Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 12 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006426/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sidhdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhurNa eso paMca namukakAro salva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvasiM paDhamaM havaI maMgala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RI BHAGAVATI SUTH paNa che PART : 12 zrI bhagavatI sUtra : bhAga- 12 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S OOOOOOOOOOO jainAcArya - jainadharmadivAkara - pUjyazrI - ghAsIlAlajI - mahArAja - viracitayA prameyacandrikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindI - gurjara - bhASA'nuvAdasahitam // zrI bhagavatI sUtram // (bArazo bhAgaH ) niyAjakaH saMskRta - prAkRtajJa - jainAgamaniSNAta- priyavyAkhyAni paNDitamuni - zrIkanhaiyAlAlajI - mahArAjaH prakAzakaH rAjakoTanivAsI- zreSThi zrI zAmajIbhAI - velajIbhAI vIrANI tathA kaDavIbAI - vIrANI smArakaTrasTapradatta - dravya sAhAyyena a0 bhA0 zve0 sthA0 jainazAstroddhAra samitipramukha: zreSThi- zrI zAntilAla - maGgaladAsa bhAI -mahodayaH mu0 rAjakoTa prathamA - AvRttiH prati 1200 vIra- saMvat 2494 vikrama saMvat 2024 IsavIsan 1968 mUlyam - rU0 25-0-0 Currrorrorrorareroen Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM kANuM : zrI a. bhATa che. sthAnakavAsI nazAstroddhAra samiti, che. gareDiyA kUvA reDa, rAjakoTa, (saurASTra ), Published by : Shri Akhil Bharat S. S. Jain Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT, (Saurashtra), W. Ry, India ke nAma kecidiha naH prathayantyavajJAM, jAnanti te kimapi tAn pati naiSa yatnaH / utpatsyate'sti mama ko'pi samAnadharmA, kAlo hyayaM niravadhivipulA ca pRthvI // 1 // haritikanA karate avajJA jo hamArI yatna nA unake liye| jo jAnate haiM tattva kucha phira yatna nA unake liye // janamegA mujhasA vyakti koI tatva isase pAyagA / hai kAla niravadhi vipulapRthvI dhyAna meM yaha lAyagA // 1 // mUlya rU. 25=00 prathama AvRtti prata 1200 vIra saMvat 2494 vikrama saMvata 2024 isavIsana 1968 : mudraka : maNilAla chaganalAla zAha navaprabhAta prinTIMga presa, ghIkAMTA roDa, amadAvAda, zrI bhagavatI sUtra: 12 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAta:uSAkALa, sanyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) ulkApAta-moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (2) digdAha-koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava -vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta-AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya nA thAya. (5) vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. (6) cUpaka-zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene cUpaka kahevAya. A pramANe cUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathama 1 prahara svAdhyAya na karavo. (7) yakSAdIta-koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa-kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. (9) mahikAzveta-zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddaghAta-cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgandha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa--jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyudgata--najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana--koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra--upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAre mahotsava ane cAra pratipadA--ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sandhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAt sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) (8) svAdhyAya ke pramukha niyama isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai I prAtaH USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI ( 48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA cAhie / mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai / nIce likhe hue 32 asvAdhyAya - prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie-- (1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) (2) (3) (8) (5) (6) (7) (8) ulkApAta--bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / digdAha -- kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava--bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe ) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / nirghAta - AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta - bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yUpaka -- zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie I yakSAdIpta-- yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa - kArtika se mAgha mAsa taka ghU~e ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtra bhAga 12 veM ThI viSayAnubhAzA anu. viSaya pAnA naM. solahaveM zatachA pahalA dezA 1 solahaveM zataDI avatarahichA 2 solahaveM zataDI dezArtha saMgrahiNI gAthA chA nidhArA 3 adhirAzI nAbha he prathama zeDA ni3parA 4 lohaDedraSTAMta dvArA pAMya ThyiAvatva hA ni3pArA 5 adhirA aura adhirazI hA ni3pA 6 zava Adi adhirAza AhiDA ni3pArA o na eno o ThUsarA GTezA 7 chavoMThe rA zo AhichA ni3pArA 8 bhujavashiA sAMdhanA cAhiye isa viSaya jAni3pArA 8 urbha sva3pa chA ni3pArA tIsarA TaizA 10 pratichA niupAya 11 chiyAvizeSa chA ni3pArA 28 caturtha udezaka 12 dharbhakSaparA chA ni3pArA 32 pAMyavAM zA 36 41 13 hevoM he Agamana Adizasti chA ni3pArA 14 zahendra viSayoM praznottara 15 gaMgahatta hevaThA Agamana AhichA ni3pAza 16 gaMgahatta heva he pUrvabhava ke viSayoM praznottara 45 48 m zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. chaThA dezA 58 17 svapna sva3pa DA ni3pArA 18 svapnache yathArtha aura ayathArthapane hA ni3pArA 18 mahAvIra svAbhI haza bhahAsvapnoM hA ni3pArA 20 svapna isa hA ni3pArA 21 gandha graha kA nidhArA 71 75 sAtavAM dezA 22 praSTasodhaparizAbha (pazyatA) hA ni3pAza 76 AThavAM zA 78 88 23 loDesva35 hA ni3pArA 24 gharabhADI yA vizeSa DA ni3dhArA 25 puSaSThI ThyiA vizeSa chA ni3pArA 26 vaDI DriyA vizeSa DA ni3pArA 88 80 navavAM dezA 27 vairoyanendra ali chI vastavyatA 82 zavAM zA 28 bhavadhijJAna sva35 hA ni3pArA 86 gyArahavAM azA 28 dvIpachubhAroM he mAhAra AhilA ni3pArA 88 mArahavAM se yauSThavAM zA 30 dhibhAroM ke AhAra Adi ThA ni3pAza 100 zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. satrahaveM zatachA pahalA dezA u1 sagrahaveM zataDI dezArthasaMgraha haranevAlI gAthA u2 hAyI aura bhUtAnanda nAbha hastirA DA varzana 33 tAlajhe draSTAMta dvArA DAyidhyAhi chyiA chA ni3pArA u4 zarIra-chandriya aura yogameM jyiAThA ni3pArA 101 102 104 108 TUsarA azA 1 14 117 upa dha himeM sthita va AhiDA ni3pArA u6 zavoM ujAlapaMDitadhanA AhilA ni3pArA u7 zarIra mevaM chavaDe bhinnatva hA ni3pArA u8 va3dhitva aura bhaiSitva hA ni3pArA 119 124 tIsarA TezA 128 38 chavoM ke melApana hA ni3pAza 40 meSanAvizeSa yasanA De sva3pa chA ni3pArA 41 saMvega Ahidharmo DA ni3pArA 132 136 yaturtha dezA 42 prAtipAta mAhi ThyiA DA ni3pA 43 Atbhata AhijaDe chArarAyo chA ni3pArA 138 144 pAMyavAM TaizA 44 chazAnendra DI vatavyatA 146 chaThA dezA 45 saudharbhATi utpAThio meM pRthvIThAthi chAvoM hI utpatti DA ni3pA 148 zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. sAtavAM azA 46 ratnaprabhATi pRthvImeM pRthvISThAthiThoM DI utpatti hA nidhArA upara upara AThavAM dezA 47 saudharmAhilapameM apThAthi chAvoM ke utpAghAta-utpati DA ni3pA 1pa3 navavAM zA 48 ratnaprabhAhi pRthvIbhe apThAthivoM DI utpati DA ni3pArA 1pa4 zavAM dezA 48 saudharbhAhitya meM vAyudhAyibhAvoM hI utpatti DA ni3pArA 1papa gyArahavAM zA 50 ratnaprabhATi pRthvImeM vAyuThAthi chAvoM DI utpatti DA ni3pArA 157 mArahavAM azA ___51 seThendriya chavoM ke AhAra AhiDA ni3pArA 1pa8 terahavAM zA 52 nAgaDumAroM ke AhAra ASThiA ni3pArA 160 yauSThavAM TaizA 43 vidhuta bhAroM ke AhAra mATikA ni3pAza 161 zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pandrahavAM zA 4 vidyutabhAroM AhAra Ahi DA ni3pA solahavAM zA vAyuDubhAroM De AhAra Ahi DA ni3pA satrahavAM zA yaha agnikumAroM ke AhAra Ahi prA ni3pA aThArahavAM zata kA pahalA uddezA 57 aThAraveM zata uzArtha saMgrahizI gAthA paTa bhava se leDara siddho ta prathamAprathabhatva meM AhAradvAra DA ni3pA yasa 61 60 prathamAprathabhatva meM lavAlavasiddhidvAra DA ni3pA prathamAprathabhatva meM saMjJidvArA ni3pA prathamAprathabhatva meM lezyAdvAra DA ni3pA prathamAprathabhatva meM draSTidvAra DA ni3pAe prathamAprathabhatva meM saMyatadvAra DA ni3pA 62 63 64 65 prathamAprathabhatva meM praSAyadvAra DA ni3pA prathamAprathabhatva meM jJAnadvAra DA ni3pA prathamA prathamatva meM yogadvArA ni3pA prathamAprathabhatva meM upayogadvArA ni3pA 67 68 68 70 prathamAprathabhatva meM vedvAra DA ni3pA prathamAprathabhatva meM zarIradvAra DA ni3pA prathamAprathabhatva meM paryAptidvAra DA ni3pA 72 yaramAyaramatva meM bhavAhidvAroM kA ni3pA 71 zrI bhagavatI sUtra : 12 prathamA prathamatva prAni3pA dUsarA uzA 73 prArtizeTha yarabhatvA ni3pA 74 prArtizeThA ghIkSAgraha Ahi prA ni3pA pAnA naM. 162 163 163 164 164 167 169 170 172 173 174 175 176 177 177 178 178 178 180 187 192 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. viSaya pAnA naM. tIsarA dezA 0 75 pRthvIDAya mAhichAvoM santatryiA chA ni3dhArA 76 santatryiA meM le nirtharA pugata hai unakA ni3pArA 77 chanastha ke saMbaMdhoM bhagavAnase praznottara 78 andha sva3pa hA ni3pArA 78 rbha sva35 DA ni3pArA 80 pugata AhAra Adi DA ni3pArA 188 203 205 206 208 210 ||sbhaat // zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ solahareM zataka kI avataraNikA soLamA zatakanI prAraMbha udeze pahelo AnAthI pahelA paMdara zatakenI vyAkhyA karavAmAM AvI che. te paikInA paMdaramAM zatakamAM gozAlaka"nA jIvanuM e kendriyAdi kAyikAmAM aneka prakArathI janmamaraNAdi saMbaMdhI kathana karavAmAM AvyuM che. ane A seLamAM prakAzatakamAM paNa jIvanuM janmamaraNAdinuM kathana karavAmAM Avaze tethI te saMbaMdhane laI A seLamAM zatakano prAraMbha karAyela che. A soLamAM zatakanA cauda uddezAo che. te uddezAonA nAmano nirdeza karanArI gAthA A pramANe kahevAmAM AvI che. " araja karAjamaM" ItyAdi- salahareM zataka kI udezArtha saMgrahiNI gAthA kAnirUpaNa TIkArtha--TIpavA mATe lekhaMDa Adi padArtha jenA upara rAkhavAmAM Ave che. tenuM nAma "vicite saMthAvate DhohAri nArtha rahyAM - vijaLI" A vyutpatti anusAra adhikaraNa-eraNa che. luhAra tenA para lekha Adi rAkhIne TIpe che. tene eraNa kahe che pahelA udezAmAM sauthI pahelA A adhikaraNa kriyA Adine uddezIne gautamasvAmIe prabhune prazna karyo che. jenA saMbaMdhathI A pahelA u zAnuM nAma-adhikaraNI-e pramANe kahevAmAM AvyuM che. jarA nAma vRddhAvasthA (ghaTapaNa)nuM che. A vRddhAvasthA rUpa e viSayavALuM hovAthI bIjA uddezAnuM nAma-jarA-e pramANe rAkhavAmAM AvyuM che. karma Adi rUpa arthanA viSayavALuM hovAthI trIjA-uddezAnuM nAma-karma -e pramANe rAkhavAmAM AvyuM che. cothA uddezakanuM nAma "yAvatika e pramANe che. gaMgadatta nAmanA deva saMbaMdhi viSayanuM pratipAdaka hovAthI pAMcamAM uddezAnuM nAma-gaMgadatta-e pramANe rAkhavAmAM AvyuM che. svapnAtmaka viSayunuM pratipAdana karanAra hevAthI chaThThA uddezAnuM nAma-"vapna"-e pramANe rAkhavAmAM AvyuM che. upaga rUpa arthanuM kathana karanAra hovAthI sAtamA uddezAnuM nAma-yega"-e pramANe rAkhavAmAM AvyuM che. lekanA svarUpanuM pratipAdana karanAra hovAthI leka e nAmane AThamo uddeza che. asurakumA rendranuM nAma bali che. e bali saMbaMdhi arthanuM pratipAdana karavAvALu hevAthI navamA uddezAnuM nAma "bali' che. avadhijJAnanI prarUpaNuM varNana) karavAmAM tatpara hovAnA kAraNe dazamAM udezAnuM nAma "avadhi " e pramANe che dvIpakumAra saMbaMdhi vakta thatA yukta hevAne kAraNe agiyAramA uddezAnuM zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' nAma 'dvIpa ' e pramANe che. sAtamA bhavanapatIndra je uRSikumAra che. temanA viSayanI prarUpaNAthI yukata hAvAthI khAramA uddezAnu` nAma 'udadhI' e pramANe che. AThamA bhavanapatindra je dizAkumAra che tenA saMbadhIkathana hovAnA kAraNe teramA uddezAnuM nAma 'dizA' che. dazamA bhavanapatIndra je stanitakumAra che. temanA saMbaMdhI pratipAdana karanAra hAvAnA kAraNe caudamA uddezAnuM nAma 'stanita' e pramANe che. A kramathI A seALamA zatakamAM cauda udezAe kahevAmAM AvyA che. adhikaraNI nAma ke prathama uddeze kA nirUpaNa karavAne mATe temAM adhikaraNI nAmanA je pahelA uddeza che. tenu kathana sUtrakAra tenu' cauthI pahelu' sUtra " seLa jADheLa tena samaLe '*ca.krisUtra kahe che. TIkA"--te kAle ane te samaye rAjagRha nagaramAM-yAvat bhagavAna padhAryAM pariSat teozrInA danAthe nIkaLI dharmAMkathAne sAMbhaLIne te pariSat pAchI gaI tyAre gautama svAmIe vinayathI hAtha joDIne paryuM`pAsanA (sevA) karatA karatA A pramANe pUchyu, " asthi La mate ! SijaLIvALAca vadhA mad " he bhagavan ! luhAranu` upakaraNa (sAdhana) viSeza je adhikaraNI (eraNa) che tenA para ghaNu pachADatI vakhate vAyukAya utpanna thAya che zuM...? A praznanA javAkhamAM prabhue gautamane A pramANe kahyuM- tA, asthi " hA, letA vIgerene jyAre hatheADAthI TIpavAmAM Ave che tyAre te adhikaraNI (eraNu) upara vAyukAya utpanna thAya che. tAya kahevAnuM e che ke te TIpavAthI utpanna thayele vAyu utpatti samaye acitta hAya che pachI te sacitta thaI jAya che. arthAt-hatheADAthI lekhaDa vIgerene TIpatI vakhate je vAyu utpanna thAya che te vAyuthI te acetana avasthAmAM rahela vAyukAya pharI saceta banI jAya che. jenI utpatti thAya che tene nAza paNa haMmezAM thAya che jethI eja vAtane uddezIne gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke- le mate ! ji pur3e rA, avujhe rAtlR '' he bhagavan! te vAyukAya . svajAtIyanA spathI athavA zasraTThInA spathI mare che ? athavA tenA spardhA thayA vinA ja mare che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke " nocamA ! pudde pAra, no pura 4 gautama ! te vAyukAya zasraTThI dvArA spaSTa thAya tyAre ja mare che. pRSTha zrI bhagavatI sUtra : 12 d' ~ Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA vinA marato nathI. "te mahe! ja rIte nittama, zarIra nita ma" he bhagavan! dekhAtA zarIrathI-dhAraNa-karela zarIrathI jyAre te vAyukAya jIvanuM niSkramaNa thAya che tyAre te vAyukAya zuM zarIra sAthe ja tyAMthI nIkaLe che? ke zarIra vinAne ja tyAMthI nIkaLe che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "pUrva nA vaM jJAna no rIrI nittama" jevI rIte skandakanA prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che tevuM ja kathana ahiM paNa samajI levuM tAtparya kahevAnuM e che ke kathaMcit sazarIrI paNa nIkaLe che. ane kathaMcita azarIrI paNa nIkaLe che. sazarIrI nIkaLe che ema kahevAne heta e che ke tejasa ane kArmaNa zarIra anAdi kALathI jIvanI sAthe saMbaMdhita cAlyuM Ave che ane tyAM sudhI ja saMbaMdhita rahe che. ke jyAM sudhI jIvanI mukita na thaI hoya ethI ahiyAM ema kahevAmAM AvyuM che ke, kathaMcita jIva sazarIrI nIkaLe che. ane kaI vakhata zarIra vinA ja nIkaLe che tene bhAva e che ke audArika Adi zarIrathI rahita thaIne nIkaLe che. eTalA mATe audArika zarIrane choDIne paragatimAM jatI vakhate paNa te zarIrI ja kahevAya che e rIte sazarIrI ane azarIrI e baMne pakSanI siddhi thaI jAya che. sUnA huMkAriyA i mate ! gALA devacaM 4" ItyAdiTIkAI-A sUtra dvArA gautama svAmIe mahAvIra prabhune e pramANe 7.che hai " iMgAlakAriyAe NaM bhaMte ! agaNikAe kevaiyaM kAlaM saMciha" he bhagavana ! aMgArIkAmAM (sagaDI) agnikAya keTalA samaya sudhI rahe che? "mAna rIti ribAriza" e pramANe vyutpatti thAya chekahevAne hetu e che ke agni jemA saLagAvavAmAM Ave che, tevI sagaDImAM saLagAvele agni keTalA samaya sudhI sacetana saLagelo rahe che tenA uttaramAM prabhue kahyuM ke-"jovA !" he gautama! "nane saMtomuhuraM 3ole ritti virAchuM" utpanna thate agnikAya jaghanyathI antarmuhUrta sudhI sacetana rahe che ane utkRSTathI traNa divasa rAta sudhI rahe che. te pachI te acetana thaI jAya che, arthAt te sagaDImAM phakta agnikAya ja rahetA nathI. paranta tenI sAthe "jo vi taratha sArA vakrama" tenI sAthe bIjA paNa vAyukAye rahe che utpanna thAya che. kemake jyAM agnikAya hoya tyAM vAyukAya paNa avazya hoya che. "ra vinA vADA viI[ " vAyukAya vinA agnikAya prajavalita rahi zakatuM nathI. tethI ja evuM kahevAmAM AvyuM che ke jyAM agnikAya che tyAM vAyukAya paNa jarUra hoya che. kemake jyAM agni che tyAM vAyu paNa hoya che, evo niyama che. sUrA zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loha ke draSTAMta dvArA pAMca Aivatva kA nirUpaNa agninA adhidarathI ja agnimAM tapela lekhaMDa Adine uddezIne praznottaranA rUpamAM sUtrakAra kahe che. "purileLe mare ! acodi koma" ItyAdi TIkAtha- "pustei La maM!" he bhagavana! te purUSa "jaya "i lekhuMDane tapAvavAvALA kuzUla (bha)mAM lekhaMDane " mA haMsANa * lekha. DanI sANasIthI "vihumALavA trimAvA" uMce nIce kare che. arthAta ulaTasUlaTI pherave che. tevI sthitimAM te purUSa " gi" keTalI kiyAvALe thAya che pUchavAnuM tAtparya e che ke bhaThThImAM rahelA lekhane je purUSa sANasI vaDe bhaThThInI aMdara tene ulaTasUlaTI pherave che te purUSane keTalI kiyA lAge che? uttara-mahAvIra prabhu kahe che ke "noramA ! gAvaM pu"i he gautama! jeTalA samaya sudhI te lokhaMDane bhadImAM "bonA saMhAnagi" lekhaMDanI sANasI vaDe "tri vA vakiva vA" uMcA nIcA kare che. "ttAvaM ja thaM re uriNe" teTalA samaya sudhI te purUSa "vAcaT T T . vAiirayANa" kAyIkI kriyAthI laIne adhikaraNIkI, prAaSikI paritApanikI prANAtipAtikI e pramANe pAMce kriyAothI pRSTa thAya che je purUSa lokhaMDane tapAvavA mATe bhaThThImAM lakhaMDane nAkhIne tapelA te lokhaMDane uMcuM nIcuM kare che. te purUSane paNa kAyikI kriyAthI laIne prANAtipAlikI sudhInI pAMce kriyAo lAge che kevaLa evI kriyAo karanAra purUSane ja e kiyAe lAge che ema nahi, paraMtu jenA zarIrathI lekhaMDa lehakeSTaka (bhaTTa) Adi banyA hoya evA jIne paNa e pAMceya kriyAo lAge che. e vAtane batAvavA mATe sUtrakAra kahe che ke "neha ki navA nIrahiMtonA nizvattip" je jIvenA zarIrethI lekhaMDa banyuM hoya "aco niravatti" bhaddI banI hoya "laMkAnA nivRtti" sANasI banI hoya "hA niravattiyA" aMgArA banyA hAya "jaDhiLI rittiyA" theDA vAMkA agrabhAga vALI lekhaMDanI chA zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (dhAtaene TukaDA) banI hoya "ma0A nirAtti" mannA-dhamaNuM banI hoya A bhastrA cAmaDAnI banelI hoya che ane tenAthI luhAra bhaThThI peTAvavA havA bhare che. jethI temAMnI agni vadhAre prajavalita thAya che. "te vi ja jovA #g vAva vaMe viDiyo gg" te badhA ja kAyakI kriyAthI laIne prANAtipAta sudhInI pAMce kiyAethI spaSTa thAya che. te lohAdika padArtha jenA zarIrathI banelA hoya evA jIne pAMca kiyAvattA kahi che temAM avirati apaccakakhANa bhAvathI pragaTa karavAmAM AvI che ema samajavuM je kAraNathI A jIva avirativALA thAya che teja kAraNathI te pAMce kriyAethI pRSTa thAya che. have gautama savAmI prabhune evuM pUche che ke-"purise mare! ja sAravoTALo thoLa saMkrAhmaNa jaNAva" he bhagavana! je puruSa lekhakane bhadImAMthI lekhaMDanI sANasI vaDe pakaDIne "phizaragaMti ujavavALa vA nizvikaLa va za kririNa" eraNa upara tene rAkhI ulaTasulaTI karatI vakhate te purUSa keTalI kriyAothI pRSTa thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jovA ! jAvaM naM puNe" he gautama! jyAM sudhI te purUSa the ayogo gAva nirivAra vA" lekhaMDane bhaTTImAMthI sANasI vaDe pakaDIne tene eraNa para rAkhIne ulaTasulaTI kare che. "tavaM naM 2 durije vAcA jJA pALavAra viricANa paMjahiM ziricArdi pu" tyAre te purUSa kAyIkI vigere pAMce kriyAo dvArA pRSTa thAya che. "kevaM ja naM jIvA" je jInA "vIrahiMto" zarIrathI "baco niravatti" lekhaMDa banyuM hoya saMheeg ritti" sANasI banI heya "mere nitti" aSTaka (ghaNu) banyuM hoya "puri niravatti" muSTika (have DI) banI heya "ahi jaLI niravattiyA" adhikaraNa eraNa banI heAya "diranI rophI nirava ttiyA" je lAkaDAmAM eraNa lagADelI rahe che. te lAkaDuM banyuM hoya "vAroLI nizvittiyA" pANI rAkhavAnA AdhArarUpa pAtra banyuM hoya ke jemAM garama lokhaMDane ThaMDu karavA DubADavAmAM Ave che tenuM nAma udagadroNa che pANuM rAkhavAnI kuMDInuM nAma deNI che. "nirAzADhA nivattiyA" jenAthI lehazALA banI hoya che ke jemAM lekhaMDa Adine tapAvavAnuM kArya thAya che. te vi # navA vADracAra vAva vaMja =Ava vari. cAhuM " evA je paNa kAyIka adhikaraNIkI, prAvezikI, paritApanikI, prANAtipAtikI e pAMce kiyAethI pRSTa thAya che. mU03. zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikaraNa ora adhikaraNI kA nirUpaNa pahelA pAMca kriyAonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. temAM adhikaradIkI kriyA te vakhate thAya che, ke jyAre adhikaraNavAna jIvane adhikaraNa thAya che. adhikaraNa ane adhikAraNa vinA AdhikaraNIka kriyA utpanna thaI zakatI nathI jethI adhikaraNa ane adhikAraNe e bannenuM jIvanI apekSAe nirUpaNa karavA mATe sUtrakAra kahe che - "vI ! kAranI bahALaItyAdi TIkArya-gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke jIva adhikaraNavALe che. ke adhikaraNa svarUpa che? adhikaraNa jene heya te adhikaraNI che arthAt adhikaraNavALe che? tenA uttaramAM prabhue kahyuM "mA! jiLI vI phif " he gautama! jIva adhikaraNa paNa che ane adhikaraNa svarUpa paNa che kemake adhikaraNa svarUpa jIva adhikaraNavALa paNa thAya che. hiMsAdi pApa karmonA hetu rUpa je vastu che, tene adhikaraNa kahevAmAM Ave che te varatu be prakAranI kahI che. eka AMtara ane bIjI bAhya temAM zarIra ane indrio e AMtarika adhikaraNa rUpa che ane haLa, zakaTa (gADu) vagere bAhA adhika raNa rUpa che kemake tenAthI ja jIva hiMsAdi pApakarma kare che. e rIte hiMsAdinI sAdhanabhUta vastu rU5 adhikaraNa che jene teo jIva adhikaraNI che. tathA zarIrAdI adhikaraNa che jIva tenAthI kaMIka rIte jude che te kAraNe jIva adhikaraNa rUpa paNa che, tAtparya kahevAnuM e che ke jIva adhikaraNI paNa che ane adhikaraNa rUpa paNa che, evuM je kahevAmAM AvyuM che. te aviratInI apekSA e kahevAmAM AvyuM che. arthAta je kAraNathI A jIva aviratavALe che, e ja kAraNathI te adhikaraNI ane adhikaraNa rUpa che jIvamAM e banne prakAranuM sarakhApaNu kevI rIte Ave che te abhiprAyathI gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "LaLa re !g gap kI hinaLI vi mahilA vi" he bhagavan ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke jIva adhikAra che ane adhikaraNa rUpa paNa che kAraNa ke AdhArAdheya mAM eka rUpatA banI zakatI nathI jema ke dhanavAna che. ityAdimAM zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyAdi rUpa dhana Adheya che ane dhanavAna purUSa AdhAra che e rIte baMne judA che ekarUpa nathI ane temAM ekarUpatA koI paNa prakAre sabhavI zakatI nathI ane evuM mAnavAmAM paNa AvyuM nathI. jo AdhAra ane Adheya bhAvamAM ekarUpatA mAnavAmAM Ave te AdhArAdheya bhAva khASita thai jAya che. ghaTavAt ghaTa banI zakate nathI eja rIte ahiyAM paNa jIva adhikaraNa rUpa hAvA chatAM paNa adhikaraNI kevI rIte hAI zake ane adhikaraNa hAya tA te adhikaraNa rUpa kevI rIte khanI zake ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke " zothamA ! vi. padudgha 'huM gautama! upara kahevAmAM Avyu che te aviratIne laine kahevAmAM AvyuM che. jIvamAM adhikaraNI rUpatA ane adhikaraNu rUpatA e bannenu' sarakhApaNu' avinaMtInI apekSAe khanI jAya che. e rIte je jIva aviratithI yukata che. te adhikaraNI paNa che ane adhikaraNa paNa che tathA je jIva viratIvALA che te zarIrAkrIkeTanA sadUbhAvamAM adhikaraNI paNuhAtA nathI ane adhikaraNa paNa hAtA nathI kAraNa ke jItramAM te baMne prArA hovAnuM kAraNa je aviratIbhAva che. tenA temAM abhAva che ethI je jIva avirati yukata che temAM adhikaraNI rUpatA ane adhikaraNa rUpatAneA sadUbhAva rahe che. " le tenaTenuM jJAna aphrezaranuM ni' ethI ke gautama !me... evu kahyu che ke jIva adhikarI ene adhikaraNa e banne rUpavALA hoya che. arthAt aviratyAtmaka kAraNu vizeSanA sadbhA vathI jIva adhikaraNI banIne paNa zarIrADhI rUpa adhikaraNa paNa khanI jAya che. have gautama svAmI prabhune evu pUche che ke " neLAmaMte ! f* bahitaLI phIgaranuM " he bhagavan ! nAraka jIva adhikaraNI che ke adhikaraNa rUpa che ? tenA uttaramAM mahAvIra svAmI kahe che ke "noyamA ! ahiranI vi anirNavi'he gautama ! nAraka jIva adhikaraNI paNa che, ane adhikaraNa rUpa paNa che. "va deva nIne, saheja tela vi" e pramANe jevI rIte A sakhadhInuM kathana jIvanA viSayamAM karavAmAM Avyu che. eja pramANenu kathana ahiyA paNa samajI levuM temaja aviratI (apaccakhANu)nA sadbhAvathI je rIte jIvane ubhayarUpa kahyo che eja rIte aviratInA sadbhAvathI nAraka jIva paNa uyarUpa hAya che. " yaM niraMtara jJAva vemALINa eja rIte A ubhaya rUpatA bhavanapatithI laIne vaimAnika paryaMtanA cAvIsa daDakAmAnA jIvAne hAya che aviratInA sadbhAvathI e pramANe samajI levu. A avi rata RvasthA niratimAna jIvAthI judA badhA jIvAmAM rahelI che. tethI avi ratimAn hAvAthI vaimAnikAnta sudhInA jIva adhikaraNI paNa hoya che. ane adhikaraNa rUpa paNa hAya che. ema samajI levu' jIva adhikaraNI hoya che e pramANe pahelA kahyuM che. evu... adhikaraNIpaNuM te te dUra rahelA thazapha ' zrI bhagavatI sUtra : 12 7 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gADu) Adi adhikaraNane laIne paNa thai zake che jema dUra rahelI gAya Adine laI Trevadatta geAmAn! (gAyavALA) kahevAya che teja abhiprAyathI gautama svAmI prabhune pUche che ke " nIveLA maMDhe ! mindiranI siddIranI ' he bhagavan ! zuM jIva sAdhIkaraNI che, ke adhikaraNa vinAnA che? arthAt jItra peAtAnAthI juDhA dUra rahelA ratha, gADuM vigerene Azraya karIne adhi karaNavALA hAya che ? athavA tenA Azrita karIne adhikaraNavALA nathI hotA tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "nocamA ! sArithIno nirvAhALI' ke gautama! jItra adhikaraNavALA ja hoya che adhikaraNu vinAnA hAtA nathI, niyata sAhacavALA hamezA sAthe rahenAra adhikaraNu rUpa zarIra IndrIya vigerethI yukta hAya che. jyAM sudhI tenI sAthe sa'sAranA sabaMdha anela rahe che tyAM sudhI A chatra zarIra indriya rUpa adhikaraNathI niyamataH saMbaMdha vALA rahe che. arthAt jIvane nizcita rUpe tenA sadUbhAva rahe che tethI temAM sAdhikaraNatA hoya che khAhya ratha, gADuM, putra, kalatra, (strI) vigere rUpa adhikaraNa nizcita rUpathI tenA sahucArI hAtA nathI te pazu te temAM svasvAmI sabaMdha rUpa avirati bhAvathI sAka hovAne kAraNe sahati banela rahe che tethI temAM sAdhikaraNatA Adi AvI jAya che. tethI sUtrakAre- vid kur" e pramANe kahyu' che. jIvamAM sAdhikaraNutA aviratibhAvanI apekSAe Ave che je viratithI yukata che evA sayata jIvAne zarIra, Indriya Adine sAva rahe che. tA paNa temAM viratimattAnA sadbhAvathI sAdhikaraNatA hatI nathI nirazvikaraNatA hAya che arthAt te adhikaraNathI dUra rahela hoya che. temAM te svasvAmI bhAvathI saMbaMdhavALA hAtA nathI. have gautamavAmI 3'bhune pUche che ke jIva niyamathI sAdhikaraNI DAya che. niradhikaraNI nathI hAtA ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke hu po ! avirai paDuca " he gautama! jIva niyamathI sAdhikaraNI hoya che. niraSikaraNI hAtA nathI evuM je kahevAmAM AvyuM che te aviratibhAvanI apekSAthI ja kahyuM che arthAt jIva adhikaraNavALA hAya che, adhikaraNa vinAnA DhAtA nathI evu' me. aviratinI apekSAe kahyu` che. saMsArI sa` jIvAmAM Abhya tarazarIra vigere ane mAhya putra, mitra vagere rUpa adhikaraNu ke je avirati mUlaka che. ane svasvAmI sabadhavALA che tenuM niyamataH vidyamAnapaNa hAvAthI sAdhikarI ja che. niradhIkaraNI nathI jo ke svasvAmitvAdi saMbadhamAM vRtti niyAmakatA nathI hAtI kemake A vRtti niyAmakatA tyAMja DAya che. ke jyAM hAthamAM rAkhela ghaDA vigere hAthathI paDI jatA nathI e rIte putra, mitrakalatra vageremAM vRttinA niyAmakatAnA abhAvamAM AdhArAdheya bhAva sabhavita thatA nathI, te paNa daDA vigerethI ghaTa utpanna thAya che. paramANuthI nahI' vagere pratItithI vRttinI aniyAmakatA paNu AdhArAdheya zrI bhagavatI sUtra : 12 8 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhanI sAyaka thAya che A rIte vRti niyAmakatAnA abhAvamAM pazu svasvAmitva saMbadhane laine putrakalatra vageremAM adhikaraNutA AvavAne kAraNe temAMthI jIvamAM pazu adhikaraNatA kathita thaI jAya che. "varSa gAtha lebik'' eja rIte sAmAnya jIvanI mAphaka vaimAnikAmAM paNa sAdhikaraNatA ane niradhikaraNutAnA vicAra karI levA joie. have gautama svAmI prabhune evu' pUche che ke- lIve naM mate ! cAriLI, parAiLI sarumAddivarLI '' he bhagavan ! jIva AtmAdhikaraNI che. ke parAdhikaraNI che, athavA tadubhayAdhikaraNI (te ane adhikaraNavALA) pAte ja prANAtipAta vigere sAvadya karmomAM pravRti kare che tenu nAma AtmAdhikaraNI che. bIjA mAraphata sAvadyakrama karAya che. tenuM nAma parAdhikaraNI e peAte sAvadha kriyAmAM je pravRtti kare che tathA khIjAne paNa sAvadya kriyAmAM pravRtivALA banAve che. te umayAdhikaraNI che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noyamA ! thAcaddiAranI vi, vAhizaLA thI, tanumAninI 'huM gautama ! jIva AtmAdhikaraNI pazu che parAdhikaraNI paNa che ane te mane adhikaraNavALA paNa che. zakA----je manuSya pAte ja khetI vIgere krama kare che evA te jIva bhale AtmAdhikaraNI hAya parantu jenI pAse vyApAra ke khetI vagere kai pazu kama nathI tevA jIva AtmAdhikaraNI kevI rIte DhAi zake che ? uttara-evA jIva avirati (apratyAkhyAna)nI apekSAe AtmAdhikaraNI hAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke jo ke kAI purUSa vizeSane bhale khetI vigere kama nA hAya te paNa temAM te samadhI mamatvabhAvane sAva hAvAnA kAraNe te AtmAdhikaraNI che. '' have gautamasvAmI evu pUche che ke seLayeLa aMte ! va vucara, nAva tarumAhALI vi " he bhagavan ! evuM Apa zA mATe kahe che ke jIva AtmAdhikaraNI pazu che parAdhikaraNI paNa che. ane te ane atrikaraNavALA paNa che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "nocamA vidpaluca le menaTrenuM gAva tanumALI vahe gautama ! me' je evuM kahyuM che ke jIva AtmAdhikaraNI parAdhikaraNI ane te ane adhikaraNavALA che. te aviratine laine kahyu che eja rItanuM kathana "chyuM nAva vemALi" yAvat vaimAnika sudhI 24 daMDaka jIveAnA pazu AtmAdhikaraNatva, parAdhikaraNatva ane tadrubhayAdhikaraNatvanA viSayanuM kathana kahI levuM kemake e badhAmAM aviratInA sadbhAva rahe che. have adhikaraNanA kAraNeAnuM nirUpaNa karavA mATe gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-" RSidaLe caDyopaniottiparyo nitti saMyubhypyognivvttir " he bhagavan ! adhikaraNa: AtmaprayAga nitita hAya che ? ke paraprayAga nitita hAya che ke te ane prayAga nitita hAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 12 2 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiyA Atmapada AtmIya AtmAvAcaka che. tethI AtmIya mana, vacana, ne zarIranA vyApArathI je adhikaraNa nirvatita bane che thAya che. te adhikaraNa Atmaprayoga nirvatita kahevAya che. temaja te bIjAne prANAtipAta vigere pApa karmamAM lagADavAthI vacana vigere rUpa adhikaraNa nirvartita hoya che. te paraprayAga nirvartita adhikaraNa che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke " maMte ! gvaM purU" he bhagavan! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke adhikaraNa Atmapravega, paraprayAga, ane tadubhayapraga nivartita heya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! avirataM vajudA he gautama! aviratine Azraya karIne e pramANe kahyuM che. arthAt ekendriyAdika jIvane manavacanAdi adhikaraNanA abhAvamAM aviratinI apekSAe traNa prakAranuM adhikaraNa paNa tene thAya che. "je teof jJAna tamAzo nidattA vi te kAraNe meM evuM kahyuM che ke yAvat tadubhayaprayoga nirvatita adhikaraNa paNa jIvamAM hoya che. "parva =Ava mALIyA " eja rIte traNe prakAranA adhikaraNanuM varNana vaimAnika paryantanA jImAM paNa karI levuM sUtrakA jIva Adi ke adhikaraNa Adi kA nirUpaNa have zarIra IndrIya ane rogonI nirvatanAmAM samuccaya jIvathI laIne vaimAnika sudhInA jIvomAM adhikaraNatA vigere batAvavA mATe sUtrakAra praznottarapUrvaka kathana kare che-"va baM mane ! sarInA pannA " ItyAdi- TIkAI--gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-" sarI patnattA" he bhagavana ! zarIra keTalA prakAranA kahyA che? uttaramAM prabhu kahe che ke "joyamA ! paMca tarIer guttA" he gautama! zarIra pAMca prakAranA kahyA che. "i sNA" je A pramANe che. "zoSThiA vAva mag" audArikana yAvat vidiyara AhAraka,3 taijasa ane kAmaNa 5 "pha mane ! phuvicA pavLa" he bhagavana ! Indriye keTalA prakAranI kahI che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che. "joya! vaMza vicA paumttA" he gautama ! indri pAMca kahI che. "taMgaNA rohig jAva saMhig" je A pramANe che. zrotraIndrIya, cakSuIndrIya,2 ghAyuIndrIya,3 ane jIhAIbrIya ane sparzana zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IndrIya "zaruvide maMkou gym?" he bhagavan! yoga keTalA prakAranA kahyA che? prabhu kahe che ke-"jo mA ! sivize koNa pavje-taMganA mAno, suno, jAgo" "he gautama! maneyoga, vacanaga, kAyAganA bhedathI coga traNa prakArano kahyo che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke" jIve NaM bhaMte ! orAliyasarIraM NivvattemANe kiM ahiMgaraNI ahigaraNaM" bhagavana! dArika zarIravALo jIva zuM adhikaraNI che adhikaraNa rUpa che? tenA uttaramAM prabhu kahe che-"noramA ! hitara vi hibrU hi" gautama! e jIva adhikaraNI che ane adhikaraNarUpa paNa che, arthAt adhikaraNavALe che. zarIra ane jIvamAM kaI rIte abheda hovAthI te adhikaraNa rUpa che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"re Lei mare ! parva jiLI vi divALaf fahe bhagavan! jIva adhikaraNI paNa che. ane adhikaraNa rUpa paNa che evuM je Apa kahe che te zA kAraNe kahe che? tenA uttaramAM prabhu kahe che. "ocamA! avira vahu" he gautama! meM je evuM kahyuM che tenuM kAraNa avirati che. "tenapi kAra himi f" tAparyuM kahevAnuM e che ke aviratinI apekSAthI jIva adhikaraNavALe ane adhikaraNa rUpa che. have ahIMthI AgaLa daMDakanA kamathI pranattara lakhavAmAM Ave che. temAM deva ane nArakane dArika zarIra hetuM nathI tethI ene choDIne gautama svAmI pRthvIkAyika AdikanA viSayamAM A pramANe pUche che. " puDhavikAie Na mate! orAliyarIre nivvattemANe kiM ahiMgaraNI ahima Raa" he bhagavan! dArika zarIrane baMdha karate e jIva zuM adhikaraNI hoya che ? ke adhikaraNa rUpa hoya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"pa jeva" he gItama! pRthvIkAyika jIva adhikaraNa paNa hoya che ane adhikaraNa rUpa paNa hoya che. "ghauM jAva magNe" eja pramANenuM kathana manuSya sudhInA jInAM viSayamAM samajI levuM ahiM "yAvat (zabdathI apakAyathI laIne padriya sudhInA jIvonuM grahaNa thayuM che. "parva veritra - gora vi" teja rIte vaikriyazarIravALA jInA viSayamAM samajI levuM. "navAM narara "i paraMtu ahiMyA eTalI vizeSatA che ke je jIvane je zarIra hoya te jIvanA saMbaMdhamAM kahevuM joIe temAM nAraka, deva, vAyu, paMcendriya tiryaMca ane manuSyane vaikriyazarIra hoya che. e rIte jene vikiyazarIra hoya tene ja vaikiyazarIrane saMbaMdha kahevuM joIe teomAM nAraka ane devane bhava pratyaIka vaikiyazarIra hoya che. arthAta janmathI ja te temane prApta thAya che temaja paceMdriyatiryaMca ane manuSyane vaikriyazarIra labdhi pratyadhika hoya che. arthAt labdhithI prApta thayeluM zarIra hoya che vAyune paNa eja zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte heya che, jethI tenA vaikriyazarIra saMbaMdhamAM vicAraNA karavI joIe bIjAnA saMbaMdhamAM nahiM "jIve i maMte ! mArI nivamA hiM jiLI purachA '' he bhagavan! AhAraja zarIrane banAvate jIva zuM adhikaraNI hoya che ke adhikaraNa rUpa hoya che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-jayamA !" de nottama! "jiLI vi gajarayi vi' AhAraka zarIranI nirvatanA karato thakI jIva adhikaraNa paNa hoya che, ane adhikaraNarUpa paNa hoya che. gautama svAmI tenuM kAraNa jANavA mATe pharIthI prabhune pUche che ke "LaLa kAra phira vi' Apa kyA kAraNathI ema kahe che ke te jIva adhikaraNa paNa che ane adhikAraNarUpa paNa che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! jamAcaM vahu" he gautama! AhAra zarIrane banAvatA jIvane je ke avirati nimittavALu adhikaraNa paNu ane adhikaraNa paNa hetu nathI paraMtu temAM pramAda nimittavALu adhikaraNa paNuM ane adhikaraNa paNa che. kemake A AhAra zarIra chaThThA guNasthAnamAM rahelA saMyamazAlI ne ja hoya che. ane tyAM pramAda che ja "g FUNe ja che eja rIte manuSyanA saMbaMdhamAM paNa AhAra zarIranA viSayamAM samajI levuM. pahelAM tamAma prazna sAmAnya rIte jIvanA viSayamAM karyA che te pachI daMDakanA kamathI prazna thAya che. manuSya daMDakamAM AhArakazarIra manuSyane ja hoya che jethI evuM kahyuM che ke " magNe phi" e pramANe manuSyamAM samajI levuM ahiMyA aviratinA abhAvathI avirati adhikaraNa nathI parata pramAdAtmaka ja adhikaraNa che. A pramAdAtmaka adhikaraNathI ja manuSya jIva adhikaraNI che. ane adhikaraNa rUpa paNa che. "teyA karI nA zorasiya" dArika zarIranI mAphaka taijasa zarIranA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. "navaraM navA mALacavuM" dArika zarIranI apekSAe tejasazarIramAM eja bheda che ke A taijasa) tamAma jIvone hoya che. ane audAkizarIra badhA jIvene hetuM nathI tethI sarva jIvanA viSayamAM taijasazarIra saMbaMdhI carcA-vicAraNA karI levI joIe. "gvaM jaHsarI vi" kArmazarIranA saMbaMdhamAM eja rItane vicAra samajI levuM kemake tejasa ane kAzmaNa e be zarIra saghaLA saMsArI jene heya che. "jIve naM are ! rovica nivamA vi ajiLI dira" he bhagavan ! zrotrendriyanI nirvatanA karatA jIvane sAdhikaraNa paNa che ke adhikaraNa rUpa paNa che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"gvaM nava loDhiyArI tava ghoruMciM vi mALiyaa" he gautama! dArika zarIravALAnA viSayamAM jevuM kathana zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyA che evuM ja kathana zrotrendriyavALAnA viSayamAM paNa samajI levuM paraMta A kathanamAM je viSezatA che te A rIte che. "karaNa vitha po. vi " A zrotrendriya je jIvane hoya che te jIvanI te Indriyane laIne tenA viSayamAM kathana karavuM joIe. "parva airi ghafbaMdhira nirimaMdira, ghauriyALa vi" eja rIte cakSundriya, ghAgheIndriya, jIhAIndriya ane 5zanaindriyavALA jIvonA saMbaMdhamAM paNa evuM ja kathana samajI levuM. "nA jigadava naraNa naM adhi" arthAt e upara kahelI Indriya je je jIne hAya che. te jIva adhikaraNI paNa hoya che, ane adhikaraNa rUpa paNa hoya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"zIve maMte ! maLaze nibaLe divALI kALe " he bhagavan! maneganI nirvatanA karate jIva zuM adhikaraNI hoya che ke adhikaraNa rUpa hoya che? uttaramAM prabhu kahe che ke- parva nava soviyaM tava nirasaM" he gautama! zrotrendriyanA viSayamAM jeo vicAra karavAmAM AvyuM che teja rItane vicAra maneganA viSayamAM paNa karI le-joIe "jeva" maneganA saMbaMdhamAM je vicAra karyo che te ja vicAra vacanaganA saMbaMdhamAM paNa samajI le. "nava gfivicArajJA" paratu ahiMyA ekendriya jIvane cheDI devA joI e arthAta mane yoga ane vacanaganA vicAramAM kevaLa eTale ja pharaka che ke vacanaga ekendriya jIvone hete nathI eTalA mATe vacana gamAM ekendriyanuM grahaNa choDavAnuM kahyuM che, tethI ekendriyathI judA jIva daMDakamAM ja vacanogane laIne vicAra karavAnI vAta kahe che. " vAcanono vi" vacanaganI mAphaka kAgane vicAra paNa karavAmAM Ave che ema samajI levuM. "nava sadAzivALa jJAva mALig" vacanaganI apekSAthI A kAyAganA vicAramAM je kaI pharaka hoya te te eja che ke A kAga sarva ne heya che. jethI sarva jIva daMDakamAM kAyamane vicAra karavAnI A vAta kahI che. mane ane vacanaga sarva jIvone sahaja hete nathI te kAraNe A baMne mAMthI je je jIvane je je yoga hoya che. teja jIvane te te rogane laIne tenA saMbaMdhamAM vicAra karavo joIe A vicAra kayAM sudhInA jInA viSayamAM kare joIe e viSaya batAvavA mATe "jAva mALiyAbaM" evuM pada kahyuM che-arthAt kAyAgane laIne vaimAnika deve sudhIne cha mATe vicAra karavo joIe. " are ! maMte rihe bhagavana ! Ape je kahyuM che te ja rIte arthAta sarvathA sAcuM ja che. kemake zrI bhagavatI sUtra : 12 13 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apanu' vacana dareka rIte pramANavALu che. A pramANe kahIne gautama svAmIe prabhunI guNastuti rUpa vaMdanA karI namaskAra karyAM 'danAnamaskAra karIne pachI te sayama ane tapathI AramAne bhAvita karatAM peAtAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA. ||spA jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI zvAsIlAlajI mahAzaja kuta bhagavatI sUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA seALamA zatakanA pahelA uddezakasamAsa 16-1aa I jIvoM ke jarA zoka Adi kA nirUpaNa khIjA uddezAnA prAraMbha pahelA uddezAmAM jIvAnA adhikaraNa sa`khadhamAM vivecana karavAmAM Avyu che. have A bIjA uddezAmAM teja jIveAnA jarA, zAka, vi. rUpa dharmonu, tema ja saMgrahagAthAmAM kahela jarAnA viSayamAM vivecana karavAmAM Avaze eja nimittane laine A mA uddezAnA prArabha karavAmAM Ave che. tenu pahelu' sUtra A pramANe che.-" rAziduMgAva * ItyAdi TIkA -" rAzidde nAvaNyuM vayAnI'' rAjagRhamAM mahAvIra prabhu padhAryAM parISada temanA darzana ane va'nA mATe nIkaLI prabhue dhama kathA kahI dhama kathA sAMbhaLIne te pariSada pAchI pAtapAtAne sthAne cAlI gai te pachI prabhunI vaiyAvacca (sevA) karatA gautama svAmIe vinayapUrNAMka prabhune namaskAra vaMdanA karIne A pramANeM pUchyuM.. " nIvALa mane ! jilA srone cha huM bhagavan ! jIvAne umaranI hAnI rUpa jarAvasthA (vRddhapaNuM) ane zarIra sa'kha'dhathI duHkha svarUpa avasthA ke je ahiM. jarA padathI batAvavAmAM AvI che. te tathA zaiAka jeTalA mAnasika duHkhe che ke tene ahIM zeka zabdathI zrI bhagavatI sUtra : 12 14 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAvavAmAM AvyA che. te tamAma thAya che? A praznanA uttaramAM prabha kahe che ke "joyA. kIkALAM nA vi. dhoLe "i he gatamajIvone jarApaNa hoya che. ane zeka paNa hoya che pharI gautamasvAmI pUche che ke"he Lana ane ! pUrva yu, jAva to vi" he bhagavan! Apa evuM zA mATe kahe che ke jene jarA ane zaka hoya che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jovA!" he gautama! "ne gauvA sarIra vejuM veti" je jIva zarIra saMbaMdhI athavA zarI2 dvArA duHkhane anubhava kare che. teAiM karavAmAM vAra" te jIvane jarA (vRddhAvasthA) thAya che. "nevi jInA mAna veuri veri tehiM of sInA ro" tathA je jIvane mAnasika vedana -dukhano anubhava thAya che. tene zeka thAya che je jIvene mana hatuM nathI te jIvane kevaLa "jarA" ja hoya che zeka hete nathI kemake zekano saMbaMdha mana sAthe hoya che tethI mananA abhAvamAM zekane paNa abhAva hoya cheprAjakanA abhAvamAM prajaya jene abhAva sarva sammata che. je jIne mana hoya che te jIne jarA ane zeka e bane hoya che mananuM zarIranI sAthe avinAbhAve sabandhapaNu levAthI zekAdimAnuM jIvane jarA avazya hoya che. paNa jIvane zarIra paNuM hoya che ane mana paNa hoya che ane nathI paNa hatuM A rIte zarIra hovA chatAM paNa jene mana nathI hotuM evA eka priya ane kevaLa jarA ja hoya che, kemake jarA dehanI sAthe rahenArI hoya che tathA zarIranA sadUbhAvamAM jene mana paNa hoya che tene jarA paNa hoya che ane zaka paNa hoya che. kemake jarA ane zAkanA upAdAna kAraNa je zarIra ane mana che. te banneno temAM sadUbhAva rahe che. che tenAM jJAva vo "i te kAraNe he gautama! evuM kahyuM che ke mana ane zarIra e baMne hoya che. tene jarA ane zeka e beu paNa hoya che. 8 gva reSA vi" e ja kamathI nAraka jIvanA viSayamAM paNa jarA ane zokane sadubhAva samajI levo. "gha' jJAva bIcakumAra baM" eja rItana kathana yAvata svanitakumAra sudhInA bhavanapatinA asurakumArathI laI svanitakumAranA viSayamAM paNa samajI levuM je rItanuM kathana samuccaya jIvonA saMbaMdhamAM jarA ane zeka vibhAgathI kahyA che. te ja rIte svanitakumAra paryatana devene paNa samajI levA. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"puDhavIjAphA maMre! ro" he bhagavan ! pRthvIkAyika jIne jarA ane zoka heya che? tenA uttaramAM pazu kahe che ke "gDhavIjhoDucA nA to kone" he gautama ! pRthvIkAyika jIne jarA hoya che paNa mana na hovAthI tene zoka tathI hato. gautama svAmI pharIthI pUche che ke te tene nAva no to " zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhagavan ! Apa evuM zA kAraNe kahe che ke pRthvIkAyika jIvone jarA ja hoya che zaka heta nathI tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jozamAM ! puravAvAne sArI reyAM veti, to mALA re vecanita" he gautama ! pRthvIkAyika jIva zArIrika dukhane anubhava kare che. ane mAnasika vedanAne anubhava karatA nathI enuM kAraNa e che tene mana nathI hotuM " vAva ne " teja kAraNe pRthvIkAyika jIne kevaLa zarIra ja hoya che. tenAthI te zarIra dvArA zarIra saMbaMdhI dukhano anubhava kare che. mana nahi hevAthI te mana saMbaMdhI zakAdi rUpa duHkhanuM vedana karatA nathI. "ga ravicAI " eja rItanuM kathana yAvat cauIdrIyavALA jIvenA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM ahiMyA yAvat zabdathI apUkAya, teja sakAya, vAyukAya, vanaspatikAya, dvindriya, ane traNa IndrIyavALA jInuM grahaNa thayuM che. A A kAyika Adi chene kevaLa zarIra ja hovAthI jarA ja hoya che. mana nahi hovAthI zeka hete nathI. "terApaM nA gIvALAM zAstra mAnavAmAM bAkinA tirthaM ca paMcendriyone manuSyone vanavyaMtarone jatiSkane ane temAnIkenA saMbaMdhamAM paNa samuccaya jIvaprakaraNanI mAphaka kathana samajI levuM e badhAne zarIra ane manane sadbhAva hovAnA kAraNe jarA ane zeka e baMne hoya che. devAmAM jarA zabdathI zArIrika dukha vedana rUpa artha grahaNa karyo che. zArIrika vRddhAvasthA rUpa artha grahaNa karyo nathI. "revaM mane ! seva maM?! tti jAva ghagvAra" he bhagavanApanuM A kathana sarvathA satya che. he bhagavana ApanuM A kathana satya che. arthAt Ape je sAmAnya jIva ane vizeSa jInA viSayamAM jarA saMbaMdhI ane zeka saMbaMdhI vicAra pragaTa karyo che. te temaja che ema kahIne gautamasvAmIe bhagavAnane vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanAnamaskAra karIne pachI teo potAnA sthAne virAjamAna thaI gayA. sU015 devene jarA ane zaka hoya che te pramANe pahelAM kahevAmAM AvyuM che. have te devAmAM je zaka (I) hoya che tenA saMbaMdhamAM kathana pragaTa karavA mATe sUtrakAra "sef achevi" rUAri sUtra kahe che. tef #ALe tenuM samagi sa re"i ItyAdi TIkAtha- "tef #AmAM tenuM samagr" bhagavAna mokA nagarImAM padhAryA ane nandana udyAnamAM virAjamAna thayA te kALe ane te samaye "sa. raviMre revatAcA kApALI pure kAra muMgarALa virU" vA jenA hAthamAM che tevA ane dezanA nagarane na za karanArA devendra devarAja zakra yAvatu divyAMgone bhegavatA AnaMda magna hatA. ahiyA yAvat zabdathI "sara kara, sahasakhe, maghave, pAgamAsaNe, dAhiNaTulogAhivai, erAvaNavAhaNe, suri de, battIsavimANasayasahassAhivai, arayaMbaravaravatthadhare, ityAdi pATha divvAI bhoga zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ momr" sudhI grahaNa thayela che. A pAThano bhAvArtha A pramANe che-zatakata, sahastrAkSa, maghavA, pAkazAsana, e badhA zakra-IndramAM nAma che. teno artha yogya sthAne lakhavAmAM Avyo che. A dakSiNa ardha lokane adhipatI che, temanuM vADana erAvata che. denA te svAmI che. 32 lAkha vimAnanA adhipatI ghaNu ja suMdara ane AkAza jevA mulAyama vastro te pahere che. mALA Adi ane muguTa anukrame temanA gaLA ane mAthA upara rahe che. (dhAraNa kare che.) temanA lamaNuM dhAraNa karela zreSTha senAnA citravicitra kuDalathI ghasAtA rahe che temanA parivAra rUpa samRddhi vizALa che. te mahAna kAntivALA che ane mahA baLavALA che yazathI teo haMmezA dedipyamAna rahe che. emane prabhAva ghaNuM maTe che temanI sukhasaMpatti anupama che. zarIranI kAntithI te prakAzita rahe che, saudharma kapamAM somavataMsaka vimAnamAM sudharmA sabhAmAM zaka siMhAsana upara te virAjamAna rahe che. batrIsa lAkha vimAnanA corAsI lAkha sAmAnika devonA 33 trAyaaiMzaka denA-cAra lokapAlanA parivAra sAthe ATha agramahiSinA traNa pariSadAonA sAta anikona, sAta anikAdhipationA 336000 (traNa lAkha chatrIsahajAra AtmarakSaka devenA temaja bIjA paNa aneka saudharma kaHpavAsI vaimAnika deva ane devionA adhipatipaNuM, agresarapaNu, svAmIpaNuM, piSakapaNuM, AgezvarapaNuM, ne senApati paNa karAvatA aneka nATaka, gIta, vAjiMtra, taMtri, tala, tAla vi. vAjiMtrenA tumula khUba dhvanipUrvaka divya kAmagone bhegavatA pitAne samaya pasAra karI rahyA che. zukra jaLa kevalakappaM jaMbuddhivaM dIvaM viuleNa ohiNA AbhoemANe (2) pAsai samaNa mam #gvIra javuMhI vI" te samaye te zaka pitAnA vizALa avadhijJAna dvArA A saMpUrNa jambudvIpanuM nirIkSaNa karavAmAM pravRtta hatA tethI temaNe evuM joyuM ke jambudvIpa nAmanA dvIpamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna che. "gvaM nA phALe tarUpa taheva sovi " trIjA zatakanA pahelA uddezAmAM rAjapakSIya sUtranA kathana anusAra jevuM kathana IzAna IndranA viSamAM AvyuM che teja rItanuM kathana zakanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM parantu ahiMyAM " jamone je dAve" te zaka abhigika devene bolAvatA nathI tathA "jAttALiyAphira darI" zakanA padAtyanIkAdhipatI harI hArigamethI che ane IzAnanA laghu parAkrama che. zakanI ghaMTA sUSa nAmanI che ane tene vagADavA mATe hariegamethI niyukata thayA che. IzAnanI naMdighoSA nAmanI ghaMTA che ne tene vagADavA mATe laghuparAkramanI nimaNuMka thaI che. "vAlo vinAnA" zakanA vimAnanuM nirmANa karanAra pAlaka deva che IzAnanA vimAnanuM nirmANa karanAra puSpaka deva che "pA jima " zakanuM vimAna pAlaka nAmanuM che ane IzAnanuM vimAna puSpaka nAmanuM che. "kavi nimimI" zakane nikaLavAne mArga uttaradizA che ane IzAnane nikaLavAne mAga dakSiNa dizA che. sAhigrithamije rAjadag" zakane ratikara nAmane parvata agnikhUNAmAM che ane IzAnane nadIzvaradvIpamAM uttarapUrvamAM (IzAna khUNAmAM) che. e parvata upara te utare che e rIte te baMnemAM judApaNuM che. "sevaM saM" A varNana sivAya bAkInuM tamAma zrI bhagavatI sUtra : 12 17 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana IzAna ane zakanuM sarakhuM ja che tema samajI levuM. "nA nAma kAverA " ane A varNana he bhagavan ! huM devendra zaka Apane namaskAra karuM chuM. tyAM sudhI grahaNa karavAnuM che tema samajI levuM "janmar jAva pariNA sAcA" pariSada AvI zramaNa bhagavAna mahAvIra dharmakathA kahI parISada dharmakathA sAMbhaLIne harSa pulakita thaI pAchI gaI. "taNAM re raje reviMre varAyA" te pachI devendra devarAja zake "tamArA mAvaLo mahAvIra" zramaNa bhagavAna mahAvIra pAse "gharSa toDyA" dharmane upadeza sAMbhaLIne "niyama" ne tene hadayamAM dhAraNa karIne "hA" haSya tuSTa cittavALA thaIne "samajuM mana magvIra'' zramaNa bhagavAna mahAvIranI "vaM namaMtA" vaMdanA karI namaskAra karyA-"vaMditta vijA" vandanA namaskAra karIne teNe temane A pramANe pUchyuM "vavAM aMte! vade vaitte " he bhagavan ! avagraha keTaleM prakAranA kahyA che? sAdhu janone grahaNa karavA egya je vasatI tRNukASTa vigere rUpa vastuo che. te varatuone grahaNa karavAnI AjJA pradAna karavI tenuM nAma avagraha che. A avagraha "sA paMcavare paum" he zaka pAMca prakAranA kahyA che. "taM 1" je A rIte che. "jiMn" devedrAvagraha zaka athavA IzAnane avagraha dakSiNa lokArdhamAM athavA uttara lekArdhamAM che eTale te devendrAvagraha che. cakravarti-bharata Adine je avagraha che te bharata kSetranA cha khaMDamAM thAya che. tenuM nAma rAjAvagraha che. "jANaT6 3 " mAMDalika rAjAnuM nAma gAthApati che tene avagraha potapatAnA maMDaLamAM thAya che kemake te tyAMne adhipati hoya che. agAra nAma gharanuM che te gharavALe je hoya te sAgAra kahevAya che. te sAgAra ja sAgArIka-zaiyAtara che. evA sAgarIkane je avagraha che te sAgarikAvagraha che. sAvi " jemane dharma eka sarakhe hoya che tenuM nAma sAdhamika che. samAna-eka prakAranA dharmathI je rahe che. zAstramaryAdA anusAra dharmAnuSThAna kare che te sAdharmika che. temAM grahasthanI apekSAe grahastha, ane sAdhunI apekSAe sAdhu sAdharmika che. temanuM pAMcakesa pramANa parimita kSetra che te varSAkALathI bhinnakALamAM (bIjA samayamAM) eka mAsanuM ane varSAkALamAM cAra mahinAnuM e rIte A pAMcameSa parimita kSetra ja sAdhamikA avagraha ne. e pAMca abhigraha saMbhALIne Indra bhagavAnane kahyuM che bhagavan! "ne rU lakattattApa mar nAthA vidati" je A zramaNa nigraMtha vihAra kare che. "g gam 3rchuM anujJAAmi" temane huM avagraha saMbaMdhI AjJA ApuM chuM evuM kahIne temaNe "samavi khAvuM mAvInaM vairA zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaMNa" zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA. "vaMcittA namaMtijJA tame rijhartha jJAnavimA TuhUra" vaMdanA namaskAra karIne te pitAnA eja yA vimAna para caDigayA. "duphittA kAmeva hisaM vAvamUha, sAmeva vi pariNa" yAna vimAna para caDine teo je dizA taraphathI AvyA hatA teja dizA tarapha pAchA cAlyA gayA. "matti saMva roya hamAM majAvaM mahAvIra va nasaTTa" te pachI he bhagavan! e pramANe kahIne bhagavAna gautame zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA. vaMhitA! navaMsattA pUrva vagAyi" vaMdanA namaskAra karIne pachI temaNe bhagavanane A pramANe pUchyuM " ne mane ! sa vi varAyA tumeja 1 ja " he bhagavana! devendra devarAja zake tamane je evuM kahyuM. saravemAM paNa te artha zuM sAce che? arthAt devarAja devendra Apane avagrahanA viSayamAM meM je kathana karyuM che te zuM sAcuM che ? e pramANe pUchayuM tenA uttaramAM bhagavAna kahe che ke "huMttA suraje" hA, gautama sAcu kahyuM che. sUrA zaka pratipAdita artha bhale sAce hoya te paNa te zaka zuM svarUpathI satyavAdI che ke mithyAvAdI che A rItanI zaMkA teo prabhu pAse pragaTa kare che. " jo mane ! vize varAyA samAvA micchAvA" ItyAdi- TIkA-he bhagavana ! devendra devarAja zaka "saMmArA miDhAvA" zuM samyavAdI che. ke mithyAvAdI che? je vastu je rUpamAM rahelI hoya te vastunuM eja rUpe kathana karavuM te sAmyavAdI che. ane pravacanathI virUddha asatya balavAnA svabhAvavALuM hoya te mithyAvAdI, che. pUchavAne bhAva e che ke samyaga bolanAra che, ke mithyA belavAvALo che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! samAvA no mirajhAvA" he gautama! devendra devarAja zaka samyam (sAcu bele) vAdI che mithyAvAdI nathI, have gautamasvAmI prabhune evuM pUche che ke cAra prakAranI bhASAmAM zaka kaI jAtanI bhASA bole che. "sava nuM maMte ! ravi re vAyA ji saghaM mArUM bhAsaha mosaM bhAsaM bhAsai saccAmosaM bhAsaM bhAsada asaccA mosaM bhAsaM bhAsaha" he bhagavan! devendra devarAja zuM satya bhASA bole che? ke asatya bhASA bole che ke satyAsatya bhASA bole che ? asatya mRSA bhASA bole che? tenA utta zrI bhagavatI sUtra : 12 19 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2mA prabhu . ' goyamA! saccapi bhAsaM bhAsai jAva asaccAmosaM pi mArUM mArU" he gautama ! zaka satya bhASA paNa bole che asatya bhASA paNa bole che. te satyAsatya bhASA paNa le che ane asatyamRSA bhASA paNa bele che, ne sAcI na khATI tevI bhASA samRSA bhASA paNa bole che. "sa nI mate ! devi de devarAyA ki sAvaja sAsaM bhAsai aNavaja bhAsaM bhAsaha" vastutaH satyabhASA paNa bole che. zAstravidhi anusAra na belAya te bhASAne sAvadya bhASA kahe che. gautama svAmI prabhune pUche che ke devendra devarAja zaka zuM sAvadya bhASA bhale che? ke nirava bhASA bole che? prANAtipAtavALI bhASAne sAvadya bhASA kahe che, nidita kamane avadya pApakarma kahe che. te pApakarmavALI je bhASA hoya te sAvadhA bhASA che prANAtipAta Adi rUpa avadya-pApa je bhASAmAM na hoya te nirvAdya bhASA che. arthAt pApa vagaranI bhASA che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "joyA! sAva vi mAlaM mAra, vallaMgha mAhaM mArU che gautama ! devendra devarAja zaka sAvadya bhASA paNa bole che. ane ane niravadya bhASA paNa bole che, have gautama svAmI evuM pUche che ke "re La maM! paa guru sAvalaM pi kAra ana mArUM mAnag" he bhagavan! evuM Ape zA kAraNe kahyuM che ke devendra devarAja zaka sAvadya bhASA paNa bole che ? ane niravadya bhASA paNa bele che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke " "jo mA ! kALuM che vize virAyA TahUmadA niguNittA mArsa mArapha, tAre tArakanna mAre mANa" jyAre revendra devarAja zaka khule meDhe bele che tyAre te sAvadya bhASA bole che. gama samajavuM ahiMyA A pramANe vicAravAnuM che-sUphamakAya zabdano artha zarIrane laghubhAga (nAnebhAga) mukha e pramANe che. "" ne atha uttarAsaMga vigerethI DhAkayA vagara e pramANe che. athavA sUmikAya zabdane artha vastrano kakaDo e pramANe che jene mukhavastrikA (muhapatti) kahevAmAM Ave che. "gaLasqtti" e vAkayamAM vyAkaraNanI dRSTie nirapUrvaka "zU"i dhAtu che. A "zU"i dhAtu laukika che ane tene artha DhAMkavuM e pramANe agara bAMdhavuM e pramANe thAya che kemake dhAtunA aneka arthe thAya che tethI "dArI thatharaNe nigRho jAnta" e pramANe amarakeSanA 336mAM lekamAM kahyuM che. athavA nirupUrvaka uha dhAtu paNa che ane tene artha paNa upara pramANe thAya che. tene pATha pRSadarAdi gaNamAM che pRSodarAdi hovAthI uha dhAtune thaDa Agama thayela che. "nigH rovare dvAre, nire nAnta' e pramANe vizvakeSamAM lakhyuM che. A pada sade rakamukhavastrikA derA sAthenI muhapattine dhAraNa karavAmAM paNa pramANa rUpa che. te viSayamAM bhagavatI sUtrane A mULa pATha ja pramANu rUpa che. A pramANe bhagavAnanA vAkyathI moDhA upara saha zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patti bAMdhavAnuM siddha thAya che. je koI vyakti evuM kahe ke muhapatti bAMdhyA vagara khule meDhe bolavAmAM kaI vAMdho nathI kaI doSa nathI to tenuM tema kahevuM barobara nathI kemake muhapattithI DhAMkyA sivAyanA maDhethI nikaLelA vAyuthI sAMpAtimAdi tathA havAmAM uDavAvALA vAyukAya jInI virAdhanA thAya che tethI tevuM bolavuM sAvadya kahyuM che sAdhune sAvadya bhASA belavI na joIe kemake sAdhujanene evI bhASA bolavAnI bhagavAne nA kahi che. AthI vizeSa A viSayamAM zuM kahevuM mukhane DhAMkayA sivAyanA mukhethI bolAyelI bhASAne prabhue ja sAvadha bhASA kahI che, te ethI vizeSa samajavAnuM zuM bAkI rahe che? mukhane DhAMkyA sivAyanA mukhathI bolAvavALA zakaIndrane paNa sAvadha bhASI kahyo che. mukhapatrikA bAMdhanA cAhiye isa viSaya kA nirUpaNa Aja sUtranI vyAkhyA karatI vakhate zrImad abhaya deva sUrIe paNa cha / "hastAdyAvRtamukhasya hi bhASamANasya jIvasaMrakSaNato'navadyA bhASA mAta, jAtu rAjati" hAtha vigerethI mukhane DhAMkIne bolavAvALAnI bhASA jIva saMrakSaNa karavAvALI hovAthI te anavadya-niravagha kahevAya che DhAMkyA vagaranA moDhAthI bolavAvALA muni vAyukAyikAdi asaMkhyAta jenA virAdhaka hoya che. tethI te muni prAyazcittanA bhAgI bane che nizIza sUtramAM kahevAmAM AvyuM che ke "je miravuM jAzAcaraNa mAhi samAma samAra maMta nA sAkAra" eTalA mATe koI paNa munie muhapatti bAMdhyA sivAya kaMI paNa kArya karavuM na joIe samutthAna sUtranA sAtamAM uddezAmAM kahyuM che hai-" no kappai niggaMthANa vA niggaMthINa vA muhe muhapatti-abaMdhittA eyAI kajjAI karittae, taM jahA-ciTrittaevA, nisIittaevA, suyaTTittaevA, nidAittaevA, payalAittaevA, uccAraMvA pAsavarNavA, khelavA, siMdhArNavA, paridRvittae, dhammakahaM kahittaevA, savvani thAhAraM esittaevA, bhaMDovagaraNAI paDilehittae vA, vatthaMvA zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDihittara, gAmANugAmaM dUijittae vA, sajjhAyaM vA karittae, jhANaMvA jhAittae, kA usagaM vA ThANaM ThAittara // 9 // kappai nigaMthANa vA, muhe muhapattiM baMdhittA eyAI kajAI karittae taMjahA ciTTittaevA jAva kAussaggaMvA ThANaM sArUttA 20| ityAdi aneka zAstrokta pramANethI e siddha thAya che ke sadaraka mukhapatti hameMzA meDhA upara bAMdhI rAkhavI joIe AnI vizeSa vistAravALI vyAkhyA jANavAnI IcchAvALAe dazavaikAlikasUtra upara mArA dvArA karavAmAM Avela AcAramaNi maMjuSA nAmanI TIkAnA pahelA adhyAyanA pahelA sUtramAM vAyukAyane saMyama prakaraNumAM joI levI. zaMkA-muhapattine moDhA upara bAMdhavI joIe te barobara che paranta te dorA sAthe bAMdhavI joIe evuM bhagavAne kyAM kahyuM che? bhagavAne varu, pAtra vigere je kaMI dharNopakaraNa rAkhavAnuM kahyuM che te pramANathI eka dera paNa vadhAre rAkhavo te te kevaLa saMsArane vadhAravA rUpa ja thAya che te pachI A rIte derA sAthenI muDapatti DhALavAthI te munione doSApatti kema na lAge ? uttara pahelAM je kahevAmAM AvyuM che te arthapatti pramANane laIne kahyuM chekahevAno hetu e che ke muhapattithI hameMzA moDhAnuM DhAMkaNa rahevuM joIe e pramANe bhagavAne te kahyuM ja che. have AnA upara vicAra eja karavAno che ke muhapattinuM hamezAM moDhA upara rahevuM te DerAthI bAMdhyA vagara banI zakatuM nathI. A rIte dorAthI muhapatti kAne para bAMdhavAnuM siddha thaI jAya che. ahiMyA je ema kahevAmAM Ave ke sahapatti derAthI na bAMdhatAM bIjA keI snigdha Adi padArthathI moDhA upara daDha kahI levAmAM Ave te evuM kahevuM ThIka nathI kAraNa ke e rIte mahapattinuM meDhA upara kAyama rahevuM banI zakatuM nathI tethI pramAda Adi doSonA nivAraNa mATe derA sAthenI muhapatti me DhA upara avazya bAMdhavI joIe je ke bhagavAne derAthI bAMdhavuM tema kahyuM nathI temaja DerAnuM nAma paNa lIdhuM nathI tema niSedha paNa karyo nathI te paNa pramAda Adi deSanA niravANa mATe herAna grahaNa karavuM te Avazyaka che. kemake mukha upara mukha vazvikA bAMdhavI joIe e pramANe kahevAthI eka padamAM Avela baMdhana zabdathI rAnuM grahaNa karavuM te ApoApa siddha thaI jAya che kAraNa ke de sivAya mukhavakine moDhA upara bAMdhI zakAtI nathI je ema mAnavAmAM Ave ke bhagavAne te meDhA upara mukhavastrikAne bAMdhavAnI ja AjJA ApI che derAthI tene bAMdhavAnuM kahyuM nathI te pachI ema paNa kahI zakAya ke bhagavAne te calapaTTaka paheravAnuM kahyuM che, kamara upara derAthI bAMdhIne tene paheravuM joIe evI vAta kahi nathI, pAtramAM, ghaTamAM rajoharaNAdimAM, derAnuM baMdhana, ane kiMmatI vastrathI rajoharaNanuM viTALavuM tathA mukhavastri zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAne dhAraNa karavA mATe kAnAmAM rAkhavA temaja vastrathI gaLAmAM gADha AMdhavAtu e madhu bhagavAne kahyu nathI temaja keAI zAstramAM lakhyuM nathI paratu anyathAnupapattinA baLathI jema temAM dArA-vigere mAMdhavAnI vAta siddha thaI jAya che, teja rIte tenA baLathI ja mukhavastrakAne paNa dorAthI AMdhavAnI vAta siddha thaI jAya che. mADhA upara dArA sAthe muhapatti khAMdha vAnA kAraNeA nIce mujaba che niravadya bhASAnu khelavuM vacana guptinuM saMrakSaNa na karavu', sa'pAtima jIvAnI rakSA karavI, sacitta raja vigerenuM meDhAmAM praveza thatAM tenuM nivAraNa thavu' sacitta jaLa kazunu' meDhAmAM praveza thatA rokAvu bhASA samitinuM ArAdhana thavu' 17 prakAranA sayamamAM rahela vAyukAya sayamanI rakSA thavI sAdhunA cihnanA paricaya thavA atikrama AvavAvALI rajatu' nivAraNu thavu... vyatikrama kacarA vigerenuM dUra thavu aticAra rUpa kAdavathI zuddha thavuM' anAcAra rUpa khADAmAM paDatAM rokAvu' mithyAtvadoSathI TuTavu avi ratInuM nivAraNa thatu pramAdanuM nivAraNa thavu' kaSAya rUpa agninu' zAMta thavuM azubha upayegamAM pravRtithI dUra rahevu. SaTkAyanA jIvAnI virAdhanAthI acavuM Asravane nirodha thavA savaranI prApti thavI dhama dhyAna sAdhave ane ATha prakAranA karmonuM nivAraNa thavuM A badhA kAraNeA che. jethI meATA upara doraka mukhAgnikA bAMdhavAnuM' siddha thaI jAya che. ve bRhaMkalpa bhASyavRtimAM pariSThApanAnA samaye tevA sAdhue paNa sukhavRzrikAthI meDhAne bAMdhela rAkhIne ja pariSThApana karavAnu kahyu che. te pATha A pramANe che-" ratnopharaLa, tathA muddottiyA, munnabaMdhana, joruTTAti, tanna sthApayanti tatazvaturguru- prAyazcittaM AjJA bhaGgAdayazva doSAvasyAkaraNe bhavanti saca kALagato midhyAtvaM gacchet yataH asau devalokaM gataH prayuktavidhirupakaraNa mI " anena gRhaliGgenAhaM devo jAtaH itimidhyAtvaM gacchet / tataH sa pazcAt kAlagato devaloke utpanno'vadhiM prayuGkte tataH sa evaM manyante shrhmenaina naiina kSetro jJAta: vaeN mananAnantaravijyAnamAM cAti| A rItanA pramANAthI sukhagnikA dvArA sukha khaMdhana sAdhunuM cihna che. A siddha hakItane kANu rAkI zake tema che? A rIte " AmaMmAttar ''. jyAre devendra deva rAja zaka mukhane DhAMkayA sivAya khele che tyAre te sAvadya bhASA khele che. te vAta A pUrvokta kathanathI siddha thaI jAya che. " nAmeLa sa2e kRti divarAyA sukumakArya nimmUttiA mAruM mArAr " tathA jyAre te devendra devarAja zaka meDhAne DhAMkIne bhASA khele che. "tAnuM sa kRti vAcA ana zrI bhagavatI sUtra : 12 23 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA mANa" tyAre te anavadya nirava bhASA bole che. "ze te kAva mANag" he gautama! te kAraNathI meM evuM kahyuM che ke jyAre te zakra uttarAsaMga (uparaNuM)thI moDhAne DhAMkIne bele che. tyAre te niravadha bhASA bele che. ane jayAre mukha DhAMkayA vagara khule e bele che tyAre te sAvadya bhASA bole che, have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke- je na mare! vize levA 'i mAlibriNa masiddhi sariTripa" he bhagavana! devendra devarAja zaka zuM bhavasiddhita che. ? ke abhAvasiddhita che. athavA samyaga daSTi che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "ghauM pharelA paLakumAre kAra no kavari" mokA nagarInA varNananuM pratipAdana karanAra trIjA zatakanA pahelA udezAmAM sanakumAranA viSayamAM jevuM kahyuM che tevuM ja kathana ahiyAM paNa samajI levuM sanakumAranI mAphaka A zaka acarama nathI kintu carama bhavavALA che. sU03 karmaka svarUpakA nirUpaNa pahelAM zakranA saMbaMdhanA je tenA svarUpanuM kathana karyuM che, te tamAma kamanA ja baLathI thAya che e saMbaMdhane laIne sUtrakAra have karmanA svarUpanuM nirUpaNa kare che. "gIvALa pare ! $i tha43 mA si" ItyAdi TIkAI-A sUtra dvArA gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke " gIvALa mare! kri reyara kawA kAMti zAha 1 jannati" he bhagavana ! ane je karmone baMdha thAya che. te jIvanI cetanAthI karela kAno baMdha thAya che ke cetanAthI nahi karela karmone baMdha thAya che ? A praznane Azaya kevaLa eTale ja thAya che ke jene A kAma lAge che te chapAIta heya che? ke ajapAjIta hoya che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jo mA !" he gautama! "jIvALuM revA naMti no ayaranma vaMti" e bAMdhela karma tenI cetanAthI ja meLavela hoya che--arthAt e ja prApta karela hoya che. tenuM kAraNa jANavAnI IcchAthI gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "je dezamAM mare ! parva guNa gAva =ti" he bhagavana ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke karma jIe ja upAjIta-prApta karela hoya che ane upArjIta karela hatA nathI tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jo mA ! jIvALuM gaNAzevciyaa poggalA boMdiciyA poggalA kalevaraciyA poggalA, tahA tahA gaM te zrI bhagavatI sUtra : 12 24 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jomahA nimaMtti nathi avecAtA mmA samANo ? huM gotama ! jIvAe AhAra mATe saMcita karelA je puaA che. te temaja avyakata avayava zarIra rUpathI saMcita karela je pudgaleA che. te tathA vyakata avayava rUpathI upacita karelA je pudgaleA che. te te AhAra Adi rUpathI pariName che. A rIte mAhAra Adi rUpathI grahaNu thayela pudgala jIvAne AhAra Adi rUpathI pariNAmane prApta kare che. tethI te kama pudgala jIvAne jJAnamAM AdaraNIya rUpathI pariNamI jAya che. tethI evu' kahyu` che ke kama' caitanya-AtmA dvArA kRta DhAya che. "rasthi vecatA jammA samaLAilo " kama' acaitanye karelA hAtA nathI tathA azAtAne utpanna karanAra ka rUpathI je pudgala grahaNa thAya che. teja azAtAne utpanna karanAra mULa rUpathI pharI jAya che, eja vAtane prabhu A rIte pragaTa kare che. "aALanu duptejJAsu duniIAitu kharAba sthAnAmAM-4'DA, garama, daza (DAMsa) macchara vigerethI yukata kAcAtsaga Asana vagere sthAnAmAM kharAma zaya emAM duHkhajanaka uMcInIcI bhUmi vALI vasatimAM dUra niSadyAeAmAM duHkhanA kAraNa rUpa svAdhyAya bhUmiemAM ' ,, 66 sadA sadALa ne pohA oiLamaMtti ' te, te prakArathI-aneka prakAranI AzAtAjanaka rUpathI te pudgala pheraphArane prApta karatA rahe che jethI jIvAne ja azAtAnA sa`bhava hAvAthI jIve dvArA ja azAtAnA kAraNa rUpa krama kara vAmAM Ave che. evA nizcaya thaI jAya che. jo te kama jIve karelA na hoya tA 'akRtAbhyAgama ' * doSa lAgI jAya che. ane jyAre kama jIve karela mAnavAmAM Ave che. tyAre te vAta siddha thaI jAya che. ke kama jIvakRta ja hAya che acetana mRta hAtA nathI eja vAta " samAhyo! sthita zveya kaDAkammA " e sUtra dvArA pragaTa karavAmAM AvI che. je kAraNathI azAtA utpanna karanAra karmo pudgalAnA grahaNathI jIvane duHsthAna vigerenI prApti thAya che. ane tenAthI jIvane ja duHkha thAya che. eTalA mATe krama jIve ja upAta kahela che. A che vAvo" tenA bhAva e che ke, jIva je karmone upAta kare che-khAMdhe che. pAtAnA zubha azubha pariNA mAnI karma vaga NAethI kama rUpathI pariNumAvI te tenA baMdha kare che. tyAre te kamanA udayamAM judA juDhA prakAranI paristhitivALA mane che. javara (tApa) vigere rAgeAvALA paNa te thAya che. arthAt jIve karelA te krama pudgala javara vigere rUpathI pariNamI ne AtmAne du:khita kare che. ane evI paristhiti tenI sAme lAvI de che ke jenA kAraNe e payAntarita thaine khIjA paryAyavALA paNa thaI jAya che. "vaLe che vahANa ddo' bhaya vigere aneka prakAranA sa5 rUpamAM pariNata thayela te kA~pudgala arthAt peAtAnA uda zrI bhagavatI sUtra : 12 25 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yamAM jIvamAM aneka prakAranA saMkalpa vibhAvane nimitta thaIne kama pula pitAne karavAvALA jIvane ja duHkha pahoMcADe che. jIva bhayabhIta thaIne pite bahaNa karela paryAyane paNa choDI de che. "maLAMte vA ro" akAla mRtyunuM kAraNa paNa charane teja pote karelA karmonA prabhAvathI maLe che. maraNa rUpa pitAne anta jenAthI thAya che. te te maraNata eTale ke mudra tema-talavAra vigerene prahAra che. tenAthI vyavahAramAM javane vinAza thata jovAmAM Ave che. A kathananuM tAtparya e che ke soghAta vigere AnaMga saMkalpane maraNuMntamAM "tA tAte jotA pariNati" vadhAdinA kAraNa rUpathI jIva dvArA karela te karma pudgala ja pariName che. ke jenAthI te kama karanAra jIvane AtaMka-saghAta vigerethI vadha nAza thaI jAya che. A vadharUpa phaLa chamAM ja jovAmAM Ave che jethI prANAtipAta rUpa pula jIvaBta che. tethI AtmakRta hovAthI te kaI paNa prakAre acetanakRta nathI e nizcaya thAya che. e ja vAtane "nadhi jevA vALA" A satra dvArA samajAvavAmAM AvyuM che. "he teja kAra smA vanati" tethI he gautama! meM pUrvokata rUpathI kahyuM che ke karma chavakRta che. ajIvakRta nathI kemake AnaMga (savaghAtI rega) vigerethI jIvanuM ja maraNa thAya che. anya ajIvAdikanuM nahi jethI te je kahyuM te temaja che. ahiMyA yAvat padathI "sari jevA kyA zati no vara " A padane saMgraha thaye che. "g rayALa vi" eja rItanuM kathana nArakIya jIe karela karmanA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. "nAva mALiyA " eja rItanuM kathana yAvata. vANumaMtarathI laIne vaimAnika sudhI jIvonA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. "revaM mane ! sevaM mate jhAra vina" he bhagavan! karma AtmAe karelA che. e viSayamAM A5 devenupriye je kathana karyuM che. te temaja che te bhagavana! te temaja che. arthAt sAcuM che. e pramANe kahIne gautama svAmIe bhagavAnane vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne pachI teo saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA pitAnA sthAne virAjamAna thaI gayA. sUtrakA jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA soLamA zatakane bIjo uddeza samApta .16-rA. zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma prakRti kA nirUpaNa trIjA udezAne prAraMbha- bIjA uddezAmAM karma citaLe (AtmA) karelA hoya che evuM samajAvavAmAM AvyuM che. jethI karmane adhikAra hevAthI A trIjA uddezAmAM paNa A kamanA viSayamAM vicAra karavAmAM Avaze jethI eka kArya karavA rUpa saMgatI (ucitayaNanA) saMbaMdhamAM A trIjA uddezAno prAraMbha karavAmAM Ave che tenuM paheluM sUtra A pramANe che. "nA iva pa vacArI" ityAdi- TIkAtha-rAjagRha nagaramAM bhagavAna gautama svAmIe prabhune A pramANe pUchayuM ahiyA yAvata zabdathI e saMbaMdha samajI levuM ke bhagavAna rAjagRha nagaramAM padhAryA pariSada teonA darzana ane vaMdanA mATe nagara bahAra prabhu pAse AvI prabhue dharmopadeza karyo. dharmopadeza sAMbhaLIne pariSada te pachI pAchI pitApitAnA sthAne gaI tyAre gautamasvAmIe AgalA prakaraNamAM kahela kamanuM AtmarUpapaNuM jANIne pharI karmanA viSayamAM ja tene A pramANe pUchayuM. " are ! maraco pavor?" he bhagavana! karma prakRtio keTalI kahI che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jo mA ! aTu kammapayaDIo paNNatAo ta jahA-NANAvaraNijjaM jAva aMtarAiyaM" jJAnAvaraNuIya, yAvata-darzanAvaraNIya ahi yAvat zabdathI vedanIya, mahanIya, AyuSya, nAma, gotra ane aMtarAya ema chae prakRtionuM grahaNa thayeluM che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "vA maMre ! ja paramIzo guttAzo" he bhadrata ! ivene keTalI karma pravRtio kahelI che? uttaramAM prabhu kahe che ke "joyA! ja maracalIo guttAno" he gautama! ane ATha karmaprakRtie kahI che. je A pramANe che. "zALANika nA raNacaM" jJAnAvaraNIya yAvat aMtarAya "purva reraNA sAva - cA eja rIte nAraka javathI laIne vaimAnika sudhInA jIne jJAnAvaraNIyathI laIne aMtarAya sudhInI ATha karma prakRtie heAya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke- jIve La ma ! nAjAvALI naM 4 mALe ? janma jIyo " he bhagavan ! jJAnAvaraNIya karmanuM vedana karate jIva keTalI zrI bhagavatI sUtra : 12 2IS Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karma prakRtienuM vedana kare che. tenA uttaramAM prabhu kahe che. "g nA pannajANa verAvelo , zova vizenI mALiyaaojevI rIte prajJApanA sUtramAM 27 vedaveda uddezo kahevAmAM Avyo che. te tamAma ahiyA samajI le. "vecaveza karelo rieka kama prakRtinA vedanamAM bIjI karmaprakRtionuM vedana je uddezAmAM kahevAmAM AvyuM che. te "vedaveda" uddeza che. vedaveda uddezaka arthanI apekSAe A rIte che-he gautama! eka karmaprakRtinA vedana samaye jIva ATha karmaprakRtionuM vedana kare che mehanA kSayamAM agara upazamamAM (tuSNunA nAzamAM) sAta kamaprakRtionuM vedana kare che. bAkInA ghAtiyA karmo kSaya thAya tyAre cAra ja karmaprakRtionuM vedanA thAya che. te rIte jIva sAmAnyanA viSayamAM eka karmaprakRtinA vedana samaye bIjI ATha karma pravRtionuM ke sAta karma pravRtionuM ke cha kama pravRtionuM vedanA thAya che. e ja rIte nArakathI laIne vaimAnika deva sudhInA jIvane eka karmapratinA veThana samaye bIjI paNa kamaprakRtionuM vedanA thAya che tema samajI levuM. "je vaMdhovi " vedabaMdha paNa e pramANe che. jema ke eka karma prakRtinuM vedanA thAya tyAre bIjI keTalI kama prakRtiono baMdha thAya che? evI rIte jemAM nirUpita karavAmAM Ave che tene vedabaMdha kahevAmAM Ave che. te vedabaMdha paNa tevI ja rIte prajJApanAmAM kahyA pramANe che. A vedabaMdha prajJApanA sUtranA 26mAM padamAM kahyo che. tenuM prakaraNya A pramANe che. 44 jU mare! +HinSIo vowttAo" he bhagavan! karma prakRtie keTalI kahI che. "rocamA ! bap wvaNIno pauttA" he gautama! karmaprakRti ATha kahI che. "teM kaIM jAvAginna gharA" jJAnAvaraNIyathI laIne aMtarAya sudhInI ATha karma prakRtie kahI che. "ghauM nevALuM jJAna mAniyA" teja rItanuM kathana nArakIya jIva saMbaMdhI kama prakRtinA saMbaMdhamAM yAvat vaimAnika jIvanI karmaprakRtionA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. jIve jo maMte ! nANAvALast verUmALe rU 4HTTIbo vaMdhaz" he bhagavana! jJAnAvaraNIya karmanuM vedana karate jIva keTalI karmaprakRtiene baMdha kare che? "goyamA! sattavihabaMdhae vA aTravihabaMdhae vA chavvihabaMdhae vA egavihabaMdhae. nA-cAhe gautama ! te jIva sAta kama prakRtiene athavA ATha karma prakRtiene agara cha kama prakRtione ke eka karmaprakRtine baMdha kare che. ItyAdi eka karmaprakRtinA vedana samaye ATha karmaprakRtiene baMdha thAya che. e praSiddha ja che, Ayu baMdhanA kALathI bIje eka karmaprakRtinA vedana samayamAM sAta ja karmaprakRtione baMdha thAya che. sUma sAMparAya nAmanA dazamAM gurusthAnamAM AyuSya ane mehanIya karma sivAyanI cha karmaprakRti zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "" AnA madha thAya che. upazAMta mAhArdika nAmanA gurusthAnamAM 11mAM-12mAM ane 13mAM gurusthAnamAM eka ja vedanIya kramanA madha thAya che, aMdha peyoni saMdeza " aMdha veda paNa e pramANe ja che. eka ka`prakRtinA badha samaye khIjI keTalI kama prakRtinuM vena thAya che A nuM pratipAdana karanAra A khaMdha veda nAmanu 24muM pada che. temAM A pramANe samajavAnu` che phaLa maMte ! ''krutyAddi-pahelAM kahyA pramANe ahIyA samajavuM pahelAnA prakaraNanI apekSAe ahiMyA A rItanI vizeSatA che. 8 nave naM aMte ! nALAbrnnijjN kammaM baMdhemANe kai kammapagaDIo veeha goyamA ! niyamA aTTha kamma paDIo ce, hAri-jJAnAvaraNIya kamanA khapa karatA jIva keTalI kama prakRtinu vedana kare che? he gautama ! te niyamathI ATha krama prakRtinu vedana kare che. "vadha dhoSitaheva'eka kama prakRtionA adha thAya tyAre khIjI keTalI kama prakRtieAnA baMdha thAya che. evuM jyAM pratipAdana karavAmAM Avyu che, tene madha madha kahe che prajJApanAnA cevisamAM padamAM A kahevAmAM Avyu che. te ahiMyA A rIte samajavAnu che, "dak huM aMdhe ? rAtri-saghaLuM kathana pahelA anusAra che vizeSatA A pramANe che. "nIne naM bhaMte! NANAvaraNijjaM kammaM baMdhemANe kai kammapayaDIo baMdhai goyamA ! stvidha vAyuni dha vAimbiMbaMdhavA tyA A kathananuM tAtpa A pramANe che. he bhagavan! jJAnAvaraNIya karmInI prakRtinA adha karatA jIva mIjI keTalI karma prakRtine adha kare che ? tenA uttara ApatA prabhu gautamane kahe che ke ke gautama ! jJAnAvaraNIya krama'prakRtie.nA badha karatA jIva sAta ka`prakRtinA agara ATha krama prakRtinA ke cha kra prakRtionA adha kare che. jyAre te Ayu karmAMnA adha nathI karatA tyAre sAta kama prakRtinA baMdha kare che. ane AyuSyanA baMdha kare che tyAre mATe kema prakRtine baMdha kare che ane jyAre Ayu ane mAhanIya kama nA baMdha nathI karatA tyAre te cha kama prakRtienA khadha kare che A pramANe A saghaLuM ka prakRti enA khaMdha Adinu` kathana prajJApanA sUtramAM kahyA anusAra cAvata vaimAnikA sudhI samajI tevuM. pasU.1) . kriyA vizeSa kA nirUpaNa AnI pahelAMnA sUtramAM makriyAnuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM temAM kriyA vizeSanuM nirUpaNa karavA mATe sUtrakAra nicenA sUtranuM kathana kare che, ' " tad nuM samaLe maLavuM. mahAvIre " ityAdi-- zrI bhagavatI sUtra : 12 29 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r mahAvIra janapa 66 TIkA tae na samaLe mAtra mahAvIre" tyAra pachI zramaNa bhagavAna vakhata bAyA cArUM 'phAI eka guNasilAo ceiyAo guNazikSaka nAmanA udyAnamAMthI " uiniyalamak '' vihAra karyA 'khriniklamittA" vihAra karIne phriyA LavihAra vidyAr' bahAranA (deze!)mAM vihAra karavA lAgyA. " tenuM vADheLaseLa samaLuM" te kALa ane te samaye kannucarone nAma nayare holyA " ulUka tIranAmanuM nagara hatuM. 88 vaLo " tenu varNana caMpAnagarInI mAphka samajI levuM 'tanna La' udbhajIya sIghra nacatta " te ulUka tIra nAmanA nagaranI " bahiyA uttarapuratthime disIbhAe " mahAra uttara pUrva dizAmAM arthAt izAna khUNAmAM " ettha NaM egajambUe nAmaM ceie hotthA ekaja bhUka nAmanuM caitya (udyAna) hatuM. "vaLakho " tenuM varNana pUrNabhadra caitya (udyAna)nA varNananI mAphaka samajI levu', 'saghaLuM samane manava mahAvIre " te pachI zramaNa bhagavAna mahA vIra annA vacArUM" kAI eka samaye " puvvANu varamALe " pUrvAnu ,, "" ', 41 pUrvIthI vihAra karatA jAva yAt napUNa samosaDhe '' arthAta tIrthaMkaranI paraparAthI eka jabU nAmanA udhAnamAM padhAryA '* jJAna vijJA paDiyA " prabhunu' Agamana sAMbhaLIne pariSada prabhunA darzIna ane vaMdanA karavA AvI prabhue teone dhamadezanA ApI dhadezanA sAMbhaLIne pariSada pAtapeAtAnA sthAne pAchI gaI, te pachI vaiyAvacca (sevA) karatA gautama svAmIe " aMte tti maLavocame " he bhagavan! A pramANe prabhune sodhana karIne bhagavAna gautama svAmI "samanuM mAtra' mAre vaM namamrar" zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA " afttA samanAittA hava vacArI ' vaMdanA namaskAra karIne teoe prabhune A pramANe pUchyu* 'baLavAna na maMtre ! mavicaqLo '''he bhagavan ! je bhAvitaAtmA aNugAra " aDheLa ni vidyuttamaM " nira'tara chaTTha chaThThanI tapasyAthI 66 jAva AyAve mANasa" yAvat AtApanA kare che. "taNULa" te tapa karatA evA aNugArane "dusthimeLa pUrva bhAgamAM pUrvADyumAM 'OM visaM" ardho divasa sudhI "no var E yA, pAca vA, thAtuM vA, vA, bATAvettavA vadhArettA " hAtheAne sa'kAcavA agara phelAvavA pageAne sa'kAcavA ke phelAvavA, bahuAne saMcavA ke phevAvavA, jaghAene sa'kAcavI ke phelAvavI te kArmAMtsaga vyavasthita hAvAnA kAraNe kalpatu nathI "sthimeLa che annajju visaMkrUr '' aparAhaNumAM (madhyAhana pachI trIjA ceAthA paheAramAM) adha divasa sudhI ka2e che. " E vA, pAcaM vA, vAduM vA, huM vA, sadRAvettaC vA, sArettaLa vA" hAtha, paga, khADu, ane rUnuM phelAvavu ke sa'kaiAcavuM' te kemake te samaye tenAmAM kAryAtsagane abhAva hAya kAraNa ke evA kAceAtsaga rUpa abhigraha, "" 66 NaM aMkhiyAo labaMti tassa ,, zrI bhagavatI sUtra : 12 d. 99 '' 30 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALA te sAdhunA nAkamAM rahela arza (masA) laTake che. arthAt bahAra nIkaLe che. "taMra ve karavuM" kAryotsargamAM rahelA ane arza (masA) jene bahAra nIkaLelA che. evA te anagArane je vidya jue ane te vaidya e mazAne kApavA mATe "hiM paDe? te anagArane jamIna upara suvaDAvI de kAraNa ke jayAM sudhI tene jamIna para suvaDAvavAmAM na Ave tyAM sudhI tenA nAkamAM rahela mazA kApI zakAya nahi. "hiM pattA caMtivALo chinnA" suvaDAvIne te vaidya anagAranA te mazAne kApe "re i taM mate ! te he bhadanta! ne jhiMra tae riyA jJarU" je vadhe te mazA kApyA te vaidhane kApavAnA vyApAra rUpa kriyA lAge che? vyApAra rUpa kriyA je dharma buddhithI karavAmAM Ave te te zubha che. ane lebha buddhithI karavAmAM Ave te te azubha che. "haa rU no tahaNa ziriyA kAda nAnathane ghamaMtaigui" je anagArane te mazA rU5 nAkane roga kApavAmAM Avyo che. te anagArane yiA lAgatI nathI kemake teNe kaMI vyApAra rUpa pravRtti karI nathI tene eka dharmAntarAya bhUta kriyA lAge che. kemake mazA kApavAnA samaye te anagAranuM zabha kathAnate viccheda thaI jAya che, tethI he bhagavana ! evuM kathana zuM satya che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "daMtA joyA" hA, gautama! "o GirA jAva tAruui" je vaidhe te bhAvita AtmA anagArane ke je kAryotsargamAM rahelA che. temanA nAkamAM rahela mazA rUpI roga dharma buddhithI kA hoya te vaidyane azubha kriyA lAgatI nathI kemake te kriyA lebhavALI buddhithI kApavAvALa vaidyane lAge che. tathA je anagAranA nAkamAne mazA rUpi roga kApavAmAM AvyA che. te anagArane paNa dhamatarAya te thAya che. kAraNa ke te samaye temanA zubha sthAnane vicacheda thAya che athavA te artha chedananuM amedana Ave che, tethI paNa dhamatarAya thAya che. A rIte te dharmAntarAya sivAyanI koI paNa kiyA te anagArane lAgatI nathI. "revaM mare ! revaM mahe! ri" A rIte prabhune uttara sAMbhaLIne gautama svAmIe kahyuM ke he bhagavana ! A5 devAnupriye A rItanuM je kathana karyuM che. te sarvathA satya che. he bhagavan! A devAnupriye A bAbatamAM je kahyuM che te barAbara che satya ja che e pramANe kahI te gautama svAmI tapa ane saMyamathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA pitA potAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA. sU02 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatI sUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA seLamA zatakane trIjo udezakasamApta 16-3nA zrI bhagavatI sUtra : 12 31 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakSapaNa kA nirUpaNa ceAthA uddezAnA prAraMbha trIjA uddezAmAM anagAra saMbadhInI vakatavyatA kahevAmAM AvI che. ane A ceAthA uddezAmAM paNa temanA sabaMdhamAM ja kathana karavAmAM Avaze e saMbadhathI A ceAthA uddezAnA prAraMbha karavAmAM Ave che tenu pahelu' sUtra A pramANe che. 'rAzidde nAva vavacArI " vidi TIkA razidde lAva have cAkhI ' rAjagRha nagaramAM bhagavAna gautame prabhune cAt A pramANe pUchyuM' ahiMyA yAvat zabdathI A pramANe sabaMdha grahaNu karavAnA che, rAjagRha nagaramAM prabhu padhAryAM prabhunuM Agamana sAMbhaLIne dharmopadeza sAMbhaLavA mATe pariSada temanI pAse AvI prabhue temane dharmadezanA ApI dhama dezanA sAMbhaLIne pariSada peAtAtAnA sthAne gai te pachI gautama svAmIe prabhune vadanAnamaskAra karIne ucita sthAne besI ghaNAja vinayapUrvaka dhama sAMbhaLavAnI IcchAthI prabhune A pramANe pUchyu - nAvaruM nAM aMte ! he bhagavan ! jeTalA " 5" karmanI " annatihAya ' je anna vagara glAna Aya che. evA nityabheAjI sAdhu arthAt paSita (vAsI) aMtaprAMta annanA ja AhAra karavAvALA samaNe Nigatye " zramaN nigraMtha niirU " nirAka2e che. 66 44 46 66 vatIya janma " eTalA ja kama naphlu ne cA " narakAmAM rahela nArakIya jIvA" vAseLa vA vAdi vA pAsavaLavA vavatti '" eka varSamAM aneka varSomAM athavA seA varSomAM na kare che? arthAta jeTalA karma annagdhAyaka nirmagraMtha theADA samayamAM naSTa kare zrI bhagavatI sUtra : 12 jIvA sAva mAM che. teTalA krama narakAmAM du:khanA anubhava karatA nAraka paNa naSTa karI zake che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke no phaLake pramade ' hai gautama ! Ama kahevu khareAkhara nathI arthAta jeTalA karmInI nirjarA thoDA samayamAM sAdhu kare che. eTalA ja karmonI niraja rA narakamAM rahelA nAraka jIva vadhAremAM vadhAre samayamAM eTale ke se...kaDA varSomAM paNa karI zakatA nathI A pramANenA sabaMdha AgaLa AvatA uttara vAkayAmAM paNa samajI levA, " nAya naM mate ! he bhagavan ! jeTalA " ma~ ' kamanI 'nnatthamattIr " caturtha bhakta arthAt eka upavAsI " samaLe nipaMthe '' zramaNa niSratha "nire ' nirjarA kare che-" vakSyamAMM navu naiA vAghavaLavA, vAsasahiMvA, vAghabrahmeLA lati " eTalA ja karmonI nirA narakAmAM rahela nAraka jIva se va mAM ke sekaDA vamAM magara eka hajAra varSamAM karI zake che? ,, 32 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta eka upavAsa karavAvALA zramaNa nigraMtha cheDA samayamAM jeTalA kane vinAza kare che. teTalA kamene vinAza narakamAM rahela nAraka jIva zuM eka hajAra varSa sudhImAM paNa karI zake che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke zuLa ma" he gautama A artha samartha nathI arthAt banemAM karmakSapaNanuM sarakhApaNuM nathI, "govartha i mate ! " he bhadanta ! jeTalA "w karmonI "matti sAthe karaze" be upavAsa karavAvALA zramaNa nigraMtha "niganirjarA kare che. "patharUa >> niraNa taiyA vAsasahasseNa vA, vAsasahassehi vA, vAsasayasahasseNa vA khavayaMti" meramA kamenI nirjarA narakamAM rahela nAraka jIva eka hajAra varSamAM ke hajAro varSamAM ke lAkha varSamAM karI zake che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke " nA sama" he gautama! A artha barobara nathI athata be upavAsa karavAvALA zramaNa nigraMtha jeTalA karmonI nirbhara kare che teTalA karmonI nirjarA narakamAM rahela nAraka jIva eka lAkha varSamAM paNa karI zakatA nathI pharI gautama svAmI pUche che ke "nArA mate ! " he bhagavan ! jeTalA karmonI "mamattiva maLe niSathe nijha" traNa upavAsa karavAvALA zramaNa nigraMtha nirjarA kare che. "ghavaphAM maM nirUtu terA rAparajANe La vA, vAsaNA vA vAtothI vA vavacaMti" eTalA karmonI nirjarA narakamAM rahela nAraka jIva zuM eka lAkha varSamAM ke aneka lAkha varSomAM ke karoDa varSomAM karI zake che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jo jULa rama" he gautama A artha samartha nathI arthAta traNa upavAsa karanAra zramaNa ni tha jeTalA karmone nAza thoDA samayamAM paNa kare che teTalA karmo ne narakamAM rahela nAraka jIva eka koDa varSamAM paNa nAza karI zakatA nathI pharIne gautama svAmI pUche che ke "kAvayaM mate ! he bhagavana! jeTalA samayamAM janma" karmone "mamatti" cAra upavAsa karavAvALA "samane nice " zramaNa nigraMtha "nira " nirjarA kare che. arthAt khapAve che. "ga kammaM naraesu neraiyA vAsakoDIe vAsakoDIhiM ghA, vAsa koDAkoDIe vA khava. caMti" eTalA karmone narakamAM rahela nAraka jIva zuM eka karoDa varSamAM ke karoDa varSamAM ke kaTAkeTi varSomAM nAza karavAne samartha thAya che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jo rULa sama" he gautama! A artha barobara nathI arthAt jeTalA karmonI nirA cAra upavAsa karanAra zramaNa nigraMtha thoDA samayamAM kare che. eTalA karmonI nirjarA narakamAM rahela nAraka jIva vadhAremAM vadhAre eka kaTAkeTi kALamAM paNa karI zakatA nathIA rIte karmonA kSaya karavAmAM koI paNa rIte bannenI barobarI thaI zakatI nathI. zrI bhagavatI sUtra : 12 33 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke " se LatuLamaMte ! vaM yucara bAvacAM ana'IsTAcarsamaLe nimpaMthe niSnare ' he bhagavan ! temAM zuM kAraNa che ke antaglAyaka zramaNa nigraMtha jeTalAM karmAMnI nijaeNrA gheADA samayamAM kare che. " trayaM meM narabhu ne vAseLa vA vArSiM vA vAghamuLa vA no vayaMti" eTalA karmonI nirA narakeAmAM rahela nAraka jIva eka varSamAM aneka varSomAM tathA eka seA varSamAM paNa karI zakatA nathI ? 6: jAvaiyaM cautthabhattie evaM taMceva, bhaNiyaM uccAreyavvaM jAva vAsakoDIe vA no vayaMti " eja rIte eka upavAsa karavAvALA zramaNa nigraMtha jeTalA karmInI nirA alpa samayamAM kare che, eTalA karmonI nirjarA pahelA kahyA anu. sAra narakAmAM rahevAvALA nAraka jIva eka ke(TIkATI kaLamAM paNa karI zakatA nathI. ahiyA pUrvokata kathana praznAttara rUpamAM samajI levu' kahevAnu' tApa e che ke ceDu' kaSTa sahana karIne paNa jeTalA karmInI nirjarA gheADA samayamAM zramaNa nigraMtha kare che. dheTalA karmonI nirjarA ghaNuA adhika kALamAM RSikathI adhika kaSTa sahana karavAvALA nAraka jIva kema karI zakatA nathI ? AnA uttara udAharaNa ApIne prabhu kahe che ke "noyamA ! " he gautama ! " a ACT nAmae kei purise jumme, jarAjajjariyane hai, siDhilatayAvalitaraM saMviNaddha tte " jema atyaMta dukhaLa zarIravALA kAi purUSa hAya ane te duHkha*LatA tenAmAM kei javarAdi rAgane kAraNe AvI na hoya paraMtu vRddhAvasthA ne kAraNe ja AvI hoya kemake vRddhatvane kAraNe je kRzatA (duba LatA) Ave che, te zarIranA jarjarIta thavAnA kAraNe Ave che. ane javarAdinA kAraNe je kRzatA Ave che te te dhIre dhIre dUra paNa thaI jAya che. paraMtu vRddhatvane kAraNe AvelI kRzatA kai paNa prakAre dUra thai zakatI nathI eja vAta atAvavAne mATe ahiMyA nA na'phei'e pramANenu vAkaya kahyu che. ane jarAthI jarIta zarIra thavAthI jenu zarIra karacalI AthI vyApta thaI gayuM che. " viraha,siniyaAaDhI'' dAMtAnI pakatI paNa jenI vikharAI gaI che ane je paDayAvagaranA bAkInA dAMta bacyA che. te pazu jemanA halI gayA che. ane je 3|mil 'sUryanA kiraNAthI jenuM zarIra tapI gayuM che. " tAmiC'' tRSNA rUpa Ata dhyAnathI yukata che, Atura-mananuM melApaNuM jemAM AvyuM che, " gkSit " bhUkha jene lAgI che. yukSiNa '' e zabda dezI che. tene bhUkhanA aMmAM vaparAya che. " vidyAviz" tarasathI du:khI khanelA che. "duttraDhe" zArIrIka khaLa jevuM nAza thaI gayuM che. "jiMa * mAnasika khaLa paNa jenu naSTa thai cUkayu' che eve A vizeASaNAvALA purUSa "maTuM joNayavica " eka mATI haiAzAmra " HH 99 , zrI bhagavatI sUtra : 12 dz 34 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMDikAne eTale ke zAma nAmanA vRkSanI atyaMta kaThaNa lAkaDIne ke je sura" sUkI che. kemake lIlI lAkaDIne kApavAmAM e parizrama paDate nathI, ke jene parizrama sUkI lAkaDIne kAparAmAM thAya che. " rijha jaTi. laka jaTAvALe che. "Ti " gAMThavALuM che. " vika " cikAzavALuM che. kemake rUkSa lAkaDuM kApavAmAM saraLatAvALuM che. "kacAradhAM" vAku che. athavA vyAdigdha eTale vizeSa prakAranA dravyanA lepavALuM che. "battivaM" apAtrika eTale ke AdhAra vagaranuM che. A vizeSaNa eTalA mATe ApavAmAM AvyuM che ke nirAdhAra lAkaDuM kApavAmAM muzkelIvALuM hoya che. tevA lAkaDAne parazuthI-eTale ke dhAra vinAnI kuhADIthI kApe taLe re gfche, kApatAM kApatAM te purUSa " mahuM tAruM (2) sAruM re" vacamAM vacamAM huMkAra jevo zabda paNa karate jAya che. paraMtu pitAnI azaktinA kAraNe te purUSa te lAkaDAnA TukaDA karI zakato nathI eTalA mATe je rIte purUSa kuhADI dvArA prahAra karavA chatAM paNa te pUrvokata vizeSaNavALA lAkaDAnA TukaDeTukaDA karI zakato nathI eja rIte "jozamAM !" he gautama ! "rerAzALe vAvAjhuM. mAruM, dIjaar" nArakIya jIvAnA pApa karma gADhIkRta ane cIkkIkRta hoya che eTale ke ghaNA sakhata hoya che. vigere saghaLuM kathana "hA chaTUag" jevI rIte chaka zatakanA pahelA uddezAmAM kahyuM che. tevI ja rIte ahiM paNa samajI levuM. "ADhI na"nuM tAtparya e che ke je rIte seyane jaDe zaNanA derAthI khUba majabUta rIte jakaDIne bAMdhavAmAM Ave e ja rIte sUkSma karma parasparamAM atyaMta gADhasaMbaMdhavALA hoya che. ethI te cIkaNI mATInA pIMDanI mAphaka dudha hoya che. arthAt jaladI na teDI zakAya tevA hoya che. nAva no madAra navarALA avaMti" tethI yAvat mahAparyavasAnavALA hatA nathI ahiMyA yAvat padathI "sidgIcAruM vizrImUyAruM mavaMti, saMvanAruM tti na Hity Lo mAni jJa" A padena saMgraha thayo che. teno artha A pramANe che. je prakArathI lekhaMDanA tArathI bAMdhela lokhaMDanI sono ja paraspara e rIte maLI jAya che ke jethI temAMthI te alaga thaI zakatI nathI eja rIte karma paNa ApasamAM evI rIte baMdhAI jAya che ke jethI temAMthI kaI paNa prakAre chuTAtuM nathI A prakAranA je nidhatta baMdhavALA karmo hoya che. tene viSTIkRta kahevAmAM Ave che. nikAcita baMdhavALA je karma hoya che. tene khIlIbhUta kahevAmAM Ave che tene kSaya bhogavyA sivAya thaI zakatuM nathI A rIte A gADhIkRta cIkaNIkRta zliSTIkRta, zrI bhagavatI sUtra : 12 35 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khilIkRta e cAra vizeSaNathI karmomAM duvize dhyatA kahi che. (jaladI nAza na thaI zake tema) te nAraka jIva A rIte vedanAne bhegave che A rIte nArakImAM mahA nirjarAne abhAva batAvavAmAM Ave che nArakIya jIvonA karmo atyaMta sakhata gADhIkRta hoya che. tethI narakamAM atyaMta duHkhane anabhava karavA chatAM paNa teo karma nirjarA rU5 phaLane ke karma nijerAnAM phaLa svarUpa mokSane prApta karI zakatA nathI. Aja vAtane bIjA deDhAMthI samajAvatAM sUtrakAra kahe che ke " re kaar nAmag 6 ge" jema koI purUSa "anivaLi' eraNane "bAremALe mA bAda jo mahAvakAsaNA, mayaMti" TIpatAM TIpatAM jora jorathI avAja karavA chatAM tenA TukaDA karI zakatA nathI eja rIte te nAraka jIve yAvata mahAparyavasAnavALA hatA nathI ahiMyA yAvat zabdathI "mA mArA ghoseNaM mahayA (2) paraMparApAeNaM No saMcAei tIse ahigaraNie kaI ahAbAyare poggale parimADittae evAmeva goyamA ! neraiyANaM pAbAI kammaiM gADhIkayAI, cikagI kayAI khiciTThIyAI, khilIbhUyAI bhavaMta saMpagADhapi ya NaM te veyaNaM tenA bo mArA" A pAkane artha paNa pahevA kahyA anu yAra che arthAt nAraka jInA pApakarma gADha, cIkaNA ghaNA majabUta ane khilIbhUta hoya che. khIlA jevA majabUta atyaMta majabUta evI vedanAnuM dAna karavA chatAM paNa te mahAnirjaravALA thatA nathI "paraMparAghANaoi" e zabdane artha niraMtara te eraNa upara ghaNanA ghA karate thake paNa enuM tAtparya evuM che ke jevI rIte koI puruSa eraNa upara jorathI ghaNunA ghA mArato hovA chatAM te eraNane teDI zakato nathI te ja rIte te nAraka jInA kAryo paNa atyaMta kaThaNa hoya che. jethI kamenI nirjarA karI zakatA nathI tethI nAzathI thavA vALA mekSanI prApti rUpe phaLa meLavavAmAM samartha thaI zakatA nathI. "re kahA 7 puri" jema keI eka purUSa hAya" "tane vastra jAva magrchIe ane te yuvAna hoya che te sAthe baLavAna paNa hoya ane buddhizALI paNa hoya ahiM yAvat padathI "gvaM" vigere vizeSAvALe hoya te vizeSaNe A pramANe che. "guvaM juvALa, kAca, ftharA, vaDhaviLapaaypaasaa piTutarorupariNae, talajayala, juyala parighaNibhabAhu, cammelugaduhaNamudviyanamayaniciyagattakAe urassabalasamaNNAgae, laMghaNa, pvnnjinnvaayaamaramathe, che, sAthe, ghaTTa, gche" te yugavAna hAya suSamaduSama vigere kALa jene upadrava vagarano hoya-vizeSa prakAranA baLavALe heya yuvAna hoya ane yuvA avasthAvALe haya, nIrogI hoya, sthirAgrahasta hoya eTale ke zrI bhagavatI sUtra : 12 36 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthane agrabhAga kArya karavAvALe sthira hoya arthAt kaMpa vigere vagarane hoya. "arLavA vAvittaroni " hAtha ane paga jenA majabUta heya bane paDakhA pRSThAntara (pITha, vAse) ane urU jenA bharAvadAra hoya arthAt jenA badhA ja avayave uttama hoya eka sarakhA tADa vRkSanA be choDanI samAna temaja parIgha-bhegaLa samAna laMbAIvALA ane majabUta evA jenA bane hAtha heya jenA khabhA urU, pRSTha vigere avayavavALuM zarIra Ayudha vizeSa draghaNa-magadaLa ane muSTi (muThI) dvArA haMmeza karela kasaratanA abhyAsathI ghaNuM ja puSTa hoya AMtarika usAha, baLa, ane zaurya thI yukta hAya lAMghavAmAM (kUdakAmAM, ) deDavAmAM zIghAmAM ane kasaratamAM je zaktivALo hoya che ke-pragane jANanAra hoya dakSa catura hoya zIghakAma karavAmAM kuzaLa hoya ane pitAne Adhina kAryamAM niSThAvALo hoya kuzaLa hoya ane samajI vicArIne kArya karavAvALe hAya buddhizALI hoya eka vAra jeyela ke sAMbhaLela ne jANanAra hoya arthAt yAdazakitavALo hoya nipurNa heya upAne jANanA hoya kArIgarIne jANanAre hAya lAkaDA kApavAnI kriyAmAM ghaNeja kuzaLa hoya che te purUSa " mam" eka moTuM " lIluM "sAmaii " zAmalI (semala) vRkSanA lAkaDAne ke je kApavAmAM saraLa hoya che. vaLI te lAkaDuM ajaTila jaTA vagaranuM hoya "ai"i gAMTha vagaranuM hoya "ji " cIkAsavALA bIjA dravyanA lepa vagaranuM hoya "vAddhi vyAdigdha na hoya, pAkuM na hoya arthAt saraLa hoya "sAttiI" AdhAravALuM hoya evA "atirika pazupa" atyaMta dhAravALI kuhADIthI "zavA " kApe che te purUSa e lAkaDAne ghaNI ja saraLatAthI kApI de che. eja vAtane vadhAre spaSTa karavA mATe kahe che ke ar re vize to mAruM maEtAruM sAruM" upara kahela vizeSAvALA te atyaMta saraLa lAkaDAnI upara prahAra karato e te yuvAdi vizeSaNevALo purUSa kApatI vakhate huMkAra vigere zabdane uccAra karatuM nathI ane saraLatAthI "mahaMtAjuM mahaMtANuM DhAchuM javA" te lAkaDAnA moTA moTA kaTakA karI de che. "gvAra jovA ! eja rIte he gautama! acikaNAdi guNavALA lAkaDAne kApavAnI mAphaka ja "kamaLA nirathA " zramaNa nirgathanA "vaphA jAcAruM mAruM " yathA bAdara kama "sisTiI cA" maMda vipAkavALA karAIne "diyAruM sAruM" sattA vagaranA karAIne "jimrijAkiyA" sthiti ghAta rasaghAta vigerethI pariNAmita karAyelA vikAsa vaniviOAruM avaMti" jaladI ja nAza karAya che. "gAva tAva64 jAva mahAparAvALA mavaMti" tethI e zramaNa nirgathe cAhe teTalI maMda vedanAne anubhava karatA hoya te paNa mahAnirAvALA hoya che. zramaNa bhagavAna A viSayane vadhAre spaSTa karavA mATe bijuM dRSTAMta ApatAM kahe che ke "suna tajathayuM" jema koI purUSa sukA ghAsanA puLAne "kAcayaMti vijJA" agnimAM nAkhe "parva kA jIllA ta acavaro" jema chakkA zatakanA pahelA uddezAmAM kahevAmAM AvyuM che te pramANe zrI bhagavatI sUtra : 12 37 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re 61 zvAsanA te pULA jaladI maLI jAya che. teja pramANaeN zramaNa ni' thAnA yathA mAdara karmo jaladI nAza pAme che. chaThThA zatakanA pahelA uddezAmAM kahela viSaya A pramANe che. " te mULanoyamA ! te mu tanatha6 gAyatevRddhi pakkhite samANe khippAmeva masamasAvijjai, evAmeva goyamA ! samaNANaM nigaMthANaM jahA bAyarAI kammAI jAva mahApajjavakhANA bhavaMti se jahANAmae kei purise tattaMsi ayakavallaM udgabiMdu jAva detA viddhaH samAgacchai evAmeva goyamA ! samaLAnuM nithALa gAvAyA mArUM vidraMsamAjIr '' A pAThanA atha spaSTa che. A pATha sudhi chaThThA zatakanA pahelA uddezAnuM kathana ahiyA samajI levuM. seLaDheLa noyamA ! vaM yudgha" te kAraNe he gautama ! meM evuM kahyu` che ke jAvaiyaM annagilAyara bhramaNe niggaMthe kammaM nijjarei " jeTalA karmonI nirjaza annaglAyaka nitya bhAjI sAdhu-zramaNa nigratha kare che. 'taMceva jAva vAsta joDIdvAno dvacatti" eTalA karmInI nirjarA narkamAM rahela nAraka jIva kATAkATI varSo sudhImAM paNa karI zakatA nathI ahiMyA yAvat padathI dha kUca' janma nevavu nephyA ' ahithI laIne vAcoTIyyAvAcodIviM *'* ahi sudhInA saghaLA ja praznanAttara rUpa graMtha grahaNa thayela chete samajI levA. " seva aMte ! sevaM aMte ! tti nAva vijja " he bhagavan ! Apa devAtu priye ! A kakSapaNunA viSayamAM zramaNa ane nArakanA bheda yukita sahita hyo che. te saghaLu kacana satya ja che. A pramANe kahine te gautama prabhune vadanA ane namaskAra karIne sayama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM karatAM peAtAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. ||slR015 jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA seALamA zatakanA trIjo uddeza samAsa // 16-3 / / vA zrI bhagavatI sUtra : 12 dalg 38 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devoM ke Agamana Adi zakti kA nirUpaNa pAMcamA uddezAne prAraMbha- cothA udezAmAM karmonI nirjarA karavAnI zakitanuM svarUpa kahevAmAM AvyuM che. have A pAMcamAM uddezAmAM devanA Agamana vagere zakitanA savarUpanuM varNana karavAmAM Avaze ethI A pAMcamAM udezane prAraMbha karavAmAM Ave che. tenuM paheluM sUtra A pramANe che. " of te samaum" ItyAdi TIkAtha-"rimanuM jAje ravina nama" che kALe ane te samaye " vAtore nAma nare hothA" ulUkatIra nAmanuM nagara hatuM. "vAgo" tenuM varNana papAtika sUtramAM varNavelI caMpAnagarI pramANe samajI levuM. "gaMtUpa re" temAM eka ja bUka nAmanuM caitya (udyAna) hatuM. "auro" tenuM varNana paNa pUrNabhadra catya (udyAna)nI mAphaka samajI levuM. "tei dALa gigte kALe ane te samaye "sAmI poTe" tIrthakara mahAvIra svAmI tyAM padhAryA teoe kevaLajJAna ane kevaLadarzana meLavyA hatA. ane cAritrathI teo yukta hatA. banAva pariNA pakagvAsa" bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLIne utsukatIra nagaranI pariSada bhagavAnane vaMdanA karavA mATe ane temanI pAse dharmadezanA sAMbhaLavA mATe temanI pAse AvI. prabhue Avela pariSadane dharmadezanA ApI dharmadezanA sAMbhaLIne pariSadAe prabhune vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanA namarakAra karIne pariSada pitapotAne sthAne pAchI gaI. ItyAdi saghaLuM vRtAMta yAvat zabdathI ahiM grahaNa thayuM che. "te jANe te samagoi" te kALe ane te samaye " je re rAjA rajavALi" vajI jenA hAthamAM che. e devendra devarAja zaka (Indra) temanI pAse AvyA. "gvaM heva gati paNa taheva" jevI rIte A seLamAM zatakanA bIjA uddezAmAM zakanA saMbaMdhamAM "vikrurvaNa" "vimAna" vigerenuM varNana karavAmAM AvyuM chetevI rItanuM saghaLuM varNana ahiM samajI levuM. " na kALavikALe kAma?" devendra devarAja zaka (Indra) divya yAnavimAnamAM caDhIne prabhunI pAse Avye A vimAna atyaMta vilakSaNa hatuM e vAta "divya' e padathI pragaTa thAya che. "jAva neLe maLe maLavuM maNavIre seva karA " A rIte te zaka (Indra) jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra virAjamAna hatA tyAM pahoMce ahiM yAvata parathI vArikattA" e padane saMgraDa thaye che tyAM AvIne "nAra namaMtijJA zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaM vANI" teNe prabhune namaskAra karIne A pramANe pUchayuM ahiMyA yAvata padathI "te maMti vaMvitrA" vaMdanA karI A padane saMgraha thaye che. zake prabhunI pAse AvIne zuM pUchyuM te vAta have pragaTa karavAmAM Ave che. "re i mete ! phiDhiNa nAva mAro " he bhagavan ! je deva parivAra vigere ddhivALe che. temaja ghaNA sukhavALe che ahiMyA yAvat padathI "mag. rura majA mANe" mahAtivALA, mahAbaLavALA ane mahAzayavALA e pano saMgraha thayo che. A vizeSaNavALe te deva "jAphiu nche agricAttA" bahAranA pule grahaNa karyA sivAya AvI zake che? joke saghaLA prANa bahAra pudgale grahaNa karyA sivAya koI paNa kriyA karavAne samartha thaI zakatA nathI, A anubhava siddha vAta che. te paNa deva mahaddhika hovAthI bAhya pudgalene grahaNa karyA sivAya kadAca Agamana rUpa kriyA karI zakatA hAca A saMbhAvanA dhI zake A prazna karyo che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "je phaLa ma" he zaka A artha barAbara nathI arthAt koI paNa deva bAhya pudgalene grahaNa karyA sivAya Agamana vigere kriyA karI zakate nathI have gautama svAmI prabhune e pramANe pUche che ke "re maMte! mAgi is mANo " he bhagavana ! mahARddhivALe yAvat mahAsukhavALe deva "vAda mA che ricAttA vam Atti " bahAranA padralene grahaNa karIne Agamana kriyA karI zake che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "daMtara " hA, zaMka evuM te karI zake che. arthAt bAhya pudgalene grahaNa karIne deva Agamana vigere vyavahAra karavAmAM samartha che. A pahelA praznano uttara che have ATha praznAntara gata bAkInA prazno te bhagavAnane pUche che. " of maM! nahi jAva madAro" he bhagavana ! je mahardhika yAt mahAsukhavALe deva che. "gharSa paNa AmAM mittA" A abhilApa pramANe zu javAne samartha thAya che. arthAta e deva bahAranA pune grahaNa karyA sivAya zuM gamana karI zake che? "g mAhittA vA vArittA rA" eja rIte te deva bAhya pudgalene grahaNa karyA sivAya zuM bolI zake che ke uttara daI zake che? "vivettara , viksittag iaa, jAvaMttat TI, vargttA jA" umeSa nimeSarUpa (ughADavuM baMdha karavuM) vyApAra karI zake che? zarIranA avayanA saMkeca karavAmAM agara tenA phelAvavAmAMnI kriyA karavA samartha thaI zake che? "kAi lA sera vA, nilI jA, phatta janma sthAna zayA svAdhyAyabhUminA upabhega karavAmAM samartha thaI zake che? eja rIte te "phila. nitta" zuM vikrvaNuM karI zake che. "gi mricAttAvA" viSaya bhego gavavAmAM samartha thaI zake che? kahevAnuM tAtparya e che ke pUrvokata vizeSAvALA deva bahAranA pujane grahaNa karyA sivAya agara grahaNa karIne A praznamAM kahelA tamAma kAryo karI zake che? ahiMyA A ATha prazna che. (1) Agamana viSayane pahele prazna che. (2) gamana viSene bIjo prazna che. (3) bhASaNa, vyAkaraNa viSeno trIjo prazna che. (4) uSanimeSa (ughADavu vAsavuM) viSene ceAthe prazna che. (5) sa kocAvavuM ane phelAvavuM e viSene pAMcama prazna che. (6) sthAna vigere viSayane chaThTho prazna che. (7) vidurvaNA viSe sAtame prazna prazna che. (8) paricAraNa (viSayabhega) bhegavavA saMbaMdhI AThame prazna che. A rIte zakanA A ATha prazno che. te prakanenA saMbaMdhamAM prabhu e uttara Ape che ke pUrvokata vizeSAvALe deva bahAranA pudgalene grahaNa karIne A badhI kriyAo karavAmAM samartha thAya che. bahAranA zrI bhagavatI sUtra: 12 40 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pulanA sahakArathI evI kriyAonuM karavuM devene sulabha hoya che. e pramANe bhagavAnane uttara che "kumAruM ja rajisattAmiLavAna chuM pucha" A praznane uslima e mATe kahyA che ke tenuM svarUpa avistRta che. tathA pUchavAne cagya hevAthI prazna rUpa che ane vyAkriyamANa hevAthI (uttara devA gya hovAthI) vyAkaraNa rUpa che. evA A ukSiptarUpa ane yAkaraNa rUpa ATha prakana zake prabhune pUchyuM "kurijhattA" pUchIne "saMmatiyALapaNa vaM" pachI teNe ghaNI utkaMThAthI jaladI prabhune vaMdanA karI "vaMdittA" vaMdana karIne pachI te "tameva DAivimAna dura" je divya vimAnamAM besIne Ave have teja divya vimAna para savAra thaI gaye. "" savAra thaIne besIne "jamera vile pAradamUra" pachI te je dizAthI A hate. "tamaira vihaM "i te dizA tarapha pAchA cAlyA gaye. sU015 zakendrake viSayameM praznottara zaka hameMzA bhagavAnane vaMdanA kare che yAvatu temanI paryuM pAsanA kare che. to pachI te zaka Aje saMkSiptathI ATha praznane pUchI ane utsukatAvALe thaIne cAlyA gaye. te viSenuM kAraNa jANavAnI IcchAthI gautama svAmIe A viSayamAM A pramANe pUchyuM.-"saMtatti" ItyAdi- TakAtha-"maMtti majAvaM nome samAM mAM magvI" bhagavAna gautame he bhagavana! e pramANe prabhune saMbodhana karIne "samAM majAvaM madArI vaijJazramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI temanA guNanI stuti karI maMA" namaskAra karyA "vaMvitA namaMvitA" vaMdanA namaskAra karIne "guM vArI" te pachI bhagavAnane A pramANe pUchayuM "zanA 1 aMte! he bhagavana! jayAre sa vize vAyA" devendra devarAja zaka "tA. di vaMrapha rasa #re" Apa devAnupriyane vaMdanA karatA hatA namaskAra karatA hatA sAkAra karatA hatA. " jAva pakaguvArU" te pachI te Indra yAvatu papAsanA karatA hatA ahiMyA "pAvat ' zabdathI "sarA - che, vahA, maMjaruM rekartha vephartha" "ItyAdi padane saMgraMha thaye che to pachI Aje "soi mahe! jarA ya vire devarAyA" zuM vAta che ke devendra devarAja Indra "revAzujiye baTTa viNasiLagAvanAruM purU" Apa devAnupriyane pUchavA cagya ATha prazno pUchayA che ane "pUrijIttA pUchIne tarataja "saMmaMtighavALagvi vaMta, sAva phA" utALathI Apane zrI bhagavatI sUtra : 12 41 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 A vaMdanA namaskAra karIne yAvat cAlyA gayA ahiM ' yAvat' padathI vaMtrittA narmacittA gAmeva aai pAipsUpa, tAmela siM'e padonA saMgrahu thayA che. gautamanA A praznonA bhAva e che ke devendra devarAja zazna jyAre jyAre Apane vazvanA vigere karavA mATe AvatA hatA tyAre tyAre te zAMta citta thaine Apane prazna pUchatA hatA ane ApanI pAsethI tene yathAvata uttara meLavIne ane tene hRdayamAM dhAraNa karIne svastha cittathI ApanI vaMdanA vigera kriyA ane pa pAsanA vigere kriyA karatA hatA ane te pachI te jatA hatA paraMtu Aje zu` che. ke te zakra bhramita cittanI jema kevaLa prazna pUchIne ja jaladI jaladI cAlyA gayA che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke nocamAra samaLe maLavuM mahAvIre '" he gautama ! " vaMthajI poyamAM ! tenuM kAraNu e che ke tenuM vADheLa tenuM samAM" te kALe ane te samayamAM 'mAyuTM kaLe mAsamAne vimALe" mahAzuSka kalpamAM mahAsamAna nAmanA vimAnamAM phoTavA mahaDhiyA jJAna mAsopavA ' mahARddhivALA yAvatuM mahAsukhavALA e deva vimAnaMdhi jaivattApyA " eka vimAnamAM deva rUpathI utpanna thayA che. ahi'yA yAvat padathI mahajjuie mahAbale mahAjase " paTTAnA sagraha thayA che. ' te jJA-mAiimacchAiiddha savaLaN ca AmAcisanmA vitri travannaNya " temAM eka mAyi mizrAdeSTivALA deva utpanna thayeA che. ane eka amAyI samyakUdRSTivALA deva utpanna thayA che. 'tae NaM se maayimicchAiiddha patravanna teve" te utpanna thayelA mAyImithyAdRSTi deve tuM amAci satinuM navamaLa' veva va thAsI che te amAyI samyagdRSTi utpanna thayelA devane A pramANe kahyuM -" mimALA poLAno paLiyA " pariNatIne prApta karanArA pudgala, pariNata kahevAtA nathI paraMtu te apariNayA ?? apa Nita ja kahevAya che. kemake te pariNAma kriyAnA viSayavALA anelA hAya che. e vAtane A rIte ja athavA A pramANe ja kahevAmAM Ave che. " nimaMtti no majjA no paLiyA " je pudgala vartamAnamAM pariNamana kriyAnALA anelA che. te pudgala 'pariNata'kahevAtA nathI paraMtu 8 aLiyA ' apariNata ja che evu peAtAnuM maMtatrya mithyAdRSTi deve pragaTa karyu che. tenA Azaya e che ke "LimaMtti '' evuM kahevAthI vartamAnakALanA ja Adha thAya che. bhUtakALaneA medha thatA nathI bhUtakALa vartamAna kALanA viAdhI che. kemake vartamAna kALanA "sa (naHza) rUpa che. tenuM nAmaja bhUtakALa ' che. tethI je samaye pariNamanamAM vartamAna kriyA rahelI che te samaye bhUtakriyA temAM kevI rIte AvI zake? kemake bhUtakriyA ane vartamAna kriyAmAM parasparamAM virodhAbhAsa che tethI paLimanti '' e pramANenA kathanathI bhUta mAna kALasa`khaMdhI pariNamananA kheSa thAya che tethI pudgala "vasa ' 66 ' 66 ' zrI bhagavatI sUtra : 12 d 42 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** mAnavAmAM AvatA nathI paraMtu te apariNata ja mAnavAmAM Ave che. A pramANenu' mAyI mithyAdRSTinuM kathana sAMbhaLIne tenA uttaramAM ha tae NaM se amAthisammadiTTiuvannae deve taM mAyimicchAdiTTivavannagaM devaM evaM vayAsI" te amAyika samyagadRSTi upapanna deve te mAyI mithyArdaSTi upapannaka devane A pramANe kahyuM "raLamamALA poAjA riLayA no aLicA' parizumamAn (pheraphAra thatA) pudgala pariNata mAnavAmAM Ave che apariNata mAnavAmAM AvatA nathI je pudgala pariNAma kriyAne prApta karI rahyA che te pati ja che, kemake " nimatItijJeLA riyA no aLiyALimaMtti " evu tyAre ja kahI zakAya che ke jyAre pariNAma kriyA tenAmAM rahelI DAya nahi' te pariNAma kriyAnA asadbhAva-avidyamAnapaNAmAM paNa jo " parana maMtti " evuM kahevAmAM Ave te jevI rIte ahiMyA kahevAmAM Ave che. tevI ja rIte bIje paNa evuM ja kahevAvu' joIe jyAre pariNAmanA sadbhAva thai rahyo che. tyAre " miMti " e rItanA vyavahAramAM tyAM pariNatatvanA avabhAsa avazya hoya che jo piraNAmanA saddabhAvamAM paNa pariNatatvane sadbhAva na hoya te hameMzA pariNatatvane abhAva ja raheze tenA abhiprAya A pramANe che. jayAM mATInA vAsA pakAvavAmAM Ave che evA nibhADAmAM ghaDA vigere mUkavAthI jyAM sudhI te ghaDA vigere temAMthI bahAra kADhavAmAM na Ave tyAM sudhI te nibhADAmAM pAke che. evA vyavahAra thatA jovAmAM Ave che. jethI A vyavahArathI evu' samajAya che ke pariNAma kriyA lAMbe kALe thavAvALI che. have ahuM vicAravAnuM e che ke jo prathama samayamAM ghaTAdamAM pariNamana kriyA thaI tema na mAnavAmAM Ave te te bIjA samayamAM paNa thai ema kevI rIte mAnI zakAya ? A sthitimAM chellA samayamAM pazu te pariNAma pariNamana kriyA pUrI thaze ema kahevu' te te keLa eka durAzA mAtra ja thaze jethI evuM ja mAnavu' joI e ke prathama samayamAM ja azataH parizuma thAya che te pachI khIjA samayamAM tyAM jeTaluM pariNAma thavu. joie te temAM prathama samayamAM thatu nathI eja rIte trIjA samayamAM jeTaluM pariNAma thavu joI e te bIjA samayamAM thatu nathI A rIte prathama samayathI laIne atima samaya sudhI temAM pariNAma thatu ja rahe che. tethI jyAre prathama samaya nAza pAme che. tyAre te samayamAM je pariNAma tyAM thayuM che te pariNAmamAM "si~ sa" evA nyapadeza (vyavahAra) thai jAya che. A vyapadeza (vyavaharA) bhUtakALa saMkha`dhI che. kemake A pariNAma temAM prathama samayamAM thaI cukayu che, tathA bIjA vigere samarcAnI apekSAe te pariNAma ke je hajI thavAnu bAkI che te thaI rahyuM che eve vyavahAra karavAmAM Ave che. jethI 8 - maMsi " evA vamAna sa`khadhI vyavahAra paNa thAya che. ane pahelA samayanI apekSAe te pariNata thaI cukayuM che, jethI 'pariNatA' evA paNa vyavahAra thAya che A rIte " binI pata; " e mane prakAranA vyapradeza thavAmAM zrI bhagavatI sUtra : 12 43 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI paNa prakArano virodha rahetuM nathI paraMtu te bane tyAM susaMgata ja che. e samyagdaSTi devanA manane abhiprAya che. "mAri bipiSTi karavajaf gvaM paNaLaNa" A rIte syAdvAda matanA AzrayathI te samyagadaSTi deve te mAyI mithyAdaSTi devane parAjIta karI dIdho. ` gvaM pariNittA" parAjIta karIne "hiM " pachI teNe potAnA avadhijJAnane upaga karyo "hiM kiar" avadhijJAnane upayoga karIne "ma" mane lobhir" te avadhijJAnathI "sAmaup" "mapattA" joIne "bacaevA kAva samughanirathA" te pachI teNe A pramANe vicAra karyo ahiMthI thAvata padathI "kariyag, vitti, pathig, uig, jaLonag, " A vizeSaNenuM grahaNa thayuM che. "parva chu mane mAve magvIre tene ke vicAra AvyuM ? te bAbatanuM varNana sUtrakAra kare che. A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM rahela "mAra vAre" bhArata nAmanuM kSetra che. temAM "geTa vastuzarIre nare" jyAM ullatIra nAmanuM nagara che. ane temAM paNa je " igg gg" eka ja buka nAmanuM udyAna che. "bAriyarva nAva vinA" yathApratirUpa avagrahane dhAraNa karIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI virAjamAna che. ahiMyA "yAvat, padathI "ThuM midvittA saMgame tANA jAnuM mAmAne" A pAThane saMgraha thayo che. tene artha A pramANe che avagrahane-vanapAlanI AjJA dhAraNa karIne saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karIne te e haju je tamane mArca mAvA vaMhittA vAva paHsAhittA" jethI have mane eja gya che ke huM zramaNa bhagavAna mahAvIrane vandanA karIne yAvat paypAsanA karIne "rUmaM pathAva vAraof gdivA" teone A rItanA prazno pUchuM ahiMyA paNa yAvat padathI "namaMtrita navAI nati kADhipura ' ityAdi padene saMgraha thaye che. tti pUrva saMpa" A pramANe teNe vicAra karyo "gharSa saMhitA" A vicAra karIne " sAmALiyArdUi parivAro" te samyadaSTi deva pitAnA cAra hajAra sAmAnika devanI sAthe jevI rIte ke "jallA tUriyAma" rAjaprakSIya sUtramAM sUryAla devane parivAra kahevAmAM AvyuM che, tenAthI gherAyelA sUryAla devanI mAphaka "gAva nidhoraNArUoi" yAvatuM zrI bhagavatI sUtra : 12 44 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAjIMtrAnA avAjapUrvaka meLeva pUrIne ddIne ' jyAM jamUddIpa nAmane dvIpa hatA " neLeva mAhe yAre " temAM paNa jyAM bhArata kSetra nAmanu kSetra che, " meLeva prajIvatIre nayare" temAM paNa jyAM ullukatIra nAmanuM nagara che. " meLe saMpUrNa cera " temAM paNa jyAM eka ja bUka nAmanu udyAna che, " jeNeva mama aMtie teNeva pahArettha gamaNAe " te ullukatIra nagaramAM pazu jyAM huM" vartamAna chuM tyAM AvavAnI te deve taiyArI karI jahA sUriyA " e kathanathI ahiMyA A pAThanA saMgraha thayA che. "sidi' phi satahiM aNiehi satahiM bhaNiyAhivaIhi solasahi Ayarakkhadeva sAhassIhi annehi' ya bahUhi' mahAsAmANavimANavAsIhi vaimANirahi' devIhi saddhiM saMparivuDe " ityAdi A pAThanA artha A pramANe che. 66 bharasa . '' traNa pariSadAnI sAthe sAta anIkA (sainya)nI sAthe ane sAta senApatiyAnI sAthe seALahajAra AtmarakSaka deveAnI sAthe ane khIjA paNu aneka mahAsamAvimAnamAM rahenArAvaimAnika deva devIyeAnI sAthe teNe prasthAna karyuM A rItanA ThAThamAThathI te deve mArI pAse AvavA prasthAna karyu tadna che ane TreniMre phevarAyA " te pachI te devendra devarAja ke ha tassa dhruvalluM " te devanI " a f-aviddhi..." te divya anupama devaRddhine " phrinja savajI, vinga-revanyutine kvi vALumAyaM' divya devaprabhAne 'phig mecaana " divya teolezyA asamAne " sahana na thavAthI mama aTTha ukta paNijAgaraNAI pucchai " A ukSipta vigere rUpa AThe prazno mane pUchyA che. " saMmattiyanA diva" ane ghaNIja utAvaLathI yAt te ahithI cAldA gayA che, ahi... yApadathI e pramANe samajavu' ke A ATha ukSipta prazno pUchIne vyagracitte vandanA karIne te devendra devarAja za eja yAna vimAnamAM besIne jyAMthI AvyA hatA tyAM pAche cAhyA gayA. sUr| '' gaMgaThanta deva kA Agamana Adi kA nirUpaNa << bhagavAn mahAvIra svAmI gautamane jyAre A vRtAMta kahetA hatA teja vakhate te deva tyAM AvI gayA e saghaLe vRttAMta " nAva yAM sumaLe ava' mahAvIre maLavabo' phcA sUtra dvArA pragaTa kare che. La samaLe mAya mahAvIre maLavabo goyamaAE maTe parikaddei " bhagavAna gautame pUrvAMkta rUpathI zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhune TIkAtha-8 jJAtaM zrI bhagavatI sUtra : 12 45 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre pahelA A pramANe pUchayuM ane e viSayamAM prabhu jyAre temane uttara ApI rahyA hatA. te vakhate "tAvaM " eTalAmAM ja "re re raM devaM phanna " te deva ApoApa te sthAna para prabhunI pAse zIghratAthI AvIne upasthita thaI gayA " tat ? " AvIne tarata ja te deve "yamAM majAve jaNAvI" zramaNa bhagavAna mahAvIrane "tiraratyutto vaMTu namaM" traNavAra vaMdanA karI namaskAra karyA "vaMdrittA maMpittA vAlI" vaMdanA namaskAra karIne pachI teNe prabhune A pramANe kahyuM gva vastu aMte '' he bhagavana! evI vAta che ke "mANa ve" mahAzuka kapama "mAmAne rimALa" mahAsamAna nAmanA vimAnamAM "ne mArUpijhAriri 34avorg "i eka mAyI miyAdaSTi upapatraka deve " mama parva vacAtI " mane A pramANe kahyuM "jimamAM ponchA no pariLayA" je pula pariNamana karI rahyA che. te pudgala pariNata kahi zakAya nahi kemake "pariNamaMti" e pramANe vartamAna kALa saMbaMdhI vyavahAra che. bhUtakALa ane vartamAna kALamAM anyamAM bheda che. ethI te banenuM eka sthAnamAM rahevuM te kevI rIte mAnI zakAya je te pariNamI rahyA che. te te "pariNata' kahi zakAya nahi ane je pariNata thaI gayA che. te tene pariNamamA" e pramANe kahI zakAya nahi eja vAta "LiyA " e padathI pragaTa karavAmAM AvI che. teja kAraNathI jayAre pula pariNAmavALA thaI rahyA hoya te "nimaMtatti je LiyA jonkA saLiyA' binarita" e kriyAne laIne te pakUla "parita mAnavAmAM Ave che. apariNata mAnavAmAM AvatA nathI, jethI A kAraNe te pariNata che. "tara naM gajuM te mAiimarachANivinna revaM vaM jANI" he bhagavana! jyAre te mAyi mithyAdaSTi deve evuM kahyuM tyAre meM tene A pramANe kahyuM "parigamamALA" vAchA pariNavA to pariNA" je pula pariNamana karI rahyA hoya, te pula pariNata ja kahi zakAya che. tene apazita kahi zakAya nahi kemake "LiyaMtIti no poDhA kariyA kALiyA je pariNamI rahyA hoya te muddala pariNata kahevAya che. apariNata kahevAmAM AvatA nathI tene bhAva e che ke "pariNamaMti" evuM kahevAmAM Ave che ke te tenAmAM pariNamana kiyAnA sadUbhAvamAM kahevAmAM Ave che. e pramANe hoya te jyAM pariNamanano sadubhAva na hoya tyAM paNa "rimaMti" e. pramANe kahevAno prasaMga Ave ane jyAre tyAM pariNAmane sadbhAva hoya tyAre te sthitimAM pariNatatA paNa avazya bhAvI che. e pramANe mAnavuM paDaze kemake pariNamavuM hovA chatAM paNa je tyAM pariNatatAne svIkAra zrI bhagavatI sUtra : 12 44 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM Ave te tyAM pariNatatAne hameMzA abhAva thaI jaze "re ne male! ivaM " he bhagavan! meM te mAyi mithyAdRSTi devane A pramANe kahyuM che te A pramANenuM mAruM kathana zuM barAbara che? te samyagadaSTi deve bhagavAnane A pramANe pUchayuM tyAre "iAvattArU maLe mAve mAre" he gaMgadatta" e pramANe saMbodhana karIne zramaNa bhagavAna mahAvIre "iAre g' racAra" te gaMgadatta devane A pramANe kahyuM "huM pi of intta! parva ArUvAmi" he gaMgadatta ! paNa ema ja kahuM chuM e pramANe ja bhASaNa karU chuM huM evI rItanI ja prajJApanA karU chuM ane evI ja prarUpaNa karU chuM ke " "rimamALA porA nAva no apariNA" je pudgala pariNAmavALA thaI rahyA che te pariNata ja che. te apariNata nathI ahiM yAvat padathI "piLA no apariNA pariNamatIti ghorA paLiyA", pariNagaMti e kriyApadathI pariNAma pAmatA pudgale pariNata ja che. te apariNata nathI A padene saMgraha thayo che. "sameseja" mATe he deva ! tame je kahyuM che. ane meM jene samarthana ApyuM che te A artha sarvathA barAbara ja che. have te artha karyo che e batAvatAM prabhu kahe che ke "raLamamALA: juhurAH birAda no arijIta LiyaMtIti kA pariNA iva no mALirA" pariNAma pAmatA pula pariNata che. te apariNata nathI "jinamaMti" e kriyApadathI thatAM pariNamanathI te pariNata ja kahevAya che. apariNata kahevAtAM nathI. "tae of re re ?" te pachI te gaMgadatta deva "amArU maLavaLA maThThAvIrasTa aMtiyaM prathama proDyA siva phA" zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu dvArA pitAnA kathananuM samarthana karavAmAM AvyuM te sAMbhaLIne ghaNeja khuza thayo. prasannacitta thaye ane harSanA utkarSathI tenuM hRdaya praphulita thaI gayuM "tamAM mAvaM mAvI vaM narmasarU" te deve teja samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhune vaMdanA karI namaskAra karyA. " vaMvinA namaMpittA nacArane vAva pajhuvAvarU" vaMdanA namasakAra karIne pachI te deva prabhunI pAse pitAnA ucita sthAna para besI gayA te sthAna prabhuthI bahu dUra na hatuM ane baha najIka paNa na hatuM tyAM besIne prabhunI payuM pAsanA karI (sevA karI) zrI bhagavatI sUtra : 12 47 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMyA yAvat padathI " naitirUpe pusUlamALe namaMNamALe mimudde niLana hisaa >> A padmA grahaNa thayA che. tenA atha khaDuM dUra nahi temaja bahu najIka nahi evA Asane besIne prabhunI sevA karatA namaskAra karatA prabhunI sanmukha vinaya sahita hAtha joDIne e pramANe thAya che. ** ,, 66 (C sa MtuSTa (prasanna) citta uce " "" uThAe utA 65 66 tad nuM samaLe maLava' mahAvIre ' te pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre " nagarasaraNa phigara sIseya gAya dhamma jarUra '' te ghaNI vizALa evI te pariSadamAM prabhue gagadattadevane " asthijovuM asthi ahor '' lAya che ne aleka paNa che pApa che ne puNya che. temaja baMdha ane mekSanA svarUpa vigere zruta cAritra rUpa dharmanA upadeza ApyA ahiMyA yAvat padathI " mahAtimhaalyaae parikhAe " " vi' " padmAthI laIne " phi " e sTelA pada sudhInA pATha grahaNa thayA che. AvabA mavak ' yAvat te deva ArA Saka thaI gayA ahiyAM yAvat padathI nimnesi" e pAThathI laIne 66 ANAe " e chellA padma sudhInA pAThanuM grahaNa thayuM che. ahiyAM aupapAtika sUtranA pRSTha 447 s pamAM kahyA anusAra saghaLI dhama dezanA samajI DhoMgI vadhAre vistAravI jANavAnI icchAvALAe aupAtika sUtramAM joi levuM sa aaN che vatta ve" te pachI te gaMgadatta dhruva samaNNassa bhagavao mahAvIrastha aMtie " zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAsethI "dharma' kozA nirdeAE ' zruta cAritra rUpa dharmAMne upadeza sAMbhaLIne ane tene hRdayamAM karIne "dadattuduM " ghaNeAja adhika prasanna thayA ane thaIne "TA Irphe " pachI te deva tyAMthI pAte uThIne hAmAM baLavuM mahAvIra caMd namasak" teNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vandanA karI namaskAra karyo. " vRttiA maMttittAvuM vAri" vaMdanA namaskAra karIne pachI teNe prabhune A pramANe pUchyuM. ahaM NaM bhaMte ! gaMgadatte deve ki bhavasiddhie abhavasiddhie " he bhagavan ! huM gaMgadatta deva zu. bhavasiddhika ke abhavasiddhika chuM arthAt jene siddha padanI prApti thAya che, evA huM' chu ? ke siddha padanI prApti phAi vakhata paNa na thAya tevA hu chu ? tenA uttaramAM prabhue kahyuM va jJA sUcimo '' rAjaprazciya sUtramAM sUryaMbha devanA sabadhamAM je pramANe kahyu che. tevuM ja kathana he ga gadatta tame tamArA viSa yamAM paNa samajI le arthAt sUbha devanA saMbaMdhamAM tyAM prazna rUpathI A pramANe kahevAmAM Avyu che. je pramANe prabhue kahyuM te pramANe " sammatri micchAdiTThi parittasaMsArie, anaMtasaMmArie sulahabohie dullahabohie AApa viA, parime anei '' samyagadRSTi che ke mithyASTi che ? patti sa'sArI che ke anata sa'sArI che. ? arthAt tuM saMsAra vadhAranArA che ke sasArane! kSaya karanAra che ? sulabha edhI che ke durlabha edhI che? AdhAraka che ke virAdhaka che ? caramabhavavALeA che ke acarama che? vigere paTTA grahaNa jAtra battIsa viha' naTTavihi uvasei thayA che. A pramANenu tyAMnu kathana e pATha sudhInuM grahaNa thayuM che A rIte teNe khatrisa prakAranA nATaka khatAvIne je dizAthI AvyA hatA te dizAe ja pAchA cAlyA gayA. ahiyAM yAvat padathI " jJamAM maLavuM mahAvIra caMddanamaMttara-jJAnamaMsittA tameva zrI bhagavatI sUtra : 12 k ': 77 48 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijJa kALavimA tuja suhattA gAmeva siM vAdamU" tyAM sudhIno pATha grahaNa thayo che teno artha A pramANe che. zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne je divya vimAnamAM besIne AvyA hatA te divya vimAnamAM besIne je dizAethI AvyA hatA te dizA tarapha pAchA cAlyA gayA. sU03mA gaMgadatta devake pUrvabhavake viSayameM praznottara have gautama svAmI gaMgadatta devanA pUrvabhava saMbaMdhI pUche che ke"mare ! tti maLavuM joyane samavi mA mArI kAra parva vANI" ItyAdi TIkArtha-"! tti maLavuM jogame!" he bhagavan! A pramANe mahAvIra prabhune saMbodhana karIne "mard mahAvIra jJAva vavANI" zramaNa bhagavAna mahAvIrane gautama svAmIe A pramANe pUchayuM ahiMyA yAvat padathI " laMDa ramaMtara vaMhittA namaMttinA" e padone saMgraha thaye che, have zuM pUchayuM te kahevAmAM Ave che. "i i mate ! varaNa" he bhagavana! gaMgadatta devanI "sA divA reDhI triA viSag RhiM huM gaLu vidA" te divya deva =ddhi ane divya deva ghati kayAM gaI ane kayAM pravezI gaI? te bAbata Apa mane kahe tenA uttaramAM prabhue A pramANe kahyuM "camA ! sarI javA harIpha anuvA " he gautama ! gaMgadatta devanI te divya deva addhi ane divya devaghuti tenA zarIramAM samAI gaI che. ane tenA zarIramAM pravezI gaI che. "sAravADhArito jAva saraLa zag vaE" A viSayamAM phUTAgAra zALAnuM daSTAMta yAvat zarIramAM praviSTa thaI tyAM sudhInuM samajI levuM kahevAne bhAva e che ke je rIte eka phaTAgArazALA pAse ubhelA aneka mANaso jorathI AvatA vAvAjhoDAne agara jorathI AvatA varasAdane joIne te kUTAgArazALAnI aMdara cAlyA jAya che. arthAta praveze che teja rIte A gaMgadattanI divya deva Rddhi ane divya devavruti gaMgadattanA zarIramAM ja samAI gaI A vAtane "rAjapraznIya" sUtramAM varNavelA sUryabhadevanA thanamAMthI tyAMne pATha ApIne A rIte puSTa karavAmAM AvI che. te pATha A pramANe che. "kahAnAma varAchA sithA ItyAdi tathA nAna kuTAkArazAlA syAta, dvidhAto liptA, guptA, guptadvArA, nivAtagaMbhIrA, tasyAH khalu kUTAkArasAlAyAH adUrasAmate atra mahAneko janasamUhastiSThati, tataH khalu sa janasamUhaH ekaM mahadabhramAdalakaM vAmahAvAtaM vA ejamAnaM pazyati, hava tAM kuTAkArazAlAm, attaramanavara tiSThati tattarArthana jotA! te zarIramAM jatA rItamanutraviSTa kRti kUtAvAra rAThAdagdarataH yathA nAmavAlI eka kUTAkAra zALA hoya zrI bhagavatI sUtra : 12 49 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane te baMne khAjuthI lIdhelI DhAya, sArI rIte rakSAyelI heAya chUpA dvAravALI DhAya, jenI aMdara vAyu pravezI na zake tevI hAya, ane eTalA ja mATe ga'bhIra hAya, te kUTAkAra zALAnI bahu najIka nahIM ke bahu dUra nahi tevI rIte eka vizALa (ghaNA) mANasAnuM TALu tyAM ubhuM hoya eTalAmAM eka meTA megha (varasAda)nA vAdaLane agara vAvAjhoDAne AvatuM te TALu jue che e pramANe jeIne te TALu te phUTAgArazAlAnI aMdara pravezI jAya che. tevI ja rIte huM gautama ! te ga gadatta devanI divyaRddhi ane dvivya devadhyuti tenA zarI ramAM ja pravezI gaI A rItanuM kUTAgArazALAnuM dRSTAMta che. A dRSTAMta 'rAjapraznIya' sUtranA 51mAM sUtramAM Avyu che. jethI vizeSa vistArathI jANavAnI IcchAvALAe tyAM joI levu'. . have gautama svAmI 'ddo naM mate ! paMcattaave maDhIce lAva mAroyale" he bhagavan ! gaMgadatta deva mahARddhivALA che. yAvat mahAsukhavALA che A pramANe kahIne temanA bhAgyanI praza'sA kare che, ahiMyA yAvat padathI " madbhugUrUpa, mahAnase, mahAnumAve '' A padane saMgraha thayeA che. ' have gautama svAmI prabhune e pramANe pUche che ke- vaMzajJeLa mate ! phlena sA vinA pheviThThI kviAreya gUrUM aai sraddhA" he bhagavan! gagadatta dhruve te divya devaRddhi ane divya devadhyuti kevI rIte meLavI ahiMyA yAvat padmathI nIcenA pAThanA sagraha thayA che. vinA pattA jinA milamannAnA ko vA esa AsI pUvabhave ? kiSNAmae kiMgottae, kayaraMsi NayaraMsi vA gAma sivA khannive saMsi vA kiMvA daccA, kiMvA bhocA, ki vA samAyaritA, karana vA tahArUvastra samaNas vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AriyaM dhammiyaM suvayaNaM soccA nisamma" A pArkanA saMgarha thayA che tene atha A pramANe che. he bhagavan ! te gagadatta deve prApta karelI udAra, pradhAna zreSTha manuSya sabaMdhI Rddhie-rUpa lAvaNyatA vigere saMpattIe kayA kAraNathI meLavI ? arthAt tene zI rIte te sapattIe maLI ? kayA kAraNathI tene prApta thai kayA kAraNathI te sa`pattI tene AdhIna banI ? ane tenA bhekatA te kevI rIte banyA ? pUrva bhavamAM te kANu hatA ? tenuM nAma zuM hatu ? teNe kayA getramAM janma lIdheA hate ? kayA nagaramAM ke kayA gAmamAM ane kayA dezamAM tenA janma thayA hatA? teNe pUrvabhavamAM kevA prakAranuM abhayadAna, supAtradAna, ApyuM hatuM ? ane teNe kevA prakAranA arasa varasa pAne AhAra karyAM hatA ? kevA prakAranA zIlAdi vratanA AcaraNa karyAM hatA ? temaja yA tathArUpa zramaNanigna nthanA athavA khAra prakAranuM vratanuM pAlana karanAra zrAvakanI pAse tIrthaMkara prati pAdana karela pApanivRtti rUpa eka pazu nivadya vacana sAMbhaLIne te vacananuM sArI rIte manana karyu ? ke jenAthI te udAra pradhAna sarvottama manuSya sabadhI rUpa lANya vigere vibhUtio te prApta karI zakayA che ? A praka zrI bhagavatI sUtra : 12 50 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNanuM vizeSa varNana "vipAka' sUtranI vipAkacandrikA TIkAmAM subAha kumAranA adhyayanamAM ApavAmAM AvyuM che. jIjJAsue temAM joI levuM tathA kevI rIte abhisamanvAgata karI che. arthAt pitAne bhogavavA gyA banAvI che. gautamanA praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "joya mArU maLe mana mahAvIre mA joyameM i vANI" he gautama ! tamArA praznane uttara A pramANe che. "ga 4 jovAmAM tenuM vaheluM te samagri" he gautama ! te kALa ane te samaye ka saMpurI rI" A jaMbudvIpamAM arthAt madhya ja budvIpanAmanA dviIpamAM mArade vAre" bharatakSetramAM "riyApure nAre phorathAhastinApura nagara hatuM. " " tenuM varNana "aupapAtika sUtramAM" jevI rIte caMpApurInuM varNana karavAmAM AvyuM che. tevI rIte ahiMyA samajI levuM. "sArasaMvaLe ukALe" temAM sahastrAvana nAmanuM ughAna hatuM. "avurgo" tenuM varNana pUrNabhadra udyAnanI mAphaka samajI levuM. "tara mAM thinApure nacare" te hastInApura nagaramAM nAma jaNAva parivaragagadatta nAmane gAthApati (gRhasthI rahetuM hatuM "maTuM jJAna garimUha" te gAthA5ti "Ahaya' eTale ke saMpattivALo hato ane keIthI parAbhava na pAme te have ahiyA yAvat padathI "phitte vitathI navi zramavAsanALakALavAnnaainne, bahudhaNabahujAyarUvarayae, AogapaogasaMpaogavicchaDDhiyavi ulabhattapANe, vArANasIvAyohita vemacaqmUe agsLa A pAThano saMgraha thayo che teno artha A pramANe che-ghaNuM dhanane svAmI hovAthI te ADhaya hate zatruone jItavAvALe hevAthI te dipta hate svadharmane pAlaka hevAthI te vitta-prasiddha hatA temanA aneka moTA moTA mahele hatA ghaNu pramANamAM tenI pAse zayyA (pathArI) Asana, yAna (ratha) vigere zrI bhagavatI sUtra : 12 51 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAhane hatA tenA ke ThAre ghauM, cokhA, vigere dhothI bharapUra rahetA hatA ane tene bhaMDAra senA, cAMdI rane vigerethI bharelo hate dhana meLavavAnA vyavahAramAM te hameMzA udyamazIla raheto hate tenA rasoDAmAM eTalI vizeSa pramANamAM rasoI banatI hatI ke gharanA badhA bhejana karI lIdhA pachI paNa ghaNI badhI rasoI vadhatI hatI je garIbane devAmAM AvatI hatI tenI sevA mATe ghaNA dAsa, dAsIe hatA tenI pazuzALAmAM gAya, bheMsa, bakarAnA TeLAne TeLA rahetA hatA A varNana papAtika sUtranA TIkArthamAM ApavAmAM Avela che, te te tyAMthI joI levuM. te je tei samagi" te kALe ane te samaye "guNimudAra aThThA mArUAre kAra rajU " munisuvrata nAmanA arahaMta ke jeone kaMI padArtha avidita (jANa bahA2) na hate arthAta teo sarva vastune jANanArA hatA eTale teo arahaMta kahevAya che "" te munisuvratane Adikara eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke teo temanA zAsanamAM mRtacAritra rUpa dharmanA Adi pahelA vyavasthA karanArA hatA traNe kALamAM rahelA saghaLA padArthone "hastAmalakavatuM " eTale ke hAthamAM rahelA AmaLAnI mAphaka pratyakSa jenArA hatA. eTalA mATe teo sarvajJa jJAtA hatA ahiMyA yAvata padathI * tijore vigere padano saMgraha thayela che. "navarilI" e padathI munisuvrata sarva padArthane spaSTa rIte jonArA hatA. e siddha thAya che. "marrargf vaLe nAra paDhinamALe" (2) teonI sAthe devoe AkAzamAM dharelA caka, chatra ne dhajA e tamAma cAlatA hatA. arthAt dee AkAzagata chatravALA hatA, temanA mastaka upara AkAzamAM dee chatra vigere dharyA hatA AkAzamAM dharela caka, chatra, ne dhajA e tamAma cAlatA hatA arthAta "bajAragi " rullA AkAzagata chatravALA hatA. padene saMgraha thayela che. "kItA saMnf " teo ziSya samudAya sAthe hatA. pdavAgva ramaLe" teo tIrthakaronI paraMparA anusAra vihAra karatAM karatAM "jAmApunAmeM tUphakajhamALe" eka gAmathI bIje gAma vihAra karatAM karatAM baLeva 3jhALe" jyAM sahassAmravana nAmanuM ughAna hatuM "nAra virU" tyAM padhAryA ahIMyA yAvat padathI "seLeva kathA che uvAgacchittA ahApaDirUvaM uggaha ugichihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe" vasatimAM utaravA mATe vanapAlanI AjJA laIne tapa ane saMyamathI potAnA zrI bhagavatI sUtra : 12 para Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAne bhAvita karatA thakA tyAM virAjamAna thayA A pAThane saMgraha thaye che. "jillA LiyA gAva ghagvAra" munisuvrata bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLIne pariSada teonA darzanArthe AvI yAvat teNe temanI patyuM pAsanA karI ahiMyA yAvata zabdathI "munisuvrata vaMte, namasthati, nivA, nAsthityA?" sthApiriSada subratamunine vaMdana karI namaskAra karyA vaMdanA namarakAra karIne A padane saMgraha thaye che. "tat i a in ThAva" te pachI gaMgadatta gAthA patine "jJAva maNe vaIE Dhathe mALe" bhagavAn munisuvratanA AgamananA samAcAra jANyA tyAre te gAthApati "Tra nAra yAji varIghaNe harSita ane saMtuSTa cittavALe thaye tenuM hRdaya AnaMdathI harSavALuM thayuM te pachI te ja vakhate teNe snAna karyuM. ahi yAvatu padathI "vattAvitaH durSavarAviraH rAtaH" A padane saMgraha thaye che. tene artha upara AvI gayuM che. "zatAhira cAva7 zArI" e vAkayamAM "kamme, kayakouyamaMgalapAyacchitte, suddhappAvesAI, maMgallAiM, vatthAI pvrpridiva, abdumAmADhavira" vigere padane saMgraha thayela che. tene bhAva e che ke kAgaDA vigere pakSio mATe annanA bhAga rUpa balI karma kaya". kautuka eTale meSa, tilaka karyA che temaja kharAba svapna vigerenA denA nivAraNa mATe dahiM, cekhA AdinuM dhAraNa karavuM e saghaLA kRtya karIne te pachI thoDA vajanavALA ane kiMmatamAM ghaNA uMcA AbhUSaNe (ghareNu)thI pitAnA zarIrane zaNagArIne "sA jillAmAM vinittama" pitAnA gharanI bahAra nikaLyA. " parinivamittA" bahAra nIkaLIne (gherathI nIkaLIne) "jJAvihAranA" pagapALe ja "sthiorg naca" hastinApura nagaranI "mane nirajha" vaccevaca thaIne cAlyo "nijAchittA neLava raNakartAne varALe, neva munisuvA dAru pitAnA gherathI nIkaLIne te gaMgadatta jyAM te sahastrApravana nAmanuM udyAna hatuM ane temAM paNa jayAM munisuvrata muni virAjatA hatA, tyAM te paheo "seLeA vADhiA tyAM pahoMcIne "munisuvarya huM vityutto" munisuvrata ahaMtane traNavAra "gAyAbiTa kAra laviANa paNuvALA, pasgvAsaru" vidhi sahita traNavAra AdakSiNa pradikSiNapUrvaka vaMdanA namaskAra karyo ahiyAM yAvat padathI "caMdra namaMNA vaMdittA maMpittA" vaMdanA karI namaskAra karyA vadane namaskAra karIne (e padane saMgraha karyo che,) traNa prakAranI papAsanAthI teonI paryuM - sanA karI mana, vacana ane kAya rUpa upAsanAthI upAsanA karavI tene traNa prakAranI upAsanA kahevAya che. "tara muLa va te pachI muni suvrata ane "irka TiAvarUa" gaMgadatta gAthA patine "uttara mahatti nAva parikSA pAyA" te vizALa pariSadamAM dharmano upadezanA zrI bhagavatI sUtra : 12 53 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dharmadezanA sAMbhaLIne pariSada pitapotAnA sthAne pAchI gaI ahiMyA thAvat padathI saghaLI dharmakathAnuM vakatavya samajI levuM "tara " te pachI "e vAre jaNAva" te gaMgadata gAthApati muLigvacaraNa karazo aMtiyaM dhabba' vozasuvratamuninI pAMse zruta cAritra rUpa dharmane upadeza sAMbhaLIne "nira ane tene hadayamAM dhAraNa karIne "" prasanna cittavALe thayo ane harSanA atirekatathI prakulita cittavALa thaIne aphUANa 3ra" utthAna zakitathI te uThe. "3pg afar munisuvarya , , namaNarU" uThIne teNe suvrata munine vaMdanA karI namaskAra karyA "vaMpittA, narittA vANI" vaMdanA namaskAra karIne pachI teNe A pramANe kahyuM. sAni nuM maM! niSathe pAvara" he bhagavan! huM nigraMtha pravacanamAM zra 9 karUM chuM "gAra re deva ta vara;" A viSayamAM Ape je pramANe kahyuM che te saghaLuM te pramANe ahiyA yAvat padathI "ttivAmi I mete ! niNaM vacA rogmi mare ! nirtha pAvara " vigere pade grahaNa thayA che. A pade bhagavatI sUtranA bIjA zatakanA pahelA uddezAmAM kaMika prakaraNamAM kahevAmAM AvyA che. tene artha A pramANe che he bhagavan ! huM ApanA kathanamAM pratitI (vizvAsa) rAkhuM chuM ane ApanuM kathana rUcikara lAge che. e pramANe thAya che. tene vistArathI jANavAnI icchAvALAe upara kahela bhagavatI sUtranA bIjA zatakamAM pahele uddezo joI le. " navA vALupriyA purUM kuluM "i te prakaraNathI A prakaraNamAM eTale ja pharaka che ke huM moTA putrane mArA sthAne uttarAdhikArI sthAvuM che tara " te pachI "a revANuvicaM aMtirtha zuM? vittA jAva paDyacA"i huM A5 devAnupriyanI pAse muMDIta thaIne dIkSA grahaNa karIza ahiM paNa yAvat padathI bhagavatI sUtranA sakaMdaka prakaraNamAM rahela tamAma viSayanuM grahaNa thayuM che. tema samajI levuM gaMgadattane pravrayA (dikSA) svIkAra karavAmAM A pramANeno vicAra tenA mukhathI sAMbhaLIne jANIne suvrata munie kahyuM, "bApuDuM revANuvicA" he devAnupriya! tamane je pramANe sukhakara lAge te pramANe kare. temAM vilaMba na karo. "as f intta jaNAva" te pachI gaMgadatta gAthA pati "kuLiyuasoi baracA parva gutte pramANe jyAre sutratamunie tene e pramANe kahyuM tyAre " tuTa" te gaMgadatta gAthApati haSTatuSTa cittavALo thaIne prasanna manavALo thayo ane harSAnA atirekathI ubhA thaIne "kuLiyuganAM vaM namaMa;" munisuvrata ahaMtane vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne muLiyuM varasa lAgo" muni suvrata arvatanI "zaMsiyAgo" samIpathI "sarasaMghanazoane sahastrAbhravana "nALargo" udyAnathI zrI bhagavatI sUtra : 12 54 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "nilanag" bahAra nIkaLe "khilamisA" bahAra nIkaLIne "deva hathijApure nare" jyAM hastinApura nagara hatuM "va sara "i jyAM potAnuM ghara hatuM "seLava" savAra" tyAM te pahe "vArikA' tyAM pahecIne "vira4 Tim nAva uttarA" vipula pramANamAM azana (khAvAnI vastu) pAna (pivAnI vasatu) taiyAra karAvyA ahiMyA yAvat padathI "vArthe vA" e padene saMgraha thaye che teno artha khAvA lAyaka svAdayukata pAnasepArI vi padArtho taiyAra karAvyA. "3varvatravettA cAre prakArane AhAra taiyAra karAvarAvIne "mirAtibicAva " te pachI teNe potAnA mitrajanene, jJAtijanene, nijakajanene tathA ahiyAM yAvat padathI "caLavInaLe" tene artha svajana saMbaMdhIjana ane parijanone AmaMtraNa ApyuM eTale ke mitra-jJAti kahetAM mAtApitA vigere svajana kahetAM kAkA, mAmA vi. saMbaMdhI sAsarA vi. parijana kahetAM dAsadAsI vigere gAmaMttA so vada bApu nA pUra" sarvane AmaMtraNa ApIne pachI snAna karyuM ane pUraNa zeThanI mAphaka teNe saghaLuM kartavya kArya karyuM ahiMyA pUraNa zeThanuM samagra vRttAMta samajI levuM. "jAva neTuM purUM huM kAveyAvat teNe pitAnA moTA putrane pitAnA sthAna para uttarAdhikArI tarIke sthApita karyo te pachI "i mittArU nAva ne , 2 jApura" pitAnA mitrajanene, jJAtijanone yAvat meTA putrane pUchIne ahiMyA yAvat padathI "nika vanasaMvaMpirijhavAna " e padene saMgraha thayo che. svajana, saMbaMdhIjana vigerene " bApurijhA kurisaraNa sAhijiM nIcuM tu " pitAnA mitra vigerene pUchIne 1000 mANasethI vahana karI zakAya tevI pAlakhImAM te beThe "duttA " besIne "mittA, niyana variSaLe naTTa putte e samagvAmAnama" hastinApura nagaranA vaccovacanA rAjamArgathI nikaLe te samaye tenI sAthe tenA mitro, jJAtijane, nijakajane, svajane, saMbaMdhIjane ane parijano ane tene cheSTha putra vigere saghaLA tenI pAchaLa cAlatA hatA. "divaDhI nAva pArita " te pitAnA pUrNa vaibhavanI sAthe ane vAjAeAnA tumula dhvaninI sAthe cAlatuM hatuM ahiyAM yAvat padathI "sadagags, davaDheLa, sadavasamuum, mahayA varatuDi yajamagasamagappavAieNaM saMkhapaNavapaTahabherIjallarIkharamuhIhuDukka munamuTuMtiLiao" A pAThano saMgraha thayo che. ane te saghaLA vAjAonA avAja tenI pAchaLa thaI rahyA hatA. AvI rItanA ThAThamAThathI "hariyApura mannamaneLa nivAraNa" te hastinApuranA vaccevacana mArgethI dIkSA levA mATe nIkaLyA. "formritA neLeva praNaMjavaLe kALe" jyAM sahastrA mravana nAmanuM udyAna hatuM tyAM te pahoMce " savArarijhara" tyAM pahoMcIne teNe "chattArUpa tirathaTraig Hsaru" tIrthakara prakRtinA atizayarUpa chatrAdikane teNe dUrathI joyA "vaM kagr SALe jAya navameva bAmaNe gokuyA" chatrAdikane joIne teNe udAyana rAjAnI mAphaka zrI bhagavatI sUtra : 12 55 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnI meLe ja AbhUSaNe utArI dIdhA. "gokupha" AbhUSaNe utArIne pachI teNe "navameva jaMbudidaM choDyuM pitAnA hAthathI paMcamuSTika kezakuMcana karyuM ahiMyA udAyana rAjAnuM saMpUrNa caritra samajI levuM. "rittA" kezakuMcana karIne pachI te baLeva munisuvA sara parva deva kALe tadeva varUNa" jevI rIte udAyana rAjAe dIkSA dhAraNa karI hatI evI ja rIte gaMgadatta gathApatie muni suvrata ahaMtanI samIpe dIkSA dhAraNa karI A dIkSAmAM teNe saderaka mukhavastrikA eTale ke derA sAthenI muhapatti vigere sAdhunA je upakaraNa che tene dhAraNa karyA. "deva paraNagaMgAruM phijha" udAyana rAjAnI mAphaka teNe 11 aMgenuM adhyayana karyuM. "nava mAricAra siMgbANa" yAvatuM eka mAsanI saMkhanA dvArA " imattAruM kAsaLApa che" anazana dvArA 60 bhakatonuM chedana karyuM. "erittA" 60 bhakatanuM iMdana karIne te "gohite ramANipajo Acita pratikrAMta thaIne teNe samAdhI prApta karI potAnA deze gurUne kahevA tenuM nAma Avecana che. ane e denA nivAraNa mATe prAyazcitta levuM tenuM nAma pratikramaNa che caMcala cittavALA na thavuM tenuM nAma samAdhi che. A prakAranI paristhitivALe thaIne te gaMgadatta anagAra "nAmAre zA kALa mAsamAM kALa karIne mANa 4" mahAzukra kalapamAM "mahAramALe vimALe" mahAsamAna nAmanA vimAnamAM " vAyaramANa" upapAta sabhAmAM "revataLikannati" devazayyA para "iAvattApa vavava " gaMgadatta e nAmanA deva rUpathI utpanna thayA. "sA ja ne tere kuLadevavanAra tamALe " tatkALa utpanna thayela te gaMgadatta deve paMjavihArU jhI" pAMca prakAranI praryAptithI pattimAuM cha$? paryApti bhAvane prApta karyo "isNa-bhAraNag kAva mArAmanavakArI" te pAMca prakAranI paryAptie A pramANe che. (1) AhAraparyApti (2) zarIra paryApti (3) Indriya paryApti (8) FghArodalA paryApti ane (5) bhASAmana:paryApti ahiyAM zarIra IndrIya ane zvAsocchavAsa paryAptinuM yAvat zabdathI grahaNa karavAmAM AvyuM che. "parva vastu jovamA jaLa revenuM niA reviTrI gAra kamizanaranArA e rIte he gautama ? te gaMgadatta deve te divya devaddhi abhisamanvAgata (prAptameLavI karI che ahiyA yAvatu padathI "phirajJA revanu dA pattA" divya deva yUti labdha karI che, ane prApta kare che. e padonuM grahaNa thayuM che. have gautama svAmI prabhune e pramANe pUche che ke "inttara mete ! varaNa" he bhagavangaMgadatta devanI devalokamAM "vArtha vAruM ki paumttA" zrI bhagavatI sUtra : 12 56 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalA kALa sudhInI sthiti kahI che. tenA uttaramA prabhu kahe che ke "jo mA!" he gautama ! "sattAvAvamAruM fTa quotttA" he gautama ! gaMgadatta devanI mahAzuka devalokamAM 17 sAgaropamanI sthiti kahI che. kemake sAtamAM mahAzukra ka9pamAM eja utkRSTa sthiti kahI che. "in se tALo tejahogA bAvakaagi" gautamasvAmI prabhune e pramANe pUche che ke he bhagavana! devalokamAM jyAre gaMgadatta devanI Ayuna- kSaya devabhavane kSaya thaze tyAre te tyAMthI cyavane kayAM jaze? tyAMthI cavIne kayAM utpanna thaze? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "gAva mAvale jANe sinnihi" he gautama! yAvat teo mahAvideha kSetramAM siddha thaze, buddha thaze ane mukta thaze. ahiyAM yAvat padathI "bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtara cayaM caittA kahiM gacchihii ? kahi uvavajjihiha jo mA !" A pAkane saMgraha thaye che. tene bhAva e che ke gautama svAmIe prabhune e prazna karyo ke he bhagavana ! gaMgadatta devane jyAre deva saMbaMdhI bhavano kSaya thaze, devasthitine kSaya thaI jaze. Ayune kSaya thai jaze, tyAre teo zarIrane tyAga karIne kayAM jaze? ane kayAM utpanna thaze ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke he gautama ! te mahAvideha kSetramAM siddha thaze buddha thaze, mukta thaze. "nAva #Ahi" yAvat teo bhavane anta karaze, ahiyAM yAvat zabdathI "Nigiri, juSiAdi, muzidira, pariniravahira navadullA zaha" siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvAhita thaze, ane sarva duHkhane anta karaze, A padane saMgraha thayela che. "have mate ! te mane ! tti" A pramANe gaMgadattanuM kathana bhagavAna pAsethI sAMbhaLIne gautama svAmI prabhune kahe che ke he bhagavana Ape je kahyuM te satya che. Ape je kahyuM te yathArtha che. arthAt ApI devAnupriye je pramANe kahyuM che, te saghaLuM kathana te pramANe ja che, ahiyAM gautama svAmIe kahela "revaM mare! tevuM mane!" e kathana bhagavAna pratye potAnA AdaranuM atizayapaNuM batAvavA mATe che. A pramANe kahine te gautama svAmI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA potAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. sU0 kA jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA seLamA zatakane pAMcamo uddeza samAsa 16-pA. zrI bhagavatI sUtra : 12 paS Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapnake svarUpakA nirUpaNa chaThA uddezAno prAraMbha seLamA zatakanA pAMcamAM uddezAmAM gaMgadara devane siddhi prApta thaI tenuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. evI rItanI siddhinI keTalAka bhavya jIne svapna dvArA paNa jANa thAya che. jethI A adhyayana dvArA sUtrakAra svapnanA svarUpanuM nirUpaNa karaze. A saMbaMdhane laIne A adhyayanane prAraMbha karavAmAM Ave che. tenuM prathama sUtra A pramANe che. "vi de mane ! suvighaNane ghanatte? ItyAdi!" TIkAI-A sUtra dvArA sUtrakAre svapna darzana viSayamAM praznottara rUpathI kathana karyuM che. A viSayamAM gautama svAmI mahAvIra prabhune e pramANe pUche che ke "nide La mate ! kurivAra vana" he bhagavana ! svapna darzana keTalA prakAranA kahyA che? supta avasthAmAM kaIpaNa arthanA vikalpane anubhava kare tenuM nAma svapna che ane supta jAgrata avasthAmAM je koI paNa padArtha saMbaMdhI vika9pane anubhava thAya che. tenuM nAma svapna darzana che. A praznanA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke, "ocanA! vaMki gvaLAvaMsaLe " he gautama! svapna darzana pAMca prakAranA kahyA che. svapnanA bhedathI svapna pAMca prakAranA thAya che. "teM kaha" te bheda A pramANe che. "khAtara, javALera, ciMtANuvicherU, viparIu4, bavALava yathAtathya je padArtha je rIte hoya tenuM te ja rItanuM hovuM tenuM nAma yathAtathya che. A yathAtathya svapna yathArtha vastune prApta karAvanAra hoya che. evuM yathAtathya vaM dRSTAthavisaMvAdI ane phalAvisaMvAdInA bhedathI be prakAranuM che. je purUSa jevuM svapna jue che-jemake koI purUSe evuM svapna joyuM ke mane kaI purU hAthamAM mahero vigere padArtha Ape che. te pachI te purUSa jyAre jAgI jAya che te savapnamAM jeyA pramANe pitAnA hAthamAM mahene jue che. A prakAranuM je svapna che te yathAtathya svapnane pahele bheda che. keI purUSa potAne svapnamAM hAthI upara caDelo jue ane te svapnanA phalAdeza anusAra te purUSa kAlAMtaramAM saMpatti meLave che te yathAtathya svapnane bIjo bheda che, jema kahyuM che ke-"rodrA ca=" yathAtathya svapnanA A be bhedamAM eTaluM aMtara che ke pahelo bheda joelI vasta prApta karAve che, ane bIje bheda jeelI vastunA phaLane prApta karAve che. "" pratAnA vatana-vistAravALA svapnanuM nAma pratAnA svapna che, A svapna lAMbA kALa sudhI rahenAruM hoya che, A pratAnasvapna sAcuM paNa hoya che. ane kheTa paNa hoya che yathAtathya svama karatAM A svamamAM dirghakALa rahevuM eTalI vizeSatA che. zrI bhagavatI sUtra : 12 58 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ci'tAsvapna--jAgrata avasthAmAM je viSayanuM ciMtavana karyu hAya (vicAra karyAM hAya) te padArthanuM supta avasthAmAM dekhAvuM tenuM nAma ciMtA svapna che. A rIte ci'tA mUlaka svapna ci'tAsvapna che, '' tadviparIta--svapnamAM jevI vastu jovAmAM AvI hoya tenAthI judA prakAranI vastunu jAgrata avasthAmAM prApta thavuM e tadviparIta svapna che. jema keAI purUSa viSTA vigerethI kharaDAeluM peAtAnA zarIrane jue ane jyAre te jAge tyAre te svapnanA phaLarUpa ghaNI pavitra vastunI tene prApti thAya che. teA AvuM svapna tadviparIta svapna che. jema ke- gAyane roTna brUyAt " svapnamAM gAvAnuM phaLa, rUdana kahe che vagere keTalAka ema kahe che ke jema keAI purUSa pratikhAdhAvasthAmAM (jAgrata avasthAmAM) mATInA sthaLa para beThela hAya ane te purUSa svapnamAM peAtAne gheADA upara beThela jue che, tevu... svapna tadviparIta svapna kahevAya che. tr 16 avyakata darzana--jyAM pnAnA aspaSTa anubhava thatA haiAya evu' te svapna avyakata-aspaSTa darzana nAmanu svapna che. arthAt 1na avasthAmAM joyela padAtha ne jAgaraNa kALamAM bhUlI javu te avyakata dana nAmanu svapna che. have gautamasvAmI svapna jAgrata avasthAmAM Ave che ke nidrita avasthAmAM Ave che? A viSayamAM prabhune evu kahe che ke "nUtte naMmate ! muniLa pAlaka, bALare suviLa pAsa" he bhagavan ! je purUSa sUtela heAya te purUSa svapna jue che ke je jAgarita avasthAvALA hoya te svapna jue che. jenu mana nidrAvALuM hAya che, te supta kahevAya che je IndrIyAdinA jJAnathI pratisujaagre suviNaM pAkhai yuddha che te jAgrata che. athavA je mukhta jAgarIta avasthAvALI vyakti che, te svapna jue che ? arthAt je sUtelA na hAya ane jAgrata paNa na hoya tevI vyakti svapna jue che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke 'noyamA ! no putte yuvaLa pAna' ke gautama ! je purUSa supta hAya arthAt gADha nidrAmAM rahela haiAya evA purUSa svapna joI zakatA nathI. 'no jJAnare kutriLuM vA' tathA je nagRta avasthAvALe hAya arthAt indriya vagerethI thanArA jJAnavALo hAya te jAgRta avasthA vALo kahevAya che evA puruSa paNa svapna jote! nathI paraMtu 'sujJajJAnare yuvaLa pAra' je sukhta jAgIta hAya che. arthAt je pUrNa rUpathI sUtele na hAya ane atyanta jAgatA paNu na hAya arthAt ka`Ika jAgatA hoya ane kaika nidrAmAM hAya evI te vyakita indrIya vagerenAM bahAranA vyApArathI uparata zAMta thaI ne kevaLa mananA vyApArathI yukata anelA puruSa svapna jue che. supta avasthA ane jAgRta avasthA e ane dravya ane bhAtanA bhedanI apekSAe e prakAranI hAya che. temAM nidrAdhIna anela vyakti dravyanI apekSAthI supta che. tema kahevAmAM Ave che. ane virati rahita je vyakita che. te bhAvanI apekSA e supta che. ema kahe. vAya che. pUrva sUtramAM svapnanA je vicAra karavAmAM AvyA che che nidrarUpa dravyanI apekSa e karavAmAM Avye che. zrI bhagavatI sUtra : 12 zd 59 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have ahiMthI AgaLa viratirUpa bhAvanI apekSAthI jIvAdika daMDakane Azrita karIne bhAvataH suptatvanI tathA jAgratatvanI prarUpaNa praznottaranA rUpamAM karavAmAM Ave che. temAM gautama svAmI prabhune pUche che ke "navA maMre !" he bhagavAna ! covIsa daMDakamAM rahela je A jIvo che. te ja "jiM jJAna surajJA" zuM sUtelA che? ke jAgRta che? ke supta jAgRta che? tenA uttaramAM prabhu kahe che "yama" he gautama! "jIvA kuttA vi vIsa daMDakamAM rahelA je jIve che te supta paNa che. A kathana bhAvasuptanI apekSAe karavAmAM AvyuM che kemake evA jIne sarvaviratirUpa prabaMdhane abhAva hoya che. jethI sarvaviratinA abhAvavALA hovAthI teone suptanA jevA supta kahyA che. "gAnA vi" jAgrata paNa che. A kathana sarva viratirUpa jAgRtanA sadUbhAvane laIne kahevAmAM AvyuM che. jethI sarva viratirUpa jAgaraNanA sadUbhAvathI tene jAgrata kahela che. "surakA ji" evuM je kahevAmAM AvyuM che. te aMzataH aviratirUpa svapnanA sadUbhAvane laIne tathA aMzataH virati rUpa jAgRtanA sadUbhAvane laIne kahevAmAM AvyuM che. supta prabuddhatAne kAraNe aviratino sadUbhAva ane asadubhAva che. jayAM avirati che tyAM dravyanidrA na hovA chatAM paNa bhAvanI apekSAe vivekIo dvArA suptatA kahevAmAM AvI che. ane jene sarva viratine sadbhAva che te jAgRta kahevAya che. A rItanA baMnenA aMzata saddabhAvathI jIva supta jAgRta kahevAya che. tAtparya kahevAnuM e che ke je jIva sarva viratirUpa jAgRtithI rahita hoya te avirati vALo jIva suta kahevAya che tathA je sarvavirati rUpa jAgRti vALo che. te jAgRta kahevAya che. ane je jIva aMzataH virati vALo zramaNa hoya e dezavirati saMpanna jIva suptajAgRta kahevAya che. have ahiMthI covIsa daMDakamAM kahyA pramANenA sumAdi bhedanI prarUpaNa karavAmAM Ave che AmAM gautamasavAmI prabhune e pramANe pUche che ke nerA maMte! puchA" he bhagavan! nAraka jIva zuM susa che ? ke, zuM jAgRta che ? agara susajAgRta baMne rUpe che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jovA? he gautama veraphuvA kuttA' nArakIya jIve suNa che. nArakIya ja sukha che, tema kahevAne hetu e che ke, nArakIyemAM viratIrUpa jAgrata avasthAne hameMzA abhAva rahe che, jethI teo sumanI jema ja kahevAya che. je vAka uccAravAmAM Ave che. te avadhAraNavALA hoya che niyama anusAra ahiyAM nArakIya jIve supta ja che ema kahevAmAM AvyuM che. ahiyAM hI padathI jAgRta ane susajAgRta avasthAnuM grahaNa thayuM che. "no jJAta zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no surajJA" nArakajIva jAgrata hotA nathI. tema susa jAgrata paNa letA nathI. jAgrata te teo eTalA mATe nathI ke temAM viratine abhAva rahe che. ane deza viratine abhAva hovAthI teo supta jAgrata paNa nathI. "pUrva nAva ra3riNiA A nArakanI mAphaka ekendriya jIvathI laIne caturiMdriya sudhInA saghaLA jI hameMzA supta che. tema samajavuM. kemake temAM viratine ane deza viratine sarvathA abhAva rahe che. jethI siddhAntamAM teone jAgrata paNa nahi ane suptajAgrata paNa nahi ema kahevAmAM AvyuM che. "paMci riritoLicALa paM! jiM sattA judA" have gautama ! svAmI prabhune evuM pUche che ke paMcendriya tiyaca jIve zuM supta che? ke jAgrata che. athavA supta jAgRta che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke " nA" he gautama ! paMce ndriya tiryaMca cha suttA' supta paNa che. kAraNa ke temAM viratirUpa prabodhine abhAva rahe che. jethI teo jAgRta hotA nathI. temaja deza virati rUpa supta jAgRta avasthAne sadbhAva hovAnA kAraNe teo supta jAgRta paNa che. jeTalA aMzamAM teomAM viratine sadbhAva hoya che. eTale aMzamAM te jAgRta che ane jeTalA aMzamAM viratine abhAva hoya eTalA aMzamAM te supta che. keTalAka tiryamAM paNa zrAvakanAtrane dhAraNa karavAnuM zAstromAM kahyuM che. "nageNA nA kavA" je prakAre sAmAnya jIvanamAM supta jAgRta abhilApa kahevAmAM AvyA che. te ja prakArane abhilA5 manuSyanA saMbaMdhamAM samajI le tAtparya e che ke manuSya supta paNa che. ane jAgRta paNa che. ane suptajAgRta paNa che. te abhizApa A pramANe che. "magar vi mate ja vattA jAgarA goyamA suttA vi jAgarA vi suttajAgarA vi' vANamaMtarajoisiyA jahA rA' vAnagaeNtara jyotirSika ane vaimAnikamAM supta jAgarAtatva vagerenuM kathana nArakIya jIvenA pramANe che. arthAta je prakAre nArakIya jIvamAM kevaLa suptatA ja kahevAmAM AvI che. e ja prakAre A vAnabhaMtarAdi devAmAM paNa kevaLa suptAvasthA ja che. jAgRta avasthA ane supta jAgRta avasthA A baMne avasthA teeAmAM nathI kemake temAM sakala saMyama rU5 virati ane deza saMyamarUpa virati ane avirati teomAM nathI. arthAt koI jAtane viratibhAva nathI. 15 zrI bhagavatI sUtra : 12 61 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapnake yathArtha aura ayathArthapane kA nirUpaNa AnAthI pahelA prakaraNamAM svapna keNa jue che e bAbatanuM varNana karavAmAM AvyuM che. have savanuM yathArtha paNuM ane ayathArthapaNuM batAvavAne mATe (bheda batAvavA mATe) sUtrakAra nicenA sUtranuM kathana kare che. "saMyuke si mate ! kavi nara, asure riLa vAsaruM' ItyAdi. TIkAtha- A sUtrathI sUtrakAre svapna darzana viSayanuM vizeSa rUpathI spaSTIkaraNa karyuM che. AmAM gautama svAmI prabhune evI rIte pUche che ke saMg - maMte ! suvi Hi' he bhagavAna ! je saMvata che te svapna jue che? athavA " saMyui suvi pAsa" je asaMgata che te svapna jue che athavA te "savAraMva vi' pAtara je saMtratAsaMvata che te svapna jue che? tenA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke he "yama" gautama ! saMse vi viNe pANI je saMvata hoya che. te paNa svapna jue che "saMg vi suvi viArU je asaMvata jIve che. te paNa svapna jue che tathA "lavuan saMju vi viM pAsa je saMtratA saMvata-dezavirati zrAvaka che. te paNa svapna jue che. arthAt saMvata-asaMgrata ane saMgratAsaMgrata badhA svapna jue che. A kathanathI ahiyAM evI zaMkA thAya che je saMvata paNa svapna dekhe che. asaMvata paNa savapna dekhe che. ane saMgratA-saMvata paNa svapna jue che. te pachI A traNemAM bheda zuM rahyo? A zaMkAnA nivAraNa mATe temAM bheda bAbatamAM prabhu A pramANe kahe che. ke, "lavuDe suvi pAra gattaraM pAvara saMvRta-sAvadya pravRtti vagarane je svapna jue che. te yathAtathya svapnane eTale satyane ulaMghana vinAnuM ja jue che. arthAt saMvRta dvArA jovAmAM Avela svapna satya ja hoya che. asatya hotuM nathI. jema ke mahAvIra prabhue chadmastha avasthAnI chellI rAtrInA aMtamAM je svapna joyA hatA te saghaLA satya ja thayA hatA. jo ke saMvRtAdike ne badhAja svapna dekhAvAnuM kahyuM che. te paNa saMvRtane je svapna darzana thAya che te te satya ja hoya che. asaMvRta ane saMvRtAsaMvRtanuM vaMdarzana satya sAcuM paNa hoya che. ane be Tu paNa hoya che. kAryamAM judApaNuM hovAnA kAraNe kAraNamAM paNa judApaNuM hoya che. ahiMyA saMvRta padathI vizeSa prakAranA sAvadyapravRtti vagaranA jIvanuM ja grahaNa karavAmAM AvyuM che. te prAyaH kSINumaLavALA hovAthI ane devatAonA avagrahavALA (kRpAvALA) hovAthI satya ja svapna dekhe che. "vuM? gam pAra, tathA vA taM hogA nA vA naM rokA' asaMvata asaMyamI jIva je zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva ja e che. te kaIvAra satyapaNuM hoya che. ane keIvAra asatya paNa hoya che. arthAt jevuM jue che. te tevI ja rItanuM hoya che. ane koIvAra anyathA eTale ke tenAthI judI ja rItanuM hoya che. saMvate joyelA svapnanI mAphaka asaMvatanA svapnamAM e niyama hete nathI ke te satya ja hoya paraMtu te kaI vakhata satya paNa hoya che. ane koI vakhata asatya paNa hoya che. "saMeridhu muLei ghAva je jIva saMvRtAsaMvRta dezavirati zrAvaka hoya che. ane te je svapna jue che, te svapna keIvAra satya paNa hoya che. ane kaIvAra asatya paNa hoya che. have gautama svAmI AnA saMvRta, asaMvRta, saMvRtAsaMvRta paNa viSe prabhune pUchatAM kahe che ke "navA che mate ja saMpuNA asaMtu raMgusavu' he bhagavana jIva saMvRta hoya ? ke asaMvRta hoya che. athavA saMvRtAsaMvRta hoya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "ocanA" he gautama! "vIrA saMvu alaMDu savu "i jIva saMvRta paNa hoya che. asaMvRta paNa hoya che. ane saMvRtAsaMvRta paNa hoya che. "rva zahera sattA hazo tava mALicAvo' pahelA jevI rIte suptanA viSayane daMDaka kahyo che. eja rIte nArakAdi cevisa daMDakamAM saMvRtAdika daMDaka paNa samajI le. have gautama svAmI prabhane evuM pUche che ke "zarU i mane ! suviLA paumar" he bhagavan! svapna keTalA prakAranA kahyA che. tenA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke "noramA jArI suvi paUttA" he gautama ! svapna beMtAlIsa (42) prakAranA kahyA che. arthAta je svapna vizeSa phalane batAvanArA hoya che te svapna (42) beMtAlIsa prakAranA che arthAta jevA tevA svano te aneka hoya che. have gautama svAmI mahAsvapnanA prakAre jANavAnI IcchAthI mahAvIra prabhune evuM pUche che ke " je maMte mahAmuvi paUTar" he bhagavan! mahAsvA keTalA prakAranA kahyA che. je svapna mahAphaLane ApanArA hoya che. te sva mahAsvapna kahevAya che. bIjA svapnanA phaLanI apekSAe A svapna dvArA sUcavela phaLamAM atizayatA (vizeSapaNuM) rahe che jethI bIjA phaLanI apekSAe vilakSaNa phaLanuM sUcaka hovAthI ja A svapnamAM mahAsvapnatA kADI che. gautamasvAmInA A praznanA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke jocamA ! tIraM mahAmuvinA HowttA" he gautama ! mahAsvapna trIsa prakAranA kahyA che. "zarU i mane ! saMgagram goin" he bhagavana A rIte badhA maLIne savapnanA keTalA prakAra hoya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke joyAvavatta sadA suvighA pauttA" he gautamAM badhA maLIne svapnanA (72) botera prakAra kahyA che. have A svanenA saMbaMdhane laIne gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "tiratha mAre je mare! utarAraMti dama vAmamArgati he bhagavana! tirthaMkara mAtAe jyAre tirthaMkaro teonA garbhamAM Ave che. tyAre zrI bhagavatI sUtra : 12 43 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " mAsuvi pAsattA' trIsa mahA ane mAMnA keTalA svapno joIe. "vi ' teonI mAtAo jAgI jAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "poyamAM" he gautama ! "titharamAro tithati maM sAmA'i tirthaMkaranI mAtAe jayAre tirthaMkaro teo garbhamAM Ave che tyAre 'gua tIsAe mahAsaviNANaM ime cohasamahAsuviNe pAsittA NaM paDibujjhati' mA trIsa prakAranA mahesvo paikI cauda mahA svapnone joIne pratibaddha thAya che. arthAta jANI jAya che te cauda mahAvo A pramANe che. "rAca-rasama sI mamiNeya gAya far" (1) gaja, (hAthI) (2) vRSabha (baLada) (3) siMha (4) abhiSeka ahiMyA yAvat padathI (5) puSpamAlA yugala (6) caMdra (7) sUrya (8) davA (9) kuMbha (10) pasarovara (kamaLovALuM taLAva) (11) kSIra samudra (dUdhane samudra) (12) vimAna (13) ane ratnarAzI (ratnane Dhagale, hIrA, mANeka, AdI, sonuM) ane 14 agnijvAlA. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "vavaTTInA !" he bhagavana ! cakravati rAjAe temanI mAtAnA garbhamAM Ave che. te vakhate temanI mAtAo A cauda mahAsvano paikInA keTalA mahAsvane joIne jAgI jAya che ? tenA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke "jocamA vavaTTI mAro he gautama cakravatinI mAtAo jyAre cakravati temanA udaramAM Ave che tyAre A trIsa mahAsvane paikInA upara kahelA (14) cauda mahAsva ne joIne jAgI jAya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke vAsudevAyaro of puchA' he bhagavan! vAsudevanI mAtAe jyAre vAsudeva cheonA garbhamAM Ave che. tyAre keTalA mahAsvapna joIne jAgI jAya che. ahiMyA "pucchA" e padathI "aMte vArevaMfNa meM vamamAzaMkara ru mahAsuviLe vArittA nuM parivutti' A pAThane saMgraha thayela che. A praznavAyanA uttaramAM prabhu kahe che ke "vAre mAro nA vamamALaNI" he gautama vAsudevAnI mAtAe jyAre vAsudeva teonA garbhamAM Ave che. tyAre gusaM rodraHow' A da mahA ravane zaikInA keI sAta mahAsvapnane joIne pratibaddha thAya che. eTale ke jAgI jAya che "vaDhavamAco puchA' ahiyAM "pucchA e padathI nIce pramANeno AlApaka samajI le. "jasTa devamAyaroNaM bhaMte ! baladevaMsi gama vakkamamANaMsi kai mahAsuviNe pAsittA gaM vahivuM' he bhagavana baLadevanI mAtA jyAre baLadeva temanA garbhamAM AvI che tyAre keTalA mahAsvanene joIne pratibaMdhita thAya che, zrI bhagavatI sUtra : 12 14 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt jAgI jAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "joyamAM ghaDhamAra vAva' he gautama ! baLadevanI mAtA jyAre baLadeva temanA garbhamAM Ave che tyAre A cauda mahAsvapno paikInA cAra mahAvA jAI ne prata buddha thAya che. eTale ke jAgI jAya che. ahiMyA "yAva' padathI 'vi yavaMzI meM ghamamaviyi" ahiM sudhInA pAThane saMgraha thayela che. ane A AlApaka nIce pramANe batAvIne uttara rUpe sUtramAM kahevo joIe te AlApaka A pramANe che. "rajava nAca aaN vavaMya nadamaM varUmamAAMkhri voraMjIruM mag. suviNA nacare vattAra mAsuvize vANittA baM vavui tti !" have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "maMjhiyamAcAM maMte ! purajhA' ahiM paNa paNa "purA' e zabadathI "maciMti karma kAmamaifNa 46 mahAvo pAsattA ne pAvukSatti' A pAThane saMgraha thaye che. tene arthe A pramANe che. he bhagavAna! jyAre mAMDalika rAjA tenI mAtAnA garbhamAM Ave che, tyAre tenI mAtA keTalA mahAsvane joI ne pratibuddha thAya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che. jo mA ! maMjhiramAro kAya? ahiyAM yAvatu padathI 'eesiauM coda sAhaM mahAsuviNANaM annayara egaM mahAsuviNaM jAva pAsittA paDi suti' he gautama mAMDalika rAjAnI mAtA jayAre mAMDalika rAjA tenA garbhamAM Ave che. tyAre A cauda mahAvo paikInA keI eka mahAsvapnane Ine pratibaddha thAya che. arthAt jAgI jAya che. e sUtra 2 che mahAvIra svAmI ke daza mahAsvapnoM kA nirUpaNa svapnane adhikAra cAlake hevAthI te viSayamAM vadhAre vivecana karatAM sUtrakAra nIcenuM sUtra kahe che. namo mAM mAvatare 43masthAjhiarg" ItyAdi TIkArtha- sUtrakAra A sUtradvArA zramaNa bhagavAna mahAvIrane pitAnI chadmastha avasthAnI chelI rAtamAM je daza svapna joyA hatA. te svapnanuM teone zuM phaLa maLyuM e viSayamAM vivecana karatAM kahe che ke "mane mA mahAvIre zramaNa bhagavAna mahAvIrane mathADhicAI pitAnA chadmasthakALanI eTale ke chavastha avasthAnI pratimAnarUghaMNa' chelI rAtamAM "phane mahine pAsattA i gvu' nIce pramANenA dasa mahAsvapno teoe jeyA ane te joIne teo jAgI gayA. te mahAsvapno A pramANe che-"gi 2 marda ghora varittAMta vizArca suviLe pAkia arettA of gvu teoe sauthI zrI bhagavatI sUtra : 12 65 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM sarapana je joyuM temAM eka moTA tAlapizAcane eTale tADa jevA lAMbA pizAcane pitAthI parAjIta thate joye. AtAlapizAca ghaNe ja bhayaMkara hato ane dInavALo ho arthAt ne AkAra jevAvALAne bhaya utpanna karAve te have athavA ahaMkAra vA hatA. ane te tAlapizAca pitAnA baLathI garvavALo hato AvA ghorarUpadhArI ane ahaMkArI tAlapizAcane svapnamAM pitAnAthI parAjya pAmane joIne chavastha avarathAvALA mahAvIra prabhu jAgI gayA. A paheluM svapna che. have bIjA svapnanuM vivecana karavAmAM Ave che. " ja naM mahuM phrisTavgi gorU pumi pANittA chai gvu A bIjA svapnamAM teoe eka paMkeyala (puruSa jAtane koyala) svapnamAM jo te pukAyala ghaNe bheTe hate tenI pAMkhe kALI na hatI paraMtu bilakula dhoLI hatI. A svapnane joIne paNa teo jAgI gayA. A rItanuM A bIjuM svapna che. "egaM ca NaM mahaM cittavicittapakkhagaM puMsakoilagaM suviNe pAsittA NaM paDibuddhe' A trIjA svapnamAM paNa teoe eka ghaNA moTA pake kila (puruSa jAtanA keyalaneja) teoe je paNa AnI je pAMkho hatI te aneka prakAre citra-vicitra-raMgaberaMgI hatI. A svapnane joIne paNa teo jAgI gayA. A rItanuM A trIjuM svapna che. "egaM ca NaM mahaM dAmayugaM savvarayaNAmayaM suviNe pAsittA NaM paDidhuddha" cothA svapnamAM teoe vizALa be mALAe joIe aneka ratnathI ghaDelI hatI A svaprane joIne paNa teo jAgI gayo A rItanuM A cothuM svama che. "gi = La ma te jovA vize vANittA uM pariva" A pAMcamAM svamamAM eka ghaNu moTA gAnA dhaNane teoe joyuM A rUmane joIne paNa teo jAgI gayA. A prakAranuM A pAMcamuM rUpa che. egaM ca NaM mahaM paumasaraM savvayo samaMtA kupramiyaM saviNe pAsittA NaM vahiva" A chaThA svamamAM mahAvIra prabhu e ghaNuM vizALa paghasarovara (kamaLAvALuM sarovara) ne ke je cAre tarapha puSpovALuM joyuM hatuM. A pA sarovara jeIne paNa teo jAgI gayA. "egaM ca NaM mahaM sAgaraM ummitrIyIsahassakaliyaM bhuyAhiM tinnaM suviNe bhAvi La didhe" A sAtamAM svapnamAM teoe eka vizALa sAgara ke je nAnA moTA kale-taraMgathI zrubhita thaI rahyo hato tevA sAgarane pite pitAnI bhujAthI tarI jatA pitAne joyA. athavA te "varmivaviSagsANitam" eTale ke hajAre moTA moTA kalele taravALe te sAgara hate e artha A pAThane thAya che. A svapnane joIne paNa teo jAgI gayA. "gi = i mahuM LiyAM teraNA karjata duvine pANittA naM parivuddha" A zrI bhagavatI sUtra : 12 66 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamAM vapnamAM teoe potAnA tejathI camaktA dedIpyamAna kIraNothI prakAzatA evA sUryane teoe je A svapnane joine paNa teo jAgI gayA. A rItanuM A AThamuM svama che. __ "egaM ca NaM maha' hariveruliyavannAbheNaM niyageNaM aMteNaM mANusustara pavvayaM sadara mo samaMta kADhicAritre suviLe pavittA of parivu" A navamAM svamamAM teoe eka vizALa mAnuSettara pata, vaiDUryamaNi jevA harita-lIlA raMganA pitAnA AMtaraDAothI cAre tarapha vIMTALela je arthAt lIlA raMganA pitAnA AMtaraDAe thI mAnuM Sottara parvatane vAraMvAra vIMTaLAyele je A svamane joIne paNa teo jAgI gayA A rItanuM A navamuM svapra che. 'egaM ca NaM maha maMdarapatrae maMdaracUliyAe uvariM sIhAmaNavaragaya' kacgl gvaLe vAratA i gvu" A dasamAM svapnamAM potAne vizALa maMda-merU parvatanI aMdaracUlikA upara zreSTha siMhAsana para birAjatA joyA, A svapnane joIne paNa teo jAgI gayA A rItanuM A dasamuM svapna che. A rIte bhagavAna mahAvIra prabhue je elA dasa mahAsvapnanuM varNana karIne have sUtrakAra te svapnanuM teone zuM phaLa prApta thayuM tenuM nirUpaNa kare che. "jaNNa' samaNe bhagavaM mahAvIre ega maha' ghorarUvadittadharaM tAlapisAyaM suvine parAjiya gAva pavittA mAM parivu je kAraNe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe bhayAnaka rUpadhArI ane prakAzayukta rUpavALA temaja tADavRkSanI jema svabhAvathI ja ghaNA lAMbA vanara jAtinA pizAcane pitAnAthI parAjaya pAmate svapamAM che ane jeIne jAgI gayA. "avi tamane maLavA mahAvIre moLikane janma mUchALo ughADu" A svapnanA phaLarUpe zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmIe mohanIya kamane sarvathA nAza karyo "3Ati" upUrvaka hat dhAtune niranvaya-vinAza e pramANe artha thAya che. temaja bhagavAne te pizAcane potAnAthI parAjIta thate je, AnA phaLa rUpe bhagavAne samasta mehanIya karmane jaDamULathI vinAza karyo. tADa eka jAtanuM vRkSa (jhADa) hoya che te svAbhAvika rIte ja ghaNu lAMbu hoya che, A pizAca paNa tADavRkSa je ja lAMbo hate tathA pizAca jema svabhAvathIja kara-niSphara hoya che, tevI ja rIte mehanIya karma paNa atyaMta duHkhajanaka hovAthI dUra rUpe kahela che, A rItanA bhayapradavanA sarakhApaNuthI mohanIya karmane vizAcanI sAthe sarakhAvavAmAM AvyuM che. "jaNNaM samaNe bhagava mahAvIre egaM maha sukilla jAva paDibuddhe" 2 kAraNe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI eka zukala yAvat purUSa jAtanA zrI bhagavatI sUtra : 12 17 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koyala pakSIne svapnamAM jaIne bhAgI gayA tenA phaLa rUpe "taou gche majavaM mAvo kALovANa virdra" zukaladhyAna yukta thayA. ahiM tatArUpa samAnatA pukilanI pAMkha ane bhagavAnanA dhyAnamAM kahI che. "jaNNaM samaNe bhagava' mahAvIre gaM maha' cittavicitta jAva paDibuddhe" 2 kAraNe zramaNa bhagavAna mahAvIre eka mahAna citra vicitra-raMgaberaMgI pAMkhevALA purUSa kenilane svapnamAM jaIne pite jAgI gayA. tenA phalarUpe "maLe mA' magvIre" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe "jivitta jAmaphaLe suvADhaNa jaLavihAM " vicitra temaja svasaya ane para samayanA svarUpanuM pratipAdana karavAvALA gaNipiTakanuM sAmAnya ane vizeSa rUpathI kathana karyuM che. " para" vacana paryAya vigerenA bhedathI tenI prajJApanA karI che. " " svarUpathI tenI prarUpaNa karI che "rU" upamAna, upameyabhAvathI tenuM kathana karyuM che. " nirU" upadeza grahaNa na karanArA jIvane paNa ghaNuM ja kRpAthI vAraMvAra teone daSTAMtapUrvaka batAvyuM arthAt teone vAraMvAra upadeza saMbhaLAvyuM. "ra" bIjAnA kalyANanI bhAvanAthI athavA bhavya jIvonA hitanI bhAvanAthI vAraMvAra teone upadeza ApyuM. ahiyAM gaNizabda, artha paricchedano vAcaka che. tethI A gaNipiTakarUpa dvAdazAMga artha padi nuM piTaka (maMjUSA-peTI)nI jema piTaka che. arthAta AdhAra che. athavA te gaNanAma gacchanuM athavA guNagaNanuM che. A gaNa jene thAya che e te gaNI-AcArya hoya che A dvAdazAMga te gaNiyoneAcAne sarvasvabhAjananI jema hoya che. tethI Ane gaNipiTaka kahevAmAM AvyuM che "taM jJA" A gaNipiTaka A nIce batAvela nAmothI bAra aMgamAM vibhakta karela che, "kAvAra sUvaLa4 nAva riddivAraM" AcArAMgasUtra, sUtrakRtAMga yAvat daSTivAda, aDiyAM yAvat zabdathI sthAnAMgasUtra vigere bAkInA aMge grahaNa karAyA che. te bAkInA aMgenA nAme A pramANe che. samavAyAMga, bhagavatIsUtra, jJAtAdharmakathAMgasUtra, upAsakadazAMgasUtra antakRdazAMgasUtra anuttarapatika, praznavyAkaraNa ane vipAkasUtra e rIte dvAdazAMga kahevAmAM Ave che. "Not maLe mAvuM mAnIne pa mahuM rAmaku vakara vaLAmadaM muvine jANittA of gyu" zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe je vizALa be mALAo svapnamAM jaIne bhAgI gayA "achuM tamane mA magvI suvi banne videza" tenA phaLa svarUpe zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe be prakAranA dharmanI prarUpaNa karI. taMser' dharmanA te be zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAro A pramANa che. badhAM vAchaLA dhamma vA' eka agAra dhamaeTale ke gRhasthI zrAvakonA dhama ane khIjo sampanna sAdhuone dha. anagAra dhama savirati "" agAra e nAma gharanuM che te ghara jene hAya che. te agArI kahevAya che, A agArIyA sAthe sabadha rAkhavAvALA je dhama che te agAradhama che. ane agArathI rahita jee sa`virati sapanna che tee anagAra che. A anagArA sAthe sakhadha rAkhavAvALA je dhama che, te anagAra dhama che naLa maLe maLavuM mahAvIre aaN sUrya govAM jJAtra pattiyuddhe" zramaNu bhagavAn mahAvIra svAmI je eka vizALa zveta gAyeAnuM TALu svamamAM joI ne jAgI gayA. "taNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa cAvaNNAiNNe samaNa saMghe" te zveta gAyAnA TALane svasamAM jovAnA phaLa svarUpe teonA zramaNa sadha cAravaNu vALA ce. ahiyAM vaNu pada 'prakAra' e anA vAcakra che eTale ke zravaNa saMgha cAra prakArathI yukta thaye zramasaghanI te cAra prakAratA A pramANe che. 'ghumaLA maLItro savayA sAviyALo' zramaNa-sAdhu, sAvI zrAvaka zrAvikA A careya maLIne zramaNusaMgha kahevAya che. naLa samaLe sAva mahAvIre nuM mahuM paNamakhAM gAya pattiyuddhe"zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe je eka vizALa padmasarovara (kamaLAvALuM sarAvara)ne yAvat khilelA kamaLAvALu' sAvara svapramAM joIne jAgI gayA. sana pramaLe jJAna vIre" te svamanA phaLasvarUpe zramaNu bhagavAna mahAvIra svAmIe paindriye relve vAve' cAra prakAranA devAnI prarUpaNA karI. devAnAM cAra prakArapaNuM. A rIte kahyuM che"avaLavANI" bhavanavAsI vALamaMta" vAnanyatara baeNjJo si'' aitiSika ane "vaimAni" vaimAnika jJaLa samaLe maLavuM mahAvIre mAM mahaM sAgara nAra yuddha' zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe eka vizALa yAvat aneka tara'gAvALA samudrane peAtAnI bhujAethI pAra karelA joyA. tene joIne pAte jAgI gayA. "tAM tenA mULarUpe 8 samaneAM maLanA mahAvIrAM zramaNu bhagavAn mahAvIrasvAmIe " aNAdIe aNavadazge cAuraMtasaMsAra jaMtAre tiLe" anAdi anaMtta cAra gativALA sauMsArarUpI kAMtAra-aTavIne pAra karI. jenI Adi hAtI nathI te anAdi kahevAya che. jenA avadazapanta-anta nathI. te anavadma che. aLavaLe" tenI saMskRta chAyA "navatApra" evI pazu thAya che. avanata zabdanA artha Asanna (samIpa) e pramANe thAya che. ane agra zabdanA artha anta e pramANe che, jenA " ,, zrI bhagavatI sUtra : 12 69 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anta samIpamAM hoya te "avanatAgra" kahevAya che. evA ja na hoya te avanatA che. evA A saMsArarUpI kAMtAra-vanane (aTavI) teoe pAra karyuM che. "quoi tane majAvaM mahAvIre pa ma Liyare nAva parivu" zramaNa bhagavAna mahAvIre pitAnA tejathI dedIpyamAna sUryane je ane pite jAgI gayA. "tarNa samaNasma bhagavao mahAvIrassa aNate aNuttare jAva kevalavaranANadasaNe mucuum" tenA phaLa rUpe teoe ananta, anuttara-zreSTha vAvat kevaLajJAnadarzana prApta karyuM kevaLajJAna, ane kevaLadarzanane je ananta kahevAmAM AvyA che. te tenA apratipAti (pAchu jAya nahIM) paNAne lIdhe kahevAmAM AvyuM che. arthAta attarahitapaNAne lIdhe tema kahevAmAM AvyuM che je utpanna thaIne AtmAthI chUTatA nathI tenuM nAma aprati pAti che. kevaLajJAna ane kevaLadarzana evA ja apratipati che, temaja tenA jevA uttara-pradhAna zreSTha bIjA koI nathI. arthAt e ananya sarakhA che. jevI rIte sUryanI garamIthI jamIna para rahela amedhya-apavitra vastu sukAI jAya che eja rIte kevaLajJAna dvArA saMsAranA kAraNe ane kArya paNa nAza pAme che. e ja svapnamAM sUrya darzananuM vAstavika phaLa kevaLajJAnanI utpattinA rUpamAM pragaTa thayuM che. ahiyAM yAvatpadathI "#fami mhigm" A be padane saMgraha thaye che. ""sui HH =Ava vIra" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe je eka harita (lIlA) varNavALA varSamaNInA jevA pitAnA AMtaraDAthI mAnaSettara parvatane cAre bAjuthI stanamAM vIMTaLAe joyo ane te pramANe joIne jAgI gayA tenA phaLa rUpe "mAra mArazo mAthI corANA #ttivAritro pavanapurAsure DhoNa jimamaMti" zramaNa bhagavAna mahAvIranI udAra kIrti varNa, zabda, zleka e tamAma devaleka manuSyaleka ane asuraleka A traNe loka sudhI vyApta thaI gayA che. arthAta e varNAdi saghaLA te traNe lekamAM gavAya che. arthAt vakhaNAya che. "ahi A puNya bhAgI che" evI rItane je sarvavyApI sAdhuvAda che tenuM nAma dIti che. eka dizA vyApI je sAdhuvAda che tenuM nAma varNa che. ardha digU dizA vyApI je sAdhuvAda che tenuM nAma zabda che. temaja tyAM ja je guNonuM varNana thAya che tenuM nAma leka che. "rUti su vALe ajavaM mahAvIre" A sUtrathI A pUrvokta gAna prakAranuM kathana prakaTa karavAmAM AvyuM che. "kavi gche mA mahAvIre maMdire 1aNa maMjUDhicANa gAva varaghu" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI be svapnamAM je evuM joyuM ke huM maMdira (me) parvatanI maMdaracUlikA para rahelA siMhAsana para beTho chuM te svapnanuM phaLa teone e rIte prApta thayuM ke teo deva, manuSya, ane asuronI pariSadAmAM kevalI thaIne birAjyA ane te rIte besIne teoe kevalIdharmanuM kathana karyuM yAvat kevaLI prajJapta dharmanI teo e te pariSadamAM dezanA ApI. " maMdavA lAva didde" e vAkayamAM Avela yAva5 thI "vari siMhAlavAjAM sAnaM aviLa pArittA " A pAThano saMgraha thaye che. ahiyAM "zarU jhAva 3varU" ahiyAM yAtpadathI "panna, varu, Tropha, nirU" A kriyApadane saMgraha thayA che. tene arthe A sUtramAM pahelA varNavavAmAM Avye che. tyAMthI jANI le che. sU3 che zrI bhagavatI sUtra : 12 SO Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapna ke phala kA nirUpaNa 6 6" phathI vA purio nA muninaMte aaN ma ducati vA" ityAdi-- TIkAtha--thI vA purile vA" strI hAya agara puruSa hAya, 'suvikhaMDhe egaM maha hayapaMti vA gayapaMti vA jAva vasabhapati vA pAsamANe pAsai" te jo svapnanA aMtamAM eka vizALa gheADAonI 5kti ne ke hAthInI pa'katIne ke yAvat aLadanI paMkatIne jue athavA te "tumALe tura" tenA upara caDhe tathA duSNamiti zraghdhAAM maLa'' huM tenA upara caDhayA chuM e pramANe mAne tavavaLAmeya gujJa" A rItanu svapna joyA pachI teja vakhate jo jAgI jAya che. "oLeya avaLAM briA" tA te dhAraNa karelA bhatrathI siddha thaI jAya che.-'nAva gata' kare.'' yAvat saghaLA duHkhonA aMta kare che. 'phathI vApune vA'" srI hAya agara puruSa hAya vinaMte T madda dAmaNi pAiNa vaDINAyata duio samudda puruM. pAlamALe vAsa" te jo svapnanA aMtamAM eka vizALa dorIne ke je dorI pUrvathI pazcima sudhI lAMbI hAya ane ane samudranA ane kinArAne sparzatI hoya tene jue saMshemALe aMge aek saMgrejIImitI' tathA huM. derIne ekaThI chuM. ane me e dorI ekaThI karI lIdhI che. vALaM maLar " evI rIte peAtAne mAne che. "tavana mena vunna-meLeja mavALenuM jJAna ta tA evA te puruSa svapna jotAM ja jAgI jAya che. te te puruSa te ja lava grahaNathI yAvat samasta du:khAnA aMta kare che. 'dUtthI yA purise nA niyaMtte evaM maha rajju pAINapaDINAyata duio logaMte puTTa pAsamANe pAsai chi mALe hindamiti avAAM maLa''zrI hAya agara puruSa hAya te jo svapnanA aMtamAM leAkanA ane bhAgAne sparza karavAvALI temaja pUrvathI pazcima sudhInI lAMkhI eka vizALa derIne jue temaja huM ene kApu chuM. magara me' ene kApI nAkhI che. tevu' mAne savaLAmeya jJAna aMta.. repha" A rItanu' svapna joyA pachI pAte jAgI jAya che. ane pA! sUve nahi te tevI vyakti bhavathI mukta thaI jAya che. yAvat samasta du:khAnA aMta kare che. itthI vA purisevA sutriNaMte egaM maha kinhasutagaMvA jAva sukilla suttagaM vA pAtramANe pAsai, uggovemANe uggovei, uggoviyamiti appANaM maLarU' strI hoya agara puruSa hoya te jo svapnamAM eka vizALa kALA karU ,, 6 zrI bhagavatI sUtra : 12 71 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ derAne athavA sapheda dorAne jue ane tene huM ukeluM chuM. agara ukelI lIdhe che. evuM pitAnA manamAM mAne "vaLAme kAra vacUMDha ' ne evuM svapna joIne je te jAgI jAya che. te te purUSa te bhavathI mukita meLave che. arthAt chUTI jAya che. yAvata samasta duHkhane aMta kare che. "thIvA puNe vA suviNate egaM maha ayarAsi vA tauyarAsiauM vA sIsagarAsi vA pAsamANe pAsai humALe phuda duhamiti, manana taravaLAmeva sukannarU) strI hoya agara purUSa hoya te je svaninA aMtamAM eka vizALa khaMDanA DhagalAne athavA tAMbAnA DhagalAne ke trapu-kathIranA DhagalAne athavA sIsAnA DhagalAne jue ane huM tenA para cAluM chuM athavA tenA para huM caDyo chuM. evI rIte mAne ane tevuM nagna joIne je te teja vakhate jAgI jAya te roLa mALaof fasNa te tevI vyakti bIje bhave siddha thAya che. "vAva te ja yAvat samasta duHkhe ne ata kare che. "sthI vA kuriye vA? strI hoya ke purUSa hoya "muvi v mahuM taerfha vA vA teni gAra avakararAsi vA pAsamANe pAsai vikkhiramANe vikkhavarai vikkhaNamiti appANaM manarU' svapnanA aMtamAM eka vizALa ghAsanA DhagalAne tejenisarga nAmanA paMdaramAM zatakamAM kahyA pramANe yAvat kacarAnA DhagalAne juve ane huM tene jAva te je te tevI vyakti e ja bhavamAM yAvat samasta duHkhane aMta 4re che. 'itthI vA purise vA suviNate egaM maha khIrakubhaM vA dahikuMbha vA SayakumeM vA mahukubhaM vA pAtramANe pAsaha upoDemANe uppADei utpADiyamiti apANaM mannaI' strI hoya ke te purUSa je vapnanA aMta bhAgamAM eka moTA dUdhanA ghaDAne athavA dahIMnA ghaDAne athavA te ghIne ghaDA jue ane huM te ghaDAne mAthA para rAkhuM chuM. athavA meM tene mAthA para rAkhyA che. evI rIte potAne mAne che ane tavI rIte mAnIne "taraNanAmeva gumarU te ja samaya che te jAgI jAya eLela jAva je te te prakAranI te vyakita eja bhAvamAM thAvata samasta dukhene nAza kare che. 'itthI vA purise vA suviNaM te ege maha' surAviyaDakubhaM vA srovIravi. yaDI vA tera ukubhaM vA vasAku vA pAsamANe pAsai bhiimANe midada jAva te je te tevI vyakti e ja bhavamAM thAvat samasta dudakhAne aMta re che. 'itthI vA purise vA suviNate egaM maha khIrakubhaM vA dahikuMbhaM vA ghayakumeM vA mahukubha vA pAtramANe pAsaha uppADemANe uppADei uppADiyamiti appANaM mannaI' strI hoya ke te purUSa je svapnanA aMta bhAgamAM eka moTA dUdhanA ghaDAne athavA dahIMnA ghaDAne athavA te ghInA ghaDA jue ane huM te ghaDAne mAthA para rAkhuM chuM. athavA meM tene mAthA para rAkhyA che. evI rIte potAne mAne che ane tavI rIte mAnIne "jaaiAmeva gurU te ja samaya che te jAgI jAya tene jAva te je te te prakAranI te vyakita eja bhavamAM yAvata samasta duHkhAne nAza kare che. 'itthI vA purise vA suviNaM te ege maha' surAviyaDaku vA sovIravi. yaDa vA tela ukubhaM vA vasAkubhaM vA pAsamANe pAsai bhidamANe midai, zrI bhagavatI sUtra : 12 7ra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitramiti aSA maru' strI ke purUSa teo svapnamAM je te eka moTA sureza (dArU) nA ghaDAne athavA te sauvIra-kAMjInA ghaDAne athavA te telanA moTA ghaDAne athavA vasA-carabInA ghaDAne jue ane joIne evI rIte mAne ke huM A ghaDAone phoDuM chuM athavA meM A ghaDAne phoDI nAkhyA che ane "tAravA,meva gurU ane tevuM mAnIne te vyakti teja vakhate jAgI jAya-saceta thaI jAya che to tevI vyakti "ore mavALa nAva aMta papha be bhavamAM yAvat samasta duHkhane aMta kare che. ___'itthI vA purise vA suviNaMte ega maha paumasaraM kusumiya' pAsamANe vAra zonAmAne zonA gonDhamiti bALa mannA ii ke purUSa je svapnanA aMta bhAgamAM eka vizALa padyasarovarane puSpathI khIleluM jue ane te joIne evuM mAne ke huM AmAM praveza karuM chuM. athavA meM AmAM praveza karyo che. "rajavameva DukA sevA kAra naM ja AvI rIte mAnato mAnata te ja vakhate te je jAgI jAya te gRhIta bhavathI mukta thaIne thAvat saghaLA duHkhane aMta kare che. isthI vA purise vA suviNaMte egaM gaha sAgaraM ummIvIyi jAva kaliya pAsanA tamALe tarapha uttaoommiti kapALe ane strI hoya ke purUSa he te je svapnanAM aMta bhAgamAM eka ghaNuM vizALa sAgarane vIcI-ane taraMgothI yAvat vyApta thayela jue ane tevI rIte te joIne evI rIte mAne ke huM A sAgarane tarUM chuM athavA meM A sAgara tarIne pAra karyo, "sattAva purakSara tera jAva aMtaM ja evI rIte mAnate te vyakti je te ja samaye jAmI jAya che te teja bhAvathI mukata thAya che yAvat samasta khene aMta kare che. itthI vA purise vA suviNaMte ega maha bhavaNaM savvarayaNAmaya pAsamANe rez anusaratano agvA aggvaniri majA mana strI hoya ke purUSa hoya te je svasanA aMtamAM eka vizALa sarva ratanavALA bhavanane jave che ane joIne pitAne bhavananI aMdara praveza karate mAne che agara praveza karI lIdhe tema mAne "vaLAmeva vikAe rIte mAnIne je te e ja samaye jAgI jAya che. tene kAra aMta jo te evI vyakita te ja bhavamAM mukta thAya che. yAvat samasta dukhe ne aMta kare che. ___ 'itthI vA purise vA suviNa te egaM maha vimANa sabarayaNAmaya pAsamANe jANa, sudAmAne tu, duamita zAzaM maja strI hoya ke purUSa zrI bhagavatI sUtra : 12 73 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya te je svapnanA aMte eka vizALa sarva ratnavALA vimAnane jue ane joIne pitAne tenA para caDhate heya tema mAne agara caDhI cuka hoya tema mAne ane uttarapAmeva tene kavi naM ra A pramANe mAnatI te vyakti je te ja samaye jAgI jAya che, te teja bhavamAM mukata thAya che. yAvat samasta dukhene aMta kare che. A sUtramAM je "cagi' ItyAdi rUpathI paMkti zabdano prayoga karavAmAM Avyo che. te e vAta batAve che ke eka gheDAne jevAthI te rItanA phaLanI prAptI thatI nathI. "jAva rAmapaMta yA" e vAkyamAM je yAvat zabda AvyuM che tethI ahiyAM "jAti nA niraikurisamaNoridharApti thA' A padane saMgraha thaye che. "tArA e pramANe je kahevAmAM AvyuM che. tenuM tAtparya e che ke je kula prApta thavAnuM kahyuM che te svapnathI jAgIne pharI suI jAya te te phaLa prApta thatuM nathI tethI ja kahyuM che ke- jiddI puSaH naM ItyAdi "seja ma ne ' e vAkayamAM teja bhavathI te vyakita siddha thaI. jAya che, evuM je kahevAmAM AvyuM che tenuM tAtparya evuM che ke je zarIramAM rahelA te jIve svapna joyuM che e ja zarIrathI te mukita pAmaze arthAta e rItanuM svapna jonAra jIva carama zarIrI hoya che te gRhIta zarIrane cheDIne bIju zarIra dhAraNa karatA nathI. banAva aMd jaze mAM je A yAvat pada AvyuM che tenAthI "gdhyate, mute, parinirvAri sarvedullAnA e pada grahaNa thayA che. "puSioi' e vAkayane bhAvasvapnanA aMta bhAgamAM e pramANe che gAya vigerene bAMdhavAnI je dorI hoya che, tenuM nAma dAmanI che. giNuM ra nA yudhiImuttai gr" e vAkyamAM je sAvat pada AvyuM che tenAthI "nIla" pItA pILe ane rakta-2tA varNavALA derAnuM grahaNa thayuM che. saraghaM e vAkyamAM Avela "sA' e zabda tRNa vizeSane vAcaka che. ane e zarane je Dhagale te sarastaMbha che e ja rIte vIraNastaMbha vigeremAM paNa samajI levuM valI nAma latAnuM che, dUdhathI bharela kuMbhanuM nAma kSIrakuMbha che e ja rIte dahIMthI bharela kuMbha, dadhikuMbha, ghIthI bharela kuMbha dhRtakuMbhanA viSayamAM paNa samajI levuM "yuriTakuma' nuM tAtparya surArUpa vikaTa-surAmizrita jalathI bharele je kuMbha che te murAvikaTa kuMbha che. arthAt madhavALA jaLathI bharele je kuMbha-ghaDo che tenuM nAma surAvikaTa kuMbha che. kAMjInuM nAma sauvIra che. cabInuM nAma vasA che. moTA taranuM nAma urmi che temaja nAnA nAnA taraMgenuM nAma vIci che. e sUtra 4 je svapnanA viSayamAM A kathana cAlI rahyuM che te svapna cakSu Indriya grAhya hotA nathI, A acakSu grAhAtAnA sAdhamyathI have sUtrakAra gabdha pudgalanI vakatavyatA "mane purANa" ItyAdi sUtra dvArA prakaTa kare che. zrI bhagavatI sUtra : 12 74 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gandhake grahaNa kA nirUpaNa 'ahabhaMte ! koTapuDANa vA jAva keyaipuDANa vA' TIkA thai-"gamete he bhadanta jyAre jo pukALa rA' keSTha puTane eTale ke keSThamAM je sugandha dravyane samUha pakavavAmAM Ave che, tenuM nAma keSTha che tenI je puTikA-paDi hoya che tene keSThapuTa kahevAmAM Ave che evA A keSThinA paTamAM 'jarUgLa vA' yA ketakI puTane ketakI-jene bhASAmAM kevaDe kahevAmAM Ave che. A eka sugaMdhI vALI vanaspati che. enA je puTa hoya te ketakI puTa kahevAya che. te ketakInA puTane tathA yAvatu padathI "ttapurANa vA vocapura vA, tArapuThThAi vA" patra putrone eTale tamAla patranA puTane vaku ane TagaranA puTone ane sugaMdhita kASThanA puTane 'guvAjaM nI rima samarrior vA' anukULa pavana pramANe je sthAnane Azraya karIne pavana cAlI rahyo te sthAna para laI jaIne "dimannA oi sArI rIte vidIrNa karIne ahiyAM yAvat padathI "nidimAgamA vA vivIkaramALA vA vijhira jhamAnAbaM vA' ItyAdi pada anusAra tene nice rAkhIne agara nIce Ama tema phekIne athavA uparanI tarapha Ama tema vikherIne athavA 'kALA vA kAje saMkramikaramALA vA' eka sthAnathI bIje sthAne laI javAthI " iovA kAra caruM vArda je sugaMdha Ape che. temAM zuM kASTAdi sugaMdha padArtha dUrathI AvIne dhrANendriyanI sAthe maLe che. arthAta dhrANendriyathI grahaNa thAya che? tenA uttaramAM bhagavAna kahe che ke "ocanA ! no jovAI nAva no thavA" he gautama! suMgadhadravya dhrANedriyathI grahaNa thatuM nathI. ane sugaMdha dravya rUpa ketakI dravya paNa grahaNa thatuM nathI paraMtu te gaMdhanI sAthe rahelA tyAMnA pudagale dhrANendriya dvArA grahaNa thAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke gadha dravya ke jenI te vAsa hoya che. te AvIne dhrANendriyanI sAthe maLatuM nathI. ane tenA gaMdhaguNa paNa temAMthI nIkaLIne ghANendriyanI sAthe maLatA nathI. paraMtu je sthAna para te gaMdhAdi hoya tyAMnA pudgala paramANu tenA gaMdha guNathI suvAsita thaIne anukULa vAyu dvArA dhrANedriyanI pAse lavAya che ane e rIte tene gaMdha ghANendriya grahaNa kare che. "revaM re ! ! tti he bhagavAna Ape je pramANe pratipAdana karyuM che, te eja pramANe che. te sarvathA sAcuM ja che. anyathA nathI. A pramANe kahIne gItamasvAmI tapa ane saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA che sU0 5. jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatI sanI prameyacandrikA vyAkhyAnA soLamA zatakane chaThTho uddezasamAsa 16-dA zrI bhagavatI sUtra : 12 75 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabodha pariNAma (pazyatA) kAnirUpaNa sAtamA udezAne prAraMbha- chaThThA uddezAmAM gandhapudgalenuM dhrANendriya pAse AvavAne prakAra kahyo che. A gandhapudagaleno nizcaya upayogathI thAya che. jethI e sambandhane laine A sAtamAM uddezAmAM upayoga vizeSarUpa prakRSTabedha pariNAmanuM nirUpaNa karavAmAM Ave che. A uddezAnuM paheluM sUtra "jide re 84zone Govo ItyAdi TIkAI-vani mare savAre 10 he bhagavana jenAthI upayoga AtmA padArtha grahaNa karavAnA vyApAra (pravRtti) vALo thAya che tenuM nAma upaga che. kahevAne hetu e che ke-AtmAnI cetanAzaktine je vyApAra che, te upayoga che. e upayoga keTalA prakArane kahevAmAM Avela che ? A praznanA uttaramAM prabhu evuM kahe che ke -" mA! suvihe roje Tomtte' he gautama! sAkAra upaga ane anAkAra upaganA bhedathI upaga be prakArane kahevAmAM Avela che, A upayoganuM svarUpa ane upaganI saMkhyA vigere jANavA mATe prajJApanA sUtra joI levuM jAIe e hetuthI kahyuM che ke "vaM kahA panAha tara niravaNesaM mALiyAvaM' prajJApanA sUtranuM upaga pada samagra kahevuM joIe. A pramANe kahyuM che prajJApanA sUtramAM A upayoga pada 29muM pada che. ane te A pramANe che. cetanA zaktinA vyApAranuM nAma upaga che. ane te sAkAra upayoga ane nirAkAra upayoganA bhedathI be prakArano che sAkAra upaganA matyadika pAMcajJAna ane matyajJAna, zrutajJAna ane visaMgajJAna e rIte ATha bheda kahevAmAM AvyA che. tathA anAkAra upayoganA cakSudarzanAdi cAra bheda kahyA che. A viSayane vizeSa vicAra ahiyAM A rIte karavAmAM AvyuM che.--"sAyotamone ya bajArovALone ya sAgArovaoge NaM bhaMte ! kaivihe NaM paNNatte ? goyamA ! avihe paNNatte ta jahA AbhiNiohiyANANasAgArovaoge, suyaNANasAgArovaoge, ohiNANasAgArovaoge maNapajjavaNANasAgArovaoge, kevalaNa NasAgArovaoge, miannaannsaagrovko, sara ilAja vagone. vimaLAbAjarogo, kaLAone jo bhaMte ! kaivihe NapaNNatte 1 goyamA ! caubihe paNNatte ta jahA-cakkhadaMsaNaaNA gArovaoge, acakkhudasaNa praNAgArovaoge, ohiMdasaNa aNAgArovaoge kevaladasaNa zrI bhagavatI sUtra : 12 76 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banArola mone' upacAganA viSayamAM prajJApanA sUtramAM A pATha kahyo che. te ahiyAM paNa teja rIte samajI levA. nAlaLayA taMtra nivalesa taiyantram ahiyAM prajJApatAmAM rahela trIsamuM pazyatApada sapUNu rUpe grahaNa karavu.. te pada A pramANe che. tridevaM mane! vAdaLayA pattA noyamA! kutrA vAsa nacA vAtta ' pazyatA (jovArUpa) viSeza medhanA pariNAma rUpa hAya che. A pazyatA e prakAranI kahI che. te A rIte che. dvArapAsanacA, kALAgArapAlana ' eka sAkAra pakSatA ane bIjI anAgAra pazyatA, 'dAvAna, cALa ane viA vaLattA' he bhagavan ! sAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahevAmAM AvI che. goyamA ! nA vaLsA' he gautama ! sAkAra pazyatA cha prakAranI kahevAmAM AvI che. 'uMbA' te A pramANe che. 'sUcanALa kALApAtaLayA' zrutajJAna sAkAra pazyatA 1 'tuM kophinALanagarapAlaLayA maNapajjava nANakhAgArapAsaNayA, he jInALaprALA pAsaLayA' avadhijJAna sAkAra pazyatA, 2 manaHpayajJAna sAkAra pazyatA, 3 kevaLajJAna sAkAra pazyatA 4 'suyaaNNANasAgArapANayA, vibhaMganANasAgArapAsaNayA ' zrutaajJAna sAkAra pazyatA' / ane vibha'gajJAna sAkAra5syatA 6 'aNAgArapAsaNayANa aMte viA vaLajJA' he bhagavan ! anAkAra pazyatA keTalA prakAranI kahI che. zothamA ! ttiniA pattA' he gautama anAkAra pazyatA traNa prakAranI kahevAmAM AvI che--taM nA-'cavuttaLa aLAvAra pALayA, broiizvaLagaLAcArapAcaLayA, vana anabaLaIpAsaLayA' jemake cakSudana anAgAra pazyatA avadhidarzana anAkAra pazyatA phevaladena anAgAra pazyatA. zakA--jo khAdha pariNAma vizeSanuM nAma pazyatA che. te pachI pa5tAmAM ane ane upayegamAM bhedya zeza che? kemake te manemAM sAkAra ane anAkAra vigererUpa bhede te kahyA ja che ? uttara--yAM yakAlika (traNe kALaneA) avamedha thAya che. tyAM pazyatA hAya che. ane jyAM yakALika avamedha ane vartamAna kAlika avamedha paNa DAya che. tyAM upacega haiAya che. A rItanA sAmAnya viSeza bhAvanI apekSAe A khanemAM atara che. eja kAraNathI sAkAra pazyatAmAM matijJAna ane mati ajJAna ne kahyA nathI. kemake matijJAna ane mati ajJAna e ane utpanna ane avinaSTa eTale ke nAza nahi pAmanAra e ane grahaNa karanAra hAvAthI vartamAna kALane viSaya karanArA che. anAkAra pazyatAmAM cakSu danane gaNAvavAmAM AvyA che. bIjA Indriya danane gaNAvAvAmAM AvyA nathI. teA enu zuM kAraNa che? tene uttara A pramANe che. prakRSTa kSaNa zrI bhagavatI sUtra : 12 77 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI nuM nAma pazyatA che. pazyatA zabda daza dhAtuthI banyA che. daza dhAne artha prekSaNa che. (jevuM che) e pazyatA cakSu dazanAmAM bane che. kemake prekSaNanuM hovuM te cakSu darzamAM ja bane che. cakSu indriyathI thavA vALe ja je upayoga che. te bIjI indriyathI thavA vALA upayoganI apekSAe a95 kAlika hAya che. jyAM upayoga alpakALa vALo hoya che. e IkSaNanI adhikatA hoya che. tenAthI jaladI arthano bedha thAya che. eTalA mATe pazyatAmAM cakSu darzanane gagvAmAM AvyuM che. bIjI Indriyane temAM gaNavAmAM AvI nathI A viSayamAM vizeSa vicAra prajJApanA sUtranA 29 mAM padamAM karavAmAM Avela che. te temAMthI samajI levuM. " are mane ! ni' he bhagavana upayoga Adi viSayamAM Apa devAnupriye je pratipAdana karyuM che. te saghaLuM temaja che. arthAta sarvathA satya ja che. A pramANe kahIne te gautama svAmI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA yAvat potAne sthAne birAjamAna thaI gayA sU0 1 che saptama uddezaka samAsa che loka ke svarUpakA nirUpaNa AThamA uddezAne prAraMbhasAtamAM uddezAmAM upaganA viSayamAM vicAra karavAmAM Avyo che. A upaga leka viSayaka paNa hoya che. jethI te saMbadhane laIne A AThamAM uddezAmAM kathana karavAmAM AvyuM che. A uddezAnuM "je mAsTaraLa maMte ! sTopa goLa' e paheluM sUtra che. TIkAI-mADhavAM maMte ! koNa goLa he bhagavan! leka keTalo vizALa kahevAmAM Avyo che. tenA uttaramAM prabhu kahe che. ke "mA! mAnimahAra" he gautama leka ghaNe ja vizALa kahevAmAM AvyuM che. kag1 vArasamagNa taheva" jevI rIte bAramAM zatakamAM lekanA pramANanA viSayamAM pahelAM jevuM kathana karyuM che, e ja pramANenuM saghaLuM kathana ahiyAM paNa samajI levuM 'Ava asaMvedanAo joyA jorArIgo' bAramA zatakanuM lekapramANa sabaMdhI te prakaraNa yAvat A leka parikSepanI apekSAe asaMkhyAta kaTokaTI janane che. tyAM sudhInuM varNana grahaNa karI levuM. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "joyag i maste surasthimie ramite ja gIvA, varelA, jIva qu' he bhagavAna! lokone je pUrva dizAno caramAnata bhAga che. temAM zuM jIva che? ke jIra deza che? ke jIva pradeza che? akIvA bagIvA baLIvapaNA' ajIva che ? ajIva deza che? ke ajIva pradeza che. caramAnta rUpa je aMta che. tenuM nAma caramAnDa che. pUrva dizAno je caramAna che. te lekanA aMtima bhAga rUpe che. ane te eka pradezanA pratara rUpa che. eTale viSama che ahiyAM asaMkhyAta pradeza, pradezAvagAhI jIvane zrI bhagavatI sUtra : 12 S8 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadbhAva nathI, e ja vAta gautama svAmIne prabhue "noramA no jIvA, zIvareNA vi, kaanga vi" e rUpathI kahI che. arthAt jyAre lekane pUrva dizA saMbaMdhI caramAnta eka pradeza rUpa che. tyAre tenA asaMkhyAta pradezomAM avagAhanAvALA jI kevI rIte rahI zake che. paraMtu jIva deza ane jIva pradeza ahiyAM eka pradezamAM ja maLe che. kemake jIva deza ane jIva pradezonI eka pradezamAM paNa avagAhanA thaI jAya che. te ja rIte tyAM pudgalaskone sadUbhAva paNa thaI jAya che. temaja dharmAstikAya vigerenA dezane ane prade. zene sadUbhAva paNa thaI jAya che. eTalA mATe "zanIvAva, bagIva relA vi, manIvAnA vi' e pramANe kahevAmAM AvyuM che eTale ke tyAM ajIva paNa che. ajIva deza paNa che. ane ajIva pradeza paNa che. kema ke jIva dezAdikonuM tathA achAnuM ane ajIva dezAdikInuM eka pradezamAM paNa avagAhana thaI jAya che. ajIvathI pula sakaMdha ane ajIva dezathI dharmA stikAya adharmAstikAya AdinA deza ane kanya dezanuM grahaNa thayuM che. e badhA kAtamAM saMbhavita hoya che. e ja rIte ajIva pradezapaNa pUrva dizAnA caramAnDamAM eTale ke aMta bhAgamAM saMbhavita hoya che. have sUtrakAra chavadezamAM je ahIM vizeSatA che te pragaTa karavA mATe nIce pramANe sUtra kahe che - ne jIvatA te niramA rikSA calekanA pUrvadizAnA caramAnta bhAgamAM chavadezane je sadabhAva kahevAmAM AvyuM che te prathivI Adi ekendriya nA deza che. kemake-tyAM pRthivI Adi ekendriya jIvonA dezane sadabhAva nakakI ja kahela che. A pramANene A prathama vika95 (bhaMga) che. jAnA vicAra vicAra ja rite" athavA ekendriya jenA aneka deza che ane beIndriya jIvone ekadeza hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. kemake lokanA anta parvacaramAnDamAM ekendriyajInA aneka dezane saddabhAva ko che. ane be indriya jIvane eka dezane saddabhAva paNa kahela che. A pramANe ne A bIjo vikalpa kahevAmAM Avela che. ekendriya jIva ghaNA che jethI ghaNA hovAthI tenA ghaNA deza tyAM che, ane beIndriya koIkavAra heya che. jethI tene eka deza kadAca tyAM thaI jAya che e pramANe A kiga vikalpa che. jo ke kAntamAM dvindrIya hatA nathI. te paNa kaMIpaNa kIndriyajIva ekendriya mAM marIne tyAM utpanna thavAnA che jethI maraNata samuddaghAtane prApta karIne utpanna thavAvALA e dvIndriya jIvane Azrita karIne thavAvALe A vikalapa kahevAmAM AvyA che. "gvaM vAsaNa bajethI vilA, tAva dazamAM zatakanA pahelA udezAmAM agneyI dizAne uddezIne je pramANene vicAra karavAmAM AvyA che, te ja vicAra ahiyAM paNa pUrvacaramAntane uddezIne karI le. te A pramANe che. bAvA ricavA jevuMrirara revAathavA ekendriya jIvanA deza zrI bhagavatI sUtra : 12 79 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane eka eindriyavALA jIvanA aneka deza che, avA ci phulAya neAiLaya phelA ca '' arthAt eka indriyavALaenA ghaNA deze che, ane e indriyAnA paNu ghaNA dezeA che. aA niSi temA ya secisa ya Tele' athavA ekandriya jIvAnA aneka deza che. ane traNa indriya vALA jIvAne eka deza che. vigere kathana daxmA zatakanA pahelA uddezAmAM kahyA pramANe samajavu. dazamA zataka karatAM ahiMyA je viSezatA che te batAvavA mATe sUtrakAra kahe che ke navAM kSemu iitayALa phahaviddio' dezeAmAM indriya vagaranA jIvAne eTale ke anIdriyAne pahelA vikalpa vagaranA kahyA che. arthAt anIndriya saMkha dhI deza viSayamAM traNa bhaMgamAM A pramANe kahyu` che-- avA niSi,sAya anicitta te' pahele bha`ga kahyo nathI. kemake pahelA bhaMganA tyAM saMbaMdha hAtA nathI. tenu kAraNa e che ke kevalI samuddhAtamAM kapATa vigere avasthAmAM lAkanA caramAnta bhAgamAM pramANu viSayanA prakaraNamAM pradezanI vRddhine hAnIrUpa viSamatA haiAvAne kAraNe leAkanA atamAM anIdriya jIveAne ghaNA dezonA sabhava che. eka dezanA sabadha nathI. jethI paheleA bhaMga na kahevAnu kahyu che. tathA agni dizAmAM daza prakAranA arUpi dravyeAmAMthI dharmAstikAya, adharmAstikAyane AkAzAstikAya e traNanA abhAva che. jethI tyAM sAtaja arUpidrabyA kahevAmAM AvyA che. leAkamAM pUrva caramAntAmAM addhAsamayakALa paNa nathI jethI tyAM cha prakAranA arUpi drangeA kahyA che. kemake addhA samayanA sadbhAva samaya kSetramAM ja kahevAmAM Avye che. ahiyAM nahIM eja vAta ne avi anItrA 3 vidA drAsamaye sthi' A sUtradvArA prakaTa karavAmAM Avyu che. 'telaMta' jeva'bAkInuM bIju* saghaLuM (1) loka ke pUrva caramAnta meM dharmAstikAya, AkAzAstikAya inake pheza, maheza hai / gaura addhAramaya nahIM hai / sacive temA ghA gayA hai / (1) lekanA pUrva carasrAntamAM dharmAstikAya, dharmAstiIkAya ane AkAzAstikAya e traNenA deza pradeza ane addhA samaya hAtA nathI jethI gmA pramANe kahevAmAM jALyuM che. kathama dazamA zatakanAM pahelA AneI prakaraNamAM je pramANe kahevAmAM Avyu che te pramANe ahiM paNu samajavu. have gautama svAmI prabhune e pramANe pUche che ke 'jorada La mate vAhi nizne miMte'" huM bhagavan ! leAkanA je dakSiNa dizAnA caramAnta bhAga che. temAM di govA, nIvavuMndrA, lIpattA, alotrA, anIvayenA, anIvalA." zu jIva che? jIva deza che? ke jItra pradeza che ? ajIva che ? ajIva deza che ? ke ajIva pradeza che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "vuM ceva'" he gautama je pramANe pUrva dizAnA caramAnta prakaraNamAM A viSaya saMbadhI jevu' kathana karavAmAM Avyu che. tevuM ja kathana ahiyAM paNa samajI levu' arthAt dakSiza caramAntamAM jIva nathI. paraMtu chatra deza paDyu che. jIva pradeza pazu che. temaja ajIva paNa che, jIva deza paNa che. ane ajIva pradeza paNa che. temAM je jIva deza che. te zrI bhagavatI sUtra : 12 80 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamathI ekendriyanA deza che. athavA ekendriyanA deza che. ane koIka vAra kadAcit hAvAthI dvIndriyanA ekadeza che. A rIte dazamA zatakanA pahelA uddezAmAM jevu kathana Agneya dizAnA saMbaMdhamAM kahevAmAM Avyu che. tevuM ja kzana ahiyAM paNa samajavuM. phakta dezeAnA sabadha kathanamAM anIndriyAne pahelA bhaMga vagaranA samajavA tenuM kAraNa pUrva caramAntanA prakaraNamAM kahevAmAM Avyu che. kahevAnu tAtpa e che ke dakSiNa caramAntanA prakaraNamAM pUrva caramAntanuM pUrvokta saghaLu` kathana samajavAnu che. epasthimiTTe vi, uttarI@ vi" eja rItanu' kathana leAkanA pazcima caramAntamAM ane uttarapradeza saMbaMdhI caramAntamAM samajI levuM. dakSiNa saMbadhI caramAntamAM je rIte jIvanA abhAva kahyo che. tathA jIva deza ane jIva pradezanA sadbhAva kahyo che. temaja cha prakAranA ajIva dravyeA kahyA che. teja prakAranu te saghaLuM kathana ahi* paNa samajI levuM. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke hola naM aMte ! he pazmire tri' nInA pucchA" he bhagavana leAkanA je uparanA bhAga sabadhI caramAne che. temAM zuM thava che? jIva deza che ? jIva pradeza che ? ajIva che? ke ajIva deza che? ke ajIva pradeza che ? eja vAta "purA" zabdathI sUtrakAre prakaTa karI che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "toyamA ! no gauvA, lIlAni gautra paNNA vi" he gautama tyAM jIva hAtA nathI. kiMtu... jIva deza ane jIva pradeza che. nAva banIyasa vi' cAvat ajIta pradeza pazu che, ahiyAM yAvat zabdathI bannI vi'e pono saMgraha thayA che. ne gopannA te niyama nitignettA ya niyi pherA ca" tyAM je jItra deza che. te niyamathI ekendriya deza che. ane anIndriya deza che. kemake siddhothI yukta leAkanA uparanA bhAgamAM ekendriyane ane anIndriyane phreza niyamata: hAya che. "trA niSinA ca, nicisAya cempiyana le" athavA ekendriyane deza che. ane anIndriyanA paNa deza che. tathA tyAM eindriyavALA jIvanA eka deza che. 'aA niyioSAya anici phelAya, veniyALaya pheTsa' athavA ekendriyanA deza che. anIndriyane deza che. ane e indriyAnA paNa dezeA che. ahiyAM pahelA bhaMga Tvika sacAgI che. ne trika sacAgI bhageAmAM abve bhaga kahevA joIe temAM madhyama bhaMga 'niyilA ca, niMphicarettA ya, merUcimsa ca phelA' e pramANe che. te bhaMga ahI thatA nathI, kemake e IndriyavALA jIvAnA aneka dezAnuM. leAkAntanI uparanA bhAgamAM haiAvAnu` saMbhavatu' nathI. kemake dvIndriyanu' leAkanA uparanA caramAntamAM mArAntikanA samudghAtathI javA chatAM paNa tyAM tenA dezanI ja saMbhavanA hAya che. kemake pradezanI hAnI vRddhi dvArA thavA vALI viSamatAthI aneka zrI bhagavatI sUtra : 12 81 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratarAtmaka pUrva caramAnDanI mAphaka tyAM aneka deza hotA nathI jethI lekanI uparane caramAnta eka pratara rUpa hovAnA kAraNe lokanA aMtanA abhAvathI dezanI anekatA hovAnuM tyAM kaI kAraNa nathI jethI "gharSa marivara philmo nAra paMvifcA e pramANe kahevAmAM AvyuM che. ahiyAM yAvat zabdathI teIdriya, indriya ane anIndriya jIvonuM grahaNa thayuM che. A rIte ekendriya jIvonI mAphaka zrIndriya jIthI laIne cAra indriya paryaMtanA jIvamAM trika saMyogI bhaMga kahe jAIe tyAM madhyama bhaMga ke "kriyA , anIrijha, vacce : A pramANe che. A rIte lokanA uparanA caramAmAM jIva deza viSayane vicAra karIne have jIva pradeza viSayane vicAra karatAM sUtrakAra kahe che ke, "nIcaTutA nirarma civica pAkAya niriyANAya' e pramANe kahyuM che. temAM e pramANe paNa karavAmAM AvyuM che ke tyAM je jIvapradeza che. te niyamathI ekendriyanA pradeza che. ane anIndriya jInA pradeza che. pariNA ca mabiMdiyANA 2 vidA vgNA" athavA te ekendriya jIvone pradeza che, anAdriya jene pradeza che. ane eka be IdrIyavALA jIvone pradeza che "ahuvA paringa 2, aFivicAra vicAra paNa tha" athavA ekendriya jIvone pradeza che, anIdraya jIvone pradeza che. ane be IdriyavALA jIveno pradeza che A pramANe trika saMyegI bhaMgane kama che. "gva bhATriviraphigo kAra paMhiyA ahiyAM yAvat padathI traNa IdriyavALA jInuM grahaNa thayuM che. ahiyAM uparanA caramAntanI apekSAe jIva-pradezanI prarUpaNAmAM 'Arivirahizo' e pramANe je kahevAmAM AvyuM che. tene artha e che ke ahiyAM pahelA kahela traNa bhaMgamAM pradezanI apekSAe "baphavA para vicAraNA, rica 2 vicaMe ruse e je pahele bhaMga kahevAmAM Avyo che. te ahiyAM kahe na joIe kemake be Indriya vALA ne eka pradezanI ahiyAM saMbhAvanA hetI nathI saMbhAvanA na hovAnuM kAraNa e che ke lekavyApaka avasthAvALA je bIjA jIva che. te jIne ahi eka pradeza che. ane tyAM teonA asaMkhyAta pradezone sadUbhAva che. "akIvA kahA rAmasaNa tamArU tava nivaNela' jevI rIte dezamAM zatakamAM tamAdizAnA varNanamAM sUva kahevAmAM AvyuM che. e ja rIte ahiyAM ajIvanA viSayamAM paNa uparanA caramAntano Azraya karIne saghaLuM kathana samajavuM joIe. te A A pramANe che. "je ajIva te suvihA pAtta-saM -ravI ajIva ja vi jIvA ca ne ravi banavA te pAttAjhaa-khNdhaa, khaMdhadesA, khaMdhapaesA, paramANupoggalA, je arUvi ajIvA, te zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chabihA paNNatA taM jahA no dhammasthikAe, dhammatthikAyaspta dese (1) dhamasthikAyassa paesA, (2) no adhamathikAe, adhamathikAyassa dese (3) adhammikAyassapaesA (4) no ArithA sArathiApata (ka) sAdhAraNa pattA ( A pAThane saMgraha thaye che. Ane artha A pramANe che. je ajIva che te be prakAranA kahevAmAM AvyA che. rUpI ajIva ane arUpI ajIva temAM je rUpi ajIva che. te cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che. jema ke raka dha, skaMdhadeza rakaMdha pradeza paramANu yugala tathA je arUpi ajIva che. tenA cha prakAra che. jemake ne dharmAstikAya dharmAstikAyane deza (1) dharmAstikAyane pradeza (2) ne adharmA stikAya, ardhamAstikAyane deza (3) adhamastikAyane pradeza (4) ne AkAstikAya akAzAsti kAyane deza (5) AkAzAstikAyane pradeza (6) kahevAne hetu e che ke arUpI ajIvanA viSayamAM dazamA zatakanA pahelA uddezAmAM tamAdizAnA varNanamAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che. te pramANenuM te saghaLuM kathana ahiyAM paNa samajI levuM. rUpa arUpInA bhedathI ajIvanA be prakAre kahyAA che. temAM rUpi ajIva cAra prakAranA arUpi ajIva cha prakAranA kahyA che. A saghaLuM kathana dazamA zatakanA pahelA uddezAmAM tamA dizAnA varNanamAM je pramANe kahyuM che. e ja pramANe tene ahiM paNa samajI levAnuM kahyuM che. jo ke arUpI ajIva sAta prakAranA kahyA che. paNa ahiMyA je cha prakAranA kahyA che. tenuM kAraNa e che ke tamAnI mAphaka ahiM paNa addhAsamayane abhAva che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "joksa mAM are ! brije jasiMhe ji lIvara puchA' he bhagavana lekanA je nIcenA caramAta che. tyAM zuM jIva che? ke jIva deza che? ke jIva pradeza che? athavA ajIva ke ajIva deza che? ke ajIva pradeza che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "joyA no navA vIra sAvi, zIva pANAvi lAva nIvapaNA vi" he gautama lekanA nIcenA caramAntamAM jIva letA nathI. paraMtu jIva deza che. tema jIva pradeza paNa che. yAvata ajIva pradeza paNa che. ahiMyA yAvat zabdathI "manIvA u zarIranA vi' e padono saMgraha thaye che, je zIvaresA se unAme firica lA' tyAM je jIvadeza che te niyamathI ekendriya deza che. "lava jiMviA resAva phaMrirA re athavA te ekendriyanA deza che. athavA te beIndriyavALA jIvone te eka deza che, "aphavA pariNA reNiyAna raNA" athavA ekendriyanA deze zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ane beIndriyanA paNa deza che, 2, A rIte A be bhAMgA thAya che. ahiyAM "vA-vaMhitA ca vivaraNa jA" e je madhyano bhaMga che te banatuM nathI, kemake pradeza vRddhiDAnIthI thayela lekadanAne abhAva che. A be bhaMga kandriya jIvonI sAthe thAya che. eja rIte traNa IndriyavALA, cAra IndriyavALA ane pAMca IndriyavALA ane anindriya-siddha-jIvonI sAthe bae bhaMga samajI levA A rIte chavadezane Azrita karIne bhaMgano prakAra batAvela che. have pradezane Azrita karIne bhaMgane prakAra batAvavAmAM Ave che. "paNA jarUravirakSiA sakaM = purithamiste mitte taheva" pUrva caramAntamAM jIrane Azrita karIne je bhaMga kahevAmAM AvyA che te ahiyAM jIva pradezane Azrita karIne kahevA joIe. paraMtu ahiyAM pradeza badhAne- eTale ke anindriya paryantanA jIvone pahelA bhaMgathI rahita kahevuM joIe eTale ke ekavacanAnta pradezavALe je pahele bhaMga che te A badhAne thato nathI. tathA "jAvA vicapausA ya saMvicaraNa 2 ghagNe" A pahele bhaMga che te A bhaMga ahiyAM grahaNa kara na joIe kemake pradezonI adhikatA nIcenA caramAtamAM paNa . bAkInA be bhaMgA ja levA joIe je A pramANe che. "mavA jari pa ca rRricahna pAsA?," havA niri ghaNA , verRriyALa 2 varan" Aja rIte traNa IndriyavALA, cAra IndriyavALA, pAMca IndriyavALA ane aniMdrinA pradezanA saMbandhamAM bhaMga kahI levA. kevaLa ahiyAM "jUitharA driyastha ja prA." A pramANene pahele bhaMga ahiyAM thatuM nathI, "manavA nava varije gharamaMte taheva" je rIte uparanA caramAntamAM ane kahyA che te ja rIte te ahiyAM paNa kahelA samajavA. uparanA caramAtamAM je rUpI ajIva sakaMdha, skAudeza, kaMdhapradeza ane paramANu pula temaja arUpI ajIva dharmAstikAya, adharmastikAya, ane AkAzAstikAyanA deza ane pradeza e cha tathA badhA maLIne dasa kahyA che. e ja dasa ave ahiyAM paNa samajI levA. caramAntano adhikAra cAle che. tethI have sUtrakAra ratnaprabhA Adi pRvionA viSayamAM kathana kare che. "ramI maMte! racanaqmANa putravINa purithami rimaMte 'i nIvA purajhA" A sUtra dvArA gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke he bhagavana A ratnaprabha pRthvInA pUrva dizAnA caramAtamAM zuM jIva che ? ke jIva deza che ? ke jIva pradeza che ? athavA ajIva che? ke ajIva deza che? ke ajIva pradeza che? tenA uttaramAM prabhu zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta kahe che ke noyamA ! no govA" he gautama! ratnaprabhA pRthvInA pUrva caramAntamAM jIva hAtA nathI. carama rUpa je anta che, tenu' nAma caramAnta che. te eka pradezarUpa pratarAtmaka hoya che. jethI tyAM asakhyAta pradezAvagAhI hAvAthI jIvanuM tyAM hAvuM te asabhava che. E na johna ta pAi ni patmitA nAva utke' je rIte leAkanA cAre caramAntAmAM jIvapradeza ane jIva dezanI bhaga sAthe sthiti kahI che. temaja ajIvAnI tathA tenA dezeAnI ane tenA pradezeAnI sattA pahelA kahevAI cUkI che. eja rItathI ratnaprabhA pRthvInA dakSiNu caramAntathI laine uttara caramAnta sudhInA jIvAnA deza eva' pradezeAnuM temaja achavAnA deza ane pradezAnuM varNana karI levuM. rahe nahA pramasara vimA sunnA taheva'navalesa je rIte dazamA zatakanA pahelA uddezAmAM vimalA dizAnA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM che. teja rIte ratnaprabhA pRthvInA uparanA caramAntanA viSayamAM te saghaLuM kathana ahiM karI levuM, te kathana A pramANe che. "phIse juM maMte caLavaSmANDuDhIpa urille carimante kiM vA jIvA, jIvadesA, jIvapaesA, ajIvA, ajIva dekhA ajJIva palA" he bhagavanratnaprabhA pRthvInA uparanA caramAntamAM zuM jIva che ? ke jIva deza che ke jItra pradeza che? athavA ajIva che. ajIva deza che? ke ajIva pradeza che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"noyamA! no gauvA? huM gautama, ratnaprabhA pRthvInA caramAntamAM jIva nathI. kAraNa ke te uparanA caramAnta pradeza pratararUpa che. jethI temAM asaMkhyAta pradezamAM rahevAvALA jIvAnu` avasthAna hAvuM asa'bhava che. "jhIva vesAvi tyAM jIva deza che jIva pradeza che, ajIva che, ajIva deza che, ane ajIva pradeza che. ne lIlA ke niyamAM nicirelA" tyAM je jIva deza che. te ekendriya jIveAnA deza che kemake ekendriyAne badhI ja jagAe sadUbhAva che. 'aDvAti'ci phainnAya nevaMcina ca ne ' athavA te jIva deya ekendriya jIvatA deze che. ane e indriyAna deza che. "aA-nici phebrAya vaicitta ya phesA (2) ekendriyAnA deze che. ane e indriyAnA dezeA che. (2) "bA - 5tti'ciphaisA, vaiciAya phulAya (2) '' athavA ekendriya jIveAnA deza che. ane e indriya jIveAnA deza che. (3) ratnaprabhA pRthvImAM be indriyavALA javAne Azraya che. ane te be indriyavALA jIvA eka indriyavALA jIveA karatAM ghaNA thADA che. teja kAraNe ratnaprabhA pRthvInA uparanA caramAntamAM e indri yavALA jIvAmAMthI kadAca eka jIvanA eka deza hoI zake che, ane kadAca aneka deza paNu hoya che. teja rItanu kathana traNu IndriyavALA jIvAthI laIne anindriya paryaMtanA jIvAnA sabadhamAM paNa samajI levuM, tathA ', athavA . zrI bhagavatI sUtra : 12 85 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "je jIvapaesA te niyamA egidiyapaesA ahavA egi diyapaesA vi beiMdiyassa vANA" tyAM je jIvanA pradeza che. te niyamathI e kendriya jInA pradeza che. athavA ekendriya jIvone pradeza paNa che. ane eka be Indriya jIvone pradeza che (1) "vaphA"--e kendriya jIne pradeza che. ane aneka be Indri ne pradeza che (2) A rItane vicAra traNa IndriyathI laIne anindriya jInA viSayamAM paNa pradezane laIne samajI levuM. tathA "ne zarIvA te duvihA pannattA-taM jahA-rUvi ajIvAya, arUvi ajIvAya je rUvi ajIvA te cauvvihA pannattA, tajahA khaMdhA jAva paramANupogAlA je arUvi ajIvA te sattavihA paNNattA-tajahA-no 1 dhammasthikAe dhammasthikAyassa dese (1) dhammasthi kAyasta paesA (2) evaM ahamathikAyassa vi, AgAsatthikAyastra vi, badrA (4)-rUpi ajIva ane arUpi ajIva e bhedathI ajIva e prakAranA kahyA che. je rUpi ajIva che. e cAra prakAranA kahyA che. jema ke skaMdha yathAvat deza pradeza paramANu yudgala je arUpi ajIva che. te sAta prakAranA kahyA che. jemake ne dharmAstikAya adharmAstikAyanA deza, adharmAstikAyanA pradeza (2) eja rIte adharmAstikAyanA AkAzAstikAyanA paNa deza. pradeza, tathA aDhAsamaya. addhA samaya manuSya kSetramAM rahela ratnaprabhA pRthvImAM uparanA caramAtamAM hoya che. "TrisTe garimane raheva" jevI rIte lokanA nIcenA caramAnta kahyA che. e ja rIte ratanaprabhA pRthvImAM uparamAM caramAnta kahyA che. e ja rIte ratnaprabhA pRthvInA caramAnta paNa samajI levA. "navAM re paMvitti, niyamamtti" lekanA nicenA caramAtamAM be indriyAdikanA deza saMbaMdhI madhyabhaMga vagaranA tra bhaMga kahyA che. paraMtu ahiyAM ratnaprabhA pRthvInA nicenA caramAtamAM paMcendriyAne pUrNa rIte deza saMbaMdhI traNa bhaMga kahyA che. bAkI be indriyAdikanA deza saMbaMdhI traNa bhaMga madhya bhaMga vagaranA ja che. e pramANe samajI levuM kema ke ratanaprabhAnA nIcenA caramAntamAM deva ane padrinA javA AvavAthI eka deza ane aneka deza thAya che. jethI paMcendrimAM deza saMbaMdhI traNa bhaMga te paripUrNa che. paraMtu lekanA nIcenA caramAtamAM be IndriyAdi kAnA deza saMbaMdhI traNa bhaMga madhya bhaMga sivAyanA che jethI ratnaprabhA pRthavInA nicenA caramAntamAM paMcendrinA deza saMbaMdhI traNa bhaMga pUrNa rIte samajI levA ane bAkInA beIndriyavALAmAM madhya bhaMga vagaranA traNa bhaMga samajavA, tenuM kAraNa e che ke tyAM mA2NAntika samRddhAta dvArA kahelA beIndriyavALA jIna eka deza ja saMbhavita hoya che. aneka hotA nathI kema ke ratnaprabhA pRvIne je nicene caramAnata che. te eka pradeza pratararUpa che. jethI te aneka dezanI saMbhAvanAmAM hetu banI zakato nathI. jethI tyAM tenA traNa bhaMgomAM madhya bhaMga sivAyanA kahyA che, saM saM ra... bAkInuM saghaLuM kathana lekanA nicenA caramAnta jevuM ja che, zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaM gaDhA caLAmAC cattAri parimatA thayuM savamAM" ratnaprabhA pRthvImAM caramAntAmAM jevu kathana dvezAdikonA viSayamAM kahyuM che. tevuM ja kathana zA prabhAnA pUrva pazcima dakSiNu ane uttaranA caramAntAmAM AnA saMbadhamAM samajI levuM. "kamitte gujA nA racanAmAk haiTra" tathA tenA uparanA caramAnta ane nIcenA caramAntamAM dezAdika traNa bhaMgAnuM kathana ratnaprabhA pRthvInA A baMnemAM jevI rIte deza vigere traNa bhaMgAnu` kathana pacendriya jIveAne uddezIne pUrvarUpathI kathana karavAnuM gRhyu che ane bAkInA e indriyAkrika jIvAnA traNa bharaMganuM kathana madhyama bha'ga vagaranu kahyuM che. tevI rItanu` kathana ahiyAM paNa samajI levu'. e indriyAkrikonA traNa bha'gamAM madhyamabhaMga choDavAnu kema kahyuM che ? e vAta pahelAM jema kahI che. tevI rIte ahi paNa samajavuM. kahevAnu tAtpaya e che ke zarkarAmaNa pRthvInA uparanA caramAntamAM ane nIcenA caramAntamAM pAMcendriyAnA deza vigerenA traNa bhaMga thAya che ane indriyAkrikonA deza vigerenA traNa bhaMga madhyama bhaMgane choDIne kahyA che. pradeza vicAramAM te be indriyAdi saghaLA jIvAmAM pahelA bha'gane choDIne bAkInA e bhaMga thAya che, arthAt khIjo ane trIjo laMga ane che. tathA ajavAnA vicAramAM sAthe ajIvanA raska dha deza pradeza ane paramANu e badhA ja che. ane arUpI ajIvAmAM addhA samayanA abhAva hAvAthI cha ja maga kahyA che. dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAntikAyanA deza pradeza maLIne cha bheda arUpI ajIvAstikAyanA thaI jAya che. "E lAva adde sattamA" zarkarA pRthvInI mAphaka vAlukAprabhA pa kaprabhA dhUmaprabhA tamaHprabhA ane adhaHsatamI nA caramAntAmAM paNa saghaLu varNana samajI levuM. E thro mA vijJAna aprucaraNa" saudhama deva leAkathI laIne acyuta devaleAkanA pazu pUrva vigere caramAntAmAM chatra, ajIva vigerenI sthiti viSayamAM paNa A prakAranuM saghaLuM varNana samajavuM. AAnI spaSTatA praznottaranA rUpamAM nIce pramANe che. "ombasa gaM maMte ! ghurathimiphphe rimAa vilIyA, lIvarelA lIva palA, azIvA, govA, vavajJA' huM bhagavana saudhama devalAkanA pUrva dizAnA caramAntamAM zu' jIva che ? jIvadeza che ke jIvapradeza che? tathA ajIva che ? ajIva deza che ? ke ajIvapradeza che. ? vagere rUpathI zarkarA pRthvInI mAphka ahiyAM praznottararUpe vaNu na samajI levu', ane te vadhuna izAna devaleAthI laIne acyuta devalAka sudhI samajavuM.. "zaive vimAnALa ttva eva" traiveyaka vimAnAnA caramAntamAM paNa A rItanu vaNu na samajI levu. traiveyakonA vimAna sukhadhI caramAntAnI apekSAe je viSezatA che. te A pramANe che. ''navAM minheTriovu samiletu Treletu vagatiyALa vi majJivioi ceva" A sUtra dvArA prakaTa zrI bhagavatI sUtra : 12 87 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIcenA caramAntAnA karI che. temAM A pramANe kahyuM che. uparanA ane dezeAmAM paMcendriyAnA pazu madhyama bhaMga vagaranA bhaga samajavA joIe. arthAt madhyama bhaMgane choDIne pahelA ane trIjo bha`ga ja kahevA joIe " sevaM tadeva" khAkInuM khIju` saghaLu` kathana pahelA kahyA pramANe ja che. ahiyAM ema samajavAnu che ke acyuta paryaMtanA devalekamAM deva paheMcendriyeAnA jayA AvavAnA sadbhAva thAya che. tethI uparanA adhastana caramAntamAM pacendriyAmAM dezane Azraya karIne traNa bhagamane che. paraMtu eveyaka vimAnAmAM deva pa'cendriyAnu javu' Avavu-thatu nathI tethI e indriyAkonI mA poMcendriya jIveAmAM paNa madhyama bhaMga cheDIne pahele ane trIjo e e ja bhaMga thAya che. "vaM nahA gevejjavimANA tathA aNuttaravimANA vi" traiveyaka vimAnAne laine je pramANenA vicAra karyAM che. teja rItanA vicAra anuttara vimAneAne laine paNa samajI levA, limArA vi" traiveyaka AdinI mArka ja ISat prAbhArA pRthvInA viSayamAM pazu samajI levu'. sUtra 15 paramANu kI kriyA vizeSa kA nirUpaNa "paramANupogale NaM bhaMte ! logassa puratthimillAo carimaMtAo" - ityAdi TIkA--caramAdhikAra hAvAthI ja gautama svAmIe prabhune e pramANe pUchyuM' che ke "varmALuvonDhe maMte !'" he bhagavan paramANu puddagala ''joya pulTimiAtro garbhitAgo' leAkanA pUrva caramAMtathI ja sthimiruM mita' pazcima caramAnta sudhI vayamAM cha" zu eka samayamAM jAya che ? ane eja rIte te puddagala paramANu parasthimittvo parimaMtAo'' pazcimanA caramAntathI ghurasthimiruM smita paLasamavALuM naTa' pUnA caramAnta sudhI eka samayamAM zuM jAya che? eja rIte e pula paramANu '"phinijJAo parimaMtAno puttanuiMmaMta namramaLa nai" dakSiNa dizAnA caramAntathI uttara dizAnA caramAnta sudhI eka samayamAM cAlyA jAya che? itihAzo zrI bhagavatI sUtra : 12 88 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmaMtAno sAhiLi rimaMd grHg najI" eja rIte te pudgala paramANu uttara dizAnA caramAtathI dakSiNa dizAnA caramAnta sudhI eka samayamAM cAlyA jAya che? "variTTAbo rimaMtA deSThi parimaMtaM pAsaLa jaa" eja rIte pudgala paramANu uparanA caramAtathI nIcenA caramAnDa sudhI eka samayamAM zuM cAlyA jAya che? "chiI zo rimaMtAno karizuM rimaMtaM pApamagi ng" eja rIte te pudgala paramANu nIcenA caramAntathI uparanA caramAta sudhI eka samayamAM cAlyA jAya che? paramANumAM A gamananuM sAmarthya svabhAvathI ja che? A praznone sArAMza kevaLa eTale ja che ke eka samayamAM eka paramANu eka caramAntathI bIjA caramAnta sudhI zuM cAlyA jAya che? tenA uttaramAM prabhu 4 cha , "haMtA goyamA ? paramANupogAle NaM logassa purathimille rimaMte ja hA gautama! eka paramANu yudala lokanA pUrva caramAtathI pazcimanA caramAnta sudhI ane pazcimanA caramAntathI pUrva garamAnta sudhI eka samayamAM yAvatuM uparanA caramAta sudhI cAlyA jAya che. ahiyAM yAvatu parathI "rimaitAo pradarithamistra" ahiMthI laIne "TriAno parimaMtAno" ahi sudhInA saMpUrNa uttara pAThane saMgraha thayo che. arthAta pUrvathI pazcimanA caramAnta sudhI eka samayamAM jAya che. ane pazcimathI pUrva caramAnDa sudhI eka samayamAM jAya che. ane eka samayamAM dakSiNathI uttaranA caramAnta sudhI ane uttarathI dakSiNanA caramAnta sudhI jAya che, e rItane uttara che. tathA he gautama gamana svabhAvavALA paramANu eka caramAntathI bIjA caramAnta sudhI yAvatu jAya che. kema ke tene svabhAva ja e heAya che. te sU. 2 | purUSa kI kriyA vizeSa kA nirUpaNa AnAthI pahelAM paramANunI kriyA vizeSanA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM che. e rIte kiyAnA adhikArathI ja have kriyA sUtranuM kathana karavAmAM Ave che "UraNe ja mane ? vAraM vArU" ItyAdi TIkAI-"grNe La maMte vAraM vAsa, gAuM nI vAtaz he bhagavana vRSTi (varasAda) vaSI rahyo che ke nathI varasate "tti darzva va ce vA vAduM vA varuM vA saTTAmALe vA vArama vA viDira" te jANavA mATe hAtha, paga, bAha athavA jAghane-ghuTaNane saMkeDe che ke phelAve che te te keTalI kriyAo vALA thAya che? "jo mA jAva 2 juM re puNe vAraM vArapha vAraM no vAsaitti hatthaM vA jAva urUM vA AuTTAvei vA pasArei vA tAvaM ca NaM se purise" he gItama! je puruSa varasAda varase che ke nathI varasate te jANavA mATe zrI bhagavatI sUtra : 12 89 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnA hAtha, paga bahu khabhAthI koNI sudhIne bhAga ke ghuMTaNane saMkoce ke phelAve te puruSa "vAyA jhAva vaMduM ricAhuM " kAyikI vigere pAMca kriyAothI pRSTa thAya che. " kAra urja rA" e padamAM Avela thAvat padathI "grghaM vAtuM jA" e padone tathA "#rgarg vAva vattA jiriyANuM" e vAkyamAM Avela yAvat parathI adhikaraNI kriyAthI laIne eTale ke adhikaraNikI1 prASikIra-paritApanikI ane prANAtipAtaka sudhInI cAra kiyAeAne grahaNa karI che. sU. 2 devakI kriyA vizeSa kA nirUpaNa deve NaM bhaMte mahiDDhie jAva mahAkhokkhe ityAdi TIkArya-AkuMdana vagerenA prakaraNane laIne gautamasvAmI prabhune evuM pUche che ke " jo mane ! he bhagavana! je deva "kiiA nAka mag pora vizAla vimAna vigere rU5 trAddhi vALe che. yAvat padathI " gs mahuchuM, mahAna" mahAddhivALe che. mahAbaLavALe che. ane mahA cazavALe che. e te deva "o te dizA" lekanA aMta bhAgamAM rahIne "nam zosi sudhaiva kAra 3raMgA bAuTAvettag vaNArattAvA" zuM hAthane ke yAvatu padathI urUne alakAkAzamAM phelAvavA ke saMkocavAne samartha thaI zake che? arthAta lekAratamAM rahele deva zuM alakamAM hAthapaga vigere avayavane phelAvavA ke saMkocavAne zaktizAlI thaI zake che? e praznanA uttaramAM prabhu kahe che. ke "Lo phaLa ma" he gautama A artha barobara nathI. arthAt lekAtamAM rahele deva alekamAM hAthapaga vigere avaya phelAvavA ke saMkecavAne zaktivALa thatuM nathI. jo ke alakamAM koIpaNa jAnA hAtha paga phelAvavA vigere kArya thaI zakatuM nathI e vAta sarva vidita che. te paNa deva maharthika hovAne kAraNe athavA mahAprabhAvavALA hovAne kAraNe kadAca evuM karI zakatA hoya evI saMbhAvanAthI gautama svAmIe ahiyAM A prazna karyo che. prabhune A pramANe uttara sAMbhaLIne tenuM kAraNa jANavAnI IcchAthI gautama svAmI zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharIthI bhagavane pUche che ke te deduLa maMte! traM vunnarU" he bhagavan ! evu kema thaI zakatu nathI. arthAt "reve maNi gAva hornane za" mahARddhivALA yAvat leAkanA aMtamAM rahelA mahAdyutivALA mahA maLa vALA ane mahA parAkramavALA tathA mahA sukhI evA deva paNu no pamU zonasitha vAlAva pasArettara vA" aleAkAkAzamAM peAtAnA hAtha paga vigere avayave phelAvI zakatA nathI. ahiyAM yAvat padathI caitra, vAvA AuTAvettadvA" e pado grahaNa thayA che. arthAt alAkamAM devA dvArA peAtAnA hAtha paga vigere phelAvavAnuM khanI zakatu nathI. evu. je Apa kaheA che. tenuM zu kAraNa che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "nIvALAAroviyA zenajA vaivittiyA poNA, hetraviyA po jA" jIvene pudgala AhArIpacita hAya che, eTale ke avyakta avayatra zarIra rUpathI upacita hAya che, kalevara rUpathI upacita heAya che, upalakSaNathI ucchvAsa vigere rUpathI upacit hAya che. arthAt pudgala jIvAnugAmI svabhAvavALA hAya che. tethI je kSetra vigeremAM jIva hAya che. tyAM ja puGenI gatI hoya che. zeLAmeva naukALathI ImALaca nacAvAgni' pudgalene ja prApta karIne jIvAnI ane ajIvAnI gatI rUpa paryAya thAya che. evu* kahyuM che. tApaya kevaLa e che ke pudgalene Azraya karIne jIva ajIva pudgaleAnI gati paryAya thAya che. khIjI rIte thatA nathI. ane jyAM pudgala heAtA nathI tyAM gati paNa hAtI nathI. ''jhoLa vasthi novA" jethI alekamAM jIva hAtA nathI. "nayasthi pohA" pudgala paNa zvetA nathI. "le tenaTreLa khAya brAsavA' te kAraNe hai gautama detra leAkAntamAM rahine alaiAkamAM peAtAnA hAtha paga vigere avayavA phelAvavA ke sa`kecavA samatha thatA nathI evuM me' kahyu` che. A kathananA Azaya e che ke jIvAnI sAthe rahela pudgala ja AhAra, zarIra, kalevara, ucchavAsa vigerethI upacit hAya che. kemake pudgalenA svabhAva jIvAnugAmI DAya che. tethI je deza rUpa kSetramAM jIva hoya che. teja kSetramAM pudgalAnI gati hoya che. tathA pudgalene Azraya karIne chavAnI ane puaAnI gati hoya che. aleAkamAM jIva pudgala hAtA nathI. tethI tyAM devAnA hAtha paga vigerenu prasAraNAdi thai zakatu nathI, tema ja aleAkamAM dharmAstikAyane paNa abhAva che. e kAraNathI paNa pueAnI tyAM gati haiAtI nathI. " sevAma ! kSetraM mate ! tti " he bhagavan! Ape je pratipAdana karyu che, te eja rIte che. anyathA nathI e pramANe kahIne te gautama svAmI cAvatu peAtAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA / / sU. 4 / / !! AThamA uddeze samApta zrI bhagavatI sUtra : 12 91 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairocanendra bali kI vaktavyatA navamA uddezAne prAraMbha AThamAM uddezAmAM deva saMbaMdhI kathana karyuM che. have deva vizeSa balIndranuM kathana karavAmAM Avaze e saMbaMdhane laIne A navamA uddezAne prAraMbha karavAmAM Ave che A uddezAnuM paheluM sUtra A pramANe che - "kahiNNaM bhaMte ! balisa vairoyaNi dassa' ityAdi / TIkAryuM-A sUtrathI bhagavAna gautamasvAmI mahAvIra prabhune A pramANe pUche che ke "mAre! jaTiNa varUpothaLA vAcaULo" he bhagavana vairocanendra varecanarAja balinI "mA agH #fjuM pannA" sudharmA sabhA kyAM kahI che? arthAta vairocanendra vairocanarAja balinI sudharmA sabhA kayAM che? tenA uttaramAM prabhue kahyuM ke "noramA !" he gautama "kaMkurIve sIve maMtraNa padava caNa uttaLa jabudvIpamAM merU parvatanI uttara dizAmAM "ririvAraM tirachA asaMkhyAta dvIpa samudrone ullaMghana karIne arthAtu pAra karIne "noja maraNa" jema bIjA zatakanA AThamA udezAmAM camaranA utpAta parvatanuM pratipAdana karyuM che tevIja rIte balinA saMbaMdhamAM paNa varNana karI levuM "kAva vAvAsaM koyANa sArUM" yAvat beMtAlIsa 42 hajAra ejana ullaMghana karyA pachI vairocanendra, vacanarAja baline kendra nAmane utpAtaparvata Ave che. ahiyAM yAvat zabdathI bIjA zatakanA AThamAM udezAmAM kahela "rIvasamude vIrUvaphA jaLavAhya rIvarNa vANiriNAmo veracaMrAga akaLo samu A pAThane saMgraha thayA che. tene artha A pramANe che-jabUdvIpanA maMdara (meru) parvatanI uttara dizAmAM tirachA asaMkhyAta dvIpa samudrone ullaMdhyA pachI arUNavara dvIpa Ave che. A dvIpanI bahAranI vehi. kAntathI AgaLa vadhatAM arudaya nAmane samudra Ave che. A aruNodaya samudramAM beMtALIsa 42 hajAra jana nIce utaratAM baline utpAta parvata Ave che. eja vAta "gharatha La va4iraNa voLisa pAro nanno jove ori gyi a[ gm" A sUtrathI batAvI che. AnuM pramANa keTaluM che? e batAvatAM kahyuM che ke "sarasa rIte vocAsara 38 3 ' A caka nAmane utpAta parvata 1721 sattarase ekavIsa yojana UMce che evI rIte "deva tidira' Anu pramANu camaranA tigikUTa nAmanA utpAta zrI bhagavatI sUtra : 12 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatanI jema che. temaja jJAtine noyasara jocapa vedeLa' A rucakendra nAmanA parvata udveSanI apekSAe '430' ceAjana ane eka kAza che. udveSanuM tAtpa e che ke A paryaMta jamInanI aMdara eTale UMDA che. mohyumana bAvApravacagharamALeLaLeyatraM'A rucakendra padegtanuM mApa gestubhanAmanA AvAsapatanA mApa pramANe che. varM hiM ramALa maLye mALiyavaM' vizeSatA kevaLa ahiyAM e ja che ke geAstubhanA uparanA bhAganu je pramANa che. te pramANu ahiyAM vacalA bhAganuM samajavAnu che eja vAtane spaSTa karavAne mATe "mULe lAvIne joyasara vikkhabhaM majjhe cattAri caDavIse joyaNasae vikkhaMbheNaM uvari sattatevIse joyaNasara vikkhaMbheNaM mUle tinni joyaNasahassAI doNi ya battIsuttare joyaNa sa kiMci visesUNe 'parikkheveNaM' majjhe egaM joyaNasahassaM tiSNi ya iMguyAle joyaNavara jovaNasara kiMci visesUNe uariM doNiya joyaNasaharulAI Trondriya adhIra citriaAhira vilene" A pATha ApavAmAM AvyA che. tenA artha e che ke utpAta parvatamULamAM 1022 dasasA khAvIsa (eka hajAra khAvIsa) ceAjananA viSNubhavALe che. ne madhyamAM 424 (cArasA cAvIsa) caiAjananA viSphalmavALA che ane uparamAM 723 (sAtase| tevIsa) ceAjananA vistAravALe che. ane mULamAM parikSepa 3232 (trahajAra khase khatrIsa) caiAjananA che. madhyamAM Ane parikSepa 1341 (ekahajAra traNusA ekatAlIsa) ceAjananA che. uparamAM tenA pakSepa 2286 (bAvIsase chayAsI) ceAjananA che. pirakSepamAM je pramANu kahevAmAM AvyA che. te badhAmAM kaMika viSeza adhikanA samajI levI. teja kAraNathI A pava ta mUtte vizvane mo saMcitte kaviM vidyAre mULa bhAgamAM vistAravALeA madhya bhAgamAM sakSiptavALA ane uparanA bhAgamAM vizALa che. temaja "manne'' madhya bhAgamAM "var vara nimna"i A paryaMta uttama vajra jevA che. vigere saghaLu vana khIjA zatakanA AThamA udezAmAM kahyA pramANe samajI levuM. pAca keMsaraNa vi saMcela mALa" camaranA prAsadAvata sakatu jevuM vaNuna ane pramANa kahyuM che. tevuM ja varNana ane pramANu balinA prAsAdAvata'sakanuM pazu samajavu'. A prAsAdAvata'sake pahelA varNavela utpAta paryaMtanI upara khaDuM samaramaNIya bhUmi bhAganA madhya deza bhAgamAM che. A prAsAdAvata'sakanuM zrI bhagavatI sUtra : 12 93 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana A pramANe che. "TTakanAruM koyANAruM 3Dha dara vInaM pArIsaM nokaracAruM vimeLa" A prAsAdAvataMsakanI ucAI 250 (baso pacAsa) jananI che. temaja A viSaMbha 125 (ekaso pacIsa) janane che. vigere rUpathI bIjuM paNa AnuM varNana ahi samajI levuM. "hAra kararivAjaM gaNi parivAre prAsAdAvasakanA madhya bhAgamAM parivAra sahita balInuM siMhAsana che. vigere saghaLuM varNana bIjA zatakanA AThamA udezAmAM AvI gayuM che. te pramANe camaranA siMhAsananI mAphaka balInA siMhAsananuM varNa paNe samajI levuM. tyAM AgaLa camaranA sAmAnika denA 64 hajAra siMhAsana ane Ama rakSaka denA 64442256 hajAra siMhAsana che. evuM je kahyuM che. tevuM ja ahiyAM vinA sAmAyika devAnA 60 hajAra siMhAsana ane balinA AtmarakSaka devonA 6084=40 hajAra siMhAsana che. e pramA nuM kathana samajI levuM. balI ane camaranA varNanamAM phakta eTale ja phera che. ba kInuM saghaLuM varNana sarakhuM ja che. "karo taheva nava nimaNuM" jevI rIte tigiphaTa parvatane sArthaka nAma havAnA praznanA uttaramAM tinicchaprabhAvALA utpalAdi tyAM che. tethI te tibichakUTa kahevAya che tema kahyuM che. e ja rIte ahiyAM rucakedra ratnaviziSanI kAMtivALA upalAdi (kamaLa) che. tethI A parvatanuM kendra evuM sArthaka nAma che. A saMbaMdhathI sUtrakAre arthanI apekSAe A pramANe kahyuM che "re Laze te ! gurU ghare vAca pavara goyamA ruyanideNa bahUNi uppalANi paumAiM ruyagi davaNNAiM rugiI lesAi rUyagidappabhAI se teNadveNaM ruyagide (2) uppAyapavvae sesaM taMceva jAva bali paraMvANa rAyaphALo maLe ja kAra" bAkInuM bIju badhuM varNana pahelA kahyA pramANe samajavuM. yAvat te bali camacaMcA rAjadhAnInuM ane anya dezonuM adhipatipaNuM karate thake pitAnA samayane AnandapUrvaka pasAra kare che. "vAva jiMra swAparavacaraNa kareoi chohiaNa tava jJAva" te kendra utpAta parvatanI uttara dizAmAM cha paMcAvana karoDa pistAlIsa lAkha pacAsa hajAra jana arUNodaya, samudramAM tirachAImAM nIce ratnaprabhA pRthvInA 40 cALIsa hajAra jana jeTale bhAga pAra karatAM te ja sthAnamAM varacanarAja balinI balicaMcA nAmanI rAjadhAnI che, e pramANene saMbaMdha ahiyAM samajI le. ahiyAM yAvatpadathI nIceno pATha grahaNa karela che. "paNa vannaM ca koDIo paNatIsaM ca sayasahassAI paNNAsaM ca sahassAI aruNode samudde tiriya vIivaittA ahe rayaNappabhAe puDhavIe" cattAlIsaM, joyaNasahassAI ogAhittA [0 of varjisTa vona vocAro" A sUtra eja vAtanuM samarthana kare che ke-pUrvokata rUpathI arUNodaya samudramAM tirachAM gayA pachI Avela ratnaprabhA pRthvIne 40 cALIsa hajAra yojana jeTalo bhAga pAra karatAM barobara teja zrI bhagavatI sUtra : 12 94 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna para vairecanendra vairacanarAja balinI "jiMjAnAmaM rAcALa chattA" balicaMcA nAmanI balinI rAjadhAnI hovAnuM kahyuM che, "no pamALe raheva DAva Dhizaa" A balicaMcA rAjadhAnInuM pramANa eka lAkha jananuM che. amarendranI rAjadhAnInuM pramANa batAvanAra pATha A pramANe che. "g kocanI mAyAmavijaya" arthAt camaranI rAja dhAnInuM pramANa AyAma laMbAI ane viSkabha pahoLAInI apekSAe ja eka lAkha janAnuM che. bIjA zatakanA AThamA uddezAmAM "navRtrImALA" evuM kahela che, tethI A rAjadhAnI jaMbudvIpanI barobara jaMbudvIpa saMbaMdhI pramANa A pramANe che-tiMi kocaraNadurasAruM volTA ca sarAuM Dojhiya sattAvIse joyaNasae tinniya kose aTThAvIsaM dhaNusayaM terasayaaMgulAI addhagula vivivighAhira parikana vv' 3 traNa lAkha 16 soLahajAra 2 base 27 satyAvIsa ceAjana (316227) 3 keza 128 ekase ayAvIsa dhanuSa ane sADAtera 13 AMgaLathI kaMIka adhika jabUdvIpanI paridhi (mApa) che. A pramANuvALo A balicaMcA rAjadhAnIne parikSepa che. "TISa nahi jeTa" A pramANe kahyuM che ke rAjadhAnInA pramANanuM kathana karyA pachI prakAra pazIrSaka, dvAra, upakArikAlayana, prAsAdAvataM saka, sudhamasabhA, upapAta sabhA hRda, abhiSeka sabhA, ane vyavasAya sabhA A badhAnA pramANanuM kathana balipIThanA pramANa sudhI samajI levuM. AnuM saghaLuM kathana cha vAbhigama sUtramAM vijya devanA adhikAra pramANe samajI levuM. "vavAno gAva gAthANA" upapAta yAvat AtmarakSaka e badhA pahelAnI jema samajavA kahevAnuM tAtparya e che ke upapAta sabhAmAM balinA upapAtanuM varNana A pramANe kahevuM. "teNa kAleNaM teNaM samaeNaM balI vairoyaNiMde ahuNovaSaNNamettae samANe paMca vihANa ja karI parimAd njhar--tyAra nAga gAyanAM" A yAvat padathI abhiSeka, alaMkAra grahaNa pustaka vigerenuM vAMcana, sudharmAsabhAmAM gamana, ane tyAM beThA pachI tenI banne bAju sAmAnaka deva agramahiSIo anIkAdhipatIe ane AtmarakSakenuM besI javuM A saghaLuM kathana samajavuM. eja vAta "sarva taheva nirava saM" sUtra dvArA kahyuM che. e kathanamAM je vizeSatA che. te "nAM sAtii sAro Ti pattA" e sUtrathI pragaTa karI che. AmAM e pramANe kahyuM che ke amaranI sthiti eka sAgaropama kahI che ane balinI sthiti eka sAgaropamathI jAjerI kahI che. "haM teM zeva jJAta vaDhavo ivIvArone bAkInuM bIjuM tamAma zrI bhagavatI sUtra : 12 95 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana vairAcanendra khatrI che. tyAM sudhInuM pUrNAMkata kathana anusAra samajI levuM. "pUva maLe tevuM maLe ! utta" A saghaLuM kathana sAMbhaLIne gautama svAmIe prabhune kahyuM ke he bhagavan Apa devAnupriye malinA viSayamAM je kathana karyu che. te sa`thA satya che. he bhagavan Ape je kathana karyu che. te yathAya che. tema kahIne te pachI te gautama svAmI thAvat vitti" tapa ne sayamathI AtmAne vAsita karatAM thakA peAtAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA. 5 sUtra 1 || jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI dAsIlAlajI mahArAja kRta 'bhagavatI sUtra"nI pramayacandrikA vyAkhyAnA seALamA zatakanA navamA uddezaka samAsA|16-lA avadhijJAna ke svarUpa kAnirUpaNa dasamA uddezAnA prAraMbha-- . navamA uddezAmAM alIndra sabaMdhamAM kathana kayu che. mali avadhijJAna vALA hAya che. jethI mA dasamA uddezAmAM sUtrakAra avadhijJAnanu` vadhu na kare che tenu' paheluM sUtra nice pramANe che. "niA naM maMte !ohI vanattA" phatyAti TIkA -- A sUtrathI gautama svAmI avadhijJAnanA viSayamAM prabhune evu' pUche che ke niddA naM.maMte ! oddI pannA" he bhagavan ! avidhajJAna keTalA prakAranu kahyu che? eTale ke avadhi jJAnanA keTalA prakAra che. tenA uttaramAM prabhu kahe che. ke "nocamAM TuniA sroddIpannatA" he gautama avadhi jJAna be prakAranu kahyuM che. "oSiya nilesaM maLiyao'' ahiyAM sa'pUrNa avidha pada kahevu' ema kahyuM che. tenuM tAtparya e che ke, A avadhijJAnanA kAraNane spaSTa rIte jANavA mATe prajJApanA sUtramAM tetrisamu avavidha pada joI levuM. te A pramANe che 'tuviA yoddI vajrajJA" avadhi jJAna e prakAranu kahyuM che.--teM hA te A pramANe che. "mavavA ikosamiyA" bhava pratyaIka, ane kSAceApazamIka ToLuM avara'' bhAvapratyaka, adhi jJAna ane thAya che. jema ke "dhevALa ca nephyALa ca' devAne ane nairaIkAne arthAt devAne ane nairaikAne je adhijJAna thAya che. te bhavapratyaIka avavidha jJAna thAya che. te avadhi jJAnanI unnattimAM tyAM janma levA eja kAraNa che. tethI tene bhavapratyaika kahyuM che. temaja roj ovaddhamiyA" kSAyaiApasamIpa avadhijJAna e jIvAne thAya che.--saMgahA--manurasALa ca paMcecittivivajJoLiyA ca''--jema phai (1) manuSyane ane (2) tiya ca zrI bhagavatI sUtra : 12 96 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parzendriyane kahevAne bhAva e che ke bhavapratyaka bane kSApazamika nA bhedathI A avadhijJAna be prakAranA kahyuM che deva ane nArakiyenuM avadhijJAna bhavapratyaka che. ane manuSya ane paMcendriya tiryaMcAne thavA vALuM avadhijJAna lAye pazamika che. A viSayamAM vizeSa jANavAnI icchA vALAe prajJApanA sUtra 43 muM pada joI levuM. " te ! tevuM mane ! utta nava vihAra" he bhagavana! Apa devAnupriye avadhijJAnanA viSayamAM je A varNana karyuM che. te sarvathA satya che. he bhagavana! Ape kaheluM A saghaLuM kathana dareka rIte sAcuM ja che. kema ke jene rAgAdika saghaLA deze dUra thaI cUkyA che. tevA tirthaMkaronA vacana asatya hatA ja nathI. eTale ke dareka rIte satya ja hoya che. A pramANe kahIne te gautama svAmIe prabhune vaMdanA karI namaskAra karyA. vaMdanA namaskAra karIne te pachI teo saMyama ane tapathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakA pitAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. e sUtra 1 che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA seLamA zatakane dasame uddeza samApta 16-1nA zrI bhagavatI sUtra : 12 919 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvIpakumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa agIyAramA uddezAne prAraMbha dasamA uddezAmAM avadhijJAnanA viSayamAM kathana karavAmAM AvyuM che. have A agIyAramA uddezAmAM avadhi jJAnavALAomAM je vizeSatA che te prakaTa karavAmAM Avaze e nimittane laIne A agiyAramA uddezAne prAraMbha karavAmAM Ave che tenuM prathama sUtra A pramANe che-"ISakumAra che maMte ! tamArA ane samuhyANanitANA" ItyAdi TIkAI-A sUtrathI gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM ke-"pIra jo maM!!" he bhagavana jeTalA dvIpakumAre che te "have mahA" badhA ja zuM samAna AhAravALA che? "ve mustAni hAlA" eka ja prakAranA uvAsa niHzvAsavALA che? A praznanA uttaramAM prabhu gautama savAmIne kahe che ke "o chULa sama" he gautama A artha samartha nathI arthAta badhA dvIpakumArone AhAra ane udghAsa nizvAsa sarakhA hatA tethI "gve ja paDhatA vig 3gp rIvALa vavadavyatA tahevaA viSayamAM jevuM kathana pahelA zatakanA bIjA uddezAmAM dvIpakumAronA kathanamAM pahelA kahevAmAM AvyuM che e ja rItanuM kathana A viSayamAM ahiM paNa samajI levuM yAvat te samAna AhAravALA hotA nathI temaja samAna ucchavAsa ni:zvAsavALA paNa letA nathI. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke--avIvamArA mate jhagr qttA" he bhagavana dvIpakumArane keTalI vezyAe kahI che? tenA uttaramAM prabhue kahyuM che kejovA ! he gautama "vattAsi sTezo pAsAo" dvIpakumArane A cAra lezyAo kahI che. "huM kaha"--je A pramANe che. "pUratA jAva teraserAkRSNa leNyA yAvat nIla, kApita ane tejalezyA have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"zIvakumArA jevA kAra seTellA 2 ja cahiMto jAva kinAhiyA" he bhagavad kRSNa lezyAvALA, dvIpakumArAmAM yAvat tejalezyAvALA dvIpakumArAmAM kaIlezyAvALA, kaI lezyAvALAthI yAvat vizeSAdhika che ? ahiyAM pahelA yAvat zabadathI kapilezyA ane nIlezyAnuM grahaNa thayuM che. ane bIjA yAvat zabdathI "ucvA vAyA vA tujhA vA" A padonuM grahaNa thayuM che. kahevAne hetu e che ke- A kRSNa vigere lezyAvALA dvIpakumAramAM kaI lesyAvALA dvIpakumAra konAthI alapa che? tenAthI vadhAre che? ane kenI tulya (barAbara-sarakhA) che? ane tenAthI vivAdhika che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"yama" zrI bhagavatI sUtra : 12 98 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama "ivathI vavakumAra te heraNA" badhAnI apekSAe dvIpakumAra ghaNuM eAchI te jalezyAvALA che. tenAthI "ghaNA kAraNe gaLA" kApita lezyAvALA dvIpakumAra asaMkhyAta gaNA che. " nIrakSA viSeartvA" nIla lezyAvALA dvIpakumArathI vizeSAdhika che. "raNA visANAM' nIla lezyAvALA dvIpakumArothI paNa kRSNa lezyAvALA dvIpakumAra vizeSAdhika che. Ane sAra e che ke badhAthI kRSNa lephsAvALA dvIpakumAra adhika che. tenAthI eAchA nalalezyAvALA dvIpakumAra che. tenI apekSAthI kApatikalezyAvALA dviIpakumAra alpa che. ane tenAthI paNa a5 tejalezyAvALA dvIpakumAra che. A rIte paraMparAnusAra badhAthI kama telezyAvALA dvIpakumAra che. eTalA mATe ja "padAtho vA vIvakumAra tejerA" tejezyAvALA sauthI ochA che. e pramANe kahyuM che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "guf i maMtehIrAmaaraannN kaNhalessANaM jAva teulestrANaya kayare kayarehi to apaDDhiyA vA mAriyA gA" he bhagavana A kRSNalezyAvALA yAvat tejalezyAvALA dvIpakumAromAM kaIlezyAvALA dvIpakumAra kaIlezyAvALA dvIpakumArathI mahAjAtivALA che. ane kaIlezyAvALA dvIpakumArathI alpaRddhivALA che? eTale ke kenI Rddhi adhika che. kenI nAddhi tulya te? ane kenI vizeSAdhika che. arthAta A cAra vezyAvALA dvIpakumAremAM kayA dvIpakumAranI ddhi mahAna che? ane kenIjhaddhi a9pa che? gautama svAmInA A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke"goymaa! kaNhaletsAhito nIlalessA mahaDUDhiyA jAva savvamaha DhiyA teulessA" he gautama kRNalezyAvALA dvIpakumArothI nIlaleyA dvIpakumAra mahAddhivALA che. yAvata badhAthI mahaddhika tejalezyAvALA dvIpakumAre che. kahevAne bhAva e che ke-kRSNalezyAvALA dvIpakumArAthI nalalezyAvALA dvIpakumAra mahAna addhivALA che. temaja nIlezyAvALA dvIpakumArothI kApatikalezyAvALA dvIpakumAra mahAddhivALA che. kApatalezyAvALA dvIpakumArothI tejalezyAvALA dvIpakumAra mahaddhaka che. A rIte badhI vezyAvALAothI tejalezyAvALA dvIpakumAra ghaNI mahAddhivALA che. ane badhAthI ala5RddhivALA kuzalezyA vALA dvIpakumAra che. "seve mane sevaM kaMse ! Itta nAza vijJa he bhagavAna lezyAvALA dvIpakumAronA viSayamAM je alpa ane mahatva Ape batAvyuM te badhuM temaja che. arthAt sarvathA satya ja che. A pramANe kahIne gautama svAmIe bhagavAnane vaMdana karI namaskAra karyo. vaMdanA namaskAra karIne zrI bhagavatI sUtra : 12 99 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI teo saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM thakA pitAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA che sU0 1 / jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghasIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA soLamA zatakane agiyArame uddezaka samAptA16-11 udadhikumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa seLamAM zatakanA 12, 13, 14, uddezAne prAraMbha have sUtrakAra bAramAM, teramA, ne caudamAM uddezAnuM kathana kare che. "himA zaM mate ! ramaiger' ItyAdi TIkAtha- himAre maMte! sadare mANArad he bhagavad saghaLA u. jikumAra zuM sarakhA AhAravALA che? "p reva" he gautama A viSayane uttara dvipakumAranA saMbaMdhamAM A viSayamAM je uttara Ape che te pramANe ja samajavAnuM che aMte ! evuM maMte ! utta' he bhagavana Ape je kahyuM che. te te pramANe ja che. A pramANe kahIne te gautama svAmI yAvat pitAnA sthAna para bIrAjamAna thaI gayA. " rikSA mArA "i A pramANenuM saghaLuM kathana dizAkumAronA viSa. yamA samajavuM. "parva kaLIca mArA vi' ane Aja rItanuM saghaLuM varNana stunitakumArenA saMbaMdhamAM paNa samajavuM ke mane ! sevaM kaMse ! tti vAra vira che bhagavana ApanuM A saghaLuM kathana sAcuM ja che. he bhagavana ApanuM A kathana yathArtha che. A pramANe kahIne te gautama svAmI yAvata pitAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. A rIte dvIpakumAra vigerenuM varNana pahelA zatakanA bIjA uddezAmAM jevI rIte karavAmAM AvyuM che tevI ja rIte ahI paNa saghaLuM varNana samajI levuM, 12, 13, 14, uddezaka samApta. zrI bhagavatI sUtra : 12 100 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satrahareM zataka kI udezArtha saMgraha karanevAlI gAthA pahelA udezAne prAraMbhaseLamuM zataka kahevAI gayuM che. have kama prApta sattaramAM zatakane prAraMbha thAya che. A sattaramAM zatakanA uddezAone saMgraha karanArI gAthA A pramANe che. ", vaMkaca" ItyAdi TIkArtha-AmAM sauthI pahele "kuMjara' nAmane pahele uddezaka che. temAM zreNika rAjAnA putra kuNika rAjAnA mukhya hAthI udAyIne uddezIne sauthI pahelo prazna karavAmAM Avyo che. ane tene uttara ApavAmAM Avyo che. ane e rIte bIjA paNa hAthionA viSayamAM praznottara thayA che. jethI A saMbaMdhane laIne A uddezAnuM nAma "kuMjara' e pramANe thayuM che. saMyama' nAmane bIje uddeza che. temAM saMyane uddezIne varNana thayu che. jethI saMyatArthonuM pratipAdaka hovAthI A bIjA uddezAnuM nAma "saMta" e pramANe che. zilezI nAmane trIje uddezaka che. temAM zazI avasthAvALA anagAronA viSayamAM praznottara thayA che. jethI zelaizI vagerenuM varNana hovAthI A trIjA uddezAnuM nAma zailezI e pramANe che. kriyA nAmane cothe uddezaka che. AmAM "kriyA karmanA saMbaMdhamAM praznottare thayA che. jethI kriyA vagere arthanuM pratipAdana karanAra hovAthI A cothA uddezAnuM nAma "kriyA e pramANe che. IzAna uddeza--AmAM IzAnedranI sudharmA sabhAnA viSayamAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. jethI IzAnAdi arthanuM pratipAdana karanAra levAthI A pAMcamAM uddezAnuM nAma "IzAna e pramANe che. pRthvI udeza AmAM pRthvI kAyika jIvonA saMbaMdhamAM pratipAdana thayuM che. jethI pRthvI arthanuM pratipAdaka hovAthI A chaThThA sAtamA uddezAnuM nAma "pRthvI" e pramANe che. daka uddeza-AmAM apakAyanA saMbaMdhamAM praznottaro thayA che. jethI aSkAya arthanuM pratipAdana karanAra hovAthI A AThamAM ane navamAM udezAnuM nAma "daka e pramANe che. vAyuudeza-vAyukAyikanA saMbaMdhamAM dazama ane agIyAramo udezaka che. temAM vAyukAyanA saMbaMdhamAM praznattaro thayA che ekendriyAnuM kathana kara. nAra hovAthI bAramAM uddezAnuM nAma ekendriya e pramANe che. nAgakumAra saMbaMdhInuM pratipAdaka karanAra 13 me uddeza che. suvarNa kumAra saMbaMdhI pratipAdana karavAvALe A caudame uddeza che. viktakumAranA saMbaMdhamAM pratipAdana karavAvALo A paMdaramo udeze che. vAyukumAranA saMbaMdhamAM pratipAdana karavAvALe seLa uddeza che. agnikumAra viSe prati zrI bhagavatI sUtra : 12 101 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAdana karanAra sattaramA uddezaka che. A rIte judA judA arthAMnuM pratipAdana karavA vALA A sattaramAM zatakamAM 17 uddezAo che. tenu' prathama sUtra A pramANe che. udAyI aura zaitAnanda nAma ke hastirAja kA varNana 'rAzidde nAva vaM vAsI' ItyAdi TIkA - --A sUtrathI gautamasvAmI prabhune evu' pUche che ke 'rAzidde nAva E vANI' ahiyAM yAvat padathI '' rijhe' ahiM sudhInA pATha grahaNa thayA che. tenA atha A pramANe che. rAjagraha nagaramAM bhagavAn tI karanuM samavasaraNu thayu. pariSad bhagavAnane vanA karavA tathA dhama dezanA sAMbhaLavA prabhu pAse AvI prabhue teone dhama dezanA sa bhaLAvI dhama dezanA sAMbhaLIne pariSad pAtapeAtAne sthAne pAchI cAlI gai te pachI gautama svAmIe prabhune vandanA karI namaskAra karyo vandanA namaskAra karIne payu pAsanA karatAM karatAM te gautama svAmI prabhunI pAMse anne hAtha joDIne yatheAcita sthAna para vinaya yukata thaIne besI gayA. ane prabhune ghaNA ja vinayathI A pramANe pUchavA lAgyA. gautamasvAmInA praznonA viSaya prabhunI vandranA karavA je kuNuka rAjA AvyA hatA tenA kAjaLanA paryaMta jevA vilakSaNa ke hAthI hatA. tenuM nAma udAyI, ane bhUtAnanda hatu. te banne hAthIone joIne gautama svAmIne teonA viSayamAM Azcaya thayu' jethI tene ja uddezIne gautama svAmIe prabhune A pramANe pUchyu "sAcI na maMte sthirAyA'' he bhagavan ! hastirAja je udAyI che. te "jAodito anaMtara vRttA' kaI gati vizeSathI AvIne kAcI dhirAcattA jIvanane" udAyI hastirAjanA rUpathI utpanna thayeA che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke goyamAM asurakumArehiMto anaMtaraM gaTTittA sAcI sthirAyattApane' he gautama, te devAmAMthI marIne eTale ke asurakumAra devagatIthI cavIne udAyI hastirAja paNAthI utpanna thayA che. krIthI gautamasvAmI prabhune evuM pUche che ke "sAcI maMse 1 "" zrI bhagavatI sUtra : 12 102 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rilAyA" he bhagavana ! hastirAja udAyI "#iDhamANe zAruM digr" kALa mAsamAM-maraNane avasare marIne "hiM jaRhi huM havAgiNi" kayAM jaze ane kayAM utpanna thaze tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "ocanA dIse caLakamag gvINa vo" he gautama A ratnaprabhA pRthvInA sAgaropamanI utkRSTa sthitivALA nakIvAsamAM nArakanI paryAyathI te utpanna thaze. eja vAta "pApovaTivi nirAzAhi vecANa kavikipi" A sUtrapATha dvArA sUtrakAre kahI che, A sUtranA kathanathI sUtrakAre bAhya sAdhana ane atyaMtara sAdhana e rIte be sAdhana batAvyA che. kahevAno hetu e che ke utpattimAM bAhya (bahAranA) sAdhana hovAthI deza ane kALa ja mukhya che. te sivAyanA bIjA sAdhana gauNa che. AtyaMtaranI apekSAe deza kALa mukhya sAdhana nathI. tathA ubhayasAdhAraNanI apekSAe te dhamadhamaja mukhya sAdhana che. udAyI hAthInI paryAyathI marIne nakavAsamAM utapanna thaze. mare kaoNMta rajUira ja nahi , ddhi karavagiri ! he bhagavana! te udAyI hAthI nArakanI paryAyathI nIkaLIne kyAM jaze ? ane kayAM utpanna thaze tenA uttaramAM prala kahe che ke "jo mA ! mAjide vAre si"i he gautama mahAvideha kSetramAM siddha thaze. "jAva baMd #aa yAvat saghaLA dukhone aMta karaze. ahiyAM yAvat padathI "qzna, murArU parinivAru sadavatuarLa" A pAne saMgraha thayela che. A kathananuM tAtparya evuM che ke hastirAja udAyIne jIva nArakanI paryAyathI nikaLIne mahAvideha kSetramAM utpanna thaze. ane tyAMthI ja mukti prApta karaze. have gautama svAmI bhUtAnaMdanA hAthinA viSayamAM prabhune pUche che ke "mUvAre naM re ! he bhagavan ! kuNika rAjAne bIje hAthI je bhUtAnaMda che. te "gohito sAMvare kaTTA mUyAra sviAyattA" kayAMthI AvIne bhUtAnaMda hAthinI paryAyathI utpanna thaye che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "ocamA parva deva vAcI lAva te krAMti he gautama udAyI hAthIrAjanA viSayamAM jevuM varNana karyuM che. e pramANenuM saghaLuM varNana bhUtAnaMda hAthInA viSayamAM paNa samajavuM. yAvat te samasta duHkhane aMta karaze. A rIte te bhUtAnaMda hAthI paNa asurakumAra deva hatA. tyAMthI te nIkaLIne bhUtAnaMda hAthipaNAne pAme che. ane tyAMthI kAla karI te narakamAM jaze. ane pachI te narakathI nikaLIne mahAvideha kSetramAM janma leze. ane tyAMthI jJAnAdikanI ArAdhanA karIne siddha thaze, buddha thaze. mukta thaze, ne parivanita thaze. ane samasta duHkhAne nAza karaze. e sU 1 | zrI bhagavatI sUtra : 12 103 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAla ke draSTAMta dvArA kAyiyAdi kriyA kA nirUpaNa AnAthI pahelAnA prakaraNamAM bhUtAnaMdanI udvartanAdi (narakamAMthI nikaLavA vigere) kriyA kahI che jethI kiyAnA adhikArathI have sUtrakAra bIju kriyA sUtra kahe che. "purise jo mete ! tAjhamA sAmaraNittA" phAra TIkA _have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "purise ja mate ! tAjApharU" he bhagavana ! tAla vRkSa para caDhate puruSa "tamArophittA" tADa para caDhIne "tArAo" tADa vRkSathI "tAruM te tADanA phaLane " g vA' halAve che. athavA "vADejAne " tene nIce pADe che. te e avasthAmAM te puru "phajhiriNa" keTalI kiyAvALe thAya che? arthAta keTalI kriyA tene lAge che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "joya kArgha = te purise tArama " he gautama jeTalA samayamAM te puruSa tAla para caDhe che. " tamArehitA tAro rASTra jAhear? ane tADa para caDhIne tADathI tADa phaLave halAve che. "ujAlA " athavA tene nIce pADe che. "ttA 1 2 kuri #rg sAva vaM iiiaa ipu teTalA samayamAM te puruSa kAyiki adhikAraNikI, prAAzikI pAritApanikI ane prANAti pAtikI A pramANenI pAMca kriyAthI pRSTa thAya che arthAt tene pAMce kriyAo lAge che. kahevAno bhAva e che ke je koI puruSa tADa vRkSa para caDhIne tene halAve agara halAvIne nIce pADe te samaye te puruSa tADa phaLane temaja tADaphaLane Azraya karIne rahelA ane prANAtipAta (nAza) kiyAno karanAra bane che. ane jyAM prANAtipAtakiyA hoya tyAM tenA pahelAnI cAre kriyA A avazya hoya che. e rIte te puruSa pAMce kriyAthI spaSTa thAya che. A cAra kriyAonA abhAvamAM prANAtipAta rUpa pAMcamI kriyA saMbhavI zakatI nathI. jethI te puruSane kAyikI vigere pAMce kriyA thAya che. e pramANe kahevAmAM AvyuM che A rIte tADaphaLane halAvavAvALe ane tene pADavAvALo puruSa pAMce kriyAothI kiyAvAna thAya che. tema samajavuM. "jiM pi rIvALa 'rihaMto rAhawche niyariMg" tathA je jInA zarIrathI te tADaphaLa banyuM hoya arthAt te te tADaphaLanI utpatti thaI hoya "te vi rIvA jANa jAva vicihiM gp" te ja paNa kAyikI vigere pAMce kiyAothI pRSTa thAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke tADaphaLanI utpattimAM jIvenA zarIra banAvavA rUpa kAraNa te hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 12 104 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jethI jenA zarIra temAM kAraNa bhUta thayA che. teo anya jIvana saMgadrana vigeremAM paraMparAthI nimittarUpa hoya che. jethI teo paNa kAyIkI vigere pAMca kriyAthI spaSTa thAya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che. hai "ahe NaM bhaMte ! se tAla phale appaNI garuyattAe jAva paccovayamANe" bhagavan! te tADaphaLa halAvyA pachI je te pitAnA ja bhArathI TUTI paDe te "vArpha taW GiAruM lAva nIviyAga vavora" evI sthitimAM nIce paDatAM ja tenA dvArA tyAM jeTalAM prANi yAvat jIva hoya che. te badhA ja jIvana vagaranA bane che. arthAt marI jAya che. "tALa 2 mate vigi? te he bhagavana! te halAvavAvALA puruSane keTalI kriyAo lAge che? A prazna pUchavAne bhAva e che ke-tADa para caDhIne je koI puruSa tenA phaLane halAve che ane halAvatAM ja te phaLa te vRkSa parathI pitAnA bhArathI jamIna para tUTI paDe te jyAM te paDe che te jamIna para rahelA ahi yAvatpadathI "mA" bhUtone "rIvAraM vanaspati chane paMcendriyone "sattA sane pRthviapU vigha miTTa, , pele, ghara, paritArU, umerU, kavara, kAgaLo kA sAmeg virAdhita kare che. potAnA tarapha AvatA teone pADI de che, teonA zarIramAM sakeca utpanna kare che, ane pitAnI sAthe tene TakarAve che. arthAt pitAnI sAthe athaDAve che, tene spaze che. pIDita kare che, mAraNatika vigere samuddaghAtavALI dazAmAM temane pahoMcADe che. eka sthAnathI bIjA sthAne mUkI de che, bIjuM te zuM paNa teone pitAnA pyArA prANathI paNa choDAvI de che. arthAt mArI nAkhe che, A tamAmanuM nimitta phalane halAvanAra puruSa che. jethI te puruSane keTalI kriyAo lAge che ? A rItane gautama svAmIne prazna che. "vAra dvitriAtaH gho, mUtAni taravA amRtA, jIvAH paJcendriyAH protAH, zeSAH sattvAH udIritAH // prANazabdathI be Indriya ane cAra IndriyavALA jI, tathA bhUta zabdathI vanaspati, ane jIva zabdathI paMcendriya prANI ane sarva zabdathI te sivAyanA bAkInA eTale ke pRthvI, pANI agni ane vAyunAyikajInuM grahaNa thayA che. gautama svAmInA A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! jAuM ca gaM se purise tAlaphale appaNo guruyattAe jAva jIviyAo vavaroha" gautama tAlavRkSa para caDhele puruSa te tADavRkSane ke tenA phaLane halAve ane te phaLa pitAnA ja bhArathI tUTIne prANa, bhUta, jIva, ane satva e badhAne thAvat pitAnA jIvanathI choDAve che. arthAt mArI nAkhe che. te e sthitimAM halAvavAvALA puruSane prANAtipAta kriyA zivAyanI bAkInI kAyikI, AdhikaraNakI, prAASikI ane pAritApanikI e cAre kriyAo lAge che zrI bhagavatI sUtra : 12 105 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAta kriyA na lAgavAnuM kAraNa e che ke te puruSa te satkAdika jInA prANa cheDAvavAmAM sAkSAt kAraNarUpa nathI. tenuM sAkSAt kAraNa te phaLanuM paDavuM teja che. jethI te phaLane halAvanAra puruSane kAyikI vigere cAra kriyAe lAge che. ema kahyuM che. "ne ja jaM jIvALuM karI ito tAre nivRtti te vi i sIvA rUthANa gAva ravarphi riyAei pu" je jInA zarIrathI te tADavRkSa utpanna thayuM che, te jIva paNa prANAtipAta kriyA zivAya kAyikI vigere cAra kiyAo vALA ja hoya che. kemake prANAtipAta kriyAmAM te jIvone paNa pratyakSa vyApAra heta nathI. temAM pratyakSa kAraNa te phaLanuM paDavuM eja che. "tti vi La nIvALuM rIhato tAre vitti te vi jIvA phuvAra nAra varlDa riyAei puTTA" je enA zarIrathI te tADa phaLa pedA thayuM che vigere te tema kahevAne hetu e che ke-jyAM pAMcamI kriyA prANAtipAtikI thAya che tyAM bAkInI kAyikI vigere cAre kriyA e thAya che ja A kAraNathI paDavAvALA tADaphaLathI jamIna para rahelA satyAdine pADine jyAre prANa vagaranA karI dIdhA te je jIvanA avaya e maLIne te tADaphala pedA karyuM che, te jIvone paNa prANAtipAta sudhInI pace kriyAo lAge che. tema samajavuM. lokamAM paNa pratyakSa mAranArane ja prANAntadanDa thAya che. ane tene preraNA ApanAra vigere madadarUpa thanArane jela vi. rUpa zikSA thAya che. bhale prAkRdanDa na hoya paNa danDa to tene jarUra maLe ja che. eja rIte ahiyAM paNa samajavuM. "je va ca se nA ahe vIsasAe paccovayamANassa uggahe vaTuMti te vi ya NaM jIvA kAiyAe jAva vaMhaiiM jiAiuiM pu" tathA vRkSa parathI paDelA te phaLane ke je potAnA para pachaDAvIne dUra pADI de che tevA te upagrAhaka jI paNa prANAtipAta kriyAmAM sAkSAtkAraNa hovAthI prANAtipAta vigere pAMce kriyAovALA hoya che. A kathananuM tAtparya evuM che ke tADaphaLanA paDavAnA mArgamAM je staMbha (thAMbhale) sthANuM (huM hu) vigere Ave te paDatuM evuM te tADaphaLa pahelA tenA para pachaDAI che, ane te pachI tenAthI pachaDAIne dUra jaI paDe che. e sthitimAM te dUranA sthAna para rahelA nA prANAdikano nAza thAya che. te prANAdikanA nAzamAM pratyakSa kAraNa jema te tADaphaLa che. te ja rIte pitAnA parathI uchALavAvALA te sthaMbha, thANa vigere paNa che jethI te upagrAhaka jIva paNa prANAtipAta vigere pAMce kriyAthI pRSTa hoya che. A rIte tADaphaLane uddezIne A cha sthAna kahyA zrI bhagavatI sUtra : 12 106 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. halAvanAra puruSa (1) tADaphaLane vartaka aneka jIva (2) paDavAvALA phaLanI gurUtAne laIne puruSane lAgatI kiyA (3) tADa vRkSa nirvaka aneka jIva (4) phaLa nivartaka aneka jIva (5) ane upagrAhaka jIva (6) Aja rIte mULa vagerenA viSayamAM paNa samajavuM, eja vAtane spaSTa karavA mATe sUtra kAra kahe che, ke "puSei gaeN maM! suvataraNa mUruM pahemALe vA, navA mALe brigi" AmAM gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke he bhagavana! kaI puruSa je vRkSanA mULane halAve athavA tene pADe te te puruSa keTalI kriyA vALe thAya che, tenA uttaramAM prabhu kahe che ke, "joyanA navaM ja re puSiNe jaaNa mUruM pAherUnA pADephA" he gautama je puruSa jhADanA mULane halAve athavA tene pachADe "rAvaM i ? purize jANyA vAva vahiM ri cArdi pu" te puruSa kAyikI vigare pAMce kiyAthI pRSTa thAya che. te pAMce kriyAothI kaI rIte spaSTa thAya che. te bAbata phaLa nA paDavA vigere rUpe pahelA varNana karyuM che. te pramANe samajI levuM. e ja rIte "je i iva La riddita mUche nivRtti" je jIvanA zarIrathI mULa banyA hoya "te vi of jIvA jApharAra kAra pa iiiravAhiM puTTA'' te jIva paNa kAyikI vigere pAMca kiyAvALA thAya che kema ke te jIve paNa prANAtipAtamAM nimittarUpa hoya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke " of maM! khU. acqLo kacarA vAva vicAro vAroverU" he bhagavana te mULa pitAnA ja bhArathI nIce jamIna para kharI paDe ane je jagyAnA upara paDe tyAMnA prANa bata, jIva ane satvanI virAdhanA kare che. yAvat eka sthAnathI bIje sthAne pachADe che, te te sthitimAM "tamo of maMte! se purate vAru igi " he bhagavad ! te puruSa keTalI kriyA vALA thAya che. A praznane hetu e che ke keI puruSa vRkSanA mULane halAve ane te mULa halatA halatAM ja bhArathI jamIna para tuTI paDe e sthitimAM tenAthI tyAM rahelA prANa bhUta, jIva prANuthI chUTI jAya che. jethI A sthitimAM te puruSa keTalI kiyAvALo thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jovA jAvaMtra mUche vaLI jAva ghora" he gautama puruSa dvArA halAvAyeluM te mULa potAnA bhArathI paDI jAya che ane te jayAM paDayuM hoya tyAMnA jIvone prANathI choDAvavA vigere kare che. "tArtha " te viSe ja iiirayAei pu" e sthitimAM mULane halAvavAvALe te puruSa kAyikI vigere cAra kiyAothI pRSTa thAya che. kAraNa ke prANAtipAta karavAmAM te puruSa pratyakSa kAraNa rUpa hetuM nathI. temAM sAkSAta zrI bhagavatI sUtra : 12 107 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa te te mULa ja che. ke jeNe tyAM paDine teone prANathI choDAvyA che. "tti vi vIvA vIhiMto re nAva thI nivRtti tathA je jIvanA zarIrathI te kaMda yAvat bIja banyuM hoya "te vinaM jIvA thArUcA jAva rahiM ricArdi pudA" te che paNa kAyIkI vigere cAra kriyAthI spaSTa thAya che. kAraNa ke vRkSa paraMparA kAraNa che. (4) "jiM ni ca " navA sIIiM to jUro vizvatti" je enA zarIrethI mULa banyA hoya "te ni ca i sIvA jAriyA vAva iiiracAhuM prA" te paNa kAyikI vigere pAMce kriyAothI pRSTa thAya che. kema ke te jIvane mAravAmAM te mULa ja sAkSAt kAraNa che. (1) je vi ca re vIvA de vItarANa parovaramALA davaja ti" temaja je jIva te mULanA savAbhAvika paDavAnA kAraNamAM tene paDavAmAM sahAyarUpa thAya che. te che paNa pAMce kriyAothI pRSTa thAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke mULane paDavAnA mArgamAM sthANuM, staMbha vigerenA che paNa tene paDavAmAM sahAya rUpa hoya te teo paNa prANAtipAta vigere kriyAo vALA thAya che. (6) have gautama svAmI prabhune evuM pUche che. ke "puSei i mate ! gharasa -rAje che rU#ifu" he bhagavana ! vRkSanA kaMdane halAvavAvALo puruSa keTalI kriyAo vALe thAya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA vAva ra je te kuriye re pUjArU" he gautama kaMda-suraNa vigerene halAvavAvALo te puruSa prANAtipAta vigere pAMce kiyAvALe thAya che. 1, "ned fpa ra La gIvALa vIre hiMto re nivrutti" tathA je nA zarIrathI te kaMda (kuraNa vi.) banyuM hoya. "te gIra jaMahuM puTTA" te jI paNa pAMce kiyAe vALA thAya che, (2) zai mane ! je kago ? he bhagavana te kaMda pitAnA bhArathI paDine te jagAe rahelA jInA prANa cheDAve che. te te kaMdane pADavAvALA puruSane keTalI kriyAo lAge che. kahevAnuM tAtparya e che ke vRkSanA kaMdane je kaMI puruSa halAve ane halatAM hasatAM ja te kaMda pitAnA bhArathI TUTIne jamIna para paDI jAya che te jamIna para rahelA prANAdi ja pitAnA prANathI chUTI jAya che. arthAt marI jAya che. jethI, te kaMdane halAvavAvALA te puruSane keTalI kiyA lAge che? te tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jJAA nahiM pu" yAvat te puruSa cAra kiyAothI pRSTa thAya che. ahiyAM yAvatu padathI "noramA kAghe ja te re vaLo cattA vAra vicAro vajoda tAva ra puSei jANa" ahi sudhIne pATha prahaNa zrI bhagavatI sUtra : 12 108 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA kema ke prANAtipAta kriyAmAM te puruSa sAkSAt kAraNu hateA nathI. "nadhi vinAnIvALI sarei'i zarIreAthI te tADavRkSa banyu hoya te yAvat cAra kriyAthI pRSTa thAya te vilIvAAA ahi. sudhInA netti viLaeNnIvALI sIhito 66 temAM sAkSAt kAraNu tAka' ja che. tAhe nivRtti" tathA je jIvAnA jIvA jJAna padi' puThThA ' che. ahiyAM yAvat padathI pATha grahaNa thayA che. (4) nivRtti'' je jIveAnA zarIrAthI kaMda khanyu hAya sevika caLakIyA lAva vaMdu puTTA" te jIvA paNa cAvatA pAMca kriyAthI pRSTa thAya che, kema ke teo prANAtipAta karAvavAmAM pratyakSa kAraNa che. (5) levale nIvA zrad trIpalANvocamAstra jJAnapaMcaddi' puTTA." tathA nIce paDatA kaMdAdika pratye je upagrAhaka DAya che. te jIve paNa pAMce kriyAthI pRSTa thAya che. ahiyAM yAvat padmathI vAghe vRtti te vicALelIvAAA" ahi sudhInA pATha grahaNa thayA che. kema ke kaMda vigerene paDavAthI thavAvALI prANAtipAta kriyAmAM te nimitta rUpa hAya che. "nA aMte traM gAya thI" jevI rIte A kriyA lAgavAnuM varNana kadanA viSayamAM karyuM che. tevuM ja kathana bIjanA viSayamAM pazu samajavu. ahiyAM yAvat padmathI kada tvaka, (chAla) zAkhA (DALa) pravAla (patra) puSpane phaLa e grahaNu thayA che. kahevAnuM tAtpa e che ke je prakAre kadanA viSayamAM cha sthAneA (prakAra) kahyA che. teja rItanA cha sthAnA skaMdhathI laine khIja paryaMtamAM paNa samajavA yukti ane prakAra badhe sarakhA che. ! sUtra 2 5 zarIra - Indraya aura yogameM kriyA kAnirUpaNa kriyAnA adhikArathI ja zarIra, IMdriya ane cetramAM kriyAnuM nirUpaNu karavA mATe "phLa aMte ! gharInA pattA" e sUtra kahe che. "jDa " mate ! sarIyA gattA'' ItyAdi TIkA-r aa mane ! pIttA vaLattA'' he bhagavan zarIra keTalA kahyAM che ? A prazna kevaLa zarIranI sa MkhyAnA viSayamAM karavAmAM Avyo che. zrI bhagavatI sUtra : 12 109 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke jo mA ! vaMra zarIranA juomttA" che gautama ! zarIre pAMca prakAranA kahevAmAM AvyA che. "teM nahA-gohila kAva HT" audArika, 1 kriya AhAraka, taijasa ane kArpaNa ahiyAM AhAraka vigere pade yAvat padathI gRhIta thayA che. have gautama svAmI indriyonA viSayamAM prazna karatAM kahe che ke# maMte ! phuriyA romttA" he bhagavana IdriyonI saMkhyA keTalI kahI che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"ocanA ! vaMza kuMciA goryttA " he gautama ! indriyonI saMkhyA pAMca kahI che. "i =EUR" jema ke toti kAra siM"i zrotra idriya, cakSu Idriya, rasanA Idriya, ghANa (nAyikA) Idriya ane sparza Idriya. have gautama svAmI prabhune roganA viSayamAM prazna karatAM kahe che ke-"#videf mate ! jora vaLa" he bhagavAna ega keTalA prakAranA kahevAmAM AvyA che ? jenAthI AtmA, zubha ane azubha pravRttimAM lAge che. tenuM nAma ga che. he gautama e "" vega "sivize go" traNa prakArane kahyo che. "R kA?" tenA nAmo A pramANe che. "nAgo, vanog, jAgo" mane yoga, vacanaga ane kAyayoga have gautama svAmI evuM pUche che ke"jIve naM mATe? zorUDhicAra nivamAne vigi" he bhagavAn audArika zarIrane baMdha karatA eka jIvane keTalI kriyAo lAge che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"noramA hiya tikrigi" he gautama ! dArika zarIrano baMdha karato jIva je samaye bIjA prANine paritApa vigere nathI karatA te samaye te jIvane kAyikI, AdhikaraNikI, ane prAaSikIe traNa kiyAo lAge che. "paNa jarUri" bIjA jIvone paritApa vigere karanAro jIva jyAre dArika zarIrane baMdha kare che. tyAre te jIva paritApanikI kriyA sAthe cAra kriyAo vALo thAya che. "hira Grakrigi" jyAre audArika zarIrane baMdha karanAre jIva bIjA jIvonI virAdhanA kare che. tyAre te puruSa prANAtipAta sahitanI pAMce kiyAo vALe thAya che. "g gDhavI ArUcA" je rIte pUrvokta kathana sAmAnya jIvanA viSayamAM audArika zarIranA saMbaMdhamAM kahyuM che. te ja rIte pRthvIkAyika ekendriya jInA viSayamAM paNa audArika zarIranA saMbaMdhamAM kathana samajI levuM. arthAt eka prakAyika ekendriya jIva dArika zarIrano baMdha karate kaIka vAra traNa kriyAo vALo thAya che. ane keIka vAra cAra zrI bhagavatI sUtra : 12 110 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriyAo vALo thAya che. ane keIka vAra pAMca kiyAe vALa paNa thAya che. "pUrva vAva mag" pRthavIkAyikanI mAphaka athavA sAmAnya jIvanI mAphaka daMDakanA kramathI manuSya parvatanA che keIka vAra traNa kriyAothI ane koIka vAra cAra kiyAothI ane koIka vAra pAMca kriyA vALA samajavA ahiyAM yAvat parathI apakAya, tejaskAya, vAyukAya. vanaspati, beIndriya vALA, traNa IndriyavALA, cAra IndriyavALA ane tiryakra paMcendriya jInuM grahaNa thayuM che. A viSayamAM daMDakane prakAra A pramANe che. mage of bhaMte ! orAliyasarIraM nivvattemANe kakirie " goyamA niya tiya #ri, siya vigi, fNI vaMvi"i A sUtrane artha pahelA kahevAI gayela che. A rIte ekavacanathI jIvAdikanA viSayanuM varNana karIne have sUtrakAra eja viSayanuM varNana bahuvacana laIne kare che. te A pramANe che. "vavA mate zAjhiyAmIjuM niramAnA ja jiriyA" he bhagavana! che jyAre audArika zarIrane baMdha kare che, tyAre temAM keTalI kriyAo vALA thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "norama" he gautama "ri diziA ti" teo jyAre audArIka zarIrane baMdha kare che tyAre bIjA ane paritApa vigere karatA na hovAthI teo kAyiki, AdhikaraNikI ane proDhazikI e traNa kriyAo vALA ja thAya che. "jaka jiriyA " ane jyAre teo bIjAne paritApa pahoMcADe che. tyAre teo paritApanikI kriyA sahitanI cAra kriyAovALA hoya che. ghara iirayA kiM" ane jyAre teo prANAtipAta kriyA kare che. tyAre prANAtipAtikI kriyA sAthenI pAMce kiyA vALA thAya che. tema samajavuM. audArika zarIranA saMbaMdha kALamAM jInA eka jIva daMDakamAM "Niya tilipi" phucAri rUpathI kahevAmAM AvyuM che. paraMtu jayAre bahu AnA viSayamAM daMDakanuM uccAraNa karavAmAM Ave tyAre tyAM "" e zabdane paga thatuM nathI. paraMtu "ji" zabdane pravega kare joIe tenuM kAraNa evuM che ke eka juvAdhikAramAM eka jIramAM eka samayamAM aneka kriyApaNAne asaMbhava che. jethI tyAM "cA" e padane prayoga karavAmAM Avye che. paraMtu aneka jInA vicAramAM jImAM anekatA hovAthI eka kALamAM paNa aneka kriyApaNAne saMbhava che. jethI tyAM "ziza" e pada choDIne "vi" zabdano prayoga karavAnuM kahyuM che "g gaydyAri" je rIte jIonuM traNa kriyAdi paNe kahyuM che teja rIte prazI vigere ekendriya jIvone paNa traNa cAra ane pAMca yiAvALA samajavA "vuM jAva majurA" eja rIte uparokatakamAnusAra daMDakanI paraMparAne laIne manuSyane paNa traNa, cAra ane pAMca kriyAothI yukta samajavA, deva nArakomAM audyArika zarIra thatuM nathI. tethI tyAM teonuM zrI bhagavatI sUtraH 12 111 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa thayuM nathI. "yaM vevadivAsarireja vi cho ran" teja rIte vikriya zarIravALAnI sAthe paNa eka vacana vALA ane bahuvacana vALA ema be daMDako thAya che. te jevI rIte audArIkavALA eka jIva ane aneka jIvone traNa, cAra ane pAMca kriyAo lAgavAnA viSayamAM kahyuM che. e ja rIte vaikriya zarIravALAnA saMbaMdhamAM paNa eka jIva ane aneka jIvanA A be daMDaka traNa, cAra, ane pAMca kiyAe hovAnA saMbaMdhamAM kahevA "navAM nA zarira diva" A vikiya zarIra saMbaMdhI be daMDaka badhA jImAM hotA nathI kema ke A vekiya zarIra badhA jIvone hotuM nathI jethI je. jIvane agara je jene A vaikriya zarIra hoya che. te jIvane athavA te jIvone vaikiya zarIra vALA deva ane nArakIya be daMDaka kahevA joIe. A viSayanA AlApane prakAra A pramANe che. "jIve i maMtevevicArI nivvattemANe kaikirie goyamA siya tikirie, siya caukirie siya paMcakirie jIvA gaM bhaMte ! ve ubdhiyasarIraM nivvattemANA kaikiriyA, goyamA ! vikiriyA vi raviriyA ki paMkTiriyA fa "gvaM kAra janmanI" eja rIte dArika ane vaikriya zarIranI mAphaka yAvat kAzmaNa paryaMtanA eka jIva ane bahu Ane uddezIne traNa vigere kriyAo samajI levI. ahiyAM yAvat zabdathI AhAraka ane taijasa zarIranuM grahaNa thavuM che. "parva hoeNicaM bAra kAu"i audArika zarIranA saMbaMdhamAM eka jIva ane aneka jIvamAM traNa vigere kriyApaNuM samajI levuM. A traNa vigere kriyApaNuM. cakSu, ghANa (nAsikA) ane sparzana A IndriyenA saMbaMdhamAM paNa eja pramANe eka jemAM ane aneka jIvamAM traNa cAraane pAMca kriyA samajavI "gvaM mAno, vacano, vAcano" zarIranA kathananI mAphaka manoyoga, vacanaga ane kAyAganA saMbaMdhamAM eka jIvanI traNa vigere kriyAothI yuktatA jANavI A viSayane AlApakaprakAra A pramANe che. "jIve naM mate ! manako nidaramANe raNa joyA siya ti kirie, siya caukirie siya paMca kirie, jIvA NaM bhaMte ! maNajoga nivvattemANA kai kiriyA goyamA ! ti kiriyA vi, cau kiriyA vi paMca ziriyA vi" 'rUsyA Aja rItanA AlApaka vacanaga ane kAyatheganA saMbaMdhamAM samajI levA, badhA ja jIvene A Indriya vigere kahevuM joIe. athavA game te jIvane A indriyAdika kahevA ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke " 90 mALiyada" je jIvane je indriyAdika hAya te jIvane te indriya vigere kahevA joIe bIjAne te na kahevA joie zrI bhagavatI sUtra : 12 112 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLa pannavrudutte" chavvIa vRMdA" A sUtrathI sUtrakAre e samajAvyu che ke audArika vigere pAMca zarIra, zrotrendriya vigere pAMca indriyA ane mane ceAga vigere traNa caiAga e badhA maLIne tera (13) thAya che. tenA eka jIva vALA ane aneka jIvA vALA maLIne chavvIsa daDako thAya che. have gautamasvAmI prabhune evu' pUche che ke .viSe " aMte mAre paLatte' huM bhagavan ! bhAva keTalA prakAranA kahyA che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke -noyamA ! injiMduM mAthe paLatte' he gautama! bhAva cha prakAranA kahevAmAM Ave che. 'ta' nahA' te pramANe che-'sara, samir jJAna sannivArU'auyika, aupazamika, yAvata srAntipAtika ahiyAM cAvatu padathI kSAyika kSAyopazAmika, pAriAmika e traNa bhAve grahaNa thayA che. have gautama svAmI evu pUche che ke te siMha' he bhagavan auyika bhAva keTalA prakAranA che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke krU mAve tuviSe vaLo' he gautama auyika bhAva e prakAranA kahyA che, ' prajJA' jema ke 'lava kanine ca' auyika ane udayaniSpanna, je bhASa ATha ka prakRtinA udayathI thAya che te bhAva auyika bhAva kahevAya che, ane udbhaya niSpanna bhAva, jIveAya niSpanna ane ajIvAdaya niSpanna e rIte e prakAranA che. temAM kamanA udayathI jIvamAM je nAraka, tik vagere paryAya che, te jIvAyaniSpanna bhAva che. tathA karmodayathI ajIveAmAM thavAvALI re paryAya che--jema ke audArika zarIra vigere temaja audArika zarIra vageremAM rahelAvazudghika te ajIvaniSpanna bhAva che. A zarIra vahika audArikazarIra nAmakarmanA udayathI pudgala dravyarUpa ajIvanA viSayamAM thavAvALA hovAthI jIvAdaya niSpanna kahevAmAM Ave che. A viSayane vicAra vistAra pUrvaka anucegadvAra sUtranI anuyAgacandrikA TIkA je me' manAvI che temAM kara vAmAM Avye che. 'ttva chAM misrAvenuM naddA anuyogaddAre nAma saheja nimeluM mALicaLaM' audayika bhAvanA jeve bheda batAvavAmAM ALye che eja kramathI anuyAgadvAramAM jevI rIte cha nAmAnuM kathana karavAmAM Avyu che, eja rIte tyAnu saMpUy" prakaraNa 'jJAna setta sannivA mATe' sAMnipAtika bhAvanA vicAra prakaraNa sudhI ahiyAM grahaNu karavu' tema samajavu' kahevAnA hetu e che ke anuyeAga dvAramAM kahela bhAva saMbadhI sa pUrNa rIte ahiyAM anuyeAgadvAramAM kahyA pramANe tyAMthI samajI levA. 'kSetre maDhe tevuM maatti' he bhagavana bhAvAdikanA viSayamAM Ape zrI bhagavatI sUtra : 12 113 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - je varSoMna karyuM che te saghaLu temaja che A rIte kahIne te gautamasvAmI prabhune vadanA namaskAra karIne tapa ane sayamathI AtmAne bhAvita karatA thakA peAtAnA sthAne birAjamAna thaI gayA. // sU. 3 II jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakanA pahelA uddezaka samAsAA17-15 L dharmAdimeM sthita jIva Adi kA nirUpaNa bIjA uddezAnA prAraMbha-- pahelA uddezAnA aMtamAM bhAvAnu` vadhu na karavAmAM Avyu che. evA bhAve vALA sayata vigere DhAya che. jethI sayatatva vigere viSezaNu vALA teja sa'yata vigere jIvenuM A khIjA uddezamAM kathana thaze. e sabadhathI khIjA uddezAnA prAraMbha karavAmAM Ave che. tenu paheluM sUtra A pramANe che. 'se NUNaM bhate | saMjayavizyapaDiyapacvakrakhAyapAvakamme' ityAdi A TIkA--have gautamasvAmI prabhune e pramANe pUche che ke 'te zULa' maMtte ! he bhagavan ! saMgavicacidya-lAcAvamedhameTripa je jIva sayata che. eTale ke-vamAna kALanA sa` sAvadya anuSThAna sahita che. ne eTalA ja mATe jeNe vatamAna kALamAM sthiti ane anubhAganA hAsathI pApa karmone naSTa (nAza) karyAM che. ane ni'dAthI bhaviSya kALamAM thanArA pApakarmeni nahi karavAthI eNe pApAnuSThAna dUra karyu che. evA pratihata pratyAkhyAta pApakama sayata virata jItra zuM dharmomAM sthita rahe che. ahiM dhama zabdathI cAritrarUpa dharma nu grahaNu thayu che. 'amaMgacavica ivazva lAca pApakarmo adhammeTiva' tathA je jIva asayata che avirata vikRti vagaranA che. ane pApakama eTale ke kriyAnA jeNe nAza karyA nathI. ane tyAga paNa karyAM nathI. evA asayata avirata apratihata, apratyAkhyAta pApakama vALo jIva zrI bhagavatI sUtra : 12 114 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM adharma mAM eTale ke avirati rUpa adhamamAM sthita che ? laMgAraMga dhamadhame dig' je jIva saMyatAsaMyata che. te zuM dharmAdhyamamAM eTale ke deza viratimAM sthita che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-daMtA camA ! "hA gautama! je jIva saMyata virata pratihata pratyAkhyAta pApakarmamAM che. te cAritrarUpa dharmamAM sthita che. tathA je jIva asaMyata avirata apratyAkhyAta pApa karyA che te saMyatAsaMyata che. te dezaviratirUpa dharmAdhamamAM rahelo che. have gautamasvAmI mahAvIra prabhune evuM pUche che ke "uff mare ! - si vA adhammasi vA dhammAdhammasi vA cakkiyA kei Asaittara jAva tuyadvittae' bhagavan! kaI jIva e zaktivALo che ke je dharma adharma ane dharmAdharmamAM behI zake ke suI zake? tenA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke "jo mA ! jo pLa pama he gautama! ema kahevuM te barAbara nathI. eTale ke meM je dhama adharma ane dharmAdharmamAM sthita rahevAnI vAta kahI che. tene hetu besavAthI ke sUvAmAM nathI. pharIne gautama svAmI pUche che ke "je ve lAgaze mo gvaM kura, nAva uThag" he bhagavan A5 zA kAraNathI evuM kahe che ke te dharmAdharmamAM sthita che? tenA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke"jovA saMjayavijaya vAgha pAghavamedha gi" he gautama ! saMyata virata yAvata pratihata pratyAkhyAta pApakarmamAM manuSya dharmamAM sthita che. "ghara jevuM vAraMvakinArA i vira' tenuM tAtparya e che ke je manuSya saMyata, virata pratihata pratyAkhyAta pApakarmamAM che. te dharmane ja Azraya kare che. ane dharmane Azraya kare tenuM nAma ja dharmamAM sthita hovuM che. "dha sithatA tene artha dharmamAM besavuM e thatuM nathI kemake te artha svAnubhava gamya nathI. keIne paNa e anubhava thatuM nathI ke huM dharma upara beTho chuM. ke dharma para sUte chuM "saMjaya kAra pAvaLe badhAne TioN tathA je jIva asaM. yata che. yAvatu avirata che. pratihata pratyAkhyAta pApakarmamAM nathI te artha. mamAM sthita che. tenuM tAtparya e che ke "madhamaM vasaMnittA je vidara arthAt e jIva adhama rUpa aviratine ja svikAra kare che. "saMcAra dhabbAne kig' je jIva saMyatAsaMyata che. te dharmAdharmamAM sthita che. tene sArAMza "ghaMdha karaMjittA 1 vikag' eve che. arthAta e jIva dharmAdharmarUpa dezavirati vALe che. "re tejI jovAmAM jAva kig" te kAraNathI che gautama! meM evuM kahyuM che ke je manuSya saMyata vigere vizeSaNe vALe che. te dharmamAM sthita che. ane asaMyata zrI bhagavatI sUtra : 12 115 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vigere viSezaNa vALo je jIva che, te adharmamAM sthita che. ane je jIva saMyatAsaMyata che. te dharmAdharmamAM sthita che. A pUrvokta saghaLuM kathana eka vacananA AdhArathI karavAmAM AvyuM che. have bahu vacanane Azraya karIne dharma sthitatva vigerenuM sarva daMDakamAM nirUpaNa karavAmAM Ave che. temAM gautama svAmIe prabhune e pramANe pUchyuM ke "navA maMte vidhame kiyA' he bhagavana! saghaLA jIvo zuM dhamamAM sthita che? athavA "baje diyA' adhamamAM sthita che. "ghaNAne TiyA' athavA dharmAdharmamAM sthita che? arthAt dareka jIvonI sthiti zuM dharmamAM che. athavA ardhamamAM ke dharmAdharmamAM che. tenA uttaramAM prabhukahe che ke "joyA! nIvA dhame vi, diyA, ame vi kriyA, ghaHIdhame vi dizA" he gautama! jIva dharmamAM sthita che. adharmamAM paNa sthita che. ane dhamadharmamAM paNa sthita che. have gautama! svAmI nArakanA viSayamAM prabhune pUche che ke-cALa gchA" he bhagavana! nAraka jIva zuM dharmamAM sthita che. adharmamAM sthita che ke dhamadharmamAM sthita che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-nIcamA ! nairavA no gharme riyA ne dhAdharme kirA anne ci' he gautama ! nArakIya jIva cAritrarUpa dharmamAM sthita nathI. temaja dezaviratirUpa dharmAdharmamAM paNa sthita hetA nathI. paraMtu teo aviratirUpa adharmamAM ja sthita rahe che. kemake teeAmAM dharma lezyAne abhAva che. "gvaM bAra rAttivicALe' jevuM kathana nArakonA viSayamAM karyuM che tevuM ja kathana ekendriya jIvathI laIne cAra IndriyavALA jenA saMbandhamAM paNa karI levuM arthAt nAra&jIva je rIte dharma ane dharmAdharmamAM sthita hatA nathI tevI ja rIte ekendriyathI cAra indriya sudhInA che paNa dharma ane dhamadharmamAM sthita hotA nathI. - have gautamasvAmI paMcendriya tirthanA viSayamAM prabhune pUche che ke - vaMvariyatirikaamoLiyAmAM puchA' he bhagavAna je je paMcendriya tiryaMca che teo dharmamAM sthita che ? ke adharmamAM sthita che ? he dharmAdharmamAM sthita che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-camAM unnicitirikavoLiyA no dhame dijAra he gautama paMcendriya tirthaM ca cha sarva viratirUpa dharmamAM sthita hatA nathI paraMtu "ame ucA dhammAdhane vi kicA' teo aviratirUpa adharmamAM sithata che. ane deza viratirUpa dharmAdharmamAM paNa sthita che. kemake teomAM zrAvakanA vratone dhAraNa karavAnI gyatA havAnuM zAmAM kahyuM che. "HUkSA nA lIrA" manuSya dhama, adhama, ane dharmAdharmamAM rithita hovAnuM kathana sAmAnya jInA viSayamAM kahela kathana pramANe samajavuM. e rIte manuSya dharmamAM paNa sthita che, adharmamAM paNa sthita che, ane dhamadharmamAM zrI bhagavatI sUtra : 12 116 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazu sthita che. vALamatagoliyanemALiyAnA zercA' vAnanyantara, naitiSika, ane vaimAnikAnA sabandhamAM dharmo, adhama, ane dharmAMdha mAM sthita hovAnu` kathana, nairayikanA saMbandhamAM kahyA pramANe samajavuM. arthAt te vAnabhyantara vigere dhamAM ke dharmAMdha mAM sthita AtA nathI paraMtu te adhamamAM ja sthita hoya che. | sU0 15 jIvoM ke khAlapaMDitapanA Adi kA nirUpaNa pahelA sUtramAM saMyata vagerenu' vadhuna karavAmAM Avyu' che. e saMyata vagere zramaNAdirUpa hAya che. jethI have sUtrakAra zramaNAdikAne Azrita karIne anya tIthikAnA matanuM 'anna sthiyA na mare' ItyAdi sUtrathI vaghuna kare che. jA yiyA na mate ! vaM bAphavuMtti jJAna vetti' ItyAdi TIkA--UnnathiyA La aMte! huM bhagavan je anya tIrthika che te 'vamavaMti' A pramANe kahe che. nAya patte tti' yAvat prarUpita kare che, ahi' yAvat zabdathI 'mAsaMti' 'pannaveti' A be kriyApado grahaNa thayA che. teo zu kahe che e khatAvatAM sUtrakAra kahe che ke- vaM vastu maLA paMDhiyA, samaLovANayA vADhapaMkiyA' tee kahe che ke je zramaNa che. te paDita che. tathA jeA zramaNeAnA upAsaka che tee khAlapaDita che. temAM 'jJA na ega pANAe vi daMDe aNikkhitte se NaM etabADe tti vattavvaM siyA' ? 4 prANinA prANeAnA viSayamAM daMDa apratyAkhyAta karyAM che eTale ekapaNa prANinA vadhanuM pratyAkhyAna jeNe karyu che te ekAnta mA che te pramANe tee kahe che. A kathananu tAtpaya evu che ke--je sa`virativALA zramaNujane che. te paDita che, tathA jeo A zramaNeAnA upAsaka che te zrAvaka che arthAt khAlapati che, paraMtu jeNe kevaLa ekapaNu jIvanA vadhanA tyAga karyAM nathI te khAlapa`Dita nathI. pazu khIjA ajIvanA vadhanA tyAga karcI haiAya evA jIvatA ekAntata: khAla che. A viSayamAM te metha aMte ! vaM'gautama svAmI e prabhune pUchyuM ke he bhagavana teenuM Ama kahevuM zuM sAcu` che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke--noyamA ! he gautama ! jJaLa te annathiyA ya' bAsaMti gAya vattatraM kriyA' te anya tIthikAe 'je jIve yAvat phakta eka paNa chatranI hiMsA karavAnA tyAga karyAM nathI. te ekAntamAla che.' ahiM sudhItuM je kathana karyu che te je taM evaM AhaMsu micchaM ve ttva Ag" teonuM te pramANenuM kahevu' te mithyA che. arthAt teoe te asatya kahyu che. tA hai bhagavAna A viSayamAM sAcuM zuM che? A praznanA uttara ApatA prabhu kahe che ke-"huM puLa gaucamA namAlAmi Avo pavaeNmi" huM tA A viSayamAM ema kahuM chuM. cAvat prarUpita . '' , zrI bhagavatI sUtra : 12 117 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuM chuM. ahiyAM yAvat zabdathI "mAre prajJAvAmi " A kriyApada grahaNa thayA che. kahevAno hetu e che ke A pramANe huM prajJApanA karuM chuM. "tamar paMDiyA samaNovAsagA vALapaMDiyA jassa NaM egapANAe vi daMDe nivi khatte te NaM no prAMtavAri uttaravaM zivA" zramaNa paMDita che. zramaNanenA upAsaka -zrAvaka-bAlapaMDita che. tathA jeNe eka prANInA viSayamAM paNa daMDanuM pratyAkhyAna karyuM che. te ekAntabALa che, ema kahI zakAtuM nathI. ahiM evI zaMkA na karavI ke prazna ane uttara sarakhe ja che. kaMI paNa pharaka nathI. tema samajavuM nahi, kema ke vicAra karatAM tene phera spaSTa jaNAI Ave che, chatAM paNa zramaNa paMDita che -sarva virati cAritravAnuM che. ane zramapAsaka bAlapaMDita che, eTale ke dezavirata che e sarvajJa saMmata A be pakSe che A be pakSamAMthI bIje je bAla paMDita rUpa pakSa che. tene doSita karavAnA abhiprAyathI teo evuM kahe che ke je sarva jIvonA prANAtipAtathI virata thaIne paNa eka jIvanA prANAtipAtathI eTale ke eka jIva viSaya aviratithI yukta hoya evA te zramaNopAsaka paNa ekAntabALa ja che. bALapaMDita nathI. e pramANe kahI zakAya che. e jemane mata che te yogya nathI. kemake jeNe eka jIvana prANAtipAtano tyAga karyo che. te ekAnta bala che, ema kahi zakAya nahi. paraMtuM bAlapaDita che, ema ja kahi zakAya, ane e rIte ja temAM vyavahAra kare yogya gaNAya kema ke temAM deza virati rahela che. jemAM deza virati rahelI hoya te ekAnta bAla kahevAya nahi. paraMtu viratinA aMzanA sadUbhAvathI bAla paMDita ja che. anya siddhAntakAronA kahevAnuM tAtparya ema che. ke jeNe ekendriyAdi pAMca janA prANAtipAtanuM pratyAkhyAna karyuM che. te te jIva je eka paNa jIvanI virAdhanA kare che te ekAnabALa che. paraMtu te viSayamAM siddhAntakAronuM evuM kahevuM che ke te ekAntabALa nathI paraMtu bAla paMDita ja che. have covIsa daMDakathI A bAlava vigerenI prarUpaNa karavA mATe sUtrakAra vizeSa vivecana kare che. temAM gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke zIlA f saMse! rANA vaMdiyA vAipaMDicA" he bhagavana jIve zuM bAla che? ke paMDita che? ke bAla paMDita che? je virati rahita hoya che te bAla kahevAya che. sarvavirati vALa je hoya te paMDita che. temaja je dezavirativALa hoya te bAlapaMDita che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! he gotama jIva "jADha ji" bAla paNa hoya che. "vicAra" paMDita paNa hoya che. tathA "vADiyA vi" bAla paMDita paNa hoya che. A rIte sAmAnya jIvamAM ba lAdikane sadbhAva che. have gautamasvAmI nArakAnA viSayamAM prabhune pUche che ke-" cA i gchA" he bhagavana nArakIya che zrI bhagavatI sUtra : 12 118 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM bAla hoya che? ke paMDita hoya che ke bAlapaMDita hoya che, tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "mA" he gautama? "naiyA jhAjhA nArakIya bAlaja hoya che. kema ke-tee sarvathA virati rahita hoya che. tethI teo "no vaMrivA, jo vAikiyA" paMDita hotA nathI ane bAla paMDita paNa hotA nathI. sarva viratinA sadbhAvamAM ja paMDitatva hoya che. ane deza viratinA sadubhAvamAM bAla paMDitatva hoya che. nAraka chamAM sarva virati ke dezavirati hotI nathI. " jAva jarUttivicA' eja rItanuM badhuM ja kathana ekendriyathI cAra indriya sudhInA jIvamAM samajavuM. kema ke temAM paNa sarva virati ane deza viratine sarvathA abhAva ja hoya che. A viSayane AlApa prakAra ahiyAM svayaM samajI lo. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "jajiririritoLiyA puchA' he bhagavana pacendriya tiya ca cha zuM bAla che ? paMkita che? ke bAlapaDita che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA vaMviMritiraNa noLiyA vADhA" he gautama paMcendriya tiya"ca jIva virati rahita hovAthI bAla hoya che. ane deza virativALA hovAthI "vADiyA vi' bAlapaMDita paNa hoya che paraMtuM teo sarva virati rahita hovAthI "no vahiyA" paMDita hetA nathI. "magNA ka vIvA" je rIte sAmAnya jIvonA viSayamAM kathana karyuM che. ke teo bAla paNa hoya che paMDita paNa hoya che. ane bAla paMDita paNa hoya che. e ja rIte manuSya paNa bAla paNa hoya che. paMDita paNa hoya che. ane bAlapaMDita paNa hoya che. "vA. maMtajJolivemALiyA hA ne yA" je rIte nArakIyAmAM bAlapaMDita vagere vinayanuM kathana karyuM che. te ja rIte vanavyatara tiSika ane vaimAnikemAM paNa te rItanuM ja kathana samajavuM. arthAt vAnavaMtara, jyotiSika ane vaimAnika bAla ja hoya che. teo paMDita hatA nathI temaja bAla paMDita paNa hotA nathI kema ke te emAM sarva virati ane deza viratine sarvathA abhAva rahe che. A sUtra 2 ! zarIra evaM jIva ke bhinnatva kA nirUpaNa zramaNa vigerenuM varNana pahelAM karavAmAM AvyuM che. ane teonA viSayamAM bIjI matavAdIono zuM mata che. te paNa pragaTa karavAmAM AvyuM che. Aja kramanA saMbaMdhane laIne A viSayamAM sUtrakArane zuM mata che. te paNa pragaTa karavAmAM AvyuM che. Aja kama pramANe have sUtrakAra anya tIthike mata (abhiprAya) pharIthI batAve che. "annausthiyA gaM bhaMte ! evamAikkhaMti jAva paruti" ityAdi TakAtha-A sUtra dvArA gautamasvAmIe jIva ane jIvAtmAnA zrI bhagavatI sUtra : 12 119 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayamAM anya matavAdionI zu mAnyatA che. te viSayanI satyatA jANavA mATe prabhune pUchatA kahe che ke banna'sthicALa maMte !" he bhagavan ! anya matavAdie "a Avruti" evu kahe che '"jJAva pavrutti'" yAvat prarUpaNA kare che. ahiyAM cAvatA zabdathI mAlaMti" bhASaNa kare che. pannave'ti prajJApanA kare che. A kriyApadonA sa`graha thayA che. paNaM vastupALA vAd musAvAe jAva micchAdaMsaNasalle vaTTamANassa anne jIve, anne jIvAyA " zuM prANAtipAtamAM ke mRSAvAdamAM yAvat mithyAdarzana zalyamAM rahela prANInA jIva bhinna che ? ane jIvAtmA bhinna che ? ahiyAM nIti kALAnuM dhArayati vRtti livaH " eja vyutpatti pramANe 'jIva' zabdanA artha zarIra thAya che. anyayUthika-anyatIrthika jana zarIra ane jIvanA atyaMta bheda mAne che. jethI teonu evu kahevuM che ke prANAtipAta vigere kriyA viSezeAmAM rahelA zarIradhArInA jIva zarIrathI judA che. ane jIvAtmA- caityanya-puruSa adhiSThAtA haiAvAthI temaja zarIrathI karelA phaLane bhektA hAvAthI te zarIrathI bhinna che. dehu ane jIvAtmAnA bheda pudgalApudgala svabhAvavALA hAvAthI che. je koi enA svabhAvamAM anyAanyamAM bhinnatA hAya che te temAM agni ane jaLanI mAphaka parasparamAM bheda ja hAya che. e cAlu prakaraNamAM jIva padathI kahevAtA DheDhunA ane jIvAtmAne pudgalApudgala rUpa svabhAvathI bheda ja che tethI deha ane jIvAtmAnA svabhAvamAM bheDa ja che. eTalA mATe prANAtipAta mRSAvAdathI laIne mithyAdana zalya sudhInI kriyAomAM zarIra vartamAna che. evu spaSTa rUpathI jaNAI Ave che. jethI te zarI2ja te kriyAonA karanAra che. jIva tenA kartA nathI evuM keAI kAi siddhAntakArAnu' eTale ke anya matavAdIonu kahevu che. tathA kAI kAi matavAdie evu paNa kahe che ke nAraka, deva ane manuSya vigere paryAyavALA jeo hAya che. te jIva che. ane A badhA paryAyAmAM anvaya rUpathI rahevAvALu dravya che te jIvAtmA jIva dravya che. paryAya paryAyamAM eTale ke dravya ane paryAyImAM bheda hAya ja che. jevI rIte ghaTa ane paTamAM paraspara bhinnatAnA pratibhAsa thAya che. jethI tenA te pratibhAsa jema ghaTa paTanAM bhinnatAnuM kAraNu hAya che. teja rItanA A paryAya che? ane A dravya che. temAM tevA pratibhAsa thAya che. tethI te paNa temAM bhinnatAnuM kAraNa che. A kathananA 258 khulAsA A pramANe che. dravya anugata AkAravALI buddhine utpanna kare che ane paryAya ananugatAkAra buddhine utpanna kare che. jethI e vAtanI khAtrI thAya che ke dravya ane paryAyamAM bheda che. A kathananu tAtparya e che ke-anuvRtti pratyayanA hetu hoya che ane vyAvRtti pratyayanI paryAya hetu hAya che. AnAthI dravyamAM ane paryAyamAM bheda siddha thAya che. vaLI khIjA keTalAka anyatIthiMko evu' kahe che ke-jIva anya che ane jIvAtmA paNa anya che. ema kahevAnA bhAva e che kejIvAtmA jIvanuM ja svarUpa che. ahiyAM je prANAtipAta vigere vicitra kriyAonu kathana karyusa che, te badhI ja avasthAemAM jIva ane jIvAtmAne zrI bhagavatI sUtra : 12 120 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda batAvavA mATe karyuM che. eka vAta sUtrakAra A vayamANa sUtrathI prakaTa kare che. "jJAnAvA" prANAtipAtakiyAmAM "guNAvA" mRSAvAdakriyAmAM eTale ke asatya bolavArUpa kriyAmAM "kAmidAtA yAvatu mithyA darzana zayamAM yAvat aDhAra prakAranI pApasthAnarU5 kriyAne ahiyAM yAvat padathI adattAdAnathI laIne mRSAvAda sudhInA paMdara pApasthAnomAM "vaphTamALA" rahelA dehIno "anne nIrejIva anya che. " ne bIvAyA', ane zarIra paNa anya che. ane jIvAtmAbhinna che. A prANAtipAtarUpa kriyAmAM kartArUpathI dekhAto jIva-zarIra che. ane phalane bhegavanAra jIvAtmA che jethI A bane paraspara ja bhinnabhinna che. A rIte prANAtipAta vigere kiyAonA viSayamAM anya mata pragaTa karIne have sUtrakAra e kriyAonA tyAganA viSayamAM paramata zuM che? te batAve che. "khArUvArU maLe jAva naDiyA ' ahiyAM yAvat padathI mRSAvAdathI laIne maithuna sudhInA pApa grahaNa karAyA che viramaNa zabdano artha prANAtipAta vigere kiyAone tyAga e pramANe che. "jovive" kAdhanA tyAgamamAM "nAva fmAtA " yAvat mithyAdarzana zalyanA tyAgamAM yAvatu padathI mAnathI laIne mAyAmRSA sudhInA seLa kaSAnA tyAgamAM "varamALA rahelA dehInA "ane jIve ane gAvA" jIva-zarIra anya che. ane temAM rahela jIvAtmA bhinna che. buddhinA viSayamAM paramata zuM che? e vAta "vattiyA" ityAdi sUtra dvArA sUtrakAra pragaTa kare che. nAttivA jAva nimiyA 3jANa ane nave ane gIvAlA" ahiyAM yAvat padathI vanayikI ane karmajA buddhine saMgraha thaye che, tene artha A pramANe che. aupattikI vanavikI karmaja ane pAriNamikI A cAra prakAranI buddhimAM rahela dehinuM zarIra jIvAtmAthI bhinna (ja) che. ane jIvAtmA zarIrathI bhinna che A autpattikI vigere cAre buddhinA lakSaNa ane udAharaNa nadIsUtranA 26 mAM sUtranI jJAnacandrikA TIkAmAM ApavAmAM Avela che. jIjJAsue tyAMthI te samajI levI Aja prakArathI matijJAna vigerenA viSayamAM paramata A pramANe che. kan grg vANa dhAraNA mAma jJAva navAgA" matijJAnanA bhedarUpa avagrahamAM IhAmAM, avAyamAM ane dhAraNamAM vartamAna dehI-jIva, zarIra, jIvAtmAthI bhinna che. ane jIvAtmA tenAthI bhinna che. ahiyAM yAvat padathI ane jIve ana" e padonuM grahaNa thayuM che. A avagraha vigerenA svarUpa udAharaNa sahita me naMdI sUtranAM satyAvIsamAM sUtrathI batrIsamAM sUtranI jJAna caMdrikA TIkAmAM vistAra sahita zrI bhagavatI sUtra : 12 121 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhyu che. jethI jIjJAsue tyAMthI jANI levuM. "TrAne jJAna pAme vaTTamALana nAtra nIlAcA" ahiyAM pahelA yAvatu padathI khala, vIya ane purUSakAra grahaNa thayA che, ane khIjA yAvat padathI ne nIce ane" e padone saMgraha thA che. tenA atha A pramANe che. utthAnamAM khaLamAM vIrya mAM ne purUSa kAra parAkramamAM vartamAna TruDInuM zarIra jIvAtmAthI bhinna che. ane jIvAtmA zarIrathI bhinna che. nairaIka vigerenA viSayamAM paramata zuM che? te khatAvavAne sUtrakAra kahe che. Acatte tivimavusaphevatte rRmALAla gAya jhIvAcA" ahiyAM paNa yAvat padathI ane lIve ane" e padyanA sagraha thayeA che. tene atha A pramANe che. nairaika avasthAmAM tiya "ca avasthAmAM ane manuSya avasthAmAM ane deva avasthAmAM vartamAna dehInuM zarIra jIvAtmAthI bhinna che. ane jIvAtmA zarIrathI bhinna che. eja rIte 'LALAvALIne jAva aMtarAie jJAnAvaraNIya yAvat danAvaraNIya, veDhanIya, mAhanIya, Ayu, nAma geAtra ane aMtarAyamAM vartamAna dehInA jIva jIvAtmAthI bhinna che, ane jIvAtmA zarIrathI bhinna che. lephsAthI laIne upayoga paryaMtanA viSayamAM paramata zu' che. e vAta sUtrakAra batAve che. 'vaM tannA nAva mujhelA" kRtezyAmAM yAvat nIlalezyAmAM kArpAtika vaizyAmAM tolezyAmAM ane padmavaizyAmAM liTvi(2)" samyagdaSTimAM mithyAdRSTimAM samyag mithyASTimAM cakSu dazanamAM acakSudAnamAM avadhidarzanamAM ane kevaLadazanamAM miLiyociLALe(1)" AbhinimeAdhikajJAnamAM, zrutajJAnamAM, avadhijJAnamAM, mana: vajJAna ane kevaLajJAnamAM, mati annA" mati ajJAnamAM, zruta ajJAnamAM visa'gajJAnamAM aparasannA (4) AhArasa nAmAM, layasaMjJAmAM pari graha sa`jJAmAM, ane maithuna sahanAmAM traM bhorjiyasI(1)" audArika zarIramAM, vaikriya zarIramAM ane kAmaNu zarIramAM "E maLolon(6)" maneceAgamAM vacanacegamAM ane kAyayeAgamAM sArAovone, aLAnovone" sAkArApaye gayAM ane anAkArAyAgamAM rRmALasa, ane nIre ane nInAyA" vartamAna dehInuM zarIra anya che ane jIvAtmA anya che. re metha maMte E" he bhagavan ! zarIra ane jIvAtmAnI bhinnatA viSe anya matavAdionI AvI je mAnyatA che. te zu' satya che ? A praznanA uttaramAM mahAvIra prabhu kahe che ke "noyamA! tUM maiM anna-sthicAvamA6vaMti lAva AmaMti micche te mAnnatti(ka)" he gautama anya matavAdibA '' samma "" "" zrI bhagavatI sUtra : 12 d 122 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jItra pannu vAcya zarIramAM ane jIvAtmAmAM je sathA rUpathI bhinnatA kahe che. yAvat bhASA dvArA vaNuve che. yAvat prajJAnti'' prajJApanA kare che, 'brahmacanti" prarUpaNA kare che. te pramANenu' teenu kathana mithyA (ju u) che. (4) atUM puLa zocamAM ! mA mi" paraMtu hai gautama ! huM. A viSayamAM evuM kahuM chuM. "Ava pavaeNmi' yAvat prarUpaNA karU chu. ahiyAM yAvat padathI 'mAre prajJAcAmi'' bhASA dvArA vadhu vuM chuM. ane prajJApanA karU chuM have sarjI pALavA bAva miTTAALasaee" ke prANAtipAtamAM ahiyAM cAvat padathI mRSAvAda, adattAdAna vigeremAM tathA mithyAdarzana zalyamAM varRmALA' vatta mAna dehInA arthAt aDhAra (18) prakAranA pApasthAnanuM sevana karavAvALA prANInA "eva nIce eva gauvAcA" teja jIva zarIra che. ane teja jIvAtmA arthAt je zarIra che. teja kathaMcit jIvAtmA che. ane je jIvAtmA che, te katha'cit zarIra che. kema ke zarIra ane jIvAtmAmAM atyaMta bheda nathI jo temAM atyaMta bheda mAnavAmAM Ave te zarIra dvArA pRSTa thayela padArthanuM jIvane savedana na thavAnA prasaga prApta thaze. tathA zarIre karelA kramanA janmAntaramAM jIvane vedana karavAnA abhAva paNa thaze. zarIra karelA kA~nuM savedana kare che. evu' jo svIkAra karavAmAM Ave te akRtAbhyAgama DhoSane prasa`ga mAnaveA paDaze kema ke kama zarIre karela che. ane tenA phaLanuM saMvedana jIvane thAya che. A rIte jeNe karyAM karyuM" tene savedana thatuM nathI. ane krama nahi karavAvALAne tenu saMvedana thAya che, tathA zarIrane ane jIvane atyaMta abheda mAnavAmAM Ave te te sthitimAM zarIranA nAzathI jIvane paNa nAza thaI javAnA kAraNe paraleAkanA nAza thai javAnA kAraNe paraleAkanA abhAva thavAnA prasaga prApta thaze. jethI zarIra ane jIvamAM kraya'cit bheda ane ka Mcit abheda che. emaja mAnavuM bhedyAbhedavAda che. jenuM khIjuM nAma 'syAdveda' che. tattvanI vyavasthAmAM zreSTha che. dravya paryAyanA vyAkhyAnamAM paNa dravya ane paryAyamAM atyaMta bheda nathI, kema ke bhedanI anupalabdhI hAya che. jo AnA para ema kahevAmAM Ave ke dUcavoca%0 jJAnaM minna" dravyanuM jJAna ane paryAyanu jJAna bhinna che. jethI jJAnanA bhedyathI jJAnanA viSaya bhUta dravya ane paryAyamAM paNa bheH mAnave svAbhAvika che. jema ke ghaTa jJAna ane paTa jJAnanA bhedamAM ghaTapaTane parasparamAM bheda mAnavAmAM Ave che. tA tema kahevu paNu ThIka nathI kema ke dravya paryAyamAM bheda hAvA chatAM paNa temAM Atya'tika bheda mAnavAmAM AvatA nathI dravya paryAyamAM bheda anuvRtti vyAvRtipratyaya nimittarUpa che. ane te bheda temAM mAtra (phakata) pratibhAsa kALa sudhIja che. joIe enuM nAma ane eja vastu jyAre jIvAtmA zabdanA artha jIvanuM svarUpa e pramANe karavAmAM Ave tyAre A vyAkhyAmAM paheluM jIvapada jIvanA svarUpanu' edhaka che. ane khIjuM jIva pada jIva e atu edhaka thaze. svarUpa ane svarUpavAmAM atyaMta zrI bhagavatI sUtra : 12 123 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda hoto nathI. jo temAM atyaMta bheda svIkAravAmAM na Ave te svarUpavAna padArtha niHsvarUpa thaI jaze. zabdanA bhedathI vastumAM AtyaMtika bheda thata nathI. jema ke ghaTa ane kalazamAM zAbdika bheda hovA chatAM paNa AtyaMtika bheda hoto nathI. je ghaTa che. teja kalaza che. ane je kalaza che te ja ghaTa che. "jJAta riAvo vadRmA" eja rIte UtpattikI buddhithI laIne sAkAropayoga paryata saMpUrNa prazna vAkyane A uttara vAkyamAM paNa saMgraha karI le "jhaveva kI sarajora jIvAyA" teja java ane teja jIvAtmA che. e sUtra 3 | jIvake rUpi- ora arUpi- kAnirUpaNa jIva rUpI che? ke arUpI che? e viSayamAM sUtrakAra kathana karatAM kahe che ke-" i mate ! paDhiA jhAra magove puravAra thI mavittA ityAdi TIkAI--re 1 mate" he bhagavana je deva "mAgi " parivAra vimAna vigerenA addhithI ane devAnI apekSAe mahAna hoya che "mAvo" ane yAvat padathI "mahAzuro, mArA mAvaja" mahA ghativALe hoya che, mahA yazasvI hoya che. ane mahA balavAna hoya che. e te deva zuM? pullAmena vI pavittA" vaikriya karaNa kAlathI pahelAthI ja rUpI thaIne zarIra vigere palenA saMbaMdhathI mUrta thaIne "sarva vivitta che ridditta" te pachI AtmAne amUrta karIne rahI zakavA zaktizALI thAya che? A praznane sArAMza e che ke-deva pahelAM pite mUta thaIne te amUrta banIne rahevAne samartha thaI zake che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"jo mar" he gautama " chULa sama" A artha barAbara nathI pharIthI gautama svAmI pUche che ke-"che jenadRzaM mete ! parva guNa re jaM jJAna no rUma kavi vidivALaM ridrittA" he bhagavana Apa evuM zA kAraNe kahe che? ke mahAddhivALA yAvat mahAsukhavALo deva pahelAM pite mUta banIne te pachI pite amUrta thaI rahI zakato nathI ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ameyaM gALAma" ItyAdi he gautama huM te vastune temaja jANuM chuM "ame sAma" praznadvArA nirNita thayela ne vastune huM sAmAnyagrAhI darzanathI evI rItathI ja jouM chuM. "ameca juvAnie ja rItathI huM tene zraddhAnA viSayabhUta banAvuM chuM. kevaLajJAnathI jANuM chuM. zrI bhagavatI sUtra : 12 124 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "artha milamajJAna jhAmi" dareka prakAranI paristhittio dvArA huM tene te rIte ja sArI rIte jANuM chuM. A rIte vartamAnakAlathI pitAmAM artha ghaTAvIne bhUtakAlamAM e ja dhAtuothI e ja vAta prakaTa karatAM prabhu kahe che ke-mA parva nAcaM" he gautama prazna dvArA nirNaya karyA pahelAM meM A vastune Aja rIte jANI hatI. tema ja "N gvuM "i sAmAnya paricacheda dvArA meM A vastune Aja rIte joI hatI. "mag g >> samyagadarzananI paryAyarUpa baMdha hovAthI meM A vastune A rIte ja zraddhAnA viSayabhUta banAvI hatI. "maNa parva mittamannA" sarva prakAranA be dvArA meM A rIte ja jANyuM hatuM. gaM gaM rAcara jIvaNa marUvisma, sakammarasa, sarAgassa, savedgassa samohassa salesassa sasarIrassa. tALo pILo viSamuthAra pavaM pannA" ke A jIva jyAre devatva vigere paryAya pAme che, tyAre te rUpavALA hoya che, kama sahita hoya che rAgavALe hoya che, vedasahita hoya che, mehasahita hoya che, vezyAvALe hoya che ane je zarIrathI A zarIra banyuM hoya te zarIrathI saMliTa joDAyela-lAgeluM te jIvanA viSayamAM vayamANurUpathI evuM kahevAmAM Ave che. ahiyAM jIvanA viSayamAM jeTalA vizeSaNe ApavAmAM AvyA che, temAMthI keTalAka hetu hetumadubhAva batAvavA mATe ApavAmAM AvyA che. jIva jyAre devatva vigere paryAyane pAme che, tyAre te rUpI banI jAya che, A kathanamAM koI evI zaMkA kare ke-jIvAte svarUpathI ja amata che, te tenAmAM rUpayuktapaNu kevI rIte AvI zake che? te te mATe jIva karmavALo arthAt kama sahita hevAnuM kahyuM che. jethI te rUpathI yukta arthAt rUpI thaI jAya che. enA para pharI zaMkA karavAmAM Ave ke-jIva jayAre svabhAvathI ja amUrta che, te pachI tenI sAthe karma pudgalene saMbaMdha kevI rIte thAya che? te mATe ema kahevAmAM Ave che ke-A jIva "ang" rAga sahita-arthAt rAgavALo che rAga sahita hovAthI tenI sAthe karma pudane saMbaMdha thayo che. ahiyAM rAga zabda upalakSaNa che jethI tenAthI dveSanuM paNa grahaNa thayuM che. kema ke te bane sahacAri--sAthe rahenArA che. A jIta strI puM. napuMsakanA vedathI yukta che jethI tene "saMveda divALe kahyo che. jIva mohanIya karmavALe hovAthI tene "sameha" mehavALe kahyo che. te lezyAyukta hovAthI tene "salezya" vezyAvALe kahyo che. ane zarIra yukta hovAthI tene "sazarIra" zarIravALe kahyo che. jethI je zarIra yukta te jIva hoya, ane te ja kAraNathI jemAM te zarIranA kAraNe A zarIra che tema vyavahAra thAya che, tevA jIvanA viSayamAM sAmAnya jana paNa evuM kahe che ke "jAte vA vAva kurivAjo vA" A jIva kRNa-kALA zrI bhagavatI sUtra : 12 125 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavALe che. yAvata zukala guNavALe che. ahiyAM yAvat padathI nIla phakta ane pIta (pILe) A vaNe grahaNa thayA che. arthAt A kALe che nIla che pIta che, A varSe grahaNa karAyA che. ahI zukala vigare pade guNa rUpavAcya paraka nathI. paraMtu guNanA Azraya paraka che. jethI kALA guNavALa, nIla guNavALe, rakta guNavALa, pILA guNavALo e artha thAya che. yurimaidhavA, sumiidha vA, tire vA nAva maghuttavA" A jIva surabhi gaMdha-suMgadhavALe che. durabhi gaMdha-durgadha vALo che. tikta guNavALe che. yAvat madhura guNavALo che. ahiyAM yAvat padathI kaTu, kaSAya ane Amala e rase grahaNa karavAmAM AvyA che. A kathanathI jIvamAM rasapaNuM hovAnuM spaSTa thAya che. " vA jAva su vA" A jIva karkaza guNa vALe che. yAvat rUkSa guNa vALe che. ahiyAM yAvat padathI mRdu, guru, laghu, zIta, uSNa, snIgdha A pada grahaNa thayA che. kahevAnuM tAtparya e che ke jIvamAM pAMca varNa paNuM be gaMdhapaNuM pAMca rasa paDyuM. ATha sparzapaNuM dekhAI Ave che "re tenai joyA jAva vidritta" he gauvama ! e kAraNathI meM evuM kahyuM che ke deva vikriya karaNa kALanI pahelAthI ja rUpI thaIne te pachI AtmAne amUrta kahIne rahevA samartha thatuM nathI. ahiyAM yAvat padathI ve e padathI laIne "purAmeva javI pavittA no janma 17 navadiva7g' ahiM sudhIno pATha grahaNa thayela che. je kAraNathI te jIvamAM kAlasvAdika-- kuNavaNa vALA Adi rUpa vyavahAra sAmAnya jana dvArA paNa karAya che. e ja kAraNe tathAgata A jIva rUpI banIne pite pitAne arUpI rUpathI vikA karI zakatA nathI. A saghaLuM pUrvokta kathana saMsArI jIvanI apekSAthI kahevAmAM AvyuM che, have siddha jIvanI apekSAthI sUtrakAra kathana kare che. "saraveva i maMche kI putrAme mArI maridi pam TavI vicivattA vi"i A sUtra dvArA gautama svAmIe prabhune evuM pUchyuM che ke he bhagavana ! je jIva rUpa vigerethI rahita che. te zuM pate potAne rapAdimAna rUpanI vikurvaNuM karIne rahi zake che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "Lo phaLa tama' he gautama! A artha barobara nathI. "jAva vitti' ahiyAM yAvat padathI re gI" e padathI laIne "vADivattA " ahiM sudhIne pATha grahaNa thayo che. "ocamA ! ahaM parva jJAnA"i he gautama vizeSa rUpathI arthane nizcaya karavAne kAraNe huM vakSyamANe prazna dvArA nirNayabhUta vastune jANuM chuM. "vAva = La taphAyaNa" ahiyAM yAvat padathI "ameca vAnA" e vAkyathI laIne "maNa parva mamamannA" ahiM sudhInA vartamAna ane bhUtakALanA prakaraNane saMgraha thayo che. A rIte devavAdi paryAyathI mukta thayelA jIvane ke je jIva "avira" arUpI thaI cUkyuM che. "adammA karma rahita thaI cUkI che. "mA " rAga rahita thaI cUka che. "zarIra" zarIra rahita zrI bhagavatI sUtra : 12 126 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivapura" pahelA prApta karela zarIrathI je sarvathA chUTI gayuM che. evA te jIvanA viSayamAM "no parva gurug" sAmAnya janethI paNa evuM kahI zakAtuM nathI. " naphA" jema ke "jo vA jAva re vA" A jIva kRSNa guNavALe che. yAvat rakSaguNavALe che. ahiyAM yAvatpadathI kAlatva rukSatva e guNonI madhyamAM rahelA cAra varNa, be gaMdha, tikta vigere pAMca rasa, karkaza vigere ane ATha sparza e badhAno saMgraha thayo che. kahevAno bhAva e che ke svabhAvathI ja varNa vigerethI rahita jIvamAM varga vigerethI yuktatA kevalIoe paNa kahI nathI. kemake jIvamAM vadipaNAne abhAva che varNAdipaNunA abhAvanuM kAraNa jIvamAM karma baMdha hevAne abhAva che. temAM karma baMdhane abhAva hovAnuM thaI cUkyuM che. "amoharameha rahita thaI cUkI che. ane "go sarIgo kAraNa tyAM karma baMdhanA kAraNurUpa rAgAdino abhAva che. jethI karmanA abhAvamAM karmathI thayela je zarIra vigere che. tenuM jIvamAM sava nahi havAthI varNAdikane abhAva che. tethI jIva arUpI thaIne rUpI thaI zakato nathI. "re teNe nAva viddittA vA" ahiyAM yAvatu padathI jo mA parva gujJa je jIve" e pAThathI laIne "vivi " ahi sudhInA pAThane saMgraha thaye che. deva vigerene jIva kamanA sadUbhAvathI rUpI thaIne arUpI paNAthI rahI zakatuM nathI temaja arUpI banele jIva karma rahita thaI javAnA kAraNe rUpI banIne rahI zaktA nathI. A pramANe A be sUtrane Azaya che. "revaM aMte ! revaM maMte! ri" he bhagavana! Apa devAnupriye je A saghaLuM kahyuM che te temaja che. he bhagavana ! Ape varNavela saghaLuM kathana yathArtha che. arthAt satya che. e pramANe kahIne gautama svAmI tapa ane saMyamathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakAM pitAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA. e sUtra 4 che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane bIjo udeze samApta 17-2mA. zrI bhagavatI sUtra : 12 1ra7 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvoM ke ejApanakA nirUpaNa trIjA uddezAne prAraMbha bIjA udezAmAM jIvana arUpI hovAnA saMba dhamAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM have A trIjA uddezAmAM jIva ejanAdi lakSaNa vALe che, evuM nirUpatra karavAmAM Avaze e saMbaMdhane laIne A trIjA udezAne prAraMbha karavAmAM Ave che-- "divAra te anar" ItyAdi TIkAryuM--A sUtrathI gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke"selesi paDivaNNae NaM bhaMte ! aNagAre sayA samiyaM eyai, veyai, jAva taM te mA urijhama' he bhagavana je anagAre zailezI avasthA prApta karelI hoya che, te sadA sarvadA pramANu rahita athavA-"saci" mekSanA mAgarUpa jJAnAdi prApta karIne prati" zuM kare che? "cennati" vizeSa rUpathI kaMpe che? "vAra tU tU mAvaM pariNamajhu" yAvat te te bhAvathI pariName che? ahiyAM yAvat zabdathI "varu, nA, ghaTTa, ghUmaTTa, varu" A kriyApadane saMgraha thayela che. te A avasthAmAM jaruti" eka sthAnathI bIjA sthAnamAM jAya che ? " a" kaMIka kaMIka cAle che ? athavA bIje sthAne jaIne pharIthI tyAMja AvI jAya che ? "paTTabadhI dizAomAM cAle che? athavA "sthatimAM te mukhya thAya che ? athavA te kare che? "vIracatti prabaLatAthI koIne preraNA karI zake che athavA te padArthAntaranuM kAInI pratye pratipAdana kare che? A praznanuM tAtparya e che ke-jyAre AtmA zailazI avasthAne prApta karI le che tyAre te merU parvatanI mAphaka kaMpanAdi kriyA vagarano thaI jAya che. jethI gautama svAmI prabhune A prazna karIne te vAta jANavAnI IcchA pragaTa karatAM kahe che ke-te te jIva A avasthAmAM paNa kaMpanAdi kiyAvALe zuM thAya che? te te bhAvarUpathI pariNamita thAya che ? zaileza zabdano artha parvateno rAjA sumerU e pramANe che. te sumerU jevI avasthAnuM nAma zailezI avasthA che. A avasthA jIvane (merU jevI avasthA) caudamAM guNasthAnamAM prApta thAya che. te zuM A avasthA prApta thavA chatAM paNa kaMpanAdi kriyAo thAya che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke Lo phuLa sama" he gautama A artha khabara nathI. arthAta jIvane jyAre A avasthA prApta thaI jAya che tyAre te kaMpanAdikriyAothI chUTI jAya che, zrI bhagavatI sUtra : 12 1ra8 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gm grgo kahevAnuM tAtparya evuM che ke-zailezI avasthAmAM paraprAgane laIne ja kaMpana vigere kriyAo thAya che, bIjA kArathI nahIM. A rIte je kaMpanAdi kriyAone niSedha karavAmAM Avyo che, te para preganA zivAya karavAmAM Ave che. ejanA nA adhikArathI ja have sUtrakAra ejanAnA bhedene pragaTa karavAnA abhiprAyathI AgaLanuM prakaraNa prAraMbha kare che temAM gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-" vi che maMte ! paMcaLar goLA" he bhagavAna "gnana kaMpana keTalA prakAranI kahI che? arthAt A ejanA e zuM che? ane te keTalA prakAranI che? temaja zailezI avasthAmAM rahelA jIvane kaI ejanA thatI nathI. A rItane A ejanA viSayamAM prazna che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"joyA ! he gautama "vaMviddA paranA " ejanA pAMca prakAranI kahI che. gadvAra AtmapradezanuM kaMpana thavuM athavA pudgala dravyanuM cAlavuM tenuM nAma ejanA che. A rIte ejanA kaMpanAdirUpa hoya che. kaMpanAdirUpa A ejanA dravyAdinA bhedathI pAMca prakAranI che. "saMgA" te A pramANe che. "vecanA' dravya ejanA dravyanI ejanA-nAraka vigere jIva yukta pudgala dravyanA zarIranA athavA nArakAdi jIva dravyanuM kaMpana e dravya ejanA che. "tteiyA?" kSetra ejanA-nArakAdikSetromAM rahelA ane athavA jIvathI vyAsa pudgala dravyanI ejanA-kaMpanI che te kSetra ejanA che. " nA" kAla ejanA nAraka vigere kALamAM rahelA jInI athavA jIvathI vyAsa pudgala dravyonI je ejanA che te kAla ejanA che. "mA bhavaejanA -nArakAdi bhavamAM vartamAna jInI athavA jIvadravyathI vyApta pudgalenI je ejanA che te bhavaejanA che. "mAthA bhAvaejanA audayika vigere bhAvamAM rahela jIvonI athavA jIvathI vyApta pudgalenI je ejanA che te bhAvaejanA che. A rIte ejanA pAMca prakAranI thAya che. ejanAnuM sAmAnya lakSaNa te e ja che ke-ga dvArA AtmapradezanuM athavA pudgala dravyone kaMpa the te ejanA che. have gautama svAmI prabhune e pUche che ke "vecanA i mane ! kavi paumttA" he bhagavana dravya ejanA keTalA prakAranI kahI che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke- "RvavigA HomttA" he gautama ! dravya ejanA cAra prakAranI kahI che. "taM kaddA te A prakAre che "reracanA" rayika dravya ejanA "tiviNajiya " tiryaMca menika dravya ejanA magverA" manuSya dravya ejanA "vahAlA" deva dravya ejanA have gautama svAmI ejanAnA nAnA kAraNa jANavAnI IcchAthI prabhune pUche che ke "re ja mane ! pUrva suda teracanA" he bhagavanuM tenuM zrI bhagavatI sUtra : 12 129 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naiSika dravya ejanA evu' nAma kema thayu che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noyamA ! AMgaLa necA nelve TTipu vA, vakRti vA yakRtsaMti " he gautama je kAraNe naiyika, naiyika dravyeAmAM atItakALamAM bhUtakALamAM hatA. tathA va mAnekALamAM te tyAM rahelA che, tathA bhaviSyakALamAM te naiyika dravyamAM raheze. te jaM tattva nephyA neracane varRnALA' A kAraNathI nayika dravyanAM rahelA te nairayikAe naveya caMtu vA' te samaye dravyaejanAnA anubhava karyAM ''ttpattivA'vartamAnamAM te tene anubhava kare che. 'maMtivA" ane bhaviSyakALamAM paNa te anubhava karaze. "se seLaTrena gocamAM ! vaM sucaMdrethavecanA'' teja kAraNe haiM gautama naiIka dvavya ejanA e pramANe tenuM nAma kahevAya che. kahevAnuM tAtpaya` e che ke je kAraNe nAraka jIva narkamAM rahelA dravceAmAM pahelA hatA, vartamAnamAM che. ane bhaviSyamAM raheze, ane te te samayamAM teoe te drazya janAnA anubhanna karyAM che. ane vartamAnamAM te teneA anubhatra karI rahyA che. ane bhaviSyamAM paNa tee tenA anubhava karaze. te kAraNathI A ejanAnuM nAma naiika dravya ejanA evu kahyu' che. A rIte nairaki dravya ejanAnA svarUpane jANIne have tiya 'ca ceAnika dravya ejanAnA svarUpane jANavA mATe gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "le LamULa mate ! haM puSparU tirika goLiya vecaLA 2" he bhagavan ! ejanAnA je bIjo bheda tiyA~ca cAnika dravya ejanA che. tA tenuM evuM nAma thavAmAM zu kAraNa che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke E ceva' he gautama ! jevuM kathana nAraka dravya ejanAnA viSayamAM karyu che. eja rIte tiya'ca caiAnika dravyaejanAnA viSayamAM paNa samajavuM. paraMtu nagara" te kathananI apekSAe A kathanamAM jo kai bheda hoya te te tivijJa noLiyatreyanA mALiyantrA' tiya cacAnika dravyaejanA e zabdamAM che. khAkInA kathanamAM khIjo koi bheda nathI. tApa evu che ke nairaika dravyaejanAnA viSayamAM paDelA je kathana karavAmAM Avyu che te kathanamAM nairaika dravyaejanAnA sthAnamAM tiya ca ceAnika dravyaejanA e zabdane prayAga karIne vana karavAthI tiya caiAnika dravyaejanA DhAvAnuM sAka thAya che. e rIte je kAraNathI tiya cayAnika jIva tiya caceAnika dravyamAM pahelA bhUtakALamAM vamAna hatA. ane A vartamAna kALamAM paNa che. tathA bhaviSya kALamAM paNa raheze, e rIte temAM rahevAvALA te jIvAe tiya cayeAnika dravya ejanAnA anubhava karyAM che. ane vartamAnamAM paNu anubhava karI rahyA che, ane te zrI bhagavatI sUtra : 12 130 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa bhaviSya kALamAM paNa anubhava karaze. teja kAraNathI tenuM nAma tiryanika dravya ejanA evuM thayuM che. " jAva revavecanA" e rItanuM kathana yAvat manuSya dravya ejanAnA viSayamAM ane devadravya ejanAnA viSayamAM paNa samajI levuM. kema ke manuSya ane deva pita. pitAnA sthAna para pahelA rahyA che. vartamAnamAM rahe che. ane bhaviSyamAM paNa raheze. teoe tyAM rahIne manuSya dravya ejanA ane deva dravya ejanAne anubhava karyo che. vartamAnamAM paNa anubhava karI rahyA che ane AgaLa bhaviSyamAM paNa anubhava karaze. e ja kAraNathI te baMnenuM nAma manuSya dravya ejanA ane devadravyaejanA e pramANe thayuM che. A rIte dravya ejanAnuM nirUpaNa karIne sUtrakAra kSetra ejanAnuM nirUpaNa kare che. temAM gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke -"lejocanALuM maMte ! vizar gowttA" he bhagavan! kSetra ejanA keTalA prakAranI kahI che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"rocamA ! jAvida pachAttA" he gautama ! kSetra ejanA cAra prakAranI kahI che.-taM gag"--te A pramANe che. " vattecaLa, jhADa, vivecanA" nirarthaka kSetra ejanA yAvat tiryaka cenika kSetra ejanA manuSya kSetra ejanA ane deva kSetra e janA "se maMte ! parva kuza tai yA " he bhagavana! raIka kSetra ejanA zA kAraNathI kahevAI che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "g jeva" he gautama ! nairaIka dravya ejanAnA viSayamAM je prakArathI pahelAM kathana karyuM che. te ja prakAranuM kathana naraIka kSetra ejanAnA viSayamAM paNa samajI levuM paraMtu A kathanamAM banava ne cattejanA pALiyadA" nairaIka dravyanA sthAnamAM nirarthaka kSetra zabdane prayoga karavo joIe e rIte nairaIka kSetrano prayoga karIne A ejanAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. tema samajavuM Ane bhAvArtha e che ke je kAraNathI naraka jIva nairaIka kSetramAM rahyA hatA. ne vartamAnamAM paNa tyAM rahe che. temaja bhaviSyamAM paNa teo tyAM raheze teoe tyAM rahIne nAraka kSetrano anubhava karyo hate. ane vartamAnamAM paNa teo tene anubhava kare che. ane bhaviSyamAM paNa tene anubhava kare che. te kAraNathI A ejanAnuM nAma nairaikakSetraejanA e pramANe thayuM che. kemake A ejanA kSetrane Azrita karIne rahelI che. e pramANene vicAra kayAM sudhI karavuM joIe te mATe sUtrakAra kahe che ke "vaM jAva tevALA" je prakArane vicAra nirarthaka kSetra ejanAnA viSayamAM karavAmAM Ave che. teja rItane vicAra tika cenika kSetra ejanA, manuSya kSetra ejanA. ane devakSetra ejanAnA viSayamAM paNa samajI le. A viSayanA AlApane prakAra nAraka kSetra ejanAnI mAphaka ja pite pitAnI meLe samajI levA. have kAla ejanAnA viSayamAM vicAra karavAmAM Ave che. te A pramANe che. zrI bhagavatI sUtraH 12 131 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "gvuM kevaLAvi" je prakArathI dravya ejanA ane kSetra ejanAnuM nirUpaNa karyuM che. te ja rIte kAla ejanA paNa samajI levI. arthAt je kAraNathI te nirarthaka niraIka kALamAM hatA. vartamAna kALamAM paNa che. ane bhaviSya kALamAM paNa teo temAM raheze. A rIte te kALamAM rahevAvALA nArakoe te ejanAne anubhava karyo hateA. ane vartamAnamAM paNa tene anubhava kare che. ane bhaviSyamAM paNa tene anubhava karaze eja kAraNathI A ejanAnuM nAma kAla ejanA evuM thayuM che. "gvaM mavecAvi" Aja rItane vicAra bhava ejanAnA saMbaMdhamAM paNa samaja. kemakenarayike nArakAdi bhamAM rahyA hatA. vartamAnamAM rahe che. ane bhaviSyamAM paNa raheze ane tyAM rahIne teo e ejanAno anubhava karyo che. ane vartamAnamAM paNa teo tene anubhava karI rahyA che. ane bhaviSyamAM paNa teo tene anubhava karaze. jethI A ejanAnuM nAma nArakAdi bhavaejanA evuM thayuM che. "gvaM mArecAvi bhAva ejanAnuM kathana paNa eja rItanuM che. kemake nAraka vigere jIva audayika vigere bhAvamAM rahetA hatA. vartamAnamAM teo temAM rahe che. ane bhaviSyamAM teo tyAM raheze. jethI A bhAvamAM rahelA te nAraka vigere jIe ejanAne anubhava karyo che. vartamAnamAM karI rahyA che. ane bhaviSyamAM paNa anubhava karaze. te kAraNe A ejanAnuM nAma nArakAdi bhAva ejanA e pramANe thayuM che. "gvaM gAva hevamocanA" eja rItanuM kathana devabhAvaejanA sudhI samajI levuM. A saghaLa kathanane sArAMza e che ke nAraka dravya, kSetra, kALa, bhava, ane bhAva e ejanAnI mAphaka tiryaMca manuSya ane deva tenI dravya kSetra, kALa, bhava, ane bhAva A ejanAnuM kathana samajI levuM. temaja A viSayanA AlApanA prakAre paNa pote pitAnI meLe samajI levA | sUtra 1 che ejanAvizeSa calanAke svarUpa kA nirUpaNa have sUtrakAra ejanA vizeSa je calanAdika che tenuM kathana karatAM kahe che ke -"riNA maMDe latyAdi zrI bhagavatI sUtra : 12 13ra Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkA--A sUtrathI gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke "#vihA chaM te ! jasTa gumttA" he bhagavana calanA keTalA prakAranI kahI che? skuTara svabhAvavALI ejanAnuM nAma ja calanA-kaMpanA che, A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke -"noramA ! sividdA uchaLattA" he gautama! phuTatara ravabhAvavALI ejanA rUpa calanA traNa prakAranI kahI che. banne bahA" jemake-"eIvaDhaLA, rucivaruin, norSa4TT," zarIracalanA, Idriya calanA, ane meM gacalanA, have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke"maMre ! viphA vvmttA" he bhagavana zarIra calanA keTalA prakAranI kahI che? audArika vigerenA cAlavAthI taprAgya mudranuM je te te rUpathI pariNamana vyApAra che tenuM nAma calanA che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"jo mA ! vaMvidA guttA" he gautama! zarIracalanA pAMca prakAranI kahI che. "=" te A pramANe che-"zorajiyArI ra4 kAra mArI vAta?" audArika zarIra calanA ahiyAM yAvatpadathI vaikriya, AhAraka, tejasa, A zarIrenuM grahaNa thayuM che. jethI pAMca prakAranA zarIro hovAthI te te zarIra saMbandhI calanA paNa pAMca prakAranI che. have gautama svAmI Idriya calanAnA viSayamAM prabhune pUche che ke"vicaDhaLari mate ! #vidA paumttA" he bhagavana Idriya calanA keTalA prakAranI kahevAmAM AvI che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "rocamAM ! paMviAM ghaomttA" he gautama Idriya calanA pAMca prakAranI kahevAmAM AvI che. "R ThA" te A prakAre che. "vicaLA jAva siMniSThA zrotredriya calanA yAvat sparzaneMdriya calanA ahiM yAvat zabdathI cakSu Idriya, ghANe Indriya, ane rasanA dviya e traNe grahaNa thayA che. zrotra IndriyanA prAyogya pulonuM IndriyanA rUpathI pariNamana thavAmAM je Indriyane vyApAra che. tenuM nAma Indriya calanA che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "non8LA maM! vizar somttA" he bhagavan! ga calanA keTalA prakAranI kahevAmAM AvI che. tenA uttaramAM bhagavAna kahe che ke "riviNA pawwttA" he gautama! yoga calanA traNa prakAranI kahevAmAM AvI che. mana vigerenuM cAlavuM tenuM nAma coga calanA che. arthAt mana, vigerenA prAyogyapudgalonuM mana vigere rUpathI pariNamanamAM je ganiSTha vyApAra che. tenuM nAma calanA che. A gacalanA "jogovastra" maneyegacalanA " voDha" vacana vega calanA ane "cakorakAga calanA A bhedathI maneyega calanA traNa prakAranI thAya che. pharIthI gautama svAmI prabhune evuM pUche che. zrI bhagavatI sUtra: 12 133 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke "je LaEi maMte ! pUrva yu gorArirIrajanA(2)" he bhagavana ! audArika zarIra calanA A rIte kema kahevAmAM AvI che. arthAt audArika zarIracalanA e pramANe kahevAnuM kAraNa zuM che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "noramA ! i i fIjA raDhicarIre vaTTamaLA" je rIte dArika zarIramAM rahelA che jyAre "yojhiyarI GoLAruM svA" audArika zarIra prAgya dravyane "korArirIttA audArIka zarIra rUpathI "rinAne mAna" pariNumAve che. tenuM nAma dArika zarIra calanA che. je jIe A dArika zarIra calanAne pahelA bhUtakALamAM karI che. vartamAnamAM kare che. ane bhaviSyakALamAM paNa karaze. arthAt audArika zarIranA pudgalene grahaNa karIne jIvoe te padrane audArika zarIra rUpathI parINamAvavAne mATe zarIra calanAne bhUtakALamAM karI che. vartamAnamAM kare che. ne bhaviSyamAM paNa karaze. he gautama ! te kAraNathI A calanAnuM nAma dArika calanA evuM thayuM che. "he ma ! have yudavarU vedivasanIravahanA" he bhagavana 1 vikiya zarIra calanA e pramANenuM nAma thavAnuM zuM kAraNa che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "have veva"--he gautama ! audArika zarIra calanAnA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM hatuM. tevuM ja kathana A vaikiya zarIra calanAmAM paNa karI levuM phakata temAM eTalo ja phera che ke-dArika zarIrane ThekANe vakriya zarIra e zabdane prayoga karI le. A rIte vaikriya zarIramAM vartamAna ane kriya zarIranA prAgya pugalene vaikiya zarIra rUpathI pariNamAvatA thakA A vekiya zarIra calanAne pahelA karI che. ane vartamAnamAM kare che. ane bhaviSyakALamAM paNa te tene karaze. te kAraNathI A calanAnuM nAma vaikiya zarIra calanA e pramANe thayuM che. "parva jJAva vaSNajarIvaDhanA?" jevuM kathana dArika zarIracalana ane vaikiya zarIra calanA e be calanA. enA nAma thavAnA viSayamAM karyuM che. tevuM ja kathana pitAnA vAcaka zabdane rAkhIne AhAraka, tejasa ane kAmaNa e zarIra calanAonA nAma thavAnA saMbaMdhamAM karI levuM. A viSayamAM AlApane prakAra A pramANe karI le "re naLa aMte ! gurU, gaphAranArIraracanA, zocamA ! le che jIvA AhAragamarIre vaTTamANA AhAragappAogagAI davAI, AhAragasarIrattAe pariNAmemANA AhAragasarIracalanA caliMsu vA calaMti vA calissaMti vA che tenuM ghara gurU AzarIrarasTanA(2)" Aja rItanA be AlApake taijasa calanA ane kAzmaNa calanAnA viSayamAM paNa karI levA. have sUtrakAra Indriya viSayamAM calanA sUtro kahe che. "ze jenAM maMte ! ghauM TurA rojIMcigaDhanA?' he bhagavad zrotrendriya calanA e pramANe zrI bhagavatI sUtraH 12 134 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma zA kAraNathI thayuM che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "i of jIvA soiMdie vaTTamANA soiMdiyappAoggAI davAiM soiMdiyattAe pariNAmemANA soiiriyALa vaMti vA vaDhirAMti vA" he gautama ! e kAraNathI zrotrendriyamAM rahenArA cha zrotraIndriyanA prAgya dravyone zrotraIndriyanA rUpamAM pariNamAvatA zrotraIndriya calanA kare che. A calanA te jIe bhUtakALamAM karI hatI. vartamAna kALamAM kare che ane bhaviSya kALamAM karaze. "teLaf gva gurU topharicaDhaLar(2)" te kAraNathI AvI calanAnuM nAma zrotra Indriya calanA e pramANe thayuM che. "pUrva vAva =ddhivicaDhari" eja rIte cakSu indriya calanA, ghANa IndriyacalaNa ane rasanA Indriya calanAnA nAma thavAnA saMbaMdhamAM samajI levuM. A viSayamAM AlApa prakAra A pramANe che. "se na mare! pa lurU phAsiMdiyacalanA(2) 1 goyamA ! je NaM jIvA phAsiMdie vaTTamANA phAsiMdiyapAyoggAI davAI phAsidiyattAe pariNAmemANA phAsidiyacalaNaM caliMsu vA jadaMti , vajhitti vA che teof g gurU siMvijhana (2)" A rIte pahelI ane chellI e be IdrinA A be AlApake ahiM batAvyA che. tevI ja rIte cakSu Indriya prANa Indriya ane rasanA Indriya e traNe indriyanI calaNAonA AlApa paNa samajI levA. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "je LaLa maMte ! ga gua; manorA " he bhagavan! manAyegacavanA e pramANe nAma thavAnuM zuM kAraNa che? mananI calana-manaprAgyapudgalenuM mana rUpathI pariNamAvatA je vyApAra karAya che. tenuM nAma manAyegacalanA che. AvuM nAma tenuM kema thayuM che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "s of lIvA sagavo ghamALA" maneyegamAM rahelA che e ja kAraNathI "kSAjogpaaoggaaii dabAI, maNajogattAe pariNAmemANA maNajogacalaNA, caliMsu vA, jati vA gharAsaMti vA" maneyega prAgya dravyane magarUpathI pariNamAvatA pahelA bhUtakALamAM mAga karyo hoya, vartamAna kALamAM tene kare che. temaja bhaviSya kALamAM paNa teo tene karaze. " tenAM nAva mAno ra4LA" te kAraNathI che gautama A calanAnuM nAma mAga calanA e pramANe thayuM che. "g apoLA " maneyoga calanAnI mAphaka vacana ga calanA "gvaM yojavarAvi" ane kAga calanA paNa samajI levI. A viSayane AlApane prakAra pite ja samajI le, e sUtra, 2 zrI bhagavatI sUtra : 12 135 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvega Adi dharmo kA nirUpaNa A rIte bheda sahita calanA dharmane batAvIne have sUtrakAra phalasahita saMvegAdi dhamene pragaTa kare che.- "hu mahe! saMnivee gujarAmiNukULayA joiyA" ItyAdi-- TIkArtha-A sUtra dvArA gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM ke-je saMvega vigere pada che te sArthaka che. ke nirarthaka che ? tenI ArAdhanAnuM atima phala jIvane zuM maLe che? "jadda aMte ! saMve" he bhagavana mokSanI abhilASA rUpa je saMvega che. "niveu" saMsArathI viraktatA rUpI je nirveda che, rNa cipurUvaLayA" dIkSAcAryarUpa gurUjanAnI ane eka samAcArIvALA sAmAnya sAdhujananI sevArUpa zuzruSaNatA "morA" gurUnI samakSa saghaLA de pragaTa karavA "nA" potAnA dezanI pate ja niMdA karavI "TogyA" gurU samIpe potAnA dezo batAvavA tathA "jamAvavA kSamApanA-asaMteSI banelA anyane kSamA ApavI "sucAcA" zratane ja potAnuM sahAyaka mAnavuM athavA zratane abhyAsa kare "viSayanA bIjAnI upara krodha karavAnuM kAraNa malavA chatAM paNa krodha karavAthI pite pitAne haTAvI le. arthAta bIjA para dha na kare. "mAre dhvahivaDhavA" hAsya vigere bhAvamAM anubaMdha na kare. arthAt hAsyAdiviSayamAM Agraha na rAkho. "viviThThalayA' asaMyama sthAnothI pite dUra rahevuM. "vivijJAcaTsahelA" ekAta vasati ane AsananuM sevana karavuM. arthAt strI pazu paMDaka rahita-vagaranI ekAnta vasati vigerenuM sevana karavuM. "soricasaMva" zrotrendriyane tenA viSayabhUta zabdathI haTAvavI. "jAva #idhaNiyasaMvare yAvata sparzanA Idriyane tenA viSayathI pAchI vALavI-ahi yAvata, zabdathI cakSu, ghANa, rasanA, e traNe Idri grahaNa thaI che. arthAt dareka Idriyane pitapatAnA viSayathI pAchI vALavI. "roja kArita anumatirUpa mana vigere jegone sAvadya vyApArarUpa prANAtipAta vigerethI alaga karavA "zarIravALe zarIramAM Asaktine tyAga karavo "TcAraNA" kola vigere kaSAyone tyAga kare "saMmojavavA sAdhuonA eka samudAyamAM besIne AhAra karavAno tyAga kare, arthAtajana kalpAdine svIkArIne A saMgane tyAga kare "Gaha javAne vizeSa upadhi. vaapAtra vigere na rAkhavA arthAta janakalpa avasthAmAM upadhine zrI bhagavatI sUtra : 12 136 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga karavA "virALayA" rAga, dveSa vigerenA tyAgarUpa vairAgya bhAva rAkhavA. "mAvasa re" aMtaHkaraNanI zuddhatA rAkhavI. nosale'' mana, vacana ane kAyanA vyApAra-pravRttimAM satyatA rAkhavI. na re" karaNanI puSTi karavAvALA piDavizuddhi Adi rUpa uttara guNeAmAM satyatA rAkhavI maLabramatrALathA" manane sthira rAkhavu. 'vasamannALacA' vacanane sthira zakhavu, 'DAyasamantAdUraLayA' zarIrane sthira rAkhavu`. jo vene" krodhanA tyAga karavA. cAvata mAnathI laIne mithyAdarzana zalya sudhInA aDhAra prakAranA pApasthAnAnA tyAga karavA. 'saMpannayA' jJAna sapannatA-jJAnI thavuM. phaeNdaLa sevAcA' danathI yukta thavuM'. 'ttiRLayA' cAritrazIla anavuM. vaicAciAsaLayA" kSudhA-bhUkha vigere vedanAe! sahevI arthAt tene sahana karavI. "mAraN tiyadyiAvaLayA'' kalyANakAraka mitrabuddhithI, mAraNAntika upasagAMne sahana karavA ''du La magAtro maMte ! vaya" huM zramaNa AyuSyamanuM bhadanta A po "tri vajJavasALA" ante kevA phaLa ApanArA haiAya che ? arthAt uparokta viveka vigere krodha aMte kevA phUlavALA hAya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-" toyamA ! saMvege niSe nAtra mArAMtiyAdiyAlaLayA 'svega, nivega, yAvat mAraNAntika ayAsanatA paryanta jeTalA A pado che te badhA priskripa varALA paLattA" aMte siddhirUpI phUla ApanArA che. evuM tIrthaMkara bhagavAnAnuM kahevu che. he zramaNa AyuSman gautama ! savega AdinI ArAdhaka jIvane muktinI prApti thavI teja che. e pramANe nizcayathI jANeA kSetre maLe! sevaM mate tti nAva vira" he bhagavan Apa devAnupriye A viSayamAM je kathana karyu che, te temaja che. arthAt satya ja che. he bhagavan Apa devAnupriye je kahyuM che te yathArtha ja che. arthAt te sadhaLu temaja che. A pramANe kahIne svAmIe prabhune vandanA karI namaskAra karyo vandanA namaskAra karIne te pa bhagavAna gautama svAmI tapa ane sayamathI peAtAnA AtmAne bhAvita ratA thakA peAtAne sthAne virAjamAna thaI gayA. 5 s 3 / / .. / trIjo uddezaka samApta zrI bhagavatI sUtra : 12 137 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANAtipAta Adi kriyAkA nirUpaNa cothA udezAne prAraMbha trIjA udezAmAM ejanAdi kriyAonA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM AvyuM che. A cethA uddezAmAM paNa kiyAonA viSayamAM ja kathana karavAmAM Avaze jethI A saMbaMdhane laIne A cethA uddezAne prAraMbha karavAmAM Ave che. "veNaM kAleNaM teNaM samaeNaM" ityAdi TIkAI---"i #roi te samagi? te kALamAM ane te samayamAM "caddei vAre vAva pavaeN vacAtI" rAjagRha nagaramAM bhagavAnanuM samavasaraNa thayuM. bhagavAnanuM Agamana sAMbhaLIne pariSada teonA darzana ane vaMdanA karavA mATe AvI. bhagavAne dharma dezanA ApI. te pachI bhagavAnane vaMdanA namaskAra karIne pariSada pita pitAnA sthAne pAchI gaI tyAra pachI bhagavAnanI paNuM pAsanA karatAM gautamasvAmIe bhagavAnane A pramANe pUchyuM. "araratha mare ! lIlA vALArUvAdi fpayA krA" te bhagavad ! jIva prANAtipAta dvArA kriyA-karmane baMdha bAMdhe che? "huMtA ri" hA gautama! jIva prANAtipAta dvArA kamane baMdha bAMdhe che. "sA mete ! puTTA #jha kagp #sjharU" he bhagavan! te kiyA-karma jene jIva prANAtipAta dvArA bAMdhe che. te pRSTa thaIne kare che. ke apRSTa thaIne kahe che? jo mA! gTrA raghu no guNA dattA" he gautama! te kriyA pRSTa thaIne karAya che. askRSTa thaIne karavAmAM AvatI nathI. "rva kA paDhamAM 44 jJAna no ariggvijaartti vattavarSa sivA" vigere saghaLuM kathana pahelA zatakanA chaThA uddezAmAM jevI rIte kahevAmAM AvyuM che tevI ja rIte ahiyAM paNa samajavuM. yAvat te kriyA anukramathI thAya che. anukrama vinA thatI nathI. "pUrva nA vekALiyA e ja rItanuM kathana yAvat vaimAnike sudhI samajI levuM. "navaraM vIvAnuM ege diyANa ya nivAghAeNaM chadisaM vAdhAyaM paDucca siya tidisi siya caudisi', sira vaMli retALuM niyama riddhi" paraMtu temAM vizeSatA evI rIte che ke jIva ane e kendriya pratibaMdha sivAya e dizAothI AvelA kamaparamANuone baMdha kare che. ane je pratibaMdha hoya te kadAcit traNa dizAthI ne kaIka vAra cAra dizAthI temaja koIka vAra pAMca dizAthI AvelA karma paramANuone baMdha kare che. ne bAkInA jIva chae dizAthI zrI bhagavatI sUtra : 12 138 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AvelA puddagalAne grahaNa kare evA niyama che, "asthi naMmatte ! jIvANa mukhAbANa kiriyA kajjai" bhagavan mRSAvAdathI jIvAne zuM kanA khadha thAya che ? daMtA asthi''hA gautama! mRSAvAdathI kama nA badha thAya che. "lA aMte ! f* puThThA r anuDhDhA =jJa'' he bhagavan te karmonA aMdha pRSTa thaIne thAya che? ke aspRSTa thaIne thAya che? brA vALAvAmAM daMDao, evaM musAvAraNa vi evaM adinnAdANeNa vi mehuNeNa vi, parigaNa vivuM C paMca kuMDaLA'5, he gautama ! A saMbaMdhamAM jevI rItanuM kathana prANAtipAta daDakathI kahevAmAM Avyu che, eja rItathI mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigrahanA saMbaMdhamAM paNa kaDakA banAvIne kahI levA. e rIte A pAMca daDakA thAya che. 'tuM samaya huM mane ! nIvALa vALA vALajiriyA yula 6, cA maLe ! ji. pudgA jJa, apuTThA =jJa" he bhagavan je samaye jIva prANAtipAtathI kanA baMdha kare che, te samaye te pRSTa thaIne kanA adha kare che? ke aspRSTa thaIne kramanA baMdha kare che ? "chyuM sapheva jJAva vattabdha siyA, jAva vaimANiyANaM evaM jAtra pariggaheNaM evaM ee vi paMca daMDagA " De gautama ! A viSayamAM pahelA je pramANe kahevAmAM Avyu che te pramANenA uttara samajI levA. yAvat kama aMdha anukramathI sRSTa thAya che. anukrama vinA thatA nathI. eja kathana pramANenu' yAvat vaimAnikA sudhInA karmabandhanA viSayamAM samajI levu. yAvat parigrahathI je samaye jIva kanA baMdha kare che, te pRSTa thayela karmanA baMdha kare che ? athavA aspRSTa thaIne kA badha kare che ? tene uttara pazu pramANe che ke "pRSTa thayela karmonA adha kare che, aspRSTa thayela karmonA baMdha karatA nathI, tema samajavuM. A rIte AnA paNa pAMca daMDaka ane chelluM phlenamA gIvALa vALAnAM vidyiA jJarU he bhagavana je dezamAM-kSetramAM jIva prANAtipAta dvArA kamanA badhA kahe che, te kama` pRSTa thAya che ? ke aspRSTa thAya che ? 'va' caitra nAva vaheiNva paMtha kuMDaLa ?" 4 gautama A viSayamAM pazu pahelA kahelA kathana pramANe saghaLuM kathana samajavuM e rIte ahiyAM paNa thAvat paribraDa sudhI pAMca daDakA bane che. "na ple mate ! srIvALa vALAvALaMdariyA bhate kiM puTThA kajjai evaM taheva daMDao evaM jAva inhevaMra0' he bhagavan jIva je pradezamAM prANAtipAtathI kamanA badha kare che, te te spaSTa thaIne khadha kare che? ke aspRSTa thaIne ka baMdha kare che ? tene uttara ApatAM prabhu kahe che ke-he gautama ! A viSayamAM paNa pUrvakti uttara pramANe ja vAkaya samajI levu. ane eja rItanuM kathana pradezanA khAzraya karIne yAt parigraha dvArA thavAvALA krama adhanA viSayamAM kajai sA zrI bhagavatI sUtra : 12 139 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajavu', '"a' r vIsa phuMkaLA" A pramANe sAmAnya pAMca Daka tathA samaya, deza, ane pradezanI sAthenA 5-5-5 ema A paMdara maLIne kula vIsa daDakA ane che. A sUtra dvArA gautama svAmIe prabhune prANAtipAta vigere kriyAethI thavAvALA kadhanA viSayamAM pUchyuM che, jethI A prazna teee kayAM pUchayA ? A viSayanI sa`gatI esAravA sUtrakAra kahe che ke- tenaM kADheAM sena samar' te kAle ane te samaye rAyani, yare" rAjagrahe nAmanu' nagara hatuM te nagaramAM nAva va vayAnI" teee yAvat prabhune A pramANe pUchyu. ahiyAM yAvat zabdathI muLakhrirud ce sAmI samosaDhe" A pAThathI laIne "yajJahikar3e" ahiM sudhInA pATha grahuchu thayA che. "sthi naM aMte ! lIvALa vALAvALuM jiriyA najJa" he bhagavan jIvAne prANAtipAtathI azubha kriyA utpanna thAya che ? arthAt jIvA prANAtipAtathI azubha kama" baMdha kare che ? prANAtipAta-jIvAnI virAdhanA karavAthI kanA baMdha thAya che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-chtA asthi" hA gautama prANAtipAtathI jIveAne kramanA badha avazya thAya che. have gautama svAmI pharIthI A viSayamAM prabhune evuM pUche che ke-"vA maLe ! vi puThThA Apha anuDhDhA jaMga " he bhagavan prANAtipAta dvArA jIvane je azubha karmonA baMdha thAya che, te azubha kriyA temanA Atma pradezathI saMbaddha thaIne ja khadhAya che? ke asaddha thaIne baMdhAya che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-putru jJarU no apuTTA jJa" hai gautama jeTalI kriyAe hAya che. te badhI ja AtmapradezeAthI sabaddha thaIne ja thAya che. A rIte prANAtipAta dvArA thavAvALA te kama baMdha rUpa azubha kriyA AtmapradezanI sAthe sabaddha thaI ne ja aMdhAya che axbaddha thaIne 'dhAtI nathI. kahevAnu tAtpaya e che ke prANAtipAta vigere pApasthAneAthI je kamA khadha thAya che. te kSIra, nIrathI mAphka AtmapradezAnI eka sAthe eka kSetrAvagAha rUpathI thAya che. paraMtu jevI rIte navA ghaDA upara paDelI dhULaneA sabaMdha te zrI bhagavatI sUtra : 12 140 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA ghaDAnI sAthe eka kSetrAvagAha rUpathI hotuM nathI tevIja rIte AtmapradezonI sAthe A baMdha paNa ekarUpa hoto nathI. "ga kA paDhakaraNa jINA jJAva Lo anAjupurivAtti vattaravuM vicA' A rIte pahelA zatakanA chaThThA uddezAmAM "aLApuTivarAtti jattaravuM vicA" A pATha sudhI. je pramANenuM kathana A viSayanA saMbaMdhamAM karavAmAM AvyuM che. e pramANenuM saghaLuM kathana ahiM grahaNa karI levuM. tyAM AgaLa "vAva nivANApavi'' e pATha che. temAM Avela yAvat padathI nIce pramANene pATha ahiyAM grahaNa thayela che. " are ! (4 ogADhA kajjai aNogADhA kajjai goyamA ! ogADhA kajjai, No aNogADhA vajha" A pAThathI laIne "go maLAjupurivatti varadalaM "i ahi sudhIne saghaLo pATha grahaNa karI levo. A pAThanI vyAkhyA pahelA zatakanA ida uddezAmAM Avela bIjA sUtra uparanI meM karela prameyacaMdrikA nAmanI TIkAmAM jaI levuM. "gvaM jAva mALiyA" sAmAnya jIvanA viSayamAM prANAtipAtathI kama baMdha thAya che. evuM je kahevAmAM AvyuM che te ja rIte vimAnika sudhInA covIse daMDakamAMnA jInA viSayamAM prANAtipAtathI kamane baMdha thAya che. e pramANe samajI levuM. "navAM gItA vicAra LivAghANa charisiM" samuccaya jIvone prANAtipAta dvArA je kiyA thAya te vyAghAtanA abhAvamAM niyamathI chae dizAomAM thAya che "vAghA jUhuraja uttara vividha ane je vyAghAta thAya che te te kiyA traNa dizAethI paNa thAya che. "vara ravii" cAra dizAomAM paNa thAya che. "Niya vaMdhiM" pAMca dizAomAM paNa thAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke je vyAghAta na hoya te ekendriya ne prANAtipAtakriyA chae dizAomAM thAya che. ane je vyAghAta thAya te vyAghAta saMbaMdhI sthAnane choDIne bAkInI traNa dizAomAM cAra dizAomAM pAMca dizAmAM paNa prANAtipAtathI thavAvALI kriyA thaI zake che. ane jyAre traNa dizAomAM vyAghAta thAya to traNa dizAomAM prANAtipAtathI thavAvALI kiyA-karmane baMdha thaze. be dizAomAM vyAghAta thAya te cAra dizAomAM prANAtipAtajanya kriyA thaze. ane eka dizAmAM vyAghAta thAya to pAMca dizAmAM prANAtipAtathI thavAvALI kiyA thaze. temaja je keIpaNa dizAmAM vyAghAta na thAya te niyamathI chae dizAomAM prANAtipAtathI thavAvALI kriyA thaze. vidizAmAM vyAghAtarUpa aleka che. ane diphakaNamAM jIva avasthita hoya te samaye tenuM traNa dizAmAM alekamAM vyApta zrI bhagavatI sUtraH 12 141 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAne kAraNe bAkInI traNa dizAmAM ja prANAtipAtathI thavAvALI kriyA thaze. ane jyAM be dizAmAM aleka haze tyAM bAkInI pAMca dizAomAM je te kiyA thaze. ane jyAre jIva madhyamAM avasthita raheze tyAre pratibandhaka alekanA abhAvamAM te jIvane e dizAmAM te kriyA thaze "sALa nivamA philiM" samuccaya jIva ane ekendriya jI zivAyanA bIjA jIvene niyamathI e dizAomAM prANAtipAtathI tharAvALI kriyA thAya che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-" riI La mare ! rIvALa mulAvALuM dariyA jagag" he bhagavan mRSAvAda-asatya vacanathI jIvane kiyA-kamane baMdha thAya che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "haMtA gaI" hA gautama! mRSAvAdathI paNa jene kiyA thAya che. arthAt karmabandha thAya che. "sA mete ! 4i puTTA kajharU, kapuTTA #sjha" he bhagavana te kriyA AtmapradezathI pRSTa thaIne thAya che ke askRSTa thaIne thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"jJA pALAvA do parva purAvaLa vi" he gautama! prANAtipAtane Azraya karIne pahelA zatakanA chaThA uddezAnuM prakaraNa meM jema kahyuM che, e ja rIte mRSAvAdane Azraya karIne te saghaLuM prakaraNa ahiyAM paNa yAda karI samajI levuM. arthAt mRSAvAdamAM paNa prANAtipAtanA saMbaMdhamAM saghaLuM kathana samajavuM. jethI prANAti pAtanA rathane mRSAvAda zabda prayoga karIne te prakaraNa mRSAvAdanA saMbaMdhamAM lagAvI levuM. "gvaM viksAvALaLa " e ja rIte adattAdAnanA viSayamAM paNa daMDaka samajI levA. tevI ja rIte "pUrva meduLavi" prANAtipAtanA daMDakanI mAphaka ja maithunanA saMbaMdhamAM paNa daMDaka kahevAmAM Avela che, tema samajavuM. "ifmaLava" parigrahanA saMbaMdhamAM paNa evuM ja vicAra samajavuM joIe "paMca saMkaLA" A rIte sAmAnya rUpathI A pAMca daMDaka kahevAmAM AvyA che. have sUtrakAra samaya, deza ane pradezane laIne pAMca pAMca daMDaka kahe che. A viSayamAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM ke -" samacaM zaM mire! lIlALa bAphavALuM viciA " ahiyAM "i vmacaM" e ThekANe saptamInA arthamAM dvitIyA vibhakti thaI che -jethI je samaye jIne prANAtipAtathI kriyA thAya che "nA di purA agp jA" te kiyA tenA AtmapradezanI sAthe RSTa thAya che ke askRSTa thAya che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-" tava jAva karavaM zivA" he gautama! zrI bhagavatI sUtra : 12 142 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vatta hirA" ahiyAM sudhImAM prANAtipAta kriyAnA viSayamAM pahelAM TIkAmAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che, te ja pramANe te saghaLuM kathana tyAM sudhInuM ahiyAM paNa samajI levuM joIe arthAta prANAtipAta kriyAnA kathananI TIkAmAM je viSaya "vattavaM siyA" e pada sudhI kahevAnuM kahyuM che. e eja saghaLe viSaya ahiyAM paNa kahI le tema samajavuM. ane te kathana "kAva mALiyALa" eTale ke ekendriya jIvathI laIne vaimAnika sudhInA cauvIsa daMDakamAM paNa tevI ja rIte samajI levuM A rIte sAmAnya jIvanA prakaraNamAM caritranuM nAma prANAtipAriji kriyA vize 1 chUTaiva kriAnta, no kagan" ItyAdi jema kahyuM che te saghaLuM vimAnika sudhInA jIva prakaraNamAM paNa grahaNa karI levuM joIe. "vaM kAra variyALa" eja rIte jIva je samaye mRSAvAda-asatya bhASaNa dvArA, adattAdAna dvArA, maithunathI ane parigrahathI kriyA-karma baMdha kare che, te samaye te kiyA-karmabaMdha Amapradezane pRSTa thaIne ja te kare che, askRSTa thaIne te karatA nathI. vigere prakaraNanA anata sudhI prabhue Apela saghaLe uttara ahiyAM samaja. "g gu vi vaMza vaMda" A prANe samayathI laIne te prANAtipAta vigerethI thavAvALI kriyAnA viSayamAM A pAMca daDako thaI jAya che. AnAthI thavAvALI kriyAne savistara vicAra pahelA kahela rIta anu mAra pate pitAnI meLe karI levA joIe. ' have dezane Azraya karIne gatamasvAmI prabhune evuM pUche che ke... tere mate nIvaLa pAtrALa ziriyA jJA" he bhagavana je dezamAM deza vibhAgamAM jIve dvArA prANAtipAta vigerene laIne je kriyA karavAmAM Ave che zuM ? te kiyA tenA Atmapradezane spaSTa thaIne karavAmAM Ave che zuM? athavA apRSTa thAya che? vigere saghaLa vicAra samayane laIne jevI rIte karavAmAM Ave che, te ja rIte ahiyAM paNa vicAra karI le. temaja A rItane vicAra pradezane Azraya karIne thavAvALA prANAtipAta vigere kriyAonA viSayamAM paNa samaje. A pachInA sUtrone artha mUlArtha pramANe che, jethI TIkAImAM te artha ApavAmAM AvyuM nathI. A rIte prANAtipAta, mRSAvAda adattAdAna, maithuna, parigraha A pAMca daMDaka samuccayajIvathI 5, samayane laIne pa, dezane laIne 5, ane pradezane laIne pAMca daMDaka prANAtipAta AdithI thavAvALI kriyAonA vIsa daMDaka thAya che. sU. 15 zrI bhagavatI sUtra : 12 143 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmakRta Adi duHkha ke kAraNo kA nirUpaNa pahelAM kriyAnuM kathava karavAmAM Avyu che. A kriyA ka`rUpa hAya che. ane kama duHkhanuM kAraNa hAvAthI duHkharUpa hoya che. jethI duHkhanu nirUpaNu karavA mATe sUtrakAra nIce pramANe sUtra kahe che. lIvALuM mane! phri anna tuphphe" ityAdi TIkA--A sUtradvArA gautama svAmIe prabhune evu. pUchyu che kehe bhagavan jIveAnA je 'tuve'" duHkha che, kAyamAM kAraNanA upacArathI je kama che. te AtmakRta pete peAtAnI Ape ja sapAdita karyAM che ? ke parakRta -peAtAnA zivAya bIjAe karelA che ? athavA sva-para-ubhaya-khannee sapAdana karelA che? A praznanuM tAtparya evu` che ke-jIvAne je duHkha thAya che, te zu peAte ja karela che ? athavA para-anya dvArA sa'pAti karelA che ? athavA svaparadubha" dvArA sa`pAdita karelA che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"noyamA ! hai gautama ! attaratuM Tule" jIvAne je duHkha thAya che, te khaSA AtmakRtapeAte ja karelA hoya che, kaI pazu rItathI te parakRta-anya dvArA karelA hAtA nathI. kema ke-peAtAnA du:khanu. kAraNa pAte karelA krama ja hAya che. jethI jIveAnA duHkhA pAte karelA kame dvArA or thAya che--e pi sthitimAM te parakRta heAtA nathI tema ja tadrubhayakRta pazu hAtA nathI.mAja vAtane sUtrakAre "to ke jule" no sarumaco Tule" A sUtrAMza dvArA puSTa karela che. jo ema mAnavAmAM Ave ke jIvAne je duHkha thAya che. te parakRta ja hAya che. te temAM kRtahAni ane kRtAbhyAgamanA prasaMga upasthita thaze. (karelAne hunI pAMcADavI eTale ke na karyuM' tema kahevu ane na karyuM' hAya tene akRtane samana karavu' tenuM nAma kUtatkrAni akRtAbhyAgama che) 'E gAya temALiyAneM' eja rItanu kathana vaimAnika sudhInA jIveAnA viSayamAM paNa samajI levuM, cAlu prakaraNamAM jema kahevAmAM AvyuM che ke-- jIvAne je duHkha thAya che, te Atmakama pote karelA kamakRta ja hAya che. AvI ja rItaMtuM kathana nAraka jIvAthI laIne vaimAnika devA sudhInA duHkhAnA viSayamAM paNa samajI levuM. temAM paNa Atmaka kRta ja hAya che. have gautama svAmI duHkhanA vaidyananA viSayamAM prabhune evu' pUche che ke jIvA NaM bhave ! kiM attakaDaM dukkhaM vedeti parakaDaM dukkhaM vedeti, tadubhayakaDaM tula vaiveMti" he bhagavan jIvAne je duHkhanuM vedana thAya che, he AtmakRtapote karelA duHkhanu' vedana thAya che ? ke parakRta-khIjAe karelA duHkhanu' vedana thAya che ? athavA tadulayakRta-Atma ane para e bannee karelA duHkhanu vedana thAya che? ahiyAM duHkha pada duHkhanuM agara du:khajanaka ka`nuM vAcaka che. temaja vedanA pada sukhaduHkhanu athavA sukhadu:khajanaka ka' vAMcaka che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke vocamA! zAM suvuM veti" jIva zrI bhagavatI sUtra : 12 144 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmakRta duHkhanuM vahana kare che, "no suvarva rekhaMti" parakRta dukhanuM vedana karatA nathI. ane "no tadumAra Turva veri' tadubhayakRta duHkhanuM vedana paNa karatA nathI. "gvaM bAra vaimALiyALaM" je rIte jIva AtmakRta duHkhanuM ja vedana kare che, eja rIte nAraka jIvathI laIne vimAnika sudhIno che paNa AtmakRta duHkhanuM ja vedana kare che. parakRta athavA tadubhayakRta duHkhanuM vedana karatA nathI. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"vIvALa aMte ! attara caLa" he bhagavana jIvene AtmakRta vedanA thAya che? ahiM vedanA zabda sukha ane duHkha e baMnene vAcaka che. arthAt sukha duHkha e baMnenuM janaka je karma che tene vAcaka che. A rIte pUrvanI apekSAe AmAM aMtara AvI jAya che.-parakRta vedanA thAya che? ke sva-para tadubhayakRta vedanA thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "jozamA" he gautama! "atta vecA " chAne je vedanAne anubhava thAya che te AtmakRta vedanA ja hoya che. "jo jarAka veLA je tadumA veLA' parakRti ane tadubhaya vedanA hatI nathI. "gvaM kAra vegaLiyALa" Aja pramANenuM kathana nArakethI laIne vaimAnika sudhInA jInA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. pharIthI gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"jIrA gattauM vecaLa veIti" he bhagavan jIve zuM AtmakRta vedanAno anubhava kare che? athavA parakRta vedanAne anubhava kare che? athavA tadubhayakRta vedanAne anubhava kare che? AnA utaramAM prabhu kahe che ke "jocanA" ItyAdi he gautama! jIva AtmakRta vedanAne anubhava kare che, parakRta athavA tadubhayakRta vedanAne anubhava karatA nathI. "pUrva rAva mALiyALe? A pramANenuM kathana yAvat vimAnika sudhInA jInA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM. arthAt nAkathI laIne vaimAnika sudhInA saghaLA jIvo AtmakRta vedanAno ja anubhava kare che. parakRta athavA tadubhayakRta vedanAne anubhava karatA nathI. " maM revaM mare "i he bhagavana A5 devAnupriye kahela A tamAma viSaya sarvathA satya che Ape kahela saghaLuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne te gautama svAmI yAvat pitAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. sU. 2 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane ceAthe udeze samApta 17-jA zrI bhagavatI sUtra : 12 145 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IzAnendra kI vaktavyatA cethA uddezAnA aMtamAM vaimAnikanA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM che. have A pAMcamAM uddezAmAM IzAnendranA saMbaMdhamAM kathana karavAmAM Avaze jethI A saMbaMdhane laIne A pAMcamAM uddezAne prAraMbha karavAmAM Ave che "w i maM? kAna viMdhya sevAno samA suFR" ItyAdi TIkALuM--A sUtra dvArA gautamasvAmIe prabhune evuM pUchayuM che kemaMte! tArA rejiMg revArano mAM suI gomttA' he bhagavAn devendra devarAja IzAna che temanI sudharmAsabhA kayAM kahevAmAM AvI che? arthAt IzAnendranI sudharmAsabhA kyAM che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che kejo mA ! he gautama balUNI dhIre A jaMbudvIpamAM je maMdara (meruM) parvata che te parvatanI uttara dizAmAM "rIte racA pramANa puravI A ratnaprabhA pRthvInA "dumAmaLijhALa mUmimA zo' bahusamaramaNIya bhUmibhAgathI temajUci jA hALava" upara caMdramA ane sUryane ullaMghIne AgaLa jAya tyAre yAvat prajJApanA sUtranA bIjA sthAnapadamAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che, teja pramANe madhyabhAgamAM yAvat IzAnAvata saka pAMcamuM avataMtaka-vimAna Ave che. prajJApanA sUtranA bIjA sthAna padamAM A pATha A rIte che. "S caMdimasUriyagahagaNanakhattArArUvANa bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI joyaNasayasayasahassAi bahugAo joyaNakoDIo bahugAo joyaNakoDAkoDolo u upahattA ettha NaM ImANe NAme kappe paNNatte pAINapaDiNAyae, udINadAhiNavitthinne addha'caMdasaMThANasaMThie, accimAlimAsarAsivaNNAbhe, asaMkhejjAo. joyapakoDAkoDIo AyAmavikkhaMbheNaM, asakhejjAo joyaNakoDAkoDIo parikkheveNaM, savvarayaNAmae, acche jAva paDirUve, tattha IsANa gadevANaM adAvIsa vimANAvAsa sayasahassA bhavatItimakkhAyaM teNa' vima.NA savvarayaNAmayA jAva pahirUvA tesi gaM bahumajjhadesabhAe paMcavaDiMsayA paNNattA ta jahA-akava Disae 1, phalihavaDisae' ityAdi pATha lagAvI levo arthAt bahusamaramaNIya bhUmibhAgathI upara caMdra ane sUrya tathA graha, nakSatra ane tArArUpa ethI paNa seMkaDo jana sudhInA aneka hajAra jana aneka lAkha jana sudhI AgaLa dUra jAya tyAre barobara eja rathAna para IzAna nAmane kaha5 kahela che. A ka95 pUrva ane pazcima sudhI lAMbe ane uttara dakSiNa sudhI paheLo che. temaja ardhacaMdranA jevA AkAravALe che. agninI vAlA jevA vaNa. vALe che. tene AyAma viThaMbha eTale ke laMbAI ane pahoLAI asaM. khyAta keDIkeDI jananA che ane parikSepa-ghera paNa tene teTaluM ja che. zrI bhagavatI sUtra : 12 146 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A saMpUrNa ratnamaya che. accha svaccha che. yAvat pratirUpa che. AmAM IzAnaka devanA aThayAvIsa lAkha vimAnAvAsa che. A vimAna sarva ratnamaya yAvata pratirUpa che. A vimAnanA baha madhyadezabhAgamAM pAMca avataMsaka vimAno kahyA che. tenA nAme A pramANe che. aMkAvataMsaka 1, sphaTikAvata. saka 2, ratnAvataMsaka 3, jAtarUpAvataMsaka 4, ane tenI madhyamAM A pAMcamuM IzAnAvata saka nAmanuM mahAvimAna che. "se i arLavaheMau mahAvinAne" A IzAnAvataM saka nAmanuM mahAvimAna "DhoLacaNA 1250000 sADA bAra lAkha jana lAMbe paheLe che. hU samannA vimAnavttvvyaa sA IhA vi ImANasa niravasesA bhANiyavvA' mA viSayamA 2vI rIte dazamAM zatakanA chaThThA uddezAmAM zaka vimAnanA saMbaMdhamAM kathana kara. vAmAM AvyuM che te ja pramANenuM kathana ahiyAM paNa- eTale ke A IzAna prakarepamathI kaMIka adhika kahevAmAM AvI che. "24 naM jeva' pUrvokta kathanathI bAkInuM anya saghaLuM kathana IzAnendranuM zakanA kathana pramANe ja che. A rItane A devendra devarAja IzAna che. A kathananuM tAtparya evuM che ke--ahiM IzAnendranA saMbaMdhamAM je varNana karavAmAM AvyuM che, te varNanathI bhinna anya saghaLuM varNana zakanA varNananI mAphaka ja che. ane zaka saMbaMdhanuM varNana dazamAM zatakanA chaThThA ude. zAmAM kahevAI gayuM che. zakranA varNanamAM sUryAbhadevanuM varNana grahaNuM karavAnI vAta kahI che. jethI ahiyAM paNa saMpUrNa sUryAbhadevanA prakaraNanuM kathana karI levAnuM samajI levuM. "revaM mare! ri' A rIte A viSayamAM prabhu e karela spaSTIkaraNane sAMbhaLIne gautamasvAmIe teone kahyuM ke che bhagavad Ape pratipAdana karela A viSaya sarvathA satya che. arthAt jethI rIte Ape kahyuM che te temaja che he bhagavAna Ape je pramANe kahyuM che te yathArtha che A pramANe kahIne te gautamasvAmI yAvata pitAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA che sU0 1.! jaina cArya jainadharmadivAkara pUjayazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane pAMcame uddezaka samAsa 17-55 zrI bhagavatI sUtra : 12 147 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saudharmAdi kalpAdiko meM pRthvIkAyika jIvoM kI utpatti kA nirUpaNa chaThThA uddezAnA prAraMbha pAMcamAM uddezAmAM izAnendranI sabhAnA sabaMdhamAM kathana karavAmAM Abu' che. have A chaThThA uddezAmAM kalpAdriAmAM pRthvIkAyika chavAnI utpattine viSaya kahevAmAM Avaze A sabadhathI A chaDA uddezAnA prArabha karavAmAM Avye che. " "puvidhA phLa make ! rUmIle caLa jamAvputrI' ityAdi TIkAtha'--puvidhA krU La maMDhe !'' kaI pRthvIkAyika jIva 'le caLavavamAvavuDhI'A ratnaprabhA pRthvImAM sau" mArAntika samruddhAta karIne "no sombe ve'' je saudhama kalpa che, temAM tuticAcattAra unniAr mani pRthvIkAyika rUpathI utpanna thavAne cegya DAya arthAt he bhagavana keI pRthvikAyikajIva ratnaprabhA pRthvImAM evA che ke je tyAM mAraNAntika samuddhAta karIne saudha kalpamAM pRthvIkAyika rUpathI ja utpanna thavAne cAgya che ne khaM mate di' putri yAttA" te evA te pRthvIkAyika jIva ke bhagavan zuM pahelAM tyAM utpanna thaIne jjhA savALenA' pachIthI AhAra pudgalene grahaNuM kare che? athavA teA vrudhdhi vA saMvA'bhinnA paTTA vavaAjJA' pahelAM AhAra pudgalene grahaNa karIne te pachI tyAM utpanna thAya che? arthAta ratnaprabhA pRthvImAM rahenArA je pRthvIkAyikajIve tyAM mAraNAntika samuddAta karIne saudha kalpamAM utpattine ceAgya che. te evA te pRthvIkAyika jIva pahelAM saudharmAMkalpamAM utpanna thaine pachIthI AhAra pudgalene grahaNa kare che ? athavA pahelAM AhAra putlAne grahaNa karIne pachIthI saudhama kalpamAM utpanna thAya che ? evI rItanA A praznane azaya che tenA uttaramAM prabhu kahe che ke--LocamA" huM gautama vudhdhi nA chatrajJattA vAsavALenA" te jIva pahelAM tyAM utpanna thaI jAya te. ane pachIthI AhArapudgalAne grahaNa kare che. evu paNa che, ane putri vA sAbittI chAtrA" pahelAM AhAra putlAne grahaNa kare che ane pachIthI tyAM utpanna thAya che, evu paNa zrI bhagavatI sUtra : 12 148 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. A kathananuM tAtparya evuM che ke-sauramaMka95mAM gamana karavAne cagya koI pRthvIkAyika jIva ratnaprabhA pRthvImAM hoya ane te mArAntika samughAta karIne te ratnaprabhA pRthvIthI nIkaLIne saudharmakalpamAM utpanna thaI jAya te e te jIva tyAM utpanna thaIne te pachI AhAra pudgalene grahaNa kare che, tathA pahelAMthI ja AhAra pudgalene grahaNa karIne pachIthI tyAM utpanna thaI jAya che A rIte te pachIthI utpatti ane samAptimAM pUrvApara bhAvarUpa niyama banata nathI. paraMtu A uttarano kevaLa eja Azaya che ke-kadAcita pahelAM te utpanna thaIne te pachI AhAra padralene grahaNa kare che. ane koIvAra pahelAM AhAra pudgalene grahaNa karIne te pachI te tyAM utpanna thAya che. A kathananuM spaSTIkaraNa A pramANe che-jyAre jIva mArazAntika samudaghAtathI nivRtta thaI jAya che, ane pUrva zarIrane sarvathA cheDI de che. tyAre te pitAnA utpatti sthAnamAM daDAnI mAphaka pitAnA saghaLA AtmapradezanI sAthe ja cAlyA jAya che, e sthitimAM te pahelAM tyAM utpanna thaI jAya che ane te pachI AhAra putUgalene-eTale ke audArika, taja, ane kAzmaNa e traNa zarIra-AhAra paryApti zarIra paryApti, Indriya paNi ane zvAsocchavAsa paryAptine gya pudgalenuM grahaNa karavuM tenuM nAma AhAra che. te pitAne gya zarIra ane paryAtinA pudgalene grahaNa kare che. tathA jyAre jIva potAnA utpatti yogya sthAnamAM ilikAnI gatithI mAra zutika samudughAta karatAM karatAM pahoMce che, tyAre te pUrNa AtmapradezothI tyAM pahoMcatA nathI. paNa kaMIka AtmapradezothI te tyAM pahoMce che. e pari. sthitimAM te tyAM pahelAM AhAra pudgalene grahaNa kare che. ane bAdamAM tyAM utpanna thAya che. pharIne gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke je je gAya nA javA " he bhagavan Apa evuM zA kAraNe kaho cho ke te pRthvIkAyika jIva pahelAM tyAM utpanna thaI jAya che. ane te pachI AhAra kare che. ane koIvAra pahelAM AhAra kare che ane bAdamAM utpanna thAya che? ahiyAM cAvat zabdathI "divaM rA" e padathI laIne "sAnittA'' sudhInuM saghaLe pATha grahaNa thayela che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-"joyamA" he gItama "purathIjAvA to ramuNAcA gran" pRthvIkAyika jIne traNa samughAta kahyA che. ane "tanA" A rIte che. "veThanAra muraghANa, sAyaNamuraghANa, mAratiya samughAgha" vedanA samuddaghAta, kaSAya samuddaghAta ane mAraNAMtika samuddaghAta "mAraNaMtiyasa mugdhAraNaM samohaNamANe deseNa vA samohaNai savveNa vA samohaNai" jIva jyAre mAraNAMtika samuddaghAta karatAM karatAM ja marI jAya che, tyAre te Ilika gatithI utpatti cogya sthAnamAM jAya che, tyAre tenA kaMIka Atmapradeze te utpatti sthAnamAM pahoMcI jAya che. ane kaMika Atmapradeza pahelAnA zarIramAM rahe che. e sthitimAM te jIva dezathI samavahata (AghAta pratyAghAta zrI bhagavatI sUtra : 12 149 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che, tethI deza samarahata thAya che tema kahyuM che. ane jyAre jIva mAravAtika samuddaghaDatathI nivRtta thaIne pachI mare che, tyAre te potAnA sarvapradezone e zarIrathI saMharaNa karIne daDAnI gatithI utpatti dezamAM jAya che. tyAre "svamavamita" e te hoya che eTalA mATe sarva pradezothI te samadaghAta kare che tema kahyuM che. "reseLa mojamALa purava saMpALA cha vavavakiasm" jethI dezathI samavahata thayela te jIva pahelAM pudgalene grahaNa karIne pachI utpanna thAya che. ane sarva rUpathI samavahata thayela te daDAnI gatithI jaIne pahelA utpanna thaIne te pachI pudgalene grahaNa kare che. "ze temAM nAva vavavanikA" te kAraNathI he gautama! meM evuM kahyuM che ke yAvat utpanna thAya che. ahiyAM yAvat zabdathI "pu iva vava - kinanA pachI saMvraonA zuTiva vA vALA padA" A pATha grahaNa thayA che. "putravIrUvana maMte ! mAre racA mAM nAva samo A sUvadvArA gautamasvAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke he bhagavan! koIka pRthvIkAyika jIva A ratnaprabhA pRthvImAM yAvat mAraNatika samughAtane prApta karIne "monizA ne maravA sAthe ve purI" ane mAraNAtika samuddaghAta karIne te jIva IzAna kapamAM pRthvIkAyika rUpathI utpanna thavAne yogya bane "re mate! jiM unna vaghAnistA pajhA savajJA" e te pRthvIkAyika jIva he bhagavana! zuM pahelA utpanna thaIne pachIthI AhAra pagalone grahaNa kare che? ke pahelA AhAra pudgalene grahaNa karIne pachIthI utpanna thAya che? A praznanA uttaramAM mahAvIra prabhue kahyuM ke "gvuM vikhe zi" he gautama! A viSayamAM pUrvokta saghaLe uttara pATha ahiM paNa samaja. arthAt ratnaprabhA pRthvIthI nIkaLIne saudharmaka5mAM javAne yogya banela jIvanA viSayamAM je pramANe karyuM che. e ja pramANe ratnaprabhAthI nikaLIne IzAna ka9pamAM javAvALA pRthvIkAyika jIvanA viSayamAM paNa samajavuM, kahevAnuM tAtparya e che ke pahelA kahyA anusAra saghaLuM prakaraNa ahiM paNa samajI levuM. te A pramANe che. "ocamA ! zudi= kAM havAkinAM saMgauNettA, puvvi vA saMpAuNittA pacchA upavajjejA se keNaTreNaM jAba pacchA uvavajjejjA ? goyamA ! puDhavikAiyANaM tao samugdhAyA paNNattAtaMjahA-veyaNAsa mugghAe, kasAyasamugghAe, mAraNattiyamamugghAe mAraNatiya samugghAeNaM, samohaNamANe deseNaM vA samohaNamANe deseNaM bA samohaNai savveNa pA mamohaNaha, deseNa vA samohaNAmANe pundhi saMpAuNittA pacchA upavanimnA, soLa vA soLamALe pu ivavavAnA uchA saMpALejA, je tene rAja zrI bhagavatI sUtra : 12 150 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 pojha" AnI vyAkhyA pahelA karavAmAM AvI che, te pramANe samajI levI.' gAya avruttevi vimALe' je pramANe saudhama'ne IzAna 45mAM utpanna thavAvALA ratnaprabhA pRthvImAM rahelA pRthvIkAyika jIvanA utpanna thavAnA viSayamAM kahevAmAM AvyuM che eja pramANe yAvat acyuta kalpamAM utpanna thavAne ceAgya banela ratnaprabhA pRthvImAM rahela pRthvI kAyika jIvamAM viSayamAM paNa samajI levu.... ahiyAM yAvat zabdathI sanat kumAra, mAhendra, brahma, lAntaka, mahAzukra, sahasrara, Anata, prANata, AraNu, mA vaveka grahajI thayA che. tenA AlApanA prakAza pahelA pramANe samajavA, Aja rItanuM kathana traiveyaka vimAnAmAM utpanna thavA cegya anela ratnapalA pRthvImAM rahela pRthvIkAyika jIvanA utpanna thavAnA viSayamAM pazu samajavu. anuttanimALe, kRttimA ca ma le' pAMca anuttara vimAnAmAM paNa A pramANenuM kathana samajavuM. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke "pulikApa nAM aMte ! mAttvamAN puSi samova" he bhagavan kAIka pRthvIka cikajIva zarkarAprabhA pRthvImAM hoya ane te mAraNantika samudghAta karIne saudhamakalpa devaleAkamAM pRthvIkAyikapaNAthI utpanna thavAne cAgya hoya te evA te jIva tyAM utpanna thaIne AhAra grahaNa kare che. ke AhAra grANu karIne pachI tyAM utpanna thAya che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke va nA caLabamAra puvidhAo vanAo ' sadaramANa Si puvADyo kayo" he gautama! ratnaprabhA pRthvInA pRthvIkAyika jIvanA utpAdanA viSayamAM je pramANenuM vivecana karavAmAM Avyu che. teja pramANe zarAprabhA pRthvInA pRthvIkAyika jIvanA utpAdanA viSayamAM vivecana karI levuM. 'jJAtra simArA' tenA utpAdane vivecana yAvat saudhama deva lekathI laIne It prAgbArA pRthvI sudhI A pUkti kahyA pramANe samajavuM. " evaM jahA rayaNabhAra vattavtrayA bhaNiyA evaM jAva ahe sattamA samohae iisipamArAC sutratracitro' je pramANe ratnaprabhA pRthvInAM pRthvIkAyika jIvanA viSayamAM kathana karyu che. arthAt ratnaprabhA pRthvImAM samavahata AghAta prApta karIne tyAMnA bhega legIne pRthvIkAyikajIvaudhama devalAkathI laIne iSat prAgbArA pRthvI sudhI jAya che, tema !hyuM che. teja rIte vAlukAprabhA, pakaprakSA, dhUmaprabhA, tamaHprabhA ane adhasaptamI arthAt-tama:tamaprabhA pRthvI AmAM mAraNAntika samuddhAtane prApta thayela pRthvIkAyika jIva saudhama devaleAkathI ISat prAgmArA pRthvI sudhI jAya che, tema samajavuM. "aruM tuM vai" sUtramAM pratipAdaka karela kathanathI khAkInuM saghaLuM kathana zrI bhagavatI sUtra : 12 151 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelA kahyA anusAra ja samajavuM. tathA A viSayamAM AlApanA prakAre pite pitAnI meLe banAvIne samajI levA "sevaM kaMse ! mA tti te bhadanta! Ape A viSayamAM je pratipAdana karyuM che te saghaLuM kathana satya che. he bhagavana Ape A viSayamAM je pratipAdana karyuM che. te saghaLuM yathArtha che. A pramANe kahIne gautama svAmI tapa ane saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA potAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. e sUtra 1 che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane chaTho uddeza samApta 17-6o. ratnaprabhAdi pRthvImeM pRthvIkAyikoMkI utpattikAnirUpaNa sAtamA uddezAno prAraMbha chaTThA uddezAmAM ratnaprabhA pRthvImAM samahata (rahelA) mAraNAMtika samudraghAtakara pRthvIkAyika jIvonA saudharmadeva lethI ISatrAzmArA pRthvI sudhInA jIvanA utpanna thavAnA ane AhAra grahaNa karavAnA viSayamAM pUrvAparatA batAvavAmAM AvI che. have A sAtamAM udezAmAM viparItatvane Azraya karIne saudharmathI laIne ISatra bhArI pRthvI sudhI samavahata (rahelA) prathavIkAyika jIvonI ratnaprabhA pRthvIthI AraMbha karIne adhaH saptamI, sAtamI nAraka pRthvI sudhI utpatti ane AhAramAM pUrvAparatA batAvavI che. eja saMbaMdhathI A sAtamA uddezAne prAraMbha karavAmAM Ave che. A uddezAnuM paheluM sUtra "gDhavirUe i mate ! ItyAdi che. TIkAryuM--gDhavizaalgt mate ! hame je samagg" he bhagavana je pRthvIkAyika jI sIdhama nAmanA svargamAM mAraNAtika samuddaghAta kare "samohaNittA je bhavie imIse rayaNa pabhAe puDhavIe puDhavikAiyattAe svavajittapa" ane mArAntika samudraghAta karIne te A ratnaprabhA pRthvImAM pRthvIkAyika jIvapaNAthI utpanna thavAne gya hoya "te ! puniMsaM saM jeva" te he bhagavana te jIva pahelAM tyAM utpanna thaIne pachI AhAra zrI bhagavatI sUtra : 12 1para Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che? ke pahelAM AhAra karIne pachI utpanna thAya che? ItyAdi. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-"kahAM rathacvamApuDhavIkArUpa sa , gAya phulimArAg sAva ujavAyo" he gautama je rItathI ratnaprabhA pRthvInA pRthvIkAyika jIvanA badhA kapamAM yAvat ISat prArabhAza (siddhazilA) pRthvImAM utpAta (utpattI)nA viSayamAM kahevAmAM AvyuM che. "gvaM rojapuddhviikaaiyo vi0 sattasu vi. puDhavIsu ubavAeyavo jAva ahe sattamAe" mA pramANe saudharmakalpanA pRthvIkAyika jIvane paNa sAte pRthvIomAM yAvata adhaHsaptamI pUrI sudhI utpAta (utpattI) samajI leze. "g sNA sohAputrIjA mo haagDhavI, 3javAcavo gAva za sattamAra" je rIte saudharmakalpanA pRthvIkAyika jIvane sarva pRthvIomAM utpAta (utpattI) kaha che eja rIte badhAja svargonA cAvat iSatnAbhArA pRthvIkAyika jIvane paNa badhA ja pRthvImAM yAvatu badhI nAraka pRthvI sudhI utpAta (utpattI) samajI levo. revaM mane ! revaM aMte utta" he bhagavan Ape A viSayamAM je kathana karyuM che, te sarva rIte satya che. he bhagavana ApanuM saghaLuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne gautamasvAmI pitAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. sU 1 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane sAtame uddezaka samAptA 17 saudharmAdi kalpameM apakAyika jIva ke utpAta- utpattikA nirUpaNa AThamA udezAne prAraMbha- sAtamAM uddezAmAM pRthvIkAyika jInA upapAta (janma) nA viSayamAM kathana karIne have sUtrakAra akAyika jIvonA upapAta (janma) nA viSamAM kathana karavA mATe A AThamAM uddezane prAraMbha kare che, AnuM paheluM sUtra A pramANe che. "gAra rUe mate rUmoNe racApramANa" ItyAdi TIkAthe--A sUtrathI gautamavAmIe prabhune evuM pUchayuM ke "are !' he bhagavana "baT3Na ' je aSkAyika jIva "mIre rAjacqmANa gvIu yo" A ratnaprabhA pRthvImAM mArA tika samudughAta kare che, ane te "monittA' mAraNatika samudUghAta karIne jo je ArArUcA . fkaraNa' saudharmoka9pamAM aSkAyikapaNAthI utpanna thavA Iche evo te akAyika jIva pahelAM utpanna thaIne te pachI AhAra pukalene grahaNa karaze ? athavA pahelAM AhAra pudgalene grahaNa karIne te pachI tyAM utpanna thaze? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "g sg? he gautama pRthvIkAyika jIvanA upapAta (utpatti) nA viSayamAM jevuM kathana karyuM che. te ja pramANenuM kathana apakAyika jIvanA saudharmaka95 vigere kapimAM ane ISaTAbhAza (siddhazilA) pRthvImAM utpanna thavAnA viSayamAM samajI levuM. ahiyAM yAvat zrI bhagavatI sUtra : 12 153 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padathI IzAna, sanaskumAra, mahendra, brahma, lAntaka, mahAzuka, sahastrAra Anata, prANata, AraNa ane acuta, navaraiveyaka ane anuttara vimAna A tera devaloke grahaNa thayA che. tathA "gvaM kahA rAvamAM Ajaro varavAro' ItyAdi ratnaprabhA pRthvI gata apakAyika jIvanA upapAtanuM kathana je rIte karavAmAM AvyuM che e ja pramANenuM kathana zarkarAmabhA pRthavIthI laIne sAtamI pRthvI sudhInA apukAyika jIvenA saudharmAdikapamAM ane navaraiveyaka tathA pAMca anuttara vimAnamAM ISaprAmArA pRthvImAM apakAyika rUpathI utpanna thavAnA viSayamAM kathana karI levuM. 'sevaM kaMse ! sevaM kaMse ! utta" prabhue pratipAdana karela A apakAyukenA upapAtanA kathanane sAMbhaLIne gautamasvAmIe prabhune kahyuM ke he bhagavana Ape pratipAdana karela A viSaya yathArtha che. arthAta Ape je pramANe kahyuM che te saghaLuM temaja che. Ape kahela saghaLuM kathana sarvathA satya che. A pramANe kahIne te gautama svAmI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA thakA pitAnA sthAna para birAjamAna thayA che sU0 1 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjayazrI ghAsIlAlajI mahArAja kuta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAna sattaramA zatakano AThame uddezaka samAsa 17-8 ratnaprabhAdi pRthvImeM aprakAyika jIvoM kI utpatti kAnirUpaNa navamA uddezAne prAraMbha- AThamAM uddezAmAM aprakAyika jIvanA saudharma devalakathI AraMbhIne ISaprAgabhArA pRthvI sudhImAM upa pAta (utpatti) nuM kathana karavAmAM AvyuM che. have A navamAM uddezAmAM viryaya rUpathI (viparIta rUpathI) saudharma vigerethI laIne adhaH saptamI pRthvI sudhI tenA upapAta (utpatti) nuM kathana karavAmAM Avaze. jethI A nimittathI A navamAM uddezAno prAraMbha karavAmAM Ave che. tenuM paheluM sUtra A pramANe che-"mA #rphA gaM aMte ! to che? ItyAdi TIkArtha-maigg of mate ! rome ve samoNa he bhagavana keI apakAyika jIva saudharmakalpamAM mAraNAtvika samudraghAta kare ane "samottA je bhavie imIse rayaNappabhAe puDha pIe ghaNodahivalaesu AukAiyattAe uvavajjiag' mAraNatika samuddaghAta karIne te A rataprabhA pRthvInA ghodadhivalamAM akAyika rUpathI utpanna thavA tatpara hoya te " of se ! " e te aSkAyika jIva he bhagavana "rela saM ' pahelAM kahyA pramANe-pahelAM tyAM utpanna thaIne te pachI AhArapudgalene grahaNa kare che? ke pahelAM AhAra zrI bhagavatI sUtra : 12 154 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pune grahaNa karIne te pachI tyAM utpanna thAya che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke "jesaM va" he gautama chaThThA uddezAmAM je jathana karavAmAM AvyuM che, te ja pramANe te saghaLuM kathana ahiyAM paNa samajavuM arthAt pahelAM utpana thaIne pachI AhAra grahaNa kare che. ane pahelAM AhAra grahaNa karIne pachI paNa utpanna thAya che. "vaM gaNattamAe ja rIte tenA upapAtanA saMbaMdhamAM zarAmamA pRtharIthI laIne adha: saptamInama:prabhA pRthvI sudhInuM paNa varNana karI levuM. "soma mArU gAva bakSattAmANa karavagcaro' je pramANe saudharma devalokanA saMbaMdhamAM apakAyane upapAta ratnaprabhA pRthvIthI laIne adhaH sattamI-tamatamAmamA sudhI sAte pRthvInA viSayamAM kahevAmAM AvyuM che. e ja rIte yAvat padathI IzAna devalokathI laIne ISARArA pRthvI sudhIne apakAyika jIvane upapAta zarkaraprabhA pRthvIthI laIne adha: saptamI pRthvI sudhInA viSayamAM samajI levuM. arthAt je rIte saudharma kapamAM rahelA apUkAyika jIvana upapAta ratnaprabhA pRthvI-narakapRthvIthI laIne sAtamI nAraka pRthvI sudhImAM kahevAmAM AvyuM che eja paddhatIthI saghaLA devaleka saMbaMdhI a5kAyika che ane IstrAgabhArA pRthvImAM rahelA aprakAyika chanA ratnaprabhAthI AraMbhIne sAtamI pRthvI sudhInI sAte pRthvI mAM upapAta saMmajI le. revaM ! are re' ere!tti' he bhagavana Ape pratipAdana karela A saghaLo viSaya sapUrNa rIte nirdoSa che-A viSayamAM Ape je pramANe kahyuM che, te saghaLuM temaja che, eja rIte kahIne te gautama svAmI yAvat tapa ane saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA potAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA che sU0 1 . jainAcArya jainadharmadivAkara pUjayazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane navamo uddezaka samAptA17-lA saudharmAdi kalpameM vAyukAyika jIvoMkI utpattikA nirUpaNa dasamA udezAno prAraMbha navamAM udezAmAM traNa samudughAtavALA akAyika vigere jIvonA upa pAtanA prakAranuM kathana karAI gayuM che. have dasamAM uddezAmAM cAra samudraghAta vALa vAyukAyika jInA upa pAtanuM kathana karavAnuM che, eja abhiprAyathI A uddazAno prAraMbha karavAmAM Ave che. A udezAnuM paheluM sUtra A pramANe che. zrI bhagavatI sUtraH 12 155 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vAvaruNa aMte ! paNe yAdavamag gDhavI nou" ItyAdi TIkA-he bhagavana je vAyukAyika jIva A ratnaprabha pRthvImAM mArazutika samughAta kare ane "monittA praviNa to be kAkarAcattA vArakiraNa re " mAraNutika samuddaghAta karIne te saudharma kalapamAM vAyukAyikapaNAthI utpanna thavAne ya bane te te jIva e avasthAmAM tyAM utpanna thaIne te pachI AhAra pudgalene grahaNa kare che? ke utpanna thayA pahelAM AhA2 pudgalene grahaNa karIne te pachI utpanna thAya cha ? "jahA puDhavIkAio tA vAuTAio vi-navaraM vAukAiyANaM cattAri samughAcA good" he gautama! pRthvIkAyika jIvonA utpAdana viSayamAM je pramANenuM kathana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANenuM kathana vAyukAyika jIvanA utapAdana saMbaMdhamAM paNa karI levuM te kathananI apekSAe A kathanamAM eTale ke vAyukAcikemAM cAra samudraghAta che, eTalI ja vizeSatA che. "hA" te A pramANe che. "ghaLAtamughANa vAva vidivasamughA" vedanA samuddaghAta yAvatu vaikriya samughAta "mAratiyAkuvALa samophamALe vA sohnni0 sesaM taM ceva jAva ahe sattamAe samohao IsipabbhArAe uvavAeyavyo revaM kaMse ! mane utta" mAraNAntika samudghAtathI samavahata-samuddaghAta karIne utpanna thayela te vAyukAyika jIva dezathI paNa samavahata thAya che. ane sarvarUpathI paNa samavahata thAya che. ItyAdi saghaLuM kathana pRvIkAyika jIvonA upapAtanA saMbaMdhamAM jevI rIte pahelAM kahevAmAM AvyuM che te ja pramANenuM kathana ahiyAM paNa samajavuM. yAvat sAtamI nAraka pRthvImAM samuddaghAtane prApta thayela te vAyukAyika jIva yAvat ISa~AgyArA pRthvI sudhImAM utpanna thAya che. he bhagavata vAyukAyikanA upapAtanA saMbaMdhamAM ApanuM A saghaLuM kathana sarvathA satya che. he bhagavana A saMbaMdhamAM Ape nirUpita karela A viSaya eja pramANe che. Ama kahIne gautama svAmI tapa ane saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA yAvat pitAne sthAne birAjamAna thaI gayA. A viSayane bhAvArtha kevaLa e che ke-raprabhA pRthvImAM rahele kaI vAyukAyika jIva mAraNatika samuddaghAta karIne je saudharma kalpamAM vAyukAyika zrI bhagavatI sUtra : 12 156 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNAthI utpanna thavAne ceAgya ane te te kadAca dezathI samudUdhAta kare teA pahelAM purdUlene grahaNa karavArUpa AhAra kare che. ane te pachI tyAM utpanna thAya che. ane je sarUpathI eka dukagatithI-daDApramANu samudghAta kare te pahelAM te tyAM utpanna thaI jAya che. ane te pachIthI AhAra pudgalAne grahaNu kare che. vAyukAyika chone vedatA samuddAta 1, kaSAya samuddAta 2, mAraNAntika samudhdhAta3, ane vaikriya samuddhAta4, A rIte cAra samuddhAta thAya che. eja rIte vAyukAyikAne upapAta thavAnu kathana IzAna DevaleAkathI ArabhIne ISaprAgbArA pRthvI sudhI samajavuM. tema ja ratnaprabhA pRthvImAM rahelA vAyukAyikAnA upapAtanA saMbaMdhanA vivecana karavAmAM Avyu che teja rItanu. vivecana zakarAprabhA pRthvIthI ArabhIne sAtamI pRthvImAM rahelA vAyukAyikAne saudhama devaleAkathI iSaxAbhAra1 pRthvI sudhImAM utpAda thavAnA sa'a'zvamAM samajI levu'. / sU. 1 / jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane dasame uddezaka samApta / / 17-10 || ratnaprabhAdi pRthvImeM vAyukAyika jIvoM kI utpatti kA nirUpaNa agiyAramA uddezAnA prAraMbha avasara kramAnusAra have sUtrakAra agiyAramAM uddezAnA prAraMbha kare che--temAM vAyukAyika jIvonI utpattinA krama viparIta rIte batAvela che. Anu paheluM' sUtra A pramANe che. vAsAvarAM maMte! sohame ve samora'' ityAdi TIkA--"vArA na maMte! sohame dave so'he bhagavan kAi vAyukAyika jIva saudhama kalpamAM mAraNAntika samuddAta kare che. ane pachIthI soninA rUmAle racanamAN puTIr dhanagAra, tanuvAd, caLavAca 14su, tanugAcagaththu vAkAcattAra vadhnattaC che naM maMte!" mAraNAntika samudghAta karIne A ratnaprabhA pRthvInA ghanavAtamAM, tanuvAtamAM, ghanavAta vayamAM athavA tanuvAta valayamAM utpanna thavA cegya ane tAru te saudhama devaleAkamAM rahela vAyukAyika jIva pahelA tyAM utpanna ane te pachI AhAra pudgalAne grahaNa kare che ? athavA pahelAM AhAra pudgalAne grahaNa karIne te pachI tyAM utpanna thAya che? A praznanA bhagavAna thAya che zrI bhagavatI sUtra : 12 157 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAkhamAM prabhu kahe che ke sela teM eva-saMjJA some che vArAgo satta puDhI ubavAio evaM jAva Isipa bhArAe vAukAio ahe sattamAe jAba utravApayantro' hai gautama! A viSayamAM pahelA jevu' kathana karavAmAM Avyu che, te pramANe ja saghaLuM kathana samajavu. ane eja rIte saudhama devalekamAM rahelAM vAyukAyika jIvanA ratnaprabhA pRthvInA ghanavAta vigeremAM vAyukAyika paNAthI utpanna thavAnA viSayamAM je pramANe kathana karyuM che, e ja rItanuM kathana zakarAprabhApRthvI vigere cha pRthvIceAnA ghanavAta vigeremAM paNa vAyukAyikapaNAthI utpanna thavAnA saMbaMdhamAM samajavu', ane Aja rItanuM kathana yAvarte iSaprAgbArA pRthvIsthita vAyukAyikajIvane paNa yAvata sAtamI pRthvI sudhI utpanna thavAnA sabadhamAM kathana samajavuM. prabhunA A kathanane sAMbhaLIne gautama svAmIe prabhune A pramANe kahyuM ke-he bhagavAna ApatuM A saghaLu' kathanapUrNa paNe satya che. e pramANe kahIne gautamasvAmI peAtAne sthAne birAjamAna thaI gayA / / su. 1 / / jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakanA agiyA mA uddezaka samAsa|17-11| Si ekendriya jIvoM ke AhAra Adi kA nirUpaNa bAramA uddezAnA prAraMbha pRthvIkAyikajIvAthI Ara.bhIne va cukAya sudhInA jIveAnA upapAtane viSaya prakaTa karavAmAM Avye che. have A khAramAM uddezAmAM ekendriya jIveAnA AhAra vigerenuM nirUpaNa karavAnuM che. A sa''dhane laIne A uddezAne prAra'bha karavAmAM Ave che. AnuM paheluM sUtra A pramANe che. 'niyiA na maLe ! satve samAdArA' ityAdi TIkA - --A sUtrathI gautamasvAmIe prabhune evuM pUchyuM che ke-IAniyA AmaMte ! satve samAdAra' huM bhagavAna jeTalA ekendriya jIvA che, te adhA ja zu'. ekaja prakAranA AhAravALA che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-'vaM nA paDhamagraN thiti phesa' huM gautama ! pahelA zatakanA khIjA uddezAmAM jevI rIte putrIjA cALe vattavvacA maLiyA'pRthvIkAyika jIvAnA sambandhamAM kathana karyu che. 'mA caitra ciALa phr mALiyavA' te ja zrI bhagavatI sUtra : 12 ". 158 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnn pramANenu' saghaLuM kathana ahiyAM paNa kahI levuM'nA samAcA samovayama yAvat te ekendriya jIva samAna AyuvALA hAtA nathI, ane samAna utpattivALApaNu hAtA nathI. A kathananuM tAtparya evuM che ke pahelA zatakanA khIjA uddezAmAM pRthvIkAyikanA prakaraNamAM 'vuDhaviAcA naMgAdvAdama gaLNA nA nacALa' A pramANe kahyuM che. ahiyAM AhAra zabdathI zarIra ane zvAseAzvAsanu" grahaNu thayu che. tethI je A ekendriya jIveA che te samAna AhAravALA hAtA nathI, samAna zarIravALA hAtA nathI. samAna zvAsocchvAsa nizvAsavALA paNa hAtA nathI samAna ka, ane samAna varNavALA pazu hAtA nathI samAna AyuvALA paNa hAtA nathI. samAna utpattivALA paNu hAtA nathI. paraMtu vedanA ane kriyAmAM samAnatAvALA che. A rItanI pahelA zatakanA bIjA uddezAmA pRthvIkAyika jIvanI vaktavyatA prakaTa karavAmAM AvI che. teja pramANenI vaktavyatA ahi paNa kahevI te vaktavyatA 'nAva samAcA' ItyAdi pATha sudhI ahIyAM kahevI, tema samajavuM. have gautamasvAmI ekendriyanI lephsAnA sabaMdhamAM prabhune evu... pUche che ke-niyiALa maMte ! hellAbo vaLattAgo' huM bhagavan ekendriya jIvAne keTalI lezyAe kahevAmAM AvI che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-pocamA ! cari heloLazAstro' he gautama ! ekendriya jIvAne cAra vezyAe kahevAmAM AvI che. 'tuM jJA' te A pramANe che--'z helA nAya tekahennA' kRlezyA ane yAvata padathI-kapAtika vaizyA, ane tejovaizyA pharIthI gautamasvAmI prabhune aevu pUche che ke-dhi gaM maMte ! pattiriyALa hennA nAva vilesAciAvA' hai bhagavat A kRSNa ivaizyAvALA ekendriya jIvAmAM kaI lezyAvALA ekendriya jIvA kaI lezyavALAthI alpa che ? ane kaI lezyAvALAthI vizeSAdhika che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke--'noyamA ! savvasthonA iiyiALa tekahennA' hai gautama kRSNAdilezyAvALA ekendriya jIvAmAM badhAthI alpa-kama tejolezyAvALA ekendriya jIveA che, kemake sanI apekSAe tenAmAM ja alpatA che. tAraakSA baLatazuLA' tejo lezyAvALA ekendriya jIveAnI apekSAe kArpAtika tolezyAvALA ekendriya ananta guNA che. 'nauDhelA vizeSAdriA' kApAtika lezyAvALA ekendriya jIvAnI apekSAe nIlalesyAvALA ekendriya jI vizeSAdhika che. 'dahevA viselAciA' nIla lesyAvALA ekendriya jIvAnI apekSAe kRSNalezyAvALA ekendriya jIva vizeSAdhika che. ane badhAthI adhika kRSDaleyAvALA ekendriya jIva che. have gautamasvAmI temanI RddhinA alpa ane mahattAnA viSamAM prazna kare che ke-'varjiniyALa khaaUALavRttI ' huM bhagavana kRSNa vigere lezyAvALA zrI bhagavatI sUtra : 12 159 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ekendriya jIvAmAM kaMI vezyAvALA kaI vezyAvALAthI alpaRddhivALA che ? ane kaI vezyAvALA kai lezyAvALAthI mahARddhivALA che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke- heva TIvakumArALa he gautama! A viSayamAM dvIpakumArAnI RddhinA viSayamAM je kathana kayu" che te ja pramANenu' kathana ahiyAM paNu kahI levu joie jema ke-'sa aaN mate ! nitiyAnuM lephsAAM nAtra telessaannN ya kayare kayare hito appaDhiyA vA mahaDhiyA goyamA ! kaNhalessAhito nISThahelA ma DhiyA jJAna sanama kUDhiyA tekahea' A pAThanu tAtparya evu che ke-kRSNavezyAvALA ekendriya jIveAmAM kANu keAnAthI alpa RddhivALA che ? ane kANu konAthI mahARddhivALA che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che kehuM gautama ! kRSNulezyAvALAthI nIlakezyAvALA ekendriya jIva mahARddhina thALA che. yAvat sarvathI mahARddhivALA teolezyAvALA che, A badhAnI apekSA e teolesyAvALAmAM mahARddhipaNu Ave che. temanI apekSAe alpaRddhi pazu' kApAtika lephsAvALA jIvAmAM Ave che. ane kArpAtika lesyAvALAthI nIlalesyAvALA alpaRddhivALA hoya che. ane tenAthI apamRddhipaNu kRSNalezyA-vALA ekendriya jIve mAM Ave che. jethI badhAthI adhika RddhivALA ekendriya teja hoya che ke jenAmAM tejalesyA che. arthAt tejovezyAvALA ekendriya jIva badhAthI adhikaRddhivALA che. ane kRSNalezyAvALA ekendriyajIva badhAthI alpa RddhivALA che. dhruva mane ! tenuM maMDhe ! tti bhagavAna Ape je pramANe pratipAdana karyu che, te saghaLuM kathana te ja pramANe che. huM bhagavana Apanu kathana sathA satya che. A pramANe kahIne tapa ane sayamathI peAtAnA AtmAne bhAvita karatA thA te gautamasvAmI peAtAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA ! sU0 15 jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta ''bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakanA khArame uddezaka samApta nA17-12A C. hai nAgakumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa teramA uddezAnA para bha khAramAM uddezAmAM ekendriya jIvonA AhAra vigere viSayanA sabadhamAM kahevAmAM Avela che. have A teramAM uddezAmAM nAgakumArAnA AhAra vigerenA viSayamAM kahevAmAM Avaze te kAraNe sUtrakAra A uddezAne prArabha kare che. "nAgakumArA naM. mate ! save samaddArA" ItyAdi-- TIkA --"jJAnamAtrALa maMte ! savvasamA0i" he bhagavat nAgakumAra jAtinA je A bhavanapati che te zuM badhA eka ja prakAranA AhAravALA che ? tema ja eka prakAranA ucchvAsa nizvAsavALA che ! [1 zrI bhagavatI sUtra : 12 160 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ voramAra vIvakumAre deva niravAM mALiyAvaM, he gautama! seLamAM zatakanA dvIpakumAra uddezAmAM je pramANe kahyuM che te ja pramANe samasta kathana ahiyAM nAgakumAranA AhAra vi. mAM samajI levuM. revaM ! sevaM maM! "i he bhagavana A5 devAnupriye kahela A saghaLo viSaya satya ja che. he bhagavana ApanuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne gautama svAmIe prabhune vaMdanA karI ane namaskAra karyA. vaMdanA namaskAra karIne te pachI teo saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatuM thakA pitAne sthAne birAjamAna thaI gayA. e sU. 1 che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI vAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakano terame uddezaka samApta 17-13aaaa vidyutakumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa caudamA uddezAne prAraMbha"puSaoLanA maMte ! ramAyA" ItyAdi TIkAtha-"suvaiUmier i mate ! sarve samAhArA sadave sakurA nipAtA" he bhagavad badhA ja suvarNakumAre zuM samAna AhAravALA ane samAna uvAsa nizvAsa vALA hoya che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke " jevahe gautama nAgakumAranI vaktavyatAmAM je pramANenuM kathana karavAmAM AvyuM che, te ja pramANe saghaLuM kathana suvarNakumAronI vaktavyatAmAM paNa samajavuM "revaeN maMte sevaM maMte "i he bhagavad Ape nAgakumAranA bahAnAthI suvarNakumAronA viSayamAM je kathana karyuM che, te badhuM satya ja che. te samasta kathana yathArtha che. A pramANe kahIne yAvatuM te gautama svAmI tapa ane saMyamathI potAnA AtmAne bhAvita karatA thakA pitAne Asane birAjamAna thayA. e sU. 1 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane caudame uddeza samApta 17-14. zrI bhagavatI sUtra : 12 161 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyutakumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa paMdaramA udezAno prAraMbha"vikag mArA maMte sarave mANArA" ItyAdi TIkAW--"vikagjmArA mate ! sAthe tamArA " he bhagavana saghaLA vidhutyumAre zuM ? sarakhA AhAravALA che? "gvuM jeva" he gautama! hA tema ja che. "sevaM maMte te mate "i he bhagavana Ape kahela A badhe ja viSaya te pramANe ja che. ApanuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne tapa ane saMyamathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thA gautama svAmI potAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA. A sUtramAM sUtrakAre vighukumAranuM kathana karyuM che. temAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke--he bhagavad jeTalA vighukumAra jAtinA bhavanapati deva che, teo zuM badhA ja eka ja prakAranA AhAravALA che? ane eka ja prakAranA uvAsa niHzvAsa vALA che? athavA judA judA AhAravALA ane jaThAra ucchavAsa niHzvAsavALA che? A praznanA uttaramAM prabhue kahyuM ke "ga a" he gautama seLamAM zatakamAM dvIpakumAranA AhAra vigerenA viSayamAM je pramANe kahyuM che te ja pramANe saghaLuM kathana vidhuskumAronA viSayamAM paNa samajavuM. A rIte ahiyAM paNa nAgakumAra prakaraNanuM anusaMdhAna karI levuM. A pramANe prabhunA mukhethI vighukumAronA viSayamAM vivecana sAMbhaLIne "reva mere! te aMte ! utta' gautama svAmIe kahyuM ke he bhagavana Ape kahela A samasta kathana sarvathA satya che. ema kahIne teone vaMdanA namaskAra karIne yAvat pitAne sthAne birAjamAna thayA. che sU. 1 che jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAna sattaramA zatakane paMdarame uddezaka samAtA 17-1pa zrI bhagavatI sUtra : 12 162 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyukumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa soLamA udezAne prAraMbha" vAmA i mate: have samA" ItyAdi TIkA-"rAgumAra jo mare! dave mArA" he bhagavana badhA vAyukumAre zuM samAna AhAravALA che? "gs veva" he gautama! hA te tema ja che. "sevaM maMte! 2 mate ti" he bhagavan ApanuM A samasta kathana satya ja che A pramANe kahIne gautama svAmI yAvat pitAnA sthAna para virAjamAna thaI gayA. "gva rea" A vAkayanuM tAtparya e che ke -LamAM zatakamAM dvIpakumAranA bahAnAthI nAgakumAranA saMbaMdhamAM je varNana karyuM che te ja pramANe vAyukumAronA viSayamAM paNa samajI levuM. e sU. 1 || seLamo uddeza samApta che agnikumAroM ke AhAra Adi kA nirUpaNa sattaramA uddezAno prAraMbha zijhamArA of mAre! tane samAhArA' ItyAdi TIkArya-AjikumAra [ mare! sarve samAja" he bhagavana saghaLA agnikumAre zuM sarakhA AhAra Adi vALA che ? A praznanA uttaramAM prabhue kahyuM ke "parva jeva' he gautama seLamAM zatakamAM dvIpakumAranA bahAnAthI nAgakumAranuM kathana karyuM che, te ja pramANe samasta kathana ahiyAM agnikumAranA saMbaMdhamAM paNa samajI levuM-'pherva mate ! re mare! utta' he bhagavana agnikamAnA viSayamAM A5 devAnupriye je A kathana karyuM che. te saghaLuM satya ja che. hebhagavana te samasta kathana yathArtha che. A pramANe kahIne te gautamasvAmI bhagavAnane vaMdanA namaskAra karIne tapa ane saMyamathI AtmAne bhAvita karatA thakA pitAne sthAne birAjamAna thaI gayA che sU0 1 jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra"nI prameyacadrikA vyAkhyAnA sattaramA zatakane sattaramo uddezaka samAha17-1NA zrI bhagavatI sUtra : 12 163 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThArave zataka ke uddezArtha saMgrahiNI gAthA aDharamA zatakanA pahelA udezeA sattaramAM zatakanuM' vivecana thaI che. have avasara prApta aDhAramAM zatakanuM nirUpaNu karavA mATe je sa'graha gAthA kahI che. te A pramANe che. 'vaDhame nisA' ItyAdi jIva vigerenA apanA sabaMdhamAM prathama aprathama bhAvanuM pratipAdana karavAvALuM" 'prathamapadAbhidheya' nAmanA pahelA uddezeA che. (1) vizAkhA nagarImAM mahAvIra bhagavAna padhAryA ityAdi sabaMdhI 'vizAkhApaTTupalakSita'nAmanA bIjo uddezeA che. (ra) mA diputra anagAranA praznovALA mAkadiputra' nAmanA trIje uddeza che. (3)'prANAtipAta' vigere viSayanA ceAthA uddezeA che. (4) 'asurakumAra' vigerenA kathananu` pratipAdana karanAra 'asura' nAmanA pAMcamA uddeza che. (5) 'gula' (zuDa) nA vaNu vigerenuM ane guNa vigerenA varNananA sakha'dhamAM 'zula' nAmanA chaThTho uddezaka che. (6) kevalI vigerenA viSayanuM pratipAdana karanAra 'kevalI' nAmanA sAtamA uddeza che (7) anagArane ayyapathikI kriyA thAya che? ke sa*parAyikI kriyA thAya che. vigere anuM pratipAdana karavAvALA AThamAM uddezAnu nAma anagAra' e pramANe che. (8) 'vi' 'bhavyadravya' nairaika smRdinI prarUpaNA vALo navamA uddezaka che. (9) tathA saumila nAmanI brAhmaNinA kathanathI eLakhAtAM dezamAM uddezAnu' nAma 'tahaseAmila' e pramANe che (10) A pramANe A aDhAramAM zatakanA 10 udezAo che. jIva se lekara siddho taka ke prathamAprathamatva kA nirUpaNa have pahelA uddezAnA anu` pratipAdana karavAne mATe sUtrakAra te' kAlegaM' ityAdi sUtra kahe che. TIkA"--aLa kADheLa tenuM samAM' te kALe ane te samaye vAMcaniSe' rAjagraDu nagaramAM yAvat guruzIla caitya (udyAna)mAM mahAvIra bhagavAna padhAryAM, ahiyAM 'yAvat' padathI muLazIruM nRtya maLavAnuM samavastRta:' A vAkayathI laIne trAjJahipuTa e vAkaya sudhInA gautama svAmInA vizeSaNa rUpa pATha grahaNu zrI bhagavatI sUtra : 12 164 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyo che. temaja prAMjalipuTa sudhInA vizeSaNavALA gautama svAmIe rAjagRha nagaranI guNazilaka aiyamAM padhArelA bhagavAna mahAvIra rAmane A pramANe pUchayuM. pahelA uddezAmAM A prazna dvArA je pUchavAmAM AvyuM che. te arthane saMgraha karIne batAvavAvALI "jIvANA' ItyAdi gAthA che. temAM jIva eka, AhAraka (2), bhava (3), siddhi (4), saMjJi (5), lesthA (6), daSTi (7), sayata (8), kazAya (9), jJAna, (10), yoga (11), upaga, (12), veda (13), ne zarIraparyApti (14). A cauda vAra te uparokta gAthA dvArA kahevAmAM AvyA che. A cauda dvAramAM vIsa daMDakene laIne ane siddhomAM vIsa daMDakone laIne ane siddhone laIne prathama ane aprathama vigere bhAvane vicAra kara. vAmAM Avaze A cauda dvArane artha jyAre jyAre te te udezAonA artha kahevAmAM Avaze tyAre tyAre svayaM samajavAmAM Avaze. tethI svataMtra rUpathI tenA arthanuM vivecana ahiM karavAmAM AvatuM nathI. paheluM jIvadvArahave sUtrakAra chavadvAranuM kathana karavA mATe "jIve aMte! ItyAdi sUtra kahe che-AmAM gautamasvAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke he bhagavAna jIvapaNAnI apekSAe jIve prathama che? ke aprathama che? A kathananuM tAtparya e che ke-jIve je jIvapaNuM prApta karyuM che. te pahelAM potAnAmAM avidyamAna hatuM ane have prApta karyuM che ? ke anAdikALathI ja jIvapaNuM raheluM che, ane te jIvapaNArUpa A jIva che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-" mA ! no pakrame apaDha" he gautama ! jIva bhAvapaNAthI A jIva prathama nathI parata aprathama che. eTale ke anAdikALathI ja Achava jIvatvarUpa darzAvavALo bane che. A jIve jIvatva bhAvane pahelAM prApta karyo na hoya ane hamaNAM te prApta karyo hoya. tevuM nathI. tethI te jIvabhAvanI apekSAe prathama nathI. paraMtu aprathama ja che je jIva pahelAM prApta na karela jIvapaNune prApta kare che, te bhAvanI apekSathI te jIva prathama kahevAmAM Ave che. jema siddhatvabhAvanI apekSAthI siddha prathama kahevAya che. kemake jIve hajI sudhI siddha avasthA meLavI nathI arthAta jIve jyAre siddha avasthA prApta karI-te pahelAM te avasthA teNe kaI vakhate paNa prApta karela nathI. tethI sarva prathama te avasthA tene prApta thaI che. tethI te ape. kSAe siddhi prathama che. je jIva jIvabhAvane pahelAM prApta karI cukela hoya che te bhAvanI apekSAthI te jIva aprathama kahevAya che jema ke jIvatva-jIva. paNa anAdikALathI ja jIvane prApta thayela che. tethI jIvapaNAnI apekSA e zrI bhagavatI sUtra : 12 165 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva aprathama che. A prathama ke aprathamapaNAnA lakSaNa batAvanArI gAthA A pramANe che. " neLa pattapu' ityAdi "gvaM ne jAva mAgi A pramANe prathamatva ane aprathamapaNAne vicAra nairavika jIthI AraMbhIne vaimAnika ja sudhImAM karI le. arthAt nairayikapaNAnI apekSAe nairayika avasthA aprAptapUrva-eTale ke pahelAM na meLavI hoya tevI nathI. paraMtu te prApta pUva-pahelAM meLavI hoya tevI che, jethI narayikapaNu aprathama ja che. prathama nathI. AnAdi saMsAramAM nAraka paryAya anantazA-anakatavAra pahelAM prApta karela che. jethI te prApta pUrva che tema kahevAya che, e ja pramANe tiryaMca, manuSya, bhavanapati vAnantara, tiSka ane vimAnika vigere paryA aprApta pUrva nathI. paraMtu prAptapUrvaja che. jethI te prathama nathI paNa aprathama ja che. kemake jene te anAdi samayathI prApta thatI Ave che. have siddhonA viSayamAM gautamasvAmI prabhune pUche che ke-- 'hi mare. simAveoi vize ' ItyAdi | TIkArtha-he bhagavana siddhapaNAnI paryAyanI apekSAe siddho prathamatA dharmavALA che ? ke aprathama che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke - jo mA ! paddha no aparame!" he gautama! siddhatva paryAyanI apekSAe siddha avasthA prathama che aprathama nathI. A rIte je A prathamatA ane aprathamatAnuM kathana karyuM che, te eka vacanane Azraya karIne karavAmAM AvyuM che. have bahuvacanane Azraya karIne prathamatA ane aprathamatAno vicAra karavA mATe gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke -"navA maMte ! navamALe pjanA, aDhama" he bhagavana saghaLA jIvo jIvapaNAnA paryAyanI apekSAthI prathama che? ke aprathama che? arthAt jIvoe jIva paryAya pahelAM prApta karI che kepahelA prApta nathI karI ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-jayamAM to paramA, paramA"he gautama jIvenI A jIvapajJAnI paryAya prathama nathI, paraMtu aprathama che. kema ke-anAdikALathI A anAdi saMsAramAM jIvenI A paryAya teonI sAthe ja cAlI Ave che, jethI tene aMdha teonI sAthe amuka samayathI thaye che. evuM nathI. tethI A teonI paryAya aprathama ja che. "pUrva jJAva veLA A ja rItanuM kathana A jIvapaNAnI paryAyane yAvat vaimAnika jI sudhImAM samaja arthAt vaimAnika sudhInA chanA covIsa daMDakamAM A paryAya aprathama ja che. prathama nathI. "siddhALa pujA siddhomAM siddhatva paryAya sAdi hovAthI prathama che, aprathama nathI. A pramANene uttara prabhue siddhaparyAya-prathama che? ke aprathama che? arthAtu siddha prathama che? ke aprathama che? A praznanA uttara rUpe kahyuM che. "jillA puchA" A sUtrAMza gautama svAmIe prazna rUpe kahela che. tyAre prabhue "joyA! vDhamA no avaDhamA" A utara rUpa sUtrAzathI siddha prathama ja che, aprathama nathI. e pramANe gautama svAmIne kahyuM che. zrI bhagavatI sUtra : 12 166 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamAprathamatva meM AhAradvArakA nirUpaNa bIju AhAraka dvAra-- have bIjA AhArakabhAva dvArane Azraya karIne prathamatva ane aprathamatvane vicAra karavAmAM Ave che--temAM gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke--"mAd i mate ! nIve kAramAM je pada apa " he bhagavad AhAraka svarUpathI jIva prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke jogamA! to parame apane! " he gautama ! AhAraka svarUpathI jIva prathama nathI paNa aprathama che tenuM kAraNa evuM che ke tenI A AhArakapaNAnI avasthAne prAraMbha AjathI thaye nathI. tenI A avasthA te anAdi kALathI ja tenI sAthe cAlI Ave che "g mALig" eja rIte AhArakapaNAnA aprathamapaNAnuM kathana nairayikAthI AraMbhIne vaimAnika jIva sudhImAM pratyekamAM karI levuM. kema ke-teomAM paNa te anAdipaNAthI prApta thayela che. A rIte eka vacanane laIne je pramANe AhArakapaNAnA viSayamAM A prathamaaprathamapaNune daMDaka kahyo che. eja rItane daMDaka bahuvacanane Azraya karIne paNa teonA saMbaMdhamAM karI le. arthAt AhArakapaNAnI apekSAe je kaI narayika jIva heya tyAMthI AraMbhIne vaimAnika sudhInA jevo che te saghaLa bhAvanI apekSAthI aprathama che temAM eka paNa prathama nathI. kema ke te AhArakapaNAne bhAva teomAM anAdikALathI ja prApta thayela che. eja vAta "harigha i reva" A atideza vAkayathI prabhue pragaTa karI che, ahiyAM gautamasvAmIe A AhAraka dvAramAM siddhapaNAnA prathamatva -apathama saMbaMdhI prazna karela nathI tenuM kAraNa evuM che ke siddha jIvamAM AhArakapaNAne haMmezAM abhAva che. A AhArakatva dazA saMsArI jIvomAM ja thAya che. saMsArAtIta thaI jAya tyAre A avasthA rahetI nathI. zrI bhagavatI sUtra : 12 167 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aprathamatA samajavI. huve gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke-"nIne aLAmAve+ punnA' he bhagavat je jIva anAhAraka (AhvAra nahIM lenAra) che. anAhArabhAvathI prathama che? ke aprathama che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che-"ocamA ! riya paDhame siya avaDhame'" ahiyAM "vica" A zabda kadAca e arthamAM vaparA che. temaja anahArakabhAvanI apekSAthI kAi jIva prathama pazu che, ane aprathama paNa che. AnA bhAva eveA che ke-siddha jIva ane viSraha gatimAM rahela sasArI jItra anAhAraka hoya che, jethI ana!hAraka bhAvathI siddha jIva prathama che, kemake -je samaye sidhdhe siddhaparyAya prApta karI hAya tenI pahelAM teo kaiMi paNa samaye anAhArabhAvane prApta nahAtA jethI teomAM A anAhAraka dazA siddha thavAthI prApta thaI che. te apekSAe teo prathama che. temaja sa`sArIjIva A avasthAne A anAdi saMsAramAM anantavAra prApta karatA Ave che. jethI temanI A avasthA anantavArathI anubhavelI hAvAthI aprathama che, tethI sa'sArI jIva aprathama che. Aja pramANe da DaMkanA kramathI vaimAnika chavAmAM anAhArakabhAvanI apekSAthI have gautama svAmI nArAnA saMbadhamAM prabhune pUche che kedhana C naM maMDhe !" huM bhagavana nairiyeka jIva anAhAraka bhAvapaNAthI prathama che? ke aprathama che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke--"naphLa nAva vemALiy no jame avaDhame" huM gotama ! nairiyakAthI ArabhIne yAvatu vaimAnikA sudhInA jIvA A anAhArakabhAvapaNAthI badhAja aprathama che. prathama nathI ahiyAM yAtrat zabdathI tiya'ca, manuSya, bhavanapati, vAnanyantara, kaiAtiSika. A athA sa'sArI jIvA grahaNa thayA che. vidhruvameno avaDhame" anAhAraka bhAvapaNAthI siddha prathama che. aprathama hotA nathI. kema ke siddha paryAyathI cukta je anAhAraka che, te teoe pahelI ja vakhata prApta karI che. pahelAthI te avasthA teone prApta thayela nahAtI. A kathana eka vacananI apekSAthI anAhAraka dvAramAM karI che tema samajavuM. have mahuvacanathI A dvAramAM kahevAmAM Ave che. "baLAhArapALa maMte ! nIvA kaLAhAramATe na pucchA'' he bhagavan je jIva anAhAraka hAya te badhA zu' anAhAraka bhAvathI prathama che ? ke aprathama che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-- nocamAM 14mA vi avaDhamAvi, huM gautama ! siddha jIvAnI apekSAe jIvAmAM A anAhArakapaNu prathama che. ane vigraha gativALAne sauMsArI jIvAmAM A anAhArakapaNuM' aprathama che. tethI e pramANe kahyu che. merA nAva nemALiyA no paDhamAM vaDhamA' naiyikeAthI ArabhIne vaimAnika sudhInA jIve anAhArakapaNAthI prathama nathI paraMtu aprathama ja che. siddhA 14mA to avaDhamA tathA ddhijIva prathama che, aprathama nathI. ,, zrI bhagavatI sUtra : 12 168 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "p gchA mALiyAvA" jayAM pRcchA e pramANenuM pada na lakhyuM hoya tyAM eka eka padamAM pRcchA pada kahevuM joIe jema ke "reraNA ja aMte! kaLAhAramAM paDhA, gaDhamA" he bhagavan ! nairayika anAhAraka bhAvathI zuM prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-- "noramA ! jo paDhamAM kADhamAhe gautama anAhAraka bhAvanI apekSAe narayika prathama nathI paraMtu A prathama che. A anAhArAka AlApaka che. eja pramANe tiryaMcathI vaimAnika sudhInA AlApa samajI levA. | AhAraka nAmanuM bIju dvAra samApta che prathamAprathamatva meM bhavAbhavasiddhi dvArakA nirUpaNa trIju bhavasiddhika dvAra-- gautama svAmI prabhune pUche che ke bhagavana bhavasiddhijIva eka vacanathI ane bahu vacanathI prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"mAsiddhi prApuoNi sg nANAd" he gautama eka vacana ane bahuvacanamAM bhavasiddhijIva ekavacanathI ane bahuvacanathI AhArakanI jIvanI mAphaka aprathama che. jeone keTalAka bhave pachI siddhi prApta thavAnI hoya teo bhavasiddhika jIva che. A bhavasiddhika jIva eka hoya ke aneka hAya bhavasiddhinI apekSAe prathama nathI. paraMtu aprathama che. A rIte A saMbaMdhamAM-eka bhavasiddhika jIvanA viSayamAM athavA badhA ja bhavasiddhika jIvonA viSayamAM-AhAraka bhAvanI apekSAthI AhAraka jIvanA viSayamAM je pramANe kahyuM che, te ja pramANe ahiyAM paNa samajavuM. "gamavasiddhi vi" Aja pramANe abhAvasiddhika jenA viSayamAM paNa prathama ane A prathamatvane vicAra samajI levuM. A abhavasiddhika jIva eka hoya ke aneka hoya badhA ja aprathama che. prathama nathI. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke -"no mAsiddhis ao zrI bhagavatI sUtra : 12 169 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amaraddhi mare! romapurA" he bhagavan bhavasiddhika ane abhavasiddhika jIva bhAvanI apekSAe prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke--" mA! me to ame.he gautama te prathama che. aprathama hetA nathI. bhavasiddhika ne abhAvasiddhika jIva siddha hoya che. jethI temAM siddhapaNAnuM ja grahaNa thayuM che. have gautama svAmI prabhune evuM pUche che ke--baLomavii ra Lo amiig of mane !" ItyAdi he bhagavAna ne bhavasiddhika ne abhAvasiddhika--siddha bhAvanI apekSAthI prathama che ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke Dha no avaDha" he gautama siddha prathama che. aprathama nathI. "gvaM pui vi lothuM vi" eka vacanane Azraya karIne je rIte ne bhAvasiddhika ne abhavasiddhika eka jIva ane eka siddhi mAM prathamatA ane aprathamapaNAne vicAra karyo che. eja rIte bahuvacanane Azraya karIne ne bhavasiddhika ne amavasiddhika eka jIva ane eka siddhamAM prathamatA ane aprathamapaNAmAM prathamatA ja che aprathamatA nathI. | bhavabhavasiddhi nAmanuM trIju dvArA samApta che prathamAprathamatva meM saMzikAra kA nirUpaNa che cothuM saMjJI dvAra che A dvAramAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke-"tanI mase! nIve TrA"i he bhagavan! jIva saMjJIbhAvanI apekSAe prathama che. ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che. "joyA ! no paDhane ame he gautama! jIva saMjJibhAvanI apekSAthI prathama nathI paNa aprathama che. kema ke jIve anaMtavAra saMnnipaNAnI prApti karI che. "gvaM vi#ivira rAva mALig" beIdriya, teidriya ane cauidriya jIne choDIne bAkInA nArakothI vaimAnika sudhInAM jImAM paNa Aja pramANenuM kathana karI levuM. arthAt badhA saMjJibhAvanI apekSAe aprathama che. prathama nathI. vikalendriya jImAM saMgnipaNAne abhAva che. tethI ahiyAM teone choDI dIdhA che. " gvaM puLa vi" saMkSidvAramAM eka saMgI jIvanamAM aprathamapaNAnuM kathana jevI rIte karavAmAM AvyuM che. e ja rIte aneka saMjJI jIvomAM paNa aprathamapaNAnuM kathana karavAmAM AvyuM che e ja rIte aneka saMza jIvomAM paNa aprathamapaNa che. A kAramAM A pramANe samajI levuM. kema ke teoe anaMtavAra saMjJIdazA prApta karelI che. "janI parva reva pArapukuLa" aprathamatAnuM kathana saMjJIdvAramAM saMjJI jIvanA viSayamAM je pramANe eka vacana ane bahu vacanane laIne karyuM che. teja rIte asaMjJI dvAramAM paNa ekavacana ane bahuvacanane laIne prathamatA ane aprathamatAnA saMbaMdhamAM kathana samajI levuM. e zrI bhagavatI sUtra: 12 17) Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte asaMjJI jIva aprathama che. "vAsaM =Ara vALamaMtarA nA vemAna" temAM vizeSatA e che ke saMjJIjIvana kathanamAM "jAva mALiyA" e pramANenuM pada kahyuM che. ane asaMjJI jIvana kathanamAM "jAva zALamaMrarA?" e pramANe kahyuM che. bannenA kathanamAM eja judApaNuM che. te sivAya bIjI kaMI bhinnatA nathI. ahiM e pramANenI zaMkA thaI zake che ke, asaMjJI dvAramAM je "nAra vALamaMtarA" e pramANene pATha kahyo che. tethI jIva nArakathI AraMbhIne daMDakanA krama pramANe vyaMtara parvatanA saMsI jIva paNa asaMjJI bhAvanI apekSAe aprathama ja thaI jAya che. te Ama kahevuM kevI rIte saMgata thaze ? tene uttara e pramANe che ke A kathanamAM asaMzIya paNAnA aprathamapaNAnuM je kathana karavAmAM AvyuM che. e asaMjJIpaNuM teomAM bhUta pUrva prajJA panA nayanI apekSAthI kahevAmAM AvyuM che kema ke asaMjJI jIvone utapAta vAhanavyaMtara paryata ja hoya che pRvIkAyika vigere jIva asaMzIya hoya che. tethI teo asaMzIya bhAvathI aprathama ja hovAnuM kahyuM che. kema ke teoe anaMtavAra asaMjJIpaNAnI dazA prApta karelI hoya che. asaMsI jIvonI gatI vAnavyaMtara sudhI ja hoya che. tenI AgaLa hotI nathI tethI jIva vAna vyaMtarA e pramANe kahevAmAM AvyuM che. saMjJI ane asaMjJI e baMnene niSedha jIva manuSya ane siddhomAM ja thaI zake che. tethI ""o saMkira ra no aNani ca nI mare ivDha no game" saMjJIya ane aMjJIya jIva manuSya ane siddha prathama che. aprathama nathI kahevAnuM tAtparya e che ke no saMjJIya ane asaMjJIya jIva manuSya ane siddha nosaMjJIya ane bhAvathI prathama ja hoya che. aprathama hotA nathI. kemake A ne saMjJA ane noasaMzInI vyavasthA teonA dvArA pahelA prApta thaela hatI nathI. jIva, manuSya ane siddha teomAM eka eka no AlApaka A pramANe che. "o saMnI no kANanI mare! vIre no zani no kAni bhAveNaM ki paDhame apaDhame " "goyamA ! paDhame no apaDhame no sanni no asanni gaM bhaMte ! siddhe no sanni no asannibhAveNaM ki paDhame apaDhame joyA ! vaDhane no mADha gvaM puduof " A kathananuM tAtparya e che ke ne saMjJI ne asaMjJI avasthAvALA eka jIvamAM eka manuSyamAM ane eka siddhamAM prathama pAne svIkAra ane aprathamapaNano asvIkAra kahyo che. ane eja rIte aneka jImAM aneka manuSyamAM ane aneka siddhomAM "ro" saMjJI ne asaMjJI bhAvanA prathamatAne svIkAra ane aprathamatAne asvIkAra karavAmAM Ave che. tema samajavuM kema ke bane ThekANe yukatI sarakhI che. "saMjJA dvAra samApta zrI bhagavatI sUtra: 12 171 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamAprathamatva meM zyAdvAra kA nirUpaNa pAMcamuM leNyAdvArapAMcamAM A lekzadvAramAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke--"zaraNe i mete ! puchA" he bhagavana vezyAvALA jIva salezyA bhAvathI zuM prathama che? ke aprathama che? AnA utaramAM prabhue kahyuM ke " mA! ghaNA mANa" AhAraka sUtranA vyAkhyAnamAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che. e ja pramANenuM vyAkhyAna ahiyAM paNa samajavuM. arthAt salezya chava salezya bhAvathI prathama nathI paraMtu aprathama ja che. kAraNa ke jIve A anAdi saMsAramAM vezyAvALA bhAvane anantavAra prApta karela che. tethI salekya jIva prathama nathI paNa aprathama ja che "ghauM dhruttiLa vi" ekavacanane laIne je rIte salezya jIvanA salezyabhAvanI apekSAthI aprathamapaNuM kahyuM che e ja rIte bahuvacanane Azraya karIne paNa jInA salezyA bhAvanI apekSAe aprathamapaNuM ja che, prathamapaNuM nathI. tema samajavuM " breraNA ghAva surakSA pUa' jeva" salezya sUtranI mAphaka kRSNalezAvALA jIthI AraMbhIne zukala lezyAvALA jI sudhImAM paNa salezya bhAvanuM kathana karI levuM. ahIM yAvatpadathI nIla, pIta, kApatika ane tejalezyAonuM grahaNa thayuM che. e rIte he gautama kRSNa lezyAvALA jIva kle zyAvALA jIva zukalalezyAbhAvanI apekSAthI prathama nathI paraMtu aprathama ja che. kema ke jIve anaMtavAra A anAdi saMsAramAM pratyeka lezyAone grahaNa karela che. "navAM kAra jhA chellA "i A kathananuM tAtparya evuM che ke-salezya jIva prathama nathI paNa aprathama che. e pramANe je sAmAnya rIte kahyuM che temAM vizeSarUpe kahevA A pramANe kahevuM joIe ke je nArakAdi jIvane je kRSNa, nIla, vigere lesyA hoya che. te lesthAne laIne ja te jIva lezyAvALA kahevAya che. temAM prathama ane aprathamapaNAne prazna karIne te nArakAdi jIvane tevA prakAranI vezyAbhAvanI apekSAe aprathamapaNAnuM vivecana karI levuM "DheNe i jIve majurasidna naE no tani no annI" lezyarahita jIva, manuSya ane siddha alezyA bhAvanI apekSAthI prathama ja che aprathama nathI. kema ke asthibhAva jIvane eka ja vakhata haiya che. jethI prathamavAra prApta thavAnuM kAraNa ane tenAthI pahelAM kaI vakhata prApta nahIM thavAnuM kAraNa alezya jIva alezya bhAvanI apekSAe prathama ja che. che pAMcamu leDyAdvAra samApta che zrI bhagavatI sUtra : 12 17ra Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamAprathamatva meM draSTidvAra kA nirUpaNa chaThuM daSTikAra-- chaThA A daSTidvAramAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchyuM che ke"HAvigi of maM!" ItyAdi he bhagavana samyagUdaSTi je jIva che, te samyagadaSTi bhAvapaNAthI zuM prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke --"jo mA! vme caDha" he gautama! samyagdaSTi vALA jIva samyagdaSTibhAvapaNAthI kadAcita prathama hoya che. ane kadAcit A pathama paNa hoya che. kahevAnuM tAtparya A pramANe che --kei jIva anAdikALathI mithyAdaSTi paNAthI Ave che. ane have tene samyaga darzana prApta thayuM che, jethI A apekSAthI teo prathama kahevAya che, temaja samyakdarzana prApta karIne paNa je koI jIva tenAthI bhraSTa thaIne pharI pAchuM samyagadarzana prApta karI le che. te te rIte te aprathama kahevAya che. "ga ciMdiyAzaM kAra mAgi" eja pramANe ekendriyane cheDIne yAvata mAnika sudhInuM kathana samajI levuM. ekendriya jIne samagra darzana prApta thata nathI. jethI A prakaraNamAM tene ulekha karyo nathI. temaja je zrIndriya vigere vikalendriya jIve che. tene sAsvAdana samyaktvanI apekSAe aparyAptAvasthA mAM samyaktva thAya che te kAraNe ekendriya vinAnA bAkInA jIva nAraka Adi daMDakanA vicAramAM kadAcit prathama che ane kadAcita aprathama che. pahelAM samyagadarzananI prAptInI apekSAthI te prApta karanAra jIva prathama che ane samyaga darzanathI bhraSTa thaIne pharI bIjI vAra te meLavanAra jIva apathama che. "siddha paDhabe no agDha" siddhane samyam daSTi bhAvapaNAthI ahiyAM je prathama kahyA che, tenuM kAraNa evuM che ke-siddhapaNAnuM sahacArI samyagU darzana te ja samaye eTale ke mokSagamana samaye ja prApta thAya che. tenAthI pahelAM te koI paNa samaye prApta thatuM nathI. tethI siddhone ahiyAM aprathama kahyA nathI. "gphuriyA jIvA vaDhaHI vi kADhamAM "i bahu vacanane Azraya karIne jIva samyam daSTi bhAvapaNAthI prathama paNa che zrI bhagavatI sUtra : 12 173 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJa ane aprathama paNa che. prathama samyakRtvanA lAbhathI teo prathama pazu che khIjI trIjI vAra prApta karavAnI apekSAe tee aprathama che. vaM gAva vemALiyA" e ja pramANe ekendriyane cheDIne yAvatu vaimAnika daDakAmAM paNa bahuvacananA thyAzraya karIne prathama ane aprathamanuM varcuna karI levuM. khriddhA paDhamA no ammA' samyak dRSTi bhAvathI badhA ja siddha prathama ja che. kema ke-siddhapaNAnI sAthe rahenArU samyagdarzana siddhAvasthAmAM ja prApta thAya che. tenAthI pahelAM prApta thatuM nathI. "micchAvRiddhi pukutteLa nahA AhAra" mithyASTi bhAvanI apekSAthI mithyArdaSTi jIva ekavacana ane mahuvacanathI AhAraka sUtramAM kahyA pramANe aprathama ja che. kAraNa ke mithyAdarzana pote ja anAdi che. jethI A jIve evuM darzana anAdithI ja prApta kareluM che, samnamicchATThiI ttavuThThusene hA samma nirI'samyag mithyASTi jIva ekavacana ane bahuvacanathI samyag dRSTie pramANe kadAcit prathama ane kadAcit aprathama paNa che. prathama samyak paNAnI prAptinI apekSAe prathama che. ane khIjA trIjA vigere samaye prApta karavAnI apekSAe te aprathama paNa che. samyagra dRSTi sUtrathI ahiyAM je bhinnatA che, te batAvavA "navara gaNa asthi samAmiotta A pramANe kahyuM che ke--chatrane samyak mithyAtva che-mizraSTi che, teja jIvamAM prathamatA ane aprathamatapaNu paNa heAya che. e pramANenu vana samajavuM // cha u dRSTidvAra samApta 1 "2 prathamAprathamatva meM saMyatadvAra kA nirUpaNa sAtamA yatadvAramAM gautama svAmIe prabhune evu' pUchyuM che ke-"saMgara nIce manulle ca pAsavu usena nA sIi" he bhagavan sayata jIva ane manuSya ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne prathama che ? ke aprathama che? AnA uttaramAM prabhue gautamane kahyuM ke-he gautama ? sayatajIva ane manuSya ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne samyadRSTi sUtra pramANe samajamAM jemake 'siya vaDhane laya avaDhame' eka jItra khIjA aneka jIvAnI ape kSAe samyagdaSTi kadAcit prathama ane kadAcit aprathama hAya che, eja rIte manuSya eka jIva ane aneka jIva eka manuSya ane aneka manuSyeAnI apekSAe kadAcit prathama hAya che ane kadAcit aprathama hoya che. A dvAramAM jIvapaDha ane manuSyapada e eja pada hAya che. "lasanaplA CTR" AhAraka sUtramAM je rIte aprathamatA kahevAI gaI che. eja pramANe asayata bhAvathI asayata chatra paNa pahelA nathI paraMtu te aprathama ja che. A anAdi sasAramAM jIve asayatapaNAnA bhAva anatavAra prApta karela zrI bhagavatI sUtra : 12 174 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. "laMgAraMga" saMyatA saMvata "jIve vaMcitirijhobiyamaraNa" jIva, paMcendriyatinca, ane manuSya te saghaLA "umtta,durga" eka vacanathI ane bahuvacanathI " ma"i saman daSTi jIvanI mAphaka kadAcita prathama hoya che ane kadAcit aprathama hoya che. jIvapadamAM, manuSyapadamAM, ane paMcendriya tiryaMca padamAM saMyatAsaMyatabhAva hoya che prathamavAra deza virati prApta thavAnI apekSAe prathamatA ane bIjI trIjI vAra AdimAM prAptinI apekSAe prathamatA e rIte e banne prakAra ahiyAM thAya che. " hAtha no araya no saMgAraMgag vIve sine saMyata ne asaMyata ne saMyatAsaMyata jIva ane siddhomAM prathamatA che. aprathamatA nathI. jethI teomAM ekavacana ane bahuvacananI apekSAthI jIva ane siddha prathama che. aprathama hotA nathI. kema ke tevI avasthA jIvamAM sarva prathama ja prApta thAya che. arthAt ekra ja vAra maLe chevAraMvAra maLatI nathI. || sAtamuM saMyata dvAra samApta prathamAprathamatva meM kaSAyadvAra kA nirUpaNa AThamuM kaSAyadvAra A AThamAM kaSAyadvAramAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchyuM ke-- "makasAI kohakasAI jAva lobhakasAI ee egattapuhutteNaM jahA AhArae" 8 bhagavana kaSAyavA-kodhakaSAyavAnuM kAvat mAnakaSAyavAna, mAyAkaSAyavAnuM ane bhakaSAyavAna jIva ekavacana ane bahu vacanathI zuM prathama che? ke aprathama che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-he gautama? anAdi saMsAramAM kaSAmAM anAdipaNuM hovAne kAraNe AhArasUtramAM kahyA pramANe A badhA kaSAyavALA jI aprathama ja che. prathama hotA nathI. "mavALI siya tame kiya Dhabe akaSAyI jIra kadAcita prathama hoya che, ane koIvAra aprathama hoya che e pramANe je kahevAmAM AvyuM che te yathAkhyAta caritranI prathama prAptimAM prathama kahyA che ane je jIva cAritrathI bhraSTa thaI jAya che. te pharIthI kaSAyavALo banI jAya che. te rIte tene aprathama kahyo che. "yaM nANe vi" Aja rIte Aja rItanuM kathana kaSAya rahita manuSyanA saMbaMdhamAM paNa samajavuM. manuSyane cAritranI prApti jyAre prathamavAra thAya che. tyAre te akaSAyI prathama che. ane jyAre patita cAritravALA banIne pharIthI cAritranI prApti karIne akaSAyI bane tyAre te aprathama che. " vaDhane jo ApaNe" akaSAyInI apekSAthI siddha prathama che aprathama nathI. kema ke siddhapaNAne sahacArI akaSAyabhAva teone te ja samaye prApta thAya che. tethI siddhapaNAvALe akaSAyabhAva tene pahelAM aprApta hovAne kAraNe teo prathama ja kahevAya che, aprathama hotA nathI. " go vIvAmajurata paranA vi. aDhamA vi' aneka che ane aneka manuSya prathama zrI bhagavatI sUtra : 12 175 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa che ane aprathama paNa che. pahelAM akaSAyabhAva prApta thavAnI apekSAe teo prathama paDyuM che ane bIjI trIjI vAra vigeremAM kaSAyabhAva prAptithI tee aprathama paNa che. "hA paDhanA Lo avarsiddho prathama ja che. teo keI paNa samaye aprathama hotA nathI. kemake siddha paryAya prApta thayA pahelAM A siddha padayukta akaSAya bhAvanI prAptI teone koIpaNa samaye thaInathI. che AThamuM kaSAyadvAra samAsa che prathamA prathamatva meM jJAnadvAra kAnirUpaNa - navamuM jJAna dvAra-- A navamAM jJAna dvAramAM gautama svAmIe prabhune evuM pUchayuM che ke-- jALI pattapuDu nA pradihI he bhagavAna jJAnabhAvanI apekSAthI ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne eka jJAnIjIva athavA aneka jJAnI jI zuM prathama che? ke A prathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"mA! jJAnajIva samyakdaSTie pramANe prathama paNa che ane aprathama pa che. kevalajJAnI prathama che. ekevalI prathamavAra jJAnanA lAbhamAM prathama che. akevalIne kevalajJAna zivAyanA jJAnanI prApti prathama thAya che. tethI te prathama kahyA che. ane jJAnathI patita thayelA jIvane pharIthI jyAre jJAnanI prApti thAya che-tyAre te aprathama che, AbhinibeSikajJAna AdinI apekSAe AbhinibaMdhijJAnI yAvatuM manaHpayajJAnInI prathamatA ane aprathamatA ekavacana ane bahuvacanathI A pramANe ja samajavI ahiyAM yAvata padathI zrutajJAna ane avadhijJAna grahaNa thayA che. temaja AbhinidhikajJAnI vigere pahelAM matijJAna vagere prAptinI apekSAe prathama ane patita matijJAna vigere jJAnanA punaH prAptinI apekSAe aprathama che. "navAraNa naM bIi" jIvAdika daMDakanA vicAramAM je matijJAna vigere je jIva-nArakAdikane che. te matijJAna vigere tene uddezIne ja kahevA jaI e bIjAne nahIM jethI tene uddezIne ja prathamatA aprathamatAne vicAra karI le che I che. "varanALI nI magNe ica guttapure vaDhamA no gaDhamA' kevaLajJAnI jIva, manuSya ane siddha e badhA ekavacana ane bahuvacanathI prathama ja che. aprathama nathI. kevaLa jJAna jIvane prathamavAra prApta thAya che. te apekSAe kevaLajJAnI prathama ja che. ekatva, ane pRthakatvathI tenA AlApaka A pramANe karI levA. kevaLanANI jIve paDhame no apaDhame kevalaNANI jIvA paDhamA No apaDhamA kevala gANI maNusse paDhame, no apaDhame, kevalanANI maNumsA paDhamA, no apaDhamA, kevalanANI siddhe paDhame no apaDhame, kevalanANI siddhA jamA, no amai' A rItanA A prakaraNamAM A traNa AlApake che. "jagannALI, sucanALI, vimananALI inaggi mANAraNa" mati zrI bhagavatI sUtra : 12 176 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnI zruta ajJAnI ane vibha'gajJAnI ekavacana ane bahuvacanathI AhA ra4 pramANe aprathama che. prathama nathI. kemake anAdisa'sAramAM anekavAra bhedavALA ajJAnanI prApti A jIvane thaI che. / / navamuM jJAnadvAra samApta / prathamAprathamatva meM yogadvAra kA nirUpaNa dasamu' cAgadvAra- A dazamAM dvAramAM prabhu kahe che ke- vajJoLI, mananonI, thayalonI thAyakoLI, vanasaputtute na lajjA chApAra' saceAgI, manAyegI, vacanayAgI, ane kAyayeAgI, badhA ekavacana ane bahuvacanathI AhAraka sUtramAM kahyA pramANe prathama hAtA nathI paraMtu teo aprathama ja che. kemake anAdi sasA ramAM teone anantavAra caiAgeAnI prApti thaI cukI che. 'navara' jJapta no kono asthi' je nArakAdvijIvane je yAga thAya che tene teja yAga kahevA. bIjAne nahI. jethI e ja ceganI apekSAe temAM prathamatA ane aprathamatAnA vicAra karave!. 'gajhoLI nI mattA siddhA jJattapurutte be vamAM, nau apamA' mAgI, jIva manuSya ane siddha te badhA ekavacana ane bahuvacanathI prathama ja che. aprathama nathI. jIva manuSya ane siddha e ayAgI ja hAya che, jethI te maSA prathama ja kahyA che, kemake ayAgI avasthA vAravAra prApta thatI nathI. !! dazamuM cagadvAra samApta prathamAprathamatva meM upayogadvAra kA nirUpaNa agyAramu upayAgadvAra- A agyAramAM upayoga dvAramAM prabhue evuM kahyu` che ke-'sALoSakattA gaLAnArovakattA ttapuTTune khaM nA baLACAraC' sAkArAyukta ane anAkArAyukta vi ekatva ane pRthakatvathI anAhArakanI jema kahyA che. A sAkArAyukta ane nAkArApayukta jI14mAM siddhanI apekSAthI keAira prathama ane sasArInI apekSAthI koivAra a prathama che. tathA nAraka vigere vaimAnika sudhInA padomAM te teo prathama nathI. paNu aprathama che. kemake anAdi sa'sAramAM sAkAra pacega ane anAkAra pacAga anantavAra prApta thayela che. siddha padghamAM ekavacana ane mahuvacanathI je prathamatA kahI che, tenuM kAraNa e che ke-sAkAra anAkAra upa cAga vizeSaNavALI je siddhatva avasthA che, te pahela vahelIja prApta thAya che, vAra vAra nahI.. / / agIyAmu caiAgadvAra samApta) zrI bhagavatI sUtra : 12 177 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamAprathamatva meM vedadvAra kA nirUpaNa bAramuM vedadvAra- A bAramAM vedadvAramAM gautamasvAmIe prabhune evuM pUchayu che ke-he bhagavAna vedanI apekSAe ekavacanathI ane bahuvacanathI saMvedaka kava prathama che? ke aprathama che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke--ve nAva napuMsavano prAraydu jo badAra he gautama vedananI apekSAthI saMvedaka jIva yAvat napuMsaka sudhInA jIva ekavacana ane bahuvacanathI AhAraka sUtramAM kahyA pramANe amathama ja che. prathama nathI. kemake anAdisaMsAramAM jIvane vedanI prApti anA dikALathI ja che "rA' AhAraka sUtramAM kahyA pramANe teomAM e ja vizeSatA che ke "kSa go vero ari' jIvAdika daMDakanA vicAramAM je nAraka jIvane je veda thAya che, te ja veda tene kahe. te rIte te vivakSita vedanI apekSAthI temAM aprathamatA samajavI. "evo gharadutta naM ti, va sAthI' temaja jIva, manuSya, ane siddha e traNa pademAMnA jIva padamAM ane manuSya padamAM veda ke IvAra prathama paNa hoya che, ane kadAcita apra. thama paNa hoya che. adakapaNuM pahelI vAra maLavAnI apekSAthI prathama che. ane bIjI trIjIvAra maLavAnI apekSAe aprathama che. A kathanane AdhAre ahiyAM prathamatA ane aprathamatAnuM kathana karyuM che. tathA je siddha jIva che, te aveThaka thaIne ja siddha bane che. A rIte A adakapaNa siddhomAM prathama che. kemake avedakatAvALA siddhane pitAnI paryAyanI prApti jIvane AnAthI pahelAM koI paNa samaye ke koI paNa sthaLe thaI nathI. che bAramuM vedadvAra samApta prathamAprathamatva meM zarIradvArakA nirUpaNa teramuM zarIra dvAra- A dvAramAM prabhue evuM samajAvyuM che ke "sArIrI kAraNe anAdi saMsAramAM sazarIra bhAva anaMtavAra prApta thavAthI AhArakenI mAphaka sazarIrI aprathama ja che. "ghauM kAra mArIrI" e ja rIte vAva dArika zarIrabhAva, vaikiyazarIra bhAva, AhAraka zarIramAva, taijasazarIra bhAva ane kAmaNuzarIrabhAva A badhA anAdi saMsAramAM jIvane anantavAra prApta thayA che. jethI te badhA aprathama ja che. prathama nathI. "se a arii sIra' je jIvane je zarIra hoya che, te jIvane te zarIra kahevuM. e rIte zrI bhagavatI sUtra : 12 178 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te zarIranI apekSAthI temAM aprathamatAnuM kathana karI levuM. "navAM AhAragIrI ghanattayTu kA samaviTTI' paraMtu AhAraka zarIrI ekajIva ane aneka jInI apekSAthI samyagadRSTinI mAphaka koIvAra prathama thAya che ane kevA2 aprathama paNa thAya che. A prakAranA AhAraka zarIranI jIvane jyAre prathamavAra prApti thAya che-tyAre te apekSAe AhAraka zarIrI prathama che. ane bIjI trIjI vAramAM jyAre prApti thAya che tyAre te apekSAthI A aprathama che. jIvane AhAraka zarIranI prApti cAravArathI vadhAre thatI nathI. jANavI jIvo siddho pUjApu ' paDhano no apakSa ekavacana ane bahuvacanathI azarIrI jIva ane siddha prathama ja che. aprathama nathI. kemake zarIra vinAnI jIvapaNArUpa siddhaparyAya jIvamAM eka ja vAra prApta thAya che. vAraMvAra prApta thatI nathI. | teramuM zarIradvAra samApta che prathamAprathamatva meM paryAsiddhAra kA nirUpaNa caudamuM paryAptidvAra-- A cakramAM paryAptidvAramAM prabhue evuM samajAvyuM che ke--ifhuM v==IDuiM vaMduM karIfe ginttadutte i =hA aThThANa' paryApti pAMca hoya che, AhAraka paryApti zarIra paryApti, IdriyaparyApti, zvAsavAra paryApti ane bhASAmana payapti A pAMca paryApti ane aparyAptinI apekSAthI eka jIva ane aneka AhAraka pramANe prathama nathI paraMtu aprathama ja che. kemake anAdi saMsAramAM paryAtidazA ane aparyAptidazA jIve aneka vAra prApta karI che. "navAM naraNa nA rica" AhAraka sUtramAM kahyAthI ahiM evI vizeSatA che ke-je jIvane payAti hoya che. te jIvane teja paryApti kahevI. A rIte te paryAptinI apekSAthI te jIvane prathamatA ane aprathamatAnuM kathana karavuM. "kAva jALiyA no paDhanA gaDhamA' yAvat vaimAnika sudhInA badhA ja jIva paNa aprathama che. prathama nathI. A rIte samaya jIvathI AraMbhIne vaimAnika sudhInA jIva badhA ja paryApti ane aparyAptithI aprathama che. tema samajavuM kemake A avasthA badhA ne anAdi saMsAramAM anaMtavAra prApta thaI cUkI che. lakSaNa gAthAne artha A pramANe che. jo mAla" je jIvapaNurUpa avasthA "La" jIve "Tags pahelA prApta karAI gaI hatI. temAM te avasthAmAM "a" te jIva "paDho phro" aprathama che. temaja kahyuM che. "rere prApta pUrvathI bIjA eTale ke aprAptapUrva ava. sthAethI te jIva prathama che, tema kahevAmAM AvyuM che. je sU0 1che. zrI bhagavatI sUtra : 12 179 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caramAcaramatva meM jIvodidvAroM kA nirUpaNa have sUtrakAra prathama vigere avasthAenA pratipakSarUpa caramAddhine jIvApita rUpadvAramAM nirUpita kare che-nIvenuM aMte ! nIyamAvena ItyAdi TIkA"--nnIne ne maDhe! gautramAve naM'huM bhagavan jIva jIvapaNAthI ji' meM garime' cama che ? ke acarama ! jenA haMmezAM ata thAya te carama che ane jenA anta kayAreyapaNu na thatA hoya te acarama che. jIva peAtAnA jIvapaNAnI paryAyane zu' kAipaNa samaye cheDaze ? ke nahI" cheDe ? e pramANenA mA gautamasvAmIne prazna che. tenA uttaramAM prabhu kahe che keno patime aparime'he gautama ! jIva peAtAnA chatrapaNAnI paryAyane anya nArUpathI kayAre pazu cheADaze nahI' jene anta-vinAza hamezAM thAya che, te carama kahevAya che ane jenA nAza kAIpaNu samI na thAya te acazma che. ema kahevAmAM AvyuM che. jIvabhAvathI jIvanA krAipaNa samaye anta-nAza na thAya te tenAthI e ja samajAya che te e bhAvathI carama nathI. paraMtu acarama ja che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke-no rIme amei'-he gautama ! jIva atyaMtapaNAthI peAtAnA jIva paryAyane kayAreya pazu cheADatA nathI. jenA sadA aMta-vinAza thaI jAya che te carama ane jene kayAreya aMta na thAya te acarama che. tema kahevAmAM AvyuM che, tenA bhAva e che ke-jenA jIvabhAvathI kayAreya paNa jo aMtaja thatA nathI. tA tethI emaja samajAya che ke-te ebhAvathI carama nathI. paraMtu acama ja che, have gautamasvAmI prabhune evuM pUche che ke-ne La' mane necamAvezaM puranA' he bhagavan! nairiyaka nairiyekapaNAthI carama che ? ke acarama che ? AnA uttaramAM prabhu kahe che tovanA laya me priya game' he gautama ! nairayika kadAcit carama che ane kadAcitkhacarama che, A kathananu' tAtparya evu' che ke-je nAraka narakathI nIkaLIne pharIne narakagatimAM na jAya paNa mAkSamAM jAya te nAraka nairayika bhAvane saDhA cheADI de che. tethI tene carama kahyo che. ane je nAraka eveza nathI te ayarama che. eja kAraNathI ahiyAM e pramALe kahyu che. 'vayaM jJAna lemALi e ja pramANe yAvat vaimAnikA sudhI samajavu' 'siddhe nA grIne' siddha pAtAnA siddhapaNAnI paryAyathI jIvanI mA sadA acarama che, kemake te peAtAnI e paryAyane have traNekALamAM pazu cheDavAvALA nathI, je pramANe A daMDaka sUtra eka vacanane lai kahyuM che-eja rIte mahuvacanA Azraya karIne paNa kaDaka banAvI levu' jema ke-hnovALuM maMte! pujjA' huM bhagavana badhA jIva za' carama che? ke acarama che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-nocamAM ? jIvabhAvathI zrI bhagavatI sUtra : 12 180 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ItyAdi he gautama? badhA ja jIvapaNAnA paryAyathI "no rimA, bAramA carama nathI paNa acarama che. kemake te pitAnA jIvapaNAnI paryAyane kaIvakhata cheDatA nathI. eja rIte "naiyA rimA vi varimA vi' saghaLA naivike caramapaNa che. ane acaramapaNa che. je nAraka narakathI nIkaLIne pharIthI narakagatimAM nahIM jatAM mukitamAM jAya che. jevI rIte zreNikane jIva, have narakathI nIkaLIne mokSamAM jaze tevA nArake nArakabhAvathI carama che. ane jeo AvA nathI. te nArake te bhAvathI acarama che. "gvaM kAra reAicA Aja pramANe caramapaNuM ane acaramapaNuM vaimAnika sudhInA badhA jIvomAM paNa samajavuM. "viddhA ja kA' jInI mAphaka siddho hamezAM acarama ja je tema samajavuM. kemake je rIte jIva pitAnI jIva paryAyathI keIpaNa samaye rahita thatA nathI. e ja rIte siddhapaNa pitAnI siddhaparyAyathI keIpaNa samaye chUTavAnA nathI tethI teo ayarama che, AhAradvAra-'bAhRAANa' ItyAdi AhAraka ekavacananI apekSA e badhA ja carama che. ane kadAcit acarama che. je AhAraka mAkSagatie jaze te carama che. je mokSagati nahIM pAme te acarama che "putte 1 rimA li arAi ane bahuvacanathI paNa teja pramANe che tema samajavuM. "akhANAno jIvo siddho, pattA ura pukuLa ji no rimo no rino AhAraka jIva ane siddha eka vacananI apekSAthI ane bahuvacananI apekSAthI-banemAM carama nathI paNa acarama ja che. arthAta anAhAraka bhAvapaNAthI jIva ane siddha beune acarama eTalA mATe kahyA che keteonI anAhAraka avasthA aparyavasita hoya che, ahiyAM siddha avasthAvALA jIva ja grahaNa thayAM che. anAhAraka jIva ane siddha e bane ekavacanathI ane bahuvacanathI carama nathI paraMtu acarama ja che. anAhAraka jIva ane anAhAraka siddha e rIte be AlApaka bane che. "revaLag praggi =hA nATTA" bAkInA sthAnamAM-nArakAdipamAM -eka vacana ane bahu vacanathI AhArakonA viSayamAM je pramANe kadAcit caramatA ane kadAcit acaramatAnuM kathana karyuM che te ja pramANe je jIva nArakAdipaNAthI anAhAraka avasthA pharI prApta nahIM kare te carama che. ane anAhAraka avasthA je pharIthI prApta karaze te acarama che. 3 bhavasiddhikadvAramAM--"mavaSiddhio-zIva pAttaputte no arime" bhavasiddhika jIva padamAM eka vacana ane bahuvacanathI--carama che. acarama nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke bhavasiddhikarUpathI carama e mATe kahevAya che ke siddhinI prAptithI te bhavasiddhikapaNAnI caramatAne prApta zrI bhagavatI sUtra : 12 181 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI le che. A kathana "badhA ja bhavabhavasiddhika jIva siddhi prApta karaze" e vacananI pramANatAnA AdhArathI kahyuM che. "TrAgeDu kA AhArazo? nArakAdi bAkInA sthAnamAM AhAraka pramANe kaI vAra te carama paNa thAya che ane keIvAra te acarama paNa thAya che je te saMsAra prApta na kare te carama che ane je saMsAra prApta kare te acarama che. "jamavadrivyo varatha ghanattapuvi Ro rajise javAime" eka vacanathI abhavasiddhika jIva carama nathI paNa acarama ja che. abhavya badhe jIvAdipamAM carama nathI, kema ke abhavyamAM bhavyapaNu hoI zakatuM nathI. 'na mAhildiya no jamava riddhi kare siddhara ittayttai =hA 3 masiddhi" ne bhavasiddhika ane ne abhavasiddhika jIva, jIvapadamAM ane siddhapadamAM ekavacana ane bahuvacanathI abhavasiddhika pramANe acarama che. kema ke teo siddha rUpa hoya che. ane je siddhapaNAnI paryAyanI apekSAthI sAdi anaMta kahevAya che 4 saMjJidvAramAM "jananI 46 gAmo saMjIva saMkSipaNAthI kadAcita carama ane ane kadAcit acarama kahevAya che. "gva basanI vi' eja rIte asaMsI paNa AhAraka pramANe kadAcit carama ane kadAcit acarama hoya che. jo nI no mAnI nIva siddha garime ne saMjJI ane asaMsI jIvapadamAM ane siddhapadamAM acarama che. "majudA varie pattajuduLa" ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne manuSya padamAM teo carama che. ne saMsI ane asaMjJIjI padamAM ane siddhapadamAM siddha che ane te acarama che. paraMtu manuSya carama che. A caramapaNu manuSyamAM kevalInI apekSAthI kahevAmAM AvyuM che. tema samajavuM kemake kevalajJAna thayA pachI tene pharIthI manuSyabhava prApta thatuM nathI. pa lesyAdvAra-sTese nAva puro nA gAphAro" lezyAvALe jIva yAvat zukala lesthAvALA jIva AhAraka pramANe kadAcit carama thAya che, ane kaIvAra acarama thAya che. temAM je mokSagati pAmatA nathI tevA salezyajIva acarama hoya che. ane jeo mekSagatie jAya che. teo carama hoya che. ahiM yAvatpadathI kRSNavezyAthI AraMbhIne padmazyA paryantanI hezyAo che te salezyajIva che. temAM je jIvane kRSNalezyA che, te kRSNa lezyAvALe jIva che, eja pramANe nIla, kApata, teja, pA, zukala A badhI lezyAvALA jIvane paNa te te vezyAvALA samajavA. "navaraM = thi' A kRSNa vigere lezyA je jIvane hoya te jIvane teja lesyAne uddeza karIne te jIvamAM caramatA ane acaramatAne vicAra karI le. " zrI bhagavatI sUtra : 12 182 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no nI ro raNajI' lezyAvinAnA jIva ne saMjJI ne asaMsI pramANe samajavA arthAt lezyA vinAnA jIva padamAM ane siddhapadamAM acarama che ane ekavacanathI ane bahuvacanathI manuSya padamAM carama che. daSTidvAramAM-"MriTI jAva baLAhALo' anAhAraka pramANe samyadRSTi ene samajavA arthAt jema anAhArakara ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne jIvapadamAM ane siddhapadamAM carama hotA nathI, paraMtu acarama ja che. samyadaSTivALA jIva ane siddha acarama ja che. kemake jIvane prApta thayela samyakRtva nAza pAme tyAre tene pharIthI jarUra te prApta thAya che. ane siddhonuM je samyagdarzana che te kadApi patita thavAvALuM hotuM nathI. samyagdaSTi nAraka vagere kaIvAra camara ane kaIvAra acarama hoya che. je nAraka vigere nArakapaNAnI paryAya sAthe patita thayela samyaktvane pharIthI prApta na kare te carama che. ane je nArakapaNAnI sAthe patita thayelA samyaktvane pharIne prApta karaze teo acarama che. "mirachATriI hA kANA AhAraka pramANe cciAdaSTi jIva ke IvAra carama ane kaIvAra acarama hoya che. je jIva narakathI nIkaLIne gurUnA upadezathI me kSa meLavatA nathI te mithyAdRSTirUpe acarama che. temaja je nAraka vigere mithyAtva sAthe nArakapaNAne pharIthI nahIM prApta kare te apekSAe te carama che. ane tevA nArakapaNane pharIthI prApta karaze te acarama che. "sammAmiAhiri parivADhicitta vize hira amei ekendriya jIne ane vikasendriyajIne mizradaSTi hatI nathI, tethI ahiyAM tene choDI dIdhA che. jethI tene choDIne samyammiggAdaSTi kadAcit carama ane kadAcit acarama che. kahevAnuM tAtparya e che ke nAraka vagere daMDakamAM mizra AlApakamAM ekendriya, vikalendriya tema kahevuM na joIe A pada upalakSaNa rUpe che. tethI samyakdaSTinA AlApakamAM paNa "ekendriyavaje A pada lagAvI levuM joIe. kemake siddhAntamAM "ekendriyone sAsvAdana samyagadarzanane abhAve kahyo che. e ja pramANe bIje paNa jyAM jenI saMbhAvanA na hoya tyAM tene tyAga karI le. jema saMjhipadamAM ekendriya vigere ane asaMkSipadamAM tiSka vigerene cheDI devAmAM AvyA che. "vika jari hira annaume je samyamithyAdRSTine te samyamithyAdRSTipaNAnI pharIthI prApti thaze nahIM te carama che. ane pharIthI jene tenI prAptiI thaze te "ggoNaa varibhAvi arijAti" je rIte ekavacananA AzrayathI ke ivAra carama ane kaIvAra zrI bhagavatI sUtra : 12 183 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acaramaNa kahyuM che te ja pramANe bahuvacananA AzrayathI paNa ahiyAM ke IvAra caramapaNuM ane keIvAra acaramapaNuM samajavuM 7 saMyatadvAramAM-'vaM mane kIvo manuNo ca bAro' saMyatajIva ane saMyamanuSya AhAraka pramANe che. je jIvane siddhigamana thaI javAthI pharIthI saMyata nahIM bane te saMyatajIva carama che. paraMtu je patita thayelAne saMyama pharIthI prApta thaze te saMtajIva acarama che te ja pramANe je saMyamathI patita thayelA manuSyane pharIthI saMyama prApta thavAne na hoya te carama che ane jene pharIthI saMyama prApta thavAno hoya te acarama che. jIva ane manuSya ja kaIvAra carama ane kaIvAra acarama che. kemake te bannemAM ja saMtapaNuM hoya che. anya jIvamAM nahIM "saMgamo vi tava' asayata jIvapaNu AhArakanI mAphaka keIvAra carama ane kaIvAra acarama hoya che, gurU vigerenA upadezathI asaMyata mokSa pAmaze. " nA saMpa vi taheva' saMyatAsaMyata paNa asaMyata pramANe caramAcarama che. saMyatAsaMyata dezavirata hoya che. e jIva AhAraka koI vakhata carama hoya che ane kaIvAra acarama hoya che "navara kAra je thi' je jIvane saMyatA saMmatapaNuM hoya te ja jIvane te pramANe kahevuM badhAne nahI saMyatAsaMtarUpa dezavirata jIva, paMcendriyatirthaM ca ane manuSya A padevALAne ja hoya che. tethI te teone ja kahevuM "no saMzaya no raMga no raMgAraMga kA no mAsiddha no gamaviiddho ne saMyata ne asaM. thata no saMyatAsaMyata siddha che. ane te acarama ja hoya che. kemake siddha avasthA nitya ja hoya che. jethI temAM caramatA hotI nathI. kaSAyadvAramAM khAsa kAja homavA sadanaps sphA jAdAra" sakaSAyI thAvat lebhakaSAyI badhAsthAnamAM AhAraka pramANe che. krodha vigere kaSAyavALA jIvanuM nAma sakaSAya che. krodhakaSAyavALA, mAnakaSAyavALA, mAyAkaSAyavALA ane lebhakaSAyavALA jIva badhA jIvasthAmAM kadAcita carama hoya che. ane kadAcita acarama hoya che. je kaSAyI java makSa javAnA hoya te sakaSAyI avasthAnI apekSAe carama che. ane mokSa javAnA na hoya te apekSA e sakaSAyI acarama che. je nAraka vigere naraka vigera vALI kaSAyiavasthA pharIne prApta karavA vALA na hoya te nAraka vigere sakaSANirUpathI carama che. ane tenAthI judA prakAranA je nArakAdhi che. arthAt kaSAyavALI nAraka vigere avasthAne pharIthI prApta karanAra acarama che. "zakArDa zrI bhagavatI sUtraH 12 184 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAre siddha ca no rino avAjo' akaSAyI jIvapadamAM ane siddha padamAM carama hotA nathI. paNa acarama che. upazAMta mehadivALA jIva akaSAyI hoya che, evuM te jIva manuSya ane siddha hoya che. ane te aca. rama ja hoya che. kAraNa ke jIvanuM patita thayela akaSAyIpaNu pharIthI avazya. bhAvI hoya che. "mage fNava varimo zira vArimo tathA manuSya padamAM akaSAyIvALA manuSyapaNAne pharI prApta na karavAvALA carama che. ane je akapAyIvALA manuSyapaNAne pharIthI prApta karanAra che te carama che. jJAna dvAra--"T, LI sammatithI ravAtha' jJAnI badhe jIvAdipadAmAM samyaguSTi pramANe acarama che. A kathanane Azaya e che ke-jJAna dvAramAM jIva ane siddha acarama hoya che. kAraNavaza jIvane vidhamAna jJAnano abhAva thavA chatAM paNa pharIthI tene te jJAnanI avazya prApti thAya che. tethI A dvAramAM te acarama che. ane siddha te akSaNa zAnavALA ja hoya che. tethI teo acarama che. je jJAnavALA nArakAdikene pharIthI jJAna sahita nArakatvAdikanI prApti thatI nathI tene carama che. ane tenAthI bhinna hoya te acarama che. "dava' chavathI AraMbhIne siddha paryantanA pademAM ekendriyone choDIne samyagRSTivALA pramANe samajavA "gAmivihiyALI gAva maLavajhavALI hA rAhAlo' AbhinidhijJAnI yAvatuM manaH paryAvajJAnI Abhinidhika vagere jJAnIne-kevaLajJAnanI prApti thaI javAthI tene pharIthI prApta karaze nahIM tethI te carama che. ane tenAthI bhinna acarama che. "navaraM raNa 4 ga"i je nAraka vigere jIvane Abhinibe dhika jJAna thAya che. te ja jIvane te Amini bAdhikajJAna kahevuM anyane nahIM'. varALI rahyA no varanI ne aravI? kevaLajJAnI ne saMsI ane ne asaMjJI pramANe acarama che. "kALI jJAna vinALI kag bArADo' ajJAnI yAvat virbhAgajJAnI AhAraka pramANe samajavA. arthAta te che kadAcit carama ane kadAcita acarama che. ahiM yAvatpadathI matyajJAnI, zrutajJAnI A be grahaNa thayA che. je pharIthI ajJAnane prApta na kare te carama che. je abhavyajIva jJAnane pharIthI prApta nahIM kare te acarama che. gadvAramAM-'coLI jAva koLI jJAna lAddAro sagI thAvat kAyegI AhAraka pramANe kaIvAra carama hoya che. ane kadAcita acarama zrI bhagavatI sUtra : 12 185 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. ahiyAM yAvatpadathI manegI ane vacanagInuM grahaNa thayuM che. zo joje api" je jIvane mane yoga vigere je pega hoya che. tene teja yoga kahe "nonI nA no sannI no sanI' caudamAM guNasthAnanAM rahelA jIvane agI kahyA che. A agI jIvapadamAM ane siddhapadamAM acarama che. ane manuSya padamAM carama che. "zALAropatto nArojaaora ka aAro sAkAro paga yukata ane anAkAre payukta jIva anAhAraka pramANe jIva padamAM ane siddhapadamAM ekavacana ane bahuvacanamAM carama hotA nathI. paraMtu acarama che. ane bIje kadAcit carama ane kadAcit acarama che. "o kAra najao kahAM gAphAro savedaka yAvata napuMsaka vedaka AhAraka pramANe kadAcit carama che. ane kadAcit acarama che. ahiM vAva--dathI strI purUSa vedanuM grahaNa thayuM che. "vero hA kANA vedaka jIvapadamAM ane siddhapadamAM carama nathI paraMtu acarama che. manuSyapadamAM adaka kadAcit carama ane kadAcit acarama che. sIrI nA phALo" sazarIrI yAvat kAmaNa zarIrI AhAraka pramANe ahi yAtpadathI dArika, vaikriya, AhAraka, tejasa AzarIre grahaNa thayA che. sarIrI, AhAra pramANe koIvAra carama ane keIvAra acarama hoya che. "nAM 44 arijI je jIvane jevuM zarIra hoya che, te jIvane tevA zarIranA saMbaMdhathI ja caramapaNuM ane acaramapaNuM samajavuM. "arUrI kA no mavaviddhiA ne amarasiddhiyo' azarIrI nobhavasi. brika ane ne abhAvasiddhika pramANe badhA padomAM caramanathI paraMtu acamaja che. 'vaMduM parakIrdi paM ivakAttI =hA kAraNo' AhAraka pramANe pAMca paryAptiothI paryApta jIva ane pAMca aparyAptithI aparyAptajIva koI. vAra carama ane kaIvAra acarama hoya che. "vastha imttapudu mafjaraxr badhA padomAM ekavacana ane bahuvacanane Azraya karIne daMDaka banAvI levA jumAM 44arriNA" A lakSaNa gAthA caramapaNuM ane acaramapaNAnI saMgrAhaka che. jo ke ItyAdi je jIva ane nArakAdi jIvapaNAne ane nArakAdi bhAvane cAhe te patita na hoya ke patita hoya pharIthI prApta karaze te jIva vigere te bhAvanI apekSAthI acarama hoya che. tathA je jIvAdinA je. jIvAdirUpa bhAvanI apekSAthI atyantaviyega-sarvathA viraha hoya che. te jIvAdi te bhAvanI apekSAthI carama hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 12 186 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM aMte ! evaM mate ! tti' he bhagavan Apa devAnupriye je kahyu che te adhu' satya ja che. he bhagavAn ApanuM te saghaLuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne gautamasvAmIe prabhune vaMdanA karI. namaskAra karyo vandanA ane namaskAra karIne pachI tee sayama ane tapathI peAtAnA AtmAne bhAvita karatA thakA pAtAnA sthAna para birAjamAna thaI gayA !! sU0 25 jainAcAya jainadhama divAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtra''nI prameyacandrikA vyAkhyAnA aDhAramA zatakanA paheleA uddeze| samAsa 518-1 // kArtikazeTha ke caramatva kA nirUpaNa khIjA uddezAnA prAraMbha-- aDhAramAM zatakanA pahelAM uddezAnA aMtamAM vaimAnika devanI tadbhAvanI apekSAthI caramatA ane acaramatA prakaTa karavAmAM AvI che. have A bIjA uddezAmAM je vaimAnika vizeSa je bhAvathI carama thAya che te ja bhAvanA sababaMne laIne kArtika zeThanu caramapaNu khatAvavAmAM Ave che. TIkA-neLa hADheLa teAM bhramAM te kALe ane te samaye vijJAddA nAma nacarI rosthA' vizAkhA nAmanI nagarI hatI. 'vanto' aupapAtipa sUtramAM vadhu vela capAnagarI pramANe A nagarInuM varNana samajavuM. vaduvrutti' temAM mahuputrika nAmanuM udyAna hatu. 'vano'pUrNabhadra udyAna pramANe Anu' paNa vaNuna sama javuM' 'pAmI amoraa' mahAvIra svAmI te udyAnamAM padhAryo bAva pakhtunnAa' pariSada temane va Dhana karavA AvI prabhue teene dhama dezanA sAMbhaLAvI dhama dezanA sAMbhaLIne prabhune vaMdanA namaskAra karIne pariSadU pAtapAtA sthaLe pAchI gaI te pachI gautamasvAmI prabhunI payu pAsanA karatA hatA te samaye 'seLa vADheLa tenuM samAM' te kAla ane te samaye 'saLe ravira racAyA vagavALIpura'' devendra devanA indra devarAja vApANI pura'dara evA zaka "E nA sojAmasad vitiya ka'seLamAM zatakanA khIjA uddezAmAM je pramANe kahyu` che, te kathana pramANe ngeiAM bALavimALeAM krinca yAna vimAnapara enrIne 'brAvo' sarva prakAranI RddhivALA thaIne Azai. seALamAM zatakanA khIjA uddezAmAM je pramANe zakranA svarUpanuM varNana karyu" che. athavA zakrenA AgamananuM kAraNa pragaDha karyu che, zrI bhagavatI sUtra : 12 187 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane Agamanane prakAra batAvela che. e ja pramANe te saghaLuM kathana ahiM paNuM samajavuM ke potAnA avadhijJAna dvArA ja budvIpamAM sudharma sabhAmAM birAjamAna prabhune jyAre jeyA, tyAre joIne te ja samaye zake tyAM Avyo. soLamAM zatakanA bIjA udezAmAM zakanI sAthe tene Abhigika devanuM Agamana bhagavAna pAse kahyuM nathI. paraMtu ahiyAM te kahyuM che e ja vAta "nava garatha AmijhoLiyA vi ritha" A pAThathI pragaTa karela che. "gAva jI gva napir aaharU ahiM AvIne teNe batrIsa prakAranI nATavidhi batAvI "vattA vAra hig nATayavidhi batAvIne te zaka pAche game te pachI "matti maLavuM joze he bhagavana e pramANe saMbodhana karIne gautama svAmIe "rAma mAve mahAvIra sAva ghauM javANI" zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmIne yAvatuM A pramANe pUchayuM. ahiyAM yAtpathI ", ramati, variyA, ramacitrA" ItyAdi pade grahaNa thayA che. "kA tathA vALa4 tA hArdUito" trIjA zatakamAM IzAnendranA viSayamAM nATyavidhinA darzana prakaraNamAM kUdAkAra zALAnuM daSTAMta batAvela che. te ja pramANe te daSTAMta ahiyAM paNa samajavuM. tema ja tyAM gautama svAmIe IzAnendranA pUrvabhava saMbaMdhI prazna karela che, teja pramANe tevI ja rItane prazna ahi paNa zakane uddezIne karI le. A saghaLo trIjA zatakano viSaya ahiyAM "nAra mitamALA" yAvat pUrva bhapAta puNyanA udayathI prApta thayela che.-A pATha sudhI grahaNa kare. ahiyAM yAvatpadathI "jA vizvA viDhi vizva reasg6, 4DhA pattA" vigere pada grahaNa karAyA che. "mA!" he gautama ! A pramANe saMbodhana karIne "maLe mArUM mahAvIre mA no parva cAlI" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI gautama svAmIne A pramANe kahyuM--te ka vIre vIve mArI vAre sthinApure nAma na hoya te kAle ane te samaye te jaMbudvIpa nAmanA madhyadvIpamAM bharata kSetramAM hastinApura nAmanuM nagara hatuM. "gorgo" tenuM varNana caMpAnagarInA pramANe samajavuM. "sAravALe vajJAne temAM sahasAmravana e nAmanuM udyAna hatuM. "gooo" pUrNabhadra cityanI mAphaka tenuM varNana samajavuM. "ttaratha thaM sthiriyje nare" te hastinApura nagaramAM ttijI nAmaM rephrI jIvaNa kAtika nAmane zeTha rahetuM hatuM. "ba kAra sAmU" te ghaNe ja dhanavAna hatA. yAvat aparIbhUta-keIthI parAjaya na pAme te hate. ahiyAM yAvat padathI bahu dhana, dhAnya, gAya, gAvelaka vigerethI yukta hato. "Hdukana" A padone saMgraha thayela che. "jema zrI bhagavatI sUtra : 12 188 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vDhanALi" nigama zabdane artha vaNipha jana thAya che. vaNipha janamAM tene mukhya sthAna prApta thayuM hatuM. tethI tene prathamAsanika kahyA che. kahevAnuM tAtparya e che ke te kArtika zeTha A badhAne piSaNa karanAra hate. kahyuM paNa che ke "zivamavihaLe rUA"i jinadharmathI vAsita AtmA hate parama dharmAtmA hatA eTale ke kevaLa dharmathI bIjAne sahAyaka thavAthI zreSTha mAnavAmAM AvatuM nathI. paraMtu je pitAnA dhanathI paNa eka hajAra ATha potAnA sAdharmika baMdhuone sahAyatA kare che. arthAt teone pitAnA jevA zreSTha banAvI le che. tene zreSTha mAnavAmAM Ave che teja kAraNathI "namastaraNa" teNe eka hajAra ATha vaNika janene potAnA "paNa tu ja jANu " aneka prakAranA graharI saMbaMdhI kRtyamAM tenI dharmArAdhanamAM susaMrakSaNa karavA vALA kAryamAM temaja pitAnA aMgata saMbaMdhI vigere janomAM sanmAna karavA ISTa rUpa kAryomAM gumAstA munIma tarIke rAkhyA hatA. dareka samaye kArtika zeTha teone sahAyaka thatuM hatuM. temaja teone ISTa arthanI prApti kevI rIte thAya tenA kAraNenI tarapha te sadA tatpara rahetA hatA. jemake khetI karavAmAM teone madada pahoMcADavI. pazu pAlanamAM sahAyatA pahoMcADavI. vyApAramAM madada karavI vi. vi. te eTaluM ja karate na hatuM paraMtu "jo " svajana ane parajana saMbaMdhI jeo kuTuMbIo hatA teone paNa te dareka kAryomAM teja rIte sahAyatA ApavAmAM pAchA paDatuM na hatuM. A kAtika zeTha-rAjapraznIya sUtramAM varNavela citra sArathI pramANe pitAnI dareka pravRttimAM sAvacata raheto hato. eja vAta " nA pAcanarUm" e sUtrAzathI batAvela che. arthAt rAjaprazrIya sUtramAM citra sArathInuM varNana jevI rIte karavAmAM AvyuM che, teja pramANenuM varNana kArtika zeThanA saMbaMdhamAM paNa samajavuM tyAMnuM A varNana "vahu mU" netrarUpa hate A pada sudhI ahiyAM grahaNa karavAmAM AvyuM che. tethI e vAta sUcita thAya che ke mahesu aa ca rahANe, 2 nicchaesu ya vavahAresu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje sahasse vi kuTuMbassa meDhInamALa, bAhAro, bAvaLe ghUmeDhImUha, jamAnamUha, rAvaLamUha, vajahU , sAvavA kAvAva vAvaNothA" A kArtika zeTha maMtraNAmAM-deza ane rAjyanA hita mATe karelA nizcita vicAramAM-guhyomAM-parastrI gamana vigere halakA prakAranA gRhachidronA nivAraNa karavA mATe karelA nizcita vicAromAM "rahasya mAM-ba laDatyA vigere rUpa atyaMta halakA prakAranA gRhachidrone dUra karavA mATe karelA nizcita vicAromAM, vyavahAramAM eTale ke bAMdhava (bhAI) vigerenI teo dvArA AcarelA leka virUddha kriyAonA prAyazcitta vigere zaddhimAM ane nizcayamAM pUrNa nirNamAM pUchAtA hate kemake te temAM methI hato. khaLAmAM eka thAMbhale kheDavAmAM Ave che tenuM nAma medhI che. A medhImAM anAja masaLavA mATe baLade baMdhAya che, baLade te medhInI sahAyatAthI anAja zrI bhagavatI sUtra : 12 189 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masaLe che, teja pramANe A kArtika zeThanI sahAyatA laIne tenu' samasta kuTuMba maMDala khaLAnA dhAnya pramANe badhA ka byAnuM vivecana karyAM karatA hatA. temaja A kAtika zeTha pratyakSa vigere pramANunI mAphaka pramANurUpa hatA. kemake teNe vicArela atha kharAkhara tejarUpe thatA. tathA badhA kAryomAM leAkAnA upakArI hatA-tethI teonA te AdhAra hatA jevI rIte Adheya (padAtha) ne adhAra upakArI hoya che. ApattirUpa khADamAM paDavAvALA manuSyane dArInI mAphaka AlambanarUpa hatA. kemake tene te ApattIrUpa khADAmAMthI paDavA detA na hatA. jema AkhA bahAranA padAtha batAve che. teja pramANe te paNa pravRtti ane nivRttinA viSayarUpa padArza teone samajAvatA hatA. tethI teone AMkhanI mAphaka AMkharUpa hatA. methIthI AralIne cakSu sudhInA zabdomAM bhUta zabda joDavAthI kAtikazeTha meSIbhUta hatA. edhI jevA hatA. vagere atha samajI levA, A kAdhize sakAya varSoMpaka arthAt pArakaranAra paNa hatA A rIte rAjapraznIya sUtramAMnuM A prakaraNa ahi'yAM samajavu' UmaTThaladalAla acalaca du'varala' A kA`ikazeTha eka hajAra ATha kijanenu' ane peAtAnA kuTuMbanu' 'pheva' RSipatipaNuM 'jJAva vAremALe vADhemALe karatA thakA yAvat teenuM pAlana pASaNa karatA samaLovAra zramaNujanAnI upA sanA karavAmAM tatpara rahetA hateA. A rIte te zrAvakapaNAne sArI rIte drIpA vate. ahIM yAvapadathI vorevarSa samitte matta mahattaranuM bALAsara meLAvara' A padonA sagraha thayA che. arthAt purUnu adhipatipaNu svAmIpaNuM mahAn pazu atimahApaNu ane senApatipaNAne nibhAvatA. 'dvicalIyAgIne gAya vira' kAti kazeTha jIva ane ajIvanA tatvanA svarUpane jANavAvALA hatA ahiyAM paNa yAvata padathI 'udhavucavAva:' e vAkayathI ArabhIne 'asthimajjA premAnurAgarakaH, yathA pratiprahitaiH tapaH karmabhiH AtmAnaM bhAvayan ' ahI sudhInA pATha grahaNa thayela che. A pAThanI vyAkhyA bIjA zatakanA pAMcamAM uddezAmAM tuMgikA nagarInA zrAvakanA varNanamAM karela che. te tyAMthI joi levI. tena jADheLa teAM samAM' te kALe ane te samaye 'munisuvar rA Avigare munisuvrata nAmanA arhat jevA peAtAnA zAsanakALamAM dhamanA Adi kartA hatA. nanhA kolamasad tadeva jJAna samoca' sALamAM zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahelA prakAra pramANe ahiyAM AvyA. seALamAM zatakamAM paNa 'lAva' padane ullekha karela che. tethI tyAM paNa pahelA zatakanA pahelA uddezAmAM Avela pAMcamAM sUtranI TIkAmAM vaghu vela mahAvIrasvAmInA prakaraNane zrI bhagavatI sUtra : 12 190 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa karyuM che. jethI te badhuM ja prakaraNa ahiyAM paNa grahaNa thayela che tema samajavuM je te prakaraNamAM ane A munisuvratanA prakaraNamAM kaMI paNa vizeSapaNuM hoya te te phakta nagara-ane udyAnanI bAbatamAM ja che. mahAvIra prabhunuM Agamana rAjagRhanagara ane guNazilaka udyAnamAM kahela che. ane muni suvratanuM Agamana hastinApuranagara ane sahastrApravana udyAnamAM kahela che. jethI tyAM kahela badhuM ja kathana ahIM paNa karI levuM. "vAva pariNA pasgvArA yAvata munisuvrata atanuM Agamana sAMbhaLIne pariSadA-nagarathI nIkaLI teNe munisuvratane vaMdanA karI namaskAra karyA prabhue tene dharmane upadeza Ape pariSadAe teonI parNa pAsanA karI "agLa tti zerI" te pachI te kAtika zeTha "mIre jANa DhaDhaDhe tamALe hatuTTa" prabhunA Agamana rUpa kathA jANI tyAre te haSTatuSTa ane AnaMdayukta cittavALo thayo, prItiyukta cittavALe thaye atyaMta saumanasthita thayA. "parva nAva samasaNa suraMta sara niro" agiyAramAM zatakamAM sudarzana zeThanA saMbaMdhamAM kahevAmAM Avela che te ja pramANe te kArtika zeTha paNa munisuvrata prabhune vaMdanA karavA nIkaLyA. "kAva pakagunAsaru" teNe yAvat prabhunI paryuM pAsanA karI. ahiM yAvata padathI-"nAnA inavA ritivastra kaucAnna pratinikaamti pratiniSkAya pAdavihAracAreNa hastinApuraM madhyaM madhyena nirgacchati, nirgatya yatraiva sahasrAmravanamudyAnaM yatraiva munisuvrato'rhan tatraiva upAgacchati, upAgatya paMca bhigamapUrvakaM munisuvrataM hastatri kRtvaH AdakSiNapradakSiNaM kRtvA trivi ghaNA manovAMciyA varSavAranA pUjAra' A kathana grahaNa thayuM che. Ane artha spaSTa che. "taNa kuLiyuvA rahyA" te pachI munisuvrata ahaM te "tticara Tri" kArtika zeTha temaja tyAM Avela te pariSadAne "maer jhAra pariNA parivA" dharmadezanA ApI. dharmadezanA sAMbhaLIne te pachI kArtika zeTha munisuvrata pAsethI dharmanuM zravaNa karIne yAvat pariSada pitapotAnA sthAne pAchI gaI "ago #tti zeTrI munigvacaraNa aMtti vorA rizna" ane tene hadayamAM karIne "tuTTa, laThThANa " te ghaNe ja huSTatuSTaane AnaMda cittavALe thaze ane pite ja potAnI jAte ja te sthAnathI uThyo ahiyAM "trItimattA vAmanananacitto suvArisarSar daza" A pade paNa samajavA. "gia sa pvaM vANI" teNe uThIne munisuvrata ahaMntanI AdakSiNa pradakSiNA pUrvaka vandanA karI namaskAra karyA vandanA namaskAra karIne te pachI teNe prabhune A pramANe kahyuM "ss gvacaM aMte! hari baM bhaMte ! nimgaMthaM pAvayaNaM' pattiyAmi NaM bhaMte ! nigathaM pAvayaNaM, abbhumi gaM bhaMte / zrI bhagavatI sUtra : 12 191 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ni " he bhagavana Ape je pramANe kahyuM che yAvatu nigraMtha pravacana te pramANe ja che. ahiyAM cAvat zabdathI "sA iof maMte" e vAkyathI AraMbhIne "adama i mare! ninI jAvacaLa A pATha grahaNa thaye che. ane te pATha "kAra"thI "tu vaya" ahiM sudhI lIdhela che. ahiyAM je yAvatpada Apela che. tenAthI "tame mare! gavarameyaM maMcherUriyAM aMte! harijhameyaM mane !" A padene saMgraha thayo che. "javara kAjuSiA " he devAnuM priya ! "nAmadUtarUM ApuchAmi' huM eka hajAra ATha vaNika janane pUchuM chuM ane teone pUchIne " purUM kuTuM veni" jeSTha putrane mArA sthAne kuTuMbanuM bharaNapoSaNa karavA mATe sthApuM chuM " na kahyuM rAjuniyA ghaMti pakavavAma" te pachI tyAMthI AvIne huM Apa devAnuM priyanI pAse dIkSA levA cAhuM chuM. A pramANe kArtika zeThanuM kahevuM sAMbhaLIne "rApuruM revA gupiyA mA vahivarSa dara" he devAnupriya je pramANe tamane sukha lAge te pramANe kare. paraMtu kalyANanA mArgamAM AvavAmAM vilaMba na karo e pramANe prabhue tene kahyuM. sU. 1 che kArtikazeTha kAdIkSA grahaNa Adi kAnirUpaNa kAtika zeThanI dIkSA vigere viSayanI vaktavyatA re tti seTTI" ItyAdi TIkArtha_"au che zatti zeTTI" te pachI te kArtika zeTha kAva nirAma" yAvat padathI munisuvALe kAcA gharva yu vALe tu cittamANaMdie pIimaNA, paramasomaNassie harisapasavisappamANahiyae, muNisuvvayaM arahaM vaMdai, namasai, vaMdittA, namaMsittA muNisuvvayassa aMtiyAo sAraMvALA " e pAThane saMgraha thayela che. tene artha A pramANe che. munisuvrata bhagavAne A pramANe kahyuM tyAre tenA manamAM atyaMta AnaMda thaye harSa ane saMtoSa thaye. manamAM prema chavAI gayo, atyaMta anurAgathI tenuM mana bharAI gayuM apAra harSathI tenuM hRdaya uchaLavA lAgyuM te pachI teNe munisuvrata bhagavAnane vaMdanA karI namaskAra karyA vaMdanA namaskAra karIne munisuvrata bhagavAna pAsethI uThIne sahastrApravana udyAnathI bahAra nIkaLe. A rIte te kArtika zeTha muni suvrata ahaMta pAsethI uThI te sahastrAgra vanamAMthI bahAra nIkaLe, bahAra nIkaLIne "neka pharicaNA, nare" jyAM hastinApura nagara hatuM. ane "negera kALa temAM jyAM pitAnuM ghara hatuM. "te savAghachachuM" tyAM te Avyo. "jJAnachittA temaNae sarave tyAM AvIne teNe eka hajAra ATha vaNika janene bolAvyA "vittA parva vANI" belAvIne teone teNe A pramANe kahyuM. "vaM revAzudiyA mA muLiyuSaNa zAka aMtara vame nisaMte" he devAnupriye meM munisuvrata ahaMtanI pAsethI dharmane zrI bhagavatI sUtra : 12 19ra Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza sAMbhaLye che. sevi ca dhameSThi paddhiSThit miha" te dhama mane ISTa hitakAraka lAgye che. pratISTa vAravAra mArI rUci te dhamane grahaNa karavA mATe mane preraNA kare che, abhirUcita-huM cAhuM' chuM ke ghaNI ja jaladIthI huM Ane svIkArI laOM" "taprajJadda devAjIviyA ! saMsAra mayuoi jJAna yAmi" teenI pAMsethI dhama dezanA sAMbhaLIne huM mA saMsAramAM have rahevAthI bhayabhIta khanyA chuM. jethI hu' yAvat pratrajIta thavAne cAhuM chuM. ahiyAM yAvat padathI e batAvyuM che ke he devAnupriye huM te bhagavAna pAsethI abhiSata dharmanA upadeza sAMbhaLIne sa'sAranA bhayathI udvigna yAvat janma-maraNathI bhayabhIta thayA chuM. jethI A sa'sAra cheDIne munisuvrata pAse sathama dhAraNa karIza. tuM tumeLa revAnuppiyA! jiM reha urjA vavazva' paraMtu he devAnupriye ! tame badhA zuM karavA dhAro che? zuM vyavasAya karaze ? phri me ciphanniz 'i meM Amathe'' ApanI hRdayanI zuM abhilASA che? ApanAmAM zu zakti che ? arthAt hu' saMsArane cheDIne dIkSA dhAraNa karIza te pachI Apa khannA zu' karaze ? Apa saumAM evI tAkAta che? ke tamA sau mArUM anukaraNa karI zake ? te zu tamA sau mArI sAthe ja rahevA icche che ? ke ahiM sa'sAramAM ja rahevA icche che ? 'tad aa ta nemaTrasaA vita Rttiya seTa E cI" kArtika zeThanu A pramANe kahevuM sAMbhaLIne te eka hajAra AThe vaNikazanAe tene kahyuM ke "nar La phvALuvicA" he devAnupriye ! je Apa saMbhramayuviA'' sa'sAranA bhayathI udvigna thai rahyA che ane "jJAva vvasaMti'" yAvat sa'sAra cheDIne dIkSA grahaNa karA che. ahiM' yAvapadathI 'mItA ganmamaLAAAM munisuvratasya anti" A pade samaDu thayeA che. te gantyevALu cA"he devAnu priya ! ameAne " ihaMLe vA' ApanA zivAya khIju zuM avalambana che? AvAre va" zu AdhAra che? arthAt sahArA khIo zu che ? pakriyadhA vA" zu pratikhaMdha che? ke amane koNa rekatAra che? ke jethI ame badhA A sasAramAM rahI zakIe ? jethI adde va vavALukhiyA" hai devAnupriya ! ame paNa "saMsAramayuvizAlasamaLALa" sa`sAra bhayathI udvigna banyA chIe ane janma maraNanA duHkhAthI trAsI gayA chIe tethI vaSANuvvirNad saddhi munisuvyastha arahao aMtiyaM muDA bhavittA AgArAo aNagAriyaM pavacAo" Apa devAnupriyanI sAthe ja munisuvrata arhatanI pAse su'Dita thaI ne A gRhustha vasthAnA tyAga karIne anagAra avasthAne dhAraNa karIzu. "sarga ke ttiv seTo" te badhA vikajanAnuM evuM kathana sAMbhaLIne te 6: zrI bhagavatI sUtra : 12 193 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArtika zeThe "3 rAmagahurarSa pUrve vANI" te eka hajAra ATha vaNika janene A pramANe kahyuM "s of tvALiyA ! tame" he devAnupriye! je, tame badhA "saMsAramayuvA mIyA mamarA" vAstavikapaNe saMsAranA bhayathI udvigna thayelA che, ane janma maraNanA duHkhAthI trAsI gayA che ? ane teja kAraNathI "nA saddhi muLisu vaca0 nAva patraya munisuvrata pAse mArI sAthe dIkSA levA cAhatA he te "naM jaracha jo tume devANagiar ha devAnupriyA ! tame badhA "sAsu gi " potapotAne ghera jAo ane "viSaDha kalavi0 kAra vAvA" vipula pramANamAM azana-cAvatu- cAre prakAranA AhAra taiyAra karAvo ane te pachI "mirAnA lAva neputte zu kag" mitro jJAtijane yAvatuM svajano saMbaMdhIjanene AmaMtrita karo. ane pitAtAnA moTA putrane potapotAnA kuTuMbamAM sthApe. "kattA te nittanA lAva neputte bApuwg" te pachI te mitrajanene jJAtijanone ane jyeSTha putrane pUcho "bApu cherA" pUchIne "puriNaaggvAhino rIvALo gggg" eka hajAra purUSa jene upADI zake tevI pAlakhI para beso "kuhi naranArU jhAva parijhaLaof puttehi" temAM besIne mitra jJAti vigere janee ane jayeSTha putrathI "manuSpamALamA" jene mArga anugamyamAna che. arthAta te badhA jenI pAchaLa pAchaLa jaI rahyA che evA tame "davArI pitApitAnA pUrNa vaibhava sAthe "jAva : strI jeva" vAjAonA tamalanAda pUrvaka jahadIthI "mama vaMtiyaM kadamava" mArI pAse Ave. kahevAnuM tatparya e che ke tame badhA pitA potAnA mitra vigerene ane pitapotAnA yeSTha putrane tamArA sthAne mUkIne te pachI teone dIkSA levAnA viSayamAM pUchIne te pachI pAlakhImAM besIne jaladIthI mArI pAse Avo "agi RAma" kAtika zeThanA A kathanane te eka hajAra AThe vaNikajanoe vinaya pUrvaka sArI rIte svIkArI lIdhuM, "gfghttA" svIkArIne meLea nA ra" teo pitapatAne ghera gayA. "vAchittA viruM gAva vavavava * ghera jaine teoe vipulapaNAthI cAre prakArane AhAra taiyAra karAvyuM. "=+vavettA uttarArU" azana, pAna, khAdima ane havAdima e prakAranA cAre AhArane taiyAra karAvIne "mittArU kAra puro kheDUputte gve ti" te badhA mitra, jJAtijanenI sAthe teoe pitApitAnA moTA putrane kuTuMbamAM sthApita karyA. "jhavettA hai mittanA kAra nepura gApura kuTuMbamAM teone jyeSTha putrane sthApIne pachI teoe dIkSA levAnI bAbatamAM potapotAnA jayeSTha putrane ane jJAtijana vigerene pUcha "puchettA" pUchIne "purisarAvAhiLIo sIvAko surati" besIne zrI bhagavatI sUtra : 12 194 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "mittaLAkU jhAva paribaLe.i' teenI pAchaLa pAchaLa temenA mitra, jJAti janA, svajanA, sabadhIjanA ane pirajanA temaja jyeSTha putro cAlatA hatA. Adara naDDI lAva hemaM" te badhA viSNujano potapAtAnI pUrNa i nI sAthe gherathI nIkaLayA. teonI AgaLa AgaLa vAjAonA tumula avAja thatA hatA. ahiMyA yAtrapadathI 'savvajIva, savavaDheLa savvasamAM, savvAdrennN, savvavibhUIe, savvavibhU khAe, savvasaMbhrameNa, santrapuSpagaMdhamallAlaMkAreNaM, savvatuDiyasa saMniNApaNaM, mahayA iDDIe, mahayA juIe, mahayA baleNaM mahayA samudapaNaM, macAvatuSTiya-gamatamACvALa-saMla-paLava-186-meDI-ArajaDI-varamuddI, kuDu, muya, mugaTu duphiniyodaLAca' A pAThanA saMgraha thayA che. A tamAma padmAnI vyAkhyA aupapAtika sUtrapara me' pIyUSaSi NI TIkA banAvI che temAM joI levuM tAtpaya e che ke-- "na" saghaLA vastra ane AbhUSaNeAnA prabhAva vaDe vaheLa" peAtAnI tamAma senAe vaDe peAtAnA saghaLA parijanA vaDe satkAra rUpa saghaLA prayatnA vaDe peAtAnA samasta azvaya vaDe tamAma prakAranA vaAbharaNanI zAlA vaDe bhakta janita atyaMta utsukatA vaDe sa prakAranA puSpa vaDe sava prakAranA gadha dravyo vaDe sarva prakAranI mALAe vaDe temaja sarva prakAranA alakArA vaDe sarva prakAranA vAjIMtrAnA madhura dhvani vaDe peAtAnI vizeSa prakAranI Rddhi vaDe peAtAnI vizeSa prakAranI vruti vaDe peAtAnI vizeSa prakAranI senA vaDe peAtAnA vizeSa prakAranA parijanA vadhu eka sAthe vagADavAmAM AvatA vAjAonA manAhera mahAdhvanI varDa zakha, pazuva, paTaha, bherI jhallarI, kharamuDI, huDuka muraja mRdaMga ane duMdubhinA nirdoSanI pratidhvani vaDe kahevAnA bhAva e che keA rIte te badhA viSNujane aneka prakAranI Rddhi ane samRddhithI cukata thaine temaja vAjAonA atyata avAjo sAthe jarApaNa vilamba karyA vinA te kArtika zeThe pAMse AvyA. 'tad naM che tti keMTrI te pachI kAti kazeThe vittuM'vipula pramANumAM azana, pAna, khAdima ane svakrima erItanA cAra prakAranA AhAra taiyAra karavIne-eTale ke seALamAM zatakanA pAMcamAM uddezAmAM varNavelA gagadatta gAthApati pramANe badhuM katavya karIne yAvat mitra, jJAti, strajana, sabaMdhI, pajina ane jayeSTha putra jenI pAchaLa pAchaLa cAlI rahyA che ane te eka hajAra ATha vikSane paNa jenI pAchaLa pAchaLa cAlI rahyA che, temaja jenI AgaLa vAjAonA avAja thaI rahyo che, e rIte peAtAnA pUglR vaibhavanI sAthe 'dRSiLApure nayare" hastinApura nagaranI kharekhara vaccovaccathI (rAjamAthI) nIkaLayo. ane jayAM te sahasrAmrayana nAmanu udyAna hatu tyAM te pAMceM tyAM pahoMcatAM teNe bhagavAna munisuvratanA chatrAdirUpa tItha karanA atizayA (cihno) ne joya. tene joIne teNe pAMca prakAranA abhigamathI bhagavAnane traNavAra AdakSiNa pradakSiNA pUrvaka vaMdanA karI, namaskAra karyAM, vadaMnA namaskAra karIne te pachI te banne hAtha joDIne teonI paryuM`pAsanA karavA lAgyA. payuM`pAsanA karIne te pachI teNe zrI bhagavatI sUtra : 12 "" 195 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe kahyuM- jatti i wte rA' he bhagavAna A jagat ThaMDI, garamI, vigere jatA judA upasarga ane parISaharUpa ane janma, maraNarUpa, javALA mALAthI vyApta thayuM che-arthAt baLI rahyuM che. "paritte mare chogha' atyaMtarUpathI maLI rahyuM che. "kriAnti mate ! Dho" he bhagavana A jagat atyaMtarUpathI javalita-prajavalita thaI rahyuM che. "vA maLekhaca, te gALAmA jAdava agAsi jhiyAyamANaMsi je se tattha bhaMDe navai, apabhAre mollagurue, taM gahAya AyAe egaMtamaMte avakkamai, esa me nitthArie samANe pacchApurAe hiyAe, suhAe, lenAra, niravataig" A pAThane saMgraha thaye che. A badhA padanI vyAkhyA bIjA zatakanA pahelA uddezAmAM sakaMdakanA prakaraNamAM karavAmAM AvI che. jethI tyAMthI te samajI levI jevI rIte gaDhapaNu ane maraNanA bhayathI alokasaMsAra saLagele che. vadhAre pramANamAM saLage che. gAthApatinA baLatA gharamAMthI bahAra kADhela a5bhAra ane bahumUlyavALI vastu tene bhaviSyamAM hitakAraka thAya che. te ja pramANe "mama je AvA mane A AtmA che. te paNa-eka ratnavigerethI bharelA paTArA jevo che. mArA Icchita arthane pUranAra levAthI mane te ISTa che. pamADanAra hovAthI-kAta che. sukha upajAvanAra hovAthI priya che. bhagati denAra hovAthI mane hara che, je prApta thayA pachI koI kALe nAza pAmatuM nathI. tevA akSayasukhane ApanAra hovAthI manoDama che. eTalA mATe A mAre AtmA janma, jarAmaraNa vigere agnithI baLatA evA A saMsArathI nIkaLIne "saMtAyu chevavAre" saMsAra vinAzanA karanAra janmamaraNanuM nivAraNa karanAra thaze, "tta rUchAmi on maMte !" tethI he bhagavana huM A eka hajAra ATha vaNikajane sAthe ApanI pAse dIkSA dhAraNa karUM evI kAmanA che. ane Apa mane dharmopadezasaMbhaLAve tevI IcchA karI rahyo chuM. ahiM yAva5dathI "cA muMDAviu, sayameva sehAviu, sayameva sikkhAviu, sayameva AyAra goyrvinnveLarUtharALa jaLarAzAmAyAvatti' ahiM sudhInA pAThane saMgraha thayo che. A padanI vyAkhyA bIjA zatakanA pahelAM udezamAM skandakanA caritramAM AvI che. tethI tyAMthI samajI levI "tara munisurANa" kAti kazeThanI A prArthanA pachI munisuvrata ane te kAtikazeThane eka hajAra ATha vaNijane sAthe pitAnA hAthathI bhAgavatI dIkSA ApI ane dharmane upadeza Apyo. dharmanA upadezane prakAra A pramANe che. "vALuvidhA" he devAnupriya! meM kahyA pramANe "gvuM maMtava' jIva rakSA mATe bhUmi para najara rAkhI joIjoIne cAlavuM joIe, zuddha bhUmimAM zAstramAM kahela paddhati pramANe ja ubhuM rahevuM joIe. zALa saMramiyara prANAdi saMyamamAM yatanA rAkhavI joIe. ahiyAM yAva zrI bhagavatI sUtra : 12 196 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5dathI "gvaM nirAkai, gva tuSTivaM parva morA us mAliya, gharva saMgaof sAbicava" A pAThane saMgraha thaye che. tene artha A pramANe che bhUmInI pramArjana karIne ja besavuM joIe. yatanA pUrvaka karavaTa (paDakhuM badalavuM joIe. aMgAradeSa ane dhUmadeSa vigere vinAne nirdoSa AhAra le joIe. hita, mita, ane mIThI vANI bolavI joIe. IdriyasaMyama ane vANisaMyamanuM pAlana karavuM. "tapa of se ttig" A pramANe dharmakathA sAMbhaLavyA pachI te kAtikazeThe ekahajAra ATha vaNikajane sAthe munisuvrata bhagavAnanA A prakAranA dharmanA upadezane svIkArI lIdhe "tamALA taNAM ghara' pachI teo munisuvrata bhagavAnanI AjJAnusAra teja prakArathI vartavA lAgyA. yAvat saMyamamAM yatana rAkhavA lAgyA ahiM yAvadathI "gvaM taddA vidra, tAriNIyaDu taNAtuyara ta , taddA mArU, ta saM saMgamarU' A pATha grahaNa thayela che. tene artha A pramANe che. te pramANe yatanA pUrvaka rahevA lAgyA. te pramANe yatanAthI besavA lAgyA. te pramANe paDakhuM yatanAthI pheravavA lAgyA. te pramANe AhAra karavA lAgyA. te pramANe nirvadha bhASA bolavA lAgyA. kArtikazeThe A pramANe saMyamanuM pAlana karavAne prAraMbha karyo. " of se tti selI temaNUNe saddhi mATe nANa' A rIte te kAtikazeTha ekahajAra ATha vaNijane sAthe ane mAra banI gayA. "dizA" IsamitithI yAvat gar eSaNasamitithI, AdAna nikSepaNa samitithI uccAra prastravaNa khela jala siMdhANa pariSkApana samitithI yukta banI gayA. managupti, vacanaguti, anekAyagupti, e traNe guniyAnuM pAlana karavA lAgyA brahmacarya guptinI sArI rIte ArAdhanA karavA lAgyA. teNe pitAnI IdrIne jItI lIdhI. "tay i ? tti te pachI te kArtika anAra "munisuvaya' munisuvrata bhagavAnanA tathA5 anaga re,nI pAsethI sAmAyika vigere ciau pUvaeNne abhyAsa karavA lAgyA. teonuM adhyayana kArya jyAre pUrNa thavA AvyuM tyAre "dU ivaSatha0" teoe piote caturtha, SaSTha, aSTama, vigere tapasyA karI. ahiM cAvatu padathI "raNamaTuvAdi mAnavamohiM to A padone saMgraha thaye che. A rIte teo " vahipuna suvAvasArUM bAra varSa sudhI zrAmasyaparyAyanuM pAlana karatA rahyA. ane te pramANe pAlana karyA pachI teoe maraNa samaye "mANiag" eka mAsanI saMkhanAnuM ArAdhana karyuM tenI ArAdhanAthI "DuiM mattAruM sAITha bhakatAnuM anazana dvArA chedana karyuM sAITha bhakatonuM chedana karIne Ale ca ke pratikrama karIne samAdhine prApta karI ane kAla samaye kola karIne saudharma ka9pamAM saudharmAvalaMsaka vimAnamAM upapa tasabhAmAM devazayanIya para devanA Idra zrI bhagavatI sUtra : 12 197 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakanI paryAyavALA banI gayA. ahiyAM yAvat zabdathI "vijJANa parattI' ItyAdi padene saMgraha thayo che. "tat i sa vi sevAcA' tatkALa utpana thayela te devendra, devarAja, Idra gaMgadattanI mAphaka yAvat samasta duHkhone aMta karaze gaMgadattathI vizeSatA kevaLa tenI sthitimAM ja che, kemake tyAM tenI sthiti be sAgarepanI thaI che. bAkInuM kathana gaMgadattanA kathana pramANe samajavuM. have gautamasvAmI prabhune evuM pUche che ke he bhagavAna kArtika deva te devakathI AyunA kSayathI, bhavanA kSayathI ane sthitinA kSayathI cavIne kayAM utpana thaze? tenA uttaramAM prabhue kahyuM ke he gautama ! te tyAMthI cavIne mahAvideha kSetramAM siddha thaze. buddha thaze mukata thaze. ane parinirvAta thaze ane samasta du:khene aMta karaze. "revaM maMte ! revaM mate ! tti' he bhagavAn ApanuM A kathana sarvathA satya che. he bhagavana ApanuM saghaLuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne gautamasavAmI tapa ane saMyamathI A AtmAne bhAvita karatA thakA potAnA sthAna para birAjamAna thayA che sU0 2 | jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI pramiyacandrikA vyAkhyAnA aDhAramA zatakane bIjo uddezaka samAptA18-rA pRthvIkAya Adi jIvoM ke antakiyA kAnirUpaNa trIjA uddezAne prAraMbhabIjA udezAmAM kArtika anagAranI antakriyAnA saMbaMdhamAM kahevAmAM AvyuM che. jethI kriyAne adhikAra cAlu hovAthI A trIjA udezAno prAraMbha puSiAdikanI aMtakriyA kahevA mATe karavAmAM Avela che. tenuM paheluM sUtra A pramANe che - teoi #toi tef sama" ItyAdi TIkArtha- teor of te magot" te kALe ane te samaye "rAzide nAma tare phoravA' rAjagaha nAmanuM na hatuM. "vaLo" papAtika sUtramAM varNavela caMpAnagarI pramANe tenuM varNana samajavuM. "jugaNiwe gii A rAjagahanaga zrI bhagavatI sUtra : 12 198 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramAM guNazilaka nAmanuM tya-udyAna hatuM. "vaLo ' tenuM varNana pUrNabhadra cityanI mAphaka samajavuM. "kAra parivAra kiyA' A vAkyamAM Avela thAva5dathI badalAnI mavakRtta ahithI AraMbhIne "dharmakathA RSirA' ahi sudhInuM saghaLuM prakaraNa samajI levuM. arthAt mahAvIra svAmI padhAryA. ane teoe dharmakathA saMbhaLAvI tyAM sudhInuM kathana samajavuM te jAheof te samA' te kALe ane samaye "mAra mAro mANI raNa' zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIna " tevAsI' ziSya "nAdavicagre nAma jAhera mArIpatra nAmanA anagAra hatA. teo "pUjArUmag" prakRtithI bhadra hatA. rer vigag' jevI rIte maDita putra prakRtithI bhadra hatA tevA ja mAkaMdIputra paNa bhadraprakRti hatA. ahiM yAvatuM pahathI nIce pramANeno pATha brahaNa thayo che. "vAkAte pArathagomALamAcADho teo svabhAvathI upazAMta hatAM svabhAvathI ja teonA krodha, mAna, mAyA, ane lebha e kaSAye pratanuhalakA thayA hatA. "mRdurasaMpannaH teo mRdu-kemaLa mArdava guNavALA hatA. "sAhana ma: vinItaH teo AlInabhadraka-gurUnI AjJA pramANenA vartanathI bhadraprakRti vALA hatA ane vinayavAna hatA. A tamAma vizeSaNe trIjA zatakanA trIjA udezAmAM kahevAmAM AvyA che. "jAva ghagvAsamAne vaM vAsI' yAvata manavacana ane kAyathI payuM pAsanA karatAM karatAM te mAMkadiya putre prabhune A pramANe pUchayuM. ahiM thAvAdathI "vaMte, ramati, vanivA, nacitrA trividhA prajAsattA' A padane saMgraha thayA che. re mate ! rAjeNe puar ' he bhagavAna kAtilezyAvALA je pRthvIkAyika jIva che. te "#Arehiro putravIradArUufo' kApatikalezyAvALA bIjA pRthvIkAyika chamAMthI "zaoiAra rAdittA" antaravinA arthAt maraNa pAmIne tarata ja "nApurae viLa mag manuSya zarIrane meLave che? marIne manuSya bhavamAM jAya che ? ane "mittA varuM huM vRkSa te meLavIne te zarIrathI zuddha samyaphava meLavI zake che? vikAsa" zuddha samyakatvane pAmIne "go rajhA sikakA te pachI te siddha thAya che? jAva ataM varepha' yAvat saghaLA dukhano nAza kare che ? ahi yAtpadathI "muraghare, parinirvAri sarvadu ravAnAm' A padano saMgraha thayo che. pUchavAnuM tAtparya e che ke--kApatika vezyAvALA pRthvIkAyika jIva pRthvIkAyane choDIne manuSyazarIra pAmIne ane kevaLajJAna meLavIne zuM siddhi prApta karI zake che? te buddha eTale ke tatvane jANanAra banI zake che? mukata thaI zake che? parinirvAta banI zake che ? ane sakaLa duHkhane aMta zuM karI zake che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke--ahaMtA mAriyttA, hA mAkadiyaputra te kApatika vezyAvALe pRthavIkAyika jIva te pramANe banI zrI bhagavatI sUtra : 12 199 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. yAvat sakaladukhe ne aMta karI de che. ahiM yAvat padathI "jAvaje. ssehito puDhavIkAiehi to aNaMtaraM uvva dvittA maNussaM vigrahaM labhai, labhittA, kevala. vof gzarU, vRSikSattA soparA sijha' A prazna vAkyane saMgraha thaye che, A pramANe prazna vAkaya samajI levA. pharIthI mAkaMdIputra anagAra prabhune evuM pUche che ke "re pUi mane ! kAulesse AukAie kAulessehito AukAiehito aNataraM uvvadvittA mANussa vicAhuM amarU, mittA" he bhagavAna kApatalezyAvALe apakAyika jIva kApatalezyAvALA akAyika jIvapaNAthI marIne manuSya zarIrane meLavIne kevaLa bedhine-zuddha samyaktvane prApta karIne te pachI te siddha thAya che? yAvata te sakaLa dukhene nAza karI de che ? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke"haMta maNiputtA jAva ataM zarU hA mAkadiputra! te jIva te pramANe karI zake che. yAvat samasta duHkhene aMta kare che. mAkadiyaputra prabhune pharIne pUche che ke- jUof maM! jANe vanarakSara#A' he bhagavAna vanasapatikAyika kAtilezyAvALo jIva kAtilezyAvALA vanaspatikAyikapaNAthI marIne tapta manuSya dehane meLave che? ane manuSya zarIra pAmIne te zuddha samyaktva prApta karI zake che? ane zuddha samyaktva meLavIne te pachI zuM te siddhigatine meLave che? buddha thAya che? mukata thAya che? parinirvAta thAya che? mokSagati pAme che ? ane sarvaduHkhane aMta kare che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke -" re jAva baMta jerU ahi yAvazabdathI saMpUrNa prazna vAkaya uttara rUpe grahaNa karela che. te A pramANe che.-kApatazyAvALo vanaspatikAyika jIva kApita lezyAvALA bIjA vanaspatikAyika paNAthI marIne tarata manuSya zarIrane meLavIne temAM zuddha samya. kRtva pAmIne (saMyama dhAraNa karIne) siddha thAya che, buddha thAya che, mukta thAya che. parinirvAta thAya che. ane sakala duHkhene aMta kare che. "sevaM maMre ! re matti" he bhagavana A5 devAnupriye je kahyuM che te sarvathA satya che. te bhagavad Ape kahela sarva yathArtha che. A pramANe kahIne "nAcaMdriyapu anan" te mAkadiya putra anagAra "maNe mane mArI zramaNa bhagavAna mahAvIrane "rAva nahittA" yAvat namaskAra karIne jojo tamane LiaiNe tene sAmAjI" jyAM zramaNa nigraMtha birAjelA che. "keLava jAdajI" tyAM teo gayA. ahiM yAvat parathI "he, ramati, valliA A padone saMgraha thayo che. "vArikattA" tyAM jaIne "maLe thiI zrI bhagavatI sUtra : 12 2OO Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANI" teoe zramaNa nirca ne A pramANe kahyuM "gvaM rAhu ajJo! kAraNe putravIrA tava nAva caMtiM varU che A ! kApatalezyAvALA pRthvIkAyika kApetalezyAvALA pR pIkAyika jIvapaNAthI marIne tarata manuSya zarIrane meLavIne temAM zuddha samyaktva prApta karIne siddha thAya che, buddha thAya che, mukta thAya che. parinirvAta thAya che, ane sarva duHkhane aMta kare che. bhAyaMdIputra anagAre kApatika lezyAvALA pRvikAyika, ane vanaspatikAyika jIvanA viSayamAM bhagavAna pAsethI je pramANe jANyuM hatuM te saghaLuM kathana ahiyAM zramaNane kahI saMbhaLAvyuM. "tara La te vamaLA niujthA" te pachI zramaNa nigraMthAe "#vicaputtara maLarig" mAkaMdIputra anagAranA pUrvokta kathanane yAvat "gvaM paNa nALag" A rItanI prarUpaNuM sAMbhaLIne "pApa no pati teonA A kathanamAM zraddhA karI nahiM. tene pitAnI pratItine viSaya na banAvyuM. arthAt ukta kathana temane ruci upajAvanAra na banyu' kahevAnuM tAtparya e che ke mAkaMdIputre kahela viSayamAM zraddhA karI nahiM ahIM yAvat padathI "mANamANa prajJAcA A padene saMgraha thaye che. A rIte teo "maTuM kANamALA" mArI putra kahela arthamAM azraddhA karatA thakA. aprIti karatA thakA aruci karatA thakI veLA mane mAve mahAvIra" zramaNa bhagavAna mahAvIra jyAM birAjamAna hatA "seLa vavAjhag" tyAM teo AvyA. "3AArijI tyAM AvIne teoe "mavi mAvaM mAvI pai namaM" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA karI namaskAra karIne "ghargha racAzI" te pachI teoe bhagavAnane A pramANe pUchayuM "pUrva vaDu maremAriyayje traNa zahuM gvakArava" he bhagavana mAkedI putra anagAre A pramANe kahyuM che. "jAva va " yAva...rUpita kare che. ahiM yAvat zabdathI "mAre prajJApathati" A kriyApadane saMgraha thaye che have mArkadIputre zuM pratipAdana karyuM che te batAve che. "gyaM akajho? vADheNe putravIrA nAva baMd " he Aryo! kApe talezyAvALe pRthvIkAdhika jIva yAvat aMta kare che. ahiM yAvata padathI pRthvIkAkinI pahelA prazna vAkayamAM kahela je "kahito" A pada che te padathI AraMbhIne "to pachI sikarU" A vAkaya sudhInuM prakaraNa grahaNa thayela cheA padene arthe paNa pahelAM kahyA pramANe ja che. tAtparya e che ke-te zramaNa nirNae mahAvIra prabhu pAse mAkaMdIputre anagAranuM kahela saMpUrNa kathana kahI saMbhaLAvyuM. Aja pramANe AgaLa paNa samajavuM. eja rIte mAkaMdIputra anagAre kahela "gve vahu bano pAraNe vArA nAva aMta tha" A vAta batAvela che. A banne sthaLe Avela zrI bhagavatI sUtra : 12 201 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvapadathI mAka dIputra anugAranA bAkInA vAkacAnA sagraha thayA che. A pramANe te zramaNa nithAe prabhu pAse mArka dIputra anagAranA kathanane prakaTa karIne teone A pramANe pUchyu re meruM maMte ! E" huM bhagavan kApAtalezyAvALA ekendriya pRthvIkAyika akAyika ane vanaspatikAyikajIvanA viSayamAM mArkadIputra anagAre je potAnA abhiprAya khata!nye che, te zuM te e pramANe ja che? arthAt satya che ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke" ajjotti samaNe bhagavaM mahAvIre te samaNe NigaMdhe AmaMtittA evaM vayAsI" huM A ! e pramANenuM sodhana karIne zramaNa bhagavAn mahAvIra svAmIe A pramANe kahyuM. nAM ajJo mAcipune baLare tume vamAsa' mAka'dI putra anagAre tamAne je evu kahyu che. "nAya pahle" yAvaprarUpita karyuM" che ke--ahiM yAvat zabdathI "mASane prajJAvata" A kriyApadonA saMgraha thayA che. rAjesse putrI Apa lAva aMta kare" kApAtalesyAvALA pRthvikAyika jIva yAtraRRmasta du:khAneA aMta kare che. ahiyAM yAvat zabdathI mAka'di putra anagAranA mAkInA praznavAkayanA sa'graha thayA che. yaM vahu banno jArajemse zrAvakArUpa gAya aMta kare" eja pramANe hai AryAM mAkadiputra anagAre je ema kahyuM che ke kApeAtaazyAvALA aprakAyika jIva yAvatu aMta kare che. ahiyAM paNa cAvat zabdathI thAiDhesthephisega" e padathI laine vachA vijJa'' e pada sudhInA pAnA sagraha thayA che. eja rIte mAkadIputra anagAre je ema kahyuM che ke 'alajIno jAheraste naLasa jJA" huM A kApAtalezyAvALA vanaspati jIva paNa jJAna aMtara" yAvat aMta kare che. ahiM paNa yAvat zabdathI chelle te" e padathI laIne vacchA signa'' pachIthI siddha thaze e pada sudhInA pAneA saMgraha thaye che. sattve naM ghannumatre huM A teee kahela "duM vAM ano patra mAnslAmi" he Ave. huM paNu e pramANe ja kahuM chu. ane eja pramANe bhASA dvArA varNavuM chu. ane e pramANe prajJApita karU chuM. keLajemse puIjArUpa nahese ito puDhavikAiehi to nA aMta jare kRSNalezyAvALA pRthvIkAyika jIva kRSNa lezyAvALA pRthvI kAyika jIvapaNAmAM marIne yAvat samasta du:khAnA aMta kare che. ahi' yAvat zabdathI A sabaMdhane anusaratA badhA pAThanA sagraha thayA che. tene atha A pramANe che. kRSNulezyAvALA pRthvIkAyika jIva kRSNulezyAvALA pRthvIkAyika jIvapaNAthI marIne tarata manuSya paryAya pAmIne temAM zuddha samya phUjJAna meLavIne siddha pada pAme che yAvat sava duHkhAnA aMta kare che.-- " A kathana satya che - zrI bhagavatI sUtra : 12 202 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "pla vastu bano nIcaDhero puDhavIjANurU baMd kare eja pramANe che A je nIlezyAvALA pRthvIkAyika jIve che. te paNa yAvat samasta duHkhane aMta kare che. "dave of usama" A kathana satya che. tevuM maMte ! mane ! tti" he bhagavan! Apa devAnuci je kahyuM che te satya che. ApanuM kathana yathArtha che. A pramANe kahIne "samaLA nimAMthA rUma mAvaM mahAvIra vaita namaMvaMti zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdanA karI namaskAra karyA "vaMditta saMbaMhittA netra mAgiNe mAre tene tavAri' vaMdanA namaskAra karIne pachI teo mAkadIputranI pAse AvyA tyAM AvIne "mAvicagraMva" mAnaMdiputra anagArane vaMdana karI namaskAra karyA "vaMphittA namaMpittA caMga samra vinapi mujho muko vAri" vaMdanA namaskAra karIne te pachI teoe mAkadiputranA kathanane nahi mAnavArUpa aparAdhanI vAraMvAra ghaNuM ja vinaya bhAvathI kSamA mAgI. ahiyAM sUtramAM, pRthvI, apa, ane vanaspati javAnI ja aMtakriyAnA viSayamAM prazno karavAmAM AvyA che. tenuM kAraNa e che ke eja jIvane ja pachInA bhAvamAM manuSya paryAyanI prApti thAya che. jethI teonI aMtakriyA A pRthvIkAyika vigeremAM ja saMbhave che. teja ane vAyu jamAM saMbhavatuM nathI. kemake teone bIjA bhavamAM manuSyapaNAnI paryAyanI prApti thatI nathI. tethI pRthvI vigere traNa nI ja aMtakriyAne laIne " " ItyAdi rUpathI prazna karavAmAM AvyuM che. teja ane vAyu kAyikanI anakriyAnA saMbaMdhamAM prazna karela nathI. e sUtra 1 | antakriyAmeMjo nirjarA pudgala hai unakAnirUpaNa pahelAM je aMtakriyA kahI che, te aMtakriyAmAM je nirjarA pula che. te viSayamAM kathana karavA mATe sUtrakAra "raNa che re mAriyapure mAre ItyAdi sUtra kahe che. TIkAI-"tara baM te mAhipure mAre te pachI te mAkedI putra anagara "kvANa " pitAnI utthAnazaktithI uDyA. "TraNa dritA" ane uThIne "keLava maLe mAve mahAvIre" jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra birAjamAna hatA "tene savAra tyAM jaIne teoe "baLa majAve mAvI vaM tamAra" zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA karI namaskAra karyA "vaMhittA ramaMtA " vaMdanA namaskAra karIne " sAthI" te pachI teoe prabhune A pramANe pUchyuM-arthAt zramajane mArkadI putra anagAra bhagavAnanI pAse kSamApanA mAgIne gayA pachI mArkadIputra anagAra bhagavAnanI pAse AvyA. AvIne teoe bhagavAnane vaMdanA karI zrI bhagavatI sUtra : 12 203 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra karyAM vaMdanA karI namaskAra karyo. te pachI temaNe A pramANe pUchyuM -- "bananAraNa nAM maMte !" ityAdi assi bhAvitAtmA anagAra padathI kevalInuM grahaNa karAyu che. jJAnAdinI bhAvanAthI je pAtAnA AtmAne jJAnavALA khanAve che tee bhAvitAtmA kahevAya che. savva maM veremALaNa'' sava kamathI vedanIya, nAma, getra, A traNe karmAM grahaNa thayA che. Ayu kramanuM kathana svataMtra rUpe kahevAmAM Avaze. vedanIya vagere cAra karmo AdhAtiyA krama kahevAya che, ane te madajanaka hoya che. je anagAra bhAvitAtmA che ane vedanIya nAma, gotra, e traNe karmonuM vedana karI rahyA haiAya che. vedana thayA pachI nirjarA thAya che. jethI pradeza ane vipAkathI je vedanIya vagera karmanA anubhava thayA pachI ekadezapaNAthI jenA kSaya thAya che. arthAt te anagAranA chAtmAthI je dhIre dhIre kSapita thaI rahyA che, tlR mAra marmALaNa' je AyunA dellA kSaNa sudhI pahecyA che. ane audArika vagera zarIrAne cheDI rahyA che, teja rIte je AyuSyanA chellA samayamAM vedana karavA lAyaka kramanuM nAma carama krama che, A carama kamanI jenirjarA karI rahyA che. je pudgala kSayanI apekSAthI maraNathI marI rahyA che. chellI avasthAmAM vata mAna zarIranA je tyAga karI rahyA che. ane je AyuSyanA carama samayamAM vartatA bhaveApagrAhI traNa karmonu'vedana karI rahyA che. maraNanI najIkamAM rahelA karmAMnA kSaya karI rahyA che, mAraNAntika AyulikAnI apekSae je zarIranA tyAga karI rahyA che, arthAt a Mtima zarIrane je tyAga karI rahyA che. evA te bhAvi tAtmA atagAranA je cazmA nipajJAonA' antima niyamANu pudgale che. 'tevaM sahu potA' te pudgala 'muhumA' sUkSma 'vaLattA' kahyA che. he zramaNu AyuSman 'jIvyuM DhoLa vi ca o ophsiA chAM vidyuti" te evA sUkSma pudgaleA samastaleAkane avagAhita karIne rahyA che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke daMtA mAnayivrutta ' hA mArka yiputra pUrve kata vizeSaNe vALA te bhAvitAmA anagAranA je sUkSma pudgala yAvat sa'pUrNa' leAkane avagAhita karIne temAM rahela che. ahi' yAvat zabdathI saLaM janma veremAsa' AvAkayathI laIne navuM konaMvinase' ahiM sudhInA prazna rUpa pAThanA A uttara vAkayamAM sa`graha karI levA. kemake ghaNebhAge prazna ja uttararUpathI pariNamela che. samarata leAkane vyApta karIne te nirjarA pudgala temAM kevI rIte rahe che ? e mATe kahevAmAM Avyu che ke te nija rA pugala 'sukumA " te pannattA' sUkSma rahyA che tethI samasta lAkane avagAhita karIne te temAM rahela che !! sU0 2 zrI bhagavatI sUtra : 12 204 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadmasya ke saMbaMdha meM bhagavAna se praznottara kevaLI kevaLajJAnathI traNe leAkanA samasta saghaLA sUkSma jIva ane sthULa jIva vagerene sAkSAt jANe che tema kahevAi gayu. che. have chadmasthanA viSayamAM praznottara rUpamAM kathana karavAmAM Ave che. 'chamathe aaN mate ! manurase nijJAvo majAnuM' ityAdi. TIkA"--chadmastha sAtizaya ane nitizaya ema e prakaranA che. temAM ahiyAM chadmastha zabdathI je niratizaya chadmastha che, tenu grahaNu thayu che. sAtizaya chadmasthAnu nahI. A rIte ahiyAM mAka dIputra anagAre prabhune evuM pUchyuM' che ke-De bhagavAna je manuSya nitizaya chadmastha che, te tei'' ninA zeoALaM' te nirjarA pudgalAne iitta achaLatta' vA nALAsa vA' zu anyatva ne athavA nAnAvane 'bALaklR pAsa' jANe che ? ke dekhe che ? athavA tene grahaNa kare che ? e anagAnA je nirA pudgala che. te pudgalAmAM je bheda che te nAnAtva che. athavA temAM je vadhu gaMdha rasapa vagere le che, te nAnAva che. A praznanA uttaramAM prabhu kahe che ke vanA ci utta0' prajJApanA sUtranA padaramAM padmanA pahelA indriya uddezAmAM kahevAmAM Avyu che teja rIte ahiM paNa te saghaLu' kathana samajavuM. temAM je vizeSatA che. te sa'khAdhana puratI ja che. khAkInA khIjA kathanamAM kaMI ja vizeSatA nathI' arthAt prajJApanAnA prakaraNamAM 'oyama' e pramANe sabadhana che. ane ahiyA 'mA ciputte' e pramANenuM sa MkhAdhana che. arthAt prajJApanAnA praznaraNamAM gautamasvAmIne uddezIne kathana karAyela che. ane ahiyA mAka'dIputrane uddezIne kathana karavAmAM Avyu che. 'nAya vemALiyA' te prajJApanA sUtranuM prakaraNa cAvat nArakathI Ara'bhIne vaimAnika paryanta graheNu karavuM. kahevAnu tAtpaya e che ke-nArakathI ArasIne vaimAnika deva pa ta chadmastha jIva zu' nirjarA pudgaleAnA anyatvane, nAnAtvane tathA pahelAM Avela 'bomatte nA, tucchatta vA yacacata vA kucatta' vA, gALad vAsa,' utatvane-ke tucchatvane-eTale ke niHsArane -gurUtvane ane laghutvane jANe che ? ke dekhe ? A prazna prajJApanA sUtramAM gautama svAmIe prabhune pUchela che. tenA uttaramAM prabhue A pramANe kahyuM che--'nocamA'he gautama! 'no phaLadre samadre' A kathana kharAkhara nathI. pharIthI gautamasvAmI e evuM pUchela che ke-le LaDheLa maLe! haM tuvar' hai bhagavat Apa evuM zA kAraNathI kahe che ? ke 'samartheLe maLele tetti nijJApu sALaM Lo vitti ALasa vAdjJALaklR pAnnurU' chadmamanuSya te nija rA pudgalAnA anyatva vagerene jANatA nathI ? ane dekhatA nathI ? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-noyamA ! teve vi ca Ana arthe tenaM atti niSnavoghnahALa no 'ici bALasaM thA 6 jJALaklR vAsarU'huM gotama ! devAmAM paNa kAI eka deva nirA puddagalAnA anyatva vigerene jANe che ane dekhe che, badhA deva nahi'le leLa zrI bhagavatI sUtra : 12 205 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveNaM mAgaMdiyaputtA eva vuccai chaumatthe NaM maNUse tesiM nijjarApoggalANaM no kriti bALatti vA 6 vAgavuM saru" te kAraNe he mAkaMdIputra che evuM kahyuM che ke-chasvastha manuSya te nirjarA pudgalenA anyatva Adine jANatA nathI. kuhumA te puime vannattA samarasa' he zramaNa Ayumana te nija rA pudgala sUkSama kahyA che. "navo ifpa je che te jomitttA no virRti" te sUkSma nirjarA pudgala badhAja kAkAzane vyApta karIne rahelA ItyAdi A pATha chadmastha sUtrano che. ca thephag" A pramANe je kahevAmAM AvyuM che teno bhAva e che ke manuSyathI deva prAyaH paTTaprajJAvALA hoya che. jethI demAM paNa koI eka deva ke je vizeSa prakAranA avadhijJAnavALo hoya che. teja jANe che. te vagara bIjA deva nirjarA pudgalonA anyatva vagerene jANatA nathI. te pachI chadmastha manuSya tene kevI rIte jANI zake ? keI eka jaNe che tema kahyuM che, te vizeSa prakAranA avadhijJAnavALe deva jANe che tema mAnIne kahevAmAM AvyuM che. ane te "kAva ratha che ke te sattA te zALati, jAvaMti, jAti seTu' temAM je upagavALA che te jANe che, jue che. ane teno AhAra kare che te kAraNe meM te pramANe kahyuM che. AvAkya payaMta kahevAmAM AvyuM che. "nika mALiyori' evuM je kahyuM che, tenuM tAtparya e che ke-chavastha manuSyathI laIne vaimAnika sudhIne badhe ja pATha ahiyAM grahaNa kare. A pATha A sUtranA pachInA sUtramAM caturvizati (vIsa) daMDakarUpa che. ane prajJApanA sUtranA paMdaramAM padamAM prathama Indriya uddezakane che. tenI vyAkhyA meM te sUtranI prameyabe dhinI TIkAmAM karI che. te tyAM jaI levI A pATha " jAti nANAti' ahiM sudhI pATha ahiyAM grahaNa karela che. A rItane jene upayogI che. teo nirjarAnA sUkSama pudgalone jANatA nathI ane dekhatA nathI. paraMtu sUma pudgalene AhArarUpe ja mAtra grahaNa kare che ahiyAM AhArathI eja AhAra grahaNa karela che. "zAvaraimAnita" A vAkayathI sUtrakAre e samajAvyuM che ke-sAte pRthvInA nAraka jIva dazabhavanapatideva pAMca sthAvara traNa vikalendriya, paMcenidraya, tiya"ca, manuSya vAna vyatara ane jyotiSka e badhA nArakanI mAphaka te nirjarAnA sUma pudgalene jANatA nathI ane dekhatA nathI. teo kevaLa tene AhAraja kare che. arthAt teo kevaLa tene grahaNa ja kahe che. sAmAnya manuSya tathA vaimAnika temAMthI kaI eka tene jANe che. ane dekhe che. ane tene grahaNa kare che. aneka kaI eka tene jANatA nathI. ane dekhatA nathI-kevaLa grahaNa ja kahe che. e sUtra 3 badheke svarUpA nirUpaNa trIjA sUtramAM nirjarA pudgala kahevAmAM AvyA che. e pudgala, anya thAya tyAre ja thAya che. tethI e saMbaMdhathI have badhunuM nirUpaNuM sUtrakAra kare che. tenuM paheluM sUtra A pramANe che. viSe na mare ! caMpe romtte ? ItyAdi TIkAtha -"i mate ! qutta' he bhagavAna baMdha keTalA prakA2nA kahyA che ? A pramANe mAkadiputra anagAre bhagavAnane pUchayuM tenA uttaramAM prabhue kahyuM ke-"prAsaMciputtA !" he mAkadikaputra ! "sUci roma' adha e prakA2nA kahevA mAM Avela che. 'ta nagr' te A pramANe zrI bhagavatI sUtra: 12 206 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "saragava i mAvaje " eka dravyabaMdha ane bIjo bhAvabaMdha pharIthI mA. dikaputra prabhune pUche che ke "racaMdhe are ! ravi pavor' he bhagavana dravya baMdha keTalA prakAra che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"mA vicaputtA! suvi " he mAkaMdikaputra dravyabaMdha be prakArane kahela che. neha pAza vagerethI je baMdha thAya che te dravya banyuM che. athavA dravyone anyanyamAM je baMdha thAya che te dravya baMdha che. dravyabaMdhanA be prakAra A pramANe che. "moja vItAvaMdhe " eka paga badha ane bIjo visUsAbaMdha rajaja vigerenA prayogathI je baMdha thAya che te prayoga baMdha che. ane je baMdha svAbhAvika rIte thAya te visasAbaMdha che. jemake meghasamUhone svAbhAvika baMdha. have mArka TIputra anagAra pharIthI evuM pUche che ke -"varasAve che maoNta vide re ?' he bhagavana visasAbaMdha keTalA prakAranuM che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-"mA vizakuttA he mAkadika putra! vizvasAbaMdha viSe paumtte be prakAranA kahela che-i sThThA vArtha vijayA eka sAdika vistrasAbaMdha ane bIje anAdi vizvasAbaMdha aAdi sahita je vizvasAbaMdha thAya che te sAdi vismayAbaMdha che. je rIte vAdaLe svAbhAvika rIte meghasamahomAM thAya che. je rIte vAdaLonA pagalo eka thaIne baMdhAya che. A tene baMdha kaI bIjA dvArA karAvAto nathI. paraMtu svabhAvathI ja thAya che. tathA Adi rahita je baMdha thAya che, te anAdi visasAbaMdha che. jevI rIte dharmA. stikAyAdikamAM parasparamAM baMdha thAya che. jIdvArA je derI vagerethI baMdhana thAya che, te prayoga baMdha che. A prayogabaMdha paNa zithila prAgabaMdha ane gADhapragabaMdhanA bhedathI be prakArano che. teja vAta "pagoLavaMdhe " ItyAdithI AraMbhIne "nAgaricakuttA he mAkaMdiyaka putra A pramANenA padethI ahi pragaTa karavAmAM Avela che. have bhAvabaMdhanA viSayamAM kathana karavAmAM Ave che. temAM mAkadipa prabhune evuM pUchayuM che ke-mara " he bhagavana bhAvabaMdha keTalA prakArano kahela che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-mAdivica puttA ! he mAkaMdIputra! jIvonA rAgadveSAdithI je baMdha thAya che te bhAvabaMdha che. te bhAvabaMdha be prakArane kahevAmAM Avela che. "jUThaTI" eka mULaprakRtibaMdha ane bIjo uttara prakRtibaMdha che. mithyAva vigerenA nimittathI jIvanI sAthe je kamane baMdha thAya che, te bhAvabaMdha kahevAya che. athavA upaga rUpabhAvathI judA na hovAne kAraNe jIvane je bhAvane baMdha thAya che, te bhAvabaMdha che. A bhAvabaMdha mUlaprakRti ane uttara prakRtinA bheDhathI be prakAra che. temAMthI bALa" he bhagavana nairayika jIne keTalA prakArane bhAvabaMdha thAya che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "nAgari purA!" he mAkadikaputra! nArakane be prakArane bhAvabaMdha thAya che. nArakajIva ne mUla pakRtirUpa bhAvabaMdha thAya che, zrI bhagavatI sUtra : 12 207 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane uttara prakRtirUpa bhAvabaMdha paNa thAya che. bhAvabaMdha saMbaMdhI A kathana gvaM vAva vekALiyA" nAraka jIva pramANe yAvat vaimAnika deve sudhI samajavuM. arthAt tiryaMcathI AraMbhIne bAkInA tevIsa daMDakamAM paNa A baMne prakA2nA bhAvabaMdha thAya che. nANAvaraLikAraNa0' A sUtrAzathI e pUchavAmAM Ave che ke-jJAnAvaraNIya je karma che, tene bhAvabaMdha keTalA prakArane thAya che? tenA uttaramAM prabhue kahyuM ke "mAraMthi puttA ! suvi mAvA paum ! he mAdika putra ! mUlaprakRtibaMdha paNAthI ane uttara prakRtipaNAthI jJAnAvaraNIya karmane bhAvabaMdha banne prakArathI che nephAdi." A sUtrathI evuM pUchyuM che ke narayika jIvane je jJAnAvaraNIya karma che, tene bhAvabaMdha keTalA prakA rane che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-mAdri puttA ! suvihe mA jo !" he mAkaMkiya putra! nArakonuM je jJAnAvaraNIya karma che, tene bhAvabaMdha tyAM ane prakArane kahyo che. "gvaM nAva mALiyA A pramANenuM kathana ekendriyathI AraMbhIne vaimAnika sudhInA jInA saMbaMdhamAM jJAnavaraNIya karmanA bhAvabaMdhanA viSayamAM samajavuM. arthAt tyAM jJAnAvaraNIya karmane bhAvabaMdha baMne prakArathI thAya che. "nA nAnAvarALa raMgo mAro." jJAnAvaraNIya karmanA saMbaMdhamAM je pramANe A bhAvabaMdha viSayane daMDaka kahela che. te ja pramANe ne daMDaka bAkInA darzanAvara NIya, vedanIya, mehanIya, Ayu, nAma, gAtra ane aMtarAya karma a Tha prakAranA karmane banne prakAranA bhAvabaMdhane saMbaMdha samaja che sUtra 45 karma ke svarUpanA nirUpaNa baMdhanuM svarUpa kahevAI gayuM che, te baMdha kamathI ja thAya che jethI sUtrakAra have karma sUtranuM kathana kare che. "vIrA maM! pAve che te vera jharU' ityAdi TIkArtha- lIlA i mane ! he bhagavana jIvanA je "jAve me pApa kama che, ane je ke je pahelA karAyuM che. "je ca rU ane je vartamAnamAM teo karI rahyA che. je ane je bhaviSyamAM teo karaze. "gathiyAr tarapha je bAbatta" temAM zuM kAMI bheda che? pUchavAne hetu e che ke-joe je pApa bhUtakALamAM karyA hoya ane je vartamAnamAM karI rahyA hoya temaja je bhaviSyamAM karavAnA hoya je bhUtakALamAM karyA hoya vartamAnamAM karI rahyA hoya ane bhaviSyamAM karavAnA hoya te traNe kAla saMbaMdhI karmomAM paraparamAM zuM kaI bheda che ? agara nathI ? A pramANe mAkaMdIputra anagAre pUchayuM che. tenA uttaramAM prabhu kahe che ke- daMtA atitha" hA mAkadiputra jIe te karelA kRta, kriyamANu, karatA ane kariSyamANa zrI bhagavatI sUtra : 12 208 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApakarmomAM bheda che pharIthI mAkaMdikaputra puche che ke- mane ! he bhagavana Apa evuM zA kAraNe kahe che ke e kRta kriyamANa ane kariSyamANa je pApakarma che temAM paraparamAM kaMI bheda che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "mA viraputtA !" he mArkadIyaputra ! karma pratyakSa nathI tethI te saMbaMdhI je bheda che, te paNa pratyakSa nathI. jethI pratyakSa pramANathI karmanA bheda batAvI zakAya tema nathI. jethI yukitathI karmanA bheda batAvavA daSTAntane Azraya levAmAM Ave che. te A pramANe che. "se nA nAma ru puri ItyAdi jemake kaI dhanurdhArI purUSa hoya te puruSa dhanuSa calAvavA keI sthAne jaIne tenA para bANa caDhAvIne tene kAna sudhI kheMcIne upara AkAzamAM te bANa choDe te mAkadikaputra e sthitimAM "tAra surata 3Dha verA viddhasa samaTH0 te bANanI gamanakriyAmAM nAnA-bhinnatA che ke nahI? "vAva saM mAva yAvata te te bhAvapaNAthI pariNamana mAM paNa bheda che ke nahi? ahiM yAvatpadathI "ya, radda, jaM, ghaTTara, ghummaTTa, kahI A kriyApadane saMgraha thayela che. "haMtA mA hA bhagavAna temAM bheda che. kahevAnuM tAtparya e che ke-AkAzamAM jatA te bANanI prathama samayanI kriyAmAM jevI bhinnatA che. ane te apekSAthI bIjA trIjA samayanI kriyAmAM je bheda che te judA rUpe avazya pratIta thAya che. eja che. eja rIte kaMpana vigeremAM paNa bheda siddha thAya che. jethI te tenA mAhira purA!" he mAkadiputra jInA kiyamANu kRta, ane kariSyamANa pApakarmomAM paNa bhinnatA che tema meM kahyuM che. have mAkaMdIputra pharIthI prabhune pUche che ke vALa pare me vecakra" he bhagavAna nArakIya jIvane je kRta, kriyamANa ane kariSyamANa pApakarma che. temAM bheda akhtara che ? ke nathI? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke "g 2a he mAkadiya putra bANanA gamananA daSTAMtathI jIvane uddezIne kamAM parasparamAM jevI rIte bheda batAvela che. te ja pramANe nArakIya jo e karelA karmomAM paNa parasparamAM bheda che. tema samajavuM. e ja rItanA bheda " rebAjavA yAvat vaimAnika paryAnA kRta kriyamANa ane kariSyamAM karmonA samajavA. che sU5 che zrI bhagavatI sUtra : 12 209 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalake AhAra Adi kA nirUpaNa karmonA svarUpanuM nirUpaNa pahelAM karavAmAM AvyuM che. te karma pudgala rUpa hoya che. jethI have sUtrakAra pudgala sUtranuM kathana kare che. tenuM paheluM sUtra pramANe che - jorAyA baM marene poSe bahArattApa ne ti' ItyAdi TIkAI---A sUtrathI mAkaMdikaputra anagAre prabhune evuM pUchayuM che ke RvA ! he bhagavad nirayika jIva "je vorche kAraNa' AhArarUpe je pudgalene grahaNa kare che. te ii maM! AhArarUpe grahaNa karAyelA te padagalothI bhareca jADhavi bhaviSyakALamAM "mA kAri0deg te nAraka keTalA bhAgane AhAraka kare che? ane keTalA bhAganI nirjarA kare che? arthAt keTalA bhAgane tyAga kare che? kahevAnuM tAtparya e che ke nAraka AhAra mATe je pudgalene grahaNa kare che, te paikI je keTale bhAga te AhAranA upa. yogamAM le che? ane keTalA bhAgane tyAga kare che? tenA uttaramAM prabhu kahe che ke-mAriya puttA" he mArkadIkaputra! grahaNa karelA pudgala pikI asaMkhyAta bhAgarUpa pudgalene teo AhArarUpe grahaNa kare che. ane grahaNa karelA pudgalamAMthI anaMtamAM bhAgarUpa pudgalone te che tyajI de che. arthAta AhArarUpe letA nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-nArakoe jeTalA AhAra pudagalene grahaNa karyA che, te badhA ja pudgale AhArarUpe pariNamatA nathI. temAM asaMkhyAtane bhAga ApavAthI je bAkI rahe che, phakata teTalA ja putra gale teo AhArarUpe pariNumAve che. bAkInA nahIM. ane je bAkI rahe che te anantamAM bhAga pramANa che. te anaMtamAM bhAga pramANa pudgala tyajela hoya che. pharIthI mArkadIya putra anagAra prabhune evuM pUche che ke "kriyA i aMte ! " he bhagavad je A tyAga karelA nirjarA pugamAM zuM kaI jIva besI zake che? "varuttara nA sAttag vA niNarUttara vA" athavA suI zake? karavaTa-paDakhuM badalI zake che? A praznanA uttaramAM prabhu kahe che kekuLa prama' he mAnaMdIputra ! A artha barobara nathI. arthAt te nirjara pula para koI paNa jIva besavA vi. naTakriyA karavA samartha thaI zakatA nathI. kemake "ahurameca 30 he zramaNa Ayuman A nirjarA pagalA pudgale samUha keIpaNa vastune potAnAmAM mUkI zakatA nathI. arthAta A padagala samUha keInA paNa AdhArarUpa thatuM nathI. ke jethI ahiyAM koI paNa besavA vagere kriyA karI zake. jethI AdhArarUpa na hovAne kAraNe ke I. paNa jIvanI te nirjarA pudgalamAM besavA rUpa kriyA kaI rIte thaI zake ? zrI bhagavatI sUtra : 12 210 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta te kiyA thaI zakatI nathI. "vaM kAra mALicALa' je rIte nAraka jIve grahaNa karela pudagale bhaviSyakALamAM asaMkhyAtane bhAga AhAra rUpe pariName che. ane anantamA bhAgane tyAga thAya che. ane te tyAga karAyelA pudagalemAM kaI paNa jIva besavA vi. kiyA karI zakatA nathI kema ke te anAdhAra rUpa che. te ja rIte vaimAnika sudhInA jIvamAM paNa grahaNa karela AhAra pudgalo mAMthI asaMkhyAta bhAga jeTalA pudgala ja AhArapaNuM rUpe grahaNa karAya che. ane antamAM bhAgarUpa pudgala nirjarita (tyAga karAyelA) hoya che, ane evA nirjarita pudgalemAM kaI paNa jIva besavA vigerenI kriyA karI zakatA nathI. kema ke te anAdhArarUpa hoya che. vigere badhuM ja kathana ahi paNa samajavuM. ahiyAM AhAra zabdathI eja AhAra grahaNa karAve che. la mare! utta" he bhagavan ApI devAnu priye je kathana karyuM che. te sarvathA satya che. he bhagavana ApI devAnuM priye je kahyuM che te yathArtha che. A pramANe kahIne mArkadI putra anagAre bhagavAnane vaMdanA karI namaskAra karyo, vaMdanA namaskAra karIne pachI teo tapa ane saMyamathI pitAnA AtmAne bhAvita karatA thakA pitAnA sthAna para birAjamAna thayA. sa. dA jainAcArya jainadharmadivAkara pUjyazrI ghasIlAlajI mahArAja kRta "bhagavatIsUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA aDhAramA zatakane trIjo uddezaka samApta che 18-3 zrI bhagavatI sUtra : 12 211