________________
૧૪૨
લેગસ મહાસૂત્ર
તર તપશ્ચર્યાએ કરવામાં આનઢ પામી શકતા નથી. ભાવ એટલે ધર્મકરણી માટેના ઉત્સાહ, ચિત્તની શુદ્ધિ કે પવિત્ર ઉત્તમ વિચારાનું સેવન. જગતના કોઈપણ મનુષ્ય આ એકવિધ, દ્વિવિધ, ત્રિવિધ કે ચતુર્વિધ ધર્મનું આલંબન લઇને દુર્ગાંતિનું નિવારણ કરવાપૂર્વક મુક્તિ કે મેાક્ષને પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
આ રીતે ધરૂપી તીનું પ્રવર્તી ન કરનારાના વિશેષા એ છે કે સાતિશયા અનુપમ વાણી વડે સત્ય ધ`ની અપૂર્વ દેશના દેનારા.
હવે બીજા અ ના મ વિચારીએ. ‘ ધર્માંપ્રધાન તીર્થ', તે ધર્માંતી' એ તેની વ્યાખ્યા છે, એટલે ધમ પ્રધાન તીથ ક્યું? એ વિચારવાનું રહે છે. જૈન શાસ્ત્રકારના અભિપ્રાયથી ચતુવિ ધશ્રીસ ંઘ એ ધર્મપ્રધાન તીથ છે; કારણ કે તેના આલંબન—આશ્રયથી ધર્મનું આરાધન સારી રીતે થાય છે અને તે સંસાર–સાગર તરવાનું સાધન બને છે. આ ચતુવિ`ધશ્રીસ ંઘની સ્થાપના શી રીતે થાય જોઈ લઈ એ.
છે ?
તે
તીથ કરાની પ્રથમ દેશનાએ જ કેટલાક પુરુષો અને સ્ત્રીએ ધર્મ પ્રતિબાધ પામે છે. તેમાંથી જે પુરુષા સવિરતિરૂપ ત્યાગધમ ના સ્વીકાર કરે છે, તે સાધુએ કે શ્રમણા કહેવાય છે; જે સ્ત્રીએ સ`વિરતિરૂપ ત્યાગધ ના સ્વીકાર કરે છે, તે સાધ્વીએ કે શ્રમણીએ કહેવાય છે; જે પુરુષા દેશિવરતિરૂપ ગૃહસ્થ ધમ ના સ્વીકાર કરે છે, તે શ્રાવકો
