Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1916 Book 12
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536512/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : htfja pUrava ( rega 4) 8-1. "Reg. No. 8, DI. zrI jaina zvetAmma kaoNnpharansa heralDa, pustaka 12, 1 ja ra ta - - vi sukarmaNikA rikhALanI vinatikAvya (taMbI ja rakama A kAra che. . 1 = zuM sAdhu saMpa uthApavA kempa 2 hiMja (bI) = . ! 2 bane dhArmika parIkSAnAM savAla para .. . . . . . . . aikya kyAre karIzuM? hamaNAMja ( ) . . . . 25 'mahamada pAtazAhanuM varNana (prAcI pATaNanA jaina bhaMDAro. (taMtrI. . . 28 karI vI. ' mehanalAla dalIcaMda zAI. . e. e e bI. vakIla hAII-prinsesa sTrITa, muMbaI : ----- Printed, by-- Dahyabhai Shal Printing Press, Ahmedabad. EUR for Jaina Swetambar Conferen di Gabaki at his << Satya Prakash Pubiished by-Lalchand Laxmichand Shah - its office at Pydhuni, Bombay, No. 3. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhidhAna rAje : ( prAkRta ( mAgadhI ) bhASA bRhatkoza ) prathama dvitIya aura tRtIya bhAga chapakara taiyAra hai ! dIrghadarzI vidvAna loga sarvadarzastha sadasyatavya viSaya ke anveSaNa meM dattavitta catA virasanadI ko AnandasuradRSTa- azruta - arddha mAgadhI (prAkRta) 3 hote haiM isa liye ho kyA ? usI jijJAsArUpa sanadI banAne ke liye aura AryAvarta meM ajJAta bhASAkA saMskRtabhASA ke samAna pracAra karane ke ye, tathA prAkRta-- bhASAmaya aparicita jainadharmake gRDha tattvoM ko sarala rIti se pracAra kara sarva sAdhAraNoMko upakAra pahucAne ke liye parama kAruNika kalikAlasa akalpa, zrI saudharma bRhattapAgacchIya, bhaTTAraka zrI zrI 1008 ' zrImada vijayarAjendra rIzvarajI mahArAjane apane jIvana mahIruhake amara phalakI taraha aMdAjana cA yakSa zloka pramANakA prAkRtabhASA pravarttaka aparvajanmA akArAdi varNAnukramase ukta koza nirmANa kiyA hai || isa mahAkoSa sArvajJIya paJcAGgIka tathA mANika pUrvAcAyoM ke nirmita prakI rNAdi granthoMke sAnuvAda prAkRta mUla zabda, vanantara unake liGga, dhAtu, pratyaya, samAsa, vyutpatti, artha, Adi dikhAkara ta sabda saMbandhi vizeSa vyAkhyAoM pATha jina 2 sUtro, prakIrNo, aura aitihAsika granthoM meM hai, ve grantha adhyayana, uddeza varga AdikoM ke sAtha rakkhe gaye haiM jina ko dekhakara vAcakavarga eka viSayako aneka zAstroM se sapramANa siddha karane ko anivArya zaktimAna hoga. isa camatkRtikAraka apUrvA pUrvazAstra saMgRhIta upamAtIta zabda saMdarbha koSakA vivecana jitanA likhA jAya utanA hI kama hai, isakA pUrNa saMkSipta tatva, bhalI bhAMti se likhA gaI vistRta bhUmikA ke vAMcanese hI jJAta hogaa| koza nirmAtA mahAnubhAvakA jIvana paricaya bhI : bahuta sundaratAse dikhalAyA gayA hai| yaha koSa cAra bhAgoM meM pUrNa hogA. , isa liye jina vidvAnoM, zrImAnoM kA rAjA mahArAjAoM ko isa grantha ke madhurarasa ko lene kI icchA ho, athavA gIra jainadharma ke tattvoMko jAna kI icchA ho, to zIghra hI isake pratyeka bhAga ko maMgAvara avalokana kare / mRtya pratyeka bhAga kA kevaLa 25 ) rupayA rakkhA gayA hai jo ki pustaka ke kada meM bahuta hI kama hai| milanekA pattA mu0 ratalAma (molavA ) abhidhAnarAjendra - kAryAlaya. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa heraeNlDa. Yaina Shvetambura Conference Herald. All the Buddhas ar vonderful and glorious. There is not Their lal upon earth. They reveal to us th path of life. And we hail their appearance with pious reverence. All the Buddhas teat the same truth. The truth points out he way to those who have gone wrong. The Truth is our h: { " and comfort. . We gratefully accej" its illimitable light. All the Buddhas art one in essence, Which is omnipresent in all modes of living. Sanctifying the bonds that tie all souls together, And we rest in its bliss our final refuge. . -Gospel of Buddha. pu. 12 aMka 1. vIrAta 24 2. piSa 1972. jAnyuArI 1916, -- * * * vIrabALanI vinati. [ Aja zyAma mohalIne baMsarI bajAyage-e layamAM ] , vinave vIrabALa A che kaMIka te dayA kare jJAna dAna eja zreDa, kaMIka te dayA kare. vinave, che prasiddha jIvadayA pALa hiMdamAM tame, ame manuSya ne ravadharma, madade dhAe vira naro. vinave, jagata vadhatuM jAya che, ame rahyAM ajJAnamAM, sUjha kaMI paDe nahi. jJAnane dI dhare. vinave, jJAna a yAcI. AvI tamAre AMgaNe, he zrImate ! dAna daI, puNya-pujane bharo. vinave, 14-7-15. -taMtrI. * muMbaimAM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya khulluM mUkavAnA nimitte thayelA meLAvaDA, athe racela che. A kAvya anya vara jaina meLAvaDA vakhate vAparI zakAya tema che, tethI atra sthAna ApavAmAM AvyuM che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina dhaM. konpharansa heralDa. zuM sAdhusaMgha utthApavA yogya che? nahiMja, nAtAlanA samayamAM tA. 30 ane 31 mI DiseMbare bhArata jene mahAmaMDaLane vArSika utsava ujavavAmAM Avyo hato, te vakhate pamukha tarIke sthAnakavAsI jana kuLamAM janmelA eka vidvAna ane arthazAstranA prophesara rAla talakazI zAha bI. e. bI. esa. sI. bAra eTa laoN birAjyA hatA. pramukha padethAM je bhASaNa ApyuM hatuM te ghaNuM ucca vicAravALuM ane vidvAbhireluM hatuM. temAM ghaNuM agatyanA muddAo vicAranI kaseTImAM mUkavA jevA hatA. keTalAka kAryamAM mUkI zakAya tevA hatA, jyAre keTalAka kAryakSama keTalAkane nahi lAge. AmAM ApaNe sAdhuonA saMbaMdhamAM zabdo te bhASaNamAM jaNAya che nI pramANe che : sAdhu vargane utthApe ke sudhAre-(1. A saMbaMdhI mAre eka evA viSaya para bolavuM paDaze ke je kadAca ApaNa sarvane sarakhI agatyanuM nahi jaNAya; paNa mArA mata mujaba jaina samAjane atyaMta jarUranuM che. Apa tvajJAnanAM satya jo ApaNe pragaTa karavA irachatA hoIe, ApaNo itihAsa purANe gapa zAstramAM na khape evI ApaNuM AkAMkSA hoya, ApaNuM siddhAMta ke je kharI rIte Adhunika tattvajJAna ane vijJAnane bahuja maLatA Ave che tenuM maLatApaNuM pradarzita karavA icchatA hoIe te ApaNane eka evA khAsa varganI jarUra che ke jemAMnA lo ApaNI potAnA tatvajJAna, sAhitya ane itihAsamAM pAraMgata hoya, je anya lokanA dharma ane itihAsathI sArI rIte vAkepha hoya, je aneka Adhunika bhASAmAM pravINa dharAvatA hoya. AvA vargane jyAre khyAla karavA besIe tyAre prathama najara , * garUo tarapha vaLe che- ApaNA sA saMdhane zodhIe chIe, kAraNa ke teo AvI che temAM ApaNa netA hovAno dAve kare che, paNa (2) "huM kahevAne bahu dilagIra chuM ke ApaNe Adhunika sAdhuvRMda e kAma mATe taddana nAlAyaka che. tene ApaNA pitAnA itihAsa ke tattvajJAnanuM uDuM jJAna nathI, te nirIkSaNa ke parIkSaka buddhi cheja nahi, temanA bhAyAtrAnanI avadhi saMskRta ane prAkRtamAM, dharma ane tatvajJAnanI avadhi bhagavatI sUtramAM AvI rahelI che jyAre tenA sivAya anya paMtho anya dharma siddhAnta ke sUtro teo maLa jANatA ja nathI. (temanI pAsethI) ApaNe satya meLavyuM che e kadAca te jANatA haze paNa te, satya to. athavA bIjA ke temanI pAse mAge tyAre te batAvavAnI temanI zakti nathI ane satyanA ekalA mAleka ApaNe ja che ke, evuM mAnI, ajJAnanI bhaki: ke khuzAmatamAM jIvana sArthaka samajI ane sI paganA mahAvratanA DoLathI maLelA sanmAnapara AdhAra rAkhI jeo temanI A sthiti sAme vAMdho kahADe temane zrApa ApavA gazALA karatAM paNa AjanA sAdhuo vadhAre taiyAra che ane moTI dila gIrI to e che ke ApaNuM sAdhuvaMda peDhI dara pe nuM nahi paNa buddhibaLa, mAnasikabai ane vairAgya baLanI parIkSAmAM pasAra thayela naronuM neluM che evo dAvo kare che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM sAdhusaMgha uthApavA yogya che? nahi ja. ** (3) "atyAre te sAdhunuM ghara anartha lokanuM kalpavRkSa che. bhIkha mAgavA mATe e bahuja mAnadAyaka bahAnuM che ane bIjAne bhArarUpa thavA mATe bahu sahelo bhAga che. e eka ja mArga che ke jyAM ALasupaNane guNa mAnavAmAM Ave, ajJAnatAne puNya mAya, ane anItine pApanI zikSAthI dura rakhAya. jIvananI sarva khubI cAkhavI hoya ane tenI dareka jokhamadArIthI dUra rahevuM hoya te Aja eka mArga che.......... ApaNane eka AkhA vargane ALasAImAM, a' : mAM, ajJAnamAM masta rahevA daI pALavAnI zI jarUra che ? " A pramANenA ugAre che ke je ame traNa pArAmAM mUkelA che. temAM pahelA pArAmAnAM vicAro sAthe ame sahamata chIe. bIjA ane trIjA pArAmAM citarelA vicAra sAthe ame taddana sahamata thaI zakatA nathI ane hAlanA sAdhuonI raheNI karaNanuM citra AkhA sAdhu-samUhane lAgu pADavAmAM AvyuM hota to te bhayaMkara che-- atizayoktithI vizrita che ane temAMnA uddagAro sAme te ghaNo ghaNo vAMdho levA jevuM che. eka suzikSita jaina pitAnA dharmAdhikArIo saMbaMdhe a TalI badhI Sweeping remarks by way of wholesale denouncement samagra varganI niMdA-tiraskAravALI TIkA kare te sAtaMtryanI hada oLaMgI javA jevuM 18 ya che. sAdhuo saMbaMdhamAM je tIvra zabdA uparanA trIjA pArAmAM lakhAyA che tenA jevA zabdo svAmI vivekAnaMde paNa potAnA dhArmika pravAsanI zarUAtamAM lakhelA patramAM A rIte jaNAvyA cheH " sAdhuo tamArA upadezakomeTamakSuo ke je hamezAM sudhAraNAnA kaTTA zatruo che, temane lAta mAro; kAraNa ke teo kadI paNa sudharavAnA ke sudhAravAnA nathI; teonA aMtaHkaraNo kadI paNa mahAna thavAnAM nathI, teo jamAnAonA vahema ane lamanI lAda che. AvA sAdhuvane prathamathI ja nirmaLa kare; pachI tame kharA manuSya thaI zakazo. -30 mI julAi 1893. vaLI jaNAve che ke - - sAdhuothI thatAM duone nAza karavAne che sAdhuone prapaMca mATe te sarva sAmAjika julama maTe tema che. sAdhuone dareka saMsArika bAbAmAM mAthuM ghAlavAnuM zuM prayojana hatuM ?-AthI karaDe manuSyanI duHkhada sthiti AvI che. Ama chatAM paNa prophesara khuzAlabhAi svAmI vivekAnaMdanA vAkayo pitAnA samarthanamAM che ema jaNAvI garva laI zake tema nathI kApA ke amAre kahevuM joIe ke je sAdhuo mATe svAmI vivekAnaMde kahyuM che te sAdhuone prakAra ApaNuM jaina sAdhuonA prakArathI jUde ja che. te sAdhuoe samAjanA aneka baMdhane utpanna karI tethI pitAnI sattAno dora jamAvyo che ane AjIvikAnAM sAdhana meLavyAM che, jyAre niSkacana-nigraMtha jaina sAdhuonAM jIvana vyavahAra saMsAra vyavahArathI taddana alaga che. te sAdhuoe samAjanA viSayomAM pitAnI lAkaDI calAvI che tethI duHkhamaya sthiti prApta thai che. A saMbaMdhe teja svAmI vivekAnaMdanA vicAro jANavA jevA che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina. ko. heDa - " saMsArika kAyadAo dharmanI saMmatithI, A thaka saMjogo AvavAthI nirmita thAya che. dharmanI bhayaMkara bhUla sAmAjIka vyavahAramAM mAthuM ghAlavAthI thaI che. AthI juo te bhUla kevI kapaTa jALathI kahe che. ane teja kathanathI potAnI virUddha pote ja jAya che. "sAmAjika sudhAre te dharmanuM kartavya nathI.--aphe. ApaNe jenI jarUra che te eja che ke dharmo saMsArasudhAraka na thavuM joIe, paNa tenI sAthe ApaNe Agraha rAkhIe chIe ke dharmane saMsArika kAyadA bAMdhanAra banavAne kaze ,ka nathI. tene dUra rAkho ! tame tamArA pitAnA sthAnane vaLagI rahe eTale sarve sughaTita thai raheze." dharmane mAtra AtmA sAthe ja saMbaMdha che, ane tene saMsArika bAbatamAM mAthuM ghAlavAnuM kaMI prayojana nathI. AthI ja svAmI vivekAnaMde jaNAvyuM che ke "sAdhuone dareka saMsArika bAbatamAM mAthuM ghAlavAnuM zuM prayojana ra -AthI karoDo manuSyanI duHkhada sthiti AvI che." vaLI ukta pro. khuzAlabhAI pAzcAtya keLavaNIthI saMskArita hoI pAzcAtya saMskAro jaina sAdhuomAM lAvavA irache che ane tene lokenuM bALapaNathI ajJAna dUra karavAnuM, daradIonI sAravAramAM madadarUpa thavAnuM ane kharA paherI tarIke kArya karavAnuM kArya upADI levAnuM kahevAmAM Ave che. AvuM pravRttimaya kArya karavA mATe zramaNopAsaka je varga ke zrAvakomAMthI eka varga ubho karavAmAM Ave te meca gaNAya, paNa nivRttimaya jaina sAdhuene AvI pravRttimAM nAMkhavAthI pitAnuM saMsAranA baMdhana rahitanuM nirapekSa kArya bhUlADavAmAM Avaze ane tethI saMsAramAM vizeSa baMdhAyelA rahevAthI aniSTa pariNAma Avaze. daradIne mAnasika upacAra karavAnuM kArya sAdhunuM gaNAvyuM paNa tene davA ApavAnuM, mAvajata karavAnuM kArya seMpavAmAM Ave te hAlanA keTalAka jAtio vaidha tarIke dhaMdhe karI kevI mAyAmAM sapaDAyA che te joI tapAsavAnuM ame kahIe chIe. ApaNA AcAryo-saMte ane pazcimI saMtemAM aMtara che te darzAvIe. ApaNuM saMte jina bhakittamAM saMpUrNa rahI anyane tema rAkhI jina zAsanane udyoga karavA ahiMsA dharmane hadayamAM vajalepa samAna sthApI upadeza pIyUSanuM pAna karAve che. ApaNuM pUrvAcAryo tatvajJAna, nyAya Adi abhUta graMtha racI paramabodhadAtA thaI maMgala ane parabhava athe kalyANakArI nivaDyA che paraMtu te sarva jina pravacanavANIne saMgataekamata ramIne ja. ApaNuM samAlikAmAM pazcimAtya saMtamAM draSTigocara thatuM vilakSaNa vaicitrya nathI. pazcimAtya udAradhI mahAna saMtoe AtmAnuM samarpaNa karI svajanenAM temaja Itara lokonAM duHkha vidAravA mATe aneka prakAranA prayatna karyA che. turaMgamAMnA kedIonI sthiti sudhAranAra, mAraga grasta lokomAM vasI AzvAsana ApI auSadha ApanAra ane tethI kadAca pote paNa mahArogI thanAra, pipamahArAjAnA DhoMganuM paripheTana karanAra, samarabhUmi para jaI jamA sainikonI suzraSA karanAra, anAtha arjakone sahAya meLavI ApanAra-AvA aneka prakAranA saMtonI mAlikA pazcimamAM banAvI zakIzuM. ApaNuM sAdhuoe saMsAra ke vyavahAramAM koIpaNa aMze paDavAnuM nathI. tethI teo upadeza bhakita jJAna, ane sadAcArane bodha ApI hadayamAM sanniSThA, ane dhama dhArI ekaja cIle cAlyA che. che. vaLI pazcimAtya satene mukhya Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM sAdhusaMdha uthApavA yogya che? nahi ja. udeza aihika che, jyAre ApaNA saMtone udeza pAragAmI, pAralaukika che kAraNa ke pazcima pravRttimaya che, pUrva nivRttimaya che. pravRttimAM rahI aihika kalyANa zodhavuM tenA karatAMnivRttimAM rahI bIjAone paNa nivRtti zIkhavavI ane nivRttimaya banAvI pAralaukika parama kalyANa zodhavuM e koTayAvadhi uccatara che. -jaina patAkA phe. mArca 180 8. A saM. 1863 nA ASADha mAsamAM zrImana mohanalAlajI muni mahArAjanA saMbaMdhe lakhelA lekhamAMnA amArA vicAro atyAre ahIM TAMkavAnI jarUra paDe che. A parathI A5NA sAdhuone viziSTa prakAra samajI zakAze hajAro varSo thayAM, chatAM ApaNA sAdhupUrvanA AcAra vicArane ghaNI cIvAithI jeTalA banI zake teTalA jALavI zakayA che, relve sTImarAdinI sagavaDa thaI chatAM teno upayoga na karatAM pAdavihAra karI eka zaherathI bIje zahera, eka gAmathI bIje gAma ema nAnAmAM nAnA sthalamAM jaI bodhane lAbha lokone Ape che, dhana kadI rAkhatA nathI. saMsAramAM mAthuM ghAlatA nathI ane jJAna laI ApI navIna pustaka racI nAM pragaTa karAvI dharmasevA karavA ughukata rahetA Ave che e anya dharmanA adhikArIo kevA vaibhavamAM, meja zokhamAM rahe che, page bUTamojAM rAkhI relve vihAra karI, gRhasthone tyAM rahI kevI majA kare che te sAthe tulanA karI khAsa vicAravA jevuM che. manuSya svabhAva kevo che te para draSTi pheMkI vicAra karIe te ApaNA sAdhu- samahamAM nirbaLatAo, deSa nathI evuM koinuM kahevuM che ja nahi, kAraNa ke teo sarvajJa nathI ke jethI teo saMpUrNa doSa : heta hoI zake, temaja badhA sAdhuo niSparigrahI, jJAnI, suzIla ane dharma staMbha che ema paNa na hoI zake kAraNa ke eka moTA ToLAmAM koI koI evA hoya ke je doSI jaNAya, chatAM ekaMdare sAdhusaMdhanI saMsthA ( Institution ) upayogI-AvakAra dAyaka mArgadarzaka ane Avazyaka che. bIjI bAju hAlanA sAdhuoe, uparanA vicAro divase divase belAvAno samaya Ave che te te para sUkSmatAthI vicAra karI pitAnA samagra samUhanI eka saMgatatA karI samayAnusAra AcAra vicAra--raheNI karaNamAM sudhArA para AvavuM ghaTe che. pro. khuzAlabhAInA zabdomAM kahIe te kharA sAdhu tarIke, kharA jaina tarIke, satparUSa tarIke teo pitAnI pharaja adA kare, teonuM vartana namunArUpa thAya, teonA jJAnabhaMDAra AgaLa ApaNane svabhAvataH namavuM paDe, ane akiMcanatA, tyAgane badale ( nI sAthe ) khare bhega Ape, dharma khAtara, samAjakhAtara, dezakhAtara (dharma draSTie ) bhoga Ape, te teo ApaNuM nAyaka banaze, ane ApaNane zraddhA besaze. " -taMtrI ::: -- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina che. kenpharansa heralDa. akaya kayAre karIzuM? hamaNuMja. " It is said that bleed is thicker than water but far more subtle and strong are spiritual sympathies." -"ema kahevAmAM Ave che ke jala karatAM rakta vizeSa ghaTa che, arthAta paraspara bhojanAdi vyavahAra karatAM sagapaNane saMbaMdha vizeSa balavAna che, paraMtu tenA karatAM paNa vizeSa vizeSa balavAna ane sUkSma evI eka dharmanI samAnatAo che" hamaNunuM hiMda je sthitimAMthI pasAra thAya che te sthiti bArIkIthI tapAsatAM ghaNI sukhakara ane AvakAradAyaka bhAse che. juo ! molema nAo hiMdu bhAIo sAthe eka ekanA hAtha joDI saMyukta rIte vadhavAne prema pUrvaka pikAra kare che. AnA pramANamAM meslama lIganI muMbaInI beThakanA bhAnyavara pramukha majharala hake je uttejaka, jesadAra ane tanamanA upajAve tevuM bhASaNa ApyuM hatuM temAM nIcenA bhAvArtha uddagAra khAsa dhyAna kheMce che - "A bhUlI javAnuM nathI ke zuM pArasI ke hiMdu, zuM musalamAna ke jaina sarve sAthe maLIne kArya karavAnuM che, ane tyAre ja ekatratA thaze. jyAre tevI ekatratA thaze tyAre ja sAcI ane kAyamanI prajAkiya unnati karI zakIzuM. AthI kamI alagapaNano vicAra kADhI nAMkhave Avazyaka che. AvA komI savAlone vacce lAvavAthI ekatrapaNAnA vicAra karavA naSTa pAme che, ane tethI anya kuvicAronA aMkura phuTavA pAme che. A badhA komI abhimAnane tilAMjali sarvee hAthamAM hAtha meLavavAnI jarUra che. "ApaNe dharma bhrAtRbhAva phelAvavAnI AjJA kare che ane te hAlanI yuropIana barAdarI karatAM uMca ane vizALa che. ApaNA lAMbA itihAsanuM tAtparya mAtra be zabdomAM samAvI zakIe tema chIe. te zabdo "hiMdI musalamAna " e che. e be sUtrarUpa zabda ApaNo dharma, ApaNuM jAtiyatva ane itihAsa darzAve che. ane temAMthI utpanna thatI ApaNu pharaje ane jokhamadArIo ApaNI samakSa dhyAnamAM rAkhIzuM te ApaNe avaLe mArge nahi jaIe. khudAnI darabAramAM zIkhe, marAThAo, hiMduo, athavA esalAmIo-badhA mATe tyAre ekaja sarakhA kAyadA che ema paNe jyAre mAnIe chIe te pachI zA mATe matabheda ane bhinna vicAra karI atre nAhakane kaleza ubho kare? tene badale zA mATe kAmakAma ane anya vizvAsa meLavI mitrabhAvathI pitAne niveDe na lAvI zake? AthI ja pahelI pharaja te svavizvAsanI lAgaNI che. -gujarAtI. AmAM aMtargata vAkya evAM majAnAM mukyAM che ke je dareka mAnavI, pachI te hiMdu jena, zIkha ke pArasI hoya, tene prajAkIya ane jAtIya unnati mATe zIkhyA vagara chuTakA nathI, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aiya kayAre karIzuM? hamaNuja. "When a question concerning the welfare of India and of justice to Indiaus arises, I am not only an Indian first, but an Indian next, and an Indian to the last, an Indian and Indian alone, favouriug no community ands no individual, but on the side of those who desire the advancement of India as a whole without prejudice to the rights and interests of any individual, much less of any community, whether my own or another. " But whenever any question arose on which there was a clear and unmistakable Divine injunction conveyed to me by my God through my Prophet, I could not even consider, let alone accept as correct, any thing conflicting with that in-junction, no matter on what mundane authority it was based. With Divine authority as my only guide I will be not only a Muslim first, but a Muslim next, & Muslim to the last and a Muslim and nothing but a Muslim. People may scoff and laugh, but I hold firmly to these convictions." . -" jyAre hiMdanAM kayAne ane hinA nyAyano prazna upasthita thAya che tyAre huM prathama daraje eka ha da chuM eTaluM ja nahi, paNa pachI paNa eka hiMdI chuM ane chevaTa sudhI paNa hiMdI che - hiMdI ane mAtra hiMdI chuM- tyAM koI komane ane koI paNa vyaktine pakSapAta nahi karuM paraMtu koIpaNa vyaktinA-pachI te mArA ke bIjAnAhaka ane lAbhane dhakko pahoMcADavA vagara (eTale kemanA hakane dhakko pahoMcADavAnuM rahetuM ja nathI) samagra hiMdanI unnati karavAnAM je Icchaka che temanA pakSamAM ja rahIza. paraMtu jyAre jyAre evo prazna upasthita thayo che ke jenA upara mArA payagaMbara . dArA Irane dIvya Adeza pada ane aNizuddha rIte mane maLelo hoya tyAre tyAre te AdezathI virUddha evuM kaMI paNa dhyAnamAM meM dharyuM nathI (te pachI tene satya tarIke svIkAreluM te kyAMthI hoya?)--ema karavAmAM pachI te game teTalI A lokamAM ucI sattA upara AdhAra rAkhatuM hoya te paNa tenI meM darakAra karI nathI. izvarI sattAne mArI sarvathA niyAmaka mAna ne huM prathama darajaje eka muslima rahIza eTaluM ja nahi, paraMtu pachI paNa muslima, chevaTanI ghaDI sudhI muslima ane musilama ja rahIzane bhale loke mArI niMdA kare ke mArA para hase para tu A pratItione huM daDhatAthI vaLagI rahuM chuM." - A rIte dareka jaina svataMga rahI sva saMpradAyone bhUlI mahAvIranA AdezanuM grahaNa karavAmAM pitAnuM jainatva addhi sAravI hiMdanA kharA dezajana uparanI bhAvanA pramANe banaze tyAre sva ane para kalyANa sAdhI zakaze. darabhaMgAnA nareza sanAtana hiMdu dharmane jhuMDe laI hiMduonA jUdA jUdA mate saMpradAye araspara AvakAra ApatA rahe te mATe ekatrita thavA mATe je vicAre jaNAve che te paNa bhUlI zakAya tevA nathI. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI janaka. kaM. heralDa. " It is said that blood is thicker than water but far more subtle and strong are spiritual sympathies, and Hindus from whatever part of the country they may hail, to whatever sects or schools of thought they may belong, are bound by the ties of spiritual brotherhood. Intellect separates but the spirit unites, and though intelectually we may be Advaitas or Vishistadvaitas or Dvaitas we drink of the same spiritual fruit, partake of the same communions and sinking all the differences of intellect in this spiritual identity, let us unite with hearts chaste ned and purified in this national worship of the Supreme Lord." -ema kahevAmAM Ave che ke jala karatAM lohI vizeSa ghaTTa che eTale ke sAthe khAvA pIvA karatAM lehInuM sagapaNa vadhI jAya che te paNa te sagapaNa karatAM ati vizeSa sUkSma ane sabaLa dhArmika ekatAo-sahAnubhUtio che ane hiMduo dezanA game te pradezanA heya, yA koI paNa mata ke darzananA anuyAyI hoya chatAM teo dhArmika brAsaMdhanA baMdhanathI baMdhAyA che, buddhivAda eka bIjAthI judo pADe che, paraMtu AtmA ekane bIjA sAthe ekatrita kare che, ane jeke buddhivAdathI ApaNe advaita ke viziSTAdvaita ke daitanA anuyAyI hoIe chatAM ApaNane dharmarUpI jala ekaja phuvArA mAMthI maLe che. ApaNe eka ja prakAranA dhArmika saMvAdamAM bhAga laIe chIe ane tethI buddhinA badhA jhagaDAo dUra karIe dhAmika ekatA svIkArI vadhAre pavitra ane nirmaLa hadayothI paramAtmAnI A prajAkIya pUjAmAM ekatrita thaIe. A vAkya ApaNane keTalo badho pATha Ape che. prajonI rAjakIya ekatAmAM musalamAna ane hiMduo ekatrita thaI ekaja plATapherama upara AvI eka saMpInA udgAre kADhe che eTaluM ja nahi paNa eka sAthe kArya kare che, eka para bIje prema rAkhe che, A vakAra Ape che ane bheTe che. AvuM jyAre eka bIjanA dhArmika maMtavyamAM jamIna AsamAna jeTalo pheraka che, je ekabIjA vacce parApUrvathI asamAna lAgaNuM cAlI AvI che teo paNa bhAIo mAphaka bheTe che, tyAre ApaNe pachI sthAnakavAsI, digaMbara, zvetAM bara heIe te vIra prabhunA ja putra hovA chatAM-te dAvA karatA hovA chatAM eka bIjA vacce laDI marIe chIe e zokajanaka nathI ? hiMduonA dharmabheda daita, advaita ke viziSTAdvaita eTalA badhA buddhivAda para racAyelA che ke tene cheDo Ave tema nathI, chatAM teo ekaThA thavAne prayatna kare che ane ekatrita thAya che, te jhAjhA buddhinA vAda para nahi gaNAyelA nAnA nAnA maMtavya-bhedothI jainanA saMpradAya laDI mare, te tenA anuyAyIo kara jaI hajAro rUpIAnAM AMdhaNa mUkI tIrtharakSA karavA jAya, mArA mArInA prasaMge lAve ane tethI vikSepa, deSabhAva, abhiniveza vItarAganA anuyAyIomAM rahyAM kare e ochuM zokajanaka che ? tIrthanA jhaghaDA patAvavA mATe lavAda-maMDaLa nImavAnI jarUra che, paNa dilagIra Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jana . ke. here. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana baoNrDa. * 1 lava lama zrI jaina zvetAMbara kenphiransa dhArmika inAmI parIkSA. saM 1972 nA mAgasara vada 5 ne ravivAre divasanA eka vAgyAthI cAra vAgyA sudhI. - tA. 26-12-1915. che. 1 . (paca pratikramaNa) tapagaccha. (parIkSa--rA.rA. nyAlaca da lakimacaMda senI. B, A. LL. B. sAdarA.) savAla. mArka. 1. "navakAra maMtranA pahelA padanA paNa judA judA pATha che te artha sAthe lakhe. 2. gurU mahArAjanA chatrIsa guNa vivecana sAthe samajAve.' 3. "caturvizati stava" ane "zaphastava" e baMnenI chellI gAthA artha sAthe lakhe. 10 4. " kalyANakada', "saMsAradAvA ane snAtasyAnI stutiomAM zAsana devIonA saMba dhamAM je gAthAo che te artha sAthe lakhe. 5. nIcenAM padenA artha lakho ane kayA kyA sUtronAM che te batAvo 1. ajayapradAnanirate 2. paramaTyuniTTi aTTA 3. sAhati mukha mage 4. mittI e sava bhUsu 5. tIANuM gaya saMpaI 6. nityaM svAdhyAyasaMcamaratAnAM che. rAjAdhiparAja sanniverAnAM ' 8. kRtAparAdhe pi jane - 9. zeSAmabhiSekakarma kRtvA 10, sema guNahiM pAvaInAM nava sara sasI.ra0 6. Avazyaka keTalAM ane kyAM kayAM batAvo. 7. abhyatara tapanA bheda barAbara samajAvo. 8. devasi pratikramaNamAM "anatha usasieNe" sUtra kula keTalI vAra balavuM paDe che te AMkaDo phakta lakhe. . phakta sAdhuone namaskAra saMbaMdhamAM je je sUtro paMca pratikramaNamAM AvatAM hoya che te lakho. 10, zrAvakanAM bAra vratanAM nAma TuMkAmAM artha sAthe lakho. kula mArka : 100 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmika parIkSAnA savAla. * ghe. 1 luM. (paMcapratikramaNa) vidhipala. (parIkSaka-rA. rA. jaTAzaMkara paramAnaMda paMDyA. muMbaI) savAla. 1. zaM, jaMar, jiriAchA, pAraM eTale zuM? te paNa rIte samajAvo. 2. "cha koTie sAmAyika karuM te cha koTI kaI te lakhe. 3. tRtIya smaraNa lakhe. 4. devasiya pratikramaNa karatAM pAkSika pratikramaNamAM kayA kayA savA vadhAre che, tenAM mAtra nAma Ape. 5. bRhannamaskArane artha lakhe. 6. AvazyakanAM nAma tathA tethI thatAM phala lakhe. che. kAtsarga (kAusagga ) eTale zuM? tene hetu tathA te vakhate zArIrika sthiti jaNAvo. 8. siT, thitira, tenA nirena, rAi, jAma, tAva, mamava, zittA, lalida e zabdonA artha Ape. kula mArka. 100 che. 2 juM . (jIvavicAra, navatatva, zrAvaka dharma saMhitA, upadeza prAsAda bhAga 1 le.) (parIkSaka--rApA. suracaMda purSottama badAma. dahANu.) savAla. 1. (4) nIvane oLakhAvanA lakSaNa lakhe. (a.) vivAra mAM zikhelA nava nA bheda tathA paTAbheda darzAvanArUM eka vRkSa ALekho ane te dareka peTAbhera AgaLa tenuM utkRSTa AbumAna jo , temaja temAMnA kyA ne vadi hoya che te paNa lakho. (ja.) sigIva nuM AyumAna hoya to keTaluM ? ane na hoya to kema nahi ? 2, tAva keTalAM ane kayAM kayAM che? te dareka tatva ne artha to samajyA ho te - TuMkamAM jaNa. 3. nIcenA ATha zabda viSe tame jANatA he te lakho. virANa, rANA, napho , saMta nAnuM, sthAvarI, mAvanA, batAvAra, nathaH 4. jUdha nI yogyatA mATe kevAM AcaraNonI jarUra che te vidha Azare 25 lITIne eka nibaMdha lakho. 16 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI jana dhe. ke. heDa. 5. vijunA kattA koNa che? temane viSe upara khAsa graMthamAM tamArA vAMcavAmAM je hakIkta AvI hoya te jaNAve. 6. kA kANA nAma e graMthanuM kAma rAkheluM che ? enA kartA koNa che? e graMthane je bhAga tame zikhyA che temAM zI bAbatanI vyAkhyA che ? zuddha ane saMtoSakAraka lakhANane mATe. - kula mArka. 12 1h. 15 che. 2 juM . ( navatattva, navasmaraNa, traNa bhASya.) : (parIkSaka--rA. rA. suracaMda purUSottama badAmI. dahANuM.) savAla, 1. mAra mAravA nAM nAma darzAvanArI gAthA artha sAthe lakhe. navatatva paikI kyA tatvamAM ene samAveza thAya che ? 2. jemAM keTalA prakAranA che? viSa navatattvamAM tame je zikhyA che te jaNAvo. 3. navamaLa mAM pArzvanAtha prabhunAM kayAM kyAM smaraNa che? kyA kyA smaraNamAM kanAM nAma jaNavelAM che ? te paikI be smaraNamAMnI kattAnA nAma vALI gAthA ke zaika artha ' sahita lakhe. 4. yuddhamAM vijaya maLavA saMbaMdhI gAthA ane leka navasmaraNamAM tamArA vAMcavAmAM hoya te lakho. 5. caityavaMdana mAM keTalAM ane kyA kayA raMsa Ave che ? te TUMka mAM keTalA adhikAra che ? te dareka adhikAramAM kene kAne vaMdana thAya che ? 6. vaMdanIya koNa? vaMdanIya keNu? vaMdura thI zuM guNa prApta thAya che ? gAra kene kahevo ? tenA keTalA prakAra che ? ane te viSe tame zuM jANe che te savistara lakho. zuddha ane saMtoSakAraka lakhANa mATe.' " kula mArka. 100 gheraNa 3 nuM yogazAstra. mahAvIra caritra, AnaMdaghanajInI cAvIzI. ) (parIkSaka--rA, 2. cunIlAla chaganacaMda zarApha. surata) savAla. (yogazAstra) 1. "ga" eTale zuM? ane temanuM kAraNa zI rIte thai zake te chuTa rIte samajAve. 5 2. gRhasthanA bAra vratarUpa vizepa dharmanA pAyArUpa samyakatvanuM svarUpa, mithyAtvanA svAmI sAthe mukAbalo karI samajAve; ane samyakatvanAM pAMca bhUSaNe lakhe. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dhArmika parIkSAnA vAla. 3. nIcenI mAtA para Tu'ka vivecana lakhAH~~ () hiMsA tyAga karavAnuM kAraNa zuM ? (4) hiMsAnA tyAga na karavAthI dAnAdi sarve niSphaLa che, (4) jIva hi MsAthI paNa cArInA doSa adhika che. (6) madirA, mAMsa, mAkhaNu, madha ane rAtri bhojana sarvathA varjya che, e graMthakatA temaja anya darzanakArAnA abhiprAya sahita samajAve. 4 mahA zrAvakanI dinacaryA saMkSepamAM lakhA 5. ( ) prANAyAmanuM svarUpa tathA kula samAve. (6) pi Dastha, padastha, rUpastha ane rupAtIta dhyAnanuM svarUpa lakho. ( zrI mahAvIra caritra. 1. triSaSThi zalAkA puruSamAM bhagavAna mahAvIra svAma AMtahAsanA kAlakrama anusAra keTalAmAM zalAkA puruSa gaNAya ? emane zalAkA purUSama kahevAmAM Ave che ? cAvIza tIrthaMkarAmAM egnanuM caritra janasamUhane vizeSa kheAdhadAyaka tathA upakAraka zAmATe gaNuvAmAM Ave che tenA upara nibaMdha ( 30 lITInA ) lakho. 2. (1) siddhArtha (vyaMtara deva), zreNika, jamAli, e vIra bhagavAnanA sa MsArIpaNAnA zuM sagA thatA hatA ? ane jamAlinI vIra bhagavatathI zuM viparIta prarUpaNA hatI ? (6) zlapANinA mahAvIra bhagavaMta pratyenAM mRtyu ( sakSiptamAM) ane bhagavaMtanI tenI taraphanI vartaNukanA Tu kA citAra temAMthI levA yAgya sAra sahita Ape. 3. nIce jaNAvelA manuSyAmAMthI game te cAranAM TuMka vRtAMta lakhAH 1 utpala, 2 sudRSTa, 3 udAyina, 4 zrIdevacaMdra, 5 celA, 6 sulasA, 7 revatI. 4. nIcenAM vAkyAnA pUrvApara saMbadha dAvA ( Give the context of):(a) advaitA kadIpaNa para sahAyanI apekSA rAkhatA nathI. (ca) pUrve bhavanA abhyAsathI tathA duSTa vAsanAnA AvezathI te tIrthaMkara, dharma, ane sAdhuonA atyata dveSI thayA hatA. 5. vIra bhagavaMtanI chellI dezanAnA sAra. athavA abhaya kumAranI dikSAnA sayAgAnuM varNana lakhA 10 9 11 } 8 4 p Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zle . heDa. (gmana ddaghanajInI cAvIzI. ) 1. zrI Ana'dhanajI mahArAjanuM satipta caritra lakhA, ane temAMthI teo kevaLa bAhya adhyAtmI na hatA evuM temanA vacana ane kRtyathI sidhdha karA. 2. nIcenAM pAnA artha tamArI svataMtra TIkA sahita lakheH (6) citta prasange re pUjana kula kahyuM; pUjA akhaMDita eha; paTa rahita thaI Atama arapAre, Ana dhanapadare, (5) caramAvarta he| carama karaNadhIre, bhava pariNati paripAka. (4) turiya bheda pADavatti pR. upazama kSINu sayeAgIre, (3) nirAkAra abheda saMgrAhaka, bheda grAhaka sAkAra re; dana jJAna dubheda cetanA vastugrahaNa vyApArAre. (6) jInavaramAM sadhaLAM darAkha che, dazana jInavara bhajanAre; sAgaramAM sadhaLI taTanI sahI, taTanImAM sAgara bhajanAve. 3. nIcenAM padomAMthI game te pAMcanA pUrvApara saMbaMdha ( Context) darzAve () e nijamata unmAda. (5) e saba lA viSavAda. (4) anubhava gamya vicAra. (6) bhAva adhyAtama nijaNa sAthe (4) eka hI vAta che meTI. (3) (F) (6) gurUmukha Agama bhAkhIre, jenI bheTa thai tuare. kriyA vaMcaka bhAgere. 4. (4) sumatinAthajInA stavanamAM AtmAnA keTalA bheda pADayA che ane te sadhaLAnuM svarUpa temAM varNavyuM che. te ( lakSaNa yukata ) lakhA. (6) sUkSma nigeAda ane bAdara nigeAdanuM svarupa tame samajyA hai| te pramANe lakhI lAve. (4) nidrA, supana, jAgara-6 nagara dazAmAMthI ( avasthAmAMthI ) jIvane kayI kI avasthA ye kaye guNa ANe hAi zake ? ( kyA kyA guNuThANA sudhI hAI zake ?) (3) nIcenA artha vivecana sahita lakheAH- Atama arpaNA, ana ta catuSka, nAkaSAya zreNI, zAMti svarUpa, nitra thatA. kula mAryuM. 13 5. 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAnA savAla. che. 4 thuM. (AgamasAra, tatvArthAdhigama sUtra,). (parIkSaka-rA. rA. kezavalAla premacaMda modI. 15. A. LL B. amadAvAda.). vAla mA, 1. bAra vratanuM svarUpa vyavahArathI ane nizcayathI saMkSepamAM samajAvo ane bAra bhAvanA ene samAveza cAra dhyAnamAMthI kyA kayA dhyAnamAM thAya che te samajAvo. 11 2. cha dravyamAM astityAdi (ka) guNa kevI rIte che te samajAvo ane dravya, kSetra, kAla ane bhAvanuM svarUpa samajAvo. 3. jIvanI samyakatva pAmyA pachInI ane pahelAnI ni kevI hoya che te samajAvo. . * 4. ATha varganuM svarUpa samajAvo. 5. pratyakSa ane parokSa pramANanuM svarUpa samajAvo. 6. baMdha keTalA prakAranA che? ane baMdhanuM yathArtha sva5 bheda sAthe samajAvo 7. vastu ekAnta nitya agara anitya mAnavAthI thaze doSa Ave? sAta nayanuM TuMka | svarUpa samajAve. 8. cha e ka jIva ane pudgalane ze upakAra kare che tenuM svarUpa savistara yathAyogya samajAvo. 9. cAre nikAyanA devanuM AyuSya ane zarIra jaghaLuM tathA utkRSTathI lakho. 10. vyaMjanAvagraha ane arthAvagrahamAM taNavaMta ze che samajAvo. - kula mArka 100 che. 5 muM . ( syAdvAda maMjarI tathA A dRSTinI sajhAya.) (parIkSaka-paMDita bahecaradAsa, ghATakopara. ) savAla, (syAdvAda maMjarI. ) : 1. tame je graMthanI parIkSA Ape che tenuM nAma zuM? ane te graMtha konA kayA graMthane anusAra lakhAya che ? " dharmanurviditADiihalA"-ityAdi agyAramAM lokathI je tame samajyA he te savistara TIkAne anusAra lakho. vedokata hiMsA karavAmAM pApa batAvAya che ane jaina zAstrokta maMdirAdi karavAmAM thatI hiMsA pApana manAya temAM zuM hatuM? 2. pariNAma, svataHprAmANya, parataHprAmANya, apAya, prapaMca, mAyA, vA vAcaka, maMDUkajaTAbhArAnukAra, sarvagata, sAmAnya, vizeSa, prakAMta, purUSa, tanmAtrA, kapila, upacAra, phUlahetubhAva, saMgata ane vAsanA e zabdano artha paNa prakAre lakho. 12 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina che. kaM. here. 12 3. anitya ane kSaNikamAM zuM bheda? " vastu asata che" e vAkyane jaina dRSTie zuM artha thAya ane vedAMtanI dRSTie zuM artha thAya? "AmA anitya che e vAkayana jaina daSTie ane cArvAkanI dRSTie zuM artha thAya che samavAyane sthAne jaina darzana kayo saMbaMdha mAne che ? anumAna mAnavAnuM zuM kAraNa? cArvAka leke anumAna svIkAratA nathI paNa tene vyavahAra cAle che ke nahIM? 4. " surajamaNa:7mAvaH ItyAdi lekanI vyAkhyA bhinna bhinna prakAre TIkAne anu sAre lakho. 5. zabda, Idriya, AtmA, mana, buddhi ane tama e cha padArtha saMbaMdhe jaina darzana tathA anya darzananA matabhedo spaSTatAthI lakho. AjIvikanaya, ailakSamata, vAcaka mukhya, svAyaMbhuva, vaizeSika, bANa, zrIsidhdhasena, haribhAcAryapAda, prAmANika prakAMDa udayana, naiyAyika, mIsAsaka, bhaTTa, zrIdevaripAda, Izvarakuna, vAdamahArNava, Asuri, viMdhyavAsI, dharmara, kAyatika, smArta, samaMtabhadra ane pravacanika; ATalAM nAme saMbaMdhe tame je kAMI jANyuM hoya te lao ane TIkAkAre pitAnI kAramAM teonuM pramANa kaye kaye prasaMge ApyuM che te jaNA. ( ATha daSTinI sajhAya) 6. "ATha daSTinI sajhAya" e svAdhyAya mULa kayA graMtha uparathI upajelo che ? ATha daSTinAM ' nAma lakho. 7. dareka draSTimAM vartatA jIvanI avasthA lakho. 8. "sabhA traNa gratA guNa avaguNa na dIsa dIseche. e jANI e graMtha gyane dejo sucA jagazejI" e gAthAne artha lakho. 9. bAhya bhAva recaka hAMjI; pUraka aMtara bhAva, kuMbhaka ucaratA guNe karIcha, prANAyAma svabhAva." . eno artha jaNAvo. vedyapada ane avedyapadano bhAva jaNAvo. 10. "zabda bheda jhagaDo kicha paramArtha ja eka, kahe gaMgA kahe suranadIjI vaC phera nahIM cheka" eno artha lakho. aMze hAya Iha avinAzI pula jALa tamAsIre, cidAnaMdaghana suyaza vilAsI kema hAya jaga AzIre. e svabhAva kaI daSTimAM hoya che ? 1. yama, abhigraha, avaMcakoNa, caramAvarta, diTTI; e zabdane artha lakho ane AThamI daSTinI A zarUAtanI traNa gAthAne artha spaSTatApUrvaka lakho. kula mA. 10 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : " dhArmika parIkSAnA savAla. dho. 5 muM . (cha karma graMtha.) (parIkSaka-zeTha kuMvarajI ANaMdajI, bhAvanagara) savAla. (karma grantha 1 lo. ) 1. darzanAvaraNIya karmanI pachI trIjuM vedanIya karma zA mATe kahyuM ? ne tene artha zuM ? 2 2. matijJAnanA avagrahAdi cAra bheda che tenA artha samajAvo. 3. hIyamAna ne pratipAtI avadhijJAnamAM phera zuM ? 4. varNAdi catuSkanA uttara bhedamAM zubha azubha kayA kayA dha lakho. (karma grantha 2 je. ! 1. pAMcame guNaThANe udayamAM keTalI prakRti hoya ane te ane keTalI prakRti udayamAMthI ghaTe? 4 2. navame guNaThANe vartatA sattAmAM keTalI keTalI prakRti heya? 3. zvAsozvAsa nAma karmane Atapa nAma karma sattAmAMthI ye guNaThANe jAya ? (karma grantha 3 je. 1. jina nAmAdi ekAdazaka te kaI kaI prakatinuM bane ? 2. dArika mizrane vaikriya mizra kAya vege baMdha keTalI ne kaI kaI prakatine hoya? 3. upazama samakite vartata keTalI ne kaI kaI prakRtie bAMdhe ? (karma grantha4 che.) 1. asaMni manuSyane ane aparyApta devatAne keTalA guNaThANuM heya ne kyA kayA heyara - 3 2. kevalI samudaghAtanuM svarUpa lakhe (vistArathI ) temAM ko kaye samaye kyA kyA ga heya ne tenuM kAraNa zuM? che. guNaThANA AzrI, samakita AzrI ne darzana AzrI tika ne karmagraMthikano mata kaI kaI bAbatamAM judo paDe che? te kAraNa sAthe jaNa che. 3. nava anaMtA zI rIte thAya ? (karma grantha pa.) 1. adhuva baMdhI prakRti keTalI, kaI kaIne zAmATe te avabaMdhI che? te jaNAve. 5 2, varNAdi catuSkanI uttara prakati 20 nI utkRSTa sthiti : lI ne niSeka kALa keTale ? che. sthiti baMdhanA cAra prakAra kayA kyA? anutkRSTa ne ajavanyamAM phera zuM te samajAvo. 3 4. pahele ne bIje guNaThANe viccheda thatI 41 prakRti utakRSTha baMdhAMtara keTalo ne zA kAraNathI ? (karma graMtha 6 The.) 1. Ayu karmanA sattAsthAna keTalAM ne kayAM kayAM? 2. tiryaMcagatimAM nAma karmanA baMdha sthAna, udayasthAna ne sattAsthAna keTalAMne kayAM kayAM? 7 3. manuSyagatimAM nAma karmanA 23 nA baMdhe udayasthAna keTalA heya ne te kayAre kayAre hoya? 5 4. sthitighAtAdi pAMca vAnAM 8 me guNaThANe samakALe 2 2ta che tenuM svarUpa samajAvo. 5 5. kSapakazreNImAM saMjavaLana catuSka zI rIte khapAve. te azvakarNakaraNadhA, kiTi karaNAdhA ne kidivedanAdhdhAnA svarUpa sAthe samajAve . kula mArka, 100 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI ena. ke. helDa. che. 5muM . (adhyAtma kalpadruma, devacaMdrajInI cAvIzI.) (parIkSaka-rA. rAmehanalAla hemacaMda vakIla pAdarAkara pAdarA ) . savAla. devacaMdrajInI vIzI) mAka. 1. prabhupaNe prabhu oLakhIre, mana mUla vimala guNa geha che. sAdhya daSTi sAdhaka paNere. dha : dhanya nara teha che. te A gAthAne artha vivecana sAthe lakho. 2. kArya kAraNa paNe praName tahAM dhruva, kArya bhede kare paNa abhedI, kartAtA pariName navyatA na rame , sakaLa vettA thake paNa avedI, A gAthAne artha vivecana sAthe lakho. 3. darizaNa zabda na kare re lAla, saMgraha evaMbhUta, vA, tu. - AmAM zabda naye darzana ke vI rIte thAya ? te samajAve. 4. saMrakSaNa viNa nAtha che, dabAvanI dhanavanta he jI. kartapada kiriyA vinA, saMta ajeya ataMta ho cha zrI : A gAthAne artha lakho. 7 5. AThamA zrIcaMdraprabhujInA apanamAM varNaveluM tathyatirikta dravyanikSepa sevanAnuM svarUpa lakho. 6. cAritra guNamAM karaNa, kriyA ane kArya e tribhaMgI ghaTA. 7. sAmAnya svabhAva tathA vize havabhAvanAM mukhya lakSaNa lakho. 8. cha (6) kAraka sAdhakSaNe kevI rIte pariName? te lakho. adhyAtma kalpadruma.) ( 9. maithyAdi cAra bhAvanAnuM svarUpa lakho. 10. abhigrAhikAdI pAMca prakAranA mithyAtvanuM svarUpa lakho. 11. nIcenA nA artha lakhe ne te dareke lokanA Ida paNa jaNAvo. (1) dha tir ! cakApu, krouM to chellariSa gvA * ____ athopakAriSvapi tadbhavArtikRtkarmahRnmitra bahi dviSatsu // . (2) vinA kaSAyAnna bhavAnarAzibhavadbhavedeva ca teSu satsu / mUlaM hi saMsArataroH kapAyA stattAn vihAyaiva sukhI bhavAtman // (3) dhigAgamAdyasi raMjayan janAn , noyacchasi pretyahitAya saMyame / dadhAsi kukSibharimAnanA mune / va te va tat kaipa ca te bhavAMtare // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAnA savAla. () svAdhyAya zALavui thALazja mAvanAma: sudhistriyogI sadasatpravRtti phalopayogaizca mano niruMdhyAt // (5) ArAdhito vA guNavAn svayaM taran ; bhavAbdhimasmAnapi tArayiSyati / zrayanti ye tvAmiti bhUribhaktibhiH, phalaM tavaiSAM ca kimasti nirguNa // " kula mArka. * * * che. 5 muM 4. (upadeza prAsAda, bhAga pAMca.). (parIkSaka--zeTha kuvarajI ANa che. bhAvanagara ) savAla. 1. AbhirIne ThaganAra vaNikanuM TuMkuM vRttAMta lama?, temAMthI sAra zuM levA yogya che te jaNAvo. 2. cethA vratanA pAMca aticAra samajAya tevI rI 1 e. 3. cAra prakAranA anarthadaMDa samajAve. 4. bAvIza abhakSyanAM nAme lakhe ane tenA abhaya paNanA kAraNu TuMkAmAM sAthe ja lakhe. 10 5. dhanapALa paMDitane zobhanamunie zI rIte prati pamADayo ? 6. sayaMbhavasUrine prabhavasvAmIe zI rIte prati pamADyo ? . 7. siMha guphAvAsI munine vezyAe zIrIte prati be pamADayo ? 8. jJAna paMcamInI ArAdhanA koNe karI ? kyAreka ne zA kAraNe karI? 9. hutAzinInuM parva zAthI thayuM ? te kAnuM parva che? ane te parvamAM jenoe zuM zuM karavA yogya nathI ? 10. mAvakanAM vArSika kRtye kyAM kayAM che? 11. daza caMduA kaye kaye sthaLe bAMdhavAnA che ? te prasaMga upara kAnuM dRSTAMta che? 5 12. pratikramaNanA ATha paryaya kyA kayA che. prati maNa eTale zuM ? ane te zA mATe karavuM? 10 13. kaMDarika ne kaMDarikanA daSTAMta parathI sAra zuM levA yogya che? 14. jIvana ane tenA nityapaNAnI siddhi tenA mAtapakSInA kathanane nirAsa karavA pUrvaka karI batAvo. kula mArka. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che jena che. kaM. (relDa. dho. 5 muM (tri izalAkA purUSa caritra parva 1 thI 10) savAla. " (parIkSaka-eka kuMvarajI ANaMdajI. bhAvanagara) 1. zrI rUSabhadeva kyAre thayA? tene je pArzvanAthane aMtara keTaluM ? 2. zrI bharatacakrI kyAre thayA ? te ne sagaracakrIne aMtara keTaluM ? 3. AThamA ne navamA vAsudeva thayA ? tene Aje keTalA varSa thayAM ? 4. kyA kyA prabhue rAjya nathI karyuM ? ane kyA kyA prabhu paraNyA nathI? 5. sAmAnya cakramAM ne tIrthakara cA thAya temAM zuM phera ? digvijaya karavAnA prasaMgamAM baMnenI pravRttimAM zuM taphAvata che? 6. covize prabhue khAsa karIne zuM zuM viSayane mukhya karIne dezanAo ApI che? te vIzenA viSaya lakho. 7. kayA kayA prabhune dIkSA lIdhA pachI upasarga thayA che ? ane tevuM phaLa ApanAra temaNe kayAre ne zI rIte bane che hatuM ? " 8. nArade kayAre kayAre thAya che ke te tenI gati zuM thAya che? 9. mahAvIra svAmInA vakhatamAM kahyuM kayA rAjAo jainI hatA ? 10. abhayakumAra caMDaprAtathI ja rIte chetarANa? tyAMthI te kaI yukitae chUTayo ane pachI caMDaprAtane teNe zI yutie chetaryo tenuM TuMku vRttAMta lakho. 11. tIrthakaranA AkhA janmanI e dara vadhAre puNya prakRtinA udayavALA vibhAga kayo che? ane bIjA vibhAga karatAM temAM vizeSatA zA kAraNathI ? kula mArka. 100 zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa. bAI ratana-zeDa uttamacaMda kezarIcaMdanA patni cI-jaina dhArmika harIphAInI parIkSA. saM. 1972 nA mAgazara vada 5ne ravivAre divasanA eka vAgyA thI cAra vAgyA sudhI. 1. 26-12-1915. avivAhita kanyAonuM dhoraNa 1 luM. viSaya-sAmAyika, devavaMdanavidhinAM sUtro, nava aMga pUjAnA dehA. jIva vicAranI paccIsa gAthAnA bela ane putrI zikSA. (parIkSaka-2. zaMkaralAla DAhyAbhAI. amadAvAda) savAla. (putrI zikSA) mArka 1. putrIe jANavAnI zAmATe jarUra che. ane nA jANe che tethI zuM nukasAna che te dAkhalA sAthe samajAvo. 2. atri RSinI patnI anasuyA ane sItAjI vacce thaelI vAtacIta uparathI zo baMdha maLe che te lakhe. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2e dhArmika parIkSAnA savAla. 3. sAmAnya rIte gRhavyavasthAnuM varNana lakho. (jIva vicAra) 1. jIvanA mukhya be bheda kyA ane tenI vyAkhyA lakhe 2. nIcenA jIvo kaI jAtanA ane keTalI IdriyavALA , ne lakhe. palevA, sevIraMjaNa, haritaNu, pipalI, drikuNa, * java, nAgakumAra, nakSatra, kinnara, puragA (pirA.) 3. nIcenA zabdanA artha lakha. mUlaga, alayatiya, mummara, unbAmaga, aNutAga, jANa. 4. sAdhAraNa vanaspatikAya kaI kaI ane pratyeka vanasapatikAya karatAM temAM zAthI adhika deSa che te jaNAvo. (pratikramaNa) 1. sAmAyikano artha lakho. 2. komIbhate ane pacediya sUtra zuM sUcave che te lakhe. 3. nIcenI gAthAne artha lakhe. caMdesu nimmalayarA, AIesu ahiyaM payAsarA sAgaravara gaMbhirA, siddhA siddhi mama disaMtu, | (devavaMdana vigere. 1. prabhunAM nava aMga zAthI pUjAne pAtra che ? 2. nIcenA zabdanA artha lakho. vivara, varatula, saMpUTa, dAyaka, lekAMtika, ratnatrayI, da, vizarAma, bhavi, jAnu. - 1 ane svacchatA mATe kula mArka. avivAhita kanyAonuM dhAraNa bIjuM. . viSaya-jIvavicAra, navatatva, upadeza prAsAda bhAga le, hita rikSA chatrIzI. (parIkSaka-rA. rA. naMdalAla lalubhAI vakIla vaDedarA.) savAla. 1. jIvo keTalA prakAranA che e vigatavAra jaNAvo. 2. nIce jaNAvelI vastune zemAM samAveza thAya che? senuM, abarakha, barapha, maMkoDA. 3. sAdhAraNa vanaspatine oLakhavAne tenAM kyAM kayAM lakSaNa 1:vavicAramAM batAvyAM che! 4. jIvanuM lakSaNa navatatvamAM kevA prakAranuM batAvyuM che? Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina' zve. kA. heralDa. 5. puNya keTalA prakArathI baMdhAya che te vigatavAra jaNAveA. 6. strIli Mge tathA gRhasthali Mge kevaLajJAna utpanna karI mekSamAM javAya ke nahI? te e va paikI kAI meLe gayA haiAya tA tenAM nAma jaNAveA. 7. samakita kAne kahevAya ? te keTalA prakArathI prApta thAya ! 8. samakitanA saDasaThe bhedamAM zradhdhAnA keTalA prakAra batAvyA che ? ne te kayA kayA ? 9. kayAM kArya karavAthI, ane zu` sevavAthI jIva narake jAya che ? 10. nIcenA praAAnA javAba anukramavAra lakhavAnA che. (1) zIlanuM pAlaNu karavAmAM mukhya kAraNa kayuM che ? (2) kulIna mANasAe kaMThe prANa Ave te paNa zuM karavuM nahIM ? (3) satI strI, prANanA nAza thAya te paNa zu' (cukati ) mukatI nathI ? (4) satya puruSo keTalAne gurU mAne che ? 11. nIcenA praznAnA javAba anukramavAra lakho. savAla. 1. nIcenA zabdonA a` lakhA. kula mA. strIonuM dhAraNa 1 chuM. viSayaH--me pratikramaNa, jIvavicAra prakaraNanA sAra, cAra kaSAyanI sajhAya tathA e gahulI. (parIkSaka--zeTha phatecaMda jhaverabhAI,bhAvanagara. ) e pratikramaNa, 1 (1) guhyanI vAta kAne na kahevI ? (2) kAnI joDe paragAma javuM nahIM ! (3) pArake ghera kayAre na javu' ? (4) saMsAranuM kAma karyu* karyuM kAma karyA pachI karavAnI zarUAta karavI ? 12. kulavaMtI satIne zikhAmaNa ApavAne je TukA kahelI che temAMthI tameAne yAda heAya tevI e huM ke tenA artha ane bhAvArtha sAthe lakhA. 16 navajalahara, musumUraN, cattAri, pasIya'tu, pihiNe, paradAragamaNu vizva, vANI sadAhadeha, vistaro, bhagavaI, bhatti, rasA, usmuttA, sa Mdasaha, sahA, supATa, aNugAra, apeAla, ahuya pi, tiMDa ane bhAravahe. 2. nIcenI gAthAo lakhA ane samajAve. ( 1 ) IcchAmiThAmi kAusagga } ' 8 4 "} ' 1.7 bhA. 15 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 dhArmika parIkSAnA vAla. ( 2 ) zcana pati sadA, ( 3 ) sammadiDI jIve, ( 4 )cciAI mahAsaSTha, 3. nIcenI hakIkata barAbara samajAve. garve guNu jAe gaLA, lAlanA theAla dIse nahIMre, teA pAmyA zrI vedare, ane, upara maNidhara thAye te marIre. 4. sAmAyika pAravAnI vidhi lakhA. 5. kaSAya zabdanA artha lakhA ane zu karavAthI kaSAya aTake te samajaNa pramANe lakhA. jIva vicAra. 6. pAMca sUkSma sthAvarane keTalI ane kaI chadri hoya che ? pRthak eTale zu ? 7. vijaLI, abarakha, yeLa, bagAI, galA, rasedra, madhA, gAya, nakSatra, izAna ane gaMdhava e zAnA zAnA prakAra che te lakhA. paMce driyanA keTalA prakAra che te darzAve. ApaNe temAMthI kayA prakAramAM chIe ? savAla. 8. manuSyA keTalAM kSetramAM rahe che? khecara, sarpa, vAyukAya, ja ane sava` jAtinA kadanuM AyuSya vadhAremAM vadhAre keTaluM ? spaSTatA ane svacchatA mATe, strIonu dhAraNa 2 jI, viSaya ( navasmaraNu, pAMca pratikramaNa. ) ( parIkSaka-rA. rA. caMdulAla gAkaLadAsa jhaverI. B. A. naDIyAda ) 1. nIcenA zabdonA arthe lakhA. mithyAtvazalya, anarthadaDa, sasipthe, makhieNa, maMgula, gebrika, nicaya, Avazyaka. athavA. nIcenA cha mAMthI cAra viSe je jANatA hA te lakhA. ATha mahAbhaya, utkRSTa kAla, muktAzakti mudrA, paraparanihANu, atithi sa MvibhAgavata, ATha mahA prAtihAryuM. 20 2. pAkSika pratikramaNa karatI vakhate trIjA AvazyakanI muhapati paDilehA pachIthI te chaThThA AvakSakanI muhapati paDilehavA sudhInA vidhi lakhA. 1. p kula mArka 100 2. 15 1 mArke ' 10 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI jaina . . heralDa. 2. nIcenI gAthAo artha sAthe lakhe. salAhatamAM varNaveluM devanuM svarUpazuavaMdi assA" thI zarU thatI gAthA. tyAmavyayaM" thI zarU thatI gAthA. svAminnana~garimANamapi" thI zarU thatI gAthA. "vizvezvareDapi" thI zarU thatI gAthA. 4. "abhiMtae to he" te padavALI gAthA TuMka vivecana sAthe lakhe; temAM AcAra batAvyA che ke aticAra te samajAve. 5. paccakhANa levAne hetu tathA tenA bheda lakhe. apavAsane zAstramAM "cakaccha bhatta" zA mATe kahe che te samajAve athavA viSadhara sphaliMga" nAmane ciMtAmaNI maMtra lakhe ane te viSe je kaI gAthA ke gAthAo tame jANatA he te artha sAthe lakhe. 6. nIcenAM pado kayAM sutrAmAM AvyAM che ane te zuM saMbaMdhamAM ane arthamAM vaparAyAM che te lakha-- mukha maga saMsaga vigdha bhUyAI. prabhu stulya manovRttiH aciMtya mAhAmya nidhi salilAdi bhaya vinAzI. Ia sattarI sayaM jatuM. che. soLa "vidyA devIo" nA athavA "maragaya ghaNu sahi" varNavAlA jinezvaranAM athavA "zrAvakanA cAda niyamenAM nAma lakho. 8. behalA kuTuMbamAM rahetI suzrAvikA A bhavane parabhava sudhAravAne zI dina karaNI kare te viza lITImAM lakhe. athavA. "sadvANa kicca mee nicaM sugurU esaNuM te pada vAlI sajhAyamAM lakhelI zrAvakanI karaNI lo. svacchatA tathA zudhdhatA vagerene mATe 10 kula mArka. 100 15 strIonuM che. 3 ju. viSayaH-navatatva, traNa bhASyane sAra, upadeza prAsAda bhAga 1 lo, stavane. (parIkSaka-rA. . umedacaMda dAlatacaMda bareDiyA. B. A. muMbaI.) savAla.. mArka 1. pathApti eTale zuM ? te keTalI che? judI judI paryAptio chavomAM kevI rIte vahe. cAyelI che? prANu ane paryAptimAM keTale taphAvata che? Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika parIkSAnA savAla. 2. (3) astikAya eTale zuM? te keTalA che? kALane zAmATe astikAya na kahe: () paramANu, pradeza, dezarkaMdha, e sarvanI vyAkhyAo Apo ane eka bIjA sAthe sarakhA. 3. saMvara tattvanuM saMpUrNa svarUpa, tenA vibhAgo sAthe samajAve. 4. (5) samakita eTale zuM? tenA traNa bhedanAM nAma Apo ane te badhAnuM svarupa dekhADe. (8) samakitanA traNa liMga gaNavo ne te dareka upara eka eka daSTAMta TuMkamAM Ape. 10 5. dhairya prabhAvanA ane tIrtha sevA sAthe samakitano saMbaMdha jaNAve ane tenA upara koi paNa eka daSTAMta saMpUrNa rIte varNavo. 10 6. kArtika zeTha, sadAla putra, ne kuraga; muni viSe samakitanA aMge tame je jANatA he te lakho. 7. vAMdaNAM detI vakhate sAcavavAmAM Avazyaka vaNavo. 8. saMpadAno artha lakho. te keTalI che? sAta ne viSe keTalI keTalI che te gaNA 9. uttaraguNa paccakhANa eTale zuM? tenA daza prakAranuM TuMka varNana kare. 10. "svAmI darzana samo nimitta lahI nirmala" tyAMthI zarU karI mAtra be kaDI lakho ane tenA artha samajAvo. kula mArka. strIonuM dhoraNa 4 thuM. viSaya-AgamasAra, guNasthAnakrama, zilapadeza mALA ane mAne zikhAmaNa. (parIkSaka-rA. rA. manasukhalAla kIracaMda mahetA. morabI.) savAla. (AgamasAra tathA guNasthAna kama.). mArka 1. bAra bhAvanA kaI kaI te tathA tenuM TuMka svarupa lakhe, tathA nigodanuM svarupa samajAve. 20 2. (a) nIcenAnA artha samajAve -- 1. samakata, 2. mithyAtva, 3. avirati, 4. sADI karma, pa. nilena karma, 6. IgAla karma. (3) tathA nIcenAnAM nAma lakhe-- 1. cha dravya, 2. cAra dhyAna, 3. dhama dhyAnanA pAyA, 4. cAra nikSepA, 5. cAra pramANe, 6. sAta naya, 7. pAMca anuprekSA, 8 pAMca samavAya. 12 3. deza virati, upazAMta meha ane ayoginuM TuMka svarUpa lakho ane nizcaya tathA vyavahAra eTale zuM? ane cha dravyamAM darekamAM zuM guNa haiya? te jaNa. - ( zilapadezamALA tathA mAne zikhAmaNa ) 4. madanarekhA, narmadA suMdarI ke subhadrA e traNamAMthI game te ekanI TuMka vAta lakho, ane rUSidattA, damayaMti tathA kaLAvatInAM caritramAMthI zuM bodha maLe che? tathA zrI mallinA thajI strIpaNe kema avataryA ane teNe cha rAjAne kevI rIte pratibodhyA te jaNAvo. 20 5. bethI daza varasa sudhInAM chokarAMne kema jALavavAM te bAbatamAM jANatAM ho te lakha. 14 ApaNA dezamAM suvAvaDanI rItamAM zuM sudhArAnI jarura che? bALAgoLIthI ane bALalagnathI zuM nukasAna che ? ane bALakane heDakI, AMcakI ane maraDAnA vyAdhimAM zuM gharagatu upAya karI zakAya ? te lakho. kula mArka. 100 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aikya kayAre karIzuM? hamaNAM ja. ' 25 - aikaya kyAre karIzuM? hamaNAMja. [ anusaMdhAna A aMkane pR. 8 thI. ] chIe ke nAtAlamAM maLelA bhArata jaina mahAmaMDalamAM te jarUra svIkAravAno TharAva karavAmAM Avyo nathI. hamaNuM hemarUla-svarAjyanA baNagAM jayAM tyAM pheMkAya che tenA para jabarI jhuMbeza cAle che, meDareTa ane ekasTrImisTa ( vinIta ane udAma ) pakSavALA parizrama letA jAya che, tevA samayamAM ApaNu durbhAgye prajAnA aMgabhUta tarIke jene eka bIjA hADI nA bhare e zuM prajAkIya unnatimAM mahAna avarodha pADavA jevuM nathI ? eneja laIne jenA sAmAnya tahevAro paNa ekasarakhA na banAvI zakIe ane tethI jAhera tahevAra tarIke sarakAra pAse maMjUra karAvI na zakIe e ApaNane ochuM utArI pADanArUM che ? A saMbaMdhe prophe. khuzAla talakazI zAhe muMbaImAM bhArata jaina mahAmaMDaLano gata. nAtAlamAM vArSika utsava thayo te vakhate je ucca AzayavALA vicAre kahyA hatA te nIce pramANe che - che aikyanI agatya- bAvA duniyAnA vidvAne jena ta nI Adhunika vijJAna sAthe ananya samAnatA joI vismita thayA che ane ghaNuM jeno paNa ApaNA dharmanAM ta ane Adhunika vidvAnonA vicAro vacce sarakhApaNuM joI ajAyaba thaze, paNa sAmAjika unnati ane dharma pracArane bevaDo uddeza siddha karavAne chuTA chavAyA manuSyanA prayatno prerAtA nathI ane ApaNuM bhinna bhinna phirakAo nA prayane te aniSTaja che, kAraNa ke teo jaina dharmanAM maLatanI anupama suMdaratA ane satyatAne badale jaina phirakAonA paraspara taphAvata upara vadhAre bhAra mUke te taddana saMbhavita che. bAhya duniyA mATe te je koma javavA ane pitAnI saMkhyA vadhAravAne haka cAhatI hoya teNe ekatA ja darzAvavI joIe. judA judA vibhAgonI chuTaka mahenata kAMI sAdhI zakatI nathI; dAkhalA tarIke AgaLanI pRthaka kaoNnpharansa bharAtI ane tenA pariNAme vibhAgonuM parasparanuM vera vadhatuM ane mULa vibhAgamAM paNa kAMI sAruM pariNAma nipajatuM nahi. A vibhAgamAM ekatAnI khAmI ghaNIvAra sarakArane paNa bahAnArUpa thaI paDatI; dAkhalA tarIke ApaNuM mahAparvo jAhera tahevAra tarIke paLAya e mATe sarakArane arajI karavAmAM AvI tyAre sarakAre evuM bahAnuM ApyuM ke ApaNe pite kaI tArIkhe ApaNuM mahAparvone jAhera tahevAra manAvavA te mATe ekamata thaI zakyA nahotA. A phakta ekaja dAMta che ke jethI bAhya jagata para ApaNe kevI asara karIe chIe tenuM anumAna thaI zake ane AvA viSayamAM saMyukta koma satvara sudhAro karI zake," "aikaya samAjanuM baMdhAraNa--ApaNI kamanI jarUra kema pUrI pADavI te mATe A. paNuM aikya, ane baMdhAraNanI ane pachI dravyanI agatya che. baMdhAraNa saMbaMdhI eTaluMja ke jethI ApaNA traNa mukhya phirakA maTI eka thAya ane te ekaja nizcayathI, ekaja paddhatie kAma kare te baMdhAraNa Avazyaka che, ane tene mATe eka nAnI paNa jUdA jUdA. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI jena . ke. hera che. awwwww prAMtinA pratinidhionI banelI, sadA kAyamanI ane amuka sthaLe TharelI kArobArI maMDaLI, ane tenI sAthe eka moTI ane samAje cuTelI vicArazIla purUSonI samAjanA dhArA ghaDanAra sabhA cAlu karIe te ApaNuM kartavya siddha thAya. AkhI kemanI eka ja sthaLe rahelI kArobArI maMDaLI nIce dareka prAMtamAM, dareka mathakamAM, tevI ja jAtanI te prAMta mATe kArobArI maMDaLI karavI ke jethI karI kamanuM dareka gAma, dareka mathaka, dareka prAMta paraspara saMbaMdhamAM rahe. vicArazIla sabhAmAM ApaNAM dhamavirUddha, samAja vibhAgane lagatA, ApaNuM Arthika ane zArIrika jarUrIAtane lagatA, ApaNA lagna saMbaMdhI rivAjone lagatA, paradezagamana ane keLavaNIne lagatA viSayo carcAvA joIe, ane te mATe eka ja prApti, ekaja nizcaya ane ekaja siddhAMtanuM anusaraNa karavuM joIe. vicArazIla sabhA je TharAva pasAra kare te kArobArI maMDaLI gAmegAma khAte prAMta amalamAM ANavAnI koNa kare. te uparAMta kArobArI maMDaLe kamane lagatA upayogI viSayanI khabara ane tenA AMkaDAo daravarSe athavA dara pAMca varSe taiyAra karavA joIe ane te AMkaDA parathI mane daravarSa kevI jarUrIAta che ane te kema pUrI pADavI te saMbaMdhI vigato ane sUcanAo taiyAra karI virArazIla sabhAmAM raju karI pasAra karAvavI ane chevaTe je koI viSayamAM khAsa kAyadAnI agatya jaNAya tenI jarUrIAta athavA te saMbaMdhI vicAro sarakAra samakSa raju karavA." AmAM keTaluMka kAi magajane khAlI-zekhazaNI jevuM ke ghatopia jevuM lAgaze, paNa temAM sUkSmatAthI utaratAM jaNAze ke te kalpanA bhavya che-AkarSaka che. vAtane sAra e che ke je je raste je je paddhati yogya lAge te te pramANe saMpa-kya sAdhavAnI jarUra che. jarA uMDANathI vicAra kare, matabheda nAnA nAnA bhUlI jAo ane mahAvIra zAsananA ekatrita saMdha tarIke bahAra paDo te joI majA ke kevAM mahAbhArata kAme karI zako cho ! ApaNe paNa bhArata mAtAnAM ja saMtAna chIe, e uparAMta mahAna pitA mahAvIranAM bAlake chIe te mahAvIranA vizvavaMdya nAmathI te nAmanA mAna khAtara ekatrita thaI bhArata mAtAnA kharA, zara ane sAcA saMtAna banI bahAra paDavA cAle ApaNe sajaja thaIe ane vijaya dhvani karI hiMdane gajAvIe ! - taMtrI - ' mahamada pAtazAhanuM varNana. ( eka jUnI jaina prata parathI akSarazaH nakala utArI che temAM jJAti vagerenA judA - jUdA kAra sahAsika draSTie dhyAna kheMce che tethI atra prasiddha karela che. taMtrI) gaje raMgeca padAtiH SaSTra trizatA rAjakuleza sevyaH pAtA prajotAM vijayI vibhAti paH sutrANa mahammadAH 1 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahamada pAtazAhanuM varNana A samudrAMta pRthvI taNa svAmI, maryAdA mayaralara, zaraNAgata vajepara, paranArI sahadara, raMDha rAvaNa, satyapratijJA harizcaMdra, nyAya zrI rAma, dAnI zrI vikramAditya, kalikAla karNa, dhanurvedi droNAcArya, prakaTa pratApa, zrI mahammada pAtazAha, bhadrajAtI, mRgajAtI, mizra jAtI, madaka gajedraghaTA, anaI jAya gheDA, harIDA, nIlaDA, geraDA, kAlUA, kIDA, rAtaDA, serAhA, khurAsANI sIMdhavA, pArisA, kabajA, kAjUjA, kAchelA, teja tukhAra evAmAdi turaMgama, anaI khAnakhoja, mIra, malika, bhalAM, malAlima, khatIba sidakAdI, hAbasI, bokhI, baMgAlI, dakSiNI, tilaMgA, kAbaDA, anaI, pradhAna pitadAra, parivariuM, anai, sUryavaMza, semavaMza, yAdava, kadaMba, ivAku, cahuANa, solaMkI, moriA, selAra, chiMdaka cAuDA, paDihAra, lubdhakAra, rAThauDa, zAka, karakaTha, guhila, dhAnyapAla, rAjapAla, kAluMbaka, ui, DAbhI vAgaDI, dharma, vaMza, rAjakulI, anaI ane rAI, vAghelA, jhAlA, devaDA, boDA, jADe, cAcUDA, samA, soDhArI, rAThI, kAThI jehanI sadA nIpajAvaI sevA anaI je zrI mahammada pAtasAha taNI itra chAyAI, viveka nArAyaNa gUjaradezA bharaNi zrI aNahilavADa pATaNi, amadAvAda nagari, anai khaMbhAti zrI dharmataNuI Agari, aneraI gAmi nagari pANi caherAsI jJAti mahAjana na NI sAMjali prati patra pAlI zrI zrImAlI, prakaTa pratApa pirUAta, araDamalla osavAla, bhalA dIsaI DIsAvAla, DaDU , harasurA, vadheravAlA, bhAbhUkhaMDA, ameDaravAla, dAhiNa sarANuM, khaMDeravAla, katharUTiA, koTavAla, jedhasena, jAdallavAla, nAgara, nANAvAla, khaDAyatA, palIvAva, jAlaharA, vAyaDA, citravAla, chAMcA, kapila, puSkaravAla, jaMbusarA, nAgadrahA, suhaDavAla, muDherA, karahie, ugravAla, bAMbhaNa, achittavAla. zrI guDa, gUjara, zrImAla, koDha, aDAlijA, mAMDaliA, gAMbhU moDha, lADU A zrImAlIyA, lADajAgaDa, soraThiA porUADa nayasarUstakI, narasiMdha uDA, hAlara paMcamakAthaMurA, vAlamIka kaMba, tirA, teluTA, . aSTavagrI, baghapurA, sirikhaMDerA, mevADA, laDiADA, kAjijDA, jeharANa, sohariA, dhAkaDA, muhavarayA, bhaDiA bhaMgaDiA, huMbaDa, nImA, majahaDA, brAhmaNa, vAga, cItrauDA vidhu, mAghasnAkarA, padmAvatI, kAkalA, ANaMdurA, mora, sAcurA, galAvAla, rAjaharA, bhADIsakhA, AusakhA, causakhA, evamAdi sADhI bAra rAti zAkhA prajJAkhA anaI valI jeha zrI mahammada pAtasAha taNI, semya draSTi chaI darzana, ApaNA 2 dharma zAstra vAMcai, zrI devagurU taritva rAkhaI vidhA balimAcaI, kisi kahII te chI darzana, sAMjali, jima saravara mAhi. manasasara, jima dAtAra mAMhi jaladhara, jima samudra mAMhi svayaMbhU ramaNa, jima dhanamAhi vaizramaNa, jima tejavaMtamAhi sUra, jima vAjiMtra mAhi tUra, jima sarva darzana mAhi dharma vidhA mahimA karI pradhAna zrI jaina darzana jANivuM, jihAM niratIyAra cAritrapAtra, malamalina gAtra, tapedhana tapodhana, zrI vathara svAmitaNI zAkhAI chaI javanikAya rAkhaI, dayA mUla dharma bhAI, sarva AraMbha pApa moha mArga khaI, jihAM zrAvaka zrAvikA zrI vItarAga deva pUjaI, tihAM havaDA, gaMgAjalanirmala, jJAnakriyAnidhAna sarva gaccha pradhAna, atucha zrI tapA gaccha viseliI dIpaI, anerAi cahadasiA, pUnimiA, vaDagaccha, kharatara, maladhAra, AMcaliA, AmiA, AguriA, pIpalIA, maDAhaDA, dehAtI, brAhmaNa, vilAdhara, thirAdrA, nAyalA, nANAvAla, citrAvAla, kAraMTAvAla, esavAla, evamAdika ghaNuM mama Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI jaina . ka. heralDa. mithyAtva uthApa, zrI jinadharma thAI, tathA bIjaI darzani, Ayaka, kapAlI, ghaMTAlA, pAhu, kedAra putra, Ayaria, maDavI, patIANuM evamAdi, trIjaI darzani, sAMkhya bharaDA, bhagavaMta, tridaMDiA, manI, kavi kuMDA, evAmAdi bheda, cauthaI darzani, bauddha, sAtaghaDiA, dagaDA, DAgurA, bhAMDa, pAvayA, garoDA, vAsabeDiA, evamAdi bheda, pAMcamaI darzani, vaizeSika, hmaNa, Avasti, Agnihatri, dIkSita, jAnI, dave, trivADI, vyAsa, jesI, paMDita, bahUA, vamAdi bheda, chaI darzani, nAstika, legI, haramekhaliA, IjAliA, nAgamati, talamati, dhanatariA, narasiA, dhAtuvRdiA, evAmAdi bheda prabheda bahula, chaI dazana kahiI anaI valI, zrI mahammada pAnasAha taNuI raji, cAri varNa, nava nArU, pAca kArU, e aDhAra prakRti sadA sukhita, mamudita, vasaI, tisiu rAjAdhirAja, sarvavayarI jIpatu, sUryane parii tejiI dIpatu, turakula maMDana, semataNI pari, somyadarzana, prajApahira, sevaka sadAphala, pharatrANa, zrI mahammada pAtasAha, taNa putra tura vIrAdhivIra, zrI mahammada pAtasAha varNavItu zobhaI ! 5 pATaNanA jaina bhaMDAre kri zrImaMta mahArAjA zrI gAyakavADa sarakAranA hukamathI pATaNanA jainabhaMDAromAM itihAsa ane sAhityanA kayAM pustako upayogI che te joI tapAsI nakkI karavAnuM kAma vaDedarAnI seMtrala lAibrerInA rA. rA. cImanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. e. ne sane 1914 ne sapTembaramAM soMpavAmAM AvyuM hatuM. te kArya temaNe bAra aThavADIyA jeTalI nAnI mudatamAM dinarAta parIzrama laI samarata bhaMDAronAM 658 tADapatro ane lagabhaga 13000 kAgaLanI prata bArIkAIthI tapAsI uttama rIte pUrNa karyuM che e mATe temane dhanyavAda ghaTe che. A kArya karavAmAM ghaNAM sAnukULa saMjogo ekaThA thayA hatA. (1) rA. dalAla pite jaina vidvAna levAthI jaina sAhitya pratye temane prema uparAMta tene sAro abhyAsa, (2) tAMbara tapAgacchanA vidvAna muni mahArAja prarvattaka zrI kAtivijaya ane tenA ziSya munimahArAjazrI caturavijayanI prati jevA tapAsavAmAM pUrepUrI sahAya, (3) rA. dalAlanI sarAsarI cauda kalAka uparanI mahenata, (4) ane temane hastalikhita pratanI junI lIpi tathA bhASA vAMcI samajavAne lAMbo anubhava temaja (5) bhaMDAronA vyavasthApakonI madada vagere sarve anukULatA ekaThI thavAthI A mahAbhArata kArya jhaDapathI suMdara rIte purU karavAmAM AvyuM hatuM. tenI mahattA tathA tenI vizALatA zrImaMta gAyakavADa sarakAra taraphathI temaNe karelo Akhe rIpeTa cha mahInA pachI bahAra paDaze tyAre jaNAze. te rIporTamAM 60 tADa tathA teTalI ja kAgaLanI upayogI hastapratonuM keTalaga Avaze. 8 A lekha muMbaI samAcAranA gata divALI prasaMganA khAsa aMka mATe kayo hato ke je temAM tA. 8 mI naveMbara 15nA aMkamAM pragaTa thayuM che. ahIM te upayogI hovAthI prasiddha karavAmAM Ave che. taMtrI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNanA jena bhaMDAre. 29 rA. dalAla zrI kAntivijayajI pAse pATaNanA sAgaranA upAzrayamAM besIne pustako jaI tapAsI tenuM nAma, graMthakAra, vastu, maMgalAcaraNa ane chellI prazastio vagerenuM upayogI TAMcaNa karI letA, ane AthI sarva bhaMDAronI yAdImAM paNa temaNe sAthe sAthe taiyAra karI che. vADI pArzvanAtha bhaMDAranA mAleka zeTha vADIlAla hIrAcaMde potAnAM sarva pustakone saMpUrNa rIte havAle karI tene pUrNa chuTathI upayoga karavAnI vyavasthA karI ApI hatI. A bhaMDAramAM atI prAcIna ane ugI pustaka hovAthI te paNa madadarUpa thaI paDayAM hatAM. vaLI te zeThe saMghavInA pADAnA bhaMDAramAMnA tADapa paNa meLavI ApavAmAM madada karI hatI. pATaNanA DekaTara e. DI. kaTArIe paNa ghaNI rIte sahAya karI hatI. pATaNanI khyAti. madhyakAlIna samayanA 11-12 ane 13 mA saikAmAM udAra rAjyAzrayathI pATaNa kha rekhara jenenuM kendrasthAna hatuM. jena AcAryoe itihAsa, dharma, nIti, tattvajJAna, sAhitya vagere saMbaMdhI aneka graMtho lakhI gujarAtamAM je sAhitya utpanna karyuM che te atizaya vizALa che. jenetara vidvAne tene khyAla hajusudhI Avyo nathI eTaluM ja nahI paraMtu tenA pratye samabhAvavALI satya ruci paNa utpanna thaI nathI. rA. dalAlanA zabdomAM kahIe te pATaNanA gUrjara rAjyanI sthApanA jenAthI thayelI che, ane vanarAjanA samayathI pATaNa jainanA madhyabiMdu tarIke prasiddha thayela che. jaina dharma tathA tenA AcAryone maLatA rA. jyAzrayathI 10 thI 13 mA zataka sudhImAM jaina AcAryoe gujarAtanA pATanagaramAM tathA anya sthaLoe rahIne ghaNA agatyanA graMtha racIne gujarAtanuM sAhitya utpanna kareluM che. jaina AcAryoe raceluM sAhitya bAda karIe te gujarAtanuM sAhitya atyaMta zuddha dekhAze. sAhityanI pravRtti pustakonA saMgraha vagara azakaya che ane tethI jainAe potAnA dhArmika sAhitya uparAMta vaiddha tathA brAhmaNa graMthe pATaNa, khaMbhAta vagerenA sthaLonA bhaMDAromAM saMgrahelA hatA. ane A bhaMDAronA lIdhe ja baiThe tathA brAhmaNanA prAcIna graMthe je koI paNa ThekANethI maLe nahI tevA ahIM upalabdha thayelA che. prAcIna bhaMDAra gujarAtanA mahArAjA kumArapAla ke siddharAjanA samaya pahelAM jena bhaMDAro hatA ke nahI, hatA to kyAM hatA tenI mAhItI maLI zakatI nathI, chatAM jaina graMtha te vikramanI chaThI sadImAM lakhAyA hatA e nirvivAda che ane te hiMdapara aneka videzI humalAo thayA hatA tethI, chaThA sAtamA AThamA saikAmAM bahenuM jora, kumArIla bhaTTa ane tyArapachI zaMkarAcAryane uddabhava, AbenuM sane 1ra mAM sIMdha dezanuM jItI levuM vagere aneka kAraNothI agni, jala ane jaMtuone vaza thaI ghaNe bhAge nAza pAmyA hatA. tyArapachI "kumArapAle 21 bhaMDAra ane rAjA viradhavalanA prasiddha maMtrI varatupAle. 18 koDanA kharce moTA traNa bhaMDAro thAlA hatA, paraMtu atyaMta dIlagIrInI vAta che ke A mahatvanA bharaDAnuM eka paNa pustaka pATaNanA bhaMDAromAM jovAmAM AvatuM nathI. AnA kAraNamAM utaratAM jaNAya che ke kumArapAlanI gAdIe AvanAra ajayapAla jeno ane jaina dharmane eTalo badhe dezI banyuM hatuM, ke jaina sAhityane nAza karavAmAM teNe Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve. ke. heralDa. vvvvvvvy pitAnI badhI kozeSa karI hatI. AthI udayana nAmanA jaina maMtrI tathA bIjAo te samaye pATaNathI bhaMDAra khaseDI jesalamIra laI gayA hatA. jesalamIramAM tADapatranI nakala mukhya karIne pATaNamAMnI che. vastupAlanA sthApelA bhaMDArano nAza musalamAnonA hAthe tho jaNAya che zeTha hAlAbha nA tADapatranA saMgrahamAM zrI caMdrasUrinI banAvelI jIta kaha5 vRtti saMvata 1284 mAM utArelI prata maLI Ave che tene chevaTe vastupAlanI stutimAM banAvelA zloke maLI Ave che. A vastupAlAnA bhaMDAramAMnI eka prati heya ema dhArI zakAya che. hAlanA bhaMDAre. ' (1) saMdhavInA pADAmAM Avele bhaMDAra-A prAcIna ane pradhAna tADapatranI saMgrahavALA upayogI bhaMDAra che te tapagacchanI laghu pizAlIya zAkhAne che. ema spaSTa jaNAya che ke munI semanA sayamamAM prathama tene vyavasthita karavAmAM Avyo hato ane pAchaLathI saM. 1814 mAM RddhisAgare TIpa banAvI yathAsthita karyo hato. AnI TIpa maLI AvI che, paNa te 434 pithInA 3 dAbaDAnA graMthamAM mAtra nAma jaNAvatI adhurI ane azuddha che. AmAMthI paMdareka prata surata gaI che jyAre nyAyanI eka prata corAI gaI che. pATaNamAM DAkaTara buhalara Avyo tyAre tene A bhaMDAra jevA devAmAM Avyo na hato, paNa te suratanA nArAyaNa zAstrI pAse eka TIpa karAvI meLavI zako cho. A TIpa zuddha na hatI evuM DAkaTara kahenanA rIporTa uparathI jaNAya che. DAkaTara pITarsane paNa A bhaMDAra jevA ghaNI mahenata karI chatAM te phAvyA na hatA. jene tAMbara kaoNnpharansa pAse A bhaMDAranI TIpa che paNa te taddana avizvasanIya che, temAM 387 pithIne samAveza karyo che. - A uparathI rA. dalAle sarva tADapatronI pratenuM vigatavAra varNana sAthenuM keTaloga taiyAra karavAno nizcaya karyo kAraNa ke temane lAgyuM ke A bhaMDAramAM kharI rIte je ane mUlya khajAno che te samasta jagata pAse mukavAthI atizaya lAbha thavAne saMbhava che. jaina ane brAhmaNanA saMskRta ane prAkRta jANItA ane ajANyA graMtho AmAMthI maLI AvyA eTaluM ja nahI paraMtu tadana navuM evuM apabhraMza bhASAmAMnuM sAhitya maLI AvyuM ke je prasiddha thavAthI te bhASAnuM vyAkaNa lakhavAmAM sahAya maLaze ane apabhraMza bhASA ke je gujarAtI ekalI nahI paNa bIjI bhASA nAme marAThI, hIMdI ane bIjI ghaNI hadanI dezI bhASAnuM taratanuM mULa che te sAbita thaye te te bhASAnuM rUpAMtara samajAze. A bhaMDAranI sthiti ghaNI kharAba hatI. paNa pravartaka muni mahArAja zrI kAntivijayajIe junAM puThA vagere kADhI nAMkhI navAM mukI tene vyavasthita karelo che tethI tethI ghaNI sagavaDatA thaI che, temAM 413 piothIo che. keTalIkamAM eka karatAM vadhu graMtha lakhAyA che. AnI TIpa karI ApI che ke jemAM graMthakartAnI hakIkata, racanAne kAla ane pratane samaya jaNAvela che. (2) vakhatachanI zerImAM relIA vADAmAM bhaMDAra. A bhaMDAra zrI saMdhane che ane temAM ra686 kAgaLanI prata ane 137 tADa Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNanA jaine ThAre. 31 patranI prati hevAthI te moTAmAM maTe che. kAgaLanI prata sArI rIte goThavelI che. paraMtu 81 tADapatranI nAnI prato lAkaDAnAM pATIAM ane lugaDAnAM puThAM vagara lugaDAnA kaTakAmAM mukelI hatI; hamaNuM pravartaka kAnivijyajIe lAkaDAnAM pATIA vacce mukAvI tenI sArI saMbhALa rahe tevI vyavasthA karAvelI che. DAkaTara pITarsane pitAnA pAMcamA rIperTamAM 76 tADapatranI prati varNavI che. A bhaMDAramAM nIcenA bIjA traNa bhaMDAronAM pustako paNa mukelAM che. (a) lIMbaDInA pADAne bhaMDAra AmAM 425 kAgaLanI prato che ke jemAMnI keTalIka bhAgye ja maLe tevI ane prAcIna che. temAM saMvata 1356-57mAM lakhAyelo junAmAM junA kAgaLane graMtha che. (ba) pATaNa ane bIje sthaLe bhAgye ja maLe evAM keTalAMka pustakanI navI pratane saMgraha che ke jenI saMkhyA 3che. (ka) vastA mANekanI mAlikInA graMthamAMnA keTalAMka AmAM mukavAmAM AvyAM che. (3) vADI pArzvanAthane bhaMDAra AmAM 4 tADapatra uparanI prati che, paNa A bhaMDAranI kharI upayogitA ema - helI che ke temAM prAcIna tADapatro upara lakhelA graMthamAMthI saMvata 1480-1480 mAM te samayanA kharataragacchanA pATadhara AcAryanI AjJAthI utArelA kAgaLa uparanA hasta likhita graMthone saMgraha che. AmAM na maLe tevA ane vizvAsanIya jaina sAhityanA graMtho che eTaluM ja nahi, paraMtu brAhmaNo ane bauddhanA sAhitya viSayaka ane tatvajJAna saMbaMdhInA graMthonI sArI. hastalikhita prata che, ghaNo samaya thayo chatAM temAMnA ghaNAM kharA graMtho ghaNI sArI sthitimAM che, jyAre teja kALamAM lakhAyelA keTalAka evI jIrNa avasthAmAM che ke mAtra aDayA ke tene bharabhara buka thai jAya che. AnuM kAraNa jyAM te mULa rAkhavAmAM AvyA hatA te jagyAmAM rahela bhInAzavALI havA che, hAlamAM A bhaMDArane sArI rIte rAkhavAmAM Ave che. pratanI saMkhyA 744. (4) AgalI zerIne philIAvADAne bhaMDAra. * temAM kAgaLa upara 3035, tADapatra upara lakhelAM 22, ane lugaDAM upara lakhela 1 graMtha che, AmAM khAsa karI jenenAM Agame ane te upara thayela TIkAone suMdara saMgraha che. AmAM keTalAka vikrama saMvata 16 mA saikAnI zarUAtamAM pATaNanA karoDapati chaDuzAe lakhAvelA graMtho che. A uparAMta junI gujarAtImAM lakhelA rAsAono saMgraha AmAM sAre che. Akho bhaMDAra sArI sthitimAM rAkhavAmAM Avyo che. (5) tapAgacachanI vimala zAkhAne bhaMDAra AmAM be saMgraha che. ekamAM para2 ane bIjAmAM 1814 kAgaLa upara lakhelI te che. baMnenI yAdI ghaNIja azuddha che. ghaNI kharI prato bahu junI nathI paNa sAmAnya che. thoDI ghaNuM junI che. bhaMDAra sArI sthitimAM che. (6) sAgaranAM upAzrayanA bhaMDAra -- Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32 zrI jaina . ke. heralDa. AmAM 1308 kAgaLa upara lakhelI prate che. temAMnI ghaNI kharI sAmAnya ane thoDA pAnAnI che. A uparAMta bhAvasAgaranA 108 hasta likhita graMtha che. A badhAMnI sArI sthiti che. (7) makA modIne bhaMDAra temAM 230 kAgaLa upara lakhela ane 2 tADapatranI prato che. kAgaLa upara lakhelAM pustako sAnya rIte junAM che. DAkTara kInhone muMbaI sarakAra mATe sane 1880-81 mAM pATaNamAM je 78 tADapatra upara lakhelAM pustaka kharIda karayAM hatAM te A bhaDAramAMthI hatAM. hAla A bhaMDAra sAgaranA upAzrayamAM rAkhavAmAM Avelo che. (8) vassA mANekano bhaMDAra, A bhaMDAra mAjI vakIla leharUbhAI DAhyAbhAIne ApavAmAM Avyo hato ane hAla sAgaranA upAzrayamAM rAkhavAmAM Avyo che. temAM para2 hastalikhita pratA che ke jemAMnI ghaNI kharI 300 thI 400 varSa sudhInI junI che. (9) khetaravasI bhaDAra, A bhaMDAra 76 tADapatra upara lakhelA gaMthone laine ghaNo agatyano che. AmAMthI ja kalIMjaranA rAjA paramardI devanA maMtrI vatsarAjanAM cha nATako maLI AvyAM che. te uparAMta jenenAM keTalAMka nahI maLI zake tevAM pustako AmAM che, eTaluM ja nahIM; paraMtu AmAM gauDavo rAvaNavahe ane kAdaMbarIna pulIde pure karela bhAga paNa maLI Ave che. ghaNA vakhatanI junI prato hovA chatAM ghaNI sArI sthitImAM che paraMtu keTalIka bedarakArIne laine lAkaDAMnA pATI vagara kapaDAmAM tene bAMdhI rAkhavAmAM AvI hatI. pachI rA. dalAle tenA rakhevALAnuM A upara dhyAna kheMcatAM teNe tene lAkaDAnA pATIAmAM rAkhavA vacana ApyuM hatuM. (10) mahAlakSmInA pADAne bhaMDAra, AmAM 8 tADapatra upara lakhelAM ane thoDAM adhurAM kAgaLa upara lakhelAM pustaka che. tADapatra upara lakhelAM pustako lakSasUktikAra tarIke pitAne oLakhAvatA lakSmaNa nAmanA kavino sUkti upara graMtha che. * (11) adavasInA pADAne bhaMDAra. AmAM be tADapatra upara lakhelI prate che ke jemAMnI eka tADapatra upara lakhavAnA samaya pachI utArelI che. A sIvAya bIjA thoDAM kAgaLa upara lakhelAM pustako che. (12) hiMmatavijayajIno bhaMDAra. A khAnagI bhaMDAra che ane te mukhyapaNe zilpakaLAnAM pustako che. hiMmatavijyajIe tene khAsa karyo che. (13) lAvaNyavijayane bhaMDAra, AmAM sAmAnya kAgaLa upara lakhelAM pustaka che ke jene moTe bhAge rAdhaNapura rAkhavAmAM Avela che. pATaNamAM ATalA vidyamAna bhaMDAre che. (apUrNa) --taMtrI, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvanAMbara ejyukezana baoNrDa, zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa dhArmika harIphAinI parIkSA. tenA niyamo tathA mane 1916 nI sAlano abhyAsakrama. niyamo. 1 majakura parIkSA zrI jaina vetAMbara ejyukezana borDa nimela, nIce jaNAvela e jAnI dekharekha nIce, nIcenAM ' e tA. 31-12-16 ravivAre baporanA 1 thI 4 vAgyA sudhI lekhIta levAmAM A sthaLa ejanTa 1 muMbaI zrI jaina zva para ejyukezana borDa 2 surata mI. cunIlAla chaganalAla zarApha tathA mI, maganalAla pI. badAmI - 3 amadAvAda mI. maNalAla nabhubhAI dezI tathA mI. hIrAcaMda kaThalabhAI. 4 mAMgaroLa zrI AtmA va jaina pAThazALA. 5 mahesANA zrI mahesANA na pAThazALA. 6 pAlItANA jhaverI. lahi- 6 ghelAbhAI tathA mI. kuMvarajI devazI. 7 bhAvanagara "zrI jaina dha sAraka sabhA. 8 yevalA zeTha dAmodara khuzA tathA zeTha bAlacaMda hIrAcaMda. 4 banArasa zrI yazovijaya : jaina pAThazALA. - 10 jayapura zeTha ghAMsIlA lerachA. 11 gujarAnavAlA zrI AtmArAma - jaina pAThazALA. 12 rAjakoTa mI. catrabhuja maMda. 13 ratalAma zeTha vardhamAne vAlacaMdajI tathA zeTha ratanalAlajI surAnA 14 boTAda zeka lallubhA mAIcaMda. 15 vaDhavANa * zA. goviMdabho makana tathA zA. maganalAla DAhyAbhAI 16 lIMca zeTha haThIsaMga - nacaMda. 17 amarelI zeTha suMdarajI dhAbhAI vakIla. 18 lIMbaDI zeTha hIrAcaMda caMda tathA zA. sukhalAla kapuracaMda 19 dhINeja zA. cunIlAla zAthIcaMda 20 merabI vakIla dhanari b rAyacaMda tathA zA prajArAma harakhacaMda. 21 jhIMjhuvADA zeTha tejapAi kama tathA verA sevacaMda IcchAcaMda. 22 vaDasmA zA. bhayAcaMla kalacaMda tathA zA. bhAyacaMda khImacaMda.. 23 cANasmA vakIla ravacaMda - limacaMda 24 khaMbhAta zeTha cImanalAla puratamadAsa tathA re, cunIlAla muLacaMda kApaDiyA, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina che. ka. heraDa. 25 pATaNa zeTha sevaMtIlAla nagInadAsa tathA zeTha vADIlAla sAMkaLacaMda. 26 ka5DavaMja zeTha bAlAbhAI dalasukhabhAi tathA pari premacaMda ratanacaMda. 27 borasada rA. choTAlAla bApubhAI parIkha tathA zA. kalAbhAI jeThAbhAI. mucanA-A sthaLe uparAMta arajIo AvyathI parIkSA levAnAM sthaLa vadhAravAno vicAra karavAmAM Avaze. 2 nIce mujaba pAMca dhoraNonI parIkSA levAmAM Avaze. dhoraNa 1 luM. paMcapratikamaNa-mULa, artha; vidhi ane heta nahita (zrI jaina zreyaskara maMDaLa vALuM pustaka). vidhipakSavALA umedavAro mATe zeTha bhImasiMha mANekanuM chapAvela vidhipakSa paMcapratikramaNa sUtra moTuM. sivAyanA gacchavALAonI parIkSA, te te garachanA pramANabhUta pustakanA anusAra levAmAM Avaze. gheraNa 2 bIju. nIcenA bemAMthI keIpaNa eka vabhAga, ka, jIva vicAra tathA navatatva prakaraNa-(zeTha bhImasiMha mANekavALAM pustaka.) * dharmabiMdu-(zrAvaka dharma saMbaMdhI vibhAga-mAMgaroLa jaina sabhAnuM chapAveluM) 2 navatarava, navamaraNa artha sahita (zeTha bhImasaMha mANekavALAM pustaka.) traNa bhASya (zeTha veNIcaMda suracaMda athavA zeTha nAmasiMha mANekavALuM pustaka) artha ane samajaNa tathA : ka. devavaMdana-gurUvaMdana bhASya. gheraNa 3 trIjuM jJAnasAra-(rA. dIpacaMda chaganalAla. vALu) mahAvIra caritra bhASAntara hemacaMdrAcArya kRta karI parva (zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI prasiddha thayeluM.) AnaMdadhanajInI vIzI (jJAnasAranA TabAvALI) dhoraNa 4 thuM. AgamasAra devacaMdrajI kRta (zeTha bhImasiMha mANeka taraphathI chapAela) sabhASya tavAdhigamasUtra-(samajaNa sAthe. yala esIyATIka sosAiTI vALu) * dhoraNa 5 muM. nIcenA pAMca vibhAgamAMthI koIpaNa eka bhAga nyAya -AvAda maMjarI (rAyacaMda jaina zAstramAM dhAmAMthI.) ATha dRSTinI sajajhAya (prakaraNa ratnAkaranA bhAga halAmAMthI 413 thI 438 pAnAM) 2 dravyAnuyoga:-cha karmagraMtha (bhImasiMha mANeka 12 dhI chapAela.) 3 adhyAtma kalpama (rA. ra. motIcaMda giradharalAla kApaDIA selIsITara taraphathI bahAra paDeluM.) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejayukezana eN. devacaMdrajInI cAvIzI (zeka bhImasiMha mANeka taraphathI vivecana sAthe chapAela) 4 prakIrNa -upadeza prAsAda pace bhAga (zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI chapAla) tenA para vivecana vicArapUrvaka karela avalokana sAthe, pa itihAsa-triSaSThi zalAkA purUSa caritra parva 1 thI 10 nuM bhASAMtara saMpUrNa (zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI chapAela.) etihAsika tathA tatvadaSTie vidyAthIoe avalokana karavAnuM. 6 tatvajJAna-saTIka darzana samuccaya, 7 prAkRtabhASA-prAkRta mA padazikA (paMDita bahecaradAsa.) upadezamALA (dharmadAsa gaNi kRta.) majakura parIkSA lIdhA pachI Azare doDha mahine inAma meLavanAra tathA pAsa thanAra umedavAronuM lIsTa zrI jaina zvetAmbara ejyukezana borDa taraphathI jAhera patradhArA bahAra pADavAmAM Avaze. che A parIkSAmAM uge naMbare AvanAra umedavArone tenI lAyakAta pramANe nIce mujaba beDa taraphathI zrI jaina dhArmika hariphAInI parIkSAnAM inAmo majakara parIkSA pachI Azare be mahine ApavAmAM Avaze. vaga pahele-daza inAme rU. 92 nAM 1 luM InAma. 21) 6 huM InAma rU. 7) 2 juM che . 7) 7 muM , , 5) 3 juM , 15) 8 muM , , 3) 4 thuM , 1) - 9 muM , , 2). 5 muM , Ta) 10 muM , , 2). varga 2 :-ATha InAma rU. 100) nAM. 1 lA peTA vibhAga mATe 2 jA peTA vibhAga mATe 1 luM InAma rU. 2) 1luM InAma rU. 21) 2 juM , , 15) 2 juM , , 15) 3 , , . } 3 juM , , 8) . 4 thuM , , 5) varga 3 :-pAMca inAme rU. 63) nAM 1 luM InAma rU. 2 3 } 4 thuM InAma rU. 8) 2 juM , 1 2) 5 muM , , 5) 3 , : ; varga 4 ghA -traNa InAme rU. 60) nA 1 luM inAma. 30) : zuM InAma rU. 10) 2 juM , 20) Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI jaina ve. kA. duraRs. varga 5 meTa:(sAta vibhAgamAMnA dareka vibhAgamAM rU. 20) sAta inAmAM rU. 140) nAM . 1 prakIrNa sUcanA:--kAi paNa vidyAthI ekI vakhate ekaja dhoraNamAM parIkSA ApI zakaze, paNa temAM te niSphaLa thaze te te dheAraNamAM te khIje varase besI zakaze, khIja tathA pAMcamA dhAraNamAM ekathI vadhAre viSayA che, tyAM darekanAM jude jude varase parIkSA Apa zakaze, ane pAsa thanArane lAyakAta pramANe inAma athavA pramANapatra maLaze. eka tRtiyAMza mArka meLavanAraneja pAsa thayela gaNavAmAM Avaze, paNa inAmane lAyaka thavA mATe ochAmAM echA pacAsa TakA mArka meLavavAja joize. pAMcamA dhAraNamAM hAla turata nAma nAnAM dekhAya che, paNa je vibhAgamAM khesanAH nahIM haiAya tenAM inAmA anya vibhAgamAMnA inAma rakama athavA saMkhyA vadhAravA mATe upayeAgamAM levAmAM Avaze. dareka peTA vibhAganAM inAmeA eka bIjAthI svataMtra che, tethI te dhAraNanA vibhAgAma aMdara aMdara harIphAi raheze nahIM. khIjA dhAraNamAM ane tyAra pachInA dheAraNamAM navasmaraNu sivAya koi paNa viSayamAM mukhapAThanA savAlA parIkSAmAM pUchavAmAM Avaze nahIM. AMkhe apaMga hoya tene mATe lakhanAranI vyavasthA karI levAmAM Avaze teA tena yeAgyatAnuM pramANapatra ApavAmAM Avaze paNa tene Ama maLaze nahIM. A parIkSAnA dheAraNa vigere saMbadhamAM khulA pUchI magAvavA. puchyuM! hAya te nIcenA zIranAme parIkSAmAM besavA icchanAra dareka vidyAthIe navembaranI 30 mI tArIkha pahelAM paheAMce te pramANe arajI onA sekreTarI tarapha mekalI ApavI. dareka arajI nIce jaNAvelI vigata sAthe meAkalavI. 6. A parIkSAmAM besanAra umedavArAe nAma. DekANuM, gAma, umara, janmatArIkha, janmabhUmi, kayA dhAraNamAM, kayA peTA vibhAgamAM ye sthaLe parIkSA ApavI che, temaja tenI vyAvahArika keLavaNI keTalI che ane dhaMdho zuM che tenI vigata nIcenA zIranAme ceAkhkhA akSare lakhI mAkalavI. parIkSA tA. 31-12-16 sa. 1973 nA pedha suda 7 ne ravivAre bapAre 1 thI 4 vAgyA sudhI upara jaNAvelI jagAe lakhIta leze. pAyadhunI-pAsTa na. 3 muMbai, mAtIca' giradharalAla kApaDIA. mAhanalAla dalIca'duM dezAi, AnararI sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara ejyukezana bA Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara ejyukezana baoNrDa. bAi ratana- zA. uttamacaMda kezarIcaMdanA pani. strI jaina dhArmika harIphAinI parIkSA. - tenA niyamo tathA rane 126 nI zAstrano abhyAsamAma. - - - niza. che majakura parIkSA zrI jaina kane tabara ejyukezana borDa taraphathI nIce jaNAvelA ejenI dekharekha nIce nIcenAM sthaLoe tA. 31-12-16 ravivAre baporanA 1 thI 4 vAgyA sudhI lekhIta levAmAM Avaze-sthaLa tathA ejaronAM nAmAM have pachI patravyavahAra karI sArI rIte vadhAre karavAmAM Avaze. sthaLa ejaMTa, 1 muMbaI. zrI jaina vetAMbara ejayukezana I ! 2 surata mI. cunIlAla % lAla zarApha tathA mI. maganalAla pI. badAmI. 3 amadAvAda mI. hIrAcaMda kAlabhAI tathA mI. kezavalAla premacaMda modI, vakIla. 4 mAMgaroLa zrI AtmArAma jaina pAThazALA5 mahesANA zrI mahesANuM jene pAThazALA. 6 pAlItANuM jhaverI larmicaMda ghelAbhAI tathA mI. kuMvarajI devazI. 7 bhAvanagara zrI jaina dharma sAraka sabhA. 8 yevalA , zeTha dAmodara bApuzA tathA zeTha bAlacaMda hIrAcaMda. . banArasa zrI yazovijayajI jaina pAThazALA. jayapura. zeTha ghAMsIlAla gulecchA. 11 gujarAnavAlA zrI AtmArAma jaina pAThazALA. 12 rAjakoTa, mI. catrabhuja caMda 13 ratalAma zeTha vardhamAna bAlacaMdajI tathA zeTha ratanalAlajI surAnA. 14 boTAda zeTha lallubhAi bhAIcaMda 15 vaDhavANa zahera zeTha goviMdabhAI makana tathA zA. maganalAla DAhyAbhAI. 16 lIca zeTha haThIsaMga ratanacaMda. 17 amarelI zeTha suMdarajI DAhyAbhAI vakIla. 18 lIMbaDI zeTha hIrAcaMda lAlacaMda tathA zA. sukhalAla kapuracaMda. 18 dhINoja zA. cunIlAla DAthIcaMda 20 morabI vakIla dhanabhAI rAyacaMda tathA zA, prajArAma harakhacaMda ; Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI jena je. ke. hara. nonnur 21 jhIMjhuvADA , zeTha tejapALa trIkama tathA vorA savacaMda icchAcaMda. 22 vaDasmA 'zA. mayAcaMda sAMkaLacaMda tathA zA. bhAyacaMda khImacaMda. 23 cANasmA vakIla ravacaMda AlamacaMda. 24 khaMbhAta zeTha cImanalAla purUSotamadAsa tathA rA. cunIlAla mulacaMda kApaDiyA 25 pATaNa zA, sevaMtIlAla nagInadAsa tathA zeTha vADIlAla sAMkalacaMda. 26 kapaDavaMja zeTha bAlAbhAI dalasukhabhAI tathA pari. premacaMda ratanacaMda. 27 borasada rA. choTAlAla bApubhAI para che tathA zA. kalAbhAI jeThAbhAI. 2 nIce mujaba avivAhIta kanyAo mATe te dharaNanI ane kanyAo tathA strIo mATe pAMca dhoraNanI parIkSA levAmAM Avaze. abhyAsakrama. mAtra avivAhita kanyAo mATe sAmAyika tathA devavaMdana vidhinAM sutra tathA nava aMga pUjAnA hA samajaNasahita mUkhapAThe. jIvavicAranI pacIsa gAthAnA chuTA bola sAmAnya samajaNa sAthe.. putrI zikSA (gujarAtI presa) dhoraNa bIjuM. jIvavicAra tathA navatavane sAra ( bhImasiMha mANekavALI buko.) upadezuM prAsAda bhAga 1 lo (pragaTa kara kI jaina dharma. pra. sabhA-bhAvanagara) hita zikSA chatrIsI (vIravIjayajI) samaja sAthe. kanyAo tathA strIo mATe gheraNa 1 luM. be pratikramaNa-artha samajaNapUrvaka mukha pA tapagaccha mATe zeTha hIrAcaMda kala bhAIvALI buka tathA vidhipakSavALA mATe e bhImasiMha mANekavALI buka) jIvavicAra prakaraNano sAra (bhImasiMha mANekavALI buka) sajjA-udaya ratnanI cAra-krodha, mAyA, mAna, lobhanI sajajhAyo. gahunA -1 zIyala saluNI cuMdaDI pAnuM 100 o bALabodha gaheLI saMgraha-bhAga 2 oMnI saMcaratAMre saMsAramAMre pAnuM 26 1 lo bhImasiMha mANeka dhAraNa 2 ju. paMca pratikramaNa tathA navamaraNa-samaja ka mukhapAThe (tapagaccha mATe zeTha hIrAcaMda kakabhAivALI buka tathA vidhipakSavALA ze nImazI mANekavALI buka be prati kramaNa sUtro sivAya) vidhipakSa mATe pAMca pratikramaNa, bhaktAmara nA kalyANa maMdira, dhoraNa 3 ju. navatatva tathA traNa bhAbena sAra (bhIma siMha mANeka vALI buka). upadeza prAsAda bhA. 2 le (zrI. jene. karma. pra. sabhA-bhAvanagara) neTa-jIvavicAra, navatatvanA vighAthIe gAthAe kAThe karIne bhAvArtha karavo paDaze, + parIkSake gAthA pUchaze nahi paraMtu temAMnA pAribhASi. abdanI vyAkhyA vigere pUchaze. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana eMDe. 189 stavana -jaba lage samIkIta nakuM pAyA nahi) samakitAra gabhAre pasatAjI athavA doDatAM doDatAM paMtha kapAyata tAra he tAra prabhu muja sevaka bhaNuM samaktinA 67 belanI jAtrA navANuM karIe vimalagiri. prabhu pAsajI pragaTa prabhAvI, sajajhAya samajaNa sAthe. dhoraNa 4 thuM. Agama sAra (devacakrajInuM--pakaraNa ratnAkaramAMthI) guNasthAnaka kama (jene vAMdarza-pariccheda chaThThA) athavA anopacaMda malakacaMdanA pranatara ratna ciMtAmaNI prazna para thI 54 jemAM A hakIkta AvI jAya che. zipadezamALA--(jena vaghAzALA vALI:). mAne zikhAmaNa (kartA DA. bhavanadAsa motIcaMda.) - nIcenA pAMca vibhAgamAMthI game te eka 5. tavArtha sUtra (rAjacaMdra graMthamALAmAMthI) AnaMdaghanajInI cAvIzI ( prathamanAM 18 stavane -zrAvaka bhImasiMha mANekavALuM bALabodha samajaNa sAthe.) athavA 1. cAra karmatha (prakaraNa ra nAkara bhAga 4 the) upamiti bhavaprapaMca saMkSipta (bhImasiMha mANeka) athavA ja jJAnArNava ane ATha dAnI sajhAya athavA che. yogabiMdu ATha dRSTinI sajhAya ane devacakajI covIzI athavA 2. upadeza prAsAda bhAga 2 thI 5. 3 majakura parIkSA lIdhA pachI Azare doDha mahIne InAma meLavanAra tathA pAsa thanAra umedavAronuM lisTa zrI jaina patAmbara ejyukezana borDa taraphathI jAhera patrakAra bahAra pADavAmAM Avaze. ' ja A parIkSAmAM uMce naMbare AvanAra umedavArone tenI lAyakAta pramANe nIce mujaba bAI ratana-zeTha uttamacaMda kezarIcaMdanA patni strI jaina dhArmika hariphAinI parIkSAnAM inAma majaka parIkSA pachI Azare be mahIne ApavAmAM Avaze. prathama bALa gherA--ATha InAme rU, 50 nAM. 1 luM InAma rU. 15 5 muM InAma . 5 3 , , , 7 7 muM , , 3 4 thuM , , 6 8 , , , 2 bIjuM bALa ghera-sAta inAme rU 38) nAM. 1 luM InAma rU. 15 5 muM InAma rU. 3 2 juM , ; huM i - 2 9 muM , 2 jI : Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta 3 juM InAma rU. 10 zrI jaina ve. kA. harelDa. varga 1 le-daza InAma rU. 9ra) nAM 1 luM InAma rU. 21 6 huM InAma rU. 7 2 juM , 17 3 ba >> ba 15 8 , i ke 4thuM , , 11 10 * * * 3 vaga 2 -cAra inAma rU. 83) nAM 1 luM InAma rU. 31 3 juM inAma rU. 17 2 , , 25 varga 3 je-traNa inAme rU. 50) nAM. 1 luM InAma rU. 25 2 juM , , 15 va 4 thetraNa inAme rU. 50) nAM. 1 luM InAma rU. 25 ke je InAma rU 10 2 juM , 15 varga 5 me-pAMca inAme rUA. 100) nAM pAMca vibhAgamAMnA dareka vibhAgamAM rU. 20) 1 prakIrNa sUcanA 1 prathamanA be dhAraNamAM savAle bahu sAdA vAmAM Avaze ane parIkSake narama rahe tevI sUcanA karavAmAM Avaze. 2 save savAlapatrakAnA saMbaMdhamAM agharA sa la na pUchAya te mATe moDareTarenI nimaNuMka bauDa karaze. 3 koipaNa vidyArthI ekI vakhate ekaja dhoraNamAM parIkSA ApI zakaze, paNa temAM niSphaLa thaze te te dhoraNamAM te bIje varase bezI zakaze. pAMcamAM dhoraNamAM ekathI vadhAre viSaya che tethI darekamAM jude jude varase parIkSA ApI zakaze, ane pAsa thanArane lAyakAta pramANe inAma tathA pramANapatra malaze. 4 eka tatiyAMza mArka meLavanArane ja pAsa thayela gaNavAmAM Avaze paNa inAmane lAyaka thavA mATe ochAmAM ochA pacAsa TakA mArka meLavavA joie. * 5 pAMcamA dhoraNamAM hAla turata inAma nAnAM dekhAya che paNa je vibhAgamAM besanAra nahI hoya tenAM inAme anya vibhAgamAMnA inAmanI rakama athavA saMkhyA vadhAravA mATe upayogamAM levAmAM Avaze. 6 A parIkSAmAM besanAra umedavAre tA. 30-11 -1916 sudhImAM potAnuM nAma, ThekANuM gAma, umara, janmatArIkha. janmabhUmi, kayA dhoraNuM nAM kyA peTA vibhAgamAM kaye sthaLe parIkSA ApavI che temaja tenI vyAvahArIka keLavI keTalI che tenI vigata nIcenA saranAme cokhA akSare lakhI mokalavI. motIcaMda giradharalAla kApaDIA, pAyadhunI pisTa naM. 3 mehanalAla dalIcaMda desAI - onararI sekreTarIe. zrI jaina tIra ejyukezana I. muMbaI Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATaNanI prabhutA ane jaine. taMtrInI dha-pATaNanI prabhUtA e nAmanuM pustaka "gujarAtI" nAmanA prasiddha sAptAhikanI A varSanI bheTa tarIke bahAra paDeluM che ke jemAM jene saMbaMdhe eTaluM badhuM ayogya-aNachAjamuM, be AbarU karanAruM-nAsI bharyuM ane kaDavAsa utpanna kare tevuM lakhANa che ke jenI sakhata neMdha levAnI jarUra che ane ema je nahi. karavAmAM Ave te tevAM pustake have pachInA varSonI bheTa. tarIke nIkaLaze ane jenonAM kasita citro vadhu vadhu nIkaLI agni vizeSa prajavalita karaze, AnA saMbaMdhamAM eka vidvAna muni saMkSepamAM jaNAve che ke - gujarAtInI A varSanI bheTa pAra prabhutAmAM jenI nIcatAnuM utkRSTa citra AlekhavAmAM mAvyuM che te avalokayuM ja haze. A saM' dhamAM koIpaNa pratikAra karavA yogya che ke maraNAsatra nene pattAnA jIvanane heka thavA devAmAM sahAya karavA yogya che? vasaMbaMdhe svavicAra 1NAvazo." eka jaina jatine "AnaMdasUri nAma ApI te kAlpanika pAtrane rAjakhaTapaTI, kapacI ane judAM judAM pAkhaMDa dhatIMge te dhAraNa karanAra tarIke cItarI prathama pRSThathI te chellA pAnA sudhI tene tevA akhabAkAramAM mUkI jena hRdayanI adhamatA batAvavAmAM che jenetara lekhaka rA. ghanazyAmane ze tu haze? evI aitihAsika bInA keIpaNa graMthamAMthI te lekhaka bahAra pADI pitAnA panika citranuM yathAyegyapaNuM pUravAra karaze ke? pahelAM te sUrine artha ja lekhaka , majyA nathI. sUri eTale AcArya ke je zAstranipuNa hovA uparAMta ziSyasamUhanA va: hoya che. vaLI jationI utpattine paNa lekhakane vAla nathI, kAraNa ke jAtione udane paMdaramo soLamo sake ke te pachInA samayamAM che. mULa lekhake dhanazyAma" evuM kAlpinika nAma dhAraNa karyuM che ke khare ja temanuM mULa nAma dhanaghanazyAma che?. te anumAnI zakAya tema nathI. temaja mahAbhAratanA yuddhamAM agra bhAga bhajavanAra ane vRMdAvananAM gopa gopIo sAthe krIDA ane rAsalIlAmAM AnaMda lenAra ane ApanAra ghanazyAma-kRSNa kanaiyAne sudarzana cakra ane mIThI baMsarIne eka bAju mukI jaina dharma upara apakSa rIte AkSepa prahAra karavA hAthamAM kAma levA kema gamyuM haze te paNa anumAnI zakAya tema nathI. navajavananA taMtrI rA. zrI indulAla jainetara hevA chatAM AnuM avalokana letAM jainane ude zI lakhe che ke - "atihAsika tema ja vilathAna STithI be vastu amane zaMkAspada lAge che. prathama to jainadharmane laDAyaka banAvI tenAthI guja ne lazkarI ekatA ApavAnI AnaMdasUrinI yojanA etahAsika che ema lekhake prastAvanAmAM ke nathI. AthI anumAna ema ja thAya ke te lekhakanI kapanA che. jo ema hoya to amane hema bahu aucitya jaNAtuM nathI. jene ane hinduo vacce vAdavivAda ane kalaha thayAnA aneka saMge banyA che, tema ja hiMdu dharmane nAme rAjapUta zarAo vAraMvAra hAthAnI ApaNane khabara che. paraMtu jorajulamathI jaina dharmanI chApa AkhA rA, kapara pADI hene jhanunI ekatA - pathI ete musalamAna bhAvanAnuM jainadharma para ArepaNa karavA barAbara che ane te bhAvanA muMnala jevo rAjapurUSa azakaya gaNuM mUkhAI bharelI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrI jana . kaM. ra97. mAne paNa caMdrAvatInA jainenA pratinidhirUpa eka jaina sAdhu te rANInA magajamAM muke ane aneka utpAta karAve eto atyaMta vicitra ane anucita lAge che. ahiMsAnA AcArane hadayathI pUjanAra jaina sAdhune Avo veSa A5vAthI na kema potAnA upara mahe AkSepa karyo che ema saje te ame Azcarya nahi pAmIe."--- jo ke A vicAro sAthe ame saMmata thatA nathI kAraNa ke jene laDAyaka bhAga bhajavatA AvyA che te ItihAsathI siddha thaI zake tema che, paNa temAM je kALA jADA akSara chete para ame vAMcakenuM khAsa dhyAna kheMcIe chIe. A saMbaMdhamAM amAre sAkSara zrI nehAnAlAla dalapatarAma kavi ema. e. jemaNe kiMDiMma nAdathI anekavAra jaNAvyuM che ke jenetaronA hAthethI jenA para ghaNe anyAya thaye che ane aneka nirarthaka ane ayogya humalAo- A thayA che, temanI sAthe vAtacIta thatAM temaNe ukta pustaka ati vAMcI pachI abhiSA ApavA jaNAvyuM hatuM paNa sAthe kahyuM ke ema jo hota te naThArI bAjunI sAthe sAre bAju batAvavA supratiSTita suMdara jaina muninuM bIjuM paNa citra AlekhavuM joItuM hatuM. rA. ghanazyAmane bIjAne ghanazyAma jevA cItaravAmAM zuM lahAvo haze ? game tema, paNa prakAzaka "gujarAtInA adhipati paNa A pragaTa karavAmAM kema saMmata thayA haze ! kadAca temaNe te kRti vAMcI nahi heya yAte bIjAnI salAha laI pragaTa karI haze have ApaNe zuM karavuM te para AvIe (1) dareka jaina vidvAna ane grejyueTa A pu . vAMcI temAM atihAsika daSTie keTaluM asatya che te zodhI kADhI jaina sAdhu vArtha citra raju karI A pustakane yogya badala ApavAnI jarUra che. (3) jena esosIezana opha iDiyA jaina prema eTsa esosIezana, tema ja bIjI jaina saMsthAoe AmAM utarI utA hi karavo ghaTe che. (4) jaina jainazAsanAdi pepare ane jenamAsika pa AnA saMbaMdhamAM carcA josabhera calAvI te pustaka ane jene sAthe zuM sa '' dha che tenI yogyAyegyatA prajA samakSa mUkavI ghaTe che. chelle jaNAvavAnuM ke keTalAkane Azcarya thAya che. prastAvanAmAM jaNAvyA pramANe jenanA sthAnakavAsI saMpradAyamAM ucharelA gRhastha rA. mazAlabhAI talakazI zAha ke je B. A. B. Sc. Bar at Law nI padavI dharA che ne oNphesara che temaNe "A kathAne A rIte janma pamADatAM ghanazyAmanA eka mitra tarIke madada ApI che, paNa a mane lAge che ke badhI bAbatamAM teo sahamata te nahi thayA hoya. rA ghanazyAmane navalakathA lakhI rahyA pachI koI jaina vidvAna ke yogya sthane batAvI tenI pAsethI jaina sAdhune veSa, AcAra, tyAga saMbaMdhene mata mAgyo ? ane temAM pheraphAra sUcavavA kahyuM heta te ghaNuM khuzIthI teo te kArya upADI le- je thayuM te thayuM, A badhAmAM mAtra re, ghanazyAme eka ja vastu uNI rAkhI che; " te e ke Akhare te jAtine saMgha bahAra mUkavAmAM Ave che ane bIjA jene te e tarapha tiraskAra dekhADe che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene badhI kaMI kaMI. chatAM AvAM kRtyo eka jAtine hAthe karAvavAmAM Ave e ghaNuM zocanIya che. kadAca ema paNa heya ke lekhake ajANatAM AvI bhUla karI dIdhI hoya. je evI bhUla hoya to ghaNuM khedakAraka che ane lekhakane spaSTa karatAM kAMI vAMdho nahi hoya ke zA hetuthI AvuM lakhavAmAM AvyuM che. mAtra niMdAne khAtara AvuM lakhavAmAM nahi AvyuM hoya to hamane khAtrI che ke lekhaka banatI tvarAe khulAso Apaze ke kevA daSTibinduthI AvuM tenA taraphathI lakhavAmAM AvyuM che ke jethI ApaNuM ramamAM thate asaMtoSa dUra thAya. -taMtrI. jaina saMbaMdhI kaMI kaMI. - jaina dharma vize aMgrejI pustaka-nAme "Epitone of Jainism" ApaNA mAnya grejyueTa zrIyuta puranacaMdra nahAra M. A. B. L, vakIla hAIkorTa thaDA vakhatamAM pragaTa karavAnA che e jANuM amane AnaMda thAya che. digaMbarI mahAzaya zrIyuta jugamaMdIralAla jenI Bar-at-Law iMdoranI cIphakArTanA jaja paNa "outlines of Jainism" nuM pustaka bahAra pADavAnA che. ame IcchIe chIe ke jaina grejyueTa AnuM anukaraNa karI potAnA jJAna ! upayoga karaze. paMDita ajInalAla zeThane kesa-A saMbadhe zuM vIcaka zeThIpara vItyAM che te amArA vAMcakone khabara che. tema vagara tapAse koI paNa jAtane gunha sAbIta karyA vagara ke dekhADayA vagara jayapura - ye turaMgamAM mekalAvI dIdhA che e saMbaMdhe aneka pakAra uThayA che ane uThatA jAya che-ke tenuM dhaNuM ke dhorI thatuM nathI. memerIala para memorIala temanA patnI tema ja madhama bhAIo taraphathI thatA jAya che, koI sarakAra upara te koI jayapura rAjya taraka. muMbaImAMthI eka jayapura rAjya tarapha ane pachI tene javAba na AvavAthI vAisaraoNyapara ema be memerIala mokalavAmAM AvyAM che paNa tenI mAtra paheAMya maLI che. hamaNAM ataprasAda M. A. 1 L. B. vakIla lakhane tathA bIjAonI sahIthI eka memerIala nA vAisaraoNyapara mokalavAmAM AvyuM che tenI nakala amone maLI che paNa sthAnanA abhAve tene ahIM avakAza ApI zakatA nathI paNa te saMbaMdhamAM muMbAinA 21 mI june be be kenIkale darzAvelA nIcenA vicAra sAthe ame saMmata thaIe chIe - The Case of Arjunlal Sethi It is about a year ani a half now singe the well-known Jain 8cholar and educationist, pandit Arjunlal Sethi was imprisoned at Jaipur without any trial and withou even, a charge being brought against him. In these columns the strange cireumstances under which he was arrested Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. ko. hare. and after being taken from one place to another, finally interned under he arbitrary regulations of the Jaipur Durbar, have been fully described, Meetings by the scere have been held by the Jain community all over India and memorials sent to the Government of India and the Jaipur Duabar but the redress sought for has not been, obtad. A further strong represe. ntation has now been addressed on behalf the whele Jain community to Lord Chelmsford, praying in the interents of both justice and mercy that his Excellency should move in the matter and secure the release of the pandit, or at least that he shonld be Iren a fair trial to meet the charges, whatever they be, which are with eld from his knowledge at present We need not again emphasise the nansweradle reasonableness of the request and we hepe that it will ;- be made in vain. to Lord Chelmsford. bhArata jaina mahAmaMDala jevI moTuM nAma dharAvanArI saMsthAe gata DiseMbaramAM vArSika sabhA muMbaImAM bharI paNa zeThI saMbaMdhe TharAva lAvavAmAM je bIkaNapaNuM darzAvyuM che te mATe tema ja ahIMnI jana esesIezana opha DiyAe A saMbaMdhe kaMI paNa hIlacAla karI nathI te mATe kheda thAya che. koI paNa baM, vagara tapAse ane gunhAnI jANa vagara jelamAM saDe ethI ahiMsA dharmane jhuDe UThAvanArI jaina mane ke jana bhAIone kaMpArI AvatI nathI ke pAne caDhe ! ziva ! ziva ! riphana sUtronuM bhASAMtara-ajamera lAkhanakoTaDIthI mani mANeka lakhI jaNAve che ke hiMdI bhASA rAjya bhASAnA sarvatra pracAra thavA e na hovAthI meM sUtronuM hiMdI bhASA tara karavA mAMDayuM che ane te saine zIgha male te ma phakta nAmanI kimata rAkhI che. kalpasUtra mULa tathA hiMdI bhASAMtara chapAvA AvyuM che ane te darekane rU. 1) mAM maLI zake tevI tajavIja karI che. joIe teNe ajamera nAyA bajAra bhAgamala harakhAvata pAsethI maMgAvI levuM. taiyAra thayA bAda koIpaNa saMsthAne te ApI daI temAMthI ja rAyapaNI satra artha sAthe chapAze. tethI saMsthA je leze te rU. 5 mAM kalpasUtra vecaze." ame munizrInuM bhASAMtara manya sUcanAo karIzuM; chatAM atyAre eTaluM kahIzuM ke bhASA zuddha ane sarala, artha spaSTa ane yogya ane banI zake te pAribhASika zabdonA arthane kaSa temAM hovAM Avazyaka che. kavitA lakhanArane vijJapti--amArA tarapha kavitAo ghaNI vakhata Ave che ane sAthe lekhaka jaNAve che ke ApanA mAsikamAM prasiddha thaze te huM bahu AnaMda pAmIza. mane uttejana maLaze. te AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke te eTalI badhI sullaka ane gadha bhAgane game tevA rAga, gajhala ke chaMdamAM akSara ' mAtrAnA Dhaga vagara goThavelI hoya che ke kavitA hRdayanI urmirUpa unnata vicAranI vyaMjaka hovI joIe evuM bhAna rahyuM hoya ema lAgatuM nathI tethI tene phAIlamAM rAkhavA vagara che ke raheto nathI paNa sAthe chIe chIe ke lekhake dhImedhIme prayAso karI nicenA vicAre dhyAnamAM rAkhI pragati karatA jaze te kaMIka guNotkarSa thaze. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnacaryA. - 195 "pratibhAnI vizeSatA-ujata bhAva ane vicAra kAvyamAM khAsa utaravA joIe. vaLI abhyAsa ane manananI jema gadha lekha lakhavAmAM jarUra rahe che tema mAtra kalpanAmaya vyApAromAM ane zabdonI game tevI goThavaNImAM citta na rAkhatAM abhyAsa ane manana, kAvya karatAM pahelAM paNa hevAnI pUrI jarura che." pustaka parIkSA-keTalAka nathI ane pitAnAM pustaka avalokana arthe maLe che te mATe temane upakAra mAnIe chIe ane keTalAka taraphathI upakAra arthe maLe che te mATe temane sarvathA dhanyavAda ApIe chIe. je avalokana arthe mokale che temAMthI koI koI kadAca evo prazna pUche che ke "ha, sudhI kema abhiprAya Avyo nathI?" mATe turata abhiprAya lai te aMka amane tAkIda bIDaze. te A sajajanane amAre vinati pUrvaka kahevAnuM ke amo tarapha je kaMi ane tene abhiprAya le ane chevaTe kaMI nahi svIkAra jaNAva e amArI pharaja , paraMtu adhipati sAthe keTalo badho bojo hoya che te dhyAnamAM rahete hariyAdo thoDI thAya ema amAruM mAnavuM che. vaLI eka pustakane abhiprAya upara uparathI lakhI nAMkhavAne ja heya te te pachI tevA abhiprAyanI kiMmata ja nathI ema ame samajIe chIe. bIjAo bhale tema kare, paraMtu mAsikamAMnA abhiprAyomAM guNavattA ane ziSTatA hovI joIe tethI yogyayogyatAne zuddhI azuddhine-vagerene vAMcI mananathI tola karavAnI pUrNa : 2 rahe che. to dhIraja rAkhe banI zakaze tyAM sudhI amAro adhIna abhiprAya che vaze ema samajAvavAnI vadhu jarUra rahetI nathI. zeTha khetazI khIazI, je. pI nI udAratA-jaina keLavaNI khAtuM ke je saMvata 1864 mAM jAmanagaranI A maNI bAjue 64 gAmomAM khetIne dhaMdho karatA Azare 13000 vIsA osavAla : kone dharma pamADavA arthe sthApita thayuM hatuM te saM. 1868 mAM baMdha thayuM hatuM, paNe A zeTha te sAlathI nibhAvI lei atyAra sudhI daravarSe madada temAM ApatA rahyA che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che, A saMbaMdhI vyavasthA jAmanagaranA vakIla rA. sAMkaLacaMda nAM - gujI zAha B. A. LL. B. sekreTarI DabA saMgha phaMDa sArI rIte kare che ane temanI pAsethI A mATenI dareka hakIkata maLaze. - taMtrI jJAnacarcA. prasa-sAMkhya darzana, yoga ane vedata darzananI ekatA koI paNa rIte thaI zakatI hoya te taddana TUMkAmAM jaNa 2 jI. A prazna rA. rA. motIbhAI nathurAmane che. uttara-skUla daSTie jotAM sAMkhya zAstramAM jIva anaMta kahelA che; yoga zAstramAM : purUSa vizeSa kazvara kahelo che ane te zAstramAM mAtra adaMta jJAna eTale caitanyasattA sarvatra kahelI che e bheda che. sUkSma vicAra karatAM sAMkhya, yoga ane vedAMta ekaja jaNAya Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 zrI jaina ve. kA. Da ke " che. vidyAnA abhAvamAM AtmAnI svarUpamAM sthiti te sAMkhya yAganI mukti che. sAMkhya darzananuM kathana che ke " prati puruSAntara vavijJAnAt mRtti: prakRti, purUSathI anya che evuM jJAna thAya ( sAkSAtkAra thAya ) tyAre mukti thAya che. yAgadarzanakAranuM kathana che samAvArasaMcALAmAthe hAna so: jaivalyam * avidyAnA abhAvathI saMyogane abhAva thAya che teja hAna ane teja kaivalya, avidhA che teja dvaitapaNu che. avidhA rUpa dvaita bhAvanA abhAva thatAM AtmA sva svarUpamAM sthita dhAya che. svarUpasthita AtmAne mAtra pAteja pAtAne jaNAya che. jo prakRti jaNAya tA te pasthita kahevAya niha. arthAt sAMkhya ane yAgamAM muktane caitanyaneAja anubhava thAya. pote caitanyamayaja thai rahe che. vedAMtazAstra pramANe muktane eka caitanyasattA sivAya hetu nathI. mAtra sarvatra caitanyuja bhAse che, e pramANe kaivalyamAM sAMkhya ane yuvAne paNa bhAse che. prakRtinA sacAgathI jema sAMcAgamAM addAmAnI sthitimAM avidyArUpa dvaitAbhAsavaDe vedAMtazAstramAM baddhAtmAnI sthiti kahelI che. upara pramANe darzanabheda tajIne nirpakSapAta jJAnA ima otAM sAMkhyadarzana, yogadana ane vedAntadana ekaja che. mAtra adhikAra paratve jJAnazailInI sUkSma nahi paNa sthUla bhinnatAvALAM zAstra judAM che. tyaham rAntiH zAntiH zAntiH rAjakoTapurA-kArDiAvADa } tA. 14-6-1916, gAkuladAsa nAnajIbhAi gAMdhI anyadharmamAM jainadharmanA ullekha. ( 2 ) caitra-vaizAkha mAsanA aMkamAM A viSayanA prathama bhAga AvI gayA che. Aja vi. SayanA dvitIya bhAga A nIcethI zarU karavAmAM Ave che. pahelA bhAganA upeAddhAtamAM jaNAvI gayA pramANe A ullekhamAM anyadharmAMnA jaino mATenA abhaprAyeAja Avaze. jyAre A lekhanA cAra bhAga pUrNa thaze tyAra pachI te lekhAnA jainA tathA kevA prakAre javAba apAvA joie te tathA anyadharmAMnA jainadhamAM ullekha e be Avaze) hAla tA je ullekha Ave te bilakula akaLAyA vagara zAMnta citta prasannakara vAMcI javA dhyAna ApavA jarUra che. A lekha uparathI dhArmikajJAna sAthe aitihAsika namAM paNa abhivRddhi thayA vagara raheze nahi. zrI cAgavAziSTha--vedAMtanA agragaNya pustako Adikavi zrI vAlmika RSie racelA che. vamAna A pustaka paNa ati Adarane pAmyuM che; temAMthI maLI Ave che. tu A pazu eka che. A graMtha samayamAM zrImad bhagavadgItAnI peThe pramANe jainane lagatI hakIkata Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SI anyamAM jainadharmano ullekha. nAhaM rAmo na me vAMchA bhAveSu na ca me manaH / zAnta AsiMtu micchAmi svAtmanIva jino yathA // | mumuka prakaraNe ahaMkAra khaMDana adhyAye loka AThama. rAjA-rANA vedAmimAnamaratAvaH svameva rAtIti rAti | nAha miti / zAnto nivaraH / svAtmanIva Atmopamyena sarvabhUtAni pazyannityarthaH / jino buddhaH sa yathA ahiMsAparastadvat / niceSvapi guNogrAhya iti nyAyena jinozALA kita ti vA ghATa ! TIpa -uparanA lomAM , ' zabda che tene artha kharuM jotAM jinezvara ja thAya che paNa sastAsAhitya vardhaka kAyala e taraphathI gavAsiSThanuM gujarAtI bhASAMtara bahAra paDayuM che. temAM bhASAMtarakAre prArA TIkAo upara paNa AdhAra nahi rAkhatAM pitAnI marajI pramANe jina eTale pAchI lo, vairAgavAna, hArI gaelo, ene maLatuM e artha karyo che. vizeSa nAmane emane emaja mUkavAM paNa tene artha karavo nahi evo prAcIna saMskRta vaiyAkaraNane paNa mata che chatAM sastA sAhitya taraphathI jina zabdano artha mUkavAmAM AvyuM che jethI jina zabada uparathI chetA ane vaktAnA manamAM je jinezvara vane bhAva samajAve joIe te samULe uDI jAya che mATe ja mata vizeSa nAmanA artho nahi mUkavAnI vairA kaNIyo nA pADe che, AkhA yogavAsiSTha upara saMskRta TIkAkAra AnaMdadhadra bhikSue che ke gunA niyamane anusaratI ja udAratA dekhADavA mATe jina zabda kAyama rAkhyo che A jana eTale jinezvara e artha batAvyo che. kalavika ghaTanyAyo nama ityapitadvidAma / tathAtmasiddhamlecchAnAM taddezeSu na duSyati // . TIkA:-yathA ghaTe'varuddha: kalavikastanmukhApAvareNa bahiruIya gacchati evaM dehAMta: paricchinno dharmo jovaH ka.makSaye paraloke ur3Iya gacchatItyA hatakalAnApi rahyAM . uparane leka ane TIkA nive nuM prakaraNanA 97 mA sarganA 10mA zlokamAM che. Ano artha sastA sAhityavALA e pramANe kare che --"jema ghaDAmAM purela kalaviMka pakSI ghaDAnuM moTuM khulluM thatAM temAM je uDI bahAra jato rahe tema dehamAM parichinna AkAre rahelo jIva karmane kSaya tha tAM dehamAMthI uDI jaI paralokamAM jato rahe che. A (AhaMta matano) vicAra para tama mAnanArAnA anubhavane anusAre sAro lAge che." mahAbhArata - eka lAkha .. vadhAre mULa saMskRta vyokavALA mahAbhArata nAmavALA ItihAsa-pustakamAMnA zA. 3 mAM nIce pramANe ullekha che. etadevaM ca naivaM ca na cobhe nAnubhe tathA / karmasthA viSayaM brUyaH yatvasthAH samadarzinaH // .. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI jene kave. ke. hajhuMDa, ___ zrI nIlakaMThI TIkA:-AItamata Aha etaditi taihi syAdasti syAnAsti syAdasti ca nAsti ca syAdasticAbaktavya: syAnAsticAvaktavyaH syAdasti ca nAsticAvaktavyaH syAdavaktavya iti saptabhaMgI nayaH sarvatra yojyate ata etadevamiti syAdastItyuktaM cAt etanna evaM caneti saMbaMdhe nasyAnAstisyAdavaktavya iti coktaM na cobhe ityanena syAdasti ca nAsti ca syAdasti ca nAsticAvaktavya iti coktaM nAnubhe iti syAdasti cAvaktadhyaH syAnnaHsti cAva kavya iti coktaM kasthA AhetA viSayaM ghaTAdiM etadevamastityAdi bUpuriti saMbaMdhaH eteSu pakSeSu kRtahAnA kRtAbhyAgamaprasaMgAtsvabhAvamAtrapakSastuccha: baMdhamokSAdi vastumAtrasvarupasyAsti nAstItyAdi vikalpa prastavanAnavadhAraNAtmaka AhetapakSopi tuccha evaM parizeSAtsamuccaya pakSa eva zreyAn vyavahAre paramArthastu satyasthAyogina samadarzino brahmaiva kAraNatvena zrI mahAbhArate zAlapa'dhyAyaH 239 / zloka 6 / uparanA zlokanA saMbaMdhamAM zrIyuta choTAlAla : ma yarAma bhaTTa lakhe che ke " Ahata matavALA (jaina) " jagatane AvuM che, AvuM nathI ane nathI ane nahi bane nathI." ema kahe che, emAM jaina loko je sarvatra sapta saMgIo ( vikalpa) batAve che tene samAveza karelo che. evI rIte ke, 1 jagata che. 2 jagata nathI. 3 jagata che ane nathI 4 jagata che ane avaktavya che, 5 jagata nathI ane vaktavya che. 6 jagata che ane nathI tathA avaktavya che. 7 jagata avaktavya che. eka apta bhaMgIo ( vikalpo) jaina matamAM che. e sarva pakSamAMthI svabhAvavAdIone -na tuccha che kemake, teonA kahevA pramANe svabhAvathIja utpati hoya te kRtatAna eTa elA karmano nAza ane akRtAbhyAgama eTale nahi karelA, karmanI prApti thavA rUpa deSa upa , che. AhaMta mata paNa tuccha che kema ke baMdha ane mekSa e vastu mAtranuM svarUpa chatAM " temAM che ane nathI" e vikalpa kare ucita nathI. mATe vyavahAra pakSe joIe te che daSTa yag, kALa ane svabhAva, e traNanA sahAyathI parUSakarma phaLadAtA bane che je samuccaya pakSa ja ThIka che ane paramArtha pakSe joIe te samAna dRSTivALA yogI che. brahmane ja jagatanA kAraNa rUpe mAne che teone ja mata zreSTha che." zrI zAntiparvanA 233 nA adhyAyanA 21 - lekamAM paNa uparane maLatI ja hakIkata che jethI atre ApI nathI. TIpa - zrI gavAsiSTha vAmika RSie bana che. vAlmika RSi, zrI rAmacaMdrajInA samayamAM hayAta hatA ane temane vaidika gaNanA prama bAje lagabhaga vIzalAkha varSa thayAM che. zrI rAmacaMdrajIe jina devanI peThe AtmazAMti - hI che jethI zrI rAmacaMdrajI paNa zrI vItarAganA abheda mArgane ja mAnavAvALA hatA ane vedAMtanA agragaNya gavAsika graMtha uparathI sAbita thAya che. AtmasvarUpe sthi: thavuM e yogavAsiSThane sArAMza che. zrI jinadeva AtmasvarUpe sthita hatA mATe ja zrI rAma e jina devanI pramANe ja AtmazAMtinI IcchA karI che. akhila bhUmaMDalamAM pUrNa agatA pUrvaka pUrNa AtmazAMti zrI Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyadhamamAM jainadharmane ullekha 19. jinezvare meLavelI hovAthI zrI rAmacaMdrajI jevA surAsurapUjanika mahAtmA paNa e apUrva AbhazAntinI icchA kare e dekhItuM ja che. zrI yogavAsiSThamAM saraLa, sIdhI ane bahudhA pakSApakSI vagaranI vAta ja che. zrI mahAbhAratanAmaka aitihAsika graMthane racAyAM Aje vaidika gaNanA pramANe pAMca hajAra uparAMta varSo thaI gayA che. A graMtha mahApurUSa zrI vedavyAse ( kRSNa dvaipAyane ) racele che. A lekha uparathI zrI kRSNa bhagavAnanA samayamAM paNa jaina dharma pracalita hatA ema vedAnuM yAyI zrI mahAbhArata uparathI sAbita thAya che. zrI mahAbhAratamAM bIje sthaLe paNa ullekhe che. sarva darzana saMgraha-A pustakamAM maNizaMkara harageviMda bhada, bI. e. e upadUghAta karela che temAM teo lakhe che ke -"bhArata varSIya sarva dharmonA mukhya be varga thaI zake che-eka Astika athavA tene mAnanArAone; ane bIje nAstika athavA vedane nahi mAnanArAone. nAstika mA me mAM cArvAka bauddha ane jaina eone samAveza thAya che. Astika mArgonA paNa be bhAga che. darzana dharma ane purANadharma. xxx >> jainanA be varga che zvetAMbara ane digaMbara. AhatadarzananA bhASAMtaramAM lakhe che ke " A prakAranuM mukatakacchanuM mata nahi karanArA digaMbare game te prakAre sthAyitvane AdhAra laIne kSaNika pakSane pratikSepa kare che. je kadApi AtmAo sthAyi che ema na grahaNa karIe te laukika phalanA sAdhana saMpAdana karavAnuM kAma paNa phala rahita thA. < xxx e lakSaNayukta kSaNikatA parIkSaka Ahetane grahaNa karavA yogya nathI. XXX . bA Ahata mata pramANu daSTithI jonArane niMdha che; kAraNa ke ekaja paramArtha sat va - satva asattvAdi dharmavALAM aneka paramArtha satane sAthe samAveza saMbhava nathI. zrImad mukta (mukti) sUA 747 pRSTane graMtha kAlidAsa paMDita cikalIkare racelo che temAM jaina dharma mATe A pramANe lakhyuM che - A dharmane pracAra sumAre 2400 varSa para hiMdustAna, cIna, TIbeTa, laMkA, vageremAM thayo hato, ApaNuM vedokta dharmanA je yajJayAgAdika karmo karavAnI paddhatithI aneka jIvone je vadha thatuM hatuM, te vadha karavAnI rItabhAta uparathI A pavitra vekta dharmane hiMsaka dharma vA nAstika dharmanuM vizeSaNa ApyuM hatuM. je uparathI sarva prajAe vedokta dharmane choDI dIdhuM hatuM, ne tamAma prajA e dharmamAM dAkhala thaI gai. jethI e dharme dayA, satya, zuddhabhAva, tapa vagerene pracAra vadhArI dIdho. emAM jIve addhi, AkAza, kALa, svarga ne mekSa evAM cha tatva mAnyAM che. emAM strI purUSa beune mekSa thAya che. x x x jIvanI zakti evI che ke, e jyAre pitAnA tejomaya rUpane oLakhe tyAre e moTA padane pAmI zake che. tethI eNe pitAnuM ja dhyAna karavuM. XX x : ne paMcabhUtane saMbaMdha sthAyI che. x x x A paMca mahAbhUta e chavanA ajJAnane dekhAya che. e caitanya hovAthI enI zaktie jagata utpanna karyuM che. jIva jyAre potAnA nirUpane jANe che tyAre pitAnI meLe ja niraMjana nirAkAra thaI jAya che. x x x A jagA - sarva AkAro jIvanAM svarUpa che. A sRSTine utpatikrama paMcabhUtanA pheraphArathI bane che. A suSTi prAraMbhakALamAM jaLarUpa hatI. pAchaLathI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI jaina . ka. heDa. vanaspati AdinI utpati thaI AvI. 4 4 bAda paNa eka kALe manuSyanI utpatti thaI sAvI. A utpattine jerIonI suSTi nAme bolAvatA hatA. A rIte loko joDakAM kahe che. * * * A rIya sRSTine ghaNAeka kALa thayA pachI RSabhadeva (sAcA vA AdinAtha) nAmanA eka purUSa te prasaMge utpanna thaI AvyA. A purUSa te jagatanA Adi java, eo pitAnA nIrAkAra, nIraMjana svapha thI sarvatra prakAzI rahyA hatA teja purUSa RSabhadeva nAmathI pragaTa thaI AvyA. A purAne pahelo tIrthaMkara (mUrtikara) kahelA che. A pahelA tIrthaMkara covIsamA AsamAna para rahetA hatA, tyAMthI A lekamAM padhAryA. emane 101 putra thayA hatA. temAM 88 chokarA sAdhu hatA. x x enA navA putra nava yogezvara kahevAya che, temaNe janaka rAjAne upadeza Apyo hato. x x x x x x x upalA pahelA thakara RSabhadevajI A jagatamAM ghaNIvAra AvyA che. emanuM AvavAnuM prayojana e che ke jyAre A pavitra chanadharmane nAza thAya che vA tamAma prajA adhamInA rastA para cAle che. tyAre prAyazcittane bhAga vadhI paDe che te samaye eo avatAra dhAraNa karIne dharmanuM rakSaNa karI covIza avatAra lIdhA che. 4 x x x purANamAM zrIviSNujIne AThamo avatAra zrI kRSNa nAmathI thayo hato, te samaye emanA RSabhadevajI mahArAje upale manAtha nAmane avatAra dhAraNa kIdhe hatA. x x x x have vAMcanAra purUSoe dIrdha dRSTithI vicAra karo ke A be purUSamAMthI kayo khare haze! paNa nA nA! dharma graMthanA lakhanArAoe pitAnA dharmane mahImA vadhAravA sArU evAM aneka gapATA mArelA che. AvA prakArane aneka tarehanA aMdherathI sarva prajA dharmanA dovANamAM gabharAI gaI che. X x 4 A te kahe che ke tamArA tIrthakaroe tathA mahAna moTA devalokee svarga, mRtyu, pAtALAdi sthA, ne choDI daI bAhera tapAsa karI vA samAdhinI pelI mera jaI joyuM tyAre jyAM gayA tyAM amuka sRSTi svarUpa dekhAyuM tethI jagata anAdi che. graMthakAra kAlidAsa paMDita digaMbara ane zvetAMbara mata juduM juduM jaNAvatAM lakhe che ke" dIgaMbaranuM mata ( emAM ) emAM prakRti anAdi che Izvara nathI, e siddhanI mutine nagna rAkhe che. emAM soLa svarga gaNelAM che. badhA maLIne 100 iMdra mAnelA che. x x x A loko AtmAne madhyama paramANuvALe gaNe che." " zvetAMbaranuM mataemAM izvara che, jagata teNe banAvyuM che, prakRti ane viSe sthira thAya che. * * * jIva e izvarane aMza che, e loko vaMzaparaMparAnA nathI. TIpa --paMDita kAlidAse uparanA ullekhamAM asAgha aneka bhUlo karelI che. paMDita jainadharmanA pustako bIlakula vAMcelA nahi hovAthI mAtra temaNe game tene pUchIne marachamAM Ave tema lakhI kADhayuM che. RSabhadevajI nemanAtharUpe pharIthI AvyA, zvetAMbara jagatakartA Izvarane mAne che, vagere gaMbhIra bhUlo A ullekhama che paNa A sthaLe khaMDana maMDanane avakAza nahi hovAthI atre e Apela nathI. ekaMdara paMDita kAlidAsane Akho ullekha pheravavAnI jarUra che. majakura mukta zAstramAM bIjA dharmanA ullekha karyA che temAM paNa jainanA jevIja gaMbhIra bhUla karelI che. dAkhalA tarIke pRe tpakrame merAjapathanI vAta lakhatAM jaNAve che ke "ene calAvanAra janhA nhAne eka . rAya rAja kumAra hato." A vAta Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyAgraha-eka saMvAda. 201 mann taddana bhUla bharelI che. je temaNe merAja paMthanA kulajama svarUpa, gurU gItA, parama dhAmanI sIDI, vagere graMtha vAMcyA hatA te spaSTa jaNAta ke maherAja paMtha maharAja nAmanA jAmanagara (navAnagara eTale nUtanapurI)nA luhANA-Thakare- calAvelo che ane temAM umarakeTanA zrI devacaMdrajI kAyasthanI madada karI. jharaNuM pannAmAM to mAtra temanI eka gAdI ja che tenuM kAraNa tyAMne rAjA chatrasAla mahArAjA zrI maherAja ThAkoranA sevaka thayA hatA. AvI aneka gaMbhIra bhUlathI pUrNa A graMtha che paNa A badhuM lakhavuM ane viSayAMtara jevuM thaI javAthI atre alama caDham rAtiH rAti e pramANe jaina dharmane eka dharmamAM ullekha e nAmane lekhanA dvitIya bhAgane pahelo khaMDaka samApta thaze. rAjakoTapurA. gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI satyAgraha-eka saMvAda satyadevI-satyAgrahI vahAlA ke putra! tuM tArA satya dharmanuM niDarapaNAthI pAlana kara. je paramapavitra dharma nI vIra paramAtmAe prarUpele che te ja satyadharma te grahaNa karelo che-vA rAjyapATa cheDI, eka mahAna tapasvI tarIke rahI bAra varSa sudhI aghora para paho sahana karI kaivalya padanI prApti karI; te vIrane vIradharma che. kevaLa na prApta karyA pachI samavasaraNamAM bIrAjI dezanA rUpI amRta dhArAo varasAvI aneka bhavya jIvone pratibodhyA, te vIrane sAtvika dharma che. vIranA vIra ane sAtvika dharmamAM nathI matabheda, nathI pakSApakSa, nathI mamatvabhAva ke nathI ahaMbhAva. phakta sva ane paranA AtmAnA uddhAra mATe zrI vIra bhagavAne je gIdhI saDaka bAMdhI che te saDaka upara rahI tu gatimAna thA. satyAgrahI-mAtuzrI ! ApanuM kahevuM vAstavika che, paNa aMdha zraddhAvALA yuge mane muMjhA che, mArA kAryakramane toDI mane herAna karavAnI aneka janAo racI che. chatAM huM Apa , nI pavitra devInI sahAyatA maLe te ja aDaga ubho rahI zakIza. satyadevI-vatsa! tuM vIrane na hovAthI Darapoka nathI e mane khAtrI che, chatAM paNa tane kahuM chuM ke koI paNa avasare evA aMdha zraddhALu durAgrahIothI tAre leza mAtra paNa DaravAnuM nathI. vAdI ane prativAdI, spardhA ane pratispardhA, vAsudeva ane prativAsude che sAthe ja heya e kudaratane kAyado che, paNa aMte satyana ja jaya che. jene ! pUrvakALamAM keTalAka kadAgrahIonuM eTaluM badhuM jora hatuM ke dayAdharmane aLago nAza karavA ubhA thayA hatA. bIcArA niraparA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrI jena ve. ko. heralDa. vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv wwwwww & vvvvv vuuuuuuuu dhI anAtha pazuone lAkhonI saMkhyAmAM yajJomAM tema ja bIjA akAryomAM vadha thatA hatA, te vadhe ApaNuM vIra paramAtmAe aTakAvyuM, eTaluM ja nahIM paraMtu kadAgrahIone prabodhI pitAnA ja karyA. tuM paNa eja vIrane putra hovAthI temanA pagale cAlyo jA. tArI satyatAnA prabhAvathI kadAgrahIo paNa satya samajavA zIkhaze eTaluM ja na paNa atyAre tane je tucchakAre che te tArAja thaze ema tAre khAtrIthI mAnavAnuM che. satyAgrahI-mAtuzrI ! huM mArU satakArya karyuM ja ja ! paraMtu vizvanI sahaja vALA ane TakAvavA prayatnazIla banuM temAM te mane 'sAha vadhe che paNa A amRtamAM thI viSa prakaTeluM bhALI mArA cittane ka ka kheda upaje che tenuM zuM ? satyadevI-amRta aMdara viSa hotuM ja nathI ane kadAcita bAhira daSTithI tane viSa sa majAtuM hoya te e tArI daSTinI ja khAmI che. meM tane prathama ja kaheluM che che ke vIranA dharmamAM nathI matabheda, nathI pakSApakSa, nathI mamatvabhAva, ke nathI ahaMbhAva; ane kadAcita e bhAva ko darzAvatuM hoya te te vIrane dharma nathI. bola, have tAre kaMI kahevAnuM che? satyAgrahI-jyAre ema che tyAre atyAre A seMkaDo vADI zAnA? ane dareka vADAvALA pitAnI gAyane pitAnA ja vADAmAM karI rAkhavA aneka tarehanI gaDamathala calAve che te zuM? satyadevI-vahAlA! e vIre bedhelA dharmanA nahIM, paNa Apamati ane ahaMbhAvavALA gevALonA vADAo che. teo ema dha beThA che ke mAre te sAcuM paNa tAre te sAcuM te mAruM ema samajIne ja AgaLa vadhavAnuM che vaLI te sekaDa vADA tarapha tuM dIvya daSTi nAMkhIza tA sApha jaNAze ke e sarve vADAvALAnAM pagalAMo hAthInA pagalAnI pa vIranA pagalAmAM ja samAI jAya che te pachI tAre koipaNa prakArane pakSapAta rAkhavAnI jarUra rahetI nathI. satyAgrahI-mAtuzrI ! mAre Azaya lezamAtra paNa pasavAdI nathI paNa mArA dharmabaMdhuo nakAmA pakSavAdamAM paDI aneka tarehanA jhagaDAo macAve che, Apasa ApasamAM vairabhAva utpanna kare che, keTe caDI lAkho . nI dara varSe barabAdI kare che ane e kusaMpanA bhoge kula saMpradAyanuM UMdhuM pALavAne taiyAra thAya che te ja khedakAraka bInA che. satyadevI-vatsa ! AvA mamatva bhAvavALo pavana e, tyAre kAMI navI vAta nathI. anAdithI vAyAMja kare che. bhArata ane bAbaLajIne A mamatva bhAva eka vakhata lAgu paDe hate. pAMDava karave tAnA lAkhe vIraddhAne karukSetramAM bhoga Apyo hato, raMka vaNike vAbhipuratu patana karAvyuM hatuM, jayacaMdra Arya mAtAne musalamAnonA hAthamAM soMpI hatI, mAdhave gujarAtanuM nikaMdana kaDhAvyuM hatuM, mahamadagIjanavI, zAhabudina gherI, alAudIna khunI ane hiMdu dharmane jhera karanAra auraMgajebamAM Aja pavana vA hatA, tapagaccha, vALa kharatara Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyA praha-eka saMvAda. 207 gacchanA. ane kharatara vALAe tapagacchanA zilAlekhe bhuMsAvyA hatA, te badhe AvA ja prakArane mamatva bhAva. ethI dareka vyakitane pAchaLathI ghaNuM ghaNuM sosavuM paDayuM hatuM ane atyAre paNa te ApaNane sosAve che, paNa dhIraja rAkha, bhasma rAzi graha Utaryo che jethI tArA saMpradAyanA kalyANane vakhata najIka Avyo hoya evuM bhAsa daSTimAM Ave che. je! tArA seMkaDe vADAnuM traNa vADAmAM baMdhAraNuM AvI cukyuM che. adhiSTAtA konpharansa devI, e traNe vADAmAM vArA pharatI vicare che. adhiSThAtA devInA utsAhI upAsako tanamana ane dhananA anahada bhogethI tenI sevA bajAvye jAya che te tArA manoratha phaLIbhUta thAze emAM saMzaya rAkhIrA nahIM. satyAgraha-mAtuzrI ! e traNe phIrakAnA saraLa sAkSara te kula saMpradAyane nahIM paNa AkhI jagatane eka rUpe nIhAsa che. AkhA jagatanuM bhaluM karavAnA vicAro dharAve che paNa keTalAka nirakSara dAyo, keTalAka nirakSara gevALe ane keTalAka nirakSara gheTAo sAma zIMgaDAM bharAvI pitAnA mamatva bhAvane ja vadhAryuM ja jAya che. dharma e zuM cIja che tenuM bhAna nathI. vADA ane kusaMpa vadhAre e temanuM lakata biMdu che. dharmanA bahAne avaLe rahete lAkho rUA. nI barabAdI karI nAmanA vadhAravI e temane mULa hetu che. popaTa pramANe kAMI paNa hetu samajyA vagara guSka kriyAkAMDamAMja uddhAra che eja temano dhArmika siddhAMta che. vagara mA re pAMjarApoLamAM pazuone gaMdhI rAkhavA e temane dayA dharma che. TaMkanA jamaNavAramAM hajAre rUA. uDADavA e temanuM svAmivAtsalya che. maMDa, bace UjamaNuMo UjavavAM e temanuM jJAna dAna che, ADaMbara ane pakSavALA heTA kharce varaDA caDAvavA e temanA mate zAsananI zobhA che, ane evA bIjA aneka prakAranA mamatva bhAve temanAM hRdaya evAM kaThora banatA che ke kusaMpa ane vADA vadhavAthI samAjanuM satyAnAza vALe che chatAM temAM teo pApa mAnatA nathI. dharmanA bahAne hajAro rUA. uDADanAra, adharmathI nANuM meLavavAmAM pApa mAnatA nathI. popaTIA jJAnIo dharma bahAne che , vera jhera vadhAravAmAM pApa mAnatA nathI. pAMjarA piLamAM gedhanArA yAto rakSaNa karanArA potAnA ke pitAnA jAtabhAIone vecavAmAM vecAvavAmAM ke kharIda karI phAMsIne lAkaDe laTakAvavAmAM pApa mAnatA nathI. vyAkhyAnamAM hAra: hA karanArA, prabhu pAse nAcanArA ane tIrthayAtrAemAM pharanArA se e varasanA buddAo pitAnI viSaya vRttine kAbumAM rAkhI zakatA nathI ane paisAnA teramAM bAra varasanI bALakIne kArAgraha nAMkhavA jarA paNa pAchI pAnI karatA nathI agara te evAone koI aTakAvavA paNa prayatna karatA nathI jethI traNa bALAne bagaDela bhava ApaNe najare najara. joIe chIe paNa temAM pApa mAnatA nathI. eka TUMkamA hajAro rUA. uDADI jamADanArA pitAnA nirAzrIta dharma badhuone dhakako mAravAmAM pApa mAnatA nathI. UjamaNuM UjavanArAo jJAna graMthane UdhaIthI bhoga thaelo jovAmAM pApa mAnatA nathI, heTA varaghoDA kahADI zAsananI zobhA vadhAranArA pitAnA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI jaina . ka. herela. nirUdyamI dharmabaMdhuone rajhaLatA 22 tA ke bhUkhe maratA jovAmAM pApa mAnatA nathI, nyAtanA zeThIAo bane nyAyane badale anyAya, davAne badale jora julama ane garIbane kacaraDI tenuM lohI pIvAmAM pApa mAnatA nathI, vidhavAo tarapha dayA daSTi rAkhavAne badale temane raheMsI mAravAmAM pApamAnatA nathI. mAtuzrI ! ApaNuM samAjanA zrImaMta che AmAM keTalAekanAM magaja evA terathI bharelAM che ke pitAne jaina ne ? tarapha te aNagamo ja hoya che; pitAnI mAlikIvALA khAtAmAM aNaga batAve che eTaluM ja nahIM paNa pote je dhArmika saMsthAnA khAtAmAM menejara sTI tarIke kAma karatA hoya tevA khAtAo ke je kula jaina saMdhanI bhAle che temAM paNa jainone gaThavavA aNugame dharAve che; jaina dhArmika saMsthA lAkhe rUA. nA phaMDa temanA hAthamAM che ane je dhAre te e nANAMthI vepAra mAlavI, deza ane pitAnA sIjAtA badhuone uddhAra karI zake tema che paraMtu e vAta temane gaLe utare tema lAgatuM nathI. evAM nANAMthI paradharmIe. paradezIo ghaNo lAbha utpanna karI tenA badalAmAM mAtra najIvI jevI vyAjanI rakama Ape che athavA kayAreka bekAvALA devALAM kADhI samuLagAM bAve che chatAM teo pitAne karyo cheDatAja nathI. nIMgALA tA. 15-5-16 bhagavAna valabha zAha bane dhArmika harIphAInI parIkSAnA abhyAsakramamAM sudhAre. 1 purUSa varganI parIkSAnAM anyAsakramamAM dhoraNa 2 juM . jIvavicAra tathA navatara prakaraNa-(ze mizI mANekavALAM pustaka.) dharmabiMdu-zrAvaka dharma saMbaMdho vibhAgadhoraNa 2 juM va. navatatva, navasmaraNa artha sahita-lazeH bhImazI mANekavALAM pustaka.) devavaMdana-gurUvaMdana bhASya-(zeTha veNacaMda saracaMda athavA zeTha bhImazI mANekavALu pustaka artha, samajaNa tathA hetupUrvaka 2 bAI ratana- strI jena dhArmika harIphA nA parIkSAnA abhyAsakramamAM kanyA tathA strIonA che. 1lA mAM be pratikramaNanI buka rAkhela che te tapagaccha mATe zrI jaina zreyaskara maMDaLavALI buka tathA dhi pakSavALA mATe zeTha bhImazI mANekavALI buka. strIonA che. 5 mAmAM 4 vibhAgamAM tavArtha sUtra che te royala eziyATIka sosAITInuM. ne bAkInuM cha aMkamAM ApavAmAM AvyuM che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansanI beThaka vakhate bharelI rakama vasula AvyAnI vIgata. keLavaNIphaMDa nibhAvaphaMDa. sukRtabhaMDAraphaMDa. kula. 500 - 500 100 1100 200 . 51 51 pa1 51 200 102 102 102 101 102 102 102 102 100 51 51 51 nAma. | gama 1 De. bAlAbhAI maganalAla vaDedarA 2 zA. kurapALa harazInI ke. ha, zAmajI ladhAbhAI muMda 3 zeTha maNIbhAI gokaLabhAI 4 zeTha ratanacaMda talakacaMda mAstara 5 zeTha zAMtidAsa AzakaraNa : 6 zeTha kalyANacaMda zebhAgacaMda 7 zeTha ANaMdajI purUSotama bhAvanagara 8 zeTha motIlAla mULajI muMbai 8 zeTha mehanalAla hemacaMda , 10 zeTha ratanajI jIvaNadAsa , 11 eka gRhastha 12. zeTha otamacaMda hIrajI 13 zeTha harakhacaMda kapUracaMda 14 zeTha bhAIcaMda amulakha 15 zeTha kasturacaMda rUpacaMda 16 zeTha prAgajI dharamazI 17 zeTha lAlajI ThAkarazI 18 zeTha tejubhAi kAyA 18 zeTha somacaMda otamacaMda : 20 zeTha kezavajI meghajI 21 zeTha cunIlAla nahAnacaMda 22 zeTha nAgajIbhAI motIcaMda. 23 zeTha amulakha khubacaMda , 24 zeTha iMdrajI suMdarajI , 25 zeTha ravacaMda ujamacaMda .. 26 zeTha vIracaMda kRSNAjI pUnA 27 zeTha kulacaMdanemIcaMdajIjhAba haidrAna : 28 zeTha lakSmIcaMda kheMgAra muMba28 zeTha khemajI kherAja muMbaka 30 zeTha mULacaMda zebhAgamala , 31 zeDa phulacaMda velajI para 51 deg 51 21 25. 2 2 2 2 2 2 2 0 35 15 21 25. 31 ' 25 25aa, 25. 25 0 25 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 206 zrI jaina che. kA. heralDa. 25 25 25 25 jai jai 25 0 re 21 1pa. ja 2 4 3 2 15 15 15 11 32 zeTha rAyacaMda motIcaMda muMbaI 33 zeTha lAlajI bhAramala , 34 zeTha lAlajI punazI , 35 zeTha ghelAbhAI gaNazI 36 zeTha kAnajI maNuzInI ku. , 37 rA.rA.lakhamazI hIrajI maizerI, 38 zeTha TokarazI devazI 38 rA.rA. sArAbhAI maganalAla , 40 eka gRhastha 41 zeTha karazI vasAyA 42 zeTha narazI jAdavajI 43 zeTha ratanajI trIkamajI ,, 44 zeTha purUSotama nAgaradAsa amadAvAda 45 zeTha manasukhalAla lalubhAI muMbaI 46 zeTha devajI 56 47 rA.rA. velajI ANaMdajI 38 zeTha nAnacaMda gulAbacaMda 48 zeTha kAnajI ravajI 50 zeTha lakhamazI khetazI dalAla , 51 zeTha mANekalAla parazotama , para zeTha madanajI kacarAbhAI , 53 Do. popaTalAla lalubhAI amadAvAda 54 rA.rA. kAnajI karamazI muMbaI 55 zeTha jIvaNalAla lakSmIcaMda ,, 56 rA.rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda sAdarA 57 zeTha hIrajI umarazI muMbaI 58 zeTha haMsarAja muLajI che. 58 zeTha puMjA ThAkarazI 60 zeTha maganalAla jevaMta , 61 bAbu kitaprasAda vakIla mIrata 62 zeTha hemacaMda premacaMda muMbaI 63 zeTha zIvajI vAlajI 64 zeTha khImajI kezavajI 65 zeTha devajI jeThA muMbaI 66 zeTha mANekalAla harakhacaMda , 67 bAbu acaLasiMhajI AgrA 68 bAbu dayALacaMdajI jeharI ,, 69 zeTha cunIlAla dIpacaMda pUnA kula 2110 2 rA 253 262 3626 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 102 25 37ii 25 dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate phaMDamAM bharelI rakama AvavI bAkI che tenuM lIsTa. naM. nAma. ba. keLavaNI phaMDa. nibhAvaDa. sukRtabhaMDAraphaMDa. kula 1 zeTha jIvaNacaMda dharamacaMda - baI 51 51 2 zeTha dalasukhabhAI vADIlAla 3 vAlIara taraphathI. maNIlAla - 101 101 4 zeTha oghaDabhAI nImajI , 51 5 zeTha lAlabhAI kalyANabhAi 37thI 6 zeTha maNIlAla sUrajamala 25 rapA 6 zeTha nAgaradAsa raNachoDa mAga La 25 25 7zeTha maNalAla mokamacaMda nuM ! 8 rA. rA. mathumalajI bhaNazALI daMhI 25 25 4 zeTha pAzavIra muLajI laDAyo ebaI phakta vyAjavAparavuM 50 10 zeTha phulacaMdajI gulecchA saMdI 15 15 : 11 vakIla iTAlAla trIkamalAla vIramagAma 15 12 zeTha pipaTalAla gulAbacaMda che 10 13 zeTha choTAlAla rUpacaMda 14 zeTha vADIlAla trIbhavana ane dAvAda 15 15 zeTha kezavalAla chaganalAla | pAvI 5 16 zeTha caMdubhAI umAjI - DolI 10 19 zeTha dAmajI mAvajI na laI 10 18 zeTha nAgaradAsa haragovIMda naDI 5 18 zeTha catrabhUja nathu 20 zeTha kalyANacaMda nagInacaMda , rA kula 393 312 156 862 21 sai. hIrabAI padamazI ha, zeTha meghajI hIrajI baMdhANue yunivarsiTI ane jaina sAhityamAM rU. 151) ApavA kahelA che. + gAma tathA ThekANAne ja nathI. keLavaNIphaMDanA meMbaranI nA rU. 5 pramANe sane 1916 nI sAlanA vasula AvyAnAM nAma 1 zeTha mohanalAla maganalAla mubaI. 2 bAbu puraNacaMdajI nAhara kalakattA 3 zeTha dhamacaMda celajIbhAI palaNapura 4 zeTha bAlacaMda hIrAcaMda mAlegAMva - 5 zeTha cunIlAla vIracaMda **, 6 De. pipaTalAla lalubhAi adAvAda. - Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " zrI sva. ka. Da. kaoNnpharansa miThAna. sukRta bhaMDAra paM.i. (saMvata 187ra nA vaizAkha su. 6 thI jeTha vadI 8, 8-5-16 thI tA. 23-6-16) vasula AvyA. rU. 615-8-0 gayA mAsa paranA bAkI rU. 1867-11-0 1 upadezaka mI vADIlAla sAMkaLacaMda-u - gujarAta.. vaDu chA, sAlaDI 1LA, veDA 6, karajIsaNa ?!!, DALI , vaktApura. 10 kula 78-12-0 2 3rAva na. uMjhArA nira-vAra : pahADa) zAstrApura kA, gAtrA karA, melI 3, 3mAvatI , dhAra 28. 288-8-0 3 upadezaka mI. amRtalAla vADIlAla-rAdhanapura mukAme phaMDa vasula kare che. teo taraphathI ekaMdara raka khabara AvavA thI pragaTa karavAmAM Avaze. dazamI konpharansa vakhate phaMDamAM ApavA kahelA te la AvyA. 125-0 --- paca rUpIAvALI rasInA muMbaInA gRhastho e thI AvyA. 170-00 eka rUpIvALI rasITanA muMbaInA eka gRhastha - 2 thI AvyA. 2-0-0 nIcenA gRhasthAe pitAnI meLa mAlyA - muMbaI-zeTha gokaLadAsa harajIvana gopALajI 1. muMbai,- saM. menAbAI zA bAlacaMda zAmadAsanI dhaNo ANuM 25. kula 35----- onararI upadezaka mI. buddhAlAla mu. mahetA-- gujarAta, kAThIAvADacAraAnAvALI ATha AnAvA ane eka rUpIAvALI rasInA 15----0 2483-3-0 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kaoNnpharansa heraeNlDa. dera3. Jaina Shretambara Conference Herald. 3. 12 aka 7. vIrAta kara asADa, sa. 1992 julAi, 1916, mRta vRSTi, amRta AkAzamAMthI utayA re lAla svargIya catu ahIM sAkAra jo--amRta. maMdamaMda samIra zItaLa vAya che re lAla vIja kare ati camakArajo~amRta. cAre dizethI bhegA maLI re lAla abhra race AMbAnAM janma Ana de ha mAM nimagna 4-8-15 ke gArTI ekAkAro--amRta. rAyala kude re lAla to 'ku hu' para nAcatAre lAla. kArajo~amRta. kaLA viramIcakArIkha zAMtimAMre lAla. maTayA Aja pyAsanA pAkAro--amRta. papaicAya pIne dhI'elInere lAla, virahI ca bhare vikArajo amRta. kare mehu'kArajo--amRta. garaje gaDagaDha yati zArathIre lAla caiAma cA thatA ekAkArajo--amRta. amRtanI relache vizvamAM ph leAla vizva thatuM amRtAkArajo--amRta -valya. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI jaina ve. kA. heralDa snehALa priyA. priyatama priyatama' vadI prabhAtane pragaTAve sahuAntika-bhAjananI sagavaDa sacavAve priya vhelA Avajo' ema kahetI vaLAve pramA prIti padma parAga pUrNa prasarAve suNI AvatA hasatI svAgatavA Ave sukha zAMtidAyaka upAya sa` vasAve madhu madhurI geSTa karI thAke phIkara vIsarAve pramadA prIti padma parAga pUrNa prasarAve gRhakAya kuzaLa vyavhAre na khAmI batAve patinAM sukha zAMti kAja deha kAve sadA saraLa hRdayathI AjJAtRta uThAve pramadA prIti padma parAga pUrNa prasarAve mana malIna madana madamAM macIne maraDAve tana tape tatkSaNa totra tApathI tyAre sthULa-sUkSma snehane spaSTapaNuM samajAve pramadA prIti padma parAga pUrNa prasarAve --kaivalya, taMtrInI noMdha. jaina itihAsa sAmagrI--jaina itihAsanI keTalI jarUra che te have samAja te masAvA lAgyuM che, te mATe vidhavidha prayatnAkAya che, tenI noMdha letAM amane AnaMda thAya che. zilAlekhA paNa itihAsa sAmagrI che. tenA sabadhe kaeNAnsa taraphathI saMgraha prasiddha karavAnA hatA te haju vicAra amalamAM AvyA nathI tyAM tA-- 1. kalakattAnA bhAyu puraNuM nahAra ama. e. bI. ela. tarathI zilAlekhA jaina lekha saMgraha' chapAya che ke jenAM 54 pRthva cAla chapAyAM che, ane te sivAya che pleTA lithAmAM chapAI che. AmAM keTalAka upayogI che ane keTalAka taddana navA che. pAinA TAipa ne paddhati ramaNIya nathI paNa prayAsa stutyuM che. 2. prasiddha jaina sAkSara zrImana muni mahArAjazrI jinavijayajI taraphathI prAcIna jaina lekha saMgrahu ' saMzodhita thai chapAya che. temAM ApejI cAra phArma eTale 64 pRSTha Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : tatrInI noMdha 211 1 //v/vv1/1 chapAyelAM joyAM pachI kahevAmAM koI jAtane vadhe nathI ke kArya ghaNuM suMdara, ramaNIya ane prAcIna tatvathI pUrNa che. A chapAvavA mATe vaDodarAnA eka sArA presamAM goThavaNa thaI che ane mahinAmAM 10 thI 15 phorma taiyAra thaze. temAM prathama te badhA lekho mULamULa rUpe chapAze. A le atyAra sudhImAM aMgrejI pustako jevA ke epivArIkA iMDikA, AkarlojIkala khAtAnA jAnA ane navA rIperTa, sosAyaTInAM janalo AdimAM chapAyelA che te ane bIjA ukta munizrIe saMgrahelA che, te che-ane pachI te badhA lekhone sAra ane upayogI paMcaNa hindI yA gujarAtI bhASAmAM ApavAma Avaze evo prabaMdha hamaNAM rAkhavAmAM Avyo che. A krama ghaNe anukULa che ane tene je sAra munizrI ApavA che te AzA che ke ghaNe upayogI ane suMdara thaze. A sivAya khAsa AnaMdadAyaka binA e che ke "ArkIolojIkala sarvenA dakSivibhAganA suprinTenDanTa zrIyukta . A. bhAMDArakare paNa A kAmamAM sAhAya ApavA icchA darzAvI che ane pitAnI oNphIsamAM jeno zilAlekhe ke, je prakaTa nahIM thayA hoya tevA "munizrIne mokalI A yA che. emanA lekhamAMthI keTalAka te bahu upa pogaane mahattvanA che. prAraMbhamAM te badhA zilAlekhe pASANunI pratimAonA lekhe ja vibhAga rAkhavAmAM Avaze. pachIthA dhAtunI pratimAonA lekho ApavAne vicAra rAkhavAmAM AvyuM che. ke je dhAtupratimAnA lekhane saMgraha munizrIe karelo tenI saMkhyA pAMcaseM lagabhaga che. A sivAya amoe rA. ramaNikalAla maganalAla modIe AbunA lekhe lakhelA te tathA rA. kezavalAla premacaMda modI bI. e. ela ela. bI. vakIla amadAva da taraphathI maLelA che phoTA Abupara mokalI ApyA che. A rIte munimahArAje tatha zrAvako jenI pAse zilAlekhonI heya yA ja karAvI zake te temanA para mokalAvI Apaze. (3) jenI prazasti saMgraha-6 munizrIe prAkRta saMskRta prazastio chapAvavA mATe ekatra karI che ane thoDA samayamAM mAM apAze. A prazastio pITarsananA rIporTa ane kirlonInA temaja bhAMDArakaranA rIpo vALI ane bIjI munizrIe saMgrahI che te badhI ekaja pustakamAM AvavA vicAra che ' jethI jenArAone badhe ThekANe phAMphAM mAravA maTI jAya. (4) jaina etihAsika rAsa saMgraha-A saMgrahamAM ukta munizrI aitihAsika rAsAo ane stanAdi pragaTa karavAnA che ane te chapAya che. (5) vijJapti triveNI--A pustaka aitihAsika che ane te ukta munizrIe sazedhita karI presamAM chapAvI taiyAra rAkhyuM che. A graMtha navIna ja che ane prastAvanA paNa laMbANathI lakhavAmAM Avaze. A sivAya ukta munizrI kRpArasakoSa vagere be traNa graMtha chapAve che. A sarva prayatno mATe ame A munizrInA akhaMDa ane avizrAMta parizrama ane utsAha hRdayapUrvaka abhinaMdIe chIe. have A saMbaMdhe ame kAMI sUcanA karIzuM te eTalI ja ke-- 1. zilAlekhe saMbaMdhI zvetAMbara ane digaMbarI baMne jeTalAM maLe teTalAM sarva sAthe sAthe chapAvavAM, tema na banI zake te zvetAMbarI sarva ekatrita karI chapAvavAM ane sAthe sAthe digaMbarI ekatrita thatAM hoya te sarva karI te koI digaMbarI sajana ne chapAvavA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zrI jana . kA. heralDa. ApI devAM. sarva na bane te upayogI ane prAcIna hoya tene prathama pada ApavuM. Ama banaze te tIrtho saMbaMdhInA jhaghaDA ghaNI sArI rIte patI zakaze, ane jene ItihAsanAM aNumelAM ane aMdhakAramAM paDelAM aNajANyAM dvAra ughaDaze. ( 2. dareka pustaka ke saMgrahamAM anukramaNikA vistArapUrvaka ane viSayavAra ApavAnuM khAsa lakSamAM rAkhavuM. 3dareka graMtha taiyAra karavAmAM te saMbaMdhI jeTalAM bane zake teTalAM pustake, sAdhano no upayoga kare udAharaNa tarIke ca vaTara gerinaue chapAvela jena bibliogrAphI ane zilAlekhonI repaTarI, kIrtikaumudI ( saMbaI gavarnameMTa saMskRta sIrIjha) mAM ApelA Abugiri paranA zilAlekho, DAinAM purA na kAma, bhAvanagara rAjya taraphathI apAyela khularano saMgraha ke je AtmAnaMda sabhAna lAyabrerImAM che te vagere sarva kAme lagADavAM khape che. chevaTe AvA AvA prayatno akhaMDa cAla rahe evuM icchIe chIe ane tevA prayatno sadA gatimAna rahe te mATe jaina itihAsane : lagatuM eka mAsika nIkaLe te samaya AvI lAgyo che ema ame jaNAvIe chIe.. 2 aMgrejI bhASAmAM jaina dharma saMbaMdhI pustaka-jaina dharma saMbaMdhI aMgrejImAM ghaNAM thoDAM pustako che tethI hAlanA jaina yuvaka aMgrejI bhaNavA sAthe prAkRtanuM jJAna na hovAthI temaja saMskRtinuM jJAna ochuM hevAthI vaLI vizeSe gRhanA dharma saMskAra yathAyogya na paDavAthI aMgrejImAM lakhelAM pustakonA abhAva jaDavAdI banatA jAya che. A sthiti aTakAvavA mATe jaina dharmarasika zrImaMtoe aMgrejImAM vidvAna pAse pustako lakhAvI jaina tattvajJAnane prasAra jena zikSita yuvakomAM temaja jainetara prajAmAM karo ghaTe che. jaina dharmanuM rekhAdarzana (Outlines of Jain ) e nAmanuM pustaka taiyAra thAya che evI khabara ame ApI gayA chIe paNa tenA saMbaMdhamAM 12 mI julAinA nyu i DayA patramAMthI vizeSa khabara maLI che te nIce ApIe chIe - The Cambridge University Press will shortly publish for the Jain Literature Society, a volume of Outlines of Jainism, by Mr. Jagmanderlal Jiani, president of the All India Jain Association, edited by Dr. F. W. Thomas, Librarian to the India office and president of the Jain Literature Society. The work is being issued in advance of a series designed 10 consist principally, but not exclusively of translations from authoritative texts, and presents in a modern compass a tho. rough exposition of the system and its terminology. 3. jesalamIra tathA bIjA jaina bhaMDAra-bahu AnaMdanI vAta che ke zrImaMta vaDodarA sarakAra pitAnI hamezanI vidyApriyatA eka yA bIjI rIte pragaTa karI sAhityane samuddhAra karavA pratye tIvra lAgaNuM dharAve che. tenA pariNAme pATaNanA jaina bhaMDAronI pherista karavI ApaNe jene sAkSara rA. cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema, e. ne mokalyA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tavAnI neMdha. hatA ane temaNe pravartaka zrImAna kanivijayajInI sahAyathI sarva bhaMDArA tapAsI gya hakIkata ane prazastine saMgraha karI eka riporTa taiyAra karavAnI sarva sAmagrI meLavI che. A riporTa bahAra paDaye bahu umadA ane upayogI bAbata jaina itihAsane aMge maLI Avaze temaja jaina sAhityanI prajAne khyAla AvI zakaze. Ane aMge keTalAMka mahattvanAM pustako paNa zrImaMta sarakAra taraphathI bahAra pADavAnAM che ane temane eka dhanapAlapaMDita kRta "paMcamI kahA" nAmanA prAkRta graMtha che. A graMthanI ekaja prata maLI che ane te yogya rIte zuddha nahi hovAthI saMzodhita karavI muzkela che te koI pAse te hoya to rA. dalAlapara mokalavAmAM Avaze te tene uddhAra thaze. rA. dalAlanuM saranA seMTrala lAyabrerI, vaDodarAche. bIjI neMdha levA lAyaka bInA e che ke A mAsamAM ke turatamAM jesalamIra ane mAravAra mevAra ane mAlavAnA upayogI ko ke jyAM jena bhaMDAre AvelA che temAMnA pustaka nI zodhakhoLa karavA mATe rA. dalAla zrImaMta sarakAra mokalAvavAnA che to AzA che ke te te sthalanA bhaMDAro jovA tapAsavAna sarve anukULatA tyAMnA saMghe tathA te te sthaLe lAgavaga dharAvatA ApaNu pUjya munivaro meLavI Apaze. kaeNnpharansa ophisamAM rahelI paMDita hirAlAla haMsarAje jesalamera bhaMDAranI karelI TIpe badhI rA. dalAlapara mokalI ApavAmAM AvI che. jina sAhityane vijaya he ! 4 pATaNanI prabhutA" ane jeno--A saMbaMdhe ame gayA aMkamAM je kaMI jaNAvyuM che te para lakSa kheMcIe chIe. A pustakanA saMbaMdhamAM zuM karavuM te mATe judA jAdA munirAja ane zrAvaka taraphathI abhimA maLyA che te ame TAMkIe chIe - a. "amArA taraphathI te e pustaka kayArathI jovAmAM Avela che tyArathI ja kAMI upAya yojavAnI jarUra che (ema) vicAranA Avela che temaja keTalAka zrAvakonI sAthe vAta nIkaLatAM paNa kahevAmAM Avela che paraMtu upAya javAvALAnA taraphathI koI pagalAM bharavAmAM na Ave to pachI bIjA belIne ke lakhIne zuM kare?....ApaNane thatA geraInsApha haThAvavAnI kozisa karavI ApaNuM kare ja che....." junAgaDha 28-6-16 vaktA munimahArAjazrI vallabhavijayajI. ba. "pATaNanI prabhutA nAmanuM cAra mAsa pUrve vAMcyuM che. te saMbaMdhI tamArA abhiprAya ne te saMbaMdhI pravRttine anukala chuM. tamane evuM lAge tema pravartaze. AvI aneka bAbate che. paraMtu eka maMDala A dizAmAM kAma kare evuM sthApavuM joIe. sAdhuo ane zrAvake bhegA rahI paraspara salAhathI A viSaya mATe kAma kare tevuM thavuM joIe. cAre taraphathI bhajata avAja uThe pravRtti thAya ane prANa paNe zavI zakAya te jAheramAM AvavuM ThIka che. samAjanA sAMkaDA vicAre vadhavAmAM e taraphathI ADakatarI rIte nimittatA vadhe nahIM te dhyAnamAM rAkhIne kAma karaze." vijApura 5-7-16 -muni mahArAjazrI buddhisAgarajI ka. "pATaNanI prabhutA" nAmanuM pustaka gujarAtInA grAhaka tarIke mArA tarapha bheTamAM AveluM che tathA te pustaka meM purepurUM vAMceluM che ane te uparathI mane je vicAra thayA che te nIce pramANe cheH Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI jena . ke. heralDa. 1 koIpaNa rAjyamAM koIpaNa vyakti athavA koIpaNa dharmavALAnI prabaLatA thAya tyAre tenA sAme IrSAthI ke svArthathI aneka vyaktio athavA virUddha dhamI o khaTapaTa uThAvI prabaLapakSane teDavA prayatna kare e saMbhavita che. te ja pramANe gujarAtI gAdI upara mahArAja sidharAjanI sagIra vayamAM mINaladevI satA bhogavatAM hatAM tyAre jaina dharmi onI prabala sattA jamAvavA mATe te varga taraphathI kozIso thai hatI ane tenA sAme virUddha pakSe e sattA teDI pADavA mATe ghaNuM khaTapaTa ane kAvAdAvA karI loke tathA kSatrIone uzkerI jaina dharmionI sattA teDI pADI hatI. 2 A rAjya khaTapaTamAM eka jene yatie mukhya karI bhAga lIdho hato ane eka saMsArI gRhastha AvI rAjya khaTapaTamAM utarI svArthI banI aneka anartho kare tevAM anartho sadarahu jatInA hAthathI karAvavAmAM AvelAM che-A anartho tathA jatIne je svarUpamAM cItaravAmAM Avela che te kharekhara jaina dharma tathA tenA AcAryanI padavI bhAgavatA AvA yatine apamAna ke tiraskAra yuktaja gaNAya ane lekamAM tenI mahattA tathA AbarU ane gRhasaMsAra tyAgI lIdhelI jaina dikSAne utArI pADanAruM gaNAya evI mArI mAnyatA che. A yatinA hAthathI Aga saLagAvavAnA tathA khuna karavA vigere aneka aghaTita banAvanI ghaTanA A pustakamAM gaThavelI che. 3 A yati ItihAsika banAvane-kharekhara pAtra hato ke nahi te te ItihAsa tapAsI khAtrI karazo. je tenuM nAma itihAsamAM hoya te temAM teNe A vakhatanA rAjya kArabhAramAM keTale darajaje bhAga lIdhe hatuM te - pAsavuM joIe ane tenA pramANamAM eka itihAsika novela banAvanAre AvA dharmAcArya tenA darajajA tathA dhArmika baMdhAraNane nahIM chAjatI rIte cItaravAmAM keTalI badhI nALa ane kALajI rAkhavI joIe te te Apa sArI rIte jANe che mATe jetalasara 28-6-16 * -vakIla abhecaMda kALIdAsa. che. "pATaNanI prabhutA" para Ape lAgaNuM bharI TuMkI neMdha lIdhI te mATe dhanyavAda Apavo ghaTe che......"pATaNanI prabhutA" traNa mAsa para maLI vAMcI, kaMpArI vaTI. tenI bhASA racanA parathI lAge che ke "ghanazyAma' te gujarAtI"mAM kaTake kaTake prasiddha thaI gaela sundara navalakathA "veranI vasulAta'nA kartA haze. tema je hoya to kharekhara eka sAkSaranA hAthe rAkSasI kRtya thayuM che. jaina AcAravicAra, janasiddhAnta-dharmabhAvanAlakSyabiMdu ane jainanA suprasiddha itihAsika kR -e sarvapara-AkSepa karI jainasabhAjanI pAmaratA batAvI che. je dharme dayA-abheda prema-nItinuM sAmrAjya sthApyuM te na dharmane janetAnA hAthe Ava badale?!!! mudrArAkSasa nATaka (saMskRta)mAM je AkAre khaTapaTI prapaMcI kauTilya nItikuzaLa cANakya ALekhAyela che tenuM mAtra aNachAjatuM rUpAntara "jatI ke jamadUta," -bhayaMkara-kALuM-dhanazyAma citra te "AnaMda rinuM che ! !! "ude mAravADI' jene kartA kumArapALanA mahAmaMtrI tarIke oLakhAve che te citra jANe atyAranA ghAsaleTanA pherI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha. 215 pAMjarApoLamAM sunArA-vyAjavaTAnI kapaTajaLathI piso pedA karanAra "bhAravADanA baniyA" jevuM che. muMjALa-mInaLa devInAM citro vyabhicAradarzaka che. ekaMdara AkhI kathAmAM badhAM jenapAtro bhAvahIna-kALAM-malIna citrelAM che. te badhuM je itihAzathI sapramANuM lakhAyuM hota to Avo bhayaMkara-vivAdagrasta viSaya carcatAM kartAe spaSTIkaraNa karavuM joItuM hatuM. ame nathI dhAratA ke kartA temAM vijayI nivaDe. Ato ItyAsIka navala kathAnA nAmeM jenI dazamAM ane agyAramA zatakanI suprasiddhasakamANu jAhojalAlI para lekhake kAdava uDADayuM che! te badhuM nirdesa bhAve lakhAyuM hoya ema te kema mAnI zakAya? ethI ja e kRtI....ne pAtra che. tene janma pamADatAM pro. khuzAla ta zAhe kevI madada karI haze ? je kalpavRkSanI chAyA nice chephesara birAje che. tenAM mULI mAM khodanArAne te madada Ape? sAhitya ane rAjadvArI viSayamAM AgevAna gujarAtI'nA saba eDITara aMbAlAla bu. jAnI nAnA nAme jainene kaMpArI ApanAra kRtI sAthe kema saMmatta thayA haze? A sabaMdha muddAvAra khulAsA meLavavA jaina vidvAnoe prayAsa karavA ghaTe che. jene pitAnA dharma-sthAna-zAstra -sAhitya ane jAhojalAlInI jALavaNI nahi karaze to jainetaranA hAthe temane satvahIna-malIna ane Akhare bhayaMkara AkAramAM rAvaNa jevA ALakhavAmAM Avaze. muMbaI 16-7-16 -padamazI nathu zAha. [ A pramANe amArI pAse je abhiprAya AvyA te emane ema jaNuMvyA che ane te parathI jaina samAjanA para te pustakanI zuM asara thaI che tene kaMI khyAla AvI zake tema che. A patra samagra samAjanA vicArone mAna ApanAruM che tethI A pustakanA vidvAna lekhaka amo jaNAvI gayA te pramANe pitAne khulAso spaSTa bhASAmAM karaze ema ame hRdayapUrvaka khAtrI rAkhIe chIe. ame kartAnI sAthe patravyavahAra karI je pariNAma Avaze te AvatA aMkamAM mUkavA pahelI take hAtha dharIzuM ] 5, jana pavitra AgamanuM mudrIkaraNa--amane atizaya AnaMda thAya che ke zrImAna panyAsa AnaMdasAgara gaNinA stutya prayAsathI Agama vAcanA" zarU thaI, "Agodaya samiti nAmanI saMsthA ubhI karavAmAM AvI ane tenA pariNAme zeTha devacaMda lAlabhAI je-puratoddhAra paMDadArA anuyAgadvAra prathama bhAga ane uttarAdhyayana sUtrano prathama bhAga ema be nirNayasAgara presamAM mudrita thayAM. kAgaLa ghaNuM jADA, TakAu ane mla raMganA suMdara vAparavAmAM AvelA hovAthI pustakanuM AyuSya 8 dha laMbAze emAM zaka nathI. TAIpa paNa meTA ane suMdara vAparavAmAM AvyA che, tethI vAcakane paNa saraLatA thaI che. baMne graMthonA prathama bhAga prasiddha thayA che paNa thoDA vakhatamAM be jA vibhAgo chapAI saMpUrNa thaze to te daramyAna naka sUcanA e ke prastAvanA mala, TIkA, pUrNi vagerenA racanArAonA samaya kAla ane itihAsa, sUtranA itihAsa--nAma pramANe artha zuM che? tene mATe sthAnAMga ne naMdI sUnamAM zuM ullekha che? mULa jaNAvAtA para hamaNuM che ke nahi tenAM kAraNa, bhASAviveka vigere hakIkatothI parIpUrNa ApavAmAM Avaze to kAryanI mahattAmAM ora vadhAro thaze. anuyoga dvAramAM bhaladhAragara chIya ArAma thI hemacaMdra viracita vRtti ApavAmAM AvI che Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina che. kaM. he29. A AcArya mahA vidvAna ane samartha graMthakAra thayA che. temaNe vizeSAvazyakapara TIkA lakhelI te chapAI gaI che te saMvata 1164 mAM vidyamAna hatA. uttarAdhyayanasUtramAM mULa, tepara zrImadda bhadrabAhu kRta niryukta ane zAMtisUrinI zikhahitA nAmanI vRtti bApelAM che. zAMtisUri te prasiddha vAdivetAla" kAMtisUri che ke je saM. 1096 mAM devaleke padhAryA hatA. A vRtti parathI devendra gaNie samRddhata karI saM 1128 mAM vRtti lakhI che, temAM kAraNa temaNe jaNAvyuM che ke - zrI zAMtyAcArya bhaMgaH pravara madhusamA muttarAdhyayanavRtti vidrokasya dattapramuda mudagiradhAM banArArtha sArAM 3 tasyAH samugdhatA ceSA sUramAtrae 'ttikA eka pAThagatA maMdabuddhInAM hita yA 4 ame A sarva prayatnone abhinaMdI dA e chIe ke pIstAlIsa Agamane satvara A rIte uddhAra thAya, 6. saMpa tyAM sukha-borasadamAM vinA vImALI jaina jJAtimAM TuMka vakhatathI be taDa paDelAM hatAM te tyAMnI mukti-vijayajI jane kanyAzALA ke je tyAMnA vizA ozavALa paMca taraphathI zarU thaI hatI tenA inAmI meLAvaDAnI asarathI temaja tyAMnA sITI inkavAyarI ophisara amadAvAdavAsI jainabaMdhu rA. rA. amulakharAya chaganalAlanA sadupadezathI samAdhAna thaI nyAta ekatra jamI che. AvAM taDAnuM samAdhAna karanArA kAryavAhakone dhanyavAda ApI icchI zuM ke AvuM kArya akhaMDa ane ugra vihAra pharavAnA AcAravALA ApaNA pUjya munirAje hamezAM hRdayapUrvaka upADI leze te samAjanI te sahelAithI ane vahelI thaze. 7, rAjabhaktinI avadhi -eka prAMtaSThita gaNAtA bhAvanagaranA zeTha janarala sekreTarIne jaNAve che ke "mArA vicAra pramANe arjuna lAla zeThInI hakIkata ApaNe heralDa mAM levI ThIka nathI. A bAbata Apa vicAH karI joze." kevuM jaina hRdaya ! jIvadayA pALaka jaine pAMjarApoLanuM rakSaNa karaze, pAvAne jAra nAMkhaze ane vAyukAya ja sakAya jevA sUkSma jaMtuonI rakSA karaze, paNa manuSya prANuM ane te vaLI svadharma vagara vAMke tapAsa vagara jelamAM saDatA rahe tene mATe kaM karavAmAM na Ave-are ! jIbha ke kalama paNa lAgaNuM batAvavA mATe vaparAya nahi paNa ulaTuM kaI vApare to tene pratibaMdha che te jeno ahiMsA para dharmane kevI a rIte pALe che? lAlA lajapatarAya che je hiMdano zreSTha putrAmAMne eka, niDara ane sAgachI vIra che e jeNe bApane jaina dharma mUkI dIdhuM che te julAinA moDarna rivyuma Dahinsa Parmo Dharma--A Truth or Fad? eTale ahiMsA paramoma e satya che ke ghelachA che? e mathALA nIce eka lekha lakhe che ke jenuM bhASAMtara na ane jainazAsanamAM AvI gayuM che. ane AmAM ame ApyuM che te vAMcI javA ame bhalAmaNa karIe chIe. temAMnI keTalIka TIkA e che ke bhAratavarSa atyAre ane chellAM paMdara nAkamAM tadana kacaDAI gayelo ane purUSavanA ekeeka aMza gumAvI beTheluM che ane e sthita keTalAka loko kaheze ke ahiMsAvAdathI ubhI thayelI nathI, paNa te bIjA saddaguNane sAMjali ApavAthI thaI che, chatAM huM to AgrahapUrvaka mAnuM chuM ke gaurava, manuSyatva a guNanA mArgane visAre pADI a 5 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnnnnnn Ammo svIkAra ane samAlocanA. 217 tana ANanAra je je kAraNo che, temAMthI eka ahiMsAvAdanA ucca satyanI vikRti che. atyaMta kheda te ethI ja thAya che ke je loko A siddhAMtane saMpurNa zraddhAthI vaLagI rahe che (teno ) teo pitAnAja vartanathI batAvI Ape che ke A satyano viparIta vyavahAra manuSyane dAMbhika, nirmAlya ane pUra jIvanane mArge dorI jAya che." e mathALAnA nIce je lakhyuM che tenA anuvAda jaina ane jainazAsanamAM che te vAMcavAnI temane ame bhalAmaNa karIe chIe. AvuM lakhavAmAM koipaNa sahAyabhUta hoya te AvA ApaNA jinAnuyAyIo ane tenA vicAra-AcAra che ema amane pratIta thAya satya kahetAM koI vakhata kaDavI gALI ApavI paDe che, paNa AmAM to jarA sAkara cApaDIne ApI che te mIThuM na lagADatAM AmAM rahelA amRta ane mAdhuryane grahaNa karavAmAM pitAne sujanatA joze. --taMtrI * svIkAra ane samAlocanA, AnaMda kAvya mahodadhi--mauktika , zuM (saMzodhaka zrI buddhisAgara suri saMgrAhaka rA. jIvaNacaMda sAkaracaMda jhaverI pra. zeTha kevacaMda lAlabhAI jaina pustakeddhAra phaMDa. surata jana prinTiMga presa pR. 66+80 muda- bAra AnA) AnI aMdara kharatara gacchIya jina gaNine zrI zatruMjaya tIrtharAya che. mUkavAmAM Avyo che. prastAvanAmAM zatru jaya bahAsya lakhanAra dhanezvarasUrino samaya ane te kAlano ItihAsa rasa paDe tevo A che. Aja mahAo parathI gUjarAti kRti ane pAdita thaI che. jinaharSane samaya jaNAvI tenI tio vistArathI mUkI che. amAre kaI joIe ke yazavijayanA paricayamAM jinaharSa AvyuM hoya ane tethI rAsa lakhavAnI - thaI hoya evo saMbhava upasthita karavAmAM AvyuM che paNa tene kaMI paNa kalpanA sivAya AdhAra hoya ema pratIta thatuM nathI; kRtio tarapha najara nAMkhatAM kartA saM. 1740 thI sa . 1760 sudhI avazya vidyamAna hatA ema spaSTa jaNAya che. zrI buddhisAgara sUrie mahenata ghaNuM banAvI lIdhI che ane AvI rIte bIjI gurjara kRtio saMzodhita karI mukaze te jainasAhitya ra upakAra thaze. vizeSamAM sUcanA rUpe jaNAvavAnuM ke (1) koIpaNa kRtinuM saMzodhana ekaja pati parathI zuddha ane nirNaya pUrvaka thatuM nathI, tethI tyAM sudhI becAra prate zuddha ane jUnAM prApta thAya nahi tyAM sudhI saMzodhana karavAnI sTI levI vyAjabI nathI. A sUcana karavAnuM prajana, azuddhi eka be azuddha prata para AdhAra rAkhavAthI AnA prAddhamAM rahelI che te che. te mATe prastAvanAmAM jaNAveluM che ke " zatruMjaya rAsanI chApavA yogya nakala jenA uparathI karavAmAM AvI te pratine azuddhatAthI nakala karanAre karelI arAtAthI, chApavAnI azuddhatAthI tathA sudhAravAmAM bIjI zuddha prati na maLavAthI ghaNuM " mAM zanI tathA pAThenI azuddhatA rahI Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI jena . kA. heralDa. " gaI che, ema, pATaNavALI prati maLyA bAda ane te pUrve amane jaNAyuM che. * kartAnI svalikhita prata ghaNA khaDe chapAI gayA bAda AvI tethI zabda ane pAThonI azuddhi rahevA pAmI che, ane amane tethI barAbara sudhAravA mATe saoNSa thaye nathI. zuddha pratiyanI prApti vinA azuddhi doSe rahevA pAme e svAbhAvika che." (2) A graMthamAlAmAM agAu prakaTa thayelAM mauktiko saMbadhe amArI karelI sUcanAo AmAM paNa amalamAM mukavAmAM nathI AvI jANuM dilagIra chIe. anukramaNikA, zabdArtha koSa, DhALa ane dezInI anukramaNikA, vigere ApyAM haze te gathanuM mahatva yathAgya jaLavAta. (3) viSaya vAra mathALAM pADavAmAM AvyAM hatA ane te dareka khaMDamAM mukavAmAM AvyAM hatA te vAcakane lAbha thAta. kartA zrI jinaharSanA hastAkSarane pheTe mukavAmAM Avyo che tethI tenA prakAzakane nubA rakabAdI ApIe chIe. prastAvanAmAM je kartAnI kRtio jaNAve che temAM vidyAvilAsa rAjAne rAsa saM. 1760 AsapAsa racAyele jaNAvI ) umerele che paNa jaNAvavAnuM ke te rAsa paM rame saikAmAM thayela kharataragacchIya jina sa. 511 mAM racela che. tenI prazatimAM jaNAvyuM che ke -- vAcaka guNavardhana sukhAyA, zrI samagaNa supasAyA ema jinaharSa guNagAyA, ATaluM jaNAvI graMthamAlAne vijaya icchIe chIe. hata zazinI(prathama bhAga-so na jaina graMthamAlA aMka 12. sapAdaka kAvyatIrtha vyAkaraNa zAstrIzrI zrIlAla jaina mUlya rU. 1 pu. 208 kalakattA viSa prasa) prastAvanAmAM jaNAvyA pramANe A pu , racavAmAM be pradhAna kAraNuM che- to AjakAla aMgrejI skUlamAM je saMskRta zikhA nA pustako calAvavAmAM Ave che tenAthI vadhAre parizrama levAthI paNa tenuM phala ochuM thAya che, vidyAthI rAtridivasa rU5 rAkhI gokhI thAkI jAya che paNa rUpanuM jJAna the nathI, 2 purANI paddhatithI vyAkara zudi zIkhanArA rUpa barAbara jANe che paNa tene bApAta karatAM AvaDatuM nathI AthI A baMnemAM paDatI muzkelIo dUra karavA A pustakanI racanA karelI che. A hIMdImAM karela che te ApaNI jana pAThazAlAo ke jyAM hIMdIno pracAra che tyAM A pustaka calAvavAmAM Ave to ghaNuM sAruM ema ame kahI zakIe chIe kAraNa ke lekhaka digaMbara hovAthI A pustakamAM digaMbarI viziSTa mAnyatAo AvI nathI tema AvavAne saMbhava paNa nathI, paraMtu ulaTuM jana dharma saMbaMdhI vAkayo tathA hakIkate jaNAve che. jemake jinavApha :vaM bhASate jinavANuM tanuM varNana kare che. AvA jinAna pUjAvaH-AvAM jenendra 5 viH ame be jInene pUchae chIe, ame be che . (vyAkaraNa) zIkhIe chIe. jenaH ahaM chavAna na AsAmihuM jena jIvone mArato nathI. vagere vagere ekaMdare pustaka ghaNuM yogya thayuM che ane zrImatI konpharanse eka harAva khAsa karI karyo che ke - "dareka jainazALAmAM tathA vidyAlayamAM ane tyAM sudhI saMskRta ane prAkRta bhApAnuM jJAna ApavAnuM ane dhArmika pustakAlaya rAkhavAnuM Avazyaka che epara tene kAryavAhakonuM lakSa kheMcavAmAM Ave che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 219 A TharAvane mAna ApavA AvAM pustako zALAmAM calAvavA ane pustakAlayamAM rAkhavA yogya che. cAthavivi-AcAryavarya zrI dharmabhUSaNa viracita pra. bhAratIya jaina siddhAMta prakAzinI saMsthA-kAzI. mUlya AnA 4 ) A nyAya viSeno suMdara graMtha che ke je kalakattAnI sarakAra taraphathI levAtI saMskRta parIkSAmAM saMskRta nyAyanI prathama parIkSAmAM nirNita karyo che. mala zuddha rIte ApavAmAM AvyuM che. anukrama ApavAthI upayogitA vadhI che. prastAvanA ApI temAM kartAne samaya, graMthaparanI TIkAo vagerenuM vRttAMta ApyuM heta to vizeSa mahattvanuM thAta. jena nyAya samajavA mATe saMskRtane khAsa upayogI graMtha che. AnuM hiMdI bhASAMtara juduM chapAyuM che. rakSAbu-(AcAryavarya zrI mANakyanaMdi viracita ne hiMdIbhASAnuvAdaka-nyAya tIrtha zrI gajAdharalAla jaina baMgAnuvAdaka--brahmacAri sAMkhyatIrthaH zrI surendrakumAra prava gAMdhI haribhAI chokaraNa eMDa sansa dvArA bhAratIya jaina siddhAMta prakAzinI saMsthA ) A sanAtana jaina graMthamAlAne 11 me aMka che AmAM pramANa ane pramANubhAsanAM lakSaNa, cha uddezamAM vibhAga pADI ApyAM che. anya sAhityanAM aMge sAthe nyAya paNa jene e pallavita karyuM che ane pitAnI viziSTatA siddha karI che. ApaNe jaina pratyakSa pramANu kahIe chIe temAM ane nyAya darzanAdi jene pratyakSakamANu kahe che temAM ghaNo aMtara che. A graMthamAM saMskRta mula ane tenuM hiMdI ane baMgAlI bhASAmAM mAtra bhASAtara Apela che. AvA graMthanuM aMgrejImAM vivecana, prastAvanA vagere sahita lakhAvI bahAra pADa mAM Ave te vizeSa yogya thaI tema che. sanAtana jaina graMthamAlAne vijaya iIe chIe. tevAma-A nAmanI eka nAnI bALapacha AkAramAM 65 pAnAnI copaDI kumAradevedraprasAda jena, ArAha taraphathI bahAra paDI che. te zrI. jI. esa. eraMDelanA The was of Service e nAmanA pempaleTanuM hiMdImAM bhASAMtara che. temAM sevAnA prakAra ane guNa TuMkamAM paNa spaSTa bhASAmAM jaNAvyA che. mUlya cAra AnA che. - havAmI dayAna aira jaina dharma- racanAra "haMsarAja zAstrI pu. 147 ATha pejI jaina vIMTIga presa mulya ATha AnA) AryasamAjanA sthApaka svAmI dayAnanda vedanA svamati anusAra athe karI tenA nAmane jhaMDo laI dareka dharmanuM khaMDana yAtA pitAnA "satyArthaprakAza' nAmanA graMthamAM karyuM che ke jemAM jaina dharmanA saMbadhe ghaNo vizvama gerasamajathI utpanna karyo che. A vibhrama kevI rIte uDI jAya che e jaina matanA kharA maMtavya batAvI madhyastha rIti e paMDitajIe A pustakamAM darzAvyuM che te mATe paMDitajIne dhanyavAda ApIe chIe. amone khaMDana maMDana upara gALagalIca vAparavI, temaja tadana jhanUnI banavuM te bilakula pasaMda nathI, tethI e koI paNa prasaMga hAtha dharavAmAM acakAIe chIe, paraMtu A graMthamAM madhyastha rItie je pakSamaMDana karavAmAM AvyuM che tethI amane ghaNuM navuM jANavAnuM maLyuM che. ghaNI vakhata evuM bane che ke "jevA thAya evA thaIe to sukhe rahIe" tevIja rIte AryasamAja militant spirit thI kArya letI AvI che ane jyAM lAga phAve tyAM kuhADAnA mahAra Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrI jana che. ke, herela. karavA maMDI jAya che. AnA pariNAme dhaNAonI kaphagI teNe vaherI lIdhI che. paMjAbamAM eka AryasamAjIe ApaNuM zAstrane viparIta ane bIbhatsa artha banAvaTI rIte karI jainenI niMdA karI hatI ane te mATe korTamAM kesa thatAM tene zikSA paNa thaI hatI e amane yAda che. paMDitajI haMsarAje tenI paddhati pratikAra rUpe na vAparavAmAM kaMI gujarAtanA AhavA tathA tenI paristhitie asara karI hoya te te paNa gRja thayuM che, kAraNa ke pitAnA pakSanuM khaMDana kevI zAMti pUrvaka karI zakAya che te A pustakathI temaNe batAvI ApyuM che. zatrorapi guNA vAcyA doSA vAcyA gurorpi| jaina dharmapara aneka humalAo anya rIte thayA che ane tema thavAnuM kAraNa dharma bdhatA uparAMta maharSi yAskanA vAkya nA "nA sthaLa paratha: na maLyo na pati ' pramANe ajJAna-bekhabara che. ke lAka humalAo karanAra sAme te mauna ja rahevuM iSTa che kAraNa ke tene eka kahetAM sAM sAM ]e tema chIe kahyuM che ke bhadraM kRtaM kRtaM mauna kokile dairdurAgame / dadverA yatra vaktAra statra maunaM hi zobhate // A pustakamAM syAdvAda saMbaMdhe pR. 2 2 thI 28, IzvaranuM akatva pR. 28-31 jagata anAdi anaMta che tenA saMbaMdhe pR. -36, kAla saMbaMdhI 36-37, jIvanA bheda saMbaMdhI pR. 3 thI 41 temaja karmasAga : 3-65 vagere khAsa vAMcI manana karavA gyA che. AvI ja zailIe jaina saMbaMdhI jyAM ja viparIta ullekho che tenuM nirAkaraNa karavAmAM zAstrI temaja bIjA potAnA samardha zakti ane buddhi vAparaze te nadharma saMbaMdhe raheluM bhramita jJAna dUra thaze. AvA prayatnane vijaya IcchIe chIe. abhinaMdana aura sumatinAtha prabhukAcAtri-(muni mANakamunijI pR. 48 mUlya to bAnA) hiMdI bhASAthI alpajJa hovAthI AmAM bhASA kevI vaparAI che te ra-baMdhI kaMI kahI zakIe tema nathI, chatAM hiMdImAM na sAhityane pracAra karavo e Azaya ane te nimitta parizrama stutya che. sAdhaka prAcina stavana saMgraha--pra. rAdhanapura yuvakodaya maMDaLanA pramukha lakSmIcaMda premacaMda zAha. kiM. cha AnA. 167) stavanAdi prakaTa karavAnA prayatno aneka thayA che ane A teja prayatna che. koI navina stavanAdi ekatrita karI have pachI chapAvavAno prabaMdha thaze te vadhu yogya thaze. chApavAnI paddhati arvAcIna rAkhI che te yogya che. kaThina zabdone koza, A ha te upayogitAmAM vadhAre thAta. jana AtmAnaMda sabhA bhavanamara- porTa saM. 1968 thI 1971 sudhIne traNa varSane bhAvanagaramAM jaina dharma prasAraka sabhA pachI lagabhaga tenA jevI bIjI sabhA A che ane zrImad AtmArAmajInA smaraNArtha sthApAyelI A saMsthA AtmAnaMda prakAza nAmanuM mAsika temaja saMskRta prAkRtAdi mUla pustake ane keTalAMka bhASAMtaro prasiddha karI jaina mA-janI sArI sevA kare che. AtmArAmajI sUrine ziSya parivAra vipula che ane temAM yogya Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna patra. 221 baMdhAraNa hovAthI susaMpa ane neha hiMgata thatA hovAthI ane samayanuM jANapaNuM temAM vizeSa hovAthI ghaNuM upayogI kArya A saMsthA dvArA karavAmAM nimitta bhUta bane che te vizeSa harSa levA jevuM che. mAsikamAM hamaNAM hamaNAM kavacita kavacita aitihAsika lekha temaja tattvajJAnanA svataMtra lekhe AvatA hovAthI te vizeSa mahattvanuM pUrNa karatAM nivaDayuM che temAM mULa karatAM kada paNa moTuM karavAmAM AvyuM che. AzA che ke te vizeSa upayogI lekho meLavI vizeSa prakAza pADaze vaLI hamaNAM keLavaNI 'nI sthApanA karI jJAnane uttejana ApavAmAM rasa tI A sabhA thaI che te mATe tene abhinaMdana ApIe chIe. mudita karelAM pustakonI cuTaNI suMdara che. A sabhAne vijaya I e chIe. mahuvA gerakSaka sabhAnI pAMjarApoLa ripeTa varSa sAtane saM. 1964 thI 1970 5 248 jIvadayAnuM kArya jene potAnuM mAne che chatAM khAsa karI jainetara gRha stha mahetA odhavajI rAmajI mahuvAmAM je te gAyanuM rakSaNa karavA tarapha lakSa rAkhI kArya karatA rahyA che te khAsa beMdhavA jevuM che. A dezanI aneka jAtanI dolatamAM gAya paNa eka lata che kAraNa ke tenI prajA baLada che tenuM mukhya sAdhana che temaja tenuM dUdha sA. tvika che A kAraNe "gAyane gamatA ApaNe kahIe chIe. hoya chavatI je gAye vA, baLadonI chata thAya, gaputrone haLamAM, kheDI khAte khetI karAya -hindanuM dravya baLada ne gAya, prayAsa stutya che. jeo khAsa A mATe je dravya Ape che tene pramANika paNe saniSThAthI ane kharI lAgaNIthI buddhipUrvaka upayoga kare che teo dhanyavAdane pAtra che. taMtrI prAcIna patra, ra. 1756mAM, mahepAdhyAya zrI meghavijyajIe potAnA ziSya muni suMdaravijayajI upara lakhela patra, * | zrI nAga nA // 50 // svasti zrI matparamAnaMdanadrumIvadrumaprabhAvallatpallavanahatupipallavala vananavamallatAmallanamatallikAketubahusaMdarbhadarbhAkuranikaraduHkarAvatAra niHpArasaMsArasAgaratitISu harSaprakarSalabdhastabdhAvaSTabdhAyatasetukaraNiM zatazaH prazasyaya zasyatayAna mikarmIkRtya gopagirermeghavijayaH praNayenAzliSya ziSyAnuziSyamanuziSya praNayAdvArttayativAta yadatra bhavat zrIjiSNuprabhaviSNutejasAMjasA sArvatrika sukha suSamAsamAzrayatitarAM nitarAmitaraca atra zarma karma chaI, tatrano tAharo lekha zrAvaNa sudi Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrIna . . 3287. 12 no likhyo lekha Avyau, samAcAra jANyA tathA kSetra AzrI likhyu te to kAla ehavoja che, sarvatra kSetra durbhikSa rUpa thyA che, pannaga vyApta chaI, teNeM jima tima nivAha karavo... .... ..... .... .... .... .... ..... .... .... .... ... .... .... ___.... .... ....sukhAnaMdanI sadA pravRtti timaja chaI. kriyArasnasamuccaya muktAvalI e baI paraThi avazya layo. bIjaM bhANa, naiSadha 1 maMjarI 2 haimaprakriyA 3 bhaNaI chaI. paM0 zrImANikyavijaya raghu maNe chaI, prakriyA prathamavRtti bhaNI pache muMkI chaI. ratnasI bhaNi naiSadha ? maMjarI 2 haimaprakriyA 3 bhaNatA hutA, havaNAM pajUsaNa Upari guru bolAvyA tatra puratA chai te jANavU / kAgala tAharo zuddha karI valato mokalyo chaI sIpavAbhaNI, ciravijayano paga bhalo thayo sAMbhalI ghaNI sAtA UpanI, havai vahiravA javAI chaI kiMvA kAMi kasara che te jaNAvag, kasara huI to tatra kArIgara lagAvI sAtA karavI, nagarasthAna chaI tatra paNi kArIgara hamja, te jAMNavaM. bIjA sarvasamAcAra yathAsthita I. samasyA 2 tujhe likhayo, pramANasuMdara milai to likhAvayo. tatra paM0 merunI ghaNI sevA karayo. susaMpA rahayo, kAMi paThana udyama karayo. kalpasUtra vAMcayo. DAhA thAyI. ghaNuM syuM likhIiM. tAharI likhI mAgha samasyA zodhI, saparyAya karI chaI. sAtA mAnayau. naiSadhasamasyAno utAro nathI thayo te pIchayo. bhANa, vRttamauktika ' zrRMgAratilaka 2 amaranAmamAlA 3 likhe haiM. ekalo hIDa kare caM, te ahmaniM duHkha lAge che..... .... .... ... .... ... ....kAlane imaja suhAI chaI hahmAro syo jora chaI te jANavaM. eka pAsiM ekalo bhAMNa paMDita tehanaI phiravU thAI chaI, bIjaI pAsiM ratanasI gautama jAI chaI, kAma kAja jihAM paDeM tihAM gautama jAI chaI e samAcAra jANavA. tatra paM0 zrI bhojavijayagaNi, paM0 zrI meruvijayagaNi, tejavijaya, premavijaya, dhanavijaya sthiravijaya, rUpavijaya pramukhanaiM anunati kahavI, tuhme'nunati jANavI. zrAddha savanaiM bihaM pAraI dharmalAbha kahavo, valatA lekha savizeSa samAcAraiM likhavA. atra * kizanagaDhanivAsI nAhATa raNajItamala vakIle, je bhaMDAra zrIAcArya mahArAjadhIne vaherAvyo hato, te bhaMDAramAMthI, A patra prApta thayo che. A patranI asala kApI zrIAmahArAjazrI pAse mojUda che. 4 gapagiri gvAlIyara zahera, ke je vAlIyara sTeTanI rAjadhAnI hatuM. A purANI rAjadhAnI siMdhIyAnI navI rAjadhAnI lazkarathI ga mAIla dUra che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyAna 51. 223 jalada cArU chaiM. + gohu~ doDhamaNa, ciNA 2 chaI, sugAla chaiM. sAtA mAnayo / saMvata 1756 bhAdra sudi 1 iti maMgalam / // udayacaMda yaG pratyaya lageM sArasvata ratnasI pAsiM bhaNyo, havi hu~ pATha calaq cha. savAre haimaprakriyA pATha karAvaM I / sUtrano pATha pUThI 1 no diI chaI. bIjaM AThami caodasI pAchaTu bhaNyu guNaI chaI, tai sAtA mAnayo. tathA mugaDAMga madhye prathama skaMdha madhye 'usiNodagatattabhoDaNo' e pATha chii| AcArAMge * utsvedimAdi ' jala kahyAM tathA uttarAdhyayana madhya AyAmaka pramukha pANI kahyAM te thaMDilabAdhAdi bAhyaparibhoga nimitta chaI. jo pIvA yogya huI to cAula, pANI ekaja kima upavAsa madhye AdaraNIya hamyaI, te paNi upavAsa madhye pItAM tehane paNi doSa nahIM lAgaI, te mATaI 'paDigAhittae' pATha chaiM, paNi bhogapATha uSNodakanoja chaI / 'paDiggahaNaI' paNi dazavakAlikasUtramadhye 'saM se imaM cAulodagaM ahuNA dhoyaM vivajjae ' e pATha chai. Agali je jANijjacirAdhoyaM ' ityAdi pATha ma ye grahaNa kalpa jalano pATha paDiThAvavAno chaI, paNi pIvAno nathI / yadi pratyAkhyAna bhaMga na thAiM to 'AsAittANa royae' e pATha chaI, pratyAkhyAna bhaMgavAlo 'hatthagaMdalAhime ' e pATha vivaI karI kahyo chaI. 'taM ca hujja akAmeNaM vimaNeNa paDicchiyaM taM appaNA napi vanovi annassa dAvae' ityAdi spaSTa pATha pariThava noja chaiM. nAlaM taraha viNittae ina tRSNA kahyA, mATaI te bhUlaI chaI, paNi ihAM tRSNA zabdaI icchA prayojananI jANavA, anyathA pariThavavAnI AjJA na huI. sacitta lavaNAhAranI paraI AcArAMge Ara AjJAja huI // tRSNA zabdaI icchA uttarAdhyayana madhye chaI, anyathA 'hita kaDuyaM va kasAyaM bilaM ca leI nahI, ani * jaM jANijja cirAdhoyaM ' eha to jala aMbilajja huI vo te bAraiM kima ciMrAdhota huI, te nirmala huI tatkAla dhAH Abila gaDula huI te dhAvana kArya nAvaI ciradhauta dhAvana kAryaiM AvaMi, e paramArtha jANavo // AcArapraNidhi adhyayane / usiNotattaphAsuyaM paDiggAhijasajae' / iti dazavakAlike AThamaI adhyayanaiM // // zubha // gurugurutara bhakti zakti prasakta vyastamuni suMdaravijaya varANAm // / *zrIjihAMnAvAdanAgare bApa + te vakhatanI sthitinuM bhAna, A anAjanA bhAva uparathI sahaja thaI Ave che A maNa baMgALI (gujarAtanA Dabala) bhajavA, kemake te tarapha baMgALI maNa cAle che. *dallI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jana . kA. he . uparyukta patranA lekhaka zrI meghavijayaja upAdhyAya, gaNi ajaba sAgaranA vidyAgurU thatA hatA, ane teTalA mATe hemaNe zrImedhavijyajI: upAdhyAyanI vrajabhASAmAM saM 1761 mAM zukala pakSanI navamI tithie A pramANe stuti karI che meghavijaya uvajjhAyaziromani pUranapunyanidhAnake bhArA gyAnake pUrateM dUra kiyo saba lokanakai matiko aMdhIyArA / jA dina lAgi uDuggaNamai ravi caMda anArata teja hai sArA tA dina loM pratapo munirAja kahe kavi Aja bhavodadhitArA // 1 // bhAnu bhayo jinakai tapatejatai meda udota sadA jagatImai dUra gayo marudeza teMnAM kari maTapaNo tharakI dharatImai / jA dina teM phuni muMha kayoM ina kauM tuma suMdara pUrabahImai tA dina teM duSarokha dezake dara gaye tajikai kinahImai // 2 // nAma japai jinakai sukha hoya vana atinIko jagattimai sArai / bharitarosabaro itamAma amAma badhe subidhi dina bhaure / vAnImai jAkai milI saba Aya sudhAi sudhAi tajI surasArai meghavijaya uvajJAya jayo tuma nAdina loM divi lauka mai tArai // 3 // vidyAvijaya. * [ A patra lakhanAra meghavijaya mahApA ghaNe vidvAna hatA, ke jemaNe kavara banArasIdAsanA adhyAtmapara AkSepa karyo che. hitya daSTithI joIe te A patranI lekhanazailI saMvata aDhAramA saikAmAM gadyazailI ! hatI tene kaMI AbhAsa Ape che. zodhakhoLa karatAM AvA patro (eka devacaMdrajIne ane bIjo padmavijayajIne hamaNunA A mAnaMda prakAzamAM chapAyA che.) ghaNuM maLI Ave tema che. dhArmika draSTithI joIe te jAya che ke jaina munio pitAnA ziSya pratye ghaNuM cha dharAvatA hatA ane saMskRta bhASAnA sAhitya graMthanuM paThana pAThana karAvatA hatA. vyAkaraNamAM jaina graMthe nAme haimaprakriyA (paNuM karI tenA sikAmAM thayelA vinayavijayajI upAdhyAye kRta) ke je zrImadda hemacaMdrAcArya para TuMka paNa suMdara TIkA che, kriyArane samuccaya | guNaratna sUrikRta ke je hamaNAM kAza nI yazovijaya saMskRta pAThazAlA taraphathI chapAI bAra paDela che ) zikhavAtA hatA, jyAre zabdazAstramAM amaranAmamAlA, nyAyamAM mukta lI, piMgalamAM vRttamauktika, kAvyamAM mAi, naiSa, zRMgAra tilaka ane radhuvaMza [ kavi (zA maNi kAlIdAsa kRta ] zikhavAtAM hatAM, AmAM maMjarI jaNAvela che te dhanapAlanI tilaka maMjarI' heya ema lAge che. A sivAya munie ziSyanI zaMkAonuM zAstranA prabhAvathI samAdhAna karatA hatA. sAmAjika daSTithI joIe to munie pitAnA ziSya maMDaLa yogya sUcanA ApI teonuM hita jALavavA sAthe saMdhamAM saMpa rAkhatA hatA. saM. 1,pa6 nI AsapAsa dubhikSe dezamAM dekhAva Apyo hata; te paNa rUpIe ghauM doDha ma, caNa be maNa (baMgAlI) e bhAre Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharmane anya dharmomAM ullekha. 225 atyAranA bhAvo sAthe sarakhAvatAM bamaNAM sAMdhA mAluma paDe che. jaina sAdhuo zrAvakane dharmalAbha" kahevarAve che e ApaNe jANIe chIe, paNa pitAnA ziSyane "anunati' kahevarAvatA hatA e A patra parathI jaNAve che ane patra zarU karatI vakhate prathama " e zAya namaH ke evuM lakhAtuM hatuM. taMtrI jaina dharmane anya dharmomAM ulekha. A lekhane aMte A lekhanA ditIya khaMDakano ane dvitIya bhAgane aMta Ave che. anya matamAM thaela ulekha tathA daMtasthAo ane temanA prAMta bhAgamAM ApelI TIpe tathA sUcanAo vAMcavAthI te te viSayanuM che. mAnyajJAna thavA uparAMta aitihAsika jJAnanI paNa kaMIka abhivRddhi thayA vagara raheze nahi. anyamata vALA game tema lakhatA hoya paNa te vAMcIne temAMthI nyAya daSTi pUrvaka savaLe artha le ane kaSAyane maMda pADI devA e jeno khAsa dharma che. jaina lokonI asahana zakti nAza pAmIne jema jema sahanazakti khIlatI jaze tema tema jaina koma kudaratI niyama pramANe uccatara thatI jaze. koIe ApaNane gALa ApI che mATe tenA sAmAM pagalAM levAM e zrAvakone dharma nathI tyAre sAdhuono te te dharma hoya ja kyAMthI ' ! sahana karavuM, kaSAya pAtaLA pADavA, samabhAva rAkhave e ApaNo dharma che. uttara-zrI matparamahaMsa parivAja cArya zrI vidyAraNya svAmi praNita A veidAMtamatAvalaMbI graMtha che tenA upara temanA nA dhyazrI rAmakRSNajIe padadIpikA vyAkhyA karI che. A graMthamAM jaina saMbaMdhI ullekha nIce pramANe che - digambarA madhyamatvamA hurApAdamastakam / caitanya vyAptisaMdRSTerAnakhAgrazrutarepi // 42 // madhyama parimANavAdino mataM darzAyati / digambarA iti tatropapattimAha / ApAdeti / " saeSa iha praviSTa AnakhAgrebhyaH" iti zrutirapyatra pramANamityAha mAnavAti / 82 . . sUkSmanADI pracArastu mUkSmairavayarvabhavat // sthUla dehasya hastAbhyAM kaJcakapratimokavat // 83 // nanu madhyamaparimANatve zrutisiddho nADImacAro na ghaTata ityAzaMkyAha / .. sUkSmanADIti / yathA dehAvayavayoIstayoH kaJcakapravezena dehasya kaJcaka pravezasta dvadAnmAvayavAnAM sUkSmANAM nADISu pracAraNAtmano'pi pracAra upacaryata ityarthaH 83 nyUnAdhika zarIreSu pravezo'pi gamAgamaiH / / AtmAMzAnAM bhavettena madhyamatvaM vinizcitam // 84 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. kA. heralDa, nanvAtmano niyatamadhyama parimANatve karmavazAnyUnAdhikazarIrapravezo na ghaTata ityAzaMkyAvayavAgamApAyAbhyAmAtmaneA niyatamadhyamaparimANatvAd dehava dubhayaM na vighnate syAd / jUnASikRti / hitamArU / teneAMta ! 84 II sAMzasya ghaTavannAzo bhavatyeva tathAsati // kRtanAzAkRtAbhyAgamayeoH ko vArako bhavat // 85 // 226 AtmanaH sAvayavatve ghaTAdivadanityatva prasaMge naitat dUSayati / sAMzasyeti / bhavatu ko doSastatrAha / tathA satIti / kRtayoH puNya pApayorbhogamantareNa nAzaH / akRtayorakasmAt phaladAtRtvamakRtAbhyAgamaH / eta doSadvayamAtmano nityatvAbhyu paLame miita mAva | 86 || tasmAdAtmA mahAneva naivANurnApi madhyamaH // AkAzavatsarvagato niraMzaH zrutisaMmataH || 86 || ataH parizeSAdAtmano vibhutvaM siddhamityAha / tasmAditi / tatra prmaannmAMDa / AjArAvAti / AkAzavatsarvagatazca nityaH / niSkalaM niSkriyaM " ityAdyAgamaH pramANamityarthaH // 86 // '' zrI paMcadazyAM citradIpaH surajarAmajI kRta bhajana--A bhakta AjathI 50 varSa upara haiyAta hatA ane teo nirAMta nAmanA kALI (taLapadA ) nA ziSya hatA. temanA janma karajaNa prAMtanA merAsara gAmamAM thayA hatA. teo jAte brAhmaNa hatA. temanI gAdI merAsaramAM che ane temanA putra maNirAmajI mahArAja hAla haiyAta che. rAma sAraga samajI le| sAra, satane sebyA vinA kAi tare nahi; mATe karavA vicAra Atama eLakhyA vinA bhava bhaya jAye nahi. Teka. je satagurU vinA sAdhana karaze, jema pattharane nAve caDhaze te duHkhI thai bhava kUpamAM paDaze...samajI le..-1 jone sevaDA zrAvakane samajAve, kaMdamULa na khAse| hAve; ema bhulyA jIvane bharamAve. .samajI eaa-2 Ape rIgaDAM muLAnI bAdhA, eNe sAcA satagurU nathI lAdhA; evA kaTIne kALe khAdhA ... samajI lA-3 tame pAse karAne pAkamachuM; tethI dharamAM thAe dhana dhaNuM; le che pacakaNa ne pAmarapaNu' tame DhAMthe gAMThavALI lADI, rAga jemane DAme pADI; ...samajI eaa-4 tame Ala cAlA / bahu ADI * sajja TrA-p ... ... ... -- Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dhamane anya dharmomAM ullekha, 227 tame mokSamArga jaI jhAlo, nathI prabhu vinA ThAma ThAlo; sata samajIne sarve pALo .. ... ... ..samajI lo-6 tame rAte kare nA vALu, Apa ochuM ne karo kALuM jUThuM bolI kADhe devALuM. . ** *** ..samajI le-7 e prapaMca sarve dUra karI, raho satagurU zaraNe zIza dharI; surajarAma nAme nirakho hari .. . . .samajI lo-8 pa:A padamAM sevaDA zabda vAparyo che teno artha zvetAMbara-TapaTA-thAya che. gujarAtamAM mukhyatve zvetAMbarAsnAyanuM prabala hovAthI ane zvetAMbara mATe bhaktinI bhASAmAM sevaDA zabdane pracAra hovAthI A padamAM sevaDA zabda vaparAya che, pAkamaNuM eTale paDakamaNuM arthAta pratikramaNa. uparanA padamAM te samayanI vaNika dakSatA ane vaNika cAturyane TakorA mAravAmAM AvyA che te samayamAM eka taraphathI pratikramaNa karatA ane bIjI taraphathI ochuM toLatA tathA dIvALuM kADhatA eTale ke kaheNI ane raheNImAM paraspara virodhAtmakatAvALA ghaNuM jeno majakura bhakatarAjanA jovAmAM Avela haze te parathI temaNe A padanI yojanA karI jaNAya che, jenAnA pAMtrIsa mArganusArInA guNamAM nyAyapArjita dhanavALo guNa prathama hovo ja joie. hAlamAM paNa jena nAma dharAvanArA keTalAka jaina zeThIAomAM nyAyapArjita dhananI khAmI jovAmAM Ave che. zrI zaMkara digvijaya -A saMskRta graMtha zrI mAdhavAcAryajIe zAlivAhananA teramA atakamAM racela che. zrI mAdhavAcAryanuM rana mATe ullekha karatAM A graMthanA 15 mA sargamAM 142 mA lakathI 156 zloka sudhImAM nIce pramANe lakhe che. pratipadyatu bAhikAnmaharSe vinayibhyaH praviNvati svabhASyam / / avadannasahiSNavaH pravINAH samaye kecidathAhatAbhidhAne // 142 // (mALavAthI ) vihAra karIne zrI zaMkarAcAryajI bAhyIka dezamAM padhAryA ane pitAnA ziSyone bhASyanuM vyAkhyAna saMbhaLAvatA hatA, A vakhatamAM keTalAka Ahata-jaina matAvalaMbIo AvyA ane asahanatAthI temaNe zrI zaMkarAcAryajIne kahyuM ke nanujIvamajIvamAtravaM ca zritavatsaMvaranirjarau ca baMdhaH // api mokSa mupaiSi sapta saMkhyAnapadArthAnkathameva saptabhaMgyA // 143 // samabhaMgI nyAyanI paddhati pramANe jIva, ajIva, Amrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mekSa e sAta padArthone kema mAnatA nathI. kathAhata jIvamastikAyaM sphuTamevaMvidha ityuvAca maunI // avadatsaca dehatulyamAno dRDha karmASTakaveSTitazcavidvAn // 144 // mukhya jenane zrI zaMkarAcAryajIe pUchayuM ke huM jelamatAvalaMbI tuM tArA matamAM je prakAre jIvanuM svarUpa kahela che tenuM spaSTa varNana kara. tyAre jaina bolyo ke he vidAna jevaDa deha che tevAja chava che ane te jIva ATha prakAranAM dRDha karmothI vIMTAela che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrI jena ve. kaeN. hare. amahAnanaNurghaTAdivatsyAtsana nityopica mAnuSAcA dehAt // - gajadehamayan vizenakRtsnaM pravizecyapluSidehamapyakRtsnaH // 145 // je jIva mahAna nathI tema aNuM paNa nathI eTale ke je deha jevo ja java hoya to jema ghaTa anitya che tema jIva paNa anitya thaze vaLI hAthIne jIva nuSyanA zarIramAM jaze te jIva zarIrathI vadhI paDaze temaja mANasane jIva hAthInA dehamAM jaze to hAthInA zarIrane amuka bhAga chava vagara rahI jaze tathA maccharanA dehamAM ghaNo jIva zarIra bahAra rahI jaze. upayoticakeca na pratIkA mahatA saMhanane saMgamesya // apayAtyadhi jagmuSolpadehaM tadayaM dehasamaH samazrutezca // 146 // jene--jyAre jIva moTA zarIramAM jaze tyAre jIvane keTalAka navA avayave prApta thAya che ane jyAre jIva nAnA zarIramAM che tyAre keTalAka avaya jatA rahe che eTale jIva deha jevaDo ja rahe che tethI mArI mAnyatAmAM doSa AvatA nathI. vedanI ati paNa svIkAra kare che ke "ttama vAra rame mAna" hAthInA zarIramAM hAtha jevaDo ane maracharanA zarIramAM macchara jevo AtmA che. upayaMta ime tathA payaMto yadivarSevana jIvatAM bhjeyuH|| prabhave yuranAtmanaH kathaMtakathamAtmAvayavAH prayaMtu tasmin // 147 // zrI zaMkarAcAryajI:-- je avaye jatA rahe ane AvyA kare che te jema zarIrathI AtmA bhinna che tema AtmAthI te avayavo paNa bhinna hovA joIe. tema e avayavanuM AvAgamana paMcamahAbhUtathI thavAne saMbhava jaNAtuM nathI kAraNa ke AtmA paMcamahAbhUtano vikAra nathI. janitA rahitA kSayeNa hInAH samupAyaMtyapayAMti cAtmanaste // amukopacitaH prayAtikRtsna tvamukai zvApacitaH prayAtya kRtsnaM // 148 // jaina --e avayava janmarahita ane navIna eTale sanAtana che chatAM Ave che ane jAya che mATe vRddhi pAmelo jIva hAthI vagerenA zarIramAM vyApe che ane sAcA pAmela chava macchara vageremAM vyApe che e siddhAMta baMdha besata che. kimacetanatota cetanatvaM vadataSAMcarame viruddhamatyA // vapurunmathitaM bhavettu pUrve bata kAtsnye na vanacetayeyuH // 149 // zrI zaMkarAcAryajIe avaya-pradeza acetana che ke cetana che? je cetana hoya te ghaNuM cetanene ekaja abhiprAya I vakhate na rahevAthI vakhate zarIranI kharAbI thAya kharI ane je acetana hoya te tenA vaDe AkhuM zarIra cetIbhUta thaI zakeja nA che. calayanti rathaM yathaikamatyA bahabo vAjina evamapratItAH // itaretaraMmaMgame jayaMtu jJapate cetanatAmapi prapadya // 150 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmomAM ullekha, 229 jaina --jema ghaNuM ao eka matava rathane calAve che tema ghaNu avayavo eka matathIja zarIrane calAve che ema mAnIe to temAM kazI harakata nathI. bahavopi niyAmakasya sattvAtsumate tatra bhajeyuraika matyam // kathamatraniSAmakasyatadvirahAtkasyIcadapya doghaTeta // 151 // zrI zaMkarAcAryajI-he sujJa jene rathamAM ghaNuM ane eka mata thavAnuM kAraNa mAtra sArathI che tema zarIramAM koI niyAmaka nahi hovAthI e pradezo kevI rIte eka mata thaze ? zarIranI aMdara bIjo koI niyAmaka nahi hovAthI ekamatapaNuM kema ghaTaze upayoti na cApayAMti jIvAvayavAH kiMtu mahattare zarIre // vikasati ca saMkucatya niSTeyativaryAca nidarzanaMja laukA // 152 // jainaH--jIvanA avayavo kAMI Ave che ane jAya che ema te nathI ja paNa te moTA zarImAM vikAsa pAme che ane nAnA zarIra mAM saMkocAya che. A bAbatamAM jaLanu daSTAMta lAgu paDe che, ke jyAre jaLo lehI pIe che tyAre phule che ane jyAre lohI nIkaLI jAya che tyAre saMkocAI jAya che. yadi caiva mamI savikriyatvAd ghaTavatte ca vinazvarA bhaveyuH // iti nazvaratA prayAti jIve kRtanAzAkRtasaMgamau bhavetAM // 153 // zrI zaMkarAcAryajI:- ema avaya saMkoca vikAzanuM bhAjana hoya te vikArI nA TharatAM pAmavAvALA thAya che. avayanA nAzathI jIva paNa nAza pAme ane tethI jIve prathama karelAM karmone nAza ane ne jIve teNe utpanna nahi karelAM karmonAM phalenI prApti rUpa be deSa prApta thaI paDe che. api caivamalAbuvadbhavAbdhau nijakamASTaka bhAramagna jNtoH|| sa tatordhvagati svarUpamokSastava siddhAMta samarthito na sidhyet // 154 / / bIjo doSa e Ave che ke tuMbaDAnA nyAyathI aSTakarmAvaraNa yukta jIva dabAyelo rahe che ane kamarahita chava urdhvagamana kare che ema tAro siddhAMta che paNa avayavo jatA AvatA hovAthI kyA mULa avayavone mokSa thAya che te samajI zakAya tevuM nathI. api sAdhanabhUta saptabhaMgI nayamapyArItanAdriyA mahete // paramArtha satAM virodhamAjAM sthitirekAhi naikadA ghaTeta // 155 // bIjuM paNa-paraspara virUddha dharmone ekI vakhate samAveza karavAvALA je sata bhaMthI naya tArA manamAM che tene paNa ame yogya gaNatA nathI kAraNa ke paraspara virUddhatA vALA dharmonI eka samaye eka padArthamAM sthiti saMbhavI zake nahi. iti mAdhyamikaSu bhagnadaSvayamApyAni sanaimitovitasyA // daradAnbharatAzca zUrasenAnkuru pAMcAlamukhAnbahana jaiSIt // 156 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. kA. heralDa. e pramANe jaina leAkAnA gavaMte teADI nAkhIne naimiSa kSetramAM svakIya bhASyAnA. pracAra karIne darada, bharata, zUrasena, kurU ane pAMcAla vagere itara dezAnA moTA meTA vidA mAne paNa jItI lIdhA-- sAmaMtAzca digaMbarAnvayabhuvazcAvIka vaMzAMkurA // navyAH kecidalaM munIzvaraM girA nItAH kathAzeSatAM // 173 // keTalAka vAdIe digabarA eTale jeneAnA vazonA khaDIA rUpa hatA ane cArvAkanA vaMzanA navIna adhurA rUpa hatA tene zrI zaMkarAcAryajInI girAe vAtamAMja naSTa karI nAMkhyA. 230 majakura graMthanA 16 mA sanA zlAka 76 tathA 78 mAM nace pramANe che. athAbravIdigvasanAnusArI rahasyamekaM vadasarva vicet // yadastikAyottara zabdavAcyaM tatkiM meta'sminvada dezikAzu // 77 // pachI digaMbara eTale jaina dharmAvalakhIe aa zakarAcAryajIne pUchyuM ke jo tame sarvajJa hA te amArA matamAM jemanI pAchaLa astikAya ' zabda lAge che evA zabdotha zuM zuM kahevAya che te kaho. . tatrAidezikavaraH zRNurocatecejjIvAdi paMcakamabhISTa mudAharanti // tacchabdavAcyamiti jainamate prazaste yadyasti vodhdhumaparaM kathayA zutanme // 78 // zrI za`karAcAryajI khelyA ke jo tArI icchA che tA sAMbhaLa. jIvAstikAya, pudga lAstikAya, adharmAstikAya, ane AkAzAstikAya, dharmAstikAya e pAMca zabdothI anukrame jIva, pRthvI, vagere sahita sthAvara jaMgama, dharma, adharma, ane AkAza kahevAya che. tAre kAMi bIjAM paNa jANavAnI icchA hAya teA zIghra TIpa:- zrI jagata gurU Adi zrI za karAcAryane thayAM lagabhaga 2400 varSa thavA AvyAM che. A zrI za MkarAcAryajInuM jIvana zrI mAdhavAcArye za'kara digvijayamAM lakhyu che. mAdhavAcAryajI zAlIvAhanA 13 mA zatakamAM hatA temanu raheThANu tuMgabhadrA nadI upara AvelA pa'pAkSetramAM hatuM. A vakhate vijayanagaramAM harihararAya ane kharAya nAmanA rAjA thayA. A rAjAonA samayamAM mAdhavAcAryanI khyAti tha, mAdhavAcAryajI taddana garIkha hatA. gAyatrI devI temanA upara prasanna thayAM ane tethI mAdhavAcAya ane cauda vidyA maLI tyArathI te mAdhavAcAryane badale vidyAraNya kahevAyA. mAdhavAcAryanA gurUnuM nAma vidyAtIrthaM hatuM te " zrI vidyA tIrtha piLIm" e zarUAtanA zabda parathI jaNAya che. lokavANI dahe. gaLAne pANI pIe, aLagaNu pIe lAi; jhINAM jIvanI rakSA kare mANasa mAre joi. 2 TIpa:--uparanA ukhANA jaine mATeja che. keTalAka jaina badhu hamezAM upAzraye jAya, muhupati bAMdhI pATa AgaLa khezIne jI mahArA, tetta, pramANa vacana, vagere khelyA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmomAM ullekha. 231 kare, vihAra paccakhANa kare, lIlotarI khAya nahi, kIDI, maMDI, macchara, vAyukAya, apakAya, teukAya, vagerene sUkSma jIvo upara dayA pALavAne pUrNa dekhAva rAkhe; pAMjarApoLanI vaphAdArI batAve paNa jyAre prabhue paNa vakhANa karelI ane iMdrAdi devoe paNa IcchAtI mANasa jAta tevAnA sapATAmAM Ave tyAre temane mAthe dAvA bAMdhIne tathA bIjI rIte herAna karIne ghaNI vakhata pAyamAla karI mUke che. vyavahAranI levadevamAM paNa bhAyA kapaTa karI bhoLA lokone phasAvI pitAno vArtha sAdhavA nahi bhUlatA hovAthI, jaina nAmane lajAvanArA amuka dharmadhurta vaNiko mATe ja uparane baMdha besato ukhANa karela che. - jyAre jainabaMdhuo kaheNuM pramANe pitAnI raheNI rAkhaze ane manuSyama tarapha khAsa dayA dharAvaze ane resa khamavAnI tAkAtavALA thaze tyAre jainadharmanI kIrti phelAze zrI rokavArya vinaya hiMma:-A saMskRta ullekha zrI dhanapatisUrie zrI mAdhavAcAryajI kRta zaMkara digvijaya upara karelo che temAM jana mATe nIce pramANe lakhela che. ___AcArya Aha amahAnanaNuha parimANo jIvo ghaTAdayAmadhyamaparimANatvAdyathA na nityAstathA nityo na syAna apica zararAiNAmavanasthitaparimANatvAnmanudhyajIvo manuSyaparimANo bhUtvA punaH kenacitkarmavipAkena hastijanma prApnuvanna sarva hasti zarIraM pravizedehAparadezo nijIvaH syAtputtikA dehaM ca prAbhuvan samAna pra. vizet dehAdabahirapi jIvaH syAdityarthaH cakArAdasminnapi janmani kaumArayAvanasthavireSveSadoSo bodhyH| yadIme'vayavA upayaMtastathApayaMtazca tAMgamApAyitvAccharIra vadAtmatA na bhajeyuH kiMcAnAtmanasta jIvAvayavAH kathaM prAdurbhaveyuH kathaM ca tasminnanAtmaniteliyerena virodhaadityrthH| bahavopi vA jino niyAmakasya sattvAdaikamatyaM tatra rathacAlane bhajeyu ratra tu tadvatkasya cidapi niyAmakasyA bhAvAdada ekamatyaM kathaM ghaTeta kaTAkSeNa saMbodhayati he sumate iti / yadi caivaM tarhi sa vikrayatvAtte'mI vinazvarAbhaveyurityevaM jIve nazvaratAM prayAti sati kRtanAzAkRtAbhyAgane bhavetAM / kiM caivaM sati tuMbikAvatsaMsArasAgare nijakarmASTakabhAreNamagnasya jaMtoH api.ce he Aheta te sAdhanabhUta saptabhaMgI nayamapi nAdriyAmahe hi yasmAtparamArthasatAM virodhabhAjAM sadasatvAdidharmANAmekasmindharmaNyekadAyugapatsthitirnaghaTeta / ityevaM mAdhyamikeSu bhgngrvesahu athAgaMtAM ja zrI rAjArA naimize.............. TIpa - A ullekha zrI bAlagopAlartAthanA ziSya zrI dhanapatisUrie racele che, jevI rIte jene mATe, AjathI lagabhaga 2000 varSanI AsapAsa thaelA zrI Adi zaMkarAcAryajIe tathA zrI rAmAnujAcAryajIe tathA paMcadazIkAra zrI vidyAraNyajIe tathA bIjA vidvAnoe digaMbara zabda vAparelo che. tevI ja rIte zrI dhanapatisUrie paNa digaMbara zabda vApare che eTaluM ja nahi paNa va7 mAna digaMbara jaine ke jeo kAlanA aNu mAne che te ja vAta zrI zaMkarAcAryajI vageree paNa AjathI 2400 varSanI AsapAsa upara lakhI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI jaina zve. kA. herela. ANAA ANAAAAAAAAAAAAAAAAA che jethI ema samajI zakAya che ke kAlanAM aNumAna vALA digaMbaronI zAkhA paNa tAMbare sAme mULathI ja cAlI Ave che tathA digaMbaromAM mahAna vidvAne thaelA tathA mahAna rAjAo thaelA ane teo vedAntamatAnuyAyIne mahAna vidvAnanI sAthe zAstrArthamAM utarelA. zrI dvArikAnI zaMkarAcAryajInI paraMparA pramANe zrI zaMkarAcAryajIne thayAM Aje 2380-81 varSa thayAM che. zrI Adi zrI zaMkarAcAryajI 32 varSa jIvyA eTale 2381 -32=2413 mAM zrI zaMkarAcAryajIne janma. AjathI 2444 varSe zrI mahAvIra svAmI mokSe padhAryA. 2444-2417=31. mahAvIra nivANa pachI 31 me varSe zrI zaMkarAcAryajI janamyA ane 63 meM varSe kailAsa padhAryA. A uparathI spaSTa samajAya che ke AdizaMkarAcAryajI ane zrI mahAvIra prabhunA paTTaziSya sudhamasviAmI tathA jaMbusvAmI samakAlana hatA. zrI zaMkarAcAryajIne mahAna bhakta ane hiMdamAM cakravarti sudhanvA rAjA paNa Aja samayamAM hato. bauddhadharmanI mukhya cAra lAkhAo, zAkta, vaiznava, kApAlika, pazupata, cArvAka vagere paMthe paNa te samaye hayAtI dharAvatA hatA. zrI zaMkarAcAryajIe zrIkRSNa bhagavAnanI mUrtinI pUjA karI hatI te uparathI samajAya che ke jenonI peThe te vakhate anya lokomAM paNa ati pUjAno pracAra hato. eTaluM te nirvivAda che ke Adi zaMkarAcAryajInA samayamAM jena karatAM bauddhadharma khAsa bharatakSetramAM paNa vizeSa kAbu dharAvato hato. jo ke zrI zaMkarAcAryajIe jaina tathA bauddha dharmane moTe dhako lagAvyo hato paNa temAM bauddhadharmane te bharaje karI dIdhe; jainadharma taddana bhara na thayo hato jenA pariNAme atyAre ane te pahelAM jenadharma jevA parama pavitra dharmanI hayAtI jovAne bhAgyazALI banI zakAyuM che. zrI rAmAnujAcArye paNa jena dharmane mahAna dha lagAvyo hato. AvA aneka mahAna humalAo vacce paNa zrI vItarAgane abheda mArga akhila bhUmaMDalamAM pitAnA AtmajJAnane pracAra, sapurUSadvArA karI rahyA che e vizeSa khuzI thavA jevuM che. jema zrI mahAvIra prabhu ane zrI buddhadeva samakAlina hatA tema zrI mahAvIra prabhanA paTTadhara ziSya AcAryazrI sudharmAsvAmI tathA jaMbusvAmI ane zrI AdizaMkarAcAryajI samakAlina hatA. vaLI zrI Adi zaMkarAcAryajInA vicAramAM uMDA utaranArAo samajI zake che ke zrI Adi zaMkarAcAryajIe pitAno kevalAdaitavAda calAvyo tyAre temAM buddha ane mahAvIranA keTalAka siddhAMtone dAkhala karavA paDayA hatA. samabhAvanA siddhAMte zrI mahAvIranAM che ane zUnyane badale acitya brahma e zrIbuddhanA siddhAMtanuM rUpAMtara che. kharuM jotAM jagatamAM kAMI navuM ja nathI; mAtra mULa vastunA pAye ja che. e paryAyanI dezakALAnusAra janA karanAra phAve e saMbhavita che. zrImannArA A saMskRta nATaka zrImaddhanumadviracita che. A nATaka upara paMDitavara zrImohanadAsajIe dIpikAgya vyAkhyA saMskRtamAM racI che. saMskRta chaMdothI salI bhASAmAM A nATaka sthAeluM hovAthI sAdhAraNa saMskRta jJAna dharAvanArane paNa AnaMda Ape tevuM che. A nATakanA prathamAMkanA trIjA kamAM nIce pramANe ullekha che. - yaM zaivAH samupAsate ziva iti brahmoti vedAntino bauddhA buddhaiti pramANapaTavaH karteti naiyAyikAH / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 jaina dharmane anya dharmomAM ullekha. arhannityatha jainazAsanaratAH kati mImAMsakAH so'yaM vo vidadhAtu vAJchitaphalaM trailokyanAtho hariH // je zuddhacaitanya AtmasvarUpa eTale paramAtmAne ziva ziva nAmavaDe bhaje che, ve. kAntIe brahma kahIne bhaje che, brAddha ke buddhadeva kahIne bhaje che ane nyAyazAstrapArAMgata laMke kartA kahIne bhaje che, jenazAsanata-jenaloke ahaMta kahIne bhaje che, mImAMsako karma kahIne bhaje che te aikyanAtha hari zrIrAma eTale AtmArAma kalyANa kare. A zloka upara zrI mohanadAsa paMDitavarya dIpikA vyAkhyA nIce pramANe Ape che. atha vidyAvAniti netRguNaM vaktuM padyamavatArayati-yamiti / yaM rAmaM zaivAH zivabhaktAH ziveti nAmnA samupAse ' mahArudrAda bhUtprakRtirataH sUtraM tato'hamiti tato vizvam ' iti zruteH / vedAnnino brahmati 'ekamevAdvitIya brahma neha nAnAsti kiMcana' iti zruteH / bauddhA buddhati 'prANyAlaMbhanaM saMmRti nannadayati mAma / iti zruteH / pratyakSAnumAnopamAna zabdA bhAvArtha prattipatti pramANAniti pramANeSveva nipumA naiyAyikAH karteti 'sanAtanAH pazavaH pravizati prameyAnabhUtaH karteva tataH' iti zruteH / jainAjJAbhiratA arhanniti svabhAva evezvaro nAnyo'sti kadApyasyAni dRzasvApatteH' iti zrute, mImAMsakAH karmati 'karmaNA jAyate nazyati bhayAbhayamukhAni' iti zruteH / etaistadupazikSitairmAgarava yamupAsate so'yaM rAmo vAJchitaphalaM vidadhAtu / etena vidyAvattvamuktam / TIpa:- uparokta nATaka zrImA hanumAnajI nAmanA zrIrAmacaMdraprabhunA parama bhakate racIne setubaMdha rAmezvara pAse eka ja lA upara lakhI rAkhyuM hatuM. A nATaka lakhAyuM te vakhate yogavAsiSTha tathA rAmAyaNanA pAnAra Adi saMskRta kavi zrI vAlmiki rUSi hayAta hatA, jethI jANI zakAya che ke A nATa | zrI vAlmiki rAmAyaNa jeTaluM ja prAcIna che. kAlAntare dhArAdhIza bhejarAjA sena" dha tarapha yAtrAe padhArela hatA. tyAM zilA upara lakhelA loko dharma dhuraMdhara jarA. . jovAmAM AvyA te uparathI samudramAMthI te zilA kaDhAvIne nijasabhA mahApaDita mitra dAmodara kavine sAnubaMdhakAvya saMdarbha : saMguphana mATe AjJA karI. tanujJayA upalabdha thaze la prabaMdhane buddhilAnusAra sarala karIne teno pracAra karyo. A nATakamAM keTalAka loko arvAcIna kavi bhavabhUtyAdivaDe umerAyelA paNa jaNAya che. A uparathI samajAya che ke A nATaka paMDitavara zrIdAmodaramizravaDe samyakakramavaDe saMdabhita thaeluM che. je vA: e kaleka uparathI jaina dharmanI prAcIntA sAbita thAya che. zrI hanumAnajIne jaina dharmamAM eka vidAdhara tarIke tathA mahAtmA ke saMpUrNajJAnI tarIke varNavela che. rAmAyaNamAM e ja mAnajIne zrIrAma-AsArAmanA pUrNa bhakta kahela che. "zrI vAhimaki, zrI hanumAnajI tathA zrIrAma jevA mahAna purUSa jaina hatA tathA jaina dharma tarapha pUrNa mAnanI lAgaNI dharAvanAnA hatA. A vAta hanumAna nATaka uparathI paNa siddha thAya che. TIkAkAre paNa jeno artha ahaMta ke Ahata rAkhIne potAnI buddhinI vizAla te darazAvI che. zrI hanumAnajInuM guNa paNuM tathA samabhAva-vitarAgabhAva-paNuM jaNAI Ave che, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI jaina zve. ke. helDa. | nAtha saMpradAyamAM vana vana-parama gIrAja zrI maheMdranAtha tathA gorakSanAtha thI nAtha saMpradAyanI vizeSa vRddhi thaI hatI. A nava nAthanI saMpradAyamAM jaine mATe evuM kathana che ke " eka vakhate maheMdranAthane saMsAra bhogavavAnI irachA thaI tethI giranAra parvatanI dhyAna guphAmAMthI bahAra nIkaLIne pitAnA ziSya gorakSanAthane pitAnI saMsAra bhegavavAnI icchA jaNAvI ane amuka mudate pAcho AvIza ema kahIne zrI maryo. nAthajI bharatakSetramAM vihAra karavA lAgyA ane keme karIne kAmarUpa dezamAM padhAryA. kAmarUpa dezamAM triyArA -strIonuM rAjya hatuM. lagabhaga tamAma strIo maMtrazAstramAM praviNa hatI. zrI maheMdranuM zarIra lAvaNya joine kAmarUpa dezanA rAjA tarIke rAjya calAvatI mukhya rANuM nAme menAvatI (koI bIjAM nAmo paNa Ape che.) hatI te zrImaheMdra upara meha pAmI. zrI madranAtha paNa menAmAM lapaTAyA. ghaNuM varSa sudhI baMnee saMsArasukha bhogavyAM, kALe karIne zrImaheMdranAthavaDe menAne be putra utpanna thayA temanAM nAma nemanAtha ane pArzvanAtha pADayAM hatAM. giranArathI nIkaLatI vakhate maheMdranAthe zrIgorakSanAthane amuka muddata ApelI te purI thaI javA chatAM paNa gurU maheMdanAthajI pAchA nahi AvavAthI zrIgerakSa nAthajI mahAtmA maceMdranAthajIne zodhavA nIkaLyA ane nAnI sAthe kaMpanImAM bhaLI gAmogAma "ceta machaMdara gorakha AyA" e vAkyanuM uccAraNa karatA karatA kAmarUpa dezamAM padhAryA. tyAM zrI marcaMdranAtha ane gorakSanAthane samAgama thayo. menAnI rajA laIne suvarNanI IMTa sahavartamAna nemanAtha ane pArzvanAthane sAthe laIne maheMdranAthajI tathA gerakSanAthajIe prAtaHsmaraNIya giranArane raste cAlavA mAMDayuM, ratAmAM IMTane vAvamAM pheMkI dIdhI pachI eka zaheramAM AvIne utaryA. te zaheramAM vaNika kAmanI vastI ghaNI hatI ane teja divase vaNikomAM meTuM jamaNa hatuM. jamaNasthAne eka gAyanI vAchaDI maraNa pAmelI paDI hatI. temanAtha ane pArzvanAtha bhIkSA arthe gAmamAM nIkaLyA ane jyAM vAchaDInuM muDadu paDayuM hatuM ane vaNikonI bhojanazALA cAlatI hatI tyAM AvI pahoMcyA. vaNikoe te baMne bALakone lADuthI jheLI bharI ApavAnuM kahI, bheLavIne te vAchaDInuM muDadu e bALako pAse DhasaDAvI ghaNe dUra naMkhAvI dIdhuM pachI lA nI jheLI bharI ApI. lADunI jheLI bharIne Asane pAchA AvyA tyAre zrI maceMdranAthajI tathA zrI gorakSanAthajInA jANavAmAM te vAta samAdhidvArA AvI ane baMne putrane vaNikoe jaSTa ryA che mATe te putro vaNi mane seMpavA joIe ema vicAra karIne te mahAna yogIo baMne putro sahita vaNikA pAse AvyA, ane vaNikone dhamakAvyA. vaNiko te mahAtmAthI ryA ane prAyazcita mAgyuM tyAre zrI marcaMdranAthajI tathA zrI gorakSanAthajIe vaNika komane AjJA karI ke A amArA bhraSTa thaelA putre nAme temanAtha tathA pArzvanAthane tame bhUla khavarAvI che mATe tamo sarve temane mAne puje tathA temanuM bhajana kare ethI tamAruM kalyANa thaze. e nemanAtha tathA pArzvanAtha paramapadane pAmaze ane tamAro jainadharma AjathI prasiddha thaze ane pAchaLathI maMtra calAvavA, lecha rahevuM, vedanI niMdA karavI vagere AcAro tamArA dharmamAM dAkhala thaze." A hakIkatane maLatI ja hakIkta navanAthanA saMpradAyavALAo bhajana vagere dvArA batAve che, ane jenAmatane pAkhaMDa mata mAne che. muDa-jeharaNa che te gAyanuM pUchaDuM che ema teo mAne che. A mAnyatAnA saMbaMdhamAM vicAra karIe te nAtha saMpradAyanI mAnya che aitihAsika pramANu sAthe baMdha Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana dhamane anya dharmomAM ulekha. 235 www w besatI thatI nathI. jaina mAnyatA pramANe temanAtha ane pArzvanAtha e be bhAI ja na hatA. e bane tIrthakare vacce 83 hajAra varSanuM lagabhaga aMtara hatuM. baMne zuravIra rAjaputro hatA. temane ane maheMdranAthajIne kazo saMbaMdha na hatA. vaLI jinadharma kAMi nemanAthathI cAlyo nathI paNa RSabhadevajIthI jainadharma pracalita thayuM che. have maceMdranAthajI tathA borakSanAthajI kyAre thaI gayA teno vicAra karIe. jagata gurU zrI AdizaMkarAcAryane thayAM Aje 2380 varSa thayAM che. zrI mahAvIra nirvANa pachI 31 meM varSe zrI AdizaMkarAcArya cAryajI janamyA hatA. zrI AdizaMkarAcAryajI jyAre maMDana mizranI strI ubhayabhAratI sAthe zAstrArthamAM hAryA tyAre kAmazAstrane anubhava meLavavA sArU, maraNavaza thayelA amaraka rAjAnA zarIramAM praveza karavA vicAra karyo tyAre zrI padmapAde zrI Adi zaMkarAcArya chane kahyuM ke ghaNuM varSo pahelAM zrI maheMdranAthajIe paNa saMsAra bhogavavAnI IcchA karI tI, A uparathI samajI zakAya che ke zrI Adi zaMkarAcAryajInI pahelAM ghaNAM varSe zrI marce nAthajI thaI gayA che. zrI mahAvIra ke pachI 31 varSe ja zrI AdizaMkarAcAryajI thayA mATe zrI mahAvIra prabhunI paNa agAu nI gorakSanAtha vagere thaI gayA hoya ema jaNAya che. mahAvIra prabhu pahelAM 25 varSe lagabhaga zrI pArzvanAtha svAmI thaI gayA che. zrI pArzvanAthajI prabhunA samayamAM agara temanI paNa agADI zrI maheMdranAthajI tathA zrI geranAthajI thaI gayA hoya ema jaNAya che kAraNa ke zrI Adi zaMkarAcAryajI pahelAM ghaNAM varSa zrI gorakSanAtha vagere thaI gayA hatA ema zrI zaMkaradigvijayamAM lakhyuM che. zrI marcaMdranAthajI ane zrI gorakSanAthajI kadAca zrI pArzvanAthajInA samakAlina hoya ane te sarve nAtha kahevAtA tethI nAtha saMpradAyavALAo pArzvanAthajI tathA temanAthajI prabhune nAtha saMpradAyamAM bheLavI de che paNa te vAta jaina ItihAsa sAthe bilakula maLatI AvatI nathI; emanAtha ane pArzvanAthanI haiyAtIne to purA jagatanA bIjA dharmonA itihAsamAMthI nahi maLato hovAthI mAtra jaina paraMparA pramANa uparaja A bAbatamAM AdhAra rAkhIne mateSa mAnavo paDaze. zrI maheMdranAthajI ane zrI pArzvanAthajI samakAlina hatA tathA baMnemAM nAtha zabda Ave che tathA baMne yogI-vairAgI hatA vagere bAbato uparathI nAtha saMpradAyavALAe zrI pArzvanAthajIne nAtha saMpradAyamAM joDI dIdhA jaNAya che paNa kharuM jotAM to pArzvanAthajI eka rAjakumAra hatA. temanAtha prabhu te zrIkRSNa bhagavAnanA vakhatamAM thaI gayA che. zrIkRSNa bhagavAnanA samaya pachI ghaNuM varSa zrI marcaMdranAthajI thayA hatA mATe nemanAtha prabhu tathA zrI madra samakAlina ja hatA nahi, pirANikamAM cAlatI eka daMtakathA ane temAM ziva purANanI kaIka sahAnubhUti - zivapurANamAM tamaRSinA saMbaMdhamAM eka evI AkhyAyikA che ke "eka vakhate A bharatakSetramAM uparAuparI ghaNuM duSkALa paDavAthI brAhmaNo sahita tamAma mANaso bhukhamarAthI pIDAvA lAgyA. AvA kaTokaTInA samayamAM zrI gautama RSi eka mahAna pratApI purUSa gaNAtA hatA tethI sarva brAhmaNa sahavartamAna zrI gautama RSine zaraNe gayA. zrI gautama RSie pitAnA tapebala ane adhyAtma balavaDe savAre java vAve ane sAMje laNe evI siddhine prayoga ajamAvIne tamAma lokone sAta ke bAra dukALa utAryA. AvA mahAna kAryavaDe sakala prajA zrI gautama RSinA ahezAnamAM dabAI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrI jana ka. ke. heDa. gaI zrI gautamaRSinI kIrti svargapayata vyApI javAthI lokomAM kahevAtI kahevata ( bhAmaNanI AMkhamAM jhera hoya ) pramANe ghaNA kharA brAhmaNone maitamaRSinI kIrtinI IrSA AvI ane game te prakAre paNa zrI caitabhaRSi paTakI paDe te ThIka ene e vicAramAM brAhmaNoe eka evI yukti zodhI kADhI ke eka banAvaTI-kRtrima-gAya karIne temanA javanA khetaramAM mUkavI ane gautama te gAyane hAMkavA Ave ke turata gAya maraNa pAme ane te uparathI gautamane gauhatyAro TharAvIne nyAta bahAra mukI devo AvI, nIca yukti zodhIne teja pramANe zrI gaiAtamaRSinA javanA khetaramAM guptapaNe kRtrima gAya ubhI karI dIdhI. zrI gAmanA jovAmAM te gAya AvavAthI, te gAyane pitAnA khetaramAMthI bahAra kADhavA mATe eka darbhanI saLI laIne gAya tarapha pheMkI ke tarataja gAya nIce paDI gaI ane maraNa pAmI. A samaye ghaNA brAhmaNo AsapAsa saMtAI rahyA hatA. teo IrAdApUrvaka bahAra AvIne autame gAyane mArI nAMkhI che mATe "gautama zaihaya ro gatima gehatyAro "evA pokAro, mAryA ane maitamane bhraSTa gaNIne temanI sAtheno vyavahAra baMdha karyo. parama pavitra zrI gautama RSie jAhera rIte pAvana thavA sArU che adamocinI gaMgAjI upara sakhta tapa karyuM. zrI gaMgAjIe prakaTa thaI sarva loke de tema zrI gautama RSine pAvana karyA tethI tamaRSi pAchA jJAtimAM dAkhala thayA. Ane maLatuM ja ATaluM ja lagabhaga kathana zivapurANamAM che. A kathanamAM lake tathA itara paurANika kaMIka vizeSa umerIne evuM kahe che ke zrI gautama RSine brAhmaNoe vinA vAMke pajavyA tethI zrI tamaRSinI AMkhamAM brAhmaNe mATe jhera AvyuM ane vairane badalo levA mATe ane brAhmaNoe lokonuM dravya haraNa karavA vAte pAtharelI jALa teDI pADavA mATe ja veda dharmane sAme eTale brAhmaNa dharmanI sAme pitAne jainadharma nAme mata calAvyuM. dharmanA nAma yajJamAM brAhmaNo gAya, pADA, bakarAM, azva, manuSya, vagere homAvatA ane niraparAdhI prANI, nI prANa haraNa karAvatA hatA; uparAMta te chevonA mAsonuM bhakSaNa paNa karatA hatA. bI gatame e brAhmaNonI hiMsakavRti ane pAchA sajIvana karavAnA DoLanI sAme ahiMsAno upadeza calAvyo. lAkho manuSyo ane rAjAone jaNAyuM ke yajJane nAme hiMsA karavI te vyAjabI nathI tethI te loko zrI gautamanA jaina dharmamAM bhaLyA tethI brAhmaNonI AjIvikAmAM ghaNeja phera paDI gayuM. zrI gautame gAyanA puMchaDAne jhuDe vagere banAvyA te rajoharaNamAM dekhAya che, AvA prakAranI parANikonI kathAne sAra eTalo ja nIkaLe che ke zrI gautamane duHkhatuM hatuM peTa ane kuTavA mAMDayu mAthuM e niyama pramANeja veda | sAme jainadharma nAmanuM pAkhaMDa pitAnuM vaira levA nimettija ubhuM kareluM che. AvI dana kathA lekamAM cAle che. A daMtakathA zivapurANa uparathI lokee taddana kalpI kADhI che, kAraNa ke zivapurANamAM zrI gautame jainadharma calAvyo. e hakIkta ja nathI maLatI, vaLI , nadharma mATe zrImad bhAgavata purANamAM te bhaviSya bhAkhyuM che temAM paNa zrI gautama nadharma calAvaze ema nathI lakhyuM paNa kekekekeTa dezano Ahata nAme rAjA janadharma calAvaze ema lakhyuM che. A uparathI ema samajAya che ke jainadharmanA iMdrabhUti uphe gautamanuM nAma sAMbhaLIne lokoe jainadharma game calAvyo che ema brAMtithI mAnI lIdheluM che. kharuM jotAM na dharma to zrI rUSabhadevajIthI cAlela che ane zrI mahAvIra prabhunA ekaziSya tarIkeja IdrabhUti nAmanA gotama gotrI brAhmaNa hatA. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAlA lajapatarAya zuM kahe che! 237 ulaTuM upalI daMta kathAomAM te brAhmaNo upakArane badale apakAra karavAvALA che evuM sAbita thAya che. tyama rAtti: zArita: rA: e pramANe jainadharmane anyadhamAM ullekhanA dvitIya bhAgane dvitIya khaMDaka ane dvitIya bhAga saMpUrNa thaye -gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI. lAlA lajapatarAya zuM kahe che? ahiMsA parame dhama" satya che ke ghelachA ! ahiMsA parama dharma : satya karatAM ucca dharma nathI ane "ahiMsA paramo dharma:karatAM vartana darzaka eka uttama mArga nathI. yathArtha samajAya ane jIvana vyavahAramAM yathArtha otaprota karavAmAM Ave to e sUtra manuSyane mahAgya ane vIratA bakSe che. ayogya bhramathI jIvanamAM tene ayathArtha upayoga thAya te manuSya bIkaNa, bAyelA, adhama ane mUrkha banI jAya che. eka kAle bhAratavAsIo te sUtra yathArtha samajatA hatA, ane tene AcaraNamAM yathArtha upayoga karI paNa jANatA hatA, tyAre teo satya, audArya, ane vIratAnA guNavaDe alaMkRta hatA. e udAra satyanuM vikRta svarUpa eka samaya evo Avyo che jyAre keTalAka sadaguNI manuSyoe saMpUrNa ucca AzayathI ane , sAdhutAthI tenuM svarUpa ghelachAmAM pheravI nAkhyuM, tene sarva sadguNathI uccasthAna ApyuM eTaluM ja nahi paraMtu sadAcArI jIvananI kasoTInuM apUrva zastra banAvyuM. temaNe pitAnA ja jIvanamAM tene atizaya mahatva ApyuM eTaluM ja nahi paNa anya sarva guNane bhege uccatama prajAkIya saguNanuM svarUpa ApI dIdhuM, anya sarva guNo je manuSyane ane prajAne ucca pratibhAzALI banAve che, tene pAchaLa mUkI dIdhA ane temanA mata anusAra A bhalAInI ekaja kasoTIthI te sarva guNane gaNapada ApyuM. tenAM bhayaMkara pariNAma dhairya, zArya, vIratva e sarva sadguNa dhIme dhIme ghasAI gayA, pratiSThA ane svamAna vilupta thaI gayAM. svadezAbhimAna, svadeza prIti, kuTuMba prati anurAga jAti garava e sarvane jhaLahalata dIpa olavAI gayo. ahiMsAnA viparIta AcaraNanA durapagane lIdhe athavA sarva ucca tatvone bhoge tene amaryAdita mahatva ApavAthI ja hiMduone sAmAjika, rAjakIya temaja naitika adhaHpAta the. maradAnagImAM ahiMsA karatAM koI paNa rIte tAtvika uNapa nathI e vAta teo taddana visarI gayo. tattvataH e saguNane je yogya rIte vyavahAramAM mukAya te te ahiMsAthI alpAMze paNa asaMgata nathI. vyaktihita ke rASTrIya kalyANa mATe baLIAthI nirbaLanuM rakSaNa karavAnI, anyAyabharyuM AkramaNa karanAra * julAInA moDarnarivyumAM AvelA aMgrejI lekhanuM bhASAMtara Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jena . ka. heDa. ane rAjyapahArI, eraTA ane laphaMgA, kAmAMdha, narAdhama ane strInA satItvane bhraSTa karanAra, durAcArI, khunI ane zaThane anyAyAcaraNa karatA ane upadrava ApatA aTakAvavAnI anivArya agatya tarapha teoe durlakSa ApyuM. nirdoSane pIDA ApatA, vizuddhane bhraSTa karatA, ane anyanA vyAjabI hakaka upara tarApa mAratA-duSTa svabhAvavALA manuSyanA hRdayane nyAyapura:sara krodha ane tene aMge nIpajatAM parINAmanA bhayathI tema karatA aTakAve ema mAnavabhAvanA svIkAre che, te vAta teo visarI gayA. je manuSya adhama athavA jhera ane julamanI jabarajastIthI jamAvelI sattAne sahana karI, " cAle tema cAlavA devAnI rIta" rAkhe che, te eka rIte tene anumodana ApI utteje che, ane tethI durAcArInA amyudaya ane prAbalyanI vRddhi mATe keTaleka aMze javAbadAra che e satyamAM rahelA Avazyaka ane mahAna rahasyane teo pratyakSa karI zakyA nahi. ahiMsAne agya vyavahAra- A ahiMsAne nirmati ane ayogya vyavahAra kahANarUpe palaTI jaI suvyavasthAnA suMdara dehamAM viSarUpe prasare che, zaktine vIrya karI mUke che ane purUSo ane strIone casakela magajanA, cittabhramita, nisteja banAvI mahatvAkAMkSA ane ucca sadga nI prApti pAchaLa apratihata khaMthI maMDayA rahevAmAM joItA sAmarthya vinAnA ane namAlA karI mUke che, tenAthI manuSyahRdaya ekalatIluM ane bhIrU banI jAya che. jainadharmanA saMsthApako AtmasaMyamana ane dehadamanamAM jIvanane vyatita karanAra mahAtmAo hatA. temanA anuyAyI jaina sAdhuo vikArane nAza karavAmAM mahAna saMbhavita vijaya prApta karanArA mahApurUSonI kaTimAM Ave che. TolarAvane ahiMsA siddhAMta thoDAM ja varSa pahelAM ja janma pAmyo che. jaina ahiMsAne bhArata traNa hajAra varSathI jANate Avyo che. pRthvItaLa upara eka evo deza nathI ke jene bharatavarSanI mAphaka saikAo thayAM AvA aneka ahiMsAvAdIo zobhAvI rahyA hoya paNa pRthvItaLa para evoye eka deza nathI ke je hAlanA athavA chellAM paMdara zatakanA bhAratavarSa mAphaka tadana kacaDAI gayelo ane paurUSa tvanA ekeeka aMza gumAvI beThelo heya. keTalAka loko kaheze ke bhAratavarSanI A sthiti ahiMsAvAdanuM pariNAma nathI, paNa bIjA sadgaNone tilAMjalI ApavAnuM pariNAma che. paNa huM to AgrahapUrvaka mAnuM chuM ke gerava, manuSya, ane saguNanA mArgane visAre pADI adha:patana ANanAra je je kAraNo che, temAMthI eka ahiMsAvAdanA ucca satyanI vikRti che. atyaMta kheda che ethI ja thAya che ke je leke A siddhAMtane saMpUrNa zraddhAthI vaLagI rahe che, teo potAnA ja vartanathI batAvI Ape che ke A satyane viparIta vyavahAra manuSyone dAMbhika, nirmAlya ane zudra jIvanane mAge derI jAya che. mArA kuTuMbanuM udAharaNa-mA jainadharmano tyAga - mAro janma jaina kuTuMbamAM thayo hato, mArA dAdAne ahiMsAmAM atyaMta zraddhA hatI. eTale sudhI ke sarpane mAravA karatAM tenAthI mRtyu pAmavAnuM vadhAre pasaMda kare. te eka jaMtune paNa ijA karatA nahi, dhArmika kriyAomAM keTalAka kalAkanA kalAka gALatA. dekhItI rIte te eka saguNa nara hatA ane komamAM mAtabara mANasa gaNatA. sane temanI prati bhAna utpanna thatuM. temanA bhAI sAdhu thayA hatA ane pitAnA pathamAM eka pratikAzALI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Anna lAlA lajapatarAya zuM kahe che! 239 guru hatA. mArA jIvanamAM meM jeelA ucca sAdhuomAMnA eka hatA. teo pitAnA siddhAMtane jIvanabhara jALavI rahyA ane dehadamana tathA vikArane aMkuzamAM rAkhavAmAM nipuNatA meLavavAmAM saphaLa nivaDayA hatA, paNa naitika dhoraNanA ucca kAnunene anusarIne joIe te teonuM jIvana zuSka ane asvAbhAvika hatuM. huM temane cAhato ane mAna Apato paNa temane mata svIkArI zake nahi. temaja temaNe paNa mane pitAne mata svIkArAvavAnI kALajI karI nahi. paNa tenA bhAI-mArA dAdA-judIja prakRtinA purUSa hatA. te ahiMsA dhama-vikRta ahiMsAdharma-pALatA. te mata game tevA saMgamAM koInA prANa haravAnI manAI kare che, paNa te pita, pitAnA dhaMdhAne anusaratAM, je je prapaMca khelavA paDatA te sarva prapaMcane vyAjabI gaNatA eTaluM ja nahi paNa sarvottama mAnatA. pitAnA dhaMdhAnA vyavahAra zAstrAnusAra e prapaMca temane mana chuTa ApI zakAya tevA hatA. ju, pakSI ane evA bIjAM prANIo mRtyunA mukhamAM AvI paDatAM hoya to tene bacAvavAmAM hajAro rUpiA kharacI nAMkhe paNa sagIra ke vidhavA sAthe levaDa devaDa karavAmAM temane chello kaLIo paNa TAvI le evA e matane mAnanArAM dhaNAM manuSya meM joyAM jANyAM che. hAlanA jene- huM koI rIte ema kahevA nathI mAgate te bhAratavarSamAM anya hiMdu kema karatAM jene vadhAre anItimAna che, athavA ema paNa nathI kahetA ke ahiMsA evI anIti tarapha dorI jAya che. evA mithyA pAropaNane aNasAra paNa mArAthI dUra raho! pitAnI rItabhAtamAM jaine udAra, atithipUjaka, buddhizALI ane vyavahAramAM kuzaLa che. hiMduomAM evI bIjI jJAtio paNa che. mAro kahevAno bhAvArtha e che ke ahiMsAnA amaryAdita vahAre teone anya kema karatAM vadhAre ucca nItinA paMthe caDAvyA nathI. vastutaH jera julama ane luTaphATane lIdhe jo koI ke mane vadhAre khamavuM paDatuM hoya to te jaina kemaja che. kAraNa ke vArasAmAM maLelI bhIratA ane baLanA upaga tarapha tiraskArane lIdhe bIjA karatAM teo vadhAre lAcAra hoya che. te AtmarakSaNa karI zakatA nathI, temaja pitAnA priyajananI AbarUne sAcavI zakatA nathI. zuM kartavya che? vartamAna kALe yuropa, sAmAthyane devo hakaka mAganAra avatAra che. tyAM lhAyano avatAra rApanA sadabhAgyeja thayuM. paraMtu bhAratavAnI sthiti tadana judI ja che. julabhATanA; A* kramaNanAM ke luTaphATanAM kartavya mATe banI ke jabarajastI vAparavAne upadeza AryasaMtAne Ape ja nahi. mane vizvAsa-zraddhA che ke AryabhUmi eTalI patita thaze ja nahi. paNa A paNuM AbarUnuM temaja ApaNuM strI, bena, putrI ke mAtAnI pratiSThAnuM rakSaNa karavA mATe paNa ApaNe ApaNuM sArmathyane upaga kare e pApabharyuM che evuM zikSaNa te ApaNe pAlave tema nathI. evuM zikSaNa asvAbhAvika ane aniSTakAraka che. ApaNe rAjadArI khUnone dhikkArI kADhIe; are ! ethI paNa nyAya khAtara, nyAyapuraHsara hetu pAra pADavA anyAyayukta ane kAyadA virUddha baLane upayoga karavAnI rItane avakhaMDI kADhIe paraMtu jyAre eka mahAn ane lokamAnya purUSa ApaNu yuvAnane kahe ke " duSTa jorajulabha karanAra manuSyane sAmA thayA vinA AtmANa karIne ja ApaNe ApaNuM AdhAre Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI jana . kaeN, hareMDa. rahelAM manuSyanI pratiSThAnuM rakSaNa karI zakIe." ane vaLI kahe ke "upAyamAM zastranA ghA karavA karatAM zArIrika ane mAnasika zairya vadhAre raheluM che" zuM? Ama muMgA besI rahevuM ApaNane paravaDe tevuM che? dhAro ke koI narAdhama ApaNI putrI para humalo kare to rA. gAMdhI kahe che ke temanA pitAnA ahiMsA saMbaMdhI mata anusAra ApaNuM putrI ane te narAdhama vacce ubhA rahevuM. paNa je te narAdhama ApaNane mArI nAkhe ane pitAnI picAza vRttine pAra pADe te ApaNuM putrIne kevI durdazA thAya ! rA. gAMdhInA mata pramANe, baLa jerIthI sAmA thavA karatAM tene tenAthI bane teTaluM kharAba karavA devuM ane zAnta ubhA rahevuM emAM zArIrika ane mAnasika zairya vadhAre joIe.) rA. gAMdhI mATe saMpUrNa mAna darzAvatAM mAre kahevuM joIe ke Ane artha kAMI nathI. rA. gAMdhInA vyaktitva mATe mane ghaNuM ja mAna che. teo huM je mahApurUSone pUjuM chuM teomAMnA eka che, huM temanI sahaka nA mATe zaMkA karato ja nathI. temanI zubha dhAraNAo mATe mane saMzaya ja nathI, paNa temaNe je aniSTakAraka siddhAMta phela vavAnA samAcAra maLyA che tenI sAme sapta virodha vavAnI huM pharaja samajuM chuM, eka gAMdhI jevA mahA purUSane paNa A viSayamAM bhArata ane hRdayane vismaya karI mukavAnI chuTa na hovI joIe, rASTrIya caitanyanA nirmala jharAne malina karavAnI koI paNa vyaktine svataMtratA na hovI joie, buddhadeve paNa evo upadeza karyo nathI, krAIsTa te ema kaheja nahi, jaine paNa eTalI hada sudhI jAya ema huM jANato nathI, are ? evA saMgamAM bhAna bharyuM jIvana ja asaMbhavita che. e matane koI paNa anuyAyI nyAya pura: sara koI paNa svecchAcArInI sAme thaI zake nahi, dakSiNa AphrikAmAMthI bhAratavarSaone kADhI mUkavAnI te dezanA garAonI priya icchA sAme vimala darzAvIne rA. gAMdhIe zA mATe te gerAonI lAgaNI dubhAvI? nyAyAnusAra kahIe jyAre gorAoe bhAratavAsIone kADhI mukavAnI icchA darzAvI tyAre temaNe pitAne - nAmAna bAdhIne te deza cheDI daI cAlyA javuM joItuM hatuM ane pitAnA baMdhuone paNa evo salAha ApavI joItI hatI. evA saMyogemAM sAmA thavAmAM hiMsA rahelI che, zArIrika hiMsA e mAnasika hiMsAnuM AcArasvarUpa che. jo eka cora, luTArA ke zatruno nAza karavAno vicAra karavAmAM pApa hoya to alabatta tenA sAme baLa ajamAvavAmAM vadhAre pApa che ja. vAtaja evI mUrkhAI bharI jaNAya che ke rA. gAMdhInA bhASaNane hevAla ja bhUla bharelo hoya ema zaMkA karavAnI mane sahaja ja IcchA thaI Ave che. paNa patra te upara chUTathI vivecana karyA kare che; ane rA. gAMdhIe tene jAhera inkAra karyo nathI. game tema che paNa jyAM sudhI te bhASaNamAM rahelo virodha dUra thAya nahiM ke tene khulAso thAya nahi tyAM sudhI mane lAge che ke huM muge besI rahI zake nahi ane bhAratavAsI yuvakomAM A ; ne avibAdhita ane ucca satya tarike prasaravA daI zakuM nahi. rA. gAMdhI kAlpanika pRga tAnuM jagata racavA Icche che, alabatta tema karavA ane anyane tema karavAnuM kahevA temAM pUrNa svataMtra che, paNa te ja pramANe temanI bhUla darzAvI ApavAnI huM mArI pharaja samajuM chuM, -udaye khu. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaoNnpharansa mizana, -- 1 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. ( tA. 24-6-16 thI tA. 31-7-16 saMvata 1972 nA jeThava. 9 thI zrAvaNa su. 1 sudhI.) vasula AvyA rU. 443-8-0 gayA mAsa AkharanA bAkI rU. 2483-3-0 1 upadezaka mI, vADIlAla sAMkaLacaMda-mahIkAMThA. kheDabrahmA 16, garaDA 7, I = 0, kukaDIA 8, sAbalI DA, jAmaLA chA, beraNa ja, AgIola 6, Tura , rAmoja che, manerapara 3. 4 8-12-0 2 upadezaka mI. puMjAlAla da-vahADa. mAM , kyAM raho, dor 1, nAnapura-hAvAda 15, 41, nAnapura 142, vAgha 21, ra ra , vAdhA 13, nArAjIva kapA, pustrAva pA, dhAmaNAM 12 teArA 5 wva jo, vAmanAM 21 | kuruM zarU3-8-0 3 upadezaka mI, amRtalAla vakIlAlaamadAvAda jIllo. paMcAsara 4. kula rU. 4-0-0 muMbainA gRha taraphathI pAMca ovALI ane eka rUpIvALI rasIdanA AvyA (dazamI zrI jene tAMbara konpharansa vakhatanA) rU. 18-00 amadAvAda eka gRhasthe mokalyA. rU. 0-4-0 2926-11-0 noTa-be rasITa buko cAra cALI naM. 221-240, 481-500 sudhInI dazamI zrI jana vetAMbara konphara. maMDapamAM vilaMTIare mAphata strI prekSakoe maMgAvelI te pAchI AvI nathI. to je hAM', pAse te buka rahI hoya temaNe kaoNnpharansa ophIsamAM mekalI ApavI. 2 zrI dhArmiH hisAba tapAsaNI khAtuM. tapAsanAra-zeTha cunIlAla nAnacaMda onararI eDITara zrI jana . kaeNnsaransa. 1 uttara gujarAtanA kaDI mahAlanA DAMgaravA gAma madhye zrI dharmanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate porTa-sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha hemacaMda dalIcaMda tathA ke lacaMda lAlacaMda, tathA zeTha bAdaracaMda kaMkucaMda, tathA zeTha DAhyAcaMda amulakhanA hastakane saMvata 1946 thI saMvata 1872 nA jeTha su. 7 sudhIne vahIvaTa amoe tapAsya. - nI hakIkata nIce mUjaba - derAsarajI tathA mahAjana khatAnA copaDA bhegA rAkhI vahIvaTa calAvavAmAM Avato hato tethI jeno devadravyanA lepamAM raDatA hatA. mATe derAsarano vahIvaTa jUdo calAvavA goThavaNa karI ApI che. mahAjana khAtAmAM tathA kUtara butara vagere tamAma khAtAmAM pUratI Avaka nahI hovAthI khUTatAM nANuM derAsaramAMthI vAparavAmAM AvyAM che eTaluM ja nahIM paNa te gAmamAM pAkhIo Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrI jaina kave. ko. : 3 4 jamavAnA rUpIA gAma madhanA jenIone vyAje ApavAmAM AvyA che te vyAja pUrepuruM vasula nahIM AvavAthI derAsarajInA vahIvaTamAMthI jenI pAse leNuM rahyuM hoya tenA khAte udhArI pAkhIo jame che te upara tyAMnA zrI saMghanuM vana kheMcI havethI tevI rIte nahIM karavA sUcavavAmAM AvyuM che. 2 uttara gujarAtanA kherALa mahAlanA balAda gAma maLe zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagata rIpeTa-sa hu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha muLacaMda parazotamadAsanA hastakane rasa na 1971 nA Aso su. 1 thI saM. 1972 nA jeTha va. 8 sudhIno vahIvaTa amoe mAryo. te jotAM vahIvaTa calAvavAnuM dhoraNa sAduM ane sarala hovAthI tenuM nAma re -sara rahI vahIvaTa jaina zilIne anusarI sArI rIte cAle che. eTaluM ja nahIM paNa caDa vagerenAM nANAM vasula AvI jAya che te mATe vahIvaTakartA gRhasthane dhanyavAda ghaTe che. purAtamAM rahetAM nANuM sAcavavA mATe jenomAM 4 mahinAnA vArA karavAmAM A vyA che tene barAbara amala thato hovAthI temAM keda : te geravyavasthA nahIM thatAM nANAM sArI rIte sacavAya che eTaluM ja nahIM paNa tenA sara mAM AvatA jene devadravyanA lepamAM phasatA nathI. sadarahu saMsthAnuM jainamaMdira ghaNuM : thaI gaeluM hovAthI akasmAta tUTI paDI keTalIka AzAtanA thavAno bhaya rahe che. te tAkIde teno jIrNoddhAra karAvavAnI jarUra hovAthI te mATe vahIvaTakartA gRhasthane sUcanA karavAmAM AvI che. amArA taraphathI sadarahu saMsthAne vahIvaTa tapAsavAnI mAgaNuM karatAM tenA vahIvaTa kartA gRhastha tarata dekhADI Ape te mATe temane e nAra mAnIe chIe. 3 uttara gujarAtanA kherALu mahAlanA gAma ne sela madhye zrI rUSabhadevajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagate rIporTa-sara saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA dezI lAlacaMda lIlAcaMda tathA sonI ravacaM ke mIcaMda tathA zA. bhIkhAbhAI becaranA hastakane saMvata 1872 nA jeDa che. 10 2 ! vahIvaTa amoe tapAsyo. te jetA nAmuM bahuja guMcavaNa bharelI rIte rAkhavAmAM che ke che. tethI lokonA khAtAne hisAba karatAM bahuja muzkelI paDatI hatI. paraMtu te gAma madhyetA jeno saraLa svabhAvanA hovAthI pitA potAnA hisAbo karI ApI have pachI e nAmuM lakhavAnI je pramANe goThavaNa karI ApI che te pramANe nAmuM lakhI vahova tasara calAvavAnuM teoe pitapitAmAM cokasa kareluM che. - noTa-sadarahu traNe saMsthAonA vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanA patra dareka vahIvaTakartA gRhasthane A mAM AvyuM che. 3 zeTha phakIracaMda premacaMda skolarazIpo ( inAmo.) mahuma zeTha phakIracaMda premacaMda taraphathI sane 1. ' nI sAlamAM meTrIkamAM pasAra thayela jaina zvetAMbara mUrtipujaka vidhArthIo paikI eka lIMbaDInA rahIza mI. sabhAgyacaMda khImacaMda kekArIne saMskRta viSayamAM sI vadhAre mArka meLavyA hovAthI rU. 40 ) nI eNlarazIpa ApavAmAM Avela che, ane bIjI skolarazIpa rUA. 40) nI suratanA vatanI mATenI hevAthI mI. trIvanadAsa choTAlAla kApaDIAne uMcA naMbare pAsa thavAthI ApavAmAM Avela che te sarva baMdhuone jAhera karavAmAM Ave che! Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kaoNnpharansa heraeNlDa. Yaina Shvetambara Conference Herald. pu.12aMka 8-9 vIrAta 244ra. zrAvaNa-bhAdara, saM. 1972. eMgaSTa-sapTembara, 1916. subodhaka kudarata. juo. juo. juo. . juo, jue jane ! kudarata e zikha ApanArI!!! anusaro lakSya tenuM ura mAM utArI... vaNa mAgyuM jaLa meghalA, vaNa mAgyuM ravi teja, vaNu mA vA-vAyaro, phaLa paNa tarUvara saheja Ape. khuzIthI ja svayaM rahI paropakArI.. caMdana ne vaLI zelata nate veThI dukha vAsa madhura rasa ApI parane detAM sukha Atma bhAga kAja , nija deha dhArI.. mAMnI kIDI karoLI A 95 jIva che teya rahe kadi nahIM ALasu, sAce kadI na keya; svAzrayI ughoga kare. ghare nA khumArI. hAnI jaLanI vAvI, nAriyAM pUrNa taLAva sarakhuM pANI ApatA- pIe raMka ke rAva; pakSapAta nahi lagIra keIne svIkArI. paDaghA-paDachAyA-samI, ma-vipAka-pravINa vAve tevuM ApatI pRthiva A nizadina. nyAya tilabhAra nahi paNa paNa visArI zebhe suMdara kumudinI, yazathI ujajavaLa eha; satI caMdra viNa anyane ape nahi nija sneha; zradhA-pramANikapaNe pIyu sevanArI.... agni taje na uNata vAri taje na zaitya; muke na maryAdA nidhi aDaga rahe giri nitya dharma-Teka yArAM gaNa rahe nirvikArI, jAo. juo. juo. juo, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI jana . . hera7. juo. juo. zazI sUryane tAralA, paMkhI, vana-phaLa phUla, lALa pramANane vate che viNa bhUla; niyame paLe sadAya haiyethI, na hArI. dhAnya-phaLa-5ya sajiyAM khAnapAna anukuLa; kudaratanI pithI bhalI Ape jJAna amUla; sA nirdoSa jIvana parama preranArI ....... kamala-dala jalamAM vasI rahe jalathI ni saMga rAtri divasa sahavAsa paNa jarI na lAge raMga; sUcavI nilepatAthI bhavanidhinI bArI , vizvagRhe iza ekane kevaLa rahyAM adhIna zAntithI sahue dise nija lakSyamAM lIna rahyuM che ekAmya kevuM vyApI suvicArI ! juo. juo. -navA AtmaghAtaka bahena pratye patra. sneha zAlinI bahena. 17-1-14 tamArA prazno maLyA-tene uttara yatkiMcita "hate chatAM tame savistAra uttara mAge che tethI te pramANe lakhI jaNavavA ! A na lauM chuM - - svAmI rAmatIrthabhAga 5 mA mAMthI satyane mArga athavA satyane pradeza e lekha tamone vizeSa sArI rIte javAba ApI zakuM te meTa (aMgrejI ane gujarAtI ema baMne * bhASAmAM huM vAMcI gayo chuM ) mULa aMgrejIne ukta bhASAMtaranA 7 mA pRSTha mAM 9mI paMktithI je jaNAvela che te bhUla sAthe sarakhAvI sudhArA vadhArA sAthe ahIM mUkuM chuM - "ghaNuM ghaNuM manuSyo rAma pAse AvIne vAcAra eja kahe che ke tamane sAkSAtkAra karA, hamAre sAkSAtkAra kare che. hA ! A kSa ja sAkSAtkAra thAya, paNa tamArI mehajALa (aMgrejImAM zabda attachment che ke tenuM bhASAMtara Asakti vadhAre ThIka thaI paDaze) temaja sarva prakAranI athavA sarva A zabdo bhASAMtaramAM rahI gayA che.) irSA ane sarva prakAranuM sarva bhArya (tiraskA' e zabda aMgrejI jealousy zabdanuM yathArtha bhASAMtara nathI. tenA artha adekhA kAzIlatA, vahemIpaNuM vagere che.) ne khaMkherI nAkhe. IrSA e zuM che? mAtsarya e che? te adhamukhI Asaktie che. jyAre ApaNe koIne dhikkArIe chIe tyAre manuM kAraNa e che ke ApaNe te sivAya anyamAM Asakta chIe; ahIM tame pUchaze ke kevI rIte ame amArA putrone, bhAIone, . Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmaghAta-eka bahena pratye patra. - ra45 pationo tyAga karI zakIe? eto tamAre pitAne jovAnuM che ke te kema ane kevA prakAre thaI zake, bAkI satya to e che ke satya athavA izvara tamArA pitA mAtA, patni gurU, pitAmaha, darabAra sarvasva bane. dareka padArtha paranI tamArI Asakti kahI nAkhe. ane mAtra eka ja vastu para tamArI ekAgra dRSTi rAkho ane te eka ja vastu, ekaja satya te tamArI dIvyatA che. ema thaye te ja kSaNe tamene sAkSAtkAra thaze." AmAM vAta eja kahI che ke dareka padArthaparathI Asakti kADhI nAkhe, ane eja prakAranuM kAvya che te jANavuM che -- soraThI gajhala (DUbe Aja tApa vilApamAM, baMdhu mAro vikramAdityare. e rAga.) dukhe ciMtave mana AdinA, sukhe koInA kadi sAMbhare. sahadara sagAM zuM rAcate, strIsaMgamAM bahuM hAlato; sthira nA thaye ziva prImi, kArya kyAM thakI hAruM sare?--dukhe ciMtave. sukha jyAM mane mAnI lIdhuM te sthAnanuM smaraNa kIdhuM; te sukha gayuM ne duHkha rahyuM, te sukhArthe yAda prabhu kare. duHkhe ciMtave mana AdinAtha, sukhe koInA kadi sAMbhare. e duHkha che e sukha che, e satya nAhIM kadI khare--dukhe ciMtave. AtmA ja vilasI rahyA, AtmA svajJAna bhUlI gayo; AsaktithI paribaddha thaI, navAM rUpa laI tuM avatare-duHkhe ciMtave. AsaktithI tuM mukta che. anAsaktimAM tuM pravRtta thA; AtmabhAva sarva jIvo marI paramAtma banI tuM vicare--duHkhe ciMtave. - duHkha che e sukha che................. (phebruArI 1910 AnaMda mAmi - pu. 8 aMka 3-4 1838 kArataka-mAgazara.) have A kAvyanA chellA bAganuM kareluM vivecana atra TAMkuM chuM. jyAM sudhI saMsAranA vyavahAranA viSaya lAlasAnI tapti arthe rasa levAya che, tyAM sudhI Asakti rahe che. jeTalo vadhAre rasa teTalAM vadhAre cIkaTa karma, ane karmanuM jeTaluM cIkaTapaNuM, teTalo vadhAre purUSArtha tenAM kSaya arthe karavAnuM che. purUSArtha eTale vIrya, zakti. A zakti AtmAmAM akhUTa ane anaMta bharelI che, phakta te karmanAM daLathI-samahathI AvarAyelI che, tethI te phuTa rIte pragaTa thaI zaktI nathI. Asakti zAthI thAya che? mukhya kAraNa to e che ke amuka AsaktinuM pAtravaLagavAnI vastu hoya che te che. saMsAra agAdha duHkha, kaleza, kalaha, kAvatarAM, kALAdhALathI bharapUra che, temAM kAMI paNa AdhAra eTale evI koI vaLagavAnI vastu ke jene mATe manuSya niraMtara pravRttimAna thAya. te na hoya, koI premasthAna upara manuSyane jIva na baMdhAyo hoya to kayA vicAravAnuM strI ke purUSa eka kSaNavAra paNa e dukha vahere? jyAre jyAre A AdhAra hoya te nUra che tyAre tyAre A ugra virAga thaI Ave che-ujha eTalA mATe ke pachI saMsArAsakti thatI ja nathI, bAkI smazAna virAga jevA maMdavirAga te lAkho pAmarane thAya che thaze ne thayA haze paNa te kAMI kAmanA nahi. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI je. vesDa hera AvA ugra virAganA prasiddha ikhalAmAM ujajalinAnA vimanA bhAi tarIke manAtA bhataharInuM udAharaNa che. pitAnI rANI-pitAnuM sarvasva evI pitAnI priyatamAtenI bevaphAI eka phaLanA saMkramaNa dvArA jANatAM rAjA virAma pAmI rAjyagAdI tajI cAlatA thAya che ! eja ghA, eja sapATa: e vinA koNa saMsAra taje che? zrImana mahAvIra prabhu pratye zrI maitama gaNadharane prema suprasiddha che. A premanI pratIti bhagavAnazrIne hAvAthI pitAne nirvANa samaya najIka AvavAnuM jANatAM zrI gAtamane amukane tyAM jaI pratibaMdha pamADavA mahatyA, ane tenAthI dUra karyA. prabhunuM nirvANa thayuM, tyAre devaduMdubhi vAgyAM ane zrI maitamane . sa karatAM jaNAyuM ke prabhu nirvANa, pAmyA. A vakhate prabhu pratyenA premane laIne pi meda karavA lAgyA ane potAnI nirvANanI khabara hatI chatAM sarva prabhue mane kema karyo? Ama vicAratAM vicAratAM huM eka chuM, vijJAnaghana svabhAva cetana chuM, ema pra '' thaI prabhu pratyene rAga tUTa ane tene laine turata ja pachI kevalajJAna thayuM. AvAM udAharaNa dhavA besIe te A deza paradezamAM agaNita maLI Ave tema che, paNa te parathI siddha e ja thAya che ke hRdaya koI ugra dhakako lAgyA vinA Asaktine graMthI tUTato nathI, ne te tUTayA vinAnA keTalA virAga pAmyA che, te badhA dharmaga che. kharI buddhi e dhakkAmAM rahelI che; vinA brahmAthI paNa virAga sadhAya tema nathI. A udAharaNo upara ApyAM temAM bhara to dhA sAMsArika che, paNa zrI gatama gaNadharane dhake manebhAvajanya che. ahIM sa: nAnuM e che ke kevaLa saMsAranA kalezane anubhava e ja virAganuM mULa nathI. atiza manana karavAthI vRtti athavA mananI dhArAe akhaMDa caDhavuM, ane tene lIdhe saMsAranI ni te samajavAnI sUkSma buddhi tathA tethI dareka vastumAMthI kAMI lAgI AvavA jevI manane vatA e virAganuM kharUM sabaLa mULa che. A sabaLa mULanAM aneka udAharaNe jayAM tyAM na dharmakathAnu vegamAMthI maLI zakaze. AsaktithI tuM mukta thA, anAsaktimAM tuM pravRtta dhA. hadayamAM dhakako lAgavAnI, tathA manovRttine manamAM tIvra karavAnI vAta kahI tenuM paNuM rahasya tapAsatAM AsaktinuM sthala tUTI javuM eja mukhya gaNAze. te have virAganuM mULa ApaNe hAtha lAgyuM ke koI sthaLe Asakti karavA nahi. je kSaNe je maLe te upara nirvAha rAkhI kazAmAM Asakta na thaI javuM. Asakita vinAnA mANasathI koI divasa pApa thatuM nathI. tene koIne tapta karavAnuM nathI ke te game tema karI upArjana kare, tene mAnapAnanI bhUkha nathI ke te ADe avaLe dAva rame, Dokane bhamAve ane vAhavAha kahevarAve. vaLI ahIM e yAda rAkhavAnuM che ke Asakti khavAthI niSpApa te thavAya, paNa Asakti na hoya tyAre utsAha paNa na heya ne be kazuM lAbhakArI karma paNa na bane e janma vyartha thaI paDe. A zaMkA rUpe jaNAvelI samaja khoTI che. te be ja kahyuM che ke anAsaktithI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmaghAta eka bahena pratye patra. 247 ' "AtmabhAva sarva jI mahIM, paramAtma banI tuM vicAre * jene kazA upara Asakti nathI tene sarva upara che eja e virAganI khUbI che. enuM ja nAma rAjaga=samatA. jyAre Asakti tUTI, arthAta eka vyakti ke vastu upara lAgelI Asakti tUTI tyAre te teDAvanAra saMsAra-pudgala jALa - eTale moha kalezAdi jALanI niHsAratA karI, te ni sAratAnA AdhArarUpa sAra kAMI karavuM joIe. te nirlepa, abAdhita, AnaMdamaya, sarvasamAna AtmabhAva. A AtmabhAva upara Asakti baMdhAI. have samajAze ke Asakti tUTattAM ja Asakti thaI. eTale nirUtsAha thavAne prasaMga na AvyuM. jaDa pratye Asakti gama', eTale anAsakti thaI; paNa Atma pratye Asakti rahI. mAtra kAvatarAM, kapaTa, dubuddhi e badhAMthI chUTIne kevaLa paramArthamAM pravRtti karI niratara AnaMdamAM jIvita gALavAne mateSa prApta thayo. A samAna vadhAre sukha jene. maLatuM hoya te bhale bIjI rItanA kaI virAgamAM sukha zodhe. bAkI jene anya zAstra jIvana mukti kahe che, ApaNe jene zAstro jene svarUpa prApti kahe che te Aja che. | svarUpa prApti thaye AtmA che nAnuM zuddhatva prApta kare che, kaivalya mukti pAme che; paramAtmA bane che. A kAvyamAM navarAtmA, aMtarAtmA, ane paramAtmA e traNenI jhAMkhI sUkSma rIte manana karanAra vAcakane jaNAI Ave tema che, to jema bane tema Asakita zuM che tene aMtarlakSa karI tenAM kAraNo, tenI vastuo, bArIka rIte nihALIne dUra karavAnA upAya che te pratye anAsakti rAkhI pAchI AtmA pratye Asakti rAkhI Atma ramaNamAM tallIna rahI uttaretara vya-dhAma-nirvANa sthAna-siddhapada pamAya che, te dareka bhavya pAmo ItizAMti: Asakita eja mokSa prA mAM-sAkSAtkAramAM aMtarAya rUpa che. e gaI te mohanIya karma gayuM ane pachI raste kema nala che. e karma gayuM nathI tyAM sudhI samyakatva-AtmajJAna prApta thayuM thatuM nathI. Asakti e pariNAma che-mane janya bhAva che ane te jyAM sudhI che tyAM sudhI AtmajJAne nathI ane AtmajJAna vagara tyAgane virAga khapanA nathI, ane sAthe te tyAga virAgathI AmajJAna thaI zake tema paNa che. zrImad rAjacaMde kahyuM che ke - vairAgyAdi saphaLa to, je saha AtamajJAna, temaja AtamajJAnanI, prApti taNAM nidAna. artha-vairAgya tyAgAdi ne sAthe AtmajJAna hoya te saphaLa che. arthAta mokSanI prAptinA hetu che, ane tyAM A bhAna na hoya tyAM paNa je te AtmajJAnane arthe karavAmAM AvatAM hoya te te AtmajJAnanI prAptinA hetu che. samarthana -vairAgya, tyAga, dayAdi aMtaraMga vRttivALI kriyA che, te je sAthe A bhajJAna hoya te saphaLa che; atha bhavanuM mULa chede che; athavA vairAgya, tyAga, dayAdi AtmajJAnanI prAptinAM kAraNo cheeTale jIvamAM prathama e guNo AvyethI sadagurUne upadeza temAM pariNAma pAme che. ujavaLa aMtaHkaraNa vinA sadagurUne upadeza pariNamate nathI; tathA vairAgyAdi AtmajJAnanI prAptinAM sAdhana che ema kahyuM, atre je jIvo kriyAjaDa che tene evo upadeza karyo ke kAyAja mAtra rokavI te kAMI AtmajJAnanI prAptinA hetu nathI. vairAgyAdi guNo AtmajJAnanI prAptinA hetu che, mATe tame te kriyAne avagAhe; Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI jana . . heltha ane te kriyAmAM paNa aTakIne rahevuM ghaTatuM nathI, kemake AtmajJAna vinA te paNa bhavanuM mULa chedI zakatAM nathI; mATe AtmajJAnanI prAptine arthe te vairAgyAdi guNamAM varto ane kAya kalezarUpa paNa kaSAyAdinuM jemAM tathArUpa kaMda jINupaNuM thatuM nathI temAM tame mokSabhAgane durAgraha rAkho nahi; ema kriyAjaDane kahyuM ane je zuSka jJAnIe tyAga vairAgyAdi sahita che, mAtra vAcajJAnI che tene ema kahyuM ke-vairAgyAdi sAdhana che te AtmajJAnanI prAptinAM kAraNo che; kAraNa vinA nI utpatti thatI nathI; tame vairAgyAdi paNa pAmyA nathI, te AtmajJAna kyAMthI pAmyA che te kaMIka AtmAmAM vicAre; saMsArapratye bahu udAsInatA, dehanI mUchanuM a5tva, bhegamAM anAsakita tathA mAnAdinuM pAtaLApaNuM e Adi guNa vinA - AtmajJAna pariNAma pAmatuM nathI. ane AtmajJAna pAme che te guNo atyaMta daDha thAya kemake AtmajJAna rUpa mULa tene prApta thayuM. tene badale tame AtmajJAna amane che ema cho ane AtmAmAM te bhegAdi kAmanAnI agni banyAM kare che; pUjA sakArAdinI "nA vAraMvAra skurAyamAna thAya che: sahaja AsAtAe bahu AkuLa-vyAkuLatA thaI ja che, te kema lakSamAM AvatAM nathI ke e AtmajJAnanAM lakSaNo nahiM? "mAtra mAnAdi kAmanAe AtmajJAnI kahevarAvuM chauM" samajavAmAM AvatuM nathI te samaje; ane vairAgyAdi sAdhane prathama te AtmAmAM mA ko, ke jethI AtmajJAnanI sanmukhatA thAya. vaLI ka 1 - tyAga, virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna; - aTake tyAga virAgamAM, te bhUle ja bhAna. 7 artha-jenA cittamAM tyAga ane vairAgyAdi ane utpanna thayAM na hoya tene jJAna na thAya, ane je tyAga virAgamAMja aTakI rahI, AtmajJAnanI AkAMkSA na rAkhe, te pitAnuM bhAna bhUle; arthAta ajJAnapUrvaka rAga vairA hevAthI te pUjA sakArAdithI parAbhava pAme, ane AtmArtha cUkI jAya. samarthana-jenA aMtaHkaraNamAM tyAga vairAgyA : puNe utpanna thayA nathI, evA jIvane AtmajJAna na thAya, kemake malIna aMtaHkaraNapa rpaNamAM AtmopadezanuM pratibiMba paDavuM ghaTatuM nathI. tema ja mAtra tyAga virAgamAM rAga - kRtArthatA mAne te paNuM pitAnA AtmAnuM bhAna bhUle, AtmajJAna nahIM hovAthI ajJAnanuM sahacArIpaNuM che, jethI te tyAga vairAgyAdinuM mAna utpanna karavA arthe ane mAnArthe sarva saMzayAdi pravRtti thaI jAya tethI saMsArane ucheda na thAya; mAtra tyAM ja aTakavuM thAya; arthAta te AtmajJAnane pAme nahIM ema kriyAjaDane sAdhana-kriyA-ane te sAdhananuM jethI phelapaNuM thAya che evA AtmajJAnane upadeza karyo, ane zuSkajJAnIne tyAga virAgA sAdhanane upadeza karI vAcA jJAnamAM kalyANa nathI ema preryuM. kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASA bhave kheda, prANI dayA, tyAM AvuM nivAsa. -jyAM kaSAya pAtaLA paDayA che, eka mokSapada sivA bIjA koI padanI abhilASA nathI, saMsArapara jene vairAgya varte che, ane prANu matapara jene dayA che, evA jIvane Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmaghAta- eka bahena pratye patra. 1 . , - 3 viSe AtmAne nivAsa che-AtmazAna che. dazA na evI jyAM sudhI, jIva lahe nahIM joga, 'mokSa mArga pAme nahi, maTe na aMtaraMga aMtararoga eTale Atma bhrAMtirUpa anaMta duHkhane hetu e roga, A Atmasiddhi zAstramAMthI TAMkela che, mithAta janya kaSAya bhAvanA AkuLatAne lIdhe A jIvane vartamAna samaye nimi tabhrata padArthomAM sukhaduHkhadAvanuM bhAna thayAM kare che. pitAnA mithyAtva kaSAya bhAvathI utpanna thayelA duHkhano Aropa, potAnI icchAnusAra na pravartanArA padArthamAM kare che. duHkha te vastutaH krodhathI thAya che paraMtu pitAnA dedha kaSAyathI utpanna thayelA duHkhane hetu-krodhane hetu dhanA nimittane mAnI le che; duHkha te lobhanA kaSAyathI thAya che, paraMtu te kaSAyajanya duHkhano Apa Aprakhya vastumAM kare che -vastutaH te aprApya vastu tene duHkha ApavA AvatI nathI bhramita manuSya tene pitAnA duHkhane hetu mAne che. evI ja rIte anya kaSAyothI panna thatAM duHkhane nimittathI utpanna thayelA mAnI nimittapara krodha kare che. du:khanuM sthAna potAnA kaSAya che, tenA upara prati kaSAya karavAne badale (eTale ko upasthita thatAM te pratye kedha svabhAvatA darzAvavAne badale, mAna upasthita thatAM te pratye dInapaNunuM mAna darzAvavAne badale, bhAyA upasthita thatAM pitAnA svabhAva pratye mAyA darzAvavAne ane te sivAyanA pratye pratikaSAya darzAvavAne badale) mukha manuSya potAnA upara lAkaDane prahAra karanArane nahi karaDatAM jenAthI prahAra thayuM che, tevI nimittabhUta-lAkaDIne karaDavA DanAra dhAnanA jevI ceSTA pratipaLa darzAve che, AvI bhramavALI sthiti zAstrajanya vivekathI nivAravI teja mumukSa jIvanuM prathama kartavya che ane te kramane vilaya thatAM samyakatva (AmatAna)ne lAbha avazya thavA yogya che ane krame te prApta karavA yogya che. te kama agikAra na karatAM anya kaDe upAyothI te prApta thatuM dekhI Aje manuSyoe tene dalabhanI hera mArI dIdhI che. saMkSiptamAM bhrAMtino vilaya eja samyakatva. upara ApaNe joI gayA ke sAkSAtkAra thavAmAM-satya prAptimAM aMtarAyabhUta Asakti -kapAyabhAva-dehamUcha vagere aMtaraga vRttio che. bAkI amuka vastuo aprApya heya tethI kapAyabhAva utpanna thAya temAM te vastuone doSa nathI; te to mAtra nimitta che. te kaSAyabhAva te pariNAma che. pariNAmethIja karmabaMdha thAya che. te pariNAmane utpanna karanAra mAtapitA Adi sagAMo, diye, vastuo vigere nimitta che. have ApaNe nimitabaLa zuM che te joIe. nimittabaLa-- manuSyone moTe bhAga nimitta baLathI ja sarvadA dhakelAte dekhAya che. jevA jevA prakAranuM nimitta prApta thAya tevA tevA kAryamAM tenI sahaja pravRtti thAya che. hasavAnuM raDavAnuM, Bdha karavAnuM nimitta maLatAM De, raDavA ane bhrakuTI caDAvI zarIranA lehIne vegavALuM Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI jaina zve. kA. he .... karavA mAMDe che. mehanuM nimitta maLatAM sArAsAra viveka buddhine aMdhAra paDadAmAM DhAMkI de che. AvI ja rIte anaMta prakAranA vibhAvanA anaMta nimitte A jIvane sarva kALa saMsAranA brAtamAM ghasaDatA cAle che. eka samaya paNa chava nimittanA baLathI abhibhUta raheto nathI tenuM baLa kayAMthI? mahAbhAe A para vijaya meLavyo hoya che. teo mAne che ke nimitta bAhya sAmagrI che ane bAhya sAmagrIne saMbaMdha e aghAtI karmavaDe banI AvatuM hovAthI te sAmagrImAM cha raktapaNe rahe te potAnA svabhAvane ghAta karavAnuM arthata kaSAyAdi vibhAvamAM doravAnuM athA, bhAvakarma bAMdhavAnuM tenAmAM mudala sAmarthya che ja nahiM. jJAnI purUSa je sAmarthaDe vija ! meLave che te sAmarthya jIvanuM pitAnuM ja che, bAka e nimittanI kazI sattA svIkAratA nathI; kAraNa ke nimitta koI paNa kAryamAM koIne "LAtkArathI preratuM nathI. sUryanA udayanimitta maLatAM jema cakravAka ane cakravAkI saha saMyogamAM yojAya che, ane rAtrinA nimittathI judA paDe che ane temAM prathamanuM nihi. temane baLAtkAre saMyogarUpa kAryama jatuM nathI, ane bIjuM nimitte temane baLAtkAre viyoga karAvatuM nathI, paNa tema karavA mAM mAtra anukULatA racI Ape che, jema raste jatAM hoTela Ave ane temAM jaI cA pIvAnuM nimitta te pUruM pADe che, paNa te kaMI bAkAre ApaNane cA pIvA kheMcI jatI nathI tevI ja rIte sarva prakAranAM karma tatkAgya kA karavAnI mAtra anukULatA racI Ape che. nimittamAM ApaNe je sAmarthya mAnIe che ke te AbhAsa mAtra che. te sAmarthya ApaNuM potAnuM ja che. ApaNe ajJAtabhAve niri ! prAyogya kAryamAM joDAIne mAnIe chIe ke "nimittanuM baLa ApaNane dhakele che. doTa thI ApaNA zarIrane majabUta baMdhana karI bama bhArIe chIe ke A doraDAe mane kema karI rAkhyo che ! manuSyaja pitAnA sAmarthane te te nimittamAM Arepa karI teja sA thI pote haNAya che ane pitAnI samazera duzmananA hAthamAM ApI teja samazerave potAne ziraccheda karavA sUcavanAra mUrNa manuSya jevuM kartavya karI mele che. karmajIvane nimitta naiimittika saMbaMdha. vyakamano udaya thatAM te tathArUpa nimittano lAga jIvane karI Ape che, ane tene nimittAmAM pravartavAnI anukULatA paNa sahaja meLavI Ape che; upara kahyuM aghAtI karmavaLe nimitta-bAhya sAmagrIne saMbaMdha banI Ave che. te aghAtI karma cAra che. (1) vedanIya, (2) nAma, (3) gotra, (4) AyuSya. have joIe () zAtA vedanIya karmane udaya thatAM jene A jagatamAM sukhada sAmagrI kahevAmAM Ave che te sahaja ApaNane prApta thAya che. azAtA vedanIya karmane udaya thatAM duHkhada sAmagrI mega ane sukhada sAmagrIno viyoga thAya che tevI ja rIte (2-3-4) nAma, gotra ane AyuSyanI sAmagrI te te karmanA udayAnusAra utkRSTa madhyama ke kaniSTha prakAranI banI | vevA yogya che, paNa te chatAM sarvane adhAtIkarma Apta purUSoe saMdhyA che te parathI spaSTa kahyuM che ke jIva te te uccanIca, sukhada-duHkhada, bAhya nimittanI sAmagrImAM na ramAyuM te tenAmAM chavanA svabhAvane ghAta karavAnI mudala zakti nathI. te te karmane udama ? je prakAranA bhAvamAM jIvane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 251 AtmaghAta-eka bahena pratye patra. ghasaDI javA mAge che te te bhAvamAM jIvana joDAya te dravya karmanI zakti svata haNAI jAya che. ane je te baLathI chava bhAvakarmamAM joDAya to tethI dravyakarmanA udayathI bhAvaka ane bhAvakarmathI navuM dravya karmanuM upArjana; vaLI te dravya karmane kALakrame udaya ane tawAgya bhAvakarmamAM chavanuM pariNamana ema anaMta ghaTamALa anaMta kALathI cAlyA kare che Ama thavAthI nimitta baLavALuM kahevAya che -dravyakarmane udaya thatAM tatkAgya bhAvakarmamAM na joDAvuM eja mahA purUSonA saMsAra vijayanI rahasya kuMcI che kAraNa ke navAM karmane Azrava tethI rokAya che ane jeTale aMze te kuMcI tamane prApta che teTalA aMze te svapradeza bhaNuM tame vaLyA che ema mAnaje. have ApaNe joIe ke zrIrAmatIrtha zuM kahe che ke jenA para tame madAra bAMdhI prazna upasthita karyA che. uparane prastAva karavAnI khAsa agatya hatI kAraNake prazno niveDe ApoApa tethI thaI jAya che, tethI have jemAMthI prazno udabhavyA che te leIe: - (1) "hiMdustAnI bhASAmAM eka suMdara gIta che paraMtu te ahIM gAI saMbhaLAvavAnI Ava yakatA nathI tene sArAMza e che ke je satya bhAge paLatAM, satyane sAkSAtkAra karatAM pitA ADe Ave to tene nahi gaNakAratAM tenI AjJAnuM ulaMdhana karo. jema prahalAde karyuM hatuM tema. vaLI je mAtA satyanA sAkSAtkAramAM vacce Ave te tene tyAga kare. navasaMhitA (bAIbalane eka bhAga ) Ama kahe che, paraMtu hiMduonA dharma pustakomAM mAtAne tyAga karavA kahela nathI. paraMtu mAtapitA para satyane mATe prema rAkhe. satyane mArge jatAM jyAM sudhI mAtapitA ADe nA Ave, tyAM sudhI temane mAna Apa; temanA para prema rAkhe je satya tarapha jatAM bhAI ADe Avato hoya te jema vibhISaNe rAvaNane tyAga ka che tema tame paNa bhAIno tyAga kare, patnI vacce AtI heya te yogIrAja bhatRhari mATe strIne aLagI karo, je pati ADe Ave te mIrAMbAI mAphaka patine saMga tyaje. ane gurU ADe Ave te bhISmapitAmahe karyuM hatuM tema tene tyAga karo kAraNa ke tamAro kha saMbaMdhI, ISTa mitra mAtra satyaja che. te sivAya ko cheja nahi. bIjA sarva saMbaMdhIo, mitro vagere kSaNika che nAzavaMta che, paraMtu satya haradama, hamArI pAse che, satya tame pote ja che, mAtapitA, strI, saMtati, mitra vagere sUrya karatAM satya tamArUM pAsamAM pAsenuM saMbaMdhI che. mATe seva karatAM satyane vizeSa mAna Apa. (2)- "yogI pitAnA cakSupara mohita thayelI strIne kahe che ke "mAtA! cakSuo hAre joItAM hatAM te have le. enA para prema kara, tene upayoga kara, hArI najaramAM Ave te A cakSuone kara, paNa dayAnI khAtara, prabhunI khAtara mane mArA mArgamAMthI calAyamAna karIza nahi, satyanA mArgamAMthI mane lathaDAvIza nahi." A uparathI e samajavAnuM che ke jo cakSuo satyamArge jana naDatara karatI hoya to tene tyAga karavo joIe. sAkSAtkAra karavAmAM je cakSu naDatAM hoya to te phADI nAMkho, je karNathI moha pAmatA he te te kApI nAMkhe. strI, dhana, mAlamilakata je kAMI naDatuM hoya tene tyAga kare." Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2para* zrI jaina zve. ko. helDa. (1) mAM mAtA, pitA, bhAI, gurU, patni, pati satyanAM sAkSAtkAra thavAmAM ADe AvatAM hoya te tajavAM ema jaNAvela che te vairAgya-tyAga sUcave che, ane te koI prabaLa dho lAge che tyAre ja te tyajAya che. ane te paNa sArAne mATe-prabhu bhaktimAM lInatA pAmI prabhumaya banavA mATe mIrAMbAI paNa teja prakAranuM kathe che - mere to mana rAma nAma, dUsarA na keda, mAtA choDe pitA choDe, cheDe sage seTa sAdhu saMga baiTha baiTha, lokalAja I-me saMta dekha deDa AI, jagata dekha reI, prema AMsu DAraDAra, amaravela beI-. bhAragame tAraNu mile, saMta rAma deI, saMta sadA zIza upara, rAma hRdaya ho -ma2. aMtame meM taMta kADhaye, pIne rahI se rANe melyA viSanA pyAlA, pIne masta 'i-mere. abate bAta phaila gaI, jAne saba keda bAI mIrAM rAma prabhu, hanIthI se hoda --mere. prahalAda, vibhISaNa AdinA saMbaMdhamAM je tyAga che te saMsAra tyAga nathI paratuM satyanI ADe AvanAra pitAnA zirachatra parad dura svajanano tyAga che. jyAM sudhI zirachatra yA atalaganA svajanane samajAvI zakAya, samajAvI satyanA mArgamAM praveza karAvI zakAya, ane satyamArgane rakAza dekhADI zakAya tyAMsudhI temane tyAga kare iSTa nathI; eTaluM ja nahi, paraMtu tema karavuM eTale satya paMthe vALavAM e hajAragaNuM sAruM che, ane tema chatAM ghaNuM prayAsa karavA chatAM tema na thayuM che te temane raste, ApaNe ApaNA raste, ema karavuM. ema karavAmAM paNa ghaNuM hAni hoya te temane tyAga kare, paraMtu asatya mArge na javuM. asatya bhAgamAM na javAmAM-lAlAmAM na lapaTAvAnuM be rIte banI zake che (1) eka te asatalAlasanI madhyamAM-AsapAsamAM rahI tethI na lapaTAvuM, ane (2) tenAthI dharaja rahevuM eTale lapaTAvAnuM nimittaja na maLe. (1)mAM prabaLa purUSArtha ane uccatama cAritrabaLanI jarUra che, jyAre (2)mAM tevuM teTalA pramANamAM nathI. dUra rahevAmAM purUSArtha saphaLa rIte vaparAya te pachI lAlacamAM sapaDAvAnuM rahetuM nathI ane tethI lAlacamAM - rahI na lapaTavA mATenA purUSArthanI jarUra rahetI nathI. A sarva mana upara AdhAra rAkhe che. AtmabaLapara AdhAra rAkhe che. tame ghaNI vakhata bole che ne lakhe che ke saMsAramAM sarasa rahe ne mana mArI pAsa, saMsArathI lepAya nahi, te jANa mAre dAsa, arjuna suNe gItA sAra. sthUlabhadrane parama yogI AjakAraNane laIne kahyA che, paraMtuM tevA bahu vilA hoya che. tevuM badhAthI kadI paNa banI na zake, mATe tyAga karavAne mArga prabhue sUyA . Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmaghAta-eka bahena pratye patra. 253 - ~~~- - zrAvaka vratane dezavirati ( amuka aMze tyAga ) jaNAvyuM ane sarva virati sAdhunA vrata tarIke jaNuvyuM, ane mekSa pAmavA mATe sAdhuvrata sAmAnya apekSAe Avazyaka gaNyuM, paraMtu tethI ema TharatuM nathI ke sAdhuvrata lIdhAdhanA-sAdhune veSa dharyAvinA mokSe jaI ja na zakAya. A tyAgamAM AtmajJAna te hovuM ja joIe, nahito kriyA jaDatA Ave che. teja mATe samyakatvanI zarUAta thA guNasthAnathI-dezavirati guNasthAnathI kahI che. samyakatva eTale bodhibIja eTale AtmajJAna. bAkI jyAM sudhI saMsAra che tyAM sudhI mAtapitA Adi svajano prema-sAMsArika premathI baMdhAyelA che ane te nirvaha ane nibhAva joIe. je kedaDI-- pitA putra mAta patnI ne saMsAra, dise prema vaDe dIpa jhagAra, tuTayo prema phITI jAya che saMsAra, parabrahma taNuM yojanA apAra. ' maNilAla nabhubhAi, A prema satyamAM rahIne nibhAvI zake te sArUM, nahito satyamAM ja rata thaI tene nibhAvavuM vadhAre bahetara che tyAM AtmAne zakti-paramAtmAnI jhAMkhI sthAyI che. dekhI bUrAine nA DaruM huM zI phikara che pApanI ? dhovA bUrAine badhe, gaMgA vahe che ApanI jyAM jyAM najhara mArI Thare. kalApI. burAInI darakAra nathI kAraNa ke te paNa karI zakatI nathI; pApa thatuM nathI kAraNa ke burAI vagara te nipajI zakatuM nathI. bAkI loke bhalene nide. che mArA beMdhe gunhAo, niMdane daphatarI, paNa masta tuja darabAramAM AvyA vinA gamatuM nathI. A darabAra eja satya che satyane nAkSAtkAranI bhUmi che. burAI choDI devI-tene savava tyAga karavo eja abhyarthanA che. kAraNake teja Asakti che-teja sarva karmabaMdhananuM kAraNa che, te asata che. sarva mAlIAo eja baMdagI kare che ke - mahebata gaera merI, chuDAdo yA rasuluM lIllAha, . mujhe apanA ye dIvAnA, banAda yA rasula lIllAha. lagA tAkIye gunAhu ke, paDA dinarAta setA , mUjhe isa khvAba gaphalatabheM, jagAdo yA rasuluM lIllAhayahI hai Araju dilapheM, tuma nAmakI tasabIra; karUM kucha kAma duniyAmeM, ke jArI yA rasula lIllAha. A bAbatamAM jarA bheda che te jaNAvI dauM chuM. mAtapitA Adi svajanamAM DUbelA mANase teomAM rahela Asakti choDavI e eka jUdI bAbata che, ane mAtapitA Adi satyanI ADe AvatA hoya te eka jUdI bAbata che. have mAtapitA Adi svajanane tyAga ane zarIranA avayavone tyAga e bannene bheda che. eka ApaNe dehathI alaganI vastuo che tyAre bIjA ApaNA dehanI sAtheja rahelA che ke jene tyAga kare te dehane dubhavavA, kApavA barAbara che, dehanA avayavo Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI jana . ka. heralDa. -111 15-1~-- tyAga koIpaNu apekSAe saMmata thAya to te apaDatAe A zarIrane ghAta paNa saMmata thAyaja, AtmaghAtI te mahApApI evI ukti che. temAM ghaNuM vajUda che. manuSyadehathI muktine naraka baMne pamAya che, sata ane asata baMnemAM yukta thaI zakAya che. asatamAM rata thayelo deha ke tenI indriyone nAza karI asatathI dUra rahevA karatAM je vikAra, vAsanAthI asatamAM abhibhUta thavAya che te ja vikArano nAza kare vadhAre yogya ane kha rAmabANa upAya che. "pachI mUla" nAsti kuto zAkhA-mUla gayuM te pachI zAkhA kyAMthI saMbhave ?-tema vikAra gayo to vikArajanya indriya pravRtti kyAMthI saMbhave ? have gIpara AvIe. teNI yogInI AMkhe para anya Asakta thaI temAM yogIne zuM vAMka? ane megIne satyathI calAyamAna thavAno bhaya kema rahI zake ? sudarzana zrAvakanI kathA yAda che ? na vAMcelI hoya to zo; sAra jaNAvuM chuM ke te bahuM rUpavaMta zrAvaka hato. tenA para rAjAnI rANuM mehita thaI ane dAsadArA pitAnA vilAsa mATe bolAvI maMgAvyo ane tenI sAthe khUTavA kahyuM. na khUTe te pote turataja rAjAne bolAvI pakaDAvaze ne kaheze ke janAkArI mA Avela che ema jaNAvI detAM daMDa devarAvaze, nadita te sukhethI vilAsa karI pI jaze. tyAre sudarzane zuM karyuM? te jaNAvI dIdhuM ke te napusaka che. AnI pratIti karavA temaja lalacAvavA jananendriyana sparza vArA pharatI karavA mAMDyA chatAM manenijha, eTalo badhe jabare ke dehanuM eka rUMvADuM pharakayuM nahi. jANyuM ke temaja che eTale darzanane mahelamAMthI javA dIdho. A manonigraha rAkhanAra kharA gI che. ApaNI carcAnA yogIe pitAnA cakSane phoDI nAMkhyA te pitAnA lalacAvAnA bhayane lIdhe, ya hita thayelI strIne mohamAMthI dura karavA arthe yA baMne prayojana arthe; paraMtu temane pAne badale eTale je AMkho mohana nimittanuM kAraNa thaI che tene nAza karavAne badale vikArI strIne vikAraja-upAdAne kAraNe kADhavAmAM Avyo hata-bIjA ja mArgathI, to te vadhAre yogya na thAta ? kAraNake dhIpuruSanuM lakSaNa eka vidvAne evuM ApyuM che ke - vikAra haita sati vikriyata, yeSAM na cetAMsi ta eva dhIrA: -vikAranA hetu hovA chatAM jenAM citta vikArane pAmatAM nathI te ja dhIra purUSa che AMkha, kAna, ke anya indriya je raste vALavI hoya te vALI zakAya che kAraNa ke game te paNa te nimitta che, jyAre tene vALavAmAM rahela sAmarthya te AtmAnuM ja sAmarthya che. eka purUSa eka strIne pitAnI mA bahena samAna lekhe che, jyAre bIjo tene judI rIte gaNe che. emAM rahela pheraphAra zene AbhArI che ? mATe teja Idriyane nAza kare e kaI rIte kalyANakArI nathI. te bAdhaka thatA hoya to tene sAdhya karavA ane tema karavA jatAM bAdhaka ja mAluma paDatA hoya to temAM te iMdriyone vAMka nathI paraMtu AtmA neja vAMka che-te idriya dharAvatI vyaktine vAMka che. tevI ja rIte A dehaja eTale pitAne dehaja bAdhaka thatuM hoya evuM lAge te tene nAza karavo ke nahi ? e praznane uttara paNa Amaja pariName che. have bIjA prazna laIe. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtmaghAta eka bahena pratye patra. 255 7. 2 pApamaya vAsanAvALI jIMdagI TakAvI rAkhavI ke teno aMta ANavA ? athavA tA e bemAM vadhu pApa zemAM che ? --uttaramAM jaNAvavAnuM ke A prazna jeje vyaktinA hRdayamAM uge tete vyakti kadIpaNu sudharI zakeja nahi, ema cheja nahi, kAraNake te samaje che ke amuka pApamaya che ane amuka puNyamaya che. vAsanA e cittamAM rela puraNA che ane mana sAthe atalaga saMbadha dharAve che. tevA vivekI mANasane mATe raMdagI TakAvI rAkhavI eja yAgya che. ta ANuvAmAM koipaNa jAtanA ugaravAnA Are nathI. udhyamAM AvelAM karmAMne laine pApA thata hoya te samatAthI vedavAM, paraMtu temAM vAsanA navI navI bAMdhI, rasa lai bhAvakamAM joDAvuM na joie. tema thAya te karmanAM hatAM adhana thatAM te udhyamAM Ave, vaLI te vedatAM pariAma thAya te rasa levAya teA vaLI trI adhana thAya ema kAryakAraNanI paraMparA upara jaNAvyA pramANe akhaMDa cAlIja naya ane tethI anaMta bhavanI paraMparA paNa cAlIja Ave. vadhupApa aMta ANavAthI dhAya che, pApamaya vAsanAne rAkavAmAM purUSA phAraveza ane` aMta ANuvAnA purUSAne kadIpaNu amalamAM na mUkaveA. vakha * phAlakasUrinI vAta je pramANe sAMbhaLI te jaNAvuM chuM. te mahAvIra svAmInA tamAM kasAi hatA ane hamezAM pAMcasA pAchA mAratA. mahAvIra svAmIne zreNIka mahArAje eka vakhata prazna karyuM ke mArA AgAmI bava zuM teA kahe ke te AyuSya bAMdhI lIdhuM che ane tethI narakamAM javAnA chuM, tyAre teNe kahyuM ke kArIte tema thavu aTake ? tyAre temaNe kahyuM te azakaya che. chatAM vizeSa khatrI mATe kahyuM ke jo kAlakasUrI hamezAM 500 pADa mAre che te mAratA aTake te tu namAM jatA aTake. * zreNikamahArAje te kasAte AMdhI eka kuvAmAM pUryAM. tyAM paNa te hAnI pANImAM lITI dArI kahete| jAya ke A eka pADA mAryA, A khIjo mAryA ema. pAMDA evI rIte ciMtavI ke kahI mAryo- eTale mAryAM vagara naja rahyA. te parathI dhaNuka mahArAje dhaDA lIdhA ke thanAra vAta thatI aTatI nathI. eka vakhata zrI vIraprabhune ke savAla pUchatAM temaNe kahyuM ke "te kasAi mATe mara paNa na kahevAya nai na mara paNu na kahevAya ! kAnuM maraNu icchavAmAM pApa che ane na kare teA je kaMi pApa kare che te kayA vagara naja rahe tethI te jIvatA rahe te paNa nahi sArU, Ama leAka kathA che. atyaMta duSTa mANusA mATe jyAre Ama kahevAnu thAya che nA pachI potAnA jIvane dehathI jUdA karavAnI salAha kANu Ape ? --mata ApI zake ? > kemaja dhAre| ke aMta ANavAmAM lAbha ka hoya teA tethI paNa zuM saryu` ? je karmo veda vAnAM che te zuM marahuthI vedAi jAya che ! ane have pachI vedAvAnAM nathI ? vedavAnAM che ja. A bhavamAM na vedAya teA AvatA bhavamAM, nahi te te pachInA bhavamAM, paNa vedyA vagara chUTakA nathI, vAsanAneA nAza dehanA vilaya sAtheja thatA nathI. amuka vAsanAnA AtyaMtika nAza AtmAnI sattAthI-purUSArthathI--karmanI nirjarAnA upAyathI athavA tethI badhAyela karmanA araktapaNe vedavAthI thAya che. dhArA ke aMta ANyo te e aMta ANutI vakhate kai jAtanI vAsanA hoya ? tevA aMta samAdhimaraNu tA nahija, e satyanI nA pADI zakAya tema nathI, ane samAdhi-bharaNa vagara sarva vAsanAnA nAza TuMkamAM nax thAya, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve. kA. heralDa. 8. 3--kAi e vyaktine sarakhI jAtanA pApanI icchA thAya temAM eka pAtAnA manane khaLAtkAre icchA thatAM dukhAvI rAkhe, ane trIjI vyakita te icchAne kA'mAM mUke tA te emAM vadhu enDru pApa lAge ke ubhayane sarakhu lage? 256 AkhuM vadhatu manane baLAtkAre icchA thatAM dabAvI rAkhanArane Adhu pApa lAge, ane kA'mAM mUkanArane vadhu pApa lAge, icchAne khAvavI te maneAnigraha che, cittanA nirAdha che--yAga che. pAMtajalie kahyuM che ke yeAgaH cittanidhaH--have kAi ema kahe ke mananI pApI cchA hoya chatAM te kAryoMmAM na mUke temAM vize zuM ? tenA karatAM te te pApI dAne amalamAM mUkI dUra karavI vadhAre iSTa che. teA jaNAvavAnu ke bhUla che. pApI icchAne pUrI karatAM pApI icchA kadI paNa dura thai zakatI natha. jema bhAgA bhagavyA pachI te bheAmAM Asakti thatI nathI e kahevuM khATu che paNa ulaTuM. Asakti vadhe che, ane tenI tR' NA vadhu vadhu thatI ja jAya che-tRSNA na jarNA, varSova chaE:- tRSNA dharaDI na thai paraMtu ApaNe gharaDA thai gayA, tevIja rIte pApI chAyA nAza tene sa MtASavAmAM nathI ja. kAi ema kahe ke mananI icchA teA che ja, te amalamAM na mUkIe tethI zuM saryuM? iccha thI karma baMdhana teA cheja. tenA javAkhamAM jaNAvavAnuM ke jyAM sudhI icchA rahe che tyAM sudhI ka khadhana cheja, paraMtu te icchAne khAvavAmAM ae Atmasayama vAparavA paDayA te AtmAnI zuddha sphuraNA che; ane tema AtmasaMyamanA abhyAsathI te icchAne sadA dabAvatAM khAvatAM te icchAnA nAza chevaTe karI zakAya tema che. ( abhyAsa eTale punaH puna: AcaravuM. ) koi ema kaheze ke samatAnA lAbha ja nAM che evI sAmAyikanI kriyA avi chepUrvaka karavA karatAM naja karavI sArI che, tA khATu' che. tenA saMbaMdhamAM zAstrAra kahe che ke; avihikayA varabhakaya utsUNu vANu vadhata savaSNu pAyachinta' jA, akae gurU kae lakSma, vacanane sarvanA utsUtra kahe che; kANu karanArane nAnuM prAyazcita che. avidhie karavA karatAM aNukaryuM. ke nahi karanArane meATu' prAyazcitta ane bhalu"-- avidhi kAraNake avidhipUrvaka karavAnA sadodita prayAsa karate karate vidhipUrvaka karavAnA lakSa rAkhate rAkhate vidhipUrvaka sAmAyika thaze. tevIja rIte vyakriyAo-prabhupUjana, devadarzana, vrata, upavAsa vagere bhAvanAM kAraNu che. lakSa ane abhyAsa e enI temAM jarUra che. ane te bhAvanA khaLathI muktimA sarala thaze, . 4 the! prazna-- sa--kAI pApI kRtya manathI karuM ane koI zarIrathI tA khanethI sarakhuM pApa lAge ke kema ? uttara--nahi kAi paNa kArya karavAmAM banatAM sudhI traNanA ceAgya thAya che-mana vacana ane kAyA. te kArya karavAmAM pahelAM IcchA thAya che; IcchA thAya che te vacanamAM Ave che yA vacanamAM na Ave teA paNa kaMi nahi, paNa dehanI pravRttimAM mananI pravRtti-icchA mUla hoya che ja, temaja vacana pravRttimAM paNa mananI pravRtti cheja ane tethIja manane pahe Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmaghAta-eka bahena pratye patra 257 vvvvv mUkavAmAM AvyuM che. mArI trikaraNa zuddhithI ApavAnI che, paraMtu te trikaraNa zuddhimAM mana guddhinI prathama jarUra che ane tethI ja heralDamAM AveluM mAphInuM kAvya tamane vadhu gayuM che. have zarIra pravRttithI thayelA pApamAM mananI pravRtti AvI jagaI, ane tethI baMne pravRttithI thayelA pApakaratAM ekaja pravRttithI thayeluM pApa ochuM nibiDa che e spaSTa che. " AtmA je sAdhana vaDe vicAra ciMtanAdi kArya kare che, tenuM nAma mana che ane te mana jaDa che. jaina siddhAMtamAM tene manAvaNuM ane keTalAka sthaLe te "indriya sajJAthI oLakhavAmAM Avela che. pAzcAtya dezomAM paNa have svIkArAvA lAgyuM che ke vicArane amuka amuka AkAra (thought form- IMTa pharma) ane te sAthe amuka raMga yukta varNana paNa hoya che (aura). "A raMga yukta varNana ne jena darzanamAM "lezyA" zabdathI saMbodhavAmAM Ave che. A mane vyanI uttamatA ke adhamatA uparathI temaja te lesyAnA kRSNa-kApitAdi ane padma zukala da raMga uparathI AtmAnA unnati kramanA sthAnane niNaya mahApurUSo bAMdhe che. manaH zuddhipara pR. 12 thI pR. 15 badhImAM mArA sAmAyikasUtranA pustakamAM je jaNaveluM che te phari vAMcI javA vinati karUM .. mana vacana kAyAnA vyApArane jainazAstramAM yoga kahevAmAM Ave che, A veganuM vividhapaNuM che (1) zubhapaga (2) azubhapayoga. mana-vacana ane zarIranA zubha vyApAra arthAta dharmaciMtana, parahita kArya Adi uttama pravRtti e zubhapayoga che, ane tethI vi ddha pravRtti e azubhapaga che. (AbhA anAtmAne viveka karyA pachI te pramANe pravRtti te zudhapayoga che) tevA viveka thayA vinAnI game tevI zubhAzubhaga pravRtti e ghAtakarmanA baMdharUpaja hoya che, ane aghAtI karmamAM zubhapaga vaDe zAtA vedanIyanI Adi puNya prakRti ane azubhapayoga thazAtA vedanIyanI pA5 prakRtinuM upArjana thAya che. zubha ane azubhanI jyAM mizra yoga pravRtti hoya tyAM keTalAka pudagala aMza puNya a. keTalAka pApa prakRti rUpa pariName che. je mahAbhAga purUSone AtmA-anAtmAnI khya ti varte che-zuddha paga varte che temane ghAtI karmanuM upArjana bahu jUna hada saMbhave che. eka vidvAna kahe che ke - zarIrAdi bAhya sAmagrI athavA dhana kuTuMbAdi vibhAva, baMdhanuM kAraNa hoI zaktA nathI; je bAhya sAmagrI baMdhanI niyAmaka hoya to AtmA kadI saMsAra vimukata thaI zake na, paraMtu sadabhAgye tema nathI. baMdha niyAmaka te te sAmagrImAM rahelI mamatva bhAvanA ja che. atre zaMkA thavA yogya che ke A bAhya sAmagrI baMdhanA kAraNarUpa nahoya to zAstroe te tyajavAne upadeza zA mATe Apyo haze? strI, dravya, putra vagere narkamAM lai janAra che, anartha mAtranuM mULa A prapaMca che ane temAM strIne te adhogatinA rAjamArga tarIke badhAja zAstrakAroe ekI avAje jAhera karI che, te zuM te miyA samajavuM ? viveka daSTithI nirIkSaNa karatAM zAstrakAroe A badha ApavAmAM kevaLa bhUla karI che, ema mAnyA sivAya cAlatuM nathI. ane temAM strIvargane jagatanI batrIzIe cAvavAmAM te purUSoe je bhAga bhajavyo che te kharekhara Arya darzananuM moTAmAM moTuM kamanasIba che. temaNe pADAnA deSa mAM bAlIne DAma devA jevI hAsyajanaka, pravRtti Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI jaina zvetAMkhara kI. haeNralDa, sevI che. strInI niMdAnA prakaraNane zAstranA suMdara nAmathI oLakhavuM e muddala zA mA bharyuM nathI. vaLI tevA graMthonA lakhanArA chahudhA purUSA hovAthI temaNe potAnI purUnA cita khAghAkRtinA lAbha lai nArIjAtine sRSTinI raMgabhUmi upara bahu apamAna bharyuM sthAna ApyuM che. je kAMi vAstavamAM doSarUpa hatu. temAM dAyamuddhi na upajAvatAM, doSa thavAmAM je kAMi nimittabhrata hatuM tene doSarUpa gaNAvavAmAM te graMthAe eka pakSaja rajI karyeA che, ma vinA jokhame kahI zakAya. vastutaH niMdAne ceAJa tra ke dravya nathI, paNa te strI ke dravyanAM rahelI pAmara manuSyAnI mAhabuddhi che. strI mane utArI "pADavAthI manuSya te tyajI deze evA khyAlathI e zAstrA mULathIja pratyAM che ane e bhUla hajI paNa cAlu rahevAthI hRSTa pariNAma teTalu ne teTaluM ja dura aa che, strI doSapAtra nathI. te ratnagardUee zrI mahAvIra, kRSNa, yuddha jevAne janma ApI sRSTinA unnatikramamAM apR sahAya ApI che, temaja drazya paNa svabhAvata noMdha nathI, kemake terame guNasthAnake ( sayAgI kevalI ) vartatA mahAtmAone paNu, vyathI kharIdAyelA annavarDa peAtAnA zarIrane pAdhyAvinA cAlatuM nathI, e vAta kA ! ajANI che ? saMsAranI A ubhara upayAgI vastuone aNudhaTatA tiraskAra karIne datAe zuM phaLa meLavyu che ke prazna bahu vicAravA jevA che. TukAmAM kahIe te Ahya sAmagrInA sayeAga e badhanamAM muddala hetu rUpa nathI. kanuM Agamana tene paryAye mAM mAhu ane mamatva buddhi varlDaja, jyAM sudhI te ma dhaka pariNAme varte che tyAM sudha bAhya sAmagrInA yoga hAya ke na hoya, tApaNu kanu ekaja sarakhI rIte Atma prati zatru banI rahe che, ane jo te bhAvanA kSaya vartatA hAya teA khAdya sAmagrI game teTalA pakSa pramANamAM hoya te paNa tene kazuMja ahita karI zakavA samartha nathI. A yAganA vyApArane zuddha pravRtti ka zAstra karI che. te yAjanAe A pramANe chegApavavI tenu nAma 'gupti' Avyu' che. temAM gupta rAkhavAe thAya che. ane te traNa vyApArane maryo che. samiti pAMca che ne gupti traNa maLI Ane AvyuM che, pAMce simitanA traNa guptimAM samAveza kAraNa eka prAmANika kAla sudhI samasta yAgane bahukAla sthita rahevAmAM asamatAmAM kalyANu - A ATheA savar tatvamAM samAveza thAya che, kA prAptinA abhAva thAya che, - LavA arthe je niyeAjanA jaita reka--mana--vacana--kAyAnI vRttine RtunA atha rakSA karavI, rAkavu-nigra; mAM rAkhavI tenu nAma samiti Ar pravacana mAtAe nAma ApavAma thAya che chatAM kUdI pADela che. te nigraha te gupti che, jyAre guptimAM kriyAmAM pravRtti thAya te samiti ke tethI karyuM savarAya che--karmInA savara e AtmabhAvamAM praviSTa sthitine munipaNuM hAvAthI sAcA muni tenA svarUpane yathArtha gupti, samiti, dharmAnuprekSA, parisahajaya-tapa-caritra che tyAM tenA AMtara svarUpane lakSIneja savara hA svarUpamAM saM. jevuM kazuMja hetuM nathI, sAcI [... mana vacana kAyAnA yAgane prazarata bhAvamAM pariNumAvavAthIja thatI nathI, athavA mana bhakti Adhina prazasta rAgAdika nAnA ravA thAya che. ane AtmabhAva e trIchanArA hoya che. siddhAMtamAM jya aAdivaDaeN savara thAya che ema *helu sAcA munie svIkAre che, bAhya Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramata sahiSNutA yAne vizALa daSTi. 27 " They are right when they affirm but they run into danger when they deny. jyAM sudhI teo pratipAdana kare che, tyAM sudhI teo kharA che, paNuM jyAre bIjAne niSedha karavA mAMDe che tyAre te A jokhamamAM utare che." A vicAra je dareka dharmane anuyAyI svIkAre te dharma nadIne pravAha atyaMta zAMta rIte vahevA mAMDe, ane dharmane nAme je kaleza kaMkAsa, khUnarejI, vigraha thavA pAmyA che ane thAya che, te kadApi thAya nahi. bIjAonA vicArane sahana na karavA, athavA bIjAnA vicAromAM raheluM satya na jovuM e paramata asahiSNutA che; ane bhUtakALamAM tethI je anarthe thayA che, lohI reDAyAM che, lAkho ne saMhAra thayo che, teno jyAre ApaNe vicAra karIe chIe, tyAre ApaNane pArAvAra kheda thAya che. A asahiSNutA nAza karavAne phakta ekaja mArga che; ane te jJAna che. jema jema ApaNane zeSa jJAna thatuM jAya che, tema tema ApaNane vividhatAnI khubI samajAya che, ane e jAnA vicAromAM satya kayAM raheluM che, te tarapha ApaNe dRSTi pheravIe chIe. manuSyanI prakRti judI hevAthI, ane manuSya unnatikamanA jUdA jUdA pagathI upara ubhelA hovAthI dareka manuSyane pitAne svataMtra abhiprAya bAMdhavAne pUrNa adhikAra che. A vicAra lakSamAM rAkhIne ja eka suphIe kahyuM che ke The ways to Road are as many as there are breaths of the children of menmanuSyane jeTalA zvAsa che, teTalA paramAtmapada pAmavAnA mArga che; ane zrIkRSNa paNa bhagavad gItA - teja vicAranuM samarthana karatAM kahyuM che ke manuSya je je raste mane maLe che, te te H te tene maLuM chuM, kAraNa saghaLA rastA mArA che." mahAna azokanA zilAlekhamAM kahyuM che ke - * " bIjA para AkSepa karavo nahi, temaja niSkAraNe te paMthanI apratiSThA karavI nahi, paNa tethI ulaTuM je je kAraNone lIdhe mAna ApavuM ghaTatuM hoya te te kAraNe sara bIjA paMthane mAna ApavuM. A rIte vartavAthI ane dharmane lAbha thAya che, pitAnA dharmanI unnati thAya che ane bIjA dharmane phAyado thAya che. huM mArA dharmanI kIrti vadhAruM chuM evuM samajIne, pitAnA dharma uparanA atizaya rAgane lIdhe bIjA dharmanI niMdA karIne je pitAnA dharmane mAna Ape che, te pitAne AvA vartanathI pitAnAja dharmane bhAre hAni pahoMcADe che. " vaLI matAMtarenA saMbaMdhamAM buddha dharmamAM paNa lakhyuM che ke "je manuSya tatvajJAnanI eka vicAra zreNane vaLagI rahIne jaNAve che ke A uttamottama che ane tene sauthI dhaSTha gaNI tenAthI bhinna evI dareka vicAra paddhatine halakI gaNe che, te manuSya haju vAda vivAdanI vRtti para jaya meLavyo nathI." have A vAdavivAdanI vRttipara tamAre ya meLavavo hoya; bIjA dharmomAM raheluM satya jANavuM hoya, A rIte tamArA satya saMbaMdhI jJAnane vadhAre vizALa banAvavuM hoya te te vicAra zreNIne tenA bhakto jevA bhAvathI jue che tevA bhAvathI jotAM zIkhe. livasojI vinA koI paNa dharma, athavA vicAra zreNIne abhyAsa kare che tenuM apamAna karavA pa che. paNa jo tame bhAvathI jozo - temAM kadApi nahi anubhavelI suMdaratA joI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 ' : zrI je. 2. ka. heralDa. zazI ane zA kAraNathI bIjAone dharma ATalo badho priya lAge che, tenuM kAraNa paNa tame samajI zakaze. * tamArA sarakhA vicAravALA pusta hi paNa moTe bhAge tamArI vicAra zreNI virUddha lAgatI vicAra zreNIone alma ' karo ane tene mAnanArAo kevA TibinduthI te jue che te samajatAM zIkho. A re, me bahuja vizALa daSTi vALA thatA jaze, ane jema jema tamArI satyane samajavA, apekSAo vadhatI jaze, tema tema tame vadhAre udAra thatA jaze, kAraNa ke je sarva : o samaje che te sarvajJa che ane je sarvajJa che, te kSamAno sAgara hoya che. A rIte zuM apekSAo samajavAthI tamArA mAM ucca prakAranI kSamA jAgrata thaze. - tamArA vicAro tamane uccamAM u mAgatA hoya chatAM bIjAo pAse para Ne manAvaravavAno tamane adhikAra nathI. dareka ra ne pitAne mAga pasaMda karavAnI chUTa che. tema dareka dharmavALAne potAnA dharma prama vAlavAnI chUTa che. je tamane ema lAgatuM hoya ke bIjAo ajJAnathI khoTe bhAge che, ane tamArI pAse temane Ape che lAyaka sArUM jJAna che to tamAruM jJAna ane bhAva tenA bhavya svarUpamAM darzAve. be jAone samajAvavAne satya mArge lAvavAno te adhikAra che. paNa te tamArA vicAra na svIkAre te tene dhikkAravAno adhikAra na zuM tamane satyane ijA maLe che? zuM tene je satya jaNAyuM te pramANe cAlavAne hakka nathI? kharekhara che ja, ane tethI ja vizALa daSTi vALA purUSanI pharaja satya mA ughaNuM karavAmAM ja paryApta thA che. * eka TuMkI lITI hoya, tamane te taya apekSAe TuMkI lAgatI hoya paNa tene TuMkI kahI vakhoDavAne tamane hakka nathI. tame nI joDe lAMbI lITI doro, eTale tenI meLe te TuMkI jaNAze. tema tamArI pAse jJAna hoya te te Apa, paNa je bhalA AtmAo pitAnI TuMkI lITIthI saMtoSa ma ke temanA tarapha panI najarathI jotA nahi, kAraNa ke te TuMkI lITI paNa vizvavyavasthA pra temane upayogI hovAthI ja temane maLelI che, ane temanI pAse che. ApaNe A bAbata eka TuMka daSTAMta vecArIe. 1 suratamAM eka jhaverI hato, jenuM nAma caMda hatuM ane te potAnI pAchaLa eka strI tathA bALaka mUkI marI gaye. tenA maraNa pachI gharanI vastuonI zodha khoLa karatAM eka piTakuM tenI strIne hAtha lAgyuM jemAM cIyAM jevuM kAMI mAlama paDayuM. temAM zuM che, te jANavAne teNe potAnAM putrane tenA mA yacaMdane tyAM mekalyo. rAyacaMda paNa jhaverAtamAM bahu nipuNa hatA. teNe piTakuM che ke temAM kAcanA kakaDA mAlama paDayA, paNa teNe A pramANe vicAryuM. jo huM amAM pANejane kahIza ke A kAcanA kakaDa che, te mAro bhANeja ema vicAraze ke mAmAnI bagaDI che; mATe huM tene A vyApa ramAM nAkhuM ke jethI te vyApAramAM nipuNa thavAthI enI meLe tenI kIMmata samajI zake. AvI bhAvanAthI teNe bhANejane kahyuM "bhAI AnI ta hAla Ave tema nathI. mATe tene rAkhI mUkaje, jyAre bhAva sArA thaze tyAre Ne vecavAno vicAra karIzuM, hAla te tuM mArI sAthe A jhaverAtanA vyApAramAM - ' te bhANeja te uparathI vyApAramAM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramata sahiSNutA cAne vizALa daSTi. 29 Tamannan joDAya ane tenI buddhi kuzaLa hovAthI thoDA aMtamAM mAmAne pUrNa karAre jhaverAtamAM zaLa . mAmAe eka dahADo para vicArI kahyuM." bhAI, pelA hira lAva, have mAva sArA Ave che." pelo bhANeja para gayo ane poTaluM choDI jAte jotAM jaNAyuM ke A kAcanA kakaDA che tethI teNe ja pheMkI dIdhA. . . . *t . A yukti dareka dharma gurUe ane dharmanA dezane smaraNamAM rAkhavA gya che. tame sAruM batAvo eTale narasAno te tyAga karaze. amuka vastu azubha kahevAthI ane tenI niMdA karava thI kadApi kaI te tajI deze nahi. jagatamAM azubha cheja nahi. je tamane rasa bha lAge che te aprakaTa zubha che. ApaNe eka kAcuM phaLa laIe. have te kAcA phaLane ..no ApaNane adhikAra nathI, kAraNa ke je Aje kAcuM che te kAle pAkuM thaze. te kayAsa cAlI jaze, eTale tenuM pAkApaNuM prakaTa thaze. to koI mANasamAM doSa jaNa te vicAravuM ke te deSa e kSaNika che, e upAdine lagato che, mATe te cAlyo jaze ! aMdara rahelo AtmA ane tenA guNa e zAzva hovAthI sadAkALane mATe Takaze ke anuSyanA saguNa tarapha juo, pustakamAM rahelI khu pIo nihALo, dareka saMjogomAM rahe zubha phaLa tapAso. kAraNa ke teja AtmAne lagatI vastuo che, ane teja TakI zakaze. je jema tame koI mANasane saguNene zake che, tema tema tame mana ane zarIra dvArA potAnI zaktio prakaTa karatA AtmAne joI zake che. tenA do e te sUryane varaNa karanArAM vAdaLAM che. jema sUrya prakAze che tema vAdaLAMne bhedI nAMkhe che, ane LAM vilaya pAme che, tema AtmAnI za. ktio vizeSa prakaTa thatAM sarva doSa svayameva | pAmI jAya che. mATe dareka AtmAmAM tame prakaTa thayelA ane thatA guNo tarapha dakit; ane dareka dharmamAM paNa rahelI satyanI apekSA samajavA prayatna kare. kAraNa ke te nI apekSAne lIdhe ja dareka dharma TakI rahelo che mATe te satyanI apekSA khAtara - je tene pALanArI vyaktionA AtmAmAM rahelA asaMkhya guNo khAtara he priya baMdhu. huM Apane vinaMti karuM chuM ke tamArA mukhamAMthI, tamArA vicAramAMthI, nAstika, kAra, durvanTasa yavana, mithyAtvI, niva evA dhAne tadana na chAjatA zabdane deza che, kAraNa ke badhA manuSyo banatAM pA mAtmAe che. All are Gods in the king AvA zabdo mAtra bolIne ene bIjI bAju bIjA dharma pALanArA tarapha haiSane vacAra karIne ApaNe eka bIjAnI vacce divAla khaDI karIe chIe ke je divAla Ape. paramAtmAne sAkSAtkAra karavAmAM khAsa ane DacaNa rU. thAya che. ghaNuM dharmavALAo, ane jUdI jUdI pAra zreNuonA upAsake ema jaNAve che ke jenuM vacana yukti yukta (Reasonable " ya te svIkAravAne ame taiyAra chIe. chatAM temanA hRdayane pUchaze to jaNAze ke potAnA ja dharmane sAce mAne che, ane bIjA badhA dharmane asatya mAne che paNa mane tyAM satyano IjArA che? koie satyane IjA lIdhe nathI, ane leI zake che nahi. nAnI nAnI vastuonA IjArA laI zakAya. koI miNabattIno ijAro le te - tALAMne IjAro le paNa koIe havAne IjAre lIdhe sAMbhaLyo che? koIe AkAre tArAne ijA lIdhe che ? koIe melane Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jana ka. ka. heralDa. ijAra lIdhe che? e vastuo eTalI moTI ane sarvavyApI che ke koI amuka vyaktinA tAbAmAM AvI zake nahi. tema satya paNa eTaluM bhavya, vizALa, gaMbhIra ane judI judI apekSAvALuM che ke hajhAre manuSya judI judI rIte te darzAve chatAM teo parama akhaMDa satyarUpI samudranuM eka biMduja jaNAvI zake. jyAM sthiti AvI che tyAM pachI huM ema kahI zake ke ameja kharA ane bIjA beTA: amAre ja dharma sAco ane bIjA badhA dharma beTA. koI dharma khoTA nathI. badhA kharA che, badhAmAM satyanI amuka amuka apakSAo rahelI che. e badhI apekSAe bhegI karavAmAM Ave che te paramAtmAnI kAMIka jhAMkhI ApaNe pAmI zakIe, to pachI navA vicAronA mata bheda sArU laDavuM, vAdavivAda kare, eka bIjA para dveSa karavo e ajJAnatA nahi te bIjuM zuM ? kharekhara e ajJAnatAja bahuja dayAne pAtra che, ' re have karavuM zuM? koI tamane tamAre dharma choDavAnuM kahetuM nathI, koI tamane tamArI mAnyatAo tyajavAnuM pharamAvatuM nathI. je kAMI kahevAmAM Ave che te eTaluM ja ke bIjA dharmomAM paNa satyanI jadI jAdI apekSAo rahelI che, vicArazreNIomAM paNa satyanA judA judA daSTibinduo AvelAM che; mATe temane tira kAra na karatAM temanI apekSAo zatrubhAve nahi paNa mitra bhAve samajatAM zikha; AthI tamArI satyanI vyAkhyA vizALa thaze, ane tamAruM vicAra tra paNa bahoLuM thaze. judA judA mahAna purU khUdI jUdI rIte ekaja satyane kathI gayA che, tethI geralAbha nahi paNa lAbha ja che, mATe lAbhathI AnaMdamAne ane koIpaNa vicArazreNInI avagaNanA karatAM pahelAM khuba vicAra karo. temAM rahelA guNa tapAso eTale tame tenI niMdA karavAnuM bhUlI jazo, ane tame eka DAgha vALI bI zetruMjIne pheMkI detA hatA tevI bhUla karazo nahi. kAraNa ke e DAgha e zetrane sva nAvika guNa nathI, paNa bahArathI Avela che, mATe te cAlyA jaze. te DAghA khAtara je. zetruMjIne tiraskAra karyo heta te te zetrachamAM citarelAM aneka citro jovA ane jamIna para tene pAtharavAne lAbha gumAvata. mATe kadAca koI sthaLe tamane doSa jaNAya to te upara lakSa nahi ApatAM temAM rahelAM aneka guNo tarapha najara karo ane vizALa hRdayanA bane, mArUM te sAruM nahi mAnatAM sArUM te mAruM gaNatAM zikho, ane udAra ane vizALa STithI jagatanA dharmo tathA manuSya tarapha ja, kAraNa ke te rIte jovAmAM tame satya ane prabhunI samIpamAM Avaze. te samaya sarvane vAte samIpa Ave ane paramata asahiSNutAthI utpanna thatA veravirAdhane jaldI aMta Ave evI bhAvanA sahita A viSayane lagatuM eka uttama kAvya ApI prastuta lekha samApta karavAmAM Ave che. Let there be many window's in your soul, That all the glory of the universe May beautify it. Not the varrow pane Of one poor creed can catch the radiant rays That shine from countless sources. Tear away The blinds of superstition; let the light pour - Through fair windows, broud as truth itself, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadazana.. 271 And high as heaven... ... And your heart. Shall turn to truth and goodness as the plant Turns to the sun...... Be not afraid To thrust aside half truths and grasp the whole. - vizva prakAre tamArA AtmAne suMdara banAve teTalA mATe tamArA AtmAne vAsta prakAza AvanArI aneka bArIo rAkho. sa ya sthaLamAMthI prakAzatAM tejomaya kiraNe grahaNa karavAne eka amuka paMtharUpa kAca samadha nathI. temAMnA khoTI brAntionA paDadAone cIrI nAkho. satya jeTalI vizALa ane varga jeTalI uMcI suMdara bArIo dvArA prakAzane aMdara AvavA de; ane jevI rIte eka choDa sUrya tarapha vaLe che tema tamAruM hadaya satyanI abhimukha svayameva thaI jaze. - satyane (amuka apekSAvALA satyane ) tyAga karI saMpUrNa (sarva apekSAvALuM ) sarana grahaNa karatAM jarA paNa gabharAtA nahi. Atmadarzana, je zodhe paramArtha bhUtala vipa tene sadA dhanya che; je dhAre nija jJAna dhyAna uramAM tene sadA dhanya che; . je cAkhe rasa zuddha Ama pane tene sadA dhanya che; bAkInA jana bhUlamAM bharata, Ayu:thA khAya che. lakhane hetu -zrI vItarAganA abhe che. mAM AtmajJAnaneja mukhya upadeza hovAthI A lekhamAM teneja mukhya sthAna ApavAmAM AvyuM che. jainabaMdhuoe sva ane paramatanA jANa thavuM joIe, A hetu siddha thavA mATe A lekha zrI kRpALu vItarAga devanAM vacanothI pUrNa karela che paNa vacce vacce khAsa rAmAya. zrImadbhAgavata, gItAjI, upaniSada, vedAMta, vigerenuM kAMI kAMI zubhajJAna thavA sArU te sarvanuM sabhya daSTivaDe vivecana karavAmAM AvyuM che. A vivecana lakSa pUrvaka vAMcI javAthI jena uparAMta anyamatanA vicAronuM paNa aMze jJAna maLaze. rAmAyaNa, bhAgavata gItAjI, upaniSado, vagere anyamatanA graMtha paNa zrI vitarAganA abhedamArganuM ja bhajana kare che e paNa temanA vacanonA lagabhaga abhedapaNuthI samajAve che. dareka dharmonuM samadaSTivaDeja avale na thavuM joIe paNa viSamadaSTi vaDe avalokana karavAthI zrI bhagavAna satrakAranA pharamAna mA "mira phri mira sUI" mithyA daSTivALAne sarva mithyAja jaNAya che paNa sthaLe satya maLatuM ja nathI satya to samyam dRSTivALa ne ja maLe che. " hama dilsa lagnasUve che samyagadaSTine sarva samyagurUpe ja pariName che. je mithyA daSTi haze tene badhAmAMthI deja jaNAze ane je samyam daSTi , haze tene sarvatra guNaja dekhAze. A sarva nija bheda che. aneka mata paMthanA jhagaDAne pariNA bharatakSetranuM patana te kevala mithyAdaSTine ja AbhArI che. bharatakSetramAM jyAre samyaga daSTinI abhivRddhi thaze tyAre ja zubha guNodvArA ekya sAMpaDaze. A lekha uparathI samajAze ke je AdhyAtmika draSTie jagatanuM ane jagatanA dharmonuM nirIkSaNa karatAM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7ra zrI jaina kave, ka. herelDa. ApaNA bAMdhave zIkhaze te akhila bhAratavarSamAM ane temanA dharmomAM eka yA vagara raheze ja nahi. A lekhanuM vAMcana evI rIte karavuM ke jaina ane vedAMtAdi vacce samabhAva TakI rahe eTale ke rAgadveSa na thAya chatAM paNa jaina ane vedAMtazailInuM mizraNa paNa na thAya. dharma pAmavAnuM phala rAgadveSane abhAva thA eja che. je mANase dharmanA nAmathI bIjA dharma sAthe laDe che, bIjAne duHkha upaje che ke kaThora zabdo bole che te mANo kharUM jatAM dharmaja pAmyA. nathI. je vaDe samabha | lAbha thAya tevo dharma ja AdaraNIya che. akhila vizvamAM samabhAvano lAbha zrI vanarAganA abheda mArgathI ja thaI zake che. A lekhamAM jyAM jyAM jagata Ave tyAM tyAM kArIrAdi samajavAM. jagata traNakALamAM nathI. zarIrAdinA svabhAve AtmAnA svabhA traNakALamAM nathI. ziva eTale siddha mAyA avidyA eTale karma tathA te ajJAna. rAma eTale AtmA. rA. eTale viveka, kRSNa eTale AtmA vagere zailI dhyArAkhavI ane zAnta citte manana karavuM. A lekhane aMtimasAra eTalo ja samaja ke mAM je je graMthomAM AtmajJAna che te zilI bhede zrI vItarAganA abheda bhAgamAMthI ja Avela che mATe jagatamAM sarvoparI zrI vItarAgane anekAMta abhedamArga ja che. vAta vacananAM anaMtA artha thaI zaM che. mukhya viSaya: ahaM mamatvathI sarva prakAre rahita thaI, jeo sanAtana, akhaMDa, svarUpamAM rAjI rahelA che te zuddhasvarUpI mahAtmAone naraka che. jagatamAM sarvotkRSTa Atmadarzana kevala vItarAga devane ja che. je sacchAstra ane sugurU upara zraddhA che tathA je nijagurU upara niSThA rA che, vaLI je jiteMdraya che tene ja AtmajJAna, A ja rana ane Atmaanubhava thAya che, arthAt AtmavidyA saMpurUSa vaDeja zravaNa, manana ane nididhyAsana vaDe nitya sevAya che, te parama pavitra AtmavidhA evI che gu che ke adhikArI tene jANI zakatA nathI, vaLI te AtmavidyA pAse mana vANI paNa pa ga zaktAM nathI evI tathA tene sUrya caMdrAdinA tejanI apekSA nathI evI te guhya - AtmasvarUpa sarvalokane pragaTa thatuM nathI raNa ke te ega mAyAvaDe gherAyeluM che. mATe ajJAnI lo ke avinAzI tathA nirvika evA caitanya Atma svarUpane jANI zakatA nathI. AtmavidyA, e sarva vidyAnA rAjA athata sarvotkRSTa che tathA guNamAM gupta che. ati pavitra che, jJAnI purUSonA pratyakSa phaLa dA 9 che, dhamamaya che, sahajamAM sArI rAte meLavI zakAya tema che, tathA akSaya phaLadAyaka che. avinAzI che. A jagatanuM mULa avinAzI kAraNa A mA kahevAya che. zrutimAM paNa tAruM jaf arNAnA kAmathati' he gArni! te kAma akSara-AtmA-Aja jANavA ke jene brAhmaNo akSara brahma-AtmA-kahe che. - AtmavivAvaDe jJAnavaMta alpa samayamAM ja be prakAranAM karmo eTale anartha rUpaavidyAne tathA vikSepAdi tenA kAryane nAza karI jagatanA kAraNabhUta prakRtithI para svAM saMpUrNa divya caitanyamaya AtmasvarUpane pAme che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . Atma.kAna. 273 A bhavidyAne jANanAranI sthiti AtmA na thaI jAya che, AtmajJAnIo hamezAM sarvatra samaSTithIja jue che. zvAna, caMDA ane gAyamAM paNuM AtmajJAnIo AtmadaSTithI ja jue che. jena agni kASTane bhasma karI nAkhe che, e AtmajJAnarUpI agni sarva karmone bhasma karI nAMkhe che. anaMtazaktidhAraka AtmA svayaMprakAza che. paNa paraprakAza nathI. sUryacaMdrAdi ke je manuSyamAM prakAzayukta jaNAya che te prakAra che kAMI AtmasattA prakAzavaMta nathI. sUrya caMdrAdine prakAzaka paNa AtmA ja che. zrutimAM kahyuM che ke " pataya rAjastha prANane nA daryA caMdramae vichato tigta:"he che | ! A akSara-AtmA-nI AjJAmAM sUryacaMdra nivAsa karIne rahelA che arthAta sUryacaMdrAdi - masattAvaDe ja prakAzamAna che. paNa te A bhAne saryacaMdrAdinA prakAzanI apekSA nathI. gItAjImAM paNa kahela che ke natannArane sUryo na rAzA ja pApa: " te AtmA , caMdra ke agninA tejanI apekSA nathI, pite ravayaMprakAza eTale divya che. te A kavayaMprakAza che eTaluM ja nahi paNa ati sukha rUA che. jene pAmyA pachI janma mRta duHkha rahetuM nathI te ja paramAnaMda svarUpa kahevAya che. paramAnaMdanuM varNana vANI va thaI zakatuM nathI, kintu kevaLa anubhavagamyaja che. ramAtmAsvarUpa, ahaMkArathI para che, jJAnInuM samIpamAM ane ajJAnIthI ati dUra che. te A svarUpane bahittio zodhavAthI te pI zakatuM nathI. te buddhirUpI guhAmAM raheluM che vaLa te gupta paNe prakAze che. te tatvane mAMthI koI ane temAMthI paNa koIka ja prApta karI zuM che. pe prakAranuM svayaMprakAza ane AnaMda tathA je buddhirUpI guphAmAM raheluM AtmajJAna prakAze che temAM yatna karanArAo praveza kare arthAt jemanAM karmone abhAva thaye che evAe ja tene pAme che. saMnyAsa eTale bhAva sivAya svarUpane sAkSAtkAra thato ja nathI. tyAM sudhI svarUpano sAkSAtkAra na tha yAM sudhI ja karmo karavAnI AvazyakatA che, paNa te karmo niSphaLa karavAM joIe kAraNa naSphaLa karmo karanAraja svarUpasAkSAtkArane pAme che. bunuM akhaMDa AtmAkAra thavuM te vi che. evI vividiSA sthiti prApta na thAya tyAM sudhI avazya karmo karavAM ja joIe. li che sthitivaMtano te AtmAmAM praveza thaeloja che. te praveza karmAbhAvavaDe ja thaze jANo. karmaphaLatyAga teja karma tyAga. kevaLa karmane tyAga kare te kAMI sa { nathI paNa karma phaLa tyAga teja saM. nyAsa che. evA karma phaLa tyAgI saMnyA ja AtmamAM praveze che. niSphaLa ka vaDe aMtaHkaraNa ati . 1 thAya che ane chevaTe jyAre buddhi akhaMDa AtmA re varte che tyAre karmo enI meLe . za pAme che, ene ja zuddha sanyAsa jANavo. karmaphaLa tyAga, teja tyAga jANavo. .. tyAga vaDe ja svarUpano sAkSAtkAra thAya che, mRtimAM paNa kahe che ke tyAraeNje amRta saMjI -keTalAka tyAga vaDe amRtapaNAne pAmyA che. karmaLa tyAgI purUSone svarUpane sAkSAtka: a ya che tyAre teo AnaMdaghana banI rahe che. saMnyAsanuM kAraNa vairAgya che. vairAgya saMnyAsa nathI ane saMnyAsa eTale karmaphaLa tyAga vagara zuddha aMtaHkaraNa nathI. vairA: lata tyAga saMbhaveja nahi. kAlekanA bhega Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve 0 heralDa. 204 sukhAdita nAzavaMta jANIne je niSphaLa karma kare che te sanyAsI-tyAgI--zuddha 'ta:karaNavALAja hAya che. temane mArUM tArUM evuM thyiAbhimAna hatuMja nathI. karma phaLa tyAga yAgathI jemanu' aMtaHkaraNa zuddha thaeluM DAya che temane nididhyAsana paNa AtmAnuMja dvAya che, zraddhA, bhakti, dhyAnAdi sAdhanAnukrame caDhatAM caDhatAM karmaLa tyAgAzramane pahoMce !! purUSo ahaMmamatvathI rahita hAya che. svarUpaneA sAkSAtkAra paNa tevAneja thAya che. keTalAka tyAgIe tA mAtra nAmanAja tyAgIe ya che temanAM lakSaNa vAtikakAra nI pramANe gaNAve che keH-- pramAdino bahizcittAH pizunAH kalahotsukAH / saMnyAsinopi dRzyante daivasanduSitAzayAH artha :pramAdavALA, khadRiSTiyukta, gADIkhAra, kaleza-kakAsa-karavAmAM utsAhayukta, daivayeAge malina ata:karayukta, evA paNa tyAgIe dRSTigAcara thAya che. evA zuSka sanyAsIe pagathIe pagathIe caDhelA nahi dAvAthI svarUpanA sAkSAtkArane lAyaka nathIja. parantu adhyAtmazAstranAspaSTIkaraNa tAtparyAzrayarUpI je zravaNu manana te yukta, karmaphaLa tyAga yAgathI jemanuM aMtaHkaraNa zuddha thayeluM evA arthAta nididhyAsana yu evAM divya guNurUpI vizeSa saMpanna heAya che : mateja svarUpanA sAkSAtkAra thAya che eTale teja paramazAntine pAme che. kevaLa tyAgathIja amRtatva pamAya che paNa te sivAya karmathI, prajAthI ke dhanathI te paramapada pamAtuM nathI. tyAgayAga sAdhavAnI ya yAya paNa manamAM devalokAdinA sukha yAganI icchA hoya teA, arthAt jemane amRtamavAnI icchA hoya paraMtu te vidyA prApta karatAM pahelAM deha paDIjAya teA tevA purUSa Mti thatI nathI paNa sadgati thAya che. kalyANane raste caDelAnuM kadipaNuM akalyANu nathI. game teA ghaNAM sAdhana kaya hoya ane game teA na karyA hAya pazu paramapada rIte pamAya evIja mAtra icchA kare hAya te sadhaLA vahelA mhADA kAi paNa samaye a Mta vane pAmavAnAja paNa temAMthI kAnu paNu akalyANa thaze nahi. gItAjI paNa kahe ke:-nizAmuvi yogaya rASTraprajJAtipate svarUpa jANavAnI icchAvALA hoya te yAgamAM praveza karatI veLAeja ce gabhraSTa thAya tA paNa te zabda brahmane oLaMgI jAya. paNa tenuM akalyANu tA thAyaja nahi. apUrNa ceAgIo temanI icchAbhUta evA devA na pAme che. kALAMtare tyAMthI cyavIne kAi gRhastha athavA yAganika jJAnIonA kuLamAM zuM che ane tyAMthI svarUpa sAkSAtkAranA sA dhanA vaDe paramapadamAM praveza kare che. " alpa ane sAdhAraNa prayAsavALA yAganA paNa devalAkamAMthI paDayA pachI gRDrustha vA jJAnIne ghera avatAra lai kALAMtare parama padaneja pAme che. zrutimAM kahyu` che ke:pAmRtAt parivruti sarve " sadhaLA yAthI mukAi jAya che. kAi vahelA ane kAI meADA paNu, jeTalAe kalyANanA raste pasaMda karela che te saghaLAe devale kamAM mukhAdinA anubhava karyAM pachI manuSya leAkamAM khAvIne aparAkSanAte karIne sarvotkRSTa a mRtarUpa bane che arthAt mukta thAya che. jyAM sudhI kamAvaraNu rUpa mAyA che tyAM sudhI jatA maraNu che, jyAre karma Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmada na. 75 AvaraNarUpa bhAyAthI mukta thavAya tyAreja mukta saMbhave che. svarUpane sAkSAtkrara tho eTale karaAvaraNa rU5 mAyAthI mukAvuM. jyAM sudhI svarUpanuM bhAna nathI tyAM sudhI ja mAyA kahevAya che. svarUpano sAkSAtkAra karatAM vacce AvIne AvaraNa kare tene ja bhAyA jANavI. - te mAyA satva, raja ane tame e triguNAtmaka che. svarUpane sAkSAtkAra thavo eja mAyAthI mukta thavuM jANavuM. jyAM sudhI svarUpane sAkSAtkAra nathI thayo tyAM sudhI karma AvaraNa rUpa mAyA che ane svarUpane sAkSAtkAra thayo eTale mAyA nathI. kyAre sAdhana karatAM karatAM kALAntare svarUpano sAkSAtkAra thAya che tyAre sAdhaka, avyAkRta eTale mAyA at karmAvaraNathI mukta thAya che. e pramANe pagabhraSTa purUSanI sthiti mAM vI. kadAca pratibaMdha na hoya te alpa kALamAM ja videha mukti pAme evA AzayathI --- sasUtramAM kahela che ke "ati prati ihaiva tarimannamutraceti" mA pAtama dUra karavAne atyuttama upAya te dhyAna yoga che. dhyAna karavA besatA purUSe Asana vALyAM pahelAM dezane pasaMda karo ane chae. je sthaLamAM manuSpAdithI koIpaNa jAtanI garabaDa na thatI hoya evA zuddha ekAMta sthaLamAM abhyAsa karavo. je sthaLamAM - manane vikSepa karanArA pratibaMdha hoya te sthaLamAM gyAbhyAsa,bano muzkela che mATe ja. meTA meTA regyAbhyAsIe parvatAdi pasaMda kare che. te parvatAdi ekAMta sthaLamAM paNa pazu pakSI ke manuSyAdinI kavacita kavacita paNa ! na heI, temane pratibaMdhaka jANIne guphAo karIne temAM rahe che. guphAomAM pratibaMdha kare che. manuSyAdinuM AvAgamana hetuM nathI. e pramANe zuddha ekAMta deza pasaMda karuM. pachI te ga mATe susamaya nakkI karo. joIe. je samayamAM ubhayatA che te sAM dhyAno saMbhava nathI. jyAM sukha duHkha athavA bhAlAbha che tyAM dhyAnayoga siddha thAya. moTAmAM moTuM duHkha te ja che. je samaya mAM vyAkuLapaNuM na hoya te samaya nAma che. je samaye subruSNu nADI vahe che. te samaya vyAkuLapaNathI rahita hAI dhyAnane * ra uttama gaNAya che. e pramANe deza tathA samaya pasaMda karI Asana pasaMda karavuM joIe. je Asane besavAthI sukha thAya paNa uga na thAya te a sana pasaMda karavuM. ati uMcuM paNa nahi tema ati nIcuM paNa nahi paNa samAna rahe evI rIte Asanane rAkhavuM. keTalAka kevaLa unanuM ja Asana kare che, keTalAka kapAsanA vA kare che, keTalAka mRgacarmanuM Asana kare che, keTalAka to sauthI nIce darbhAsana enI upara - gacarma ane enI upara vastra pAtharIne te upara bese che. manapasaMda Asana pAtharI te che. svastikAsanAdikamAMthI manapasaMda 5mAsanA ka sukhAsane besIne mana tathA Idine niyamamAM rAkhanAra gIe manane ekAgra karavuM, pachI manazuddhi mATe gAbhyAsa kara. e prakAre Asanane prakAra batAvyo. A tanapara besavA mAtrathI siddhi nathI paNa AMtara tathA bAhyazuddhinI tenI sAthe AvazakyatA che. tyAnayoga sAdhya karatAM game tema besavAthI ghaNo lAbha nathI paNa Doka, mAthuM, ane zarIra sAdhAM TaTAra eka sIdhI lITImAM rAkhavAnI jarUra che. daSTine dizA tarapha nahi pherava- nAkanI DAMDI bhaNuM rAkhavI eTale netra tadana badha nahi tema taddana khullAM nahi paNa adhAM mIlAM rAkhavAM. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~~~ -~~ -~ 276 ' zrI jaina 4. kaM. heralDa. . AtmaanAtmanI vikti jANanAra gIe dhyAna sAdhatAM jJAnendriya tathA kapriya ane manane maje rAkhavuM joIe. manane kabaje karavuM ati muzkela che. badha tathA mesanuM haraNa manaja che, "mana gva manuzALa jaLa baMdhAH manuSyanA baMdha ane mokSanuM kAraNa mana ja che, mana e saMkalpa vikalpanuM sthaLa che, che athavA nathI te saMkalpavaDeja kalpAya che. manane jItavuM kaThina che te paNa gazAstramAM kahyuM che ke' abhyANa niyAmyAM tAdhiH abhyAsa ane vairAgyavaDe tene-manane rokI zakAya che. sAMkhyazAstramAM paNa eja pramANe kahela che ke jaiAcavasthAnA vairA. stra ane abhyAsathI manane jItI zakAya che. manane mATe zruti kahe che ke -" kAmaH raMgA zivizisA, kAkA, kRtidhRti matirU mana parva" kAma, saMkalpa, kartavyanI icchA, zraddhA, azraddhA, ti-hiMmata, avRtiadherya, lajajA, buddhi, bhaya, A sarva mana ja che A sarva manaja mana zakAya. - manane jItyuM teNe sarva jItyuM. mahAtma, AnaMdaghanajI mahArAja kahI gayA che ke | mana sAdhyuM teNe saghaLuM sA, eha vAta nahi khoTI, - ema kahe sAdhyuM te navI mA e kahI vAta che moTI-he. e pramANe manasaha paMca jJAneMdri tathA paMca kameM dine arthAta ekAdaza Ikone potapotAnA viSayamAM jatI aTakAvIne dhyAnayoga kare. jyAM sudhI indriyane nirodha nathI tyAMsudhI dhyAnayoga thaI zakaze nahi. citta no virodha kare tenuM nAma ja yuga che. pAkisaviziSaH e yogazAstranuM bI : mahAsUtra che. manane rokavAthI bAkInI i isaheje ja rokAze. ga sAdhavA beThelA yogIe paganI Ata karatAM pahelAM te mArga batAvanAra sugurUdevane praNAma karavA joIe. gurUvagara !! nathI vaLI te praNAma bhaktisaha karavA joIe. zruti kahe che ke "yathA tathA judA tathA "maracA puruM " tavattA gurU paramAtma svarUpaja che. gurUnI kRpAva na banI zake tevuM kazuM nathI. zAnI phUTa bAbate gurUvagara samajAtI nathI, hadayakamalamAM dhyAna karavuM joIe, hRdaya- mata mehAdi tame guNathI tathA rAgAdi je guNathI rahita che ema jANavuM joIe. jyAM sudhI rajo guNa ane tamo guNanI vRtti haze tyAM sudhI dhyAna thaI zakaze nahi, kAraNa, guNa che te mAyAnuM kArya che. hAlamAM doSamAtra nathI evI rIte hRdayakamalanuM dhyAna dhara -e hRdaya kamalanA madhyamAM caitanya abhasvarUpa-paramAtmasvarUpanuM dhyAna dharavuM. dhyAna adhikAra paratve prakAranuM che taguNa ane saguNa. je uttama adhikArI hoya teNe paramAtma svarUpanuM nirguNa dhyAna dharma ane jenAthI nirguNa dhyAna na banI zake ema heya teNe saguNa dhyAna dharavuM. nirguNa dhyAna evI rIte dharavuM ke - - te nirguNa paramAtmasvarUpa sphaTikamaNivata ni " che. traNaguNAdi doSa te svarUpamAM nathI ja. te paramAtmasvarUpa AnaMdamaya che, te svarUpamAM A dhi ke upAdhirUpI duHkha nathI ja. te padA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadarzana. 277 vizAka che. zrI nirguNa svarUpa agAdha mahimAvALuM hAi ciMtavanamAM AvI zake ja nahi,arthAta manavANI tyAM pahoMcI zakatAM nathI. mAtra te svarUpa eja tenuM ciMtavana anubhava karI zakAya che. te svarUpa avyakata che, enA rUpa, raMga ke guNa, iMdriya vaDe jANAmAM na Ave tevuM che, eTale koipaNa iMdriyathI vyakta na thAya tevuM che, arthAta guNAdithI rahita che. dela, kAla, vastukRta mApa ke paricacheda rahita che vaLI te naguNa svarUpa maMgaLamaya che te sukhasvarUpa che tene koIpaNa jAtano upadrava nathI, enA karatAdi koI paNa doSa nathI ja. te svarUpa atizAnta che te svarUpane mRtyu vagere che. bAdha karI zakatA nathI e to amRtaja che. bhUta, vartamAna ane bhaviSya e traNa pha: jeno sparza karI zakatA nathI evuM che. jene kadipaNu nAza nathI ja. e paripUrNa sarva kAraNa rUpa che, sarva zarIranI utpatti tathA laya ethIja che. zruti kahe che ke "cAd =aa rimane riTAyate' jemAMthI sarva sukha duHkha rU5-jagatane janma thAya che ane jemAM sarva jagata lIna thAya che te Adi. kAraNarUpa nirvizeSa AtmasvarUpaja che. nAtara upaniSamAM chaThThA adhyAyanA navamA maMtramAM kahyuM che ke "laridhavrupate pote ja sarvanuM Adi kAraNa che ema kahela che te Adi madhya ane ati hita che, jenuM mApa thaI zake nahi tevuM anaMta che te svarUpa advitIya che. eka Atmatatvaja sanAtana hoI adata che bIjuM badhuM nAzavata tathA kalpita heI asatya-khoTuM che arthAta te jJAnadaSTie nathI ja. kevaLa nirguNa zAnta svarUpa ja che. te vibhu che. te paramAtma svarUpa citanya tathA AnaMda svarUpa che. e cetanyAnaMda svarUpa niravadhi che. tanyane AnaMda eTalo badho che ke tene vANI varNavI zake ja nahi, ene jene anubhava thAya te ja jANI zake che. te apAra ane anaMta che. 7nuM koI rU5 nathI eTale te kevuM che te pANI vaDe kahI zakAtuM nathI mATe tene arUpa kahela che. te svarUpa Azcaryamaya che. temAM , " praveza thaela che teone aho ! aho ! rU5ja lAge che. zrI kRpALu vItarAga devanI AjJA pramANe sattAgata anaMta AtmAo eka rUpa che ane sarva janma mRtyu sukhadukha vagere sRSTinA kAraNe bhUta paNa AtmA ja che. anaMta jJAnamaya, anaMtadarzI, vedanAhata; agurU laghu ajarAmara nirAkAra aSa anaMta zaktivaMta, evA zuSka guNe parama kapALu sarvotkRSTa siddha paramAtmAmAM che. zrI AcArAMga sUtranA pAMcamA adhyayananA chaThThA udeze paramapadanuM varNana karatAM kaheluM che ke "vAthI te sukha varNavI zakAtuM nathI, vicAramAM paNa tevicArI zakAtuM nathI, ati tyAM pahoMcI zakatI nathI. niSkalaMka che, aditIya che, -35-ekaluM che, zarIrAdi tene nathI, sarva che. nApha-kAya nathI-; janma maLyuM nathI, purUSa nathI, strI nathI, napuMsaka nathI, samata prakAre jANe che, siddha padA5da rahita che, siddhane koI nAme bolAvI zakAya tema nathI, anupama che, acinya che, vaLI ena. sUtramAM kahela che ke "ra rani avani takA jatyeNa bijati matI tatthaNagAhitA oe appati ThANassa kheyane / adhyayana - muM. uddeza che, gAthA 330 mI. bhAvArtha upara AvI gayuM eja che, eTale "koI zabda sihanI avasthAne varNavI zakato nathI, kalpanA tene pahecatI nathI, sakala karmahita AtmA saMpUrNa jJAnamaya virAjamAna hoya che, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI jaina ve. kA. heralDa. jIvamALa miti, mahavIlattA, ayana vayasthi 332aa teo anupama che kAraNa ke arUpisattA che, avasthArahita che. mATe koi zabda temanuM varNana karI zakatA nathI. upara pramANe hRdayakamalaneviSe nirguNa svarUpatuM dhyAna dharavuM, ghaNAja utta adhi kArI vaDeja A anaMta sukhamaya dhyAna tha zake che, maMdAdhikArIthI nirguNa dhyAna thaI zakatu nathI mATe teNe peAtAnA iSTanuM saguNa dA dharavuM ke jenAvaDe paNa alabhya ke.pti thai thaI zake che. AgaLa kahyA pramANe sthaLa, samaya, citte potAnA hRdayakamalamAM saguNa dhyAna thIAM rUpa che. hapadmamAM padmAsanastha, madama rUpI sadguNa svarUpa nakhazikhA paryaMta dhAravuM dhyAna dharavuM. sarvotkRSTa saguNu dhyAna zrI jite keTalAka umAsaha vartamAna zaMbhunuM dhya sItAsahanuM dhyAna dhare che tathA te sabaMdhI rAsalIlA, vagerenA vicAra kare che. e pramAe~ adhikArI paratve bhinna bhinna cAlyA Ave che. dareka dhyAnanA vyaMgyArthI nirgu Nu rUpija mahAtmA purUSoe batAvela che. sanAdi pasaMda karIne ma'dAdhikArI vage` zAnta muM. saguNu dhyAna paNa nirguNu dhyA nA paga hastu, mahAzAnta, tejasvI, evuM nirgu temAM vilIna thai javuM, e pramANe sananuM temAnuM che. kare che. keTalAka rAma lakSmaNa bharata zatrudha kare che, keTalAka zrI kRSNanuM dhyAna dhare che tathA guNu dhyAna anaMta prakAre dharavAnA IvAja e sarve dhyAnAnu` rahasya ati nagUDha phakta adhikArI paratve sadguNa, nirguNa mATe umAsaha vartamAna zaMkaranA dhyAna sabavecAra karIe teA jaNAya che ke umA eTale rANAmAM zrI umAjIne zrI zaMkaranuM DAbu havartamAna kahevAmAM Ave che. zuddha mAtma sahavartamAna che. te zaMkara, AtmAine tattva jJAna rUpI phaLane grahaNu ka nAra varUpa sAkSAtkAra karyAM che. tathA khIjAte vartamAna zakaranA a dekhItA saguNa che paNu AtmavidyA, ke AtmavidyA jene sahAyamAM che ardhuM aMga kahelu che. vaLI zrI zaMkarane hamezAM svarUpa kalyANamaya--zrIza'kara-tA sadA Ai ja grahaNa kare che kAraNa ke 'tattvajJAna = = zakarane kahelA che. AtmavidyA-ubhA sahaheAi e paNa te sAkSAtkAra karAvA samartha che e pramANe ubhA vyaMgyAthe nirgu Nuja che vaLI AtmavidyAsaha kalyAnI svarUpa-za karate paramezvara kahela che. izvaranuM lakSaNu evuM che ke " yaMtra hrAprAptizrvaryasya + raeNkcara: ezvaryanI kASThA prApti hada thai jAya ke ethI adhika azvavAna kASTha nathI ane adhika kAi thai zake nahi te dhara kahevAya che. zrI pAtaMjala yogadarzanamAM izvaranuM lag evuM che ke--jherA jarma vipAkSAyai pApRSThaH ghuviroSa zvara:' kaleza kAzaya vadhu asaspaSTa te purUSa viSa Izvara athavA purUSottama ke paramezvara, Atmavidhayuta je zuddhasvarUpa, kaleza krarmAdi krita che te paramezvara che. e zuddhAtmasvarUpa-za'karazaktimAna hAine temane prabhu pazu kahevAmAM Ave che. sava tenuM ja-AtmAnuMja- che. te kalyANakArI AtmasvarUpane trileAcana kahevAmAM Ave che. sAdhAraNa manuSyAne cakSu hoya che te tA te zuddhasvarUpI te ae paNa eka trIjI cakSu zakaranA kapALamAM che kaiM kahevAmAM Ave che. saguNasvarUpe sUrya, caMdra ane agnisvarUpI traNa AMkheA che. teja canirguNusvarUpe ghaTADatAM, trijI cakSu ke je agnirUpI che te adhyAtmavidyArUpI jANavI. agni sarvane bhasma karI nAMkhe che ++ Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Atmadaza na. : 279 tema jJAnInuM trinuM vAcana, ke je adhyAtma vighArUpI che te to rAtaNie jatAM zuddha svarU5 sivAya bIjuM badhuM asatya jaNAya che. arthAta bhasma thaI jAya che. niNasvarUpe jJAnIne zuddhasvApa sivAya bIjuM kazuM nathI. jyAre zrIzaMkara trijuM locana upADe che tyAre trilokI nAza thaI jAya che eTale jJAnadaSTi ke je trichaja daSTi che te daSTie jotAM jagata ke je saMka95thI utpanna thaeluM che te bhAsatuM nathI. kevaLa akhaMDa zuddhasvarUpa bhAse che. jJAna samajaNa kaThina heI trilokI bhasma thavAne alaMkAra purANomAM vAparela che. saM. sAramA mArUpi jhera, AtmajJAna ja pI zake che. no alaMkAra purANamAM vAparI jheranuM pAna zrIzaMkare karyAnuM varNana karela che. e pramANe prazAMta AtmajJAnI paramA mavarUpanuM dhyAna dharIne mana sthira thaye nirguNa paramAtmAnuM dhyAna dharavuM ke jethI svarUpano sAkSAtkAra tarata thAya che, manatti sthira thayA sivAya nirguNadhyAna thaI zakatuM nathI, ane manane sthira karavAnuM sAdhana zAstrokta niyamita AhA. uparAMta manapasaMda saguNa dhyAna paNa che. saguNa dhyAna siddha thayA pachI niNa dhyAna siddha thatAM vAra lAgatI nathI. . zrIrAma ane zrIkRSNanA dhyAnAdi nirNa viSayone hetu paNa nirguNa dhyAna mATe ja che, te viSe vicAra karIe. - zaMkarane vizvAsa ane bhavAnIne zraddhAnAM rUpaka jANavAM. vizvAsa ane zraddhAsivAya koI paNa vAta siddha thatI nathI; e vagara aMtaHkaraNamAM rahelA parama svarUpane loka joI zakatA nathI. zaMkare bhavAnIne rAmAyaNa saMbhaLAvI eTale vizvAse zraddhAne svAtmasvarUpa samajAvI tedhArA nizcaya karyo ema mane javuM. vizvAsa beTho ane zraddhA AvI eTale svarUpa samajAyuM. caitanyane ane mAyAno viveka kara ja rAma ane sItAjIno puNya-araNya vihAra samaja, sItAne caitanyane ni 1 karanArI buddhi athavA AtmavidyA ke mahAmAyA jANavI. sItAjIne mAyA svarUpe varNavatAM, malAmAM tulasIdAsajI kahe che ke - '. yammAyAvazavarti vizvamakhilaM vmaadidevaaHshuraa| . patsattvAdamUva bhAti sakalaM rajau yathAhada'maH // je mAyAnA tAbAmAM brahmAdi deva tathA asure, vagere AkhuM vizvavarta che je satvathI rAmAM sarpanI brAntinI peThe sakala ' chatAM satyanI peThe bhAse che. triveNI sakala karmanAzaka kathA te vanA, tathA AtmakathA, tathA paramAtmasthA, maLIne triveNu; saMta samAja te prayAga; vizvAsa che vaDa; dharma te vaDanI akSayatA; satsaMga che eja sarvotkRSTa tirdharAja-prayAgarAja - AvA parama pavitra satsaMgarUpI prayAgarAjamAM jamAM snAna karavAthI kAganI koyala ane be minA haMsa bane che. vAdimIki, bhIla hatA ane te satsaMga rUpI prayAgamAM snAna karavAthI hasa-RSi kahevAyA. nAradajI, dAsI putra hatA te sasaMgathI zrI viSNunuM mana kahevAyA. agara, ghaDAmAMthI janmyA hatA chatAM mahAna pagIndra gaNAyA che. 1 ts Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI jana nAbara kaM. heralDa. durgA saptazatInA dvitIya adhyAyAdimAM je mahiSAsura tathA durgAnI vAta che te kahevAmAM bhAvArtha e che ke avidyAnA krodhAdi svarUpI mahiSAsuranuM prAbalya thavAthI te lAdie sAteSa, tapa, vagere dene adhikAra paDAvI lIdhA. athavA dareka iMdire devonAM sthAne che ane te te devanI maryAdAmAM divya pravarte che, paNa avighA vyApavAthI ikiyo niyamavirUddha gaI tethI devonI hakSmatamAMthI nIkaLI gaI jANavI. e avidyAnA kAryarUpa kedhAdi anaMta zakti dhara mahiSAsurane aMta AtmavighAvaDeja AvI zake, teTalA vAsta zaMkarAdi-vizvAsAdi-devoe AtmavidyA bhavAnIda-vaDe avivAnAM kAryarUpa mahiSAsurane haNya. saMtsagavaDeja adhyAtmavAta samajI zakAya che. svabhAvanI ulaTapalaTanuM kAraNa saMgaja che; kahyuM che kekaantaar bhUmiruhamaulinivAsazIlAH prAyaH palAyanaparA janavIkSaNena / kUjanti te'pi hi zukAH khalu rAmanAma maMgaH svabhAvaviparItavidhau nidAnam // 1 // arthavanamAM vRkSonI zAkhAo upara : vAvALA ane manuSyane joIne bhagavAvALA pipaTa paNa satsaMganA prabhAvathI rAma- * jape che, mATe svabhAvanI ulaTa liTanuM saMgaja kAraNa che. sarvatra Atma svarUpavRtti-samAnavRtti-kara zuM joIe. sarvemAM samadaSTi thavAthI deSabhAva rahevA pAmate nathI. eTalA mATe ja sanakumAra saMhitAmAM paNa rAma ane caitanya svarUpanI parabrahAnI ekatA varNavI che. ane temAM sakara jagatamAM samAna dRSTi karavA mATe nakala jagatane rAmamaya-Atmamaya-kahela che rAmaM satyaM parabrahma rAmAt kiMcinna vidyate / tasmAdrAmasya rUpo'yaM satyaM satyamidaM jagata // spssttaarthH|| ene ja maLatuM kathana mahArAmAyaNamAM paNa nIce pramANe che - bhUmau jale nabhasi devanarAsureSu bhUteSudevasakaleSu carAcareSu / pazyanti zuddhamanasA khalu rAmarUpam rAmasya na kSititale samupAsakAya // -sala jagatamAM sarva sthaLe rAmarUpa-AtmArUpa-nI daSTi karavI joIe. jo AnasvarUpanI daSTi na rahe te daitAbhAsamAM anAtmA upara rAgadeSAdi thaze eTale kavala A svarUpamAMja vRtti rAkhavI joIe. bahirTjhatti rAkhavA | rAgadeSAdi thAya che ane tethI parama pada prAptimAM vidhdha thAya che. aMtattidhArA parama tatvane sAkSAtkAra thatAM pachI bIka vRtti rahetI nathI kevala caitanyamaya vRtti banI jAne che. caitanyamaya vRttivaMtane bhinabhAva raheto nathI. temane sarvadravya, sarvakSetra, sarvakALa marvabhAvamAM eka sanAtana svarUpamAM vRtti rahe che. Atma svarUpa maMgalamAM paNa maMgalarUpa tathA vastromAM parama pavitra che. ifNALo pavitro'yaM maMgalAnAM ca maMgalam / parama pavitra AtmavidhAdhAraka mahAtmAo malayAcala samAna che kAraNa ke malayAcalamAM sarvakASTa caMdana banI rahela che. e malayAca' | mahAtmAonA satyajJAnarUpi caMda Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadaza , 281 nanI sugaMdhanA satsagavaDe kASTarUpa anya AtmAo paNa caMdana-mahAbhAo-bune jAya che. tene mATe eka ukti che ke - kiM tena hemagiriNA rajatAdriNA vA yatrAzritAzca saravastaravasta eva / ' manyAmahe malayameva yadAzrayeNa kakola nimbakuTajA api caMdanAH syuH|| artha-te senA agara cAMdInA parvatavaDe zuM? kAraNa ke emanA Azraye rahelAM vRkSe sadA vRkSa ja rahe che. ame to malayAlane mAnIe chIe ke jenA AzrayavaDe kAkAla, nIma, kuTara paNa caMdana banI rahe che. ' kahevAno Azaya e che ke parama purUSa vRttivALAnA samAgame sarva tevAja thAya che, mATe bIja game tevA hoya paNa daitabhAvavALA sonArUpAnA pahADarUpa purUSanA jJAnavaDe te kAinA kAka ahaMmamatvarUpI jIvana jIve rahe che paNa parama puruSarU5 thato nathI. advitIya purUSanA upadezavaDe sarva prANuomAM samAnadaSTi thAya che. eja Azayane upadeza zrI brahmAMDa purANamAM rAmajI ane vasika vacce gAvela che. kahyuM che ke yathAnekeSu kuMbheSu ravireko'pi dRzyata / tathA sarveSu bhUteSu ciMtanIyosmyahaM sadA // artha-jema aneka ghaDAomAM eka murya caLakata jaNAya che tema sarva prANIomAM mane-zuddha caitanya svarUpane-vicAravuM joIe. rAmAyaNa, AtmavidyAnA viSayathI bharapura che. ane temAM avidyAnA kAryarUpa dUSaNa tathA khanuM paNa varNana che. paraMtu mukhya mude temAM adhyAtma vidyAne hoi te adUSaNa tathA sAmala gaNAya che. kahyuM che ke namastasmai kRtA yena puNyA rAmAyaNA kathA / sadUSaNA'pi nirdoSA sakharApi sakAmalA // artha-sasaMganA pratApavaDe halakI sthitimAMthI ucI sthitine pAmelA vAlmIki RSi, ke jemanAvaDe puNyavaMta rAmAyaNa kathA karAyelI che temane namaskAra. khara eTale amaLa sahita chatAM, sakomala che ane duSaNa sahita chatAM adUSaNa che. parama sAkSAtkAra jemane thaele che e yAne deha te ayodhyApurI che, ane temAM je brahmavidyA-AtmavidyA che, te kali kaleza mADanArI sarayU nadI che. vaLI te ayodhyApurI rUpa dehamAM vidyAdi nArIo tathA yoga, pAdi, purUSo rahe che, ke jemanA upara sAkSAtkAravaMta purUSanI ghaNuM prIti che, ayo. mAmathurAM, mAyA, kAzI, kAMcI, avaMtikA, dvArikA, e sAta purIo ekaja dehamAM ghaTotAM, ayodhyA e ajarAmara cakra che kAraNa ke tene viSNu-virATa-nAM mastakamAM kahelI che. sAta purIeH ayodhyA mathurA mAyA kAzI kAMcI avantikA / purI dvArAvatI yA saptaitA mokSadAyakaH // spaSTarthaH // sAte purIone deha paratve-virATanAM-pa. tAM- Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. zrI jaina zva. ka. heralDa. viSNoH pAda avantikA guNavatI madhye ca kAMcI purI / nAbhau dvArAvatI badanti hRdaye mAyApurI yoginH|| grIvAmUla udAharanti mathurAM nAsAgravArANasI / metadbrahmapadaM vadanti munayo'yodhyApurI mastake // spaSTArthaH / / uparanA zlokamAM sAta purIone dehamAM ghaTADelI che. temAM ayodhyAne mastake ajarAmaracakra rUpe ghaTADelI che. - pAMcanAne kriya ane pAMca karmadiyamaLI nA idriyathI cAlatuM zarIra te ratha che. temAM rahela te dazaratha-prema-cidAbhAsa-sAkSAtkAra thavAnuM sthaLa, ati jIjJAsu dazarathane tAmasi vRttiApa kaikeyIe AvaraNa nAMkhI aMta vRtti che dekhAtA AtmArAmathI dUra thavAthI athavA rAmane vanavAsa devAnI pharaja pADI paNa daza' -atyaprema- saMtavRttivALA hatA tethI temaNe dehane tyAga karyo. videha-avighAnA kAryarUpa dehamAM chatAM sa: 1-kAra thatAM, avidyAnuM AvaraNa dUra thatAM videha kahevAyA. janakarAjA bIjAone sadeha gAtA hatA paNa gIonI dazA te temanI dazA hatI tethI soe temane videha-deharahita Atma sAkSAtkAravaMta kahyA che. bhramara jevI vRtti te bharata zItala sukha rAgya, ke je bhakatane sukha Ape che te vairAgya svarUpa te lamaNuM. zrI rAma mahAtmAnI vimaLa patAkAmAM je varUpa lakSmaNane daMDa samAna kahela che. vairAgya te sahastra mukha zepa che jethI lakSmaNa ! tAra kahevAya che. avidhAnA kAryarUpa zatruone haNanAra te dhana-dama. akhaMDa brahmacaryavrata-mahAvI-mahAvIrate mAna. akhaMDa brahmacaryavrata rUpi hanumA nanI AtmArAmane ghaNI sahAya hatI. akhaMDa ' . caryavratavaMta jJAnInA kAma, krodhAdi kaSa . naSTa thaI jAya che. tethI tene AtmasAkSAtkAra 2. thAya che. akhaMDa brahmacaryavrata-hanumAna ne duSTanA vanamAM agni samAna, jJAna saha kahela che tathA emanA hRdayamAM vRttirapi AtmArAmane nivAsa kahelo che. vAnara sainya te aMta vRttinI sUkSma zAkhAe 5 che. vibhISaNa te dharma ci. mahArAmAyaNamAM rAma zabdano artha ApatA kaha che ke vairAgyahetuH paramo rakAraH kathyate buddha ! akArI jJAnahetuzca makAro bhaktihetukaH // spssttaarthH| vairAgya jJAna ane bhakitanA hetubhUta te rAma vekaAtmArAmanAM ja anaMta nAme che. je vAta 1 zaMkare pArvatIne kahI che ke - nArAyaNAdi nAmAni kIrtitAni bahutyapi / AtmA teSAM ca sarveSAM rAmanAma prakAzakaH // saralArthaH // rAma che eja parama purUSottama rUpa che artha ema eja zuddha AtmA che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^ kAlasvarUpa, 283 manman rAmanAmnaH samutpannaH praNavo mokSadAyakaH / rUpaM tatvamasazcAsau vedatatvAdhikAriNaH // aya-rAmanAmathI utpanna thayela kAra mokSadAyaka che vaLI vedanA adhikArIonA sahamati rUpa che. arthAta AtmA che eja rAma che. apUrNa kAlasvarUpa. A jagatamAM kaMIpaNuM nAza pAmatuM nathI e jeTalI vaijJAnika siddha thayelI bInA che teTalI ja siddha thayelI bInA e che ke ja' vastune niraMtara pheraphAra thayAMja kare che-paryAya pharyA ja kare che. kahyuM che ke - samae samae NaMtA parivato ra vnnmaaiiyaa| davvANaM pajjAyA horattaM tattiyA ceva // -paMca kalyabhASya. - samaye samaye dravyanA varNa varNa gaMdha vagere anaMta paryAya badalyAMja kare che, ane aMdhArAga-rAtri divasamAM te pramANe teTalA badale che. badalavAmAM paryAnI vRddhi paNa thAya ane hAni paNa thAya; ane te pramANe kAlanA bhAga paDe che eTale ke jenAlamAM padArthone te te paryAye vaDe prathama samayathI AraMbhIne niraMtara vadhAryA kare tenuM nAma utsarpiNuM, (3yata prathama kathA vAstha niraMtara vRddhi nathati taitai: vAna-ruti ui; ane tethI ulaTuM eTale jemAM hAni thAya te avasA paiNuM. have kAlanuM pramANa anaMta che, te paNa tenI saMkhyA-hada nirmANa karavA mATe amuka bhAga kayo che, temAM moTAmAM moTo ane hadamAM AvI zake tevo bhAga kalpI tenuM nAma "kAlacaka-kalpa rAkhyuM. cakra eTale paiDuM eTale kA tane paiDAnuM rUpa ApyuM. paiDAnA ArA joIe te kAlacakranA bAra bhAga pAyA, temAMnA darekanuM nAma krama pramANe pahelo, bIje ema Ara-Are rAkhyuM. A rIte dvAdazAra kAlacakranA dareka ArA sarakhA nathI, paNa temAM evI goThavaNa che ke pahelA cha ArAnI jeTalI kAlasthiti teTalI ja bIjA cha ArAnI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI jaina zvetAMbara kA. heralDa. kAlasthiti. A rIte kAlacakramAM be sarakhA bhAga paDayA. temAM ekanuM nAma pAMcAmAM vRddhi thavAne lIdhe-zarIra Ayu, tathA zubha pariNAmeAnI vRddhi thavAthI utsarpiNI, ke jemAM prathamanA cha ArA AvI gayA, e nAma rAkhyuM, ane bIjo cha ArAnA sarakhA bhAganuM nAma paryAyAmAM hAni thavAne lIdhe-ane tene lIdhe zarIra, Ayu, tathA zubha pariNAmeAnI hAni thavAthI avasarpiNI nAma rAkhyuM. te darekanA samaya dara kADA koDI sAgarApama che, eTale utsarpiNI ane avasarpiNI e be maLIne khAra AnanuM vIza kADA koDI sAgarApamanu kAlacakra thAya che. A khare ArA anulAma-pratiloma bhAvathI Ave che, eTale je kramathI suSama suSamA Adi avasarpiNImAM Ave che tethI vipata kramathI ati duHkhamA Adi utsarpiNImAM Ave che. have bharata kSetramAM hAla cAlatA avadhInA cha ArA-kALa samaya dveSTae tena nAma caDatA paDatA kALAnubhAva pramANe A rIte rAkhavAmAM AvyAM che. 1 suSama suSamA.-- 2 suSamA 3 suSama du:khamA-- 4 du:khama suSamA-- 5 duHSamA huM ati du:SamA-- cAra kroDA, ( kATA kATI ) sAgaropama traNa e eka kroDAkra!Da sAgaropama ochA-42000 varSa 21000 va 21000 va daza kroDA ke : sAgarApama. dasa koDa koDIo sAgara nAmANa huMti punnAo / ussappiNI pamANI taM ceosapiNI // 1 // chacava kaoNlasamayA havaMti osapiNIi bharahami / tAsiM nAma vihatiM ahaka nissAmi || 2 || samasamA ya susamA ta samadussamA ho / dusamasusamA catthI dUsai au dUsamA chaThI || 3 || ee caiva vibhAgA havaMti ussarpiNIi chacceva / paDilomA parivADI navari vibhAgesu nAyavvA // 4 // susama susamAi kAlo cattAri hati koDikoDIo | tiNi susamAi kAlo dutti bhava susamadusamAe // 5 // ekkA koDAkoDI bAyAlIsAi jA sahassehiM / vAsANa hoI UNA dasama susamAr3a so kAlo // 6 // aha dusamAI kAlo vAsa sahaspAI ekavIsaM tu / tAvaio caiva bhave kAlo asamAe // 7 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlaravarUpa. 285. artha-daza koDA koDI sAgaropama pUrA thAya te utsapiNuM, ane teTalAja kALanI avasarpiNI paNa che. bharatakSetramAM avasarpiNInA cha kALa samaya thAya che. temanAM anukrame nAma karIe chIe. pahelo suSama suSamA, bIje suSamA, trIje suSamaduHSamA, cothI duSamasuSamA, pAMcamo duHSamA, ane chaThTho ati dudhamAM. utsarpiNInA paNa eja cha vibhAge che, paNa te ulaTAkrame levAnA che. suSama duSamA cAra kaDA keDa sAgaropamane che. suSamAM traNane ane suSama duSamA bene che. betAlIza hajAra varSe uNuM eka koDA keDa sAgaropama e duHSama du SamAno kALa che. ekavIza hajAra varSa no duruSamA che. ane ati duSamAno kALa paNa teTaloja che. -upadezapada, pR 147-8 A pramANe utsarpiNanA ulaTA kramathI eTale pahelo atiduHSamA, ane chello suSama suSamA--ema jANavA. ahIM jaNAvAIe A pikIne avasarpiNI-duHSama (paM. cama Aro-paMcama kALa ) hAla vate che. paramArtha bhAgethI manuSya mukti meLave che. te paramArtha mArga je kAlamAM sukhethI prApta thAya tenuM nAma "suSama" ane je kAlamAM dukhethI prApta thAya tenuM nAma "duSama' che. A be zabdonI ghaTanAthI suSamasuSamA, suSamadupamAM, duHSamasuSamA. duHSama duSamAe sAmAsika zabdo baMnenA bhAvane mizrita karI dazavane prayojela che. hamaNAM cAlu vartamAnamAM cAlatakAla paMcamakAla kahevAya che ane te pama che. A saMbaMdhI vistArapUrvaka eka vidhAna vicAraka ema darzAve che ke - jinAgamamAM A kALane "dusama" nI saMjJA kahI che, te pratyakSa dekhAya che; kemake "dusama' zabdano artha "duHkhe karIne paNa ta thavA yogya" evo thAya che te dukhe karIne pAsa thavA yogya to evo eka paranA mArga mukhyapaNe kahI zakAya; ane tevI sthiti pratyakSa jovAmAM Ave che; je - paramArtha mAganuM durlabhapaNuM te sarva kALane viSe che; paNa AvA kALane viSe te vizeSa karIne kALa paNa durlabhapaNAnA kAraNa rUpa che. ' atra kahevAno hetu evo che ke, ghaNuM karIne A kSetre vartamAnakALamAM pUrve jeNe paramAthebhArga ArAdhya che, te deha dhAraNa na kare ane te satya che, kemake je tevA jIvana samUha dehadhArIpaNe A kSetre vartato hota, to temane tathA temanA samAgamamAM AvanArA evA ghaNuM chane paramArtha mArganI prApti sukhe karIne thaI zakatI heta; ane tethI A kALane "dusama" kahevAnuM kAraNa raheta nahIM. A rIte pUrAdhaka jainenuM alpa paNuM e Adi chatAM paNa vartamAna kALane vire je koIpaNa jIva paramArtha mArga ArAdhanA iche, to avazya ArAdhI zake, kemake duHkhe karIne paNa A kALane viSe paramArtha mArga prApta thAya ema pUrvajJAnIonuM kathana che. | sarva jIvane, vartamAnakALamAM, mArga du:khe karIne ja prApta thAya, ema pUrvajJAnIonuM kathana che. sarvajIvana, vartamAnakALamAM, mA 6.ne karIne ja prApta thAya, e ekAMta abhiprAya Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI jaina ka. ke. heralDa. vicAravA gya nathI. ghaNuM karIne tema bane evo abhiprAya samajo yogya che; tenAM ghaNAM kAraNe pratyakSa dekhAya che. prathama kAraNaH upara darzAvyuM che ke, pUrvanuM ghaNuM karIne ArAdhakapaNuM nahi. bIjuM kAraNa tevuM ArAdhapaNuM nahIM tene lIdhe vartamAna dehe te ArAdhaka mAnA rIti paNa prathama samajavAmAM na hoya; tethI anArAdhaka mArgane ArAdhaka mArga mAnI laI jIve pravRtti karI hoya che. trIjuM kAraNu ghaNuM karIne kayAMka sasamAgama athavA sagurUne vega bane, ane te paNa kavacit bane. cothuM kAraNaH asatsaMga Adi kAraNethI jIvane asazuvAdikanuM oLakhANa thavuM paNa duSkara varte che, ane ghaNuM karIne asavAdikane viSe satya pratIti mAnI jIva tyAM ja rokAI rahe che. pAMcamuM kAraNaH kavacita satsamAgamAdine yoga bane te paNa baLa, vIryAdinuM evuM zithila paNuM, ke java tathArUpa mArga graha na karI zake, athavA na samajI zake, athavA asatsamAgamAdi, ke pitAnI panAthI mithyAne viSe satyapaNe pratIti karI hoya." vaLI teo ja lakhe che ke - "utaratA kALanA pAMcamA ArAmAM tenA dhamapaNAne laIne kevuM vartana A bharatakSetre thavuM joIe tene mATe sahue keTalAka vicAro jaNavyA che te avazya jANavA jevA che- eo paMcamakALanuM svarUpa mukhya A bhAvamAM kahe che. nirgatha-pravacana parathI manubenI zraddhA kSINa thatI jaze. dharmanAM mULatA na matamatAMtara vadhaze, pAkhaMDI ane prapaMcI tenuM maMDana thaze. janasamUhanI rUci adharma * bI vaLaze. satya dayA haLave haLave para bhava pAmaze. mohAdika deSonI vRddhi thatI jaze. bhI ane pApI gurUo pUjyarUpa thaze. duSTa vRttinAM manuSya potAnA hRdamAM phAvI jaze. "DA paNa dhUrta vaktA pavitra manAze. zuddha brahmacaryAdika zIlayukta purUSa malina kahevAze. Atmika jJAnanA bhede haNatA jaze. hetu vagaranI kriyA vadhatI jaze. ajJAna kriyA bahudhA sevAze; vyAkuLa viSayonAM sAdhane vadhatAM jaze. ekAMtika pakSo sattAdhIza thaze. zagArathI dharma manAze." 3. kALaparimANanuM keka-jenazAstra pramANe (1) tivuM eTale prakAzathI honAra- tiSka deva eTale sUrya caMdramA Adi nitya tivAlAthI kAlanA bheda paDe che. teonI bhramaNusaMcaraNa vizeSagati e kAlanA vibhAgamAM tu che. AthI muhUrta. divasa, rAtri, pakSa, bhAsa, varSa Adi paDe che, temAM jainazAstramAM AthI ghaNuM sUkSma bhAge paNa pADelA che, ane te nIce pramANe - - paramasUkSma kriyAvAna, sarva karatAM ochAmAM ochIgati pariNata karanAra eka paramANu pitAnA avagAhana kSetrane jeTalA kALamAM badale teTalA-ati sUkSmakAlane samaya kahe che. A samayarUpa kAla ghaNo sUkSma hovA parama purUSone-sAdhAraNa purUSonI apekSAe atizaya sahita janone-paNa duya che. A kAla bhagavAna paramArtha kevalI (sarvajJa ja jANe zake che. bhASA ke zabdathI grahaNa ke IMDiyanA prayogane ahIM asaMbhava che, Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlasvarU5. 287 saMkheya samaya 1 AvalikA 30 muhurta=I rAtridina saMkheya AvalikA=uzvAsa ane niHzvAsa 15 rAtridina=pakSa =1 prANu (balavAna, samartha, Idriyasahita, 2 pakSa(zukala ane kRSNa)=o mAsa niroga, yuvAna ane svastha manavALA purUSane 2 mAsa Rtu 1 prANa =Ane samuccaye ucchavAsa agara 3 Rtu-1 ayana zvAsa kahevAmAM Ave che. 2 ayana =1 varSa 7 prANa=1 stoka 5 varSa=1 yuga 7 oNka=1 lava 84 lAkha varSa=1 pUrvAga 38 lava=1 nAlikA * 84 lAkha pUrvaga=1 pUrva 77 la=2 nAlikA=1 muhUrta 84 lAkha pUrva=na saMkheya kAla A pachI nirNita karelA kAlavibhAgane upamAthI kahe che - 1 55makAla-eka jana (cAra gAu) lAMbI tathA eka jana uMcI eka vRttAkAra palya (rAmagata-khAI ) ne eka rAtathI te vadhAremAM vadhAre sAta rAta sudhImAM janmelA gheTA Adi pazuonA vALathI gADha rUpe-ThAMsI ThAMsIne pUrNa bharI hoya, tyAra pachI sA so varSa pachI eka eka vALa te khAImAMthI kADhavAmAM Ave ane tema karatAM jeTalA kAlamAM te khAI sAva khAlI thaI jAya tene eka palyopama kAla kahevAmAM Ave che. 10 kaTAkeTI palyopama=1 sAgaropamakAla usapiNa kahevAmAM Ave che )-A dare10 koTAkoTI sAgaropama=1 ardhakAlacakra kanI aMdara cha ArA hoya che te upara sa(ke jene temAM paryAyanI hAni thavAne majAvela che. lIdhe avasarpiNa ane vRddhi thavAne lIdhe 1 upine 1 avasarpiNuM=kAlacakra - zrI tatvArtha sUtra AnI sAthe hiMduzAstranI kAlagaNanA sarakhAvIe. kamaLanI 100 pAMkhaDIo eka upara eka goThavI, temAM soya uparathI nIce sudhI evI rIte bheMkavo ke, badhI pAMkhaDIo bheMkAI jAya. ema karavAthI dareka pAMkhaDIne vIM. dhAtAM-bhoMkAtAM je sUkSma vakhata lAge che tene kSaNa kahevAmAM Ave che. evI 8 kSaNa=I lava 3 gurU=1 huta 8 lava=na kASThA 2 gurU athavA = 1 kAkapada ke 8 kADA=1 nimeSa 4 ladhu digura 8 niSa=I kalA 2 kAkapada-1 haMsapada 2 kalA=1 truTi 2 haMsapada-1 mahAhasa 2 truTi= aNu ke anAkuta 10 huta= paLa 2 aNu= kuta 60 paLa= ghaDI (ghaTikA) 2 kata= laghu (mAtrA) akSara ke 60 ghaDI 1 divasa 2 ladhu= gurU Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zrI jaina . . heralDa. muwwwwwwwww mAsa, varSa, yuga, mavaMtara, kapa vagere kALanAM mahAna pariNAma che. koI hiMdu prAcIna RSimunioe kALanuM mAhAnya ghaNuM kahyuM che - kAlaH kalayate lokaM kAlaH kalayate jagat / kAlaH kalayate vizvaM tena kAlo'bhidhIyate // vijhana saMgha, ra savAra samI. kAlena kalpyate vizvaM, tena kAlo'bhidhIyate // kAlaH mRjati bhUtAni kAlaH saMharate prajAH / kAlaH svapiti jAgarti kAlo hi duratikramaH // kAlasya vazagAH sarve devarSigiddha kinnarAH / kAlo hi bhagavAn devaH sa saakssaatprmeshvrH|| bhAvArtha-kALathI sarva lekanI ane saMtanI kalanA karAya che, temaja sarva vizvanI kalA-gaNanA karavAmAM Ave che tethI karIne kALa" kahevAya che. sRSTinI utpatti, sthiti ane saMhAra karanAra je kALa te sarva sthaLe samAna che. e kALathI vizvanI kalpanA ke kalanA karAya che tethIja "kALa" kahevAya che. kALI sarva bhUtane utpanna kare che. prajAne saMhAre che, tejakALa jAgrata, svapna, nidrA vaNe avasthAomAM duratikrama che, deva, RSio, siddha, kinnaro e sarva kALaneja va che ! evo bhagavAna kALa teja sAkSAta paramezvara che. 5, kAlanAM upakAra (accessories) : te zrI umAsvAti sUtrakAra jaNAve vartanA pariNAmaH kriyA paratvAparatve ca kAlasya ( a. 5 sU. 22) -vartana, pariNAma, kriyA, paratva ane aparatva e kAlanAM upakAra che. vinA sarva padArthonI vartanA che te kAla AzrayIne rahelI vRtti che. arthAta saMpUrNa padArthonI upattitathA sthiri ke je prathama samayane AzrayIbhUta che te vartanA. pariNAma-A be prakAranAM che. ( pariNAma e ke vastune bhAva-svabhAva) tatvArtha a. 5. sU. 41 1-anAdipariNAma. A arUpI-dravya ( dharma, adharma, AkAza ane jIva ) mAM hoya che. 2. AdimAna (sAdi ) pariNAma-A kapIdravyamAM hoya che te aneka prakAranAM heya che jema ke sparza pariNAma, rasa paMiAma, gaMdha pariNAma vagere. tavArtha a. 5 sU. 42-43 kriyA-arthAta gatirUpa kriyApaNu kAlanAja upakAra kare che. te traNa prakAre che, 1 prayogagati-purUSa prayatna janya Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad siddhasena divAkara kRta prAcIna jana nyAyane graMtha. 289 2 visAgati-svayaM paripAka janya 3 mizrikA-mizrakA-ubhaya (1-2) jAnya paratva ane aparava-traNa prakAranAM che. [1 prazaMsakRta. jevI rIte dharma para che. jJAna para che, tathA adharma apara che, ajJAna apara che.]. [2. kSetra (deza) kRta-eka deza kAsamAM pahelA be padArtho je dUra rahela heya te para che, je samIpa hoya te apara che]. 3. kAlakRta. jemake soLa varSa vALA karatAM so varSavALA para che, ane se varSa vALA karatAM soLa varSavALe apara che. ' A sarvamAM prazaMsakRta paratvAparatva ane kSetrakRta paravAparatva sivAya bAkI badhuMvartanAdi sarva eTale vatana, pariNAma, kriyA, ane kAlika paravA paratva kAlakRta che-kAle upajAveluM che, kAlanI sAthe rahela che. hamaNAM ATaluM ke je lagabhaga cAra pAra varSa pahelAM lakhAyuM hatuM te pragaTa karyuM che. have pachI samaya maLe kAlane kevI rIte digabara pradezAtmaka mAne che, zvetAmbaro nathI mAnatA, tema kAla e koIpaNa kAryanI niSpattimAM hetubhUta pAMca samavAyamAM eka samavAya che. vagere hakIkate jaNAvIzuM. chatAM koI sajajana kAlaviSe vizeSa mAhItIne lekha AdhAra sAthe mokalI ApavAnI kRpA karaze to khuzIthI pragaTa karIzuM. -tatrI, Re (kA halakA halAvatA rahavAhika jahAja zrImad siddhasena divAkara kRta prAcIna jaina nyAyano graMtha nyAyAvatAra. kahI rAmAma): nA jamA pramANaM svaparAbhAsi jJAnaM bAyavivarjitam / pratyakSaM ca parokSaM ca dvidhA mayavinizcayAta // pramANu (satyajJAna) e evuM jJAna che ke je svane ane parane AbhAsamAna-prakAzita kare che, ane bAdha vagaranuM che. meya eTale zeya-grAhya padArtha-jenuM jJAna thaI zake che te padArthane vinizcaya-svarUpa nirNaya be prakAre thAya che tethI te (pramANa / be prakAranuM che (1) pratyakSa (2) parokSa. athata-bAdha rAhata, svarUpa prakAzaka nona te pramANa; te be prakAranuM che. (1) pratyakSa ane (2) parokSa, kAraNa ke (baMnethI meya (vastu ) no vinizcaya thaI zake che. parokSa vastuno nizcaya be prakAre thaI zake che, arthAta e pratyakSa hoya tethI temaja e parokSa hAya to paNa thaI zake che. parokSa nivyaye Agama-anumAnathI zake che. mATe pratyakSa jJAna temaja parokSa jJAna baMne pramANu rUpa che. zabdArtha-sva eTale pitAne, potAnA AtmAne-svarUpane; jJAna eTale jenAthI ja Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI jena ve. . heraeNlDa. NAya che-tatvane nirNaya thAya che te bAdha eTale viparIta arthanuM sthApana karanArI pramANapravRtti vivecana-pramANanuM svaparAbhAsI e phAdathI je lakSaNa bAMdhyuM che, tethI jJAnavAdI baidhdha (yogAcAro) nA matane nirAsa thAya che-TakI zakato nathI. teo jJAna sivAyanI bIjI-para vastu svIkAratA na hovAthI ema kahe che ke jJAna svAbhAsI ja che. vaLI A lakSaNathI mimAMsaka ane niyAyika ke je jJAna parAbhAsIja che tene paNa nirAsa thAya che. A baMne mata ayukta che. jene ema mAne che ke jJAna pitAne prakAzanAra che tethI ja te bIjI para-bAhya vastunuM grahaNa karI zake che. temanI A mAnyatA A pramANe che ke dIvo jema pitAne prakAze che, eTaluM ja nahi, paNa bIjAne paNa prakAze che, tevI ja rIte jJAna pitAne prakAze che eTaluM ja nahi, paraMtu sAthe sAthe tethI bahAra rahelI vastune paNa prakAze che; kAraNake ya ra - jANavA gya padArtha, tenA arthane abhAva thAya te te jJAnanA abhAvane laIne ja che. jyAre jJAna parAbhAsI che eTale bIjA padArthane prakAza karanAruM (mImAMsaka taiyAyike.) svIkAryuM che chatAM tene svaprakAzane abhAva che ema kahevuM asaMbaddha-saMbaMdha vagaranuM de kAraNa ke svaprakAzanA abhAvane laIne ja para prakAzane abhAva thAya che. jemanI daSTi aMdhakArathI DhaMkAyelI che, teo asatya citro jevA ke be caMdra Adi vAravAra jue che. jyAre mANaso vitaMDAvAda So hism thI guMcavAI jAya che tyAre teo evuM mAnatA jovAmAM Ave che ke dareka vastu pANika athavA kSaNika jevI che. A badhuM mithyA jJAna che, te tene ane pramANa ( tAna ) ne judA pADI oLakhAvavA mATe bAdhavivarjita" e bIjuM lakSaNa mUkayuM che. pramANa atra be prakAranuM darzAvyuM che..tu ane pakSa. pakSamAM anumAna ane zabda pramANane aMtarbhAva thAya che. AvI rIte pADelA be prakArathI ekaja patyakSa pramANane mAnanArA cArvAka darzanane nirAsa thAya che, kAraNa ke pratyakSa e pramANa che evuM pakSanI sahAya vagara siddha thatuM nathI; tema ja sAgata ( dhe ) pramANanA be bheda pratyakSa ane anumAna ema pADI zabda pramANe ne temAM samAveza karatA nathI tethI tenA te matane paNa nirAsa thAya che. - pratyakSanI vyutpatti karatAM prati-pratigata ane akSa ema thAya che. have akSanA be artha thAya che, tethI te artha pramANe pratyakSanA paNa be prakAra paDe che. (1) siddhAMtamAM prasiddha evuM pAramArthika pratyakSa. AmAM akSano artha vaparyAya thAya che eTale je jIvaparyAyamAM AtmasvarUpa-ciMtanamAM che te eTale sarvajJanu vapajJAna te pratyakSa che. (2) lokamAM prasiddha evuM sAmAnya athavA vyAvahArika pratyakSa. AmAM akSane artha Idriya thAya che. tethI je Idriyane AzrayI pragaTe che te. eTale artha sArAtakArI jJAna ane pakSa eTale je asathI para eTale mane vyApArathI asAkSAta jJAna thA che te. prasiddhAni pramANAni vyavahArazca ttkRtH| pramANalakSaNasyoktau jJAyate na prayojanam // 2 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna ana nyAyane graMtha. 291 kamANe, ane tenA vaDe karelo vyava prasiddha che, (tethI) pramANunuM lakSaNa ApavAnuM jana jaNAtuM nathI- athAta-(2) zrImad AcArya prama -. upara mujaba lakSaNa ApyuM, tethI udayana nAmanA muni koI anya tIthiMka kahe che ke -- paNa to prasiddha che; pramANane te sarva ke jANe che. A badha-khAna-pAna-suvuM-besavuM-haravuM-pharavuM e vagere vyavahAra che e sarva pramANane laine ja cAle che. tene mANanuM lakSaNa prakAzavAmAM, kAMI prajana jaNAtuM nathI. vivecanajovAnI, anumAna karavAnuM bAdi kriyAo, evo koipaNa kAla nahoto ke je khAte karavAmAM nahi AvI hoya. 2. tyAnuM karavuM ( vyavahAra ) paNa prasiddha che. kAraNa ke A kriyAothIja ApaNe eka che pasaMda ane bIjIne nApasaMda karIe chIe tethI pramANunuM svarUpa samajAvavuM niSpoja rirthaka jaNAya che. prasiddhAnAM pramANAnAM lakSAko prayojanam / tavyAmohanivRttiH syAda vyAmUDhamanasAmiha // 3 // A ( uparokta rIte) prasiddha pramANonAM - zu ApavAnuM prayojana e che ke jethI vyAmuDha manavALAne vyAmoha dUra thAya. pramANu yadyapi sarvaprANIthI prasiddha , ' ahIM tenI samaja ApI che tenuM prajana e che ke viparItatA vALA mUrkha ane ugra jana mithyA jJAnane satya jJAna pramANu svIkArI che tene cetavaNI ApavA mATe che. temAM jaNAvavAnuM ke upara mujaba udayana munie kahyuM tenA pratyuttaramAM zrI nyAyAvara kahe che ke Apa kahe che tema pramANe prasiddha che; te bhale prasiddha che, tema chatAM lakSaNa batAvavuM e saprajana che; kemake pramANa ( yathArtha ) lakSaNa jANyAthI bhramina kuddhivALAne vyAmoha dUra thaze. aparokSatayAthesya grAhakaM jJAnamAdRzam / pratyakSamitarad jJeyaM parokSaM grahAkSayA // 4 // bAbdArtha-parokSa eTale iMdriyanA payathI atIta ane tenAthI apakSapaNe padArtha, grahaNa karanArA evA jJAnane pratya- he che, tethI bIjA jJAnane je rItathI grahaNa thAya te rItanI draSTithI pakSa kahevAya che. pIje eTale aparokSa. te apakSane nAvathI-aparokSapaNe eTale sAkSAtkArathI. vivecana-ahIM pratyakSa ane parokSa * zabdo tenA sAmAnya arthamAM vaparAyA che, eTale pratyakSa te IdriyathI thatA jJAnanA a . mAM ane parokSa anumAna ane zabda-prabhA nA arthamAM vaparAyela che. paraMtu pUrvanA :na AgamomAM pratyakSane artha AtmAe pratyakSa sAkSAta dhyAna-ciMtavanathI meLaveluM - pUrNa jJAna e thatuM hatuM, ane iMdriyadvArA thatuM phAna e artha thato nahoto ane pAne artha IdriyadhArA athavA pratyakSa, anumAna ane bdipramANuthI thatuM jJAna ema thate tA. sAdhyAvinAbhuno liMgAt sAdhya nizcAyakaM smRtaM / anumAnaM tadabhrAntaM pramANatvAna samakSavat // 5 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI jaina , . heralDa. sAdhyanI sAthe ja vyAptie rahela liMgamathI sAdhyanuM nizcaya karanAra (jJAna) anumAna kahevAya che, te pramANa hovAthI pratyakSanI peThe e brAMta-saMdeha vagaranuM che. | sAdhyAvinAbhunA-A zabda samUhathI bAjI matavAlIoe liMganuM je lakSaNa bAM dheluM che, te dUra thAya che -jevI rIte ( dharma : ta jevA) beMdhe ema mAne che ke ame numAna pramANamAM traNa hetu che; nAme anupalI e che jenAthI nizcitanuM pratyakSa jJAna nathI thatuM te), sadbhAva eTale svabhAva-mULanI senAnA, ane kArya, te. vaLI keTalAka graMtha re. ema kahe che ke anumAna pramANane bIjA hetu nAme kArya, kAraNa, saMyoga, samavAya, ane virodha che; ane keTalAka anumAnanA pUrva 1 ( kAraNamAMthI kAryanuM anumAna ), meSavata [ kAryamAMthI kAraNanuM anumAna ] ane mAnyatedaSTa ( sAmAnya-samAnatAmAMthI anumAna ] ema traNa vibhAga pADe che te paNa jAthI dUra thAya che. anumAna be prakAranuM che. (1) svArthanuma - eTale pitAnA anubhavathI-pitAne mATe bAMdheluM anumAna ane (2) parArthonumAna bIja anubhavathI-bIjAne mATe bAMdhelu nu mAna. pahelA prakAranuM anumAna vAraMvAra daSTithI valokana karyA pachI pitAnA manamAMthAja kADhela che. dhAro ke rasoDa ane bIjA sthAno jyAM dhamADe che tyAM ana che ema vara. vAra joyA pachI, ane jyAM dhama hoya tyAM A khyameva-vyAptithI agni hoya evuM mana mAM pratIta karyA pachI koI manuSya parvata para jAya che ane te parvata para agni che ke nahi evI zaMkA thAya che. teTalAmAM te upara dhamADe e che ke tarataja dhumADA ane rAgni vacce vyApti tenA smaraNamAM Ave che, ane te manamAM nirNaya para Ave che ke pati vaDimAna che kAraNa ke te upara dhUma che. A panumAna che. parArthanumAnanuM lakSaNa kare pachI ApavAmAM Avaze. na pratyakSamapi bhrAMtaM pramANatvaviniyamAna / bhrAntaM pramANamityetada viruddhavacanaM gataH // 6 // pratyakSa e pramANu tarIke nizcita thayeluM tethI brAMta-asatya-mithyA nathI; kAraNa ke "pramANu mithyA che' e kahevuM e virUddhavacana. je keTalAka (baudhdha) mAne che ke jaga: lAkasaMvRtti-lokanA vyavahAra mata pramANe ja satya che, paNa pAramArthika dRSTithI joIe te na mithyA che, teo pratyakSane miyA dhAraNa parajatA aprama nuM gaNe che, paraMtu A mata jenAthI virUddha che. virUddha eTalA mATe ke jenI mAnyatA prama e jagata dareka daSTibiMduthI satya che, ane tethI pratyakSa apramANa--asatya nathI. sakalapratibhAsasya bhrAnta tvA siddhinaH sphuTaM / pramANaM svAnyanizcApi dvayasiddhau pramiSyati // 7 // sarvanuM-sarva padArthonuM pratibhAsa eTale sana-zAna brAMta hevAthI thatI asiddhi - azakyatAne laIne je svane ane bIjAne nikA karanAra-svapara prakAzaka phuTa rIte-chetAthI che tene pramANa kahevAmAM Ave che, ane baMnenI siddhi phalita kare che. jagata mithyA-brAMtivALuM ke bhAyA nathI. tema hoya te koIpaNa vastu siddha ke zakya thaI zake nahi tethI sarva padArtho satya che, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna jaina nyAyane gUMthe. dRSTeSTAvyAhata ( tvAda ) vAkyAt paramArthAbhi dhaayinH| tatvagrAhi tayotpanna mAnaM zAbdaM prakIrtitam // 8 // --daSTa eTale pramANathI ISTa eTale nizcita evo artha je vAkya avyAhatapaNe eTale abAdhitapaNe parama arthane-satya vastune kahe che te vAkyamAMthI tatvataH utpanna thatuM jJAna tene zAbda kahevAmAM Ave che. tatvataH utpanna thatuM eTale tatvanuM grahaNa karavAthI eTale prakRta-prastuta je vAkya kahevAmAM AvyuM tene pratipAdana karavA yogya je artha tene bhAva kahI ApavAne jenAmAM guNa che te. zabdanA be prakAra che. (1) laukika, e che ke vizvasanIya purUSa pAsethI meLaveluM jJAna (2) zAstraja eTale zAstramAMthI utpanna thayeluM. AptopajJamanullaMghya madRSTeSTa virodhakam / __ tatvopadezakRta sArva zAstraM kApakSavahanam // 9 // --zAstra tenuM nAma ke je Apta ( ka ) thI upalabdha heya, bIjAothI ulaMdhana -parAma karI na zakAya tevuM hoya, daSTa eTale paramANuthI nirNiti thayelA iSTa eTale vAsathI avirodhI-avirUddha athavALuM hoya, tatvane upadeza karanAra hoya, sarvane hita karanAruM hoya, ane kutsita bhAgane dUra karanAruM heya. 4 Ata eTale jenA rAgAdi doSane samu. nitAMta taddana prakSINa thaI gayo hoya te Apta paNa ema kahevAthI je keTalAka (mImAMsako) kahe che ke zAstra (vedAdi) aparUSepa eTale kAI purUSe banAvelA nathI ema kahe ane tethI zAzvata mAne che tene ahIM nikAsa thAya che. je koIpaNa viziSTha purUSanA zabdothI zAstra na thayuM hoya te te zAstrane zAbda kahI zakAya nahi kAraNa ke zAbda e zabdothI thayeluM, ane zabda kai purUSanA vacane hAyA vagara tenA vaDe zAstra banI zake che. ttvi eTale jIva achavAdi padArtho. svanizcaya vadanyeSAM nizcayotpAdanaM budhaiH / parArtha mAnamAkhyAtaM vAkyaM tadupacArataH // 10 // --jema pitAne nizcaya thAya che tenI pa: bIjAne nizcaya tha tene budha-vidhAna purUSe parArthamAna (parAthanumAna) kahe che. tema e upacArathI (pramANu) che. vezeSArtha-jema pitAne nizcaya-prameyAdhagama-prameyanuM jJAna thAya che, te rIte bIjA pratipAdha viSayonA nizcayanuM-prameyanuM jJAna thAya che. jema pitAne artha-nirNaya tema bIjAnuM nirNaya janana-nirNayanuM utpanna thavuM thAya che. parArtha eTale bIjAne mATe jenAthI artha-vajana thAya che te. mAna eTale jenAthI mapAya che-jJAna thAya che te. je vastu ne nizcaya the e parArthonuM mAna che to tenuM jJAna paNa parArthanumAna che. vAkya eTale zAbda (pramANu) e kaMI jJAna nathI paraMtu tene upacArathI (matakUpara sAMtA takUpasvara hA) te pramANa kahevAmAM Ave che. pramANu be jAtanA che 1 svArthanumAna eTale pitAne arthe thatuM zAna. 2 parArthana Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina karyuM . heralDa. bhAna bIjAnA arthe thatuM jJAna. parArthanama' nI vyAkhyA e ApavAmAM Ave che ke je bIjAmAM nizcaya utpanna kare che eTale je gha vastunuM svarUpa nirNayAtmaka rIte samajavAmAM bIjAne zaktimAna kare che. zAbda . ' | vAkaya A parArthanumAnane eka bheda che eTale te paNa bIjAne arthe thatuM nA e kharuM che ke vAkya pite jJAna nathI. paNa je sAdhanathI jJAna bIjAne ApI zake che. te sAdhana vAkya hevAthI vAkya upacArathI pramANa kahevAmAM Ave che. pratyakSeNAnumAnena prasiddhArthaprakAra "n / parasya tadupAyatvAt parArthatvaM dUra ? // 11 // -pratyakSa ane anumAna prasiddha atha prakAza karavAthI, ane te baMne bIjAne (jANavAnAM) sAdhana hovAthI parArtha (parAtha !) che. prasiddha eTale svapratIta-pitAne pratIta che; eTale svArthanumAnathI meLavela; tethI pratyakSa ane anumAna svArthanumAna (potAnA thatuM jJAna) che eTaluM ja nahi paraMtu parArthanumAna (bIjAne arthe thatuM jJAna) para eTale teo baMne che. teone ( pratyakSa ane anumAnane) parArthanumAna kahevAnuM kAra che ke pratyakSa ane anumAthI je jJAna pitAne arthe prApta kareluM hoya che te vAkya | bIjAne ApI zakAya che. jema anumAnathI pratIta thayelo artha bIjAne vacanarUpa tipAdita karAvAya che- javAya che tethI te anumAna parAthanumAna che, tevI rIte pratya - dha pratIta thayelA arthane paNa bIjAne mATe jaNAvavAnuM vacanavyApAramAM mUkavAmAM Ave i khalA tarIke anumAnathI pratIta thayeluM jaNAvIe. ahIM agni che. "dhUma nIkaLe che . jyAM jyAM dhUma che tyAM tyAM agi che; jevI rIte rasoDAmAM-AthI ulaTuM vyApti dAharaNa laIe ke jyAM agnino abhAva che tyAM mane abhAva che eTale tyAM kadI pa ma hotuM nathI; jevI rIte jAzaya vageremAM. tema ahIM dhUma che. tethI dhUma he ! ahIM agni che. pratyakSathI tIta thayeluM pharI jaNAvIe-juo ! rAjA Ave. A vacanathI rAjAnI samagra sAmagrInuM anumAna thAya che. AthI ja dezamAM lokamAM che ke vAkya upacArathI anumAna che. pratyakSapatipannArtha pratipAdi ca ya / pravarSa gatimAsa nimitta vAra rAte 2 . - pratyakSathI pratIta thayelA arthane pratimA na karanArUM-kahenArU-jaNavanArUM je cana tene pratyakSa kahevAmAM Ave che kAraNa ke te la pratibhAsa eTale pratyakSapaNAno hetu che. pratyakSa te sAkSAtkArI jJAna che. te jJA tejAne kahevA mATe vAkyane upayoga karavAmAM Ave che tethI te vAkyane paNa upa thI pratyakSa kahevAmAM Ave che. kemake sAkSIe ApelI jubAnI joke jaje pratyakSa 1 jaIne jANI nathI chatAM te jubAnIneja pratyakSanI barAbara gaNe che. sAdhyAvinAbhuvo hetovaco yatpratipAdakam / parArthamanumAnaM tat pakSAdivacanAtmakam // 13 // -sAdhyanI sAthe je vyAptithI rahele evA hetunuM pratipAdana karanAre - tene Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna jaina nyAyano graMtha. . 295 jaNAvanAruM je vacana te pakSa AdinuM baneluM hovAthI parAthanumAna (bIjAne mATe anumAna) kahevAya che. A para numAnamAM pakSa ( minor term ), Adi eTale hetu, dRSTAMta, upanaya ane nigamana barAbara spaSTa rIte jaNAvavAja e. sAdha (major term ) e je vastu siddha karavAnI che te eTale je padArthane saddha karavAnI vAdI prativAdinI abhilASA hoya che te. hetu ( middle term ) ke nAM bIjAM nAma liMga, sAdhana che tesAdhyanI sAthe jenI vyApti hoya te-eTale je sAdhya eTale liMgInI sAthe ja hoya, bIjA ke IsAthe te rahI zake nahi. pakSa [ 1 inor term ] e ke jenI sAthe hetune saMbaMdha rahelo che ane jeno sAdhyanI sAthe saMbaMdha siddha karavAne che te. pratijJAmAM kartA pakSa hoya che, ane kriyApada sAdhya hoya che. tethI pakSa ane sAdhyane kahevAthI pratijJA thAya che, have parArthanumAna laIe - (1) A parvata (pakSa) vantimAna (sa'. che-pratijJA. (2) kAraNa ke te dhUma (hetu)thI bharele -hetu () je je dhUmavAna che te vahimA jemake rasoDu-daSTAMta. (1') tevI ja rIte A parvata dhumavAna che -upanaya (1) tethI A parvata vahimAna che-ni mana. upara jaNAveluM te parArthanumAnanuM maMtma rUpa che. AmAM pakSa, sAdhya, hetu ane daSTAMta ( pagamAM levAmAM AvyAM che. parAdha pAnanuM jaghanyarUpa e che ke phakta sAdhya ane pakSa uparAMta hetu kahI javAM jemake - () A parvata (pakSa) vahimAna che - dhya). (0) kAraNa ke te dhumathI (hetu) bhare . parArthonumAnanuM uttama rUpa dazAvayava - dhanavALuM che. eTale temAM nIcalA daza avayava joIe-1-pratijJA. 2-pratijJA zuddha hetu 4-hetu zuddhi pa-daSTAMta -daSTAMtazuddhi 7 upanA 8 upanaya zuddhi 8 nigamana ane nigamana zuddhi. eTale madhyama rUpamAM jaNavelA pAMya avayava ane tenI pAMca zuddhi. ra rUpa uparanA daza avayava karatAM A be avayava dharAvatuM hoya te "madhyama rUpa kahevAya che. sAdhyAbhyupagamaH pakSaH pratyakSAdyanirAkRtaH / tatprayogo'tra kartavyo hetogocaradIpakaH // 14 // --pakSa enuM nAma ke je sAdhyane Ara karavA rU5 che eTale je sAdhyanI sAthe joDAyela che, evuM nizcayapUrvaka svIkAravA te che, ane je pratyakSa AdithI abAdhita che. A pakSane prayoga-abhidhAna-kathana ahIM eTale parAthanumAnamAM hetune viSaya darzAvavA athe karavA yogya che. madhya eTale anumeya. pratyakSa eTale sAtatkArI saMvedana-jJAna. pratyakSa Adi eTale pratyakSa, anumAna, lakavacana vagere. hetu eTale nirdeza tene gocara eTale viSaya-eTale te kayAM rahe che te-dIpakaH eTale dI -prakAranAra-saMdarzaka-jAvanAra; eTale te jANa Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ko heraM.... vavA mATe pakSanuM kathana che. A kahevAnuM kAraNa e che ke jaina dharmamAM sarva ekAMte nathI, paNa anekAMtika che. keTalAka philasuphane ema abhiprAya che ke anumAnane pakSa e prAdhAnya bhAga nathI. paraMtu A abhiprAya jenonA pramANe cAlI zake te-upayukta nathI kAraNa ke anumAnamAM pakSanuM kathana kevala Avazyaka che. __ anyathA vaadybhiprethengocrmohitH| pratyAyasya bhaveddhetu viruddhArekito yathA // 15 // --nahi te eTale pakSane prayoga ema nahi karavAthI vAdIe dhArelo-svIkAre che- abhimata evo hetuno viSaya dolAyamAna mAM rahe te vAdIne te viSaya pratyAya eTale prativAdIne virUddha-virodhI lAge. je koI vAdI pakSa spaSTa rIte na da te tenA hetune prativAdI viparIta rIte samajI le. jemake - (1) A parvata (pakSa) vahimAna che ( . ) (2) kAraNa ke te dhUmathI (hetu) bharela uparanA anumAnamAM pakSa (parvata)nuM ka na karavAmAM Ave che te anumAna nIce pramANe thAya. (1) vahimAna (sAdhya) (2) kAraNa ke dhamathI (hetu) bhare. - ahIM prativAdI je pakSamAM agni ane e sAthe ja rahe che evuM kaMI paNa pakSa ekadama smRtimAM na Ave ane tethI AvA pakSane lAzaya bhUlathI mAnI bese, te vAdInI AkhI dalIla viparIta paNe grahaNa thAya. e zuddha hetu paNa ( upalA daSTAMtamAM mi) vipakSamAM ulaTA pakSamAM dAkhalA tarIke upara ! brAMtamAM jalAyamAM varte che evo vyAmeha thavAthI virUddha dUSaNa AvI jAya. tethI mane kahevAthI hetune viSaya nirNita thAya che mATe pakSanuM kathana kahevAmAM doSa Avate vA e ahIM abhiprAya che. ane te uparanA dRSTAMtathI spaSTa karavAmAM AvyuM che. dhAnuSkagaNasaMpoti janamya prividhytH| dhAnuSkasya vinA lakSyanirdezena guNetarau // 16 // -bANa pheMkanAranA guNa--huziyArI je te AvanAra manuSya tenA guNa ane tenI sAthe deSa paNa jovA joIze ke te bANa pheMkanA lakSyane nirdeza karyA vagara bANa te pheMkato nathI? jevI rIte kuzala dhanurdhArI pitAnuM bAra jyAM pheMkavuM hoya tyAMthI bIjI vATI dizAe jatuM rahe te aTakAvavA mATe bANuM ke A pahelAM nizAna le che tevI ja rIte catura vAdIe pitAne je kahevAne viSaya hoya te rIta rIte sAme mANasa grahaNa karI le te aTakAvavA vAste jyAre anumAna pate kAnA heya tyAre temAM pakSa barAbara dazAvavuM joIe ke je pakSathI sAdhya ane hetu baMne te pAyelA rahe che, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna ane nyAyane graMtha 297 hetostathopapatyA vA syAt prayogA DanyathApi vaa| dvidhAnyatareNApi sAdhyasiddhirbhavaditi // 17 // -- tune prayoga tathA eTale sAdhyasadabhAvanI sAthe pitAne saMbaMdha batAvavAmAM karavAmAM Ave, tema tethI anyathA-bIjI rIte e Tale sAdhyane vyatireka-abhAvanI sAthe saMbaMdha nathI e paNa batAvavAmAM karavAmAM Ave. A baMnemAMthI koI paNa rIte sAdhyanI siddhi thAya che. upapatti vidyamAnatA-astitva. hetu nIcenI be rIte vAparI zakAya;-(1) je sAdhya vidyamAna hoya teja hetu vidyamAna hoya-jemake -- khalo laIe ke "ahIM agni che kAraNa ke tyAM dhamanuM astitva che. upapatti che. --eTale je agni ( sAdhya ) hoya toja dhama (hetu) hoI zake. (2) je ya heya nahi. te hetu hoI zake nahi. jemake dAkhalo laIe ke -" ahIM agni che ke raNa ke nahi to tyAM kaMipaNa dhumADe hoI na zake- " eTale je agni (sAdhya ) nuM ta ta dhumADe (hetu) hoI zakata nahi. A baMne rItathI sAdhyanI siddhi-niSpatti thAya che. sAdhyasAdhanayo Aptiryatra nizcIyatetarAm / * sAdhamryeNa sa dRSTAMtaH sambandhasmaraNAnmataH // 18 // -- jyAM sAdhya ane sAdhana ( hetu ) nI gApti (sAdhamyathI-samAnadharmathI) atizayevizeSe karIne nirNata karAya che tyAM (sAdhya ane sAdhana vaccenA ) saMbaMdhanuM smaraNa thavAthI sAdhamma daSTAMta kahevAya che. zapadArtha-sAdhya eTale jeno artha khavAnI IcchA che eTale je siddha karavAnuM che. sAdhana eTale sAdhya jaNAvanAra hatu. pti eTale huM ane vinA na marAta rUti gvaMdA eTale A bIjAnA vagara ni mAna hotuM nathI evo niyama eTale (be vacce) avinAbhAva saMbaMdha. avinAbhAva saMba' eTale jyAM jyAM sAdhana (hetu) heya, tyAM tyAM sAdA hoya, ane jyAM jyAM sAdhya na hoya tyAM tyAM sAdhana paNa na hoya, A saMbaMdhane avinAbhAva saMbaMdha kahe che. jema ke jyAM tyAM dhUma che tyAM tyAM agni che, ane jyAM jyAM atri nathI tyAM tyAM dhUma paNa nathI. ' vizeSArtha-daSTAMta e eka evuM prasid udAharaNa che ke je sAdhya ane hetu e baMne vacce vyApti draDhIbhUta kare che. te be prakAranuM che. (1) sAdhamya ane (2) dharme. sAdhamma STAMta e che ke je sAdhamyathI vyA' : raDhIbhUta kare che. jemake - (1) A parvata vahimAna (sAdhya) che. (2) kAraNa ke dhamathI (hetu) bharela che. (3) jevI rIte rasoDuM vagere (sAdhama chata) ahIMA agni-vahi ane dhuma rasoDAmAM sAdhammathI rahe che. sAdhye nivartamAne tu sAdhanamyAyasaMbhavaH / ravyApyate yatra dRSTAMte vaidhayeti ca smRtaH // 19 // jyAM sAdhyane asaMbhava thaye satela nine paNa asaMbhava che evuM darzAvAya che Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina . kA. heralDa. 28 tyAM vaidha dRSTAMta che ema kahevAmAM Avela che. vaidha daSTAMta vaidhathI eTale sAdhyanA abhAvathI hetune abhAva thAya huM evu dekhADIne vyAptine dRDhIbhUta kare che. jemake (1) A parvata dhUmavAn ( sAdhya nathI. * (2) kAraNa ke tyAM agni nathI (hetu (3) jevI rIte jalAzaya ( vaidhAMta). antarvyAptyeva sAdhyasya siddharbahirudAhRtiH // vyArthA syAttadasadbhAve'pyevaM nyAyavido viduH // 20 // --nyAyavettAe ema kahe che ke khAyI udAharaNa-daSTAMta lAvavuM te bya che kAraNa ke sAdhyanI siddhi-niSpatti tevA udAhara abhAva hAvA chatAM atarvyAptithI ja thai jAya che. aMtarvyApti eTale pakSamAM vyApti nAdhya sAdhananA avinAbhAva--saba ya. A aMtarvyApti jyAre hetunI ane sAdhyanI anya sAMkaLa ( common link tarIke pakSa pAte ane vacce vyApti batAve che, tyAre thAya che; jemake: / (1) A parvata (pakSa) agnimAn (2) kAraNa ke te dhumathI (hetu) bhare ahIM agni ane dhUma vaccenI mAnya viSaya che tenAthI batAvAya che. bahirSyApti, jyAre dRSTAMta bahArathI viSaya tarIke te ane vaccenI vyApti dRDha thAya che, jemakeH-- (sAdhya) che pta, parvata (pakSa) ke je tene 'tene sA (1) A parvata (pakSa) agnimAt (2) kAraNa ke te dhUmathI (hetu) bharela (3) jevI rIte raseADu' ( dRSTAMta ) A udAharaNamAM raseADuM ke je ahahatanA ane dhUmanA sAmAnya viSaya tarIke teo karavA mATe bahArathI dAkhala karavAmAM Ave agni ( 1 ) A parvata ( pakSa ) ( 2 ) kAraNu ke te dhUmathI bharelA ( 3 ) jevI rIte rasADuM ( dRSTAMta A uparanuM " jevI rIte raseADuM che. pakSa paNa tenA abhiprAya pramANe nI " hetu ane sAdhya baMne vaccenA sAmAnya ta karavA mATe dAkhala karavAmAM Ave che, tyAre sAdhya) che. prAdhAnya bhAga nathI te agni agni ane dhUma ) vaccenI vyApti .DhIbhUta keTalAka nyAyaviA ( jevAke vasuba)nA evA abhiprAya che ke sAdhyakta ataIptithI sthApita siddha-karI-zakAya, te bahirSyApti batAvavI e nirarthaka che. khIjA nyAyaviA tyAM sudhI kahe che ke pakSa paNa vAMdhAmAM na Ave tApaNa sAdhyane sidva karI ApavuM azakaya thai paDe tema nathI. ) che ( sAdhya ) ( hetu ) dhrAMta A nyAyaviAnA mata pramANe vira ka rIte uDAvI devAya:-- Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna jana nyAyane graMtha. .. # - A . ... (1 agnimAna (sAdhya) (2 kAraNa ke dhUmavAna (hetu) jevI rIte ahIMA che tevI rIte game tyAM pakSa na hoya to paNa teonA mata pramANe darata nirarthaka che. pratipAdyasva yaH siddhaH pakSAbhAso'sti liMgataH // lokasvavacanAbhyAM ca bAdhito'nakadhA mataH // 21 // je pratipAdya eTale prativAdine siddha karavAnuM che eTale jenuM sAdhya pratipAdita karavAnuM che, te je liMgathI, lokavacanathI, vacanathI bAdhita hoya to te pakSAbhAsa (the fallacy of the minor term - thesis) che, ane tenA aneka prakAra che. pAbhAsa tyAre ja thAya che ke jyAre lavAdIne je siddha karavAnuM che te sAdhyane athavA 42 siddha thaI zake tevuM nathI tene ' che je pratyakSa bAdhita che tene athavA anumAna bAdhita che tene athavA je lokabAdha che tene athavA svavacanabAdhita che tene pakSanuM sva 5 apAya che tyAre jevI rIte - (1) ghaTa paugalika che-A nigamana 9 prativAdIne siddha karI ApavAnuM che. (2) sarva kSaNika che. A saMgata (ba) mata che ke je jenA mata pramANe siddha thaI zake tevuM nathI. (9) sAmAnya ane vizeSa niraMza-aMjA vanAnA, paraspara-vivikta-eka bIjAthI bhinna, ane svasva lakSaNavALA che. A pra te bAdhita che. () sarvajJa nathI. jenA mata pramANe A anumAnabAdhita che. (5) mAtA gamya che-strI che-strI tarIke gaNavAnI che. A loka bAdhita che. () sarva bhAvo-padArtho avidyamAna - bA svavacanabAdhita che. anyathAnupapannatvaM hetorlakSaNamIritam / tadapratItisandehaviparyAsaistadAbhatA // 22 // -hetunuM lakSaNa [vyAkhyA) e ApeluM che ke je (sAdhya sivAya) bIjA koInI sAthe utpanna na thaI zake-eTale rahI na zake te hetu thavAbhAsa apratIti, sadeha ane viparyAsamAMthI upanna thAya che. laNa-eTale asAdhAraNa dharma-vyA. apratIti eTale adhyavasAya. saMdeha eTale delAyamAnatA, viparmAsa eTale vipa paNAno nirNaya tadAbhatA-eTale ta=hetu, AbhatA AbhAsatA, eTale hevAbhAsatA. udAharaNa laIe. (.) A parvata agnimAna che (sAda (6) kAraNa ke te ghUmavAnuM che (hetu) A udAharaNamAM dhama e hetu che; te " agni ke je sAdhya che tenI sAthe vyAptithI -inse, arable connectionthI rahela che ke te sIvAya bIjA koInI sAthe rahI zake nahi, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zrI jaina che. . heraMDe. asiddhastvapratIto yo yo'nyathaivopapadyate / viruddho yo'nyathApyatra yukto'nakAntikaH sa tu // 23 // je apratIta- haju anizcita rahela che te asiddha (hevAbhAsa) che, je anAthAja saMbhave che te virUddha che. je eka rIte temaja tenAthI anyathA-viparIta rIte yukata thaI zake-ghaTAvI zakAya te arnakAntika che. hetvAbhAsa traNa prakAranA che (1) asiddha-jemake "AkAza kamala baMdhI che, kAraNake temAM kamalane sAmAnya svabhAva che" AmAM hetu nAme AkAza kamala ke je mithyA che, tene kamaleno sAbhAva sAmAnya che te siddha thayela nathI. (2) virUddha-jemake "A agnimAna kAraNa ke te jala padArtha che ahIM je hetu batAvyo che te je siddha karavAnuM che te kA virUddha che. (3) agnikAntika-jemake "sarva kSaNika kAraNa ke temAM sava che-vidhamAnatA che" ahIM jaNAvela hatu "satva-vidhamAnatA" e .. katAnI siddhi karanAra hoya agara na hoya, kAraNake temAM prativAdI paNa sarakhI ja na kahI zake ke "sarva nitya che kAraNa ke temAM satva che." sAdharmyaNa dRSTAntadoSA nyAyAvizaritAH / apalakSaNahetUtthAH sAdhyAdinikalAdayaH // 24 // nyAyavettAoe sAdhamya-daSTAMtade- (bhAsa ene kahela che ke apalakSaNavALAapUrNa hetumAMthI udbhave che, athavA sAdhyA chevikala-zUnya eTale sAdhya A dimAM rahela khAmImAMthI uddabhave che. sAdhyaAdi sAdhya, sAdhana, ane ubhaya. sAdhamma daSTAMtAbhAsa sAdhyamAM athavA tu (sAdhana) mAM, athavA sAdhya sAdhana baMnemAM rahelA doSa-vikalapaNAne laIne athavA te saMbaMdhe rahelA saMdehane laIne thavA pAme che-janme che. jemake - (1) anumAna brAMta che sAdhya) kAraga che te pramANe che (hetu), pratyakSanI paThe ( sAdhamma daSTAMta ) AmAM ApelA dRSTAMtamAM sAdhya vikala'! che, kAraNa ke pratyakSa e brAMta nathI. AthI A sAdhya vikala sAdhamma daSTAMtAbhAsa. (2) jAgrata saMvedana-pratyakSa jJAna brAM , (sAdhya) kAraNa ke te pramANa che hetu) jemake svapna saMvedananI peThe (sAdhamma daSTAMta AmAM ApelA daSTAMtamAM svapnasaMda pramANa nathI tethI sAdhanavikala-Datuvikale sAdhamma daSTAMtAbhAsa thaye, | (3) sarvajJa nathI (sAdhya) kAraNa ke te yakSa AdithI upalabdha thatuM nathI hetu) jemake ghaTanI peThe. (sAdhamma daSTAMta) AmAM ApelA daSTAMtamAM ghaTa che, ane pratyakSa AdithI upalabdha che, tethI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatAra-prAcIna jaina nyAyane graMtha. 301 ubhaya vikala (sAdhya vila temaja sAdhana vikala sAdhacce daSTAMtAbhAsa thayo. (4 A vItarAga che (sAdhya) kAraNa ke tene maraNa dharma che (hetu) jemake rahyA purUSa-zerImAMnA koI mANasanI peThe (sAdhamya - STAMta) A mAM Apela daSTAMtamAM racyA purUSamAM vItarAgata hoya te saMdigdha che, tethI A saMdigdha sAdhya dharmavALe sAdhamma daSTAMtAbhAsa thayo. (5) A purUSa mAraNadharmavALe che. ( ra ya che kAraNa ke te rAgAdithI sahita che (hatI jemake racyA purUSa peThe. (sAdhabhya duSTata | A mAM ApelA dRSTAMtamAM racyA purUSamAM rAgAdi che ke nahi te saMdigdha-saMdeha bhareluM che tethI A didha sAdhana dharmavALA sAdha dRSTAMtAbhAsa thayo. (6) A asarvajJa che ( sAdhya ) kAraNa ke te rAgAdithI sahita che (hetu) jemake radhyApurUSanI peThe. (sAdhamya dRSTAMta) a mAM ApelA dRSTAMtamAM racyApurUSamAM : 1 di sahita (hetu) che ke nahi temaja asavaijJa (sAya) che ke nahi te saMdigdha che tethI A saMdigdhabhaya ( sAdhya ane sAdhana ) dharmavALo sAdhamya daSTAMtAbhAsa thayo. keTalAka sAdhamya daSTAMtAbhAsanA traNa bhAga nirarthaka pADe che. (1) ananvaya (2) apradarzatAvaya (3) viparItAnvaya. jemake ! ananvaya-udA. A purUSa rAgAdimAna che (sAdhya) kAraNa ke te vakatA che (hetu) jemake iSTa purUSa peThe eTale dAkhalA tarIke magadhavAro peThe. (dRSTAMta) a mAM ApelA daSTAMtamAM magadhavAsI ' vakatA ane rAgAdimAna baMne eTale sAdhya ane sAdhana dhama baMne hoya to 5 katava, ane rAgAdiva, e benI vacce kaMI vyApta nathI, eTale je je vakatA hoya te rAgAdimAna hoya che evI vyApti nathI. a thI ananvaya. (2) apradarzatAnvaya jemake -zabda Ave che (sAdhya) kAraNa ke te kRtaka che. (hetu) jemake gharanI peThe (daSTAMta) aDI je ke vAstava rIte kRtakatva ane anityatva vacce vyApta che anvaya che. tathApi vAdinA vacanathI te vyApti pradarzita tha nathI; eTale teNe je je kRtaka che te te anitya che; dhaTavata evuM jaNAvyuM nathI tethI apradarzitAnvaya. (auddha dinAga dRSTAMtane vyAptimAM badalAvI nAMkhavAnI AvazyakatA svIkAre che ke jethI karIne hetu ane sAdhya vacceno saMbaMdha tathAsvarUpamAM darzAvI zakAya) (3) viparItAnvaya-udAzabda anitya che (sAdhya), kAraNa ke te kRtaka che (hetu) ATaluM kahI have je vyApti darzAvAya che je kRtaka che te anitya che. ghaTavata ene badale AvI rIte darzAvAya ke "je anitya che ne kRtaka che. ghaTava'te te viparIta vyApti che ane tethI te viparItAnvaya che. vaidhayeNAtra dRSTAntadoSA nyAyavidIritAH / sAdhyasAdhana yugmAnAmanivRttezca maMzayAt // 25 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zrI jaina , . heralDa. -nyAyavettAo vaidharma dRSTAMtAbhAsa e kahe che ke je sAdhyanA abhAvathI, sAvananA abhAvathI, ubhaya eTale sAdhya sAdhana baMnenA abhAvathI athavA tenA saMbaMdhe rahelA saMzayathI utpanna thAya che. vaidharyuM eTale jemAM sAdhyAbhAva sAda - bhAvanI vyAptimAM darzAvAya che; ba tireka eTale vyApti--anvayathI. have vaidhao daSTAnnAbhAsa cha prakAra che: (1) sAdhyAvyatirekI (2) sAdhanA vyatirekI (3) sAdhyasAdhanA vyatirekI (4) - sandigdha sAdhya vyatirekI (5) sa dagdha sAdhana vyatirekI (6) ane sandigdha sAdhya na vyatirekI. vyApti be prakAranI che--(1) anvayI pti-jemake jyAM dhUma che tyAM vanti nathI. ane (2) vyatireka vyApti. jemake jyAM va ithI tyAM dhama nathI. () sAdhyA vyatirekI--anumAna brAM (sAdhya), kAraNa ke te pramANa che hetu), je brAMta nathI te pramANe nathI jemake svamaNA vaidhamma daSTAnta.) ahIM ApelA vaidhamya- daSTAMtamAM sva + brAMtatAthI nivRtta kahela che, cha mAM te brAMta che, tethI sAdhyamAM Avyatireka che-doSa kAraNa ke vyatireka vyApti . log ical discontinuance) je brAMta nathI te ! . paNa nathI, te kharI rIte nathI; tethI sAdhyAvyatirekI. . (2) sAdhanA vyatirekI-pratyakSa nivi che, (sAdhya), kAraNa ke te pramANa che (hetu) je savikalpa che tethI pramANa nathI je anumAna. (vaidharma daSTAMta). ahIM ApelA vaidharmendaSTAMtamAM anumA ramAyuM nathI ema kahevAmAM AvyuM che, chatAM te kharI rIte pramANa che. pramANa hovApa te ahIM sAdhana-hetu che, tethI te hetu barAbara Apela nathI, eTale temAM doSa-avara 1 che, tethI sAdhanAvyatirekI. (3) ubhaya---sAdhya sAdhanA vyatirekI - nitya ane anitya che (sAdhya), kAraNa ke te sattva-vidyamAna che. (hetu). je nitya , nitya nathI te vidyamAna nathI. kemake ghaDa. (vaidharma daSTAMta) A vaidhamma daSTAMtamAM ghaDo nitya ane tya (sAdhya) che, ane vidyamAna (DatuM) paNa che. ahIM sAdhya ane sAdhana banemAM a - 2ka che, tethI sAdhya sAdhanA vyatire che. (4) saMdigdha sAdhya vyatireka- kapilAdi sarvajJa-anApta che (sAdhya) kAraNa ke teoe Arya evAM cAra satyone pratipAdita nathI. (hetuM). je je asarvajJa nathI te Arya satya catuSTayane apratipAdaka nathI. jema buddha viMdhamma daSTAMta]. A vaidhamma daSTAMtamAM buddha sarvajJa hate asarvajJa hate e saMdigdha sadehatA che, tethI ApelI vyatireka vyAptimAM je te (asarvajJa nathI) che te saMdehamAM rahe che tethI A saMdigdha sAdhya vyatirekI daSTAMtAbha thayo. (5) saMdigdha sAdhana vyatirekI. A pura anAdeya vAkya che eTale tenAM vA mAnanIya nathI (sAdhya) kAraNa ke te rAgAdimA [hetu) je anAdeya vAkya nathI 2 Tale je AdeyavAkya che, te rAgAdimAna hete nathI ma ke sugata-buddha (vaidhamma daSTAMta). Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAvatAra-prAcIna jena nyAyane graMtha 303 A vaidhamma daSTAMtamAM buddhamAM rAgAdi hovApaNuM (hetu) nathI e, saMzayavALuM che, tethI hetu saMdigdha rahe che. mATe A dRSTAMtAbhAsa saMdigdha sAdhana vyatirekI thayo. (6) saMdigdha sAdhya sAdhana vyatirekI kapila vitarAga nathI, (sAdhya) kAraNa ke teNe pitAnA zarIranuM mAMsa bhukhyAne ApyuM nahi (hetu) je je vItarAga hoya che te te bhukhyAne pitAnuM mAMsa Ape che jemake buddha dhamma daSTAnna). A vaidhamma daSTAMtamAM buddha vItarAga sAdhyo hato, ane bhukhyAne potAnuM mAMsa ApanAra hatA te sadehavALuM che tethI saMdigdha sAdhya sAdhana vyatirekI daSTAMtAbhAsa thaye. - keTalAka vaidharma daSTAMtAbhAsanA bIjA traNa prakAra nirarthaka rIte-beTI rIte kahe che te ayukta che-avyatireka, apradarzita vyatireka, aviparIta vyatireka. (1 atireka-A purUSa avItarAga re (sAdhya) kAraNa ke te vaktA che (hetu) je je vItarAga che te vaktA nathI jemake pAyA, baMDa (vaidhamma daSTAMta). A vaidhamma daSTAMtamAM je ke pASANukhaMDa patharano kaTako) vItarAga ane avatA bane che, tApaNa vItarAgata ane avaktatva vacce vyatireka vyApti nathI, tethI atireka. (2) apradarzita vyatireka eTale jemAM vyatireka vyApti pragaTa karavAmAM AvI nathI te-zabda anitya che (sAdhya) kAraNa ke te kRtaka che (hetu) AkAranI peThe (dAMta).. A dRSTAMtamAM kRtakatva ane nityatva vacce vyatireka vyApti che chatAM te yogya rIte eTale ". je kRtaka che tene nitya che AkAzavata" evA svarUpamAM pradarzita karavAmAM AvI nathI tethI apradarzitavyatireka e nAmanI du --daSTAMtAbhAsatA thaI. (3) viparIta vyatireka eTale jemAM vanaraka vyApti viparIta rIte hoya te. zabda anitya che. (sAdhya) kAraNa ke te kRtaka che (ke je nitya che te akRtaka che. AkAnI peThe vaidhamma dRSTAMta). A vaidhamya dRSTAMtamAM dRSTAMta viparIta ? ne mukavAmAM Avela che kAraNa ke yukata rIte . "je je amRtaka che te nitya che. AkAphAvatU' ema mUkavuM joItuM hatuM, tethI viparIta vyatireka, - vAyukta sAdhane proktadoSANAmuda bhAvanam / dUSaNaM niravadye tu dUSaNAbhAsanAmakam // 26 // - 9 parokta dene vAdI jyAre sAdhana- dalIla kahI rahyA hoya tyAre tenI pAse prakAzita karavA tenuM nAma dUSaNa (refutation che; paraMtu te deze kharI rIte niravadha (doSa vagaranA) hoya chatAM doSa tarIke kahevA te te dUSaNabhAsa che. vAdamAM pratipakSInA dalIlo sAmI potAnI dalIlo sarasa rIte vAdIe raju karelI che. eTale dUSaNa batAvyuM che e tyAre ja kahevAya ke jayAre te pratipakSInI dalIlomAM upara kahelA de (he bhAsa, dRSTAMtAbhAsa vagere) tarataja pakaDI laI tene batAvI zake. paraMtu patipakSIe kharI rIte doSo karyA na hoya, chatAM te deSa che ema raju karAya che te . dUSaNabhAsa che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI jena ke. ke. heDa. sakalAvaraNamuktAtmakevalaM yatprakAzate / pratyakSaM sakalArthAtmasatatapratibhAsanam // 27 // - sakala-samasta AvaraNathI jenuM ve: 5 mukata che-eTale je nirUpAdhika che, ane je kevala eTale bIjA (jJAna)nI sahAya vagere prakAze che te (pAramArthika-nicarita) pratyakSa (kahevAya) che; te (pratyakSa) sakala-- artha-pArthanA svarUpane satatapaNe--anavaratapaNe pratibhAsa-prakAze che. A pratyakSa pAramArthika- nirUpacarita eTale ahIM tene vyutpatti artha e thAya che ke akSa eTale jIva5ryAya. tenA prati je che te AtmAne-svarUpano sAkSAta vyApAra tenuM nAma pratyakSa. jyAre AthI bhinna pahelAM pratyakSa kahyuM te vyAvahArika pratyakSa che eTale indriyanA vyavahArathI--cakSu, zA Adi iMdriyathI AbhAne prApta thatuM jJAna ke je kharI rIte - paramArthataH parokSaja che. - upara jaNAvela pAramArthika pratyakSa kriyAdinI sahAya vagara AvaraNakSapazamathI dhyAna mA AtmAne svataH thAya che te che. AvI rIte pratyakSa be arthamAM vaparAya che. ( paramArarthika (2) vyAvahArika. pramANasya phalaM sAkSAdajJAnavini vartanam / kevalasya mukhopekSe zeSasyAdAnahAnadhIH // 28 // --pramANanuM sAkSAta phala ajJAna-a sAya--prameyanuM ajJAna tene nArA 2 thAya che. kevala-sarvajJa jJAnanuM (asAkSAta amara pakSa) phala sukha eTale vaiSayika mukhathI atIta e parama AlhAdane anubhava, H upekSA eTale madhyasthatA che, ane zeSa eTale kevalathI bhinna pramANa eTale prAkRta sAmAnya pramANathI svIkAra ane tyAga karavAnI buddhi e (parokSa phala) thAya che. pramANu be prakAranuM che. (1) kevala prama ane (2) prAkRta loka-sAmAnya pramANa A baMne pramANunuM sAkSAta eTale pratyakSa phala nanuM nivAraNa kSaya thAya che; ane parokSa asAkSAta ula darekanuM jUduM thAya che eTale ke la pramANanuM parokSa phala sukha ane madhyasthatA thAya che, ane prAkRta loka sAmAnya pra* nuM parokSa phala upAdeyane svIkAra, ane heyane tyAga karavAnI buddhi thAya che. anekAntAtmakaM vastu gocaraH manasaMvidAm ekadezaviziSTo'rtho nayasya viSayo mataH // 29 // -vastu anekAMtAtmaka che eTale tenAmAM aneka aMta eTale dharmonAM svarUpa che eTale jenuM svarUpa aneka dRSTibiMduthI jANI zakA- che. (ane) te sarvasaMvidda eTale sone gocara thaI zake che, eTale te sarvajJatAno viSaya . paraMtu artha eTale vastunuM eka dezathI eka daSTibiMduthI viziSTa-khAsa amuka svarUpa taNavuM) te nayane viSaya che, ema jA guvuM. bAhya ke AMtara viSaye padArthomAM aneka dharmo che ane te judA judA daSTibi 6thI jANI zakAya che. te badhA dharmonuM tenA badhA STibiMduthI jJAna sarvajJatAthI thaI zake, jyAre tenA amuka viziSTa svarUpanuM jJAna nathI " | zake che. nayane vyutpatti artha e , ke. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyavatAra-prAcIna jaina thAyane graMtha 305 (nAra prati sekanna mAre ta natha:) eTale (anaMtadharmavALI vastune icchita evA eka dharma pratye) je laI jAya che eTale [eka dharmanuM jenAthI jJAna thAya che te naya eTale eka daSTibiMduthI thatuM jJAnanaya pramANapravRttine uttarakAlabhAvI parAmarza che. naya sAta prakAranA che. (1) naigama-je vastunA sAmAnya ane vizeSane samudAya rUpe-paraspara gama-bheda pADayA vagara grahe che te. udA. "vAMsa' e rAdathI ghaNuM dharmo samajI zakAya che; te dharmomAMnA keTalAka tenI jAtane-vAMsa e vRkSanI natane lAgu paDe che jyAre bAkInA AMbo, vaDa, aMjIra Adi kSenI sAthe sAmAnya sAdhAraNa hoya che jethI A be jAtanA dharmomAM kaI bheda pAto nathI. nyAya ane vaizApaka darzane nagame nayane svIkAre che. (2 saMgraha-je vastune kevala sAmAnya dhama svIkAre che te. jyAre sAmAnya dharmathI bhinna e che vizeSa dharmone jANe te AkAza nI mAphaka avidyamAna hoya tema mAnI gaNato nathI. udA. AMbe, vAMsa, ke vaDa vi. ApaNe bolIe chIe, tyAre ApaNe te vRkSa che eTaluM kahevA dhArIe chIe. advaita ane sAMkhya darzane saMgraha navane mAne che. () vyavahAra-je kevala vizeSa dharmane ja svIkAre che te. kAraNa ke vizeSa vagarane sAmAnya dharma zazaviSANu peThe mithyA che udA. kSa laI AvavAnuM kahevAmAM Ave che. tyAre koI sAmAnya rIte vRkSa laI Avaze ? nahiM ja te, phakta AMbo, vAMsa ke vaDa evuM koI viziSTa vRkSa laI Avaze. cArvAka darzana vyavahAra nayane anusare ; ( ) RjusUtra-jema vastu vartamAna kAla hAya temaja tene bhUta ane bhaviSyanI apekSA rAkhyA vagara grahaNuM kare che. vastunuM bhUtakAma je svarUpa hatuM athavA bhaviSyamAM je thaze te lakSamAM levuM nirarthaka che. je svarUpamAM vastu vartamAna kALamAM hoya tethIja badhe vyavahAra sare che. udA. pUrvanA-pUrva janmamAM mAre je putra hato te hamaNAM bIjA sthale rAjakumAra thayela che. have mAre tenuM vyavahArU rIte kaMI kAma nathI tethI RjusUtra phakata bhAvane svIkAre che ane nAma, sthApanA, athavA dravyane svIkArato nathI. udA. aka garIba govALIo InuM nAma dhAraNa kare to tethI te svargane nAtha thaI zakato nathI. rAjAnI sthApanA rAjAnuM pitAnuM kArya karI zakatI nathI. mArAmAM je kAraNe mArA bhaviSyanA janmamAM jude deha levAne dorI jaze tethI huM te (bhaviSya janmo) hamaNAM bhogavavAne zaktimAna thaI zakIza nahi. bAhe A trIjusUtranuM AlaMbana kare che. . zabda. je zabdane artha-rUDhArthamAM vApare che nahiM ke tenA vyutpatyarthamAM. jema zatra sAmAnya rIte athavA tenA rUDhArthamAM vairI' e arthamAM vaparAya che. jyAre tene vyutpatyartha " nAza karanAra " evo thAya che. rAkaraNao A nayane AdhAra le che. " 6. samabhirUDha naya-vyutpattithI aya karI kArya-vAcaka zabdamAM bArIka bheda pADI tene vyutpattithI je artha thato hoya tyAM vApare che te. udA. zabdanaye Idra, zukra, puraMdara Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI jaina zve. kA. heralDa, naye IndanAt eTale azva vALA hovAthI zakra, ane pUrchArA=(daityAnAM ) nagara A nayane svIkAre che. e sa ekA vAcya che eTale te sarvane artha IMdra thAya che; paNa A sabhizta : zaMkanAt eTale zakitavALA devAthI nAza karavAthI puraMdara. vaiyAkara pI cha eva'bhUta--zabdane je vyutpatti artha dAya tevA bhAva jo vartamAnakAle vidyamAna hAya te tyAM te zabda vApare te. udA. manu ane zakra e nAma, jo temAM kharI rIte zakti ke je zakranAmaparathI sUcita thAya che te heya teAja ApI zakAya. vyAkaraNIe A nayane graha che. nayAnAmekaniSThAnAM pravRtte : zrutavartmani / saMpUrNArthavinizcAi syAdvAdazrutamucyate // 30 // eka dharma grahaNa karanArA nayAnI pravRti mArgamAM karavAthI je jJAnathI saMpUrNa arthanA vizeSe karI nizraya-nirNaya thAya che syAdvAda zruta kahe che. zruta--Agama traNa prakAranuM che.-- 1--mithyAzruta--mithyA eTale asatya. A zruta durnaya ( asatya-duSTa naya )nA bhiprAyathI pravartAya che, ane te kutIkinA zrutanAMthI prApta thAya che. 2. nayazruta-nayathI prApta thatuM zruta. A At eTale jinaAgamamAM aMtargata thayela che, ane te aneka nayanA abhiprAyathI pra6i -saMkaLAyela-guMthAela che. ane. 3. syAdvAda zruta--syAdvAdathI / / thatuM zruta. eTale amuka nirdiSTa dharma sivAyanA bIjA badhA dharmonA samuhanu jJAna. A jaina AgamamAMthI sarvayanA abhiprAya prApta thAya che. nayazruta pUrvanA zlokamAM darzAvela che. 2. yAdazruta nIce darzAvIe chIe:-- syAdvAda ke jenI vyutpatti sthA-kathaviAda--zakyatAnu` assertion che te vastuenA a` banI zake teTalAM sarva daSTibidudhI nirNita kare che. padArtho kevala t che tema kevala asat che ema nathI. amuka prapadA sat che, amuka prakAre padArtho asat che ityAdi, syAdvAda padArthane sAta rIte-sana bhAgamAM tapAse che tethI A vAda saptabhaMgIna. kahevAya che. te A pramANe kahI zakAya. ( 1 ) syAdastinAstikathaMcit che [ 2 ] syAnnati-katha'cita nathI. ( 3 ) syAdastinAta-katha'cit che paNa kharA, ane kacit nathI paNa kharA. [4 ] syAdavaktavyaH-kathaMcihna avaktavya che ( 5 ) syAdastiyAva vyaHkathaMcit che, ane te chatAM avaktavya che ( 6 sAnnAsti Avaktavya:-kathaMcit nathI ane vaLI avaktavya che; ane ( 7 ) yAdasti cAsti cAvatavya:--katha`cita che ane nathI ane vaLI avaktavya che. 2 jyAre padArthane siddha karavAnA hoya yAre ApaNe kahIe chIe ke ' te che jyAre tenA niSedha karavAnA hoya che tyAre A paLa kahIe chIe ke te nathI'. jyAre pAne siddha karavAnA che ane tenIja sAthe tenA dhi karavAnA che tyAre ApaNe kahIe chIe ke te avaktavya che. jyAre padArtha siddhAtA che, ane tenIja sAthe avAMtavya Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyavatAra-prAcIna jana nyAyane graMtha. 307 jaNAvavAno hoya che, tyAre ApaNe kahIe chIe ke te che ane te chatAM avaktavya che." jyAre padArthane niSedha karavAne hoya che, ane vaLI tene avaktavya jaNAvavAnuM hoya che tyAre ApaNe kahIe chIe ke " te nathI ane vaLI avakatavya che ! jyAre padArthane siddha karavA ane niSedha karavAno hoya che temaja tenI sAthe tene avaktavya jaNAvavAnuM hoya che tyAre ApaNe kahIe chIe ke te che, je te nathI ane vaLI avakatavya che. svAda eTale kavaMcita ane te A saghaLI sAta ra yatAo-prakAra jaNAve che eTale padArthane upara jaNAvelA sAta prakAra (daSTibiMdu) mAM ekathI joi zakAya, paNa A sAta prakArathI laI AThamo prakAra nathI. pramAtA svAnyanirbhAsI kA bhAtA vivRttimAn / svasaMvedanasasiddho jIva : kSinyAyanAtmakaH // 31 // java pramAtA-jJAtA, sva ane para za karanAra; kartA, bhoktA, pariNamI AtmajJAna thAja pratIta thAya che ane pRthivI dithI bhinna che. cAtmA-jIvane jJAna che, tethI te jJAna ja bhinna che. jaina philasuphImAM kartA ane bhoktA tarIke jIva sAMkhya philasuphImAM tevA : 1 lI bhinna che. jainamAM AmA vivRttimAna pariNAma eTale bIjA bIjA paryAyamAM pharate karNavela che, jyAre A saMbaMdhe nyAya ane vaiizeSika philasuphImAM juduM kahela che. pramANAdi vyavastheyamanAdinidhanAnmakA / sarva saMvyavahaNAM prasiddhApi pranitA // 32 // | ( siriyaM zrI sitA tana sivAratha.) 2 pramANa AdinI vyavasthA anAdi te anaMta che. jo ke te sarvane vyavahAramAM prasiddha vayelI che chatAM ahIM te varNavelI A uparathI jaNAya che ke jenonA gAya pramANe pRthvI zAzvata-nitya che. A graMthanuM aMgrejI bhASAMtara kalakattAnAM gavarnameMTa saMskRta kolejanA prinsipAla mahA mahopAdhyAya DAkaTara satizacaMdra vidyAbhUSaNa dvAnta mahodadhi M. A. Ph. D. F. I. R. S, nAmane baMgAlI vidvAne , prathama "rIsarca eMDa rivyuM" e nAmanA mAsika aMkamAM pragaTa karyuM hatuM ane te pachI A gujarAtI bhASAMtara amoe sana 1910 mAM karyuM hatuM. A pustaka vizeSa vi. thI ane tenA kartA zrImad siddhasena divAkaranA ! vana sameta amArA kaMI paNa svAgara pragaTa karavAne amAro vicAra ekAda be jaina pustaka prakAzaka saMsthAne jaNAvyuM che, paraMtu tenI A saMbaMdhenI vRttione prakaTa ka vI yogya nathI dhAratA-hAlamAM eka ja kahevAnuM rahe che ke Ane A khAsa aMkamAM prakaTa karavAnuM atyAre prApta thAya A graMtha navIna pustakanA AkAramAM ja lAyabrerI opha jaina liTarecara " velyu. 2 tarIke karIyuta kumAra devendraprasAda (dha seMTrala na pabliziMga hAusa, ArAha) taraphathI hamaNuM bahAra paDela che temAM prastAvanA, davAta, ane eka nirIkSaNa Apela che te ati (pegi che ane tenuM bhASAMtara ko khata anukULatAe ApIzuM. A uparAMta Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 zrI jaina zve. kA. heraMlDa. A graMthaparanI saMskRta TIkA pUrNimAgaDanA sAM 1158 mAM sthApaka caMdraprabhasUrie nyAyAvatAra-vikRti nAmanI banAvI che tene mahattvane TuMka sAra saMskRtamAM Apela che te jaina vidvAnane joI javA amo bhalAmaNa karIe chIe. AnI kiMmata eka rUpiyA che. jaina nyAya saMbaMdhe ukta baMgAlI mahAzaye pitAnA eka upayogI graMtha nAme The History of the Medieval School of Indian Logic (3 07:43 nI yunivarsiTI taraphathI bahAra paDe che, temAM TuMka ane egya vivecana karyuM che ane tenuM hiMdI bhASAMtara jaina hitaiSInA aMkamAM kaTake kaTake chapAI gayuM che. A saMbaMdhe ghaNuM ghaNuM karavA jevuM che. taMtrI jaina dharmane anya dharmomAM ullekha. (lekhaka-gokuladAsa nAnajIbhAi gAMdhI-rAjakoTa. ) A lekhane aMte trIjA bhAgane pahele khaDaka saMpUrNa thaze. A lekha bahuja vicAra pUrvaka vAMcavAthI vizeSa AnaMda Apaze, e nAsika ane dhArmika jJAna uparAMta vyavahArazAstranuM paNa keTaluMka jJAna A lekhamAMthI thaze. - pravelo --A pachAMkI nATaka mitkRSNa mizrayati praNita che. A nATaka upara saMskRtamAMja caMdrikA vyAkhyA gopama zekhare racela che. ane rAmadAsa zikSita prakAzaTIkA racela che. A nATakanA tRtIyAMka jena saMbaMdhI nIce mujaba ullekha che - - satrAsa ) saMda, vero vasA | rAtrinA noDasau sAkSaNa karuNA-sahi pekkha pekkha / jo eso galantamalapicchala bIhatsaduppekkha dehacchavI ullaMciaciuramukkavasaNaduIsaNo mihi sihaNDa picchi Ahatyo ido jevva gavidari.. zAntiH-sakhi, nAyaM rAkSasaH / nirvIryaH khalvayam / jaLa-tAro ghaNo masiddhi zAnta-savi, visAva ta aa. karuNA-sahi, papphurantamahAmaUhamAlobbhAmiamuaNaMtare jaladippa caNDamAttaMNDa maMDale. kaha pisAANaM avaaso| zAntiH-tarhi anantarameva narakavivarAduttIrNaH ko'pi nArakI bhaviSyati / ( vilokya vicintya ca ) AH, jJAtam / mAsAhapravartito'yaM digambara siddhAntaH / tasarvathA dure pariharaNIya masya darzanam / ( iti parAGamukhI bhavati / ) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 jaina dharmane anya dharmomAM ulalekha. karuNA-sahi, muhuttakaM ciTa / jAva ettha saddhAM aNNesAmi / [ ubhe tathAsthite ] (tataH pravizati yathAnirdiSTo digambara siddhAntaH / ) digambaraH-OM Namo AlihantANam / NavaduvAlagghalamajjhe appA dIvanca jaladi / eso jiNavalabhAsido palamattho jaM mokkhasukhado ( iti prikraamti)| ( AkAze ) alele sAvakA, suNuddhamalamaapuggalapiNDe saalajalehiM karisI suddhii| appA vimalasahAo rusipalicalaNehiM jANavyo // 5 // kiM bhaNatha kelisaM lisiparicalaNaM ti / tA muNudha dale calaNapaNAmo, ki dasakAlaM ca bhoaNaM miTTham / issAmalaM NaM kajaM, lisiNaM dAlANaM lamantANam // 6 // [ nepathyAbhimukhamavalokya ) saddhe, idAdAva / ubhe sbhyaamaalokytH|] . (tataH pravizati tadanurUpaveSA zraddhA) zraddhA-kiM ANavodi lAulam / [ zAnticchitA patati / ] digambara siddhAntaH-sAvakANAM kulaM muhUttamekaM vimA palihalissadi bhavadI / zraddhA- jaM ANavedi lAulam / ( iti niSkrAntA / ) karuNA-samassadu piasahI / NaM khu NAmamettakeNa piyasahI e bhedavvaM / jaDo sudaM mae hiMsAsaAsAdo jaM atthi pAsaNDANaM vi tamasaH sudA saddhati / teNa emA tAmasI saddhA bhcissdi| zAnti-[ mamAzvasya ] saMkhi, evamevaitat / tathAhi durAcArA sadAcArAM durdarzA priyadarzanAm / ambAmanusaratyeSA durAzA na kathaMcana // 7 // tadbhavatu / caMdrikA vyAkhyA ke je uparokta nATaka uparaja racAela che temAM jene mATe evuM 4thana cha'digambarasiddhAnte'guSTha parimANa evAtmA hRtpuMDarikakoSamadhye dIpavajjvalatIti tasmAtsarichinaparimANa AtmA sa evAnAdivAsanAdibhiH sukhaduHkha bhogArtha zarIre nikSipya badhyate / tanivRttiza bhagavatAhata' darzitairdharmeH kezolluzcana taptazilArohaNAdibhirjAyate / vigere. TIpa -A nATakamAM jenonuM digaMbara jaina tarIkenuM digdarzana che. paramatanA ghaNAkharA graMthomAM jenuM digaMbara nAmathIja varNana karavAmAM AvyuM che te parathI eTaluM te samajAya che ke prAcIna kALamAM digaMbara jenenuM prAbalya vizeSa hovuM joIe agara te e lake paramatanuyAyI vidvAnanA prasaMgamAM vadhAre bAvelA hovA joIe. A nATakamAM digabara sAdhunuM je lakSaNa ApyuM che te digaMbara munione baMdha besatuM jaNAya che. vairA3nI parAkASThA vagara sahana na thaI zake tevo nuM digaMbaro-digaMbara munione kriyA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI jaina dhe kA. heraM(c). vyavahAra paramata vALAo bahu citare che tethI nAcIna kALamAM digaMbara jainamuninone pracAra vizeSa haze ema anumAna karI zakI - che. caMdrikA TIkAkAra jenee manelA AtmAnuM saMpUrNa svarUpa samajyA hota te mA aMguSTha mAtra che, hakuMDarika kaSa madhye rahe che vagere lakhata nahi; paNa AtmA deha paka eTale vibhu che ema lakhata. ramata vALAo paikI ghaNuMkharA te zrI vitarAga deva ! prAtaHsmaraNIya abheda mArganuM satya svarUpa joIe tevuM nahi samajyA hovAthI, je tattvajJAna AlekhavAmAM bhUla khAI gayA che. zrI Adi zaMkarAcAryajI tathA zrI - manuja svAmI jevA samartha vidvAno paNa zrI syAdvAda zelIne saMpUrNa rIte pahoMcI vaLyA che ke kema e eka zaMkA bhareluM che te paNa eTaluM te cokasa che ke e vidvAna purU siddhAMtane keTaleka aMze jANatA hatA ema emanAM bhAge uparathI samajAya che. zuM sAdhavAcArya u vidyAraNya svAmI ke maNe sarvadarzana saMgraha, paMcadazI, vagere sArA sAH tho racelA che teozrIne jaina dharmanuM ghaNuM ja sAruM jJAna hatuM. A traNa vidvAne riyA bAkInAne jainanuM sAruM jJAna na hatuM ema teonA lekho parathI jaNAya che. zrI zAryajI tathA zrI rAmAnuja svAmI paNa sapta bhaMgInayanuM khaMDana karatAM bhALyomAM ya vAta darzAvI zakyA nathI. duniyAmAM dareka vastunuM khaMDana ane maMDana thaI zake che ane te pahelAM khaMDana ane maMDana karavA lAgyA vastunA svarUpane yathArtha rIte samajavuM joIe A nATakamAM jaina munine rAkSasa pizAca ane nArakInI upamA temanA bahAranA dekhAva thI ApI che ane chevaTe jenonI zradAte sAtvika zraddhA nathI paNa tAmasi zraddhA che e tipAdana kareluM che. - niSkulAnaMda kAvya:-zrI svAmInArAya, paMtha pravartaka akSarAtIta prakaTa purU rama zrI sahajAnaMdasvAmInA mukhya pAMcase paramaha se pe zrIniSkulAnaMda svAmI eka paramahaMsa tA. emano vairAgya apUrva hato. jIvana tadana sA tuM. e gRhasthAzramamAM kAThiAvaDamAM AvelA zekhapATanA sutAra hatA. teo divara lAkaDAM ghaDatAM hatAM ane rAtre zrI sahejAnaMda svAmI pAse satsaMga karatA hatA. jyAM temane AtmajJAna samajAyuM tyAre temaNe pitAne gharadhadho tathA ghara tajIne zrI sahajA: mAmInA ziSya tarIke paramahaMsa dakSA laIne zrI sahajAnaMdasvAmI sAthe vicAravA lA hatA. emaNe gujarAtI bhASAmAM dazahajAra uparAMta kIrtane tathA bhakticiMtAmaNi daMDa, harivicaraNa, purUSottama prakAza, hRdaya prakAza, vagere vIza uparAMta kAvyagraMtha svAmInArAyaNa bhagavAnanI bhakti rUpe racela che. vikrama saMvata 1886 mAM zrI svAmI paNa sahajAnaMda svAmIe lIlA vistArI, tyAra pachI DAM eka varSa sudhI zrIniSkulAne mI hayAta hatA. emaNe jainadhAmAM kahelI navavADone ulekha nIce pramANe karela prAcIna gujarAtI bhASAnuM kAMIka pAna thAya teTalA mATe zuddhikRddhi vagara emane ema pado atre ApelAM che. atha ziyaLanI vADaya ne A pada likhyAM che! pili priyAsaMga paraharI dhujI e DhALa che. rAga de | mahAvIra kahe mahAre sAdhujI! zuNo ziH 11 ta sahu saMtere sAdhujI ! sarve zAstra joyA meM tapAsIre sAdhujI ! ri, aMbaphaLa sukharAzIre sAdhujI ! Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmomAM ullekha, 311 nava vADayo pALo naranArIre sAdhujI kahuM na vADaya vistArIre sAdhujI ! pele priyAne saMga parahariere sAdhujI ! bIje nArizuM vAta na karIere sAdhujI ! pIje nArI Asane nava vasavuMre sAdhu ! cothe na heravuM ne hasavuMre sAdhujI ! pAMcame bhIta aMtara parahariere sAdhujI ! chaThe bhagavyAM sukha na samarIere sAdhujI ! tame sarasa rasa parahara sAdhujI! AThame adhika AhAra na karavore sAdhujI ! navame zobhA na karavI zarIre sAdhuja : kyuM niSkulAnaMda ema virere sAdhujI ! dohA mahAvira kahe ziyaLa sugo prite pALaze e pise che pAchaLa raheze pApIA che kALa karamane doSa che ? vAya pelI. prathame nArI saMga na kijere vitarAgI ? te ziyaLa taNuM phaLa lIjere vitarAgI! aMge vadha vyAdhivaMta nArIre vitarAga ' tahAM se nahi vrata dhArIre vitarAgI ! DAya bhara jobana jayAM bhAre vitara ! tahAM sAdhune zuM jAvA kAmare vitarAgI ! DAya hija jyAM nArIne veza re vitarAgI ! tahAM saMta na kare praveza vitarAgI! ema nahi varate vrata dhArIre vitarAgI te narake jAze naranArIre vitarAgI ! hoya citranI putaLI jayAre vitarAgI ' niSkulAnaMda na vasavuM tayAre vitarAgI ! dohA, vIrajana kahe je vItarAgI nahi kare te nArI saMga che keDaye reze je kRtaghanI, karaze vratane bhaMga che vAya bIjI. bije belavuM nahi nArI saMgere, cha ! parahara pari AThe aMgere, munijI. 1 jhINe vacane jhaDapIne jhAlera, munivara ! pache tene e vinA na cAlera, munijI. 2 vAjAM vaNajIbhe vaza karere, muni ' bhALI kema manane na harere, munijI, 3 enI vANI che vIkhanI bharIre, muni ! hAva bhAve leze mana harIre, munijI. 4 mATe nayane bharI deze nArIre, manajI ! thAze cheDe dine te khyArIre, munijI. 5 te sArU ma rAkhaze kAcuM re, muni ! kahe niSkulAnaMda e sAcuM re, munijI. 6 dohA. sidhAraNa suta ema care, tazaLA devIne puta; nahi rahe koI nImamAM je keDaye raheze kaputa. . vAya trIjI trine nArInuM Asana tyAgIre, aLagA re, vazIa vegaLA vitarAgI re, agaLA re-1 khAra pATa pATalo ja haze, aLagA re, vayA Asana tajI tehare, aLagA ra-2 vaNapa kasturI vAsa lasaNere, aLagA , jAya ziyaLa nArI Asa-re aLagA re-3 mATe DaravuM nahi eha ThAma aLagA re, beghaDI vite karo virAmara aLagA ra-4 le ivacana cALe je caDaze? aLagA re, tene moTuM vighana mAthe paDaze re aLagA ra-5 e te jati tyAge AnaMde re aLagA re nice ke ema niSkulAnaMdare aLagA re - ja Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 zrI jaina zvetAMbara kA. heralDa, dvAhA. vIvIdha prakAre varaNuvI, kayu.kevaLIe karI hIta; pAchaLa vrata kAi pALaze, evI paDatI nathI pratIta. vADaya ceAthI--rAga garamI. mArI sAra lejo avinAzIre e DhALa che. ceAthI vAya kahe kavaLAre, suNe sAdhu ziyaLavRta vaLIre. nayaNe karI nArIne je ozere, te teA kIdhI kamANI kheAzere, jema 2 nIma joi rAjulare, gayuM jJAnate dhyAna te paLare. ratnAdevI joija napere, paDayA bhava:5 nArIne nirakhere, gaLIta paLAta na jovI nArIre, jIvA kema jUve vrata dhArIre. joye jIvatI pAmazA jokhAre, kare niSkulAnaMda thAze dheAkhAre. vADaya pAMcamI. pAMce bhIMta aMtare nava rahIere, rahImatA vAte vihavaLa thaIe?--1 jhINA svara gAtI hAya gharamAM, ka kaMkaNu zabda karamAMre--2 tene sAMbhaLIne Ave tAtare, taDAM nahi vasavuM te dAnare--3 tAM vase aa thAye vAsare paTTe nAve ziyaLanI mIThAsare--4 rahe dhIrare, teDa mATe kayu mahAvIrare--pa kevaLAre, kahe niSkulAnaMda te vaLAre-- vADaya chaThThI. cUke dhyAna te na ema Age karyuM chaThThI vADaya sAdhu sAMbhaLIre, viSe sukha visAro vaLIre--1 jogI thayA mAryAM je sukha mANyuY, nana saMbhAratAM hoya hALyuM?----2 khAna pAna mAna nArI sa`gere, carDa citavatAM vikhaagere-- na suvuM grAma gItare, hari caraNa citavavAM citare--4 sukha saMsAranAM nasabhALeAra, melA metre kAMcaLI jema kALeAre--pa pALA dhRta rAkhADI ratire, kahe niSkulAnaMda. jAe jItere--6 vADaya sAtamI. sAtame rasa bharelA khAMDa khAravA tUpa te jAge kAma lAge lAya AhAra lAlace ADA paDIere, pa mADethI mArage caDIere. mATe mahAvIra kahe munijanare, AhAra sarase na karavuM bhejanare. ema karatA nahi kare vicArare, niSkulAnaMda ke thAze te khavArare. AhArare, kahe kevaLI na karavA apArare. jANure, jeNe vAdhe agere, pahe rAse zarIrane vAnare. ramaNita ragere. vADaya AThamI--rAga dhoLa meM tA sagapaNa kIdhuMre sAmaLIA sAthe e DhALa. AThamIye kayuM kevaLI ke ahAra adhIkA karatAM, jAye zIyaLa saMtA kare puraNa peTa bharatA-1 Ave uMdhane ALasa krU bhajanamAM bhaMga paDe, thAya puSTa zarIra ke citaDuM cALe caDe--ra Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmonA anya dharmomAM ullekha. 313 dina dina deha dekhIre ke pache phrI purI phUle, hADa mAMsamAM huM huM re ke karI karI hAla bhUle-3 ahAra adhikA karatAM re ke zIyaLa jAya supane, jAgratamAM vaza thai re ke varate saMkalpane-4 jema baMdhuka bagaDere ke dArU jo DADhe! bhare, tema ziyaLa bagaDere ke ahAra jo adhikA kare-5 maTe ahAra adhikanIre ke mahAvIre, mane karI, kahe niSkulAnare ke vAta e mAnajo kharI-6 vADaya navamI. vADaya navamI e na thIere ke zAbhA sAdhu aMge, cu caMdana na cacI e re ke rAtrIe nahi rage--1 kasabALA kArAM re ke tArAmAM teha melA, jhINA zAla duzAlA re ke makhamala melI khelA 2 kuma kuma kasturI re ke kevaDA kusuma phreMce, mAMnavata vItarAgI re ke ethI dUra ce--3 tela julela atara 2 ke suga sA tajIe, paDha rATe tUTe re ke paramezvara bhajIe4 ema nava prakAre re re rehaze kA taranAra, pache prabhu pratApe re ke utaraze bhava pAra--pa e gamatuM amArUM ? ke mAnA mAvIre kayuM, kahe niSkulAnaMda hai ke sAce e sa Mte layuM-- pada agIyArasu'. nava vADaye laie ? ke sa Mte sukha zIyaLa taNuM, nahi uladhe ene ? ke te teA mune vahAlA gaNuM--1 jaga pAvana karavA re ke vIco vItarAgI, paramArathI purA re ke dhana triyAnA tyAgI--r e sAdhu sanAtana re ke ujjvaLa jana asalI, ati bhAva bharAse re ke karaze bhakti bhalI 3 eha vinA pAkhaDI re ke khaMDa 'DI khAze, melI mArUM zaraNuM re ke karamanA guNa gAze--4 mahA malIna mananA re ke kubuddhi na jAya kayA, kulakhaNA' ema karaze re, tranu paNa kame thayA--5 eha nahi amAre re ke kevalIe kayuM seAi, kahe niSkulAnaMda re ke e teA prabhunA drohI-- 6 TIpa----zrI dayALu vItarAga deve brahmacaryanI je nava vADA racela chete kharekhara manana karavA caiAgya che. je kharekharA sAdhu purA hoya che te e navavADAne kharAkhara anusare che zrI svAmInArAyaNanI saMpradAyamAM brahmacarya mATe khAsa dhyAna ranA temanA niyamA navavADa uparathI upajAvI kADhelA che. zrI yamAM traNa guNu khAsa vakhANavA lAyaka che. eka tA brahmacarya, apAya che ane te prakA svAmInArAyaNanI sapradA khIjAM prabhu mahimA upara Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI jaina zve. kA. haeNraeNlDa. aDaga zraddhA ane trIjAM satsaMgIone hareka prakAre madada karavI. navavADA viSe ghaNA jaina graMthAmAM vivecana che. bhagavAna sUtrakAre paNa navavAnA saMbaMdhamAM upadezyu` che ke,-- AlautthI jaNAinno thIkA hA manoramA, saMthavo caiva nArINAM tAsiMdiya darisaNaM // kuiyaM ruiyaM gIyaM hasiyaM muttA siNANiya pANIya bhattapANaM ca aisAyaM pANa bhoyaNaM // gata bhUsaNa miTaMca kAma bhogaya dujjayaM narasatta gaye sissa visaMtAla uTaM jahA || karavI nahi a:--jyAM harakASTha prakAranI strI ke napuMsaka rahetA hoya tyAM sAdhue rahevuM nahi. strInA zRMgArAdikanI kathA karavI nahi. strInI sagata arthAta strI je Asa kheDI hoya te AsanethI strI uThI gayA pachI meM e ghaDI sudhI besavuM nahi. strIi AMgApAMga jovA niha. je sthaLe rahevAthI strI purU hAsyAdinA zabdo sabhaLAtA hoya te. sthaLe ADI bhIMta hoya teA paNa na rahevuM. pUrvAthAnI strI ane vilAsAne saMbhArabdha nahi. kAmane uttejaka banAvanAra sArAM sArAM bhAI! sAdhue va hAravAMja nahi sAdhuae hada uparAMta khAvuM niha paNa mitAhArI banavuM. sae zarIranI zAbhAmAM vRddhi thAya teva vaAdika na paheravAM, mAthAnA vALa ThAvakA na ka bhAvArtha si :- graMtha viSNukhAvA yeAgI tarIke prasiddha che. muMbaImAM khristi dharmanA karyAM hatA ane temAM vijayA paNa meLavyA hatA sidhu, vedeAkta dharmaprakAza ane gItAjI upara TIka ekayeAgI ane tarkavAdI hatA paNa tenI sAthe joie tevuM nahi hAvAthI teo pAtAnA lekhAma bhAvArtha sidhumAMthI nIce pramANe jaina mATe ulle - vagere. cArIe racelA che. viSNukhAvA e dardI lAkA sAthe temaNe ghaNIvAra vivAde cukhAvAnA racelA graMthAmAM bhAvA TalA graMthA prasiddha che. viSNukhAva matanA suzAstrAnuM jJAna tema keTalIka vakhata bhUla khAi gayA cheM tIkaLe che. mI yahudI khistI kAM musalamAna athavAmI buddhiSTa jaina / sarva aMtaHkaraNapaMcakAcI DhoMgajANa AtmajJAnA vAMcunI // uparanI marAThI bhASAnI gAthAnA artha A pramANe purelA che ke-"have jainale hiM*saka nathI paNa te sarvatra jIvabhAvathI jue che tu sarvatra eka brahma che evA teone aMge jJAna bhAva nathI. e sarva jotAM ataHkaraNa paMcaka sUkSma AkAza tattvanA DhAMga macI rahelA che. vedamAMthIja bIjA dharma utpanna thaI pAchA tenIja niMdA kare che." jainamatanI parIkSA:-A ta chapAinI tenI ane 27 pRSTanI nAnakaDI ceApaDI surata, gujarAtanI pustaka prasAraka maMDaLIne sArU kariza mizana chApakhAnAmAM i. sa. 1905 mAM pAelI che. Nekhare relvesTezane pAra leAkeAnA mANasA A ane AvI khIjI ceApaDIe taddana sastAmAM ApIne leAkeAmAM te prakAranI mAnyatA phelAvavA prayAsa kare che. A ceADImAM jainadharma mATe nIce pramANe ullekha che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dhamAmAM ulekha. 315 gujarAta prAMtamAM je aneka dharma dhaNAM varasathI cAle che, teomAMno eka jainadharma paNa kahevAya che ane ghaNA moTA sAhukAre mAne che. vepAranA kAmamAM na leka ghaNA ucI pAyarI para caDhelA che, ne teonA hAthamAM A duniyAnI ghaNI dolata AvelI che. paNa A jagatanuM dhana meLavyA karatAM eka uttama artha sAdhana karavo joIe, kemake A saMsAramAM davyathI AbhA dharAya nahi, ne tethI kharUM sukha tathA zAnti prApta thAya nahi. vaLI jagatanI dolata maraNa pachI ApaNI pAse rahetI nathI, + x x x x x x 4 : dharmanI vAtamAM ghaNI bhUle cAle che evuM badhA jenaloka mAne che, kemake vedane A vAre je yajJa ityAdi kriyA hiMduomAM puSyanAM kAma gaNAya che, teone jainaloka bahu dhikkAre che. vaLI kRSNa je hiMdu lokone nita deva che, te viSe jenaloka kahe che ke te dAla trIjI narakamAM che, ne je mesarI NiA che teone samajAvavA sArU, ne teonI pAse jainamata kabUla karAvavA sArU jenale ghaNI mahenata le che e uparathI evuM jaNAya che : huMzIlA tathA buddhimAna jainalokane vicAra e che ke, jo bApadAdAono dharma satya pramANe na hoya to tene tajo ja che, ne je paraMparAthI cAlatI AvelI kaMI cAle aghaTita haya, te tene mUkavAnI 6 raja sarvane mAthe rahe che. je sAcuM che teja ApaNe mAnavuM tathA pALavuM joIe. " have mArA jainamitro, mane eTaluM ja kahevA de ke tamArA dharmanI mukhya vAta kharI ke beTI che, te saMbaMdhI tapAsa karaDAM mATe tame baMdhAyelA che. tame tajavIja kIdhA vinA ema na bola ke, amAro dharma " che ne bIjA badhA dharma jUThA che. 44 4" "namo arIhaMtANuM, namo sIdhA | namo AyariyANuM, name uvajhAyANuM, namo loe sava sAhuNuM"A bhajananI che. - koNanI stuti che? temAM paramezvaranI bhakti nathI paNa jaina lokanA dharmAcArya athavA thakanI stuti Ave che. vaLI savAramAM je prArthane jaina leke ghaNuM karIne vApare - ne e "icchAmI khamA zamaNo baMdIye je mana e nasIe; mAthe na vaMdAmI - svAmInI AgaLa jaina loka upara pramANe namasAra kare che ne mAphI mAge che te phana I eka tIrthakaranI mUrti che," * * * * "keTalAeka zrAvaka leka jeo pitAnA dhana nuM mata barAbara jANatA na hatA, teoe , amArA sAMbhaLyAmAM evuM kahyuM che ke, ame nAstika nathI, ame paramezvarane mAnIe chIe. X x 4 vaLI ame thatI tathA bIjA je lokane maheDethI nAstika matanAM evAM vAkya sAMbhaLyAM che ke " kartA hartA koI natuM. te badhuM svabhAvathI thAya che" eka gorachae amArA eka mitrane evI khabara ApI ke, koI ziSya tenI pAse zikhatA hoya ne barAbara samaju hoya, te trIje varase ne tene A bhedanI vAta jaNAve ke "Dho nAri" artha "izvara nathI " * * * * * * * "have upara pramANe zAbita thayuM che ke, jagatane kartA tathA * 1} che, je badhAne hAkema tathA nyAyAdhIza paNuM che. A vAta je kharI hoya to jene matanI mULa vAta beTI che ne je AcArya ke tI karIe te mata calAvyuM teone jA ke maryAdA : kaDavI bahu adhati che, zA mATe teo sata dharmanA gurU ke zikhavana na hatA paNa nAstika matanA calAvanArA hatA. jene loka pite kabUla kare che ke temanA tIrthakara mANasaja hatA, ne teone Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI jaina zve, kA. he . www. bIja mANasonI peThe zarUAta hatI teo anAdi kALathI na hatA, mATe teone utpanna kartA mAna joIe. x x x x " kalpasUtramAM ema lakhyuM che ke, ahaMta eTale tIrthakara karatAM koI moTo deva nathI? nice A vAta jUThI che." * * * * * * "je tIrtha karene jaina loka mAne che teo viSe je koI pUche ke, te koNa hatA ? te teo viSe kaMI vAta khacIta jaNAtI nathI, kemake je zAkhAmAM teonA caritranAM varNana Ave che te zAstromAM ghaNI bhUlacUka tathA ayogya vAte samAyelI che." x x x x x x x * * * "mahAvIra nirvANa pAmyo eTale gujarI gaye, tyAra pachI navasoeMzI varase te pustaka racAyuM, te temAM mahAvIranAM caritra vi. najara sAhebanI sAkSI maLatI nathI, paNa temAM phakata daMtakathAnI vAta Ave che". X x x " RSabha je pahelo tIrthaMkara hato te viSe lakhyuM che ke, teNe coryAsI lAkha varasa sudhInuM moTuM AyuSya bhogavyuM ! je samaju mANasa evI vAta para dhyAna pahoMcADe te muzkelIthI tene vizvAsa kare" x x x x "jaina zAstranI kharI vidyAthI virUddha che, te viSe " zrI jene zAstramAM ghaNI jagyAe vAMcavAmAM Ave che ke, , tathA tArAonI gatio-pramANe vakhata zubha athavA azubha jANo, x x x have te zAstramAM jotiza viSe evI vehemanI vAta samAyelI che te upara koI sArI kelavaNa pAmelo mANasa kaMI vizvAsa rAkhI zakatA nathI." "bhUgoLa vidyA saMbaMdhI jevI bhUla ke hiMdu lokenA purANomAM Ave che, tevI bhulacako jaina zAstramAM paNa maLe che ; X jaMbudvIpane vyAsa eka lAkha mahAjana che. + + x jaMbudIpana vyAsa vIsa karoDa koza che ! x x AkhI pRthvIne vyAsa cAra hajAra kesanI aMdara che vaLI jenA bhatra pramANe bharatakhaMDanI pahoLAI paraphaka mahAyojana eTale sADAdasa lAkha kosathI vadhAre che ! je zAstramAM hiMdusthAnanI moTAI viSe evI khoTI vAta samAyelI che temanuM vajana koNa rAkhe ? amane khAtarI che ke, je bhUgoLa khagoLa vidyA bhaNelo hoya te na dharma aMtaHkaraNathI mAnI zakato nathI te kharI vidyAnA phelAvathI te dharmanuM asatyapaNuM nA jANavAmAM Avaze "ekalA siddha jaNa viSe " "have bhAIo, je ATalI vAta vAMcavAthI tamAro vizvAsa je dharma parathI uThI gayo hoya, x x x x x x ta cAvIsa kalpelA siddha jaNane mAne che. paNa phakta ekaja khare siddha jaNa A pRthvI para Avyo che. teNe ajJAnamAM bela lokone sata dharmane upadeza Apyo, ne jevuM kAma na bolyo na hato, tevuM te bolyo" x x x x " je siddha jaNa viSe evuM lakhIe chIe te isu prosta kahevAya che, je tene itihAsa prIstI zAstramAM samAyelo che. * * * * * Isu khristanA kAma vacana tathA namune anupama tathA nyArA che." kapa -khrIstI lokoe prasiddha karelI upalAM bInA uparathI spaSTa samajI zakAya che ke e loke hiMdanA pavitra dharmone zuddha Azayane bIlakula samajI zakyA nathI. mAtra khristi dharmanI baDAI dekhADI te raste ajJAnI, aMbA ane akalamaThA lokone doravava. sArUja uparanI hakIkta vagara vicAryuM jene tene pUchIne potAnA khristi dharmanI vaDA dekhAya tevI rIte goThavI kADhelI che. jena jevA parama pavitra ane prAtaHsmaraNIya sarve dharmano pATha zikhavAne khristi lokonA pAdarIo ne bhAge lAyaka ja nathI banyA vaLa. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmomAM ulekha. 317 suprIstI paNa jo ho, tene mAthe Aphata AvI hatI ane chevaTe yAhudI lokoe te isukhristine khIlA ThokIne mArI nAkhyo hato. vagere vAte temanA lekoe (isu sivAyatA lokoe) banAvelA bAibalamAM mAluma paDe che. A parathI spaSTa dekhAya che ke Isune Adi tathA aMta hatAM. vaLI ane mA hatI paNa bApa na hatA mAtra marIyamathIja te pedA thayo hato AvI vAta paNa bA balamAM ja che. bIjI paNa eTalI badhI asaMbhavAta vAte bAIbalamAM che ke te vAMcIne ghaNuM sudharelA yuropIane have bAIbalane ghaNe bhAga mAnatA nathI. khuda pAdarIo paNa have ema bole che ke jeTaluM satya lAge teTaluM mAnIe chIe. phakta dukALamAM pakaDIne banAvelA kIzrIyane ja potAnI murakhAIthI A vAtane vaLagI rahe che kAraNa ke chapanI ! vagere lokone potAnA hiMdu dharmanA rahasyanuM balakula bhAna hotuM nathI. khrIstI loko kharuM jotAM hiMdu . teja pUje che kAraNa ke Isukhristi kAMI yuropIya na hato paNa te te eziyATika . ha. IsukhristinA vakhatamAM yuropamAM dhamanI ge vyavasthA hatI tathA ghaNA bhAgamAM jaMgalIpaNuM hatuM. e jaMgalI lokone nItinuM zikSaNa ApavA mATe tathA eziyATIka Aryadharmane raste caDAvavA mATe isu khristi eziyAmAMthI yuropamAM gayo hate isupristio ddha, vedAMta ane jaina dharmanuM mizraNa karIne pitAne dharma calAvyo che. Isukhristi ke kArane tathA AtmAne upAsaka hatA. hiMdanA parama pavitra dharmonuM zikSaNa laIne che ke mANe teNe pristi dharma calAve che mATe khrista dharma e svataMtra dharma nathI 5) vaMdanA pavitra dharmo paikI jena, haiddha ane vida. ta darzananA mizraNathI banelI hiMdu dharma nI eka zAkhA che. isune upadeza upara kahelA traNa dharmonA anukaraNa rUpe ja che. ira: rekhara zrI vItarAganA abheda mArgane upAsaka hate. yuropa deza rAjasa ane tAmasa - tavALA mULathI hevAthI te dezanA loko dharmane dhama rUpe oLakhavAne adhikArI hatA ne ? ethI karIne ghaNuM pristi loke IsunA satya svaH pane satya svarUpe samajI zakayAja nI ! ! ! mAtra je dezamAM ghaNAM khristi thAya te dezamAM ApaNuM dharmane pakSa vadhavAthI e paNa dharmano pAyo ane kIrti majabuta thAya e hetuthI ja e loke ghaNuM rAMka, bhA" e vagaranA, bhoLA; DheDa, bhaMgI, vagere lokone A ya Ape che ane vaTalAvIne khristi banAve che. khristi lokone isu mATe saMpUrNa bharoso nahi hovA chatAM paNa pitAnA lA mo jALavavAnI khAtarI karoDo rUpIA bhegA karIne aMdara garIba, bhIkhArI, vagera , dAkhala karatAja jAya che. jo ke have hiMdu bhAo pAdarI lokono uddeza samajI gayAM che ane tethI te dharmanAM bhIkSuka varga sivAya tathA heDa bhaMgI sivAya have koI navuM baLatuM ja nathI tema te lokone upadeza paNa have asara karI zakato nathI. je satya che te ane kALamAM satyaja che !!IsunuM nAma nizAna paNa na hatuM te divasanI agAu ghaNA varSothI jaina, bauddha ane vedadharma cAlyA Ave che. AkhA vizvamAM A traNa dharmo ja sauthI jUnA ane vidvattA bharelA che. jagatanA bAkInA dharmo hiMdu dharmanI zAkhA pratizAkhAo ja che. bAibalamAM ghaNI bhUlo che paNa atre te batAvavuM asthAne che vizvanA mahAna dharma nA sthApaka vedAMta, baiddha ane jaina dharmane Ayeja jagatamAM pUjaniya thavA pAmyA che. vizvana gurU hiMdustAna che. AkhA vizvamAM Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI jaina have. ke. heralDa. ajJAna vahema, anIti, vagerenuM sAmrAjya hatuM. divasanI agAuthI paNa bharata kSetramAM te prakAzaja hato!! Isu khristinA janma pahelAM prIsa dezamAM je dharma cAlatuM hatuM tathA romamAM je dharma cAlato hate te dharma dAMta ane bauddha lokonA mahAtmAoe tyAM jaIne calAvela hato. e lokonA prAcIna dharma siddhAMta jaina, bauddha ane vedAMtadarzanane maLatAMja che sikaMdaranA gurUo paNa bA, tathA vedAMta dhamIja hatA. matalaba ke prAcIna kALamAM hiMdanAM RSi munio yuropa tathA amerikA vagere sthaLe gayA hatA. ane tyAMnA lokone hiMdu dharma zikhavyuM hatuM. amerikAmAMthI hajI paNa vakhate vakhate buddha-bhagavAnanI mUrtio upalabdha thAya che. amerikA khaMDanI je vakhate yuropIyana lokone khabara paNa na hatI te agAu ghaNuM vA nI amerikAmAM bauddha dharma cAlato hato. baiddha dharmanA upadezake AkhA vizvamAM AkAza thaine paNa pharI vaLyA hatA. - brahmasUtra:-artha tathA vivecana karanAra = . anaMtaprasAda trIkamalAla zrI vaiSNa. lekhaka mahAzaya zrI anaMtaprasAdajI gujarAta kA vADamAM niHsvArthe harikathA karanArA . emanI harikathA sAthI uttama kahevAya che. ema na dharmane mATe vicAra A pramANe che. "aba namata bhI paramANu kAraNavAdA che. Izvarake nahi mAna ke vo va aura ajIva ese do tattvake mAnate hai. dene dataka anukula nahi. * * * * era jA meM te jagata bhayA che tattvake to kayA kesa ' ! so nizcaya nahi kara sakate "sya * dvAdi" hi ve kahe jAte hai, * * * eka meM pa ddhatA tenI saMbhavita nahi. "smAta. asti' aira, syAtanAsti' yahahai, nahi hai, de nahi ekahi vastu ke lIe eka dena kAlameM bolanA ThIka nahi. * * * jabapiMDa hai : dhaTAvasthA nahi, ghaTa hai taba piMDA vasthA nahi. ekahi kAlameM ghaTabhI hai aura piMDa dha kahenAM kAryo saMbhavIta hai? * * * asaMkhya pradeza vibhu mAnate he. te phira vehi zarIrameM choTA ho jAnA asaMbhavita haii. svarUpa te hi meTA hai. Ara zarIra ke saMta te choTA ho jAve te ve asaMkha pradeza nahi ThaharA. * * meM yaha saMkeca vikAsa te svarUpakAhI hatA hai sA kahI. he, sobhI ThIka nahi hai. * * * * choTAo he vikArI hota vinAzI hatA hai. * ma * * vAstavika svarUpa vAkA koI eka kAranA vA svIkRtabhI karate hai paraMtu mukatAvasthAmeM hi. TIpa -zrIyuta bhaktarAja anaMtaprasAdajI rAmAnuja saMpradAyanA sevake paikInA eka che; emane jevo bhakti upara vicAra karela che ke ja jo jaina saMpradAya upara vicA karela hota to jenA mATe yathArtha lakhI zakata 5 1 sarva prakAranuM jaina darzananuM samyajJA : nahi hovAthI eTaleochuM hovAthI zrIyuta lekhaka rAmAnuja svAmI vagerenA bhAkhyAna sAra lakhavA jarUra jaNAI che tethI ja sapta bhaMgI lAyane yathArtha varNavI zakyA nathI. gujarAtI hiMduone AtmaghAtaH- lekha rA. rA, bihArIe vasaMtana paMdaramA pustakanA pAMcamAM aMkamAM pRSTa 313thI 5 sudhImAM jainane lagatI bAbatama yojAyela che te nIce pramANe che - " have mukhya dharma paikI zrAvaka lokone dharma nA jainadharma kahe che te rahyA. jyAM brAhmaNoe saghaLI kriyAo guMcavaNa bharelI karI na | tyAre kharA dharmanuM bhAna janasamAja Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmamAM ullekha. mAMthI ochuM thavA mAMDayuM. teo kama ka Da yajJa, hAma vagere navuM navuM kaMIne kaMdaja dAkhala kareja gayA. te uparAMta sattA lobhA che pitAne adhikaja mAna maLyA kare evA aneka upAyo temaNe jyA. temanA A kAmanI sAme svadharmAbhimAnI vIra purUSoe mAthuM uMcakayuM. brAhmaNoe bane tyAM sudhI saghaLI keme pitapitAnA aMdara aMdaranA guMcavADAmAM guMcavAI rahe evA upAya jyAM hatA. * * * jAgIradAra ane rAjAo paikI ghaNAka duniyAmAM potAnI vAha vAha kahevAya ? TalA mATe brAhmaNo pAse temanA ADaMbara bharyA hema hana yajJa vagere karAvatA ane khAlI peso kharacatA. AthI zuddha vaidika dharmapara eka paDado AvI gayo. tepaNa kSatrIkuLamAM ka" ne dIpAvanAra keTalAka dharmazAstro vAMcI zIkhI te para manana karatA ane brAhmaNonI e ja zAstra yuddha ane phAve to zastra yuddha paNa karatA. sattAgrAhI brAhmaNonI sAthenA za ddhane purAvo joIe te parazurAmanI vAtane zAstra yuddhanA purAvArUpe hAlanA cAla, baddha ane jaina mArga che: kSatrI lokoe calAvelA A be mArgo paikI boddha dha | nAbuda thayo che. je dharma jAta jAtanA bheda TALavA pitAthI banatuM karyuM, je 2 hiMdustAnamAM sarvamAnya thai phelAye, je dharma AgaLa brAhmaNa dharma nisteja thaI ga ma ha te buddha dharmane brAhmaNe pitAnI yukti prayuktithI dAbI devA samartha thayA - DADethI hiMduratAnanA para sakhta beDI sIkaDAI gaI ne te ja divasathI A dezanA sukha! " kSitija para AvI beTho " * * * * "brAhmaNanuM baLa pharIthI jAmyuM tyAre te . brAddhadharmI tathA jaina mArga baMnene chuMdavA ghaNA prayatna karyA. buddhadharma te nAbuda thaze | jaina bhAgao herAna thatA thatA paNa pitAne dharma TekavI rahyA. A jaina mArganA pApaka tathA temanI pachI AvanAra jemane teo tIrthakara kahe che te badhA kSatrIo . te dharmanuM khAsa sUtra "ahiMsA paramo dharma" che. kevaLa zekhane khAtara bicArA prANIone na mAravAM e temano upadeza hatuM, paNa hAlanA mAMkaNa, cAMcaDane bacAvavAmAM aAgula hajAro jenA dabAI gayelA pUrvajoe buddhi vAparI kharA arthano anartha e hAla te geravarahita artha raju karyo. je dharmanA sthApaka kSatrI hatA ne jemane potAnI mAtAnA payapAna sAtheja vIratva pAna kareluM teo jAte siMha thaI AvI - pALa buddhi vApare nahi e niHsaMzaya che. zAstra vArI rajaputoe ema nahi samaje che ke zastra dhAraNa karavAM e pApa che. svarakSaNArthe paNuM zastra dhAraNa na karavAM e teo , samajAvelu nahi. temanA mArgamAM sarva kAmanA mANaso joDAyAM hatAM, jema buddha ma ma jAta jAtanA bheda TALavA prayatna karatA hatA tema A paNa karato hato." AvA sthApakonA hAlanA ane sAyIo evA kAyara nIvaDyA che ke lohInA DAgha joI kaMpe che, e dharma jAgRta ava" mAM che, ne dhArmika jesso zrAvakamAM puSkaLa che, paNa te dharma je sthitimAM hAla che ke sthitimAM zArIrika ane mAnasika asara kevI kare che te tapAsavAnuM atre kAma che. te ne loko mAchImAroe pakaDelA jhINAM mAchalAM, vAdhArIoe pakaDelAM cakalAM, kAbaro vagere khorAka tarIke kAmamAM na AvanAra pakSIo tathA kasAine gherathI gAyo bakarAM vagere choDAvavAmAM ghaNe paiso kharace che ane ADakatarI rIte temane temanA kAmamAM uttejana Ape che. AvA lokone teo dhana ApI ADakatarI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 zrI jaina e. ke. heralDa. rIte vadhAre jIvahiMsA karAvI pApa kare che. Ama arthane anartha karI temanA manamAM saDo pesADI ane upayoga na karI khAlI paMsA teo kharce che. teomAMnA ghaNAka bhavya derAM bAMdhavAmAM, sonA rUpAnI AMgIo caDAvavAmAM ane evAM bIjA kharcALu kAmamAM ghaNuM paisA kharce che paNa jo teo te paisAne phakata pA bhAga mANaso ke jemAM paramAtmA bIrAje che, ne je kharekhara IzvaranAM derAM che tenA lAbhArthe vApare to teo gujarAtanuM keTaluM bhaluM karI zake? teoe jIvahiMsAne artha eTale sudhI laMbAvyo ke pANImAM aneka jIvo che mATe tene upayoga jema bane tema che karo. nAvAmAM, devAmAM, vagere dehazuddhi ne vastra ne gharazuddhinA kAmamAM pANI barAbara vaparAtA nathI. jenA pariNAme temanA gharamAM ne AMgaNa AgaLa gaMdavADa jarAka vadhAre jovAmAM Ave che, zArIrika svachatAno abhAva ane gharanI malinatA e bethI temanAM sarIra nabaLAM thatAM jAya che ne jyAM jeIe tyAM sIdhI lITInI sarasAI kare evA loha dhAna, phIkA, kamajora ne kAyara strI rU. nI saMkhyA temanAmAM vadhAre jovAmAM Ave che Arogya-saMrakSaNa-zAstranA saghaLA niyamonI viruddha teonuM vartana zArI reka baLa naSTa karI de che emAM navAI zI? vaLI zAraka baLa naSTa thavAthI mAnasika baLa para kharAba asara thAya emAMe kaMI acaMbo pAmavA jevuM nathI. dina pratidina jaine nI saMkhyAmAM ghaTADo thAya che. temanA mAMkaDa cAMcIyA Daraka dharamane lIdhe teo kAyara thaelAja che ane A temanI uMdhI samajathI teo mULa sthApakonA umadA hetuone udhA vALI hAthe karI herAna thAya che. teo sAmA kSaya roganA bhAga thayA che. temana mAM agresara samajuo paNa asala zuddha dharma zo te te kheLI kahADavA prayatna paNa karatA nathI, ane jema anya hiMduo brAhmaNanA De " - Dole che, tema teo temanA jatIenA DolAvyA DelI cagaDoLe caDhI temanA Dika kheta ane utsAha teDanAra hAlanA cAhatA dharmane-vaLagI rahe che. teo asalI hIrAne - te hIrAnA paDachAyAne hIre samajI beThA che. A eka temane mAnasika roga che je e DAhyA ane zANa sAdhuo tyA gharabArIo ekaThA maLI te samAjane lAgu paDe che. A kSayaroganI barAbara cikitsA karI yogya davA nahi kare to teo pitAnI samAja jIvana TuMkuM kare che. A samAja bhUla mAM bharamAI ati kSINa thaI dhIme dhIme nAbuda thavAnA rastA para caDhI che ane temanA ame saro temane yAhAma karI khADAmAM jhaMpalAvatA aTakAvatA nathI. TIpa -uparokta lekhamAM rA. ra bihAre che. jaina dharmanI hAlanI paddhatimAM kaI paNa prakArano pheraphAra karIne jaina saMsthA jema mArA pAyApara Ave tevA prakAranA upAyo yojavA bhalAmaNa karI che te stutipAtra che. rA. . bihArIe je jaina citra AlekhayuM che te jaina sUtra vAMcIne nahi paNa hAlanI Tu A, tathA, digaMbara, vagere saMsthAone jaina baMdhuonI raheNI karaNI joine te uparathI ja citreluM che tethI tathA prakAranA jJAnatA abhAve lekhamAM kSati paNa thaela che paNa lekhane ekaMdara sAra, jaina saMsthAmAM sudhArA thAya te vadhAre sAruM che evo dilasojI bhaye viAthI rA. rA. bihArInA lekhamAMthI koI matAgrahI jIvane kadAca bhUlo jaNAya che te saMtavya che. rA. rA. bihArInuM keTalAka lakhavuM te satya ja che. juone DhaMDhIAne paMtha ne maLyA pachI plecchatA keTalI badhI vadhI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharmane anya dharmamAM ulekha. 321 pAI che. sAdhanA dharmo zrAvakanA gharamAM susavAthI keTalAka zrAvake paNa keTalA badhA kiyA jaDavI banI gayA che. vaLI jenenI saMkhyA dara varase hajAronA pramANamAM ghaTatI ja jAya che. ke jaina muni navA mANasone nadharmamAM bheLavI zakatA ja nathI. jainamAM maMdira aMdara keTalI badhI khaTapaTa cAle che ane kesa laDavAmAM paNa ApaNA keTalA badhA rUpIA kharcAya che ! !! upAzrayamAM muhupati bAdhIne mahArAjanI pATanA pAyA pAse besanArAo teTalI kIDI, keDI upara dilasojI batAve che teTalI ja pitAnA prAmANikapaNuM, satya, vageremAM paNa dilasojI vAparatA hoya tathA tIrthakoe vakhANelI manuSya jAta upara paNa navI-dilasojI batAvI paisAne bhoga ApatA hoya te kevuM sAruM ! ! ! jena komamAM e samyajJAna AvavAne hajI varasonI jarura che. jaina koma dharmAdA khAte sauthI vadhAre paisA bace che paNa vyavahAratyAjya purUne preraNA pramANe paisAne vyaya thatuM hovAthI thayalA paisAnuM joIe tevuM pariNAma dekhAtuM nathI. je jaina kema pitAnA dharmAdAnA mAma paisA janahitArthe vApare te che ke dasakAmAMja jaina koma hiMdamAM sarvotkRSTapada levAne bhAgyazALI banI zake tema che. Ama thavAne jemAM paraspara saMpanI, mAnanI lAlasAnA abhAvanI, mULa sutronA jJAnanI, ane samadraSTi nirabhimAnI munionA saddabhAvanI jarUra che. hAlanA jaina vaNiko bIkaNa thaI gayA che e vAta te AkhuM vizva jANe che. jaina dharma je uttama dharma bIkaNa loko lai beThA hevAthIja dharmanI niMdA thAya che. jemAM vastra pakaDavAnI manAIja nathI. "janma to e girkarma karavAmAM zuro che te dharmamAM eTale karma apavavAmAM paNa rADa hoya che - AvA zrI vItarAga devanA pharamAnane artha eTalo ja nIkaLe che ke bIkaNa lokone pitAnA zarIrAdi upara hada uparAMta mamatva DAvAthI rakhene ApaNe marI jaIzuM evI bhaya lAgavAthI kAMI karI ja zakatA nathI. tevA ke dharmane paNa pAmI zaktA nathI. tema mamatva eAchuM tema zArIrika ane mAnasika baLanI vRddhi jANavI. zArIrika ane mAnasika baLavAna banavA mATe ja jaina dharma che, mATe ja tIrthakaronuM zarIrabaLa paNa anaMta kahela che. je pUrvAcAryoe zarIrane kaTa karIne nAkhI devA ke - pIne soDa tANIne sUI javA pharamAvyuM heta te tIrthaMkaranA zarIra baLanA zA mATe vakhANa karyA ! mATe e vAta te cokasa che ke janadharmathI zArIrika ane mAnasika paddha thavI ja joIe. vaLI jema jema jaina jJAnamAM uMcA vadhe tema saMdhayaNamAM paNa uMcA. vadhavA ja joIe. je saMghayaNa eTale zArIrika baLa nabaLuM paDe te jANavuM ke mAnasika paLa paNa nabaLuM paDayuM che. tIrthakaranuM AdhyAtmika bala saMpUrNa mATe zArIrika bala paNa saMpUrNa. je je kevalI thAya te te zarIramAM paNa saMpUrNa baLavAna hoyaja. atyAre jagatamAM jeTalA AraMbha samAraMbha cAle che tenI zarUAta karAvanAra zrI RSabhadeva bhagavAna ja che. lokone jyAre vyavahAranuM jJAna nahotuM tyAre zrI RSabhadevajIe temane asi, masi ane kRSinuM jJAna ApyuM hatuM. asi eTale talavArane upayoga te zatruone haNavAnA kAryamAM ja thAya che. AvuM talavAra pakaDavAnuM zairya prathama zrI Adi tIrthakareja jagatamAM rAkhyuM che. masi eTale zAhIthI lakhavuM ane kRSi eTale kheDa je kheDathI atyAre jaina baMdhuo lagabhaga virUddha che te kheDanI zarUAta paNa RSabhadevajIne ja AbhArI che. agnine culAmAM kema nAkho, bhaddI kema saLagAvavI, cakI kema pIlavI, kevI rIte pANImAM taravuM, vagere jagatanI sarva kalAone AraMbha samAraMbha Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI jaina zve. keM, heralDa, *** zrI AdinAtheja karelA che. zrI AdinAthanA teja natra meAkSe janAra putrA paikI bharata ane khAhubaLa laDayA tethI eTalAM badhAM mANase vagere kapAI gayAM ke lAhInI nIkA cAlI ! ! ! Ama chatAM paNa teja bhave mekSe gayA. hAlanA jamAnAmAM kAi jaina AvuM kAma kare te hAlanA jainA tathAprakAranA bhedane nahi samajatA dAvAthI tevA zuravIra jainane dhikkArI kADhayA vagara raheja nahi. hAlamAM je pazu pAse nANusA bhAra khecAve che tenI zarUAta paNa AdinAtheja karI che. sauthI prathama tA dhADA, baLado, TA, hAthIo, vagere jaMgalamAM svataMtratAthI rakhaDatA hatA temane yuktithI pakAvIne temanI pAse kAma karAvavAnuM prathamanuM mAna zrI AdinAtha prabhune che !!! zrI mAdinAthe te athAga jaLamAM taravAnu zikhavyuM ane hAlanA keTalAka durAgrahI nAmadhArI je teA pANIne aDakatAM khIe che tyAM taratA tA AvaDeja kayAMthI ! ! ! hAla koi jaina bakA mArIne pANImAM paDe ane tare tA khIjA jaitA tenI niMdA karavA maMDI paDe ka pANInA eka TIpAmAM asa`khyAtA jIvA che mATe kAMThe besIne kAi kAi divaseja khIlatAM nAi levuM eja kharA dha che, tene mUkavAthI pApa thAya che Ave! upadeza bya mArgane baMdha besatA nathI. zrI RSabhadevajInAM vacana pramANe jo jatA varate tA hatA udaya najIka che. ane jyAM sudhI adha paraMparA pramANe vartaze tyAM sudhI jaina baMdhue to udayanI AzA rAkhavI vyartha che. hAlanA jainabandhue agnithI khIe che paNa cUlAmAM tathA bhaThThIomAM ghera ghera agninA kArakhAnA calAvavAnA sadupadeza tA zrI AdinAthajI Apela che te upara dhyAna paNa ApatAja nathI, hAlanA janabandhue aMdaranI cakalA cakAnI takarArAmAM eTalA badhA paDayA che ke te takarArAmAMthI temane phAragata thI prAcIna nA vIratvanA dRSTAMtA vAMcavAnI taka bahuja ochI maLe che. zrI zAMtinAtha vagere tI ne jyAre gRhasthAzramamAM hatA ane avadhijJAnI hatA tyAre temanA lazkaramAMthI dararAjA gADAM hADakAMnA nIkaLatAM hatAM eTaluM mAMsa vaparAtuM hatuM. sainyanA netA garbhathI avanI mahAtmA hoya chatAM temanA sainya mAMthI hajAro gADAM hADakAnAM dararAja nIkaLe e zuM te che ? AvI khAkhatA para tA hAlanA jainabaMdhue svabuddhithI vicAra calAvatAja nathI teminAtha ane pArzvanAthajI paNa yuddhe caDhayA hatA. zrI mahAvIranA e ziSyA laDayA eka karoDane eMzI lAkha mAsa macchu pAmyuM hatuM. A ane AvI khIMjI ghaNI bImAM che tenA sAra eTaleja nikale che ke jenAe zArIrika baLane vadhAravAnI jarUra che. dharAra baLa upara mAnasika baLane ane mAnasika baLa upara zarIra baLanA AdhAra che. vyavahAramAM zuravIra che te nizcaya ane nizcaya yAgya vyavahAramAM zuravIra thai zake che. nahAvuM nahi) zarIrane khALIne rAkha karI nAkhavuM, mAtAnI sevA karavA karatAM vAyukAyanA jIvAnI sevA karavAnI prathatha jarUra che, prathama gAyana te pachI gAvALanI rakSA karavI joie, hathIAra vAparatA nahi zikhavuM joie, va bAbatenuM jo koi pratipAdana karatuM hAya tA te zrI dayALu RSabhadevajInA mAneA utthA che ema samajI levuM. jainadharmanA mULa sUtreA tA mANaseAne zuravIra, prAmANika, svavyavahArakuzaLa ane niHsvArthI banAve che. jainAnI A paraMparA tA mukhyatve chellAM te varSamAMja badalAi gai che. sthAnakavAsI paMtha nIkaLyA pachIja jatA vadhAre bIkanI gayA che. e Arbha samAraMbha na karavA, zrI mahAvIra prabhunA khAsa zrAvakA paikI amuka ghara nIMbhADA hatA tathA amukane ghera haLa, gADAM, vagere sekarDa game hatAM. mahAvIre tenata dhaMdhAne baMdha karAvyA na hatA, Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jani Ahinsa. 88. cAlu rakhAvyA hatA. AjakAla kaI tevAM dhaMdhA kare te tene vakhoDI kADhavAmAM Ave che. AjakAlamAM je upadeza cAle che tene sAra te eTaloja nIkaLe che ke saMsAra peTe che tathA sarva sthaLe pApa, pApane pApaja bharyuM che mATe sAdhu thaIne apAzarAmAM beso. je. apAzarAmAM beThA che temane dhanya che bALako athavA mAnanA bhukhyA loko vagara vicAryuM evA upadezamAM hAmaha milAve che. zrI mahAvIrane vicAra AkhI duniAne bAvA banAvavAno na hato paNa jagatane zuravI, pavitra, prAmANika ane niHsvArthI banAvavAne hatA. je loko saMsAranA pArane pahoMcI gayu hoya ane tethIja jemane vairAgya Avyo hoya teja sAdhu thaI zake evo zrI dayALu rItarAga devane parama siddhAMta che. A uparathI je tare paNa samajI zakaze ke jainadharmate zuravIra kSatrIone dharma che. jainadharma jagatane nirmAlya banAvatuM nathI paNa zuravIra banAve che. jainadharmane uddeza dezane bhIkhArI banAvavAnuM nathI paNa dhanavAna banAvavAnuM che jenadharmane uddeza le cha banAvavane nathI paNa svaccha banAvavAnuM che. jainadharmane uddeza mANasanI daraka, nahi karatAM vAyarAne bacAvavAne nathI paNa sauthI prathama mANasajAtanI saMpUrNa sAravAra kare ne pachI vAyukAyane paNa sAcavavAne che. jene avakAMtivAda nathI paNa utkrAMtivAda che ' ! A zrI dayALu vItarAgadeva parama pavitra dhamAM Aje kevI rIte badalAI gaele nevAya che te vicAravA jevuM che. uparokta sarva khulAsAo dhIraja rAkhIne vAMcaze te ja temAMthI navuM jANavA gya maLI zakaze. tya OM zAntiH phar : rAttiH e pramANe jenadharmane ane mAM ullekhanA trIjA bhAganA prathama khaDaka saMpUrNa thaye . tA. 25-9-1916, rATakayAvADa gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI. Jain Ahinsa, Jainism occupies to fore-most place amongst the Ahinsaist religions. Ahinsa l'armo Dharm is the watch-word of Jains. It is said that the Ahinsa bas been a cause of the degradation of India or vi Jains. How can a people who rigard it sinful to kill apat defend themselves against the tyranny of a tyrant or the attacks of a ruffian ? This is the argument put forth to shit that Jains are a meek people, born to suffer whatsoever fate or ill fortune may bring to them. This view, I submit, is bait neither on any knowledge of the Jain principles of Alizis& nor on the history of Jains, First let us see what histert says about them. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 sell on ea. st.. y m h bh myrHj h h h h h h h h h h h h h h There have been Jain kings, generals and soldiers not oniy mythical, but historical as well and the Jain acharyas make no mean mention of them their sacred books; the do not call them ( Mithyatyi ) - heretics because of the blood they sbed in wars. There have also been person, although not admitted by history nt, recognised as Jains in the Jain Shastras, who took part : the fiercest wars of thos: times-Chakravarties who fought for empires. History shows that Chiura Gupta Mauriya, tha ronowned emporor of Northern lia, was a Jain. His terror was enough to lead Selucus to make a treaty with him,-- " it is not wise to keep on bad lins with such a might, foe." This was in the 4th centu B, C., only two centurie; after the Nirvan of Mahavira, th Ahinsaist Teacher. Evei. in the time of Prithviraj, tha ari ir of one of his foes from Gujrat were led by an Ahinsaist Jain Bhamashah, the saviou. of Mewar, was a Jain Oswal; He isid all his hoarded wealt). at the disposal of Rana Pratap t ollect men and munition for war against the Mogal en ror Akbar, in order to maintain the independence of his nar ye land. Again Kumarpa a king of Gujarat ( 12th Centui had Hemchandrachary - the Jain encyclopeadist as his Gur ven that Ahinsa ist Guru never asked him to retire from his kingly duties so as to escape from Hinsa. These are some of the instances of mer whose religion the modern historians have thought it worti. their while to mention. India hari innumerable kings; whai religion they professed can he gathed only from the Shastras, and the Jain Shastras describesny Jain kings, person : of flesh and blood, who reigned over the various kingdoms in Behar, Malwa, Deccan etc. Even so late as the 16th and 17th Centuries, we fino in the Jain historical studies by S. Tank, in the Indiai: antiquary and in the Todds Ra than, as well as in the household tales of Indian braver in Rajputapa--alas they are becoming scarcer with the introduction of modern historie of Rajput defeats and Hindu retrists-Oswal Jains serving Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Ihinsa. 325 thir monarchs in the various capacities of generals, ministers, and administrator and for their services they have been awarded hereditary Jagirs and Pattas which exist upto this day. Even now one finds in the capitals of Rajputana states Mehtas, Bachhawa's and Singhis, gotras of Oswal Jains, whose immediate alltors i.e. Grandfathers or great grindfathers had led thorces of the Rajputana Chiefs and the uswals form an instant part--a third, of the Jain Community. Now if we examine th Jain principles of Ahinsa, we find nothing that may make mes unmanly and nations degraded and void of self respect. W: uote Jain Acharyas below. . While describing the Arinsa for a Grahasth i.e. a layman V jay Laxmi Suri says Adya vrate pRhasthAnAM sahapAdA vizopakA: dayAhi dAtA pUjya: nAdhikA tu prakAzitA i.c. The sages have prescrit u in the first Vrata for a Grabasth one and a quarter Biswa ( It of 20 Biswas ) of gar (Daya) and not more. That is, the highest Grahasth should ol serve only one sixteent, f what is prescribed for a Sadhu ( who of course is quite &y from all wordly turmoils and wiose business is to eleval his own soul and to guard the morals of his flock ). This iso, because, as is explained by Various Acharyas, a laymais can not help using water, fire etc. h, can not help killing in Hatter like cooking, digging, house building, tilling etc. (becaust Jainism does not recommend its la y man to become mere bestars and to depend on others for their daily bread) and because they can not (for they should nit ) abstain from using force which may involve Hinga in order that the weak should be protected against the strong, and that the aggressor and the usurper, the thief and the scoundrel, the lustful villain and the infamous voilator of woman's chastity, the ruftiar: and the cheat should be prevented from inflicting injustice and doing harm. What is required is that he should kill merely to satisfy his whim Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraka zrI jaina ve. !. haeNraeNlDa. or for want of ordinary care or to satisfy his passions. Says Hemachandracharya paMgu kuSTi kuNitvAdi da hiMsA phalaM sudhIH Arm zaa Agai feal azeg atqka - yogazAstra. i.e. Seeing that defect in limbs, rosy etc. are the result; of Hinsa, a layman should refrain from doing Hinsa with the determined intention of causing injury, without any purpose to innocent moving living beings are moving living b ings as opposed to sthAvara the ionary living beings ex. Plants vegetable etc). As to th thavara beinrgs the sam Acharya says nirarthakAM na kurvIta jIpa sthAvaravi hiMsAmahiMsA dharmajJaH kAMkSita mokSamupAsakAH i verted Ahinsa of whic 1 i.e. An ahinsaist desirous of Moh should not do Hinasa to Sthawar beings without any purpos Jain Ahinsa is not the "] as Lala Lajpatray says in the J number of the Modern review, in which Grandfather was believer and which forbid the taking of any life under ar circumstances whatever. "Jains do not believe in that Extreme Ahinsa which. might throw in the back ground all other virtues which en. noble men and nation ", " which not throw into shade honou: and self respect "" which might heroism, patriotism, love of count the race" "It can not be said fo Rai means by some good people tinguish courage bravery love of family, honor o certain what Lala Lajpat roughly well-intentioned and otherwise saintly who made and of Ahinsa. But certainly Jain Ahinsa does not teach that is sinful to use legitimate force for purpose of self defence con for protection of our hono and the honor of our wives, sister daughters and mothers." It does not teach us "to guard the honor of those who are under our charge by delivering ourselves into the hands of men who would commit sacrilege y 33 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. Ahinsa. It is only the innocent beings whom a Jain should not kill. Those who deserve punishment must get the right chastisement and the Jains are free to use the necessary force. There are the Kathas in which the Sadhus have made use of force for the protection of innocent persons and to save women from sacrilegre In a Jain Grantha Nishith Chulika Chapter X is related a story of Kalikacharya who in order to save a Sadhvi from being dishonored by a prince caused Another prince to bring his forces to her rescue. There is another Katha of a Sadhu Vishnu Kumar; he himself punished a king who intended 2, kill all the Jain Sadhus within his empire. The Jain Ahinsa not merely a negative precept. "Don't hurt", It is more It is a positive Moral Commandment. [t says "Soothe Serve' It is not only live and let live, but also help others to live. No doubt there are weaknesses in modern Jains. Their community is not very bathy or flourishing. Much work and sacrifice are needed to them and we hope that young Jains will not lag behind doing their duty. They are already alert. But Ahinsa is not cause of their weakness. Modern Jains are mostly business aen like the non-jain Vaish nave Community. It is their conta t with this Vaishon Community that has introduced in them most of the evils. We have an evidence of the Vaish influence in the social rites and ceremonies of the Jains most of which are quite inconsistant with Jain principles. The same influnce is at the root of Jains' dislike of force of fear wherever it exists ). It is not an inherited fear but a borrowed fear. The Vaish fear is the indirect result of Brahamain and Kshatriya supremacy of the kind found in ancient India when Vaishas could be treated despotically and with impunity while they could not raise a voice against the Brahamans for fear of incurring the rage of gods. Jainism recognises neither any supremacy of any class nor the fear of gods while doing any right and just action. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. 3. heralDa. If India is bereft of manly virtues, it is not Ahinsa Jain or Non-jain that has contributed to this result. Lala Lajpat Rai has not only not understood ahinsa but has misunderstood it and consequently misrepresented the most noble principle of Ahinsa Parmo Dharma. It is the general notion of inferiority of race that has some how got into the Indian head and is at the bottom of all evil. Give them liberal education teachers &c. teach them that their ahinsaist ancestor -s achieved great successes in all spheres of life. Teach them that they are not inferior to other nations in any respect. Teach them that they are not incorrigibly inferior in those respects in which they are inferior at all an the ahinsaist nation the Indian nation shall make it all the most noble, and manly glorious, shall shine in her glory and shed lustre all around Ahinsa. * Ahinsaist ' 328 hRdayanI vAtA kANu jANe ? ( rAga-vAdhesarI ) 1. dilanI vAtA, dilaiza jANejana badhA che guthAyela vyavahA kUMDamAM te ghaNuM sukha mANe-- linI. khAlanAM lakSaNA pAraNe parakhatAM, manuSyanI je kasADI smazAne, nA have AvatuM daSTie sA dila, che karA taka jANe-ajANe--linI. leAbhI jyAM hAya vasatA dhutArA nAM, 17-4-15 meAja manamAnitI tAya mANe, aga bhagata jagatane khUba ThagatA kare. kAi tene ra tA pichANe--dilanI. dhRtta dhUnA maLI ekaThI maMDaLI, eka bIjA taNe pakSa tANe, garIba gAyA taNI katala sukhathI kare, cUsI le leDI tenu parANe--klinI. taMtrI. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatvarI prasaMge bhagavAnanI yAtrA pALaze ke 3 - 11wwwwwwwwww dilanI vAte, dila-iza jANe,. prema rasane bhukhyo AtamA iccha, mi tenI nahi hAla sthAne-dilavI. bhAgya vaza thaI ghaNuM mana mujhAtuM chatAM, koI nA tehane pakSa tANe jIMdagI A sunI rasa vagara che lukhI, | premI A zuSkatA kaMIka jANe dilatI. jyAM rahyuM jharaNuM che tyAM pipAsu nahi, jyAM pipAsu tahAM maLate pahANe, suvarNa jyAM che tahAM leza sugadha nA, - kha nahi teya mAne parANe-dilanI. eja vicitratA kamanI che badhe, | sarva saMganA eka TANe, dile raDe, dila baLa, vAta kone kare? samasamI sukha dukhamAM pichANe-dilanI. 18-4-15 tatrI. ja dareka jainabanyune vaMcAvaro te sadhadhavAnuM hatuM anya hAMsala karazo. pavitra saMvatsarI parva prasaMge paNa bhagavAnanI AjJA pALavA taiyAra thaze ke? bhagavAnanuM nAma ane bhagavAnanI AjJA e be para kone prema nahi hoya? ane temAM saMvatsarI jevo sarvottama parva divasa- ke je divase te eka sudamAM kSudra mANasa paNa bhagavAnanI bhakti karavA ane bhagavAnanI AjJA mAthe haDAvavA cUkatA nathI, e zubha divase ka buddhizALI jaina bhagavAnanI AratA sAMbhaLavA, vicAravA ane amalamAM mukavA khuzI nahi thAya? zrI chana bhagavAna eka vakhata ApaNuM jevA manuSya hatA, paraMtu jyAre mahArA-hArA paNAne bhedabhAva ane sakaLa prANImAtra sAthene vairabhAva choDI daI kSamAnA sAgara banyA tyAre teo manuSya maTI bhagavAna thayA. teo hemanA anuyAyIone paNa eja mArge cAlavAne upadeza ApatA gayA che, ane eTalA mATe zAstrakAroe zrI bhagavAnanA upadezane anusarIne evI AjJA karI che ke, dareka ne sAMje ane havAre pratikramaNa karIne vaividhanI kSamA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI jaina . kaeN. aDa. bhAgavI, jahenAthI dararoja tema karavAnuM na banI zake temaNe dara mahine ke cha mahine ane te paNa na bane te dara varSe eka vAra te vairavirodhanI kSamA levI-devI. je A devuM varSamAM eka vAra paNa na cUkavavAmAM Ave te krame krame cakravatI vyAjanI peThe karaja vadhatuM jAya ane mANasa pApanA bejA eTalo badhe dabAI jAya ke mAthuM uMcuM karavuM muzkela thaI paDe. eTalAja kAraNathI saMvatsara takramaNanI yojanA karavAmAM AvI che; e ja kAraNathI ApaNe dareka jaina bhAIo che, bIjAnA ghera jaI "khamata khAmaNe ' karI AvIe chIe ane gAmegAma A saMbaMdhIone "kSamApanA po" lakhIe chIe. paraMtu AjakAla ApaNAM saMvatsarI pratikrama ane khamatakhAmaNAM ghaNe bhAge dekhAvA mAtra rahyo che. ApaNe pratikramaNanA pATha belI ja chIe paNa e pAThamAM corAzI lAkha jIvayoni sAthenA vairavirodha choDavAnuM je belIe chIe te vacana pALatA nathI. mitro ane sagAMone "khamAvavA jaIe chI jemanI sAthe laDyA hoIe hemane khamAvavA nuM ApaNane sUjhatuM nathI ! tyAre pachI vAnanI AjJA pALanArA ApaNe zI rIte kahevAIe ? zuM divase divase vairavirodha te pApabaMdhanane baje ApaNe mAthe vadhate javAthI ApaNuM kalyANa sAdhI zake ? eka taraphathI bhagavAnanuM nAma japIe ane bIjI taraphathI emanI mukhya A bhaMga karIe te zuM e bhakti sAcI Tharaze? ane hemAM paNa khuda bhagavAna ke jee bI jAtanA vairavirodhanA kaTTA zatru che temanA ja nAmathI eTale ke hemanA dharmanA che ke tIrthanA nAmathI aMdara aMdara vairavirodha karIe ane krodha, khaTapaTa, dveSa, asatya ke bIjAnuM buruM cAhavAnI vRtti ItyAdi aniSTa tane puSTi ApIe, are khuda pra. bhagavAnanA nAmathI AvuM karIe, te te keTaluM badhuM bhula bhareluM ane AtmaghAtI 5 maNaya, hene pavitra saMvatsarInA divase vicAra karavA amo nIce sahI karanArAo jaina saMdhane vinaMti karIe chIe. tIrtha tAravAne mATe che, nahi ? DubAvavAne mATe. . bhAIo, dharma" e mANasane adhogatimAM aTakAvavA mATe che; temaja "tIrtha e manuSyane saMsArasAgaramAMthI tarI pAra utaravA - dhana che, ethI ulaTuM, krodha, kaleSa, TaMTA, e sarva manuSyane DubAvanArAM tare che. te , zuM dharma ke tIrtha nimitte kaleza ane vairavirodha thai ja zake? "dharma-ane khArIne pavitra jaina dharma-te kahe che ke, hamArA duzmanane paNa kSamA Ape, mAthuM kAma tuM paNa bhaluM cAho ! ane tIrtha" kahe che ke, mahane mAnanArA hame badhA ekatra thai tenuM baLa jamAvI e baLa vaDe saMsArane taravAno pUla banAvo. tene badale ApaNe to, ekatAnuM je che baLa rahevA pAmyuM che te paNa " tIrtha " nimitteja teDavA taiyAra thaIe chIe, AkhI duniyAmAM badhA maLIne have mAtra tera lAkha ja jaina rahevA pAmyA che hemAM saMpa karIne aMdara aMdara laDIne paraspara nabaLA paDIe e raste ApaNe aMgI karIe chIe. are o maherabAna Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatsarI prasaMge bhagavAnanI AjJA pALaze ke? rUDA wwwwx sajajane ! aikyabaLa vagara zuM A pra": harIphAI ane jaDavAdanA jamAnAmAM ApaNo patra jaina dharma ApaNe TakAvI zakI. ayabaLa vagara ApaNe bIjAone jana dharma tapha kheMcI zakIzuM? kyabaLa vagara paNe zuM kadIe kaI jAtanI sAMsArika ke pAra mArthika unnati karI zakIzuM? unnatine badale avanati ane te sAthe pApa ApaNe pratidina vadhAratA jaIe chIe, e bAbatane zAntithI vicAra karavA je Aje saMvatsarI jevA zubha divase 2, 3 taiyAra nahi thaIe to pachI kyAre thaIzuM naphATeTAne hisAba vyApArIo dIvALI pADe che, tema pApa-puNyanuM saravaiyuM dareka sAcA jene saMvatsarInA divase kahADavuM ja joIe dareka jamAnA karatAM Aje ? ApaNe pApathI vadhAre cetavAnuM che. pApa ! pApa ! are ApaNe thI bahu DaravAnuM che. pUrvanA ApaNuM bhAgyazALI 'pajo jevAM majabUta saMThANa ane puNya Aje ApaNI pAse che nahi, ke jethI pApane sahejamAM bALavAnuM parAkrama kare chIe; vaLI Aje dezakALa rItarIvAja rAjya vAre evA prakAranAM che ke jemAM hIMDa: huM cAlatAM pApa thaI jAya che, te evA vakhatamAM ApaNe eTaluM te DahApaNa jarUra rA joIe che ke pApane kApavAnA sAdhano (arthAta dha, gurU, tIrtha) ne nimitte te paNa na ja paDavuM, e zAnti pAmavAnAM sthAnane AganAM sthAna na banAvavAM. zAstrakA takArI pokArIne kahe che ke, bhAIo ! bIje badhe ThekANe bAMdhelAM pApe tIrthasthAnamAM ' kAze, paNa tIrthasthAnamAM bAMdhelAM pApa vajalepa jevAM majabUta thaze. tIrtha kAnanI mAlakI. tIrthasthAnanA kharA mAlIka 4 nagavAna che. tAbara jene agara digambara jaino te bhagavAnanA " TrasTI " che. 9. ane eka putra maMdira baMdhAve ane bIjo putra te maMdirano mAlIka banavA taiyAra thAya jema zobhAbharyuM nathI, temaja pahelo putra kerTadarabAre haDe e paNa zobhAbharyuM nathI e kadApi bhUla paNa kare ( kAraNa ke chaw. svathI bhUla te thAya ja ) te paNa " e-bhAIonA vAMdhA bhAicArAnI rIte-sabhAdhAnanI ane sulehazAntibharI rIte-pa zakAya nahi zuM ? ane bhagavAnanA putro vaccenA vadhA khAtara, e bhagavAna para leza . zraddhA nahi dharAvanArAo pAse nyAyanI bhIkha bha gavAmAM Ave ane nyAya meLavavA ane 5 lAkha rUpiyA kharca karavAmAM Ave, ene artha e ja thAya ke A bhAIo pharI koI vasa bhegA maLavA mAgatAja nathI ane emanA AkhA samAjamAM vAMdho patAvI zake e zANuM mANasa paNa koI nathI. zuM pitAnA hakake choDI devAne amArI salAha che?--nA. A vinaMti karanArA amo pA nI evI IcchA ke salAha nathI ke kavetAmbaree ke digambaree koI sthaLane pa' | vAjabI hakaka cheDI de. hakakane nirNaya thavo ja joie ane insAthI ja hakaka pAvo joIe, e te amane mAnya che. paNa Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vv * * ' " ka " * * * 332 zrI jaina che. ko heralDa. amArI sUcanA e che ke, zrI mahAvIra pitA ke temanA ApaNe sarve putro chIe hemanA nAmanA gaurava khAtara, ane hemanA dharmanA gara khAtara tathA muThThIbhara rahevA pAmelI jaina prajAnA pairava tathA ekyabaLanI garaja sara, ApaNe korTa darabAre rahaDavAnuM che DI hiMdanA sauthI vadhAre lokapriya, buddhizALI ane nANika prajAkIya AgevAne paikIne roka ke vadhAre AgevAnone bane pakSa taraphathI para 6 karIne hemanI pAsethI be nyAya ' kAM na meLavI zakIe? dekhAte mahAna lAbha. keTadvArA insApha mAgavAmAM ane prajAka AgevAne mAraphata insApha bhAgavAmAM keTalo taphAvata che ane tethI ApaNane zuM zuM che te geralAbha che te ApaNe ApaNuM sahaja vyApArI daSTithI vicAravuM joIe che - ( 1 ) e te se koI sArI rIte jANe ke, sarakArI insApha paddhati atyaMta tAlaMbavALI ane behada kharcALa che. eka korTamAM lo khata kesa cAle, temAM hajAro rUpI vakIla-berIsTara pAchaLa khacAya, aMte bIjI koTa mAM javAnuM ubhuM rahe, tyAM paNa hajAra ke bA kharacyA pachI vaLI AgaLa paNa javuM. A lakhalUTa kharca uparAMta banne pAkArone pitAne kimatI vakhata gumAve paDe che te hisAba ja nahi. doDadhAma ane jaMjALa vihoravI paDe ene paNa hisAba nahi. have mApArI vargane AvI rIte varSo sudhI :matI vakhatane bhega ane magajamArI pAlavI ke ke kema e vicAravAnuM kAma ame te sajajanene pitAne ja saMpIzuM. bIjA hAtha u pa jAkIya AgevAnanA hAthathI insApha levAno hoya te lAMbo vakhata jAya nahi, ane DAM kharca paNa thAya nahi, ( 2 ) keTemAM amuka kalama mujaba ja 2 - nAnuM hoya che. jaDajane lAgatuM hoya ke mahAre amuka prakAranuM jajameMTa ApavuM joIe, te m kalama AgaLa te lAcAra che. kAyadAnI bArIkIo satyane paNa ghaDIbharane mATe dabAvI zake paNa eka prajAkIya AgevAnanA hAthI insApha hovAne hoya te, te vALa cIravA jevI : 1dAnI bArIkIo karatAM satya hakIkato upara vadhAre dhyAna Ape; kAraNa ke hene koi kAya ! bArIkIonuM baMdhana nathI, paNa jyAre teLavAmAM satyanuM ane paramAtmAnuM ja baMdhana 6 (3) koI tIrtha dezI rAjyamAM paNa hoya, briTIza hadamAM paNa hoya, emAMnA koI badhA InsApha ApanArAo, badhe prasaMge saMpUrNa paribaLa dharAvatAja hoya evI khADo badhAthI rAkhI zakAya nahi. ane khAsa karIne rUpiyA 3 nahi paNa bhamatAne savAla hoya tyAre te insApha ApanAranA saMpUrNa cAritra uparaja che ke AdhAra rahe che. je prajAkIya A. vAnee pitAnI jIMdagI dezane arpaNa karI hoya che te kharekhara daDha cAritravAnanI bAbatamAM to irAdApUrvaka nyAyane jarAtarA paNa khaMDita kara nI leza mAtra bhIti hoI zake nahi. vaLI te prajAkIya AgevAne keinI hemAM taNa nA nahi, eTaluM ja nahi paNa e. nAmAM kAyadAkAnunanuM jANapaNuM paNa dezI rAjya ', sarakArI adAlatanA amaladA karatAM ochuM hetuM nathI. tethI zuddha niSTa temaja rasALa kAnunI jJAna bannenA mizraNatha, hemanA hAthe bhaLate nyAya kharI ja heya e saMbhava rahe che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatsarI prasaMge bhagavAnanI AjJA pALaze ke? (4) ApaNuM dharma saMbaMdhI savAlo - ApaNA prajAkIya AgevAnone hAthe ja insApha thAya e ApaNI kema mATe temaja deza mAM bhAbharyuM che. ane ApaNA dezanA AgevAne pAsethI insApha meLavavAnI salAhana dhIkAra karavAmAM khacakAvuM e ApaNane potAne ane A paNa dezane apamAna karavA barAbara che. ApaNe ApaNA pitAne nyAya na toLI zakIe te emAM ApaNI ayogyatA puravAra karavA jevuM ja thAya che; hemAM paNa ApaNe jene ke jeo mukhyatve vaNika chIe, vyApArI kuneha vaLI-navA navA mArga zodhavAnI tAkAdavALI prana chIe ane rAvaNanuM rAjya paNuM vaNika na hovAthI ja gayuM hatuM, ema kahevAya che) ane jahemanA pUrvajoe heTAM heTAM pAnAM kArabhArAM karyA hatA-evA ApaNu jano a paNa dharma saMbaMdhI jhagaDAnA nIkAla mATe korTadarabAre rahaDIe te ApaNuM gaurava a paNuM hAthe ja gumAvavA jevuM thAya. eTalA mATe AkharanI vinati e che ke, zvetAmbara-digambara varga vacce tIrtho e baMdhI je je vAMdhA hAla cAle che te sarva vAMdhAonA nirAkaraNa mATe - chevaTanA sAra' mATe-ApaNe korTamAM cAlatA , hAla tarata te kupha rakhAvIne, baMne pakSa taraphathI pasaMda karAyelA eka ke vadhu prajA ' AgevAno (dAkhalA tarIke lokamAnya gAMdhI) ne lavAda nImavA, hemanI samakSa banne pakSanA amuka pakSakAro ane vakIloe pitApitAnI hakIkato, purAvA, dalIlo vagere raju karI, ane chevaTe teo je insApha Ape te badhAe hamezane mATe kabula maMjura rAkhavAnI-prathamathI ja-sahI karI ApavI. A rIte jAnA vaivirodha TALavA, paraspara kharA dIlathI khamatakhAmaNuM karavAM ane bhaviSyamAM bhAIcArAnI sajajaDa gAMThathI joDAyA rahevAnuM vrata che . -eja zrI mahAvIra prabhunA sAcA bhakta tarIkenuM dareka zvetAmbara-digambaranuM kartavya che emAM ja banenI Ijajata che, zobhA che, baLa che ane emAM ja pavitra jaina dharmanA kIsalAmatI ane AbAdI che. je AvI rIte veravirodha na rA' zakIe te saMvatsarInAM ApaNuM khamatakhAmaNAM arthavagaranAM che, dekhAva mAtra che. je samajavA chatAM cetIe nahi , jAgate hovA chatAM pathArImAM laghuzaMkA karanAra bALaka jevA ApaNe bALaka ja karIe. je bhAI bhAI vacce paNa ekhalAna karavAnuM ApaNuthI na banI zake, te AkhI pRthvIthI-re caryAzI lAkha chavayenI mitrabhAva karavAnuM bhagavAnanuM vacana ApaNe kApi nahi pALI zakavAnA, ane nAvyabhava tathA jaina dharma pAmyA te na pAmyA barAbara ja thavAnuM. eTalA mATe, tIne lagatA tamAma jhayaDAonA pakSakAra gRhastho pratye amArI vinaMti che ke, A vima para Apa AjanA pavitra divase- kSamA ApavA --levAnA divase-varabhAva bhUlavAnA divase-jarUra kharA dilathI ane uMDA utarIne vicAra karI jeze, temaja jyAre upara kahela mArga jevo koI mArga sUcavavA ane ApanI te dhAbatamAM salAha levA koI dharmadAjha che! na jaina baMdhu hAjara thAya tyAre Apa zrI vIra Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI jene ka. ko. heralDa. A bhagavAnanI AjJA najara sAme rAkhIne javAba Apaze tathA sUcanA karanAra gRhasthanI hAvAda saMbadhI yojanAmAM kAMI sudhArA vadhAre che nuiM Apane yogya lAge te lekhita nahi paNa mukhethI ] jaNAvaze, ke jethI e ke karanAra gRhastha banne pakSanA vicArone eka karI banatI tAkIde lavAda nImAvAnuM kAma ? pADI zake. ane AkhA hiMdanA tamAma vetAMbara-gaMbara jainabhAIone araja che ke, A jamAne caLavaLane che, mATe dareka bhAI A vinaMtipatramAM pUra cavelI caLavaLamAM sAmela thAo. AgevAnone mane kahe, temaja patra lakhIne jaNA te ke, ame dharma nimitta laDavAmAM sammata nathI e jAkIya AgevAno dvArA saghaLA TaMTA che phesalo karAvavA AgrahapUrvaka bhalAmaNa karIe . vetAMbara jaina AkhA hiMdamAM zI pitAnA zvetAMbara agresaro upara patro lakhe, digaMbara jaine digaMbara agresa upara patra lakhe, ane A rIte hajAra patro ra thAya to ene eTalo prabhAva paDe ke bane pakSanA AgevAnoe e sUcanAne svIkA. vo ja paDe. lokamata e eka jabarajasta baLa che, ane te baLathI je dhArIe te : pADI zakAya che, mATe jana bhAIo hamArA AgevAnapara patra lakhIne che ane asara kare. hamArA gAma ke zaheramAM mITIMge hA A dizAmAM lokamata keLave hamArAmAM hoya teTalI zakti vAparI taiyabaLa majabuta kare, kAraNa ke aikaya che tyAM ja zakti che. " che tyAM ja sukha che. aikaya che tyAM ja svAta trya che. ya che tyAM ja gerave che. aikaya e ja mahAvIne " saMdha ? aikya e ja "mukti ne maMtra'. e ekya sivAya keNa vAvI zakayuM che? e aikyane tarachoDIne hame 2 -khI thaI zakaze? A nA, nA, hajAra ne ! ekaya nahi, te dharma nahi ane dharma nahi, to vetAmba - gambara paNa nahi. dhyAna rAkhI , laDavuM eTale banne pakSa nabaLA 5 evI balAmAM paDavuM te. laDavuM eTale benA hAthamAne roTa vIjAne khavarAvI de te. laDIne jItanAra pakSa paNa Akhare ema kahe che ke " A karatAM cupacApa beThA rahyA hatA te ochuM nukasAna khamavuM paDa 'ta." dharma ane samAja tathA duniyAnI mATe karavAnuM ghaNuM che, Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvatsarI prasage bhagavAnanI AjJA pALazo ke? 335 wwwhv 1 ,, ,, vvvvvvvv , vvvvvvvvvvvvvv paisAno TeTa che, udAratAnI nyUnatA che. ane te chatAM dharma nimitte nANAM ekaThAM karI emAMthI dharmayuddha karavAM che ? nA, sajajane. nA; vetAmbara-digambara paraspara hAtha meLave ane saMyukata hAtha vaDe AkhI duniyAne "zAsanarasI" banAve e ja bhAvanA ane e ja vinA sAthe viramIe chIe, ame... zeTha ne dIrAma bAlacandra (jhAlarApATana zeDa ratanacanda khImacanda motIcanda jagama daralAla jainI ema. e., bAra-e (mumbaI.vetAMbara saMdhanA saMdhapati) (jaja hAIkorTa, indora ) zeTha devakaraNa mULajI, muMbaI aji prasAda jainI ema. e., elaela.bI., " gulAbacanda devacanda javerI, muMbaI ( eDITara, jainagejhITa, lakhanau ) " ratanacaMda talakacaMda mAstara " lalubhAI premAnandadAsa pArekha, ela. sI. ke. " jIvanacaMda sAkaracaMda jhaverI e. bo. laTTe ema e elaela bI (kolhApuramAM "lakhamasI hIrajI maizerI bI e, elaelabI e. pI. caugule bI. e-elaela bI. " khImajI hIrajI kAyANI je. pI. hIrAda amIcaMda zAha, zolApura " amaracanda ghelAbhAI [ bhUtapUrva sekreTarI, suraja bhAnu vakIla, devabanda. bhAvanagara jainadharma prasAraka sabhA. ] jugala kizora mukhtAra " cunIlAla ema. kApaDiyA ema.e., te prasAda jana elaela bI, bI. esasI. ( sampAdaka, jenapradIpa) mohanalAla dalIcanda desAI bI. e, ela ela. bI. ThAkedAsa bhagavAnadAsa javerI, mumbaI. (eDITara, jaina zvetAmbara kaeNnkasa heTha) gAMdhI sUracaMda zIvarAma (zeTha nAthAraMgajIvALA DAyara nAnacanda ke modI. zAha cunIlAla hemacaMda ela ema, epsa esa. citanadAsa jaina bI. e. mUlacanda hIrajI (sekreTarI, muMbaI mAMgarelA (-A0 se., bhAratanamahAmaNAla ) jaina sabhA, mumbaI ) dayAndra geyalIya bI e. maNIlAla mohakamacandra zAha (sampAdaka, jAtiprabodhaka ) (sekreTarI, vAlaMTiyara kamITI nAbUma premI (sampAdaka, janahitaiSI ) dazamI jaina zveH konpharesa) vADIlAla motIlAla zAha-eDITara, janahitecchu " ) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zrI jaina . ka. hera97. uparanuM pemphaleTa bahAra pADanAra zrIyuta vADIlAla metIlAla zAha taraphathI nIne patra pragaTa karavAnI amane vinaMti karavAmAM AvI che - eka "AganA taNakhA nA "bhayaMkara ane. zrIyuta sampAdaka mahAzaya, zrI "jana thatAmbara oNpharansa heralDa." jayajIneMdra! huM hamArI pAsethI ane hame je kema, patinidhi tarIke eka patra calAvavA pAchaLa pitAnA kimatI vakhatane bhoga Apo cho te ma pAsethI eka praznano-dekhItA gha| sAdA paratu vastuta: uMDA AzayavALA prazno khulAso meLavavAnI icchAthI hama rA prasiddha patranI ghaDIka kimatI jagA meLavavAne pAra chuM. prazna A che : laDavuM e dharma che ke kSamAbhAva rAkhave e dharma che ? huM pite mAro abhiprAya ApavA khuzI badhI; paraMtu abhiprAyo ekaThA karavA nI IcchA rAkhuM chuM. kSamAbhAva rAkhavo e dharma evo uttara hamArA taraphathI ane ghaNAkharA svadhamI bhAIo taraphathI AvavA saMbhava kAraNa ke (teo kaheze ke) zAstra hameza krodha, mAna, mAyA ItyAdine haNavAnI ja nalAha Ape che. hame kahezo ke dharma te innocent-nirupadravI koIne leza mAtra 3 na kare te - koine paNa ane manathI paNa duHkha na kare eve che. (That is yot onception of "Religion". ) ane chatAM dharmanI e pavitra vyAkhyA bo vakhate hamAruM jIgara te ema ja belatuM haze ke : "nirupadravI dhamano paNa e mATe to upadravanuM ja hathIara Avazyaka che " ! hamArA vAcakonI sagavaDa khAtara huM pharI paza-vadhAre gharagatu bhASAmAM bolIza-6, dharma pate nirUpavI che ema mAnanArAo paNa e dharmanA bacAva-rakSaNa-hayAtI mATe upadrava (sakhtAI-krodha-tophAna-deSa ItyAdi ane aniSTa manAyelAM ta) no ja upaga kare che-kharekhara upayoga kare che. tyAre kAM te dharma nuM vyAkhyA hamAre badalI nAkhavI paDaze ane tenI nirdoSa-nirupadravI bhAvanAne badale kAM judI ja jAtanI bhAvanA hamAre goThavI joize; agara te, nirUpadavI dharmanA rakSaNa me levAtAM upadravI astrazastrane sIrAvavAM paDaze. bemAMthI eka te jarUra karavuM paDaze. hAtha barapha rAkho ane garamI utpanna thavAnI AzA rAkhavI, agara agnimAM paga mUkIne ThaMDaka rA thavAnI IcchA karavI: ene ke zANapaNa kaheze? hame pUchaze : "dhane ame nirupadravI - avazya mAnIe chIe, paNa e dharma rakSaNa mATe upadravI astrazastra ame kahAM vAparI : chIe?" mahane mApha karaze, mahAzaya ! paNa ema bane che; mAtra ApanA dharmamAM ja nahi, paNa saghaLA dharmonA anuyAyIonI bAba- mAM lagabhaga emaja bane che. eka dharmanI saccAI bIjAo pAse manAvavA mATe te bIjA nA dharma ke dharmonI niMdA karavAnA che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka 'AganA taNakhA'nA 'bhayakara' praznane. 330 yatna zuM duniyAmAM thADA thAya che?--ane enuM kAraNa e che ke potAnA dharmanI hayAtI te sivAya rahI zakavAnI nathI ema te dharmanA leAkAnu hRdaya mAne che ( nahi ke mhAM; mhe teA zAntinI ane kSamAnI ane zrI ane namratAnI ja vAteA gabhoratAthI karyAM karavAnuM ! ) temaja je devane zAnti, hRdayA Adi sAttvika guNAnA bhaMDAra mAnavAmAM Arya che te devanI bhAvanA je mUttimAM AkSepavAmAM Ave che tevI mUrti khAtara paNa zuM A duniyAmAM thADA loko paraspara laDa. jovAmAM Ave che? kahA sAheba, kSamAnA sAgara tarIkenAM prabhunI 'bhAvanA' mhAM rahI ane e prabhunA nAthI karAtAM parasparanAM yuddheA kAMthI dhumyAM ? kahA, kahA ke zvetAmbara-digambara vacce zrI sammedazikhara vagere tIrtha sthAne lagatAM - lAkhkhA rUpIAne bhAga letAM-yudhdhA kevI rIte ane zA mATe udbhavyAM? zuM dharma otAnA rakSaNa mATe potAnA bhakatAnI AvI jAtanI madadanI garaja dharAve che? zuM dhArI-hamArI madada vagara potAnI meLe peAtAnA paga upara ubhA rahevAnI zakti dharma" mAM nathI ja ? zuM ApaNe enA rakSaNa mATe mAMhemAMhe kASTa marIe ane balIdAnIe tA ja dha TakI zake che ane anyathA nahi ja, ema kahevA sarakhuM ApaNuM A vartana thatuM nathI ! mhI te A jhagaDAo joIne ja prajAnI dharmaviSayaka vyAkhyAo, mAnyatAo ane kAryo tapAsavAnI ane tapAsane ane hasavAnI--temaja sAthe sAthe raDavAnI paNa preraNA thAya che. mhe kudaratanA abhyAsa karatAM joyuM che ke, je pati-patnI vacce ekhalAsa nathI hAtAM teo paNu, eka bALakanA janma pachI, eka-khIjAnI garaja karatA ke cAhatA thAya che; bALaka e be vyaktione sAMkaLanAra tattva ane che. temaja eka bIjuM dAMta : hindu-musalamAnanI rItabhAta, praveza, kheAlI, dharma, vagere sarve bhinna hovA chata jtArathI hi'mAM 'hiMdI prajA'novanA mUrtimAna thavA lAgI hArathI musalamAtA paNa hiMdu sAthe premanI sAMkaLa joDAvA lAgyA che. chellI nezanala phaeNAngresa vakhata hinduone musalamAna 'lIga' tarapha nAstApANInuM AmatraNa ane musalamAnAne hiMdu taraphathI AmaMtraNa apAyuM hatuM ane dezanA AgevAna hindu musalamAnA eka ja Tebala para nAstA karavA jeTale darajje prabhAva batAvI cukayA hatA. e tadRna bhinna prakRtine ATalI badhI custAthI sanAra--hastamilApa karAvanAra--kayuM tattva hatuM ' te mAtra 'hiMdI prajA' tarIkenI 'bhAvanA'--eka mAtAnA have ApaNe putrA chIe' evI 'bhAvanA' ja hatI, ke jeNe A catkArI baLa utpanna karyuM. parantu, mhArI buddhi muMjhAI jAya che daratanA agamya rastAo haMmeza kArya-kAraNunA lAchakane anusaratA ja nathI hAtA guanAvavALA daMpatInu joDANa karanAra bALaka' tathA bhinnaprakRti hiMdu-musalamAnane sta banAvanAra 'hiMdI prajA'nI bhAvanA : e e karatAM paNa vadhAre tAkAdavALuM taiyArUM tatva ApaNe jaitA dharAvIe chIe te chatAM ApaNu! vacce e joDANa--e prema-- ekatAne badale paraspara dveSa ane vairabhAva kyAMthI Ave che ? taiyArA deva mahAvIra, saiyArI karyuM phIlasuphI, taiyArI dayAmaya nIti sArA deza, taiyArI bhASA, taiyAra rIvAjo, maiyArA svAthA--sadhaLu taiyAra, ane te chatAM ApaNA vacce paraspara eAsa na maLe e kevI rIte bane che ? kudarata Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI jaina zve. kA. haeNralDa. nA agamya rastAonA khulAsA (interpretation ) ApavA mhArI hiMmata cAlatI nathI. ane eTalA ja mATe huM haMmeA vidvAna bandhune tathA hame je kAmanA pratinidhiomAMnA eka tarIke kAma kare che te kAmanA anyAnya sajjatA pAsethI jANavA icchuM chuM ke, zuM hame dhruva'nI bhAvanA manuSyamAM kSarAnti Adi sAtvika guNI utpanna karavA ane te guNAne puSTi ApavAnA AzayathI race che| ? --te| kRpA karI e bhAvanAne niyaMLaniSkaMlaka rahevA do ane evA guNeA jemAM ArApyA che tevI`mRtti nimitte kleza vaira, krodha Adi tAmasI prakRtione AmaMtraNa ApavA jevI pravRttine rekA, kRpA karI zakA, khIna kAinI khAtara nahi teA e bhAvanA'! pavitratA jaLavAi rahe te khAtara paNa rokA zuM hame dharma"nI bhAvanA, bhinnati khAsItA ane prakRtinA ekakaraNa mATe ane jUdIjUdI guphAemAM--ekakhI DarIne-alaga alaga paDI rahetA mangyAne eka 'samAja' rUpe rahetA karavA--ekama dhI DaravAne badale ekabIjAtI huM rUpa khanavAnuM zIkhavavA ane eka-bIjAnAM sukha khamAM bhAga letA banAvavAnA AzayarI ja kharekhara yeAjI che?--te| kRpA karI e bhAhate ekabIjAnA huAme vaparAtuM hIyAra na banAvA, ekabIjAne judA pADanAra 'akhAta na banAvA, ekakhIjAte zatru mAnI jaMgalI jamAnAnI mAphaka potapotAnI khetI guAemAM punaH bharAi javAnI paraNA karanArUM bhayAnaka tattva na banAve. zuM hame'nathI nauvahuM zAlanarala vI nIti'nI bhAvanA eka (eTale yArM) 'zAsana' (Kingdom--samAja--rAjya) - vAnA irAdAthI utpanna karI naheAtI ?-- ane tApachI, hamArA zAsana' mahAranA manuSyaane hamArA zAsana'nI aMdara kheMcI mArU rAjya balavAna ane vistAravALu karavAne badale hamArA zAsana'mAM jeA che Demane paNa alaga karavA jevI pravRttithI--te zAsanA sthApaka mahAgurUnA pavitra nAma khAtara paNa--zaramAtAM zikhA. sampAdaka mahAzaya ! hame kadApi ArI praznapara parAthI kaMTALyA hazeA; pakyuM huM dIlagIra chuM ke huM hamane ATalethI jatA kare! zakuM tema nathI. kaMTALyA ?! praznapara parAthI ja kaMTALyA ?! huM kema mAnuM ? bhAgyeza bhAIethI laDatAM teA jeo varSo sudhI na kaTALyA te mAtra khecAra praznathI kaMTALe ? nahi, sAheba; huM icchuM chuM ke hame khare prasa Mge kaMTALavA jeTalA bhalA hAta teA kevuM nA je hRdayA laDAthI kAbu banelAM che hemane mAtra becAra praznAnAM zathI vIMdhI zakAtAM nathI; ane mhane paNa hamArI yAlu laDAie joi joine zara vAparavAnuM bhUta bha! AvyuM che (e jo 'dAya'hAya te hainA zikSaka hame ja aa, mATe te hamAre risara che ! ) ane tethI huM hajI ceDA dhAre praznA pheMkavAnI lAlacane dAkhI zakatA nathI. ? huM pUchIza, ane AgrahathI pUchIza, ke--- zuM hame dezahitanA bhAge 'vyavahAra' dharmanuM rakSaNa icchatA nathI ? zuM haMme samAjakhaLanA bhAge vyavahAra dharmanuM rakSaNa icchatA nathI ? Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv eka "AganA taNakhA'nA "bhayaMkara ane. 339 zuM hame pracalita nItinA bhege vyavahAra" dharmanuM rakSaNa IcchatA nathI? ane zuM hame "nizrayane lakSabiMdu mAnIne vyavahAra seva" evA zAstravacanane durUga karatA nathI ? zuM hame dharmI paNAne dekhAva karavAmAM ja dhamapaNAnI gerahAjarI sAbIta karatA nathI? zuM hame baLavAnapaNuM batAvavA khAtara karAtA yuddha dvArA ja dhArmika nirbaLatA hAra pADatA nathI ? zuM hame- paNa ahIM huM bhIza; kAraNa ke A badhA prazrane huM hamane kevI rIte lAgu pADuM ! te hame mane pUchayA vagara nahi ja rahe e huM jANuM chuM. huM khulAso karIza. kRpA karI A duHkhI kamanazIba AryAvarta tarapha daSTi karo. hamArAM zAse je Aryadezane adhyAtma jJAnanA bhaMDAra che ke, lakSmIdevInA nivAsa tarIke, kSatriya jussAnI janmabhUmi tarIke, jamIna, pANI ane AsamAna para vijaya meLavanAra vidyAonA pAyataHkha tarIke, svataMtratAnI devI tarIke bAI batAvyuM che te dezanI-te AryAvartana AjanI sthitinuM, dAdAbhAI navarojI , enIbI sAMTanA mukhathI ke kalamathI thatuM varNana che hame sAMbhaLyuM ke vAMcyuM nathI? kamakamATI upaje eTalI enI garIbAI, nabaLAI, bImArI, buddhimaMdatA, jaDatA, nirmAlyatA, utpAdaka zaktio ane utpAdaka sAdhano kSaya, ityAdi I zaktA nathI ? A saghaLuM kare che mANasamAM raheTI gayeluM bhUta dUra karavA mATe keTalAka di'e bhagIratha prayAsa Adaryo che e hame zuM jANavAnI darakAra karatA nathI ? e deve hiMdamAtAne punaH jAherajalAla vALI bhUmi banAvavA mATe je jIvaleNu mahenata karI 6 hyA che hemAM zAmela thavA hamane- ne ane sarvane teo pikArI rahyA che, chatAM e kAra tarapha zuM hame hameza baherA kAna ja karyA karaze ? teo garjanA karIne kahI rahyA che ke, amArA dezane AbAda karavA mATe prathama aikya joIe che ane akabaLathI pachI amAre nirUdhamatA ane ajJAnanAne A dezamAMthI hAMkI kahADavI che. hame e 'nI apIla sAMbhaLavA hajI sudhI hAM taiyAra thayA che? jarAsarakhA pUjanavidhinA (phAvata mATe hame te laDavA-jhagaDavA taiyAra thAo che. mithyAtvanI vicitra vyAkhyA ne pakaDI laI hamArA sivAyanA AkhA dezane mithyAtvI mAnI teothI dUra rahevAne upadeza thavA de che, dezanI vAtane vegaLI rAkhI aherAtri mAtra eka phIrakAnI ja-re eka phirakAnA paNa eka peTAvarganI ja vAtamAM mazagula rahe che. kahe have hiMdamAtAne uddhAra karavA mathatA de' hamAre mATe zuM dhAraze? pUjana e vyavahAradharma che, nizcayadharma nathI, ema te hame kabula kare che; ane che chatAM amuka prakAranA pUjana khAtara jUdI rIte pUjana karanAra sAthe laDavAmAM hamArA kimatI samayane ane dezane vidyA- mAM AgaLa vadhAravAmAM je lakSmInI jarUra che te jamIne vyaya karI nAkhe che. pUjana kare, khuzIthI ane utsAhathI hamArI pitAnI je rIte pUjana karo ane te pUjanamAMthI pUjya tAvanuM bala ane jJAna ane cAritra saMpAdana karI balavAna bane, paNa janavidhine parasparanA balanuM balIdAna karAvanAra Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI jaina ve che. heralDa. tatva na banAvo e ja hArI prArthanA che zvetAmbara digambara banenI pUjana vidhi kAyama rahevA pAme ane banne pitApitAnI rI- dhI pitAnA sAmAnya devanI pUjA karI zake evI rIte saghaLAM pavitra tIrthone zuM hame bane mATe khullo mUkavAnI bejanA na karI zako? koI sthaLe eka ja maMdIramAM bane karI zake, koI sthaLe bane mATe laga alaga maMdiranI vyavasthA karavAmAM Ave, ke kathaLe bIjI koI goThavaNa bane pharaka maLIne kare, evI rIte zuM parasparamAM vizvAsa prema ane aikya utpanna na ja karI zakAya ? ane jo koI paNa raste na kahADI ke te ene artha zuM e nathI te ke je deza atyAre ajyanI pUrepUrI garaja dharI che te dezanA hitanA bhAge ja hame banne phIrakAo pitapotAnA vyavahAranuM rA: na karavA mAge che ? ane e varta nathI zuM pracalita banItine paNa bhaMga thatuM nathI keTalAkane sAcA-jUThA purAvA paNuM ubhA karavA paDatA haze, bIjA anyAya sevavA paData , dharmanuM nAma daIne TaMTAnuM kAma karavA mATe paisA ugharAvavAnuM pApa vahoravuM pa haze, ekabIjA pakSanuM azreya icchAmAM AvatuM haze ane tethI jainadharmanA pAyA rU vAra bhAvanAonuM khUna thatuM haze e sarva zuM nIti, dharma, samAja, nezana ItyAdi . nAone bAdhAkAraka nathI? hane Azcarya thAya che. yurapanuM mahAbhAna yuddha zarU thayuM evAmAM hamArAma ne ghaNue sabhAe karIne punaH zAnti prasare che ke prArthanAo karI hatI, e vAta mane yAda AvyA vagara rahetI nathI. je yuddha ola mAM hamAro hAtha pahoMcI zake tema nathI eTalA dUranA yuddhanI zAnita IcchavA ekaThA thana me jino, pitAnI vacce yuddhanI Aga saLagI rahI che hene olavavA mATe eka divasa paNa prArthanA karI nathI ke eka disa paNa ekaThA maLyA nathI; A te kaI jAtane re "vyavahAra" ? kaI jAtanI dharmanI vyAkhyA? ke te svIkAro ke yuddha e ja irAgya che ane yuddhathI zaktio gele che, ane evI mAnyatA svIkArIne yuddhakalA zi tathA yuddha karavA mATe joItuM zarIra La keLa; ane kAM te yuddha e pApa che ema mA che tethI dUra raho. paNa bIjAnA yu ne pApa mAnI pitAne yuddhane vaLagI rahevAmAM te - paNe be hevALA ja karIe ! bALalagnAdithI baLa ghaTI gayuM che ema teNe bUma pADIe chIe, paNa kanyA vahAranI vistRta sagavaDa vagara bALalagna, kaje kanyAvikraya vagere adharmo dUra thaI zake ja nahi. kanyAvyavahAranI vistRta sagavaDa thavA pADAnA bhede ane dazA-vizA adi bhedo vacce Ave che. jyAM sudhI ekaMdara jaina nAja pitAnA kriyAkAMDane vaLagI rahevA chatAM bIjAnA kriyAkAMDa tarapha sahiSNutA dharAve che, paraspara premabhAva, aMya, kanyA - vahAra ane Co-operation karate thAya nahi sudhI hajAro-lAkho badIo, sArAjika kurItio, nirbaLatA ane ajJAnatA : zake ja nahi-ke kALe haThI zake nahi. hAM sudhI mULa che tyahAMsudhI DALI LAMne sadaMtara nAza thavAnI AzA rAkhavI vyartha che. samAjabaLane badhe AdhAra kitA upara che. ane ekatA vetA para digambaranA nizcaye dharmane te kaI rIte ja nathI, tema "vyavahAra' dharmamAM paNa ne mata sahiSNutA jALavatAM zikhAya to hane paNa utA bAdhaka nathI. sampAdaka mahAzaya ! have huM thoDAmAM zIza, mArI A saghaLI dalIla ane prazno ane sUcanAo mAtra mArA pratye ke je kara muni jika samAja vize ja che ema Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnnnaar eka AganA taNakhAne "bhayaMkara ane. 341 nathI, te samasta jene prajA pratye che; ane te sarva prathama ane dalIlo tathA sUcanAone Azaya mAtra eTaluM ja kahevA pUrato che ke, pavitra jaina dharmanI kIrti khAtara, jenasabhAjanA baLa khAtara, ane hiMdanA hita khAtara jainenA tamAma jhaghaDA dUra karI ekyabala vadhAravA tarapha lakSa Ape. ane A vinaMti huM atyAre ATalA AgrahathI karuM chuM enuM paNa kAraNa che, je e che ke, amedazikhara vagere tIrthone lagatA vetAmbara-digambara vacce cAlatA kesane badale dharamane inasApha meLavI zakya karavAnA mArA navA upADelA mizanane huM jaina samAjanI daSTi AgaLa dharavA mAguM chuM. sauthI vadhAre mAnabharyo rasto to e che ke, keIne paNa vacce nAkhyA sivAya vAdI-prativAdI a hemanA svadharmIo pote ja sAthe maLIne rasta kahADe. paNa tema banavuM muzkela che ke, huM evI sUcanA raju karuM chuM ke, dezanA mAnavaMtA ane kAyadAkAnunanA anubhavI asara paikInA eka ke vadhAre sajajanene bane pakSa taraphathI pasaMda karIne hemanI pAsethI sApha meLavo. hArI A apIlane vetAmbara-digambara banne pakSanA maheTA heTA zrImaMta ze. ThIo, temaja ucI keLavaNI pAmelA viDAnee pitAnI bahAlI ane sammati tathA saha ApIne Teke karyo che, je mATe huM te sarva mahAzayono aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. tevI ja rIte zeThIA temaja keLavAyelA varganA bIjA gRhastho paNa pitAnI sammati mekalI Ape ema mahArI prArthanA che. vicAravAtAvaraNanA phelAvA mATe ghaNuM vyaktionI sammati jarUranI che. mAtra sahIo laIne ja besI rahevAnuM rahyuM nathI. pakSakAro tathA hemane kesamAM Arthika sahAya ApanAra gRhasthonI khAnagI mulA te levAnuM kAma paNa cAle ja che. A kAmamAM mahane keTalIka nahi dhArelI evI sArI saphaLatA paNa prApta thaI che, ke je jAheramAM mukavAna samaya hajI AvI lAgyo nathI. pariNAma game te Ave, e bAbatanI mahane ciMtA nathI. mizana phatehamaMda thAya te te che lAbha ja che; ane mizana niSphala jAya to paNuM eTale darajaje lokamata keLavAya ane ayanI jarUra lokomAM ThasavA pAmI e paNa e lAbha nathI. niSphaLatA thaze te ene artha eka ja thaze ane te e ke, amArA suzikSita varga A jarUrI dezahita ane samAjahitanA kAmamAM pitAnuM purepuruM baLa dhIyuM nahi tethI ja hene puratI phateha maLI nahi. "mizana" gunhegAra nathI, mizanarI paNa gunhegAra nathI, paNa mizanane joItuM baLa dhIranAra potAnuM kartavya bajavavAthI dUra rahyA e ja deSa lokonI najare Avaze, ane have pachInA dareka mizanamAM vadhAre duradezI ane vadhAre ekathI kAma karavAnI rIta leke zikho. A dekhItA zubha kAmamAM paNa keTalAka keLavAyelAe madada karavAne badale patthara nAkhatA jovAmAM AvyA che teo paikInA keTalAka dharmadhapaNAne lIdhe sulehanA za, bane che, keTalAka ema kahe che ke amuka vyakti A yaza khATI jAya e amArA jevAthI kema khamI zakAya?, keTalAkane manamAM e baLatarA che ke jhagaDA cAlu raheze te ja amAro bhAva puchAze (kadAca amane phIo paNa maLaze ane jhagaDA baMdha thaze te amArI garaja ' ke jarUra koIne nahi rahe !........AmAMnA pahelA ane trIjA prakAranA vAMdhAvALAone kAMI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 zrI jaina ve. keM. raDe. javAba ApavAnI jarUra jevuM nathI. khIjA naranA vAMdhAvALAne kahIza ke, A prayatna karanAra vAhavAhanI darakAra kare evA bALaka nA. hame hene 'yaza' kaheA che. te kAi kimatI cIja hAya ema te mAnatA ja nathI. Aje je mANasane leAkA vAhavAha' kahe che, hete kAle ja kAMi banAva banatAM khAsaDAM mAravA paNa te cukatA nathI, evA janasvanAva AkhI duniyAmAM ane sarva kALamAM jovAmAM AvyA che, e vAta A lakhanArathI ataNI nathI, ane tethI te yazane mATe marI paDe tevuM nathI ja. tema chatAM dalIlanI khAtara mAnI pazu lye. ke te yazane mATe kAma kare che, tA paNa hamane zuM khabara nathI ke 'jaza tanagarA che? mAthuM muke te ja mAla kahADe che eTaluMe hamane bhAna nathI zuM ?' mizanane aMge musApharI ane mulAkAtA ane paeNleTA vagere pAchaLa zarIrabaLa, dravya, samaya AdinA vyaya thayA vagara kAma khanI zakatuM ja nathI eTaluM kabula kareA ane hamane jo yaza khAtara ja A kAma thatuM hoya evA vhema heya tA khuzIthI hamArAmAMnA kAi e ga ApavA mATe nIkaLI Ave! ane kAma upADI kthA; hamArA AbhAra mAnavAmAM Avaze ane hamArA dAsa tarIke A lakhanAra kAma karavA taiyAra raheze. je joie che te mAtra aiyabala ane suleha che; te kAnA hAthe maLe che e jovAnuM kAMI kAma nathI. kA zvetAmbara mUrtipujaka jainanA hAthathI A kAma upADavAmAM Avyu heta te| kadAca di gambara jainA ema paNa kaheta e pakSa hAravA jevA thayA tethI samAdhAnInI khaTapaTa kare che; tema ja koi Tvigambare A mizana upADayuM' hAta tA kadAca zvetAmbara mUrttipUjaka vage evuM kAMi khelata. tethI zvetAmbara mUrti pUjaka ! digambara tarIke nahi janmelA ane te chtAM khadhAmAM sarakhA rasa lenArA evA kAi-avibhakta jaina samAjanI bhAvanAvALA-jaina ja A kAma uThAve te emAM kASThane zaMkA laI vAnuM kAraNa na maLe ane jaina samAjane mATe ajaine vacce paDIne kAma sudhArI ApyuM - paNa kahevAmAM na Ave. huM dhAruM chuM ke ATalA uttarathI, khIjA naMbaranA vAMdhAvALA nAone sa MtASa maLaze. chevaTanI vinaMti. bIjA jarUrI raste je kAMi pravRtti karavI joe te tA cAlyA kare che anecAlyA karaze; paNa te sAthe ja leAkamata keLavavAnI paNa jarUra hAvAthI dareka sthaLanA AgevAna mahAzA temaja keLavAyalA gRhasthA pratye mhArI vinaMti che keH-- (1) ApanA aMgata abhiprAya pAchA ( nIcene ziranAme ) lakhI meAkalA kRpA karazeA. (2) ApanA gAma ke zaheramAM ApanA saMpradAyanA anuyAyIonI sabhA karIne JI samedazikhara vagere tIrthasthaLeAnA vAMdhA pAMca bhArata cukAya evI harakAi vyavasthA karavAtI je apIla hAlamAM jaina pablIkane karavAmAM AvI che te tarapha te sabhAjanAnI sammati che e matalabanA TharAva karI, te TharAvanI nakala tIce sahI karanArane mekalI ApavA kRpA karazeA. ( sabhAmAM kApaNu saMpradAyanA doSa batAvavA ke AgevAnAnA doSa batAvavA sivAya ja mAtra muddAsaranI khAkhatA para melavAmAM Ave ane suleha tathA aikayabaLanA vicAro phelAvavAmAM Ave eTaluM dhyAnamAM rAkhavAnI khAsa vinaMti che. ) ( 3 ) jaina peparA temaja anya peparA dvArA A mizanane puSTi maLe evA lekhA je lakhI zake teoe tema karavA paNa kRpA karavI. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwww taMtrInI dha. 343 samasta jaina saMdhamAM matasahiSNutA, bhrAtabhAva, aikyabaLa, jJAnabaLa ane zaurya utpanna thAo ane e guNothI zobhatuM jenazAsana samagra duniyA para jayavatu thAo, evI bhAvanA sAthe. 253, nAgadevI sTrITa ) muMbai. * avibhakta jena kuTumbane sabhya ane (tethI) hamArI baMdhu (tAra ziranAmuM-Brass.)J vADIlAla motIlAla zAha, lorDa bekananI jaino pratye salAha. jabarajasta vicAraka laiMDa bekana te kayAranee kabaramAM pahoMcI gayA che, paraMtu ekaja dhamanA anuyAyIo vaccenI zAta tathA koSamaya sthitionA saMbaMdhamAM teNe lakhelA vicAra jainone Aje atyaMta hitakArI salAha rUpe thaI paDe tevA hovAthI A nIce TAMkayA che. te kahe cheH e ja dharmane mAnanArAo vacce gALAgALI ke mArAmArI thAya te henI asara be prAre thAya che. eka te te dhamanI bahAranA mana upara thatI asara, ane bIjI te dharmanA anuyAyIo para thatI asara: (1) ekabIjAnI na dA karatA, ekabIjAnI pUjanavidhione asatya TharAvatA eka dharmanA lokone jevAthI bahAranA A te dharma paratve kheTa mata bAMdhavA lalacAya che (2) te dharmane mAnanArAo vacce niMdA, kaA Adi cAlavAthI teonI zAnti, pragati ane baLane khalela pahoMce che. bekana je khare hoya te, ane jene te potAnI pratidina ghaTatI jatI saMkhyAne vadhAravI ja hoya te, aMdaroaMdaranA TaMTA, koInA jhagaDA. niMdAtmaka carcA ane mAla vagaranA lakabhAvane cheDI bayabaLa karavuM joIe che, ke jethI samAjanI aMdaranI sthiti majabUta thAya ane bahAranA te dharma tarapha AkarSAI hemAM bhaLavA lAge, V. M. Shah. D .D , tatrInI noMdha jaina itihAsanI pragati-jANIne AnaMda thAya che ke, muni mahArAja zrI vidyA vijya che ke je etihAsika sAhityamAM ghaNo rasa laI te saMbaMdhI devakulapATaka vagere aneka lekho lakhatA rahe che temanA taraphathI agara temanA nimittathI traNa pustako bahAra paDanAra che. tenAM nAma: vijayatilakasUrirAsa-kartA pa. darAnavijaya, AmAM vijayatilaka sUri ane vijayAnaH sUrinAM jIvanavRttAMta che ke je kartA temanA samakAlina hovAthI vadhAre vizvAsanIya gaNAze. A uparAMta vijayadAna sUrithI vijayadevasUri sudhInA AcAryonI hakIkata, dharmasAgara upAdhyAyanA pustaka upara matabheda, ANaMdasUra zAkhAnI hakIkata vagere maLI zakaze. prata paNa kartAnI svalikhita maLI AvI che tethI A rAsa ghaNo mahatvane thaze. jo prastAvanA TuMkasAra, te samayanI rAjakIya sAMsArika sthiti-jaina samAjanI hAlata -ga7bheda-vagere hakIkatathI pUrNa lakhavAmAM Avaze to A bUra rAsanuM etihAsika mAhAmya vadhaze. aitihAsika rAsa saMgraha-AmAM kAcara vyavahArI rAsa, rasa rana rAsa, sumati sAdhu ari vivAhala, bhIma copAI, khemA vaDAlIA rAsa vagereno samAveza thaze. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI jaina kSetra kA. he. tethI pahelAMnA zrAvako ane sAdhuoe sAzana prabhAvanAnAM kevAM kevAM kArya karyA che tene khyAla AvI zakaze. Avo saMgraha jaina etihAsika gUrjarakAvya saMcaya muni mahArAja zrI jinavijayajI paNa prakaTa karavAnA che, tethI bina haze, Ama baMne saMgraha prasiddha thaze tethI ghaNo lAbha samAjane thaze. aitihAsika sajhAyamAlA-AmAM paNa judA judA AcAryo munivaranI bahuLI ( gurUstuti ) rUpe banAvelI sajhAyane samAveza karavAmAM Avaze. yazobhadrasUrirAsa-racanAra kavivarya zrI lAvaNyasamaya gaNi, temaNe vimalaprabaMdha cele che, te vidvAna rA. maNilAla bakorabhAI vyAsa taraphathI saMzodhita thaI bahAra paDayo che. A rAsamAM saMDera gacchanA yazobhadrasUri haraSi ane balabhadra RSinAM vRttAMta che. A sivAya bIjA paNa atihAsika pu tathA prAcIna stavana saMgraha vagere kramaza: chapAvAnAM che e jANI 5rama pramAda thAya che. vaDodarAmAM rA. cimanalAla DAhyAbhAI dalAla ema. e. e mahAmaMtrI varUpAla racita naranArAyaNanaMda kAvya chapAvyuM che ane temAM AbugirimAM karelI vastupAlanI mUrtine bloka paNa mukavAmAM Avaze. A graMtha cheDA vakhatamAM prakaTa thaze. A mAM rA. dalAlane dhanyavAda ApIe chIe. kAgaDAone zu zAMtithI rahevAne haka nathI? brahmadezane TAimsa opha iDiAne khabarapatrI je jaNAve che te tenA 28 mI julAi 26 nA aMkamAM pragaTa thayela che. emAM jenonA saMbaMdhamAM je kaMI jaNAveluM che te paNa mATe upayogI hovAthI ahIM tene utAre mUkIe chIe - The Crow and his Friends. One might possibly think that the manners of the crow would have alienated the most tolerant of men brought into daily contact with jhim. But he has found friends amon zst the Jains and Hindus of Mogul Street, who have petitioned the President of the Municipality against the destruction of nests and nestlings. In their memorial they assert that "the Jains abstain from killing even bugs and mosquitoes...... The crows are set crying in wholesal.. and your petitioners are provoked and get discontented and can hardly attend to their business in a cool and calm mood...... The very constitution of the Jains and Hindus is rich that they cannot bear the sight of any crows being disturbed ". This interpretation of the command " Thou shalt nou kill " is a capital illustration of the tendency of religion to degenerate into ritual. It raises the question how far any man is entitled to force bis religious prejudices on the rest of i he community. Less than Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatrInA nAMdha. 345 twenty years ago the Government of India refused to enforce plague rules at the risk of Serious disturbance, choosing the lesser of two eyils. In England an adult Christian Scientist may decline medical aid and die in his own way: but if he refuses to summon the doctor i. his children and they die, he is held guilty of man-slaughter. It is quite unreasonable for any sertion of society, to demand respect for ritual observancs which endanger the public health, and a man who insists on toleration for bugs, mosquitges, plague rats and crows oughs to be plainly warned that he must either waive his objections to sanitation or reum to the jungle. Meanwhile the liangoon Municipality ha: agreed to spare the crows of the Mogul Street, and sensibl men will echo the hope of the l'resident that the crows, recognising who their friends are, will go and live with thon. bhAvArthakoI ema dhAre ke game tevo sahanazIlatAvALe mANasa hoya te kAgaDAne hamezane raMjADa anubhavyA pachI tene pakSa kare nahi, paNa raMgunanI mogala zerImAM AvelA jaina ane hiMduo tenA mitro thayA che ane mitratarIke myunisipAlITInA pramukhane kAgaDAnA mALAonA nAza virUddha arajI karI che. teonA te memoriyalamAM teo bhAra mukI jaNAve che " jene mAMkaDa ane ma ne paNa mArI nAMkhavAthI dUra rahe che....... badhA kAgaDAone uDADI nAMkhavAthI kAkA kAto evA jAya che ke tamArA arajadAra uzkerAya che ane asaMtoSa pAme che ane rAta ane sthira svabhAve teonA dhaMdhAmAM dhyAna mAgye ja ApI zake che. jeno ane hiMduonuM baMdhAraNa ja evuM che ke koI kAgaDAone herAna karavAne dekhAva paNa teo sahana karI zakatA nathI. tuM vadha karIza nahi' e zAsana-pharamAnane A artha e dharmane vidhi vAdamAM utArI pADavAnI valaNane eka mahAna dAkhalo che. AmAM savAla e upasthita thAya che ke koIpaNa mANasa pitAnI dhArmika aMdha mAnyatAo anya samAja pAse keTalI hadasudhI parANe paLAvI zake ? lagabhaga vIseka varSa pahelAM hiMdI sarakAre gaMbhIra kheDAnA jokhame paheganA niyamo parANe paLAvyAM nahi ane be duHkhamAMthI vadhAre ochuM duHkha pasaMda karyuM. IgleMDamAM vRddha prIstI vijJAnazAstrIya dAkaTarI madada levAnI nA pADe ane potAnI rIte marI jAya te kaI vadhe nahi paNa je te potAnAM bALakone mATe DAkaTara bolAvavAnI nA pADe ane teo marI jAya te tene zire manuSyavadhane aparAdha Avato. komano koIpaNa bhAga pitAnA dhArmika rIta rIvAjo ke jethI sAva nika Arogya jokhamamAM AvI paDe tene mAna ApavAnI mAgaNI karavI e taddana geravAjabI che ane je mANasa mAMkaDa, macchara leganA uMdaro ane kAgaDA mATe sahanazIla thavAnuM kahe che tene spaSTa rIte cetavaNI ApavI joIe ke teNe kAMte ArogyanA niyamo sAme vadhe le choDI devo ane kAMti Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34) zrI jaina zvetAMbara kA, haeNraeNlDa, jaMgalamAM jai vasavuM. te daramyAna raMgunanI myunisipAlITIe meAgala zerInA kAgaDAone acAvavA kabUla karyuM che ane DAhyA mANase presIDaTe jaNAvelI AzA sAthe maLatA thaze ke kAgaDAo paNa peAtAnA mitrA kANu che te oLakhI kADhI temanI sAthe rahevA jaze. >> ~ww A uparathI lakhanAranu` valaNu zuM che te jAze. kudaratamAM sarva jIvAne sthAna hAya tA kAgaDAe paNu eka jIva tarIke zAMtithI jIvana gALavAnA hakka rAkhe che. zAMtithI kudaratanI kArIgIrImAM zu kAgaDAe nakAmA che ? gAyane jIva nathI evI mAnyatAvALA khrIstIe manuSya sivAya bIjAne AtmA nathI ema dhArI manuSyanI sagavaDatAe jALaLavA mATeja sa bIjA jIvA badhAyelA che evuM svIkArI letA hoya teA kudaratanA kAyadA zuM che te samajatAja nathI. jaineApara AkSepo AvI rIte thatAja raheze teA jenAe ane khAsa karI jIvadyAprasArakamaDaLe kAgaDAe, kutarAM, uMdarA vagerenuM kudaratamAM zu sthAna che ? te kevA upayAgI che ane kai rIte manuSyane asvacchatA-galIcI vagere dUra karavAmAM kudaratI rIte sahAyabhUta thAya che te saMbaMdhI nibaMdha lakha lakhAvI ceApAnIyAM rUpe chUpAvI tenA prasAra karaze teA vadhAre ye thai paDaze. 3. nA hI'du yunivarsiTI ane jainAnuM pratinidhitva lokapriya vAisaroya lArDa hArDi janA samayamAM khAsa hiMdu yunivarsiTI ekaTa ( 1915 nA 16 mA ) kAyadA ghaDI hiMdu yunivarsiTI sthapAi che ane tenA pAye pazu naMkhAi cukayeA che. krUDamAM jainAe sArA kALA ApyA che AnI sAthe hiM'du dharmamAM jaina zIkhAdi dharmAMnA samAveza thatA hovAthI temane paNa pratinidhi mAkalavAnuM TharAveluM che ane tethI tenI kaeNmAM zIDayula 1 nI klama 14 (1) 3 kalAsa 3 (4) mAM jaNAvyA pramANe jaina ane zIkha jAtine kula daza pratinidhi mekalavAnI sattA ApavAmAM AvI che te pramANe darekanA sarakhA mukatAM jaitAnA pAMca pratinidhimAM zvetAmbara,e digambara ane eka sthAnavAsI ema traNa kiA pramANe sagavaDa mATe bhAga pADayA che. zvetAMbara phrikAnI kaeNnpharansane tenA pratinidhi cuMTI meAkalavAnu TharatAM te mATenAM nAmeA sTega kamITInI sabhA bharI mAkalI ApyAM hatAM. rAjA satyAnaMda prasAda saMtu anArasavALA A saMbaMdhe jainazvetAmbara kAma taraphathI yunivarsITInA vAisa cernsalara DAka-2 sundaralAla sAthe mULathIja patravyavahAra calAvI jaina pratinidhi tattva Ave te mATe bhagiratha parizrama sevI rahyA che tethI tenane dhanyavAda dhaTe che. temanA jaNAvavA mujaba sthAnakavAsI tarathI kAipaNa vyakti ke saMsthA e peAtAnA pratinidhi mATe bIlakula hilacAla karI hatI nahI tethI zvetAmbara taraphathI kahyu nAmeA sUcavAyAM hatAM. pAchaLathI bhArata jainamA maMDaLadArA sthAnakavAsI taraphathI kaMpra prayatna thayA hatA tethI prathamanAM e nAma-rA khAtuM nihAlacaMdajI banArasa ane maka jI jUDAbhAi mahetA khArIsTara e cuMTaNI mATe mukamAM AvyAM. pATalIputra nAmanA khAMkapuranA patranA 25 agasTanA aMkamAM pAMca jaina pratinidhionA nAma pragaTa kare cheH--mi. makanajI je. mahetA mba, bAbu nihAlacaMda banArasa, 5. mItalaprasAda brahmacArI, khANu ajitaprasAda vakIla lakhanau, ane rAyabahAdura se| chaganasla Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha, 347 ajamera. A cuMTaNI thayA pahelAM DA. muMdaralAle jaNAvyuM hatuM ke hiMdu yunivarsiTInI keTamAM traNa jAtanA varSanA samAveza thAya che. (1) ekasaophisIo membaro (2) phaMDa bharanArA ane tenA pratinidhio (3) cuMTAyelA sabhAsado. bIjA meMbaro cuMTAya temAM jenee pAMca ane zikhoe pAMca ema darA nAma cuMTavAnAM che. A daza jeo nANuM bharanArAM tathA tenA pratinidhiomAMthI Ave tathA jeo yunivarsiTI ekaTanA 14 mAM sTeTanI bIjI kalamonI rUe cUMTAya te sivAyanA eTale te uparAMta che. korTanuM paheluM kArya pitAnuM baMdhAraNa 14mA eNmyuTa pramANe meMbara cuMTayA mATenI cuMTaNI mATe goThavaNa karavAnuM che. A rIte meMbara cuMTAya ke pachI keTe dareka dharmane lagatI judI keLavaNI-zikSaNa ApavA mATe ghaTatI goThavaNa karaze. A yunivarsiTI ekaTa bIjI akaTobara 1915 nA gavarnameMTa gejheTaopha IDiyApArTa 4thAmAM chapAyo che. A rIte ApaNI vetAmbara samA mAMthI je be meMbaro cuMTAyA che te hAlanA saMjogamAM yogya che. bAbu nihAlacaMda zAha bI. e. ela. ela. bI. rITAyarDa sabajAja che ane banArasanAja rahevAsI che. vaLI temaNe gavarnameMTa sarvisa 30 varSa sudhI ghaNI sArI rIte banAvI che. teo saMyukta prAMDa, baMgAla ane rajaputAnAmAM suprasiddha che. bikAnera rAjyamAM temaNe be varSa sudhI cIpha jaja tarIke kArya banAvyuM che. bIjA muMbaInA zrI. yuta makanajI jUThAbhAI mahetA. bI. e, . 1. ela. bI. hovA uparAMta berisTara che ane muMba mAM prekaTIsa kare che. chellI kenpharansa rIsepyAna kamiTInA eka sekreTarI tarIke kuza LatAdhI. kArya banAvyuM che ane te pahelAM ja rinsanA sthAnika eNsisTaMTa janarala sekreTarI hatA. A banne gRhastho A padane ya ya banavA korTanI dareka sabhAmAM hAjarI ApI narmanA tathA komanA lAbha sAcavaze - ame khAtrI bharI AzA rAkhIe chIe. A uparAMta jaina sAhitya ane zAnanAM pravINa evA jenene seneTamAM meMbara tarIke levAnuM vAisacenselare kabulyuM che. A sene ra tarIke yogya gRhasthonI cuMTaNI karavAmAM Avaze. ema ame icchIe chIe. pharI e rAjA satyAnaMda prasAda siMha ke jemaNe ghaNuM udAratA ane zAsanaprema batAvela che temanA ame prazaMsA karIe chIe. karala nAmanI tAmila jaina kRtinuM aMgrejI bhASAMtara-tirUvalluvara tAmila kavi thaI gaye. te jaina hato ane tenI kula nAmanI kRti eTalI badhI pratiSThita che ke tAmila bhASA bolanAra sarva tene ati AnaMda ane utsAhathI vAMce che, manana kare che ane temAMthI dilAso meLave che. uttara hiMdamAM janma tulasIkRta rAmAyaNa, mahArASTramAM jema tukArAmanA abhaMga ne rAmadAsa svAmInuM dAsa ma tAmila dezamAM kula AbAlavRddha vAMce che ane tenI chApa pitAnA vartana para pADe che. A graMthamAM maMgalAcaraNamAM jina bhagavAnanI stuti che ne pachI jUdA jUdA nItinA . " para vicAra che. A graMthanuM aMgrejI bhASA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI jaina bhave. ke. heraMs. tara koI aMgreje trIsa varSa para karyuM hatuM paNa te ati jUnuM ane karkaza hevAthI hamaNuM zrIyuta vI. vI. esa. Ayara nAmanA madrAsI sajajane tenuM yathArtha ane suMdara aMgrejI bhASAMtara bahAra pADayuM che. tAmila dezanI bahAra A kAvya vizeSa prasiddha nathI thayuM paraMtu te ghaNuM vAMcavAlAyaka che e niHsaMdeha che. i. sa. nA bIjA ke trIjA saikAmAM thanAra kavinI prAkRta bhASAmAMnI kRtimAM te kavinuM mana ane hadaya pArakhavuM te khAsa rasaprada thaI paDe che. A kRtinI khUbI e che ke hiMduo, che ane jeno badhA potapotAnA kAma saMbaMdhenI te kRta hovAno dAvo kare che, are ! bIratIo pitAne haka te para sAbIta kare che ! amAre khAsa jaNAvavuM joIe ke kavi na hato ane tenI kRti jaina ke je netara sarvane mAnya, rUcikara che tethI AzA che ke jena zikSita loka ane vAMcavAno pari. zrama sevaze ane koI zrImaMta tenuM bhASAMtara gujarAtImAM karAvI tene prasAra sarvatra karaze. pustakanuM nAma The Kural or The Ma i is of Tirruvalluvar che. pra. subamaNya ziva malApura presa madrAsa. kapaDAnA puThAne rU. 2-12 ne kAgaLanApuThAnI rU. 2-4. muMbaI-bAbu panAlAla punamacaMda jaina hAiskulanA vidyAthAonuM prItisaMmelana-sapTebaranI 10 mI tArIkhe karavAmAM AvyuM hatuM-aMgrejImAM tene sozyala gedharIMga kahevAmAM Ave che. ramatagamata saMvAda manapAna vagere mATe A divasa roka vAmAM Avyo hato ane baporanA eka sabhA - vAmAM AvI hatI. A vakhate prinsipAla rAka telaMge skUla riporTa vAMcyo hato. temAM paNa upayogI bAbatonI mAhItI ApavAmAM AvI hatI. te sivAya keTalAka gRhasthanAM bhASaNa thayAM hatAM. A parathI je kaMI seMdhavA yogya jaNAyuM temAMnuM thoDuM ghaNuM ahIM ApIza 1 skUlanuM pitAnuM makAna pAyadhUnI para che ane tyA pachI temAM phATe paDavAthI te DI nAMkhavAmAM AvyuM hatuM tene ghaNuM mahinAo vIta gayA che. te daramyAna hAla prinsesa sTrITamAM bhADenA makAnamAM te skUla rAkhavAthI ghaNAM jaina bALake skUlane lAbha laI zakatA nathI kAraNa ke pAyadhunI e jaina vastIvALA latA madhyasthAna che, jyAre hAlanuM makAna dUra paDe che. A saMbaMdhamAM jIvaNalAla bAbuzrI jeo te vakhate hAjara nahetA temanA vatI ane bIjA trasTIo vatI hAjara rahenAra bAbuthI bhagavAnadAse jaNAvyuM hatuM ke thoDA vakhatamAM skUlanuM makAna caNAvavAnI taiyAra thanArI che. AzA che ke hAla turata ja te kAma upADI laI banatI tvarAe makAna taiyAra karAvaze. ne temAM mATe madhyastha hoya, suMdara lAyabrerI, ane yogya prayogazALA, prinsipA nI bhavya ophisa, zikSako mATe rUma, ane dareka varga mATenA sagavaDatAvALA ! o pUrA pADavAmAM Avaze. 2 hAlanA zikSake suMdara kArya yathAzakita -- , paraMtu atyAra sudhInA AvI gayelA zikSakonI kArakIrdi tapAsIzuM to ghaNAkharA che ? samaya rahI cAlI gayelA mAlama paDaze. AthI jUnA zikSakoe vidhAthIonI Adata, vibhAva, zikSaNa paddhati vagere saMbaMdhI lIdhelA anubhavane lAbha skUlane maLI zakato nara ane navAne navuM pAchuM nihALavuM paDe che. AnA kAraNamAM utaratAM jaNAya che ke pagA kA che te strIone bhalAmaNa ke Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nonI noMdha. 349 sikSakAne AkarSaka pagAra ApavA ane yAgya, zakitamAna, milanasAra, te zikSaNa paddhatinAM navALA zikSakAneja pasaMdagI ApI teonI sakhyAmAM vadhArA karavA. 3 vidyArthI enA mAbApA peAtAnA putrA pratye kALajI dharAvatA nathI. ane thoDI mAtra nAmanI keLavaNI apAvIne uThADI le che, temaja jaina mAbApA potAnA bALakone A skUla ke je mAtra jenA mATe khAsa sthApita thayelI che temAM mekalatA nathI. jyAMsudhI jaina loko pAtAnI javAbadArI samaje nahe ane peAtAnA kherakhAMoe 'svadharmI vAtsalya 'nA uttama svarUpamAM karelI sakhAvatanA upaye uttama rIte ke nahi tyAMsudhI AvA paragaju mAtAne zASavuM paDe che. AvI viSama thati dUra karavA mATe TrasTIoe uttama zikSakA mane zikSaNa sAmagrI, skolarazipa, vagerenA prabaMdha karavA ghaTe che, ane jaina zikSita ke dhAdArI mAbApAe potAnA putrAne khAja skUlamAM mokalavA ghaTe che. eka pAtAnI karaja bajAvaze te! bIjo peAtAnI badArI svataH samajaze--ema thaye pariNAma dhaNuM rUDuM Avaze. 4. vidyArthI enI zArIrika riyAta-baMdhAraNa suTita dekhAtAM nathI kAraNa ke gujarAtI vadyArthInA moTA bhAga mAMyakAMkalAM mAlUma paDe che. AnAM kAraNeA skUla bahAranI vastu sthitimAM ghaNAM maLI Ave che, tAM skUlamAM te sabaMdhe DuM dhaNuM thaI zake tema che. 1 skUlanA eka vidvAna zikSaka nAme . megIndrarAva 2. diveTiyA, prajAmitra ane pArasInA 9 mI sapTembara 1916 nA khAsa mAM 'muMbainA kAmavAra nizALIAe' e viSaya paratve 'mananazIla lekhamAM gujarAtI naLIAe saMbadhe je lakhe che te khAsa jANavA jevuM hovAthI ame utArIe chIeH - gujarAtIomAM jaina, bhATIyA A bIjI kAmA Ave che ane e kAma eTalI mATI che ke jyAM juo tyAM judA khudA dharma, judI judI sthiti hAya che. AthI JAmAM aneka ra'gI nizALIyA dekhAya che. gujarAtI nizALIyAnAM zarIra ane mana eTalAM nA nabaLAM hoya che ke bicArAM bharatI te samajatAM nathI ane dharamAM paNa mukha mAbApe ane nizALamAM mAstarAnA tA eTalA sakhta dhAka hAya che ke hasavuM, mananI vAta kahevI, karavuM haravuM, e pApa manAya che. ane sAMjanA krIkeTa vagere ramavAmAM jIvanuM jokhama manAya che. dhara AgaLa savAre utAvaLamAM jamAya nahi ane bapAre dharmane lIdhe-nyAtane lIdhe bANuM na Ave eTale bajArU cAhu pI zarIra bagADe che. gujarAtI vidyArthIe ekalA jai nAkatA nathI-raste karI zakatA nathI ane mAra khAte Ave che enuM kAraNu ajJAna ni:natva mAbApe| ane nizALA javAbadAra che. hiMdustAnamAM ATalA varSathI pArasI bhAio kaiM paNa durbhAgyanI vAta e ke gujarAtI eTale vANIAja ema pArasI yAhudIo samaje che. pArasI-yurApIana mAphaka Dresa ane dekhAvaDA thavAnA zAkha kharA, paNu sAdhana ane maneAkhaLa nahI. svadezIjhama ane deza pratye lAgaNInA chAMTA hotA nathI. dhara AgaLa dhanuM zikSaNa mAtra de re-maMdire javAnAM agara kalANAnuM pANI na pIvAmAMja AvI jAya che. vaLI eka rIte vyaktinI unnatima janasamAjanI unnati samAyalI che e nyAye kAmavAra nizALeA lAbhadAyaka che, paNa je zamAM prajAva meLavavuM che, je dezamAM vyApArarAjagAra keLavaNIne AdhAra ekanI eka prajA chIe evA vicAra havA upara che Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI jana . kA. heralDa, tyAM AvI kAmavAra nizALathI ataDApaNuM ane ame uMcA tame nIcA evI bhAvanA AvI jAya che. badhA vidyArthIo eka ja rAjyanI prajA che ane ekaja prabhunAM bALaka che ema ghera ane bAra zikhavAtuM hoya te bAI jevA zaheramAM komavAra pADelAM aneka " nIka nemo " kAne paDe nahI ane brA bhAva vadhe e ni saMzaya che ane Ama karavAmAM mukhya javAbadArI zikSaka ane mAbApanI che. dareka komamAMthI kAMI zikhavAnuM maLI Ave che ane te laI pArasI-musalamAna-kI -dakSa-gujarAtI nizALIA sevA nAmane badale eka nizALanA eka dezanA eka kArya mAM sAthe kAma karanAra prAmANika satyavAdI-niDara vaphAdAra ane chatAM jesAvALA nizAnIo chIe ema kahetA thAya eja mahe che. vAisaoNyanI dhArAsabhAmAM jaina pratinidhi tarava-hevuM joIe te mATe jaina grejyuesa esosiyezane khAsa arajI 9. maroya para mokalAvI hatI paraMtu e che javAba ApavAmAM Avyo hato ke jaina koma che tethI nAnI nAnI komone juduM ja huM pratinidhi tattva ApavuM egya nathI chatAM tepara thAna ApavAmAM Avaze. vastusthiti tapAsatAM mAluma paDe che ke ApaNuM bIrAdara koma nAme musalamAna komane khAsa pratini che tattva ApavA mATe khAsa lakSa ApavAmAM Ave . A saMbaMdhe simalAne khabara paDI eka prajAkIya aMgrejI dainika patramAM TIkA kare che ke - The principle of communal presentation is being acte d upon in the case of Muslims; why not follow it also in the case of Ango-Indians, Indian Chians, Jains and others and why not give them the prisileg sending elected represt ! - tatives to the Council. -kAma komavAra pratinidhi mokalavAnuM - musalamAna bhAIonA saMbaMdhamAM amalamAM mUkavAmAM Ave che, te eMglo-iDiyana, dI khrIstIo, jaina ane bIjAone saMbaMdhamAM te kema tenI mAphaka amalamAM mUkAtuM na che ane zA mATe teone dhArAsabhAmAM pitAnA cuMTAyelA pratinidhio mokalavAno haka ApavAmAM AvatuM nathI? nahitecchu ne paryuSaNano khAsa caka-pR. 272 vALa daLadAra aMka, A patra ke jenuM vArSika lavAjama posTeja sahita , ardhI rUpIo che, te puro pADe, e eka jena janelijhamamAM apUrva sAhasa ane ni:-pAthe udAratA sUcave che, ema kara, vagara cAlatuM nathI. mULa lekhaka rA. vADIlAla motIlAla zAha che, ke jenA phoTAnuM bhAna mukhapRSTha paranA citramAM karAvyuM che tene keTalAka taraphathI Fire-brand kahevAmAM Ave che, ke jene saMskRta bhASAmAM agni , aMgAra, alAta, ukA, ubhuM kahevAmAM Ave che, marAThI bhASAmAM kolatI, kolona, agnikASTa, ulkA, umuka kahevAmAM Ave che, jyAre gujarAtImAM "aMgAro" kahevAmAM aAve che. A TAiTalane pote svIkAra laI pitAnA hAthamAM jainahitene aMka rAkhI - mAMthI taNakhA upajAvyA che ane tethI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarInI noMdha. 351 ww w w w w w w w + + vvy vv loko bhaDakyA che, evuM batAvyuM che; ane A ja citranA bIjA adha bhAgamAM tApaNI mUkI che (ke jene keTalAka "hALI' nuM paNa upanAma Apaze !) ane tenI AsapAsa pUrve bhaDakatA loko pAchA tApatA ne huMka meLavatA batAvyA che. A parathI jaNAze ke pitAne hetu Azaya, uddeza ucca niSThAthI garbhita che evuM pratIta karavA mAgyuM che ane temAM ame deSa jotA nathI. A citranuM paricaya karAvatAM prastAvanAmAM ja jaNAvyuM che ke - "nIti, dharma, phIlasuphI, samAja yAdi viSayane aMge hitecchu Aje je vicAre darzAve che te mAtra sAmAnya gaNane ja nahi paNa ghaNAkharA vidvAna manAtA badhuone paNa "bhaDakAvanArA" lAge che. paraMtu je vicAro henA mAlIkanI aMdaranI Aga nI bhAH "cINagArI' rUpe ja bahAra paDavAthI bhaDakAvanArA lAge che te vicArI, hAre te pUrerI AganA bhaDakA'nuM svarUpa dhAraNa karaze hAre, loko bhaDakavAne badale ulaTA te AganA bhaDakAnI AsapAsa ToLe viMTA ne tApavA besaze ane emAMthI garamI ane ane huMpha meLavavA ughukta thaze." lake kaMika navuM Ave che ethI " ' che e vAta anubhavasiddha che. rA. vADIlAlanA vicAro eTalA badhA tIkhA tamatamatA, ane lokathI jUdA ja daSTibiMduthI lakhAyelA hoya che ke tenA saMbaMdhamAM eka mahAzaya amane jaNAve che te atra mUkavAnuM mana thaI Ave che - rA. rA. vADIbhAI jagata AkhAne gADara mAne che ne pitAne sthaLe sthaLe divya paMDita-alaukika paramAtma tatvathI ujaLAvi mAne che? e dharatI para cAle che ke ara? manuSyakoTimAM che ke deva Tama rakhe avatAra-bhUmikApara heya nahi? 2530 varSa pepara, jJAti, saMdha, dezavideza, dhana, jela vagere joI, saunI nADa tapAsI, kalamane upayoga ThIka karavA maMDI paDayAM . vyaktio e kudaratanI vAnagIo che, ne te bhika bhinna hoya che. sau, saune priya che. zake ja nahi, tethI mane bahu kheda thato nathI. paNa temanA taraphanA junA purANA mAnane lIdhe mane kahevAnuM mana thAya che ke samAjanA itihAsane cALavAmAM teo sajajaDa thApa khAI jAya che. alaukikane harSada Azcarya hoya ja nahi. kalamano upayoga mAtra, nahi te ghaNe aMze, doSa bhALavAmAM thAya ne tethI samAja cheDAya te sudhAro thaze ema mAnavAmAM teo itihAsane bhUle che; ethI te samAja - khamAM AMjI-gupta rIte goTA vALaze. Ama mane lAge che. yaMgya lAge te A jaNAvazo. te prauDha-divya-amAnuSika vAtAvaraNamAM kevAthI A phetarAM temane rUce paNa nahi." Ane radiye te bhAIbaMdha Apa bAkI e te amane mAnya che ke, jahAla ne mavAla-eka TrImIsTa ane moDareTa-uddAma ane vinIta ema baMne pakSanI jarUra samAja ke dezanI unnati arthe Avazyaka che. vinIta pasanI kadara udAmane laIne ja thaI che, thAya che ane thaze. udAma hamezAM alpa saMkhyAmAM ya che, jyAre vinIta gADAM bharI lyo eTalI saMkhyAmAM hoya che. viralanI kiMmata viravuM ja hoya che--tenI kadara kaIka virala ja karaze. ATaluM prastAvamAM kahI AmAM AvelA lekha tapAsIe-samAjane lakhatA mukhya vikhyAmAM eka ApaNI AsapAsa cAlanuM sAcuM nATaka, chaMdagIne bhomIo, amRtalAla zeTha aThavADIuM e khAsa vAMcI bhanana kai jevA che. vidhavAvivAha vicAramAM jUdIjudI Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara zrI jaina ve. ke. heralDa. daSTibiMduthI vidhavAnAM duonAM mAnasika citra doryA che ane temAM raheluM tathya samajI zakAya tevuM che, chatAM temAMthI phaLAvelA nirNaya keTalAkane bhaDakAvanArA, apriya, ane amAnya thaze, keTalAkane agya jaNAze, keTalAkane kaDakAIthI upajAvelAM bhAsaze; paNa jene jAtimAM vidhavAonuM pramANa ghaNuM moTuM che e nirvivAda vAtane dhyAnamAM rAkhI, temaLa jaina jAtimAM maraNanuM pramANa ghaNuM moTuM che te vAtane bIjI bAjue lakSamAM rAkhI, bIjA kayA rastA mAhya che te mATe jaina samAja dhArako gya nirNaya darzAvaze te samAjanI unnati maMda thaI zakaze. bAkI koIpaNa nirNaya lAvA mATe dravya, kSetra, kALa, bhAvathI temaja judAjudA daSTibiMdu (naya)thI vastune pAsavI joIe ema jainazAstra pikArI kArIne kahe che; te jene AmAM jaNAvelA vicAro ke paNa najara pheMkaze. vizeSamAM, A saMbaMdhI tenA pakSamAM ke tenI virUddha koIpaNa vidvAnanA vicAra pragaTa karavAnI e patre mAgaNI karI che. philasuphImAM "nagna satyane lekha ala gaganavihArIne mATe ja che. gaganavihArInI vyAkhyA paNa ajaba che-te mATe ApeluM ? paNa adabhuta che. garUDanI parakhapara besI svataMtratAthI niDarapaNe AtmabaLathI samagra 1, tAvaraNane vIMjhato, ane hAthamAM saMhane rAkhI kezarI samAna bala dharAvatA-pitAnA AtmAnI anaMta zakti che tema pratyakSapaNe dAkhavato evo vIra-- Superman lekhake potAnI mAnasika sRSTimAM ka che. samayanA pravAhamAM e mathALAnA cAlu racanA lekhamAM hamaNAM bharAyelI jaina zvetAmbara sU) kanpharansanA kAmakAjapara avalokana karI de. karelI jaina keLavAyelAonI Moral Ba* nkruptcy eTale naitika nAdArI ane temAM 2 lAlanane lIdhe pakSa, bIjI ja kSaNe buDhAlAlananI jAnamAM jAnaiyA banI rA. lAlanane mAmI banI mAnAMkAkSI thavuM na ghaTe te mATe dIdhelo sAccA aMtaHkaraNapUrvaka Thapake, "pATaNanuM prabhutA'nA graMthaparane gaganavihArI mujaba abhiprAya, tIrthane jhaghaDA ApasamAM patAvavA mATenI joradAra apIla, eka sthA0 sAdhunA duSTAcaraNa mATe tiraskAra, lAlA lajapatarAyanA 'ahiMsA paramo dharmanA lekhanI jhelI kadara temaja temanI keTalIka mAnyatAomAM batA lalI bhulo, jene hiMsA ane yuddha saMbaMdhI graMthonA ane zarIranA pUrAvAva, gere khAsa lakanI AMkhe Ave evA bhaDakAvanArA ane khAsa lakSa kheMce tevA che. jena vetAmbara mU. konpharansanA kAryavadana sAme karelI TIkAnI sakhatAI sadarahu konpharansa vakhate thayelA phaMDanI "dayA DuMgara era pAyA chachuMdara' jevI sthiti jotAM geravyAjabI na gaNAtAM A mitra bhAve lakhAyelA sarve lekhomAM chUpAI rahelAM zubha tattva AdaraNIya lAge te grahaNa karavAmAM samAjane lAbha che eja ame kahIzuM. jaina sUtronuM digdarzana' e lekha rA. gokaLabhAI nAnajI gAMdhIe lakhelo che ane temAM sUtro saMbaMdhe ghaNI mAhItI ApelI che. A mAhItI uparathI upajatA vicAro te tulanAtmaka draSTithI ane mAnyatAnI kasoTIthI te pachI Apaze ema ame AzA rAkhIe chIe. A lekha ane be kavitA zivAya sarva maMra mukhya lekhake svahastathI lakhIne ja bharyuM che e tenI caMcalatA mATe ame mubArakabAdI ApIzuM ane ame tema karI zakatA nathI te mATe tevI zakti prApta thAo ema ame bhAvanA bhAvIe chIe. bIjA paNa citra paNa gaSavA gya che. A patrane ampa " vijaya ane dIrdhAyuSya icchI viramI chuM, Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtrInI noMdha 353 pavitra tIrtho saMbapI jhagaDA--vetAMbara ane digabara varga vacce tIrtho saMbaMdhI vAMdhA dinapratidina vadhatA jAya che. tene pheMsalo eka korTa dvArA karAvavAmAM saMte levAtA nathI, paNa eka pakSa te koIthA pitAthI virUddha cukAdo Avyo ke upalI kerTanuM zaraNuM le che ane ema vadhatAM vadhatAM privi kAunsila sudhI javA sudhInI vAta Ave che, Ama thavAthI lAkho rUpIA kharca athAga zrama ane jabarI ciMtA rAkhavI paDe che. pariNAme zuM thavAnuM te nizcita kahI zakAtuM nathI, te evA mAmalAmAM Apa meLe bhavAda mArkata sau saunA hakake saMbadhI khulAso karAvI levAya te te kharca ane zramane bhoga Apavo bacI jAya tema che. te vaNika jevA DAhyA varSe te pramANe karavuM ucita che ema ame mAnIe chIe. A saMbaMdhamAM baMne pakSanAnI sahIvALI apIla A patramAM prakaTa karI te para samasta samAjanuM dhyAna kheMcIe chIe ane dareka pakSakAra, tIrthasaMrakSaka saMsthAo, ane AgevAnone vinavIe chIe ke temAM karelI vinatIne svIkAra karI A vadhu paDatI hade caDelI vAtane aMta lAvI de che. A sUcanA jeone hitakara jaNAya teoe pitAne tevo abhiprAya te hIlacAlanA utpAdaka rA. vADIlAla motIlAla zAha (nAgavI muMbaI) para lakhI mekalavA kRpA karavI. buddhiprakAza' patramAMnI bhUla sudhAre-A patramAM be traNa aMkAmAM "hemavimala racita naMdabatrIzI" e mathALA nIce jana prAcIna kAvya mukeluM che ane te agasTa 1816nA aMkamAM pUrNa thAya che. tenI prazakti parathI jaNAya che ke te hemavimala racita nathI, paNa temanA ziSya jJAnazIla paMDitanA ziSya siMha kuzale saM. 1540 caitra suda 13 gurUvAre te racela che. te prazasti nIce pramANe che - pagacha nAyaka eha muNiMda, jayazrI hemavimala sarida, jJAna zIla paMDita suvicAra, tAsa zIsa kahai eha vicAra. 170. saMvata panara sAThamajhAri, caitra zudi terasa gurUvAra, je nara vidura vizeSaI suNai, siMdhakuzala INipara ima bhaNaI. 171 bhaNatAM guNatAM lahII buddhi buddhi, sakala kAjanI siddhi, buddhi phalI vachita sadA, buddhi nitanavatara saMpadA. 172. mavimala sUri tapagacchanI AcArya paraMparAmAM 58mA che. temane janma saM. 1520 kArtika suda 15, dIkSA lakSmasAgara sUri pAse saM. 1528 varSe lIdhI. paMcalAsA gAmamAM sumati sAdhusUrie saM. 1548mAM saripada temane AvuM. saM. 1583 nA Azvina suda 10 dine pite samAdhistha thayA. A sUri paTTa upara hatA tyAre tenA ziSyanA ziSya nAme siMha (dha) kule A naMdabatrIsI kAvyamAM gUMthelI che. 10, digambarIya pratimAo - digambara jenAthI samAcAra jANIe chIe ke vaDodarA nA zvetAMbara jaina maMdiramAM digaMbarI cAra pratimAo hatI te digaMbarIone ApI dIdhI che. khare para A jANI AnaMda thAya che. AvI ja jAtano prabaMdha mULathI thaye heta te Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI jaina chekA. heraMs. amuka vetAmbara ke digambara che evA tIrtha ane maMdira saMbaMdhInA jhagaDA ghaNI rIte dUra thayA hata; mATe dareka maMdira vageremAM rahelA pratibhAonA zilAlekho joI tapAsI eka bIjAe sAmI pakSanI pratimAo nikaLe te repI devI iSTa che. pATaNanI prabhutA ane jeno "pATaNanI prabhutA " saMbaMdhene abhiprAya bhAvanagaranA pratiSThita gaNAtA AgevAna ane jenA prakAza'nA taMtrI zeTha kuMvarajI ANa dajI taraphathI prakaTa thavA amone maLyo che, paNa te prakAzamAM prakaTa thaI gayuM che tethI atra mukI punarUkti karavAno niyama A patrane nathI, A mATe kuMvarajIbhAI amone kSamA bApaze; chatAM te abhiprAyamAM rahelI etihAsika lo atre noMdhavA jevI che -- ude mAravADI paNa kalpita pAtra ja jAya che te A lakhavuM yogya nathI. ude mAravADI kalpita nahi paNa aitihAsika che, te be ja pAtra ke je pAchaLathI siddharAja ane kumArapAla rAjAne udayana maMtrI prasiddha thaye 5 nI uda bhAravADane rahevAzI zrImALa vANIo hato ane te kevI rIte dravyavAna thaye re hakIkata prabandha citAmaNinA bhASAMtara puSTa, 182 me siddharAja prabaMdhamAM joI levA. A hakIkatane pAse rAkhI pheraphAra the tene A pustakamAM citarela che. zeTha kuMvarajI nA jevA itihAsanI jANakArathI AvI bhUla kema thaI haze te samajavuM muzkela che; tema A pustakanI prastAvanA vAMcI hata te turata ja khabara paData. pATaNanI prabhutAmAM aneka guNa che. te kahi doSa guNasaMnipAte " e ratramAM rahelA arthathI upekSA karavA yogya nathI. Ana karinA pAtrathI lAgela caTapaTIne naMga jarUra kartA A pachInI navalakthAomAM vALI A che evuM teo moDhethI kahe che ane la pata vAra khulAso kare che. A lakhitavAra khulA tayAra thayo che ane te amo A patA aMkamAM prasiddha karavAnI AzA rAkhIe chI A patranA nAmamAM pheraphAra karavAno prayatna niSphaLa gayo-A patranuM nAma jaina zvetAmbara konpharansa herelDa" evuM moTuM - " che ke je ghaNAne te AkhuM bolavuM caTapaTuM thaI paDe che; vaLI keTalAka herelDane badale haira, karelDa, harala ema jIbha jema vaLe tema bele che; ghaNAne to herelDa aMgrejI zabda che to tene artha zuM che tenI paNa mAhItI nathI. AthI, te mAtra jaina zvetAmbara nanuM vAjiMtra hovAthI je konpharansa ye Ucca bhAva rAkhe che teja grAhaka thayA hatA ane te emane ema cAlu rAkhe che. A pAra sudhImAM ghaNA prayatna tene lokapriya karavA mAM vAmAM AvyA. khAsa aMke judA judA sAhitya 5ra kADhavAmAM AvyA, citra mUkavAmAM - thAM, je je kaMI Avaka AvI temAMthI kaMI paNa zilika rAkhyA vagara ke temAMthI mUDa kapa vagara sarva Avaka vadhu vadhu vAMcana pUruM pADavAmAM vAparavAmAM AvI, jUdI jUdI nitio jude jude samaye grAhaka meLavavA mATe karavAmAM AvI, chatAM grAhaka saMkhyA vadhe che. mULa vI. pI. pAchAM AvatAM te ve nathI AvatA, jeTalA grAhaka ghaTe che teTalA bo na navA thAya che. Ama sthitisthApakatA ke je ghaNe aMze abhinaMdanIya lekhI zake te cAlu rahetAM vadha utsAha taMtrane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taMtranI beMdha. 355 nnnnnnn AvyAM kare e banyuM nahi ane tethI tenA nAmamAM pheraphAra karI TuMkuM ane sarala temaja arthasUcaka nAma ApavuM yogya che ema vicArI " jaina samAja e nAma pasaMda karavAmAM AvyuM. jenasamAja ke jenA pratinidhi tarIke ApaNI konpharansa kArya kare che te batAvavA arthe jenasamAja' nAma susaMgata che, vaLI huM ane saraLa artha vALuM nAma che. sva. mehanalAla puMjAbhAI, muMbAI mAMgaroLa jaina sabhAnA sekreTarI hatA tyAre--pAMceka varSa pahelAM te sabhA taraphathI eka mAsika patra kADhavAno vicAra rAkhatA hatA ane tenI yojanA karavAmAM A nAma ame te bhAratane ApavA sUcaveluM te ghaNAne pasaMda paDayuM hatuM. paraMtu te patra kADhavAno prasaMga kamanasIbe AvI zakyo nahi. A rIte nAma pheraphAra karavAnI sucanA sTenDiMga kamiTInI sabhAmAM mUkavAmAM AvI. taMtrI tarIke amoe tema karavAnI upayogitA jaNAvI tyAre eka sadgahastha jaNAvyuM ke, tema karavAthI kaMI lAbha nathI-je nAma te ja kAyama rAkhavuM, kAraNake tethI tenI guDavila'mAM vAMdho Ave ane atyAra sudhI te pheravavAnuM koIne yogya na lAgyuM--sUjhayuM nahi te pachI hAla zA mATe pheravavuM?-AnA uttaramAM kAraNo jaNAvyAM, vaLI navA nAsuthI guDavila" ulaTI vadhu thAya e dareka jAtane saMbhava pitAnA anubhava parathI jaNavyuM. tyAra pachI ema kahevAmAM AvyuM ke, jena samAja e nAma rAkhavAthI AryasamAja, brahma samAja vagere saMsthAmAM rahele pilITIkala hetu ApaNAmAM manAze. uttaramAM eTaluM jaNAvyuM ke, mAsika patra e kaI saMsthA nathI. tema te ja nAma rAkhavuM e kaMi Agraha nathI, keda bIjuM nAma sArUM zodhI muko. tyAre kahyuM ke, nAma ja pheravavAnI jarUra nathI. Ane DhasAheba ke je A "heralDa" nAmanA pAdaka che temane tathA mI. cunilAla kApaDIA vagerene Teko maLatAM amArA taraphathI dhi Agraha rAkhavAnI jarUra rahI nahiM. jaina samAja" e nAma suMdara che abhiprAya eka vidvAna muni mahArAja zrIe pUchavatAM jaNAvyo hato, chatAM eka vimA yonuM apracalita nAma loka na samaje tethI cAlu rAkhavuM na joIe evuM have pachI paNa Aga kamITI dhyAnamAM laI pharI nirNaya bAMdhaze evI AzA che. svIkAra ane samAlocanA. tevAthadhigama sUtra sarahasya-10 jainazreyaskara maMDaLa, mahesANA. pU. 32+102 jaina vidyAvijaya presa. pAkuM pu; kiMi kaNAvI nathI. bAI dIvALIbAInA smaraNArthe bheTa. AmAM umAsvAti vAcakanA tatvAyAM gama sUtrane mULamAM ApI teno artha gujarAtI bhASAmAM Apyo che ane te uparAMta saM bhASyano TuMkasAra mukelo che. Ane heta prastAvanA mAM ema jaNAvavAmAM AvyuM che ke anya saMsthA taraphathI A graMtha sabhASya bhASAtara sAthe chapAvavAmAM Avela che, paraMtu hiMdI bhASAmAM hovAthI temaja bhASAntara zA rahasyanA ajANu pAse karAvela hovAthI tAvika bAbatanI temAM ghaNI eka skUla Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI jaina zve. kA. uMDa. nA thayela che tethI navIna abhyAsIone tenA abhyAsanI saraLatAne khAtara amee A graMtha saraLa gurjara bhASAmAM taiyAra karI chapAvyA che." A graMtha jaina ejyukezana khAdvArA dhArmika parIkSAomAM nirNIta thayela che te te mATe pAThya pustaka tarIke ThIka khapamAM lAgI rAkaze. bAkI A graMtha eTale badhA maha ttvanA ane agaMbhIra che ke tenA para thayela haribhadra ane anya mahAvidvAneAnI TIkAnuM tathA tenA anuvAdanuM prakaTIkaraNu thaze nahi tyAMsudhI A mahAna graMthanI yathArtha upAgitA samajI zakAze nahi. jainadarzananA kharA rahasyanuM bhAna karavAnA A graMthane prakullita banAvavAnI jarUra che. AjakAla sArI sArI jaina saMsthAemAM dhArmika pustaka tarIke A graMthane emane ema mukavAthI keTalIka aDacaNa naDe che ane samajavAmAM kaThinatA Dagale ne pagale lAge che, tethI AmAMnA trApara sa TIkAne AdhAre hAlanI lekhana paddha tipara vivecana lakhI lakhAvI prakaTa karavAnI khAsa jarUra che, ke jethI jaina darzananuM kharUM bhAna ApaNI hAlanI yuvAna saMtatine karAvI ! e. prastAvanAmAM vAcakazrInA samaya nirNita karavA mATe ThIka parizrama sevyeA che, paNa te mATe dareka graMthamAMthI lIdhelA je ullekha mukayA che tenI sAthe tenuM bhASAntara mukI te parathI nikaLatA nihu~ya tapAsavA joitA hatA. chelle prakAzaka sthAne abhina ApIe chIe. saMyoSasattari--pra AtmAnaMda jaina Tre sAsAyaTI, aMbAlA zahera. pR. 44. madhya eka AnA. A nAgapurIya tapagacchanA jayazekhara sUrinA ziSya ratnazekhara sUrie sUtreA ane uttama pustakAmAMthI uSkRta karI 125 prAkRta gAthAnA saMgraha je karelA che tenu maLa sAthe hIMdI bhASAMtara che. gAthAe ghaNI upaye che ane tethI tenuM bhASAntara hu dI bhASA jonArA mATe upakArI thai paDaze. bhASA-ra karanAra zrImad AtmArAmajInA para vijaya kamalasUri ziSya muni labdhivijayajI Ai muni gaMbhIravijayajI che e jANI padma sASa thAya che. jaina munie A rIte prayAsA karaze to ghaNuM uttama kA thayo. AmAMnI bIjIja gAthApara khAsa dhyAna khecIe chIeH seyakharA 4 AsabarA ya budhdhA a ahava annA vA, samabhAvabhAvi apyA lahe mukhma na sadehA cAhe zvetAmbara hA yA digambara cAhe, bhadra hai| yA anya kAI matAvalambI, paraMtu jisakI AtmA samabhAvase... bhAvita hai| cukI hA usakA meAkSapada prApta heAtA hai, isa me kAi sandeha nahI. A sivAya aneka gAthAo sundara ane mAdhaka che, AvI rIte A sAsAyaTI ke jeNe khrIstIonI tevI se|sAyaTI parathI nAma rAkhyuM che te tenA nAma sAthe kAmanu anukaraNa krUDa, pustaka sakhyA, tene sarvatra prasAra vageremAM karaze tA dhaNA upakAra thaI zakaraze. hiMdImAM dhaNA ochA jaina graMtho che te temAM vizeSa uttama graMtheAnI pasa'dagI karI tenuM bhASAMtara karAvI vadhArA karyA karaze. dAsI prathAvaja--hiMdI mAsika patra. sampAdaka tathA prakAzaka yAcandra gAyalIya e. lakhanau, vArSika lavAjama pAsTa sahita rU. savA.) jainanA je bhAga sayukta prata Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 357 Adi uttara tarapha vase che temAM paDadA, anamela (asamAna) vivAha, bALa lagna, vRddha vivAha, vagere aneka sAmAjika rItIo che, te teDavA mATe ane sAmAjika unnati zuM kahevAya tenuM yogya bhAna karAvavA arthe A mAsikane janma thayo che. AnA pratyeka aMkamAM ochAmAM ochAM 20 pRSNa Ave che. AmAM saMpAdake Arthika lAbhane hetu bIlakula rAkhyo nathI, paNa sAthe jaNAvyuM che ke "hamArA uddezya kevala samAjahita Ara jAtisudhArakA hai." saMpAdaka mahAzaye A udeza pitAnuM mizana ( Mission)-jIvana kArya heya ema gayuM che, tethI ame temane dhanyavAda ApIe chIe. lekho ghaNuM suyogya ane vAMcI manana karavA gya Ave che. A navina mAsikano abhyadaya icchavA sAthe tene mudrAlekha je kAvya khaMDamAM mukavAmAM Avyo che teno atre ullekha karyA vagara rahI zakatuM nathI - nahI karegA kabhI kisIse satya mArga dikhAvegA, doSa haregA jena jAti usameM jJAna baDhAvegA, tye naranArI bAla bAlakA sabake hakakI rakSA kara, bala de pUrNa sudhAraka sabake saccA sukhI banAvegA. samAdhimaraNa gaura mRtyu motsava-digaMbara jainanI bheTa "samAdhimaraNa hiMdI bhASAmAM paMDita sUracaMdajIe saM. 1925 mAM racela kavitAmAM che. mRtyu mahatsava sadAsukhadAsajI paMDite sa. 1908 mAM hiMdI bhASAmAM lakhela vivecanarUpe che. pArthacaMdra sUrinuM jIvana caritra-pa- zA. maMgaLadAsa lallubhAI zAmaLAnI poLa amadAvAda, nirmaLa pri. presa. pR. 248+ 6 kiMmata mAtra eka Ane. A pArdhacaMdrasUrie nAgapurIya tapagaccha zAkhA saM. 1572 mAM tapagacachathI jAdI sthApI ane tenuM nAma temanA nAmathI "pAyacaMda gaccha' kahevAmAM Ave che. emanuM jIvanacaritra hAlanI zaulIe lakhavAmAM AveluM che paraMtu je rIte jIvanacaritra lakhAvAM joIe te rIte lakhAyuM nathI chatAM bIjAM je game tema chapAya che te karatAM te sAruM gaNI zakAya A sUrine itihAsa nIce utArI, prakaTa kartAne A prakaTa karavA mATe dhanyavAda ApIzuM ne vinavIzuM ke temanA badhA graMthe satvare bahAra pADavA mATe prayatna kare. janma hamIrapura ( AbunI taleTImAM AveluM ane mahArAjA hamIrasiMhe sthApeluM gAma) mAM pitA vaNika zrAvaka velagazAha ane mAtA vimaladevIthI saM. 1537 caitra zukala 8 zukravAranA roja thayo. nAma pAsacaMda. dakSA teja gAmamAM tapagacchIya (nAgapurIya) paMDita muni zrI sAdhuranacha (pAchaLathIsUri) pAse saM. 1546nA vaizAkha suda 3ne dine lIdhI. gurUsAthe trajaya yAtrA karI. saM. 1554 mAM pAThaka-upAdhyAya pada gurUe nAgAramAM ApyuM. saM. 156 mAM zithilAcArane dUra karavA kriyA ugdhAra karavA tatpara thayA ne nAgorathI jodhapura gayA. tyAM pATavI kuMvara mAladevajI temanA rAjI thayA ane rAva gAMgAjI darzanano lAbha letA. saMvatsarI bhAdrapada zuda 4 ne badale pAMcama svIkArI ane prarUpI. jodhapuranA sAthe saM. 1565 mAM sUripada ApyuM tyAMthI phalodhi tharDa phaNagrAmamAM kSetrapati-bhairavavIrane vaza karyo ane ozavALa bAhaDadeva ane tenI strI cAMpala devIne putra varadarAjane nava varSanI umare Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 zrI jaina . ka. heralDa. dIkSA ApI, ne tenuM vijayadevamuni nAma rAkhyuM. pachI nAgAramAM laMkAzAha sAthe vAda. tenA 7 ziSya A sUripAse lIdhelI dIkSA. hemarAjajI ozavALane dIkSA. bIkAnera, jezalamIra, kiraNa phalodhi, jodhapura, jAlora pachI gAdavADanI paMcatIthI karI-prathama Abu pachI hamIrapura, sAra, tharAda ane pachI Ahalapura pATaNa jatinuM jora narama pADyuM. rAdhanapura (saM 1967), kaccha bhacce, aMjAra,bhUdhara, mudrA, mAMDavI, bhuja, pachI gujarAta kAThiyAvADa-morabI vAMkAnera jAmanagara rAjakoTa junA mane giranAra zatruMjaye vallabhIpura (vaLA liMbaDI vaDhavANane dhAMgadhrA.be brAhmaNa kanyA pratibaMdho para rakhezvara pArzvanAtha,mAMDaLa,vIramagAma. vidyasAgara sAthe vAda, aNahilapura pATaNa (saM. e 5 comAsuM ) bhImAzAha ane vahAlA devInA putra amarasiMha (jene janma saM. 1 , mAgazara sudi 11 ) ne saM175 mAgazara zudi 5 ne roja dIkSA ApI. bI. navadIkSita samaracaMdra muni. amadAvAda, khaMbhAta, kAvI-gaMdhAra-bharUca thaI surata-vaDoda ' mAlavideza. ahIM draviDa dezanA bAse pAkhaMDIne bodha. udayapura, jodhapura-tyAM raja, dayacaMdane dIkSA, nAgora -sAdhu ratnasurane vaMdana. bIkAnera, ratanagaDha, jayapura, dIllI, A . kAzI, murzidAbAda, sametazikhara. A vakhate vijayadevamuni dakSiNamAM bijApuramAM rAva bhAmAM majahabI (dhamIya) vivAda karyo ne rAjAe sUripada tene ApyuM te pachI nAgora e vA. pAcaMdra sUrie 1594 thI 5 game para bAlAvabodha ne bIjA graMtha lakhavA nAsa karyo. pachI mAMDavagaDhanA bAdazAhane pratibaMdha. daramyAna citeDanA mahArANAnI ka mAM kharatara, tapa, kaDavImati AnI sabhAmAM AvI AnaMdavimalasUrinA praznonA utta: ati vidyAsAgara ne laMkAzAhane java ba. saM. 1588 mAM nAgapurIya tapagacchAdhirAja re bhilasUrie salakhaNapuramAM hatA tyAM 1588 nA vaizAkha zudi 3 maMgaLavArane dine ya . dhAna pada ApyuM. samAracaMdrane upAdhyAya pada ApyuM. pachI khaMbhAta. tyAM ziSya vijaya ranuM svargagamana (saM. 1600 ), amadAvAda, zatruMjaya, vAMkAnera, pachI saM0 11 mAM nAgora. mAravADamAM 3500 le DhA gAtrI mahezvarI dharmanAM ghara tathA bAMThIA go mahezvarIne jena karyA (viramagAmanAM vIsA zrImALI mahezvarIne jaina karyA). A va zrI sAdhu ratnasUrinuM tyAM svagama 1. kRtio judI judI racI. samaracaMdra upAdhyAyane caroda gAmamAM sUripada. jodhapura. pachI tyAM 1612mAM svargagamana. pachI jodhapuranA rANune vinA bAdazAha sAthe laDAI ane teno aM. vaitAla pacavIsI-saMzodhana karI che te pa0 rA. jagajIvanadAsa dayALajI meDI sabaDepyuTI ejyukezanala inspekaTara, khAMbhA mahAla, vaDodarA rAjya saM. 1872. pR. 8+18. luhANamitra presa vaDodarA kiMmata doDha rU.) a. be graMtha bALabodha lipimAM mukyA che. eka padya rAsa laghuzAliya paTTAvalimAM hemavizva sUrinA paTTadhara saubhAgyaharSasUri padadhara semavimala sUrinA ziSya lakSmIbhadra, tenA niSyi udayazIla tenA cAritrazIla, tenA pramodazIla ane tenA devazIle saM. 1614 mAM le che bIje gadhagraMtha che tenA kartA ke racyA samayane spaSTa nAma nirdeza nathI - maMgalAcaraNamAM lekhaka pote paM. ko hIravijayasUri gurUne namaskAra kare che te parathI nA ziSya hoya tema jaNAya che. hIradijayasurine kAla tapAsIzuM te jaNAze ke temane AcAryapada zirohImAM saM. 1610 maLyuM ne temanuM svargagamana unAmAM saM. 16para nA bhAdrapada zudi 15 ne dine thayuM. te A graMthanI racanA kAla saM. 1650 thI te 1 4 nI vacamAM mukI zakAya. A paratha! Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 359 baMne graMtha saMvata sattaramA saikAmAM racAyelA che. padyagraMtha saM. 1828 mAM lakhAyelI ta parathI chapAya che. baMnenI bhASA madhyakAlIna gujarAtI che ke je apabhraMza bhASA pachI gujarAtamAM belAtI bhASA che. je ekAda be vidvAnonuM maMtavya che ke gujarAtI bhASAne vikAsakrama uttarottara thatuM Avyo che te vAta saMdigdha che ane tethI prAcIna gujarAtI bhASAmAM ane hAlanI bhASAmAM jhAjhe damavALe phera hatuM nahi teone AvA padha ane gadha graMtha prAcIna subhAge maLI Ave che te che. vicArI javAnI vinaMti karavAmAM Ave che ane amone khAtrI che ke niSpakSapAta buddhi vAparatAM temane pitAnuM maMtavya bhrAMtivALuM jaNAyA vagara raheze nahi. AvI bhrAMti upaja thI kAraNa keTalAka evuM jaNAve che ke, lahIe maLaprata utAratAM pitAnA samayanI bhADAmAM pheraphAra karatA AvyA te che; paNa amAre kahevuM joIze ke jene lahIone karI paNa tema karavAnI zAstranI AjJA nahi hovAthI teo karatA nahi ane tethI teo prata AbAda mULa pramANe akSarazaH eka paNa ka ne mAtrane paNa pheraphAra karyA vagara tAratA. AnuM yathAtathya eka graMthanI judA judA samayamAM karelA jUdI jUdI prate sarakhAvavAthI spaSTapaNe jaNAze. AnI eka sAbItI rUpe AmAMnA gadya graMthamAM ane tenI pratane lekhaka (lahIo) je Dhoka jaNAve che te atre raju karIzuM - yAdAM pustake Ta tAdaza likhita mayA, yadi zuddhamazuddha mama doSa na dIyate. eTale jevuM (maLa) puratamAM che mAM AvyuM che tevuM meM lakhyuM che; te je zuddha ke azuddha (pustakamAM) jaNAya te mATe mane Sa Apaze nahi. saMzodhaka mahAzaya jainetara have to A jainakRtio mATe je prayatna sevyo che tene mATe ame hRdayapUrvaka dhanyavAda e e chIe. AvuMja saMzodhana ane tevA prayana atyAra pahelAM jainetara vidvAnoe gujarAtI kAvyasAhitya bahAra pADavAmAM sAthe sAthe upADI lIdhela hatA to keTalo badho prabhAva paDI zakata ! prAcIna kAvyamALAmAM zIlavatIno rAsa pagaTa thayo te sivAya ( kAvya dehanamAM jena TuMkAM kAvya chUTaka chUTaka AvyAM che te mAtra nAma khAtaraja !) bIjo koI paNa prayatna thayo hoya te amArI smRti ke mAhitImAM nathI. saMzodhake gujarAtI bhASAnI ghaTa bAmAM jaina kRtioe Apelo phALa-telI sAthe tatkAlIna jainetara kRtinuM sarakhAvavuM-te rathI bhASAnA vikAsa para prakAza, saMbadho prastAvanAmAM yogya vivecana karyuM hatuM to saMzodhakanA saMzodhana kAryanI kharA mahavana kIMmata thAta. acakAtAM kahevAI javAya che ke kAgaLanA duSkALanA oThA nIce vaitAla pacavIsInI vArtA upara vivecana karavAnuM paNa saMzodhake durasta dhAryuM nathI. AnI sAthe saMskRta mULa sAthe keTalo saMbaMdha che, tyAra pachI . zAmaLadAse karelI maDApacIsImAM zuM eka che ane tulanA karatAM baMnenI kaniSTatA uttamatA kaTale keTale aMze che e khAsa batAvavAnI jarUra hatI. bhaviSyamAM AzA rAkhIe chIe ke A vAta para lakSa rAkhavAnuM teo cUkaze nahi, ane teTalA samayamAM ghaNuM ghaNuM navuM parakha lakhavA vicAravAnuM sUjhI Avaze. Ama chatAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI jaina zvetAMbara keM. haoNlDa, padyagraMtha pAchaLa thoDA zabdonA artha tathA gadyagraMthanuM gujarAtI bhASAMtara ApavAmAM je parizrama sevAya che te mATe saMzodhakane abhinaMdana ApIe chIe. chevaTe prAcIna gujarAtI graMthane samuddhAra karavAne mATe dattacitta thayelA vaDodarA narapati zrImaMta gAyakavADa sarakArane saMpUrNa dhanyavAda ApatAM AnaMda thAya che. temanA uttajanathI ja A kRti ane sAkSara kezavalAla harSadarAya dhruva saMzodhita bhAlaNakRta kAdaMbarI prasiddha thayela che ane tevI rIte have pachI bIjI kRtio thatI jaze. chevaTe A pustaka kharIdavA mATe jaine ane dareka jaina lAyabrerIne bhalAmaNa karIe chIe. zrAvakakapatarU-(kartA munizrI karkharavijayaja, pR0 162, pra. jaina zreyaskaramaMDaLa mahesANu, temaja jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, satyaprakAza" presa-amadAvAda, kiMmata jaNAvI nathI.) AmAM samakita bAravrata, 11 zrAvaka pratimA,21 zrAvaka guNa, ane vyavahArU zikSA Apela che ane tenI sAthe guNAnurAga kula . TuMkuM bhASAMtara mukyuM che. sAmAnya A viSaya zuM che tenuM digdarzana A pustakamAM kara!' e che tethI A vrata, pratimAdi kayA kayA, keTalA ane tene TuMka atha zuM che te ekadama AmAMthI maLI zake che. te darekamAM UMDuM rahasya, te darekane kama, hetu, ane uMDI samaja-dareka pAribhASika zabdano artha vagere vivecanapUrvaka umeravAmAM AvyuM hatuM te te karapAipa avazya thAta. ekaMdare prayAsa stutya che. vaDodarAnA jIvadayAkhAtAne vArSika ripa. saM. 1972-pR. 8-gaI sAme lamAM rU. cAra hajAra upara sIlIka hatI ne traNa ha>> madada maLatAM kula sAta hajAramAMthI sAtase rUpIAne kharca karyo che. AmAMnuM eka che. ga kAThiyAvADa vagere sthaLethI bharavADa loke gheTAMo vagere lAve che te kasAIne parabArAM vecI na de mATe tenI pAsethI kharIdI pAMjarApoLamAM mukavAnuM che. temAM bharavADanA dharmagura lAkhA bhagate dara gheTuM aDadhA rU.nI najIvI kImate ApavAne badabasta karI Apyo che te jANavA jevuM che. ahIM sAmAnya sUcanA karavAnuM mana thaI Ave che ke A badhA ne pAMjarApoLamAM mukyA pachI zuM? te saMbaMdhI koIe vyavahAra vicAra karyo che? pAMjarApoLa saMbaMdhI ghaNuM karavAnuM rahe che. jyAM sudhI te saMsthA dezadeza ane gAmegAma nahi sudhare tyAM sudhI jIvadayAkhAtAMo tathA dayAnA himAyatI gaNatA ApaNA dharmazraddhALu bhAIonI paisAnI madada vagere keTale aMze upakArI thaI zakaze te saheje samajI zakAya tevuM che. A jIvadayA khAtAnI menejIMga kamITI ne sekreTarIne dhanyavAda ApavAmAM Ave che. habalI pAMjarApoLa-11-1ra me vArSika riporTa 194-15. A pAMjarApiLa sAruM kAma kare che. prANa rakSaka saMsthA-dhuLIA-riporTa-1914-15-A saMsthA ghaNuM ja sAruM kArya kare che. kAryavAhaka utsAhI che vagere hakIkata amo agAu jaNAvI gayA chIe. riporTa paranA marAThI zAla para ame sarvanuM dhyAna kheMcIe chIe yA vizvAMta pipalIka sama jarI kivA karI sArikhe, prANI kSuka lahAna thora ale mAnA tyAM pArakhe, Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa mizana. 361 sarva ghA sukha hIca bhakti paramezA mAnya I sadA, saMsthA prANisurakSiNa vinavite soDA dayA nA kadA. A saMsthA dareka rIte uttejanane pAtra che. paryuSaNa nimittanAM kSamAvanA pa-judAM judAM kAryo, pa, meghajI hIrajI bukaselara pAyadhunI muMbaI taraphathI maLyA che te jotAM tenA sAhasa pratye AnaMda thAya che. rezamI rUmAla para, jhINuM kAgaLa para raMgIna ane suMdara rIte kSamAdarzaka kavitAo sAruM dhyAna kheMce che. navIna varSanAM kAryo vigere kADhayAM che te paNa sArAM che. kaoNnpharansa mizana. sukRta bhaMDAra phaMDa. (tA. 1-8-16 thI tA. 29-8-16, saMvata 1972 nA zrAvaNa suda 2 thI Aso suda 2 sudhI) vasula AvyA rU. 474-12-0 gayA mAsa AkharanA bAkI rU. 2826-11-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda- mahIkAMThA. rUpAla 22, hAtharola 8, kAbedarA 7, raNAsaNa-zeTha choTAlAla 4, moTukA 3, riNAsaNa 12aa, mohana pura 11, arapodarA 7, dadhAlIA 23, saraDeI 3, bAkarela 1, baDAdara pA, sAMgalapara che, Akhaja mA, muNasara 10. kula rU. 128-12-0 (2) upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda-khAnadeza jIllo. jaLagAMva 34o, pAcorA re, cALIsagAMva 28, dhuLIA 5pA, mAlegAMva 16o, yevalA 40, nAsIka rabA. kula rU. 228-8-0 (3) upadezaka mI. amRtalAla vADIlAla-dakSiNa gujarAta. pAdarA 18, rAMdera 38, navasArI 13, jalAlapara 8. kula rU. 78-8-0 (4) AgevAnoe pitAnI meLe mokalAvyA:muMbaI-dazamI zrI jena vetAMbara konpharansa vakhatanA 1 gRhasthanA pAMca rUpauAvALI rasITanA 5, amadAvAda- zeTha harIlAla choTAlAla 1, zeTha manasukha anepacaMda 1, beMgalera-zeTha bI. epha, AlamacaMda nA, phatepura- zeTha pratApacaMda rakhavacaMda 5, vAlIara- zeTha bAgamalajI nathamalajI 6, sAMgalI- zeTha cunIlAla chaganalAla sarApha bhAta 16. kula rU. 37-9-0 3401-7-0 uparanI rakama sivAya muMbana zeTha pAsavIra muLajI loDAyA taraphathI rU. 51) A kaMDa khAte anAmata rAkhI darava vyAja vAparavAne dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate kahelA te mAna sAthe svIkArI anAmata khAte jamA karavAmAM AvyA che. neTa-cAra AnAvALI be sITa buka-naM. 221-240, 481-500 sudhInI dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa vebate maMDapamAM vaoNlaeNTIara mArkata strI prekSakoe maMgAvelI te pAchI AvI nathI te have rada karavAmAM Ave che. mATe tenA paisA koIe ApavA nahIM, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI jaina . kaMheralDa ____2 dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. tapAsanAra-zeTha cunIlAla nahAnacaMda, ona. eDiTara zrI jaina zvetAMbara konpharansa 2 jIle gaDhavADA mahAla sAdarA tAbe gAma vAva madhyenA zItaLanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane rIporTa - sadara saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha talakacaMda bhAicaMdanA hastakane saMvata 1965 thI 1972 nA azADa vada 3 sudhIne vahIvaTe amee tapAsyo. sadarahu saMsthAnA vahIvaTa nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte sAcavavAmAM Ave che. sadarahu saMsthAnuM na ma dara navuM banAvI tenI pratiSThA saMvata 1966 mAM karavAmAM AvI che. maMdiranI AgaLano keTaloka bhAga adhuro rahevAthI keTalIka AzAtanA tathA keTalIka jAtano bhaya raheto hovAthI manata laI tAkIde puro karI nAkhavA lAgatAvaLagatAne sUcanA karavAmAM AvI che. koI sa jaina gRhastha A tarapha najara karI pitAne sakhI hAtha laMbAvI moTuM puNya prApta karaje amArI bhalAmaNuM che kharca ghaNe meTa karavAnuM nathI. 2 jIle gaDhavADA mahAla sAdarA tAbe gAne sudAsaNA madhyenA zrI vAsupujya svAmIjI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate hoTa - sadarahu saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA dezI jhumakharAma kuberadAsanA haratakanI saMvata 1867 thI saM. 1972 nA azADa suda 2 sudhI ne hisAba amoe tapAse te nIce pramANe sadarahu saMsthAnA vahIvaTanuM nAmuM rItasara rAkha hIvaTa sArI rIte calAvyuM che. sadarahu derAsarajI navIna karAvavA mATe gAma ma mA jainee pitapatAnI zaktinusAra nANuM dharI derAsarajInuM kAma lagabhaga traNa varSa pUruM kare che madhye bhagavAnane bIrAjamAna karavA pratiSThA karI. temAM caDAvA vageremAM sArI madada karI dAnAM nANAM vasula karI lIdhAM eTa. luM ja nahIM paNa dhIrelAM nAnuM traNa varSanuM vyAja dai mudala nANAM vasula levA mATe teone pUrepUre dhanyavAda ghaTe che. 3 pAlaNapura saMsthAnanA kadarama gAma emanA zrI rUSabhadevajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagata rIporTa -sadarahu saMkhyAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA zeTha ravacaMda hAthIcaMda tathA zeTha hIrAcaMda DuMgaranA 6 - takano saM. 1970 nA bhAdaravA suda suda 5 thI saM. 1872 nA jeTha vada 8 sudhIne vana Ta amoe tapAsyo. te jotAM hisAba barAbara rAkhavAmAM Avyo che kharo, paNa e ke vepArInI peDhInI mAphaka derAsarajInA nANAM gAma madhyenA jene vyAje dhIrI moTI kamanI ugharANI caDAvI mUkI che. te A khAtA taraphathI tapAsaNI thatAM ugharANI vasula karavAnI goThavaNa karavAno prayAsa karavAmAM AvyuM paNa hAlamAM varasAdanI tANa hovAne lI . gAma madhyenA AgevAna gRhastha. pAse varasAda thayA bAda nANAM vasula karI levAnuM ka ka karAvyuM che. 4 uttara gujarAtanA kherALu mahAlanA gAma DabhADa madhyenA zrI dharmanAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTane lagato rIporTa - sadara saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakarta zeTha DuMgarazI bhIkhAbhAInA hastakane saMvata 18:1 thI saMvata 1872 nA azADa su. 1 sudhIne vahIvaTa amee tapAsyA. sadarahu saMsthAnA vahIvaTanuM nAmuM sAdhAraNa rIte rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke * * * AMMA kaphana mizana. sadarahu saMsthAnuM jaina maMdira vahIvaTakartA gRhastha ghaNuM ja zobhAyamAna banAvI temAM mahAjananA kharcathI kuvo baMdhAvI eka sarasa bAga paNa banAvyo che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che, sadarahu gAmamAM upAzraya nahIM hovAthI vahIvaTakartA gRhastha tathA temanA bhAI zAha nahAnacaMda sAkaracaMde pitAnI gIrothI rU. 1500) agIArase ApI bAkInA rUpIA gAmamAMthI temaja bahAra gAmathI meLavI eka sarasa upAzraya banAvyuM che. te sivAya saMsthAne lagatuM dareka kAma pUrI kALajIthI bajAve che te mATe temane pUrepUro dhanyavAda ghaTe che. 5 jIle gaDhavADA mahAla sAdarA tAbe gAma TIMbA madhyenA zrI ajitanAthajI mahArAjanA derAsarajIno vahIvaTane lagate rIrTa: saMdarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA mahetA dalachArAma maMchArAma tathA mahetA nathubhAI bhAIcaMdanA hastakano saMvata 1960 thI saMvata 1872 nA azADa vada 2 sudhIno vahIvaTa amoe tapAsyo. sadara saMsthAnuM nAmuM rItasara rAkhavAmAM AvyuM nathI. che paraMtu vahIMvaTakartAe potAnI pUrepUrI kat'jIthI kAma kare che. sadarahu sasthAmAM pUjana vagerenuM kharca jenAo potAnI gIrothI kare che. paraMtu ajJAnatAthI derAsarajImAM dIvAmAM bALA dhInA paisA derAsaramAMthI ApatA hatA. paraMtu tyAMnA zrI saMghane te badala samajaNa pADavAthI te ja vakhate daravarSe dara lahANa dITha pAMcazera dhI ApavAno TharAva karI derAsarajInA paisAthI dhI bALavAnuM baMdha karI dIdhuM che. neTa-sadarahu pAMce saMsthAone vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanApatra dareka vahIvaTakara gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. - - dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansanI beThaka vakhate bharelI rakama vasula AvyAnI vigata sAMdhaNa juna 1916 naM. nAma. gAma. keLavaNIphaMDa nibhAvavaMDa sukRtabhaMDArA kula 1 zeTha oghaDabhAI nImajI muMbai 51 25 2 zeTha lAlabhAI kalyANabhAI .. 37nI 37 // 3 zeTha maNIlAla sUrajamala 2pA 25 4 zeTha nAgaradAsa raNachoDa mAMgarelA ha. premajIbhAI : ( ) 25 pa zeTha maNIlAla mahekamacaMda muMbaI rI. rA- maTumalajI bhaNazALI dA 5 zeTha pAzavIra muLajI loDAyA ema phakta vyAja vAparavuM pa1 (8 zeTha mUlacaMdajI nemIcaMdajI gule chA gaI 15 8 vakIla choTAlAla trIkamalAla vIragAma 15 10 zeTha vADIlAla trIbhovana aAvAda 15 11 zeTha maMchubhAi umAjI DolI 10 12 zeTha nAgaradAsa haragoviMda 4 249 - 192 51 488 25. 15 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 zrI jaina che. konpharansa heDa. je je gRha pAse bAkI che, temaNe merabAnI karI maklI ApavA tasdI letI. (juo juna 1816 nuM peja naM. 207) dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa rIsezana kamITInI maLelI mATIMga. dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa kamITInI be ka mITIMga zrI jena vetAmbara kaeNnsara-sa ophIsamAM tA. 8-8-16 zanIvAranI rAtre 7 vAge zeTha kalyANacaMda zebhAgacaMdanA pramukhapaNuM nIce maLI hatI te vakhate sarvAnumate ve mujaba TharAva pasAra thayA hatA - ( 1 rA. 2. motIcaMda gIradharalAla kApaDa oDITa karAvelA hisAba tathA oDITara taraphathI Avela sUcanApatra vAMcI saMbha po ane oDITarane mekilAvela javAba patra paNa vAMcavAmAM AvyuM tyAra bAda ra rA rAmAI maganalAla modInI darakhAsta nI ane zeTha muLacaMda hIrajInA TekAthI hisAba sava - khAte pasAra karavAmAM Avyo. 2 dazamI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansano pirTa tathA hisAba pragaTa karavA mATe rU. 600) sudhI kharca karavA mATe maMjurI ApavAmAM AvI. 3 bIjI zrI jaina zvetAMbara konpharansana rIsepazana kamITIe A kamITIne 6. 20 00) be hajAra ApyA hatA. te rUpIA 2 khAvAnI A kamITIne jarUra na paDavAthI AbhAra sAthe te rakama te kamITIne pAchI suprata kare che ane te TharAva karavA mATe bIjI koransanI rIsepzana kamITIne upakAra mAnavAno TharAva karyo che. rIperTa chapAvavAne kharca bAda karatAM A rIsepzana kamITInA vadha mAM je rakama bAkI rahe te rakama kona ransa nibhAva phaMDa khAte ApavAne TharAva kamITI e sarvAnumate karyo che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kAnpharansa heraeNlDa, Vaina Shvetamlara Conference Herald. OVOOOOOOO y. 22. 24's 20. laia va selit, . 9403. naanya, 1225. AAAAAAAAAAAA AAAAAAAAAAA The Metaphysics and Ethics of the Jainas H. JACOBI. ALL who approach Jain philosophy will be under the impression that it is a mass of philosophical tenets not upheld by one central idea, and they will wonder what could have given currency to what appears to us an unsystematical system. I myself have held, an given expression to, this opinion, but I have now learned to wok at Jain philosophy in a different light. It has, I think, metaphysical basis of its own, which secured it a distinct i tion apart from the rival systems both of the Brahman, and of the Buddhists. This is the su. bject on which I would engage your attention for a short space of time. Jainism, at least in its final form, which was given it by its last prophet the ty ty-fourth Tirthakara Mahavira, took its rise, as is well kno , in that part of Eastern India where in an earlier period, in ording to the Upanishads, Yajoavalkya had taught the doctrine of Brahman and Atman, as the perma. nent and absolute Beius, and where Mahavira's contemporary and rival, Gotama the Buddha, was preaching his Law, which insisted on the transituriness of all things. Jainism, therefore, had to take a definite position with reference to each of these mutually exclusive doutrines; and these it will be necessary to define more explicitly. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina kaveTa koharaDa. The one great Truth which the authors of the Upanishads thought to have discovered, and which they are never weary of exalting, is that, underlying and upholding from within all things, physical as well as psychical, there is one absolute permanent Being, without change and with none other like it. The relation between this absolute Being and existent matter has not clearly been made ou: by the authors of the Upanishads, but all unprejudiced readers will agree that they looked on the phenomenal world as rtal. On this point the different schools of Vedantins arriv: di at different conclusions, which, however, need not detain us lere. In opposition to this Brahmanai doctrine of absolute and permanent Being, Buddha taug! that all things are transitory; indeed his dying words were. tilat all things that are produced must perish. The principal i resy, according to the Buddhists, is the Atmavada, i. e. the belief that permanent Being is at the bottom of all things they are, as we should * say, but phenomena, or as Buddha pressed it dharmas; there is no dharmin, no permanent subster of which the dharmas could be said to be attributes. Thus the Brahmans and the B hists entertained oppo. site opinions on the problem of Bein. because they approached it from two different points of view. The Brahmans exclusively followed the dictates of pure reason which forces us to regard Being as permanent, absolute, and coiform; the Buddhists, on the other hand, were just as one-sided in following the teaching of common experience according to which exis. tence is but a succession of originating and perishing. Either view, the a priori view of the Bralimans, and the a posteriori view of the Buddhists, is beset with many difficulties when we are called upon to employ it is explanation of the state of things as presented to us by our consciousness; difficulties which cannot be overcome without strong faith in the paramount truth of the principle adopami. The position taken by the Jailaa towards the problem of Being is as follows. Being they contend, is joined to production, Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Metaphysics and Ethics of the Jainas. 367 continuation, and destruction ( sad utpada-dhrauvya vinashayuktam ), and they call their theory the theory of indefiniteness ( anekantavada ), in contradistinction to the theory of permanency ( nityavada ) of the Vedantists, and to the the. ory of transitoriness (rinashavada) of the Buddhists. Their opinion comes to this. Existing things are permanent only as regards their substance, but their accidents or qualities origi. nate and perish. To explain; any material thing continues for ever to exist as matter; which matter, however, may assume any shape and quality. Thus lay as substance may be regarded as permanent, but the form of a jar of clay, or its colour,may come into existence an: erish. The Jain theory of Being appears thus to be merely the statement of the common-sense view, and it would be hard to believe that great importance was attached to it. Still it is regarded as the metaphysical basis of their philosophy, Its significance comes out more clearly when we regard it in relation to the doctrines of Syadvada, and of the Nayas. Syadvada is freque:ily used as a synonym of Jaina pravachana (e. g. at a later ate in the title of a well-known exposition of the Jain philiphy entitled Syaavada-Manjari ) and it is much boaster of as the saving truth leading cut of the ladyrinth of sophisms. The idea underlying the Syad. vada is briefly this. Since the nature of Being is intrinsically indefinite and made up of the contradictory attributes of originating, continuance, au perisbing, any proposition about an existing thing must, somehow, reflect the indefiniteness of Being, i. e. any metaphysical proposition is right from one point of view, and the contrary proposition is also right from another. There are, according to this doctrine, seven forms of metaphysical propositions, and all contain the word syat, e. g. syadasti sarvam, syad rusii sarvam. Syat means 'nay be', and is explained by kathamchil, which in this connexion may be translated 'somehow'. The word syat here qualifies the word asti, and indicates the indefiniteness of Being (or astitvam). For example, we say, 8 jar is somehow, i. e. it exists, if we mean Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zrI jaina zve. kA. heralDa. thereby that it exists as a jar but it does not exsit somehow, if we mean thereby that it exists as a cloth or the like. * The purpose of these seeming truisms is to guard against the assumption made by the Vedantins that Being is one without a second, the same in all things. Thus we have the correlative predicates 'is' (ast) and is not' (nasti). A third predicate inexpressible' (avaktunya); for existent and nonexistent (sat and asat) belong to the same thing at the same time, and such a coexistence of mutually contradictory attri butes cannot be expressed by any word in the language. These three predicates variously combined make up the seven propositions or saptabhangas of the Syadvada. I shall not ab ise your patience by discussing this doctrine at length; it is enough to have shown that it is an outcome of the theory of indefiniteness of Being (anekantavada), and to have reminded you that the Jainas believe the Syadvada to be the key to the solution of all metaphysical questions. The doctrine of the Nayas which I mentioned before is, as it were, the logical complement to the Syadvada. The nayas are ways of expressing the nature of things; all the se ways of judgement are, according to the Jainas, one-sided, and they contain but a part of the truth. There are seven. nayas, four referring to concepts, and three to words. The reason for this variety is that Being is not simple, as the Vedantins believe, but is of a complicated nature; therefore, every statement and every denotation of a thing is necessarily incomplete and one-sided and if we follow one way only of expression or of viewing things, we needs must go astray. There is nothing in all this which sounds deeply speculative; on the contrary, the Jain theory of Being seems to be a vindication of common-sense against the paradoxical speculations of the Upanishads. It is also, but not primarily, directed against the Buddhistic tenet of the transitoriness of all that exists, We cannot, however, say that it expressly Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Metaphysios and Ethics of the Jainas. 369 and consciously combats the Buddhistic view, or that it was formulated in order to combat it. And this agrees well with the historical facts, that Mahavira came long after the origi. nal Upanishads, but was a contemporary of Buddha. He was obliged, therefore, to frame his system so as to exclude the principles of Brahmanical speculation, but his position was a diffe rent one with regard to the newly proclaimed system of Buddha. I have not yet touched on the relation between Jain philosophy on the one hand and Sankhya-Yoga on the other. We may expect a greater community of ideas between these systems, since both originated in the same class of religious men, viz. the ascetics known as the Shramanas, or, to use the more modern term, Yogins. As regards the practice of asceticism, the methods and the aim of Yoga, it has long been proved that the Yoga of Brahmans, Jainas, and Buddhas are closely related to each other, and there can be no doubt that they have all developed from the same source. But I am now concerned only with those philosophical ideas which have a connexion with ascetic practice and form the justification thereof. Now the Sankhya view as to the problem of Being is clearly a kind of compromise between the theory of the Upa. nishads and what we may call the common sense view. The Sankhyas adopt the former with regard to the souls or purush.as which are permanent and without change. They adopt latter when assigning to matter or Prakrti its character of unceasing change. The Sankhyas contend that all things besides the souls or purushas are products of the one Prakrti or primaeval matter, and similarly the Jainas teach that practically all things besides the souls or javas are made up of matter or pudgala, which is of only one kind and is able to develop into everything. It will thus be seen that the Sankhyas and Jainas are at one with regard to the nature of maiter; in their opinion matter is something which may become anything. This opinion, it may be remarked, seems to be the Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ell la. sl. $763. most primitive one; not only was it entertained by the anci. ents, but also it underlies the universal belief of transforma. tion occurring in the natural course of things or produced by sorcery and spells. This is a point I wish to make, that the Sankhyas and Jainas started from the same concepsion of matter, but worked it out on different lines. The Sankh yas teach that the products of Brakrti are evolved in a fred order, from the most subtle air! spiritual one (Buddhi) down to the gross elements, and this order is always reproduced in the successive creations dissolutions of the world. The Jainas, on the other han, do not admit such order of development of matt pudgala ), but believe hat the universe is eternal and of a permanent structure. Accor. ding to them matter is atomie, and all material changes are really going on in the atoms and their combinations. A curious feature of their atomic theory is that the atoms are eicher in a gross condition or in a shile one, and that innumerable subtle atoms take up the space of one gross atom. The learing of this theory on their richology I shall now pro :eed to point out. But 1 must pre in that the Jainas, do no7 re. cognize a psychical apparatus such a complex nature as the Sankhyas in their tenet cerning Buddhi, Ahamkara, Manas, and the Indriyas. The Jaina opinion is n uch cruder, and comes briefly to this. According to the merit or demerit of a person, atoms of a peculiar subtle form, which we will call karma na ter, invade his soul or iva, filling and defiling it, and obstinating its innate faculties. The Jainas are quite outspoken on this point, and explicitly say that karman is made up of m er-paudgalikam karma. This must be understood literally, ot as a metaphor, as will be seen from the following illust'ations. The soul or jiva is extremely light, and by itself ita tendency to move upwards (urdhvagaurava ), but it is kit down by the karma mutter with which it is filled. But when it is entirely purged of karma matter, at Nirvana, it go upwards in a straight lipa to the top of the universe, the donicile of the released svuls. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Metaphysics and Ethics of the Jainas. within To take another example. The karma matter a soul may assume different conditions. It may be turbulent, as mud in water which is being stirred; or it may be inactive, as mud in water when it has settled at the bottom of a basin; or it may be completely neutralized as when the clear water is poured off after the mud has been precipitated. Here again it is evident that karma is regarded as a substance or matter, though of an infinitely more subtle nature than the impurities of water referred to in the illustration. As a third instance I will refer to the six Leshyas or complexions of the souls, ranging from deepest black to shining white, colours which we common mortals cannot perceive with our eyes. This doctrine was shared also by the Ajivikas, on whom Dr. Hoernle1 has thrown so much light. These colours of the soul are produced on it by the karman which acts as a colouring substance. Here also the material nature of karman is quite obvious. 371 To return from this digression, the karma matter that enters the soul is transformed into eight different kinds of karinan, about which I shall have to say a word presently. This change of the one substance into eight varieties of karman is likened to the transformation of food consumed at one meal into the several fluids of the body. The karma matter thus transformed and assimilated builds up a subtle body, which invests the soul and accompanies it on all its transmigrations, till it enters Nirvana and goes up to the top of the universe. This subtle body or karmanasharira is obviously the Jain counterpart of the sukshmasharira or lingasharira of the Sankhyas. In order to understand the functions of this subtle body or karmanasharira, we must take a summary view of the eight kinds of karman of which it is composed. The first and second (jnanavarniya and darsha navarniya) obstruct knowledge and faith, which are innate faculties of the soul or jiva; the third (mohaniya) causes delusion, especially the affections and passions; the fourth 1 Eneyclopaedia of Religion and Ethics, vol. i. pp. 259 sq 2. The Jainas recognize four different subtle bodies; see Tattvartha.,ii 37sq. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 s brol Banina sl. Bpes. (vedaniya) results in pleasure and pain ; the fifth (ayushka) assigns the length of life to the person in his present birth; the sixth (nama) furnishes him with all that belongs to him as an individual; the seventh (gotra ) makes bim a meinber of the class or genus which he is to belong to; the eighth (antaraya ) produces hindrances to the realization of his virtues and powers. Each of these eight kinds of karman endures for a certain period, of varying length, within which it must take its proper effect. Then it is expelled from the soul, a process which is called nirjara. The opposite process, the influx of karman into the soul, is called asrava, & term well known to students of Buddhism. The occasions for asrava are the actions of the body and mind (yoga); they open as it were an inlet for karma matter to invade the soul. If that soul is in a state of iniquity, i.e. if the person under consideration does not possess right faith, or does not keep the commandments (vrata), or is careless in his conduct, or does not subdue his passions, then, in all these cases, singly or collectively, especially under the influence of the passions, the soul must retain the karma matter, or, as the Jainas say, binds it (bandha). But the influx or karma matter or asrava can be prevented; this is called the stopping or samvara. These primitive notions the Jains have worked out into a philosophical superstructure, which serves just as well as that of the Sankhyas ( but on different lines ) to explain the problems of mundane existence and to teach the way of salvation. In order to make this clear I must add a few more details. Samyara is effected, i.e. the influx of karma is prevented, by the observance of peculiar rules of conduct, by restraint of body, speech, and mind, by strict morality, by religious reflections, by indifference to things pleasant, or unpleasant &c. The most effective means, however, is the practice of austerities (tapas), which has this advantage over the other means, that it not only prevent karma from accumulating, Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Metaphisics and Ethics of the Jainas. 373 but also consumes the accumulated karma. Tapas, therefore, produces also nirjara and leads to Nirvana; it is the chief means of salvation, as might be expected in a religion of ascetics. The denotation of the word 'tapas' in Jainism is somewhat different from its usual meaning. There is tapas of the body (bahya tapas) and tapas of the mind (abhyantara tapas). The former consists in fasting, or eating scanty and tasteless food, in want of comfort and in mortification of the flesh. The mental tapas contains various items, as confession of sins and penance, monastic duties, obedience, modesty, self-restraint and meditation (dhyana ). I wish to lay stress on the fact that in the course of asceticism taught by the Jainas meditution is only one of many steps leading to the ultimate goal. Though Nirvana is immediately preceded by the two purest stages of meditation, yet all other parts of tapas appear of equal importance. We shall see the significance of this fact more clearly, when we compare the Jaina tapas with what corresponds to it in Sankhya-Yoga. Their Yoga contains some of the varieties of Jaina tapas; but they are regarded as inferior to meditation or contemplation. Indeed the whole. Yoga centres in contemplation ; all other ascetic practices are subordinate and subservient to contem. plation-dharana, dhyana and samadhi. This is but natural in a system which makes the reaching of the summum bonum de pendent on jnana, knowledge. The theory of the evolution of Prakrti, beginning with Buddbi, :A hamkara, and Manas, appears, to my mind, to have been invented in order to ex. plain the efficiency of contemplation for acquiring super. natural powers and for liberating the soul. The SankhyaYoga is a philosophical system of ascetics ; but their ascetic. ism has been much refined and has become spiritualized in a high degree. The asceticism of the Jains is of a more original character; it chiefly aims at the purging of the soul from the impurities of karman. Jainism may have refined the asceticism then current in India ; it certainly rejected many extravagances, such as the voluntary inflicting of pains ; but it did not alter its cliaracter as a whole. It perpetuated Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 al orat . fl. 26%. an older or more original phase of asceticism than the Brahmanical Yoga, and carries us back to an older stratum of religious life in which we can still detect relics of primitive speculation in the shape of such crude notions as I have had occasion to mention in the course of my paper. In conclusion I shall shortly touch on the third current of Indian philosophical speculation, viz. the philosophy of the Pandits which is represented to us by the Nyaya and Vaisheshika systems. This philosophy may be characterized as an attempt to register, to define, and to arrange in sy ste. matic order the concepts and general notions which are the common possession of all who spoke the Sanskrit language. Such a philosophy had some attraction for the Jainas who, as we have seen, always sided with common-sense views, and in fact many Jainas have written on Nyaya and Vaisheshika. But at the time when the Jaina system was framed, the Pandit, as we know him in later times, had probably not yet become distinguished from the Vedic echolar or theologian; it is almost certain that there was as yet no class of persons who could be called Pandits, and consequently their philosophy also was wanting. And the tradition of the Jainas themselves says as much; for according to them the Vaisheshika system was founded by Cbaluya Rohagutta, originally a Jaina and pupil of Mahagiri, eighth Sthavira after Mahavira. Thus we have no occassion to inquire into the relation between this system and Jainism. But it may be mentioned that the atomic theory which is & marked feature of the Vaisheshika, is already taught in outline by the Jainas. As regards the Nyaya system, it is almost cer* ly later than Jainism : for the dialectics and logic of the Jainas are of a very primitive character, and appear entirely unconnected with the greatly advanced doctrines of the Naiyayikas. In conclusion let me assert my conviction that Jainisia is an original system, quite distinct and independent from all others; and that, therefore, it is of great importance for the study of philosophical thought and religious life in ancient India. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra. jaikebInuM vyAkhyAna. A aMkamAM, amo che. jekobInuM oksapharDa khAtenI (Congress of the History of Religions) dhArmika aitihAsika pariSamAM, vaMcAyeluM vyAkhyAna akSarazaH uddadhRta karIe chIe. vyAkhyAtAnA abhivajanapUrvaka khAsa prophesara taraphathI maLelI vyAkhyAnanI pratine sAnanda svIkAra karatAM ame pro. kebIne antaHkaraNapUrvaka dhanyavAda ApyA vinA rahI zakatA nathI. amArA anumAna pramANe pro. jalebInA saMbandhamAM ApaNe samAja bahu sAro abhiprAya dharAve che, ane te ja abhiprAya hamezane mATe sacavAI rahe evo prayatna A vyAkhyAnamAM thayela joI, kesara mATe amane bahu santoSa mAnavAnuM vAstavika kAraNa malI Ave che. eka manuSya-mastha avasthAne manuSya, pachI te game teTale vidvAna, vicArazIla ke paNDita hoya paNa tenAthI avazya bhUla thaI jAya che. kintu thayelI bhUlane gepavavA mATe bIjI aneka gaMbhIra bhUlone avakAza na ApatAM tenuM saMzodhana karavAmAMja, vijJa purUSa pitAnI sahAyatA samaje che. pro. jaikebIe paNa pahelAM pitAnA jaina tatvajJAnanA samaye, kalpasUtramAM keTalAeka utAvaLA abhiprAya ApyA hatA, paraMtu amane harSa thAya che ke, ukta vyAkhyAnamAM te bhUlonuM saMzodhana karavAne, pro. jokebIe prasaMga lIdhe che; ane jeone jaina darzanane mATe, pitAnI mAphaka avyavasthitapaNano (unsystematical) zrama hoya teone paNa saMzodhana karavAne upadeza karyo che. vyAkhyAnanA antima bhAgamAM paNa prophesara sAheba pitAne dIrdha kALane anubhava ghaNuM ja sUcaka rIte jAhera kare che ke, janamata eka mUla-svataH (original) ane sarva matethI det fetal hell 794-7 ( quite distinct and independent from all others) hAi prAcIna AryAvartanA dhArmika ane tAtvika vicArane abhyAsa karanArAone atyaMta upayogI che. ekandara rIte vyAkhyAna upakAraka tathA nyAya pura:sara che, ema kahevAmAM bAdha nathI. paraMtu te sarva vigatavAra AlocanAmAM anna nathI utaratA. [jena patAkA. DIsembara 1908.] Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAjagRha prazasti. jaina tIrtha gAiDa ke tavArikha suve vihAra meM uske graMthakartA likhate haiM ki mathIyAna mahallA ke maMdira meM eka zilAlekha jo alaga rakhA huvA hai...... saMvata tithi vagerA kI jagaha TuTI huI paMkti [ 16 ] harpha umadA magara ghIsa jAne kI vajaha se kama paDhanemeM AtA hai akhIra kI paMkti meM jahAM gaccha kA nAma hai vahAM kisI ne tor3a diyA hai vajra zAkhA vageraha nAma bezaka maujuda hai yaha par3hakara mujhe dekhane kI bahuta abhilASA huii| pattA lagAne para 17 paMkti kA eka lekha divAra para lagA huvA pAyA / kisI 2 jagaha TUTa gayA hai saMvata vagairaha sApha hai aura dusarA TukaDA mAluma huvA / pahile TukaDe ke liye bahuta parizrama karane para patA lagA aura aba vahAM ke raIsa bAbu dhannulAlajI sucaMtike yahAM rakhA gayA hai / yaha rAjagiri ke zrI pArzvanAtha svAmI ke maMdira kA prazasti lekha hai| donoM TukaDe vihAra meM jo ki rAjagiri se uttara 12 mIla para hai kisI kAraNa se Aye hoMge aura bahUta barSose yahAM para hai / mujhe vahuta khoja karane para bhI yahAM uThA kara lAne kA vizeSa kAraNa kA patA na lagA itanAhI jJAta huvA hai ki vahAM ke mAthiyAna zrAvaka loga lAye the| isa prazasti ke donoM pASANa zyAma raMga prAyaH samAna mApa ke haiM, donoM 10 iMca cauDe aura pahalA TukaDA 2 phUTa 10 iMca aura dusarA 2 phUTa 8 iMca laMbA hai / akSara anumAna Adha iMca ke haiM pahale TukaDe para 16 paMkti ke sivA 20 pakhaDiyoM kA eka kamala Upara vAyeM tarpha khudA huvA hai aura dUsarA TukaDA 17 paMktikA hai aura Upara aura nIce jahAM tahAM TUTa gayA hai / ___ isakA saMvata vikrama 1412 ASADa vadi isvI 1355 hotA hai / usa samaya vaMgavihAra prAMta meM bahUta hala cala macI rahatI thI dillI ke bAdazAhoM kA pUrA jora na thaa| prazasti meM jo sulatAna phirojazAha kA ullekha hai so ThIka hai paraMtu magadha ke zAsana kartA malika vaya kA nAma hama vahAM ke kisI itihAsa meM dekha nahIM paDA vA unake adhinastha sAha nAsardina ( nasIruddIna ) kA bhI nAma nahIM milA hai| usa pradeza meM sammuddIna jisako hAjI iliyasa bhI kahate hai usa vakta zAsanakartA the| bAdazAha phirojazAha toghalaka kA samaya i. 1315-1388 kA hai / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAtha maMdira prazasti. 377 isa maMdira ke pratiSThA kA maMtrI dalIpavaMza ke zrImAna gaccharAja aura devarAja hai / isa vaMzavAloM kI karAI huI pratiSThA Adi ke kaI lekha mile haiM aura merA jaina lekha saMgraha jo zIghra prakAzita hone vAlA hai usmeM dI gaI hai| isa prazasti meM sahajapAlase inakI vaMzAvalI ke nAma varttamAna haiM / sahajapAla ke putra tihuramApAla unake putra rAha unake putra Thakkura maMDana unakI strI thiradevI unake putra 1 sahadeva 2 kAmadeva 3 maharAja 4 vaccharAja 5 devarAja the. 4 vaccharAja kI do strI prathama ratanI jinake 2 putra paharAja aura coDhara aura dUsarI vIdhI jinake dhanasiMhAvi putra likhe hai| 5 devarAja ke bhI do strI rAjI aura padhinI rAjI ke tArA nAmrI kanyA thI aura usa tArA ke dharmasiMha aura guNarAja yaha do putra huye aura padminI ke pImarAja padmasiMha aura ghaDasiMha yaha tIna putra aura accharI nAma kI eka kanyA thii| ____ Age kharataragaccha kI paTTAvalI bhI likhI hai / vajrazAkhA caMdrakula ke udyotanasUri se jineMdrasUri taka hai aura varddhamAna sUri ke pATa para jinezvara sUri se kharatara biruda kA spaSTa lekha hai jisase bahUtase pakSapAtiyoM kA bhrama dUra hogaa| AcAryoM ke nAma kramavAra haiM yaha pUrvadeza kI apUrva vastu hai Aja taka aprakAzita thI / isko pAMDitya aura pada lAlitya pAThako ko paDhaneseMhI jJAta hogA // kalakattA. zrI puraNacanda nAhara. zrIpArzvanAtha maMdira prazasti. (1) p0|| OM namaH zrIpArzvanAthAya // zreyaHzrIvipulAcalAmaragiristheyaH sthitisvIkRtiH patra shrennirmaabhiraambhujgaadhiishsphttaasNsthitiH| pAdAsInadivaspatiH zubha phalazrIkIrtipuSpodgamaH zrIsaMdhAyadadAtuvAMchitapha (2) laM zrIpArzvakalpadrumaH // 1 yatra zrImunisuvratasya muvibhorjanmavataM kevalaM samrAjA jayarAmalakSmaNajarAsaMdhAdibhUmIbhujAM / jajJe cakrivalAcyutamatiharizrI zAlinA saMbhavaH pApuH zreNikabhUdhavAdi (3) bhavino vIrAcca jainI ramAM // 2 yatrAbhayakumArazrIzAlidhanyAdimA ghanAH / sarvArthasiddhisaMbhogabhujo jAtA dvidhApi hi // 3 yatra zrIvipulAbhidho'vanidharo vaibhAra nAmApi ca zrIjaineMdravihArabhUSaNadharau pUrvApa Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 zrI jaina zve. 1. 333. (4) rAzAsthitau / zreyo lokayugepi nizcitamito labhyaM bruvAte nRNAM tIrtha rAjagRhAbhidhAnamiha tatkaiH kaina saMstUyate // 4 tatraca saMsArApArapArAvAraparapA. rapApaNapravaNa mahattamatIrthe / zrI rAjagRhama (5) hAtIrthe / gajeMdrAkAramahApotapakArazrIvipulagirivipulacUlApIThe sakala mahIpAlacakracUlA'mANikyamarIcimaMjarIpiMjaritacaraNasaroje / suratrANazrIsAhi peroje mahImanuzAsati / tadIya (6) niyogAnmagadheSu malikabayonAmamaNDalezvarasamaye / tadIyasevaka saha NAsa duradInasAhAyyena / yAdAya nirguNa khanirguNi raMga bhAjAM // puMmauktikAvali ralaMkurute surAjyaM vakSaH zrutI api ziraH (7) sutarAM sutArA soyaM vibhAti bhuvi maMtridalIvaM vaMzaH // 5 vaMzamutrapavitradhIH sahajapAlAkhyaH mukhyaH satAM jajJe'nanyasamAnasadguNamazrRigAritAMgaH purA / tatsUnustu janastutastihuNapAleti pratIto bhava / (8) jAtastasya kule sudhAMzudhavale rAhAbhidhAnI dhanI // 6 tasyAtmajojani ca Thakkura maMDanAkhyaH saddharmakarmavidhiziSTajaneSu mukhyaH / niHsImazIlakamalAdiguNAlidhAma jajhe gRhe'syaH gRhiNI thiradevi nAma (9) // 7 putrAstayoH samabhavan bhuvane vicitrAH paMcAtra saMtatibhRtaH suguNaiH pavitrAH / tatrAdimAstraya ime sahadevakAmadevAbhidhAmamaharAja iti pratItAH // turyaH punarjayati saMprati vaccharAjaH zrImA (10) na subuddhilaghubAMdhavadevarAjaH / yAbhyAM jaDAdhikatayA dhanapaMkapUrvadezepi dharmarathadhuryapadaM prped|| 9 prathamamanavamAyA baccharAjasya jAyA samajani ratanIti sphIti sannItirItiH / prabhavati paharAjaH sadgu (11) NazrIsamAjaH suta ita iha mukhyastatparacoDharAkhya- // 10 dvitIyA ca priyA bhAti vIdhIriti vidhipriyA / dhanasiMhAdayazcAsyAH sutA bahuramAzritAH // 11 ajani ca dayitAdyA devarAjasya rAjI guNama (12) Nimaya tArA pArazrRMgArasArA / sma bhavati tanujAto dhamasiMhotra dhuryastadanu ca guNarAjaH satkalAkelivaryaH // 12 aparamatha kalatraM padminI tasya gehe tata uruguNajAtaH piimraajoNgjaatH| prathama uditapadmaH padma (13) siMho dvitIyastadapara ghaDasiMhaH putrikA cAccharIti // 13 itshc|| zrIvarddhamAnajinazAsanamUlakaMdaH puNyAtmanAM samupadarzitamuktibhaMdaH siddhAMtasUtraracakogaNabhRtasudharmanAmAjani prathamako'trayuga Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pAzvanAtha maMdira prazasti. 378 (14) pradhAnaH 14 tasyAnvaye samabhavaddazapUrvivajrasvAmI manobhavamahIdharabhedavajraH yasmAtparaM pravacane prasasAra vajrasAkhA supAtrasumanaHsaphalapazAkhA // 15 tasyAmaharniza matIva vikAzavatyAM cAMdreku (15) le vimalasarvakalAvilAsaH // udyotano gururabhAvibudho yadIye paTTe'janiSTa sumanirgaNivarddhamAnaH // 16 tadanu bhuvanAzrAMtakhyAtAvadAtaguNottaraH mucaraNaramAbhUriH sUrirbabhUva jineshvrH| kharatara i (16) ti khyAtiM yasmAdavApa gaNoppayaM parimalakalpe zrISa --- dugaNo vanau // 17 tataH zrIjinacaMdrAkhyo babhUva munipuMgavaH / saMvegaraMgazAlAM yazcakAra ca babhAra ca // 18 stutvA maMtrapadAkSarai ravanitaH zrIpA dusarA patthara / (17) ciMtAmaNiM tAkAriNaM / sthAnenatamukhodayaM vivaraNaM cake navAMgyAyakaiH / zrImaMto'bhayadevasUriguravaste'taH paraM jajJire // 19 // - - (18)-- jinavallabha -- zAMganovallabho - - priyaH yadIya guNa gauravaM zrutipuTena saudhopamaM nipIya ziraso dhunApi kurute na kastAMDavaM // 20 // tatpaTTe jinadattamarirabhavadyogIMdracUDAmaNimithyAvAM (19) taniruddhadarzana - - - - aMbikayAnyadoza suguruH kSetre tra sarvottamaH sevyaH puNyavatAM satAM sucaraNajJAnazriyA sttmH|| 21 tataH paraM zrIjinacaMdrasUribabhUva niHsaMga gunnaastbhuuriH| (20) ciMtAmaNirbhAlatale yadIye'dhyuvAsa vAsAdiva bhAgyalakSmyAH / / 22 pakSe lakSyagate susAdhanamapi pretyApi duHsAdhanaM dRSTAMtasthitibaMdhabaMdhuramapi prakSINadRSTAMtakaM / vAdervAdigatapamANamapi yai vAkyaM / (21) pramANasthitaM te vAgIzvarapuMgavA jinapatiprakhyA babhUvustataH // 23 atha jinezvarasUriyatIzvarA dinakarA iba gobhrbhaasvraaH| bhuvi vibodhitasatkamalA. karAH samuditA viyati sthitisundarAH // 24 jina pra (22) bodhA hatamohayodhA jane virajurjanitapabodhAH / tataH pade puNyapade'dasIye gaNeMdra caryA ytidhrmdhuryaaH|| 25 nirudhAno gobhiH prakRtijaDadhInAM vilasitaM bhramabhrazyajjyotI rasadazakalAkeli (23) vikalaH / udItastatpaTTe pratihatatamaH kugrahamati navIno'sau caMdro jagani jinacaMdro yatipatiH // 26 prAkaTayaM paMcamAre dadhati vidhipathazrIbilAsaprakAre dharmAdhAra susAre vipulagirivare mAnatuMge vihA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 zrI jaina zve. 1. 7364. (24) re kRtvA saMsthApanAM zrIprathamajinapate yena sauryazobhinitraM cakre jagatyAM jinakuzalagurustatpade sAvazobhi / / 27 bAlyepi yatra gaNanAyakalakSmikAMtAM kelIvilokya sarasA hRdi zAradApi / saubhAgya (25) taH sarabhasaM vilalAsa soya jAtastato muniptirjinpdmsuuriH|| dRSTApadRSTa suviziSTanijAnyazAstravyAkhyAnasamyagavadhAnanidhAnasiddhiH jajhe tato'sta kalikAla janAsamAnajJAnakriyA (26) bdhijinalabdhiyugapradhAnaH // 29 tasyAsane vijayate samamUrivaryaH sambaga dagaMgigaNaraMjakacArucaryaH / zrIjainazAsanavikAsanabhUridhAmA kAmApanodanamanA jinacaMdranAmAM // 30 tatkopadeza (27) vazataH prabhupArzvanAthamAsAdamuttamamacI karata - - - / zrImadvihArapura vasthiti baccharAjaH zrIsiddhaye sumtisodrdevraajH|| 31 mahena guruNA cAtra vaccharAjaH sabAMdhavaH / pratiSThA kArayAmAsa maMDanAnvaya (28) maMDanaH // 32 zrIjinacaMdrasUrIndrA yeSAM saMyamadAyakAH / zAstreSvadhyApakAstu shriijinlbdhiytiishvraaH||33 karttAroca pratiSThAyAste upaadhyaay'punggvaaH| zrImaMtobhuvana hitAbhidhAnA guru zAsanAt / / 34 na (29) yanacaMdrapayonidhibhUmite vrajati vikramabhUbhRdanehasi / bahulapaSTi dine zuci mAsage mahamacIkaradenamayaM sudhIH // 35 zrIpArzvanAthajinanAthasanAthamadhyaH prAsAda eSa kalasadhvajamaNDito (30) dhvaH / nirmApakosya gugvotra kRtapratiSThA naMdaMtu saMghasahitA bhuvi supratiSThA // 36 zrImadbhirbhuvanahitAbhiSekavayaH prazastireSAtra / kRtvA vicitra vRtA likhitA zrIkItiriva mUrtI // 37 utkIrNA ca suvarNA Thakkura mA (31) lhAMgajena punnyaarth| vaijJAnikasuzrAvakavareNa vIdhAbhidhAnena // 38 iti vikrama saMvata 1412 ASADha vadi 6 dine / zrIkharataragacchazrRGgAramuguruzrIjinalabdhisUri paTTAlaGkAra zrIjineMdramUriNAmupade (32) zena zrImaMtribaMzamaMDana Tha0 maMDananaMdanAbhyAM // zrIbhuvanahitopAdhyAyAnAM paM0 hariprabhagaNi / modamUrtigaNi / harSamUrtigaNi / puNyapradhAnagaNi mahitAnAM pUrva dezavihArazrImahAtIrthayAtrAsaMsUtra (33) NAdimahAmabhAvanayA sakalazrIvidhisaMghasamAnaMdanAbhyAM / u0 vaccharAja Tha0 devarAja suzrAvakAbhyAM kAritasya / zrIpArzvanAthaprasAdasya prshstiH|| zubhaM bhavatu zrIsaMghasya // 5 // * // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jainAgamatenI utpattine ItihAsa, jina prabhue kAMI niSedhyuM nathI tema anubhavyuM nathI." (zrI yazovijayajI.) prabhunI AjJA eja dharma ema A lekhaka hadayapUrvaka svIkAre che, ane A bha. dadhi taravAnuM jo koI paNa sAdhana hoya te teja che, ema paNa ananya bhAve mAnI abhive che. A aMgata ekarAranuM kAraNa e ja che ke jenAgamanI atihAsika tapAsa letAM tene zIre " nindava " kiMvA " mithyAtvI ane Arepa na mukAya. atre mAnanIya bhAvikatA zraddhAnAM baMdhane zithila pADavAne mAre lezamAtra Azaya nathI, tema Agamane prabhunI vANI mAnI jeo pUjyatAnI sAmagrI arpe che, tenI pUjAmAM viM nAMkhavAnI, AtmAnA eka pradezamAM ayogya bhAvanA paNa nathI. paraMtu ApaNe atyAre je Agamone zrI tIthakara bhagavAnanI yathAvasthita vANI mAnIe chIe, ane je AgamonA aMzabhAvI AdhAre vikhavAda karavAmAM Ave che, te vastuta: zrI tIrthakara bhagavAnanAja zabdo che ke nahIM, te nirapekSa bhAve vicAravuM banI Ave te mATe, dezakAlanI paristhiti tapAsatAM, kAMIka ullekha kartavya mAnya che. upara je mudrAlekha mukavAmAM Avyo che te ja A mA nI dizA batAvavAne purato che, chatAM suspaSTatAne mATe tenI vistRta AlocanA svIkAravAmAM AvI che. AzA che ke tene paNa tevAja svarUpe vicAramAM levAze. nAgomAM paMcAMgI e prathama pade che, eTalA mATe prathama te viSe vicAra karIe. vAMcame aneka vAra vAMcyuM ane sAMbhaLyuM haze ke zrI tIrthakara prabhune jyAre kevaLajJAna upaje che, tyAre prathama saMdhanI ane gaNadharonI sthApanA karavAmAM Ave che. gaNadharanI sthApanA samaye zrI prabhu "upavA" dhuvA," ane "vivevA" ema tripadI uccAre che. A uparathI gaNadhara mahArAjAo dvAdazAMgInI racanA kare che. hAla je agIAra aMga maLI Ave che, te tarapha draSTi detAM athavA te mAMhenA prasaMgenu pRthakakaraNa karI jatAM khulluM samajI zakAze ke gaNadharanI sthApanA vakhate je dvAdazAMgonI racanA thayelI te A nathI. matalaba ke A agIAra aMgo zrI mahAvIra pachI racAyelA saMbhave che. A vAtane vadhAre sArI rIte samajavA pratyeka aMganI TuMkAmAM nirALI tapAsa leIe. * bhagavatI sUtramAM, jude jude vakhate, judA judA zaheromAM judI judI bAbate viSe zrI gautame, zrI mahAvIra prabhune prazna puchelA tenA uttaro moTA pramANamAM che. te sivAya ke kyAre kevI rIte pratibodha pAmI dIkSA pAmyA tene paNa ullekha che. A vigere bAbato, ane gozALA saMbaMdhI vigate temAM pAchaLathI dAkhala thaI hoya to tenI nA kahI zakAze nahIM. - jJAtA sUtramAM, meghakumAranI je hakIkata Ave che te mahAvIra svAmIne kevaLajJAna thayA pachI ghaNe vakhate banelI che. e sivAya bIjA paNa keTalAMka evAM draSTAMta che ke jene uparanA jevIja kakSAmAM mukI zakAya. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI jaina . ke. heralDa. MAAAAAAAANNMAA ANNAAALAAAAAA upAsaka dazAMgamAM 10 zrAvakanI vAta Ave che. A daza zrAvake judA judA gAmamAM judA judA vakhate mahAvIra bhagavAna pAse vratadhArI thayA che. A adhikAra paNa pAchaLa ja gaNI zakAya. vipAkasatramAM e prasaMga che ke gautamasmAmI jude jude vakhate judA judA gAmamAM vihoravA jAya che tyAM teo sukhadu:kha bhogavatA aneka pAtro jove che te uparathI potAnI icchA bhava karma saMbaMdhI jANavA thatAM mahAvIra svAmIne te viSe puche che. A uparathI samajI zakAze ke te sUtra paNa pUrve kahelI veLAe racAela nathI. - sUyagaDAMgamAM Adra kumAranI vAta Ave che. je pAchaLathI banelI havA viSe saMzaya nathI. aMtagaDa dazAMgamAM jeTalA aMtakRta kevalI thayAM temanI vAta Ave che. A saghaLA prasaMge mahAvIra svAmIne kevaLajJAna upajyA pachI banelA hovA dareka saMbhava che. anuttaravavAI, A aMgamAM jeo anuttara vimAne gayA che, teonI vArtAo Ave che, te paNa zrI mahAvIrane kaivalya thayA pachInI ja che.. che. pratyeka aMgamAM samAyelI vigate tapAsatAM ApaNe joyuM ke pracalita dvAdazAMgI, e zrI tIrthaMkara prabhunI yathAsvarUpa vANI te nathI. ahIM eTaluM khAsa smaraNamAM rahe che ema kahIne e pavitra kRtio sAme baLa uThAvavAnI aMzamAtra IrachI nathI, tema ene amAnya TharAvI vIraprabhunA zAsanamAM AtmadrahI parivartana paNa karavAnuM nathI. lekhamALA saMpUrNa thatAM sudhI vAMcanAra dhairya sAcavI rAkhaze to sarva Azaya dhIme dhIme khullo thaze. have eja salAnI bIjI dizA tarapha vaLIe. dareka sthaLe jaMbusvAmIne sudharmAsvAmI kahe che ke mahAvIra prabhue Ama kahayuM che. AthI paNa siddha thAya che ke te sarva pAchaLathI racAyeluM heya. te uparAMta sUtronAM je pramANe ApavAmAM AvyA che, te anusAra hAlamAM pravRtti thAya che ke nahIM, e viSaya upara paNa manana karatAM nyunAdhikatA jaNAyA vinA raheze nahIM. Ama thavAnuM kAraNu zuM? ene eja uttara ApI zakAya ke pAchaLa AvatAM AcAryoe temAM dezakAla pramANe jarUrI tatve umeryA hoya. have ApaNAthI ema kabula karyA sivAya cAlaze nahIM ke je vAkayo khuda mahAvIra svAmInAM ja che, kiMvA te mahAvIra svAmInI samakSa lakhAyelA ke vaMcAyelA che, ema kahevAmAM Ave che te sarvathA satya nathI. A vAta jema ApaNe dhyAnamAM rAkhavAnI che, tema sthAnakavAsI bhAIoe paNa pitAnI e saMbaMdhI mAnyatAo pheravavI joIe che. ATalAM te mahAvIra svAmInAM ja vacane ane ATalAM te AcArya mahArAjAonA ja zabdo, evA vibhAge have TakI zakaze nahIM. kAraNa ke ApaNe upara joI gayA tema zrI prabhunAM vacane mATe kayAI pramANa maLI zakatuM nathI. bIjA graMthamAM paNa AvIja racanA karavAmAM AvI che paNa te saMbaMdhI have pachI vicAra karIzuM. bhasavatI Adi agamAM AvelI vigatanuM pRthakakaraNa karatAM je nirNaya upara AvI zakAya teja prakAranA nirNaya upara AvavAmAM upAMge paNa majabuta sahAya Ape che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.wwwwwwwwwww wwww wwww - Atma darzana. 282 vivAdamAM karaNIka rAjAnI vAta Ave che. te paNa mahAvIra svAmIne kevaLajJAna thayA pachI lAMbA aMtare banelI vAta che. rAyapazeNamAM kalpAnagarInI tathA surIyAtA devanI vAta Ave che, te paNa pAchaLathI ja banelI havA saMbhava che. paNavaNa te zyAmAcAryanuM raceluM che, eTale te saMbaMdhe kAMI kahevAnuM rahetuM ja nathI. - aMgopAMganI tapAsa purI thaI. ahIM have be mukhya ane eka prasaMgopAta mahatvanI jaNAtI, ema traNa zaMkA utpanna thAya che. (1) tyAre tripadI pAmI, gaNadhare je dvAdazAMgInI racanA kare che te kaI? (2) tripadIthI dvAdazAMgInI racanA thAya che teno artha zuM? 3) je koIpaNa sthaLe ema lakhyuM hoya ke " gaNadhara tripadI pAmI, kevala anaMtara, dvAdazAMgI guMthe che; ane temane gAdhara labdhI utpanna thAya che tethI temanAmAM eTaluM jJAna prakaTe che " to te zAstra, zAstrasaMmmata ke zAstra virUddha kahevAya? ve. pIstAlIsa Agamo viSe paNa e ja paddhatie vicArIzuM.' x suzIla. * A TuMka lekha jainanA 23-10-1910 nA aMkamAM eka vidvAna munizrInI preraNathI lakhAyelo prakaTa thaze tyAra pachI tenA anusaMdhAnamAM kaMIpaNa AvyuM nathI to te vidhAna munizrInA samAgamathI 45 Agama saMbaMdhIno itihAsa bIjA lekhadhArA dAkhavavA rA. suzIla kRpA karaze. ) - Atma darzana. ( gata aMka pR. 283 thI cAlu. ) -- nArAyaNA dinAmAni kIrtitAni bahUnyapi / AtmA teSAM ca sarveSAM rAmanAma prakAzakaH // saralArthaH rAma che eja paramapurUSottama rUpa che arthAta rAma eja zuddha AtmA che. rAmanAmnaH samutpannaH praNavo mokssdaaykH| rupaMtatvamasezcAsau vedttvaadhikaarinnH|| artha - rAmanAmathI utpanna thaela 30 kAra mokSa dAyaka che vaLI vedanAM adhikArI onA tAjaNa rUpa che. arthAta AtmA che eja rAma che. jemane sAkSAtkAra thayuM che tevA kalyANakArI mahAtmA zaMkara che. AtmArAmanA sAkSiAtyArathI ja mukti che, e batAvavA mATe AdhyAtma rAmAyaNamAM kahela che ke aho bhavannAma japan kRtArtho vasAmi kAzyAmAnazaM bhavAnyA / mumUrSamANasya vimucaye'haM dizAmi maMtraM tava rAmanAma // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve ka heDa. artha -zrI mahAdevajI, zrI rAmacaMdrajIne kahe che ke "huM ApanuM nAma japate pArva tIjI-zraddhA-sahita kAzI-pura-mAM rahuM chauM; ane maraNa pAmatAM prANIne mukti mATe tamArA nAmane huM upadeza karUM chauM. arthAta AtmasAkSAtkAra karAvuM chauM. Atma sAkSAtkAranA upAyabhUta zravaNa, manana ane nididhyAsana mATe rUpaka tarIke kAma zIkhaDamAM kahela che ke- peyapeyaM zravaNapuTave rAmanAmAbhirAmaM / / dhyeyaM dhyeyaM manasisatataM tArakaM brahmarUpaM // jalpan jalpan prakRtivikRtau prANinAM karNamUle / vInAM vIthyAmahatijaTilaH kApi kAzInivAsI // artha:-koI kAzI nivAsI jaTAdhArI, prANIonA kAnamAM galIe ema kahetA phare che ke suMdara rAmanAma vAraMvAra saMbhALavuM joIe, manamAM vAramavAra enuM dhyAna karavuM joIe; e tAraka maMtra samAna che ane sAkSAt brahmarUpa che. AtmArAmanI, jJAna parisImArUpa parikramA jemaNe karI che te gaNeza. e AtmajJAnI -gaNeza ja prathama pUjya che. AtmajJAnIo, paramapUjyamAM parAkASThArUpa che, mATe jJAnI rUpa gaNezaja prathama pUjya che ema kahela che. paramapada mATe mahenata karatI aMtara ane bAhyavRttio paikI, gaNeza te aMtati che, ane kArtikasvAmI, vagere deve bAhyavRttirUpa che atavRtti e AtmArAma-virATu jarA paNa dUra nathI ane bAhyadaSTie sakala vizvane jovAthI viru jJAna thAya che. gaNapatie aMtattithI pRthvI pradakSiNa pitAnI samIpamAM ja joI, enuM kAraNa aMtattirUpa zuddhamanarUpa nAradane emane upadeza thayo hato. bIjA devAdi te parikramA dUra jaIne AkhI pRthvInI parikramA karavAne deDyA. gaNapatinuM vAhana mUSakarUpa dhImI gati chatAM prathama padane, AtmArAmanI jJAnathI pAmyA. bAhyavRtti vALA ghaNuM vegathI doDayA paNa prathama phateha meLavI zakyA nahi. kahevAne bhAvArtha e che ke AtmArAmane dUra jaIne tenuM upAsanA karavA karatAM, Ape AtmArAmanI upAsanA karanAra prathama phateha meLave che. bAhyavRtirUpI saguNa upAsanAne aMtIma hetu te aMtatti karAvavAnuM ja che; e sarva adhikArI parave che, saguNa ane nirguNa svarUpano vAcaka, AtmArAma che mATe AtmArAma sarvotkaTa che, jeminipurANamAM vyAsajIe kahyuM che ke rAmanAma parabrahma sarvadeva prapujitam / maheza eva jAnAti nAnyo jAnAti vai mune // sarva deva prapati rAmanAma parabrahma che, te maheza ja jANe che anya munio jANatA nathI. rAma, e mULacaitanya svarUpanuM nAma che, paNa nAma ane rUpanI kathA akatha che, zrI tulasIdAsajI mahAtmA kahe che ke'naamrupgti akatha kahAnI, samujJata sukha danaparati bakhAnI // // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 385 ~ ~ Atma darzana nAma ane rU5nI gatinI kathA banI zakatI nathI, samajatAM sukha Ape che. paNa te sukhanAM vakhANa thaI zakatAM nathI." rAmanAmanA ja rUpi AtmArAmAmAM vRti rAkhavAthI akatha anupama sukha maLe che. tulasIdAsajI kahe che ke " brahma mukhahi anubhavahiM anupA, akatha anAmaya nAma narupA" aMtattidvArA vairAgyavaMta purUSa moha rAtrimAM jAgavAthI, AtmArAmamAM vRtti rAkhavA. thI brahmAnaMdane anubhava kare che, ke je upamA rahita, akathanIya, rogarahita, ane jemanAM nAma ane rUpa nathI, zucaiitanya- niNa; rAma-saguNa AtmArAma, nRsiMha rU5 che hiraNyakazipue kalikAla che, jApate prahalAda che, kalikAla rUpi avidyAne nAza, adhyAtmaja5 rU5, rAmanAma rU5 siMhajI kare che arthAta AtmasAkSAtkAra karanAra-prahalAdajI-avidyAnA bhayathI bace che. zaMkara pArvatI, kAgabhuzuMti, yAjJavalkaya, bharadvAja, vAlmIki, vagere tAvatAo samAna buddhivALA samadarzI, tathA AtmajJAnI hatA. rAmAyaNane guha ArAya samajavAnI zakti kalimala-avidyA-prasita mUDhajImAM nathI. adhyAtma kathanarU5 rAmakathA te AkAza gaMgA che ane citrakuTane nirmaLacitta jAPvuM ane suMdara sanehane ja sItArAmanA vihAranuM vana jANavuM sItArAmanA vihAra rUpI vanane jJAnadaSTie jevAthI ja mana prasanna thAya che. dhULa, sUkSama ane kAraNa rUpi traNa dehane jJAnadaSTikapi trIjA netra vaDe prajALanAra zaMkara tripurAri kahevAya che tripurAri eTale traNapura rUpa zarIrathI para arthAta tatvajJa. tAva, zarIrathI para hoya che, chatAM mULa purUSo temane zarIra dhAraka jANe che, zrI gItAjImAM kahela che ke " ___abajAnanti mAM mUDhA mAnuSIM tanumAzritam // artha-mUDha prANIo ane manuSyadehane Azrita jANe che. zvetAzvatare paniSadanI ati bhagavatimAM paNa zuddha svarUpa mATe kahela che ke - apANipAdo javano grahItA pazyatyacakSuH sazRNotyakarNaH / sa vetti vedyaM na ca tasyAti vettA tamAhuragryaM puruSaM mahAntam // artha-hAtha paga vinA grahaNa kare che ane cAle che. cakSu vagara jUe che, kAna vagara sAMbhaLe che, te jANavAyogya jANe che. tene kahenAra nathI, tene aya mahAnta purUSa kahe che. zrI rAmacaMdrajIe kaizalyA mAtAne virATuM svarUpa batAvyuM ane artha e che ke A piMDamAM sarva racanA che. bahAra jovA gaye kadi paNa tyAM pahoMcAtuM nathI, paNa aMta rdaSTie gAdidvArA A dehamAM ja Atmazakti vaDe sakala racanA joI zakAya che ke je racanA zrIrAme mAtA kaizalyAne tathA kAga bhuzuMDine batAvI hatI tathA zrI kRSNa ane nane batAvI hatI. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve. kA. heralDa. zrI rAme tRSNApi tADIyA rAkSasIne mArI hatI ke je tADIkA badhAnuM bhakSaNa karI jatI hatI jaDamati rUpi ahalyAne, zrIrAmanA caraNAviMdanA sparzarUpa sAkSAtkAra thavAthI te caitanyamaya banI gai arthAt jaDatA gai ane zuddhatA prApta thaI. 386 janaka videhI eTale zuddhasvarUpanI dIkarI brahmavidyA-sItAne zuddhasvarUpa vivekI zrIrAma paraNyA hatA arthAt grahaNa karI hatI. mAharUpa dhanuSya ke je rAvaNAdika jJAnIothI na bhAgyuM te zuddhajJAna viveka svarUpa zrIrAme bhAMgyuM. mAha bhAMgyA eTale brahmavidyA AtmavidyA prApta thai arthAt sItAe vara mALA paherAvI. meAhane tA viralAja tADI zake che mATe te mAharUpI dhanuSya khIjAothI tA ubhuM paNa thayuM nahi. nAna sahavartImAna dAMdhI-rAvaNe te meharUpI dhanuSya jJAna baLe ubhuM karyuM, paNa tenAmAM viveka nahi hovAthI, te meAhadhanuSya pAchuM paDI gayuM eTale abhimAnane lIdhe tene pAchA meAha thayA. chevaTe zrIrAme meAhane tADI nAMkhyA. mAhu tuTe teAja adhyAtmavidyA saMprApta thai zake che. mAhavALa te adhyAtmavidyA ApavI joie nahi, mATe janaka videhIe--zuddhaadhyAtma vakatAe adhyAtmavidyA--sItA--te, mAha JADanAra AtmArAmane ApI. tAmisa vRtti kaikeyIe aMdhakAra karI--vyApI--te, dazaratha-dehane-te mAhita mUti karyuM, tAmasi vRtti mATe kahyuM che keH-- andhIkaroti bhuvanaM badhirIkaroti dhIraM sacetanamacetanatAM nayet krudh kRtyaM na pazyati nacAtmahitaM zRNoti dhImAna dhItamapi napratisaMdadhAti || aH----krodharUpa tAmasivRtti leAkeAne adha kare che, paDitAne badhira kare che, sacetanane acetana kare che. je manuSyane Ave che te kAryane nathI dekhatA, hitane nathI jote, ane paMDitanuM jJAna paMDitane nathI rahetuM. e pramANe krodha svarUpa tAmasivRttie dazaratha-deha-ke je vidyAmaya hatA, tene bhramamAM nAMkhI sAkSAtkAra thaela AtmArAmanA viyeAga karAvavA pi vanavAsa ApyA. vivekarUpi rAma tathA vairAgyarUpi lakSmaNa tathA adhyAtma vidyArUSi sItAjI e sarve tAmasivRtti vyApavAthI vanamAM gayAM. e viyAgathI dazaratha-deha mRtyu pAme che. gAdIe besavA rUpi siddha padavI meLavavI muzkela che siddhpI maLavAnI taiyArI thai rahI hatI, paNa tAmasa vRtti hatI tethI te siddhapadavI maLI zakI nahi. te vRttinA bhaya karavA mATe prayAgarAjaditirUpi saMtasamAgamamAM snAna karavAnI jarUra che, satsaMga sivAya tAmasAdimaLa jatA nathI, mATe te maLa dUra karavA vAste satsaMga karavA AtmArAma gayA- satsaMga karatAMja dazaratha-dehathI pRthakatva samajAyuM paNu abhimAna, krodha, leAbha, mada, matsara, vagere zatrue prabaLa hAya che tyAMsudhI jJAna thayAM chatAM siddhadazA pamAtI nathI. e abhi mAnAdita jItavAnA upAya mana che, kAraNa ke mana ja bhamAve che. manane mAravA mATe prathama prayAgarAja rUpisaMta samAgama samIpa gayA. tyAM gaMgA, yamunA ane sarasvatinA saMgamarUpi iMDA, piMgaLA ane suSumhAnA saMyamarUpa trikuTImAM snAna karyuM, pachI cittazuddhi rUpi citrakuTamAM gayA. e sava mahAmAyAnA mehamAM na sapaDAvA mATe che. mahAmAyAne mAha ati baLavAna che. zrImArkaMDeya purANamAM kahyu che keH-- Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma darzana 38che. jJAninAmapi cetAMsi devI bhagavatI hi sA // balAdAkRSya mohAya mahAmAyA prayacchati // bhagavatI, moTA jJAnIonA cittane paNa balapUrvaka kheMcI mehita kare che, A vAkya rAvaNAdi jJAnIne lAgu paDI zake tema che. mAyAnAmohathI aTakavA mATe AtmArAma, cittazuddhirUpi citrakuTamAM AvyA e vAta AvI gaI che. je cittazuddhi thayA pachI mana chatAya ane mahAbhimAna-rAvaNa-vagereno abhAva thAya to kevaLa sAkSAtkAra thAya, ke je sAdarane mana vANuM varNavI zake nahi. taitarIya paniSamAM zruti che ke - "ca vAre nitte sAtha anArada !" arthajyAM vANI pahoMcI zakatI nathI ane je mana vaDe aprApya che i. e svarUpane sAkSAtkAra karavA aMdaranA zatruone haNavA joIe. jyAre zatruo haNAya tyAre ja te jAgate purUSa gaNI zakAya che. kAraNake zrI tulasIdAsajIe ayodhyAkAMDamAM kahela che ke " jAniya tabahiM javajagA, jabasaba viSaya vilAsa virAgA" / jyAre sakala viSaya bhegathI judA thavAya tyAre ja te AtmAne saMsAramAM jAgatA purUSa tarIke jANavo. zrI gItAjImAM paNa kahyuM che keyaa nizA sarvabhUtAnAM tasyAM jAgarti sNymii| yasyAM jAgrati bhUtAni sA nizA pazyato muneH // artha -je moharAtrimAM sarva bhUte sUI rahe che, temAM indriyane vazamAM rAkhavAvALA jAge che, ane je zabdAdi viSayarUpa rAtrimAM sarva prANI jAge che te A matattva dekhanArA muninI rAtrirUpa che. kapaTa rahita arthAta rAma svarUpa te bharata. mahAtmA tulasIdAse bharatane hasa kahela che maratA vivaMza taroga, vAgni jInna guNo vimA. I. artha-sUryavaMzarUpI taLAvamAM haMsapi bharate janmIne guNadoSanuM pRthakkaraNa karyuM. premavarUpa bharatane janma naheta te acarane sacara ane sacarane acara kANu karata! matalabake premathI ja sarva bane che. zuddhAcatta-citrakuTa-mAM sAtvikavRttirUpI kauzalyAdi bhA tathA premasvarUpa zamarUpI bharatAdi bhAIo AvIne puramAM pAchA pharavA bahu vijJapti kare che, tathA tAmasivRttirUpa kaikeyI paNa zAnta thAya che. tathA mahAbhimAnAdi-rAvaNadine nAza karyA sivAya niSkaTaka AtmAnaMda bhegavI zakAto nathI evA uddezathI pAchA pharatA nathI. tyAM dazarathanA mRtyarUpi daza iMdri virAma pAmI gayAnA samAcAra paNa maLe che. abhAva thaela daza IdrirUpi dazaratha mahArAjanI vizeSa zAnti mATe te divase nirAhAra rahe che. dazaratha svarge gayA eTale indri temanA dezamAM vilina thaI gaI; e bhAva che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMkhara kA. heralDa, citrakuTamAMthI zrIrAma daMDakAraNyamAM padhAryAM. manapi daMDakAraNya, ke jemAM sumati pi mahAtmAo ane kumatipi rAkSaseA rahe che. 388 mahAbhimAnI jIvasvarUpa-avidyAdhIna-rAvaNunI bhaginI sunakhA-irSA-meAha karavA AvI, paNa vairAgyasvarUpI lakSmaNe te mAhamayI IrSAnAM nAka kAna kApyAM. jethI teNe potAnA AsurI sa'pattimaya bhAi kaxNu hRdaya-para-ane dUSaNane uzkeryAM, temaNe AsurI dala meAkalyuM. teoe vicAra karyo ke vivekarUpa ma tathA vairAgyapi lakSmaNane mArIne temanI strI adhyAtmavidyA-sItAne lai jaie. paNa temanuM kAMi cAlyu' nahi. ulaTA vinAzane pAmyA eTale saDaeNAmaLatA ane aNutA e guNA majabUta TakI rahyA. avidyAnA kAryAMrUpa rSArUpI surpanakhAe mahA abhimAna svarUpa rAvaNane uzkeryAM. mahA abhimAna rAvaNe, potAnA mAmA manevRttirUpa mAricane sAthe lIdheA. eTale manamAM abhimAnanA majabUta aMkura ugyA, te akure adhyAtmavidyA-sItAne harI javAnuM eTale viveka-rAma-thI ane vairAgya-lakSmaNu-thI bhinna karavAnuM majabUta rIte dhAryuM. manazipa mA ca DAlavA lAgyA paNa ahakAranA aMkura ugavAthI maneAvRttirUpa mArica paNa temAM gherAyA. mArica arthAt khemukhA suvarNamRga-aMtatti ane ahittirUpI manamRga mAricane vivekarUpI zrIrAme mAryo arthAta manAvRttine jItI lIdhI. te maneAvRttirUpa mRge vivekane dADAvyA tethI adhyAtmavidyAmAM khaLabhaLATa thayeA ane maneAvRttirUpa mRga mATe vairAgyane paNa javuM paDayuM. viveka ane vairAgya rahita adhyAtmavidyAnuM svarUpa je avidyA-sItA,-tene mahAbhimAna rAvaNu harI gayA. mArgamAM sumuddhi jaTAyue abhimAnane samajAvye paNa madAMdhamAM suvRttitA sUkSma akaranuM kazuM cAlyuM nahi. eTale rAvaNe jaTAyunI pAMkhA kApI nAMkhI. sItAne potAnI laMkA-jIvanA dehamAM lai gayA. jyAM kAnA bhaya na rahe tevI azAka vATikAmAM rAkSasAnI-AsurI saMpattinI cAkImAM rAkhyAM. A vakhate sItA avidyA svarUpI hatAM. vedAMtazAstra pramANe jIva avidyAne AdhIna che. mahAbhimAna-rAvaNe ke jIve-avidyAne arthAt sItAne peAtAne tAbe karavA dhaNI mahenata karI paNa jIva pAteja avidhAne Adhina che teA te ajJAna dazAmAM avidyAne zI rIte vaza karI zake? e abhimAna vRddhi pAmatA gayA ane avighAne Adhina, vizeSa thatA gayA. viveka ane vairAgyayukta vidyA te adhyAtmavidyA ane daivI sapatti-izvara sRSTi--mAM hoya che tathA te daivI sa'pattine Adhina hAya che. viveka ane vairAgyarahita vidyA te a vidyA ane te jIva sRSTimAM hAya che, vaLI jIva, avidyAne Adhina varate che. ajJAnadA che teja jIvapaNuM che. --gAkuladAsa nAnajI gAMdhI. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karansa birAja. 1 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. (tA. 30--16thI tA. 26-10-16, saMvata 1972 nA Aso suda 3thI Aso vada sudhI) vasula AvyA 178-12-0 gaI sAla AkharanA bAkI 3401-7-0 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda uttara gujarAta. dhAmaNavA jAA paDhArIA 11, sAMteja pA, meu 17. kula 38-4-0 upadezaka mI. amRtalAla vADIlAla-surata jIllokAlIAvADI 15, sIsodarA 25aa, asTagAma 20, gaNadevI 4, gAmA 11. kula 75-8-0 upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda-mAravAra-rajaputAnAH pIpAra 34 // , varalu 31 // (2). ekaMdara kula 3581-3-0 noTa-sukRtabhaMDAra phaDanI rasIda buke naMga 3 naM. 31151-31200, 31451 thI 31550 nI vaparAelI upadezaka mI, puMjAlAla premacaMda pAsethI musApharImAM koI gAme rahI gayAnuM jaNAya che. te koTa jena baMdhunI jANamAM hoya te zrI jaina zvetAMbara konpharansa muMbaInA zaranAme mokalAvI ApavA maherabAnI karaze. , , - - 2 sTenDIMga kamITI. eNnTIga kamITinI eka mITIMga tA. 24-4-16 saM. 187nA caitra vada 7 semavAra baporanA 2 vAge zrI jaina zvetAMbara konapharansa ophIsamAM maLI hatI. pahelI mITIMga, te vakhate 28 membare hAjara hatA. pramukha sthAne zeTha kalyANacaMda zobhAgacaMda barAjyA hatA. bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM - 1. sTenDIMga kamITinI beThaka mubaImAM maLe tyAre tenA pramukha tarIke resIDanTa janarala sekreTarI tathA temanI gerahAjarImAM hAjara rahelA sabhAsade mAMthI je sabhAsadane cuMTI kahADavAmAM Ave te pramukha tarIke bese ema nakkI thayuM. 2. sTenDIMga kamITi mATe nImavAmAM AvelA dareka sabhAsadane temanI nimaNuMkanI khabara ApavAne tathA kyA prAMtamAMthI temane nImavAmAM AvyA che te jaNAvavAnuM temaja dareka prAMta dITha namavAmAM AvelA sabhAsadomAMthI prAMtika sekreTarInI nimaNuMka tA. 15 mI juna sudhImAM karavI, ane jo tema nahIM kare te resIDanTa janarala sekreTarI prAMtika sekreTarInI nimazuMka karaze ema temane lakhI jaNAvavAnuM nakkI thayuM. 3. prAMtika sekreTarI nImAya eTale temanA upara konpharansa karelA TharAvanI nakala mekalI davAno tathA pota potAnA prAMtamAM te TharAvone amala karavA ane te saMbaMdhamAM teo kevI rIte kAma karavA mAMge che te puchAvavA nakakI thayuM. 4. sukRta bhaMDAra phaMDanI yojanA prAMtika sekreTarIne lakhI jaNAvavI ane temane pita pitAnA prAMtamAM sukRtabhaMDAra phaMDanI rakama ekaThI karI mekalI ApavA jaNuMvavuM. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI jaina che. kA. hera . 5. janarala sekreTarI tathA AsisTaMTa janarala sekreTarIe nIcenA vibhAge saMbhALavA - janarala sekreTarIe. zeTha kalyANacaMda zebhAgacaMda-muMbaI ane gujarAta. rA. rA. gulAbacaMda dvA-rAjaputAnA, mAlavA, saMyuktapAta, ajamera-meravADA, bhAra vADa, mevADa, paMjAba ane madhyaprAMta. bAbu rAyakumAra sIMhajI- baMgAla ane bahAra AsisTaMTa janarala sekreTarIe. zeTha kuMvarajI ANaMdajI-kAThIAvADa ane kaccha. zeTha dAmodara bApuzA-mahArASTra, Dakana tathA nIjhAmasTeTa bAbu puraNacaMdajI nAhAra-barmA ane dIlhI. janarala sekreTarI tathA AsisTaMTa sekreTarIo, prAMtika sekreTarI pitAnA vibhAgamAM sukRta bhaMDAra phaMDa ugharAve tenuM dhyAna rAkhavuM tathA je gAmamAM sukRta bhaMDAra phaMDa udharAvavAmAM AvatuM na hoya tyAM ugharAvavAnI tajavIja karavI. 6. karansanA dhArA dheraNa pramANe sTenDIMga kamITimAM keTalAka vadhu sabhAsadone nemavAmAM AvyA temanA nAma nIce mujaba zeTha ravajI khImarAja ka7. zeTha dAmodara bApuzA yevalA. " amaracaMda ghelAbhAI bhAvanagara. " bAlacaMda hIrAcaMda mAlegAma * amarazI sujAnamala haidarAbAda " zIvabakSacha kecara bIkAnera. bAbu puraNacaMdajI nAhAra kalakattA. metA kIzanasIMhajI jodhapura bAbu rAyakumAra sIMhajI " parI dalachAbhAI rAmacaMda pAlaNapura. zeTha kezarIcaMda maganalAla madrAsa. jhaverI mohanalAla maganabhAI amadAvAda rA. rA. jagajIvana mulajI banI. jAmanagara zA. veNIcaMda suracaMda mehasANa. zeTha motIjI medhA punA. 7. prAMtika sekreTarIoe pitatAnA kAmakAjane lagato patravyavahAra pitAnA vibhAganA janarala sekreTarI tathA AsisTanTa janarala sekreTarI sAthe calAva. 8. AvatI konpharansa vakhate baMdhAraNanI bIjI kalamamAM e vadhAre karAve ke " konpharansa nyAtanA, saMghanA, mahAjana ane paMcanA takarArI vivAdagrasta prazno sIdhI rIte ke ADakatarI rIte hAtha dharaze nahIM." chevaTe pramukha sAhebane upakAra mAnavAmAM AvyuM hatuM. sTenDIMga kamITInA sthAnika membaranI eka mITIMga tA. 18-6-16 ravivAre zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsamAM baporanA 4 (sa. TA) vAge bIjI mITIga maLI hatI. te vakhate 8 gRhastha hAjara hatA. pramukhasthAne zeTha - kalyANacaMda zobhAgacaMda barAjyA hatA. bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM -- Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa mizana, karAMcI punA. - 1. provInsIyala sekreTarIe nImavA mATe membara taraphathI AvelA pa upara dhyAna ApI nIce mujaba govInsIyala sekreTarIonI nimaNuMka karavAmAM AvI. kaccha-nagarazeTha sAkaracaMda pAnAcaMda kacchabhuja. siMdha mI. khetasI velasI pUrvakAThIAvADa-grA. nAgaradAsa purUttama. rANapura. nIjhAma-zeTha phulacaMdajI jhAbaka haidarAbAda, pazcima kAThIAvADa-rA. jagajIvana mulajI banIA jAmanagarabarmA-zA maNIlAla ratanacaMda raMguna. mahArASTra-sA. caMdulAla vIracaMda kRSNajI dakSiNa mahArASTra--zeTha bAlacaMda hIrAcaMda mAlegAma. madhyaprAMta-zeTha hIMsIlAla pAnAcaMda bAlApura, pUrvarajaputAnA - DhaDhA sAhebane pUchAvavuM. bIhAra erIsA-- " mAravADa-- ajamera-meravADA-zeTha dhanarAjajI kAsaTIyA ajamera. mevADa-zeTha caMdanamalajI nAgorI chATIsAdarI. saMyuktaprAMta-rAja satyAnaMda prasAdasIMha banArasasITI. paMjAba-lAlA gaMgArAmajI banArasIdAsa abAlA, uttara gujarAta-zeTha mohanalAla hemacaMda amadAvAda, dakSiNa gujarAta--, cunIlAla chaganacaMda zropha surata beMgAla-bAbu motIcaMdajI kalakattA. mALavA-seTha larmicaMdajI ghIyA pratApagaDha, madhyahiMda pUrva vibhAga zeTha bAgamalajI gulecchA vAlIyara. madrAsa-zeTha sAkaracaMda talakacaMda suratI bhadrAsa. 1 muMbaI mATe AsTiMTa janarala sekreTarInI nimaNuMka karavA badhAne mata tha ane te mATe bIjI mITIMga upara mulatavI rAkhavA nakkI thayuM. 3 sukRta bhaMDAra daMDa kamITI nIcenA gRhasthanI nimavAmAM AvI (vadhAravAnI sattAsAthe) pramukha-zeTha mohanalAla hemacaMda sekreTarI- zeTha narottamadAsa bhANajI zeTha lAlabhAI kalyANabhAI membara-rA. rA. maNIlAla mahekamacaMda rA. rA. hAthIbhAI kalyANajI. rA. rA. devacaMda bhagavAnajI rA. rA. bhagavAnajI hemacaMda rA. rA. lallubhAI karamacaMda dalAla. kamITIe pitAnuM kAma zarU karavuM ane muMbaImAM paryuSaNa vakhate udharAvavA prayAsa kara. 4. upadezako saMbaMdhI kAmakAja sukRta bhaMDAra phaMDa kamITIe karavuM. 5 zilA lekhanA utArA meLavavA nicenA gRhastha sAthe patra vyavahAra kara. " ra. rA. gulAbacaMdajI DhaTTA. (Abu, rANakapura, zo) Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jene have. . heralDa. zeTha kuMvarajI ANaMdajI ( tAraMgAjI, pAlItANuM, gIranAra ) bAbu rAyakumAra sIMhajI ( sametazIkharajI tathA nagarIo ) tathA rA. rA. kezavalAla premacaMda modIne lakhavuM. . sTenDIMga kamITIne sthAnika membaronI eka mITIMga tA 23-6-16 zukravAre rAtre chA vAge (muM. TA.) zrI jena vetAMbara konpharansa ophIsamAM maLI hatI. trIjI mITIMga te vakhate 8 membaro hAjara hatA pramukha sthAne zeTha kalyANacaMda zobhAgacaMda barAjayA hatA. zarUAtamAM AgalI mInITa vAMcI maMjura karavAmAM AvI bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM. 1. bAbu puraNacaMdajI nAhara tathA rA. rA. delatacaMda purUSottama baroDiyA sAthe zIlA lekho bAbata patravyavahAra karavo. banArasathI rAjA satyAnaMda prasAdasiMha taraphathI Avela patra tathA tAra vAMcavAmAM Avyo te upara vicAra karI nIcenA gRhasthone banArasa hidu yunivarsITInA membara tarIke nImavAmAM AvyA ane rAja satyAnaMda prasAdasIMhane A khabara tArathI ApyA. 1. rAjA satyAnaMda prasAdasIMha banArasa. 2. bAbu nIhAlacaMdajI 3. rA. rAmakanajI juThAbhAI mahetA muMbaI. 3. zeTha mohanalAla hemacaMda tathA zeTha narottamadAsa bhANajInA rAjInAmA raju karavAmAM AvyAM teone lakhI jaNAvavuM ke " ApanA rAjInAmA maMjura karI zakatA nathI ApanI karelI nImaNuMka svIkArazo ane kArya hAtha dharaze. " 4. rA. rA. kezavalAla premacaMda modIne patra vAMcavAmAM Avyo. temane lakhavuM ke zIlA lekhe bAbata kArya hAtha dharavAmAM Avela che. De. gerIneTanI bukomAMthI yogya utArA phreMcamAMthI aMgrejImAM karAvavA, Apa sucanA tathA ophara karelI che te mATe AbhAra mAnavAmAM Avyo. utArA karavA, chapAvavA esTImeTa vagere nakkI karI bIjI mITIMgamAM raju karavuM. bIlDIMga phaMDa mATe mAMgaroLa jaina sabhAnA sekreTarI taraphathI Avela patra raju karavAmAM Avyo. A bAbata zeTha kalyANacaMda zebhAgacaMda vicAra karI yogya karavuM. 6. zrI sukRta bhaMDAra phuDa kamITInI mITIMga bolAvavA zeTha lAlabhAI kalyANabhAine patra lakhavA. 7. DaoNkTara nAnacaMda kasturacaMda medIne AsisTaMTa sekreTarI tarIke eka varSa mATe nIma vAmAM AvyA. 5, sTenDIMga kamITInA sthAnika membaranI eka mITIMga tA. 17-8-16 nA roje rAtre chA vAge (mu. TA.) zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsamAM maLI hatI. te cothI mITIMga vakhate 13 membaro hAjara hatA. pramukhasthAne zeTha kalyANacaMda zebhA gacaMda barAjyA hatA. zarUAtamAM AgalI mITIMga vAMcI maMjura kara vAmAM AvI bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM - 1. muni zrI chanavijayajI mahArAja taraphathI chapAyelAM phormo maMgAvI AvatI mITIMga vakhate raju karavAM. bukanI kImata zuM rAkhavAnA che te tathA madadanI apekSA hoya te pUchAvavuM. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNnpharansa mizana. rAparA, nAnacaMda kasturacaMda modI DAkaTarane patra raju karavAmAM AvyA, temane A sisTaMTa sekreTarI tarIke cha mAsa mATe nImavAmAM AvyA. ' zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa hereMDanuM nAma pheravI che jenasamAja" nAma rAkhavA khuba DIskazana thayuM. bAda chevaTe sarvAnumate zrI jaina zvetAMbara konpharansa heDa nAma kAyama rAkhavAnuM nakakI thayuM. 4. zrI kesarIAi tIrthanA munIma taraphathI Avela pisTa kayADa vAMcavAmAM AvyuM ane tene javAba lakhavA mATe rA. rA. gulAlacaMdajI ThaThThA pAse prakaTa karAvI patra lakhavA nakakI thayuM.. zrI sukRta bhaMDAra phaMDanA sekreTarI tarIke zeTha maNIlAla surajamalane nImavAmAM AvyA ane bIjA jeinTa sekreTarI tarIke zeTha ravajI sejapAlane maLIne temanI nimaNuMka karavI. teo hA pADe eTale bane sekreTarIne ophIsIyalI patra lakhI khabara ApavI. 3 ejyukezana borDanI maLelI mITIge. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana baeNDanI eka mITIMga tA. 15-6-16 gurUvAre rAtre cho vAge (muM. Ta. ) zrI jaina zvetAMbara konpharansa oNphIsamAM pahelI mITIMga maLI hatI. te vakhate 9 membare hAjara hatA. pramukha sthAne zeTha kalyANacaMda zobhAgacaMda barAjyA hatA. bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatuM-- 1. hadedAronI nimaNuMka nIce mujaba karavAmAM AvI. pramukha-rA rA, makanajI juThAbhAI mahetAsekreTarI-rA. rA. motIcaMda gIradharalAla kApaDIA. " rA. rA. mohanalAla dalIcaMda dezAI. 2. nIcenA gRhasthane membara tarIke nImavAmAM AvyA. rA. rA. cunIlAla mulacaMda kApaDIA-muMbaI, | " sArAbhAI maganabhAI: modI- " zeTha mohanalAla maganabhAI dharamacaMda " zAMtidAsa AzakaraNa paMDita bahecaradAsa zeTha pipaTalAla lallubhAI -amadAvAda, " bhogIlAla nagInadAsa khaMbhAta. " umarazI mAMDaNa muMbaI che. nIcenA gRhasthone sahAyaka membara tarIke nImavAmAM AvyA. zeTha somacaMda dhArazI -muMbaI " hAthIbhAi kalyANajI - " " mANekalAla parasottama - " . " bhAgAlava " Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jene ke. kA. heralDa. nAthAbhAI lavajI -- kaccha aMjAra sAkaracaMda kapUracaMda - kaccha muMdrA " mANekacaMda pAnAcaMda - kaccha mAMDavI. " sAkaracaMda pAnAcaMda - kaccha bhUja, tathA bIjA sahAyaka membaro vadhAravA mATe judA judA saMbhavita gRhastho upara patra vyavahAra karavA bane sekreTarIone sattA ApavAmAM AvI. 4. pAThazALAo tathA vidyArthIone madada mokalavA mATe, temanA taraphathI mAsIka patraka Ave che te bhegAM karI AvatI mITIMgamAM raju karavAM. navI arajIo Avela che temanA taraphathI paNa patrako maMgAvI AvatI mITIMgamAM raju karavAM; 5, abhyAsakrama taiyAra karavA nIcenA gRhasthonI eka kamITI nImavAmAM AvI. rA. rA. motIcaMda gIradharalAla kApaDIyA paMDita becaradAsa " mohanalAla dalIcaMda desAI zeTha hIrAcaMda vasanajI " umedacaMda dolatacaMda baraDIA " amaratacaMda ghelAbhAI " cunIlAla mulacaMda kApaDIA. 6. zeTha jIvaNacaMda sAkaracaMda taraphathI AvelA patro vAMcavAmAM AvyA, cAlu varSa mATe bAI ratana-zA uttamacaMda kezarIcaMdanA patni-strI jenadhArmika harIphAInI parIkSA laI inAma mATe rUA. 300 ApavAthI eka varSa parIkSA laMbAvavA nakkI karyuM. ane temanA upara AbhAra mAnavA patra lakhavo. 7. vIMchIA AgaLa gAma sAlAvaDAnA rahIza mI. mohanalAla raNachoDa taraphathI rA. rA. makanajI juThAbhAi mahetA mAphata Avela arajI vAMcavAmAM AvI. temane keTalI madadanI jarUra che te temanI mArphata puchAvavuM ane borDa para arajI Ave to tyArabAda jarUra jaNAye temane rU. 5mAsika madada ApavA nakakI thayuM. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanI eka mITIMga tA 2-10-16 nI rAtre che vAge ( muM. Ta. ) zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsamAM maLI bIjI mITIMga hatI. te vakhate 8 membaro hAjara hatA. pramukhasthAne zeTha mehanalAla hemacaMda barAjyA hatA. zarUAtamAM AgalI mInITa vAMcI maMjura karavAmAM AvI hatI. bAda nIce mujaba kAmakAja thayuM hatu --- 1. rA, rA. makanajI juThAbhAI mahetA taraphathI Avela rAjInAmuM raju karavAmAM AvyuM. rAjInAmuM svIkAravAmAM AvyuM nahIM ane pramukha tarIke temanI nimaNuMka kAyama rAkhavAmAM AvI. pAThazALAo tathA vidyAthIo taraphathI Avela navI arajIo upara vicAra karavAmAM Avyo. nIce jaNAvyA mujaba pAThazALAo tathA vidyAthIone cAlu aka mbara mAsathI te AvatA mArca mAsa sudhI cha mAsa mATe madada ApavA maMjurI ApavAmAM AvI. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karasa mizana. khaMbhAta-zrI tapagaccha jaina keLavaNI khAtuM mAsika rUA. 10 haLavada-zrI haMsavijayajI jaina pAThazALA alAujaina pAThazALA gaDhaDAbhaMDArIA- " kaiyalavaDodarA kaLAbhuvanamAM abhyAsa karavA mI. ratIlAla trIbhavana karAMcIvALAne, AgrA meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mI mohanalAla raNachoDajI vorAne ,, 5 nIcenA vidyArthionI tapAsa karI skolarazIpa maMjura karavA nakkI thayuM. mI. cImanalAla je. kuvADIyA vaDedarA kaLAbhuvana, mUrti pUjaka hovAnI khAtrI karIne rUA. 5 ApavA. mI. govIMdacaMda jhaveracaMda zAha vaDedarA pI.I. bIjethI madada na maLatI hoya to rUA. 6 ApavA. mI. mohanalAla kuracha hATInA mALIo pharI javAba upara mulatavI rAkhI bIjI mITIMgamAM javAba Ave tyAre arajI raju karavI. bAkInI arajIo rada karavAmAM AvI. - pAThazALAo tathA vidyArthione caDelI madada ApavA saMbaMdhamAM vicAra karavAmAM AvyuM. madada na mokalavAthI sarvee nabhAvI lIdhela che jethI caDelI madada mokalavAnI jarUra nathI ema sarvene mata thayo. 3. banne dhArmika harIphAInI parIkSAnA parIkSakonI nimaNuMka nIce mujaba karavAmAM AvI. purUSavarganI parIkSA mATe, dhoraNa 1luM. vidhipakSa - rA. rA. jaTAzaMkara heDamAstara muMbaI. , tapagaccha - nyAlacaMda larmicaMda sonI sAdarA. dhoraNa 2 ju. A ane ka - , suracaMda parasottama badAmI dahANuM. dhoraNa 3 ju. - e sunIlAla chaganacaMda zropha surata. >> 4 thuM. kezavalAla premacaMda modI amadAvAda, , 5 muM . - paMDita bahecaradAsa mubai. - zeTha kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara, rA. rA. mehanalAla hImacaMda pAdarAkara pAdarA.. - zeTha kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara tA tha Sa , , Us - paMDita vRjalAlajI banArasa, , , gI -- paMDita bahecaradAsa muMbaI. bAi ratanabAi-strI jena dhArmika harIzaInI parIkSA mATe. kanyA che. 1luM. - rA. rA. zaMkaralAla DAhyAbhAi amadAvAda, - , cunIlAla mulacaMda kApaDIA muMbaI. strIonuM che. 1luM - zeTha phatecaMda jhaverabhAI bhAvanagara - rA. rA. caMdulAla gokaLadAsa jhaverI naDIAda, 3 ju umedacaMda delatacaMda bareDIA. muMbaI. manasukhalAla kIracaMda mahetA morabI, - 4 thuM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina che. kenpharansa heraMs. ha strIonuM dhoraNa 5 muM ya - paMDita bahecaradAsa muMbaI. * 2 - zeTha kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara. - rA. rA. motIcaMda gIradharalAla kApaDIA muMbaI. , , 3 - / mohanalAla dalIcaMda desAi 6 - , gokaLabhAI nAnajIbhAI gAMdhI rAjakoTa, 4 sahAyaka membare vadhAravA prayAsa kare. 5 tIrtha sthaLamAM keLavaNInI kaeNlama pahoMca bukemAM thAya te mATe patravyavahAra kare. tyArabAda pramukha sAhebane upakAra mAnI sabhA visarjana thaI hatI. 4 dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate bharelI rakama vasula AvyAnI vigata sAMdhaNa juna, akabara 16. gAma. keLavaNuphaMDa. nibhAvaphaMDa. kula rakama. 1 zeTha dalasukhabhAI vADIlAla muMbaI pa1 - 2 ,, kalyANacaMda nagInabhAI , rA - rA 107 - la - upadezaka pravAsa. (dareka gAmanA patra uparathI TuMka sAra) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda sAbalI-bhASaNanI asarathI ziyaLa pALavA mATe bAIone sArI asara thaI che tema bIDIo nahIM pIvAnI ghaNA bhAIoe bAdhA lIdhI hatI. raNAsaNa-saM5, jIvadayA viSe asarakAraka bhASaNo ApyAM hatAM. rA. rA. divAna sAheba, bhAyAta, musadIo tema zrI jaina saMdha ane anya keme hAjarI ApI hatI. mAnavaMtA ThAkora sAhebe bhASaNa kartAnI chaTAnI prasaMzA karI hatI. - sAMgalapura-bhASaNanI asara pATadAra lokone sArI karI che. dharma para zraddhA besArI | che. maraNa pachavADe bAramuM na karavA pATIdAra lokone samajAvyA hatA. muNasara-gAmanI tamAma koma vacce dharmanA viSaye sArI rIte carcA hatA. jIvadayAnA viSayathI rajapUta vIgeree jIvahiMsA na karavI, mAMsa bhakSaNa na karavuM, dArU nahIM pIve, tevI pratijJAo sabhA samakSa levAmAM AvI hatI. strIone ziyaLa pALavI sAruM zikSaNa ApyuM hatuM. - dhAmaNavA-judA judA viSa upara bhASaNa ApyAM hatAM. jIva dayAne viSaya sAMbhaLa ThAkaraDA lokoe jIva hiMsA na karavI, mAMsa bhakSaNa na karavuM, dArU na pIve, tevI bAdhAo sabhA samakSa lIdhI hatI. upadezaka vakhate vakhata Ave te sAruM. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kaoNnpharansa heralDa. Jaina Shvetumbara Conference Herald. . pu. 12. aMka 12. varAta ra443 mArgazIrSa, saM. 1973 Disembara, 1916 ^^^^^^^^^^^^^^* ** ***** **** *** *** * ** ** ** * ** ******** *** * ****** ******** * kesI he? beta. maMjura nA phareba kabhI hai to aisI , oroke I nA lage o apanA kAma che, abAsa AdamIkI je che te aMsI he, khuzAmata na rAjI khuzI tamAma he. maMjura nA mahebata je che te aisI he, banI rahe sadA ne badanAma kIsI he. harabAra nA lAchama habasa he te esI he, apanI rahe gulAma na apane gulAma he. gara girakA saMga he gayA te bhale ho, siraste gaira calate apanI salAma che. IlAhI IsAnakI esI bhAna che, bUre bakhta belI jAhape saccI mudAma che. pAtra kesarI stotra, Aja game tevI sthiti heya paNa prAcIna samayamAM jaina paMDitae saMskRta-prAkRta sAhityanI sArI sevA karIne uttamottama grantha lakhyA che-somadevasUrinuM yazastilaka caMg, dhanaMjayanI kRtio, tilaka maMjarI, subhASita saMdeha, siMdUraprakara; jIna senAcAryanuM AdipurANa, kAvyAlaMkAra, sarvArtha siddhi, rAja vArtika, loka vAtika, gomasAra, keTalAM nAma Apiye ?-saha kRtio vAMcavA lAyaka vicAravA lAyaka manana karavA jevI che. Aja huM eka stotranA saMbaMdhamAM lakhI-e lakhavA pahelAM mane eTaluM jaNAvatAM jarI kheda thAya che ke vartamAna jene kAmamAM vakIlo, bArIsTaro, solIsITa, vagere grejyueTa che-zekasapIyara, milTana, zailI bAyarana, haba/spensara, Adi kavio tatvaciMtakone mAsTara che. paNa iDiyana kavionA saMskRta-prAkRtanA kavionA-dArzanikanA gaMbhIra abhyAsIo nathI, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 zrI jaina bhave. kA. he..., e sthiti zaramAvavA jevI che nahI maLI zake mArA jevA vyaktinA hAthathI koI paNa jena vakIla berisTarane jena tarIkenuM mAna meLAvaDAomAM AgalanI khurasIo para jaIne aMgrejI veze besavAthI; paNa vadhAvI laI zake te vyaktine ke je vidyAthI saMskRtaprAtane uDo abhyAsa karIne sacoTa vyAkhyA karI zakaze ane ApaNA prAcIna saMskRtaprAkRta vidvAnonI vANIne pazcimanA vidvAnonI vANu sAthe sarakhAvI zakaze, eTaluM kahyA pachI mAre kahevAnuM ke pAtra kesarI stotra eka chupeluM ratna che. prAcIna vidvAna aSTahI Adi granthanA kartA vidyAnanda svAmInuM te lakheluM che. Aja sudhI chapAyuM nathI. e stotranI junI prata mane jaDatAM enI nakala karI lIdhI che-brahmacArI zItalaprasAchathI mane e prata malI hatI. enA ke bahu ja majedAra che. kartAne premaananya bhakti kahevAnI Dhaba vakhANavA lAyaka che. enA be zloka heralDanA pAThakonI samakSa raju karuM chuM. vrateSu pari rajyase nirupame ca saukhye spRhA vibheSyapi ca saMmRte rasubhRtAM vadhaM dekSyapi kadAcidadayo dayo vigata cittako 'pyaMjasA tathApi guru riSyase tribhuvanaika bandhurjinaH dazA-tane rAga vahAlA nathI evuM mANaso kahe che paNa tuto mahArAgI che tArA jevo rAga kaImAM paNa nahiMte rAga koI eka vastu para hoya ema paNa nathI tAro rAga to temAM (mahAvatemAM ) che. koNa kahe che ke tArAmAM spRhA-AkAMkSA nathI ? tArI icchA-vAsanA sukhamAM che, te sukha paNa sAdhAraNuM nahiM ja paNa asAdhAraNa-anupama -bIjA mANasane na maLe evuM ane kadI paNa khuTI na jAya evuM. ananta catuya samAnI A te kevI lAlasA ! kahevAya che ke tane bhaya nathI. paNa e kevI hasavA jevI vAta ! tane bhaya nathI? huM kahuM chuM ke tArA je bhIrU koI paNa na hoya. koI paNa e mANasa nahi maLe ke je haravA-pharavAmAM saMsAranA suMdara dazyo jovAmAM bhaya pAmate hoya paNa tuM arere tete saMsAramAM haravA-pharavAthI bahu-bahu ja bhaya pAme che ! tuM deSa nathI karato ema je kahetA hoya te bhale kahe paNa mane te tuM mATe devI lAge che. prANIonA vadhane tuM deSa kare che. kadI paNa A deSane mUkato nathI-tane mANaso parama dayAlu tarIke cItare che. bhale eo game tema cItare paNa huM kahevA mAguM chuM ke tuM jabaro nirdayI che. indriya nigraha kALamAM tArI dayALutA jevAya evI che? mane te chUTathI kahevA de ke tArA cittanuM paNa kaMI ThekANuM nathI (AmanA jenTinaH ) te paNa te paNa tuM chana che-vijetA che-traNe lokano eka mAtra badhuM che. mATe ja tuM mAnavA lAyaka gurU che mAnavA lAyaka Adarza che. murendra parikalpitaM bRhadanarghya siMhAsana tathA tapa nivAraNa-traya matholla saJcAmaram Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtra kesarI tetra. 401 mmnnnnnnn vaze ca bhuvanatraya nirupamA ca niHsaMgatA na saMgata midaM dvayaM tvayi tathApi saMgacchate thArtha -duniyAnA mANaso kurasIo para bese che siMhAsane-manuSyakata siMhAsane zobhAve che paNa tAruM siMhAsana to kImata karI na zakAya evuM krImatI, mahAkuM, mANasanuM banAvela nahi-devanuM banAvela paNa nahi-devonA deva surendranuM banAvela chesaMsArI mANase jarUra tane vakhate eka chatrIthI kAma calAvI le che ane tArApara te traNa traNa chatro che. kevala chatroja nahi teonI sAthe cAmara paNa uDe che. saMsAranA mANasane be-cAra daza-vIsa so-base hajAra be hajAra agara so pacAsa lAkha karaTha mANaso AdhIna hoya te cAle paNa tArI vaphAmAM traNa loka che saMsAranAM mANasa ke jenA vadhAmAM eka paNa mANasa hoya te niHsaMgI na kahevAya paNa traNa lokane vaphA karanAranI tArI niHsaMgatA nirUpama-upamA na ApI zakAya evI kahevAya che. niHsaMtA ane vaphA rAkhavuM beu paraspara virodhI vAte che; paNa tArAmAM sau banI zake ! * tvamindriya vinigraha-pravaNa niSTuraM bhASase tapasyapi ca yAtaya-syanagha duSkare saMzritAn ananya pari dRSTayA SaDa sukAya saMrakSayA svanugraha paro'pyaho tribhuvanAtmanAM nApara: (4) * na cApya sadudIyate na ca sadeva vA vyajyate murAMga madava madava tathA zikhikalApavaicitryavat kacinmRta karaM dhanArtha piTharAdi kenekSyate kathaM kSitijalA jalAdi-saMgha guNa iSyate cetanA giridhara zarma. A be zlekenA artha je jaina grejyueTa ke aMDara grejayueTa svayaM karIne ( AtmAnI sAkSIthI svayaM karIne) hareDamAM chapAvaze temAMthI jenA artha uttama jaNAze tene eka paDI InAma tarIke maLaze. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina bhave. kaM. heralDa. www zrI vAsupajayajinagAthA. surata gopIpurAnI moTI pilamAM suratanA sAte vizAozavALa zrAvaka zeTha ratanacaMde zrI vAsupUjyasvAmInuM maMdira saM. 1850 nA arasAmAM banAvyuM. nakkI sAla saMvata jANI zakAyAM nathI. paraMtu e maMdira mATe ANelI, tathA bharAvarAvelI pratimAonI aMjanazalAkA saM. 1843 mAM karAvavAmAM AvI, te parathI saM0 1850 nA arasAmAM banyAnuM anumAna thayuM. pratiSThA zrI lakSmIsAgarasUridhArA thaI hatI. maMdira bAMdhanAra zeTha ratanacaMda tathA temanA bhAI premacaMde pAlItANa zatruMjaya upara paNa be maMdira banAvyA che, je atyAre mojuda che tathA "zeTha ratanacaMda-premacaMdanA dahero" e nAme oLakhAya che. maMdira banAvanAra mahAnubhAvane vairAgya thavAthI keTaleka samaye saMsAratyAgano samaya prApta thayo. tyArapachI teo pote ja gorajI-avasthAmAM pitAthI banyuM tyAM sudhI sadarahu maMdirane tamAma vahivaTa karatA ane pitA pAchaLa vahivaTa calAvavA mRtyupatradhArA pitAnA vizvAsuo banAvI kALa pAmyA. ema kahevAya che ke A gAthAo, eka samaye pitAne ullAsa thaI AvavAthI pite banAvI-racI, paraMtu aMtamAM hIrA, evuM nAma sUcIta hevAthI zaMkA rahe che. dIkSA lenAra zeThanuM nAma te ratanavijaya gora u rAmavijaya gera evuM hatuM. mRtyupatramAM paNa ratanavijaya urphe rAmavijaya ApyuM che, jethI cokakasa koNe banAvI te nirNaya na thavAthI eja mAtra zaMkA. sadarahu gAthAo keTalIka mahenata chatAM lekhita prApta thaI zakI nathI. mAtra banAvavAmAM AvI tyArathI te Aja sUdhI-haju paNa mukhaparaMparAe beo vaSe, prabhunA janma ane pratiSThAnA divase tathA anya divase ema varasamAM ATha daza divasoe te belavAmAM Ave che te uparathI atre utArI lIdhI che. gAthAonuM kazuM nAma paNa ApavAmAM AveluM maLyuM nathI. mAtra "gAthAo" nA nAme oLakhAtI hovAthI "zrIvAsupUjyacinagAthA" evuM nAma meM ApyuM che. je pramANe mukhaparaMparAe bolavAmAM Ave che te ja pramANe utArI bhalavAlA jaNAtA zabdo nIce cinha karI noTamAM sudhAryA che, chatAM paNa vAMcaka pAsethI eka AzA rAkhavAne mane hakaka che, te eja ke rahelI bhUlo Aja mAsikadhArA vAMcako sudhArI mokalavA kRpA karaze. eka bIjI paNa zaMkA rahe che paraMtu te sthAne che ke asthAne tene nirNaya huM karI zakatA nathI. te zaMkA e che ke gAthAo lekhita maLI zakatI na hovAthI kayAMte be cAra gAthA AmAMthI khaMDita thaI hoya yA te eka be vadhI paNa hoya! vadhAre saMbhava mane khaMDita thayAnuM jaNAya che. gAthAraMbha *surabhI dhu vAsId, vastra juga jilaM; prabhutaNe mastake kIjIe, vAsapujaya taNe aMgeja kIjIe. * 10 mAtrAnuM (2+1+2) 2410=djajala 10 10 15, Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI vAsupUjayajinagAthA. bhata enIpere kare, zuddha samakita dhare; pUjatAM dhyAna nava cUkIye, vAsapUjayateNe pUjatAM dhyAna nava cakIye. kumakuma saMjuta, ghasI varacaMdana; sarasa dhanasArahuM mAhe bhUlI, vAsa pU0 sa10 mAMhe bhelI. pUjIe nave aMge, caraNa rajAnuM 3 kari; pasa nija bAule, berapAra, vAsa pUra asa kaThani lilATa zira, virapatAH raMgabhare; pAmIe bhava taNe ema pAra, kare pUjA jinakerIre.. zrIvAsupUjayakerIre. *selamI vastu sau mela, kumakuma kezara ve, AvAge zajatuMe, ke kusume vAsita. vAsapUje aMga, pAmo zivasukha kaMta; . . AvA e jinane namuMe. snehi jaga jagamAM o vItarAga, bhAva karI pUchaA veH ApaNane Ape padavI, hAMre cothI pUjA tAla karIre Aja gaitI yAdevIke AMgaNe, lAlamuni jayAM khela kare che; Aja gaitI jyAdevI ke AMgaNe. mastake mugaTa sohiye jinavarataNe, muztAphalakI mALA gaLe che. Aja gaitI jayAdevIke AMgaNe. bAhe bAjubaMdha berakhA bIrAje; vAge ne...pura dhanu madhura kare che; Aja gaitI jayAdevIke AMgaNe. godameM le ke dilameM mAtA, ethI dilabara harakha dhare he; ethI manabhara harakha dhare che, Aja gaitI jayAdevIke AMgaNe. bhadrabhAe gabhardha jinavarata, jinapUje prabhu najara kare chejinapUje prabhu draSTi kare che, Aja gaitI jayAdevIke gaNe. devakumAra saMjamajaza nAyaka, hIrA nita nita namana kare che, Aja gaitI jayAdevIke AMgaNe, masa, vijayabAga, jIvaNacaMda sAkaLacaMda jhaverI, tA. 20-6-15 + "zuM vadhArAne ghusI gayelo lAge che. mAMhe ane su benuM prayojana dekhAtuM nathI+ berakhA athavA berakhAye hevuM joIe viracatA joIe. artha-1 yugala-be. 2 saMyukta. 3 utama. * hAthe, koDe, 5 sabdha khabhA-kaMThasudhI sAta aMgenA nAma Ave che, bAkInA be aMge rahI jAya che, e gAthA khaMDita thayAnuM mane lAge che. + AMhIthI rAgamAtrA badalAya che. je te sthale ela rAkha hoya te belavAmAM ane arthamAM Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 zrI je. phA heraeNlDa. Atmadarzana. ( gata aMka pRSTa 388 thI cAlu, ) viveka svarUpa zrI rAme manotiyuga mAryo te mRganuM varNana adhyAtma rAmAyaNamAM nIce pramANe che. ratna zRMgo mINakhurA nilaratnavilocanaH / vidyutpabho vimugdhAsyo vivacAra banAntare // artha--jene rananAM ziMga, maNionA khura, nIlarananAM netra, vijaLInA jevuM camakanuM zarIra hatAM arthAt je atimanahara hato. | manovRttirUpa mRga bharAI gayA pachI viveka ane vairAgyarUpi rAma lakSmaNa bhegA thayA ane abhimAna rAvaNane tathA tenA kuTuMbI kAma, dha, lobha, mohAdirUpa ahirAvaNa, kuMbhakarNa, idrajIta vagerene haNavAthI ja niSphaTakapaNe AtmAnaMda bhogavI zakAze, ema jANI AgaLa vadhyA. adhyAtmavidyAne agAuthI viveke gepavI rAkhI hatI. rAvaNe te avidyA karI hatI. atizabhAmAM lobhAvanAra manamagane mArIne, viveka vairAgya AgaLa cAlyA tyAM abhi mAnathI haNAyela subuddhi svarUpa jaTAyu maLe, tene abhimAnanA mArathI mukata karyo arthAta divya banAvyuM. AgaLa jatAM bhaLI zubhati zabarI maLI. tyAMthI samAcAra meLavIne saMteSa jalasamuha-paMpA sarovara ke jayAM AtmasvarUpa-ahiMsA pratiSThita svarUpamataMgarUSi rahetA hatA tyAM gayA. mArgamAM manovRttinI zAkhArUpa mRgalAM bIvAM lAgyAM, tyAre eka mRgalInI ukita mahAtmA tulasIdAsajI potAnI rAmAyaNamAM Ape che ke - * tuma mAtaMra # pRgApu, lavanA vagara pagAha II bhAvArtha e che ke e purUSa, nirAparAdhi-devI saMpati svarUpa mRgane mAranArA nathI e kaMcanamRga zedhavA AvelA che. AgaLa jaI dhAMza svarUpa vALane mArIne zAnta svarUpa sugrIvane rAjaya ApyuM. pachI buddhibala brahmacarya svarUpa hanumAna vagere devI saMpatirUpa nAnA prakAranAM aDhAra padyasugamatA lAge pharI ahIMthI tAla mAtrA palaTAya che. + ve prAcIna samayamAM tene sthale vaparAte. athavA to re hoya + AhIthI tripAdI gAthAo che. artha- vAsapUjayajInA mAtAnuM nAma, 2 raktavarNa hovAthI vAsapujaya svAmInuM avara nAma che jyAM 4 motInI, pura-khAMjhara joIye. devAMganAonA jhAMjharanA dhana-dhvanI madhura karatA-karate thatuM te. bhAe ane garSa e zabda zuM che te samajhAtuM nathI chatAM bhAga ana bhadha hovAnuM anumAna thAya che eTale ke bhadrabhAgya chatAMpi bhadha te nathI samajhAtuM noTa-dazamI ne agIAramImAM traNa traNa pAda che mAtra manabhara ane dRSTi dilabhara tathA najarane sthaLe vadhArAnA u9lAthI bAlAtAM hovAthI cAra 'pada thayAM che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmadazana. 405 AMA vAnara sainya vaDe viveka vairAgyarUpa rAma lakSmaNane pakSa majabuta thayo. adhyAtma vidhAsvarUpa sItAnI zodha karavAnI tajavIjamAM brahmacarya buddhibala svarUpa hanumAne mAyAmaya samudra oLaMgI sItAjI-vidyA-nI zodha karI tathA abhimAna-chava-nI deharUpI laMkAnagarI prajALIne pAchA viveka pAse AvI sarva vRtAMta kahyuM. sakala daivI saMpati kaTaka cAlyuM. bhAyArUpi samudra kinAre AvI kalyANa svarUpa rAmezvatnI sthApanA karI. tevAmAM abhimAnane bhAI dharmarUci- vibhISaNa AvI ma. mAyA samudra upara setu-dhamaMpA ja bAMdhI, daivI saMpatti kaTaka, AsurI saMpattinA gaDha pAse gayuM ane abhimAnane samajAvyo paNa samaja nahi, chevaTe devI ane AsurI saMpatirU5 rAma ane rAvaNane yuddha thayuM. temAM abhimAna svarUpa Idrajita, kodha svarUpa kuMbhakarNa, daMbha svarUpa ahirAvaNadine viveka tathA vairAgye haNyA, temAM abhimAna svarUpa iMdrajitane brahmacaryavratavaMta vairAgya svarUpa lakSmaNe mA. chevaTe viveka svarUpI zrI rAme mahA ahaMkAra svarUpa madAMdha rAvaNane mAryo ane AsurI saMpatine nAza karIne daivI saMpatine nirbhaya karI ane adhyAtmavidyArUpa sItAjIne pAchAM meLavyAM. dharmarUci-- vibhiSaNane laMkAnuM rAjaya ApyuM ane niSkaTaka AtmAnaMda bhoga. vavAne samartha thayA. pAchI ayodhyArUpa ajarAmaracakramAM AvyA, ane siddhapadarUpi gAdIe besI niSkaTaka AtmAnaMdanuM mahAna sAmrAjaya zrIrAme bhagavyuM ane chevaTe mULa svarUpe rAjI rahyA. zrI rAma AtmAnaMdamaya hatA. temaNe daivI saMpattine sukha ApyuM ane AsurI saMpattine haNa, tathA ghaNAne adhyAtmavidyAne upadeza ApIne svarUpane sAkSAtkAra karAvI tAryA. asurane paNa AtmArAmamaya batAvIne tAryA. e tattvavettAne apAra mahimA che. zrI rAmacaMdrajI nItino namune hatA tethI maryAdA purUSottama kahevAyA. vaLI viSNu svarUpe paNa izvara rUpa hatA. upadeza svarUpe raghukulanuM ekavacanIpaNuM arthAta prANa jAya paNa vacana na jAya; pitAne putra upara ane putrane pitA upara prema, bharatAdithI bhrAtabhakti, mA vAtsalya, satsaMgathI lAbha, anItithI geralAbha, satya vacana, eka patnIvrata, mahAtmAnA satsaMgathI pAmara prANune thatA lAbha, madAMdhanI adhogati, vagere apAra nItimaya zrI rAmAyaNa che. zrI rAmanuM caritra eka paramAtmA svarUpe, mahAtmA svarUpe, AtmA svarUpe, viveka svarUpe, mumukSu svarUpe, ane eka rAjakumAra svarUpe, ema dareka svarUpe khare khara anukaraNayaja che. e nItimaya adhyAtma vettAnuM pavitra jIvana vRttAMta, vAMcI agara sAMbhaLIne kone apAra AnaMda nahi thAya ! ! ! nIti ane anIti, e baMnenAM jIvanano aMta Ave che paNa nItimAna vaMgha che ane anItimAna nidha che. zrI hanumAna nATakamAM kahe che ke - rAmAdapi ca martavyaM martavyaM rAvaNAdapi / ubhayoryadi martavyaM varaM rAmo na rAvaNaH // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zve. kenpharansa heoNlDa. artha:-rAma ane rAvaNa e baMne martavya che tathApi rAmazreSTha paNa rAvaNa nahi. e pramANe zrI rAmanA saguNa svarUpa dhyAna ane gAnamAM nirguNa Azaya samAyelo che. zrImadda bhAgavatAdi purANamAM zrI kRSNanuM je saguNarUpa varNavela che tene Azaya paNa kevaLa nirguNaja che. purANomAM je je sthaLe je je saguNa daSTAMte che te te daSTAMte kevala nirguNamayaja che. sAdhAraNa adhikArI paNa samajI zake teTalA mATe ja saguNa varNana karela che. purANa kathAo paNa kharekhara vicAravA yogya che, AtmasvarUpa avalokavA mATe temAM vividha udAharaNo ApelAM che. pirANika daSTAMtenuM saMkSepamAM avalokana karatAM nIce pramANe hakIkata jaNAya che. - purANa kathA naimizAraNyamAM gavAelI che. animiSa eTale deva. naimiza eTale cidAkAza. gaMgA yamunA vaccenA pradezane-araNyanaimiza kahe che. gaMgA ane yamunA rUpI IMDA ane piMgalA vacce pradeza te suSumyA te naimiza. zrI vAyu purANamAM nemizAraNya mATe evI kathA che ke tapa mATe sAruM sthaLa zodhavA devatAo brahmA pAse gayA. brahmAe manamaya cakra choDIne kahyuM ke jyAM A mane maya cakranI dhArA kuMThita thAya te uttama sthaLa jANavuM. te cakra jyAM aTakayuM te naimizAraNya kahevAyuM. suSumhAmAM manamaya cakanIdhArA kuMThita thAya che. mATe tapAdi dhyAna bhajana mATe suSuNNA uttama naimizAraNaya kSetra gaNAya che. suSamya rUpI kSetramAM kAma, krodhAdi zatruone nimeSa mAtramAM jItI zakAya che evA AzayathI ja zrI vArAha purANamAM zrI bhagavAna, gauramukha nAmane brAhmaNane kahe che ke-A sthaLe asurono vinAza eka paLamAM-nimeSamAM-karI nAMkhyo hato jethI A sthaLanuM nAma naimiSa kahevAya che. mAna sarovaramAM haMsa rahe che te viSe jotAM mAna sarovara te citta zuddhirUpI cidAkAsa, temAM ramanAra hase te AtmA jANe. AtmA, ke je sarva prapaMcathI bhinna che tene viSe sata ane asata evuM zarIra avidyAvaDeja kalpAyeluM che. zrImada bhAgavatanA mukhya chetA rAjA parIkSita che. parIkSita pUrvanA yogI hatA. baLavAna jJAnIne garbhamAM paNa jJAnanuM anusaMdhAna rahe che te darzAvavA parIkSitane paNa garbhamAM saheja svAtmAnubhava thaye hate. garbhamAM je rU5 dIThuM te koNa? ema parIkSA karanAra te parIkSita eTale prabaLa mumukSa, mumukSae dharmanuM saMrakSaNa karavuM joIe e darzAvavA dharmane gAyanuM rUpa Apela che. dharmapi gAyanA cAra pAda rUpi tapa, zAca, dayA ane satya jANavAM. adharmanA kali maLanAaMzarUpI garvathI tapa, AsaktithI zauca, ane bhadathI dayA nAza pAmelAM che. parIkSite kaliyugane pakaDyo eTale tapa, zAca, dayA ane satya rUpi dharmanuM saMrakSaNa karyuM. parIkSita kaLIyugane nivAsa sthaLa ApyAM te dUta, pAna, strI, hiMsA ane suvarNa, arthAt asatya, mada, kAma, rajoguNa, vaira, e rUpe ghatAdimAM kali rahela che. , jala, teja, vAyu, AkAza, ahakAra ane maha tatva, e sAta Avaze che evA aMDakoza -zarIramAM je virA-jIva-AtmA-purUSa che teja dhAraNa karavA che. bhagavAna che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma darzana. 407 piMDa brahmAMDanA saMbaMdhamAM-pAtAla te paganAM tala, rasAtala te paganA naLAne guThaNa, paganI ghuMTIo te mahAtala, chAtI svarga, grIvA maharloka, mukha janaloka, pAla te tapeleka, mastaka te satyaloka, bAhu te iMdrAdi de, kaNe te dizA, nAsikA te adhinI kumAra, agni te mukha, sUrya te cakSu, pAMpaNo te rAtri divasa, udara te samudra, mana te caMdramA. e pramANe je brahmAMDamAM che te sarve piMDamAM paNa che, piMDamAMnuM brahmAMDamAM jaNAya che. AtmAne kuTastha kahela che. raNava tiwte saH kuTaratha:-kUTanI piThe rahe che te kuTastha, kuTa eTale eraNanI peThe, aneka ghATa ghaDAtAM chatAM nirlepa rahe che te kuTastha vyaSTi eTale eka piMDa ke vyakti ane samaSTi eTale vizvarUpa samagra brahmAMDa-vyaSTi ane samaSTinI ekatA che eTale piMDa ane brahmAMDanI racanA samAna che, piMDa ane brahmAMDane virATa paNa kahevAmAM Ave che. nAnA prakAranI vastuo jemAM heya te virATu vastuni pAse yatra sa virATa. - vAsudeva, saMkarSaNa, pradyumna ane anirUddha rUpa caturyane artha e che ke buddhi te vAsudeva, citta te saMkarSaNa, ahaMkAra te pradyumna, mana te anirUddha maLIne aMtaHkaraNa catuSTaya. svarU5nuM ajJAna e jagatanuM mULa che. jevI rIte svapnamAM mastaka chedanAdi jaNAya che te jevAM che tevuM ja A jagata che, jevI rIte pANImAM caMdramAnA kaMpanAdi mRSA guNo dekhAya che, tevI rIte anAtmA-zarIrAdimAM-AtmAnA mRSA guNe ajJAnathI jaNAya che. A jagatathI jemanI buddhi pAra gaelI che te tathA je atyaMta mUDha che, te baMne sukhe jIve che. bAkInA duHkhayukta che-jIve che. zrImadbhAgavata purANanA tRtIyaskaMdhanA caudamA adhyAyamAM dhruvajInA saMbaMdhamAM kahela che ke "kR: vaiva sUryaMjitrA : dhruvajI mRtyune mAthe paga daIne vimAnamAM beThA eTale teo svarUpAnaMdane pAmyA arthAta mRtyu-janmamaraNanI pelI pAra gayA; ajarAmara thayA eTale ke tyAM mRtyu bhayaja nathI, mATe temaNe mRtyu upara paga mUkyo e alaMkArika bhASAmAM bhAgavatakAre varNana karela che. parAbhava na pAme te vaikuMTha. janma mRtyu rUpI dhAo jene parAbhava pADI zakatA nathI evuM zuddha svarUpa te vaikuMTha. zrImad bhAgavatanA caturtha skaMdhanA pacIzamA adhyAyathI puraMjana AkhyAna che te vicAravA yogya che. puraMjana te jIva bhAva. satva guNa sUvarNanuM zikhara, rajo guNa te rUpAnuM zikhara, tamoguNa te loDhAnuM zikhara. sAta ghara te mULAdhAra, svAdhiSThAna, maNipUraka, anAhata, vizuddhi, AjJA, sahastradala; strI te buddhi. daza karo te daza diye (pAMcajJAneM diya ane pAMca karmendriya) traNa strIo te vRttio. cha coro te kAma, krodha, lobha, moha mada ane matsara; varUo te strI putrAdi; pizAca te suvarNAdi sukha saMpatti; dhuLa te raje guNa vaLiye te strI; dizAo te rAga prIti moha. I. brahmAe zarIra, traNa vakhata adala badala karyuM eTale jyAM zarIra choDayuM tyAM manebhAva che ane jyAM zarIra dhAraNa karyuM tyAM mane bhAva dhAraNa karyo. temAMthI asurAdi thayA tene bhAvArtha sArA narasA manebhAva dhAraNa karyA ane choDayA e alaMkAra che. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 zrI jaina . ke. herolDa. bahAnA prathama zarIramAM, zarIramAM rahelI daivI tathA AsurI saMpattirUpa mahAdi tathA dhamAdi ane mana, vagerenI hakIkata ghaTADelI che. jevI ke, ajJAna vRttimAM hAdi samajavA. ajJAnavRtti rUpa avidhA, tama, moha, mahAmaha, tAmistra, aMdha tAmistra ema pAMca prakAranI che te ja tama, mahAdine ajJAna vRttirUpe brahmAnA prathama zarIranA putro kahelA che. mAnasa pumAM marici te mana, atri ta cakSu, vasiSTha te prANa, vagere. dizArUpI bIjA zarIramAM vedAdi tathA AzramAdinA vibhAga rUpI dizA batAvI che, temAM ajJAnI te jhAkaLa, ane aMdhakAra rUpa jANavA. jJAna te mukha sRSTithI jemake vAnaprasthamAM vaikhAsana, vAlakhilya, auduMbara, ane phenapano samAveza thAya che. sanyAsImAM TIcaka, bahUda, haMsa ane niSkriya samAveza thAya che. AvayavI sRSTimAM hadaya te praNava, romAdithI sAta chaMda, jIva te spaze, deha te svara, indriya uSmA, bala aMtaratha, vihAre te saptavara, ityAdi. - trIjo zarIra kAya zarIramAM kevala guNo gaNAvyA che. AkRti te kAmanA ke iMdri rUci te buddhi ke icchI-cittI temanA dhamAdi ane temanA teSa, saMtoSAdi. brahmAnA mAnasa putre jotAM maricinI strI kalA, AMgiranI strI zraddhA vaLI bhagune khyAtithI lakSmI putrI thaI, vagere; tathA dakSane zraddhAthI zubha, dayAthI abhaya, nitikSAthI kSema, taSThithI suda, vagere prajA paNa dekhItI AlaMkArika ja che. vizeSa khulAsA mATe dakSanI prajA pikI adhama ja strIne parivAra joIe. dakSa-prasUti adharma patni mRSA mAyA lebha. yuma bhaya,. mRtyu. yAtanA. niraya. uparanA koSTakathI bhavaMtarAdi kathA alaMkArika che e spaSTa samajAya che. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha gokaLabhAI muLacaMda vidya tha Azrama. 489 ^^^^^^^^^^^^^^^ ^^^^^^^^ ^^^^^^ ^- -- svAyaMbhuva manunI prajA tarapha daSTi karatAM svAyaMbhuvanA uttAnapAda ane priyavrata. uttAnapAdane sunIti ane surUci strIo hatI. surUcino uttama ane sunItithI dhruva thayA. e paNa ke spaSTa alaMkAra che ! sunItithI dhruvapaNuM ja che. viveka samajavA mATe spaSTa vyaMjanA karI che. nAbhirAjAne tyAM marUdevIthI bhagavAna RSabhadevajI thayA e hakIkatamAM zuddha caitanya svarUpanuM spaSTIkaraNa ApeluM che, tathA zuddha svarUpe vartanAranI dazAnuM bhAna karAvyuM che.' dezakALAdine yoge kadAca sthitithI bhraSTa thavAya te paNa jJAna nAza pAmatuM nathI te darzAvavA mATe vRtrAsura, hiraNyAkSAdinA daSTAMta ApelAM che. pUrvane jJAnI kadAca prAra bdhavazAt nIca yonImAM jAya to paNa tenuM jJAna to kAyama ja rahe che, paNa nAza pAmatuM nathI. * halakA eTale ajJAnIone tyAM paNa moTA jJAnI purUSane janma thAya che paNa uMca nIcano meLa nathI te darzAvavA mATe hiraNyakazipu prahalAda bali, vagerenAM dRSTate samajAvelAM che. --gekuLadAsa nAnajI gAMdhI. Sheth Gokulbhai Mulchand Hostel for Jaina Students. zeTha gokaLabhAI muLacaMda jaina vidyArthI Azrama. [ rIporTa ] prastAva, A saMsthAnuM vAstu tA. 23 mI DIsembara 1800 ne dine karavAmAM AvyuM hatuM. ane tA. 14 mI phebruArI 1910 nA divase muMbaInA nAmadAra gavarnara sara jayorja sIDanahAma kalAkanA mubAraka hastathI tene khullI mukavAne utsava bhavya meLAvaDA samakSa ujavavAmAM Avyo hato. te divase zeTha maNibhAI gokuLabhAInA taraphathI je bhASaNa karavAmAM AvyuM hatuM temAM zeTha maNibhAI nIce pramANe jaNAve che. "In incurring this large outlay it has beon my aim as it was my father's to be serviceable to the members of the Jain community. I trust that the latter on their part will always look upon it as their own institution which deserves to be specially fostered by their conjoint efforts." artha--A moTI rakama rokavAmAM jema mArA pitAzrInI dhAraNahatI te ja pramANe mArI nema jaina samAjane upayogI nIvaDavAnI che. mane vizvAsa che ke jaina samAja pote paNa A saMsthAne pitAnI ja saMsthA tarIke jaze. kAraNake te saMsthA khAsa karIne sarva jenA saMyukta prayatna vaDe puSTi pAmavAyogya che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 zrI jaina Ave. ke. heralDa. vvvvw wwwwwwwwwwwww wwwwwwww w w w w wwwwww A uparathI jaNAze ke mahUma zeTha gokuLabhAI muLacaMda tathA temanA ciraMjIvI zeTha maNibhAIne A saMsthA sthApavAne mukhya uddeza jainomane te saMsthA upayogI thaI paDe te che. saMsthA upayogI karavA mATe zeTha maNibhAI kahe che te pramANe AkhI samasta jainama te saMsthAne pitAnI saMsthA tarIke mAne ane tene madada kare e khAsa jarUranuM che. muMbaImAM vasatI jaina prajAnuM upalI saMsthAne joIe tevI madada karavAnuM lakSa becANuM hoya ema atyArasudhInA saMjoge jotAM lAgatuM nathI, paraMtu jena esosIezana sajIvana thavAthI upalI saMsthA tarapha jaina komanuM lakSa kheMcavA te esosIezana pitAnI pharaja samaje che ane tethI karI esozIezananI menejIMga kamITIe tA. 1-4-15 nA divase TharAva karI upalI saMsthA tapAsI te para rIperTa karavA amone nImyA che. te nImaNuMkane mAna ApI amoe upalI saMsthAnI mulAkAta jude jude vakhate lIdhI. tyAM rahetA vighathIo pAsethI keTalIka bAbatano khulAso meLavyuM. ane saMsthAnA hAlanA suprInTenDenTa sAthe patravyavahAra karI amoe je mAhItI meLavI che, tene riporTa amArI sUcanA sAthe nIce pramANe che. makAna-A saMsthAnuM makAna suMdara paththarathI baMdhAveluM che ane te ghaNuM ja sthAyI, bhavya ane mane hara che. temAM eka lAkha ane pAMtrIsa hajAra rUpIene kharca karavAmAM Avyo che. A beDIMganI aMdara 48 vidyAthIo rahI zake teTalI sagavaDa che paraMtu A hesTe lano lAbha levA ghaNuM vidyArthIonI araja hevAthI dara varSe Azare 50 thI 55 vidyArthIonI sagavaDatA karI ApavAmAM Ave che. vidyArthIonI saMkhyA abhyAsa vagere. kula saMkhyA parIkSAmAM beThA pAsa thayA. sane 1910 5 24 temAMthI 2 ela. ela. bI. 1 bI. e. 2 ela ema enDa esa 1 bI. esa. sI grejyueTa thayA 6 parIkSA mATe AvelA 13 noTa-1911-12 chapAvelA rIporTamAM vidyArthIo saMbaMdhI hakIkata ApelI nathI temaja supInTenDenTa jaNAve che ke sane 1813 55 31 26 temAMthI 3 ela. ema. enDa esa 2 bI. e. sane 1814 54 32 21 temAMthI grejyueTa 1 bI. e. thayela che. sane 1915 40 AmAM 2 sekanDa ela. ela. bI. mAM 5 pahelI Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha gokaLabhAI muLacaMda jaina vidyAthI Azrama 411 w w ^ ^^^^ ela. ela. bI mAM, 8 sInIyara bI e.mAM 1 junIyara bI. e. mAM 1 IMTaramAM 5 komarsamAM ane TAIpamAM, 5 meDIkala kolejamAM, 3 prIviyasamAM, 1 meTrIka ane bAkInA meTrIkanI nIcenA vargamAM che. A uparathI jaNAze ke jenomanI vRtti uMcA abhyAsa tarapha prativarSe vizeSa kheMcAtI jAya che, ane A saMsthAmAM vizeSa vivAthIonI sagavaDa karavAmAM Ave, athavA AvI bIjI saMsthAo muMbaI, punA vagere sthaLe kholavAmAM Ave to tene lAbha lenAra jaina vidyAthIe bahAra paDaze. sarakArI riporTa parathI mAlama paDe che ke hiMdustAnamAM vasatI jUdI jUdI mAnI aMdara pArasI koma keLavaNInI bAbatamAM prathama paMkita dharAve che ane tyAra pachI jaina koma Ave che. pArasI koma sAthe sarakhAvatAM jenonuM pramANa pAMca ane be evA vibhAgamAM che. jene keLavaNInI aMdara bIjI paMkitae Ave che tenuM kAraNa amArA vicAra pramANe nIce mujaba che - (1) jena kAma vepArI kema hovAthI svAbhAvika rIte jenonA purUSavargamAMthI moTe bhAga lakhI vAMcI jANe che. (2) dhArmika bAbatepara ApaNI kAmanuM vizeSa lakSa hovAthI jaina strI tathA purUSa sAmAnya rIte dharmanuM prAthamika jJAna laI zake tene mATe vAMcatAM lakhatAM zIkhelA heya che ane AvuM zikSaNa strI tathA purUSone maphata maLe tene mATe ghaNekhare sthaLe pAThazALAo hoya che. je ke jemAM sAmAnya prAthamika keLavaNanuM pramANa sAruM che te chatAM paNa uMcI keLavaNI tarapha jaina kemanuM lakSa mAtra chelA dazathI paMdara varSanI aMdara ja kheMcANuM hoya ema lAge che ane tethI karIne ja dazathI paMdara varSa pahelAMnA vakhatamAM thayelA grejayu. eTanI saMkhyA nAmanI ja che, hAla dara varSa grejayueTonI saMkhyAmAM vadhAro thayo che, paraMtu vizeSa vadhArAnI jarUra che. te mATe AvI aneka saMsthAnI jarUrIAta ApaNane svIkAravI paDaze. vidyAthIonI sagavaDa dareka vidyArthIne palaMga, khurazI, Tebala tathA laeNpa vAparavA mATe ApavAmAM Ave che ane tene mATe temaja rahevAnI jagyA mATe kaMi paNa lavAjama levAmAM AvatuM nathI. dareka vidyArthIne pitAnI skUla tathA koleja pustakonuM kharca tathA khAvApIvAnuM kharca vagere pitAnI gAMThamAMthI ApavAnuM hoya che. pustakAlaya tathA vAMcanAlaya, vidyAthInI sagavaDa khAtara zeTha maNibhAIe pustakAlaya ane vAMcanAlaya A saM. sthAnA makAnamAM nIcenA vacalA dIvAnakhAnAmAM rAkhelAM che lAyabrerImAM kula 1245 pustako che jemAMne mATe bhAga agrejImAM che, vAMcanAlayamAM nIcenAM patre Ave che, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 zrI jaina . ke. heraDa. vikalI TAimsa skeca, dhI ilasTreTeDa laMDana jyusa, muMbaI samAcAra, gujarAtI, jaina zAsana, inDiyana rivyu, hindustAna rivyu, meDana rivyu, greTa theTasa, vasanta, sAhitya, seMTrala hiMdu koleja megejhIna, mAsika manoraMjana, buddhiprabhA, jaina, jaina zvetAMbara konpharansa here, samAlocaka, jaina dharma prakAza, jena gejheTa, TIcara ityAdI. kasarata, TenIsa ramavA mATe TenIsa korTa A saMsthAnA kampAunDamAM Azare rU. 800nI kharca karavAmAM Avyo che, jeno lAbha vidyArthI taraphathI levAmAM Ave che. dhArmika zikSaNa, A saMsthAmAM rahelA vidyArthImAM tAMbara jainanuM dhArmika zikSaNa ApavAmAM Ave che. dhArmika zikSaNa mATe vidyArthIonA be bhAga pADavAmAM AvyA che. sInIyara (agra) varga ane junIara (prAthamika) varga ke jemAMnA darekane aThavADIAmAM be divasa aradhe aradhA kalAka te zikSaNa maLe che. dhArmika zikSaNane vakhata mAtra aradho kalAka hovAthI aThavADIAmAM dareka vidyArthIne mAtra eka kalAka dhArmika zikSaNa maLe che. dhArmika zikSaNa mATe dhArmika jJAna jene vizeSa sArI rIte hoya tevA dhArmika zikSakanI goThavaNa karavAmAM AvI nathI, paraMtu suprinTenDenTa tevA dhArmika zikSakanI garaja sAre yA na sAre te paNa tethI kAma calAvI levAmAM Ave che. dara varSe dhArmika parIkSA bahAranA gRhastha pAse levAmAM Ave che. paraMtu keTalAka vidyArthIo A parIkSAmAM bIlakula besatA nathI, keTalAka nApAsa thAya che. jyAre keTalAka pAsa thAya che tene inAma paNa yogyatAnA dhoraNe ApavAmAM Ave che. derAsara, vidyArthIone mATe A saMsthAmAM eka derAsaranI paNa sagavaDatA karavAmAM AvI che ke jene lAbha mAtra vidyAthIo nahi paraMtu bahAranA mAravADI tathA anya strI puruSe le che. vidyArthIonA kahevA mujaba bahAranAM strI purUSo AvavAthI teonA abhyAsamAM khala thAya che. A saMsthA ke je mAtra vidyArthIonI sagavaDa mATe ughADavAmAM AvI che ane jyAM vidyArthIone brahmacaryavrata pALI vidyAbhyAsa satata rIte karavAnuM che tevI saMsthAmAM strIo Ave e icchavAjoga che ke kema te eka prazna che. mAravADI vagere bIjA jene hesTalanA makAnamAM nahAtA hovAthI vidyArthIone ghaNI jAtanI agavaDa khamavI paDe che ema vighArthIone anubhava che. skolarazipa A saMsthAne ane nIce pramANe jUdI judI skolarazipa jUdA jUdA gRhastha taraphathI ApavAmAM Ave che. sane 1913 thI zeTha maNibhAI gokaLabhAI taraphathI garIba vidyArthI mATe mAsika rU. 35) sane 1913 thI 1916 sudhI zeTha gulAbacaMda devacaMda taraphathI garIba vidyAthI mATe mAsika rU. 10) Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha gokaLabhAI muLacaMda vidyArthI Azrama. 413 sane 1814 mAM sara vasanajI trIkamajI taraphathI bI. emAM jaina sAhitya lenAra vidyAthIne mAsika rU. 12] eka varSa mATe. sane 1915 mAM DokaTara maNilAla lalubhAI taraphathI amuka vidyArthIne rU. 5) nI skolarazipa. A sivAya sane 1814mAM 125 rUpIA zeTha maNibhAI gokaLabhAInI dukAnamAMthI dhArmika parIkSAmAM pAsa thanArAne pAMca mAsa sudhI ApavAarthe ApyA che. zeTha hemacaMda amaracaMda bere. A saMsthAnI aMdara mahuM zeTha hemacaMda amaracaMda taraphathI sana 1910 nA julA 9 mAsathI mAMgaroLanA 3 vidyAthIone rAkhavAmAM AvyA che, jemane khAdhA kherAkI vagereno kharca temanA taraphathI ApavAmAM Ave che. hosTelanI vyavasthA. A hosTelanI yogya vyavasthA karavA mATe zeTha maNilAla gokaLabhAIe sane 1910 nA eprIla mAsamAM 18 sabhAsadonI vyavasthApaka sabhA namelI hatI te sabhAsadonA nAma 1810 ne chapAelA riporTanA pariziSTa ephamAM ApavAmAM AvelAM che. tenA sthAyI pramukha tarIke zeTha maNilAla gokuLabhAI ane onararI sekreTarI tarIke zeTha mohanalAla hemacaMdane nImavAmAM AvyA hatA. A vakhate suprInTenDenTa mI. umedacaMda dolatacaMda bareDIA bI. e. hatA. sabhAsadenAM nAma nIce pramANe che. * zeTha maNilAla gokaLabhAI, zeTha kalAcaMda devacaMda, saMdhavI laheracaMda svarUpacaMda, jhaverI kalyANacaMda saubhAgyacaMda. zeTha kIkAbhAI premacaMda, jhaverI jIvaNalAlajI pannAlAlajI, jhaverI jIvaNacaMda dharamacaMda, jhaverI gulAbacaMda devacaMda, zeTha bhegIlAla tArAcaMda, zeTha maNilAla arIsIMga, mI. motIcaMda gi. kApaDIA, mI. gulAbacaMdajI hA, mI. makanajI juThAbhAI mahetA, rAva sA. hirAcaMda nemacaMda, mI. lakhamazI hIrajI, zeTha hemacaMda amaracaMda, zeTha mohanalAla puMjAbhAI, mI. mohanalAla hemacaMda, mI. umedacaMda delatacaMda baroDIyA, menejIMga kamITInA niyamo ukata riporTanA pariziSTa chamAM ApavAmAM AvyA che, ke je uparathI mAluma paDe che ke hosTelane lagatI badhI goThavaNuM menejIMga kamITInA hAthamAM soMpavAmAM AvI hatI. ukta menejIMga kamITIe menejIMga kamITInA niyamo tathA vidyAthIone pALavAnA niyamo ghaDI kADhyA hatA. A kamITI kayAre baMdha thaI ane zA kAra NathI baMdha thaI te riporTa parathI jaNAtuM nathI. menejIMga kamITInA baMdha thayA pachI saghaLI vyavasthA zeTha maNibhAi gokuLabhAI pote suprInTenDenTa mAraphata kare che. hAla turata A hosTela mATe koI paNa jAtanI menejIMga kamITI athavA salAhakAraka borDa athavA vijhiTarsa borDa yA sekreTarI hoya ema lAgatuM nathI. TrasTaDIDa, tA. 14 mI phebruArI 1910 nA dine saMsthA gavarnara sAhebanA hAthathI khelavAmAM AvI tyAre zeTha maNibhAIe potAnA bhANa daramyAna jaNAvyuM hatuM ke Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zrI jena ve. ka heraMs. "Steps are being taken to place the institution on a permanent basis by the creation of a trust, I fervently hope that my correligionists will all cordially cooperate to make it completely serviceable to the Jaina students of this Presidency and even of mote distant parts and thus to fulfil the earnest hopes of my lamented father." artha-sTaDIDa karIne A vidyAlayane sthAyI pAyApara mUkavA mATenAM pagalA le vAnuM cAlu che. huM tIvratAthI AzA rAkhuM chuM ke mArA sarva svadhAmIo A ilAkAnA temaja ghaNuM dUranA sthaLenA paNa jaina vidyArthIone saMpUrNa rIte A vidyAlaya upayogI thAya tema karavAne ane A rIte mArA svargastha pitAzrInA hadayanA manoratha pUrNa pADavA ghaNA AnaMdapUrvaka saMyukta prayatna karaze. 1910 ne riporTanI aMdara sekreTarI jaNAve che ke "The hostel is still not put on a firm basis by the exe. cution of a trust-deed of its funds and property but Mr. Manilal is intending to do it as soon as possible." artha-A Azrama haju sudhI tenA phaMDa ane milkatanuM TrasTaDIDa karI draDha pAyApara mUkAyuM nathI. paraMtu zeTha maNibhAI TrasTaDIDa jema bane tema vaheluM karavA irAdo rAkhe che. zeTha maNibhAinA upalA zabdone temaja upalA riporTanA zabdo bahAra paDayAne pAMca varSa thaI gayA che te chatAM hajI TrasTaDIDa karavAmAM AvyuM nathI. zA kAraNathI TrasTa DIDa karavAmAM AvyuM nathI tethI jaina kema ajJAta che. keTalAkanuM kahevuM ema che ke TrasTa kiDa karavAnuM kAma zeTha maNibhAIe rA. rA- motIcaMda gIradharalAla kApaDIA solIsITarane peluM hatuM ane te solIsITare tene kharaDo taiyAra karI zeTha maNibhAIne mokalyo paNahato. A kharaDAmAM pheraphAra karavAnI jarUra jaNAtI hoya athavA navo kharaDo teja agara bIjA solIsITara mAraphata karAvavAnI jarUra hoya to te muMbai zaheramAM TuMka mudatamAM banI zake tema che te chatAM paNa ATalAM varSa thayAM, A bAbatamAM 53 TrasTaDIDa karavAmAM nathI AvyuM te AvI eka namunedAra saMsthAnA hitane lAbhakArI na gaNAya ema jaina kemane samaju varga mAne che. keTalAka aNasamaju loka ema mAne che ke TrasTaDIDa karavAthI TrasTa karanAranI sarva sattA jatI rahe che. paraMtu TrasTa karanAra pita TrasTI thaI zake che temaja pitAnA kuTuMbamAMthI athavA jeo para pitAne pAka bhareza heya tevA gRhasthomAMthI TrasTIo nImavA evuM baMdhAraNa TrasTaDIDamAM karI zake che. te jotAM upalI mAnyatA bhUla bharelI che ane ame mAnIe chIe ke zeTha maNibhAI potAnA TrasTaDIDa saMbaMdhInA ucArelA uddagAro jotAM AvI mAnyatAne kaI paNa macaka Ape tema nathI. kharca 1810nA riporTamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke zeTha maNibhAI mAsika rU. 125) saMsthAnA kharca mATe Ape che ane jyAM sudhI TrasTaDIDa pArka thaI rajIsTara thAya tyAM sudhI ApavA jaNAvyuM che. 1913 nA riporTa parathI mAlUma paDe che ke zeTha maNibhAI Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha gokaLabhAI muLacaMda vidyAthI Azrama. 415 mAsi . 250) A saMsthAnA kharca mATe Ape che. ukata baMne rIpeTamAM je hisAba chApavAmAM AvyA che te joIe tevA vigatavAra nathI eTaluM ja nahi paraMtu 1810 nA rIporTanI aMdara mAtra eka ja varSano hisAba ApavAmAM Avyo che, jyAre 1913 nA rIpoTa mAM saMvata 1867 nI sAlano hisAba ApavAmAM AvyuM che, vacalAM varSonA hisAbanuM zuM thayuM tenI vIgata koI paNa ThekANe pI maLatI nathI. e varSomAM koI paNa jAtanI Avaka thaI ke kema temaja zuM zuM kharca thaze ne keTalo thayo tenI vigata 1817 nA rIpeTanI aMdara chApavAnI khAsa jarUra haparaMtu te vIgato chApavAmAM AvI nathI. rU. 1508-3-jevI rakama pagAra khAna udharavAthI te bAbatane vizeSa khulAse A saMstha nA suprInTenDenTa pAse mAMgatAM mAluma paDe che ke temAMthI rUA 1200) mAsika rU. 100 lekhe mAtra suprinTenDanTanA eka varSano pagAranAja che. suprInTenDenTa, (paryavekSaka ). A saMsthAnI sthApanA thaI tyArathI saMsthAnA sthApakane vicAra kai sArA vidvAna suzila suprInTenDenTa vidyArthIonI : kharekha rAkhavA mATe temaja vidyArthIonI raheNuM kaheNI para sArI chApa pADavA mATe : vAne hato tethI saMsthA ughaDI te vakhate nAmadAra gavarnara sAheba sara sIDanahAma kalAke pitAnA bhASaNamAM nIce pramANe jaNa luM hatuM: There is also to be a w i-qualified superintendent whose duty it will be to exercise p inal influence upon the stu. den s and endeavour to form their characters. artha--A saMsthAmAM eka suyogya pAnDenTa paNa have joIe ke jenI pharaja vidyArthIo para potAnI asara karIne tenA cAritryane gya svarUpa ApavAmAM prayana karavA nI che. zarUAtamAM mI. umedacaMda dolatacaMda bane A bI. e. ne A saMsthAnA suprInTenDenTa tarIke nImavAmAM AvyA hatA. teoe | saMsthA cheDI te vakhate zeTha maNibhAIne kiLabhAine A saMsthA saMbaMdhamAM je lekhI cAro darzAvyA che temAM suprInTenDenTa saMbaM* dhamAM teoe je vicAra darzAvyA che te ba yogI hovAthI nIce utArI levAmAM Ave che. "A saMsthAne suprITenDenTa hamezA jena grejyueTa joIe taduparAMta dhArmika buddhi Lei paNa joIe paNa te suprIvenDenTe A saMsthA sivAya bIje kaMI jagyAe nokarI karavI nahi joIe , temane chokarAone abhyAsa, cAla calagata, Aca ra vicAra vagere mATe potAne saghaLe khata roke joIe. vidyArthiomAM jeNuNe hoya tenuM teNe barAbara nirIkSaNa karI tenuM zI rIte nivAraNa karavuM te pATha tene sArI rIte Avo joie. jaina vidyArthIone sva- vicAranA, vIra dharmanAM vijaya karavA hamezAM taiyAra rahe tevA saMskAravALA karavA teNe pAsa karavo joIe. A sivAya teNe bIjuM koI paNa kAma nahi karavuM. dhArmika zikSake paNa kAma karavA mATe bIjA gRhasthanI nImaNuka karavI kAraNake be kAma karavA ja ; tethI eke kAma sAruM thatuM nathI." Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 zrI jaina bhave. ke. helDa. mI. baroDIAe upalA pArAmAM je niyame suprInTenDenTa mATe bAMdhyA te niyama keTale darajaje hAlanA suprInTenDenTanI nimaNuMka tathA kAryathI sacavAya che ane keTale daraje te niyamene bhaMga thAya che tene yathAsthita vicAra zeTha maNibhAI gokaLabhAI karI zake. amoe je tapAsa karI che te uparathI amone ema mAlama paDe che ke hAlanA suprInTenDenTa ne mAsika rU. 100) ne pagAra ApavAmAM Ave che te chatAM teo mAtra A saMsthAmAM havAranA ATha vAgyA sudhI ane rAtrinA ATha vAgyA pachI hAjarI Ape che. eTale ke savAranA AThathI te rAtanA ATha vAgyA sudhI A saMsthAmAMthI ghaNuM kharUM gerahAjara rahe che. saMsthAmAM rahetA vidyAthIo ghaNuM kharUM gerahAjara rahe che. saMsthAmAM rahetA vidyAthio taraphanI upara jaNAvelI pharaja suprInTenDenTa kevI rIte bajAve che te samajI zakAtuM nathI. suprITenDenTanI pharaja mAtra savAranA ATha lonyA pahelAM ane rAtanA ATha vAgyA pachIja hoya te jaina vidyAthIomAMthI athavA ke kaI jaina vidvAnemAMthI nAmane pagAra laI te kAma karavA paNa taiyAra thaze. ane te, te moTo pagAra suprITenDenTane ApavAmAM Ave che temAMthI je bacAva thAya te garIba vi ane larazipa ApavAmAM tathA A saMsthAnI bIjI koI beTa pUrI pADavAmAM vAra dAkAya. dAkhalA tarIke dhArmika zikSaNa mATe koI sArA paMDita athavA jena grejyueTa ke hamezAM eka kalAka dhArmika zikSaNa ApavAnI goThavaNa karI zakAya tema che. vidyAthIne pALavAnA niyame, suprInTenDenTa mahAzayanI pharaja che ke upalA niyama vidyArthI barAbara pALe te mATe yogya prabaMdha kare. ane koI paNa vidyArthI tayA niyamano bhaMga thAya che te vidyArthI pAsethI khulAso meLavI pharIthI niyamanuM ula, dha na thAya te mATe baMdebasta kare. vidyArthIne pALavAnA je niyamo che temAMnA keTalAka niyamonuM pAlana thatuM nathI ema vidyArthIone pUchavAthI mAlUma paDe che. jainetara vidyArthIo jaina vidyArthInI koI vakhata arajI sthaLa kAcane lIdhe nAmaMjura karavAmAM Ave che. te dekhADI Ape che ke A saMsthAmAM jeTaluM vidhArthIonI jagyA che tenA karatA vizeSa vidyArthIo A saMsthAno lAbha levA irasa te chatAM keTalAka jainetara vidyArthIone chellA thoDAka vakhata thayAM A saMsthAmAM dAkhala : vAmAM AvyA che. A saMsthA jaina vidyArthIne ja mATe sthApavA ke, ' AvelI che ane vidyArthIone je arajI karavAnuM je patraka chApavAmAM AveluM che te paNa jenenA traNe phIrakAnA nAma ApavAmAM AvelAM che-vetAMbara, sthAnakavAsI, di - 12. jenetara vidyArthIone zeTha maNi bhAIe ke suprITenDenTa sAhebe dAkhala karyA tenI khabara nathI. jenetara vidyArthIone koi paNa jAtanI arajI karavI paDe che ke kema, ane na vidyArthIone pALavAnA je niyame che. dAkhalA tarIke pUjA, kaMdamULa; nahi khAvAM, rAma bhajana nahi karavuM te teone lAgu paDe che ke kema tenI tapAsa thavAnI jarUra che. sUcanAo. bIjI AvI saMsthAo sAthe sarakhAmaNI A saMsthA ekaMdare sArI rIte cAle che. ane tene lAbha ghaNo ja sAro levAya , paraMtu A saMsthAne saMgIna pAyApara Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha gokaLabhAI muLacaMda vidyArthI Azrama. 417 mUkavA tathA vizeSa sArI rIte cAle ne sArI vyavasthA thAya tene mATe ame nIcenI sUcanA karIe chIe. (1) A saMsthAnuM drasTaDIDa karI ra1 Tara karavAnI khAsa jarUra che. (2) vidyArthIonuM cAritrya yathAriyana bAMdhI zake ane teonuM jIvana ucca karI zake evA suyogya suprInTenDenTanI jarUra che ane te suprInTenDenTa ceDA kalAka nahi paNa Akho vakhata saMsthAmAM ja. jarI ApavI joIe ane saMsthAmAM rahetA vighArthIone abhyAsa, cAla raNa AcAra vicAra vagere mATe potAne saghaLe vakhata rokavo joIe. (3) dareka vidyArthI dhArmikavyAvahA . abhyAsamAM AgaLa vadhe che ke nahi. cAla calaNa kevI rAkhe che ane tene taMdurastI kevI che, saMsthAmAM keTalA divasa gerahAjara rahela che tene cha mA rIporTa suprInTenDenTa karI saMsthAnA mAlekane temaja vidhArthInA pitAne athavA '' ne mokalavo joIe. (4) saMsthAne lagatuM dareka kArya ke e mATe thoDA sabhyonI vyavasthApaka kamITI tenA sekreTarI sAthe nImavAnI jarUra che. (5) jena tathA jainetara cogya gRhamAMthI dara varSe 4 thI 6 vijhiTare nImavA ke je enuM kArya ( agAuthI khabara ApyA vagara ) A saMsthAnI mulAkAta laI te saMbaMdhe rIporTa potAnI sA.! sAthe saMsthAnA mAleka sekreTarI ke vyavasthApaka : kamITIpara parabhA mokale. (6) vidyArthIo mATe ravivAra bi nA dareka divase eka kalAka dhArmika zikSaNane varga cAlu he joie. 7) dhArmika zikSaNa mATe kaI sAra paMDita athavA jaina dharmanA sArA abhyAsI vi dhAnanI nimaNuka karavI. (8) vidyArthIo mATe DIbeTIMga ra nAyaTInI jarUra che ke je dara ravivAre maLe ane hinAmAM eka vakhata bahAranA koI vidvAna gRhasthane pramukha tarIke bolAve. (4) derAsarajIne laIne vidyArthIne je agavaDa paDe che te dUra karavA prayatna karavo. (10) vidyArthIonI taMdurastI kevI rahe che tepara suprInTenDenTa khAsa dhyAna ApavuM ane banI zake te jaina ! karAmAMthI koI DaoNkaTaranI onararI raeNDIkala aDavA ijhara tarIkenI nimaNuka kara. (11) A saMsthAno je vidhArthIo lAbha letA hoya teone skula phI tathA koleja phI ochI levAmAM Ave te mATe skula tathA kolejanA prinsipAlane patra lakhI temaja maLI baMdobasta karavI joIe. (12) hAlamAM vidyArthIoja raso lAve che ane rasAyAne rAkhI tenI badhI vyavasthA kare che. keTalIka vakhata raDuM baMdha thaI jAya che. tethI ghaNuM agavaDa bhogavavI paDe che to rasoDuM hamezAM lu rahe ane rasoyAne rAkhavAnI tathA bIjI vyavasthA suprITenDenTanI dekharekha nIce rAkhavI. khAdhA kherAkIne je kAMI kharca Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 zrI jaina ve. ke. heDa. teo Ape che te pramANe teo Ape che. mAtra rasoyAne pagAra saMsthA taraphathI ApavAmAM Ave to ghaNuM sArUM. (1) saMsthAne rIporTa dara varSe athavA be chapAvavo joIe ane je rIporTa be varSa chApavAmAM Ave te baMne varSane kala vigato tathA hisAba temAM cho joIe. hAla traNa varSe rIporTa chapAvela che ane temAM traNa varSanI vigata nahi paNa eka varSanI vigata tathA hisAba . yela che tema na thAya te mATe khAsa dhyAna rAkhavAnI jarUra che. (14) ukta rIporTanI aMdara hisAba vigatavAra apAyo vadhAre sArUM. (15) A saMsthAnA nibhAva tathA cAlu khara Te sthAyI phaMDa che ke nahi. te rIpeTa parathI jaNAtuM nathI. sthAyI phaMDa na le che te mATe prabaMdha karavAnI khAsa jarUra che, (16) rIporTa taiyAra thayA pachI eka mahinA dara jAhera sabhA bolAvI te rIporTa raju karo, ane AvI sabhAnI aMdara lAge te jainetara gRhasthone bolAvavA. (17) je oNlarazipa hAlamAM A saMsthA ta apAya che te ochI che ane thAyI nathI. jethI zrImaMtoe AvI ? 'thAone sArI sArI rakamo ApavI joIe ke jenA vyAjamAMthI jUdI jUda hAlarazipa ApI zakAya. chevaTamAM ame kahevAnI rajA laIe chIe ke huM zeTha gokuLabhAI mulacaMda tathA zeTha maNibhAI gokuLabhAIe AvI saMsthA sthApI amasta jaina koma upara anahada upakAra karyo che, jenonI aMdara ghaNuM dAnavIra thaI gayA , paraMtu jainanI keLavaNI saMbaMdhamAM koI paNa jaina guhastha sArI rakama kharcA hoya te zeTha mANekacaMda pAnAcaMda, bAbu panAlAla punamacaMda tathA zeTha gokaLabhAI muLacaM , jenonI aMdara ucca keLavaNIne hAla je vikAsa mAluma paDe che e AvI saMsthA AbhArI che. A saMsthAne lAbha muMbaI ilAkAnA jude jude sthaLe vasatA vidhArthI : che. A saMsthA dina pratidina pragati kare ane ki jaina vidyArthIonA abhyAsamAM upakArI thAya te mATe ciraMjIva raho ane tenA 2 kanuM nAma sadAne mATe amara raho ema ichI viramIe chIe. jaina esosIezana opha InDiyAe eka ve karI muMbaInI jUdI jUdI jaina jAhera saMsthAonI tapAsa lai te saMbaMdhI sudhArA lagatI sUcanAono rIporTa meLavI te para ghaTatuM karavA mATe judA judA grahonI ? - kizana kamITIo nImI hatI temAM gokuLabhAI muLacaMda jaina hesTela saMbaMdhI rIporTa tapAsa laI karavA mATe rA. makanajI juThAbhAi mahetA bI. e. ela. ela. bI. berI Talle tathA ra. mohanalAla dalIcaMda dezAI bI. ela ela. bI. vakIlanI eka kamITInI hatI. te kamITIe rIporTa karI tA. 28 mI julAI 1915 nA roja esosiepa upara mokalI Apyo hato. A rIporTa ghaNuM mahattvanuM hovAthI evI AzA rAkhavAmAM AvI hatI ke te rIpeTa esosIezananA kAmakAjanA vArSika riporTamAM prasiddha che ane vAstavika rIte temanI sUcanAone amala karavA saMbaMdhe kaMI paNa karavAmAM Avaze, paraMtu atyAra sudhImAM je kaMI thayuM hoya e jAheramAM thI AvyuM che te che mAM AvavAnI jarUra che. te rIporTa Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savIkAra ane samAlocanA, 419 mmna jAhera jaina patrAmAM paNa prasiddha nathI thayo. tenAM keTalAMka aMze pragaTa thayA che tethI gerasamajutI ubhI thaI hoya to te nivAravA mATe ane riporTamAMnI sUcanAothI bIjI jAhera saMsthAone lAbha thavAno saMbhava che te mATe Akho riporTa atra prasiddha karavAmAM Ave che. amane AzA bharI khAtrI che ke tene lAbha badhI saMsthAo leze. taMtrI, svIkAra ane samAlocanA. dhyAna kahapatarU-( mULa hiMdImAM zrIamolakha RSi kRta pustakanuM gujarAtImAM bhASAMtara karanAra rA. prANajIvana morArajI zAha rAjakoTa paramAra presa mUlya ATha AnA che. 310+10mpa ) A lekhanA prasiddha kartA parabaMdaravALA zAha harakhacaMda velajI ane snehIo taraphathI abhiprAyArthe maLyuM che. dhyAna e vastune mukhya mukhya badhAM dazanee AtmavikAsamAM eka Avazyaka aMga tarIke svIkArela che ane tenuM khAsa svarUpa jaina darzanamAM zuM che te yathAsthita jANavA mATe A pustaka keTaleka aMze upayogI thaI zakaze e niHsaMdeha che. atyAra sudhImAM A saMbaMdhe gAdIpaka ( muni mahArAjazrI buddhimAgara kRta) ane jaina daSTie yoga (rA. metIcaMda giradhara kApaDIA kRta) e be pustaka nIkaLyAM che te ane A pustaka avalokana karavA yogya che, svAdhyAyano eka prakAra vAna che ane dhyAnanA dharmadhyAna ane zukladhyAna e be bheda che ane tenA pAchA dAMtara che. A dhyAnanI zailI jotAM anya dharmamAM jene "rAjaga" kahevAmAM Ave che. te sAthe A dhyAna samAnatA dharAve che mULa hiMdI graMthanuM A bhASAMtara karavAmAM bhA. kartAe ghaNI sArI mahenata lIdhI che e vuM mULa sAthe Ane sarakhAvI jatAM mAlUma paDe che, eTaluM ja nahi paNa mULamAM je azuddhatAo zloka gAthAdi tathA chapAimAM rahelI che tene je graMthamAM te gAthAdi ullekhita karela hoya teno tathA vidvAne Azaro laI zuddha karI mUkavAmAM paNa sAre zrama lIdhe che. mULa graMthanI guMthaNI sArI che paNa junI DhabanI che. keTalAMka zataka thayAM haju sva. zrI vivekAnaMda ane rAmatIrtha svAmI jevA prakhara vidvAna jaina vegane yathAsthita hAlanA samaya, deza ane saMjogone anurUpa samajAvI zake evA yoganiSTha purUSa jainamamAM viralA thayA che. tevA jena komamAM thAya ne temanA taraphathI pustako prApta thAya tyAM sudhI AvAM pustakoparaja loke nirbhaya raheze. A graMthamAM kadAca anubhava jJAna ochuM hoya paNa ghaNuM pustakane AdhAra laI viSayane vistRta banAvyo che tethI viSayanI gahanatA hovA chatAM temAM caMcu praza vizeSa sArI rIte karI zakAze. kharI rIte AvAM pustakone satya abhiprAya anubhavI ja ApI zake tethI amAre tevA hevAna dA na hovAthI ame eTaluM ja kahIzuM ke e kaMdare bhASA saralatA, spaSTatA hovAthI A graMtha upayogI nivaDaze ane IcchIzuM ke te lAbha sAmAyikAdi kriyA karavAmAM jo sArI rIte leze. kiMmata pustakanA pramANamAM tenI mULa kiMmata karatAM ochI mAtra ATha AnA rAkhI che te mATe ane bhASAMtara karAvI pustakone bahAra pADayuM che te mATe prakArone dhanyavAda ghaTe che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina ve. kaeNA. haeNraeNlDa. zrImannAgapurIya tapAgacchanI paTTAvalI ( 5 48 pra0 jainayuvaka maMDaLa zAnaLAnI pALa amadAvAda-kIMmata amUlya) A paTTApalI khAsa karI tapAgacchanI eka zAkhA ke jete leAka bhASAmAM pAyaca'dI gaccha kahevAmAM Ave che tenI che paraMtu temAM zrImana mAvIra prabhuthI AraMbha karI chellA ane hamaNAja svargastha thayela bhrAtRcaMdrajI sudhInA 73 !!* TanA sUrionuM TuMka TippaNu Apela che. prastAvanAmAM jaNAvyuM che ke A munizrI sAgara caMdrajIe nAnI moTI daza paTTAvalI ekaThI karyuM temAMthI TuMka sAra grahaNa karI lI Apela che. A mATe ukta muninA upakAra mATe che. paNa te sAthe amAre kahevuM joize ke kharA AdhArathI A paTTAvalI lakhavAM Avela che te siddha karavA mATe ane keTale aMze pramANapUrvaka che te batAvavA mATe gacchanI paTTAvalI e rIte chapAvavA yeAgya che ke mUla saskRtta ke bhASAmAM jeTalI jeTA DAya te sa Mzodhita karI tene nar ApI eka bhAgamAM prakaTa karI pachI bIjA bhAga te sarvanA sAra te dareka tabaravAranA ullekha sAthe prakaTa karavA joie ane chevaTe sUri, muni AdinI nAmavAra anukra NikA pRSTa sAthe ApavI joie. A sAra lakha je je pUrNa paraparAe sAMbhaLavAmAM AvyuM hoya, je daMtakathA hoya, te sarva te pramANe mukavI joie. AmAM keTalAka zlAke dhaNAeka paTadhara saMbadhI lakhatAM mUkyA che te ya ii lIdhela che te nahi jaNAvela hAvAthI rakhene hamaNAMja racelA hoya evI kAine zaMkA thavAtA saMbhava che. vizeSamAM AmAM samakAlIna itihAsanI kavacit hakIkatanI noMdha muzkelI che, te upayAgI che. vistArapUrvaka padmAvali ApavAmAM prabaMdha ciMtAmaNi, prabhAvaka trAdei aitihAsika pustakAnA AdhA lai tenI sAkSIthI dhaNI hakIkatA nAMdhavI Avazyaka ame A pustakane vadhAvIe chIe kAraNake je kaMi TuMka hakIkatA ApelI che te upayogI acuka che. te mATe prakAzaka maMDa Lane dhanyavAda ApIe chIe ane icchIzuM' ke padhacaMdra sUri tathA tenA paTTadharAe je graMthA tathA rAsAe Adi racyAM che te anukrame suMdara ane upayAgamAM Ave tevA AkA ramAM prasiddha karavAmAM Avaze ke jethI samAjaA gathI thayela upakAra samajI zakAya. 420 1 narabhavardihaM toknaya mAlA. 2 maunaikAdazI kathA. 3 zrI jaina stotra rtnaavliipra. dhyAvimala jaina graMthamAlA amadAvAda. ratnasAgara presa. ) AmAMnA pahelA graMtha prAkRtamAM che ane tenuM saMskRtanAma narabhava dRSTAMtA panaya bhAlA che. racanAra prasiddha zrI jJAnavima lasUrI che. temanu TuMka caritra prastAvanAmAM AvyuM che tethI temanA kaMi vizeSa paricaya thada zake che. mUla paTTadhara vijayaprabhUsUri sAthe jarA vikhada hovAthI yazeAvijaya upAdhyAyajIne sUripada temaNe na AvyuM paNa u. nayavimalane Apa jJAnavimalasUrI nAma rAkhyuM evI keTa lAkanI kalpanA che te ayeAgya che, kAraNa ke yavijayanA svargavAsa sa. 1745 mAM thaye! jyAre jJAnavimalasUrine sUripada 1749 mAM AvyuM. ( e AnaMda kaivalInA rAsanI prazasti. ) pahelAmAM manuSyabhavanI uttamatA dRSTAMtanA tayathI samajAvavA mATe A graMthanI racanA che gujarAtI bhASAMtara zAstrI lIpimAM Apela che tethI A graMtha sahelAthI samajI zakAya che pR. 80+2 che. khIjA graMthamAM mAtra mAna aekAdazInA parva saMbadhI kathA saskR tamAM ApelI che. tenA racanAra tapagaccha 56 mAM pATadhAraka AnaMdavimalasUrinA Rddhi vimala tenA kIrtti vimala ane tenA za da la Ni che. pR, 8+2 che. A Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNnpharansa mizana. 421 badhA vimalazAkhA" e nAmathI oLakhAya che. amadAvAdamAM vimalane apAzare che. trIjA graMthamAM vimala zAkhAnA judA judA paMDita munioe racelAM judAM judAM stotra che. temanA eka nAme saMbhavanAthastotranI TIkA vidyamAna saubhAgya vimala paMnyAsanA ziSya muktivimala paMnyAse saMskRtamAM racI che. A rIte vimalazAkhAnA pUrva paMDita racita graMtho prasiddha karavA prayatna ghaNe AnaMda Ape che. nAnAM nAnAM pustako ekI sAthe chApavAmAM Ave to vizeSa yugya thaze. A ja rIte jUdI jUdI zAkhA tipitAnA upakAraka pUrva jenuM uttama smaraNa rAkhavA AnuM anukaraNa karaze te sAthe sAthe samAja para paNa upakAra thaze. hamaNAM jJAnavimalasarinI sarva gujarAtI kRtio chapAya che temAM chUTaka chUTaka chaMda oNAtra stuti Adine ghaNo moTo saMgraha chapAyelo ame amadAvAdamAM joye eTale AnaMda thayo. te thoDA vakhatamAM bahAra paDaze. ame A prayatna saphala ane hiMgata thAo e bhAvIzuM. sisTaka vizvAsa-lekhaka muni tilaka vijaya. AmAM amArA eka vidvAna hIMdI mitranA kahevA pramANe hIMdI prasiddha kavi maithilizaraNanA vicAronuM mULa yA vikRta svarUpamAM prakaTIkaraNa che. jo tema hoya to che nAnA hRdaya rasa para ja avalaMbana rAkhavuM iSTa che eTaluM ja kahIzuM. kAvya svataH te daraNIyane manana zIla cheja. kaoNnpharansa mizana. 2 zrI je te madAra , (tA. 27-10-16 thI tA. 2 -12-16, saMvata 1873 nA kArataka suda 1 thI mAgasara su. 8 sudhI.) vasula AvyA rU. 455-0-0 (1) upadezaka mI, vADIlAla sAMkaLacaMda - mahIkAMThA. AkodarA 1. sela 2. cekhalAnAnA 1. vIravADA 1, amedarA che, Akana che, AMtarolI 2, cekhalAmoTA 1, haDIoLa 2, pethApura 1, dAMtA pA, moTAhaDA 1, merIA 8. kula rU. 27-8-0 (2) upadezaka mI, amRtalAla vADIlAla-surata jIle. TAMkela 18, amalasADa 45, bAraDolI , abrAmA 5, 5nAra 28, dhamaDAchA 2, kacholI , kolavA 6. kula rU. 120-8-0 3 upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda-mAravAra, rAjaputAnA; ajamera 80, kIzanagaDha 91, jayapura 50 / , bhalabara 15. 24-8-0 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1- 1... 422 zrI jena ve. kA. he . (4) AgevAnoe pitAnI meLe vasula karI mekalyA zolApura-rA. rA. kalyANabhAI chaganalAla bhAta 26, raMguna-zeTha maNIlAla ratanacaMda mArkata 6, nALo -nAnA- monA rASTrAsTa romA mAta 10 kula rU. 15-8-0 ekaMdara kula rU. 455-0-0 nATa-zrI sukRta bhaMDAra chaMDanI 3 sITa buka naM. 31151-3200, 31451-- 31550 sudhInI vAparelI upadezaka mI, puMjAlAla premacaMda pAsethI musApharImAM keda gAme rahI gaI che. te koI baMdhunA jANavAmAM Ave to zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa muMbaI e zIranAme mokalI ApavA tasdI leze. 2 sTenDIga kamITI. sTeDIMga kamITInI eka mITIMga tA. 10-1-16 saMvata 1973nA kArataka va. 1 zukaravAre zrI jaina zvetAMbara kaeNnsaransa ophIsamAM rAtrInA chA vAge (muM. TA.) bolAvavAmAM AvI hatI, paNa korama nahI thavAthI mulatavI rahela che. 3 zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanA membarornu AveluM lavAjama nIce mujaba sthAnika ane bahAragAmanA membara taraphathI sane 1916 nI sAlanA lavAjamanA darekanA rUA. 5 mujaba tA. 14-12-, sudhImAM vasula Avela che - zeTha kalyANacaMda zobhAgacaMda. muMbaI. rA. rA. makanajI juThAbhAI mahetA. muMbaI , - gulAbacaMda devacaMda , ,, motIcaMda gIradharalAla kApaDIA, , ratanacaMda talAcaMda mAstara, mohanalAla dalIcaMda desAI , devakaraNa mulajI, , lalubhAI karamacaMda dalAla motIlAla mulajI ,, cunIlAla muLacaMda kApaDIA , dalasukhabhAI vADIlAla , zeTha jagAbhAI dalapatabhAI amadAvAda mulacaMda hIrajI ., kezavalAla premacaMda modI ,, hIrAcaMda vasanajI , kuMvarajI ANaMdajI , hIrajI ghelAbhAI devarAja , rA. rA. dayAlacaMda joharI AgrA. zAmajI ladhA zeTha veNIcaMda suracaMda mehasANA. maNalAla surajamala . phatecaMda jhaverabhAI bhAvanagara ravajI sejapALa DokaTara bAlAbhAI maganalAla vaDodarA. amaracaMda ghelALAmAM che zAMtidAsa AzakaraNa sahAyaka membara, , umarazI mAMDaNa zeTha bhogIlAla nagInadAsa khaMbhAtasomacaMda dhArazI koThArI rAyacaMda nAnacaMda nADodA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 kaoNnpharansa mizana. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana beDanA ejane sUcanA A beMDa taraphathI "zrI jena vetAMbara kaeNnpharansa dhArmika harIphAInI parIkSA " tathA "bAI ratanabAI-zA uttamacaMda kezarIcaMdanA patni-strI jena dhArmika harIphAInI parIkSA tA. 31-12-1816 ravIvAre baporanA 1 thI 4 vAgyA sudhInA TAIme mukarara karelA sthAe mukarara karelA ejaTenI dekharekha nIce levAnI che. te mATe bahAra gAmathI Ava"nAra vidyArthIone badhI jAtana sagavaDa karI ApavA maherabAnI karavI. A badhA umedavAro mATe zAhInA khaDIA, heDara, esaIjha buka vigere beDanA kharce pUrA pADavA ane tenuM bIla mekalI ApavA maherabAnI karavI. motIcaMda gIradharalAla kApaDIA, mehanalAla dalIcaMda desAi. AnararI sekreTarIo. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa 4 upadezaka pravAsa, ( AvelA patrane TuMka sAra) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda. meU-gAmanI tamAma koma eka Da se karI judA judA viSaya upara bhASaNa ApatAM sArI asara thaI hatI. Azare 300 mANaso bhASaNane lAbha letA hatA. jIva dayAnA viSayadhI rajapUta tarapha evI asara thaI hatI ke sabhA samakSa jaina saMgha rUbarU jIvahiMsA na karavI, mAMsa bhakSaNa na karavuM tema dArU nahIM pIvo tevI Azare 30-40 jaNe sogana sAthe pratijJA karI che. nAmanI noMdha ahIMnA zrI saMghe vIdhI che. bapore upAzrayamAM ane rAtre jAhera rastA upara sabhA karI tamAma kAma samakSa bhASaNa ApyAM hatAM. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /1 agAu ) ? 2 | jaya vAsadana) rA. ramaNakArIe khecavuM anukramaNikA sana 1916. (zrI jaina zvetAMbara konpharansa heralDa pura-1ra.) aitihAsika viSaya, | sTenTa kamITInI mITIMge. 388, 421 A Glimpse into the past of kAvya. Jainism (Mr. Sushil) 260 | a! STi (rA. kaivalya) 210 jenAgama-tenI utpattine itihAsa | kasI che (hiMdI kAvya) 3e | sube : kudarata (naMdana) 243 prAcIna patra (munizrI vidyAvijaya) 221 | hRdaya vAsa (taMtrI) mahamada pAdazAhanuM varNana (prAcIna) 26 | hRdayane vAto koNa jANe (taMtrI) 328-32 zilAlekhe ane jenoe kheMcavuM joItuM dhyAna cari. '(rA. ramaNIkalAla maganalAla mAdI), 165 | DaoN. lAbhAI maganalAla nANAvaTInuM jo tArA garAti (zra | sa , jIvanacaritra. 144 nA B- A.), 376 tatva , konpharansa vartamAna-mizana, A che -eka bahena pratye patra (taMtrI) 244 upadezaka pravAsa 95, 173, 36, 423 | A na (rA. gekuLabhAI nAnajI ejyukezana borDanI mITIMgo 383 ga 1 | 271, 383, 404 ejyukezana beDanA membaranuM AveluM kAla { ? 5 283 lavAjama 422 nyAyAvatAr (zrImada siddhasena divAkara kurta dazamI zrI jaina zvetAMbara konpharansa- bAra na jene nyAyane graMtha) taMtrI. 288 tenuM thayeluM kAmakAja 78 Me Lysics and Ethies of AnaMdotsava-kavitA (zAstrInarmadAzaMkara) 103 thi sinas (Prof. H. Jacobi) 365 TharAne kharaDo ( Resolutions) 83 | jJAna (rA. gokuLabhAI nAnajI TharAve 124 gAMdha pramukha sAheba De. bAlAbhAInuM bhASaNa 113 taMtrIne mAMdha, purNAhuti (taMtrI) ey'llp9171 2231 Draft (consti. amAre Avato aMka Aga kAzana ane Agamoya tution) baMdhuone protsAhana-kavitA * saMmi (taMtrI) ( zAstrI narmadAzaMkara). A palanA nAmamAM pheraphAra karavAne bharelI rakamanI TIpa. 354 prayatara niSphaLa gayA. bharelI rakama AvyAnI noMdha 205, 363 aikaya kayAre karIzuM? hamaNuMja 25 bharelI rakama AvavI bAkInI nadhi 2017 | 3] aMgreTa bhASAmAM jainadharmanuM pustaka 212 maMgaLAcaraNa-saMskRta traNa zloka 103 kAgaDA ne zuM zAMtimAM rahevAne rIsepzana kamITInI maLelI mITIMga 364 344 svAgata kamITInA pramukha zeTha kalyANacaMdanuM kurala nA bhanI tAmila jainakRtinuM agrejI bhASaNa. 105 bhASA 347 dhArmika hisAba tapAsaNuM khAtuM, kaoNnpharanuM dazamuM adhivezana 241, 36ra, 387 | jesalanAra tathA bIjA jena bhaMDAre 21ra zrI sukRta bhaMDAra phaMDa 84, 172, 208, jaina da vAnI sAmagrI.. 211 241, 361, 384, 421 | jaina 5 1 AgamanuM mudrikaraNa 215 zaTha phakIracaMda premacaMda skolarazIpa jaina da tAsanI pragati 343 (inAmo) 242 | jaina hi ne paryuSaNane khAsa eka 350 (cI nabadArI kara ) 104 - 169 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA sane 1916. 425 193 | I Am w 16 jaina saMbaMdhI kaMi kaMi. prakIrNa kavitA lakhanArane vijJapti (84 itihAsa sAhitya aMkanI samAlocanA jainadharma viSe aMgrejI pustaka (gokuLajIbhAI nAnajI gAMdhI). 76 pustaka parIkSA. 285 | zeTha gokaLabhAI muLacaMda jaina vidyAthI e paMDita annalAla zeThIno kesa. 83 | Azrama (rIporTa) 83 zeTha khetazIkhIazI je. pI. nIudAratAM 195 sUtronuM bhASAMtara svIkAra ane samAcanA. degaMbara pratimAo 53. abhinaMdana aura sumatinAtha prabhukA pavitra tIrtho saMbaMdhI jhaghaDA 220 153 rItra pATaNanI prabhutA ane jeno 227 AnaMdakAvya mahedadhi 18 - 13 buddhiprakAza patramAMnI bhulano sudhAro 353 jAti prabodhaka 356 muMbaI bAbu panAlAla punamacaMda jenA jana AtmAnaMda sabhA bhAvanagarane rIporTa 220 skulanA vidyArthIonuM prIti saMmela. 48 tatvArthIdhigama sUtra sarahasya 355 421 tilaka vilAsa rAjabhaktinI avadhi lAIsarAyanI dhArAsabhAmAM jaina prati, dhyAna ka95tarU 410 dhitva nyAyadIpikA 219 - sAdhu saMdha utthApavA yogya che? - 2 paryuSaNa nimittanAM kSamApanA pa. 361 25 tyAM sukha vi6 yunivasIne jenonuM pratinidhitva ka6 parIkSA mukham 211 dharma-nIti-upadeza prANurakSaka saMsthA dhuLIAno rIporTa 1914-15, 360 eka AganA taNakhAnA bhayaMkara praka pArthacaMdra sUrinuM jIvana caritra 357 (rA. vADIlAla ma. zAha) 36 mahuvA gaurakSaka sabhAnI pAMjarApoLano kya kayAre karIzuM ? hamaNAMja (taMtra 25 rIporTa 221 nemAMthI garIbAI ane lAcArI vaDodarA jIvadayA khAtAne rIporTa 360 karavAnI jarUra (taMtrI) vaitAla pacavIsI 358 paramasahiSNutA yAne vizALa daSTi zrImannAgapurIya tapAgacchanI paTTAvalI 418 (rA.maNilAla nabhubhAI dozI B. 65 sAdhaka prAcIna stana saMgraha 220 la lA lajapatarAya zuM kahe che? ahi- svAmI dayAnaMda aura jaina dharma 218 paramo dharma satya che ke ghelachA ! 27 ! sevA dharma 218 Jain Ahinsa (Ahinsaist.) 35 | saMta pravezinI 218 satyAgraha eka saMvAda (rA. bhagavAna saMbadha saMtari - 356 labha zAha ) * 01 | samAdhi maraNa aura mRtyu mahotsava 360 saMvatsarI prasaMge bhagavAnanI AjJA pALaze zrAvaka kalpatarU ke? tIrtha saMbaMdhI apIla hubaLI pAMjarApoLano 11-12 vArSika rA. vADIlAla motIlAla zAha) 9 rIporTa Flain Speaking to Jains. T sAhitya, Il discriminate Charity. 7 The Present state of the ApaNI zIlpakaLA ( taMtrI ) ainas. Mr. (Kanaiyalal jainadharmane bIjA dharmomAM ullekha. aini) (rA. gekuLabhAI nAnajI gAMdhI) 148, 186, pArmika parIkSAo 225, 308 abhyAsakrama | pATaNanA jaina bhaMDAra (taMtrI) 28-56 abhyAsakramane sudhAro 4] pAtra kesarI stotra (paMDita giridharazarmA) parIkSAno savAla patro. zrI vAsupUjya jinagAthA pariNAma * (rA. jIvaNacaMda sAkaracaMda jhaverI) 42 360 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 zrI jaina zvetAMbara kanphara herelDa. sI vAMcana, svAgAvya (taMtrI) deva ane gurUnI stuti kAvya samartha - nine-kAvya (rA. vIrabhakti mI.. mera mesa. mI.) 34 (nirbhamA Dena) 35 bAMdhava pratye-kAvya ( nimaLA bahena) 36 snehA yAvya (22. vakSya) 211 mAro hAlo - kAvya rA. virabhakti | strIe hAlanI sthiti ( Dena) mI. me. mesa mesa. mI. 31 sevikA vinAti. 4Aya (21. viirmaMgalAcaraNa-kAvya (taMtrI ma . yasa. mesa. mI) 34 rAnabhArI pratye sabhAmA-40ya (22. ya ya (taMtrI) 19 vIramAta mI. me. meva mesa. mI.) yana . (tatrI) 28 vinati-avya (tatrI) 66 | hAlana | zikSaNanI dazA vIramAnI vinAti-vya (taMtrI) 1 (sa. -yatramaya bhagata ) khAsa agatyanI evara. A jaina zvetAMbara kaoNnpharansa heraeNlDa pakanA vAMcakone jaNAvavAmA Ave che ke saMvata 1970nA paryuSaNa parva samaye mAsikanA khAsa aMka tarIke zrIman mahAvIra sacitra aMka 240 pRSTano ATha nAnI kImatano bahAra pADavAmAM Avyo hato. temaja te varSanA dIvALIna bha prasaMge zrIman mahAvIra sacitrano uttarArdha bhAga 150 pRSTano 6 cha unI kImatano pragaTa karyo hato. saMvata 1971nA varSamAM paryuSaNa parva samaye je tehAsa-sAhitya, sacitra aMka 360 pRSTano khAsa aMka tarIke bahAra pADelalI kImata bAra AnA rAkhavAmAM AvI che. AvA uttama pustakonI kImata darekanA 6.5 pAMca pAMca rAkhavAmAM AvI hota to paNa ghaNI kamatI che, tevAM pustako jaina dhuone pANInA mUlye ApavAnuM A sAhasa kAma ApaNA mAsikanA taMtrI sAhe. dhAga parizrame aMko taiyAra karyAthI amoe uThAvyuM che. traNe aMko sAmaTA meM mArane savA rupIAmAM ApavAmA Avaze. posTa kharca mApha. chUTaka aMka upara ja lI kImatathIja ApI zakIzuM. pAyadhunI muMbaI naM. 3. AsisTaMTa sekreTarI, jaina zvetAMbara kaoNnpharansa.