAra dAna ApavAmAM Ave che. [10] tyAra pachI arihaMta mallIe traNaso karoDa ayAsI karoDa ane esI lAkha jeTalI artha-saMpatti dAna daIne huM dIkSA grahaNa karuM evo manamAM nizcaya karyo.' [101] te kALa ane te samayamAM laukAMtika deva brahmaloka nAmaka pAMcamA svargamAM, ariSTavimAnanA pAthaDAmAM pota-potAnA vimAnathI, pota-potAnA uttama prasAdothI, pratyeka-pratyeka cAra cAra hajAra sAmAnika devothI, traNa-traNa pariSadathI, sAta-sAta, anIkothI, sAta sAta anikAdhipatiothI, soLasoLa hajAra AtmarakSaka devothI tathA anya aneka lokAMtika devothI yukta thaIne khuba jorathI bajAvela nRtya-gItanA vAdyonA yAvatu zabdone mANatA vicArI rahyA hatAM. te lokAMtika devonA nAma A pramANe che [102] sArasvata, Aditya, vali, varuNa, gaItoya, duSita, avyAbAdha, Agneya ane rijha. 103] tyAra pachI te lokAMtika devomAMthI pratyekanuM Asana calAyamAna thayuM. ItyAdi te pramANe jANavuM. yAvatu dIkSA levAnI IcchA karanAra tIrthakarone saMbodhana karavuM tethI ame jaIe te dizAmAM jaIne vaikriya samudraghAtathI vikuvaNA karI. samudyAta karIne saMkhyAta yojanA ullaMghana karIne jyAM mallI nAmaka arihaMta hatA tyAM AvyA AvIne AkAzamAM addhara sthita rahelA ghuMgharuonA zabdo sahita yAvatuM zreSTha vastra dhAraNa karIne baMne hAtha joDIne ISTa yAvatu vANIthI A pramANe bolyA- "he lokanAtha ! he bhagavaMta ! bodha pAmo dharmatIrthanI pravRtti karo. te dharmatIrtha jIvono mATe hitakArI sukhakArI ane nizreya sakArI thaze "A pramANe kahIne arihaMta mallIne vaMdanA karI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 9 namaskAra karyo. je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAmAM pAchA cAlyA gayA. tyAra pachI laukAMtika devo dvArA saMbodhita karAyela te mallI arihaMta jyAM mAtA-pitA hatA tyAM AvyA. AvIne baMne hAtha joDIne kahyuM- he mAtApitA ! ApanI AjJAthI maMDita thaIne yAvatuM pravrajyA grahaNa karavAnI mArI icchA che. tyAre mAtA-pitAe kahyuM he devAnupriye! jema sukha upaje tema karo. pratibandha na karo. tyAra pachI kuMbha rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA bolAvIne kahyuM- zIghratAthI eka hajAra ATha suvarNa kaLaza yAvatuM eka hajAra ATha mATInA kaLaza lAvA te sivAya mahAnu arthavALI athatui mahAmUlya yAvatu tIrthaMkaranA abhiSekanI dareka sAmagrI taiyAra karo. te sAMbhaLIne kauTumbika puruSoe temaja karyuM. te kALa ane te samayamAM amara nAmanA asurendrathI laIne azruta svarga sudhInA badhA Indro AvI gayA. tyAre devendra devarAja zake Abhiyogika devone bolAvyA bolAvIne A pramANe kahyuM - zIghratAthI eka hajAra ATha suvarNa kaLazaAdi yAvatu bIjI abhiSekane yogya sAmagrI upasthita karo te sAMbhaLIne abhiyogika devoe paNa badhI sAmagrI upasthita karI. te devonA kaLazo te manuSyonA kaLazomAM divImAyAthI) samAI gayA. tyAra pachI devendra devarAja zakra ane kuMbha rAjAe mallI arihaMtane pUrvAbhimukha besADyA pachI suvarNa AdinAM eka hajAra ATha kaLazothI yAvatu abhiSeka karyo. tyAra pachI jyAre mallI bhagavAnano abhiSeka cAlato hato. tyAre koI-koI deva mithilA nagarInI aMdara ane bahAra lAvatu badhI dizAo ane vidizAomAM doDavA lAgyA Ama tema pharavA lAgyA. tyAra pachI kuMbha rAjAe bIjI vAra uttara dizAmAM jaIne yAvatu. bhagavAn mallIne sarva alaMkArothI vibhUSita karyA. vibhuSita karIne kauTumbika puruSo ne bolAvIne A pramANe kahyuM- "zIghratAthI manoramA nAmanI zibikA lAvo." tyAra pachI devandra devarAja zake Abhiyogika devone bolAvyA. bolAvIne kahyuM- zIghratAthI aneka sthaMbhovALI yAvatu manoramAM nAmanI zibikA upasthita karo.' tyAre te devo paNa manoramA zibikA lAvyA ane te zibikA paNa te manuSyonI zibikAmAM samAI gaI. tyAre mallI arihaMta siMhAsana uparathI uThyA. uThIne jyAM manoramA nAmanI zibikA hatI tyAM AvyA. AvIne manoramA zibikAne pradakSiNA karIne manoramAM zibikA upara ArUDha thayA. ArUDha thaIne pUrvadizAnI tarapha mukha rAkhIne siMhAsana para virAjamAna thayA. tyAre pachI kuMbha rAjAe aDhAra jAtio upajAtione bolAvyA. bolAvIne kahyuM- he devAnupriyo ! tame loko snAna karIne yAvatu sarva alaMkArothI vibhUSita thaIne mallI kUmArInI zibikAne vahana karo." zakra devendra devarAje manoramA zibikAnI dakSiNa taraphanI uparanI bAhAne grahaNa karI. izAna Indra uttara taraphathI uparanI bAhAne grahaNa karI, amarendra dakSiNa taraphathI nIcenI bAhA grahaNa karI. balInke uttara dizAnI nIcenI bAhA grahaNa karI. zeSa devoe yathAyogyavahana karI. . [104-105] jemanA romakUpa harSanA kAraNe vikasvara thaI gayA hatA evA manuSyoe sarva prathama te zibikA upADI. tyAra pachI asurendra surendra ane nAge tene vahana karI. calAyamAna capaLa kuMDalone, tathA vikriyAthI banAvela AbharaNone dhAraNa karanAra devendro ane dAnavendroe jinezvaranI zibikA vahana karI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAyAdhamma kahAo - 1/-/8/106 [106] tyAra pachI jyAre mallI arihaMta manoramA zibikA upara ArUDha thayA te samaye temanI AgaLa ATha-ATha maMgala anukramathI cAlyA. jamAlinA nirgamananI jema varNana karavuM joie. tyAra pachI mallI arihaMta jyAre dIkSA dhAraNa karavAne mATe nIkaLyA tyAre koI koi devoe mithivA nagarIne pANIthI siMcI dIdhI. sApha karI dIdhI ane aMdara tathA bahAra nI vidhi karIne yAvat cAre tarapha doDadhAma karavA lAgyA. mallI arihaMta jyAM sahasAmravana nAmaka udyAna hatuM ane jyAM zreSTha azoka vRkSa hatuM. AvIne zibikAthI nIce utaryA. nIce utarIne samasta AbharaNono tyAga karyo. prabhAvatI devIe te AbharaNo grahaNa karyo. tyAra pachI mallI arihaMte svayaM ja paMcamuSTi loca karyo. tyAre zakra, devendra, devarAje mallInA kezone grahaNa karyA. grahaNa karIne kSIrodaka samudramAM prakSepa karI dIdhA. 100 mallI arihaMte siddhone namaskAra ho, A pramANe kahIne sAmAyika cAritra aMgIkAra karyuM je samaye arihaMta mallIe cAritra aMgIkAra karyuM. te samaye devo ane manuSyonA nirdhoSa vAgho nI dhvani ane gAvA-vagADavAnA zabdo zakendranA AdezathI ekadama baMdha thai gayA. tethI cAritragrahaNa samaye pUrNa nIravatA vyApta thai gai. je samaye mallI arihaMte sAmAyika cAritra aMgIkAra karyuM. te samaye mallI arihaMtane manuSya dharmathI uparanuM manuSya kSetra saMbaMdhI uttama manaHparyavajJAna utpanna thayuM. mallI arihaMte hemavanta RtunA bIjA mAsamAM, cothA pakhavADIyAmAM, arthAt poSa mAsanA zukala pakSa mAM ane poSa mAsanI pakSanI ekAdazInA pakSamAM pUrvANa kALanA samayamAM, nirjala aSTama bhakta tapa karIne AzvinI nakSatranI sAthe caMdrano yoga prApta thavA 52 traNaso atyaMtara pariSadnI strIonI sAthe ane traNaso bAhya pariSA purUSonI sAthe muMDita thaine dIkSA aMgIkAra karI. mallI arihaMtanuM anusaraNa karIne A ATha jJAta kumAro dIkSita thayA, te A pramANe che H - [107] nanda, nindimitra, sumitra, balamitra, bhAnumitra, amarapati, amarasena ane AThamA mahAsena A ATha jJAta kumAro e dIkSA aMgIkAra karI. [108] tyAra pachI bhavanapati, vANavyaMtara jyotiSka, ane vaimAnika A nikAya nAdevoe mallI arihaMtone dIkSAmahotsava karyo. mahotsava karIne jyAM naMdIzvara dvIpa hato. tyAM AvyA.AvIne aSTAlikAmahotsava karyo,yAvota-potAnAsthAne cAlyA gayA. mallI arihaMtane je divase dIkSA aMgIkAra karI teja divase divasanA aMtima bhAgamAM zreSTha azoka vRkSanI nIce pRthvI zilApaTTakanI upara beThA hatA. te samaye zubha pariNAmonA kAraNe prazasta adhyavasAyonA kAraNe vizuddha ane prazasta lezyAonA kAraNe tadAvaraNa karmanI 2jane dUra karanAra apUrva karaNane prApta thayelA arihaMta mallIne ananta yAvat kevaLajJAna ane kevaLa darzananI utpati thai. [109] te kALa ane te samayamAM badhA devonA Asana calAyamAna thayA. tyAra te badhA tyAM AvyA. badhAe dharmopadeza zravaNa karyo. naMdIzvara dvIpamAM jaine aSTAhinakA mahotsava karyo. pachI je dizAthI pragaTa thayA hatA dizAmAMpAchA gayA. kuMbha rAjA paNa vaMdanA karavAne mATe nIkaLyo. tyAra pachI te jitazatru vagere chae rAjAo pota-potAnA jyeSTha putrane rAjya 52 sthApita karIne hajAra puruSodvAra vahana karAya tevI zibikAo Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 10 para ArUDha thaine samasta RddhinI sAthe yAvat gIta vAjiMtranA zabdonI sAthe jyAM mallI arihaMta hatA tyAM AvyA yAvat tenI upAsanA karavA lAgyA. tyAra pachI mallI ari haMte te moTI pariSadane. kuMbha rAjAne ane jitazatru prakRti rAjAone dharmano upadeza Apyo. pariSada je dizAmA~thI AvI hatI te dizAmAM cAlI gai, kuMbharAjA zramaNo pAsaka thayA te paNa pAchA gayA. prabhAvatI devI zramaNopAsikA banI te paNa pAchI gai. tyAra pachI jitazatru Adi chae rAjAoe dharma zravaNa karIne kahyuM- bhaMte ! A saMsAra AdIpta che pradIpta che.' ityAdi yAvatu te dIkSita thaI gayA cauda pUrvanA jJAnI thayA pachI ananta kevaLajJAna prApta karIne yAvat siddha thayA. tyAra pachI mallI arihaMta sahasrAmavana udyAnathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne janapadamAM vihAra karavA lAgyA. mallI arihaMtanA bhiSaka Adi aThThAvIsa gaNa ane aTThAvIsa gaNadhara thayA. mallI arihaMtanI cAlIsa hajAra sAdhuonI utkRSTa saMpadA hatI. baMdhumatI Adi paMcAvana hajAra ArthikAonI saMpadA hatI. mallI arihaMtonI 184000 zrAvakonI utkRSTa saMpadA hatI. mallI arihaMtanI 365000 zrAvikAonI utkRSTa saMpadA hatI. mallI arihaMtanI chaso caudapUrvI sAdhuonI, 2000 avadhijJAnIonI 3200 kevaLajJAnI 3500 vaikriyalabdhidhArI, AThaso mana:paryavajJAnI caudaso vAdI ane 2000 anuttaropapAtika sAdhuonI saMpadA hatI. mallI arihaMtanA tIrthamAM be prakAranI aMtakara bhUmi thai. temAMthI ziSyapraziSya Adi vIsa puruSo rupa yugo sudhI arthAt vIsamA pATa sudhI yugAMtakara bhumi thai. ane be varSanI paryAya thavA 52 paryAyAntakara bhumi thai bhava paryAyano aMtakaranAra mokSe janAra sAdhu thayA. mallI arihaMta paccIsa dhanuSya uMcA hatA temanA zarIrano varNIprayaMgunI samAna hato. samacaturasra saMsthAna ane vajIRRSabhana rAca saMhanana hatuM. te madhya dezamAM sukhe-sukhe vicarIne jyAM sammatazekhara parvata hato tyAM AvyA. AvIne teoe sammedazailanA zikharapara pAdopagamana anazana aMgIkAra karyo. mallI arihaMta ekaso varSa gRhavAsamAM rahyA so varSa kama paMcAvana hajAra varSa kevaLI paryAya pALIne A pramANe kula paMcAvana hajAra varSanuM AyuSya pALIne-pUrNa karIne grISma RtunA prathama mAsa, bIjA pakSamAM arthAt caitra mAsanA zukala pakSa ane caitramAsanI zukala pakSanI cothanI tIthimAM bharaNI nakSatrano yoga caMdranI sAthe thavA52 ardharAtrinA samaye atyaMtara pariSadnI pAMcaso sAdhvIo ane bAhya pariSadanA pAMcaso sAdhuonI sAthe nirjala eka mAsanA anezana pUrvaka baMne hAtha lAMbA rAkhIne vedanIya Ayu nAma ane gotra karma kSINa thavA 52 siddha thayA. jambudbIpa- prajJAptimAM varNita nirvANa mahotsava ahIM paNa kahevo. joIe . adhyayana - 8 -nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa adhyayana-9-mA kaMdI [110]zramaNa yAvat niNine prApta bhagavAn mahAvIre AThamA jJAtAdhyA yanano A artha kahyo che, to he bhagavAn ! navamA jJAta adhyayano zuM artha prarUpeluM che ? he jammU ! te kALa ane te samayamAM caMpAnagarI hatI. koNika rAjA hato. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 nAyAdhama kahAo - 19/110 te caMpA nagarInI bahAra uttarapUrva dizAmAM pUrNabhadra nAmanuM caitya hatuM. te caMpA nagarImAM mAkaMdI nAmano sArthavAha raheto hato. te yAvatuM samRddhizALI hato. tenI bhadrA nAmanI bhAryA hatI. te bhadrAbhAInI kukSIe utpana be sArthavAha putro hatA. jinapA lita ne jinarakSita te baMne mAkaMdI putra eka vAra koI samaye ekaThA thayA. to ApasamAM A pramANe kathA samullApa thayo. ApaNe lokoe potAvahanathI lavaNa samudrane agI yAra vAra avagAhana karela che. dareka vakhate ApaNe artha-dhananI prApti karela che. karavAM yogya kArya karyuM ane pachI zIghratAthI vighna vinA potAnA ghare AvyAM.tohedevAnupriyA ! bAramIvAra paNa potavahanathI lavaNa samudramAM avagAhana karavuM ApaNA mATe sAruM raheze. A pramANe vicAra karIne he mAtA-pitAH ame ApanI anumati laI bAramI vAra lavaNasamudramAM javA icchIe chIe. ityAdi. tayAra pachI mAtA-pitAe te mAkaMdI putrone A pramANe kahyuM - he putro ! A tamArA bApa-dAdA AdinA dvArA upArjita pracuradhana che. te bhAvatuM bhogavavA temaja vaheMcavA karavAne mATe paryApta che, tethI putro ! manuSya saMbaMdhI vipula Rddhi satkAranA samu dAyavALA bhogone bhogavo, vighna-bAdhAothI yukta ane jemAM kaMI AlaMbana nathI, evA lavaNa-samudramAM utaravAthI zuM lAbha che? he putro bAramI yAtrA sopasarga paNa hoya che. tethI he putro ! tame baMne bAramI vAra lavaNa samudramAM praveza karo nahI. jethI tamArA zarIrane vyApatti na thAya. tyAra pachI mAkaMdI putraoe mAtA-pitAne bIjIvAra ane trIjIvArapaNa A pramANe kahyuM mAtA pitA jyAre te mAkaMda putrone sAmAnya kathana ane vizeSa kathananA dvArA samajAvavAmAM samartha na thayA tyAre IcchA na hovA chatAM teoe tenI anumati ApI. tyAra pachI mAtA-pitAnA anumati pAmela mAkaMdIputro gaNima dharima, meya ane pariccheda cAra prakArano mAla jahAjamAM bharIne ahaMnnakanI jema lavaNa samudramAM aneka seMkaDoM yojana sudhI cAlyA gayA [111] tyAra pachI te mAkaMdI putrono aneka seMkaDo yojana sudhI avagAhana karI javA para seMkaDo utpAta Utpanna thayA. te utpAtta A pramANe che - akALamAM garjanA thavA lAgI. yAvatuM akAlamAM svanita zabda thavA lAgI. pratikULa teja havA cAlavA lAgI. tyAra pachI te naukA pratikULa tophAnI vAyuthI vAraMvAra kAMpavA lAgI. vAraMvAra eka jagyAethI bIjI jagyAe calAyamAna thavA lAgI. vAre vAra saMkSubdha thavA lAgI. pANInA tIkSNa vegathI vAraMvAra TakarAvA lAgI. hAthathI jema jamIna para daDo pachaDAya tema jagyAe - jagyAe uMcI nIcI thavA lAgI. jene vidyA siddha thaI che evI vidyAdhara kanyA jema pRthvItalathI upara uchaLe che te pramANe te upara uchaLavA lAgI. ane vidyAthI bhraSTha vidyAdhara kanyA jema AkAza talathI nIce paDe che te pramANe te naukA paNa nIce paDavA lAgI. jema mahAna garuDanA vegathI trAsa pAmelI nAganI uttama kanyA bhayanA mArI bhAge che, te ja rIte te paNa Ama tema doDavA lAgI. mAtA-pitA dvArA jeno aparAdhadurAcAra jANI lIdho che evA sajjana puruSanA kULanI kanyAnI jema nIce namavA lAgI. taraMgonA sekaMDo prahArothI tADita thaIne te tharatharavA lAgI jene pati mRtyu pAmyo hoya tevI navavadhU jema AMsu vahAve che tema pANIthI bhIMjAyela graMthiomAMthI jharanArI jaLadhArAnA kAraNe te naukA paNa jANe ramazrapAta karatI hoya tema lAgatuM hatuM. para cakrI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 zatru rAjAnA dvArA avaruddha-gherAyela ane te kAraNe ghora mahA bhayathI pIDita koI uttama mahA nagarInI samAna te naukA vilApa karatI hoya tema lAgatuM hatuM jema moTA jaMgala mAMthI cAlIne nIkaLelI ane thAkelI moTI uMmaravALI mAtA jema hAMke che tema te naukA paNa vizvAsane jANe choDavA lAgI. tapazcaraNanA phaLa svarUpa prApta svarganA bhoga kSINa thavAnA kAraNe jemAM zreSTha devI potAnA avanA samaye zoka kare che tema te naukA paNa jANe zoka karatI hoya tema lAgatuM hatuM. tenA kASTha ane mukhabhAga cUrecUrA thaI gayA. tenI meDhI bhaMga thaI gayela che ane mALa sahasA maraDAI gayo. tene pANIno sparza vakra thavA lAgyo eka-bIjA sAthe joDAyelA pATimAM taDa taDa zabda thavA lAgyA tenI joDa tUTavA lAgI loDhAnA khIlA nIkaLavA lAgyA tenA badhA bhAga alaga alaga thaI gayA tenI paTTIo sAthe bAMdhelI rassI bhInI thavAthI tUTI gaI. tethI tenA badhA hissA vikharAI gayA te kAcA korA jevI thaI gaI. pANImAM vilIna thaI gaI abhAgI manuSyonA manorathanI samAna te atyaMta ciMtanIya thaI gaI. naukA para ArUDha karNadhAra, mallAha, vaNika ane karmacArIo hAya hAya karI vilApa karavA lAgyA te vividha prakAranA ratno ane mAlathI bharelI hatI. A vipadAnA samaye seMkaDo manuSya rudana karavA lAgyA. AkaMdana karavA lAgyA zoka karavA lAgyA vilApa karavA lAgyA. te samaye jaLanI aMdara vidyamAna eka moTA parvatanA zikharanI sAthe TakarAIne naukAno maskUla ane toraNa bhagna thaI gayA. ane dhvaja daMDa vAMkovaLI gayo. naukAnA valaya jevA seMkaDo TukaDA thaI gayA te naukA kaDAkInA zabda karIne te ja sthaAne naSTa thaI gaI. [112] baMne mAkaMdIputro catura. 'dakSa, arthane prApta karela, kuzaLa, buddhimAnuM, nipuNa,zilpane prAptakarela,ghaNAM jahAjanA yuddha jevA khataranAka kAryomAM kRtArtha, vijayI, mUDhatA rahita. ane hurtivALA hatA. tethI teoe eka moTuM pATiyuM meLavI lIdhuM. je pradezamAM te jahAja naSTa thayuM hatuM teja pradezamAM-tenI pAse ja eka ratnadvIpa nAmano moTo dvIpa hato. te aneka yojana lAMbo pahoLo ane aneka yojanAnA gherAvALo hato. teno pradeza aneka prakAranA vRkSonA vanothI maMDita hato. te dvIpa suMdara suSamA vALo prasannatA. utpanna karanAra, darzanIya, manohara ane pratirUpa hato. te dvIpanA ekadama madhyabhAgamAM eka uttama prAsAda hato. tenI UMcAI ghaNI hatI te paNa sazrIka, prasannatA pradAyI, darzanIya, manohara rUpavALo ane pratirupa hato. te uttama prAsAdamAM ratnadvIpadevatA nAmanI eka devI rahetI hatI. te pApINI, ati pApINI caMDA bhayaMkara tucchasvabhAvavALI ane sAhasika hatI te uttama prAsAdonI cAre dizAomAM cAra vanakhaMDa hatA. te zyAma varNa vALA ane zyAma kAntivALA hatA. tyAra pachI te baMne mAkaMdIputro pATiyAnA sahAre taratAM taratA ratna dvIpanI samIpa AvI pahoMcyA. ratnadvIpamAM utaryA. utarIne phaLonI mArgaNA gaveSaNA karI. pachI phUlone grahaNa karyA. grahaNa karyA. grahaNa karIne phaLa khAdhA. phaLa khAIne nALiyeronI gaveSaNA karI. nALIyera phoDyAM. pachI te telathI baMnee Apa samAM mAliza karIne vAvaDImAM praveza karyo. snAna karIne vAvaDIthI bahAra nIkaLyA. eka pRthvI zilA paTTapara beThA. besIne zAMta thayA. vizrAma lIdho ane zreSTha sukhAsana para AsIna thayA tyAM beThA beThA caMpA nagarI, mAtA-pitAnI AjJA levI, lavaNa samudramAM utaravuM tophAnI vAyunuM utpanna thavuM, naukAnuM bhAMgIne DUbI javuM, pATiyAnA TukaDAnuM maLI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 nAyAdhaSma kahAo- 1/-9/112 javuM ane aMtamAM ratnadvIpamAM AvavuM A badhI vAtono vAraMvAra vicAra karatA thakA bhagnamana thaI ciMtAmAM DUbI gayA. tyAra pachI te ratnadvIpanI devIe te mAkaMdIputrone avadhijJAnathI joyA. joIne teNe hAthamAM DhAla ane talavAra lIdhI. sAta-ATha tADa jeTalI uMcAI para AkAzamAM uDI uDIne utkRSTa yAvat devagatithI cAlatI jyAM mArkadI putro hatA tyAM AvI. AvIne te ja samaye kupita thai ane mAkaMdI putrone tIkhA kaThora ane niSphara vacanothI A pramANe kahevA lAgI- "are mAkaMdInA putro ! aprArthitanI IcchA karanAra ! jo tame mArI sAthe vipula kAma bhoga bhogavatA thakA rahezo to tamAruM jIvana che. jo tame mArI sAthe vipula kAma bhoga nahIM bhogavo to A nIla kamala, bheMsanA zIMgaDA ane nIla dravyanI guTikAnI samAna kALI ane charAnI dhAranI samAna tIkSNa talavArathI tamArA mastakone tADaphaLanI jema kApIne ekAMtamAM pheMkI daIza, je gaMDasthalone ane DADhI mUchone lAla karanAra che ane mUchothI suzobhita che. athavA je mAtA AdinA dvArA saMbhArIne suzo bhita karelI kezothI zobhAyamAna che.' tyAra pachI te mArkadI putro ratnadvIpanI devIno A artha sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne bhayabhIta thayA.je kaho te ame ApanI AjJA, upapAta, sevA vacana-Adeza ane nirdezamAM tatpara rahezuM tyAra pachI raddhI panI devIe te mAkaMdIputrone grahaNa karyA. grahaNa karIne jyAM potAno uttama prAsAda hato tyAM AvI. AvIne azubha pugalono dura karyA ane zubha pudgalono prakSepaNa karyo ane pachI temanI sAthe vipula kAma-bhogonuM sevana karavA lAgI. haMmezA temanA mATe amRta jevA madhura phaLa lAvavA lAgI. [113 tyAra pachI ratnadvIpanI te devIne zakrendranA vacana-AdezathI sucita nAmaka lavaNa samudranA adhipati deve kahyuM "tamAre ekavIsa vAra lavaNa-samudranA cakkara kApavAnA che. te eTalA mATe ke tyAM je kaMI paNa tRNa pAMdaDA, kASTa, azuci saDelI vastu yA dugaMdhita vastu Adi gaMdI cIja hoya te badhI ekavIsa vakhata halAvIne samudramAMthI kADhIne eka tarapha phekI devAnI che tyAra pachI te ratnadvIpanI devIe te mAkaMdI putrone kahyuMhe devAnupriyo ! huM zakrendranA vacanAnusAra susthita nAmaka lavaNa samudranA adhipati deva dvArA yAvatuM kacarA Adi dUra karavA jAuM tyAM sudhI tamAre A uttama prAsAdamAM AnaMdanI sAthe ramaNa rahevuM. jo tamane vacce uga thAya, utsukatA thAya. athavA koI upadrava Ave to tamAre pUrva dizAnAM vanakhaMDamAM cAlyA javuM. te pUrvadizAnA vanakhaMDamAM be Rtuo sadA svAdhIna che. [114-115] prAvRSa Rtu tathA vaSARtu temAMthI prAvRSa Rtu rUpI hAthI svAdhIna che kaMdala-navIna lattAo ane siliMdhra te prAvRSa-hAthInA dAMta che. niphara nAmaka vRkSanA uttama puSpa ja tenI uttama sUMDha che. kuTaja arjuna ane nIpa vRkSonA puSpo ja tenA sugaMdhita madajaLa che. ane te vanakhaMDamAM varSARtu rUpI parvata paNa haMmezA vidyamAna rahe che. kAraNa ke te indragoparUpI pArAga Adi maNiothI vicitra varNavALA rahe che. ane temAM deDakAonA samUhanA zabda rUpI jharaNAnI dhvani thatI rahe che tyAM mayUronA samUha haMmezA zikharo para vicaratA rahe che. [116] he devAnupriyo ! te pUrva dizAnA udyAnamAM tame ghaNI vAvaDIomAM yAvat Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 105 ghaNI sarovaranI zreNIomAM ghaNAM latA maMDapomAM vallIonA maMDapamA yAvatu ghaNAMja puSpamaMDapomAM sukhe sukhe ramaNa karatAM karatAM samaya vyatIta karajo. kadAcitu tamane tyAM paNa udvegAdi thAya to tamAre uttara dizAnA vanakhaMDamAM cAlyA javuM tyAM be Rtuo haMmezA svAdhIna rahe che. te A che. - zarad ane hemanta. temAM zarad [kArtika, mAgasara) A pramANe che. [117-118] zaradURtu rUpI gopati sadA svAdhIna che. saptacchada vRkSonA puSpo tenA kakuMda che. nIlotpala padma ane nalina tenA zIMgaDA che. sArasa ane cakravAka pakSIonA kuMjana ja tenA ghoSa che. temAM hemantaRtu rUpI caMdramAM te vanamAM sadA svAdhIna che. zveta kaMdanA phUla tenI dhavala jyotsanA che. praphullita lodhavALA vana pradeza tenA maMDalatala che ane tuSAranA jalabindunI dhArAo tenA sthUla kiraNo che. [11] he devAnupriyo ! tamAre uttara dizAnA vanakhaMDamAM yAvat krIDA karavI. jo tame uttara dizAnA vanakhaMDamAM paNa ugAdi pAmo to tamAre pazcima dizAnA vanakhaMDamAM cAlyA javuM. te vanakhaMDamAM paNa be Rtuo sadA svAdhina che vasanta ane grISma [120-121 temAM vasaMta Rtu rUpI rAjA sadA vidyamAna rahe che. vasaMta rAjanA AmranA puSponA manohara hAra che. kiMzuka, karNikAra ane azokAnA puSpono mukuTa che. tathA uMcA uMcA tilaka ane bakulanA phUlonuM chatra che. te vanakhaMDamAM grISma Rtu rUpI sAgara sadA vidyamAna rahe che. te grISma-sAgara pATala ane zirISanA puSpo rUpI jalathI paripUrNa rahe che. mallikA ane vAsattikI latAonA kusuma ja tenI ujjavalavelA vAra che. temAM je zItala ane surabhita pavana che te ja magaronuM vicaraNa che. " [122] devAnupriyo! tame tyAM paNa ugAdi pAmo. to A uttama prAsAdamAM ja AvI javuM. ahIM AvIne mArI pratIkSA karavI, paNa dakSiNa dizAnA vanakhaMDa tarapha na javuM. dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM eka moTo sarpa rahe che. tenuM viSa ugrA che. pracaMDa che. ghora che tenuM viSa mahAna che anya bIjA sapa karatAM tenuM zarIra moTuM che. te sapanA anya bIjA vizeSaNo gozAlakanA varNanamAM kahyA pramANe jANI levA jema luhAranI bhaThThImAM nAkhavAmAM AvatuM loDhuM dhama dhama' zabda kare che tema te sarpa paNa tevo ja "dhama dhama' zabda karato rahe che. tenA pracaMDa ane tIvra roSane koI rokI zakato nathI kUtarInAM bhasavA samAna zIvratA ane capala tAthI te dhama dhama zabda karato rahe che. tenI draSTimAM viSa che. tethI kyAreya tamAre tyAM javuM nahi. anyathA tamArA zarIra no vinAza thaI jAya. ratnadvIpanI devIe te vAta be vAra ane traNa vAra mAkaMda putrone kahI kahIne teNe vekiya samudraghAtathI vikriyA karI vikriyA karIne utkRSTa utAvaLI devagatithI ekavIsavAra lavaNa samudranA cakkara kApavAne mATe pravRtta thaI gaI. 123] tyAra pachI te mAkaMdIputro devInA cAlyA javA para eka muhurtamAMja A uttama prAsAdamAM sukhada smRti, rati ane dhRti nahI pAmatAM A pramANe kahevA lAgyA ApaNe pUrva dizAnA vanakhaMDamAM cAlavuM joIe baMne bhAIoe ApasamAM te vicArane aMgIkAra karyo teo pUrva dizAnA vanakhaMDamAM AvyA AvIne te vanakhaMDanI aMdara vAvaDI AdimAM yAvatuM krIDA karatAM vallImaMDapa AdimAM vihAra karavA lAgyA. thoDA samaya pachI te mAkaMdIputro tyAM paNa sukhada smRti yAvatuM zAnti na pAmatA uttara dizAnA vana Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 nAyAdhamma kahAo- 1-94127 khaMDamAM gayA. pachI pazcima dizAnA vanakhaMDamAM gayA. jaIne yAvatuM vihAra karavA lAgyA. tyAre te mAkaMdIpUtro tyAM paNa smRti yAvatuM zAMti na pAmatA kahevA lAgyA - he devAnupriyo ! ApaNe dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM paNa javuM joie. A pramANe kahIne teo dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM javAno saMkalpa karyo ravAnA thayA. tyAre dakSiNa dizAthI durgadha chuTavA lAgI jema koI sarpanuM phlevara hoya yAvatu tenAthI paNa adhika durgadha AvavA lAgI. tyAra pachI te mAkaMdIputroe te azubha durgadhathI gabharAIne potapotAnA utarIyA vastrothI mukha DhAMkI lIdhuM. mukha DhAMkIne teo dakSiNa dizAnA vanakhaMDamAM pahoMcyA. - tyAM teoe eka vadhasthAna joyuM. joine seMkaDo hADakAonA samUhathI vyApta ane jovAmAM bhayaMkara te sthAna para zUlI para caDhAvela eka purUSane karuNa, virasa ane kaSTamaya zabda karato joyo. tene joine teo DarI gayA teone moTo bhaya utpanna thayo. pachI teo tyAM zUlI para caDhAvela purUSa hato tyAM pahoMcyAM ane zUlI para caDhAvelA puruSane A pramANe kahyuM - he devAnupriye! A vadhasthAna konuM che? tame koNa cho? zA mATe ahIM AvyA hatA? koNe tamane A vipattimAM nAkhela che? tyAre zUlIpara caDhela puruSe mAkaMdIpUtrone A pramANe kahyuM - he devAnupriyo! A ratnadvIpanI devInuM vadha sthAna che. huM jaMbUdvIpanA bharata kSetramAM kAkaMdI nagarInA nivAsI azvono vyApArI chuM. huM ghaNAM azvo ane bhAMDopakaraNa pota-vahanamAM bharIne lavaNa samudramAM cAlyo. tyAra pachI pota vAhana bhAMgI javAthI mAruM badhuM uttama bhAMDopakaraNa samudramAM DUbI gayuM ane pATiyAno eka TukaDo maLI gayo. tenAM sahAre taratA-taratAM huM ratnadvIpanI samIpamAM AvI gayo te samaye ratnadvIpanI devIe mane avadhijJAnathI joyo. joine teNe mane grahaNa karI lIdho te mArI sAthe vipula kAma-bhoga bhogavavA lAgI. tyAra pachI te devI ekavAra koI samaya mArA nAnA aparAdhathI kupita thaI gaI ane mane A vipatti pahoMcADela che; khabara nathI tamArA zarIrane paNa kaI ApattimAM mUkaze ! [124] tyAra pachI te mAkaMdIputro zUlI para caDhela te puruSa pAsethI A arthane sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne atIva bhayabhIta thaI gayA. tyAre zUlI upara caDhela puruSane A pramANe kahyuM- devAnupriya! ame loko ratnadvIpanI devInA hAthethI kevI rIte chuTakAro pAmI zakIe ? devAnupriyo ! A pUrvadizAnA vanakhaMDamAM zailaka yakSanuM yakSAyatana che. temAM azvanuM rUpa dhAraNa karela zailaka nAmaka yakSa nivAsa kare che. te zailaka yakSa caudasa, aSTamI, amAvAsyA ane pUrNimAnA divase eka niyata samaya AvavA. para jorathI zabda kahIne A pramANe bole che-"kone tAruM kone pAlU?" to he devAnupriyo ! tame pUrva dizAnA vanakhaMDamAM jAo ane zelaka yakSanI mahAna janone yogya puSpothI pUjA. karajo. pUjA karIne ghuTaNa ane paga namAvIne. baMne hAtha joDIne vinayanI sAthe tenI sevA. karatAM tamAre ubhA rahevuM. jyAre zailaka yakSa kahe ke-"kone tAruM, kone pAluM, tyAre tamAre kahevuM amane tAro amane pAlo" A pramANe zelaka yakSa ja kevaLa ratnadvIpanI devInA hAthathI potAnA hAthe svayaM tamAro nitAra karaze. - tyAra pachI te mAkaMdIputro zUlI para caDhela puruSanA te arthane sAMbhaLIne, ane manamAM dhAraNa karIne zIdhra, pracaMDa, capala, tarAvALI ane vegavALI gatithI jyAM pUrva Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 107 dizAno vanakhaMDa hato ane jyAM puSkariNI hatI tyAM AvyA AvIne puSkariNImAM praveza karyo. praveza karIne snAna karyuM. snAna karyA pachI tyAM je kamala Adi hatAM temane grahaNa jyagrahaNa karIne zailaka yakSanA yakSAyatanamAM AvyA yakSa para draSTipaDatAM ja tene pramANa karyo. pachI mahAna janone yogya pUjA karI. teo ghuTaNa ane paga namAvIne yakSanI sevA karatA thakA, namaskAra karatA thakA upAsanA karavA lAgyA. jeno samaya samIpa Avelo che. evA yakSe kahyuM - "kone tAruM kone pAlU? tyAra pachI mAkaMdI putroe ubhA thaIne hAtha joDIne kahyuM : "amane tAro amane pAlo tyAre zailaka yakSe mAkaMdIputrone kahyuM devAnuM priyo! tame mArI sAthe lavaNa samudranI vaccovaca gamana karazo. tyAre te pApINI. rudrA, cappA, kSudrA ane sAhasikA, ratnadvipanI devI tamane kaThora, komaLa, anukULa, zRMgAramaya ane mohajanaka upasargothI upasarga karaze. he devAnupriyo ! agara tame ratnaDhipanI devI nA te kathana no Adara karazo tene aMgIkAra karazo yA apekSA karazo to huM tamane mArI pITha uparathI nIce pheMkI daIza ane tame ratnadvipanA devatAno te kathanano Adara Adi nahi karo, mArA hAthathI ratnadvipanI devIthI tamAro nitArakarI daIza. tyAra mAkaMdIputroe zailaka yakSane kahyuM- devAnupriya ! Apa je kahezo ame tenA upapAta - sevana, vacana - Adeza. ane nirdezamAM rahIzuM tyAra pachI zelaka yakSa uttarapUrva dizAmAM gayA tyAM jaIne teNe vaikriya samughAta karIne eka moTA azvanArUpanI vikriyA karI ane pachI mAkaMdI putrone A pramANe kahyuM tame mAre pITha upara caDhI jAo. tyAre mAkaMdIputroe harSita ane saMtuSTa thaine zelaka yakSane praNAma karyA. teo zailakanI pITha upara ArUDha thaI gayA. tyAra pachI azvarUpadhArI zailaka yazra mAkaMdIputrone pITha para ArUDha thayela jANIne sAta-ATha tADanI barAbara AkAzamAM uMce uDyo. uDIne utkRSTa zIvratAvALI deva saMbaMdhI divya gatithI lavaNa samudranI vaccovaca thaIne jyAM jaMbudvIpa hato, bharatakSetra hatuM. ane jyAM caMpA nagarI hatI. te tarapha ravAnA thayo. [125] tyAra pachI ratnadvIpanI devIe lavaNa samudranI cAre tarapha cakkara lagA vIne temAM je kaMI tRNa Adi hatuM te badhuM yAvatu dUra karyuM. dUra karIne potAnA uttama prAsAdamAM AvI. AvIne teNIe mAkaMdIputrone uttama prAsAdamAM na jovAthI pUrNa dizAnA vanakhaMDamAM gaI. tyAM jaIne tyAM dareka sthaLe teonI gaveSaNA karI. gaveSaNA karavA para te mAkaMdIputronI kyAMya paNa zruti Adi na pAmavAthI uttaradizAnA vanakhaMDa mAM gaI. paraMtu te kyAMya na dekhAyA tyAre teNIe avadhijJAnano prayoga karyo. prayoga karIne teNIe mAkaMdIputrone zailakanI sAthe lavaNa samudranI vaccovaca thaIne cAlyA jatA joyA jotAMja te tatkALa rUddha thaI. teNIe DhAla talavAra laI ane sAta ATha tADa jeTalI uMcAI para AkAzamAM uDIne utkRSTa ane zIdhra gati karIne jyAM mAkaMdIputro hatA tyAM AvI AvIne A pramANe kahevA lAgI. are mAkaMdInA putro ! are motanI kAmanA karanArA ! zuM tame samajo cho ke mAro tyAga karIne, zailaka yakSanI sAthe lavaNa samudranI madhyamAM thaIne tame cAlyA jaze ? ATale cAlyA javA para paNa jo tame mArI apekSA rAkhazo to tame jIvatAM rahezo ane jo mArI apekSA nahIM karo to to A nIla kamala ane bheMsanA zIMgaDA jevI kALI talavArathI yAvatuM tamAruM mastaka kApIne pheMkI daIza. tyAra pachI te mAkaMdIputro radvIpanI devInA A kathanane sAMbhaLI ne ane Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 nAyA ... kahAo - 1 - 125 dayamAM dhAraNa karIne bhayabhIta na thayA. trAsa na pAmyA udvigna na thAya. saMbhrAnta na thayA. te ratnadvIpanI devInA A arthano Adara na karyo. tene aMgIkAra na karyo, tenI paravA na karI. tyAra pachI te ratnadvIpanI devI jyAre te mAkaMdIputrone ghaNAM pratikula upa sargo dvArA calita karavAmAM, kSubdha karavAmAM. palaTavAmAM ane lobhAvavAmAM samartha na thaI tyAre potAnA madhura mRgAramaya ane anurAgajanaka anukULa upasagoMthI temanA upara upasarga karavAmAM pravRtta thaI. devI kahevA lAgI tame mArI sAthe hAsya karela che. copATa Adi ramela che. manovAMchita karela che. jhulA Adi para jhUlIne manoraMjana karela che. udyAna AdimAM bhramaNa karela che. ane ratikriDA karI che. te badhAne kAMI paNa na gaNatAM mane choDIne tame zailaka yakSanI sAthe lavaNa samudranI madhyamAM jAo cho ! tyAra pachI, ratnadvIpanI devIe jinarakSitanuM mana avadhijJAnathI (kaMIka zithIla) joyuM. te joine devI A pramANe kahevA lAgI-huM haMmezA jinapAlitane mATe aniSTa akAnta Adi hatI ane jinapAlita mArA mATe aniSTa akAnta Adi hato. paraMtu jinarakSitane mATe huM haMmezA ISTa Adi hatI. ane jinarakSita mane ISTa hato tethI jinapAlita rotI Akrandana karatI. zoka karatI, anutApa karatI. ane alApa karatI evI mArI paravAha na kare te he jinarakSita ! tuM paNa rotI evI mArI yAvatu paravAha nathI karato? [12-133] tyAra pachI te zreSTha ratnadvIpanI devI avadhijJAna dvArA jinara kSitanuM mana jANIne baMne mAkaMdIputro prati temanA vadha karavAnA nimite dveSathI yukta te devI lIlA sahita vividha prakAranA cUrNavAsathI mizrita divya nAsikA ane manane tRpti denAra ane sarva Rtuo saMbaMdhI sugaMdhita puSponI vRSTi karatI vivigha prakAranA maNi suvarNa ane ratnonI ghaMTaDIo, ghugharAnupura ane mekhalA te badhA AbhUSaNonA zabdothI samasta dizAo ane vidizAone vyApta karatI te pApINI devI A pramANe kahevA lAgI. he hola! vasula gola he nAtha ! he dapita he priya! he ramaNa ! he kAnta ! he svAminu he nirguNa ! he nityakakA ! he tyAna ! he niSkapa he akatajJa he zithilabhAva he rukSa ! he akaruNa ! he jinarakSita ! he mArA ddhayanA rakSaka mane ekalI, anAtha, bAMdhavavihIna. tamArA caraNonI sevA karanArI ane adhanyA ne tyAgI devI te tamAre mATe yogya nathI. he guNonA samUha! tamArA vinA eka kSaNa paNa huM jIvita rahevA samartha nathI. seMkaDo matsya, AdinA gharasvarUpa A ratnAkaranI madhyamAM, tamArI sAme huM mAro vadha karUM chuMAvo, pAchA Ave. jo tame kupita thayA cho. to mAro eka aparAdha kSamA karo. tamAruM mukha megharahita nirmaLa caMdramA samAna che. tamArA netro zaraRtunA saghaH vikasita kamala kumuda ane kuvalayanA pAMdaDAnI samAna atyaMta zobhAyamAna che. evA netravALA tamArA mukhanA darzananI IcchAthI huM ahIM AvI chuM. tamArA mukhane jovAnI mArI abhilASA che. he nAtha ! tame mArI tarapha juo, jethI huM tamArA mukha kamaLane joI lauM. A pramANe premapUrNa. sarala ane madhura vacana vAraM vAra bolatI te pApinI ane pApapUrNabdayavALIdevI mArgamAM tenI pAchaLa pAchaLa cAlI. [134] tyAra pachI pUrvokta kAnone sukha denAra ane manane haraNa karanAra AbhUSaNonA zabdothI tathA te praNayayukta, saraLa ane madhura vacanothI jinarakSitanuM mana calAyamAna thaI gayuM. tene pahelAM karatA teNI para dviguNita rAga utpanna thayo. te Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 109 ratnadvIpanIdevInA suMdara stana, jAMgha, mukha, hAtha, paga, netranA lAvaNyanI, rUpanI ane yauvananI lakSmInuM smaraNa karavA lAgyo. tenI sAthe harSa ane utAvaLathI karela AliMganone, ceSTAone, netranA vikArone, vihasitane, kaTAkSane, kAmakrIDAjanita niHzvAso ne, strInA Icchita aMganA mardanane, upalalitane, sthita ne. gatine praNayadoSane, tathA. prasAdimane, smaraNa karatAM jinarakSitanI matirAgathI mohita thaI, te vivaza thaI. gayopotAnA para kAbu na rAkhI zakyo, karmane Adhina thaI gayo ane te lajjAnI sAthe pAchaLa, teNInuM mukha jovA lAgyo. jinarakSitane devI upara anurAga utpanna thayo. tethI mRtyu rUpI rAkSase tenA gaLAmAM hAtha nAkhIne tenI mati pheravI dIdhI, teNe devInI tarapha joyuM. te zailaka yakSe avadhijJAnathI jANI lIdhuM ane svasthatAthI rahita tene dhIre dhIre potAnI pITha uparathI pheMkI dIdho. tyAra pachI te nirdaya ane pAriNI ratna dvIpanI devIe dayanIya jinarakSitane zailakanI pITha uparathI paDato joIne kahyuM re dAsa! tuM maryo.' A pramANe kahIne samudranA pANI sudhI paheMco, te pahelA ja banne hAthovaDe pakaDIne, cillAtA jinarakSitane upara uchaLyo. jyAre te nIce Avyo tyAre tene talavAranI dhAra para jhIlI lIdho.jinarakSitanATukaDe-TukaDA karI nAMkhyA. rudhirathI vyApta aMgopAMgone grahaNa karIne. baMne hAthanI aMjali karIne, harSita thaIne tenA usliptabali-devatAne uddezya karIne AkAzamAM phekelI balinI jema, cAre dizAone balidAna ApyuM. [135] A pramANe AyuSyamane zramaNo ! ApaNa nirgatha ane nircathIonI pAse pravrajita thaine, pharIthI manuSya saMbaMdhI kAmabhogono Azraya le che, yAcanA kare che, spRhA kare che, evI abhilASA kare che, yA draSTaadraSTa zabdAdinA bhoganI icchA kare che, te manuSya A ja bhavamAM ghaNA sAdhuo, ghaNI sAdhvIo, ghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAo dvArA niMdanIya thAya che, yAvatu anaMta saMsAramAM paribhramaNa kare che. [13-137] pAchaLa jonAra jinarakSita chetarAI gayo ane pAchaLa na jonAra jinapAlita nirvine potAnA sthAna para pahoMcI gayo. tethI pravacanasAramAM Asakti rAkhavI joIe. cAritra grahaNa karIne paNa je bhogonI IcchA kare che, te ghora saMsArasAgaramAM paDe che ane je bhoganI icchA nathI karato, te saMsAra rUpI vanane pAra kare che. [138] tyAra pachI ratnadvIpanI te devI jinapAlitanI pAse AvI. AvIne ghaNAM anukULa, pratikULa, kaThora, madhura, zrakAravALA ane karuNA janaka upasargo dvArA jyAre tene calAyamAna karavAmAM, kSubdha karavAmAM ane manane palaTAvavAmAM asamartha rahI tyAre te manathI thAkI gaI, zarIrathI thAkI gaI ane glAnine prApta thaI ane atizaya khinna thaI gaI. tyAre je dizAthI AvI hatI, te dizAmAM pAchI cAlI gaI. te zailaka yakSa, jinapAlitanI sAthe, lavaNasamudranI vaccovaca thaIne cAlyo. cAlIne jyAM caMpAnagarI hatI, tyAM Avyo. AvIne caMpAnagarInI bahAra zreSTha udyAnamAM potAnI pITha uparathI jinapAlitane nIce utAryo. utArIne kahyuM- he devAnupriya ! juo, A caMpA nagarI dekhAya che. Ama kahIne teNe jinapAlita pAsethI rajA lIdhI ane pAcho gayo. [13] tyAra pachI jinapAlite caMpA nagarImAM praveza karyo. praveza karIne jyAM potAnuM ghara hatuM. jyAM mAtA-pitA hatA, tyAM Ave che. AvIne rotAM-rotAM yAvatuM vilApa karatAM mAtA pitAne jinarakSitano vRttAnta kahe che. tyAra pachI jinapAlite ane Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 nAyA ... kahAo - 19/139 tenA mAtA pitAe mitra, jJAti, svajana yAvatuM parivAranI sAthe rotAM-rotAM ghaNAM laukika mRtakRtya karyuM. mRtakRtya karIne teo keTalAMka samaya pachI zoka rahita thayA. tyAra pachI koI samaye sukhAsana para sthita jinapAlitane mAtApitAe A pramANe prazna karyo- he putra! jinarakSita kevI rIte kALadharma (mRtyu)ne prApta thayo?" tyAre jinapAlita mAtA-pitAne potAno sarva vRttAnta jevo hato tevo satya ane asaMdigdha kahI saMbha LAvyo. tyAra pachI jinapAlita yAvatu zoka rahita thaIne yAvatu vipula kAma-bhoga bhoga vato rahevA lAgyo. [140] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra, jyAM caMpA nagarI hatI, jyAM pUrNabhadra caitya hatuM, tyAM padhAryA. bhagavAnanI dharmadizanA sAMbhaLavA pariSadu nIkaLI. kozikarAjA paNa nikaLyo jinapAlite dhamapadeza zravaNa karIne dIkSA aMgIkAra karI. kramazaH aMgIyAra aMganA jJAtA thaine, aMtamAM eka mAsanuM anazana karIne yAvatuM saudharma kalpamAM devanA rUpamAM utpanna thayo. tyAM be sAgaranI tenI sthiti kahela che. tyAMthI cyavana karIne yAvatuM mahAvideha kSetramAM janma laIne siddhi prApta karaze. A pramANe he AyuSyamana zramaNo ! je manuSyo yAvatuM manuSya saMbaMdhI kAma bhogonI punaHabhilASA nathI karatA, te jinapAlitanI jema yAvatu saMsAra samudrane pAra karaze. adhyayana-9-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa | (adhyayana-10-caMdramA) [141] zramaNa bhagavAna mahAvIre navama jJAtAdhyayanano A artha pharamAvela che, to dazama jJAtAdhayayanano zuM artha pharamAvela che?jabU! A pramANe nizcayathI te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. zreNika rAjA hato. nagaranI bahAra uttarapUrva dizAmAM guNazIla caitya hatuM. takALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI anukramathI vicaratAM. eka gAmathI bIjA gAma jatAM jyAM guNazIla udyAna hatuM, tyAM padhAryA, bhagavAnanI dharma dezanA sAMbhaLavA mATe pariSad nIkaLI. zreNikarAjA paNa nIkaLyo. dhamopadeza sAMbha LIne pariSad pAchI gaI. tyAra pachI gautama svAmIe zramaNa bhagavAn mahAvIrane A pramANe kahyuM - bhagavan! jIva kayA kAraNe hAnine pAme che? jIva zAzvata, anAdi ane anaMta che tethI tenI saMkhyAmAM hAni vRddhi thatI nathI. eka eka jIvanA pradeza asaMkhyAta che. te pradezomAM paNa hAni vRddhi thatI nathI. jIvanA guNono vikAsa te jIvanI vRddhi ane guNone huja jIvanI hAnI che. bhagavAnuM,gautama svAmInA prazno uttaraApeche-he gautama! jema kRSNa pakSanI pratipadAno candra, pUrNima nA candranI apekSAe varNathI hIna, saumya tAthI hIna, snigdhatAthI hIna hoya che, kAntithI hIna hoya che, temaja dIptithI, yuktithI, chAyAthI, prabhAthI, ojasthI, vezyAthI ane maMDalathI hIna hoya che. kRSNapakSanI bIjano caMdra, ekamanA caMdra karatAM varNathI hIna hoya che yAvatuM maMDalathI hIna hoya che. tyAra pachI tRtIyAno caMdramAM, bIjanA caMdramAM karatAM varNathI yAvatuM maMDalathI paNa hIna hoya che A pramANe yAvatuM amAvasyAno caMdra caudazanA caMdranI apekSAthI, varNa AdithI sarvathA mATe thAya che, yAvatuM maMDalathI naSTa thAya che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 - ----- - thataskaMdha-1, adhyayana-10 A pramANe he AyuSpamanuM zramaNo ! amArA je sAdhu athavA sAdhvI pravrajita thaIne kSattithI hIna hoya che, temaja muktithI ArjavathI, mArdavathI, lAghavathI, satyathI, tapathI, tyAgathI, akiMcanyathI ane brahmacaryathI, A daza maniyamathI hIna thAya che, te pachI kramazaH kSattithI hIna ane adhika hIna thato jAya che, yAvatu brahmacaryathI, A pramANe A kramathI hIna-hInatara thato tenA kSamA Adi guNo naSTa thaI jAya che. jema zukala pakSanI pratipadAno caMdra amAvasyAnA caMdranI apekSAe varNathI yAvatu maMDalathI adhika hoya che. A pramANe kramathI parivRddhi pAmato yAvatu pUrNimAno caMdra caudazanA caMdranI apekSAthI adhikatara varNavALo ane pratipUrNa maMDaLavALo hoya che. A pramANe he AyuSyamAna zramaNo ! je amArA sAdhu athavA sAdhvI yAvatu dIkSita thaIne kSamAthI adhika vRddhi pAme che yAvatuM brahmacaryathI paNa adhika thAya che, te kramazaH kSamAthI yAvatuM brahmacaryathI adhika adhika thatA jAya che. nizcayathI te kramazaH vadhatAM vadhatA yAvat te kSamA Adi temaja brahmacaryathI paripUrNa thaI jAya che. A pramANe jIva vRddhine pAme che ane hAnine pAme che. adhyayana-10-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa (adhyayana-11-dAvadara) [142] dazamAM jJAta adhyayanano zramaNa bhagavAna mahAvIre A artha kahyo che to he bhagavan! agIyAramAM adhyayanano zuM artha pharamAvela che?" he jabU! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmanuM nagara hatuM zreNika nAmano rAjA hato. te rAjagRhanI nagara bahAra uttara-pUrva dizAmAM guNazIla nAmaka udyAna hatuM. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra anukramathI vicaratAM, yAvatu. guNazIlanAmakaudyAnamAM samavasRta thayA. dharmazravaNa karavA mATe rAjA zreNika nIkaLyo. loko nIkaLyA bhagavAnane dharmane upadeza Apyo. janasamUha pAcho pharI gayo. tyAre pachI gautame zramaNa bhagavAna mahAvIrane kahyuM-bhagavAna ! jIva kevI rIte ArAdhaka athavA virAdhaka thAya che. "he gautama ! jema koI samudranA kinArA upara dAvadrava nAmaka vRkSo kahela che. te kRSNavarNavALA yAvatuM guccharUpa che. pAMdaDAvALAM, phUlavALAM, phaLavALAM, ponI hariyALInA kAraNe manohara ane zrI thIatyaMta zobhita thaIne sthita che. jyAre dvIpa saMbaMdhI kaMIka snigdha athavA pUrva dizA saMbaMdhI vAyu, pathyavAta yA pazcimI vAyu, maMdavAyu ane mahAvAta cAle che tyAre ghaNA dAvadrava vRkSo patrayukta thaine yAvatu ubhA rahe che. temAMthI keTalAka dAvadrava vRkSo jIrNa jevA thaI jAya che. saDelA pAMdaDAvALA thaI jAya che. tethI te kharelAM pILA pAMdaDA puSpo ane phaLo vALAM thaI jAya che ane sukAyelA vRkSanI jema karamAyala thaine ubhA rahe che. A pramANe he AyuSyamAnuM zramaNo ! amArA je sAdhu athavA sAdhvI yAvatu dIkSita thaine ghaNA sAdhuo ane ghaNA sAdhvIo ghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAonA pratikULa vacanone sahana kare che, paraMtu anya tIrthikonA tathA gRhasthonA durvacanane samyaka prakAre sahana nathI karatA evA puruSane he AyuSyamanu zramaNo ! meM deza virAdhaka kahela che. jyAre samudra saMbaMdhI iSata purovAta, pathya yA pazcAtu vAta, maMdavAta ane Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 nAyAdhabba kahAo- 1/-/11/142 mahAvAta vAya che. tyAre ghaNA dhavadrava vRkSo jIrNa thaI jAya che, mRtaprAya thaI jAya che yAvatu. karamAtA karamAtA ubhA rahe che. paraMtu koI koI dAvadrava vRkSa pavitra, puSpita, yAvatuM atyaMta zobhAyamAna ubhA rahe che. A pramANe te AyuSyanuM zramaNo ! je amArA sAdhu yA sAdhvI dIkSita thaIne ghaNA anya tIthiko ane ghaNA gRhasthonA durvacanone samya prakAre sahana kare che ane ghaNA sAdhuo, ghaNI sAdhvIo, ghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAonA durvacanane samyak prakAre sahana karatA nathI tene huM dezathI ArAdhaka kahuM chuM. jyAre dvIpa saMbaMdhI ane samudra saMbaMdhI eka paNa ISata purovAta, pathya vAta athavA pazcAtu vAta, yAvatu mahAvAta nathI vAto, tyAre badhA dAvadrava vRkSazrI jIrNa jevA thaI jAya che yAvat karamAtA-karamAtA rahe che. A pramANe AyuSmana zramaNo! amArA je sAdhu yA sAdhvI yAvat pravrajita thaIne ghaNA sAdhuo, ghaNI sAdhvIo, ghaNA zrAvako, ghaNI zrAvikAo, ghaNA anya tIrthio ane ghaNA gRhasthonAdurvacana zabdone samyaka prakAre sahana nathI karatA, te puruSane he AyuSyanuM zramaNo! huM sarva virAdhaka kahuM chuM. jyAre dvIpa saMbaMdhI paNa ane samudra saMbaMdhI paNa iSatu purovAta, pathya yA pazcAtuM vAta yAvatuM vAya che. tyAre badhA dAvadrava vRkSo patrita, puSpita yAvatu suzobhita rahe che. eja pramANe amArA je sAdhu athavA sAdhvIo ghaNA zramaNonA, ghaNI zrAvikAonA, ghaNA zrAvakonA, ghaNI zrAvikAonA, ghaNA anya tIrthaMkonA ane ghaNA grahasthonA durvacanone samyapha prakArathI sahana kare che, te puruSane meM savarAdhaka kahela che. adhyayana-11-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayana-12-udaka) [143 zramaNa bhagavAna mahAvIre agIyAramAM jJAtAdhyayanano A artha pharamA vela che bAramAM jJAtadhyayanano zuM artha pharamAvela che? he jabba ! te kALa ane te samayamAM caMpA nAmanI nagarI hatI. tenI bahAra pUrNabhadracaitya hatuM jitazatru rAjA hato. jitazatru rAjAne dhAriNIrANI hatI. te paripUrNa pAMce IndriyovALI yAvatuM suMdara rUpavALI hatI. jitazatra rAjAno putra ane dhAriNI devIno Atmaja adInazatra kumAra yuvarAja hato. subuddhimaMtrI hato. te yAvatuM rAjyanI dhurAno citaka, zramaNopAsaka ane jIva ajIva Adi tattvono jJAtA hato. caMpA nagarInI bahAra uttara-pUrva dizAmAM eka khAInuM pANI hatuM. te pANI carbI. naso, mAMsa, lohI, ane paruthI yukta hatuM. mRtaka zarIrothI vyApta hatuM. varNathI yAvatuM sparzathI amanojJa hatuM. jema koI sapanuM mRtaka klevara hoya, gAyanuM kalevara hoya, yAvatuM marela, saDela, gaLela, kRmIothI vyApta, jIvAtanA samUhathI bhareluM hatuM. jIvothI vyApta hatuM. azuci, vikRta, bibhatsa bIka lAge tevuM. dekhAtuM hatuM. zuM te pANI evA svarUpa vALuM hatuM? nahI, te artha samartha nathI. te pANI enAthI paNa vadhAre amanojJa rUpa, rasa, gaMdha ane sparzavALuM hatuM. jitazatru rAjA ekavAra koI samaye snAna karIne, bakimI karIne, yAvat alpa paNa bahumUlyavAnuM AbharaNothI zarIrane alaMkRta karIne, aneka rAjA Izvara yAvatu sArthavAha AdinI sAthe bhojananA samaye sukhada Asana para besIne, : vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima bhojana karI rahyo hato, yAvatuM bhojana laIne Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-12 pachI hAtha mukha dhoIne, pavitra thaIne te vipula azana, pAna AdinA viSayamAM te visma yane pAmyo. tethI te ghaNA Izvara yAvatu sArthavAha Adine A pramANe kahevA lAgyo. aho devAnupriyo ! te manojJa azana, pAna, khAdima ane svAdima, uttama varSathI yukta yAvatuM uttama sparzathI yukta che. yAvatuM uttama rasa, rUpa, gaMdha ane varNathI zreSTha che. tethI AsvAdana karavA yogya, che. puSTikAraka che, baLane dIpta karanAra che, dapa utpanna karanAra che, madanuM janaka che. ane baLavardhaka che. samasta indriyone ane gAtrane viziSTa AhAda utpanna karanAra che. tyAra pachI te ghaNA Izvara yAvatu sArthavAha prasRti jitazatru ne A pramANe kahevA lAgyA-Apa jema kaho cho tema ja che. tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhi amAtyane paNa e pramANe kahyuM tyAre subuddhi amAtye jitazatrunA A kathananuM Adara na karyuM yAvatu te mauna rahyo. jitazatru rAjAe jyAre bIjIvAra trIjIvAra paNa A pramANe kahyuM tyAre subuddhi amAtye kahyuM- svAminuM! huM A manojJa azana. AdithI jarA paNa vismita thato nathI surabhi zabda vALA pudgalo paNa durabhi zabdanA rUpamAM pariNata thAya che. durabhi zabdavALA yugalo paNa uttama zabdanA rUpamAM pariNata thAya che.yAvatu zubha sparzavALA pagalo azubha sparzavALA banI jAya che. ane azubha sparzavALA pagalo zubha sparzavALA banI jAya che. he svAminuM dareka pudgalomAM prayogathI ane vizvamAM parivartana thayA kare che. A samaye jitazatru rAjAe ema kahetA subuddhi amAtyanA vacanane Adara na Apyo, anumodana na ApyuM, paraMtu te cupacApa besI raho. tyAra pachI ekavAra koI samaye jitazatra snAna karIne uttama azvanI pITha para savAra thaIne bahusaMkhyaka bhaTo ane subhaTonI sAthe azvavAhanikA ghoDA savArI mATe nIkaLyo ane te khAI pAse pahoMcyo. tyAra pachI jitazatru rAjAe khAinA pANInI azubha gaMdhathI gabharAIne potAnA utarIya vastrathI potAnuM mukha DhAMkI lIdhuM te eka tarapha cAlyo gayA ane sAthenA rAjA Izvara yAvatu sArthavAha vagerene A pramANe kahevA lAgyA aho devAnupriyo ! A khAInuM pANI varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI amanojJa atyaMta azubha che. jema sapanuM mRta phlevara hoya tenAthI paNa adhika azubha amanojJa che. tyAra pachI te rAjA, Izvara, sArthavAha vagere A pramANe bolyAH he svAminuM Apa je AvuM kaho cho te satya ja che. tyAre rAjAe subuddhi amAtyane paNa te pramANe kahyuM tyAre subuddhi amAtya mauna rahyo. tyAre pachI jitazatra rAjAe subuddhi amAtyane bIjIvAra ane trIjIvAra paNa A pramANe kahyuM - tyAre subuddhi amAtye kahyuM- he svAminu mane A khAInA pANInA viSayamAM tenA manojJa ane amanojJa thavAmAM kaMI vismaya nathI. kemake zubha zabdanA pugalo paNa azubha zabdanA rUpamAM pariNata thaI jAya che.' ityAdi yAvatuM manuSyonA prayatnathI ke svAbhAvika rUpathI paNa pudgalomAM pariNamana thatuM rahe che ema kahela che. tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhi amAtyane A pramANe kahyuM - devAnupriya ! tame pote potAne, bIjAne ane sva-para baMnene, asatu vastu yA vastudharmanI uddabhAvanA karIne bhramamAM na nAMkho. catura na samaje." jitazatrunI vAta sAMbhaLIne pachI subuddhi ne A prakArano adhyavasAya utpanna thayo-aho jitazatru rAjA satu, tanvarUpa. tathya, avitathya ane sadbhUta jinabhagavAna Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 nAyAdhama kahAo- 1/-/12/144 dvArA prarUpita bhAvone nathI jANatA tethI mArA mATe te zreyaskara che ke huM jitazatru rAjAne satu tattvarUpa tathya, avitatha ane sadbhUta jinendra prarUpita bhAvone samajAvuM ane te vAtane aMgIkAra karAvuM. subuddhi amAtye A pramANe vicAra karyo. vicAra karIne vizvAsapAtra puruSa pAsethI khAInA mArganA vaccenI kuMbhAranI dukAnethI navAghaDAono samUha lIdho. ghaDA laIne jyAre koI virala manuSya cAlatA hatA. ane jyAre loko potapotAnA ghare vizrAma levA lAgyA, evA saMdhyAkALanA avasare jyAM khAInuM pANI hatuM tyAM AvyA. AvIne khAInuM te pANI grahaNa karAvyuM. tene navA ghaDAmAM gaLAvyuM. naMkhAvIne te ghaDAne lAMchita-mudrita karAvyA pachI sAta rAta divasa tene rahevA dIdho. sAta rAtri-divasa pachI te pANIne bIjIvAra korA ghaDAmAM gaLAvyuM temAM tAjI rAkha naMkhAvI. ane pAcho te ghaDAne lAMchita-mudrita karAvI dIdho. sAta rAtri divasa tene rahevA dIdho. trIjI vAra navIna ghaDAmAM te pANI naMkhAvyuM. yAvatu sAta rAta divasa tene rahevA dIdhuM. A pramANe A upAyathI vacavacamAM gaLAvyuM vacce vacce korA ghaDAmAM naMkhAvyuM. ane vacce-vacce rakhAvela te pANI sAta sAta rAtri-divasa rAkhI mUkavAmAM. AvyuM. tyAra pachI pariNata thatuM te khAInuM pANI sAta saptAhamAM udakaratna banI gayuM, te svaccha, pathya, ArogyakArI, jAtya halakuM thaI gayuM. manojJa varNathI yukta, gaMdhathI yukta, rasathI yukta ane sparzathI yukta AsvAdana karavA yogya yAvatuM dareka Indriyo tathA gAtrane ati AlhAda utpanna karanAra thaI gayuM. tyAra pachI subuddhi amAtya te udaka ratnanI pAse pahoMcyo. pahoMcIne hathelImAM laine tenuM AsvAdana karyuM. AsvAdana karIne tene manojJa varNathI yukta, gaMdhathI yukta, rasathI yukta ane sparzathI yukta AsvAdana karavA yogya yAvatu dareka IndrIyane ane gAtrane atizaya AhmAdajanaka jANIne haSTatuSTa thayo. pachI te pANIne susvAdiSTa banAvanAra dravyothI svAdiSTa ane sugaMdhita banAvyuM. svAdiSTa banAvIne pachI jitazatru rAjAnA karmacArIne bolAvIne kahyuM'devAnupriya! tame A udakaratna lyo. tene laIne rAjAnA bhojana samaye te pANI ApavuM.' tyAra pachI pANIgRhanAkarmacArIoe jitazatru rAjAnA bhojana samaye upasthita karyuM. tyAra pachI jitazatru rAjA te vipula azanaAdinuM AsvAdana karato vicarato hato. jamyA pachI atyaMta svaccha thaIne te jalaratnanuM pAna karavAthI rAjAne vismaya thayo. teNe ghaNA rAjA, Izvara, Adine yAvatuM kahyuM, "aho devAnupriyo ! A pANI svaccha che. yAvatu samasta Indriyo ane gAtrane AhvAda utpanna karanAra che. tyAre ghaNA rAjA, Izvara Adi yAvatuM A pramANe kahevA lAgyA-svAmin! Apa jema kaho cho te temaja che.pachI tizatra rAjAe jalagRhanA karmacArIne bolAvyo. bolAvIne tene pUchyuM devAnu priya ! A jalaratna tame kyAMthI meLavela che? tyAre jalagRhanA karmacArIe kahyuM "svAmin! mane te pANI subuddhi amAtya pAsethI maLela che." "aho subUddhi! kayA kAraNe tame mArA upara aniSTa, akAnta, apriya, amanojJa ane amaNAma cho. jethI mArA mATe haMmezA bhojana samaye A udakaratna mokalatAM nathI ? devAnupriyAA udakaratnatame kyAMthI meLavela che?" svAminuM! A te khAinuM ja pANI che. tyAre subuddhie jitazatrune kahyuM- he svAminuM! te samaye meM Apane pudgalonuM pariNamana kahela hatuM. paraMtu tenA para Apane zraddhA na hatI. tyAre mane A pramANe adhyavasAya utpanna thayo-yAvatuM sadbhUta jinabhASita bhAvone Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-12 115 samajAvIne pudgalonA pariNamana rUpa, arthane aMgIkAra karAvuM. pahelA kahela anusAra pANIne svAdiSTa banAvIne taiyAra karAvyuM. A pramANe hesvAmina!AkhAInuM pANI che." tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhi amAtyanA kahelA pUrvokta artha para zraddhA na karI, pratIti na karI, ruci na karI. zraddhA na karatA, pratIti na karatA, ruci na karatA teNe potAnA AtyaMtara pariSadunA puruSone bolAvyA. tene bolAvIne kahyuM- devAnuM priyo ! tame jAo ane khAinA jalanA rastAvALI kuMbhAranI dukAnethI navA ghaDA lAvo ane pANIne svAdiSTa suMdara banAvanAra dravyothI te pANIne svAdiSTa banAvo, te puruSoe rAjAnA kathanAnusAra pUrvokta vidhithI pANIne svAdiSTa karyuM. svAdiSTa karIne teo jitazatrunI samIpa lAvyA." tyAre jitazatru rAjAe te udAratnane hatheLImAM laIne AsvAdana karavA yogya yAvatu badhI indriyone ane gAtrane AlhAdakArI jANIne subuddhi amAtyane bolAvyo. bolAvIne kahyuM- he subuddhi ! tame A satuM tathya yAvatuM sad bhUta bhAvone kyAMthI jANyA?' tyAre subuddhi amAtye jitazatru rAjAne kahyuM-"svAminuM ! meM satu yAvatuM bhAvo jinezvara bhagavAnanA vacanovaDe jANyA." tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhine kahyuM, 'devAnupriya ! to huM tamArI pAsethI jinavacana sAMbhaLavA IcchuM chuM." tyAre subuddhi maMtrIe jitazatru rAjAne kevaLI bhASita cAturyAma rUpa addabhuta dharma kahyo. je kAraNe jIva karma baMdhana kare che. yAvatu pAMca aNuvrata che. ityAdi dharmanuM kathana karyuM. tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhi amAtya pAsethI dharma sAMbhaLIne ane manamAM dhAraNa karIne harSita ane saMtuSTa thaIne subuddhi amAtyane kahyuMdevAnupriya! huM nigraMtha pravacana upara zraddhA karuM chuM, jema tame kaho te tema ja che. tethI huM tamArI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratone grahaNa karIne vicAravA mAMguM chuM! he devAnupriya ! jema tamane sukha upaje tema karI, temAM pratibaMdha na karo. tyAra pachI jitazatru rAjAe subuddhi amAtya pAsethI pAMca aNuvrata yAvatu bAravrata yukta zrAvaka dharmane aMgIkAra thaI gayo. jIva ajIvano jJAtA thai gayo, yAvatu nigraMtha sAdhu-sAdhvIone AhAra Adino pratilAbha deto rahevA lAgyo. te kALa ane te samayamAM jyAM caMpA nagarI ane pUrNabhadra caitya hatuM. tyAM sthaviro padhAryA. jitazatru rAjA ane subuddhi amAtya temane vaMdanA karavA mATe nIkaLyA. subu ddhie dhamapadeza sAMbhaLIne nivedana karyuM.) huM jitazatru rAjAne pUchIne temanI AjJA laIne pachI pravrajyA aMgIkAra karIza. tyAre sthavira munie kahyuM "devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo. tyAra pachI subuddhi amAtya jitazatru rAjA pAse Avyo ane bolyo svAminu! meM sthavira munio pAsethI dharmopadeza zravaNa karela che. ane te dharmanI meM punaH punaH IcchA karI che. A kAraNe te svAmInuM! saMsAranA bhayathI udvigna thayo chuM. tathA janma maraNathI bhayabhIta thayo chuM. yAvatu ApanI AjJA meLavIne yAvatuM pravrajyA aMgI kAra karavA IcchA chuM.' tyAre jitazatru rAjAe subuddhi amAtyane A pramANe kahyuM- 'devAnu priyo ! atyAre to thoDA varSo sudhI yAvatuM bhoga bhogavatA thakA raho. tyAra pachI ApaNe baMne eka sAthe sthavira munionI pAse muDita thaIne pravrajyA aMgIkAra karazuM.' tyAre subuddhi amAtya jitazatru rAjAnAM A arthane svIkAra lIdho. tyAra pachI subuddhi pradhAnanI sAthe jitazatru rAjAne manuSya saMbaMdhI kAmabhoga bhogavatAM bAra varSa Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 nAyAdharma kahAo-1/-/12/14 vyatIta thaIgayA. tyAra pachI te kALa ane te samayamAM sthavira muninuM Agamana thayuM. tyAre jitazatru dhamapadeza sAMbhaLIne pratibodha pAmyo. paraMtu teNe kahyuM- he devAnupriya ! huM subuddhi amAtyane dIkSAne mATe AmaMtrita karuM chuM ane jyeSTha putrane rAjasiMhAsana upara sthApita karuM chuM pachI ApanI pAse saMyama aMgIkAra karIza. tyAre sthavira munioe kahyuM - "devAnupriya ! jema tamane sukha upaje tema karo." tyAre jitazatru rAjA potAnA ghare Avyo AvIne subuddhi amAtyane bolAvyo ane kahyuM- "me sthavira bhagavAna pAsethI dhamopadeza zravaNa karela che. yAvatu huM pravrajyA aMgIkAra karavAnI IcchA karuM chuM. tame zuM karazo tamArI IcchA zuM che ?" tyAre subuddhie jitazatrune kahyuM-thAvatu ApanA sivAya mAruM koNa AdhAra che? yAvatu huM paNa pravrajyA aMgIkAra karIza." rAjA jitazatrue kahyuM'devAnupriya ! jo tamAre pravrajyA aMgIkAra karavI hoya to jAo. devAnupriya ! ane ApanA jyeSTha putrane kuTumbamAM sthApita karo. ane zibikA upara ArUDha thaine mArI pAse pragaTa thAo tyAre subuddhi amAtya zibikA upara ArUDha thaIne yAvatuM AvI gayo. tyAra pachI jitazatru rAjAe kauTuMmbika puruSone bolAvyA. bolAvIne temane kahyuM devAnupriyo ! jAo, adInazatrakumAranA rAjyAbhiSekanI sAmagrI taiyAra karo. kauTumbika puruSe sAmagrI taiyAra karI yAvatu kumArano abhiSeka karyo. yAvatu jitazatra rAjAe subuddhi amAtyanI sAthe dIkSA aMgIkAra karI lIdhI. dIkSA aMgIkAra karIne pachI jitazatru aNagAre agIyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ghaNAM varSo sudhI saMyama payaya pALIne aMtamAM eka mAsanI saMlekhanAkarIne siddhi prApta karI. subuddhi aNagAre paNa agIyAra aMgonuM adhyayana karyuM ghaNA varSo sudhI dakSA paryAya pALIne aMtamAM eka mAsanI saMlekhanA karIne siddhi prApta karI. | adhyayana-12-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (adhyayana-13-aMka) [145 jo zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatu siddhine prApta thayelAe bAramA jJAtAdhyayano A artha pharamAvela che to bhagavan! teramA jJAtAdhyayanano zuM artha batA vela che? he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. temAM zreNika rAjA hato. rAjagRhanI bahAra uttara pUrva dizAmAM guNazIla udyAna hatuM. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra potAnA cauda hajAra sAdhu onI sAthe yAvatu anukramathI vicAratA eka gAmathI bIjA gAma jatA, jyAM rAja gRha nagara hatuM, jyAM guNazIla udyAna hatuM, tyAM padhAya. yathAyogya avagrahanI yAcanA karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicAravA lAgyA. dharmadizanA sAMbhaLavA mATe pariSad nIkaLI ane dhamopadeza sAMbhaLIne pachI cAlI gaI. te kALa ane te samaya mAM saudharma kalpamAM dardarAvataMsaka nAmaka vimAnamAM, sudhamAM nAmaka sabhAmAM, dardaka nAmaka siMhAsana para dardUra nAmaka deva cAra hajAra sAmAnika devo, cAra ajhamahiSio ane traNa pariSadonI sAthe sUvAMbha devanI samAna divya bhogopabhoga bhogavato thako vicArI rahyo hato. te samaye teNe A saMpUrNa jambudvIpane potAnA vipula avadhi jJAna Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrutaskaMdha-1, adhyayana-13. vaDe jotAM jotAM bhagavAna mahAvIrane joyA. tyAre te parivAranI sAthe bhagavAnanI pAse AvyA. ane sUyabhadevanI samAna nATyavidhi batAvIne pAchA gayA. gautamabhagavAne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karyA. vaMdana-namaskAra karIne A pramANe kahyuM "he bhagavan! dadeva mahAna RddhivALo Adi che to he bhagavan! te dara devanI vikriyA karelI te divya devaddhi kyAM cAlI gaI ? kyAM samAI thaI?" bhagavAne uttara Apyo- he gautama ! te divya devaRddhi zarIramAM cAlI gaI, zarIramAM samAI gaI.' A viSayamAM kuTAgAranuM draSTAMta samajavuM joie. "bhagavAna dara deve te te divya devaddhi kevI rIte meLavI hatI? kayA prakAre te temanI samakSa AvI?" bhagavAna uttara Ape che- he gautama ! A jambudvIpamAM, bharata kSetramAM rAjagRha nagara hatuM. guNazIlatya hatuM. zreNika nAmano rAjA hato. naMda nAmaka maNikAra raheto hato. te samRddha hato. tesvI hato ane koithI parAbhava pAmato na hato. he gautama ! te kALa ane te samayamAM huM guNazIla udyAnamAM Avyo. pariSadU vaMdanA karavA mATe nIkaLI. zreNika rAjA paNa nIkaLyo tyAre naMda maNiyAra zeTha A kathA no arthane jANIne snAna karIne temaja vibhUSita thaine, pagapALA cAlato Avyo. yAvatuM mArI upAsanA karavA lAgyo. pachI te naMda maNiyAra zeTha dharma sAMbhaLIne zramaNo pAsaka banI gayo. tyAra pachI huM rAjagRha nagaranI bahAra nIkaLIne janapadamAM vicAravA lAgyo. naMda maNiyAra zreSThI sAdhuonA darzana na thavAthI, teonI upAsanA na karavAthI, temano upadeza na sAMbhaLavAthI ane vItarAganI vANI sAMbhaLavAthI IcchA na thavAthI kramazaH samyakatva paryAyinI hInatA thatI gaI ane mithyAtvanI payaya kramathI vRddhi pAmatAM, koI samaye te mithyAtvI thaI gayo. tyAra pachI naMda maNiyAra zreSThIe koi samaye grISmaRtunA avasara para jeTha mAsamAM aSTama bhakta grahaNa karyuM grahaNa karIne te pauSadha zALAmAM vicaravA lAgyo. tyAra pachI naMda zreSThIno amabhakta jyAre pUrNa thavA AvyuM hatuM tyAre te bhUkhathI ane tarasathI khuba pIDita thayo. tenA manamAM Avo vicAra utpanna thayo ke- teo yAvatu Izvara sArthavAha Adi dhanya che, jenI rAjagRha nagaranI bahAra ghaNI vAvaDIo che, puSkariNIo che, yAvatuM sarovaranI paMktio che, jemAM ghaNAM loko pANI pIve che, snAna kare che ane temAMthI pANI bharI jAya che. to huM paNa kAle prabhAta thavA para zreNika rAjAnI AjJA laIne, rAjagRha nagaranI bahAra, uttarapUrva dizAmAM, vaibhAra parvata nI kaMika najIkamAM, vAstuzAstranA pAThakanI pasaMda karela bhUmi bhAgamAM, yAvatuM naMdA puSkariNI khodAvuM, te mArA mATe ucita che. A pramANe vicAra karIne bIjA divase prabhAta thavA para pauSadha pALyo. pauSadha pALIne snAna karyuM, pachI balikarma karyuM, pachI mitro jJAtijanonI sAthe parivRtta thaIne bahumUlya ane rAjAne yogya upahAra lIdho ane zreNika rAjAnI pAse pahoMcyo. upahAra . rAjAnI pAse rAkhIne A pramANe bolyo- "svAminuM ! ApanI anumati meLavIne rAjagRha nagaranI bahAra yAvatu puSkariNI khodAvA cAhu chuM." rAjAe uttara Apyo - devAnupriya! jema sukha upaje tema karo. tyAra pachI naMda maNiyAra zeTha zreNika rAjA pAse thI AjJA meLavIne haSTatuSTa thayo. te rAjagRha nagaranI vaccovacce thaIne nIkaLyo nIkaLIne vAstuzAstranA pAThako dvArA pasaMda karela bhUmibhAgamAM naMdA nAmanI puSka riNI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 nAyAdhamma kahAo-1-13/145 khodAvavAmAM pravRtta thayo. teNe puSkariNI khodAvavAnuM kAma zarU karAvI dIdhuM. catuSkoNa ane samAna kinArAvALI purI puSkariNI thaI gaI. anukramathI tenA upara cAre tarapha pharato killo banAvyo, tenuM pANI ThaMDu thayuM. pANI pAMdaDA, bisataMtu ane mRNAlathI AcchAdita thaI gayuM. te vAva ghaNA ja khIlelAM utpala, pa kumuda, nalinI, subhaga jAtIya kamaLa, saugaMdhika kamaLa, puMDarIka, mahApuMDarIka, zatapatra, kamaLa, sahastra patra kamaLa nI kesara yukta thaI. parihanda nAmaka jalajaMtu, bhramaNa karatA mandonmatta bamaro ane aneka pakSIonA yugalo dvArA karelA zabdothI unnata ane madhura svarathI te puSkariNI gUMjavA lAgI. te prasanna karanAra, darzanIya abhirUpa ane pratirUpa thaI gaI. tyAra pachI te naMda maNiyAra zreSThIe naMdA puSkariNInI cAre dizAomAM cAra vanakhaMDa ropAvyA. te vanakhaMDanI kramazaH suMdara rakhavALI karavAmAM AvI,sArasaMbhALa levAmAM AvI suMdara rIte tene vadhAravAmAM AvyA, tethI te vanakhaMDa kRSNavarNavALA tathA gucchArUpa thaI gayA. te pAMdaDAthI yukta puSpathI yukta yAvatuM zobhAyamAna banI gayo. tyAra pachI naMda maNiyAra zeThe pUrvadizAnA vanakhaMDamAM eka vizALa citrabhASA banAvI. te so staMbhothI banelI hatI, prasannatA janaka hatI, darzanIya, abhirupa ane pratirUpa hatI. te citra sabhAmAM kRSNavarNavALI yAvatu zukala varNavALI aneka putaLIo banAva vAmAM AvI hatI. vastranA pada Adi hatAM. citrakama hatuM. mATInI pUtaLIo hatI, dorAthI guMthela kalAkRtio hatI, phUlothI banAvela kalAkRtio hatI, te ja pramANe pUrimA karma ane saMghAtimakarmoDI joDIne banAvela kalAkRtio hatI. te kalA kRtio eTalI suMdara hatI ke darzakagaNa tene eka bIjAne batAvI batAvIne varNana karatA hatA. te citrasabhAmAM ghaNA Asana ane zayana niraMtara bichAvelA rahetA. tyAM ghaNA nATaka karanAra ghaNA nRtya karanAra jIvikA bhojana temaja vetana ApIne rAkhavAmAM AvyA hatA. teo tAlAyara karatA hatA. rAjagRhI nagarathI bahAra pharavA mATe nIkaLelA loko te sthAna para AvIne pahelAMthI ja pAtharelA Asano ane zayano para besIne ane sUi ne kathA vAta sAMbhaLatA hatA ane nATaka Adi jotA hatA ane AnaMdano anubhava karatA sukhapUrvaka vicaraNa karatA hatA. tyAra pachI naMda maNiyAra zeThe dakSiNa taraphanA vanakhaMDamAM eka moTI bhojanazaLA banAvaDAvI. te paNa aneka seMkaDo staMbhovALI pAvatu pratirUpa hatI. tyAM paNa ghaNA lokone jIvikA temaja bhojana ane vetana ApIne rAkhyA hatA. vipula azanAdi AhAra pakAvatA hatA ane ghaNA zramaNo, brAhmaNo, atithio, daridro ane bhikSakone ApatA hatA. tyAra pachI te naMda maNiyAra zeThe pazcima dizAnA vanakhaMDamAM eka cikitsAlaya banAvyuM te paNa aneka staMbhothI yukta yAvatuM manohara hatuM. te cikitsAlayamAM aneka vaidyo, vaidya putro, jJAyaka-jJAyakaputra, kuzaLa AjIvikA, bhojana ane vetana upara niyukta karyA hatA. teo ghaNA vyAdhitonI; glAnonI rogIonI ane durbalonI cikitsA karatA hatA. te cikitsAlayamAM bIjA paNa ghaNA lokone AjivikA bhojana ane vetana ApIne rAkhyA hatA. teo te vyAdhito, rogIo, glAno ane durbalonI auSadha, bheSaja, bhojana ane pANI ApIne sevA karatAM hatAM. tyAra pachI naMda maNiyAra zeThe uttara dizAnA vanakhaMDamAM eka moTI alaMkArasabhA banAvaDAvI. te paNa aneka seMkaDo Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-13 119 staMbhovALI yAvat manohara hatI. temAM ghaNA AlaMkArika puruSo jIvikA, bhojana ane vetana ApIne rAkhavAmAM AvyA hatA. teo ghaNA zramaNo, anAtho, rogIo, glAno ane durbalonuM alaMkAra karma karatA hatA. te naMdA puSkariNImAM ghaNA sanAtha, anAtha pathika, pAMthika, kAvaDa upADanArA, kArIgaro, ghasiyAro, pAMdaDAnA bhArAvALA, kaThIyArAo Adi AvatA hatA. temAMthI koI koI snAna karatA, koi pANI pItA, koi pANI bharIne lai jatA, koi koi parasevA, mela, maLa, parizrama, nidrA, kSudhA ane pipAsAne dUra karIne sukhapUrvaka rahetA hatA. naMdA puSkaraNImAM rAjagRha nagarathI paNa nIkaLelA loko pANImAM ramaNa karatA hatA, vividha prakAre snAna karatA hatA, keLAgRha, latAgRha, puSpazayyA ane aneka pakSIonA samUha nA manohara zabdothI yukta naMdA puSkaraNI ane vanakhaMDomAM krIDA karatA vicaratAM hatA. naMdA puSkariNImAM snAna karanAra, pANI pInAra ane pANI lai janAra loko paraspara A pramANe vAto karatAM, "he devAnupriya naMda maNiyAra zeTha dhanya che," kRtArtha che, yAvat tenuM jIvana ane janma saphaLa che, jenI cAre tarapha yAvat manohara A naMdA puSkaraNI che, jenuM pUrva dizAmAM vanakhaMDa che. ItyAdi pUrvokta loko ! naMda maNiyArano manuSya bhava sulabdha Adi mArgomAM,galI-galImAM ghaNA lokoApramANe kaheta hatA-devAnupriya ! naMdA maNi yAra zeTha dhanya che,ityAdi pUrvavat tyAre naMda maNiyAra ghaNA loko pAsethI A vAta sAMbha LIne haSTa-tuSTa thayo.meghanIdhArAthIAhatakadamba vRkSanI samAna tenA roma kUpa vikasita thayA-tenI kalI-kalI khIlI uThI te sAtAnita parama sukhano anubhava ka2vA lAgyo. [146] pachI naMdamaNiyAzreSThInA zarIramAM soLa rogAMtaka utpanna thayA. zvAsa udharasa jvara, jalana, kukSinozuLa, bhagaMdara, arSa ajIrNa netrazUla, mastaka zULa, bhojana viSayaka aruci, netravedanA, kAnanI vedanA, kharajavuM jalodara, ane koDha. [147] naMda maNiyAra zeTha A soLa rogAtaMkothI pIDita thayo. tyAre teNe kauTu mbika puruSone bolAvyA ane kahyuM-devAnupriyo ! tame jAo ane rAjagRha nagaramAM zrRMgATaka yAvat nAnA moTA mArgomAM UMcA avAjathI ghoSaNA karatAM kaho ke-hai devAnu priyo ! naMda maNiyAra zreSThInA zarIramAM soLa rogo utpanna thayA che-je koi vaidya yA vaidyaputra, jANakAra yA jANakAraputra, kuzaLa yA kuzaLano putra, eka paNa rogAMtaka upa zAMta ka2vA icche yA maTADI de, to he devAnupriyo ! naMda maNiyAra tene vipula dhana saMpatti pradAna karaze.' A pramANe bIjIvAra trIjIvAra ghoSaNA karo ghoSaNA karIne mArI AjJA pAchI Apo." rAjagRha nagaramAM A pramANenI ghoSaNA sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne vaidya; vaidyaputra; yAvat kuzalaputra hAthamAM zastrakoza laine kozakanuM pAtra hAthamAM laine, zilikA hAthamAM laIne, goLIo hAthamAM laine ane auSadha tathA bheSaja hAthamAM laIne pota-potAnA gharethI nIkaLyAM. naMda maNiyAranA zarIrane joyu ane naMda maNiyAra zeThane roganuM kAraNa pUchyuM. pachI udvartana dvArA; snehapAna dvArA, vamanadvArA, recanadvArA svedana dvArA, avadahanathI apasnAnathI, anuvAsanAthI vastikarmathI niruha dvArA zirA vedhathI takSaNathI zirovastithI,tarpaNathI,puTapAkathI,rohiNIAdinIchAlothI, giloya Adi velothI, mUlothI, kaMdathI, pAMdaDAthI, puSpothI phaLothI, bIjathI zilikAthI, goLI othI, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 nAyAdhamma kahAo- 1 -13/147 auSadhothI, bheSajothI, te soLa rogAtaMka mAMthI eka-eka rogAtakane teoe zAMta karavA prayAsa karyo paraMtu teo eka paNa rogAtakane zAMta karavA samarthana thayA. tyAra pachI ghaNA vaidyo, yAvatu kuzaLa putro jyAre te soLa rogomAMthI eka paNa rogane upazAMta karavAmAM samartha na thayA to thAkI gayA, khinna thayA. yAvatu potAnA ghare cAlyA gayA. tyAra pachI naMda maNiyAra te soLa rogAtakothI abhibhUta thayo ane naMda puSkariNImAM atyaMta mUrzita thayo. te kAraNe teNe tiryaMcayoni saMbaMdhI AyuSano baMdha karyo, pradezono baMdha karyo. ArtadhyAnathI yukta thaIne mRtyunA samaye kALa karIne, te ja naMdA puSkariNImAM eka deDakInI kukSimAM deDakA rUpe utpana thayo. pachI te naMda deDako garbhathI bahAra nIkaLyo ane anukrame bAlyAvasthAthI mukta thayo tenuM jJAna pariNata thayuM te samajadAra thai gayo ane te yauvana avasthAne prApta thayo. tyAre naMdA puSkariNImAM ramaNa karato vicAravA lAgyo. naMdA puSkariNImAM ghaNA loko snAna karatA, pANI pItA ane pANI bharIne laI jatA ApasamAM A pramANe kahevA lAgyA- "devAnupriya ! naMda maNi yArane dhanya che. jenI A catuSkoNa yAvat manohara puSkariNI che, yAvatu naMda maNiyAra no janma ane jIvana saphaLa che. tyAra pachI vAraMvAra ghaNA lokonI pAsethI A vAta sAMbhaLIne ane manamAM samajIne te deDakAne A pramANe vicAra Utpanna thayo- meM pahelAM kyAMya AvA zabdo sAMbhaLelA che. A pramANe vicAra karatAM zubha pariNAmanA kAraNe tene yAvatu jAti smaraNa jJAna Utpanna thayuM. tene potAno pUrva janma sArI rIte yAda AvI gayo. tyAre pachI te deDakAne A pramANeno vicAra utpanna thayo- huM Aja rAjagRha nagaramAM naMda nAmano maNiyAra zeTha hato, dhana dhAnya AdithI samRddha hato. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIranuM Agamana thayuM. tyAre meM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse thI pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata yAvatuM aMgIkAra karyA hatA. keTalAka samaya pachI koI samaye sAdhunA darzana na thavAthI huM yAvatuM mithyAtvane prApta thayo. yAvatu puSkari NImAM AsaktinA kAraNe huM naMdA puSkari NImAM deDakAnA rUpamAM utpana thayo tethI huM adhanya chuM apuNya chuM, meM puNya nathI karyuM, tethI huM nigraMthapravacanathI naSTa thayo, bhraSTa thayo. pUrNarUpe bhraSTa thayo, have mArA mATe eja zreyaskara che ke pahelAM aMgIkAra karelAM pAMca aNuvrato ane sAta zikSAvato mArI meLe punaH aMgIkAra karIne vicaruM. naMda maNiyArano jIva, te deDakAe A pramANe vicAra karyo. vicAra karIne pahelAM aMgIkAra karelAM pAMca aNuvrato ane sAta zikSAvratone punaH aMgIkAra karyo. aMgIkAra karIne A pramANe abhigraha dhAraNa karyo AjathI mAre chaTTa-chaThThanI tapasyAthI AtmAne bhAvita karatAM vicaravuM kahyuM che. chaThThanA pAra NamAM paNa naMdA puSkariNInA paryata bhAgamAM prAsuka thayela snAnanA pANIthI ane manuSyonA unmardana Adi dvArA utArela melathI pAraNuM karavuM ane potAno jIvana nirvAha karavA kahyuM che.' he gautama ! te kALa ane te samayamAM guNa zIla caityamAM huM Avyo.vaMdanA karavA pariSad nIkaLI. te samaye naMdA puSkariNImAM snAna karatA, pANI pItAane vAto karavA lAgyA-zramaNa bhagavAna mahAvIra ahIM guNazIla udyAnamAM samavasaryA che. to he devAnupriyo ! ApaNe jaIe ane zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karIe, yAvatu tenI upAsanA karIe. te ApaNA mATe A bhavamAM ane Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-13 121 parabhavamAM hitakara ane sukhakara thaze ane te bhavAntaramAM sAthe Avaze. tyAra pachI ghaNI loko pAsethI te vRttAnta sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne te deDakAne evo vicAra utpanna thayo-nizcayathI zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatu padhArela che to huM jAuM ane bhagavAnane vaMdanA karuM naMdA puSkariNImAMthI dhIme dhIme bahAra nIkaLyo.nIkaLIne jyAM rAjamArga hato, tyAM Avyo AvIne te utkRSTa yAvatuM dara gatithI mArI pAse AvavA mATe kRtasaMkalpa thayo. ahIM baMsAra aparanA zreNika rAjAe snAna karyuM ane kautuka-maMgala karyuM. yAvatu te sarva aMlakArothI alaMkRta thayo. te zreSTha hAthI upara ArUDha thayo. koraMTa vRkSanA phUlonI mALAvALuM chatra dhAraNa karIne, zveta cAmarothI zobhita thato, hAthI, ghoDA, ratha ane subhaTonI moTI caturaMgiNI senAthI parivRtta thaIne mArA caraNomAM vaMdanA karavA mATe zIdhra AvI rahyo hato, tyAre te deDako zreNika rAjAnA eka azvakizoranA DAbA pagathI kacaDAI gayo. tenA AMtaraDA bahAra nIkaLI gayA. ghoDAnA paga nIce dabAI javAthI te deDako zaktihIna, vIryahIna ane puruSAkAra parAkramathI hIna thaI gayo. have A jIvanane dhAraNa karavuM zakya nathI." ema jANIne te eka tarapha gayo. te baMne hAtha joDI ne, traNavAra, mastakapara Avartana karIne mastaka para aMjali karIne A pramANe bolyoarihaMta yAvatu nivaNane prApta samasta tIrthaMkara bhagavaMtone namaskAra ho. mArA dhamAM cArya yAvatuM mokSaprAptinA Icchuka zramaNa bhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra ho. pahelAM paNa meM sthUla prANAtipAtanA pratyAkhyAna karyuM hatuM, Aje paNa huM temanI pAse samasta prANAtipAtanuM yAvatu samasta parigrahanuM pratyAkhyAna karuM chuM, jIvana paryaMta cAre AhAranuM pratyAkhyAna karuM chuM. Aje mAruM iSTa ane kAnta zarIra che, jenA viSayamAM icchA, karI hatI ke ene roga Adi sparza na kare, tene paNa aMtima zvAsocchavAsa sudhI tyAgu chuM A pramANe pUrNa pratyAkhyAna karyuM. - tyAra pachI te deDako kALa karIne, saudharma kalpamAM darAvataMsaka nAmanA vimAnamAM, upapAta sabhAmAM, dadra deva rUpe utpanna thayo. dardara deve A pramANe divya devaddhi prApta karI, meLavI, pUrNa rUpamAM prApta karI che. bhagavan! dara devanI te devalokamAM keTalI sthiti che? he gautama te devanI cAra palyopamanI sthiti kahela che. tyAra pachI te dara deva Ayu. nA kSayathI, bhavanA kSayathI, sthitinA kSayathI, turata tyAMthI cyavane mahAvideha kSetramAM siddha thaze, buddha thaze yAvat janma-maraNano aMta karaze. adhyayana-13-nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa adhyayana-14-tetaliputra) [148] zramaNa bhagavAna mahAvIre teramAM jJAtA-adhyanano A artha pharamAvela che to he bhagavan! caudamAM jJAtAdhyayanano zuM artha pharamAvela che?" "he jabU! te kALa ane ' te samayamAM tetalapura nAmanuM nagara hatuM. te tetalipura nagaranI bahAra uttarapUrva dizA mAM-IzAna koNAmAM amadavana nAmanuM udyAna hatuM.' te tetalipura nagaramAM kanakaratharAjA hato. kanakaratha rAjAne padmAvatI rANI hatI. tetaliputra amAtya-hato. te dAma, sAma, bheda ane daMDa A cAre nItiomAM niSNAta Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 nAyAghamma kahAo- 1/-/14/148 hato. tetalipura nagaramAM kalAda nAmaka eka muSikAradAraka hato. te dhanADhya hato ane koithI parAbhava pAmanAra na hato. tenI patnInuM nAma bhadra hatuM. ane poTTilA nAmanI putrI hatI. te rUpa, yauvana, ane lAvaNyathI utkRSTa ane zarIrathI paNa utkRSTa hatI. ekadA poTTilA dArikA snAna karIne ane badhA alaMkArothI vibhUSita thaine, dAsIonA samU hathI parivRtta thaine, prAsAdanI upara rahelI agAsInI bhUmi upara sonAnA daDAthI kriIDA karI rahI hatI. ahIM tetaliputra amAtya snAna karIne Uttama azvanA skaMdha para ArUDha thaIne moTAM subhaTonA samUhanI sAthe ghoDesavArIne mATe nIkaLyo. te kalAda muSikAradArakanA gharathI kaMika samIpa thaIne nIkaLyo. tetaliputre mUSikAradArakanI gharanI kaMIka pAse jatAM prAsAdanI UparanI bhUmi Upara agAsImAM sonAnA daDAthI krIDA karatI poTilA dArikAne joI. joine poTTilA dArikAnA rUpa, yauvana ane lAvaNyamAM yAvatu atIva mohita thaIne koTuMmbika puruSone bolAvyAane puchyuM "devAnupriya! A konI putrI che?tenuM nAma zuM che?" tyAre kombika puruSoe tetaliputrane kahyuM- "svAmin ! te kalAdamUSikAradArakanI putrI, polphilA che. te liputra ghoDesavArIthI pAchA pharatAM teNe atyaMtara sthAnIya puruSone bolAvIne kahyuM'devAnupriyo'tame jAoanekalAdamUSikAradArakanIputrI mArI patnInA rUpamAM mAMgaNI karo." tyAre te atyaMtara sthAnIyapuruSo tetaliputranA A pramANe kahevA para hRSTa-tuSTa thayA. yAvatu baMne hAtha joDIne ane mastaka para aMjali karIne ghaNuM sAruM ema kahIne muSikAradAraka kalAdanA ghare AvyA. mUSikAradAraka-kalAde te puruSone AvatAM joyA ane te hRSTa-tuSTa thayo. Asana uparathI ubho thaine, sAta-ATha pagalA sAme gayo, teone Asana upara besavA mATe AmaMtraNa ApyuM. jyAre tevo Asana upara beThA svastha thayA ane vizrAma laI lIdho tyAre kalAde pUchyuM-devAnupriyo ! AjJA Apo ! ApanA AvavAnuM zuM prayojana che?" tyAre te atyaMtara sthAnIya puruSoe kalAda mUSi kAra dArakane pUrvavatu vAta karI jo tamane ema lAge ke A saMbaMdha ucita che, yogya che ane prApta che, prazaMsanIya che, baMneno saMjoga adraza che, to tetaliputrane poTilA dArikA pradAna karo. pradAna karatA ho to, he devAnupriya ! kaho tenA badalAmAM tamane zuM dhana ApIe?" - tyAra pachI kalAda mUSikAra dArake AtyaMtara-sthAnIya puruSone kahyuM- devAnuM priyo ! te ja mArA mATe dhana che ke tetaliputra, dArikAnA nimittathI mArA upara anugraha karI rahyA che. A pramANe kahIne teNe AtyaMtarasthAnIya puruSono vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimathI puSpa, vastra Adi yAvatu mALA, alaMkAra AdithI satkAra karyo, sanmAna karyuM. satkAra sanmAna karIne teone vidAya karyA. tyAra pachI te AtyaMtara sthAnIya puruSoe tetaliputrane te vRttAnta nivedana karyuM. tyAra pachI kalAda mUSikAra dArake anyadA kadAcitu zubha tithi, nakSatra ane muhUrtamAM poTilA dArikAne snAna karA vIne samasta alaMkArothI vibhUSita karIne zibikAmAM ArUDha karI. te mitro ane jJAti janothI parivRtta thaIne potAnA gharethI nIkaLIne, ezvaryanI sAthe, tetalipuranI vacco vacce thaIne tetaliputra amAtyanI pAse pahoMcyo. pahoMcIne poTilA dArikAno svayaM teta liputranI patnInArUpamAM pradAna karI. tetaliputre poTilA dArikAne bhAyanA rUpamAM lAvelI joI. joine te poTilAnI sAthe paTa para beTho. besIne zveta pIta kalazothI teNe Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrataskaMdha-1, adhyayana-14 127 svayaM snAna karyuM. snAna karIne agnimAM homa karyo. tyAra pachI poTilA bhAyanA mitra jano, jJAtijano yAvatu parijanone azana, AdithI satkAra-sanmAna karIne vidAya karyo. tyAra pachI tetaliputra amAtya poTilA bhAyamAM anurakta thaine, avi rakta Asakta thaIne yAvatu udAra bhoga bhogavavA lAgyo. | [14] te kanakaratha rAjA rAjyamAM, rASTramAM, balamAM, vAhanomAM, kozamAM, kokAra mAM tathA aMtaHpuramAM atyaMta Asakta thayo. tethI te je je putro utpanna thatA te badhAne vikalAMga karI deto hato. koInA hAthanI AMgaLI kApI nAMkhato, koinA hAthano aMguTho, A pramANe paganI AMgaLIo, pagano aMguTho, karNazaSphaLI ane koino nAka kApI nAkhato hato. A pramANe teNe potAnA dareka putrane vikalAMga karI nAkhyA. tyAra pachI padmAvatI devIne eka vAra madhyarAtrinA samaye A pramANeno vicAra utpanna thayo"kanakaratha rAjA rAjya AdimAM Asakta thaine yAvatu putrone vikalAMga karI nAMkhe che, to have mAre putra thAya tyAre mArA mATe zreyaskara che ke kanakaratha rAjAthI chupAvIne tenuM pAlana poSaNa karuM. 'padmAvatI devIe tetaliputra amAtyane bolAvyo. bolAvIne tene kahyuM- he devAnupriya! kanakaratha rAjA rAjya ane rASTra AdimAM atyaMta asakta thaine dareka putro ne apaMga karI de che, tethI huM jo have putrane janma Apu to tame kanakaratha rajAthI chUpAvIne anukramathI tenuM saMrakSaNa, saMgopana ane saMvardhana karajo.ema karavAthI te bALaka bAlyAvasthA pAra karIne, yauvanane prApta thaIne tamArA mATe ane mArA mATe paNa bhikSAnuM bhAjana banaze. tyAre tetaliputra amAtye padmAvatInA A arthane aMgIkAra karyo. tyAra pachI padmAvatI devIe ane poTilA amAtyI e ekaja sAthe garbhane dhAraNa karyo. eka ja sAthe garbhane vahana karyo ane sAthe sAthe ja garbhanI vRddhi karI. tyAra pachI padmAvatI devIe nava mAsa ane sADA sAta divasa pUrNa thavA para jovAmAM priya ane suMdara rUpavALA putrane janma Apyo. je rAtrie padmAvatI devIe putrane janma Apyo, te ja rAtrimAM poTilA amAtyIe paNa marelI bALakIne janma Apyo. tyAra pachI padmAvatI devIe potAnI dhAya mAtAne bolAvI ane kahyuM "mA, tame tetaliputranA ghare jAo ane tetali putrane gupta rUpathI bolAvI lAvo. tyAra dhAya mAtAe "ghaNuM sAruM ema kahIne tetaliputranA ghare gaI. tene yAvatuM A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! Apane padmAvatI devIe bolAvyA che.' tyAra pachI tetaliputra dhAya mAtAnA A arthane sAMbhaLIne ane dayamAM dhAraNa karIne haSTa-tuSTa thaIne dhAya mAtAnI sAthe potAnA gharethI nIkaLyo. jyAM padmAvatI devI hatI. tyAM Avyo.AvIne baMne hAtha joDIne bolyo - devAnupriyo! mane je karavAnuM hoya, tenI AjJA Apo. tyAra pachI padmAvatI devIe teTalIputrane A pramANe kahyuM- A. bALakane grahaNa karo-saMbhALo. yAvatu A bALaka tamArA mATe ane mArA mATe bhikSAnuM bhAjana siddha thaze." ema kahIne te bALakane tetaliputranA hAthamAM soMpI dIdhuM. tyAra pachI tetaliputre padmAvatI devInA hAthethI te bALakane grahaNa karyuM ane potAnA uttarIya vastrathI DhAMkI dIdhuM. DhAMkIne jyAM potAnuM ghara hatuM ane jyAM polphilA bhAya hatI, tyAM Avyo. tyAM AvIne poTilAne A pramANe kahyuM - A pramANe he devAnupriye ! A bALaka kanakarathano putra ane padmAvatI devIno Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 nAyAdhamma kahAo - 1 -14/149 Atmaja che, tethI devAnupriya ! A bALakanuM kanakaratha rAjAthI gupta rIte, anukramathI saMrakSaNa, saMgopana ane saMvardhana karavAnuM che. jethI A bALaka bAlyAvasthAthI mukta thaine tamArA mATe, mArA mATe ane padmAvatI devIne mATe AdhArabhUta thaze." A pramANe kahIne te bALakane poTilAne pAse rAkhI dIdho ane poTilAnI pAsethI marelI bALakIne uThAvIne ane uttarIya vastrathI DhAMkIne aMtaHpuranA pAchaLanA nAnA dvArathI praviSTa thayo. ane padmAvatI devInI pAse pahoMcyo. marelI bALakI padmAvatI devInI pAse rAkhI dIdhI padmAvatInI aMgaparicArikAoe padmAvatI devIne ane janmelI bAlikAne joI. joine te jyAMkana karatha rAjA hato tyAM AvyA.AvIne baMne hAtha joDIne A pramANe kahevA lAgI-he svAminuM ! padamAvatI devIe mRta bAlikAne janma Apyo che. tyAra pachI kana karatha rAjAe te marelI bALakInuM nIharaNa karyuM. tene smazAnamAM laI gayA. mRtaka saMbaMdhI ghaNAM laukika kArya karyA. keTalAka samaya pachI rAjA zoka rahita thaI gayo. tyAra pachI bIjA divase tetaliputre kauTumbika puraSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM- he devAnupriyo ! zIghratAthI cArakazodhanakaro.yAvatu dazadivasanI sthitipatikA-pUtra janmano mahotsava karo. amAro A bALaka rAjA kanakarathanA rAjyamAM utpanna thayo che, tethI A bALakanuM nAma kanakadhvaja raheze." dhIme dhIme te bALaka moTo thayo, kaLAomAM kuzaLa thayo, yauvanane prApta thaIne bhoga bhogavavAmAM samartha thayo. [1pa0) tyAra pachI koi samaye poTTilA tetaliputrane apriya thaI gaI. tetaliputra tenuM nAma ke gotra sAMbhaLavuM paNa pasaMda na karato. to darzana ane bhoga-bhogavavAnI to vAta ja kyAM ? tyAre ekavAra madhyarAtrinA samaye poTTilAne manamAM A vicAra Avyoke tetaliputrane huM pahelAM priya hatI-paraMtu have apriya thaI gaI chuM. A pramANe jenA manano. saMkalpa naSTa thaI gayo che, evI te poTTilA ciMtAmAM DUbI gaI. tyAra pachI tetaliputrane te bhagnamanorathA poTTilAne ciMtAmAM DUbelI joine A pramANe kahyuM- devAnupriye ! bhagna manorathavALI na thAva tuM mArI bhojanazALAmAM A vipula azanaAdi taiyAra karAvIne ghaNAM zramaNo brAhmaNo yAvatu bhikhArIone dAna detI devarAvatI raho. tetaliputranA Ama kahevA para pothrilA harSita ane saMtuSTa thai dAna ApavA ane apAvavA lAgI. [1pa1te kALa ane te samayamAM Iya samitithI yukta yAvatu gupta brahmacAriNI, bahuzruta bahuparivAravALI suvratA nAmaka Aya anukramathI vihAra karatI-karatI tetali puranagaramAMAvI.AvIne yathocittaupAzrayanegrahaNa karIne saMyama ane tapathI AtmA ne bhAvita karatI vicaravA lAgI. tyAra pachI suvatA AyanA eka saMghADAe prathama praharamAM svAdhyAya karyo ane bIjA praharamAM dhyAna karyuM. trIjA praharamAM bhikSAne mATe yAvatuM bhramaNa karatI thakI te sAdhvIoe tetaliputranA gharamAM praveza karyo. poTilA te Ayaone AvatI joine hRSTa-tuSTa thaI, potAnA Asana uparathI ubhI thaI vaMdana karyA namaskAra karyo ane vipula AhAra vahorAvyo. AhAra vahorAvIne teNIe kahyuM- "A pramANe he Ayao! huM pahelAM tetaliputrane ISTa hatI. paraMtu Aje aniSTa thaI gaI chuM. he Ao! tame zikSita cho, ghaNuM jANo cho, ghaNA bhaNelI cho, ghaNA nagaro ane gAmo mAM yAvatuM bhramaNa karo cho, rAjAo ane IzvaronA gharamAM praveza karo cho toha Ao! tamArI pAse koI cUrNayoga, maMtrayoga, kAmaNa yoga, dayokAyana-dayane haraNa karanAra, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-14 115 kAyAne AkarSaNa karanAra, Abhiyogika parAbhava karanAra, vazI karaNa, kautuka karma, sau bhAgya pradAna karanAra snAna Adi, bhUtikarma bhabhUtino prayoga, athavA koi mULa, kaMda, chAla, vela, zilikA goLI, auSadha athavA bheSaja evI che ke je pahelA jANela hoya ? jethI huM tetaliputrane pharI iSTa banI zakuM ?" poTTilAnA dvArA A pramANe kahevA para te AryAoe potAnA baMne kAna baMdha karI lIdhA. kAna baMdha karIne teNe poliAne kahyuM "devAnupriye ! ame nigraMtho zramaNIo chIe yAvat gupta brahmacAriNI chIe. to evA vacano amAre kAnathI sAMbhaLavA paNa kalpe nahiM to A viSayamAM upadeza Apavo ke AcaraNa karavuM to kalpe ja kema ? he devAnu priye ! ame tamane adbhuta yA aneka prakArano kevaliprarUpita dharma sArI rIte upadezathI zakIe.' tyAra pachI poTTilae kahyuM-he ArthAo ! huM tamArI pAsethI kevaliprarUpita dharma sAMbhaLavAicchuMchuM.'tyAreteAoe poTTilAneadbhuta dharmano upadeza Apyo. poTTilA dharmano upadeza sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne hRSTa-tuSTa thaine bolI'Aoi ! huM nigraMtha pravacana upara zraddhA karuM chuM. jema tame kahyuM. te temaja che. tethI huM ApanI pAsethI pAMca aNuvratone yAvat zrAvakanA dharmane aMgIkAra karavA icchuM chuM. tyAre Aoe kahyuM-jema sukha upaje tema karo.' tyAre te poTTilAe te AryAo pAsethI pAMca aNuvrata yAvat zrAvaka dharma aMgIkAra karyo te AryAone vaMdanA karI. namaskAra karyA. pachI te poDhilA zramaNopAsikA banI gai. yAvat sAdhu-sAdhvIone AhAra Adi pradAna karatI thakI vicaratI rahevA lAgI. [152]ekadA madhyarAtrinA samaye jyAre te kuTumbanA viSayamAM ciMtA karatI tene saMkala utpanna thayo, ke-pahelAM huM tetaliputrane iSTa hatI have aniSTa thai gaI chuM. tethI mArA mATe to suvratA AyanI pAse dIkSA aMgIkAra karavI te zreyaskara che.' poTilAe evo vicAra karyo. vicAra karIne bIjA divase te tetaliputra pAse gai. jaine baMne hAtha joDIne bolI-'he devAnupriya ! meM suvratA AryA pAsethI dharma sAMbhaLela che yAvat ApanI AjJA meLavIne huM pravrajyA aMgIkAra karavA icchuM chuM. tyAre tetaliputre poTTilAne kahyuM 'he devAnupriye ! tame muMDita thai, pravrujita thaine mRtyunA samaye kALa karIne koi devalokamAM devarUpe utpanna thazo, to he devAnupriye ! tame mane devalokathI AvIne kevaliprarUpita dharma no bodha karAvo to huM tamane AjJA Apu agara tame mane pratibodha na karavo to huM AjJA Apato nathI. tyAre poTilAe tetaliputranA e arthano svIkAra karyo. tyAra pachI tetaliputre vipula azana, pAna, khAdima svAdimano AhAra banA rAvyo. mitro, jJAtijano Adine AmaMtrita karyA. yAvat teonuM yathocita sanmAna karyuM. poTilAne snAna karAvyuM. yAvat hajAra puruSothI vahana karavA yogya zibikA upara ArUDha karAvIne mitro tathA jJAtijanothI parivRtta thaine, samasta RddhinI sAthe, yAvat vAghonI sAthe, teNIne tetalIpura nagaranI madhyamAM thaine suvratA AryAnI pAse upA zrayamAM lAvyo. tyAM AvIne suvratA Ani vaMdana karyA. namaskAra karyA. 'hai devAnupriye ! A mArI poTilA bhAryA mane iSTa che. te saMsAranA bhayathI udvegane prApta thai che, yAvat dIkSA aMgIkAra karavA icche che. tethI he devAnupriye ! huM Apane ziSyA rUpe bhikSA ApuM chuM. tene Apa aMgIkAra karo.' suvratA Ayae kahyuM-devAnupriya ! jema sukha upaje tema Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 26 nAyAghamma kahAo- 13-14/15ra karo, temAM pratibaMdha vilaMba na karo. tyAra pachI suvratA Ayae A pramANe kahevA para porphilA hRSTa-tuSTa thaI ane uttara-pUrva dizAmAM jaIne pote potAnA AbhAraNa, mALA ane alaMkAra utAya. utArIne svayaM paMcamuSTi lonca karyo. A badhu karIne, jyAM suvratA AryA hatI, tyAM AvI. AvIne suvratA Ayane vaMdana namaskAra karyA. - he bhagavatI ! he pUjya ! A saMsAra cAre taraphathI baLI rahyo che. ItyAdi bhagavatI sUtramAM kathita devAnaMdAnI samAna dIkSAnuM varNana karavuM. yAvat poTTilAe dIkSA laIne agyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ghaNAM varSo sudhI cAritranuM pAlana karyuM. pALIne eka mAsanI saMkhanA karIne, potAnA zarIrane kraza karIne, sATha bhaktanuM anazana karIne, pApakarmanI AlocanA ane pratikramaNa karIne, samAdhipUrvaka, mRtyunA avasare kALa karIne koI devalokamAM devatA rUpe utpanna thaI. [153] tyAra pachI kanakaratha rAjA koI samaye kALa dharma pAmyo. tyAre rAjA, Izvaro Adie temanuM nIharaNa- karyuM. mRtakakRtya karIne teo para spara A pramANe kahevA lAgyA. - 'devAnupriya kanakaratha rAjAe rAjya AdimAM Asakta thaIne potAnA putrone vikalAMga karI dIdhA che. devAnupriyo ! ApaNe to rAjAne adhIna chIe. rAjAne adhi STita thaIne rahenArA chIe, ane rAjAne adhIna thaIne kArya karanAra chIe, tetaliputra amAtya, rAjA kanarathanA badhA sthAnomAM ane badhI bhUmikAomAM vizvAsapAtra rahela che, vicAraka che ane badhuM kAma calAvanAra che. tethI ApaNe tetaliputra amAtya pAsethI putranI yAcanA karavI ucita che. tetaliputrane A pramANe kahevA lAgyA. "he devAnupriya ! A pramANe kanakaratha rAjA rAjyamAM tathA rASTra AdimAM Asakta hatA. tethI temaNe dareka putrane vikalAMga karI dIdho che ane he devAnupriya ! ame to rAjAne adhIna rahenAra yAvatu rAjAne adhIna rahIne kArya karanAra chIe. he devAnupriya! tame kanakaratha rAjAnA dareka sthAnamAM vizvAsapAtra rahetA hatA. yAvatu rAjyanI dhurAnA ciMtaka cho. tethI he devAnuM priya! jo koI kumAra rAjalakSaNothI yukta ane abhiSekane yogya hoya to amane Apo. jethI teno rAjyAbhiSeka karIe. tyAra pachI tetaliputre kanakadhvaja kumArane snAna karAvyuM ane vibhUSita karyo. pachI tene izvara AdinI pAse lAvyA. lAvIne kahyuM, "devAnupriya ! A kanakaratha rAjAno putra ane padmAvatI devIno Atmaja kanakadhvaja kumAra rAjyane yogya che ane rAjalakSa NothI saMpanna che meM kanakaratha rAjAthI chupAvIne tenuM saMrakSaNa karyuM che. tame loko mahAna abhiSekathI teno rAjyAbhiSeka karo." tyAre pachI izvara Adie te kanakadhvajakumArano mahAnuM mahAnuM abhiSeka karyo. kanakadhvaja kumAra rAjA thaI gayo. mahAhimAvAna ane malaya parvatanI samAna, ityAdi rAjAnuM varNana ahIM karavuM joie. tyAra pachI Izvara Adie te kanakadhvaja kumArano mahAgu abhiSeka karyo. kanaka dhvaja kumAra rAjA thaI gayo. tyAra pachI kanakadhvaja rAjAne padmAvatI devIe bolAvyo bolAvIne kahyuM- he putra ! tamAruM A rAjya yAvatu aMtApura ane svayaM tuM paNa tetali putranA prabhAvathI ja cho. tethI tAre tetaliputra amAtyane Adara karavo. tene tAro hitaiSI mAnavo. teno satkAra karavo, sanmAna ApavuM, tene Avato joI ubhA thavuM, tenI upara sanA karavI, tenA javA para pAchaLa pAchaLa javuM, bolavA para tenA vacanonI prasaMzA karavI, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-14 127. tene adha Asanapara besADavA, tenA bhogonI vRddhi karavI." tyAra pachI kanakadhvaja padmAvatI devInA kathanane ghaNuM sArUM' kahIne aMgIkAra karyuM. [154) tyAra pachI poTrilA deve vAraMvAra tetaliputrane kevaliprarUpita dharmathI pratibodhyo, paraMtu tetaliputrane pratibodha thayo ja nahi. tyAre pothrilA devane A pramANeno vicAra utpanna thayo-kanakadhvaja rAjA tetaliputrano Adara kare che. yAvatu teno bhoga vadhArI dIdho che, A kAraNe tetaliputra vAraMvAra pratibodha ApavA chatAM dharmamAM pratibaddha thato nathI. tethI ucita che ke kanakadhvaja rAjAne tetaliputrathI viruddha vimukha) karI devo joie. tyAra pachI tetaliputra amAtya bIjA divase snAna karIne yAvatuM ame galanivAraNano mATe prAyazcitta karIne zreSTha azvanI pITha para savAra thaIne ane ghaNA puraSothI parivata thaIne potAnA gharethI nIkaLyo. tetaliputra amAtyane (mArgamAM) je je ghaNA rAjA, Izvara yA talavara Adi jove che te pahelAnI jema teno Adara kare che, tene hitakAraka mAne che ane ubhA thAya che. ubhA thaIne hAtha joDIne ISTa temaja kAnta vANIthI bole che ane vAraMvAra bole che. teo badhA tenI AgaLa, pAchaLa ane AjubAjumAM anusaraNa karIne cAle che. tyAra pachI tetaliputra jyAM kanakadhvaja hato tyAM Avyo. kanakadhvaje tetaliputrane Avato joyo paraMtu teno Adara na karyo, tene hitaiSI na mAnyo, ubho na thayo. enAthI viparIta Adara na karatAM, nahIM jANatAM, nahi ubhA thatAM parAMgamukha thaIne besI gayo. tyAra pachI tetaliputra kanakadhvajane viparIta thayelo jANIne bhayabhIta thayo. tenA dayamAM atyanta bhaya utpanna thayo. te A pramANe vicAra karavA lAgyo-kanakadhvaja rAjA mArA upara ruSTa thayA che, hIna thaI gayA che, mArUM kharAba vicAryuM che. tethI koNa jANe te mane kayA kharAba motathI mAraze." A pramANe vicAra karIne te DarI gayo, trAsane prApta thayo, ane dhIme-dhIme tyAMthI khasI gayo. khasIne te azvanI pITha para savAra thayo. savAra thaIne te tetalipuranI madhyabhAgamAM thaIne potAnA gharanI tarapha ravAnA thayo. tyAra pachI tetaliputrane te Izvare Adi jue che to teo paNa pahelAnI jema teno Adara na karatAM, temane na jANatAM, temanI sAme ubhA na thatAM. hAtha na joDatAM ane iSTa yAvatu vANIthI satkAra nahi karatAM, AgaLa, pAchaLa, AjubAjumAM tenI sAthe cAlatAM nahIM. tyAra pachI tetaliputra jyAM potAnuM ghara hatuM, tyAM Avyo. bAharanI je pariSaduM hoya che, jemake dAsa, tathA bhAgIdAra Adi, te bahAranI pariSade paNa teno Adara na karyo. tene na jANyo, ane na ubhA thayA ane je atyaMtara pariSadu hoya che, jemake mAtA, pitA, putravadhU Adi, tene paNa teno Adara na karyo, tene na jANyo ane tene joI koI ubhA na thayA. tyAra pachI tetaliputra jyAM potAnuM vAsagRha hatuM ane jyAM zayyA hatI. tyAM Avyo. AvIne zayyA para beTho. besIne A pramANe bolyo-"A rIte huM mArA gharethI nIkaLyo ane rAjA pAse gayo paraMtu rAjAe Adara-satkAra na karyo. pAchA pharatAM mAge mAM paNa koie Adara-satkAra na karyo. ghare Avyo te bAhya pariSade paNa Adara-satkAra na karyo. evI dazAmAM mAre potAne jIvanathI rahita thaI javuM te ja zreyaskara che." A pramANe tetaliputre vicAra karyo. vicAra karIne tAlapuTaviSa potAnA mukhamAM nAMkhyuM. paraMtu te viSanI asara na thaI. tyAra pachI tetaliputre nIla kamalanI samAna zyAma yAvatu talavAra Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 nAyAdhamma kahAo-1-14/154 potAnA skaMdha para vahana karI. talavArano prahAra karyo. paraMtu te paNa khaMDita thaI gaI. tyAra pachI tetaliputra azoka vATikAmAM gayo. tyAM jaIne teNe potAne pAzamAM bAMdhyo. pachI vRkSa para caDhyo, caDhIne te vRkSamAM pAzane bAMdhyo. pachI potAnA zarIrane laTakAvyuM. tyAM paNa te dorI tUTI gaI. tyAra pachI teNe ekadama moTI zilA gaLAmAM bAMdhI. bAMdhIne athAga, tarI na zakAya ane apauruSeya pANImAM potAnuM zarIra choDI dIdhuM. paraMtu tyAM paNa te pANI chIcharuM thaI gayuM. tyAra pachI tetaliputre sukA ghAsamAM Aga lagADI ane potAnA zarIrane temAM nAMkhyuM. paraMtu te agnikAya paNa bujhAya gayo. - tyAra pachI tetaliputra manamAMne manamAM bolyo-"zramaNa zraddhA karavA yogya vacana bole che, mAhaNa zraddhA karavA yogya vacana bole che, huM ja eka evo che ke je azraddheya vacana boluM chuM. huM putro sahita hovA chatAM putrarahita chuM. mitro sahita hovA chatAM mitrahIna chuM, A pramANe dhana, strI, dAsa, dAsI ane parivArathI sahita hovA chatAM paNa huM tenAthI rahita chuM, koNa mArI A vAta para vizvAsa karaze ? zraddhA karaze? A pramANe rAjA kanakadhvaje jeno aniSTa cintana karyuM che, evA tetaliputre potAnA mukhamAM viSa nAkhyuM. paraMtu te viSano kaMI prabhAva na thayo, mArA A kathara upara koNa vizvAsa karaze? yAvatuM tetaliputre sUkuMghAsa saLagAvIne temAM kUdI paDyo, paraMtu Aga bujhAI gaI, koNa A vAta para vizvAsa karaze?" A pramANe tetaliputre bhagnamanoratha thaIne ciMtana karavA lAgo. tyAra pachI poTTila deve poTTilAnA rUpanI vidurvaNA karI. vidurvaNA karIne tetaliputrathI na bahu dUra ke na bahu najIka sthita thaIne tene A pramANe kahyuM- he tetaliputra! AgaLa khADo che ane pAchaLa hAthIno bhaya che. baMne bAju eTalo ghora aMdhakAra che ke kaMI dekhAtuM nathI. madhya bhAgamAM bANonI varSA thaI rahI che. gAmamAM Aga lAgI che ane vana saLagI rahyuM che. to he AyuSyamAnu teTalIputra ! ame kyAM jaie ? konuM zaraNa laIe. tyAre tetaliputre poTilA devane A pramANe kahyuM-"aho! A pramANe sarvatra bhayagrasta puruSane mATe dIkSA ja zaraNabhUta che. jema utkaMThIta puruSane mATe svadezagamana zaraNabhUta che bhUkhyAne anna, tarasyAne pANI, bImArane auSadha, mAyAvIne guptatA, abhiyukta para vizvAsa upajA vavo. thAkelA mAMdAne vAhana para caDhIne gamana karavuM, taravAnA Icchukane jahAja ane zatruno parAbhava karanAranI IcchA karanArane sahAyakatya zaraNabhUta che. kSAMta, dAMta ane jitendriya purUSane temAMno eka paNa bhaya nathI. tyAra pachI tetaliputra amAtyane poTTilA deve kahyuM- "tetaliputra ! tuM barAbara kahe che. paraMtu A arthane tame sArI rIte jANo, dIkSA grahaNa karo. A pramANe kahIne deve bIjIvAra paNa ema ja kahyuM. kahIne deva je dizAthI pragaTa thayo hato te dizAmAM pAcho cAlyo gayo. [15] tyAra pachI tetaliputrane zubha pariNAma utpanna thavAthI jAtismaraNa jJAnanI prApti thaI. tyAre tetaliputranA manamAM A pramANono vicAra yAvatuM utpanna thayo-nizcayathI huM jambudvIpa nAmanA dvIpamAM, mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI vijayamAM, puMDarIgirI rAjadhAnImAM mahApadma nAmano rAjA hato. pachI meM sthavira muninI pAse muMDita thaIne yAvat 14 pUrvanuM adhyayana karIne, ghaNA varSo sudhI saMyama payaya pALIne, aMtamAM eka mAsanI saMlekhanA karIne, mahAzukra vimAnamAM deva rUpe utpanna thayo. tyAra pachI Ayuno kSaya thavA para huM te devalokathI (eNvIne) ahIM tetalipura nagaramAM tetali Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-14 129 amAtyanI bhadrA bhAryAnI kukSIe putranA rUpamAM utpanna thayo chuM. to mArA mATe pahelAM karelamahAvratonesvayaMsvIkA2ka2vAMtezreyaskara che.ema tetaliputrane vicAra karyo vicAra karIne svayaM mahAvratoneja aMgIkAra karyA. aMgIkAra karIne jyAM pramadavana udyAna hatuM, tyAMAvyA.AvInezreSThaazokavRkSanInIcepRthvIzilApaTTakapa2sukhapUrvaka beThela vicA raNAM karatAM teNe pahelAM karelA cauda pUrvanuM svayaM ja smaraNa thayuM. tyAra pachI teli putra aNagAranezubhapariNAmathIyAvattadAvaraNIya-karmonA kSayopazamathI, karmajano nAza karanAra apUrva karaNAmAM praveza karyo uttama kevaLajJAna ane kevaLa darzana utpanna thayA. [156] tyAra pachI tetalapura nagarInI samIpa deva ane devIoe devaduduMbhi vagADI. pAMcavarNa puSponI varSA karI ane divya gItano dhvani karyo kanakadhvaja rAjA A kathAnA arthane jANIne bolyo - niHsaMdeza mArA dvArA apamAnita thaine tetaliputre muMDita thaine dIkSA aMgIkAra karI che. tethI huM jaine tetaliputra aNagArane vaMdana karuM, namaskAra karuM. vinayapUrvaka khamAvuM.' kanakadhvaje e pramANe vicAra karyo. vicAra karIne snAna karyuM. pachI caturaMgI senA sAthe jyAM pramadavana udyAna hatuM, jyAM tetaliputra aNa gAra hatA, tyAMAvyo.AvIne tetaliputra aNa gA2ne vaMdana karyA,namaskAra karyA. vinaya nI sAthe punaH punaH kSamA yAcanA karI, na ati dUra ke na najIka evA sthAna para besIne tenI upA sanA karavA lAgyA. tyAra pachI tetaliputra aNagAre kanakadhvaja rAjAne ane moTI pariSadane dharmano upadeza Apyo. tyAra pachI kanakadhvaja tetaliputra kevalI pAsethI dharma sAMbhaLIne hRdayamAM dhAraNa karIne pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakArano zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. zrAvaka dharma aMgIkAra karIne te yAvat jIva ajIva Adi tattvono jJAtA zramaNopAsaka thai gayo. tyAra pachI tetaliputra kevalI ghaNAM varSo sudhI kevalI avasthAmAM rahIne yAvat siddha thayA. adhyayana - 14-nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa adhyayana-15-naMdIphaLa [157] jo zramaNa bhagavAna mahAvIre caudamAM jJAtAdhyayanano A artha kahyo che paMdaramAM jJAtAdhyanano zuM artha pharamAvela che ?' 'he jammU ! te kALa ane te samayamAM caMpA nagarI hatI. tenI bahAra pUrNabhadra caitya hatuM. jitazatru rAjA hato. dhanya sArthavAha hato. te RddhisaMpanna hato yAvat koithI parAbhava pAmato nahIM.' te caMpA nagarIthI uttarapUrva dizAmAM ahichatrA nAmanI nagarI hatI. te bhavano AdithI yukta tathA samRddhithI paripUrNa hatI. te ahi chatrA nagaramAM kanakaketu nAmano rAjA hato. te mahAhimavaMta parvatanI samAna Adi vizeSaNothI yukta hato. ekadA dhanya sArthavAhanA manamAM madhyarAtrinA samaye A prakArano adhyava sAya, ciMtita, prArthita, manogata, saMkalpa, utpanna thayo-vipula ghI, tela, khAMDa, goLa, Adi mAla laine mAre ahichatrA nagarImAM vyApAra karavA mATe javuM zreyaskara che.' vicAra karIne gaNima, dharima, meya, ane pAricchedya mAlane grahaNa karyo. grahaNa karIne gADA-gADI taiyAra karyA. kauTumbika puruSone bolAvIne A pramANe kahyuM devAnupriyo ! tame jAo. caMpAnA zrRMgATaka yAvat badhA mArgomAM ghoSaNA karI do 9 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 nAyAdhamma kahAo - 1/-/15/157 ke- he devAnupriyo ! dhanya sArthavAha vipula mAla bharIne ahichatrAnagaramAM vANijyanA nimitte javAnI IcchA kare che. tethI he devAnupriyo! je koI caraka, cIrika, carmakhaDika, bhikSAMDa, pAMDuraka, gotama, govatI, gRhadhama, gRhastha dharmanuM ciMtana karanArA, aviruddha, viruddha vRddhatApasa, zrAvaka-brAhmaNa athavA vRddha zrAvaka atha, brAhmaNa, raktapaTa nigraMtha Adi vratavAna yA gRhastha je koI paNa dhanya sArthavAhanI sAthe ahichatrA nagarImAM javA icche, tene dhanya sArthavAha potAnI sAthe lai jaze. jenI pAse chatra na hoya tene chatra Apaze, jenI pAse jUtA na hoya tene jUtA Apaze, jenI pAse kamaMDalu na hoya tene kamaMDalu apAvaze, jenI pAse padhdhodana na hoya tene podana apAvaze, jenI pAse prakSepa na hoya tene prakSepa Apaze, je paDI jaze, je bhagna thaI jaze, je guNa thaI jaze, tene sahAyatA Apaze ane sukhapUrvaka ahichatrA nagarI sudhI pahoMcADaze. be vAra ane traNavAra evI ghoSaNA karI do. kauTumbika puruSoe yAvatuM te pramANenI ghoSaNA karI. tyAra pachI kauTumbika puruSonI ghoSaNA sAMbhaLIne caMpA nagarInA ghaNA caraka vAvatu gRhastha dhanya sArthavAhanI pAse pahoMcyA. tyAra pachI dhanya sArthavAhe caraka Adi gRhasthone jenI pAse jUtA na hatAM tene jUtA apAvyAM, yAvatu padhdhodana apAvyA pachI tene kahyuM-devAnupriyo ! tame jAo ane caMpA nagarInI bahAra pradhAna udhAnamAM mArI pratIkSA karo. tyAra pachI dhanya sArthavAhe zubha tithi, karaNa ane nakSatramAM vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima banAvaDAvyA. banAvaDAvIne mitro, jJAtijano Adine AmaMtrita karIne teone bhojana karAvyuM. jamADIne teonI anumati lIdhI. anumati laIne tene gADI gADA joDAvyA. joDAvIne caMpA nagarInI bahAra nIkaLyo. ghaNe dUra dUra paDAva na karatAM sukhajanaka vasati ane prAtarAza karatAM aMgadezanI vacco vacce thaIne dezanI sImA para jaI pahoMcyA. tyAM jaIne gADA-gADI kholyA. paDAva nAMkhyo. ane pachI kauTumbika puruSone bolAvIne A pramANekahyuM he devAnupriyo ! tame loko mArI sAthenA paDAvamAM UMcA UMcA zabdathI vAraMvAra udghoSaNA karatA ema kaho ke he devAnupriyo ! AgaLa AvanAra aTavImAM manuSyonuM AvAgamana nathI ane te ghaNI lAMbI che.te aTavInA madhyabhAgamAM naMdIphaLa nAmaka vRkSo che. te gherA lIlA varNavALA yAvatu pAMdaDAvALA, puSpovALA phaLo vALA, lIlA zobhAya mAna ane saundaryathI atyaMta zobhita che. paraMtu he devAnupriyo ! koI jo te naMdIsala vRkSo nA phaLa, mUli kaMda, chAla, puSpa, bIja yA rahitanuM bhakSaNa karaze athavA tenI chAyAmAM paNa besase tene ApAtataH sAruM lAgaze, paraMtu pachI tenuM pariNamana thavA para akALamAM te mRtyune prApta thaze. tethI he devAnupriyo ! koI te naMdIlonA mUla AdinuM sevana na karatAM yAvatu temanI chAyAmAM vizrAma paNa na karatA. jethI akAlamAMja jIvanano nAza na thAya. bIjA vRkSonI chAyAmAM besajo ane bIjA vRkSonA mUla, phaLa AdinuM bhakSaNa karajo. tyAra pachI dhanya sArthavAhe gADA-gADI joDAvyA. joDAvIne jyAM naMdIphaLa vRkSo hatAM tyAM AvyA. te naMdIphaLa vRkSothI na atidUra ke na ati najIka paDAva nAMkhyo pachI bIjIvAra ane trIjIvAra pUrvavatu ughoSaNA karI. temAMthI keTalAka puruSoe dhanya sAthe vAhanI vAta para zraddhA karI, yAvata rUci karI. teo te vAtanI zraddhA karatAM te naMdIphalono dUrathI ja tyAga karIne, bIjA vRkSonA mUla AdinuM sevana karatA ane tenI chAyAmAM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-15 131 vizrAma karatA. teone tAtkAlika sukha to prApta na thayuM paraMtu tenI pachI jema jema pariNamana thatuM gayuM tema tema te vAraMvAra sukha rUpa ja pariNamana thatuM gayuM. A pramANe he AyuSyamAna zramaNo ! amArA je nitha yA nigraMthIo saMyama laine pAMca indriyonA kAmabhogomAM Asakta nathI thatA ane anurakta nathI thatA, te A ja bhavamAM ghaNA zramaNo, zramaNIo, zrAvako ane zrAvikAonA pUjanIya thAya che ane paralokamAM paNa duHkha nathI pAmatA, yAvat anu kramathI saMsArarUpa aTavIthI pAra pAme che. temAMthI keTalAka puruSoe dhanyasArthavAhanI A vAta para zraddhA na karI, ruci na karI. teo dhanya sArthavAhanI vAta para zraddhA na karatAM jyAM naMdIphala vRkSo hatA, tyAM gayA. jaine teoe te naMdIphala vRkSonA mUla, phaLa AdinuM sevana karyuM ane tenI chAyAmAM vizrAma karyo. teone tAtkAlika to sukha thayuM, paraMtu pachI tenuM pariNamana thatAM yAvat jIvanathI rahita thavuM paDyuM. te pramANe he AyuSyamAna zramaNo ! amArA je sAdhu athavA sAdhvI pravrujita thaine pAMca indriyonA viSaya bhogamAM Asakta thAya che teo A puruSonI jema caturgati rUpa saMsAramAM paribhramaNa kare che. tyAra pachI dhanya sArthavAhe gADA-gADI joDAvyA. joDAvIne te jyAM ahichatrA nagarI hatI, tyAM pahoMcyA. pahoMcIne ahichatrA nagarInI bahAra pradhAna udyAnamAM paDAva nAMkhyo ane gADA-gADI choDAvyA. tyAra pachI dhanya sArthavAhe mahAmUlya ane rAjAne yogya upahAra lIdho ane ghaNA puruSonI sAthe, teothI parivRta thaine te ahicchatrA nagarInI madhyamAM thaine praveza karyo. praveza karIne kanakaketu rAjAnI pAse gayA. tyAM jaine baMne hAtha joDIne yAvat rAjAne abhinaMdana karyuM. abhinaMdana karIne pachI te bahumUlya upahAra tenI pAse rAkhI dIdho. tyAra pachI rAjA kanakaketu harSita temaja saMtuSTa thayo. teNe dhanya sArthavAhanA te mUlyavAna upahArane. svIkAra karIne dhanya sArthavAhano satkAra-sanmAna karyA. zulka mApha karI dIdhI. pachI dhanya sArthavAhe potAnA bhAnDano vinimaya karyo. vinimaya karIne teNe potAnA mAlanI badalebIjomAlalIdho.pachI sukhapUrvaka caMpAnagarImAM AvI pahoMcyo. potAnA mitro temaja jJAtijano Adine maLyo ane manuSya saMbadhI vipula bhogopabha`ga bhogato thako rahevA lAgyo. te kALa ane te samayamAM sthavira bhagavaMtonuM Agamana thayuM. dhanya sArthavAhe dharma dezanA sAMbhaLIne ane potAnA jyeSTha putrane kuTumbamAM sthA pita karIne dIkSita thai gayo. sAmAyikathI laine agyAra aMgonuM adhyayana karIne ane ghaNA varSo sudhI saMyamanuM pAlana karIne, eka mAsanI saMlekhanA karIne, sATha bhaktanuM anazana karIne, koI eka devalokamAM deva rUpe utpanna thayo te devalokathI, Ayu kSaya thavA para, avIne mahAvideha kSetramAM siddhine prApta karaze. yAvat janma maraNano aMta karaze. adhyayana-15 - nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayana- 16 -avarakaMkA [158] jo zramaNa bhagavAna mahAvIre paMdaramA jJAtAdhyayanano A artha pharamA vela che to solamA adhyayanano zuM artha pharamAvela che ?' 'he jammU ! te kALa ane te samaya mAM caMpA nagarI hatI. uttara pUrva dizAmAM subhUmibhAga udyAna hatuM. te caMpA nagarImAM traNa brAhmaNa baMdhuo nivAsa karatA hatA. te A pramANe-soma, Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 yAvat nAyAdhamma kahAo - 1/-/14/158 somadatta ane somabhUti. teo dhanADhaya hatA yAvat Rgveda Adi brAhmaNa zAstromAM yAvat atyaMta pravINa hatA. te traNa brAhmaNone traNa patnIo hatI te A pramANe-nAga zrI, bhUtazrIane yakSazrI.te sUkumAra hAtha-pagaAdiavayavothIparipUrNa te brAhma None iSTa hatI. te manuSya saMbaMdhI vipula yAvat kAmabhoga bhogavatI thakI rahetI hatI. tyAra pachI koi samaye te traNe brAhmaNo eka sAthe maLyA ane parasparamAM A pramANeno kathA samullApa thayo 'he devAnupriyo ! ApaNI pAse ghaNuM dhana yAvat suvarNa Adi che. sAta peDhI sudhI khuba devAmAM Ave, bhogavavAmAM Ave, veMcavAmAM Ave to paNa paryApta che. to ApaNA eka bIjAnA gharamAM vArA pramANe; vipula AhAra banAvaDAvI-banAva DAvIne ekI sAthe besIne jamavuM te sArUM che." traNe brAhmaNa baMdhuoe te vAta paraspara svIkAra karI teo haMmezA eka bIjAnA gharamAM pracura azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra banAvaDavA lAgyA ane sAthe besI bhojana karavA lAgyA. tyAra pachI ekavAra nAgazrI brAhmaNIne tyAM bhojanano vAro AvyA. tyAra nAgazrI brAhmaNIe vipula azanAdi banAvyuM. bhojana banAvIne eka moTuM zarada RtuM saMbaMdhI athavA sAra yukta tuMbAnuM ghaNAM mazAlA nAMkhIne ane telathI vyApta karIne taiyAra karyuM. pachI potAnI hatheLImAM eka buMda lIdhuM ane tene cAkhyuM to khabara paDI ke te zAka khArUM, kaDavuM, akhAdya ane ane viSa jevuM che. A jANI ne te manomana vicAravA lAgI "mane adhanyA, puNyahInA, abhAginI, bhAgyahIna sattva vALI ane liMboDInI samAna anAdaraNIya, nAgazrIne dhikkAra che ! ke je (me) zarada RRtu saMbaMdhI yA rasayukta tuMbaDuM ghaNAM masAlAthI yukta temaja telathI vaghArI taiyAra karela che. tenA mATe ghaNuM dravya bagADyuM ane telano satyanAza karyo. jo mArI derANIo jANaze to mArI niMdA karaze tethI mAre mATe ucita che ke mArI derANIo jANe te pahelAM ja zAka A koi sthAne chUpAvI devAmAM Ave ane bIju zarada Rtu saMbaMdhI ane sArathI yukta mIThApUMbA yAvat ghaNA telathI vadhArela taiyAra karAya to sAruM A pramANe nAga zrIne vicAra Avyo. vicAra karIne mIThuM tUMbaDuM taiyA2 karyuM. tyAra pachI te brAhmaNo snAna karIne yAvat sukhAsana para beThA. teone te vipula azanAdi, pIrasavAmAM AvyuM. te brAhmaNo bhojana karI lIdhA pachI pANIthI hAtha dhoine, svaccha thaIne, pavitra thaine, pota potAnA kAmamAM lAgI gayA. tyAra pachI snAna karelI te brAhmaNIoe yAvat zrRMgAra karyo pachI te vipula azanAdi, AhAra jamyA pachI te potapotAnA ghare cAlI gaI. [159] te kALe ane te samaye dharmaghoSa nAmanA sthaviranA ziSya dharmaci nAma nA aNagAra hatA. te udAra, pradhAna yAvat tejolezyAthI saMpanna hatA ane mAsa mAsanuM tapa karIne vicaratA hatA, tyAra pachI te dharmaci aNagArane pAraNAno divasa Avyo. tyAre teNe mAsakhamaNanA divase prathama porasIe svAdhyAya karyo. bIjI porasIe dhyAna karyuM. ityAdi badho vRttAnta gautamasvAmInI samAna jANI levo joie. trIjA praharamAM pAtranuM pratilekhana karyuM. pachI dharmaghoSa sthavira pAsethI AjJA prApta karI. yAvat caMpA nagarImAM uMca, nIca ane madhyama kuLomAM bhramaNa karatAM teoe nAgazrI brAhmaNInA gharamAM praveza karyo. tyAra pachI te nAgazrIne dharmaghoSa munine AvatAM joyA. joine te zarad RRtu saMbaMdhI, ghaNAM masAlAvALuM ane telathI yukta jhUMbanuM zAka kADhI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 133 nAkhavAne mATe haSTa-tuSTa thai ane te ubhI thaI. ubhI thaine te bhojanagRhamAM gai. tyAM jaine teNIe te zarada Rtu saMbaMdhI tIkhuM ane kaDavuM ghaNAM telavALuM badhuM ja zAka muninA pAtramAM vahorAvI dIdhuM. tyAra pachI te dharmaruci aNagAra AhAra paryApta che' ema jANIne nAgazrI brAhmaNInA gharethI bahAra nIkaLyA. teNe dharmaghoSa sthavira pAse irSyApatha pratikramaNa karyuM. annapAnanuM pratilekhana karyuM ane grahane batAvyuM tyAre dharmaghoSa sthavIre te subhUmi RRtu saMbaMdhI temaja telathI vyApta zAkamAMthI eka buMda hAthamAM laine cAkhyuM. tyAre te zAka tIkhuM, khAruM, kaDavuM, akhAdya, abhojya ane viSanI samAna jANIne dharmaruci aNagArane A pramANe kahyuM.-'he devAnupriya, jo tame A tUMbaDAnuM zAka khAzo to tame asamaya mAMja jIvathI rahita jAzo. tethI he devAnupriya ! tame jAo ane A zarada RRtu saMbadhI tUMbaDAnuM zAka ekAMtamAM, AvAgamanathI rahita, acittabhUmimAM paraThavI do. tene paraThavIne pachI bIjA prAsuka azana, pAna, khAdima ane svAdima AhArane grahaNa karIne tene bhogavo. tyAra pachI dharmaghoSa sthavirane ema kahevA 52 dharmaci aNagAra dharmaghoSasthavira pAsethI. nIkaLIne subhUmibhAga udyAnanI adhika dUra nahIM temaja adhika adhika najIka nahIM evA thaMDIlanI pratilekhanA karIne zAkanI eka buMda lIdhI ane te bhubhAga upara nAMkhI. tyAra pachI te tIkhA kaDavA ane telathI vyApta zarada saMbaMdhI zAkanI gaMdhathI ghaNI hajAro kIDIo tyAM AvI gai. temAMthI je kIDIoe zAka khAdhuM. ke tarataja te asamayamAM mRtyu pAmI. tyAra pachI dharmaruci aNagAranA manamAM A pramANe vicAra utpanna thayo. ke jo zAkanuM eka buMda nAMkhavA para aneka hajAra kIDIo marI gai to huM badhuM ja zAka bhumi upara nAMkhIza to to te ghaNA prANIo, jIvo, bhuto ane sattvonA vadhanuM kAraNa thaze. tethI zAkane khAi javuM mArA mATe zreyaskara che. A zAka mArA zarI2ne ja samApta karaze. aNagAre evo vicAra karIne mukhavastikAnuM pratilekhana karyuM pratilekhana karIne mastaka sahita uparanA zarIranuM pramArjana karyuM. te zarada saMbaMdhI tUMbaDAnuM tIkhuM kaDavuM ane ghaNAM telathI vyApta zAka svayaMja bilamAM sarpanI jema potAnA zarIranA koThAmAM nAMkhI dIdhuM. dharmaci aNagAranA zarIramAM eka muhUrtamAM ja vedanA utpanna thai te vedanA utkRSTa hatI yAvat dussaha hatI. zAka peTamAM nAMkhyA pachI dharmaruci aNagAra sthAnathI rahita, bala hIna, vIryathI rahita, tathA puruSakAra ane parAkramathI hIna thai gayA have A zarIra dhAraNa nahi karI zakAya, ema jANIne teNe AcAranuM pAtra eka sthAna para rAkhI dIdhuM. teNe rAkhIne sthaMDilabhUminuM pratilekhana karyuM. pratilekhana karIne teNe darbhano saMthAro karyo. ane te tenA para besI gayA. pUrva dizAnI tarapha mukha rAkhIne paryaMka AsanathI besIne baMne hAtha joDIne mastakapara Avartana karIne aMjalI karIne A pramANe kahyuM 'arihaMto yAvat siddha gatine prApta bhagavaMtone namaskAra. mArA dharmaguru dhama cArya sthavirabhagavaMta dharmaghoSamunine namaskAra. pahelAM meM sthavira bhagavAna dharmaghoSanI pAse saMpUrNa prANAtipAtanuM jIvana paryaMtane mATe pratyAkhyAna karela che. yAvat parigrahanA paNa, A samaye paNa huM teja bhagavaMtonI pAse saMpUrNa prANAtipAtanA pratyAkhyAna karuM chuM yAvat parigrahanA pratyAkhyAna karuM chuM. jIvana paryaMta jema skaMdhaka munie karyo tema ahIM paNa jANI levuM. yAvat aMtima zvAsocchvAsa sAthe A zarIrano paNa parityAga karuM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 nAyAdhamma kahAo- 1/-/16/159 chuM. A pramANe kahIne AlocanA ane pratikramaNa karIne samAdhine prApta thaIne te mRtyune prApta thayA. tyAra pachI dharmaghoSa munie dharmaruci aNagArane lAMbA samayathI gayelA jANIne nigraMtha zramaNone bolAvyA; bolAvIne kahyuM- he devAnupriyo ! dhamaruci aNa gArane yAvatu telAvALuM kaDavA tuMbaDAnuM zAka maLyuM hatuM tene paraThavA mATe te bahAra gayA che. ghaNo samaya thaI gayo che tethI he devAnupriyo ! tame jAo ane dharmaruci aNagAranI sarva sthAne mArgaNA- karo. tyAre zramaNanigraMthoe potAnA gurunA Adezane aMgIkAra karyo.bahAra nIkaLyA nIkaLIne cAretaraphadharmaruci aNagAranI mArgaNA-gaveSaNA karatAM thakAM jyAM caMDila bhUmi hatI tyAM AvyA. AvIne joyuM to dharmaci aNagAranuM zarIra niprANa, niSpaSTa ane nirjIva paDyuM hatuM tene joIne teonA mukhamAMthI sahaja zabdo nIkaLI gayAhAhA ! aho ! A akArya thayuM che, kharAba thayuM che." Ama kahIne teoe dharmaruci aNagAranA kALadharma nimitte kAyotsarga karyo. kAyotsarga karIne dharmaruci aNagAranA AcAra bhAMDaka (pAtra) grahaNa karyA ane jyAM dharmaghoSa nAmanA sthavira hatA tyAM pahoMcyA, pahoMcIne gamanAgamananuM pratikramaNa karyuM, pratikramaNa karIne bolyA Apano Adeza meLavIne ame subhUmibhAga udyAnanI cAre tarapha dharmaruci aNa gAranI yAvatuM dareka rIte tapAsa karatAM spaMDila bhUmimAM gayA, jaIne yAvatu jaldIthIja ahIM pAchA AvyA. he bhagavan! dharmaruci aNagAra kALa dharmane prApta thayA che. A temanA AcAra pAtra che. tyAra pachI sthavira dharmaghoSe pUrva dizAmAM upayoga lagADyo. upayoga lagADIne zramaNa nigraMtho ane nigraMthIone bolAvyA. bolAvIne teone kahyuM-he Aryo ! A pramANe mAro aMtevAsI dharmaci nAmaka aNagAra svabhAvathI bhadra vAvatu vinIta hatA. te mAsakhamaNanI tapasyA karI rahyA hatA. yAvatu te nAgazrI. brAhmaNInA ghare pAraNAne mATe gayA. tyAre nAgazrI brAhmaNIe temane pAtramAM yAvatuM badhuja kaDavuM viSa samAna hUMbanuM zAka nAkhI dIdhuM. tyAre dharmaruci aNagAra potAnA mATe payapti AhAra jANIne yAvatu kAlanI AkAMkSA na karatA thakA vicAravA lAgyA. dharmaruci aNagAra ghaNAM varSo sudhI zramaNya payaya pALIne AlocanA pratikramaNa karIne samAdhimAM lIna thaIne kAla mAsamAM kALa karIne, upara saudharma Adi devalokane oLa gIne yAvatu savarthasiddha nAmanA devalokamAM devarUpe utpanna thayA che. tyAM jaghanya ane utkRSTanA bhedathI rahita eka ja tetrIsa sAgaropamanI sthiti kahela che. te dharmaci deva tyAMthI zruta thaIne yAvatuM mahAvideha kSetramAM utpanna thaine siddhi prApta karaze. [16] tethI he Aryo ! te adhanya, apuNya, yAvatuM liMboLInI samAna kaDavI nAgazrI brAhmaNIne dhikkAra che, jeNe tathA rUpa sAdhu dharmaruci aNagArane mA khamaNanA pAraNAmAM zaradu saMbaMdhI yAvatu telathI vyApta kaDavA tuMbanuM zAka ApIne asamayamAM ja mArI nAMkhyA. tyAre te nigraMtha zramaNoe dharmaghoSa sthaviranI pAsethI A vRttAnta sAMbha LIne ane samajIne caMpA nagarInA hrajJATaka AdimAgamAM jaIne yAvatu ghaNA lokone A vAta kahI ghaNA loko paNa ApasamAM A vAtacIta karavA lAgyA. te brAhmaNo caMpA nagarImAM ghaNA loko pAsethI te vRttAnta sAMbhaLIne ane samajIne kupita thayA yAvatu krodhathI lAla thaI gayA - baLavA lAgyA. teo jyAM nAgazrI hatI tyAM pahoMcyA. teoe nAgazrIne A pramANe kahyuM Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrataskaMdha-1, adhyayana-16 135 "are nAgazrI ! aprArthitanI prArthanA karanArI duSTa,azubha lakSaNovALI ! nikaTa kaSNa caturdazImAM janmelI! tuM adhanya. apuNya yAvatuM liMboLInI samAna kaDavI che, tane dhikkAra che ! jene tathArUpa sAmbe mAsakhamaNAnA pAraNe zarad saMbaMdhI yAvatuM zAka vaho rAvIne mArI nAkhyA." A pramANe kahIne te brAhmaNoe UMcA. nIcA, Akroza Akroza vacana kahIne Akroza karI tene phITakAra karyo. bharjanA karI. tene nicchoTana karI. he pApiNI ! tAre tArA karmanuM phaLa bhogavavAnuM ja che, ItyAdi vacanothI tarjanA karI ane thappaDa AdithI mArA mArI tADana karI. A pramANe tarjanA ane tADanA karIne teNIne gharamAMthI kADhI mukI. tyAra pachI nAgazrI potAnA gharethI kaDhAyelI caMpA nagarInA zRMgATaka, trika, catuSkamAM catvara (cabutara)mAM, tathA caturmukha devakulomAM ghaNAM loko vaDe avahelanA karAtI kutsA karAtI, niMdA karAtI, gaha pAmatI AMgaLI batAvIne tarjanA karAtI, daMDa AdithI mAra mArIne vyathita karAtI, dhikkArAtI, thuMkAtI kyAMya paNa sthAna pAmI nahIM temaja kyAMya rahevAnI jagyA meLavI zakI nahIM. TukaDA-TukaDA joDelA vastra paherIne, bhojana mATe zakorAno TukaDo lIdho, pANI pIvAne mATe ghaDAno TukaDo hAthamAM lIdho, mastakapara atyaMta vikharAyelA vALane dhAraNa karyA, jenI pAchaLa mAkhIonuM ToLe gunaguna kare che tevI te nAgazrI ghera-ghera dehavalinAM dvArA potAnI AjIvikA calAvatI bhaTakavA lAgI. tyAra pachI te nAgazrI brAhmaNIne te ja bhavamAM soLa rogAtaMka utpanna thayA. tyArapachI nAgazrI brAhmaNI soLa rogAtaMkathI pIDita thatI, atyaMta duHkhathI pIDita thaine kALa samaye kola karIne chaThThI narakamRthvImAM utkRSTa 22 sAgaropamanI sthitithI nArakanA rUpe utpanna thaI. tyAra pachI narakamAMthI nIkaLIne te nAgazrI matsya yonimAM utpanna thaI. tyAM teno zastrathI vadha thayo. tethI dAhanI utpattithI kAla mAsamAM kAla karIne nIce sAtamI narakamAM utkRSTa 33 sAgaropamanI sthitivALA nArakanA rUpe utpanna thaI. nAgazrI sAtamI narakamAMthI nIkaLIne sIdhI bIjIvAra matsya yonimAM utpanna thaI tyAM paNa teno zastrathI vadha thayo ane dAhanI utpatti thavAthI mRtyane prApta thaIne punaH nIce sAtamI narakamAM utkRSTa 33 sAgaropamanA AyuSyavALA nAraka rUpe utpanna thaI. sAtamA narakamAMthI nIkaLIne trIjIvAra paNa matsya yonimAM utpanna thaI. tyAM paNa te zastrathI vadha karavA yogya thaI yAvatu kALa karIne bIjIvAra chaThThA narakamAM bAvIsa sAgaropamanI sthitivALA nAraka rUpe utpanna thaI. tyAMthI nIkaLIne uragayoni sapamAM utpanna thai. A pramANe jema gozAlakanA viSayamAM kahela che tema jANI levuM. yAvatu ratnaprabhA Adi sAte narakomAM utpanna thaI tyAMthI nIkaLIne yAvatuM te jo khecaranI yoni che temAM utpanna thaI. tyAra pachI khara (kaThIna) bAdara pRthvIkAyanA rUpamAM aneka lAkhavakhata utpanna thaI. [161] tyAra pachI te pRthvIkAyamAMthI nIkaLIne A jambudvIpamAM, bhArata varSa mAM, caMpAnagarImAM, sAgaradatta sArthavAhanI bhadrAbhAyanI kukSimA utpanna thaI. tyAre bhadrAsArthavAhIe nava mAsa pUrNa karIne bAlikAne janma Apyo. te bAlikA hAthInA tAlunI samAna atyaMta sukomaLa hatI. te bAlikAnA bAra divasa vyatIta thavA para mAtA-pitAe tenuM guNavALuM ane guNathI niSpanna nAma "sukumAlikA' rAkhyuM. tyAre Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haK 136 nAyAdhamma kahAo - 1/-/16/161 pachI sukamAlikA bAlikane pAMca dhAvamAtAe grahaNa karI parvatanI guphAmAM rahelI caMpakalatA jema vAyu vihIna pradezamAM vyAdhAta rahita vadhe che tema te paNa vadhavA lAgI. tyAra pachI te sukumAlikA bAlyAvasthAthI mukta thaI. yAvatu rUpathI, yauvanathI, lAvaNyathI utkRSTa ane utkRSTa zarIravAlI thaI. [16] caMpA nagarImAM jinadatta nAmaka eka dhanika sArthavAha nivAsa karato hato. te jinadattanI bhadrA nAmanI patnI hatI. te sukumArI hatI, jinadAsane priya hatI. yAvatuM manuSya saMbaMdhI kAmabhogonuM AsvAdana karatI te rahelI hatI. te jinadatta sArthavAhano putra ane bhadrA bhAyano Atmaja sAgara nAmano dIkaro hato. te paNa sukumAra yAvatuM suMdara rUpathI saMpanna hato. ekavAra jinadatta sArthavAha potAnA gharethI nIkaLayo nIkaLIne sAgaradattanA gharanI pAsethI jato hato. ahIM sukumAlikA chokarI snAna karI, dAsIonA samUhathI gherAyelI, bhavananI uparanA chata para suvarNanA daDAthI krIDA karatI vicaratI hatI. tyAre jinadatta sArthavAha sukumAlika chokarIne joi. joIne tene sukumAlikA chokarInA rUpa para yauvana para ane lAvaNya para Azcarya thayuM tene kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne pUchyuM devAnupriyo A konI chokarI che? tenuM nAma zuM che? jinadatta sArthavAhanA e pramANe kahevA para te kauTumbika puruSo harSita ane saMtuSTa thayA teoe hAtha joDIne A pramANe uttara Apyo-devAnupriya ! te sAgaradatta sArthavAhanI putrI bhadrAnI AtmajA sukumAlikA nAmanI chokarI che. jinadatta sArthavAha te kauTumbika puruSo pAsethI te arthane sAMbhaLI potAnA ghare cAlyo gayo. pachI nAhI-dhoIne tathA mitrajano ane jJAtijanothI parivRtta thaIne caMpA nagarInI madhyabhAgamAM thaIne jyAM sAgaradattanuM ghara hatuM, tyAM AvyA. tyAre sAgaradata sArthavAhe jinadatta sArthavAhane Avato joyo. AvatA joIne te Asana uparathI ubho thayo. uThIne teNe jinadattane Asana grahaNa karavAnuM nimaMtraNa ApyuM. vizrAnta ane vizvasta thayelA ane sukhada Asana para AsIna thayelA jinadattane pUchyuM ! devAnupriya ! ApanA AgamanuM zuM prayojana che? tyAre jinadatta sArthavAhe kahyuM- 'devAnupriya ! huM ApanI putrI, sukamAlikAnI sAgaradattanI ratnInA rUpamAM mAMgaNI karuM chuM. agara Apa A yukta samajo, pAtra samaje, prazaMsanIya samajo ane ema samajo ke A saMyoga samAna che, to sukumAlikA sAgaradattane Apo. agara Apa A saMyoga iSTa samajo cho, to sukumAlikAne mATe zuM mUlya ApIe ? tyAra pachI sAgaradatta kahyuM- sukumAlikA amArI ekanI eka putrI che, eka ja utpanna thaI che, amane priya che. tenuM nAma sAMbhaLavAthI ja amane harSa thAya che to jovAnI to zuM vAta karavI? tethI huM sukumAli kAno eka kSaNa mATe paNa viyoga icchato nathI. jo sAgaraputra amArA gharano jamAI banI jAya to huM sukumAlikA ApuM.' - tyAra pachI jinadatta sArthavAha, sAgaradatta sArthavAhanA A pramANe kahevA para potAnA ghare gayo. ghare jaIne sAgara nAmanA putrane bolAvyo ane kahyuM- he putra ! sAgara datta sArthavAhe mane A pramANe kahyuM che ke sAgaraputra mauna rahyo. tyAra pachI ekavAra koI samaye zubha tithi ane karaNamAM jinadatta sArthavAhe vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karAvyA. yAvatu jamADIne pachI sanmAnita karyA. pachI sAgaraputrane Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1da. 137 snAna karAvIne vAvatu badhA alaMkArothI vibhUSita karyo hajAra puruSothI vahana karAya tevI pAlakhI taiyAra karAvI. tenA para ArUDha karyo. tyAra pachI mitro temaja jJAtijanothI parivRtta thaIne yAvatu purA ThAThathI potAnA gharethI nIkaLyo. tene sAgaradatta sArthavAhanI pAse laI gayo. tyAra pachI sAgara sArthavAhe vipula azanAdi, taiyAra karAvIne yAvatu tenuM sanmAna karIne sAgaraputrane sukumAlikA putrI sAthe pATa para besADyo. besADIne cAMdI ane sonAnA kalazothI snAna karAvyuM. snAna karAvIne homa karAvyuM. homa pachI sAgaraputrane sukumAlikA putrI sAthe pANigrahaNa karAvyuM. [14] te samaye sAgaraputra sukumAlikA putrInA A pramANenA hAthanA sparzane evo anubhava karavA lAgyo, jANe koI talavAra hoya athavA mukra agni hoya. tenAthI paNa adhika aniSTa hAthanA sparzano anubhava karavA lAgyo. paraMtu te samaye te sAgara icchA vinA vivaza thaIne, te hAthanA sparzano anubhava karato thako muhUrta mAtra besI rahyo. tyAra pachI sAgaradana sArthavAhe sAgara putranA mAtA-pitAne tathA mitro temaja jJAtijano Adine vipula, bhojanathI tathA puSpa vastra AdithI yAvatuM sanmAnita karIne vidAya karyo. tyAra pachI sAgaraputra sukumAlikAnI sAthe jyAM vAsagRha hatuM tyAM Avyo. AvIne sukamAlikA putrInI sAthe zayyA para suto. - tyAra pachI sAgaraputre sukumAlikA putrIno A prakArano aMgasparzano anubhava kayo ke jANe koI talavAra hoya yAvatu te atyaMta amanojJa aMgasparzano anubhava karato rahyo. tyAra pachI te sAgaraputra teNInA aMga sparzane sahana na karato vivaza thaIne muhUrta mAtra-tyAM rahyo. tyAra pachI te sAgara putra sukumAlikA dArIkAne sukhapUrvaka sutelI jANIne tenI pAsethI uThyo ane jyAM potAnI zayyA hatI, tyAM Avyo. AvIne potA nI zayyA para suI gayo. tyAra pachI sukumAlikA putrI eka muhUrtamAM jAgI gaI te pati vratA hatI ane patimAM anurAgavALI hatI. tethI patine potAnI pAse na jovAthI pathArImAM beThI thaI. pachI te potAnA patinI zayyA hatI tyAM gaI. tyAM jaIne te sAgaranI pAse sUI gaI. tyAra pachI sAgara dArake bIjIvAra paNa sukumAlikAnA te pramANenA aMgasparzano anubhava karyo. yAvatuM te icchA vinA parAdhIna thaIne thoDo samaya tyAM rahyo. tyAra pachI sAgaradAraka sukumAlikAne sukhapUrvaka sUtelI jANIne zayyA parathI ukyo teNe zayanAgAranuM dvArA ughADyuM. bAraNuM kholIne te maraNathI chUTakAro pAmela kAgaDAnI jema zIghratAthI je dizAthI Avyo hato te dizAmAM cAlyo gayo. tyAra pachI sukumAlikA dArikA thoDIvAramAM jAgI. te pativratA yAvatu patine potAnI pAse na jovAthI pathArImAMthI uThI. teNIe sAgara dArakanI sarva rIte gaveSaNA karI. gaveSaNA karatAM karatAM teNIe zayanagRhanA dvAra khullA joyA. to kahyuM-te sAgarato cAlyo gayo." tenA manano saMkalpa marI gayo tethI te ciMtA karavA lAgI. [15] tyAra pachI te bhadrA sArthavAhIe kAla prabhAta thavA para dAsaceTIne ' bolAvI ane tene kahyuM- he devAnupriye ! tuM jA ane vadhU-varanA mATe mukha-zodhanikA lai jA. tethI te dAsaceTIe bhadrA sArthavAhInA A pramANe kahevA para A arthane ghaNuM sAruM kahIne aMgIkAra karyo. jyAM vAsagRha-zayanagRha hatuM, tyAM AvI. tyAM AvIne sukamA likAne dAsIe ciMtA karatA joI tethI pUchyuM. 'devAnupriye! tuM bhagna manoratha vALI thaine Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 nAyAdhamma kahAo- 1-16/15 ciMtA kema kare che?" tyAra pachI sukumAlikA dArikAe dAsaceTIkAne A pramANe kahyuM - devAnupriye ! sAgaradAraka mane sukhe sUtelI jANIne mArI pAsethI ukyo ane vAsa gRhanuM dvAra ughADIne yAvatuM cAlyo gayo. tyAra pachI huM thoDI vAre uThI, yAvatu bAraNuM ughADuM joyuM to meM vicAryuM: "sAgara cAlyo gayo.' te kAraNe bhagna manoratha thaIne ciMtA karI rahI chuM. tyAra pachI te dAsaceTI sukumAlikA dArikAnA A arthane sAMbhaLIne sAgaradatta sArthavAhane te vRttAnta kahyo. tyArapachI te dAsaceTI pAsethI A vRttAnta sAMbhaLI-samajIne sAgaradatta kupita thayo ane jyAM jinadatta sArthavAha hato, tyAM gayo. AvIne teNe jinadatta sArthavAhane A pramANe kahyuM - he devAnupriya! zuM A yogya che? prApta-ucita che? A kulane anurUpa ane kulanA saza che ? ke je sAgaradAraka, sukumAlikA dArikAno kaMI paNa doSa na hovA chatAM ane pativratA hovA chatAM choDIne ahIM AvI gayo? Ama kahIne khuba kheda yukta kriyAo karIne tathA rudananI ceSTA karIne tene Thapako Apyo. tyAre jinadatta, sAgara dattanA arthane sAMbhaLIne jyAM sAgaradAraka hato. tyAM Avyo. AvIne sAgaradArakane kahyuM he putra! te kharAba karyuM che je sAgaradattanA gharethI ahIM ekadama cAlyo Avyo. tethI he putra! evuM thavA chatAM paNa tU sAgaradattanI sAthe tenA ghare jA." tyAre sAgaraputre jinadattane A pramANe kahyuM- he pitA ! mane parvata parathI paDavuM svIkRta che, vRkSa uparathI paDavuM svIkRta che, pANImAM DubavuM, AgamAM baLavuM, viSa bhakSaNa karavuM, potAnA zarIrane smazAna yA jaMgalamAM choDI devuM ke jethI jAnavara yA preta khAya jAya, gRdhrapRSTha maraNa athavA dIkSA levI yA paradezamAM cAlyA javuM mAnya che paraMtu nizcayathI huM sAgaradattanA ghare javAno nathI. te samaye sAgaradana sArthavAhe dIvAlanI pAchaLa rahIne sAgaraputranA A arthane sAMbhaLyo. sAMbhaLIne te evo lajjita thayo ke jo dharatI phATI jAya to huM temAM samAI jAuM. te jinadattanA gharethI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne potAnA ghare Avyo. AvIne sukumAlikA putrIne bolAvI ane tene potAnI godamAM besADI pachI tene A pramANe kahyuM. "he putrI ! sAgaradAraka tane tyAgI dIdhI to zuM thaI gayuM? have huM tane evA puruSane ApIza jene tuM ISTa ane manojJa thaIza." A pramANe kahIne sukumAlikA dArikAne ISTa vANIthI AzvAsana ApyuM ane AzvAsana ApIne vidAya karI. tyAra pachI sAgaradatta sArthavAha koI samaye bhavananI uparanI agAsI upara sukha pUrvaka besIne vAraMvAra rAjamArgane joI rahyo hato. te samaye sAgaradatte eka moTo bhikhArI purUSa joyo. teNe sAMdhelA TukaDAnuM vastra paheryuM hatuM hAthamAM koruM ane pANIno ghaDo hato. hajAro mAkhIo tenA mArganuM anusaraNa karatI hatI sAgaradane kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne tene kahyuM-devAnupriyo ! tame jAo ane te dramaka puruSane vipula azanAdi, lAlaca ApIne gharanI aMdara laI Avo. gharamAM lAvIne tenA zakorAnA TUkaDAne ane ghaTane eka tarapha pheMkI do. phekIne AlaMkArika karma karAvo. pachI snAna karAvIne, balikama karAvIne, yAvatu sarva alaMkArothI vibhUSita karo. pachI manojJa azanAdi, bhojana karAvIne mArI pAse laI Avo. tyAre te kauTumbika puruSoe yAvat AjJA svIkAra karI. te rIte ghare lAvyA tyAra Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 139 pachI sAgaradatte te bhikhArI puraSanA UMcA svarathI rovAnA zabdo sAMbhaLIne ane samajIne kauTumbika puruSone kahyuM 'devAnupriyo ! A bhikhArI puruSa kema jora jorathI radana kare che? tyAre kambika paraSoe A pramANe kahyuM svAmin ! te korAno TUkaDo ane ghaDAno TUkaDo eka tarapha pheMkI devAthI te jora-jorathI raDI rahyo che. tyAre sAgaradatta sArthavAhe te kauTumbika puruSone kahyuM- devAnupriyo! tame te bhikhArInA zakorAnA TUkaDAne ane ghaTane eka tarapha na pheMko paraMtu tenI pAse rAkhI do, jethI tene pratIti rahe A sAMbhaLIne te TUkaDA tenI pAse rAkhI dIdhA. tyAra pachI te kauTumbika puraSoe te bhikhA rIne alaMkArakarma karAvyAM. pachI zatapAka ane sahastrapAka telathI abhaMgana karyuM. abhya gana thaI gayA pachI suvAsita gaMdhadravyanA ubaTanathI tenA zarIranuM ubaTana karyuM. pachI garama pANIthI,sugaMdhIpANIane zItala pANIthI snAna karAvyuM. snAna karAvIne bArIka ane sukomaLa gaMdhakaSAya vastrathI zarIra lUchyuM. pachI haMsa lakSaNa vastra paherAvyAM. vastra paherAvIne tene sarva alaMkArothI alaMkRta karyo. bhojana karAvIne sAgaradatta sArthavAhanI pAse laI gayA. tyAra pachI sAgaradatta sArthavAha sukumAlikA dArikAne snAna karAvyuM yAvat sarva alaMkArothI vibhUSita karI, te bhikhArI puruSane A pramANe kahyuM-devAnupriya ! A mArI putrI mane ISTa che. tene huM tane tArI bhAvanA rUpe ApuM chuM. tame A kalyAkAriNIne mATe kalyANakArI thAo ! tyAra pachI te dramuka puruSe sAgaradattanI vAta svIkAra karI. svI. kAra karIne sukumAlikA dArikAnI sAthe vAsagRhamAM praveza karyo ane sukumAlikA dAri kAnI sAthe zayyAmAM sUto. te samaye te dramaka puruSa sukumAlikAno tevA prakAranA aMga sparzano anubhava thayo. zeSa vRttAnta sAgara dArakanI jema jANI levuM yAvatuM. nIkaLIne teNe potAnA pelA zakorAnA TUkaDA ane ghaDAno TUkaDo grahaNa karIne je taraphathI Avyo hato, te tarapha cAlyo gayo. e evo gayo ke jema koI kasAyakhAnethI chUTela hoya yA mAranAra puruSanI pAsethI chUTakAro pAmIne bhAgyo hoya ! te dramaka puruSa cAlyo gayo ema vicArIne sukumAlikA bhagna manoratha thaIne yAvatuM ciMtA karavA lAgI. - tyAra pachI bhadrAsArthavAhIe bIjA divase prabhAta thavA para dAsaceTIne bolAvI. bolAvIne kahyuM, ityAdi pUrvavatu jANavuM, yAvatu dAsaceTIe sAgaradatta sArthavAhane A artha nivedana karyuM. tyAre sAgaradatta tevI rIte saMbhrAnta thaIne vAsagRhamAM Avyo. AvIne sukamAlikAne godamAM besADIne A pramANekahyuM- he putrI ! tuM pUrvakRta yAvatu pApakarmane bhogavI rahI che. tethI beTI!bhagna manoratha thaIne yAvatu ciMtA na karo. he putrI! tuM mArI bhojana zALAmAM taiyAra thayela vipula, AhArane zramaNo Adine dAna detI rahe." tyAre sukumAlikA dArikAe te vAtano svIkAra karyo. svIkAra karIne vipula AhAra dAna detI rahevA lAgI. te kALa ane te samayamAM gopAlikA nAmanI bahuzruta AryA, padhArI. tevI rIte teNInA saMghADAo yAvatu sukumArikAnA gharamAM praveza karyo. AhAra vahorAvIne A pramANe kahyuM- he AyAo ! sAgarane mATe aniSTa chuM yAvatu amanojJa chuM sAgara mAruM nAma paNa sAMbhaLavA Icchato nathI yAvatu paribhoga paNa nathI Icchato jene jene mane ApavAmAM Ave tene tene huM aniSTa yAvatuM amanojJa banuM chuM. he AyAo ! tame bahu jJAnI cho. yAvatuM Ape koI maMtra-taMtra Adi prApta karela che ? jethI huM sAgara Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 nAyAdhamma kahAo - 1/-/16/165 dArakane iSTa kAnta yAvat priya banuM ?' amAre tevI vAta sAMbhaLavI na ka2e to teno upAya batAvavo dUra rahyo. tyAre te zrAvikA thai. yAvat gopAlikA AnI pAse dIkSA lIdhI. tyAra pachI sukUmAlikA sAdhvI banI gaI. IyisamitithI saMpanna yAvat brahma cAriNI thaine ghaNA upavAsa, belA, telA Adi tapasyA karatI thakI vicaravA lAgI. tyAra pachI sUkumAlikA AryA koi samaye gopAlikA AryAnI pAse gai. jaine tene vaMdana karyAM; namaskAra karyA. 'he AryA ! ApanI AjJA prApta karIne huM caMpA nagarInI bahAra subhUmibhAga udyAnathI bahu dUra nahi temaja bahu najIka nahi evA sthAnamAM, belA-belAnI tapasyA karatAM sUryanI sanmukha AtApanA letI thakI vicAravA icchuM chuM.' tyAre te gopAlikA AryAe kahyuM- he ApyuM ! ApaNe nigraMtha zramaNIo chIe ane gupta brahmacAriNI chIe. yAvat isimitinA zodhanAra chIe. tethI ApaNane gAma ane sannivezathI bahAra jaine belA belAnI tapasyA karIne vicaravuM yogya nathI paraMtu vADathI gherAyela upAzrayanI aMdara ja zarIrane vastrathI AcchAdita karIne yA sAdhvInA parivAranI sAthe rahIne tathA pRthvI para pada-tala samAna rAkhIne AtApanA levI kalpe che. tyAre sukumAlikA AryAne gopAlikA AryAnI A vAta upara zraddhA na beThI, pratIti na thaI, ruci na thai. te subhUmibhAga udyAnanI kaMika samIpamAM niraMtara belA belAnA pAraNA karatI yAvat vicaravA lAgI. [196] caMpA nagarImAM lalitA nivAsa karatI hatI. rAjAe tene IcchAnusAra vihA2 ka2vAnI chUTa ApI hatI. te ToLI mAtA-pitA svajano AdinI paravAha karatI na hatI. vezyAnuM ghara e ja tenuM ghara hatuM. te vividha prakArano avinaya karavAmAM uddhata hatI. dhanADhaya hatI ane yAvat koithI dabAtI nahI, te caMpA nagarImAM devadattA nAmanI gaNikA rahetI hatI. te sukumAra hatI. eka vAra te lalitA goSThInAM pAMca goSThika purUSo devadatta gaNikAnI sAthe, subhUmibhAga udyAnanI lakSmIno anubhava karatA thakA vicaratA hatA. temAMthI eka goSThI purUSe devadattA gaNikAne potAnI godamAM besADI hatI. eke pAchaLa chatra dhAraNa karyuM, eke teNInA mastaka 52 phUlonI kalagI racI, eka teNInA paga raMgavA lAgyo ane eka teNI para cAmara DhoLavA lAgyo. tyAra pachI te sukumAlikA AryAe devagaNikAne pAMca goSThika purUSonI sAthe udAra manuSya saMbaMdhI kAma-bhoga bhogavatA joyA. joine teNIne A prakArano saMkalpa utpanna thayo ahA ! A strI pUrvamAM AcaraNa karela zubha karma anubhavI rahI che. tethI jo suAcarIta tapa, niyama ane brahmacaryanuM kaMI paNa kalyANakArI phaLa hoya to huM paNa AgAmI bhavamAM tenI jema ja kAmabhogone bhogavatI vicaruM.' teNIe te pramANenuM nidAna-niyANa karyuM ane niyANuM karIne AtApanA bhUmithI pAchI pharI. [167] tyAra pachI te sukumAlikA AryA zarI2bakuza thai gai. te vAraMvAra hAtha dhotI, paga dhotI, mastaka dhotI, mukha dhotI, stanAntara dhotI, bagala dhotI tathA gupta aMga dhotI hatI. je sthAna para te ubhI rahetI, kAyotsarga karatI, sUtI, svAdhyAya karatI tyAM pahelethI ja bhUmi para pANI chAMTatI hatI ane pachI ja ubhI rahetI, kAyotsarga karatI, sUtI yA svAdhyAya karatI hatI. tyAre te gopAlikA AryAe sukumAlikA AryAne kahyuM-'he devAnupriye ! Arye ! ApaNe nigraMtha sAdhvIo chIe. iryAsamitithI saMpanna Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taskaMdha-1, adhyayana-16 thAvata gupta brahmacAriNI chIe ApaNane zarIrabakuza thavuM kahyuM nahi. paraMtu he Aryo ! tuM zarIrabakuza banI gaI che, tethI devAnupriye ! tuM bakuza cAritrarUpa sthAnanI AlocanA kara, yAvatuM prAyazcitta aMgIkAra kara. tyAre sukumAlikA Ayaei gopAlikA AyanA A arthano Adara na karyo, tene aMgIkAra na karyo. ulaTuManAdara karatI,asvIkAra karatI thakI vicAravA lAgI. tyAre bIjI AyaDe sukumAlikA AyanI vAraMvAra avahelanA karavA lAgI, yAvatuM anAdara karavA lAgI ane vAraMvAra A artha mATe rokavA lAgI. nigraMtha zramaNIo dvArA avahelanA karAyelI ane vAraMvAra rokAvAmAM AvelI te sukumAlikAnA manamAM Avo yAvatu vicAra utpanna thayo-jyAre huM gRhasthavAsamAM hatI, tyAre svAdhIna hatI. ane jyAre huM muMDita thaIne dIkSita thaI tyAre parAdhIna banI gaI. pahelAM A zramaNIo mAro Adara karatI hatI, have Adara karatI nathI. tethI kAle prabhAta thavA para gopAlikA AyanI pAsethI nIkaLIne alaga upAzrayamAM jaIne mAre rahevuM. te ja mArA mATe zreyaskara che." teNIe Avo vicAra karyo. vicAra karIne bIjA divase prabhAta thavA para gopAlikA AyanI pAsethI nIkaLIne alaga upAzrayamAM jaine rahevA lAgI. tyAra pachI koI rokanAra na hovAthI sukumAlikA svacchaMdabuddhi thaine zithilAcArI banI gaI. pArzvasthanI jema vihAra karavA lAgI. te avasana ane Ala syamaya vihAravALI thaI gaI. kuzIlA thaI gaI. saMsakatA saMsakta vihAriNI thaI gaI. A rIte teNIe ghaNAM varSo sudhI sAthvI paryAyanuM pAlana karyuM. aMtamAM ardhamAsanI saMlekhanA karIne, potAnA anucita AcaraNanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vinA ja kALanA avasare kALa karIne izAna kalpamAM, koI vimAnamAM nava palyopamanI sthiti vALI devagaNikAnA rUpamAM utpanna thai. tyAM [168] te kALa ane te samayamAM, A jambudvIpa nAmanA dvIpamAM, bharata kSetramAM, paMcAla dezamAM kAMDilyapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM drupadanAmano rAjA hato. drupada rAjAne culasI paTarANI hatI ane dhRSTadyumna kumAra yuvarAja hato. tyAra pachI sukumAlikA devI te devalokathI Ayuno kSaya karIne yAvatuM devInA zarIrano tyAga karIne A drupada rAjAnI calaNIrANInI kukSimAM putrI rUpe utpanna thaI. tyAra pachI calaNI rANIe nava mAsa pUrNa thatAM yAvatuM putrIne janma Apyo. tyAra pachI bAra divasa vyatIta thavA para te bAlikAnuM guNaniSpanna dropadI nAma rAkhyuM. tyAra pachI pAMca ghAyo dvArA grahaNa karAyela te draupadI dArikA parvatanI guphAmAM sthita caMpakalatAnI samAna vAyu AdinA vyAghAtathI rahita thaIne sukhapUrvaka vadhavA lAgI. tyAra pachI te zreSTha rAjakanyA bAlyAvasthAthI mukta thaIne yAvatuM utkRSTa zarIravALI thaI gaI. tyAra pachI rAjavarakanyA draupadIne ekavAra aMtaHpuranI rANIoe snAna karAvyuM yAvatu alaMkArothI vibhUSita karI. pachI drapada rAjAnA caraNonI vaMdanA karavAne mATe tenI pAse mokalI. tyAre te zreSTha rAjakumArI drapada rAjAnI pAse gaI. tyAM jaIne drapada rAjAnA caraNone sparza karyo. [19] tyAra pachI drupada rAjAe draupadI dArikAne potAnA khoLAmAM besADI. pachI rAjavarakanyA draupadInA rUpa, yauvana ane lAvaNyane joine te vismaya pAmyo. teNe rAjavarakanyA dropadIne kahyuM- he putrI ! huM svayaM tane koI rAjA athavA yuvarAjanI bhAya rUpamAM daIza ane tyAM tuM sukhI yA duHkhI thaIza to mane jIdaMgIbhara dayamAM dAha thaze. tethI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 nAyAdhamma kahAo - 1-/16/169 he putrI ! AjathI huM tAro svayaMvara racuM chuM. tethI te potAnI icchAthI je rAjA athavA yuvarAjanuM varaNa karIza te tAro pati thaze.' A pramANe kahIne yAvatuM draupadIne AzvA sana ApyuM. AzvAsana ApIne teNIne vidAya karI. tyAra pachI drupada rAjAe dUta bolAvyo. bolAvIne tene kahyuM-devAnupriya ! tame dvAravatI nagarI jAo. tyAM tame kRSNa vAsudevane ane samudravijaya Adi daza dasArone, baLadeva Adi pAMca mahAvIrone, ugrasena Adi soLahajAra rAjAone, pradyumna Adi sADAtraNa karoDa kumArone, zAMba Adi sAThahajAra duntone, vIrasena Adi ekavIsa hajAra vIra purUSone, mahAsena Adi chappana hajAra balavAna vargane tathA anya ghaNA rAjA yuvarAja, talavara, mADaMbika, kauTumbika, Ibhya, zreSThI, senApati ane sArthavAha prabhUtine baMne hAtha joDIne, daze nakha milAvIne mastaka para Avartana karIne aMjali karIne ane "jaya-vijaya' zabda kahIne badhAnuM abhinaMdana karajo. abhinaMdana karIne A pramANe kahevuM. "A pramANe he devAnupriyo ! kAmpityapura nagaramAM drupada rAjAnI putrI, calaNI devInI AtmA ane dhRSTadyumna kumAranI bhaginI zreSTha rAjakumArI draupadIno svayaMvara thavAno che. tethI he devAnupriyo ! tame badhA drupada rAjA para anugraha karIne kALa-samayano vilaMba karyA vinA-ucita samaye kapilyapura nagaramAM padhArajo." tyAra pachI dUte baMne hAtha joDIne yAvatuM mastaka para aMjali joDIne drupada rAjAno A artha vRttAnta) vinaya nI sAthe svIkAra karyo. svIkAra karIne potAnA ghare Avyo. ghare AvIne kauTumbika purU Sone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM - devAnupriyo ! cAra ghaMTA vALo azvaratha joDIne zIdhra upasthita karo !" kauTumbika purUSoe yAvatu ratha upasthita karyo. tyAre pachI snAna karela ane alaMkArothI vibhUSita thayela te dUte cAra ghaMTAvALA azvaratha upara ArohaNa karyuM. ArohaNa karIne, kavaca Adi dhAraNa karIne taiyAra thayo ane astra zastradhArI ghaNA purUSonI sAthe surASTra janapadanI madhyamAM thaIne jyAM dvAravatI nagarI hatI, tenI tarapha cAlyo, jyAM kRSNa vAsudevanA bahAranI sabhA hatI, tyAM Avyo. cAra ghaMTavALo azvaratha rokyo. rathathI nIce utaryo pachI manuSyonA samahUthI parivRta thaIne page cAlato cAlato kRSNa vAsudevanI pAse pahoMcyo. tyAM pahoMcIne kRSNa vAsudevane, samudra vijaya Adi dasa dasArone yAvatu mahAsena Adi chappana hajAra balavAna vargane baMne hAtha joDIne drupadarAjAnA kathanAnusAra abhinaMdana karIne yAvatuM svayaMvaramAM padhAravAnuM nimaMtraNa ApyuM. tyAra pachI kRSNa vAsudeva te dUtano A vRttAnta sAMbhaLIne ane samajIne prasanna thayA yAvatu temanA hRdayamAM saMtoSa thayo. temaNe te dUtano satkAra karyo, sanmAna karyuM. tyAra pachI kRSNa vAsudeve kauTumbika purUSone bolAvyA, bolAvIne kahyuM- devAnupriyo ! tame jAo ane sudhamAM sabhAmAM rahelI sAmudAnika bherIne vagADo." tyAre te kauTumbika puruSoe bherI vagADI sAmudAnika bherInA tADanathI samudravijaya Adi dasa dasAra yAvatuM mahAsena Adi chappana hajAra balavAna, snAna karIne yAvat vibhUSita thaine, pota-potAnA vaibhava anusAre ThATha temaja satkAranA samudAya pramANe, koI koI ratha upara tathA koI koI azva Adi upara ArUDha thaine ane koI koI page cAlIne jyAM kRSNa vAsudeva hatA, tyAM AvyA. AvIne baMne hAtha joDIne badhAe kRSNa vAsudevane jaya Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 vijayanA zabdathI abhinaMdita karyo. - tyAra pachI kRSNa vAsudeve kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! zIghratAthI paTTAbhiSeka karela hastiratnane taiyAra karo tathA ghoDA, hAthI, ratho ane padAtionI caturaMgI senA sajjita karIne mArI AjJA pAchI soMpo. tyAra pachI kRSNa vAsudeva majjanagRhamAM gayA. motIonA gucchAthI manohara te majja nagRhamAM snAna karIne vibhUSita thaIne tathA bhojana karIne yAvatu aMjanagirinA zikharanI samAna gajapati para te narapati ArUDha thayA. tyAra pachI kRSNa vAsudeva, samudra vijaya Adi dasAronI sAthe yAvatuM anaMgasenA Adi keTalAka hajAra gaNikAonI sAthe, parivRta thaine pUrA ThAThanI sAthe yAvatu vAdhonI dhvaninI sAthe dvAravatI nagarInI madhyamAM thaIne nIkaLyA. je tarapha kAMpilyapura nagara hatuM, te tarapha javAne mATe udyata thayA. [170] tyAra pachI pahelA dUtane dvArikA mokalyA pachI tarataja drupada rAjAe bIjA dUtane bolAvyo, bolAvIne tene kahyuM-devAnupriya ! tame hastinApura nagaramAM jAo. tyAM tame putro sahita pAMDurAjAne, tenA putra yudhiSThira, bhIma, arjuna, nakula ane sahadevane, so bhAIo sahita duryodhanane, gAMgeya, vidura, droNa, jayaratha, zakuni, karNa ane azvatthAmAne baMne hAtha joDIne yAvatuM mastaka para aMjali karIne teja prakAre kahevuM tyAra pachI dUte hastinApura jaIne teja prakAre kahyuM. tyAre jema kRSNa vAsudeve karyuM, tema ja pAMDu rAjAe karyuM. vizeSatA eTalI ke hastinApuramAM bherI na hatI. pAMDurAjA paNa kAMpilya pura nagaranI tarapha gamana karavAne udyata thayA. Aja kramathI trIjA dUtane caMpA nagarI mokalyo ane tene kahyuM tame tyAM jaIne aMgarAja kRSNane, sellaka rAjAne ane maMdirAjane baMne hAtha joDIne yAvatu kahejo ke svayaMvaramAM padhArajo." cotho dUta zaktimatI nagarI mokalyo ane tene Adeza Apyo- tame damaghoSanA putrane ane bhAiothI parivRta zizupAla rAjAne hAtha joDIne pUrvavatu kahevuM, pAMcamo dUta hatizIrgha nagara mokalyo. ane kahyuM - "tame damadaMta rAjAne hAtha joDIne kahevuM yAvatuM padhArajo.' chaThTho dUta mathurA nagarI mokalyo ane kahyuM- tame dhara rAjAne hAtha joDIne kahejo yAvat svayaMvaramAM padhAro. sAtamo dUta rAjagRha nagara mokalyo ane kahyuM- tame jarAsibyunA putra sahadeva rAjAne hAtha joDIne kahevuM yAvatu svayaMvaramAM padhAro." AThamo dUta kauDinya nagara mokalyo ane kahyuM -"tame bhIkhakanA putra rukima rAjAne hAtha joDIne pUrvavat kahevuM yAvatuM svayaMvaramAM padhArajo.' tyAra pachI navamo dUta virATa nagara mokalyo ane kahyuM- tame so bhAIo sahita kIcaka rAjane hAtha joDIne kahejo yAvatu svayaMvaramAM padhAro.' dazamo dUta zeSagrAma, Akara, nagara AdimAM mokalyo ane kahyuM tame tyAMnA aneka hajAra rAjA one pUrvavat kahevuM. tyAra pachI te dUta teja pramANe nIkaLyo ane jyAM grAma, Akara, nagara Adi hatAM, tyAM jaIne dareka rAjAne AmaMtraNa ApyuM yAvatuM svayaMvaramAM padhAro. tyAra pachI aneka hajAra rAjAoe te dUtanA A arthane sAMbhaLIne ane samajIne haSTa-tuSTa thaIne te dUtono satkAra-sanmAna karIne vidAya karyo. tyAra pachI AmaMtrita karela vAsudeva Adi ghaNI saMkhyAmAM hajAro rAjAomAMthI dareke snAna karyuM. teo sAvela zreSTha hAthInA skaMdha para ArUDha thayA. pachI ghoDAo, hAthIo, ratho ane moTA moTA bhaTonA samUhanA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 nAyAdhammakAo - 1/-/1170 samUharUpa caturaMgiNI senAnI sAthe pota-potAnA nagarathI nIkaLyA. nIkaLIne paMcAla janapada tarapha javAne mATe udyata thayA. tyAra pachI drupada rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramaNe kahyuM- devAnupriyo ! tame jAo ane kAMpilyapura nagara nI bahAra, gaMgA nadIthI na adhika dUra ke na adhika najIka, eka vizAla svayaMvara maMDapa banAvo, je aneka seMkaDo staMbhothI banela hoya ane jemAM lIlA karatI putaLIo hoya, tyAra pachI drupada rAjAe kauTumbika puruSone bolAvIne kahyuM-zIghratAthI vAsudeva Adi aneka saMkhyaka hajAro rAjAne mATe AvAsa taiyAra karo. teoe te pramANe karIne AjJA pAchI soMpI. tyAra pachI drupada rAjAe vAsudeva prabhUti ghaNA hajAro rAjAonuM Agamana jANIne, pratyeka rAjAnA svAgata mATe, hAthInA skaMdha para ArUDha thaIne yAvatu subhaTonA parivArathI parivRta thaine, adhyuM ane pAdya laIne, saMpUrNa RddhinI sAthe kAMpilyapura nagaranI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne jyAM vAsudeva Adi bahusaMkhyaka hajAro rAjAo hatA, tyAM Avyo. tyAM vAsudeva prakRtino artha ane pAghathI satkAra-sanmAna karyo. satkAra-sanmAna karIne te vAsudeva Adine alaga alaga AvAsa ApyA. - tyAra pachI te vAsudeva prakRti potapotAnA AvAsamAM pahoMcIne hAthIonA skaMdha uparathI nIce utaryo. badhAe potapotAno paDAva nAMkhyo ane pota-potAnA AvAsomAM praveza karyo. Asano para beThA ane zayyA para sUtA thakA ghaNAM ja gaMdharvo pAse gAna karAvatAM ane naTo pAse nATaka karAvatAM vicAravA lAgyA. tyAra pachI drupada rAjAe kAMpilyapura nagaramAM praveza karyo. praveza karIne vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima taiyAra karAvyA. pachI kauTumbika puruSone bolAvIne kahyuM devAnupriyo ! jAo ane te vipula anAdi, surA, madha, mAMsa, sIdhu ane prasannA tathA pracura puSpa, vastra, gaMdha, mAlAo ane alaMkAro vAsudeva Adi hajAro rAjAonA AvAsamAM laI jAo.' te sAMbhaLIne te badhI vastuo laI gayA. tyAra pachI vAsudeva Adi rAjA te vipula azanAdinuM punaH punaH AsvAdana karatA vicaravA lAgyA. bhojana karIne pachI Acamana karIne yAvatuM sukhada Asanopara AsIne thaIne yAvatu ghaNA gaMdharvothI saMgIta karAvatAM vicAravA lAgyA. tyAra pachI drupada rAjAe pUvaparAhaNakALa samaye kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM- devAnupriyo! tame jAo ane kAmpitya pura nagaranA zRMgATaka Adi mAgomAM tathA vAsudeva Adi hajAro rAjAonA AvA somAM, hAthInA skaMdhapara ArUDha thaIne bulaMda avAjathI bhAvatuM vAraMvAra udghoSaNA karatAM A pramANe kaho- he devAnupriyo ! kAle prabhAta kALamAM dropadIno rAjavarakanyAno svayaMvara thaze. tethI he devAnupriyo ! Apa badhA drupada rAjA para anugraha karatAM thakAM, snAna karIne vAvatu vibhUSita thaine, hAthInA skaMdha para ArUDha thaine, koraMTa vRkSanI puSpamAlA sahita chatrane dhAraNa karIne uttama zveta cAmarothI viMjAtA thakA, ghoDA, hAthIo, ratho ane subhaTonA samUhathI parivRta thaIne jyAM svayaM vara-maMDapa che tyAM pahoMco. tyAM pahoMcIne alaga-alaga potAnA nAmAMkita Asana upara beso ane rAja varakanyA draupadInI pratIkSA karo." tyAra pachI drupada rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM- "devAnuM priyo ! tame svayaMvaramaMDapamAM jAo ane temAM pANI chAMTo, tene vALo. lIMpo ane zreSTha Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 sugaMdhita dravyothI sugaMdhita karo. paMcavarNa puSponA samUhathI vyApta karo. kRSNa agara zreSTha kaMduka ane taruSka AdinA dhUpathI gaMdhanI vATa jevuM karo. tene macothI yukta karo. pachI vAsudeva Adi hajAra rAjAonA nAmothI aMkita alaga-alaga Asana zveta vastrothI AcchAdita karIne taiyAra karo. tyAra pachI vAsudeva prabhUti ghaNA hajAra rAjA o kAle prabhAta thavA para snAna karIne yAvatuM vibhUSita thayA. zreSTha hAthInA skaMdha para ArUDha thayA. koraMTa vRkSonA phUlonI mALAvALA chatrane chAraNa karyo. temanA para cAmara DhoLAvA lAgyAM. azva, hAthI, bhaToM AdithI parivRta thaine saMpUrNa RddhinI sAthe yAvatu viAdhvaninI sAthe jyAM svayaMvaramaMDapa hato, tyAM pahoMcyA. maMDapamAM praveza karyo. praveza karIne pRtha-pRthaka pota-potAnA nAmothI aMkita Asana para besI gayA ane rAjavara kanyA draupadInI pratIkSA karavA lAgyA. tyAra pachI drupada rAjA paNa bIjA divase snAna karIne yAvatu. AvIne vAsudeva Adine hAtha joDIne abhinaMdana karIne kRSNa vAsudeva para zreSTha zveta cAmara DhoLAvA lAgyo. [171] tyAra pachI te rAjavarakanyA draupadI bIjA divase prAtaHkALa thavA para snAnagRhanI tarapha gaI. tyAM jaIne snAnagRhamAM praveza karyo. praveza karIne snAna karyuM yAvatuM zuddha ane sabhAmAM praveza karavA yogya mAMgalika uttama vastra dhAraNa karyo. jinapratimAonuM pUjana karyuM. pUjanakarIne te aMtaHpuramAM cAlI gaI. [17] tyAra pachI aMtaHpuranI strIoe rAjavarakanyA draupadIne sarva alaMkA rothI vibhUSita karI. pagamAM zreSTha nUpura paherAvyA. yAvatu te dAsIonA samUhathI pari vRta thaine aMtaHpurathI bahAra nIkaLI. bahAra nIkaLIne jyAM bAhya upasthAnazALA hatI ane jyAM cAraghaMTA vALo azvaratho hato, tyAM AvI. AvIne krIDA karAvanArI dhAya ane lekhikA dAsInI sAthe te cAra ghaMTAvALA ratha para ArUDha thaI. te samaye dhRSTadyumna kumAre draupadI kumArInuM sArathinuM kArya karyuM. tyAra pachI rAjavarakanyA draupadI kaMpilyapura nagaranI madhyamAM thaIne jyAM svayaMvaramaMDapa hato, tyAM gaI. svayaMvaramaMDapamAM praveza karyo. praveza karIne baMne hAtha joDIne vAsudeva prabhUti bahusaMkhyaka hajAro rAjAone praNAma karyA. tyAra pachI rAjavarakanyA draupadIe eka moTA zrIdAmakAMDa grahaNa karyo. pATala, mallikA, caMpaka Adi yAvat saptaparNa AdinA phUlothI guMthela hato. gaMdha samUhane phelA vato hato. atyaMta sukhada sparzavALo ane darzanIya hato. tyAra pachI te krIDA karAvanArI thAvatu suMdara rUpavALI dhAye jamaNA hAthamAM camakato arIso lIdho. te darpaNamAM je je rAjAnuM pratibimba paDatuM hatuM, te pratibimba dvArA dekhAtA zreSTha siMhanA samAna rAjAne potAnA DAbA hAthethI draupadIne batAvatI hatI. te dhAya skuTa, vizada, vizuddha ribhita meghanI garjanAnI samAna gaMbhIra ane madhura vacana bolatI thakI, te dareka rAjAnA mAtApitAnA vaMza, satva, sAmarthya gotra, parAkrama, kAMti, vividha prakAranuM jJAna mAhAbhya, rUpa, yauvana, guNa, lAvaNya, kuLa ane zIlane jANanAra hovAthI vakhANa karavA lAgI. temAMthI sarva prathama vRSNi (yAdavo)mAM pradhAna samudravijaya Adi daza dasAro je traNa lokamAM baLavAna hatA, lAkho zatruonA mAna mardana karanAra hatA, bhavya jIvomAM zreSTha zveta kamalanA samAna pradhAna hatA, tejathI dedIpyamAna hatA, bala, vIrya, rUpa, yauvana, guNa ane lAvaNyanuM kIrtana karanArI te dhAye kIrtana karyuM ane pachI kahyuM ke A yAdavo. lo| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 nAyAdhamma kahAo- 14-1J172 saubhAgya ane rUpathI suzobhita che ane zreSThapuruSomAM ane rUpathI suzobhita che ane zreSTha puruSomAM gaMdhahastI samAna che. temAMthI koI tArA ddhayane priya hoya to varaNa karIle. tyAra pachI rAjavarakanyA draupadI paNa hajAra zreSTha rAjAonI madhyamAM thaIne, teonuM atikramaNa karatI-karatI, pUrvakata niyANAthI prerita thatI jyAM pAMca pAMDavo hatA, tyAM te AvI. tyAM AvIne teNIe te pAMce pAMDavone paMcaraMgI kusumadAmathI cAre taraphathI veSTita karI dadhA. veSTita karIne kahyuM -meM A pAMce pAMDavone varaNa karyA che. tyAra pachI te vAsudeva prabhuti bahu hajAra rAjAoe UMcA-UMcA zabdothI vAraMvAra udghoSaNA karatAM kahyuM-"aho ! rAjavarakanyA draupadIe sAruM varaNa karyuM.' e pramANe kahIne teo svayaMvaramaMDapathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne potapotAnA AvAsomAM cAlyA gayA. - tyAra pachI dhRSTadyumna kumAre pAMca pAMDavone, rAjavarakanyA draupadIne cAraghaMTA vALA azvaratha para ArUDha kyAM ane kAMpilyapuranI madhyamAM thaIne yAvatu potAnA bhavana mAM praveza karyo. tyAra pachI drupada rAjAe pAMce pAMDavone ane rAjavarakanyA dropadIne paTTa para AsIna karyA. AsIna karIne cAMdI ane sonAnA kaLazothI snAna karAvyuM. agnihoma karAvyo. pachI pAMce pAMDavone draupadInI sAthe pANigrahaNa karAvyuM. tyAra pachI drapada rAjAe rAjavarakanyA draupadIne A pramANe prItidAna ApyuM ATha karoDa hiraNya Adi yAvatu ATha preSaNa kAriNI dAsa ceTikA. te sivAya anya paNa ghaNuM dhana kanaka Adi yAvatu pradAna karyuM. tyAra pachI drupada rAjAe vAsudeva prabhUti rAjAone vipula azana, AdithI satkAra karIne vidAya karyA. [173] tyAra pachI pADu rAjAe te vAsudeva prabhUti ghaNA hajAra rAjAone hAtha joDIne yAvatuM A pramANe kahyuM-devAnupriyo ! hastinApura nagaramAM pAMca pAMDavo ane draupadIno kalyANakAraka mahotsava thaze. tethI devAnupriyo ! tame amArA para anu graha karIne badhA yathA samayanavilaMba karyA vinA padhArajo." tyAra pachI te vAsudeva Adi sarva nRpatigaNa alaga alaga yAvatu gamana karavAne mATe udyata thayA. tyAra pachI pAMDu rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA ane Adeza Apyo- tame jAo ane hastinApura nagaramAM pAMca pAMDavone mATe pAMca uttamaprAsAda banAvaDAve. te prAsAda ghaNA UMcA ane sAta majjAnA hovA joIe. yAvatu te khuba suMdara hovA joIe. tyAra pachI pAMDurAjA pAMce pAMDavo ane dropadInI sAthe azvasenA, gajasenA AdathI parivRta thaIne kAMpilya pura nagarathI nIkaLyA. nIkaLIne jyAM hastinApura nagara hatuM, tyAM AvI pahoMcyA. tyAra pachI pAMDu rAjAe te vAsudeva Adi rAjAonuM Agamana jANIne kauTumbika puruSone bolAvyA ane temane kahyuM-devAnupriyo ! tame jAo ane hastinApura nagaranI bahAra vAsudeva Adi ghaNA hajAra rAjAone mATe AvAsa taiyAra karAvo. je aneka seMkaDo staMbhothI yukta hoya, ityAdi te tyAra pachI te vAsudeva vagere ghaNA hajAra rAjAo hastinApura nagaramAM AvyA. tyAre pAMDurAjA te vAsudeva Adi rAjAonuM Agamana jANIne harSita ane saMtuSTa thayo. teNe snAna karyuM, balikarma karyuM ane drupada rAjAnI jema tenI sAme jaIne temano satkAra karyo yAvatu teone yathAyogya AvAsa Apyo. tyAra pachI pAMDu rAjAe hastinApura nagaramAM praveza karyo. praveza karIne kauTu mbika puruSone bolAvyA ane kahyuM- he devAnupriyo ! tame vipula azanAdi taiyAra Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 147 karAvo.' tyAre vAsudeva Adi ghaNA rAjAoe snAna temaja balikarma karIne AhAra karyo yAvat pahelAnI jema vicaravA lAgyA. tyAra pachI pAMDu rAjAe pAMca pAMDavone ane draupadIne pATa upara besADyA. besADIne temane zveta ane pIta kalazothI abhiSeka karAvyo. pachI kalyANakArI utsava karyo. te vAsudeva Adi ghaNA hajAra rAjAono satkAra karyo. sanmAna karyuM. [174] tyAra pachI pAMca pAMDavo, draupadInI sAthe, aMtaHpuranA parivAra sahita, eka eka divasa vArAnA anusAre udAra kAmabhoga bhogavatAM yAvat rahevA lAgyA. tyAre pachI pAMDu rAjA ekavAra koI samaye pAMca pAMDavo, kuMtI devI ane draupadInI sAthe tathA aMtapuranA aMdaranA parivAra sAthe parivRta thaine zreSTha siMhAsana upara AsIna thaine vicaratA hatA. tyAre kacchalla nAmaka nArada tyAM AvI pahoMcyA. te jovAmAM atyaMta bhadra ane vinIta dekhAtA hatA, paraMtu aMdarathI temanuM hRdaya kaluSita hatuM. brahma carya vratanA dhAraka hovAthI te madhyasthatAne prApta hatAM. Azrita janone temanuM darzana priya lAgatuM hatuM. tenuM rUpa manohara hatuM temaNe ujjavala temaja zakala paherela hatuM. kALu mRgacarma uttarAsaMganA rUpamAM vatthalapara dhAraNa karela hatuM. hAthamAM daMDa ane kamaMDaluM hatAM, jaTA rUpI mugaTathI temanuM mastaka dedIpyamAna hatuM. temaNe yajJopavIta, temaja rudrAkSanI mALAnAM AbharaNo, mUMjanI kiTamekhalA ane valkala vastra dhAraNa karela hatA. temanA hAthamAM kacchapI nAmanI vINA hatI. temane saMgIta para prIti hatI. AkAzamAM gamanakaravAnIzakti hovAnA kAraNe te pRthvIparabahuochuM gamana karatAM hatA. saMcaraNI, AvaraNI, avata raNI utpatanI zleSaNI, saMkrAmaNI, abhiyoginI, prajJapti gamanI, ane staMbhinI, Adi ghaNIja vidyAdharo saMbaMdhI vidyAomAM pravINa hovAthI temanI kIrti phelAyelI hatI. te baladeva ane vAsudevanA premapAtra hatAM. pradyumna, pradIpa, zAMba, aniruddha, niSadha, unmukha, sAraNa, gajasukumAra, sumukha ane durmukha Adi yAdavonA sADAtraNa karoDa kumAronA hRdayane priya hatA ane teo vaDe prazaMsanIya hatA. kalaha, yuddha ane kolAhala temane priya hato. te bhAMDanI samAna vacana bolavAnA abhilASI hatA. aneka samara ane samparAya jovAnA rasiyA hatA. cAre tarapha dakSiNA ApIne paNa kalahanI khoja karatA hatA. kalaha karAvIne bIjAnA cittamAM asamAdhi utpanna karatA hatA. evA te nArada traNe lokamAM balavAna zreSTha dasAravaMzanA vIrapuruSothI vArtAlApa karIne, te bhagavatI prAkAmya nAmaka vidyAnuM, je AkAzamAM gamana karavAmAM dakSa hatI, smaraNa karIne uThyA ane AkAzane oLaMgatA thakA hajAro grAma, Akara, nagara, kheTa, karbaTa, maMDaba, droNamukha, paTTana ane saMbAdhathI zobhita ane bharapUra dezothI vyApta pRthvInuM avalokana karatA-karatA ramaNIya hastinApura nagaramAM AvyA ane veganI sAMthe pAMDu rAjAnA mahelamAM utaryA. * te samaye pAMDurAjAe karachulla nAradane AvatA joyA. joine pAMca pAMDavo tathA kuMtI devI sahita te Asana uparathI ubhA thayA. yAvat ubhA thaine sAta-ATha pagalAM kacchulla nAradanI sAme gayA. sAme jaine traNavAra dakSiNa dizAthI AraMbha karIne prada kSiNA karI. pradakSiNA karIne vaMdana karyA. namaskAra karyo. vaMdana-namaskAra karIne mahAna puruSone yogya athavA bahumUlya Asana grahaNa karavAne mATe AmaMtraNa karyuM. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 nAyAdhammakAo- 1-/16/175 [175] tyAra pachI te kacchalla nArade pANI chAMTIne ane darbha pAtharIne tenA para potAnuM Asana bichAvyuM ane te tenA para beThA. besIne pAMDu rAjA, rAjya, yAvatu aMtaH puranA samAcAra pUchayA. te samaye kuMtI devIe ane pAMca pAMDavoe kacchala nAradano Adara satkAra karyo. yAvatu te tenI paryApAsanA sevA karavA lAgyA. te samaye draupadI devIe kacchalla nAradane asaMyamI, avirata tathA pUrvakRta pApa karmanA nindAdi dvArA nAza na karanAra tathA AgaLanA pAponuM pratyAkhyAna na karanAra jANIne teno Adara na karyo. tene Avyo paNa na jANyo. tenA AvavA para te ubhI na thaI ane temanI upAsanA paNa na karI. tyAra pachI kacchala nAradane A prakArano adhyavasAya cittita, prArthita manogata saMkalpa utpanna thayo ke aho ! A draupadI devI potAnA rUpa, lAvaNya ane A pAMca pAMDavonA kAraNe abhimAninI thaI gaI che. tethI te mAro Adara nathI karatI, mArI upAsanA nathI karatI tethI dropadI devInuM aniSTa karavuM mArA mATe zreyaskara che. pAMDu rAjA pAsethI javAnI AjJA lIdhI. pachI utpatanI vidyAnuM AhavAna karyuM. AhavAna karIne te utkRSTa yAvat vidyAdhara gatithI lavaNa samudranI madhyamAM thaine, pUrva rdizAnI sanmukha, cAlavAne mATe prayatnazIla thayA. te kALe ane te samaye dhAtakIkhaMDa nAmaka dvIpamAM pUrva dizAnI taraphanA dakSiNArdha bharata kSetramAM amarakaMkA nAmanI rAjadhAnI hatI. te amarakaMkA nagarImAM padmanAbha nAmano rAjA hato. te mahAna himavaMta parvatanI samAna sAravALo hato, ItyAdi pUrvavatuM varNana samajI levuM joie. te padmanAbha rAjAnA aMtaHpuramAM sAtaso rANIo hatI. tenA putranuM nAma sunAbha hatuM. te yuvarAja paNa hato. te samaye rAjA padmanAbha potAnI rANI onI sAthe uttama siMhAsana upara beTho hato. tyAra pachI kacchalla nArada jyAM amara kaMkA rAjadhAnI hatI ane jyAM padmanAbhanuM bhavana hatuM, tyAM AvyA. AvIne padmanAbha rAjAnA bhavanamAM vega pUrvaka zIghratAnI sAthe utaryA. te samaye padmanAbha rAjAe kaccha la nAradane AvatA joyA. joine te Asana uparathI uThyA uThIne adhyathI tenI pUjA karI yAvatu Asana para besavAne mATe AmaMtraNa karyuM. tyAra pachI kacchalla nArade pANI chAMTIne pachI darbha bichAvI tenA para Asana bichAvyuM. yAvatu kuzala-samAcAra pUchyA. tyAra pachI panAbha rAjAe potAnI rANIomAM vismita thaIne kaThThallA nAradane prazna karyo. he devAnupriya ! Apa ghaNA grAmo ane gRhomAM praveza karo cho, to devAnupriya ! mAruM jevuM aMtaHpura che tevuM Ape kyAreya pahelAM joyuM che ?' kakkula nArada jarA hasyA hasIne bolyA - he padmanAbha tame kUvAnA te deDakA samAna cho? jambudvIpamAM bhAratavarSamAM, hastinApura nagaramAM drupada rAjAnI putrI, calaNI devInI AtmajA, pAMDu rAjAnI putravadhU ane pAMca pAMDavonI patnI draupadI devI rUpathI yAvatu lAvaNyathI utkRSTa zarIravALI che. tamAruM A AkhuM aMtaHpura draupadI devInA kApelA paganA aMgUThAnA. somI kaLA-barAbara paNa nathI. A pramANe kahIne nArade padmanAbha pAsethI javAnI anu mati lIdhI. anumati laIne te cAlyA gayA. tyAra pachI padmanAbha rAjA karphIlla nArada pAsethI A arthane sAMbhaLIne ane samajIne draupadI devInA rUpa, lAvaNya ane yauvanamAM mugdha banI gayo, vRddha thaI gayo, lubdha thaI gayo ane AgrAhavAna thaI gayo. te pauSadhazALAmAM pahoMcyo. pauSadhazALAne Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 149 pUMjIne, potAnA pUrvanA sAthI devanuM manamAM dhyAna karIne, aThThama karIne besI gayo. deva Avyo. rAjAe pahelAnA sAthI devane kahyuM-he bhAratavarSamAM, hastinApura nagaramAM yAvat draupadIdevI utkRSTa zarIravALI che. he devAnupriya ! huM IcchuM chuM ke draupadIdevI ne ahIM laI Avo.' tyAra pachI pUrvasaMgati deve padmanAbhane kahyuM-devAnupriya ! te kadI thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze paNa nahi ke draupadIdevI pAMca pAMDavone choDIne bIjA puruSanI sAthe udAra kAma bhogane bhogavaze. to paNa huM tamAruM priya karavAne mATe draupadI devIne hamaNAM ahIM lAvI ApuM chuM.' e pramANe kahIne te utkRSTa devagatithI lavaNasamudranI madhyamAM thaine jyAM hastinApura nagara hatuM te tarapha gamana karavAne mATe ughata thayo. te kALa ane te samayamAM yudhiSThira rAjA draupadI devInI sAthe mahelanI chata para sukhe sUtA hatA. tyAre te pUrvasaMgatika deva jyAM rAjA yudhiSThira hatA ane jyAM draupadI daivI hatI, tyAM Avyo. AvIne teNe draupadI devIne avasyApinI nidrA ApI. pachI draupadI devIne grahaNa karIne utkRSTa devagatithI ama2kaMkA rAjadhAnImAM padmanAbhanA bhavanamAM AvI asoka vATikAmAM draupadI devIne rAkhI dIdhI. rAkhIne avasvApinI nidrAnuM saMharaNa karyuM. saMharaNa karIne jyAM padmanAbha rAjA hato, tyAM Avyo. AvIne A pramANe bolyodevAnupriya ! huM hastinApurathI draupadI devIne zIvratApUrvaka ahIM laI Avyo chuM. te tamArI azoka vATikAmAM che. tethI AgaLa tame jANo ! tyAra pachI thoDIvAre draupadI devInI niMdrA bhaMga thai. teNI te azoka vATikAne oLakhI na zakI tethI te manomana kahevA lAgI ke A bhavana mAruM nathI, A azoka vATikA mArI potAnI nathI. koNa jANe koi deve, dAnave, kiMpuruSe, kiMnare, mahorage yA gaMdharve koi bIjA rAjAnI azokavATikAmAM mAruM saMharaNa karyuM che. A pramANe vicAratI te bhagnamanorathavALI thaIne yAvat ciMtA ka2vA lAgI. tyAra pachI rAjA padmanAbha snAna karIne yAvat samasta alaMkArothI vibhUSita thaIne tathA aMtaHpuranA parivArathI parivRtta thaine, jyAM azoka vATikA hatI, jyAM dropadI devI hatI, tyAM Avyo. AvIne teNe draupadI devIne bhagna manoratha temaja ciMtA karatI joIne kahyuM-devAnupriye ! tuM bhagna manoratha yukta thaine ciMtA zA mATe kare che ? devAnupriye ! mAro pUrvasaMgatika deva saMharaNa karIne ahIM lAvyo che. tethI he devAnupriye ! tuM hatamanaHsaMkalpa thaIne ciMtA na kara tuM mArI sAte vipula bhogopabhoga bhogavatI rahe.' tyAre draupadI devIe padmanAbhane A pramANe kahyuM-devAnupriya ! jambudvIpamAM, bhAratavarSamAM, dvAravatI nagarImAM kRSNa nAmaka vAsudeva mArA svAmInA bhAI rahe che. te jo cha mAsamAM mane levAne mATe ahIM na Ave to he devAnupriya ! huM tamArI AjJA upAya, vacana ane nirdezamAM rahIza. tyAre padmanAbha rAjAe draupadInA A arthane aMgIkAra karyo. draupadI devIne kanyAonA aMtaHpuramAM rAkhI dIdhI. tyAra pachI draupadI devI drubhakta ane pAraNAmAM AyaMbIlanA tapaHkarmathI AtmAne bhAvita karatI vicaravA lAgI. [176] ahIM draupadI devInuM apaharaNa thai gayA pachI thoDA samayamAM yudhiSThira rAjA jAgyA. te draupadI devIne potAnI pAse na jovAthI zayyAthI uThyA. uThIne cAre tarapha draupadI devInI mArgaNA-gaveSaNA karI. paraMtu draupadI devInI kyAMya paNa zrutizruti-vagere yA pravRtti-na jaNAtAM jyAM pAMDu rAjA hatA, tyAM AvyA. tyAM AvIne pAMDu Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15rDe nAyAdhama kahAo - 1-/16/176 rAjAne A pramANe kahyuM- "A pramANe he tAta ! huM agAsI upara suto hato. mArI pAsethI draupadI devIne na jANe koNa deva, dAnava, kinnara, dvipuruSa, mahoraga, gaMdharva, haraNa karI gayo, laI gaye, kheMcI gayo. to he tAta! huM IcchuM chuM ke draupadI devInI cAre tarapha mArgaNA karAya." tyAre pAMDu rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM he devAnuM priyo ! hastinApura nagaramAM zrATaka, trika, catuSka, catvara, mahApatha ane patha AdimAM UMcA UMcA zabdonI ghoSaNA karatAM-karatAM A pramANe kaho-A pramANe nizcayathI AkAza tala para sukhe sutelI yudhiSThira rAjAnI pAsethI draupadI devIne na jANe koNa haraNa karela che, laI gayo che yA kheMcI gayo che? to he devAnupriyo koI draupadI devInI zruti, zruti yA pravRtti batAvaze te manuSyane pAMDu rAjA vipula saMpadAnuM dAna Apaze, InAma oSaze. A pramANenI ghoSaNA karo. pUrvokta ghoSaNA karAvavA chatAM paNa pAMDu rAjA draupadI devInI kyAMya paNa zruti yAvatuM samAcAra na meLavI zakyA. tyAre kuMtI devIne bolAvIne kahyuM- he devAnupriye ! tame dvAravatI nagarI jAo ane kRSNa vAsudevane A artha nivedana karo. kRSNa vAsudeva ja dropadIdevInI mAgaNA-gaveSaNA karaze. anyathA draupadI devInI zruti, kSati yA pravRtti ApaNe jANI zakIzuM. evuM na mAnI zakAya. pAMDu rAjAthI dvArikA javA mATe kahevA para kuntI devI tenI vAta yAvatuM svIkAra karIne snAna karIne, balikarma karIne, hAthInA skaMdha para ArUDha thaine hastinApura nagaranI madhyamAM thaIne nIkaLI. nIkaLIne karadezanI vacco vacce thaIne jyAM saurASTra janapada hatuM jyAM dvAravatI nagarI hatI ane nagaranI bahAra zreSTha udyAna hatuM, tyAM AvI. AvIne hAthInA skaMdhathI nIce utarI. utarIne kauTumbika paraSone bolAvyA ane teone A pramANe kahyuM- devAnupriyo ! tame jyAM dvArikA nagarI che. tyAM jAo. dvArikA nagarInI aMdara praveza karo. praveza karIne kRSNa vAsudevane baMne hAtha joDI A pramANe kahevuM, he svAminuM! ApanA pitAnI bahena kuntI devI hastinA purathI zIgha ahIM Avela che ane tamArA darzananI IcchA kare che. tamane maLavA icche che." tyAre kRSNa vAsudeve kauTumbika puruSo pAsethI kuntI devInA AgamananA samAcAra sAMbhaLIne hAthInA skaMdha para ArUDha thaIne ghoDAo, hAthIo AdinI senAnI sAthe thAvat dvAravatI nagarInI madhyamAM thaine jyAM kuntI devI hatI, tyAM AvyA. AvIne hAthInA skaMdha uparathI utaya. nIce utarIne teNe kuntI devInA caraNane grahaNa karyA. caraNano sparza karyo. pachI kuntI devInI sAthe hAthInA aMdha upara ArUDha thayA. ArUDha thaIne dvAravatI nagarInA madhya bhAgamAM thaIne jyAM potAno mahela hato, tyAM AvyA, AvIne potAnA mahelamAM praveza karyo. kuntI devI jyAre snAna karIne, balikarma karIne ane bhojana karIne pachI yAvatu sukhAsana upara beThI, tyAre kRSNa vAsudeve A pramANe kahyuM- he pitRbhaginI! kaho ApanuM ahIM AvavAnuM zuM prayojana che?" tyAra pachI kuntI devIe kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he putra! hastinApura nagaramAM, yudhiSThira AkAzatala para sukhe suto hato. tenI pAsethI draupadI devIne na jANe koNa apaharaNa karI gayo huM icchuM chuM ke tenI mAgaNI karo-gaveSaNA karo. tyAra pachI kRSNa vAsudeve potAnI pitRbhaginI kuntIne kahyuM-jo huM kyAMya paNa draupadI devInI zruti Adi meLavuM to huM tene pAtAlathI, bhavanamAMthI yA ardhabharata kSetramAMthI, dareka sthAnethI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 151 mArA hAthethI ja laI AvIza. A pramANe kahIne temaNe kuntI devIno satkAra karyo, sanmAna karyuM, yAvat temane vidAya karyA. kuntI devInA gayA pachI kRSNa vAsudeve kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM "devAnupriyo ! tame dvArikA nagarImAM jAo.' A pramANe jema pAMDu rAjAe ghoSaNA karAvI hatI, te pramANe kRSNa vAsudeve paNa ghoSaNA karAvI. tyAra pachI kRSNa vAsudeva koi samaye aMtaHpuranI aMdara potAnI rANIonI sAthe hatA. te samaye te kacchulla nArada yAvat utaryA. yAvat Asana para besIne kRSNa vAsudevano kuzala vRttAnta pUchyo. tyAra pachI kRSNa vAsudeve kacchulla nAradane A pramANe kahyuM-devAnupriya ! tame ghaNA grAmo, Akaro, nagaro AdimAM praveza karo cho. to kyAMya paNa draupadI devAnI zruti Adi kAMi maLyuM che ?' tyAre kacchalla nArade kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM-'he devAnu priya ! eka vakhata huM dhAtakIkhaMDa dvIpamAM, pUrva dizAnA dakSiNArdha bharata kSetramAM, amaraMkA nAmanI rAjadhAnImAM gayo hato. tyAM me padmanAbha rAjAnA bhavanamAM draupadI devI jevI koi dekhI hatI.' tyAre kRSNa vAsudeve kacchalla nAradane A pramANe kahyuM-devAnupriya ! A tamArI ja karatUta jaNAya che.' kRSNa vAsudevanA A pramANe kahevA para kaththulla nArade utpatanI vidyAnuM smaraNa karyuM. smaraNa karIne je dizAothI AvyA hatA, te dizAmAM pAchA gayA. tyAra pachI kRSNa vAsudeve dUtanebolAvyo.bolAvIne tene kahyuM- devAnupriya ! tame hastinApura jAo ane pAMDu rAjAne nivedana karo ke he devAnupriya ! draupadI devIno patto lAgyo che. tethI pAMce pAMDavo caturaMgiNI senAnI sAthe parivRtta thaine taiyAra thAo, ravAnA thAo ane pUrva dizAnA vetAlika para lavaNa samudranA taTa para mArI pratIkSA karo.' tyAre pAMce pAMDavo tyAM jaine yAvat pratIkSA karavA lAgyA. tyAra pachI kRSNa vAsudeve kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne kahyuM-devAnu priyo ! tame jAo ane sAntAhika bherI vagADo.' te sAMbhaLIne kauTumbika puruSoe bherI vagADI. tyAra pachI sAntAhika bherInI dhvani sAMbhaLIne samudra vijaya Adi dasa dasAra yAvat chappana hajAra balavAna yoddhAo kavaca paherIne, taiyAra thaine, Ayudha ane praharaNa grahaNa karIne, jyAM kRSNa vAsudevanI sudharmA sabhA hatI ane jyAM kRSNa vAsudeva hatA, tyAM AvyA. AvIne hAtha joDIne yAvat temanuM abhinaMdana karyuM. tyAra pachI kRSNa vAsudeva zreSTha hAthInA skaMdha para ArUDha thayA. koraMTa vRkSonA phUlonI mALAothI yukta chatra temanA mastaka upara dhAraNa karavAmAM AvyuM. baMne bAjue uttama zveta cAmara DhoLAvA lAgyA. teo moTA moTA ghoDAo, hAthIo, bhaTo ane subhaTonA samUhathI parivRtta thaIne, dvArikA nagarInI madhyamAM thaine nIkaLyA. nIkaLIne jyAM pUrva dizAno vetAlika hato, tyAM AvyA. tyAM AvIne pAMca pAMDavonI sAthe ekaTTA thayA. pachI paDAva nAMkhIne pauSadhazALAmAM praveza karyo. praveza karIne susthita devanuM manamAM punaH punaH ciMtana karavA lAgyA. tyAra pachI kRSNa vAsudevano aSTamabhakta puro thavA 52 susthita deva yAvat temanI pAse Avyo. tene kahyuM-devAnupriya kaho, mAre zuM karavAnuM che ?" tyAra kRSNa vAsudeve susthita devane kahyuM, 'he devAnupriya ! draupadI devI yAvat padmanAbha rAjAnA bhavanamAM haraNa karAi che. tethI he devAnupriya ! tame pAMca pAMDavo sahita chaThThA mArA rathane lavaNa samudramAM mArga Apo. jethI huM amarakaMkA nagarInI rAjadhAnImAM draupadI devIne Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 nAyAdhamma kahAo- 1/-/12/176 pAchI lAvavA mATe jaI zakuM.' tyAra pachI susthita deve kRSaNa vAsudevane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! jema padmanAbha rAjAnA pUrvasaMgatika deve draupadI devInuM saMharaNa karyuM evI rIte huM draupadI devIne dhAtakIkhaMDa dviIpanA bharata kSetrathI yAvatu hastinApura laI AvuM ? athavA padmanAbha rAjAne tenA nagara, sainya ane vAhanonI sAthe lavaNasamudramAM pheMkI dauM? tyAra pachI kRSNa vAsudeve sucita devane A pramANe kahyuM tame to pAMca paMDavo sahita chaThThA mArA rathane lavaNa samudramAM javA mATe mArga karI Apo. huM pote ja draupadI devIne pAchI lAvavA jaiza." tyAre susthita deve kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuM ema ja thAya, tyAra pachI kRSNa vAsudeve caturagiNI senAne vidAya karIne pAMca pAMDavonI sAthe chaThThA pote ema chae rathomAM besIne, lavaNa samudranI madhyamabhAgamAM thaIne javA lAgyA. jatAM-jatAM amarakaMkA rAjadhAnI hatI ane jyAM amarakaMkAnuM pradhAna udyAna hatuM, tyAM pahoMcyAM. pahoMcyA pachI rathane rokyo ane dArUka nAmanA sArathIne bolAvIne kahyuM- he devAnupriya ! tu jA ane amarakaMkA rAjadhAnImAM praveza kara. praveza karIne padmanAbha rAjAnI jaIne tenA pAdapIThane tArA DAbA pagathI AkrAMta karIne bhAlAnI aNI dvArA lekha-samAcAra Apa. pachI kapALa upara traNa balavALI bhRkuTi caDhAvIne, AMkha lAla karIne raSTa thaIne, krodha karIne, kupita thaine ane pracaMDa thaIne ema kahevuM-"are padmanAbha ! motanI kAmanA karanAra ! anaMta kulakSaNovALA ! puNyahIna ! caturdazIno janmelo! zrI, lajjA ane buddhithI hIna ! Aja tuM nahI bacI zakIza. zuM tuM nathI jANato ke tuM kaSNa vAsudevanI bahena draupadI devIne ahIM laI Avyo che? khera, je thayuM te thayuM, haju paNa tuM draupadI devIne kRSNa vAsudevane pAchI soMpI de athavA yuddhane mATe taiyAra thaIne bahAra nIkaLa. te kRSNa vAsudeva pote pAMca pAMDavo sahita draupadI devIne pAchI chInavavA mATe zIghratAthI ahIM AvI gayA che. tyAra pachI te dArUka sArathi kRSNa vAsudevanA A pramANe kahevA para harSita ane saMtuSTa thayo. yAvatu teNe te Adeza aMgIkAra karyo. ane pUrva varNita kArya karyuM tyAra pachI padmanAbha rAjAe dAraka sArathinA A pramANe kahevA para netra lAla karIne ane kapALa para traNa salavALI bhrakuTi caDhAvI kahyuM- he devAnupriya! huM kaSNa vAsudevane draupadI devI pAchI nahiM sopuM huM pote yuddha karavAne mATe sajja thaIne nIkaLuM chuM. A pramANe kahIne pachI dAruka sArathine kahyuM- he dUta ! rAjanItimAM dUta avadhya che.A pramANe kahIne teno satkAra-sanmAna na karyo ane apamAna karIne pAchalA bAraNethI kADhI mUkyo. tyAra pachI padmanAbha rAjAnA dvArA asatkArita yAvatu kADhI mUkhavAmAM Avela dAruka sArathi kRSNa vAsudevanI pAse pahoMcyo. pahoMcIne baMne hAtha joDIne kRSNa vAsudevane sarva vAta kahI. kRSNa vAsudevanA dUtane kADhI mUkyA pachI A tarapha padmanAbha rAjAe senApatine bolAvyo. ane kahyuM- devAnupriya ! abhiSeka karelA hastiratnane taiyAra karIne lAvo." e Adeza sAMbhaLIne kuzala AcAryanA upadezathI utpanna thayela buddhinI kalpanAnA vika lpothI nipuNa puruSoe abhiSeka karelo hAthI upasthita karyo. tyAra pachI padmabha rAjA kavaca Adi dhAraNa karIne sajjita thayo, yAvatu abhiSeka karelA hAthI para savAra thayo. savAra thaine ghoDAo, hAthIo AdinI caturaMgiNI senAnI sAthe jyAM kRSNa vAsudeva Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 157 hatAM, tyAM javAne mATe udyata thayo. tyAra pachI kRSNa vAsudeve padmanAbha rAjAne Avato joyo. joIne te pAMca pAMDavo prati bolyA-are bALako ! tame padmanAbhanI sAthe yuddha karazo ke jozo ? tyAre pAMca pAMDavo e kRSNa vAsudevane kahyuM he svAminuM! ame yuddha karIe ane Apa amAruM yuddha juo." tyAra pachI pAMce pAMDavo taiyAra thaIne yAvatu zastra laIne ratha para savAra thayA ane jyAM pAnAbha hato, tyAM pahoMcyA. pahoMcIne "Aja ame chIe athavA padmanAbha rAjA che ema kahIne te yuddha karavAmAM pravRtta thaI gayA. tyAra pachI padmanAbha rAjAe te pAMce pAMDavo para zIghratAthI zastrano prahAra karyo tenA ahaMkArane masaLI nAkhyo ane temanA uttama cihna para patAkA pADI dIdhI. yAvatu temane Ama-tema bhagADI dIdhA. tyAre te pAMce pAMDavo padmanAbha rAjA dvArA zastrathI hatA thayelA, mathita ahaMkAravALA ane patita patAkA vALA thaIne yAvatu padmanAbha dvArA bhagADelA zatru senAno nirAkaraNa karavAmAM amartha thaIne vAsudeva kRSNa pAse AvyA. tyAre kRSNa vAsudeva pAMca pAMDavone kahyuM- devAnupriyo ! tame padmanAbha rAjAnI sAthe kevI rIte yuddhamAM saMlagna thayA hatA?" tyAre pAMca pAMDavoe kRSNa vAsudevane A pramANe kahyuMhe devAnupriya ! ame ApanI AjJA meLavIne sUsarjita thaIne ratha para ArUDha thayA. ityAdi badhuM pUrvavat kahevuM. pAMDavono uttara sAMbhaLIne kRSNa vAsudeve pAMce pAMDavone kahyuM-devAnupriyo ! agara tame ema bolyA hota ke "ame chIe, padmanAbha rAjA nathI' Ama kahIne padmanAbha rAjAnI sAthe yuddhamAM pravRtta thayA hota to padmanAbha rAjA tamAruM hanana na karI zakata, mathana na karI zakata ane tamane yAvat dizAomAM bhagADI na zakata have he devAnupriyo ! tame juo. huM chuM, padmanAbha rAjA nahI ema kahIne huM padmanAbhanI sAthe yuddha karuM chuM. tyAra pachI kRSNa vAsudeva ratha para ArUDha thayA. ArUDha thaine padmanAbha rAjAnI pAse pahoMcyA. pahoMcIne teNe zveta gAyanA dUdha ane motIonA hAranI samAna ujjavala, mallikAnA phUla, mAlatI, kusuma, sinduravAra puSpa, kunda puSpa ane caMdranI samAna zveta, potAnI senAne harSa utpanna karanAra ane zatru senAno vinAza karanAra pAMcajanya zaMkha hAthamAM lIdho ane mukhanA pavanathI tene pUrNa karyo pheMkyo. - tyAra pachI zaMkhanA zabdathI padmanAbhanI senA bhaya pAmI yAvat dizA-vidi, zAmAM bhAgI gai. tyAra pachI kRSNa vAsudeve sAraMga nAmanuM dhanuSa hAthamAM lIdhuM, dhanuSa para pratyaMcA caDhAvI. pratyaMcA caDhAvI TaMkAra karyo. tyAre padmanAbhanI senAno bIjo kAlo bhAgyo te dhanuSanI TaMkArathI hata-mathita thaI gayo yAvatuM Ama tema bhAgavA lAgyo. tyAre padmanAbhanI senAno eka kAphalo ja zeSa rahI gayo. tethI te sAmarthyahIna, bala hIna vIryahIna ane parAkramathI hIna thaI gayo. te kRSNanA prahArane sahana karavAmAM yA nivAraNa karavAmAM asamartha thaIne zIghratApUrvaka utAvaLathI tvarAthI amarakaMkA rAja dhAnImAM jaI pahoMcyo. teNe amarakaMkA rAjadhAnImAM praveza karyo. ane bAraNuM baMdha karI dIdhuM. dvAra baMdha karIne te nagararodha mATe sajja thaIne sthita thaI gayo. tyAra pachI kRSNa vAsudeva jyAM amarakaMkA rAjadhAnI hatI, tyAM gayA tyAM jaine ratha ubho rAkhyo. vaikriya samughAtathI mahAna narasiMhanuM svarUpa dhAraNa karyuM. pachI jorajorathI zabda karIne pago nuM AphATana karyuM pachADyA. kRSNa vAsudevanA jora joranI garjanAnI sAthe paga pachADa vAthI amarakaMkA rAjadhAnInA prakAra, gopura, aTTAlikA cAriyaane toraNa paDI gayA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 nAyAdhama kahAo - 1 -16/176 ane zreSTha mahela tathA zrIgRha cAre taraphathI khaLabhaLIne sarasarAk karatA dharatI para AvI paDyA. tyAra pachI padmanAbha rAjA amarakaMkA rAjAdhAnIne kharAba rIte bhagna thayelI yAvatu jANIne, bhayabhIta thaIne, draupadI devInA zaraNamAM gayo. tyAre draupadI devIe padmanAbha rAjAne kahyuM- devAnupriya ! zuM tuM nathI jANato ke puruSottama kRSNa vAsudevanuM vipriyakarInetame mane ahIM lAvyA cho? je thayuM te thayuM,paNa have he devAnupriya! tame jAo. snAna karo, paheravAnA ane oDhavAnA vastra bhInA dhAraNa karo. paherelA vastranA cheDA nIcA rAkho aMtaHpuranI rANIo Adi parivArane sAthe laI lo. pradhAna ane zreSTha ratna bheTamAM laI lo. mane AgaLa karo. A pramANe jaIne kRSNa vAsudevane baMne hAtha joDIne temanA pagamAM paDo. tenA zaraNamAM jAo. devAnupriya ! uttamapuruSa praNi patita vatsala hoya che. tyAra pachI padmanAbha rAjAe draupadInA A arthane sAMbhaLIne aMgIkAra karyo. kRSNa vAsudevAnA zaraNamAM gayA. tyAM jaIne kaSNa vAsudevane hAtha joDIne A pramANe kahyuM- "meM Apa devAnupriyanI Rddhi joI lIdhI, parAkrama joI lIdhuM. he devAnupriya ! huM tamane khamAvuM chuM yAvatuM kSamA karo. yAvatu punaH huM tema nahIM karuM A pramANekahIne teNe hAtha joDyA pagamAM paDyA teNe potAnA hAthe draupadI devIne soMpI dIdhI. tyAre kRSNa vAsudeve padmanAbhane kahyuM-"are pAnAbha ! aprArthitanI prArthanA karanAra ! zuM tuM nathI jANato ke tuM mArI bahena draupadI devIne jaldIthI ahIM laI Avyo che? to ema thavA para paNa have tane mArAthI bhaya nathI-nirbhaya thai jA." ema kahIne padmanAbhane chUTo karyo. tene chUTakAro ApIne draupadI devIne grahaNa karIne ratha para ArUDha thaIne pAMca pAMDavonI samIpa AvyA. tyAM AvIne draupadI devIne potAnA hAthethI pAMce pAMDavone dIdhI. tyAra pachI pAMca pAMDavonI sAthe chaThThA pote svayaM kRSNa vAsudeva cha rathomAM besIne lavaNa samudranI vacco vacce thaIne jyAM jambudvIpa hato, jyAM bharata kSetra hatuM te tarapha javAne udyata thayA. 177] te kALa ane te samayamAM dhAtakIkhaMDamAM, pUvadhibhAgamAM, caMpAnagarI hatI. pUrNabhadra caitya hatuM. te caMpAnagarImAM kapila vAsudeva rAjA hatA. te mahAna hima vAnanI samAna hatA. te kALa ane te samayamAM caMpA nAmanI nagarImAM pUrNabhadra udyAnamAM mUni savrata nAmanA arihaMta samosaryA hatA. kapilavAsudeve temanI pAse dhamapadezanA sAMbhaLI te samaye munisuvrata arihaMtanA upadezanuM zravaNa karatAM karatAM kapila vAsudeve kRSNa vAsudevanA zaMkhano zabda sAMbhaLyo.tyAre kapila vAsudevanA cittamAM A pramANe vicAra utpanna thayo-"zuM dhAtakIkhaMDa dvIpanA bhAratavarSamAM bIjA vAsudeva utpanna thaI gayAche?jenAzaMkhano zabdaAmaphelAirahyo che, jema mArAmukhanAvAyuthIpUrita thayo hoya, meMvagADyo hoya munisuvrata arihaMtakapilavAsudevane A pramANe kahyuM- he kapila ! mArI pAse dharmazravaNa karatAM tane Avo vicAra Avyo che kapila vAsudeve kahyuM. hA, satya che." | munisuvrata arihaMte punaH kahyuM-kapila vAsudeva! ema kyAreya thayuM nathI, thatuM nathI. ane thaze paNa nahI ke eka ja kSetramAM, ekaja yugamAM ane ekamaja samayamAM be tIrthakara be cakravartI, be vAsudeva, be baladeva, utpanna thayA hoya, utpanna thatA hoya athavA utpanna thavAnA hoya. A pramANe he vAsudeva ! jambudvIpa nAmanA dvIpamAMthI, bhArata kSetramAMthI, hastinApura nagaramAMthI pAMDu rAjAnI putravadhU ane pAMca pAMDavonI patnI draupadI devIne Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zutaskaMdha-1, adhyayana-16 155 tamArA padmanAbha rAjAnA pahelAno sAthI deva haraNa karIne laI Avyo hato. tyAre kRSNa vAsudeva pAMca pAMDavo sahita chaThThA pote draupadI devIne pAchI levA mATe zIghratAthI AvyA che. te padmanAbha rAjAnI sAthe saMgrAma karI rahyA che. tethI kRSNa vAsudevanA zaMkhano A zabda che. je evo lAge che ke tamArA mukhanA vAyuthI jANe pUrita thayo hoya ! je ISTa che, kAnta che ane tamane saMbhaLAya che. tyAra pachI kapila vAsudeve munisuvrata tIrthakarane vaMdanA karI, namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne kahyuM "bhagavAna ! huM jAuM ane puraSo ttama kRSNa vAsudevane jou tenA darzana karuM.' tyAre munisuvrata arihaMte kapila vAsudevane kahyuM- he devAnupriya ! evuM thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze paNa nahi ke ekatIrthaMkara bIjA tIrthakarane jove, eka cakravartI bIjA cakravartIne jove, eka baladeva bIjA baladevane juo, eka vAsudeva bIjA vAsudevane jove. to paNa tame lavaNa samudranA madhyabhAgamAM thaIne jatAM kRSNa vAsudevanA zveta ane pIta dhvajAnA agrabhAgane jozo. tyAra pachI kapila vAsudeve munisuvrata tIrthakarane vaMdanA-namaskAra karyA. vaMdanA namaskAra karIne te hAthInA skaMdha upara ArUDha thayA. ArUDha thaine jaldI-jaldI jyA velA kUla hato, tyAM AvyA. AvIne lavaNa samudranI madhyamAM thaIne jatA kRSNa vAsudevanI zveta pIta dhvajAno agrabhAga joyo. joine te kahevA lAgyA ke "A mArA samAna purUSa che. te puruSottama kRSNa vAsudeva che. je lavaNa samudranI madhyamAM thaIne jaI rahyA che.' ema kahIne teNe pAMcajanya zaMkha hAthamAM lIdho ane mukhathI tene pUrita karyo. tyAre kRSNa vAsudeve zaMkhano zabda sAMbhaLyo. sAMbhaLIne teNe paNa potAnA hAthamAM pAMcajanya zaMkhane lIdho mukhanA vAyuthI pUrita karyo. te samaye baMne vAsudevoe zaMkha zabdanI samAcArI karI. tyAra pachI kapila vAsudeva jyAM amarakaMkA rAjadhAnI hatI, tyAM AvyA. AvIne temaNe joyuM ke amarakaMkA rAjadhAnInA toraNa Adi tUTI-phUTI gayA che. te joIne teNe padmanA bhane kahyuM- devAnupriya! A amarakaMkA bhagna toraNa Adi vALI thaIne yAvatu kema paDI gaI che?' tyAre padmanAbhe kapila vAsudevane A pramANe kahyuM- he svAminuM! jambudvIpa nAma nA dvIpathI, bhArata varSathI, ahIM jaldIthI AvIne kRSNa vAsudevane Apano parAbhava karIne, ApanuM apamAna karIne, amarakaMkAne yAvatu pADI dIdhI che kapila vAsudeve, padma nAbhanA A uttarane sAMbhaLI tene kahyuM-"are padmanAbha ! aprArthitanI prArthanA karanAra ! tuM zuM nathI jANato ke te mArA samAna puruSa kRSNa vAsudevanuM aniSTa karyuM che? A pramANe kahIne te krodhita thayo. yAvatu padmanAbhane deza-nivasananI AjJA ApI dIdhI. padmanA bhanA putrane amarakaMkA rAjadhAnImAM mahAna rAjyAbhiSekathI abhiSikta karyo. [178] ahIM vAsudeva lavaNa samudranA madhyabhAgathI jatA gaMgA nadInI pAse AvyA. tyAre teNe pAMca pAMDavone kahyuM- "devAnupriyo ! tame loko jAo. jyAM sudhI tame gaMgA mahAnadI utaro, tyAM sudhI lavaNa samudranA adhipati susthita devane maLI lauM." tyAre te pAMce pAMDavo kRSNa vAsudevanA ema kahevA para jyAM gaMgA mahAnadI hatI, tyAM AvyAM. AvIne eka naukAnI zodha karI zodha karIne te naukAthI te mahAnadI gaMgAne utaryA. utarIne teo paraspara A pramANe vAta karavA lAgyA-devAnupriya ! kRSNa vAsu deva gaMgA mahAnadIne potAnI bhujAothI pAra karavAmAM samartha che athavA samartha nathI ? Ama vicAra karIne teoe te naukA chUpAvI dIdhI. chUpAvIne kRSNa vAsudevanI pratIkSA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 nAyAdhamma kahAo - 1/9/16/178 karatA ubhA rahyA. tyAra pachI kRSNa vAsudeva lavaNAdhipati susthita devane maLyA. maLIne jyAM gaMgA mahAnadI hatI, tyAM AvyA. temaNe cAre tarapha naukAnI zodha karI. paraMtu naukA kyAMya na maLI.tyAre teNe potAnIekabhujAthI ghoDA ane sArathI sahita ratha grahaNa karyo" ane bIjI bhujAthI sADAbAsayojana vistAravALI gaMgA mahAnadIne utaravAne mATe ughata thayA.tyAra pachI kRSNa vAsudeva jyAre gaMgA mahA nadInI vaccovaca pahoMcyA tyAre thAkI gayAnaukAnIicchAvALAthayAanebahujakhedayuktathayA.temanepasInoAvI gayo. tyAra pachI kRSNa vAsudevane A pramANe vicAra Avyo ke ahA ! pAMca pAMDavo ghaNA balavAna che jemaNe sADA bAsaTha yojana vistAravALI gaMgA mahAnadI potAnI bAhuothI pAra karI lIdhI. pAMca pAMDavoe icchA karIne padmanAbha rAjAne parAjita nathI karyo.' tyAre gaMgA devIe kRSNa vAsudevano evo adhyavasAya yAvat jANIne pANI mAM sthala-jamIna karI dIdhI. tyAre kRSNa vAsudeve thoDo samaya tyAM vizrAnti karI. pachI sADA bAsaTha yojana gaMgA mahAnadIne pAra karI. pAra karIne pAMca pAMDavonI pAse pahoM cyA. tyAM pahoMcIne pAMca pAMDavone kahyuM aho-devAnupriyo ! tame loko mahAbalavAna cho, ityAdi. kRSNa vAsudevanA A pramANe kahevA para pAMca pAMDavoe kRSNa vAsudevane kahyuMdevAnupriya ! ApanA dvArA visarjita-thaine ame loko jyAM gaMgA mahAnadI hatI, tyAM AvyA. ame naukAnI zodha karI. yAvat te naukAthI pAra utarIne ApanA baLanI parIkSA ka2vA mATeame naukA chUpAvI dIdhI.pachI ApanIpratIkSAkaratAMameahIM ubhA chIe.' pAMca pAMDavonuM e kathana sAMbhaLIne ane samajIne kRSNa vAsudeva kupita thayA. temanI traNa balavALI bhrakuTi lalATa upara caDhI gaI. te bolyA oha ! jyAre meM be lAkha yojana vistIrNavALA lavaNa samudrane pAra karIne padmanAbhane hata ane thita karIne yAvat parAjita karIne amarakaMkA rAjadhAnIne bhayabhIta karI ane mArA hAthe draupadIne laine tamane soMpI, tyAre tamane mAruM mAhAtmya na jaNAyuM ! Aja tame mAruM mAhAtmya jANI lyo ! Ama kahIne temaNe hAthamAM lohadaMDa lIdho ane pAMDavonA rathano cUrecUro karI nAMkhyo. rathano curecuro karIne teNe deza nirvAsanonI AjJA ApI. pachI te sthAna para rathamardana nAmano koTa sthApita karyo. rathamardana tIrthanI sthApanA karI. tyAra pachI kRSNa vAsudeva jyAM potAnI senAnI chAvaNI hatI, tyAM AvyA. AvIne potAnI senAnI sAthe maLI gayA. tyAra pachI dvAravatI nagarImAM praveza karyo. [179] tyAra pachI pAMce pAMDavo jyAM hastinApura nagara hatuM, tyAM AvyA. pAMDu rAjAnI pAse pahoMcyA. tyAM pahoMcIne ane hAtha joDIne bolyA-he tAta ! kRSNe amane dezinavisananI AjJA ApI che.' tyAre pAMDu rAjAe pAMce pAMDavone prazna karyo-putro ! kayA kAraNathI ?" tyAre pAMca pAMDavoe sarva vAta kahI. tyAre pAMDu rAjAe kuntI devIne bolAvIne kahyuM-devAnupriyo ! tame dvArikA nagarI jaine kRSNa vAsudevane nivedana karo ke'A pramANe he devAnupriya ! tame pAMca pAMDavone dezanivAsananI AjJA ApI che, paraMtu he devAnupriya ! tame to samagra dakSiNArdha bharata kSetranA adhipati cho. tethI tame Adeza Apo ke pAMca pAMDavo kai dizA athavA kai vidizAmAM jAya ?' tyAra pachI kuntI devI pAMDu rAjAnA A pramANe kahevA para hAthInA skaMdha para ArUDha thai. ArUDha thaine pUrvavat dvArikA pahoMcI. agra ughAnamAM rahI. kRSNa vAsudevane Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 157 sUcanA ApI. te AvyA. mahelamAM laI gayA. yAvat pUchyuM he pitRbhaginI ! AjJA karo, ApanuM AvavAnuM zuM prayojana che ? tyAre kuntIe kRSNa vAsudevane kahyuM-'he putra ! tamoe pAMce pAMDavone dezanikAlano Adeza Apyo che paNa tame dakSiNArdha bharata kSetranA svAmI cho to tame batAvo ke te kai dizA athavA vidizAmAM jAya ? tyAre kRSNa vAsudeve kuntIne A pramANe kahyuM-pitRbhaginI ! uttama puruSa, vAsudeva, baladeva, cakravartI apUtivacana hoya che. teonA vacana mithyA thatAM nathI. tethI he devAnupriye ? pAMce pAMDavo dakSiNa dizAnA velAtaTa jAya ane tyAM pAMDu mathurA nAmanI navI nagarI vasAve ane mArA atkRSTa sevaka thaine rahe.' A pramANe kahIne teNe kuntI devIno satkAra-sanmAna karyo. yAvat tene vidAya karyA. tyAra pachI kuntI devIe dvAravatI nagarIthI AvIne yAvat pAMDu rAjAne A artha nivedana karyo. tyAre pAMDu rAjAe pAMca pAMDavone bolAvIne kahyuM-he putro ! tame dakSiNI velAtaTa jAo ane tyAM pAMDumathurA nagarI vasAvIne raho. tyAre pAMce pAMDavoe pAMDu rAjAnI vAta yAvat 'tathAstu' sArI vAta che' ema kahIne svIkArakarIne bala ane vAhanonI sAthe tathA ghoDA ane hAthIonI sAthe hastinA puranI bahAra nIkaLyA.nIkaLIne dakSiNa velAtaTa para pahoMcyA.pAMDu mathurA nagarInI sthA panA karIne teo tyAM vipula bhogonA samUhathI yukta thaIne sukhapUrvaka rahevA lAgyA. [180] tyAra pachI eka vAra koI samaye draupadI devI garbhavatI thaI. tyAra pachI nava mAsa pUrNa thatAM suMdara rUpavALA ane sukumAra bAlakane janma Apyo. bAra divasa vyatIta thai javA para te bALakanA mAtA-pitAne evo vicAra utpanna thayo ke amAro A bALaka pAMca pAMDavone putra che ane draupadI devIno Atmaja che, tethI A bALakanuM 'pAMDusena' nAma rAkhyuM. te kALa ane te samayamAM dharmaghoSa sthavira padhAryA. temanI dezanA sAMbhaLavA mATe pariSad nIkaLI. pAMDavo paNa nIkaLyA. dharma zravaNa karIne teoe stha virane kahyuM-devAnupriya ! amane saMsArathI virakti thai che, tethI ame dIkSita thavA icchIe chIe, kevaLa draupadI devInI AjJA lai ane pAMDusena ne rAjya para sthApita karI daie. tyAra pachI devAnupriyanI pAse, muMDita thaine yAvat pravrajyA grahaNa karazuM; tyAre vira dharmaghoSe kahyuM-devAnupriye ! jema tamane sukha upaje tema karo.' draupadI devIne bolAvI kahyuM-devAnupriya ! ame sthavira sAdhunI pAse dharma sAMbhaLyo che. yAvat ame pravrajyA grahaNa karI rahyA chIe. devAnupriye ! tAre zuM karavuM che ?' tyAre draupadI devIe pAMca pAMDavone kahyuM "jo tame saMsAra nA bhayathI udvigna thaine pravrujita thAo cho to mAruM bIjuM zuM avalaMbana yAvat thaze ? huM paNa dIkSA aMgIkAra karIza. tyAra pachI pAMca pAMDavoe pAMDusenano rAjyAbhiSeka karyo yAvat pAMDusena rAjA thai gayo yAvat rAjyanuM pAlana karavA lAgyo. tyAre koi samaye pAMca pAMDavoe ane draupadIdevIe pAMDusena rAjAnI pAse dIkSAnI anumati mAMgI. tyAre pAMDusena rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA ane kahyuM-devAnupriyo ! zIvratAthI dIkSAmahotsavanI taiyArI karo ane hajAra puruSo dvArA vahana karavA yogya zibikAo taiyAra karo. zeSa vRttAnta pUrvavat jANavuM. yAvat pAMca pAMDavo zramaNa banI gayA. cauda pUrvenuM adhyayana karyuM. adhyayana karIne ghaNAM varSo sudhI chaThTha, akrama, cAra, pAMca upavAsa tathA ardhamAsakha maNa, mAsakhamaNa Adi tapasyA dvArA AtmAne bhAvita karatA thakA vicaravA lAgyA. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 nAyAdhama kahAo - 1-16/181 [181] tyAra pachI draupadI devI zibikA uparathI nIce utarI. yAvatu dikSita. thaI. te suvratA Ayanei ziSyAnA rUpamAM soMpANI. teNIe agyAra aMgonuM adhyayana karyuM. adhyayana karIne ghaNAM varSo sudhI te chaThThabhakta, aSTamabhakta, dazamabhakta ne dvAdaza bhakta Adi karatI thakI vicaravA lAgI. [182] tyAra pachI eka vAra koI samaye sthavira bhagavaMta pAMDumathurA nagarInA * sahassAmravana udyAnamAMthI nIkaLyA. nIkaLIne bahAra janapadamAM vicaraNa karavA lAgyA. te kALa ane te samayamAM arihaMta ariSTanemi jyAM surASTa janapada hatuM, tyAM AvyA. AvIne surASTra janapadamAM saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. te samaye ghaNA loko paraspara ema kahevA lAgyA ke-devAnupriyo ! tIrthakara ariSTanemi surASTra janapadamAM yAvatuM vicArI rahyA che. tyAre yudhiSThira Adi pAMce aNagAroe ghaNA loko pAsethI A vRttAnta sAMbhaLyo. sAMbhaLIne eka bIjAne bolAvyA ane kahyuMsthavira bhagavaMtane pUchIne tIrthakara ariSTanemine vaMdana karavAne mATe javuM te ApaNA mATe zreyaskara che. teo jyAM sthavira bhagavaMto hatA, tyAM AvyA. AvIne sthavira bhagavaMtane viMdana karyA,namaskAra.kahyuM-bhagavaMtu.ApanI AjJA meLavIne ame arihaMta ariSTa nemine vaMdanA karavAnA hetuthI javAnI IcchA karIe chIe." sthavire kahyuM- devAnupriyo ! jema sukha upaje tema karo." niraMtara mAsakhamaNanuM tapazcaraNa karatA thakA, eka grAmathI bIjA grAma jatAM, yAvatu jyAM hastikalpanagara hatuM, tyAM pahoMcyAM. pahoMcIne hastikalpanagaranI bahAra sahastrApravana udyAnamAM yAvatuM rahyA. - tyAra pachI yudhiSThira sivAyanA cAre aNagAroe mAsakhamaNanA pAraNAnA divase, prathama prahare svAdhyAya karyo, bIjI praharamAM dhyAna karyuM. zeSa varNana gautama svAmI nI jema jANavuM, vizeSa e ke teoe yudhiSThira aNagAranI AjJA lIdhI-pachI teo. bhikSAne mATe pharI rahyA hatAM, tyAre teoe ghaNAM loko pAsethI sAMbhaLyuM ke- devAnuM priyo ! tIrthakara ariSTanemi giranAra parvatanA zikharapara, eka mAsanA nirjala upavAsa karIne, pAMcaso chatrIsa sAdhuonI sAthe, kAladharmane prApta thaI gayA yAvatu siddha buddha thaIne samasta duHkhothI mukta thaI gayA. tyAre yudhiSThira sivAya te cAre aNagAra ghaNA lokonI pAsethI A artha sAMbhaLIne hastIkalpa nagarathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne jyAM sahastrApravana hatuM, jyAM yudhiSThira aNagAra hatA, tyAM pahoMcyA.pahoMcIne AhArapANInI pratyupekSaNA karI. pratyupekSa NA karIne gamanAgamananuM pratikramaNa karyuM. pachI eSaNAaneSaNAnI AlocanA karI. AlocanA karIne AhAra pANI batAvyA. batA vIne yudhiSThira aNagArane kahyuM- he devAnupriya! yAvatu kALadharmane prApta thayA che.tethI he devAnupriya ! amAre mATe zreyaskara che ke bhagavAnanA nivaNanA vRttAnta sAMbhaLyA pahelAM grahaNa karela AhAra-pANIne paraThavIne dhIre-dhIre zatruMjya parvata para ArUDha thaIe ane saMlekhanA karIne jhoSaNAnuM sevana karIne, ane mRtyunI AkAMkSA na karatA thakA vicarIe.' zatruMjya parvata para ArUDha thayAM. ArUDha thaIne yAvatuM mRtyunI apekSA na karatAM vicaravA lAgyA. tyAra pachI te yudhiSThira Adi pAMce aNagAroe sAmAyikathI laIne cauda pUrvono abhyAsa karIne ghaNAM varSo sudhI zramaNyaparyAya pALIne, be mAsanI saMlekhanA karI AtmAnI jhoSaNA karIne je prayo janathI nagnatA, muMDatA Adi aMgIkAra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-16 159 karAya che yAvatu te prayojanane siddha karyuM. temaNe anaMta yAvatuM zreSTha kevalajJAna ane kevala darzana prApta thayuM. yAvat teo siddha thayA. [183] dIkSA aMgIkAra karyA pachI draupadI. Ayae suvratA AnI pAse sAmA yikathI laIne agyAra aMgonuM adhyayana karyuM. adhyayana karIne ghaNAM varSo sudhI zrAmasya payayanuM pAlana karyuM. aMtamAM eka mAsanI saMlekhanA karIne, AlocanA temaja pratikramaNa karIne, tathA kALa mAsamAM kALa karIne brahmaloka nAmanA svargamAM daza sAgaropamanI sthitivALA devarUpe janma lIdho. "bhagavAna ! te dropadI deva tyAMthI pachI kyAM janma leze ?" "te tyAMthI cyavane yAvatuM mahAvideha varSamAM utpanna thaIne yAvat kamano aMta karaze.' adhyayana-16nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-17-azvazAna ) [184] zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatu nivaNane prApta jinezvara deve soLamAM jJAta-adhyayanano pUvakta artha pharamAvela che to he bhagavan! sattaramAM jJAtaadhyayanano zuM artha pharamAvela che? he jabU! te kALa ane te samayamAM hatizISa nAmanuM nagara hatuM. te nagaramAM kanakaketu nAmano rAjA hato. te hasti zIrSa nagaramAM ghaNA sAyaMtrika naukAvaNika rahetA hatA. te dhanADhya hatA yAvatu koIthI paNa parAbhava pAmatA na hatA. eka vAra koI samaye te sAyaMtrika naukAva Niko ApasamAM maLyA. temaNe ahaMnnakanI jema vicAra karyo. yAvat lavaNasamudramAM teo seMkaDo yojana sudhI avagAhana paNa karI gayA. te samaye te vaNikone mAkaMdI putronI samAna ghaNA seMkaDo utpAta thayA. yAvatuM tophAna paNa utpana thayuM. te samaye te naukA te tophAnI vAyuthI vAraMvAra kAMpavA lAgI, vAraMvAra calAyamAna thavA lAgI, vAra vAra kSubdha thavA lAgI ane te sthAna para cakkara khAvA lAgI. te samaye naukAnA niyamakanI buddhi naSTa thaI gaI. zruti paNa naSTa thaI gaI ane saMjJA paNa gAyaba thaI gaI. te dizA mUDha thaI gayA. temane A jJAna paNa na rahyuM ke potavAhana kayA pradezamAM athavA kaI dizAvidizAmAM cAlI rahyuM che? temanA manano saMkalpa bhAMgI gayo. yAvatuM te ciMtAmAM lIna thai gayA. te samaye kukSidhAra, karNadhAra, garbheillaka. tathA sAyAMtrika naukAvaNika niya makanI pAse AvyA. AvIne tene kahyuM- devAnupriyImanamA naSTa saMkalpavALA thaIne ciMtA kema karI kahyA cho ?' tyAre te niyamike te ghaNA kukSidhAro ne, karNadhArone, garbheillakone tathA sAyAMtrika naukAvaNikone kahyuM- devAnupriyo ! mArI mati naSTa thaI gaI che. yAvatuM potavahana kaI dizA yA vidizAmAM jaI rahyuM che tenI paNa khabara paDatI nathI. tethI huM bhagnamanoratha thaIne ciMtA karI rahyo chuM." tyAre te karNadhAra te niyamikanI te vAta sAMbhaLIne ane samajIne bhayabhIta thayA. temaNe snAna karyuM, balikarma karyuM ane hAtha joDIne ghaNA Indra, skaMda, Adi devo ne, jema malli adhyayanamAM kahyuM che tema manAvavA lAgyA. thoDIvAra pachI te niyamika labdhamati labdhazruti, labdhasaMjJA ane adimUDha thaI gayo. tyAre te niyamike te bahusaMkhyaka kukSi dhAro, Adine kahyuM- devAnupriyo! mane buddhi prApta thaI gaI che. yAvatuM mArI dizA-mUDhatA naSTa thaI gaI che. devAnupriyo! ApaNe loko kAlika dvIpanI najIka AvI pahoMcyA chIe. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16o nAyAdhamma kahAo - 1/-/17/184 A kAlika-dvIpa dekhAI rahyo che.te samaye tekukSidhAra,karNadhAra,Adi te niyamikanI vAta sAMbhaLIne ane samajIne hRSTatuM ra thayA. pachI dakSiNa dizAnA anukUla vAyuthI jyAM kAlika dvIpa hato, tyAM pahoMcyA. tyAM pahoMcIne laMgara nAMkhyuM. laMgara nAkhIne nAnI naukA dvArA kAlika dvIpamAM utaryA. te kAlika dvIpamAM temaNe ghaNI cAMdInI khANa, sonAnI khANa, ratnonI khANa, hIrAnI khANa, ane ghaNA azva joyA. te AkIrNa hatA. teno veDha uttama jAtinA ghoDA samAna jANavuM. te ghoDA nIla varNavALI reNanA samAna varNavALA ane zrosisUtraka hatA. te azvoe te vaNikone joyA. ane temanI gaMdha suMghI gaMdha suMdhIne teo bhayabhIta thayA. trAsane prApta thayA, udvigna thayA. tethI teo keTalAya yojana dUra bhAgI gayA. tyAM teone ghaNAja gocara prApta thayA. khUba ghAsa ane pANI maLavAthI teo nirbhaya ane nirudvega thayA ane sukhapUrvaka tyAM caravA lAgyA. tyAre te naukAvaNikoe ApasamAM A pramANe kahyuM-devAnupriyo ! ApaNe ghoDAnuM zuM prayojana che? ahIM ghaNI ja cAMdInI khANa, sonA nI khANa, ratnonI khANa ane hIrAnI khANo che. tethI ApaNe sonA-cAMdIthI, ratnothI ane hIrAthI jahAja bharI levuM te zreyaskara che. teoe suvarNathI, cAMdIthI, hIrAthI, ghAsathI, annathI, kASTothI ane mIThA pANIthI potAnuM jahAja bharI lIdhuM. bharIne dakSiNa dizAnA anukUla vAyuthI jyAM gaMbhIra potavahanapaTTana hatuM, tyAM AvyA. AvIne jahAjane laMgara nAMkhyuM. gADI-gADA taiyAra karyo. taiyAra karIne lAvelA te hiraNya, suvarNa yAvatu hIrAnenAnInaukAo dvArA saMcAra karyo. jyAM hastIzISa nagara hatuM, tyAM pahoMcyA. hatizISa nagaranI bahAra agra udyAnamAM sArthane rokyo. gADA-gADI kholyA. pachI bahumUlya upahAra laIne hastizISa nagaramAM praveza karyo. praveza karIne kanakaketu rAjAnI pAse AvyA. te upahAra rAjAnI samakSa rAkhI dIdho. tyAre te rAjA kanakaketue te sAMyatrika naukAvaNikonA te bahumUlya upahArano yAvatuM svIkAra karyo. [185] rAjAe te sAMyAtrika naukAvaNikone A pramANe kahyuM- devAnupriyo ! tame loko grAmomAM yAvatu AkaromAM pharo cho ane vAraMvAra potavAhana dvArA lavaNasamudramAM avagAhana karo cho. kyAMya tame koI Azcaryajanaka vastu joyelI che ?' tyAre sAMyAtrika naukAvaNikoe rAjAne kahyuM-devAnupriya!ameloko hatizIrSa nagaranA nivAsI chIe. IityAdi pUrvavatu jANavuM. yAvatu ame kAlika dvIpa sudhI gayA. te dvIpamAM ghaNIja cAMdInI khANo yAvatu aneka prakAranA ghoDA che, te ghoDA kevA che? nIla varNavALA reNunI samAna ane zrosisUtrakanI samAna zyAma varNavALA hatA. yAvatu te ghADAo amArI gaMdhathI. paNa aneka so yojana dUra cAlyA gayA. tethI devAnupriya ! ame kAlika dvIpamAM te ghoDAone AzcaryabhUta joyA che. tyAre kanakaketu rAjAe sAMyAtrikonI pAsethI A artha sAMbhaLIne te sAMyAtrikone kahyuM-devAnupriyo ! tame mArA kauTumbika puruSonI sAthe jAo ane kAlika dvIpanA te ghoDA ahIM laI Avo.' tyAra pachI kanakaketu rAjAe kauTumbika puruSone bolAvyA. ane tene kahyuM'devAnupriyo ! tame ! sAMyAtrika vaNikonI sAthe jAo. kAlika dvIpathI mArA mATe ghoDA laI Avo. tyAra pachI kauTumbika puraSoe gADI gADA taiyAra karyo. taiyAra karIne temaNe ghaNI vINAo, vallakI, bhrAmarI, kacchabhI, bhaMbha, pabhrAmarI Adi vividha prakAranI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdhana, adhyayana-17 161 vINAo tathA vicitra vINAothI tathA zrotrendriyane yogya bIjI aneka vastuothI gADA-gADI bharyA. zrotrendriyane priya vastuo bharIne ghaNI kRSNa varNavALI yAvatuM zukala varNavALI kASTa karma, graMthima tathA anya cakSa-Indriyane yogya dravya gADI-gADImAM bharyA.tebharIneghaNAkoSThapuTa tathA ketakIpuTa Adi yAvatu anya ghaNAM dhrANendriyane yogya padArthothI gADA-gADI bhaya. te bharIne ghaNAMja khAMDa, goLa, sAkara, maleMDikA, puSpo ttara tathA padmotara Adi aneka jIllA indriyane yogya dravyo gADI-gADAmAM bharyAM. te bharIne aneka prakAranA koyaDaka, kaMbalaratna kaMbala, prAvaraNa, navata, malaya, masUraka, zilA paTTaka, yAvatu haMsagarbha-tathA bIjA sparzendriya ne yogya dravyo yAvatu gADI gADAmAM bharyA. ukta badhA dravyo bharIne temaNe gADAgADI joDyA. joDIne jyAM gaMbhIra potapaTTana hatuM, tyAM pahoMcyA. pahoMcIne temaNe gADI-gADA kholyA. kholIne potavahana taiyAra karyA. taiyAra karIne te utkRSTa zabda, sparza, gaMdha, rasa ane rUpanA dravya tathA kASTha, tRNa, cokhA loTa, gorasa yAvatu anya ghaNA potavahana yogya padArtho potavahanamAM bhaya. uparyukta badhI vastuo potavahanamAM bharIne dakSiNa dizAnA anukUla pavanathI jyAM kAlika dvIpa hato, tyAM AvyA. AvIne laMgara nAkhyuM. laMgara nAkhIne te utkRSTa zabda, sparza, rasa, rUpa, ane gaMdhanA padArthone nAnI-nAnI naukAo dvArA kAlika dvIpamAM utaryA. utArIne te ghoDA jyAM-jyAM besatA hatA, sUtA hatA ane ALoTatA hatA, tyAM tyAM te kauTumbika puruSo te viNA, Adi zrotrendriyane priya vAdya vagADatA rahyA ane tenI cAre tarapha jAla sthApita karI dIdhI. ghaNA prakAranA kRSNavarNavALA yAvat zukalavarNa vALA kASTha karma yAvatu saMghAtima tathA anya ghaNA prakAranA cakSuindriyane yogya padArtho rAkhI dIdhA. ghaNA prakAranA koSThapuTa yAvatu bIjA dhrANendriyane priya padArthono paMja ane nikara karI dIdho. goLanA yAvatuM anya ghaNA rasendriyane yogya padAthanA paMja ane nikara karI dIdhA. karIne te sthAna para khADA khodayA. khADA khodIne temAM goLanuM pANI, khAMDanuM pANI, poranuM pANI tathA anya aneka prakAranuM pANI bharI dIdhuM. koyalaka yAvatu zilApaTTaka tathA anya sparzendriyane yogya AstaraNa-pratyAstaraNa rAkhI dIdhAM. rAkhIne, tenI pAse cAre tarapha nizcala, niSpada ane mUka thaI rahyA. tyAra pachI te ghoDAo tyAM AvyA, jyAM utkRSTa zabda, sparza, rasa, rUpa ane gaMdhanA dravyo rAkhyA hatAM. tyAM AvIne temAMthI koI-koI ghoDA "A zabda, Adi apUrva che ema vicAra karIne temAM Asakta na thatAM dUra-dUra cAlyA gayA. te ghoDAo tyAM jaIne ghaNA ja gocara prApta karIne tathA pracUra ghAsa pANI prApta karIne nirbhaya thayA, udvega rahita thayA ane sukha-sukhe vicaravA lAgyA. A pramANe he AyuSyanuM zramaNo ! amArA je sAdhu athavA sAdhvI zabda, sparza, rasa, rUpa, ane gaMdhamAM Asakta nathI thatA, te A lokamAM aneka sAdhuo, sAdhvIo, zrAvako ane zrAvikAonA pUjanIya bane che, yAvatu saMsArathI tarI jAya che. [18] te ghoDAomAM keTalAka ghoDAo jyAM te utkRSTa zabda Adi padArtho hatA, tyAM pahoMcyA. atyaMta Asakta thayA. ane temanuM sevana karavAmAM pravRtta thayA. tyAra pachI tenuM sevana karanAra te ghoDAo kauTumbika puruSo dvArA ghaNA lUTa pAzothI gaLAmAM yAvatuM pagomAM baMdhAyA- tyAre te kauTumbika puruSoe te azvone pakaDI lIdhA. pakaDIne Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 nAyAdhamma kahAo- 1-17/186 teo naukAo dvArA potavahanamAM laI gayA. laI AvIne potavahanane tRSaNa, kASTha Adi Avazyaka padArthothI yAvatu bharI lIdhuM. tyAra pachI te sAMyAtrika naukAvaNiko dakSiNa dizAnA anukUla pavana dvArA jyAM gaMbhIra pota paTTana hatuM, tyAM AvyA. AvIne potavahananuM laMgara nAkhyuM. laMgara nAkhIne te ghoDAne utAya jyAM hatizISa nagara hatuM, jyAM kanakaketu rAjA hato, tyAM AvyA. AvIne baMne hAtha joDIne rAjAnuM abhinaMdana karyuM. abhinaMdana karIne te azva upasthita karyo. tyAra pachI rAjA kanakaketue te sAMyAtrika vaNikono zulka mApha karI dIdho. temano satkAra-sanmAna karyo ane vidAya karyo. tyArapachI kanakaketu rAjAe kAlikaTrIpa mokalelA kauTumbika puruSone bolAvyA. bolAvIne teno paNa satkAra ane sanmAna karyuM pachI vidAya karyo. tyAra pachI kanakaketu rAjAe azvamardako ne bolAvyA. temane kahyuM- "devAnupriyo ! tame mArA ghoDAone vinIta karo." tyAre azvamardakoe "ghaNuM sAruM' ema kahIne rAjAno Adeza svIkAra karyo. svIkAra karIne teoe te ghoDAonA mukha, kAna, nAka, khura, kaTaka, bAMdhIne, caukaDI caDhAvIne, tobaro caDhAvIne, paTatAnaka lagAvIne, khAssI karIne, velA, vetono, latA ono, cAbukono, ane cAmaDAnA koraDAno prahAra karIne vinIta karyA. tyAra pachI kanakaketue te azvamaIkono satkAra karyo. sanmAna karyuM. tyAra pachI te ghoDAo mukha baMdhanathI yAvatu cAmaDAnI cAbukonA prahArathI khuba ja zArIrika ane mAnasika duHkhone prApta thayA. tevIja rIte he AyuSyanuM zramaNo ! ApaNA je nigraMtho ane nigraMthIo dIkSita thaIne priya zabda, sparza, rasa, rUpa, ane gaMdhamAM vRddha thAya che ane Asakta thAya che, te ghaNA zramaNo yAvatu zrAvikAonA avahelanAnA pAtra bane che, yAvatu bhava bhramaNa kare che. [187-188] kala ribhita hAthatALI ane bAMsurInA zreSTha ane manohara vAdyo nA zabdomAM anurakta thanAra ane zrotrendriyanA vazavartI banela prANI AnaMda mAne che. paraMtu zrotrendriyanI dudantitAno eTalo doSa hoya che-jema pAradhinA pIMjarAmAM rahela tittiranA zabdane sahana na karato tittira pakSI vadha ane baMdhanane pIMjarAmAM phasAyela tittiranA zabda ne sAMbhaLI svAdhIna tittira potAnA sthAnathI bahAra Ave che ane pAradhi tene bAMdhI le che. zrotrendriyane te nahi jItavAno A duSpariNAma che. [189-190] cakSuIndriyanA vazIbhUta ane rUpamAM anurakta thanAra puruSa, strIonA stana, jaghana, vadana-, hAtha, paga ane netromAM tathA garviSTha banelI strIonI vilAsa yukta gatimAM ramaNa kare che, AnaMda mAne che. paraMtu cakSu-IndriyanI dudantatAthI eTalo doSa hoya che ke jema buddhihIna pataMgiyA baLatI AgamAM jaI paDe che. [191-192] sugaMdhamAM anurakta dhrANendriyanA vazavartI banela prANI zreSTha dhUpa mAlyanALA tathA anulepanacaMdanA dinA lepanI vidhimAM ramaNa kare che, paraMtu dhrANendriyanI dudantatAthI athatu indriyane damana na karavAthI eTalo doSa hoya che ke auSadhinI gaMdhathI sarpa potAnA bilathI bahAra Ave che ane aneka kaSTa bhogave che. [193-194] rasamAM Asakta ane jihuvA indriyanA vazavartI thayela prANI kaDavA, tIkhA, kasAyelA khATA temaja madhura rasavALA ghaNAM khAdya, peya, lehya-cATavA yogya padArthomAM AnaMda mAne che. paraMtu jihuvA Indriyane vaza thayelane eTalo doSa utpanna thAya che kATAmAM phasAyela ane pANIthI bahAra kheMcela ane sthalamAM pheMkAto Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-17 163 matsya taraphaDIyA mAre che. ane mRtyu pAme che. [195-196] sparzanA sevanamAM sukha samajanAra ane sparzendriyane vazIbhUta prANI vibhinna RtuomAM sevana karavAthI sukha mAnanAra tathA vaibhava sahita, hitakAraka tathA manane sukha denAra mALA, zrI Adi padArthomAM ramaNa kare che. paraMtu sparzendriyanA vaza thayelane eTalo doSa hoya che ke loDhAno tIkSNa aMkuza hAthInA mastakane pIDA pahoMcADe che [197-201] kala, ribhita temaja madhura taMtrI, talatAla tathA bAMsurInAM zreSTha ane manohara vAdyonA zabdomAM je Asakta nathI tathAM te vazAtamaraNa maratAM nathI. IndriyothI parAdhIna thaI viSayo mATe lAlAyita banI maravuM vazAmaraNa kahevAya che. strIonA stana, jaghana, mukha, hAtha, paga nayana tathA gavayukta vilAsavALI gati Adi samasta rUpomAM je Asakta nathI thatAM, uttamaagara, zreSTha dhUpa, vividha hatuomAM vRddhine prApta thanAra puSponI mALAo tathA zrIkhaMDa AdinA lepananI gaMdhamAM je Asakta nathI thatAM, tIkhuM, kaDavuM, kasAyela khATo ane mITho khAdya, paya ane lehya-cATavA yogya, padArthanA AsvAdamAM je gRddha nathI thatA, hemanta Adi vibhinna RtuomAM sevana karavAthI sukha denAra, vaibhava sahita, hitakara ane manane AnaMda denAra sparzImAM je vRddha nathI thatA, e sarve vazAtamaraNe maratA nathI. [202-20] zrotranA viSaya banelA bhadra zabdothI sAdhue kyAreya tuSTa na thavuM joIe ane pApaka zabda sAMbhaLavA para ruSTa na thavuM joie. zubha athavA azubha rUpa cakSano viSaya prApta thavA para ghrANendriyane prApta thayela zubha athavA azubha gaMdhamAM jihvA indriyane prApta thayela zubha athavA azubha rasamAM sparzendriyane prApta thayela zubha athavA azubha sparzamAM sAdhue tuSTa athavA ruSTa na thavuM joIe. [207] A pramANe he jabU! zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatu muktine prApta thayelAe sattaramAM jJAta adhyayanano A artha pharamAvela che. adhyayana-17-nImunidIparatnasAgara karela gurjarachAyApUrNa (adhyayana-18-ssAmAM) [28]jo zramaNa bhagavAna mahAvIre sattaramA jJAta adhyayanano pUvakta artha pharamAvela che to aDhAramAM adhyayanano zuM artha pharamAvela che?" "he jabba ! te kALa ane samayamAM rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. tenuM varNana samajI levuM. tyAM dhanya nAmaka sArthavAha nivAsa karato hato. bhadrA nAmanI tenI patnI hatI. te dhanya sArthavAhanA putra ane bhadrAnA AtmA ja pAMca sArthavA hadArakaputro hatA. dhana, dhanapAla, dhanadeva, dhanagopa, ane dhana rakSita, pAMca putronI pachI janmelI susumA nAmanI bAlikA hatI. tenA hAtha, paga Adi aMgopAMga sukumArahatA. te dhanya sArthavAhane cilAta nAmano dAsa ceTaka hato. tene pAMce Indriyo pUrNa hatI ane zarIra paNa paripUrNa temaja mAMsathI upasthita hatuM. te bALakone ramADavAmAM kuzaLa paNa hato. tethI te dAsaceTaka suMsumAM bAlikAno bAla grAhaka rUpe niyata karavAmAM Avyo. tethI te suMsumA bAlikAne kamaramAM laI leto ane ramato raheto hato. te samaye te cilAta dAsaceTaka te ghaNA chokarAo, chokarIo bAlako, bAli Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 nAyAdhamma kalAo - 1/-/18/208 kAo, kumAro, kumArikAomAMthI keTalAkanI koDIo, vartaka, AloDiyA, daDA, kapaDA ane sADollaka,AbharaNa,mALA,alaMkAra haraNa karI leto. koine Akroza vacana kaheto, koInI mazkarI karato, koine ThagI leto, koInI bharjanA karato, koinI tarjanA karato ane koInI tADanA karato. tyAre te ghaNA chokarAo, chokarIo, bALako, bAlikAo, kumAro ane kumArikAo rotAM,anepotAnAmAtA-pitAne cilAta dAsanIkaratUta-vAta karatAM hatAM. tyAre te ghaNA chokarAo, chokarIo, bALako, bAlikAo kumAro, kumAri kAonA mAtA-pitA dhanya sArthavAhanI pAse AvatA AvIne dhanya sArthavAhanI pAse kheda bharelA vacanothI, gussAnA vacanathI, ThapakA bharelA vacanathI, kheda pragaTa karatA hatA, rotA hatA ane upAlaMbha ApatA hatA ane dhanya sArthavAhane A vRttAnta kahetA hatA. tyAra pachI dhanya sArthavAhe cilAta dAsa ceTakane A vAtane mATe vAraMvAra nA pADI rokyo, paraMtu cilAta dAsaceTaka te mAnato nahIM. dhanya sArthavAhanA rokavA para paNa tema karato rahyo. tyAre te mAtA-pitA atyanta krodhita thayA, yAvat dhanya sArthavAhanI pAse pahoMcyAM. pahoMcIne ghaNAja kheda yukta vacanothI teoe te vAta temane kahI. tyAre te dhanya sArthavAha te ghaNA chokarAo, chokarIo, bALako, bAlikAo, kumAra ane kumArikAonA mAtA-pitAnI A vAta sAMbhaLIne atIva kupita thayo teNe UMcA-nIcA Akroza vacanothI cilAta dAsaceTakaneAkroza vacana kahyA.bhartyanA karI, dhamakI ApI, tarjanA karI, UMcI-nIcI tADanA othI tADanA karI ane teNe potAnA gharethI bahAra kADhI mUkyo. [209] tyAre dhanya sArthavAhanA gharethI kADhI mUkAyela te cilAta dAsaceTaka rAja gRha nagaramAM, zrRMgATakomAM yAvat paMthomAM arthAit galI-galImAM, devAlayomAM sabhAomAM, parabo pANagRhamAM, jugArI lokonA aDDAomAM, vezyAonA gharomAM, tathA madyapAna gRhomAM sukhapUrvaka bhaTakavA lAgyo ane vadhavA lAgyo. tyAra pachI te dAsaceTaka cilAtane koi hAtha pakaDIne rokanAra tathA vacanathI rokanAra na rahyuM, tethI te niraMkuza buddhivALo, svecchAcArI, madirApAnamAM, corI karavAmAM, mAMsabhakSaNomAM, jugA2mAM, vezyAmAM, tathA parastrIomAM paNa Asakta thai gayo. te samaye rAjagRha nagarathI na atidUra ke na ati najIka prade zamAM, dakSiNa pUrva dizAmAM, siMhaguphA nAmanI eka cora pallI hatI. te pallI viSama girinitaMbanA prAMta bhAgamAM vaselI hatI. vAMsanI jhADI onA prAkArathI gherAyelI hatI. alaga-alaga TekarIonA prapAta rUpI parikhAthI yukta hatI, temAM javA AvavA mATe eka ja dvAra hatuM, paraMtu bhAgI chUTavA mATe nAnAnAnA aneka daravAjA hatA. jANakAra ja temAMthI nIkaLI zakatA ane praveza karI zakatA. tenI aMdara ja pANI hatuM. te pallInI bahAra najIkamAM pANI maLavuM atyaMta muzkela hatuM. corelA mAlane pAcho chInavavA mATe AvelI senA paNa te pallInuM kaMi bagADI na zakatI evI hatI te co2pallI ! te siMhanAmanI corapallImAM vijaya nAmano corasenApati raheto hato. te adhArmika yAvatuM adharmanI dhvajA hato. ghaNA nagaromAM teno yaza phelAyo hato. te zUra hato, dRDha prahAra karanAra, sAhasI, zabdavedhI hato te siMhaguphAmAM te vijaya cora pAMcaso coronuM adhipatitva bhogavato raheto hato. corono senApati te vijaya cora bIjA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-18 15 aneka corone mATe, vyabhicArIone mATe, gAMTha choDanArAo mATe, saMdhi karanAra mATe, khANa khodanAra mATe, rAjAnA apakArione mATe, RRNionA mATe, bAlaghAtako mATe, vizvAsaghAtio mATe, jugArio mATe tathA khaMDarakSako mATe, manuSyonA hAtha-paga Adi avaya vonuM chedana-bhedana karanArA anya lokone mATe kuDaMga samAna AdhAra bhUta hato. te samaye te cora senApati vijaya cora rAjagRha nagaranI bahAra dakSiNapUrvamAM sthita janapadane, grAmanA ghAta dvArA, nagaranI ghAtadvArA, gAyonuM haraNa karIne, lokone keda karIne, pathikone mArakUTa karIne tathA gAbaDu pADIne punaH punaH utpIDita karato thako, lokone keda karIne sthAnahIna temaja dhanahIna banAvato raheto hato. tyAra pachI rAjagRha nagaranA ghaNA abhizaMkI, caurAbhicaMkI, dArAbhizaMkI,dhaniko ane jugArio dvArA parAbhava pAmelo te cilAta dAsa ceTaka rAjagRha nagarathI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne jyAM siMhaguphA nAmanI co2 pallI hatI, tyAM pahoMcyo. tyAM pahoMcIne corasenApati vijaya coranI pAse pahoMcyo. pahoMcIne tenA zaraNamAM jaine rahevA lAgyo. tyAra pachI te dAsaceTaka cilAtI, vijaya nAmaka cora senApatinI pAse khaDUMga ane yaSTino dhAraka banI gayo. tethI jyAre paNa te vijaya corasenApati grAmano ghAta karavA yAvat pathikone mAravA-kUTavA jato hato, te samaye dAsaceTaka cilAta ghaNIja kUviya senAne hata temaja mathita karIne rokato hato ane pachI dhana Adi arthane laine, potAnuM kArya karIne siMhaguphA corapallImAM kuzala pAcho AvI jato hato. tyAre te vijaya corasenApatie cilAta corane ghaNI cora vidyAo, coramaMtra, coramAyA ane cora nikRtio zikhavADI dIdhI tyAra pachI vijaya corasenApati koi samaye mRtyune prApta thayo. tyAre te pAMcaso coroe moTA ThATha ghaNAM ane satkAra sAthe vijayacora senApatinuM nIharaNa karyuM-zmazAnamAM lai javAnI kriyA karI, pachI ghaNA prakAre laukika mRtakakRtya karyA. karIne samaya vyatIta thavA para te zokamukta thayA. tyAra pachI pAMcaso coroe eka bIjAne bolAvyA. cilAta corane siMhaguphA nAmaka corapallInA senA pati rUpe abhiSeka karyo. tyAre te cilAta corasenApati thai gayo tathA adhArmika yAvat thaine vica2vA lAgyo. tyAra pachI te cilAta corasenApati corono nAyaka yAvat kuDaMga nI samAna coro, vyabhi cArIo Adino AzrayabhUta thaI gayo. te siMhaguphA nAmaka corapallImAM pAMcaso corono adhipati thai gayo. [210] tyAra pachI cilAta corasenApatie eka vAra koi samaye vipula azana, pAna, khAdya ane svAgha taiyAra karAvIne, pAMcaso corone AmaMtrita karyA. tyAra pachI snAna karIne balikarma karIne, bhojana-maMDapamAM te pAMcaso coronI sAthe vipula aza nAdi tathA surA yAvat prasanna nAmaka madirAono AsvAda karavA lAgyo. bhojana karI lIdhA pachI pAMcaso corono vipula dhUpa,puSpa,gaMdha, mAlA ane alaMkArathI satkAra karyo, sanmAna karyuM, kahyuM. devAnupriyo ! rAjagRha nagaramAM dhanya nAmaka dhanADhya sArthavAha che. to hedevAnupriyo ApaNe jaie anedhanyasArthavAhanuMgharalUMTIe.telUMTamAM maLeluM vipula dhana, kanakasuvarNa yAvat zilA, pravAla vagere tamAruM ane suMsumA nAmanI chokarI mArI raheze. tyAre te pAMcaso coroe cora senApati cilAtanI A vAtano svIkAra karyo. tyAre pachI cilAta corasenApati te pAMcaso coronI sAthe bhInA cAmaDA upara Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. nAyAdhamma kahAo - 1/-/18/210 beTho. pachI divasanA aMtima praharamAM pAMcaso coronI sAthe kavaca dhAraNa karIne taiyAra thayo. temaNe Ayudha ane praharaNa-zastra grahaNa karyAM, komala gomukhita gAyanA mukhanI samAna phalaka dhAraNa karyuM.talavAro myAnamAMthI bahAra kADhI, khaMbhA upara tarkaza dhAraNa karyuM. dhanuSajIvAdorI yukta karI lIdhuM. bANa bahAra kADhI lIdhA. baIio ane bhAlA uchALavA lAgyA. jaMghAo upara bAMdhelI ghaMTaDIo laTakAvI dIdhI. zIghra vAjiMtro vAgavA lAgyA moTA-moTA utkRSTa siMhanAda ane coronI kala-kala dhvanithI evuM pratIta thavA lAgyuM jema ke samudrano khaLa-khaLa avAja thato hoya ! A pramANe avAja karatA teo siMhaguphA nAmaka corapallImAMthI bahAra nIkaLyA. AvIne rAjagRha nagarathI kaMika dUra eka saghana vanamAM ghusI gayA. tyAM jaine bAkI rahelA divasane pasAra karyo. sUrya asta thavAnI pratIkSA karavA lAgyA. tyAra pachI corasenApati cilAta ardhI rAtanA samaye, jyAre dareka jagyAe pUrNa zAnti thaI gaI, tyAre pAMcaso coronI sAthe komaLa gomukhita bAMdhIne phalaka sAthe jAMghA 52 avAja karatI ghugharI laTakAvIne jyAM rAjagRhano pUrva daravAjo hato, tyAM pahoMcyo. tALuM ughADavAnI vidyAnuM AhvAna karyuM. AhvAna karIne rAjagRha nagaranA dvAranA kamADane pANI chAMTyuM. kamADa ughADyA. rAja gRha nagaramAM praveza karIne moTA-moTA zabdothI udghoSaNA karato-ka2to A pramANe bolyo. 'devAnupriyo ! huM cilAta nAmaka corasenApati, pAMcaso coronI sAthe siMhaguphA nAmaka corapallIthI, dhanya sArthavAhanuM ghara lUMTavA Avyo chuM. je navI mAtAnuM dudha pIvA icchatA hoya, te nIkaLIne mArI sAme Ave.' A pramANe kahIne te dhanya sArthavAhanA ghare Avyo. tyAre dhanya sArthavAhe joyuM ke pAMcaso coronI sAthe cilAta corasenApati dvArA ghara lUMTAi rahyuM che. te joine te bhayabhIta thayo. gabharAine pAMce putronI sAthe ekAMta sthAnamAM cAlyo gayo. tyAra pachI corasenApati cilAte dhanya sArthavAhanuM ghara chUTyuM. lUMTIne ghaNuM dhana kanaka-sonuM yAvat svApateya tathA suMsumA dArikAne laine te rAjagRhathI bahAra nIkaLI jyAM siMhaguphA hatI te tarapha javAne mATe uMghata thayo. [211] tyAra pachI dhanya sArthavAha jyAM potAnuM ghara hatuM, tyAM Avyo. AvIne ghaNuM dhana, kanaka ane suMsumA putrInuM apaharaNa karyuM che. ema jANIne bahumUlya bheTa laine jyAM nagaranA rakSako hatA, tyAM gayo. jaine te bahu mUlya bheTa yAvat ApI. sarva vAta kahI. tethI he devAnupriyo ! ame suMsumA putrIne pAchI lAvavA mATe javA icchIe chIe he devAnupriyo ! te dhana kanaka Adi tamArUM ane suMsumA putrI mArI rahe.' tyAra pachI te naga22kSakoe dhanya sArthavAhanI te vAta sAMbhaLIne svIkAra karI. svIkAra karIne kavaca dhAraNa karIne sannaddha thayA. yAvat temaNe Ayudha ane praharaNa lIdhA ane jora-jorathI utkRSTa siMhanAdathI samudra samAna moTA avAja karatA thakA rAjagRha nagarathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne jyAM cilAta corasenApati che, tyAM pahoMcyAM. pahoMcIne cilAta cora senApati sAthe yuddha karavA lAgyA. tyAra pachI naga22kSakoe cilAta corasenApatine hata, mathita karIne yAvat parAjita karI dIdho. tyAre te pAMcaso cora nagararakSako dvArA hata, mathita ane parAjita thaine te vipula dhanakanaka Adi choDIne ane pheMkIne teo Ama tema bhAgI gayA. tyAre te naga22kSakoe te vipula dhana. kanaka Adine grahaNa karyuM. nagararakSako dvArA cora sainyane hata temaja mathita thayela jANIne cilAta cora Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-18 senApati bhayabhIta thaIne udvigna thayo. tyAre te suMsumAM putrIne laIne eka mahAna agrAmika ane lAMbA mArgavALI aTavImAM ghusI gayo. tyAre dhanya sArthavAhe joyuM ke cilAta suMsumA dArikAne aTavI sanmukha laI jAya che, tyAre pAMca putronI sAthe chaThThA pote kavaca paherIne, cilAtanA paganA mArge cAlyo. te tenI pAchaLa cAlato cAlato garjanA karato thako, paDakAra karato, pukArato, tarjanA karato ane tene trasta karato tenI pAchaLa cAlyo. tyAra pachI cilAte joyuM ke dhanya sArthavAha pAMca putronI sAthe chaThTho pote sannaddha thaIne mAro pIcho karI rahyo che. te joIne te nisteja, nirbala, parAkramahIna, vIryarahita thaI gayo. jyAre te suMsumA dArikAne laI javAmAM asamartha thayo, prAnta thaI gayo, glAni pAmyo, atyaMta zrAnta thaI gayo. tethI teNe nIlakamala samAna talavArane hAthamAM lIdhI. hAthamAM laine susumA gharikAnuM uttamaaMga mastaka chedI nAMkhyuM. chedIne tene grahaNa karIne te agrAmika aTavImAM praveza karyo. tyAra pachI te cilAta agrAmika aTavImAM tRSAthI pIDita thayo ane dizAne bhUlI gayo. tethI siMhaguphA corapallImAM na pahoMcatAM vacce mArgamAM ja mRtyu pAmyo. A pramANe he AyukhanuM zramaNo ! amArA je sAdhu yA sAdhvI pravrajita thaIne vamanane kADha nAra yAvat audArika zarIranA varNane mATe AhAra kare che, teo A lokamAM zramaNo, zramaNIo, zrAvako, zrAvikAonI avahelanAnA pAtra bane che, yAvatu dIrgha saMsAramAM paribhramaNa kare che. tyAra pachI jyAre dhanya sArthavAha pAMca putronI sAthe chaThTho pote cilA tenI pAchaLa doDatA-doDatA bhUkha ane tarasathI zrAnta thayo, glAna thayo ane khUba thAkI gayo ane cilAta corasenApatine potAnA hAthe pakaDavAmAM samartha na thayo. tyAre tyAMthI pAcho pharyo. pAchA pharIne jyAM susumA dArikAputrIne cilAte jIvanathI rahita karI dIdhI hatI, tyAM Avyo. AvIne joyuM ke suMsamA dArikA cilAta dvArA marA yelI che. te joine kuhADAthI kApelA caMpaka vRkSanI samAna pRthvI para paDI gayo. tyAra pachI pAMca putro sahita chaThTho pote dhanya sArthavAha Azvasta thayo,AkaMdana karato vilApa, moTA moTA zabdothI kuha kuha karato lAMbA samaya sudhI azupAta karato rahyo. tyAra pachI pAMca putro sahita chaThThA pote dhanya sArthavAha cilAta coranI pAchaLa agrAmika aTavImAM cAre tarapha doDavAnA kAraNe bhUkha ane tarasathI pIDita thaI cAre tarapha agramika aTavImAM pANInI tapAsa karI. tapAsa karIne teo zAnta thaI gayA, glAni pAmyA, khUba thAkI gayA ane khinna thaI gayA. teo agrAmika aTavImAM pANInI gaveSaNA karatA thakA paNa e pANI meLavI zakyA nahIM. tyAra pachI kyAMya paNa pANI na pAmIne dhanya sArthavAha jyAM susumAne jIvana rahita karelI hatI, tyAM Avyo. AvIne teNe jyeSTha moTA putrane bolAvyo. pANI meLavyA vinA ApaNe rAjagRha nagara mAM nahIM pahoMcI zakIe. tethI he devAnupriyo ! tame mane jIvanarahita karIne badhA bhAI o mArA mAMsa ane rudhirano AhAra karo. AhAra karIne svastha thaIne pachI A agrA 'mika aTavIne pAra karIne rAjagRha nagarane prApta karo. mitra, jJAtijanone malo tathA artha, dharma ane puNyanA bhAgI bano.' tyAre dhanya sArthavAhanA A pramANe kahevA para jyeSTha putra dhanya sArthavAhane kahyuM-tAtatame amArA pitA cho. guru cho, janaka cho, devatA svarUpa cho, sthApaka cho, pratisthApaka cho, kaSTathI rakSA karanAra cho, dukhathI bacAva Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 nAyAdhama kahAo-1-18/211 nAra cho. tethI he tAta! ame Apane jIvanarahita kema karIe? ane ApanA mAMsa tathA rUdhirano AhAra kema karIe? tethI he tAta ! mane jIvanarahita karIne mArA mAMsa ane rUdhirano AhAra karIne agrAmika aTavImAMthI bahAra nIkaLo, ItyAdi pUrvavata kahevuM. bIjA putra dhanya sArthavAhane kahyuM- he tAta ! ame guru temaja deva samAna jyeSTha baMdhune jIvanathI rahita nahIM karIe. he tAta ! Apa mane jIvanarahita karo, A pramANe trIjA, cothA ane pAMcamA putre paNa kahyuM. tyAre dhanya sArthavAhe kahyuM- he putro! ApaNAmAMthI koIne paNa jIvanarahita na karIe paraMtu A suMsumAM dArikAnuM zarIra nidmANa yAvatuM jIvathI tyakta che, tethI he putro ! suMsumA dArikAnA mAMsa ane rudhirano AhAra karavo ApaNA mATe ucita thaze. ApaNA loko te AhAra karIne svastha thaIne rAjagRha nagara pahoMcI zakazuM.' tyAre dhanya sArthavAha pAMca putronI sAthe araNi karI. pachI zara karyuM mathana karIne agni utpanna karI. agni prajvalita karIne suMsumAM dArikAnuM mAMsa pakA vIne te mAMsa tathA rudhirano AhAra karyo. te AhArathI teo svastha thaIne rAjagRha nagara sudhI pahoMcyA. potAnA mitro temaja jJAtijanone maLyA ane vipula dhana, kanaka ratna AdinA tathA puNyanA bhAgI banyA. [212] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra rAgRha nagaranA guNazIla caityamAM samosaryA. te samaye dhanya sArthavAha vaMdana karavA gayo. dhamopadeza sAMbhaLIne dIkSita thayo. kramazaH agyAra aMgano jANakAra thayo. aMta samaye eka mAsa nI saMlekhanA karI saudharma devalokamAM utpanna thayo. tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetramAM cAritra dhAraNa karIne siddhi prApta karaze. he jabba ! jema dhanya sArthavAhe varNane mATe, rUpane mATe, baLane mATe athavA viSayane mATe suMsumA dArikAnA mAMsa ane rudhirano AhAra karyo na hato. paraMtu kevaLa rAjagRha nagarane prApta karavA mATe ja AhAra karyo hato. e pramANe he AyuSyanuM zramaNo ! amArA je sAdhu athavA sAdhvIo vamana, prita, zukra, zoNitane kADhanAra, yAvat avazya tyAgavA yogya A audArika zarIranA varNana Adi mATe, AhAra karatA nathI. kevaLa siddhagatine prApta karavAne mATe AhAra kare che, teo A ja bhavamAM aneka sAdhuo, sAdhvIo, aneka zrAvako aneka zrAvikAonA pUjanIya bane che ane saMsAra kAntArane pAra pAme che. adhyayana-18nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-19-puMDarIka) [213] jo zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat siddhine prApta evA bhagavAne jJA tAnA aDhAramA adhyayanano pUrvokta artha pharamAvela che to he bhagavan! ogaNIsamA jJAta adhyayanano zuM artha pharamAvela che?" "he jabU! te kALa ane te samayamAM A jabbe dvIpa nAmanA dvIpamAM, pUrvavideha kSetramAM, sItA nAmaka mahAnadInA uttara kinAre, nIlavaMtA parvatanI dakSiNamAM, uttara taraphanA sItAmukha nAmaka vanakhaMDathI pazcimamAM ane eka zaila nAmaka vakSaskAra parvatathI pUrva dizAmAM puSkalAvatI vijaya hatI. te puSkalA vatI vijaya mAM puMDarIkiNI rAjadhAnI hatI. te nava yojana pahoLI ane bAra yojana lAMbI yAvatu sAkSAt devaloka samAna hatI. manohara, darzanIya, suMdara rUpavALI ane darzako ne AnaMda Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-19 169 pradAna karanAra hatI. te puMDarIkiNI nagarImAM uttara-pUrvanA bhAgamAM nalinIvana nAmaka udyAna hatuM. mahApadma nAmano rAjA hato. padmAvatI devI tenI paTTarANI hatI. temanA Atmaja be kumAro hatA. te A pramANe puMDarIka ane kaMDarIka. teo sukumAra hatA. temAM puMDarIka yuvarAja hato. te kALa ane te samayamAM sthavira muninuM Agamana thayuM. mahApA rAjA virone vaMdana karavA nIkaLyo. dhamopadeza sAMbhaLyo. puMDarIkane rAjya para sthApita karIne teNe dIkSA lIdhI. have puMDarIka rAjA banyo ane kaMDarIka yuvarAja thayo. mahApa aNagAre caudapUrvonuM adhyayana karyuM. tyAra pachI sthavira muni bahAra janapadamAM vicaravA lAgyA. mahApadma muni ghaNAM varSo sudhI saMyama pALIne yAvatu siddha thayA. [14] tyAra pachI eka vAra koI samaye punaH sthaviro puMDarIkiNI rAjadhAnImAM nalinIvana udyAnamAM padhAryA. puMDarIka rAjA temane vaMdana karavA nIkaLyo. kaMDarIka paNa mahAjanonA mukhathI sthavironA AgamananA samAcAra sAMbhaLIne mahAbala kumAranI jema nIkaLyo. yAvatu sthavironI upAsanA karavA lAgyo. sthaviroe dharmano upadeza Apyo. dhamapadeza sAMbhaLIne puMDarIka zramaNopAsaka thayo yAvatu potAnA sthAne pAcho pharyo. tyAra pachI kaMDarIka yuvarAja ubho thayo. ubhA thaIne teNe A pramANe kahyuM-bhagavan! Ape jema kahyuM che te tema ja che - satya che. huM puMDarIka rAjAnI anumati laIne pachI saMyama grahaNa karIza." sthavire kahyuM- he devAnupriya! jema sukha upaje tema karo. tyAra pachI kaMDarIke sthavirone vaMdana karyA. vaMdana karIne namaskAra karyA. namaskAra karIne sthaviro pAsethI nIkaLyo. nIkaLIne te cAra ghaMTAvALA ghoDAnA ratha para ArUDha thayo, yAvatuM rAjabhavanamAM AvIne utaryo. utarIne jyAM puMDarIka rAjA hato, tyAM Avyo. AvIne hAtha joDIne vAvatu puMDarIkane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! meM sthavironI pAse dharma sAMbhaLyo che ane te dharma mane racyo che. tethI he devAnupriya! huM pravrajyA aMgIkAra karavA icchuM chuM." tyAra pachI puMDarIka rAjAe kuMDarIka yuvarAjane A pramANe kahyuM, he devAnupriya ! tame atyAre dIkSita na bano. huM tamAro mahAna mahAna rAjyabhiSeka karavA icchuM chuM. tyAre kuMDarIke puMDarIkanA A vacanano Adara na karyo, yAvatu te mauna rahyo. tyAre icchA na. hovA chatAM paNa teNe niSkramaNa-abhiSekathI abhiSikta karyo, yAvatu sthavirone ziSyabhikSA pradAna karI. tyAre kaMDarIka pravrujita thayo, aNagAra banI gayo. yAvatu agyAra aMgono vettA thayo. tyAra pachI sthavira bhagavaMto anyadA koI samaye puMDarIkiNI nagarInA nalinIvana udyAnathI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne bahAra janapadamAM vihAra karavA lAgyA. 215) tyAra pachI te puMDarIka aNagArane anta, prAnta AhArathI zalakanI jema zarIramAM dAhajvara utpana thayo. te rUNa banI vicaratA hatA. tyAra pachI anya eka samaye sthaviro jyAM puMDarIkiNI rAjadhAnI hatI, tyAM AvyA. AvIne nalinIvana udyAnamAM samosaya. puMDarIka rAjA vaMdana mATe nIkaLyo. dharma sAMbhaLyo. kaMDarIkane vaMdana karyA, namaskAra karyo. vaMdana-namaskAra karIne kaMDarIka muninA zarIrane sarva prakAre bAdhAyukta tathA rogayukta joyuM. joine jyAM sthavira bhagavaMto hatA, tyAM AvyA. AvIne sthavira bhagavaMtone vaMdana-namaskAra karyA. kahyuM "bhagavanhuM kaMDarIka aNagAra Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 nAyAdhamma kahAo-1-19215 nI yathApravRtta auSadha-bheSaja vaDe cikitsA karAvavA icchuM chuM. tethI he bhagavana! Apa mArI yAnazAlAmAM padhAro." tyAra pachI sthavira bhagavaMtoe puMDarIka rAjAnuM A nivedana svIkAra karyuM. tyAra pachI jema maMDuka rAjAe zailaka rAjAnI cikitsA karAvI hatI tema puMDarIka kaMDarIkanI cikitsA karAvI yAvatu kaMDarIka aNagAra balavAna zarIravALA thaI gayA. tyAra pachI sthavira bhagavaMtoe puMDarIka rAjAne pUchyuM, pUchIne bahAra janapadamAM vihAra karavA lAgyA. te samaye kaMDarIka aNagAra roga AMtakathI mukta thai javA para paNa te manojJa azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAramAM mUcchita, vRddha, Asakta ane tallIna thavAthI puMDarIka rAjAne pUchIne bahAra janapadamAM ugra vihAra karavAmAM samartha na thayA, zithilAcArI thaine tyAMja rahyAM. tyAra pachI puMDarIka rAjAe A kathAno artha jANyo tyAre te snAna karIne ane vibhUSita thaine tathA aMtaHpuranA parivArathI parivRtta thaIne jyAM kaMDarIka aNagAra hatA, tyAM Avyo, AvIne teNe traNa vAra AdakSiNA prada kSiNA karI pachI vaMdanA karI, namaskAra karyo. kahyuM- devAnupriya ! Apa dhanya cho, kRtArtha cho, katapuya cho ane sulakSaNavALA cho, je Apa rAjyane ane aMtaHpurane choDIne, aMta purane dhikkArIne yAvatu pravrajita thayA cho ane huM adhanya chuM, puNyahIna chuM, yAvatuM rAjya mAM aMtapuramAM ane mAnavIya kAmabhogomAM mUcchita yAvatuM tallIna chuM. yAvatu dIkSita thavAmAM samartha nathI. tethI he devAnupriya! Apa dhanya cho yAvatu Apane janma ane jIvana nuM suMdara phaLa meLavela che." - tyAra pachI kaMDarIka aNagAre puMDarIkanI A vAtano Adara na karyo, yAvatuM te mauna rahyA. tyAre bIjIvAra ane trIjIvAra paNa puMDarIke kahyuM. tyAra pachI IcchA na hovA chatAM paNa vivazatAne kAraNe lajjAthI ane moTA bhAInA gauravanA kAraNe puMDarIka rAjAne pUchyuM. te sthavironI sAthe bahAra janapadamAM vicaravA lAgyA. te samaye sthavi ronI sAthe temaNe thoDo samaya ugra vihAra karyo. tyAra pachI te zramaNatvathI thAkI gayo. zramaNatvathI kaMTALI javAthI zramaNatva tarapha tiraskAra prApta thayo. sAdhutAnA guNothI mukta thayo. tethI te dhIme-dhIme sthavironI pAsethI nIkaLI gayA. nIkaLIne jyAM puMDarIkiNI nagarI hatI, jyAM puMDarIka rAjAnuM bhavana hatuM, tyAM AvyA. AvIne azovATi kAmAM zreSTa azokavRkSanI nIce pRthvIzilApaTTaka upara besI gayA. besIne bhagnamano ratha ciMtA magna thai rahyA. tyAra pachI puMDarIka rAjAnI dhAyamAtA jyAM azokavATikA hatI tyAM AvI. tyAM AvIne teNe kaMDarIka aNagArane ciMtAmagna joyo. joine jyAM puMDarIka rAjA hato, tyAM AvIne vAta karI. - tyAra pachI puMDarIka rAjA, dhAyamAtA pAsethI A vAta sAMbhaLIne ane samajIne saMbhrAnta thaIne uThyA. uThIne aMtaHpuranA parivAranI sAthe azokavATikAmAM gayA. jaIne kaMDarIka aNagArane traNavAra pelAnI jema kahyuM-devAnupriya ! tame dhanya cho. yAvatuM dIkSita thayA cho. huM adhanya che ke yAvatu saMyama levAmAM asamartha chuM. tethI he devAnupriya! tame dhanya cho yAvatuM mAnavIya janma ane jIvananuM suMdara phaLa meLavela che. paNa kaMDarIka aNagAra mauna rahyA.tyAra pachI puMDarIke kaMDarIkane ApramANe kahyuM. "bhagavana!zuMbhogonuM prayojana che ? tyAra kaMDarIke kahyuM - hA prayojana che?" tyAre puMDarIka rAjAe koTambika Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-19 puruSone bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM.-devAnupriya ! zIghratAthI kaMDarIkano mahAna arthavyavALA yAvatuM rAjyAbhiSekanI taiyArI karo. [216] tyAra pachI puMDarIke svayameva paMcamuSTi loca karyo. ane svayaM cAturyAma sarva dharma aMgIkAra karyo. aMgIkAra karIne kaMDarIkanA AcArabhAMDa grahaNa karyA. grahaNa karIne A pramANeno abhigraha grahaNa karyo. "sthavira bhagavaMtane vaMdana namaskAra karIne, sthavira bhagavaMtanI pAse cAtumi dharma aMgIkAra karIne pachI mane A hAra karavo kidhe.' A pramANe kahIne ane A pramANeno abhigraha dhAraNa karIne puMDarIka puMDarIkiNI nagarIthI bahAra nIkaLyA. nIkaLIne anukramathI cAlatA thakA, eka gAmathI bIje gAma jatAM, je tarapha sthavira bhagavaMta hatA, te tarapha gamana karavAne udyata thayA. [217) tyAra pachI kaMDarIka rAjAne praNIta AhAra karavAthI, atijAgaraNa karavAthI ane ati bhojananA prasaMgathI te AhAra sArI rIte pariNata na thayo, pacI na zakyo. te AhAra na pacavAthI madhya rAtrinA samaye kaMDarIka rAjAnA zarIramAM ujjavala, vipula, atyaMta gADhI yAvatuM dussaha vedanA utpana thaI. tenuM zarIra pittajvarathI vyApta thaI gayuM. tethI tene dAha thavA lAgyo. kaMDarIka evI rogamaya sthitimAM rahevA lAgyo. tyAra pachI kaMDarIka rAjA rAjyamAM rASTramAM, ane aMtaHpuramAM yAvatu atIva Asakta banI, ArtadhyAnanA vazIbhUta thaI, IcchA vinA ja parAdhIna banIne kAla mAsamAM kAla karIne, nIce sAtamI pRthvImAM sarvotkRSTa sthitivALA narakamAM nArakI rUpe utpanna thayo. e pramANe yAvat je ApaNA sAdhu yA sAdhvI dIkSita thaIne pAchA mAnavIya kAmabhogonI IcchA kare che te yAvatuM saMsAramAM paryaTana kare che. [218] tyAra pachI puMDarIka aNagAra jyAM sthavira bhagavaMto hatA, tyAM AvyA. AvIne sthavira bhagavaMtane vaMdana-namaskAra karyo. vaMdana-namaskAra karIne sthavira bhagavaMtonI pAse bIjI vAra cAturyAma dharma aMgIkAra karyo. pachI SaSThabhaktanA pAraNAmAM prathama porasIe svAdhyAya karyo. yAvatuM aTana karatAM ThaMDuM rakSa, bhojana pANI grahaNa karyuM. grahaNa karIne "A mArA mATe paryApta che' ema vicArIne pAchA pharyA. AvIne bhojanapANI batAvyAM. batAvIne sthavi ronI AjJA laIne mUchara hita thaIne tathA gRddhi, Asakti, temaja tallInatAthI rahita thaIne jema sarSa bIlamAM sIdho cAlyo jAya che tema svAdimane zarIra rUpI koThAmAM nAkhe che. tyAra pachI puMDarIka aNagArane te kAlAtikAnta rasahIna, ThaMDo ane rukSa bhojana pANIno AhAra samyaka rUpe pariNata na thayo. te samaye te paMDarIka aNagAranA zarIramAM ujjavala yAvatuM dussaha vedanA utpanna thaI. temanuM zarIra pittajvarathI vyApta thaI gayuM ane zarIramAM dAha thavA lAgyo. tyAra pachI puMDarIka aNagAra nisteja, nirbala, vIryahIna, ane puruSakAra-parA krama rahita thaI gayo. temaNe baMne hAtha joDIne yAvatu A pramANe kahyuM.- yAvatu siddhine prApta arihaMta bhagavaMtane namaskAra. ho mArA dhamapaMcAya, dhamopadezaka evA sthavirone mArA namaskAra ho. sthavironI pAse pahelAM paNa meM samasta prANAtipAtanA pratyAkhyAna karyA hatA. yAvatuM mithyAdarzanazalyanA pratyAkhyAna karyA hatA. ItyAdi kahIne vAvatu AlocanA pratikramaNa karIne kAlamAsamAM kola karIne sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA. tyAMthI anantara zruta thaine mahAvideha kSetramAM utpanna thaine yAvatu siddhine prApta Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 nAyAdhama kahAo - 119/218 karaze. sarva duHkhono aMta karaze. e pramANe he AyuSyanuM zramaNo ! je sAdhu yA sAdhvI saMyama laine manuSya saMbaMdhI kAma bhogomAM Asakta thatA nathI, rakta thatA nathI, yAvatu pratighAta pAmatA nathI, teo A bhavamAM ghaNA sAdhu, ghaNI sAdhvIo, ghaNA zrAvako ane ghaNI zrAvikAo dvArA arcanIya, vaMdanIya, pUjanIka, satkArita sanmAnita, kalyANarUpa, maMgalarUpa, deva ane caitya samAna, upAsanA karavA yogya thAya che. te sivAya " paralokamAM paNa rAjadaMDa, rAjanigraha, tarjanA ane tADanAne pAmatA nathI yAvatu catugati rUpa saMsAranI aTavIne pAra kare che. [21] A prathama zrutaskaMdhanA ogaNIsa adhyayana eka eka divase karavAthI ogaNIsa divasamAM te pUrNa thayA che. adhyayana-10-nI munidIparatnasAgarakarelagurjarachAyApUrNa | | zrutaskaMdha-1-gurjarachAyApUrNa kara grutaskaMdha- 2 : ja varga-1 ka. (adhyayana-1-kAlI) [22] te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. te rAjagRha nagaranI bahAra uttarapUrva dizAmAM guNazIla nAmanuM caitya hatuM. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMte vAsI ziSya Arya sudhamAM svAmI nAmaka sthavira bhagavaMta jAtinuM pana, UMcA jAtinA, kuLathI saMpanna yAvatu cauda pUrvanA vettA ane cAra jJAnothI yukta hatA. te pAMcaso aNagArothI parivRta thaine anukramathI cAlatA, eka gAmathI bIjA gAme vicaratA, sukha-sukhe vihAra karatA, jyAM rAjagRha nAmaka nagara hatuM, jyAM guNazIla udyAna hatuM, tyAM padhAryA. yAvatu saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA vica ravA lAgyA. mATe pariSada nIkaLI. dharmano upadeza Apyo. pariSada pAchI gaI. te kALe ane te samaye Arya sudharmAnA aMtevAsI ziSya AryajabU nAmanA aNagAra yAvatu paryApAsanA karatA A pramANe bolyA- he bhagavan! jo zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatuM siddha gatine pAmelA jinezvare chaThThA aMganA "jJAtazruta' nAmaka prathama skaMdhano A arthaprarUpela che, to dharmakathA' nAmaka dvitIya zrutaskaMdhano zuM artha pharamAvela che? "he jabba ! zramaNa bhagavAna mahAvIre yAvatu siddhine prApta jinezvare "dharmakathA' nAmaka dvitIya zrutaskaMdhanA dasa varga kahelA che. amarendranI agramahiSIo, vairocanendra varocanarAja balinI agramahiSIo, asurendrane choDIne nava dakSiNadizAnA bhavana, pationI ajhamahiSIo, asurendrane choDIne nava uttaradizAnA bhavanapatiIndronI agramahiSIo, dakSiNadizAnA vANavyaMtaradevonA indronI ajhamahiSIo, uttara dizAnA vANacaMttaradevonA IndronI agramahiSIo, caMdranI agamahiSIo,sUryanI agramahiSI,zakra IndranI agramahiSI, ane izAnendranI agnamahiSIo.. he jabUzramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat siddhine thayelAe, prathama varganA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutaskaMdha-2, varga-1, adhyayana-1 173 pAMca adhyayana kahelA che. te A pramANe-kAlI, rAjI, rajanI, vidyuta ane medhA. he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagaramAM guNazIla udyAna hatuM. zreNika rAjA hato.celaNA rANI hatI. te samaye svAmI samosaya.pariSada nIkaLI yAvatu pariSada paryapAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM kAlI nAmaka devI caramacaMcA rAjadhAnImAM, kAlavaMtasaka bhavanamAM, kAla nAmaka siMhAsana upara AsIna hatI. cAra hajAra sAmAnika devIo, cAra mahatarikA devIo, parivAra sahita traNo pariSado, sAta anIko, sAta anikAdhipatio, soLa hajAra AtmarakSaka devo tathA anyAnya kAlAvaMtasaka bhavananA nivAsI asura kumAra devo tathA devIonI sAthe parivRtta thaIne jorathI vAgatA vAjinTo AdithI manoraMjana karatI vAvata vicaratI hatI. te kAlI devI A kevala kalyAjabUdvIpane potAnA vipula avadhijJAnano upayoga lagADI jotI hatI. teNIe zramaNa bhagavAna mahAvIrane joyA. joIne te harSita ane saMtuSTa thaI tenuM citta AnaMdita thayuM, mana prItiyukta thayuM, te apata rdayavALI thaIne siMhAsana uparathI UThI. pAdapIThathI nIce UtarI.teNIe pAdukA utArI nAMkhI pachI tIrthaMkara bhagavAnanI sanmukha sAta-ATha pagalA AgaLa vadhI. vadhIne teNIe jamaNA ghUMTaNane pRthvI para rAkhyo ane DAbA ghUMTaNane upara rAkhyo, pachI mastaka kaMika UMcuM rAkhyuM, tyAra pachI kaDA ane bAju baMdhathI taMbhita bhujAo bhegI karI, baMne hAtha joDIne yAvatuM A pramANe kahevA lAgI. yAvatu siddhine prApta arihaMta bhagavaMtane namaskAra ho. yAvatu siddhine prApta karavAnI IcchAvALA zramaNa bhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra. ahIM rahelI huM tyAM sthita bhagavAnane vaMdanA karuM chuM. tyAM sthita zramaNa bhagavAna mahAvIra ahIM rahelI mane dekhe." A pramANe kahIne vaMdanA karI, namaskAra karyA. vaMdana-namaskAra karIne pUrva dizA tarapha mukha karIne potAnA zreSTha siMhAsana upara ArUDha thaI. tyAra pachI kAlI devIne A prakArano adhyavasAya yAvata utpanna thayo-"zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karIne thAvatu temanI papAsanA karavI mArA mATe zreyaskara che." jema sUyabhideve potAnA Abhiniyogika devone AjJA ApI hatI, tevI rIte kAlI devIe AjJA ApI kezreSTha devatAonA gamanane yogya, yAna-vimAna banAvIne taiyAra karo, vizeSatA e ke hajAra yojana vistAravALu vimAna banAvyuM. zeSa varNana sUyabhidevanI samAna jANavuM. potAnA nAma-gotra kahyuM. tenI jema nATaka batAvyuM. pachI kAlIdevI pAchI gaI. gautama svAmIe kahyuM-bhagavan! kAlI devInI divyaRddhi kyAM cAlI gaI ? bhagavAne uttaramAM kuTAkAra zAlAnuM draSTAMta ApyuM. kAlI devIne A manohara devaddhi pUrva bhavamAM zuM karavAthI maLI che ? devabhavamAM kevI rIte prApta thaI ? ane kevI rIte tenI sAme AvI? he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jambudvIpa nAmaka dvIpamAM, bharata kSetramAM AvalakalpA nAme nagarI hatI te nagara bahAra IzAna koNAmAM AmrazAlavana nAmaka udhAna hatuM. jitazatru rAjA hato. te AmalakalpA nagarImAM kAla nAmano eka gAthApati raheto hato. te dhanADhya hatA, koithI parAbhava pAmato na hato. te kAla nAmaka gAthApatine kAlazrI nAmanI patnI hatI. tenA hAtha paga sukumAra hatA yAvatuM suMdara avayavovALI manohara hatI. te kAla gAthA patinI putrI ane kAlazrInI AtmajA kAlI nAmaka dArika - putrI hatI. ghaNI moTI vaya Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 nAyAdhama kahAo- 2/1/1/220 hovA chatAM kumArI hatI. te jIrNa hatI ane jIrNa hovA chatAM kumArI hatI. tenA stano, nitaMba avanata banI gayA hatA. vara tenAthI virakta thaI gayA hatA. te kALa ane te samayamAM puruSAdAnIya, temaja dharmanI Adi karanAra pArzvanAtha arihaMta hatA. te vadhu mAna svAmInI samAna hatA. vizeSatA A ke pArzvanAtha nava hAtha UMcA zarIravALA, soLa hajAra sAdhuo ane ADatrIsa hajAra sAdhvIothI parivRta hatA. tyAra pachI kAlI dArikA pArzvaprabhunA AvAgamananA samAcAra sAMbhaLIne hRSTatuSTa thaI yAvatu saMtuSTa yavALI thaIne jyAM mAtA-pitA hatA. tyAM AvI AvIne baMne hAthajoDIneyAvatuA pramANe bolIhemAtApitA!jo ApanI AjJA hoya to mArI pArzva prabhunA caraNamAM vaMdana karavAne mATe javAnI IcchA che." mAtA pitAe kahyuM- he devAnuM pritane jema sukha upaje, tema kara paraMtu dharmanA kAryamAM vilaMba na kara." tyAre kAlI nAmaka dArikA draupadInI samAna bhagavAnane vaMdanA karI yAvat upAsanA karavA lAgI. tyAre pArtha arihaMta puruSAdAnIye kAlI dArikA temaja anya pariSadane dharmopadeza Apyo. tyAra pachI kAlI dArikA A pramANe bolI- he bhagavAna ! huM nigraMtha pravacana upara zraddhA karuM chuM. yAvatu tame je kahyuM che te tema ja che. kevala he devAnupriya! huM mArA mAtApitAne pUchIne ApI devAnupriyanI pAse saMyama levA IcchuM chuM.' bhagavAne kahyuM: 'devAnuM priye ! jema sukha upaje tema karo." "he mAtApitA ! meM pArzvanAtha arihaMtanI pAse dharma sAMbhaLyo che. te dharmanI meM IcchA paNa karI che. punaH punaH IcchA karI che, tenA para ruci karI che. tethI huM mAtA-pitA ! huM saMsAranA bhayathI udvigna thayelI che. janma-maraNanA bhayathI bhayabhIta thaI chuM. to huM ApanI AjJA meLavIne pArzvanAtha arihaMtanI pAse muMDita thaIne gRhatyAgIne aNagAritA banAva icchuM chuM. mAtA pitAe kahyuM- devAnupriye ! jema sukha upaje tema karo. dharma kAryamAM vilaMba na karo." yAvatu he devAnupriya huM Apane ziSyAnI bhikSA ApuM chuM. tethI devAnupriya ! Apa ziSyAnI bhikSA aMgIkAra karo. bhagavAna bolyA- he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo. dharmakAryamAM vilaMba na karo." tyAre te kAlI kumArIe pArzva arihaMtane vaMdana-namaskAra karyA. vaMdana-namaskAra karIne te uttara pUrva dizAmAM gaI. tyAM jaIne teNIe svayaM ja AbhUSaNamAlA, alaMkAra utAryA ane svayaMja loca karyo pachI jyAM puruSAdAnIya arihaMta pArtha hatAM, tyAM AvI. AvIne pArzva arihaMtane traNavAra vaMdana-namaskAra karIne A pramANe bolI. "bhagavan! A loka Adipta che athatu janma-maraNa AdinA saMtApathI baLI rahyo che, ItyAdi devAnaMdAnI samAna jANavuM. huM IcchuM chuM ke Apa svayaM mane dIkSA pradAna karo. tyAra pachI puruSAdAnIya arihaMta pArzvanAthe svayameva kAlIkumArIne puSpacUlA Ayane ziSyAnA rUpamAM pradAna karI. tyAre puSpacUlA Ayae kAlI kumA rIne svayaM dIkSita karI. yAvatu kAlI pravrajyA aMgIkAra karIne vicaravA lAgI.tyAra pachI te kAlI Aya isamitithI yukta yAvatu gupta brahmacAriNI banI gaI. tyAra pachI te kAlI Ayae puSpacUlA ApanI pAse sAmAyikathI laIne agyAra aMgonuM adhyayana karyuM tathA ghaNA caturthabhakta, SaSThabhakta Adi tapasyA karatI vicAravA lAgI. tyAra pachI te koI samaye te kAlIA zarIra bAkazikA vagere sukamAlikAnI jema jANavuM banI gaI. tyAra pachI te kAlI Aya pAsatyA pAsatyavihAriNI, ava Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - zrutaskaMdha-2, varga-1, adhyayana-1 175 sana,avasagnavihAriNI, kuzIlA. kuzIlavihAriNI, yathA chaMdA, yathAchaMdavihAriNI, saMsakatA, saMsaktavihAriNI thaine, ghaNAM varSo sudhI grAmaya payayanuM pAlana karIne, ardhamAsanI saMlekhanA karIne, AtmA ne kSINa karIne trIsa bhakta anazanane chedIne, te pApasthAnanI AlocanA ane prati kramaNa karyA vinA kALasamaye kALa karIne camacaMcA rAjadhAnImAM kAlavataMsaka nAmanA vimAnamAM, upapAta sabhAmAM, devazayyAmAM. devadUSya vastrathI aMtarita thaIne aMgulanI asaMkhyAtamA bhAganI avagAhanA dvArA kAlI devInA rUpe utpanna thaI. - tyAra pachI kAlI devI tatkAla utpanna thaIne sUryAbhidevanI jema yAvatu pAMca patithI yukta banI gaI. tyAra pachI te kAlI devI cAra hajAra sAmAnika devo tathA anya ghaNA kAlAvatuMsaka nAmanA bhavanamAM nivAsa karanAra asurakumAra devonuM tathA devIonuM adhipatitva karatI thakI rahevA lAgI. A pramANe he gautama! kAlI devIe te divya devaRddhi prApta karI. yAvatuM upabhogamAM AvavA yogya banAvI che. "bhagavana! kAlI devInI keTalI kAlanI sthiti kahI che? "he gautama! aDhI palyopamanI sthiti kahI che. gautama - bhagavana! te kAlI devI te devalokathI anaMtara eNvIne kyAM utpanna thaze ? bhagavAna - he gautama! te mahAvideha kSetrathI siddha thaze.' (vargaH 1- adhyayana 2-rAjI) [221] jo yAvatu siddhine prApta zramaNa bhagavAna mahAvIra jinezvare prathama varga nA prathama adhyayanano pUvakta artha pharamAvelo che to prathama varganA bIjA adhyayanano zuM artha pharamAvela che ?" "he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. temAM guNazIla caitya hatuM. svAmI samosaya. pariSada nIkaLI yAvatuM paryApAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM rAjI nAmaka devI camacaMcA rAjadhAnIthI kAlI devInI jema bhagavAnane vAMdavA AvI. nATyavidhi batAvIne yAvatu pAchI cAlI gai. te samaye gautame teNIno pUrvabhava pUchaDyo. bhagavAne kahyuM, "he gautama ! te kALa ane te samayamAM AmalakalyA. nAmanI nagarI hatI. AmrazAlavana udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. rAjI nAmaka gAthApati hato. tene rAjIzrI bhAyI hatI. rAjI temanI putrI hatI. pArtha nAtha prabhu samosaya.je rAjI putrI vandana karavA nIkaLI.kAlInI jema saMyama laIne zarIra bAkuzikA banI gai. ityAdi sarvavRttAnta kAlI samAna jANavuM yAvat aMte siddha thaze." (vargaH 1- adhyayana-3-rajanI). [222] jo bIjA adhyayanano pUrvokta artha kahyo to trIjA adhyanano zuM artha pharamAvela che ?" "A pramANe he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRhanagara hatuM. guNazIla caitya hatuM. jema rAjInA saMbaMdhamAM kahyuM te ja pramANe rajanInuM paNa jANavuM. vizeSatA e ke AmakalpA nagarImAM rajanI gAthApatinI rajanI zrI tenI bhAya hatI. rajanI dArikAputrI hatI. zeSa sarva vRttAnta pUrvavata, samajavo. ( varga 1- adhyayana-4-vidata). [23] te ja pramANe vidyutanuM vRttAnta paNa samajavuM. AmalakalpA nagarI, vidyuta Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 nAyAdhama kahAo- 2/1/5/224 gAthApati, vidyutazrI tenI bhAryA ane vidyuta nAme putrI hatI. zeSa sarva kathA pUrvavatuM. ( vargaH 1- adhyayana-5-medhA) [24] te ja pramANe meghAnuM paNa vRttAnta samajavo. AmalakalpA nagarI, megha nAmaka gAthApati, meghazrI nAme tenI jAya ane meghA putrI zeSa pUrvavat. vargaH 1-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ( varga 2 - adhyayano-1 thI pa) [22] jabba ! yAvatuM siddhine prApta bhagavAna mahAvIre bIjA varganA pAMca adhyA yano batAvelA che te A pramANe- zuMbhA nizuMbhA raMbhA niraMbhA madanA." he jabU! A pramANe te kALa ane te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. guNazIla nAme udyAna hatuM. svAmI samosaryA. pariSada nIraLI vAvatu. paryApAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM balicaMcA rAjadhAnImAM zuM bhAvatuMsaka bhavanamAM, zuMbhA devI zubha nAme siMhAsana upara ArUDha hatI. ItyAdi kAlI devInI jema sarva vRttAnta jANavo zrI gautama svAmIe pUrvabhava pUgyo. bhagavAne kahyuM-zrAvastI nagarI hatI. koSTaka nAme caitya hatuM. jitazatru nAme rAjA hato. zrAvastImAM zuMbha nAme gAthApatihato zuMbhazrI nAme bhAryA hatI. zuMbhA nAme tenI putrI hatI. zeSa sarva vRtaktAnta kAlInI samAna jANavo. vizeSa tAe ke zuMbhA devInI sADA traNa palyopamanI sthiti hatI. zeSa cAre adhyanano teja pramANe artha jANavo. | varga-2nImunidIparatnasagAre karelagurjarachAyApUrNa (dhara varga 3 ka adhyayanaH 1-54) [22] he jabba ! trIjA varganA copana adhyayana prarUpelA che. he jabU! te kALA ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. guNazIla caitya hatuM. bhagavAna padhAryA. pariSada nIkaLI yAvatuM parphapAsanA karavA lAgI. te kAla ane te samayu, IlA nAmaka devI dharaNI nAmaka rAjadhAnImAM, IlAvataMsaka bhavanamAM, IlA nAmaka siMhAsana upara beThI hatI. kAlI devInI samAna IlA devI paNa vAvatu nATyavidhi batAvIne pAchI gaIH gautama svAmIe pUrvabhava mUkyo. bhagavAna uttara Ape che. vArANasI nagarI hatI. temAM kAma mahAvana nAmaka udyAna hatuM. IlA nAme gAthApati hato. IlAzrI tenI bhAya hatI. ilA. nAmaka putrI hatI. zeSa sarva vRttAnta kAlInI samAna jANavo. vizeSatA e ke ilA Aya dharaNendranI agramahiSInA rUpamAM utpanna thaI. ardha palyopamathI kaMIka adhika tenI sthiti jANavI. zeSa vRttAnta pUrvavatu. A pramANe kramathI saterA saudAminI IndrA dhanA. ane vidyutA, A pAMca devIonA pAMca adhyayano kahevA joIe A dareka dharaNendranI agramahiSI che. A pramANe cha adhyayano. koI paNa vizeSatA vinA veNudevanA jANavA joIe. te pramANe kaMi paNa vizeSatA vinA ghoSanA paNa cha-cha adhyayana jANavA. A pramANe dakSiNa dizAnA indronA copana adhyayano che. te badhA vArANasI nagarInA kAmamahAvana udyAnamAM kahevA joie. varga-3nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - zrutaskaMdha-2, varga-4 177. (aa vargaH 4 adhyayanaH1-54) [227] he jabU! cothA varganA copana adhyanano prarUpelA che. he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagaramAM bhagavAna samosaya. pariSada nIkaLI yAvatuM paryapAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM rUcA devI, rUcAnaMdA rAjadhAnImAM, rucakAvataMsaka bhavanamAM rUcaka nAmanA siMhAsana upara beThI hatI. ItyAdi sarva vRttAnta kAlInI samAna jANavo. vizeSatA e ke pUrvabhavamAM caMpA nagarI hatI, pUrNabhadra caitya hatuM. tyAM racaka nAme gAthApati hato. rUcakazrI tenI bhAya hatI. rUcA nAme tenI putrI hatI. zeSa vRttAnta pUrvavata. vizeSatA e ke bhUtAnanda nAmanA indranI agramahiSInA rUpe utpanna thayelI. kaMIka nyUna ane palyopamanI sthiti jANavI. te ja pramANe surucA rucAMzA rucakAvatI rucakAntA ane prabhA nAme pAMca adhyayano pAMca devIonA jANavA. teja pramANe cha-cha devIo navamA mahAghoSa sudhI utara dizAnA IndronI kahevI. A pramANe cha cha adhyayana nava IndronA kahevAthI copana adhyayana thAya che. | varga-4nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa ] ( 1 vargaH 5 kapa adhyayanaH 1-32) 228] he jabU! pAMcamA varganA batrIsa adhyayana kahela che, [2290-232] kamalAdevI kamalaprabhA utpalA devI sudarzanA devI rUpavatI bahurupA surupA subhagA pUNa bahuputrikA uttamAM bhArikA paghA vasumatI kanakA. kanakaprabhA avataMsAketumatI vajasenA. ratipriyA rohiNI navamikA hI puSpavatI bhujanA bhujagavatI mahAkacchA aparAjitA sughoSA vimalA susvarA ane sarasvatI. [233] he jabba ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. yAvatuM mahAvIra bhagavAna samosaryA. pariSada nIkaLI yAvatuM paryApAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM kamalA devI kamalA nAmaka rAjadhAnImAM, kamalAvartaka bhavanamAM, kamala nAma nA siMhAsana upara ArUDha hatI. zeSa sarva vRttanta kAlI devInI samAna jANavo. vizeSatA e ke pUrvabhavamAM nAgapura nagaramAM, sahastrApravana udyAnamAM,kamala nAme gAthApati hato. tene kamalazrI patnI hatI. tene kamalAnAme putrI hatI. pArzvanAtha arihaMtanI pAse saMyama lIdho. zeSa vRttAnta pUrvavata. vizeSatA e ke kAla nAmanA pizAcakumArendranI ajhamahiSI rUpe utpanna thayelI. tenI sthiti adhapilyopamanI jANavI. e ja pramANe zeSa sarva adhyayano dakSiNa dizAnA vANavyaMtara indronA kahevA joie. kamalAprabhA Adi ekatrIsa kanyAoe nAgapura nagaramAM, sahastrApravana dikSA lIdhI, udyAnamAM mAtA-pitAnA nAma te te putrIonA nAma samAna jANavA, adhapalyopamanI sthiti jANavI A pramANe pAMcamA vargano artha batAvelo che. varga-5-nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | ( vargaHdaka adhyayana 1-33) [234] chaTTo varga paNa pAMcamA varganI samAna jANavo. vizeSatA e ke A badhI kumArIo mahAkAla Indra Adi uttara dizAnA indronI agramahiSIo thaI. pUrva Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 nAyAdhamma kahAo - 1/5/1 thI 33/234 bhavamAM te badhI sAketa nagaramAM utpanna thaI hatI. uttarakuru udyAnamAM temanI dIkSA thai. kumArIonA nAmanI samAna mAtA-pitAnA nAma jANavA. zeSa sarva pUrvavata. varga- 6 - nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa 6 varSa:7 adhyayana-1-4 [235] he jammU ! sAtamA varganAM bhagavAne cAra adhyayana prarUpelA che. te A pramANe sUryaprabhA AtapA arcimAlI ane prabhaMkarA he jammU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagaramAM yAvat bhagavAna samosaryA. yAvat pariSada nIkaLI. paryApAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM sUryaprabhAvadevI sUrya vimAnamAM, sUryaprabha siMhAsana upara ArUDha hatI. zeSa sarva vRttAnta kAlInI samAna. vizeSatA e ke pUrvabhavamAM arakjhurI nagarImAM, sUryaprabha gAthApatinI sUryazrI nAme patnI hatI. tene sUryaprabhAnAme putrI hatI. yAvat te sUrya nAmaka IndranI agramahiSI thai. tenI pAMcaso varSa-adhika ardha palyopamanI sthiti jANavI. zeSa sarva kAlI devI samAna jANavuM. te ja pramANe zeSa sarvatraNe devIono vRttAMta jANavo arakjhurI nagarImAM utpanna thai ityAdi. varga - 7 - nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa -- 6 vargaH 8 F adhyayana:1-4 [236] 'he jammU ! yAvat bhagavAn mahAvIre AThamA varganA cAra adhyayana kahelA che. te A pramANe- caMdraprabhA doSInAbhA arcimIlI ane prabhaMkA. he jammU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagaramAM yAvat svAmI bhagavAna samosaryA yAvat pariSada paryupAsanA karavA lAgI.' te kALa ane te samayamAM caMdraprabhA devI caMdraprabhA nAmanA vimAnamAM, caMdraprabhA siMhAsana upara beThI hatI. zeSa vRttAnta kAlI devInI samAna jANavo. vizeSatA e ke pUrvabhavamAM mathurA nagarImAM, caMdravataMsaka udyAna hatuM. tyAM caMdraprabhA gAthApati hato. caMdrazrI tenI patnI hatI caMdraprabhA temanI putrI hatI zeSa pUrvavata yAvat caMdra nAmaka IndranI agramahiSI thai. tenI sthiti pacAsa hajAra varSa adhika arthapalyopamanI kahelI che. zeSa sarva kAlInI samAna jANavuM. te ja pramANe zeSa traNe devIo paNa mathurA nagarImAM utpanna thai yAvat mAtA pitAnA nAma te te putrInA nAma samAna jANavA. zeSa pUrvavat jANavuM. varga- 8 -nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa varga-9 [237] 'he jammU ! navamA varganAM ATha adhyayana kahelA che. te A pramANe- padmA zivA satI aMjU rohiNI namikA acalA ane apsarA 'he jammU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. bhagavAna samosaryA yAvat pariSada paryupAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM padmAvatI nAmanI devI hatI. saudharma kalpamAM, padmAvataMsaka vimAnamAM, sudharmA sabhAmAM, padmanAmaka siMhAsana upara beThI. zeSa vRttAnta kAlI devI samAna jANavo. A pramANe kAlI devInA gamanA vRttAnta anusAre Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-2, varga-9 179 ATha adhyayano jANavA joie vizeSatA e ke pUrvabhavamAM be devIo zrAvastI nagarImAM, be jaNI hastinApura naga2mAM, be jaNI kAMpilyapura nagaramAM, be jaNI sAketa nagarImAM utpanna thaI. badhAnA pitAnuM nAma padma ane mAtAnuM nAma vijay hatuM. badhI pArzva arihaMtanI pAse pravrujita thai ane zukra indrinI agramahiSI thaI. temanI sthiti sAta palyopamanI kahI che. badhI mahAvideha kSetramAM utpanna thaIne yAvat samasta duHkhono aMta ka2ze. varga-9 - nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa vargaH 10 [238-241] 'he jammU ! yAvat samAM varganA ATha adhyayana prarUpela che. te A pramANe :- kRSNA kRSNarAjI rAmA rAmarakSitA vasu vasuguptA vasumitrA ane vasuMdharA. A ATha IzAna devalokanI agramahiSIo che. 'he jammU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM, yAvat bhagavAna samosaryA. pariSada nIkaLI yAvat paryupAsanA karavA lAgI. te kALa ane te samayamAM kRSNA devI izAna kalpamAM, kRSNAvataMsaka vimAna mAM kRSNa nAmanA siMhAsanaupara sudhama sabhAmAM beThI hatI. zeSa sarva vRttAnta kAlInA samAna jANavo. te ja pramANe AThe adhyayanano paNa kAlInA gamathI jANavA. vizeSatA e ke pUrvabhavamAM be banArasa nagarImAM, be rAjagRha nagaramAM, be zrAvastI nagarImAM, be kauzAmbI nagarImAM utpanna thai. darekanA pitAnuM nAma rAma ane mAtAnuM nAma dharma hatuM. dareka pArzvanAtha arihaMta pAse dIkSita thai. teo puSpacUlA Aryane ziSyAnA rUpe sopANI dareka izAna indranI agnamahiSI thai darekanI sthiti nava palyopamanI kahelI che. dareka mahAvideha kSetramAM siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze ane sarva duHkhono anta ka2ze. A pramANe he jammU ! dharmanI AdinA kartA, tIrthanA sthApaka, svayaMbodhane prApta, puruSottama yAvat siddhine prApta zramaNa bhagavAna mahAvIre A pramANe kahyuM che. dharmakathA nAmano bIjo zrutaskaMdha dazavargomAM samApta thayo. varga- 10-nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyA pUrNa zrutaskaMdha - 2 - gurjarachAyA pUrNa 6 | nAyAdhammakahAo-gurjarachAyApUrNa aMgasUtra-6-gurjarachAyApUrNa Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] namo namo nimmala desaNassa paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH /12/2Z s uvAsaga dasAo sAtamuM aMgasUtra-gurjarachAyA SSSSSSSSSSSSSSS 22 S SSSSSSSSSS (kaadhyayana-1-ANaMdaH-) [1] te kAle ane te samaye campA nAmaka nagarI hatI. tenuM varNana uvavAI sUtra pramANe samajI levuM, pUrNabhadra nAmanuM udyAna hatuM. [2]te kAle ane te samaye Arya sudhamasviAmI samosa- sudhamAM svAmInA jyeSTha aMtevAsI jaMbU svAmIe temanI upAsanA karatAM pUchyuM, bhagava ahaMnta yAvatuM nivaNine prApta thayelAM zramaNa bhagavAna mahAvIre jJAtAdharmakathA nAmaka chaThA aMgano A artha kahyo che, je meM tamArA pAsethI sAMbhaLyo che. to upAsakadazA nAmaka sAtamA aMgano zo artha kahyo che? he jaMbU! zramaNa yAvat nivaNine prApta upAsakadazA nAmaka sAtamAM aMganA daza adhayayano kahelAM che. []AnaMda, kAmadeva, gRhapati calunIpitA, surAdeva, cullazataka, gRhapati kuMDakolika, sakaDAlaputra, mahAzakitaka, naMdinIpitA ane sAhipitA. [4]he bhagavAna! bhagavaMta mahAvIre prathama adhyayanano zo artha kahyo che? [pahe jaMbU, te kALe ane te samaye vANijyagrAmanagara hatuM. te vANijyagrAma nagaranI bahAra IzAna koNamAM dUtipalAzacaitya hatuM. jitazatrurAjA hato. tenuM varNana uvavAI mujaba. te vANijyagrAmamAM AnaMda nAmaka gRhapati raheto hato. te saMpanna ane bIjA koIthI parAbhava na pAmanAra hato. te AnaMda gRhapatine cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTi vyAjamAM ane cAra hiraNyakoTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokAyelI hatI. vaLI tene daza hajAra gAyonA eka vajanA hisAbe cAra vrajo hatA. te AnaMda gRhapatI ghaNA rAjA dhanika vagere yAvatu sArthavAhonA ghaNA kAryomAM maMtra-vicAromAM tathA kuTuMmbomAM gRhya rahasyo, nizcayo ane vyavahAromAM pUchavA yogya, salAha levA yogya hato. potAnA kuTumbano paNa AdhAra, pramANabhUta yAvatu badhA kAryone vadhAranAra hato. te AnaMda gRhapatine zivAnandA nAme bhAya hatI. te paripUrNa aMgavALI, yAvatu suMdara rUpavALI, AnaMda gRhapatine priya ane AnaMda gRhapatine sAthe anurakta ane avirakta thayelI ISTa zabdAdi manuSya saMbaMdhI kAma ane bhogono anubhava karatI. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 adhyayana-1 hatI. te vANijyagrAma nagaranI bahAra IzAna koNamAM kollAka nAme saMniveza- te samRddhivALo, nirupadrava, darzanIya, suMdara yAvatu manane prasanna karanAra hato. te kollAka saMnivezamAM AnaMda gRhapatinA ghaNA mitra, jJAtijano, svakIya, svajana saMbaMdhI ane parijano hatAM. te dhanika ane samartha hato. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA. pariSada nIkaLI ane vAMdIne pAchI gaI. koNIkarAjAnI peThe jitazatrarAjA vaMdana karavAne nIkaLyo. nIkaLIne yAvatu papAsanA karI. tyArapachI AnaMda gRhapati mahAvIra svAmI AvyAnI A vAta sAMbhaLI arihaMta bhagavaMtonuM nAma zravaNa paNa mahAphaLavALuM che to vaMdana-namaskAra vagerenuM zuM kahevuM ? mATe huM jAuM ane yAvatu temanI parvapAsanA karuM, evo vicAra karI zuddha ane sabhAmAM praveza karavA lAyaka vastro dhAraNa karI alpa ane mahAmUlya alakAro vaDe alaMkRta zarIravALo thaI potAnA gharathI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne koraMTa puSpothI mALAthI yukta chatra dhAraNa karI manuSyonA samUhathI vIMTAyelo, page cAlIne vANijyagrAma nagaranA madhyabhAgamAM thaIne nIkaLe che ane jyAM dUtipalAza caitya che ane jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne traNa vAra pradakSiNA karI vaMdana-namaskAra yAvatuM purkapAsanA kare che. []tyArabAda zramaNa bhagavAnuM mahAvIre AnaMda gRhapatine tathA atyaMta moTI pariSadane dharmopadeza karyo. pariSada pAchI gaI ane rAjA paNa pAcho gayo. [7]tyArabAda AnaMda gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, avadhArI prasanna ane saMtuSTa thaI A pramANe bolyo. he bhagavan! nircanja pravacana upara zraddhA karuM chuM. pratIti karuM chuM. ruci karuM chuM. bhagavan! tame kaho cho te ema ja che. tema ja che. he bhagavan! te satya che. he bhagavan! e mane iSTa che. e mane svIkRta che ane Icchita ane pratIcchita che. devAnupriyA ApanI pAse jema ghaNA rAjA, yuvarAjo, rAjasthAnIya puruSo, mAMDaliko, kauTumbiko, zreSThI, senApati ane sArthavAho vagere muMDa thaIne gRha nivAsathI nIkaLI muni thayA tevI rIte huM pravrajyA grahaNa karavAmAM samartha nathI. huM pAMcaaNuvrata ane sAtazikSAvrata AvI rIte bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkAra karIza. bhagavAne kahyuM. jema sukha Upaje tema karo- pratibandha na karo. [8]tyArabAda AnaMda gRhapati zramaNabhagavaMtamahAvIranI pAse prathama skUla prANAtipAtanuM pratyAkhyAna karyuM ke huM yAvat jIvana mana vacana ane kAyA vaDe sthUla prANAtipAtanuM AcaraNa nahi karuM ane nahi karAvuM. pachI te sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che ke huM yAvatuM jIvana be karaNa traNa yogamana vacana kAyA thI mRSAvAda karuM nahi, karAvuM nahi pachI sthUla adattAdAnanuM pratyAkhyAna kare che. jIvanaparyata dvividha trividha-mana vacana ane kAyA vaDe adattAdAna nahi karuM ane nahi karAvuM.pachI svadArasantoSa saMbaMdhI pratyAkhyAna karyuM. eka zivAnandanA patnI sivAya bAkInI strI sAthe maithuna vidhinuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyArabAda IcchAnuM parimANa karato hiraNya ane suvarNanuM parimANa kare che. cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTi vyAjamAM ane cAra hiraNyakoTi gRha ane gRhopakaraNanA vistAramAM rokelI che. te sivAya bAkInA hiraNya-suvarNa vidhino tyAga karuM chuM. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 uvAsagadasAo- 1/8 te pachI catuSpAdi vidhinuM parimANa kare che. daza hajAra gAyanuM eka vaja tevAM cAra vraja sivAya bAkInA catuSpadonuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyArabAda kSetra-vAstunuM parimANa kare che. jenAthI so vIghA kheDI zakAya evuM eka haLa, evA pAMcaso haLo sivAya anya badhA-kSetra-vAstunuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyArapachI gADAnuM parimANa kare che. bahAra dezAntaramAM gamana karavA yogya pAMcaso gADA ane mAlane vahana karanArA pAMcaso gADA uparAMta badhA zakyonuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra bAda vahANanuM pratyAkhyAna kare che. dezAntaramAM mokalavA yogya vahANo sivAya bAkInA vahANonuM pratyAkhyAna karuM chuM tyArabAda upabhoga-paribhoga vidhinuM pratyAkhyAna karatAM aMganuM paNa-zarIra luMchavAnA yuvAla AdinuM parimANa kare che. eka sugaMdhI lAla TuvAla sivAya bAkI badhA zarIra luMchavAnA badhA TuvAla AdinA pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra pachI dAtaNanI vidhinuM parimANa kare che. eka lIlA jeThImadhanA dAtaNa sivAya bAkInA dAtaNano tyAga karuM chuM. eka madhura AmaLAnA phaLa sivAya bAkInA phaLono tyAga karuM chuM. zatapAkasI vastuo bheLavI ane sau vAra ukALIne taiyAra karela ane sahastrapAka tela sivAya bIjAM mAliza karavAnA telonuM pratyAkhyAna karuM chuM. tyAra bAda udavartana vidhinuM parimANa kare che. eka sugandhI-gabdha cUrNa sivAya bAkInA udvartana vidhino tyAga karuM chuM. ATha auSTrika ghaDA pANI sivAya vadhAre pANI vaDe snAna karavAno tyAga karuM chuM.. tyAra bAda vastranI vidhinuM parimANa kare che. eka kSImayugala sivAya bAkInAM vastrono tyAga karuM chuM. agara-kuMkuma kesara ane caMdanAdi sivAya bAkInA vilepanano tyAga karuM chuM. eka zuddha kamaLa ane mAlatInA puSponI mALA sivAya bAkInA puSpa vidhino tyAga karuM chuM. kAnanAM AbharaNa ane nAmavALI mudrikA sivAya bAkInA alaMkA rono tyAga karuM chuM. agara zilArasa, lobAnano dhUpa vagere sivAya bAkInA dhUpa vidhino tyAga karuM chuM. tenA pachI bhojanavidhinuM pariNANa karato peyavidhinuM parimANa kare che. eka kASThapeya sivAya bAkInA peyavidhino tyAga karuM chuM. tyArapachI pakavAnonuM parimANa kare che. eka ghevara ane khAMDanAM khAjAM sivAya bIjA bhakSyano tyAga karuM chuM. eka bAsamatI cokhA sivAya bAkInA cokhAno tyAga karuM chuM. vaTANAno sUpa, magano sUpa ane aDadanA sUpa sivAya bAkInA badhA dALano tyAga karuM chuM. tyAra bAda ghInuM parimANa kare che. eka zaradotunA gAyanA sArabhUta ghI sivAya bAkInAM ghIno tyAga karuM chuM. tyAra pachI zAkavidhinuM parimANa kare che. vAstu cUr ane dudhInA zAka sivAya zeSane tyAga karuM chuM. tyAra pachI madhura rasanA pINAnI vidhinuM parimANa kare che. pAlikA mAdhura sivAya bAkInA badhA madhura rasono tyAga karuM chuM. sedhAzta-kAMjIvaDA-dAlavaDA sivAya zeSa jemavidhino tyAga karuM chuM. eka varasAdanuM pANI sivAya bAkInAM badhAM pANIno tyAga karuM chuM. pAMca sugaMdhI padArtha sahita tAMbula sivAya bAkInA badhAM mukha vAsa vidhino tyAga karuM chuM. tyAra pachI cAra prakAranA anartha daMDano tyAga kare che. te A pramANe apadhyAnAcarita-dudhyAna karavuM. pramAdAcarIta-pramAda sevavA, hiMstra pradAnahiMsA karanAra zastrAdi ApavA ane pApakarmano upadeza karavo. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 183 [9]zramaNabhagavAnamahAvIreAnaMdazramaNo pAsakane A pramANe kahyuM haAnaMda ! jeNe jIvAjIva tatvane jANelA che evA ane yAvatuM nircanja pravacanathI anatikramaNIyadevAdi vaDe paNa calAyamAna na thaI zakanAra evA-zramaNopAsake samyaktanA pradhAnasthUla pAMca aticAro jANavA joIe paNa AcaravA joIe nahi. te A pramANe zaMkA kAMkSA vicikitsA para pAkhaMDa prazaMsA ane saMstava sthUla prANAtipAta viramaNavratanA pAMca pradhAna aticAro jANavA, paraMtu tenuM AcaraNa na karavuM.bandha, vadha-tADana, chaviccheda avayavonuM chedana bhAra bharavo ane bhakta pAna vyaccheda-pANI ane khorAka baMdha karavo. tyAra pachI skUlamRSAvAda viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA paNa tenuM AcaraNa na karavuM joIe. sahasA koInI upara khoTA doSano Aropa karavo, rahasA abhyAkhyAna-svadAramaMtrabheda, mRSopadeza-, kUTalekha karaNa- tyAra pachI pUla adattAdAna viramaNavratanA pAMca ati cAro jANavA paNa Aca raNa na karavuM. te A pramANe tenAlata-, taskara prayoga- viruddha rAjyamAM gamana karavuM. kUTatola-mApa-, tatu pratirUpaka vyavahAra-mULa vastunA jevI bIjI vastuno prakSepa karavo tyArabAda svadArasaMtoSavratane vize pAMca aticAro jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe ItraparigRhItAgamana aparigRhItAgamana koIe nahi grahaNa karelI vezyA vagere sAthe gamana karavuM. anaMgakrIDA, paravivAhakaraNa, kAmabhoga tIvrabhilASa tyAra pachI zramaNopAsake IcchA parimANa vratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi. te A pramANeka kSetra vAstu pramANatikrama, hiraNya-suvarNa pramANAtikrama, dvipada catuSpada pramANAtikrama, tyAra pachI dizAvatana pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahi. te urdhva dizA adhodizA ane tichadizAnA pramANanuM ullaMghana karavuM, kSetramAM eka tarapha vaddhi karavI, mRtyunyana- tyArapachI upabhoga-paribhoga vrata be prakAranuM kahevuM chuM. te A pramANe bhojanane AzrayI ane karmane AzrayI. temAM bhojanane AzrayI zramaNopAsake pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahi. te A pramANe sacittAhAra, sacitta pratibaddha AhAra, apahauSadhibhakSaNa-, duSpakvaauSadhibhakSaNa- tucchaauSadhi bhakSaNa. kamane AzrayI zrAvake paMdara kamadiAno jANavA paNa AcaravA nahi. te A che. aMgArakarma, vana-karma-, zakaTakarma, bhATaka karma sphoTaka karma, dattavANijya, rasavA Nijya, kezavANijya-, viSavANijya, yaMtra pIDana karma, nilAMchana karma.-dAvAgni dApanasarovara taLAva vagerene sUkavI nAkhavA ane asatIjana poSaNa tyAra bAda zreNaNopAsake anartha daMDa viramaNavratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravAnahi.kaMdarpa,kautkacya-maukharya-saMyuktAdhikaraNa-ane upabhoga-paribhoga atirikta-zramaNopAsake sAmAyikavratanA pAMcaaticAro jANavA ane teonuM AcaraNa na karavuM. te A pramANaH manoduppaNidhAna-manamAM duSTa ciMtana karavuM. vacana-duppaNidhAna,- kAyA duSpaNidhAna, sAmAyika karavAnuM smaraNa na rAkhavuM ane -aniyamita sAmAyika karavuM. tyArabAda zramaNopAsake dezAvakAzika vratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi. Anayana prayoga, - prakhyaprayoga, zabdAnuMpAta-ane rupALu pAta-bahika Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 uvAsaga dasAo- 19 pudagalaprakSepa-tyAra pachI zramaNopAsake poSadhopavAsamAM pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahi.apratilekhita-duSpati lekhita zayyA-saMsmAraka, apramArjita-duSpamArjita zayyA saMsmAraka apratilekhita duSpatilekhita uccAasavaNabhUmi,apramArjitadujhamArjita uccAra prasavaNa bhUmi-ane poSa dhopavAsanuM barAbara pAlana na karavuM. tyAra pachI zramaNopAsake yathAsaMvibhAga(atithisaMvibhAga) vratanApAMca ati cAro jANavA paNa AcaravA nahi. sacitta nikSepaNa, sacittapidhAna,-kAlAtikrama- para vyapadeza, matsaritA- tyAra pachI apa cchima mAraNAttika saMlekhanA jhoSaNA ArAdhanAnA pAMca aticAra jANavA paNa AcaravA nahi. A lokanA sukhonI abhilASA karavI paralogAsaMsapTaoge-paralokanA sukhonI abhilASA karavI.-jIvavAnI AziMsA karavI-maraNanI AzaMsA karavI ane-IndriyanA viSayonI IcchA karavI. [10]tyAra pachI AnaMda gAthApati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratarUpa bAra prakAranA zrAvakadharmano svIkAra kare che. svIkArIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karI eNe e pramANe kahyuM H bhagavanuM ! AjathI AraMbhI mAre anya tIrthikone, anya tIrthikonA devane, anya tIrthikoe grahaNa karelA arihaMtanAM caityone vaMdana-namaskAra karavA tathA pUrve teo na bolyA hoya to tenI sAthe AlApa - saMlApa- karavI tathA teone azana, pAna, khAdima ane svAdima ApavuM, na kahyuM. paNa emAM A pramANe AgAro che. rAjAbhiyoga-balanA AgrahathI,devatAbhiyoga-devatAnIparataMtratAthI,gunigraha ane vRtti kAMtAra e cha AgAra sivAya dharmabuddhithI uparyuktano tyAga che. mAre zramaNa nircanho ne prAsuka acitta ane eSaNIya azana, pAna, khAdima ane svAdima, AhAra, vastra, pAtra, kambala, pAdaprIMchanaka pITha, Asana, phalaka-pATiyuM, zavyA, vasati, saMstAraka tathA auSadha ane bhaiSajyA vaDe satkAra karavo yogya che, ema kahIne AvA prakArano abhigraha-grahaNa kare che. grahaNa karIne te saMbaMdhamAM prazna pUche che. prazno pUchI teno artha grahaNa kare che. artha grahaNa karI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra vaMdana kare che. vaMdana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI ane dUtipalAza caityathI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM vANijyagrAma nagara che ane jyAM potAnuM ghara che tyAM Ave che. tyAM AvIne zivAnaMdA bhAyane A pramANe kahe che. devAnupriye! meM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse A pramANe dharma sAMbhaLyo ane te dharma ane ISTa che, punaH punaH ISTa che ane tenI mane ruci thaI che. mATe devAnapriye tuM jA ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kara, yAvatu temanI paryApAsanA kara ane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratarUpa bAra prakAranA gRhasthadharmano svIkAra kara." [11]tyAra bAda te zivAnandA bhAya AnaMda zrAvaka dvArA ema kahevA para harSita ane prasanna thaI. te kauTumbika puruSone bolAve che bolAvIne A pramANe kahyuM, he devAnuM priyo! jaladI. laghukaraNa- ItyAdi varNanayukta baLado jemAM joDAyelA hoya evo zreSTha dhArmika ratha hAjara karo. tyAra bAda te zreSTha vAhanamAM besIne jAya che ane bhagavAnanI yAvatu paryapAsanA kare che. tyArabAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra zivAnandAne ane te moTI parSadAne dhamopadeza kare che. tyAra pachI zivAnandA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 adhyayana-1 pAse dharmane sAMbhaLI ane vicArI prasanna thaI ane yAvatu gRhastha dharmano svIkAra kare che. je dizAthI AvI hatI te ja dizA tarapha pAchI jAya che. [12]"bhagavan!' ema kahI bhagavAna gautama, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ne namaskAra karIne temaNe A pramANe pUchyuM. bhagavana! Ananda zrAvaka ApanI pAse muMDa thaIne pravrajyA grahaNa karavA samartha che? bhagavAne kahyuM he gautama! e artha samartha nathI AnaMda zrAvaka ghaNA varasa sudhI zrAvaka avasthAnuM pAlana karaze. pAlana karIne saudharma devalokane vize aruNAbha nAmaka vimAnamAM cAra palyo pama sthiti vALA devapaNe utpanna thaze. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra anya koI divase bahAranA dezo vihAra kare che. [13]tyAra pachI Ananda zrAvaka thaI gayo. jIva-ajIvano jJAtA thayo. yAvatu zramaNa nirjhanthone azanAdi vaDe satkAra karato vicAravA lAgyo. te zivAnaMdA bhAya paNa zrAvikA thaI zramaNa nircanthono satkAra karatI vihare che. [14]tyAra pachI AnaMda zrAvakanA aneka prakAranAM zIlavrata, guNavrata, viramaNavrata, pratyAkhyAna ane poSadhopavAsa vaDe AtmAne bhAvita karatA cauda varSa vyatIta thayA. jyAre te paMdaramAM varSanA madhyabhAgamAM vartatA hatA tyAre koI divase madhyarAtrinA samaye dharma jAgarikA karatA tene A AvA prakArano adhyAvasAya, vicAra, abhilASA ane manogata saMkalpa thayo-huM kharekhara vANijyagrAna nagaramAM ghaNAM rAjA, ghanADhya vagerene bahu mAnya chuM. yAvatuM mArA potAnA kuTuMbano AdhArabhUta chuM. tethI e vikSepa vaDe huM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArelI dharmaprajJaptine svIkAra karI pAlana karavA samartha nathI. te mATe mAre kAle sUryodaya thAya tyAre pUraNazeThanI jema vipula azana pAna khAdima ane svAdima AhAra taiyAra karAvI, yAvatu kuTuMbane AmaMtrI yAvatu jyeSTha putrane kuTuMbamAM prasthApita karIne, te mitra vagerenI yAvatuM jyeSTha putranI rajA mAgIne kollAka saMnivezamAM jJAnakulane vize poSaghazAlAnuM pratilekhana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI prApta karelI dharmaprajJaptino svIkAra karI ne vicAravuM e ja zreya che. AnaMda vicAra karIne vipula azanAdi taiyAra karAve che. mitra vagerene AmaMtrita kare che. bhojana karyA pachI AvelA te mitra jJAti vagereno yAvatu vipula puSpa vagere satkAra ane sanmAna kare che, yAvatu te mitra vagerenI samakSa jyeSTha putrane bolAve che. bolAvIne A pramANe kahe che. he putra! e pramANe kharekhara huM vANijya grAmamAM ghaNA rAjA, dhanika vagerene bahuM mAnya chuM, ItyAdi yAvatu A vikSepanA kAraNe huM dharma prajJaptino svIkAra karI vicaravAne samartha nathI. to atyAre mArA kuTuMbamAM tane prasthApita karI yAvatu dharma prajJaptino svIkAra karI viharavuM mhArA mATe zreya che. - tyAra bAda jyeSTha putra AnaMda zrAvakanA A kathanane "tahatti' kahIne vinaya vaDe kabUla kare che. tyAra pachI AnaMda zrAvaka te mitro vagerenI samakSa jyeSTha putrane kuTuMbamAM sthApana karyo. sthApanA karIne teNe e pramANe kahyuMH he devAnupriya! tame koI AjathI AraMbhIne bahu kAryomAM mane pUchazo nahi ane mArA mATe azanAhi pAna khAdima svAdima taiyAra karazo nahi. mArI pAse lAvazo nahi. tyAra habAda AnaMda zrAvaka jyeSTha putra ane mitra jJAti vagerenI rajA le che. rajA laIne potAnA gharathI nIkaLe che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 uvAsaga dasAo- 114 nIkaLIne vANijyagrAmanA madhyamAM thaI jyAM kollAka nAme saMniveza ane jyAM jJAnakula che, jyAM poSadhazAlA che tyAM jAya che. poSaghazAlA pramAje che. pramArjIne uccAra-dizA e javAnI ane pezAba karavAnI jagyAne jue che. DAbhano saMthAro pAthare che. tenA upara bese che. poSadhazAlAmAM poSagha grahaNa karI DAbhanA saMthArAne prApta thaI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI grahaNa karelI dharmaprajJaptino svIkAra kare vicare che. [15] AnaMda, zrAvakanI pratimAo svIkAra karIne vihare che. temAM prathama upAsaka pratimAM ne sUtra, kalpa,mArga pramANe yathArthapaNe, samyaka, kAyAvaDe sparza kare che, pALe che, zobhAve che, saMpUrNa kare che, kIrtina kare che ane tenuM ArAdhana kare che. [16]tyAra bAda AnaMdazrAvaka bIjI zrAvakanI pratimAne, ema trIjI, cothI. yAvatu dasamI, ane agiyAramI pratimAnuM yAvatuM ArAdhana kare che. tyAra pachI te AnaMda zrAvaka AvA prakAranA udAra vipula prayatnarUpe svIkArelA tapa karma vaDe zuSka yAvatu kRza thaI gayo. tenA zarIranI nADIo dekhAvA lAgI. tyAra pachI te AnaMda zrAvakane anya koI divase madhyarAtrIe dharmajAgarikA karatAM Avo saMkalpa thayo huM A prakAranA tapa vaDe kRza yAvatu dhamanIthI vyApta zarIra vALo thaI gayo chuM, paNa hajI mArAmAM utthAna, karma, baLa, vIrya, puruSArtha tathA zraddhA, dhairya ane saMvega che. jyAM sudhI mArA dhamacArya ane dhamapadezaka zramaNabhagavAna mahAvIra jina suhastI vicare che tyAM sudhI mAre AvatI kAle sUryodaya thaye sauthI chellI mAraNAttika saMlekhanAnI ArAdhanAthI yukta thaIne, AhArapANInuM pratyAkhyAna karI ane mRtyunI darakAra nahi karatAM rahevuM zreyaskara che. bIje divase prAtaHkALe yAvatu apacchima mAraNAntika saMlekhanAnI ArAdhanA yukta thaI yAvatuM mRtyunI darakAra nahi karato vihare che. tyArabAda te AnaMda zrAvakane anya koI divase zubha adhyavasAya vaDe, zubha pariNAma vaDe, vizuddha vezyAo vaDe ane avadhijJAnAvaraNa karmanA kSayopazamathI avadhijJAna utpanna thayuM. te pUrva dizAmAM lavaNa samudrane vize pAMcazo yojana pramANa kSetrane, eja pramANe dakSiNa ane pazcima dizAe paNa jANavA lAgyo. uttara dizAe kSudrahimavaMta nAmaka varSadharapararvata sudhI jANavA ane dekhavA lAgyo. te upara saudharma devaloka sudhI jANe che ane dekhe che. nIce ratnaprabhA pRthvInA 84000 varSanI sthiti vALA roya nArakAvAsa sudhI jANe che ane dekhe che. [17]te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA. parSadA vAMdavAne nIkaLI ane vAMdI tathA dhamapadeza sAMbhaLI pAchI gaI. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA STha antavAsI gautama gotrIya sAta hAtha zarIravALA-UMcA, samacaturastra saMsthAnavALA vajaRSabhanArA saMghayaNathI yukta, suvarNanI kasoTI upara ghaselA svarNanI rekhA jevA gauravarNa, kaThora tapavALA, tejasvI tapavALA, udAra, ghora guNavALA, brahmacaryanA dhAraka, zarIranA mamatvano tyAga karI denAra, potAnI vipula tejalezyAne saMkSipta karI rAkhanAra IndrabhUtiaNagAra nirantara chaTha-chaThanA tapathI tathA saMyama ane tapazcaryA dvArA AtmAne bhAvita karatAM vicaratAM hatAM. tyAra pachI te bhagavAna gautama chaThanA pAraNAne divase prathama porasImAM svAdhyAya kare che. bIjI porasIe dhyAna kare che. trIjI porasIe tvarA ane capalatArahita saMbhramarahita thaI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187. adhyayana-1 mukhatrikAnuM pratilekhana kare che. pratilekhana karI pAtra ane vastranuM pratilekhana kare che.pAtra ane vastrane pramArje che. pAtro grahaNa kare che. zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse jaI vaMdana ane namaskAra kare che. A pramANe kahe cheH he bhagavan! ApanI anujJAthI chaThanA upavAsanA pAraNe vANijyagrAma nagarane vize gRhasAmudAnikI bhikSAcaya mATe ucca nIca ane madhyama kulomAM bhikSAcayae javA IcchuM chuM. bhagavAna uttaramAM kahe cheH he devAnupriya! sukha thAya tema karo. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre anujJA ApI eTale bhagavAna gautama dUtipalAza caityathI nIkaLe che. nIkaLIne tvarA, capaLatA ane saMbhrama sivAya yugapramANa bhUmine jonArI draSTi vaDe IyamArgane zodhatA jyAM vANijyagrAma nagara che tyAM Ave che. AvIne gRhasamu dAnikI bhikSA mATe ucca nIca ane madhyama kulomAM aTana kare che. tyAra pachI te bhagavAnuM gautama vANijya grAma nagaramAM jema bhagavatI-sUtramAM kahyuM che tema bhikSA cayae bhamatA yathAyogya bhAta-pANIne samyak prakAre grahaNa kare che. vANijyagrAmathI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne kollAka saMnivezanI pAsethI jaI rahyA hatA tyAre zabda sAMbhaLe che. ghaNA mANaso paraspara e pramANe kahe che he devAnupriyo! zramaNa bhagavaMta mahAvIranA antavAsI AnaMda nAma zrAvaka poSadhazAlAmAM apazcima mAraNAttika saMkhanAnuM ArAdhana karI rahyA che ane mRtyunI darakAra nahi karatA vihare che. tyAra bAda te bhagavAna gautamane ghaNA jaNanI pAsethI e artha sAMbhaLI, vicArI AvA prakArano A vicAra thayo. huM jAuM ane AnaMda zrAvakane jou jyAM kollAka saMniveza che, jyAM poSadhazAlA che ane jyAM AnaMda zramaNo pAsaka che tyAM pahoMce che. [18]tyAra bAda te AnaMda zrAvaka bhagavAna gautamane AvatAM jue che, joIne te prasanna ane saMtuSTa hRdayavALo thaI bhagavAna gautamane vaMdana-namaskAra kare che, bhagavan! huM A ugratapanA kAraNe vAvatu dhamanI-nADIo vaDe vyApta zarIravALo thayo chuM. tethI Apa devAnupriyanI pAse AvIne vaMdana karavAne samartha nathI, to bhagavan! Apa ja svecchAthI anabhi yoga-ahIM Avo to vaMdana-namaskAra karuM. tyAre bhagavAnuM gautama jyAM AnaMda zramaNo pAsaka hatA tyAM AvyAM. tyAra pachI te AnaMda zrAvaka bhagavAnuM gautamane traNa vAra mastaka vaDe page vaMdana namaskAra kare che, vaMdana-namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM, bhagavan! gRhasthane gRhavAsamAM raheto avadhijJAna thaI zake che ? gautama hA, thaI zake che. he bhagavanuM ! grahavAsamAM rahetAM gRhastha evA mane paNa avadhijJAna utpanna thayuM che. huM pUrva dizAmAM lavaNa samudramAM pAMcaso yojana sudhI yAvatu nIce royanAmaka nAmakAvAsa sudhI jANuM chuM ane dekhuM chuM. tyAra bAda bhagavAna gautama AnaMda zramaNopAsakane e pramANe kahyuM. AnaMda! gRhasthane yAvat avadhijJAna thAya che, paraMtu eTaluM moTuM hotuM nathI, mATe AnaMda! tuM mRSAvAdarUpa e sthAnakanI AlocanA kara yAvatu zuddhine mATe tapa karma svIkAra kara. tyAra pachI te AnaMda zramaNopAsake bhagavad gautamane kahyuM, bhagavan! jina pravacanamAM satya, tathya tathA yathArtha bhAvonI AlocanA karAya che ? yAvatuM prAyazcitarUpe tapano svIkAra karAya che? he AnaMda! e artha yukta nathI. he bhagavan! jo jina pravacanamAM saddarUpa bhAvo saMbaMdhe AlocanA na karAya ane yAvatuM parUpe prAyazcita na karAya to bhagavan! Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 tame ja e sthAnakanI AlocanA karo, yAvat taparUpa prAyazcita karo. tyAra bAda AnaMda zrAvaka dvArA A pramANe kahevA para zaMkita-kAMkSita ane vici kitsA-vALA bhagavAna gautama AnaMda zrAvaka pAsethI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne jyAM tipalAza caitya ane zramaNa bhagavAna mahA vIra che tyAM Ave che. tyAM AvIne zramaNa bhagavAnathI thoDe dUra rahI gamanAgamana paDikame che. eSaNA-aneSaNAnI AlocanA kare che. bhagavAne AhAra-pANI dekhADe che. zramaNa bhagavaMta mahAvI2ne vaMdana ane namaskAra karIne e pramANe kahe cheH bhagavan! ApanI anujJA meLavI ItyAdi pUrvokta badhuM kahe che. to he bhagavan! AnaMda zramaNopAsake te sthAnanI AlocanA karavI joIe, yAvat prAyazcita karavuM joIe athavA mAre karavuM joIe ? zramaNa bhagavaMta mahAvIre bhagavAna gautamane e pramANe kahyuMH tuM ja te sthAnanI AlocanA kara, yAvat tapaHkarma prAyazcitane svIkAra kara ane AnaMda zramaNopAsakane A saMbaMdhe khamAva. tyAra bAda bhagavAn gautama zramaNa bhagavAna mahAvIrane 'taha'tti kahI A kathanane vinaya pUrvaka svIkAra karIne te sthAnanI AlocanA kare che. yAvat prAyazcitta svIkAra kare che ane zramaNopAsakane e bAbata khamAve che. tyAra bAda bhagavAna mahAvIra anya koI divase tyAMthI vihAra karI bahAranA deza-dezAntaramAM vicaraNa kare che. uvAsaga dasAo - 1/18 [19]tyAra pachI te AnaMda zramaNopAsaka ghaNAM zIlavrato vaDe yAvat AtmAne bhAvita karatAM vIsa varasa sudhI zramaNopAsakanI paryAya pALIne zrAvakanI agiyAra pratimAone samyak kAyA vaDe sparzIne, mAsika saMlekhanA vaDe AtmAne zuSka karI sATha bhakta anazana vaDe pUrNa karI AlocanA ane pratikramaNa karI, samAdhine prApta thaI yathAsamaya kALa karIne saudharma devalokamAM saudharmavatataMsaka mahAvimananA uttara pUrvadizAe aruNa vimAnane vize cAra palyo pamanI sthiti vALA devapaNe utpanna thayo. bhagavan ! AnaMda deva te devalokathI AyuSyanA kSaya pachI cyavI kyAM jaze? kyAM utpanna thaze? he gautama ! mahAvideha kSetramAM utpanna thaI siddhi pada pAmaze. ahIM nikSepa upasaMhAra karavo adhyayanaH1 nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApApUrNa adhyayana-2-kAmadeva [20]he bhagavan! zramaNa yAvat nirvANane prApta bhagavanta mahAvIre je sAtamA upAsakadazAMganA prathama adhyayanano A(pUrvokta) artha kahyo che. to bhagavan! bIjA adhyayanamAM zo artha kahyo che? he jaMbUnizcayathI te kALe ane te samaye caMpAnagarI hatI. tyAM pUrNabhadra caitya hatuM. jitazatru rAjA hato. kAmadeva gRhapati hato. tene bhadrA nAme bhAryA hatI. tene tyAM cha hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI, cha vyAjamAM ane cha dhAnyAdinA vistAramAM rokelI hatI. tene daza hajAra gAyonA eka vrajanA hisAbe cha vrajo eTale sATha hajAra gAyo hatI. bhagavAn samosaryA. AnaMdanI jema(kAmadeva) vaMdana karavA nIkaLyo. ane AnaMdanI jema ja zrAvakadharma svIkAra kare che. ItyAdi [21]tyAra pachI kAmadeva zramaNopAsakanI pAse madhyarAtrinA samaye eka mAyI mithyAvRSTi deva pragaTa thayo. te deve eka moTA pizAcanA rUpanI vikriyA karI. te Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-2 189 pizAcarUpadhArI devanuM mAthuM TopalAnuM AkAra jevuM hatuM. teno kezo DAMganAM DUMDAonA jevA rUkSa, jADA ane pILI kAnti vaDe dIpatA hatA. moTA mATInA ghaDAnI jevuM tenuM lalATa hatuM tenI muMgusanA pUMchaDA jevI bhamaro phagaphagatI hatI. ane tethI teno dekhAva vikRta, beDoLa ane bIbhatsa hato. tenI AMkho zIrSaghaTI-mastakarUpa ghaTikAthI bahAra nIkaLelI tathA vikRti ane jovamAM bIbhatsa hatI. tenA kAna sUpaDAMnA khaMDa jevA, beDoLa tathA bIbhatsa dekhAvavALA hatA. tenI nAsikA gheTAnI nAsikA jevI hatI. tenI nAsikA puTa moTA moTA chidrovALA ane be culanI samAna hatA. tenI mUcho ghoDAnI pUcha jevI, kapilavarNanI ane vikRta tathA bIbhatsa hatI. tenA oSTha UMTanA oSTha jevAM lAMbA hatA. tenA dAMta haLanI kodALI sarakhA hatA. tenI jIbha sUpaDAnA TukaDA sarakhI hatI. vikRta ane jovAmAM bIbhatsa hatI. tenI be dADho haLanA agrabhAga jevI bahAra nIkaLelI hatI. tenA gAlo khADAthI yukta, ghAvALA kaThoLa ane vikarALa hatA ane tenI chAtI nagaranA kamADa jevI pahoLI hatI. tenA be hAthanA agrabhAga dALa vATavAnI zilA jevA hatA. tenA hAthanI AMgaLIo dALa vATavAnA paththara jevI hatI. tenA nakho chIpanA daLanA jevI AkRtivALA hato. tenAM baMne stano hajAmanI kothaLInI peThe vakSaHsthaLa upara laTakatAM hatAM. tenuM peTa loDhAnI koThI jevuM goLa hatuM. tenI nAbhi kAMjInA kUMDA jevI hatI. tenA netro zIkAnI jevI AkRtivALA hatA ane tenA baMne vRSaNa-bharelI be guNInI AkRtivALA hatA tenA baMne sAthaLa sAthe rahelA be koThIonI AkRti jevA hatA tenA DhIMcaNa eka arjuna jAtanA vRkSanA gucchA jevA atyaMta vAMkA vikRta ane bIbhatsa dekhAvavALA hatA. tenI jAMgha kaThaNa ane rogo vaDe vyApta hatI. tenA baMne paga caTaNI vATavAnA paththara jevA hatA. nakho chIpanA daLa jevA hatA. te gADAnI pAchaLanA bhAganAM lAkaDAM sarakhA aprazasta DhIMcaNavALo beDoLa, bhAMgela, ane vAMkI bhamaravALo hato. avadArita-mukharUpI vivara mAMthI enI jIbha bahAra nIkaLelI hatI. enA mAthA upara zarponI mALA hatA, jeNe noLiyAnA karNapuradhAraNa kareluM kareluM hatuM ane sApanuM vaikakSa- kareluM hatuM. te karAsphoTa karI rahyo hato. bhayaMkara aTTahAsya karI rahyo hato. tenuM zarIra aneka prakAranA pAMca varNavALA romo vaDe vyApta hatuM. evo bhayaMkara te pizAca eka moTI nIlakamaLa, pADAnAM ziMgADAM, gulikA gaLI ane aLasInAM phUla jevI, kSura dhAra talavArane grahaNa karIne jyAM kAmadeva zramaNopAsaka hato, tyAM Avyo. AvIne gusse thayelo, kupita, tIvra, krodhavALo ane mIsa-mIsa karato kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kahevA lAgyoH are maraNanI kAmanA karanAra! duSTa pariNAma vALA kulakSaNI hInapuNya-kALIcaudazIe janmelA, lajjA, zobhA, dhairya ane kIrtithI rahita! dharmanI IcchAvALA! puNyanI IcchAvALA! svarganI IcchAvALA! mokSanI IcchAvALA! dharmanA kAMkSI! puNyanA kAMkSI ! svarganA kAMkSI! mokSanA kAMkSI! dharmanI pipAsA rAkhanAra, puNyanI pipAsA rAkhanAra, svarganI pipAsu ! mokSanA pipAsu! kAmadeva zramaNopAsaka! devAnupriya! zIlo aNu vrato, dizAvrata vagere viramaNa, paccakakhANa-pratyAkhyAna ane poSadhopavAsathI calita thavuM. kSobha pAmavuM, emanuM khaMDana karavuM, bhAMgavuM, mUkI devuM, ane sarvathA tyAga karavuM, tane kalpato nathI. paNa jo tuM Aje zIla yAvat poSadhopavAsa choDIza nahi ke bhAMgIza nahi to Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 uvAsaga dasAo - 2/22 Aje A nIlakamala jevI yAvat talavAra vaDe tArA TukaDeTukaDA karI nAkhIza. jethI he devAnupriya! tuM ArtadhyAnanI -atyaMta parAdhInatAthI pIDita thaI akALamAM ja jIvanathI rahita thaI jaze. tyArabAda te pizAcarUpa deve A pramANe kahevA chatAM te kAmadeva zramaNopAsaka bhayabhIta thayA sivAya,-trAsa pAmyA vagara, udvegarahita,-kSobharahita, acalita, asaMbhrAnta, nizcala, tRSNIka mauna rahI dharmadhyAnamAM sthira rahe che. [22]tyAre te pizAcarUpa deva, kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya yAvat dharmadhyAna mAM sthira jue che. joIne bIjI vAra paNa kAmadevane e pramANe kahe che, aprArthitanI prArthanA ka2nA2 he kAmadeva! jo tuM Aje zIlavrata vagereno tyAga nahi kare to tuM yAvat jIvanathI mukta thaIza. tyArabAda te deva bIjI vAra trIjIvAra paNa pramANe kahe che. to paNa kAmadeva bhayabhIta thayA sivAya yAvat dharmadhyAnamAM sthira rahe che. [23]tyAra bAda te pizAcarUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhIka rahelo jue che. joIne gusse thaI trivalIyuktabhamara lalATa upara karIne kAmadeva zramaNopAsakanA nIlakamaLa jevI yAvat talavAra vaDe TukaDe-TukaDA kare che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNo pAsaka A tIvra dussaha vedanAne samyak prakAre yAvat sahana kare che. tyAra bAda paNa te pizAcarupa deva, kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne jyAre te kAmadevazramaNopAsakane nirprantha-pravacathI calAyamAnakaravAne kSobhapamADavAne, anyathA pariNAma karavAne zaktimAna thato nathI. tyAre zrAnta thayelo- dhImedhIme pAchA phare che. pAcho pharI poSadhazAlAthI bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLIne divya pizAcanA rUpano tyAga kare che. tyAga karIne eka moTuM hAthInuM rUpa vikurve che. tenA sAta aMga pRthvI para lAgelAM hatAM. te samyak saMsthita suMdara AkRtivALo hato. pUrA divase janmelA, AgaLathI UMco ane ane pAchaLathI varAhanA jevo hato. ajAnA jevuM peTa pALo, alamba kukSi- lAMbA hoTha ane sUMDhavAlo, ane mukulAvasthAne prApta thayelA mallikA mogarAnAM puSpanI peThe svaccha ane dhoLA dAMtavALo hato. tenAM dAMto suvarNanI kozI khoLImAM praviSTa hatA. te sUMDhano agrabhAga kaMIka namAvela dhanuSanI peThe-ceSTA vALo ane -saMkucita hato. tenA pago kAcabAnI jema paripUrNa hatA. vIza nakhavALo saMgata ane pramANayukta pucchavALo evo hAthI hato. mandonmatta ane meghanI peThe garjanA karato hato. mana ane pavanane teno vega hato. evo divya hAthInuM rUpa te deva vikurve che. vikurtIne kAmadeva zramaNopAsakane kahe che, he kAmadeva! ItyAdi tema ja kahe che jema pizAcarUpe kahyuM hatuM, yAvat zIla vagerene bhAMgIza nahi to Aje tane sUMDhathI grahaNa karIza, grahaNa karIne poSadhAzAlAthI bahAra laI jaIza. laIne u52 AkAzamAM pheMkIza. pheMkIne tIkSNa dAMtarUpI muzaLo vaDe grahaNa karIza. grahaNa karIne nIce pRthvInA tala upara traNa vAra pago vaDe roLIza. je rIte tuM Arta dhyAnanI durghaTa parAdhInatAthI pIDita thayelo akALe jIvanathI mukta thaIza. hastI rUpa deva e pramANe kahyuM to paNa kAmadeva zramaNopAsaka bhaya pAmyo nahi. [24]tyArabAda te hastIrUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne bIjI vAra ane trIjIvAra paNa kAmadeva zramaNopAsakane e pramANe kahe cheH he kAmadeva! ItyAdi pUrvavat vadhu kahevuM yAvat te paNa temaja nirbhaya ja rahe che. tyAra pachI te Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-2 191 hastIrUpa kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne gusse thayelo te kAmadeva zramaNopAsakane sUMDha vaDe grahaNa kare che. sUMDha vaDe grahaNa karIne AkAzamAM UMce uchALe che. uchALIne tIkSNa dantarUpa muzaLo vaDe grahaNa kare che. grahaNa karIne, nIce, pRthvItaLa upara traNa vAra pago vaDe roLe che. te kAmadeva zramaNopAsakane te asahya asAtArUpa vedanAne zAntipUrvaka sahana kare che. tyAra bAda te hastIrUpa kAmadeva zramaNopAsakane jyAre vratAdithI calAyamAna karavA zaktimAna thato nathI tyAre te dhImedhIme pAcho khaze che, poSadhazAlAthI bahAra nIkaLe che. eka moTA divya sApanA rUpanI vikriyA kare che. te sarpa ugraviSavALo, caMDatIvraviSavALo, ghoraviSavALo, moTA zarIravALo, mazI ane mUsA jevo kALo, vRSTimAM viSavALo ane roSathI bharAyelo hato. enA zarIrano varNa aMjananA DhagalAnA samUha jevo dekhAto hato. enI AMkho rAtI hatI. locana lAla hatA. enI sAthe rahela je jihuvAo atyanta capala hatI. te evo jaNAto hato. jema ke pRthvInI veNirUpa hoya. utkaTa, spaSTa, kuTilavakra jaTila, bhayAnaka, karkaza, kaThora, ane vikaTa- vistIrNa-phaNano ADaMbara karavAmAM nipuNa hato-loDhAnI bhaThThInI jema dhama dhama' evA prakArano zabda karI rahyo hato. tIvra-atyanta pracaMDa roSathI yukta hato. te deve AvA sapanA rUpanI vikriyA karI. tatpazcAtuM jyAM poSadhazAlA hatI ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka hato, tyAM Avyo. AvIne teNe kAmadeva zramaNopAsakane e pramANe kahyuM, kAmadevazramaNopAsaka! jo tuM zIla vagerene bhAMgIza nahi to huM Aje tArA zarIra upara sara sara caDI jaIza. caDIne pUMchaDA vaDe tArI grIvAne vIMTI laIza. vIMTIne tIkSNa ane viSathI vyApta dADho vaDe tArI chAtImAM prahAra karIza. jethI te ArtadhyAnanI atyanta parAdhIna tAthI pIDita thaI akALe maraNa pAmaze. te kAmadeva zramaNopAsaka te sarparUpa thayelA deve e pramANe kahyuM to paNa nirbhaya thaI yAvatuM vihare che. te deva paNa tene bIjI vAra ane trIjI vAra paNa ema ja kahe che. kAmadeva paNa yAvanirbhaya rahe che. [2patyArabAda te sarparUpa deva, kAmadeva zramaNopAsakane bhayarahita jue che. joIne gusse thayelo te yAvat kAmadeva zramaNopAsakanA zarIra upara sara-sara caDhe che. pUMchaDA vaDe Dokane traNa vAra vIMTe che. vIMTIne tIkSNa ane viSayukta dADho vaDe chAtImAM DaMkha mAre che. tyAre kAmadeva zramaNopAsaka te ugra ane dussaha vedanAne zAntipUrvaka sahana kare ? che. tyAra pachI te sarvarUpa deva, kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne jyAre te kAmadeva zramaNopAsakane nircanja pravacanathI calAyamAna karavA, kSobha pamADavA ane apariNIta karavAne zaktimAna thato nathI tyAre te thAkI jAya che ane dhIme dhIme tyAMthI khase che. khasIne poSadhazAlAnI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne divya sarUipano tyAga kare che ane eka moTA divya deva rUpanI vikriyA kare che. te devanuM rUpa A pramANe hatuMH hAra vaDe tenuM vakSaHsthala suzobhita hatuM. yAvatuM te dazadizAone udyotita ane prakAzita kahI rahyuM hatu. jonArane prasannatA utpanna karatuM hatuM. darzanIya, manojJa, pratirUpa, viziSTa rUpavALuM hatuM. evuM rUpa vikurtIne te deva kAmadeva zramaNopAsakanI poSadhazAlAmAM praveza kare che. praveza karIne AkAzamAM sthita thAya che. teNe ghUgharIo sahita pAMca varNavALAM vastro sArI rIte paherelAM hatAM. teNe kAmadeva Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvAsaga dasAo - 2/25 zramaNopAsakane A pramANe kahyuMH kAmadeva zramaNopAsa ! tuM dhanya che. devAnupriya! tuM puNyazALI, kRtArtha ane kRtalakSaNa che.teM manuSyajanmanuM ane jIvananuM phaLa sArI rIte prApta karyuM che. mAnavajanma ane jIvanane saphaLa banAvyuM. tane nigrantha pravacana pratye A AvA prakAranI zraddhA labdha thaI, prApta thaI ane jIvanamAM UtarI. e pramANe-kharekhara ke devAnupriya! zakra, devendra devarAja yAvat zakranAmaka siMhAsana upara besIne corAzI hajAra sAmAnika devo yAvat bIjA ghaNA devo ane devIonA madhyamAM A pramANe kahe cheH he devo! kharekhara jaMbudvIpanAmaka dvIpamAM bharatakSetrane vize, caMpAnagarImAM kAmadeva zramaNopAsa poSadhazAlAmAM poSadha aMgIkAra karI brahmacaryayukta yAvat darbhanA saMthArA upara besIne zramaNa bhagavAn mahAvIranI pAsethI prApta karelI dharmaprajJaptine svIkArIne vihare che. kharekhara ko deva, dAnava yAvat gandharva paNa tene nigrantha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne ke vipariNata karavAne samartha nathI. 192 AvI tamArI prazaMsA sAMbhaLI huM devendra devarAja zakranI e vAta upara zraddhA, rUci ane pratiti nahi karato zIghra ahIM Avyo. tame mane kSamA Apo. tame mane kSamA ApavAne yogya cho. huM pharIthI ema karIza nahi, ema kahIne te deva kAmadevazramaNopAsanA pagomAM paDyo ane hAtha joDIne teNe je karyuM hatuM tene mATe vAraMvAra khamAvyuM. khamAvIne je dizAthI Avyo to. te dizAe cAlyo gayo. pachI te kAmadeva zramaNopAsa ke potAne upasargarahita jANIne pratimAne pAre che, te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra caMpAnagarIthI bahAra udyAnamAM virAjatA hatA. [26]tyAra bAda te kAmadeva zramaNopAsakane A vAtanI jANa thaI ke zramaNa bhagavAn mahAvIra yAvat vicarI rahyA che, to mAre zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdananamaskAra karIne ane tyAMthI pAchA AvIne poSadha pAravo joIe, e ja zreyaskara che, ema vicArIne te zuddha ane praveza yogya-vastro pahere che, yAvat alpa ane mahAmUlya alaMkAra paherI janasamUhathI vIMTAyelo potAnA gharathI bahAra nIkaLe che, jyAM pUrNabhadra caitya che tyAM Ave che, yAvat zaMkhanI peThe paryApAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zramaNopAsakane ane te atyAMta moTI pariSadane dharmakathA kahI, [27]'he kAmadeva' ema saMbodhana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadevazramaNopAsakane A pramANe kahyuMH kAmadeva! kharekhara madhyarAtrinA samaye tArI pAse eka deva pragaTa thayo hato. te pachI te deve eka moTuM pizAcanuM rUpa yAvat tuM vicalita na thayo tyAre deva pAcho gayo. kAmadeva! A artha samartha-yathArtha che? kAmadeve kahyuMH hA, yathArtha che. zramaNa bhagavaMta mahAvIra ghaNA zramaNa nirbandho ane nigranthIone A pramANe kahyuMH he Aryo! jo gRhavAsamAM rahetA gRhastha zramaNopAsako deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI upasargo samyak prakAre sahana karavA samartha che to dvAdazAMga gaNipiTakanuM adhyayana karanAra zramaNa nigranthadevatA, manuSya ane tiryaMco saMbaMdhI upasargo yAvat vizeSataH sahana karavA yogya che. tyAre te ghaNA zramaNa nigrantho ane nigranthIo e arthane taha'tti kahIne vinaya pUrvaka svIkAre che. tyAra pachI kAMmadeva zramaNopAsaka prasanna thayo, yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane prazno pUchyA. teono artha grahaNa karyo, ane zramaNa bhagavaMtane traNa vAra Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-2 193 vaMdana namaskAra karIne je pAcho gayo. tadanantara zramaNa bhagavAna mahAvIra anya koI divase caMpAnagarIthI nIkaLyA ane nIkaLI bahAra deza-dezAntaramAM vicAravA lAgyA. [28]tyAra pachI kAmadeva zramaNopAsaka prathama zrAvakanI pratimAne aMgIkAra karIne vihare che. tyAra bAda te kAmadeva zramaNopAsaka ghaNA zIlavato vagerethI AtmAne bhAvita karI vIsa varasa sudhI zramaNopAsaka payayane pALI, agiyAra zrAvakanI prati mAone samyapha vidhipUrvaka kAyA vaDe sparzI eka mAsanI saMlekhanA vaDe AtmAne kSINa karI sATha bhakta aNasaNa vaDe chedI-vyatIta karI, AlocanA karI, pratikramaNa karI, samAdhine prApta thaI mRtyunA avasare kALa karI saudharma devalokamAM saudhavasaMtaka mahA vimAnanI uttara-pUrva dizAe aruNAbhanAmaka vimAnamAM cAra palyopama sthiti vALA devarUpe utpanna thayo. he bhagavanI kAmadeva te devalokathI AyuSyanA kSaya thavAthI, bhavanA kSaya thavAthI, sthitinA kSaya hovAthI, anantara eNvI kyAM jaze? kyAM utpanna thaze? he gautamamahAvideha kSetra kSetramAM janmagrahaNa karIne siddhi pAmaze adhyayana-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa] (adhyayana-3culanI pitA [29]he jabU! te kALe ane te samaye vArANasI nAmaka nagarI hatI. koSTaka caitya hatuM, jitazatru rAjA hato. te vArANasI nagarImAM culanIpitA nAmaka gRhapati rahe che. te dhanADhya yAvat koIthI parAbhava na pAme tevo che. tene zyAmA nAmanI bhAya che. teNe ATha hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI hatI. ATha hiraNyakoTi vRddhi-vyAje mUkelI hatI ane ATha hiraNyakoTi dhana-dhAnyAdinA vistAramAM rokelI hatI. tene dasa hajAra gAyonA eka vrajanA hisAbe ATha vrajo hatA. te AnaMdanI peThe rAjA, Izvara, zeTha vagerene yAvatu sarva kAryono vadhAranAra hato. mahAvIra svAmI te nagarImAM padhAryA. janasamUha dezanA sAMbhaLavA nIkaLyA calanI pitA paNa AnaMdanI jema nIkaLyo tenI ja peThe gRhastha dharma svIkAra karyo. gautama svAmInI pRcchA pUrvavatu jANavI. zeSa badhuM kAmadevanI jema jANavuM. yAvatuM poSadhazAlAmAM poSadhasahita ane brahmacArI(culanI pitA) zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI prApta dhamaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. tyAra bAda te culanipitA zramaNopAsakanI pAse madhyarAtrinA samaye eka deva pragaTa thayo. te deve nIlakamaLa jevI yAvatuM talavAra laIne culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM, he culanI pitA zramaNopAsaka! ItyAdi jema kAmadevane deve kahyuM hatuM te pramANe kahevuM, yAvat vrata vagerene bhAMgIza nahi to huM Aje mArA jyeSTha putrane tArA potAnA gharathI lAvIza ane tArA samakSa teno ghAta karIza. ghAta karIne traNa -mAMsanA TukaDA karIza ane telathI bharelA kaDhAImAM nAkhI ukALIza. ukALIne tArA zarIra upara mAMsa, lohI chAMTIza. tuM ArtadhyAnanI paravazatAthI pIDita thaI akALamAM ja jIvanathI mukta thaIza. tyAra bAda te culanIpitA zramaNopAsaka te deve e pramANe kahevA chatAM paNa pAmyA sivAya rAvatuM vihare che. tyAra pachI te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvatuM jue che. teNe bIjI vAra, trIjIvAra paNa culanI pitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM te culanI pitA paNa yAvatuM temaja vicAre che- nirbhaya rahe che. tyAra pachI 13] Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 uvAsaga dasAo - 3/29 culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvat joIne kuddha thayelo te deva culanIpitA zramaNopAsakanA jyeSTha putrane gharathI nIkALe che. nIkALIne tenA samakSa teno ghAta kare che. ghAta karIne traNa mAMsanA TukaDA kare che, TukaDA karIne telathI bharelI kaDhAImAM ukALe che. ukALIne culanI pitA zramaNopAsakanA zarIra upara mAMsa ane rudhira chAMTe che. tyArabAda te culanIpitA zramaNopAsaka kevaLa duHkharUpa vedanAnesahana kareche. tyAra pachI deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvat jue che. joIne teNe bIjI vAra paNa culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM: maraNanI prArthanA karanAra yAvat vrata vagere tuM nahi bhAMge to huM Aje tArA -vacalA putrane tArA-potAnA gharathI laI jaIza. laIne tArA samakSa teno ghAta karIza. ItyAdi jema jyeSTha putra saMbaMdhe kahyuM hatuM jema kahe che ane te pramANeja kare che. evI ja rIte trIjA nAnA putranA paNa gharethI lAvI traNa khaMDa kare che. culanI pitA te dussaha vedanAne sahana kare che. ane culanIpitAnA zarIra upara chAMTe che. tatpazcAt te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne teNe cothI vA2 paNa culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kahyuM, maraNanI kAmanA ka2nA2 jo tuM yAvat vratAdine bhAMgIza nahi to Aje huM je A tArI mAtA bhadrA sArthavAhI deva ane gurusamAna jananI che. tathA jeNe garbhapAlanAdi rUpa atyaMta duSkara kAryo kIdhAM che, tene tArA gharathI lAvIza. lAvI tArI AgaLa teno ghAta karIza. ghAta karIne traNa mAMsanA TukA karIza. ane telathI bharelA kaDhAyAmAM ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza, jethI tuM ArtadhyAnanI atyaMta parAvazatAthI pIDita thaIne akALe ja jIvanathI mukta thaIza. tyAre te culanIpitA zramaNopAsaka te devanA ema kahevA chatAM paNa nirbhaya ja rahe che. te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che, joIne cUlanIpitA zramaNopAsakane bIjIvAra ane trIjIvAra paNa e pramANe kahyuM, ItyAdi pUrvavat samajavuM. [30]jyAre te deve bIjI vAra ane trIjI vAra paNa e pramANe kahyuM, tyAre culanI pitA zramaNopAsakane AvA prakArano adhyavasAya utpanna thayo. aho, A puruSa anArya che, anArya buddhivALo che ane anAryocita pApakarma kare che, je mA2A jyeSTha putrane mArA potAnA gharathI laI Avyo. ane mArI AgaLa ghAta karyo. ItyAdi je pramANe deve karyuM hatuM te badhuM cintave che. A puruSa have mArA mATe deva, guru ane jananI rUpe je mArI mAtA bhadrA sArthavAhI che, atyaMta duSkarane karanArI che, tene paNa mArA gharathI laIne mArI AgaLa ghAta ka2vAne Icche che, mATe mAre e puruSane pakaDavo yogya che. ema vicArI te pakaDavA doDyo paNa te deva AkAzamAM UDI gayo. culanIpitAnA hAthamAM gharano staMbhaAvyo ane te atyaMta moTA zabdo vaDe kolAhala karavA lAgyo. tyAre te bhadrA sArthavAhI te kolAhalano sAMbhaLI ane samajIne jyAM culanipitA zramaNopAsaka hato tyAM AvI. AvIne kahyuMH he putra! teM kema ghaNAM moTA zabda vaDe kolAhala karyo? te culanIpitA zramaNopAsake potAnI mAtA bhadrA sArthavAhIne A pramANe kahyuM, he mAtA ! huM jANato nathI. paNa koIka puruSe gusse thaIne nIlakamaLa jevI eka moTI talavAra grahaNa karI ane ema kahyuM, "maraNanI kAmanA karanAra, hrI-lajjA, zrI-lakSmI, dhRti ane kIrtithI rahita hai culanIpitA zramaNopAsaka! jo tuM vratAdino bhaMga nahi Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-7 15 karIza to Aje yAvat jIvanathI mukta thaIza. te puruSe e pramANe kahyuM to paNa huM nirbhaya rahyo. ItyAdi pUrvavat kahevuM. karavo. tyAre te puruSe mane nirbhaya rahelo joIne mane cothI vAra e pramANe kahyuM. maraNanI kAmanA karanAra he culanIpitAyAvatuM tuM vratAdino bhaMga nahi kare to Aje tArI A mAtA je deva guru ane jananIrUpa che. tene jIvanathI mukta thaIza. te puruSe ema kahyuM tyAre huMnirbhaya rahyo. te puruSe jyAre bIjI vAra ne trIjI vAra paNa mane A pramANe kahyuM tyAre mArA manamAM AvA prakArano saMkalpa thayo."aho A puraSa anArya che yAvatu anArya pApakarma karanAra che, je mArA jyeSTha putrane mArA potAnA gharathI laI gayo, temaja madhyama yAvatuM sauthI nAnA putrane laI gayo ane yAvatu tenA mAMsa ane lohI vaDe mArA zarIrane chAMTyo ane tamane paNa mArA gharathI laIne mArA AgaLa ghAta karavA Icche che. mATe te puruSane mAre pakaDavo yogya che." ema vicArIne huM doDyo, paNa te puruSa AkAzamAM UDI gayo. meM paNa taMbha pakaDayo ane ghaNAM moTA zabda vaDe kolAhala karyo. tyAra pachI te bhadrA sArthavAhIe culanI pitA zramaNopAsakane A pramANe kahyuM, kharekhara koI puruSa yAvatuM tArA nAnA putrane tArA gharathI laI gayo nathI. laIne tArI sAme ghAta karyo nathI. A koI puruSe tane upasarga karyo che. A bihAmaNuM drazya joyuM che mATe tuM atyAre bhagna vratavALo, bhagna niyamavALo ane bhagna poSadhavALo thaI gayo che. tethI he putra ! tuM e sthAnanI AlocanA kara, yAvatu tapa karmarUpa prAyazcita svIkAra kara. tyAra pachI cUlanIpitA zramaNopAsaka bhadrA sAthe vAhI mAtA e arthane tahatti kahI vinayapUrvaka svIkAre che. svIkArIne te sthAnanI AlocanA kare che yAvatuM prAyazcita svIkAre che. [31]tyAra pachI culanI pitA zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArI vihare che. prathama upAsaka pratimAne sUtra pramANe AnaMda zrAvakanI jema ArAdhe che yAvatu agiyAre pratimAonuM ArAdhana kare che. tyAra bAda culanIpitA zramaNopAsaka te udAra tapa vaDe kRza thaI gayo. ane kAmadevanI jema yAvatu saudharma devalokamAM uttara pUrva dizAmAM aruNaprabha vimAnamAM devarupe utpanna thayo. tyAM cAra palyopamanI sthiti kahI che. yAvatu te mahAvideha kSetramAM janma grahaNa karIne siddhathaze. adhyayana-3nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-4 surAdeva) [3rahe jaMbU! te kALe ane te samaye vArANasI nAme nagarI hatI. koSTaka caitya hatuM. jitazatru rAjA hato. tyAM surAdeva gRhapati nivAsa karato hato. te dhanika hato. tene cha hiraNyakoTi nidhAnamAM, cha vyAje ane cha dhana-dhAnyadinA vistAramAM rokI hatI. dasa hajAra gAyonA eka vrajanA hisAbe cha vajo hatAM. dhanyA bhAryA hatI. mahAvIrasvAmI vArANasI nagarImAM samosaya. AnaMdanI jema teNe gRhasthadharma svIkAra karyo. ane kAmadevanI peThe yAvatu zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJaptino svIkAra karIne vica ravA lAgyo. te surAdeva zramaNopAsakanI pAse rAtrinA madhya samaye eka deva prakaTa thayo. te deve eka moTI nIlakamaLa jevI talavAra laIne surAdeva zramaNopAsakane A pramANe kahyuM, he maraNanI prArthanA karanAra jo tuM zIla vagerene bhAMgIza nahi to tArA jyeSTha putrane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 uvAsagadasAo-432 tArA potAnA gharathI laI AvIza. laIne tArI AgaLa teno ghAta karIza, ghAta karIne tenA mAMsanA pAMca TukaDA karIza. ane tene telathI bharelA kaDhAyAmAM ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ne rUdhira vaDe chAMTIza. jethI te ArtadhyAnanI atyaMta parAvazatAthI pIDita thaIne akALe marama pAmIza. e ja pramANe madhyamaputra ane nAnA putranA viSaya mAM paNa samajavuM. eka-ekanA pAMca-pAMca TukaDA karIza ema kahe che ane tema ja kare che ItyAdi samagra vRttAMta culanIpitAnI jema jANavuM. tyAra pachI te deve surAdeva zramaNopAsakane cothI vAra paNa A pramANe kahyuM, maraNanI prArthanA karanAra he surAdeva zramaNopAsaka ! je tuM zIla vagereno tyAga nahi kare to Aje tArA zarIramAM eka sAthe soLa rogo mUkIza. te A pramANeH zvAsa- kAsa- yAvatu kADhe. jethI te ArtadhyAnanI atyaMta paravazatAthI pIDita thaI akALe ja jIvanathI mukta thaIza. paNa te surAdeva nirbhaya rahe che. A pramANe bIjI vAta-trIjI vAra paNa kahe che. [33] pachI te surAdeva zramaNopAsakanA cittamAM AvA prakArano adhyavasAya utpanna thayo. aho! A puruSa anArya che ane yAvatuM anArya pApakarma kare che. je mArA jyeSTha putrane yAvat kaniSTha putrane gharathI lAvI mArI AgaLa ghAta karIne yAvatuM mAMsa anerudhiravaDe mArA zarIrane chAMTyuM che ane je A soLa mahArogo che tene paNa mArA zarI ramAM ekasAthe mUkavA Icche che. to mAre A puraSane pakaDavo eja yogya che. ema vicAra karIne te doDyo. paNa te deva AkAzamAM UDI gayo. tenA hAthamAM gharano thAMbhalo AvI gayo ane atyanta moTA zabdothI te kolAhala karavA lAgyo. tyAre surAdevanI patnI dhanyA kolAhala sAMbhaLIne ane samajIne jyAM surAdeva zramaNopAsaka hato tyAM AvIne teNe A pramANe kahyuM he devAnupriya! tame atyaMta moTA zabda vaDe kema kolAhala karyo? tyAre te surAdeva zramaNopAsake dhanyAbhAyAne sarvavatAMta kahyo dhanyA paNa uttara Ape che koI puruSe yAvat kaniSTha putrane gharathI laIne ghAta karyo nathI. devAnupriya! koI paNa puruSa tamArA zarIramAM ekasAthe soLa rogo mUkto nathI. bAkI badhuM culanI pitAne tenI mAtAe ema kahyuM hatuM tema te dhanyA bhAya kahe che. yAvatu te surAdeva saudharma nAmaka prathama devalokamAM aruNakAnta vimAnamAM utpanna thayo. tyAM tenI cAra palyo pamanI sthiti che. te devalokathI cyavI mahAvideha kSetramAM janma laIne mokSe jaze. adhyayana-4nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-5-cullazataka) [34]he jaMbU e pramANe kharekhara te kALe ane te samaye AlabhikA nagarI hatI. tyAM zaMkhavana udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. cullazataka gRhapati dhana-dhAnyAdithI samRddha hato yAvatu tene cha hiraNyakoTi nidhAnamAM, cha koTi dravya dhana-dhAnyAdinA vistAramAM rokela hatI. dasa hajAra gAyonA eka vrajanA hisAbe cha vrajo hatAM, mahAvIra svAmI tyAM samosaya. AnaMdanI jema te gRhastha dharmano aMgIkAra kare che. bAkI badhuM kAmadevanI peThe kahevuM, [35]tyAra bAda te cullazataka zramaNopAsakanI AgaLa madhyarAtrinA samaye eka deva prakaTa thayo, ane teNe yAvatuM hAthamAM talavAra laIne A pramANe kahyuM, he culla . Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-5 197 zataka ! yAvatuM zIlavratAdine bhAMgIza nahi to Aje tArA moTA putrane tArA potAnA gharethI laI jaIza. ItyAdi jema culanIpitAne kahyuM hatuM tema ahIM paNa badhuM kahevuM. paraMtu vizeSatA eTalI ke ekanA sAta sAta mAMsanA TukaDA karIza, ema kahevA para paNa cullazataka zramaNopAsaka nIDara rahe che. tyAra bAda deve culazataka zramaNopAsakane cothI vAra paNa A pramANe kahyuM, he cullazataka zramaNopAsaka! yAvatu tuM zIlavratAdine bhAMgIza nahi to Aje je tAruM cha hiraNyakoTi dravya nidhAnamAM mUkeluM che, cha hiraNyakoTi vyAje mUkeluM che, ane cha koTi dhana-dhAnyAdinA vistAramAM che, tene tArA potAnA gharethI laI jaIza ane laIne AlabikA nagarInA zRMgATaka- Adi yAvatuM rAjamArgamAM cAre tarapha sarvatra jyAM-tyAM pheMkI daIza. jethI te ArtadhyAnanI atyaMta paravazatAthI pIDita thaIne akALe ja prANarahita thaI jaIza. tyAra pachI te culazataka zramaNopAsaka te devatA dvArA ema kahevA chatAM paNa nirbhaya rahyo. tyAra pachI te deve yAvatu bIjIvAra trIjIvAra paNa ema ja kahyuM, yAvatu tuM mRtyu pAmIza. eTale cullazataka zramaNopAsakane AvA prakArano vicAra utpanna thayo. aho, A puruSa anArya che, ItyAdi te calanI pitAnI jema ciMtave che. vAvatu je cha hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI, cha vyAja mUkelI ane cha dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokelI che tene paNa mArA gharethI lAvI AlabikA nagarInA zRMgATaka vagere mArgomAM cAre tarapha jyAM-tyAM pheMkI devAne Icche che. mATe mAre e puruSane pakaDavo yogya che. ema vicArI te tene pakaDavAne doDyo-ItyAdi yAvatu surAdevanI jema tenI bhAya Ave che ane pUche che ane te tema ja uttara Ape che. [3]zeSa samasta vRttAnta cula nI pitAnI jema jANavuM. yAvatuM te saudharma devalo kamAM aruNa ziSTa vimAnamAM utpanna thayo. tenI cAra palyopamanI sthiti kahI che. zeSa tema ja(pUrvavata) kahevuM. yAvatu te mahAvideha kSetramAM janmIne siddhipadane pAmaze. adhyayana-5nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayana-ka-kaMDakolika) [37]he jaMbUte kALe ane te samaye kAMpilyapura nagara hatuM. sahastrAmabhravana hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato. kuMDakolika gRhapati hato. tenI pUSA nAmaka patnI hatI. teNe cha hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI. cha vyAje ane cha dhana-dhAnyAdinA vistAramAM rokelI 10000 gAyonA eka vrajanA chavrajo hatA. mahAvIra svAmI samosaya. kAmadevanI jema eNe zrAvakadharma pUrvavat svIkAra karyo. ItyAdi badhI vaktavyatA pUrvavat kahevI [38]anyadA kadAcita te kuMDakolikazramaNopAsaka madhyAhna samaye, jyAM azokavanikA hatI ane jyAM pRthvIzilApaTTa hato tyAM Avyo. tyAM AvIne potAnA nAmathI aMkita mudrikA ane uttarIya vastrane pRthvIzilApaTTa upara mUke che. mUkIne zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI svIkArela dhamaprajJapti aMgIkAra karIne vicAre che. pachI te kaMDakolika zramaNopAsakanI pAse eka deva prakaTa thayo. te deva kuMDakolika zramaNopAsakanI nAmavALI mudrA ane uttarIya vastrane pRthvIzilApaTTa uparathI grahaNa kare che. grahaNa karIne ghUgharI o sahita zreSTha vastro jeNe paherelAMche evA te deve AkAzamAM rahIne kaMDakolika zramaNo pAsakane A pramANe kahyuMH devAnupriya! makhalIputra gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che ke Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 uvAsaga dasAo- ka3i8 utthAna karma, bala vIrya puruSakAra ane parAkrama nathI. sarva bhAvo niyata che. zramaNa bhaga vaMtamahAvIranedharmaprajJaptisuMdaranathIke-utthAnayAvatupuruSArthache,sarvabhAvoaniyata che, tyAra bAda te kaMDakolika zramaNopAsake te devane A pramANe kahyuM, he devI jo mekhalIputra gozAlakanI dharmaprajJati (jemAM) utthAna nathI, yAvatu sarvabhAvo niyata che, e suMdara hoya ane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI "utthAna che yAvatu sarva bhAvo aniyata che." e dhamaprajJapti mithyA hoya to, he deva! tamoe divya Rddhi, divya devaduta divya devAnuM bhAvazAthI meLavyo ? zAthI prApta karyo? zAthI abhimukhapaNe prApta karyo? kuMDakolikanuM kathana sAMbhaLyA pachI te deve kaMDakolika zramaNopAsakane A pramANe hyuM, e pramANe kharekhara he devAnupriyA meM A AvA prakAranI divya devaRddhi utthAna vagara ja yAvat parA krama vagara ja meLavI che. prApta karI che, abhimukhapaNe prApta karI che. tyAre kuMDakolika zrAvake devane kahyuM, he deva! jo tamoe A divya devaddhi utthAna vagara yAvatuM puruSArtha-parAkrama karyA vagara ja prApta karI che yAvatu tamArI sAme AvI che to je jIvomAM utthAna Adi nathI te badhA deva kema na thayA? ane he deva! jo divya Rddhi tamane utthAna yAvatu parAkramathI labdha, prApta ane samanvAgata thaI che, to pachI tame je kaho che ke maMkhalIputra gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che, kAraNa ke, utthAna nathI, yAvatuM sarva bhAvo niyata che, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI prajJapti mithyA che ke utthAna che, yAvatu. sarva bhAvo aniyata che, te tamAruM kathana mithyA thaI jAya che. jyAre kuMDakolika zramaNo pAsake e pramANe kahyuM tyAre te deva zaMkita thayo, yAvatuM kaluSane prApta thayo, kuMDakoDila zramaNopAsakane kaMIpaNa uttara ApI na zakyo. teNe nAmamudrA ane uttarIya vastrane pRthvIzilApaTTa upara mUkI dIdho ane je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha cAlyo gayo. te kALe ane te samaye mahAvIrasvAmI samosaya. kaMDakolika zramaNopAsaka A sAMbhaLI prasanna thayo ane kAmadevanI jema bhagavAnanI dhamadazanA sAMbhaLavA nIkaLyo, thAvatu paryapAsanA kIdhI. [39] he kuMDakolika' ema saMbodhI zramaNa bhagavAna mahAvIre kuMDakolika zramaNopAsakane A pramANe kahyuM, kuMDakolikI kharekhara kAle tArI pAse madhyAhna samaye azoka vanikAmAM eka deva Avyo hato. AvIne te deve tArI nAmamudrA ane uttarIya vastra laI lIdhuM. yAvatu te pAcho gayo ItyAdi samagra vRttAnta kahI saMbhaLAvyo. pachI pUchyuM. kaMDakolika ! kharekhala A vAta satya che? kuMDakolika H hA, satya che. bhagavAn to kuMDakolika ! tuM dhanya che, vagere kAmadevanI peThe kahevuM. he Aryo" ema saMbodhI zramaNa bhagavaMta mahAvIre nirjhanyo ane nirmanthIone A pramANe kahyuM: he Aryo ! jo gRhasthAvAsamAM raheto gRhastho artha, hetu, prazna, kAraNa ane uttara vaDe anya tIrthikone nittara karavA samartha che to dvAdazAMga gaNipiTakanuM adhyayana karanAra nircantha zramaNone mATe artha, hetu, ane yuktio dvArA anya yUthikone niruttara karavuM to zakya ja che. tyAra pachI zramaNa nirgaLyo ane nircanthIo zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e arthane 'tahatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyArabAda kuMDakolika zramaNopAsa zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karI prazno pUche che, pUchIne teonA arthane grahaNa kare che. artha grahaNa karyA pachI je dizAthI Avyo hato te Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 199 dizA tarapha gayo. pachI mahAvIra svAmI bahAra dezomAM vihAra karavA lAgyo. [40]te kuMDakolika zramaNopAsakane ghaNAM zIlavatAdi vaDe yAvatu AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thaI gayA. paMdaramAM varSanI vacce vartatA ene koI divase madhyarAtrinA samaye dharmajAgaraNa karatAM AvA prakArano vicAra utpanna thayo, ItyAdi kAmadevanI peThe badhuM kahevuM. te jyeSTha putrane potAnI jagyAe sthApIne ane temaja poSadhazAlAmAM yAvatuM dharmaprajJaptino svIkAra karIne vicaravA lAgyo. ema agiyAra upA sakanI pratimAo tema ja pALIne yAvatu saudharma devalokamAM aruNadhvaja vimAnamAM utpanna thayo. yAvatu pachI(mahAvidehamAM janmagrahaNa karIne) kamano aMta karaze. | adhyayana-nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-7-sadAlaputra) [41] pozAlapura nagara hatuM. tyAM sahastrAbhavana udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. te polAzapura nagaramAM AjIvikAnA siddhAntano artha Ne jANyo che, jeNe artha grahaNa karyo che, jeNe artha pUchayo che, jeNe tAtparyathI arthane jANyo che evo tathA jenI asthio ane majjAmAM te siddhAntanuM prema tathA anurAga samAyela hato, evo AjIvikAno upAsaka saddAlaputra kuMbhAra hato. te kahetoH he AyuSyanuM A AjIvikAno samaye e ja artharUpa che, e ja paramArtharUpa che. bAkI badhuM. anartharUpa che. ema te AjIvikanA samaya vaDe AtmAne bhAvika karato raheto hato. te AjIvikopAsaka saddAla putrane tyAM eka hiraNyakoTi nidhAnamAM rahelI, eka vyAje mUkelI ane eka koTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokAyelI hatI. ane dasa hajAra gAyonuM eka vraja hatuM. te AjI vikopAsaka saddAlaputranI agnimitrA bhAya hatI. te AjIvikopAsaka saddAlaputrane polAzapura nagaranI bahAra kuMbhakAranA pAMcaso hATa hatAM. temAM ghaNAM puruSo kAma karatAM hatA, jeone smRti- bhojana ane vetana ApavAmAM Ave che, evA ghaNA puruSo dareka prabhAta(pratidina) ghaNA piTharaka ghaDAo, ardhaghaDAo, klazo jabUlako, uSTrikAo banAvatAM hatA. bIjA ghaNA puruSo vetana laIne te karako, yAvatu uSTrikA vaDe rAja mArga mAM potAnI AjIvikA karatA hatAM. [42]tyAra pachI AjIvikopAsaka saddAlaputra anya koI divase madhyAhna kALe jyAM azokavanikA che tyAM jAya che, tyAM jaIne mekhalIputra gozAlakanI pAsethI svIkAra karela dharmaprajJaptine aMgIkAra karIne vihare che. tyAra pachI AjIvikopAsaka sakalAla putranI pAse eka deva prakaTa thayo. ghUgharIo sahita zreSTha vastra dhAraNa karelA te deve aMta rikSapratipanna eTale AkAzamAM rahI AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kahyuM devAnupriya ! AvatI kAle ahIM, utpanna thayelAM jJAna ane darzanane dhAraNa karanAra, atIta, vartamAna ane bhaviSyane jANanAra, arihaMta, jina, kevaLI, sarvajJa ane sarvadarzI, traNa loka vaDe avalokita, stuti karAyelA ane pUjita, deva, manuSya ane asura sahita lokane arcanIya, vandanIya, satkAra karavA yogya, sanmAna karavA yogya, kalyANa, maMgala, deva ane caityanI peThe upAsanA karavA yogya, satya karmanI saMpattithI yukta mahA mAhana Avaze. mATe tuM temane vaMdana karaje, yAvatu paryupAsanA karaje, tathA prAtihArika Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvAsaga dasAo - 7/42 pITha-phlaka-zayyA-vasati-sthAna ane saMstAraka-vaDe nimaMtrita karaje. deve bIjI vAra ane trIjI vAra paNa emane kahyuM kahIne te deva je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha cAlyo gayo. te deve jyAre A pramANe kahyuM tyAre AjIvikopAsaka saddAlaputrane AvA prakArano adhyavasAya thayo. kharekhara mArA dhamacArya ane dharmopadezaka gozAlaka maMkhalIputra che. te mahAmAhana, utpatra jJAnadarzanane dhAraNa karanAra yAvat satya karmanI saMpa ttithI yukta che. ane te kAle ahIM zIghra Avaze tethI huM temane vaMdana karIza, yAvat temanI paryupAsanA karIza ane prAtihArika pITha Asana vagere mATe nimaMtrita karIza. [43]te pachI bIje divase yAvat sUryodaya thayA pachI zramaNa bhagavAna mahAvIranuM padArpaNa thayuM pariSada vAMdavA nIkaLI, yAvat temanI paryApAsanA karI. tyAra bAda AjIvikopAsaka sakaDAlaputra A vAtathI vidita thaI 'e pramANe kharekhara zramaNa bhagavAn mahAvIra yAvat vihare che mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse jAuM, temane vAMduM ane temanI paryApAsanA karuM.' vicAra karI snAna karI kautuka maMgala ane prAyazcita kIdhuMtyAra pachI janasamudAya vaDe vIMTAyelo te potAnA gharethI bahAra nIkaLyo. nIkaLIne polAzapura nagaramanA madhyabhAgamAM thaIne jAya che. jaIne jyA sahasrAbravana nAma udyAna hatuM ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM pahocyo. pradakSiNA karIne vaMdana-namaskAra karyo. pachI paryupAsanA kIdhI. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane ane atyaMta vizALa janasamUhane dharmakathA kahI, yAvat dharmakathA samApta thaI. zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAla putrane A pramANe kahyuMH gaI kAle tuM madhyAhna samaye jyAM azokavanikA che tyAM yAvat rahyo hato, tyAre tArI pAse eka deva Avyo, te pachI taideve AkAzamAM rahI A pramANe kahyuM:he sakaDAlaputra! ItyAdi badhuM kahevuM. sakaDAlaputra! kharekhara A vAta barobara che ? sakaDAlaputre kahyuM. hA, barobara che. bhagavAne kahyuMH paraMtu he saddAlaputra ! te deve maMkhalIputra gozAlakane uddezIne e pramANae kahyuM na hatuM. pachI zramaNabhagavaMtamahAvIre ema kahyuM tyAre AjIvikopAsaka saddAlaputrane AvA prakArano vicAra utpanna thayo. zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhana, utpanna thayela jJAnadarzananA dhAraka yAvat satyakarmanI saMpattithI saMpanna che, mAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra vaMdana-namaskAra karIne prAtihArikapITha-Asana, laka ItyAdi vaDe nimaMtrita karavuM zreyaskara che. ema vicAra karIne prayatna vaDe UThe che, UThIne zramaNa bhagavaMta mahA vIrane vaMdana-namaskAra kare che, teNe kahyuMH he bhagavan ! polAzapura nagaranI bahAra mArA pAMcaso kuMbhAranI dukAno che, tyAMthI tame prAtihArika pITha, phalaka yAvat saMthArAne grahaNa karIne vicaro. tyAra bAda zramaNa bhagavAna mahAvIra, AjIvikopAsa saddAlaputranI e vAta svIkAre che.AjIvikopAsaka saDakAlaputranA pAMcaso kuMbhAranA dukAnothI pITha, phlaka yAvat saMthArAne grahaNa karIne vihare che. 200 [44]tyArapachI AjIvikopAsaka saddAlaputra anya koI divasesavAyuthI sukAyela kuMbhAranAM pAtro, je aMdara rahelAM hatAM temane zAlAmAMthI bahAra kADhIne taDake sukave che. tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvokapAsa sakaDAlaputrane kahyuMH he sakaDAlaputra ! A kuMbhAranAM pAtro kevI rIte bane che ? tyAre AjIvikopAsaka sakaDAla putre zramaNa Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-7 201 bhagavAna mahAvI2ne A pramANe kahyuMH bhagavan ! A pUrve mATI hatI, tyAra pachI te pANI vaDe Ardra karAya che- rAkha ane chANa vaDe ekatra meLavAya che, meLavIne cakra upara caDhAvAya che, tyAra pachI ghaNA karako yAvat uSTrikAbanAvAya che. tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kahyuMH ta pAtra utthAnAdi vaDe karAya che ke te sivAya ? bhagavan! utthAna sivAya, yAvat parAkrama sivAya karAya che. sarvabhAvo niyata che. tadanantara zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kahyuMH sakaDAlaputra ! jo koI puruSa tArA vAyuthI sukAyelAM ane pAkelAM kuMbhAranAM pAtrone harI jAya, jyAM-tyAM pheMkI de, phoDI nAkhe, baLAtkAre le, bahAra mUkI de, athavA tArI strI agnimitrA sAthe vipula bhogo bhogavato vihare to tuM te puruSane zuM zikSA kare? bhagavan ! huM te puruSano Akroza karuM, haNuM, bAMdhuM, mAruM, tarjanA karuM, tADanA karuM, tenuM badhuM khUMcavI lauM, ane teno tiraskAra karuM, tathA ene akALeja jIvanathI rahita karuM saddAlaputra! jo utthAna nathI, yAvat parAkrama nathI ane sarva bhAvo niyata che to koI puruSa tArA vAyuthI sukAyelA ane pAkAM kuMbhAranAM pAtrone haraNa karatuM nathI, yAvat bahAra laIne mUkatuM nathI ane tArI agnimitrA bhAryA sAthe vipula bhogo bhogavatuM nathI, tathA tuM te puruSane Akroza karato nathI, haNato nathI yAvat akALe jIvanathI mukta karato nathI, ane jo tArAM vAyuthI sukAyelAM pAtrone koI puraSa harI jAya yAvat bahAra mUkI de tathA agnimitrAnI sAthe vipula bhogo bhogavato vihare ane tuM te puruSane Akroza kare yAvat jIvanathI mukta kare to tuM je kahe che ke, utthAna nathI yAvat sarva bhAvo niyata che, te mithyA che. bhagavAnanA A kathanathI AjIvikopAsaka sadAlaputrane bodha prApta thaI gayo. tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra kare che. kahe cheH he bhagavan ! huM tamArI pAse dharma zravaNa ka2vAne IcchuM chuM. tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIre tene tathA moTI pariSadane yAvat dharmadezanA karI. [45]tyAra bAda AjIvikopAsaka sakaDAlaputre zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLI, avadhArI, harSita, prasanna ane saMtuSTa cittavALo thaI AnaMdanI peThe gRhasthadharmano aMgIkAra karyo. paraMtu AnaMdanI vaktavyatAthI aMtara A che ke sakaDA laputre eka hiraNyakoTi nidhAnamAM eka hiraNyakoTi vyAje ane eka hiraNyakoTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM rAkhelI hatI. tene tyAM dasa hajAra gAyonuM eka vraja hatuM. te pachI sakaDAlaputra yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra kare che. vaMdana-namaskAra karIne jyAM polAzapura nAmaka nagara che tyAM Ave che, AvIne teNe agni mitrA bhAryAne A pramANe kahyuMH devAnupriye! zramaNa bhagavAna mahAvIra padhArelA che te mATe tuM jA ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kara yAvat temanI paryApAsanA kara. tathA zramaNa bhagavaMta mahAvI2nI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakArano gRhasthadharma aMgIkAra kara. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNopAsaka sakaDAla putranA e arthane 'tahatti' A pramANe kahI vinayapUrvaka svIkAre che. tatpAzcAt zramaNopAsaka sakaDAlaputra kauTumbika puruSone bolAve che, bolAvIne te A pramANe kahe cheH he devAnupriyo! dharmakriyA yogya rathane upasthita karo. e rathamAM zIghragAmI baLada joDAyelAM hovA joIe. baLadonI kharI ane pUMchaDuM sarakhuM hovuM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 uvAsaga dasAo - 7/45 joIe. ziMgaDAM raMgAyelAM hovAM joIe. enAM kaMThAbharaNa svarNamaya hovAM joIe ane doraDIo svarNamaya tArothI khacita hovI joIe. rajatamaya ghaMTA sUtaranI doraDIo sAthe baddha joIe ane nAtha svarNamaMDita hovI joIe. baLadonA mAthA upara nIlaka malanA chogA hovA joIe. A baLado taruNa hovA joIe. ratha nAnA prakAranI maNi othI maMDita ane ghaMTikAothI yukta hoya ane sArA lAkaDAnA yuga-dhurAvALo hovo joIe. sArI rIte racita-nirmita hovo joIe. evA zreSTha lakSaNothI yukta zreSTha rathane hAjara karo, tyAra bAda te kauTumbika puruSo tenI AjJA pAchI Ape che. tyAra bAda te agnimitrA bhAya snAna karI yAvatuM kautuka, maMgala ane prAyazcita karI, zuddha ane sabhAmAM praveza karavA yogya vastro paherI, alpa paNa mahAmUlya alaMkAra vaDe zarIra zaNagArI, dAsIonA samUhathI vIMTAyelI te dhArmika zreSTha ratha upara caDhe che. zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM pahoMce che. traNa vAra yAvatuM vaMdana-namaskAra karIne, atyaMta pAse nahi tema atyaMta dUra paNa nahi ema, yAvatuM hAtha joDI UbhI rahIne parya pAsanA kare che. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra agnimitrA bhAyane ane te moTI pariSadane yAvatu dharmopadeza kare che. tyAra pachI te agnimitrA bhAya zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, avadhArI, prasanna ane saMtuSTa thaI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra kare che. kahe cheH bhagavan! huM nircanja pravacana upara zraddhA karuM chuM. yAvatu je tame kaho cho te yathArtha che. je prakAre devAnupriya evA ApanI pAse ghaNA uMcakuLanA, bhoga kuLanA kSatriyoe yAvatu pravrajyA grahaNa karI che te pramANe huM muMDita thaIne pravrajyA grahaNa karavA samartha nathI. paraMtu huM Apa devAnupriya pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharma aMgIkAra karIza. he devAnupriye! tamane sukha thAya tema karo, paraMtu pratibaMdha na karo. tyAra pachI te agnimitrA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkAre che. svIkAra karIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karIne te ja dhArmika yAna upara AruDha thAya che ane je dizAthI AvI hatI te dizAmAM pAchI jAya che. tadanantara zramaNa bhagavAna mahAvIra anya koI divase polAzapura nagarathI ane sahastrAbhavana udyAnathI nIkaLe che ane nIkaLIne deza-dezAntaramAM vihare che. [46]tatpazcAtu saddAlaputra zramaNopAsaka thayo ane jIvAjIvano jJAtA thaIne jIvana vyatIta karavA lAgyo. tyAra pachI mekhalIputra gozAlake A vRttAntane sAMbha LIne vicAra -kharekhara sakaDAlaputre AjIvika samayano tyAga karIne zramaNa nircantha nI draSTi(zraddhA) aMgIkAra karI che, to huM jAuM ane tene zramaNa nircanhonI draSTino tyAga karAvI pharIthI AjIvikanI draSTi svIkAra karAvuM. ema vicArI AjIvakonA saMgha sahita jyAM polAzapura nagara che ane jyAM AjIvikasabhA che tyAM Ave che, tyAM AvIne bhAMDa-pAtrAdi upakaraNa mUke che. mUkIne keTalAka AjIviko sAthe jya sadAlaputra zramaNopAsaka che tyAM Ave che. te vAre saddAlaputra zramaNopAsaka maMkhalIputra gozAlakane Avato jue che, Avato joIne teno Adara karato nathI, tene jANato nathI, te mUMgo beTho rahe che. tyAra bAda zramaNopAsaka saMkaDAlaputra vaDe nahi Adara pAmelo ane nahi Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 adhyayana-7 jANelo gozAlaka pITha-phalaka, zayA ane saMthArA mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranAM guNa kIrtana karato zramaNopAsaka sakaDAlaputrane A pramANe bolyoH he devAnupriya! ahIM mahAmAhana AvyA hatA? tyAre te sadAlaputra zramaNopAsake kahyuMH he devAnupriya! mahAmAhana koNa che? tyAre maMkhalIputra gozAlake kahyuMH zramaNabhagavaMtamahAvIra mahAmAhana che. devAnupriya ! zA hetuthI kaho cho ke zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAmAhana che? saddAlaputra! kharekhara zramaNa bhagavAna mahAvIra, mahAmAhana, utpanna jJAna-darzanane dhAraNa karanAra, yAvatuM bhaktistuti karAyelA ane pUjita che, yAvatuM tathya-karmanI saMpattithI yukta che. tethI mahAmAhana che. devAnupriya ! ahIM mahAgopa' AvyA hatA ? sadAlaputra H devAnupriya ! mahAgopa koNa che. zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAgopa che. saddAlaputraH devAnupriya ! kyA hetuthI kaho cho ke zramaNa bhagavAna mahAgopa che ? devAnupriya! zramaNa bhagavAna mahAvIra saMsA rATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vilupta thatA ghaNA jIvone dharmarUpa daMDa vaDe saMrakSaNa karIne, saMgopana karIne nivaNarUpa mahAvADAmAM potAnA hAthe pahoMcADe che, tethI te mahAgopa che. he devAnupriya ! ahIM mahAsArthavAha AvyA hatA ? saddAlaputraH zA hetuthI ema kaho cho?devAnupriya!A pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIrasaMsArATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA yAvatu vilupta thatA ghaNAM jIvone dharmamaya mArga vaDe saMrakSaNa karatAM nivaNirUpa mahApaTTaNa-nagaranA sanmukha potAnA hAthe pahoMcADe che, tethI te mahAsArthavAha che. gozAlaka : devAnupriya ! ahIM mahAdharmakathI AvyA hatA ? saddAlaputraH devAnuM priya! mahAdharmakathI koNa che ? zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che. saddAlaputra: kyA abhiprAyathI ema kaho cho ? atyaMta vizALa saMsAramAM nAza pAmatAM, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vilupta thatA, unmArgane prApta thayelAM, sanmArgathI bhUlA paDelA, mithyAtvanA baLa vaDe parAbhava pAmelA, ane ATha prakAranA karmarUpa aMdhakAranA samUhathI DhaMkAyelA ghaNA jIvone ghaNA artho yAvat uttaro vaDe cAra gatirUpa saMsArATa vIthI potAnA hAthe pAra utAre che. te thI te mahAdharmakathI che. gozAlaka : devAnupriya ! ahIM mahAnirdhAmaka AvyA hatA? devAnupriya ! mahA niyamika koNa che? gozAlaka zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAniyamika che. saddAlaputraH ema zA hetuthI kaho cho ? devAnupriya! saMsArarUpa mahA samudramAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, yAvatu vilupta hatA, buDatA, atyaMta buDatA, gothAM khAtA ghaNA jIvone dharmabuddhi rUpa naukA vaDe nivaNarUpa tIranI sanmukha potAnA hAthe pahoMcADe che, tethI te mahAniyamika che. tyAra bAda sakaDAlaputra zramaNopAsake maMkhalIputra gozAlakane A pramANe kahyuM, he devAnupriya! tame AvA cheka cho. yAvatu AvA nipuNa che ! e pramANe nayavAdI-cho. upadezalabdha-cho ane vijJAna prApta cho. to tamo mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIra sAthe vivAda karavAne samartha cho ? gozAlaka : e artha yukta nathI devAnupriya ! ema zA hetuthI kaho cho he sadAlaputra! jema koI puruSa taruNa, balavAna, yugavAna, uttara kALamAM utpanna thayelo, yAvatu nipuNa zilpane prApta thayelo Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 uvAsaga dasAo -746 hoya, te eka moTA aja, gheTA, sUkara, kUkaDA, tItara, vartaka lAvaka, kapota, kapiMjala, kAgaDA athavA bAja pakSIne hAthe, page, kharIe, pUMchaDe, pIMchAe, ziMgaDe sUkaranA dAMto ke ruMvADe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM nizcala ane spandanarahitapaNe dhAraNa karI zake che, e pramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra mane paNa artho, hetuo, yAvat uttaro vaDe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAMniruttara kare che. te hetuthI huM ema kahuM chuM ke huM vivAda karavAne samartha nathI. tyAra bAda zramaNopAsaka saddAlaputre maMkhalIputra gozAlakane A pramANe kahyuMH devAnupriya ! kemake tame mArA dharmAcArya yAvat bhagavAna mahAvIranA vidyamAna, satya tathA prakAranA sadbhUta bhAvo vaDe guNakIrtana karo cho, tethI huM tamane pAchA ApavA yogya pITha, Asana yAvat saMstAraka vaDe AmaMtraNa karuM chuM. paraMtu dharma athavA tapanI buddhithI karato nathI. tatpazcAta maMkhalIputra gozAlaka sakaDAlaputra zrAvakanI A vAta svIkAra kare che ane enI dukAnomAMthI prAtihAraka pITha Adi grahaNa karIne yAvat vihare che. tyArapachItemaMkhalIputragozAlaka zramaNopAsaka sakaDAlaputrane jyAre sAmAnya kathanathI prajJApanA thI pratibodha karIne ane vijJApanA karIne nirprantha pravacanathI calAyamAna karavAne kSubdha karavAne,vipariNata karavAne samartha thato nathI tyAre thAkelo, khinna thayelo ane atIva duHkhita thayelo te polAzapuranagarathI nIkaLe che ane bahAranA dezomAM vihare che. [47]tadanantara saddAlaputra zramaNopAsakane ghaNAM zIlavrata vagere vaDe yAvat AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thaI gayAM. jyAre tenuM paMdaramuM varSa cAlatuM hatuM tyAre rAtrinA madhya samaye yAvat te poSadhazAlAmAM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse thI dharmaprajJaptino svIkAra karIne vicAravA lAgyo. tyAre saddAlaputra zramaNopAsakanI pAse madhyarAtrie eka deva Avyo. te deve eka moTI nIlakamala jevI talavAra laIne sakaDAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kahyuMH jema culanIpitAne kahyuM hatuM tema ahIM paNa kahevuM, paraMtu eka-eka putranA nava-nava mAMsanA khaMDa kare che yAvat ghAta karIne tenA lohI ane mAMsa vaDe tenA zarI2ne chAMTe che. tyAre te saddAlaputra zramaNopAsaka bhayarahita thaI acalitabhAve yAvat rahe che. tyAra bAda te deve saddAlaputra zramaNopAsakane nirbhaya yAvat joIne cothI vAra paNa sakaDAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kahyuMH aprArthita- he sakaDAlaputra zramaNo pAsaka ! jo tuM zIlavratAdika bhAMgIza nahi to je A tane dharmamAM sahAya karanArI, dharmamAM advitIya dharmanA anurAga vaDe raMgAyelI ane samAnapaNe sukha-duHkhamAM sahAya karanArI tArI agnimitrA bhAryAne tArA potAnA gharethI laI AvIza ane lAvIne tArA sAme ghAta karIza, ghAta karIne nava mAMsanA TukaDA karIza, ane AMdhaNathI bharelA kaDhAyamAM ukALIza, ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza. jethI tuM ArtadhyAnanI atyaMta parAdhInatAthI pIDita thaIne jIvanathI mukta thaIza. te devanA e pramANe kahevA chatAM paNa te saddAlaputra zramaNopAsaka nirbhaya thaIne ja vicare che. tyAra bAda te deve bIjIvAra ane trIjIvA2 paNa e pramANe kahyuM : eTale sakaDAlaputra zramaNopAsakane A prakArano vicAra utpanna thayo-te culanIpitAnI peThe vicAra kare che ke je mArA moTA putrane, mArA madhyama putrane ane nAnA putrane mArI chAMTe che ane je A mArI agnimitrA bhAryA che, je sukha-duHkhamAM samAna, sahAya karanArI che tene paNa mArA potAnA gharethI laIne Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-7 205 AvIne mArI sAme ghAta karavAne Icche che, to e puruSane pakaDavo yogya che, ema vicAra karIne te pakaDavA doDyo. ItyAdi gulanIpitA saMbaMdhe kahyuM che tema badhuM kahyuM. paraMtu ahIM agnimitrA bhAya kolAhala sAMbhaLIne Ave che ane tene kahe che. vizeSa e ke sakalAla putra antamAM saMlekhanA karI, zarIra tyAgI aruNabhUta vimAnamAM utpanna thayo ane thAvata mahAvideha kSetramAM janma grahaNa karIne siddhi pada pAmaze. adhyayana-7nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-8-mahAzataka) [48] he jaMbU! e pramANe kharekhara te kALe ane te samaye rAjagRha nagara hatuM. tyAre guNazIla nAma caitya hatuM. zreNika rAjA rAjya karato hato. te rAjagRha nagaramAM mahAzataka nAme gRhapati raheto hato. te dhanavAna ane dhanADhya hato. paraMtu teNe kAMsamaya sahita ATha hiraNya koTi nidhAnamAM mUkela, kAMsya sahita ATha hiraNyakoTi vRddhimAM vyAje mUkela ane kAMsya sahita ATha hiraNyakoTi dhana-dhAnyAdinA vistAramAM rokelI hatI. tene tyAM dasa hajAra gAyonuM eka vraja evAM ATha vrajo hatAM, te mahAzatakane revatI vagere te strIo hatI. te paripUrNa aMgavALI ane suMdara rUpavALI hatI. te mahAzatakanI bhAyI revatIne pitAnA gharathI Avela ATha hiraNyakoTi ane daza hajAra gAyonAM eka vrajanA hisAbe ATha vako hatA. bAkInI bAra strIone potapotAnA gharethI Avela eka eka hiraNyakoTi ane eka-eka vraja hatuM. [49]te kALe ane te samaye mahAvIra svAmI samosaryA. pariSada vAMdavAne nIkaLI. mahAzataka paNa AnaMdanI jema vaMdana karavAne nIkaLe che ane temaja zrAvakadharmane aMgIkAra kare che, paraMtu kAMsya sahita ATha hiraNyakoTi ane ATha vrajanA parimANano uccAra kare che. ATalI mayadA rAkhe che. tathA revatI pramukha tera bhAyao sivAya anya zeSa maithunavidhino tyAga kare che. haMmezA be droNa jeTalI kAMsyapAtramAM bharelI svarNa mudrAo vaDe vyavahAra karavo mane kahyuM che. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka thayo ane te jIva ane ajIva tatvano jJAtA thaI yAvat vicaravA lAgyo. tyAra pachI zramaNa bhaga vAna mahAvIra vihAra karI gayA. ane anya janapadomAM vicAravA lAgyA. pintyAra bAda revatI gRhapatnIne anya koI divase madhyarAtrinA samaye kuTuMba jAgaraNa karatAM AvA prakArano vicAra utpanna thayo e pramANe kharekhara huM bAra patnIonAM vighnanAM kAraNe mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra manuSya saMbaMdhI bhogavavA yogya bhogone bhogavavA samartha thatI nathI. mATe A bAre sapatnIone agniprayoga vaDe, zastraprayoga vaDe athavA viSaprayoga vaDe jIvanathI mukta karIne ane teonI ekaeka hiraNyakoTi ane eka-eka gAyonA vraja upara svayameva kabaje karIne mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra bhogo yAvatuM bhogavavA yogya che. revatI ema vicAra kare che, vicAra karIne te sapatnIone mAravA mATe aMtara, avasara, chidro ane ekAnta jotI rahe che. tyAra bAda revatI gRhapatnI anya koI divase te bAre sapatnIonAM chidro jANIne cha sapatnIone zastra prayogathI cha ne viSaprayogathI mArI nAkhe che. mArIne te bAre sapatnIonAM pitRgRhathI Avela eka-eka hiraNyakoTi ane eka-eka vrajane Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 uvAsaga dasAo - 8/50 svayameva grahaNa kare che. grahaNa karIne mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra bhogone bhogavatI rahe che. te pachI te revatI gRhapatnI mAMsane viSe lolupa thayelI, mUrchita thayelI yAvat atyaMtaAsakta thayelI, bahu prakAranAM zekelA, taLelA ane bhUMjelA mAMsanI sAthe surA, madhu, meraka, magha, sIdhu ane prasannA madirAthI AsvAda karatI, tathA parivArane vaheMcatI vicare che. [51]tatpazcAta rAjagRha nagaramAM anya koI divase amAri ghoSaNA thaI. tyAre te mAMsamAM lolupa, mAMsamAM mUrchita thayelI revatI gRhapatnI kaulagRha- puruSone bolAve che. kahe cheH he devAnupriyo ! tame mArA pitRgRha saMbaMdhI vrajomAMthI dareka prabhAte babbe vAcharaDAMno vadha karo ane vadha karIne mane Apo. tadanantara tenA piyaranA te puruSo revatIgRhapatnInAearthane'taha'tti kahIne vinaya vaDe svIkAre che,babbevAcharaDAMono vadha karIne revatI gRhapatnIne Ape che. tyAra pachI te revatI gRhapatnI te zekelA taLelA ane bhUMjelA vAcharaDAnA mAMsanI sAthe surA-madirAno AsvAda karatI vicare che. [52]te mahAzataka zramaNopAsakane ghaNAM zIlavato vagere vaDe AtmAne bhAvita karatAM cauda varasa vyatIta thayA, tyAre te AnaMdanI peThe potAnA moTA putrane kuTuMbano bhAra saMbhaLAve che. yAvat poSadhazAlAmAM jaI dharmaprajJaptine svIkArIne vicare che. tyAra pachI te revatI gRhapatnI matta-unmatta thayelI, skhalanA pAmatI, chUTA kezavALI, uparanAM vastrane dUra karatI karatI, jyAM poSadhazAlA che, ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che, tyAM Ave che. tyAM AvIne mohonmAda utpanna karanArA, zRMgAra rasavALA strIbhAvakaTAkSa Adine pradarzita kare che, ane mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kahe che : dharmanI IcchAvALA, puNyanI IcchAvALA, svarganI IcchAvALA, mokSanI IcchAvALA, dharmanI kAMkSAvALA, dharmaAdinI pipAsAvALA, he mahAzataka zramaNopAsaka ! he devAnu priya ! tamAre dharma, puNya, svarga ke mokSanuM zuM kAma che, ke je tame mArI sAthe udAra yAvat bhogavavA lAyaka bhogo bhogavatA nathI ? [53]te pachI te mahAzataka zramaNopAsaka revatI gRhapatnInI A vAtano Adara karato nathI ane te tarapha dhyAna Apato nathI. te mauna dhAraNa karI dharmadhyAnamAM sthira rahe che. tyAra bAda te revatI gRhapatnIe mahAzataka zramaNopAsakane bIjI vAra ane trIjI vAra A pramANe kahyuM : yAvat Adara nahi karato, nahi dhyAna Apato dhyAnamagna rahe che. te pachI jyAre mahAzataka zramaNopAsake Adara na karyo ane dhyAna na dIdhuM tyAre te revatI je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha cAlI gaI. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArIne vicare che. sUtramAM kahyA pramANe pUrNa kare che. ema agiyAra pratimAone pUrNa kare che. tatpazcAta mahAzataka zramaNopAsaka te udAra tapa vaDe yAvat kRza-durbaLa thayo ane dhamanIo vaDe vyApta thaI gayo tyAra pachI te mahAzataka zramaNopAsakane anya koI divase madhyarAtrinA samaye dharma jAga2Na karatAM AvA prakArano vicAra thayo H A udAra tapa vaDe huM kRza thayo chuM. ItyAdi AnaMdanI jema badhuM kahevuM. ane te chellI mAraNAntika saMlekhanA aMgIkAra karIne, zarIrano tyAga karIne ane bhAta-pANInA paNa pratyAkhyAna karIne kALanI darakAra karyA vinA vicaravA lAgyo. tadantara mahAzataka zramaNopAsake zubha adhyavasAya Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-8 207 vaDe yAvatu kSayopazama vaDe avadhijJAna utpanna thayuM. te avadhijJAnathI pUrva dizAe lavaNa samudramAM hajAra yojana pramANa kSetra jANe che ane dekhe che. ema dakSiNa ane pazcima dizAe paNa jANavuM, uttara dizAe yAvatuM culahimavaMta varSadhara parvatane jANe che ane dekhe che. adhodizAmAM ratnaprabhApRthvInA corAzIhajAravarasanI sthitivALA lolu pAzruta nAmanA narakAvAsane jANe che ane dekhe che. pi4]tyAra bAda te revatI gRhapatnI anya koI divase matta-unmatta thayelI, yAvatu uttarIya uparanAM vastrane kADhI nAkhatI jyAM poSadhazAlA che ane jyAM mahA zataka zramaNopAsaka che, tyAM Ave che. AvIne mahAzataka zramaNopAsakane pUrva pramANe kahe che. yAvatu teNe bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe kahyuM tyAre mahAzatake potAnA avavijJAnano prayoga karyo, ane avadhijJAna vaDe jANyuM. jANIne teNe revatI gRhapatnIne A pramANe kahyuMH aprArthita nI prArthanA karanAra he revatI! tuM kharekhara sAta rAtanI aMdara alasaka roga vaDe pIDita thaI, ArtadhyAnanI atyaMta paravazatAthI dukhI thayelI asamAdhine prApta thaIne maraNa pAmIne, ratnaprabhA pRthvInA lolupAcyata narakamAM corAzI hajAra varasanI sthitivALA nairayikomAM nArakapaNe utpanna thaIza. mahAzataka zramaNopAsakanA epramANekahevA para te revatI gRhapatnI bolIH "mahA zataka zramaNopAsaka mArA upara gusse thayela che. mahAzataka zramaNopAsaka mArA upara hInavirakta thayo che huM nathI jANatI ke huM kyAM prakAranA mRtyuthI marAIza." ema vicArI bhayabhIta thaI, trAsa pAmI, gabharAI, udvigna thaI, ane atyaMta bhaya pAmIne dhIme dhIme pAchI cAlI gaI. pAchI jaIne jyAM potAnuM ghara che tyAM AvI, AvIne apa hata thayelI che mananI IcchA jenI evI te yAvatu udAsa thaI, cittAmagna thaI gaI. tyAra pachI revatI gRhapatnI sAta rAtanI aMdara alasaka vyAdhi vaDe pIDita thaI ArtadhyAnanI atyaMta parA dhInatA vaDe duHkhI thaI kAla samaye kola karIne ratnaprabhA narakapRthvInA lolu pAmyuta narakamAM corAzI hajAra varasanI sthitivALA nairayikomAM nAraka rUpe utpanna thaI. pipIte kAla te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA, yAvatu pariSada dharmadizanA sAMbhaLI ane vaMdana-namaskAra karI pAchI gaI. bhagavAna mahAvIre A pramANe kahyuM : he gautama ! ahIM rAjagRha nagaramAM mAro anta- vAsI ziSya mahAzataka nAme zramaNo pAsaka poSadhazAlAmAM chellI mAraNAntika saMle khanA vaDe kRza thayelAM zarIravALo ane jeNe bhAta pANInuM pratyAkhyAna karyuM che evo, kAlanI darakAra nahi karato vicare che. te mahAzatakanI patnI revatI madonmatta thayelI yAvatu uparanAM vastrane kADhI nAkhatI pauSadha zAlAmAM mahAzataka pAse AvI, AvIne mohonmAdane utpanna karanArI vAto ane te A pramANe bolIH "he mahAzatakA' ItyAdi pUrva tu kahI levuM, tyAre mahAzataka zramaNopAsaka gusse thaI gayo, teNe avadhijJAnano prayoga karyo ane avadhijJAna vaDe jANIne revatI gRhapatnIne kahyuM: tohe gautama ! apazcima-mAraNA ' blika saMlekhanA vaDe jenuM zarIra kSINa thayuM chuM ane bhaktapAnanuM jeNe pratyAkhyAna karyuM che evo zramaNopAsakane satya, tathya ane saddabhUta hovA chatAM paNa aniSTa, anicchanIya, apriya,amanojJa, amanAma-amanohara zabda vaDe bIjAne kahevuM te yogya nathI, mATe he devAnupriya ! tuM jA ane mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kahe keH he devAnupriya ! Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 uvAsaga dasAo- 8papa apazcima mArAntika saMlekhanA vaDe kSINa zarIravALA yAvatu bhakta-pAnanuM pratyA khyAna karanAra zramaNopAsakane satya yAvatu aniSTa kathana vaDe bIjA ne uttara Apavo, kalpato nathI. he devAnupriya ! te revatI gRhapatnIne satya chatAM aniSTa vacano vaDe uttara Apyo che.mATenuM e sthAnanI AlocanA kara ane yathAyogya prAya zcittano svIkAra kara. tyAra bAda bhagavAna gautama zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e kathanane "tahara tti kahI vinayapUrvaka svIkAra kare che, svIkAra karIne tyAMthI nIkaLe che, jyAM mahAzataka zramaNo pAsaka zramaNopAsaka che, tyAM pahoMce che. tyAre te mahAzataka zramaNopAsaka bhagavAna gautamane AvatAM jue che. joIne prasanna ane saMtuSTa udayavALo, te bhagavaMta gautamane vaMdana-namaskAra kare che. tyAra pachI bhagavAna gautame mahAzataka zramaNopAsakane A. pramANe kahyuM he devAnupriya! zramaNa bhagavAna mahAvIra A pramANe kahe che, bhASe che ane prarUpe che. he devAnupriya! sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe jenuM zarIra kSINa thayuM che, evA zramaNopAsakane satya chatAM aniSTa uttara vaDe kahevuM yogya nathI. he devAnupriya! te revatI gRhapatnIne addabhuta chatAM apriya uttara Apyo che.mATe he devAnupriyatuMe sthAnanI AlocanA kara,yAvatuM prAyazcitasvIkAra te pachI te mahAzataka zramaNopapAsake bhagavaMta gautamanA e arthane 'tahatti kahIne vinayapUrvaka svIkAra karyo. svIkAra karIne te sthAnanI AlocanA karI, yAvat yathA yogya prAyazcita aMgIkAra karI, tyAra bAda bhagavAna gautama, mahAzataka zramaNopAsakanI pAsethI bahAra nIkaLyA, ane zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra karIne saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vicAravA lAgyA. te pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra anya koI divase rAjagRha nagaramAMthI nIkaLe che, nIkaLIne bahAranA dezomAM vicaraNa karavA lAgyAM. [56]mahAzataka zramaNopAsaka ghaNA zIlavrata vagere vaDe yAvatu AtmAne bhAvita karIne vIsa varasa sudhI zramaNopAsaka payine pALIne agiyAra upAsaka pratimAone samyaka prakAre kAyA vaDe sparzIne mAsika saMkhanA vaDe potAne kaza karIne sATha bhakta anazana vaDe pUrNa karIne AlocanA ane pratikramaNa karIne samAdhine prApta thaI, kAla karIne saudharma devalokamAM aruNAvasaMtaka vimAnamAM deva thayo. tenI cAra palyopamanI sthiti kahI che. te mahAvideha kSetramAM janma grahaNa karI siddhi pAmaze. | adhyayana-8-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayana-9-naMdinIpatA) [57] he jaMbU! te kAle ane te samaye zrAvastI nAmaka nagarI hatI. tyAM koSTaka nAmaka cetya hatuM. jitazatru rAjA hato. te zrAvastI nagarImAM nadinIpitA nAmaka gRhapati raheto hato. te Adya- dhanavAna hato. tene cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTi vyAje ane cAra hiraNyakoTi dhana-dhAnyAdinA vistAramAM rokI hatI. dasa hajAra gAyonA eka vrajanA hisAbe cAra vrajo hatAM. tenAM patnInuM nAma azvinI hatuM. mahAvIra svAmI samosaya. AnaMda zrAvakanI peThe teNe tema ja gRhastha dharmano svIkAra ; karyo. pachI mahAvIra svAmI bahAranA dezomAM vicaravA lAgyA.nadinIpitA zrAvaka Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayananTa 209 thayo ane yAvat vicare che. te pachI te nandinIpitA zramaNopAsakane ghaNAM zIlavrato, guNavrato vagerethI AtmAne bhAvita karatAM cauda varasa vyatIta thayAM. AnaMdanI jema ja te jyeSTha putrane potAnA sthAnane sthApana kare che ane dharmaprajJapti svIkAra karIne vicare che. vIsa varasa sudhI zrAvaka paryAya pALe che, vizeSatA e che ke te aruNa vimAnamAM utpanna thayo. pachI te mahAvideha kSetramAM janma jaI sAdhanA karI mokSa jaze. adhyayana-9-nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayana-10-leIyApitA [58] he jaMbU ! te kAle, te samaye zrIvastI nagarI hatI, koSThaka caitya hatuM. te zrIvAstavano rAjA jitazatru hato. te zrIvastI nagarImAM leIyApitA nAme gRhapati raheto hato. te saMpanna ane dIpta-tejasvI hato. tene cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM mUkelI, cAra hiraNyakoTi vyAje mUkelI ane hiraNyakoTi dhana-dhAnyAdinA vistAramAM lagADelI hatI. tene dasa-dasa hajAra gAyonAM cAra vrajo hatAM. eTale cAlIsa hajAra gAyo hatI. phAlgunI bhAryA hatI. mahA vIra samosaryA. AnaMdanI peThe te gRhasthadharmane svIkAre che, ane kAmadevanI jema jyeSTha putrane sthApIne poSadhazAlAmAM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJapti svIkArIne vihare che. paraMtu agiyAre zrAvakanI pratimAo upasarga rahita teja rIte kahevI. kAma devanA vRttAntamAM je sUtrapATha che te pramANe ahIM kahevuM. yAvat saudharma kalpamAM aruNakIla vimAnamAM devarUpe utpanna thayo. tyAM tenI cAra palyopamanI sthiti che. te mahAvideha kSetramAM utpanna thaIne mokSa pAmaze. [59-60]dase zrAvakone paMdaramAM varSe cintA-dharma-prajJapti mujaba vartavAno vicAra thAya che. ane daze zrAvako vIsa varasa zramaNopAsaka paryAyamAM rahyAM. e pramANe he jaMbU ! yAvat nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre upAsakadazAMganA dasamA adhyayanano A artha kahyo che. upAsadazA nAmaka sAtamAM aMgamAM eka zrutaskaMdha che. daza adhyayana che. ekasarakhA svara che. daza divasamAM teno pATha pUro thAya che. ema karavAthI zrutaskaMdhano pATha thaI jAya che, be divasamAM Ano pATha pUro karavAnI anumati paNa ApI che. adhyayana-10-nI dIparatna sAgare karela gurjarachAyApUrNa 14 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 uvAsaga dasAo-(61) (saMgrahaNI-gAthA). [61-62]vANijyagAmamAM H AnaMda, caMpAmAM ? kAmadeva, vArANasI : culanI pitA ane surAdeva, AlabikA : cullazataka, kAmpityapura : kuMDakolika, polAzapura : sahakAlaputra, rAjagRha mahAzataka, zrAvastIH nadinI pitA ane sAlihI pitA [3]AnaMdanI zivAnaMdA, kAmadevanI bhadrA, culanIpitAnI zyAma, surAdevanI dhanyA, cullazatakanI bahulA, kuMDakolikanI puSpA, makaDAlaputranI agnimitrA, mahA zatakanI revatI Adi tera, nadinIpitAnI azvinI, sAhipitAnI phAlvapatnI. [64]AnaMda avadhijJAna ane gautama svAmIno saMdeha, kAmadeva : pizAcano upasarga ane zrAvakanuM aMta sudhI draDha rahevuM. culanIpitAH dvArA mAtA. bhadrAnA vadhanuM kathana sAMbhaLIne vicalita thavuM. surAdevaH pizAca dvArA 16 bhayaMkara roga utpanna kara vAnI dhamakI ane vicalita thavuM. cullazataka : pizAca dvArA sampatti nAza karavAnI dhamakI ane tenuM vicalita thavuM. kaMDakolika deva dvArA uttarIya tathA aMgUThI levI tathA gozAlakanA matanI prazaMsA karavI, kuMDakolikanI draDhatA ane devanuM nittara thavuM. saddAla. putraH suvratA agnimitrA patnIe vratathI khalita thavA para pharIthI dharmamAM sthita karyo, bhagavAna mahAvIra dvArA niyativAdanuM khaMDana ane sakaDAlaputranA gozAlakanA matane choDIne tenA matanA anuyAyI thayA. mahAzataka : revatIno upasarga, mahAzataka dvArA revatInA bhAvi narakagamananuM kathana ane bhagavAna mahAvIra dvArA tene anucita batA vIne prAyazcita karavAno Adeza. nadinIpitA sAlihIpitA A baMnnene jIvanamAM kaMI upasargana thavo [65]Ananda : aruNa , kAmadeva, aruNAbhaH culanIpitA aruNaprabha surA deva,aruNakAnta,cullazataka,aruNazreSTha,kuMDakolika, aruNadhvaja, saDakAlaputra, aruNa bhUta-mahAzataka,aruNAvaMtasaka, nadinIpitA, aruNagava sAlidIpitA, aruNakIla [66]AnaMdaH cAra vraja kAmadevaH cha vraja =60 hajAra gAyo culanIpitAH ATha vraja surAdava : cha vraja culla zatakaH cha vraja kuMDakolikaH cha vraja sakalAlaputraH eka vraja mahAzataka: ATha vraja nadinIpitAH cAra vraja sAlihIpitA: cAra vraja [67]AnaMdaH 12 karoDa traNa kSetromAM vibhakta athatu (1)nidhAna (2)vyApAra (3)ghara evuM sAmAna rUpamAM, pratyeka cAramAM karoDa. kAmadevaH 18 karoDa, pratyeka kSetramAM 6 karoDa. culanIpitAH 24 karoDa, pratyeka kSetramAM ATha karoDa. surAdevaH 18 karoDa, pratyeka kSetramAM cha karoDa. cullazataka: 18 karoDa, pratyeka kSetramAM cha karoDa. kuMDakolikaH 18 karoDa, pratyeka kSetramAM cha karoDa. sakalAlaputraH 3 karoDa, pratyeka kSetramAM eka karoDa, mahAzataka : 24 karoDa potAnI, pratyeka kSetramAM ATha karoDa, hatI.nadinIpitAH 12 karoDa, pratyeka kSetramAM cAra karoDa. sAhipitAH 12 karoDa, pratyeka kSetramAM cAra karoDa. [68-9]AnaMda Adi zrAvakoe nIce lakhelI 21 vAtomAM maryAdA rAkhI hatI. ullaNaH dantavaNaH phalaH abhaMgaNaH udhvaTTaNaH nahANaH vastra, vilepanaH puSpa, AibharaNaH dhUpaH peya, bhakSya, odanaH sUpa- dhI. zAka, mAghura, jemaNaH dahIMvaDA, Adi vastuo. pAnIya, tambolaH Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrahaNI gAthA 211 [70]be zrAvakone avadhijJAna utpanna thayuM pUrva dizAH lavaNa, samudramAM pAMcaso yojana sudhI, A prakAre dakSiNa ane pazcimamAM. uttara dizAH culla himavaMta parvata sudhI. Urdhva dizA : saudharma devalokamAM saudharma kalpa vimAna sudhI. adho dizA : prathama ratnaprabhA nAmanI prathama narakamAM lolupAzruta nAmanA sthAna sudhI jyAM8400 varSanI AyuvALA nArakI jIva rahe che. mahAzatake traNe dizAomAM hajAra hajAra yojana sudhI avadhi jJAnathI jANyuM ane joyuM. [71]dareka zrAvake agiyAra pratimAo svIkAra karI. te A pramANe darzana, sacittaparityAga, vrata, AraMbhaparityAga, sAmAyika, prakhya pauSadha, divasa brahmacarya uddhiSTa bhojanano parityAga, brahmacarya, zramaNatabhUta. [72]dareka zrAvake vIsa varSa sudhI vrata ane pratimAnuM pAlana karyuM ane aMtamAM saMlekhanA dvArA zarIrano parityAga karIne saudharma devalokamAM cAra palyopamanuM AyuSya prApta karyuM. tyAMthI cyavana karIne badhA zrAvako mahAvideha kSetramAM utpanna thaze ane siddhi prApta karaze. 7 uvAsagadasAo-gurjarachAyApUrNa sAtamuMaMgasUtra-gurjarachAyApUrNa Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] namo namo nimmala desaNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH //////////// 8 |. aMtagaDa dasAo AThamuMaMgasutra-gurjarachAyA S ( varga-1-ka adhyayana-1-1) [1]te kALe ane te samaye campA nAmaka nagarI hatI.pUrNabhadu caitya hatuM te kALe ane te samaye Arya sudhamAM svAmI samosaya pariSad nIkaLI pAchI pharI. te kALe ane te samaye Arya sudhamAM svAmInA ziSya Aye ja jaMbUsvAmI, sudhamAM svAmInI paryapAsanA karatA bolyA. bhagavan! zrata dharmanI Adi karavAvALA yAvatu nivaNane prApta svAmIe sAtamAM aMga upAsakadazAMga sUtrano A artha pratipAdana karyo che, AThamAM aMga atakRzAMga sUtrano zuM artha kahela che? -jaMbU! zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamAM aMga aMta kadazAMganA ATha vargo pratipAdana karela che. he bhagavan! yAvatuM mokSaprApta mahAvIra svAmIe aMtakataddazAMganA prathama varganA keTalA adhyayano kahela che ? e pramANe jaMbU nA prathama varganA daza adhyayano kahela che. [2]gautama, samudra, sAgara, gaMbhIra, svimita, acala, kAMDilya, akSobha, prasena jita ane viSNukumAra. [3] he bhagavan! zramaNa bhagavaMta yAvatuM mokSa prApta bhagavAna mahAvIra svAmIe aMtagaDadazAMganA prathama varganA prathama adhyayanano zuM artha prarUpela che ? e pramANe nizcayathI he jaMbU ! te kALe ane te samaye dvArikA nAmanI nagarI hatI. A nagarI bAra yojana lAMbI ane nava yojana pahoLI hatI, vaizramaNa deva kuberanI vilakSaNa buddhithI tenI racanA karAI hatI, teno prakAra- suvarNano banela hato. tenAM kAMgArAomAM IndranIla vaiDUrya Adi maNio jaDavAmAM Avela hatA. tethI tenAM kAMgarAM paMcavarNa dekhAtA hatA. te nagarI ramaNIya hatI, kuberanI nagarInI samAna pratIta thatI hatI. te pramoda ane krIDAnuM sthAna hatI. pratyakSa devaloka jevI cittane haranArI hatI, dvArikA nagarInI bahAra IzAna khUNAmAM revataka nAmano parvata hato. tenI upara naMdanavana nAmanuM eka udyAna hatuM. tyAM surapriya nAmanA yakSanuM eka prAcIna yakSAyatana hatuM. ane te eka vanakhaMDa thI gherAyeluM hatuM. te vanakhaMDanI madhyamAM eka suMdara zreSTha azoka vRkSa hatuM- dvArikA nagarImAM kRSNa nAmanA vAsudeva rAjA rAjya karatA hatA. dvArikA nagarImAM kRSNa mahArAja, samudravijaya pramukha daza dazArNa, baladeva pramukha pAMca mahAvIra, Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-1 213 pradyumna pramukha sADAtraNa karoDa rAjakumAra, zAmba pramukha 60 hajAra durdantakumAra, mahA sena pramukha 56 hajAra sainika, vIrasena pramukha 21 hajAra vIra, ugrasena pramukha 16 hajAra rAjA,rukimaNIpramukha 16 hajA2rANIo,anaMgasenAvigerehajAro gaNikAo, temaja bIjA paNa aneka aizvaryazALI yAvat zreSThI Adi upara temaja dvArikA upara temaja saMpUrNa ardhabhArata upara adhipatitva karatAM hatA. te dvArikA nagarImAM aMdhakavRSNi nAmanA rAjA nivAsa karatA hatA. te rAjAnI rANInuM nAma dhAriNI hatuM. ekadA samaye mahArANI dhAriNI eka uttama zayyA para zayana karI rahI hatI. teNe eka svapra joyuM. [4]svapradarzananuM kahevuM. bALakano janma, bALakano bALabhAva, kalAonuM varNana, yuvAvasthAnI prApti, rAjakumArIo sAthe vivAha, mahelonuM nirmANa ane kAmabhogono upabhoga (Adi vAto bhagavatI sUtramAM varNita mahAbalanI jema jANI levI joIe.) [pa]paraMtu vizeSa e che ke rAjakumAranuM nAma gautama rAkhavAmAM AvyuM ane eka ja divasamAM ATha zreSTha rAjakumArIo sAthe tenuM parigrahaNa thayuM. dahejamAM ATha ATha prakAranIvastuApavAmAMAvela te kALe ane te samaye dharmatIrthano AraMbha karavA vALA, dharmanA pravartakaarihaMta ariSTanemi bhagavAnavicaratAhatA.jyAre teo dvArikA nagarI thI bahAra udyAnamAM padhAryA tyAre tenA samavasaraNamAM cAra prakAra nA deva upasthita thayA kRSNa vAsudeva paNa tyAM AvyA. tyAra pachI gautamakumAra paNa teonA darzana karavA mATe taiyAra thayA. meghakumAra nI jema jANavuM dharmanuM zravaNa karIne tenA para vicAra karatA kahevA lAgyA- bhagavan ! huM mArA mAtA pitAne pUchIne ApanI pAse dIkSA grahaNa karIza. jevI rIte zramaNa bhaga vAna mahAvIra svAmI pAse meghakumAra nI jema dIkSita thayA. tyAra pachI muni gautamakumAra nigrantha pravacanane sanmukha rAkhIne sAdhunA Acara nuM pAlana karavA lAgyA. sAdhu thayA pachI gautama aNagAra bhagavAna ariSTaneminA sthavironI pAse sAmayiko AcArAMga Adi 11 aMgonuM adhyayana karatA karatA vicaravA lAgyA. arihaMta bhagavAna ariSTa nemie have dvArikA nagarInA naMdana vanamAMthI vihAra karyo ane anya janapadomAM vicara vA lAgyA. gautama aNagAra eka divasa jyAM arihaMta bhagavAna ariSTanemi birAjamAna hatA tyAM gayA. tyAM jaI arihaMta bhagavAna ariSTa nemine vaMdana karyA. namaskAra karIne teNe kahyuM. "bhagavan ! jo Apa AjJA Apo to mArI bhAvanA che ke huM mAsika bhikSu-pratimAnI ArAdhanA karuM." bhagavAna pAsethI AzA prApta karI teo sAdhanAmAM lIna banyA.te sarve skaMdhaka muni mujaba jANavuM gautama aNa gAre bhikSunI bAra pratimAo temaja guNaratna saMvatsara tapanI ArAdhanA karI. manana karyuM, ciMtana karyuM, adhyayana karyuM, sthavira munirAjo sAthe zatruMjaya parvata para jaIne eka mAsanA saMthArA dvArA bAra varSa sudhI dIkSA paryAya pALI aMtamAM siddha thayAM. [6] he jaMbU ! nirvANa pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIre AThamAM aMga aMtagaDa sUtranAM prathama varganA prathama adhyaya nano A artha kahela che. jevI rIte gautamakumAranuM varNana karela che. te ja pramANe bAkInA nava adhyayanono artha paNa samajI levo joIe. badhAnAM pitA mahArAjA viSNu hatA. mAtA dhAriNI hatI. badhAnuM varNana eka sarakhuM che. A pramANe daza adhyayanonAM samu dAya rUpa prathama varganuM varNana karela che. varga-1-nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 aMtagaDa dasAo- 2/1thI87 (ka varga-2 ka adhyayana 1-8) [7] he jaMbU! te kALe ane te samaye dvArikA nAmanI nagarI hatI. tyAM mahArAjA aMdhakaviSNu rAjya karatA hatA. rANInuM nAma dhAriNI devI hatuM. tene ATha putro hato. [8]sAgara, samudra, himavanta, acala, dharaNa, pUrNa, ane abhicaMdra. [9]prathama varga samAna A ATha adhyayanonuM varNana paNa samajI levuM "guNaratna saMvatsara' tapanI ArAdhanA karI. ane 16 varSa sudhI saMyama pALI zatruMjaya parvata upara eka mAsanI saMlekhanA karI siddha thayA. | varga-2 nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (dara varga-3 adhyayanaH1) [10]aMtagaDa sUtranA trIjA varganA tera adhyayano kahyA che. - aniyasa , ananta sena anihatavidvata,devayaza,zatrusena,sAraNa,gaja,sumukha,durmukha,kUpaka,dArUka,anAvRSTi bhagavanazramaNa yAvatuM mokSaprApta bhagavAna mahAvIra svAmIe aMtagaDa sUtranA trIjA varganA prathama adhyayanano zuM artha pratipAdana karela che? he jaMbU! te kALe ane te samaye bhadilapura nAmanuM nagara hatuM. tenA IzAna khUNAmAM zrIvana nAmanuM eka udyAna hatuM. te nagaramAM mahArAjA jitazatru rAjya karatA hatAM. te ja nagaramAM nAga nAmano eka gAthApati raheto hato. te ghaNo dhanavAna ane tejasvI hato. te gAthApati ne sulasA nAmanI eka patnI hatI. sulasA atyaMta sukomaLa yAvat svarUpa vatI hatI. te nAga gRha patino putra ane sulasA bhAryAno Atmaja ani yasa nAmano putra hato. te paNa ghaNo komaLaanesvarUpavAnahato.pAMcadhAvamAtAo dvArA te parikSita hato. tenuM badhuM jIvana draDhapratijJanI jema samajI levuM joIe. te giriguphAmAM utpanna thatI caMpakala tAnI jema dinapratidina vRddhi pAmato anIyasa kumAra jyAre ATha varSathI kaMIka-thoDo vadhAre moTo thayo tyAre mAtA-pitAe tene bhaNAvavA mATe kalAcArya pAse mokalyo. vidyA prApta karyA pachI ane bAlabhavane choDIne jyAre aniyatakumAra bhoga bhogavavAne yogya thaI gayo tyAre mAtApitAe tenA anurUpa batrIzazreSTha kanyAo sAthe eka ja divase lagna karyA. lagna pachI te nAga gAthApatie aniyasa kumArane prItidAna detI samaye batrIsa karoDa cAMdInA sikkA temaja anya batrIza prakAranI aneka vastuo ApI. je mahAbala kumAra samAna jANavI te kALe ane samayamAM zrIvana nAmanA udyAnamAM bhagavAna ariSTa nemi padhAryA. janatA temano dhamapadeza sAMbhaLavA udyAnamAM gaI ane dhamopadeza sAMbhaLI pAchI pharI. bhagavAnnA darzana karavA aniyasakumAra paNa Avyo. yAvatu gautama kumAranI jema te bhagavAna pAse dIkSita thaI gayo. sAmAyikathI laI cauda pUrvonuM adhyathana karyuM, vIsa varSa dIkSAnuM pAlana karyuM. aMta samaye eka mAsanA saMlekhanA dvArA zatruMjaya parvata para mukti pAmyA. | varga 3-adhyayanaH1nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa | (varga-3-adhyayanarathI) [11]AvI rIte anantasenathI laIne zatrusena kumAra sudhI cha adhyayanonuM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-3, adhyayana-2 thI 6 215 varNana paNa jANI levuM joIe. yAvatu aMtamAM eka mAsanI saMlekhanA karI zatruMjaya parvata * para anantasena Adi pAMce siddhagatie pAmyA. varga3-adhyayana ra thI nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayana7) [12]te kALe ane te samaye dvArikA nagarI hatI. temAM vasudeva rAjA dhAraNI rANI, sIMha svapna, sAraNakumAra nAme putrapa0 kanyA o sAthe tenA lagna thayA. pitAe pa0-pa0 vastu ANAmAM ApI. dIkSita thayA. cauda pUrvonuM adhyayana karyuM. vIsa varSano dIkSA paryAya pALI gautama nI jema zatruMjya parvata para eka mAsanI saMlekhanA karI siddha gati pAmyA. adhyayana-7nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (varga-3-adhyayana 8) [13] A pramANe he jaMbU ! te kALe ane te samaye dvArikA nAmanI nagarI hatI. pahelAMnI jema te nagarInI bahAra udyAnamAM arihaMta ariSTanemi padhAryA. te kALe ane te samaye ahaMta ariSTa nemi bhagavAnanA cha ziSyo sahodara- hatA. teo samAna hatA. sarakhA pratIta thatA hatA. teono varNa nIlakamala jevo, bheMsanA ziMgaDAM jevo ane aLasInAM phUla jevo nIla hato. tenuM vakSa sthaLa zrIvatsanA cilathI cilita hatuM. teonA mAthAnA vALa puSpa jevA komaLa ane kuMDaLanI jema vAMkaDIyA hatA. teo vaizramaNa devanA putranI jema pratIta thatA hatA. A cha e bhAIo je divase dIkSita thayA teja divase bhagavAnanAM caraNa-kamaLamAM vaMdana namaskAra karI kahevA lAgyA-bhagavan! jo ApazrI AjJA karo to amArI bhAvanA che ke ame jIvana paryaMta nirantara chaTha-chaTha bhakta karIne AtmAne saMyama ane tapathI bhAvita karatA vicArIe. he devAnupriyo! jema tamane sukha Upaje tema karo. zubha kAryamAM vilaMba na karo. A pramANe bhagavAnanI AjJA maLI javA para chae bhAIo jIvanaparyata nirantara SaSTha bhakta karatA AtmAnI sAdhanA karavA lAgyA. tyAra pachI te chae aNagAra ekadA chaThThanA pAraNAnA divase prathama praharamAM svAdhyAya kare che. bIjA praharamAM dhyAna kare che ane gautama aNagAranI jema caya karatA thakA bhagavAna ariSTanemine kahe che - bhagavanuM ! Aje chaThThanA pAramaNe ApanI anujJAthI ame chae bhAIo traNa saMghADAmAM dvArikA nagarIthI bhikSA mATe nIkaLIe. bhagavAna ariSTanemie anumati ApI devAnu- priyo ! jema tamane sukha upaje tema karo. bhagavan! ariSTaneminI AjJA prApta karIne arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana kare che, namaskAra kare che, arihaMta ariSTa nemi bhagavAna pAsethI sahassAmra vanamAMthI nIkaLe che. nIkaLIne traNa saMghADAmAM zIghratA ane capaLatA vagara yAvat dvArikA nagarImAM bhikSA mATe phare che. traNe saMghATakamAMthI eka saMghATakanA be munio dvArikA nagarInA sadhana, nirdhana temaja madhyama gharomAM vacce AvelAM gharone mUkyA vagara gaucarI pharatAM mahArAjA vasudevanI rANI devakI devInA gharamAM padhAryA. tyAre devakI devI gharamAM AvatA munione jue che. prasanna thAya che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 aMtagaDa dasAo-38/13 thAvatu sAta-ATha pagalAM sAme jaIne traNavAra pradakSiNA kare che. vaMdanA namaskAra karI ne jyAM rasoDuM hatuM tyAM AvI. AvIne siMha kesara lADavAno thALa bhare che. bharIne te sAdhu one vahorAve che. tyAra pachI vaMdanA namaskAra kare che. tyAra pachI bIjo saMghATaka dvArikA nagarInA sadhana, nirdhanAdi gharo mAM yAvatu gaucarI karatA thakA devakInA gharamAM padhAryA. devakI teone paNa siMhakesarIyA lADu vahorAvIne vidAya kare che. tyAra pachI te sAdhu ono trIjo saMghATaka teja rItenA sAdhAraNa-asAdhAraNa temaja madhyama zreNInA gharomAM bhikSA mATe pharatAM-pharatAM devakI devInA ghare AvyAM. devakIdevI teone paNa vahorAve che. vahorAvyA pachI te A pramANe bolI- devAnupriya! kRSNa vAsudevanI A dvArikA nagarI nava yojana pahoLI ane bAra yojana lAMbI che. pratyakSa devaloka jevI che sAdhAraNa asA dhAraNa temaja madhyama zreNInAM lokonA gharomAM bhramaNa karatAM thakA zramaNa nigranthone zuM AhAra-pANI maLatuM nathI ? jenAthI zramaNone AhAra pANI mATe vAraMvAra ekaja ghare AvavuM paDe che? tyAra pachI te muni devakI devIne kahyuM devAnupriye ! kRSNa vAsudevanI nagara ghaNI vizALa che ane devaloka samAna che. bhikSA mATe bhramaNa karatAM zramaNo, sAdhuone AhAra pANI nathI maLatuM ema nathI. ane ema paNa nathI ke sAdhuo tene teja gharomAM be vAra athavA traNa vAra praveza karatA hoya devAnupriye ! ame bhadilapura nagaranAM nivAsI nAga gRhapatinA putra chIe, tenI sulatA nAmaka dharmapatnInA Atmaja chIe. ame, chae sahodara bhAIo chIe. eka sarakhI AkRtivALAMchIe,yAvatuvaizramaNadevanAputrajevA chIe.arihaMta ariSTanemi pAsethI dharma sAMbhaLIne ame saMsAranA bhayathI udvigna banyA. janma ane maraNathI bhayabhIta thayA. yAvatuM muMDita thaIne dIkSita thayA te ja divase abhi graha grahaNa karyo- A pramANe arihaMta bhagavAnu ariSTaneminI AjJA malI javAthI ame e SaSThabhakta tapa AraMbha karyo ane tenuM pAlana karI rahyA chIe. Aje amAre chaThTha nuM pAraNuM hatuM pahelA pahoramAM ame svAdhyAya karyo, bIjA pahoramAM dhyAna karyuM. trIjA pahoramAM ame chae bhAIo traNa ToLI banAvI chaThanAM pAraNA nimitte gocarI mATe dvArikA nagarInA sAdhAraNa asAdhAraNa Adi badhA gharomAM bhramaNa karatAM ApanAM ghare AvI gayA chIe. tethI he devAnupriye ! ame bIjA chIe. A pramANe devakI devIne potAnI vAta kahI je dizA mAMthI baMne muni AvyA hatA te ja dizAmAM pAchA cAlyA gayA. munio cAlyA gayA pachI devakI devInAM manamAM AvA prakArano AdhyAtmika mAnasika saMkalpa utpanna thayo ke mane polAsapura nagaramAM atimuktakumAra zramaNe bAlyAvasthAmAM kahyuM hatuM ke-devAnupriye ! tuM vaizramaNa kumAra jevA ane samAna AkRti ane varNavALA ATha evA putrono janma ApIza ke bhArata varSamAM bIjI mAtA AvA prakAranA putrone janma nahI Ape, te kathana to mithyA thayuM. kAraNake A pratyakSa dekhAI rahyuM che ke bhArata varSamAM anya mAtAoe paNa evA prakAranA putrone janma Apyo che. to have huM ariMvaMta AriSTanemi bhagavAna pAse jAuM ane temane vaMdanA namaskAra karIne prazna pUchuM.jevI rIte devAnaMdA brAhmaNI bhagavAna mahAvIranA caraNomAM upasthita thaI hatI. tevI rIte devakI devI paNa gaI ane upAsanA karavA lAgI. arihaMta ariSTanemi devakI devIne jotAM ja bolyA- he devakI! A cha aNagArone joIne tamArA manamAM A saMlpa Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-3, adhyayana-8 217 utpanna thayo che ke mane polAsapura nagaramAM atimuktakumAre kahyuM hatuM ItyAdi yAvatu tuM gharethI nIkaLI ghaNI utAvaLathI mArI pAse AvI cho, zuM A vAta satya che? hA bhagavanta satya che.-devAnupriyeAte kALe ane te samaye bhaddilapura nAmaka nagaramAM nAga nAmaka zeTha nivAsa karato hato. te sampanna hato. te nAga gAthApatine sulasA. nAmanI patnI hatI. tene bAlyAvasthAmAM koI naimitika-kahyuM hatuM ke A chokarI niMduthaze. tyAra pachI te sulasA bAlyAvasthAthI ja hariNagamaiSI devanI bhakti karatI hatI. teNe hariNagamaiSI devanI mUrti banAvI. mUrti banAvIne haMmezA snAna karIne yAvatu prAyazcitta karIne bhInuM kapaDuM ane sADI paherIne tenI pUjA karatI hatI. praNAma karatI. tyAra pachI ja te AhAranihAra athavA bIjI kriyAo karatI hatI. tyAra pachI sulatAnI bhakti, atyaMta satkAra temaja sevAthI hariNagamaiSI deva prasanna thaI gayo. te hariNameSI deve sulasA zeThANI para anukaMpA AvavAthI sulasA zeThA NIne ane tamane baMnene samaRtuvALA kare che. pachI tame baMnee eka ja samaye garbha dhAraNa karyo. ekaja samaye bALakone janma ApyA. paNa sulasA marelA bALakone janma Ape che. tyAre sulasA para dayA lAvIne hariNagamaiSI deve tenA bALakone potAnA baMne hAthomAM upADIne tamArI pAse mUkI dIdhA. te samaye tame paNa kaMIka adhika nava mAsa pasAra thavA para sukumAra bALakone janma Apyo. he devAnupriye ! tamArA je putro hatA teone tamArI pAsethI baMne hAthothI UMcakI tulasA zeThANI pAse mUkI dIdhA. mATe he devakI! A chae aNagAra kharekhara tamArA putro che, tyAre devakI ahata ariSTanemi pAsetI A vRttAntane sAMbhaLIne, vicArIne, ghaNI harSita thaI, saMtuSTa thaI yAvatu tenuM hRdaya khIlI UThyuM. pachI teNe ahata ariSTa nemine vaMdana namaskAra karyo. chae sAdhuone vaMdana, namaskAra kare che. tyAra pachI pragADha putrasnehane kAraNe tenA stanomAM dUdha AvI gayuM. tenI AMkho harSAzruthI chalakAI gaI. atyaMta harSanA kAraNe tenI kaMcUkInA baMdha tUTI gayA, harSa ane romAM cathI zarIra phUlI javAthI kaMkaNa TUMkA paDavA lAgyA, tenA rUMvADA meghadhArAthI Ahata thayela kaMdapuSpanI jema khIlI UThyA. te chae aNagArone animeSa dRSTithI jue che. joIne vaMdana, namaskAra kare che. jyAM ariSTanemi bhagavAna che tyAM Ave che. pradakSiNA karIne vaMdanA kare che. namaskAra kare che. jyAM potAnuM vAsagRha hatuM, zayyA hatI tyAM Ave che. AvIne te zayyA para bese che. tyAra pachI devakI devInI hRdayamAM A vicAra ciMtana abhilASArUpa manogata saMkalpa utpanna thayo ke-meM eka sarakhA yAvatu dhanapati kuberanA putra jevA sAta putrone janma Apyo chatAM paNa meM ekanA bAlabhAvano anubhava na karyo. A kRSNa vAsudeva paNa cha cha mahinA pachI mane pAyavaMdana mATe zIghratAthI Ave che. kharekhara dhanya che te mAtAo ke jenA putro potAnI kukSimAM utpanna thayA che, stananA dUdhanA lobhI che, madhura, totaDA ane thoDA vacana bolanAra che ane kakSa bhAgamAM ramaNa kare che. je mugdha-saraLa che. jene mAtAne kamaLa jevA komaLa hAthothI UMcakIne potAnAM khoLAmAM besADela che. je bALako mAtAone manohara ane madhura vacana saMbhaLAve che. paraMtu huM adhanya chuM, puNyahIna chuM, meM pUrve kAMI puNya karela nathI kAraNake AvA putra janmanA sukhomAMthI eka paNa sukha mane maLyuM nathI, A pramANe vicAra karIne devIka udAsIna Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 aMtagaDa dasAo- 38/13 manavALI ane cintAmagna thaI gaI. te samaye kRSNa vAsudeva snAna karIne yAvatu badhA prakAranA vastrAbhUSaNothI vibhU Sita thaIne devakI devIne page lAgavA utAvaLathI Ave che. te kRSNa vAsudeva devakI devIne jue che. joIne devakI devIne caraNa-vaMdana kare che. - he mAtA ! pahelAM to Apa mane joIne harSita thatA hatA. paraMtu he mAtA! Aje evuM zuM kAraNa che ke jethI Apa udAsIna yAvatu ciMtAmagna cho? tyAre devakI devIe kRSNa vAsudevane kahyuM- he putra! meM eka sarakhA yAvat naLakubera jevA sAta putrone janma Apyo. paraMtu meM eka paNa bALaka nA zaizavano anu bhava karyo nathI. he putra! tu paNa cha cha mahinA pachI mArI pAse pAya vaMdanane mATe utavA LathI Ave che ane jaladIthI cAlyo jAya che. tethI huM ArtadhyAna karuM chuM. tyAra pachI kRSNa vAsudeve devakI devIne A pramANe kahyuM : he mAtA ! Apa udAsIna na thAo. yAvatu ArtadhyAna na karo. mAre nAno sahodara bhAI thAya tevo huM prayatna karIza. A pramANe kahIne devakI devIne ISTa pravacanothI AzvAsana ApI tyAMthI te cAlyA gayA ane jyAM pauSadhazALA hatI tyAM pahoMcyAM.nIjema abhayakumAra aThThama tapa kare che. paraMtu kRSNa vAsu devanA aThThamamAM A vizeSatA che. kRSNa hariNagamaiSI devane lakSa karIne aThThama karyo. yAvatu hariNagamaSI deva ArAdhanAthI prasanna thaIne zrIkRSNa pAse Avyo. tyAre zrIkRSNa hAtha joDIne A pramANe bolyAH devAnupriya! mArI IcchA che ke Apa mane nAno sahodara bhAI Apo. tyAre hariNagamaiSI deve kRSNavAsudevane A pramANe kahyuM-davAnupriya ! devalokathI cyavIne tamAro sahodara nAno bhAI janma leze. paraMtu te bAlyAvasthA ullaMghIne yAvatuM yuvAvasthAmAM AvIne yAvatu dIkSita thaI jaze. deve kRSNavAsudevane be vAra traNa vAra A pramANe kahyuM. ema kahIne je dizAmAMthI Avyo hato te dizAmAM pAcho cAlyo gayo. tyAra pachI kRSNa vAsudeva pauSadhazALAmAMthI bahAra nIkaLe che. tyAMthI nIkaLI jyAM devakI devI hatA tyAM Ave che. tyAM AvIne devakI devInA caraNomAM vaMdana karIne A pramANe kahe che: "he mAtA! mAre sahodara nAno bhAI janmaze' Ama kahIne devakI devIne te ISTa vacano dvArA yAvat AzvAsana Ape che. tyAra pachI ekadA mAtA devakI devI potAnA zayanAgAramAM ghaNI komaLa ane sukhada zayyA para sUtA hatA. tyAre teNe svapramAM siMhane joyo. svapra joyA pachI te UThI gaI. teNe svaprano badho vRttAnta potAnA patidevane kahyo. mahArAjA vasudeve svaprapAThakone bolAvI teone svapranuM phaLa pUchyuM. svapra-pAThakoe svapranuM phaLa eka suyogya puNyAtmA putranI prApti thaze ema batAvyuM. mAtA devakI svaprapAThako pAsethI svapranuM phaLa sAMbhaLI ghaNI prasanna thaI. yathAsamaye garbhane dhAraNa karI te garbhanuM yogya rIte pAlana karavA lAgI. tyAra pachI nava mAsa pUrNa thavA para mAtA devakIe jAta kusuma samAna, rakta baMdhu jIvaka samAna, vIravachUTI samAna, lAkhanA raMga jevA, vikasIta pArijAta puSpa jevA, prAtaHkAlIna sUryanI lAlimA samAna kAntivALA, badhAnA netrone AnaMda ApanAra, sukumAra aMgovALA yAvatuM svarUpavAna, hAthInA tALavAnI jevA raktavarNa evA komaLa putrane janma Apyo. putrano janmasaMskAra meghakumAranI jema jANavo. nAma saMskAra karatA samaye kahevAmAM AvyuM ke amAro A bALaka hAthInA tALavAnI samAna rakta varNavALo che tathA komaLa aMgavALo che. tethI A Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-3, adhyayana-8 219 bALakanuM nAma gajasukumAra rAkhavuM joIe. bAkInuM varNana meghakumAranI jema jANavuM. yAvatu te bhoga bhogavavAmAM samartha thaI gayo. te dvArikA nagarImAM somila nAmano eka brAhmaNa raheto hato. te dhanavAna hato. Rgvada Adi vedomAM tathA vedAMgomAM pAraMgata hato. somila brAhmaNanI somazrI nAmanI dharmapatnI hatI, te komaLa hatI, te somilanI putrI ane somazrI brAhmaNanI AtmajA-somA nAmanI putrI hatI, te sukumArI hatI, svarUpavatI hatI, lAvaNya saundarya nI draSTithI temAM koI doSa na hato tethI te uttama ane uttama zarIravALI hatI. koI samaye somAM bAlikAe snAna karyuM, AbhUSaNothI vibhUSita thaI. kunnAdAsI yAvatuM bIjI ghaNI dAsIothI gherAIne potAnA gharethI nIkaLI. nIkaLIne rAjamArga upara AvI ane rAjamArgamAM sonAnA daDAthI ramavA lAgI. te kALe ane te samaye ahaMta ariSTanemi padhAryA. temanAM darzana karavA pariSada nIkaLI. tyAra pachI kRSNa vAsudeva A vRttAntane jANI snAna kare che. AbhUSaNothI aMlakRta thaI rAjakumAra gajasukumArane sAthe laI hAthInI aMbADI upara bese che, teoe koTavRkSanA phUlothI yukta chatra dhAraNa karyuM hatuM. suMdara zveta cAmara tenI upara DhoLAI rahyA hatA. dvArikA nagarInI vacovacathI arihaMta ariSTanemi bhagavAnanA caraNa-vaMdana karavA jaI rahyA hatA. tyAM te somA bAlikAne jue che. joIne somA bAlikAnA rUpathI, yauvanathI, lAvaNyathI vismaya pAmyA. tyAra pachI kaSNa mahArAja potAnA kauTumbika puruSo- karmacArIone bolAve che. bolAvIne kahe che ke he devAnupriyo ! tame somila brAhmaNa pAse jAo ane somA bAlikAnI yAcanA karo ane laI kanyAonA aMtapuramAM rAkho. pachI A bAlikA rAjukamAra gajasukumAranI patnI thaze. pachI kRSNa vAsudeva dvArikA nagarInA madhya bhAgamAMthI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM sahastrAbhravana nAmanuM udyAna hatuM tyAM jaI yAvatu upAsanA karavA lAgyA. pachI arihaMta ariSTanemi bhagavAna kRSNa vAsudevane gajasukumArane ane AvelA anya janasamUhane dharmakathA saMbhaLAvI. pachI zrIkRSNa pAchA gayA. pachI te rAjakumAra gajasukumAra arihaMta ariSTanemi bhagavAnano dhamapadeza sAMbhaLIne kahe che huM pravrajyA grahaNa karavA Icche chuM, mATe mAtA-pitAne pUchIne ApanI sevAmAM AvIza ItyAdi varNana jema meghakumAranuM che tema ahIM jANavuM. paraMtu ahIM patnI pAse anumati mAMgavAnI vAta na kahevI. he putra! tuM avivAhita cho. tethI vivAhita thAya. dhAvatu kulanI vRddhi karI arthAt saMtAna thAya tyAra pachI dIkSA grahaNa karaje. gajasukumAra dIkSA levA Icche che, A samAcAra jyAre zrI kRSNa vAsudevane maLyA tyAre te gajasukumAranI pAse Ave che. AvIne tene bheTe che. khoLAmAM besADe che ane A pramANe kahe che. tuM mAro sahodara nAno bhAI che tethI he devAnupriya ! hamaNAM arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAse muMDita thaIne yAvatu dIkSita. thavAno vicAra choDI de. huM tane moTA samAroha sAthe dvArikA nagarIno rAjA banAvIza. kRSNa vAsudevanA A pramANe kahevA para gajasukumAra mauna rahe che. tatpazcAta vicAra karIne kRSNa vAsudevane tathA mAtA-pitAne gajasukumAra bIjIvAra ane trIjI vAraApramANekahevAlAgyA.devAnupriyo!manuSya jIvinasaMbaMdhI kAmabhogonA AdhAra rUpaAzarIrakaphamala-mUtraAdinuM ghara che. yAvatu eka divasa to te choDavuM ja paDaze. mATe Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 aMtagaDa dasAo - 3/8/13 devAnupriyo ! huM IcchuM chuM ke Apa AjJA Apo kRSNa vAsudeva temaja mAtA pitA jyAre gajasukumArane anukULa pralobhanothI tathA pratikULa kathanothI samajAvavAmAM samartha na thayA tyAre teo nirAza thaIne A pramANe kahevA lAgyA- he putro ! ame tArI eka ja divasanI rAjyazrIne jovA IcchIe chIe. tyAre gajasukumAra mauna rahyA. eka divasa mATe temano rAjyAbhiSeka thayo.gajasukumAra rAjA thaI gayAM.pUchavAmAMAvyuMzI AjJA Apo cho ? tyAre rAjA gajasukumAre saMyamanA upakaraNo maMgAvavAnI AjJA ApI. uparakaraNo ApI gayA ane mahAbala kumAranI jema dIkSA thaI gaI. te IriyA samiti AdinuMpAlanakaravAlAgyA.yAvajitendriya thaI zuddha brahmacaryanuM pAlana karavA lAgyAM. te gajasukumAre je divase dIkSA lIdhI te ja divase sAMjanA samaye jyAM arihaMta ariSTanemi hatA tyAM jAya che. jaIne ariSTanemi bhagavAnane pradakSiNA karI. pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra pUrvaka A pramANe kahevA lAgyA. bhagavan ! ApazrInI AjJA prApta karIne mahAkAla smazAnamAM eka rAtrinI evI mahApratimAM aMgIkAra karavA IcchuM chuM bhagavane kahyuM :- he devAnupriya ! jema tamane sukha Upaje tema karo. tyAra pachI gajasu kumA2 aNagAra arihaMta ariSTanemi dvArA AjJA prApta thavA para arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana namaskAra kare che. sahasrAbravana nAmanA udyAnamAMthI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM mahAkAla smazAna hatuM tyAM Ave che. AvIne zuddha bhUmi tathA malamUtranI nivRtti mATe yogya bhUmi joI zarIrane thoDuM namAvIne baMne pagone saMkucita karIne eka rAtrinI mahApratimAnI ArAdhanA karavAno AraMbha karI dIdho. A bAju somila brAhmaNa pahelethI ja havana mATe samidhA- sUkA lAkaDAM lAvavA mATe dvArikA nagarInI bahAra gayo hato. te lAkaDAM, dAbha, kuza, pAMdaDA laIne jyAre pAcho pharyo tyAre sAMja paDI gaI hatI. lokonI ava2-javara ghaNI thoDI thaI gaI hatI. tyAre mahAkAla smazAna pAsethI jatAM teNe gajasukumAra munine jotA ja tenA hRdayamAM vera jAgRta thayuM ane atyaMta krodhita thaIne teNe kahyuM- are ! A to anicchanIya mRtyunI IcchA karanAra puNya ane lajjAthI rahita te ja gajasukumAra che, jeNe nirdoSa ane je jAti AdithI bahiSkRta thaI nathI tevI sanmAnita ane vivAha yogya mArI putrI somazrI bhAryAnI AtmajA somAne choDIne muMDita ane dIkSita thaI gayA che. tethI mAre gajasukumAranA verano badalo levo joIe. A pramANe vicAra kare che. vicAra karIne cAre bAju jue che. cAre bAju joIne bhInI mATI le che. laIne jyAM gajasukumAra muni hatA tyAM Ave che. AvIne gajasukumAra muninA mastaka para mATInI pALa bAMdhe che. temAM baLatI cittAmAM khIlelA palAzanA phUlonA raMga samAna lAla lAla khidaranA aMgArAne ThIkarAthI le che. laIne gajasukumAra muninA mastaka para nAkhe che. tyAra pachI te bhayabhIta thaIne jaladI tyAMthI bhAgI jAya che. te dhagadhagatA aMgArAnA kAraNe gajasukumAra muninA zarIramAM atyaMta tIvra yAvat asahya vedanA thavA lAgI. tyAra pachI te aNagAra gajasukumAra somila brAhmaNa para manathI paNa koI paNa jAtano dveSa karyA vagara te bhayaMkara vedanAne sahana karavA lAgyA. A pramANe mahAna vedanAne sahana karanAra te gajasukumAra muninA zubha pire NAma ane prazasta adhyavasAya-nA kAraNe, Atmika guNonA ghAtaka jJAnAvaraNIyAdi karmamalane Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 varga-3, adhyayana-8 naSTa karanAra apUrvakaraNamAM praveza karyA pachI teone anaMta anuttara yAvatuM zreSTha kevaLa jJAna ane kevaLadarzana pragaTa thaI gayA. te siddha, kRtakRtya, sarva duHkhothI rahita yAvatuM mukta thaI gayA. tyAra pachI tyAM samIpavartI devatAoe "cAri tranI samyaka ArAdhanA karI che" e pramANe kahIne divya sugaMdhIta gaMdhodakanI varSA karI. paMcavarNa puSponI varSA karI. vastronI varSA karI. divya gIto tathA mRdaMgonA svarothI AkAza gUMjI uThyuM. dIkSAnA bIjA divase prabhAta thavA para yAvatu sUryodaya thavA para kRSNa vAsudeve snAna karyuM. vastrAlaMkArathI zarIrane vibhUSita karyuM. hAthInA uttama skaMdha para beThA. koraMTa nAmanA phUlonI mALAthI yukta chatrane dhAraNa karyuM. zreSTha zveta cAmara DhoLAvA lAgyA. mahAna yoddhAonA vizALa samudAyathI gherAyela dvArikAnagarInI madhyamAMthI thaIne jyAM arihaMta ariSTanemi bhagavAna hatA tyAM javAno nizcaya karyo. jaI rahyA hatA tyAM teNe eka vRddha puruSane joyo. vRddhAvasthAne kAraNe tenuM zarIra jarjarita thaI gayuM hatuM te vRddha galImAM paDela ITonA moTA DhagalAmAMthI eka eka ITa upADI gharamAM mUkI rahyo hato. kRSNa vAsudevane te vRddhane joI tenA para ghaNI dayA AvI. kRSNa vAsudeva te puruSanI anukaMpA mATe hAthInA zreSTha kAMdhA para beThA beThA ja galImAMthI eka ITane le che. laIne gharamAM mUke che. kRSNa vAsudeve eka ITa lIdhI tethI seMkaDo puruSoe te ITonA moTA DhagalAne galImAMthI laI gharamAM rAkhI dIdho. tyAra pachI te kaNa vAsudeva dvArikA nagarInI vaccovaccathI AgaLa cAlyA jyAM bhagavAna ariSTanemi birAjamAna hatA tyAM AvyAM. mahArAjA kRSNa vAsudeve traNavAra bhagavAnane pradakSiNA karI. vaMdana-namaskAra karyo. tyAra pachI gajasukumArane tyAM na jotAM arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana-namaskAra karI pUchavA lAgyA. he bhagavan! mAro sahodara nAno bhAI gajasukumAra muni kyAM che? huM tene vaMdana-namaskAra karavA IcchuM chuM. arihaMta ariSTanemi kRSNa vAsudevane A pramANe kahe che - he kRSNa ! gajasukumAra munie potAnuM mokSaprAptirUpa prayojana siddha karI lIdhuM che. bhagavan! kevI rIte tyAre arihaMta ariSTanemi bhagavAna kRSNa vAsudevane sarva vRtAMta kahyo tyAra pachI te kRSNa vAsudeve arihaMta ariSTanemi bhagavAnane A pramANe kahyuM - bhaMte ! mRtyuno abhilASI tathA lajjArahita te puruSa koNa che, jeNe mArA sahodara nAnAbhAI gajasukumArane akAle ja jIvanathI rahita karI dIdho ? tyAre arihaMta ariSTa nemi bhagavAne kahyuM - he kRSNa! te puruSa upara krodha na karo. Ama karIne te puruSe gajasu kumAra munine sahAyatA karI che. bhagavan! te puruSe muni gajasukumArane kevI rIte sahAyatA karI ? arihaMta ariSTanemi bhagavAne kahyuM H- tame hamaNAM mane caraNa-vaMdana karavA AvatA hatA tyAre dvArikA nagarImA eka vRddha puruSane ITo upADato joyo. yAvatu ITo tenA gharamAM tame mUkI. he kRSNa jevI rIte tame te puruSane sahAyatA ApI che. basa evI ja rIte he kRSNa ! te purUSe aNagAra gajasukumAranAM lAkho janmanA saMcita karelA karmonI udIraNA karavAthI ghaNA kamanI nirjarA mATe sahAyatA karI che. tyAra pachI kRSNa vAsudeve ariSTanemine A pramANe kahyuM- he bhagavan! te puruSane huM kevI rIte jANI zakIza ! tyAre arihaMta ariSTanemie kRSNa vAsudevane kahyuM- he kRSaNa ! dvArikA nagarImAM tamane praveza karatAM joIne je puruSa Ubho Ubho ja AyuSya pUrNa thavAthI mRtyu Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 aMtagaDa dasAo-3/8/13 pAmaze. A ja te puraSa che, tame tema samajajo. tyAra pachI te kRSNa vAsudeva arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana-namaskAra kare che ane jyAM pradhAna hastIratna hato tyAM Ave che. AvIne hAthI para savAra thaIne dvArikA nagarI javA ravAnA thayA. A bAju te somila brAhmaNa bIje divase sUryodaya thavA para hRdayamAM A pramANe vicAra Avyo-sUryodaya thavA para kRSNa vAsudeva arihaMta ariSTanemi bhagavAnanA caraNomAM vaMdana namaskAra karavA gayA che ane arihaMta bhagavAna A gajasukumAra muni no maraNavRttAMta jANe che. arihaMta bhagavAne A vRttAMta koI devatAdi pAsethI sAM bhaLyo haze. kRSNa vAsudevane kahyo haze. tethI kRSNa vAsudeva koNa jANe kevA bhayaMkara maraNathI mane mAraze. Ama vicArI te bhayabhIta thayo. te potAnA gherathI nIkaLe che. bahAra nIkaLIne dvArikA nagarImAM praveza karatAM kRSNa vAsudeva tenI atyaMta najIka ociMtA AvI gayAM. tyAra pachI te somila brAhmaNa kuSNa vAsudevane acAnaka potAnI sAme joIne DarI gayo, gabharAI gayo ane UbhA UbhA ja AyuSya karmanI sthitino kSaya karIne mRtyu pAmyo. bhUmi para badhA aMgothI dhasa evA zabda sAthe paDI gayo. tyAra pachI te kRSNa vAsudeve somila brAhmaNane joyo. joIne kahyuM. he devAnupriyo! A sAme dharatI para paDela vyakti mRtyune IcchanAra yAvatuM puNya ane lajjAthI rahita somila brAhmaNa che. jeNe mArA sahodara nAnAbhAI gajasukumAra munine akAlamAM ja jIvanathI rahita karela che. ema kahIne somila brAhmaNane cAMDAlo dvArA pagamAM doraDuM baMdhAvIne ghasaDIne nagarInI bahAra pheMkAvI de che. bhUmine pANIthI zuddha karAve che. zuddha karAvIne jyAM potAnuM ghara hatuM tyAM Ave che ane potAnA bhavanamAM praveza kare che. | varga3 adhyayana 8nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (varga-3-adhyayanaH9thI13) [14he jabU! te kALe te samaye dvArikA nagarImAM jema prathama adhyayanamAM varNana karela che tema yAvatu kRSNa vAsudeva rAjya karatA hatA. te nagarImAM baladeva nAmanA rAjA hatA. dhAriNI nAmanI rANI hatI. te dhAriNI devIe svapramAM siMha oyo. jevI rIte gautama kumArano janma thayo hato tevI ja rIte tene eka kumAra thayo. temAM aMtara mAtra eTaluM ja ke tenuM nAma "sumukhakumAra" hatuM. sumukha kumAranAM vivAha pacAsa kanyAo sAthe karavAmAM AvyA. temaja pacAsa-pacAsa vastuo dahejamAM ApavAmAM AvI. samukha kumAre pachI dIkSA grahaNa karI. muni thayA pachI te cauda pUrvonuM adhyayana kare che. 20 varSa sudhI dIkSAnuM pAlana kare che. aMte zatruMjaya parvata para siddha thAya che. jevI rIte sumukha kumAranA jIvanano ullekha karyo che, tevI rIte dvimukhI dukha) ane kUpadAraka A rAjukamAronA viSayamAM paNa jANavuM. sumukha dvimukha ane kUpadAraka A traNe rAjA baladevanA putra ane mAtA dhAriNInA Atmaja hatA. tenI jema ja dArUka kumAranuM varNana paNa jANavuM. aMtara mAtra eTaluM che ke tenA pitAnuM nAma vasudeva ane mAtAnuM nAma dhAriNI hatuM. dArUkakumAranAM bhAI anAvRSTikumAranuM varNana paNa ema ja jANavuM. varga-3-adhyayana 9thI 13munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa | (varga-3-gurjarachAyApUrNa) Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-4, adhyayana-1 thI 10 227 (ka varga-4 para adhyayana 1-10) [15-16] he bhagavan! teoe cothA vargano zo artha pratipAdana karyo che? jebU! mahAvIra svAmIe cothA varganA daza adhyayano kahyA che. te A pramANe- jAli, mayAli, payAli, puruSasena, vAriNa, pradyumna, zAmba, aniruddha, satyanemi ane draDhanemi. [17] he jaMbU ! te kALe te samaye dvArikA nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM jevI rIte prathama adhyayanamAM kahevAyuM che tevI rIte kRSNa vAsudeva zAsana karatA thakA yAvatu vicaratA hatA. -te dvArikA nagarImAM vasudeva rAjA hatA. tenI dhAriNI nAmanI rANI hatI. putra janmyo A bALakanuM nAma "likumAra" rAkhavAmAM AvyuM. tenA pacAsa rAja kanyAo sAthe lagna karavAmAM AvyA. tene pacAsa prakArano daheja devAmAM Avyo. teNe arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAse dIkSA lIdhI ane bAra aMgonuM adhyayana karyuM. soLa varSa sudhI dIkSA pALI. yAvatu zatruMjya parvata para siddhapadane pAmyA. tevI ja rIte mayAlikumAra, uvayAlikumAra, puruSasenakumAra, vAri eNakumAranuM vRttAnta samajI levo. pradyumnakumAranuM jIvana paNa evuM ja che. aMtara eTaluM che ke tenA pitA kRSNa hatA. mAtA rukSmaNI hatA. evI rIta zAmba kumAranuM jIvana paNa samajI levuM. temanI mAtAnuM nAma jAmbavatI hatuM. evI rIte aniruddha rAjakumAranuM jIvana paNa jANI levuM. temAM e vizeSatA che ke tenA pitA pradyumna hatA. mAtAnuM nAma vaidarbhI hatuM. te ja pramANe satya neminuM varNana che. temAM vizeSatA e che ke tenA pitA samudravijaya hatA. ane mAtAnuM nAma zivA hatuM. teja pramANe draDhaneminuM varNana jANavuM. varga-4nImuni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa - varga 5 para (adhyayana-1) [18-19 jaMbU ! zramaNa yAvatu mokSaprApta bhagavAna mahAvIra svAmIe aMtagaDa sUtranA pAMcamAM varganA 10 adhyanano prarUpela che. te A pramANe che. padmAvatI devI, gaurI gAdhArI lakSmaNA susImAM jAmbavatI satyabhAmA rUkSmaNI mUlazrI mUladattA [20] he jaMbU ! te kALe ane te samaye dvArikA nagarI hatI. jevI rIte prathama adhyayanamAM varNana karyuM che. yAvatuM te ja rIte kRSNa vAsudeva tyAM rAjya karatA hatA. te kRSNa vAsudevane padmAvatI nAmanI rANI hatI. te kAle te samaye ahita ariSTanemi padhAryA yAvat vica ravA lAgyA. kRSNa vAsudeva dvArikAthI nIkaLI prabhunA caraNa-vaMdana karavA gayA. yAvatuM bhagavAnanI upAsanA karavA lAgyA. tyAra pachI te padmAvatIdevI A vRttAntane jANI ghaNI prasanna thaI. devakI devI nI jema padmAvatIdevI paNa gayA ane bhaga vAnanI upAsanA karavA lAgyA. tyAra pachI ahata ariSTanemi bhagavAna kRSNa vAsu devane, padmAvatI devIne ane anya samUhane dharmakathA saMbhaLAve che. janatA pAchI jAya che. tyAra pachI kRSNa vAsudeva arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdana-namaskAra kare che ane kahe che- bhaMte! nava yojana vistRta ane bAra yojana lAMbI yAvatuM sAkSAt devaloka jevI A dvArikA nagarIno vinAza kyAM nimittathI thaze ? ahita ariSTanemie vAsu Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 aMtagaDa dasAo - 5/1/20 deva kRSNane kahyuM H- A dvArikA nagarI no vinAza surA, agni ane dvaipAyana RSinA kAraNe thaze. kRSNa vAsudeva atyaMta ariSTanemi pAsethI A uttara sAMbhaLI vicAramAM paDI gayA. tenA hRdayamAM Avo saMkalpa utpanna thayo ke-jAlikumAra Adi haze dhanya che, kAraNa ke teo suvarNa Adi yAvat potAnAM dhanane choDI, potAnAM bhAIo temaja yAcakone vaheMcI, arihaMta bhagavAna ariSTanemi pAse muMDita yAvat dIkSita thayA che. huM adhanya chuM, puNyahIna chuM ane rAjyamAM yAvat aMtaHpuramAM manuSyajIvana saMbaMdhI kAma bhogomAM Asakta chuM. huM arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAse dIkSita thavA mATe samartha nathI. A pramANe kRSNane vicAramagna joI arihaMta ariSTanemi bhagavAne kahyuM :- he kRSNa ! tamane hamaNAM e vicAra Avyo che ke te jAlikumAra Adi dhanya che, yAvat jeo e dIkSA grahaNa karI che ane huM aghanya chuM kemake huM dIkSA grahaNa karI zakato nathI. kRSNa ! A vAta sAcI che ? kRSNa-hA. A vAta satya che. he kRSNa ! bhUtakALamAM ema banyuM nathI. vartamAnamAM banavAnuM nathI ane bhaviSyamAM banaze nahi ke koI vAsudeva rAjyapATa choDIne sAdhu bane. kRSNa-bhagavan!bhUta yAvat traNekALamAMkoIpaNavAsudeva kema dIkSita na thaI zake ? kRSNa badhA vAsudevoe niyANA karela hoya che tethI. tyAra pachI kRSNa vAsudeve arihaMta ariSTanemi bhaga vAnane kahyuM:- he bhagavan ! huM ahIMthI mRtyuM pAmIne-kALa karIne tyAM jaIza ? kyAM utpanna thaIza ? arihaMta araSTanemi bhagavAne kRSNa vAsudevane kahyuM-agnikumAra devarUpa dvaipAyana RSinA krodharUpa agnithI dvArakA nagarI bhasma thaze. tethI mAtA-pitA ane potAnA saMbaMdhiono viyoga thavA para rAma baladeva nI sAthe, dakSiNa samudranA kinArA tarapha yudhiSThira vigere pAMDu rAjAnA pAMca putro pAse pAMDu mathura tarapha jatAM, kozAmbI vRkSonAM vanamAM moTA vaDalAnAM jhADa nIce, pRthvI zilA upara, pILA vastrothI AcchAdita zarIravALA tame jarAkumAra dvArA dhanuSyathI tIkSNa bANathI DAbo paga viMdhAI javAnAM kAraNe mRtyunAM samaye kALa karazo ane bhayaM kara trIjI vAlukA prabhA pRthvImAM nA2karUpe utpanna thazo. kRSNa vAsudeva arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAsethI A vAta sAMbhaLI tenA para vicAra karI nirAza thaI gayA. yAvat cintAmAM DUbI gayA "arihaMta ariSTanemie kahyuM:- he devAnupriya ! tame nirAza na thAvo yAvat ArtadhyAna na karo. tema bhayaMkara trIjA narakathI nIkaLI aMtara vagara A jaMbUdvIpamAM AvelA bhArata varSamAM AvatI utatsa piNIkALamAM, puMDra nAmanA janapadanA zatadvAra nAmanA nagaramAM bAramAM amama nAmanA tIrthaMkara thazo, ghaNA varSo sudhI kevaLI dazAmAM rahI tame siddhi prApta karazo, jJAna dvArA samasta padArthone jANazo, saMpUrNa karmothI mukta thazo, samasta karmajanya saMtApothI mukta thaI jazo, janmamaraNajanya samasta duHkhono aMta karazo. arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAsethI A vAta sAMbhaLI ane hRdayaMgama karI kRSNa vAsudeva atyaMta prasanna thayA.tenI bhujAo pharakavA lAgI.jorathI avAja karavA lAgyA, avAja karIne mallakanI jema traNavAra pRthvI para paga pachADyA-uchALyA, siMhanI jema garjanA karI, garjanA karIne zrIkRSNa arihaMta ariSTanemi bhagavAnane vaMdanA-namaskAra kare che. pAchA dvArakA AvI uttama siMhA sana upara pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne AsIna thAya che ane rAjasevakone Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 varga-5, adhyayana-1 bolAve che. teone A pramANe kahe che - he devAnupriyo ! tame jAo ane dvArikA nagarInA jyAM trikathAvatu aneka rastAo jyAM maLatAM hoya tyAM ghoSaNApUrvaka kaho "he devAnupriyo! nava yojana pahoLI yAvatu devaloka jevI dvArikA nagarIno vinAza surA agni ane dvaipAyana RSinA kAraNe thaze. tethI he devAnupriyo ! dvArikA nagarInA koI paNa rAjA hoya athavA yuvarAja hoya, Izvara ke aizvaryavAna hoya, talavara hoya, mAMDilaka hoya, kauTumbika kuTuMbonuM pAnala karavA vALA, Ibhya hoya, mahArANI hoya, kumArI hoya ke kumAra hoya, je arihaMta ariSTanemi pAse muMDita thaI pravrajita thavAnI bhAvanA rAkhatA hoya te badhAne kaSNa vAsudeva AjJA Ape che. tenI pAchaLa je koI nirAzrita haze tene mATe kRSNa vAsudeve yathAyogya AjI vikAno prabaMdha karaze. kRSNa vAsudeva dIkSA lenArano mahAna RddhisatkArapUrvaka niSkrimaNa-dIkSA mahotsava Ujavaze. A pramANe be traNa ghoSaNA karo. tyAra pachI te padmAvatI devI ahita ariSTanemi pAse dharmakathA sAMbhaLI tene hRdayaMgama karI AnaMdavibhora banI gaI. saMtuSTa thaI yAvatu prasanna thaI. arihaMta ariSTa nemi bhagavAnane vaMdanA-namaskAra kare che. - he bhagavan! nircanja pravacana athatuM ApanI vANI para huM zraddhA rAkhuM chuM. Apa je kaho cho te satya che. devAnupriya! huM kRSNavAsudevane pUchuM chuM. tyAra pachI ApanI pAse muMDita thaI yAvatu dIkSA grahaNa karIza. -devAnupriye ! jema tamane sukha upaje tema karo temAM vilaMba na karo. tyAra pachI te padmAvatIdevI dhArmika zreSTha ratha para ArUDha thAya che. ArUDha thaI AvI, dvArikA nagarI kRSNa vAsudeva hatA tyAM Ave che. AvIne be hAtha joDIne A pramANe kahe che. he devAnupriya ! jo Apa AjJA Apo to arihaMta ariSTanemi bhagavAna pAse muMDita thaIne yAvatu dIkSA grahaNa karuM. kRSNa-jema tamane sukha Upaje tema karo. - tyArapachI kRSNa vAsudeva kauTumbika puruSorAjasevakone bolAve che ane bolAvIne A pramANe AjJA Ape che-devAnupriyo ! padmAvatI devInA vizALa dIkSA mahotsavanI jaladI taiyArI karo tyAra pachI te kRSNa vAsudeva padmAvatI devIne nAnapaTTapara besADe che. ekaso ATha sonAnA kaLazothI dIkSA-mahotsava saMbaMdhI snAna karAve che. snAna karAvIne badhA prakAranA AbhUSaNothI AbhUSita kare che. tema karIne puruSa sahasravAhinI pAlakhImAM besADe che. dvArikA nagarInI vacovaca thaIne te nIkaLe che. nIkaLIne jyAM revataka parvata hato, jyAM sahastrAbhavana nAmano bAga hato, tyAM Ave che tyAM AvIne pAlakhIne utAre che. padmAvatIdevI pAlakhImAMthI Utare che. tyAra pachI te kRSNa vAsudeva padmAvatI devIne potAnI karIne jyAM arihaMta ariSTanemi bhagavAna birAjamAna hatA tyAM Ave che. AvIne arihaMta ariSTanemi bhagavAnane DAbI bAju thI jamaNI bAju sudhInI pradakSiNA kare che. pradakSiNA karIne vaMnaMda-namaskAra kare che. bhagavan! A padmAvatI nAmanI devI mArI paTTarANI che, mArA mATe te ISTa che, kAnta che, 'priya che, manojJa che, maNAma che yAvatu udabara puSpanI samAna tenuM nAma sAMbhaLavuM paNa kaThina che. tyAM tene jovAnI to vAta ja kyAM? he devAnupriya! te padmAvatI devIne ziSyAnA rUpamAM Apane bhikSA ApuM chuM. Apa ziSNArUpa A bhikSAno svIkAra karo. bhagavAne kahyuM- he kRSNa ! jema tamane sukha Upaje tema karo. 15 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 aMtagaDa dasAo-pa/1/20 - tyAra pachI te padmAvatIdevI IzAnakhUNAmAM jAya che. jaIne potAnI meLe ja nAnA-moTA badhA AbhUSaNone utAre che. utArIne potAnI meLe ja paMcamuSTi loca kara che. loca karIne jyAM arihaMta ariSTanemi bhagavAna hatA tyAM Ave che. tyAM AvIne arihaMta ariSTanemi bhagavAna vaMdana-namaskAra kare che, - bhaMte ! A jagatu jarA ane maraNAdi duHkharUpa agnithI baLI rahyuM che bhAvatu huM ApanI pAse dIkSA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. Apa mane dharmano upadeza saMbhaLAvo. tyAra pachI bhagavAna arihaMta ariSTa nemi svayaM padmAvatI devIne dIkSita kare che, te pote bhAvathI muMDita kare che. tene bhagavAna pote yakSiNI AyajIine zidhyArUpamAM soMpe che. tyAra pachI yakSiNI sAthvI padmAvatI devIne potAnA hAthe dIkSita kare che. ane saMyama ArAdhanAmAM prayatnazIla rahevAnI zikSA Ape che. tyAra pachI te padmAvatIdevI saMyamasAdhanAmAM yatnazIla bane che. A pramANe paDhAtIdevI Aya banI gayA. Iyasimiti, bhASAsa miti AdinuM pAlana karIne jitendriya temaja brahmacAriNI banI gaI. padmAvatI sAdhvIe yakSiNI sAthvI pAse rahI sAmAyika-AcArAMga Adi agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. chaThTha-aThThamA Adi aneka prakAranA tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatI thakI te vicAravA lAgI. A pramANe padmAvatI A saMpUrNa vIsa varSa sudhI zrAma zyaparyAya-saMyama pALIne eka mAsano saMthAro karIne AtmAne ArAdhita karIne sATha bhaktane anazana vrata dvArA chede che. te chedIne je uddezathI nagnabhAva-dhAraNa karela yAvatu te uddezane siddha gatine prApta kare che. kevaLajJAnathI badhA padArthone jANe che, saMpUrNa karmathI rahita thAya che, sakala karmajanya saMtApothI mukta thAya che, badhA duHkhono aMta kare che. | varga pa-adhyayana-1nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (varga-1 adhyayana karathI8) [21] te kALe ane te samaye dvArikA nagarI hatI. tyAM raivatakaparvata hato. naMdanavana udyAna hatuM. tyAM dvArikA nagarImAM kRSNa vAsudevane gaurIdevI nAmanI rANI hatI.eka vAra ahaMtu ariSTanemi bhagavAna dvArikA nagarImAM padhAryA. kRSNa vAsudeva temanA darzana karavA mATe nIkaLyA. mahArANI padmAvatInI jema gaurIdevI paNa bhagavAnanA darzana karavA gaI. bhagavAne dharmakathA saMbhaLAvI. dharmakathA sAMbhaLI janatA cAlI gaI. kRSNa vAsudeva paNa cAlyA gayA. tyAra pachI jevI rIte padmAvatI rANI dIkSita thayA hatA. tema gaurIdevI paNa dIkSita thayA yAvatu siddha padane prApta karyuM. gaurI devInI jema gAMdhArIdevI, lakSmaNAdevI, jAMbavatIdevI, satyabhAmAdevI, rukSmaNIdevI Adi padmAvatI sahita A AThenA jIvanacarita padmAvatI devInI samAna che. | varga pa-adhyayana-rathI8nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (varga-paadhyayana-9-10) [22] te kALe ane te samaye dvArikA nagarInA raivataka nAmanA parvata para naMdanavana nAmanuM udhAna hatuM. tyAM kRSNa vAsudeva rAjA hatA. dvArikA nagarInA rAjA kRSNa vAsu devanA putra, jAMbavatI devInA Atmaja, zAMba nAmanA kumAra hatA. paripUrNa paMcendriyathI ? For Private & Personal use only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-5, adhyayana-9,10 227. saMpanna suMdara hatA. te zAMba kumArane mUlazrI nAmanI bhAya hatI. ekadA arihaMta ariSTa nemibhagavAnatyAMpadhAyAM. kRSNa vAsudeva bhagavAnanA darzana karavA nagaramAMthI nIkaLyA. jevI rIte padmAvatI darzana karavA gayA hatA tema mUlazrIdevI paNa darzana karavA gayA. eTalI ja vizeSatA che ke teoe kahyuM-bhagavan! kRSNa vAsudevane pUchI dIkSA aMgIkAra karIza. yAvat te siddha thayA. e ja pramANe mUladatAnuM varNana paNa samajavuM. | vargapa-adhyayana-9-10nI muni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa varga pa-gurjarachAyApUrNa | ka vada adhyayaH 1-2, [ra bhagavan! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe aMtagaDadazAMganA chaThThA vargano zo artha pratipAdana karela che ? jaMbU ! aMtagaDa dazAMganA chaThThA varganA 16 adhyayano prarUpyA che. [24-25]makAti, kiMkamAM, mudgarapANi kAzyapa, kSemaka vRtidhara kailAza hari caMdana, vArA, sudarzana, pUrNabhadra sumanabhadra supratiSTha, megha, atimukta, alakSa. [26] he jaMbU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRha nAmanuM nagara hatuM tyAM guNa zIlaka nAmanuM udyAna hatuM. tyAM zreNika rAjA hatA. te nagaramAM maMkAti nAmanA samRddha gAthApati rahetA hatA. te sampanna yAvatu sanmAnita gaNAtA hatA. te kALe ane te samaye dharmatIthanI Adi karanAra zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI guNazIlaka nAmanA udyAna mAM padhAryA yAvat viharavA lAgyA. janatA bhagavAnanA darzana karavA mATe nIkaLI. tyAra pachI te maMkAti nAmanA gAthApatie bhagavAna padhAryA che, te vAta jANI ane te bhagavatI sUtramAM varNita gaMgadattanI jema darzana karavA gayA. vairAgyabhAva jAgRta thatAM teNe potAnA putrane gharano nAyaka banAvI, puruSasahastravAhinI evI pAlakhImAM besI dIkSA mATe nagara mAMthI nIkaLyA. te saMyamI banyA. Iyasimiti AdinuM pAlana karatA yAvatu jitendriya ane brahmacArI banyA. tyAra pachI maMkAti munie zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA tathArUpa-zAstrokta mayadAnAM pAlana karanArA sthaviro- pAse AcArAMga Adi agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. bhagavatI sUtramAM varNita skandaka muninI jema guNaratna saMvatsara tapanI ArAdhanA karI. soLa varSa sudhI dIkSA payayanuM pAlana karIne aMtamAM skandaka muninI jema vipula nAmanA parvata para siddhapadane prApta karyuM. jaMbU ! zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmIe chaThThA varganA prathama adhyayanano A artha prarUpela che. bIjuM adhyayana-prathama mAphaka jANavuM-kiMkarmamuni maMkAtimuni vata thayA. | varga -adhyayana 1-2nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa che (varga-da-adhyayana-3) [27]jaMbU ! te kALa ane te samayamAM rAjagRhanagara hatuM. tenI bahAra guNazIlakaudyAna hatuM. tyAM mahArAjA zreNika rAjya karatA hatA. celaNArANI hatI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 aMtagaDa dasAo- do3/27 rAjagRha nagaramAM arjuna nAmano eka mALI raheto hato. te ghaNo ja dhanavAna hato. tenI ghaNI pratiSThA hatI. tenI patnInuM nAma baMdhumatI hatuM. baMdhumatInA hAtha-paga ghaNAM komaLa hatA. rAjagRha nagaranI bahAra arjuna mALInuM eka puSponuM vizALa udyAna hatuM. vRkSonI kRSNaprabhAthI te lIluMchama hatuM. temAM pAMca varNanA puSpa khIlatAM hatA. tene joI hRdayamAM atyaMta prasannatA thatI hatI. tene ekavAra jovA chatAM paNa darzakonI AMkha tene joI thAkatI na hatI.puSpodyAnanI pAse muddagarapANi nAmanA yakSanuM eka maMdira hatuM. arjunamALI dAdA vaDadAdA ane pitAnA kuLaparaMparAthI cAlyuM AvatuM hatuM. te maMdira prAcIna divya ane satya prabhAvavALuM hatuM. te maMdiramAM mudgarapANi nAmaka yakSanI eka mUrti hatI. te mUrtinA hAthamAM eka hajAra pala thI baneluM loDhAnuM eka muddagara hatuM. arjunamALI bAlyAvasthAthI muddagara pANi yakSano bhakta hato. te dararoja vAMsanI banela TopalIo laI rAjagRha nagaramAMthI nIkaLato ane potAnAM puSpodyAnamAM jato. tyAM phUlone cUMTIne eka Dhagalo karato. te DhagalAmAM je phUla vadhAre khIlelA hoya temaja zreSTha hoya tene leto ane muddagarapANinA maMdiramAM jaI muddagarapANi yakSanI moTAane yogya phUlothI pUjA karato hato ane bhUmi para goThaNo ane paga TekavIne, mastaka namAvIne, praNAma karato hato. tyAra pachI rAjamArga para jaI AjIvikA meLavato hato. rAjagRha nagaramAM lalita nAmanI eka mitramaMDaLI rahetI hatI. tenI Arthika paristhiti ghaNI sArI hatI. ekavAra rAjagRha nagaramAM eka pramoda mahotsavanI ghoSaNA thaI A utsava hovAthI kAle ghaNAM phUlo joze. ema vicArI potAnI patnI baMdhumatI sAthe aneka TopalIo laI arjunamALI vahelI savAramAM ja potAnA gharethI niIkaLyo.rAjagRhanagaranI vaccovaccathaI potAnA puSpodyAnamAM pahoMcyo. ane potAnI patnI baMdhumatInI sAthe puSpo cayana karavA lAgyo. A bAju te lalitA goSThI mitra maMDaLanAM cha sAthIdAro muddagarapANi yakSanA maMdiramAM AvyA ane yatheccha krIDA karavA lAgyA. tyAra pachI potAnI patnI baMdhumatIthI sAthe arjuna mALIe puSpo ekaThAM karyA, temAM ja puSpo uttama ane zreSTha hatA, te laIne te mudagarapANi yakSanA maMdira tarapha gayo. baMdhumatI patnInI sAthe arjuna mALIne Avato joI mitramaMDaLanA sAthIdAro paraspara A pramANe kahevA lAgyA. mitro ! arjunamALIne avakoTaka-baMdhanathI bAMdhIne tenI baMdhumatI patnInI sAthe yatheccha bhoga bhogavavA joIe. badhA mitroe A vAtano svIkAra karyo ane te badhA yakSamaMdiranA daravAjAnI pAchaLa chUpAIne nizcala niSpada ane maunabhAvathI UbhA rahyA. arjuna mALIe baMdhumatI patnI sAthe yakSamaMdiramAM praveza karyo, yakSamUrtinA darzana thatAM ja tene praNAma karIne puSpo dvArA temanI pUjA karavA lAgyA. pUjA pUrI thavA para goThaNo ane paga TekavI teoe yakSane namaskAra karyo, tyAre te cha e puruSo ghaNI jhaDapathI daravAjAnI pAchaLathI nIkaLyA ane arjunamALIne pakaDIne avakoTaka baMdhanathI bAMdhI dIdho. pachI baMdhumatI mAlaNa sAthe vipula bhoga bhogavavA lAgyA. potAnI patnI baMdhumatInI A dazA joI arjunamALInA manamAM A saMkalpa utpanna thayo-huM bALa paNathI ja muddagara pANi yakSane bhagavAna mAnuM chuM. pratidina tenI pUjA karuM chuM. tyAra pachI ja puSpono vikraya karI mArI AjIvikA meLavuM chuM. muddagarapANi yakSa jo ahIMyA samI Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-6, adhyayana-3 229 pamAM hota to zuM te mane AvI ApattimAM phasAyela joI zakata? tethI ema lAge che ke mugarapANi yakSa ahIM vidyamAna nathI. tethI spaSTa ja A mAtra lAkaDuM che. - tyAra pachI te muddagarapANi yakSe arjuna mALInA AvA Atmagata vicArane yAvatu jANIne tenA zarIramAM praveza karyo. praveza karIne taDa taDa baMdhanone toDI nAkhe che. hajAra palathI banAvela te loDhAnA mudagarane grahaNa kare che. grahaNa karIne te cha puruSo ane sAtamI strIne mArI nAkhe che. tyAra pachI muddagarapANi yakSanA pravezathI paravaza banela arjunamALI pratidina cha puruSo ane sAtamI strIne mArato rAja gRha nagaranI bahAra cAre bAju bhaTakavA lAgyo. rAjagRhanagaranAM mArga para loko paraspara kahevA lAgyo - he bhadrapuruSo ! arjunamALImAM muddagarapANi yakSano praveza thayo che. te rAjagRha nagaranI bahAra cha puruSo ane eka strI ema sAta jIvone mArato pharI rahyo che. tyAra pachI zreNIka rAjAne A vAtanI jANa thAya che. tethI te rAjasevakone bolAve che. bolAvIne A pramANe kahe che: - he bhadrapuruSo ! arjunamALI yAvatu pratidina sAta manuSyone mAra to bhramaNa karI rahyo che. tethI lAkaDI, tRNa, pANI, phUla temaja phaLo levA mATe tamArA mAMthI koIe svecchAe bahAra javAnuM nathI. bahAra javAthI tamArA zarIranI hAni na thaI jAya. A pramANe kahIne bevAra traNavAra ghoSaNA karIne jaladI mane tenI sUcanA Apo. rAjagRha nagaramAM sudarzana nAmanA zeTha rahetA hatA. te ghaNAM sampanna, tejasvI ane ajeya hatA. te sudarzana zeTha zramaNopAsaka hatA. temaja jIva ane ajIvanA jJAtA paNa hatA. te zrAvakadharmanI mayadAnuM pAlana karatA rahetA hatA. te kALe ane te samaye zrimaNa bhagavAna mahAvIra te nagaramAM padhAryA. guNazilaka nAmanA udyAnamAM viharavA lAgyA.nagaranI bahAra udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA che. jenA nAma gotranuM zravaNa karavAthI paNa mahAphaLanI prApti thAya che, to tenA darzana karavAthI temaja tenA dvArA prarUpita dharmano vipula artha grahaNa karavAthI je lAbha thAya tenuM to pUchavuM ja zuM? A pramANe aneka puruSonI pAsethI bhagavAnanA Agamanano vRttAnta sAMbhaLIne ane hRdayamAM dhAraNa karIne te sudarzana zeThanA manamAM AdhyAtmika cintana manogata temaja prArthitarUpa saMkalpa utpanna thayo ke huM jAuM ane zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra karuM. te A pramANe vicAra kare che. vicAra karIne jyAM mAtA-pitA hatA tyAM jAya che. tyAM jaIne be hAtha joDIne yAvatu A pramANe kahevA lAgyA - zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA che, tethI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra yAvatu paryApAsanA karavA mATe huM jAuM chuM. tyAre sudarzana zeThane tenA mAtA-pitAe A pramANe kahyuM- he putra ! arjunamALI yAvatu lokonI ghAta karato pharI rahyo che. tethI he putra ! tame jo tyAM jAzo to tamArA zarIrane Apatti thaze. tethI tame ahIMyA besIne ja zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne viMdanA-namaskAra karI lyo. mAtA-pitAno uttara sAMbhaLI sudarzana zeThe mAtApitAne A pramANe kahyuM- he mAtA-pitA ! ahiMyA padhArela A nagaramAM birAjamAna thayela ahIMyA samavasRta svAmIne zuM huM ahIMyA gharamAM beThA beThA ja vaMdana karuM? namaskAra karuM? ApanI AjJA prApta thavA para huM tyAM jaIne ja bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdana karIza. yAvatu temanI papAsanA karIza. tyAra pachI mAtA-pitA jyAre te sudarzana zeThane aneka Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 aMtagaDa dasAo - dA3/ra7 vacanothI yAvat viziSTa vacanothI samajAvavAmAM samartha thayA nahIM tyAre bolyA he devAnupriya ! jema tamane sukha Upaje tema karo. tyAra pachI sudarzana zeThe mAtA pitAnI AjJA meLavIne snAna karyuM. zuddha vastrone dhAraNa karyA. yAvatu aneka prakAranA AbhUSaNothI zarIrane alaMkRta karIne potAnA gharethI nIkaLyA. gherathI nIkaLIne pagapALA mudagarapANi yakSanA maMdiranI pAse, jyAM guNazilaka udyAna hatuM. jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI hatA, tyAM javA mATe prasthAna kyuM. tyAra pachI te mudagarapANi yakSa zramaNopAsaka sudarzanane, ati dUrathI paNa nahi ane ati najIkathI paNa nahIM e pramANe, AvI rahyo joIne atizaya krodhAyamAna thayo, roSavALo thayo, atizaya kopathI bhISaNa banyo. krodhanI jvAlAothI jalatA athavA dAMta kacakacAvatAM teNe hajAra palano banela loDhAnAM muddagarane uchALyo. uchALIne jyAM zramaNopAsaka sudarzana zeTha hatA tyAM javAno nizcaya karyo. sudarzana zeTha mudagarapANi yakSane potAnI tarapha Avato jue che. tene joIne te jarAya bhayabhIta thayA nahI. te bhayarahita, trAsarahita, udvignatA rahita, kSobharahita, sthira, asaMbhrAnta rahyA ne vastranA agrabhAgathI bhUmine zuddha kare che ane baMne hAtha joDI A pramANe bole che. arihaMta yAvatuM mokSane prApta thayelA bhagavAnane temaja mokSane prApta karavAnI IcchA rAkhanAra zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne namaskAra ho. meM pahelAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pAse jIvanaparyantane mATe sthUla prANAtipAta, yAvat aparigraha aNuvrata grahaNa karela che tethI Aje paNa temanI ja sAkSIthI savavidha prANAtipAta, yAvatu parigrahano jIvanaparyanta tyAga karuM chuM. temaja yAvatajIvana sarva prakAranA krodhano yAvatuM mithyAdarzana zalyano tyAga karuM chuM. temaja jIvaparyanta cAre prakAranA AhArano paNa tyAga karuM chuM. jo huM A upasargathI mukta thaIza to pAraNuM karIza ane jo A upasargathI mukta na thAuM to jIvanaparyanta mArI pratijJA raheze. A pramANe kahIne sudarzana zeTha sAgAra pratijJA grahaNa kare che. tyAra pachI te muddagarapANi yakSa hajAra palanuM banela lohamaya muddagarane uchALato uchALato jyAM zramaNopAsaka sudarzana zeTha hatA tyAM Ave che paraMtu zramaNopAsaka sudarzana zeThanA tejanA kAraNe te AkramaNa karavAmAM samartha thaI zakyo nahI. tyAre zramaNo pAsaka sudarzana zeThanI cAreya bAjue pharavA lAgyo.AkramaNa karI zakyo nahi. tyAra pachI te zramaNopAsaka sudarzane animeSa draSTie ghaNI vAra sudhI jIve che. joIne arjuna mALInA zarIrane choDI deya che. pachI hajAra palathI banela loDhAnA mudagarane laIne je dizAmAMthI Avyo hato te dizAmAM cAlyo gayo. tyAra pachI te arjuna mALI mudragara pANi yakSathI mukta thavA para "dha" aMgothI bhUmitala para paDI gayo. tyAre zramaNopAsaka sudarzana zeThane jaNAyuM ke vighna dUra thaI gayuM che. ema jANI te potAnI pratijJAnuM pAraNuM kare che. arjuna mAlI aMtarmuhUrta pachI-svastha thaIne UThe che ane UThIne zramaNopAsaka sudarzanane A pramANe kahe che - he devAnupriya! Apa koNa cho? ane kyAM jaI rahyA cho? tyAre zramaNopAsaka sudarzane arjuna mALIne A pramANe kahyuM- he devAnuM priya ! huM jIva ane ajIvano jJAtA zramaNopAsaka sudarzana chuM ane guNazilaka udyAnamAM bhagavAna Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-adhyayana-3 231 mahAvIra svAmIne vaMdana-namaskAra karavA temaja temanI paryApAsanA mATe jAuM chuM. tyAre arjunamALIe kahyuM huM paNa ApanI sAthe yAvatuM paryApAsanA karavA mATe AvavA IcchuM chuM. sudarzana zeThe kahyuM jema tamane sukha Upaje tema karo. tyAra pachI te zramaNopAsaka sudarzana zeTha arjunamALIne potAnI sAthe laI guNazilaka nAmanA udyAnamAM jyAM zramaNa, bhagavAna mahAvIra svAmI birAjamAna hatA tyAM Ave che. AvIne arjunamALI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne yAvat vaMdana-namaskAra karyA pachI tenuM parvapAsanA kare che. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI zramaNopAsaka sudarzana zeThane ane arjunamALIne temaja pariSadane dharmadizanA saMbhaLAve che. - tyAra pachI arjunamALI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmI pAsethI dharma sAMbha LIne ane hRdayaMgama karIne atyaMta harSita thayo, saMtuSTa thayo ane kahevA lAgyo, bhaMte! huM nircanja pravacana para zraddhA karuM chuM, rUci karuM chuM, pratIti karuM chuM. tenI ArAdhanA mATe upasthita thAuM chuM. bhagavAne kahyuM- he devAnupriyA jema tamArA AtmAne sukha Upaje tema karo. bhagavAnanI anumati meLavI arjuna mALI uttara-pUrva dizAmAM eTale IzAna khUNAmAM jAya che ane tyAM jaI potAnI meLe ja paMcamuSTi loca karIne vAvatu sAdhu banIne vicare che. arjunamunie je divase dIkSita thayA hatA te ja divasathI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA-namaskAra karIne A abhigraha grahaNa karyo hato ke bhagavan! Aja thI laI jIvanaparyanta nirantara SaSTha-bhaktanI tapasyA karIne AtmAne bhAvita karato thako jIvana vyatIta karIza. arjuna muni pAraNA nA divase pahelA pahore svA dhyAya, bIjA pahore dhyAna kare che gautama svAmI peThe bhramaNa kare che. rAjagRha nagaramAM gocarI mATe bhramaNa karatA arjuna munine joIne ghaNI strIo, aneka puruSo tathA bALako, vRddho temaja yuvako A pramANe kahevA lAgyA - ANe mArA pitAne mArI nAkhyA hatA. koIka kahevA lAgyA-ANe mArI mAtAne mArI nAMkhI hatI, evI ja rIte mArI bahena, strI, putra, putrI ane mArI putravadhUne mArI nAMkhyA hatA, ANe mArA bIjA svajanone, sagA saMbaMdhI one, bhAgIdArone temaja dAsa-dAsIonI ghAta karela che. A pramANe bolatAM temAMthI keTalAMka tene kaDavA vacano kahI phaTakAre che, avahelanA kare che. niMdA kare che. durvacana kahIne tene krodhita karavAno prayatna kare che, tenA doSo batAve che, teno tiraskAra kare che. lAThI ITa AdithI mAre che. tyAre ghaNI strIo, puruSo, bALako, vRddho tathA yuvako dvArA Akrozita thayela yAvatuM tADita thayela arjuna muni teo upara manathI paNa dveSa karatA na hatA. sahana kare che, khame che, kSamA karatA, sahana karatA, nirjarAnI bhAvanAthI sahana karatA hatA. anAdi prApta nahi thavA chatAM paNa arjunamuni manamAM dInatAM utpanna na thavA detA, nArAja thatA nahi, krodha karatA nahi, aMtaHkaraNane nirmaLa rAkhatA, nirAza thatA nahi ane thAkyA vinA samAdhi bhAvathI gocarI mATe bhramaNa karatA hatA. A rIte bhramaNa karIne te rAjagRha nagaramAMthI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM guNazIlaka nAmanuM udyAna hatuM, jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI birAjamAna hatA, tyAM AvyA. jevI rIte gautama svAmI thAvatuM bhagavAnane AhAra batAve che. batAvIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pAsethI AjJA meLavI, mUcchabhAvathI rahita, gRddhirahita, bhojanamAM rAga rahita, Asa * Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 aMtagaDa dasAo- dA3/27 ktithI rahita, jema sarpa bIlamAM praveza kare che, tema svayaM AhAra kare che. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI eka divasa rAjagRha nagarathI vihAra karIne bahAra janapada-dezAntaramAM vicarI rahyA hatA. te arjuna muni pradhAna, vizALa, bhagavAna mahA vIra pAsethI gRhIta, utkRSTa bhAvanApUrvaka svIkArela mahAna prabhAvazALI tapakarmathI potAnA AtmAne bhAvita karatA thakI pUrA cha mahinA sudhI zramaNa payayanuM pAlana kare che. ardhamAsika saMlekhanA thI potAnA AtmAne bhAvita kare che. trIsa bhaktane anazana dvArA choDe che. antamAM je prayojana mATe sAdhujIvana aMgIkAra karyuM hatuM, yAvatuM te prayojanane siddha karIne siddhigati prApta kare che. varga-adhyayana-3nI yunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | | (varga-da-adhyayana-4thI14) [28] te kALe ane te samaye rAjagRha nagara hatuM, guNathI zIla caitya, zreNika rAjA, zyaya gAthApati hato. maMkAtinI jema soLavarSa saMyama pALI yAvatu vipUlAcala upara siddha thayA. [29]e pramANe kSemaka gAthApati paNa jANavA. vizeSamAM e ke nagarI nuM nAma kAMkadI hatuM. [30]e pramANe vRtighara gAthApati jANavA nagarI kAkaMdI hatI. [31]e pramANe kailAza gAthApati paNa jANavA. vizeSa eke nagarI sAketa hatI. bAra varSa saMyama payaya pALI vipulAcale siddha thayA [32] kailAsagAthApati pramANe haricaMdana gAthApati paNa jANavA. [33]e pramANe vArAttaka gAthApati paNa jANavA. vizeSa eke nagarI rAjagRha hatI. [34]e pramANe sudarzana gAthApati paNa jANavA. vizeSa eke vANijayagrAma nagara hatuM. dUtipalAza caitya hatuM. pAMcavarSano paryAya pALI siddha thayA. [35] sudazazanI jema ja pUrNabhadra gAthapati jANavA. [3]e pramANe sumanabhadra gAthApati paNa jANavA. vizeSa e kenagarI zrAvastI ane dIkSA payaya ghaNAM varSa pALela. [37]sumanabhadranI jema supratiSThita gAthApati paNa jANavA. aMtara eke saMyama payArtha ra7- varSano hato. [38]e pramANe megha gAthApati jANavA. vizeSa eke rAjagRha nagara hatuM. ghaNAM varSano saMyama payaya hato (A sarve gAthApati vipulAcala parvate siddha thayA) varga-da-adhyayana4thI 14nI muni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (varga-da-adhyayanaH15) [39]te kALe ane te samaye polAsapura nagare zrIvana udyAna hatuM. vijaya rAjA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-6, adhyayana-15 237 hatA. zrI paTTarANI hatI. te vijaya rAjAnA putra, zrIdevInA Atmaja atimukta nAmanA kumAra hatAM. te sukumAra hAtha-pagavAlA ane savAMga suMdara hatAM. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvatu zrIvana nAmanA udyAnamAM vicArI rahyA hatA. te kALe ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA jyeSTha aMtevAsI- ziSya IndrabhUti aNagAra polAsapura nagaramAM sAmAnya temaja madhya gharomAM gocarI mATe bhramaNa karI rahyA hatA. A tarapha atimukta-kumAra snAna karIne yAvatu sarva prakAranA AbhUSaNothI vibhUSita thaIne ghaNAM chokarA, chokarIo, nAnAM bALako, nAnI bAlikAo, avivA hita kumAro ane avivAhita kumArikAothI, gherAyelo-teonI sAthe potAnA gharethI nIkaLe che. nIkaLIne IndrasthAna hatuM tyAM jAya che, tyAM badhAM sAthe krIDA karavA lAgyo. bhagavAna gautama svAmI polAsapura nagaranA ucca, nIca ane madhyama gharomAM gocarI mATe bhramaNa karatA thakA IndrasthAnanI kaMIka pAsethI nIkaLyA tyAre kaMIka samIpathI jatAM teone atimuktikumAre joyAM. jotAMja te bhagavAna gautamasvAmInI pAse AvyA bhagavan! Apa koNa cho? ane zA mATe pharI rahyA cho? tyAre bhagavAna gautama svAmIe ati muktakumArane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! ame zramaNa nigrantha chIe. Iyasamiti Adi pAMca samitionA pAlaka yAvatu brahmacArI chIe. ucca, nIca yAvatuM madhyama gharomAM bhikSA mATe bhramaNa karIe chIe. tyAre atimukta kumAre bhagavAna gautama svAmIne A pramANe kahyuM-Apa Avo, huM Apane bhikSA apAvuM. ema kahI bhagavAna gautamanI AMgaLI pakaDe che. AMgaLI pakaDIne jyAM potAnuM ghara hatuM tyAM AvI pahoMcyA. tyAre zrIdevI bhagavAna gautamane AvatA jue che joIne atyaMta harSita ane saMtuSTa thaI. yAvatu Asana uparathI UThI- UThIne jyAM bhagavAna gautama hatA tyAM Ave che. pradakSiNA kare che. vaMdanA namaskAra kare che. Adi vipula atra, -cAra prakAranAM AhArathI prati lAbhita kare che. tyAra pachI bhagavAna gautama svAmIne atimuktakumAre A pramANe prazna karyo-he bhagavan! Apa kyAM raho cho? he devAnupriya! mArA dhamaciArya, dhamapadezaka, dharmatIrthanI sthApanA karanAra, yAvatuM mokSa prAptinI kAmanA rAkhavAvALA bhagavAna mahAvIra A polAsapura nagaranI bahAra zrIvana udyAnamAM sAdhuvRttine anukULa Azrayano svIkAra karIne saMyamathI yAvatuM potAnA AtmAne bhAvita karatA thakA vicArI rahyA che. tyAM ja ame rahyA chIe.- he bhagavan! huM ApanI sAthe zramaNa bhagavAna mahAvIranA caraNavaMdana mATe AvuM ? gautama-he devAnupraya jema tamArA AtmAne sukha Upaje tema karo. atimukta tyAM AvIne svAmIne pradakSiNA kare che. vaMdanA kare che. namaskAra kare che. yAvatuM bhagavAnanI paryapAsanA kare che. gautamasvAmIe zramaNa bhagavAna mahAvIrane AhAra batAvyo. batAvIne saMyama tathA tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA. vicAravA lAgyA. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIeatimuktakumArane temaja pariSaane dharma kathA saMbhaLAvI. atimuktakumAra, zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInI dharma kathA sAMbhaLIne ane tene hRdayaMgama karIne atyaMta prasanna ane saMtuSTa thayA. bhagavan! huM mAtApitAne pUchIne ApanI pAse dIkSita thavA IcchuM chuM. bhagavAne kahyuM - devAnupriya ! Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 aMtagaDha dasAo - 6/15/39 jema tamane sukha Upaje tema karo paraMtu vilaMba na karo. tyAra pachI atimuktakumAra jyAM potAnA mAtA-pitA hatAM tyAM AvyA. yAvat teone potAne dIkSita thavuM che te vAta kahI. A sAMbhaLI mAtA-pitA atimuktakumArane A pramANe kahevA lAgyAH- he putra ! tuM haju bALaka cho he putra ! tuM aNasamajU cho. tuM dharmanA saMbaMdhamAM zuM samaje ? tyAre atimuktakumAre mAtA-pitAne A pramANe kahyuM:-he mAtA-pitA ! huM je jANuM chuM te nathI jANato ane je nathI jANato te jANuM chuM.mAtA-pitAe kahyuMH- he putra ! tuM zuM kahevA mAMge che ? huM jANuM chuM ke je janme che te avazya mRtyu pAme che, paraMtu huM e nathI jANato ke kyAre, kayA samaye, kyA sthAnapara kevI rIte, keTalA samaya pachI te mRtyu pAmaze ? he mAtA-pitA ! huM e nathI jANato ke karma baMdhananA kyA kAraNothI jIva narakagatimAM, tiryaMca yonimAM, manuSyayonimAM tathA devayonimAM utpanna thAya che. paraMtu huM e jANuM chuM ke jIva potAnA karmonA kAraNe nakAdi gatiomAM utpanna thAya che. he mAtA-pitA ! ApanI anumati prApta thaI jAya to yAvat dIkSA aMgIkAra karavA IcchuM chuM. jyAre mAtA-pitA te atimuktakumArane aneka anukULa pratikULa Adi vacano dvArA saMyama levAnA vicArathI 2okAvAmAM samartha na thAya tyAre nirAza thaIne mAtA-pitAe atimuktakumArane kahyuM:-jo tArI dIkSA levAnI IcchA che to he putra ! ame eka divasanI tArI rAjyazrIne-jovAnI IcchA rAkhIe chIe. tyAre atimukta kumAra mAtApitAnA vacanono svIkAra karIne mauna thaI gayA. tyAra pachI rAjyAbhiSeka ane niSkramaNa Adino zeSa vRttAnta mahAbalakumAra jema sama vo. yAvat vipula giri upara nirvANapada pAmyA. vargaH 6 adhyayanaH15 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa vargaH 6-adhyayana-16 [40]te kALe ane te samaye vArANasI nagarI kAma mahAvana caitya.alakSa rAjA hatA. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI yAvat vArANasI nagarImAM padhAryA. nagaravAsIo nIkaLyA. tyAra pachI alakSa rAjA bhagavAnanA padArpaNano vRttAnta sAMbhaLIne prasanna temaja saMtuSTa thayo. rAjAnI jema kUNika alakSa rAjA paNa gayA. vaMdana-namaskAra karIne bhagavAnanI paryApAsanA karavA lAgyA. bhagavAne badhAne dharmo padeza saMbhaLAvyo. tyAra pachI alakSa rAjA zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInI mukhAra vindathI upadeza sAMbhaLIne, udAyana rAjA nI jema dIkSita thayA. vizeSatA e che ke alakSa rAjAe dIkSita thayA pahelAM potAnA moTA putrane rAjasiMhAsana para besADIne rAjya sattA tene soMpI dIdhI. tyAra pachI sthavira saMto pAse agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ghaNAM varSo sudhI zramaNaparyAyanuM pAlana karI vipulAcala para siddha thayA. A pramANe he jaMbU ! zramaNa yAvat bhagavAna mahAvIra svAmIe chaThThA vargano A artha prarUpela che. vargaH 6-adhyayanaH 16 nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa vargaH 6-gurjarachAyApUrNa Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-7, adhyayana-1 thI 13 235 (aa varga7 ka adhyayanaH1-13). [41-43] sAtamA vargamAM 13 adhyayano prarUpyA che. naMdA naMdAvatI naMdottarA naMdazreNikA marUtA sumarUtA mahAmarUtA marUta devI bhadrA subhadra sujAtA sumanAtikA bhUtadatA. A badhA zreNika mahArAjAnI rANI omAM nAma che. [44] jaMbU ! te kALe ane te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. guNazilaka caitya hatuM. zreNika rAjA hatA. naMdA rANI hatI. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA. nagaravAsIo nIkaLyA. te naMdAdevI A vRttAntane jANI prasanna temaja saMtuSTa thaI. teNe sevaka puruSone bolAvyA. padmAvatI rANInI jema dIkSita thaI. agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. vIsa varSa sudhI saMyamanuM pAlana karyuM. yAvatu siddha thayA. [45]A ja pramANe bIjI badhI devIonuM jIvana naMdAdevInI jema ja jANavuM varga7nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (aa varga8 kara adhyayana -kAlI) [46]he jaMbU! A pramANe zramaNa yAvatu mokSaprApta bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamAM aMga aMtagaDazAMganA AThamAM varganA daza adhyayano prati pAdana karela che. [47]kAlIdevI, sukAlIdevI, mahAkAlIdevI, kRSNAdevI, sukRSNAdevI, mahA kRSNAdevI, virakRSNAdevI, rAmakRSNadevI, pitRsenakaSNAdevI, ane mahAsenakRSNAdevI. [48] jaMbU! te kALa ane te samayamAM caMpA nagarI hatI. pUrNabhadra caitya hatuM. tyAM kUNika rAjA hatA. koNika rAjAnI nAnI mAtA, kAlI nAmaka devI (rANI) hatI. naMdA devInI jema kAlIdevI dIkSita thayA. sAmAyika Adi agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM. ghaNI chaThTha aThThama Adi tapazcaryAthI potAnA AtmAne bhAvita karatI vicAravA lAgI. tyAra pachI koI eka divase kAlI A sAdhvI jyAM A caMdanabAlA hatA, tyAM AvyA ane AvIne A pramANe kahevA lAgyA-Aryo ! Apa jo AjJA Apo to ratnAvalI tapanI ArAdhanA karavAnI mArI IcchA che. devAnupriye ! jema tamArA AtmA ne sukha upaje tema karo. temAM vilaMba na karo. tyAra pachI te ratnAvalI nAmaka tapane aMgIkAra karIne vicAravA lAgI. ratnAvalI tapa A pramANe karAya che- eka upa- vAsa kare pAraNAmAM manovAMchita dUdha, ghI, Adi badhA rasonuM sevana karI zake. e pramANe eka chaThTha karI pAraNuM kare, pachI eka aThThama karI pUrvavatu pAraNuM kare, tyAra pachI ATha chaThTha karI pUrvavatu pAraNu kare, eka upavAsa ane pAraNuM, be upavAsa ane pAraNuM, traNa ane pUrvavat, pAraNuM, upavAsa pachI anukramathI cAra-pAMca-cha-sAta-ATha-nava-dasa- agiyAra- bAra tera-cauda-paMdara ane soLa upavAsa kare. A badhA upAvAsonI vaccenA pAraNAmAM IcchA pramANe badhA rasonuM sevana karAya. pachI 34 chaThTha kare tenI upara 16 upavAsa kare. pachI paMdara-cauda-tera-bAra-agiyAra-dasa-nava-ATha-sAta-chapAMca cAra-traNa-be-eka A pramANe UtaratA kramathI upavAsa kare pachI pAchA ATha chaThTha kare pachI eka aThThama kare A badhA upavAsonA madhyamAM karAtAM pAraNAmAM pUrvanI jema manovAMchita ghI, dUdha, telAdi badhA rasonuM sevana karI zakAya. upara je upavAsono krama batAvyo che te badhA upavAso maLI ratnAvalI tapanI pahelI paripATI thAya che. tenI ArAdhanA eka varSa traNa mahinA ane 22 divasamAM AgamAnusAra pUrNa thAya che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtagaDa dasAo - 8/149 eka paripATI pUrNa thayA pachI te kAlI AryAe ratnAvalI tapanI bIjI paripATI A pramANe zarU karI. prathama eka upavAsa karyo. vigaya choDIne pAraNuM karyuM. pachI chaThTha karyo ItyAdi prathama paripATInI jema samajavuM, bIjI paripATInI ArAdhanA karyA pachI AryA kAlIdevIe ratnAvalI tapanI trIjI paripATInI ArAdhanA zarU karI. pahelI paripATInI jema eka upavAsa karyo. tenuM pAraNuM karyuM. pAraNAmAM alepakRta AhAra kare che. ratnAvalI tapanI trIjI paripATInI ArAdhanA pachI AryA kAlIdevIe cothI paripATInI ArAdhanA zarU karI. A paripATInI tapasyAnuM varNana prathama paripATI pramANe jANavuM. temAM aMtara eTaluM ja ke pAraNuM AyaMbila tapathI karAya che. [50]mahAsatI kAlIdevIe jyAre pAMca varSa, be masA, aThThAvIsa divasamAM, ratnAvalI tapanI ArAdhanA pUrNa karI, tyAre te mahAsatI caMdanAdevI pAse AvyA. vaMdanA-namaskAra karyA. tyAra pachI aneka caturthabhakta vrata, chaThTha, aThThama, caulu, pAMca Adi upavAsanI tapasyAthI potAnA AtmAne bhAvita karatI thakI vicaravA lAgI. tyAra pachI te AryA kAlIdevInI ugra yAvat kaThora tapazcaryAnI ArAdhanAnA kAraNe yAvat naso dekhAvA lAgI. hADapiMjara jevA thaI gayA. jevI rIte kolasAthI bharelI gADI cAle tyAre avAja thAya che tevI rIte kAlI sAdhvInA zarIranAM hADakAno paNa te jyAre besatI, UThatI, cAlatI tyAre kaDa kaDa avAja thato hato. chatAM paNa rAkhathI DhaMkAyela havananI agni samAna tapazcaryAnA tejathI te atyaMta dedIpyamAna tejomaya dekhAtA hatA. koI ekavAra ardharAtrinA samaye kAlInAmaka sAdhvIne vicAra utpanna thayo. te bhagavatI sUtramAM varNita skanduka muninI jema ciMtana karavA lAgI ke mAruM zarIra tapasyAnA kAraNe atyaMta durbala thaI gayuM che chatAM paNa hajuM utthAna karma-bala vIrya puruSakAra parAkrama zraddhA dhRti ane saMvega vidyamAna che. tethI mAre mATe e ja yogya che ke huM kAle sUryodaya thatAM ja AryA caMdanA mahAsatIjInI anumati meLavIne saMlekhanA tapanI ArAdhanA karI, bhaktapAna tyAga karuM ane jIvana maraNanI AkAMkSA rAkhyA vinA jIvana vyatIta karuM. ja 236 he sAdhvIjI, jo Apa anumati Apo to saMlekhanA anna jalano tyAga karI mRtyunI AkAMkSA karyA vinA jIvana vyatIta karuM, AvI mArI IcchA che. he devAnupriye ! jema tamArA AtmAne sukha Upaje tema karo. temAM vilaMba na karo. kAlI sAdhvIjIe saMlekhanA aMgIkAra karIne anna-jalano tyAga karyo ane mRtyunI AkAMkSA karyA vinA rahevA lAgI. kAlI AryAjIe, AryA caMdanA sAdhvIjI pAse sAmAyika Adi agi yAra aMgonuM adhyayana karyuM. pUrA ATha varSa sudhI saMyamanuM pAlana karyuM. eka mAsano saMthAro karI potAnA AtmAne ArAdhita karIne anazanathI sATha bhakta no tyAga karIne je uddezyathI nagnabhAva aMgIkAra kareluM hatuM, yAvat tenI siddhi karIne aMtima zvAsoccha vAsa sAthe siddhapada prApta karyuM. vargaH8-adhyayanaH 1 nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa varga-8-adhyayanaH2 sukAlI [51] te kALe ane te samaye nagarI hatI. pUrNabhadra caitya hatuM. kRNika rAjA hatA. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-8, adhyayana-2 237 zreNika rAjAnI dharmapatnI tathA kRNika rAjAnI laghumAtA sukAlI nAmanI devI hatI. kAlIdevI nI jema sukAlIdevI paNa dikSita thayA. yAvatu AtmAne bhAvita karatI thakI vicaratI hatI. tyAra pachI te A sukAlIdevI koI samaye jyAM A caMdanA sAdhvI hatA tyAM AvyA. yAvatuM vaMdana-namaskAra karI kahevA lAgyA...he Aryo ! Apa jo anumati Apo to kanakAvalI tapakarma aMgIkAra karIne vicAravA IcchuM chuM. caMdanAjIe kahyuM- jema tamane sukha Upaje tema karo. ratnAvalI tapamAM traNe sthAnomAM ATha chaThTha karAya che. paraMtu kanakAvalI tapanA traNe sthAnomAM sukAlI devIe ATha aThThama karyA. kanakAvalI, tapanI cAra paripATI che. eka paripATImAM eka varSa pAMca mahinA, bAra divasa lAge che bAkInuM badhuM varNana ratnAvalI tapanI jema jANavuM joIe. Aya sukAlIdevIe nava varSa saMyamanuM pAlana karyuM ane aMta sarva karmano kSaya karIne siddha thayA. varga-8-adhyayanaH 2nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (varga-8-adhyayana-3-mahAkAlI) para]mahAkAlI devInuM varNana paNa samajavuM. temAM aMtara mAtra eTalu che ke mahAkAlI devI "kSullaka siMhaniSkrIDita" tapane dhAraNa karIne vicAratA hatA. te tapanI vidhi A pramANe che. pahelAM cautthabhakti kare che, eka upavAsa karIne dUdha, ghI Adi badhA ISTa padArthothI pAraNuM kare che. pachI chaThTha kare, pAraNuM karIne eka upavAsa kare, pAraNuM karIne aThama kare, pAraNuM karIne chaTha kare. pAraNuM kare. cAra upavAsa kare, pAraNuM kare, pachI traNa upavAsa kare, pAraNuM kare, pAMca upavAsa kare, pAraNuM karI punaH cAra upavAsa kare, pAraNA pachI cha upavAsa kare, pAMca kare, sAta upavAsa kare, cha upavAsa kare, ATha, sAta, nava upavAsa kare, ATha kare, pharI nava kare, sAta kare, ATha upavAsa kare, cha upavAsa kare, sAta kare, pAMca, cha, cAra, pAMca, traNa, cAra, be, traNa, eka upavAsa, be ane eka upavAsa kare, A badhA upavAsonA pAraNAmAM mahAkAlI Ayae dUdha ghI Adi ISTa padArtho vAparyA. A eka paripATI che. enI jemaja bIjI, trIjI ane cothI paripATI samajI levI. prathama paripATImAM cha mahinA ane sAta divasa lAge che ane cAre paripATI omAM be varSa 28 divasa lAge che. laghusiMha niSkrIDita tapanI ArAdhanA karIne mahAkAlI Ayaei bIjI aneka tapasyAo karI madhyarAtrimAM saMlekhanAno saMkalpa karyo ane Aya caMdanAjI pAsethI anumati meLavI saMthAro karyo ane siddha thayA. | varga 8-adhyayanahanImuni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (varga-8-adhyayanaH4-kRSNA) [pa3eja pramANe kRSNAdevInA jIvananuM varNana paNa samajI levuM aMtara mAtra eTaluM che ke mahAkAlIe laghusiMha niSkrIDita tapanI ArAdhanA karI hatI. paraMtu kaNAdevIe mahA siMhaniSkrIDita tapanI ArAdhanA karI. laghumAM eka upavAsathI laIne nava sudhI AgaLa vadhe. paraMtu mahAmAM eka upavAsathI laIne soLa upavAsa sudhI AgaLa vadhe. pachI soLathI nIce Utare, 16-12-14-13 e pramANe kramathI Utare, mahAsiMhaniSkrIDita tapanI paripATIno kALa eka varSa, cha mahinA ane 18 divasa che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 aMtagaDa dasAo- 8453 cAra paripATIono samaya cha varSa be mahinA ane 12 divasa che bAkInuM varNana jema kAlIdevInuM che te pramANe samajI levuM. aMte kRSNadevIe saMlekhanAnI ArAdhanA karIne siddhapada prApta karyuM. varga-8 adhyayana-4nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (varga-8 adhyayana 5-suphaNA) [54]eja pramANe sukaNAdevInuM jIvana paNa samajI levuM joIe. temAM vizeSatA eTalI che ke sukuNA devIe "sapta samamikA" nAmaka bhikSa pratimAnI ArAdhanA karI hatI. te A pramANe pahelA aThavADiyAmAM eka datti bhojananI ane eka datti pANI grahaNa karAya. bIjA saptAhamAM be datti trIjA mAM traNa-traNa ane cothAmAM cAra cAra datti. pAMcamAM mAM pAMca-pAMca datti, chaThThAmAM cha-cha dattio ane sAtamAM sAta-sAta dattio bhojana ane pANInI levAya che. A pramANe A "saptasamamikA" nAmanI bhikSapratimAnI ArAdhanAmAM 49 divasa ane rAta lAge che. AmAM 196 bhikSAo grahaNa karAya che. mahAsatI sukRSNAe sUtrokta vidhi pramANe "saptasamamikA" bhikSu pratimAnI ArAdhanA karI. pachI te Aya caMdanAjI pAse Ave che. vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahe che he Aryo ! jo Apa anumati Apo to huM "aSTaaSTamikA" nAmanI bhikSu pratimAnI ArAdhanA karavA IcchuM chuM. A caMdanAjIe kahyuM-bhadre ! jema tamane sukha UpaDe tema karo. vilaMba na karo.Aya sukaSNA devI aSTaaSTamikA nAmanI bhikSa pratimAne dhAraNa karIne samaya vitAvavA lAgI. pahelA ATha divasomAM eka datti bhojananI ane eka pANInI grahaNa karI. bIjA ATha divasomAM be-be dina bhojana pANInI grahaNa karI. A pramANe kramathI AThamAmAM ATha-ATha, bhojana-pANInI dattio grahaNa karI, A aSTamasTamikA bhikSapratimAnI ArAdhanAmAM 64 divasa lAgyA ane 288 bhikSA grahaNa karI. A bhikSapratimAnI sUtrokta ArAdhanA karIne sukaNAe "navanavAmakA" nAmanI bhikSu pratimA zarU karI. temAM prathama nava divasomAM dararoja eka datti bhojananI ane pANInI grahaNa karI. A pramANe kramathI bIjA nava divasomAM be-be datti bhonaja-pANInI lIdhI, trIjAmAM traNa-traNa, cothA nava divasomAM cAra-cAra, A pramANe anukrame navamAM nava divasomAM nava-nava dattio bhojana-pANInI grahaNa karI. A navanavamikA bhikSapratimA 81 divasamAM pUrNa thAya. temAM 405 bhikSAo grahaNa kare. sUtroktavidhi anu sAra nava navamikA bhikSu-pratimAnI ArAdhanA karIne sukuNA devIe "daza dazamikA" nAmanI bhikSupratimAnI ArAdhanA zarU karI. temAM pahelA daza divasomAM eka datti bhojananI ane eka datti pANInI grahaNa kare, A pramANe dakti vadhAratAM dazamA dazakamAM daza-daza dattio bhojana ane pANInI grahaNa karAya che. daza dazamikA bhikSupratimAmAM 100 rAtridivasa lAge che. AmAM papa0 bhikSAo ane 1100 dattio grahaNa karAya che. sukRSNAe caturtha bhakta, SaSTabhakta, aSTama bhaktithI laI yAvat 15 divasanA ane eka mahinAnA upavAsa karyo. te sivAya bIjI aneka prakAranI tapasyAthI Aya Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-8, adhyayana-pa Rs3 sukRSNA devI atyaMta durbaLa thaI gayA. aMtamAM saMlekhanA karIne siddhapadane pAmI gayA. vargaH8-adhyayanaH5nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa varga-8-adhyayanaH6-mahAkRNA [55]e ja pramANe mahAkRSNAnuM jIvana paNa samajI levuM. temAM aMtara mAtra eTaluM che ke mahAkRSNA devIe laghu-sarvatobhadra pratimA nAmaka tapazcaryAnI ArAdhanA karI. te A pramANe sarva prathama upavAsa karyo, pAraNuM karyuM. chaThTha karyo, pAraNuM karyuM. aThThama karyo, pAraNuM karI, cAra upavAsa karyA, pAraNuM karI, pAMca upavAsa karyA, pAraNuM karI ama kare che. pAraNuM karIne cAra upavAsa pAraNuM karIne pAMca upavAsa pAraNuM karIne eka upavAsa pAraNuM karIne chaThTha pAraNuM karI pAMca upavAsa pAraNuM karIne eka upa vAsa pAraNuM karIne chaThTha pAraNuM karIne aThThama pAraNuM karIne cAra upavAsa pAraNuM karIne pAMca upavAsa pAraNuM karIne eka upavAsa pAraNuM karIne cAra upavAsa pAraNuM karIne eka upavAsa pAraNuM karIne chaThTha pAraNa karIne aThThama pAraNuM kare che. A pramANe kSullaka sarvatobhadra nAmanA tapanI prathama paripATInI traNa mAsa ane daza divasomAM yAvat ArAdhanA kare che. prathama paripATInA badhA pAraNAmAM yatheccha dUdha ghI AdinuM sevana kare che. pachI bIjI paripATI zarU karI. bIjI paripATInAM pAraNAmAM dUdha ghI Adi vikRtinuM sevana karAtuM nathI. jevI rIte ratnAvalI tapanI cAra paripATIo batA vela che tevI rIte "laghu sarvatobhadra" tapanI paNa cAra paripATIo samajavI,. A tapanI cAre paripATIono kALa eka varSa, eka mAsa, temaja daza divasa che. mahAkRSNAdevI aMtamAM saMthAro karI siddha thayA. vargaH8-adhyayanaH 6 nImuni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayanaH7-vIra kRSNA [56]e pamANe vIkrRSNa devI jANavA.aMtara mAtra eTaluM che ke teNe "mahA sarvatobhadra' tapanI ArAdhanA karI hatI. mahA sarvatobhadra tapamAM sAta latAo che pahelI latAHH- caturthabhakta, SaSThabhakta, aSTamabhakta, dazamabhakta dvAdaza bhakta, caturdaza bhakta SoDaza bhakta sAta upavAsa. A upavAsonA pAraNA sarvakAmaguNita hoya che. bIjI latAH:-cAra upavAsa, pAMca upavAsa, cha upavAsa, sAta upavAsa, ane eka upavAsa. tyAra pachI chaThTha bhakta ane aThThama bhakta ka2vAmAM Ave che. trIjI latAH"- sAta upavAsa, eka, be, traNa, cAra, pAMca, cha, ka2vAmAM Ave che. cothI latAH- traNa upavAsa, cAra, pAMca, cha,sAta, eka, be, karAya che. pAMcamI latA H- cha upavAsa, sAta, eka, be, traNa, cAra, pAMca upavAsa, A pramANe anukramathI tapasyA karAya che. chaThThI lAH be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, eka upavAsa karavAmAM Ave che. sAtamI latAHH pAMca upavAsa, cha, sAta, eka, be, traNa, ane cAra upavAsa karAya che A badhA upavAsonAM pAraNAmAM dUdha, ghI, vigayonuM sevana kare che. A sAta latAo maLI eka paripATI bane che. eka paripATImAM 8 mahinA ane pAMca divasa lAge che. cA2 paripATIono samaya be varSa 8 mahinA ane vIsa divasa thAya che. aMte teo saMthAro karIne siddha pada prApta kare che. vargaH8-adhyayanaH7nImuni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 varga-8-adhyayanaH8-rAmakRSNa [57]e pramANe rAmakRSNAdevI jANavA. aMtara mAtra eTaluM che ke paNa rAmakRSNa devIe 'bhadrottara pratimA' nAmaka tapanI ArAdhanA karI. A tapamAM pAMca latA che, te A pramANe- prathama latA- pAMca upavAsa, cha, sAta, ATha, ane nava upavAsa. bIjI latA-sAta upavAsa, ATha- nava-pAMca ane cha upavAsa. trIjI latA-nava upavAsa, pAMca-cha-sAta ane ATha upavAsa. cothI latA-cha upavAsa, sAta-ATha-nava-ane pAMca upavAsa, pAMcamI latA-ATha upavAsa, nava-pAMca-cha-ane sAta upavAsa. anukramathI karavAmAM AvatA A upavA sonAM pAraNAmAM dUdha, ghI Adi yatheccha padArthonuM sevana karAya che. A pAMca latAo maLI eka paripATI thAya che. eka paripATamAM cha mahinA ane vIsa divasa lAge che. cAreya paripATIono samaya be varSa, be mahinA ane vIsa divasa thAya che.aMte saMlekhanA karI siddhapada prApta karyuM. aMtagaDa dasAo - 8/8/57 vargaH 8-adhyayanaH7nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa varga-8-adhyayanaH9-pitRsenakRSNA [58]e pramANe pitRsena kRSNA jANavA.aMtara mAtra eTaluM che pitRsainakRSNA devIe muktAvalI tapI ArAdhanA karI. te A pramANe-eka, be, eka, traNa, eka, cAra, eka, pAMca, A pramANe anu kramathI vadhatA 16 upavAsa kare che vacce vacce caturthabhakta karavAmAM Ave che ane tyAra pachI kramathI nIce Utare che. jemake-soLa upavAsa, eka upavAsa, paMdara upavAsa, eka upavAsa,aMte eka upavAsa kare che. A muktAvalItapanI prathama paripATI che. prathama paripATImAM badhA upavAsonAM pAraNAmAM dUdha ghI Adi yatheccha padArthonuM sevana karAya. prathama paripATImAM agiyAra mahinA, paMdara divasa lAge che. muktAvalI tapanI cAre ripATIono kALa traNa varSa, daza mahinA che. pitRsenakRSNAdevInI bAkInI tapasyA, kAlIdevI pramANe jANavI. aMtamAM teNe samasta karmono kSaya karI mokSa prApta karyo. vargaH 8-adhyayanaH9nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayanaH10-mahAsenakRSNA [59]te ja pramANe mahAsenakRSNAnuM jIvana paNa jANavuM. temAM aMtara mAtra eTaluM che ke mahAsenakRSNAe "AyaMbila vardhamAna" nAmanA tapanI ArAdhanA kahI hatI. te A pramANe- pahelAM AyaMbila karyA pachI eka upavAsa karyo. tatpazcAt be AyaMbila, eka upavAsa. A pramANe vadhatA vadhatA aMtamAM 100 AyaM bila ane eka upavAsa kare che. tyAra pachI te mahAsenakRSNAdevI AyaMbila vardhamAna tapanA cauda varSa, traNa mahinA ane vIsa divasa-rAtrio sudhI sUtrokta vidhi pramANe yAvat kAyAdvArA sakarUpe ArAdhanA karIne jyAM AryA caMdanAdevI hatA tyAM Ave che. vaMdana-namaskAra kare che. tyAra pachI aneka upavAsa, chaThTha Adi tapasyA dvArA potAnA AtmAne bhAvita karatA thakA saMyamajIvana vyatIta karavA lAgyA. siddha ane buddhapada prApta karyuM. AThamAM vargamAM kAlI Adi je dasa AyaonuM ane aMte varNana karyuM che, te dase zreNika mahArAjAnI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-8, adhyayana-10 241 rANIo hatI. te badhAnI dIkSApathayi A pramANe hatI. []kAlIdevI AThavarSa. sukAlIdevI navavarSa. mahAkAlIdevI dasavarSa. kRSNA devI agiyAra varSa sukRSNAdevI bAra varSa mahAkRSNAdevI tera. vIrakAdevI cauda. rAmakRSNAdevI paMdara. pitRsenaSNAdevI soLa. mahAsenakaSNA devI sattara . [61 he jaMbU! dharmatIthanI Adi karanAra zramaNa yAvatu nivaNa prApta bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamAM aMga aMtagaDadazAMgano A artha pratipAdana karyo che. [2]aMtakRdadazAMgano eka zrutaskaMdha che. temAM ATha varga che. teno ATha divasa mAM upadeza apAya che. prathama tathA bIjA vargamAM dasa-dasa udezako trIjA vargamAM tera uddezako, cothAmAM ane pAMcamAmAM dasa-dasa uddezako, chaThThAmAM soLa uddezako, sAtamAmAM tera uddezako, ane AThamAmAmAM daza uddezako che. je viSayonI A aMtagaDasUtramAM vyAkhyA karI nathI te jJAtAdharmakathA sUtra pramANe jANI levI joIe. varga 8-adhyayanaH10nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | varga-8-gurjarachAyApUrNa | aMtagaDadasAo-gurjarachAyApUrNa ApyuM AThamuM aMgasUtra-gurjarachAyApUrNa -- Jain 16 ion International Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [242] namo namo nimmala daMsaNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH 9 | anuttarovavAiya dasAo navamuMaMgasUtra-gurjarachAyA varga-1 -:adhyayana-1-10: [1]te kALe ane te samayemAM rAjagRha nAmanuM nagara hatuM te nagaramAM zreNika rAjA hatA, temane celaNA nAmanI rANI hatI. guNazIla nAmanuM ughAna hatuM. te kALe ane te samayamAM rAjagRhamAM AryasudharmasvAmI padhAryA.pariSadaAvI.dharmadezanA sAMbhaLIne pariSad pAchI pharI. Arya jaMbusvAmI zrI sudharmAsvAmIne vaMdana-namaskAra karIne pUchavA lAgyA-aho bhagavan ! zramaNa yAvat mokSane prApta thayela bhagavAna mahAvIra svAmIe AThamAM aMga atakRtadazAMga sUtrano A pramANe artha kahela che, to navamAM aMga anuttarovavAIyadazAMgano zuM artha kahela che ? tyAre te sudharmasvAmI jaMbU svAmIne A pramANe kahevA lAgyA. he jaMbU ! navamAM aMga anutarovavAIyadazAMga sUtranA traNa varga kahela che. he bhante ! anuttarova vAIyadazAMga sUtranA prathama varganA keTalA adhyayano prarUpyAM che ? prathama varganA daza adhyayano prarUpelA che, to A pramANe jAli mayAli, uvayAli, puruSasena, vAriSaNa, dIrghadAnta, laSTadAMta, vehalla, vehAyasa,abhaya kumAra.prathama adhyayanano bhagavAne zo artha prarUpyo che ? he-jaMbU ! te kALe ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. te nagara dhana-vaibhava bhavana ane janasamUhathI saMpanna hatuM. guNazIla udyAna hatuM. tyAM zreNika rAjA hatA. dhAriNI rANI hatI. ekadA dhAriNI devIe svapramAM siMhane joyo. svapra joIne jAgrata thAya che yAvat jAlikumArano janma thAya che. meghakumAranI jema jAlikumAranuM varNana samajavuM. jAlikumAranA ATha kanyAothI sAthe lagna thAya che yAvat sukhano anubhava karato vicare che. svAmI samosaryA zreNika nIkaLyA meghakumAranI jema jAlIkumAra nIkaLyA dIkSA lIdhI. agyAra aMgano abhyAsa kare che. skandhaka muninI jema guNaratna tapokarma Adare che vagere sarve saMdaka muninI mAphaka jANavuM. prabhAta pachI bhagavAnane pUchIne sthavira sAdhuonI sAthe vipula parvata upara caDe che. saMlekhanA kare che. vizeSa eke soLa varSanI zrAmaNyaparyAyane pALIne ane kALanA avasare kALa karIne upara candramAM, sUrya Adi tathA saudharma, IzAna, sanakumAra, mAhendra ItyAdi bAra devaloka ane nava greveyakathI paNa upara jaIne vijaya nAmaka anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-1, 243 tyAra pachI sthavira bhagavaMtoe jAli aNagArane kALane prApta thayelA jANIne parinirvANavartI kAyotsarga karyo ane te jAli aNa gA2nA dharmopakaraNa pAtra vastrAdi grahaNa karIne parvata uparathI nIce UtaryA. UtarIne jyAM bhagavAna birAjamAna hatA tyAM gayA ane upakaraNo suprata karatA kahyuM-jAli aNagAranA upakaraNo A rahyA. tyAra bAda zrI gautamasvAmI pUche che-bhagavan ! te aMtevAsI prakRtithI bhadra jAliaNagAra kALanA avasare kALa karIne kyAM gayA ? kyAM utpanna thayA ? he gautama ! vijaya vimAnamAM utpanna thayA che. gautama ! aho bhagavan ! jAlidevatAnI keTalA kALanI sthiti che ? gautama ! temanI sthiti batrIza sAgaropamanI che. jAlideva devalokathI AyuSya, bhava ane sthitino kSaya karI mahAvideha kSetramAM janma dhAraNa karI dIkSA grahaNa karI siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, sarva duHkhono aMta ka2ze. [2]e ja pramANe zeSa navakumAranA adhikAro jANavA. parantu temAM ATalI vizeSatA che. sAtakumA2 dhAriNIrANInA putro hatA ane vihallakumAra tathA vehAyasakumAra celaNA rANInA putro hatA. AdinA pAMca aNagAroe soLa-soLa varSa. traNa kumAroe bAra-bAra varSa sudhI ane bee pAMca-pAMca varSa sudhI zrAmaNya paryAyanuM pAlana karyuM. prathamanA pAMcano anukramathI vijaya, vaijyaMta, jyaMta, aparAjita, ane sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA, bIjA sarvArthasiddha, cAra ulaTA krame aparAjita, jyaMta, vijyaMta, aneabhayakumAravijayavimAnamAMutpannathayA.zeSa vRttAMta pUrvavat jANI levo joIe. vargaH1 nI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa maiM varga:2 adhyayana-1-13 [3-5]he bhagavan ! anuttarovavAIyadazAMganA bIjA vargano zramaNa yAvatu mokSa ne prApta bhagavande zo artha kahyo che ? he jaMbU ! vavAIyadazAMganA bIjA varganA tera adhyaya no prarUpelA che. dIrdhasena, mahAsena, laSTadanta, gUDhadanta, zuddhadatta, halla, druma, drumasena, mahAkramasena, siMha, siMhasena, mahAsiMhasena, ane puNyasenakumAra. []he bhagavan ! bIjA varganA prathama adhyayanano zuM artha zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe kahyo che ? he jaMbU ! kharekhara te kALa ane te samayamAM rAjagRhanagara hatuM. guNazIla caitya hatuM. tyAM zreNika rAjA hatA. dhAriNI rANI hatA. te dhAriNI devI ekadA siMhanuM svapra jove che, jAlikumAranI jema janma, bAlyAvasthA, bahotera kaLAmAM nipuNatA Adi jANavuM. vizeSa e ke enuM nAma dIrghasena rAkhavAmAM AvyuM hatuM jAlikumAranI jema dIrghasena paNa siddhi prApta karaze ane samasta duHkhono aMta karaze. dIrghasenanI jemaja zeSa rAjakumAronA viSayamAM jANavuM. badhAnuM rAjagRha nagara hatuM. zreNika rAjA pitA hatA, dhAriNI devI mAtA hatI, soLa-soLa varSa sudhI zrAmaNya paryAyanuM pAnala karyuM. eka mahinAnI saMlekhanA karI aneanukramathI teomAMthI be vijaya, be vaijyaMta, be jyaMta, be aparAjita, zeSa mahAsena Adi pAMca sarvArtha-siddha vimAnamAM utpanna thayA. tyAMthI mahAvidehamAM jaze ane mokSa pAmaze. vargaH 2 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 anuttarovavAhaya dasAo- 3/17 (aa varga-3 ka adhyayana-1-dhanya) 7i-9 to bhagavan! zramaNa bhagavAna yAvatuM mokSane prApta thayelA mahAvIra svAmIe trIjA vargano zo artha varNavyo che? he jaMbU! anuttarova vAIyadazAMganA trIjA varganA dasa adhyayano prarUpyA che dhanya, sunakSatra, RSadAsa, pellaka, rAmaputra, caMdra, * pRSTimAtRkA, peDhAla, poTilla, vihallakumAra. [10]he bhagavan! zramaNa bhagavAne trIjA varganA prathama adhyayanano zuM artha kahyo che? zuM bhAva varNavela che? he jaMbU ! te kALe ane te samaye kAkaMdI nagarI hatI. te nagarI jana, dhana ane bhavanothI samRddha hatI. sahastrAbhravana udyAna hatuM. te udyAna sarva Rtu onA puSpa, phaLa AdithI samRddhi hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato. bhadrAsArtha vAhinI rahetI hatI. te sArthavAhinI samRddha yAvatuM koIthI parA bhava pAmanArI na hatI. te bhadra sArthavAhinIno dhannA nAmaka putra hato. te putra samasta aMgopAMgothI paripUrNa yAvatu suMdara rUpavALo hato. te bALaka pAMca dhAvamAtAthI gherAyelo raheto. mahA balakumArano vRttAnta pramANe ahIM paNa samajavuM. yAvatuM bahoMttera kaLAonuM dhannAe adhyayana karyuM. tyAra bAda te bALaka dhIre dhIre bhoga bhogavavA samartha thaI gayo. tyAra bAda bhadrA sArthavAhinIe dhannAkumArane bAlabhAvathI mukta ane sarva bhogone bhogavavA samartha thayela jANIne batrIza UMcA ane zreSTha mahela karAvyAM. temanI madhyamAM aneka seMkaDo stanmathI yukta praghAnabhavana karAvyuM yAvatuM batrIsa uttama zreSThI onI kanyAo sAthe eka ja divasamAM pANigrahaNa karAvyuM, karAvIne batrIse batrIsa kanyAone dAsa-dAsI, dhana-dhAnya Adi daheja Ave che. yAvatu patrAkumAra upara mahelamAM vAdyonA nAda sAthe manuSya saMbaMdhI sukha bhogavato thako vicAre che. te kALamAM ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI sahastrAbhravana udyAnamAM padhAryA. pariSad darzana mATe nIkaLI. koNika rAjAnI jema jitazatrurAjA paNa bhagavAnanI dezanA sAMbhaLavA mATe nIkaLyAM. tyAra bAda te dhannA kumAre bhagavAnanA AgamananA samAcAra lokonA mahAzabdo dvArA jANyA. jamAlikumAranI jema dhannAkumAra paNa jAya che. vize SatA eTalI ke te page cAlIne jAya che. dharmakathA sAMbhaLI pariSadU sahita rAjA svasthAne gayA. dhannAkumAra dharmakathA sAMbhaLIne vairAgyavAnuM thayA. yAvatu kahevA lAgyA. he bhagavan! huM mArI mAtA bhadrA sArthavAhinI ne pUchIne ApanI pAse dIkSA levA IcchuM chuM. yAvatu jamAlInI jema dhannAkumAra potAnI mAtAne pUche che. pUchatAM ja mAtAbhadrA mUcchita thaI jAya che. muccha dUra thavA para mAtA A pramANe kahe che- mahAbala kumArane mAtA pitAnI sAthe vAta mujaba ahIM paNa jANavuM. yAvatuM mAtA putrane ghera rAkhavAmAM samartha na thaI tyAre, je pramANe thAvacyA putranI mAtAe kRSNa mahArAjAne dIkSA viSayaka pUchyuM hatuM te ja pramANe bhadrA sArthavAhinIe jitazatru rAjAne dIkSA mATe kahyuM, ane chatra cAmaranI yAcanA karI. jitazatru rAjAe thAvaracyA putranI jema dIkSAmahotsava karyo, dhannA kumAra dikSita thayA. aNagAra banI Iya samitithI yukta yAvatuM gupta brahmacArI banI vicaravA lAgyA. tyAra pachI dhannA aNagAre je divase dIkSA grahaNa karI te ja divase zramaNa bhaga vAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra karIne A pramANe kahyuM- he bhagavan! jo ApanI anu Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-1, adhyayana-1 25 mati prApta thAya to huM jIvanaparyata niraMtara cha-chaThTha karI, chaThThanA pAraNe Ayambila karavA ane tapakarmathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA IcchuM chuM. chaThTha-chaThTha pAraNAmAM AyambilamAM lukho sUko AhAra grahaNa karavA kahyuM. te paNa bhojanathI lipta hAthathI dIdhela ja AhAra kahyuM te paNa gharanA pratyeka sabhyonA jamyA bAda vadhelo, nAMkhI devo jevo AhAra levo mane kalyuM ane temAM paNa tevo AhAra kahyuM jene aneka zramaNo, brAhmaNo, kRpaNa, atithio ane bhikSAcaro paNa grahaNa karavAnI IcchA na kare evo tuccha AhAra grahaNa karavo mane kahyuM. A pramANe dhannA aNagAre potAnI IcchA bhagavAna pAse vyakta karI tyAre bhagavAna kahe che- aho devAnupriya! tamone sukha Upaje tema karo paNa pramAdana karo. tyAra bAda dhannA aNagAra zramaNa bhagavAna mahAvIranI anumati prApta karI harSita thayA, saMtuSTa thayA yAvatuM niraMtara AjIvana chaThTha-chaThTha karatAM thakA ane tapa karma vaDe AtmAne bhAvita karatA thakA vicAravA lAgyA. dhannA aNagAra prathama chaThThanA pAraNAnA divase prathama praharamAM svAdhyAya kare che. bIje prahore dhyAna dhare che ane trIjI porasIe gautamasvAmInI jema gocarI mATe bhagavAnane pUche che. pUchIne kAkaMdI nagaramAM Ave che. tyAM AvIne UMca, nIca ane madhyama kulomAM bhikSArthe paribhramaNa kare che. lukho sUko yAvatuM anya koI jene na Icche tevA AhAra mATe paribhramaNa kare che. bhikSA mATe aTana karatAM dhanna aNagAre potAnI udyamavALI utkRSTa yatnAvALI, eSaNAnA kAraNe kyAreka AhAra maLe to pANI na maLatuM ane pANI maLatuM to AhAra na maLato. evI pratikULa paristhitimAM paNa dhannA aNagAra dIna thatA nahi, udAsa thatA nahi, cittamAM kAluSya utpanna thavA devA nahi. dInapaNathI rahita, vimanaskatA rahita, A kuLatA vyAkuLatA rahita, niraMtara samAdhimAM lIna rahetA te aNagAra prApta yogamAM yatanA karanAra, aprApta yoga mATe udyama karanAra, mana ane Indriyono saMyama karanAra hatA. jeTaluM paryApta hoya teTaluM ja bhikSAvRttithI prApta kare che. prApta karIne kAkaMdI nagarI mAMthI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM bhagavAna che tyAM Ave che. yAvatu gautama svAmInI jema gocarI dekhADe che. tyAra bAda te dhannA aNagAra bhagavAna mahAvIra svAmInI AjJA prApta thavA para mUcchathI rahita, rAgadveSathI rahita, jevI rIte sarSa bIlamAM praveza kare te pramANe mamatva rahita AhAra kare che. AhAra karIne saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvita karatA thakA vicare che. tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra anyadA koI samaye kAkaMdI nagarInA sahasrAbravana udyAnamAMthI nIkaLe che. nIkaLIne janapadomAM vicaravA lAge che. tyAra pachI te dhannA aNagArane zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA tathArUpa sthavira bhaga vaMto pAsethI sAmAyikathI laI agiyAra aMgonuM adhyayana kare che. tyAra pachI te dhannA aNagAra evI udAra-pradhAna tapazcayanA kAraNe skandhaka aNagAranI jema sUkAI gayAkRza thaI gayA paNa udAra tapanI tejathI havananI agninI samAna dedIpyamAna thaI gayA dhannA aNagAranA paga tapanA prabhAvathI evA thaI gayA hatA jANe ke vRkSanI chAla hoya, lAkaDAnI pAvaDI hoya athavA jIrNa thayela upAnaha hoya, e pramANe dhannA aNa gAranA paga sUkAI gayA hADakAthI, cAmaDIthI ane nasothI oLakhAI zakatA hatA, parantu lohI ke mAMsathI oLakhAI zakatA na hatA.dhannA aNagAranA paganI AMgaLIo Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 anusarovavAya dasAo - 3/1/10 tapa jAnata rUpa lAvaNyathI evI jaNAtI hatI ke tuveranI zIMga, maganI zIMga komaLa hoya tyAre ja toDIne taDakAmAM rAkhavAmAM AvI hoya ane karamAI gaI hoya tevA prakAre temanA paganI AMgaLIo sukAI gaI hatI yAvatuM lohI mAMsa rahita banI gaI hatI. te dhannA aNagAranI javAo evI thaI gaI hatI jANe ke kAganI jaMghA hoya. keka pakSInI jaMghA hoya, Dheka pakSInI jaMghA hoya yAvatu lohI ane mAMsarahita thaI gaI hatI. dhannA aNagAranA paganA jAnuM evA thaI gayA hatA ke jANe kAganI ghUMTaNa, moranI DhIMcaNa, DhaMka pakSInA DhIMcaNa na hoya ! yAvatuM lohI ane mAMsa rahyo na hatA. te dhannA aNagAranA uccabhAga evA thaI gayA hatA jANe ke priyaMgu vRkSanI zAkhAne, boraDInA vRkSanI zAkhAne, sAMgarI vRkSanI zAkhAne te komaLa hoya tyAre ja kApI nAkhavAmAM Avela hoya ane taDakAmAM sUkavavAmAM Avela hoya ane sUkAI javAthI kRza thaI gayA hoya dhannA aNagAranI kamarano bhAga UMTanA paga jevo, vRddha baLadanA paga jevo, bheMsanA paga jevo thAvatuM lohI ane mAMsathI rahita thaI gayo hato. dhannA aNagArano udarano bhAga evo thaI gayo hato jema sUkAI gayelA cAmaDInI mazaka hoya, caNAdi mUMjavAnuM bhAjana hoya athavA kASTanI katharoTa hoya. dhannA aNagAranI pAMsaLIyo tArUpa lAvaNyathI evI banI gaI hatI ke vAMsano karaMDIyo hoya, vAMsanI TopalI ane, vAMsanA pAsA hoya, vAMsano suMDalo hoya dhannA aNagAranI pIThano bhAga tararUpa lAvaNyathI evo banI gayo hato jANe ke vAMsanI paTI hoya, sUkAyela bRttAhAravALA pAnanI paMkti hoya. dhannA aNagAranuM vakSasthaLa evuM banI gayuM hatuM jANe ke vAMsanI caTAI hoya, vAMsano paMkho hoya, tADano paMkho dhannA aNagAranI bAhu evI banI gaI hatI jANe ke zamIvRkSanI zIMga, DAMbhAnI zIMga, agathIyAnI zIMga hoya. dhannA aNagAranA hAtha evA banI gayA hatA jANe ke sUkAyeluM chANuM hoya, sUkAyela vaTavRkSanA pAna hoya, palAzanA sUkAyelA pAna hoya yAvatu te lohI ane mAMsathI rahita banI gayA. dhannA aNagAranA hAthanI AMgaLIo evI banI gaI hatI jANe ke tuveranI zIMgane, maganI zIMgane, aDadanI zIMgane, te jyAre komala hoya tyAre ja kApIne taDake sUkavavAmAM Ave ane jema karamAI jAya. dhannA aNagAranI garadana evI thaI gaI hatI jANe ke mATInA nAnA ghaDAnI Doka hoya kuMDikAnI Doka hoya, UMcI garadanavALA bhajana hoya yAvatuM lohI ane mAMsathI rahita banI gaI hatI. dhannA aNagAranI dADhI evI thaI gaI hatI jANe ke sUkAyeluM tuMbaphaLa hoya, bahuka nAmaka vanaspatinuM phaLa hoya athavA AmbAnI goThalI dhannA aNagAranA hoTha evA banI gayA hatA jANe ke sUkAyela jaloka hoya, zleSanI guTikA hoya athavA alaktaka nI guTikA hoya dhannA aNagAranI jIbha vaTavRkSanA pAna jevI palAza nA pAna jevI ane sAganA pAna jevI banI gaI hatI. dhannA aNagAranI nAsikA evI banI gaI hatI jANe ke kerInI phAMka hoya. aMbADaganI phAMka hoya, bIjorAnI cIra hoya. dhannA aNagAranI AMkho evI banI gaI hatI jANe ke vINAnuM chidra hoya, vadvIsakanAmaka vAdyanuM chidra hoya athavA jANe ke prAtaHkALanA tArA hoya dhannA ANagAranA kAna evA thaI gayA hatA jANe ke mULAnI chAla hoya, cIbhaDAnI chAla hoya, athavA kArelAnI chAla hoya, dhannA aNagAranuM zIrSa evuM banI gayuM hatuM jANe ke komaLa tumbaDAnuM phaLa komaLa baTATA hoya Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 varga-3, adhyayana-1 athavA komaLa sistA laka hoya tene kApI tApamAM sUkavyA hoya ane karamAI jAya evuM tenuM mastaka thaI gayuM hatuM, te sUkAI gayuM hatuM, rukSa thaI gayuM hatuM, mAMsarahita thaI gayuM hatuM, te hADakAM cAmaDI ane nAsikA jAlathI ja oLakhI zakAtuM hatuM, paraMtu te sarvemAM lohI mAMsa na maLatA na hatAM. A pramANe sarva aMgopAMganA viSayamAM jANavuM joIe. vizeSatA eTalI ke udara, kAna, jIbha ane hoTha ATalAM aMgomAM hADakA nathI hotA. uparokta aMgo cAmaDI ane nAsAjAlathI ja oLakhAtA hatA, A pramANe kahevuM. dhannA aNagAra mAMsa AdinA abhAvathI sUkAI gayelA ane bhUkhane kAraNe rUkSa banI gayelA paga, jAMgha ane udaranA kAraNe, mAMsa kSINa thaI javAthI prAnta bhAgamAM unnata banelA asthionA kAraNe pITha sAthe maLI gayelA udara bhAganA kAraNe, mAMsahIna thaI javAthI dekhAtA pArzva asthi onA kAraNe, dorAmAM parovela mALAnA pArAnI jema alaga agala gaNI zakAtI pAMsaLIonA kAraNe, gaMgAnA taraMgo samAna vakSasthaLa rUpI kaTaka bhAga dekhAto hovAthI, sUkAyelA sarpa jevI bhUjAonA kAraNe, zithila lagAma jevA hAthonA kampAya mAna agrabhAgathI, kamparogathI pIDita puruSa samAna kampAyamAna zira rUpI dharIthI, karamAyelA mukhavALA hovAthI, oSTha kSINa thaI javAthI te atyaMta durbaLa thaI gayA hatA. temano agrabhAga sUkAyelA thoranA hAthA jevo lAgato hato. te cAle tyAre temanuM zarIra kampatuM hatuM. temanI AMkho UMDI UtarI gaI hatI. dhannA aNagAranuM zarIra atyanta durbala thaI gayuM hatuM. dhannA aNagAra AtmabaLathI ja cAlatA hatA. AtmAnI zaktithI ja UbhA rahetA hatA. bolIza" Ama vicAra karavA mAtrathI bhASA bolAvA pahelAM ane bolyA bAda te zrAnta thaI jatAM hatA. UThavA besavAthI temanA zarIramAMthI karaDa-karaDa' avAja Avato hato jevI rIte kolasAnI bharelI sagaDIno "khaDa-khaDa' avAja hoya tevI rIte zarIranA hADakAno avAja Avato hato. ItyAdi jevI rIte bhagavatI sUtramAM skaMdhakanuM varNana karela che tema dhannAmuninuM varNana jANavuM. Ama zarIrathI kaza hovA chatAM paNa dhanya muni DhAMkelI agninI jema dIpta thaI rahelA hatA. [11]te kALe ane te samayamAM rAjagRha nagara hatuM. guNazIla caitya hatuM. zreNika rAjA hatA. bhagavaMta mahAvIra padhAryA. pariSad ane rAjA zreNika dharmadizanA sAMbhaLavA AvyA. dharmakathA sAMbhaLI pariSad pAchI pharI. tyAra bAda te zreNika rAjA dharmadizanA sAMbhaLIne harSita thayA ane saMtoSa pAmyA. svAmIne vaMdana namaskAra kare che. pUche che aho bhagavan! A IndrabhUti pramukha cauda hajAra sAdhuomAM duSkaramAM duSkara kriyA karanAra koNa aNagAra che ? mahA nirjarA karanAra koNa che ? tyAre bhagavAne kahyuM. he zreNika ! dhannA aNagAra mahA duSkara tapa karanAra ane mahA nirjarA karanAra che. tyAre zreNika rAjAe pharI pUchyuM- kyA kAraNathI ema kaho cho? he zreNika ! te kALa ane te samayamAM kAkaMdI nAmanI nagarI hatI. tyAM bhadrAsArthavAhinIno putra dhannA kumAra batrIsa strIonI sAthe mahelomAM manuSya saMbaMdhI bhogone bhogavI rahyo hato. tyAM anyadA koI samaye huM anukramathI cAlato thako prAmAnugrAma vicarato kAkaMdI nagarInA sahastrAbhravanamAM gayo sAdhuyogya avagraha grahaNa karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karato vicAravA lAgyo. pariSad darzana karavA mATe AvI. dhanya paNa Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 anuttarovavAhaya dasAo - 3/1/11 darzana mATe Avyo. yAvatu dIkSA dhAraNa karI yAvatu sarpa jema bilamAM praveza kare tema pAraNAnA divase AhAra kare che. ahIMyA pUrvavatu saMpUrNa zarIranuM varNana bhagavAne zreNika sAme karyuM. vAvatu tapa tejathI zobhatA vicare che. eTalA mATe dhannA aNa gAra duSkara tapa karanAra ane mahAnirjarA karanAra che. zreNika ukta kathana sAMbhaLIne hRSTa-tuSTa thayA jyAM dhannA aNAgAra birAjatAM hatAM tyAM Ave che, AvIne dhannA aNagArane vaMdana-namaskAra kare che. aho devAnupriya ! Apa dhanya cho, Apa puNyazALI cho. he devAnupriya ! tamo kRtArtha cho, kRtalakSaNI cho, aho devAnupriya ! tamoe manuSya janmanuM ane jIvananuM suphala sArI rIte prApta karela che. A pramANe kahIne vaMdana-namaskAra kare che. [12]tyAra bAda dhannA aNagArane anyadA koI samaye ardha rAtri vyatIta thavA para dharmajAgaraNa karatAM AvA prAkarano adhyavasAya manogata saMkalpa utpanna thayokharekhara A udAra tapanA kAraNe A zarIra zuSka thaI gayuM che, yAvatu skalpakamunine jevo vicAra utpanna thayo hato tevo vicAra thAya che, yAvatuM te bhagavAnane pUchIne sthavira sAdhuonI sAthe vipula parvata upara caDIne eka mAsanI saMlekhanA aMgIkAra kare che. nava mAsano saMyama pALI yAvatuM kALanA avasare kALa karI, savathisiddha vimAnamAM deva paNe utpanna thayA che. dhannA aNagAra kALadharma pAmyA, tyAra pachI sthavira aNagAro parvata uparathI nIce utaya iyAvatu dhannA aNagAranA bhaMDopakaraNa bhagavAnane soMpe che. dhannA aNagAra kALanA samaye kALa karIne yAvatu sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA che. gautama svAmI pharI pUche che-bhagavan! dhannA devanI keTalA kALanI sthiti che? bhagavAne kahyuM-gautama ! tetrIsa sAgaropamanI sthiti che. he gautama ! mahAvideha kSetramAM janma laI saMyamane dhAraNa karI yAvat siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinivaNine prApta karaze, thAvat sarva duHkhano aMta karaze. varga3-adhyayanaH1 nImunidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa | (varga-3-adhyayana-2-10) [13] te kALa ane te samayamAM kAkaMdI nagarImAM bhadrAsArthavAhinI rahetI hatI. tene sunakSatra nAmano putra hato. te samasta aMgopAMgothI paripUrNa yAvatu suMdara rUpavAna hato. te pAMca dhAvamAtAthI vRddhi pAmato hato. dhanya kumAranI jemaja batrIsa strIonI sAthe uttama mahelamAM manuSya saMbaMdhI sukhone bhogavato raheto hato. te kALe ane te samaye bhagavAna padhAryA. dhanya kumAranI jema sunakSatre paNa dIkSA grahaNa karI. jema thAvastrAputrano dIkSA mahotsava UjavAyo tema sunakSatrano paNa dIkSita thayA tyAra pachI te sunakSatra aNagAre je divase dIkSA lIdhI te ja divasathI dhanyamuninI jema abhigraha dhAraNa karyo, temaja bilamAM jema sarpa praveza kare te pramANe anAsakta bhAve te pramANe AhAra karatA tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicare che. - tyAra bAda zramaNa bhagavAna bahAra janapadomAM vicaravA lAgyA ane sunakSatra aNagAre agiyAra aMgonuM adhyayana karyuM ane tapa tathA saMyamathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. tyAra pachI te sunakSatra aNagAra udAra-pradhAna tapa karIne jema skandhaka kRzakAya thayA hatA tema sunakSatra muni paNa thaI gayA. te kALa ane te samayamAM Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varga-3, adhyayana-2thI10 249 rAjagRhanagarImAM guNazIla caitya hatuM. zreNika rAjA hatA. tyAM bhagavAna padhAryA. pariSada nIkaLI. rAjA paNa nIkaLyA. dharmakathA sAMbhaLI rAjA pAchA pharyA ane pariSada paNa pAchI pharI. tyAra pachI te sunakSatra aNagArane koI vakhate dharmajAgaraNa jAgatAM evA prakArano adhyavasAya utpanna thayo. yAvatu te saMlekhanA aMgIkAra kare che. te ghaNA varSa sudhI dIkSA payayanuM pAlana karI kALa samaye kALa kare che. te savathasiddha vimAnamAM tetrIsa sAgaropamanI sthitie utpanna thayA che. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM dIkSA grahaNa karI sidhdha thaze, yAvatu sarva duHkhono aMta karaze. he jaMbU! jevI rIte sunakSatra aNagAranuM kathana karavAmAM AvyuM te pramANe zeSa ATheyanuM kahevuM. vizeSatA A pramANe che- anukramathI be rAjagRhe be sAketamAM be vANIjyagrAmamAM navamAM hastinApuramAM ane dasamAM rAjagRha nagaramAM utpanna thayA. A navanI mAtA bhadrA hatI. naveyane batrIsa strIo hatI. navano dIkSAmahotsava thAvasthA putranI samAna thayo. vehala kumAranI dIkSAno utsava temanA pitAe karyo. dhannA aNagAranI navamAsanI dIkSA paryAyi, vehala kumAranI chamAsa, bAkI zeSano ghaNA varSano dIkSA paryAya, sarvanI eka mAsanI saMlekhanA, sarva sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA. sarva mahAvidehakSetramAM siddha thaze. A pramANe dase adhyayana saMpUrNa thayA. sudhamAM svAmI kahe che-he jabba ! zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe anuttaropapAtikadazAnA traNa vargano A artha kahyo che. [anuttaropapAtikadazAno eka ja zrutaskaMdha che. temAM traNa varga che. traNa divasa mAM emano upadeza karAya che. prathama varganA daza bIjA varganA tera, trIjA varganA daza adhyayano che, sarva maLIne tetrIsa adhyayana che.] varga-3-adhyayana-ra-10nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa varga-3-gurjarachAyApUrNa 9 anuttarovavAIyadasAo-gurjarachAyApUrNa navamuM aMgasUtra-gurjarachAyApUrNa Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ri5o] namo namo nimmala daMsaNassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH LE+ 1 ) [ paNahA vAgaraNe navamuMaMgasUtra-gurjarachAyA (adhyayana-1 AsravadhAra-1-). | [1]he jaMbU! te kALe ane te samaye caMpA nAmaka eka nagarI hatI. pUrNabhadra caitya vanakhaMDa-azoka vRkSa hatuM. te caMpA nagarImAM koNika rAjA hato tene dhAriNI devI nAme rANI hatI. te kALe-te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI Arya sudhamAM nAme ziSya hatAM. te jAti saMpanna, kuLasaMpanna, baLasaMpanna, rUpasaMpanna, vinayasaMpanna, jJAna darzana-cAritrasaMpanna,lajjAsaMpanna, lAghavatAsaMpanna, ojasvI-tejasvI-varcasvI, yazasvI, krodha-mAna- lobhane jItelA, nidrA-IdriyapariSahane jItelA, jIvita-maraNa ane bhayathI mUkAyelA, tapa-guNa-karaNa-caraNa- nizcaya pradhAna, Arjava- mArdavalAgha- va-kSamAM pradhAna, guptimukti-maMtra-brahmacarya-vedapradhAna, naya-niyama-satya-zauca pradhAna, jJAnadarzanacAritra pradhAna, caudapUrvI, cAra jJAna yukta, pAMcaso sAdhu sAthe parIvarelA, pUrvonUpUva vicaratA eka gAmathI bIje gAma jatAM je A caMpA nagarI tyAM padhAryA. yAvat yathAprati rUpa avagrahane avagrAhIne, saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karI viharatA hatA. parSadA nIkaLI, dharma kathana karyuM, je dizAthI parSadA AvI hatI te dizAmAM pAchI gaI. te kALe ane te samaye Arya sudhI sthaviranA aMtevAsI Arya jaMbU nAmanA aNa gAra ke je kAzyapa gotranA hatA, Arya sudhama sthaviranI bahu dUra nahIM- bahu najIka nahI te rIte rahIne saMyamatapa vaDe potAnA AtmAne bhAvita karIne vicaratA hatA. zraddhA-saMzaya-kutUhalapUrvaka Arya jaMbUe uThIne jyAM AryasudhamAM sthavira hatA tyAM AvyA, pradakSiNApUrvaka vaMdana-namaskAra karyo, ati dUra nahIM-ati nikaTa nahIM e rIte vinayapUrvaka aMjalI karI-kahyuM. he bhagavan! zramaNa bhagavaMta mahAvIre-yAvatuanuttarovavAIyadasA nAmaka navamAM aMgano je pramANe artha prarUpita karyo che te pramANe dazamAM aMga sUtra "pahA vAgaraNano zo artha prarUpela che? he jaMbU! bhagavaMte dazamAM aMga sUtra prazna vyAkaraNanA be zrutaskaMgha prarUpelA che. AzradvAra ane saMvaradvAra. he bhagavan! pahelAM zruta skaMghanA keTalA adhyayano kahyA che? he jaMbU! pAMca adhyayano kahyA che. bIjA nA paNa te ja rIte pAMca adhyayano kahyA che. [2]pravacananA sArabhUta Azrava ane saMvaranA nizcita arthane huM kahuM chuM. je pUrva Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana-1 251 maharSio e mokSanA prayojanabhUta te arthane suMdara rIte kahyo che te rIte huM kahuM chuM. | [3]jinezvara deve AzravanA pAMca bhedo kahyA che. hiMsA, mRSA, adatta, abrahmacarya ane parigraha [4]hiMsArUpa prathama AsravaddhAranuM svarUpa hiMsAnA payaya nAmo, hiMsAnA kAraNo tenA phaLa-parINAma, prANa vadha karanAranuM svarUpa varNavela che te tuM sAMbhaLa [5]zrI jinezvaradeve e prANAvadhane haMmezAM pApakArI caMDa- raudrakSudra - sAhasika anArya-nidhRNa-niHzaMsa-pratibhaya, atibhaya- bIhAmaNo, trAsanA sthAnarupa, anyAya kArI, udvegakArI, apekSArahita, nidharma-nipipAsA, niSkaNa narakamAM laI javAvALo, moha tathA mahAbhayano karaNahAra, ane maraNa vaimanasyakAraka kahyo che ane te paheluM adharmadvAra che. [6]have hiMsAnAM guNaniSpanna evAM 30 nAma kahe cheH prANavadha, zarIrathI jIvanuM umUlana karavuM te,avisaMbha, hiMsA-vihiMsA akRtya, ghAta karavo te, mAravuM te, vadha karavo te, upadrava karavo.-nipAtanA, AraMbha-samAraMbha karavo, AyuSya karmane upadrava karavo bheda karavA, AyuSyane gALavuM, AyuSyane saMvata karavuM, saMkocAvavA, mRtyu karavuM, asaMyama karavo, jIvanI senAnuM mardana karavuM, zvAsathI jIvano aMta karavo, parabhavamAM gamana karAvavuM, durgatimAM pADavuM, pApakSa kopa karavo, pApakAryamAM Asakta thavuM, zarIranuM chedana, jIvitavyano aMta karavo, bhaya karavo, RNa vadhAravuM, vaja, paritApa duHkharupa Asrava, prANa kADhavA, niyatatA , lopana , uttama guNanI virAdhanA, e rIte samuccaye trIsa nAma kahelAM che ane kaTu phaLadAyI che. [7]have keTalAka pApIo upara kahyA sivAyanI bIjI rIte paNa hiMsA kare che, te kahe che. asaMyati, avirati, anupazAnta pariNAmavALA ane duSTa yogane dhAraNa karanAra prANavadha kare che. e prANavadha bhayaMkara, bahuvidha-aneka prakArano che, hiMsA karanArAo anya jIvone duHkha upajAvavAmAM tatpara rahe che ane teo nIce jaNAvela trasa-sthAvara jIvonI upara dveSa rAkhavAnI buddhivALA hoya che. jalacara - matsya, moTAM matsya, timiMgala jAtinAM vagere aneka prakAranAM matsya. vividha prakAranA deDakAM, be prakAranA kAcabA, viziSTa nakracakra nAmanA matsyo be prakAranA magara, musaMDha vigere vividha prakAranA grAha, dili, veDhaka, maMDuka, sImAkara, pulaka e pAMca prakAranA grAha, susumAra e vigere aneka jAtanAM jalacara. sthalacara-mRga, ruru jAtino mRga, aSTApada, camarI gAya, sAvara, gADara, sasalAM, vana cara prANI, godhA, rohita, ghoDA, hAthI,gadheDA, uMTa, karaja, khaDUta, vAMdarA, rojha nahAra, ziyALa, nAnAM bhuMDa, bilADAM, moTA suara, zrIkaMdalaka, Avarta, lomaDI, be kharIvALA pazuM,eka jAtinAM haraNa, pADA, vAdha,bakarA,citrA, kutarA,tarasa,rIMcha,accha,mallaka mRgavizeSa zAlasiMha, cillAra, vagere catuSpada jAnavaro. uraparisarpa - ajagara, pheNa vinAno sarpa, draSTiviSa sarpa, makuloka sarpa, kAkodara, darbhakara, phaNadhara, asAlIyo sarpa, mahoraga, ItyAdi uraparisarpa. bhujaparisarpa- chIrala, saMraMga, seha, sellaga, uMdara, noLIyo, kAcIMjo, kAMTAvALo zeLo. khIsakolI, cAtuSpada, garoLI, e bhujaparisarpa khecara-haMsa, bagalA, bataka, sArasa, ADA paMkhI, seMtIkApaMkhI, kulala, baMjula, Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 pahAvAgaraNa- 1/1/7 pArApata, kIva, pIpI zabda bolanAra, zveta haMsa, paga ane mhoM kALAM hoya tevA haMsa bhAsa kulI kosa krauMca, dagatuMDa, Dhela, sugharI, kapIla pIMgaLAkSaka, kAraMDava, cakravAka, ukkosa, ga7, paMgula popaTa, kaLAvALo mora, kAbarI, naMdamANakara naMdImukha koraMga, bhIMgAraka, koNAlaya, jIvajIvaka, tetara vartakA, lAvo, kapIMjala, holA, kAga, pArevA, ciDI DhaMka, kukaDA, mesara, nAcanArA mora, cakora, hayapuMDarIka, karaMkaraka, sIMcApA, kAgaDa, vihaMga, meNAsI, cAsa vaDavAgoLa, cAmAcIDIyAM, vitatapaMkhI, e vegere khecara jalacara, sthalacara, khecara ane paMcendriya pazunA samUhane haNe beIndriya, teIndriya ane caurendriya jIvone haNe vividha prakAranA jIvo jemane potAnuM jIvita vahAluM che ane maraNanAM duHkhathI trAse che. e bicArA rAMka jIvone dUra karmI haNe che. teo e prANIone je je kAraNe karIne haNe che, te kAraNo nIce mujaba che : cAmaDAM, carabI, mAMsa, meda lohI, jamaNA pAsanI gAMTha, phephasAM, magaja, hRdayanuM mAMsa, AMtaraDAM, pitta, phephasAM dAMta, hADakAM, hADakAMnIaMdaranI majjA, nakha, AMkha, kAna, nAka, nADI, zIMgaDAM, dADha, pAMkha, viSa, hAthIdAMta, ane vALane mATe paMcendriya jIvane haNe che. bhramara madhukara vagere caurendriya jIvanA samUhanA madhurA rasamAM gRddha thaelA caurendriya jIvone haNe che. tevIja rIte zarIranA rakSaNane arthe, uMghane arthe rAMka tendriya jIvo ne haNe che. vastrane arthe kIDA vagerene,gharane arthe beIndriya jIvo sAthenI mATIne, temaja vibhUSaNane arthe beIndriya jIvone, e rIte aneka kAraNone mATe ajJAnI jIvo beIndriyAdi trasa jIvone haNe che. e sivAya ekendriyane Azraye rahelA trasa jIvone tathA trasa jIvone Azraye rahelA ekendriya jIvone paNa teo aneka kAraNane lIdhe haNe che. te bicArA ekendriya jIvo rakSaNarahita che, zaraNarahita che, anAtha che, bAMdhavAdirahita che, karmarupI sAMka LathI baMdhAyelA che, akuzala pariNAmavALA che, maMdabuddhi loko jemane jANatA nathI evA che. e jIvo pRthvIkAyanA jIvo che tathA pRthvI kAyane Azraye rahelA jIvo che, pANInA jIvo che tathA pANIne Azraye rahelA jIvo che. agni nA jIvo che, vAyunA jIvo che, tRNa-vanaspatinA jIvo che tathA tene Azraye rahelA jIvo che. te jIvo ekendriyapaNe utpanna thAya che ane temano AhAra paNa ekendriyano che. evA trasane teo haNe che. traNa jIvo ekendriyAdino je AhAra kare che tenA sarakhAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, zarIra, rupa ane svabhAva pariName che. be AMkhe dekhAya nahi tevA tathA AMkhe dekhAya tevA trasakAyanA asaMkhyAta jIvo che. temaja sthAvara, sUkSma, bAdara, pratyeka, sAdhAraNa ane anaMta kAyAdika jIvone teo haNe che. A sthAvara jIvo viveka rahita, sukhaduHkhanA jANavAvALA che. A prakAranA trasa ane sthAvara jIvone te loko haNe che. khetI, vAva, kyArA, kUvA, taLAva, mATIkhANa, khAI, vADI, krIDAnAM sthAna, pagalAM, gaDha, bAraNAM, koThA, mArga, tathA pagathIyAM, mahelo, tenA bAgo, bhavana, gRha, ghAsanA kubA, parvata uparanAM gRha, hATa, pratimAnuM sthAnaka, devamaMdira, citrasabhA, paraba, devanAM sthAnaka, tApasAdikanAM sthAnaka, bhoMyarAM ane mAMDavA, temaja vAsaNa, gharanAM rAcara cIlAM, e vagere aneka prakAranAM kAraNo e maMda buddhivALAo pRthvIkAyanI hiMsA kare che. snAna, pAna, bhojana, vastra dhovAM, zauca Adine kAraNe maMda buddhivALAo apa Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzravAra, adhyayana-1 257 kAyanI hiMsA kare che. rAMdhavuM. raMdhAvavuM. agni saLagAvavA. dIvo vagere karavA, ItyAdi kAraNe agnikAyanI hiMsA kare che. jhATakavuM, vIMjaNo vIMjavo, bepaDo morapIccha pheravavI, mukhe uccAra karavo, tAloTA vagADavA sAgapatra pharakAvavuM, vastra AdinA vAyu DhoLavo ItyAdithI vAyukAyanI hiMsA kare che. ghara, hathI yAra, anna, zayyA, Asana pATiyuM, sAMbeluM, khAMDaNIo, vINA paTaha atodya vahANasa vAhana, maMDapa, nAnA prakAranAM bhavana, toraNa, kASTa-pASANanAM daherAM, jALI, ardha caMdrAkAra pagathIyA, bArasAkha caMdrazALA, vedikA, nIsaraNI, hoDI, nagArI, khuMTA, paraba- Azrama, sugaMdhadAyaka padArtha puSpamALA, aMgavilepananA padArtho, vastro, dhusaruM, haLa, pAtra, ratha, pAlakhI, gADAM, yAna, gaDhanA koThA, gaThanI aMdarano mArga, bAraNAM, poLa, AgaLo, raheMTa, zuLI, lAkaDI, musaMDhi hathI yAra ItyAdi ghaNAM kAraNone mATe upara jaNAvyA te tathA bIjAM satvavALAM tathA satva vinAnAM vRkSonA samUha ItyAdi vanaspatikAyanI hiMsA atimUDha ane dAruNa mativALA o krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, rati, arati, zokavaDe, vedane mATe, jIvitane arthe. kAmabhogane arthe, dhanane arthe ane dharma nimitte kare che. vaLI teo svavaza rahelAne, paravazarahelAne potAne arthe,paraarthe.trasa prANI ane sthAvaraekendriyAdikane haNeche. te maMda buddhivALAo svavazapaNe tema paravazapaNe ane beu prakAre hiMsA kare che. teo potAne arthe. parane arthe ane beune arthe hiMsA kare che. teo hAsyapUrvaka, vairapUrvaka ane rati upajAvavA arthe temaja e traNane arthe, hiMsA kare che. teo krodha karIne, lobhe karIne ane ajJAnapaNe karIne temaja e traNe karIne hiMsA kare che. dhanopArjanane arthe. dharma nimitte, kAma-bhogane arthe temaja e traNene arthe teo hiMsA kare che. [8]A badhI hiMsA koNa kare? suarano zikArI karamacchImAra pAradhI vAgaro carI, bAMdhavA upAyo karanAra trApA para besIne jALa nAMkhanAra bAja pakSI, lohanAM sAdhano, DAbhanA pAsalA, kuMDI, bakara vagere zikAranAM sAdhano, ane pApI sevakone paNa te cAMDAlo potAnA hAthamAM rAkhe che. vanacaravyAdha madha ekaThuM karanArA, bALa hatyArA, mRgonA poSaka, sarovara-drava-nadI-taLAva-nAnuM taLAva vagerene gALanArA, tene vizeSa uMDA karanArA, pravAhane bAMdhanArA, pANIne vahevaDAvI nAMkhanArA, kALakUTa jora ane sAmAnya viSa ApI hiMsA karanArA, ghAsa tathA khetara vagaDAne agni lagADI nirdayatAthI bALanArA, ane dUra karma karanArA, mleccha jAtinA lokoH A pleccha jAtinA loko kyA kyA dezanA vAsI che? sakaka, yavana, saMvara, barbaza, kAya, muraDa, uDa, bhaDaga deSa bhittiya, ekuNIka, kulAkSa, goDa, siMhala, pArasa, kaca, aMdha, draviDa, cillala, puliMda, Arosa, DoMbe, pokakaNa, gaMdhahAraka, bahalIka, jala, roma, mosa, bakuza, malaya, cuMbaka culika, koMkaNake, meda, pallava, mALava, magara, AbhASika anakSa cIna,halAsika,khasa, khAsika nedhara, mahArASTra, muSTika, Araba, Dovilaka, kuhaNa, kekaya, huNa, rukaDa, maga ane cilAka e dezanA vAsIo pApamati che. teo jalacara, sthaLacara, nakhavALAM prANIo, saMpAdi, khecara sALasA jevA mukhavALAM paMkhIo, saMjJI prANIo, asaMglI prANIo, patiA jIvo vagerenI azubha lezyA ane duSTa pariNAme karIne hiMsA kare che. e prANIhiMsA karanArAo hiMsA karavAne sAmA cAlIne jAya che. teo pApa upara rucivALA, prANavadha karIne AnaMda mAnanArA jIvahiMsAne anuSThAna Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 pahAvAgaraNa- 1/1/8 mAnanArA ane prANIhiMsAnI kathA vAta sAMbhaLavAmAM saMtoSa dharAvanArA hoya che. te pApanAM phaLa temAM AnaMda mAnanArane bahu prakAre bhogavavAM paDe che. ajJAnapaNe e karelAM pAponAM phaLa narakAdinAM dukha kAraka ane bhayaMkara hoya che. dhaNA kALa sudhI avizrAnta paNe aneka prakArathI naraka ane tiryaMcanI gatimAM vedanAno anubhava e pApo karAve che. AyuSya puruM thaye e jIvo ghaNAM azubha karmone yoge narakamAM utpanna thAya che. ja e naraka kevI che? tene vajamaya bhIMto che, te ati pahoLI che, sAMdhA vinAnI che, dvAra vinAnI che, kaThora bhUmimAM taLIyAM che, teno sparza karkazA che, uMcI-nIcI viSama bhUmi che. e narakagRha baMdhIkhAnAM jevA che. te atyaMta uSNa, haMmezA, tapa, durgadhI, ugajanaka ne bhayaMkara dekhAvavALAM che. te narakagRho zItaLatAmAM himanAM paDelAM jevAM che kAttie kALAM che, bhayaMkara che, uMDAM che, romAMcakAraka che, aramaNIya che. anivArya roga ane jarAthI pIDAyelA nArakI jIvonuM e nivAsasthAna che. tyAM haMmeza timisra gupha jevo aMdhakAra vyApelo che, tyAM paraspara bhaya rahelo che. tyAM graha, caMdra, sUrya nakSatra, tArA vagere nathI. A narakagRho meda, carabI, mAMsa paru, lohIthI mizrita ane durgadhamaya, cIkaNA tathA saDI gaelA kAdavathI vyApta che. tyAM kheranA lAkaDAMnA jevo jAjvalyamAna ane rAkhathI DhaMkAyelA jevo agni che. e narakagRhono sparza talavAra, charo, karavatanI dhAra jevo tIkSNa, vIMchInA AMkaDAnA DaMkha jevo ati duHkhakara che. evA narakamAM jIva rakSaNa vinAno, zaraNa vinAno, kaDavAM duHkhe karI pIDA pAmato, pUrve bAMdhelAM karmovALo hoI vedanA bhogavyA kare che. narakamAM paramAdhAmI devo vyApI rahelA che. nArakI jIvone aMtamuhUrtamAM vaikriya-labdhi vaDe karI beDoLa, bIhAmaNuM ane hADakAM-naso-nakha-romathI rahita zarIra prApta thAya che. tyAra pachI pAMca payaya ane pAMca Indriya paripUrNa vikase che ane te vaDe azubha vedanAo bhogave che. te vedanA atyaMta AkarI, prabaLa, sarvazarIra vyApI, chevaTa sudhI rahenArI hoya che. vaLI te vedanA tIvra, karkaza, pracaMDa, bIhAmaNI, ane dAruNa. lohInI moTI hAMDalImAM rAdhavuM, sekavuM, tAvaDImAM taLavuM, bhaTTImAM bhejavuM, loDhAnI taDAImAM ukALavuM, balidAna devuM khAMDavuM, zAlmalI vRkSanA tIkSNa lohakaMTakala jevA kAMTA upara ragadoLavuM, phADavuM, vidAra, mAthAne pAchaLa nIcuM namAvI bAMdhavuM, lAkaDIthI phaTakA mAravA, gaLAmAM baLAtkAre phAMsI nAMkhIne hiMcoLavuM, zULanI aNI dhoMcavI, AjJA karIne ThagavuM, bhoMDA pADavuM, apamAna karavuM, gunho batAvIne vadhabhUmimAM laI javuM, vadhya jIvane mATImAM dATavo. e pramANenAM kaSTothI pUrve karelAM karmonAM saMcayathI nArakI jIvo pIDAya che. naraka kSetrono agni dAvAnaLa sarakho ene ati duHkhakArI, bhayakArI, azAtAkArI zArIrika ane mAnasika evI be prakAranI vedanA e jIvo bhogave che, ane e vedanAne e pApIo dhaNA palyopama ane sAgaropamanA AyuSya sudhI dayAjanaka rIte sahana kare che. paramAdhAmI jyAre nArakIne trAsa upajAve che, tyAre nArakIo bhayabhIta svare. Akra karatAM kahe che. "he atyaMta zaktimAna, he svAmI, he bhAI, he bApa, he tAta, he zatrujita ! mane choDo, huM maruM chuM. huM durbala che, vyAdhipIDita chuM !" ema bolato te jIva dayArahita paramAdhAmI tarapha draSTi kare che ke rakhe mane mAraze ! te kahe che "mane kRpA karIne muhUrtamAtra, Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana-1 255 zvAsozvAsa levA do ane mArA para roSa na karo ! huM kSaNa mAtra visAmo laI zakuM te mATe mAruM gaLAnuM baMdhana choDo, nahitara huM marI jaIza. mane bahu tarasa lAgI che, mATe mane pANI pIvA Apo. te vakhate paramAdhAmI te nArakIne komaLa AmaMtraNa vaDe "zItaLa ane nirmaLa pANI tuM pI" ema kahe che ke ane tene pakaDIne paramAdhAmI kathIrano rasa kaLaza mAMthI reDe che; te pANI dekhIne nArakI dhrujI uThe che ane AMsu gALatAM karuNAjanaka stare kahe che ke "mArI tarasa have chIpAI gaI che, mAre have pANI pIvuM nathI" ema bolatAM nArakIo dizAomAM draSTi karatA, rakSaNarahita, zaraNarahita, anAtha, abAMdhava, svaja nAdithI rahitapaNe bhaya pAmelA mRgonI peThe utAvaLA ane bhayathI udvigna thaI nAse che, te nAsI jatA nArakIne nirdaya paramAdhAmIo baLAtkAre pakaDIne temanuM mhoM lohadaMDa vaDe khulluM karIne kaDakaDatAM kathIranA rasane temAM reDe che. koI paramAdhAmIo temane dAjhatA joIne hase che. te vakhate nArakIo pralApa kare che, bhayakArI azubha zabda uccAre che. raudra zabda kare che, karuNa vacano bole che. pArevAnI peThe gadgad svare kare che. e rIte pralApa karatA, vilApa karatA, dayAmaNe zabda AThaMda karatA tyAre zabdo uccAre che. kopatA paramAdhAmIo avyakta garjanA karIne tene pakaDe che, baLa vApare che. prahAra kare che, chede che, bhede che, bhoMya pachADe che, AMkhanA DoLA kADhe che, hAtha Adi aMga kApe che, chede che, mAre che, gaLuM pakaDI bahAra kADhe che, pAcho dhakkale che, ane kahe che "pApI ! tArA pUrvanAM pApakarmane ane duSkRtyone saMbhAra." evA zabdothI jevI rIte nagaramAM Aga lAgavAthI kolAhala ne lokone trAsa upaje tevI rIte narakamAM paDaghA paDe che. narakamAM paramAdhAmI othI pIDA pAmI rahelA nArakIo aniSTa zabdo uccAryA kare che. eTale paramAdhAmI o temanI talavAranI dhAra sarakhAM pAMdaDAMnA vanamAM, darbhanA vanamAM, aNa ghaDa- pattharanA raNamAM aNIdAra zULonA jaMgalamAM, khArathI bharelI vAvamAM, ukaLelAM kathIrarasanI vetaraNI nadImAM, kadaMbapuSpa sarakhI caLakatI retImAM, prajvalita guphAkaMdarAmAM pheMke che. tethI teo mahApIDA pAme che. ati tapta kAMTAvALA dhUsarA sahita rathe nArakIone joDIne tapAvela lohamArga upara parANe paramAdhAmIo calAve che ane uparathI nAnA prakAranAM zastra karIne temane mAra mAre che. te zastro kevA che ? mudagara, musuMDhi karavata, trizuLa, haLa, gadA, muzala, cakra, bhAlo, bANa, zULI, lAkaDI, charo, nALa, cAmaDAmAM maDhelA patthara, mugarAkAra, muSThi, talavAra, kheDaga tIra,lohanuM bANa, kaLaga kAtaraNI, vAMsalo, parazuM aNIdAra TaMka, evAM. ati tIkSNa, nirmala, cakacakATa karatAM aneka prakAra nAM bhayaMkara zastro vikreya banAvIne sajja karIne pUrva bhavanA vairabhAvathI nArakIo aMdaroaMdara mahAna vedanA upajAve che. sAmA thaIne bIjAne mAre che. muddagaranA prahAre eka bIjAne cUrNa karela che, suMDhie karIne bhAMge che, dehane kacaDI nAMkhe che, yaMtre karIne pIle che, taraphaDatAM dehane hathIyAre karIne kApe che. cAmaDI utaraDI nAMkhe che, kAna-hoTha-nAka hAtha-paga chedI nAMkhe che, vAMsalethI aMga-upAMgane chede che, kaDakaDatA unA kSAra siMcIne gAtrane bALe che, bhAlAnI aNIo bhoMkIne zarIrane jarjarita kare che, bhoMya upara pADIne ragadoLe che, vaLI narakamAM nahAra, kUtarA, zIyALa, bilAMDAM, aSTApada, cittA, vAdha, siMha evA mandonmatta jAnavaro je sadA bhojanarahita hoI sudhAthI pIDA Ine ati dhora ane bahAmaNA zabdo kare che ane Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 pahAvAgaraNuM 1/1/8 jemanAM rupa atyaMta bIhAmaNAM che, teo nArakIne paga vacce vAlIne potAnI AkarI dADhathI tIvra rIte DaMkhe che, kheMce che, tIvra nakhe karIne temane phADe che, ane temanA dehane vidArIne dizA-dizAmAM pheMkI de che, tethI temanAM aMganA sAMdhA DhIlA thaI jAya che ane aMgopAMga vyAkuLa thaI jAya che. te nArakInA zarIrane kaMka, krasa gIdha, dhora ane moTAM kAgaDA jevA paMkhIono samUha potAnA karkaza, nizcala ane AkarAnakhe karIne cuMTe che ane lohamaya cAMce karIne temane pakaDe che. e paMkhIo pAMkhe karIne mAre che ane tIvra nakhe karIne jIbha tathA AMkha kheMcI kADhe che, nirdayapaNe tvacAne utaraDI nAMkhe che eTale e nArakIo AkraMda karatA uMce uchaLe che, nIcA paDe che, ane cAre bAjue paribhramaNa kare che. pUrva karmanA udayathI teo pazcAtApa kare che. baLe che, ane potAne niMde che. pUrve karelAM karmone ane pApone anusaratAM cIkaNAM duHkha te te narakamAM bhogavIne pachI nArakInAM AyuSyo pUrAM thatAM teomAMnA dhaNA tiryaMcanI gatimAM utpanna thAya che. te gatimAM paNa e jIvo dAruNa duHkha bhogave che. te gatimAM janma, maraNa, jarA vyAdhi e badhAM reMTanI gatinI mAphaka bhogavavAM paDe che. jalacara sthalacara ane khecaranI gatimAM upajIne mAMhomAMhe vinAza ane prapaMca Adare che. duHkhI thAya che. A duHkho kevAM che ? TADha, tApa, tarasa ane bhUkhanI vedanA veThavI; suzraSAthI rahitapaNe vanamAM janma pAmavo; sadAye bhaya tathA udvegamAM vasavuM, bhaye karIne jAgavuM, vadhanuM-baMdhananuM-prahAranuM duHkha veThavuM, khADAmAM paDavuM, hADakAM bhAMgavAM; nAka viMdhAvavuM, prahAra karI duHkha pAmavuM, kAna vagere aMgopAMga chedAvavAM,mAra khAIne kAma karavuM, cAbuka-aMkuza-Ara vagerene zarIramAM bhoMkAvavAM,parANe zIkhavuM, mAtApitAno viyoga sahevo; kAna-nAkanA chidra vATe rAza-doraDA vaDe baMdhAvuM, haNAvuM, gaLuM AmaLavAthI, maraNa pAmavuM, gala ane jALe karI pANImAMthI bahAra nIkaLavuM, poMkanI pere rokAvuM, chedAvuM, baMdhanamAM rahevuM, pAMjarAmAM purAvuM, potAnA ToLamAMthI vikhUTA paDavuM, dorAvavuM, doraDA vaDe gaLe baMdhAvuM, vADAmAM dhaNAM pazuMo sAthe purAvuM, kAdava-pANImAM khUcavuM, uDA khADAmAM naMkhAIne gAtrabhaMga veThavo, nIce pachaDAvuM, baLavuM. ItyAdi seMkaDo duHkhothI te pApI jIvane saMtapta thavuM paDe che. narakamAM je karmanA phaLa duHkha rupe bhogavyA che te pUrAM nahi thayAM hovAthI te jIvone tiryaMca paMcendriyamAM AvAM duHkho bhogavavAM paDe che. pramAda ane rAgadveSe karIne je hiMsAdi pApaka upAjyAM che tethI ati azAtAmaya ane kaThora evAM A duHkho jIvone bhogavavAM paDe che. caturvedriyamAM bhramara, macchara, mAkhI ItyAdinI gatimAM upajelAM aneka prakAranA jIvo jemanI jAti nava lAkha kuLakoDInI che te janma-maraNanA anubaMdhane bhogavatAM saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa kare che ane narakanA jevAM tIvra dukho bhogave che. sparza jIbha, nAka ane AMkha e cAra Idriyo sahita e jIvo upara jaNAvyAM te prakAranAM duHkho bhogave che. tevIja rIte tridriyamAM kaMthavA, kIDI, udheI Adi ATha lAkha, kuLa koDI che. temAM janma-maraNano anubhava karatAM saMkhyAtA kALa sudhI paribhramaNa karatAM narakanAM samAna tIvra duHkho sparza, jIbha ane nAkavALA e triIndriya jIvo bhogave che. sparza ane jIbha e be IMdriyavALA jIvo, jaLo, aLazIyAM, karamIyAM, koDIno jIva ItyA dinA sAta lAkha kuLa koDI che. te janma maraNanAM tIvra duHkho saMkhyAta kALa sudhI bhogavatAM Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana-1 257 paribhramaNa kare che. ekedriyapaNe pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspati, sUkSma, bAdara, paryApta, pratyeka zarIradhArI, sAdhAraNa zarIradhArImAM jIvo janmamaraNanAM duHkho bhogave che. temAM pratyeka zarIrI jIva saMkhyAtA kALa sudhI ane sAdhAraNa zarIrI jIva anaMta kALa sadhI aniSTa duHkho anubhave che. ekeMdriyapaNe utkRSTa utpatti vAraMvAra vRkSa mUhane viSe che. jamIna khodAtA pRthvIkAyamAM jIvane dukha bhogavavAM paDe che. pANImAM rahelAM ekeMdriyapaNe jIvone madavuiM, ulecAvuM ane aMdhAvuM paDe che. agni ane vAyukAya mAM jIvone paraspara eka bIjA sAthe athaDAvuM, haNAvuM, marAvuM ane paraspara paritApanA veThavI paDe che. AvA ekeMdriyAdikane vAMcchanA vinA, nirarthakapaNe, pote nahi utpanna karelAM evAM duHkho parane arthe bhogavavA paDe che. auSadho-AhAra Adine mATe ekeMdriya jIvone manuSyo khAMDe che, chAla utAre che, rAMdhe che, cUrNa kare che, daLe che, kUTe che, seke che, gALe che, coLe che, seDave che, vibhAga kare che, bhAMge che, chede che, chole che, cuMTe che, mUDe che, bALe che, ItyAdi rIte ekeMdriyapaNe jIvo duHkhone bhavaparaMparAmAM avicchinna paNe anubhavatAM bhayAnaka saMsAramAM paribhramaNa kare che. prANAtipAta karanAra pApI jIvo ekeMdriyapaNe anaMta kALa sudhI duHkha bhogavIne manuSyapaNuM pAme temaja narakAdimAM nIkaLIne manuSya paNuM pAme, topaNa teo bApaDA puNyarahita hoIne vikRta aMgo ane vikala rupane pAme che. teo kubaDA, vAMkA zarIravALA, ThIMgaNA, baDerA, kALA,koDhavALA, pAMgaLA, gAtra rahita, mUMgA, bobaDA, AMdhaLA, eka AMkhavALA, roga-vyAdhithI pIDAtA, alpAyuSI, zastrathI vinAza pAmatA, mUrkha, kulakSaNA, dubaLA, kurupa, rAMka, halakA kuLanA, baLa satva thI hIna, sukharahita, azubha duHkha bhogavAnArA manuSyapaNe utpanna thAya che. narakamAM bhogavatAM bAkI rahelAM karmo bhogavavA nArakI tIrthaMca ane bhuMDA mANasanA avatAra paNe paribhramaNa karatAM anaMta duHkhane e pApa karanArAo pAme che. e pramANe hiMsA karanArAo A loka ane paralokamAM hiMsAnA phaLa-vipAkane bhogave che. e phaLavi pAkamAM alpa sukha, bahu duHkha raheluM che. jeno karma rupa mela bahu cIkaNo che, dAruNa che, karkaza che, Akaro che, hajAro varSa sudhI na chUTe tevo che, tene te karma bhogavyA vinA chUTako nathI ane te sivAya mukti paNa nathI. A pramANe jJAtakunaMdana mahAtmA jeNe rAgadveSane jItyA che. jenuM "vIra" evuM zreSTha nAma che, temaNe prANavadhano phaLavipAka kahyo che. e prANavadha pApakArI, pracaMDa, rudra-zudra janoe Acarelo, anAyae karelo, dayArahita, ghAtakI, mahAbhayakArI, bIka nA kAraNarupa, bhISaNa, trAsakArakasa anyAyakAraka, udvegakAraka, jIvarakSAnI apekSA rahita, dharmarahita, sneharahita karuNArahita, jaldIthI narakamAM laI janAra, mohanA mahA bhayano pravartanakAra ane maraNathI dInatA lAvanAra che. e rIte pahaluM adharmadvAra pUruM. adhyayanaH AsavadAra-1nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ] (adhyayana ra AzravadvAra-2 ) [9] have (adhama, Asrava dvAranuM bIjuM adhyayana kahIza. mRSAvAda guNagaurava rahita che, capaLa, puruSa bole che, bhayakAraka che, duHkhakAraka che. apayazakAraka che, vaira kAraka che, rAgadveSa evAM lakSaNavALo mana kleza upajAve che, zubha phaLathI rahita mAyA 17] Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 pAvAgara-1/2/9 ane avizvAsano atyanta vyApAra che, nIca janothI sevAya che, sUgarahita che. vizvAsa vinAzaka che, sArA sAdhue niMdavAvalAyaka che, parapIDAkAraka che, utkRSTa kRSNa leyAthI yukta che, dugatimAM laI janAra che, saMsAra vadhAranAra che, vAraMvAra janma karAvanAra che, dhaNA kALathI paricita che, sAthe cAlyuM Ave che, ane aMte duHkha upajA vanAra che. [10]bIjA adharmadvAramAM mRSAvAdanAM trIsa guNaniSpanna nAma nIce mujaba kahyAM che -juThuM, mAyAvI zabdo, anAryavacana, kapaTayukta juThTha. na hoya te vAta kahevI te. ochuM, adhika ane nirarthaka bolavuM te. mithyA pralApa. vidveSayukta niMdA. vakra vacana. mAyApApavAnuM vacana ThagAIbharyuM vacana. "mithyA kahyuM" evuM kahyA chatAM pAchaLathI tevuMja karavuM te. avizvAsu vacana. potAnA doSa ane pArakA guNane DhAMkanAruM kathana.nyAyathI uparavaTa vacana. ArtadhyAna.ALa mUkavuM.malina vacana.vAMkuM bolavuM.vananA jevuM gahana vacana. marmayukta vacana. gUDhAcAravAnuM vacana. mAyApUrvaka gopa veluM vacana. apratItijanaka vacana. asamyapha AcArayukta vacana. khoTI pratijJA. satya vacana pratye zatrutAbharyuM kathana. ava helanAvALA zabdo. mAyAe karI azuddha vacana. vastunA sabhAvane DhAMkanAruM kathana. [11] mRSAvacana koNa bole che. te viSe trIje dvAra kahe che. pApI, asaMyata, avirati (pApathI nivatyA nathI teo) kapaTI, kuTila, dAruNa svabhAvavALA, capaLa kSaNe. kSaNe navA bhAvavALA, krodha, lobhI, bIjAne bhaya upajAvanArA mazkarIkhora sAkhIyA, cora, mAMgaNahArA, mAMDavIyA, jItelA jugArI, gIro rAkhanAra, mAyAvI, khoTA veza dhArI, vANijya kAra, khoTuM toLanArA, khoTuM mApanArA, khoTA sIkakA calAvI AjIvikA calAvanArA, vaNakara-sonI-chIpA-baMdhArA vagere, ThagArA, heruM mukha koTavALa, jAra karmane karanArA, duSTa vacana bolanArA, cADIyA, RNane nAka bUla karanArA, paheluM vacana bolavAmAM catura sAhasika mANaso, tochaDA mANaso, asatya hetavALA, Rddhi vagerenA garvavALA, asatyane satya tarIke sthApanArA, ahaMkArI, anigrahI, niraMkuza, svacchedI, jema-tema bolI nAMkhanArA, e badhA jUThuM bolanArA hoya che. jeo juThathI nivatya nathI teo paNa mRSAvAdI che. te uparAMta nAstikavAdI. tathA lokasvarupane viparIta kahenArAo che, ke jeo ema kahe ane sAMbhaLe che ke-jIvo ajIva nahi, janma-jAti nathI. Ihaloka-paraloka nathI, ane jIvane puNya ke pApa kAMI lAgatAM nathI ane tenAM phaLarupe sukha-duHkha paNa nathI, paMca mahAbhUta ekaThAM thavAthIja mAtra zarIra utpanna thayuM che ane te mAtra vAyunA yogathI sahita che. keTalAko pAMca skaMdhane jIva kahe che. keTalAka mananeja jIva kahe che. keTalAka zvAsocchuvAsane jIva kahe che keTalAko kahe che ke A zarIraja mAtra Adi ane aMta che A. bhava che je ekaja bhava che, keTalAka mRSAvAdI kahe che ke dAna, vrata, pauSadha, tapa, saMyama, brahmacarya AdinuM phaLa kalyANakAraka che evuM kAMI nathI, vaLI teo kahe che, hiMsA, jUTha, corI, paradArAsevana, parigraha e pApakarmo nathI; temaja narakatiryaMca-manuSyanI yoni mAM utpanna thavApaNuM nathI ane devalokamAM ke siddhagatimAM javApaNuM nathI; mA-bApa paNa nathI, udyama karavApaNuM nathI, pratyAkhyAnanI jarura nathI, kALa nathI ke mRtyu paNa nathI; tevIja rIte arihaMta, cakravartI, baladeva, vAsudeva paNa nathI, koI RSi-muni paNa nathI, thoDuM ke jhAjhuM dharma-adharmanuM phaLa paNa nathI; Idriyone anukUla sarva prakAranA viSayo Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 Azrava, adhyayana-2 bhogavavAnI kriyAmAM kAMI pApa nathI ke akriyAmAM nirjarA nathI. e pramANe nAstiko, kahe che. kudarzanIo ane asabhAvavAdIo ane mUDha loko bIjuM evuM paNa kahe che ke A jagata IMDAmAMthI potAnI meLe jakhyuM che. e pramANe teo asatya prapaNA kare che. vaLI keTalAko Izvarane jagatkatA kahe che, keTalAko A jagatane viSaNamaya mAne che. keTalAko paMcabhUtamAMthI A jagatu potAnI meLe banyuM che ema mAne che. AtmA vyApI. rahelo che, te sukRta-duSkRtano kata nathI paNa bhoktA che, Idriyoja sarvathA sukata-duSkatanA kAraNarupa che, sarva prakAre nitya, kriyArahita, guNa rahita ane karmabaMdhananA leparahita evo jagatamAM ekaja AtmA che. vaLI keTalAka evo mRSAvAda kare che ke je kAMI A manuSyalokamAM sukRta-duSkatanAM phaLa dekhAya che svAbhAvika rIte janme che athavA deva prabhAvathI utpanna thAya che, paraMtu prANIe pote karelA udyamanuM phaLa e nathI. e pramANe bhavitavyatAvAdIo paramArthanA svarupanuM lakSaNavi dhAna kare che. RddhigArava, rasa gArava ane zAtAgA ravamAM tatpara evA ghaNA loko jeo dharmakriyA karavAmAM ALasu che teo dharmanI vicAraNAmAM mRSA bole che, bIjA loko adharma aMgIkAra karatAM rAjyanI viruddha jUThAM ALa caDAve che ane corI nahi karanArane cora kahe che, samabhAvI ane sarala mANasane kajIyAkhora kahe che; suzIlavaMta mANasane duzIlavaMta vinayavaMtane durvinIta kahe che. bIjA duSTa manuSyokahe che ke "e to potAnA mitranI strInuM sevana kare che." keTalAko bIjAone dharmabhraSTa vizvAsadhAtI pApakarmI loka viruddha karma karanArA, agamya evI strIo sAthe duSTAcAra sevanAra, durAtmA, bahupAtakI kahe che, ane e rIte bhalA puruSone matsaradhArI manuSyo avaguNayukta kahe che. evAM jUThAM vacana bola vAmAM hoziyAra ane bIjAne doSita TharAvavAmAM Asakta manuSyo jeo aNavicAya vacano bole che ane jeonuM mukha temanA zatrurupa che teo potAnA AtmAne akSaya duHkhanAM bIjAM evAM karmonA baMdhane karIne vIMTe che, vaLI evA loko pArakI thApaNa pacAvI pADavA juThuM bole che, pArakA dhanane viSe Asakta hoI lobhane vaza vartatA bIjAo upara achatA doSonuM AropaNa kare che, jUThI sAkSI pUre che, dhanane arthe kanyAne arthe bhUmine arthe, temaja caupadAdi-jAnavarone arthe jUThuM bolanArAo adhogatine pAme che. bIjAo paNajUThuM bole che. keTalAMko jAti- kula-zIla viSe kapaTapUrvaka jUThuM bole che. capaLa manuSya AghuM pAchuM bole che, cADI kare che, parama artha5 muktinAM ghAtaka evAM vacana bole che. keTalAko achatuM, dveSayukta anarthakArI, pApakarmanA mUlarupa vacana, asamyak prakAre dekheluM ane asamyaka prakAre sAMbhaLeluM hoya evuM avicAryuM nirlajja va lokaniMgha atyaMta vadha-baMdhana ane paritApa utpanna thAya tevAM, vacana, jarA-maraNaduHkha-zokanA kAraNarupa vacana ane azuddha pariNAme malIne evA vacana bole che. vaLI khoTA abhiprAyamAM pravartanArA, achatA guNane bolanArA, chatA guNane uDADI mUkanArA, hiMsA vaDe jIvano nAza thAya tevuM vacana bolanArA mRSAvAdayukta vacana bolanArA, sAvadha akuzala ane sAdhujanothI niMdAyeluM vacana bolanArA ane adharmajanaka bola nArAo paNa mRSAvAdI che. te uparAMta puNya-pApanA ajANa. adhikaraNathI thatI kriyA nA pravartaka, potAno ane parano anartha tathA vinAzanA karanArA e badhA mRSAvAdI che. keTalAko bheMso, Dukkaro, vagerenA ghAtakone khabara Ape che, temaja sasalAM, Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 pAvAgaraNa 1/ra/11 jaMgalI pazuo, roja vagerenI khabara vAgharIone Ape che, te uparAMta pAradhIne tetara, baTerA,lAvA,kapiMjala,kabUtara vagere pakSIonI jANa kare che, vaLI mAchImArane mAchalAM, magara ane kAcabA vagerenI khabara Ape che, zaMkha, koDA vagerenI khabara dhIvarane Ape che, ajagara, pheNarahita sarpa, maMDalIka sarpa, pheNadhara, sarpa mukulIna sarpa vagerenI khabara gADIne Ape che, dho zeLo, sallaka, kAkaDA vagerenI khabara tenA pakaDanArane Ape che; ; hAthI-vAnaranAM ToLAMnI khabara tene pAzamAM bAMdha nArane Ape che, popaTa, mora, menA, koyala, haMsanAM ToLAM, sArasa vagerenI khabara temane pakaDIne pIMjare pUranArAne Ape che, vadha, baMdhana ane pIDA upajAvavAnI rIta nagaranA koTavAla vagerene batAve che, dhanadhAnya tathA gAya vagere pazuMonI khabara corane Ape che, gAma, nagara, paTTaNa vagerenI khabara herune Ape che; mArgane anta athavA mArgamAM musApharone lUMTavAne mATe lUTArAone khabara Ape che; corI karanAra viSenI khabara koTavAlane Ape che; pazunA kAna kApavA, khassI karavI, gAya vAyu pUravo, dohavuM, poSavuM, vAcharaDAMne bIjI gAya sAthe heLavavAM, baLada vagerene gADe joDavA, ItyAdi prakAranI rIta govALIyA vagerene Ape che, dhAtu, maLasIla, pravAla, ratnAdinAM utpattisthAnanI khabara khANa gALanArane Ape che, phaLa-phula vagere nIpajAvavAno vidhi mALIne kahe che, bahumUlya madha nIpajAvavAnAM sthAnanI khabara bhIla lokone Ape che; jUdA jUdA prakArano aniSTa upadeza Apavo, jevo ke yaMtrono upayoga viSaprayoga kSobhAvavuM, maMtro tathA jaDIbuTTI batAvavA, corIparadA rAgamana-vagere bahu pApakarmanI rIti zIkhavavI,baLane toDavA samajAvavuM, gAma bhAMgavAM-vana bALavA-taLAva phADavA-vagere duSkarmo zIkhavavAM, koInI sArI buddhino nAza karatAM zIkhavavuM, A pramANe upadeza Apa nArAonuM kArya bhaya, maraNa, klezAdi doSane upajAvanAra che, mananA bhAvane klezayukta ane malIna karanAra che. evA prakAranAM upadezavacano prANIno ghAta tathA paraMparAe vinAza karAvavAvALAM che ane pApanI udIraNA karanArAM che. aNavicAryuM bolyA kare te mRSAvAda che. vaLI upadeza Apavo ke uTa, baLada, roja vagere janAvarone damo ghoDA, hAthI, bakarAM, kukaDAne bhADe pheravo, veco, vecAtA lyo rAMdho, sagAMsaMbaMdhIone te Apo, madirAdi pAo, dAsa-dAsI cAkara, bhAgIdAra, ziSya khepIyA, kAmagarA, kiMkara, evA badhA svajanaparijano kema navarA beThA che, tamArI strI kema navarI beThI che gahana vana, vRkSane kApI nAMkhIne tenAM yaMtra, vAsaNa, ane bIjAM bahuvidha sAdhano banAvo; zeraDIne kApIne pIlAvo, talane pIlAvo. gharane arthe ITo paDAvo, khetara kheDo ane kheDAvo, jaMgalamAM gAma, nagara, gAmaDAM vAsa vagere vasAvo; dhaNI vizALa sImAmAM phaLa-phula, kaMda, mULAdi, pAkI nIkaLyA che mATe te sagAM-saMbaMdhIone mATe laI lo ane saMgraha karo; DAMgara, cokhA, java vagere laNAvo, kheDAvo, upakhAvo ane jaldI koThAramAM bharo; nAnAM-moTAM vahANonA sAthane haNo-luMTo, ghora jaMgalamAM jAo; laDAI calAvo, bALakane gADAM vagere hAMkatAM zIkhavI, muMDanavivAha yajJAdi amuka divase karo kAraNa ke te divase sAro che, kAraNa- muhUta- nakSatratithi sArAM che, Aje snAna karo, AnaMdapUrvaka khAo-pIo, maMtra-mUlAdithI saMskAritA karelA jaLavaDe snAna karo, zAnti-karma karo, sarya-caMdranA grahaNanAM phaLa tathA mAThAM svamA dinAM phaLa AvAM che ema kahe, sagAM-vahAlAM mATe, potAnA jIvananI rakSA mATe bhoga Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 Azrava, adhyayana-2 caMDikAdi deva-devIone caDAvo, kaSTa nivAravA nimitte vividha prakAranI auSadhIo, madirA, mAMsa bhakSyAnnapAna, puSpamALA, caMdanAdino lepa devone dharo, ujjavala dIvo karo, sugaMdhI dhUpa saLagAvo, phUla-phaLathI saMpUrNa evI devatAnI pUjA karo, ane ema bahuvidha hiMsAthI vighno TALo, viparIta prakAranA utpAto, bhaMDAM svapro mAThAM zakuna, grahanI mAThI cAla, amaMgala nimittanA doSa e badhuM nivAravA mATe amuka prakAranA hiMsaka anuSThAna karI; amukanI AjivIkA kApI nAMkho, ane kazuM paNa dAna Apazo nahi, bhale mAryo, bhale chevo, bhale bhedyo; A pramANe pApakArI upadeza karanArAo manavacana-kAyAe karI mRSAvAdanuM pApa kare che. mRSAvAdIo bolavA viSe avivekavALAM, anArya, khoTAM zAstrovALAM, khoTAM dharmamAM tatpara, mithyA kathAomAM rasa meLavanArA hoya che ane teo khoTuM bolI tathA bahu prakAre khoTAM kAma karI saMtoSa mAnanArA hoya che. [12]temaja teo mRSAvAdanAM mAThAM phaLane nahi jANatA mahAbhayane, avirata vedanAne, dhaNA kALa sudhI bahuM dukhe karIne yukta evI naraka- tiryaMcanI gatinI vedanAne vadhAre che. vaLI teo evAM duHkho bhogavatAM thakA punaH punaH bhavanA andhakAramAM bhame che. bhayaMkara durgatimAM upajIne teo manuSyabhavamAM kevI sthitine pAme che? dIrdha samayanI daridratA, paravazatA, lakSmI ane bhogathI rahitatA, asaukhya mitrarahitatA) zarIranuM rogIpaNuM, kurupatA, virupatA, karkazatA, AnaMdarahitatA, chidrayukta zarIra, kAntirahita deha,avyaktabhASA,saMskAra sanmAnarahitatA,cetanarahitatA, durbhagatA aniSTatA, asuMdaratA, dhImo phATelosvara vihiMsA mUrkhatA, baherApaNuM, mUMgApaNuM, aLakhAmaNI bhASA, vikata Idriyo, nIca jAtinuM sevana, lokaniMdA, sevakapaNuM, halakA lokonuM dAsatva, dubuddhi, lokazAstra vedazAstra-adhyAtmazAstranI samajaNathI rahitapaNuM, dharmabuddhithI rahitatA A badhuMya pUrva bhavamAM karelA mRSAvAdamAM karmarupI agnithI dAjhelA manuSya pAme che. khoTuM bolanArA pApI jano apamAna, niMdA, cADI, mitrabheda ane mAtA-pitAbAMdhava-svajana-mitra ItyAdi taraphanA aneka prakAra nAM dUSaNane pAme che. A dUSaNa manane aNagamatAM, duHkhakAraka, jIvatAM sudhI na utare tevAM hoya che. aniSTa-kaThora-AkarAM vacano sAMbhaLavAM, tarjanA- nirbharsanA thavI, dIna vadana, kaMgAla mana, halakuM bhojana, halakAM vastra, kuvAsa ItyAdi vaDe leza pAmatAM e pApI janone sukha ke zAnti prApta thatAM nathI, evAM atyaMta vipula duHkho e mRSAvAdI seMkaDo rIte bhogave che. mRSAvAdano phaLavipAka A lokamAM ane paralokamAM alpa sukha, bahu duHkha, mahA bhaya, bahu karmarupI melane upajAve che ane te karmanA phaLa AkarAM, raudra, kaThora, azAtAjanaka, hajAro varSe paNa bhogavyA sivAya na chUTe tevAM che. e pramANe zrI mahAvIra bhagavAna bIjA adhyayanane viSe mRSAvAdanA phaLavipAkane kahe che. mRSAvAda tochaDo che, bhayaMkara, duHkhakara, yAvatuM dukhe karI anta pAmI zakAya tevo che. e pramANe bIjuM adharmadvAra samApta thayuM. adhyayanaraAsavAra-2 nImunidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa | (adhyayana-3-AvakAra-3) [13] he jabU! have huM adattAdAna viSe trIjuM adhyayana kahIza. adatta eTale nahi Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 pAvAgarA-13/13 ApelI evI vastunuM haraNa karavuM. te cittano saMtApa-maraNa-bhaya-trAsa upajAvanAruM paradhanane viSe vRddhapaNuM upajAvanAruM, lobhanuM mULa, ardha rAtrie parvatAdi viSe saMtAvuM paDe tevuM che. jemanI tRSNA chedAI nathI teone te adhogatinA paMthanI yAtrA karAvanAruM, apakIti karanAruM ane anAryanuM AcaraNa che. chidrane tathA avasarane jonAro, kaSTa tathA rAjA taraphanAM upadravane notaranAro, pramAdavaMta evA lokone ThaganAro, vyagna karanAro, mAnanAro ane anupazAMta svabhAvavALo, evA mANasane cora mAnavo. dayArahita, rAjapuruSothI aTakAvAyeluM, sAdhujanothI sadAniMdita, priya jana, mitrajana vacce bheda aprItine karanAruM, rAgadveSane puSTa karanAruM, dhaNA lokone viSe mArAmArI, rAjyo vacceno kalaha, kleza, kaMkAsa, hiMsA ItyAdine karAvanAruM, durgatimAM pADanAruM, janmamaraNane vadhAranAruM, ghaNA kALanuM seveluM, haMmezA sAthe cAlyuM AvanAruM ane duHkhe aMta pAmI zakAya tevuM e adattAdAna che. [14]e adattAdAnanAM guNaniSpanna trIsa nAma che - coravuM, pArakA dhanane haravuM, nahi ApelI vastu levI, krUra kArya karavuM, pArakA dravyano lAbha levo. asaMyama, paradhanamAM vRddha thavuM, lolupI thavuM, taraskarapaNuM, apaharaNa karavuM, hAthacAlAkI karavI, pApakarma karavuM, caurya bhAva, haravuM ane dhananI hAni karavI, paradhanane levuM, paradhanane chInavI levuM, apratI tijanaka kArya, parane pIDAjanaka kArya, paradhana levA mATeno udyama, saMtADavuM, vizeSa prakAre karIne chupAvavuM, kUDA tola, kuLane kalaMka lagADavuM, paradravyanA abhilASa karavA, dInatA. davivI, vinAzakAraka vyasana, paradhananI abhilASA ane meLavelA dhana mATenI mUcha, pAmelA dhananI tRSNA ane nahi pAmelA dhananI vAMcchanA, karmane DhAMkavA mATe mAyA kapaTa, pArakI najara cukAvIne corI karavI, [15]have trIjA dvAramAM corInuM karma kare che te darzAve che - cora, taskara, paradravya hAraka, corInAM dhaMdhAdArIo, corI karavAmAM hiMmatabAja, tuccha AtmA, ati asaMtoSavALA, lobhagrasta, vacananA ADaMbarathI bIjAne ThaganAra,mAyA-prapaMcakAraka, paradhanane viSe Asakta, sAme thaIne mAranAra, karaja laIne na cUkavanAra, bolyuM nahi pALa nArA, rAjAe dezanikAla karelA, jJAti bahAra karelA, jaMgalane bALanAra, grAmadhAtaka, nagaranA ghAtaka, paMthanA ghAtaka, chAnI rIte gAma bALanAra, tIrtha jatA jAtrALuone mAranArA, hAthacAlAkI karanArA bIjAne chetarIne corI karanArA, jugArI, mAMDavInA rakhavALa, strI cora, puruSa cora, khAtara pADanAra, gaMThIchoDA, mArIne dhana haranArA ThagArA, haTha karIne dhana lenArA, bahu mAra mArIne luMTAnArA, chUpA cora, gAyo coranArA, ghoDA coranArA, dAsI coranArA, ekalA corI karanArA, coro vaDe luMTAvanArA, corane bhojanAdi, Ape-coranI pAchaLa chAnA rahenArAo, dhAta karanArA, vizvAsanAM vacana * bolI dhana lenArA, bIjAne moha pamADavA vizvAsanAM vacana bolanArA, rAjanigrahathI luMTanArA aneka prakAranAM vaLI pArakA dravyane viSe jeo avirati che ane jeo moTA lazkara ane parigrahavALA dhaNA rAjAo pArakA dhanane viSe Asakta hoya, potAnA. dravyane viSe asaMtuSTa rahI, bIjA rAjAonA dezano vinAza kare che, teo pArakA dhanane viSe lobhAIne caturaMgI senA sahita ane nizcayavALA-yuddhamAM zraddhAvALA pradhAna subhaTo sahita, "huM pahelo laDavA jauM" evA ahaMkAra sahita evA sainyo vaDe sahita Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana7 263 bRhomAM sainyathI sthApanA kare che ane sAmAnA lazkarane potAnA lazkarathI gherI le che tathA hArelAnA dhanane harI le che. bIjA yoddhAo raNabhUmine mokhare potAnI meLe jaIne saMgrAmamAM praveza kare che teo kavaca Adine sajja kare che, taiyAra thAya che, mAthe vastranI sakhata paTa bhIDIne, hAthamAM zastro tathA talavAra dhAraNa karIne, deha upara lohamaya bakSara pahere che, cAmaDAMnA kavacathI zarIrane DhAMke che, kAMTAvALuM kavaca pahere che, tIranAM bhAthAM chAtI upara gaLA sAthe bAMdhe che. raNamAM javA mATe potAnA hAthe zastrAstronI vizeSa racanA kare che, kaThora dhanuSyane harSapUrvaka hAthamAM dhAraNa kare che, ati tIkhAM bANano varasAda varasAve che, varasAdanI dhArAnI peThe bANonI pracaMDa vRSTithI chavAyelA mArgamAM praveza kare che. temAM yoddhAo DAbe hAthe DhAla laIne, myAnamAMthI baLahaLatI talavAro bahAra kADhIne prahAra karavA pravRtta thAya che. bhAlA, bANa, cakra, gadA, kohADA, mUzaLa, haLa, trizUla, lAkaDI, bhIDImAla moTA bhAlA, paTTIza, cAmaDe vIMTelo patthara, dhaNa, muThThI pramANa pASANa, mudagara, bhogala, gophaNanA goLA, Takakara, bhAthAM, kuveNI ItyAdi jhaLahaLatAM zastro zatra pratye teo pheMke che tyAre AkAza vIjaLInA prakAzanI peThe kAntimAna bane che. vaLI raNabhUmine viSe zaMkha, bherI, dudubhi, tUrInA spaSTa dhvanithI ane paDaha vAgavAthI je gaMbhIra zabdo thAya che tethI zUrAo harSita thAya che ane e bhayaMkara avAjathI kAyaro bIe che. hAthI, ghoDA, ratha, subhaTa utAvaLe cAlavAthI je raja paDe che tenAthI chavAyelA atyaMta aMdhakArathI kAyara janonAM netra ane hRdaya AkuLavyAkuLa banI jAya che. zithilapaNe karIne caMcaLa evA zikharavALA mukuTo, kiriTo kuMDalo, nakSatramALA thI zobhatA ane vijayadhvaja, vaijayantI patAkA, vIMjAtA cAmara tathA chatrovALA paNa gahana aMdhakAramAM DUbI jAya che. ghoDAno haNahaNATa, hAthIno gulagulATa, rathano dhaNadhaNATa, pAyadala lazkarano "hara-hara" evo dhvani, khabhA upara bhujAo thApoTo, siMhanA jevo nAda, dAMta pIsIne karelo sItkAra, dIna svare, kaMThamAMthI kADhelo dhvani, medhanA jevI raudra garjanA, ekI sAthe hasavAno temaja roSano thato kakaLATa, evA prakArano kolAhala yuddhabhUmimAM thaI rahe che. ati krodhathI subhaTonAM vadana raudra- banI jAya che, teo dAMte karIne nIcenA hoThane karaDe che, ane draDha prahAra karavAne temanA hAtha sAvadhAna bane che. ati krodhavazatAthI temanAM phATelAM netro atyaMta lAla banI jAya che. vairaSTithI ane krodhanI ceSTAthI temane kapALamAM trivaLI paDe che ane bhrakuTI vAMkI banI jAya che. zatrune mAravAnA adhyavasAye karI hajAra-hajAra manuSyanuM haLa-parAkrama te subhaTonA zarIramAM skurAyamAna thAya che. vegavAna ghoDAo jotaryA che evA ratha upara besIne doDatA yoddhAo AvIne dakSatApUrvaka prahAra karIne jIte che, Ayudha, DhAla ane bajharathI sajja thayelA garviSTa tathA prapaMcI yoddhAo vairInA hAthIone mAravA athavA hAtha karavA IcchatA sAmasAmA laDI paDe che ane yuddhakaLAno garva dharAvanArAo myAna mAthI talhAra kADhIne krodhapUrvaka zidhra gatithI mokhare AvI prahAra karI vairInA hAthonI suMDhane tathA vairInA hAthIne chede che. vahetA rudhirathI raNabhUminA mArgo para cIkaNo kAdava thaI rahyo che, jene pAsAmAM vAgelA ghAthI rudhira sUve che ane AMtaraDAM bahAra nIkaLI gayA che evA yoddhAo vikaLa banIne taraphaDe che, ne keTalAka marmasthAne vAgelA sapta ghAthI mUchata thaIne bhUmipara rokAya che ane niSTa paDyA rahe che. raNabhUmimAM Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 pAraDAvAgaraNa-1/3/15 karuNAjanaka vilApanA svaro saMbhaLAya che. mastaka vinAnAM dhaDo nIce rahelAM che, lolupI gIdhanAM ToLAM bhamatAM hovAthI gADha aMdhakAra chavAI rahyo che, pRthvIne kaMpita karanArA devo rAjAo pratyakSa mazAna jevA atyaMta bhayaMkara bIhAmaNAM ane kaSTa karI praveza karI zakAya tevA saMgrAmanA gahana sthAnamAM pArakA dhananI vAMcchanA karIne praveza kare che. bIjA pagapALA, coranA ToLAne pravartAvanAra senApatI, aTavInA viSama pradeza mAM rahenArA, seMkaDo prakAranA cinhATa bAMdhanArAo dhananA lobhathI pArakA dezane haNe che. dhanane mATe lubdha thayelA samudro coro ratnAkara samudramAM AkuLavyAkuLa thayeluM vahANa Dole che tathA temAMnA musApharo bhayathI kakaLATa kare che. vipula vAyunA vegathI uchaLatA samudranAM pANInA phINathI aMdhakAra chavAI gayo che. pANInAM mojA tvarita gatie sarva dizAethI AvIne vAyuthI kSubdha thatAM kAMThAnI sAthe athaDAya che. jemAM pANInA moTA, vamaLa paDe che, uMDA pese che, uMcA uchaLe che ane nIce paDe che, je eTalI utAvaLI gatie jAya che ke ati kaThora sparzathI athaDAI e pracaMDa vyAkuLa thayelA pANInA bhAga thaI jAya che, tevA taraMga ane kallolathI vyApta samudramAM moTA magara maccha, kAcabA, mahoraga, jaLacara prANI ItyAdi mAMhomAMhe prahAra karavAne ghase che ane tevA asaMkhya bhayaMkara jaLacaro bhayaMkara zabda karIne dhaNo bhaya upajAve che. upadravanA ThAmarupa, trAsa upajAva nAra, AkAzanI peThe pAra na pamAya tevo, AlaMbanarahita, utpAtathI utpanna thayelA pavananA yogathI atyaMta vegavALo tathAM uparAuparI uchaLatAM taraMgothI yukta, garva yukta, ati vegavALo, draSTimArgane AcchAdato, koI sthaLe gaMbhIra, koI sthaLe vistIrNa, gAjato guMjArava karato, kaDAkA karato, lAMbA kALa sudhI dUrathI saMbhaLAto evo gaMbhIra ghughavATa karato samudra che ane temAM musApharI karanArAonA mArgamAM kopita thayelA, yakSa, rAkSasa, kuSmAMDa, pizAca vagere hajAro upasargo tathA utpAta utpanna khare che, te vyaMtara devone zAnta karavAne mATe vahANavaTIo balidAna, homa, dhUpa, rudhiranuM bali dAna, pUjana-arcana vagere karavAmAM yatnazIla rahe che. samudrano aMta bahu duSkara che. duHkhe sevAya tevo, jemAM pravezavuM duSkara che tevAM, dukhe utarI zakAya tevo, ane khArA pANIthI bharelo evA samudramAM uMcA karelA kALA saDhavALA, utAvaLe cAle tevA, vahANamAM besIne, dUra dUra jaIne paradravyane haranArA, anukaMpA rahita tathA paralokanAM bhayathI rahita cora loko vahANavaTIonA vahANane bhAMge che ane temane lUMTe che. gAma, Agara, nagara, ItyAdimAM rahetA dhanika lokone cora loko haNe che. kaThaNa haiyAnA ane nirlajja cora loko bIjAone lUMTe che ane gAyone upADI jAya che. e dAruNa mati vALAo ane dayArahita coro potAnAone paNa haNe che, ghara phoDIne khAtara pADe che, gharamAM rAkheluM dATeluM dhana-dhAnya-dravya corI jAya che. vaLI tevA nirdaya coro dezanA lokone mAre che-kuTe che. pArakuM dravya haravAnI AkhaDI vinAnA ane aNadIdhuM dravya levAnI mativALA loko padravyanI zodha karavAne kALe ane akALe Thera Thera bhaTake che. citA omAM baLatA rudhi rAdithI bharelAM maDadAMne kADhIne, rudhirathI kharaDelAM mukhavALI DAkaNo te muDadAMne khAya che tathA temAMnuM lohI pIe che, evA bhayaMkara mizAnamAM pizAco aprakaTa rahIne kahayhATa kare che tathA aTTahAsya kare che, e prakAre mazAnamAM, vanamAM, sUnA gharamAM, pattharanI khANomAM, mArganI vacamAM AvatA hATAdimAM, parvatanI guphamAM, siMhAdi hiMsaka jAnava Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana-3 265 ronA nivAsavALAM viSama sthAnomAM, leza pAmatA, TADhatApathI sukAyelA zarIravALA tathI kAMtirahita banelA cora loko naraka-tiryaMcanA bhavamAM bhogavavAM paDatAM duHkhonI paraMparAne pApakarmone ekaThAM kare che. miSTa bhojana ane pANI jene durlabha che ane je bhukha tathA tarasathI duHkha pAme che. te cora mAMsa, kaMda mULa ane je kAMI maLe teno AhAra karI le che ane udvigna tathA bhayathI dhaDakatAM tathA Azrayarahita sthitimAM vanamAM vAsa karI rahe che. vana seMkaDo sarpothI vyApta hoIne bhayanI AzaMkAvALA tathA apayazakArI bhayaMkara cora loko gupta maMtraNA kare che. dhaNAM loko nA kAryakaravAmAM vighna utpanna karavAmAM, madamatta-pramAdI-evA nAM chidra joI avasare haNanArA ane kaSTa tathA utsavane samaye corI karavAnI buddhi vALA cora loko, nahoravALAM jAnavaronI peThe lohInI abhilASA rAkhatA bhamyA kare che. rAjAnI maryA dAne lopanArA, sArA mANasothI niMdAyelA, potanAM kamo karIne pApa karmanA karanArA, azubha pariNAmavALA,duHkhabhogavanArA,haMmezA,asAmAdhiyuktatazAmelA manavALA, IhalokamAM klezane pApanArA tathA paradravyane haranArA manuSyo seMkaDo duHkhone pAme che. [16]keTalAko pArakA dravyane zodhatAM rAjapuruSothI pakaDAya che tyAre temane mAra paDe che, baMdhAya che, aTakamAM rakhAya che, turata nagaramAM pheravAya che ane tene koTavALane soMpavAmAM Ave che. nirdaya koTavALa kaThora vacane tenI tarjanA kare che, tenuM gaLuM pakaDIne pheMke che, ane evI rIte dIna banI gaelAone kedakhAnAmAM dAkhala karavAmAM Ave che, je kedakhAnuM naraka sarakhuM che. tyAM paNa rakhevALanA prahAro, agninA DAma, tiraskAra, kaDavAM vacana, bhayaMkara dhamakI ItyAdithI lAcAra thavuM paDe che. paheravAnAM vastro melAM ane kakaDe kakaDe sAMdhIne banAvelAM maLe che, ane koTavALane lAMca ApIne paNa tenI pAsethI vastrA dinI vadhu sagavaDa te kedamAM purAyelAo mAMge che. koTavALanA paheregIro temane nAnA prakAranA baMdhane bAMdhe che. lAkaDAnI heDa, lokhaMDanI beDI vALanI rAza-cAmaDAnuM doraDuM lohanI sAMkaLa, paganI DAmaNa, ItyAdi aneka prakAranAM duHkha upajAvanArAM baMdhane karIne temane koTavALAnA paheregIro mAtra saMkoDAvIne ane aMgopAMga maraDIne bAMdhe che. e maMdapuNya jIvone kAyaMtramAM, kamADa vacce ane lohapiMjaramAM vAlI mAre che, bhoMyarAmAM pUre che, aMdhArA kUvAmAM utAre che, thAMbhalA sAthe bAMdhe che, uMdhe mAthe bAMdhe che, e prakAre pIDA upajAvatAM temane mAre che. vaLI temanI garadana maraDIne nIce vALIne mAthAne chAtI sAthe bAMdhe che, temane dhULamAM dATe che, temanAM phaDakatA ane nIsAmAM nAMkhatA hRdayanebhIMsIne bAMdhe che, temanA mAthAne cAmaDAthI vIMTe che, temanI jAMdhane cIre che, kASTayaMtre karIne temanA ghuMTaNane bAMdhe che. tapAvela lohanA saLIyAthI DAma de che, soya dhoMce che, lAkaDAnI peThe chole che, e pramANe temane pIDA upajAve che, ema seMkaDo prakAranAM kaSTo temane pamADavAmAM Ave che. chAtI upara moTuM lAkaDuM mUkIne temane kaSTa ApavAmAM Ave che, vaLI temane gaLe bAMdhe che, lohanA daMDa vaDe chAtI, peTa, gudA, puMTha upara prahAra karIne temane pADe che, aMgopAMgane bhAgI nAMkhe che, uparInA hukamathI keTalAMka sevako nirapa rAdhIne paNa zatrubhAvathI jamanI peThe pIDe che. te maMdabhAgI adattanuM haraNa karanArAone cAmaDAnA doraDAthI mAre che, lohanA saLIyAthI mAre che, nAnA-moTA cAmaDAnA cAbUkathI mAre che, netaranI soTIthI mAre cheH e prakAre seMkaDo prahArathI aMgopAMge mArA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 pahAvAgaraNa-1/3/16 sahana karatA bApaDAo labaDI gaelI cAmaDIvALA ane ghAthI pIDA pAmatA chatAM corInA pApane choDatA nathI, bahuvidha vedanA e pApI jano pAme che. e rIte mokaLI IdriyovALA, viSayAsakta, ati mahamugdha, paradhanamAM lubdha, sparzendriyanA viSayamAM ane strImAM tIvra AsaktivALA, strInA rupa- zabda- rasa- gaMdhamAM manovAMchanAvALA, ke bhoganI tRSAvALA ane dhana haravAmAM AnaMda mAnanArA, e badhA corI karavAnA phaLanA ajANa mANasone rAjAnA sevakonI pAse laI jaIne temane soMpavAmAM Ave che. te rAjasevako kevA che ? vadhazAstranA pAThaka, anyAyanA vyasanI, tevA karmo karanArA, lAMca lenArA, kUDa-kapaTa karanArA veza-bhASA badalo karanArA, mAyA-kapaTathI ThagavAmAM sAvadhAna, aneka prakAre asatya bolanArA, paralokanA vicArathI vimukha, narakagatie janArA e rAjakiMkaronI AjJAthI cora lokonA ducaraNathI sajA turata. nagaramAM jAhera karavAmAM Ave che. nagaramAM je mArga hoya che, tenI vacce netaranI soTo, lAkaDI, kASTadeDa, DAMga, daMDako, muThI, lAta, paganI pAnI, ghuMTaNa koNI vagerenA prahAra karI coranA gAtro bhAMgavAmAM madavAmAM Ave che. karuNAjanaka sthitimAM AvI paDe che, tRSAthI kaMTha-tALavuM ane jIbha sukAI javAthI pANInI yAcanA kare che. jIvavAnI AzA. nAza pAme che. tyAre te cora lokone koI pANI pAvA Ave to rAjapuruSo temane pANI pAtAM aTakAve che. kaThIna baMdhane bAMdhelA, krUra rIte pakaDI rAkhelA, nAsI na jAya te mATe hAthe bAMdhelA, TUMkuM kapaDuM paherAvelA, mArI nAMkhavA mATenA nizcaya rupe kaMThamAM rAtAM karaNa nAM phUlanI mALA doraDAnI peThe paherAvelA, maraNanA bhayathI zarIre parasevAthI rebajeba banelA dhULathI bharelA dekhAtA kezavALA jIvavAnI AzAthI rahita banelA, vikalapaNe. DolatAM, haNavAne mATe laI javAmAM AvatAM hovA chatAM prANa-zvAsocchavAsa upara prItivALA te cora lokone tala-tala jevA cheda karavAmAM Ave che, tethI vahetA lohIthI temanuM zarIra kharaDAya che, temanA mAMsanA nAnA-kakaDA karI mane khavaDAve che, pApI jano cAmaDAnA thelAmAM patthara bharI temane mAre che, temane nagaranI vacamAM pheravavAmAM Ave che. te rAMka-dIna cora lokonA vinA zano nivAranAra koI nathI, teo zaraNarahita che, anAtha che, baMdhavarahita che, svajanothI tyajAyelA che, temane vadhasthAne pahoMcADe che, zULIe caDAve che, dehane vidAre che, temanAM aMgopAMgane kApe che, vRkSanI DALe bAMdhe che, tyAre teo dIna vacane vilApa kare che. vaLI keTalAka coronAM cAra aMga bAMdhIne temane parvatanI Toca parathI nIce gavaDAve che. tyAre teo bahuM uMcethI paDavAthI viSama patthara sAthe kuTAya che. bIjAone hAthInA paga heThaLa madavAmAM Ave che. vaLI pApI adhikArI jano, keTalAkane budA kohADe karI karI mAre che, keTalAkanA kAna-hoTha-nAka kApe che, keTalAkanI AMkho-dAMta-vRSaNa-jIbhane chede che, keTalAkane dezapAra karavAmAM Ave che, keTalAkane mRtyu sudhI bAMdhI mUkavAmAM Ave che. keTalAka paradravya haraNamAM lubdha lokone hAtha pagamAM beDI paherAvIne kArAgRhamAM pUrI rAkhavAmAM Ave che. paradravyahArI janone temanAM svajano tyajI de che, mitro temano tiraskAra kare che, teo nirAza banI jAya che, aneka lokonA dhikkAranA zabdothI lajavAya che, chatAM te nirlajja banI gayA hoya che. sudhAthI pIDAtA, tApa-tADhanI AkarI vedanA sahana karatA, virupa mukhavALA, kAnti hIna zarIravALA, melathI bharelA deha vALA, dubaLA, glAni pAmatA, khoMkho karatA, Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azrava, adhyayana-3 267 kuSTAdi vyAdhi pAmatA, udararogathI pI DAtA gAtrovALA, nakha, keza, dADhI-mUcha-romAdi jenA vadhelA che tevA, potAnA maLa mUtramAM ragadoLAtA cora loko tyAM ja kArAgRhamAM ja mRtyune nahi IcchatA chatAM maraNa pAme che. keTalAMkanA dehamAM kIDA paDe che. loko temane aniSTa vacane karI zrApa de che. ane "sAruM thayuM, bhale e pApI mUo." ema bolIne keTalAka loko harSita thAya che. vaLI muA pachI ghaNA vakhata sudhI temanAM svajanone paNa teo lAnA kAraNa rupa bane che. maraNa pAmyA pachI teo paralokamAM narakane viSe upaje che. aNagamatA narakamAM baLatA aMgArAnI uNa ane atizaya zIta vedanA vagere satata kaSTo azAtA vedanIya karmodaya AvavAne lIdhe teo sahana kare che te narakathI nIkaLIne vaLI pAchA tIrthaMca yonimAM upaje che ane tyAM paNa narakanA jevI vedanAo bhogave che. pachI anaMta kALe te jIvo moTe kaSTa karI manuSyabhava pAme che, manuSyapaNe paNa te jIvo anArya dezamAM halakAM kuLamAM upaje che ane jo Aye dezamAM upaje che to lokabAhya, DahApaNarahita ane kAmabhogane viSe sadA atRpta evA upaje che ane tyAM paNa narakanAM Avartana bAMdhe che, bhavaprapaMce karI janma-maraNanA pherA kare, dharmazAstranA jJAnathI rahita, anArya, kUra karmanA karanArA ane mithyAtvazAstranA matanA AdaranArA bane. teo ekAMta hiMsAnI ruci vALA karoLI yAnI jALanI peThe karmanA AvaraNathI vIMTAIne duHkha bhogave. evI rIte saMsAranI paridhimAM teo paribhramaNa kare che. e saMsArasamudramAM janma-jarA-maraNarupI gaMbhIrapaNuM che, duHkhe karIne prakSubdha evuM dhaNuM jaLa che, saMyoga viyogapI mojAM uchaLe che, ciMtAnA prasaMgo comera prasarI rahelA che, vadha-baMdhanarupI moTA kalola vistarI rahyA che, karuNAjanaka zabda-vilApa ane lobha no kalakala dhvani atizaya saMbhaLAI rahyo che, apamAnarupa phINa uDI rahyuM che; tIvra niMdA, dhaNA rogonI niraMtara vedanA, parA bhava tatha patana, niSphara vacana nirbharsanA, e badhAne upajAvanAra kaThora karmarupI pASANe karIne jene viSe taraMgo cAlI rahelA che; sadA maraNajayarupI pANInI sapATI jemAM rahelI che, cAra kaSAyarupI pAtALakalazothI vyApta, lAkho bhavarupI pANInA samUhano jyAM tyAM aMta nathI, je udvegakAraka che, jeno pAra pAmI zakAto nathI, AzApipAsApa je samudranuM taLIyuM che, jemAM kAma, rAga dveSa, baMdhana, aneka prakAranI cittanI ciMtA ItyAdipa pANInAM rajakaNa uDe che, te rajakaNathI jyAM aMdhakAra chavAyo che, jyAM mohanAM Avartana ane kAmabhoga maMDalAkare bhame che, vaLI je samudramAM uce AvI nIce paDatA ane Ama doDatA pAThIna jevA pANInA jIvonI peThe garbhavAsamAM uMce-nIce paDavApaNuM raheluM che, jyAM kaSTapIDita manuSyanA rudanarupa pracaMDa vAyuvaDe melA saMkalpa rupI taraMgo rahyA che, pramAdarupI raudra ane kSudra hiMsaka prANIothI upadrava pAmIne uThatA evA malyarupI manuSyonA samUho jemAM AvI rahelA che, jemAMnA masmarupI manuSyo ati raudra che, dhaNA apayazathI yukta che, jemAM ajJAnamAM bhramatAM ane dakSa masyo rahelAM che, anupazAMta IdriyovALAM moTA magaranI tvarita ceSTAe karIne je samudra kSobha pAmI rahelA che, jemAM saMtAparupa vaDavAgni nitya ati capala caMcaLa rIte saLagI rahyo che, atrANa ane azaraNa manuSyo ke jemane pUrve karmanA saMcayathI pApo udaya AvyA che teonA seMkaDo duHkhonA vikAsapI vamaLa te samudranA jaLamAM dhUmI rahyA che, Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 pahAvAgaraNa - 1/3/16 arati-rati-bhaya-viSAda-zoka mithaayAtvarupI parvatothI te sAMkaDo che, karmabaMdhana rupI tenAM anAdi saMtAno che, cAra gatimAM javuM e tenAM cakravatu parivarta che ane vistIrNa jaLanI vela che, ATha prakAranAM azubha karmanA samUhe karIne dhaNo bhAra thaI jatAM viSama pANIno samUha prANIone DubAvIne uMcA-nIcA pachADe che evuM durlabha tenuM taLIyuM che, cAra gatirupa, moTo ane anaMta evo vistIrNa saMsArarupa samudra che, jemane saMyamanI sthiti nathI, temane e samudramAM kazuM avalaMbana nathI, kazo AdhAra nathI, corAzI lAkha-jIvayoninuM utpattinuM gahana sthAnaka che. tyAM ajJAnarupI aMdhakAra che, anaMtakALa sudhI nitya trAsa pAmatA ane bhaya ane saMjJAthI yukta jIvo saMsAramAM paribhramaNa kare che. udvegavaMta nivAsasthAnamAM jyAM jyAM jIvo AyuSya bAMdhe tyAM tyAM te pApakarmI jIvone temanA bhAIo, svajano, mitro choDI de che, aLakhAmaNA hoIne temanuM vacana koI mAne nahi, rahevAnuM sthAna-Asana-zayA-bhojana kharAba hoya che, zarIranuM saMhanana pramANa, saMsthAna ane rupa kutsita hoya che, teomAM bahu krodha, mAna, mAyA, lobha ane moha hoya che; dharmasaMjJA ane samyaktathI bhraSTa hoya che; dAridraya ane upadravathI pIDAya che; AjIvikAnA sAdhanathI rahita rAMka, ane pArakA bhojanane zodhanArA hoya che, teo dukhe karI AhAra meLavI zake che, arasa ane virasa alpa bhojana maLavAthI peTa paNa pUruM bharAya nahi; teo dInatA ane zokathI dAjhatAM duHkhane bhogave che, teo satvathI rahita, sahAyathI rahita, zilpa-citrAdi kalA-samayazAstranA jJAnathI rahita hoya che ane pazuM sarakhA janmelA hoya che, loko vaDe niMdanIya hoya che ane temano moha, manoratha tathA abhilASA dhaNA hoya che paNa te niSphaLa jAya che, te AzApAzathI baMdhAyelA prANIo gatamAM mukhya manAtI dhanaprApti ane kAmabhoganI prApti meLavavAne bahu udyama kare che, parantu temAM niSphaLa thAya che; roja roja udyama karavA chatAM mahAleze karIne dhAnyano thoDo paNa saMgraha karI zakatA nathI; hamezAM upabhogathI rahita, kAma-bhogathI ane sarva sukhathI rahita hoya che, te bApaDAo paravaze-IcchA vinA duHkho bhogave che, sukha tathA nivRttine pAmatA nathI ane atyaMta seMkaDo prakAranAM duHkhathI dAjhe che. paradravya haraNathI jeo nathI nivatya, teo adattAdAnano phaLavipAka A loka ane paralokamAM alpa sukha ane bahu duHkha rupe bhogave che, te mahA bhayanuM kAraNa che, karmarupI melane gADha rIte utpanna kare che. te raudra, kaThora, azAtAnuM kAraNa che ane hajAro varSe paNa bhogavyA sivAya na chUTe tevuM karma che. te bhogavyeja chUTako thAya che. adhyayana-3-AsavAranI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayanaH4-AsravadvAraH4) [17] he jaMbU! have huM AzrayadvAranuM cothuM adhyayana abrahmacarya viSe kahIza. e a-brahmacarya devatA, manuSya ane asura e badhA lokane viSe prArthanIya- che, bhAre kIccaDa rupa che, pAtaLA kAdava rupa che, pAzarupa che, mAchalAM pakaDavAnI jALa jevuM che, strIpuruSa-napuMsakanA lakSaNa rupa che, tapa-saMyama-brahmacaryamAM vidhdha karanAra che, cAritrano vinAza karanAra che, ghaNA pramAdanuM kAraNabhUta che, kAyara ane kharAba mANaso tenuM sevana Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! Azrava, adhyayana-4 269 kare che, sArA manuSyoe varjavA yogya che, devaloka-narakaloka-manuSyaloka traNe lokamAM tenuM sthAna che, jarA- maraNa- -roga-zokane vadhAranAra che, vadha-baMdhana-vidhAtA chatAM tenI lAlasA zAnta thatI nathI, darzana mohanIya ane cAritra mohanIyanA kAraNarupa che. lAMbA kALathI paricit che.paraMpArAthI cAlyuM Ave cheaneduHkhe karIneaMta pAmIzakAya tevuMche. [18]abrahmacaryanAM guNaniSpanna trIsa nAmo kahyAM che. abrahmacarya, maithuna, caraMta, saMsargI-avakAryanuM sevana, saMkalpano hetuM, bAdhAno hetuM, darpakArI moha hetu, saMkSobha upajAvanAra, anigraha-klezano hetuM, guNaghAtano hetuM, guNanI virAdhanAno hetuM, vizvamano hetuM, adharma zIlanuM vinAzaka, kAmaguNa zodhanAra, kAmasevA, sneha ciMtAno hetuM, kAmabhogamAM maraNa nIpajAvanAra, verano hetuM, chAnuM kartavya, chupAvavAyogya, dhaNAne manamAnyuM, brahmacaryanuM dhAtaka, guNanuM dhAtaka, cAritryanI virAdhanA ka2nA2, kAmAsakti, kaMdarpanA guNakArya rupa. [19]have brahmacaryane koNa seve che, te kahe cheH-vaimAnika bhuvanapatio- vANavyaMtara-jyotiSI, vaimAnika, manuSyagaNa, tiryaMca mohathI Asakta cittavALA thAya che, kAma bhoganA tRSNAtura che, baLavAna ane moTI viSayatRSNAthI pIDita thayA che, viSayathI guMthAI gayA che, ati mucchita thayA che. abrahmacaryamAM khuMcelA che, ajJAna bhAve karIne yukta che, darzana ane cAritra mohanIya karmarupI piMjaramAM purAyA che. teo anyonya kAmabhoganuM sevana kare che. bhuvanapati, vANavyaMtara, jyotiSa, vaimAnika devatAo, tIrthaMca ane manuSya kAmabhogamAM AsaktithI citra-vicitra krIDA kare che. vaLI deva tathA rAjAone pUjanika evo cakravartI paNa abrahmacaryane seve che. parvato, nagara, vaNikavAsa, janapada pura, jaLa -sthaLanA paMtha, mATInAM koTavALAM gAma, gAmaDAM, maMDapa saMvAha pATaNa, evAM hajAro sthAno AvI rahelAM che, evI paracakranA bhayathI rahita pRthvIne eka chatre sAgarasahita bhogavato cakravartI nagaramAM siMha jevo, manuSyo mAM IMdra jevo, naravRSabha jevo, samartha che. atizaya rAjateja ane lakSmIe karI dedIpya mAna che. saumya che ane rAjavaMzamAM tilaka samAna che. vaLI tenA zarIra upara vidhavidha prakAranAM maMgala cinho-lakSNo hoya che. jevAM ke, sUrya, caMdra, zaMkha, uttama cakra. sAthIyo. dhvajA.java. matsya, kUrmakAcabo. ratha, bhaga. bhavana. vimAna. azva. toraNa. gopura. miNa. ratna. naMdAvarta. mUzaLa. haLa. suMdara kalpavRkSa. mRgapati. bhadrAsana. suci stUpa, suMdara mukuTa. muktAvali. kuMDala. hAthI. suMdara vRSabha. dvIpa. meru parvata. garuDa. parNa- IMdrasthaMbha, darpaNa. aSTApada-dhanuSya. bANa. nakSatra. megha. strInI kaTimekhalA. vINA. ghosaruM, chatra. mALA. dAmaNI. kamaMDala. kamaLa. ghaMTA. suMdara vahANa. soma. samudra. kumudanuM vana. magara. hAra. ghAgharo. jhAM jha2. parvata. nagara.vaja.kinna2.mora. rAjahaMsa. sArasa, cakora. cakra vAkanuM pRthvI. khaDga. aMkuza. nirmala kaLaza. vRMdAka zarAvalAno saMpuTa ItyAdi jUdAM jUdAM prazasta puruSalakSaNone dhAraNa karanArA e cakravartI hoya che. batrIsa hajAra rAjA o temanI pAchaLa pAchaLa cAlatA hoya che. cosaTha hajAra suMdara yuvatIonAM te nayanA bhirAma che-te strIonI kAnti lAla che, kamaLanA garbha sarakho temano gaura deha che, koreMDa puSpanI mALA gaLe dhAraNa kare che. caMpAnA phUla ane kasoTInA patthara upara tapAvelA sonAnI rekhA karI jevo temanA zarI2no varNa che, sarva avayavo sughaTita hovathI temanAM Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 pahAvAgaraNa-14/19 aMga suMdara hoya che. moMghA ane moTA nagaramAM upajatAM vidhavidha raMgarAga e cakravartI bhogave che. mRgacarmane keLavIne banAvelAM ane vRkSanI chAlanuM sUtara banAvI temAMthI vaNelAM vastro pahere che. kamara para kaTisUtra paherIne aMgane zaNagAre che. vaLI teo aMgane madhura sugaMdho kasturI ItyAdinAM cUNathI suvAsita kare che. mastaka upara suMdara sugaMdhI puSpono zaNagAra kare che. nipuNa kArIgaroe taiyAra karelA alaMkAro jevAM ke kuzAyinI mALA, kaMkaNa, bAhubaMdha, berakhA, ItyAdi zarIra dhAraNa khare che, kaMThamAM ekAvali hAra paherIne chAtIne zobhAve che, beu pAse laTakatA uttarIyA vastrane suMdara rIte dhAraNa kare che, suvarNanI pILA raMganI vIMTIthI AMgaLIne zobhAve che, teo tene karIne sUryanI peThe dedIpyamAna dekhAya che. zaradanA navA meghanA jevo madhura, gaMbhIra ane niSpa temano zabda hoya che. 14 ratnonA teo svAmI che, nave nidhinA dhaNI che, temanA bhaMDAro bharelA che, cAre dizAnA aMtavibhAga che. jyAM te jAya tyAM cAra prakAranI senA temanI pAchaLa jAya che. temanuM puSkaLa lazkara che. zaraRtunA pUrNa caMdra jevuM saumya temanuM vadana che. teo zUrA che, trilokamAM temano prabhAva vyApelo che, suvi khyAta che, samasta bhAratanA adhipati nareMdra che. rAjavIomAM je siMha jevA che, te cakravartIo pUrve karelA tapanA prabhAve karIne saMcita kareluM sukha hajAro varSanA AyuSya sudhI hajAro strIonI sAthe bhogavatA, anupama zabda-sparza-rasa-rupa ane gaMdhano upabhoga karatAM chatAM kAma bhogamAM atRpta rahyAM thakA mRtyune pAme che. vaLI baLadeva ane vAsudeva paNa maraNa pAme che. tevo pravara puruSa che, moTA, baLa-parAkramavALA che, moTA dhanuSano TaMkAra karanArA che, mahA satsAhasanA sAgara che, pratispardhIthI jItI na zakAya tevA che, dhanurdhara che, puruSomAM vRSabha samAna che, e rAma (baLadeva) ane kezava (vAsudeva) e be bhAI parivAra sahita che. vAsudeva, samudravijaya Adi daza dazAI hRdayanA vallabha che; pradyumnakumAra, Adi yAdavonA sADA traNa karoDa kumAronA hRdayanA vallabha che, tathA devI rohiNI ane devI devakInA hRdayane AnaMdano bhAva utpanna karanArA che. soLa hajAra pradhAna rAjAo temanI pAchaLa pAchaLa hIMDe che. soLa hajAra devIonAM nayana-hRdayane vahAlA lAge che. nAnA prakAranA maNi, suvaNa, ratna, motI, pravAla, dhana, dhAnya vagere RddhinA saMgrahathI temanA koSAgAra bharelA che. hajAro ghoDA, hAthI, rathanA svAmI che. hajAro gAma, Agara, Adi bhayavarjita hoIne sukhasamAdhi ane AnaMda bhogavatAM vividha lokothI bharelI pRthvI, sarovara, AdithI netrane AnaMda Ape che. evA ardha bharatanA te svAmI che. vaLI cha prakAranI RtuonA guNakarmathI te yukta che. evA ardha bhAratanA svAmI. dhairyavata, kIrtivaMta puruSa che, acchinna baLazALI che, ati balavaMta che, koIthI haNAya nahi tevA che, aparAjita che, zatranuM mardana karanAra che, hajAra verInA mAnanuM mathana karanAra che, matsararahita che, capaLatArahita che, acaMDa-che. mRdu-bolanArA che, hasamukhA che, gaMbhIra-madhura vacana uccAranArA che, je Ave tenI pratye vAtsalyabhAva dharanArA che, zaraNe AvelAMne rAkhanArA che, sAmudrika lakSaNavyaMjanAdi guNathI sahita che, mAnonmAna pramANa saviyave suMdara deha che, caMdranI peThe saumya AkAra che, kamanIya-manohara che, priyaMkara darzana che, kAryane viSe udyamI che, duHsAdhyanA sAdhaka che, AjJA pramANe sainyAdine pravatavanAra che, gaMbhIra Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 Azraya, adhyayana-4 darzanavALA che, tAlavRkSanA cihnathI aMkita dhvajA (baLadevanI) ane garuDa pakSInA cihnathI aMkita dhvajA (vAsu devanI) ne pharakAvanArA che, atibaLavaMta che, garjanA kara nArA che. abhimAnavALA che, mauSTika malakane cUrNa karanArA (baLadeva) che, cANura mallane cUrNa karanArA (vAsudeva) che, rijha tRSabhanA dhAtaka che, kesarI siMhanA mukhane vidAranArA che, ati darpavAna nAganA darpanuM mathana karanArA che, amala ane arjuna nAmanAM vRkSone bhAMganArA che, mahAzakuni ane pUtanA vidyAdharInA vairI che, kaMsanA mAranAra che, jarAsaMghanA mAnanuM mardana karanAra che, ghaNI zalAkAe karI sahita virAja mAna che, caMdramaMDala sarakhI kAntivALA che, sUryanA kiraNakavacathI prasaratA teje karIne jAjvalya mAna evA aneka daMDovALA chatra karIne virAjamAna che, vaLI moTA parvatonI guphAonI vicaratI nIrogI gAyonI pUMThe nIpajatA ane nirmaLa sapheda vikaselA kamaLa jevA ujaLA cAmarothI virAjamAna che, e cAmaro rajatagirinA zikhara jevA vimaLa che, caMdranA kiraNa sarakhA ujaLA che, svaccha cAMdI jevA nirmaLa che, pavanathI hAlatAM caMcaLa pANImAM nAcatAM mojAMe karI kSIrodaka sAgaramAM je kallola prasarI rahe che tenA jevAM caMcaLa e cAmara vIMjAI rahe che; nAnA prakAranAM maNiratna, mUlyavAna ane tapAvelA suvarNathI nIpajAvelA vicitra daMDathI e cAmaro zobhe che, evA prakAranA lAlitye karIne yukta cAmaro rAjAnI lakSmInA samudAyane prakAzita kare che, moTAM nagaromAM nIpajatAM ane samRddha rAjAvaDe sevAtA sugaMdhI dravyo jevA dasa prakAranA dhUpathI suvAsita temanA sthAna maghamaghATa karI rahe che, temanI beu pAse cAmaronA sukhakArI zItaLa vAyuthI temanAM aMga vIMjhAI rahe che, teo ajita che, ajita rathavALA che, hAthamAM haLa-muzaLa-bALane dhAraNa karanAra (baLadeva) che; zaMkha, cakra, gadA, trizULa, naMdanaka khaDa gane (vAsudeva) dhAraNa kare che, suMdara, ujjavala, uttama, vimaLa kaustubhamaNi hRdayane viSe dhAraNa kare che, mastakapara mukaTane dhAraNa kare che. vaLI kuMDale karI zobhAyamAna temanA vadana che, sapheda jevAM temanAM netra che, temanAM vakSasthaLa zobhe che, zrIvaccharupI DuM jemanuM lAMchana che, tevA teo ati yazasvI che. judAM judAM ekaso ne ATha prazasta suMdara lakSaNo thI virAjita temanAM aMgopAMga zobhe che, matta airAvata hAthInI lIlAyukta gatinA jevI temanI vilasita; kaTisUtra sAthe nIlAM (baLadeva) ane pILA (vAsudeva) vastro teo pahere che, ane teje karI dIptimAna che. naramAM siMha jevuM temanuM baLa che ane siMha jevI temanI gati che; evA teo paNa asta pAmyA. moTA rAjAomAM siMha samAna saumya, dvArAmatI nagarInA pUrNa caMdra pUrvakRta tapanA prabhAve karIne saMcelAM sukho aneka zata varSonA AyuSya sudhI strIo sAthe bhogavatAM, sakaLa dezanA pradhAna sukhoe vilA satAM chatAM, anupama zabda-sparza-rasa-rupa-gaMdhane anubhogatAM, teo paNa kAmabhogane viSe atRpta rahyA thakA maramadharmane pAme che. vaLI maMDalIka rAjA senAvALo che, aMtaHpuravALo che, pariSadA-parivAravALo che, * purohita sahita che, tenA amAtya daMDanAyaka, senApati maMtraNA viSe ane nIti viSe kuzaLa che, tenA bhaMDAramAM bharelo che. teo vipula rAjya lakSmIne bhogavatAM, ahaMkAre gajatAM ane baLe karIne matta chatAM kAmabhogamAM atRpta rahIne maraNa dharmane pAme che. punaH uttarakuru-devakurunAM vanavivaromAM je page cAlatAM manuSyanA samUha che, teo bhoge karI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 pahAvAgaramAM. 1/4/19 uttama che, bhoganAM lakSaNa bhoganI reSAone dhAraNa karanArA che, bhoge karIne zobhAya mAna che, prazasta -saumya-pratipUrNa rupe karIne darzana karavA yogya che, sughaTita avayavoe karIne suMdara aMgavALA che, lAlA kamaLapatra jevAM manohara temanAM hAthapaganAM taLIyAM che, DA AkAranA kAcabA jevAM temanA suMdara caraNa che, susaMhata temanI AMgaLIo che, uMcA-pAtaLA-lAla ane snigdha temanAM nakha che, sughaTita suzliSTha ane mAMsala temanI paganI ghuMTIo che, mRgalInI jaMghA upara jema kuruviMdanAM tRNanA jevA Avartaka jevI jaMghA che, dAbaDAnA DhAMkaNAnA jevA svabhAve karIne mAMsala temanA ghuMTaNa che, uttama matta hAthInA jevI vilAsayukta hIMDavAnI gati che, suMdara ghoDAnA sarakhuM temanuM guhyAMga che, jAtavaMta ghoDAnA jevo temano maLarahita deha che vartulAkAre temanI kamara che, gaMgAnA Avartana peThe, dakSiNA vartanI peThe, taraMgabhaMganI peThe, sUryakiraNathI jAgRta thaIne vika sita thayelA kamalanI peThe gaMbhIra tathA vikaTa temanI nAbhi che, ekaThI bAMdhelI tragaDI jevo, muzaLa jevo, darpaNa jevA nirmaLa karelA suMdara sonA banAvelI talavAranI mUThanA jevo ane vajanA jevo pAtaLo temanA zarIrano madhyabhAga che; sarala. supramANayukta avirala, svAbhAvika sukSma, kALI, snigdha-tejavaMta, zobhAyukta, manohara, sukumAra, ane suko maLa evI temanI rojarAji che, matsya ane paMkhI jevI suMdara ane mAMsala temanI kukSI- jaThara deza, matsyanA jevuM temanuM udara che; nIcAM nIcAM namatAM, saMgata- suMdara, supramANayukta -ramaNIya temanAM pAsAM che, kanakanA sarakhI temanI kAntI che, nirmaLa, Do ane rogarahita temano deha che; sonAnI zilAnA taLIyA jevI, prazasta, aviSama, samAMsala, vistIrNa ane pahoLI temanI chAtI che, dhUsarA sarakhA, mAMsala, ramaNIya ane moTA hAthanA poMcA che; susaMsthita, suzliSTha, viziSTa manojJa, sunizcita-zubha pudgala yukta, vizALa, dRDha ne subaddha asthi nA saMghI che, moTA nagaranI bhogaLa sarakhI vartulA kAra temanI bhujAo che; ramaNIya ane goLa argalA jevA dIrdha temanAM bAhu che, lAla hatheLIvALA mRdu, mAMsala, zubha lakSaNayukta, prazasta, achidra- -avirala AMgaLIothI yukta temanA hAtha che; puSTa, suMdara ane komaLa temanI AMgaLIo che; lAla, pAtaLA, prakAranI rekhAo che; sUrya-caMdra-zaMkha-cakra dakSiNAvarta sAthIo ema jUdI jUdI suMdara hAtha mAMhenIrekhAo che,mahISa,zakaravarAhasiMha,zArdUla,vRSabha,hAthI samAna vistIrNa temano skaMdhapradeza che; cAra AMgaLa pramANanI zaMkhanA sarakhI temanI grIvA Doka che; yathAvasthita zobhAyukta mUcha che; mAMsala, DI, prazasta siMha sarakhI vistIrNa haDapacI che. pAke bIMbaphaLa jevA lAla nIcalA hoTha che; dhoLI, caMdramAnA TukaDA jevI sapheda, nirmala zaMkha jevI, gAyanA dUdha jevI, samudra phINa jevI, kuMdanAM puSpa jevI, pANInAM TIMpA jevI, kamaLa jevI dhoLI dAMtanI hAra che, agnithI tapAvelA nirmala unA suvarNanA jevuM lAlA temanuM tALavuM ane jIbha che; garuDanI cAMca jevI lAMbI, sarala ane uMcI temanI nAsikA che; khIlelA puMDarIka-kamaLa sarakhAM temanAM nayana che; vikaselI, sapheda, pAMpaLa sahita temanI AMkho che; thoDA namAvelA dhanuSya sarakhI, manohara vAda LAnI rekhA jevI kALI, saMsthita, ekasarakhI, lAMbI, sudaMra temanI bhramaro che; suMdara AkAravALA temanA kAna che; puSTa ane mAMsala gAlano pradeza che, tAjA ugelA bAlacaMdranA AkAranuM temanuM snAyuM karI sahita, unnata,zikara sahita gharanA jevuM vartulAkAre temanuM mastaka che,agnimAM tapA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - " Azrava, adhyayana-4 273 velA nirmaLa suvarNa jevo lAla kezano aMtabhAga tathA mastakanI cAmaDI che, zAlmalI vRkSanA atyaMta puSTa-kaThIne ane vidArelA phaLanA jevA mRdu, vizada, prazasta, sUkSma, lakSaNavaMta, sugaMdhayukta, suMdara, bhUjamocaka ratna jevA bhramarA jevA, nIla ratna jevAM. kAjaLa jevAM, harSita bhramaranA samUha jevA, snigdha, samUharupe avikhaya, vAMkA vaLelAM, suniSpanna, suvibhakta ane eka bIjAnI sAthe susaMgata evAM temanAM aMgo lakSaNa ane vyaMjana guNe karIne yukta che; prazasta batrIsa lakSaNa dhAraNa karanArA che; haMsanA jevo koMcI pakSI nA jevo, dudubhinA jevo, siMhanA jevo, meghanA jevo, manuSyanA samUhanA svara jevo temano svara che; susvarayukta temano dhvani che; vajaRSabhanArAca saMvananane dhAraNa karanArA che; samacurarasTa saMsthAne karI saMsthita che, kAMntimAna tathA udyotavaMta temanAM aMgopIMga che; rogarahita temAnA zarIranI tvacA che; kaMka pakSInA jevI temanI gudA che; pArevAnI peThe temane AhAra pace che zakuni pakSInA jevAM temanI gudAnAM pAsAM che, je malavisarjana karatAM kharaDAya nahi; kamaLa sarakho temanA zvAsano gaMdha che; sugaMdhI vadana che, manohara temanAM zarIramAMnA vAyuno vega che, gauravarNIya, sateja ane kALo temanA zarIrane anurupa kukSIpradeza che; amRtarasa sarakhAM phaLano AhAra karanArA che; traNa gAuM uMcAM temanAM zarIra che; traNa palyopamanI temanI sthiti che; traNa palyopamanuM utkRSTa temanuM AyuSya che, tevA e jugalIyA paNa kAmabhogathI atRpta rahyA thakA maraNadharmane pAme che. temanI strI paNa saumyAkRtivALI ane suniSpanna savage karI suMdara hoya che; pradhAna strIonA guNe karIne yukta hoya che; ati kamanIya, viziSya pramANa yukta, suMvALA, sukumAra, kAcabAnA AkAranA suMdara caraNo temane hoya che, sarala, mRdu, puSTa ane avirala temanI AMgaLIo hoya che; uMcA, sukhadAyI, pAtaLI, rAtA, sunirmita ane adgazyamAna evA temanA paganA ghuMTaNa che; mAMsala, prazasta ane subaddha -snAyu yukta temanA saMdhi che; keLanA sthaMbhathI adhika AkAravALA, vraNarahita, sukumAra, mRdu, komaLa, avirala,ekasarakhA, lakSaNayukta, vartulAkAra, mAMsala, paraspara sarakhA evA temanA sAthaLa che, aSTApada taraMganA pATalAmAMnI rekhAo jevI rekhAothI yukta, prazasta, vistIrNa, pahoLI temanI kaTI- kamara che; vadananI laMbAInA pramANathI bamaNo vizALa, mAMsala, draDha, evo temanI kaTIno pUrva bhAga che; vajanA jevuM virAjita, prazasta lakSaNayukta, kRza temanuM udara-peTa che; kaza temano madhyabhAga che; sarala, pramANapata, jAtavaMta-svAbhAvika, pAtaLI, akhaMDa, sateja, zobhAyukta, manohara, sukumAra, mRdu ane jUjavI temanI romarAjI che; gaMgAnA AvartanI peThe, taraMgabhramanI peThe sUryanAM kiraNathI jAgRta thaI vikAsa pAmelA kamaLanI peThe gaMbhIra ane vikaTa temanI nAbhI che; nIcA namatAM, aMtararahita, suMdara, nirmaLa guNopeta, suparimANayukta, mAMsala ne ramaNIya temanA pAsAM che; puMThanA asthi adrazyamAna che, sonA samAna kAntimAna, nirmaLa, sujAta, rogarahita, temanI gAtrayaSTI che, sonAnA kaLazanA jevA pramANayukta, eka sarakhA, sulakSaNayukta, manohara zikhara yukta, samazroNIyukta, evA be vartulAkAra temanAM stana che, sarpanI peThe anukramavALA komaLa, gAyanAM pUchaDAnI peThe goLa, eka sarakhA, madhyabhAge, virala, namelA, ramaNIya ane lalita temanA bAhuM che; tAMbA jevA lAla nakha che; hAthanA agra bhAga mAMsala che, komaLa ane puSTa AMgaLIo che; hAthamAMnI 18 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 pastAvAgaraNa - 14/20 rekhAo sateja che; puSTa ane uMcI kAkha tathA bastIpradeza che; paripUrNa puSTa gAla che; cAra AMgaLanA mApanI, zaMkhane AkAre, rekhA sahita temanI grIvA-Doka che; mAMsala tathA ruDA AkAranI temanI haDapacI che; dADamanAM phula samAna rAto, puSTa, jarA lAMbo, AkuMcita evA suMdara nIceno hoTha che; nirmala temanA dAMta che lAla kamaLa ane lAla padmapatra samAna sukomaLa temanuM tALavuM ane jIbha che; kareNanI kaLI sarakhI vAMkI, uMcI ane saraLa temanI nAsikA che; sulakSaNayukta, prazasta, nirmaLa, manohara, temanAM nayano che; thoDA namAvelA dhanuSya sarakhI, manohara, kALI vAdaLanI rekhAsamI, eka sarakhI, pAtaLI, kALI ane sateja temanI bhramaro che; suMdara AkAravALA, pramANayukta ane ruDA temanA kAna che; puSTa ane suMvALA temanA gAla che; cAra AMgala jeTaluM vizALa temanuM lalATa che; kArtika mAsanI pUrNimAnA caMdranuM sarakhuM nirmaLa, paripUrNa caMdramAM jevuM temanuM vadana che; chatra sarakhuM mastaka che, atyaMta kALA ane sateja tathA lAMba temanA mastakanA keza che; batrIza lakSaNa teo zarIra para dhAraNa kare che; haMsa sarakhI temanI gati che; koyalanA jevI madhura temanI vANI che; sarva janane kamanIya ane vallabha-priya che; cAmaDInI karacalI, sapheda keMza, vyaMga duSTa varNa, vyAdhi, durbhAgya, zoka ItyAdithI teo rahita che; uMcapaNe puruSathI thoDI ochI uMcI che; zRMgAra rasanA AgAra rupa suMdara temano veza che; suMdara stana, jaghana, vadana, hAtha, paga, netra, lAvaNya, rupa, yauvana e guNe karIne sahita che; naMdana vananA vivara mAM e apsarAnI jema paribhramaNa kare che; uttarakurune viSe manuSya rupe apsarA sarakhI, Azcarya upajAvanArI, dekhavAyogya traNa palyopamanuM utkRSTa AyuSya pALIne paNa kAma bhogane viSe atRpta rahI thakI mRtyudharmane pAme che. [21]maithunasaMjJAmAM gRddha ane moha-ajJAnathI bharelA teo viSarupI viSanI udIraNA karatA eka bIjAne zastra karIne haNe che. vaLI, keTalAko parastrInI sAthe pravartatA bIjAothI haNAya che. vAta jAhera thatAM teonA dhanano ane svajanAdikano nAza thAya che parastrI thakI jeo nivaryA nathI, maithunasaMjJAmAM vRdgha che, mohe bharelA che, tevA azva, hAthI, godhA, mahISa, mRgo, kAmavyAkuLatAthI paraspara mArAmArI kare che, temaja kArmI manuSyo, vAMdarA ane pakSImAM mAMhomAMhe virodha kare che, mitra hoya te verI thAya che. paradArAgAmI manuSyo siddhAntanA arthane, dharmane, samAcArIne kazA lekhAmAM gaNatA nathI. dharmanA guNane viSe 2kta evo brahmacArI paradArAnA sevanathI kSaNamAtramAM cAritrathI bhraSTa thAya che. tethI apayaza, apakIrti, vyAdhine vadhAre che, ane beu lokamAM durArAdhaka thAya che. paradArAthI jeo nivastya nathI temAMnAM koI paradArAne zodhatAM pakaDAya che, haNAya ane beDImAM ruMdhAya che, e pramANe atyaMta moha-mugdhatA rupa saMjJA maithunanuM kAraNa che ane tethI parAbhavelA jIvo durgatine pAme che. vaLI jUdAM jUdAM zAstrone viSe paNa sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke pUrve (tejakAraNathI) lokono kSaya karanArAM yuddho thayAM che. sItA, draupadI, RRkmiNI, ItyAdi aneka strIone arthe saMgrA mo thayelAM saMbhaLAya che. e pramANe thayelAM yuddho adharmonAM-viSayanAM mULa che. abrahma caryane sevanArA IhalokathI ane paralokane viSe paNa naSTa thAya che. mahAmoharupI aMdhakArane viSe ane ghora jIvasthAnane viSe paDIne teo naSTa thAya che, trasa, sthAvara, sUkSma, bAdara, pati, apati, sAdhAraNa-anaMtakAya, pratyeka vanaspatimAM teo upaje, vaLI aMDaja Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , , Azrava, adhyayana-4 25 poteja rAyuMja rasaja saMsvedaja saMmUchita ubhi tathA nArakI devatAmAM teo upaje. cAre gatimAM jarA, maraNa, roga, zoka Adie karI zokabhaya saMsAramAM ghaNA palyopamAM sAgarapama sudhI, anAdi-anaMta ane dIrdha kALavALI evI cAra gatirupa saMsAra aTavImAM e mohane vaza paDelAM jIvo vAraMvAra paribhramaNa kare che. abrahmacaryano phaLavipAka evA prakArano che. abrahmacarya IhalokamAM ane paralokamAM alpa sukha ApanAruM ane bahuM dukha ApanAruM che, mahA bhayarupa che, dhaNA karma rupI melathI AkaruM che, dAruNa-karkaza azAtA upajAvanAruM che, hajAro varSe paNa aNabhogavya na chUTe tevuM che. adhyayanaH4-AsavAraH4nI manidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayanaHpaAvakAraH5) [21]he jaMbU! have huM AjhavaddhAranuM pAMcamuM adhyayana parigraha viSe nizcaya karIne jema che tema kahuM chuM te sAMbhaLa. vividha prakAranAM maNi, suvarNa, ratna, mUlyavAna, parimala sugaMdha, putra- strI Adi parivAra, dAsIo, dAsa cAkara, zreSTha ghoDA, hAthI, gAya, bheMsa, uMTa, gadheDAM, bakarAM, zibikA gADAM, ratha, yAna yugma spaMdana palaMgAdi zayana, dhana, dhAnya, pANI, bhojana, vastra, gaMdha mAlA, vAsaNa, bhavana ItyAdi vidhavidha vastuone rAjA bhogave che. temaja bahuvidha bharatakSetra che temAM aneka parvato, nagara, Adi hajAro sthAno AvelAM che. evA bharatakSetrane temaja bhayarahita pRthvIne eka chatra. sAgara sahita bhogavatA chatAM rAjAnI tRSNA aparimita ane anaMta rahe che. temanI sAthe moTI ne moTI IcchArupe parigrahanuM vRkSa vadhavA lAge che. e vRkSanA narakarupa jADAM mULa che. lobha, saMgrAma ane kaSAya rupa moTuM thaDa che, seMkaDo ciMtApe aMtararahita vistIrNa zAkhAo che. garvarupe vistAra vaMta upalI ane madhya bhAganI pratizAkhAo che, mAyAkapaTapa chAla, pAMdaDAM ane nAnI TIzIo che, kAma-bhogarupa puSpa-phaLa che, zarIrano kheda, manano kheda, kalaha, e vaDe kaMpato teno zikharano bhAga che; evA parigraha rupI vRkSane rAjA pUje che, je nilabhatArupa mArga che te mArganI argalArupa e parigraha vRkSa che. [22]e parigrahanAM guNaniSpanna 30 nAmo A pramANe cheH-parigraha, saMcaya caya upacaya nidhAna saMbhAra saMkara Adara pIMDo banAvavo, dravyasAra mahecchA, pratibaMdha lobhasvabhAva, moTI cAyanA, upakaraNa saMrakSaNa bhAranuM kAraNa, anarthanuM utpAdana, kleza no karaMDiyo, dhana dhAnyAno vistAra, anarthanuM kAraNa, saMstava mananuM agopana, zarIrano AyAsa aviyoga amukti tRSNA, anarthakadhanAdino AsaMga,asaMtuSTa vRtti. [23]parigraha karanArAo mamatva mUcchathI grasta ane lobhagrasta hoya che. bhavanapati Adi vimAnavAsI devo paNa parigrahanI rucivALA ane vividha prakAranA parigraha karavAnI buddhivALA hoya che. devatAo jevA ke asurakumAra, vyaMtaro A devo mahA RddhivaMta che, uttama che; e cAre prakAranA devatAo pariSada sahita che, paNa teo mamatA kare che. have temanA parigrahanI vastuo kahe che, bhavana, vAhana, yAna Asana, nAnA prakAranAM vastra, bhUSaNa, uttama hathiyAro, nAnA prakAranAM pAMca varNanAM maNiratnono divya saMcaya, vividha pAtro, svecchAe karIne nAnA prakAranA rupa vidurve tevI apsarAono Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 pahAvAgaraNa - 1/5/23 samUha dvIpa, samudra, dizAo, vidizAo, cetyo vanakhaMDo, parvata, gAma, Adi dhaNA padArthono parigraha rAkhatAM, bhAre vistIrNa dravyanuM mamatva rAkhatA, deva-devIo ane Idro paNa tRpti ke tuSTi pAmatA nathI. teonI buddhi atyaMta lobhe karIne parAbhavelI che. vaLI himavaMta IkSakAra, vRtta parvata, kuMDala, parvata, rucaka, mAnuSottara parvata, kAlodadhi, lavaNa samudra, gaMgAdika nadI, padma Adi draha, ratikara parvata, aMjanaka parvata dadhimukha parvata, avapAta parvata utpAta parvata kAMcanagiri, vicitra parvada, jamaka parvata, zikharI parvata, ItyAdi parvatonA kUTane viSe vasatA devo parigraha dhAratA chatAM vRddhi pAmatA nathI, tevIja rIte varSadhara parvatanA deva ane akarmabhUminA deva paNa vRddhi pAmatA nathI. vaLI karmabhUmimAM je je deza rupa vibhAgo che temAM je manuSyo, cakravartI, vAsudeva, baladeva, mAMDalika rAjA, yuvarAja, paTTabaMdha, senApati, Ilma purohita, kumAra, daMDanAyaka, mAMDalika sArthavAha, kauTuMbika amAtya, ItyAdi bIjA je aneka manuSyo vase che te badhA parigrahane karanArA che. e parigraha aMtarahita che, zaraNarahita che. duHkhabharyA aMtavALo che, adhuva che, anitya che, azAzvata che, pApakarmanA mULarupa che, nahi karavAyogya che, vinAzanA mULa rupa che, atyaMta vadha-baMdha-klezanA kAraNarupa che, anaMta saMklezanA kAraNa rupa che, dhana-dhAnya-ratnAdino samUha karatA chatAM lobhathI grasta thayelAo saMsAramAM paribhramaNa kare che. e saMsAra sarva duHkhonA nivAsasthAna rupa che. parigraha sevavAne arthe ghaNA manuSyo seMkaDo prakAranAM zilpanI kaLAo zIkhe che; strIonI ratinI upajAvanArI zIkhe, sevAne arthe zilpakaLA, talhAranI kaLA, lekhana kaLA, khetInI kaLA, vyApAranI kaLA, vyavahAra zAstra, arthazAstra, khaDuMgA dinI mUTha pakaDavAnI kaLA, vidhavidha maMtraprayoga ane bIjA aneka prakAranA kaLAvidyA vagereparigraha karavAnA kAraNarupa dhaMdhA sudhI teo kyAM kare che. vaLI e maMda buddhinA manuSyo parigraha sevavAne arthe prANIono vadha kare che. jUThuM bole che, mAyA-prapaMca kare che, sArI vastumAM naThArI vastu meLavIne Ape che, pArakA dravyane levAno lobha kare che, potAnI ane pArakAnI strInA sevanathI zarIra ane manano kheda prApta kare che, kalaha, bhAMDaNa, vaira, apamAna ane kadarthanA pAme che. IcchA ane mahecchA rupI seMkaDo tRSAoe karIne tapasyA karIne tarasyA, tRSNAe karI lobhagrasta ane AtmAnA anigrahavALA. manuSyo niMdanIya krodha, mAna, mAyA ane lobha kare che. vaLI parigrahathIja nizcaye zalya. daMDa, garva, kaSAya, saMjJA kAmaguNa. Aavakarma, IdriyavikAra, vezyA, svajana saMyoganI mamatA, sacitta-acitta dravyanuM mizraNa, ItyAdi prApta IcchA upaje che. [24]tIrthakara bhagavAne kahyuM che ke devatA, manuSya ane asurAdi lokamAM lobhathI upajelA parigraha jevo bIjo koI graha nathI, pAza nathI, pratibaMdha nathI, sarvalokamAM sarva jIvone parigraha vaLagelo che. parigrahathI graselA jIvo paralokamAM naSTa thAya che ane ajJAnarupI aMdhakAramAM magna thAya che. mahAmohanIyathI mUrzita thayelI mativAlA e jIvo lobhane vaza thaI rahevAthI mahA ajJAnanA aMdhakAra rupa evA jIva-nikAyamAM dIrdhakALa sudhI paribhramaNa kare che. evA parigrahano phaLavi pAka A lokamAM ane paralokamAM alpa sukha ane bahu duHkha rupa che. te mahAbhayanuM kAraNa che. karmapI rajane. gADha rIte utpanna kare che, te dAruNa che, kaThora che, azAtAkAraka che ane hajAro varSa sudhI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 * Azraya, adhyayana-5 bhogavyA sivAya na chuTA tevuM karma che. 25-29]e pramANe Asavo karmarupI rajathI jIvane malina kare che ane samaye samaye jIvane cAra gatinA kAraNa rupa saMsAramAM rakhaDAve che. te anaMta adharmayukta ane amRtapuNya jIvo dharmane sAMbhaLatA nathI ane sAMbhaLIne pramAda kare che, teo sarva gatimAM bhaTake che. bahu prakAre upadeza pAmyA chatAM mithyAdraSTi ane buddhihIna ane nikAcita karmathI baMdhAyelA manuSyo dharmane sAMbhaLyA chatAM Acare nahi. sarva duHkhono aMta lAvanArA, guNamAM madhura evA jinavacana rupI auSadha ApyA chatAM jeo te pIvAne IcchatA nathI teo zuM karI zakavAnA che ? jeo pAMca Asrava chAMDIne pAMca saMvarane bhAvapUrvaka pAme che, teo karmarupI rajathI mukta thaIne siddhine pAme che. adhyayana pa-AsravaDhAra-panI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa | AzravadhAra-gurjarachAyApUrNa ] kara saMvaradvAra para (adhyayana-saMvaradvAra 1) 3i0he jaMbU ! sarva duHkhonA kSayane mATe je rIte bhagavaMte kahyA che te rIte huM pAMca saMvaradvArane athatu Azraya-nirodha dvArone anukrame kahIza. [31]paheluM ahiMsA, bIjuM satya, trIjuM dattAnugrahaNa (AjJA ApelI vastuja levI) cothuM brahmacarya ane pAMcamuM aparigrahatva. [32]pAMca saMvara dvAromAM paheluM ahiMsA (saMvaradvAra) trasa ane sthAvara jIvone kalyANakArI evI A ahiMsAne bhAvanA sahita tenA guNonA paricayapUrvaka kahIza. [33]he suvratadhArI jaMbU ! je saMvaro kahevAyA che te saMvara A prakAre mahAvrata rUpa che lokahitane mATe zreSTha vrata svarUpa che. zratamAM tene sAgara samAna kahyA che. tapasaMyama-mahAvrata rUpa che. zreSTha zIla-guNarUpa paNa che, satya ane ArjavatA rUpa che. cAra gatinuM varjana thAya che. sarve jinezvaroe te upadezela che. karma rajanA vidAraka che. seMkaDo bhavono nAzaka che. seMkaDo duHkhono saMvaravaDe mokSa-chUTakAro thAya che seMkaDo sukhono pravartaka che. kApuruSo vaDe dhAraNa karavAne azakya ane puruSo vaDe sevana-AcaraNa karavA yogya che. nivaNa gamana ke svarganI prApti karAvanAra che. tevA prakAranA A pAMca saMvara dvAro che. temAM paheluM "ahiMsA" che. A ahiMsA deva manuSya ane asura loka ne mATe dvIpa samAna che. jIvone mATe rakSaNa-zaraNa-gati-pratiSThA rUpa che. A ahiMsAnA nivaNa. nivRtti, samAdhi, zAMti kirti, ratI, viratI, mRtAMga, tRpti, dayA, vimukti zAnti samyak ArAdhanA, mahatI. bodhI, dhRti, samRddhi, ddhi, vRddhi, sthiti, puSTi, naMdA, bhadrA, vizuddhi, labdhi, viziSTa vRSTi kalyANa, maMgala, pramoda, vibhUtI, rakSA, siddhi-AvAsa. anAstrava, kevalInuM sthAna, ziva, samiti, zIla, saMyama, zIlagRha, saMvara, gukhI, adhyavasAya, uzraya, yajJa Ayatana,jayaNA,apramAda,AzvAsa,vizvAsa, abhaya,sarvajIvonI lakSmInAanAghAta, cokSA, pavitra, zuci, pUjA, vimalA, prakAzarUpa nirmalatara vagere sAITha nAmo kahyA che. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 pahAvAgara- 234 3i4]A te ahiMsA bhagavatInA paryAyavAcI athati te-te dharmanI apekSAe che. je bhavabhIta thayelA prANIne mATe zaraNarUpa, pakSIo mATe AkAzarUpa, tRSAtura mATe pANIsamAna, kSudhAturamATe bhojana, samudra madhye vahANa, catuSpada-prANI mATe vizrAma, rogIne mATe auSadhi, aTavI madhye sArtharUpa evI A ahiMsA A badhI upamA karatA paNa adhiktara che. A je ahiMsA che te pRthvi-jala-agni-pavana- vanaspati- bIjaharitakAya-jaLacara-sthaLacara-khecara-traNa-sthAvara- sarve bhUto-jIvone kalyANakArI che. A pUrvokta bhagavatI ahiMsA che te aparimita jJAna-darzananA dhAraka zIla guNa-vinaya-tapa-saMyama dhAraka nAyaka-tIrthaMkara-sarvajagavatsala-triloka pUjya- jinacaMdra-bhagavaMtoe potAnA jJAnathI sArI rIte joyelI-jANelI viziSTa avadhijJAnI dvArA kahevAyelI, Rjumati manaH paryavajJAnI thakI pratyakSa jovAyela, vipulamati manaH paryava jJAnIthI vidita, pUrvadharothI bhaNAyelI-vaikriya labdhidhArIthI pAlita, mati-zruti-mana paryava ane kevaLajJAnI dvArA levAyelI Amalabdhi jaLoSadhizlekhauSadhi- vipuDoSadhi-sarvoSadhi Adi labdhi jene prApta thaI che te tathA bIja buddhi-koSTha buddhi- padAnuM sArI labdhi-saMvigna zrotalabdhi jemane prApta thaI che tenA vaDe sevAyela, zratadhara-manavacanakAya-baLavALA, jJAna-darzana cAritra baLavALA, kSIrAstrava- madhvAzraya sapiMrAsava-akSiNamahAnasI cAraNa-vidyAdhara Adi labdhivAn thakI sevAyela eka- betraNa-cAra yAvatu cha mAsI parvatanA tapasvI tathA ullita-nirliMta-aMta prAMta rUkSa samudAna. anna glATamAna evA bhikSAcara thakI sevAyelI che, saMsRSTa-sajjAta upani hitaka-zuSaNika saMkhyAttika draSTilAbhika adraSTilAbhika- pRSTi- lAbhika-Adi abhigraha dhArI dvArA levAyela che. vaLI AahiMsA-AyaMbila-purimahaMDha-ekAsaNuM-nivibhatrapiMDa pAtika pari mitapiMDapAtika aMtAhAraka -paMtAhAraka- arasAhAraka-virasAhAraka-rUkSAhAraka- tucchA hAraka aMtajIvI yAvatu tuccha jIvI, upazAMta jIvI, prazAMta jIvI, vivikta jIvI. akSIra madhusarpiSTha ane samadhamAMsAzika e sarve dvArA levAyelI che. sthAnA tikapratimAsthAyika-sthAnonjarika- vIrAsanika naiSadhika daMDAyatika laMgaDazAyika ekapArzvaka AtApaka aprAvRtta-aniSThIta-akaMDUka-dhRta keza zvavyu loma nakhavALA sarvagAtra pratikarma vimukta-samIcIna evA aneka kRtadhara bhagavaMtoe A ahiMsAnuM sevana kareluM che. zrutajJAna viditabuddhi-dhIramati buddhi-ugra tejalezyAvALAnizcaya vastu, nirNaya karavAmAM ane dhyAnamAM lIna aNubaddha dharmadhyAnI pAMca mahAvratothI yuktasamiti vaDe samita-pApa zAMta chakAya jIva rakSaka-nityaapramata-evA evA prakAranA guNothI yukta evA guNavAna puruSoe tenuM anupAlana karyuM che. A ahiMsAnA pAlake zuM karavuM joIe te jaNAve che. pRthivI- jala- agnivAyu-vanaspati-traNa-sthAvara e sarva jIvonA dayArUpa prayojanane mATe zuddha- nirdoSa AhAra AdInI gaveSaNA karavI joIe. sAdhuo e te AhAra akata akArita -animaMtrIta-desika doSa rahita-sakrita-navakoTI vaDe parizuddha zakti Adi daza doSathI rahita-uddagama utpAdana ane eSaNA zuddha-jIvarahita evo prAsuka AhAra sAdhue levo joIe. Asane besIne kathA karatAM evA temane koI lAvIne Ape to paNa , Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-da 279 na kalya, cikitsA-maMtra-vanauSadhi. AhAra paNa na kalpe. lakSaNa utpAta jyotiSa nimitta svapra phaLa.- kAma kathAdi- kutUhala prerakAdi rIte bhikSA levI sAdhune na kahyuM. e ja rIte daMbhavRtti-saMrakSaNa-zAsana prayoga prazaMsA-bahumAna ApIne pUjA karInehilanA-niMdanA gahanatajanA tADanA-bhaya batAvIne abhimAna krodha cAcaka vRtti-AdithI gocarInI gaveSaNA karavI joIe nahIM. temaja mitratA prArthanA sevanA dvArA gocarInI gaveSaNA karavI nahIM. paraMtu ajJAna-amRddha adviSTa adIna mAnasika vikAra rahita-akaNa aviSAda tanAva tyAgIne-saMyamamAM udyamI rahIne cAritra vinaya yukta-samAdhiguNa yukta. evA thaIne bhikSAnI gaveSaNA-zodha kare. A pravacana jagatanA chakAyanA jIvonI rakSA rUpa dayAnA nimitte bhagavaMte kahela che. te jIvone hitakartA, parabhavamAM zubha phaLadAyI, bhAvimAM kalyANakArI, zuddha, nyAya yukta, akuTila, anuttama, sarva duHkhonuM upadAmana karanAra che. 1 [35]A prathama vratanI pAMca bhAvanAo che. tenA vaDe prANAtipAta viramaNa vratanI sArI rIte rakSA thAya che. -1-kleza na thAya te rIte jyaNApUrvaka gamana karavuM te A rIte yugapramANe bhUminuM avalokana karatAM draSTi vaDe kIDA, pataMgIyA traNa sthAvara jIvonI dayApUrvaka, puSpa phaLa-chAla-pravAla-kaMda-mULa-pANI-mATI-bIja-haritakAya ne parivarjIne nitya IyasamitipUrvaka avajJA niMdA- gaha hiMsA chedana bhedana -vadhane yogya banatA nathI. temaja koIpaNa prakAranA bhaya ane duHkhane prApta karavA yogya banatA nathI. A prakAre IyasamitinA yogathI AtmA bhAvitAtmA bane che. malinatA rahita-asaMkaliSTa-akSata cAritra bhAvanAthI sAdhu ahiMsaka ane saMyamI thAya che. bIjI manogupti bhAvanA-azubha manathI jIva pApanuM upArjana kare che. te adharmarUpa che. dANa che, nRzaMsa che, vadha-baMdhana ane klezanA kAraNabhUta che, maraNa bhayaparikleza denAra che, tethI koIpaNa kALe saheja paNa pApakArI manathI azubha vicAraNA na karavI ane mana samiti vaDe aMtarAtmAne bhAvita karavo. te bhAvitAtmA aza bala-asaMkiliSTa-vizuddha cAritra bhAvathI sAdhu ahiMsaka ane saMyamI bane che. trIjI vanacasamitibhAvanA-sAvadya vANIthI pApano baMdha thAya che. pApakArI vacana na bolavA e rIte vacanasamiti bhAvitAtmA thAya che. nirmaLa-asaMkliSTa ane vizuddha cAritrabhAvathI sAdhu ahiMsaka ane saMyamI bane che. cothI AhAra eSaNAmAM zuddha-nirdoSa-gaveSaNA karavI. ajJAna amRddha aduSTa adina-avimAna akaruNa aviSAda-aparitaMta jogI yAvatuM bhikSAcayamAM nirdoSa grahaNa karanAra, gurujana pAse AvIne gamanAgamana aticAranI AlocanA kare, prati kramaNa kare, gurujananA upadeza pUrvaka niraticAra ane apramatta banI pharI aneSaNA padane pratikramI sukha pUrvaka bese muhUrta mAtra dhyAna-zubha yoga-jJAna-svAdhyAyamAM manane gopa vIne dharmamaya banI. manane vikAra rahita rAkhI. zubha- vigraha rahita-samAdhi ane zraddhA saMvega nirjarA yukta manavALo bane, pravacana vatsalatAthI bhAvita manavALo thaI potAnA sthAnethI uThIne paryAyikrame sAdhuone bhAvathI nimaMtraNa kare ane guru AjJA prApta thatA Asane besI mastakathI AraMbhI hAtha sudhInI samagra kAyAnI pramArjanA karI AhAranA viSayamAM amUrzita-akRddhita-agahiMta-anAbaddha lolupatArahita- kleza rahita lobha Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 pakaDAvAgara- 235 rahita anAtmArthI bane ane AhAra karatI veLAe sura-sura ke cavaDa-cavaDa na kare.bahu jaldIthI ke bahu dhImethI na khAya.jamIna upara dANAnavere,moTApAtramAM jayaNA pUrvaka sAvadhAnI rAkhIne-saMyojanAdi doSa rahita banIne rAga ke dveSa rahita paNe phakta udara pUrti arthe-saMyamayAtrAnA nirvAha mATe prANa dhAraNa karavA saMyatamuni jayaNA pUrvaka ane samabhAvathI AhAra kare. AhAra samiti yogathI bhAvita AtmA thAya che. nirmaLa asaMkliSTa-vizuddha cAritrabhAvanAthI ahiMsaka-saMyatanA evA susAdhu banI jAya che. pAMcamI AdAna-nikSepa samiti bhAvanA-pATa-bAjoTha zayyA saMthAro vastra pAtra-kaMbala-daMDa-rajoharaNa-muhapatti-pAdaprIMchanaka A badhA saMyamanA poSaNa mATenA upakaraNo che. tethI tenA dvArA pavana, Atapa, taDako, daza, mazaka ane zItathI rakSaNa pAmavAne mATe munie rAgadveSarahita tene dhAraNa karavA joIe. tenuM haMmezA paDile haNa-prasphoTa-pramArjana rAta-divasa apramatta paNe samayAnusAra nirIkSaNa ane nikSepa karavA joIe. bhAjana-upakaraNa-upadhinI le-mUkamAM jayaNA te A AdAna khaMDa nikSepaNa samiti tenA yogathI aMtarAtmA bhAvita thAya che. nirmaLa-asaMkiliSTa ane vizuddha cAritra bhAvanAthI ahiMsaka ane saMyata evA susAdhu bane che. ( A pramANe A saMvaranA dvArano samyaka saMvarathI supraNidhAna thAya che. A pAMca kAraNa vaDe mana-vacana-kAyA sArI rIte surakSita karI nitya-AjIvana A ahiMsA dvAranuM dhRtti ane mati pUrvaka paripAlana karavuM. A ahiMsArUpa saMvara yoga anAzraya -aklaSa-acchidU-aparizrAvI-asaMzliSTa ane zuddha che. sarva jinezvaroe mAnya karela che. ukta prathama dvAranI sArI rIte sparzanA pAlanA zodhanA taraNA kIrtanA -ArAdhanA-AjJAnI anupAlanA karavI ema jJAtaputra bhagavAna mahAvIre kahela che te prasiddha che-siddha che-siddha thayelAnA uttama anuzAsana rUpa che. paramAtmAe kahela che-upadezela che-prazaMsela che- e pramANe A paheluM saMvara dvAra pUrNa thayuM. adhyayana-saMvaradhAra-1nImuni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUNa ' (adhyayana-7-saMvarakAraH 2) [36]he jaMbU ! bIju saMvara dvAra te satyavacana. te zuddha che, pavitra che, kalyANakArI che,sumata- subhASita- suvrata-sukathita-sudRSTi- supratiSThita suprasiddhaya zavALuM susaMyamita che. deva-cakravartI pravara suvihita janamAnya-zreSTha kriyAzALI sAdhunA dhamanuSThAna rUpa, tapa niyamothI parigRhita saddagatinA pathanuM dezaka, lokottama evuM A vacana che. vidyA dharonI AkAza gAmInI vidyAnuM sAdhaka, svargano mArga ane siddhinA pathanuM pradarzaka che, avitatha evuM te satya Rjuka, akuTIla, bhUtArtha, artha vizuddha, samasta jIvAdinuM prakAzaka, pratipAdaka che, aviruddha rUpe potAnA svarUpanuM pratipAdaka, madhura, pratyakSa deva jevuM che. A je satyavacana che te AzcaryakArI, samudramadhye paNa naukAne DUbatI bacAvanAruM, pANInA vamaLamAM phasAyela manuSyane bacAva nAruM, agninI jvALAmAM paNa satya vAdIne na bALanAruM, ukALela tela ke lAlacoLa loDhAnA sparzane paNa dUra karanAruM, tevA uSNa padArtha hAthamAM le to paNa na dajhADanAruM, parvata uparathI pheMkavAmAM Ave to paNa tenA prabhAve bacAvanAruM evuM A satyavacana che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-7 281 A rIte je satyavAdI manuSyo hoya che. te talavAro vacce gherAI jAya to paNa akSata zarIra rahe che. vadha-baMdhana-aparAdha Aropa-ghora zatrutA e badhAmAMthI bacI jAya che. zatruothI gherAI jAya to paNa tenI vaccethI akSata zarIre bahAra Ave che. satya vacanamAM lIna rahenAranuM devo paNa rakSaNa kare che. A satyane tIrthaMkara bhagavaMte bIjA mahAvratarUpe bhAkhela che. codapUrvI-dazapUrvIe prAbhRta rUpe ane maharSioe siddhAMta rUpe svIkArela che. Indra-cakravatI mATe te upAdeya kahyuM che. vaimAniko mATe sAdhanAno viSaya che, A satya mahAna arthavALuM che. maMtra-auSadhi ane vidyAnuM sAdhana che. cAraNagaNo ane zramaNone vidyA siddha thAya che, A satya manuSya mATe vaMdanIya che. asuro mATe pUjanIya che aneka dharmonA anuyAyIe svIkArela che. lokamAM sAra bhUta che. samudrakaratAM paNa vadhu gaMbhIra che. meruparvata karatA paNa vadhu sthira che. caMdra maMDala karatA vadhu saumya che. sUrya maMDala karatA vadhu dIpta che. zaradaRtunA AkAza karatA vadhu nirmaLa che. gaMdhamAdana parvata karatAM vadhu sugaMdhita che. A lokamAM je koI maMtra-yoga-vidyAnA saMyoga che. zatruAdi zikSA che. Agama che te badhuM A satyane AdhAre raheluM che. satya hovA chatAM saMyamamAM avarodhakAraka satya na bolavuM temaja je satya bolavAthI hiMsA ke sAvadya-vANI bane tevuM satya na bolavuM, bheda vikathAkArakaarthavAda-kalahakAraka- anyAyI- apavAda ke vivAda saMyukta viDaMbanAkArI-Aveza ke dhRSTatA pradhAna-nirlajja-loka gahaNIya-durdaSTa, dukRta, asamyaka, Atma prazaMsA- para niMdA, yukta evuM satya bolavuM na joIe. tame meghAvI nathI.-dhanya nathI-dharma priya nathIkulIna nathI - dAtA nathI- parAkramI nathI-paMDita nathI- bahuzruta nathI-tapasvI nathI- saMzaya rahita manavALA nathI-AvA AvA vacano koIne kahevA joIe nahIM vaLI tamAro mAtR. pakSa sAro nathI-pitRpakSa sAro nathI-suMdara nathI- rogISTa cho evA vacano na kahevA. je vacana dravyathI- paryAyathI- guNathI- karma athatu vyApArathI bahu vidha zilpathInAma, AkhyAna, nipAta, upasarga, taddhita, samAsa, saMdhi, pada, hetu, yoga, uNAdi, pratyaya, kriyA. vidhAna, dhAtu, svara, vibhakti, varNae sarvethI yukta trikALa viSayaka temaja janapada satya Adi daza prakAranA satyathI yukta vacana bolavA joIe. te satya te ja prakAre kAryamAM pariNamatuM hovuM joIe. bhASA prAkRta -saMskRta Adi bAra prakAre che ane vacana paNa eka dvi-bahu Adi soLa prakAre hoya che. e pramANae arahaMtanI AjJA che. je vacana suvicArIta che evA vacana sAdhue avasare bolavA joIe. [37]A pravacananI asatya-pazuna-kaThora-AkarA-kaDavA ke capaLa vacanathI muni janonI rakSA thAya te mATe bhagavaMte sArI rIte kahela che. asaddabhUta arthane kahenAra vacana asatya, paradoSa sUcaka te pizuna, anyanA marmane ughADA pADanAruM te puruSa, udvega janaka te karuka, vaNa vicArye bolAyela te capaLa vacana kahevAya. A pravacana AtmAne mATe * hitakArI, zubha phaLadAyI, bhaviSyamAM kalyANakArI. zuddha, nyAyapUrNa, akuTIla, anuttara, sarva duHkha-pApanuM upazamaka che. A satya vacana athatui bIjA mRSAvAda viramaNa vratanI rakSArthe pAMca bhAvanA o kahI che. temAM pahelI anuviciMtya samiti bhAvanA- prastuta saMvara adhyayanane sAMbhaLIne, sArI rIte jANIne vegayukta, tvarAyukta, capaLa, kaDavA, kaThora, avicArI Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 pahAvAgaraNa- 2737 bIjAne pIDAjanaka, sAvadya, vacana bolavA joIe nahIM je vacane satya hoya, hitakArI mita-grAhya-zuddha-saMgata-spaSTa samIkSita evA vacano ja avasare bolavA. e prakAre anuvicitya samitinA yogathI bhAvita banelo AtmA sArI rIte jyaNA yukta hAtha, netra ane mukhavALo thaIne samartha bane che. satya ane RjutAthI yukta bane che. bIjI bhAvanA krodhane na sevavo te-krodhI puruSa raudrarUpavALo thAya che, te jUThuM-kaThoraasatyapizuna AkarA vacano bolI nAMkhe che, kalaha-vera-vigraha ke e traNe karI nAMkhe che, satya-zIla-vinaya e traNene haNe che. apriya-dveSapAtra ane anAdaraNIya e traNenuM sthAna bane che. e ja prakAre AvA prakAranA bIjA paNa asatya vacano krodhAgniyukta manuSya bolI jAya che mATe saMyamIe krodha na karavo. kSamAthI bhAvita AtmA saMyama hAtha-paga-nayanavaMdana vALo thaI satyamAM parAkramI bane che ane satya ArjavatAthI yukta bane che. - trIjI bhAvanA lobha nigraha-lobhanA sevanathI lubdha banI asatya bolI jAya che. kSetra-ke vastu nimitte, kiti ke lAbhane mATe, Rddhike sukhane mATe, AhArake pANI mATe, pATa ke pATalA mATe, zayyA ke saMthArA mATe, vastra-pAtra-kaMbala-pAdaprIMchanaka ne mATe, zISya ke zISyane mATe lubdha banI ne te caMcaLacitta mRSAvAda karI zake che. A rIte AvA anya kAraNothI paNa te lobhI caMcaLa citta banI asatya bole che. A rIte nilabhatA-saMtoSa yukta trIjI bhAvanAthI bhAvita te jIvAtmA potAnA hAtha paga nayana-vadanane saMyamita karI anyavrata pAlanamAM parAkramI bane che ane satya tathA Arjava dharmathI yukta bane che. cothI gheryabhAvanA-bhaya na pAmavo te. bIkaNa pAse bhaya Ave che. bhayathI te ekalo paDI jAya che, tene bhUta pakaDe che. bIjAne paNa te bhayabhIta kare che. tapa saMyamano. tyAga kare che. te kAryane purUM karI zakato nathI, sapuruSa sevita mArge cAlI zakto nathI, mATe koI paNa prakAranA bhayathI- vyAdhi- rogathI- vRddhAvasthAthI-ke mRtyuthI athavA tevA prakAnA anya koI paNa bhayathI DaravuM nahI. A prakAre gheryathI bhAvita jIva potAnA hAtha-paga-nayana-vadananI pravRttine saMyamita karI vrata ArAdhanA mATe parAkramI bane che. pAMcamI mauna bhAvanA-hAsya sevana na karavuM. hasato hAsya karato jIva asatya ane asaddabhuta vacano bole che. anyanA apamAnanuM kAraNa bane che. anyanA duSaNonuM kathana priya lAge che. parapIDAdAyI bane che. cAritrano lopa thAya che. anyonyanA maLavAthI A pravRtti thAya che. paradArA ramaNa ane anyonya niMdAnI pravRttine vega maLe che. AvA jIvo jo deva gatimAM utpanna thAya to paNa kAMdapika ke Abhiyogika deva bane che. Asurika ke killiSika deva paNuM pAme che. mATe hAsyanuM sevana na karavuM. paNa mauna vaDe bhAvita thaIne jIvAtmA potAnA hAtha-paga-nayana-vadana ne saMyamita karI parAkrama zALI banI satya ane ArjavathI yukta thAya che. A pramANe A satya vacana saMvaradvAra samyaka prakAre AcaraNIya ane supraNihIta che. tethI A pAMca bhAvanA vaDe, mana-vacana-kAyAnA yogone surakSita karI haMmezA-jIvana paryanta A satyavacana yoga dhRti ane mati pUrvaka pAlana karavA yogya che. kAraNake A satya mahAvrata anAzrava rUpa-yAvat maMgaLamaya che. | adhyayanaH7-saMvara dvArAranI munidIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - saMvara, adhyayana-8 287 (adhyayana8-saMvaralAra3) [38] he jaMbU! dattAnusAra saMvara nAmaka A trIjuM adhyayana che. te dAtA dvArA apAyela vastunuM ja grahaNa karavA rUpa mahAvrata kahela che. te guNanuM paNa kAraNa che. A vrata ArAdhanAthI jIva pArakAnA dravyane grahaNa karavAnI pravRttithI virakta bane che. aparimita ane anaMta dravya prAptinI je lAlasA thakI lUSita banela mana-vanaca-nI doSa pravRttinuM niyaMtraNa thAya che. te mATenI hAtha-paganI pravRtti aTake che. A adattAdAna viramaNa saMvarathI bAhya ane atyaMtara parigraha dUra thAya che. te samasta dharmonuM prakarSa paryanta che. upAdeya che. nirAzrava- nirbhaya lobharahita che. uttama evA jinezvara prabaLa puruSa tathA suvihita sAdhujanane mAnya che. parama sAdhu jano mATe te AcaraNIya che. A trIjA saMvaradvAra mATe sAdhujano e gAma Akara nagara nigama Adi sthAno mAM koI paNa vastu maNimuktAdi koInI paDI gaI hoya-bhUlAI gaI hoya-zodhavA chatAM na jaDI hoya tene levAnuM ke bIjAne levAnuM kahevuM na kalpe. hiraNya-suvarNanI sAdhune IcchA hotI nathI. mATI ne suvarNamAM samAna draSTi hoya che. aparigrahI hoya che. je koI paNa dravya khaDA-khetara-jaMgala game tyAM paDeluM hoya. puSpa-phaLa-chAla-kupaNa-kaMda-mULa-tRNa-kASTha ke kaMkara rUpe hoya te badhI vastu thoDI ke vadhAre nAnI ke moTI mAlikanI anujJA sivAya- na kahyuM. tenA mAlikanI AjJApUrvaka ja grahaNa karava. je potAno vizvAsa na karato hoya tenA ghare sAdhue kadI javuM nahIM tenA AhAra-pANI levA nahIM, tenAM pITha-phalaka zayyA saMthAro vastra-pAtra-kaMbala-daMDa-rajoharaNanaSadyA-colapaTTo muhapatti-pAdaprIMchanaka Adi tathA bhAjana-pAtrA-upakaraNa-upadhi Adi levA nahIM bIjAnA doSa pragaTa na karavA, niMdA na karavI. bALaglAna mATe levAyela AhAra grahaNa na karavo. bIjAnA sukRtano nAza thAya tevA vacano na bolAvA, dAnamAM aMtarAya thAya tevA vacana na bolavA. cADI ke ISyano tyAga karavo. je muni eSaNAnI vizuddhithI prApta pITha-phalaka-daMDa Adi upakaraNa-upAdhi prApta karIne teno vibhAga karatA nathI te vrata ArAdhI zaktA nathI. tenAmAM bIjA mATenI saMgraha ruci hotI nathI. e ja rIte te tapano-vacanano-rUpano-AcArano-bhAvano cora hoya che. moTethI bolanAra, jhaghaDAkhora, kalahakArI, vera vadhAranAra, vikathAkArI, samA dhikArI, sadA apramANabhojI, anatAnuMbaddha vairI, nityarolI thAya che tevo sAdhu A saMvara dvAranI ArAdhanA karI zakato nathI. upadhi-vastra- pAtra AhAra AdinA dAnamAM kuzaLa, atyaMta bALa durbaLa glAna viddha-kSapaka pravartaka- AcArya-upAdhyAya-zaikSa sAdharmika-tapasvI-kuLa gaNa saMgha e sarve thI samyaka jJAnanI prAptinA arthI- nirArthI-AkAMkSArahita AcAyadi dezanI aneka prakAre vaiyAvacca kare te A mahAvrata pALI zake che. - jinapratimA jenuM prayojana che evA sAdhu aprItivALA gharothI pITha-phalaka-zapyA Adi letA nathI. bIjAnI nIMdA karatA nathI, doSo jotA nathI, bIjAnA nimitte lAvela grahaNa karatA nathI, bIjAnA pariNAmane vikRta karatA nathI, dAna ke vaiyAvacca karIne pastAvo karatA nathI, saMvibhAga zIla ane saMgrahazIla hoya che. evA sAdhu A vatanI ArAdhanA karI zake che. pUrve A pravacana bhagavaMto dvArA sArI rIte kahevAyela che. Atma Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 pahAvAgaraNa-2/8/38 hitakara...yAvat..sarva duHkho-pAponuM upazamanakAraka che. trIjA adattAdAna viramaNa vratanI A pAMca bhAvanAo che. je A vratanI rakSAne mATe kahevAyela che. temAM pahelI bhAvanA che. "vivikta vasati vAsa"-sAdhuoe devakuLa sabhA-pANI zALA-parivrAjaka gRha-vRkSanI nIce- bagIcA, guphA- khANa- giriguphAluhArazALA- koMDha- bAga- ratha zALA- gRhopakaraNa zALA- maMDapa- zUnyagRha- smazAnapASANa ghara hATake tevA prakAranA anya sthAnomAM nivAsa karavo. paraMtu A sthAna pANI, mATI bIja, harita, trasa-prANathI rahita, gRhastho mATe banAyela, nirdoSa, prAsuka, strI pazuM-paDakathI rahita, prazasta, evA upAzrayamAM sAdhuo e rahevuM joIe paNa AdhA karmanI bahulatA, aMdara ane bahAra pANI chAMTela hoya, samarjita, jALA utArela, lIpela, chidra pUrita, agni AdithI yukta sthAnomAM rahevuM nahIM. kemake te asaMyama kAraNa che. AvA prakArano upAzraya sAdhune mATe varjanIya che. A bhAvanAthI bhAvita jIvAtmA sadA adhikaraNa Adi karavA-karAvavA rUpa pApakarmathI mukta thAya che. dAtAnI anujJA ane tIrthakaranI anujJAvALI vasatine grahaNa karavAnI rUcivALo adatta-ananujJAna vasatino paribhoga bane che. bIjI bhAvanA-anujJAna saMstAraka grahaNa-bagIcA,udyAna, vana, jaMgalanA eka bhAgamAM rahIne je koI koIpaNa prakAranA ghAsa-kASTha-kaMkara AdimAMthI banAvela zadhyAne upayogamAM le tene mAlikanI rajA sivAya levI na kahyuM. tenI maMjUrI pachI ja kahyuM. A pramANe avagraha samitinA yogathI bhAvita thayela jIva sAvadha anuSThAnathI nivRtta thAya che ane anujJAna saMthArArUpa bIjI bhAvanA sAdhya bane che. - trIjI bhAvanA-zamyA parikarma varjana-pITha-phalakazayA Adine mATe vRkSonuM chedana-bhedana karavuM karAvavuM nahIM. je sthAnamAM rahe te ja vasatimAMthI zayyAdinI gaveSaNA karavI. viSama bhUmine sama na karavI. vAyuvALA ke rahita sthAnanI apekSA na rAkhe, DAMsa maccharathI kSobha na pAme tenA nivAraNa mATe dhuMvADo na karAve A rIte te saMyama bahula saMvara bahula-saMvRtta bahula-samAdhi bahula banela sAdhu dhIra ane kSobharahita bane, satata AtmAvalaMbana dhyAna yukta te samiti pAlana pUrvaka dharmAcaraNa kare che. zavyA samitinA yogathI bhAvita AtmA nitya adhikaraNa-sAvadya anuSThAnathI nivRtta thAya che ane dattAnu jJAna avagraha rUcivALo thAya che. cothI bhAvanA-anujJAta bhojana pAna- sAdhAraNa piMDapAta prApta thAya tyAre tenAM upayogamAM saMyama rAkhavo. samiti pUrvaka vAparavuM. zAka-dALanI adhiktAvALuM bhojana na karavuM. utAvaLathI tvarAthI-capaLatAthI-apratilekhita pAtramAM, parapIDAkara evAM sacitta, bhojanano paribhoga na karavo. paNa jema te trIjuM vrata naSTa na thAya, te rIte sAdhA raNa AhAranI prApti thatA pUrNarUpe adatAdAna viramaNavratanuM niyamana thaI zake te prakAre samyak pravRttinA yogathI bhojana karatA te bhAvitAtmA ananujJAna bhojana rUpa sAvadya karmAnuSThAnathI mukta thAya che ane dattAnuM jJAta avagrahamAM rUcivALo thAya che. pAMcamI bhAvanA- vinaya- sAdhamika pratye vinaya karavo, upakAra karavAmAM ane pAraNAmAM vinaya na karavo. vAcanA ane parAvartanAmAM vaMdana Adi vinaya darzAvavA. dAnamAM Avela vastunA vitaraNamAM, gamanAgamanamAM ke te prakAre anya aneka kAraNomAM Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-8 285 vinaya bhAva sevavo. kemake vinaya e tapa che. tapa paNa dharma che, te mATe guru tathA tapasvI, no vinaya karavo. A rIte bhAvita AtmA avinaya rUpa sAvadya anuSThAnathI nivRtti thAya che. dattAnuM jJAna avagrahamAM rUcivALo thAya che. A rIte A trIjuM saMvaradvArane sArI rIte pAlana karatA supraNihita mana vacana kAyAnA yogathI A pAMca bhAvanAnuM nitya-AmaraNAMta ArAdhana karavuM. te anAstrava... vAvat...maMgalamaya che trIjuM saMvara dvArA purUM thayuM. tema huM kahuM chuM. | adhyayana-8-saMvaradvAra 3nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-saMvaradvAraH4) 3i9he jaMbU! have huM brahmacarya nAmaka cothA saMvara dvArane kahIza. uttama tapa niyama jJAna-darzana-cAritra-vinayanuM mULa che. yamaniyama-guNa pradhAnayukta che, himAlayanI jema mahAna ane tejasvI che. prazasta- gaMbhIra ane sthiratA guNa vALuM che A brahmacarya saraLa sAdhujana Acarita che. mokSano mArga ane vizuddhi siddhi gatino nivAsa che. zAzvata-avyAbAdha apunarbhava rUpa-prazasta che kalyANa kArI saumya acaLa akSaya sukhane denAruM che. yatijanothI saMrakSita che. suMdara AcAravAnuM che. tIrthaMkara paramAtmA thakI. sArI rIte pratipAdIta che. mahApuruSa-dhIra-zUra-dhArmika-ghImAnuM puruSone mATe sadA vizuddha che. bhavya puruSo dvArA AcarIta. niHzaMkIta nirbhaya zubhra kheda rahita- nirupalepa samAdhigRha avicalita che. A brahmacarya tapa ane saMyamanA mULa dhana samAna che. pAMca mahAvratonI vacce surakSita, samiti ane guptithI gupta, dhyAna rUpI majabUta kamADothI rakSita adhyAtmarUpI argalAvALuM ane tenuM sevana karanAranA durgatimArgane rokanAruM che. saddagatinA mArgane darzAvatuM, kamaLothI yukta sarovara ane taLAvanA pALA jevuM. moTA gADAnI dharI samAna, kSAtyAdi guNonA tuMba samAna, moTA vRkSanI zAkhA samAna Azraya ApanAruM, mAhAnagaranA killA samAna, rajubaddha Idradhvaja sama zobhatuM, vizuddha evA aneka guNothI zobhatuM, sArI rIte grathita che. ja A brahmacaryanI virAdhanA thatAM sarve vinaya-zIla-tapaniyama-guNasamUha acA naka phUTelA ghaDAnI jema vinaSTa thAya che. astavyasta-cUrecUrA-vidArIta-khaMDita adho niyatita thaI jAya che. te brahmacarya aizvaryazALI che. grahagaNa-nakSatra-tArAmAM zobhatA caMdranI jema zobhe che maNi-motI AdinA utpatti sthAnamAM jema samudra zreSTha che. tema vratomAM A vrata zreSTha che. maNImAM vaiDUrya, AbhUSaNomAM mugaTa, vastramAM lauma yugala, puSpomAM araviMda, caMdanamAM gozISa caMdana, auSadhi utpatti sthAnamAM himAlaya, nadImAM zItAdA, samudramAM svabhUramaNa, mAMDalika parvatomAM rUcakavara, hAthImAM airAvata, mRgonI vacce siMha, suvarNakumAramAM veNudeva, kalpomAM bahmaloka, sabhAomAM sudhamasabhA, AyuSyamAM anuttaravAsIdeva, dAnomAM abhaya dAna. kaMbalomAM raktakaMbala, saMghayaNomAM vajaRSabha, saMsthAnomAM samacaturastra, dhyAna mAM zukla dhyAna, jJAnamAM kevaLa jJAna, legyAmAM zukla lezyA, muniomAM tirthaMkara, vAsakSe tromAM mahAvideha, parvatomAM meruM,vanomAM naMdanavana, vRkSomAM jaMbU, ane rAjAomAM senAthI yukta rAjA jema sarva zreSTha che tema brahmacaryane vratomAM zreSTha vrata kahyuM che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNDAvAgaraNuM - 2/9/39 je brahmacaryanA sevanathI A pravajyA ArAdhita thAya che. satya-zIla-tapa vinaya saMyama-kSamA-gupti-mukti- Aloka-paraloka yaza-kIrti Adi ArAdhita thAya che. tethI sarvathA vizuddha evA nizcala bhAvathI A brahmacarya vratanuM jAvajajIva pAlana karavuM. kaThora tapa dvArA zarIranuM lohI sukAIne zveta hADakAM dekhAyA tyAM sudhI paNa arthAt mokSanI prApti sudhI A vratanuM pAlana karavuM ema bhagavaMte A vratanuM kathana karyuM che. [40-43] brahmacaryavrata pAMca mahAvrata rUpa suvratonuM mULa kAraNa che, nirmaLa sAdhu dvArA sucarita che, vera virodhano aMta lAvanAra che, mahAsAgaramAM naukA samAna che, tirthaMkaro thakI te mATe suMdara mArga darzAvAyo che, tenA prabhAve naraka-tiryaMya gati aTake che, sarva pavitra ane sArabhUta che mokSa ane anuttara vimAnanuM dvAra ughADI de che, devo ane narendro paNa jene namaskAra kare che, traNe lokamAM uttama maMgaLa che. durghara che, guNanAyaka che, anupama che, mokSamArganA zirobhUSaNa rUpa che. surata evA A brahmacaryathI munuSya AtmajJAna tatpara bane che.suzramaNa susAdhu-suRSi-sumuni-susaMpanna ane te ja sAco bhikSu che je zuddha brahmacaryane pALe che. A pramANe svacchaMdAcArIno AcAra ti-rAga-dveSa-moha-AdinI vRddhi kara nAra,asAra-pramAda doSa-pArzvastha zIlakaraNache.A pArzvasthAAdi zarIrane alTaMgana kare che. vAraMvAra bagala-mAthuM-hAtha-paga Adine dhue che. zarIrane dabAveche. zarIranI svacchatA-parimardana-anulepana lepana sugaMdhana dhUpana zRMgArana Adi kare che. mazkarI aziSTa vacana bolAvA-nATaka gItagAna-anya paNa zRMgAra Adi kare che, eka mAtra brahmacaryanA ghAtathI A badhAM duSaNo Ave che. je brahmacarya mahAvrata pAlana karanAra saMyamIjana che. teNe sarva kALane mATe A badhAMno tyAga karavo. tapa-niyama-zIla vaDe potAnA AtmAne sadA bhAvita karavo. te sAdhu jIvana paryaMta snAna na kare, dAMta sApha na kare, parasevo na lUMche, mela dUra na kare, mauna rAkhe, loca kare, krodha ane IMdriyanigraha kare, pariSaho sahe, alpa upadhi rAkhe, kaThaNa zayyA rAkhe, jamIna upara bese, bhikSAcarI kare, mAna-apamAna, lAbhAlAbhamAM sama vRtti rAkhe niMdA ke upadravamAM udvigna na bane, abhigraha-tapa-mULaguNa ane abhyutthAnA dimAM vinayavAn bane. AtmAne vizuddha kare jethI brahmacarya susthira bane, A pravacana brahmacarya viramaNanI rakSA mATe bhagavaMte kahela che. Atma hitakara che. paralokamAM zubha phaLa denAruM che. bhAvimAM kalyANakArI che. yAvat sarva duHkha vinAzaka che. A brahmacaryavratanI pAMca bhAvanA A pramANe che. jenA vaDe A vratanI sArI rIte rakSA thAya che. pahelI bhAvanA-strI, pazu, paMDaganA vasavATathI yukta vasatino tyAgazayana,Asana, ghara, dvAra, AMgaNuM, khullI jagyA, jharukho, zALA ke tevI UMcI jagyAM jyAMthI maMDanaghara-snAna ghara Adi joI zakAya ane tyAM strIo hoyato tevI vastIno tyAga kare. vezyA nimitte banela sthAna jyAMthI te strIo moha-doSa rati-rAgane vadhAra nArI kathAo kahetI hoya tevA sthAnano tyAga kare. anya paNa AvA sthAno choDI de. vizeSathI kahIe to jyAM jyAM sAdhuone manovibhrama ke brahmacarya bhaMganI zakyatA jaNAya, Artta-raudra dhyAna thAya. te-te sthAnone varjavA sAdhu sAvadya vasati-vAsathI sadA Darato hoya tethI nirdoSa sthAnamAM vase, A rIte strI-pazu-paDaMgathI rahita sthAnamAM 206 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-9 287 vasato potAnA AtmAne bhAvita karI muni brahmacaryamAM dRDha vratavALA bane jitendriya banI brahmacarya samAdhi sthAnathI yukta bane. bIjI strI kathA virati nAmaka bhAvanA-strIo madhye vicitra ke vilAsayukta kathA na kare, laukika zRMgAra pradhAna-moha jananI-navadaMpatinA vivAha Adi saMbaMdhita strInA subhaga-durbhagapaNAnI, strIonI 64 kaLAnI, deza-jAti-kuLa-rUpa-parijana Adi saMbaMdhi. Adi kathA na kare, e pramANe strI kathA viratirUpe samitinA yogathI bhAvita jIva brahmacaryamAM Asakta banI potAnA AtmAne virati dharmamAM dRDha kare. trIjI-strI rUpanuM nirIkSaNa na karavAnI bhAvanA strIonA hAsya, bola, hAva bhAva, ciMtavana, cAla, IzArA, krIDA AdinuM nirIkSaNa na kare. eja rIte temanA nRtya gAna-vINAvAdana-zarIra baMdhAraNa-varNa-alaMkAra-kAmottejaka gupta aMgo ke tevI pApa karma rUpa anya vAtonuM ke je vAta tapa-saMyama-brahmacaryanI ghAtaka hoya tene cakSuvaDe-rAga vaDe nirIkSaNa na kare. mana-vacanathI prArthanA na kare, e pramANe strI-rUpa virati samitinA yogathI bhAvita AtmA jitendriya ane brahmacarya gupta bane che. cothI pUrvarata krIDAnuM smaraNa na karavuM-bhAvanA. gRhasthAvasthAmAM-pUrvAvasthAmAM karela kAma krIDAnuM smaraNa karavuM nahIM, kanyAdAna, vidAya ke cUDAkarma prasaMge, madana trayo dazI divase, yaza ke utsavomAM susajjita strInA hAva-bhAva-ceSTA-vilAsa anu kULa rAgAdi na jue, pUrve bhogavela bhogo, jenAthI mana lalacAya tevA dhUpa-gaMdha Adi padA rtho, vilAsa vardhaka vAgha-gIta Adi tathA evA bIjA prakAranA saMyama dhAtI kAryo jue nahIM yAda kare nahIM e rIte pUrva krIDAomAM virati rUpa bhAvathI saMyamita thayelo AtmA maithunakriyAthI virakta bane che ane jItendriya banI brahmacarya samAdhithI yukta bane che. pAMcamI praNIta bhojana tyAga-bhAvanA-sAdhu snigdha rasayukta AhAra na kare. saMyamI susAdhu dudha-dahIM, ghI Adi nave vigaIno tyAga kare. darpakAraka bhojana na kare, vAraMvAra na khAya, dALa-zAka yukta bhojana vadhu pramANamAM na kare, apari mita bhojana na kare. saMyama yAtrA nirvAha mATe ja bhojana kare. jethI dhAtunA vizeSa saMgra hane kAraNe dharmamAM AvatI mAnasika asthiratA aTake. praNitAhAra virati rUpa samitinA yogathI bhAvika thayela AtmA maithunathI virakta thaI yAvat brahmacarya samAdhine pAme che. A prakAre cothuM brahmacarya nAmaka saMvara dvAranuM sArI rIte pAlana karavAthI supraNihita thAya che, A pAMca bhAvanA vaDe surakSita mana vacana kAyAthI brahmacarya rUpa yoga, citta thairya, navA karmono anA srava thAya che....yAvat ....sarva maMgala thAya che. adhyayanaH9-varadvAraH4 nI muni dIparatnasAgare gurjarachAyApUrNa adhyayanaH10-saMvaradvAra 5 [44]hai jaMbU ! je parigrahamAM Asakta cittavALA hoya tevA zramaNa AraMbha -parigrahathI virata ane krodha-mAna-mAyA-lobhathI virata hoya che. eka asaMyama, be rAga -dveSa, traNa daMDa-traNa gaurava-traNa gupti-traNa virAdhanA, cAra kaSAya-cAra dhyAna- cAra saMjJA, cAra vikathA, pAMca kriyA- samiti- mahAvrata, cha jIvanikAya- lezyA, sAta bhaya, AThamada, nava brahmacarya gupti, davidha-zramaNadharma, zrAvaka pratibhA, bhikSu pratimA, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 pahAvAgaraNa- 2/10/44 kriyAsthAna, bhUtagAma, paramAdhAmI- gAthA adhyayana, asaMyama, abrahmacarya, jJAta adhya yana,asamAdhi sthAna,zabaLa doSa, pariSaha, sUyagaDAMga adhyayana, deva, bhAvanA, udesA. aNagAraguNa, AcAraprakalpa, pApakRta adhyayana mohanIya sthAna, siddhanAguNa, yoga saMgraha, AzAtanA e aMge asaMyamAdi sthAnomAM tathA virati praNidhAnamAM bhagavaMta dvArA avirati kathita tevAja anya prakAranA aneka padArthamAM athavA jina kathita avi tatha nazvara, padArthamAM zaMkAdi dUra karIne je zramaNa nidAna rahita, gAravarahita, lobha rahita, mUDhatA rahita thaIne mana-vacana-kAyAthI gupta banIne jinendranA zAsananuM zraddhAna kare che te ja sAco zramaNa che. [4paaparigraha saMvarane vRkSanI upamA- parigrahathI nivRtti levI eja A vRkSanA aneka bheda rUpa che. samyagu darzana A vRkSanuM mULa che. dheya tenuM kaMda che, vinaya tenI vedikA che. triloka vyApI yaza tenuM thaDa che. pAMca mahAvrata rupa zAkhA che, bhAvanA rUpa chAla che. dharma dhyAnAdi zubha pravRtti tenA pAMdaDA che, aneka guNa rUpI pukhyo che. zIla rUpa sugaMdha che. mokSa sukha bIja che. te meru parvatanI Toca samAna che. e rIte A saMvararUpa ISTa vRkSa che. A prakAre pAMcamuM saMvaradvAra che. je sAdhu A saMvara dvArane ArAdhe che. te nagarayAvatu..........AzramamAM paDelI ke rahelI koIpaNa vastu ke je nAnI ke moTI, mUlyavALI ke vagaranI hoya trasa ke sthAvara hoya tene manathI paNa grahaNa na kare. je sAdhu aparigrahI che te hiraNya-suvarNa kSetra vastu dAsI-dAsa-nokara-dUta-gavelaka-vAhana chatra-koThI paNa rAkhI zakatA nathI, joDA pahaNa paMkho-dhAtupAtra- maNIpAtra pazunA zIMgaDAnuM pAtra- patthara ke kAyanuM pAtra. carmapAtra te bIjAnA cittanI utsukatA vadhAranAra hovAthI ke mUccha utpanna karanAra hoya na rAkhe. puSpa-phaLa-kaMda mULa-dhAnyAdino mana-vacana-kAyAthI saMgraha na kare. kemake aparimita jJAna darzana ghara, zIla-guNa-vinaya-tapa-saMyama nAyaka evA tIrthakara, samasta jagatanAM jIvo pratye karuNAzIla, triloka mAnya janavaroe te sarva pukhyAdine jIvonA utpatti sthAna rUpa kahyA che. teno dhvaMsa sAdhune na kalpa mATe sAdhuM tenuM varjana kare. bIjI paNa akalpanIya vastu kahe che- aDada maga Adi anna, sAthavo, bora cUrNa, bhUjelA dhAnya, khAMDelAtala, dALa purI, veDhamI, guMjA, goLa, zrIkhaMDa, vaDA, lADu, dUdha, ghI, mAkhaNa, khAMDa, mizrI, Adi padArthonI saMnidhi karavI sAdhune na kahyuM. je AhAra uddiSTa hoya, nimitte thayela hoya, sthApanA karelI hoya, mizradoSa vALo hoya, kharIdela ke uchIno lAvela hoya. dAna puna arthe banAvelo hoya, anya brAhmaNa Adi mATe banAvAyo hoya, pazcAtu ke purAkarmavALo hoya, nityakhaMDa hoya atirikta hoya, maukharyathI prApta hoya. svayaM lIdhelo hoya, Ahata hoya, mATIthI lepakRta pAtrano lepa bolIne Apelo hoya, Acchedya hoya. tithi-yajJa-mahotsava Adi mATeno hoya, saMsthApita hoya to Avo AhAra hiMsAdi doSa yukta hovAthI sAdhune na kahyuM. sAdhune kevo AhAra kahyuM. je AhAra pivaiSaNA adhyayana anusAra zuddha hoya, krIta-hiMsA-potA vaDe raMghAvAyo na hoya, zaMkAdi daza doSa vimukta hoya. uddagama utpA dana doSa rahita hoya.acitta-nirdoSa-saMyojanA doSothI rahita,aMgAra-dhUmadoSa rahita, ane cha kAraNe levAyela hoya, chakAya jIvanuM rakSaNa thayuM hoya ane prANadhAraNArthe grahaNa Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-10 289 karAyo hoya tenAthI bhikSAvRtti karavI kahyuM. suvihita zramaNoe aneka prakAranA vAta pitta Adi roga utpanna thayA hoya. atizaya kaSTa ke duHkha hoya, pratikSaNa asamAdhi janaka hoya. evA ropataMkamAM hoya ke jenA svarUpa vipAka azubha hoya. ati bhayaMkara hoya, jIvitanA nAzanI saMbhAvanA hoya, zarIramAM saMtApa vadhato jato hoya. tevA samaye anyanA nimitte thayela auSadha Adi paNa te parigraha virakta sAdhune rAkhavA na kalpe. pAtradhArI evA ne suvihita zramaNa je koI pAtra upakaraNa, upadhi, vastra, pAtrabaMdhana, pAtra kezarikA, pAtra sthAnika, paDalA, rajastrANa, gucchA, traNa vastra (be sutarAu ane eka unI) rajoharaNa, colapaTTo, muhapatI, Adi upakaraNo rAkhe te paNa saMyamanI rakSA mATe ja rAkhe. tathA vAyu-DAMsa-Adi pariSaho sAme rakSaNa mATe rAkhe A dharmopagaraNa paNa rAgadveSa rahita dhAraNa na kare. paDilehaNa pramArjana karyA pachI paNa rAtre ke divase tene apramatta paNe ane jayaNApUrvaka mUke athavA le. A prakAre sAdhu dharmalIna banI saMgrahathI vimukta thAya, Asakti rahita, niSpa rigrahI, nirmamatva, sneha baMdhanathI mukta, sarva pApa virata, vAMsa ane caMdanamAM samAna draSTivALA mATI-sonAmAM samadraSTi vALA bane. tenA pApa, rAgadveSanuM zamana thaI jAya. pAMca samiti parAyaNa thaIne samyaka vRSTivALA bane, samasta jIva paratve samabhAvI bane, te zramaNa zrutano ghAraka banIne vakratA rahita saMyata ane susAdhu bane che. samasta jIvono rakSaka, sarva jagavatsala, satyavAdI. saMsAranA aMtamAM sthita, saMsAra samucchinna, maraNa no pAragAmI, saMzaya nivAraka, AThapravacana mAtAnA baLathI ATha kamanI graMthI choDAva nAra, ATha mada vinAzaka, svasiddhAMtamAM pUrNa, sukha-duHkhamAM samabhAvI, abhya tara-bAhya tapa-udhAnamAM sadA tatpara, dAMta Atmahita parAyaNa Iya Adi samitithI yukta mana vacana-kAyagati gupta, gupta Indriya, gupta brahmacArI, tyAgI, lajjAvAnuM, dhanya, tapasvI, kSamAguNI, jitendriya, zuddha,nidAnarahita, abahirlezyA, mamatA rahita, akiMcana, graMthI rahita, nipalepa, nirmaLa kAMsA jevA jaLa rahita, zaMkha jevA sapheda, vigata rAga dveSa mohavALA-kAcabA jevA Indriyagupta, suvarNa sama zuddha kamaLa patra jevA alipta, caMdra sama saumya, sUrya sama dIpta, giri sama acaLa, sAgara jevA athobha, pudhdhi jevA sahanazIla, tapathI dedIpyamAna-jJAna rUpI tejathI camakatA, caMdananA jevA zItaLa, samabhAvI. nirmaLa zuddhasvarUpI, hAthI jevA samartha, vRSabha jevA bhAravAhaka, siMha jevA durdhara, zaradaRtu sama svaccha, bhAraMDapakSI jevI apramatta geMDAnA ziMgaDA jevA ekAkI, huMThA jevA udghakAya. zArIrika saMskAra rahita, vAyurahita sthAnanA dIvA jevA nikaMpa, astrA jevA dhAravALA,mokSalIna draSTivALA, pakSI jevA mukta, sarpanI jema bIjAnA banAvelA gharamAM vasa nAra, apratibaMdhavihArI, apratihata gativALA, gAme eka rAtrI ane nagare pAMca rAtri rokAnAra, jitendriya, nirbhaya, vidvAna, sacitta-acitta dravyomAM mamatva rahita, saMgrahathI virakta mukta, gArava rahita, jIvana-maraNa AzaMsA rahita, dhIra niraticAra cAritra ghara, saMyamane kAyAthI sparzanA, adhyAtmalIna, upazAMta, samAdhibhAva rahita, dharmanuM pAlana karanArA hoya che. A aparigraha nAmanA pAMcamAM saMvara dvAranuM pravacana parigraha viramaNa vratanI rakSAne mATe bhagavaMte kahela che. te AtmAne hitakara che.yAvatuM. sarva duHkha vinAzaka Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 pahAvAgaraNa-2/10/4pa che. A aMtima saMvaradvAra pAMca bhAvanA A pramANe che. prathamanispRhatA bhAvanA-zrotrendriya vaDe madhura zabdomAM Asakta na thavuM. mRdaMga-Adi. vAjiMtra, naTa-nATaka-yuddhanAM vAjiMtro, madhura svarayukta gIto, ghugharA..... Adi AbhuSaNonA avAjo, taruNIonA manohara-kAmavardhaka svaro, ke tevA anya madhura zabdomAM Asakti, rAga, vRddhi bhAva na karavo, moha na pAmavo. lalacAvuM nahIM. prasanna na thavuM. hasavuM nahIM te manojJa zabdAdine yAda na karavA. temaja amanojJa zabdo pratye tiraskAra na karavo. Akroza, kaThoravacana, niMdA.......Adi zabdo sAMbhaLIne roSa na karavo. te zramaNanuM kartavya che. tenI avajJA, niMdA, chedana bhedana vadha dugaMchAvRtti Adi na karavA. A rIte zrotrendriyano nigraha karanAra muni manojJa amanojJa zabdomAM rAgadveSanI pariNati rahita thAya che. sAdhu gupti vaDe gupta banI. saMvarayukta banI, zrotrendriya vaza karIne cAritrarUpa dharmanuM pAlana kare che. bIjIcakuIndriya saMvara bhAvanA-cakSuIndriya vaDe manojJa-amanojJa rUpamAM sama bhAvI bane. sacitta-acitta-mizra manojJa rUpa joIne Asakta na thAya, citra kama. lepakarma patthara karma daMtakarma, paMcavarNathI AkarSaka ke bhinna bhinna rIte sajAvela, gUMthIne banAvela mALA Adi vanakhaMDa, gAma nagara Adi, jaLAzayo, puSpo, pakSI yugalo, maMDapa-bhavana-udyA Adi nara-nArI samUha, alaMkAra Adi nara-nartaka Adi, rUpone vize Asakta na thAya, rAga na kare. moha na pAmecAvatu...dhyAna na parove. e ja rIte amanojJa rUpone vize cakSuIndriyathI dveSa na kare. rogISTa, vakra zarIrI, vikalAMga, aMdha, zalyavALA, Adi amanojJa rUpa ne joIne rosa na kare, niMdA na kare...yAvatuM....dugaMchA na kare. A rIte cakSuIndriyano nigraha karI bhAvita banelo AtmA manavacakayaguptithI gupta banIyAvatu... cAritra dharmano pAlaka bane che. - trIjI dhrANendriya saMvara bhAvanA- jaLacara, sthaLacara, Adi puSpa vagere caMdanAdi vRkSa vagere, kesara Adi padArtha vagere suMdhIne Rtu anukULa sugaMdhamAM te-te manojJa gaMdhane vize Asakta na thAya.yAvatuM..... hAsya na kare e ja pramANe amanojJa gaMdha ne vize rosa na kare jemake mRtaka zarIro, anya paNa tevA prakAranI koI durgadho mAM roSa na karavo. avajJA na karavI...yAvatu---jugupsA na karavI. e rIte manojJa ke dhrANendriya viSayaka. cothI- jiglaeNndriya saMvara bhAvanA-sAdhue jIbhathI manojJa-amanojJa viSayamAM samabhAvI rahevuM. ghI-tela Adi vALA pakavAna, aneka prakAranA svAdiSTa pINA, lavaNa Adi mizrita zAka ke vaDA vagere aneka prakAranA miSTa ane ISTa padArtho, manohara varNa AdivALA manojJa svAda yukta AhArane vize Asakta na thAya.. yAvatu..harSa na kare te ja rIte amanojJa padArtho jevA ke ThaMDA-rUkSa-arasa virasa durgadhavALo amanohara vaNiida yukta padArthone vize rosa nakare..yAvatu..dugaMchA na kare. - pAcamI sparzendriya saMvara bhAvanA-manojJa ke amanojJa sparza rAga dveSa na karavo. jema ke ISTa evA zIta-uSNa-nigdha- vagere sparzane vize ke tevA manojJa anya koIpaNa sparzane vize sAdhu Asakta na thAya.yAvatu.harSa na kare. temaja amanojJa evA prahAra-baMdhana chedana-bhedana Adi sparzone vize ke tevA amanojJa zIta-uSNa Adi koI paNa prakAranA sparzane vize roSa na pAme...yAvatu jugupsA na kare. A rIte sparze Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvara, adhyayana-10 IndriyanA saMvara dvArA....yAvat......cAritra dharmamAM sthira thAya. A pramANe apiragraha saMvara dvAranuM sArI rIte sevana thatAM surakSita thaIne..... yAvat.....zuddha bane che e pramANe A pAMcamuM saMvara dvAra pUrNa thayuM. tema huM kahuM chuM. adhyayanaH10-saMvatsaraH5 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa [46]ApAMce mahAvrata arhat zAsanamAM seMkaDo hetuthI vistAra pUrvaka kahevAyA che. te saMvara saMkSepamAM pAMca che. vistAramAM pAMcapAMca bhAvanA sahita pacIza che. samiti-sahita-saMvRtta-sadA potAnA tatvArtha zraddhAna rupa darzanane vizuddha rAkhe che e pUrvokta saMvaranA pAlanathI aMtima zarIrI thavAya che. saMvaradvAra gurjarachAyApUrNa [47]praznavyAkaraNano eka zrutaskaMdha-daza adhyayana che. uddesa AdivibhAga rahita che. daza divasomAM teno uddesa karAya che. ekAMtara zuddha AhArAdi vaDe AyaMbilathI thAya che bAkI AcArAMga mujaba jANavuM. 10 paNDAvAgaraNuM-gurjarachAyApUrNa dazamuM aMgasUtra-gurjarachAyApUrNa 201 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [292] namo namo nimmala daMsaNassa paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH vivAgasUrya - aMgasUtra 11-gurjarachAyA - INESS - 1 zrataskalpa-1 - - - (-adhyayana-1-mRgAputra:-) [1] te kALa ane te samayamAM campA nAmanI nagarI hatI. IzAna khUNAmAM pUrNabhadra nAmanuM eka caitya hatuM. te kALa ane te samayamAM zravaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA, ziSya, cauda pUrvanA jJAtA, cAra jJAnanA dhAraka, jAtisampana kuLasampanna pAMcaso aNagArothI gherAyelA sudhamAM nAmanA aNagAra pUrNabhadra caityamAM virAjamAna che. dharmakathA sAMbhaLavA mATe parSadA nikaLI. dharmakathA sAMbhaLIne, pAchI cAlI gaI. te kALa ane te samayamAM Arya sudhamasviAmInA ziSya, jemanuM zarIra sAta hAthanuM che ane je gautama svAmInI jema munivRttinuM pAlana karanAra tathA dhyAnarUpa koSThane prApta thaI rahyA che, te Arya jabba nAmanA aNagAra virAjamAna hatA. tyAra pachI zraddhAsampana Arya zrI jabUsvAmI zrI sudharmAsvAmInA caraNomAM upasthita thayA, pradakSiNA karyA bAda vaMdana ane namaskAra karIne temanI sevA karatA thakA A pramANe bolyA : [2-3 he bhagavan! mokSa saMprApta zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe vipAka sUtra' nAmaka agiyAramA aMgano zuM artha pharamAvyo che ? he jabba ! vipAkasUtra nAmaka agiyAramA aMganA be mRta skaMdho pratipAdita karyo che. jemake - duHkhavipAka ane sukhavipAka. he bhagavAn ! duHkha vipAka nAmaka prathama zrutaskaMdhamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra keTalA adhyayano kahyA che? prathama zrutaskaMdhanA daza adhyayano pratipAdita karyA che. jemake mRgAputra, ujikataka, agni , zakaTa, bRhaspati, nadI, umbara, zauridatta, devadatA ane aMjU. [4] he bhagavAnuM! yAvatu prathama adhyayanano zuM artha kahyo che? he jabU! te kALA ane te samayamAM mRgAgrAma nAmanuM eka nagara hatuM. izAna khUNAmAM saMpUrNa RtuomAM thanAra phaLa-puSpAdithI yukta "caMdanapAdapa' nAmaka eka ramaNIya udyAna hatuM. te udyAnamAM sudharma yakSanuM yakSAyatana hatuM. te mRgAgrAma nagaramAM vijya nAmaka kSatriya rAjA hato. mRgA nAmanI rANI hatI, ke je savAMgasukumArI tathA rUpa-lAvaNyathI yukta hatI. temane mRgAdevIno Atmaja mRgAputra nAmano eka bALaka hato. te janmakALathI ja AMdhaLo, mUMgo, bahero, paMgu, huMDa ane vAtarogI hato. tenA hAtha, paga, kAna, netra ane nAsika paNa Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 294 na hatI. mAtra te aMgo pAMgono AkAra ja hato ane te AkAra paNa ucita svarUpavALo na hato. mRgAdevI gupta bhUmigRhamAM guptarUpathI AhArAdi dvArA te mRgAputra bALakanuM pAlana-poSaNa karatI rahI hatI. [5] te mRgAgrAma nAmaka nagaramAM eka janmAnta puruSa raheto hato. AMkhovALo eka puruSa tenI lAkaDI pakaDIne tene calAvato hato. tenA mAthAnA vALa atyanta vikharA yelA hatA, evA te janmAnta puruSa mRgAgrAmanA pratyeka gharamAM bhikSAvRttithI potAnI AjIvikA calAvI rahyo hato. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra nagaranI bahAra caMdanapAdapa udyAnamAM padhAryA. parSada nIkaLI vijya rAjA paNa mahA rAja kaNikanI jema bhagavAnanA caraNomAM upasthita thaIne temanI paryupAsanA karavA lAgyo. nagaranA kolAhalamaya vAtAvaraNane jANIne te janmAnta puruSa, te puruSane kahevA lAgyo - he devAnupriya! zuM Aje mRgAgrAmamAM Indra Adino mahotsava che? jenA kAraNe janatA nagarathI bahAra jaI rahI che? te puruSe kahyuM - he devAnupriya! zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA che, tyAM A janatA jaI rahI che. tyAre te anya puruSe te puruSane kahyuM-cAlo, ApaNe paNa jaie. jaIne bhagavAnanI paUpAsanA karIe. tyAra pachI te puraSa zramaNa bhagavAna mahAvIra birAjamAna hatA tyAM Avyo. AvIne te janmAndha puruSe bhaga vAnune pradakSiNA karIne vandanA ane namaskAra karyo. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahA vIre vijayarAjAne ane pariSadune dhamapadeza Apyo. bhagavAnunI kathAne sAMbhaLI rAjA vijya tathA pariSada cAlI gai. [] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA pradhAna ziSya indrabhUti aNagAra paNa tyAM birAjamAna hatA. bhagavAn gautamasvAmIe aMdha puruSane joyo, joine zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmIne kahyuM - he bhadanta! zuM evo koI purUSa paNa che ke je janmAdha tathA janmAlva rUpa hoya? bhagavAne pharamAvyuM -hA, gautama!. che. A mRgAgrAma nagaramAM vijya rAjAno putra ane mRgAdevIno Atmaja mRgAputra nAmano eka bALaka che, je janmakALathI ardhI ane janmAzva rUpa che. tenA hAtha, paga, AMkha Adi aMgopAMga paNa nathI mAtra teaMgopAMgono eka AkAraja che. he bhagavAn ! ApanI AjJAthI huM mRgAputrane jovA icchuM chuM. tenA uttaramAM bhagavAne kahyuM - gautama ! jema tamane sukha upaje tema karo. have zramaNa bhagavAna mahAvIra dvArA AjJA prApta karIne prasanna thayelA gautama svAmI bhagavAnanI pAsethI mRgAputrane jovA mATe cAlyA. isamitinuM yathAvidhi pAlana karatA thakA bhagavAna gautamasvAmIe mRgAdevInuM ghara hatuM. teo tyAM pahoMcI gayA. tyAra bAda mRgAdevIe gautama svAmIne AvatA joyA, joine prasanna thaI ane natamastaka thaIne temane A pramANe kahyuM - he devAnupriya! ApanA AgamananuM zuM prayojana che? he devAnupriya! huM tamArA putrane jovA mATe Avyo chuM. tyAre mRgAdevIe mRgAputra pachI utpanna thayelA cAra putrone vastrAbhUSaNAdithI alaMkata karIne bhagavAna gautamanA caraNomAM mAthuM namA vIne kahyuM - he bhagavAn ! A mArA putro che, Apa joI lo. A sAMbhaLI bhagavAn gautame mRgAdevIne kahyuM - devAnupriye ! parantu tamArA jyeSTha putra mRgAputrane, je janmAlva ane janmAlvarUpa che, tathA jene tame ekAnta bhUmigRhamAM Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 vivAgasUrya-1/1/7 rAkhyo che, temaja jenuM tame gupta rIte sAvadhAnIpUrvaka khAnapAnAdi dvArA pAlaNa-poSaNa karI rahyA cho, tene jovA mATe huM ahIM Avyo chuM. A sAMbhaLI mRgA devIe gautamane kahyuM- bhagavAna! te evA jJAnI ane tapasvI koNa che, jemaNe mArI A rahasya pUrNa vAta Apane kahI ? he bhadre ! A bALakano vRttAnta mArA dharmAcArya zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe mane kahyo hato, tethI huM jANuM chuM. je samaye mRgAdevI bhagavAn gautamanI sAthe vAtacIta karI rahI hatI, te ja samaye mRgAputra bALakanA bhojanano samaya thaI gayo hato. tyAre mRgAdevIe bhagavAna gautama svAmIne kahyuM - bhagavAna! Apa ahIM ubhA raho, huM mRgAputra bALakane batAvuM chuM. eTaluM kahIne je jagyAe bhojanAlaya hatuM. tyAM Ave che, AvIne prathama vastraparivartana kare che tathA temAM azana, pAna, khAdima ane svAdima adhika pramANamAM bhare che, tyAra pachI te lAkaDAnI gADIne kheMcatI kheMcatI jyAM bhagavAnU gautama svAmI hatA, tyAM Ave che, AvIne teNee bhagavAn gautamasvAmIne kahyuM - bhagavAnuM Apa mArI pAchaLa Avo. huM mRgAputra bALakane batAvuM chuM. - tyAra bAda te mRgAdevI lAkaDAnI gADIne kheMcatI kheMcatI jyAM bhUmigRha hatuM, tyAM AvI. AvIne cAra puTavALA vastrathI potAnA mukhane bAMdhatI bhagavAn gautamane kahevA lAgI - bhagavAna ! Apa paNa mukhanA vastrathI ApanA mukhane bAMdhI lo, gautame mukhanA vastrathI potAnA mukhane bAMdhI lIdhuM. tyArabAda mRgAdevIe pAchaLa moTuM karIne jyAre te bhUmigRhanuM dvAra kholyuM tyAre temAMthI durgadha AvavA lAgI. te dugaMdhamRta sarpa Adi prANionI durgadha samAna ja nahIM paraMtu tethI paNa vadhAre kharAba hatI. tyAra pachI te vipula azana, pAna, khAdima ane svAdimanA gandhathI Aka paeilA tathA temAM mUcchita thayelA te mRgAputre te AhAra karyo ane jaTharAgnithI pacAvelo te AhAra tarata ja para ane rudhiranA rUpamAM pariNata thaI gayo ane sAthe ja mRytra bALake parUAdimAM parivartita te AhAranI UlaTI karI ane tatkALa te te vamelA paru ane rudhirane paNa te cATavA lAgyo. te mRgAputra bALakane joIne bhagavAna gautamanA cittamAM aneka prakAranA saMkalpa, vicAra ane kalpanAo utpanna thavA lAgI. temaNe vicAryuM ke A bALaka pUrva janmonA duzaNa duSpatikrAnta ane azubha karmonA pApa rUpa phaLano bhogavI rahyo che. naraka tathA nArakI meM joyA nathI, paNa A bALaka naraka samAna vedanAono anubhava karato thako pratyakSa jaNAya che. Ama vicAra karI bhagavAn gautame tenA gharethI prasthAna karyuM. zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmInI jamaNI bAjuthI pradakSiNA karIne temane vandanA tathA namaskAra karyo, kahyuM - bhagavAn ApazrInI AjJA prApta karI huM mRgAputrane jovA gayA yAvatu para, zoNitano AhAra karatA thakA mRgA putranI dazAne joIne joine mArA cittamAM A vicAra utpanna thayo ke - aho ho ! A bALaka mahApApa rUpa karmonA phaLane bhogavato keTaluMnikRSTa jIvana vitAvI rahyo che.bhadattAte bALaka pUrva bhavamAM koNa hato ? ItyAdi zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe gautama svAmIne kahyuM - gautama ! te kALa ane te samayamAM A jambudvIpa nAmanA dvIpamAM bhAratanA varSamAM zadvAra nAmanuM eka samRddhizALI nagara hatuM. tyAMnA loko ghaNI nirbhayatAthI jIvana vitAvI rahyA hatA. Anandano tyAM sarvatomukhI prasAra hato. te nagaramAM dhanapati nAmano eka rAjA rAjya Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 295 karato hato. te nagarathI kAMika dUra dakSiNa ane pUrva dizAnI vacce vijyavardhamAna nAmanuM eka kheTa hatuM te Rddhi samRddhi AdithI paripUrNa hatuM. te vijya vardhamAna kheTanI adhIna tAmAM pAMcaso gAmo hatAM. temAM 'ekAda' nAmano eka rASTrakUTa-pratinidhi - hato, ke je mahAadharmI ane duSpratyAnandI -parama asantoSI, sAdhujana vidveSI athavA duSkRta karavAmAMja sadA Ananda mAnavA vALo hato. te ekAdi vijyavardhamAna kheTanA pAMcaso gAmonuM Adhipatya, zAsana ane pAlana karato thako jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI te ekAdi nAmano rASTrakUTa vijayavardhamAna kheTanA pAMcaso gAmone, karamahesUlothI, ka2-samUhothI, kheDUta Adino ApelA dhAnya AdinA dviguNa Adine grahaNa karavAthI, adhika vyAjathI, lAMcathI tiraskAra karIne, hatyA Adino aparAdha lagAvI grAmajano pAsethI dhana levAthI, dhana mATe koine yantraNA ApavAthI, coro AdinA poSaNathI, gAma Adine bALavAthI ane pathikono ghAta karavAthI, lokone potA nA AcArathI bhraSTa karato tathA janatAne duHkhita, tiraskRta, tADita ane nirdhana karato jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI rASTrakUTa ekAdi vijayavardhamAna kheTanA aneka rAjA, mAMDalika, Izvara, yuvarAja, talavara, rAjAnA kRpApAtra athavA jeoe rAjA taraphathI ucca Asana prApta karyuM hoya evA nAgarika loko tathA mAMDalika - maMDalanA adhipatio, kauTumbika-kuTumbonA svAmI, zreSThI ane sArthavAha - sArtha nAyaka tathA anya aneka grAmINa puruSonA kAryomAM, kAra NomAM, gupta maMtraNAo, nizcayo ane vivAha sambandhI nirNayo athavA vyAvahArika vAtomAM sAMbhaLato thako paNa ema kahe che ke meM sAMbhaLyuM nathI, joyuM nathI, huM bolyo nathI, meM grahaNa karyuM nathI ane meM jANyuM nathI ane tethI viparIta nahi joyelo, nahi bolelA, nahi grahaNa karelA ane nahi jANelA viSayonA sambandhamAM kahe che ke - meM joyu che ityAdi A prakAranA paMcanAmaya vyavahA2ne teNe potAnuM kartavya samajI lIdhuM hatuM. mAyAcAra karavo te ja tenA jIvananuM pradhAna kArya hatuM ane prajAne vyAkuLa karavI te ja tenuM vijJAna hatuM. taduparAnta tenA matamAM mananuM dhAryuM karavuM eja eka sarvottama AcaraNa hatuM. te ekAdi rASTrakUTa kaluSa-duHkhanA hetubhUta atyanta malIna pApakarmonuM, upArja na karato thako jIvana vyatIta karI rahyo hato. tyAra pachI koi vakhate tenA zarIramAM eka sAthe soLa prakAranAM rogAnaMka - [8] zvAsa, kAsa, javara, dAha, kukSizULa, bhagandara, arza, ajIrNa, dRSTizULa, mastakazULa, aruci, akSivedanA, karNavedanA, kuMDa-khujalI udararoga ane kuSThoroga. [9] te ekAdi rASTrakUTa soLa rogAtaMkothI atyanta duHkhI thai kauTumbika puruSo - sevekone bolAve che, bolAvIne tene ema kahe che ke - he devAnupriyo ! tame jAo ane vijayavardhamAna kheTanA zrRMgATaka Adi mArgo para jaine ghaNA uMcA - svarathI A rIte dhoSaNA karo ke - he mahAnubhAvo ! ekAdi rASTrakUTanA zarIramAM 16 bhayaM kara rogo utpanna thayA che, jo koi vaidya, vaidyaputra, jJAyaka athavA zAyakaputra, cikitsaka yA * cikitsakaputra koi eka rogAtaMkane paNa upazAnta karaze tene ekAdi rASTrakUTa ghaNuM dhana Apaze. tyAra pachI vijyavardhamAna kheTamAM AvA prakAranI udghoSaNA sAMbhaLIne aneka vaidha Adi hAthamAM zastronI peTIo laine potapotAnA gharomAMthI nIkaLI paDe che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 vivAgasUrya- 1/1/9 ekAdi rASTrakUTanA zarIrano sparza kare che. zarIra sambandhI carcA karyA pachI rogonuM nidAna pUche che. pachI te 16 rogAtakomAMthI koI eka ja rogAtakane upazAnta karavA mATe aneka abhya gano, udvartano, snehapAno, vamano, virecano, secano athavA svedana, avadAhana, avajJAna, anuvAsana, vastikarma, nirUha, zirAvedha, takSaNa, pratakSaNa, ziro basti, tarpaNa tathA puTapAka, tvacA, mULa, kaMda, patra, puSpa, phaLa ane bIja temaja karIAtuM AdinA upayogathI tathA guTikA, auSadha, bheSaja AdinA prayogathI prayatna kare, parantu eka rogane paNa upazAnta karavAmAM samartha na thaI zakyA. tyAre te vaidya vaidyaputrAdi grAnta, khinna ane hatAza thaIne jyAMthI AvyA hatA tyAM cAlyA gayA. tyAra bAda te ekAdi rASTrakUTa vaidyo Adi dvArA pratyAkhyAta tathA sevakothI pari tyakta thavA para auSadha ane bheSajathI udAsIna thaI gayo. soLa rogAtakothI gherAyelo rAjya ane rASTranuM AsvAdana, prArthanA, icchA ane abhilASA karato te ekAdi manovya thAthI vyathita, zArIrika pIDAthI pIDita ane indriyone vaza hovAthI parataMtra- thaine 250 varSanA pUrNa AyuSyane bhogavIne kALa karIne A ratnaprabhA narakamAM utkRSTa eka sAgaropamanI sthitivALA narakomAM nArakarUpe utpanna thayo. tyAra bAda te ekAdino jIva bhavasthiti pUrI thavA para narakamAMthI nikaLatAM ja A putrarUpe utpanna thayo. tyAra bAda te mRgAdevInA zarIramAM ujjavala yAvatuM utkaTa ane jAjvalyamAna vedanA utpana thaI. tIvratara vedanAno prAdurbhAva thayo. jyArathI mRgAputra nAmAno bALaka mRgAdevInA udaramAM garbharUpe utpanna thayo tyArathI laIne te mRgAdevI vijaya kSatriyane aniSTa, ama nohara, apriya, asundara, manane na game tevI lAgavA lAgI. tatpazcAtu koI samaye madhya rAtrimAM kuTumbacintAthI jAgatI te mRgA devInA hRdayamAM Avo saMkalpa utpanna thayo ke huM pahelAM to vijaya narezane priyacitta nIya, vizvAsapAtra ane sanmAnanIya hatI parantu jyArathI mArA udaramAM A garbhastha jIva garbha rUpe Avyo che tyArathI vijaya narezane huM aniSTa yAvat apriya lAgavA lAgI chuM. atyAre to vijaya nareza mArA nAma tathA gotranuM paNa smaraNa karavA icchatA nathI, to pachI darzana ane bhogavilAsanI to AzA. ja zuM che? tethI mArA mATe e ja upayukta ane kalyANakArI che ke huM A garbhane aneka prakAranI zAtanA, yAtanA, gAlanA ane mAraNa dvArA pADI dauM. vicAra karIne garbhapAtamAM kAraNabhUta khArI, kaDavI ane kasAyelI auSadhionuM bhakSaNa tathA pAna karatI thakI te garbhane pADI devA Icche che, parantu te garbha ukta upAyothI paNa naSTa na thayo. jyAre te magAvatI devI A pUrvokta upAyothI te garbhane naSTa na karI zakI tyAre zarIrathI zrAnta, manathI khinna thatI icchA na hovA chatAM vivazatAne kAraNe atyanta duHkha sAthe te garbhane dhAraNa karavA lAgI. garbhamAM rahelA te bALakanA zarIramAM andara tathA bahAra vahenArI ATha nADIomAMthI parU ane lohI vahetuM hatuM. A soLa nADIomAMthI babbe nADIo kAnanA chidromAM, e rIte banne netra vivaromAM babbe nAsika vivaro ane baLe dhamanI o para vAraMvAra parU ane lohIno strAva karyA karatI hatI. garbhamAMja te bALakanA zarIramAM agnika-bhasmaka nAmano roga utpanna thaI gayo hato, jenA kAraNe te bALaka je kAMI khAto te tarata ja naSTa thaI jatuM hatuM. te khAdhelo AhAra tarata ja parU ane lohInA rUpamAM pariNata thaI jatuM hatuM. tyArabAda te paru ane lohIne paNa khAI jato hato. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 27 tyAra bAda lagabhaga nava mAsa pUrNa thavA para mRgAdevIe janmAlva yAvat avayavonA AkAramAtra rAkhanAra bALakane janma Apyo. - huMDa tathA AMdhaLA te bALakane joIne bhayabhIta, trasta, vyAkuLa tathA bhayathI kAMpatI mRgAdevIe dhAyamAtAne bolAvIne kahyuM ke - devAnupriye ! tame joo, A bALakane lai jaIne ekAntamAM koI kUDA-kacarAnA DhagalA para pheMkI Avo. tyArabAda te dhAyamAtA mRgAdevInA A kathanane tathAstu' - ghaNuM sAruM, kahIne svIkRta karatI jyAM vijaya nareza hatA tyAM AvI ane hAtha joDIne sarva vRtAMta kahyo te dhAyamAtA pAsethI A saMpUrNa vRttAnta sAMbhaLIne vyAkuLa thayelo vijaya nareza jyAM beTho hato tyAMthI UThyo ane mRgAdevI pAse Avyo, AvIne tene A pramANe kahyuM - he bhadra! A tamAro prathama garbha che, jo tame tene koI ekAnta sthAnamAM - arthAtu - kuDA-kacarAnA DhagalA (ukaraDA) para phekAvI dezo to tamArI prajA sthira nahIM rahe. tethI pheMkavAne badale tame A bALakane bhoMya rAmAM rAkhIne chUpI rIte bhaktapAnAdi dvArA pAlanapoSaNa karo. ema karavAthI tamArI bhAvI prajA cirasthAyI raheze. tyArabAda mRgAdevIe vijaya narezanA A kathanano vinayapUrvaka svIkAra karyo - he gautama ! A rIte mRgAputra pote karelA pUrvanA pApakarmonuM pratyakSa phaLa bhogavato samaya vitAvI rahyo che. [10]- he bhagavAnuM! te bALaka ahIMthI kALa karIne kayAM jaze ane kyAM utpanna thaze? he gautama! A mRgAputra batrIsa varSanuM pUrNa AyuSya bhogavIne kALamAsamAM kALa karIne A jambudvIpa nAmanA dvIpanI andara bhArata varSanA vaitADhaya parvatanI taLeTImAM siMharUpe siMhakuLamAM janma leze te tyAM mahAadharmI ane sAhasika banIne vadhAremAM vadhAre pApakarmonuM upArjana karaze, pachI te kALa karIne A ratnaprabhA nAmaka eka sAga ropamanI utkRSTa sthitivALA pahelA narakamAM utpanna thaze. pachI te tyAMthI nIkaLIne sIdho sarIsRpomAM utpanna thaze. tyAMthI kALa karIne traNa sAgaropamanI utkRSTa sthiti vALI bIjI narakabhUmimAM utpanna thaze.tyAMthI pakSI yonimAM utpanna thaze. tyAM kALa. karIne sAta sAgaropamanI utkRSTa sthitivAlI trIjI narakabhUmimAM tyAMthI nIkaLIne siMhanI yonimAM pachI kALa karIne cothI narakabhUmimAM tyAMthI nIkaLIne saMpa tyAMthI pAMcamI narakabhUmimAM tyAMthI nIkaLIne strI thaze kALa karIne chaThThI narakabhUmimAM tyAMthI nIkaLIne manuSya banaze ane kALa karIne sAtamI narakabhUmimAM tyAMthI nIkaLIne jalacara paMcendriya tiryaMcomAM matsya, kAcabo, grAha, magara ane saMsamAra Adi jalacara paMce ndriya jAtinA je kulakoTionI saMkhyA sADAbAra lAkha che, tenA eka eka yonibhedamAM lAkho vAra janma maraNa karato emAM ja vAraMvAra utpanna thaze, tatpazcAtu tyAMthI nIkaLIne catuSpadomAM - ura:parisarpa, bhuja parisarpa - tathA khecara jIvomAM tema ja caturindriya, trIndriya ane dvIndriya prANIo tathA vanaspatimAM rahelo kaDavA vRkSo ane kaDavA dUdhavALA vRkSomAM vAyu, teja, jala ane pRthvIkAyamAM lAkho vAra utpanna thaze. tyAra bAda tyAMthI nIkaLIne te supratiSThapura nAmanA nagaramAM baLada rUpe utpanna thaze. jyAre te bALakapaNAne choDIne yuvAvasthAmAM Avaze tyAre gaMgA nAmanI mahAnadInA kinArAnI mATIne khodatAM nadIno kinAro paDI javAthI pIDita thato mRtyuno. prApta thaze, mRtyune prApta thayA pachI te tyAMja supratiSThapura nAmanA nagaramAM koi zeThane ghare Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 vivAgasUrya-1/1/10 putrarUpe utpanna thaze. tyAM bALapaNane choDIne yuvAvasthAne prApta karyA bAda te koI sthavira sAdhuonI pAse dharma sAMbhaLaze, sAMbhaLIne manana karaze, tyAra pachI muMDita thaIne agAravRttino tyAga karI aNagAra dharmane prApta karaze. te aNagAra iya samiti yukta yAvatuM brahmacArI thaze. tyAM ghaNAM varSo sudhI zrAmaNya payinuM pAlana karIne AlocanA ane pratikramaNathI Atmazuddhi karato samAdhibhAvane prApta karIne kALa karIne saudharma nAmaka prathama devalokamAM devarUpe utpanna thaze. tyAra pachI devabhavanI sthiti pUrNa thaI javA para tyAMthI AvIne mahAvideha kSetramAM sampana kALamAM utpanna thaze. tyAM teno kalAbhyAsa, pravrajyAgrahaNa yAvatuM mokSagamana ityAdi badho vRttAnta "Dha pratijJa'nI jema jANI levo. | adhyayanaH 1nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayanaH 2-ujhitaka [11] bhagavan! vipAkazrutanA dvitIya adhyayanano mokSasaMprApta zramaNa bhagavAnuM mahAvIre zuM artha kahyo che? he jaMbU! te kALa ane te samayamAM vANijagrAma nagara hatuM. te nagaramAM izAna khUNAmAM dutipalAza caitya hatuM. te udyAnamAM "sudhama' nAmanA yakSanuM eka yakSAyatana hatuM. mitra rAjA ane tenI zrI nAmanI rANI hatI. tathA te nagaramAM anyUna paMcendriya zarIrayukta yAvatu rUpavatI, 72 kaLAomAM pravINa, gaNi kAnA 64 guNothI yukta, 29 prakAranA viSayonA guNomAM ramaNa karanArI, 31 prakAranA rati guNomAM pradhAna 32 prakAranA puruSa sambandhI upacAromAM nipuNa kAmadhvajA nAmanI vezyA hatI. tenA prasupta nava aMgo jAgRta hatA. te 18 dezI bhASAomAM vizArada hatI. te sundara veSabhUSA ane zRMgAra rasanuM ghara banelI hatI, tema ja gati, rati ane gAndharva, nATya tathA nRtya kaLAmAM pravINa, sundara gamana karanArI, kucAdita saundaryathI suzobhita, gati, nRtya Adi kaLAothI hajAra mudrA parimita zulka kamAnArI, jenA vilAsa-bhavana upara UMcI dhvajA laherAI rahI hatI, tene rAjA taraphathI chatra, cAmara ane bAlavyajana maLyA hatA ane je kaNarathamAM gamanAgamana karyA karatI hatI, te kAmadhvajA nAmanI gaNikA hajAro gaNikAo para Adhipatya karI tyAM rahI hatI. [12] te vANijagrAma nagaramAM vijaya mitra nAmano eka dhanavAnuM sArthavAha nivAsa karato hato.te vijaya mitrane savaga saMpanna subhadrA nAmanI patnI hatI.te vijaya mitrano putra ane subhadrAno Atmaja ujhitaka nAmano eka savAMga saMpanna ane rUpavAna bALaka hato. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmI vANija grAma nagaramAM padhAryA. parSadA nIkaLI ane tyAMno rAjA paNa koNika narezanI mAphaka cAlyo. bhagavAne badhAne dharmano upadeza Apyo. upadeza sAMbhaLIne janatA ane rAjA bane pAchA cAlyA gayA. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA pradhAna ziSya indrabhUti nAmanA aNagAra bhikSA mATe vANijagrAmanagarAmAM gayA. UMca nIca badhA gharomAM bhikSA mATe bhramaNa karatA rAjamArga para padhAryA. tyAM rAjamArga para temaNe aneka hAthIo joyo ke je yuddhane mATe taiyAra hatA. te hAthIone kavaca paherAvyo hatA ane te zarIra rakSaka, upakaraNa, jhUla AdithI yukta hatA, teonA peTa ddaDha baMdhanathI bAMdhelA hatA. temanA jhUlAnI banne bAju moTA moTA ghaMTA laTakI rahyA hatA, temaja te Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 299 maNio ane ratnothI jaDelA, raiveyaka paherelA hatA tathA anya kavacAdi sAmagrathI yukata hatA. te dhvajA, patAkA tathA paMcavidha zirobhUSaNothI vibhUSita hatA tema ja teonA para Ayudha ane praharaNAdi dhAraNa karanAra mahAvata savAra thaI rahyA hatA. zrI gautama svAmIe tyA aneka aNvone paNa joyA, te yuddhane mATe taiyAra hatA tathA temane kavaca paherAvelo hatA. teonA zarIra para jhUla paDelI hatI, mukhamAM lagAma dIdhelI hatI ane te krodhathI hoThone cAvI rahyA hatA ane cAmara tathA sthAsakathI temano kaTi bhAga vibhUSita thaI rahyo hato. tenA para beThelo ghoDe savAro Ayudha ane praharaNA dithI yukta hatA. A rIte gautamae tyAM ghaNAM puruSone paNa joyA jeoe daDha baMdhanothI bAMdhelA ane lohamaya kasUlakAdithI yukta kavaco zarIra para dhAraNa karelA hatA. temanI bhujamAM zarAsana paTTI bAMdhelI hatI. gaLAmAM AbhUSaNa dhAraNa karelA hatA ane temanA zarIra para viziSTa prakAranI nizAnI vALI paTTI lAgelI hatI tathA Ayudha ane prahara NAdi dhAraNa karelA hatA. te puruSonI vacce bhagavAna gautame eka bIjA mANasane joyo, jenA gaLA ane hAthone vALIne pRSTha bhAga sAthe banne hAthone doraDAthI bAMdhavAmAM AvyA hatA, tenA kAna ane nAka kApelA hatA. tenuM zarIra ghIthI cIkaNuM karavAmAM AvyuM hatuM, tathA te vadhya-puruSanA paheravAnA be vastrothI yukta hato. tenA gaLAmAM kaMThasUtranI samAna lAla puSponI mALA hatI ane tenuM zarIra gerunA cUrNathI poteluM hatuM. je bhayathI trAsa pAmelo tathA prANa dhAraNa karI rAkhavAno Icchuka hato, tenA zarIrane tala tala jeTalA TukaDA karIne kApI rahyA hatA ane zarIranA nAnA nAnA mAMsanA TukaDA kAgaDA Adi pakSIonA lakSya thaI rahyo hato. evo te pApI puruSa seMkaDo pattharo tathA cAbUkothI marAI rahyo hato ane aneka strI purUSothI gherAyelo, pratyeka corA Adi - para tenI udhoSaNA karavAmAM AvatI hatI. he mahAnubhAvo! "ujhika bALaka pratye koI rAjA ke rAjaputro koI aparAdha nathI karyo paraMtu A tenA potAnA ja karmono doSa che, jenA kAraNe A kharAba avasthAne prApta thaI rahyo che." [13] tyArabAda te puruSane joIne bhagavAna gautamanA manamAM evo vicAra, kalpanA ke saMkalpa utpanna thayo ke aho! A puruSa kevI naraka-samAna vedanAno anubhava karI rahyo che ! tatpazcAtu vANikjhAma nagaramAM UMca, nIca ane madhyama koTinA gharomAM bhikSA laIne bhagavAnuM mahAvIra svAmInI pAse AvyA ane temane lAvelI bhikSA. batAvI, tyAra bAda bhagavAnane vandanA, namaskAra karIne sarva vAta kahI. bhadanta! te purUSa pUrvabhavamAM koNa hato? - gautama ! te puruSanA pUrvabhavano vRttAnta A pramANe che. te kALa ane te samayamAM A jaMbudvIpa nAmAnA dvIpamAM bhArata varSamAM hastinApura nAmanuM eka samRddhizALI nagara hatuM. te nagaramAM sunanda nAmano rAjA hato. te mahAhimavanta parvata samAna puruSomAM mahAn hato. te hastinApura nagaranA lagabhaga madhya pradezamAM seMkaDo stambhothI banAve prAsAdika,darzanIya,abhirUpa,ane pratirUpaekamahAna gomaMDapa hato. tyAM nagaramAM sanAtha ane anAtha pazu sukhapUrvaka rahetA hatA. temane tyAM ghAsa pANI pati hatA te bhaya ane upasarga AdithI rahita thaIne ghUmatA. te hastinApura nagaramAM mahAna adharmI yAvatuM mahAmahenate prasanna thanAra bhIma nAmano eka phUTagrAha raheto hato. tenI utpalA nAmanI strI hatI, ke je saMpUrNa paMcendriya yukta zarIravALI hatI. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 vivAgasUrya-1/2/14 . [14] koka vakhate utpalA garbhavatI thaI. lagabhaga traNa mAsa pachI tene A prakArano dohada utpanna thayo - dhanya che te mAtAo yAvatu teoe ja potAnuM janma tathA jIvanane sArI rIte saphaLa karyuM che je aneka athavA yA sanAtha nAgarika pazuo yAvatuM baLadono udhasu, stana, vRSaNa, aMDakoza, puMcha, kakuda, skaMdha, karNa, netra, nAsikA, jIbha, hoTha tathA godaDIne kApIne ane zUlamAM laI agnimAM pakAvela, taLelA, bhUMjelA, sUkA yelA ane lavaNa saMskRta mAMsanI sAthe surA, madhu, meraka, sIdhu ane prasannA A madyonuM sAmAnya ane vizeSa rUpathI AsvA dina, vivAdana, paribhAjana tathA paribhoga karatI potAnA dohadane pUrNa kare che. huM paNa e rIte mArA dohadane pUrNa kare! A vicAra pachI te dohada pUrNa na thavAthI te utpalA nAmanI kUTagrahanI strI sukAI gaI, bhUkhI thaI, mAMsa rahita eTale ke hADapiMjara jevI thaI gaI, zarIra zithila thaI gayuM. kAnti rahita thaI gaI. dIna tathA cintAtura mukhavALI thaI gaI. moTuM pILuM paDI gayuM, AMkha ane moDhuM murajAI gayA. yathocita upabhoga na karatI, hAthathI coLelI puSpa mALAnI jema plAna thayelI, utsAharahita yAvatu ArtadhyAnagrasta thaIne cintAtura rahevA lAgI. koI vakhate bhIma nAmano kUTagrAha jyAM utpalA kUTAhiNI hatI tyAM Avyo ane AvIne tene yAvatu cintAgrasta utpalAne joI tyAre te kahevA lAgyo ke - he bhadra! tame A rIte zuSka, nimIsa yAvatu hatotsAha thaIne kema cintAmAM DUbelA cho ? tyAra bAda utpalA patnIe tene dohadanI vAta karI. tyAre kUTagrAha bhIme potAnI utpalA bhAyane kahyuM - he bhadra! tuM cintA na kara, huM evuM kAMika karIza ke jenAthI tArA A dohadanI pUrti thaI jaze. tyAra bAda bhIma kUTagrAha ardharAtrinA samaye ekalo ja lokhaMDanA kusUlaka Adi thI yukta kavacane dhAraNa karIne Ayudha ane praharaNa laIne gharethI nIkaLyo ane gauzALA hatI tyAM Avyo, AvIne aneka nAgarika pazuo yAvatuM baLadomAthI koikanA udhasu, yAvatu koIkanI sAsnA ane koikanA anya anya aMgopAMgo kApe che, kApIne potAnA ghare Ave che. ane AvIne te potAnI patnI utpalAne Ape che. tyAra pachI te utpalA te anekavidhazalya, protAdi gomAMsa sAthe madirA AdinuM AsvAdana, prasvAdana karatI potAnA dohadanI pUrti kare che. A rIte teno dohada pUrNa thayo. te sammAnita dohadavALI, vinIta dohadavALI, nivRtta dohadavALI thaI ane te utpalA kUTAhiNI garbhane sukha pUrvaka dhAraNA karavA lAgI. tyArapachI nava mAsa pUrNa thaI javA para bALakane janma Apyo. janmatAveMta ja te bALake karNakaTu temaja cItkAra pUrNa bhayaMkara zabda karyo. tenI evI cIsa sAMbhaLIne ane dRya mAM avadhAraNA karIne hastinApura nagaramAM nAgarika pazu yAvat baLadAdi bhayabhIta thaI gayA ane udvegane prApta karIne cAre tarapha bhAgavA. lAgyA. tyAra bAda te bALakanA mAtApitAe A vRtAMta anusAra bALakanuM nAma "go trAsa" pADyuM. tyAra bAda gotrAsa bALake bAlapaNane choDIne yuvAsthAmAM praveza karyo ane te yuvaka thai gayo. koI samaye bhIma kUTAhanuM maraNa thaI gayuM. tyAre te gotrAse potAnA mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbandhI ane parija nothI gherAIne rUdana, AkaMdana ane vilApa karatAM kUTagrAhano dAha saMskAra karyo ane keTalIka laukika mRtaka kriyAo paNa karI. tyAra pachI sananda rAjAe gotrasa bALakane pote ja kUTagrAhanA pada para niyukta karyo. adharmI Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 301 yAvatu duSyatyAnaMdI. te gotrAsa dararoja ardha rAtrinA samaye sainikanI jema taiyAra thaIne kavaca paherIne, tema ja astra-zastrone dhAraNa karIne potAnA gharethI nIkaLe che, nIkaLIne gomaMDapa jAya che ane tyAM aneka gAya Adi nAgarika pazuonA aMgopAMgone kApIne potAnA gharamAM AvI jAya che, AvIne te gAya Adi pazuonA pakAvelA mAMsa sAthe madirA AdinuM AsvAdana karato jIvana vyatIta kare che. tyAra pachI te gotrAsa phUTagrAha AvA prakAranA karmovALA, AvA prakAranA kAryomAM pradhAnatA rAkhavAvALo, pAparUpa vidyAne jANanAro tathA prakAranA pApakarmonuM upArjana karIne pAMcaso varSanA parama AyuSyane bhogavIne, cittAo ane duHkhothI pIDita thato kALa mAsamAM kALa karIne utkRSTa traNa sAgaropanI sthitivALA bIjA nakaramAM nAraka rUpe utpanna thayo. [15] te kUTagrAha gotrAsano jIva bIjI narakamAMthI nIkaLIne sIdho A vANija grAma nagaramAM vijya mitra sArthavAhanI subhadrA nAmanI patnInAM udaramAM putrarUpe Avyo. nava mAsa pUrNa thavA para subhadrA sArthavAhinIe ekAntamAM kacaro nAkha vAnI jagyAe pheMkAvI dIdho ane pAcho tene uThAvI lIdho, uThAvIne kramathI saMrakSaNa ane saMgopana karatI tene moTo karavA lAgI. tyAra bAda te bALakanA mAtApitAe mahAnu RddhisatkAra ane ADaMbara sAthe kuLa mayadA pramANe putrajanma yogya vadhAmaNI rUpe putrajanma-mahotsava karyo. te bALakanA mAtA-pitAe bAramA divase guNa niSpanna nAmakaraNa A pramANe karyuM, kemake amAro A bALaka janmatAM ja azuci pradezamAM tyAgI devAyo hato, tethI tenuM nAma "ujijhataka kumAra" rAkhavAmAM Ave che. tyArabAda te ujjitakumAra A pAMca dhAvamAtAothI yukta 6Dha pratijJa kumAranI jema yAvat nivat ane nirbhAdhAta parvatanI kaMdarAmAM rahelA campaka vRkSanI jema sukha pUrvaka moTo thavA lAgyo. tadanantara koI vakhate vijayamitra sArthavAhe gaNima, dharima, meya ane pariccheda, rUpa cAra prakAranI paNya vastuone laIne lavaNa samudramAM vahANa para vipatti AvavAthI vijayamitranI ukta cAre prakAranI mahAmUlya vALI vastra, AbhUSaNa Adi vastuo pANImAM DubI gaI ane te pote paNa trANarahita temaja zaraNarahita thaI javAthI mRtyu pAmyo. tyAra bAda Izvara, talavara, Adi paNa vijayamitranA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI, potAnA hAthe lIdhelI thApaNa ane tethI atirikta bahumUlya vastra, AbhUSaNa Adi laIne ekAttasthAnamAM cAlyA gayA. jyAre subhadrA sArthavAhinIe lavaNa samudramAM saMkaTa AvI paDavAthI kariyANuM pANImAM DubI javAnI sAthosAtha vijya mitranA mRtyunA mahAnuM zokathI vyApta thaI ane kuhADAthI kApelI campakavRkSathI zAkhAnI jema dhaDAma karatI pRthvI taLa para paDI gaI. tyArabAda thoDA samaya pachI te subhadrA svastha thaI tathA aneka mitra, jJAti yAvatuM sambandhIjano sAthe rudana, kaMdana tathA vilApa karatI vijayamitranI laukika mRtakakriyA karavAmAM tatpara thaI. tyAra pachI te subhadrA sArthavA hinI paNa maraNa pAmI. [16] tyArabAda nagarapuruSoe subhadrAnA mRtyunA samAcAra sAMbhaLIne ujhi taka kumArane durAcArI hovAthI gharamAMthI kADhI mUkyo ane tenuM ghara bIjA koIne ApI dIdhuM. potAnA gharethI kADhI mUkavAthI uttijhataka kumAra vANijagrAma nagaranA mArgo para tathA jugAragRho, vezyAgRho ane madirApAnanA sthAnomAM sukhapUrvaka paribhramaNa karavA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 vivAgasUrya-1/2/16 lAgyo. rokaToka vinAno, svacchaMda mativALo temaja niraMkuza thato te corI, jugAra, vezyAgamana ane parastrI gamanamAM Asakta thaI gayo. koI vakhate kAmadhvajA nAmanI vezyA sAthe sneha sambandha sthApita thaI javAnA kAraNe te manuSya sambandhI pradhAna kAma bhogono upabhoga karato samaya vyatIta karavA lAgyo. tyArabAda vimitra rAjAnI zrI' rANIne yonizULa roga utpanna thayo, tethI vijayamitra rAjA rANI sAthe manuSya sambandhI pradhAna kAmabhogonuM sevana karavAmAM samartha na rahyo. tyAre koI samaye vijaya mitra rAjAe ujijhataka kumArane kAmadhvajA gaNikAnA sthAnamAMthI kADhI mUkyo ane kAmadhvajA vezyAne potAnA antaHpuramAM rAkhI ane tenI sAthe manuSya sambandhI pradhAna viSayabhogonuM sevana karavA lAgyo. kAmadhvajAmAM mUcchita, tenA dhyAnamAM ja pAgala banelo, tenI AkAMkSA rAkha nAro, tenA snehapAzamAM joDAyelo bIjA koI paNa sthAne smaraNa, prema ane mAnasika zAnti prApta na karI zakayo, tenuM citta te vezyAmAM ja parovAyeluM rahyAM karatuM. tatsambandhI kAmabhogomAM prayatnazIla, tene meLavavA mATe Atura raheto. tenA mana, vacana ane zarIra e badhAM tene mATe arpaNa thaI rahyA hatAM. te vezyAnI ja bhAvanAthI bhAvita raheto te kumAra te kAmadhvajA vezyAnA aMtara chidra ane vivara evA samayanI gaveSaNA karato jIvana vitAvavA lAgyo. tatpazcAtu avasara prApta karIne gupta rIte tenA gharamAM praveza karyo ane te kAmadhvajA vezyAnI sAthe manuSya sambandhI pradhAna viSayabhogono upayoga karato samaya vyatIta karavA lAgyo. ahi te vijayamitra rAjA snAna yAvatu duSTa svapnanonAM phaLane naSTa karavA mATe prAyazcitarUpe mastaka para tilaka temaja anya mAMgo liko karIne, saMpUrNa alaMkArothI vibhUSita thaIne, manuSyothI gherAIne te kAma dhvajA vezyAne ghare gayo. tyAM teNe kAmadhvajA vezyA sAthe manuSya sambandhI viSayabho gono upabhoga karatAM ujhika kumArane joyo. jotAM ja te krodhathI lAlapILo thaI gayo ane kapALamAM traNa rekhAo vALI bhrakuTi caDhAvIne potA nAanucara puruSodvArA unjhi taka kumArane pakaDAvI lIdho, pakaDAvIne lAkaDI mukkA, DhIMcaNa ane koNInA prahArothI tenA ' zarIrane bhAMgI nAMkhyuM. cUrecUrA karI nAkhyuM. mathI nAkhyuM ane avakoTaka bandhathI bAMdhyo ane bAMdhIne pUrvokta rItathI vadha karavAnI AjJA ApI. [17] A vRttAnta sAMbhaLI gautama svAmIe prazna karyo - he bhagavanta! ujjita kakumAra ahIMthI kALamAsamAM kALa karIne kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze? gautama ! uktikakumAra 25 varSanuM pUrNa AyuSya bhogavIne Aje ja divasanA cotho pahoramAM zULI dvArA bhedane prApta thato ratnaprabhA nAmanI prathama naraka bhUmimAM nAraka rUpe utpanna thaze. tyAMthI nIkaLIne sIdho A jambudvIpa nAmanA dvIpanI antagata bhAratavarSanA vaitADhaya parvatanI taLeTImAM vAMdarAonA kuLamAM vAMdarA rUpe utpanna thaze. tyAM bALapaNAne oLaMgIne yuvAvasthAne prApta thatAM pazusambandhI bhogo mAM Asakta, AkAMkSA vALo, bhogonA snehapAzamAM jakaDAyelo, bhogosambandhI AsaktimAM baMdhAyelo, tenA sevanamAM kSaNe-kSaNe bhAvita aMtaHkaraNavALo thaIne te vAMdarAnA baccAonuM avahanana karyA karaze. evA karmomAM tallIna thayelo A jambudvIpa nAmanA dvIpanI anta ? gata bhAratavarSanA drapura nAma nA nagaramAM gaNikAnA gharamAM putra rUpe utpanna thaze. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-2 303 mAtApitA utpanna thayelA te bALa kane napuMsaka karIne napuMsaka karma zikhaDAvaze. bAra divasa vyatIta thaI javA para tenA mAtA pitA tenuM nAma "priyasena" evuM rAkhaze. bALapaNAne choDIne yuvAvasthAne prApta thayelo, vizeSa jJAna dharAvavAvALo temaja buddhi AdithI paripakva avasthAne pAmelo te priya sena napuMsaka rUpe, yauvana ane lAvaNya dvArA uttama ane utkRSTa zarIravALo thaze. - tyArabAda te priyasena napuMsaka Indrapura nagaranA rAjA, Izvara yAvatu bIjA manuSyo. ne aneka prakAranA vidyA prayogothI, maMtro dvArA, manDelI bhasma AdinA yogathI badhAne vazIbhUta karIne manuSya sambandhI pradhAnabhogono upabhoga karato samaya vyatIta karaze. te priyasena napusaMka A pApapUrNa kAryone ja potAnuM kartavya, mukhya lakSya tathA vijJAna temaja sarvottama AcaraNa banAvaze. A kharAba pravRttio dvArA te atyadhika pApa nuM upArjana karIne 121 varSanA parama AyuSyane upabhoga karIne ratnaprabhA. nAmanI prathama narakabhUmimAM nAraka rUpe utpanna thaze. tyAMthI nIkaLIne sarpa noLio Adi prANi onI yonimAM janma leze. tyAMthI tenuM saMsAra bhramaNa je rIte prathama adhyayanamAM mRgA putranuM varNana karavAmAM AvyuM che, te rIte thaze. tyAra pachI te sIdho A jambudvIpa nAmanA dvIpanI antargata bhAratavarSanI campA nAmanI nagarImAM pADA rUpe utpanna thaze. tyAM te koI samaye mitramaMDaLI dvArA mAravAmAM Avaze ane te ja campAna garInA zreSThi kuLamAM putrarUpe utpana thaze.tyAM bALapaNane choDIne yauvanAvasthAne prApta thatAMte viziSTa saMyamI sthaviro pAse zaMkA, kAMkSA Adi doSothI rahita bodhilAbhane prApta karIne aNa gAra dharmane grahaNa karaze, tyAMthI kALa mAsamAM kALa karIne saudharma nAmanA prathama devavoka mAM devarUpe utpanna thaze. bAkI badhuM je rIte mRgAputranA sambandhamAM kahyuM che, tema samajavuM. adhyayanaH 2-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayanaH3-alagnasena) [18] he jaMbU! te kALa ane te samayamAM purimatAla nAmanuM eka nagara hatuM. te nagaranA IzAna khUNAmAM amoghadarza nAmanuM eka udyAna hatuM. te udhAnamAM amoghadarzI nAmanA yakSanuM Ayatana hatuM. mahAbala nAmano rAjA rAjya karato hato. nagaranA izAna khUNAmAM janapadanI sImAnA aMte rahela jaMgalamAM zAlATavI nAmanI eka cora pallI hatI, te parvatanI bhayAnaka guphAonA kinArA para banAvelI hatI, vAMsa nI banAvelI vADa rU5 killAthI gherAyelI hatI. potAnA avakavothI kapAyelA parvatanA UMcAnIcA khADA rUpa khAivALI hatI. tenI andara pANIno pUrato prabandha hato ane tenI bahAra dUra-dUra sudhI pANI maLatuM na hatuM. tenI andara anekAneka gupta cora daravAjA o hatA ane te corapallImAM paricita vyaktiono ja praveza ane nirgamana thaI zakato hato. coronI zodha karanAra athavA coro dvArA harAyelA dhanane pAchuM lAvavAmAM prayatnazIla evA ghaNAM manuSyo paNa temAM praveza karI zakatA na hatA. te zAlATavI nAmanI cora pallImAM vijaya nAmano corono senApati raheto hato. te mahAadharmI hato yAvatu tenA hAtha lohIthI kharaDAyelA rahetA hatA. tenuM nAma aneka nagaromAM prasiddha hatuM. te zuravIra, ddaDha prahAra karanAra, sAhasika, zabdavedhI, zabdanA AdhAre bANa mAra nAra ane talavAra Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 304 vivAgasUrya-1/3/18 tathA lAThIno prahAra karavAmAM pradhAna yoddho hato. te pAMcaso coronuM Adhipatya, svA mIttva yAvatuM senApatittva karato jIvana vyatIta karI rahyo hato. [1] te vijaya nAmano cora senApati aneka cora, parastrIlaMpaTa, khissA-kAtara, khAtara pADI corI karanAra jugArI, dhUtArA tathA bIjA ghaNAM hAtha Adi kapAyelA, nAka thI rahita ane tiraskRta thayelA manuSyono AzrayadAtA hato. te vijayacora senApati aneka gAmono nAza, nagarono nAza, gAyonuM apaharaNa, kedIonuM grahaNa, musApharonA dhanAdinuM apaharaNa tathA khAI toDIne corI karavI Adi thI pIDita, tarjita tADita dhana ane dhAnyathI rahita karato mahAbala rAjAnA karane vAraMvAra pote grahaNa karIne samaya vyatIta karI rahyo hato. te vijayacora senApatinI skaMdazrI nAmanI sandarI patnI hatI tathA vijayacora senApatino putra bALaka hato. te saMpUrNa avayavo vALo temaja nirdoSa pAMca indriyothI yukta, suddaDha bAndhAyukata zarIravALo, viziSTa prakAranA jJAnano dharAvanAro ane buddhi AdinI parikavatAthI yukta temaja yuvAvasthAne prApta thayelo hato. te kALa ane te samayamAM purimatAla nagaramAM amoghadarza udyAnamAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmI padhAryA. pariSada nIkaLI tathA rAjA paNa cAlyo. bhagavAne dharmanI prarUpaNA karI, dharmopadeza sAMbhaLIne rAjA tathA pariSad pAchI gaI. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAn mahAvIranA jyeSTha ziSya gautama svAmI yAvatuM rAjamArgamAM padhAryA. tyAM teoe aneka hAthIo, ghoDA tathA sainikonI jema zastrothI susajjita temaja kavaca dhAraNa karelA aneka puruSone joyA. te puruSonI vacce avakoTaka baMdhanathI baddha evA te puruSane rAjapuruSoe cAra rastA para besADI. dIdho. besADIne tenA pitAnA ATha bhAIone tenI sAme mArI nAkhyA. mArIne pachI koyaDAnA prahArathI mAramArIne karuNa vilApa karatA te puruSane teoe talatala jevaDA TukaDA karIne mArelA puruSonuM mAMsa khavaDAvyuM. rUdhiranuM pAna karAvyuM. tyAra pachI rAjAnA puruSoe te puruSane bIjA candrara para ATha kAkIne trIjA candrara para ATha mahApitAo ne, cothA candrara para ATha mahAmAtAo ne, pAMcamA candrara para putrone, chaThThA candrara para putravadhuone, sAtamA candrara para jamAIone, AThamA candrara para putrIone, navamAM candrara para pautro tathA dohitrIone, dazamA candrara para pautrIo tathA dohitrIone, agyiAramA candrara para pautrio ane dohitrIonA patione, bAramA candrara para patro ane dohitronI patnIone, teramA candrara para phUvAone, caudamA candrara para pheMibAone paMdaramA candrara para mAsAone, soLamAM candrara para mAsIone, sattaramAM candrara para mAmIone, aDhAramAM candrara para bAkI rahelA mitro, svajano, jJAtijano, nijako, saMbaMdhIo ane nokaravargane te puruSanI sAme mAya. tene cAbukanA prahArothI tADita karatA te rAjapuruSo dayanIya dazAne prApta thayelA te puruSane, tenA zarIramAMthI kADhelA mAMsanA TukaDA khavaDAve che ane lohInuM pAna karAve che. [20] tyAra bAda bhagavAna gautamanA hRdayamAM te puruSane joIne vicAra utpana thayo yAvatu teo nagara bahAra nIkaLyAM ane bhagavAna pAse AvIne nivedana karyuM yAvatuM bhagavan! te purUSa pUrvabhavamAM koNa hato he gautama ! te kALa tathA te samayamAM A jabbe dvIpanI antargata bhAratavarSamAM purimatAla nAmanuM eka vizALa, bhavanAdithI yukta Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-3 905 svacakra ane paracakranA bhayathI rahita temaja samRddhizALI nagara hatuM. te purimatAla nagaramAM udaya nAmano rAjA rAjya karato hato. nirNaya nAmano eka iMDAno vyApArI nivAsa karato hato. te dhanavAna, parAbhava nahi pAmanAra, adharmI yAvatuM parama asa toSI hato. nirNaya nAmanA IMDAnA vepArInA rUpiyA, paisA ane bhojananA rUpamAM vetana grahaNa karanAra aneka purUSo haMmezA kodALA tathA vAMsanA TopalAo laIne purimatAla nagaranI cAre tarapha aneka kAgaDIonA vaDInA kabUtarInA TIToDInA bagalIonA moranInA murgInA tathA bIjA paNa aneka jalacara, sthalacara ane khecara Adi jaMtuonA IMDAone laI vAMsanA TopalAomAM bharatA hatA, bharIne te IDAothI bharelA TopalAo daI detA hatA. tyArabAda te nirNaya nAmanA IMDAnA vepArInA aneka vetanabhogI purUSo ghaNAM kAgaDI vAvatuM murgIonA te IMDAone tavA-upara, kaDAIo upara, hAMDAmAM ane aMgArA para taLatA hatA, bhUjatA ane pakavatAM hatA. AjivikA calAvatAM samaya pasAra karI rahyA hatA. te vepArI pote paNa kAgaDI yAvatuM murgInA pakAvelA, taLelA ane bhUjelA iMDAo sAthe surA Adi pAMca prakAranI madirAonuM AsvAdanAdi karato jIvana vyatIta karI rahyo hato. iMDAno vepArI A prakAranA pApakAyane karanAra, A prakAranA kamoMmAM pradhAnatA rAkhanAra, AvA kamanuM jJAna dharAvanAra ane A ja karmone potAnuM AcaraNa banAvIne ghaNAM ghaNAM pApa karmone upArjita karIne eka hajAra varSanA parama AyuSyane bhogavIne trIjI naraka bhUmimAM utkRSTa sAta sAgaropamanI sthiti vALo narakamAM nArakarUpe utpanna thayo. [21] te vepArI narakamAMthI nIkaLIne A zAlATavI nAmanI corapallImAM vijaya corasenApatinI skaMdazrI patnInA udaramAM putrarUpe utpanna thayo. lagabhaga traNa mAsa pUrNa thavA para chaMdazrIne A dohada utpanna thayo - te mAtAo dhanya che jeo aneka mitronI, jJAtinI, nijaka janonI, saMbaMdhIonI ane nokaravarganI strIo tathA coronI patnIothI parivRtta thaIne snAna yAvatu aniSTajanaka svapnane niSphaLa karavA mATe prAyazcittarUpe tilaka temaja mAMgalika karIne sarvaprakAranA alaMkArothI vibhUSita thaI, ghaNAM azana, pAna, khAdima ane svAdima padArtho tathA surA, madhu meraka, jAti ane prasannA madirAonuM AsvAdana, visvAdana, paribhAjana ane paribhoga karatI samaya vyatIta kare che. tathA bhojana karyA pachI je puruSano veSa dhAraNa karIne ddaDha baMdhanothI bAMdhelA ane lokhaMDanA bakhtarane dhAraNa kare che, yAvatu Ayudha ane praharaNothI sajja thAya che tathA je DAbA hAthamAM dhAraNa karalI DhAlothI, myAnamAMthI bahAra kADhelI talavA rothI, khabhA para rAkhelA bhAthAthI, pratyaMcA caDhAvela dhanuSyothI, sArI rIte pheMkavAmAM AvatA bANothI, UMcA karela zastra vizeSothI cAlatI jaMghA ghaMTIo dvArA tathA zIghA vagADavAmAM AvatA vAjiMtrothI atyanta utkRSTa Anandamaya mahAdhvanithI. samudranI dhvaninI jema AkA ane zabdAyamAna karatI zAlATavI corapallInI cAre tarapha bhramaNa karIne dohadane pUrNa kare che. paNa dohada pUrNa na thavAthI te udAsa yAvat cittAtura thaI. tyArabAda vijaya cora senApatie cintAgrasta skaMdazrIne joine A rIte kahyuM - he devAnupriye ! tuM udAsa thaI ArtadhyAna kema karI rahI cho? skaMdazrIe vijayanA A [20]. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 vivAgasUrya-1/3/21 praznanA uttaramAM kahyuM - he devAnupriya! mane garbhadhAraNa kyane traNa mahinA pUrNa thaI cUkyA che, have mane A dohada utpanna thayo che, te pUrNa nahi thavAthI kartavya ane akartavyanA vivekathI rahita thayelI huM yAvatu ArtadhyAna karI rahI chuM. tyAre vijayacora senApatie potAnI skaMdazrI patnInuM A kathana sAMbhaLI ane tenA para vicAra karIne aMdazrIne A pramANe kahyuM - devAnupriye ! tuM A dohadane tArI IcchA pramANe pUrNa karI zake che ane tenA mATe kAMI cintA na kara. patinA A vacanane sAMbhaLIne skaMdazrIne ghaNI prasannatA thaI, yAvatu potAnA dAhadane pUrNa karavAlAgI. tyAra pachI te garbhane sukhapUrvaka dhAraNa karavA lAgI. tyAra bAda te cora senApatnI skaMdazrIe nava mAsa pUrNa thavA para putrane janma Apyo. vijaya nAmanA cora senApatie te bALakano daza divasa sudhI khUba ja dhAmadhUma sAthe kuLa paramparA pramANe janmotsava manAvyo. yAvatuM temane kahevA lAgyo - devAnuM priyo ! je vakhate tenI mAtAe eka dohada utpanna thayo hato dohada abhagna rakhAvyo hato tethI A bALakanuM "agnisena" A nAma rAkhavAmAM Ave che. pachI abhagnasena bALaka yAvatuM moTo thavA lAgyo. [22] tyAra bAda kumAra abhagnasena bALapaNane lAMghIne yuvAvasthAmAM pravezyo tathA ATha kumArikAo sAthe tenA lagna karavAmAM AvyA. te lagnamAM ATha prakArano daheja maLyo ane te mahelomAM rahIne AnandapUrvaka teno upabhoga karavA lAgyo. koi vakhate te vijayacora senApati mRtyu pAmyo. tyAre kumAra abhagnasena pAMcaso coro sAthe raDatAM, AjhaMdana karatAM ane vilApa karatAM karatAM atyaMta vaibhava tema ja satkAra sAthe vijayasenA patinA zabane anya karma mATe smazAna bhUmimAM pahoMcADe che ane laukika mRtakArya kAryo kare che. thoDA samaya pachI abhagnasenano zoka ocho thayo. tyAra pachI pAMcaso coroe moTA utsava sAthe agnisenano zAlATavI nAmanI cora pallImAM cora senApatinI padavI ApI. cora senApatinA pada para niyukta thayelo agnisena adharmanuM AcaraNa karato yAvatuM te prAntanA rAjyane ApavA lAyaka karane paNa pote grahaNa karavA lAgyo. tyArabAda abhasena nAmanA corasenApatie ghaNAM gAmono vinAza karyo tethI trAsa pAmelA te dezanA lokoe eka bIjAne bolAvIne A pramANe kahyuM he devAnuM priyo ! cora senApati abhagnasena purimatAla nagaranA uttara pradezanAM ghaNAM gAmaDAM one vinAza karIne tyAMnA lokone dhanadhAnyAdithI rahita karI rahyo che. tethI, he bhadra puruSo! purimatAla nagaranA mahAbala rAjAne A vAtathI sArI rIte vAkepha karavo, . tyAra bAda mahAmUlya, mahAna puruSone yogya ane rAjAne yogya bheTa laIne mahA. bala rAjA sAme A vAtanuM nivedana karyuM - svAminuM! ame icchIe chIe ke ame ApanI bhujAonI chAyAthI rakSaNa prApta karI bhaya ane uddegarahita thaIne sukhapUrvaka vasIe. A rIte vinaMtI karIne te prAntIya puruSo rAjAne hAtha joDI tenA pagomAM paDayA. mahAbala rAjAne potAnI pAse upasthita thayelA te dezavAsI puruSonI pAsethI uparokta vRttAnta sAMbhaLIne krodhathI dhamadhamI UThayA ane krodhAtura banI jematema bolatA, dAMta pIsatA, kapALa para traNa rekhAne dhAraNa karatA deDa koTavALane bolAve che ane bolAvIne kahe che ke - he devAnupriya! tame jAo ane jaine zAlATavI cora pallIne Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-3 307 naSTa karI gho, lUMTI lyo ane lUMTIne tenA cora senApati alagnasenane jIvatAM ja pakaDIne mArI sAme upasthita karo. koTavALa mahAbala rAjAnI A AjJAne lokhaMDane kusUlaka AdithI mukta kavacane dhAraNa karanArA aneka puruSone sAthe laIne hAthamAM DhAla bAMdhelA yAvatu kSipratye vagADavAthI ane mahAnuM utkRSTa Anandamaya mahAdhvani siMhanAda Adi zabdo dvArA samudranI madhyamAMthI nIkaLIne zAlA TavI corapalI tarapha gayo. tyAra pachI agnisena corasenApatinA guptacara puruSone A sArIe vAtano patto lAgI gayo, tethI te zAlATavI corapallImAM jyAM abhagna sena corasenApati hato tyAM gayA. be hAtha joDI, mastake aMjali karI abhagnasenane samAcAra ApyA agnisenane jIvato. tyAra bAda abhagnasena cora senApatie potAnA guptacaronI vAta sAMbhaLI tathA vicAra karIne pAMcaso corone bolAvIne A pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! te koTavALa corapallI sudhI pahoMce te pahelAM ja tene rastAmAM rokI devA joIe te ja ApaNe mATe yogya lAge che. abhagnasenanI A vAtane coroe "ema ja thavuM joIe" ema kahIne svIkArI, tyAra pachI abhagnasena senApatie puSkaLa azana, pAna, khAdima ane svAdiya vastuone taiyAra karAvI tathA pAMcaso coro sAthe, snAnAdithI tivRtta thaI, kharAba svapnAdinA phaLane niSphaLa banAvavA mATe mastaka para tilaka tathA anya mAMga liko karIne, bhojanazALAmAM te madirAonuM ruci anusAra AsvAdana, visvA dana, Adi karavAnuM zarU karyuM. bhojana bAda ucita sthAna para AvIne Acamana karyuM ane mukhanA lepAdine dUra karIne pAMcaso coro sAthe bhInA cAmaDA para ArohaNa karyuM. tyAra bAda ddaDha baMdhanothI bAMdhelA ane lokhaMDanA kusUlaka AdithI yukta kavacane dhAraNa karIne thAvat astra-zastrothI susajjita thaIne, hAthamAM DhAla laIne yAvatuM mahAnuM utkRSTa ane siMhanAda AdinA zabdo dvArA AkAzane guMjAyamAna karatA agnisene zAlATavI cora pallIthI divasanA cothA praharamAM prasthAna karyuM ane khAdya padAthone sAthe laIne viSama ane gADha vanamAM rahIne te, koTavALanI pratIkSA karavA lAgyo. tyArabAda te koTavALa jyAM agnisena cora senApati hato. tyAM Ave che, AvIne tenI sAthe yuddhamAM joDAI jAya che parantu abhagnasena cora senApati dvArA madana ane pratiSedha thavA para tejahIna, baLahIna, vIryahIna, temaja puruSArtha ane parAkramathI rahita thayelo te koTavALa zatrusenAne parAjita karavI azakya samajIne pAcho parima tAla nagaramAM mahAbaLa rAjA pAse jAya che ane banne hAtha joDI mastaka para aMjali karI A pramANe kahe che - svAminuM! abhagnasena cora senApati UMcA nIcA,durgama ane gahana vinamAM paryApta khAdya tathA peya sAmagrI sAthe rahelo che, tethI moTA azvabaLa, gajabaLa, yoddhAonA baLa ane rathabaLa, are! zuM nivedana kare! cataraMgiNI senAnA baLathI paNa te sAmenA yuddhamAM jIvato pakaDI zakAze nahIM. te sAma nIti - bheda-nItithI, upapradAna nItithI athavA vizvAsu banAvIne pakaDI zakAze. jyAre koTavALe A pramANe kahyuM tyAre mahAbaLa rAjA alagnasenanA je Abhyantara jano hatA ane je aMga -rakSakone te mastakanA kavaca samAna mAnato hato temano tathA mitra tathA mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhI ane nokara vargane dhana, suvarNa, ratna ane uttama sArabhUta dravyo tathA rUpiyA, pasAvaDe tenAthI judA karavAno prayatna kare che ane agnisena cora senApatine paNa Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 vivAgarthaM-1/3/4 vAraMvAra mahAnuM prayojana vALI, mahAmUlI, mahAgu puruSone yogya ane rAjAne yogya bheTo mokale che, mokalIne te abhagnasena cora senApatine vizvAsu banAve che. [23] tyAra bAda mahAbala rAjAe parimatAla nagaramAM prazasta temaja vizALa ane prAsAdIya darzanIya ane pratirUpatevI, seMkaDo stambhavALI eka kuTAkArazAlA ) banAvaDAvI. pachI, mahAbala rAjAe tenA nimitte uzUlka yAvatu daza divasanA utsava nI udaghoSaNA karAvI ane kauTumbika puraSone bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo ! tame zAlATavI corapallImAM jAo, tyAM agnisena cora senApatine be hAtha joDI mastaka para aMjali karI A pramANe nivedana karo - he devAnupriya! purimatAla nagaramAM mahAbala rAjAe uzUlka yAvat daza divasanA utsava vizeSanI udyoSaNA karAvI che, to Apane mATe puSkaLa azanAdika ane puSpa, vastra, mALA tathA alaMkAra ahIM ja upasthita karIe ke Apa svayaM tyAM padhArazo? tyAra bAda te kauTuMbika puruSo abhagnasena cora senApatine be hAtha joDI, mastaka para aMjali karI te sarve nivedana karyuM - tyAre abhagnasena cora senApatie te kauTuMbika paraSone uttaramAM A pramANe kahyuM - he bhadra puruSo ! huM pote ja purimatAla nagaramAM AvIza. tyAra bAda abhagnasene te koTuMbika puruSono ucita satkAra karIne temane vidAya karyo. tyAra bAda mitro AdithI gherAyelo te agnisena cora senApati nAnAdithI nivRtta thaI, yAvatu jyAM mahAbala rAjA hato tyAM Avyo, AvIne be hAtha joDI, mastaka para aMjali karI mahAbala rAjAne jya, vijaya zabdothI vadhAmaNI Ape che. vadhAmaNI daIne mahAI, mahAI pAvatu rAjAne yogya bheTa arpaNa kare che. tyAra bAda mahAbala rAjA abhagnasene ApelI te bheTane svIkArIne tene satkAra, sammAnapUrvaka potAnI pAsethI vidAya karIne tene rahevA mATe kUdAkArazALAmAM sthAna Ape che. tyAra bAda alagnasena cora senApati mahAbala rAjA dvArA satkArapUrvaka judA paDIne kUTakAra zALAmAM jAya che ane tyAM nivAsa kare che. ahIM mahAbala rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvIne kahyuM ke - tame loko puSkaLa azanAdika sAmagrI taiyAra karAvo ane te azanAdika sAmagrI pAMca prakAranI madirA o, temaja aneka prakAranA puSpo, mALAo ane alaMkAro kUdAkArazALAmAM abhagna sena cora senApatinI sevAmAM pahoMcADavAnI che. abhagnasena cora senApati jJAnA. dithI nivRtta thaI, samasta AbhUSaNo paherIne potAne ghaNAM mitro ane jJAtijano sAthe te vipula azanAdika tathA pAMca prakAranI madirA AdinuM sArI rIte AsvAdana, visvAdana Adi karato pramatta thaIne vicAravA lAgyo. tyArabAda abhagnasenane satkAra pUrvaka kUTAkArazALAmAM rokyA bAda mahAbala rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvIne A pramANe kahyuM - he bhadra puruSo ! tame loko jAo, jaIne, purimatAla nagaranA daravAjAo. baMdha karI do ane corapallInA cora senApatine jIvato ja pakaDI lyo ane pakaDIne mArI sAme tene upasthita karo. tyAra bAda te kauTuMbika puraSoe cora senApatine jIvato ja pakaDIne mahAbala rAjAnI sAme upasthita karyo. mahAbala rAjAe abhagnasaina cora senA patine pUrvavat mAravAmAM Ave evI AjJA ApI. he gautama ! A rIte te corasenApati abhagnasena pUrvopArjita purAtana Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zratadha-1, adhyayana-3 306 pApakarmonA vipAkodayathI naraka tulya vedanAno prayatsa anubhava karato samaya vItAvI rahyo che. bhagavantAcorasenApati agnisena kALa mAse kALa karIne kyAM jaze gautama ! 27 varSanI parama AyuSyane bhogavIne Aje ja divasano trIjo bhAgabAkI raheze, tyAre zULI para caDhAva vAthI kALa karIne ratnaprabhA nAmanI prathama naraka bhUmimAM nArakarUpe eka sAgaropamanI utkRSTa sthitie utpanna thaze. saMsArabhramaNa prathama adhyayanamAM kahelA mRgAputranA saMsAra bhramaNanI samAna samajI levo, tyAMthI nIkaLIne vArANasI nagarI mAM Dukkara rUpe utpanna thaze. tyAM hukkaranA zikArIo dvArA marAIne te ja banArasa nagarI nA zreSThi kuLamAM putrarUpe utpanna thaze. tyAM bALapaNano tyAga karI yuvAvasthAne prApta thato, kAvat nirvANapadane prApta karaze; janma maraNano anta karaze. adhyayanaH3nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ! (adhyayanaH4zakaTakumAra 24] jaMbU ! te kALa ane te samayamAM "sohaMjanI' nAmanI sundara bhavanAdithI suzobhita, dhanya dhAnyathI paripUrNa tathA sva-paracakranA bhayathI rahita eka nagarI hatI. IzAna khUNAmAM devaramaNa' udyAna hatuM. te udyAnamAM amogha yakSanuM eka yakSAyatana hatuM. te ghaNuM jUnuM hatuM. te nagarImAM mahAcandra rAjA rAjya karato hato, te himAlayAdi parvatonI samAna bIjA rAjAonI apekSAe mahAna tathA pratApI hato. te mahAcandra rAjAne suSeNa eka maMtrI hato, je sAmanIti, bhedanIti ane daDanItinA prayogane ane nyAyanI vidhione jANanAra tathA nigrahamAM khUba ja kuzaLa hato. sudarzanA vezyA rahetI hatI, tenA vaibhavanuM varNana kAmadhvajA vezyAnA varNana samAna jANI levuM te sohaMjanI nagarImAM subhadra nAmano eka sArthavAha raheto hato. te sArthavAha samRddhayAvatu koithI parAbhava na pAmanAra evo hato. te sArthavAhanI "bhadrA' nAmanI anyUna temaja nirdoSa pAMca indriyothI yukta zarIravALI patnI hatI. subhadra sArthavAhano putra ane bhadrA mAtAno Atmaja "zakaTa' nAmano eka bALaka hato, te paNa anyUna temaja nirdoSa paMcendriyavALA zarIrathI yukta hato. te kALa ane te samayamAM sAhajanI nagarInI bahAra devaramaNa udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAyAM. janatA ane rAjA nIkaLyA. bhagavAne temane dharma dezanA ApI, tyAra bAda dharmanuM zravaNa karI janatA ane rAjA pAchA cAlyA gayA. tyAre zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA jayeSTha ziSya gautama svAmI yAvatuM rAjamArgamAM padhAryA, tyAM temaNe hAthIo, ghoDAo ane puruSone joyA. te puruSonI vacce avakoTaka baMdhanathI yukta, kAna ane nAka kApelA, udaghoSaNA yukta strI sahita eka puruSane joyo. jaIne gautama svAmIe pUrvavat vicAra karyo ane bhagavAna pAse AvIne nivedana karyuM. he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jaMbudvIpanA bhAratavarSa nAmaka kSetramAM chagalapura nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM siMhagirI nAmano rAjA rAjya karato hato, chaNika' nAmano eka chogalika hato, ke je dhanADhaya, adharmI yAvatu bIjAone kaSTa ApavAmAM Ananda mAnanAro hato. te chaNika chAga likanI aneka bakarIo, bakarAM o, bheDo, gavayo, baLado, sasalAo, vasako, Dukkaro, siMho, haraNo, mayUro ane bheMso Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 vivAgasUrya - 14/24 so, so ane hajAra-hajA2 vADAomAM bAMdhelA rahetA hatA. tyAM jemane vetananA rUpamAM paisA, rUpiyA ane bhojana ApavAmAM AvatuM hatuM tevA puraSo aneka bakarA Adi tathA mahiSAdi pazuonuM saMrakSaNa ane saMgopana karatA hatA. chaNika chAgalikanA rUpiyA anebhojana laine kAma karanArapaNa aneka nokaro seMkaDo tathA hajAro bakarA yAvat bheMso ne mArIne tenA mAMsanecharIthI kApIne chaNikane haMmezA ApatA tathA tenA aneka nokaro te mAMsane tavA upara,kaDAi o, hAMDAmAM bhAnikomAM ane aMgArA upara taLatA, bhUMjatA ane zULa dvArA pakAvatA te mAMsane rAjamArgamAM veMcIne AjIvikA calAvatA hatA. chaNika chAgalika pote paNa taLelA, bhUMjelA ane zULa dvArA pakAvelA te mAMsanI sAthe surA Adi pAMca prakAranI madirAnuM AsvAdanAdi karato jIvana vyatIta karI rahyo hato. teNe bakarA Adi pazuonA mAMsane khAvu ane madirAo pIvI te potAnuM kartavya banAvI lIdhuM hatuM ane pApapUrNa pravRttiomAM te haMmezA tatpara raheto hato. A pravRttio ja tenA jIvananuM viziSTa jJAna banelI hatI ane AvA ja pApapUrNa kRtyone teNe potAnuM sarvottama AcaraNa banAvI rAkhyuM hatuM. tyAra pachI evA kalezajanaka ane malInarUpa atyanta nikAcita pApakarmonuM upArjana karIne sAtaso varSanA pUrNa AyuSyane bhogavIne kALamAsamAM kALa karIne cothI narakamAM utkRSTa 10 sAgaropamanI sthiti vALA nAkiomAM nArakarUpe utpanna thayo. [25] subhadra sArthavAhanI bhadrA nAmanI patnI jAtanindukA hatI. A bAju chaNika chAgalikano jIva cothI narakamAMthI nIkaLIne sIdho A ja sohaMjanI nagarImAM subhadra sArthavAhanI bhadrA nAmanI patnInA garbhamAM putrarUpe utpanna thayo. jyAre bhadrA sArthavAhinIne garbhane dhAraNa karatAM traNa mAsa vyatIta thai gayA tyAra pachI A pramANe dohada utpanna thayo - te mAtAo kharekhara dhanya che, yAvat jIvana ane janma saphaLa che, jeo nagaranA gau Adi pazuonA, jaLacara, sthaLacara ane khecara Adi prANIonA, pakSIonA taLelA, agnimAM pakAvelA ane zULa para rAkhI pakAvelA mAMsano tathA surA, madhu, meka, jAti, sIdhu tathA prasannA nAmaka madirAonuM AsvAdana, paribhoga ane vibhAjana karIne potAno dohada pUrNa kare che. paNa te dohada pUrNa nahi thavAthI te bhadrA sArthavAhinI sukAvA lAgI bhUkhI evaM cittAgrasta rahevA lAgI. tyAre subhadra sArthavAhe potAnI bhAryA bhadrAne cintita joine kahyuM - devAnupriye ! zA kAraNe tuM cittAgrasta rahyAM kare che ? tyAre bhadrA sArthavAhinIe subhadra sArthavAhane kahyuM - devAnuMpriya ! mArA garbhanA traNa mAsa thai gayA che ane dohadanI pUrti nahi thavAthI huM cintita chuM. tyAre subhadra sArthavAhe bhadrAbharyAnI vAta sAMbhaLI ane samajIne kahyuM - devAnupriye ! ApaNAM pUrvakRta pApanA prabhAvathI koi adharmI yAvat bIjAne duHkha Apa vAmAM Ananda mAnanAra jIva tArA garbhamAM Avyo che, A kAraNathI tane Avo dohada utpanna thayo che. e jIvanuM bhaluM thAo ! pachI koi upAyathI te dohada pUrNa karyo, tyAra pachI bhadrA sArthavAhinI sukhe sukhe te garbhane vahana karavA lAgI. lagabhaga nava mAsa pUrA thayA tyAre subhadrA sArthavAhinIe bALakane janma Apyo. utpanna thatAM ja mAtApitA te bALakane zakaTa-nIce sthApita kare che ane pAcho uThAvI le che, tenuM yathAvidhi saMra kSaNa, saMgopana ane saMvardhana kare che.ujjIita kumAranI jema utpanna thatAM ja 'amArA A Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-4 ha11 bALakane zakaTa nIce sthApita karavAmAM AvyuM hatuM tethI Anu nAma "zakaTa kumAra' pADa vAmAM Ave che. tenuM bAkInuM jIvana ujjitaka kumAranI samAna ja jANI levuM joIe. jyAre subhadra sArthavAha lavaNa samudramAM mRtyu pAmyo temaja zakaTanI mAtA bhadrA paNa maraNa pAmI tyAre te zakaTa kumArane rAjapuraSo dvArA gharethI kADhI mUkavAmAM Avyo. potAnA gharethI jyAre zakaTa kumArane kADhI mUkavAmAM Avyo tyAre te sohaMjanI nagarInA trikoNa mArga Adi sthAnomAM bhaTakato, jugArIonA aDDAmAM ane zarAba khAnAmAM raheto hato. koI vakhate sudarzanAgaNikA sAthe tenI gADha prIti thaI gaI ane te, te gaNikAne tyAM rahIne yatheSTa kAmabhogono upabhoga karato AnaMdapUrvaka samaya vyatIta kare che. tyAra bAda mahArAja siMhagirino maMtrI suSeNa koI vakhate te zakaTakumArane sudarzanA vezyAnA gharethI kADhI mukAve che ane sudarzanA potAnA gharamAM rAkhI le che. gharamAM strI tarIke rAkhelI sadanA sAthe manuSyasaMbaMdhI viziSTa kAmabhogono IcchA mujaba upabhoga karato te samaya vyatIta kare che. sudarzanAnA gharethI maMtrI dvArA kADhI mukavavAthI te zakaTakumAra bIjI koI paNa jagyAe smRti, rati ane dhRti pAmato na hato tethI koI vakhate te guptarUpe sudarzanAnA ghare pahoMcI gayo ane tyAM tenI sAthe IcchA mujaba kAmabhogono upayoga karato samaya vItAvavA lAgyo. A bAju eka divase suSeNa maMtrI sudarzanAnA ghare Avyo, AvIne sudarza nAnI sAthe IcchA mujaba kAmabhogono upabhoga karatAM zakaTakumArane joyo, joIne te krodhathI rAtopILo thaI, yAvatuM zakaTa kumArane potAnA puruSo dvArA pakaDAvIne tene lAkaDIthI yAvatuM mathita karIne avakoTaka baMdhanathI jakaDAvI de che. tyAra bAda tene mahArAja mahA candranI pAse laI jaIne mahAcandra rAjAne be hAtha joDI, mastaka para aMjali karI praNAma kare che, ane A pramANe kahe che - he svAminuM! A zakaTakumAre mArA antaHpuramAM praveza karavAno aparAdha karyo che. devAnupriya! tame ja tene daMDa Apo. tyAra bAda mahArAja mahA candranI AjJA meLavIne suSeNa maMtrIe "zikaTakumAra ane sudarzanA vezyAne pUrvokta rIte mAro" evI AjJA rAjapuruSone karI. A rIte he gautama ! zakaTakumAra bALake potAnA pUrvopArjita jUnA tathA ducI pApakarmonA phaLano prayatna anubhava karI rahyo che. [26] bhagavAnuM! zakaTakumAra ahIMthI kALa karIne kayAM jaze? gautama! zakaTakura mArane, jyAre te pa7 varSanI Ayune bhogavIne Aje ja divasano trIjo bhAga bAkI raheze, tyAre eka mahAnuM lohamaya tapelI agni samAna dedIpyamAna strI pratimA sAthe AliMgana karAvavAmAM Avaze ane mRtyu samaye kALa karIne ratnaprabhA nAmanI pahelI narakabhUmimAM nAraka rUpe utpanna thaze. tyAMthI nIkaLIne sIdho rAjagRhanagamAM cAMDAla kuLamAM yugala rUpe utpanna thaze. te yugalanA mAtApitA bArame divase temanAmAMthI bALakanuM nAma 'zakaTa kumAra' ane kanyAnuM nAma "sudarzanA" rAkho. zakaTa kumAra bALapaNa no tyAga karIne yauvanane prApta thaze. sudarzanA kumArI paNa bALapaNathI nIkaLIne viziSTa jJAna ane buddhi AdinI paripakavatAne prApta karatI yuvAvasthAmAM Avaze. te rUpamAM, yauvana mAM ane lAvaNyamAM Avaze tema ja utkRSTa zarIravALI thaze. tyAre sudarzanA kumArInA rUpa, yauvanamAM pAgala banelo, tenI IcchA rAkhanAra, tenA sneha jALamAM jakaDAyelo ane tenI ja eka mAtra laganamAM Asakta rahenAro te zakaTa kumAra Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 vivAgasUrya - 1/4/24 potAnI bahena sudarzanA sAthe manuSyasaMbandhI pradhAna kAmabhoganuM sevana karato jIvana vyatIta karaze. tyAra bAda koi vakhate te zakaTa kumAra potAnI meLeja kUTagrAhittvane prApta karIne samaya vyatIta ka2ze. tyAre kUTagraha banelo te zakaTa mahAadharmo yAvatu duSTatyAnanda thaze ane AvA karmo karanAra, tevA kAryone ja mukhyarUpe mAnanAra ane tenAja jJAnavALo temaja Aja pApa karmone potAnuM sarvottama AcaraNa mAnato, adharma pradhAna kRtyothI te ghaNAM pApa karmone upA rjita karIne mRtyu samaye kALa karIne ratnaprabhA nAmanI pahelI narakabhUmimAM nAraka rUpe utpanna thaze. tenuM saMsArabhramaNa pUrvavat jANI levuM tyAMthI nIkaLIne te sIdho vArANasI nagarImAM matsyarUpe janma leze.tyAM mAchImAra dvArA vadhane prApta thayelo te pharI te ja vAraNasI nagarImAM eka zreSThikuLamAM putrarUpe utpanna thaze. tyAM te samyakatvane tathA sAdhudharmane prApta karIne saudharma nAmanA prathama devalokamAM devatA banaze. tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetramAM janma leze. tyAM sAdhuvRttinuM samyarUpe pAlana karIne siddhi prApta ka2ze, kevaLajJAnathI samasta padArthone jANaze sampUrNa karmothI rahita thai jaze ane sarva duHkhono anna ka2ze. adhyayanaH 4 nI muni dIparatna sAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayanaH 5 - bRhaspattidatta [27] hai jaMbU ! te kALa ane te samayamAM kauzAMbI nAmanI Rddha-bhavanAdikathI yukta, stimita-sva cakra, paracakranA bhayathI rahita ane samRddhithI paripUrNa nagarI hatI. tenI bahAra caMdrAvataraNanuM ughAna hatuM. temAM zvetabhadrayakSanuM yakSAyatana hatuM. te kauzAMbI nagarImAM zatAnIka nAmano pratApI rAjA rAjya karato hato. tenI mRgAvatIrANI hatI. udayana nAmano eka kumAra hato, te sarvendriya sampanna temaja yuvarAja hato. te udayana kumAranI padmAvatI nAmanI eka rANI hatI. te zatAnIkano somadatta nAmano eka puro hita hato. te Rgveda, yajurveda, sAmaveda ane atharvaveda Adi no saMpUrNa jJAtA hato. somadatta purohitanI vasudattA nAmanI patnI hatI. tathA soma dattano putra ane vasudattA no Atmaja bRhaspatidatta nAmano eka sarvAMgasaMpanna ane rUpavAna bALaka hato. te kALa ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI kauzAMbI nagarInI bahAra sthita candrAvataraNa udyAnamAM padhAryA. te samaye bhagavan gautama svAmI pUrvavat kauzAMbI nagarImAM bhikSA mATe gayA ane rAjamArgamAM padhAryA. tyAM hAthIo, ghoDAo ane puruSone tathA te puruSanI vacce eka vadhya puruSane paNa joyo, tene joine manamAM cintana karavA lAgyA ane pAchA AvIne bhagavAnane tenA pUrvabhava viSe pUchavA lAgyA, he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jambudvIpamAM sthita bhAratavarSa nAmaka kSetramAM sarvatobhadra nAmanuM RRddha, stimita ane samRddha nagara hatuM. jituzatru rAjAno mahezvaradatta nAmano eka purohita hato, je cAreya vedono saMpUrNa jJAtA hato. mahezvaradattapurohita jitazatru rAjAnA rAjya ane baLanI vRddhi mATe pratidina eka brAhmaNa bALaka, eka kSatriya bALaka, eka vaizya bALaka ane eka zudra bALakane pakaDAvI leto hato ane pakaDAvIne jIvatAM ja temanA hRdayonA mAMsapiMDone kADhI leto hato, kADhIne jitazatru rAjAnA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 nimitte zAntihoma karyA karato hato. A sivAya te purohita AThama ane caudazanA divase babbe brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zudra bALako, varSamAM soLa soLa bALakonA hRdayanA mAMsapiMDothI zAnti homa karato tathA jyAre jyAre jitazatru rAjAnuM koI bIjA zatru rAjA sAthe yuddha thatuM tyAre tyAre te mahezvaradatta purohita 108 brAhmaNa bALako, 108 kSatriya bALako, 108 vaizya bALako ane 108 zUdra bALakone potAnA mANaso dvArA pakaDAvIne temanI jIvitA vasthAmAM ja hRdayanA mAMsapiMDone kaDhAvIne jituzatru rAjA mATe zAnti homa karato. tenA prabhAvathI jitazatru rAjA tarata ja zatruno nAza karI deto yA tene bhagADI mUkato. [28] tyAra bAda AvA prakAranAM kamonuM anuSThAna karanAra, A kamomAM pradhAna, A kamanI ja vidyA jANanAra ane A pApa karmone ja potAnuM sarvottama AcaraNa banAvanAra te mahezvaradatta purohita aneka prakAranA pApakarmono saMgraha karIne traNa hajAra varSanuM AyuSya bhogavIne pAMcamI narakabhUmimAM utpanna thayo, tyAM tenI sthiti 17 sAgaropamanI hatI. tyAra bAda mahezvaradatta purohitano pApiSTha jIva te pAMcamI narakabhUmimAMthI nIkaLIne sIdho A kauzAMbI nagarImAM somadatta purohitanI vasudattA nAmanI patnInAM udaramAM garbharUpe Avyo. utpanna thayelA te bALakanA mAtApitAe janmathI bAramA divase bRhaspatidatta nAma rAkhyuM. pachI te bALaka yAvatu yuvAvasthAne prApta thayo. paripakva vijJAnane upalabdha karelA te udaya kumArano bALapaNathI ja mitra thaI gayo kema ke te bane eka sAthe utpanna thayA hatA. eka sAthe moTA thayA hatA ane eka sAthe ja ramyA hatA. tyAra bAda koi vakhate mahArAjA zatAnIkanuM mRtyu thayuM tyAre udayanakumAre ghaNA rAjAo, rAjakumAro yAvatuM sArthavAha AdinI sAthe rudana karatAM, AkaMdana tathA vilApa karatAM zatAnIka rAjAnuM ghaNAM bhabhakA sAthe nissaraNa tathA mRtaka saMbaMdhI sapUrNa laukika kRtyo karyA. tyArabAda te rAjA, rAjakumAra yAvatu sArthavAha Adi lokoe maLIne moTA samAroha sAthe udayanakumArano rAjyAbhiSeka karyo, tyArathI udayanakumAra rAjA banI gayo. bRhaspatidatta bALaka udayana rAjAno purohita banyo ane purohita saMbaMdhI kAmakAja karato te sarva sthAno, sarva bhUmikAo tathA antaHpuramAM IcchAnusAra, koI paNa jAtanI roka Toka vinA gamanAgamana karavA lAgyo. tyAra bAda te bRhaspatidatta puro hitano, koI vakhate padmAvatI rANI sAthe anucita saMbaMdha paNa thaI gayo. tannusAra padmAvatI rANI sAthe te udAra, IcchA mujaba, manuSya saMbaMdhI kAmabhogonuM sevana karato samaya vItAvavA lAgyo. A bAju udayana rAjA snAnAdithI nivRtta thaIne ane samasta AbhUSaNothI alaMkRta thaIne jyAM padmAvatI rANI hatI tyAM Avyo, AvIne teNe padmAvatI rANI sAthe kAmabhogonuM sevana karatAM bRhaspatidatta purohitane joyo, jotAM ja te krodhathI dhamadhamI UThayo ane kapALa para traNa rekhAvALI bhrakuTi caDhAvIne bRhaspatidatta purohitane mANa so dvArA pakaDAvIne, A rIte teno vadha karavAnI rAjapuruSone AjJA ApI. he bhadanta ! bRihaspatidatta purohita ahIMthI kALa karIne kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze? bhagavAne kahyuM - gautama ! bRhaspatidatta purohita 64 varSanA AyuSyane bhogavIne Aje ja Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vivAgasUrya - 1/5/28 divasano trIjo bhAga bAkI raheze tyAre zULI para caDhAva vAthI kALa mAsamAM kALa karIne ratnaprabhA nAmaka prathama naraka bhUmimAM utpanna thaze, temaja prathama adhyayanamAM kahelA mRgAputranA saMsAra bhramaNanI jema saMsAra bhramaNa karaze. tyAMthI nIkaLIne hastinApura nagaramAM bhRgarUpe janma leze. tyAM jALamAM phasAvIne mAranAra zikArIo dvArA mArI nAkhavA para te A hastinApura nagaramAM zreSTha kuLamAM putrarUpe janma dhAraNa karaze. tyAM samyaktva prApta ka2ze ane kALa karIne saudharma nAmanA prathama devalokamAM utpanna thaze, tyAMthI AvIne mahAvi deha kSetramAM utpanna thaze. tyAM aNagAra vRttine dhAraNa karIne saMyamA rAdhanA dvArA karmono kSaya karIne siddhipadane prApta karaze. mokSe jaze. adhyayanaH 5 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa aghyayanaH 6 naMdiseNa [29] hai jaMbU ! te kALa ane te samayamAM mathurA nagarI hatI. tyAM bhaMDIra udyAna hatuM. temAM sudarzana yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAM zrIdAsa rAjA rAjya karato hato, tenI baMdhuzrI rANI hatI. temano sarvAMga saMpUrNa ane parama sundara yuvarAja padathI alaMkRta nandivardhana nAmano putra hato. zrIdAsa rAjAne sAma, bheda, daMDa ane dAnanItimAM nipuNa subaMdhu maMtrI hato. te maMtrIno bahumitrI putra nAmano eka bALaka hato, je sarvAMga saMpanna ane rUpavAna hato tathA te zrIdAsa rAjAne citra nAmano, alaMkArI nAi-hato. te rAjAnuM aneka prakAre alaMkArika karma karato hato. te rAjAjJAthI sarvasthAnomAM, sarvabhUmikAo tathA antaHpuramAMpratibaMdharahita gamanAgamanakarato hato.tekALaanetesamayamAM zramaNa bhagavAnamahAvIra padhAryA, pariSad ane rAjA nIkaLyAM yAvat pAchA cAlyA gayA. te samaye bhagavAnamahAvIrasvAmInA pradhAna ziSya gautamasvAmI bhikSArthe gamana karatAM yAvat rAjamArgamAM padhAryA. tyAM temaNe hAthIo, ghoDAo ane puruSone joyA tathA te puruSonI vacce rahelA yAvat naranArIothI gherAyelA eka puruSane paNa joyo. rAjapuruSo tene catttara - agninI samAna tapelA lohamaya siMhAsana para besADe che, besADIne koi jasatanA rasathI bharelA, koi sIsAnA rasathI bharelA ane koi kaLakaLa zabda karatA garama pANIthI bharelA ane kSArayukta telathI pUrNa, agninI samAna tapelA lokhaMDanA ghaDAothI abhiSeka karI rahyAche. tyAra bAda tene lokhaMDanI sANasIthI pakaDIne agninI samAna tapelA lokhaMDano aDhAraso hAra, navasaro hAra tathA mukuTa paherAve che. A joine gautamasvAmIne pUrvavat vicAra utpanna thayo. he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM sthita bhArata varSa kSetramAM siMhApura nagara hatuM. tyAM siMharatha rAjA rAjya karato hato. tene duryodhana nAmano eka kArAgRha rakSaka - jelara hato, je adharmo yAvat muzkelIothI prasanna thanAra hato. tene tyAM aneka prakAranI lohamaya kuMDIo hatI jemAMthI keTalIka pigA belA garama tAmrathI pUrNa hatI, keTalIka jasatanA garama rasathI paripUrNa hatI, sIsAthI paripUrNa hatI, keTalIka cUnAmizrita UkALelA jaLathI bharelI ane keTalIka kSArayukta telathI bharelI hatI ke je agni 52 ja mUkelI rahetI hatI. duryodhana nAmanA te jelara pAse aneka UMTonA pRSThabhAga samAna moTA moTA aneka maTakA hatAM. temAMthI keTa lAMka ghoDAnA mUtrathI bharelA Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-6 315 hatAM, hAthInA mUtrathI bharelA hatAM, keTalAMka UMTanA mUtrathI bharelA hatAM, keTalAMka gAyonA mUtrathI bharelA hatAM. keTalAMka bheMsonA mUtrathI, keTalAMka bakarAMonA mUtrathI to keTalAMka gheTAMnA mUtrathI bharelA hatA. te duryodhana nAmanA jelara pAse aneka hastAMduko, yAdAduko, kASThanI beDI, lokhaMDanI beDI ane lokhaMDanI sAMkaLanA DhagalAo rahetA hatA, ane duryodhana jelaranI pAse aneka cAbuko, ciMcAnI cAbuko, AMbalInI cAbuko komaLa cAmaDAnI cAbuko tathA sAmAnya cAbuko ane vRkSathI chAlathI banAvela cAbukonA, aneka zilAo, lAka DIo, mudagaro ane nagaro, aneka prakAranI cAmaDAnI rassIo, jhADanI chAlathI banAvela rassI, vALanI rassIo ane sUtaranI rassIonA, talavAra, ArA, astarA ane kadabacIrapatra nAmanA zastra vizeSanA, aneka prakAranI lokhaMDanI khIlIo, vAMsa nI zalAkAo, cAmaDAnA paTTAo ane calapaTTa, aneka prakAranI soyo, DuMbhANAo lohamaya zalAkAo ane nAnA muddagaronA, aneka prakAranA zastro, nAnA charAo, kuhADAo, nakha chedako ane DAbhonA puMja ane nikaro paNa rAkhelA hatA. tyAra bAda te duryodhana nAmamo jelara siMhastha rAjAnA aneka cora, pAradArika, rAjApakArI, RNadhAraka, bALaghAtI, vizvAsaghAtI, jugArI ane dhUrta puruSone rAja puraSone dvArA pakaDAvIne UMdhe mAthe pADe che. pADIne lokhaMDanA daMDathI mukhane khole che. mukha kholIne keTalAMkane jasata,cUnA AdithI mizrita jala athavA kalakala zabda karatuM atyanta uSNa jaLa ane kSArayukta tela pIvaDAve che tathA keTalAMkane tenAthI navaDAve che tathA keTalAMkane UMdhe mAthe pADIne ghoDAnuM, hAthInuM yAvatuM gheTAnuM mUtra pIvaDAve che. UlaTI karAve keTalAMkanA zarIrane saMkoce che ane maraDe che. keTalAMkane sAMkaLothI bAMdhe che, keTalAMkanA hAtha kApe che, yAvatu zastrothI zarIranA avayavone kApe che, keTalAMkane vAMsathI soTIothI yAvatuM vRkSanA chAlanI cAbuko dvArA marAve che. keTalAMkane UMdhe mAthe pADIne tenA vakSaH sthaLa para zilA ane lAkaDAM goThavIne rAjapuruSo dvArA te zilA tathA lAkaDAMnuM kaMpana karAve che, keTalAMkanA hAtho ane pago, taMtriothI baMdhAvIne kUvAmAM UMdho laTakAve che, laTakAvIne gothA khavaDAve che tathA keTalAkanuM asipatra yAvatu kadaMbacIrapatrothI chedana karAve che ane tenA para kSArayukta telano mAlisa karAve che. keTalAMkanA mastakamAM, kaMTha maNiomAM koNiomAM, ghUMTaNomAM tathA gulphomAM loDhAnA khIlAo tathA vAMsanI zalAkAo ThokAve che tathA vIMchInA kAMTAne zarIramAM praveza karAve che. keTalAMka nI hAthanI AMgaLIo ane paganI AMgaLIomAM mudagaro dvArA soyo ane DubhANA o thI zarIra cholAve ane mULasahita kuzAo, mULarahita kuzAo tathA bhInA cAmaDA dvArA baMdhAvI de che, tyAra bAda taDakAmAM UbhA rAkhIne te sUkAI javA para taDataDa zabdapUrvaka tenuM utpAdana karAve che. A rIte te duryodhana nAmano jelara AvI nirdayatApUrNa pravRtti one je potAnuM kArya banAvato, emAM ja pradhAnatA mAnato, e pravRttione ja potAnuM jJAna banAvato tathA A ja duSTa vRttione potAnuM sarvottama AcaraNa banAvato atyanta pApakamonuM upArjana karIne 3100 varSanA parama AyuSyane bhogavIne kALA mAsamAM kALa karIne chaThThI narakabhUmimAM utkRSTa 22 sAgaropamanI sthitivALA nArakomAM nArakarUpe utpanna thayo. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivAgasUrya - 1/6/30 [30] tyAra bAda te duryodhana jelarano jIva narakabhUmithI nIkaLIne e ja mathurA nagarImAM zrIdAma rAjAnI baMdhuzrI rANInI kukSimAM putrarUpe utpanna thayo. tyArabAda lagabhaga nava mAsa paripUrNa thavA para baMdhuzrIe bALakane janma Apyo. bArame divase mAtApitAoe te bALakanuM nAma 'nandiSeNa' rAkhyuM yAvat yuvarAja pada ApyuM. tyAra bAda rAjya ane ataHpuramAM atyanta Asakta evo te nandiSaNakumAra zrIdAma rAjAne mArIne tenA sthAne para pote AvIne mantrI AdinI sAthe rAjyalakSmIne vadhAravAnI tathA pAlana karavAnI icchA karavA lAgyo. te mATe te nardiSaNa kumAra mahArAjA zrIdAma nA aneka Antarika chidro jovA lAgyo ane virahanI pratIkSA karato samaya vyatIta karavA lAgyo. 314 tyAra bAda te zrIdAma rAjAnA vadhano prasaMga prApta na thavAthI kumAra nandiSeNe koi vakhate citra nAmanA nAi - hajAmane bolAvIne kahyuM ke - he devAnupriya ! tuM zrIdAsa rAjAnA sarva sthAno, sarva bhUmikAo jANI che tathA antaHpuramAM sarvatra svecchApUrvaka AvI jai zake che, ane zrIdAma rAjAnuM vAraMvAra alaMkAra karma kare che, tethI he devAnupriya ! jyAre tuM rAjAnA alaMkAra karma karato ho te samaye rAjAnI garadanamAM astaro khuMcADI de to huM tane ardhuM rAjya ApI daiza. tyArabAda tuM amArI sAthe uttama kAmabhogono bhoga karato AnaMdapUrvaka samaya vyatIta karaje tyArabAda mitra nAmanA nAie kumAra nandirSaNanA ukta vacanane svIkArI lIdhuM. paraMtu thoDA samaya pachI tenA manamAM e vicAra utpanna thayo ke jo koipaNa rIte A vAtano patto zrIdAma rAjAne maLIjAya to na jANe te mane kevA kumotathI mAre ? A vicAra AvatAM ja te bhayabhIta, trasta, udvigna temaja saMjAtabhaya thai gayo ane tatkALa ja jyAM zrIdAma rAjA hatA, tyAM Avyo. kahelA lAgyo - he svAmI ! kharekhara, nandirSaNa kumAra rAjyamAM mUrchita, mRddha, grathita ane adhyapapanna thaIne Apano vadha karavAnuM icchI rahyo che. te Apane mArIne pote ja rAjya lakSmIne vadhAravAnI ane bhogavavAnI utkaTa abhilASA sevI rahyo che. zrIdAma rAjA e citra pAsethI A vAtane sAMbhaLIne tenApara vicAra karyo ane atyaMta krodhamAM AvI ne ndiSaNane potAnA anucaro dvArA pakaDAvIne A pramANe tene mAravAmAM Ave evo Adeza rAjyapurUSone karyo. he gautama ! A naddiSeNa putra A rIte pote karelA azubha karmonA phaLane bhogavI rahyo che. he bhagavan ! naddiSaNa kumAra ahIMthI mRtyu samaye kALa karIne kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze ? he gautama ! te nandiSaNa kumAra 60 varSanI parama Ayune bhogavIne mRtyu samaye kALa karIne ratnaprabhA nAmanI narakabhUmimAM utpanna thaze. tenuM zeSasaMsAra bhramaNa pUrvavat samajI levuM, pRthvIkAyamAMthI nIkaLIne hastinApura nagaramAM matsyarUpe utpanna thaze, tyAM mAchImAro dvArA vadhane prApta thatAM pharI te ja hastinApura nagaramAM e zreSThikuLamAM utpanna thaze. tyAM te samyaktvane prApta karaze, tyAMthI saudharma nAmanA prathama devalokamAM utpanna thaze ane tyAMthI mahAvideha kSetramAM janma leze. tyAM cAritra grahaNa ka2ze ane cAritranuM yathAvidhi pAlana karIne tenA prabhAvathI siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze ane 52ma nirvANa padane prApta karIne sarva prakAranA duHkhono anta karaze. adhyayanaH 6 nI muni dIparatnasAgare karela gurjarachAyApUrNa Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-7 317 (adhyayana 7-udumbaradasta [31] he jaMbU! te kALa ane te samayamAM pATalikhaMDa' nAmanuM eka nagara hatuM, te nagaramAM mahArAjA siddhArtha rAjya karatA hatA. pATalikhaMDa nagaramAM sAgaradatta nAmano eka dhanADhaya sArthavAha raheto hato, tene nagarano ghaNo pratiSThita vyakti mAnavAmAM Avato hato. tenI gaMgAradatta nAmanI patnI hatI. tene saMpUrNa ane nirdoSa pAMca Indri thothI yukta zarIravALo "udumbaradatta nAmano eka putra hato. te kALa ane te sayamamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI vanakhaMDa udyAnamAM padhAryA. te kALa ane samayamAM bhagavAna gautama svAmI chaThThanA pAraNAnA nimitte bhikSA mATe pATalikhaMDa nagaramAM gayA. teoe pATalikhaMDa nagaramAM pUrva dizA taraphanA daravAjAthI praveza karyo. tyAM eka puruSane joyo, te puraSa khujalI nA rogavALo hato. te koDhanA rogavALo, peTa eka dama moTuM hatuM. jalodara, bhagaMdara ane harasanA rogavALo hato. tene kAsa, zvAsa ane sojA nA roga paNa hatAM, tenuM moTuM sojeluM hatuM, hAtha ane pago phulelA hatAM, hAtha ane paganI AMgaLIo saDI gaI hatI, nAka ane kAna paNa saDI gayA hatAM. rasI ane parathI tenuM zarIra kacakacatuM hatuM ane te kRmiothI atyaMta vedanA pAmI rahyo hato, ane jemAMthI lohI ane paru vahI rahyA che tevA gumaDAthaI te yukta hato. tenA kAna ane nAka para thayelA phoDAomAMthI lohI vagere vahevAthI kAna, nAka saDI gayA hatA. vAraMvAra parunA, lohI nA ane kRminA kogiLAonuM vamana karato hato. te kaSTapUrNa, dayAjanaka temaja dInatA maya zabdo bolI rahyo hato. tenI AgaLa ane pAchaLa mAkhIonAM ToLeToLA baNabaNa karI rahyAM hatAM, bhayaMkara vedanAthI tenuM mAthuM phATI jatuM hatuM. phATelA zaNanA TUkaDA oDhelA hatA. bhikSAnuM pAtra tathA pANI mATenuM pAtra hAthamAM laIne ghare ghare bhikSAvRtti karI, bhIkha mAMgI te potAnI AjIvikA calAvI rahyo hato.. tyAre bhagavAna gautama svAmI UMca, nIca ane madhyama gharomAM bhikSA mATe bhramaNa karatAM AvazkayatA pramANe bhikSA laIne pATalipuMDa nagara mAMthI nIkaLI jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI birAjamAna hatA tyAM AvyA, AvIne bhojana pANI sambandhI AlocanA karI lAvelA A hAra - pANI bhagavAnane batAvyA, batAvIne temanI AjJA maLI javA para bilamAM praveza karatA sarSanI jema cAvyA vinA AhAra karyo ane saMyama tathA tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA samaya vyatIta karavA lAgyA. tatpazcAtu bhagavAna gautama svAmIe bIjIvAra chaThThanA pAraNAnA nimitte pahelA pahoramAM svAdhyAya ane bIjA pahoramAM dhyAna karI trIjA pahoramAM yAvatu bhikSA mATe gamana karatA pATalipaMDa nagaramAM dakSiNa dizAnA daravAjAthI praveza karyo. tyAM paNa temaNe khujalI Adi rogothI yukta te ja puruSane joyo ane teo bhikSA laIne pAchA AvyA. bAkInuM sarva varNana pUrvanI jema jANavuM. tyArabAda bhagavAna gautama svAmIe trIjIvAra chaThThanA pAraNAnA nimitte te ja nagaranA pazcima dizAnA daravAjAthI nagaramAM praveza karyo to tyAM paNa teoe te ja puruSane joyo. e ja rIte cothIvAra chaThThanA pAraNA mATe pATalipaMDanA uttara dizAnA daravAjAthI temaNe najaramAM praveza karyo tyAre paNa teoe te ja puruSane joyo, joIne tenA manamAM vicAra Avyo ke, aho ! A puruSa pUrvakRta azubha karmonA kaDavA phaLane bhogavato kevuM duHkhapUrNa jIvana vyatIta karI rahyo che? Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 vivAgasUrya- 131 thAvatu pAchA AvIne temaNe bhagavAnane sarva vRttAMta kahyAM he bhagavan! te puruSa pUrva bhavamAM koNa hato? je AvA prakAranA bhISaNa rogothI pIDita thaI jIvana vItAvI rahyo che. he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jaMbUdvIpanA bhAratavarSa nAmanA kSetramAM vijayapura' nAmanuM eka dhana, jana-bhavana AdithI samRddha nagara hatuM. temAM kanakaratha' nAmano rAjA rAjya karato hato. te kanakaratha rAjAne AyurvedanA ATha aMgono jJAtA, dhanvantari nAmano eka vaidya hato. Ayurveda saMbaMdhI ATha aMgonA nAma nIce pramANe che kaumArabhRtya, zAlAkya, zalyAhasta, kAyacikitsA, gula, bhUtavidyA, rasAyaNa ane vAjIkaraNa, te vaidya zubhahasta ane laghuhasta hato. te vaidya vijayapura nagaramAM mahArAja kanakarathanA antaHpuramAM nivAsa karanArI rANIo ane dAsIdAsajano tathA bIjA ghaNAM durbaLa, glAna, vyAdhita, bAdhita, rogIjano temaja sanAtho, anAtho tathA zramaNo. brAhmaNo, bhikSuko, kApAliko temaja AturonI cikitsA karato hato. temAMthI keTa lAMkane to matsya-mAMsadino upadeza karato ane keTalAMkane grAhanA mAMsano keTalAMkane magaranA mAMsano ane keTalAMkane saMskumAra nA mAMsano ane keTalAMkane bakarAnA mAMsano upadeza Apato, A rIte bheDa, gavaya, Dukkara, mRga, sasalA, gAyo ane bheMsonuM mAMsa khAvAnuM kaheto. keTalAMkane tetara, baTerA, lAvarI, kabUtara, kukaDA ane moranuM mAMsa khAvAnuM kaheto. A ja pramANe bIjA ghaNAM jalacara, sthalacara ane khecara Adi jIvonuM mAMsa khAvAnuM kaheto ane pote paNa te matsya mAMsa khAvAnuM kAvat mayUrarasa yAvatu ghaNAM jalacara,sthalacaraane khecara jIvonA mAMsathI tathA matsyarasa yAvatuM mayUrarasa sAthe pakAvela, taLelA ane bhUMjalA mAMsa sAthe cha prakAranI surAAdi madirAonuM AsvAdana, visvAdana Adi karato samaya vyatIta karato hato. - A pAtakamaya karmamAM nipuNa, pradhAna tathA te kriyAone ja potAnuM jJAna, vijJAna temaja sarvottama AcaraNa mAnato te dhanvantari nAmano vaidya atyaMta pApakarmonuM upArjana karIne batrIsaso varSanA parama AyuSyane bhogavIne kALa mAsamAM kALa karIne chaThThI naraka bhUmimAM utkRSTa 22 sAgaropamanI sthitivALA nArakomAM nAraka rUpe utpanna thayo. te samaye sAgaradattanI gaMgadattA nAmanI patnI, je jAtanindu hatI. koI eka vakhate madhya rAtrie kuTumba saMbaMdhI cintAthI jAgatI te gaMgAdattA sArthavAhinInA manamAM je vicAra utpanna thayo, huM ghaNAM lAMbA samayathI sAgaradatta sArthavAhanI sAthe udAra pradhAna kAmabhogono upabhoga karI rahI chuM, paraMtu meM Aja sudhImAM eka paNa jIvatA rahenAra bALakane athavA bAlikAne janma ApavAnuM saubhAgya prApta karyuM nathI, tethI te mAtAe dhanya che tathA te mAtAo kRtArtha temaja kRta puNya che, temaja teoe ja manuSya saMbaMdhI janma ane jIvanane saphaLa banAvyuM che. jemanI kukSithI utpanna thayela je potAnA stanonA dUdhamAM lubdha, madhura AlApa karanAra, alita vacana vALI, stana mULathI kakSapradeza sudhI abhisaraNazIla tathA atyaMta saraLa evA bALa kone kamaLa samAna komaLa hAthothI pakaDIne potAnAM khoLAmAM sthApita kare che ane je bALako vAraMvAra sumadhura, komaLa, vacano potAnI mAtAne saMbhaLAve che, te mAtAone huM dhanya mAnuM chuM. - huM adhanyA, apayA, amRtapuyA chuM, kAraNa ke huM A pUrvokta bAlasulabha evI ceSTAomAMthI ekane paNa prApta karI zakI nathI. have mAre mATe e ja hitakAraka che ke, kAla Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-7 319 prAtaHkALe sUryodaya thatAM ja sAgaradatta sArthavAhane pUchIne vividha prakAranA puSpa, vastra, gaMdha, mALA ane alaMkAra laIne mitro, jJAtijano, nijako, svajano, saMbaMdhIjano ane parijanonI ghaNI strIo sAthe pATalipuMDa nagaramAMthI nIkaLIne bahAra udyAnamAM jyAM umbaradatanuM yakSAyatana che tyAM jAuM ane umbaradatta yakSanI mahAha puSmArcanA karIne ane tenA caraNomAM natamastaka thaIne A pramANe prArthanA karuM - he devAnupriya! je huM have jIvita rahenAra bALaka yA bAlikAne janma Ape to hu ApanA yAga- dhana- bhAga- ane akSayanidhi vRddhi karIza. A rIte icchita vastuo meLavavA mATe prArthanA karavAno teNe nizcaya karyo. nizcaya karyA bAda prAtaHkALa sUryodaya thavApara jyAM sAgaradatta sArthavAha hato, tyAM AvI. AvIne sAragadatta sArthavAhane A pramANe kahevA lAgI- he devAnuM priya! tamArI sAthe manuSya saMbaMdhI sAMsArika sukhono saMpUrNa upabhoga karatAM A ja sudhImAM ekapaNa jIvatA rahenAra bALaka yA bAlikAne prApta karyA nathI, tethI huM IcchuM chuM ke jo Apa AjJA Apo to huM mArA mitro, jJAtijano, nijakajano, svajano, saMbaMdhI o ane parijanonI strIo sAthe pATalipuMDa mahAI pUjA - arcanA karIne putra prApti mATe tenI mAnatA mAnuM ? tenA javAbanA sAgaradatta sArthavAhe potAnI gaMgAdatA nAmanI patnIne kahyuM - he devAnupriye! mArI paNa e ja icchA che. tyAre sAragadatta sArthavAhanI AjJA maLI javAthI te gaMgAdattA vividha prakAranA puSpa ane vastrAdi rUpa pUjA sAmagrI laIne mitrAdinI strIo sAthe potAnA gherathI nIkaLI ane pATalipuMDa nagaranI madhyamAM thaIne eka puSkariNI pAse jaI pahoMcI, tyAM puSkariNInA kinAre puSpo, vastro, gaMdho, mALAo ane alaMkArone rAkhIne teNe talAvaDImAM praveza karyo. tyAM jalastAna ane jalakrIDA karIne kautukamaMgala karIne eka bhInuM vastra ane sADI dhAraNa karIne talAvaDImAMthI bahAra AvI. bahAra AvI, pelI puSpAdi pUjA - sAmagrIne laine umbaradatta yakSanA yakSAyatana pAse pahoMcI ane tyAM paNa teNe yakSane namaskAra karyo, tyAra bAda mayUrapIMcha laIne tenA vaDe yakSapratimAnuM pramArjana karyuM tyAra bAda jaladhArAthI yakSa pratimAne snAna karAvyuM. tyAra bAda bhagavA raMgathI raMgelA, sugandhita temaja sukomaLa vastrathI tenA zarIrane lUchayuM. lUchIne zveta vastro paherAvyAM, vastro paherAvIne mahAI puSpArohaNa, vastrArohaNa, gaMdhArohaNa, mAlyarohaNa ane cUNa rohaNa karyuM. tyAra bAda dhUpa karyo, dhUpa karIne yakSanI sAme goThaNa TekavIne pago mAM paDI A pramANe nivedana karavA lAgI. he devAnupriya! jo huM eka paNa jIvita rahenAra putra yA putrIne janma ApuM to yAvatu pUrvavat yAcanA kare che. tyAra bAda te dhanvantari vaidyano jIva narakabhUmimAMthI nIkaLIne A jaMbUdvIpanA bhAratavarSa nAmanA kSetranAM pATalipaMDa nagarAmAM gaMgadattAnI kukSimAM putrarUpe utpanna thayo. lagabhaga traNa mahinA pUrNa thaI javA para gaMgadattAne nIce pramANe dohada utpanna thayo. dhanya che, te mAtAo yAvatuM temaNe ja jIvananA phaLane prApta karyuM che, je mahAnuM ' azanAdika taiyAra karAve che ane aneka mitra, jJAti AdinI strIothI yukta thaIne vipula khAdya sAmagrI tathA surA Ardi madirAo sAthe laIne pATalipaMDa nagaranI madhya mAMthI nIkaLIne talAvaDI para jAya che. tyAM talAvaDImAM praveza karI jala snAna temaja azubha svapnAdinA phaLane niSphaLa banAvavA mATe mastaka para tilaka temaja bIjA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 vivAgasUrya-1731 mAMgaliko karIne te vipula khAdya sAmagrInuM mitra, jJAtijana AdinI strIo sAthe AsvAdanAdi karatI, te potAnA dohadane pUrNa kare che. A rIte vicAra karIne prAtaH kALamAM tejathI dedIpyamAna pAse AvI, AvIne sAraga dattane A pramANe kahevA lAgI - he devAnupriya! mAtAo dhanya che, yAvatu - je potAnA dohadane pUrNa kare che. sAgaradattA sArthavAhanI AjJA meLavIne gaMgadattA paryApta mAtrAmAM azanAdika cAra prakAranA AhAranI taiyArI karAve che ane taiyAra karAvela AhAra temaja cha prakAranI surA Adi padArtha tathA puSpa vigere pUjAnI ghaNI sAmagrI laIne mitra, jJAtijana AdinI strIone tathA bIjI strIone sAthe laine te puSkariNI pAse Ave che, yAvatu temAM snAna temaja azubha svapnAdinAM phaLane naSTa karavA mATe mastaka para tilaka temaja mAMgalika anuSThAna karIne puSkariNIthI bahAra Ave che. te samaye sAthe AvelI mahilAo paNa gaMgAdatA zeThANIne mALAo ane alaMkArothI vibhUSita kare che. tyAra bAda te mitrAdinI. strIo ane bIjI nagaranI strIo sAthe te vipula azanAdika tathA cha prakAranI surA AdinuM AsvAdanAdi karatI gaMgAdatta potAnA dohadane pUrNa kare che. * tyArabAda pUrNa, sammAnita, vinIta, bucchinna ane saMpanna dohadavALI te gaMgA dattA te garbhane sukhapUrvaka dhAraNa karatI AnaMdapUrvaka samaya vyatIta karavA lAgI. tyAra bAda lagabhaga nava mAsa pUrNa thaI javA para gaMgAdatAe eka bALakane janma Apyo. mAtApitAe kuLa paramparAnusAra enA nAmano utsava manAvyo tenuM "uMbaradatta' evuM nAma rAkhyuM, uMbaradatta jyAre yuvAna thayo tyAre vijayamitranI jema sAragadatta sArthavAha samudramAM vahANa DUbI javAnA kAraNe kALadharma pAmyo tathA gaMgadattA paNa patinA viyogajanya atyaMta asahaya duHkhathI duHkhI thaI ane kALadharmane prApta thaI. ujijhataka kumAranI jema uMbaradatta kumArane paNa gharathI bahAra kADhI mUkavAmAM Avyo. tyAra bAda koI vakhate uMbaradattanA zarIramAM eka sAthe ja soLa prakArano rogo utpanna thayA, yAvatu hAtha Adi saDI javAthI duHkhapUrvaka jIvana vyatIta karavA lAgyo. - tyArabAda gautama svAmIe bhagavAna mahAvIra svAmIne pUchayuM- bhagavanuM ! A uMbaradatta bALaka ahIMthI mRtyunA samayamAM mRtyu pAmIne kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze? bhagavAne kahyuM - he gautama ! uMbaradatta bALaka 72 varSanA parama AyuSyane bhoga vIne kALa mAsamAM kALa karIne ratnaprabhA nAmanI narakabhUmimAM nArakIrUpe utpanna thaze. te pUrvavatu saMsArabhramaNa karato yAvatu pRthvIkAyamAM lAkhovAra utpanna thaze. tyAMthI. nIkaLIne hastinApura nagaramAM kukaDA rUpe utpanna thaze. tyAM janmatAM ja goSTiko durA cArI lokovaDe vadhane prApta thato te hastinApuramAM eka zreSThikuLamAM utpanna thaze. tyAM samyakatvane prApta karaze, tyAMthI marIne saudharma nAmaka prathama devalokamAM utpanna thaze, tyAMthI AvIne mahAvideha kSetramAM janma leze. tyAM aNagAra dharmane prApta karIne vidhi pUrvaka saMyamanI ArAdhanAthI karmono kSaya karIne mokSane prApta karaze. kevaLajJAnadvArA samasta padArthone jANaze, samasta kamoMthI rahita thaI jaze, sakalakamajanya saMtApathI vimukta thaze ane badhA duHkhono aMta karI deze. adhyayanaH7nI anidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa - --- - - ----- -- - - - Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 (adhyayanaH 8zauryadatta) [32] he ja! te kALa ane te samayamAM zaurikapura nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM zaurikAvataMkasa nAmanuM udyAna hatuM. temAM zaurika nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAMnA rAjAnuM nAma paNa zaurikadara hatuM. zaurikapura nagaranI bahAra IzAna khUNAmAM eka mAcchImArono mahollo hato. tyAM samudradatta nAmano eka mAcchI mAra nivAsa karato hato. te adharmI yAvatu duwtyAnanda hato, tenI samudradattA nAmanI paripUrNa temaja pAMce IndriyothI yukta zarIravALI strI hatI tathA temano zaurikadara nAmano eka savAMga saMpUrNa temaja parama sundara bALaka hato. te kALa ane te samayamAM zaurikAvataMsaka nAmanA udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA. yAvatu pariSada ane rAjA dharma dezanA sAMbhaLI pAchA cAlyA gayA. te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA jyeSTha ziSya gautama svAmI bhAvatuM zaurikapura nagaramAM ucca, nIca ane madhyama gharomAM bhikSA mATe bramaNa karatA paryApta AhAra laIne nagaranI bahAra nIkaLyA tathA mAchI mAronA mahollA pAse nIkaLatA temaNe atyaMta vizALa manuSya samudAyanI vacce sukAI gayela zarIravALo, bhUkhyo, mAMsarahita, jenI cAmaDI hADakAMne coTelI hatI, UThatI ane besatI vakhate jenA hADakAMo khakhaDatA hatA, jeNe lIlA raMganuM dhotIyuM paherela hatuM temaja gaLAmAM matsyakaMTaka lAgavAthI je duHkhamaya, karuNAjanaka ane dInatApUrNa vacana bolI rahyo hato, evA eka puruSane joyo. te paru ane lohInA kAgaLAo ane kRminA kogaLAonuM vamana karI rahyo hato. tene joIne temanA vicAra utpana thayo. aho ! A puraSa pUrvakRta yAvat karmothI nakarasamAna vedanAno anubhava karato samaya vItAvI rahyo che, ityAdi vicAra karIne aNagAra gautama, bhagavAna mahAvIra svAmI pAse gayA ane te puruSanA pUrvabhava viSe pUchavA lAgyA. he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jaMbudvIpanA bhAratavarSamAM nadipura nAmanuM eka prasiddha nagara hatuM. tyAMnA rAjAnuM nAma mitra hatuM. te rAjAno zrIka nAmano eka atyaMta adharmI yAvatuM muzkelIthI prasanna karI zakAya evo eka rasoiyo hato. tene rUpiyA, paisA ane dhanyAdi rUpe pagAra grahaNa karanArA aneka mAchImAro, jALamAM pazuone phaksAvanArA, temaja pakSIono vadha karanAra aneka nokaro hatA, jeo hamezAM komaLa cAmaDIvALA masso athavA nAnA masso yAvatuM patAkAtipatAkA nAmaka matsya vizeSo tathA bakarAo yAvatu bheMso temaja tetara yAvatu mayUrAdi prANIone mArIne zrIka rasoiyAne lAvI ApatA hatA. tene tyAM pAMjarAmAM aneka tetara yAvatuM mayUrAdi pakSIo pUrelA rahetA hatA. zrIka rasoIyAnA bIjA aneka rUpiyA paisA ane dhAnyAdi rUpe pagAra laIne kAma karanAra puruSo tetara yAvatuM mayUrAdi pakSIone pAMkharahita karIne lAvI ApatA hatA. tyAra bAda te zrIka rasoiyo aneka jalacara, sthalacara khecara jIvonAM mAMsanA charIthI sUkSma, goLAkAra, moTA, nAnA aneka prakAranA TukaDA karato hato. te TukaDAomAMthI keTalAkane baraphamAM pakAvato hato. keTalAMkane judA rAkhI deto, jethI te TukaDAo svataH pAkI jatA hatA. keTalAMkane taDakAthI ane keTalAMkane havA dvArA pakAvato hato, keTalAMkane kALA ane keTalAMkane lAla raMganA karato hato, ane te te TukaDAone chAzathI, AMbaLAnA rasathI, dADamanA rasathI, koThAnA rasathI tathA anya matsyarasothI Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 vivAgasUrya-1832 yukta karato hato. tyArabAda te mAMsanA TukaDA omAMthI keTalAMkane telathI taLato, keTalAMka ne agnipara bhUjato ane keTalAMkane zULathI pakAvato. A rIte matsya mAMsanA rasone, mRga mAMsanA rasone, tetara mAMsanA rasone yAvatuM mayUrAne mAMsanA rasone tathA bIjA ghaNAM lIlAzAka te taiyAra karato hato, taiyAra karIne mahArAja mitranA bhojana maMDapamAM lai jaIne mahArAja pAse hAjara karato tathA te zrIka rasoiyo pote paNa pUrvokta komaLa cAmaDIvALA matsAdi samasta jIvonA mAMsa, rasa, lIlA zAka, ke je zULathI pakAvelA, taLelA, bhUjelA thatA, tenI sAthe cha prakAra nI surA Adi madirAonuM AsvAdanAdi karato samaya vyatIta karI rahyo hato. tyAra bAda A kamaneja karanAra, A kamane ja pradhAna mAnanAra te zrIka rasoiyo ghaNAM pApa karmonuM upArjana karIne tetrIza so varSanA parama AyuSyane bhogavIne kALa mAsamAM kALa karIne chaThThInarakabhUmimAM utpanna thayo. te macchImAranI samudradattA patnI jAta nindakA hatI. gaMgadattAnI jema vicAra karIne, patine pUchIne, mAnatAo mAnIne tathA dohadanI pUrti karIne samudradattA bALakane janma Ape che. zaurikadara yakSanI mAnatA mAnavAthI bALaka prApta thayo hovAthI mAtapitAe tenuM nAma "zaurikadatta" rAkhyuM. yuvAvasthAne prApta thayo. tyAra bAda koI vakhate samudradatta kALadharma pAmyo, tyAre rUdana, AkraMdana ane vilApa karatA zaurikadatta bALake aneka mitro, jJAtijano, svajano, saMbaMdhIjano temaja nokaro sAthe smazAna yAtrA kADhI ane dAhakarma tejama bIjI laukika mRtakriyAo karI. kAlAntaramAM te zaurikadatta pote mAchImArono netA banI gayo. te mahA adharmI, pApI yAvatuM tene prasanna karavo bahu muzkela hato. teNe rUpiyA, paisA ane bhojanAdi rUpa vetana laine kAma karanAra aneka pagAradAra mANaso rAkhyA hatA, ke jeo nAnI naukAo dvArA yamunA nadImAM praveza karIne sarovaranuM pANI ulecI nAkhI, dariyAnA pANImAM vAraMvAra paribhramaNa karIne, thoranuM dUdha nAkhI pANIne vikRta karIne, vRkSanI zAkhAothI taLAvanA pANIne DoLIne, taLAvanuM pANI nAlikAthI bahAra kADhIne, taLAvanA pANIne vizeSarUpe pravAhita karIne prapaMbula, jaMbhA , gala, phUTapAza, valkabaMdha, sUtrabaMdha ane pAzabaMdha vigere mAchalA pakaDa vAnA sAdhanothI aneka jAtinA komaLa masso yAvatu patAkAtipatAkA nAmanA masso ne pakaDe che ane pakaDIne tenAthI naukA bhareche, bharIne nadInA kinArA para lAve che. lAvIne bahAra eka jagyA para teno Dhagalo kare che, tyAra bAda tene tyAM taDakA mAM sUkAvavA mATe rAkhe che. A rIte rUpiyA, paisA ane dhAnyAdi laIne kAma karanAra tenA bIjA pagAra dAra puraSo taDakAmAM sUkAyelA te matsyonA mAMsane zULamAM parovIne pakAvatA, taLatA ane bhUjatAanetene rAjamArgamAM vecavAmATe rAkhInetenA dvArAja AjIvikA karatA samaya vyatIta karI rahyAhatA.taduparAMta zaurikadatta pote paNa te zULathI pakAvela bjela ane taLela matsyanA mAMsa sAthe vividha prakAranI surAonuM sevana karato samaya vitAvavA lAgyo. tadantara koi vakhate zULa dvArA pakAvelA, taLelA ane bhUMjelA matsya mAMsono A hAra karatA te zaurikadara mAchImAranA gaLAmAM mAchalIno kAMTo lAgI gayo, tenA kAraNe te mahAna vedanAno anubhava karavA lAgyo. tyAre atyaMta dukhI thayelA zaurikadane potAnA anucaro nokarone bolAvIne A vAta jAhera karAvI te sAMbhaLIne ghaNAM vaidyo ane vaidyaputrAdiko zaurikadattanA ghare AvyA, AvIne autpAttikI Adi buddhio Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 323 dvArA sArI rIte nidAnane jANatA te vaidyo vamana, chaIna tathA avapIDana ane kavala grAhathI zalya no uddhAra karavA mATe, zaukidatta mAchImAranA gaLAmAMthI matsyanA kAMTA ne kADhavAnI icchA kare che. parantu temAM teo saphaLa na thai zakayA ane nIkaLatA paru tathA lohIne baMdha paNa teo karI na zakayA. tyAre teo zrAnta, tAnta ane paritAnta thaine potapotAnA sthAne gayA. tyAre vaidyono ilAja saphLa nahi thavAthI nirAza thayelo te zaurikadatta mahAna vedanAne bhogavato sukAi gayo, yAvat hADapiMjara mAtra bAkI rahI gayuM. te duHkhapUrvaka samaya vyatIta karavA lAgyo. he gautama ! A rIte te zaurikadatta pUrvakRta yAvat azubha karmono phaLane bhogavI rahyo che. bhaMte ! zaurikadatta mAchImAra ahIMthI kAlamAse kALa karIne karyAM jaze ane kayAM utpanna thaze ? A praznanA uttaramAM prabhu mahAvIra bolyA. he gautama ! 70 varSanA parama AyuSyane bhogavIne kAlamAmamAM kALa karIne ratnaprabhA nAmanI pahelI naka2bhUmimAM utpanna thaze. tenuM bAkInuM saMsAra-bhramaNa pUrvavat ja jANavuM joie, yAvat te pRthvIkAyamAM lAkhovAra utpanna thaze. tyAMthI hastinApuramAM matsya banaze, tyAM mAcha mAro dvArA vadhane prApta thai, tyAM ja hastipuramAM eka zreSThIkuLamAM janma leze, tyAM tene samyakttvanI prApti thaze. tyAMthI maraNa pAmIne saudharma nAmanA devalokamAM utpanna thaze. tyAMthI AvIne mahAvideha kSetramAM janmaze ane tyAM cAritra grahaNa karIne, tenI siddhapadane prApta karaze. adhyayanaH 9nI munidIparatna sAgare karela gurjarachAyApUrNa adhyayanaH9-devadattA [33] he - jaMbU ! te kALa ane te samayamAM rohItaka nAmanuM Rddha, stimita ane samRddha nagara hatuM. tyAM pRthivIavataMsaka nAmanuM eka ughAna hatuM, temAM dharaNa nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAM vaizramaNa datta nAmanA rAjAnuM rAjya hatuM. tene zrI nAmanI rANI hatI. tene yuvarAja padathI alaMkRta puSpanaMdI nAmano kumA2 hato. te nagaramAM datta nAmano eka gAthApati raheto hato, je dhanavAna yAvat potAnI jJAtimAM ghaNo sanmAna nIya hato, tene kRSNazrI nAmanI patnI hatI. tene saMpUrNa temaja nirdoSa, pAMca indriyothI yukta uttama zarIravALI devadattA nAmanI eka bAlikA hatI. te kALa ane te samayamAM pRthivIavataMsaka nAmanA udyAnamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA, te vakhate bhagavAnanA jayeSTha ziSya gautama svAmI chaThThanA pAraNA mATe bhikSArthe gayA, yAt rAjamArgamAM padhAryA, tyAM teo hAthIo, azvo ane puruSone jue che. temanI vacce temaNe avakoTaka baMdhanathI bAMdhelI, kAna, nAka kApelI, yAvat zULI vaDe bhedana karAtI eka strIne joi, joine temanA manamAM pahelAnI jema vicAra utpanna thayo, yAvat pahelAnI jema bhikSA laine naga2mAMthI nIkaLyA ane bhagavAnanI pAse AvIne A pramANe kahevA lAgyA - he bhadanta ! A srI pUrvabhavamAM koNa hatI? he gautama ! te kALa ane te samayamAM jaMbudvIpanA bhArata varSamAM supratiSTha nAmanuM eka Rddha, stimita ane samRddha nagara hatuM. tyAM mahArAja mA sena rAjya karatA hatA. tenA antaHpuramAM dhAriNI vigere eka hajAra rANIo hatI. mahArAja mahAsenano putra Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra4 vivArasUrya-1/9/33 ane mahArANI dhAriNI devIno Atmaja siMhasena nAmano rAjakumAra hato, je saMpUrNa temaja nirdoSa pAMca indriyothI yukta zarIravALo tathA yuva rAja padathI alaMkRta hato. siMhasena rAjakumAranA mAtA pitAe koI vakhate atyaMta vizALa pAMcaso uttama mahelo banAvaDAvyA. tyAra bAda, koI samaye temaNe siMhasena rAjakumAranA zyAmA vigere pAMca so suMdara rAjakanyAo sAthe lagna karI dIdhA. tyA bAda rAjakumAra siMhasena zyAmAM vigere te pAMcaso rAjakanyAo sAthemahelomAMramaNa karatoAnaMdapUrvaka samaya vItAvavA. lAgyo. tyAra bAda koI vakhate mahArAja mahAsenanuM mRtyu thaI gayuM. rUdana, AThaMdana ane vilApa karatAM rAjakumAre tenuM nissaraNa kArya karyuM. siMhasena rAja siMhAsana para ArUDha thaI rAjapadathI vibhUSita thaIne himavantAdi parvato jevI zobhA prApta karavA lAgyo. siMhasena zyAmA rANImAM mUcchita - tenA dhyAnamAM ja pAgala, vRddha - tenI ja AkAMkSAvALo, grathita - tenA snehajALamAM baMdhAyelA ane adhyapa panna-temAM ja A sakta thaI gayo. te bIjI rANIono na to Adara karato hato ane na temanuM dhyAna paNa rAkhato hato. te 499 rANIonI 499 mAtAoe jyAre A vAta jANI tyAre te sarvee maLIne nizcaya karyo ke ApaNe mATe e ja ucita che ke, ApaNe zyAmA rANIne agni prayoga, viSa prayoga athavA zastra prayogathI jIvana rahita karI nAkhIe. A pramANe vicAra karyA pachI teo zayAmAM rANInA aMtara, chidra tathA virahanI rAha jovA lAgI. A bAju zyAmA rANIne paNa A yaMtranI khabara paDI gaI. te zyAmA bhaya. bhIta, trasta, udvigna ane bhayavivala thaI gaI, tathA jyAM kopa bhavana hatuM tyAM AvI ane udAsIna manavALI thaIne beThI, yAvat vicAra karavA lAgI. - tatpazcAtu siMhasena rAjAe A vRttAnta jANI kopabhavanamAM AvIne zyAmAne udAsIna joIne A pramANe kahyuM - he devAnupriye! tu A pramANe nirAza ane cittita kema che? mahArAja siMhasenanuM A kathana sAMbhaLI zyAmAM atyaMta krodha yukta thai, prabaLa vaca nothI rAjAne sarva vAta jaNAvI tyAre rAjAe kahyuM-devAnupriye ! tuM A pramANe hatotsAha thaIne ArtadhyAna na kara, huM evo upAya karIza ke jethI tArA zarIrane koInAthI koI prakAranI bAdhA-prabAdhA thaI zakaze nahIM. A rIte zyAmAdevIne ISTa Adi vacano dvArA sAMtvanA daIne mahArAja siMhasena tyAMthI cAlyA gayA, jaIne temaNe kauTuMbika puruSone bolAvyA bolAvIne temane kahyuM ke - tame loko ahIMthI jAo ane jaIne supratiSThita nagaranI bahAra eka moTI kUdAkArazALA banAva DAvo, je seMkaDo staMbhothI yukta, prAsA dIya darzanIya abhirUpa ho, tyArapachI koi vakhate siMhasena rAjAe potAnI 498 rANIonI 499 mAtA one AmaMtraNa ApyuM. siMhasena rAjA dvArA AmaMtrita thayelI teo vastro temaja AbhU SaNothI susajjita thaI supratiSThita nagaramAM mahArAja siMhasenanI pAse AvI. mahA rAja siMhasena te rANIonI mAtAone rahevA mATe kUTAgAra zALAmAM utAro Apyo. tatpazcAtu siMhasena rAjAe kauTuMbika puraSone bolAvIne kahyuM - he bhadra puruSo ! tame loko vipula azanAdika tathA aneka prakAranA puSpo, vastro, gaMdho-sugaMdhita padArtho, mALAo tathA alaMkArone kUTAgAra zALAmAM pahoMcADo. tyArabAda sarvaprakAra nAM alakArothI vibhUSita te 499 rANIonI mAtAoe te vipula anAdika tathA surA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana 325 Adi sAmagrInuM AsvAdanAdi karyuM yathAruci upabhoga karyo. gaMdhavae temanI prazaM sAnA gIto gAyA, gAyako tathA nartakoe saMgIta ane nRtya dvArA svAgata karyuM. Ama AnaMdapUrvaka teo vicAravA lAgI. tatpazcAtu ardharAtrinA samaye aneka puruSo thI gherA yela mahArAja siMhasena jyAM kUTAkAra zALA hatI, tyAM AvyA, AvIne kuTAkAra zALA nA badhA daravAjA baMdha karAvI dIdhA ane tenI cAre bAju Aga lagAvI dIdhI. siMhasena dvArA jalAvelI, trANa ane zaraNathI rahita, evI te 499 rANIonI mAtA o rUdana, AkraMdana ane vilApa karatI kALadharma pAmI. tyAra bAda etatkarmo,etadvidha,etapradhAna anetatsamAcAravALo thato te siMha sena rAjA atyadhika pApa karmona upArjana karIne 3400 varSanuM AyuSya pUrNa karI kALamAsamAM kALa karI chaThThI pRthvImAM utkRSTa 22 sAgaropamanI sthitivALA nArakI omAM nArakarUpe utpanna thayo. tyArabAda te siMhasenano jIva chaThThI narakabhUmimAMthI nIkaLIne rohItaka nagaramAM datta sArthavAhanI "kRSNazrI' nAmanI patnInA udaramAM putrI rUpe utpanna thayo, tyAre te kRSNazrIe lagabhaga nava mAsa paripUrNa thavA para eka kanyAne janma Apyo, je atyaMta komaLa hAthapagavALI, yAvatuM parama sundarI hatI. tyArabAda te kanyAnA mAtApitAe bArame divase ghaNuM azanAdi taiyAra karAvyuM, yAvatu mitra, jJAti Adine nimaMtrita karIne tathA badhAne bhojanAdithI nivRtta thavA para kanyAno nAmakaraNa saMskAra karatAM kahyuM ke enuM nAma devadattA' rAkhavAmAM Ave che. pachI te devadattA bAlyAvasthAthI mukata thaIne, yAvatu yauvana, rUpa ane lAvaNyathI atyaMta uttama temaja utkRSTa zarIravALI thaI. thoDA samaya pachI devadattA koI divase snAna karIne yAvatu samasta AbhUSaNothI vibhUSita thayelI ghaNI kunjA Adi dAsIo sAthe potAnA makAnamAM uparanA jharUkhAmAM sonAnA daDAthI ramatI hatI. te samaye snAnAdithI nivRtta yAvatu vibhUSita mahArAja vaizramaNa ghoDA upara savAra thaIne aneka anucaro sAthe asvakrIDA mATe rAjamahelamAMthI nIkaLIne zeTha dattanA ghara pAsethI thaine jaI rahyA hatA, tyAre yAvatu vaizramaNa mahArAjAe devadattA kanyAne upara sonAnA daDAthI ramatI joI, joine kanyAnA rUpa, yauvana ane lAvaNyathI vismita thaIne rAjapuruSone bolAvIne kahyuM ke - devAnupriye! A kanyA konI che? tathA enuM nAma zuM che? tyAre rAja puruSo hAtha joDIne yAvatuM A pramANe kahevA lAgyA - he svAminuM! A kanyA datta sArthavAhanI putrI ane kRSNathI zeThANInI AtmA che. enuM nAma devadattA che. - tyAra bAda mahArAja vaizramaNa datte azvakrIDA karIne pAchA AvI potAnA aMtaraMga puruSone bolAvyA ane bolAvIne temane A pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! tame jAo ane jaine datta zeThanI putrI ane kRSNazrInI AtmajA devadattA nAmanI kanyAne yuvarAja puSpanandIne mATe patnIrUpe mAgo. jo te rAjya daIne paNa meLavI zakAya to paNa levI joie. mahArAja vaizramaNanI A AjJAne sanmAnapUrvaka svIkAra karIne te loko nAnAdi karI ane zuddha tathA sabhAmAM praveza karavA yogya uttama vastro paherIne jyAM datta sArthavAhanuM ghara hatuM tyAM gayAM. datta zeTha paNa temane AvatA joI atyaMta prasanatA prakaTa karatA Asana parathI UThIne temanA satkAra mATe sAta-ATha pagalA AgaLa gayo ane temanuM svAgata karIne Asana para besavAnI prArthanA karI tyAra bAda gatijanya thAka dUra Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 vivAgasUrya-1933 thavAthI svastha ane mAnasika kSobha na rahevAnA kAraNe vizeSa rUpe svAthya prApta karatA temaja sukhapUrvaka uttama Asano para avasthita thaI javA para te ghare AvelA sajjanone datta zeTha vinamra zabdothI nivedana karato A pramANe bolyo- mahAnubhAvo ! ApanI ahIM padharAmaNI kayA kAraNathI thaI che? huM ApanA AgamanuM kAraNa jANavA icchuM chuM. datta sArthavAhe A pramANe kahyuM tyAre te rAjapuruSoe AvavAnuM kAraNa kahyuM. te aMtaraMga puruSonuM A kathana sAMbhaLI datta zeTha bolyA-mahAnubhAvo! mArA mATe Aja moTI bheTa che ke mahArAja vaizramaNa dara mArI A bAlikAne grahaNa karIne mArAM upara anugraha karI rahyo che. tyAra bAda datta zeThe te badhAno puSpa, vastra, gaMdha, mAlA ane alaMkArAdithI yathocita satkAra karyo ane temane sanmAnapUrvaka visarjita karyA. tyAra bAda te aMtaraMga puruSo mahArAja vaizramaNa pAse AvyA ane temaNe tene samagra vRttAnta kahI saMbhaLAvyo. tyAra pachI koI samaye datta gAthApati zubhatithi, karaNa, divasa, nakSatra ane muhUrtamAM vipula azanAdika sAmagrI taiyAra karAvIne mitra, jJAti, svajana, ane saMbaMdhI Adine AmaMtrita karIne snAna yAvatuM duSTa svapnAdinA phaLane vinaSTa karavA mATe mastaka para tilaka ane anya mAMgalika kAryo karIne, sukhaprada Asana para sthiti thaine, te vipula azanAdika sAmagrInuM mitra, jJAti, svajana, saMbaMdhI temaja parijano sAthe AsvAdana visvAdana karyo pachI ucita sthAna para besIne AyAnta, paramazuci bhUta, ane mokSa, thaIne, mitra, jJAtijana Adino vipula puSpa, vastra, ga, mAlA ane alaMkArathI satkAra kare che, sanmAna kare che, tyAra bAda snAna karAvIne yAvatuM zArIrika vibhUSAthI vibhUSita karelI kumArI deva dattAne sahastra puraSavAhinI zibikAmAM besA DIne aneka mitro, jJAtijano najijano, svajano, saMbaMdhIjano ane parijanothI gherA yelo sarvaRddhi, yAvatuM vAjiMtrAdinA zabdo sAthe rohItaka nagaranI madhyamAMthI thaIne datta zeTha, jyAM mahArAja vaizramaNanuM ghara hatuM ane jyAM mahArAja vaizramaNa datta virAjamAna hatA, tyAM Avyo, AvIne teNe mahArAjane banne hAtha joDI mastaka para aMjali karIne mahArAjano jaya ho, vijaya ho, A zabdothI vadhAmaNI ApI, vadhAmaNI ApyA pachI kumArI devadattAne rAjAne sAme upasthita karI. mahArAja vaizramaNa, potAnA sAme upasthita karavAmAM AvelI kumArI devadattAne joIne atyaMta harSita ane saMtuSTa thayA. vipula azanAdika taiyAra karAvIne mitro, jJAti jano, nijajano, saMbaMdhIjano tathA parijanone AmaMtrita karIne temane bhojanAdi karA vIne tathA temano vastra, gaMdha ane mAlA, alaMkAra AdithI satkAra ane sanmAna karyA. satkAra sanmAna karyA pachI kumAra puSpanandI ane kumArI devadattAne bAjoTha para besA DIne cAMdI ane sonAnA kaLazothI snAna karAve che. tyAra bAda temane suMdara veSabhUSAthI susajjita karIne havana karAve che. havana karyA bAda kumAra puSpanaMdIne kumArI devadattAnuM pANigrahaNa karAve che. tyArabAda te vaizramaNadatta rAjA kumAra puSpanaMdI ane devadattAnA, saMpUrNa Rddhi yAvatuM mahAnuM vAdyadhvani ane Rddhi samudAya tathA sanmAna samudAya sAthe lagna karAve che. devadattAnA mAtApitA tathA temanI sAthe AvelA bIjA mitrajano Adine, paNa vipula anAdika tathA vastra, gaMdha, mAlA ane alaMkArothIsatkAra kare che, sanmAna kare che rAjakumAra puSyanaMdI zreSThIputrI devadattAnI sAthe uttama mahelamAM vividha Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 prakAranA vAdya ane jemAM mRdaMga vAgI rahyA che tevA 32 prakAranA nATakodvArA prazasita thatA yAvatu AnandapUrvaka samayavItAvavA lAgyA. mahArAja vaizramaNadatta kALadharma pAmI gayA. temanA mRtyu para zokagrasta puSpa naMdIe ghaNA moTA samAroha sAthe temanuM nissaraNa karyuM yAvatuMmRtaka karma karIne prajAnA anurodhathI (AgrahathI) rAjyasiMhAsana upara ArUDha thayo, tyArathI te yuvarAja maTIne rAjA thayo. rAjA thaI gayA pachI puSpanaMdI potAnI mAtA zrIdevInI niraMtara bhakti karavA lAgyo. te haMmezA mAtA pAse jaIne tenA caraNomAM pramANa karato, tyAra bAda zatapAka ane sahastrapAka telonA mAlizathI asthi, mAMsa, tvacA ane rUMvADAne sukha kArI evI cAra prakAranI saMvAhanakriyAthI zarIrane zAtA pahoMcADato pachI sugaMdhita cUrNathI zarIranuM ubaTana karIne garama, ThaMDA ane sugaMdhita pANIthI snAna karAvato, tyAra bAda vipula azanA dinuM bhojana karAvato, bhojana karAvyA pachI jayAre te zrI devI sukhAsana para birAjamAna thai jatI tyAre te pote snAna karato, pachI manuSya saMbaMdhI bhogono upayoga karato sayama vyatIta karato. tyAra bAda koI vakhate madhya rAtrimAM kuTuMba saMbaMdhI ciMtAothI vyagra thayelI devadattA jAgatI hatI, te vakhate tenA hRdayamAM evo saMkalpa thayo ke mahArAja puSpanaMdI niraMtara zrI devInI sevAmAM ja lIna rahe che. tethI A avakSepathI hu mahArAja puSpanaMdI sAthe manuSya saMbaMdhI udAra viSaya bhogono upabhoga karI zakatI nathI, arthAt teo niraMtara zrIdevInI bhaktimAM ja lAgelA rahe vAthI mane temanI sAthe bhogapabhogano pUrato samaya maLato nathI, tethI mArA mATe have e ja yogya che ke, agni, zastra athavA viSanA prayogathI zrIdevIno prANAnta karIne mahA rAja puSpanaMdI sAthe manuSya saMbaMdhI udAra viSayabhogonI IcchA mujaba upabhoga karuM, evo vicAra karIne te zrIdevIne mAravA mATe koI aMtara, chidra jevA lAgI ane virahanI pratIkSAmAM sAvadhAna rahevA lAgI. tyAra bAda koI vakhate zrIdevI snAna karIne ekAntamAM zayyA upara sukhapUrvaka sUtelI hatI, A bAju devI devadattAe ekAntamAM sUtelI zrIdevIne joI ane cAre tarapha najara pheravIne jyAM rasoDuM hatuM tyAM AvI, AvIne eka lokhaMDanA saLiyAne agnimAM tapAvyo. jyAre te saLiyo agni jevo ane kesUDAMnA phUla jevo lAla thaI gayo tyAre tene sANasIthI pakaDIne jyAM zrIdevI hatI tyAM AvI. te tapAvelA loDhAnA saLiyAne zrIdevInA apAna bhAgamAM gudharathAnamAM kheMcADI dIdho. te saLiyo khuMcADavAthI moTI cIsa pADIne AjhaMdana karatI zrIdevI mRtyu pAmI. tyArabAda te bhayAnaka cItkAranA zabda sAMbhaLIne zrIdevInA dAsadAsIo tyAM doDI AvyA. AvatAM ja temaNe tyAMthI deva dattAne jatI joI ane jyAre te dAsIo zrIdevI pAse gaI to temaNe zrIdevIne prANa rahita, cekhAzUnya ane jIvanarahita thayelI joI. tyAre zrIdevIne marelI joine teo ekadama rADo pADavA lAgI. hAya ! hAya ! mahAna anartha thaI gayo, ema kahIne rotI, ' cillAtI ane vilApa karatI teo mahArAja puSpanaMdI pAse AvI ane AvIne tene A pramANe kahevA lAgI - he svAminuM! mahAna anartha thaI gayo, devI devadattAe zrIdavIne jIvanarahita karI dIdhI- mArI nAkhI. - tyAra bAda rAjA puSpanaMdI te dAsIo pAsethI vRttAnta sAMbhaLIne ane teno Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 vivAgasUrya-1933 vicAra karIne mahAna mAtR zokathI AkrAnta thaI gayo. kuhADAthI kApelA caMpaka vRkSathI jema dhaba daIne nIce bhUmi para saMpUrNa aMgothI paDI gayo. tyAra bAda thoDA samaya pachI te puSpagaMdI rAjA hozamAM Avyo, tyAre rAjA, Izvara yAvatu sArthavAha A badhA sAthe ane mitro. jJAtijano, nijajano, svajano, saMbaMdhIjano ane parijano sAthedana, AkaMdana ane vilApa karato mahAna Rddhi temaja satkAra samudAyathI te zrIdevInI smazAnayAtrA kADhI. tyAra bAda atyaMta krodhathI lAlapILo thaIne teNe, te devadatA devIne, rAjapuruSo dvArA pakaDAvIne uparokta vidhithI devadattAne mArI nAkhavAnI AjJA ApI. A rIte he gautama! devadattA devI pUrvakRta pApakarmonuM phaLa bhogavatI vicarI rahI che. he bhagavanta ! devadattA devI ahiMthI kAla mAsamAM kALa karIne kyAM jaze ane kyAM utpanna thaze? bhaga vatte kahyuM- he gautama ! devadattA devI 80 varSanuM parama AyuSya bhogavIne kAla mAsamAM kALa karIne ratnaprabhA nAmanI narakabhUmimAM utpanna thaze, bAkInuM saMsArabhramaNa pUrvavatu karatI thakI yAvatu vanaspatimAM lIMbaDA Adi kaDavA vRkSomAM tathA kaDavA dUdha vALA arka AdinA choDomAM lAkho vAra utpanna thaze.tyAMthI aMtara rahita nIkaLIne gaMgapura nagaramAM haMsa rUpe utpanna thaze, tyAM pAradhI dvArA vadha karavA para, te haMsa gaMga paranagaramAM zreSThI kuLamAM putrarUpe janma leze, tyAM sabhyaktine prApta karI prathama devaloka mAM utpanna thaze, tyAM cAritra grahaNa karI siddhi prApta karaze, kevaLajJAna dvArA samasta padArthone jANaze, saMpUrNa karmothI mukta thaI samasta kamajanya saMtApathI rahita thaI sarva duHkhone aMtara karaze. adhyayana 9-nImuni dIparatnasAgare karelagurjarachAyA pUrNa | (adhyayanaH 10 aMjUzrI) [34] he jaMbU! te kALa ane te samayamAM vadhamAnapura nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM vijayavardhamAna nAmanuM udyAna hatuM. temAM maNibhadra nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. vijaya mitra tyAMnA rAjA hatA. tyAM dhanadeva nAmano sArthavAha raheto hato, je bahu ja dhanavAnuM ane nagapratiSThita hato, tenI priyaMgu nAmanI patnI hatI tathA tenI sarvotkRSTa zarIra vALI aMjU nAmanI bAlikA hatI. vijaya vardhamAna udyAnamAM koI vakhate zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA, yAvatu pariSadu dharma dezanA sAMbhaLIne pAchI cAlI gaI. te vakhate bhagavAnanA jyeSTha ziSya yAvatuM bhikSA mATe bhramaNa karatA, vijayamitra rAjAnA gharanI azoka vATikAnI najIka jatAM teAe, eka dubaLA zarIravALI, bhUkhI, mAMsa rahita zarIravALI, jenA hADakAM khakhaDI rahyAM hatAM tevI jenI cAmaDI hADakAM sAthe coMTI gaI che tevI, jenA hADa cAmaja bAkI rahyAM che tevI, nIlA raMganI sADI paherelI, temaja kaSTamaya, karuNAjanaka ane dInatApUrNa vacana bolatI eka strIne joi, joIne vicAra karavA lAgyA. bAkI sarva vRttAnta purvavatu jANavo. he gautama! te kALa ane te samayamAM A jaMbudvIpanA bhArata varSamAM indrapura nAmanuM eka suprasiddha nagara hatuM. tyAM indradatta nAmano rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM "pRthvI zrI' nAmanI eka vezyA rahetI hatI. indrapura nagaramAM te gaNikA aneka Izvara, talavara yAvatu sArthavAha Adi lokone cUNadinA prayogathI vazamAM karIne manuSya saMbaMdhI udAramanojJa kAmabho gono IcchA pramANe upabhoga karatI AnaMdapUrvaka samaya : Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutaskaMdha-1, adhyayana-10 329 vItAvI rahI hatI. tyAra bAda e tatkama, tatradhAnA tadvidhA tathA tatsamAcAra te pRthvI zrI vezyA atyaMta nikAcita pApa karmonuM upArjana karIne 3pa00 varSanA parama AyuSyane bhogavIne kALa mAsamAM kola karIne chaThThI naraka bhUminI 22 sAgaropamanI sthitivALA nArakomAM nArakarUpe utpanna thaI. tyAMthI nIkaLIne te Aja vardhamAnapura nagaranA dhanadeva nAmanA sArthavAhanI priyaMgu nAmanI patnInA udaramAM kanyArUpe utpanna thaI. te priyaMgue navamAsa pUrNa thavA para kanyAne janma Apyo ane tenuM nAma "aMjUzrI' rAkhyuM. tenuM bAkInuM varNana devadattAnI jema jANavuM.mahArAja vijyamitre azvakrIDA karavA mATe jatA vaizra maNa dattanI jemaja aMjUchIne joI ane tetalinI jema tene potAne mATe mAgI, yAvatuM te aMjUzrI sAthe lagna karyA. koI anya samaye aMjUzrInA zarIramAM yonizULa nAmanA rogano prAdurbhAva thayo. A joine vijaya rAjAe kauTuMbika puruSone A vAta jAhera karavA kahyuM. A udghoSaNA sAMbhaLIne nagaranA ghaNAM anubhavI vaidyo, vaidyaputro Adi rAjA vijyamitra pAse AvyA. rAjAnI AjJAthI teo aMjUzrI pAse upasthita thayA ane aMjUzrI pAse AvIne autpAttikI Adi buddhio dvArA nidAnAdithI rogano nirNaya karatA vividha prakAranA anubhavika prayogo dvArA devI aMjUzrInA yonizULane upazAnta karavAno prayatna karavA lAgyA. paraMtu temanA prayogothI devI ajUzrInA yonizULanuM zamana karavAmAM niSphaLa gayA tyAre khinna, grAnta ane hatotsAha thaine jyAMthI AvyA hatAM tyAM cAlyA gayA. tyAra bAda devI aMjUzrI te zalyajanya vedanAthI duHkhI thatI sukAvA lAgI, bhUkhI rahevA lAgI ane mAMsarahita zarIravALI thaine kaSTapUrNa, karuNAjanaka ane dInatApUrNa zabdomAM vilApa karatI jIvana vyatIta karavA lAgI. he bhagavan! aMjUdevI ahIMthI kAla mAsamAM kALa karIne kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze? he gautama! aMjUdevI 90 varSanA parama AyuSyane bhogavIne kAle mAsamAM kALa karIne ratnaprabhA nAmanI pRthvImAM nArakarUpe utpanna thaze. tenuM bAkInuM saMsArabhramaNa prathama adhyayananI jema jANavuM, yAvatuM vanaspatimAM lIMbaDA Adi kaDavAM vRkSo tathA kaDavA dUdhavALA arka AdinA choDomAM lAkho vAra utpanna thaze. tyAMnI bhavasthitine pUrNa karIne te sarvatobhadra nAmanA nagaramAM mora rUpe utpanna thaze. tyAM te mora, pAradhI dvArA marAI javApara te ja sarvatobhadra nagaranA eka prasiddha zreSThIkuLamAM putrarUpe utpanna thaze.tyAM bALapaNane choDI, yauvanAvasthAne temajavijJAnanI paripakavaavasthAne pAmato te tathArUpa sthaviro pAse samyakatvane prApta karaze. tyAra bAda dIkSA grahaNa karIne, mRtyu pachI saudharma devalokamAM utpanna thaze. mahAvideha kSetramAM te uttama kuLamAM janma dhAraNa karaze, jevI rIte pahelAadhyayanamAM varNana karyuM che temAyAvatusarvadukhothI rahita thaI jaze. | adhyayanaH 10-nI munidIparatna sAgare karela gurjarachAyApUrNa ! zrutaskaMdha -1-gurjarachAyApUrNaT F zrutaskaMdha 2 ka. (adhyayanaH1-subAhukumAra [35] te kALa ane te samayamAM rAjagRhamAM nAmanuM nagara hatuM. te nagara Rddhi ane Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 vivAgasUrya-2/1/35 samRddhithI yukta hatuM. tyAM guNazIla nAmanuM caitya hatuM. tyAM koI vakhate sudhamasviAmI padhAryA, jaMbUsvAmIe yAvatuM temanI paryApAsanA karI, A pramANe kahyuM bhagavanta ! zramaNa bhagavanta mahAvIra svAmI pAvatA mokSane prApta thayA che, temaNe duHkhavipAkano A artha pratipAdana karyo che to bhagavanta ! yAvatu mokSane saMprApta zramaNa bhagavAna mahA vIra svAmIe sukhavipAkano zuM artha pratipAdita kayo che? he jaMbU! sukhavipAkanA daza adhyayanano A pramANe pratipAdana karyA che. [3] subAhukumAra, bhadranaMdI, sujAta, suvAsava, jinadAsa, dhanapati, mahAbala, bhadranaMdI, mahAcaMdra ane varadatta. [37] he jaMbU! te kALa ane te samayamAM bhavanothI yukta, svacakra ane paracakranA bhayathI rahita ane dhana-dhAnya thI paripUrNa hatizISa nAmanuM nagara hatuM. tenI bahAra uttara ane pUrva dizAnI madhyamAM sarvaRtuomAM utpanna thanArA phaLaphUlo AdithI yukta puSpa karaMDaka nAmanuM ghaNuM ja ramaNIya udyAna hatuM. te udhAnamAM kRtavanamAlapriya nAmanA yakSanuM eka ghaNuM ja suMdara yakSAyatana hatuM te nagaramAM adInazatru nAmano rAjA rAjya karato hato, adInazatru narezanA aMtaHpuramAM dhAriNI pramukha eka hajAra rANIo hatI. eka vakhata rAjyocita vAsabhavanamAM sUtelI dhAriNIdevIe svapnamAM siMhane joyo, tyAra pachI janma Adino saMpUrNa vRttAnta meghakumAranA janma AdinI jema jANI levo joie. yAvatu subAhukumAra sAMsArika kAmabhogonA upabhogomAM sarvathA samartha thaI gayo, mAtA pitAe sarvottama pAMcaso moTA UMcA mahelo ane tenI vacce eka ghaNA vizALa bhavananuM nimaNi karAvyuM, mahAbala rAjAnI jema subAhukumArano vivAha paNa. karavAmAM Avyo. ane te ja rIte pRtha-pRthak pAMcaso prItidAna - ApavAmAM AvyA. tyAra pachI te subAhukamAra te vizALa bhavanamAM nATayAdithI upagopa mAna thato te devIo sAthe manuSyocita manojJa viSaya bhogono yatheSTa upabhoga karavA lAgyo. te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI koI vakhate hatizISa nagaramAM padhAryA. pariSad nagaramAMthI nIkaLI. rAjA kRNikanI jema mahArAja adana zatru paNa nagaramAMthI cAlyA tathA jamAlinI jema subAhukumAre paNa bhagavAnanA darzana mATe rathadvArA prasthAna karyuM. yAvatu bhagavAn dharmanuM nirUpaNa karyuM. pariSad ane rAjA dharmakathA sAMbhaLIne cAlyA gayA. tyAra pachI bhagavAn mahAvIra svAmI pAse dharmakathAnuM zramaNa tathA manana karIne atyaMta pasanna thayela subAhukumAra UThIne zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmIne vandana namaskAra karIne kahevA lAgyA. bhagavan! huM nigraMtha pravacana para zraddhA karuM chuM. mAvatu jevI rIte ApanA zrI caraNomAM aneka rAjA, Izvara yAvatu sAthe vAha Adi upasthita thaIne, muMDita thaIne tathA gRhasthAvasthAthI nIkaLIne aNagAra dharma mAM dIkSita thayA che, tevI rIte huM pAMca mahAvratone to aMgIkAra karavAmAM samartha nathI tethI huM pAMca aNuvrato ane sAta zikSAvratonuM jemAM vidhAna che. tevA bAra prakAranA gRhastha dharmane ApanI pAsethI aMgIkAra karavA IcchuM chuM. tyAre bhagavAne kahyuM. subahukumAra ! jema tamane sukha Upaje tema karo, paraMtu zubha kAryamAM vAra na lagADo. ema kahevA para subAhakumAre zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pAsethI pAMca aNuvrata sAta zikSAvrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmano svIkAra karyo, te kALa ane te Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 ka zrutaskaMdha-2, adhyayana-1 samayamAM bhagavAnanA jyeSTha ziSya indrabhUti gautama aNagAra vAvata A rIte kahevA lAgyA. aho bhaMte! subAhukumAra bALaka ghaNo ja ISTa, iSTa rUpa, kAnta, kAnta rUpa, priya, priyarUpa, manojJa, manojJArUpa,manAma,manAmarUpa, saumya, subhaga, priyadarzana ane surUpa-sundara rUpa vALo che. bhagavan! A subAhukumAra sAdhujanone paNa ISTa, ISTarUpa vAva, surUpa lAge che. bhadanta ! subAhukumAre evI apUrva mAnanIya Rddhi kevI rIte prApta karI, upalabdha karI? ane kevI rIte tenI sanmukha upasthita thaI? e pUrvabhavamAM koNa hato ? he gautama ! te kALa ane te samayamAM A jaMbUdvIpa nAmaka dvIpamAM antargata bhAratavarSamAM hastinApura nAmanuM eka addha, simita tathA samRddha nagara hatuM. tyAM sumukha nAmano eka dhanADhaya, prabhAvazALI ane koithI paNa parAbhava na pAmanAra eka gAthApati raheto hato, je, yAvatu nagarano mukhI mAnavAmAM Avato hato. te kALe ane te sayame jAti saMpana yAvatuM pAMcaso zramaNothI parivRtta dharmaghoSa nAmanA sthAvira kramapUrvaka cAlatA ane grAmAnuM grAma vicaratAM hastinApura nagaranA sahasrASTra nAmanA udyAnamAM padhAryA. tyAM yathAprati rUpa avagraha ne grahaNa karI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA viharavA lAgyA. te kALa ane te samaye zrI dharmaghoSa sthaviranA antavAsI ugra tapasvI yAvatu tejalezyAne saMkSipta karI dhAraNa karanAra sudatta nAmanA aNagAra mAsakhamaNa tapa karatA vicarI rahyA hatA, punita sAdhu jIvana vyatIta karI rahyA hatA. tyAra pachI sudatta aNagAra je mAsakhamaNa nA pAraNe pahelA pahora svAdhyAya karatA hatA, bIje pahore dhyAna karatA hatA ane trIje pahore, jevI rIte gautama svAmI prabhuvIrane pUchatA hatA tevI rIte ja te sudatta aNagAre paNa zrI dharmaghoSa sthaviranI anumati meLavIne yAvatuM bhikSAne mATe bhramaNa karatA sumukha gAthApatinA gharamAM praveza karyo. tyAra pachI sumukha gAthApatie AvI rahelA sudatta aNagArane joyA, joine atyaMta prasanna cittathI Asana parathI UThayo , UThIne bAjoThathI nIce utAya, UtarIne pAdukAno tyAga karIne ekazATika uttarAsaMga dvArA sudata aNagAranA svAgata mATe sAta ATha pagalA sAme gayo, sAme jaIne, vandanAnamaskAra karIne jyAM rasoI ghara hatuM. tyAM gayo, sudatta aNagArane vipula azanAdi ApyA. ApatI vakhate paNa prasanna thayo ane ApyA pachI paNa prasanna thayo. tyAra pachI dravyatA zuddhithI dAyakA zuddhithI, pratigrAhakanI zuddhithI tathA mana, vacana ane kAyarUpa trikaraNanI zuddhinA kAraNe te sumukha gRhapati dvArA suMdara aNa gArane pratilAbhita karavA para teNe saMsArane paritta karyo ane manuSya AyuSyano baMdha karyo tathA tenA gharamAM pAMca divya pragaTa thayA te A pramANe suvarNa vRSTi, pAMca varNanA phUlonI vRSTi, vastronI vRSTi, devadubhio ane AkAzamAM "ahodAna, ahodAna' nI udghoSaNA. hastinApuranAM tripatha yAvatuM sAmAnya mAgamAM aneka manuSyo ekatrita thaIne paraspara eka bIjAne kahetA hatA - he devAnupriyo ! dhanya che, sumukha gAthApati ! te sumukha gAthApati seMkaDo varSanuM AyuSya bhogavIne kALa mAsa mAM kALa karIne A hasti zIrSa nagaramAM mahArAjA adInazatranI dhAriNI devInI kukSi mAM garbharUpamAM utpanna thayo. tyAre dhAriNIdevI potAnI zayyA upara kaMIka sUtelI ane kaMIka jAgatI hatI ane A ardha nidritAvasthAmAM teNe svapnamAM siMhane joyo. bAkInuM varNana pUrvavat jANavuM. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 vivAgasUrya-2/1/37 gautama-bhagavad ! subAhukumAra ApazrInA caraNomAM muMDita thaine gRhasthA vAsano tyAga karIne aNagAra dharma aMgIkAra karavAmAM samartha che? hA gautama! che, zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe koI anya samaye hatizISa nagaranA puSpakaraMDaka udyAnamAM rahelA kRtavanamAlanAmaka yakSAyatanathI vihAra karIne anya dezomAM bhramaNa karavAnuM zarU karyuM. ahIM subAhukumAra, je zramaNopAsaka - thaI gayo hato ane jIvAjI vAdi padArthono jANakAra thaI gayo hato, te AhArAdinA dAna dvArA apUrva lAbha prApta karato samaya vItAvavA lAgyo. koI vakhate te subAhu kumAra caturdazI, aSTamI, amA vasyA ane pUrNimAnA divasomAMthI koI eka divase pauSadhazALAmAM jaIne tyAMnuM pramArjana karIne uccAra ane zravaNa bhUminuM nirIkSaNa karyA bAda tyAM kuzanuM Asana bIchAvIne tenA para ArUDha thaIne aSTama bhaktane grahaNa kare che pauSadhazALAmAM pauSadha rakta thaIne yathAvidhi tenuM pAlana karato thako viharavA lAgyo. - tyAra pachI madhyarAtrimAM dharmajAgaraNa mATe jAgatA thakA subAhukumAranA manamAM Avo saMkalpa UThayo ke - te grAma, nagara, Akara, janapada ane sannivezAdi dhanya che. jyAM zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmI vicare che. te rAjA, Izvara Adi paNa dhanya che, je zramaNa bhagavAnuM mahAvIra svAmInI pAse muMDita thaine dIkSita thAya che tathA te rAjA, izvarAdipaNa dhanya che, je zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSArUpa gRhastha dharma aMgIkAra kare che. vaLI te rAjA, IzvarAdi paNa dhanya che. je zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pAse dharmadazanA sAMbhaLe che, te jo zramaNa bhagavAnuM mahAvIra yAvatuM gamana karatA thakA ahIM padhAre to huM zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI pAse muMDita thaine dIkSA aMgIkAra karI lauM. tyAre zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmI subAhukumAranA ukta prakAranA saMkalpane jANIne kramazaH grAmanugrAma vicaratAM thakA. hatizIrSa nagaranA puSpakaraMDaka udyAnamAM rahelA kRtavanamAlapriya nAmaka yakSanA yakSAyatanamAM padhAryA ane sAdhuvRttine anukULa sthAne grahaNa karIne tyAM sthiratA karI. tyAra bAda pariSadu ane rAjA nagarathI nIkaLyAM, subAhukumAre paNa pahelAnI jema mahAna samAroha sAthe bhagavAnunA darzana mATe prasthAna karyuM. bhagavAne dharmanI prarUpaNA karI, pariSadU tathA rAjA dharma-dazanA sAMbhaLIne pAchA cAlyA gayA. - subAhukumAra bhagavAnanI pAse dharmazramaNa karIne tenuM manana karato thako prasanna cittathI meghakumAranI jema mAtApitAnI anumati prApta kare che. temanuM niSkramaNa, abhiSeka paNa meghakumAranI jemaja thayuM, yAvatuM subAhukumAra aNagAra iyasamitinA pAlaka ane brahmacArI banI gayA. tyAra bAda te subAhukumAra aNagAra zramaNa bhaga vAnuM mahAvIra svAmInA tathArUpa sthavironI pAse sAmAyikAdi agiyAra aMgonuM adhyayana karavA lAgyA, tathA upavAsa Adi aneka prakAranA taponA anuSThAnathI AtmAne bhAvita karatA thakA ghaNAM varSo sudhI zrAmANya paryAyinuM yathAvidhi pAlana karIne eka mAsanI saMlekhanAthI potAne ArAdhita karIne sATha bhaktonuM chedana karI, AlocanA ane pratikramaNa karIne Atmazuddhi dvArA samAdhi prApta karIne kAla mAsamAM kALa karIne saudharma nAmanA prathama devalokamAM devarUpe utpanna thayA. tyAra pachI te subAhukumArano jIva saudharma devalokathI AyuSya, bhava ane . WWW.jainelibrary.org Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 kutaskaMdha-2, adhyayana-1 * sthitino kSaya thavA para deva zarIrane choDIne vyavadhAna rahita manuSya zarIrane prApta karaze. tyAM zaMkA, AkAMkSA Adi doSothI rahita samyakattvane prApta karIne tathA rUpe stha vironI pAse muMDita thaIne yAvatu dIkSita thaI jaze. tyAM aneka varSo sudhI zrAmANya paryAyanuM pAlana karIne AlocanA tathA pratikramaNa karIne, samAdhistha thaIne mRtyu prApta karIne sAnukumAra nAmaka trIjA devalokamAM utpanna thaze. tyAMthI cyavIne manuSya bhavane dhAraNa karIne aNagAra dharmanuM ArAdhanA karI zarIrAnta thavA para mahAzukra nAmaka sAtamA devalokamAM utpana thaze. tyAMnI bhavasthitine pUrNa karIne pachI manuSyabhavane prApta thai, dikSAvratanuM pAlana karIne mRtyu pachI AraNa nAmanA agiyAramAM devalokamAM utpanna thaze. tyAMthI avIne pharI manuSya bhavane prApta karaze ane zramaNa dharmanuM pAlana karIne mRtyu pachI "savartha siddha" nAmaka vimAnamAM utpanna thaze ane tyAMthI cya vIne subAhukumAra no te jIva vyavadhAna rahita mahAvideha-kSetramAM koi dhanika kuLamAM utpanna thaze. tyAM dRDha pratijJAnI jema cAritra grahaNa karI, siddha padane prApta karaze. adhyayanaH 1-nI muni dIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-2-bhadranaMdI) [38]jaMbU! te kALe ane te samaye, RSabhapura nAmanuM nagara hatuM, tyAM stUpa karaMDaka nAmanuM udyAna hatuM ane te udyAnamAM dhanya nAmanAM yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAM dhanapati nAmano rAjA rAjya karato hato. tenI sarasvatIdevI nAmanI rANI hatI. mahA rANIe svapna joyuM, patine kahevuM, samaya AvavA para bALakano janma thavo ane bALakanuM bAlyAvasthAmAM kaLAo zIkhIne yauvana prApta karavuM. tyAra pachI vivAha thavo, tathA rAjabhavanamAM IcchAnusAra bhogono upabhoga Adi sarva bAbato. subAhukumAranI jema jANavI joIe. temAM A vizeSatA che ke bALakanuM nAma bhadranandI hatuM. teno zrIdevI pramukha pa00 zreSTha rAjakanyAo sAthe vivAha thayo. tyAra pachI mahAvIra svAmI padhAryA bhadranandIno zrAvakadharma svIkAryo ane gauta svAmIe teno pUrvabhava saMbaMdhI prazno kya tyAre bhagavAne A pramANe kahyuM. mahAvideha kSetranI aMdara puMDarikiNI nAmanI nagarImAM A bhadranandIno jIva vijaya nAmano kumAra hato, temaNe yugabAhu tIrthaMkarane pratilA bhita karyo, tenAthI manuSya Ayuno baMdha karyo ane ahIM bhadranandInA rUpamAM utpanna thayo. zeSa varNana subAhukumAranI jemaja jANI levuM joie. adhyayaH nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa | (adhyayana 3-sujAta kumAra [39] he jaMbU! vIrapura nAmaka nagara hatuM. tyAM manorama nAmanuM udyAna hatuM. tyAM mahArAjA vIrakRSNamitra rAjya karatA hatA. temanI rANI zrIdevI hatI ane sujAtA nAmano kumAra hato. balazrI pramukha pAMcaso rAjyakanyAo sAthe sujAta kumAranuM pANigrahaNa thayuM. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA, sujAta kumAre zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. bhagavAna gautama svAmIe teno pUrvabhava mahAvIra svAmIne pUchayo, pachI uttaramAM bhagavAne pratipAdana karyuM ke IzusAra nagara hatuM. tyAM aSabhadatta gAthApati Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u34 vivAgaya- 2/3/39 nivAsa karatA hatA. temaNe puSpadatta aNagArane pratilAbhita kyAM AhIra dAna dIdhuM. pachI manuSya AyuSya bAMdhyuM. AyuSyapUrNa thavA para ahIM sujAtakumAranA rUpamAM vIrapura nAmanA nagaramAM utpanna thayA yAvatuM mahAvideha kSetramAM cAritra grahaNa karI, siddha thaze. adhyayanaH3nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana 4-suvAsavakumAra) [40] jaMbU! vijayapura nAmanuM eka nagara hatuM, tyAM nandanavana udyAna hatuM. te udyAnamAM azoka nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAMnA rAjAnuM nAma vAsavadatta hatuM. tenI kRSNAdevI nAmanI rANI hatI ane suvAsava nAmano rAjakumAra hato. teno bhadrA pramukha pa00 zreSTha rAjakanyAo sAthe vivAha thayo. bhagavAnuM mahAvIra svAmI padhAya tyAre suvAsavakumAre temanI pAse zrAvakadharma svIkAra karyo pachI gautama svAmIe tenA pUrvabhavano vRttAnta pUchayo, prabhue kahyuM - gautama ! kosAMbI nagarI hatI tyAM dhanapAla nAmano rAjA hato, teNe vaizramaNabhadra nAmanA aNagArane AhAra Apyo manuSyaAyuno baMdha karyo. te ahIM suvAsavakumAranA rUpamAM utpanna thayo, yAvat munivRttine dhAraNa karIne siddha gatine prApta thayo. | adhyayanaH4nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana pa-jinadAsakumAra) [40] jaMbU! saugandhikA nAmanI nagarI hatI. tyAM nIlAzoka nAmanuM udyAna hatuM. te udyAnamAM sukAla nAmaka yakSa nuM yakSAyatana hatuM. nagarImAM mahArAja apratihata rAjya karatA hatA temanI sakuSNA nAmanI rANI hatI. putranuM nAma mahAcandra kumAra hatuM. tenI ahaMduttA nAmanI patnI hatI, teno jinadAsa nAmano eka putra hato. te samaye tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmI tyAM padhAryA. jinadAsa bhagavAn pAse pAMca aNuvratAdi rUpa gRhastha dharmano svIkAra karyo. gaNadharadeva zrI gautama svAmIe bhagavAnUne teno pUrvabhava pUchayo ane bhagavAna mahAvIra A pramANe pratipAdana karavA lAgyA. gautama ! mAdhya mikA nAmanI nagarI hatI. mahArAja megharatha tyAMnA rAjA hatA. sudharmAaNagArane mahArAja megharathe AhAra Apyo. tenAthI manuSya Ayano baMdha karyo ane ahIM janma laIne yAvatu A ja bhavamAM siddha, buddha ane mukta thayA. adhyayana panImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana -vaizramaNakumAra) [41] he jaMbU! kanakapura nAmanuM nagara hatuM tyAM zvetAzoka nAmanuM udyAna hatuM ane temAM vIrabhadra nAmanA yakSanuM mandira hatuM. tyAM mahArAja priyacaMdranuM rAjya hatuM. tenI rANInuM nAma subhadrAdevI hatuM. yuvarAja pada para alaMkRta kumAranuM nAma vaizramaNa hatuM. temano zrIdevI pramukha pa00 zreSTha rAjakanyAo sAthe vivAha thayo. bhagavAnamahAvIra svAmI padhAryA. yuvarAjanA putra dhanapati kumAre bhagavAna pAse zrAvakanA vratone grahaNa karyA. gautama dvArA pUrvabhavanI pRcchA. dhanapatikumAra pUrvabhavamAM maNipadA nagarIno Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 zrutaskaMdha-2, adhyayanarAjA hato. tenuM nAma mitra hatuM. temaNe saMbhUtivijaya nAmanA munirAjane AhArathI pratilAbhita karyA. yAvatu Aja janmamAM te siddha gatine prApta thayA. | adhyayana kanImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana mahAbalakumAra ) [4rI jaMbU!mahApura nAmaka nagara hatuM. temAM rakatapAla yakSanuM vizALa yakSAyatana hatuM. nagaramAM mahArAja balanuM rAjya hatuM. tenI rANInuM nAma subhadrAdevI hatuM. tene mahAbala nAmano rAjakumAra hato. tenuM raktavatI pramukha pa00 zreSTha rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa karavAmAM AvyuM. bhagavAnuM mahAvIra svAmI padhAryA. tyAra pachI mahAbala rAjakumAre bhagavAna pAsethI zrAvaka dharmane grahaNa karyo. gaNadharadeve teno pUrvabhava pUchyo, ke-gautama ! maNipura nAmanuM eka nagara hatuM tyAM nAgadatta nAmanA aNagArane nirmaLa bhAvanAo sAthe zuddha AhAra dvArA pratilAbhita karyA. manuSya AyuSyano baMdha karIne te ahIM mahAbalarUpe utpanna thayo tyAra pachI teNe sAdhu dharmamAM dIkSita thaIne yAvatu siddhapada mokSane prApta karyo. adhyayana-7nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana-8-bhadranaMdI) [44] jaMbU! sughoSa nAmanuM nagara hatuM tyAM devaramaNa nAmanuM udyAna hatuM. nagaramAM arjuna nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. nagaramAM arjuna nAmano rAjA rAjya karato hato. tenI raktavavatI nAmanI rANI ane bhadranandI nAmano kumAra hato. tenuM zrIdevI vigere 500 zreSTha rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa thayuM. bhagavAna mahAvIra svAmI padhAryA bhadranaMdIe bhagavAn pAsethI zrAvakadharma svIkAra karyo. gaNadharadeva gautamasvAmIe pUrvabhava pUchyo gautama ! mahAghoSa nAmanuM nagara hatuM. tyAM dharmaghoSa gAthApati raheto hato, teNe dhamasiMha nAmanA aNagArane zuddha AhArathI pratilAbhita karyA ane manuSya AyuSyano baMdha karIne te ahIM utpanna thayo, yAvatu teNe siddhagatine upalabdha karI. adhyayana-8nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayana 9-mahAcaMdra ) [45] jaMbU! caMpA nAmanI nagarI hatI, tyAM pUrNabhadra nAmanuM ughAna hatuM. temAM pUrNacaMdra yakSanuM Ayatana hatuM. tyAMnA rAjAnuM nAma datta hatuM ane rANInuM nAma dattavatI hatuM. temano yuvarAjapadathI alaMkRta mahAcandra nAmano kumAra hato. tene zrIkAntA pramukha 500 rAjakanyAo sAthe vivAha thayo hato. eka divasa pUrNabhadra udyAnamAM bhagavAnuM mahAvIra svAmI padhAryA. mahAcanTe temanI pAse zrAvakanA bAra vrato grahaNa karyA. gautama svAmIe pUrvabhava viSe pRcchA karI. bhagavAna mahAvIre uttara detAM kahyuM ke-cikitsikA nAmanI nagarI hatI. mahArAja jitazatra tyAMno rAjA hato. teNe dharmavIrya aNagArane pratilAbhita karyA, yAvatuM siddhapada-mokSapadane prApta karyuM. adhyayana-9nI munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 vivAgasUrya-ra/1046 (adhyayana 10varadatta) [46] jaMbU ! te kALe ane te samaye sAketa nAmanuM suprasiddha nagara hatuM. tyAM uttarakuru nAmanuM udyAna hatuM. temAM parthamRga' nAmanA yakSanuM yakSAyatana hatuM. sAketa nagaramAM mahArAja mitranadInuM rAjya hatuM. tenI rANInuM nAma zrIkAntA ane putranuM nAma varadatta hatu. varadara kumArano vIrasenA pramukha pa00 zreSTha rAjakanyAo sAthe vivAha thayo hato. tyAra pachI koI samaye uttarakuru udyAnamAM bhagavAna mahAvIra svAmInuM Agamana thayuM. varadatta bhagavAn pAsethI zrAvaka dharmane grahaNa karyo. gaNadharadeva dvArA pUchavA para bhagavAna mahAvIre varadattanA pUrvabhavanuM varNana karatAM kahyuM ke-he gautama ! zadvAra nAmanuM nagara hatuM temAM vimalavAhana nAmano rAjA rAjya karato hato. teNe dharmaci nAmanA aNa gArane AhArAdinA dAnathI pratilAbhita karyA tathA manuSya A yuSyane bAMdhyuM. tyAMnI bhavasthitine pUrNa karIne te A sAketa nagaramAM mahArAja mitra naMdInI rANI zrIkAntAnA udarathI varadattanA rUpamAM utpanna thayo. bAkIno vRttAnta subAhu kumAranI jema samajavo varadatta kumArano jIva svargIya tathA mAnavIya aneka bhava dhAraNa karato thako, aMtamAM sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thaze, tyAMthI cyavIne mahAvidehakSemAM utpanna thaI 6Dha pratijJanI jema yAvatu siddha gatine prApta karaze. jaMbU svAmI bhagavAn ! Ape sukhavipAkanuM jevuM kathana karyuM che, te temaja che, temaja che. | adhyayanaH 10-nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ! [47] vipAka sUtranA be mRta skaMdho che. te A pramANe-duHkha vipAka ane sukha vipAka. duHkha vipAkanA eka sarakhA daza adhyayano che, ke, je dasa divasamAM pratipAdita karavAmAM Ave che. A rIta sukhavipAkanA viSayamAM paNa jANavuM. zeSa varNana AcArAMga sUtranI jema samajI levuM joIe. zrutaskaMdha-2-gurjarachAyApUrNa 11| vivAgasurya-gurjarachAyApUrNa aMgasUtra-11-gurjarachAyApUrNa Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [33 H HHHHHHHHH namo namo nimmala saNasta paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH uvavAyuM zzzzzzzzzzz upAMgasUtra-1-guIrachAyA W [1] te kALe ane te samayamAM caMpA nAmanI nagarI hatI. te bhavanAdithI yukta, svacakra-paracakranA bhayathI rahita ane dhanadhAnyathI paripUrNa hatI. te nagarInA nAgariko prasanna hatA tathA bIjA dezamAMthI tyAM AvelA loko paNa AnaMda anubhava karatA hatAM. A nagarI manuSyothI vyApta hatI. tyAMnI bhUmi sArI rIte kheDAyelI hatI. manojJa hatI tema ja khetaranI mATI temAM kheDIne lIsI karavAmAM AvI hatI. gAmo eTalAM badhA najIka hatA ke jethI eka gAmanA kukaDAno avAja bIjA gAmamAM jato. te nagarI zeraDI, java ane cokhAthI yukta hatI. tyAM gAya bheMsa tathA gheTAMo ghaNAM hatAM. suMdara AkAra vALAM caityo hato. yuvatI-nartakIonA aneka bhavano hatAM. te nagarI sakuzaLa hatI, upa dravathI rahita hatI. tyAM bhikSA sahelAIthI prApta thatI hatI. loko vizvAsapUrvaka tathA. sukhe rahetA. aneka prakAranA kuTuMbothI te nagarI vyApta hatI. naTa, nRtya karanAra, doraDA para nAcanAra, malla, muSTi prahAra karanAra, bahurUpI- kathA kara nAra, taranAra, rAsa lenAra, zubhAzubha zukunane kahenArA, vAMsapara nAcanArA, suMdara citro dekhADanArA, tUNA nAmanA vAghane vagADanArA, vINAvAdako, tAla ApI lokone khuza karanArAothI e nagarI zUnya na hatI. ArAma,udyAna, kUvA, taLAva, vAva, vagere thI te yukta hatI, naMdanavana samAna zobhita hatI. nagarInI cAre bAju goLAkAra UMDI khAI hatI. te khAI vistAravALI taLiyuM na dekhAya evI gaharI hatI. upara pahoLI, nIce sAMkaDI hatI. tenI cAre bAju koTa hato. te cakra, gadA, musuMDhI, avarodha-zatabI, dRDha, sarakhA pramANanA daravAjAvALI te nagarI hatI. tethI temAM zatruone praveza karavo muzkela hato. te nagarIno killo vAMkA vaLelA dhanuSyathI paNa vadhAre vAMko hato. vAnaranA mastaka samAna goLAkAra racanA vALA, suMdara, tenAM kAMgarAM hatAM. koTa upara agAsIo hatI. jyAM daravAjo hato tyAM ATha hAtha pramANa pahoLA rastA hatA. mukhya daravAjA hatA. tenA upara toraNo hatA. judA judA mArgo hatA. nipuNa zilpI dvArA banAvela AgaLiyo tathA-bhogaLo hatI. bajAro, dukAno ane vyApArIothI yukta hatI. kuMbhakArAdithI yukta hatI tethI loko sukhamaya hatA. trikoNAkAra mArga, traNa rastA, cAra rastA, aneka mArgo jyAM maLe che tevA sthAnomAM krayavikraya mATe aneka dukAno hatI. te dukAno aneka prakAranI vastuothI [22] Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 uvavAiyaM- (1) zobhita tathA ramya hatI. te nagarInA rAjamArga rAjAnA gamana, AgamanathI sadA vyApta hatA. tyAMnA rastA aneka azvo, madonmatta hAthIo, rathonA samUho, zibikAo ane miyAnAthI vyApta hatA tathA zakaTAdithI ane ghoDAbaLadothI yukta hatA. tyAMnAM jalAzayo navIna kamaLothI yukta hatA. tyAMnA makAno cUnAthI dhoLAelA hovAnA kAraNe suMdara lAgatA hatA. te nagarInI zobhA animeSa draSTithI jovA lAyaka hatI. cittane ' prasanna karanArI hatI-manane rUce tevA rUpavALI hatI. [] te caMpAnagarInI bahAra, uttara-pUrva dizAnI vacce pUrNabhadra nAmanuM eka caitya hatuM. te prAcIna hatuM. prasiddha hatuM-jANItuM hatuM, bahu gavAyeluM hatuM. chatra, dhvajAthI yukta, ghaMTAvALuM, patAkAthI zobhita,moranA pIMchAnA gucchAthI yukta hatuM. tyAM vedikA banAva vAmAM AvI hatI. tenI bhUmi chANathI lIpavAmAM AvatI. tenI bhIMta tethI camakatI hatI. bhIMtamAM gorocana ane sarasa rakta caMdananA thApA lagAvavAmAM AvyA hatA. dareka dvAra para caMdanavALA ghaTa hatA temaja sArI rIte karelA suMdara toraNa daravAjA para zobhatAM hatAM. nIce aTakatI temaja upara sparzatI, vistRta goLa laTakatI puSpamALAono samUha tenI bhIMta upara hato. pAMca varSanA puSponA samUhothI aneka prakAranI racanAo karavA mAM AvI hatI. tyAMnuM vAtAvaraNa maghama ghAyamAna hatuM. sugaMdha nA atizayathI gaMdha dravyanI guTikA samAna hatuM. naTa, nRtyakAra, doraDApara nAcanAra, malla, muSThi prahAra kara nAra, vidUSaka, taranAra, kathA kahenArA, rAsa lenAra, bhaviSya kahenAra, vAMsanI Toca para nAcanAra, citrapaTa batAvanAra, vINA vagADanAra, taMbUrA vagADanAra, sevako ane stuti pAThakothI te caitya vyApta hatuM. ghaNAM nagarajano tathA bIjA dezanA mANasomAM tenI prasiddhi thaI hatI. ghaNAM loko tyAM Ahuti ApatAM. tyAMnA loko tene dakSiNApAtra, vaMdanIya, namaskaraNIya, arcanIya, pUjanIya, satkaraNIya ane sammAnanIya mAnatA hatA. tathA kalyANa, maMgala, devarUpa, caityarupa, vinayathI upAsanIya mAnatA hatA. divya ane satya mAnatA, saphaLa sevArUpa mAnatA hatA. devanI pAse upahArarupa prAsAda rAkhelo najare paDato hato. yajJamAM hajAro mANaso dAna ApatA. ghaNAM loko AvI pUrNabhadra caityamAM pUjA karatAM. [3] te pUrNabhadra caitya eka vizALa vanakhaMDathI samasta dizAo temaja vidizA omAM gherAyela hatuM. te vanakhaMDa kALo, kALI prabhA vALo, nIla, nIlaprabhAvALo, lIlo lIlIprabhAvALo, zIta sparzavALo, zItaprabhA vALo, snigdha, snigdhaprabhAvALo, tIvra, tIvraprabhAvALo, kALo, yAvat lIlI chAyAvALo, ThaMDo, ThaMDI chAyAvALo snigdha, niSpa chAyAvALo, tIvra, tIvrachAyAvALo hato. te vana ramya hatuM tethI ema jaNAtuM ke e mahAmeghono eka moTo samudAya ja che. . A vanakhaMDamAM vRkSo jamInanI aMdara UMDA phelAyelAM mULayukta hatAM, temaja kaMda yukta, skaMdhayukta, tvacAyukta hatAM, zAkhAothI viziSTa hato, kUMpaLothI yukta hatAM, pAMdaDAMothI bharelAM hatAM, phUlothI zobhatAM hatAM, bIjothI bharapUra hatAM. chatrI jevAM ramya goLa AkAravALA hatAM. emanuM thaDa eka hatuM aneka zAkhA-prazAkhA yukta hatAM. aneka puruSo khUba pahoLA karelA hAthothI paNa temanAM vizALa temaja vartuLAkAra thaDane bAtha bhIDI zakatA nahotA. pAMdaDAM dUra dUra nahotAM, bilakula najadIka coTelAM jevAM hatAM. e Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-3 339 vRkSomAM jeTalAM pAMdaDAM lAgelAM hatAM te badhAM adhomukha hatAM. A pAMdaDAM lAgelAM hatAM te adhAM adhomukha hatAM. A pAMdaDAM ativRSTi Adi vipattiothI rahita hatAM, jUnAM pAna, kharI paDyAM hatAM ane tenA sthAne nUtana lIlAM camakadAra pAna AvI gayAM hatA. tethI aMdhakAra jevuM sadA vyApta hatuM. enAM je pAna temaja pallava hatAM te navIna ugavAnA kAraNathI navIna taruNatAsaMpanna hatAM. komaLa, ujjavaLa, calAyamAna evI enI kUMpaLo hatI. pravAla atyaMta komaLa hatAM. zreSTha aMkurothI vRkSano uparano bhAga suzobhita hato. e vRkSo hamezAM sarvaRtuonAM puSpothI khIlelAM rahetAM hatAM. hamezAM e vRkSo upara mayUro rahetAM hatAM, nitya pallavita, nitya gucchAthI yukta, hamezAM e vRkSo joDe joDe paMktibaddha AjubAjamAM UbhAM hatAM. hamezAM namelA kusumita, mayUrita, pallavita, tabakavAna, gucchAvALA,gulbita, gucchita, yamalita, yugalita, vinamita, praNamita thaI judAM judAM piMDarUpa maMjarInA zirobhUSaNothI sadA yukta hatAM. te vRkSo popaTa mayUra, menA, koyala, kogika, zRMgAraka, koMDalaka, cakora, naMdImukha, tetara, baTera, kAdaMDaka, cakra vAka, kalahaMsa bataka, sArasa aneka pakSIonAM yugalanA dIrgha tathA madhura svaravALI vANIthI yukta hatAM. tethI manohara lAgatA hatA. madathI unmatta bhramara-bhramarIono samUha puSponA rasane pIvA mATe lolupa jUnI gaNagaNATa karI rahyA hatA. aMdaranA bhAga mAM puSpa temaja phaLathI tathA bahAranA bhAgamAM pAnathI A vRkSo vyApta hatA. mIThA phaLa, vALAM hatAM. rogarahita ane kAMTArahita hatAM. aneka prakAranA gucchA, gulmothI zobhita hovAnA kAraNe ramya zobhatAM hatAM. zubha dhvajAvALAM hatAM vAva, puSkariNI, dIdhiMkAo hatI. tenA upara sArI rIte banAvela suMdara jharukhA hatA. pudgalonA samUharupathI dUra dUra sudhI phelAi janArI suMdara suMgadha AvatI hatI. A vRkSo mahAna gaMdhanI paraMparAne choDatA hatA. aneka prakAranA gucchA anegulmothI banelA maMDapa, ghara, suMdaramAga, patAkAothI suzobhita hatA. vRkSonI nIce aneka ratha, yAna, bagI, zibikAdi mUkavAmAM AvatI. suramya, prAsAdika, darzanIya, abhirupa-hatA, 4i] te vanakhaMDanI madhyamAM eka vizALa azoka vRkSa hatuM. te vRkSanI nIceno bhAga kuza temaja anya tRNAdikathI rahita hato. mULa, kaMdavALo yAvatu tenI nIce rathAdine choDavAmAM AvatA, suramya, prAsAdika, darzanIya, abhirupa, pratirUpa hatuM. te azokavRkSa tilaka, bakula, lakuca, chatropa, zirISa, saptavarNa, dadhivarNa, lodhra, dhava, caMdana, arjuna, nIpa, kuTaja, kadamba, savya, phaNasa, dADama, zAla, tAla, tamAla, priya, priyaMgu, puropatra, pIpala, naMdi A sarva vRkSothI sarva dizA omAM ane vidizAomAM gherAyela hatuM. te tilaka, bakula, lakuca yAvat naMdivRkSono nIceno bhAga kusa tathA anya ghAsA dithI rahita hato. mULa kaMdavALA hatA. suramya, prAsAdIya, darzanIya, abhirupa, pratirupa hatAM. te tilaka yAvatu naMdivRkSo paNa anya aneka pAlatA, nAgalatA, azokalatA, caMpakalatA, Amra latA, vanalatA, vAsaMtilatA, atimuktatakalatA, kuMdalatA, zyAmalatA othI samasta dizA ane vidizAomAM gherAyelAM hatAM. te padmalatAo nitya puSpothI yukta hatI. tethI te prAsAdika, darzanIya, abhirupa, pratirUpa hatI. [5] te azokavRkSanI nIce skaMdha-thaDathI jarA dUra nIcenA bhAgamAM eka vizALa pRthvIzilApaTTa hato. te laMbAI, pahoLAI, uMcAimAM sarakho hato. AMjaNa, megha, tala Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3YO uvavAiyaM- (pa) vAra, nIlakamaLa, baLadevanA vastra, AkAza, keza, kAjaLanI DabbI, khaMjanapakSI, bheMsA dinA zIMgaDA, nIlavarNanA ratna, jAMbu, bIyaka nAme vRkSa vizeSa, zaNanA phUla, nIla kamaLa nA pAMdaDAono samUha, aLasInA puSpa samAna tenI kALI prabhA hatI. pannA masAraAMkhanI kIkI samAna, sajala megha samAna zyAma hato. tenA ATha khUNA hatA. tenA taLiyAno bhAga darpaNa jevo camakato sarakhya hato. -vara, baLada, azva, manuSya, magara, pakSI, sarpa, kinnara, mRga, aSTapada, camara, hAthI, vanalatA temaja padmalatAnA citrothI suMdara hato. teno sparza carmamaya vastra, rU, bUra, mAkhaNa, AkaDAnA rU samAna komaLa hato. siMhAsana jevo teno AkAra hato. yAvatu pratirupa hato. | [] te caMpAnagarImAM kRNika nAme rAjA hato. te mahAhimavaMta parvata, mahAmalaya parvata, meru parvata, mahendra parvata jevo hato. atyaMta vizuddha, prAcIna rAjakuLa vaMzamAM utpanna thayo hato. akhaMDita rAjacihnothI tenA aMgopAMga suzobhita hatA. aneka loko dvArA te bahumAna, satkAra pAmato hato. sarva guNothI samRddha hato. prasannacitta, kSatriya hato. pitA, pitAmahAdi rAjAo vaDe teno rAjyAbhiSeka thayo hato. mAtA, pitAno vinaya karanAra hato. dayALu hato, kuLamayadAnuM pAlana karanAra, prApta vastunuM pAlana karanAra, temaja tene dhAraNa karanAra, manuSyomAM Indra samAna, janapadano pitA, pAlaka, purohita hato. mArgadarzaka, addabhuta kArya karanAra, manuSyomAM zreSTha, puruSomAM zreSTha, puruSomAM siMha, puruSomAM vAgha, puraSomAM AzIviSa sarpa, puruSomAM kamaLa, puruSo mAM uttama gaMdha hastI samAna hato. samRddha, darpavALo, prakhyAta hato. tenA vizALa moTA, moTA bhavana hatA. aneka prakAranI zayyA, Asana, yAna, vAhano temanI pAse hatA. koThA ramAM ghaNuM dhAnya hatuM. puSkaLa sonuM tathA cAMdI hatI. dhanalAbhanA vyApAra mAM teo haMmeza udyamazIla rahetA hatAM. temanA rasoDAmAM bhojana karyA bAda paNa ghaNuM bhojana vadhatuM. jethI garIbonuM poSaNa thatuM hatuM. tenI sevA mATe ghaNAM dAsa, dAsI rahetA hatA, temanI pazuzALAmAM gAya, bheMsa gheTAM, puSkaLa pramANamAM hatA. yaMtra, koza, koThAra, zastragAra paripUrNa hatA. ghaNuM sainya hatuM. zatruo baLahIna hatA. temanuM rAjya kaMTaka rahita hatuM. temanuM rAjya niSkaTaka thayuM hatuM. e prakAre ja tenuM rAjya upahatazatru, hitazatru, mathitazatru, uddhatazatru nirjitazatru tema ja parAjitazatru hatuM. tethI te dubhikSa, mAri, ane bhayathI mukta, kSema kalyANamaya, subhikSayukta ane vijJathI rahita rAjyanuM zAsana karatA rahetA hatA. [7] te koNika rAjAne dhAriNI nAmanI rANI hatI. teNI sukomaLa hAtha, paga vALI hatI. tenuM zarIra lakSaNothI ahIna, svarUpathI paripUrNa pAMceya indriyothI yukta hatuM. svastika Adi lakSaNa, citatalAdi, tathA guNothI susaMpanna hatI mAna, unmAna, pramANathI paripUrNa hatI. savaga suMdarI hatI. caMdrasamAna saumya AkRtithI manohara hatI. tenuM darzana priya lAgatuM hatuM. te surUpA hatI. teno kaTipradeza muThThImAM samAI zake tevo pato hato, prazasta hato tathA udara trivalI yukta hatuM. gAlapara je patrAvalI banAvI hatI te kuMDalothI ghasAtI hatI. saumyamukha caMdrikAthI zobhatA caMdramA samAna nirmaLa hatuM. teno veSa jANe zaNagAranuM ghara hatuM. tenI cAla hAthI samAna hatI. hasavuM suMdara hatuM. bhASA koyala jevI hatI. tenI ceSTAo ane vilAsa manohara hatA. paraspara Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-7, 341 saMbhASaNa suMdara hatuM. nipuNa, saddhayavahAromAM kuzaLa hatI. suMdara stana, jaMghA, vadana, hAtha, paga, nayanavALI hatI. lAva ya hatuM, tema ja vilAsa manohara hato.yAvatu pratirUpa hatI. koNikarAjA, sAthe anurakta hatI, aviraktahatI, ISTa zabda, sparza, rasa, rUpa, gaMdha e pAMca indrionA manuSyocita kAmabhogono anubhava karatI samaya vyatIta karatI hatI. [8] te koNika rAjAne tyAM eka evo puruSa hato ke jene moTI AjIvikA maLatI hatI. te bhagavAnanI divasasaMbaMdhI pravRttinuM vRttAnta rAjAne kaheto. te puruSanA hAtha nIce bIjA ghaNAM puruSo hatA. teone suvarNamudrAdi smRti temaja anAdi khorAkanuM vetana ApavAmAM AvatuM. teone bhagavAnanI pravRttine kahevA mATe rAkhyA hatA. [9] te kALa ane te samayamAM bhaMbhasAranA putra koNika rAjA bahAranI sabhAmAM aneka gaNanAyaka, deDanAyaka, mAMDalika rAjAo, Izvaro, talavaro, mAlambika, kauTumbika, maMtrI, mahAmaMtrI, gaNaka, dvArapALa, amAtya, ceTa-dAsa, aMgamardako nAgarika puraSo, paura vaNikajano, zreSThio, senApatio, sArthavAha, dUta, saMdipAlothI gherAIne beThA hatA. [10] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra zratadharmanI Adikara nArA, tIrthanI sthApanA karanArA svayaMbodha pAmelA, puruSomAM uttama, puruSomAM siMha samAna, puruSomAM zreSTha kamaLa samAna, puruSomAM gaMdhahastI samAna, lokamAM uttama, loko nA nAtha, lokonuM hita karanArA, lokanA dIpakasamAna, lokane prakAzita karanArA, abhaya dAtA, cakSudAtA, zaraNadAtAjIvonI dayA rAkhanArA, samakitarUpI bodhane ApanArA, dharmanA dAtA, dharmanA upadezaka, dharmanA nAyaka, dharmanA sArathI, cAragatino aMta karanAra evA zreSTha dharmanA cakravartI, dvIpa, trANarUpa che. zaraNa svarUpa che. pratiSThA pAmelA che. apratihata zreSTha jJAna, darzananA dhAraka, chaghathI nivRtta jina, jItAvanAra, pote taryA che, bIjAne tAranAra, bodha pAmela, bIjAne bodha pamADanAra, karmathI mukta, bIjAne mukta karanAra, sarvadravya ane sarva payayane jANanAra, sarvadarzI, kalyANamaya, acala, Adhi vyAdhithI rahita, anaMta, akSaya, avyAbAdha, apunarAvRttisvarupa siddhigati arihaMta, jina kevaLI sAta hAtha uMcA, samacaturaasaMsthAnavALA,vajazaSabha nArAca saMhanana vALA, zarIramAM anukULavAyunA vegathI samanvita, kaMka pakSInI samAna gudAyavALA, kabUtaranI samAna jaTharAgnivALA, zakuni pakSInI samAna maLanA saMsargathI rahita gudA zayavALA, temaja suMdara pITha, paDakhAM ane jaMghAvALa, pA tathA nIla kamaLanI samAna sugaMdhita ucchavAsa vAyuthI surabhita mukhavALA, kAMtiyukta zarIra vALA rogarahita, uttama, prazasta, zveta anupama mAMsavALA, pasInArUpa jalla mela, duSTa, masA, talAdirUpa kalaMka sveda-prasveda tathA raja e doSothI rahita nirmaLa zarIravALA, kAMtithI camakatA. aMgopAMgavALA,atyaMta saghana zubhalakSaNa yukta, UMcA kuTAkAranI samAna tathA nimaNi nAmakarmathI suracita evA mastakavALA, semaravRkSa nA phaLamAM rahelI rUnI samAna komaLa, nirmaLa prazasta, sUkSma-pAtaLA, lakSaNayukta, sugaMdhita, suMdara, nIlaratna samAna, bhramara nI samAna, nIlagulikAnI samAna, kAjaLa jevA kALA matta thayelA bhramaronA samUha jevA, snigdha, samUhamAM, saghana, vAMkaDiyA dakSiNa tarapha vaLAMka letA kezayukta bhagavAna hatA. bhagavAnanA mastakanI tvacA dADamanA puSpa jevI lAla, tapelA suvarNajevI nirmaLa, snigdha hatI. chatrasamAna goLAkAra mastakavALA ghA rahita, viSamatA rahita, suMdara, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 942 uvavAiyuM - (10) zuddha-ardhacandra samAna lalATavALA, pratipUrNa caMdramAnI samAna saumya mukhavALA, pramANa yukta kAnavALA, bharAvadAra suMdara gAlavALA, namela dhanuSya samAna suMdara tathA kALA vAdaLA jevI kALI, pAtaLI, snigadha bhramarovALA, khIlelA zvetakamaLanA jevA netra vALA, vikaselA zveta kamaLanA pAMdaDA samAna pAMpaNavALA, garuDapakSInI samAna lAMbA saraLa, UMcA nAka vALA, saMskArita vikrama tathA atizaya lAla kuMdunA phaLa jevA adha roSThavALAzveta caMdrakhaMDanA jevI vimala tathA nirmaLa zaMkha, gAyanA dUdhanA phINa samAna, zvetapuSpa, pANInA TIpAM samAna tathA mRNAlanA jevI sapheda dAMtanI paMktivALA, agni mAM pahelA dhoi pachI tapAvela suvarNanI samAna atyaMta lAla tALavuM tathA jIbha vALA, vadhavAnA svabhAvathIrahita, vibhAjita thayela, zobhAsaMpanna dADhI tathA mULavALA, puSTa, suMdara AkAravALI, prazasta, vAgha jevI vipula dADhIvALA, cAra AMgula pramANa zaMkha jevI zreSTha garadanavALA, zreSTha pADA, varAha, siMha, vAgha, baLada, zreSTha hAthInI samAna pUrNa, vistRta khAMdhavALA, dhosara jevI puSTa banAvela, jADI, puSTa sArI rIte sthita, sArI rIte banAvela pradhAna, saghana majabUta, susaMbaddha hADakAnA joDANavaLI, nagaranA Aga LIyA samAna goLa bhujAvALA, sarparAjanA vizALa deha samAna lAMbA bAhuvALA, lAla taLavALI tathA bharAudAra,komaLa,mAMsala, zubha prazasta lakSaNo cilothI yukta, AMgaLI pAsenA chidrothI rahita evA hAthavALA, puSTa komaLa zreSTha AMgaLIovALA, thoDA lAla, pAtaLA, zuddha, suMdara tema ja cikaNA nakhavALA, hAthamAM caMdrarekhA, sUryarekhA, zaMkha rekhA, dakSiNAvarta svastika rekhA, caMdra, sUrya, zaMkha, cakra hAthathI yukta, suvarNanI zilA samAna dedIpyamAna, prazasta- puSTa, vizALa tema ja pahoLA vakSasthaLavALA hatA. tenA upara zrIvatsanuM cihna hatuM. mAMsalatAne kAraNe pAMsaLIo na dekhAya tevA tathA suvarNa samAna nirmaLa thayela, rogAdithI rahita evA dehadhArI prabhu hatA. jemAM pUrA eka hajAra ATha uttama puruSonA lakSaNa hatA. kramathI namela, pramANocita, suMdara, zobhana, samucita pramANavALA puSTa, ramya paDakhAvALA, sIdhI paraspara maLelI, uttama, pAtaLI, kALI, snigdha, grahaNIya, lAvaNyayukta, ramaNIya, romarAjivALA, matsya tema ja pakSInA jevI puSTa bagalavALA,mAchalInA jevA suMdara udaravALA, pavitra indriyovALA, gaMbhIra nAbhi vALA hatA. te nAbhi pradakSiNAvarta bhuMgara, caMdranI samAna goLa, madhyAhnanA sUryanA kiraNothI vikasita padma samAna gaMbhIra tema ja vizALa hato. teo no kaTipradeza tripAInA -sAMbelAnA darpaNadaMDa suvarNanA khaDganI muSTI ane vajranA madhyabhAga jevo pAtaLo hato, te kaTipradeza rogAdithI rahita hovAthI prasanna zreSTha azva tathA siMhanI samAna goLa hato. ghoDAnA guhyapradeza samAna nirUpalepa hato, zreSTha hAthInA samAna parAkramI tathA tenA samAna suMdara cAla hatI. hAthInI sUMDha samAna jaMghAvALA, gupta DhAMkaNa vALA ghuMTaNo hatA. haraNa tathA kuruviMda-dorInA vaLanI samAna goLa, kramathI pAtaLI evI piMDIvALA zobhAyamAna AkAravALA, sugaMThita, viziSTa, gUDha- mAMsala hovAthI dekhAya nahi tevA goThaNavALA, sArI rIte sthira evA kAcabAnI samAna pagavALA, anukramathI ucita AkAravALI, parasparamAM maLelI evI AMgaLI o hatI. samunnata, pAtaLA, lAla temaja snigdha nakha hatA. lAla kamaLanA dala samAna komaLa, sukumAra lAlavarNanA caraNonAM taLiyAM hatAM. parvata, nagara, magara, sAgara, cakra e zubha cihnothI yukta svasti . Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * satra-10 kAdi tathA maMgalAdi cilothI suzobhita caraNavALA, asAdhAraNa rUpavALA, dhUprarihata agni tathA vIjaLI jevA camakatA tathA madhyAhnanA sUrya samAna tejavALA. te Asrava rahita, mamatvarahita, parigraharahita, bhavapaMraparAno cheda karI nAkhanAra, nirlepa, premarAga, dveSa ane mohathI rahita, nircanthapravacananA upadezaka, sArthanA nAyaka, pratiSThApaka zramaNonA svAmI,zramaNavRndanA -vadhAranAra, cotrIza atizayothI yukta, pAMtrIza guNothI yukta bhagavAna hatA. AkAzamAM rahela cakrathI, AkAzamAM rahela chatrathI, AkA zagata temaja pAdapITha sahita siMhAsanathI, atizayamahimAthI AgaLa cAlanAra dharmadhvajAthI yukta. 14 hajAra zramaNo, 36 hajAra sAdhvIonA parivArathI yukta bhaga vAna mahAvIra kramazaH vicaratA, eka gAmathI bIjA gAmamAM padhAratA, sukhapUrvaka vica ratA, caMpA nagarInI bahAra nagaranI samIpanA gAmamAM padhAryA [11] tyAre bhagavAnanA samAcAra laI javA mATe nimAyelA te puruSe A vAta jANI. tethI tenA manamAM atyaMta harSa ane saMtoSa thayo. ati AnaMdita thayo. manamAM prIti thaI. harSanA AvezathI tenuM daya uchaLavA lAgyuM, snAna karyuM, kuLadevInuM pUjana karyuM athavA pazu, pakSI Adine anna ApyuM. doSanA nivAraNa mATe mazItilakadi karyA akSatAdine dhAraNa karyo. zuddha, maMgala, zreSTha vastrone paheya, alpa, paraMtu kiMmatI AbhU SaNo zarIra para dhAraNa karyo. pachI potAnA gherathI nIkaLyo, nIkaLIne caMpA nagarInA madhyamAM thaIne jyAMkoNika rAjAnomahela hato, jyAM bahAranI sabhA hatI ane jemAM bhaMbhA sAranA putra koNika rAjA beThA hatA tyAM gayo. tyAM jaIne baMne hAtha joDI mastakane Avatana karIaMjalikarIjayavijayazabdo dvArA vadhAvyA.vadhAvIne A pramANe kahyuM- he devAnuM priya ! jenAM darzananI IcchA karo cho, jenA darzananI spRhA rAkho cho, prArthanA karo cho, abhilASA karo cho,jenA nAma ane gotrane sAMbhaLIne ApanuM skraya harSita, saMtuSTa thAya che te zramaNa bhagavAna mahAvIra prAmAnugrAma vihAra karatAM caMpAnagarInI samIpa padhAya che. huM Apane A priya AtmahitakArI samAcAra nivedana karuM chuM ApanuM priya thAo. [12] tyAra pachI bhabhasAraputra koNika rAjAe te saMdezavAhakanI pAsethI A artha sAMbhaLIne ddhayamAM sArI rIte dhAraNa karIne harSita saMtuSTita yAvatu AnaMdita thayA. varasAdanI dhArAthI sIMcAyelA kadaMbanA sugaMdhita phUlo khIlI uThe tema A vAta sAMbhaLI rAjAnA romeroma AnaMdathI pulakita thaI gayA. netrakamaLa tathA mukhakamaLa vikasIta thayA. apAra harSanA kAraNe kaMpAyamAna thatAM zreSTha kaDAM bAhurakSaka bhUSaNa, bAju baMdha, mugaTa, baMne kuMDala tathA hArathI suzobhita vakSaHsthala hatuM te sarva AbhUSaNo kaMpita thayA. evA rAjA ghaNA AdarathI jaladI caMcaLa thaI siMhAsana uparathI uThyA, uThIne pAdapITha para paga rAkhIne nIce utaryA. nIce utarIne zreSTha vaiDUrya, riSTa temaja aMjana nAmanA ratnothI jaData.camakatI maNi ratnathI zobhIta evI pAdukAne pagamAMthI utArI nAkhI. utArIne pAMca rAjacihnono tyAga karyo. te A pramANe talavAra, chatra, mukuTa, pAdukA, cAmara. pAchI phATyA tathA sIvyAvinAnA eka uttarIya vastrane dhAraNa karyuM. dhAraNa karIne alipuTa karIne je dizAmAM bhagavAna birAjamAna hatA te tarapha sanmukha thaI sAta ATha pagalA AgaLa gayA, DAbo DhIMcaNa upara rAkhyo, jamaNo DhIMcaNa jamIna para rAkhyo ane traNavAra potAnA mastakane jamIna para namAvyuM. namAvyA pachI thoDA namra Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 744 havAiyaM (12) thayA, kaMkaNa ane kaDAM bhurakSaka alaMkArathI taMbhita hAthane uMcA karyA. uMcA karIne mastaka upara aMjalapuTa rAkhI A pramANe kahyuM arihaMta bhagavaMtone namaskAra hokRta, cAritrarupa dharmanI prarUpaNA karanAra, tIrthakara, svayaMsaMbuddha, puruSomAM uttama, puruSomAM siMhasamAna, yAvatuM -lokAgre sthita evA siddha prabhune namaskAra ho. zramaNa bhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra ho. je Adikara, tIrthaMkara yAvatuM mokSane prApta karanAra che. mArA dhamacAya, dharmanA upadezaka, evA prabhune huM vaMdana karuM chuM tyAM rahela prabhu ahi rahela mane jue A prakAre kahIne vaMdana, namaskAra karyo. potAnA siMhAsana upara pAchA jaIne pUrva tarapha mukha karI besI gayA. te saMdezAvAhakane prItidAnamAM eka lAkha 8 mudrAo ApI daine teno khUba satkAra karyo. sanmAna karyuM. satkAra, sanmAna karIne A prakAre kahyuM- he devAnupriya! jyAre zramaNa bhaga vAna mahAvIra vihAra karatAM karatAM ahIM padhAre, ahIM caMpAnagarInI bahAra pUrNabhadra udyAnamAM yathApratirupa vastInI AjJA grahaNa karIne, arihaMta, jina, kevaLI je zramaNa gaNathI gherAyelA, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA jyAre vicare tyAre tame mane A samAcAra Apajo, [13] tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra bIje divase prabhAta thayuM ane vikasIta kamaLa patro ane citramuganA netro vikasIta thayA ane zveta AbhA pragaTa thaI. tathA lAla azoka, kezuDAMnA puSpa, popaTanI cAca, caNoThInA adha bhAga jevo lAla tathA sarovaramAM kamaLonA samUhane khIlavanAra sUryano udaya thayo tyAra pachI sUrya tejathI javAjalyamAna thaI gayo. tyAre jyAM caMpAnagarI hatI, pUrNabhadra udyAna hatuM, jyAM vanakhaMDa hatuM, jyAM zreSTha azoka vRkSa hatuM, jyAM pRthvIzilApaTTa hato, tyAM padhAryA. yathApratirupa AjJA grahaNa karIne zreSTha azokavRkSanI nIce pRthvIzilApaTTakanI upara pUrvadizA tarapha mukha rAkhIne palaMka AsanathI virAjita thayA. zramaNagaNothI vIMTaLAyelA arihaMta jina, kevaLI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicAravA lAgyA. [14] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI ghaNA zramaNa bhagavaMto hatA. temAM keTalAka ugravaMzanA, bhogavaMzanA, rAjanyavaMzanA, jJAtavaMza, IkvAkuvaMza, kauravavaMza, kuruvaMza, kSatriyavaMzanA hatA. sAmAnya vIra yoddhA-senApati, zreSThI, ibhyo pravrajita thayA hatA. bIjA paNa ghaNA pravrajita thayA hatA. jeo uttama jAti, uttama kuLa, uttama rupa, vinaya, jJAna, varNa-kAMti, lAvaNya, parAkrama, zreSTha saubhAgya tathA uttama dIptivALA hatA. ghaNAM dhana-dhAnyanAM samUha tathA dAsa-dAsI AdithI gherAyelA, rAjAnA guNothI adhika guNavALA, icchita bhogone bhogavanArA, sukhethI jenuM lAlana pAlana thayuM hatuM, teo kiMpAka phaLanI samAna viSayasukhone jANIne, pANI nA parapoTA samAna, kuzAgra para rahelA jalabiMdu samAna caMcaLa jIvanane jANIne, tema ja A sarva adhruva che ema vicArI vastra upara lAgela dhULanI jema khaMkherI nAkhI cAMdIne choDI, suvarNano tyAga karI, dhana tema ja dhAnya, sainya, rathAdika vAhana, bhaMDAra, koThA gAra, rAjyano, dezano, purano, aMtaHpurano tyAga karIne, vipula dhana, suvarNa, ratna, maNi, motI, zaMkha, zilApravAla, raktaratana Adi jemAM sAra che tevA mukhya dhanane choDIne, gupta dravya hatuM tene paNa dAnamAM ApI kuTuMbIomAM vibhAjana karIne muMDita thayA. keTalAka Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-14 35 paMdara divasanI dIkSAvALA, keTalAka 1 mAsanI tema ja be mAsa, 3 mAsa, yAvat 11 mAsanI pravrajyavALA hatA. keTalAMka 1 varSanI, 2 varSanI, 3 varSanI keTalAka aneka varSanI pravrajyAvALA hatA. teo saMyamathI ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicAratA hatA. [15] te kALa ane te sayayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA aneka ziSyo hatAM. teo nigraMtha bhagavaMto hatA. temAMthI keTalAka viziSTa matijJAnI hatA. yAvatu kevaLa jJAnI hatA. keTalAka manabaLavALA, yAvatu nAyabaLavALA hatA, keTalAka jJAnabaLa, darzana baLa, cAritrabaLavAna hatA. keTalAka manathI zApa tathA anugraha karavAmAM samartha hatA. keTalAMka zleSmaauSadhi jallauSadhi vikhuDISadhi-AmaSaSadhi savauSadha labdhivALA keTalAMka koSTabuddhivALA,bIja buddhivALA, pATabuddhivALA, keTalAMka padAnusArI, keTalAMka eka sarvaindrayonA viSayane grahaNa karanArA, keTalAka kSIrAsaMva, madhAstrava, ghIAavA vALA hatA. keTalAMka akSINa mahAnasika labdhivALA hatA eTale temaja keTalAMka Rju mati keTalAMka vipulamati mana payayajJAna vALA hatA. keTalAMka vaikriyalabdhivALA dhAraka hatA.vidyAcAraNa, jaMghAcAraNa vidyAdhara, akAzagAmI hatA. kanakAvalI ekAvalI laghu siMhaniSkrIDita mahAsiMhaniSkrIDita bhadrapratimA, mahAbhadrapratimA sarvatobhadra- pratimA ane AyaMbila-vardhamAna tapa karanArA, eka mAsika bhikSapratimAnA dhAraka, temaja be traNa yAvatu 7 mAsa pramANa bhikSapratimAnA dhAraka hatA. prathama sAta divasa rAtrInI bhikSaprati mAnA, yAvatu trIjI sAta divasarAtanI bhikSapratimAnA, sAta sAta divasa jemAM che tevI 49 divasanI ATha ATha divasa jemAM che tevI nava, nava divasa jemAM che tevI daza, daza divasa jemAM che tevI pratimAnA dhAraka. kSullakamokapra, mahAmoka , yavamadhyacaMdra, vajamadhyacaMdra, viveka, kAyotsarga, upadhAna pratimA,ane pratisaMlIna, pratimAnA dhAraka hatA. te sarva munio saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicAratA hatA. [16] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA ziSyo aneka sthavira bhagavaMto hatA je jAtisaMpanna- kulasaMpanna- bala.- rUpa, vinaya, jJAnasaMpana, viziSTa darzanavALA, lajjA yukta, dravya ane bhAva lAghavavALA, ojasvI, tejasvI varcasvI - yazasvI, jemaNe, krodha mAna mAyA ane lobha jItyo che, jitendriya, nidrAjIta, parISaha jIta, jIvavAnI AzA temaja maraNanA bhayathI sarvathA mukta, vratapradhAna, guNapradhAna, kriyAomAM pradhAna, guNothI pradhAna, nigraha pradhAna, saMyamakriyAmAM pradhAna, saralatA pradhAna, mArdava pradhAna, lAghavapradhAna, kSamApradhAna, vidyApradhAna, maMtromAM pradhAna, zAstro mAM jJAnamAM pradhAna, brahmacarya pradhAna, nayapradhAna, niyama pradhAna, satyapradhAna, zuddhimAM pradhAna, gauravarNa uttama kIrtisaMpanna uttama buddhi saMpanna hatA. lajjA ane tapathI jitendriya hatA, akaluSita dayavALA hatA, nidAna rahita, viSayomAM utsukatA rahita, bAhyalezyAthI rahita apratilezya saMyamamAM rata hatA, indriyonuM damana karanAra hatA. te sAdhuo A nigraMthapravacanane AgaLa rAkhIne vicaratA hatA. te bhagavAna mahAvIranA ziSyo svasiddhAntane jANanArA hatA. parasiddhAntane jANanArA hatA. sva-para siddhAntarUpI kamaLavanathI pUrNa paricita hatA. ekadhArA prazno pUchavAmAM Ave tenA javAba ApanArA hatA. ratnanA karaMDiA samAna samyajJA nAdi guNothI yukta hatA. kutrikA paNa jevA hatA paravAdIne jItanArA, zAstronA dhAraka, cauda Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 uvavAIyaM-(16) pUrvI, dvAdazAMganA jJAtA, caudapUrva sahita dvAdazAMganA jJAtA, sarva akSaranAsani pAtane jANa nArA bhASAnA jJAtA, jinanI samAna yathArtha praru paNA karanArA hatA teo saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicAratA hatA. [17] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI ghaNAM aNagAra bhagavaMto IyasamitivALA, yAvatu pariSThApana rUpa samitivALA, mano gupti, vacanagupti, kAyamurtivAna hatA, guptandriya guptabrahmacArI mamatva rahita, pari graha rahita, krodha mAna mAyA lobha rahita, bahArathI zAMta, aMdarathI zAMta, bahAra aMtara baMnethI zAMta, karmakRta vikArathI rahita, Asrava rahita, graMthirahita, saMsAra srotathI alaga rahenArA nirlepa, zaMkhanI jema rAgAdithI rahita, jIvanI jema apratihata gati vALA hatA, zuddha karelA suvarNanI samAna nirmaLa, darpaNanI jema pragaTa bhAvavALA, kAca bAnI samAna guptadriya, kamaLapatranI samAna nirlepa, AkAzanI samAna nirAlaMbana, pavananI samAna gharathI rahita, caMdra jevA saumya, sUrya samAna tejasvI, sAgara jevA gaMbhIra, pakSInI samAna sarvathI vimukta, meru parvata samAna akaMpa, zarada RtunA jalanI jema nirmaLa hRdayavALA, geMDAnA zIMgaDAnI samAna eka svarUpa, bhAraMDapakSInI jema apramatta, hAthInI samAna zUravIra, vRSabhanI samAna baliSTha, siMha jevA durgharSa pRthvInI samAna sarva sahA tapa ane saMyamanA tejathI dedIpyamAna hatA. bhagavAna mahAvIranA samIpamAM rahenArA, sthavira bhagavaMtone koI paNa viSaya mAM pratibaMdha na hato. te pratibaMdha cAra prakAre che. -dravyathI kSetrathI, kALathI ane bhAvathI. dravyathI sacitta acitta sacittAcitta kSetrathI gAma, nagara, jaMgala, khetara, khaLA, ghara, AMgaNA kALathI samaya, AvalikA, AnaprANa, stoka lava muhUrta, ahorAtri, pakSa, mAsa, ayana temaja bIjA paNa saMvatsarAdi rUpa bhAvanI apekSAe-krodha, mAna, mAyA, lobha, bhayamAM tathA hAsyamAM munione koIpaNa jAtano pratibaMdha na hato. te bhagavAna mahAvIranA ziSyo grISmakALa temaja zIta kALanA ATha mahinAmAM gAmamAM eka rAtri ane nagaramAM pAMca rAtri rahetA, kuhADA caMdana samAna munijano apakArI ane upakArI baMne pratye samAna draSTivALA hatA. patthara ane suvarNane samAna gaNanArA, sukha aneduHkhamAM samAna pariNAmavALA,A loka tathA paralokanI Asakti thI rahita, bhava saMsArane taravAvALA, saMyamaArAdhanAmAM tatpara hatA. [18] te bhagavAnanA ziSyo A prakAre vihAra karatA hatA. A pramANe AtyaMtara temaja bAhya tapamAM tatpara rahetA hatA. [19] bAhya tapa zuM che? te A pramANe che-anazana, avamodarikA, bhikSAcarikA, rasaparityAga, kAyakaleza ane pratisalInatA. anazana tapa zuM che? anazana be prakAre che,-Itvarika ane mAvatyika, itvarika tapa zuM che ? itvarika tapa aneka prakAranuM che. caturthabhakta--bhakta-aSTama-bhakta - dazama - bhakta - dvAdaza - bhakta - caturdaza bhakta SoDaza bhakta-ardhamAsika-bhakta- eka mAsika bhakta- dvimAsika bhakta, yAvatu che mAsika bhakta, A sarva I-rika tapa che. yAvatruthika tapa keTalA prakAranA che ? yAvatka thita tapa be prakAre che.-pAdapopagamana ane bhaktapratyAkhyAna. pAdapopagamana zuM che ? pAdapopagamana be prakAre che, -vyAghAta ane nivyaghiAta bhaktapratyAkhyAna zuM che ? Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-19 347 bhaktapratyAkhyAna be prakAre che.-vyAghAta,nivyaghAta.AmA niyama pramANe vaiyAvRtyAdi karAya che. avamodarikA zuM che ? avamodarikA be prakAre che.dravyAvamodarikA ane bhAvAvamodarikA. dravyAvamodarikA zuM che? dravyAvamodarikA be prakAre che. upakaraNa dravyAvamoda rikA ane bhaktapAna dravyAvamodarikA. upakaraNa dravyAva modarikatraNa prakAre che. eka vastra, eka pAtra ane tyakato pakaraNa-bhaktapAna dravyAvamodarikA zuM che? kukaDInA IMDA pramANa ATha kavala AhAra kare te alpAhAra, 12 kavalano AhAra le te apAddha,16 kavalano AhAra le te dvibhAga prApta 24 kavala AhAra le te prApta uNodarI che. 31 kavala AhAra le te kaMIka nyUna uNodarI che. 32 kavala AhAramAMthI je zramaNa nigraMtha eka kavala paNa AhAra ocho kare to te prakAmabhojI nathI. bhAva uNodarI zuM che ? -krodha rahita, mAna rahita, mAyArahita lobharahita, ochuM bolavuM, kalahathI rahita, paraspara bheda utpanna karAvanAra vacanathI rahita, A bhAva uNodarI che. bhikSAcaya zuM che? bhikSAcaya aneka prakAre che. te dravyano kSetrano kAlano abhi graha karI vicare, bhAvathI ane ukliptacaraka nikSiptacaraka ukliptanikSipta caraka vartamAna caraka- saMliyamAna caraka upanItacaraka-apanItacaraka- upanIta-apanIta caraka- saMskRSTa caraka-asaMsRSTacaraka-tajjatasaMsUcaraka-ajJAta caraka-maunacaraka- draSTa lAbhika- adraSTalAbhika -pRSThalAbhika - apRSThalAbhika - bhikSAlAbhika -abhilAbhika -annaglAyaka- aupanihitaka parimitapiMDapAtika - zudveSaNika - saMkhyAdattika - AvI pratijJAo te bhikSAcaya che. rasaparityAga zuM che ? - nirvikatika praNItarasa AcAmsa - AyAmasikathabhojI arasAhA virasAhAra - aMtAhAra - prAntAhAra - rUkSAhAra, tucchAdAra - A rasa parityAga tapa che. kAyakaleza tapa zuM che? kAyakaleza tapa aneka prakAre che. te A pramANe- sthAna sthitika utkaTukAsanika pratimA sthAyI, vIrAsanika, naiSadhika, daMDAyatika, lakuTazAyIAtAvaka-aprAvRtaka-aniSThI vaka-sarvagAtra parikama vibhUSAthI vipramukta. A kAya kalezatapa che. pratisaMlInatA zuM che? indriyone gopavI rAkhavI, kaSAya pratisalInatA yogaprati saMlInatA, vivikta zayanA sevanatA pratisalInatA. Indriya pratisalInatA keTalAM prakAre che? Indriya pratisalInanA pAMca prakAre che te A pramANe-zrotrendriyanA viSayamAM pravRtti karavAthI rokavI, yAvatu sparza indriyanA viSayamAM pravRtti rokavI A Indriyaprati saMlInatA che. kaSAyapratisaMlInatA zuM che ? kaSAyapratisaMlInatA cAra prakAre che. te A pramANe-krodhano udaya thatAM ja teno nirodha karavo - yAvatu lobhanA udayano nirodha karavo. yogapratisaMlInatAzuM che ? yogapratisalInatA traNa prakAre che, te A pramANe-mana yoga pratisaMlInatA, vacana yogapratisaMlInatA, kAyayogapratisaMlInatA. manayoga pratisalInatA zuM che? akuzala - azubha manano nirodha karavo ane zubha manamAM pravartana thavuM te manayoga pratisalInatA. vacanayogapratisaMlInatA zuM che ? akuzaLa-azubha vANIno nirodha karavo ane zubha vANImAM pravRtta thavuM te vacanayoga pratisalInatA che. kAyayoga Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 uvavAIyaM (19). pratisalInatA zuM che? kAcabAnI jema hAtha, paga, indriyone sArI rIte gopavI rAkhavA te kAyayoga pratisaMlInatA che. vivikta zayanAsananuM sevana zuM che ? doSarahita Asana temaja zayananuM sevana karavuM [20] AtyaMtara tapa zuM che? AvyaMtara tapa cha prakAre che : prAyazcitta vinaya vaiyAvRtya svAdhyAya dhyAna vyutsarga. prAyazcitta zuM che? prAyazcitta daza prakAre che. - AlocanA yogya pratikramaNa yogya tadubhayayogya-viveka yogya-vyutsarga. tapazcaya yogya- chedAha- mUlAha-je prAyazcitta pharI dIkSA ApavA yogya hoya. anavasthApyAha-pArAMcikAIvinaya tapanuM svarUpa zuM che ? vinaya sAta prakAre che : jJAna-vinaya darzana- vinaya cAritravinaya manavinaya vacana-vinaya kAya-vinaya lokopacAra-vinaya jJAnavinaya zuM che ? jJAna-vinaya pAMca prakAre che : Abhinibodhika jJAna-vinaya yAvatu kevalajJAna vinaya. darzanavinaya zuM che? darzana vinaya be prakAre che. te A pramANe zuzraSA-vinaya ananyAzAtanA-vinaya. zuzruSA vinaya zuM che? zuzraSA-vinaya aneka prakAre che, te A pramANe gurU janonA AvavA para ubhA thavuM guru jyAM besavA Icche tyAM Asana laIne hAjara rahevuM guru Ave to Asana pradAna karavuM guru Adino vaMdanAdi dvArA satkAra karavo AhAra, vastrAdi prazasta vastuothI sanmAna karavuM yathAvidhi vaMdanA karavI guru sAme hAtha joDavA guru Adi padhAratA hoya tyAre sAme javuM beThA hoya tyAre temanA anukULa sevA karavI guru jatAM hoya tyAre temanI pAchaLa cAlavuM te zuzraSavinaya che. ananyAzAtanAvinaya zuM che ? ananyAzAtanA vinaya 4pa prakAre che. te A pramANe arihaMta bhagavAnano avarNavAda na bolavo arihaMta dvArA prarapita dharmano avarNavAda na bolavo AcAryano, upAdhyAyano, sthavirono, gaNano, kULano, kriyAvAdIno eka samAcArIvALAno, AbhinibodhikajJAnano, zrutajJAnano, avadhijJAnano, mana:paryava jJAnano, kevalajJAnano avarNavAda na bolavo. temaja A 15nuM bhaktipUrvaka bahumAna karavuM eTale trIsa prakAra thayA ane temaja e 15nA guNonuM kIrtana karavuM A prakAre anatya kIrtana karavuM cAritravinaya keTalAM prakAre che ? cAritravinaya pAMca prakAre chesAmAyika cAritrano vinaya chedopasthApanIyacAritrano vinaya parihAravizuddha cAri trano vinaya sUkSmasaMparAyacAritrano vinaya yathAkhyAtacAritrano vinaya. manavinaya zuM che? manavinaya be prakAre che. te A pramANe prazasta manano vinaya ane prazasta manano vinaya. aprazasta manano vinaya zuM che ? aprazastamanovinaya-je mana sAvadya, sakriyakarkazatA sahita- kaTuka- nira, kaThora, AmavakArI, chedakArI, bhedaka, saMtApajanaka, upa drava karanAra, prANIono ghAta karanAra hoya te aprazastamana. evA manane asaMyama kriyAomAM pravRtta na karavuM. te prazasta manano vinaya zuM che? aprazasta mananA je vize SaNo che temanuM prazasta rUpamAM parivartana karavAthI prazasta mana. teno vinaya te A ja prakAre vacanano vinaya paNa prazasta ane aprazastanA bhedathI be prakAre che. kAyavinaya zuM che ? kAyavinaya be prakAre che. te A pramANe-prazastakAya vinaya ane aprazastakAya vinaya. aprazastakAya vinaya zuM che ? aprazastakA vinaya sAta prakAre che. upayoga rahita gamana, UbhA rahevuM,besavuM paDakhA pheravavA, ullaMghana karavuM- vAraMvAra ullaMghana Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-20 949 karavuM, upayoga vinA badhI indriyonI temaja kAyayoganI pravRtti karavI. prazasta kAya vinaya zuM che? prazastakAya vinaya A ja rIte che. loko pacAra vinaya zuM che? lokopacAra vinaya sAta prakAre che. gurunI pAse rahevAno svabhAva hoya, guru AdinI AjJAne anukULa potAnI pravRtti rAkhavI, vidyAdinI prApti mATe AhArAdi lAvI ApavA. karelA upakArane dhyAnamAM rAkhIne pratyupakAra karavAnI bhAvanAthI prItiyukta vyavahAra karavo, -dezakALanA anusAra pravRtti karavI. badhA kAryomAM anukULatA rAkhavI, vaiyAvRtya tapa zuM che? vaiyAvRtya tapa daza prakAre che. te A pramANe- AcAryanI, upAdhyAyanI, zaikSa,glAnatapasvInI, sthavira - sAdharmikanI , kuLa, gaNa,ane saMghanI vaiyAvRtya che. svAdhyAya tapa zuM che? svAdhyAya tapa pAMca prakAre che. te A pramANe- vAcanA pRcchanA parivartanA anuprekSA dharmakathA te svAdhyAya tapa che. dhyAna zuM che? dhyAna cAra prakAre che. - ArtadhyAna. raudradhyAna dharmadhyAna zukala dhyAna. ArtadhyAna cAra prakAre che; aniSTa saMyogajanya, ISTasaMyogajanya, vedanAjanya, sevana karela kAmabhogonI prApti thatAM temano kyAreya paNa viyoga na thAya evo vicAra karavo. ArtadhyAnanA cAra lakSaNo che, te A pramANe H krandana-zocana - tepana - vipina - raudradhyAna cAra prakAra che, hiMsAnubaMdhI mRSAnubaMdhI tenyAnubaMdhI - saMrakSAnubaMdhI raudradhyAnanA cAra lakSaNa kahyA che, uSatnadoSa, bihudoSa ajJAnadoSa, AmaraNAnta doSa- dharmadhyAna cAra prakAre che ane te darekanA cAra cAra bheda che. te A pramANe - AjJAvicaya apAyaricaya vipAka vicaya saMsthAna vicaya. dharmadhyAnanA cAra lakSaNo che. te A pramANe- AjJAruci nisargaruci upadezaruci sUtraruci. dharmadhyAnanA Ala binA cAra che, te A pramANe vAcanA pRcchanA pariyaTTaNA dharmakathA. dharmadhyAnanI cAra anuprekSA che, te A pramANe - anityAnuprekSA azaraNAnu prekSA ekatvAnuprekSA saMsA rAnuprekSA. zukaladhyAna cAra prakAre che, pRthakatvavitarka savicAra, ekatvavitarka avi cAra, sUkSma kriyAprati pAti, samucchinnakriyAnivRtti. zukladhyAnanA cAra lakSaNa che, - viveka, vyutsarga vyatha, asaMmoha,-zukala dhyAnanA cAra AlaMbana che, te A pramANe chekSamAM, mutti, Arjava, mAdeva - zukala dhyAnanI cAra anuprekSA che, apAyAnuprekSA, azu bhAnuM prakSA,anaMtavartitAnuprekSA,vipariNAmonuprekSA.vyutsarga te zuM che ? vyutsarga tapa be prakAre che, - dravyabutsarga ane bhAvavyutsarga. dravyavyatsarga keTalA prakAre che? dravya vyutsarga cAra prakAre che, te A pramANe- zarIravyutsarga, gaNa vyutsarga, upadhivyutsarga, bhaktapAnabutsarga. A dravyavyatsarga traNa prakAre che- kaSAyavyatya, saMsArasutsarga, karmasutsarga. kaSAyavyatsarga zuM che ? kaSAya vyutsarga cAra prakAre che. krodhakaSAya vyutsarga, yAvatuM lobha kaSAya vyutsarga. saMsArabhutsarga zuM che ? saMsArabhutsarga cAra prakAre che, nairayika saMsAratrutsarga, tiryaMca saMsAra vyutsarga, manuSya saMsArabhutsarga, deva saMsAra vyutsarga. karmavyutsarga zuM che? karmabhutsarga ATha prakAre che, te A pramANe - jJAnAvaraNIya karmabhutsarga darzanAvaraNIya karmabhutsarga, vedanIya karmabhutsarga, mohanIyakarmavyutsarga Ayukarmavyutsarga, nAmakarmasutsarga, gotrakarmavyutsarga, aMtarAya karmavyutsarga. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 vivAhayaM-(21) [21] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA ghaNAM aNagAra bhagavaMto hatA. temAM keTalAMka AcArAMga sUtranA dhAraka hatA yAvatu vipAka sUtranA dhAraka hatA. te udyAnamAM bhinna sthAnamAM gaccha gacchanA rUpamAM vibhakta thaIne, gacchanA eka eka bhAgamAM, keTalAka vAcanA ApatA hatA, keTalAka pUchatA hatA. keTalAka anu prekSA - karatA hatA, keTalAMka AkSepaNI, vikSepaNI, saMvedanI ane nivedanI e prakAre aneka prakAranI kathAo karatA hatA. keTalAka ghUMTaNo UMcA rAkhI, mAthuM nIce rAkhI dhyAna rUpI koThAmAM sthita hatA. A pramANe saMyama ane tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA vicaratA hatA. te saMsAranA bhayathI dvigna hatA. saMsArabhIru hatA, janma, jarA, maraNa e jenA sAdhana che temaja pragADha duHkha ja jemAM vistArathI uchaLatA pANInI jema bharela che tathA saMyoga, viyoganI jema lahero che, ciMtA jeno vistAra che, vadha temaja baMdhana jemAM moTA mojAM che, karuNArasajanaka vilApa vacana temaja lobhathI utpanna thayela Akroza vacana A be jenA moTA kalakalATa dhvanio che, apamAna jemAM phINanA DhagalArUpa che, duHsaha niMdA, niraMtara thatI rogavedanA, parAbhava, vinipAta, vinAza niSphara vacana, apamAnanA vacana temaja kaThora udayavALA saMcita jJAnAvaraNIyAdi ATha karmo e ja jemAM khaDako che tenI sAthe bhaTakAvAthI aneka prakAranAM Adhi, vyAdhirUpa mojAM utpanna thAya che ane tenAthI calAyamAna avazyabhAvamRtyubhaya jemAM pANInI sapATIno bhAga che. evo A saMsAra sAgara che. kaSAyarUpa pAtALa kaLazothI vyApta che. lAkho bhavarUpa ja jemAM pANIno saMcaya che. mahAbhayaMkara che. aparimita tIvrAbhilASA che. te vAyunA jhapATAthI UDatAM jalakaNo che tenAthI A saMsArasamudra aMdakhArathI bharela jevo thaI gayo che. AzA temaja tRSNA rUpa pracura phINathI te sapheda thaI gayo che. moharUpI mahA AvartamAM bhogarUpa jala cakranI jema ghUmI rahyuM che, temAM pramAdAdi krodhi temaja ati duSTa svabhAvavALA hiMsaka jIva che. tenAthI AghAta pAmI samasta saMsArI jIvono samUha Amatema bhAgato, phare che. te jIvono bhayaMkara AkraMda nano mahAbhISama paDagho A saMsAra samudramAM paDe che tathA ajJAna ja ghUmatAM mAchalAM temaja jalajaMtu vizeSa che. anupazAMta Indriyo temAM vikarALa magara che. A mahAma garonI caMcaLa ceSTAothI temAM ajJAnIonA samUharUpa jalasamUha kSubdha thaI rahyo che, nAcI rahyo che. arati, bhaya, viSAda, zoka tathA mithyAtva rUpI parvatathI atyaMta vikaTa che. anAdikALathI, baMdhanAvasthAthI AvatA karma ane tenAthI utpanna thaela rAgAdi pariNAma te cIkaNA kAdava che. jene taravo muzkela che. deva, manuSya, tiryaMca tathA naraka gatimAM niraMtara paribhramaNa te tenI vAMkI thatI vizALa velA che. cAra gatirUpa, cAra vibhAgathI vibhakta che. vizALa che. jeno pAra pAmavo muzkela che, vikarALa che, jenA darzanAmAtrathI bhaya utpanna thAya che, evo A saMsAra samudra che. tene gheryarUpI doraDAMnA baMdhanathI je vRDha che, atyaMta vegavALI che, jemAM saMvara tathA vairAgyarUpI eka UMco kUpaka staMbha che, jJAnarUpI sapheda vastra jemAM saDha che, vizuddha samyakatva jeno sukAnI che, prazasta dhyAnarUpa, taparUpa vAyuthI prerita thaI je AgaLa vadhe che AvA prakAranA saMyamarUpI nAvathI pAra kare che te munio zIlarathane dhAraNa karanArA che. udyama, vyavasAya A baMnethI grahaNa karela nirjarA, yAtanA, upayoga, jJAna darzana temaja Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 satra-21 cAritra vizuddha zreSTha bhAra jemAM bharelo che tevA muni saMsArasamudrano pAra pAme che. jinavaranA vacana dvArA batAvela je saMyamamArga tenAthI kapaTAdithI rahita thaI siddhirUpa nagaranA sanmukha thAya che. evA zreSTha zramaNo sArthavAha che. A sAdhuo gAmanI aMdara eka rAtri ane nagaramAM pAMca rAtri nivAsa karatA hatA. jitendriya hatA. nirbhaya hatA. sacitta, acitta ane sacittAcitta dravyomAM vairAgyavAna hatA. saMyamI, hiMsAdithI nivRtta ane lobhathI rahita hatA. lAghava guNasaMpanna hatA; abhilASAthI rahita hatA. mokSasAdhaka hatA, vinIta thaI dharmanI ArAdhanA karatA hatA. [22] te kALa ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse aneka asura kumAra devo pragaTa thayA. teo kALA mahAnIlamaNi, gulikA, bheMsanA ziMgaDA samAna, aLazInA phUlanI samAna kAMtivALA hatA. vikaselA zatapatra nA samAna netranI pAMpaNo hatI, netro nirmaLa kaMIka zveta tathA trAMbAnI samAna jarA lAla hatA. garuDanI jevI lAMbI, saraLa tathA UMcI nAsikA hatI. puSTa zilApravAlavidgama ane atizaya lAla caNoThInA jevA hoTha hatA. sapheda caMdranA TUkaDAnI samAna ati ujjavala, zaMkha, gokSIra, phINa, jalakaNa tathA kamaLanI dAMDI samAna zveta dAMtanI paMktio hatI. agnimAM tapAvela, sApha karala, dhoyela, tapelA suvarNanI samAna lAla talabhAgavALA temanA tALavA ane jIbha hatA. AMjaNa, megha samAna kALA, rucaka maNi samAna snigdha keza hatA. DAbA kAnamAM kuMDala hatA. bhInA caMdanathI temanA AkhA zarIra para lepa karavAmAM Avyo hato. kaMIka zveta tathA silIndra puSyanA prakAza jevA, atyaMta sUkSma-patalA, doSarahita evA zreSTha vastrone dhAraNa karyA hatA. yauvana avasthAne prApta hatA. temanI bhujAo, bAhunA AbharaNa, bhujabaMdhaka e uttama AbhUSaNothI tathA nirmaLa maNiratnothI maMDita hatI. hAthanI daze AMgaLIo mudrikAothI maMDita hatI. cUDAmaNi cihna dhAraka hatA, suMdara hatA, mahAna RddhivALA; mahAna vRtivALA, vizeSa zaktisaMpanna, mahAna yazavALA, viziSTa prakAra nA sukhanA bhoktA, acinya prabhAvanA dhAraka hatA. vakSasthaLa hArathI zobhAyamAna hatuM, kaTaka tathA bhujabaMdhanathI temanI bhujAo sajjita hatI. bAjubaMdha, kuMDalathI jenA gAla gharSita thatA hatA temaja bIjA viziSTa karNanA AbhUSaNone dhAraNa karyA hatA. vicitra mALAone dhAraNa karI hatI. mastaka mUkaTothI zobhI rahyA hatA. kalyANakArI tathA vizeSa kIMmata vastro dhAraNa karyA hatAM. zreSThamALAne dhAraNa karI hatI tathA vilepanathI zarIra sajjita hatAM. temanA zarIra AbhAvALA hatA, je vanamALA dhAraNa karI hatI te lAMbI laTakatI hatI. divyavarNa, divya gaMdha, divya rUpa, temaja divya sparza, divya saMhanana, saMsthAna vALA tathA divya Rddhi, dhRti, prabhA, chAyA, zarIra paranA ratnAdinA divya tejavALA, krAMtivALA ane divya lezyAvALA hatA. daze dizAone prakAzita karatA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse vAraMvAra AvI, bahu bhaktipUrvaka vaMdana namaskAra karIne potapotAnA nAma temaja gotra kahyAM. na ati dUra ke na ati najIka * e rIte sAme besI, sAMbhaLavAnI IcchAvALA te devo namaskAra karatA vinayapUrvaka hAtha joDI sevA karavA lAgyA. [23] te kALa ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse aneka asu rendrone choDI ne nAga, suparNa, vidyuta, agni, kSaya, udadhi, dizA, pavana, stanIta kSAro Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 uvavAiyaM-(23) bIjA bhavanavAsI devo pragaTa thayA. A devonA mukuTamAM kramathI A pramANe cihna hatA nAganI phaNA, garuDa, vaja, pUrNakalaza, siMha, azva, hAthI, magara, svastika. A cilo mukuTamAM hoya che. te devo vicitra rUpavALA ane suMdara rUpavALA, mahAnuM RddhithI yukta hatA. zeSa sarva varNana asurakumAranI jema samajavuM [24] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse ghaNA vyantara devo AvyA. pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kinnara, kiMjuraSa. badhA devo prazasta nATakIya gAnamAM temaja nATya varjita gAnavidyAmAM prema rAkhavAvALA hoya che. ANapane, pANapane, RSivAdika, bhUtavAdika, krandita, mahAkandita, kUSmAMDa, pataMgadeva te caMcaLa cittavALA temaja krIDA ane parihAsapriya hoya che. hasavuM ane bolavuM e be jene vizeSa priya che. gIta ane nRtyamAM rati rAkhanArA che. vanamALA, puSpathI banAvela alaMkAra, mukuTa, kuMDala, temaja icchAnusAra utpanna karela bIjA AbhUSaNo e ja temanA suMdara AbhUSaNo che. sarvaRtuonA suMdara puSpodvArA banAvelI lAMbI, suMdara vikasita, citra, vicitra vanamALAothI temanuM vakSasthaLa zobhAyamAna hatuM. icchAnusAra gamana karatA. IcchAnuM sAra rUpa dhAraNa karatA, aneka prakAranA raMgavALA tathA citravicitra prabhAvALA evA camakadAra vastro teo pahere che. aneka dezono pozAka pahere che. pramuditonA je kanda pridhAna kalaha temaja krIDA thAya che. temAMthI utpanna thayela je kolAhala te temane adhika priya che. hAMsI, majAka karavAmAM bahuja catura hoya che. aneka maNiratna je vividha prakAre yathAsthAna dhAraNa karela che teonA vicitra cila che. suMdara rUpavALA, mahARddhivALA yAvatu bhagavAna mahAvIranI sevA karavA lAgyA. [25] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse jyotiSI devo pragaTa thayA. bRhaspati, caMdra, sUrya, zukra, zanaizcara, rAhu, dhUmaketu, budha ane aMgAraka te devo tapelA suvarNanI samAna lAla varNavALA hatA. graho ane jyotiSI devo pota potAnA mAMDalAmAM vicaranAra hatA. ketu haMmezA gati viziSTa che 28 prakAranA nakSatra jAtinA devo che. tArAo aneka prakAranA AkAravALA tathA pAMca varNavALA che. sthira lezyAvALA che. saMcaraNazIla che. niraMtara gamana karavAno temano svabhAva che. pratyekano mukuTo potapotAnA nAmothI yukta temaja spaSTa cihnavALA che. mahAddhinA dhAraka che. yAvatuM bhagavAna mahAvIranI sevA karavA lAgyA. [2] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse vaimAnika devo pragaTa thayA. saudharma, IzAna, sanakumAra, mAhendra, brahmaloka, lAntaka, mahAzukra, sahasrAra, Anata, prANata, AraNa, ayyata devo che. ati harSane prApta hatA. te devo jinezvaranA darzana mATe utsukatApUrvaka AvyA ane teo ati AnaMdita thayA. te devo potapotAnA pAlaka, puSpaka, saumanasa, zrIvatsa, naMdyAvarta, kAmagama, pratigama, manogama, vimala, sarvatobhadra - e nAmavALA vimAnothI tathA bIjA paNa deva potapotAnAM vimAno dvArA AvyA. temane mukuTonA vistIrNa bhAgomAM kramazaH mRga, mahiSa, varAha, bakarA, deDako, azva, gajapati, sarpa, talavAra, vRSabhanuM cihna hatuM. prazasta kesavinyAsa ane mukuTa zithila thaI gayA hatA. kuMDalonA prakAzathI temanA mukhamaMDala prakAzita thaI rahyA hatA. temanI kAMti lAla hatI. temanA zarIra kamaLanI kezarAla jevA gauravarNanA hatA. temanA Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-26 zarIranA gaMdha, varNa, sparza zubha hatA. uttama vaikriya zarIravALA hatA. vividha prakAranA vastro tathA sugaMdhita mALA dhAraNa karI hatI. mahaddhika hatA. mahAdyutidhArI hatA. thAvat aMjAlapUrvaka prabhunI sevA karavA lAgyA. 27] te samaye caMpAnagarImAM traNa koNavALA, yAvatu rAja mArga para mahAna zabdomA avAja AvavA lAgyA. lokonuM ToLuM ekatra thayuM. avyakta dhvani thavA lAgyo. kyAMka spaSTadhvani saMbhaLAvA lAgyo. lokonA eka pachI eka ToLA AvavA lAgyA, sAmAnya rUpe janasamudAya ekatrita thayo, manuSyo eka bIjA sAthe athaDAvA lAgyA, aneka manuSyo parasparamAM eka bIjAne A pramANe kahevA lAgyA, bolavA lAgyA, prarUpaNA karavA lAgyA- he devAnupriyo ! zramaNa bhagavAna mahAvIra dharmanI Adi karanAra, tIrthakara, svayaM saMbuddha, puruSottama yAvatuM mokSa prApta karanAra pUrvAnumaeNrva grAmAnu grAma vicaratA Aje ahIM padhAryA che. prApta thayA che, samosaryA che. A caMpAnagarInI bahAra pUrNabhadra udyAnamAM yathArUpa AjJAne laI, saMyama temaja tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicare che. he devAnupriya ! tathArUpa arihaMta bhagavaMtanA nAma temaja gotranA zravaNathI paNa mahAphaLa prApta thAya che, to pachI temanA samIpa javAthI, vaMdana karavAthI, prazna pUchavAthI, paryapAsanA karavAthI jIvone kayA anupama phaLanI prApti na thaI zake ? bhagavAnanA eka Arya dharmanA vacanane sAMbhaLavAthI jIva mahAphaLanA bhAgI thAya che to pachI temanA dvArA kahevAmAM AvatA vipula athanuM grahaNa karavAthI je phaLa thAya te viSayamAM to kahevAnuM ja zuM? mATe he devAnupriya ! temanI pAse jaIe, zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karIe, namaskAra karIe. satkAra karIe, sanmAna karIe, kalyANa svarUpa, devasvarUpa, kevaLajJAna svarUpa evA bhagavAnanI vinayapUrvaka sevA karIe. e vaMdana tathA namaskAra A bhava tathA parabhavamAM jIvane mATe hitakArI che, sukha mATe, mokSa mATe tathA janma-janmAntaramAM sukha devA mATe thaze. A prakAre vicArIne ghaNA ugravaMzIya loko bhogavaMzanA loko rAjanya vaMzaja kSatriya, brAhmaNa, bhaTa yoddhA malla licchavI rAjA, izvara talavara-mAMDalika kauTumbika, ibhya zreSThI- sArthavAha AmAMthI keTalAMka vaMdana karavA, keTalAMka pUjana mATe evI rIte satkAra karavA, sanmAna karavA, darzana karavA, kutUhala mATe, keTalAMka padArthonA svarUpano nizcaya karavA, pahelAM je sAMbhaLyuM nathI te sAMbhaLazuM te mATe tathA je sAMbhaLyuM che tene zaMkArahita karIzuM e prakAranI bhAvanAthI keTalAMka nava tattva rUpa bhAvone, jIva AdinA svarUpanAM sAdhaka hetuone, kAraNone athavA bIjA dvArA pUchAtA arthanA uttara rUpa vyAkaraNane pUchazuM. keTalAMka sarvavirata thavA keTalAMka gRhastha dharmano svIkAra karazuM e bhAvanAthI, keTalAMka A amAro kulAcAra che e mAnyatAthI snAna karI, kula devInI pUjA karI, duHsvapnAdi nivAraNa mATe masI tilaka Adi dhAraNa karI, mastaka temaja kaMThamAM mAlAo dhAraNa karI, maNijaDita suvarNanA AbhUSaNo paheya. 18 sarano hAra, 9 sarano ardha hAra, 3 sarano hAra tema ja lAMbA laTakatA kaTisUtrane dhAraNa karyA. zreSTha vastro paheryA. zarIra upara caMdana lagAvyuM. keTalAMka ghoDA upara savAra thayA, keTalAMka hAthI para ArUDha thayA, keTalAMka ratha upara beThA, keTalAMka pAlakhImAM caDhyA, keTalAka puruSonA ToLAM sAthe page cAlatA nIkaLyAM; mahAna atizaya AnaMdajanita zabdathI, siMhanAdathI, vyakta dhvanithI tathA avyakta dhvanithI, kSabhita [23] Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 uvavAIyaM (27) thaelA mahAsamudranA jevA dhvani karatAM caMpA nagarInA madhyamArgathI nIkaLyA. nIkaLIne jyAM pUrNabhadra caitya hatuM. tyAM pahoMcyAM. pahoM cIne zramaNa bhagavAna mahAvIrathI bahu dUra nahi tema najIka nahIM e rIte tIrthakaronA atizaya svarUpa chatra Adine joyA. e joIne potapotAnA yAna, vAhanone tyAM rokI dIdhA, yAna, vAhanone rokIne temAMthI nIce utaryo. utarIne jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatAM tyAM pahoMcyA. tyAM jaIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNavAra pradazriNA karI. pradakSiNA karIne vaMdana, namaskAra karyo. vinayapUrvaka hAtha joDIne sevA karavA lAgyA. [28] tyAra pachI bhagavAnanA vihArAdinA samAcAra lAvavA mATe jene niyukta karela che te mANasa A kathAthI paricita thaIne harSita thayo, saMtuSTa thayo. yAvat AnaMdita thayo, snAna karyuM yAvat alpa ane mahAkiMmatI AbhUSaNothI zarIrane zaNagAryuM pachI potAnA gharethI nIkaLyo. nIkaLIne caMpAnagarInI madhya-madhyamAM thaine jyAM bahAranI upasthAna zAlA hatI tyAM gayo. kUNika yAvatuM beThA. besIne pravRttivAdakane varAA lAkha sikkAonuM prItidAna ApyuM. satkAra karyo sanmAna karyuM ' [29] tyAra pachI bhaMbhAsAranA putra te kUNika rAjAe senApatine bolAvyo. bolAvIne A prakAre kahyuM, he devAnupriya ! zIghaja tame paTTahati ratna ne sajjita karo. sAthe ghoDA, hAthI, ratha temaja uttama yoddhAothI yukta caturaMgiNI. senAne paNa sajjita karo tathA subhadrA pramukha devIonA mATe bAhya upasthAnazALAmAM alaga alaga, cAlavAmAM sArA, baLado Adi yukta dhArmika rathone sarjita karIne laI Avo. caMpA nagarInI aMdara temaja bahAra thoDA pANI no chaMTakAva karI ne rastAone sAphasUpha karAvo mArgamAM AjubAju maMca upara maMca goThavAvI dyo. aneka raMgonI uMcI uMcI dhvajA o, patAkAo nagaramAM lagAvo. chANathI jamIna ne lIMpAvo ane bhIMtone khaDIthI dhoLAvo. gozISacaMdana temaja sarasa raktacaMdanathI samasta nagarane sugaMdhita banAvo e kArya karo tathA bIjA pAse karAvo. karIne temaja karAvIne mArI AjJA pAchI Apo [] tyAra pachI te senApati rAjAvaDe A pramANe AjJApita thatAM harSita, saMtuSTa thayo yAvatu aMtaHkaraNamAM praphullita thayo. hAtha joDIne mastaka upara aMjalirUpe temane sthApita karI pachI te A prakAre bolyo - he svAminuM ! ApanI AjJA pramANe karIza. hAthIonA adhikArIne bolAvyo. bolAvIne rAjAnI ukta sucanA ApI.. tyAra pachI te hAthIonA adhikArI senApatie A vAta sAMbhaLIne AjJAmAM vacanane vinayapUrvaka svIkAryo svIkArIne nipuNa zilpazikSakanA upadezathI potAnI matithI vividha prakAre hAthIo zaNagAya. lo vagere sajAvI. peTa athavA chAtI upara majabUta kavaca kasIne bAMdhyuM. gaLAmAM AbhUSaNo paherAvavAmAM AvyA. bIjA aMgo tathA upAMgomAM suMdara suMdara AbhUSaNo paherAvyAM. AthI svAbhAvika teja saMpanna te gajarAja vadhAre tejasvI thayo. karNapUra kAnamAM paherAvyAM, jhUla pIThathI nIce sudhI laTakI rahI hatI. mada jharavAnA kAraNe bhamarA ono samUha tenI AsapAsa pharato hato, pITha para jhUla hatI. te jhUla para nAnuM DhAMkeluM vastra hatuM te suMdara vividha prakAranA citrothI yukta hatuM. zreSTha praharaNa zastra ane kavacathI susajjita A hAthI jANe yuddhane mATe sajAvyo ? hoya tevo lAgato hato. chatrasahita dhvajArahita, ghaMTAsahita hato. pAMca varSanI . Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-30 355 puSpamALA paherAvavAthI suMdara lAgato hato.vijaLI jevAM AbhUSaNo camakatA hatA. te kALA megha jevo hato. hAthI cAlato hato tyAre jANe parvata cAlato hoya tevuM lAgatuM hatuM. gula gula avAja karato hato. tenI gati mana tathA pavananA vegane paNa jIte tevI hatI. jovA mAM bhayaMkara hato.A pramANe te paTTahastine nipuNa puruSoe sajAvyo hato. sajAvIne azva, hAthI, ratha temaja zreSTha subhaTothI yukta caturaMgiNI senA taiyAra karAvI. karAvIne jyAM balavAhaka - hatA tyAM gayA. tyAM jaIne nivedana karyuM ke ApanI AjJA pramANe sarva kArya karyuM che. tyAra pachI te senApatie yAnazAlAnA adhikArIne bolAvyo. bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! tame jaldI subhadrA Adi devIo mATe bahAranI upasthAna zAlAmAM eka eka rANIne besavA alaga alaga yAtrAne yogya temaja baLadathI yukta rathAdi vAhanone hAjara karo. tyAra pachI te yAnazALAnA adhikArIe senApatinI vAtane sAMbhaLI. AjJAvacanano vinayapUrvaka svIkAra karyo. rathAdi vAhanone sArI rIte joyAM. sApha karyA. eka jagyAe ekaThAM kaya. bahAra kADhIne temanA uparanA vastro dUra karIne te badhAM yAnone zaNagArIne zreSTha upakaraNothI maMDita karyA. te vAhanazAlAnI aMdara dAkhala thayA. dAkhala thaIne rathAdi vAhanone joyAM. yAvatu. zaNagArIne zreSTha upakaraNothI maMDita karyo. maMDita karIne vAhanonA baLadone rathomAM joDAvyAM. joDAvIne cAbuko temaja calAvanArAne eka sAthe bhegA karyA. te badhA yAna upara caDhI gayA tyAre yAnone rAjamArga upara hAjara karyo. pachI te yAnazALAnA adhikArI senApati pAse nivedana karyuM pahoMcIne tyAra pachI te senApatie nagaranI rakSA karavAvALA koTavAlane bolAvyo. bolAvIne A pramANe kahyuM, ke he devAnupriya ! tame jaladI caMpAnagarInI aMdara tathA bahAra saphAI karAvo, pANI chaMTAvo yAvatuM sugaMdhita karo. tyAra pachI nagararakSake senApatinA A Adezane sAMbhaLIne AjJAnAM vacanono vinayapUrvaka tyAra pachI te senApatie bhaMbhAsAranA putra bhUNika rAjAnA AbhiSekya paTTa hAthIratnane zaNagArelo joyo. azva, hAthI yAvatuM caturaMgiNI senAne paNa pAse ja joI. subhadrA pramukha devIone mATe AvelA rathone paNa joyA. yAvatuM caMpA nagarIne sugaMdhitakarelI joI. joIne te bahu harSita thayo. saMtuSTa thayo, AnaMdita cittavALo thayo, priya manavALo thayo yAvat vikasita ddhayavALo thayo ane jyAM rAjA bhaMbhAsAranA putra kUNika rAjA hatA tyAM gayo. jaIne hAtha joDI yAvatuM A prakAre bolyoH he devAnupriya ! have Apa zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana karavA mATe padhAro. [31] tyAra pachI bhaMbhAsAraputra kRNika rAjA senApatinI vAta sAMbhaLIne, vicArIne harSita thayo. saMtuSTa thayo yAvatu vikasita dayavALo thayo ane vyAyAma zALAmAM praveza karyo. zArIrika kasarata karI. aMgopAMgane vALyAM. mallayuddha karyuM. mudUgaro pheravyAM. A badhAthI thAkyA. tyAra pachI rasa rudhirAdi ne samatAkArI, bala kArI, kAmottejaka, mAMsavardhaka ane sarva Indriyone temaja saMpUrNa zarIrane mATe AnaMda dAyaka evA zatapAka, sahastrapAka nAmanA telathI, ubaTanathI khUba mAliza karAvI, tailacarmathI mAliza karanArA puruSo ke jemanA hAtha paganA taLiyA bahu sukumAra ane Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvavAiyaM - (30) 5 komaLa hatA. mardana karavAnI kaLAmAM nipuNa, dakSa, vizeSa kuzaLa, navI navI mardana kara vAnI kaLAnA AviSkAraka saMpUrNa aMgama rdananI kriyAne jANanAra hatA. tailamardana, aMga saMvAhana temaja uvaTana karavAthI je zarIrasvAsthya kAMti Adi guNo thAya che AvI kalAnA jANakAra hatA. teoe hADakAmAM mAMsamAM cAmaDImAM romeromamAM sukhakArI mAlizathI rAjAnI mAliza karI, mAliza karyA pachI kheda ane parizramathI mukta thaI vyAyAma zALAmAMthI rAjA bahAra nIkaLyA. bahAra nIkaLIne jyAM snAnagRha hatuM tyAM AvyA.motivALA gokhalAothI yuktaatisuMdara vividha prakAranA maNiothI jaDita AMgaNAvALA manohara snAnamaMDapamAM rAkhelA aneka maNi tathA ratnothI racita evA snAna karavAnA bAjoTha para sukhethI beThA. besIne zuddhajaLathI, gaMdha mizrita puSpamizrita sukhadAyI jaLathI vAraMvAra AnaMdakArI ne ati zreSTha snAnanI vidhithI snAna karyuM. aneka prakAranA kautuko karyA. suvALAM sugaMdhita kaSAya-lAla raMganA TuvAlathI zarIrane lUchyuM-pachI saMpUrNa zarIra para sugaMdhita gozIrSa caMdanano lepa karyo. pachI kIDA ke uMdara AdithI nahi kapAyelAM ane bahumUlya vastro dhAraNa karyA. pavitra puSpamALA dhAraNa karI. zuddha sugaMdhita dravyanuM vilepana karyuM. maNi jaDita suvarNa AbhUSaNo paheryAM. aDhAra sarano, navasa2no, traNa sarano hAra paheryo. lAMbo laTakato kaMdoro kammaramAM dhAraNa karyo tethI zobhAmAM suMdaratAnI vRddhi thai. gaLAnuM AbhUSaNa dhAraNa karyuM. AMgaLIomAM vIMTIo paherI banne hAthamAM zreSTha kaDAM paheryAM ane bAhumAM bhujabaMdha bAMdhyA tethI bhujA sthaMbhita thai gai hatI. A pramANe tenA zarIranI zobhA suMdara thai gai. mudrikAyukta AMgaLIo pILI jhAMithI camakavA lAgI. kuMDalothI mukha camakavA lAgyuM. mukuTathI mastaka zobhavA lAgyuM. DhaMkAyela vakSasthala manohara dekhAvA lAgyuM. ghaNAM lAMbA vastranuM uttarIya dhAraNa karyuM hatuM. zreSTha zilpI dvArA banAvela, bahumUlya, vividha prakAranA maNi, suvarNa ane ratnothI kuzaLatApUrvaka banAvela, sArI rIte joDela-vIravalayane dhAraNa karyA. vadhAre zuM kahevuM ? kalpavRkSanI samAna alaMkRta ane vibhUSitathai, koraMTa puSponI mALAthI yukta chatra dhAraNa karAyela temaja baMne bAjue cAra cAmara DhoLAi rahyA che. tevA te rAjA snAnagRhamAMthI bahAra nIkaLyA. temane jotAM ja maMgala yadhvani karI aneka gaNanAyaka, yAvat saMdhipAlothI gherAyelA te rAjA sapheda, mahAmeghanA AvaraNathI mukta, grahagaNonI vacce rahela tathA dedIpyamAna nakSatra temaja tArAgaNonI vacce suzo bhita caMdramA jevA, jenuM darzana priya che evA te rAjA jyAM bahAranI upasthAna zAlA hatI ane jyAM AbhiSeksa zreSTha hAthI hato tyAM AvyA. AvIne aMjanagirinA zikharanI samAna gajapati upara narapati ArUDha thayA. tyAra pachI bhaMbhasAraputra kRNika rAjA AbhiSeksa zreSTha hAthI upara ArUDha thai jatAM ja sarvathI pahelA tenI AgaLa A ATha mAMgalika kramazaH cAlyAM, te A pramANe H svastika zrIvatsa nandAvarta vardhamAnaka bhadrAsana kalaza matsya ane darpaNa, tyAra pachI keTalAka loko jalathI paripUrNa kalaza tathA jhArI lai AgaLa AgaLa cAlavA lAgyA. keTalAka cAmara sahita suMdara chatra patAkAone laI cAlyA. ane keTalAka to rAjAnI dRSTi paDI zake tevI rIte jovAmAM suMdara uMcI AkAzane aDakatI evI vijayadhvajAo pharakA vatA cAlavA lAgyA. tyAra pachI keTalAka vaiDuryamaNinI prabhAthI prakAzita daMDa vALA, Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - .. ... . .... . .... . .. sa31 57 laTakatI koraTamALAthI zobhatA, caMdramaMDala samAna tathA upara ughADelAM chatra laIne cAlyA to keTalAka nokara ane sainika loka siMhAsanane tathA pAdukA sahita maNiratnonA pAda pIThane laIne AgaLa cAlatA hatA. tyAra pachI aneka lAThIdhArIo, aneka bhAlA dhArI, dhanudharI, cAmaradhArI, pAzadhArI pustakadhArI, DhAlane dhAraNa karanArA, pIDha ne dhAraNa karanArA, vINAdhArI, cAmaDAnA tela pAtrane dhAraNa karanArA, pAnadAnIne dhAraNa karanArA, anukramathI AgaLa cAlavA lAgyA. tyAra pachI aneka deDI, muMDI, zikhAdhArI, jaTAdhArI, pIMchAdhArI, vidUSako, DugaDugI vagADanAra, priya vacana bolanArA, vAda vivAda karanArA, kAmakathA karanArA, hAMsI majAka karanArA, kutUhala karanAra, khela tamAzA karanArA, mRdaMgAdika vagADanArA, gAyana gAnArA, hasanArA, nAcanArA, bhASaNa karanArA, bhUta bhaviSyane kahenArA, AtmarakSaka, rAjAnA darzana karanAra tathA jaya jaya zabda karanArA e badhA AgaLa AgaLa yathAkramathI cAlavA lAgyA. tyArapachI uttama jAtinA vegavALA yuvAna azvo cAlavA lAgyA. te harimelA- temaja mallikAnA puSpa jevI AMkhovALA hatA. popaTanI cAMca jema vAMkA paga upADIne vilAsa karatA cAlavAnA kAraNe ghaNAM suMdara lAgatA hatA. cAlavAmAM vijaLIne jema caMcaLa hatA, khaDagAdine lAMghavuM, kUdavuM, doDavuM, nIcuM mAthuM rAkhI doDanAra, traNa page UbhA rahenAra, vegathI yukta ane zikSita hatA. temanA gaLAmAM DolatAM bahuja suMdara AbhUSaNa hatAM. mukhanuM AbhUSaNa, lAMbA guccha mastakanI upara kalagInI jema lagAvela hatA. sthAsakatathA ahilANa- mukhyabaMdhana vizeSa e badhAthI te zobhita hatA. cAmara samUhathI temano kamarano bhAga alaMkRta hato. te azvone zreSTha, taruNa nokaroe pakaDyA hatA. AvA 108 azvo kramathI AgaLa AgaLa cAlavA lAgyA. tyArapachI 108 hAthI kramathI ravAnA thayA. teo alpadAMta vALA, thoDA madavALA hatA, thoDAka UMcA hatA, pIThano bhAga vadhAre pahoLo na hato. dAMta bahu sapheda hatA. dAMta upara sonAnI khoLa caDhAvelI hatI. suvarNa tathA maNiratnothI vibhUSita hatA. temanA para zreSTha puruSo beThA hatA. tyAra pachI 108 ratho chatravALA, dhvajAvALA, ghaMTavALA, patAkAvALA, toraNa bAMdhelA, naMdighoSa vALA ghugharIo yukta jALIovALA, himavaMta giri upara utpanna thaelA vividha prakAranA tiniza jAtinA lAkaDAM upara suvarNa jaDela hatuM paiDAM upara majabUta lokhaMDanA paTTA caDAvela hatA. bahu majabUta temaja goLa AkAranA dhoMsarAvALA, uttama jAtinA ghoDAvALA, azva saMcAlana kriyAmAM vizeSa nipuNa evA sArathivALA, 32 toraNathI maMDita, kavaca ane TopAthI yukta dhanuSa, bANa, hathiyAra yuddhane yogya evA 108 ratho AgaLa kramathI cAlavA lAgyA. tyAra pachI talavAra, zakti bhAlA, tomara astra-vizeSa, zUla, lAkaDIo, biMdipAla-gophaNa ane dhanuSa e jenA hAthomAM che evA padAtisainya anukramathI cAlavA lAgyA. tyAra pachI kRNika rAjA jenuM vakSasthaLa hArothI vyApta, suracita ane prItipada hatuM, mukha kuMDaLothI ghutiyukta hatuM, mukuTathI mastaka suzobhita hatuM, manuSyomAM siMha samAna, manuSyonA svAmI manuSyomAM Indra, puruSomAM vRSabha rAjAonA nAyaka cakra vartInI samAna hatA, rAjatejathI adhika dedIpyamAna hatA te hAthI upara beThA tyAre karaMTa puSponI mALAothI yukta chatra dhAraNa karyuM ane temanA upara sapheda cAmara DhoLAvA Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 lAgyAM, tethI rAjA kuberanI samAna dekhAvA lAgyA. indranA jevI RddhinI kA2Ne vikhyAta kIrtivALA teo ghoDA, hAthI, 2tha ane zreSTha yoddhAothI yukta caturaMgiNI senAthI yukta thai jyAM pUrNabhadra ughAna hatuM te tarapha cAlyA. te rAjA samasta rAjya RddhithI sarvadyutithI, sarva senAthI, samasta parijanothI, sarva AdarathI, samasta aizvarya thI, sarva vastrAbharaNonI zobhAthI, sarva saMyama thI, sarva prakAranA puSpo, gaMdha, mALA, alaMkArothI, sarva prakAranA vAjiMtronA madhura dhvanithI tathA potAnI viziSTa RddhithI, mahAna dyutithI, mahAna senAthI, mahAna samudAyathI ane eka sAthe vAgatA aneka vAjiMtronA dhvanithI tathA zaMkha, paNava, paTaha, bherI, jhallarI, kharamukhI, huDukka, muraja, mRdaMga, temaja duMdubhinA nirdoSanI pratidhvanithI zobhatA caMpA nagarInI madhya-madhyamAM thainecAlyA. uvavAiyuM - (31) - [32] tyAra pachI te kUNika rAjAnA caMpAnagarInA madhyabhAgamAMthI nIkaLatI vakhate aneka dhanArthioe aneka kAmArthioe, lAbhArthioe hAMsI, majAka karanA rAoe,kApAlikoe,rAjakarathI pIDitoe, zaMkha vagADanArAoe, cakradhArIoe, kheDUtoe, zubhAzIrvAda denArAoe, vardhamAna-skaMdha para purUSone besADanArA oe, birudAvelI bolAvanArA -bhATa-cAraNa ane chAtragaNoe potapotAnI bhASAnusAra iSTa, suMdara, priya, manojJa, hdayAAdaka, manobhirAma temaja hdayaMgama vacano dvArA jaya, vijyAdi seMkaDo mAMgalika zabdothI sArI rIte abhinaMdana temaja stuti karatAM A prakAre kahevAnuM zarU karyuM. he nanda ! tamAro jaya ho, he bhadra ! tamAro jaya ho, jaya ho. tamAruM kalyANa thAva ! nahi jItAyelAne jIto, jItyA hoya temanuM pAlana karo. jItelA pradezamAM nivAsa karo. devomAM indranI jema, asuromAM camarendranI jema, nAgakumAromAM dharaNendranI jema, tArAomAM candranI jema, manuSyomAM bharatanI jema Apa ghaNA varaso sudhI, seMkaDo varaso sudhI-ghaNAM hajAra varaso sudhI doSarahita saparivAra, AnaMda tathA saMtoSapUrvaka akhaMDa Ayu bhogavo. iSTajanothI gherAyela, caMpAnagarInA tathA bIjA ghaNAM gAmonA Akara- nagaronA, kheTonA- karbaTonA droNamukhonA maMDaLonA pattanonA-AzramonA, nigamonA-saMnivezanA- Adhipatyane,-agresaratvane, svAmItvane, poSakatvane, nAyakatvane, senApationA AjJA pradatvarUpa adhikArane karAvatA ane pALatA thakA temaja sadA vyavadhAna rahita niraMtara nATaka, gIta temaja catura puruSo dvArA vagADavAmAM AvatA vAjiMtra, taMtrI- talatAla- taurthikabIjA vAjiMtronA samUha, ghana maMdagonA,zabdo dvArA AnaMdita thatAM vipula bhogopabhogone bhogavatA Apano samaya nirvighne vyatIta karo. tyAra pachI bhaMbhasAranA putra rAjA kUNika hajAro AMkho dvArA vAraMvAra jovAtA hatA, hajAro hRdaya dvArA vAraMvAra abhinaMdita thatA hatA. lokonA hajAro manoratharUpI mAlAo dvArA sparzatA hatA suMdara ane udAra vacanothI vAraMvAra stuta thatA, dehanI dIpti temaja divya saubhAgyAdika guNothI vAraMvA2 prArthita thatA, hajAro nara- nArI onI hajAro aMjalirUpa mALAo racAi hatI teno svIkAra karatAM atyaMta madhura svarathI te loko dvArA satkAra, sanmAnanuM anumodana karatAM caMpA nagarInI vaccenA mArgamAM thaI hajAro mahelonI hAra pasAra karatA te nIkaLyA. nIkaLIne jyAM pUrNabhadra Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-72 359 * udyAna hatuM tyAM AvyA. AvIne zramaNabhagavAna mahAvIrathI bahu dUra nahi tema bahu - samIpa nahi e rIte tIrthakaronA atizaya rUpa chatrAdine joyAM. joine AbhiSekya hasti-ratnane Ubho rakhAvyo. nIce utaryA. nIce utarIne pAMca rAjacihnono tyAga karyo. te A pramANe - talavAra, chatra, mukuTa, pagarakhA, cAmara. pachI jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA. AvatAM teoe pAMca prakAranA abhigamana - satkAra vizeSathI yukta thaIne prabhunI sanmukha pahoMcyA. pAMca abhigama A pramANe che- sacitta dravyono tyAga karavo, acitta dravyono tyAga na karavo, akhaMDa vastranuM uttarAsaMga karavuM, bhagavAna dekhAtA hAtha joDavA, manane ekAgra karavuM. A pAMca abhigamanathI yukta thaI bhagavAnane pradakSiNA karIne vaMdana, namaskAra karyo. upAsanA karI. trividha upAsanA A prakAre che- kAyAthI, vacanathI ane manathI. kAyika upAsanA A pramANe karI-hAtha, paga saMkucita karIne dharma sAMbhaLavAnI IcchA karavA lAgyA.vacanathI upAsanA A pramANe karI- Apa jema kaho cho he bhagavan! te temaja che. he bhagavan! e emaja che. he bhagavan! te satya che he bhagavan! te zaMkAthI rahita che. he bhagavan! ApanA vacana amane ISTa che, he bhagavanuM ! ApanA vacana amane abhISTa che. A pramANe anukULa AcaraNa karatAM temanI upAsanA karavA lAgyA. mAnasika upAsanA A pramANe karI-mahAvairAgyane utpanna karI tIvra dhamadhanurAgathI rakta banI upAsanA karavA lAgyA. [33] tyAra pachI te subhadrA pramukha devIo paNa antapuramAM snAna karIne yAvatu. kautuka tathA balikarmathI nivRtta thaIne, sarva alaMkArone dhAraNa karIne ane kubaDI dAsIothI, kirAtIothI- vaTalIo, barjaradezanI, bakuzadezanI, yunAna dezanI, paddha videzanI Isina dizanI, cArakinika dezanI, lAsaka dezanI, lakuzadezanI siMhala dezanI, draviDa dezanI, arabadezanI, pArasadezanI, pakaNadezanI, bahala dezanI, muruDa dezanI, A aneka dezanI dAsIo videzI veSabhUSAthI sajjita hatI. abhiprAya anurUpa ceSTAne, cittitane (manogata bhAvane), prArthitane abhilASAne jANavAmAM nipuNa hatI. potapotAnA dezanI rIta pramANe veSane dhAraNa karyo hato tathA bIjI dAsIonA samUhathI tathA varSadhara - kaMcukIothI tathA bIjA paNa prAmANika rakSakothI vIMTaLAyelI antaHpurathI nIkaLI, judA judA ratho je pahelAMthI taiyAra rAkhavAmAM AvyA hatA temaja baLadothI yukta hatAM temAM beThI. besIne pota potAnA parivAranI sAthe gherAIne badhI devIo caMpAnagarInI madhyamAMthI thaIne nIkaLI, nIkaLIne je tarapha pUrNabhadra caitya hatuM te tarapha AvI AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIranA tIrthaMkaronA atizaya svarUpa chatrA dine bahu dUra ke bahu najIka nahi e rIte joyA. joine potapotAnA ratho rokI dIdhA, yAnomAMthI nIce utarI, utarIne aneka kuzvAdika dAsIonA parivAra sahita jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvI. AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse javA mATe pAMca prakAranA abhiga mone dhAraNa karyA. vaMdana namaskAra karIne pachI kRNika rAjAne AgaLa karIne vinayapUrvaka hAtha joDIne bhagavAnanI sevA karavA lAgI. [34] tyAra pachI zramaNa bhagavAna bhagavAna mahAvIre bhaMbhasAra putra rAjA kaNikane tathA subhadrA pramukha rANIone tathA bahu moTI sabhAne, RSionI sabhAne, munionI sabhAne, yationI sabhAne, devonI sabhAne, aneka so saMkhyAvALI, seMka Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36o uvavAIN- (34) DonA samUhavALI, aneka zata samUha yukta parivAravALI sabhAne arihaMta prabhue dharmano upadeza ardhamAgadhI bhASAmAM Apyo. bhagavAna mahAvIra apratibaddha bala zALI, prazasta baLavAna, aparimita bala, vIrya, teja, mAhAbhya temaja kAMtithI yukta hatA. temano svara zaradakAlIna navIna meghanI garjanA jevo madhura temaja gaMbhIra hato. kauMca pakSInA jevo mITho temaja dudubhinA jevo hato. vakSasthaLa vistIrNa hovAthI vistAra pAmelA, kaMThamAM goLa rUpe sthita, mastakamAM, vyApta, vyakta, varNa padanI vikala tAthI rahita, sakalabhASAmaya, svara temaja mAlakoza nAmanA geyarAgathI yukta, sarva bhASAmAM pariNamavAnA svabhAvavALI vANIthI je eka yojana sudhI dUra jAya te ardha mAgadhI bhASA hatI. te bhASA dvArA samasta Arya. anAyane glAni vinA upadeza Apyo.-loka che. aloka che, A rIte jIva che. ajIva che. baMdha, mokSa, nirjarA che. arihaMta, cakravartI, baLadeva, vAsudeva che. naraka sthAna che, nArakI che. tiryaMcayoninA jIva che, mAtA che, pitA che. atIndriya padArthane jonAra RSio che. deva che. devaloka che. siddhi che. siddha che. parinivaNi che. saMtApothI rahita evo jIva che. prANAtipAta che. yAvat mithyA darzana che. prANAtipAtathI viramaNa che. yAvat mithyAdarzanazalyathI viramaNa che. ati nAti sArA kAryo sArA phaLane Ape che. kharAba kAryo kharAba phaLane Ape che. sArA kRtyothI puNya zubhAzubha kamathI baMdhAyela jIva duHkha prApta kare che, bhagavAne dharmano upadeza A pramANe Apyo. A pratyakSa nircanja pravacana satya che. anuttara che. kevaLajJAnI dvArA praNIta che. zuddha che. sarvadA paripUrNa che. nyAya anugata chezalyanuM chedana karavAmAM samartha che. siddhino mArga che, muktino mArga che, nivaNano mArga che, avitatha- avicchinna, sarva duHkhonA abhAvano mArga che, A mArganI ArAdha nAthI jIvo siddha thAya che, mukta thAya che. sarva duHkhono aMta kare che. yAvatuM mahAsaukhya, lAMbAkALa sudhI jemAM sthiti che evA anuttara vaimAnAdika devalokamAM utpana, thAya che. te deva tyAM mahaddhika yAvatu aneka sAgaropamanI sthiti vALA thAya che. temanuM vakSasthaLa hAramALAothI suzobhita rahe che vAvat prakAzita thAya che. IcchA pramANe gamana kare che athavA indra sAmAnikAdi bheda jyAM hoya te kalpa temAM utpanna thAya te kalpopaga bane che, gati kalyANakArI uttama hoya che, sthiti kalyANakArI che, bhaviSyamAM kalyANa prApta karanAra che. yAvatu asAdhAraNa rUpavALA hoya che. A cAra kAraNothI jIva narakane yogya karma kare che. te A pramANe-mahA AraMbha, mahAparigraha, paMcendriya jIvono vadha karavo, mAMsano AhAra karavo. A ja rIte cAra kAraNothI jIva tiryaMcagatimAM jAya che.-mAyAcAra karavo asatya bhASaNa karavuM, saraLa dayanI pAse koI catura puruSanI hAjarI haya to thoDA samaya mATe potAnI kapaTavRttine rokI rAkhavI. bIjAne ThagavA. manuSyagatimAM jIva cAra kAraNothI jAya che.-prakRtithI bhadra, prakRtithI vinIta, dayALu, matsara rahita cAra kAraNothI devagatimAM jAya che. sarAga saMyama, saMyamasaMyama, akAma nirjarA, bAlatapa. [3pa-39] jIva je prakAre narakomAM jAya che ane tyAM jevA nArakI thAya che temaja temane je vedanA hoya te batAvyuM tiryaMcagatimAM je zArIrika ane mAnasika duHkho hoya che te kahyuM. manuSyanuM jIvana anitya che, vyAdhi, jarA, maraNa ane vedanAnI temAM adhikatA Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-35 thI 39 31 che. devalokamAM devatA ne devasaMbaMdhI aneka Rddhi temaja devasukhanI prApti thAya che. A rIte naraka, tiryaMca, manuSya ane devagatinuM kathana karyuM tenI sAthe siddha, siddhakSetra, yajI vina kAyanuM kathana karyuM. jIva je prakAre karmothI baMdhAya che, je prakAre chUTe che tathA je prakAre saMkalezane pAme che ane apratibaddha thaI koIka samasta duHkhano aMta kare che te samajAvyuM. ArtadhyAnathI pIDAtA jIva duHkhasAgarane prApta kare che ane koI jIva vairAgyane prApta karI karmarAzino nAza kare che te kahyuM. [40] jIva rAgathI upArjita karmonA pApamaya phala prApta kare che ane karmono nAza karI siddha avasthA prApta karI sidghAlayamAM pahoMce che te kahyuM. te dharma be prakAre kahyo che. agAradharma ane aNagAradharma. aNagAradharma te jIva pAlana kare che je sarva prakAre muMDita thai gharano tyAga karI sAdhunI pravrajyAno svIkAra karIne aNagAra bane che. sarva prANAtipAtathI viramaNa, yAvat parigrahathI viramaNa ane rAtri bhojanathI viramaNa vratano svIkAra kare che. he AyuSyamAn ! A aNugAra sAmA yikanuM pratipAdana karyuM. A dharmane pALavAmAM upasthita nirprantha hoya ke nigranthI-hoya, jo tenuM pAlana karatAM hoya to te bhagavAnanI AjJAnA ArAdhaka che. AgAra dharma 12 prakAre kahyo che. te A pramANe pAMca aNuvrata, 3 guNavrata, 4 zikSAvrata. pAMca aNuvrata te A pramANe- sthUla prANAtipAtathI viramaNa thavuM. yAvat IcchAnuM pramANa karavuM. traNa guNavrata A pramANe che-anarthadaMDa viramaNa vrata, divrata, upabhogaparibhogaparimANa vrata. cAra zikSAvrata A pramANe che- sAmAyika, dezAvakAzika, pauSadhopavAsa, atithisaMvibhAga vrata. aMtamAM dhAraNa karAya ane je maraNathI najIka hoya tyAre kaSAya ane kAyAne kRza karI prIti pUrvaka jenI ArAdhanA karAya te saMlekhanA vrata. A prakAre he AyuSyamAn ! AgA2sAmAyikadharma kahyo che. A dharmanI zikSAmAM upasthita zrAvaka hoya ke zrAvikA hoya te bhagavAnanI AjJAnA ArAdhaka che. [41] tyAra pachI ativizAla manuSyonI sabhA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse dharmanI dezanA sAMbhaLIne, hRdayamAM dhAraNa karIne bahuja harSita temaja saMtuSTa thaI yAvat AnaMdita thaI pachI potapotAnA AsanathI uThI, uThIne zramaNa bhagavAna mahA vIrane traNavAra vaMdana namaskAra karyA. keTalAka mANaso muMDita thaine agAramAMthI aNa gAra thayA keTalAke gRhastha dharma svIkAryo. bAkInI pariSade zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana, namaskAra karIne kahyuM- he bhagavanta ! Ape nitha pravacana sArUM kahyuM. tenI sArI rIte prarUpaNA karI. sArI rIte padArthonA svarUpane prakaTa karyo. ziSyo sArI rIte samajI zake tema kahyuM, sArI rIte tattvanuM kathana karyuM. he bhagavan ! A nithi pravacana sarvotkRSTa che dharmano upadeza karatA samaye Ape upazama bhAvano upadeza Apyo. upazamanA upadeza samaye vivekano upadeza karyo che. vivekanuM kathana karatA prANAtipAtAdithI virakta thavAno upadeza Apyo che. viramaNano upadeza ApatA pAparUpa karmane nahi karavAno upadeza Apyo che. ApanAthI bhinna bIjA koI zramaNa ke brAhmaNa A prakAranA upadeza ApI zakatA nathI. to pachI AnAthI utkRSTa dharmano upadeza kema ApI zake ? A pramANe kahI pAchA pharyA. [42] tyAra pachI bhaMbhasAra putra kRNika rAjA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 uvavAIyaM (42) dharmane sAMbhaLIne, dhAraNa karIne harSita thayo, saMtuSTa thayo yAvatu AnaMdita thayo. svasthA nethI uThyo. uThIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne A pramANe kahyuM- he bhagavatta ! A nigraMtha pravacana sarvotkRSTa che yA tenAthI utkRSTa bIjuM zuM hoya zake ? A pramANe kathana karI pAchA gayA. [43] tyAra pachI subhadrA pramukha devIo paNa zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse dharmazravaNa karIne avadhAraNa karIne harSita thaI, saMtuSTa thaI, yAvatuM AnaMdita dayavALI thaI potAnA sthAnethI uThI, uThIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNavAra vaMdana, namaskAra karIne yAvatu pAchA gayA [44] te kALa ane te samayamAM zramaNa bhagavAna mahAvIranA sauthI moTA ziSya gautama gotrI, samacaturastra saMsthAna saMpana, sAta hAthanI avagAhanAvALA, vaja8SabhanArAca saMhananadhArI, zuddha suvarNanI kasa para ghaselI rekhA jevA tathA kamaLanI kesara jevA gauravaraNI IndrabhUtinAmanAanegAra hatA.te ugra tapasvI hatA.temanuM tapa agni jevuM jAjvalyamAna hatuM. vidhipUrvaka tapa karatA hatA. ghora tapasvI hatA. ghoragaNavALA hatA ghora brahmacaryavAsI hatA, zarIranA saMskArone choDI dIdhA hatA. vipula tejo lezyAne saMkSipta karIne rAkhI hatI. AvA gautama gaNadhara zramaNa bhagavAna mahAvIrathI bahu dUra ke bahu najIka nahi e rIte ghuMTaNo uMcA karIne ane zira namAvIne dhyAna rUpI koSThamAM birAjamAna hatA. saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM vicaratA hatA. tyAra pachI te bhagavAna gautama ke jenA cittamAM tattvano nirNaya karavAnI IcchA thaI che, saMzaya utpanna thayo che, bhagavAna mArA saMzayano uttara na jANe kevIrIte Apaze? evI jenI utkaMThA thaI che, evA gautama svAmI utthAna zaktithI potAnA sthAnathI uThyA. uThIne jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA. AvIne vaMdana, namaskAra karyA. prabhunI sAme na bahu dUra ke na bahu najIka e rIte sAMbhaLavAnI IcchAthI beThA. pachI vinayathI hAtha joDI paryApAsanA karatAM A pramANe bolyA. he bhagavAna ! je jIva asaMyamI, avirati, vartamAna tathA bhaviSyanA pApakarmonA dvArane pratyAkhyAnathI aTakAvela nathI, kriyAthI je yukta che, asaMvRta, ekAMta AtmAne dukhI karanAra, ekAMta mithyAvRSTi, mithyAtvanI nidrAmAM sUtela jIva pApakarmano baMdha kare ke nahi? bhagavAne kahyuM - hA gautama! te baMdha kare che. he bhagavan! asaMyamI yAvatu ekAMta. supta jIva mohanIya karmano baMdha kare che? hA gautama! baMdha kare che. he bhagavanta ! mohanIya karmano anubhava karanAra jIva zuM mohanIya karmano baMdha kare che ? athavA vedanIya karmano baMdha kare che? he gautama ! mohanIya karmano paNa baMdha kare che ane vedanIya karmano paNa baMdha kare che. kevaLa sUkSma saMparAya guNasthAnamAM carama mohanIya karmanuM vedana karatA samaye vedanIya karmane ja bAMdhe che paraMtu mohanIya karmane bAMdhatA nathI. he bhagavanta ! asaMyamI yAvatuM ekAMta supta mithyAdraSTi trasa jIvonI hiMsAmAM rata rahenArA jIva kAla samaye kALa karIne zuM nArakIomAM utpanna thAya che? hA gautama! utpanna thAya che. he bhagavanta ! asaMyamI, avirati, pApakarmone jeNe pratyAkhyAnathI aTakAvyA nathI evo jIva A manuSyalokamAMthI marIne paralokamAM devabhavamAM jAya che?hA gautama! keTalAMka jIva devalokamAM utpanna thAya che. keTalAMka jIva devalokamAM utpanna thatA nathI. he Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-44 363 * bhagavanta ! Apa kyA kAraNathI ema kaho cho he gautama ! je jIva gAma, khANa, nagara, yAvatuM sannivezamAM akAma-icchA vinA tarasane sahavAthI, anicchAe sudhA, ani cchAe brahmacaryapAlana, anicchAe snAnatyAga, ThaMDI, tApa, haMsa, maga, pasI no, mela, uparano mela, kAdavane dUra nahi karavAthI te paritApane thoDA vakhata mATe sahana kare athavA lAMbA kALa sudhI sahana kare ane potAnA AtmAne kalezita kare che te kalezane pAmIne kALa mAse kALa karIne koI eka vyaMtara devanA devalokamAM devarUpe utpanna thAya che. tyAM tenI gati, tenI sthiti, temaja utpAta thAya che. he bhagavanta ! te devonI keTalA kALanI sthiti hoya che ? he gautama! daza hajAra varSanI he prabhu ! tyAM te devonAM parivArAdi Rddhio, zArIrika kAMti, yaza, baLa, vIrya, puruSAkAra, parAkrama A badhuM hoya ke nahi? hA, che bhagavanta ! te devo paralokanA ArAdhaka che ke nahi? A artha samartha nathI je A jIva gAma, Akara, yAvatuM sannivezamAM manuSya payayimAM utpanna thAya che ane pachI hAthabeDI, pagabeDI, haDabaDI, jelamAM pUrI devAmAM Ave, hAtha kApI nAMkha vAmAM Ave, paga chedavAmAM Ave, kAna chedI nAkhe, nAka chedI nakhAya hoTha chedAya, jIbha chedAya, zira chedAya, mukha chedAya, peTano bhAga chedAya, DAbA kaMdhAthI laIne jamaNI bagalanA nIcenA bhAga sahita mastaka chedI nakhAya, dRya kADhI levAya, AMkho kADhI nakhAya, aMDakoSa kADhI nakhAya, gardana toDI nakhAya, cokhAnI jema kaNa-kaNa karIne khAya, zarIramAMthI mAMsa kApI kApIne khavaDAvAya, doraDAthI bAMdhI kUvAmAM laTakAvavAmAM Ave, jhADanI DALIe bAMdhI laTakAvavAmAM Ave, caMdananI jema ghasI nAkhavAmAM Ave, dahIMnI jema maMthana karavAmAM Ave be phADA karavAmAM Ave, yaMtramAM pIlavAmAM Ave, zULI para caDAvI devAmAM Ave zULathI phADavAmAM Ave, kSAramAM nAkhI devAmAM Ave, vadhasthAnamAM rakhAya, liMga kApI nakhAya athavA siMhanI pUMchaDI sAthe bAMdhI ghasaDavAmAM Ave, dAvAgnimAM bALI nakhAya, kAdavamAM nAkhI devAya, kAdavamAM kheMcADI devAmAM Ave, saMyamathI bhraSTa thatAM mRtyu pAme. indriyanA vazavartI thaI prANa no tyAga kare, nidAna karI mRtyu pAme, zalya rAkhI mRtyu pAme, pahADa uparathI paDI, jhADa parathI paDI, marU sthalamAM paDI, parvata parathI kUdI, vRkSa uparathI jhaMpApAta karI, marUsthalamAM rasto bhUlI javAthI, jalamAM DUbI, agnimAM pravezI, viSabhakSaNathI, zastronA ghAtathI, vRkSo para laTakI, viSabhakSaNathI, zastronA ghAtathI, vRkSo para laTakI, gIdhAdi dvArA khavAyela hAthInA hADapiMjaramAM pravezI mRtyu pAme, jaMgalamAM maraNa pAme, dubhikSathI mRtyu pAme ane A mRtyu samaye jenA pariNAma saMkilaSTa na hoya evo jIva koI eka vyaMtara devalokamAM devapaNe utpanna thAya che. tyAM tenI gati, tenI sthiti, temano upapAta. kahevAmAM Avyo che. he bhagavaMta! tyAM te jIvonI sthiti keTalA kALanI che? he gautama ! te jIvonI sthiti 12 hajAra varSanI che. he bhagavaMta! tyAM te devomAM Rddhi, ti, kIrti, baLa, vIrya. temaja parAkrama che ke nahi? hA che. he bhagavaMta! A deva paralokanA ArAdhaka hoya che ke nahi? he gautama! te artha samarthanathI. je jIva gAma, Akara yAvat sannivezamAM manuSya thAya che je prakRtithI bhadra hoya, svabhAvathI upazAMta hoya, svabhAvathI ja jenA krodha, mAna, mAyA, lobha pAtaLA che, mRdu ane mArkavatAthI je yukta che, gurunI AjJA anusAra vartanAra che, atyaMta vinIta che, Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. uvavAiyaM (44) mAtA pitAnI je sevA kare che, mAtApitAnA vacanonuM je ullaMghana karatA nathI, alpa icchA yukta che, alpAraMbhI, evA jIvo ghaNAM varSo sudhI AyuSyanuM pAlana kare che. kAlamAse kola karIne koI eka vyaMtara devalokamAM devarUpe utpanna thAya che. bAkInI sarva vigata upara pramANe samajavI. vizeSatA e che ke tyAM temanI sthiti 14 hajAra varSanI hoya che. je jIva gAma, AkarAdi yAvatu saMnivezamAM strIpaNe utpanna thAya che. temAM koI aMtaHpuranI rANIo hoya che. jenA pati pravAsamAM gayA che tevI hoya, vidhavA hoya, tyakatA hoya, mAtA pitAthI bhAIthI pitAnA vaMzajo sAsarA pakSanA loko dvArA rakSita hoya, nakha, keza, temaja bagalanA vALa vadhI gayA che tevI strI, koI evI che ke jeNe dhUpa, puSpa, gaMdha, mAlArUpa alaMkArono tyAga karyo che. snAna na karavAthI pasInAthI yukta hoya, melayukta hoya, kAdavathI kaleza pAmela hoya, dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, goLa, mIThuM, madha, madha, mAMsa varjita AhAra kare, alpa icchAvAnuM hoya, alpAraMbhI, alpapari grahI, alpaAraMbha, parigrahathI potAnI AjIvikA calAve, anicchAe brahmacaryanuM pAlana karatI, patine zaiyAnuM ullaMghana nahi karanAra AvI strIo A prakAranI pravRtti karatA ghaNAM varSonuM Ayu bhogave che. bAkInuM uparanI jema yAvatuM kola karIne 64 hajAra varSanI sthitivALA vyaMtara deva bane che. je jIva gAma, Akara yAvatuM nivezamAM manuSya thAya che. jevA ke-koI be dravya koI traNa dravya, sAta dravya, 11 dravyane dhAraNa kare, koI baLadane AgaLa karI kIDA batAvI jIvana nirvAha kare, koI govatI hoya, koI gRhasthadharmI hoya. koI dharmaciMtaka, vaiyika, akriyAvAdI hoya, vRddha zrAvaka brAhmaNa hoya teone A nava vigaya khAvA yogya nathI hotA. te A pramANe-dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, goza, madha, madha, mAMsa. eka sarasa vanA telano tyAga hoto nathI. A manuSyo alpa icchAvALA hoya, bAkI pUrvavat te 84 hajAra varSanI sthitivALA vyaMtara deva thAya che. je A jIvo ke je gaMgAnA taTa para vasanAra vAnaprastha tApaso hoya che jevA keagnihotraka, vastradhAraka, bhUmi para zaiyyA karanAra, yajJakAraka, zrAddha karanAra, thALImAM bhojana karanAra, kuMDikAdhArI, phalojI, pANInI upara tarI snAna karanAra, mATI AdithI aMgane ghasI snAna karanAra, gaMgAnA dakSiNa taTa para vasanAra, gaMgAnA uttara taTa para vasanAra, zaMkha vagADI bhojana karanAra, kAMThA upara besI avAja karI bhojana karanAra, mRganuM mAMsa khAnAra, hAthIne mArI tenAM mAMsanuM bhojana karanAra, DaDAne UMco karI pharanArA, dizAomAM pANI chAMTanArA, vRkSanI chAla paheranArA, bhoMyarAmAM rahe nArA, jalamAM UbhA rahenArA, vRkSanI nIce vasanArA, mAtra pANIno AhAra karanArA, vAyubhakSI, sevALabhakSI, mULabhakSI, kaMdabhakSI, tvaka-chAlano AhAra karanArA, pAnano AhAra karanArA, puSpono AhAra karanArA, bIjano AhAra karanArA, kaMda, mULa, chAla, pAna, puSpa, phaLa je potAnI meLe nIce paDelA che teno AhAra karanArA, jalano abhiSeka karavAthI jenAM zarIra kaThaNa thaI gayA che tevA, AtApanathI paMcAgni tapathI tapathI aMgArA samAna temaja pAtramAM bhujela caNAdinI samAna jenA zarIra thaI gayA che evA tApaso ghaNAM varSo sudhI vAmanaprastha tApasanI paryAyanuM pAlana karatAM karatAM kAla mAse kAla karIne utkRSTathI jyotiSI devomAM devapaNe utpanna thAya che. tyAM temanI sthiti 1 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-44 hajAra varSa adhika eka palyopamanI hoya che. he bhagavan! te ArAdhaka hoya che ke nahi? A artha samartha nathI te gAma yAvat sanivezamAM pravrajita zramaNa thAya che jevA ke - hAsyAkAraka, kuceSTA karanAra, vAcALa, gItayukta kIDAne vadhAre pasaMda karanAra, nRtya karavAnA svabhAvavALA. A sarva A prakAre AcaraNa karatAM ghaNAM ghaNAM varSo sudhI zramaNa payayane pALe che. te pALIne te sthAnanI AlocanA karyA vinA kAla mAse kAla karIne utkRSTa saudharma kalpamAM hAsyakrIDA kAraka deva che temAM devarUpe utpanna thAya che. tyAM temanI gati Adi pUrvavatu che. sthiti 1 lAkha varSa adhika eka palyopamanI hoya che. teo paralokanA ArAdhaka nathI. je gAma yAvatuM nivezamAM parivrAjaka rahe che. jevA ke-sAMkhya, yoganuM pAlana karanArA, kapila-nirIzvara sAMkhyAvAdI, bhArgava, haMsa, paramahaMsa, bahUdaka, kuTIcara, kRSNa athavA nArAyaNanA bhakta. temAM ATha e brAhmaNa jAtinA parivrAjaka thAya che. [5-48] karNa, karakaMDa, aMbaDa, pArAsara, kRSNa, dvaipAyana, devagupta temaja nArada. A ATha kSatriya jAtinA pavriAjaka hoya che, te A pramANe-zIlaghI, zazIdhara, nagnaka, bhagnaka, videha, rAjA, rAma tathA bala. te parivrAjako Rgvada, yajurveda, sAmaveda, atharva veda, itihAsa, nighaMTu A cha zAstronAM tathA temaja bIjA jeTalAM aMga ane upAMga che. temanAM rahasya sahita yAda karAvanArA, jANanArA, dhAraNAvALA, cha aMganA jJAtA, kavipazAstranA jJAtA, gaNita, zikSA svarUpane nirUpaNa karanAra zAstramAM, kalpamAM, vyAkaraNamAM, chaMdazAstramAM, niruktazAstramAM, jyotiSazAstramAM ane bIjA aneka brAhmaNa zAstromAM teo pAraMgata hoya che. A parivrAjaka dAnadharma zaucadharma tIrtha abhiSekanI prarUpaNA karatA samajAvatA yuktipUrvaka prarUpaNA karatA vicaratA rahe che. teo kahe che ke je kAMI apavitra che te pANIthI athavA mATIthI dhovAmAM Ave to pavitra thaI jAya che. A pramANe ApaNe cokhA chIe ane ApaNA AcAra vicAra paNa pavitra che. AtmAne pavitra karIne vina vinA ame svargamAM jazuM. A parivrAjakone ATalI vAto kalpatI nathI. teone kUvAmAM, taLAvamAM, nadImAM, vAvamAM, puSkariNImAM, dIrghikAmAM, guMjAlikA mAM sarovaramAM samudra mAM praveza karavAno niSedha che. evI ja rIte gADuM yAvatu nAnI zibikAmAM caDhI javAno niSedha che. te parivrAja kone ghoDA, hAthI, UMTa, baLada, bheMsa, temaja gardabha upara savAra thaI javAno niSedha che. te parivrAjakone nATaka jovA yAvatuM mAgadhanA khela, tamAsA jovA kahyuM nahIM. lIlI vanaspatino sparza karavo, saMgharSaNa karavuM, ghasavI, avarodha karavo, UMcI karavI, maraDavI, kahyuM nahi. strIkathA, bhaktakathA, dezakathA, rAjakathA, corakathA, janapadakathA, karavI parivrAjakone kalpatI nathI. lokhaMDanuM pAtra, kAMsAnuM pAtra, jasatanuM pAtra, sIsAnuM pAtra, cAMdInuM pAtra, suvarNanuM pAtra, tathA bIjA anya bahumUlya pAtra rAkhavA te parivA jakone kalpatA nathI. tuMbaDAnA, kASThanA ane mATInA pAtra ja rAkhavA kahyuM che. lokhaMDanA baMdhavALA yAvatu bahumUlya dhAtunA baMdhanathI yukta pAtra rAkhavA kahyuM nahi. te parivrAja kone aneka prakAranA raMgathI raMgAelAM vastro dhAraNa karavA kahyuM nahi mAtra gera raMgathI raMgela vastro kahyuM. te parivrAjakone hAra, adhahAra, ekAvali, muktAvali, kanakAvali, ratnAvali, muravI, kaMThamuravI, prAlaMba, traNasarano hAra, kaTisUtra, daza mudrikAo, kaTaka, Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 uvavAIyuM - (48) bAjubaMdha, aMgada, keyUra, kuMDala, mukuTa, caDAmaNi paheravuM kahyuM nahi. te parivrAjakone guMthI ne banAvela, veSTita, saMcA para pUrIne banAvelI, temaja A cAra prakAranI mALA dhAraNa karavI kahyuM nahi. phakta puSpanuM eka karNaphUla kalpanIya che. te parivrAjakone agara, caMdana, kaMkuthI gAtra para lepa karavo kalpa nahi. eka mAtra gaMgAnI mATIno lepa karavo kahe che. te parivrAjakone magadha dezamAM pracalita prastha pramANa mAtra jala grahaNa karavuM kahyuM che. te jaLa vahetuM joIe. te jala svaccha hoya, dhULa-kAdavathI rahita hoya, ati nirmaLa hoya to te grAhya che. te paNa dAtA dvArA apAeluM grahaNa kare te jala paNa kevaLa pIvAnA upayogamAM ja le paNa te pavriAjakone magadhadezIya ADhaka pramANa jala ja hAtha, paga, bhojanapAtra, camacA dhovA mATe grAhya che. te paNa vahetuM hovuM joie. vahetuM na hoya te grAhya nathI thAvat adatta grAhya nathI. A jala pIvA tathA snAna mATe upayogamAM na levAya. te parivrAjako A prakAranA AcAranuM pAlana karatAM ghaNAM varSoe ja paryAyamAM vyatIta karI kAlamAse kALa karIne vadhAremAM vadhAre brahmaloka nAmanA devalokamAM deva paryAye utpanna thAya che. tyAM temanI gati temaja sthiti 10 sAgaropamanI che. teo ArAdhaka nathI. [49] te kALa ane te samayamAM aMbA nAmanA parivrAjakanA 700 ziSyo grISma kALamAM jeTha mAsamAM gaMgA nadInA baMne taTa upara thaine kAMDilyapura nagarathI purimatAla nagarI tarapha javA mATe nIkaLyA. tyAra pachI te parivrAjako cAlatAM cAlatAM eka aTavI mAM AvyA je gAmathI bahu dUra hatI. tyAM manuSyonuM AvAgamana na hatuM, lAMbA mArga vALI hatI athavA tenA rastA bahu vikaTa hatA. teo thoDuM cAlyA tyAM temanI pAse pahelAnuM je pANI hatuM te pItAM pItAM purUM thaI gayuM. pachI te parivrAjako ke jemanI pAse pANI samApta thaI gayuM hatuM teo tarasathI atyaMta vyAkula thaI gayA. pANIne ApanArA dAtA jovAmAM nahi AvavAthI paraspara eka bIjAne bolAvavA lAgyA. bolAvIne A pramANe kahyuM he devAnupriyo ! e vAta barAbara che ke ApaNe A agamya yAvatu vikaTa aTavIno thoDo mArga kApyo tyAM ApaNI pAse je pANI hatuM te samApta thaI gayuM. have he devAnupriyo ! ApaNe A agamya kAvat vikaTa aTavImAM pANInA dAtAnI sarva prakAre sarva bAju gaveSaNA karIe. zodha karatAM koI dAtA na maLyo tyAre bIjIvAra paraspara eka bIjAne bolAvIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyo ! ApaNane adatta jala grahaNa karavuM kahyuM nahIM, anumodanA ApavI kahyuM nahi kAraNake ema karavAthI ApaNI tapazcayano lopa thaI jAya. mATe he devAnupriyo! ApaNe trideDa, kamaMDalu, rUdrAkSanI mALA, karoTikA- besavAnA pATalA, tripAi, aMkuzikA, kezarikA- tAMbAnI mudrikA, hAthamAM dhAraNa karavAnI rUdrAkSamALA, chatra, joDA, kASThanI pAdukA temaja gerU raMgathI raMgelA vastro A sarvane eka sthAnamAM rAkhIne mahAnadI gaMgAmAM avagAhana karIne tenI retI upara saMthArA bichAvIe tenA upara bhaktapAnanA pratyAkhyAnanA karIne pAdapopagamana saMthAro karIne, maraNanI icchAthI rahita thaIne, saMlekhanA pUrvaka mRtyune svIkArIe. A pramANe kahIne eka bIjAe te vAtano svIkAra karyo. svIkAra karyA pachI tridaMDa yAvatuM. sarva vastuo eka sthAnamAM tyAgI dIdhI. tyAgIne mahAnadI gaMgAmAM praveza karyo. Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . tra-49 37 praveza karIne retIno saMthArA bichAvyo.pUrvadizA tarapha mukha rAkhI pathaMka AsanathI beThA. baMne hAtha joDI mastaka upara rAkhI A pramANe kahevA lAgyA muktine prApta thayelA zrI araMhata prabhune namaskAra ho. zramaNa bhagavAna mahAvIra ke je mukti prApta karavAnI kAmanAvALA che temane namaskAra ho. dharmanA upadezaka dharma cArya evA amArA guru ambaDa parivrAjakane namaskAra ho. pahelA ame ambaDaparivrAjaka pAse sthUla prANAtipAtanuM yAvajIvana pratyAkhyAna karyuM che.yAvat sthUla pari grahano paNa yAvajIvana tyAga karyo che. have A samaye ame badhA zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse sarva prANAtipAtanA jIvana paryaMta pratyAkhyAna karIe chIe. yAvat sarva parigrahanA jIvana paryaMta pratyAkhyAna karIe chIe. samasta krodha, yAvat mithyA darzana zalya temaja akaraNIya yoganA jIvana paryaMta pratyAkhyAna karIe chIe. samasta azana-anna, pAna-pANI, khAdya svAdha-cAre prakAranAM AhAranA yAvajIvana pratyA khyAna karIe chIe. je A zarIra ke je iSTa, suMdara, priya, manojJa, atyaMta priya, sthiratA yukta, atizaya prItinuM sthAna, saMmata-zArIrika kAryo mATe saMmata, bahumata-ghaNAMonI vacce iSTa, anumata premanA sthAna bhUta, ratnanA karaMDIyA samAna che tene ThaMDI na lAge, garamI na lAge, bhUkha na lAge, tarasa na lAge, sarpa DaMza na Ape, cora upadrava na kare, DAMsa macchara na karaDe, vAta, pitta, kapha saMbaMdhI sannipAtAdi vividha prakAranA rogo, AtaMka -prANaharaNa karanAra roga, parISaha, upasarga sparza na kare A prakAre pAlana karyuM che tene chellA ucchvAsa nizvAsa sudhI choDuM chuM. AvI rIte karIne saMlekhanAmAM- kaSAya ane zarIra ne kRza karIne prIti pUrvaka te badhA bhakta temaja pAnanA pratyAkhyAna karIne pAdapopagamana saMthAro kare che. maraNanI icchA nahIM karatAM temAM sthira thayA. ati cAronI AlocanA karI pachI tenAthI nivRtta thayA. samAdhi prApta karIne kAla mAse kAla karIne brahmaloka nAmanA devalokamAM deva paryAye utpanna thayA. tyAM temanI gati, sthiti 10 sAgaropamanI che. teo paralokanA ArAdhaka che. [50] he bhagavan ! ghaNA loko paraspara A pramANe kahe che, A pramANe jaNAve che, A pramANe prarUpita kare che ke- ambaDa parivrAjaka kaMpilapura nagaramAM so gharamAM AhAra kare che, so gharomAM nivAsa kare che. to hai pUjya ! A vAta kevI che ? he gautama ! te vAta sAcI che. he gautama ! huM paNa te ja vAta kahuM chuM. yAvat prarUpita karuM chuM ke he pUjya ! Apa e kyA hetuthI kaho cho ? ke he gautama ! te prakRtithI bhadra che yAvat vinIta che. niraMtara chaThTha, chaThThanI tapazcaryA kare che temaja hAthane uMcA karIne sUryanI sanmukha AtApanA yogya bhUmimAM AtApanA le che. aMbaDa parivrAjakane zubha pariNAmathI, prazasta adhyavasA yathI, prazasta lezyAthI, vizeSa zuddhithI, koi eka samaye tadAvaraNIya karmanA kSayopazamathI ihA -avAyarUpa jJAna, nizcaya, karavAthI vIryalabdhi, vaikriyalabdhi tathA avidha jJAnalabdhi utpanna thai. tyAra pachI te ambaDa parivrAjaka utpanna thayela vIryalabdhi, vaikriyalabdhi ane avadhilabdhithI lokone Azcarya pamADavA kaMpilapuranagaramAM so gharomAM yAvat vizrAma kare che. he pUjya ! aMbaDa parivrAjaka ApanI pAse muMDita thai AgAramAMthI aNagAra avasthAne dhAraNa karavA samartha che ke nahi ? he gautama ! A artha samartha nathI. aMbaDa parivrAjaka zramaNopAsaka thaine jIva, Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 uvAiyaM (50). ajIvAdino jJAtA thaI potAnA AtmAne bhAvita karato vicare che. vizeSa to e che ke jevo sphaTika rAzisamAM nirmalA che tethI teo mATe darekanA dvAra haMmeza khullA rahe che. temaja vizvAsapAtra hovAthI aMtaHpuramAM paNa roka Toka vinA praveza karI zake che. AvA che te aMbaDa parivrAjaka. A ambaDa parivrAjake sthUla prANAtipAtano yAvatuM bhUla parigrahano paNa mAvajIvana tyAga karyo che. paraMtu maithunano sarvathA yAvajIvana tyAga karyo che. aMbaDa parivrAjakane vihAra karatAM mArgamAM akasmAtu gADAnuM paiDuM DUbe eTaluM pANI utaravuM kahyuM nahi. paraMtu bIjo mArga na ja hoya to jaI zake che. A ambaDa parivrAjakane gADAdimAM besavuM kalpatuM nathI. mAtra tene gaMgAnI mATIno lepa kalpe che. ambaDa parivrAjakane AdhArmi, audezika, mizrajAta, adhyavapUrita-pUtikarma dvItakatA prAmiya- anisRSTa-abhyata- sthApita - racita kAntArabhakta- durbhikSabhakta- prAhuNaka bhakta-kalpato nathI temaja pIvuM paNa kalpatuM nathI. ambaDa parivrAjakane mULa kaMda yAvat bIja vastuonuM bhojana karavuM ke pIvuM kalpatuM nathI. ambaDa pavriAjakane cAreya prakAranA anarthadaMDono mAvajIvana tyAga hoya che. te A pramANe-apadhyAnAcarita, pramAdacarita, hiMsApradAna- temaja pApakarmono upadeza Apavo. ambaDa parivrAjakane magadhadeza prasiddha ardha ADhaka pramANa jaLa grahaNa karavuM kahyuM che te vahetuM hovuM joIe. te paNa kacarAthI rahita nirmaLa yAvatu gaLela hovuM joie. te paNa koie ApyuM hoya to kalpa ApyA vinAnuM kalpatuM nathI. A pANI hAtha, paga, bhojana pAtra, camacA dhovA mATe tathA pIvA mATe kahyuM che paNa snAna mATe nahi. A aMbaDa parivrAjakane magadhadeza prasiddha ADhaka pramANa jala grahaNa karavuM kahyuM che. te paNa vahetuM yAvatuM ApeluM na hoya te kahyuM nahi. A jala snAna mATe kahyuM che paraMtu hAtha, paga, bhojana, pAtra, camacA dhovA mATe kahyuM nahi. temaja pIvAmAM paNa kahyuM nahi. ambaDane bIjA yUthavALA-tIrthaMkarasaMghanI apekSA zAkya bhikSuonA saMgha, anya yUthanA deva, ahaMta prabhu sivAya bIjA deva, anya yUtha dvArA grahaNa karAyela caitya ne vaMdana karavA, namaskAra karavA yAvatu paryApAsanA karavI kalpatI nathI. arihaMta caitya namaskArAdi yogya che. bIjA nahi. he pUjya! ambaDa parivrAjaka kAla mAse kALa karIne jyAM jaze? kyAM utpanna thaze? he gautama ! ambaDa parivrAjaka ane prakAranA zIlavrata, guNavrata, viramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsathI potAnA AtmAne bhAvita karatAM aneka varSo sudhI zramaNopAsakanA payayanuM pAlana karaze. pAlana karIne eka mAsanI saMlekhanA karI sATha bhaktanuM anazana chedana karIne pApakarmonI AlocanA tathA pratikramaNa karIne samAdhine prApta karaze. kAla mAse kola karIne brahmaloka nAmanA devalokamAM utpana thaze. tyAM aMbaDa devanI 10 sAgaropamanI sthiti thaze. he pUjya! te aMbaDadeva devalokathI Ayuno kSaya, bhavano kSaya, sthitino kSaya thavA para tyAMthI avIne pachI kyAM jaze? kyAM utpanna thaze? he gautama ! mahAvideha kSetramAM je samRddha kuLa che je vizALa ane vipula bhavanonA adhipati che, jenI pAse aneka prakAranA zayana, Asana, vAhana che, ghaNAM dhananA svAmI che, suvarNacAMdI che. AdAna-pradAnanuM kArya thAya che. ghaNAM pramANamAM bhojana banAvI yAcAkadine ApavAmAM Ave che, aneka dAsI, dAsa, gAya, bheMsa, gheTAMothI bharapura che ane je koIthI parAbhava pAmatA nathI Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-50 369 evA kuLamAM aMbA deva puruSarUpe utpanna thaze. garbhamAM nava mAsa ane sADA sAta divasa-rAta vItyA pachI sukomaLa hAtha, pagavALo vAvatu caMdramA jevo saumya AkAravALo, suMdara, priyadarzanI suMdara rUpayukta putra utpanna thaze. A bALakanA mAtApitA temanI sthiti anusAra pahelA divase putrajanma mahotsava manAvaze. bIje divase caMdra-sUrya darzana karAvaze. chaThThA divase jAgaraNa karaze. agyAramA divase janma azuci samApta thaI gayA pachI bAramo divasa thatAM mAtApitA tenA guNa anusAra sArthaka nAma rAkhaze amAro A bALaka garbhamAM Avyo tyArathI amArI dharmamAM draDha zraddhA thaI che tethI amArA A bALakanuM nAma draDhapratijJa ho. ATha varSathI kaMIka adhika umarano jANaze tyAre tene zubhatithi, zubhakaraNa, zubhadivasa, zubha nakSatra temaja zubha muhUrtamAM kalAcAryanI pAse laI jaze. tyAra pachI te kalAcArya te draDhapratijJakumArane lekhanAdithI laIne pakSInA zabdAdi jANavAnI 72 kaLAo, jemAM gaNitanI pradhAnatA che te sUtra rUpe, artha rUpe, tathA prayoga thI prApta karAvaze, zIkhavADaze. te kaLAo A pramANe che- lekha lakhavAnI, gaNitanI, rUpanI, nRtyanI, gAvAnI, viNAdi vagADavAnI, svaronI, mRdaMga vagADavAnI, samatAla nI, jugAra ramavAnI, loko sAthe prativAda karavAnI, pAsA pheMkavAnI, copATa ramavAnI, Azukavi thavAnI, mATImAMthI aneka pAtro banAvavAnI, annavidhi, pIvAnA padArthanI vidhi, AbharaNa banAvavAnI vidhi, prahelikAnI vidhi, mAgadhI bhASAmAM kavitA banAvavAnI, saMskRta sivAyanI bhASAmAM gAthA banAvavAnI, gItikA chaMdamAM kAvya banAvavAnI, zloka, cAMdI banAvavAnI, suvarNa nimaNanI, gaMdha dravyanI, cUrNa banAva vAnI, yuvatInA rUpanI zobhA vadhAravAnI, strIlakSaNa puraSalakSaNa, azvalakSaNa, gaja lakSaNa, gAyanA lakSaNa, kukaDAnA lakSaNa jANavAnI, cakraratnanA guNa, doSa jANavAnI chatranA lakSaNa, DhAlanA lakSaNa, deDanA lakSaNa, talavAranA lakSaNa, maNinA lakSaNa, kAkaNI ratnanA lakSaNa jANavAnI, vAstu zAstranI senA parimANa jANavAnI, nagaranuM parimANa jANavAnI, jyotizcaka, IrAniSTa phaLa janaka zAMti.kamadi kriyA, sainyanI racanA, yUhanI racanA, cakravhanI, garUDayUhanI, zakaTayUhanI racanAnI kaLA saMgrAmanI, malla yuddha khaDaga yuddha, muSTi yuddha, bAhuyuddha, latA yuddha, iSazAstranI, charA yuddha, dhanurvedanI, rajata siddhinI suvarNa siddhinI, dorAthI ramavAnI, doraDA para ramavAnI vizeSa ramavAnI, patra kApavAnI, kaTanI sajIva karaNa nirjIva karavAnI, pakSIonA zabda samajavAnI. A 72 kaLAo puruSanI che. kaLAo prApta karAvaze, tyAre pachI draDhapratijJa kumAranA mAtApitA te kalAcAryane vipula azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, gaMdha, mAlA tathA alaMkAro ApI satkAra karaze. sanmAna karIne vipula rUpamAM jIvikAne yogya prItidAna Apaze. ApIne temanuM visarjana karaze. tyArapachI draDhapratiza kumAra 7ra kaLAomAM paMDita temaja tenA supta nava aMgo jAgRta thazeaDhAra dezanI bhASAno jJAtA thaze. gItamAM, gAMdharvavidyAmAM, nRtyakALamAM kuzaLa thaze. azvayodhIgayodhI, rathayodhI, bAhuyodhI thaze. atizUravIra tathA vikrALa rAtri mAM paNa AvavA javAmAM bhaya vagarano thaze A tathA bhoga bhogavavAmAM samartha thaze. tyAre vRDhapratijJa bALaka te anAdi vipula bhogomAM yAvat zayanAdimAM Asa Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 uvavAiyaM - (50) kita rAkhaze nahi.anurakta thaze nahi.gRddha thaze nahi.mUrchita thaze nahi,ane temAM ekAgramana paNa karaze nahi. jema ke lAlakamaLa, padmakamaLa, puSpa, nalinakamaLavizeSa, subhaga kamaLa, sugaMdha kamaLa zveta kamaLa,mahApuMDarika kamaLa, zatapatra kamaLa,sahasrapatra kamaLa, lakSa patra kamaLa, kAdavamAM utpanna thAya che, jaLamAM vadhe che to paNa kAdavathI lipta thatAM nathI. jalathI lipta thatAM nathI. tevIja rIte vRDhapratiza kumAra kAmothI utpanna thaze, bhogothI vRddhi pAmaze to paNa kAmarajathI lepAze nahi. bhogarajathI lepAze nahi. tevIja rIte mitra, jJAti-sajAtIya, nijaka-bhAI Adi, svajana-mAmAdi, saMbaMdhIzvasurAdi temaja parijana-nokarAdimAM paNa moha pAmaze nahi. te kumAra tathArUpa samyagnAnAdithI yukta sthavironI pAse kevalI prarUpita dharmane prApta karaze. aNagAra bhagavanta thaze te Iya samiti yAvat guptabrahmacArI thaze. te dRDhapratijJa muni A prakAranA AcAranuM pAlana karatAM anaMta, anuttara, nirvyAghAta, Ava2Narahita, sarvapadArthagrAhI, pratipUrNa kevaLa jJAna ane kevaLadarzanane prApta ka2ze. tyAra pachI te dRDhapratijJa kevalI ghaNA varSo sudhI kevaLa paryAyanuM pAlana karaze. pAlana karIne eka mAsanI saMlekhanAthI AtmAne sevIne sATha bhaktone anazanathI chedana karI jenA nimitte nagnabhAva, muMDabhAva, snAna tyAga, dAMtonuM prakSAlana na karavuM, kezalocana, brahmacaryanuM pAlana, chatradhAraNa na karavuM, joDA na paheravA, vAhana 52 na besavuM, bhUmi upara zayana, pATiyAM para sUvuM, sAdhAraNa lAkaDAM 52 suvuM, jAnA ghare bhikSA mATe javuM, mAna, apamAnamAM samabhAva rAkhavo. e sarva ka2vAmAM Ave che, jenA nimitte bIjAe karelI avajJA- loko samakSa potAnI mArmika vAto prakAzita thAya, niMdA- goM- tarjanA-tiraskAra pAmavo, bAvIsa parISaha, upasargo sahana karAya che. dRDha pratijJa kevalI AtmAnA arthane ArAdhita karIne chellA ucchvAsa, niHzvAsothI kRta kRtya thaI jaze. karmothI mukta thaze. saMtApano abhAva thavAthI zItalI bhUta thaze. samasta zArIrika mAnasika duHkhono aMta ka2ze. [51] teo ke je gAma Akara yAvat sannivezamAM pravrujita sAdhu hoya jevA ke AcAryanA upAdhyAyanA kulanA gaNanA virodhI, AcArya temaja upAdhyAyanA apayaza kAraka, avarNavAda karanAra,aneka asat doSone pragaTa karanAra mithyA AgrahathI potAne, bIjAne, svapara baMnene unmArga mAM joDanAra, pApamAM niyojita karatA potAnA AcAranuM pAlana karatAM ghaNAM varSo sudhI vicare che. te sthAnathI AlocanA, pratikramaNa na karatAM kAla mAse kAla karIne utkRSTa lAntaka devalokamAM kikviSika devomAM kilTiSika daiva thAya che. tyAM temanI gati hoya che. sthiti 13 sAgaropamanI hoya che. te anArAdhaka hoya che je saMzI paMcendriya tiryaMca yonine prApta thaelA jIvo che jevA ke-jalacara, sthaLacara, khecara temAM keTalAMka jIvo ke jeone zubha pariNAmothI, prazasta adhyava sAyothI, vizuddha lezyA othI tadAvaraNIya karmano kSayopazama thavAthI IhA, vyUha, mArgaNa, gaveSaNa karatAM karatAM pUrvanA saMzI bhavonuM jAtismaraNa jJAna utpanna thAya che. tyAre jAtismaraNa jJAna yukta te jIva pote ja pAMca aNuvrata svIkAre che. svI kArIne ghaNAM prakAranA zIlavrata, guNavrata veramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopavAsathI AtmAne bhAvita karatAM karatAM aneka varSo sudhI AyuSya pALe che. Ayu pALIne bhakta pratyAkhyAna kare che. anazanathI aneka bhaktonuM chedana kare che. chedana karIne AlocanA, Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-pa1 371 pratikramaNa karIne samAdhine prApta thAya che. kAla mAse kALa karIne utkRSTa sahastrAra devalokamAM devapaNe utpanna thAya che. tyAM temanI gati che. tyAM 18 sAgaropamanI sthiti neprApta kare che. te paralokanA ArAdhaka che. zeSa sarva pUrvavatu. teo ke je gAma, Akara yAvatuM sannivezamAM gozAlaka matAnuyAyI hoya che jevA ke be gharonuM aMtara rAkhI je bhikSA le che. traNa gharonuM aMtara rAkhI, sAta gharonuM aMtara rAkhI bhikSA le che. kamaLanA nALanI bhikSA kare che. ghaNAM gharomAMthI bhikSA le che. vijaLI camake tyAre bhikSA na le. mATInI koThI AdimAM praviSTa thaI tapazcaryA kare che. A prakAranuM AcaraNa karatAM ghaNAM varSo sudhI te payine pALI kALa mAse kALa karIne utkRSTa azruta devalokamAM deva paryAye utpanna thAya che. tyAM temanI gati hoya che. sthiti bAvIsa sAgaropamanI hoya che. teo ArAdhaka nathI. zeSa sarva pUrvavata jeo gAma, Akara yAvatu sannivezamAM pravrajita zramaNa thAya che te A pramANepotAnA gauravane batAvanAra, paranI niMdA karanAra, bhasma ApanAra, vAMravAra kautuka karanAra, A prakAre AcaraNa karatAM ghaNAM varSo sudhI zramaNa payayane pALe che. pALIne te sthAnanI AlocanA temajaM pratikramaNa karyA vinA kALamAse kALa karIne utkRSTa aTyuta devalokamAM Abhiyogika devapaNe utpanna thAya che. tyAM tenI gati hoya che. 22 sAga ropamanI sthiti hoya che. paralokanA ArAdhaka nathI. bAkI pUrvavatuM. jeo gAma, Akara yAvatuM nivezamAM nilava hoya che te A pramANe bahurata-aneka samayo mAM kArya thAya che. jIvaprAdezikajIva eka carama pradeza svarUpa ja che. avyaktika samasta jagata sAdhu AdinA viSayamAM avyakta che. sAmucchedika- saikriya- vairAzika abaddhika-A sAta nilava che. temAM kevaLa cayanTikriyA tathA liMga-rajoharaNAdinI apekSAe samAnatA che. * te mithyAvRSTi che. teo aneka prakAranA asadubhAvonI ubhAvanAthI tathA mithyA AgrahathI potAne, bIjAne, sva-para baMnene unmArgamAM joDe che tema ja pApakarmanuM upArjana karatAM vicare che. ghaNAM varSo sudhI zramaNa payayanuM pAlana kare che. pAlana karIne kAla mAse kALa karIne utkRSTa uparanI raiveyakamAM deva pAye utpanna thAya che. tyAM temanI gati che. temaja sthiti 31 sAgaropamanI che. teo paralokanA ArAdhaka nathI, zeSa sarva pUrvavatu. je gAma, Akara yAvatuM sannivezamAM manuSyo rahe che. jevA ke alpAraMbhI, alpaparigrahI, dhArmika, dhamanuga-dharma jene ISTa che, dharma kahenArA, dharmane upAdeyarUpe mAnanArA, dharmanuM sevana karavAmAM adhika anurAga saMpana, dharma jemano uttama AcAra che suvatI teo sAdhu pAsethI pratyAkhyAne laIne kevaLa eka skUla prANAtipAtathI jIvana paryata nivRtta rahe che paraMtu sUkSma prANAtipAtathI virakta nathI thatA. eja pramANe yAvatu parigraha sudhI jANavuM. eja pramANe krodha, yAvatuM mithyAdarzana zalyathI jIvana paryaMta virata rahyA che paraMtu sUkSma krodhAdithI virakta nathI. temaja amuka AraMbha, samAraMbhathI jIvana parvata virakta rahe che. sUkSma AraMbha samAraMbhathI virakta nathI rahetA. koI evA che che ke jeo karavA karAvavAthI jIvanaparyata virata che. koi karavA-karAvavAthI virata nathI. koI pacana, pAcana kriyAthI jIvanaparyata virata che koI pacana pAcanAdithI virata nathI. koI chedana, pITavuM, tarjana, tADana, vadha, baMdha, parikalezathI jIvanaparyaMta virata che. paNa koI e kriyAthI viratA nathI. koI snAna, mardana, aMgarAga, vilepana, zabda, sparza, rasa, rUpa, Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvavAiyuM - (51) 372 gaMdha, mALA, ahaMkA rathI jIvanaparyaMta nivRtta che. koi snAnAdithI nivRtta nathI. eja prakAre bIjA paNa jeTalAM sAvaghayogayukta ane mAyAnita tathA jIvonA prANone paritApa ApanAra vyApAra che tenAthI keTalAMka aMze jIvanaparyaMta virata thayA che keTalAMka aMze virata thayA nathI. je A pramANe zramaNopAsaka che-jIva, ajIvanA yathArtha jJAtA hoya, puNya, pApa ne jeNe sArI rIte samajela che. Asrava, saMvara, nirjarA, kriyA, adhikaraNa, baMdha, mokSanA svarUpane jANanAra, deva, asurakumAra, nAgakumAra, yakSa, rAkSasa, kinnara, kiMpuruSa, garuDa, gaMdharva temaja mahoragAdi devothI paNa nigraMtha pravacanathI jarA paNa calAyamAna thai zake nahi, A nigraMtha pravacanamAM jemanI zraddhA niHzaMkita che, abhilASA rahita che, guNathI bharapura che. phaLamAM jenI asaMdigdha zraddhA che, labdhArtha che, gRhItArtha che, pUchAyela che, cAre bAjuthI sArI rIte grahaNa karAyela che, vizeSa nirNAyaka che, jenI nasenasamAM pravacana prati anurAga che evA zrAvako kahe che ke he AyuSyamAn ! A nigraMtha pravacana ja mokSanuM kAraNa che. mATe e ja paramArtha che. zeSa anarthanAM kAraNa che. teonA gharanA AgaLIyA khullA hoya che, jemanA dvAro khullA che. rAjAnA aMtaHpuramAM javA AvavAmAM koI aTakAvI zakatA nathI, ghaNAM prakAranA zIla, vrata, guNa, veramaNa, pratyAkhyAna, pauSadhopa vAsathI AtmAne bhAvita karatA vicare che tathA caturdazI, AThama, amAvasyA, pUrNi mAnA divase pauSadha kare che. sArI rIte pAlana kare che. zramaNa nigraMthone asana, pAna, khAdya, svAdima A cAra prakAranAAhArathItemajavastra,pAtra,kaMbala,rajoharaNa, auSadha, bheSaja temaja pADhiyArI vastu jevI ke tAjoTha, pATa, zayyA, saMstArAkAdithI munione pratilAbhita karatA vicare che. vicaratA aMte bhaktapratyAkhyAna kare che. te aneka bhaktonuM anazana dvArA chedana kare che. chedana karIne AlocanA pratikramaNa karI samAdhine prApta thaI. kAla mAse kALa karIne utkRSTa acyuta devalokamAM devapaNe utpanna thAya che. tyAM tenI gati che. sthiti 22 sAgaropamanI che. teo ArAdhaka che, teo ke je gAma, Akara yAvat sannivezamAM manuSyo thAya temAM keTalAMka sAdhuo hoya che je AraMbhathI rahita che. parigrahathI rahita che. dhArmika che yAvat dharmathI AjI vikA calAvanAra che. suzIla, suvratI, dharmadhyAnathI cittane AnaMdita rAkhanAra, sarva prakAranA prANitApathI virakta che yAvat samasta parigrahathI virakta che. samasta krodha, mAna, mAyA, lobha yAvat mithyAdarzana zalyathI virakta che. sarva AraMbha samAraMbhathI virakta che. sarva karavA tathA karAvavAthI virakta che. sarva prakAranI pacana, pAcanakriyAthI virakta che. samasta prakAranA kuTTaNa, piTTaNa, tarjana, tADana, vadha, baMdha, parikalezathI vira kta che. saMpUrNa snAna, mardana, aMgarAga, vilepana, zabda, sparza, rasa, gaMdha, mAlA, alaMkAra thI rahita che. temaja A prakAranA bIjA paNa sAvaghayogavALA, mAyAnita kAryo che ke jemAM prANIone paritApa bhogavavo paDe che te sarva kAryothI virakta hoya che. te aNagAra Iyisamiti, bhASA samiti yAvat nithapravacanane AgaLa karIne ja vicare che. te aNagAra bhagavaMta A prakAranA AcArathI vicaratA temAMthI keTalAMka bhagavAnone anaMta yAvatu kevaLa jJAna ane kevaLa darzana utpanna thAya che. teo te kevaLa paryAyanuM ghaNAM varSo sudhI pAlana kare che. pAlana karIne bhaktapratyAkhyAna kare che. aneka Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 377 satra-pa1 bhaktonuM anazana dvArA chedana kare che. jenA mATe nagnabhAva dhAraNa karAya che yAvatu samasta duHkhono aMta kare che. A sAdhuomAMthI koIne kevaLajJAna, kevaLa darzananI utpatti thatI nathI te ghaNAM varSo sudhI chabastha paryAyanuM pAlana kare che. bhaktapratyAkhyAna kare che. ghaNAM bhaktonuM anazana dvArA chedana kare che. chedana karIne jenA mATe nagnabhAva yAvatuM prayojananI siddhi kare che. chellA udbhuvAsa niHzvAsomAM aMtara hita, anupama, vyAghAta rahita, nirAvaraNa, sakala, saMpUrNa kevaLajJAna, kevaLadarzana utpanna thAya che, tyAra pachI siddha thAya che yAvatu samasta duHkhono aMta kare che.. temAM keTalAMkane te bhavamAM kevaLajJAnanI prApti thatI nathI tevA eka bhavAvatArI saMyamI pUrvakama bAkI rahevAnA kAraNe kAlamAse kALa karIne utkRSTa sarvArthasiddha mahA vimAnamAM deva pAye utpanna thAya che. je gAma, Akara yAvatu sannivezamAM manuSyo rahe che. jevA ke-samasta viSayothI virakta, sarvarAgathI rahita, sarvasaMgathI rahita, sarvane hathI rahita, akrodhI, niSkrodhI, kSINakrodhI, tevIja rIte amAnI mAyA ane lobhamAM paNa samajavuM. AvA jIvo anukramathI ATha karmonI prakRtiono sarvathA nAza karI lokAgre sthita thAya che. [52] he bhagavan! bhAvitAtmA aNagAra kevalI muddAta dvArA Atma pradezone zarIramAMthI bahAra kADhI zuM samasta lokane sparza karI rahe che ? hA rahe che. he bhaga vanta ! temanA nirjarAnA pagalo samasta lokane sparze che ? dha ! sparze che. he pUjya ! chadmastha manuSya te nirjarAnA pudgalone kaMI varNathI, gaMdhathI gaMdhane rasathI rasane, sparzathI sparzane jANe che?ke jue che? he gautama! A artha samartha nathI. he gautama ! A jebUdvIpa samasta dvIpa ane samudronI vacce che. sarvathI nAno che. goLAkAre che. puDalAnA AkAra jevo rathanA paiDAM jevo kamaLanI karNikA jevo mUrNa caMdramAM jevo goLa che. te eka lAkha yojananI laMbAI, pahoLAIvALo che. 3 lAkha, 16 hajAra, 227 yojana 3 koza 128 dhanuSa ane 13 AMgulathI thoDIka vadhAre teTalI tenI paridhi che. mahA RdvidhArI, mahA tejasvI, mA baliSTha, mahAyazasvI, mahAsaukhavALA, atyaMta prabhAvazALI evA koI deva eka gaMdhanI peTIne grahaNa kare. grahaNa karIne tyAM ja ughADe, ughADIne samasta jebUdvIpanI traNa capaTI vagADavA jeTalA kALamAM 21 vAra pradakSiNA kare ane pAchA jaladI AvI jAya. bhagavAna pUche che, ke he gautamasamasta jaMbUdvIpa zuM te sugaMdhitapudgalothI sRSTa thAya che? he pUjya ! hAM thAya che. he gautama! chadmastha manuSya te sugaMdhita pudgalono varNathI varNa yAvatuM jANI zake che? joI zake che? bhagavanta! e artha samartha nathI. tevI ja rIte he gautama! kahyuM che ke- chA stha nirjarAnA pudgalono varNathI vaNe jANI zakatA nathI, joI zakatA nathI. te pugalo sUkSma che tethI he, AyuSyanuM zramaNa ! saMpUrNa lokamAM vyApta te pudgalo jANI zakAtA nathI. he bhagavanta! kevalI kayA kAraNathI samudyAta kare che? zA mATe samud ghAtane prApta ' thAya che? he gautama! kevalIonAM cAra karma bAkI rahe che. te A pramANe vedanIya, Ayu, nAma ane gotra. vedanIya karmanI sthiti sauthI vadhAre hoya ane Ayu karma sarvathI thoDuM hoya to A viSamatAne samAna karavA mATe pradezabaMdha anubhAga baMdhathI samAna kare che. te mATe samuddAta kare che. he pUjya zuM badhA kevalI samudraghAta kare che? A artha samarthanathI. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 uvavAhayaM-(53) [53] samuddaghAta karyA vinA anaMta kevalI jina janma, jarA, maraNathI rahita thaIne zreSThasiddha gatine prApta thayA che. pi4] he bhagavanta ! AvAjIkaraNa keTalAM samayamAM thAya che ? asaM khyAta samayanA antamuhUrtamAM he bhagavanta ! kevalI samudyAtanA keTalAM samayo kahyA che? he gautama! ATha samaya che. te A pramANe prathama samayamAM daMDa kare che, bIjA samayamAM kapATa kare che. trIjA samayamAM manthAna kare che. cothA samayamAM lokapUraNa kare che, pAcamAM samayamAM aMtarAlamAM rahelA Atmapradezono upasaMhAra kare che, chaThThA samayamAM manthAna rUpe sthita Atmapradezone saMkoce che. sAtamA samayamAM kapATAkArane saMkoce che, AThamAM samayamAM daMDAkArane saMkucita kare che. tyArapachI zarIrastha thaI jAya che. he pUjya ! samuThThAtamAM sthita AtmA zuM manoyogane joDe che ? vacana yogane prayukta kare che ? kAyayogane prayukta kare che? he gautama! phakata kAyayoga joDe che. he prabhu! kAyayogane joDe che to zuM audArika kAyayogane joDe che? audArika mizra kAyayogane joDe che? vaikriya zarIra kAyayogane joDe che? vaikriya mizra kAyayogane joDe che? AhAraka zarIra kAyayogane joDe che? AhArakamizra kAyayogane joDe che? kA maNa kAyayogane joDe che ? he gautama ! audArika zarIra kAyayogane joDe che, audArika mizra kAyayogane joDe che, ane kArpaNa kAyayogane joDe che. prathama ane AThamA samayamAM audArika zarIra kAyayoga hoya che. bIjA, chaThThA, sAtamAM samayamAM audArikamizra zarIra kAyayoga hoya che, trIjA, cothA, pAMcamAM samayamAM kAmaNa zarIra kAyayoga hoya. che. he pUjya! samudyAta avasthA mAM kevalI siddha, buddha, mukta temaja parinivRtta thaIne zuM samasta duHkhono aMta kare che? A artha samartha nathI. paraMtu samughAta karyA pachI tyAMthI nivRtta thaI potAnA zarIramAM Ave che. pachI manoyoga paNa pravatavei che, vacanayoga pravartAve che, kAyayoga paNa pravatavi che. he bhagavaMta ! manoyoga pravatave che to zuM satyamanoyoga prayukta kare che ? asatyamanoyoga prayukta kare che ? mizramanoyoga prayukta kare che ? ke asatyamRSA manoyoga prayukta kare che? he gautama ! satya manoyoga prayukta kare che, asatyAmRSAmano yoga prayukta kare che. he bhagavan! vacanayoga pravatavei che to zuM satyavacana yoga pravatave che? yAvatu asatyA mRSA vacanayogane pravartAve che ? he gautama ! satyavacanayogane pravartave che, asatyAmRSAvacana yogane pravatavi che. kAya yoga pravartAvatA te Ave che, jAya che, bese che, suve che, ullaMghana kare che, ullepaNa kare che, prakSepaNa kare che, tichuM gamana kare che. pachI pratihArI pITha, laka, zayA, saMthArAne pAchA Ape che. pipa] he pUjya ! tevA kevalI sayogI avasthAmAM rahetA siddha yAvatuM duHkhono aMta kare che ? A artha samartha nathI. te sayogI kevalI pahelA saMjJI paMcendriya paryApta kanA jaghanya manoyogathI paNa asaMkhyAta guNahIna prathama manoyogano nirodha kare che. tyAra pachI paryApta beindriya jIvanA jaghanya vacana yoganI nIcenA asaMkhyAta guNahIna bIjA vacanayogano virodha kare che. tyAra pachI sUkSma aparyApta panaka jIvanA jaghanyathI nIcenA asaMkhyAta guNahIna trIjA kAyayogano nirodha kare che. A prakAranA upAyathI te prathama manoyogano nirodha kare che. teno virodha thaI Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-pa5 375 gayA pachI vacana yogano virodha kare che, vacana yogano nirodha thayA pachI kAyayogano nirodha kare che. samasta yogono virodha karyA pachI ayogI avasthAne prApta thayA pachI pAMca hrasva akSaronA uccAraNa kAla pramANa asaMkhyAta samayanA antarmuhUrtamAM zailezI avasthAne prApta thAya che. zailezI avasthAnI pahelA je karmonI guNazreNI racI. hatI tene zailezI kALamAM naSTa karatAM asaMkhyAta guNazreNi dvArA anaMta karmanA aMzono kSaya kare che. vedanIya, Ayu, nAma, gotra e cAra kamIzono eka sAthe kSaya kare che. kSaya karyA pachI audArika, taijasa, kAmaNa e zarIrano sarvathA tyAga karI de che. tyAga karIne juzreNine prApta karI aMtarAla pradezone sparza karyA vinA eka samayamAM vigraha rahita gatithI sAkAropayogamAM siddha gatimAM bIrAjamAna thAya che. te jIvo tyAM siddha thAya che. teo sAdi anaMta, nizcala, badhyamAna kamathI rahita, nirmaLa-pUrvabaddhakamAMthI mukta, ajJAnarUpa aMdhakArathI rahita, vizaddha, bhaviSyamAM zAzvata siddhAvasthAthI yukta rahe che. he bhagavanta ! teo sAdi aparyavasita che ema Apa zA kAraNathI kaho cho ? he gautama! jema agnithI baLela bIjathI pharI aMkura utpanna thato nathI tevIja rIte siddha bhagavAnane karmarUpI bIja baLI javAthI pharIne janmanI utpatti thatI nathI. tethI he bhagavanta! jIva siddha thatAM kayA saMhananathI siddha thAya che?he gautamI va8SabhanArA saMtananathI he pUjya ! siddha thatAM jIvo kayA saMsthAnathI siddha thAya che? koI paNa saMsthAnathI he pUjya ! siddha thatAM jIvo keTalI avagAhanAthI siddha thAya che? he gautama ! ochAmAM ochI sAta hAthanI ane utkRSTa pa00 dhanuSyanI he pUjya ! siddha thatAM jIvo keTalA AyuSyamAM siddha thAya che ? he gautama ! jaghanya ATha varSathI vadhAre ane utkRSTa pUrvakoDanI AyuSyavALA he pUjya! zuM siddha bhagavaMto ratnaprabhA pRthvInI nIce rahe che? he gautama! A artha samartha nathI. he pUjya ! zuM siddha bhagavAna saudharmakalpanI nIce rahe che? he gautama ! A artha samartha nathI. he pUjya! zuM siddha bhagavanuM ISatrAgabhAra pRthvInI nIce rahe che? he gautamaA artha samartha nathI. he pUjya ! siddho kyAM rahe che? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA ghaNAM suMdara ramaNIya bhUmibhAgathI upara caMdramA, sUrya graha, nakSatra temaja tArA onAM bhavanothI ghaNA yojana, ghaNAM seMkaDo yojana, ghaNAM hajAra yojana, ghaNAM lAkho yojana, ghaNAM karoDo yojana temaja aneka koTAkoTI yojanA upara jatAM saudharma, yAvatuM accata, raiveyaka vimAnone pAra karyA pachI yAvatu sarvArthasiddha mahAvimAnanA zikharanA agrabhAgathI 12 yojana upara jatA ISa~AbhArA pRthvI che. te 45 yojananI lAMbI pahoLI, 1 karoDa 42 lAkha 30 hajAra 249 yojanathI kaMIka vadhAre paridhivALI che. A ISa-AbhAra pRthvI vaccovaca ATha yojana jADI che. te madhya bhAgathI kramazaH dhIme dhIme ochI thatAM sarva carama pradezomAM mAkhInI pAMkhathI paNa vadhAre pAtaLI che. te AMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI pAtaLI che. - A ISatrAgabhAra pRthvInA 12 nAmo che. te A pramANe-ISatu, iSa~AbhArA, tana, tanutana, siddhi, siddhAlaya, mukti, muktAlaya, lokAgra, lokAgrastupikA, lokAgrapatibodhanA, sarva prANa-bhUta-jIva sattva sukhAvahA. ISatnAbhArA pRthvI zaMkhanA taLiyA jevI ujjavala, nirmaLa zveta puSpa samAna, kamaLanI mRNAla jevI, pANInA biMdu jevI, barapha jevI, gAyanA dUdha jevI, hAra Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 uvavAdAM- (55) jevI zveta che. zIra para oDhelA chatra samAna teno AkAra che. saMpUrNa zveta suvarNa samAna che, svaccha che, cIkaNI, ghUMTela vastranI jevI cIkaNI, sANa paraghasAyelA paththara jevI, komaLa zANathI ghaselA patthara jevI cIkaNI, nirmaLa, kAdavathI rahita, AvaraNa rahita, kiraNo jemAthI nIkaLe che. zobhAsaMpanna che te prAsAdika, darzanIya che jetaiSa~AbhArA pRthvI upara 1 yojanamAM lokano aMta che. te yojana pramANa lokano chellA gAunA ThThA bhAgamAM siddha bhagavaMto sAdi anaMtakALa sudhI sthita rahe che. aneka janma, jarA, maraNanI vedanAthI je vAraMvAra janma levo, garbhamAM vAsa karavo Adi duHkhothI yukta saMsAranA prapaMcathI rahita zAzvata birAje che. pi0-60] he pUjya ! siddha bhagavaMto kayA sthAne aTakyA che? kyAM pratiSThita thayA che? A zarIrane choDIne kyAM jaIne siddha thAya che? siddha bhagavAna lokanA agrabhAgamAM rahe che. lokanA agrabhAgamAM temanI sthiti che. A manuSyalokamAM zarIrano tyAga karIne tyAM jaIne siddha thAya che. zarIrano tyAga karatA samaye ahiM je saMsthAna hoya che te siddhanuM saMsthAna che. tyAM pradezaghana rUpe thAya che. ke aMtima samayamAM jevuM saMsthAna hoya temAMthI trIjo bhAga nyUna avagAhanA siddhonI hoya che. 333 dhanuSya tathA eka dhanuSano trIjo bhAga A siddhonI utkRSTa avagAhanA che. 6i1-65] cAra hAtha ane 1 hAthano trIjo bhAga siddhonI madhyama avagAhanA jANavI joie. hAthathI thoDI vadhAre e siddhonI jaghanya avagAhanA jaNavI joie. siddha potAnI avagAhanAthI aMtima zarIranA trIjA bhAgane ocho karI jeno AkAra kahI zakAya nahi tevA AkAramAM sthita che je jarA, maraNathI mukta che. je kSetramAM siddho bIrAje che te ja kSetramAM anaMta siddho birAje che. temanA bhavano kSaya thaI gayo che. teo ekabIjAmAM vyApIne rahelA che. eka siddha niyamathI AtmAnA asaMkhyAta pradezo dvArA anaMta siddhono sparza kare che. te badhA asaMkhyAta pradezothI saMsthita che. dezathI spazayeilA asaMkhyAta. guNA siddho che. [66-70] azarIrI, dhanarUpa, kevaLajJAna kevaLadarzanathI yukta sAkAra upa yogathI yukta tathA nirAkAropayogathI upayukta che. A siddhonA lakSaNo che. kevaLajJA nopayogathI yukta bhagavAna sarva vastunA anaMtaguNa ane anaMta payayane jANe che ane anaMta kevaLadraSTithI sarva prakAre jue che. siddhone je bAdhArahita sukha prApta thayuM che te sukha manuSyane ke sarva devone hotuM nathI. devonuM sarvakALanuM je sukha che tene anaMtagaNuM karavAmAM Ave to paNa te muktinA sukhanI barAbara na thaI zake. te anaMta vargothI vargita karavAmAM Ave paNa mukti sukhanI barAbara na thaI zake. siddha bhagavAnanA sukhanI je rAzi che tene sarva kALanA samayothI jo guNavAmAM Ave ane te rAzine anaMtavargathI bhAgavAmAM Ave to paNa sarva AkAzamAM samAI zake nahi. [71-7pa jema koI mleccha ghaNAM prakAranA nagara guNone jANato thako paNa tenuM varNana karI zakato nathI kAraNa ke tyAM upamAno abhAva che. A rIte siddhonuM sukha che je anupama che. tenI koI upamA nathI. kaMika vizeSatAthI siddhonA sukhanI upamA ApI samajAve che. jema koI puruSa sarva kAmaguNothI yukta bhojana bhogavI tRSA tathA sudhAthI rahita thaI amRtapAnanI tRptinI samAna sukhI thAya che. tema sarvakAla tRpta thayelA, Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-71 thI 75 377 nirvANane prApta thayelA siddho atula, avyAbAdha sukhane prApta karI muktisthAnamAM sadA sukhI rahe che. katakaryo hovAthI siddha, lokAlokanA jJAtA hovAnA kAraNe baddha, saMsAranA pAragAmI, zreSThathI zreSTha sthAnane prApta karavAthI paraMparAgata, karma kavacathI rahita hovAnA kAraNe ajara, amara, asaMgI banyA che. [76-77] te siddha sarva duHkhonuM atikramaNa karyuM che. janma, jarA, maraNanA baMdhanathI mukta thavAnA kAraNe zAzvata, avyAbAdha sukhano anubhava kare che. atula sukha-sAgaramAM magna, avyAbAdhita, anupama sthAnane prApta karela siddha sarvakALa anaMtakALa sudhI sukhI rahe che. munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa - uvavAIyaM-gurjarachAyApUrNa uvaMga-1-gurjarachAyApUrNa - Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [378] namo namo nimmala saNassa paMcama gaNadhara zrI sudhamasviAmine namaH :222222 E 13 ( rAyaseNiya rA uvaMga tra-2-gurAyA A ( [arihaMtone namaskAra thAo, siddhone namaskAra thAo, AcAryone namaskAra thAo, upAdhyAyone namaskAra-thAo, lokamAM rahela sarva sAdhune namaskAra thAo.] [1] te kAle te samaya AmalakappA nAme nagarI hatI. e AmalakappA nagarImAM dhana ane dhAnya vagerenI vibhUti paripUrNa hatI, vAvadarzanIya, manohara, prAsAdika ane asAdhAraNa sauMdarya yAvatu vALI hatI. [2]evI e AmalakappA nagarIthI bahAra IzAna khUNAmAM aMbasAlavaNa nAmanuM eka caitya hatuM. e cetya ghaNA lAMbA kALanuM purANuM, yAvatu e vanakhaMDa jotAM jANe ke meghano samUha ja na hoya evo bhAsa jonArane thato hato. [3]catyanI cAre bAjA patharAelA e pahoLA vanakhaMDamAM vaccovacca eka moTuM uMcuM azokanuM vRkSa hatuM, AMkhane ThAre evuM, prasannatA pamADanAruM ghaNuM suzobhita hatuM. [4] e nagarImAM rAjA zreNika ane rANI dhAriNInuM rAjya hatuM. zramaNabhagavaMta mahAvIra samosa - parSadA nIkaLI yAvatu rAjA e pariupAsanA karo A sarve vAta uvavAI sUtra anusAra jANavI. 5] je samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra AmalakappA nagarInI bahAra AvelA aMbAlavaNa caityanA samavasaraNa mAM birAjatA hatA te kAle te samaye saudharmakalpamAM sUyabhivimAnamAM sudhamAM nAmanI sabhAmAM sUyabhisihAsana upara beThelA sUyabhadeva potAnA vipula avadhivaDe samagra jaMbudvIpa tarapha najara nAMkhI tene barAbara nirakhI rahyo hato.e sUryAbhadevanA parivAramAM cAra hajAra sAmAnika devo, potapotAnA parivArathI viMTaLAelI tenI cAra paTTarANIo, traNa sabhAo, sAta senAo, sAta senAdhipatio, soLa hajAra AtmarakSaka devo ane sUryAbhivimAnamAM rahenArA bIjA paNa ghaNA devo ane devIo hatAM. sUyabhisiMhAsanA upara beThelo te saparivAra sUryAbhadeva - nATya, gIta, vAdya, taMtrI, tala, tAla, bIjAM vividha vAjAMo ane vAdanakaLAmAM dakSa puraSa jene vagADe che evo meghanI peThe gAjato. mRdaMgaadi badhAMmAMthI nIkaLatA madhura svaro sAMbhaLato sAMbhaLato divya bhogone bhogavato raheto hato. sUyabhideve samagra jaMbUdvIpane nirakhatAM nirakhatAM bhAratavarSamAM AmalakapA nagarInI bahAra aMbasAlavaNa caityamAM AvI rahelA ane yogya avagrahapUrvaka saMyama Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - satra-5 - 39 ane tapathI AtmAne bhAvita karatA zramaNa bhagavAna mahAvIrane joyA. bhagavAnanuM darzana karIne te sUyabhadeva harSavALo, toSavALo ane AnaMdita cittavALo thayo tathA bhagavAna tarapha enA manamAM prIti thaI-parama saumanasya thayuM. harSanA AvegathI tenuM hRdaya dhabakavA lAgyuM, enAM kamaLa jevAM uttama netro khIlI uThyAM, AnaMdanA vegathI enAM uttama kaDAM berakhAM keyUra mugaTa bane kuMDalo ane suMdara hArathI suzobhita chAtI-e badhuM calAyamAna-thaI gayuM. nIce sudhI laTakatA pralaMbane ane kaMpAyamAna thaelAM bIjAM AbhUSaNone dhAraNa karato te sUyabhideva bhagavAna mahAvIrane jotAMja saMbhrama sAthe tvarA ane capaLatApUrvaka siMhAsanathI Ubho thaI gayo, pachI teNe pAdapITha upara caDI pAdukAo mojaDIo-kADhI nAkhI ane tIrthakaranI sAme sAta ATha pagalAM jaI DAbo ghuMTaNa uMco karI jamaNo ghUMTaNa dharaNI upara DhALI mastakane traNa vAra dharaNI upara namAvavuM. pachI jarAka mAthAne uMcuM karI kaDAM ane berakhAMthI stabdha thaelI bhujAone bhegI karI, daze nakha eka bIjAne aDe e rIte banne hatheLIo sAthe rAkhI zirasAvata pUrvaka mastake aMjali joDI te A pramANe bolyo : arihaMta bhagavaMtone namaskAra thAo, dharmanA Adikara, tirthaMkara svayaM saMbuddha, puruSomAM uttama parisasIha pariSavarapuMDarika, puruSomAM gaMdhahasti lokamAM uttama, lokanAtha, loka hitavALA, lokamAM pradIpa, lokamAM prona karanAra. abhaya-cakSu- mArgajIva-zaraNa -bodhi ane dharmane denArA, dharmadazaka, dharmanAyaka, dharmavaracAuraMtacakravartI, apratihata uttama jJAnadarzana dhAraka, chaghasthapaNuM cAlyugaNuM che tevA jina, taranAra, tAranAra, bodha pAmelA bodha pamADanArA mukata thayelA, mukata karanArA, sarvajJa sarvadazI, kalyANa, acala, aruja anaMta akSaya avyAbAdha jene pharI janma levAno nathI tevA siddhi gati ne pAmelA zramaNa bhagavAna mahAvIrane namaskAra thAo, ahIM rahelo huM tyAM rahelA zramaNa bhagavAna mahAvIrane vAMdu chuM, tyAM rahelA zramaNa bhagavAna mahAvIra ahIM rahelA mane jAe che? ema karIne te sUyabhideva bhagavAnane vAMdI namI pAcho pUrvAbhimukha thaI siMhAsana upara besI gayo. [6]tyArapachI te sUyabhadevanA AtmAmAM ciMtana rUpa, abhilASapa A A prakArano manogata saMkalpa-vicAra-utpanna thayo "yogya avagrahapUrvaka saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA zramaNa bhagavAnuM mahAvIra jaMbudvIpanA bhAratavarSamAM AmalI kappA nagarInI bahAra aMbasAlavaNa caityamAM AvIne vihare che te mAre mATe zreyarupa che. tevA prakAranA arahaMta bhagavaMtonAM mAtra nAma gotra kAne paDe topaNa te mahAphalarupa che, to pachI temanI sAme javAno, temane vAMdavAno, namaskAra karavAno, temanI pAsethI keTalAka khulAsA pUchavAno ane temanI upAsanA karavAno prasaMga maLe to to kahevuM ja zuM? Arya puruSanuM mAtra eka dhArmika suvacana kAne paDe topaNa te mahAphalarupa che, to pachI temanI pAsethI vipula artha-meLavavAno prasaMga sAMpaDe to to kahevuM ja zuM? to huM zramaNabhagavAna mahAvIrane vAMdavA,namavA,temano satkAra karavA, sanmAna karavA tathA te kalyANapa, maMgaLarupa, caityarupa ane davarupa zramaNa bhagavAna mahA vIranI papAsanA karavA jAuM."zramaNa bhagavAna mahAvIranI e papAsanA mAre mATejanmajanmAMtaramAM hitakara, sukhakara, kSemakara, kalyANakara nIvaDavAnI che ane nIvaDaze": Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380. rAyakhaseliyaM-(6) ema te sUryAbhadeva vicAra kare che. e pramANe gaMbhIrapaNe vicArIne teNe potAnA Abhiyogika devone bolAvI temane A pramANe kahyuM : [7]"he devAnupriyo ! ema che ke, yogya avagrahane grahaNa karI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA zramaNa bhagavAna mahAvIra jabUdvIpanA bhAratavarSamAM AmalakapA nagarInI bahAra aMbAlavaNa caityamAM AvIne vihare che. to he devAnupriyo! tame tyAM jAo ane aMbasAlavaNa caityamAM birAjatA zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa pradakSiNA karI temane vAMdo, namo ane pachI tamArA nAma ane gotro temane kahI saMbhaLAvo, tathA zramaNa bhagavAna mahAvIranA UtArAnI AsapAsa cAre bAju yojana-pramANa jamInamAM apavitra, saDelAM, durgadhI taNakhalAM, lAkaDAM, pAMdaDAM ke kacaro vagere je kAMI paDyuM hoya tene tyAMthI uThAvI dUra karo ane e jamInane taddana cokakhI karo. vaLI, teTalI jamIna upara sugaMdhI pANIno chaMTakAva evI rIte karo jethI tyAMnI uDatI badhI dhULa besI jAya, bahu pANIpANI na thAya ane vadhAre kiccaDa paNa na thAya. pachI, jenI raja jarA paNa uDatI nathI evI jamIna upara jalaja ane sthalaja evAM pAMca prakAranAM sugaMdhI puSpono varasAda evI rIte varasAvo ke tyAM badhAM puSpo cattAMja paDe, temanAM DiTiyAM nIce rahe ane e puSpo badhe jamInathI uce eka eka-jAnu-hAtha-sudhI uparAupara khIco khIca rahe. A uparAMta te jamInane kALo agarU, uttama kinarU ane tukkanA sugaMdhI dhUpathI madhamadhita karo ane e rIte e bhUmine sarva prakAre divya karo- jyAM uttama deva AvI zake evI suMdaramAM suMdara, suMgadhImAM sugaMdhI ane pavitra banAvo-Ama karI karAvIne pachI mane zIdhra samAcAra paNa Apo." [8] Abhiyogika devoe "zrImAna deva je kahe che te barAbara che ema kahI sUyAbhadevanI e AjJAne te saharSa vinayapUrvaka hAtha joDIne svIkArI ane pachI teo IzAna koNa tarapha javA nIkaLyA. IzAna koNa tarapha jaI vaikriyasamuddAta vaDe temaNe saMkhyaya yojana lAMbo daMDa kADhyo athatu e dvArA te devoe ratna, vaja, vaiDurya, lohitAkSa, masAragalla, haMsagarbhapala, saugaMdhita, jyotirasa, aMjanapulaka, aMjana, rajata, jAta rupa, aMka, sphaTika ane riSTanAM moTAM-jADAM pagalo dUra karI sUkSma pudgalo lIdhAM. pachI pharI paNa vaikriyasamuddaghAta karI temaNe potAnAM uttara vaikriyapo banAvyAM. A rIte teo-potAnAM rupone banAvI ghaNI ja varAvALI, vizeSa vega vALI, atizaya zIghra tAvALI, vadhumAM vadhu cAlatAvALI, pracaMDa divya gatithI tIrachI dizAmAM javA upaDyA. asaMkhya dvIpa ane samudronI vaccovacca thatA teo jebUdvIpanA bhAratavarSamAM AvI pahoMcyA.pachI tyAM AmalakappA nagarInI bahAra je tarapha aMbasA lavaNa caityamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra birAjyA hatA te tarapha jaI te Abhiyogika devoe bhagavAna mahAvIranI pharatI traNa pradakSiNA karI temane vAMdhA, namaskAra karyo ane pachI teo A pramANe bolyA : "he bhagavAna ! ame sUyabhidevanA Abhiyogika devo chIe, Apa devAnupriyane vAMdIe chIe, namIe chIe, satkArIe chIe, sanmAnIe chIe ane kalyANapa, maMgaLarupa, devarupa ane caityarupa evA Apa devAnupriyanI paryApAsanA karIe chIe." [9] he devo' ema kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIre te devone A pramANe kahyuM: "he Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-9 381 devo! e purAtana che, he devo ! e kRtyarupa che, he devI! e karaNIyarupa che, he devo! e AcaiNa che, ane he devo ! e saMmata manAeluM che ke bhavanapati, vAnayaMtara, jyotiSika ane vaimAnika devo arahaMta bhagavaMtone vAMde che, name che ane tema karI potapotAnAM nAma-gotro kahI saMbhaLAve che. e purAtana paddhati che ane te sammAta thaelI che." [10] tyArapachI, zramaNa bhagavAna mahAvIre jemane ukta rIte kaheluM che evA te Abhiyogika devo harSita thayA ane yAvatuM praphulla hRdayavALA thayA. temaNe zramaNa bhaga vAnane vAMdI namI uttarapUrvanA khUNA tarapha jaI vaikrisamuddAta karyo, te dvArA saMkhyaya yojana lAMbo daMDa kADhyo arthAtu e samudyAta dvArA te devoe moTAM- jADAM - pagalone dUra karI sUkSma pudgalo lIdhAM. pachI pharI paNa vaikriyasamudughAta karI te devoe saMvartaka vAyunI racanA karI ane te vAyudvArA zramaNa bhagavAna mahAvIrano je sthaLe UtAro hato te sthaLanI AsapAsa cAre bAju eka yojanA sudhImAM je kAMI apavitra- saDelAM, durgadhI taNakhalAM, lAkaDAM, pAMdaDAM ke kacaro vagere paDyuM hatuM te badhuM tyAMthI uThAvI dUra karI yojanA pramANa bhUmaMDalane svaccha karyuM. vaLI, pharIvAra vaikriyasamughAta karI te dvArA te devoe pANI bharelAM vAdaLanI racanA karI. jema koI kuzaLa chaMTAro pANIbharelA moTA ghaDaLdvArA koI bagIcAne chAMTe ane tene zAMtaraja-zItaLa kare tema te devoe e pANI bharelAM vAdaLadvArA e svaccha karela bhUmaMDaLa upara sugaMdhI pANI varasAvI-chAMTI tyAM uDatI. dhULane besADI dIdhI-tene zAMta raja-zItaLa banAvI dIdhuM. pANIne varasAvato megha jema gAje che ane vIjaLIthI jhabake che tema te devoe raceluM e pANI bhareluM vAdaLa paNa pANIne varasAvatuM gAjatuM hatuM ane vIjaLIthI camakatuM hatuM. vaLI, trIjI vAra vaikriya samuddaghAta karI te dvArA te devoe phUlabharelAM vAdaLanI racanA karI. jema koI mALIno kuzaLa yuvAna putra phUlabharelI cuMgerIo dvArA rAjasabhAne puSpothI madhamadhita karI de tema te devoe meghanI peThe gAjatA ane vIjaLIthI jhabakatA e phUlabharelAM vAdaLadvArA pANIthI sugaMdhita karelI e bhUmi upara pAMca prakAranAM puSpone varasAvI tene cAre bAjuthI vheka karI mUkI ane jamInathI uMce ekaeka jAna- sudhI uparA upara puSpothI khIcokhIca bharI dIdhI. te puSpo paNa temaNe evI rIte varasAvyAM ke dareka puSpanuM DiMTiyuM nIcuM rahe ane kaLIovALo bhAga upara rahe. tyArapachI, puSpothI madhamadhatA e bhUmaMDaLane kema jANe sugaMdhano mahAsAgara na banAvavo hoya tema e devoe tyAM cAre bAju uttama kALo agara, uttama kinarU ane tukkano sugaMdhI dhUpa mUkI tene ghaNuM ja sugaMdhita karI mUkyuM ane evI rIte karI te sthaLe devo paNa AvI zake evuM tene AkarSaka banAvI dIdhuM. have A badhuM bhUmizuddhine lagatuM kAma patAvI te devo zramaNa bhagavAna mahAvIra tarapha AvyA, tyAM AvI temane vAMdI namI tyAMthI potAnA sthAna bhaNI javA nIkaLyA. je jAtanI vegavatI pracaMDa gatithI teo AvyA hatA teja gatidvArA jatA teo saudharmakalpane satvara pahoMcI gayA. tyAM je tarapha sUryAbhanAmanuM vimAna hatuM ane sudhamAM sabhAmAM je tarapha sUyabhideva birAjelo hato. tyAM jaI temaNe sUryAbhadeva tarapha vinayapUrvaka hAtha joDI mAthuM namAvI sUyabhidevano jaya thAo-vijaya thAo evo praghoSa karyo ane temaNe tene jaNAvyuM ke "he mahArAja ! Ape amane bhagavAna mahAvIranA UtArAnI AsapAsanA bhUmaMDaLane zuddha ane sugaMdhita Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 rAyaNaseyiM-(10) karavAnI. je AjJA ApI hatI te pramANe ame badhuM karI AvyA chIe [11]tyArapachI te sUyabhadeva, e abhiyogika devo pAsethI temaNe kahelI ukata hakIkatane sAMbhaLIne avadhArIne harSita thayo, tuSTa thayo yAvatu praphulla hRdayavALo thayo. tyArabAda teNe potAnA senApati devane bolAvIne A pramANe kahyuM: "hai devAnupriya ! sUyabhavimAnamAM AvelI sudhama sabhAmAM eka moTI sArA raNakAravALI ghaMTA TAMgelI che, jeno gherAvo yojana pramANa che ane je meghanI peThe gaMbhIra ane madhura raNako kare che te ghaMTAne tuM zIdhra ulALato ulALato-uMcA ghoSathI udUghoSaNa karato karato A hakIkatane jAhera karaH he devo ! sUyabhavimAnamAM rahenArA pratyeka devadevIone sUyabhideva AjJA kare che ke he devo ! jambudvIpanA bhAratavarSamAM AvelI AmalakappA nagarInA aMbAla vaNa caityamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra samosaya che, tene vAMdavA mATe sUyabhadeva janAra che to he devAnupriyo ! tame paNa tamArI sarva zobhA-Rddhi-samRddhi sAthe ane potapotAnA parivAra sAthe saMparivRta thaI potapotAnAM yAna vimAna upara caDI tenI sAthe javA taiyAra thAoH A mATe vilaMba na karatAM tame badhAM sUyabhidevanI samakSa hAjara thaI jAo." [12]e prakAranI AjJA karavAnI sUyabhidevanI sUcanA sAMbhaLIne te senApatideva harSita thayo ane te AjJA karavAnI sUcanAne teNe vinayapUrvaka svIkArI. pachI te senApatideva sUyabhivimAnamAM AvelI sudhama sabhAmAM Avyo ane jyAM te moTI sArA raNakArAvALI ane vagADatAMja meghanI peThe gAjatI evI yojanapramANa gherAvA vALI ghaMTA TAMgelI che tyAM jaI teNe tene traNa vAra ulALI. e ghaMTAne traNa vAra ulALatAMja sUyabhavimAnamAM eka moTo jabaradasta avAja thayo, te avAja thatAMja te vimAnamAM rahelA badhA mahelo avAjanA paDachaMdAthI gAjI uThyA. e mahelomAM rahenArA devo ane devIo paraspara krIDAmAM mazagula hatAM, ratimAM Asakata hatAM ane aneka prakAranA vilAsomAM tallIna hatAM, te badhAM e ghaMTAno avAja sAMbhaLI ekakAna thaI gayAM, ghaMTAno avAja sAMbhaLI te badhAMne kutUhala thayuM. ghaMTAno avAja zAMta thayA pachI te devo ane devIoe "saue bhagavAna mahAvIrane vAMdavA mATe janArA sUyabhideva sAthe javA taiyAra thavuM ane barAbara vakhatasara potapotAnAM vAhana-vAno sAthe sUyabhidevanI samakSa hAjara thavuM' evI e senApatideve sUcavelI sUrya bhadevanI AjJAne dhyAnapUrvaka sAMbhaLI. [13]senApatideve saMbhaLAvelI sUyabhadevanI AjJAne sAMbhaLIne e badhAM devo ane devIo harSita thayAM. emAMnAM keTalAMkane to bhagavAna mahAvIrane vAMdavAnI vRtti thaI AvI, keTalAMka to bhagavAna mahAvIrane pUjavA mATe utsuka thaI gayAM, keTalAMkane bhagavAna tarapha satkArano bhAva Upajyo, keTalAMka bhagavaMta tarapha sanmAnavRttivALAM thayAM, keTalAMka mAtra kutUhaLa vRttithI ja bhagavAnanI pAse javAne taiyAra thavA lAgyAM, keTalAMkane ema thayuM ke bhagavAna pAse jazuM to jevuM AjasudhI nathI sAMbhaLyuM tevuM navuM sAMbhaLazuM, keTalAMka evuM vicAravA lAgyAM ke bhagavAna pAse jazuM to arthona, hetuone, praznone, kAraNone ane vyAkaraNone pUchavAno prasaMga maLaze. bIjAM keTalAMka mAtra sUyabha devanI AjJAnI khAtara ja taiyAra thavA mAMDyAM, keTalAMka vaLI parasparanA anurAgathI bhagavAna pAse javAnI taiyArI karavA lAgyAM, keTalAMka jinabhaktinA rAgane lIdhe ane Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-17 987 keTalAMka bhagavAna pAse javAno potAno dharma che, AcAra che, ema samajIne sajja thavA lAgyAM. A pramANe aneka prakAranI vRttithI utsAhita thaelAM te devo ane devIo. potapotAnI Rddhi samRddhi ane parivAra sAthe taiyAra thaI potapotAnA yAna vimAna sajja karI barAbara vakhatasara sUyabhadevanI samakSa hAjara thayAM. [14]pote karelI sUcanA pramANe barAbara vakhatasara hAjara thaelAM te devo ane devIone joIne subhadeva khuzakhuza thaI gayo. pachI teNe potAnA Abhiyogika devone bolAvIne A pramANe kahyuM: "he devAnupriyo ! lAkha yojanAnA vistAravALuM eka moTuM yAna vimAna tame jaladI tayAra karo. e moTA vistAravALA yAnamAM seMkaDo staMbho goTha vavAnA che, emAM jAta jAtanA hAvabhAvavALI aneka pUtaLIo jaDavAnI che, jyAM tyAM zobhe e rIte varu, vRSabha-baLada, ghoDA, manuSya,magara, pakSI, sapa ke vAgha, kinnara, zarabha, camarI gAya, hAthI, vanavelo ane kamaLavelo e badhuM cItaravAnuM che, thAMbhalAo upara vajanI vedikAo banAvavAnI che, vidyAdhara ane vidyAdharInuM joDaluM jemAM pharatuM dekhAya evAM aneka yaMtro te vimAnamAM goThavavAnAM che, hajAro kiraNothI sUryanI peThe jhagArA mAre evuM hajAro rupakothI yukta evuM te vimAna racavAnuM che, ane jonAranI AMkhane zItaLa kare evuM, aDakanAranA hAthe sukha upajAvanAruM, dedIpyamAna, suMdara, dekhAvaDuM TAMgelI aneka ghaMTaDIonA madhura raNakArAvALuM divya prabhAvavALuM ane vegavALI gati vALuM evuM e yAna vimAna zIdhra taiyAra karavAnuM che. he devI! tevA te yAna vimAnane taiyAra karIne tame mane jaladI samAcAra Apo." [15]Abhiyogika devone sUyAdave pUrvokta prakAranuM yAna vimAna banAvavAnI AjJA karI tethI teo khuza thayA ane e AjJAne temaNe vinayapUrvaka mAthe caDAvI. pachI teo uttarapUrvanA khUNA tarapha gayA, tyAM jaIne temaNe vaikriyasamudyAta kayo ane te dvArA saMkhyaya yojanA lAMbo daMDa kADhyo, jADAM pudgalone mUkI sUkSma pugalone lIdhAM, vaLI, pharIvAra paNa vaikriyasamughAta karyo ane pachI te Abhiyogika devo divya evA te vimAna banAvavAnI pravRttimAM lAgI paDyA. te devoe e divya yAna vimAnanI traNa bAjAo traNa moTAM suMdara sopAna goThavyAM eka sopAna pUrvamAM, bIjuM dakSiNamAM ane trIjuM uttaramAM. te sopAnonI bhoMya vajamaya banAvI tenAM pratiSThAno rijharatnonAM banAvyAM, TekA mATe mUkelA staMbho vaiduryaratnamAMthI ghaDyA, sopAnonAM pATiyAM sonApAmaya racyAM, kaTheDAmAM AvelI sUIo lohitAkSaratnomAMthI nIpajAvI sAMdhAnA (bhAgo vajathI jaDyA, avalaMbanone aneka prakAranAM maNiomAMthI banAvyAM, avalaMbana bAhuone-sopAnonI bane bAjAnI kaTheDAvALI bhIMtone paNa maNio mAMthI ja racyAM. A prakAre te devoe yAna vimAnanI traNa bAjue mUkelAM sopAno ati AkarSaka, jonAranA cittane prasAda upajAve evAM ane ghaNAM manohara banAvyAM. te traNe suMdara sopAnonI AgaLa suMdara toraNo bAMdhyAM. te toraNo paNa caMdrakAMta ane sUryakAMta vagere aneka maNiothI bharelAM hatAM, maNimaya staMbho upara goThavelAM hovAthI nizcala hatAM, temAM vividha prakAranAM motIo mUkIne aneka prakAranI bhAto pADelI hatI, hAthI, ghoDA, magara, pakSI, vanavelo ane kamaLavelo vagere aneka prakAranAM citro e toraNomAM karelAM hatAM, pharatI pUtaLI jevAM yaMtro paNa emAM bharelAM hatAM athavA Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 rAyapaziyaM-(15) goThavelAM hatAM, e badhAM toraNo khUba prakAzamAna hatAM, jonAranI AMkhane aDakanAranA hAthane sukha upajAve evAM prAsAdika hatAM.vaLI, te toraNonI upara te Abhiyogika devo e sAthIo,zrIvatsa, naMdAvarta, vardhamAnaka, bhadrAsana kalaza, matsya-mAchalI ane darpaNa e ATha ATha maMgalo goThavyAM, uparAMta vajamAMthI banAvelAM DAMDIvALAM kALAM cAmara, dhoLAM cAmara vagere aneka raMganAM cAmaronI dhajAo paNa te toraNo upara laTa kAvelI hatI. vaLI, te toraNo upara, chatra upara chatra hoya te ghATe aneka chatro, e pramANe anekaghaMTaDIo, patAkAo,sarvaratnamayautpalanA,kumudanA,nalinanA,so. pAMkhaDIvALA kamaLanA ane hajAra pAMkhaDIvALA kamaLanA aneka gucchAo goThavelA hatA. - have teAbhiyogika devo, e sopAno ane tene lagatI bIjI badhI suMdara racanA pUrI karI te divyayAna vimAnanI aMdaranA bhUmibhAgane suMdaramAM suMdara rIte sajAvavAnI pravRttimAM lAgI gayA. te divya yAna vimAnanI aMdarano bhUmibhAga, te devoe sarva prakAre atyaMta sama banAvyo hato. jema Dholano uparano bhAga, mRdaMgano uparano bhAga, sarovarano uparataLano bhAga, hAthanI hatheLIno bhAga, caMdranA maMDaLano bhAga, sUryanA maMDaLano bhAga, ArIsAno uparano bhAga jevo sarva prakAre sarakho hoya che-kayAMya UMco nIco nathI hoto, e prakAre te vimAnanI aMdarano bhUbhAga sarva prakAre sama karelo hato. vaLI, jema gheTAnuM. baLadanuM varAhanuM, siMhanuM vAghanuM. haraNanuM, bakarAnuM ane dIpaDAnuM cAmaDuM sarva bAjAothI zaMka zaMku jevaDA khIlAo bharAvI kheMcatAM jevuM ekasarakhuM thaI jAya che tevo te vimAnano aMdarano bhUbhAga sama banAvelo hato. te bhUbhAgamAM, kALA, nIlA, rAtA,pILA ane dhoLA evA aneka maNio jaDelA hatA. temAMnA keTalAka Avarta vALA, pratyAvartavALA, zreNi ane prazreNivALA hatA, keTalAka vaLI svastika jevA, puSpa mANavA jevA, zarAvasaMpuTa jevA hatA. te maNiomAM bIjA keTalAka mAchalAnAM IMDA jevA ane magaranAM IMDAM jevA jaNAtA hatA. keTalAka maNiomAM phUlavela, kamaLapatra, samudra taraMga, vAsaMtIlatA, kamaLavela vagere jevAM ghaNAM bIjAM suMdara citro koralAM hoya ema dekhAtuM hatuM. te bhUbhAgamAM jaDelA badhA maNio bhAre cakacakATavALA, aneka kiraNo vALA, utkaTa prabhAvALA ane tejanA aMbArathI bharelA hatA. e maNiomAM je kALA maNi hatA te megha jevA, AMjaNa jevA, dIvAnI meza jevA, kAjaLa jelA, pADAnA ziMgaDA jevA, pADAnA ziMgaDAmAMthI banAvelI goLI jevA, bhamarA jevA, bhamarAnI hAra jevA, bhamarAnI pAMkhanA sArAbhAga jevA, jAMbUDA jevA, kAgaDAnA nAnA baccA jevA, koyala jevA, hAthInA baccA jevA, kALA sApa jevA, kALA bakula jevA, zarada RtunA vAdaLA jevA, kALA azoka jevA, kALI kaNera jevA ane kALA baporIyA jevA kALA hatA. zuM te kALA maNio e ApelI upamAo jevA ja kharekhara kALA hatA ? e artha samartha nathI athatu e to mAtra upamAo che, paNa te kALA maNio to te badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre ISTatara, sarasa, manohara, ane manojJa kALA varNavALA hatA. e maNi omAM je nIlA maNi hatA te bhRga jevA, bhRganI pAMkha jevA, popaTa jevA, popaTanI pAMkha jevA, cASa pakSI. jevA, cASanA pIMchA jevA, gaLI jevA, gaLInA aMdaranA bhAga jevA, gaLInI goLI jevA, baLadeve paherelA lIlA kapaDA jevA, moranI Doka jevA, aLasInA phUla jevA, bANanA phUla jevA, aMjanakezInA phUla jevA, lIlA kamaLa jevA, lIlA azoka Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-15 385 jevA, lIlA baporIyA jevA, ane lIlI kaNera jevA lIlA hatA. zuM te maNio, e ApelI upamAo jevAja kharekhara lIlA hatA ? e artha samartha nathI e to mAtra upa mAo che; paNa te lIlA maNio tote badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre ISTatara, sarasa, manohara ane manojJa lIlA varNavALA hatA. e maNiomAM je rAtA maNi hatA te gheTAnA lohI jevA, sasalAnA lohI jevA, mANasanA lohI jevA, varAhanA lohI jevA, pADAnA lohI jevA, nAnA IMdragopa jevA, ugatA sUrya jevA, saMdhyAnA lAla raMga jevA, caNoThInA aDadhA-lAla bhAga jevA, jAsuda nA phUla jevA, kesuDAnA phUla jevA, pArijAtakanA phUla jelA, uMcA hiMgaLoka jevA, paravALA jevA, paravALAnA aMkura jevA, lohitAkSamaNi jevA, lAkhanA rasa jevA, kRminA raMgathI raMgelA kAmaLA jevA, caNAnA loTanA DhagalA jevA, rAtA kamaLa jevA, rAtA azoka jevA, rAtI kaNera jevA ane rAtA baporIyA jevA rAtA hatA. zuM te rAtA maNio, e ApelI upamAo jevA ja kharekhara rAtA hatA ? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che, paNa te rAtA maNio tote badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre Itara, sarasa, manohara ane manojJa rAtA varNavALA hatA. e maNiomAM je pILA maNi hatA. te sonAcaMpA jevA, sonAcaMpAnI chAla jevA, sonAcaMpAnA aMdaranA bhAga jevA, haLadara jevA, haLadaranI aMdaranA bhAga jevA, haLadaranI goLI jevA, haratALa jevA, haratALanI aMdaranA bhAga jevA, uttama sonA jevA, uttama sonAnI rekhA jevA, vAsudeve paherelA pILA kapaDA jevA, alakInA phla jevA, caMpAnA phUla jevA, koLAnA phUla jevA, suhi raNyanA phUla jevA, pILA azoka jevA, pILI kaNera jelA ane pILA baporIyA jevA pILA hatA. zuM te pILA maNio, e ApelI upamAo jevAja kharekhara pILA hatA? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che paNa te pILA maNio to te badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre ISTatara, sarasa, manohara ane manojJa pILA varNavALA hatA. e maNiomAM je dhoLA maNi hatA te aMka ratna jevA, zaMkha jevA, caMdra jevA, kuMdanA phUla jevA, zuddha dAMta jevA, kamaLa uparanA pANInA motIyA jevA, zuddha pANInA biMdu jevA, dahIM jevA, kapUra jevA, gAyanA dUdha jevA, haMsonI zreNi jevA, kauMconI zreNi jevA, hAronI zreNi jevA, caMdronI zreNi jevA, zaradUtanA megha jevA, dhamelA ane cokakhA karelA rupAnA patarA jevA, cokhAnA loTanA DhagalA jevA, kuMdanA phUlanA DhagalA jevA, kumudanA DhagalA jevA, vAlanI sUkI ziMgo jevA, mora-pIchanI vacce AvelA caMdraka jevA, bisataMtu jevA, mRNAlikA jevA, hAthIdAMta jevA, lavaMganA phUla jevA, puMDarIka kamaLa jevA, dhoLA azoka jevA, dhoLI kaNera jevA ane dhoLA baporIyA jevA UjaLA hatA. zuM te dhoLA maNio e ApelI upamAo jevA ja kharekhara ujaLA hatA? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che; paNa te dhoLA maNio to te badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre ISTatara, sarasa, manohara ane manojJa dhoLA varNavALA hatA. e divya yAna " vimAnanI aMdaranA bhUbhAgamAM aneka raMgavALA cakacakita je maNio jaDelA hatA te mAtra dekhAvamAM suMdara hatA eTaluM ja nahi paNa sugaMdhI paNa hatA. e maNiomAMthI evI sarasa sugaMdha phelAtI ke jANe e bhUbhAgamAM koSThonAM, tagaranAM, elAna, sugaMdhI cuAnAM, caMpAnAM, damaNAnAM, kuMkumanAM, caMdananAM, sugaMdhI vALAna, maravAnAM, jAInAM, 2i5] Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 rAyapraseviyaM (15) jUInAM, mallikAnAM, snAnamallikAnAM, ketakInAM, pATalanAM, navamAlikAnAM, agaranAM, lavaMganAM, kapUranAM, vAsakapUranAM puTo-paDiAe-anukULa havAmAM cAre bAju gaMdha phelAya e rIte khullAM paDelAM na hoya, athavA tyAM e sugaMdhI dravyomAMnAM khAMDavA jevAM dravyo maMDAtAM na hoya, verAtAM na hoya, eka vAsaNamAMthI kADhI bIjA vAsaNamAM bharAtAM na hoya, e jAtanI udAra, manojJa, manahara ane ghANane tathA manane zAMti ApanArI sugaMdha e bhUbhAgamAMthI cAre bAju varasyA kare che - jharyA kare che. zuM te sugaMdhI maNio, e ApelI upamAo jevA ja kharekhara sugaMdhI hatA ? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che, paNa te sugaMdhI maNio to te badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre Itara, sarasa, manohara ane manojJa sugaMdhavALA hatA. te maNiono raMga ane gaMdha jevo uttama hato tevo ja temano sparza paNa utta mottama hato. kema jANe tyAM jamIna upara komaLa cAmaDuM ja na pAtharyuM hoya, ja na bhareluM hoya mAkhaNa ja na lagADeluM hoya, haMsagarbhanA thI bharelI evI taLAIo ja na pAtha relI hoya, sarasaDAMnAM phUlonA jANe DhagalA ja na karyA hoya ane komaLa kamaLonAM pAMdaDAM na verelAM hoya, evo te maNiono komaLa-komaLatara sparza hato. zuM komaLa sparzavALA te maNio e ApelI upamAo jevA ja kharekhara komaLa hatA? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che; paNa te komaLa maNio to te badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre Itara, sarasa, manohara ane manojJa komaLa sparzavALA hatA. tyArapachI te Abhi yogika devoe pUrvavati divya yAna vimAnanI aMdara barAbara vaccenA bhAgamAM eka moTA prekSAgRhamaMDanI racanA karI. e devoe e maMDapane aneka staMbho upara Ubho karyo, uMcI vedikAo toraNo ane suMdara pUtaLIothI suzobhita banAvyo. emAM ramaNIya ghATavALA vimaLa ane prazasta vaiDuryaratno jaDayAM, te maMDapanA judA judA bhAgomAM bIjA paNa aneka prakAranA maNio jaDI tene vizeSa caLakato banAvyo, temAM pUrvokta baLada, ghoDo, hAthI, magara, nara, vanavela vagerenAM citro koya suvarNamaya ane ratna maya aneka stUpo UbhA karyA, aneka prakAranI paMcaraMgI ghaMTaDIo tathA patAkAothI tenA zikharane zaNagAryuM. e maMDapa eTalo badho cakacakato hato ke jonArane te jANe halato hoya tevo capala jaNAto, emAMthI kiraNonI dhArA chUTatI hoya ema lAgatuM. tenA-maMDapanA badhA bhAgo lIMpIgUMpIne cakacakatA ane suMvALA karelA hatA, maMDapamAM bahAra ane aMdara raktacaMdana vagere aneka sugaMdhI dravyonA thApA mArelA hatA, jyAM tyAM caMdananA kalazo goThavelA hatA, bAraNAnA ToDalAo caMdananA kalazothI zobhAyamAna evAM toraNothI suzobhita karelA hatA, jyAM tyAM lAMbI lAMbI sugaMdhI mALAo laTakAvelI hatI, paMca raMgI puSponA to Dhaga Dhaga bharelA hatA, agara vagerenA pUrvokta sugaMdhI dhUpothI e maMDapa madhamadhI rahyo hato, jANe ke sugaMdhono koI khAsa oraDo na hoya? maMDapamAM cAre tarapha vAjAMovAgIrahyAM hatAM ane apsarAonoToLeToLAMAmathI tema pharatAM jaNAtAM hatAM. e Abhiyogika devoee prekSAgRhamaMDapane hamaNAM kahyo evo suMdara, prasanatAvardhaka, darzanIya-ane anupama banAvyo hato. te maMDapanI aMdaranI bhUmI vimAnanI bhoM jevI taddana lIsI-banAvI hatI ane temAM sugaMdhI, sarasa sparzavALA ane raMgaberaMgI maNio paNa tevAja jaDelA hatA, jemAM padmalatAo bharelI che evo eka moTo sArAmAM Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-15 187 sAro caMdaravo te maMDapamAM bAMdhelo hato. te maMDapanA e lIsA bhUbhAganI vaccovacca te devoe eka moTo vajramaya akhADo banAvyo, e akhADAnI vaccovacca, ATha yojana lAMbI pahoLI ane cAra yojana jADI evI eka moTI svaccha, suMvALI, maNimaya maNipIThikA banAvI. te maNipIThikA upara eka moTuM siMhAsana sthApita karyu. siMhAsana uparanA cAkaLA suvarNamaya tAra jhIka ane satArAthI jhaga jhagatA hatA; siMho ratnanA, pAyA sonAnA, pAyAnA kAMgarA aneka prakAranA maNi onA, gAtro jAMbUnadanAM, sAMdhA o vajranA ane siMhAsanamAM ghoDo, hAthI, magara vagere pUrvokta aneka citro karelAM hatAM. siMhAsana AgaLanuM pAdapITha maNimaya ane ratnamaya hatuM, te pAdapITha uparanuM paga rAkhavAnuM masUriyuM suMvALA astarathI DhAMkeluM hatuM ane te masUriyAnI laTakatI jhAlara komaLa kesa2taMtu jevI jaNAtI hatI. siMhAsana upara raja na paDe mATe tene sArA zIvelA rajasrANathI DhAMkeluM hatuM, cokakhA kapAsamAMthI baneluM cokakhuM sUtarAukapaDuM te rajasrANa upara goThaveluM hatuM ane te AkhA siMhAsana upara eka rAtuM vastra DhAMkeluM hatuM : e rIte ramya, suMvALuM ane sarva prakAre prAsAdika banAveluM hatuM. e suMdara siMhAsananA uparanA bhAgamAM zaMkha, kuMda, jalabiMdu ane samudranAM phINa jevuM dhoLuM, temAM bharelAM ratnothI jhagamagatuM, jhINuM ane suMdara eka moTuM vijayadRSya bAMdheluM hatuM. e vijayadUSyanI barobara vaccovacca eka moTo vajramaya aMkuza-TAMgelo hato. e saLIyAmAM ghaDA jevaDuM eka moTuM muktAdAma-laTakAveluM hatuM ane te motInA jhUmakhAnI cAre bAju adhaghaDA jevaDAM bIjAM cAra motIdAma parovelAM hatAM. A rIte e siMhAsananA uparanA bhAgamAM bAMdhelA vijaya dRSyamAM eka moTuM motInuM jhummara zobhatuM hatuM. e jhummaranAM motIo sonAnI pAMdaDI vALAM bIjAM aneka laMbUsagothI zobhatAM hatAM temaja anekavidha maNio, jAtajAtanA hAro, ardhAro ane ratnothI camakatAM hatAM. have jyAre pUrvano, pazcimano, dakSiNano ke uttarano vAyu cAlato tyAre e motIo dhIre dhIre halatAM hatAM. halatAM halatAM teo jayAre eka bIjA sAthe aphLAtAM tyAre temAMthI kAnane madhura lAge tevuM ane manane parama zAMti pamADe tevuM udAra-manohara guMjana nIkaLatuM hatuM. e suMdara divya guMjanathI siMhAsananI cAre bAju guMjAyamAna thaI rahetI hatI. te siMhAsananI AsapAsa vAyavya khUNAmAM, uttaramAM ane IzAna khUNAmAM sUryA bhadevanA cAra hajAra sAmAnika devone besavA mATe eka eka hajAra-kula cAra hajAra bIjAM suMdara bhadrAsano e Abhiyogika devoe mAMDI dIdhAM. sUbhadevanI cAra paTTarA NIo ane tenA parivArane besavA mATe pUrvanA bhAgamAM cAra hajAra bhadrAsano goThavAI gayAM. sUryAbhadevanI aMtaraMga sabhAnA ATha hajAra sabhyone besavA mATe agni khUNAmAM ATha hajAra bhadrAsano naMkhAI gayAM. eja pramANe vacalI sabhAnA dasa hajAra sabhyone besavA mATe dasa hajAra bhadrAsano dakSiNanA bhAgamAM, bAhya sabhAnA bAra hajAra sabhyone mATe bAra hajAra bhadrAsano naiRtya khUNAmAM ane sAta senApati one mATe sAta bhadrAsano pazcimanA bhAgamAM hArabaMdha nAkhavAmAM AvyAM. A uparAMta sUbhadevanI cokI karanArA aMgarakSaka devo mATe e siMhAsananI pUrvamAM cAra hajAra, dakSiNamAM cAra hajAra, pazcimamAM cAra hajAra ane uttaramAM cAra hajAra ema kula bIjAM soLa hajAra bhadrAsano goThavavAmAM AvyAM. have A rIte te yAna Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 rAyaprasaliye (16) vimAna pUrNapaNe taiyAra thaI gayuM. jema tAjo ugelo hemaMta Rtuno bALasUrya aMdhArI rAte saLagAvelI kheranA aMgArA, japAkusumanuM vana, kesuDAMnuM vana vA pArijAtakanuM vana rAtuM coLa jevuM lAge tema te divya yAna vimAna rAtuM coLa cakacakatuM hatuM. zuM te yAna vimAna, ene bALasUrya vagerenI ApelI upamAo jevuM ja kharekhara lAlacoLa hatuM? e artha samartha nathI e to mAtra upamAo che; paNa te mAna vimAna to e badhI upamAo karatAM kayAMya vadhAre ISTatara, sarasa, manohara ane manojJa lAla varNavALuM hatuM. teno gaMdha ane sparza paNa pUrvokta maNionI peThe ghaNo sugaMdhI ane atizaya suMvALo hato. e Abhi yogika devoe potAnA svAmI sUyabha devanI AjJA pramANe pUrve varNaveluM evuM suMdara divyayAna vimAna sajadhaja karyuM ane enI pUrNAhutinA samAcAra temaNe vinayapUrvaka subhadevane jaNAvI tenI AjJA tene pAchI soMpI. [16]potAnI dhAraNA pramANe e divya yAna vimAnanI taiyArInA samAcAra jANI sUyabhadevane AnaMda thayo. have teNe potAnA rupane jiteMdra pAse javA jevuM yogya karyuM. moTA parivAravALA potAnI cAra paTTarANI ane gAMdharvonuM tathA nATakI yAonuM moTuM lazkara e badhA sAthe e sUryAbhadeve te divya yAna vimAnanI pradakSiNA karI ane pachI pUrva dizAnA sopAna dvArA te, e yAna vimAna upara caDI temAM goThavelA mukhya siMhAsana upara pUrvAbhimukha thaIne beTho. pachI tenA cAra hajAra sAmAnika devo, e yAna vimAnanI pradakSiNA karI uttara dizAnA sopAnadvArA enA upara caDayA ane pUrve goThavelAM potapotAnAM Asano upara beThA. tathA bIjA devo ane devIo paNa yAna vimAnanI pradakSiNApUrvaka dakSiNa dizAnA sopAnadvArA vimAna upara caDI potapotAnAM judAM judAM Asano upara goThavAI gayAM. e yAna vimAnanI savArImAM sauthI prathama AgaLa aSTamaMDaLa- anukrame goThavAelAM hatAM. temAM pahelo svasatika, bIje zrIvatsa, trIjo naMdAvarta, cothuM ardha mAnaka, pAMcamuM bhadrAsana, chaThTho kaLaza, sAtamuM matsyayugala ane AThamuM darpaNa-evI goThavaNI hatI. tyArapachI pUrNa kalaza, bhaMgAra, divya chatra ane cAmaro cAlatAM hatAM. A sAthe gaganatalano sparza karatI, atizaya suMdara ane vAyuthI pharapharatI eka moTI UMcI vijaya vaijayaMtI nAmanI patAkA cAlatI hatI. tyArapachI vairyanA cakacakatA dAMDA vALuM, mALA othI suzobhita, caMdra jevuM ujjavaLa-dhoLuM uMcuM chatra cAlatuM hatuM. pachI jenA upara pAvaDIonI suMdara joDI ane pAdapITha mUkelAM che evuM, maNi ane ratnanI karI garIthI Azcarya pamADanAruM uttama siMhAsana aneka dAsa devonA khabhA upara cAlatuM hatuM. tyArabAda vajamAMthI banAvelo, pacaraMgI nAnI nAnI hajAro dhajAothI zobhato, chatrAkAre goThavAelI vijayavaijayaMtI patAkAthI yukta, atizaya uMco- hajAra yojana uMco mATe ja AkAzane aDakato moTAmAM moTo Idradhvaja cAlato hato. enI pachavADe suMdara veSabhUSAvALA, sajadhaja thaelA, sarva prakAranA alaMkArothI vizeSa dekhAvaDA lAgatA pAMca senAdhipatio temanA moTA subhaTasamudAya sAthe beThelA hatA. emanI pAchaLa potapotAnAM ToLAM sAthe, potapotAnA nejA sAthe, potApotAnI viziSTa veSabhUSA sAthe e Abhiyogika devo ane temanI devIo goThavAelI hatI. tyArabAda cheka chelle te sUyabhavimAnamAM rahenArAM bIjA devo ane devIo pota potAnI sarva prakAranI Rddhi Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-16 389 siddhi, dyuti baLa, veSabhUSA ane parivAra sAthe e yAna vimAnanI savArImAM joDAyelAM hatAM : A rIte vimAnanA svAmI sUryAbhadevanI AgaLa pAchaLa ane banne bAjue aneka deva devIo goThavAelAM hatAM ane e yAna vimAna e badhAMne upADI vegabaMdha gAjatuM gati karatuM hatuM. [17] e rIte sajadhaja thaelo sUryAbhadeva, potAnA e divya ThAThamAThane batA vato batAvato saudharmakalpanI vacce thaIne nIkaLyo, ane saudharmakalpathI uttaramAM AvelA nIce AvavAnA-nirmANamArga tarapha teNe potAnA e yAna vimAnane haMkAryuM. te e nirmANamArgane pahoMcatAM lAkha yojananI vegavALI gatithI jhapATAbaMdha bhAratavarSa tarapha AvavA lAgyo. A tarapha AvatAM AvatAM tene asaMkhya dvIpo ane samudro ullaM ghavA paDayA. e rIte vegabaMdha gati karato e sUbhadeva naMdIzvara dvIpa sudhI AvI pahoMcyo ane tyAM agnikoNamAM AvelA ratikara parvata pAse AvI lAgyo. A ti kara parvata pAse AvIne e sUbhadeve pUrve varNavelI potAnI devamAyA saMkelI lIdhI ane jaMbudrIpanA bhAratavarSamAM pahoMcavA jevI sAdhAraNa vyavasthA karI lIdhI. have te, ratikara parvatathI jaMbUdvIpa bhaNI AvavAnA mArge potAnA yAna vimAnane haMkA2vA lAgyo ane turatamAMja bhAratavarSamAM pahoMcyo. tyAM pahoMcI teNe AmalakappAno rasto lIdho ane jhapATAmAMja AmalakappAnA aMbasAlavaNa caityamAM jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra UtaryA che tyAM AvI lAgyo. tyAM AvatAMja teNe e divya yAna vimAna sAthe zramaNabhagavAnamahAvIranI traNa pradakSiNA karIane bhagavAnathI uttara pUrvanA bhAgamAMteNe e yAnavimAnane dharatIthI cAra AMgaLa adhara rAkhI UbhuM rAkhyuM. moTA parivAra vALI potAnI cAra paTTarANIo, gAMdharvonuM ane nATakIyA onuM ToLuM e badhA sAthe e sUryabhideva e yAna vimAna uparathI UtarI nIce Avyo. tyArabAda sUyabhidevanA cAra hajAra sAmAnika devo ane e yAna vimAnamAM AvelA bIjA badhA devo ane devIo kramazaH nIce AvyAM. evA moTA piravArathI vIMTAelo sUryAbhadeva, potAnI sarva prakAranI divya Rddhi sAthe, devavAghonA madhura ghoSa sAthe cAlato cAlato zramaNa bhagavAna mahAvIra tarapha Avyo, traNa pradakSiNA karI, vAMdI, namI temane vinayanamra rIte kahevA lAgyo : [18] "he bhagavan ! huM sUbhadeva mArA sakala parivAra sameta, Apa devAnu priyane vaMdana karuM chuM, namana karuM chuM ane ApanI paryupAsanA karuM chuM." zramaNa bhagavAna mahAvIre sUbhadevane A pramANe kahyuM : "he sUryAbha ! e purAtana che, he sUryAbha ! e jIta che, he sUbhi ! e kRtya che, he sUbhi ! e karaNIya che, he sUryabha ! e AcarAeluM che ane he sUryAbha ! e saMmata thaeluM che ke "bhavanapatinA, vAnasyaMtaranA, jyotiSikanA ane vaimAnika varganA devo arahaMta bhagavaMtone vAMde che, name che, ane pachI potapotAnAM nAma gotro kahe che,' to he sUryAbhadeva ! tuM je kare che te purAtana che saMmata thaeluM che." [19]zramaNa bhagavAna mahAvIranuM kathana sAMbhaLI sUryAbhadeva bahu harSita thayo, praphulla thayo ane ghaNoja saMtuSTa thayo; pachI temane vAMdI namI temanAthI bahu najIka nahi, tema bahu dUra nahi, evI rIte besI te sUbhadeva temanI zuzruSA karato sAmo rahI vinaya pUrvaka hAtha joDI zramaNa bhagavAna mahAvIranI paryApAsanA karavA lAgyo. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 rAyakhaseviyaM-(20) [20] te vakhate zramaNa bhagavAna mahAvIre potAnA darzanArthe AvelA sUyabha devane AmalakakhAnA rAjA rANIne tathA AmalakappAmAMthI AvelI moTI janasabhAne dhamadizanA saMbhaLAvI. dezanA sAMbhaLI janatA to potapotAne sthAne cAlI gaI. [21]dezanA sAMbhaLIne prasAda pAmelA ane AlhAdita hRdayavALA subhadeve UbhA thaIne praNAmapUrvaka zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe pUchyuM : he bhagavan! zuM sUyabhideva bhavasiddhika-bhavya che ke abhavasiddhika abhavya che ? samyagdaSTivALo che ke mithyA daSTivALo che? saMsAramAM parimitapaNe bhamanAro che ke anaMta kALa sudhI bhama nAro che? bodhinI prApti thavI tene sulabha che ke durlabha che? zuM te ArAdhaka che ke virAdhaka che? te carama zarIrI che ke acarama zarIrI che? he sUyabha!' ema kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIre tene nIce pramANe uttara Apyo - he sUyabhi! tuM bhavya cho, samyagdaSTi vALo cho. saMsAramAM parimitapaNe bhamanAro cho, tane bodhinI prApti thavI sulabha che, tuM ArAdhaka cho ane tuM carama zarIra cho. [22] bhagavAne Apelo uttara sAMbhaLIne sUryAbhadevanuM citta AnaMdita thayuM ane parama saumanasyayukta thayuM. bhagavAnano uttara sAMbhaLyA pachI e sUyabhideve bhagavAnane vAMdI namI A pramANe vinaMtI karIH "he bhagavan! tame badhuM jANo cho ane juo cho, sarva kALanA banAvone jANo cho ane juo cho, sarva bhAvone tame jANo cho ane juo cho, mArI divya Rddhisiddhine, meM prApta karelI divya devaghutine ane divya devAnubhAvane paNa pahelAM ane pachI tame jANo cho ane juo cho, to he bhagavan! Apa devAnupriya taraphanI mArI bhaktine lIdhe huM evI IcchA karuM chuM ke mArI divya ddhisiddhi, divya devahuti ane divya devaprabhAva tathA batrIza prakAranI divya nATyakaLA A gautama vagere zramaNanigraMthone dekhADuM." [23]zramaNa bhagavAna mahAvIre sUyabhadevanI uparyukta vinaMtIne Adara na Apyo, anumati na ApI ane te tarapha mauna rAkhyuM. tyArapachI bIjIvAra, trIjIvAra paNa sUyabhideve evI ja vinaMtI karI ane tenA uttaramAM bhagavAna mahAvIre teno Adara na karatAM mAtra mauna ja dharI rAkhyuM. chevaTe te sUyabhideva, zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa pradakSiNA daI, vAMdI namI uttara pUrvanI dizA tarapha gayo. IzAna khUNAmAM jaI teNe vaikriya samudghAta karyo, te dvArA teNe saMkhyaya yojana sudhInA lAMbA daMDane bahAra kADhyo, jADAM moTAM pagalo tajI dIdhAM ane joIe tevAM yathAsUkSma pagalono saMcaya karyo. vaLI, bIjIvAra vaikriyasamughAta karI teNe naraghAnA uparanA bhAga jevo sarva prakAre sarva bAjathI ekasarakho evo eka bhUbhAga saryo, temAM rupa, rasa,gaMdha ane sparzathI suzobhita pUrve varNavelA evA aneka maNio jaDI dIdhA, sarva bAjuthI ekasarakhA bhUmaMDa LamAM vaccovacca teNe eka prekSAgRha racyuM-nATaka-zALA khaDI karI. e nATakazALA, temAM bAMdhelo ullocacaMdaravo, akhADo ane maNinI peDhalI tathA maNinI e peDhalI upara siMhAsana, chatra vagere je AgaLa varNavAI gayuM che te badhuM barAbara goThavI dIdhuM. tyArapachI e sUyabhadeva zramaNa bhagavAna mahAvIranA dekhatAM temane praNAma kare che ane bhagavAna mane anujJA Apo' ema kahI pote bAMdhelI nATakazALAmAM temanItIrthakaranI sAme uttama siMhAsanamAM bese che. tyArabAda besatAM veMta teNe aneka Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-23 391 prakAranAM maNimaya kanakamaya ratnamaya vimala ane cakacakatAM kaDAM poMcI berakhAM vagere AbhUSaNothI dIpato UjaLo puSTa ane lAMbo evo potAno jamaNo hAtha pasAryo enA e jamaNA hAthamAMthI sarakhAM vaya lAvayapa ane yauvanavaMtA, sarakhAM nATakIya upakaraNo ane vastrA-bhUSaNothI sajelA, khabhAnI banne bAjumAM uttarIya vastrathI yukta DokamAM koTiyuM ane zarIre kaMcuka paherelA, TIlAM ane chogAM lagAvelA, citra vicitra paTTAvALAM ane phudaDI pharatAM jenA cheDA jevA uMcA thAya evI che-kore-mUkelI jhAlara vALAM raMgaberaMgI nATakIya paridhAna paherelA, chAtI ane kaMThamAM paDelA ekAvaLa hArothI zobhAyamAna ane nAca karavAnI pUrI taiyArIvALA ekaso ne ATha devakumAro nIkaLyA. eja pramANe sUryAbhadeve pasArelA DAbA hAthamAMthI caMdramukhI, caMdrAIsamAna lalATapaTTa vALI, kharatA tArAnI jema camakatI AkRti veza ane cAru zRMgArathI zobhatI, hasave bolave cAlave vividhavilAse lalita saMlApe ane yogya upacAre kuzaLa, hAthamAM vAjAMvALI, nAca karavAnI pUrI taiyArIvALI ane barAbara e deva kumAronI joDIrupa evI ekaso ne ATha devakumArIo nIkaLI. pachI e sUyabhideve zaMkho raNaziMgAM zaMkhalIo, kharamukhIo peyAo pIrapI rikAo paNavo-paho- DhakkAo-moTI Dhakka o-bherIo, jhAlaro, dudubhIo, sAMkaDa mukhIo moTAmAdaLo mRdaMgo naMdI mRdaMgo AliMgo, kusuMbo, viNAo, bhamarIvALI vINAo cha bhamarIvALI vINAo, sAta tAranI vINAo,babbIso, sughoSA ghaMTAo niMdIghoSA ghaMTAo so tAranI moTI vINAo kAcabI vINAo citravINAo, Amo do, jhAMjho nakulo, tUNo, tuMbaDAvALI vaNAo, mukuMdo, huDukko vicikkIo karaTIo DiDimo kiNito kaDavAMo daIrI dadarikAo kusuMburuo kalazIo kalazo tAlo kAMsAnA tAlo rigirisiko aMgarikAo zizumArikAo vAMsanA pAvAo bAlI o veNuovAMsaLIo parilIo ane baddhako ema ogaNapacAse jAtanAM ekaso ne ATha ATha vAjAMo banAvyAM ane ekaso ne ATha ATha te dareka vAjAne vagADanArA banAvyA. pachI e sUyabhideve potAnA hAthamAMthI sarajelA te devakumArI ane deva kumArIone bolAvIne kahyuM ke - he devAnupriyo ! tame zramaNa bhagavAna mahAvIra pAse jAo ane temane traNa pradakSiNA daI vaMdana-namana karIe gautama vagere zramaNanigraMthone te divya devaRddhi divya devAnubhAvavALuM batrIza prakAranuM nATaka bhajavI batAvo." [24] sUyabhidevanI AjJA thatAM ja tene mAthe caDhAvI hRSTatuSTa thaelAM e devakumAro ane devakumArIo zramaNa bhagavAna mahAvIra tarapha jaI temane vAMdI-namI je tarapha gautamAdika zramaNanigraMtho hatA te tarapha vaLyAM ane eka sAthe ja eka hAramAM UbhA rahyAM, sAthe ja nIce namyAM, vaLI pAchuM sAthe ja teo potAnAM mAthAM uMcAM karI TaTTAra UbhA rahyAM. eja pramANe sahitapaNe ane saMgatapaNe nIce namyAM ane pAchAM TaTTAra UbhA rahyAM, pachI sAthe ja TaTTAra UbhA rahI phelAI gayAM ane potapotAnAM nAcagAnanAM upakaraNo hAthapagamAM barAbara goThavI rAkhI eka sAthe ja vagADavA lAgyAM, nAcavA lAgyAM ane gAvA lAgyAM. temanuM saMgIta uparathI zarU thatAM uThAvamAM dhIruM maMda maMda, mUdhamAM AvatAM tArasvaravALuM ane pachI kaMThamAM AvatAM vizeSa tArasvaravALuM, ema trividha hatuM. jayAre Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 rAyauseviyaM-(24) e badhAM gAtAM hatAM tyAre teno madhura paDachaMdo nATakazALAmAM AkhAya prekSAgRhavALA maMDapamAM paDato hato. je jAtanA rAganuM gANuM hatuM tene ja anukULa emanuM saMgIta hatuM gAnArAonAM ura mUgha ane kaMTha e traNe sthAno ane e sthAnonAM karaNo vizuddha hatAM. vaLI, guMjato vAMsano pAvo ane vINAnA svara sAthe bhaLatuM. eka bIjAnI vAgatI hatheLInA avAjane anusaratuM eka bIjAnI vAgatI hatheLInA avAjane anusaratuM muraja ane kAMsIonA jhaNajhaNATanA tathA nAcanArAonA paganA ThamakAnA tAlane barAbara maLatuM, viNAnA layane barAbara baMdhabesatuM ane zarUAtathI je tAnamAM pAvo vagere vAgatAM hatAM tene anurupa evuM emanuM saMgIta koyalanA TahukA jevuM madhuruM hatuM. vaLI, e sarva prakAre sama, salalita-kAnane komaLa, manohara, mRdupadasaMcArI, zrotAone ratikara, chevaTamAM paNa surasa evuM te nAcanArAonuM nAcasajja viziSTi prakAranuM uttamottama saMgIta hatuM. - jyAre e madhuruM madhuruM saMgIta cAlatuM hatuM tyAre zaMkha raNaziMguM zaMkhalI kharamukhI peyA ane pIrI pIrikAne vagADanArA te devo temane dhamatA, paNava paTa upara AghAta karatA, bhaMbhA moTI DAkone aphaLAvatA, bherI jhAlara duMdubhIo upara tADana karatA, muraja mRdaMga naMdImRdaMgono AlApa letA, AliMga kusuMba gomukhI mAdaLa upara uttADana karatA, vINA vipaMcI vakIone mUchavatA, so tAranI moTI vINA kAcabI vINA citra vINAne kUTatA, baddhIsa sughoSA naMdIghoSAnuM sAraNa karatA, bhrAmarI SaDubhrAmarI parivAdanInuM sphoTana karatA, tUNa tuMbavINAne chabachabatA, Amoda jhAMjha kuMbha nakulonuM AmoTana karatA-paraspara aphaLAvatA,mRdaMga huDukkI vicikkIone cheDatA, karaTI DiMDama kiNita kaDavAMne bajAvatA, dardaka dadarakAo kusuMbu kalazIo mao upara ati zaya tADana karatA, tala tAla kAMsAnA tAlo upara thoDuM thoDuM tADana karatA-paraspara ghasatA, rigirikA lattikA makarikA zizumArikAnuM ghaTTana karatA ane baMsI veNu bAlI parilI tathA baddhakone phUMkatA hatA. e rIte e gIta nRtya ane vAdya divya manojJa manahara ane zRMgArarasathI taraboLa banyAM hatAM. addabhuta thayAM hatAM, badhAnAM cittanAM AkSepaka nIva DyAM hatAM. e saMgItane sAMbhaLanArA ane nRtyane jonArA dvArA uchaLatA vAhavAha nA kolAhalathI e nATakazALA gAjI rahI hatI. ema e devonI divya ramata pravRtta thayelI hatI. e ramatamAM masta banelA te devakumAro ane devakumArIoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme svastika zrIvatsa naMdAvarta vardhamAnaka bhadrAsana kalaza matsya ane darpaNanA divya abhinayo karIe maMgaLarupa prathama nATaka bhajavI dekhADyuM hatuM. vaLI, e devakumAro ane devakumArIo bIjuM nATaka bhajavI batAvavA pUrve jaNA velI rIte ekasAthe eka hAramAM bhegAM thaI gAvA nAcavA ane vAjAM vagADavA lAgyAM tathA e addabhuta devaramatamAM mazagula banI gayAM. A bIjA nATakamAM temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme Avarta pratyAvarta zreNi prazreNi svastika pUsamANaga vardhamAnaka masyAMka jAra mAra puSpAvalI padmapatra sAgarataraMga vasaMtIlatA ane padhala tAnA abhinayo karI dekhADI bIjAM nATaka pUruM karyuM. pachI trIjuM nATaka bhajavI batAvavA bhegAM thayelAM te devakumAro ane devakumArIoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme IhA mRga baLada ghoDo mAnava magara vihaga-pakSI vyAla kinnara ruru zarabha amara kuMjara Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-24 393 vanalatA ane patralatAnA abhinayo karI dekhADyA. cothuM nATaka dekhADatAM te devakumAro ane devakumArIoe zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAme ekaRdvighAcakra ekatazcaka vAla dvighAcakravAla ema cakrAI ane cakravAlano abhinaya bhajavI batAvyo. pAMcamuM nATaka bhajavatAM temaNe AvalikAono abhinaya karyo. emAM emaNe caMdrAvalikA valayAvalikA haMsAvalikA sUyavilikA ekAvalikA tArAvalikA muktAvalikA kanakAva likA ane ratnAvalikAonA dekhAvo karI batAvyA. chaThTha nATaka zarU karatAM temaNe udga gamanonA eTale caMdra UgavAnAM ane sUrya UgavAnAM dazyo khaDAM karyo. sAtamA nATakamAM AgamananA athatu caMdranA AgamananA ane sUryanA AgamananA dekhAvo karI batAvavAmAM AvyA. AThamAM nATakamAM teoe AvaraNanA-caMdranA ane sUryanA AvaraNanA dekhAvo karI dekhADyA. navamA nATakamAM asamananA dekhAvo AvyA eTale jyAre caMdra ane sUrya AthamI jAya che tyAre jagatamAM ane AkAzamAM je je ghaTanAobane che te badhI najaronajara khaDI karavAmAM AvI. dasamuM nATaka caMdramaMDala sUryamaMDala nAgamaMDala yakSa maMDala bhUtamaMDala rAkSasamaMDala ane gAMdharvamaMDalanAabhinayomAMpUruM thayuM. emAM caMdra sUrya nAga yakSa bhUta rAkSasa ane gAMdharva saMbaMdhI maMDalonA bhAvo bhajavI batAvyA. agyAramuM nATaka kutavilaMbita abhinayane lagatuM hatuM. temAM vRSabhanI ane siMhanI lalita gati, ghoDAnI ane gajanI vilaMbita gati, matta ghoDo ane matta hAthInI vilasita gati karI batAvavAmAM AvI. bAramAM nATakamAM sAgara ane nagaranA AkArone abhinayamAM karI batAvyA. teramuM divya nATaka naMdA ane caMpAnA abhinayane lagatuM hatuM. caudamA nATakamAM matsAMDa makarAMDa jAra mAranI AkRtionA abhinayo hatA. pannaramA nATakamAM ka kha ga gha ane Da nA ghATanA abhinayo karI batAvyA. pachInAM cAra nATako anukrame ca cha ja jha ga nA, Ta Tha Da Dha Na nA, ta tha da dha na nA, ane pa pha ba bha ma nA ghATanA abhinayone lagatAM hatAM. vIsamuM nATaka azoka AMbo jAMbuDo ane kosaMbanA pallava saMbaMdhI abhinayone lagatuM hatuM. 21muM nATaka latAnA dekhAvo karavAne mATe hatuM. temAM pA nAga azoka caMpo Amra vana vAsaMtI kuMda atimuktaka ane zyAmanI velaDI onA abhinayo hatA.pachI anukrame 22 kUta. 23 vilaMbIta 24-druta vilaMbita 2paaMcita 26ribhita 27-aMcitaribhita 28 Ara bhaTa 29 bhasola ane 30 ArabhaTa bhasolanA abhinayone lagatAM nava nATako karI batAvyAM. 31 mA nATakamAM utpAta nipAta saMkucita prasArita racAraIma brAMta ane saMbhrAMtanI kriyAone lagatA abhinayo dekhADavAmAM AvyA. 3ra devaramaNamAM eka sAthe eka hAramAM bhegAM thaelAM devaramaNamAM tallIna banelAM devakumAro ane devakumArI oe zramaNa bhagavAna mahAvIranA pUrvabhava saMbaMdhI caritrane lagatA banAvonA abhinayo bhajavI batAvyA ane pachI temanAja vartamAna jIvanasaMbaMdhI paNa je moTA banAvo banyA hatA te darekane abhinayomAM karI dekhADyA-temAM temanuM cyavana, garbhasaM haraNa, janmasamayanAbanAvo, abhiSekanoprasaMga, bAlakakIDA, yauvanadazA, kAma bhoganI lIlA, niSkramaNano prasaMga, tapazcacaraNanI ava sthA, jJAnI thayAnI paristhiti, tIrthaprarvatananI ghaTanAne lagatA abhinayo hatA ane pachI chellA abhinayamAM bhagavAna mahAvIranA nivaNanuM citra paNa UtAravAmAM AvyuM hatuM. Ama e carama chelluM-batrIzamuM nATaka pUruM thayuM. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 rAyauseliya-(24) ( nATakomAM te devakumAro ane devakumArIoe Dhola vagere pahoLAM, vINA vagere tAMtavALAM,jhAMjhavagerenakkara ane zaMkhavagere poloemacArajAtanAMvAjAMvagADelAMunsi. pta pAda vRddha maMda ane rocita ema cAra prakAre nRtya kareluM. dANyatikaprAtyaMtika sAmAnya topanipAtanika ane lokamadhyAvasAnika ema cAra jAtanA abhinayo bhajavI batA velA.have tedevakumAra ane devakumArIo gautamAdika zramaNa nirgathone e batrIze prakAra nuM divya nATaka dekhADI tathA zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa pradakSiNA daI temane vAMdI namI je tarapha potAno adhipati sUyabhideva hato te tarapha gayAM ane hAtha joDI potAnA e adhipatine jaya vijayathI vadhAvI teoe jaNAvyuM ke Ape karelI AjJA pramANe amezramaNabhagavAna mahAvIra pAse jaI batrIze prakAranuM e divya nATaka dekhADI AvyAM. [2pItyArabAda e subhadeva potAnI te divya devamAyAne saMkelI laI eka kSaNamAM hato tevo ekAkI banI gayo. pachI te zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa pradakSiNA daI vAMdI namI potAnA pUrvokta parivAra sAthe e divya yAna vimAna upara caDI jyAMthI Avyo hato tyAMja pAcho cAlyo gayo. [26] enA gayA pachI bhagavAna mahAvIrane vAMdI namIne namrapaNe gautama A pramANe bolyA: - he bhagavan! te sUyabhidevanI e divya devamAyA, e divya devaghuti, e divya devAnubhAva kyAM gayo ? kayAM samAI gayo? -he gautama! sUryAbhadeve sarjelI e devAyA tenA zarIramAM gaI, -he bhagavanuM te kayA kAraNathI ema banyuM? - he gautama ! bahAra ane aMdara chANa vagerethI lIdhelI jhuMpelI pharatI vaMDIvALI baMdha bAraNAvALI uDI ane pavana na bharAya evI jema koI eka moTI zikharabaMdhI zALA hoya.e zALAnI pAse mANasonuM eka moTuM ToLuM UbhuM hoya ane e vakhate e ToLuM AkAzamAM eka moTuM pANIbharyuM vAdaLuM jAe tathA e vAdaLuM hamaNAM ja varasaze ema jo ToLAne lAge to jema e ToLuM pAsenI e zALAmAM pesI jAya, tema e devamAyA sUyabhanA zarIramAM samAI gaI athavA e zALA bahAra UbheluM ToLuM potAnI sAme caDI AvatA vaMToLiyAne jAe topaNa jema e pAsenI zALAmAM pesI jAya, tema e devamAyA sUyabhanA zarIramAM samAI gaI ema meM kahyuM che. vaLI, gautame pUchyuM ke [27]- bhagavan! sUyabhidevanuM sUyabhivimAna kayAM jaNAveluM che ? he gautama ! jabUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatathI dakSiNe A ratnaprabhA 101 nAmanI pRthvI che. tenA ramaNIya samatala bhUbhAgathI uMce caMdra sUrya grahagaNa nakSatra ane tArakAo AvelAM che, tyAMthI AgaLa ghaNAM yojano seMkaDo yojano hajAro yojano lAkho yojano karoDo yojano ane lAkhakaroDo yojano uce uMce dUra jaIe tyAre tyAM saudharmakalpa nAmano kalpa jaNAvelo che, e kalpa pUrva pazcima lAMbo, uttara dakSiNa pahoLo, AkAre ardhacaMdrasamAna saMsthita che, kiraNonA prakAzathI jhagajhagato che, tenI laMbAI pahoLAI asaMkhya koTAnakoTi yojana che ane teno gherAvo paNa teTaloja che. e saudharmakalpamAM saudharma devomAM batrIza lAkha vimAnAvAto hoya che ema kahyuM che. e badhA vimAnAvAso sarvaratnamaya darzanIya ane asAdhAraNa suMdaratAvALA che. te vimAnonI vaccovacca pAMca avataMsako jaNAvelA che : azoka avataMsaka, saptaparNa avataMsaka, caMpaka avataMsaka, cUtaka avataMsaka ane vacce saudhamavihaMsaka. e pAMce avataMsako paNa sarvaratnamaya Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-27 395 suMdaratama che. emAMnA te saudharmAvataMsaka mahAvimAnathI pUrve tIrachuM asaMkhya lAkha yojana AgaLa vadhIe tyAre tyAM sUbhadevanuM sUbhi nAmanuM vimAna jaNAveluM che. e vimAnanI laMbAI pahoLAI sADAbAra lAkha yojana che ane gherAvo ogaNacALIza lAkha bAvana hajAra ATha so aDatAlIza yojana che. sUryAbhadevano e vimAnanI pharato cAre bAju eka moTo prAkAra-gaDha che. e gaDha traNase yojananI uMcAIe che. mULamAM tenI pahoLAI so yojana, vacce pacAsa yojana ane cheka upara pacIsa yojana che arthAt e gaDha mULamAM pahoLo vacce sAMkaDo ane cheka upara vadhAre pAtaLo che. gaDhano AkAra gAyanA pUMchaDA jevo che ane te Akhoya gaDha sarvakanakamaya accho manohara che, e gaDhanAM kAMgarAM aneka prakAranA kALA nIlA lAla pILA ane dhoLA ema pAMce raMgothI zobhitAM che. te eka eka kAMgaruM laMbAImAM eka yojana, pahoLAImAM aradhuM yojana, ane yojana uMcAImAM che. te badhAM kAMgarAM sarva prakA2 nAM ratnomAMthI banAvelAM che-bahu ramaNIya che. sUyabhidevanA te vimAnanI eka eka bAjue hajAra hajAra bAraNAM hoya che ema kaheluM che arthAt te vimAnane pUrva pazcima uttara dakSiNa ema cAre bAjunAM maLIne cAra hajAra bAraNAM hoya che. eka eka bAraNuM uMcAIe pAMcaso yojana che, pahoLAIe ane praveze aDhIso yojana che. te badhAM bAraNAM dhoLAM che, temanI uparanAM zikharo sonAnAM che, e zikharomAM vRSabha magara vihaga mAnava kuMjara kinnara padmalatA vagerenAM citro korelAM, emanA staMbha uparanI vedikAo vajramaya-e badhAM hajAro kiraNothI jhaLahaLe che, evAM e AMkhane ThAre evAM sukhasparzavALA che. te dareka bAraNAnI nemo vajramaya, mULa pAyA riSTharatnanA, thAMbhalI o vaiDuryanI ane tenuM taLa paMcaraMgI uttama maNiomAMthI baneluM che. DelIo haMsagarbha ratnanI, IMdrakIlo emedanA, bArasAkho lohitAkSaratnanI, otaraMgo jyotirasa ratnanA,sUIo-khIlIo-lohitAkSaratnanI, sAMdhAo vajranA, khIlI onI TopIo vividha maNimaya, AgaLiyo ane tenuM aTakaNa vajranuM, AvartanapITha rajatanuM, bAraNA nAM uttara paDakhAM aMka ratnanAM : evI e bAraNAMonI zobhAvALI racanA che. tenAM kamADa lagAra paNa AMtarA vinAnAM capocapa bhIDAya tevAM majabUta che. bAraNAMnI bhIMtomAM banne paDakhe ekaso aDasaTha bhIMtagoLIo che ane teTalIja gomANasIo che. vividha maNiratnothI ramatI pUtaLIo bAraNAMomAM khoDelI che. teno mADha vajano ane mADhanuM zikhara rupAnuM che. bAraNAnA upalA bhAgo suvarNamaya, maNimaya jALIvALA gokhalAo, paDakhAM ane paDakhAMnI bAjuo aMkaratnamaya ane vAMsaDAo khapATo tathA naLiyAM jyotirasaratnamaya che. tenI pArTIo rupAnI, naLiyAMnAM DhAMkaNa suvarNamaya ane TATIo vajramaya che. e jAtanAM te bAraNAM zaMkhanA upalA bhAga jevAM ane rupAnA DhagalA jevAM dhoLAM lAge che. te bAraNAMo upara aneka prakAranAM tilako-TIlAM ane ardha caMdro korelAM che, maNinI mALAo TAMgelI che, bAraNAM bahAra ane aMdara suMvALAM che, tenA uparanI raMganI bhUkI sonAnI veNumaya che : evAM e bAraNAM suMdara, sArA sparza vALAM, ruDI zobhAvALAM, prasannatA pamADe tevAM darzanIya ane asAdhAraNa ramaNIya che. [28] e bAraNAMnI banne bAjunI beThakomAM kamaLa upara korelA evA caMdananA soLa soLa kaLazonI hAro, teomAM sugaMdhI pANI bharelAM, temanA kAMThAomAM rAtAM Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ses rAyappaseNiyuM - (28) sUtara nAMkhelAM ane tenAM DhAMkaNAM padmotsalanAM-evA e sarvaratnamaya ghaDAo, he dIrgha jIvI zramaNa ! IndrakuMbhanI jevA vizeSa ramaNIya jaNAvelA che. vaLI, te bAraNAMonI banne bAjunI beThakomAM soLa soLa nAgadaMtonI- hArI AvelI che. te dareka nAgadaMto upara nAnI nAnI jhaNajhaNatI ghaMTaDIo laTakelI, eo bhIMtamAM barAbara beThelA, emano Agalo bhAga bhIMtathI sArI rIte bahAra paDato- evA e sApanA aDadhA bhAga jevA dekhAtA vajramaya sIdhA lAMbA nAgadaMto, moTA moTA gajadaMtanA AkAra jevA suMvALA ane zobhAjanaka che. vaLI, e nAgadaMtomAM kALA, nIlA, rAtA, pILA ane dhoLA sUtarI parovelI lAMbI lAMbI mALAo laTakAvelI, e mALAonA laMbUsakosonAnAM, e dhUma tAMnI aDakhepaDakhe jaDelI sonAnA patarAnI pAMdaDIo che; jyAre dakSiNano uttarano pUrvano ane pazcimano maMda maMda pavana vAya tyAre te dhIre dhIre halatI halatI pAMdaDIo mAMthI kAna ane manane zAMti Ape eluM madhuruM saMgIta nIkaLe che. vaLI, he AyuSyamanuM zramaNa ! e nAgadaMtonI upara bIjA soLa soLa nAgadaMtonI hAro AvelI che, teo paNa gajadaMtanA AkAra jevA suMvALA atiramaNIya che. uparanA A nAgadaMtanomAM rajatamaya ziMkAM TAMgelAM che, e dareka rzikAmAM vaiDaryanI dhUpadhaDIo mUkelI che, e dhUpaghaDIomAM uttama kALo agara kinaru ane turuSkano sugaMdhI dhUpa madhamadhI rahyo che, evI e sugaMdhI vATa jevI madhamadhatI dhUpaghaDIomAMthI nIkaLatI manohArI sugaMdha ghrANa ane manane zAMti ApatI te pradezamAM cAre kora phelAtI rahe che. [29]vaLI, e bAraNAMonI banne paDakhenI beThakomAM soLa soLa pUtaLIonI hAro jaNAvelI che. te pUtaLIo vividha prakAranI lIlAovALI, supratiSThita, sArI rIte zaNagArelI, raMgaberaMgI vacce paherelI ane aneka jAtanI mALAo vaDe zobhAya mAna che. emano kiTabhAga mUThImAM AvI jAya evo pAtaLo, aMboDo uMDo ane kaThaNa pIvara-bharAvadAra-chAtI, AMkhanA khUNA rAtA, vALA kALA komaLa ane zonika che. azoka vRkSa upara tenI DALane DAbe hAthe pakaDIne e pUtaLIo UbhelI che. jANe devonAM manane harI na letI hoya, eka bIjA sAmuM jotI e, jANe paraspara khIjatI na hoya, evI jaNAya che. e badhI banelI che to -mATImAMthI-paNa nitya rahenArI che. emanuM mukha caMdra jevuM lalATa caMdrArtha jevuM ane dekhAva caMdra jevo saumya che. kharatA tArAnI jema e badhI jhagamagyA kare che, meghanI vIjaLIno jhabakAro ane prakhara sUryano camakATa e karatAM ya teo vadhu jhabake che-evI e pUtaLIo zRMgAre AkAre ane veze prasAda upajAve evI dekhAvaDI ane manohara che. vaLI, e bAraNAMonI banne bAjunI beThakomAM sarvaratnamaya suMdara jALIvALAM soLa soLa ramaNIya sthAno che. banne paDakhenI e beThakomAM soLa soLa ghaMTAnI hAro TAMgelI jaNAvelI che. e ghaMTAo suvarNamaya, temanA lolako vajramaya, ghaMTAnAM banne paDakhAM vividha maNimaya, ghaMTAnI sAMkaLo sonAnI ane dorIo rupAnI che. temano raNako meghanA gaDagaDATa jevo, siMhanI trADa jevo, duMdubhinA nAda jevo, haMsanA svara jevo maMju che H evA-e kAna ane manane ThAre-tevA raNakAvaDe te ghaMTAonI Asa pAsano pradeza paNa gAjato rahe che. vaLI, e, bAraNAMonI banne bAjunI beThakomAM soLa soLa vanarAio che. e vanarAiomAM vRkSo velo phLagA ane pAMdaDAM maNimaya che, emanA upara bhamarAo Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-29, 397. guMjatA rahe che evI e vanarAIo TADhI hima jevI zItaLa ane prAsAdika che. vaLI, te bane paDakhenI beThakomAM vajamaya soLa soLa prakaMThako-che. te darekanI laMbAI pahoLAI aDhIso yojana ane jADAI savAso yojana che. te te eka eka prakaMThaka upara eka eka moTo uMco mahela Avelo che, te dareka mahela aDhIso yojana uMco ane savAso yojana pahoLo che. jANe prabhAnA paMja na hoya evA e mahelo vividha maNio ane ratnothI khIcokhIca jaDelA che. uparAupara chatrothI zobhAyamAna vijaya vaijayaMtI patAkAo e mahelo upara pavanathI pharapharatI rahe che. enA maNikanakamaya zikharo uMcA Abhane aDatAM che. mahelonI bhIMtomAM vacce vacce ratnovALAM jALiyAMo mUkelAM che. bAraNAmAM pesatAMja vikAsamAna puMDarIka kamaLo ane bhIMtomAM vidhavidha tilako tathA adha caMdrako korelA che. mahelo aMdara ane bahAra lIsA sonerI vaLathI lIMpelA suMdaratama che. je prakaMThako upara te mahelo che te prakaMThako paNa chatrothI zobhatI dhajAothI ramaNIya che. e mahelonAM bAraNAMnI banne bAju, soLa soLa toraNo jaNAvelAM che. e maNimaya toraNo maNimaya thAMbhalAo upara besADelAM che, temanA upara padma vagerenA gucchAo TAMgelA che. te eka eka toraNanI AgaLa pUrve varNavelA evA nAgadeto tathA evI ja babbe pUtaLIo UbhelI che. teja rIte dareka toraNanI AgaLa eka eka bAjA sarvaratnamaya ghoDA hAthI mAnava kinara kipuruSa maho raga gAMdharva ane vRSabhanI hAro AvelI che, teja prakAre nitya puSpavALI sarvaratnamaya padmalatA vagerenI zreNio AvelI che. e rIte, dizAsvastika caMdanakalaza ane mattagajanA mukhanI jevA bhaMgAranI be be hAro goThavelI che. vaLI, te toraNanI AgaLa baba babe AritA hovAnuM jaNAveluM che. e ArisAnAM cokaThAM suNavamaya, maMDaLo ekaratnamaya ane emAM paDatAM pratibiMbo nirmalAtinirmaLa che.he dIrghajIvIzramaNa!caMdramaMDaLajevAenirmaLaArisA adhikAya pramANa jaNAvelA che. vaLI, e toraNonI AgaLa vajanA babe thALo jaNAvelA che. e rathanA paiDA jevA moTA thALo jANe ke traNavAra chaDelA AkhA cokhAthI bharelA ja hoya evA bhAse che. vaLI, e toraNonI AgaLa svaccha pANI ane tAjAM lIlAM phaLothI bharelI be be pAtrIo mUkelI jaNAvelI che. e be be pAtrIo gAyane khANa ApavAnA moTA goLa suMDalA jevaDI moTI sarvaratnamaya ane zobhanAtizobhana che. vaLI, e toraNonI AgaLa nAnA vidha bhAMDothI bharelA sarvaratnamaya be be supratiSThako che, be be peDhalIo che. e peDhalI omAM sonAnAM ane rupAnAM aneka pATiyAMo jaNAvelAM che, e nAgadato upara vaja maya ziMkAM che, e zikAM upara kALA nIlA rAtA pILA ane dhoLA sUtaranA paDadAvALA pavanathI bharelA ghaDAo che; e badhA pavanapUrNa ghaTo vairyamaya suMdara che. vaLI, e toraNonI AgaLa ratanathI bharelA babe karaMDiyAo che. cakravartInA ratnapUrNa karaMDi yAnI jema e karaMDiyAo potAnA prakAzathI e jagyAne cAre bAjuthI cakacakatI karI mUke che. vaLI, e toraNonI AgaLa vajamaya babe hayakaThA gajakaMThA gaMjakaMThA narakaMThA kinnarakaMThA jiMpuruSakaMThA mahoragakaMThA gAMdharmakaMThA ane dharvakaMThA ane vRSabhakaMThA che. teomAM sarvaratnamaya babbe caMgerIo che. temAM sarvaratnamaya puSpa mALA cUrNa vastra AbharaNa sarasava ane pIMchIo mUkelI che. vaLI, e toraNonI AgaLa babbe siMhAsano ane baLe chatro hovAnuM jaNAveluM che. e chatronA dAMDA vaiDunA, kUla sonAnI, Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 rAyakhaseviyaM-(29) sAMdhA vajanA, motIthI parovelI sonAnI ATha hajAra saLIo ane caMdana jevI zItaLA sugaMdhI chAyA che. maMgaLarupa citrothI AlekhelAM caMdranA ghATa jevAM e sarva chatro atizobhanika che. vaLI, e toraNonI AgaLa be be cAmaronI hayAtI che. e cAmaronA hAthA vairyanA ane emAM vividha maNiratananI koraNI korelI che. kSIrasAgaranA phINa jevAM pAtaLA vALavALAM sarvaratnamaya e cAmaro bahu suzobhita dekhAya che. te toraNonI AgaLa tela, kuTha, patra, cUA, tagara, elacI, haratALa, hiMgaLoka, maNasila ane aMjana nA babe kuDalAonI astiche.e kuDalA o sarvaratnamaya ane anupama zobhAvALA che. [30]vaLI, e sUyabhivimAnanA eka eka bAraNA upara cakranI nIzAnIvALA ekaso ne ATha dhvajo che, e ja pramANe mRga, garuDa, chatra, pIMchuM, pakSI, siMha, vRSabha, cAra deto hAthI ane uttama nAganI nIzAnIvALA ekaso ne ATha ATha dhvaja che, arthAt e pratyeka bAraNA upara eka hajAra ane ezI dhvaja laherI rahyA che. e sUyabhavimAnamAM caMdaravAthI suzobhita pAMsaTha pAMsaTha bhomo che. e bhaumonI barAbara vacce eka eka siMhAsana mAMDeluM che, bAkInA bhaumo upara eka eka bhadrAsana mAMDaluM che. vimAnamAM bAraNAMonAM otaraMgo soLa prakAranAM ratno thI ghaDelAM che. bAraNAMo upara dhajA ane chatrothI zobhatAM ATha ATha maMgalo AvelAM che ? e rIte vimAnanI cArebAjAnAM te badhAM bAraNAMo evI uttamottama zobhAvALAM che. e sUyabhavimAnanI AsapAsa pAMcase pAMcase yojana mUkIne cAra dizAmAM cAra vakhaMDo AvelA che. pUrvamAM azokavana, dakSiNamAM sAdaDavana, pazcimamAM caMpakavana ane uttaramAM cUtakavana. e vanakhaMDonI laMbAI sADAbAra lAkha yojanathI kAMIka vadhAre ane pahoLAI pAMcaso yojana che. te darekanI pharato eka eka koTa che. ema e cAre vanakhaMDo lIlAchama jevA, TADhA hima jevA, jonAranI AMkhane ThAre evA zItaLa che. [31]te vanakhaMDonuM bhoMtaLa taddana sama-che, te upara aneka prakAranA maNio ane tRNo zobhI rahyAM che, temano sparza ane gaMdha managamato AkarSaka che. he bhagavan! pUrva pazcima dakSiNa ane uttaranA vAyarA vAya che tyAre maMda maMda halatA paraspara athaDAtA. evA te tRNono ane maNiono kevo avAja thAya che ? he gautama! emano avAja zramahara zrutimadhura ane zrutine atyaMta tRpti ApanAro thAya che. chatra, dhajA, ghaMTa, patAkA ane uttama toraNothI suzobhita eka suMdara ratha hoya, jenI cAre bAju nAnI nAnI TokarIo jaDelI hoya, himAlayamAM ugelA tinizanA lAkaDAmAMthI banAvelo hoya, ArA ane ghoMsaruM barAbara besADelAM hoya, paiDA uparano loDhAno pATo majabUta hoya, kulIna ghoDAnI joDa joDelI hoya, hAMkanAro sArathi atikuzaLa hoya ane aneka prakAranAM hathIAro kavaco bhAthAMo vagere yuddhopakaraNothI je bharelo hoya, evo e ratha, maNiothI bAMdhelA rAjAnA bhavya AMgaNAmAM vAraMvAra cAlato hoya, vAraMvAra Avato jato hoya, tyAre teno je madhuradhvani saMbhaLAya che, tenA jevo te tRNono ane maNiono dhvani che ? gautama ! nA, enA jevo emano dhvani nathI paNa te karatAMya vizeSa madhura che. vAdanakuzaLa nara ke nArIdvArA rAtrInA chelle pahore vAgatI caDatI utaratI mUchanAvALI elI vaikAlika vINAno je madhura avAja saMbhaLAya che tevo avAja, te tRNono ane Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-31 399 maNiono che? gautama ! nA, evo paNa nathIe karatAM savizeSa madhura che. bhadrazALa naMdana somanasa ke pAMDakavanamAM athavA himAlaya malaya ke maMdaka girinI guphAomAM rahetA, gAnatAnanI sahela karavA sAthe maLelA kinnaro kiMguruSo mahorago ane gAMdha vano jevo vizaddha madhura gItadhvani guMje che, tevo dhvani paraspara athaDAtA e maNi ono ane tRNono che? gautama! hA, te maNiono ane tRNono elo madhurAtimadhura dhvani nIkaLe che. 32]vaLI, e vanakhaMDomAM ThekaThekANe nAnI moTI nAnAmAM nAnI ane moTAmAM moTI evI aneka corasa vAvo, goLa puSkariNIo, sIdhI vahetI nadIo, vAMkI cukI vahetI nadIo ane phUlothI DhAMkelAM evAM hArabaMdha AvelAM aneka sarovaro tathA hArabaMdha zobhatA aneka kUvAo AvelA che. e badhAMnA kAMThA rajatamaya, kAMThAnA bhAgo khADAkhaDiyA vinAnA ekasarakhA che. emanI aMdaranA pANAo vajamaya ane veLa suvarNa-rajatamaya che. vAvo vagere e badhAM jalAzayo suMvALA sonAnA taLiyAvALAM che, emAM UtaravAnAM ane nIkaLavAnAM sAdhano sArI rIte goThavAyelAM che, emanA ghATo aneka prakAranA maNiothI jaDelA che. cAra khUNAvALAM e jalAzayomAM pANI agAdha ane atizItaLa che. jemanI upara bhamarA bhamarIo guMjI rahyAM che evAM utpala, kumuda, nalina, subhaga, saugaMdhika, pauMDarIka, so ane hajAra pAMkhaDIvALAM khIle lAM kamaLothI ane bisapatra tathA mRNAlanA daMDothI e badhAM jalAzayo DhaMkAelAM che. jemanI aMdara bhamatA malyo ane kAcabAo kallola karI rahyA che ane jemane kAMThe aneka prakAranAM pakSIo vicarI rahyAM che evAM e svacchatisvaccha jaLathI chalakatAM jalAzayo te vanakhaMDomAM zobhI rahyAM che. e jalAzayomAM keTalAMkamAM Asava jevAM pANI che, keTalAMkamAM zeraDInA rasa jevAM, keTalAMkamAM ghI jevAM keTalAMkamAM dUdha jevAM, keTalAMkamAM khArA usa jevAM ane keTalAMka mAM sAmAnya pANI jevAM pANI bharelAM che. tevA vAvo ane kUvA vagere pratyeka jalAza yonI pharatAM cAre dizAmAM traNa traNa sopAno che, te sopAno upara toraNo dhajAo ane chatro che. temAM nAnI nAnI vAvonI ane kUvAnI hAromAM vaccevacce ghaNA utpAtaparvato niyatiparvato jagataparvato dAruparvato che tathA koI UMcA ke nIcA evA dakamaMDapo dakanA lako ane dakamaMco UbhA karelA che. vaLI tyAM manuSyone hiMcavAlAyaka hiMcakA jevA keTalAka hiMcakAo goThavAelA che, tema pakSIone jhUlavAlAyaka jhUlA jevA keTalAye jhUlAo jhUlI rahyA che. e badhA hiMcakAo ane jhUlAo sarvaratnamaya hovAthI adhi kAdhika prakAzamAna ane manohara che. vacce vacce AvelA te parvato upara ane hiMca kAo upara sarvaratnamaya evAM aneka hiMsAno, kroMcAsano, garuDAsano, unnata DhaLatAM ane lAMbAM Asano, pasyAsano, bhadrAsano, vRSabhAsano, siMhAsano, padmAsano ane svasti kAsano sajAelAM che. vaLI, te vanakhaMDomAMsarvaratnaya jhaLahaLAyamAna evAMAligRho, mAligRho, kadalIgRho, latAgRho, AsanagRho, prekSaNagRho, maMDanagRho, prasAdhanagRho, garbhagRho, mohanagRho, zolAgRho, jALIvALAgRho, citragRho, kusumagRho, gaMdhagRho, AritA bhavano zozI rahyAM che ane te pratyeka gRhamAM pUrve kahyA pramANe haMsAno vagere ArAma Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 rAyauseliyaM - (32) ApanArAM Asano mAMDelAM che. vaLI, te vanakhaMDomAM jyAM tyAM sarvaratnamaya evA jhaLAM jhaLAM thatA jAInI velonA maMDapo, jUInI velonA maMDapo, mallikA, navamAlikA, vAsaMtI, dadhivAsukA, sUsalDi-sUrajamukhInAgaravela, nAga, atimuktaka, aployA ane mAlu kAnI latAonA maMDapo phelAelA che. te pratyeka maMDapamAM haMsa ane gaNya vagerenA ghATanA, uMcA DhaLatA ane lAMbA evA keTalAya sarvaratnamaya zilATTako DhALelA che. te badhAya zilApaTTako mAkhaNa jevA suMvALA komaLaanededIpyamAna che.he ciraMjIva zramaNa ! te sthaLe aneka devo ane devIo bese che, sUe che, vihare che, hase che, rame che, ratikrIDA kare che ane e rIte pote pUrve upArjelAM zubha kalyANamaya maMgaLarupa puNya karmonA phala vipAkone bhogavatA AnaMdapUrvaka vicare che. [33] vaLI, te vanakhaMDonI vaccovacca pAMcase yojana uMcA ane aDhIso yojana pahoLA evA cAra moTA prAsAdo zobhI rahyA che. e prAsAdonAM bhoMyataLiyAM taddana sapATa che ane temAM caMdaravA siMhAsano vagere upakaraNo yathAsthAne goThavAelAM che. temAMnA eka prAsAdamAM azokadeva, bIjAmAM saptapadava, trIjAmAM caMpakadeva ane cothAmAM cUtakadeva ema cAra devono nivAsa che. e cAre devo moTI divya samRddhivALA ane palyopamapramANa AyuSyavALA che. jenI AsapAsa cAre bAju evaDo moTo ane atizaya suMdara vanakhaMDa zobhI rahyo che evA te sUyabhinAmanA devavimAnano aMdarano bhUbhAga taddana sapATa ane atyaMta ramaNIya che. tyAM paNa ghaNA devo ane devIo phare che, bese che, hase che, ratikrIDA kare che ane AnaMda mANatA vicAre che. te vimAnanA e bhUbhAganI vaccovacca lAkha yojana lAMbuM pahoLuM evuM eka moTuM upakArikAlayana che, teno gherAvo traNa lAkha soLahajAra base sattAvIsa yojana, traNa koza, aThThAvIsase dhanuSa, tera AMgaLa ane upara ochuM vadhatuM aDadhuM AgaLa che. e evuM moTuM layana AkhuMya suvarNamaya che ane atyaMta manoharamAM manohara che. [34]e layananI cAre bAju aDadhuM yojana UMcI ane pAMcase dhanuSa pahoLI evI eka moTI padmavaravedikA che ane eTalAja mApano eka moTo vanakhaMDa te layanane gherI rahelo che. te vedikAnA thAMbhalA, pATiyAM, khIlIo, khIlIonI TopIo, vAMsaDA, vAMsaDA uparanAM naLiyAM, pATIo, mobhIyAM, DhAMkaNAM ane tenAM jALiyAM gokhalA vagere e badhuM vividha ratnamaya maNimaya vajamaya ane suvarNarajatamaya che. enAM keTalAMka jALiyAM nAnI nAnI TokarIovALAM, motInA paDadAvALAM ane moTI moTI laTakatI mALAvALAM che. e vedikAmAM jyAM tyAM sarvaratnamaya ghoDAnI vRSabhanI ane siMha vagerenI joDo zobhI rahI che. he bhaMte! e vedikAne padmavaravedikA kahevAnuM zuM kAraNa ? gautama ! e vedikAnA thAMbhalA, pATIyAM, khIlIo, khIlIonI TopIo, mobha ane jALiyAM vagere dareka bhAgamAM, comAsAnA paDatA pANIne rokI zake evAM chatrAkAra aneka prakAranAM sarvaratnamaya suMdara utpalo, kumudo, nalino, puMDarIko vigere nAnA prakAra nAM khIlelAM paDyo zobhI rahyAM che, mATe tene pAvaravedikA kahelI che. ' he bhagavan! varNavelI e padmavaravedikA zuM zAzvata che ke azAzvata che? gautama! dravyArthika nayanI daSTie to e vedikA zAzvata che, paNa he gautama ! te vedikAnA vaNa, gaMdho, raso ane spazanI daSTie jotAM athatu vadi paryAyonI apekSAe to te Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-32 401 vedikA azAzvata che, mATe tene zAzvata paNa kahI che ane azAzvata paNa kahI che. he bhagavan! upara varNavelI vedikA, zuM tyAM kAyama rahevAnI che? he gautama! e vedikA, tyAM koI divasa na hatI, nathI ke nahi haze ema to na kahevAya, paNa e tyAM hamezAMne mATe hatI, che ane haze ema kahevAya; mATe te tyAM dhruva, zAzvata, avyaya, nitya ane sadA avasthita che ema mAnavuM joIe. upakArikAlayanI pharato je vanakhaMDa varNavelo che teno cakravAlavikhaMbha be yojanathI kAMIka ocho che ane teno gherAvo to te layananA jeTalo ja che. e vanakhaMDamAM paNa aneka devo ane devIo phare che, hase che, bese che, sUe che ane ratikrIDA karatAM vihare che. e layananI karatAM cAre dizAmAM cAra cAra sopAno goThavelAM che. e sopAno upara toraNo dhvajo ane chatro vagere ghaNA manahara padArtho jhUlI rahyA che. layananuM bhoMyataLa, maNiratna ane vaja vagere bahumUlya dhAtuothI bAMdheluM che ane vaLI te taddana sapATa ane cAre bAju jhagArA mAratuM zobhI kahyuM che. [35]layananA te samataLa bhUbhAganI vaccovacca pAMcase yojana uMco ane aDhIso yojana pahoLo evo eka moTo mukhya prAsAda Avelo che. te mukhya prAsAdanI pharatA ane tenA karatAM UMcAI ane pahoLAImAM aDadhA evA bIjA cAra prAsAdonI AvI rahelA che. vaLI, e AjubAju AvelA cAra prAsAdonI AsapAsa temane vIMTaLAIne temanA karatAM uMcAIe ane pahoLAIe aDadhA evA bIjA cAra mahAlayo sohAmaNA AvelA che. vaLI, sohAmaNA e cAra mahAlayone gherIne UbhelA paNa mApamAM tenA karatAM aDadhA evA bIjA cAra mahAlayo tyAM dIpI rahelA che. A chellA cAra mahAlayonI UMcAI rA yojana ane pahoLAI ekatrIza yojana upara eka koza che. e badhAya prAsAdonI aMdara caMdaravA siMhAsana vagere zobhAnika upakaraNo goThavA elAM che ane upara dhajAo toraNo ane AThaATha maMgaLo jhUlI rahyAM che. [36] ema aneka prAsAdothI vIMTAelA te mULa prAsAdathI uttarapUrvamAM eka moTI sudhamAM sabhA AvelI che. enI laMbAI so yojana, pahoLAI pacAsa yojana ane uMcAI behoMtera yojana che. jemanI upara aneka prakAranAM toraNo pUtaLIo ane apsarA onAM jhaMDo korelAM che evA aneka manahara staMbho upara e sabhA racAelI che. e sabhAne pUrvamAM dakSiNamAM ane uttaramAM ema traNa dvArA mUkelAM che. te eka eka dvAra soLa yojana uMcuM ane ATha yojana pahoLuM che, tema te darekano pravezamArga paNa teTalAja mApano che. e traNe dvAro dhoLAM dUdha jevAM, suvarNamaya sUpavALAM ane upara ATha ATha maMgaLothI virAjita che. te pratyeka dvAranI sAme eka eka mukhya maMDapa che. e maMDapanI laMbAI so yojana, pahoLAI pacAsa yojana ane uMcAI soLa yojana karatAM vadhAre che. e maMDapane paNa pUrvamAM dakSiNamAM ane uttaramAM ema traNa bArasAkha pADelAM che. te pratyeka bArasAkha UMcAImAM soLa yojana, pahoLAImAM ATha yojana che ane te darekano pravezamArga paNa teTalAja mApano che. te badhAM bAraNAMo caMdaravA vagerethI suzobhita che ane temanI upara dhajAo ane ATha ATha maMgaLo che. vaLI, te pratyeka mukhamaMDapanI sAme temanI jevA suMdara prekSAgRhamaMDapo AvelA che ane te eka eka prekSAgRhamaMDapanA samataLa bhUbhAganI vacce eka moTo vajaya akhADo zobhI rahyo che. te eka eka akhADAnI vaccovacca ATha yojana lAMbI pahoLI, [26] Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 rAyapraseliya-(36) cAra yojana jADI ane nAnA prakAranAM maNiratnothI bAMdhelI evI eka moTI maNipIThikA sohI rahI che, e maNipIThikA upara siMhAsana vagere ArAmanI sAmagrI goThavI che. vaLI, jyAM prekSAgRhamaMDapo varNavelA che tyAM te pratyeka maMDapanI sAme paNa soLa yojana lAMbI pahoLI ane ATha yojana jADI evI suMdara maNipIThikAo DhALelI che. te dareka paThikAnI upara soLa yojana lAMbA pahoLA ane te karatAM uMcAImAM kAMIka vadhAre uMcA tathA sarva prakAranAM ratnothI caNelA dhoLA zaMkha jevA UjaLA evA aneka stUpo bAMdhelA che. e dareka stUpo upara dhajAo toraNo ane ATha ATha maMgaLo che. tathA, e eka eka stUpanI pharatI cAre dizAmAM vaLI bIjI maNipIThikAo AvelI che. te pIThikAonI laMbAI pahoLAI ATha yojana ane jADAIcAra yojana che. e pIThikAo aneka prakAranA maNiothI nirmelI atizaya ramaNIya che, emanI upara ane e stUponI barAbara sAme cAra jinapratimAo birAjelI che, e pratimAo jinanI UMcAIe UMcI ane paryakAsane beThelI che. temAMnI eka RsabhanI, bIjI vardhamAnanI, trIjI caMdrAnananI ane cothI vAripheNanI ei cAra bhagavaMtonI zAzvata] pratimA che. vaLI, te stUponI sAme soLa yojana lAMbI pahoLI ane ATha yojana jADI evI sarvamaNimaya bIjI maNipIThikAo nirmelI che. te dareka pIThikA upara eka eka caityavakSa AveluM che. e badhAM caityavakSo ATha yojana UMcAM ane aDadhA yojana UMDAM che. be yojananuM temanuM thaDa aDadhuM yojana pahoLuM che. thaDathI nIkaLI UMcI gaelI vacalI zAkhA yojana UMcI che. ema e caityavakSonI savaga laMbAI pahoLAI ekaMdara sAdhika ATha yojana che. e vRkSonAM mULa vajamaya, zAkhA ruperI, kaMdo rijharatnamaya, skaMdho vairyanA, nAnI nAnI zAkhAo maNimaya ratnamaya, pAMdaDAM vaiduryanAM, DITiyAM suvarNamaya, aMkurAo jAMbunadamaya ane phUlaphalabhara vicitra maNiratnamaya surabhi che. e phaLono rasa amRtasama madhuro che. e rIte sarasa chAyA, prabhA, zobhA ane prakAzavALAM e caityavakSo vizeSamAM vizeSa prAsAdika che. e vRkSo upara ATha ATha maMgaLo dhvaje ane chatro vagere zobhI rahelAM che pharatA zirISa vagere bIjAM paNa aneka vRkSo che. [37] e caityavRkSonI AgaLa ATha yojana lAMbI pahoLI ane cAra yojanA jADI evI sarvamaNimaya vaLI bIjI aneka maNipIThikAo AvelI che. e dareka pIThi kAo upara sATha yojana UMcA eka yojana UMDA ane eka yojana pahoLA evA viziSTa prakAranA vajamaya aneka maheMdradhvajo khoDelA che, temanI upara pavanathI cAlatI nAnI nAnI aneka patAkAo, ATha ATha maMgaLo, dhvajo ane chatro vagere badhuM laherI raheluM che. te dareka maheMdradhvajonI AgaLa so yojana lAMbI pacAsa yojana pahoLI ane dasa yojana uMDI evI naMdA nAmanI puSkariNIo AvelI che. enAM pANI sAmAnya pANI jevAM mIThA rasavALAM che. e pratyeka puSkariNIonI cAre tarapha pUrve varNavelAM padmavaravedi kAo ane vanakhaMDo AvelAM che ane puSkariNIomAM traNa bAjA, sarasa sopAno goThavelAM che tathA upara besADelAM toraNo, dhvajo, ATha ATha maMgaLo ane chatro vagere to tyAM ThekaThekANe dIpI rahelAM che. e sudhamasabhAmAM pUrva ane pazcimamAM soLa soLa hajAra tathA dakSiNa ane uttaramAM ATha ATha hajAra peDhalIo bAMdhelI che. e peDhalIo uparanAM pATIyAM suvarNa Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 satra-37 403 rajatamaya ane te upara jaDelA nAgadeto vajramaya che. te nAgadaMtomAM kALA sUtaranI mALAo laTake che. vaLI, e sudharmasabhAmAM e peDhalIonI jevI ja ane je upara sukhe sUI zakAya evI sukomaLa suMdara zayyAo bIchAelI che. evI aDatALIza hajAra gomAnasIo AvelI che. te gomAnasIonI pAse ja jaDelA nAgatomAM TAMgelAM ratamaya zikAM upa2 vaiDuryamaya dhUpaghaDIo mUkelI che ane e dhUpaghaDIomAMthI nIkaLato sugaMdhamaya kALA agarano dhUpa cAre kora mahekI rahyo che. sabhAnI aMdaranA bhAganuM bhotaLa taddana sapATa ane vividha maNiothI bAMdheluM che ane te upara siMhAsana caMdaravA vagere sAmagrI sarasa rIte sajelI che. vaLI, e bhoMtaLanI vaccovacca soLa yojana lAMbI pahoLI ane ATha yojana jADI evI sarvamaNimaya eka moTI maNipIThikA bAMdhelI che. tenI upara sATha yojana UMco, yojana uMDo ane yojana pahoLo tathA aDatALIza khUNAvALo, aDatALIza dhAra vALo-aDatALIza pAsAvALo evo maheMdradhvajanI jevo eka moTo mANavaka caityastaMbha Avelo che. enI upara ATha ATha maMgaLo dhajAo ane chatro vagere khoDI rAkhelAM che. e caityastaMbhanI vaccenA chatrIza yojana jeTalA bhAgamAM sonA rupAnAM pATIyAM jaDelAM che. te pATIyAM upara besADelA vajramaya nAgadaMtomAM ruperI zikAM TAMgI rAkhyAM che. te ziMkA upara vajramaya goLa goLa dAbaDIo goThavI rAkhelI che ane te dAbaDIomAM jinanA sathio-rAkhelAM che. sUryAbhadevane ane bIjAM paNa aneka deva devIone jinanA te sathio arcanIya che vaMdanIya che ane paryupAsanIya che. ATha maMgaLa ane cAmara vagerethI suzobhita te mANavaka caityastaMbhanI pUrve ATha yojana lAMbI pahoLI ane cAra yojana jADI evI sarvamaNimaya eka moTI maNipIThikA AvelI che ane tenA upara eka moTuM siMhA sana DhALeluM che. vaLI, te caitya staMbhanI pazcime, pUrve AvelI evI ane evaDI ja bIjI eka maNipIThikA AvelI che, tenA upara eka moTuM atizaya ramaNIya devazayanIya goThaveluM che. e devazayanIyanA paDavAyA sonAnA, pAyA miNanA ane pAyAnA kAMgarAM sonAnAM che. enI IMso ane upaLAM vajranAM, vANa vividhamaNi maya, taLAI ruperI ane ozIkAM suvarNamaya che. te devazayanIya banne bAjuthI UMcuM ane vaccethI DhaLatuM evuM gaMbhIra che, e meluM na thAya mATe enA upara rAtuM vastra DhAMkeluM che e mAkhaNa jevuM suMvALuM, komaLa, ati suvAsita, manohara che. [38] enI uttara pUrve ATha yojana lAMbI pahoLI ane cAra yojana jADI evI sarvamaNimaya eka moTI maNipIThikA che. tenI upara sATha yojana uMco eka yojana pahoLo evo eka nAno maheMdradhvaja ropelo che, enA upara ATha ATha maMgaLo ane dhvajo vagere zobhI rahyAM che. e nAnA maheMdradhvajathI pazcime coppALa nAmano eka moTo hathIyArono vajramaya bhaMDAra che, emAM ratnanI talavAro gadAo ane dhanuSa vagere astrazastro che. e bhaMDAramAM sAcavI rAkhelAM sUbhadevanAM e badhAM astrazastro UjaLAM pANIvALAM aNIdAra ane vizeSa mAM vizeSa tejavALAM che. sudharma sabhAnI upara ATha ATha maMgaLo chatro ane dhajAo vagere zobhAjanaka padArtho dIpI rahyAM che. [39]e sabhAnI uttarapUrve so yojana lAMbuM pacAsa yojana pahoLuM ane bahoMtera yojana UMcuM evuM eka moTuM siddhAyatana AveluM che. e siddhAyatananI badhI zobhA Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 rAyappaseNiyuM - (39) sudhasabhAnI jevI samajavAnI che. e sidvAyatananI vaccovacca soLa yojana lAMbI pahoLI ane ATha yojana jADI evI eka moTI maNi pIThikA AvelI che. e pIThikAnI upara soLa yojana lAMbo pahoLo ane te karatAM thoDo vadhAre UMco evo sarvaratnamaya eka moTo devacchedaka goThavelo che. tenA upara jinanI UMcAIe UMcI evI ekaso ne ATha jinapratimAo birAjelI che. e pratimAonA hAthapaganAM taLiyAM tapanIyamaya, nakho vacce lohitAkSaratna jaDela aMkaratnanA, jAMgho, jAnuo, uruo ane dehalatA kanakamaya, nAbhI tapanIyamaya, romarAI riSTaratnamaya, cucuko ane zrIvRkSa tapanIyamaya, banne oSTho pravAlamaya, dAMto sphaTikamaya, jIbha ane tALavuM tapanIyamaya, nAsikA vacce lohitAkSaratna jaDela kanaka maya, AMkho vacce lohitAkSaratna jaDela aMkaratnamaya, kIkIo AMkhanI pAMpaNo ane bhavAMo riSTaratnamaya, banne kapolo kAna ane bhAlapaTTa kanakamaya, mAthAnA vALa ugavAnI cAmaDI tapanIyamaya ane mAthA uparanA vALa riSTaratnamaya che. te dareka jinapratimAonI pAchaLa, dhoLAM chatro dharI rAkhanArI chatradhAraka prati mAo che, banne bAjue maNikanakamaya cAmarane vIMjhatI cAmaradhAraka pratimAo che. vaLI te dareka jinapratimAonI AgaLa sarvaratnamaya evI be be nAgapratimAo, AvelI che. e uparAMta ekaso ATha ekaso ATha ghaMTo, kaLazo, zRMgAro, ArisAo, thALo,pAtrIo,supratiSTho,manogulikAo, ratnakaraMDIyAo, hayakaMThAo, gajakaMThAo ane vRSabhakaMThAo vagere aneka padArtho tyAM e pratyeka jina pratimAnI AgaLa goThavelA che. vaLI, phUla, mALA, cUrNa, gaMdha, vastra, AbharaNa, sarasava ane morapIMcha vagere upa karaNonI ekaso ATha ekaso ATha caMgerIo, tyAM pratimAo AgaLa mUkI rAkhelI che. vaLI, phUla, mALA, gaMdha ane morapIMcha vagerenAM teTalAM ja paTalako tyAM sthApI rAkhelAM che. e uparAMta ekaso ATha ekaso ATha siMhAsa no, chatro, cAmaro, telanA DabAo, kuThanA DabAo, sugaMdhI patra, sugaMdhI cUvA, tagara, elacI, haratALa, hiMgaLoka, maNa sila ane AMjaNanA DabAo, ebadhuM tyAM yathAkrame goThavI rAkheluM che. e DabAomAM tela vagere je padArtho bharelA che te atyaMta nirmaLa sugaMdhI ane uttama jAtanA che. vaLI, e siddhAyatanamAM sugaMdhI dhUpathI madhamadhatA ekaso ne ATha dhUpadhANAM rAkhelAM che ane e AyatanonI upara jaDelA ATha ATha maMgaLo dhajAo ane chatro vagere emanI zobhAmAM vadhAro karI rahyAM che. [40] te siddhAyatanonI uttarapUrve sudhamasabhA jevI eka moTI upapAtasabhA AvelI che. e sabhAnI uttarapUrve so yojana lAMbo pacAsa yojana pahoLo ane dasa yojana UMDo evo eka moTo svaccha pANIno dharo bharelo che. te dharAnI uttarapUrve sUbhadevanI eka moTI abhiSekasabhA AvelI che. e sabhAmAM abhiSeka karavAnI badhI sAmagrI bharelI che. te abhiSekasabhAnI uttara pUrve sUbhadevanA alaMkArothI bharelI evI eka moTI alaMkArasabhA AvelI che. e sabhAnI uttarapUrve eka moTI vyavasAyasabhAnuM sthAna AveluM che, temAM siMhAsana vagere badhAM upakaraNo vyavasthita rIte goThavelAM che. e vyavasAyasabhAmAM sUryAbhadevanuM eka moTuM pustakaratna mUkeluM che. te pustakanAM pAnAM ratnanAM, pAnAM upara rAkhavAnI kAMbIo riSTharatnanI, pAnAmAM parovelo Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-40 405 doro tapanIyano, dorAnI gAMTho vividhamaNimaya, khaDiyo vaiDuryano, khaDiyAnuM DhAkaNuM rijharatnanuM, tenI sAMkaLa tapanIyanI, zAhI rikTaratnanI, lekhaNa vajanI ane akSaro rijharatnamaya che. evA e ratnamaya pustakamAMnuM badhuM lakhANa dharmasaMbaMdhI che athavA bIjI rIte kahIe to e pustaka eka dhArmika zAstra che. te vyavasAyasabhAnI uttarapUrve AgaLa varNavelA dharA jevaDI lAMbI pahoLI ane UMDI evI eka moTI naMdApuSkariNI AvelI che. tenI uttarapUrve ATha yojana lAMbuM pahoLuM ane cAra yojana jADuM evuM sarvaratnamaya atizaya manohara eka moTuM balipITha AveluM che. e rIte varNaveluM sUyabhadevanuM vasatisthAna vadhAremAM vadhAre manahara ane sarva prakAre atizaya AkarSaka che. [41] te kAle te samaye tAjA avatarelA sUyabhideve AhAra zarIra Idriya zvAsocchavAsa ane bhASA mananI payAptidvArA zarIranI savagapUrNatA meLavI lIdhI. pachI e deva evA vicAramAM paDyo ke ahIM AvIne mAruM prathama kartavya zuM che? have pachI niraMtara zuM karavAnuM che? tatkALa ane bhaviSyamAM sadAne mATe zreyarupa evuM zuM che? [42] sUyabhideva evo vicAra kare che tyAM tura taja tenI sAmAnika sabhAnA devo hAtha joDIne sevAmAM hAjara thayA ane "jaya thAo vijaya thAo' ema bolI svAmIne vadhAvatA tenI pAse AvIne kahevA lAgyA : he devAnupriya ! ApanA A vimAnamAM eka moTuM siddhAyatana che. temAM jinanI UMcAIe UMcI evI eka sone ATha jinapratimAo birAjelI che. ApanI sudhama sabhAmAM eka moTo mANavaka cetyataMbha Ubho karelo che temAM goThavI rAkhelA vajamaya goLa DabAmAM jinanAM sakithao sthApI rAkhelAM che. e Apane ane amane badhAne arcanIya vaMdanIya upAsanIya che. to he devAnupriya ! e pratimAonI e sakithaonI pUjA vaMdanA ane paryApAsanA e ApanuM prathama kartavya che ane vaLI vartamAna ane bhaviSyamAM sadAne mATe zreyarupa evuM paNa eja kAma che. sUyabhideva ukta sUcana sAMbhaLI devazayyAmAMthI turataja beTho thayo, tyAMthI upapAnasabhAnA pUrvadvAre nIkaLI pelA svaccha pANIthI bharelA moTA dharA tarapha gayo. dharAne anupradakSiNA karato te temAM pUrva dvAre peTho ane tyAM goThavela sopAnadvArA temAM Utaryo, tyAM teNe jalakrIDA ane jalanimajjana sArI rIte karyo, pachI te cokakho ane paramazucibhUta thaI dharAmAMthI bahAra Avyo ane jyAM abhiSekasabhA hatI tyAM gayo. abhiSekasabhAne pradakSiNA karato te pUrvadyAre temAM peTho ane tyAM goThavelA mukhya siMhAsana upara jaI caDI beTho. pachI tenI sAmAnika sabhAnA devasabhyoe tyAMnA karma kararupa Abhiyogika devone bolAvyA ane hukama Apyo keH he devAnupriyo ! ApaNA svAmI A sUyabhadevanA mahAvipula IdrAbhiSekanI taiyArI karo. ukta AjJA sAMbhaLatAMja te Abhiyogika devoe tyAMthI IzAna khUNAmAM jaI eka be vAra vaikriyasamudyAta karI lIdho ane te dvArA abhiSekanI sAmagrI mATe eka hajAra ATha eka hajAra ATha evA ghaNA padAtho banAvI lIdhA, jevA ke - sonAnA, rupAnA, maNinA, sonAmaNinA, pAmaNinA ane sonApAmaNinA kalazo banAvyA, bhaumeya kalazo ghaDI kADhyA; teja prakAre ane teTalI ja saMkhyAmAM bhaMgAro, ArisA,thALo,pAtrIo,chatro,cAmaro, phUlanI ane morapIMchavagerenI caMgerIo,telanA, hiMgaLokanA ane AMjaNa vagerenA DabAo ane dhUpadhANAMo e badhuM eka hajAra ATha eka hajAra AThanI saMkhyAmAM racI nAkhyuM. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 rAyappaniyaM-(42) e badhI svAbhAvika ane banAvaTI sAmagrI laI te abhiyogika devo tirachA loka tarapha javA vega vALI gatithI jhapATAbaMdha upaDyA. e bAju asaMkhya yojana jatAM jatAM teo kSIrasamudra pAse AvI pahoMcyA. temAMthI kSIrodaka ane tyAMnA prazasta utpala vagere kamaLo laI tyAMthI teo puSkarodaka samudra jaI pahoMcyA. tyAMnAM pavitra pANI ane puSpAdika laI te Abhiyogika devo bharata eravatamAM AvelAM mAgadha, varadAma ane prabhAsa tItha tarapha UDyA. tyAM pahoMcI tIrthajaLa ane tIrthadhULa laI teo gaMgA siMdhu raktA ane raktavatI nadIone ovAre UtaryA. tyAMnAM zuci pANI ane mATI letA teo culahimavaMta vagere parvato tarapha jaI caDyA. tyAMthI pANI puSpa ane sarva prakAranI auSadhi sarasava vagere lIdhuM. tyAMthI teo pApuMDarIkanA dharA tarapha gayA. tyAMnuM cokakhuM pANI vagere bharI tyAMthI himavaMta, airAvata, rohitA, rohitAzA, suvarNa kUlA ane rukhakUlA nadIo bhaNI teo upaDyA, pachI saddAvati viyaDAvati ane vRttavaitADhya tarapha gayA. pachI tyAMthI mahAhimavaMta rukima vagere parvato bhaNI uDyA ane tyAMthI mahApadmadraha mahApuMDarIkadraha tarapha jaI pachI teo harivarSa ane ramyaka kSetranI harikAMtA ane nArIkAMtA nadIo bhaNI vaLyA. tyAMthI gaMdhAvatI mAlavaMta ane vRttavinADhya tathA niSadha nIlavaMta tigiccha kesaridraha ane mahAvidehanI sItA sItodA nadIo bhaNI teo gayA. pachI tyAMthI cakravartInA badhA vijayoe jaI ane e rIte te te badhAM sthaLonAM pANI mATI puSpAdika laI cheka chelle teo maMdara parvate jaI pahoMcyA. maMdara parvatanA bhadrazAla naMdana ane somanasa vanamAMthI suMdara gozISacaMdana vagere sAmagrI laI teo jhapATAbaMdha pAchA pharyA ane tvarAvALI cAlathI pAchA sUyabhavimAnamAM-jyAM siMhAsana upara potAno svAmI sUyabhideva beThelo che tyAM-jaI pahoMcyA ane pelA sAmAnika sabhAnA sabhyo samakSa IMdrAbhiSekanI sarva sAmagrI je temaNe vividha sthaLethI ANI hatI te hAjara karI dIdhI. abhiSekanI sarva sAmagrI AvI pahoMcyA pachI sUyabhidevanI sAmAnika sabhAnA cAra hajAra devasabhyo, tenI cAra paTTarANIo, bIjI traNa sabhAonA potapotAnA parivAravALA devo, sAta senAdhi patio - e badhAMe tyAM abhiSekasabhAmAM AvI che te sAmagrIdvArA moTI dhAma dhUmathI sUyabhadevano IdrAbhiSeka karyo. e mahAvipula IMdrAbhiSeka cAlato hato tyAre keTalAka devoe sUyabhavimAnamAM sugaMdhI pANIno chaMTakAva karyo, keTalAkoe te vimAna nI badhI dhULa jhADI kADhI, bIjA keTalAkoe e vimAna ane tenA bhAgone liMpIgUMpIne sApha karyA, mAMcA upara mAMcA DhALIne vimAnane zaNagAryuM ThekaThekANe hArabaMdha dhajApatA kAo ropI, caMdaravA bAMdhyA, sugaMdhI chAMTaNAM chAMTyAM, caMdananA thApA mAya, bAraNe bAraNe caMdananA pUrNa kaLazo ane toraNo TAMgyAM, lAMbI lAMbI sugaMdhI mALAo laTakAvI, suvAsita puSpo veryA, sugaMdhamaya dhUpo uvekhyA, sonuM rupe vaja ratnamaNi phUla phaLa mALA cUrNa gaMdha AbharaNa ane vastra vagereno varasAda varasAvyo, maMgaLa vAjAM vAgyAM, Dhola dhaDukayA, vINAo raNajhaNI, dhavaLa maMgaLa gavAyAM, vividha prakAranAM abhi nayovALAM nRtyo thayAM, nATako bhajavAyAM, sonAM rupAM ratno vagere veMcAyAM, ema te te devoe potAnA svAmInA abhiSekanI khuzAlImAM te vimAnane aneka prakAre suzobhita karyuM. vaLI, te prasaMge harSamAM AvI jaI koI devo bucakArA karavA lAgyA, koI phUlyA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-42 47 samAtA nathI, keTalAko nAcavA maMDyA, tAMDava karavA lAgyA, hoMkAra karavA lAgyA, bAhuo aphaLAvavA lAgyA, haNahaNavA mAMDacA, hAthInI peThe cIso pADavA lAgyA; keTalAko UchaLe che, siMhanAda kare che, UMce UDe che, nIce paDe che, paga pachADe che, gAje che, jhabake che, varase che, potapotAnAM nAmo kahI saMbhaLAve che, tethI tape che, keTalAka moTethI bUthe kare che ane keTalAko potAnA hAthamAM dhUpadhANAM, kaLazo ane kamaLo vagere rAkhI Amatema doDAdoDI kare cheH e rIte te dareka devo potAnA svAmInA abhiSekanI khuzAlI mANe che. abhiSeka thaI rahyA bAda te dareka devo hAtha joDIne bolyA ke he naMda! tAro jaya thAo, he bhadra! tAro ya thAo, je ajita che tene tuM jita ane jejita che tenI tuM rakSA kara. devomAM jema Idra, tArAomAM caMdra, asuromAM amara, nAgomAM dharaNa ane manuSyomAM bhAratanI peThe tuM amArI vacce rahe. vaLI, ghaNAM palyo pamo, ghaNAM sAgaropamo, ghaNAM palyopamo ane sAragaropamo sudhI amArA upara ane A AkhA suyabhivimAna upara Adhipatya bhogava ane amane badhAne surakSita rAkhato tuM ahIM AnaMdathI vihara. Ama bolIne te badhAM devadevIoe jaya jaya nAda karyo ane e rIte sUyabhadevano IMdrAbhiSeka pUro thayo. abhiSeka pUro thatAM te sUryA bhadeva, tyAMthI pUrvane bAraNe nIkaLI alaMkArasabhAne pradakSiNA karato temAM teja bAraNe peTho ane tyAMnA mukhya siMhAsane beTho. [43] pachI tenA sAmAjika sabhyadevoe tenI samakSa tyAM badhI alaMkAra sAmagrI upasthita karI. pahelAM to nhAelo hovAthI teNe sukomaLa aMgaluchaNA dvArA potAnAM aMgo lULyAM, tenA upara sarasa gozISacaMdanano lepa karyo ane tyArabAda ekaja ke UDI zake tevuM ghoDAnI lALa jevuM narama. suMdara varNa ane ane sparzavALuM, ane jene cheDe sonuM jaDeluM che tevuM sphaTika jevuM ujaLuM dhoLuM devadUSya yugala teNe paheryuM. pachI hAra, adhahAra, ekAvaLa, motInI mALA, ratnAvaLa, aMgada, keyUra,kaDAM, berakhAM, kaNadoro, dase AMgaLIe veDha vIMTIo, chAtI upara doro, mAdaLiyuM, kaMThI, jhUmaNuM, kAne kuMDaLa ane mAthe cUDAmaNi mugaTa vagere AbharaNo paherI potAnA dehane e sUyabhadeve sajAvyo. guMthelI vIMTelI bharelI ane eka bIjAnA nALathI joDelI evI cAre prakAranI mALAothI potAne kalpavRkSanI peThe suzobhita karatAM teNe divya puSpa mALa paNa paherI. e rIte alaMkRta thaelo te sUyabhadeva, vyavasAyasabhAne pradakSiNA karato temAM Avyo ane tyAM siMhAsanAruDha thayo. pachI to tenA sAmAnika sabhyoe tenI samakSa tyAMnA pustakaratnane mUkahyuM, teNe tene ughADI vAMcI temAMthI dhArmika vyavasAyane lagatI samajAtI meLavI lIdhI. e krama pUro thayA bAda te, tyAMthI pUrvadvAre nIkaLI naMdA puSkariNIe gayo. tyAM goThavelA sopAna dvArA puSkariNImAM UtarI teNe potAnA hAthapaga pakhALyA, pachI cokakho paramazucibhUta thaI hAthInI mukhAkRtinI jevI pANIthI bharelI eka moTI dhoLI rajatamaya jhArI ane puSkariNInAM kamaLo vagere laI tyAMthI te siddhAyatana tarapha javA nIkaLyo. [4]siddhAyatanamAM jyAM devaccheda che ane je bAjAe jinapratimAo che te tarapha jaI e sUyabhadeve temane praNAma karyA. pachI temane morapIMchathI pUMjI, sugaMdhI pANIthI pakhALI, sarasa gozISacaMdanano lepa karyo, suvAsita aMgalUchaNAthI temane lUchI ane pachI te pratimAone akSata evAM devadUSya yugala paherAvyAM. tyArabAda te Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 rAyakhaseviyaM- (44) savastra pratimAo upara phUla, mALA, gaMdha, cUrNa, varNa, vastra, AbharaNa vagere caDAvI temane lAMbI lAMbI mALA paherAvI ane pAMca prakAranAM puSponA pagAra bharyA. pachI te jina pratimAonI sanmukha ruperI akhaMDa cokhAnA svastika darpaNa vagere AThaATha maMgaLo AlekhyAM, vaiduryamaya dhUpadhANAmAM sugaMdhI dhUpa saLagAvI te pratyeka pratimAo AgaLa dhUpa karyo ane pachI gaMbhIra arthavALA moTA ekaso ne ATha chaMdo bolI temanI stuti karI. sAtaATha pagalAM pAcho pharyo, pachI besI, DAbo paga UMco rAkhI, jamaNo paga jamIna upara mUkI, mAthuM traNa vAra nIcuM namAvI, hAtha joDIne A pramANe bolyo : arihaMta bhagavaMtone namaskAra, yAvatu acaLa siddhine varelAone namaskAra. - pachI to e siddhAyatanano vacalo bhAga, tenI cAre bAjAno dvArapradeza, mukha maMDapo, prekSAgRhamaMDapo, vajamaya akhADo, badhA caityastaMbho, maNipIThikAo uparanI jinapratimAo, badhAM caityavRkSo, maheMdradhvaja, naMdApuSkariNIo, mANavaka caityastabhomAM sacavAI rahelAM jinanAM sakrithao, devazayyAo, nAnA mahedradhvajo, sudhamAM sabhA, upapAtasabhA, abhiSeka sabhA, alaMkArasabhA ane e badhI sabhAono cAre bAjAno pradeza, tathA e badhe sthaLe AvelI pUtaLIo, zAlabhaMjikAo, dvAra ceTIo ane bIjAM badhAM bhavya upakaraNo vagerene te sUyabhideve morapIMchathI pUMjyAM, divya pANInI dhArAothI poMkhyAM, temanA upara gozISacaMdano lepyAM-te vatI thApA mAryA ane temanI sanmukha phUlanA pagara bhaya, dhUpa dIdho ane te zobhAvardhaka badhI sAmagrI upara phUla caDAvyAM, temaja mALAo, ghareNAM ane vastro vagere paherAvyAM ane potAnI ddhine sUcavatA te pratyeka padArtha tarapha potAno sadubhAva batAvyo. ema karato karato te, cheka chelle vyavasAyasabhAmAM AvI pahoMcyo. tyAM teNe tyAMnA pustakaratnane morapIMchathI pUchyuM, divya jaLanI dhArAthI popyuM ane uttama gaMdha temaja mALA vagere vaDe pUrvavatu tenI arcA karI tathA tyAMnI pUtaLIo vagere tarapha paNa teNe teja rIte potAno saddabhAva sUcita kayo. A badhuM karIne jyAre te balipITha pAse AvI balinuM visarjana kare che tyAre teNe potAnA abhiyogika devone bolAvI nIceno hukama kahI saMbhaLAvyo H he devAnupriyo ! tame zIdhra jAo ane A sUyabhivimAnamAM AvelA siMgoDAnA ghATanA mAgomAM trikomAM catuSkomAM catromAM caturmukhomAM ane mahApathomAM tathA prAkAra aTArIo dvArA gopuro toraNo ArAmo udyAno vano vanarAjio kAnano ane vanakhaMDomAM athatuM mArA A vimAnamAM vasatAM devo ane devIoe nAne moTe badhe sthaLe acanikA kare evuM jAhera karo. Abhiyogika devo dvArA potAnA svAmI sUyabhadeva nI upara pramANenI ghoSaNA sAMbhaLI tyAM vasatA pratyeka delo ane devIoe ukta ghoSaNAmAM jaNAvyA pramANenAM te te pratyeka sthaLanI acanikA karI. A badhuM patI gayA pachI te sUyabhideva naMdA puSkariNIe gayo, tyAM teNe hAtha paga pakhALyA ane tyAMthI, te cAra hajAra sAmAnika devasabhyo, cAra paTTarANIo ane soLa hajAra AtmarakSaka devo vagere aneka deva devIo sAthe, moTA ThAThamAThathI vAjate gAjate varaghoDo phare tema pharato pharato sIdho potAnI sudhamasibhA tarapha Avyo, tyAM pUrvadvAre pesI tyAMnA mukhya siMhAsana upara pUrvAbhimukha thaIne beTho. [45] e sabhAmAM te sUyabhidevanI pazcimottare ane uttarapUrve DhALelAM cAra Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-45 409 hajAra bhadrAsanomAM sUryAbhadevanI sAmAjika sabhAnA sabhyadevo beThA, pUrvamAM tenI cAra paTTarANIo, dakSiNapUrvamAM AMtarasabhAnA AThahajAradevo, dakSiNamAM madhyamasabhAnA dasa hajAra devo, dakSiNa pazcimamAM bAhyasabhAnA bAra hajAra devo ane pazcime sAta sAta senAdhipatio beThA. vaLI, te sUyabhadevanI pharatA cAre dizAmAM cAra cAra hajAra AtmarakSaka devo beThA. e AtmarakSaka devoe barAbara sajelAM kavaco paherelAM, kheMcelI kAmaThIvALAM dhanuSo hAthamAM dharI rAkhelAM, potapotAnA paheravezo upara uttama cihna paTTo bharAvelA, temAMnA keTalAkanA hAthamAM nIlAM pILA ane rAtAM phaLAM hatAM, keTalAkanA hAthamAM cApa, cAru, carma, daMDa, khaDuga ane pAha vagere astrazastro jhabakI rahelAM hatAM, potAnAsvAmI sUyabhideva tarapha khUba bhaktibhAvabharI daSTie jotA tathA vinIta bhAve kiMkarabhUta thaIne rahelA ane samaye samaye e sUyabhidevanI rakSA mATe sAvadhAna rahetA te AtmarakSaka devo tyAM tenI pharatA cAre dizAmAM te sUyabhadevanI e badhI divya Rddhi che, divya zobhA che ane divya devazakti che. 46] he bhagavanue sUyabhidevanI sthiti keTalI lAMbI jaNAvelI che ? -he gautama ! enI AvaradA cAra palyopamanI jaNAvelI che. he bhagavan! sUyabhidevanI sAmAnika sabhAmAM besanArA devonI sthiti keTalI lAMbI jaNAvelI che? he gautama ! teonI AvaradA paNa cAra palyopamanI jaNAvelI che. ' [47 he gautama ! te bhadeva e prakAranI mahARddhi, mahAvuti, mahAbaLa, vizALa yaza, atula sukha ane mahAprabhAvavALo che. -he bhagavan! te prakAranI divya devaRddhi devaghuti ane devaprabhAva e badhuM e sUryAbhidevane kevI rIte maLyuM? teNe e badhuM kevI rIte prApta karyuM? ane kevI rIte e badhAMno te svAmI thayo ? e sUyabhideva enA pUrvajanmamAM koNa hato ? enuM nAma gotra zuM hatuM? e kayA gAma nagara ke saMvinezano nivAsI hato? eNe evuM te zuM AcAryuM ke jethI te evo mahAprabhAvazALI deva thayo? athavA tathAprakAranA Arya zramaNa ke brAhmaNanI pAsethI teNe evuM te dhArmika Aya suvacana zuM sAMbhaLyuM ke jethI te evo atulabhavavALo uttama deva thayo? [48]zramaNa bhagavAna mahAvIre bhagavAna gautamane AmaMtrIne A pramANe kahyuM : he gautama ! ema che ke A jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM bhAratavarSamAM kekayiardha nAme janapada dhana ane dhAnya vagerenI vibhUtithI paripUrNa hato. te dezamAM sarva prakAranAM sukhanuM dhAma evI seviyA nAmanI nagarI hatI. te nagarIthI bahAra uttarapUrvanA dimbhAgamAM- badhI RtuomAM phaLothI lacyuM rahetuM suMdara sugaMdhI zItaLa chAyAvALuM ane sarva prakAre ramya naMdanavana jevuM miyavaNa nAme ughAna hatuM te nagarIno rAjA mahAhimavaMta jevo prabhAvazALI pahelI rAjA hato. e rAjA adhArmika, adharmiSTha, dharmane nahi anusaranAro, adharmane ja jonAro, adharmane lAvanAro hato. enA zIla tathA AcAramAM kayAMya dharmane nAmanuM paNa sthAna na hatuM.vaLI, e rAjA potAnI AjIvikA adharmathIja calAvato. enA moDhA mAMthI haNo' 'chedo bhedo' evIja bhASA nIkaLatI. e prakRtie pracaMDa krodhI bhayAnaka ane adhama hato. enA hAtha hamezAM lohIthI kharaDAelA ja rahetA. e vinAvicAryuM pravRtti karanAro, halakAone uttejana ApanAro, lAMcIyo, ThagAro, kapaTI, bagabhagata ane aneka prakAranA phAMsalAo racI sarva koIne duHkha denAro hato. enAmAM Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 rAyapraseviyaM- (48) koI prakAranuM vrata zIla guNa ke mayadA na hatAM, kadI paNa e pratyAkhyAna uposatha ke upavAsa na karato, aneka manuSyo mRga pazu pakSI ane sarpa vagereno ghAtaka hato. TuMkAmAM e rAjA adharmano ketu hato. kadI te gurujanono Adara na karato, vinaya na karato, tema koI zramaNa ke brAhmaNamAM tene leza paNa vizvAsa na hato. Avo te dUra rAjA potAnA AkhA dezanI karabharavRtti barAbara calAvI na zakato. [49]e rAjAne bolave cAlave hasave kuzaLa ane hAthapage suMvALI sUriyakatA nAme rANI hatI. pahelI rAjAmAM anurakta e rANI tenI sAthe aneka prakAranAM mAnavI bhogone bhogavatI rahetI hatI. pipiyesI rAjAno moTo dIkaro sUriyajaMtA rANIne peTe avatarelo sUriyakata nAme yuvarAja kumAra hato. e yuvarAja, rAjA pavesInAM rAjya rASTrabaLa vAhana koza, koThAra aMtaHpura anesamagra dezanI potAnI meLe saMbhALa karato raheto hato. [51] te pasI rAjAne tenAthI moTo, bhAI ane mitra jevo, citta nAme eka sArathi hato. saMpattivALo e koIthI na dabAya evo hato. vaLI, e citta sArathi artha zAstramAM sUcavelA sAma bheda deDa vagere rAjakAraNI upAyomAM kuzaLa hato. hAjara javAbI anubhavI hatI.autpattikI vanayinI kamaja ane pAriNAmika evI cAre prakAra nI buddhi enAmAM hatI. rAjA pasI, temAM potAnAM aneka kAryonA kAraNonA kuTuMbonA maMtraNAonA chUpAM kAmonA rahasyabhUta banAvonA aneka jAtanA nirNayonA ane evA bIjA bhedabharelA aneka prakAranA rAjakAraNonA vyavahAronAM vidhAnomAM tenI salAha leto. rAjAne mana e sArathi khaLAnA vacalA staMbha jevo hato ane rAjA ene pramANa bhUta, potAno AdhAra, AlaMbana ane potAnI AMkha jevo ja samajato hato. e sAra thimAM rAjA pasIno khUba vizvAsa hato. mATeja eaneka prakAranI rAja khaTapaTomAM e bIjAM paNa vividha prakAranAM rAjakAryomAM potAnI salAha ApI zakato. bIjI rIte kahIe to e sArathi rAjA payasInA samagra rAjyanI dhurAne vaheto hato. pi2]je vakhate rAjA payesI seyaviyA nagarImAM rAjya karato hato te vakhate rAjA jitazatru kuNAladezanI sAvatthI nagarIno rAjA hato. kuNAladeza samRddhivALo hato ane sAvatthI nagarIno rAjA paNa RddhisiddhithI bharelo hatI. rAjA jitazatru pakesI rAjAnI AjJAdhArI khaMDiyo rAjA hato. eka vakhate rAjA pavesIe vizALa mahAmUlya evuM rAjAne devA jevuM eka moTuM bhaMTaNuM taiyAra karAvyuM. pachI citta sArathine bolAvIne kahyuM ke, citta ! tuM sAvatthI nagarIe jA ane tyAM jitazatru rAjAne A ApaNI bheTa ApI Ava tathA tyAMnAM rAjakAryo, rAjanItio ane rAjavyavahAro tuM jAte pote ja jitazatru rAjAnI sAthe rahIne joto-saMbhALato thoDo vakhata tyAM rahI paNa Ava. citta sArathi e bheTachuM laI potAne ghera Avyo ane teNe potAnA kauTuMbika puruSone bolA. vIne kahyuM ke-he devAnupriyo! mAre mATe chatrIvALo cAra ghaMTAvALo evo ghoDA joDelo ratha jaladI taiyAra karI hAjara karo. kauTuMbika puruSoe rathanI taiyArImAM lAgyA eTalA samayamAM citta sArathi nAhyo, balikarma karyuM.bakhtara paheryuM, bhAthuM bAMdhyuM, gaLAmAM hAra sAthe rAjacihnavALo paTTo paheryo ane joItAM hathIAra paDIAro paNa bAMdhI lIdhAM. pachI peluM rAjAe ApeluM bheTayuM laI, taiyAra thaIne AvelA ratha upara citta Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-para 411 sArathi beTho. tene mAthe eke koTakanA phUlanI mALAvALuM chatra dharyuM ane rathanI pAchaLa hathIArabaMdha bIjA aneka mANasone paNa teNe sAthe lIdhA. e rIte te seviyA nagarIthI nIkaLI kekayiardha dezanI vacce thato kuNAla dezanI sAvatthI nagarI tarapha javA lAgyuM. vacce vacce bahu lAMbA nahi evA sukharupa zirAmaNIvALA paDAva karato karato te sAvatthI nagarIe jaI pahoMcyo. tyAM jitazatru rAjAnA gharanI je bAju bahAranI upasthAnazALA hatI tyAM jaI teNe ghoDA UbhA rAkhyA, rathane sthira karyo, pachI rathathI UtarI potAnA rAjAe ApeluM bheTayuM laI jitazatru rAjAnA gharamAM aMdaranI upasthAna zALAmAM gayo, tyAM pahoMcI rAjA jitazatrune praNAma karyA, tene "jaya ho vijaya hoema kahIne vadhAvyo ane pachI rAjA pasIe mokaleluM bhaTaNuM najara karyuM. e bheTa svIkArI jitazatra rAjAe cittazatru rAjAe citta sArathino satkAra karyo, sanmAna karyuM ane tene UtaravA mATe rAjamArga uparano eka moTo AvAsa kADhI Apyo. citta sArathi sAvatthI nagarInI vaccovacca thato te Apele UtAre jaI pahoMcyo, nAhyo, balikama karyuM mAMgalika zuddha vastro paheryo, nAnAM paNa mahAmUlya ghareNAMthI zarIrane zaNagAryuM. pachI jamI karIne cokakho thaI suMdara rIte goThavelA siMhAsana upara AvIne beTho eTale baporane vakhate namate chAMye enI sAme gAMdharvo madhura gIto gAvA lAgyA ane kuzaLa nAcanArAo suMdara nRtya karavA lAgyA. A rIte mAnava bhogya yogya uttama sukhone bhogavato te tyAM sAvatthI nagarImAM rahevA lAgyo. [pa3 te vakhate tyAM sAvatthI nagara mAM-pAzvAtya kezI nAme kumArazramaNa paNa AvelA hatA. e kezI kumAra zramaNa jAtavAna kulIna baliSTha vinayI jJAnI samyagda nI cAritrazIla lAjavAna nirabhimAnI ojasvI tejasvI varcasvI ane yazasvI hatA. emaNe krodha mAna mAyA ane lobha upara jIta meLavelI hatI, nidrA Idriyo ane parISaho upara kAbU karelo hato. emane jIvananI tRSNA ke maraNano bhaya nahotAM. emanA jIvanamAM tapa, caraNa, karaNa, nigraha, saraLatA, komaLatA, kSamA, nilabhatA e badhA guNo mukhyarupe hatA. vaLI te zramaNa vidyAvAna mAMtrika brahmacArI ane veda tathA nayanA jJAtA hatA. temane satya zauca vagere sadAcAronA niyamo priya hatA, tathA teo caudapUrvI ane cAra jJAnavALA hatAH evA te kezI kumArazramaNa potAnA pAMcaseM bhikSa ziSyo sAthe krame krame gAme gAma pharatA pharatA sukhe sukhe viharatA zrAvastI nagarInI bahAra IzAna khUNAmAM AvelA koTTaya caityamAM AvIne UtaryA ane tyAM yogya abhi graha dhAraNa karIne saMyama tathA tapathI AtmAne bhAvita karatA rahevA lAgyA. 54] je vakhate kezI kumArazramaNa sAvatthI nagarIe AvyA te vakhate te nagarI mAM Thera Thera-tarabheTAmAM trikamAM cokamAM caccaramAM cokaThAmAM rAjamArgamAM ane zerIe zerIe jyAM sAMbhaLo tyAM ghaNA loko paraspara ema kahetA hatA ke Aje to pAzvapatya kezI kumArazramaNa ahIM AvyA che, to he devAnupriyo ! ApaNe temanI pAse jaIe, temane vAMdIe, namIe, satkArIe ane sanmAnIe. Ama vicArIne e nagarI no jana samudAyamahAjana koTTayacaityamAM jyAM kezI kumArazramaNa UtaryA hatA tyAM temanA darza nArthe pahoMcyuM. kezI kumArazramaNe potAnI pAse AvelA lokone temane yogya hita zikSAo kahI saMbhaLAvI. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 rAyauseviyaM- (pa) te vakhate tyAMthI pAchA pharatA lokono ghoMghATa sAMbhaLIne citta sArathinA manamAM ema thayuM ke zuM Aje A nagarImAM Idra skaMda rudra mukuMda nAga bhUta yakSa tapa caitya vRkSa giri guphA kUvo nadI sarovara ke samudra saMbaMdhI koI utsava che ke jene laIne A ghaNA ugro bhogo rAjanyo kSatriyo IkvAkuo jJAto kauravyo brAhmaNo bhaTo yodho licchavio mallakio prazAstAo Ibhyo Ibhyamatro ane senApatio vagere nAhI dhoIne Ava jA karI rahyA che. keTalAka ghoDe caDelA che. keTalAka hAthIe beThelA che ane keTalAka ToLe vaLIne page cAlatA AvajA kare che lokonI e doDadhAmavALI AvajAnuM kAraNa jANatA citta sArathie potAnA kaMcukI puruSane tapAsa karavA mokalyo, teNe barAbara tapAsa karI kharA samAcAra maLatAM ja AvIne citta sArathine vinayapUrvaka jaNAvyuM ke - he devAnupriya! Aje A nagarImAM koI Idra ke sAgara vagereno utsava nathI paNa pAzvapitya kezI kumArazramaNa A nagarInA koTTaya nAmanA caityamAM AvIne UtarelA che ane temanA 'darzanArthe javA mATe A badhI doDadhAma ghoMghATa thaI rahyAM che. potAnA saMdezavAhake kahelI e hakIkata sAMbhaLIne citta sArathi khuza thayo ane tene paNa kezI zramaNa pAse javAnuM mana thayuM. ethI teNe kauTuMbika puruSone bolAvIne azvaratha jaladI taiyAra karI lAvavAno Adeza karyo. balikarma karyuM. maMgalamaya zuddha vastro paheryo, eka jaNe enA upara chatra dharyuM ane e rIte te, rathamAM besI moTA samudAya sAthe kezI kumArazramaNanA UtArA bhaNI javA nIkaLyo. temanI pAse pahoMcatAM ja ghoDAo UbhA rAkhyA. rathane thaMbhAvI dIdho ane pote rathathI UtarI kezI kumArazramaNanI traNa pradakSiNA karI, temane vAMdI namI hAtha joDI vinaya-pUrvaka sevA karatAM temanI sAme beTho. kezI kumArazramaNe citta sArathine ane tenI sAthenI moTA janatAne caturyAma dharmano upadeza karyo eTale ke sarva prakAranI hiMsAthI virAma karavo, sarva prakAranA asatyathI virAma karavo, sarva prakAranI corIthI virAma karavo ane sarva prakAranA bahidvAdAnathI virAma karavo. kezI kumArazramaNe kahelI A hitazikSAo sAMbhaLIne citta sArathi pramudita thayo ane zramaNane traNa pradakSiNA daI hAtha joDIA pramANe bolyo he bhagavan! tame kahelA nigraMtha pravacanamAM zraddhA karuM chuM, vizvAsa dharuM chuM, he bhagavan! teoe jaNAveluM nigraMtha pravacana mane ruce che, te pramANenA pAlana mATe UjamALa thauM chuM ane he bhagavan! jevuM tame kaheluM che tevuM te, mane sAruM lAge che. tamArI pAse A ghaNA ugro bhogo ane Ibhyo vageree potAnuM puSkaLa sonuM rupe dhana dhAnya baLa vAhana bhaMDAra koThAra ane vizALa aMtaHpura e badhAMno parityAga karIne ane e badhuM dhana janatAmAM vaheMcI daIne muMDa thaI gRhavAsa choDI aNagArapaNuM svIkAryuM che paNa huM tema karavA samartha nathI. huM to Apa devAnupriyanI pAse pAMca aNuvratavALo ane sAta zikSA vratavALo ema bAra prakArano gRhidharma svIkAravA zaktimAna chuM. kezI kumAra zramaNa bolyAH he devAnupriya! tane sukha thAya tema kara, temAM vighna na kara. pachI kezI kumArazramaNa pAse citta sArathie pUrve jaNAvelo gRhidharma svIkAryo ane temane vAMdI namIne pAcho e sArathi potAne UtAre AvI pahoMcyo. [55]have te citta sArathi zramaNopAsaka thayo. jIva ajIva puNya pApa Asava saMvara nirjarA kriyA adhikaraNa baMdha ane mokSanA svarupane te barAbara samajavA lAgyo. nigraMtha pravacanamAM tene have evI daDha zraddhA thaI ke te pravacanathI koI deva asura nAga suvarNa Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-55 413 - yakSa rAkSasa kinnara kiMpuruSa garuDa gAMdharva ke mahoraga vagere devagaNo tene caLAvI zake nahi. nigraMtha pravacana taraphanI tenI badhI zaMkAo TaLI gaI, badhI kAMkSAo zamI gaI ane badhI vicikitsAo osarI gaI. te e pravacananA marmane barAbara samajyo ane jema asthi majjA paraspara otaprota thaI rahelAM che tevIja otaprotatA e pravacanamAM tene thaI gaI. have te ema mAnavA lAgyo ke A nigraMtha pravacana paramArtharupa che ane bAkI badhuM anartharupa che. pravacananI AvI AsthAne lIdhe have te atizaya dAnazAlI thayo eTale have teNe potAnA gharanA AgaLiyA uMcA karI lIdhA tenuM zIla eTaluM badhuM pavitra banyuM ke have te koInA gharamAM ke aMtaHpuramAM pravezato topaNa lezamAtra aprItikara nahoto lAgato. caudaza AThama amAvAsyA ane pUrNimAnA divasomAM te pUrepUro uposatha pALato, nigraMtha zramaNone nirdoSa khAnapAna khAdima svAdima pITha pATIyAM zayyA saMthAro vastra pAtra kAmaLa pagapaMchaNe ane osaDasaDa Apato hato tathA zIla vata guNa. viramaNa pratyAkhyAna ane posathopavAsa dvArA potAnA AtmAne bhAvita karato ane sAvatthI nagarImAM je je rAjakIya ane rAjavyavahAro hatA te badhAMne jitazatru rAjAne sAthe rAkhIne te poteja saMbhALato rahevA lAgyo. piAma keTalAka divaso vItyA pachI koI eka divase rAjA jitazatrue eka mahAmUlya bheTarNa taiyAra karAvyuM. pachI citta sArathine bolAvIne rAjAe kahyuM ke-hecitta ! tuM seviyA nagarIe jA ane huM A je najarANuM ApuM chuM te rAjA payesIne najara kara tathA mArI vatI emane vinaMtI karaje ke temaNe je mAre yogya saMdezo kahI mokalAvyo che te mAre mana sAco ane asaMdigdha che. Ama sUcanA ApIne rAjAe vizeSa AdarapUrvaka citta sArathine vidAya ApI. citta sArathi paNa e bheTayuM laI potAne UtAre AvI, javAnI taiyAra karavA lAgyo. jatAM pahelAM te nAhI dhoI zuddha vastro paherI kezI kumArazramaNa pAse gayo. zramaNe sArathine dharmopadeza karyo. dharmopadeza sAMbhaLI sArathi prasanna thayo. uThatAM teNe zramaNane vinaMti karI ke - he bhagavan! rAjA jitazatranI vidAya laI Aje huM seyaviyA nagarI bhaNI ravAnA thauM chuM, to he bhagavan! tame koI vAra seviyA nagarI jarUra padhAro. seviyA nagarI prAsAdika che, darzanIya che ane badhI rIte ramaNIya che, mATe jarUra tame tyAM padhAravA kRpA karazo. [57] citta sArathinA A kathanano kezI zramaNe Adara na karyo, dhyAna na ApyuM paNa mAtra maunaja dharI rAkhyuM. chatAM citta sArathie to bIjIvAra ane trIjIvAra paNa seyaviyA nagarI AvavAno Agraha karyo karyo. jyAre be traNavAra sArathie AgrahabharI vinaMti karI tyAre kezI kumArazramaNa sArathi prati bolyA ke - he citta ! jema koI eka lIlochama ThaDI chAyAvALo moTo vanakhaMDa hoya, to te citta! te vanakhaMDa, manuSya pazu pakSI ane sarpo vagerene rahevAlAyaka kharo? citta bolyo-hA jarUra-e rahevAlAyaka kharo. zramaNa bolyA-paNa he citta ! e vanakhaMDamAM aneka prANIonuM lohI pInAra bhIluMgA nAmanA pApazakuno rahetA hoya to e vanakhaMDa zuM rahevAlAyaka kharo ? citta bolyo - ema hoya to e sAro vanakhaMDa paNa upasarga denAro hovAthI rahevAlAyaka na gaNAya. zramaNa bolyA-eja pramANe, he citta ! tArI seyaviyA nagarI paNa bhale ghaNI sArI hoya, chatAM teno adhArmika rAjA pasI prajAno kArabhAra sArI rIte na calAva Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 rAyapaseyiM-(57) nAro hovAthI huM tyAM kevI rIte AvI zakuM? pachI citta sArathie kezI kumArazramaNane ema kahyuM ke-he bhagavan! tamAre rAjA payenI sAthe zuM karavuM che ? seviyA nagarImAM sArthavAha vagere bIjA ghaNA loko che, jeo Apa devAnupriyane vAMdaze namaze ane ApanI sevAmAM raheze. tema ja e loko Apane khAnapAna khAdima svAdima pratilAbhaze tathA pITha phalaka zayyA saMsmAraka vagere dvArA paNa Apane upanimaMtrita karaze. sArathinuM A kathana sAMbhaLI kezI kumAra bolyAcitta ! tyAre vaLI koI vakhate tArI seyaviyA nagarIe paNa AvIzuM. pachI sArathi kezI zramaNane vAMdI namI tyAMthI potAnA UtArA tarapha javA mATe pAcho pharyo. UtAre AvI ghoDe joDelA cAra ghaMTAvALA rathamAM besI seyaviyA nagarIthI je rIte Avyo hato te rIte kuNAladezanI vacamAM thato pAcho tyAM javA nIkaLyo. ( 58]kekayiardha dezanI seviyA nagarImAM AvatAMja citta sArathie tyAMnA miyavaNa udyAnanA rakhevALone bolAvI sUcanA karI ke-he devAnupriyo ! pAzvapatya kezI kumAra zramaNa kame krame gAmegAma pharatA pharatA ahIM AvavAnA che, to teo ahIM Ave tyAre, devAnupriyo ! tame temane vAMdaro, namajo, temane rahevAyogya sthaLamAM rahevAnI anujJA Apo ane pITha phalaka zayyA saMstAraka laI javA nimaMtraNa karajo. te rakhevALoe citta sArathinuM ukta kathana mAthe caDhAvyuM ane teo keza kumAranA AgamananI rAha jovA lAgyA. miyAvaNanA rakhevALone pUrvokta bhalAmaNa karI citta sArathi seyaviyA nagarIe AvI pahoMcyo. nagarInI vaccovacca thato te, pasI rAjAnA gharamAM bahAranI upasthAnazALA tarapha gayo. tyAM pahoMcI teNe ghoDAone thaMbhAvI ratha Ubho rAkhyo, rathathI UtarI rAjA jitazatrue ApeluM mahAmUlya bheTazuM laI te sArathi rAjA pasI pAse gayo, hAtha joDI rAjA payesIne vadhAvI te bheTazuM tene najara karyuM. rAjA payesIe jinazatranI bheTa svIkAratAM citta sArathinuM sanmAna karyuM. satkAra karyo ane tene potAne ghera javAnI anujJA ApI. rAjA pAsethI nIkaLI rathamAM besI sArathi potAne ghera Avyo, nAhyo, balikarma karyuM, khAI pIne zuddha thayo ane pachI potAnA uttama prAsAdamAM suzobhita siMhAsane beTho. tyAM tenI sAme mRdaMgo vAgavA lAgyA, batrIza prakAranAM nATako thavA lAgyAM ane uttama taruNIo nAcavA lAgIH e rIte te, gAnatAna mAM potAno samaya vitAvato uttama sukhone bhogavato rahevA lAgyo. pi9] have anya koI divasa kezI kumArazramaNe mAgI ANelAM pITha pATIyAM zapyA ane saMthAro pAchAM ApI dIdhAM ane pote potAnA pAMcaseM anagAro sAthe bahAra vihAra arthe nIkaLI paDyA. sAvathI nagarIthI vihAra karI pharatAM pharatAM teo kekayi ardha dezanI seviyA nagarInA miyavaNa udyAnamAM AvI pahoMcyA ane tyAM yathocita avagraha svIkArI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA rahevA lAgyA. jyAre kezI kumArazramaNa te udyAnamAM AvI pahoMcyA tyAre temanuM Agamana thayuM jANI te udyAnapAlako bahu khuza thayA. temanI pAse AvIne teoe kezI zramaNane vAMdyA, temane yogya rahevAnA sthaLamAM rahevAnI anumati ApI, ane temane upayogamAM levA mATe pITha pATIyAM saMthAro vagere laI javAne nimaMtraNa ApyuM. te rakhevALoe kezI kumAra zramaNanAM nAma ane gotra pUchIne yAda paNa karI lIdhAM. pachI teo ekAMtamAM bhegA thaI Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-59 415 paraspara vAtacIta karavA lAgyA ke, he devAnupriyo ! ApaNo cittasArathi jemanI vATa joto rahe che, jemanuM darzana Icche che ane jemanAM nAma gotra sAMbhaLatAM paNa e khUba prasanna thAya che, te ja A kezI kumArazramaNa gAmegAma pharatAM pharatAM ahIM seviyA nagarImAM AvI caDyA che; to he devAnupriyo ! ApaNe jaIe ane cittasArathine tene atipriya lAge tevI kezI kumAranA AgamananI hakIkata jaNAvIe. evo vicAra karI te udyAnapAlako citta sArathine ghera gayA, tene pramANa pUrvaka jayavijayathI vadhAvI kahevA lAgyA ke, he devAnupriya ! tame jemanI vATa joI rahyA cho te kezIkumArazramaNa ApaNI seyaviyA nagarInA miyavaNa udyAnamAM AvI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA rahevA lAgyA che. ukta hakIkata sAMbhaLI cittasArathi bahu khuza thayo. pachI te, AsanathI uThI- Ubho thaI pAdapIThathI nIce UtarI pagamAMthI moDIo kADhI nAMkhI khabhe khesa rAkhI hAtha joDI je dizAmAM kehI kumArazramaNa UtaryA hatA te dizA tarapha sAtaATha pagalAM gayo ane praNAmapUrvaka temanI stuti karavAlAgyo H namoDasthuNaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM vagere. A zakrastava pUruM karatAM chevaTe te bolyo ke -ahIMnA miyavaNa udyAnamAM padhArelA e mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka kezI kumArazramaNa bhagavAnane huM vAMdu chuM. e rIte potAnA dharmAcAryane namaskAra karI temano Agamana saMdezo kahevA AvanAra te udyAnapAla kono sArathie satkAra karyo ane jIvatAM sudhI pahoMce teTaluM vizALa prItidAna ApI temane vidAya karyA. pachI teNe kauTuMbika puruSone bolAvIne azvaratha jaladI taiyAra karI lAvavAno Adeza karyo. ratha AvatAM AvatAM to te nAhI, balikarma, karI, zuddha vastro paherI ane zarIrane zobhAvI taiyAra thaI gayo. pachI rathamAM besI moTA janasamudAya sAthe kezI kumArazramaNa darzanArthe te gayo. [60]kezI zramaNanI dharmadezanA sAMbhaLI harakhAelo ane toSa pAmelo sArathI bolyo ke he bhagavan ! amAro rAjA paesI adhArmika che ane potAnA dezano ya kArabhAra barAbara calAvato nathI, tema koI zramaNa brAhmaNa ke bhikSuono Adara karato nathI, ane sarva koIne herAna kare che. mATe he devAnupriya ! tame e rAjAne dharmopadeza Apo, to tenuM ghaNuM bhaluM thAya, sAthe zramaNa brAhmaNa bhikSuo, manuSyo, pazuo ane pakSIonuM paNa ghaNuM bhaluM thAya ane tema thatAM tenA AkhAya dezanuM paNa ghaNuM sAruM thAya. [61]cittasArathinuM A kathana sAMbhaLI kezI kumArazramaNa bolyA ke-he citta ! je manuSyo ArAma ke udyAnamAM AvelA zramaNa brAhmaNanI sAme jatA nathI, temane vAMdatA namatA ke satkAratA nathI, tema ja temanI paryApAsanA karatA nathI ane temanI pAse jaI potAnA praznonA khulAsA pUchatA nathI, teo kevaLIe kahelA dharmane sAMbhaLavAno lAbha meLavI zakatA nathI. je manuSyo upAzrayamAM AvelA zramaNa brAhmaNano Adara karatA nathI, temanI pAse jaI kazo khulAso pUchatA nathI, teo dharma sAMbhaLavAno lhAvo laI zakatA nathI. je manuSyo gocarIe nIkaLelA zramaNa brAhmaNanI bhakti karatA nathI, temaja temane vipula azana pAna khAdima ane svAdima vaDe pratilAbhatA nathI tathA temane koI prakAra no khulAso pUchatA nathI, teo dharmane sAMbhaLavA samajavAnA adhikArI thaI zakatA nathI. temaja je manuSyo temaja je manaSyo zramaNa brAhmaNanI pAse javA chatAM Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 rAyauseNiya-(61) potAnI jAtane hAtha kapaDuM ke chatrIvaDe DhAMkI rAkhe che - chupAvI rAkhe che kazo khulAso pUchavA AgaLa AvatA nathI, teoya dharmane sAMbhaLavAno lAbha khoI bese che. paNa he citta ! je manuSyo ArAma udyAna ke upAzrayamAM AvelA zramaNa brAhmaNano Adara kare che, gocarIe AvelA temane vipula dAna Ape che ane temanI pAse jatAM potAnI jAtane na chupAvatAM jyAM jyAM prasaMga maLe tyAM tyAM sarva khulAsA pUchI le che, teo ja dharmane sAMbhaLavAno samajavAno ke meLavavAno lAbha meLavI zake che. to he citta ! tArA rAjA paesIne ame dharma kevI rIte kahI zakIe, kemake te amArI pAse Avato nathI temaja amArI sAmuM paNa joto nathI. pachI sArathi bolyoH he bhagavan! koI eka vakhate mArI pAse kaMboja dezamAMthI cAra ghoDAonI bheTa AvelI che, e meM na rAkhatAM rAjAne tyAM mokalI ApI che, to e ghoDAonA nhAnAthI rAjA paesIne huM Apa devAnupriyanI pAse lAvI zakIza; mATe he devAnupriya!te samaye tame rAjA paesIne dharmakathA kahetAM leza paNa glAna thazo nahi. tame tamAre rAjA paesIne khUba chUTathI dharma kahejo-leza paNa acakAzo nahi. pachI kezI kumArazramaNa bolyAH he citta ! te prasaMge vAta . tyArabAda cittasArathi potAnA dharmAcArya kezI kumArazramaNane vAMdI namI rathamAM besI potAne AvAse jaI pahoMcyo. [2]have eka divase prabhAtanA pahore niyama dhArI ane Avazyaka karI sUrya ugatAM ja cittasArathi potAne gherathI rAjA paesIne ghera gayo. rAjAne namaskAra karI jaya-vijayathI vadhAvI te bolyo : he devAnupriya ! Apane meM keLavelA cAra ghoDAnI bheTa mokalelI che, to te svAmI ! cAlo ane e ghoDAonI ceSTA jAo, athatu emanAM cAla svabhAva vagerenI parakha karo. rAjAe sArathine kahyuM citta ! tuM jA ane pArakha vAnA te cAre ghoDAo joDelo azvaratha jaladI taiyAra karI ahIM haMkArI lAva. azvarathI AvI pahoMcatAM zarIrane sajadhaja karIne rAjA rathamAM besI seyaviyA nagarInI vacco vacce thoka ghoDAne khelavato khelavato bahAra nIkaLyo. ema jatAM jatAM citta sArathi te rathane aneka yojano sudhI kheMcI gayo. rAjA paesI, garamI, tarasa, rathano vAyaro-UnI luM ke uDatI dhULathI kaMTALI thAkI gayo anebolyoH citta ! mAruM zarIra thAkI gayuM che mATe have rathane tuM pAcho vALa. sArathi rathane pAcho vALI miyavaNa udyAna tarapha haMkArI gayo. udyAna pAse pahoMcatAM teNe rAjAne kahyuM : svAmI ! A miyavaNa udyAna che. ahIM ghoDAone sArI rIte thAka khavaDAvIe ane temano badho zrama ApaNe dUra karI nAkhIe. rAjAe 'hA' pADatAM te udyAnamAM kezI kumArazramaNanA UtArAnI pAse jaI citte ghoDAone rokI rAkhyA, rathane sthira karyo ane ghoDAone choDI nAkhI temano zrama dUra thAya tevI pravRtti zaru karI. rAjA paNa rathathI nIce UtarI sArathinI e pravRttimAM joDAyo ane ghoDA one dhIme dhIme pheravavA lAgyo. ema karatAM karatAM, miyavaNamAM maLelI moTI sabhAmAM vacce besI moTA avAje kahetA kumArazramaNane rAjAo joyA. jAMja tene vicAra Avyo ke "jaDa loko ja jaDanI upAsanA kare che, muMDa lokoja muMDanI pUjA kare che, mUDha lokoja mUDhano Azraya khoLe che, apaMDita lokoja apaMDitano Adara kare che ajJAnI lokoja ajJAnInuM bahumAna kare che, to A vaLI koNa jaDa mUDha muMDa apaMDita ane A Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-62 417 jJAnI puruSa che je zaramALa ane zarIre haSTapuSTa dekhAvaDo lAge che ? e zuM khAya che ? zuM pIye che ? evuM te zuM khAdhA pIdhAthI enuM zarIra AvuM tagamagI rahyuM che ? ane vaLI e zuM de che jene lIdhe AvaDI moTI mAnavamedanInI vacce beTho beTho te moTA barADA pADe che ? Ama vicAra AvatAM ja rAjAe sArathine kahyuM : citta ! jo to kharo, A loko kevA jaDa che je pelA moTA jaDanI sevA kare che ane e moTo jADo jaDa teonI sAme kevA moTA barADA pADIne koNa jANe zuMya samajAve che ! gammata to e che ke AvA naphakarA ane jAmI gaelA jaDa lokone lIdhe ApaNe ApaNI potAnI paNa ughAnabhUmimAM sArI rIte harI pharI zakatA nathI. mAtra visAmo ane zAMti meLavavA mATe to ahIM AvyA ane ahIM to mAthAnA vALa uMcA thaI jAya evA barADA kAne athaDAyA kare che. rAjAne kahyuM : he svAmI ! e kezI nAme kumArazramaNa pAzvapitya che, jAtivaMta che, cAra jJAnanA dhA2ka che, emane paramAvadhijJAna thaeluM che ane teo annajIvI 136 che. rAjA bolyo H citta ! tuM zuM kahe che ? zuM e puruSane pa2mAvadhi jJAna che ? zuM e annajIvI che ? sArathi bolyo : hA, svAmI ! emaja che. rAjA : citta ! tyAre zuM e puruSa abhigamanIya che ? citta H hA, svAmI ! e zramaNa abhigamanIya che. rAjA H tyAre to citta ! ApaNe tenI sAme jaIe. [63] Ama vAtacIta karI e banne jaNa sAthe, kezI kumA2nI sAme jaIne temanI pAse beThA. rAjA H he bhaMte ! zuM tame 52mAvavidha jJAna dharAvo cho ? zuM tame annajIvI cho ? zramaNe rAjAne kahyuM : he paesI ! gAme gAma pharatA koI aMgavANiyA zaMkhavANiyA ke daMtavANiyA dANamAMthI chaTakI javA mATe koIne kharo rasto pUchatA nathI paNa ADe avaLe mArge cAle che, tema vinayanA mArgathI chaTakI javAne lIdhe tane paNa sArI rIte pUchatAM AvaDatuM nathI. paesI ! mane joIne tane evo vicAra thayelo kharo ke A jaDa loko pelA moTA jaDanI upAsanA kare che ane A mArA udyAnamAM paNa barADA pADI mane ya sakhe rahevA detA nathI ? [4] rAjA H hA, e vAta kharI, paNa he bhaMte ! e tame jANyuM zAthI ? tamane evuM te kevuMka jJAna ke darzana thaeluM che jethI mAro manano saMkalpa paNa tame jANI lIdho ? kezI zramaNa bolyA : amArA zramaNa nigraMthonA zAstromAM kaheluM che ke jJAnanA pAMca prakAra che H AbhinibodhikajJAna zrutajJAna avadhijJAna manaHparyavajJAna ane kevaLajJAna. temAM avagraha IhA avAya ane dhAraNA ema cAra prakAranuM paheluM jJAna che. aMgapraviSTa ane aMgabAhya evA be prakAra bIjA jJAnanA che. trIjuM jJAna, bhavapratyaya ane kSAyopamika ema be bhedavALuM che ane cothA jJAnanA RRnnumati tathA vipulamati evA be bheda che. he paesI ! jaNAvelAM pAMca jJAnomAM pahelAMnAM cAre jJAna to mane thaelAM che, phakta eka pAMcamuM kevaLajJAna che te mane thaeluM nathI. e pAMcamuM jJAna to arihaMta bhagavaMtone hoya che. he paesI ! huM chadmastha chuM ane e cAra jJAnodvArA tArA mananA saMkalpane paNa jANI zakuM chuM-joI zakuM chuM. [65]pachI rAjAe kezI zramaNane kahyuMH he bhaMte ! ahIM huM ApanI pAse besuM kezI kumArazramaNa bolyA : A udyAnabhUmi tArI potAnI che tethI ahIM besavuM ke na besavuM e tArI vRttinI vAta che pachI to cittasArathi ane rAjA paesI e banne jaNA kezI 27 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 rAyauseviyaM- (5) kumArazramaNanI pAse sAthe beThA. rAjAe zramaNane pUchayuM : he bhaMte ! tamArA zramaNa nigraMthomAM evI samaja che, evI pratijJA che, evI daSTi che, evI ruci che, evo hetu che, evo upadeza che, evo saMkalpa che, evI tulA che, evuM mAna che, evuM pramANa che ane evuM samosaraNa che ke-jIva jUdhe che ane zarIra juduM che, paNa je jIva che teja zarIra che evI ; samaja nathI. kumArazramaNa bolyAH hA, paesI ! amArI samajamAM jIva judo che ane zarIra juduM che ema che paNa je jIva che teja zarIra che evI amArI samaja nathI. - rAjA bolyo H jIva ane zarIra bane judAM judAM ja hoya ane je jIva che teja zarIra che ema na hoya to, he bhaMte! tame sAMbhaLo ke - eka mAro dAdo hato je A ja moTo adhArmika rAjA hato, te potAnA dezanI paNa ThIka sAra saMbhALa na karato ane ghaNAMya pApakarmomAMja rAcyo raheto. tamArA kahevA pramANe to e pApI mAro dAdo kALa AvatAM maraNa pAmI koI eka narakamAM nairayika thayo hovo joIe. he bhaMte! kema kharuM ne? vaLI, e mArA dAdAno huM vahAlo pautra chuM, tene mArA para ghaNuM heta hatuM. huM teno vizeSa lADIlohato, tenuM hRdaya mane joIne vizeSa AnaMda pAmatuM. vadhAre zuM paNa mAruM nAma sAMbhaLIne paNa teo potAnuM ahobhAgya mAnatA. have, he bhaMte ! tamArA kahevA pramANe jIva ane zarIra judAM judAM hoya to mArA dAdA narakamAM gayA hovA joIe. vaLI, mArA dAdAne mArA upara ghaNuM heta hatuM tethI temaNe ahIM mArI pAse AvIne ema jaNAvavuM joIe ke he pautra ! huM tAro dAdo hato paNa adhArmika hovAne kAraNe meM ghaNAM pApo AcarelAM, tethI huM narakamAM paDyo chuM. mATe, he pautra! tuM leza paNa pApa na Acaraje ane prAmANika paNe dezano kArabhAra karaje. pApakarmamAM paDIza to mArI peThe narakamAM jaIza-narakanI yAtanAo bahu bhayaMkara che, mATe bhUlathI paNa sahejeya pApAcaraNa na sevIza." he bhaMte ! mAro dAdo mArI pAse AvIne ukta rIte kahe, to jIva ane zarIra judAM judAM che evI mArI zraddhA thAya, paNa atyArasudhImAM mAro dAdo ahIM mArI pAse AvIne evuM kazuMya kaheluM nathI, tethI huM ema samajuM chuM ke temano jIva ane zarIra e banne sAtheja nAza pAmI gayAM che athatu mArA dAdAnA dehane dena detAMnI sAthe temano jIva paNa ahIM baLI gayo che to paralokamAM jAya ja koNa? ane ema che mATe te ahIM AvI paNa kyAMthI zake?ane Ama che mATe jIva ane zarIra bane ekaja che-je jIva che teja zarIra che-e mArI pratimA sapratiSThita che. kezI kumArazramaNa bolyA : he paesI ! tAre sUryakAMtA nAme rANI che. have tuM ema samaja ke e ruDI pALI tArI rANI koI ruDA rupALA parapuruSa sAthe mAnavIya kAmasukhone anubhavatI hoya ema tuM jo, to e kAmuka puruSano tuM zuM deDa kare? he! bhaMte! e puruSano hAtha kApI nAkhyuM. paga chedI nAkhuM. ene zULIe caDAvI dauM athavA ekaja dhAe teno prANa lauM. hepaesI! te kAmuka puruSa kadAca tane ema kahe ke-he svAmI ! tame eka ghaDIka thobhI jAo, mArA mitro jJAtijano saMbaMdhI jano ane pari vAranA lokone huM ema kahI AvuM kehe devAnupriyo ! kAmavRttine vaza thaI huM sUryakAMtAnA, saMgamAM paDyo tethI maraNanI A sakhta sajA pAmyo chuM. mATe he devAnupriyo! tame bhUlathI paNa evA pApAcaraNamAM na paDazo, paDazo to mArI peThe phAMsInI sajA pAmazo. he paesI! e puruSanuM kAkaludIthI bhareluM AvuM gaLagaLuM vacana sAMbhaLIne tuM te kAmukane sajA karatAM ghaDIka paNa thobhI jaIza kharo? he bhaMte! ema to naja bane. e kAmaka mAro Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aga-5 419 aparAdhI che mATe leza paNa DhIla karyA vinA huM tene sIdhoja phAMsIe caDhavI dauM. eja pramANe, he paesI! narakamAM paDelo tAro do parataMtrapaNe je dukho bhogavI rahyo che te tane vahAlA pautrane kahevA na AvI zake. manuSyalokamAM jaIne pApakarmanAM mAThAM phaLonI sUcanA karI AvavAnI enI to ghaNIya IcchA hoya, paNa te pelA aparAdhI puruSanI peThe tyAMthI chUToja thaI zakato nathI. narakamAM tAja Avelo aparAdhI-nArakI, manuSyalokamAM AvavAne to Icche che, paNa cAra kAraNone lIdhe te ahIM AvI zakato nathI. narakanI bhayaMkara vedanAno anubhava tene atyaMta vihuvala karI nAkhe che ane tethI te kiMkartavyamUDha banI jAya che, e prathama kAraNa che. narakanA kaThora saMtrIo e nArakIne ghaDIbhara paNa chUTo rAkhatA nathI ane tene vAraMvAra satAvyA kare che, e bIjuM kAraNa che. tAjA nArakInuM nAraka vedanIya karma pUruM bhogavAI raheluM nathI hotuM e trIjAM kAraNa che. ane cothuM kAraNa tenuM narakanuM AkhuM pUruM thaeluM nathI hotuM. e che, athatuM e badhA pratibaMdhone lIdhe ahIM AvI zakato nathI. mATe, he paesI ! "zarIra sAtheja jIva ahIM baLI jAya che ane tethI marelo mANasa pharI ahIM nathI AvI zakato tenuM kAraNa tenI parataMtratAja che, nahi ke te nathI. mATe, he paesI! tuM ema samaja ke-jIva judo che ane zarIra jAdu che- koI kALe te banne eka che evuM nathI. [6] paesI bolyoH he bhaMte ! mArI mAnyatAne daDhIbhUta karanArI A eka bIjo dAkhalo sAMbhaLo - ahIM- Aja nagarImAM mArI eka dAdI rahetI hatI, je moTI dhArmika zramaNopAsikA hatI, vaLI e jIva ajIva puNya pApa Asrava saMvara vagere - tattvonI jANakAra hatI ane tapa tathA saMyamavaDe potAnA AtmAne vAsita karatI bahu puNya upArjana karatI hatI. tamArA kahevA pramANe to, kALa AvatAM maraNa pAmI, e koI eka svargamAM deva thaelI hovI joIe. he bhaMte ! kema kharuMne? vaLI, e mArI dAdIno huM vahAlo pautra chuM. have e mArI dAdI, tamArA kahevA pramANe deva thaI hoya to teNIe ahIM mArI pAse AvIne evuM kahevuM joIe ke huM tArI dAdI hatI ane dhArmika hovAne lIdhe bahu puNyopArjana karI svargamAM deva thaI chuM, mATe he pautra! tuM paNa dhArmika thaje ane dezano kArabhAra prAmANikapaNe karaje. dAnAdika vaDe puNya upArjana karIza to mArI peThe svarganAM sukho anubhavIza. he bhaMte! mArI dAdI mArI pAse AvIne e pramANe kahe to jIva ane zarIra judAM judAM che evI mArI khAtrI thAya. paNa mane lAMbo vakhata thayo chatAM atyArasudhImAM, mArI dAdIe ahIM mArI pAse AvIne evuM kazuM ya sUcaveluM nathI, tethI jIva ane zarIra e banne eka ja che paNa judAM judAM nathI e mArI khAtrI pAkI thAya che. kezI kumArazramaNa bolyA : he paesI! tuM ema samaja ke, devamaMdiramAM javA mATe tuM nAyelo che, bhInAM kapaDAM paherelAM che, tArA hAthamAM kaLaza ane dhUpanI kaDachI rahI gaI che ane devamaMdiramAM pesavAne tuM pagalAM ja upADe che, evAmAM pAyakhAnAmAM beThelo koI puruSa tane ema kahe ke-he svAmI! tame ahIM pAyakhAnAmAM Avo, beso, UbhA raho ane thoDIvAra lAMbuM zarIra karo, to he paesI! tuM e vAtane kAne ghara kharo? paesI bolyoH he bhaMte! huM evuM kazuM kAne na dharuM. he bhaMte! pAyakhAnuM to bhAre gaMdu che, evI gaMdI jagyAmAM huM zI rIte jaI zakuM? kezI kumArazramaNa bolyA eja pramANe, he paesI! svargamAM deva Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 rAyakhaseliya-(dada) thaelI tArI dadI ahIM AvI tane potAnAM sukho kahevAne Icche, to paNa AvI zake nahi. svargamAM tAjI utpanna thaelo deva, manuSyalokamAM AvavAne to Icche che, paNa cAra kAraNone lIdhe te ahIM AvI zakato nathI. e deva, svarganA divya kAma bhogomAM khUba mazagula banI jAya che ane mAnavIsukhomAM tenI ruci rahetI nathI, e paheluM kAraNa che. e devano manuSya sAtheno premasaMbaMdha tUTI gaelo hoya che ane svarganAM devadevIo sAtheno navo prema saMbaMdha temAM saMmelo hoya che, e bIjuM kAraNa che. divya kAmasukho bhogavavAnI lAlaca mAM paDelo e deva, hamaNAM jauM, hamaNAM jauM' ema vicAre to che, paNa tenA AvatAM AvatAM to manuSyalokanAM tenAM ampAyuSI saMbaMdhIo marI gayelAM hoya che, kAraNake devanI ghaDI eTale ApaNAM hajAro varSa athatuM enI eka ghaDImAM to ApaNI keTalIe peDhIo badalAI jAya che, eTale ghaDI pachIya devanuM AvavuM kalpI laIe topaNa e enA kharA saMbaMdhIone maLI zakato nathI, e trIjuM kAraNa che. cothuM kAraNa manuSya lokanI mAthuM phADI nAkhe evI bhayaMkara gaMdakI. che. e gaMdakI uce paNa cAraso pAMcaso yojana sudhI phelAya che ane e evI tIvra hoya che ke deva ene sahI zakato nathI. deva enI potAnI IcchA hovA chatAM uparanAM cAra kAraNone lIdhe ahIM AvI zakato nathI. mATe, he paesI! "zarIra sAthe ja jIva ahIM baLI jAya che, ethI marelo mANasa pharI ahIM kayAMthI AvI zake?' evI tArI samaja barAbara nathI. marIne svargamAM gaelo prANI ahIM nathI AvI zakato, tenuM kAraNa svarganA mojazokho tarapha tenI vizeSatama abhiruci che, nahi ke te nathI ja, tethI he paesI! tuM ema samaja ke jIva judo che ane zarIra juduM che, paNa te banne eka nathI. [7] vaLI pharIne paesI bolyo : he bhaMte ! jIva ane zarIra jAdAM jAdAM nathI te mATe A eka judo purAvo dhyAnapUrvaka sAMbhaLo he bhaMte ! tame ema samaje ke koI eka divase mArI bahAranI upasthAnazALAmAM mArA maMtrI vagere parivArathI gherAelo huM rAjasiMhAsanamAM beTho houM, te vakhate mArA koTavALo koI eka corane pakaDI lAve, huM te corane jIvato ne jIvato loDhAnI kuMbhImAM pUrI dauM, tenA upara loDhAnuM DhAMkaNuM sajjaDa DhAMkI dauM, tene loDhA sIsAnA rasathI revarAvI dauM ane tenA upara mArA vizvAsu sainikonI cokI mUkI te lohakuMbhInI sAcavaNa karAvuM. pachI vakhata jatAM huM pote jAte te kuMbhIne kholAvuM to temAM pelA pUrelA puruSane marelo jouM chuM. jIva ane zarIra judAM judAM hoya to e puruSano jIva kuMbImAMthI bahAra zI rIte jAya? kuMbhIne kayAMya rAI jeTaluM paNa kaNuM nathI, jethI jIvane bahAra javAno mArga maLI zake. kuMbhI kyAMya jarA paNa kANI hota to ema mAnI paNa zakAya ke jIva bahAra nIkaLI gayo che ane tethI ema paNa thAta ke zarIra ane jIva judAM judAM che, paNa A kuMbhI to kayAMya kANI ja nathI eTale jIva judo hoya to emAMthI nIkaLI zI rIte zake? mATe jIva ane zarIra bane eka che ane zarIra akriya thatAM jIva paNa akriya thAya che, e mAruM dhAravuM barAbara che. kezI kumArazramaNa bolyA - hepaesI! tuM ema samaja, je cAre kora lIMpelI hoya, jenAM bAraNAM sajjaDa vAselAM hoya ane jemAM jarAya havA paNa na pesI zake elI te uDI hoya, temAM koI puruSa bherI ane ene vagADavAno daMDo laIne pese, pesIne enAM bAraNAM sajjaDa rIte baMdha kare, pachI te, oraDInI vaccovacce besIne moTA moTA avAjathI e Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca-67 - 421 bharIne vagADe to he paesI! bherIno avAja bahAra nIkaLe kharo? hAM, bhaMte! nIkaLe. he paesI ! e oraDImAM kayAMya eka paNa kANuM che kharuM? nA bhaMte, e oraDImAM kayAMya paNa kANuM nathI. paNa avAja bahAra nIkaLI zake che, tema vagara kANAnI. kuMbhImAMthI jIva bahAra nIkaLI zake che, arthAtu pRthavIne zilAne ke parvatane bhedIne soMsaruM javAnuM sAmarthya jIvamAM che, mATe tene game tyAM pUrAvAmAM Ave topaNa te bahAra nIkaLI ja javAno. ethI tuM ema samaja ke jIva ane zarIra judAM judAM che paNa e bane eka nathI. vaLI, paesI bolyo - he bhaMte! jIva ane zarIra judAM judAM nathI paNa eka ja che evI mArI dhAraNAne Teko Apato A vaLI eka dAkhalo sAMbhaLo mArA koTavALoe pakaDI ANelA corane huM jIvathI mArI nAkhyuM. pachI te mArI nAkhelA corane loDhAnI kuMbhamAM pUrI dauM, tenA upara majabUta DhAMkaNuM besArI, tene revarAvI ane pAkI cokI besADI dauM, pachI vakhata jatAM te loDhAnI kuMbhI ughADI jouM chuM to tene kIDAothI khadabadatI kuMbhI jevI jouM chuM. e kuMbhamAM kayAMya rAI jeTaluMya kANuM nathI, chatAM emAM eTalA badhA kIDA kayAMthI pesI gayA? huM to ema samajuM chuM ke zarIra ane jIva ekaja che, mATe zarIramAMthI ja e badhA nIpajyA hovA joIe. zarIra ane jIva judA judAM hoya to e kuMbhamAM meM joelA e jIvo bahArathI zI rIte AvI zake? kezI kumAra bolyA:- he paesI! teM pahelAM koIvAra dhameluM loDhuM joeluM che kharuM? ke teM jAte koIvAra loDhuM dhamAveluM kharuM? bhaMte! hA, dhameluM loDhuM meM joeluM che ane tene dhamAveluM paNa che. paesI! evuM e loDhuM agnimaya lAlacoLa thaI gaevuM hoya che, e vAta kharIne? hA, bhaMte! e vAta kharI che. to he paesI! e nakkara loDhAmAM te agni zI rIte peTho? rAI jeTaluMya kANuM loDhAne nathI, chatAM temAM agni pesI zake che, tema jIva paNa sarvatra aniccha gati zaktivALo che. te pRthvIne ane zilA vagerene bhedIne paNa game tyAM pesI zake che. he paesI ! barAbara sajjaDa baMdha karelI e kuMbhamAM paNa teM je jIvo joyA che te badhAya temAM bahArathI peThelA che, mATe tuM ema mAna ke zarIra ane jIva judAM judAM che paNa eka nathI. [68] rAjA paesI bolyo - he bhaMte! koI eka bANAvalI taruNa puruSa taruNa hoya tyAre eka sAthe pAMca bANone pheMkI zakavA jeTalo kuzaLa hoya. paNa te ja puruSa jyAre maMda jJAnavALo bALaka hato tyAre evI kuzaLatA dharAvI zakato hota to huM ema mAnata ke jIva judo che ane zarIra juduM che. paraMtu maMda jJAnavALo e bALaka evI kuzaLatA batAvI zakato nathI, mATe jIva ane zarIra eka che e mArI kalpanA susaMgata che. kezI kumAra bolyA :- he paesI! koI eka bANAvalI taruNa puruSa, navuM dhanuSa navI dorI ane navuM bANa e vaDe eka sAthe pAMca bANone pheMkI zakavA jeTalI kuzaLatA dharAvI zake che, paNa te ja puruSa pAse jAnuM khavAI gaevuM dhanuSa tevI ja dorI ane teja bUThuM phaLuM hoya, to te eka sAthe pAMca phaLAne pheMkI zake kharo? bhaMte na pheMkI zake. hepaesI! taruNa puruSa zaktizALI to che, paraMtu upakaraNonI nyUnatA ne lIdhe te potAnI zakti batAvI zakato nathI, tema maMda jJAnavALA bALakamAM AvaData pa upakaraNanI khAmI che, mATe te e avasthAmAM eka sAthe pAMca bANane pheMkI zakato nathI. hA, te ja maMda jJAnavALo. bALaka jyAre taruNa thaI AvaDatarupa upakaraNa meLave che, tyAre temAM evI zakti khIlI Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - -- - - 422 rAthausaliya-(68). uThe che, paNa tethI tuM ema na mAna ke zarIra ane jIva bane eka che. paesI! e bane to judAM judAM che. 1 [9] paesI bolyo - he bhaMte ! jema koI taruNa puruSa, loDhAnA sIsAnA ke jasatanA moTA bhArAne upADavA samartha che, tema te ja taruNa puruSa jyAre Doso thAya athati cAmaDI badhI labaDI gaelI, gAtra tamAma DhIlAM, dAMto badhA kharI gaelA ane cAlatAM lAkaDIno Teko lIdhelo evo gharaDo thAya, tyAre evA moTA bhArane upADI zakato dekhAto nathI. he bhaMte! taruNa maTI evo e Doso thaelo puruSa, evA moTA bhArane paNa upADI zakato dekhAya, to huM ema mAnuM ke jIva judo che ane zarIra juduM che, anyathA mArI mAnyatA ja barAbara che. kezI kumAra bolyo - he paesI! evaDo moTo bhAra to koI haTTAkaTTo puruSa ja upADI zake. vaLI, evA haTTAkaTTA taruNa puruSanI pAse bhAra upADavAnAM sAdhano barAbara na hoya to e paNa evA bhArane na upADI zake. dhAra ke, koI hathro-kaTTo taruNa puruSa to che, paNa tenI pAse bhAra uMcakavAnI je kAvaDa che, te pAtaLI ane dhuNe khAdhelI che, kAvaDanAM zikAM doraDAM ane vAMsanI saLIo e badhuMya evuM saheluM che, Ama hovAthI evo baLavAna puruSa paNa e bhArane na uThAvI zake arthAta bhAra upADavAmAM sudaDha zarIra uparAMta bIjI paNa kaLavakaLa hovI joIe ane upakaraNo paNa pUratAM hovAM joIe. taruNa maTI pelA DosA thaelA puruSa pAse e badhuM hota, to e paNa evo bhAra jarUra upADI zakata; mATe tAre ema mAnavuM joIe ke zarIra ane jIva judAM judAM che paNa te banne eka nathI. [70] esI bolyo - he bhaMte! meM eka jIvato cora toLyo, pachI tene jIvathI mArI nAkhI pharIvAra toLyo. jIvatAM tenuM je vajana hatuM teja vajana tenA maDAnuM hatuM e bane vajanamAM leza paNa pharaka na hato. jIva ane zarIra judAM judAM hoya ane jIva zarIramAMthI nIkaLI jato hoya, to maDAnuM vajana ghaTavuM joIe. he bhaMte ! e banne sthitimAM vajanano jarAya pharaka jaNAto nathI, mATe huM ema mAnuM chuM ke jIva ane zarIra eka ja che paNa judAM judAM nathI. kezI kumAra bolyA - he paesI! pahelAM koIvAra teM cAmaDAnI masakamAM pavana bharelo che kharo? bharAvelo che kharo? cAmaDAnI khAlI masaka ane pavanabharelI masaka e bannenA vajanamAM kAMI phera paDe che kharo? nA. aMte ! phera to nathI paDato. paesI! khAlI ane pavanabharelI masakanA vajanamAM phera na paDato hoya to jIvatAnuM ane muDadAnuM vajana pharaka vinAnuM ja hoya ne? jIva bhAre nathI tema haLavo ya nathI, tethI jIva nIkaLI jatAM muDadAnuM vajana ghaTe ema na bane, eTale eka sarakhA vajanano lIdhe tuM ema mAnatA ho ke jIva ane zarIra bane eka ja che, te jarA ya saMgata nathI. [71] paesI bolyoH - he bhaMte ! koI vAra eka corane mArI pAse lAvavAmAM Avyo, temAM jIva che ke nahi e jANavA meM tene cAre bAju tapAsyo, paNa jIva to kayAMya dIThAmAM na Avyo. pachI meM tenA be UbhA kaTakA karI tene pharIvAra joyo, chatAMya jIva to na ja dekhAyo. pachI to thaI zake teTalA tenA nAnA nAnA kaTakA karI tene vAraMvAra tapAsI joyo, chatAMya temAM kayAMya jIvanuM nizAna paNa na jaNAyuM. moTa huM kahuM chuM ke jIva ane zarIra eka che paNa judAM judAM nathI. kezI kumAramuni bolyA : he paesI ! pelA kaThIyArA Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satra-71 423 'karatAMya tuM vizeSa mUDha jaNAya che. he bhaMte! e kaThIyAro vaLI koNa hato?paesI! agni ane agni rAkhavAnuM kAma sAthe laI keTalAka vanajIvI loko vananI zodha mATe nIkaLI paDyA. cAlatAM cAlatAM teo jemAM ghaNAM lAkaDAM che evI eka moTI aTavI pAse AvI. pahoMcyA. evAmAM temAMnA koIe potAnA sAthanA mANasane kahyuM ke, he devAnupriya ! ame lAkaDAonI bharelI A aTavImAM jaIe chIe. tuM A agni ane agninuM kAma laI jA ane amArA mATe khAvAnuM rAMdhI rAkhaje. kadAca koI kAraNathI A agni olavAI jAya to tuM lAkaDAmAMthI agni laIne amAruM khAvAnuM rAMdhI rAkhaje. temanA gayA bAda thoDI vAre rAMdhavAnI zarUAta karavA jatAM pelA sAthIo agnine olavAI gayelo diTho ethI teNe potAnA sAthInI bhalAmaNa pramANe lAkaDAmAMthI agni meLavavA lAkaDuM hAthamAM laI cAre bAju tapAsI joyuM paNa temAM tene te kayAMya na kaLAyo. pachI to teNe hAthamAM kuhADo laI lAkaDuM cIrI nAkhyuM chatAM temAMya agni na diTho. chevaTe teNe thaI zake teTalA tenA nAnA nAnA kaTakA karI te darekane tapAsI joyA, chatAMya temAM ekamAM agninuM nizAna paNa na bhALyuM. Akhare thAkI kaMTALI te bicAro ciMtAtura thaI lamaNe hAtha daIne beTho ane hA sudhI huM rAMdhI na zakayo e bAbata aphasosa karavA lAgyo. eTalAmAM je sAthIo lAkaDAnA bhArA levA gaelA hatA te badhA pAchA pharyA ane A bicArAne ciMtAtura thaelo dITho. teoe pUchayuM. he devAnupriya! tuM udAsa kema beTho che? hajA, sudhI teM amArA sAru khAvAnuM nathI rAMdhyuM? teNe jaNAvyuM ke, he bhAIo! tamArA gayA bAda thoDIvAramAM ja tamoe Apelo e agni to olavAI gayo. pachI huM tamArA kahevA pramANe lAkaDAmAMthI agni meLavavA lAkaDAne tapAsavA lAgyo. lAkaDAne cIrI, tenA nAnA nAnA kaTakA karI tapAsI joyuM to temAM agni to kayAMya na jovAmAM Avyo. tethI agni vinA huM rAMdhuM zI rIte ? e mATeja Ama aphasosamAM paDyo chuM. pachI teomAMnA ja koI dakSa puruSa sAthenA bIjA badhA bhAIone kahyuM ke, tame badhA nAhI dhoIne balikarma karI taiyAra thaIne Avo, huM hamaNAM ja rasoI banAvI nAkhuM chuM. pachI e dakSa puruSe kuhADo laI lAkaDAmAMthI ghasaNiyuM zara banAvyuM ane e zarane araNI sAthe ghasI agni upajAvI agnine saMdhUkIne te badhA onI rasoI karI nAMkhI. eTalAmAM nahAvA dhovA gaelA badhA sAthIo AvI pahoMcyA. sau sAthe jamI karIne cokakhA thaI bheLA maLIne vAto karavA beThA. rasoInI vAta nIkaLatAM pelA dakSa puruSe pelA udAsa thayelA sAthIne kahyuM ke, he devAnupriya ! agnine zodhavA mATe teM lAkaDAM phADI phADIne jovAno prayAsa karyo tethI ema jaNAya che ke, tuM jaDa che, mUDha che ane taddana ajJAna che. _ [72]ve paesI ! e agnizodhaka kaThIyArAnI peThe te paNa jIvane zodhavA mATe zarIrane cIrI cIrIne jovAnuM pANI valovyuM. tethI tuM paNa enA karatAM kAMI ocho mUDha nathI. paesI bolyo - he bhaMte! tamArA jevA jJAnI baddha mahAmati vijJAnI ane vinIta puruSa AvI moTI sabhA vacce mArA para Akroza kare, khIjAI jAya. ane mArI nirbharjanA kare e zuM ThIka kahevAya? kezI zramaNa bolyA -paesI ! tane khabara che ke kSatriparSadA gRhapati parSA, brAhmaNa parSadha, Si parSadA ema cAra prakAranI parSadAo che. e cAre parSadAonI daMDanItine paNa tuM kayAM nathI jANato ? kSatriyaparSadAno Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 rAyauseliya- (02). aparAdha karanAra kAMto potAnA hAtha paga gumAve, mAthuM gumAve ane kAMto jIvathI jAya. gRhapatiparSadAnA aparAdhIne baMdhAIne AgamAM saLagI javuM paDe. brAhmaNaparSadAno aparAdhI aniSTa upAlaMbha pUrvaka kuMDInA ke zunakanA nizAnathI aMkita thAya ke nivasita thAya-RSiparSano aparAdha karanAra, atianiSTa nahi evI vANIvaDe upAlaMbha pAme. he paesI! ukta daMDanItithI te paricita che, chatAMya tuM mArI pratikULa vatya kare che, viparIta rahyA kare che, mATe ja tAre "tuM mUDhatara che' evI haLavI paNa mArI AkrozavANI sAMbhaLavI paDe che. paesI bolyo - he bhaMte ! mane ema thaeluM ke huM jema jema ApanI pratikULa vartIza- viparIta vartIza, tema tema tattvane vizeSa jANIza, jJAnane pAmIza, karaNa ane darzanane adhika samajI zakIza, tethI ja huM atyArasudhI ApanI pratikULa vatyo chuM ane viparIta bolyo chuM. kezI muni bolyA - he paesI! tuM jANe ja che ke vyavahArakonA cAra prakAra kahelA che. keTalAko de to che paNa mIThI vANI nathI bolI zakatA. keTalAko vANIne mIThI rAkhe che paNa kazuMya detA nathI. keTalAko kazuMya detA nathI tema vANI paNa mIThI nathI rAkhatAM. ane keTalAko de che ane sAthe vANI paNa madhurI bole che. he paesI! A cAra vyavahArakomAM je deto nathI ane vANIye mIThI nathI bolato, te taddana avyahArI che ane bAkInA traNe vyavahAranA jANakAra che. he paesI ! e rIte tuM paNa vyahArI che. kAMI avyavahArI nathI. [73]paesI bolyoH - he bhaMte ! tame dakSa cho, buddha cho, vijJAnI cho, to jema koI AmaLAne hatheLImAM batAve, tema tame mane jIvane na batAvI zako ? rAjA paesIe e prazna karyo teTalAmAM tenI pAseja jorathI vAyu vAvA lAgyo, tethI tRNa ane vanaspatio badhuM hAlavA lAgyuM, kaMpavA lAgyuM, paraspara athaDAvA lAgyuM ane navA navA AkAre UDavA lAgyuM. te vakhate lAga joIne kezI munie rAjA paesIne kahyuM ke he paesI! je A tRNo ane vanaspatio kaMpe che te to tuM jAe che ne? to zuM ene koI deva halAve che? dAnava, nAga, kinnara, jhiMpuruSa, mahoraga ke gAMdharva halAve che? paesI bolyo - he bhaMte ! e tRNa vagerene to vAyuja halAve che, paNa koI deva dAnava ke kinara halAvato nathI. - he paesI! kAma,rAga moha, veda, vezyA ane zarIrane dhAraNa karanArA e vAyune tuM joI zake che?paesI -nA, bhaMte! tene joI zakato nathI. kezI -padhArI, dehadhArI, mohI ane rAgI evA vAyune paNa tuM joI zakato nathI, to IdriyAtIta evA jIvane huM tane zI rIte batAvI zakuM? paesI! kharI vAta to e che ke, je manuSya rAgadveSathI para che, te dhamati kAya adhamastikAya AkAzAstikAya azarIrIjIva paramANupadUgala zabda gaMdha vAyu e ATha padArthone sArI rIte jANI zake che samajI zake che ane A jina thaze ke nahi A badhAM duHkhono nAza karaze ke nahi?' e be hakIkatone paNa teja jANI zake che. arthAtu. vItarAga manuSya e dasa bAbatone sArI rIte jANI zake che, mATe he paesI! tuM ema samaja ke jIva ane zarIra judAM judAM che paNa eka nathI. [74] paesI bolyo -heM bhaMte! hAthIno ane kaMthavAno jIva eka sarakho che? he paesI ! hA, te bannenA jIva eka sarakhA che. he bhaMte! hAthI karatAM to kaMthavo alpa karmavALo alpa kriyAvALo ane alpa AstravavALo che tathA kaMthavAnA AhAra, nihAra, Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra-74 425 zvAsocchavAsa, baLa, vIrya ane ghuti vagere paNa alpa che, ane ethI ulaTuM, e badhuM kiMthavA karatAM hAthImAM vadhAre che, Ama hAthImAM ane kaMthavAmAM AsamAna jamIna jeTalo cokakho bheda jaNAya che chatAMya he bhaMte! tame ema kema kaho cho ke hAthIno ane kaMthavAno jIva eka sarakho che? kezI kumAra bolyA - he paesI! tuM ema dhAra ke dhummaTadAra ane zikharAkAra eka moTI oraDI hoya, temAM koI puruSa dIvo laIne pese ane pachI e to oraDInAM badhA bArI bAraNAM barAbara baMdha karI de ane enAM badhAM chidro chAMdI de, to e dIpakano prakAza, e AkhIe oraDIne ajavALaze paNa bahAranA bhAgane nahi ajavALe; kema kharuMne? e rIte, e dIpaka upara koI moTo thALa DhAMke athavA moTuM DAluM DhAMke, to te dIpakano prakAza te te DhAMkaNanA aMdaranA bhAgane prakAzaze paNa bahAra nahi prakAze, athati badhe dIpaka to ekaja che paNa te moTA DhAMkaNa nIce hoya to vadhAre bhAgamAM prakAze che ane nAnA DhAMkaNa nIce hoya to ochA bhAgane prakAze che tema A jIva paNa jevaDA-moTA ke nAnA-zarIrane meLave che, tevaDA zarIranA badhA bhAgone potAnA asaMkhya AtmapradezodvArA sacitta karI zake che, pachI bhalene zarIra moTAmAM moTuM hoya ke nAnAmAM nAnuM hoya, mATe he paesI! tuM ema samaja ke hAthIno ane kaMthavAno jIva eka sarakho che ane tuM ema paNa mAna ke jIva ane zarIra judAM che paNa eka nathI. 9ipa7rAjA bolyoH- he bhaMte ! "jIva ane zarIra eka che' evuM huM kAMI ekaloja mAnato nathI, paNa mArA dAdA ane mArA pitA paNa emaja samajatA AvyA che, eTale mArI e samaja kulaparaMparAnI samaja che, bahupuruSaparaMparAthI cAlI AvelI che, to huM bhaMte! mArA kulanI e daSTine huM zI rIte choDI zakuM? kezI zramaNa bolyA - he paesI! tArI e samajane tuM nahi badalAvIza, to pelA loDhAno bhAro nahi choDanArA kadAgrahI puruSanI peThe tAre pastAvuM paDaze. rAjA bolyo - bhaMte ! loDhAno bhAro nahi choDanAro kadAgrahI puruSa vaLI koNa hato ane tene pastAvuM kema paDayuM? kezI kumAra bolyA :-paesI! keTalAka dhanArthI loko vipula karIyANAM bharIne ane sAthe ghaNuM badhuM bhAtuM laIne, jyAM koI AveluM nahi evI eka moTI lAMbI aTavImAM jaI caDyA. tyAM koI eka sthaLe pahoMcatAM temaNe jemAM ghaNuM loDhuM daTAeluM che evI eka moTI loDhAnI khANa joI. khANane jotAMja khuzImAM AvI jaI teo paraspara kahevA lAgyA ke A loDhuM ApaNane vizeSa upayogI che, mATe tene bhArA bAMdhI laI javuM sAruM che. ema vicArI teo loDhAnA bhArA bAMdhI temane uMcakI eja aTavImAM AgaLa cAlyA. cAlatAM cAlatAM, jemAM ghaNuM sIsuM bhareluM che evI eka moTI sIsAnI khANa temanA jovAmAM AvI. thoDAka paNa sIsAnA badalAmAM loDhuM ghaNuM maLe che, mATe loDhA karatAM sIsAne bahumUlya samajI teoe loDhAnA bhArAne paDatA mUkI sIsAnA bhArA bAMdhavAno vicAra karyo ane enA bhArA bAMdhyA paNa kharA. paraMtu temAnA eka sAthIe sIsAne bahumUlya samajavA chatAM loDhAnA bhArAne paDato mUkI sIsAno bhAro na ja bAMdhyo. e bAbata tene bIjA sAthIoe ghaNuM ghaNuM samajAvyuM toya te ekano be na thayo. ulaTuM teNe ema kahyuM ke, he devAnupriyo ! loDhAno A bhAro huM ghaNA dUrathI upADI lAvyo chuM ane tene ghaNo majabUta bAMdhelo che, mATe ene mUkIne sIsAno bhAro bAMdhavAnuM mAruM mana nathI. pachI to teo badhA sIsAnA bhArAne uMcakI e Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraka rAyappasebriyaM - (75) aTavImAM vaLI AgaLa vadhyA. AgaLa cAlatAM cAlatAM teoe tAMbAnI, rupAnI, sonAnI, ratnanI ane vajranI moTI moTI khANo joI. eoe to jema jema bahumUlya vastuo maLatI gaI, tema tema ochI kIMmatavALI vastuo choDI dIdhI ane Akhare teoe vajanA bhArA bAMdhI temane uMcakI potAnA dezamAM potapotAnA nagara bhaNI javAne prayANa karyuM. nagaramAM pahoMcI, bhAre bhAre ANelAM vajone vecI, teo badhA nyAla nyAla thaI gayA. teoe ATha taLavALA moTA moTA mahAlayo baMdhAvyA, ghaNAM dAsa dAsIo gAyo ane gheTAM vagerene AMgaNe vasAvyAM ane e mahAlayomAM birAjI teo taruNIothI bhajavAtAM batrIza prakAranAM nATako, temanAM gAna nAca jotAM jotAM AnaMdapUrvaka rahevA lAgyA.tyAre pelo loDhAnA bhArAne uMcakI lAvanAra sAthI loDhuM vecI ghaNuM ochuM kamAyo ane temanA e sAthIono vaibhava joI potAnI jAtane niMdavA lAgyo : huM kevo hInapuNya chuM, kevAM mAThAM lakSaNavALo chuM, meM sAthIonuM kahevuM chevaTasudhI kAne naja dharyuM ane eka mArA durAgrahamAMja taNAyo. temanuM kahevuM mAnyuM hota to Aje huM paNa emanA jevoja vaibhava mANata he paesI ! tuM paNa tAro durAgraha na choDIza, to e loDhAnA bhArALALA durAgrahInI peThe tAreya pastAvuM paDaze ane dInahIna thavuM paDaze. [66] kezI kumAranuM e kathana sAMbhaLI Akhare rAjA paesIne bhAna AvyuM ane teNe kezI kumArane vaMdana karIne kahyuM ke, he bhaMte ! mAre jarAya pastAvuM paDe evuM to huM nahi karuM. mAro pUrvagraha choDIne ApanI pAse huM kevaLIbhASita dharmane sAMbhaLavAnI- samajavAnI IcchA rAkhuM chuM, mATe have mAre pelA loDhAvALAnI peThe pastAvAnuM karyAM rahyuM ? kezI zramaNa bolyo :-he devAnupriya ! sukha thAya tema kara, paNa sArA kAmamAM pratibaMdha na AvavA de. rAjAnI jijJAsAvRtti joI kezI zramaNe jema citta sArathine dharmakathA kahI saMbhaLAvI gRhidharma samajAvyo hato, tema rAjA paesIne paNa temaNe dharmakathA kahI gRhidharmanI samajaNa ApI ane rAjAe gRhidharma svIkArI potAnI seyaviyA nagarI pAcho gayo. [9] zramaNa bolyA : paesI ! kalAcArya, zilpAcArya ane trIjA dharmAcArya e traNa AcAryonA vibhAgane tuM jANe che ane e traNenI vinayapratipatti kevI kevI ka2 tuM vAnI hoya che, tenI paNa tane khabara che. paesI bolyo - he bhaMte ! hA, e badhuM huM barAbara jANuM chuM. kalAcArya ane zilpAcAryanuM talAdikathI mardana karavuM, temane havarAvavA, temanI pAse puSpAdikanI suvAsa phelAvavI, vo ane ghareNAM gAMThAM ApI sArI rIte zaNa gAravA, AdarapUrvaka jamADavA, moTuM prItidAna ApavuM ane temane evI vRtti bAMdhI ApavI ke je temanA putronA putro sudhI pahoMcyA kare. ane dharmAcAryane jotAM temane vaMdana karavuM, satkAra karavo, devatAnA caityanI peThe te maMgaLamaya AcAryanI upAsanA karavI tathA temane khAnapAna khAdima svAdima vagere nirdoSa padArtho dvArA pratilAbhavA ane pITha pATiyAM zayyA saMthAro vagere laI javA nimaMtrita karavA. he paesI ! tuM ema samaje che tyAre atyArasudhI mArI sAme teM je pratikULa vartana calAvyuM che tenI mAphI mAgyA vinA nagarI bhaNI javAne ATalo badho utAvaLo kema thayo che ? he bhaMte ! atyArasudhI huM ApanI pratikULa voM chuM e kharuM, paNa e viSe meM evo vicAra karyo che ke AvatI kAle prabhAtano pahora thatAMja mArA badhA parivAra sAthe ahIM AvI Apane vaMdana mAphI mAguM. Ama kahI rAjA paesI potAne sthAne pahoMcI gayo Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . satra-77 427 ane savAra thatAM ja e rAjA rAjA koNikanI peThe moTA ADaMbara sAthe pAMca abhigama pUrvaka kezI zramaNa pAse Avyo ane temane vAMdI namI potAnI avinaya saMbaMdhI vizeSa namratApUrvaka kSamA mAgI. kezI zramaNe e rAjA paesIne tenI rANI sUryakAMtAne tathA tenI sAthenI moTI sabhAne dharmadezanA kahI saMbhaLAvI. dharmadezanA sAMbhaLI potAne sthAne javAnI tvarA vALA rAjAne kezI kumAre kahyuM H- he paesI ! vanakhaMDa, nRtyazALA, zeraDIno vADha ane khoLano vADo pahelAM pahelAM to ramaNIya lAge che paNa pachI aramaNIya thaI jAya che, tema tuM pahelAM ramaNIya thaI pachI aramaNIya na thato. paesI bolyo :- he bhaMte ! vanakhaMDa, nRtyazALA, zeraDIno vADha ane khoLano vADo e pahelAM pahelAM to ramaNIya lAge che ane pachI aramaNIya thaI jAya che, te vaLI kema ? kezI bolyA :- paesI ! sAMbhaLa. vanakhaMDa jyAMsudhI patravALA phUlavALo phaLavALo ane ghaTAdAra chAyAvALo lIlochama hoya che tyAM sudhI ramaNIya lAge che ane jyAre tenAM pAMdaDAM kharI paDe che, phUlo karamAI jAya che, phaLo nathI hotAM, tema te sUko khaMkha thaI jAya che, tyAre bIhAmaNo lAge che. nRtyazALAmAM jyAre nAca cAlato hoya, gANAM gavAtAM hoya, vAjAM vAgatAM hoya ane loko hasatA ramatA hoya tyAre te ramaNIya lAge che ane jyAre nAca baMdha hoya, gANAM na cAlatAM hoya, vAjAM na vAgatAM hoya ane temAM eka paNa mANasa na pharakatuM hoya, tyAre te sUnakAra sthAna jevI bIhAmaNI jaNAya che zeraDInA vADhamAM ciMcoDA cAlatA hoya, zeraDI pIlAtI hoya, loko teno rasa pItA hoya, koI tene letA hoya ke detA hoya, tyAre te vADha bharyo bharyo- ramaNIya lAge che, paNa jyAre temAM cicoDA baMdha hoya, zeraDI na pIlAtI hoya, eka cakaluM ya na pharakatuM hoya, tyAre te khAvA dhAya che - aLakhAmaNo dIse che. khoLanA vADAmAM jyAre ghANIo cAlatI hoya, tala pIlAtA hoya, loko bhegA thaIne sAnI khAtA hoya, eka bIjA paraspara sAnIne letA detA hoya, tyAre te ramaNIya jaNAya che, paNa jyAre ghANIo ja baMdha hoya, koInI avarajavara na hoya, tyAre te aramaNIya bhAse che. tema he paesI ! tuM pahelAM ramaNIya thaIne pachI pAchaLathI aramaNIya na thato. rAjA paesI bolyo :-he bhaMte ! tame jaNAvelAM udAharaNonI peThe huM pahelAM ramaNIya thaI pachI aramaNIya nahi thauM. meM to evo vicAra karyo che ke hAla mA tAbAmAM seyaviyA pramukha je sAta hajAra gAmo che tenA cAra bhAga pADuM H eka bhAga rAjyanI vyavasthA ane rakSaNa mATe balavAhanane soMpuM, eka bhAga koThAra mATe rAkhuM, eka bhAga aMtaHpuranI rakSA tathA nirvAha mATe dauM ane eka bhAganI pedAzamAMthI eka moTI kUTagArazALA banAvuM, temAM aneka puruSone pagAradAra, bhADe rokI khAna pAna khAdima svadima taiyA2 karAvuM ane e badhuM aneka zramaNa, brAhmaNa, bhikSu tathA pravAsI vaTemArguo vageremAM vaheMcAvuM, tathA huM zIla vrata, guNavrata, viramaNa, pratyA khyAna ane poSadhopavAsadvArA jIvanayApana karato rahuM. he bhaMte ! mArI A dhAraNA che. [79]ema kahI te rAjA potAnA parivAra sAthe kezI munine vAMdI namI potAne sthAnake cAlyo gayo. nagarImAM AvI rAjAe je dhAraNA kezI munine nivedI hatI, te pramANe badhI vyavasthA karI dIdhI ane pote paNa te rIte AcaravA lAgyo. [80] have to rAjA paesI zramaNopAsaka thayo, jIva ajIva vagere tattvonuM tene Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyappaseNiyuM - (80) 428 bhAna thayuM, e pravRtti sarvanI jema ochI bane ane saMvaramAM jema adhika rahevAya tema te vartavA lAgyo, eTale rAjya, rASTra, baLA, vAhana, bhaMDAra, koThAra, gAma nagara ane aMtaHpura tarapha tenuM dhyAna ApoApa ochuM rahevA lAgyuM. [81] jyArathI rAjA paesInuM dhyAna rAjyakArabhAra ane viSayopabhogo tarapha ochuM rahevA lAgyuM-osaravA lAgyuM, tyArathI tenI rasIlI rANI sUryakAMtAne evo vicAra thayo ke have koI zaprayoga, agniprayoga, maMtraprayoga ke viSaprayogadvArA rAjA paesIne ThekANe karavo joIe, mAre vividha viSayopabhogomAM rasa letAM letAM rAjyazrIne saMbhALatA rahevuM joIe. teNIe A potAno saMkalpa rAjakumAra sUryakAMtane sUcavyo ane rAjAne mArI nAkhI tene rAjyasiMhAsana ApavAnuM jaNAvyuM. rAjakumAra sUryakAMta potAnI mAtAnA tevA krUra vicAramAM saMmata na thayo ane te bAbata kazo uttara na ApatAM mauna ja rahyo. potAnA e vicAramAM rAjakumAranI asaMmati jANI teNIne ema thayuM ke rakhene rAjakumAra tenA A rahasyano bheda phoDI nAkhe ane rAjAne badhuM kahI de. Ama vicArI teNI rAjA paesIne mAravAno lAga zodhavA lAgI, tenAM chidro jovA lAgI ane have tene zIghra mArI nAkhavAnI bAbatamAM sAvadhAna rahevA lAgI. na ekavAra lAga maLatAM ja teNIe rAjA paesInA khAnapAnamAM, tene paheravAnAM vastromAM, suMghavAnI mALAomAM ane tenA zaNagAranAM ghareNAMomAM viSa bheLavyuM. nAhI dhoI likarma karI jevo rAjA rasavatI zALAmAM jamavA Avyo, tevuM ja tene teNIe viSamaya bhojana pIrasyuM, viSamaya vastro paherAvyAM, viSamaya mALAo ApI ane viSamaya zaNagAra sajAvyo. ema thatAM rAjA paesInA zarIramAM tIvra vasamI vedanA UpajI ane viSama pittajvaranuM jora vyApatAM, nahi sahI zakAya tevI bhAre baLatarA thavA lAgI. rAjA to samajI gayo ke pote rANInA kAvatarAthI ThagAyo che, chatAM teNe rANI upara leza paNa roSa na ANatAM poSadhazALA tarapha javAno manasubo karyo. tyAM jaI tene pUMjI pramArjI tathA zaucanI ane laghuzaMkAnI jagyAne tapAsI pachI te pUrvAbhimukha thaI DAbhanA saMthArAmAM pathaMkAsane sthira beTho ane hAtha joDI mAthuM namAvI A pramANe bolyo H arahaMta bhagavaMtone namaskAra. mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka kezI kumAra zramaNane namaskAra. ahIM rahI temane vaMdana karatA mane bhagavaMta kezI kumArajI juo, huM temane vAraMvAra vAMduM chuM- namuM chuM. meM pahelAM e mArA dharmAcArya pAsethI sthUla prANAtipAta vagerenA tyAgathI pratijJAo lIdhI hatI ane hamaNAM paNa temanI ja sAkSImAM sarva prakAranA prANatipAta vagerenA tyAgano niyama lauM chuM, nahi karavA jevuM badhuM kArya tajI dauM chuM ane jIvatAMsudhI cAre prakAranA AhArano paNa parityAga karuM chuM. vaLI, A zarIra je mane atyaMta vahAluM che tene paNa chellA zvAsocchvAsa cAlatAM sudhI vosarAvI dauM chuM. ema karIne te rAjAe potAnA sArAM narasAM badhAM kAryonI AlocanA karI, pratikramaNA karI ane teNe kAla mAse maraNa AvatAM samAdhipUrvaka kALa karI saudharmakalpanA sUryabhavimAnamAM sUryabha devarupe avatAra meLavyo. te tyAM hamaNAM tAjo utpanna thayelo sUryAbhadeva pAMca prakAranI paryAptiodvArA zarIrAdikanI pUrNatA meLave che, to he gautama ! A sUbhadeve e divya devaRddhi, divya devazakti ane divya devaprabhAva e rIte meLavelAM che. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutra-81 429 | [82he bhagavanusUiryAbhadevanI jIvanasthiti keTalAkaLasudhInIjaNAvelI che ?he gautama ! tenI AyuSyamadi cAra palyopamanI kahelI che. he bhagavan! te sUyabhadeva AyuSya pUruM thatAM tyAMthI kayAM javAno-kayAM janma levAno? he gautama ! sUyabhideva, teno devatvakALa pUro thatAM mahAvidehavarSamAM janma levAno. mahAvidehavarSamAM je kuLo Atrya che, dipta che, levaDadevaDanA vyApAramAM kuzaLa che, jemanI pAse bhavana, zayana, Asana, yAna, vAhana, dhana, sonuM ane zuM vizeSa che, khAnapAnanI sagavaDa adhikAdhika che, dAsa dAsIo gAya ane gheTAM ghaNAM che, evA prasiddha ane koIthI parAbhava na pAmanArAM kuLomAM te sUyabhadeva putrapaNe avataraze.e putrapaNe garbhamAM AvatAM ja tenAM mAtA pitAnI dharmamAM daDhatA thaze. pUrA nava mAsa ane sADA sAta divasa jatAM te bALakano tyAM janma thayA pachI pahele divase tenAM mAtApitA bALakanA janmano utsava karaze, trIje divase sUrya-caMdranAM darzana karaze, cha divase dharma jAgaraNa Ujavaze, ema agyAra divasa vItI jatAM ane bAramo divasa AvatAM bALakanA janmanuM sUtaka kADhI nAkhaze, pachI badhe lapajhuMpaNa karI bhojananI vipula sAmagrI taiyAra karAvaze ane potAnAM sagAM saMbaMdhI mitra jJAtijana svajana parijana vagerene AmaMtrI hAI dhoI balikarma karI badhAM sAthe besIne bhojanamaMDapamAM bhojana karaze. pachI te putranAM mAtApitA, vastra gaMdha mAlA ane alaMkAravaDe AmaMtrita janono satkAra karaze, sanmAna karaze ane teonI samakSa ema kaheze ke A bALaka tenI mAtAnI kukSimAM Avyo tyArathI ame dharmamAM daDha pratijJAvALAM thayAM chIe, mATe ame tenuM "daDhapratijJa" evuM yathArtha nAma pADIzuM. e prakAre nAmasaMskAra thayA bAda samaya AvatAM bALakanAM mAtApitA tenA prajananaka prativadhapaka pracaMkramaNa karNavedha saMvatsaati lekha ane cUlopanayana vagere badhA saMskAro karaze. [83]teo potAnA putranA lAlanapAlana mATe pAMca dhAtrIonI yojanA karaze? eka bALakane dhavarAvanArI, bIjI havADavanArI, trIjI zaNagAranArI, cothI khoLA mAM laI pharanArI ane pAMcamI ramADanArI. e uparAMta tyAM gharakAma mATe rokavAmAM AvelI, potapotAnA dezano poSAka paheranArI, Igita ciMtita ane prArthitane samaja nArI, evI dezavidezanI bIjI paNa aneka kuzaLa dAsIo dvArA ane aMtaHpuranA rakSaNa mATe yojAelA varSadharo kaMcukIo tathA mahattaro dvArA te bALakanuM ghaNI sArI rIte lAlana pAlana thaze; koI te bALakane hAthohAtha pheravaze, koI tenI pAse nAcaze, koI tenAM gIta gAze, koI tene bacI leze, e prakAre aneka rIte lAlita pAlita thato te bALaka caMpAnA choDanI jema sukhe sukhe dinadina vRddhi pAmaze. [84]putrane navamuM varasa besatAM tenAM mAtApitA, navarAvI balikama karAvI sArI rIte zaNagArI zubha muhUrtamAM moTA utsava sAthe kalAcArya pAse kalAo zIkhavA mokalaze. kalAcArya bahoMtera kaLAone prayoga sAthe zIkhavADI mAtApitA pAse te putranuM upanayana karaze. daDhapratijJano kalAo saMbaMdhI abhyAsa joI mAtApitA kalAcArya upara khuza thaze ane viziSTa khAnapAna vastra gaMdha mAlA alaMkArovaDe kalAcAryano satkAra karaze tathA jIvanaparyaMta cAle tevuM vipula prItidAna daI temane visarjita karaze. bahoMtera kalAniyuM. aDhAra dezIbhASAvizArada, gItanRtyarasika, nATyakaLAkovida, evo daDhapratijJa yauvanamAM AvatAM tenAM mAtApitA tene bhogasamartha jANI ema kaheze ke, Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 rAyaNaseviyaM-(84) he ciraMjIva ! tuM yuvAna thayo che mATe have tuM kAmabhogonI A vipula sAmagrIne bhogava. daDhapratiza potAnAM mAtApitAne vinayapUrvaka jaNAvaze ke, he mAtApitA ! bhogonI e sAmagrImAM mane jarAya rasa nathI. jema kamaLa paMkamAM pedya thAya che ane pANIthI vadhe che, chatAM paMka ke pANIthI lepAtuM nathI, tema kAmomAM pedA thaelo ane bhogomAM vadhelo e daDhapratijJA te kAmabhogothI jarA paNa levAze nahi. paNa tathA uttama sthaviro pAsethI bodhijJAnane meLavaze ane agArane tyajI muMDa thaI anagAra dharmano svIkAra karaze. pachI to te pUrNa ahiMsA satya tyAga tapa ane saddhartananA tejathI camakaze ane chevaTe uttamottama jJAna darzana cAritra Arjava mArdava laghutA kSamA nilabhatA vagere guNothI adhikAdhika dIpato te, anuttara anaMta nirA varaNa nivyaghiAta evA kevaLajJAna ane kevaLa-darzanane pAmaze. te daDhapratijJa ahaMnuM jina bhagavAna kevaLI kahevAze ane jemAM devo manuSyo tathA asuro rahe che evA samasta lokanA payayane jANaze, athavuM te, prANImAtranAM Agati, gati, sthiti, cyavana, upapAta, tarka, kriyA, manobhAva, vagerene jANaze, temanuM prakaTa karma ke gupta karma e badhuM kaLI zakaze, temanuM khAdheluM pIdheluM ane bhogaveluM samajI zakaze. evo te daDhapratijJa ahaMnuM sarva lokanA sarva jIvonA sarva bhAvone jANatA jotA pRthvItaLa upara viharaze. e prakAre bahu varSa viharatA te potAnA AyuSyano aMta nikaTavartI jANI ghaNA divasonuM anazana leze ane je sAdhyanI siddhi mATe nagnabhAva, muMDabhAva, kezaloca, brahma caryadhAraNa, asnAna, adaMtadhAvana, aNuvahANaga, bhUmizayyA, kAAsanano Azraya bhikSAmATe paragRhapraveza, mAnApamAna sahana, lokaniMdA vagere ghaNuM AkaruM. kaSTa sahavuM paDe che tathA na khamI zakAya tevA jAta jAtanA bAvIza parISaho khamavA paDe che, te sAdhyanI siddhi meLavaze, athatu te siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze ane sarva duHkhonA aMtane karaze-parinivaNi pAmaze. [85]he bhagavan! te e pramANe che, he bhagavan! te e pramANe che, ema kahI bhagavAna gautama, zramaNa bhagavAna mahAvIrane vAMdI, namI, saMyama ane tapavaDe AtmAne vAsita karatA vihare che. munidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa ! - rAyapyaseNiyagurjarachAyApUrNa upAMgara-gurjarachAyApUrNa Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shanno reht 11-2NA Hlclke 116C svanAma dhanyAsAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA ziSyA tapasvI sA. samajJAzrIjInA bhadratA nimitte zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina saMgha, tulasIzyAma navA vADaja - amadAvAda | OM namo abhinava nANassa 1-1715K 113 Hlcllcc