Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 0099999999999999999 // zrIjinAya namaH // // zrIlakSmIvallabhagaNIpraNIta TIkA || + zrImaduttarAdhyayanasUtram - mRla. mUlArtha, TIkA, ane TIkAnA anuvAda mahina. tRtIya bhAgaH -chapAvI prasiddha karanAra :pAlanapuranivAsI vhena maNIyAie potAnA pitAzrI mahetA rAjakaraNa chaganalAlanA smaraNArthe prasiddha karyo. vIra saMvat 2462 mUlyam ru.4 sane 1936 DOOS00 DESIDESSESSIBEEDSSISISIED For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 577 // www.kobatirth.org // zrIjinAya namaH // // atha zrImaduttarAdhyayanasUtram // (mulagAthA ane tenuM bhASAMtara- TIkA ane TIkAnuM bhASAMtara ) (mUlakarttA - zrIsudharmAsvAmI, TIkAkAra-zrIlakSmIvallabhamaNi ) bhASAMtarasahita chapAvI prasiddha karanAra - paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja - (jAmanagaravALA ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // atha dazamamadhyayanaM prArabhyate // A drumapatranAmanuM dazama adhyayana AraMbha thAya che. navame'dhyayane cAritraviSaye niSkaMpatvamuktaM, tanniSkaMpatvaM zikSAta eva bhavati, tato dazame'dhyayane zikSAM vadati, iti navamadazamAdhyayanayoH saMbaMdhaH dazamamadhyayanaM zrIgautamamuddizya zrIvIreNAbhihitamiti gautamavakta vyatA tAvaducyate For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 577 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 578 // Zhao Er Er www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir navamAdhyayanamAM cAritrya viSaye niSkaMpatya = aDaga paNe rahevAnuM kalaM, te niSkaMpattra zikSAvaDe karIneja thai zake che tethI dazama adhyayanamA zikSA kahe che; evIrIte natramA tathA dazamA adhyayanano saMbaMdha = saMgati darzAvI. A dazama adhyayana zrIgautamane uddezIne zrImahAvIre kathita che tethI gautama vaktavyatA prathama kahevAmAM Ave che. pRSTipA nAmnI nagarI, tatra zAlanAmA rAjA, mahAzAlanAmA yuvarAjaH, tayorbhaginI yazomatI, tasyAH piTharanAmA bhartAsti, yazomatIkukSisaMbhUtaH piTharaputro gAMgalinAmA vartate. anyadA bhagavAn zrImahAvIrastatra samavasRtaH, zAlarAjA mahAzAlAdiparivRtastatrAgato bhagavaMtaM vaMditvAgre dharaNItalopaviSTaH zrImahAvIrakRtAmimAM dezanAmazRNot mAnuSyAdikA dharmasAdhanasAmagrI durlabhAsti, midhyAtvAdayo dharmapratibaMdha hetavo bahavo vartate, mahAraMbhAdIni narakakA| raNAni saMti, janmAdiduHkhapracuraH saMsAro'sti kaSAyAH sasAraparibhramaNahetavaH saMti, kaSAyaparityAge ca mokSaprAptiriti bhagavaddezanAM zrutvA saMvegamupAgataH zAlarAjA jineMdraMpratyevamuvAca bhagavaccaraNamUle'haM tapasyAmAdAsye, paraM mahAzAlaM yAvadrAjye sthApayAmi tAvat zrIbhagavadbhirayyatra vihAro na kAryaH. bhagavatoktaM pratibaMdhaM mAkArSIriti zAlarAjA gRhe gatvA mahAsAlaM bhrAtaraM pratyevamAha baMdho ! tvaM rAjyaM pAlaya ? ahaM vrataM gRhNAmi, mahAzAla uvAca bhavadahaM saMvigno 'smi, alaM mahAraMbhahetunA rAjyena, mamApi pravrajyAgrahaNamanoratho'sti. bhAratavarSamAM pRSTicaMpA nAmanI nagarI hatI tenA zAla nAme rAjA hatA tenA bhAi mahAzAla nAme yuvarAja hatA, A beyanAM yazomatI nAme vhena hatAM ane tenA pati piThara nAmanA hatA. A yazomatInI kUkhathI piTharane gAMgali nAme putra thayo hato. For Private and Personal Use Only FREDER bhASAMtara adhya010 // 578 ||
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhya010 // 579 // // 579 // d lk lk fql lh : fqln fyh lTllfn llmTlqd eka samaye bhagavAn zrImahAvIra tyAM (pRSTicaMpAnagarImA) samavasUta thayAmpadhAryA. zAlarAjA potAnA bhAi yuvarAja mahAzAla vagerene sAye lai tyAM AvI bhagavAnne caMdana karI AgaLa pRthvI taLa upara besI zrImahAvIre karelI dezanA sAMbhaLavA lAgyA"manuSya janma Adika dharma sAdhananI sAmagrI maLavI ghaNI durlabha che, tenI sAthe mithyAtvAdika dharmanA pratibaMdhaka hetu bho ghaNA che, vaLI sAMsArika mahoTAM kAryonA AraMbha karavA e badhAM naraka prAptinA kAraNo che, temaja janma jarA maraNAdi duHkhothI bharelo A saMsAramA paribhramaNanA hetuo nAnA prakAranA kaSAyo che; e tamAma kaSAyano parityAga thAya tyAre mokSa prApti thAya.' A pramANe bhagavaddezanAnuM zravaNa karatAM zAlarAjA saMvega pAmIne jinendra pratye ema bolyA ke-he bhagavan ! huM to have ApanA caraNamA rahI tapasyA grahaNa karIza tene mATe mArA anuja mahAzAlane rAjyapara sthApIne hu~ pAlo Aq tyAM sudhI Ape anyatra vihAra na karavo, | bhagavAne kA-'pratibaMdha naja karazo? tyAre zAlarAjA ghare jai potAnA bhAi mahAzAlane kahevA lAgyA ke baMdho ! A rAjya tamAru samajI tame tenuM pratipAlana karo ane hu~ to vrata-dIkSA grahaNa karIza, mahAzAle uttaramA karjA ke-'he bhAi ! tamArI peThe hu~ paNa kaMTALyo chu, A mahAvyavasAya pUrNa rAjyanuM mAre prayojana nathI. mAre paNa pravrajyA grahaNa karavAno manoratha thayo che. tadA zAlarAjena bhaginIputro gAMgaliH svarAjye'bhiSiktaH, zAlamahAzAlau dvAvapi pravajito, bhaginI zramaNopAsikA jAtA, bhagavAMstato vihAraM cakAra. zAlamahAzAlamunI ekAdazogAnyadhIto, bhagavAn rAjagRhe samavamRtaH, tatrAnekabhanyAn pratiyodhya svAmI caMpAyAM gataH, tatra zAlamahAzAlI svAminaMpratyevamUcaturyadi bhavadAjJA syAttadA vayaM | pRSTicaMpAyAM vrajAmaH, yadi kazcittatra pratighudhyate samyaktvaM vA labhate tadAsmAkaM mahAn lAbho bhavatIti. svAminA For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tadA tayorgautamaH sArthe dattaH, gautamasvAmI tAbhyAM saha pRSTicaMpAyAM gataH, tadA gAMgalirAjA pitRmAtRbhyAM piTharayazo| matIbhyAM saha vaMditumAyAtaH, samAgatAyAM parSayevaM dezanAM cakAra ao bhASAMtara yana sUtram adhya010 IBE jyAre yuvarAje paNa rAjyanuM matyAkhyAna karyu tyAre zAlarAjAe tenI bhenanA putra gAMgalino potAnA rAjyapada upara abhiSeka |JE // 580 // // 580 // koM ane zAla tathA mahAzAla bannee pravrajyA gRhaNa karI, A ve bhAiono tyAga joi tenI vhena yazomatIne paNa vairAgya thavAthI te paNa zramaNA-upAsikA thai. tadanaMtara bhagavAn mahAvIre te sthAnakethI vihAra kaoN. zAla tathA mahAzAla muni ekAdazAMgak adhyayana karI tattvajJAna saMpanna thayA. bhagavAn tyAMcI rAjagRha nagaramAM samavasta thayA, tyA aneka bhanyajIvonematibodha ApI tyAMthI svAmI caMpAmAM AvyA tyAre zAla tathA mahAzAla banne svAmIne vaMdavA AvyA, baMdanA karI bolyA ke-'he bhagavan ! jo ApanI AjJA hoya to ame pRSTicaMpAmA jaiye tyAM jo koi paNa bhavyane pratibodha thai samyaktva lAbha thAya to amane mahoTo lAbha uthayo gaNAya. svAmIe te babhenI sAthe gautamane ApyA ane AjJA ApI tethI gautamane sAthe lai banne pRSTicaMpA nagarImAM gayA te | vAre tyAMnA rAjA gAMgali potAnA pitA piThara tathA mAtA yazomatI sAthe laine vaMdana karavA AvyA. jyAre parSada zrotRjana varga=1 AvI beTho tyAre te muni A pramANe dezanA karavA lAgyA. bho bhavyAH! viSayaprasaktA mA tiSTata ? anekaduHkhadAruNe saMsAre pratibaMdha mA kuruta? kaSTena manuSyAdisAmagrI JE prAptAsti, saMdhyAbharAgasadRzo yauvanAdiprapaMco'sti, kSaNadRSTo naSTaH sakalasaMyogo'sti, jalaviMducaMcalaM jIvitamasti, For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ard tato jinadharma prakAmamudyama kuruta? tathAkRte'cireNa zAzvatapadAprAptirbhavatAM bhavatIti gautamadezanAM zrutvA gAMgaliH bhASAMtara uttarAdhyayana sUtram 6 matibuddho bhaNati, bhagavannahaM bhavadaMtike pravrajyAM gRhISye, navaraM mAtApitarau pRcchAmi, jyeSTaputraM ca rAjye sthApayAmi. adhya010 evamuktvA gRhe gatvA mAtApitarau pRSTau, tAbhyAmuktaM yadi tvaM prabajiSyasi tadA vayamapi pravrajiSyAmaH. tataH putraM // 581 // 15 // 581 // BEIN rAjye sthApayityA gAMgalirAjA svamAtRpitRbhyAM saha prabajitaH. gautamasvAmI taiH ziSyaiH saha pazcAdalitaH. 'he bhavyajano! tame viSayomA Asakti na rAkho. aneka duHkhothI dAruNa A saMsAramA pratibaMdha mA karo, arthAt mokSamArgamA a aTakAyata kare tevAM AcaraNa mA karo. A manuSya deha jebI mokSanI sAmagrI ati kaSTe sApaDI che. A yauvanAdi avasthA vagere saghallaM saMdhyA samayanA vAdaLAMnA raMga jevU che A saMsAranA saMyoga eka kSaNavAramA jota jotAmA naSTa thavAnA che. jalanA biMdu jevU | capaLa A jIvita che. mATe jinadharmamAM khaMtathI pravRtti karo. tema karavAthI thoDA samayamAMja zAzvata padanI prApti tamone thaze." A pramANe gautamasvAmInI dezanAnuM zravaNa karatAM rAjA gAMgaline pratibodha thayo tethI te bolyA ke-'he bhagavan! hu~ ApanI pAse patra jyA grahaNa karIza, mAtA pitAne pUchavAnuM paNa mane ThIka nathI lAgatuM, mArA jyeSTha putrane rAjya upara sthApu cha.' Ama kahI ghare jai RemAtA pitAne potAno vicAra pUchatAM temaNe kachu ke-jA tuM pravrajyA le to pachI ame paNa patrajyA gRhaNa karIzuM. A pachI potAnA putrane rAjya upara sthApI rAjA gAMgali potAnA mAtA tathA pitA sahita pravrajita thayA. A badhA ziSyone sAthe lai gautamasvAmI tyAMthI pAchA vaLyA. mArge zAlamahAzAlayoH zubhAdhyavasAyena kevalajJAnamutpannaM, punaragre gacchatAM gAMgalipramukhANAM trayANAmapi For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhya010 // 582 // // 582 / / zubhadhyAnena kevalajJAnamutpannaM. evaM sarve'pi te gautamasahitAzcaMpAyAM gatAH. gautamasvAminA bhagavaJcaraNau praNato, zAlamahAzAlAdikevalino bhagavataH pradakSiNAM kRtvA tIrtha praNamya kevalaparSadabhimukhaM calitAH, tAvadutthito gautamastAnpratyevaM bhaNati bhoH ziSyAH kavrajata? baMdata tIrthakaraM? tAvatA bhagavAn mAha gautama! kevalino mAzAtayeti bhagavadvacasA gautamastAn kSAmayati, manasyevaM ca ciMtayati, ahaM na setsyAmi, madIyAH ziSyAH kevalajJAnamAsAdayaMti, kitvadya yAvanmayA kevalajJAnaM na prApta. mArgamAM zAla tathA mahAzAla banne zubha adhyavasAyane pariNAme kevalajJAna utpanna thayu. pharI AgaLa jatAM gAMgali piThara tathA | yazomatI e traNene paNa zubha dhyAnanA prabhAvathI kevaLajJAnano avirbhAva thayo. Ama sarve gautama sahita paach| caMpAnagarImAM AvyA tyAre gautamasvAmIe bhagavAn pAse jai caraNamAM praNAma karyA. paNa pelA zAla tathA mahAzAla Adika kevalI varga to bhagavAnne pradakSiNA karI tIrthane praNAma karI kevala parSadane abhimukha cAlavA mAMDe che tyAM gautame uThIne paDakAryA ke-'he ziSyo! tame kyAM jAo cho? A tIrthakaranI vaMdanA karo.' tyAre bhagavAn bolyA ke 'he gautama! kevalInI AzAtanA mA karo' Aq bhagavAnanu vacana sAMbhaLIne gautamasvAmI te kevaLajJAnione khamAvavA lAgyA, ane manamAM vicAryu ke-'hu~ to hajI siddhi pAmyo nahiM tyAM to A mArA ziSyo kevaLajJAnane prApta thai gayA mane to hajI sudhI paNa kevaLajJAna prApta na thayu. ito'vasare mitho devAnAmevaM saMlApo vartate yadadya bhagavatA vyAkhyAnAvasare evamAdiSTaM yo bhUmicaraH svalabdhyA For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir STApadAdrau caityAni vaMdate sa tenaiva bhavena siddhiM yAtIti zrutvA gautamaH svAminaM pRcchati he bhagavanahamaSTApade caityAni bhASAMtara yana sUtram vaMdituM yAmIti. JE adhya010 // 583 // ____ A avasare devonI paraspara malApa thayo je-'Aje vyAkhyAna TANe bhagavAne ema Adeza karyo ke-'je bhUmicara potAnI // 583 // labdhivaDe aSTApada parvatamAMnA caityonuM vaMdana kare te teja bhavathI siddhi pAme; A sAMbhaLI gautame svAmIne pUchyu, ke-'he bhagavan ! hu aSTApadamAM caityonI vaMdanA karavA jAuM? bhagavAne 'bhale aSTApada parvate jAo, ane caityane vaMdo Ama kaDaM tethI harSa pAmI gautama | svAmI bhagavAnnA caraNa vAMdI pote aSTApada parvata gayA. bhagavatoktaM vrajASTApade? tatra caityAni vaMdasva? tato hRSTo gautamo bhagavaJcaraNau vaMditvA tatra gataH, pUrva hi tatrASTApade tAdRgjanasaMvAdaM dRSTvA paMcapaMcazataparivArAstrayaH koDinnadinnasevAlAkhyAstApasA gatAHsaMti, teSu koDinnastApasaH saparivAra ekAMtaropavAsena bhukta, pAraNe mUlakaMdAnyAhArayati, so'STApade prathamamekhalArUDho'sti. dvitIyo dinnatApasaH saparivAraH pratyahaM SaSTaSaSTapAraNake parizaTitAni parNAni bhukta, sa dvitIyamekhalAmArUDhosti. tRtIyaH sevAlatApasaH saparivAro niraMtaramaTama pAraga ke sevAlaM bhukte, sa tRtIyamekhalAmArUDho'sti. je saMvAda sAMbhaLIne gautama aSTApada parvata upara javA tatpara thayA tevoja saMvAda sAMbhaLI gautamanA pahelA pAMcaso pAMcasonA Rell parivAra sahita. koDina, dina kyA sevAla, evA nAmanA traNa tApasa aSTApada parvate pahoMcelA temAM pahelo koDinna tApasa potAnA For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parivAra sahita ekAMtara upavAsa karI pAraNAmAM kaMdamULano AhAra karatA hatA te aSTApada parvatanI prathama mekhalA upara ArUDha yayA | uttarAdhya bhASAMtara hatA; bIjA dinna tApasa parivAra sahita pratidina chaThe chaDDhe pAraNe pAkIne kharI gayelAM pAMdaDAM khAtA hatA te aSTApadanI bIjI | JE yana sUtram adhya010 mekhalA sUdhI caDyA hatA; trIjA sevAla tApasa parivAra sahita hamezAM AThame pAraNe sevAla khAtA hatA te aSTApada parvatanI trIjI // 584|| mekhalA para ArUDha thayA hatA. // 584 // ___evaM teSu klizyamAneSu gautamaH sUryakiraNAvalaMbena tatrArodumArabdhaH. te tApasAcitayaM yeSa sthUlavapuH kathamatrAdhiJE roDhuM zakSyate? vayaM tapasvino'pyazaktAH. evaM ciMtayatsveva teghu pazyatsusa gautamaH kSaNAdaSTApadaparvatazikharamadhirUDhaH, te punarevaM ciMtayaMti yadAsAvatariSyati tadAsya ziSyA vayaM bhaviSyAmaH, atha gautamasvAmI prAsAdamadhye prApto nijaTrll nijavarNaparimANopetAzcaturviMzatijineMdrANAM bharatakAritAH pratimA vavaMde, tAsAM caivaM stuti cakAra-'jagaciMtAmaNi jaganAha / jagaguru jgrkkhnn||' ityAdi stutiM kRtvA pUrvadigbhAge pRthivIzilApaTTake'zokabarapAdapasyAdha ekarAtrI paryuSitaH. itazca zakralokapAlo vaizramaNastatra caityAni vaMditumAyAtaH, pratyekaM caityAni vaMditvAzokataroradhaH samAyAtaH, gautamasvAminaM baMditvAgre niSaNNaH, tasyAgre gautama evaM dharma kathayati-dharmArthakAmAtrayaH puruSArthAH, tatrArthakAmasAdhakatvena dharma eva pradhAnaH, sa ca devagurubhaktirAgeNa bhavati, devaH punaH sarvajJaH sarvadaryaSTAdazadoSarahito bhavati, guravaH susAdhavo bhavaMti, sAdhavaH samazatrumitrAH samaleSTukAMcanAH paMcasamitAstriguptA amamA amatsarA jiteMdriyA jitakaSAyA nirmala brahmacaryadharAH svAdhyAyadhyAnasaktA dubharatapazcaraNA aMtamatAhArAH zuSkamAMsarudhirAH For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasRtram // 585 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kRzazarIrA bhavaMti. imAM gautamakriyamANAM dezanAM zrutvA vaizramaNamanasyevaM visaMvAdo jAto'ho eteSAM vizeSapuSTitidharaM zarIraM, yativarNanaM cedRzamiti vaizramaNamanovitarka jJAtvA gautamastadA puMDarIkAdhyayanaM prarUpitavAn tathA ca Ama eNe AgaLa vadhavAnA asAmarthyane laDa kleza pAmatA hatA tyAM gautame tyAM jar3ane sUryanA kiraNonA avalaMbana vaDhe e | aSTApadapara ArohaNa karavA mAMDayuM. tyAre te traNe tApaseA vicAra karavA lAgyA ke - 'ati sthUla zarIravALA A aSTApada upara kema ArohaNa karI zakaze? jyAM caDavAne ameM tapasvI azakta thayA' Ama te traNe vicAra karatA jor3a rahyA che teTalAmAM gautama to eka | kSaNamAtramA e aSTApada parvatanA zikhara upara ArUDha thayA. A jor3a e traNe tApasoe vicArya ke 'jyAre e utaraze tyAre ApaNe traNe enA ziSyo pazuM ? gautamasvAmI aSTApadaparvata uparanA prAsAda madhye pahoMcyA tyAre tyAM AvelI-potapotAnA varNa parimANa yukta covIze tIrthakaronI pratimAonuM vaMdana karyu ane te pratimAonI- 'jagadanA ciMtAmaNi, jagatnA nAtha, jagatanA guru tathA jagatnA rakSaNa hAra ! iyAdi vAkyo vaDe-stuti karIne pUrvadizA tarapha AvelA eka pArthivazilApaTTa upara azoka vRkSane nIce eka rAtri nivAsa karyo. ahIM indralokapAla vaizramaNa tyAM cetyonuM vaMdana karavA AvelA te paNa dareka caityAMnA vaMdana karI eja azoka vRkSataLe AlyA. te gautamasvAmIne vaMdIne AgaLa beThA tyAre tenI AgaLa gautame kahevA mADyuM ke 'dharma artha tathA kAma A traNa puruSArtha he, | temAM artha tathA kAmano sAdhaka hoi dharma pradhAna gaNAya ke e dharma deva tathA gurunI bhaktimAM anurAga thavAthI lAbhe che, deva to sarvajJa, sarvadarzI, aSTAdaza doSa rahita che, ane guru to zubha lakSaNa sAdhuo hoya che. sAdhuo zatru mitramAM samatAdhArI, loSTamATInuM For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 185 //
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya ghana ma 586 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DhekuM tathA kAMcanane samAna, bhAve jonArA, paMcasamita, trigupta, mamakArarahita, matsara doSa trimukta, jiteMdriya, krodhAdikapAya jeNe jItyA che evA, nirdoSa brahmacaryadhArI, svAdhyAya dhyAnamAM niraMtara Asakta, itarathI na thai zake tevA tapanuM AcaraNa karanArA, aMtamata AhAra sevanArA temaja mAMsa tathA rudhira zuSka yatAM kuza=dubaLA = zarIravALA thAya che.' gautamasvAmIe prarupaNa karAtI AdezanA sAMbhaLIne vaizravamaNanA manamAM visaMvAda= saMzaya =thayo ke - 'aho !! A sAdhuonAM zarIra to vizeSapuSTa tathA kAMtivALAM | dekhAya che ane sAdhuonAM guNa varNana to AvAM kaSTayukta kare che; Ato vadhuM bIjAne samajAvavAnuM lAge che ane potAne AcaravAnaM | to jurduja jaNAya che.' Avo tarka paizramaNanA manamAM Avyo te gautamamuni jANI gayA te vakhate temaNe e vaizramaNanA mananA tarka nivAraNa karavA mATe puMDarIka adhyayananuM marupaNa AraMbhyuM. puSkalAvatI vijaye puMDarIkiyAM nagaryo mahApadmarAjAbhavat, tasya padmAvatI rAjJI babhUva, tasyAH kukSisaMbhUtau puMDarIkakaMDarIkanAmAnau putrau jAtau, pitaryuparate puMDarIko rAjA jAtaH, kaMDarIko yuvarAjo jAtaH anyadA tatra sthavirA sAdhavaH samAyAtA, sthitA nalinIvanodyAne, kaMDarIkakasahito puMDarIkastatra gato vaiditvAgre niSaNNo dharmadezanAM zubhAva, puMDarIkaH zrAvaka dharma prapannavAn, kaMDarIka prabuddhastAn pratyevaM jagAdAhaM bhavannikaTe pravrajyAM gRhISye, navaraM puMDarIka rAjAnaM pRcchAmItyuktvA puMDarIkaM pratyAhaM pravrajAmItyuktavAn puMDarIko'pyAha idAnIM tvaM mA pravrajyAM gRhANa ? tavAya rAjyAbhiSekaM karomi, tvaM nizcitaH san rAjyaM pAlaya ? yatheSTaM sukhaM bhaja? kaMDarIko naitadaMgIkurute, punaH prAgrahameva kurute For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 586 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasRtram // 587 || www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yAvadasau rAjyAdilobhena gRhe sthApayituM puMDarIkeNa na zakyate tAvatsaMyamakaSTaM paMDarIko'sya darzayati puSkalAvatI vijya pradezamAM puMDarIkiNI nAme nagarI hatI temAM mahApadma nAmano rAjA rAjya karato hato e rAjAnI padmAvatI | nAme rANI hatI. tenI kUkhadhI janmelA puMDarIka tathA kaMDarIka evA nAmanA be putro hatA, pitA uparAma pAmyA pachI puMDarIka rAjA | thayo ane kaMDarIkane yuvarAja karyo. eka samaye tyAM vRddha sAdhuo AvyA, nalinIvana nAmanA udyAnamA sthita thayA. kaMDarIkane sAthai lai rAjA puMDarIka tyAM gayA ane sAdhuone vaMdana karI AgaLa veThA tyAM dharmadezanA sAMbhaLIne puMDarIke zrAvakadharma svIkAryo, anekaMDarIka to mabuddhathayo tethI teNe te sAdhuone kachu ke- 'ApanI pAMse huM matrajyA gRhaNa karIza, mAre puMDarIkane pUchaM nathI, Ama puMDarIkane kachu ke- huM pratrajita thAuM chu' puMDarIke kachu ke- 'damaNAM tuM pravrajyA lemAM, huM Ajeja tane rAjyAbhiSeka karUM chaM, tuM nizcita thaine rAjyapAlana kara, yatheSTa rAjyavaibhavonA sukha bhogava ? kaMDarIke jyAre A mAMgaNIno aMgIkAra na karatAM mavrajyAno Agraha karavA mAMDayo ane rAjyAdikanA pralobhanathI paNa puMDarIke tene ghare rAkhI na zakyo tyAre tene saMyamanA kaSTa dekhADavA mAMDayA. ayaM saMyamaH satyaH sarvaduHkhakSayaMkaraH paraM vAlukAsvAdasadRzaH, gaMgApramukha mahAnadIpravAha sanmukhagamanavad duHsAdhya, bhujAbhyAM samudrataraNavatkaSTAnuSTheyaH atra dvAviMzatiparISahAH soDhavyAH, tataH sukumAlazarIreNa bhavatA nAyaM saMyamaH pAlayituM zakyaH, tasmAd gRha eva tiSTa? rAjyasukhaM ca bhajeti puMDarIkeNoktaH kaMDarIkaH prAha, kApuruSANAM paralokapa rAGmukhANAmiha lokaviSayasukhatRSNAvatAmayaM saMyamo duHpAlyo'sti ahaM ca viSayasukha parAGmukhaH paralokasaMmukhaH For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 287 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya010 // 588 // zurataro'smIti nAhaM saMyamAdvibhemIti vadaMtaM kaMDarIkaM puMDarIko rAjA saMyamAyAnujJAtavAna. puMDarIkakAritamahAmahaH uttarAdhya-10 pUrvakaM kaMDarIkaH saMyamaM gRhItavAn ; krameNa sthavirAMtike sa ekAdazAMgAni papATha. caturthaSaSTASTamAditapAMsi cakAra. yana sUtrama Inf| ekadA tasya tapasvinastapaHpAraNake tucchAhArairdAghajvarAdayo rogAH prAdurbhUtAH, tathApyasau sthaviraiH samaM vihAraM cakAra. // 588 // "A saMyama satya che, sarva duHkhano kSayakAraka che kiMtu veLunA koLIyA cAkhavA jevo temana gaMgA Adi mahA nadInA pravAha hd sAme dhasavA jevo ati duHkha sAdhya che, vaLI hAtha vatI samudra taravA jevo kaSTa anuSThAnavALo che. jemA bAvIza parIpaho sahana kara- | ravAnA hoya che te A sukumAra zarIre tamArAthI e saMyama pALI zakaze nahiM mATe ghare raho ane rAjyasukha bhogavA' Ama puMDarIke || kaI te sAMbhaLI kaMDarIka bolyo-paralokathI vimukha tathA A lokanA viSaya sukhonI tRSNAvAlA kAyara puruSoe A saMyama pALI |na zakAya e vAta ThIka che paNa hu~ to viSaya sukhothI parAGmukha hoi paraloka saMmukha thavAmAM zUratara chu tethI e saMyamanI kaThinatA | DE] sAMbhaLI Darato nathI ? Ama jyAre kaMDarIka bolyA tyAre puMDarIka rAjAe saMyamanI anujJA ApI ane puMDarIke karAyelA mahotsava pUrvaka kaMDarIke saMyama grahaNa karyo. pachI te sthavira sAdhuo pAMse rahI kaMDaroke krame karI ekAdaza aMgarnu adhyayana karyu, cothA chaThA tathA AThamA Adika naparnu AcaraNa kayu. Ama karatAM te kaMDarIka tapasvIne tapanA pAraNAmAM tuccha AhAra karavAthI dAhajvara Adika rogo thayA to paNa te rogajanya duHkha sahana karatA e sthavira sAdhuonI sAthe vihAra karatA rahyA. ekadA te sthavirAH kaMDarIkeNa samaM viharaMtaH puMDarIkiNyAM nagaryA samAyAtAH, nalinIvane samavastAH, puMDarIka Fer Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi www.kobatirth.org // 589 utsarAdhya- rAjA teSAM vaMdanAya tatrAyAtaH, sthavirANAM dezanAM zrutvA kaMDarIkamRrSi vaMdate, tadvapuH sarogaM pazyati, punaH sthavirAM- bhASAMtara yanasUtram tike samAgatyaivamavAdIdyadi sthavirANAmAjJA syAttadAhaM kaMDarIkamunepuSi prAsukauSadhAdibhizcikitsAM kArayAmi, ra adhya010 // 589 // 1. yUyaM mama pAnazAlAyAM tAvatkAlaM tiSThata? tataste sthavirAH kaMDarIkeNa samaM yAnazAlAyAM gatvA sthitAH. tataH sa puMDarIkarAjA kaMDarIkasya prAsukauSadhaizcikitsA kArayati,tvaritameva tasya rogopazAMtirjAtA,sthivirAstato vihAraM cakruH, 0 rogAtakAdipramukto'pi kaMDarIkamunirmanojJAhArAdibhirchitastato vihAraM kartu necchati, kaMDarIkasya tAdRzaM svarUpamAIor karNya puMDarIkarAjA tadaMtike samAgatyaivamAha dhanyastvaM, kRtapuNyastvaM, sulakSaNastvaM, sulabdhamanuSyabhavastvaM, yena rAjya-Thd maMtaHpuraM ca parihatya saMyamamAdRtavAn , evaM dvitrivAraM purIkeNokte prAptalajjaH puMDarIkarAjAnamApRcchaya kaMDarIkaH sthaviraH samaM tato vijahAra. oral eka samaye e sthaviro kaMDarIka sahita vihAra karatA karatA puMDarIkiNo nagarImA AvI nalinIvana sthAnake samavasta=sthita vd SalthayA. e sthavironuM vaMdana karavA rAjA puMDarIka tyA AlyA. sthavirone vaMdIne tezronI dezanA zravaNa karI kaMDarIkamunine baMdana karyu tyAre kaMDarIkarnu zarIra rogagrasta dIDhuM. pharI sthavironI samIpe AvI puMDarIka rAjA ema bolyA ke-jo ApanI AjJA hoya | KI to A kaMDarIkanA zarIranI prAmuka auSadhAdika baDe cikitsA karAvU, ane tyAM madhI Apa sarve mArI yAnazALAmAM sthiti karo. IV sthaviroe kaMDarIkane ucAra karavAnI AjJA ApI ane pote sarve sthaviroe rAjAnA kahecA pramANe tenI yAnazALAmAM sthiti karI. For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RA rAjAe kaMDarIkane mAmuka auSadha sevana karAvatAM thoDA divasomAM kaMDarIka rogarahita thayo, tyAre badhA sthaviro tyAMthI vihAra uttarAdhya-16 bhASAMtara karavA tatpara thayA, paNa roganA duHkhathI mukta thayelo kaMDarIka to manamAnyA AhAramA lolupa banelo tethI teNe vihAra karavA || yana mRdrama adhya010 anicchA batAvI eTale kaMDarIkano tevo Azaya sAMbhaLI rAjA puMDarIke tenI pAse AvIne kA ke-'tuM dhanya cho, teM ghaNAM puNya // 590 / karelA che, tuM zubha lakSaNavAn cho, teM manuSyabhavanuM sArthakya karyu ke je rAjya tathA aMtArapuno tyAga karIne saMyamamA AdaravALo thayo, 1590 // Ama puMDarIke ve traNa vAra kA tyAre zaramAine puMDarIka rAjAnI rajA lai kaMDarIke sthavironI sAthe vihAra karyo. kiyatkAlamugravihAraM kRtvA pazcAtsaMyamAdvikhinnaH zanaiH zanaiH sthavirAMtikAnnirgatya puMDarIkiNyAM nagaryAmazoka| vATikAyAmazokabarapAdapasyAdhaH samAgatya zilApaTTamArUDha upahatamanaHsaMkalpaH kiMcid dhyAyanneva tiSThati. tataH puMDaDIrIko'pi tatrAgatya taM triHpradakSiNIkRtya dhanyastvamityAyuktavAn , kaMDarIkasya tadvacanaM na rocate, sarvathA saMyamAbhraSTaM taM jJAtvA puMDarIkaH punarevamuvAcAho bhrAtaste yadi viSayArthastadedaM rAjyaM gRhANetyuktvA taM rAjye'bhiSiktavAn , svayaM tu paMcamauSTikaM locaM kRtvA saMyamamupAttavAn , kaMDarIkasatkaM pAtropakaraNAdikaM ca gRhItavAn. sthavirANAmaMtike pravrajyAM gRhItvAhAraM gRhISye, nAnyathetyabhigrahaM kRtvA sthavirAbhimukhamekAkyeva calitaH, ___ Ama keTalokakALa aNagamatA mane sthavironI sAthe vihAra karI pAchaLathI saMyama pAlana karavAmAM kaMTALo khAi dhIredhIre sthavira samIpethI nIkaLI pAchA puMDarIkiNI nagarI prati AvyA ane azoka vATikAmAM azokanA suMdara vRkSanI nIce eka zilApaTTa For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya010 uttarAdhya-| hato tenA upara caDI manaH saMkalpa upahata thavAthI jANe kaMika dhyAna karatA hoya tema udvigna thaine beThA, A vakhate rAjA puMDarIka yanasUtram | tyAM AvI tene traNa pradakSiNA karI prathamanI peThe 'tame dhanya cho' ityAdi kahevA mAMDayu. kaMDarIkane A vacano rucyA nahi. tyAre // 591 // 'Ato sarvathA saMyamathI bhraSTa thayo che' ema jANIne pharI puMDarIke tene kayu ke-'aho bhAi! tamo jo viSayabhoga bhogavavA icchatA ho to A rAjya grahaNa karo.' Ama kahIne rAjA puMDarIke kaMDarIkane gAmamAM lai jai potAnA rAjya upara abhiSikta karyA ane | pote svayameva paMca muSTi loca karI saMyama grahaNa kayu, kaMDarIkanA pAtra upakaraNa vagere pote lIyAM ane 'sthavironI samIpe pravrajyA grahaNa karyA pachI AhAra karIza te vinA nahiM' Avo abhigraha svIkArIne sthavironA tarapha ekalAja cAlI nIkalyA. // 591 // ___ kaMDarIkastu rAjagRhAMtargatvA tasminneva dine sarasamAhAraM bhuktavAn , rAtrau ca tasya tadAhArasya rasAtkRzazarIrasyodare mahAvyathotpannA, na ko'pi tasyAgre maMtrisAmaMtAdikazcikitsA samAyAti, pravrajyAparityAgAdayogya ityayaM sarvairapi lokairupekSitaH, sa AtaraudradhyAnopapannaH kAlaM kRtvA saptamanarakapRthivyAM nArakatvenotpanna. puMDarIkastu sthavi rAMtike gatvA punardIkSAM gRhItavAna, prathamamaSTamaM tapaH kRtavAna, pAraNe ca zItalarUkSAhAreNa vapuSi mahAvedanA samu| tpannA, tatastenAnazanaM vihitaM, catvAri zaraNAni kRtAni, AlocitapratikrAMtaH puMDarIkaH kAlaM kRtvA sarvArthasiddhavi-3 J mAne devatvenotpannaH, imamAkhyAnaM vaizramaNAne uktyaivaM punaruvAcAho devAnupiya! durvalazarIro'pi kaMDarIkaH saptamI bhUmi gatavAn , sabalazarIro'pi puMDarIkaH sarvArthasiddhivimAne gatastasmAd durbalazarIraM saMyamasAdhanaM tadvayAghAtakaM For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtrama // 592 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bA, evaM niyamo nAsti, kiMtu dhyAnameva tatsAdhanaM, yasya zumadhyAnaM sa saMyamArAdhakaH, yasya tu dhyAnazubhaM sa saMyamavirAdhakaH. evaM gautamasvAmitryAkhyAnaM zrutvA vaizramaNo vaMditvA svasthAnaM gataH. ahIM kaMDarIke to rAjagRhanI aMdara jai teja divase sarasa AhAra khuba tRpti pUrvaka khAdho. A AhAra kRza zarIra kaMDarIkanA udaramAM jarI na zakyo tethI tenA peTamAM mahA vyathA=pIDa =thavA lAgI. tenI pAMse maMtrI sAmaMta vageremAnA koi paNa Ave nahiM, kemake jyAno teNe parityAga karyo tethI ayogya gaNI badhAya tenI upekSA karatA hatA, AthI e kaMDarIka Arta tathA raudra dhyAna vALo vanatAM maraNa pAmI sAtamI naraka bhUmimAM nArakI utpanna thayo. puMDarIke to sthavironI samIpe AvI dIkSA grahaNa karIne aSTama tapane aMte pAraNAmAM TADhA tathA sUkSa annano AhAra karyo tethI tenA zarImAM mahA vedanA utpanna thatAM teNe anazana vrata lai cAra zaraNa gRhyAM. AvI rIte puMDarIka pratikrAMtanI AlocanA karato maraNa pAmI sarvArtha siddhi nAmanA vimAnamAM deva bhAve utpanna thayo; tyAMthI cyuta thaze tyAre mahAvideha kSetre janma lar3a siddhipada pAmaze. A AkhyAna vaizramaNa AgaLa kahIne gautamamuni pharIne bolyA ke - 'he devAnu miy| durbaLa zarIra vALo paNa kaMDarIka saptamI naraka bhUmie gayo ane sabaLa zarIravALo puMDarIka sarvArtha siddhi vimAne gayo; te uparathI - durbaLa zarIra saMyama sAdhana che athavA puSTa zarIra samayanuM vyAghAtaka le Avo kaI niyama nathI kiMtu zubha dhyAnaja saMyama sAdhana che, jene zubha dhyAna che te saMyamano ArAdhaka ane jenuM dhyAna azubha te saMyamano virAdhaka samajavo. AvuM gautamasvAmInuM vyAkhyAna zravaNa karI vaizramaNa vaMdana karI potAne sthAne gayA. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 592 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 593 // gautamaH prabhAte caityAni namaskRtyASTApadAtpratyavataratisma, tApasAstadevamAyamasmadguravo vayaM bhavacchiSyA 136 bhASAMtara bhavAmaH, tadA gautamasvAmI bhaNati mama dharmAcAryastrilokagururvardhamAnanAmAsti, te na bhaNaMti yuSmAkamapyAcAryoM vartate adhya010 kiM? gautamaH prAhedRzo mama dharmAcAryoM vartate, yathA sarvajJaH sarvadazI rUpasaMpadA tiraskRtatrilokarUpaH kiMkarIkRtasakalasurAsuraviracitasamavasaraNopaviSTa uparidhRtacchannatrayaH sureMdravIjyamAnacAmarayugalaH catustriMzadatizayanidhAnaH / / 593 // zramaNabhagavAn zrImahAvIranAmA vartate. prabhAtamAM gautama caityoMne namaskAra karI aSTApada parvata upara utaryA tyAre pelA tApasoe kA ke-tame amArA guru thAo ame tamArA ziSyo thavA icchIye chaie. gautamasvAmI bolyA ke-'mArA dharmAcArya trilokaguru barddhamAna nAmanA cha,' tyAre tApaso bolyA ke-'vaLI ApanAya koi AcArya che!' gautame kAM-'mArA AcArya to evA che ke-te sarvajJa che, sarvadarzI che, rupa saMpattithI traNe lokanA rupano tiraskAra kare evA tathA sakala sura asura jenA kiMkara thai samavasaraNa racanA kare tenA upara beThelA che, jenA upara traNa chatra dharAyelAM che, sureMdra jene cAmara DhoLe che, coMtrIza atizayonA nidhAna zramaNa bhagavAn mahAvIranAmanA mArA paramAcArya che' evaM vItarAgasvarUpamAkarNya teSAM tApasAnAM samyaktvopacayaH saMpannaH. tataH sarve'pi tApasA gautamasvAminA pratrAjitAH, zAsanadevyA teSAM sarveSAM liMgAnyupanItAni, taiH sarvaiH ziSyaiH saha gautamasvAmA tatazcalitaH kasmiMzcid grAme gataH, bhikSAvelA jAtA, gautamenoktaM yadvatAM rocate tadvaktavyaM, mayA tadAnIyate, tairuktaM pAyasamAneyaM, sarvala Zn nrshwn rw ndrm For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie dhisaMpanno gautamaH kacid gRhe patadagrahaM pAyasena bhRtAna, upAzraye Agatya sarveSAM teSAM maMDalyAmupavezitAnAM uttarAdhya-36 pAtreSu kSIraM pariveSitavAna , na ca kSIraM kSINaM bhavati, mahAnasikalabdhimatA gautamena patagraheguSTakSepAjematAmeva yana sUtramA sevAlatApasAnAmIdRzaH pariNAmo jAto'hosmAkaM zubhakarmodayo jAtaH, yato'nabhravRSTisadRzaH smstshaastraarnnvpaar||594|| gAmIDazo gurusmAbhilabdhaH, ityAdi bhAvanAM bhAvayatAM teSAM tadeva kevalajJAnamutpannaM. bhASAMtara adhya010 // 594 // Aq vItarAgarnu svarupAkhyAna sAMbhaLatAMja te tApasone samyakatvano upacaya thayo tethI e sarve tApasoe gautamasvAmI pAse | patrajyA grahaNa karI. zAsanadevatAoe te saI tApasone sarva (rajoharaNAdi) liMga-cinho ApyAM eTale gautamasvAmI te sarva ziSyone sAthe lai tyAMthI cAlIne koi gAmamAM gayA tyAM bhikSAveLA thai tyAre gautame ziSyone kachu ke-'tamane je bhojana ruce bhAve te bolo eTale hu~ te lai Abu.' te tApaso bolyA ke-'pAyasa bhojana lAvo' gautama sarva labdhi saMpanna hovAthI pAMsenA gAmethI koI grahasthane tyAMthI pAtra pAyasathI bharI lAvyA. upAzraye AvI te sarva sAdhuone maMDaLImA besADIne sarvanA pAtramA khIra pIrasI, badhA sAdhao tRpta thayA tathApi khIra khUTI nahiM kemake gautame mAhAnasika-rasoDAM saMbaMdhI labdhi-siddhi meLavelI tethI teo pAtarAmAM potAno aMguTho nAkhe tethI pAyasa kSINa=oI thAya nahi. A avasare je pAMcasone eka aSTapadanI trIjI mekhalAe pahoMcelA sevAlavargI sAdhuo hatA teone jamatAM jamatAM evoja koi pariNAma thayo ke-'aho ! ApaNA zubha karmano udaya thayo ke jethI vAdaLAM vinA jema vRSTi thAya tema Aja ApaNane samasta zAstrarUpI sAgaranA pArane pAmelA AvA guru malyA;' AvI AcI bhAvanAona For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 595 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anudhyAna karatAM teone teja kSaNe kevaLa jJAna utpanna thayuM. nitApasAnAM tu bhojanAnaMtaraM calitAnAM bhagavatsamIpe prAptAnAM bhagavatazchatrAdivibhUtiM ca pazyatAM tathAvidhazubhA dhyavasAyayogena kevalajJAnamutpannaM. koDinnatApasAnAM tu svAminaM sAkSAd dRSTvA tAdRzAdhyavasAyenaiva kevalajJAnamutpannaM. gautamasvAmI bhagavacaraNau praNanAma, te tApasamunayaH kevalinastriH pradakSiNIkRtya kevaliparSadabhimukhaM calitAH tar3A gautamasvAmI bhaNatIhAgacchata? bhagavaMtaM praNamata? bhagavAn mahAvIraH prAha gautama ! kevalino mAzAtaya? tato gautama|steSAM mithyAduSkRtaM dadau tataH paraM gautamasya mahatvavRtirjAtA. tato bhagavAn mahAvIraH gautamasvAminaMpratyAha gautama! pUrvabhavaparicitatvena tava mayi mahAna rAgo'sti tatkSayamaMtareNa tava kevalajJAnaM notpadyate, kSINe ca tasminneva bhave | tavAvazyaM kevalamutpatsyate, prazasto'pi rAgaH kevalapratibaMdhako bhavatyeva tvamahaM ca dvAvapi nirvANa tulyau bhaviSyAva iti mAdhRtiM kArSIriti tadAnIM svAmI mahAvIro drumapattayamadhyayanaM prarUpitavAn. vIjI mekhalAmA avasthita hatA te dina Adika pAMcasone eka sAdhuo bhojana karyA pachI cAlI bhagavatsamIpe pahoMcyA tyAM teone bhagavAnnI chatracAmarAdi vibhUti= vaibhava = jor3ane tAdRza zubha adhyavasAyanAM yoge kevaLajJAna utpanna thayuM. prathama mekhalAbALA koDina Adika pAMcaso eka sAdhuone jyAre mahAvIrasvAmInuM sAkSAt darzana thayuM tyAre tAdRza zubha adhyavasAyanA prabhAvathI kevaLa| jJAna utpanna thayuM. gautamasvAmI bhagavAnanA caraNamAM praNAma karatA hatA tyAM A paMdarasone traNa kevaLI tApasamunio bhagavAnane traNa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 / / 595
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir || padakSiNA karI kevaLI parSadane abhimukha cAlatA thayA. tyAre gautamasvAmIe kA ke-ahIM Avo ane bhagavAnne praNAma karo.' AJe uttarAdhya- IE samaye bhagavAn mahAvIrasvAmIe kA ke-'he gautama kevaLInI azAtanA mA karo' A vacana sAMbhaLI gautame te munizrIne 'mithyA bhASAMtara yana sUtrama adhya010 duSkRtaM kahIne khamAvyA; paNa gautamanA manamA mahoTI adhRti (dhairya rahitatA) thai paDI tyAre bhagavAn mahAvIre gautamasvAmI pratye| // 596 // kaI ke-'he gautama! tamAro mAre viSe pUrvabhavanA paricayane lIdhe mahAn rAga che te rAgano kSaya thayA vinA tamane kevaLa jJAna utpanna / / 596 // nathI yatuM, jyAre e rAga kSaya pAmaze tyAre eja bhave tamane kevaLa jJAna avazya utpanna thaze. rAga game tevo prazasta sAro hoya to JApaNa kevaLajJAnano pratibaMdhaka thAyaja. eTale tuM tathA huM ApaNe banne nirvANapade tulya thaizuM mATe tame adhRti mA karazo. ema kahI te samaye mahAvIrasvAmIe A 'drumapatta' adhyayananI prarUpaNA karI. idaM cAdhyayana sUtrato'rthatazca bhagavatA zrImahAvIreNaiva prarUpitamiti zrImaduttarAdhyayanabRhavRttI. tato ye vadatyuttarAdhyayanasUtre vIravANIsparzo'pi nAsti te kumataya eva boddhavyAH. ____ A adhyayana sUtrarUpe tathA arthathI paNa bhagavAn zrImahAvIrasvAmIeja prarUpita che ema uttarAdhyayananI bRhad vRttimA nirdeza karelo che tethI jeo ema bole che ke 'uttarAdhyayanamAM vIravANIno sparza paNa nathI' teone kumati samajavA. dumapattae paMDurae / jahA nivaDai rAigaNANamaccae // evaM maguANUjIviyaM / samaya goyama meM pamAyA // 1 // Fer Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram [jahA] jema (rAigaNANaM acae) rAtri vItI gayA pachI [paMhuae) pAkI gayela (dumapattAe) vRkSa pAMda? (nivaDai) paDI jAya che (pava) eja pramANe (maNuANa) manuSyonu (jIviaM) jIvitaAyuthya kSINa thAya che tema (goama) he gautama ! (samaya) eka samaya mAtra paNa (mA pamAyae) pramAda karavo nahi. 1 bhASAMtara ra adhya010 // 597 // // 597 // vyA0-bhagavAn zrImahAvIradevo gautamasvAminamuddizyAnyAnapi bhavyajIvAnupadizati-he gautamaivamanena dRSTAMtena manujAnAM manuSyANAM jIvitaM jAnIhi? tvaM samaya samayamAtramapi mA pramAdIH? pramAdaM mA kuryAH? atra samayamAtragrahaNamatyaMtapramAdanivAraNArtha, anena kena dRSTAMtena? tad dRSTAMtamAha-yathA rAtrigaNAnAmatyaye gamane, rAtrINAM gaNA rAtrigaNAH kAlapariNAmA rAtridivasasamUhAsteSAmatyaye'tikrame pAMDuraka dRmapatrakaM pakaM vRtAcchithilapAyaM parNa nipatati, tathaiva dinAnAmatyaye AyurlakSaNe te zithile jAte sati jIvitaM zarIraM patati, jIvo jAto yasmiMstajjIvitaM zarIramityarthaH, jIvitasya kAlasya vinAzAbhAvAta, jIvitazabdena zarIramucyate. yadAha niyuktikAraH-pariyattiya lAvannaM / calaMti saMdhi muaMti viMTaggaM / / vasaNaM patta pattaM / kAle patte bhagai gAhaM // 1 // jaha tujjhe taha | amhe / tujjhevi aho hiA jahA amhe / / appAhei paDataM / paMDuapattaM kisalayANaM // 2 // na viasthi navi a hohI / ullAvo kisalapaMDupattANaM // uvamA khalu esa kyaa| bhaviyajaNA viyohaNaTThAe // 3 // yathA hi kisalayAni pAMDapatreNAnuziSyate tathAnyo'pi yauvanagarvito'nuzAsanIyaH // 1 // athAyuSo'nityatvamAha For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhagavAn zrImahAvIradeva gautamasvAmIne uddezIne anya paNa bhanya jIvone upadeza kare che. he gautama! A dRSTAMta uparathI manu bhASAMtara pyornu jIvita jANo, ane tame samayamAtra paNa pramAda mA karo. ahIM samaya mAtranuM gRhaNa atyaMta pramAda nivAraNArtha kareluM che. kyA BE gana mRmamA adhya010 dRSTAMtathI? AnA uttararUpe dRSTAMta kahe che yathA jema-rAtrInA traNa kALapariNAma vizeSa arthAt rAtrI tathA divasanA samUhono atyaMta // 598 // atikrama thatAM pAMDuraka eTale phIkA raMgarnu thai gayelaM Dumapatra jhADanuM pAMdaDu-pAkIne DITamAthI chuTuM paDavAnI aNo para AveluM kharI // 598 // 3 paDe che tevIja rIte divaso bItatAM AyuSyarUpI DITa zithila thatAM jAvita=(jemA jIva janmyo kahevAyo te)zarIra paDI jAya che. ahIM BE jIvita kALano to vinAza thato nathI tethI jIvita zabde karI zarIraja samajavAnuM che. niyuktikAra lakhe che ke-'jyAre lAvaNya=komaLatA yukta camaka-hatI te paryaya=nAza pAmI, tathA sAMdhA calita tha3 gayA ane tAgra DITa9 paNa mukAi gayuM te kALe vyasana avsthaaN| tara=ne pAmelaM pAMDura patra-pIMgaLu thaine kharatuM pAna, kisalaya navAM kuMpaLIyAMne kahe che.? jema hamaNAM tame cho, ame paNa eka kALe tema hatAM ane hamaNAM jema ame chaie tevA tame paNa eka kALe yazo. 2 A kuMpaLIyAM tathA kharyA pAMdaDAMno ullApa=saMvAda thayo nathI tema thavAno paNa nathI kiMtu A eka upamA bhavika janone vibodhanArthe kahI che. 3 arthAt jema pAMDupatroe kisalayane zikhAmaNa ApI tema anya yauvana garvita janane paNa zikhAmaNa devAnI che. 1 have AyuSyanI anityatA kahe che. kusagge jaha osabiMdue / tho ciThThai laMbamANae // evaM maNuyANa jIviyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 2 // (jaha) jema (kusagge) darbhanA agrabhAgapara (laMbamANae) laTakatu (osabiMdue) jhAkaLanu biMdu [thova] alpa kALa [ciThThai] For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 599 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rahe che, (eva) teja pramANe [maNuANa] manuSyonu [jIvia ] jIvIta che, tethI karIne [goyama] he gautama! [samaya ] eka samaya mAtra [mA paater] pramAda na karavo, 2 vyA0--he gautama! samayamAtramapi mA pramAdI : ? tatra hetumAha- kuzasyAgre'vazyAyaviMdurlayamAnaH san stokaM | stokakAlaM tiSThati, vAtAdinA preryamANaH san patati, tathA manuSyANAM jIvitamAyurasthiraM jJeyaM evamAyuSo'nityatvaM jJAtvA dharme pramAdo na vidheya ityartha. he gautama! samayamAtra pramAdana karazo. temAM hetu kahe che, jema darzanA agra bhAga upara laTakato jhAkaLano biMdu atyaMta svakalpakALa sthita thai vAyu AdikathI merAi jhaTa paDI jAya che tema manuSyonuM jIvita AyuSya paNa enA jevuMja asthira jANavu Ama | AyuSyanI asthiratA = anityatA yAda rAkhI dharmAcaraNamAM sarvathA pramAda karavo nahi. 2 iintariyaMmi AU~e / jIvieM a bahupacavAyAe / vihuNAhi rayaM purekaDaM / samayaM goyama mA pamAyae // 3 // [x] A pramANe [A] AyuSya [ ittariammi] alpakALanu chate [jIviAe] jIvita [ bahupazccavAyam ] ghaNA vighnavALu [[purekaDa] pUrve karelA [rayaM] karmarUpI rajane (viTuNAhi) tuM dUra kara? (goyama) he gautama! (samaya) eka samaya paNa (mA pamAyaNa) pramAda na karavo. 3 vyA0--- ityuktadRSTAMtenetvare svalpakAlaparimANe manuSyasyAyuSi bho gautama! purAkRtaM rajaH prAcInakRtaM pAtakaM For Private and Personal Use Only bhASAMtara 'adhya010 / / 599 / /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie utsarAdhyayana sUtramA bhASAMtara adhya010 | duHkarma vizeSeNa dhunIhi? jIvAtpRthakkuru? he gautama! punarjIvitake'rthAtsopakrame AyuSi bahavaH pratyavAyA upaghAtahetavo'dhyavasAyAdayo vartate yasmiMstavahupratyavAyakaM, tasmin bahupratyavAyake samayamapi mA pramAdaM kuryAH? atrAyuHzabdena nirUpakramamAyurbhaNyate, jIvitazabdena sopakrama bhaNyate. eti mAmotyupakramahetubhirataH pravartyatayA yathAsthityaivamanubhavamityAyuH, tasminnAyuSi nirupakrame AyuSi svalpaparimANe'pi duHkRtaM dRrIkuru? yadyapi pUrvakoTimamANamAyubhavati, tathApi devApekSayA svalpameva jJeyamatRptatvAt. yaduktaM-dhaneSu jIvitavyeSu / ratikAmeSu bhArata // atRptAH pANinaH sarve / yAtA yAsyaMti yAMti ca // 1 // atra sopakramanirupakramAyurjJAnaM kevalina eva bhavet // 3 // // 600 // ema ukta dRSTAMtathI itvara-satatagamana karatu-svalpakAla parimANanuM manuSya AyuSya che mATe he gautama! pUrve karelAM duSkarma rajane vizeSe karI khaMkherI nAkho-jIvathI chuTAM karI nAkho. he gautama! jIvita-sopakrama AyuSyamA ghaNA pratyavAya upayAtanA hetuo adhyavasAyAdika rahelA hoya che mATe samaya-kSaNa paNa pramAda mA karazo. A gAthAmA AyuH zabdathI nirupakrama AyuSya kahevAya cha tathA jIvita zabda vaDe sopakrama AyuSya kahevAmAM Avyu che. 'eti' upakrama hetu vaDe anubhavAya che te AyuH, te svalpaparimANanA nirupakrama AyuSyamAM paNa duSkRtane dUra karo. AyuSya to joke pUrva koTi pramANa che to paNa devonI apekSAye svalpa manAya kAraNa ke AyuSya viSayamA sarva atRptana hoya che. kA che ke-'dhana, jIvita ane kAma sukha; A traNenA viSayamAM pANio hamezA | upti pAmyA vinAja gata thayA che, gata thaze ane gata thAya che.' A sopakrama tathA nirupakrama AyuSya jJAna kevaLIneja hoya che.3 For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyayanasUtram // 601 // dullahe khalu mANuse bhave / cirakAleNavi savvapANiNaM / vigADhA ya vivAgakammuNe / samayaM goyama mA pmaaye||415 RET bhASAMtara (sabvapANiNa) sarva prANIne (cirakAleNa vi) cirakAle karIne paNa (mANuse bhave) manuSyabhava (dulahe khalu) durlabhajache (ya) kAraNake Modi adhya010 (kammuNo) kamAnA (vivAga) vipAko (gADhA) gADhache tethI [goyama] hegautama! (samaya) samayamAtra (pamAmAyae) pramAda karavo nahi.4 khalviti nizcayena marvaprANinAM sarvajIvAnAM cirakAlenApi manuSyo bhayo durlabho duHmApyo vartate, tatra hetu // 6.1 // mAha-karmaNAM manuSyagativighAtakAnAM vipAkA vigADhA vizeSaNa gADhA vigADhA vinAzayitumazakyAstasmAtsamayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH // 4 // kathaM manujatvaM durlabhamityAha-- khalu=nizcaye jANa jo je sarvaprANI jIvo ne lAMce kALe paNa manuSyabhava durlabha duSpApya he, kAraNa ke manuSyagatinAM vighAtaka je karmo che tenA vipAka vizeSatayA gADha dRDha hoya che, arthAt teono vinAza sahelAithI thai zakato nathI mATe he gautama samaya kSaNa paNa pramAda mA karazo. 4 have manuSyatva kema durlabha che? te karI dekhADe che. puDhavikkAyamaigao / ukkosaM jIvo usaMvase | kAlaM saMkhAIyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 5 // (puDhavikkAya aigao) pRthvIphAyane pAmelo (jIvou) jIva [ukkosa] utkarSathI (saMkhAiyaM kAla) saMkhyAtIta kALa sudhI (saMvase) rahe che (goyama) he gautama! (samaya) eka samaya paNa (mA pamAyae) pramAda karIza nahi 5 jIvaH saMsArI pRthvIkAyamadhigatA pRthvIkAyabhAvaM prAptaH sannutkarSata utkRSTakArI saMkhyAtItamasaMkhyotsarpiNyava. sarpiNImAnaM kAlaM saMvasettadrUpatayAvatiSTena, tasmAtsamayamAtramapi mA pramAdIH ||5|| B UCULADDODD For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtramA bhASAMtara adhya010 // 602 // // 602 // saMsArI jIva pRthvIkAya bhAvane pAmyA pachI utkarpataH saMkhyAtIta asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNI pramANanA kALa paryaMta tadrUja saMvAsa kare che arthAt pArthivakAyamAMja utkarSa pAmyA kare che; mATe he gautama! samaya-nimeSa mAtra kALa paNa pramAda karavAno nathI.5 AukkAyamaigao / ukkosaM jIvo usaMvase // kAlaM sNkhaaiio| samayaM goyama mA pamAyae // 6 // teukAyamaigao / ukkosaM jIvo usaMvase // kAlaM saMkhAIyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 7 // vAukkAyamaigao / ukkoma jIvo usaMvase // kAlaM saMkhAIyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 8 // (AukkAya aigao) apkAyane pAmelo. (teukAya aigao) tejaskAyane pAmelo. (vAukkAya mahagao) vAyukAyane pAmelo jIva te te kAyAmAM asaNyAto kALa rahe che tathA he gautama, eka samayamAtra paNa pramAda na karavo. 6-7-8 vyA-tathApkAyamadhigato jIva utkRSTamasaMkhyotsarpiNyavasarpiNImAna kAlaM saMvaset , tasmAt samayamAtramapi mA pramAdI? // 6 // evaM tejaskAyamagnikAyamadhigato jIva utkRSTa saMkhyAtItaM kAlamasaMkhyotsapiNyavasarpiNImAnaM kAlaM saMvaset , tasmAtsamayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH // 7 // evaM jIvoM vAyukAyamadhigato'pyutkRSTamasaMkhyotsapiNyavasarpiNIpramANakAlaM saMvaset , tasmAt samayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH? / / 8 / / tathA pUrvakathita pRthvIkAyanI peThe apkAya jalakAyane pAmelo jIva utkRSTa asaMkhya utsarpiNI avasarpiNI pramANa kAla paryata saMvAsa kare che mATe samayamAtra paNa pramAda na karazo. emaja tejaskAya agnikAyane tathA vAyukAyane pAmelo jIva uttarottara utkRSTa | saMkhyAtIta asaMkhya utsarpiNI avasarpiNI kAla saMvase che mATe he gautama! samayamAtra paNa pramAda mA karo. 6-7-8 For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara abhya010 // 603 // vaNassaikAyamaigao / ukkosaM jIvo usaMvase // kAlamaNataM duraMtaM / samayaM goyama mA pamAyae // 9 // uttarAdhyayanamUtram bediykaaymhgo| ukkosaM jIvo usavase // kAraM saMgvijasanniyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 10 // tediykaapmhgo| kosaM jIvo uvasaMvase / / kAlaM saMkhijjasanniyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 11 // // 603 / / caridiyakAyamaigao / ukkosaM jIvo usaMvase / / kAlaM saMkhilamanniyaM |smyN goyama mA pamAyae // 12 // pNcidiykaaymhgo| ukkosaM jIvo usanase // sattaTThabhavaggahaNe / samayaM goyama mA pamAyae // 13 // vyA0-jIvaH saMsArI vanaspatikAyamadhigata utkarSata utkRSTaM kAlamanaMtamutsapiNyavasarpiNImAnamanaMtakAyikApekSaM vaset , kathaMbhUtamanaMta kAlaM? duraMtaM, duSTo'nto yasya sa duraMtastaM, te hi vanaspatikAyamadhigatA jIvAstatsthAnAdudhvRtA api prAyo viziSThaM nagadibhavaM na labhate, tasmAda duraMtamiti vizeSaNaM. tasmAt samayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH? // 9 // dIMdriyakArya jIvo'dhigataH sannutkRSTaM kAlaM saMkhyAtasaMjJaka saMkhyAtAsaMkhyAtavarSasahastrAtmakaM kAlaM dIMdriyaGl kAyaM tiSTedityarthaH, tatsamayamAtramapi gautama mA pramAdaM kuryaaH||10||evN jIvastrIMdriyakAyamadhigataH saMkhyAtavarSasahasrA tmaka kAlamutkRSTaM vaseta, tena tvaM samayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH? // 11 // evaM jIvazcaturiMdriyakAye'dhiyasana saMkhyA tavarSasahasrAtmakaM kAlamadhivaseta, tasmAtvaM pramAdaM samayamAtramapi mA kuryAH? // 12 // paMceMdriyakAyamadhigataH paMceMdriyatvaM JI prAptaH sannutkRSTaM saptASTabhavagrahaNe saMvaset , saptASTau vA parimANa yeSAM te saptASTAzca te bhavAzca saptASTabhavAsteSAM prahaNaM saptASTabhavagrahaNaM, tasmina. yadA hi paMceMdriyo mRtvA paMceMdriyo bhavettadotkRSTaM saptASTavAraM sthAdityarthaH. tasmA For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtrama // 604 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samayamAtramapi mA pramAdIH kacitpuNyavAn saMkhyAtAyuSko jIvaH saptabhavAn karoti, kazcidasaMkhyAtAyuSko jIvobhavAn vA karoti, evaM jJAtvA pramAdo na vidheyaH // 13 // | saMsArI jIva vanaspatikAya [vaDa pIpaLA Adi] ne pAmelo utkarSayI anaMta utsarpiNI avasarpiNI pramANa kAla ( anaMtakAyikApe| kSAthI ) base che. keTalo kALa? anaMta tathA duranta, eTale jeno aMta= pariNAma duSTa hoya eTalA kALa paryaMta saMvAsa kare che. vanaspa tikAyane pAmelA jIvo te sthAnamAthI udhRta thaine paNa prAyaH viziSTa sthAna=narAdibhatra pAmatA nathI tethI 'duraMta' vizeSaNa ka mATe samayamAtra pramAda mA karo. bediyakAya teMdiyakAya0 caurindikAya0 paMcidiyakAya0, dvIMdriyakAyane tathA tradrikAyane ane | caturiMdriyakAyane pAmelo jIva utkRSTakALe saMkhyAta saMjJaka = asaMkhyAta varSa sahasrAtmakALaparyaMta adhivAsa kare che, mATe he gautama kiMcinmAtra samaya paNa pramAda mA karo. paMceMdriyakAyane pAmelo jIva, utkRSTa sAta ATha bhava grahaNamAM saMvase che mATe gautama! samayamAtra paNa pramAda mAkaro. paMceMdriya kAyane adhigata = pAmelo jIva utkRSTavaDe sAta ATha bhava grahaNakarato saMvAsa kare che, arthAt sAta athavA ATha bhavanuM grahaNa kare che, koi saMkhyAta AyuSyavALo jIva sAta bhavanuM grahaNa kare che ane koika asaMkhyAtAyuSka jIva ATha bhava kahe che, ema jANIne he gautama samaya mAtra paNa pramAda na karavo. 9-10-11-12-13 deve desert | kosaM jIvo usebase / ikkekabhavaggahaNe / samayaM goyama mA pamAyae // 14 // (deve) devapaNAne sthA (neraira) nArakIpaNAne (aigao) pAmelo (jIvo u) jIva [ukkasa'] utkarSathI [ikkikkabhavaggAhaNe ] eka eka bhatra grahaNane vi [sabase] rahe che, tethI [goyama] he gautama! [samaya] 14 For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 10 // 604 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Live bhASAMtara adhya010 // 601 // utsarAdhya vyA0-deve devabhave narake narakabhave'dhigataH saMsArI jIva utkRSTamekai kasmin bhavagrahaNe saMvaset , tasmAtsamayayanasUtram mAtramapi pramAdaM mA kuryAH? devo mRtvA na syAt , nArako mRtvA nArako na syAt , ekamanyadbhavAMtaraM kRtvA pazcAtsyA |dityarthaH, tasmAdekaikabhavagrahaNamityuktaM. // 14 // // 601 // / devabhavamAM tathA narakabhavamAM adhigata prApta thayelo saMsArI jIva utkRSTa eka eka bhava grahaNa karato saMbase che, mATe samayamAtra | paNa pramAda mA karo. deva marIne pAlo kaMha deva nathI thato, tema nArakI marIne nArakI nathI thavAtuM. kiMtu vacce ekAda bhavAMtara | pAmI pachIthI yavAya tethI eka eka bhavagrahaNa kA che. 14 evaM bhavasaMsAre / saMsarai suhAsuhehiM kammehiM / jIvo pamAyabahulo / samayaM goyama mA pamAyae // 15 // Bell (pava) upara pramANe (bhavasaMsAre A saMsArane viSe (pamAya bahalo) ghaNA pramAdavALo (jIvI) jIva (subhAsuhehi kammeha) zubhA- 13t zubha kaue karIne (saMsaraha) bhramaNa kare che tethI (goyama) he gItama! (samaya) 15 evamamunA prakAreNa jIvo bhavasaMsAre bhavabhramaNe zubhAzubhaiH karmabhiH preryamANaH saMsarati paryaTati. kozo jIvaH? pramAdabahulaH, pramAdo bahulo yasya sa pramAdabahulaH pramAdavartItyarthaH, tasmAtpramAdasya dunivAratvaM jJAtvA samayamAtramapi | pramAdaM mA kuryAH // 15 // manuSyatvaM prAptasyApyuttarottaraguNAptirdurlabhetyAha ema-pUrvokta prakAre jIva, bhavasaMsAramA bhavabhramaNamA zubhaazubha karmo vaDe merAyelo thako saMsare che=bhaTake che. kevo jIba? |pramAda bahula jIvitakALano adhikAMza pramAdamAMja gALanAro; mATe pramAdathI bacacuM bahu duSkara jANIne gautama! samayamAtra paNa For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 602 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramAda mA karazo. 15 ladhUNa vi mANusattaNaM / AyariyattaM puNareva dullahaM // bahave dasuyA milacchuyA / samayaM goyama mA pamAya // 16 // [mANusattANa'] manuSyapaNu N [ladhUNa vi] pAmyA chatAM paNa [ puNaravi] pharIne temAM (Ariatta') AryapaNu [dullaha] durlabha he [bahave ] jo to [] parvatAdikamAM vasanArA [milacchuA] mleccha=adharmI tethI karIne [goyama] he gautama [samaya] 16 arra - manuSyatvamapi labdhvA AryatvamAryadezotpattibhAvaM punarapi durlabhaM, yadyapi manuSyatvaM jIvaH prAmAMti, tadApyAryadeze manuSyatvaM durlabhamityarthaH yatra dezeSu dharmAdharmajIvAjIva vicAraH sa Aryo dezastatrotpattirdurlabhA, punarapi bahavo jIvA dasyavacaurA dezAnAM prAMte parvatAdiSu nivAsakAriNastaskarA bhavati, mlecchAH ke? yeSAM vAk samyakenApi na jJAyate te mlecchA ucyaMte. puliMdA nAhalA neSTA / zabarA gharaTA bhayAH // mAlA bhillAH kirAtAtha / sarve'pi mlecchajAtayaH // 1 // tatra ca dharmAdharmajJAnaM durlabhaM tasmAtsamayamAtramapi pramAdaM mA kuryA: ? // 16 // manuSyapaNAne pAmIne paNa AryadezamAM utpanna zravaM eto pharI paNa ati durlabha hai. yadyapi jIva manuSyatva pAye tathApi AryadezamAM | manuSyatva to atyaMta durlabha che; je dezomAM dharma, adharma, jIva, ajIva, ityAdi vicAra rahyA che te Aryadeza, e dezamA utpatti ati durlabha che, vaLI ghaNA jIvo to dasyu hoya che, eTale paryaMta dezAMmAM parvatAdisthAnomA rahenArA taskaro hoya che tema keTalAkato jenuM bolavu ApaNe samajI na zakIye tevA mleccha hoya che, 'puliMda, nAila, neSTa, zavara, varaTa, bhaTa, mAla, bhilla tathA kirAta; A nave mleccha jAti kahevAya che' evI jAtimAM dharmAdharma jJAna durlabhaja hoya mATe he gautama! samaye pramAda mA karo. 16 For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 ||602 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanamUtram // 603 / / ladhdhRNa vi AyariyattaNaM / ahINapaMceMdiayA hudullahA / / vigalidiayA hudIsaha / samayaM goyama mA pmaaye|||17|| bhASAMtara [ariattaNa] AryapaNu [ladhdhUNa vi] pAmIne paNa [ahINa paMce diayA paMceMdriyapaNu [dullahA hu] prApta thaSu durlabha che kAraNa ke AC abhya010 (vigali diayA) vikale driyatA hoya [hu] bahoLatAe [dIsai] jovAmAM Ave che tethI (goyama) gautama! (samaya) 17 vyA0-AryatvamAryadezotpattibhAvamapi labdhvA, hu iti nizcaye, ahInapaMceMdriyatA punarlabhA, hu iti bAhulyena bahUnAM vikaleMdriyatA dRzyate, vikalAni rogA|pahatAnIMdriyANi yeSAM te vikaleMdriyAsteSAM bhAvo vikaleMdriyatA, sA | dRzyate. bahavo hi duHkarmavazAdogodrekega vigatanetrazravaNarasanasparzanacaraNavIryA dRzyaMte, te ca dharmAnuSThAnakaraNe'samarthA bhavaMti, tasmAttva samayamAtramapi he gautama ! pramAdaM mA kuryAH? // 17 / / Aryatva eTale AryadezamA utpanna thaine paNa sapendriya saMpanna hovU ati durlabha che kema ke ghaNA jaNomA koine koi iMdriyanI vika| latA jovAmAM Ave che, arthAt ghaNAya roga zItaLAityAdikathI AMkha, kAna, jIbha, sparzendriya, paga hAtha halAvabArnu sAmarthya jenAM naSTa yayAM hoya tevA jovAmAM Ave che ane tethI teo dharmAnuSThAna karavAmAM azakta vanI jAya che tethI he gautama! tame samaya kALamAtra paNa pramAda vaza thazomAM. 17 ahINapaMciMdiyattaM pi se lahe / uttamadhammasuI hu dullahA / / kutithinisevae jaNe | samayaM goyama mA pamAyae // 18 // | [ahINapaci ditta] anyUna paceMdriyapaNAne paNa [se te jIva kadAca (lahe) pAme to paNa (uttamadhammasuda) uttama dharma zravaNa (dullahA hu) durlabhache kAraNa ke (jaNe) ghaNA loko (kutisthinisevae) kutIrthIone sevanArA hoya che. tethI (goyama) he gautama! (samaya) For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir bhASAMtara adhya010 // 604 // vyA0-se iti sa jIvo'hInapaMceMdriyatvamapi cellabheta tadApi hu iti nizcayenottamadharmazrutidurlabhA, jinadhauttarAdhya-15 DEmasya zravaNaM duHprApyamityarthaH. tatra hetumAha-jano lokaH kutIthinAM mithyAtvinAM niSevakaH, kutIthino hi satkArayana mutrama yazolAbhArthino bhavati, te ca prANinAM viSayAdisukhase vanopadezena vallabhatvamutpAdya janAn raMjayaMti, atasteSAM sevA // 604 // sukarA, teSAM mukhAddharmavArtA kuna ityarthaH. 18 | 'se' te jIva ahIna paMceMdriyatva paNa kadAca pAme tAre paNa 'hu'nizcaye uttama dharma-jinadharmanuM zravaNa duSpApya che, temAM hetu kahe che janoM loko kutIthi niSedhaka thAya cha-kutIthi-mithyAtvInA anuyAyI thai jAya che, kemake kutithio satkAra yaza tathA lAbhanA arthI hoya che tethI teo pANIone viSayAdisukha sevavAno upadeza karI lokonA vahAlA banI janone raMjIta kare che AthI tevAonI sevA mukara lAge che. evAonA mukhethI dharmavArtA sAMbhaLavAnuM kyAthI maLe? mATe he gautama! samaye pramAda na karo. 18 landhUNa vi uttama suii| sadahaNA puNaravi dullahA // mitthattanisevae jaNe / samayaM goyama mA pamAyae // 19 // (uttama) uttama dharmanu (suI) zravaNa (labdhUNavi) pAmone paNa (punaravi) punaH (saddaddaNA) zraddhA thavI dilladdA durlabha cha [jaNe] ghaNA mANaso (micchattanisevae) mithyAtvane sebanArA che tethI (goyama) he gautama (samaya) 19 ___ ghyA -uttamadharmasya zrutimapi labdhvA punaH zraddhA durlabhA / tatvarucirduHmApyA, yato hi jano lokA mithyAtvaniSevakaH syAt , mithyAtvaM hi kugurukudevakudharmalakSaNaM nitarAM sevate iti mithyAtvaniSevakaH, tasmAnmithyAtvodayAjinadharmarucirdurlabhA, tasmAtsamayamAtramapi tvaM mA pramAdIH? 19 For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- uttama dharmanI zruti pAmIne pharI zraddhA durlabha he tattvamA ruci thavI duSmAya hoya che; kAraNa ke janaloka, mithyAtva sevI thAya che 15 bhASAMtara yanasUtram / tethI teomAM mithyAtvano udaya thavAthI teonI jinadharmamAM ruci durlabha thAya che tethI he gautama! samayamAtra paNa tame pramAda mA karazo. adhya010 // 605 // dhamma pi hu sadahaMtayA / dullAhayA kAraNa phAsayA // iha kAmaguNesu mucchyiA / samayaM gIyama mA pamAyae / 20 // AGI [dhamma'] dhamane [saddahatayA pihu] saddahatA thakA paNa [kAraNa tene kAyAvaDe [phAsayA] sparza karanArA [dulahayA] ati dulabha che kAraNa ke [iha] A jagatamAM [kAmaguNesu kAmabhogane viSe [mucchi A] mU vALA hoya che chatAM goyama] he gautama! [samayaM] vyA0-dharma jinoktaM dharma zraddadhataH, jinoktamAgamaM sAdhuzrAddhadharma vA sarva satyamiti jAnato'pi jIvasya kAyena zarIreNa, kAyagrahaNena kAyasaMbaddhayovAgamanasorapi grahaNaM, tasmAtkAyena vacasA manasA ca sparzanA durlabhikA, dharmakriyAnuSThAnakaraNaM duHkaramityarthaH. iha jagati jIvAH kAmaguNeSu viSayeSu mUrchitA lolupA bhavaMti, viSayiNo hi dharmakriyAsvayogyAH, he gautama! dharmakriyAnuSThAna karaNaM duHkaramiti samayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH? // 20 // dharma-jinokta dharmane zraddhAthI pAmIne paNa, arthAt-jinokta Agama tathA sAdhuzrAddhadharma sarva satya che ema jAgyA chatAM paNa jIva, kAyAvaDe (ahi 'kAya' zabdathI kAyA sAthenA vANI tathA mananuM grahaNa karavAnuM che) kAyA mana tathA vANI vaDe sparzanA-dharmakriyAna AcaraNa karavu e to ati durlabha-duSkara che. A jagatmAM jIvo kAma guNomAM mUrchita lolupa hoya che, eTale viSayIjano dharmakri| yAmAM ayogya gaNAya tethI he gautama! dharmakriyAonuM anuSThAna karavU e ati duSkara hovAthI samayamAtra paNa pramAda mA karazo. 20 parijharai te sarIrayaM / kesA pAMDurayA havaMti te // se soyabale ya hAyaI / samayaM goyana mA pamAyae // 21 // For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit bhASAMtara adhya010 // 606 // | (te] tAsarIrayazarIra [parijharaha] sarva prakAre jIrNa thAya che tathA [te] tArA [kesA) kezo (pa'DarayA) vRddhAvasthAne lIdhe zveta || uttarAdhya havaMti thAya che [a] tathA se] te [soappate] zravaNeMdriyanuM baLa [hAyai hAni pAme che mATe [goyama he gautama! samaya) 21 / yana sunamA vyA0-he gautama! te zarIrakaM parijIyati, pari samaMtAtsarvaprakAreNa vayohAnijarathA jIrNatvamanubhavati, tava // 606 // punaH kezAH pAMDurakAH zvetA bhavati, atra te taveti kathanAtpratyakSAnubhavena maMdeho na kartavyaH, yathA hastakaMkaNasyAtmadaJzAvalokanaM. yathA tava zarIraM tathA sarveSAmeva jJeyamityarthaH. se iti tacchrotravalaM hIyate hInaM syAt, tacchandagrahaNA. BE yacchandagrahaNa kartavya, yata zrotrayorthalaM taruNAvasthAyAM syAttad vRddhAvasthAyAM hIyata ityarthaH. atra pUrva zrotragrahaNaM dharma zravaNatvakhyApanArtha, yato hi dharmazravaNAdeva dharmakaraNamatiH syAdivarthaH, tasmAt zrotrayale sati dharmabhravaNAdaraH kartavyaH, tatra samayamAtramapi tvaM mA pramAdIH? // 21 // sAI gautamaH tAruM zarIra paricArekorathI sarva prakAre vayohAnirUpa jarAvaDe jIrNatA anubhave che, tema vaLI tArA keza pAMDuraka-ceta | thai gayA che. ahIM 'tArA' ema kahe che tethI pratyakSa anubhavAtA hovAthI temAM saMdeha karavA jevU rahetuM nathI: jema hAthanA kaMkaNamAM DepAtAnA svarUparnu avalokana niHzaMzaya thAya che tema tAruM temaja bIjAnAM paNa sarvenA zarIra evAna samajavAnA che. te zrotrabaLa zabda| grahaNa sAmarthyarUpa=je zravaNeMdriyanuM baLa yuvAvasthAmA hatuM te paNa hIna thayu. atre vIjA indriyo na gaNatAM zrotranI prathama gaNanA kI teno Azaya eko cha ke-dharmanuM zravaNa karavAthI dharma karavAmAM prIti thAya tethI jyAMsudhI zrotraindriyanuM baLa kSINa nathI thayuM teTalAmAMja dharmazravaNamA Adara karavo, e bAvatamA samayamAtra paNa tuM pramAda karIzamAM. 21 For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yanasUtram // 607 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pariraha te sarIrayaM / kesA pAMDurayA havati te // se cakbale ya hAyaI / samayaM goyama mA pamAyae ||22|| parirai te sarIrathaM / kesA pAMDurayA havaMti te / se ghANavale ya hAyaI / samayaM goyama mA pamAyae ||23| parirai te sarIrayaM / kesA pAMDurayA havaMti te // se jimbhavale ya hAyaI / samayaM goyama mA pamAyae ||24|| pariraha te sarIrayaM / kemA pAMDurayA havaMti te // se phAsale ya hAyaI / samayaM goyama mA pamAya ||25|| parira te sarIrayaM / kesA pAMDurayA havati te // se savyayale ga hAyaI / satyaM govana mApanAvara ||23| 21 gAthA pramANe artha. temAM vizeSa e ke (cakyubale a) netranu vaLa paNa (hAyara) hAni pAme che, valI nAsikA, jihvAvaLa spa driya baLa, hAtha, paga vigere sarva avayavonu vaLa paNa nAza pAmeM ke mATe he gautama! samayamAtra pramAda na karavo. 22-23-24-25-26 mA0 - gAthAyAH pUrvArdhasyArthaH pUrvavada jJeyaH, tatpUrvasatkaM cakSurbalaM hIyate, taddhAnau ca dharmakaraNaM durlabhaM jJAtvA mA pramAdaM kuryAH // 22 // tatpUrva satkamapi ghANavalaM nAsAdhalaM hIyate, tasmAnnasAyale sati tvayA surabhirabhigaMdhagrahaNena viSaye rAgakSeSakaraNavelAyAM pramAdo na vidheyaH ||23|| tat jihAbalaM hIyate, yAdRzaM taruNAvasthAyAM bhavettAhAM vRddhAvasthAyAM na syAt, tasmAjjihvAyale sati svAdhyAyAdidharmakriyAyAM pramAdaM mA kuryAH ? ||24|| tatsparzavalaM zarIravalaM hIyate, yAdRzaM yauvane zarIravalaM bhavettAdRzaM jarAyAM na syAt tasmAddharmAnuSThAnAdau pramAdaM mA kuryAH ? ||25|| tataruNAvasthAsatkaM sarvayalaM karacaraNadaMtAdInAM balaM hIyate, tasmAtsamayamAtramapi tvaM mA pramAdIH ? ||26|| A pAMce gAthAnA pUrvArddhano artha to pUrvanI ekavIzamI gAthA pramANe jANI levo. vizeSa kahe che te pUrve hatuM tevuM cakSurbaLa hIna For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 ||607 ||
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya010 // 608 // | thayu, tenI hAni thai eTale dharma karavAmA durlabhapaNuM jANI pramAda mA karo. te pUrva hatuM tevU ghANa baLa nAsikA baLa hIna thAya che. utsarAdhya nAsikAnuM sugaMdha durgadhAdi grahaNa sAmarthya hoya tyAre te viSayamA rAga dveSa karavA veLAe pramAda na karavo. te jihAnuM baLa hIna yana sUtramA thAya che. jevU yuvAvasthAmA hoya che tevU vRddhAvasthAmAM nathI hotuM. mATe jIhA baLa hoya tyAM sudhImAM svAdhyAya adhyayana karavAmAM // 608 // pramAda mA karazo. te sparza baLazarIra caLa jevU yuvAvasthAmA hoya che te jarAvasthAmA rahetuM nathI mATe dharmAnuSThAnamA pramAda mA karo. te taruNa avasthAmA hatuM tevu sarva vaLa hAtha paga dAMta vagerenuM vaLa paNa hIna thAya che mATe samayamAtra pramAda mA karo.22-26 arai gaMDaM vismaiyA / AyaMkA vivihA phusaMti te // vivaDai viddhaMsaha te zarIraM / samayaM goyama mA pmaaye|||27|| (araI) arati-udvega (gaDa) lohInA doSathI tathA (visaIA) visUcikA (vivihA) vividha prakAranA (AyakA) AtaMka (te) tArA zarIrane (kusati) sparza kare che, tathA (te zarIraya) tAru zarIra [vivaDA] baLanI hAni thavAdhI paDe che, (viddhasai) JET jIva rahita thaha vidhyasa pAme che, mATe (goyama gautama (samaya) samayamAtra pramAda na karayo, 27 ___vyA -he gautama! te tava vividhA nAnAprakArA AtaMkA rogAH zarIraM spRzaMti, te ke cAtakAH? aratizcaturazItividhavAtodbhUtacittodvego vAtaprakopa ityarthaH, gaMDaM rudhiraprakopodbhUtasphoTakaH, vizucikA'jIrNodabhUttavamanAmAtavirecAdisadyomRtyukRjhaka, ityAdayo rogA AtaMkA dehaM pIDayaMti, te rogaiH pIDite zarIre sati dharmArAdhanaM duSkara, te zarIraM rogAbhibhUta sadvipatati, vizeSeNa balApacayAnnazyati, punaH zarIraM te tava vidhvaMsyate, jIvamuktaM sadvizeSeNAdhaH patati. atra sarvatra yadyapi te tavetyuktaM, gautame ca kezapAMDuratvAdIMdriyANAM hAnizca na saMbhavati, tathApi tanni For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhya- yanamUtram bhASAMtara adhya010 // 609 // // 609 // nago, ityAdika AvAdhA nAza pAme mamA kezapAra zrayAparaziSyAdivarga pratiyodhArtha muktaM, doSAya na bhavati, tathA ca pramAdo na vidheyaH. 27 he gautama! tane vividha nAnA prakAranA AtaMka rogo zarIre sparzaze te kyA AtaMko? arati= corAzI prakAranA vAtavyAdhiothI thato vAta prakopa janya cittano udvega, gaMda-rudhira prakopathI thatAM gaha guMbaDa, vimUcikA ajIrNa vikArathI udbhavatAM vamana virecana ApharA vagere tatkALa mRtyu karanAra rogo; ityAdika AtaMka tArA dekhane pIDe che. te rogovaDe pIDAtA zarIrathI dharmArAdhana duSkara bane che te rogAbhibhUta zarIra vizeSatayA vaLa ghaTI javAthI nAza pAme cha; eTale te tAruM zarIra vizvasta jIva rahita thai nIce paDe che. atre sarvatra 'te' tAraM ema gautamane nirdezI kahevAmAM Avyu paNa gautamamAM kezapAMDuratA ke iMdriyonI baLa hAni nathI saMbhavatI tathApi teno Azraya lai apara ziSyone pratibodha devA mATe tema kahe, e doSa nathI; mATe pramAda sarvathA na karavo. 27 vucchida siNehamappaNo / kumuyaM sAraiyaM va pANiya // se samvasiNehavajie / samayaM gorama mA pamAyae // 28 // (sArai) zaradaRtu kumubha] kamaLa (pANi vA) jaLane jema tajI de che tema (appaNo siNeha) potAno sneha [buchida] dUra | kara [se ane pachI (sadhyamiNehajie.) sarva sneha rahita thayo thako [goyama] he gautama! (samaya) 28 vyA0-he gautamAtmanaH snehaM mayi viSaye rAga vyucchidhi? apanaya sneha? baMdhanaM tyajetyarthaH kiM kimiva? kumuda | kamalaM pAnIyamiba, yathA kumudaM pAnIyaM tyaktvA pRthaktiSTati, tathA tvamapi snehaM tyaktvA pRthagbhavetyarthaH kIdRzaM pAnIyaM? zAradaM, zaradi Rtau bhavaM zAradaM atra pAnIyasya zAradamiti vizeSaNena manoramatvaM snehasya darzitaM, sneho hi saMsAriNo jIvasya manoharo lagati, sezando'thazabdArthaH, atha tvaM sarvasnehavarjitaH san samayamAnamapi pramAdaM mA kuryAH?28 For Private and Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Jhe gautama! AtmAno sneha, arthAt mAre viSaye tAro je anurAga che tene chedI nAkha hRdayamAMthI dUra karI nAkha; sneha baMdhana chekaja tyajI dIyo. kenI peThe? kumuda kamaLa jema zarada pANIne tyajI pRthak thAya che tema. A sthAne pANIne zArada vizeSaNa Apyu. bhASAMtara yana sUtramA adhya010 teno abhiprAya evo che ke-zarad RtumAM pANI bahu nirmaLa hovAthI manohara lAge che tema saMsArI jIvane sneha paNa manorama lAge cha, // 610 // 'sa' padano aya zabdanA jevo artha che eTale tuM sarva snehavarjita thai anaMtara samaya leza paNa pramAda karIza mAM. 28 R610 // ciccA dhaNaM ca bhAriyaM / pabvaiohi si aNagAriyaM // mA vaMtaM puNovi pAyae / samayaM goyama mA pamAyae // 29 // DEI [hi] kAraNa ke [dhaNa] dhana [ca ane [bhAri] bhAryAne [ciccA] tajIne [aNagAri] munipaNAne [pavvaiosi] pAmyo che tethI | ACT(vata') camelAne [puNovi] pharIthI (mA Avie) pI nahi [goyama gautama! (samaya) 29 vyA0-he gautama! yadi tvamanagAritAM sAdhutvaM pravajito'si prakarSega prApto'si, kiM kRtvA? dhanaM ca punarbhAyI ca tyaktvA, tadA punarapi vAMta tyaktaM mA piya? tyakte vastuni punargrahaNAdaraM mA kuryAH? etasmin viSaye samayamAtramapi SE|mA pramAdI? // 29 // | he gautama! jo tame anagAritA sAdhupaNAne prabajita pravajyA grahaNa pUrvaka prakarSe karI prApta thayA cho; kema karAne? dhana temaja bhAryAne acl tyajI daine; to pachI pharIne vAMta vamana karelA padArthane mA piyo. tyAga karela vastunuM pharI grahaNa karavAmAM Adara mA karo; e | viSayamA samayamAtra paNa pramAda mA karo. 29 ava ujjhipa mittayaMdhavaM / viulaM ceva dhaNohasaMcayaM / / mA ta yIiyaM gavesae / samayaM goyama mA pamAyae // 30 // For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvAMtara adhya010 yanasUtram // 611 // uttarAdhya- IA [mittabaMdha] mitro tathA bAMdhavone (ceya] ane [viula] vistAravALA [ghaNoha saMcaya"] dhananA samUhane [avaujhia] tajIne [ta] mate mitrAdikane [viia] punaH [mAgavesara] tuMgaveSaNA kara, mATe (goyama he gautama! (samaya) 30 vya-he gautama! mitrabAMdhavaM 'avaujjhiya' apohya tyaktvA ca punarvipula dhanaughasaMcayaM, dhanasyodhaH samUho dhnau||61|| CE | ghastasya saMcayo rAzikaraNaM, tadapyapohya tyaktvA, 'biiyamiti' dvitIyavAraM punarityarthaH, tanmitrayAMdhavadhanaughasaMcayAdi mA gaveSayet , tasmAtsamayamAtramapi mA pramAdI:? // 30 // he gautama! mitra tathA bAMdhavone 'avaujjhiya' tyajIne temana vipula dhanaughasaMcaya=puSkaLa dhana rAzine paNa manamAthI khaseDI nAkhIne | vIjIvAra pharIthI te mitra bAMdhava tathA dhana saMcayane gotato jAizamAM Ama kahIne samayamAtra pramAda karazo mAM. 30 nahu jiNo ajja dissai / bahumae dissai maggadesie / saMpai neyAue pahe / samayaM goyama mA pamAyae // 31 // | [aja] Aje (jiNe) jinezvara (na hu dIsai) nathIja dekhotA topaNa [maggadesie) mokSamArgane dekhADanAra (bahumatha) dekhAyache, arthAt | mokSamArga dekhAgha (saMpai) hamaNA (neAue) muktirupI mArmane viSe (goyama) he gautama! (samaya) 31 vyA-punarapi gautamAdIna dRDhIkaroti zrImahAvIra:-he gautama! saMpratIdAnIM mayi vidyamAne pratyakSapramANena gRhyamANe sati naiyAyike muktirUpe pathi mArge mA pramAdaM bhavAn kuryAt, yadyapi tavedAnI kevalajJAnaM nAsti, tathApyahaM vidyamAno'smIti sAMprataM saMzayAbhAvena pramAdastyAjyaH. agre tu madirahe etAdRzA bhAvino bhavyajIvA bhaviSyaMti ye iti viciMtyetyanumAnapramANaM vidhAya naiyAyike mArge sAdhudharme mayi ca sthirA bhaviSyati, tatkimanumAnaM kRtvA'pramA For Private and Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir bhASAMtara adhya010 // 612 / / dinaH sthirAzca bhaviSyaMti tadAha-mArga iva muktinagaraMprati paMthA iva dezitaH kathito mArgadezitaH, ayaM jIvadayAdharmo uttarAdhya muktimArga iva kathito dRzyate, adhedAnIM jino na dRzyate, kathaMbhUto'yaM mArgadezitaH? bahumataH, yahubhirvahanAM vA mato yana mRtrama bahumataH, athavA bahavo matA nayA yasmin sa yahumataH, naigmsNgrhvyvhaarRjusuutrshbdsmbhikhdaivNbhuutaadisptnyaa||612|| tmakaH, jJAnadazanacAritrANi mokSamArgaH, aparamate zekAMtavAditvaM, tasmAdayaM jainamatastu bahumataH. evaM vidhoyaM mukti mArgo'tIMdriyArthadarzinaM jinaM kevalinaM vinA na syAta, tasmAdasya bahumatasya muktimArgastha, evaM bhavyA jJAsyaMti cedayaM | muktimArgo'sti jino nAsti, tadAsya mArgasya kazcidvaktApyAsIta, na ca sa kazcidvaktApi sAmAnyaH, kiMtvasya dharmasyopadeSTA kazcidApto jina eva bhavitumarhati, iti madirahe'pyapramAdino bhaviSyaMti, saMprati mayi kevalini satyasminayAyike padhi sarvathA pramAdastyAjya eveti bhAvaH. nizcita Ayo muktilakSago lAbho yasmin sa naiyAyiko jJAnada| zanacAritrarUparatnatrayAtmaka ityarthaH. atha punarapyasyA gAthAyA ayamartho'pyasti-he gautamAyedAnI bhavAn jinaH kevalo Jna dRzyate, dRzyata itikriyAvalAdbhavAnitipadamanuktamapi gRdyate, paraM bahubhirbhato mAnyo jJAto vA bahumataH, arthAtpra siddho mArga iva jinatvabhavanamArgo dezito mayA tavopadiSTaH, sa mArgastvayA vilokyata eva, tasmAt saMmatIdAnI | mayi jine sati naiyAyike mArge madukte mArge samayamAtramapi mA pramAdIH? nadhi vidyamAne sati mayi viSaye mohAdbha| vAn jinopazcAtvaM na vartate, jino bhAvI, tasmAdidAnI madacane pramANya vidheyamityarthaH // 31 // punarapi pharIne paNa zrImahAvIra gautamamAdikane vadhAre dRDha thavA kahe che. he gautama! hamaNAM huM vidhamAna cha, arthAt pratyakSa pramANavaDe For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya vidyamAna cha tethI A TANe saMzayano abhAva hovAthI pamAda tyajI devo, AgaLa upara to mArA viraha TANe evAja bhAvI bhavya jIvo yaze ke je ema anumAna pramANathI vicArI naiyAyika mArga-sAdhudharmamAM tathA mAre viSaye paNa sthira thaze. teo kevu anu bhASAMtara yanasUtram IAS adhya010 // 613 // mAna karI apramAdI banI sthira yaze? te kahe cha-muktinagara prati jANe mArgaja dezita karyo hoya nahi. tevo A jIvadayAdharma muktimArga jevo kahelo dekhAya che Aje e jina to nathI dekhAtA tathApi mArga upaSTi dIse che, kevo mArga? bahumata, ghaNAno mAnelo, / // 613 // | athavA jemA ghaNA mata=naya AvelA che jevA ke naigama, saMhana, vyavahAra, Rju; mUtra; zabda, samabhirUDha, ityAdi saptanayAtmaka jJAna darzanacAritra eja mokSamArga. aparamatamA ekAMta vAdipaNuM hoya che tethI A jainamata to bahumata che. AvA prakArano e muktimArga | P- atIMdriya arthanAdarzI tathA kevaLI jina vinA nirupaNA na thAya; mATe A bahumata muktimArga che ema bhavya jIvo kadi jANaze ke DE] A muktimArga che paNa jina nathI tyAre e mArgano koi vaktA to hatoja; ane te baktA paNa koi sAmAnya jana to nahIM kiMtu | AvA dharmano upadeSTA koi Apta jinaja hovA yogya che, ema mArA asAMnidhyamAM paNa apamAdI thaze. hamaNAM to hu~ kevaLI hAjara | hovAthI e naiyAyika mArge sarvathA pramAda tyajIja devo. naiyAyika eTale jebhI nizcita Aya lAbha rahyo che tevo; arthAt jJAnadarzana | cAritrarUpa ratnatrayAtmaka, e mokSamArga upadezelo che. A gAthAno Ama paNa artha che-he gautama! Aje tame kevaLI jina nathI dekhAtA 'dRzyate' e kriyApadanA baLathI 'bhagavAn'='tame' e pada kahela nathI to paNa adhyAhArathI levAya che. paraMtu bahue mAnya karI jANelo | JE arthAt ati prasiddha mArga=jinatvabhavanA mArga tulya meM tamane dezita upadiSTa karelo e mArga to tame joyoja che, te mATe have hu~ jina saMnihitaja hovAthI meM kahelA e mArgamA samayamAtra paNa pramAda mA karo. huM vidyamAna chu tyAM sudhI mArAmAM moha hocAyI tame Fer Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtrama // 614 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jina nathI paNa pAchaLathI tameM jinabhAvI thazo te mATe hamaNAM to tamAre mArA vacanamAM prAmANya bhAva rAkhIneja vartavaM yogya che. 31 avasohiya kaMTagApahaM / uttiSNosi parcha mahAlayaM // gacchasi maggaM visohiyaM / samayaM goyama mA pamAyae // 32 // [ka'gApa] kaTakarupa bhava [ avasohiA ] tyAga karIne [mahAlaya' ] moTA [ha] mokSarUpI bhAva mArgamAM [ uNNo si] Avelo che [vilohiA] te mArgamAM [magga] teja tu' [gacchasi ] cAle che tethI (goyama) he gautama! (samaya) 32 vyA0-he gautama! tvaM mahAlayaM paMthAnamuttIrNo'si mahAn samyagjJAnadarzanacAritralakSaNa Alaya Azrayo yasmin sa mahAlayastaM mahAlayaM, etAdRzaM paMthAnaM rAjamArga prApto'si kiM kRtvA ? kaMTakapathamavazodhya, kaMTakAnAM bauddha| carakasAMkhyAdInAM paMthaH kaMTakapaMthaH, AkAraH prAkRtikaH. athavA kaMTaiH kRtIrthikairAkIrNo vyAptaH kutsitapaMthAH kaMkApastaM parihRtya samyagmuktimArga rAjamArgamiva prApto'si he gautama! yadi vizeSeNa zodhite niravadye mArge gacchasi | tadA samayamAtramapi pramAdaM mA kuryAH 32 he gautama! tame mahAlaya =jemAM samyagjJAnadarzana cAritralakSaNa mahoTo Alaya [Azraya] che evA patha = rAjamArge prApta thayA cho. kema karIne? kaMTakapatha = kaMTakarUpa bauddha caraka sAMkhyAdikanA paMthane avazodhana karIne=sApha karane, (kaMTakApatha zabdamAM 'A' kAra che te prAkRtane lIdhe tema thai zake tethI che.) athavA kaMTaka =kutIrthikoe A=AkIrNa (vyApta) kutsita mArga kaMTakApatha, tene paraharI ne samyagU muktimArga= rAjamArga jevAne prApta thayo che, mATe he gautama! have jyAre vizeSatayA zodhita nirdoSa mArge jAo cho to samayamAtra paNa pramAda mA karazo. 32 For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 614 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 615 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aba jaha bhAravAhae | mA magge visamevagAhiyA || pacchA pacchAtAvae / samayaM goyama mA pamAyae // 33 // (jahA jema (abale) azakta (bhAravAdara) bhAravAhaka (visame magge) viSama mArgamAM (avagAhiA ) praveza karIne [pacchA] pachI [pacchAtAva] pazcAttApa karanAra [mA] ma thAo mATe (goyama) he gautama! [samaya ] 33 vyA0-he gautama! yathA kazvidbhAravAhako viSayaM mArgamavagAhya viSaye mArge svarNAdibhAramutpATya same mArge'balaH syAt sa ca bhAravAhakaH pazcAd gRhamAgatya paJcAdanutapyate pazcAttApapIDitaH syAt, ko'rthaH ? yathA kazcidbhAravAhakaH zirasi katiciddinAni yAvadviSame mArge svarNAdibhAramudrahati, tadanaMtaraM kutracit pASANAdisaMkule mArge bhAreNAkrAMto'hamiti jJAtvA taM bhAramutsRjati, sa ca bhAravAhakaH paJcAd gRhamAgataH san nirdhanatvena pazcAdanutapyate, pazcAsApIDitaH syAt, tathA tvamapi viSamaM mArga tAruNyAdivayovizeSa mahAvratabhAramudrAhya same mArge yauvanAttAre kutracitparISahAdinA skhalana mahAvratabhAraM tyajannabalo bhavan pazcAdaMtye vayasyAgataH saMyamadhanarahito bhUtvA mA paJcAdanunapyeH, mA pazcAttApapIDito bhUyA iti vicitva samayamAtramapi mA pramAdI ? ||33|| he gautama! jema koi bhAravAhaka viSama mArgane pAra utarIne, arthAt vasamA mArgamAM suvarNAdibhAra upADIne baLahIna bane ane te bhAra vAhaka pachI ghare AvI pazcAttApa karI pIDita thAya; artha evo che ke jema koi bhAravAhaka mAthA upara keTalAka divasa sUdhI subarNAdibhAra upaDI ati samo mArga utaryo tadanaMtara jarA pANA vagerethI khaDacacaDo mArga AvatAM 'hu' to A bhArathI thAkI gayo' ema kaMTALI e bojo phagAvI nAkhI pazcAt ghare AvIne 'arere! e bhAra na nAkhI dIgho hota to ketuM sAru? AtrI rIte nirdhanatAnA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 10 / / 615 //
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | pazcAttApathI pIDAya tema tuM paNa vipamArga yauvanaavasthAmAM mahAvrata Adika bhAra vahI have yauvana utaryA pachI sIdhe mArge AvIne |De/ uttarAdhyakoi eka parISahAdikamAM skhalana pAmI mahAvrata bhArane abala thai tajI dai pAchaLathI chelI avasthAmAM AvyA thakA saMyama dhana bhASAMtara adhya010 rahita banI pazcAttApavaDe anutApa mA pAmazo Ama vicArIne yakiMcit samaya leza pramAda sarvathA ma karazo. 33 tINosi aNNavaM maha / kiM puNa ciThThasi tIramAgao // abhitura pAraM gamittae / samayaM goyama mA pamAyae // 34 // maha] moTA (aNNavaM) saMsAra samudrane (tiNNo husi tu tarIja gayo che [puNa have tAramAgao] kAMThe Avyo thako [kiM ciTThasira EI kema aTakI rahe che (para gamittae) pAra pAmavAne [abhitura] utAvaLa kara. tethI goyama he gautama! [samaya]34 ___ vyA0-he gautama! tvamarNavaM bhavasamudraM tIrNa evAsi, uhaMcitaprAyo'si, kiM punastIramAgataH san tiSTasi! audAsInyaM bhajasi. he gautama! bhavArNavasya pAraM gaMtumabhitvarasva? pAragamane uttAlo bhavetyarthaH. toramatra muktipadamuH rayate, tasmAtsamayamAtramapi mA pramAdIH? // 34 // | he gautama! tuM arNava A bhavarUpI samudrane tarI gayoja che ghaNe bhAge arNava olaghAi gayo che, have zuM cheka tIre AvAMne ubhI cha? 35 | kema udAsInatA dhAraNa karI rahyo che? he gautama! bhavArNavane pArane pAmavA utAvaLo thA, ahI tIra eTale muktipada kahevAya chete | kAraNathI have samayamAtra paNa pramAda mA karaje. 34 akalevaraseNimussiyA / siddhi goyama loyaM gacchasi / / kheyaM ca sivaM aNuttaraM / samayaM goyama mA pmaaye||35|| goyama] he gautama!tu (akalevaraseNi) kalevara rahita zreNine [UsiA] prApta karIne (khema ca) kSema tathA [siSa'] kuzaLa (aNu For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya ghanasRzram // 617 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttara) sarvotkRSTa evA (siddhi' lobha) moza pratye [gacchasi] jaiza tethI (goama) he gautama! (samaya) 35 vyA0-he gautama! tvaM siddhi nAmakaM lokaM sthAnaM gamiSyasi prApsyasi, kiM kRtvA ? akalevarazreNimutsRjya, navidyate kalevaraM zarIraM yeSAM te'kalevarAH siddhAsteSAM zreNiruttarottara prazastamanaH pariNatipaddhatiH kSapakazreNistAnaka levarazreNimutsRjya, uttarottarasaMyamasthAna prAptyonnatimeva kRtvA, kathaMbhUtaM siddhilokaM? kSemaM paracakrAyupadravarahitaM punaH kIdRzaM zivaM sakaladuritopazamaM punaH kIdRzaM? anuttaraM sarvotkRSTamityarthaH ||35|| he gautama! tuM siddhinAmaka loke jaiza, zuM karIne? akalevara zreNi= eTale jeone kalevara=zarIra hotAM nathI evA je siddha, teonI zreNi= uttarottara prazasta manaHpariNAmanI paddhati arthAt kSapaka zreNine choDI dai enAthI paNa AgaLa vadhI=eTale uttarottara saMyamasthAna pAmatAM pAmatAM unnati karIne kSema=paracakrAdika upadrava rahita temaja ziva = sakala duritano jyAM upazama che tathA anuttara= sarva utkRSTa siddhiloka ne tuM pAmIza, mATe he gautama samayamAtra paNa pramAda mA karaje. 35 buddhe parinidhuDe care / gAmagae nagare ca saMjae // saMtimaggaM ca brUhae / samayaM goyama mA pamAyae ||36|| [gAma] gAma [nagare va] nagarane viSe rahelo [maMjara] saMyata tathA [buddhe] tatvajJa vo [tu] tu [pariniyuDe] kapAyathI zAMta tho thako (ca) cAritranu sevana kara [ca] tathA (satimagga) mokSamArgane [vRhana] vRddhi pamADa te mATe [goyama] he gautama! [samaya ] samayamAtra [na pamAyaNa) pramAda kara nahiM 36 vyA0-he gautama! parinirvRtaH zAMtarasasahitaH san cara? saMyamaM sevasva ? kIdRzaH ? grAme gato grAmagataH ca puna For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya010 // 617 //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BER // 618 // nagare gataH, cazabdAdane vA sthitaH, punaH kIdRzaH? saMyataH samyagyataM kurvANaH, punaH kIdRzaH? buddho jJAtatatvaH, ca | HE| punarhe gautama! zAMtimArga tvaM bRhayeH, bhavyajanAnAmupadezadvAreNa vRddhi prApayeH; atra kArye samayamAtramapi mA pramAdI? bhASAMtara yana sUtrama adhya010 * he gautama! pAranita zAMta rasayukta thaine cara=viharaje; saMyamane sevA. kevI rIte? gAme gayo ho athavA nagare gayA ho ke 'ca' zabda che tethI vanamAM sthita ho to paNa saMyata samyak yatnaparAyaNa rahI temana buddha jJAtatattva thai ane zAMtimArgane tuM vRddhi pamADaje | // 618 // arthAt bhavyajanone upadeza karI jagatmA vistAraje; A kAryamA samayamAtra paNa pramAda mA karaje. 36 buddhassa nisamma subhaasiyN| sukahiyamaThThapaovasohiyaM / / rAgaM dosaM ca chidiyaa| siddhiM gae bhayavaM goyamattibemi 37 JE] [sukadina] sukathita [aThThapovasohia] zabdotho alaMkRta thayelu (buddhassa) tatvajJa-mahAvIrasvAmIna (bhAsi) kathana (nissamma) |JG zravaNa karIne (bhayava goame) bhagavAn gautamasvAmI [rAga dosaMca rAga tathA dveSane (chidi) jItIne [siddhi' gaI gae] mokSapadane ra: pAmyA, (ttibAma) ema 9 kahu chu. // 3 // vyA0-gautamaH siddhi muktisthAna prAptaH, kiM kRtvA? buddhasya zrImahAvIradevasya suSTu zobhanaM bhASitaM subhASita samyagupadezaM nizamya zrotrahAreNa hRdyavadhArya ca, punaH rAgadveSaM ca chitvA kIdRzaM subhASitaM sukathita, sutarAmatizayena zobhanaprakAreNopamAyogena kathitaM, tathA arthapadopazobhita tathAhaM tavAgre brImItyarthaH // 7 // iti drumapatrAkhyaM dazamamadhyayanaM saMpUrNa. | gotama, siddhi-muktisthAne mApta thayA. kema karAne? ta kahevAya che. buddha-zrImahAvIra devarnu suzobhana bhASitasamyaka upadazane For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram / / 619 / / www.kobatirth.org sAMbhaLI, arthAt zrotradvArA hRdayamAM avadhAraNa karIne, ca- punaH rAga tathA dveSane chedIne; subhASita keM? sukathita=samyakaprakAre upamAyukta dRSTAMta sahita kahevAyalaM tathA arthapadopazobhita=kahevA dhArelA arthatuM nirupaNa karavAmAM samartha padothI zobhItuM. [zrImahAvIra devanA subhASitanA vizeSaNa che] 'ema huM boluM huM.' A vacana sudharmAsvAmInuM jaMbUsvAmI pratyenuM che. ||37|| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iti zrImaduttarAdhyayana sUtrArthadIpikAyAmupAdhyAya zrIlakSmI kIrtigaNiziSyazrIlakSmIvallabha gaNiviracitAyAM dazamAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // epramANe upAdhyAya zrIlakSmIkIrtigaNinA ziSya zrIlakSmIvallabhagaNInI racelI zrImad uttarAdhyayananI vRttimAM dazamaM drupa adhyayana pUrNa thayuM. // athaikAdazamadhyayanaM prArabhyate // atha dazame'dhyayane pramAdaparihArArthamupadezo dattaH, sa ca vivekina eva syAt. vivekI ca bahuzruto bhavet ana ekAdazamadhyayanaM bahuzrunAkhyaM bahuzrutavarNanamucyate saMjogA vipamukassa / aNagArassa bhikkhuNo // AyAraM pAukarissAmi / ANupuvisuNeha me // 1 // ( saMjogA ) artha prathama adhyayananI prathama gAthA pramANe samajavo. For Private and Personal Use Only bhAvAMtara adhya011 // 619 / /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhASAMtara adhya011 // 620 // vyA-he jaMbU! saMyogAda vipramuktasya anagArasya bhikSoH AcAraM sAdhuyogyakriyAM bahuzrutapUjArUpaM bahuzrutauttarAdhya | svarUpajJAnaM AnupUrtyA anuprAmeNa prAduHkariSyAmi prakaTIkariSyAmi, me mana kathayiSyatastvaM zRNuH / 1 / / athavA sAdhoyana sUtrama rAcAra AkAra bahuzrutasya AkAraM, bahuzrutaH kIdRg syAt ! tatvakaTIkariSyAmi. // 1 // prathamaM tatparijJAnArtha abahuzru. // 620 // ratasya lakSaNamAha __atha bahuzruta pUjA nAmarnu agIyAramuM adhyayana dazamA adhyayanamA pramAda parihArArtha upadeza dIdhI paNa e pramAda pariharavo e to vivekIthIja thai zake ane vivekI bahu| zrutaja hoya eTalA mATe A ekAdaza adhyayana bahuzruta nAmarnu arthAt bahuzrutanAja varNana vALU kahevAya che. he jaMvU ! saMyogathI vimamukta, sAMsArika saMbaMdhadhI chuTo thayelo tathA anAgara=graha rahita evA bhikSu saMyamI sAdhuno AcAra sAdhu| yogya kriyA, arthAt bahuzrata pUjArUpa AcAra mATe niyata bahuzrutasvarupa jJAna, AnupUrvIthI eTale anukrame prakaTa karIza, je me kahevAze te tuM zravaNa kara. athavA sAdhuno AcAra AkAra, eTale bahu zrutano AkAra, bahuzruta kevo hoya? te huM prakaTa kahI dekhADIza.1 bahuzrutanuM nirupaNa karatA pahelAM, bahuzrutarnu yathArtha svarupa parijJAna thavA mATe abahuzrutanuM lakSaNa kahI dekhADe che. je yAvi hoha nivije / thaddhe luddhe aNiggahe // abhikkhaNaM ullavai / aviNIe abahussue // 2 // [je je koi [nigvijje] avidya [hoi] hoya [adhi] api (thaddhe) ahakArI hoya [luddhe lubdha hoya [aNiggahe] idriya ane mananA nigraha rahita hoya (abhikkhaNa) vAraMvAra [ullabaha ullApa karato hoya (a) tathA [aviNIe vinaya rahita hoya te (aba For Private and Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya011 // 621 // hussue) abahudhruta kahevAya che. 2 ___vyA0-yazca yo manuSyo nividyo bhavati, apizabdAt yaH savidyo vA bhavati, sacet stabdho'haMkArI bhavati, punarlubdho bhavati, rasAdiSu lolupo bhavati, punaryo'nighraha iMdriyadamanarahito bhavati, punaryo'bhIkSNaM vAraMvAraM ullapati, utprAyalyena yathAtathA avivAritaM lapati, vAcAlo bhavati, sa puruSo'vinIto vinayadharmarahitobahuzruta ucyate.||J savidyo'pi abahuzrutaH cet syAt sa vidyatvasya phalaM na prApnuyAt , tadviparIto yahuzrutaH syAt. // 2 // abahuzrutasya kAraNamAha je manuSya nirvidya-zAstrAdhyayana rahita hoya; api zabda che tethI je bhale savidya-adhIta zAstra hoya paNa te kadAca stabdhaahaM. kAravAn hoya tema lubdha rasAdi viSayogAM lolupa raheto hoya ane baLI anigraha-driya damana rahita hoya, eTaluMja nahiM vaLI je vAraMvAra prabalatA pUrvaka jema tema avicArita bakavAda karato vAcALa hoya te puruSa avinIta=vinaya dharma rahita hovAthI abahuzruta kahevAya che. savidha hoya to paNa abahuzrutamA gaNAya to tenA savidyatvaceM phaLa na pAme. AnAthI viparIta hoya te bahuzruta kahevAya. _ have abahuzrutanAM kAraNa kahe che. aha paMcahiThANehiM / jesi sikkhA na lAbhai / / thaMbhA kohA pamAeNa / rogeNAlasseNa ga || 3 / / taha have [jehi je [paMcahi] pAMca [ThANehi] sthAnobaDe [sikkhA] grahaNa (na lambhai) pAmatI nathI. [tha bhA] mAnathI [kohA, krodhathI [pamApaNa] pramAdathI rogeNa] rogathI [AlassaeNa ya] ALasathI 3 For Private and Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0-atha zrotuH puruSasya utkIrNatAkaraNe yaiH paMcabhiH sthAnaH paMcabhiH prakAraiH zikSA grahaNAsevanArUpA na uttarAdhyalabhyate, na prApyate, tAni paMcasthAnAni zRNu ityadhyAhAraH. staMbhaH, krodhaH, pramAdaH, rogaH, AlasyaM ca. staMbhAdahakArAt | IodbhASAMtara yana sUtrama adhya011 ziSyo yogyo na bhavati, tathA krodhAdapi ziSyo yogyA na bhavati. tathA punaH pramAdena madaviSayakaSAyanidrAvika-| // 622 // thArUpeNa upadezayogyo na syAt , tathA rogeNa vAtapittazleSmakuSTazalAdivyAdhinA zikSAgrahaNA) na bhavati, tathA| / 622 // | Alasyena anudyamena, cazabdena etaiH sarvaprakAraiH. athavA eteSAM sthAnAnAM madhye ekenApi sthAnena zikSA na prApyate, gurUpadiSTazAstrArthAbhyAsaM kartuM na zaknoti, zikSAlAbhasyAbhAvAt abahuzrutatvaM syAt / / 3 / / athAgratanagAthAgaM bahuzrutahetUnAha___atha have zrotA puruSane asara utpanna karavAmAM je pAMca sthAno vaDe zikSA grahaNa tathA A sevanA rupa=zikSA labdha thatI nadhIpamAtI nathI; te pAMca sthAno sAMbhaLa; [ATalo adhyAhAra karavAno che.] staMbha, krodha, pramAda, roga tathA Alasya; A pAMca JE sthAna che temAM prathama staMbha ahaMkArane lIdhe ziSya yogya nathI gaNAto. tema krodhathI paNa yogya nathI raheto baLI pramAdammada viSaya kaSAya nidrA vikathArUpa-ne lai ziSya upadeza yogya nathI raheto tathA vAtapittazleSma kuSTha zUlAdi vyAdhi vaDe zikSA grahaNa lAyaka nathI thato temaja Alasya anudyogathI, 'ca' zabdathI e badhA prakAro vaDe ziSya zikSA yogya nathI raheto. athavA e pAMcamAthI ekAda sthAnathI e badhA prakAro vaDe ziSya zikSA yogya nathI raheto. athavA e pAMcamAMthI ekAda sthAnathI paNa zikSA prApta thatI nathI, arthAt gurue upadiSTa zAstrArthano abhyAsa karI zakAto nathI eTale zikSA lAbha na thavAthI abahuzrutatA thAya che. 3 For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra utarAdhya ghanasRzram // 623 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ve AgaLI gAthA bahuzrutapaNAnA hetuo kahe che. aha ahaha ThANehi / sikkhAmIlati buccai || ahassire sayA daMte / na ya mammamudAhare // 4 // (a) have [ ahi] ATha (ThANehi) sthAno baDe [sikkhAsIle ti] zikSAzIla (buvA) kaddevAya che. (ahassire) ochA hAsyavALo (a) yo damana karanA [ya] tathA (mamma) mamane [na udAhare] na kaheto hoya te 4 vyA0-- adhAnatarameteraSTabhiH sthAnairaSTAbhiH prakAraiH zikSAzIla ityucyate, zikSAM grahaNAsevanArUpazAstraM zIlaM te dhArayatIti zikSAzIlaH tAni aSTaprakArANImAni- 'ahassi' ahasanazIlaH punaH sadA dAMto jiteMdriyaH, punaryo marma na udAharet, ya etAdRzo bhavati, sa gurUNAM zikSAyogyo bhavati, guNino grahaNAd guNAnAM grahaNaM kartavyaM // 4 // atha=anaMtara A ATha sthAna=ATha prakAra vaDe zikSAzIla ema kahevAya che; arthAt zikSA=grahaNA tathA A sevanArUpa=che zIla jenuM=tevI zikSAno dhAraNa karanAra zikSAzIla kahevAya. te ATha prakAra darzAve che-jene hamezAM hasavAnI deva na hoya, vaLI je sadA dAMta = jiteMdriya hoya ane koinAM marma na bole; evo je hoya te guruonI zikSAne yogya hoya che, ahIM guNonA grahaNathI te te guNavALAnuM grahaNa karavAnuM che ema samajI lebuM. 4 nAsIle na visIle / na siyA ailolue / akohaNe sacaraI / sikkhAsIletti vuccaI // 5 // [na] asIle] zILa rahita ( na visIle a) je virU : zILavALo te tathA [ ahalolupa ] atyaMta rasalaMpA (na siA) nahoya te 6 [akohaNe ] je ati krodhI na hoya te 7 tathA [sacaram ] satyavratane viSe rakka hoya te [saphkhAsIletti] zikSAzIla che ema For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 623||
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtrama // 624 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [budhai] kaddevAya che. 5 vyA0- punaretAdRzaH zikSAzIla ucyate, etAdRzaH kaH ? yaH sarvathA azIlo na sthAt, na vidyate zIlaM yasya saH azIlaH zilarahita ityarthaH punaryo vizIlo na syAt, viruddhazIlo vizIlaH, atIcAraiH kaluSitatrato na syAt. yaH punaratilolupoDAtarasAsvAdalaMpaTo na syAt, athavA atilobhasahito na syAt, punaryo'krodhanaH krodhena rahitaH syAt, punaryaH satyaratiH syAt sa zikSAzIlaH syAdityarthaH hAsyavarjanaM 1, dAMtatvaM 2, paramamanudghATanaM 3, azIlavarjanaM 4; vizIlavarjanaM 5, atilolupatvaniSedhanaM 6, krodhasya akaraNaM 7, satyabhASaNaM 8 ca etairaSTabhiH prakArairbahuzrutatvaM syAditi bhAvaH ||5|| atha abahuzrutatvabahuzrutatva hetvoravinItavinItayoH svarUpamAha punarapi je Avo hoya te zikSAzIla kahevAya. kevo hoya? je sarvathA azIla=zIlarahita na hoya tema je vizIlala= viruddha| zIla= aticAravaDe kaluSita vrata na thayo hoga, baLI je ati lolupa=ati rasAsvAdalaMpaTa na hoya, athavA ati lobhayukta na hoya, viLI je akrodha na=krodha rahita tathA satyaratiM, arthAt satyamAM dRDha prItivALo hoya te zikSAzIla thAya. hAsya varjanaH dAMtatva, para marmonuM a kathana, azIla varjana, vizIla tyAga, ati lolupapaNAMno niSedha, krodha na karavo. tathA satya bhASaNa; A ATha prakAre | bahuzruta pazuM thAya che. evo beya gAthAno bhAvArtha che. 5 have bahuzrutanA tathA bahuzrutatAnA hetu avinIta tathA vinIta e beyanAM svarUpa kahe che. aha caudasahiThANehiM / vaTTamANe 3 saMjae || aviNIe buccaI so u / nivvANaM ca na gaccha // 6 // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 624||
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram ||625|| = www.kobatirth.org [aha] have [caudasahi] cauda [ThANehi] sthAnone viSe (vaTTamANe u) raheto (saMjaya) muni [aviNIra] avinIta [buccAi] kaddevAya [3] baLI (so) te avinIta [nivvANAMca] nirvANane [na gacchai] pAmato nathI. 6 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0 - atha caturdazasu sthAneSu vartamAnaH saMyato'vinIta ucyate sa cAvinIto nirvANa mokSaM ca na gacchati, na prApnoti athavA nirvANa nirvANakAraNaM jJAnadarzanacAritralakSaNaM ratnatrayaM sukhakAraNaM na prApnoti atra 'caturdazasu sthAneSu' iti saptamyarthe prAkRtatvAnIyAbahuvacanaM // 6 // atha tAni caturdazasthAnAni vibhagAdhAmirAha have caturdaza sthAnomAM vartanArI saMyata = muni = avinIta kahevAya le ane te avinIta nirvANa =mokSane pAmato nayo. athavA nirvANanA kAraNabhUta jJAnadarzanacAritrarUpa ratnatraya ke je paramasukhanAM kAraNa che tene nayo pAmato. atre 'caturdazama sthAneSu' ema saptamI joie tenA sthAnamAM tRtIyA bahuvacana nirdeza karyo te prAkRtamAM saptamI sthAne tRtIyA yaha zake che. 6 upara nirdiSTa karelAM cauda sthAno RNa gAthAvaDe nirUpaNa karI darzAve che. kohI vaha / pabaMdhaM ca pakuccaH // nicijJamANo bama / suyaM laghghUNa majar3a ||7| avi pAparikkhevI / avi nitesu kuppar3a || suppiyatsAvi mittassa | rahe bhAsaha pAvagaM ||8|| panavAI dRhile / dhadve dve aNiggahe // amaMvibhAgI aviyate / aviNIpati buccaI ||9|| abhIkSaNa=vAravAra-kothI thAya che, ane prabaMdha = uttarottara prakupitaja rahyA kare che; mitra jebo jaNAtA chatAM base hai, arthAta maitrI tyajI de che. zruta=zAstrAdhyayana pAmIne paNa mada garbha dhAraNa kare che. pApa vaDhe bIjAno niMdaka paNa thAya che bhane macanA upara For Private and Personal Use Only bhAvAMtara adhya011 // 625 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa kope che eTaluja nahiM sArI rIte priya hoya tevA mitranA paNa tenI pUThe pApa-doSa bhASe chembole che. baLI je A Amaja che' uttarAdhya- ema pratijJAyavAdI hoya, athavA prakIrNavAdI-asaMbaddha pralApI-hoya tathA drohI svabhAvavALo, stabdha garviSTha, lumdha-lobhI. anigraha- bhASAMtara yana mRtrama iMdriyo jenAM nigRhAta nathI tevo, tathA asaMvibhAgI-koine kazubhApe nahi tevo ane aprItikara-jenAthI koi rAjI na thAya adhya011 B teyo hoya te avinIta-abahuzrata-kahevAya che. 7-8-1 // 626 // // 626 // vyA0-atha tAni caturdaza sthAnAni vibhajati. ya IdRzo bhavati sa ca pumAn avinIta ityucyate. IdRzaH El kIdRzaH? abhIkSNaM vAraMvAra krodhI bhavati, krodhaM karoti. ca punaH prabaMdha krodhasya vRddhi, kupito'pi komalavacanairapi ac krodhasya atyajanaM, krodhasya sthirIbhAvaM prakurute. mitrIyamANo'pi, 'mitraM mamAstu ayaM' iti vicityamAno'pi pazcA-ri dvamati tyajati. ko'rthaH? pUrva hi mitrabhAvaM kRtvA pazcAttvaritaM mitratvaM troTayati. nanu sAdhavo hi kutrApi mitratvaM snehabhAvaM kenApi saha na kuryaH, saMyogAdvipramuktA bhaveyuH, nahi kathaM 'mittijamANo vamaI' ityuktaM? atra hi SaTajIvanikAyeSu vratagrahaNasamaye maitrI vidhAya zithilAcAritvena tAM bhaitrI tyajeyurityartha. athavA kenApi dharmazikSAzAstrA-JE rthadAnAdinA upakAraH kRtaH sa ca hitakArakatvAnmitraprAyastatra upakAralopatvena kRtaghnatvena mitratvaM vamati. avinItasyaitallakSaNamityarthaH. punaryaH zrutaM labdhvA mAdyati, jJAnAbhyAsAdahaMkAraM karoti, vidyAmadonmatta ityrthH||7|| apizabdaH saMbhAvanAyAM, yaH pApaparikSepI, api saM nAvyate pApaiH samitiguptiskhalanaiH parikSipati tiraskarotItyevaMzIlaH pApa-15 parikSepI samitigupsivirAdhakaMpati tiraskAroti. ko'rthaH? kadAcit kazcit samitigupti ajJAnitayA skhalati, tadA 36 For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya panamUtram // 627 // taMprati dhikaroti, chidraM dRSTvAnya niMdatItyarthaH. tathA mitreSu api kupyati, mitrebhyo'pi zikSAdAtRbhyaH saMghebhyaH krudhyati, svayaM krodhaM karoti, tAn vA krodhayati. punaH sutarAmatizayena priyasya mitrasya hitavAMchakasya gurvAderapi rahasi ekAMte 38 bhASAMtara pApakaM, pApabheva pApakaM avarNavAdaM bhASate, ko'rthaH? agrataH priyaM vakti, pRSTataH doSaM vaktItyarthaH / / 8 / / punaH prakIrNavAdI, adhya011 prakIrNa asaMbaddhaM vadati iti prakIrNavAdI, athavA pratijJayA ca idaM ityameva ityAdinizcayabhASaNazIlaH. punadRhilo // 627 // drogdhA drohakaraNazIla ityarthaH. punaH stabdho'haMkArI, ahaM tapavakhI ityAdijalpakA. punalamyo sayuktAhArAdau lobho. punaranigraho'vazIkRtendriyaH. punarasaMvibhAgI, AnItAhAraM anyebhyaH sAdhubhyaH prArthayatItyevaMzIlaH saMvibhAgI, na sAMvabhAgI asaMvibhAgI, AhAreNa svayamevodaraM vibhartItyarthaH, anyasmai na dadAti. 'aghiyate iti' aprItikaraH, darzanena vacanena aprItimutpAdayati, patailakSaNairavinIta ucyate. atha caturdazasthAnAnAM nAmAni-krodhaH 1, krodhasthirIkaraNaM 2, mitratvasya vamanaM tyajanaM 3, vidyAmadaH 4, paracchidrAnveSaNaM 5, mitrAya phrAdhasyotpAdanaM 6, biyamitrasyaikAMte duSTabhASaNaM mukhe miSTabhASaNaM 7, avicAryabhASaNaM 8, drohakAritvaM 9, ahaMkAritvaM 10, lobhitvaM 11, ajiteMdriyatvaM 12, asaMvibhAgitvaM 13, aprItikaratvaM 14, caturdaza sthAnAni caturdaza hetRni kAraNAni avinItatvotpAdakAni jJeyAni, have te cauda sthAnanA vibhAga dekhADe che. je evo hoya te puruSa to avinIta ema kahevAya che. evo e kevo? je abhIkSaNa | | vAravAra krodhI thAya che krodha kare che, baLI prabaMdha eTale krodhanI vRddhi; arthAt-kupita thAya tyAre komaLa vacano vaDe vInavatAM chatAM Fer Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa krodha tyaje nahiM eTalo krodhane sthira rAkhe; tene koi 'A mAro mitra thAoM' ema dhAre to tene paNa pAchaLayI tyajI dIye, uttarAdhyaatre 'vamati' padano prayoga karavAno Azaya etro che ke-prathama mitrabhAva karIne pAchaLathI maitrI saMbaMdhane tarataja toDI nAkhe tevo. bhASAMtara yana sUtrama atre evI zaMkA kare he ke-sAdhuo kyAMya bhaitrI snehabhAva nana kare ema pUrve 'saMyogA viSpamukkassa.' ityAdikathI kahevAya gag. adhya011 // 628 // to pachI 'mitrIyamANo vamati' e kema karjA? tenA samAdhAnArtha kahe che ke-atre SaTnIvanikAyone viSaye vrata grahaNa samaye bhaitrI // 628 // dhAraNa karIne pAchaLathI pote AcAra pALavAnI zithilatAne lodhe te bhaitrIne tyaje e A ThekANe vivakSita che. athavA koiye paNa dharmazikSA tathA zAstrArtha dAnAdika dvArA upakAra ko hoya to te hitakAraka hovAthI mitra jebo gaNAya tevAnA upakArano lopa karI kRtaghna banI mitratvanuM vamana kare che, atre vapana zabda tyAganA arthamA che eTale mitrabhAva choDI dIye che evo abhiprAya che, vaLI je zruta zAstra jJAna pAmIne mada dhAre che=jJAnAbhyAsathI ahaMkAra kare che vidyA madathI unmatta bane che A avinItarnu lakSaNa ko. api zabda saMbhAvanA arthamAM che-je pApaparikSepI-pApavaDe niMdA karanAroM paNa thAya eTale samiti gupti virAdhaka pati tiraskAra | kare arthAt-koi vakhate koi samitiguptimA ajJAnipaNAne lIdhe skhalita thAya tyAre tenA prati dhikkAra darzAve; chidra joine anyanI niMdA kare; tema mitrone viSaye paNa kope-mitrarUpa zikSAdAtA saMghAdika pati paNa krodhe bharAya athavA saMghAdikane kupita kare-vaLI JE Sad subhatizaye hitavAMchanA karanAra priya mitra tulya guru vagerenA paNa rahA ekAMtamAM pApaka-na bolavA jevAM durvacano vole; matalaba ke pAMse hoya tyAre to priya bole paNa parapuMThe doSa bhAMkhe. punaH prakIrNavAdI asaMbaddha pralApa karanAro athavA 'A hu~ kahuM huM emaja cha JE Ama pratijJApUrdaka nizcaya bhASaNanI devavALo ane badhAyano droha karanAro tathA stabdha ahaMkArI 'huM tapasvI cha' ityAdika potAnI For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir C JE uttarAdhyaINE | mahattAno lavAro karanAro tathA lubdha rasayukta AhArAdikamA lolupa; vaLI anigraha jenAM iMdriyo vazya nathI evo temaja asaMvi B bhASAMtara panasUtram SabhAgI=je kai AhArAdika maLe temAthI anyane jarA paNa na detA kevaLa peTabharo banI vartanAro, ane jonArane tathA vacana sAMbha TO adhya011 | LanArane aprIti upajAvanAro; ATalA lakSaNothI yukta puruSa avinIta kahevAya che. have e caturdaza sthAnanAM nAmo kahe che krodha 1,34 // 629 // krodhasthirIkaraNa 2, mitratvana vamana tyAga 3. vidyAmada 4, paracchidrAnveSaNa 5, mitrane krodha upajAvavo, priyamitranu ekAMtamA // 629 // BE duSTa bola, 7, vagara vicArya bakavAda 8, sarvano droha karavo 9, ahaMkAripaNuM 10, lobhipaNuM 11, ajiteMdriyapaNuM 12, asaMvi|bhAgitA 13, ane aprItikaratva; A cauda sthAna eTale cauda kAraNo avinItatAnA utpAdaka samajavAnAM che. 9 e pramANe avinItatAnAM kAraNo kahI have vinItatAnAM 15 sthAno ko che. aha pannarasahi ThANehiM / suviNIetti vubaI / / nIyAvattI acavale / amAI akutUhale // 10 // (aha) have [pannarasahi] padara [ThANehi ] sthAnobaDe [suSiNIetti suvinIta [vuJcara] ema kahevAya (nI AvittI) namratAvALo 1, | (acayale) acapaLa 2, tathA [amAi mAghA rahita 3. tathA (akutUhale) kutUhala rahita4. 10 vyA-atha paMcadazabhiH sthAnaH suvinIta ityucyate, tAni paMcadaza sthAnAni imAni, ya etaiH paMcadazabhirlakSagairyukto bhavati sa vinIta ityarthaH. prathamaM yo nIcAvartI, nIcaM anuddhataM, guroH zayyAsanAt anucaM, tatra vartituM sthAtuM | zIlaM yasya sa nIcAvartI, guroH zayyAtaH, gurorAsanAdvAnIce zayyAsane zete tiSThati vA ityarthaH, punaryo'capalaH, na | capalo'capalaH, acapalatvaM caturdhA bhavati, gatyA acapalaH 1, sthityA acapalaH 2, bhASayA acapalaH 3, bhAvena For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya011 // 630|| acapalaH 4. gatyA acapalaH zIghracArI na bhavati 1, sthityA acapalastiSTannapi zarIrahastapAdAdikaM acAlayana / uttarAdhya- 16 sthirastiSTati 2, bhASayA acapalo'satyAdibhApo na syAt 3, bhAdhena acapalaH sUtre arthe anAgate asamApte satyeva yana mRnama lor apretanaM na gRhNAti 4, iti acapala syArthaH 2. punaH amAyI, mAyAsyAstIti mAyI, zubhaniSTAnAhArAdau aayaa||630|| dInAmavaMcakaH 3. punaryo'kutahalaH, na vidyate kuttRhalaM yasya sa asatahalA, kujhkaiMdrajAlabhagalavidyAnATakAdInoM na bilokaka ityarthaH. 4 // 10 // have pachI paMcadaza sthAnAvaDe 'muvinIta' ema kahevAya cha te paMcadaza sthAna atre kadevAze, je e paMcadaza lakSaNothI yukta hoya BE vinIta samajavo. prathama to nIcAvoM [1] anuddhata vartana, arthAta gurunAM zavyA tathA Asana vagerethI undu na hoya tevA zayyA Asana upara sthiti karavAnI TekvALo, tathA je acapaLa (2) capaLa na hoya; acapaLatA gati, sthiti, bhASA tathA bhAva; ekA bhedayI cAra prakAranI kahI che. gatithI acapaLa puruSa utAvaLo na cAle; sthitithI acapaLa veThAM veThAM hAtha paga vagere na halAye; bhApAthI 2 acapaLa asatyAdi na bole; bhAvathI apacaLa mUtra athavA artha na AvaDhe athavA samApta na thayela hoya tyAM sudhI AgaLa na calAye; | AvI rIte acapaLa padano artha samajavA; baLI je amAyI (3) mAyA rahita arthAt zubhamiSTAnna AhArAdikamAM AcAryAdikanI | vaMcanA na karanAro; akutUhaLa [4] jene kutUhaLa na hoya, arthAt jAdukhela, iMdrajALa, nATakAdika, jovAmA utkaMThA rahita; 10 / appaM cAhirikhabaI / paJca na kubbaI // mittijjamANA bhayai / suyaM ladhdhuM na majjai // 11 // (ca) tathA [appaM ahikkhiyada koino tiraskAra kare nahi 5, [pabaMdhaca] kopanA prabaMdhane (na kuvyai) kare nahiM 6, (mitija For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ad mANo) mitrabhAva darzAvato 7, tathA [subha] zAstra jJAna (laDhuM) meLavavAmA [na majada] mada na kare. 8, 11 uttarAdhya bhASAMtara yanasUtram vyA-punaryo'lpaM adhikSipati, alpazabdo'tra abhAvArthaH, kamapi na adhikSipati. kamapi kaThinathecamena nirbha- 1 136 adhya011 sayatItyarthaH 5. ca punaH prabaMdhaM na karoti, pracurakAlaM krodhaM na rakSati, vIrgharopI na syAdityarthaH 6. mitrIyanANaM bhajate / // 631 // | mitratvakartAraM sebate, ko'rthaH? yaH kathit svasmai vidyAdAnAnApakAraM kuryAttasmai svayamapi pratyupakAraM karoti, kRtano // 632 // CI na syAdityarthaH 7. punaH zrutaM labdhvA na mAyati, madaM na karoti 8. ityaTanasthAna. // 11 // baLI je alpa adhikSepa kare ahIM alpa zabda abhAva arthamA che arthAta je koino adhikSepa-tiraskAra na kare (5) temaja | prabaMdha paNa na kare-eTale lAMbA kALa madhI krodha na rAkhe, arthAta dIrgha ropI na thAya, (6) ane koi tene mitra karavA icche to ||| tene bhajeanukULa varte, (7) arthAt je koi potAne vidyAdAnAdi upakAra kare teno pote paNa pratyupakAra kare paNa kRtaghna na thAya; NEI ane zruta zAstra jJAna saMpAdana karI mada dhAraNa na kare. (8) 11 na ya pAvaparivakhevI / na ya mittesu kuppaI // appiyatsAvi mittassa / rahe kallANa bhAmaI // 12 // [ya] tathA [pAvaparikkhevI] pApano parikSepa karanAra (na) na hoya 9. (ya) tathA (mittesu) mitra upara (na kuppai) kopa kare nadi 10 tathA [appiassAvi apriya evA (mittassa) mitranu [rahe ekAMtamAM [kallANa kalyANa (bhAsai) bole // 12 // vyA0-ca punaH pApaparikSepI na bhavati, pApena parikSipati tiraskagetItyevaMzIlaH pApaparikSepI, samitiguptyAdiSu svayaM skhalanaM kRtvA AcAryAdibhiH zipyamANaH san AcAryAdInAmeva marmodghATako na bhavati ..na ca For Private and Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya011 // 632 // 5 mitrebhyaH kupyati, aparAdhe satyapi mitropari krodhaM na karoti 10. punaryo mitrasya, mama mitramityaMgIkRtasya tasya uttarAdhya apriyasya ca, aparAdhe satyapi pUrvakRtaM sukRtamanusmaran rahasi api kalyANameva bhASate, na ca tasya duSaNaM vadatItyarthaH. yana mRtrama raLI te pApaparikSepI na thAya; pApI koino tiraskAra karavAno hevA na rAkhe; arthAt-samitigupti AdikamAM pote kaMi skhalana kare te TANe AcArya zikhAmaNa Ape tethI uzkerAi AcAryAdikanA marmanu lokamAM prakaTana karanAra na bane, 9 vaLI je mitro | upara na kope; mitrathI kaMi aparAdha thai gayo hoya tathApi tenA upara kopa na kare 10, temaja jeNe 'A mAro mitra' teNe pUrva karela sukRtane yAda karI ekAMtamAM-parapUDhe paNa tenuM kalyANa sAruMja bole; tenuM dRSaNa naja bhAMkhe 11, 12 kalahaDamaravajae / buddhe ya abhijAige // hirimaM paDisaMlINe / suviNIetti vucaI // 13 // OF [kalahaDamaravajae] kalaha rahita hoya (buddhe] buddhimAna (abhijAige) kulInatAne pAmelo [hirima] lajjAyukta tathA (paDisa. loNe) pratisalIna [suviNoe tti suvinIta [buthara] kahevAya che. ___vyA0-punaryaH kalahaDamaraM varjayati, tatra kalahaM vAkyayuddhaM tyajati, DamaraM capeTAmuSTilattAdibhiyuddhaM, tayorubhayorvajako yo bhavati 12. punarbuddhimAn buddho'vasarajJo bhavati, punaryo'bhijAtigo bhavati, abhijAti kulInatAM gacchati prAmotIti abhijAtigaH, gurukulavAsasevaka ityarthaH 13. punaryo hrImAn , hI vidyate yasya sa hrImAn, kaluSAdhyavasAye akAryakaraNe apAyukta ityarthaH 14. pratisalInaH, gurusakAze'nyatra vA yatastato na ceSTate, ceSTAM na karoti sa pratisaMlIna ucyate 15. ya etAdRzo bhavati sa vinIta ucyate. atha pUrvoktapaMcadazasthAnAnAM suvinIta capeTAmuAti, abhimahImA: For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yanasUtram // 633 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tvakAraNAnAM nAmAnyAha - gurorAsanAd dravyabhAvato nIcAsanopasevanaM 1, acapalatvaM 2, amAyitvaM 3, akutUhalatvaM 4, kasyApi anirbhartsanaM 5, adIrgha roSatvaM 6, mitrasyopakArakaraNaM 7, vidyAmadasya akaraNaM 8, AcAryAdInAM marmasyAnudghATanaM 9, mitrAya krodhasya anutpAdanaM 10, aparAdhe satyapi mitrasya amitrasya vA parapRSTe dUSaNasya abhASaNaM 11, kalahaDamara varjanaM 12, gurukulavAsasevanaM 13, lajjAvatvaM 14, pratisaMlInatvaM 15, etAni paMcadaza sthAnAni suvinItasya jJeyAni ||13|| atha suvinItaH kIdRk syAdityAha kalaha tathA Damara varjato hoya, arthAt kalaha eTale vAkya yuddha tathA Damara eTale thapATa muTTI lAta vagerenuM zarIra yuddha, e beyano je varjaka = tyAgI hoya 13, baLI buddha = buddhimAna = avasarano jANa hoya tathA abhijAtiga=kulInatA saMpanna, arthAt gurukulabAsane sevanAro hoya 13, temaja hImAna=kharAba nizcaya karavAmAM tathA na karavAnuM karavAmAM zaramAya tevo hoya 14, ane pratisaMlIna= gurunI pAMse athavA anyatra jyAM tyAM ceSTA na karanAra 15, A paMdara lakSaNa saMpanna je puruSa hoya te vinIta ema kahevAya che. 13, pUrvokta paMcadaza sthAna suvinItapaNAnAM kAraNa kahyAM tenAM nAma gaNAve che. gurunA Asana karatAM dravyathI tathA bhAvadhI nIcA AsananuM sevana, 1 acapaLatva 2, amAyitva 3, akutUhalatva 4, koinuM paNa nirbhartsana na kara 5, adIrgha roSatA 6, mitrano upakAra karavo 7, vidyAmada na karavo 8, AcAryAdikanA marmone ughADA na karavA 9, mitra pratye krodha utpanna na karavo 10, aparAdha chatAM paNa mitranA ke anyanA parapUThe doSa na bolavA 11, kaladdaDamara varjana 12 gurukulabAsa sevavo 13, lajjavALA tharbu 14, pratisaMlInatA 15 A paMdara sthAna suvinItanAM jANavAM. 13 ve suvinIta kevo hoya? te kahe che For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 633 //
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAvya pana sUtrama bhASAMtara adhya011 // 634 // // 634 // vase gurukule nicaM / jogavaM vahANa // piyaMkare piyNvaaii| se sikkhaM ladhdhumarihaI // 14 // Nica] nira'tara (gurukule) gurukaLane viSe [vase] rahenAro tathA [jogavaM] dharmanA vyApAravALo tathA [uvahANa] tapa karanAra || (pikare) priyakara ( pibAipriyavAdI (se) te ziSya (sikkha) zikSA zAstra [laI] meLavavAne (arihaI) lAyaka thAya che. 14 vyA0-sa muniH zikSA landhumarhati, zikSAyai yogyo bhavati. sa iti kA? yo gurukule nityaM vaset, guroH pUjyasya vidyAdIkSAdAyakasya thA, kule gacche saMghATa ke vA nityaM yAvajIvaM tiSThet , punaryo muniryogavAna, yogo dharmavyApAraH, sa vidyate yasya sa yogavAna, athavA yogo'STAMgalakSaNastadvAnityarthaH. punaryaH sAdhurupadhAnavAn , upadhAnamaMgopAMgAdInAM siddhAMtAnAM paTanArAdhanArthamAcAmlopavAsanirvikRtyAdilakSaNaM tapovizeSaH, sa vidyate yasya sa upadhAnavAn , siddhAMtArAdhanatapoyukta ityarthaH. punaryaH sAdhuH priyaMkaraH, AcAryAdInAM hitakArakaH, punaryaH priyavAdI, piyo vAdo'syAstIti priyavAdI priyabhASo, etairlakSaNairyukto muniH zikSA prAptuM yogyo bhavati. // 14 // atha bahuzrutapratipatirUpamAcAraM stavadvAreNAha-jahA te muni zikSA meLavavAne yogya thAya che, te koNa? je nitye gurukuLamAM vAsa kare, arthAt dIkSAdAyaka athavA vidyAdhyApaka gurunA kuLagaccha athavA saMghADAmAMja jIvita paryaMta sthiti karI raheto hoya tathA je sAdhu dharmavyApArarUpa yogamA dRDha hoya, athavA aSTAMga lakSaNa yogamA nirata hoya, vaLI je upadhAna=aMgopAMgAdi siddhAMtonA paThana tathA ArAdhanArtha A cAmla upavAsa nirvika| tyAdi tapo vizeSa yukta, arthAt-siddhAMtArAdhana tapa. saMpanna hoya baLI je AcAryAdikane priya lAge teja bhASaNa kare tevo For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 uttarAdhyayanasatram bhASAMtara adhya011 // 635 // // 635 // ATalAM lakSaNo baDe yukta muni zikSA pAmavA yogya thAya che. 15 have bahuzrutanI patipatti khAtrI karAve evo AcAra stutirUpe kahe - saMkhami payaM nihitaM / duhAovi vigayaI / / evaM bahussue bhikhkhU / dhammo kisI tahA suyaM // 15 // [jahA jema [saMkhammi] saMkhamA [nihita] nAkhelu [paya] dRdha (duhao vi) banne prakAre zobhe che (eva) tema (vahussue) bahuzrutavALA | (bhikhavU) munine viSe [dhammo] dharma (kittI) kIti tahA] tathA (surya) zAstra zobhe che. // 15 // __ vyA0-yathA zaMkhe nihitaM payo dugdhaM dvidhApi virAjate, ubhayaprakAreNa zobhate, payo dhavalaM, atha ca punaH | zaMkhe'pi dhavale'tyaMtadhavalatvena varNo virAjate, evamamunA prakAreNa zaMkhamadhyadugdhadRSTAMtena pahuzrute bhikSau dharmo patidharmastathA kIrtiH zrutaM ca, etatpadArthatrayaM svata eva bhAsate, bahu pracuraM zrutaM zrutajJAnaM yasya sa bahuzrutaH, tathA evaM gurukulavAmini sAdhau bahuzrute AzrayavizeSAdatyaMta zobhate. bahuzrute sthito dharmaH kIrtiryazazca mAlinyaM na prAmoti. | ana kInirguNazlAghA, yazaH sarvatra prasiddhatvaM, ityanayoH kIrtiyazasorlakSaNaM jJeyaH // 15 // | jema zaMkhane viSaye bharelu ddha dvidhA ubhaya prakAre zobhe che, arthAt dha dhoDaM tema zaMkha paNa ghoLo hovAthI banne zubhratAthI zobhe che teja prakAre zaMkhamAM bharelA dugdhanA dRSTAMta pramANe bahuzruta bhikSumAM dharma=yati dharma, kIrti, tathA zruta: patraNe padArtha sva| taHja zobhI nIkaLe che. bahu-puSkaLa jenuM zrutajJAna hoya te bahuzruta kahevAya; evA gurukuLavAsI tathA bahuzruta sAdhuno Azraya vizeSa pAmI dharma kIrti tathA zrata mAlinya nathI pAmatuM, ahIM kIrti eTale guNanI prazaMsA tathA yazaH eTale prasiddhi samajavI Ama kIrti For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA yazaH e beyanAM pRthak lakSaNo jANI levAM. 15 uttarAdhya bhASAMtara yana sUtrama jahA se kaMboyANaM / AiNNo kaMthaye siyA // Ase javega pavare / evaM havai bahussue // 16 / / adhya011 (jahA) jema [ka voANa'] kaMboja dezamA janmelA ghoDAo madhye [AiNo] AkIrNa ane (kathae) kathaka [se te [Ase] azva // 636 // [javeNa] vegavaDe (pavare) zreSTa [siA hoya che. [evaM] eja pramANe [bahussue] bahuzruta paNa [bhavai] hoya che. 16 / // 636 // vyA0-bahuzrutaH sAdhurevaM bhavati evaM virAjate. evamiti kathaM? yathA kaMbojAnAMkAMbojadezodbhavAnAmazvAnAM madhye ya AkIrNaH zIlAdiguNairvyApto vizuddhamAtRpitRyonijatvena samyagAcAraH, svAmibhaktAdizAlihotrazAstroktaguNapra- | yuktaH kIdRza AkIrNaH? kaMthakaH, laghupASANabhRtakutapanipatanasaMjAtazabdAnna trasyati, athavA zastrAdInAM prahArAdraNe nirbhIkaH kathaka ucyate, punaH kIdRzaH saH? javena vegena samyaggatyA pravaraH prakarSaNa varaH zreSTaH yathA hi sarveSu kAMdho|jadezodbhaveSu azveSu AkIrNaH kaMthako'zvo gamanena atyaMta pradhAno bhavet , rAjAdInAM vallabho bhavet , tathA bahuzruto'pi 36 sarveSAM jJAnakriyAvatAM munInAM madhye paravAdInAM vAdairatrastaH samyagAcAravihAreNa virAjamAnaH syAt , sarveSAM vallabhoH bhavedityarthaH // 16 // | bahuzruta sAdhu evo thAya che; evo te kevo? jema kaMboja dezamA utpanna thatA azvonA madhyamAM AkIrNa-zIlAdiguNa yukta ane | vizuddha mAtApitAthI janmela hovAthI sArA AcAravALo temaja zAlihotra nAmaka azvazAstramA varNavelA svAmibhakti Adika guNoJvaDe yukta kathaka, nAnA pAMcIkA bharelI kothaLIyo AgaLa phekavAmAM Ave tenA avAjathI jarAya bhaDake ke camake nahi; athavA For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 637|| 2 zastrAdikanA prahAra thatA hoya tevA saMgrAmamA paNa nirbhaya rahI AgaLa yadhe te kathaka kahevAya che; e azva punaH kevo? java=1361 IJ bhAvAMtara vegayukta samyakagatimA pravara zreSTha; jema kaMbojadezamA utpanna thatA sarva azvomAM AkIrNa kaMdhaka azva cAlavAmAM atyaMta pradhAna hoi | adhya011 rAjA Adikano vallabha priya thAya che tema bahuzruta paNa jJAnakriyAvALA sarve munionA madhyamAM paravAdInA vAdathI jaga paNa trAsa na | PS||637|| | pAmatAM samyak AcAra vihArAdikathI varttato sarveno ballabha thAya che. 16 jahAiNNasamArUDhe / sUre daDaparakame / / ubhao naMdighoseNaM / evaM havaMha yahussue // 17 // jahA] jema [bhAiNNa samArUhe] bhAkIrNa azva para ArUDha thayelo [dRDha parakame] hada parAkramavALo (sUre) yoddho [ubhao] banne bAju nadiyoseNa] vAjina nAdathI zobhe cha [va] eja (bahussue) bahuzruta paNa zobhatA [bhavati hoya che. 17 . vyA0-punayathA zUra AinnasamArUDhaH, AkINoM jAtivizuddhaghoTakastatra samArUDha AkIrNasamArUDhaH, dRDhaparAkramaH sthiraparAkramaH sthirotsAhaH, kenApyanyasubhaTena na abhibhUyate ityadhyAhAraH, na ca taMpratyAzrito'pi bhRtyAdivargaH kenApyabhibhUyate. kathaMbhUtaH sa zUraH? ubhayato vAmadakSiNataH, athavA pRSThato'grato vA nAMdIghoSeNopalakSitaH, nAMdI dvAdazatRryANi, teSAM dvAdazatRryANAM ghoSo nAMdIghoSastenopalakSitaH. athavA tvaM ciraM jIyA ityAdiyaMdijanoccAritAzIrvacanaM, tasya ghoSaH zabdastenopalakSitaH. yathaitAdRzaH zaraH sarvatra vijayI syAt , evaM bahuzruto'pi sAdhurjinapravacanAzvArUDhaH, dRDhaparAkramo dRpyatparavAdidarzanAdatrastaH, paravAdijaye samarthaH, ubhayato dinarajanyoH svAdhyAyarUpeNa nAMdIghoSeNopalakSitaH, athavA ubhayataH pArzvadayaH ziSyAdhyayanarUpeNa nAMdIghoSeNopalakSitaH, athavA pravacanoddIpakatvena For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ME svatIyazciraM jIvatvasAvityAdyAzIrvacanarUpeNa nAMdIghoSeNopalakSitaH, paratIyaiH parAbhavitumazakyo bhavet , tadA uttarAdhya-10 bhASAMtara |zrito'pi saMghaH kenApi parAbhavituM na zakyate. // 17 // yana mRtrama adhya011 punarapi jema koi zUra, AkINa jAtIlA ghoDA upara caDelo dRDha parAkrama koi anya subhaTa jeno parAbhava na karI zake tevoBE // 638 // / / 638 // Jac sthira utsAhavALo hoya ke jenA Azrita nokara vagereno paNa abhinIva karavA koi himmata na karI zake tevoe zUravIra DAve | tathA jamaNe beya paDakhe athavA AgaLa pAchaLa nAMdIghoSa bAra prakAranAM vAdinanA nAda, athavA 'tame ghaNuM jIvo' ityAdi baMdijanonAM AzIrvacano, zAMbhaLato vijayI yAya, ema bahuzruta sAdhu paNa jina pravacanarUpa ghoDe caDI dRDha parAkrama eTale garviSTa vAdInAM vacaBE nothI jarApaNa nahiM DaratAM paravAdIne jItavA samartha beyakora-rAtra divasamA svAdhyAyarUpa nAMdIyoSa yukta, athavA potAnA beya ICI paDakhe ziSyAdhyayanarUpa nAMdIghopaNavALo, athavA pravacanane uddIpaka thatA 'ghaNuM jIvo A' evA potAnA sAthIoe uccArAtAM AzI- DEI canorUpI nAMdIyopathI upalakSita hoi paratIrthakono parAbhava pamADato nathI eTaluMja nahiM kiMtu evA bahuzrutano Azrita saMgha paNa koinAthI parAbhava pamADI zakAto nathI. 17 jahA kareNuparikinne / kuMjare saThihAyaNe / balavaMte appaDihae / evaM hevai bahussue // 18 // (jahA) jema [kareNuparikiNNe] hAthaNIo vaDe parivArelo saThThIhAyaNe sATha varSa nI umarano (kujare) hAthI [bAlava te baLavAna | hoya che [eva'] eja pramANe (bahussue) bahuzrata muni paNa [bhavati hoya che 18 vyA0-yathA SaSTihAyanaH SaSTivASikaH kuMjaro balavAnapratihataH syAt , pratidvaMdvigajaiH pratihaMtuM zakyo na syAt, For Private and Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-I If tathA bahuzruto'pi. SaSTivarSA Ni yAvadgajo vardhamAnayalaH syAt , kathaMbhUto gajaH? kareNubhirhastinIbhiH parikIrNaH pari-lar bhASAMtara yanasUtram ghRtaH, SaSTihAyanatayA kuMjaraH sthiramatizca syAt . evaM bahuzruto'pi utpAtikyAdicatasRbhivuddhibhirvidyAbhirvA sahito ID adhya011 vardhamAnazAstrArthavalaH kenApi prativAdinA jetuM na zakyate. // 18 // // 639 // yathA jema sATha varSano kuMjara balavAn tathA apratihata pratidvaMdvI sAme thavA AvanAra gajoe haThAvI na zakAya tevo hoya che DE // 639 // JE ema bahuzruta paNa Doya che. sATha varSa sudhI hAthInuM vaLa vadhatuM jatuM hoya che; hAthI sATha varSa juvAna gaNAya che, evo gana hAthINIyothI | gherAyalo sATha varSano sthira baLa hoya che tema bahuzruta paNa utpAtikI Adika cAra prakAranI buddhi baDe athavA vidyA vaDe saMpanna hoi ra zAstrArthanuM baLa pratidina baghatuM jatu dobAthI koipaNa prativAdIe vAdamA jItI zakato nathI. 18 jahA me tikhsiNge| jAyabaMdhe virAyaI / barmahe jUhAhiyaI / evaM havAi bahussue // 19 // [jahA] jema (se) te tikvasiMge] tIkSNa zIgaDAcALo tathA (jAyakha dhe) jene bAMdha utpanna thai che. tevo (jUhAhibaI) yUthAdhipati DEL (vasahe) vRSabha (virAyaI) zobhe cha [eva] eja pramANe [gahussura bhavara bahuthuta paNa hoya che. 19 vyA0-yathA sa iti vakSyamANo vRSabho yUthasya govargasya adhipo virAjate, evaM bahuzruto'pi vizepeNa rAjate. kathaMbhUto vRSabhaH? tIkSNazRMgaH, punaH kathaMbhUtaH? jAtaskaMdha utpannadhardharaNabhAgaH, etAdRzo balIvaI iva yahuzuto'pi | | zobhate. kaMthabhUto bahuzrutaH? parapakSabhedakatvena tIkSNe svamataparamatajJAnarUpe zAstre eva zRMge yasya sa tIkSNa,gaH, punaH || kathaMbhUto bahuzrutaH? jAta utpo gaNasya kAryarUpadhuraMprati dhaureyikatvena pRSTaH skaMdho yasya sa jAtaskaMdhaH punaH kIrazo For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana mRzrama // 640 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bahuzrutaH yathAdhipatiH, yUthasya caturvidhasaMghasya adhipatiryathAdhipatiH evaM bahuzruto'pi yUthAdhipavRSabhavat AcAryAdipadavIM prAptaH san virAjate. // 19 // yathA=jema-jenuM varNana hamaNAMja Apaze evo-vRSabha = baLada, yUtha=baLadanA ToLAMno adhipati dhaine virAje che- zAMbhe che; eja pramANe bahuzruta paNa vizeSatAthI zobhe che. vRSabha kevo? tIkSNa zRMga=tIkhAM aNIdAra zIMgaDAMvALo baLI jAtaskaMdha =dhoMsarI dhAraNa | kavAno bhAga jene utpanna thayo che tevo, AvA vaLadanA jevo bahuzruta paNa zobhe che, bahuzruta ke vo? parapakSa bhedavA mATe svamata jJAna tathA paramatajJAna rUpa ve tIkSNa jene che evo vaLI te bahuzruta ketro? jAtaskaMdha eTale jene gaNanA kAryarUpI ghoMsarI uThAvanA agraNI | paNAM rUpa skaMdha jene utpanna thayela che evo tathA yUtha = caturvidha saMgano adhipati thayelo; Ayo bahuzruta paNa yUthAdhipati vRSabhano peThe AcArya Adika padavI pAmIne zobhe che. 19 jahA se kkhidA / ugge duppahae | sohe miyANa paivare / evaM havai hue / / 20 / / [jA] jema [se] te [tikkha dADhe] tIkSNa dADhavALo [udagge] utkRTa tathA ( duppaha sapa) parAbhava na pamADI zakAya tevA [miANa] mRgo madhye [paravare] pravara evo [sIhe] siMha zAbhe che, (eva) eja pramANe [hussubhavaira] bahuzruta paNa zobhe che. 20 vyA0--yathA siMho mRgANAmaraNyajIvAnAM madhye pravaraH pradhAnaH syAt evaM bahuzruto'pi siMha iva anyatIrthIyamRgANAM madhye prakarSeNa zreSThaH syAt kathaMbhUtaH siMhaH? tIkSNadaMSTraH punaH kIdRzaH siMhaH ? udagra utkaTakaH, punaH kathaMbhUtaH duHprahaMsako durabhibhavaH anyairjIvai durdhRSyo duHsaha ityarthaH, bahuzruto'pi siMha iva, kathaMbhUto bahuzrutaH ? tIkSNadaMSTraH, For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 640 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasatram // 64 // tIkSNAH saptanayavidyArUpA daMSTrA yasya sa tIkSNadaMtaH, ata eva utkaTo durjayaH punaH kathaMbhUto bahuzrutaH? duHprahaMsakaH, | anyatIrthedudhRSyaH, kalitumazakya ityarthaH // 20 // bhASAMtara adhya011 yathA jema siMha, mRga araNya jIcI prANIyonA madhyamAM pravara pradhAna ke ema bahuzruta paNa siMhanI peThe anyatIrthIya mRgonA JE madhyamAM prakRSTa zreSTha , siMha ke go? tIkSNadaMSTra jIkhI dADhovALo tathA udagra utkRSTa ane duSpahaMsaka anyamANiyothI parAbhava na // 641 // |pamADhAya tevo hoya che tahat bahuzruta paNa tIkSNa ugra che saptanaya vidyArUpI dADho jenI tathA udagra durjaya ane anyatIrthIo vaDe iThAvAya nahiM evo hoya che. 20 jehA se vAsudeve / saMkhacakagayAdhare // appaDihayabale johe / evaM havaha bahussue // 21 // (jahA) jema (sakhacakragadAdhare) zakha, cakra ane gadAne dhAraNa karanArA (appaDiyanale) apratihata baLavALA (se] te (vAsudeve) 138 | vAsudeva (johe] mahA yoddhA che (evaM) eja pramANe bihumsue bhavada] no artha 20 gAthA pramANe samajavI, ___vyA0-yathA sa prasiddho vAsudevo'pratihatabalaH syAt, apratihataM kenApyanivAritaM balaM yasya so'pratihatabalaH, evaM bahuzruto'pi kenApi paramatinA anivAritabalaH syAt. kIDazo vAsudevaH? zaMkhacakragadAdharaH, vAsudevasya hi | ratnasaptakaM syAt , yataH-cakkaM dhaNuhaM khaggo / maNI gayA hoi taha ya vaNamAlA // saMkho satta imAI / rayaNAI vAsude vassa // 1 // atra prayANAmeva grahaNaM pahuzrutena sAmyAthai, saptAnAM madhye trayANAmeva prAdhAnyamapyasti. punaH kIdRzo | vAsudevaH? yodhaH, yudhyati zatrUnapati saMharatIti yodhaH, yaduktaM-yuddhe sUrA vAsudevA / khamAsUrA arihaMtA / tapasUrA Fer Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNagArA / bhogasUrA cakkavaTI ya // 1 // vAsudevo hi svazarIreNa yuddhaM kRtvA zatrUn jayatItyarthaH. evaM bahuzruto'pi uttarAdhyavAsudevavat kIdRzo bahuzrutaH? zaMkhacakragadAtulyAni ratnatrayANi jJAnadarzanacAritrarUpANi dharatIti zaMkhacakragadA bhASAMtara yanasUtram adhya011 | dharaH. punaH kIdRzo bahuzrutaH? yodhoMtaraMgazatrughAtakaH. atra bahuzrutasya vAsudevopamAnaM // 21 // // 642 / / jema te prasiddha vAsudeva apratihata baLa che; arthAt koinAthI nivArAya nahiM ebuM jenuM vaLa che, ema bahuzruta paNa koi paramata / // 642 // vALAthI haThAvAya nahiM evA zAstravaLavALA hoya che, vAsudeva zaMkha, cakra tathA gadA dhAraNa kare che, vAsudeva ne sAta ratna che-jevAM ke|cakra, dhanuSa, khaDga, maNi, gadA tathA vanamAlA ane zaMkha; A vAsudevanAM sAta ratno che. temAMnA traNamuMja atre grahaNa kareluM cheda BE] kAraNa ke sAtemAM traNanuM prAdhAnya hovAthI bahuzrutanI samAnatA darzAvavAmAM e traNanoja atre upayoga che. vAsudeva kevA? yodha:=JE | yuddha karanArA, zatrunA saMhAra karanAra; kA che ke-yuddhamAM zUra vAsudeva, kSamAmAM zUra arihaMta, tapaH zUra anagAra=bhikSu, ane bhAgamAMzura cakravartI; 1 vAsudeva jema svazarIreM zaMkha cakra gadAdhArI yuddha karI zatrune jIte che, tema bahuzruta paNa zaMkha cakra gadA samAna jJAnadarzanacAritrarUpa ratnatraya dhAraNa karI aMtaraMgazatru krodhAdikano ghAta kare che. AmAM bahuzrutane vAsudevarnu upamAna Apela che. 21 jahA se cAurate / cakkavaTTI mahadie / cauddasarayaNAhibaI / evaM havai bahussue / / 22 / / [jahA] jema (se) te (cAurate) cAra prakAranA zatruno nAza karanAra [cakkavaTTI] cakravartI (mahiTThie) moTI samRddhivALo ane (cau. dasapaNAhiMcaI) cauda ratna adhipati hoya che. [evaM eja pramANe [bahussue bhavai] 22 vyA0-yathA sa iti prasiddhazcakravartI virAjate ityadhyAhAraH, tathA bahuzruto'pi virAjate. kIdRzazcakravartI? For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanamnam // 643 // cAturaMtaH, catubhihayagajarathapadAtibhiH senAMgairaMto'rINAM vinAzo yasya sa caturaMtaH, caturaMta eva cAturaMtaH, AsamudraM | AhimAcalaM vividhavidyAdharabaMdagItakIniyA ekacchatraSakhaMDarAjyapAlakazcAturaMtaH punaH kIdRzazcakravartI? mahaddhikaH, PJbhASAMtara 26 adhya011 | mahatI Rddhiyasya sa mahaddhikaH, catuHSaSTisahasrAMtaHpuranArINAM zayyAsu vaikriyazakti vidhAya ramamANaH, yekriyAdika|ddhisahita ityarthaH, divyAnukArilakSmIyukto vA. punaH kIdRzazcakravartI? caturdazaratnAdhipati, caturdazaratnAnyamUni- RE643|| | senApati 1, gRhapati 2, purohita 3, gaja 4, haya 5, sUtradhAra 6, strI 7, cakra 8, chatra 9, carma 10, maNi 11, kAkInI 12, khaDga 13, daMDa 14. eteSAM ratnAnAM svAmI. evaM bahuzruto'pi. kIdRzo bahuzrutaH? catubhirdAnazIlatapobhAvalakSaNairdhamairaMtazcatamRNAM gatInAM yasya sa caturaMta eva cAturaMtaH. caturdazaratnAdhipatizcaturdazapUrvarUpANi ratnAni, teSAmadhipa ityarthaH. punaH kIdRzo bahuzrunaH? mahardikaH, mahatya Rdya AmadaiSadhivaprauSadhikhelauSadhyAdayo yasya sa mahaddhiko labdhiRddhiM sahita ityarthaH, athavA mahatI RddhirjJAnasaMpattiryasya sa mahaddhikaH. // 22 // jevo te prasiddha cakravartI, zobhe che (eTalo adhyAhAra che,) tevo A bahuzruta paNa zAbhe . cakravartI kevo? cAturaMta eTale ghoDA, hAthI, ratha, pALA; e senAnA cAra aMgo vaDe zatruno aMta=vinAza karanAra, athavA samudra paryaMta tathA himAcaLa mUdhI vividha vidyAdharo jenI kIrti gAtA hoya tevo eka chatre cha khaMDa pRthvInuM rAjya pAlana karanAra cAturaMta kahevAya; baLI te cakravartI mahoTI RddhivALo cosaTha hajAra aMta.puranArIonI zayyAmAM vaikriyazakti dhArIne ramatA hoya tevo, vaikriyAdiRddhisahita, athavA divyarnu anukaraNa kare tevI lakSmIthI yukta, ane caturdaza ratno, jevA ke-senApati 1, gRhapati 2, purohita 3, gaja, 4, haya 5, mUtra For Private and Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org uttarAdhya Page mA rAjata, dhAra 6, strI 7, cakra 8, chatra 9, carma 10, maNi 11, kAkinI 12, khaG 13, daMDa 14, pa ratnono adhipati svAmi ema | bahuzruta paNa dAna, zIla, tapa tathA bhAva; A cAra dharma vaDhe aMta=cAra gati jene lAbhe te cAturaMta, baLI caturdaza pUrvarUpI cauda bhASAMtara adhya011 ratnano adhipati, temaja mahoTI Rddhio, AmApadhi Adika jene prApta che, arthAt labdhi Rddhi yukta; athavA mahoTI Rddhi||644|| | jJAnasaMpatti jene prApta thayelI che tevo bahuzruta hoya che. 22 16 // 644 // jahA se sahassakkhe / bajrapANI puraMdare / sakke devAhivaI / evaM havai bahussueM // 23 // | (jahA) jema se] te [sa] zaka 'dra [sahassakkhe sahasrAkSa kahevAya che tathA [puradare puraMdara kahevaya che tathA divAdiyaI] [D] Inc devano adhipati che eca] eja pramANe (bahussue) bahuzruta paNa hoya che. 23 vyA0-yathA sa iti prasiddhaH zakra indro virAjate, tathA bahuzruto'pi virAjate. kIdRzaH zakraH? sahasrAkSaH sahasramakSINi yasya sa sahasrAkSaH sahasranetraH punaH kIdRzaH? vajrapANirvajrazastrahastaH punaH kIdRzaH puraMdaraH, purANi daityanagarANi dArayati vidhvaMsayatIti puraMdaraH, daityanagaravidhvaMsakaH. punaH kIdRzaH? devAdhipatiH, deveSu adhipatirdevA|dhipatiH, deveSu adhikakAMtidhArI. atha kIdRzo bahuzrutazakraH? sahasramakSoNi zrutajJAnAni yasya sa sahasrAkSaH, saha saMkhyairneprerivaM zrutajJAnabhedaiH pazyatIyarthaH. punaH kIdRzo bahuzrutazakraH? vajrapANiH, vajraM vajrAkAraM pANau yasya sa 0 | vajapANiH, vidyAvataH pUjyasya hastamadhye vajralakSaNasya saMbhavAt. punaH kathaMbhUto bahuzrutazakraH? devatAdhipatiH, deveSu sarvasAdhupu adhipatiradhikaH, sarvasAdhUnadhikaM yathAsyAttathA pAti rakSatIti devAdhipatiH. 'risI hi devA ya samaM / jAnakI For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir vivitA' ityukt|. devA adhika pAMti rakSati sevAM kurvatyupadravebhyo rakSati harikezavalasAdhuvat vaiyAvRtyaM kurvatIti uttarAdhya devAdhipatiH, devairapi pUjyate ityarthaH // 23 / / yanasUtram | JebhASAMtara adhya011 jema te prasiddha zakra indra zobhe che tevo bahuthata paNa zobhe che zaka kevo? sahasrAkSa jenAM hajAra nepache, baLI baca zakha jenA // 645 // 13 hAthamA che, tathA daityonAM pura=nagaronuM dAraNa=vidhvaMsa na karanAro ane devAdhipati devomA adhika kAMtidhArI che; tevoja bahuzruta "645 // paNa sahasrAkSa-hajAro jenAM zrutajJAnarUpI netra che tevo tathA vajrapANi =hastamA patrakAra cinhavALA-vidyAvAna pUjya puruSonA hAthamA va cinha hoya che-vaLI te bahuzruta pura-zarIrane tapavaDe kRza kare tethI puraMdara tathA deva sarva sAdhuone adhika rIte pAlerakSe tethI devAdhipati kahevAya. 'RSio tathA deva samAna gaNAyA che. evU kahela che, deva adhika pAle che-rakSe che sevA kare che; harikezavaLa sAdhunI peThe upayothI bacAve chevaiyAdRtya kare che eTale devAdhipati kahevAya evA bahuzruta devoye paNa pUjAya che evo bhAvArtha che 23 jahA se timiraviddhaMse / uttita divAyare / / jalate iva teeNaM evaM havAI yaslapa // 24 // [jahA] jema [se te (timihaviddha se] aMdhakArano nAza karanAra (divAyare) sUrya [uttiTTate) udaya pAmato (teSaNa) tejavaDhe (jalate gha) javALA mUkato hoya tema (bahussupa) 24 vyA0-yathA sa iti prasiddha uttiSTana ugacchan divAkaraH yastejasA jvalan jvAlAbhirutsarpana iva virAjate, tathA bahuzruto'pi rAjate. tathA kathaMbhUtaH sUryaH? timiramaMdhakAraM vidhvaMsate ityevaM zIlastibhiravidhvaMsI, athavA For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org JUDEI uttarAdhyayanasUtram // 646 // timirasya vidhvaMso yasmAt sa timiravidhvaMsI. atha bahuzruta eva divAkaraH kIdRgsyAt ? kathaMbhUto bahuzrutasUryaH? | timiraM mithyAtvAMdhakAraM vidhvaMsayatIti timiravidhvaMsI. kiM kurvan? uttiSTana kriyAnuSThAnAdau apramAdIbhavana. punaH Bl bhASAMtara ra adhya011 kIdRzo bahuzrutadivAkaraH? kiM kurvaniva tejasA dvAdazavidhatapastejasA mAhAtmyena vA jvalan dedIpyamAnaH, paravAdibhirdaSTumapyazakya ityarthaH // 24 // / .646 // yathA jema te prasiddha udaya pAmato divAkara mUrya, tejavaDe jvaLato jvALAothI phelAto hoyanI jANe tevo zobhe cha tema bahuzruta paNa zobhe che. mUrya kevo? timiravidhvaMsIaMdhakAranA nAza karavAnI TevavALo, athavA aMdhakArano jenAthI nAza thAya che tavA, have bahuzrutadivAkara paNa timira-mithyAtvarUpI aMdhakArano vidhvaMsa karanAra, kevI rote? sAdhue anuSThAna karavA yogya kriyAomA pramAda na karatAM vartIne; vaLI te bahuzruta sUrya potAnA dvAdaza prakAranA tapo janya tejavaDhe athavA mAhAtmyavaDhe dedIpyamAna hoi paravAdI janAe jenA sAmu joi paNa na zakAya tevo hoya che. 24 jahA se ubaI caMde / nakkhattaparivArie / paDipuNNe puNNamAsIe / evaM havai yahussue // 25 / / [jahA] jema (se) te [puNNamAsIya] pUrNimAno [ca de] caMdra (uDubaI) nakSatronopati che nakkhattaparivArie] nakSatrovaDe parivArelo [paDipunne] paripUrNa cha, [evaM] eja pramANe [bahussue bhavara] 25 vyA0-yathA pUrNamAsyAM rAkAyAM uDupatizcaMdro bhavati, janAlAhako bhavati, caMdati AhAdayatIti caMdraH, anvarthanAmA bhavati. tathA yahuzruto'pi pUrNamAsyAM samyaktvaprAptI pratipUrNaH, uDupatiriva caMdro bhavyajanAhAdako bhavati, For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 647 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kIdRza uDupatiH ? nakSatrairgrahatArakAdibhiH parivRtaH, parivAro jAto'syeti parivArita iti vA punaH kIdRza uDupatiH? | pratipUrNaH SoDazakalAdibhiryuktaH, pUrNo mAsaH saMsAro yasyAH sA pUrNamAsI, samyaktvalabdhirUpAyAM pUrNamAsyAM bahu| zrutarUpa uDupatirbhavyajanAhAdako bhavatIti bhAvaH punaH kIdRzo bahuzruta uDupatiH ? sAdhubhirnakSatrairiva parivAritaH sahitaH punaH kIdRzo bahuzruta uDupatiH ? pratipUrNaH sarvadharmakalAbhiH saMpUrNa ityarthaH // 26 // jema pUrNamAsI = punamane divase uDupati=caMdra janone AhAda ApanAro thAya che. caMdadhAtu AlhAda arthano che tethI e dhAtu|mAMthI banelo caMdra zabda paNa = AlhAda janaka = evA arthavALo che, tema bahuzruta paNa samyaktvanI prApti thavAthI paripUrNa caMdra jevo thai bhavyajanone AlhAdapada thAya che. caMdra kevo? pratipUrNa=soLe kaLAothI yukta. bahuzrutapakSamAM-pUrNa thayela che mAsa=saMsAra jeno arthAt samyaktva labdhirUpa pUrNamAsI thatAM bahuzruta rupI ur3apati caMdra paNa bhavyajanono AlhAdajanaka thAya che. baLI A bahuzruta | caMdra sAdhurUpI nakSatrobaDe sadA parivArita rahe che ane sarva dharma kalA vaDe saMpUrNa hoya che. 25 jahA se sAmAIpANaM / koTTAgAre surakhie || nANAdhannapaDipuNNe / evaM havai bahussue / / 26 / / [jA] jema (nANAdhanna paDipunne) dhAnyathI bharapUra [sAmAiANaM] sAmAjika lokono (se) te (koTTAgAre) koThAra [surakhie ] surakSita (e) eja pramANe (bahussu bhavai) 26 vyA0--yathA sa iti prasiddhaH sAmAjikAnAM mahAgRhasthAnAM koSThAgAro virAjate, tathA bahuzruto'pi virAjate. | samAjo janasamUhastamarhatIti sAmAjikAH, teSAM sAmAjikAnAM kauTuMbikAnAM kathaMbhUtaH koSThAgAraH ? surakSitaH, suta For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 11 // 647 //
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara R- adhya011 // 648 // BE rAmatizayena cauramRdhakAdibhya upadvenyo rakSitaH surakSitaH. punaH kIdRzaH koTAgAraH? nAnAdhAnyatipUrNaH, caturviuttarAdhya zatidhAnyaiH pratipUrNo bhRtaH. atha yahuzrutaH kIdRzaH? surakSitaH, sutarAmatizayena gacchasaMvATasthamunibhiryatnena rakSitaH. yanasUtram punarnAnAprakArairaMgopAMgAdirUpairdhAnyaiH pratipUrNa ityarthaH // 26 // // 648 // jema te prasiddha sAmAjika-mahoTA gRhasthono koThAra zobhe che tenA jevo bahuzruta paNa zobhe che. samAja eTale janasamUha, Ba tene lAyaka hoya te sAmAjika kahevAya, te sAmAjika, arthAt mahoTA kuTuMbI janonA koThAra jema surakSita, eTale cora udara vagere upadrava na kare te mATe paheregIra vagerethI rakSita hoya che te koThAro nAnA prakAranA covIza jAtamAM dhAnyo baDe pratipUrNa=bharelA hoya che tema bahuzruta paNa surakSita gaccha, saMghADA, muni; ityAdika baDe rakSita hoya che tathA nAnAprakAranA aMgaupAMgAdirUpa dhAnyo baDe pratipUrNa hoya che. 26 jahA se dumA pthraa| aMpUnAma sudaMsaNA / / aNADhiyassa devasma / evaM bhavai bahussue // 27 // (sahA) jema [agADhipassa] anAhata nAmanA [devassa] vyatara devano [sA te (sudaMsaNAnAma) sudarzana nAmano [ja'] javU vRkSa | [dumANa] sarva vRkSone viSe (pavarA) zreSTa che (eva' bahussue bhavai] 27 ___vyA0-yathA dramANAM madhye jaMbunAmA sudarzanA ityaparanAmA dumo vRkSaH pravaraH pradhAnaH zobhate, tathA yahuzruto'pi sarvamunInAM madhye pradhAno virAjate. sa ca jaMbusudarzanAnAmA vRkSo'nArdikasya jaMbUdrIpAdhiSTAtRdevasya vartate. tasya hi jaMbUdvIpAdhipAbhitatvena sarvavRkSebhyaH pradhAnatvaM jJeyamityarthaH. bahuzruto'pi miSTaphalasadRzasiddhAMtArthaphalapradaH, For Private and Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org uttarAdhyayanasUtram // 649 // devAdibhirabhigamyaH. // 27 // bhASAMtara yathA jema druma-vRkSonA madhyamAM jaMbUnAmano sudarzana apara saMjJAvALo druma=vRkSa, pravara adhAna paNe zobhe che nema bahuzruta paNa adhya011 sakaLa munionA madhyamA pradhAnapaNe zobhe he. te sudarzana nAmano jaMba vRkSa jaMbUdvIpanA adhiSThAtA anAdika devano hobAthI jaMbUdvIpamAM sarva vRkSomAM pradhAna manAya che tadvat bahuzruta paNa madhura phaLa jevA siddhAMtArtharUpI phaLa denAra hovAthI devAdike paNa pAme 50 // 649 | jAvA yogya hoya che. 27 jahA sA naINa pavarA / saliga sAgaraMganA // sIyA nIla paMtappavAhA / evaM havaha bahussue // 28 // (jahA) jema (nIlavanappavAhA] nIlavAna parvatamAthI utpanna thayelI (naiNapavarA) sarva nadIomA zreSTha evI [sA] te [sIA] sItA ra | nAmanI (salilA) nadI [sAgara gamA] sAgaramA maLe cha, [evaM] eja pramANe [bahussue bhavai] vyA0-yathA sA iti prasiddhA nadonAM madhye sItAnAmnI nadI pravarA pradhAnA zobhate, tathA bahuzruto'pi zobhate. kathaMbhRtA sItA nadI? salilA, salilaM pAnIyamasyA astIti salilA, nityanIrA. punaH kathaMbhUtA sItA? sAgaraMgamA, sAgaraM gacchatIti sAgaraMgamA. punaH kIdRzA sItA? nIlavaMtappavAhA, nIlabaMtaparvatAt pravAho yasyAH sA nIlavatpravAhA, nIlavatparvatAduttIrNelyarthaH, bahuzruno'pi sAdhUnAM madhye pradhAnaH, nirmalajalatulyasiddhAMtasahitaH. punaH sAgarabhiva muktisthAnaMgAmI. punarbahuzruto nIlavatparvatasadRzozatakulAtprasUtaH, uttamakulaprasUto hi sabidyAdhinayaudAryagAMbhIryA| diguNayuk syAt. // 28 // Mei Mei Mei Mei Mei Mei Mei Mei Mei Hao For Private and Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 650 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jema se prasiddha, nadIonA madhyamAM sItA nAmanI nadI pravarA=madhAnapaNe zobhe che tema bahuzruta paNa zobhe che. sItA nadI | kevI che? salilA=jemAM hamezAM pANI bharyuja rahe che evI tathA sAgaramAM jai bhaLatI, ane nIlavAn parvatamAMthI jeno pravAha vahyo che evI. bahuzrutamuni paNa sAdhuonA madhyamAM pradhAna, nirmala jalasamAna siddhAMta sahita ane sAgaranA jevA muktisthAnamAM janArA tathA nIlavAn parvatanA samAna uttama kuLamAM janmI sadvidyA, vinaya, audArya, gAMbhIrya ityAdi guNa yukta hoya che. 28 jahA nagANa pavare / sumahamaMdare girI || nAjIsahipajjalie / evaM havai bahussu / / 29 / / [[jA] jema [se] te (nagANapavare) parvatomAM zreSTa [sumaha] ati moTo [maMdare girI] meru parvata [nANosa pahijalie] auSadhI yukta che (eva) eja pramANe (bahussu bhava) 29 vyA0 - yathA sa iti prasiddho nagAnAM parvatAnAM madhye sutarAmatizayena mahAnuccaistaro bhaMdaro merugirimeruparvataH zobhate, tathA bahuzruto'pi zobhate. kathaMbhUto meruH ? nAnauSadhIprajjvalitaH, nAnAprakArAbhirauSadhIbhiH zalyavizalyAsaMjIvanI saMrohiNIcitrAvallIsudhAvallIviSApahAriNIzastranivAriNIbhUtanAgadamanyAdibhirbhUlIbhiH prajjvalito jAjvalyamAnaH evaM bahuzrutaH sarvasAdhUnAM pravaro guNaruccaistaraH zrutasya mahAtmyenAtyaMtaM sthiraH, paravA divAdavAtyA acalaH, | anekalabdhyatizayasiddhirUpAbhirauSadhIbhirmithyAtyAMdhakAre'pi vajrasvAmimAnatuMgakumudacaMdrAdivat jainazAsanaprabhAvanArUpaprakAzakArakaH. / / 29 / / yathA=jema te=prasiddha naga= parvatonA madhyamAM atizaya mahAna=bahu uMcI maMdara = meruparvata zobhe che tema bahuzruta paNa zobhe che. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 650 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir uttarAdhya-16 meruparvata kevo? nAnA=vividhaprakAranI opadhiyovaDe, arthAt zalya vizalyA, saMjIvinI, saMrohiNI, citrAvallI, sudhAvallI, viSApa TO bhASAMtara yanasUtram hAriNI, zastranivAriNI, bhUta damanI, nAgadamanI; ityAdika aneka jaDI mULIthI prajvalita rahe che tevIrIte bahuzruta paNa sarva sAdhu IAS adhya011 omAM pravara zreSTha tathA guNobaDe uccatara tathA vividha ane paravAdIrupI vAyuthI aDaga prakAranI labdhinA atizayavALI siddhirupa // 65 // oSadhio baDe miyyAtvarUpI aMdhakAramA paNa vanasvAmI, mAnatuMga, kumuda caMdrAdinI peThe jainazAsanaprabhAvanArUpa prakAzakAraka hoya che. GE // 65 // jahA se sayaMbhuramaNe / udahI avaodae / nANArayaNapaDipuNNe / evaM havai yahumsue // 30 // (jahA) jema (se) se (saMyabhuramaNe) svayaMbhUramaNa nAmano (udahI) samudra [akkhodae akhUTajaLayALo tathA (nANArayaNapaDipunne) ratnathI bharapUra [e] eja pramANe [bahussupabhavAi] 30 vyA0-yathA sa iti prasiddhaH svayaMbhUramaNanAmA caramodadhivirAjate, tathA bahuzruto'pi virAjate. kathaMbhUtaH svaool yaMbhUramaNodadhiH? akSayaM zAzvatamavinAzi udakaM jalaM yasya so'kSayodakaH. punaH kathaMbhUtaH svayaMbhUramaNasamudraH? nAnA ratnapratipUrNaH, bahuprakArairasakhyairmANikyairbhUtaH. tathA bahuzruto'pi svayaMbhUramaNa iva. kathaMbhUto bahuzrutaH? akSayajJAnodako'kSayajJAnajalaH. punarbahuzrutaH svayaMbhUramaNasamudravannAnAprakArAtizayarUparatnaiH saMpUrNaH // 30 // jema te svayaMbhUramaNa nAmano chello udadhi-samudra zobhe che tema bahuta paNa virAje che. svayaMbhUramaNodadhi kevo che? nAnAratnaJE pratipUrNa ghaNA prakAranAM mANikyAdi asaMkhya ratnothI bharelo tathA akSayodaka eTale koi kALe khUTe nahiM tevA zAzvata jalathI| | bharelo che tema bahuzruta paNa akhUTa jJAnarUpI jaLayI bharelo tathA svayaMbhUramaNa samudranI peThe vividha atizayarUpa ratnovaDe saMpUrNa hoya che. For Private and Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 652 // www.kobatirth.org satudegaMbhIrasamA durAsayA / akkiyA ke duppahaMsayA || surasa pulisa tAiNo / khavittu kamnaM gamuttamaM gayA // 31 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (samuddaga MbhIrasamA) samudranu' gAMbhIrya tathA (durAsayA) durAzraya (acakiA ) acakita tathA (keNai duppahasayA) kotho parAbhavana mADI zakAya tevA (viulassa suassa) vistAra pAmelA zrutavaDe ]puNNA ] tRpta thayelA (tAiNo) bIjAone tAranArA (kamma khacittu ) kama no kSaya karI [uttama gaI gayA] uttama gatimAM jAya che. 31 vyA0- etAdRzAH zrutasya pUrNA bahuzrutA uttamAM gatiM gatAH pradhAnaM mukti prAptAH kiM kRtvA ? karmANi kSapayitvA zrutasya pUrNA ityatra tRtIyAsthAne SaSTI, zrutena zrutajJAnena pUrNAH kIdRzasya zrutasya vipulasya vistIrNasya, aneka hetuyuktidRSTAMta utsargApavAdana yAdyanekara hasyArthayuktasya. kIdRzA bahuzrutAH samudragaMbhIrasamAH. samudrasya gAMbhIryeNa tulyAH samudragabhIrasamAH punaH kIdRzAH ? durAzrayAH, kenApi vAdinA kapaTaM kRtyA na AzrayaNIyAH, kenApi vaMcitumazakyA | ityarthaH punaH kathaMbhUtAH ? acakitA agrasitAH, parIpa hai bAsamaprApitAH punaH kIdRzAH ? duHprahasyAH paravAdibhiH parAbhavitumazakyAH etAdRzAH zrutajJAnadharA mokSaM gatA gacchati gamiSyaMti ca // 31 // evA zrutathI pUrNa bahuzruto uttama gatie gayA hai-pradhAna sthAna muktine pAmyA che. kema karIne? karmane khapAvIne. 'zrutasya' e padamAM tRtIyA vibhaktine sthAne paSThI vibhakti che eTale 'zrute karI pUrNa' ema artha samajato. zruta ke ? vipula = vistIrNa - arthAt aneka hetu, yukti, dRSTAMta, utsarga, apavAda, nayaH ityAdika puSkaLa rahasyArtha saMyukta zrutajJAne karI pUrNa vaLI samudra tulya gAMbhIrya For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya011 // 652 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya vALA, tathA durAzraya koi vAdIe kapaTa karI jeno Azraya lai na zakAya tevA, arthAt koithI chetarI na zakAya tevA baLI acayanasUtram kita trAsa mukta koi parIpahavaDe trAsa na pAmanArA ane paravAdIoe parAbhava na pamADI zakAya tevA zrutajJAna dhara=bahuzruta jano mokSe gayA che, jAya che, tathA jaze. 31 TAG adhya011 // 653 // tamhA suamahihijjA / uttamaDhuMgavesae / jeNappANaM paraM ceva / siddhi maMpAuNijjase tibemi // 32 // IBE // 653 // | (tamhA) tethI [uttama gabesae] mokSa zodhaka puruSe [su ahiTijjA] zrutajJAnano abhyAsa karavo (jeNa) ke jethI (appANa' para' ceva) svaparane paNa [siddhi siddhi pratye [saMpAuNijjAli pamADI zakAya [ttibemi ema kaTu chu'. 32 vyA-uttamArthagaveSako mokSArthI pumAn , tasmAt yahuzrutasya mokSaprAptiyogyatvAt zrutaM siddhAMtaM adhitiSTan , | uttamazcAsAvarthazca uttanArtho mokSArthastaM gaveSate iti uttamArthagaveSakaH, yena zrutena AtmAnaM ca punaH paramapi siddhiM prApayet , mokSaM gamayet. ko'rthaH? bahuzrutaH svayanapi mokSa prAmoti, anyamapi svaM sevakaM mokSa prApayatItyarthaH. ityaha bravImi, iti sudharmAsvAmI svAmina pravAha // 32 // iti bahuzrutapUjAkhyamekAdazamadhyayana saMpUrNa. // 11 // uttamArthagaveSaka mokSArthI puruSe-bahuzrataja mokSa prAptine yogya che te mATe zrutasiddhAnta sthita karavo. uttama artha-mokSa, tenI J. gaveSaNA zodhamAM utarelA manuSye, je zrutajJAnavaDe AtmA-potAne tathA parane paNa siddhi pamADAya mokSa prApti karAvAya, eTale ke DE te bahuzruta pote mokSa pAme tema anya-potAnA sevakane paNa mokSa pamADe-ema huM bolu chu. (A rIte sudharmAsvAmI jaMyUsvAmI pratye | | volyA.) parIte A bahuzrutapUjA nAmarnu ekAdazAdhyayana pUrNa thayu. For Private and Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya yanasUtram iti zrImaduttarAdhyayana sUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyazrIlakSmIvallabhagaNiviracitAyAM bahuzrutapUjAkhyasyAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // // e pramANe zrIlakSmIkIrtigaNinA ziSya zrIlakSmIvallabhagaNie viracita zrImad uttarAdhyayanamUtrAMnI arthadIpikAnAmanI vRttimA bahuzrutapUjA jAmarnu agIyAramA adhyayanano artha saMpUrNa thayo. bhASAMtara adhya012 // 654 // // 654 // // atha dvAdazamadhyayanaM prArabhyate / atha harikezIya nAmaka dvAdaza adhyayana. ekAdaze'dhyayane bahuzrutapUjA proktA, atha dvAdaze bahuzrutenApi tapo vidheya ityekAdazahAdazayoH saMbaMdhaH. ato'trAdhyayane tapomAhAtmyamAha. harikezavalasAdhustapasvI babhUva, tatsaMbaMdho yathA-mathurAnagaryA zaMkho nAma rAjA JE | viSayasukhaviraktaH sthavirANAmaMtike niSkrAMtaH, kAlakrameNa gItArtho jAtaH, pRthvImaMDale paribhraman hastinAgapure prAptaH, | tatra bhikSAnimittaM praviSTaH tatraiko mArgo'tIvoSNosti, uSNakAle kenApi gaMtuM na zakyate, tatastanmArgasya hunavaha | iti nAma saMjAtaM. tena muninAsannagavAkSasthitaH somadevAbhidhAnaH purohitaH pRSTaH, kimetena mAgaNa vrajAmIti. puroH | hitena cititaM yadyasau hutavahamArge gacchati, tadA dahyamAnamamuM pazyato mama kautukamanorathaH pUrNo bhavatIti. atastena | For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 655 // lkl lflsht lbld blfy'd@ lbyn hn f` sa eva mArgo nirdiSTaH, Iryopayukto munistenaiva mArgeNa gaMtuM pravRttaH. labdhipAtrasya tasya pAdaprabhAvatastAdRzo'pi mArgaH |zAnto babhUva. tasminmArga zanaiH zanaizcalaMtaM muni vIkSya sa purohitaH svAvAsagavAkSAttIrya svapAdAbhyAM taM mAge spRSTa IDEbhASAMtara avya012 vAna , himavacchItalo mArgaH, tena jJAtaM munipAdamAhAtmyaM, evaM ca ciMtitaM hA mayA pApakarmaNA puNyAtmano'sya kIdRzo |JE | mArgaH, prakAzitaH! paramasya pAdasparzAdeva mArgatApopazAMtirjAtA. tato yadyahamasya ziSyo'bhUvaM tadA mamaitasya prAya yA matamya praay-1||6555 zcittaM bhavatIti ciMtayitvA tasya muneH puraH svapApaM prakAzita, pAdau ca praNato, muninApi tasya samyagdharmaH prakAzitaH. jAtasaMvegena tena somadevena tasya muneraMtike dIkSA gRhItA, cAritraM vizeSAt pAlayati, paramahaM brAhmagatvAduttamajAtiriti madaM kurute, paraM naivaM bhAvayati-guNaimattamatAM yAti / na tu jAtiprabhAvataH // kSIrodadhisamutpannaH / kAlakUTaH kimuttmH||1|| kiMca-kauzeyaM kRmijaM suvarNamupalAd durvApi goromataH paMkAcAmarasaM zazAMkamudadheridIvaraM gomayAt // kASTAdagniraheH phaNAdapi maNirgopicato rocanA / jAtA lokamahAryatAM nijaguNaiH prAptAzca kiM janmanA // 2 // evaM paramArthamabhAvayana sa jAtimadastabdhaH somadevaH kiyatkAlaM saMyamamArAdhya kAlakrameNa mRto devo jAtaH, tatra cirakAlaM | vAMchitasukhAni bhuktavAn. tatazcyuto gaMgAtIre harikezAdhipasya yalakoSTAbhidhAnasya caMDAlasya bhAryAyA gauryAH kukSI samutpannaH. sA ca svapne phalitamAmravRkSaM dadarza, svapnapAThakAnAM ca kathitavatI. tairuktaM tava pradhAnapuruSo bhaviSyatIti. | kAlamAse dArako jAtaH, jAtimadakaraNenAsya caMDAlakulotpattirjAtA. sa bAlaH saubhAgyarUparahito bAMdhavAnAmapi hasanIyaH, tasya bala iti nAma pratiSTitaM. sa ca vardhamAnaH prakAmaM klezakAritvena sarveSAmuDhegakArI jAtaH. For Private and Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir agIyAramA adhyayanamA bahuzrutapUjA kahI have AnAramA adhyayanamA bahuzrute paNa 'taponuSThAna karaghu' ema pratipAdana karAze e. uttarAdhyarIte pUrvottara adhyayananI saMgati darzAvI eTale A adhyayanamA tapo mAhAtmya kahevAmAM Avaze. harikezabala sAdhu-tapasvI hatA, bhASAMtara yanasUtram adhya012 teno ahIM saMbaMdha evIrIte che ke-mathurA nagarImA zaMkha nAme viSayasukhathI virakta rAjA hato te eka vakhte sthavironI samIpe // 656 // nIkalyA, kAlakrame gItArtha-dIkSA pUrvaka saMyamI=thayA. pRthvIbhaMDaLamAM paribhramaNa karatAM hastinAgapuramA AvI caDyA jyAM bhikSA // 656 // mATe gAmamA pese che tyAM eka ati uno mArga hato ke jenApara uSNakALamAM koirthA cAlI na zakA, tethI te mArgarnu 'hutavaha eqE | nAma paDI gayuM hatuM; te muniyeM pAMsenA gokhamAM baiThelA eka somadevanAmanA purohitane pUchayu ke-kema A pAge jAuM?' purohite | vicAryu ke -jo A sAdhu A hutavaha mArge jAya to tenA paga baLe tyAre e taraphaDATa jovAno mAro kautuka manoratha pUrI yAya' | AthI teNe te sAdhune eja mArga cauMdhyo, iryAsamivinA upayoge muni eja mArge javAne pravRtta thayA. labdhi (siddhi)nA pAtrabhUta te muninA pAdaprabhAvathI tevo agnisadRza mArga paNa zAMta thai gayo. te mArgamAM dhIre dhIre cAlyA jatA munine joi te purohita potAnA JEI nivAsanA gokhamAMthI heThe utarI potAnA beya pagavatI te mArgano sparza ko tyAM to barapha jebo zItala mArga jANyo. te samajyo | ke muninA pAdaja A mahAtmya che, tyAre teNe ema vicAryu ke-'are! pApa karma karanAra banI meM A puNyAtmA sAdhune kevo mArga | dekhADyo? paNa AnA pAdasparzIja A mArganA tApanI upazAMti thai, tethI jo hu~ Ano ziSya thAuM to mArA A pAparnu mAyacisa thAya? Ama vicArIne teNe muninI AgaLa potArnu pApa prakAzita kayu, ane tenA pAdamAM praNAma karyA. munie paNa tene sArIrIte dharma prakAzita karyo te uparathI te somadeva purohitane paMvega utpanna thatAM te muninI pAMseja dIkSA grahaNa karI. have e somadeva For Private and Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir 119PIT sa uttarAdhya- sAdhu cAritrya to vizeSa rUpe pALavA lAgyA paNa huM brAhmaNa hovAthI uttama jAti cha Avo mada dhAraNa karatA. paNa Ama bhAvana |bhASAMtara yanasutram karavU nahi, kAM che ke-guNairattamatAM yAti na tu jAti prabhAvataH / / kSIrodadhi samutpannaH kAlakUTaH kimuttamaH? // guNobaDe uttamatA IBEadhya012 pAme che kaMi jAtiprabhAvathI nahi. kSIrasAgaramAthI utpanna thayela kAlakUTa viSa zuM uttama gaNAze?. kiMca-kauzeyaM kRmijaM suvarNa // 657 // // 657|| mupalAd durvApi goromataH paMkAttAmarasaM zazAMka udadheriMdIvaraM gomayAt / / kASThAdagniraheH phaNAdapi maNirgopittato rocanA jAtA lokamahArgatAM nijaguNaiH prAptAzca kiM janmanA? // 2 // rezama kIDAmAMthI, suvarNa pASANamAMdhI, durvA gAyonA ruMbADAmAMthI, padma kAda| vamAMthI, caMdra samudramAMthI, iMdIvara chANamAMthI, agni kASThamAMthI, maNi sarpaphaNAmAMthI, rocanA gAyanA pittamAthI utpanna thayela che chatAM potAnA guNone lIdhe lokamAM mahoTA mUlyane pAmyAM che to pachI janmathI zuM yavAnuM ituM?. 2 AvI paramArthabhAvanA na rAkhato Je te jAtinA madathI garvita banelo somadeva keTaloka kALa saMyama pALIne kALakrame maraNa pAmI deva thayo. tyAM dIrghakALa paryaMta vAMchita sukhone bhogavI tadanaMtara tyAMthI cyuta thai gaMgAtIre harikezanA adhipa balakoSTha nAmanA cAMDAlanI bhAryA gaurInA udarathI | utpanna thayo. e gaurIe svapnamAM jenApara puSkaLa phaLa AvelAM che evo AmravRkSa svapnamAM dITho tethI teNIye svapnapAThakonI pAMse | | jai svapnanI vAta karI tyAre teoe kaDaM ke-tAro putra A jagatmA pradhAna puruSa thaze. prasava samaya AvatAM bALaka janamyo, jAtimadanA kAraNathI enI cAMDALa kuLamAM utpatti thai. te bALaka saubhAgyarUpa hIna hovAne lIdhe bAMdhavono paNa hAsyApAtra banyo, | tenuM 'baLa' eq nAma lokamAM prasiddha thayu, A bAlaka umara vadhatAM sarvane kleza ApanAra hovAthI sarvane udvega karanAra banyo. anyadA vasaMtotsave prApte cAMDAlakuTuMbAni vividhakhAdyapAnakaraNAya purAi bahimilitAni saMti, sa balanAmA For Private and Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 658 // bAlakaH parayAlaiH samaM klezaM kurvan jJAtivRddhairnivyUDhaH. dUrasthaH sa vilAsakrIDAparAna parayAlAn pazyati, paraM madhye uttarAdhya-DE samAyAtuM na zaknoti. tasminnavasare tatra sarpo nirgataH, saviSa iti kRtvA cAMDAlairmAritaH, punastatra pralaMbamalazikaM yanasUtram nirgataM, niSimiti kRtvA taina vinAzitaM. tAdRzamAraNaM dRSTvA tena balabAlena ciMtitaM, nijenaiva doSeNa prANinaH praa||658|| bhavaM sarvatra prApnuvaMti. yadyahaM sarpasadRzaH saviSastadA parAbhavapadaM prAptaH, yadyalasikavaniraparAdho'bhavivyaM, tadA na me kazcitparAbhavo'bhavigyaditi samyagbhAvayatasya jAtismaraNamutpannaM, vimAnavAsasukhaM smRtimArgamAgataM, jAtimadavipA| ko'pi jJAtaH, saMvegamAgatena tena dIkSA gRhItA. eka samaye vasaMtotsava prApta thatAM cAMDALonAM kuTuMbo vividha khAnapAna karavA nagarathI bahAra bheLA maLyAM tyAM ta baLa nAmanA | vALakane bIjA bALa ko sAthe kleza karato jor3a nAtanA vRddhoe kADhI melyo. dUra rahyo rahyo te krIDAvilAsa karatA bIjA bALakone jue che paNa e bALakonA madhyamAM krIDA karavA AvI zakato nathI teTalIvAramA tyAMcI eka sarpa nIkalyo. jherI sApa jANI cAMDA| koe tene mArI nAkhyo. tyArapachI tyAM eka ati lAMba aNaziyuM nIkalyu. AmAM jhera nathI ema samajI tene mAyu nahi. Ayu BEI maraNa joi e baLa bALake vicAryu ke-sarvatra mANio potAnAja dopathI parAbhava pAme che. jo huM sarpasadRza jhera yukta thAuM to parAbhava pAma paNa jo aNaziyA jebo niraparAdha hota to mAro koi paNa parAbhava na karata; Ama manamAM bhAvana karatAM tene jAtismaraNa utpanna tharya pUrvajanmano vRttAMta badho smaraNa thayo. vimAnamAM nivAsa karavAnuM sukha smaraNamAge caDI Avyu, jAti madano paNa vipAka jANavAmA Avyo. saMvega AvatAM teNe dIkSA grahaNa karI. For Private and Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahasthitamimaM muni sevA prAdhurNakaH samAgataH, te gAta. tadguNAvarjitazca yakSaED uttarAdhyasa harikezIyalaH zuddhakriyAM pAlayata SaSTASTamadazamadvAdazamAsArdhamAsAditapastapana krameNa vihAraM kurvana bArA-IRE bhASAMtara yanasUtram NasI nagarI prAptaH, tatra tiMdukavane maMDikayakSaprAsAde sthito mAsakSapaNAditapaH karoti. tadguNAvarjitazca yakSastaM adhya012 maharSi niraMtara sevate. anyadA tatra vane eko'paro yakSaH prAghUrNakaH samAgataH, tena maMDikayakSasya pRSThaM kathaM tvaM madvane // 659 // DE sAMprataM nAyAsi? tenoktamahamihasthitamimaM muni seve. etadguNAvarjitazcAnyatra gaMtuM notsahe. so'pyAgaMtuko yakSasta-08 // 659 // dguNAvajito babhUva. e harikezIbala, zuddhakriyA pALone chaTha, aThama, daza, bAra, ardhamAsA, mAsa; ityAdi tapazcaryA karI krame vihAra karato vArANasI nagarImA pahoMcyo. tyAM tiduka vanamAM maMDika yakSanA prAsAdamAM sthiti karI mAsakSapaNAdika tapaH karato tenA guNothI prasanna thayelo yakSa te maharSinI nitya sevA karato, tevAmAM te tiMduka banamA eka bIjo yakSa mahemAna thaine AdhI caDayo, teNe | maMDika yakSane pUchayu-'kema hamaNAM tame mArA vanamAM AvatA nadhI?; maMDike kAM-'hu~ ahiM rahelA A muninI sevA karuM chu, enA | guNothI prasanna canI anya sthAne javAne icchatAja nathI. A uparathI te AgaMtuka yakSa paNa tenA guNothI vaza thai gayo. AgaMtukayakSeNa maMDikayakSasyoktaM etAdRzA munayo mahane'pi saMti, tatra gatvA adya tAna sevAmahe, ityuktvA | dvAvapi to tatra gato. vikathAdipramAdaparAste tatra tAbhyAM dRSTAH, tebhyo viraktau tau yakSau pazcAttatrAgatya harikezoyalaM mahAmuni praNamataH, pratyahaM sevaitesma. anyadA tatra yakSAyatane vArANasIpatikauzalikarAjaputrI bhadrAnAnI nAnAvidhaparijanAnugatA pUjAsAmagrI kRtyA gRhItvA samAyAtA. yakSapratimAM pUjayitvA pradakSiNAM kurvatI malaklinnavastragAnaM For Private and Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 660 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dussahatapaHkaraNakRzaM kurUpaM taM mahAmuniM dRSTvA vRtkRtaM nisasarja. AgaMtuka yakSe maMDika yakSane kathaM ke- 'AnA jevA munio mArA vanamAM paNa che; tyAM jaine Aje te onI sevA karIe; Ama bolIne te beya yakSo tyAM gayA. vyartha kathA Adika pramAda parAyaNa teone joyA tethI te muniothI e banne yakSoe virakta par3ane pAchA maMDikayakSanA vanamAM AvI mahAmuni harikezIbalane praNAma karyA; ane pratidina sevA karavA lAgyA. eka samaye te yakSanA sthAnamA eka bhadrA nAmanI vArANasIpati kauzalika rAjAnI putrI nAnA prakAranI pUjA sAmagrI sajja karI sAtha lar3a potAnI dAsIo sahita AvI, teNe yakSapratimAnI pUjA karIne pradakSiNA karatAM melAM gaMdA vatra jenA aMgapara che tathA duHsaha tapazcaryAne lIve jenuM zarIra kRza tathA kurUpa lAge che tevA te mahAmunine joi thU kI. yakSeNa ciMtitaM iyaM mahAmuniM tiraskurute, ato mayA zikSaNIyeti, adhiSTitA tena yakSeNa, asamaMjasaM pralapatI dAsIbhirutpATaya rAjagRhaM nItA, rAjJA mAMtrikA vaidyAzvAkAritAH, taizcikitsAyAM kRtAyAmapi na tasyAH kazcidizeSo jAtaH atha tasyA mukhe saMkrAMto yakSaH spaSTamevamAha-anayA madAyatanasthito mahAnubhAvaH saMyamI niMditaH, yadIyaM tasya saMyaminaH pANigrahaNaM kurute tadA mayAsyA vapurmucyate, nAnyatheti ciMtitaM rAjJA RSipatnI bhUtvApIyaM jIvatviti pratipannaM yakSavacanaM rAjJA sA svasthazarIrA jAtA, sarvAlaMkArabhUSitA gRhItavivAhopakaraNA mahAvibhUtyA yakSAyatane gatA, tasya maharSeH pAdau praNamya evaM vijJaptiM cakAra. yakSanA manamA lAgyuM ke 'A rAjakumArI mahAmunIno tiraskAra kare che, mATe mAre tene zikSA devI' ema vicArI yakSe For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 // 660 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit JE lad] rAjakumArInA zarIramA Aveza karyo; teja kSaNe moDethI jema tema pralApa karatI te kuMvarIne dAsIoe upADIne rAjagRhamAM pahoMcADo. putsarAdhyapanasUtram rAjAe vaidyone tathA maMtra jANanArAone bolAvyA teoe aneka upAyo karyA tethI kazo phera na paDayo. A vakhte te rAjakanyAmA IS bhASAMtara peThelo yakSa rAjakanyAnA mukhe spaSTa bolyo ke-'A kanyAe mArA sthAnamA rahelA mahAnubhAva saMyamInI niMdA karI he, jo A|Dt INC adhya012 // 661 // E| te saMyamIna pANigRhaNa kare to hu~ enA zarIramAMthI nIkaLI jAuM anyathA nahiM choI.' rAjAnA manamA thayu ke RpipatnI thaine || // 66 // paNa A jIvatI to raheze; Ama vicArI yakSanA vacanano aMgIkAra karyo, teja kSaNe rAjakanyA svasthazarIravALI thai gai. rAjA | kanyAne sarva alaMkAra vastrAdikathI vibhUpita karIne vivAhanAM sAdhano sAthe lai yakSane sthAne mokalI ane te kanyAe maha|pine page paDI vijJapti karI ke| he maharSe tvaM matkaraM kareNa gRhANa ? muninA bhaNitaM bhadre ! buddhajananiditayAnayA saMkathayAlaM. api ca ye | sAdhava ekasyAM vasatau strIbhiH samaM vAsamapi necchaMti, te sAMprataM karaM kareNa kathaM gRhaMti ? sidvivadhUbaddharAgAH sAdhavaH kathama zucipUrNAsu yuvatI rajyaMte ? atha tena yakSeNa tasya maharSeH zarIraM pracchAdya tatsadRzaM bhinnarUpaM vikuLa tasyAH karaM kareNa jagRhe. / 'he maharSeH tameM mAro hAtha ApanA hAthathI gRhaNa karo? munie kabu-'bhadre! buddha janoe nidita AvI vAta baMdha kara= ma bola. JE jo ! je sAdhuo eka sthAnamA strIbhonI sAthe rahevAne paNa icche nahiM teo ATANe potAne hAthe hAtha kema gRhaNa kare? siddhirUpI Pel vadhUmAM jeono rAga baMdhAyo che evA sAdhuo azuci padArthothI bharelI evI yuvatiomAM kema Asakta thAya? pachI te yakSe e maha Guang Ba Ba Ba Ba Ba Ba Ba Ba Ba Ba Ba For Private and Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 662 pinA zarIrane AvRta karI tenA je bhinnarUpa karIne te rAjakanyA pANigrahaNa kayu. uttarAdhya | ekarAtri yAvadrakSitA, prabhAte yakSA darobhUtaH, svAbhAvikarUpo yatistAnAha, bhadre ! ahaM saMyamI naiva strIsparza yanasUtram vidhA zudhdhyA karomi, na mayA tvatkaraH kareNa gRhItaH, kiMtu maktena yakSeNaiva tvaM viDaMvitA, sa ca sAMprataM dUre gataH, // 662 // mattastvaM dUre bhava ? maharSiNetyuktA sA prabhAte sarva svapnamiva manyamAnA bhRzaM vikhinnA rAjJo gRhe gatA, sarva tatsvarUpaM rAjJa Acakhyo. tadAnIM rAjJaH pura upaviSTena rudradevapurohitenoktaM, rAjanniyaM RSipatnI, tena muktA brAhmaNAya dIyate, | tato rAjJA sA tasyeva dattA. eka rAtrI rAkhI prabhAte yakSa nokaLI gayo. svAbhAvikarUpavALA yatie teNIne kahyu.-'he bhadre! huM saMyamA strI sparza paNa na karu. meM tAro hAtha jhAlyo nathI kiMtu mArA bhakta yakSe tane chetarI ane te yakSato have dUra jato rahyo. tuM mArAthI cheTe jatI rahe. maharSie Ama kahyu tyAre te rAjaputrI savAre vadhuM svapnatulya manamAM mAnatI khinnamanI rAjagRhamA AvIne badho vRttAMta rAjA JtAgaLa kahI dekhAiyo. A vakhte pAMse beThelA rudradevanAmanA purohite kA ke-'he rAjan! A RSipatnI thai, have teNe mUkI | dIdhI to brAhmaNane dai devAya.' tyAre rAjAye e purohitaneja putrI ApI dIdhI. | purohito'pi tayAsaha viSayasukhamanubhavan kiyaMta kAlaM ninAya. anyadA tasyA yajJapatnItvakaraNAthai yajJastena kartumArabdhaH, tatra yajJamaMDape dezAMtarebhyo'nekabhavAH samAyAtAH, tadartha bhojanasAmagrI tatra praguNIkRtA. asminnavasare tatra sa maharSirmAsopavAsapAraNake goco bhraman yakSamaMDape samAyAtaH, ityAdi kathAnakaM harikezIyalasyoktaM, zeSakathAnaka For Private and Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tene dhAraNa karanAra.1 uttarAdhya-1BE bhASAMtara yanasUtram iriemaNa bhAsAe / uccArasamiIsu ya / / jao AdhANanikkheve / sarjao susamAhio // 2 // adhya012 (iriesaNabhAsAe uccAresamiisu) i, eSaNA, bhASA ane uccAra samitine viSe [a] tathA (AyANanikkheve) A dAna grahaNa kr||664|| bAne viSe (jao) yatanAbALA tathA (saMjao) saMyamayukta [susamAhio] samAdhicata evA te muni hatA // 2 // // 664 // 8) vyA0-punaH kathaMbhUto harikezIvalo muniH? IryaiSaNAbhASocArasamitiSu jao iti yato yatnavAn. IryA ca eSaNA ca | bhASA ca uccArazca IrtheSaNAbhASocArAsteSAM samitayaH samyavyavahArA iSaNAbhASoccArasamitayastAstu IraNaM IyAM gama-BE | nAgamanaM, tasya samitI gamanAgamanavyavahAre yatnavAn. eSaNameSaNA AhAragrahaNaM, tatra samitireSaNAsamitistatra yatnavAn. evaM bhASAsamitI bhApAvyavahAre yatnavAna. 'bhAsAe' ityatra ekAra ASatvAt tiSTati. ucArarasamitau mUtra| purISAdipariSTApana vidhau yatnavAna, punaH kodazo harikezIyalaH sAdhuH? AdAna nikSepe vastrApAtrAApakaraNagrahaNamoJEcane saM samyakprakAreNa yataH saMyataH saMyamI. punaH kIdRzaH? sutarAmatizayena samAdhitaH samAdhisahitaH, cittasthairyasa|hita ityarthaH. paMcasamitiyuktaH sa sAdhurastI yarthaH // 2 // punaH te harikezabaLa kevo hato? iryA epaNA bhASA tathA uccAra, ityAdikanI samiti samyakavyavahAramA yata=dhyAna rAkhanAra iryA=javU Avadyu, tenI samitimAM, arthAt gamanAgamana vyavahAramA sarvadA yatnavAn raheto tathA epaNA=AhAra grahaNa samitimAM paNa | yatnavAn, evIjarIte bhASAsamiti=bhASaNa vyavahAramA paNa yatnavAna, vaLI uccAra=mUtra purIpAdikanA paristhApana vyavahAramA paNa For Private and Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AF uttarAdhya-10 | matrAdevAvaseyaM bhASAMtara yanasUtram purohita paNa teNInI sAthe sukhAnubhava karato keTaloka kALa gALyo. eka varute tene yajJapatnI karavA mATe purohite yajJa adhya012 // 66 // Adaryo, te yajJamaMDapamA dezAMtarathI aneka bhaTTa AvyA, teone mATe bhojana sAmagrI tyAM ekaThI karI. A avasare tyAM pelA maharSi |R // 663 / eka mAsanA upavAsane aMte pAraNA karavA gocarImA pharatA te yajJamaMDapamA AvI caDhayA. ahIM sudhInI harikezIvaLanI kathA kahI | 8 | have bAkInI kathA mUtra uparathIja jANavAnI che. sobAgakulasaMbhUo / guNattayadharo mugI // hariaisayalo nAma AsI bhikkhU jiiMdira // 1 // | (sovAgakula saMbhUo) cAMDAlavaMzamA utpanna thayelo (guNattaradharo) chatAM guNiSTa [muNI] jinAjJA pAlaka tathA (jIi dio) jiteDell ndriya evA [hariesabalo nAma] harikezabaLa nAmanA bhikkhU sAdhu [Asi] hatA. __sa harikezavalo nAma prasiddho bhikSurAsIt. kIdRzaH sa sAdhuH? jitaMdriyaH, jitAni iMdriyANi yena sa jitadiyo viSayajetA. punaH kIdRzaH? zvapAkakulasaMbhUtaH, zvapAkazcAMDAlastasya kule saMbhUtaH, punaH kIdRzaH? munirmanyate jinAjJAmiti munirjinAjJApAlaka ityarthaH. punaH kIdRzaH? guNatrayadharaH, guNatrayaM jJAnadarzanacAritrAkhyaM dharatIti guNatrayadharaH // 1 // t te harikezabaLa nAme prasiddha bhikSu thayA. kevA te sAdhu? jitela che indriyo jeNe evA=viSaya jenA, punaH kevA? zvapAkakula | saMbhUta cAMDALakuLamAM saMbhUta utpanna thayelA tathA muni-jinAjJAne mAnanArA, ane guNatrayadhara guNatraya=jJAnadarzanacAritranAmaka ratnatraya, For Private and Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 665 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | yatnavAn vaLI AdAna= vastra pAtra Adika upakaraNotuM grahaNa tathA nikSepa=ra bakhAdikane mUkavA vagaire vyavahAramAM saMyata = saMyamavAna, |tathA susamAhita=atyaMta samAhita sthiracittavALo, paMca samitiyukta te sAdhu hato. 2 maNagulo bgulo| kAyagutto jiiMdio // bhikkhiA vaMbhajami / jannabIDabaDio // 3 // tathA [maNagutto] manoguptivALA tathA [kAyagutto] kAyaguptiyALA [jIidio] jiteMdriya evA te muni (bhikhaTTA) bhikSAne mATe (bhajammi) brahmapUjana karavAmAM Ave che evA [janavADa'] yajJanA pADAmAM [uvaDio ] prApta thayA. 3 vyA0 - punaH kIdRza: ? manoguptyA gupto manoguptaH, punarvacanaguptyA gupto vacogupnaH punaH kAyaguptyA guptaH kAyaguptaH ityatra sarvatra madhyapadalorI manAmaH punarjiteMdriyaH, etAdRzo harikezavalaH sAdhubhikSArtha brAhmaNAnAM IjyA brAhmaNejyA, tasyAM brAhmaNayajarAThake upasthitaH yatra brAhmaNA yajJaM kurveti tatra yajJapATakAMtike prAptaH // 3 // manoviDe gupta, vacanaguptivaDhe gupta, tathA kAyaguptivaDe gupta; ahIM sarvatra madhyamapadalopI samAsa samajavo. vaLI te jiteMdriya evo harikezavaLa sAdhu bhikSA arthe brAhmaNonI jyAM ijyA thatI hatI tevA yajJavATa=sthAne Avyo=jyAM brAhmaNo yajJa karatA hatA tyAM yajJa| vATa=yajJapradezamAM AvI ubho. 3 taM pAsiNamejjataM / tatreNa parisosiyeM || paMtobahiopagaraNaM / uvahasaMti agAriyA // 4 // (taveNa) napa vaDe (parisosibhaM) kRza thayelA, [paMtoSahiuvagaraNa] aupagrahika jenI pAse che evA (taM) te munine (rajata) AvatA (pAsiuNa) johane [ aNAriA] anAryo [ upahasati] hasavA lAgyA. 4 For Private and Personal Use Only Mao Mao Shi Guang Hua bhASAMtara adhya012 / / 665 / /
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 666 // vyA-taM harikezabalaM sAdhu ejjaMtaM AyAMtaM pAsiUNa dRSTvA anAryA duSTA brAhmaNA upahasaMti, upahAsaM kurvati. | uttarAdhya kIdRzaM taM? tapasA durthalIkRtaM, punaH kIdRzaM ta? prAMtopadhyupakara gaM jIrNavastropadhidhAraka, prAMta jIrNa malinatvAdinA yanasUtram AsAraM upadhirva kalpAdiH, sa eva upakaraNaM dharmopaSTaMbhaheturasyeti prAMtopadhyupakaraNastaM prAMtopadhyupakaraNaM. // 4 // // 666|| te hari ke zabaLa sAdhune AvatA joine te anArya duSTa brAhmaNA upahAsa karavA lAgyA. kevA te muni? tapeM karI kRza thayelA tathA prAMta=jIrNa-malinatAne lIdhe asAra upadhi-varSAkalpAdi, eja che upakaraNa dharmopaSTaMbhaka hetu jene evA. 4 jAImayapaDitthaddhA / hiMsagA ajiiMdiyA / ababhacAriNo bAlA / imaM vayaMNamavaivI // 5 // JE] [jAimayapaDitthaddhA] jAtimadathI garvita thayelA tathA [hiMsagA] hiMsaka tathA (ajiiMdiA) iMdrione vaza nahi rAkhanArA tethI (ababhacAriNA) brahmacarya nahiM sevanArA te (bAlA] ajJAnIo (ima vayaNa) A pramANe vacana (abbabI) bolyA: 5 vyA0-te brAhmaNA yAlA vivekavikalA idaM vacanamabruvan. kIdRzAste? jAtimadapratistabdhAH, jAtimadena brAhmapayudbhavatvena yo mado'haMkArastena pratistabdhA anannA jAtimadapratistabdhAH, punaH kIdRzAH? hiMsrakA jIvahiMsAkaraNazIlA:. punaH kIdRzAH? ajiteMdriyA viSayAsakAH, punaH kodRzAH? abrahmacAriNo maithunAbhilASiNaH, abrahmaNi kAmasevAyAM caraMti ramate iti abrahma vAriNaH kuzAlA ityarthaH // 5 // te brAhmaNAH kimabruvannityAha te brahmaNo bAla= viveka hIna Aq vacana bolyA. kevA. te brAhmaNo? jAtinA madathI arthAt ame brAhmaNImAM janmelA chaiye | ema manamA dhArIne mada-garva AvavAthI pratistabdha akkaDa anamra rahenArA, vaLI hiMsraka jIvahiMsA karanArA tathA ajiteMdriya For Private and Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 667|| | viSayAsakta, ane abrahmacArI maithunAbhilASI; athavA abrahma kAmasevA-mAMja ramanArA.5 keyare Agacchai dittarUe / kole vikarAle pokanAse / omecele paMsupisAyabhUe saMkarasaM parihariya kaMThe // 6 // bhASAMtara [dittarUve jIbhatsarUpavALo tathA [kAle] zyAma [vikarALe] vikarALa tathA (pokanAse) cIyo tathA [omacelapa] avyavasthita JE adhya012 vastravALo (paMsupisAyabhUe) dhUlithI kharaDAyalo-bhUta tevo [sakaradUsa] sakara dUSyane (kaTe) kAThamA [pariharita] paherIne (kayare) // 667 // koNa [Agacchai Ave che! 6 vyA0-kataraH ko'yamAgacchati? atizayena ka iti kataraH, ekAraH prAkRtatvAt , paramayaM kIdRzaH? dIptarUpI bIbhatsarUpo dIptavacanaM bobhatsArthavAcakaM. punaH kIdRzaH kAlaH kAlavarNaH, punaH kIdRga? vikarAlo vikRtAMgopAMgadharaH, | laMyoSTadaMturatvAdivikArayuktaH, punaH kIdRzaH? pokanAzaH, pokA agre sthUlonnatA madhye nimnA cippaTTA nAsA yasya sa pokkanAzaH, punaH kIdRga? acamacelaH, avamAnyasArANi celAni vastrANi yasya so'vamacelaH, malAvilatvena jIrNa| svena tyAjyaprAyavastradhArItyarthaH. punaH kIdRzaH? pAMzupizAcabhUtaH, pAMzunA rajasA pizAcabhUtaH pAMzupizAcabhUtaH, dhalyA | vyApsAvaguMThitazarIratvena malinavastratvena bhUtatulya ityarthaH etAdRzaH ko'yaM zakaradRSyaM kaMThe parivRtya abAgacchati? | samIpe AgataM dRSTvA evamUcurityarthaH, zaMkara utkaraTakastatrasthaM duSyaM vastraM zaMkaradRSyaM. yadyapi tasya sAdhovastramutkaraTakasya | nAsti, tathApi teSAmatyataghRNotpAdakatvena taruktaM, ko'yamutkaraTakasya vastraM kaMThe paridhRtya pizAcasadRzo bhramannatrAgacchati? sa hi harikezIsAdhuH kutrApi AtmIyamupakaraNaM na muMcati, sarva vastropacyupakaraNAdikaM gRhItvaiva bhikSAdyartha Mei Mei Mei Mei Ni Bei Bei Bei Wo Wo Wo Wo Wo For Private and Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhramatIti bhAvaH // 6 // isarAdhyaCERI A koNa Ave che? 'A te koNa? evA arthamA katara zabda vApoM che. prAkata hovAthI cheDe pakAra thayo . A keso ? ||21| mApAtara dIptarUpa-bIbhatsarUpavALo; atre dIptavacana bIbhatsa ardhana vAcaka che, pharI te kevo? kAla-zarIre kALo tathA vikarAla=vikRta aMga | ad // 668 // upAMgavALo=(lAMbA hoTha, dAMta bahAra nIkaLelA, ityAdi vikAra yukta), pokanAsa eTale AgaLathI uMcuM tathA vacamAM beThela-capaTuM // 668 // jenuM nAka che tevo; tathA avama junAM phATala vastravALo, melA tathA junA hovAthI nAkhIdevA yogya vastrone dharato, temaja pAMsupi|zAca bhUta-dhULthI Akhu zarIra kharaDAyelu hovAthI pizAca jebo lAgato, evo A koNa-saMkara dRSya ukaraDA upara koie nAkhI dIdhelaM hoya tevU vastra kaMThe paherIne pizAca sadRza bhamato A koNa atre Ave che? joke sAdhunuM vastra kayu. harikezI sAdhu paNa pAtAnuM upakaraNa mukato nathI kiMtu saghallu vastropakaraNAdika sAthe laineja bhikSA vagerene mATe bhame che-epo bhAvArtha mUcavyo che.6 kayare tumaiM iye adasaNijo / kA evaM AsA ihamAgatosi // omacelagI paMsupimAyabhUyA / gaccha khalAhi kimi Thiosi // 7 // (i) A pramANe (adasaNijje) AMkhane game nahiM tevo [tuma] [kayare] koNa che? (kAeva) kai [AsA AzAthI (idamAgaosi) A yajJamAM Avyo che? [omacelagA] gadA yakhAdita [paMsupisAyabhUe] bhUta jevA sAdhu (gaccha) ahIM thI jA. (khalAdi) modana 150 dekhAu! (kimiha) kema ahIM (Triosi) ubho rahyo che. 7 vyA0-punaste kimUcurityAha-re iti nIcAmaMtraNe, avamacelakaH saTitasphaTitavastradhArI dhUlIdhUsarabhUtakalpastva For Private and Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram / / 669 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | ko'si ? kayA AzayA iha yajJapATake Agato'si ? 'kA eva AsA' iti prAkRtatvAt makAro'pi lAkSaNikaH kIdRzastvaM ? 'itha adaMsaNijje' anena malinavastrAdidhAraNena adarzanIyaH, dRSTumayogyaH, tvadarzanAdevAsmAkaM dharmo vilIyate. aba gAthAyAM 'omacelagA paMsupisAvabhUyA' iti punaruktiratyaMtanirbhartsanAtha, re bhUtaprAya! gaccha ito yajJasthAnAda vraja? 'klAhitti' dezIyabhASayA apasara dUraM dRSTamArgAt kimiha sthito'si ? tvayA sarvAca na sthAtavyamityarthaH. tairbrAhmaNairityukte sati sa sAdhustu kimapi na abAdIt tadA tadbhaktasya yakSasya kRtyamAha ||7|| punaH teo zu bolyA- 're' (e nIcAmantra che.) saDela phATela vastrovALA tathA dhULe bharyo hovAthI pizAca bhUta jevo jaNAto tuM | koNa cho? kai AzAe ahIM yakSavATa Ayo cho? A malina vastrAdi dhAraNane lIye adarzanIya= sAmuM jovAne ayogya; tArA darzanathI amAro dharma vilaya pAge che. A gAthAmAM pUrvokta 'malinavakha' vagere vizeSaNo pharIthI kayAM che te atyaMta tiraskAra artha sUcave che. he bhUta tulya! jA A yakSasthAnathI 'khalAhi ' zabda dezI bhASAno che, jAto rahe, najarathI Agho thA, zA sAruM ahiM ubho che.? sarvathA tAre ahIM na ubhavu Ama te brAhmaNo bolyA tyAre sAdhuto kaMi na bolyA paNa teno bhakta yakSa hato te bolyo. 7 jakkho tehi kkhivAsI / aNukaMpao taissamahAmuNissa || pacchAvattA niyaMge sarIraM / imAI vayaNAimudIharitthAM // 8 // (tiddi) te vakhate [tidu arukkhavAsI] tiMdukavRkSAzrita (jakkho ) yakSa [niaya ] potAnA ( tassa maddAmuNissa) te mahAmunino [ aNukaMpAo] sevaka [jakkho] yakSa (niaya) potAnA ( sarIraM) zarIrane [ picchAyaratA ] satADIne (imAI ) A [vayaNAI] vacano For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 / / 669 / /
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAle niyukAvAsI pakSa, mAdhuzArIre praveza karavAe, mahAna nikaDanI bhASAMtara adhya012 // 670 // (udAharitthA) golyo. 8 uttarAdhya vyA-tasmin kAle tidukavRkSavAsI yakSa imAni vakSyamANAni vacanAnyudAhArSIdavocadityarthaH kiM kRtvA? yanasUtram | nijakaM zarIraM pracchAdya, svazarIraM pracchannaM vidhAya, sAdhuzarIre pravezaM kRtvA, kathaMbhUtaH sa yakSaH tasya muneranukaMpakaH, // 670 // anurUpaM kaMpate ceSTate ityanukaMpakaH. sAdhoH sevaka ityarthaH. tiMdukavanamadhye eko mahAna tikadRkSo'sti, tasya vRkSasyAdha | stasya caityamasti, tatra sAdhuH kAyotsargeNa tiSTati, tasya sAdhodharmAnuSThAnaM dRSTvA guNarAgI sevakaH saMjAto'stIti DEbhAvaH. sa yakSa ityavAdIt // 8 // | te kALe tidukavRkSavAsI yakSa AvAM (have pachI kahevAmAM Avaze te) vacano bolyo. kema karIne? potAnuM zarIra chArnu rAkhAne Tad arthAt sAdhu zarIramA praveza karIne; yakSa kevo? te munino anukaMpaka-anurUpa ceSTA karanAro-sAdhuno sevaka-tidukavanamA eka | mahoTA tidukAnI nIce te yakSanu caitya sthAna hatuM. tyAM sAdhu kAyotsarga karI rahetA te sAdhunAM dharmAnuSThAna joine e yakSa sAdhunA| | guNothI anurAgI thai sevaka banyo; e yakSa bolyo te kahe che. 8 samaNo ahaM saMjayo baMbhayArI / virao ahaM dhnnepynnprigghaao| parappavattassa u bhikkhakAle / annassa aTTA ihamogaomi // 9 // | (aha) hu [samaNo] zramaNa-tapasvI tathA hu (sajamo) saMyata [bhayAro] brahmacArI chu (dhaNapaNapariggahAo virao) dhana Adika parigrahathI virakta [3] puna: bhikkhakAle) bhikSAvasare (parappavittasa)parano mATe pakAvelAM [annassa aTThA] anna arthe [ihmaagomhi| For Private and Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA ahIM yaza pATakane vipe Avyo chu.9 uttarAdhyaghanamantrama vyA0-sa yakSaH kimavocat ? tadAha-bho brAhmaNAH bhavadbhiruktaM ko'si re tvaM? tasyotsaraM-ahaM zramaNo'smi, bhASAMtara zrAmyati tapasi zramaM karotIti bhramaNastapasvI. punarahaM saMyataH sAvadhavyApArebhyo nivartitaH. punarahaM brahmacArI, brahmaNi 6 adhya012 // 671 // IRE | bhaugatyAge carati ramate ityevaMzIlo brahmacArI. punarahaM dhanapacanaparigrahAdvirataH, tatra dhanaM gomahiSyazvAdicatuHpada // 6711H rUpaM, pacanamAhArAdipAkaH, parigraho gaNimadharimameyyaparicchedyAdidravyarUpaH. kayA AzayA ihAgato'si? asyottara ra bho brAhmaNAH! bhikSAkAle bhikSAvasare'nnasyArthAyAtrAgato'smi, kIdRzasyAnnasya? parapravRttasya, parasmai parArtha pravRttaM pakkaM parapravRttaM, gRhasthenAtmArtha rAddhaM // 9 // Jll te yakSa zuM bolyo? te kahe che-he brAhmaNo? tame kahyu-'tuM koNa cho?' tenuM uttara-9 zramaNa cha tapamA zrama le che te zramaNa = | tapasvI, vaLI huM saMyata sadoSa vyApArathI nivRtta chu, brahmacArI brahma eTale bhoga tyAga, temAM ramanAro chu; temaja dhana-gAya bhama all ghoDAM vagere, pacana AhAra pakAvavo tathA parigrahagaNima, dharima, meya, parichedya ityAdi dravya rUpa; enAthI virata chu; 'kai AzAye | atre Avyo cho?' ernu uttara-'he brAhmaNo ! bhikSA avasare annane arthe atre AvyA cha. kevA annane mATe ? parapravRtta parane mATe pakAvelAM gRhasthe potA mATe rAMdhelAM. 9 viyarijA khajai bhujaha ya / annaM pabhUyaM bhavayoNameyaM / jANAhi ma jANajIvaNu ti sesAvasesaM lahau tavassI // 10 // For Private and Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [bhavayANa'] tamAra' [pa] A dekhA (pabhU) ghaNu [anma'] anna (viarijai) anAthane ApavAmAM Ave che tathA [khajai] bAjA uttarAdhya- (bhujai) tathA dALa bhAta (me)mane jAyaNajIviNo] bhikSAvaDe AjIvikA calAvanAra [jANahi] jANo (tti] A kAraNathI [tavastI] bhASAMtara yanasUtram hu eka tapasvI [sesAvasesa] vadhelA AhArane [lahaU pAmu. 10 adhya012 // 672 // vyA0- atra 'bhakyANa' iti bhavatAM etat samIpataravarti annaM prabhUtaM, adyate ityannaM bhakSyaM prabhUtaM pracuraM vidyate. | // 672 / / tadeva pracuratyaM daya'te, 'viyarijjai' iti vitIryate dInahInAnAthebhyaH sarvebhyo pitIyate vizeSeNa dIyate, puna. khAdyate ||JEII | khajjakaghRtapUrAdikaM sazabda bhakSyate, punarbhujyate saMDulamudgadAlyAdi savRtamAkaMThaM abhyavahAyate. ityanena atra kAci | kasyApi bhakSyavastunI nyUnatA na dRzyate. yUyaM me iti mA yAcanajIvina jAnIta? yAcanena bhikSayA jIvina jIvi26tavyaM asyeti yAcanajIvI; taM, iti asmAtkAraNAta tapasvI mallakSaNo munirapi; atra zeSAvazeSa zeSAdapi zevaM | zeSAvazeSamuddharitaM pratiprAyamAhAraM labhatAM prAmotu, ityapi yUyaM jAnIta. ko'rthaH? sa muniravAdIta ; atra annaM yatra tatra pariSTApyate, bhavadbhiretAdRzI buddhiH karaNIyA, ayaM tapasvI AhArArthamAgato'sti; ayamapi zeSAvazeSamAhAraM prAmotu, | | iti vicArya mahyaM zuddhamAhAraM dIyatAmiti dIyatAmiti yakSeNokte sati te brAhyaNAH kiM prAhurityAha // 10 // tamAruM A=pAMse paDelu khAvA yogya puSkaLa anna che; (puSkaLapaNuM darzAve che. dIna, hIna, anAtha vagere sarvene apAya che; pharA | khAjA vagere khavAya che temaja dALa bhAta Adika ghI nAkhIne jamAya che, arthAt ahIM koi jAtanI nyUnatA nathI to pachI yAcana| jIvI yAcana-bhikSA upara jIvavAvALA mArA jeyo tapasvI paNa, zeSamAthI paNa balu prAMta mAya AhAra bhale pAme' ema jANo. For Private and Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara te muni ema bolyA ke-atre anna to jyAM tyAM nakhAya che to tamAre evI buddhi rAkhavI ke-A tapasvI AhAra mATe Avyo che | uttarAdhya-18 yanasUtram | to e paNa avazeSa AhAra bhale pAme-Ama vicArIne mane zuddha AhAra dIo-ema yakSe kA tyAre te brAhmaNA zuM bolyA te kahe che | adhya012 ucakkhaDaM bhoyaNamAhaNANaM / attaTTiyaM siddhaM ihe papakhaM // // 673 // AG673 / / na u yaM erirsamarUpAya / dAhAbhu tumbha kimidaM Thiosi // 11 / / [mAhaNANa] brAhmaNonu (attadvia) potAnA mATeja thayelu (uvakkhaDa) saMskAra karelu (bhAaNa) bhojana (ii) ahIM [siddhi] siddha karyu che te (egapakkha) phakta eka pakSa mATe arthAt brAhmaNo mATe che. (parisa) AvI jAtanu (azA pANa') anna pANI (vaya) ame (tubhaM) tane [na hu dAhAmu] nahIMja ApIe [kimiha] kema ahIM (Thio si) tu ubho rahyo chu. 11 ___vyA0-re bhikSo ! ihAsmin yajJapATake bhojanaM yadupaskRtaM ghRtahiMgvAdhAnyakamiracalavaNajIrakAdibhiH kRtopaDell skAraM zAkAdi, punariha siddhaM caturvidhAhAraM rAddhaM vartate. ekaH pakSo brAhmaNo yasya tat ekapakSa, etadAhAraM zUdrebhyo na deyamasti, brAhmaNAnAM vartate, punaridamAhAramArthikaM, AtmArthe bhavamAtmArthika, brAhmaNairapyAtmA naiva bhojyaM, na tvanyasmai kasmaiciddeyamityarthaH. tu iti tena hetunA vayametAdRzaM brAhmaNabhojyamanapAnaM tubhyaM na dAsyAmaH. iha tvaM kiM sthito'si? asmAkaM dharmazAstra uktamasti-na zUdrAya mati dayA-nocchiSTaM na haviHkRtaM // na cAsyopadizeddharma / na cAsya vratamAdizet // 1 // 11 // tadA yakSaH punaH punaravAdIt he bhikSu! ahIM A yajJavATamAM je bhojana ghI, hIMga, dhANA, marica, lavaNa, jIre ityAdikathI vaghArela zAkAdika tathA siddha For Private and Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAdhela caturvidha AhAra vagere che te eka pakSa=mAtra brAhmaNonAja arthanuM che. zUdrone na devAya, tevU brAhmaNatuM che vaLI A AtmAuttarAdhya-DE bhASAMtara rthika brAhmaNoye paNa poteja jamavAnuM anyane koine devAya nahiM tevu che e kAraNathI ame brAhmaNa bhojya annapAna tane nahi ApI yanasUtram P adhya012 zakIe. ahIM tuM zA mATe ubho che? amArA dharma zAstromAM kaDaM che ke-'zUdrone AtmajJAna na Apaq, haviSyanuM zeSa na devU, tene | // 674 // dharmopadeza na karavo tema tene koi vratAdeza paNa na karavo'. 11 tyAre yakSa pharIne bolyo ke.-. // 674 // thalesu bIyAI vati kAsayA / tahevai ninnesu ya AsasAe // eyAi saddhAi dalAhi maeNjjjha / ArAhae puNNamiNaM khu khetaM // 12 // (kAsagA) kheDutaloko (bIAI) dhAnyabIjane (thalesu) bhUmine viSe teheva temaja (ninnesu a) nIcI bhUmine viSe [AsasAe] AzAe karIne vipati vAve che mATe [Ai AvA (saddhAi) zrAddhavaDe karIne (majjha) mane (dalAhi) Apo. (iNa) A-huM [puNNa] punya (khitta) kSetrarUpa chu khu] avazya (ArAhara) ArAdho. 12 / vyA0-etayA anayA upamayA zraddhayA bhAvanayA mahyaM dadhvaM? khu iti nizcayayena idaM mallakSaNaM puNyaM zubhaM kSetramArAdhayata? etayA iti kayA upamayA? tAmupamAmAha-karSakAH kSetrIkArakA narA AzaMsayA vicAraNayA kAle varSA | kAle sthaleSu uccapradezeSu, tathaiva nimneSu nimnabhUmipradezeSu bIjAni vapaMti. ko'rthaH? varSAkAle kSetrokArakA bIjaM vapaMta | | evaM ciMtayaMti, yadi pracurA varSA bhaviSyaMti, tadA sthalesu phalAvAptirbhaviSyati, yadi cAlpA varSA bhaviSyati, tadA | nimnapradezeSu phalAvAptibhaviSyati. ubhayatroccanIcapradezeSu bIjaM vapaMti, na punarekatraiva bIjaM vapaMti. yadi yUyaM brAhmaNA For Private and Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 675 // nimnabhUmisadRzAstadAhaM sthalabhUmisadRzo gaNyaH mahyamapi dAtavyaM, na kevalaM yUyameva kSetraprAyAH, kiMtvahamapi puNyakSetramasmIti bhAvaH // 12 // iti zrutvA te brAhmaNAstaM pratyUcustadAha JE bhASAMtara TAG adhya012 A upamA-zraddhAbhAvanA rAkhI mane dIpo. te upamA kahe che-karSaka-khetI karanAra naro AzaMsA dhAraNAthI kAle varSAsamaye EJ sthaLa uMcA pradezomAM tathA nimna=nIcA bhUmipadezomAM paNa bIjo vAve che. prayojana zuM? varSAkAle kheDuta bIja vAvatAM ema vicAre che | Jell ke jo puSkaLa vRSTi thaze to sthalabhUmimAM phaLa prApti thaze, kadi alpa vRSTi thai to nIcI bhUmimAM phaLa mApti thaze Ama dhArI uMcA | nIcA banne pradezomAM bIja vAve che. have tame jo nimna bhUmisamAna ho to mane sthala pradeza jevo gaNIne kaMika devU joie. kaMDa temaja ekalA kSetra tulya cho ema nathI kiMtu hu~ paNa puNya kSetra chaM. 12 A vacana sAMbhaLI brAhmaNo tenA prati bolyA te kahe che. khettANi amhaM vihayANi loe / jehiM pakiNI viruhaMti puNNA // je mAheNA jAivijovaveyA / tAI sukhittAi supesailAi // 13 // | [amha'] amo (loe) lokone (khettANi) kSetrA [vaiANi] jANelA che [jahiM] je kSetromAM [pakiNNA] vAvelAM bIja [puNNA] paripUrNa | | (viSahati) uge che. kAraNake (je mAhaNA) je brAhmaNo (jAivijovaveA) caturdazavidyA saMpanna che [tAI] teoja supesalAI] | uttama (khittAI) kSetra che. 13 vyA0-are pAkhaDapAza tAni kSetrANyasmAbhiniditAni vartate iti adhyAhAraH. jahimityatra kSetreSu prakIrNAnyu-| | sAni bIjAni pradattAni dAnAni pUrNAni viruhaMti vizeSeNodgacchaMti, phaladAni bhavaMti, vibhaktiliMgavyatyayastu prAkR For Private and Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yanasUtram 3] tatvAta. ye brAhmaNA jAtividyopapetAste tu brAhmaNAH,sutarAnatizayena pezalAni manoharANi kSetrANi jJezAni. tatra | J0 uttarAdhya-BE jAtiAhmaNatvaM, vidyA vedAdhyayanaM, jAtizca vidyA ca jAtividye, tAbhyAmupapetAH sahitA jAtividyopapetAH. 'upaa bhASAMtara adhya012 paitAH' ityatra zakaMdhvAdiSu pararUpamilanenopazabdasyAkAralope pazcAdguNena siddhiH, yaduktaM-samamazrotriyadAnaM / // 676 // dviguNaM brAhmaNaM ve // samastraguNamAcArya / anaMtaM vedpaarge|| 1 // ityuktatvAdvedapAragA brAhmaNAH puNyakSetrANi. // 13 // atha yakSaH prAhaJI are pAkhaMDa pAza! te kSetroM ame jANelA ; je kSetrAmA prakIrNa-cAvelAM bIja (dIdhelAM dAna) pUrNa rIte uge che-phaLadenArA BET nIvaDe che. (mAkRta hovAthI vibhakti tathA liMgano vyatyaya thAya che.) je brAhmaNo jAti brAhmaNa kuLamAM janma tathA vidyA vedAdhyayana A bannevaDe sadita ho, (upa aba ita, ahIM zakaMvAdi mAnI pararUpa thatAM 'upapeta' pada thAya che) teoja sutarAM pezala manohara kSetra jANavAM. kadhu cha ke-azrotriyane ApalaM dAna, dIdhela padArtha jeTaluMja phaLa Ape che, sadAcArane ApelaM dviguNa phaLa dIye tathA | AcAryane ApalaM sahasraguNa phaLadAyaka thAya ane vedanA pArane pAmelAne ApalaM dAna anaMtaguNa phaLa Ape che, bhATe vedapAraga brAhmaNo puNyakSetrarUpa che. 13 koho ye mANA ya bahA ya jesi / mAsaM adarsa ca pariggahaM ca / / te mAheNA jaaivijjaavihiinnaa| tAI tu khittAI supAvagAI // 15 // (jesi) jeone (koho a) krodha che (mANAo) mAna Adi ke tathA (vaho a) vadha che (mosa) mRSAvAda che tathA (adacaM) corI che lllllllllllllll`dh For Private and Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [pariggaDo a] gobhUmi Adika parigraha svIkAre che (te mAhaNA) tevA brAhmaNo [jAtivijAvihINA jAti ane vidyA eR uttarAdhyabannethI rahita che. 14 bhASAMtara yanasazrama adhya012 vyA0-bho brAhmaNAH yeSAM bhavatAM madhye krodho vartate, ca punarmAnamAyAlobhAzca vartate, cakArAnmAnAdInAM BE // 677|| IBE grahaNaM, ca punarvadho jIvahiMsA vartate, mRSAvAdazcAsti, adattamadattAdAnamapyasti, ca zabdAnmaithunaM kAmAsaktirasti, RE // 677|| ca punaH parigraho vartate, yUyaM ke brAhmaNAH? jAtividyAvihInAH, kriyAkarmavizeSeNa cAturvarNya vyavasthitamiti vaca| nAt , brAhmaNatvajAtimAna brAhmaNaH, brAhmaNabrAhmaNIbhyAmutpanno brAhmaNo nocyate, kiMtu brahmaNatvena brAhmaNaH kriyA| niSTatvena brahmaNi sthitena jAtidharyeNa viziTo brahmaga ucyate. tasmAdyupmAsu brahmakriyAniSTatvabrAhmaNatvasyAbhAvAnna jAtirasti, brAhmaNA brahmacaryeNeti lakSaNoktitvAt. na punaryayaM vidyAyuktAH, vidyAyAstu viratirUpaphalAbhAvAt. vidyA| vAnapi viratimAn san yAvadAzravAn saMvarabAreNa na ruNadvitAvatsa vidyAvAnocyate, vidyA api paramArthatastA evocyate, yAsu paMcAzravaparihAra uktaH, tasmAnna bhavato vidyavaMtaH, bhavatsu bhavaduktameva jAtividyopapetatvaM brAhmaNalakSa kSaNaM sarvathA nAstyeva, tatmAttAni supApakAnyeva kSetrANi bhavaMtaH, na puNyakSetrANi yUyaM. // 14 // atha kadAyitte evaM JtvadeyuH, vayaM vedavido vartAmahe ityAha yakSa kahe che-he brAhmaNoH jeomAM krodha, mAna, mAyA lobha. ('ca' pada che tethI mAnAdikanuM grahaNa thAya che.) tathA vadhajIva-DE * hiMsA vagere hoya; mRpAvAda=asatyabhASaNa, adattAdAnacaurya tathA kAmAsakti ane parigraha hoya tevA tame brAhmaNo jAtividhAvihIna Rahe For Private and Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 ||678 // kriyAkarma vizeSathI cAturvarNya vyavasthita che, brAhmaNatva jAtimAn brAhmaNa, brAhmaNa brAhmaNI yugmathI utpanna thavAthIja mAtra brAhmaNa utsarAdhya-06 na kahevAya kiMtu brAhmaNatvabrahma kriyAniSThatva vaDe karIne-brahmamAM sthita pAmelo jAtidharme karI viziSTa hovAthI brAhmaNa kahevAya; panamUtram mATe tamArAmAM brahmakriyAniSThatva na hoya to jAti na manAya, brAhmaNo to brahmacaryacaDe lakSita kahevAya che. tame vidyAyukta nathI jaNAtAtA // 678 // vidyAnuM phaLa virati narthI dekhAtI. vidyAvAn jo virativALo thai yAvatparyaMta Azravono saMvara dvArA nirodha na kare tyAM sUcI vidvAn na kahevAya. paramArthataH vidyA eja kahevAya ke jemAM paMcaAzravono parihAra kahela che; te kAraNathI tame vidyAvAna jaNAtA | natho. tamArAmAM tame kahelaM jAtividyopapetatva brAhmaNalakSaNa sarvathA nathI tethI tame pApaka kSetra cho puNyakSetra nathI. 14 'ame vedavit chaie' ema kadAca teo kahe to te saMbaMdhe kahe - tupbhastha bho bhAraharA girANaM / aTa na jANAha ahija veai / / uccAvayAI muMNiNo crNti| tAI tu khitAI supeslaaiN||15|| (bho) he brAhmaNo! [ittha] A jagatamA tumbha) tamo mAtra (girANaM) bANInA (bhAradharA) bhArane dhAraNa karanArA cho kAraNa ke [e] vedavidyAne [ahija] bhaNIne paNa (aTTha) teno artha [na yANAha tamo jANatA nathI have uttama kSetra kyu? (muNiNo) ne munio (uccAvayAI) bhedabhAva vinA bhikSA mATe (carati) aTana kare che tethI [tAI'tu] teoja (supesalAI) uttama (khittAi) kSetro che. 15 vyA0-bho ityAmaMtraNe, bho brAhmaNAH ! yayaM girAM vedavANInAM bhAraharA bhArodAhakAH, yato yUyaM vedAnadhIla vedAnAmartha na jAnItha. tathAhi-AtmA re jJAtavyo maMtavyo nidadhyAsitavyaH, punarayaM samo mazake nAge ca, na hiMsyAt sarvabhUtAnItyAdivedavAkyAnyadhItAni. atha punarbhavadbhirjIvahiMsAsveva avAryate, tasmAdatra yAgaH pRthak eva ucyate, mnnnnntlf nshl lnd For Private and Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 679 // yatra cAtmanAmagnI dAhaH, sa cAtra vede yAga eva na syAt , yadi ca sa eva AtmA eva bhavadbhina jJAtastadA kimartha uttarAdhya yAgaM kurvIdhvaM ? prathama yAgo'pi na bhavadbhiAtaH. kAni tahi kSetrANItyAha-he brAhmaNAH! munIn supezalAnyatyaMta yanasUtrama suMdarANi kSetrANi jAnItha. ye munaya uccAvacagRhANyuttamAdhamAni kulAni bhikSArtha caraMti. athavA 'uccAvayAI' uccAni // 679|| mahAMti vratAnyuccavratAni yeSAM tAnyuccanatAni, akAraH prAkRtatvAt , mahAvratadharANi tAni kSetrANi bhavyAni jJeyAnI | tyarthaH // 15 // tadA chAtrAH kiM prAhuH___bho' e pada AmaMtraNArtha che. he brAhmaNo ! tame vedavANInA bhArane vahana karanArA cho kAraNa ke tame vedana adhyayana karIne te | vedonA ardhane jANatA nathI. jemake-'AtmA jANavA yogya che, manana karavA yogya che nididhyAsana karavA yogya che.' vaLI te Bell 'mazalAmAM temaja hAthImAM samAna che' 'sarva bhUtanI hiMsA na karavI' ityAdi vedavAkyo jANIne jIvahiMsAmA pravRtti karAya to e yAga | judAja prakArano kahevAya. jyAM AtmAno agnimAM dAha thAya te yAgaja na kahevAya, jyAre tame e AtmAne na jANyo to pachI yAga | zA mATe karo cho? prathama to yAga paNa tame barAbara nathI jANyo tyAre kyA kSetra jANavA? te kahe che, he brAhmaNo! je muniyo uMca P nIca gharo=uttamAdhama kuLomAM bhikSA arthe care che-phare che, te muniyone suMdara kSetra jANo. athavA uccAvaca-uMcAM mahAbata je dhAre che JE ne bhavya kSetra samajavAM. 15 ajjhAvayANaM paDikUlabhAsI / pabhAsate kiMtu sagAsi amhaM // avi eya viNassau annapANaM / na yeNaM dAmo ya tumaM niyaMThA // 16 // For Private and Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (ajjhAvapANa') amArA upAdhyAyanI (paDikalabhAsI] pratikULa bolanAro eyo tu (amha) amArI (sagAsi) samakSa (kinu] kema uttarAdhya- Ayu [pabhAsase asaMbaddha (pa) apratyakSa [annapANa] anna ane pANI [viNassau avi bhale vinAza pAmo [niaMThA] he nigraMthA 36 bhASAMtara yanasUtram // [tuma'] tane (na ya) nahIMja [dAhAsu) ApIe. have yakSa kahe che. 16 adhya012 // 680 // vyA0-kiMtviti zabdau niMdAkrodhavAcakau, are niyaMThA! are daridra ! tvamupAdhyAyAnAM pratikUlabhASI sana, | // 680 // asmatpAThakAnAM pratikUlabhASI sana, asmatpAThakAnAM sanmukhavAdI sannasmAkaM sakAze'smAkaM pratyakSa prabhASase, prakarSaNa yathA tathA bhASase'saMbaddhaM vacanaM brUte, tasmAdare etadannapAnaM vinazyatu. etadAhAraM saTatu patatvapyetadAhAraM tubhyamupAdhyA| yapratikUlavAdine na dadmaH // 16 // tadA yakSa Aha kiMtu e ve zabdo niMdA tathA krodhanA mUcaka che. are nigraMtha! daridra! tuM amArA adhyApakone sAme pratikULa bhApaNa karanArI, amo pAThakone sAme amArI Agala pratyakSamA prakRSTapaNe asaMbaddha vacana bole che, teTalA mATe bhale A annapAna vinAza pAmo, eTale e AhAra bhale saDIjAo paDI jAo tathApi upAdhyAyane pratikUla bolanAra tuM, tene to nahiMja daiye. 16 samiihiM majjhaM susanAhiyassa / guttihi guttassa jiiMdiyassa / / jaI mana dAijjaha esaNije kimaMja janmANa labhit) lAbha // 17 // (majha) mane [samAhi] pAMca samiti vaDe susamAhiassa sArI samAdhivALA (guttIhi) traNa guptivaDe (guttasa) gupta evA [jII diassa) jItendrIya evA [me] mane [jai jo [aharasaNija] vizuddha evo AhAra (na dAhittha) nahIM Apo to (aja) Aje For Private and Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (jaNNANa) yazono [lAbhaM] lAbha [ki'] zu[lahitya] pAmaza? have upAdhyAya javAya Ape che.17 uttarAdhya B bhASAMtara panasUtram cyA0-yadi me mamehAriman yajJapATa ke zuddha meSaNIyamAhAramasminnavasare na dAsyatha, tadA yajJAnAM lAbha puNya- adhya012 prAptirUpaM phalaM kiM lapsyatha? api tu na kimapItyarthaH. pAtradAnaM vinA kimapi na phalamityarthaH kathaMbhUtasya mama? tim||682|| bhirguptibhirguptasya, punaH kIdRzasya mama? paMcabhiH samitibhiH su atyaMtaM samAhitasya yuktasya, punaH kIdRzasya mama? // 681 // jitendriyasya, jitAnIMdriyANi yena sa jitendriyastasya. atra caturthIsthAne SaSTI, etAdRzAya pAtrAya mA yena yUyaM pAsukamAhAraM na dAsyatha tadA bhavatAM sarvamapi vRdhA, phalasyAbhAvAt. // 17 // athopAdhyAya Aha yadi jo mane ahIM A yakSabATamAM zuddha epaNIya AhAra A avasare dezo nahi to pachI yakSAno lAbha-puNyapAptirUpa phaLa zu meLavazo? kai paNa nahi. huM kevo? pAMca samitivaDhe atyaMta yukta tathA jiteMdriya jeNe iMdriyo jitela che evo, (ahIM caturthIne Jtil sthAne SaSThI vibhakti che) AvA pAtrarUpa mane jo pAsuka AhAra Apazo nahiM to pachI tamA sarva vRthA chekaMDa paNa phaLa nathI thavAnuM. ke ittha khaptA uvajoiyA vA / ajjhAyA vA saha khaMDiehi / / evaM tu daMDega phaleNa htaa| kaMTaMmi dhitUMNa khalija to NaM / / 18 // [ittha] ahIM (ke) kayA [khattA] kSatriyo che? (uvjoi| vA) athavA gaMdhavAnu kAma karanAra koNa che? athavA [kha Diedi saha] | vidyArthIo sahita (ajjhAvayavA) adhyApako koNa che? [joNa] je koi hoya te (eatu) A sAdhune (daDeNa) lAkaDIthI [phaleNa] bIlA Adika phalathI (hatA) mArIne [ka Thammi] kaMThane viSe [vittUNa pakaDIne khaleja tene sthalanA pamADo. 18 For Private and Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram zayaSTyA bhASAMtara // 682 // vyA0-kecidazAsmin yajJapATake kSatrAH kSatriyA upajyotiSaH, agnerupa samIpe'gnisamIpavartinaH pAkasthAnasthAH, | vAthavAdhyApakA vedapAThakAH saMtIdhyavyAhAraH, kathaMbhUtAH pAThakAH? khaMDitazchAtraiH sahitAH, ye enaM muMDaM daMDena vaMzayaSTyA adhya012 phalena vilvAdinA hatvA, kaMThaM gRhItvA galahastaM datvA skhalayeyuH, ito yajJapATakAnniSkAsayeyuH, to ityuktaM tatprA| kRtatvAta, ye iti vaktavyaM, prAkRtatvAdvacanavyatyayaH // 18 // // 682 // ___koipaNa A yajJabATamAM kSatra-kSatriyo tathA upajyoti va agnino samIpe varttanArA rasoyA athavA adhyApako vedapAthakA teonA khaMDika-vidyArthio sahita hoya te A muMDane daMDavatI-bAMsanI lAkaDIthI athavA bIlAM vagere phalo vaDhe haNI. kaMThe pakaDI gaLe hAtha dai skhalita karI A yakSavATamAthI nikAlI mele. ye ema lakhavu joiye tene badale to kA te pAkRta hovAthI vacana | Jel vyatyaya thai zake che. 18 ajjhAvayANaM vayaNaM suNittA / uddhAiyA tat] bahukumArA // daMDehi vettehiM kaise hi ceva / samAgayA taM isi saaddyNti||19/5 (ajjhAvayANa) upAdhyAyana biyaNa'] bacana (suNittA) sAMbhaLIne (bahUkumArA) ghaNA kumAro (tattha) tyAM (uddhAiA) doDyA aneka | (samAgayA) ekatra thayA ema dhArI turata (ta' isi) te RSine (daDehi) lAkaDIo baDe (betehi) netaranI soTIthI (kasehi ceva) cAbukavaDe (tAlapati) tADana karavA lAgyA. 19 vyA-tatra tasmin yajJapATake yahaveH kumArAstaruNAzchAtrA uddhAvitAH saMtA daMDevezayaSTibhitraijalavaMzeH karmacarmavarakaistamRSi tADayayaMti, kIdRzAste kumArAH? samAgatAH saMjIlyaikIbhUyAgatAH. aho krIDanakaM samAgatamiti Fer Private and Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya panasUtrama ||683 || www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1Lu vadaMto yaSTayAdi sarva gRhItvA samAgatA ityarthaH taM muniM tADayaMti, kiM kRtvA ? upAdhyAyAnAM vacanaM zrutvA // 19 // tyAM te yakSavATa sthAnamAM bahuvaNAya kumAro taruNa chAtro ( vidyArthio) doDatA AvIne daMDa =vAsanI lAkaDIyo vatI tathA | vetra = netaranI soTIyothI ane kazA = cAmaDAnA cAbukavaDe te Rpine tADana karavA lAgyA. kevA te kumAro ? samAgata= maLIte AvelA, 'aho ramatrAnuM maLayU~' Ama bolatA lAkaDIo vagere sarva sAdhano laine AnyA. ane te munine tADana karavA lAgyA, kema karIne? adhyApakonAM vacana sAMbhaLIne. 19 raiNNo tehi kosaliyessa dhuA / bhaddatti nAmeNa ajiMdigI || pAsiyA saMjayaM samANaM / kuddhe kumAre parinivve // 20 // (hi) te yane viSe (aNi diagI) AnaMdita aMgavALI [bhadda tti nAmeNa] bhadrA evI nAmanI (kosaliassa) kauzalika nAmanA [raNNo] rAjAnI [dhUA] putrI (ta) te [saMjaya'] munine [hammamANa ] haNAtA (pAsibhA) joine (kuddhe kumAre) krodha pAmelA chAtrone (parinivvaveda) zAMta karavA lAgI. 20 vyA0--tatra kauzalikasya rAjJaH 'dhUA' iti sutA bhadrA vartate sA bhadrA taM sAdhuM tairbrAhmaNakumArairhasyamAnaM dRSTvA kruddhAn mAraNodyatAn kumArAn brAhmaNabAlAn parinirvApayati, vacanairupazamayatItyarthaH kIdRzaM taM sAdhu ? saMyataM saMya mAvasthAya sthitaM kIdRzI sA bhadrA ? aniMditAMgI, aniMditamaMga yasyAH sA'niMditAMgI zobhanazarIrA- // 20 // tyAM kauzalika rAjAnI dhUA=sutA bhadrA hatI te bhadrA te sAdhune te brAhmaNa kumAroe hasyamAna=viDaMbanA karAtA joine Rddha For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 // 683 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhya012 // 684|| | mAravAne udyata thayelA kumAra brAhmaNa bAlakone vacana vaDe upazAMta karavA lAgI. kevA te sAdhu? saMyata saMyamAvasthAmAM sthita. uttarAdhya-NE kevI te bhadrA? Anidita che aMga jenAM evI; zobhana zarIrA. 20 yanasUtram devAbhiogeNa nioieNaM / diNNA puraNNA bhanasA na jhAyA / // 684|| nariMdadevidebhivRdieNaM / jeNA mihi vaMto isiM sa aiso // 21 // (devAmibhogeNa) yakSanAabhiyogavaDe nioirANa'] prerAyalA payA (rapaNA) mArA pitAe (diNNasu) mane emane ApI hatI [maNasA] manabaDhe paNa (na jhIyA) na icchI ane [naridadeviMdabhiva dieNa] nareMdra ane devendrothI vaMdanA karAyalA evA [jeNa] je-A (isiNA) G| RSie [vatA] tyAga karelI [mi] hu chu [sa eso] teja A muni che. 21 vyA-sA bhadrA kima vAdIttadAha-bhI brAhmaNAH! eSa sa RSirvartate, yenarSiNAhaM yAMtAhaM tyaktArima, kathaMbhUtenarSiNA? narendra devendrAbhivaMditena, kIdRzyaha? rAjJA purA dattAramai arpitA, anemarSiNAhaM rAjJA purA dIyamAnApi manasApi na dhyAtA nAbhilaSitA, kIDazena rAjJA? devAbhiyogena niyojitena, devasya yakSasyAbhiyogo balAtkAro devAbhiyogastena yakSadevahaThena niyojitena preritenetyarthaH. etAdRzo'yaM tyAgI munirasti, tasmAdbhavadbhirna kadarthyaH, iti bhadrA rAjakanyA brAhmaNAnavAdIt. // 21 // punaH sA kimAha te bhadrA zuM bolI? te kahe De-he brAhmaNo ! Ate RSi cha ke je RSie mane vamana karI nAkhI arthAt mArA tyAga karI nAkhyo hato. kevo RSi? narendra tathA devoe abhirvadita hu~ kevo ? rAnAe pUrve Ane arpaNa karelI, A RSie rAjAe arpaNa For Private and Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Id karelI mane chatAM manathI paNa abhilApa na karatA tyajI dIdhI. ke rAjAe? deva yakSanA abhiyogabalAtkAravaDe gherAyelA. evA A 6 uttarAdhya-I | bhASAMtara panamantrama| tyAgI muni he, mATe tamAre tene kacavAvA nahi Ama bhadrA rAjakanyAe brAhmaNone kayu. 21 adhya012 aiso hu so ugatavo mahappA / jiiMdiyo saMyobabhayArI / / // 685 // | // 685 // jo meM tayA necchaI dijanANi piuNA sayaM kosalieNa raNNA // 22 // viuNI] mArA pitA kosalieNa raNA] kozalika rAjAe [saya] poteja [dijjamANi] devAtI evI (me) mane [tayA) te bakhate ril (jo) je muni (nicchada) nahi icchanA [so hu eso teja A (uggatavo) ugra tapavALA (mahappA) mahAtmA [jIidio] jItendriya [sajao] saMyamI ane (vabhayAro) brahmacArI che. 22 vyA0-4 iti nikSayenopalakSito mayeSaH, sa ugranapA mahAtmA vartate, ugraM tapo yasya sa ugratapAH, mahAn prazasya AtmA yasya sa mahAtmA mahApuruSaH, sa iti kaH? yastapasvI kozalikena pitrA mama janakena rAjJA svayamA. smanA tadA dIyamAnAM mAM naicchata na vAMchatisma. kIdRza eSaH? jiteMdriyaH, punaH kIdRzaH? saMyataH saptadazavidhasaMyama| dhArI, punaH kIdRzaH? brahmacAri brahmacaryavAn // 22 // hunizcayapUrvaka meM jANelA A te mahAtmA cha, arthAt ugra jernu tapa che evA mahAn mazasya jeno AtmA che tevA mahApuruSa che. te kyA? je tapassIe kauzalika pitA=mArA janakarAjAe svayaM-pote te vakhte devA mAMDelI mane icchI NahiM. mArI vAMchanA nana | karI. A kevA che? niteMdriya tathA prayata sattara pakAranA saMyamane dhAraNa karanAra ane brahmacaryavAt. 22 Fer Private and Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya012 // 686 // // 686 // mahAyaso esa mahANubhAvo / dhoracao ghoraparakkamo y|| bhA evaM hIla he ahIlaNijja / mA meM sevANa dahijjeM esa // 23 // [esa] mA mahAmuni (mahAjaso) mahAzavALA cha, [mahANubhAgo] mahAnubhAga che [ghorabvao] ghora tapasvI che [ghoraparakamo a] mahAparAkramI che (ahIlaNijja) hIlanA nahi karavAne lAyaka [e] A muninA [mA hIlaha] hIlanA tame na karo (me sabve) tamane | sarvane (teeNa] potAnA tejabaDe [mA niddahijA ma bALo 23 / vyA-punareSa sAdhurmahAyazo vartate, punarmahAnubhAvo'cityAtizayaH, punareSa ghoravrato durdharanahAbatadhArA, punaghoraparAkramo raudramanoyalaH, krodhAdicatuHkaSAyANAM jaye raudrasAmarthyastasmAdenaM tapasvinaM mA hIlayatha? kathaMbhUtamana? 15 'ahIlaNijja' avagaNanAyAyogyaM stavanAhamityarthaH, eSa bhe iti bhavato yuSmAn sarvAnmAnirdhAkSInna bhasmasAtku ti, iti yadA nRpaputryoktaM, tadA yakSaH kimakArSIdityAha| baLI A sAdhu mahAyazasvI che tema mahAnubhAvaaciMtya atizayavALA che, tathA ghora vrata bIjAorthI na dhArI zakAya tavAM mahAvrata dhAraNa karanArA che ghora parAkrama raudramanovaLavALA eTale krodhAdi cAra kapAyano jaya karavAmAM raudra agrasAmaryavAn che tedhA A tapasvIne tame tiraskAro mAM. e kevA che? abahelana karavA yogya (stuti yogya) che to A tAne sarvene bALI bhasma mA karo. evI rIte jyAre rAjaputrIe kaI tyAre yakSe zuM karyu te kahe heethAI tIse vayaNAi succA / pattII bhaddAi subhAsiyAI // For Private and Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara usarAdhyayanasUtram // 687 // isisa beyAvaDiyaTThAyAe / jaikkhA kumAre vinivArayati // 24 // [pattIi] kadradevanI patnI (tIse) te (bhaddAi) bhadnA (etAI') uparokta kahyAM te (subhAsiAi) sArAM kahelA (vayaNAI] vacanone (succA) sAMbhaLIne (isissa) RpInI [vaAvaDiaThThAghAe vaiyAvazca mATe (jakkhA) yakSo (kumAre) te chAtrone [vinivArayati nIvAre cha.BE adhya012 vyA0-yakSAH parivArasahitA RSayAvRtyartha kumArAn brAhmaNavAlakAn vizeSeNa nivArayaMti, kiM kRtvA? BE // 687 | tasyAH somadevasya yajJAdhipasya purohitasya palyA bhadrAyA vacanAni zrutvA, kIdRzAni vacanAni? subhASitAni suSTu bhASitAni. brAhmaNebhyaH zikSArUpANi prakAzitAni. // 24 // yakSo-parivAra sahita ekaThA thai RpinA vaiyAvRtya mATe kumAro brAhmaNa bALakone vizeSatAthI nibAre che, kema karIne? te e | somadeya yajJAdhipa purohitanI patnI bhadrAnA, samyakamakAre uccArelA brAhmaNone zikSaNarUpe prakAzita karelAMbacano zravaNa karIne.24 te" ghorarUvA ThiiyaMtarikkhe / ayuggA tehiM taM jaNaM tAlayaMti // bhinnadehe kahiraM vemaMte / pAsituM bhaMdA iNamAha jo / / 25 // ghorarUvA] ghora rUpavALA tathA (aMtalikkhe) AkAzamA (Thia) rahelA tathA (asurA) rAkSasa jevA (te) yakSo tahi) tyAM (taMjaNa) te lokone [tAlayati mAre cha, pachI (bhinna dehe) medelAM aMgavALA (ruhiravamate rudhIrane vamana karatAM evA [te chAtrone [pAsinu | joine [bhaddA] bhadrA (bhujo) pharIvAra (iNamAhu) A pramANe bolI. 25 vyA-te yakSAstadA tasmin kAle tAn janAMstAna brAhmaNAMstADayaMti capeTAdibhinani, kIdRzAste yakSAH? For Private and Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra INTEI www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ghorarUpAH, punaH kIdRzAste? aMtarikSe AkAze sthitAH, punaH kIdRzAste? atyugrA atyugrapariNAmayuktAH. utprekSateuttarAdhya'surA ivetyarthaH. te hi yasmin yajJapATake te iti tAn bhagnadehAn dRSTvA bhadrA bhUyaH punarapi vacanaM prAhurityAha vrate, EL bhASAMtara yanasUtram prAkRtatvAvacanavyatyayaH. tAna kiM kurvataH? rudhiraM varmata iti. // 25 // // 688 // te yakSo te samaye te janonebrAhmaNone thapATa vagere mahArathI tADana kare che. te yakSo kevA? ghora bhayaMkara rupALA, tathA aMta // 688 // | rikSa AkAzamAM sthita tathA ati ugra ati ugra pariNAma yukta, ( utprekSA kare che.) asura jevA te yakSo, te yakSabATa myAna meM teone bhannadeha bhAMgela che dehAvayava jenA evAjoine bhadrA pharIne paNa vacana bolI; te kevA? rudhirane bamatA. (mAkRtamA | vacana vyatyaya thAya che) 25 giri mahehi khagaha / ayaM datarhi gvAyahe / / jAyaveyaM pAehi heNaha / jeM bhi avamannaha / / 26 // DEI (je) je tema bhikkha] A bhikSakanI [avamannaha) avadhIraNA karo cho, te tema (giri) parvatane (nahehi) nakhabaDe [khaNaha] khodayA | 36 jevu karo cho [aya] loDhAne [datehidAMtavaDe khAyaha] cAvavA jevu karo cho (jAyate) agnine (pArahi) pagavaDe [haNaha SEhaNavA jevu karo cho. 26 vyA0-are varAkA ityadhyAhAraH, yUyaM nakhaH kararahegiri parvataM khanatha iva, ivazabdasya sarvatra grahaNaM katebyaM. | punardaterayo lohaM gvAdatha bhakSayatha iva, punarjAtavedasamagniM pAdairhatha iva, agniM caraNaiH sparzatha iva, ye yUyaM bhikSu sAdhu| mavamanyatha, asya bhikSorapamAnaM kurutha. girilohAnInAmupamAnamanarthaphalahetutvAduktaM. // 26 // For Private and Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir are rAMkaDAo! tame nakhabaDe giriparvatane khodavA jevU karo cho. sarva vAkyomA iva zabda levo.] baLI dAMtavaDe ayaH= hd uttarAdhya loDhAne khAtA ho te karo cho. temaja jAtavedA=agni pagavaDe haNo cho agni pagathI sparzavA jevU karo cho. je tame A bhikSurnu bhASAMtara panasUtram avamAna karo cho. [giri, loha, agni, ghaNe upamAna anartha phala hetu kayAM.] 26 adhya012 | AsIviso ugalavA mhesii| ghoracao ghoraparakamo ya / / agaNiva pkkhNdpyNgsennaa| bhikkhuaM bhattakAle baideha B // 68 / (AsIviso zApa ApavAmAM samartha [uggatayo] ugra tapasvI (mahesI) mahA RSo cha (ghorabyao) ghora vratavALA che [a] tathA (ghoraparAkramI che (je) je tame (bhattakAle) bhojana samaye ( bhibu) bhikSA ApatA nathI. ulaTA (baheha) mAro cho (paya gaseNAva) patagIyAnA jarathanI jema (agaNi') agrine (pakkha'da) AkramaNa karo cho. 27 ___vyA0-bho mUrkhA iti adhyAhAraH, eSastapasvI AzIviSaH zApadAne samarthaH, AzIviSaH sarpa ucyate, yathA al sarpaH pAdAdinA avamanyamAno mAraNAya syAta, tathA ayamapi zApaviSeNa mArayati, punarayamugratApA maharSiH, puna rasau ghoravataH, punarghoraparAkramaH, ye punayaM bhaktakAle bhojanakAle bhikSukaM pUrvoktalakSaNaM muni vadhyatha, yaSTayAdibhi|stADayatha. te yUyaM pataMgasenAH zalabhasamRhA agni praskaMdatha iva, Akramatha iva. ko'rtha.? yathA pataMgasenA agni badhAya | pravizyamAnA niyaMte, tathA yUyaM mariSyatha ityarthaH // 27 // re mRryo ! (eTalo adhyAhAra che.) A tapasvI AzIviSa zApa devA mamartha che AzIvipa sarpa kahevAya che. (jema sarpane paga vagerethI chaMcheDe to mRtyuja kare che tadvat A paNa zAparUpI viSayI mAre evA che.) vaLI A ugra tapA: ugratapavALA che, ghora vrata For Private and Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Achange Shokalassagarsuri Gyanmandie www.kobatirth.org | tathA ghora parAkrama cha, tame je bhojana kALe pUrvokta lakSaNa yukta A munine mAro cho lAkaDI vagerethI tADana karo cho te tame, pataM-150 uttarAdhyaganAM ToLAM jema agnine AkramaNa kare tevU karo cho, [jema agni upara paDatA pataMgiyA mare che tema tame paNa marazo.] 27 bhASAMtara yanasUtram adhya012 sIseNa eyeM saraNaM aveha / samAgayA sabaijaNeNa tebhe // // 690 // // 690 // jai icchaI jIviyaM vA dhaNaM vA / logaMpi" aiso kuvio DahijA / / 28 // R(tupme) tame [jaha] jo (jIvitra vA) jIvitane athavA dhaNa vA dhanane [icchaha] icchatA ho to [savvajaNeNa] sarva janonI sAthe [samAgayA] ekatra thayA thakA [sIseNa] mastaka namAvI [e] A maharSinu (saraNa) zaraNa [ubeha] aMgIkAra karo. (pasA) A maharSi [kuvio] kopa pAmyA thakA [loapi] AkhA jagatane paNa (DahejA) bALI nAkhe, 28 vyA0-bho brAhmaNAH! tubha iti yUyaM sarvajanena sarvakuTuMbena samAgatAH saMmilitAH saMta ena tapasvinaM zIrSaNa mastakena zaraNaM upeta? ziraHpraNAmapUrva sarve'pyAgatyAyamevAsmAkaM zaraNamityuktvA abhyupAgacchata? yadi yUyaM jIvitaM vAthavA dhanamihecchatha, yata eSaH sAdhustapasvI kupitaH san lokaM samastaM nagarAdikaM dahet. // 28 // he brAhmaNo! tame sarva jana=sarva kuTuMbIjanAthI saMmilita thaine A tapasvIne mastakavaDe zaraNe prApta thAnA mastakathI praNAma karI| JE sarve AvIne 'Aja amAruM zaraNa che.' ema bolatA samIpe Abo; jo tame jIvita athavA dhanane icchatA ho to; kAraNa ke A sAdhu= tapasvI jo kupita thAya to tamAma nagara Adika lokane dahevALI nAkhe evA che. 28 avaheDiyapisattamaMge / pasAriyA bAhu akammaciTTe // shllt lfn l`mly t`wn wr Fer Private and Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassaqarsuri Gyanmandir nipbheriyacche ruhiraM varmate / uddhaMmuhe niggayajIhanatte // 29 // uttarAdhya. bhASAMtara yanasUtrama te pAsiMA khaMDia kaTThabhUe / vigo vicino aha mAhaNo so|| adhya012 isi paisAei sbhaariyaao| hIlaM ca midaM ca khamAha bhaMte // 30 // // 69 // (avaheDiapiTThasauttamage) pIThasudhI namelA mastako (pasAriA bAhu akammaci) pahoLA hAtha tathA (nimbhehitAche) phATI ||" | gayA che netrajemanAM (ruhira' vamate) rudhiranu vamana kare che tathA (uddhamuhe) uMcA mukhavALA (niggayajIhanette) bahAra nIkaLela jIbha tathA AMkha jemanA (kaTThabhUe) tathA kASTa jevA (te khaDia) te chAtrone (pAsiA) joine (aha) tyArapachI (vimaNo) vyAkuLa cittaP5 vALo thayelo ane (dhisaNNo) viSAda pAmelo (so mAhaNo) te brAhmaNa (samAriAo) potAnI bhAryA sahita (isi) RSine (pasA- |BE BE deti) prasanna karavA mATe kahevA lAgyo ke (mate) he bhagavAn (hIlaca) avajJA karI tathA (niMdaca) niMdA karI teneM (khamAha) | tame kSamA karo. 29-30 vyA0-athAnaMtaraM sa brAhmaNa RSi prasAdayati. kIdRzaH sa brAhmaNaH? sabhAyaH patnIsahitaH, saha bhAryayA bhadrayA vartata iti sabhAryaH. kathaM prasAdayati? tadAha-he bhadaMta pUjya ! hIlAmasmatkRtamapamAna, ca punanindA, asmAbhirbhavatAM niMdA kRtA, to niMdAM yUyaM kSamadhvaM? kIdRzo brAhmaNaH? vimanA vidUnamanAH, punaH kIdRzaH? vikhinno vizeSeNa dInaH.BE kiM kRtvA? tAna khaMDikAn chAtrAna kASTabhUtAn kASTasadRzAnnizceSTitAn dRSTvA, pUnaH kIdRzAn tAna? avaheThitapRSTasadu|ttamAMgAna, avaheThitAni pRSTayAvat nAmitAni, pRSTiM gatvA lagnAni saMti zobhanAnyulamAMgAni mastakAni yeSAM te For Private and Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya // 692 // // 69 avaheThitapRSTasaduttamAMgAstAna, pazcAdbhagnapRSTadezasaMlagnamastakAn. punaH kIdRzAna? prasAritavAhakarmaceSTAn, prasAritAH pralaMbIkRtA yAhayo yaiste prasAritavAhavaH, na vidyate karmaNi agniviSaye iMdhanaghRtAdinikSepaNe ceSTA sAmarthya yeSAM te akarmaceSTAH, prasAritabAhavazca te akarmaceSTAzca prasAritabAhakarmaceSTAstAna, bAhuprasAraNatvena dUre patiteM dhanadIkAnityarthaH, punaH kIdRzAn? nirbharitAkSAn , nirbharitAni prasAritAni akSINi yaiste nirbharitAkSAstAna, taralitanetrAn. | punastAna kiM kurvanaH! rudhiraM vamato mukhAdraktaM zravataH, punaH kIdRzAn? UrdhvamukhAnU_vadanAna , punaH kIdRzAn , nirgatajihAnebAn jiDhA ca netraM ca jihAnetre, nirgate jihAnetre yaSAM te nirgatajihAnetrAstAn. // 29 // 30 // atha sa | brAhmaNo harikezaRSi kIdRzairvacanaiH prasAdayati? tAni vacanAnyAha atha tyArapachI, te brAhmaNA Rpine prasanna karayA bolyo. kevo brAhmaNa? sabhArya-patnI sahita; kema prasAdana karato? te kahe che-'he nadaMta=pUjya! hIlA ameM karela apamAna tathA niMdA; ameM je tamArI niMdA karI te nidAne paNa tameM kSamA karo.' brAhmaNa | kevo? vimanA=mana jenu davAyela che, baLI vikhinna vizeSe dIna. kema karIne? te khaMDika chAtrone kASThabhUta lAkaDA jevA nizceSTa | joine; pharI kevA? pITha sUdhI namAvela che uttabhAMga-mastaka jeNe tathA prasArita bhujavALA ane karmaceSTA rahita banelA=agnimAM iMdhanAdi nAkhavA sAmarthya jemAM nathI tevA; vaLo prasArita che netra jenAM evA ane rudhirana bamana karatA, uMcA mukhavALA temaja jIhA tathA netra jenAM nIkalAM che tevA. 29-30 bAlehiM mUDhehiM AyANaehiM / je hIliyA tassa khamAha bhate // For Private and Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahappasAyA isiNo havaMti / hu~ muMgI koparA hevaMti // 31 // uttarAdhya- [bhate] he bhagavAn (mUDehi) mUDha (ayANaehi) ajJAnI [balehi] A bALakoe [ja'] je (hIlImA) tamArI hIlanA karI [tassa] yanasanama BET bhASAMtara te (khamAha) kSamA karo. kAraNa ke (isiNo) RSio (mahappasAga) mahA prasAdavALA (havaM ti) hoya che. (hu) paratu (muNI) munizrI adhya012 [kovaparA] kopayukta [na havaM ti] hotA nathI. 31 al vyA0-bho pUjyAH! bho bhadaMtAH! ebhiryAlaiH zizubhimUDhaH kaSAyamohanIyavazagemabaMhitAhitavivekavikalaiH // 693 // jaM iti yasmAtkAraNAt gUyamavahIlitA avagaNitAH, tassa iti tasya avahIlanasyAparAdha kSamadhvaM? RSiyo mahApraJEJ sAdA bhavaMti, atIvanirmalacetaso bhavati. na punarmunayaH kopaparAH krodhaparAyaNA bhavaMti, munayaH kSamAvato bhavaMti.31DE tadA muniH kimavAdIdityAha he pUjya bhadaMta ! kapAya mahohanIyane paravaza banelA tathA potAnA hita ahitanA viveka vagaranA A mUDha bALa koye tamArI je helanA avagaNanA karI tenA aparAdhane kSamA karo. Rpio mahAprasAda atyaMta nirmala citta hoya che, muniyo krodhaparAyaNa dhatA nathI. kiMtu kSamAvArA hoya che. 31 puci ca ihi ca aNAgayaM ca / maNappaosone me asthi koi / / jakkhA u veyAvaDiyaM kareMti / tamhA hu aie nihaMyA kumArA // 32 / / [puyi ca pahelA [iNDi' ca) tathA hamaNA (aNAgaya ca) bhaviSyamAM (me) mAre [koi] kAMdapaNa (maNappabhoso) manano pradeSa yamanI Fer Private and Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 694 // upara [na asthiI nadhI (hu) je kAraNa mATe (janyA) yakSo vebhAvaDibha] amArI caiyAvRtya [kare ti kare che (tamhA hu] te kArauttarAdhya- NathI (ee) A (kumArA) chAtro nihayA] haNAyA che, 32 panasUtram vyA0-bho brAhmagAH! me mama pUrvamatItakAle ca punariNDi idAnIM vartamAne kAle, ca punaramAgata AgAmini // 694 // kAle manaHpradveSo nAsti, atItakAle nAsIt , idAnI pradveSo nAsti, agre'pi na bhaviSyatItyarthaH. ko'yalpo'pi nAsti, hu punararthe, yena yakSA vaiyAvRttyaM sAdhutarja phanivAraNAM sAdhubhakti kurvati, tasmAt hu iti nizcayena ete kumAra, JE] yaunihatAH. // 32 // atha sarve upAdhyAyAdayastadguNAkRSThacittA evamAhuH he brAhmaNo ! mana pUrva bhUtakALamAM, tema hamaNAM ke anAgata=bhaviSyakALamAM manaHpadveSa nathI. arthAt atIta kALamAM hato nahiM, vartamAnakALamA pradveSa che nahiM tema AgaLa paNa thaze nahi. koi paNa alpa paNa nathI. ('hu' punaH zabdanA arthamAM che.) je A yakSo vaiyAvRtya-sAdhune tarachoDanArApornu nivAraNa karI sAdhumakti kare che tethI A kumAro yakSoye haNAyA che. 32 te pachI upAdhyAyAdi tenA guNothI AkaryAya Ama bolyA. atthaM ca dhammaM ca viyANamANA / tumbhe navi kuppaha bhUIpannA / / tumbha tu pAe seraNaM uvemo / samAgayA savvajaNeNa amhe // 33 // (atthaM ca) zAstronA arthane [viANahANA] jANanArA (bhUti prajJAvALA (tuSbhe) tame [Na vi kuppaha] kadI paNa kopa naja pAmo. [savvajaNeNa] sarva parivAra sAthe [samAgamA ekatra thaine AvelA (amhe) ame (lubbha'tu) tamArAja [pAe pAdane [saraNa] zaraNarUpa For Private and Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / (uvemo) aMgIkAra karIe chIe. 33 uttarAdhya ___vyA0-he svAminaH! yayamapi nizcayena na kupyatha, kopaM na kurutha. kathaM nRtA yUyaM? artha sarvazAstrANAM tattvaM, ca panamUtram I bhASAMtara punardharma vastRnAM svabhAvaM, athavA dharma dazavidha sAdhyAcAraM vijAnAnAH, arthadharmajJA ityarthaH, punaH kathaMbhUnA yUyaM? bhUtiH | adhya012 // 695 // sarvajIvarakSA tatra prajJA yeSAM te bhUtiprajJAH, tasmAdayaM tubhaM iti yuSmAkaM caraNayoH zaraNamupema upAgatAH sma. amhe // 695 // zabdena vayamiti jJeyaM, kozA va? sarvajanena samAgatAH sarvakuTuMbaparivAreNa samAgatA militAH. // 33 // he svAmI ! tame nizcaye nana kopa karo. kevA tame? artha sarva zAstronA taccane tathA dharma-vastusvabhAvane; athavA dharma eTale Ra| dazavidha sAdhubhonA AcArane vizeSe jANa nArA, tathA bhUti=sarva jIva rakSA, temAM jenI prajJA buddhi varte che tevA cho te kAraNa mATe 25) sarva jana=kuTuMba parivAra sahita atre maLelA ame tamArA caraNane zaraNe AvyA chaie. 33 anema te mahAbhAga / nete kiMcina azcimo // bhuMjAhi sAlibhaM kareM / nANAvaMjaNasaMjuyaM // 34 // (mahAbhAga) he mahAbhAga ! [te] tamArI (accemu ame pUjA karIe chIe (te) tamArI [ki ci] pAdanI raja paNa [na aJcimo] ame| naheM pUjIe ema (na) nahIM [nANAvajaNa saMju] dahIthI yukta eyA (sAlica) zAlimaya [karaM] odanane [mujAhi] ahIM thI grahaNa karI tame jamo. 34 vyA0-he mahA bhAga! te tava sarvamapyarcayAmaH, te tava sarvamapi zlAghayAmaH, na te tava kimapi caraNadhulyAdikamapi yadvayaM nArcayAmaH, ke vayaM ye tvAM nAcagAmaH, tvaM tu devAnAM pUjAha, vayaM tava kAM pUjAM kurmaH? etAdRzI kA For Private and Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 // 696 // pUjAsti? yA tava yogyA, paraMtu vayaM dAsabhAvaM kurma ityarthaH. 'sAlima' iti zAlimayaM samyagjAtizuddhaM zAliniSpanna uttarAdhya-HE kUraM taMDulabhojya bhuMjAhi muMzva? kathaMbhUtaM kUraM? nAnAvyaMjanasaMyuta, bahuvidhairyajanairdadhyAdibhiH sahitaM. // 34 // yana sUtram he mahAbhAga ! tamArA sarnu ame arcana karAye chaiye; arthAt tArA sakaLa padArthane ame vakhANIye chaie. tamAraM kaMi paNa evaM // 696 // nathI ke je ame napUjIe tamArA caraNanI raja paNa ame arcIce chaie. tage to devoye pUjavA yogya cho. evI koi tamAre yogya pUjA nathI paraMtu dAsa bhAve kahIye chIye ke-bahu prakAranA dahI vagere tyAM janothI mukta sArI jAtanA zALanA cokhAno kUra=bhAta (taMdula bhojya) bhojana karo. 34 imaM ca meM atthiM pabhUdhamannaM / taM bhuMjamU amha aNuggahaTThA // bAda se paDicchei bhattapANa / mAsassau pAraNae maihappA35/ (ca) vaLI [imaA dekhAtu (me] mAru (pabhU' anna) puSkaLa anna [asthi] che, (ta) te [amha] amArA (aNuggahaThThA) anugrahane mATe (bhujas) Apa graho tyAre (bAda') bahu sAru' (ti) e pramANe bolatA (mahappA) te mahAtmAe (mAsassa u) mANa khamaNanAja JE[pAraNAma] pAraNAne viSe [bhattapANa] bhAta pANI (paDicchada) grahaNa karyA. 35 vyA0-he svAmina ! me mama idaM pratyakSaM khaMDamaMDakAdikaM annaM prabhUtaM vartate, pracuraM vartate, pUrvamapi zAlimayaM karagrahaNaM kRtaM, atra ca punarannagrahaNaM tatsarvAnaprAdhAnyakhyApanArtha tadbhojyaM muMzvAsmAkamanugrahArtha lAbhArtha, itivrAhmaNaiH | prokte sati muniH prAhayAdaM ityuktvA, tathAstu, bAdazabdoMgIkAre, evameva karomi, gRhISyAmItyuktvA sAdhu sasya pAraNake bhaktapAnamAhArapAnIyaM pratIcchatyaMgIkaroti. kathaM nUtaH sa muniH? mahAtmA, mahAn nirmalo niHkaSAya AtmA For Private and Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yasya sa mahAtmA mahApuruSaH / / 35 // uttarAdhya IBE bhASAMtara he svAmin ! mArUM A pratyakSa sAmu paDelu khaMDamaMDakAdika puSkaLa anna hAjara che. pUrve paNa zALanA cokhAno kUra=bhAta strIpanamatrama TRE adhya012 | kAryo, baLI ahIM paNa pharI 'anna' padanuM gRhaNa sarva annanuM khyApana karavA mATe karela . te bhojya padArtho amAro anugraha karavA jamo. Ama brAhmaNoye karyu tyAre muni bolyA-bADhaM=tathA stu, [bADhaMzabda aMgIkAra arthamAM che] 'emaja karuM chu.' 'gRhaNa karIza' JE // 39 // Je Ama bolIne sAdhue eka mAsanA pAraNa vidhAnamA AhAra tathA pANI aMgIkAra karyAM muni kevA? mahAtmA mahAn=nirmaLa kapAya rahita che AtmA jeno arthAt mahApuruSa. 35 tahi ye gaMdhodayapupphavAsaM / divvA tahi basuhArA ye vuTA / pahAyoM uduMdudio surehiM / AgAse aho dANaM ca dhutthN||36|| timi te yazapAThakane viSe [agAse] AkAzamA rahelA [surehi] devoe [gadhodayapupphavAsa] gaMdhodaka puSpa vRSTi karI [ya] JE tathA (tahi) tyAM (divyA) dIvya [basuhArA] vasudhArA (buTTA) varasAvI tathA [duduhIo] devadaMdubhio (pahayAo) vagaDyA (ca) tathA Eml [aho dANaM] aho dAna e pramANe [ghuDa] ghoSaNA karI. 36 / vyA0-tahi tasmin yajJapATake muninA AhAre gRhIte sati gaMdhodakapuSpavarSamabhUditi zeSaH, sugaMbapAnIyakusumavarSA Asana ityarthaH. ca punastasmin sthAne divyA pradhAnA devaiH kRtA vasudhArA vRSTAM, svarNadInArANAM vRSTirabhUt. JE| vasu dravyaM tasya dhArA satatapAtajanitA vasudhArA, sA vRSTA devaiH pAtitA ityarthaH. tu punarAkAze surainubhayaH prahatAH, | devarAkAze vAditrANi vAditAnI, ca punarAkAze ahodAnamahodAnamiti ghuSTaM devaiH zabditaM. // 36 // tadA ca vijA For Private and Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 vismitAH kimAhustadAhauttarAdhya bhASAMtara yanasUtram tyAM yajJabATa pradezamAM-muniye AhAra lIdho tyAre gaMdhodaka-mugaMdhayukta jaLa tathA sugaMdhI puSponI varSA thai vaLI te sthAne | adhya012 divya eTale pradhAna devatAoe karelI vasudhArA-suvarNAdidravyanI dhArA-varSI, avicchinna suvarNa dhArA varSavA lAgI tathA aakaa||698|| P | zamAM devoe dudubhio mahatA vagADyA, devoe AkAzamAM vAditra vagADavA mAMDyA, ane AkAzamA 'aho dAnaM' 'aho dAna' ||g // 698 // evA zabdonI devoe ghoSaNA karI. 36 tyAre vismaya pAmelA dvija zRM bolyA te kahe che. sakkha khudIsaha vobisesI / na dIsA jaiviseso koI / sovAgaputtaM hariesasAhuM / jasserisA idi mahAguMbhAgA37 36 (taboviseso) tapanu vizeSa mahAtmya (sakva khu sAkSAt dekhAya che (koi) kAMDa paNa [jAi bisesu] jAtinu vizeSapaNu (na dIsaI dekhAtunathI. (sobAgaputta) mA cAMDALaputra (hariesasAhu) harikeza sAdhune jubho (jasta) jenI (erisA) bhAvo (mahANubhAgA) moTA bhAgyavALI (iTThi) samRddhi che. 37 vyA0-khu iti nizcayena tapovizeSaH sAkSAd dRzyate, jAtivizeSaH ko'pi na dRzyate, tapomAhAtmyaM dRzyate. D] jAtimAhAtmyaM kimapi na dRzyate. zvapAkaputra cAMDAlaputraM taM harikezasAdhuM pazyata iti zeSaH. tamiti kaM? yasya hari-JE kezasya sAdhoretArazI sarvajanaprasiddhA Rdvitate, devasAhAyyarUpA saMpartate, kIdRzI RddhiH? mahAnubhAgA mahAnanu|bhAgo'tizayo yasyAH sA mahAnubhAgA, mahAmAhAtmyasahitA ityarthaH // 37 / / atha munistAna brAhmaNAnupazAMtami| dhyAtvAn dRSTvA dharmopadezamAha For Private and Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'khu' nizcaye=tapo vizeSa sAkSAt dekhAya che; jAti vizeSa koi paNa nathI dIsato. tapomAhAtmya dekhAya che, jAtimAhAtmya | bhASAMtara uttarAdhyakaMi paNa dekhAtuM nathI. A cAMDAla putra harikeza sAdhune='juo' [eTalaM zeSa umeravAnuM che.] ne koNa? harikeza sAdhunI AvI sarva ID adhya012 yanasUtrama| BE | jana prasiddha Rddhi-deva sahAyarUpA saMpatti kevI Rddhi! mahAnubhAgA=mahoTA mAhAtmya sahita che. 37 // 699 // muni teone upazAMta mithyAtva jANIne dharmopadeza kahe che. // 699 // ki mAhaNA joisamArabhaMtA / udaeNa sohiM bahiyAM vimaggaha // jaM maiggahA bAhiriyaM visohiM / na ta sudiThTha kuselA bayaMti // 38 // KAII [mAhaNA] brAhmaNo! [jAisa Ara bhatA] agnino Arabha karatA satA (udaeNa) jaLavaDe (bahiA) bahAranI [sohiM] zuddhine tame JE(ki) kema (vimaggaha) zodho cho! kAraNa ke (ja) je (bAhiri) bahAranI (vilohi) vizuddhane (maggahA) tame zodho chA ta] tene (kusalA) paMDita puruSo (sudiTTha) sAru joyelu (na vayaMti) kahetA narthI. 38 vyA0-kimitizabdo'dhikSepe. bho brAhmaNA yUyaM zRNuta? jyotiragni samArabhaMta., agnInAM samAraMbhaM kurvataH kiM brAhmaNA bhavati? api tu na bhavaMti. bho brAhmaNAH! udakena zodhi kurvato bAyAM zuddhi vinAyatha jAnItha. yAgaM kurvataH nAnaM kurvatazca brAhmaNA na bhavaMtItyarthaH. yAM yAgalAnAdikAM bAhyAM vizuddhi vimArgayatha vicArayatha, tAM bAhyo vizuddhi kuzalA jJAnatatvAH sudRSTaM samyagdRSTaM na vadaMti, yat yajJAdAvagnInAM tejaskAyasthajIvAnAM virAdhanA, atha ca snAnAdI apkAyasthajIvAnAM virAdhanA vizudhdhyartha vidhIyate tattvajJairna samyagdRSTaM, samyaga na kathitamityarthaH. yaduktaM-snAnaM mano For Private and Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram // 700 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir malatyAgo | yAgaceMdriyarodhanaM / abhedadarzanaM jJAnaM / dhyAnaM nirviSayaM manaH // 1 // iti // 38 // ('kim iti' zabda adhikSepa arthamA che.) he brAhmaNo ! tame sAMbhaLo; jyotiH agninA samAraMbha karanArA zuM brAhmaNo thAya che ? nahi udaka vaDe zuddhi karatA bAhya zuddhi jANo cho=yAga athavA snAna karavAthI brAhmaNa nathI thavAtuM je yAga snAnAdika bAhya zuddhine gotatA pharo cho te bAhya zuddhine kuzala paMDita puruSa suTTa=samyakadRTa nathI kahetA. je agnimAM tejaHkAyastha jIvonI virAdhanA tathA snAnAdikamAM akAyastha jIvonI virAdhanA karAya te tatvajJa jano sAruM nathI kahetA. kachu che ke - 'manomalano tyAga e snAna che; indriyono nirodha karAya te yAga che, abheda darzana eja jJAna ane manane nirviSaya karAya eja kharaM dhyAna che.' kusaMca jUna taka maggiM / sAyaM ca pArtha udayaM phusaMtA | pANAI bhUyAI viheDayaMtA / bhujovi maMdA pakereha pAva39 [kusa' ca] kuza=darbha tathA (jUta) yazastaMbha (taNakaTTe) tRNa tathA (aggi) agni vaLI (sAyaM ca) sAyaMkALe ane [bhUAi] dhanaspatikAyane (vijayatA) vividha prakAre pIDA karatA tame brAhmaNo (bhujo vi) pharIne paNa (maMdA) maMda (pAva) pApakarma'ne (pakareha] karo cho. 39 vyA0 - bho brAhmaNAH ! maMdA yUyaM bhUyo'pi punarapi zuddhikaraNaprastAve'pi pApaM prakuruya. pUrvamapi saMsArakAryakara prastAve AraMbhaM kRtvA prANAn bhUtAni vinAzya pAtakamupArjitaM, punardharmakaraNaprastAve tadeva kriyate ityarthaH kiM kurvataH ? kuzaM darbha, yUpaM yajJastaMbhaM, tRNaM vIraNAdinaDAdikaM, kASTaM zanIvRkSasyaidhanaM, agniM ca etatsabai pratigRhNanaH, etatsAyaM saMdhyAkAle, ca punaH prAtaH prabhAte udakaM pAnIyaM spRzaMta AcamanaM kurvataH, ata eva prANAn droMdriyatrIMdriyacaturindri For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 ||700 ||
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | yAna bhUtAna, asUna pRthivyAdInapi tadAdhArabhUtAna viheDayaMto vizeSeNa hisaMta ityarthaH. eteSAmeva prANabhUtasatvAnAM uttarAdhya- virAdhanena hiMsA bhavati. punareteSAmeva zuddhikaraNakATe'pi virAdhanA vidhIyate, kuto'smAkaM zuddhirbhavitrI? iti na IBE bhASAMtara panamatrama 1 adhya012 | jAti, ata eva maMdA mUrkhAH, yata uktaM-dRSTipUrva carenmArga / vastrapUtaM pivejjalaM // jJAnapUta saje dharma / satyapUrva vde||701|| | vcH|| 1 // 39 // atha pratyutpannazaMkAste brAhmaNA dharma papracchu: // 701 // he brAhmaNo! maMda evA tame pharIne paNa zuddhi karavAmAM pApa karo cho. pUrve paNa saMsAra kArya karatA AraMbhamAMja prANa tathA KI bhUtono vinAza karI pAtaka karya pArcha dharma karavAnA prasaMge paNa eja karAya che. zuM karIne? kuza-darbha; yUpa=yajJastaMbha, tRNa-pIraNa khaDa | Adika, kASTha-zamI vRkSanI samidha tathA agni; A magaLu laine sAyaM-saMdhyAkALe semaja prAtaH prabhAte udaka jalano sparzAca|| mana vagere karatA, mANa=dvIMdriya, trIdriya tathA caturidriya bhUta prANa tathA tenA AdhArarUpa pRthivyAdikane paNa vizeSe karI hiMsatA; [e prANabhUta satvonI virAdhanAthI hiMsA thAya che.] vaLI eonI zuddhi karatI veLAye paNa virAdhanA karAya che, 'amArI zuddhi kema || yaze' e teo nathI jANatA tethI maMda-mUrkha kahyA. kA che ke-mArgamAM cAlatAM AgaLa dRSTithI pradeza joine pagaluM bharavU; jaLa | vastrathI gALIne pIy; jJAnathI pavitra jANIne dharma karavo tathA satyathI pavitra vacana bolavu. 39 pachI brAhmagone zaMkA thatAM dharma pUchavA lAgyAkaha care bhivarekhu vayaM yajAmo / pAvAI kammAI paNullayAmo // AkhAhiNo saMjaya jaikvapUiyA / kehaM suI kusalA vayaMti // 40 // Fer Private and Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAtara adhya012 702 // (bhikkhu) bhikSu [caya] ame [kaha] kevIrIte (care) yajJa mATe pravartIe (yajAmo) ke jenA vaDe (pAvAI) azubha pavAM [kammAI] kone uttarAdhya-IRE | (paNollayAmo dUra karIe (saMjaya) he saMyata [jakkhapUibhA] he yakSovaDe pUjita (No) amane [akkhAhi] tame kaho, [kusalA tattvajJA- yanasUtram nIo (kaha) kone (suiTa) sAro yajJa (vayaMti) kahe cha. 40 // 702 // vyA0-he bhikSo ! vayaM kathaM caremahi? kasyAM kriyAyAM pravartemahi? he bhikSo! punarvaya kathaM yajAmo yAgaM kurmaH? 3) punarvayaM pApAni pApahetRni karmANi kathaM praNullayAmaH praNudAmaH prakarSaNa spheTayAmaH? he yakSapUjita! he saMyata! jiteM | driya! kuzalA dharmamarmajJA vidvAMsaH kathaM kena prakAreNa suiTa iti suSTu zobhanaM iSTaM sviSTaM zobhanayajanaM vadaMti! tat | zobhanayajJaM no'smAn AkhyAhi ? kathaya ? ityarthaH // 40 // atha munirAha he bhikSo ! ame kai kriyAmA pravartIe? tema ame kevI rIte yAga karIye? tathA ame abhArA pApa karmone kevI rIte taddana RE] pheDI daiye? he yakSapUjita ! saMyata jiteMdriya ! kuzala-dharmane jANanArA vidvAn jano kayA prakAre karelAne sAraM yajana zobhanayAga kahe che te zobhana yakSa amane kaho. 40 chajjIvakAya asamAraMbhatA / mosaM adattaM ca asevamANA / pariggahaM ithio mANamayaM / aiyaM parinnAya raMti deta41 IBE [chajjIvakAe chakAyano (asamAraMbhatA) AraMbha nahi karatA tathA [mosa] mRpAvAdane [ca ane [adatta] adattAdAnane (asevamANA) nahiMsevatA tathA (pariggaha) parigraha (ithio) khIo [mANa] mAna ane (mAya) mAyA (pa) e sarve (parimAya parijhAyaDe | karIne [datA] dAMta-damanArA (carati) pravate che 41 da (indhimAnahi karatA tathA [mosAhI ithiyo mANameyaM / / For Private and Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0-pUrva brAhmagaityaM prazno vihitaH, kathaM vayaM pravartemahi? tasyottara-bho brAhmaNAH! dAMtA jiteMdriyA etatpUrvoktaM uttarAdhya- pApahetukaM parijJAya caraMti pravartate. sAdhavo jJaparijJayA jJAtvA pratyAkhyAnaparijJayA AraMbhAnnivartate iti bhAvaH. dAMtAH IBE bhASAMtara yanamUtrama kiM kurvANAH? padjIvakAyAn asamAraMbhamANA anupamardayaMtaH, punarmaSAvAdaM ca punaradattaM ase vamAnAH, punaH parigraha adhya012 // 703 // Be upakaraNamUchI, sacittAcittadravyagrahaNarakSaNAtmakaM, punaH strI, tu punarmAnnamabhimAna, punarmAyAM paravaMcanAtmikAM aseva. // 703 // mAnAH, mAnamAyayoH sahakAritvena krodhalobhayorapi tyAgo jJeyaH. etAn sarvAn pApahetUn jJAtvA, punastyaktvA sAdhavo yatanayA caraMti, ato bhavadbhirapi evaM caritavyamityarthaH // 41 // atha dvitIpapraznasya kathaM yajAma ityasya uttaramAha pUrve brAhmaNoye A prazna karyo hato ke ame kema bIe? tenuM uttara-he brAhmaNo ! dAMta=jiteMdriya puruSo, A pUrvokta pApa hetu JL/] jANIne pravarne che. sAdhuo jJaparijJA baDe jANI pratyAkhyAna parijJAvaDe AraMbhathI nivRtta thAya che. e dAMta kema karIne vicare che? / cha jIvakAyane upamarda na karatA, vaLI mRSAvAda tathA adattane na sevanArA ane parigraha-sacitta acitta Adi dravyonuM gRhaNa tathA avi rakSaNarUpa upakaraNa mUrchA tathA strIyo, abhimAna, paravaMcana rUpa mAyA; ityAdikane nahiM sevatA,-ahIM mAna tathA mAyAnA sahakArI krodha tathA lobhano paNa tyAga jANI levo-e sarva pApa hetuone jANIne temaja jANyA pachI tyajIne sAdhuo yatanApUrvaka vicare che | mATe tamAre paNa evI rIte vartavU. 41 have 'kema yajana karIye? e vIjA prazna uttara kahe che. susaMbuDA paMcahi saMvarehiM / iha jIviyaM aNavakarkhamANA // vosahakAyA suI cattadehA / mahAjayeM jaivai jainsitttth||42|| paMcahi] pAMca (sagharevi) savaravaDe [sUsaMbuDA] sAro rIte saMvRta tathA [iha] A bhavane viSe [jIvibha'] jIvitane (aNayaka khamANA) For Private and Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya012 11704 // nahi icchatA [bosahakAyA parIpaho tajI dIdhA che tathA suicattadehA] zuci rahita tyakta deha [mahAjaya'] moTA parAbhava cha jemA || uttarAdhya pavA [jannasiTTa] dheSTa yajJane [jayai] yaje che. 42 panamUtram vyA0-bho brAhmaNAH ! paMvabhiH sabahiMsAmRSA'dattamaithunaparigrahaviramaNaiH susaMvRtAH sutarAmatizayena saMvRtA // 704 // AcchAditAzravA niruddhapApAgamanadvArAH susaMvRtAH saMyaminaH jannasiSThaM yajJazreSTaM yajati kurvatItyarthaH. yajJeSu zreSTo yajJa zreSTastaM, athavA zreSTo yajJaH zreSTayajJasta, prAkRtatvAt yajJazreSTamiti jJeyaM. kIdRzaM zreSTayajJaM? mahAjayaM mahAn jayaH karmArINAM vinAzo yasmin sa mahAjayastaM. kIdRzAH susaMvRtAH? ihAsmin manuSyajanmani jIvitaM, prastAvAdamayanajIvi. tavyaM anavakAMkSamANAH, asaMyamamanIpsaMta ityarthaH. punaH kIdRzAH susaMvRtAH? vyusmRSTadehAH, vizeSeNa parISahopasargasahane utkRSTaH kalpitaH kAyo yaiste vyutkRSTadehAH. punaH kIdRzAH? zucayo nirmalavratAH, punaH kIdRzAH? tyaktadehAH, tyakto nirmamatvena paricaryAbhAvena avagaNito deho yaiste tyaktadehAH, etAdRzAH sAdhavaH sviSTaM yajJaM kurvati eSa eva karmapraspheTanopAya ityuktaM. tato bhavaMto'pyevaM yajaMtAmiti bhAvaH // 42 // yajamAnasya kAnyupakaraNAnIti punarlAhmaNAH pRcchatisma he brAhmaNo! pAMca saMbara-hiMsA, mRpA, adatta, maithuna tathA parigraha; A pAMcathI virAma pAmavArUpa saMvara paMcamahAvratavaDe samyakRavkAre saMvRta=AzrayadvArane baMdha rAkhatA saMyamI puruSo yajJazreSTha yajJomAM zreSTha yajJa kare che, [pAkRtamA pUrvanipAta thatAM yajJa zreSTha pada thA zakekevo yajJa zreSTha ? mahAjaya, eTale karmarUpa arino jemAM vinAza thAya tevA mahoTA jayane pAme che. vaLI te kA? A manuSya 'saMta ityarthaH sacatAH? ihArimaya kIdRzaM zreSTA For Private and Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya janmamA jIvita prasaMgamAM sAdhAraNa jIdita na kiMtu asaMvRta jIvitanI AkAMkSA na rAkhanArA asaMyama dazAne nahiM icchanArA, IOS panasUtrama bhASAMtara | temaja vyutsRSTa deha vizeSataH parIpaha upadravAdika sahana karavAmAMja jeNe deha samarpaNa karela che evA tathA zuci-nirmaLAcaraNI ane adhya012 // 705 // tyakta deha, arthAt mamatA chuTI javAthI paricaryA na karatAM dehanI avagaNanA karanArA, AvA sAdhuo samyakaprakAre iSTa yanna kare che. 36 karmone pheDavAno eja upAya kahelo che, tethI tame paNa eja prakAre yajana karo. 42 / 705 // yajamAnamAM upakaraNo kyA? e brAhmagono prazna kaI che. ke te joI ke ca te joiThANaM / kA te suyA kiM ca te kArisaMgaM / / ehA ya te kaparA saMti bhikkhU / kayareNa homeNa hRNAmi joha / / 43 / / JI tamAra' jyotiH paya? punaH te jyotiH sthAna kya? tamArI RcA kayI? tathA tamArga aDAyAM kyA? tathA tamArA dhAkASTha kyA? he bhikSo kyA homabaDe karI tame jyoti-agnimAM homa karo cho?,43 mUla gAthA 43thI 47 sudhI gAthAno mUlArtha saMkSepathIja Apela che kAraNa ke TIkAmAM saMpUrNa artha che. __ vyA0-he mune! te tava kiM jyotiH? ko'gniH? ca punaste tava kiM jyotiHsthAnamagnisthAnaM? agnikuMDa kimasti? JE| te tava kAH punaH zuco ghRtAdiprakSepakA daryaH? ca punaste tava karISAMgaM anyuddIpanakAraNaM kimasti? vidhyApyamAnoDESgninodIpyate saMyukSyate tatkaroSAMgaM tava kiM vidyate? ca punaredhAH katarAH kAH samidhaH? yAbhiragniH prajvAlyate tAH kAH saMti? ca punaH zAMtiduritopazamaheturadhya panapaddhatistava katarA kAsti? he mikSo ! tvaM katareNeti kena homena hava For Private and Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram // 706 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir navidhinA jyotiragni juhoSi ? agni prINayasi ? SaDjIvanikAyavirAdhanA vinA hi yajJo na syAt. he bhikSo ! bhavatA paDjIvanikAyavirAdhanA tu pUrva niSiddhA evaM te brAhmaNA munaye yajJaM yajJopakaraNasAmagrIM papracchuH // 43 // atha muniryogyaM yajJanAha hemune! tamAruM jyoti: kyUM? arthAt agni kyoM? temaja tamAruM jyotiH sthAna= agnikuMDa kyuM che? saLagAvAta agni jenAvatI | saMgharukhAya te karIpAMga=zuSka gomaya eTale ADAyAM tamAre aDAyAM kyA? vaLI jenAvaDe agni prajvalita thAya tevAM samidha=kASTha kyA ? ane duritanA upazama arye bhaNAtI adhyayanapaddhatirUpa zAMti kai ? he bhikSo ! tame kevA prakAranA homa havana vidhiyI jyotiH= agnine homo choprINana karo cho? paTjIvakAyanI virAdhanA vinA yajJa na thAya. he bhikSo me par3ajIvakAyanI virAdhanA to mathamIja niSiddha karI. [Ama e brAhmaNoe munine yajJa tathA yajJanI tamAma sAmagrI pUchatAM have pachInI gAthAmAM muni uttara ka de che. 43 tavo joI jIvo joiThANaM / jogA suyA sarIraM kArisaMga || kammaM ehA saMjamajoga saMtI / homaM huNAni isigaM pasatthaM tapaH e jyotiH =agni, jIva che te jyotiH sthAna- agnikuMDa, yoga sruca, zarIra he te karIpAMga paTale aDAyAM chANAM karmoM padhA= kASTha, saMyame yoga zAMti pATha evI rote Rpione mATe prazasta vakhANavA lAyaka homa homIye chaipa. 44 vyA0 - bho brAhmaNAH ! asmAkaM tapo jyotiH, tapa evAgnirasti, karmendhanadAhakatvAt. dvAdazavidhaM hi tapaH sakalakarmakASTAni prajvAlayati, jIvo jyotiHsthAnaM jIvo'gnikuMDa, tapaso AdhAratvAt. manovAkkAyayogAste sruco daya jJeyAH manovAkkAyayogaiH zubhavyApArA ghRtasthAnIyAstapo'gnijvAlanahetavo vartate. zarIraM karISAMgaM, tenaiva zarIreNa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 / / 706 / /
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir K] tapo'gnirdIpyate, zarIrasAhAyyena tapaH syAdityarthaH, zarIramAyaM khalu dharmasAdhanamityukteH. karmApyedhA iMdhanAni kama-RE panasUtram dhanAni tapogniH prajvAlayati, mahAdRSTakarmakAriNo'pi tapasA nirmalAH saMjAtAH, saMyamayogaH zAMtiH, saMyamasya sapta- bhASAMtara dazabhedasya yogaH saMbaMdhaH sa zAMtiH, sarvajIvAnAmupadravanivArakatvAta. anena homenAhaM tapo'gni juhomi. kathaMbhUtena INE adhya012 // 707|| | homena? RSINAM prazastena, munInAM yogyena, sAdhavo hyetAdRzaM yajJaM kurvati, na apare etAdRzaM yajJaM kartuM samarthA 707 // bhavaMti. // 54 // yajJasvarUpaM tu sAdhunoktaM, atha brAhma gAH snAnasvarUpaM pRcchaMti he brAhmaNo ! amAruM tapaH ena jyoti: agni che, kAraNa ke te karmarUpa iMdhana-kASTha=ne bALe che; dvAdaza pakAranAM tapo sakala karmarUpI kASThone vALe che, jIva eja jyotiH sthAna tapano AdhAra hovAthI agni kuMDa che; mana vANI tathA kAyAnA yoga ena sruca | homa karavAnAM kASThapAtra che mana vANI tathA kAyAnA yoge zubha vyApAra ghRtarUpa banI taporUpa agninA prajvAlana hetu thAya che zarIra karIpAMga aDAyAMrUpa saMdhUkSaNa che; te zarIra vaDeja taporUpa agni pradIpta thAya he; zarIra sahAyathIja tapa thAya. kA che ke-'zarIra e paheluM dharma sAdhana che.' karmo eja iMdhana kASTha samidha che. kema ke karmarUpI iMdhaNAM taparUpI agnirnu prajvAlana kare che. mahAduSTa karma karavAvALA paNa taponuSThAnavaDe nirmala thAya che. saMyama yoga-saMyamanA sattara bhedano yoga-saMbaMdha, eja sarva jIvonA upadravonA nivAJE] raka hovAthI zAMti pATha samajavA, A homavaDe hu~ taparUpI agnimAM havana karuM chu. kevA homavaDe? RSionA prazasta arthAt muni| janone yogya, sAdhuo to AvAja yajJo kare che anya jana ekA yajJa karavA samartha thatA nathI. 44 sAdhue yajJasvarUpa kA have brAhmaNo snAnasvarUpa pUche che. For Private and Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke te harae ke ya te saMtititthe / kahiMsi hAo ya rayaM jahAsi // uttarAdhya bhASAMtara Ayakha No saMjaya jakkhapUiyA / icchAmu nAuM bhavao sagAse // 45 // yanasUtram Jadhya012 he yakSa pUjita saMyata-saMyamin ! tamAro hRda-pANIno ghundo kayo! tamA zAMti ApanAI tIrtha kayu? tame kyoM nAhIne rjH||70836 karmamalane tyajo cho? A saghalumane kahI dekhADo. tamArA pAsethI A badhu hu jANavAne icchuchu. 45 // 708 // vyA0-he RSe yakSapUjita! tvaM no'smAn Acazva bahi? vayaM bhavataH sakAzAd jJAtumicchAmaH, he mune! te tava | ko hRdaH? kaH slAna karaNayogyajalAdhAraH? kiM punastava zAMtitIrtha? zAMtyai pApazAMtinimittatIrtha zAMtitIrtha puNyakSetraM yasmin tIrthe dAnAdibIjamusaM pAtakazamana puNyopArjakaM ca syAt , kurakSetrAdisadRzaM kiM tIrtha vartate? punarhe mune! tvaM kasmin sthAne nAtaH san rajaHkarmamalaM jahAsi lajasi? tvaM nilo bhavasi! etatsarveSAM praznAnAmuttaraM vadetyarthaH // 4 // | iti pRSTe munirAha he RSe ! yakSa pUjita ! tame amane kaho, ame tamArA pAMsethI jANavAne icchIye chaiye. he mune! tamAro hRda-nhAvA lAyaka jaLAzaya-vayo? tema tamAraM zAMti tIrtha kyu? arthAt pApa zAMti nimitta bhUta tIrtha puNyakSetra, je tIrthamAM vAvela dAnAdi bIja pAtakarnu zamana karI puNyanu upArjana lAbha karAve che evaM kurukSetra samAna kyu tIrtha che? baLI he mune ! tame kaye sthAne snAna karI rajorUpa karma maLano tyAga karo cho=maLamukta thai zako cho? A sarva praznAnAM uttara kahA~ 45 Ama pUchyu tyAre muni kahe che dhamme harae baMbhe saMtititthe / agAvile attarasannalesa / / For Private and Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya - panasUtram 1100911 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jahisi hAo vimalo visuddho / sumIyabhUo pajahAmi dosaM / / 46 / / dharma eja hRda, brahmacarya ra anAvila-DoLa vagaranu nirmaLa-zAMti tIrtha che, je AramAnI prasanna lezyAvALA hovAthI jene viSaye snAna karanA, vimaLa, vizuddha, tathA sArI rIte zItala banelo huM dopa=AtmAne duSita karanArAM karmAne tyaju chu, 46 vyA0 - bho brAhmaNAH ! dharmo hiMsAviramaNo dadyAvinayamUlo hRdo vartate, karmamalApahArakatvAt. brahmacarya maithunatyAgaH zAMtitIrtha, tasya tIrthasya sevanAt sarvapApamUlaM rAgadveSau nivAritAveva yaduktaM - brahmacaryeNa satyena / tapasA | saMyamena ca // mAtaMgarSirgataH zuddhi / na zuddhistIrthayAtrA ||1|| kIdRze brahmacarya nIrthe ? anAvile nirmale, punaH kIdRze brahmacaryatIrthe? Atmaprasannaleiye, AtmanaH prasannA nirmalatvakAraNaM lezyA yasmin sa Atmaprasanna lezyastasmin, AtmanirmalatvakAraNaM tejaHpadmazukAdilezyAtrayaM tena sahite ityarthaH yatra yasmin brahmacaryatIrthe nAno'haM vimalo bhAvamalarahito vizuddho gatakalaMka: suzItIbhUto rAgadveSAdirahitaH san doSaM karma jJAnAvaraNIyAdikamaSTaprakArakaM prakarSeNa jahAmi tyajAmi // / 46 / / he brAhmaNo ! hiMsAviramaNarUpa dharma eja dayAvinaya mUlaka hRda che kemake te kargamakronuM apaharaNa kare che, brahmacarya= maithuna tyAga zAMti tIrtha che te tIrthanA sevanathI sarva pApanA mUlabhUta roga tathA dveSanuM nivAraNa thAya che, vadhuM che ke - brahmacaryeNa satyena tapasA saMyamena ca // mAtaMgarSirgataH zuddhiM na zuddhistIrtha sevayA // 1 // brahmacaya satya tathA tapa ane iMdriyAMnA saMyamavaDe mAtaMga RSi zuddhi pAmyA, kaMi tIrtha sevana mAtrathI zuddhi thatI nayI // 1 // e brahmacarya tIrtha ke ? anAvila= nirmaLa, tathA AtmAnI prasanna = nirmaLatvanI For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya012 / / 709 / /
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapanasUtram bhASAMtara adhya012 // 710 // // 710 // kAraNabhUtatvalezyA jemA che tevU; AtmanirmaLatAnAM kAraNa tejaH padma zukkAdi lezyAtraya che te sahita e tIrtha che, je brahmacaryatIrthamA nhAyelo hu~ vimaLa=bhAva maLa rahita, vizuda-gatakalaMka tathA suzItIbhUta rAgadveSAdi rahita thai doSa jJAnAvaragoyAdi aSTavidha karmane makarSe karI tyajUM chu.43 evaM siNANaM kusalehi diI / mahAsiNANaM isiNaM pasatyaM / / jahi siNhAyA vimalA visuddhA / mahArisI mulamaM ThAga pattetti vemi // 47 // A pUrvokta snAna kuzala puruSora dIche, ane e RSiora vakhANelu mahAsnAna kahevAya; jene viparo nhAyelA vimaLa vizuddha maharSio uttama sthAnane prApta thayA che. 'pama hu~ bolu chu.47 vyA-pUrvamukta karmarajovinAzakaM snAna, tasyottaramAha-bho brAhmaNAH kuzalaistatvajJaiH kevalibhiretat snAnaM dRSTa, parebhyazca proktaM, kathaMbhUtametatsnAnaM? mahAsnAnaM sarveSu snAnevRttama. punaH kIdRzaM tatsnAnaM? RSINAM prazastai, munInAM yogyaM, yena snAnena snAtAH kRtazaucA vimalAH karmamalarahitAH, ata eva vizuddhA niSkalaMkA maharSayo munIzvarA uttama pradhAna sthAnamanmokSasthAna prAptA iti ahaM bravImi, jaMbUsvAminaMprati zrIsudharmAsvAmI pAha. // 47 // iti harikezIyamadhyayanaM dvAdazaM saMpUrNa. / / 12 / / iti zrImadattarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmI kIrtigaNiziSyalakSmIvalabhagaNiviracitAyAM harikezIyAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // 12 // pUrve kaheluM karmarUpI rajanuM vinAzaka snAna che [uttara kahe che] he brAhmaNo ! kuzala tatvajJa= kevali bhoye e snAna dITuMbarA n ln l n lfnn ltnql ntql fkln llkfy@ lslynh mnnd lbb lylyylfny For Private and Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir CAN uttarAdhya-10 panasUtrama // 711 // vara jANyu che, tema parane paNa upadezyaM che. e snAna ke che? sarva snAnomAM uttama hovAthI mahAsnAna kaDevAya che temana RSiyoe ||NE bhASAMtara prazasta munine yogya e snAna che jenA baDe snAna-hAyelA pavitra thayelA vimaLa karma maLa rahita thavAthI vizuddha niSkalaMka banelA adhya013 maharSi munIzvarI uttama sthAnamokSasthAnane prApta thayA che. 'ema huM bolu cha' [A chelaM vAkya mudharmAsvAmIe jaMbUsvAmI prati // 711 // kahela che. 47 harikezIya nAmaka bAra adhyayana pUrNa thayu. evI te upAdhyAya lakSmIkIrtigaNinA ziSya lakSmIvallabhagaNiviracita uttarAdhyayanamUtranI artha dIpikA nAmanI vRttimA bAramuM harikezIyAdhyayana pUrNa thayu. // atha trayodazamadhyayanaM prArabhyate // atha citrasaMbhUtIya nAmaka trayodazAdhyayana. tapaH kuvetA puraSeNa lidAna na kAryamityAha. itihAdazatrayodazayoH saMbaMdhaH, citrasaMbhUtamAdhvoH saMbaMdhamAha tapaH karanAra puruSe nidAna na karavU ema kahI, bAramA tathA teramA adhyayananI pUrvotara saMgati darzAcIne citra tathA saMbhUta | JK | sAdhunA saMbaMdhamAM kaheche ke For Private and Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandi sAketanagare caMdrAvataMsakasya rAjJaH putro municaMdranAmA yabhUva, sa ca nivRttakAmabhogatRSNaH sAgaracaMdrasya muneH 36 rAdhya- samIpe prabajita., gurubhiH samaM viharannanyadA ekasmin grAme praviSTaH, sArthena saha sarve'pi sAdhuvazcalitAH, sArthabhra bhASAMtara yanasUtram adhya013 To'sau municaMdro'davyAM titaH, tatra catvAro gopAladArakAstaM kSuttRSAkrAMtaM pazyaMti, zuddharazanAdibhiH pratijApati, // 712 // yatinA teSAM puro dezanA kRtA, te gopAladArakAH pratibuddhAstadaMtike pratrajyAM gRhItabaMtaH, taiH sarvaiH zuddhA dIkSA pAlitA, 712 / / dvAbhyAM tu dIkSA pAlitaiva, paraM mala klinnavastrAdijugupsA kRtA, te catvAro'pi devalokaM gatAH, tatra jugupsAkArako do devalokacyutau dazapuranagare sAMDilyabrAhmaNasya yazomatyA dAsyAH putratvenotpannau yugmajAto babhUvatuH. sAketa nagarane viSaye caMdrAvataMsaka rAjAno putra municaMdra nAme hato te kAmabhogano tRSNA nivRtta thavAthI sAgaracaMdra munine (samIpe jai prabajita thayo. gurunI sAthe vihAra karato eka samaye eka gAmamA peTho, sAthamAM sarve sAdhuo cAlyA, te sArthamAMthI chuTo par3I gayelo municaMdra aTavI jaMgalamA AvI paDyo; tyAM cAra gAyonA pAlaka bAlakoe tene bhUkha tathA tarasathI pIDAto joyo. Be|jyAre te gopAla bAlako ye zuddha AhAra tathA jaLavaDe tenI baradAsta karo tyAre yatie teonI AgaLa dharmopadeza karyo je zAMbhaLIne II te cAre gopAla bAlako pratibuddha thayA ane cAreye municaMdra pAMse pravajyA lIdhI. te sarve dIkSA pALatA hatA paNa temAnA ve jaNAe dIkSA to pALI paNa melA lugaDA vagerenI jugupsA manamA ghRNA karI, te cAre devaloka gayA. pelA jugupsA karanAra ye jaNA deva| lokathI cyuta thayA te dazapura nagaramA sAMDilya brAhmagano yazomatI dAsIthI joDalAMrUpe utpanna thayA. atikrAMtavAlabhAvau tau yauvanaM prAptau, anyadA kSetrarakSaNArtha tAvaTavyAM gatI, rAtrau ca vaTapAdapAdhaH suptau, tatraiko For Private and Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JGI dArako baTakorAhigatena sarpaNa daTa, dvitIyaH sarpopalaM bhanimittaM bhramaMstenaiva sarpaNa daSTaH, tato dvAvapi mRtau kAliMjarapanasUtram | parvate mRgIkukSau samutpannau yugmajAto mRgau jAto, kAlakrameNa to do mAtrA samaM bhramaMtI ekena vyAdhenaikazareNaiva hataura | bhASAMtara mRtau, tatastau hAvapi gaMgAtIre ekasyA rAjahaMsyAH kukSau samutpannau, jAtau krameNa haMsau, mAtrA samaM bhramaMtAvekena matsya-IBE DE adhya013 // 713 // | baMdhakena gRhIto mAritoca. 713 // / cALabhAva oLaMgI yuvAna thayA tyAre eka vakhate kSetra rakSaNa mATe aTavImAM gayA; rAtre baDanA jhADa taLe banne mRtA tyAM baDhanA kotaramAthI nIkaLelA sarpa e begAnA ekane daMza karyo, bIjo paNa uThIne te sarpanI zodhamAM pharato hato tyAM tene paNa teja sarpa | Dasyo, A sarpadaMsanA vipathI beya maraNa pAmI kAliMjara parvatamA mRgalInA udarathI yugmarUpe joDalA mRga utpanna thayA. kAlakrame mAnI sAthe bhamatA e banne baccAMne eka vyApaparAdhie ekaja bANa vatI haNAtAM maraNa pAmyA. te pachI te banne gaMgAtIre eka | rAjahaMsInI kakhe janmI krame karI haMsa thayA. potAnI mAnI sAthe pharatA e banne eka macchImAre pakaDIne mArI nAkhyA. tato vArANasyAM nagayo mahardikasya bhUtadinAbhidhasya cAMDAlasya putratvena samutpanau, phrameNa jAtayostayoH citraza saMbhUtazceti nAmanI kRte. to citramabhUtau mithaH prItiparau jAto. itazca tasminnavasare vArANasyAM nagaryA zaMkhanAmA rAjA, tasya namucinAmA maMtrI, anyadA tasya kiMcit jhugA jAtaM, kupitena rAjJA sa vadhArtha bhUtAdinacAMDAlasya dattaH, bhUtadinacAMDAlena tasyaivamuktaM, bho maMtrin ! tvAmahaM rakSAmi, yadi madgRhAMtabhUmigRhasthito matpugnau pAThayasi, jIvitArthinA tena tatpratipannaM, bhUmigRhasthaH sa citrasaMbhUtau pAThayati citrasabhUtamAtA tu maMtriparicaryA kurute, maMtrI tu For Private and Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir w bhASAMtara adhya013 IBE // 714 // 3 tasyAmevavyAsakto'bhUta, nijapatnIvyabhicAricaritaM cAMDAlena jJAtaM, namucimAraNopAyastena cititaH, pituradhyavasAyauttarAdhya |stAbhyAM jJAtaH,upakAraprIticaritAbhyAM sa namuci zitaH,tato naSTaHsa krameNa hastinAgapure sanatkumAracakriNo maMtrIjAtaH. panasUtram // 714 // PE tadanaMtara vArANasI purImA mahoTI samRddhivALA bhUtAdinna nAmanA cAMDAlanA putra thai avataryA. krame utpanna yayelA e beyanA citra tathA saMbhUta evA nAma rAkhyAM. A beya citra tathA saMbhUta beya bhAio eka bIjA paraspara prItivALA hatA. A samaye vArA|NasI nagarImAM zaMkha nAme rAjA rAjya karatA hatA teno maMtrI namuci nAme hato, teNe eka vakhate rAjAno aparAdha karyo tethI kopelA | rajAe e maMtrIno vadha karavA bhUtAdinna cAMDAlane soMpyo, bhUtadina cAMDAle te maMtrIne kahyu-'he maMtrin ! jo tame mArA gharanA bhoMya rAmAM rahI mArA be putro che tene bhaNAvo to tamane huM bacAvU ane mAru nahiM? maMtrI jIvadAnI khAtara A vAta kabUla rAkhI. Jhave cAMDAlanA gharamA bhAyarAmAM rahI te maMtrI citra tathA saMbhUtane bhaNAvayA lAgyo; citra tathA saMbhUtanI mAtA maMtrInI paricaryA kare temAMtrI e bAimAM Asakta thayo. maMtrInI sAthe potAnI strInuM vyabhicAra carita cAMDAlanA jANavArmA AvatAM teNe maMtrIne and mAravAno upAya citavyo. potAnA pitAno A vicAra beya putro jANI gayA. potAnA upara bhaNAvavAnA upakArane lIdhe tenA prati prItivALA e banne cAMDAla putroe namucine bhAgI javAnI preraNA karI A uparathI namuci maMtrI tyAMthI nATho te krame karI hastinAgapuramA jai sanatkumAracakrIno maMtrI thayo. itazca tAbhyAM mAtaMgadArakAbhyAM citrasaMbhUtAbhyAM rUpayauvanalAvaNyanRtyagItakalAbhirvArANasInagarIjanaH prakAmaM lh dwd l`ly ll`ml y`wd b`d `lq@ For Private and Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram // 715 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir camatkAraM prApitaH, anyadA tatra madanamahotsavo jAtaH sarveSu lokeSu gItanRtyavAdinAdivinodapravRtteSu satsu tau mAtaM gadArakau vArANasInagaryataH samAgatya sarvAH svakalAH darzayituM pravRttau tayorvizeSakalAcamatkRtA lokAstaruNIpramukhAstatsamIpe gatAH, ekAkAro jAtaH, aspRzyatvAdikaM na jAnaMti sarve'pi lokAstanmayatAM gatAH tatazcaturvedavidbhibrahmaNairnagarasvAmina evaM vijJaptaM. ahIM pelA ve citra tathA saMbhUta cAMDAla bALako rUpa lAvaNya saMpanna hoi, maMtrI pAMsethI tAlIma lai nRtya tathA gAyananI kaLAmAM pravINa thayA, teo e vArANasI nagarInA janone atyaMta camatkAra pamADyA. eka vakhate vArANasI nagarImAM madanamahotsava thayo. sarve loko gAyana vAda nRtya vageremAM pravRtta thayA te samaye pelA beya mAtaMga bALako paNa vArANasI nagarImAM AvIne potAnI saghaLI kaLAo darzAvatrA lAgyA. te beyanI viziSTa kaLAthI camatkAra pAmelA loko strIo sahita te beyanI pAMse AvI sAMbhaLatAM ekAkAra thayo, aspRzyatAdika koi na jANatAM sarve loko tanprayatAne pAmyA; tyAre cAra vedanA jANanArA brAhmaNo bheLA thai nagara svAmI pAse jar3a vijJapti karI ke rAjannetAbhyAM citrasaMbhUtAbhyAM cAMDAlAbhyAM sarvo'pi nagarIloka ekAkAraM prApitaH rAjJA tayornagarIpravezo vAritaH, kiyatkAlAnaMtaraM punastatra kaumudImahotsavo jAtaH, tadAnIM kautukottAlau tau rAjazAsanaM vismArya nagarImadhye praviSTau, tatra svacchavastreNa mukhamAcchAdya prekSaNAni prekSamANayostayo rasaprakarSodbhavena mukhAda gItaM, nirgataM, sarve lokA vadati, kena kinnarANukAreNedaM karNasukhamutpAditamiti vastraM parAkRtya lokaistayormukhamIkSitaM, upalakSitau tau mAtaMgadArakau, For Private and Personal Use Only 19 bhASAMtara adhya013 / / 715 / /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 711 | rAjJo'nuzAsanabhaMjakatvena janaiyaSTimuSTayAdibhihanyamAnI to nagaryA bahiniSkAsitI prAptI bahirudhAne, bhRzaM uttarAdhya- khinnAvevaM ciMtayataH. bhASAMtara yanasUtram 13 adhya013 'he rAjan ! A citra tathA saMbhRta nAmanA ce cAMDALa vALakoe sarva nagarInA lokone ekAkAra karInAkhyA.' A sAMbhaLAne // 716 // rAjAe e be cAMDAla bALakone nagarImA praveza karavAnI manA karI. thoDAka samaya pachI tyAM pharI kaumudI mahotsava thayo. A | vakhate pAchA e cAMDALa bAlako melAmA javAnI utsukatAmA rAjAnA manAi hukamane bhUlI jai nagarImA peThA; svaccha vastravaDe | potArnu mukha DhAMkIne jINAM jotAM jotAM manamAM rasa ubharAvAthI mukhamAthI gAyana nIkalI gayuM teTalAmAM pAMse ubhelA loko bolavA | lAgyA ke-'A kinnaratuM anukaraNa karanAra amArA kAnane sukha denAra gAyaka koNa haze?' Ama bolatAM te lokoye teonA moDhAM uparathI cheDo khasehatAM mukha joyuM, 'A to te banne cAMDAla bAlako' ema olakhyA. rAjAnI AjJAno bhaMga karanArA jANI | lAkaDIvatI temana muTThI vagerethI mArI nagarInI bahAra kADhI mUkyA tethI teo banne bahAranA udyAna vAgamA jai atyaMta khinna JthayelA vicAra kare che ke dhigastvasmAkaM rUpayauvanasaubhAgyalAvaNyasakalAkauzalyAdiguNakalApasya, yato'smAkaM mAtaMgajatvena sarva dUSita, | lokaparAbhavasthAnaM vayaM prAptAH, evaM gurubairAgyamAgatau tau svabAMdhavAdInAmanApRcchayaiva dakSiNadigabhimukhau calito. dUra | gatAbhyAM tAbhyAmeko girivaro dRSTaH, tatra bhRgupAtakaraNArthamadhirUDhI, tatra to zilAtalopaviSTaM tapaHzoSitAMgaM zubha| dhyAnopagatamAtApanAM gRhNatamekaM zramaNaM dadRzanuH. harSitau tau tatsamIpe jagmatuH, bhaktibahumAnapUrva tAbhyAM sa vaMditaH, For Private and Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ B Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhunA dharmalAbhakathanapUrvakaM tayoH svAgataM pRSTa, tAbhyAM pUrvavRttAMtakathanapUrvakaM svAbhiprAyaH sAdhoH kathitaH, sAdhunA uttarAdhya HE bhASAMtara yanasUtram kathitaM na yuktamanekazAstrAvadAtabuddhInAM bhavAdRzAnAM giripatanamaraNaM. sarvaduHkhakSayakAraNaM zrIvItarAgadharma gRhaMtu, iti / adhya013 paMcamahAvatarUpaH zrIvItarAgadharmastayoH kathitaH, tatastAbhyAM tasya muneH samIpe dIkSA gRhItA, kAlakrameNa to gItArthI // 717 // jAto, tataH svagarvAjJayA pahATamadazamahAdazArdhamAsakSapaNAditapobhirAtmAnaM bhAvayaMtau grAmAnugrAma viharatau kAlA- // 717 // | tareNa hastinAgapuraM prAptI, bahirUdyAne ca sthitI.. 'ApaNA A rUpa, yauvana, saubhAgya tathA lAvaNya temaja sarvakaLAmAM kuzalatA Adika guNa samudAyane dhikkAra che. A vadhu mAtra cAMDALapaNAthI duSita thayu. ApaNe lokonA parAbhavapAtra banyA; Ama ghaNA vairAgyane pAmI potAnA bAMdhavAdikane pUchayA vinAna | dakSiNa dizA bhaNI cAlI nIkalyA; dUra jatAM teoe eka parvata dITho, tenA upara bhRgupAta bheravajhaMpa karavA caDyA; tyAM to eka zilAtala upara beThelA, taponuSThAnathI zopAyaluM che aMga jenuM evA, zubhadhyAna parAyaNa AtApanA letA eka zramaNane teoe dIThA. hd A zramaNane joi harpa pAmatA e banne zramaNanI samIpe gayA. bhakti tathA bahumAnapUrvaka teoe e zramaNane vaMdana kayu tyAre sAdhue ra dharmalAbha kathana pUrvaka te bannene svAgata pUchyu, teoe potAno pUrvavRttAMta kahI dekhADI potAno abhiprAya sAdhune kahyo. sAdhue kachu ke-aneka zAstrathI nirmaLa buddhimAna thai tamArA jevAne A parvata uparathI paDI maravU ayogya che, tame sarva duHkha kSayanA kAraNa | rUpa zrIvItarAga dharmanuM grahaNa karo. Ama kahIne te zramaNe e banne cAMDALa bALakone paMcamahAvratarUpa zrIvItarAgadharma kahyo; tethI te banne ye te muninI samIpe dIkSA grahaNa karI ane kAlakrame karI e banne gItArtha thayA. te pachI gurunI AjJAthI chacha, aSTama, dazama, For Private and Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie I dvAdaza, ardhamAsa, mAsa vagere tapa vaDe AtmAnuM bhAvana karatA, eka gAmathI bIje mAma viharatA kAlAMtare hastinAgapura AvIne bahA uttarAdhya bhASAMtara ranA bamIcAmAM sthita thayA. J6 adhya013 panasUtram anyadA mAsakSapaNapAraNake saMbhUtasAdhunagaramadhye bhikSAthai praviSTaH, gRhAnugRhaM bhraman rAjamArgAnuno gavAkSasthena // 718 // namucimaMtriNA dRSTaH, pratyabhijJAtazca. ciMtitaM ca sa eSa mAtaMgadArako madhyApito maccaritramazeSamapi jAnanasti, kadA // 718 // cicca lokAgre vakSyate, tadA manmahatvabhraMzo bhaviSyatIti matvA dRtaiH sa muniryaSTimuSTayAdibhirmArayitvA namucinA nagarAhahiniSkAsayitumArabdhaH, niraparAdhasya hanyamAnasya tasya kopakarAlitasya mukhAnnirgataH prathamaM dhUmastomaH, tena sarvamapi nagaramaMdhakArita, bhayakutUhalAkrAMtA nAgarAstatrAyAtAH, krodhAbhmAtaM taM muni dRSTvA sarve'pi prasAdayituM pravRttaH, sanatkumAracakravartyapi tatrAyAtaH, taM prasAdayituM pravRtta evaM babhANa, bhagavan ! yadasmAdazairajJAnaraparAddhaM tadbhavadbhiH kSanaNIyaM, saMharaMtu tapastejaHprabhAvaM, kurvatu mamopari prasAdaM sarvanAgarikajIvitapradAnena. punarevaMvidhamaparAdhaM na kariSyAmaH, ityAdi cakriNApyukto'sau yAvanna prazAmyati, tAvadudhAnasthazcitrasAdhurjanApavAdAttaM kupitaM jJAtvA tasya samIpamAgata evamuvAca. bho saMbhUtasAdho ! upazAma kopAnalaM, upazamapradhAnAH zramaNA bhavaMti, aparAdhe'pi na kopasthAvakAzaM aci dadati, krodhaH sarvadharmAnuSTAnaniSphalIkArako'sti, yata uktaM eka bakhate mAsakSapaNanA pAraNA artha saMbhUta sAdhu bhikSA mATe nagara madhye pesIne eka gharethI bIje ghare phare che teTalAmA gana-5 mArga upara paDatA gokhamAM beThelA namuci maMtrIe tene dITho ane oLakhyo paNa. teNe vicAryu ke-'A cAMDALa bALakane meM bhaNA-15 For Private and Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapanasUtram bhASAMtara // 719 // | vyo che tethI mAru saghalaM caritra e jANe che. kadAca te lokonI AgaLa kahI deze to mArI mahattAno bhraMza thaze? Ama mAnIne namuciye e munine lAkaDI tathA muThI vagerethI mAra marAvIne nagaranI bahAra kahADhI mUkavA tajavIja karI, niraparAdha te sAdhu jyAre 15 AvI tei haNavA lAgyo tyAM te kope karALa banyo ane tenA mukhamAthI dhUmano jathyo je prathama nIkaLyo tenAthI AkhaMya nagara / NEadhya013 aMdhakAramaya thai gayu. bhaya tathA Azcarya pAmatA nagaranA loko yA AvyA, krodhamAM dhaMdhavAtA te munine joi sarve tene zAMta karavA // 719 // lAgyA, teTalAmA sanatkumAra cakravartI paNa tyAM AvyA ane te munine prasanna karavA bolyA ke-'he bhagavan ! je amArA jevA yakSajanoe aparAdha ko hoya to te Ape kSamA karavo. ApanA tapastejanA prabhAvane zamAvIne amArA A badhA nagaranivAsI janone jIvitadAna karI amArA prati prasanna thAo. pharIne ame Avo aparAdha karIzuM nahi.' Ama cakrIe kahetA chatAM paNa jyAre te prazAMta KI] na yayA te vakhate udyAnamAM sthita citra sAdhu janApavAdathI te saMbhUtane kupita jANIne tenI samIpe AvIne AvIrIte bolyA ke'he saMbhUta sAdho ! tamArA kopAgnine zAMta karo, zramaNa to upazama pradhAnana hoya, koi aparAdha kare to paNa teo kopane avakAza detA nathI. krodha to sarva dharmAnuSThAnane niSphaLa karanAro che kAyuM che ke mAsuvavAsu karei / nitta vaNavAsu niseve // paDhai nANu suSmANu / nicca appANaM bhAvai // 1 // dhArai duddharabaMbhaceraM / bhikkhAsaNaM muMjai / / jAsu rosa tAsu sayalu / dhamma niSphalu saMpajjai // 2 // ityAdikaizcitrasAdhUpadezaH saMbhUtasyopazAMtaH krodhaH, tejolezyA saMhRtA, tatastau dvAvapi tatpradezAnivRttau gatau tadudyAna, cititaM caitAbhyAmAvAbhyAM saMlekhanA kRtA, sAMpratamAvayoryuktamanazanaM kartu, iti vicArya tAbhyAmanazanaM vihitaM, For Private and Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhya013 // 720 // mahInAnA upavAsa kare, nitya vanavAsa seve, zobhana jJAna paThana kare, nitya AtmAnu bhAvana kare, 1 durdhara brahmacarya dhAraNa kare, uttarAdhya bhikSAzana bhojana kare; tathApi jyAM ropa thAya ke dharma niSphaLa nIvaDe che, 2 AvA vicitra upadezobaDe saMbhUtanA krodhane upazAMta yanasUtram kayo. tejolezyA saMhRta thatAM te banne e pradezathI nIkaLI te udyAnamAM gayA. e banne ye vicAryu ke-'ApaNe saMlekhanA karI have // 720 // ApaNe anazana grahaNa kara yogya che' Ama vicArIne te banne ye anazana Adaryu. sanatkumAracakriNA namucimaMtriNo vRttAMto jJAtaH, dRtaiH saha rajjubaddhaH kRtaH. prApitazca tadudyAne tayoH samIpe | tAbhyAM sa mocitaH, sanatkumAro'pi tayorvadanArdha sAMtApuraparivArastatrAyAtaH, sarvalokasahitazcakrI tayoH pAdayugme praNataH, cakriNaH strIratnaM sunaMdApi autsukyAttayoH pAde praNatA, tasthA alakasparzAnubhavena saMbhUtayatinA nidAnaM kartumArabdhaM, tadAnIM citramuninaivaM cititamaho durjayatvaM mohasya ! aho durdItateMdriyANA, yena samAcaritavikRSTataponika ro'pi viditajinavacano'pyayaM yuvativAlAgrahasparzaNetthamadhyavaspati. tataH pratiyodhitukAmena citramuninA tasya saMbhU16 tamunerevaM bhaNitaM, bhrAtaretadhyavasAyAnivRtti kuru? ete hi bhogA asArAH, pariNAmadAruNAH, saMsAraparibhramaNahetavaH JE saMti. eteSu mA nidAnaM kuru? nidAnAttava ghorAnuSTAnaM naiva tAdRk phaladaM bhaviSyati. ahIM sanatkumAra cakrIe namuci maMtrIno vRttAMta jAgyo tethI dutone hAthe te maMtrIne doraDAMvatI baMdhAvyo ane jyA udyAnamAM te sAdhuo che tenI samIpe pahoMcAyo. A sAdhuoye namucimaMtrIne choDAvI mUkyo. sanatkumAra cakrI paNa A ve sAdhuone vaMdana karavA potAnA janAnA sahita Avyo. potAnA parivArajana sahita cakrI te sAdhubhonA pagamAM paDayo A cakrInI strIratna rANI sunaMdA paNa For Private and Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsukatAthI banne sAdhunA pagA paDI praNAma kare che tyAM tenA kezano sparza thayo tethI saMbhUta yatine keza sparza janya AnaMdano uttarAdhyapanamUtrama | anubhava thatAM manamAM nidAna karavAnI zaruAta thA. citra muni jANI gayA tethI teNe vicAryu ke-'aho !! moha kevo durjaya che? bhASAMtara | are! iMdriyo kevAM durdamya che? jene lIdhe jeNe ati kaSTa tapaH samUha AcaraNa karela che temaja jinavacano jANyAM che chatAM te mAtra IDE adhya013 // 721 // yuvatinA vALanA agramAtrano sparza thatAM A kevA nizcaya kare che?' te pachI e saMbhUtane pratibodha devAnI icchAyI citramunie saMbhUta | // 72 munine A pramANe kahAM ke-'he bhrAtaH! A saMkalpathI manane nivRtta karo. A sAMsArika bhoga badhA asAra che, pariNAme dAruNa= bhayaMkara che, ane vaLI A saMsAramA paribhramaNa karAvanArA hetubhUta che; e bhogane vipaye nidAna mA karo. e nidAnathI tamAraM ghora anuSThAna tevA phaLanu denAra thaze nahi.' evaM citramuninA pratiyodhito'pi saMbhUto na nidAna tatyAja, yadyasya tapasaH phalamasti, tadAhaM bhavAMtare cakravartI bhUyAsamiti nikAcitaM nidAnaM cakAra. tato mRtvA saudharmadevaloke tau dvAvapi devI jAto. tatazcyutazcitrajIvaH puramatAlanagare ibhyaputro jAtaH, saMbhUta jIvastatazcyutaH kAMpilyapure brahmanAmA rAjA, tasya culanInAnI bhAryA, tasthAH kukSI caturdazasvamasUcita utpannaH krameNa jAtasya tasya brahmadatta iti nAma kRtaM, dehopacayena kalAkalApena ca vRddhiM gataH | AvI rIte citramunie pratibodhita karyA chatAM paNa saMbhUtamunie nidAna tyajyu nahiM. 'jo A tapanuM phaLa che to huM bhavAMtaramA JE D| cakravartI thAuM' A pramANe saMbhUte nikAcita nidAna kayu. te banne maraNa pAmI prathama to saudharma devalokamAM devo thayA tyAMthI cyuta | 1 dRDha nizcayathI bAMdhela karma ke jeno phaLarUpa bhoga vinA nAza na thAya. 2 tapanA phaLanI agAuthI mAgaNI karavI te (niyA ) For Private and Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram | bhASAMtara adhya013 // 722 // // 722 // | dhatAM citra jIva puramatAla nagaramAM dhanADhya zreSThIno putra thayo. saMbhUtano jIva devalokathI cyuta thaine kAMpilyapuramA brahma nAme rAjA | hato tenI culanI nAmanI bhAryAnI kuMkhe avato. Ano janma thatAM pahelAM culanIne cauda svapna AvyAM te uparathI A bALaka cakravartI thAya tevu mRcana hatuM. janma pAmelA e bAlakanuM krame karI brahmadatta evaM nAma rAkhthu. A bALaka dehathI tathA kaLA kalApathI adADe vRddhi pAmato gayo. tasya brahmarAkSa uttamavaMzasaMbhUtAzcatvAraH suhRdaH saMti, tadyathA-kAzIviSayAdhipaH kaTakaH, gajapurAdhiyaH kaNeradattaH, kauzaladezAdhipatirdIrghaH, caMpAdhipatiH puSpalazceti. te'tyaMtasnehena parasparavirahamanicchaMta. samuditAzcaiva ekamekaM varSa paripATyA vividhakrIDAvilAsarekasmin rAjye tiSTaMti. anyadA te catvAro'pi samuditAzcaiva brahmarAjye sthitAH saMti. tasminnavasare brahmarAjJo maMtrataMtrauSathAdyasAdhyaH ziroroga utpannaH, tatastena kaTAkAdicaturNA mitrANAmutsaMge brahmadatto muktaH, uktaM ca yathaiSa madrAjya sukhena pAlayati tathA yuSmAbhiH kartavyamiti rAjyaciMtA kArayitvA brahmarAjA kAlaM gataH. mitrasta pretakarma kRtaM, mithazcaivaM bhaNitaM, eSa kumAro yAvadrAjyadhurA) bhavati tAvadasmAbhiretadrAjyaM rakSaNIyamiti vicArya sarvasaMmataM dIrgharAjAnaM tatra sthApayitvA kaTakakaNeradattapuSpaculAH svasvarAjye jagmuH. A brahmarAjAnA cAra mitro hatA. eka to kAzI dezo adhipati kaTaka, bIjo gajapurano adhipa kaNeradatta, trIjo kozaladezano rAjA dIrgha ane cotho caMpAno adhipati puSpacuLa AbadhA mitro atyaMta snehane lIdhe eka bIjAthI vimukta thavA na icchatA sarva sAtheja eka eka varSa vArA pharatI ekanI rAjadhAnImA vividha kroDAvilAsomA samaya vItADatA hatA. eka samaye e cAra mitrA For Private and Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir THE bhASAMtara maLIne brahmarAjAnA rAjyamAM AvIne rakhA hatA tevAmAM brahmarAjAne maMtra taMtra auSadha AdikathI na maTI zake evo mAthAno vyAdhi uttarAdhyapanamantrama thayo tyAre brahmarAjAye potAnA bALaka putra brahmadattane kaTaka vagere cAre mitronA khoLAmAM mUkI kA ke-'A mAro putra mukhe mArA RS adhya013 rAjyanu pAlana kare tema tamAre kara Ama rAjpanI ciMtA paLAbIne brahmarAjA maraNa pAbhyA. mitroe tenuM saghaLu preta karma karAvI, // 723 // maLIne ema kAke A kumAra jyA mUdhI rAjanI dhUsarI upADavA lAyaka thAya tyAM sudhI ApaNe tenA rAjyanI rakSA karavAnI che, // 723 // Ama vicArI sarvee saMmata thai dIrgharAjAne tyAM sthApIne kaTaka, kaNeradatta tathA puSpacala; traNe rAjAo potapotAnA rAjyamAM gayA. sadIrgharAjA sakalasAmagrIkaM tadrAjyaM pAlayati, bhAMDAgAraM vilokayati, pravizatyaMtaHpuraM, culinyA samaM maMtrayati. K/ tata iMdriyANAM durnivAratvena brahmarAjJo matrImavagaNayya, vacanIyatAmavamanya 'yulanyA samaM saMlagnaH evaM pravardhamAnaviSa- yasukharasayostayorgacchaMti dinAni. __atre dIrgharAja sakala sAmagrIvALaM rAjya calAvA lAgyA. bhAMDAgAra khajAno tapAse; aMta:pura janAnAmAM paNa jAya; culinI / sAthe vAtacIta kare; ema karatAM iMdriyo nivAravAM duSkara che tethI brahmarAjAnI maitrInI avagaNanA karI, lokamAM khoTuM kahevAze tenI paNa darakAra na karatAM dIrgharAnA culanIrANI sAthe premamA paDyA. Ama bannenA divaso pratidina vadhatA jatA viSayamukhAbhiJlApamA vItayA lAgyA. tato brahmarAjamaMtriNA dhanurnAmnA taghostatsvarUpaM jJAta, ciMtitaM ca ya evaMvidhamakAryamAcarati, sa kiM kumArabra. |madattasya hitAya bhaviSyati? evaM ciMtayitvA tena dhanurnAmnA maMtriNA svaputrasya varadhanunAmnaH kumArasyaivaM bhaNitaM, For Private and Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 putra ! brahmadattasya mAtA vyabhicAriNI jAtAsti, dIrgharAjJA bhujyamAnAsti, ayaM samAcAra ekAMte tvayA brahmadattakuuttarAdhyamArasya nivedanIyaH, tena ca tathA kRtaM. bhASAMtara yanasUtram JU adhya013 brahmarAbhAnA dhanu nAmanA maMtrInI jANamAM jyAra A vAta AdhI tyAre teNe vicAyu ke-je Abu aghamAcaraNa seve te brhm||724|| | dattanu zuM hita karaze? ema dhArI dhanumaMtrIe potAnA putra varavadhanu nAmanA kumArane ema kaDaM ke-'he putra ApaNA rAjakumAra brahma // 724 // dattanI mAtA vyabhicAriNI thai gai; dIrgharAnA tene bhogave che.' A samAcAra ekAMtamAM brahmadattakumArane tAre nivedana karavA. | teNe te pramANe kayu. ___ brahmadattakumAro'pi mAturduzcaritamasahamAnastayortApanArtha kAkakokilAmithunaM zUlAprotaM kRtvA culanImAtRdIrghaIc| nRpayordarzitaM, evaM proktaM ca, ya IdRzamanAcAraM kariSyati, tasyAhaM nigrahakariSyAmItyuktvA kumAro bahirgata:. evaM vitri-5 bhidRSTAMtadinatrayaM yAvadevaM cakAra uvAca ca. tato dIrghatRpeNa zaMkitena culanyA evamukta, kumAregAvayoH svarUpaM jJAtaM. 36 ahaM kAkastvaM kokileti dRSTAMtaH kumAreNa jJApitaH. tayo ke bAlo'yaM yattadullapati, nAtrArthe kAcicchaMkA kAryA. tatA| dhRSTena dIrgheNoktaM, tvaM putravAtsalyena na kimapi svahitaM vetsi, ayamavazyamAvayorativighnakaraH, tadavazyamayaM mAraPNIyaH, mayi svAdhIne tavAnye putrA bahavo bhaviSyaM te. etAdRzaM dIrghanRpavacastayAMgIkRtaM. yata uktaM-mahilA Alaku laharaM / mahilA loyaMmi ducariyakhitaM / mahilA duggaidAraM / mahilA joNI aNatthANaM // 1 // mAreDa ya bhatAraM / haNei rasuaMpaNAsae atthaM // niyagehipi pIlAvai / NArI rAgAurA pAvA // 2 // culanyA bhagitaM, kathameSa mAraNIyaH? kathaM For Private and Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ca lokApavAdo na bhavati? dIrghanRpeNoktaM sAMpratamasya vivAhaH kriyate, pazcAtsarvamAvayociMtitaM bhaviSyati, tatastAbhyAM uttarAdhya brahmadattasya mitrasya kasyacidrAjJaH kanyAyAH pANigrahaNaM kAritaM, tayoH zayanArthamanekastaMbhazatasanniviSTaM gUDhanirgana- BbhASAMtara panasUtram JE dvAraM jatugRhaM kAritaM. adhya013 // 72 // / brahmadattakumAra mAtAnuM duzcaritra sahana na thavAthI eka vakhate kAgaDo tathA koyala A betuM joDuM zUlanA agra upara parovIne // 725 // mAtA tathA dIrgharAjAne batAvyu ane kahyu ke-'je koi Adhu AcaraNa karaze teno hu~ nigraha karIza,' ATalaM bolI kumAra bahAra Ka gayo. AvAM ve traNa dRSTAMto vaDe RNa divasa sudhI teNe e pramANe kayu ane kahyu te uparathI dIrgha rAjAe zaMkita banI cUlanIne ra | kayu ke-'ApaNa bannenuM svarUpa kumAre jANyu che, huM kAgaDo ane tuM koyala e dRSTAMta kumAre jaNAvyo.' culanI bolI ke-'e vALaka to jema tema bole bake. A bAbatamAM kaMi zaMkA karavAnI nathI.' tyAre ghRta-nirlaja-dIrgharAjA bolyo ke-'tuM tArA putranA DE BE vAtsalyane lIdhe potAnuM kaMi paNa hita nathI jANI zakato. A kumAra avazya ApaNa bannemAM vighna karanAra hovAthI e avazya FilmarAvI nAkhavA yogya che. huM tAre AdhIna cha to putro ghaNAya thai raheze.' A pramANe dIrgha nRparnu vacana te rANIe aMgIkAra kayu. kayu cha ke-mahilA strI ALatuM kuLa ghara che, mahilA lokamAM duzcaritanuM kSetra che, mahilA durgatinuM dvAra cha bhane mahilA sarva anabhAnuM janma sthAna che. 1 e bhartAne mAre, sutane haNe, arthano praNAza kare, rAgAtura pApA mahilA potAnA gharane paNa parajALe. 2 culanI bolI ke e putrane kema mAravA? ane lokApavAda kema na thAya? tyAre dIrghatRpe kayu ke-'imaNAM to tenA vivAha karIye pachI || | ApaNuM dhArelu vadhuM yai raheze.' te pachI e culanI tathA dIrgharAjA banneye malI koi mitra rAjAnI kanyA sAthe brahmadattanA vivAha For Private and Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 726|| 3] karyA. have e varabahUne sUvA mATe seMkaDo ratabhavALa, tathA chupAM nikalavAnAM dvAravADaM eka jatu lAkhanu ghara banAvyu. uttarAdhya itazca dhanumatriNA dIrghanapAyaivaM vijJaptaM eSa mama putro varadhanuretadrAjyakAryakaraNasamartho vartate, ahaM punaH paralopanamUtrama kahitaM karomi. dIrghanRpeNoktamiha sthita eva tvaM dAnAdidharma kuru! tasyaitadvacaH pratipadya dhanumaitriNA gaMgAtIre mahatI // 726 // prapA kAritA, tatra pathikaparivrAjakAdInAM sa yatheTadAnaM dAtuM pravRttaH. dAnopacArAvarjitaiH parivrAjakAdibhirdigavyUtapra |mANA suraMgA jatugRhaM yAvatkhAnitA. jatugRhAMtaH suraMgadvAri zilA dattA. | A tarapha dhanumaMtrIe dIrgharAjAne vijJapti karI ke-'A mAro putra vagdhana A rAjyanu kAmakAja karavA samartha thayo che to | tame tenAthI kAma lyo bhane huM have kaMika mAru paraloka hita sAdhana karUM' dIrgharAjAe kadhu ke-'ahIM rahIneja tame dAnAdi dharma | karo? A tenuM vacana svIkArI dhanumaMtrIe gaMgAtIre mahoTI prapA-pANInI paraba karAvI tyAM pathika-musAphara tathA parivrAjaka saMnyAsI | vagere je Ave tene yatheSTa dAna devA mAlyA. dAnAdika upacArothI anukULa thayelA pathikajana pAMse be gAu pramANavALI suraMga TheTha pelA jatugRha mRdhI khodAvI taiyAra karAvI. jatugRhanI aMdara suraMganA dvAra ADI eka zilA dai dIdhI. itazca culanyA mahatADaMbareNa vadhUsahitaH kumArastatra pravezitaH, tataH samagraH parivAro visarjitaH, varadhanuH kumArapAce sthitaH. evaM svapitrA gaditavRttAMtAnusAreNa sa sAvadhAno jAgranneva suptaH. brahmadattakumArastvekazayyAyAM tayA vadhdhvA saha suptaH, gataM rAtripraharayugmaM, tadA tatra culanyA svahastena agnikaMduko nyastaH. tena tadgRhaM samaMtAdahyamAnaM | dRSTvA vinidro brahmadattaH svamitraM varadhanuM papraccha, kimetaditi. varadhanunA sarva culanIsvarUpaM kathitaM. punaH kathitamiyaM m For Private and Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanamatrama // 33 / ca kanyA rAjaputrI na, kiMtu kApyanyA, tasmAdasyAM moho manAgapi na kAryaH. tvamasyAM zilAyAM pAdaprahAraM kuru? yenAvAM IBE bhASAMtara | nirgacchAvaH. varadhanUktaM sarva brahmattena kRtaM. tato dvAvapi nirgatya suraMgAbahirdeze samAyAto. tatra ca dhanumatriNA pUrvameva adhya013 dvI turaMgamau puruSau ca muktau staH, tAbhyAM puruSAbhyAM tayoH saMketaH kathitaH, turaMgAdhirUDhau tau dvAvapi kumArau tatazcalito. ekena divasena paMcAzadyojanamAtraM bhUbhAgaM gato. dIrghamArgakhedena turaMgamau vyApannau. 727 // ril ahIM culanIe mahoTI dhAmadhUma sAthe tenI bahU sAthe kumAra brahmadattane e jatugRhamA praveza karAvyo; te pachI tamAma parivA rane rajA dIdhI. varadhana kumAra pAMse ubho rahyo. Ama potAnA pitA dhanumaMtrIe kahelA vRttAMtane anusarI te sAvadhAnatAthI jAga| toja mUto. brahmadattakumAra tenAM vadha sAthe eka zayyAmAM mRtAne ve pahora rAtra gai teTalAmA culanIye potAne hAthe agnino goLo nAkhyo tenAthI te jatugRha cAre korathI baLavA maMDayu te joine nidrA bhaMga thatAM jAgelA brahmadatte potAnA mitra varadhanune pUchyu keAzuM thayu?' varadhanue saghaLu culanI caritra kahI saMbhaLAvyu, ane kadhu ke-'A tamane je paraNAvI te rAjakanyA nathI kiMtu koi anyaja che mATe emAM Ape moha jarAya na rAkhato. have tame A zilA para pAda prahAra karo jethI ApaNe ceya nIkaLI jaiye.' varadhanunA kahevA pramANe brahmado zilAne lAta mAratAM suraMganuM dvAra dekhANuM temAM thaine beya jaNA muraMgamAMthI bahAra jyAM AnyA tyAM dhanurmatrIye pahelethIja be mANasa be ghoDA sAthe rAkhelA joyA. e puruSoe kahelA saMketa pramANe ghoDA upara savAra thaine beya kumAro | cAlatA thayA ane eka divasamAM pacAza yojana rasto oLaMgI AvyA tyAM bahu lAMbA mArganA khedathI banne ghoDA mRta thayA. tataH pAdacAreNa gacchaMtI tau kohAbhidhAnagrAmaM gatau, kumAreNa varadhanurbhaNitaH, mAM kSudhA bAdhate. varadhanuH kumAraM For Private and Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir J adhya013 // 728 // 15 bahirevopavezya svayaM grAmamadhye praviSTaH, nApitaM gRhItvA tatrAyAtaH, kumArasya mastakaM muMDApita, paridhApitAni kaSAusarAdhya | yavastrANi, caturaMgulapramANapaTTabaMdhaH kumArasya zrIvatsAlaMkRte hRdi baddhaH, varadhanunApi veSaparAvartanaH kRtaM, tAdRgveSadharI yanasUtram dvAvapi grAmamadhye praviSTI, tAvatA eko dvijaH svamaMdirAnigatvAbhimukhamAgatya kumAraupatyevamAha, AgacchatAmasnagrahe, // 728 bhujatA ca. tenetyukte to dvAvapi tadagRhe gato. brAhmaNena rAjarUpapratipattipUrvaka tau bhojito. bhojanAMte cakApravarama hilA baMdhumatI nAnI kanyAmuddizya brahmadattakumAramasta ke'kSatAn prakSipati, bhaNati caiSo'syAH kanyAyA varo'stviti. varadhanunA bhaNitaM, kimetasya mUrkhasya baTukasya kRte etAvAnAyAsaH kriyate? tato gRhasvAminA bhagitaM bhrUyatAmasmadAyAsavRttAMta: te pachI beya jaNA page cAlatA koTTa nAmanA gAme pahoMcyA. brahmadatta kumAre varadhanune kayu ke-'mane kSudhA lAgI che' varadhanu, kumArane gAmabahAraja eka sthAnake besADIne pote gAmamA peTho, gAmamAMthI eka vANaMdane teDI AvI kumAra mAthu muMDAvI nAkhyu ane tene kaSAya bhagavAM vastro paherAvyAM; cAra AMgaLano vastrano pATo kumAranA zrIvatsa cinha vALA vakSaHsthaLa upara bAMdhyo, | varadhanue pote paNa veSavadalo karI beya jaNA gAmamA peThA. gAmamA pesatAMna eka brAhmaNe potAnA gharamAMthI nIkalI sAmA AvIne | kumArone kahA ke-'tamo banne amAre ghare Aco ane bhojana karo.' teNe Ama kahetAM veya kumAro tene ghare gayA. brAhmaNe rAjAnA jevI khAtira baradAstathI teone jamAiyA. jamIne veThA tyAre eka svarUpavatI baMdhumatI nAmanI kanyA AgaLa lAvI brahmadattakumAranA mastaka upara akSata prakSepa karIne bhaNavA lAgyo ke-'A kanyAnA A vara thAo' A joine varadhanu bolyo 'are A mUrkha For Private and Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendr www.kobatirth.org Achana Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rupayezya varanA matyAH svarUpaM kathayitvA syAktamAvAbhyAM dUre gaMtavyayaka | baTukanI khAtara ATalo payo prayApa kA karo cho?' te sAMbhaLI te gharadhaNI bolyo ke-'amArA A prayAsano vRttAMta sAMbhaLo'uttarAdhya / pUrva suvRttanaimitikenAkhyAtaM yathAsyA bAlikAyAH paTTAcchAditavakSaHsthalaH samitro bhavadgRhe bhojanakArI varora panasanama | bhASAMtara adhya013 3 bhaviSyati, so'syA yogyo vara iti. tasminneva dine tasyAH kanyAyAH kumAreNa pANigrahaNaM karitaM. mudito gRhasvAmI, // 729 // it kumArastvekarAtrau tatra sthitaH. dvitIya dine varadhanunA kumArasyoktamAvAbhyAM dUre gaMtavyaM, dIrgharAjAsatratvenAtra sthAtu. // 729 // mAvayorayuktamiti to dvAvapi baMdhumatyAH svarUpaM kathayitvA nigato. gacchaMtI tAvekadA kasmiMzciduragrAme gatI, tRSA| krAMtaM kumAraM yahirupavezya varadhanuH salilamAnetuM grAmamadhye praviSTaH tvaritameva pazcAdAgatyaivaM kumArasyoktavAn. atra / IdRzo janApavAdo mayA zrutaH, yadInRpega brahmadattamArgaH sarvatra sainyairvaddho'sti. tataH kumAra ! AvAmito nazyAvaH. || naSTau tato hAvapi unmArgeNa vrajaMtI mahATavIM prAptI. DEL pUrva koi eka sadAcaraNI jyotiSIe kahelu ke-kapaDAMnA paTavatI vakSaHsthaLa DhAMkIne mitra sahita je puruSa tamAre ghare AvI Hd If bhojana karaze teja A bAlikAno yogya vara thaze. teja divase e kanyAno brahmadattakumAranI sAthe pANigrahaNa=vivAha thayo. ghara-Ibe 31 dhaNI bahu harSa pAmyo. brahmadattakumAra to eka rAtri tyAM rahIne bIjeja divase varadhanue kadhu ke-ApaNe ghaNe dara javAnuM che, kAraNa ke dIrgharAjA Asanna hoya tyA ApaNe rahe, ayogya che. Ama kahI banne jaNA baMdhumatI pAMse jai potAnI hakIkata tene kahI samaJEI jAvI tyAMcI nIkalyA te koi eka dUrane gAme AvI caDyA. brahmadatta kumArane tapA lAgI hatI tene gAma bahAra besADIne varadhanu | jaLa levA gAmamA peTho, taratana utAvaLo pAcho AvI kumArane kahe che ke-meM ahIM loka vAyakA evI sAMbhaLI ke-'dIrgharAjAe | For Private and Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 730 // "Mei Mei Hao Hao www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAre kora sainya rAkhI brahmadattanA mArga rokyA che, to pachI he kumAra! ApaNe ahIMthI nAsI javaM ucita che, Ama kahIne banne jA mArga vinA ADe ghaDa cAlI eka mahoTA jaMgalamAM AvI lAgyA. tatra kumAraM vaTA upavezya varadhanurjalamAnetumitastato babhrAma dinAvasAne varadhanudinRpa bhaTairdRSTaH, prakAmaM yaSTi| muSTayAdibhirhanyamAnaH kumAraM darzayeti procyamAnaH kumArAsannapradeze prApitaH tAvatA varadhanunA kumArasya kenApala| kSitA saMjJA kRtA, bhaTairadRSTa eva brahmadatto naSTaH patitazcaikAM durgA mahAdavIM, kSudhAtRSAbhyAmAnaM, kumArastRtIye dine tAmaTavImatikrAMtastApasamekaM dadarza dRSTe ca tasmin kumArasya jIvitAzA jAtA. kumAreNa sa tApasaH pRSTaH, bhagavan ! ka bhavadAzramaH? tenAsanna evAsmadAzrama ityuktvA kulapatisamIpaM nItaH, kumAreNa praNataH kulapatiH, kulapatinA bhaNitaM vatsa! kuta iha bhavadAgamanaM ? kumAreNa sakalo'pi svavRttAMtaH kathitaH kulapatinoktaM tyAM eka vaDalA nIce kumArane besADI varadhanu pANI levA Ama tema pharato hato, sAMja paDavA bhAvI hatI teTalAmAM dIrgharAjAnA jAsusoe varadhanune dITho, tene lAkaDIthI tathA muThI batI mAra mAravA mAMDyo bhane 'brahmadattakumArane dekhA. ema kahetA kumAranI | najadIka AvyA te vakhate varadhanue koi na dekhe tema kumArane izAro karyo ke teja kSaNe pelA jAnuso na dekhe tevI rIte brahmadattakumAra tyAMthI nATho te cALatAM cAlatAM eka aghora araNyamAM AvI paDyo. bhUkha tarasathI pIDAto kumAra bIje divase e mahATavIne cheDe Avyo tyAM eka tapastrIne dIThA. tene joine kumAranA manamAM 'have jIvAze. evI AzA AvI. kumAre te tApasane pUchayuM keApano Azrama kyAM che? suniekA ke-A samIpamAMja amAro Azrama rahyo Ama kahI kulapati pAMse te kumArane lai gayo. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 // 730 //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara - adhya013 // 13 // Id| kumAre e kulapatine praNAma karyA tyAre bu.lapati bolyA-'vatsa ! tamAruM kyAMthI ahiM AvatuM dhayuM?' AnA uttaramA kumAre potAno uttarAdhya ra tamAma dRSTAMta kahetAM kulapati bolI uThyA keyanamatrama ahaM bhavajanakasya kSullabhrAtA, tatastvaM nija caivAvAsaM prApto'si, sukhenAtra niSTa? ityabhiprAya tApasasya jJAtvA // 72 // kumArastatraiva sukhaM tiSThannasti. anyadA tatra varSAMkAlaH samAyAtaH. tadAnIM nizcitena kumAreNa tatra tApasAMtike sakalA dhanurvedikAH kalA abhyastAH. anyadA zaratkAle phalamUlakaMdAdinimittaM tApaseSu gacchatsu brahmadattakumAro'pi teHsamaM bane gataH. vanazriyaM pazyatA tena eka mahAhastI dRSTaH, kumArastadabhimukhaM calitaH, kumAraM dRSTvA hastinA galagajirava: kRtaH, kumAreNa tasya puro nijamuttarIyaM vastraM nikSiptaM, kAriNApi tatkSaNAt zuMDAdaMDena gRhItaM. kSiptaM ca gaganatale, yAvatsa krodhAMdho jAtastAvat kumAreNa ulaM kRtvA tadvastraM svakarAbhyAM gRhItaM, tatastena nAnAvidhakrIDayA parizrama nItvA karI muktaH, sa pazcAdgaMtuM pravRttaH, tatSTau kumAro'pi calita'. itazcAgre gacchan kumAraH pUrvAparadigvibhAge paribhramat girinadItaTasanniviSTaM jIrNabhavanabhittimAtropalakSitaM jIrNa nagaramekaM dadarza. 'huM to tArA pitAno nAno bhAi cha mATe tuM have tArA potAnAja AvAsamAM Avyo che, ahIM sukhethI raho.' tApasano Avo abhiprAya jANIne kumArato tyAM nIrAMte rahyA. ema karatAM varSAkALa Avyo tyAre nizcitapaNe rAjakumAre tyAM tApasa pAMse sakala |JE J dhanurvedanI kalAono abhyAsa karyo, eka vakhate zaradaRtunA samayamAM tApaso tathA phaLa mULa kaMda vagere levA vanamA jatA hatA teonI sAthe brahmadazakumAra paNa vanamAM gayA. bananI zobhA jotA AgaLa jAya che tyAM eka mahoTo hAthI dITho, kumAra to tenA For Private and Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir panasUtram | bhASAMtara adhya013 // 732 // sAmA cAlyA. kumArane joi hAthIe gaLAnI garjanAno avAja ko. kumAre te hAthI AgaLa potArnu oDhavAtuM vastra pheMkyu, teja uttarAdhya kSaNe hAthIe te vastra potAnI mUDhathI pakaDI uce AkAzamAM uchAbyu. e hAthI krodhAMdha thayo teTalAmAM to chala karI kumAre te vastra potAnA be hAtha batI jhIlI lIdhuM. te pachI ghaNA prakArathI ramADIne hAthIne thakavyo tyAre te hAthI cAlato thayo, kumAre te hAthIMnI // 732 // | pAchaLa javA mAMDayuM AgaLa cAlatAM pUrva dizAmA pharatAM parvatamAthI nIkaLelI nadInA kinArA para AveluM junAM gharonI mAtra bhItoja jemAM zeSa rahela che tevu eka jUnuM unnaDa nagara dI?... tanmadhye praviSTazcaturdikSu dRSTi kSipan pArzvaparimuktakhebakakhaDgaM vikaTavaMzakuDagaM dadarza. kumAreNa tatkhaDga tathaiva kautukAvAhitaM. ekaprahAreNa nipatitaM vaMzakuDaMga, vaMzAMtarAsasthitaM ca nipatitaM ruDamekaM, sphuradoSTa manoharAkAraM zira:kamalaM dRSTvA saMbhrAMtena kumAreNaivaM cititaM, hA dhigastu me vyavasitasya, dhigme bAhubalasyeti kumAraH svaM niniMda. pazcAtApAkrAMtena tena kumAreNa dRSTaM dhUmapAnalAlasaM kabaMdhaM samadhikamadhRtistasya punarjAtA. tenI aMdara praveza karIne cArekora najara nAkhe che to-paDakhAmAM DhAla tathA talavAra paDelA che evo eka bAMsano jhuDa joyo. | kumAre te khaDga upADI cakAsI jovAnI icchAdhI vAMsanA jhuMDa upara ghA ko tyAM vAMsa kapAyA te sAthe vAMsanA vacagALAmAM kapAi DE] gayela phara pharatA hoThavALu manohara AkRtinuM eka mastaka paDayuM te joi saMbhrama pAmelA e rAjakumAre vicAyu ke-'mArA A udyo gane dhikkAra che ane mArA bAhubaLane paNa dhikkAra che' Ama potAnA AtmAnI niMdA karI pazcAttApa karatA te kumArane dhUmapAna kara|vAnI lAlasAvALo kabaMdha dhaDa joi manamAM adhika adhairya Avyu. fttyn mlln lllnln fylyblybn llyly y ll@ For Private and Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir itastataH pazyatA kumAreNa punaH pravara udyAnaM dRSTaM, tatra bhramannazokataruparikSiptamekaM saptabhUmikamAvAsaM kumAro uttarAdhyadRSTavAn. tanmadhye praviSTaH kumAraH krame ga saptamabhUmikAmArUDhaH, tatra vikasitakamaladalAkSI pravarAM mahilAM pazyatisma. IBE bhASAMtara panasatrama adhya013 kumAreNa sA praSTA kAsi tvamiti. tataH mA svasagAvaM kathayituM pravRttA, mahAbhAga! mana vyatikaro mahAn vartate, tt||733|| UEstvameva prathamaM svavRttAMtaM vada? kastvaM? kutaH samAyAtaH? evaM tayA pRSTe kumAra Akhyat paMcAlAdhipativrahmarAjaputro brahma- ||7330 datto'smI'ti. kumAroktizravaNAnaMtaraM harSotphullanayanA sA abhyutthAya tasyaiva caraNe nipalya rodituM pravRttA. tataH sakAmaNyahRdayena kumAreNa sA punarevaM bhaNitA, mukhamunnataM kuru? mA rudeti cAzvAsitA sA. tataH kumArega tvaM svavRttAMta vadetyuktA sAcaNyau, kumAra! ahaM tava mAtulasya puSpacUlasya rAjJaH putrI, tavaiva pitrA dattA, vivAhadivasaM pratIkSamANA nijagRhodyAnadIpikApuline krIDatI duSTavidyAdhareNAtrAnItA. yAvadahaM svajanavirahAgnisaMtaptA iha tiTAmi, tAvatvamatarkitavRSTisamo'trAyAtaH, atha mama jIvitAzA saMjAtA, yavaM mayA dRSTaH kumAre NoktaM sa mama zatruH kAsti? yena talaM pazyAmi. / Ama tema najara karatAM vaLI eka uttama bagIco kumAranI najare paDyo. temAM jai pharatAM AsupAlavanAM vRkSothI cAre kora gherAyelo sAta bhoMvALo eka mahela joyo. temAM kumAra jebA jAya che tyAM TheTha sAtamI bhoM upara jatAM vikasita kamaLanI pAMkhaDI 30 jevA jenAM netra cha enI eka uttama rUpavatI mahilAne joi. kumAre teNIne pUchyu ke-'tame koNa cho?' tyAre te strI potAno vRttAMta | sadbhAva sahita kahevA lAgI. 'he mahAbhAga! mArI kathanI to ghaNI mahoTI che mATe prathama Apaja potAno vRttAMta kaho. Apa koNa Tho For Private and Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir UE | ane kyAthI Ako cho?' Ama teNIye pUchyu tyAre kumAra bolyA ke-'paMcALadezanA adhipati brahmarAjAno brahmadatta nAmano hu~ | rAdhya- putra chu,' AThalu kumAra vacana sAMbhaLatAMja harSathI vikasita che netra jenAM evI te strI ubhI thaine kumAranA caraNamA paDIne robA || bhASAMtara yanasUtram adhya013 lAgI. tyAre karuNA yukta hRdayavALA kumAre pharI teNIne kayu ke-'mukha ucuM karo ane ruo mAM'-Ama bolI AzvAsana dIg, // 734 // | ane have tamAeM vRttAMta kahI' ema kumAre kadhu tyAre potArnu vRttAMta te kahevA lAgI. 'kumAra! huM tamArA mAmA puSpacUla rAjAnI putrI // 734 // | mArA pitAe tamaneja vAgdAnathI mane ApelI, vivAha divasanI vATa jotI mArA AvAsanA bagIcAmAM vAcane kAMThe ramatI hatI tyAMthI ekAeka duSTa vidyAdhare mane ahIM ANI tyArathI huM svajana viyoganA saMtApathI baLatI ahIM rahI cha; teTalAmA aNadhArela | dRSTi jevA tame ahIM AvI caDayA. have mane jIvavAnI AzA thai che; kumAre kA-te pAro zatru koNa che ? ane te kyAM che? hamane kahe to huM tenuM baLa jouM to kharo. tayA bhaNitaM svAmina ! mamAnena zaMkarInAmrI vidyA dattA, kathitaM ceyaM vidyA paThinamAtrA tava dAsadAsIsakhIparivArarUpA bhUtvA AdezaM kariSyati, tavAMtikamAgataM pratyanIkaM nivArayiSyati, dUrasthasyApi mana ceSTitaM pRSTA satI | iyaM tava kathayiSyati. sAdya mayA prAptA, smRtA satI mama tacceSTitaM prAha. yathA sa unmattanAmA vidyAdharaH pUrNapuNyAyAstava balAtsparza tejazca sodumazaktastvAmatra muktvA nijabhaginI jJApanAya jJApikI vidyA preSayitvA ca svayaM vidyAM sAdhayituM vaMzakuDaMge gato'sti. tato nirgatamAtrastvAM pariNebhyatIti mamAdya tayA vidyayA kathitaM. etatasyA vacaH zrutvA | brahmadattenoktaM vaMzakuDaMgasthasya tasya vidyAdharasya mayA sAMpratameva zirazchinna. tayoktamAryaputra! zobhanaM kRtaM, yasa For Private and Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir durAtmA nihatA. tataH sA kumAreNa gaMdharva vivAhena pariNItA; tayA samaM vilasan kumAraH kiyatkAlaM tatra sthitaH. uttarAdhya||3| anyadA kumAreNa tatra divyavalayAnA zabdaH zrutaH. kumAreNoktaM ko'yaM zabdaH zrUyate! tayoktaM IBE bhASAMtara panasUtram te strI bolI ke-'he svAmin ! e vidyAdhare mane zAMkarI vidyA ApelI che ne kahela cha ke-A vidyA mAtra pATha karavAthIja 26 adhya013 OF tArA dAsa dAsI parivArarUpa thaine tArI AjJA uThAvaze; tArI pAMse AvelA tArA virodhIone nivAraze rokaze. huM game teTalo / / 735 // hrii dUra hoiza to paNa pUchavAthI te tane mArI badhI pravRtti kaddeze. te mane Aje maLI. meM smaraNa karatAMja tenaM tamAma ceSTita mane kA | ke-'te unmatta nAmano vidyAdhara, tuM pUrNa puNyavALI hovAthI balAt tane sparzavA tathA tAruM teja sahana karavA zaktimAn nathI tethI 3) tane ahIM mUkIne potAnI bahenane jaNAvavAne jJApikI vidyA mokalIne pote vidyA sAdhavA mATe vAMsanA jhuDamAM udhe mAthe dhUmapAna AE kare che tyAMthI nIkalIne tane paraNaze, Ama mane Aje te vidyAe kahyu' Aq teNInuM vacana sAMbhaLIne brahmadate phayu ke-'e vAsanA | jhuDamA rahelA te vidyAdharanuM mastaka meM hamaNAMja chedhuM.' te bolI-'Aryaputra ! bahu sAru kayu, te durAtmAne haNyo,' te pachI kumAre gaMdharva vivAhavidhiyI te strIne paraNyA ane tenI sAye vilAsa karatA keTaloka samaya tyAM rahyA. eka vakhate kumAre tyAM divyavalaya kA kaMkaNono nAda sAMbhaLyo ane kahA ke A zabda zeno saMbhaLAya che ? teNIye kadhu ke kumAra! eSA tava vairibhaginI khaMDazAkhAnAnI vidyAdharakumArIparivRtA svabhrAtRnimittaM vivAhopakaraNAni BE gRhItvA samAyAtA, tvamitastvaritamapakrama? yAvadetAsAmahamabhiprAyaM veni. yadyetAsAMtavopari rAgo bhaviSyati, tadAhaM prAsAdopari sthitA raktAM patAkAM cAlayiSyAmi, anyathA tu zvetAmiti. kumArastadgRhAvahirgatvA dUre sthita Udhrva For Private and Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit | vilokate, tAyaJcAlitAM dhavalapatAkAM dRSTvA zanaiH zanestatpradezAdapakrAMtaH kumAraH prApto girinikuMjamadhye. tatra bhramatA uttarAdhya| kumAreNaka sarovaraM raSTaM, taba lAnaM kRtvA sara:pazcimatIre uttIrNena kumAreNa dRSTaikA varakanyA, cititaM cAho me puNya bhASAMtara panasUtram adhya013 pariNatiH! yanaiSA kanyA me dRggocaramAgatA, tayApyasau kumAraH snehanirbharaM vilokitaH, kumAraM vilokayaMtI sAgre // 736 // prasthitA. stokayA belayA tayA kanyayA eka dAsI preSitA, tayA kumArAya vastrayugalaM puSpatAMbUlAdikaM ca datta, uktaM // 736|| ca, yA yupmAbhiH sarastIre kanyA dRSTA, tayA sarvamidaM preSitaM, lAvaNyalatikAnAmnyahaM tasyA dAsI asmi. Je he kumAra ! A tamArA vairInI khaMDA tathA zAkhA nAmanI vheno vidyAdhara kumArikAothI vITaLAyalI potAnA bhAine mATe vivAJE | hano sAmAna laine Ave che mATe tame atreyI jarA khasI jAo jethI hu~ eono abhimAya jANu, jo tebhonI tamArA prati prIti | haze to hu A mahela upara rAtI dhajA caDAvIza ane jo tema nahiM hoya to dhoLI dhajA pharakAvIza kumAra te gharamAMthI bahAra jai thoDe dUra jai ubhA ne uMce joi rahyo tyAMto dhoLI dhajA caDI te joine dhIme dhIme te pradezathI cAlyo jato eka parvatanI jhADImAM 15 jai calyo. tyAM pharatAM kumAre eka sarovara dIThaM temAM snAna karI e taLAvanA pazcima nIre utaryo tyo teNe eka sArI kanyA dIThI. JE] vicAryu ke-'aho! mArA puNyano pariNAma, jethI A kanyA mArI najare paDI.' te kanyAe paNa A kumAra sAmu ghaNAja sneha sahita JE | joyu. kumArane jotI jotI te AgaLa cAlI ane thoDIja bAramA teNIye ekAda dAsIne mokalI jeNe ce vastro puSpahAra tathA tAMbUKlanuM bIDu kumArane dIdhAM ane kA ke--je Ape taLAvane kAMThe kanyA joi teNIe A sarva mokalAvyuM che hu~ tenI lAvaNyalatikA | nAmanI dAsI cha. For Private and Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tayA ca mamedamAdiSTaM, yadenaM mahAnubhAvaM kumAraM mama tAtamahAnaMtriNo maMdire zarIrasthiti karAya? tatastatra kumAra uttarAdhyapanasUtrama yUyamAgacchata? tataH kumArastayA saha tadaivAsAtyamaMdire gataH. tatra dAsyA maMtriga evamuke, maMtrin ! tvatsvAmiputryAya IPE adhya013 preSito'sti, prakAmamasyAdaraH kartavyaH, maMtriNA tathaiva kRtaM. dvitIyadine kumAro maMtrimA rAjJaH sabhAyAM nItaH, abhyu||737|| 6 sthitena rAjJA kumArasya dhuri AsanaM dattaM, pRSTazca vRttAMtaH, kumAreNa sarvo'pi kathitaH. IPE ||737 // arj temaNe mane AjJA karI che ke-e mahoTA anubhavabAlA kumArane mArA pitA mahAmaMtrIne maMdire teDI jai zarIra sthiti karAva, te mATe he kumAra! Apa tyAM Avo.' A pachI tenI sAthe kumAra teja vakhate amAtyane ghare gayA. tyAM dAsIe maMtrIne ema kA ke28// 'he maMtrin ! tamArA svAminI putrIe Ane mokalyA che Ano sArI rIte Adara karajo. maMtrIe tene ghaNA satkArathI rAkhyA. bIje divase maMtrI kumArane rAjAnI sabhAmA lai gayA tyA rAjAe ubhA thai svAgata karI agrAsana dIdhuM ane vRttAMta pUchatAM kumAre sarva | | vRttAMta kahI dekhAiyo. atha vividhabhaMgyA bhojitasya kumArasya evamuktaM rAjJA, kumAra! tava bhaktirasmAdRzaH kApi kartu na pAryate, paramiyamevAsmAkaM bhaktiH, yadiyaM kanyA tava prAbhRtIkRtA, sumuharne tayovivAho jAtaH, kumArastayA samaM vilAsaM kurvan sukhena tatra tiSTati. anyadA kumAreNa tasyAH priyayAH pRSTaM. kimarthamekAkine mahyaM tvaM nRpeNa dattA ? sevAca Aryaputra! JE JE eSa madIyaH pitA balavattaravairisaMtApita imAM viSamapalliM samAzritaH. atra tAtapatnyAH zrImatyAzcatuNI putrANAmupa yahaM putrI jAtA, ahamatIva piturvallabhA, yauvanavasthA anyadA pitrA uktA, putri ! mama sarve'pi rAjAno viruddhAH For Private and Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 738 // | saMti, tena tvamiha sthitaiva yogyaM varaM gaveSaya? tato'haM grAmAdvahistasya sarasastIre samAyAtAn pathikAn vilokauttarAdhya | yaMtI sthitA. tadAnIM tvaM tatrAyAto mayA bhAgyAt prAptazceti paramArthaH. yanasUtram vividha kAranAM bhojana jamADI rAjAe kumArane kahyu ke-'amArA jevA ApanI kaMi paNa bhakti zuM karI zake! paNa amArI // 738 // | to eja bhakti che ke A kanyA Apane upAyana karIe choe. sAraM muhUrta joi beyano vivAha thayo. have e kanyAnI sAthe kumAra | vilAsa karatA sukhe lA rahyA. eka samaye kumAre te kanyAne pUchyu ke-'rAjAe mane ekalAne jhaTa laine kema tane ApI dIdhI? te PE kanyA bolI ke-'he Aryaputra ! A mArA pitAne adhika baLavALA zatruoe saMtApatrAthI A viSamapallI bhillanA gAmamA AvI rahyA che, ahIM mArI mA zrImatIne cAra putronI upara hu eka putrI thai, huM mArA vApanI ati vhAlI putrI cha. mane yuvAvasthAvALI jANI ekavAra pitAe kahyu ke-'he putrI ! mArA sarve rAjAo virodhI che tethI tuM ahIM rahIneja yogya vara gotI leje, te pachI hu~ gAmanI bahAra taLAvane kAMThe AvatA pathikajanone joyA karuM chu temAM tame tyAM AvyA ane mArA sadbhAgyathI mane prApta thayA; A saghaLI kharI hakIkata che. / tatastayA zrIkAMtayA samaM viSaya sukhamanubhavatastasya sukhena vAsarA yAMti. anyadA sa pallIpatistena kumAreNa | samaM nijasainyaveSTitaH svavirodhinRpadezabhaMgAya calitaH. mArge gacchatastasya kAcitsarastIre varadhanurmilitaH. kumAreNopalakSitaH. kumAraM dRSTvA sa rodituM pravRttaH, kumAreNa bahuprakAraM vAritaH sthitaH. kumAreNa pRSTaM mato dUrIbhUtena tvayA kimanubhUtaM? vara dhanuH prAha kumAra! tadAnIM tvAM vaTAdha upavezyAhaM jalAthai gataH, sara ekaM ca dRSTavAn. tato jalaM gRhItvA nt lnqsht lblk lqrr JLAUREAUCAUthpande For Private and Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-14 tavAMtike yAvadahamAgaMtuM pravRttastAvatsanabaddhakavacaidarghanapabharaiH sahasA militairahamupalakSitastADitazca,uktaM ca ka brahmadatta iti. mayoktamahaM na jAnAmi, tato dRDhataraM tADito'hamavadaM brahmadatto vyAghraga bhakSitaH tairuktaM taM dezaM darzaya? taiauryapanasUtram BE bhASAMtara A adhya013 25mANo'haM tavAMtikadezamAgatya tadAnIM tAM saMjJAmakArSa. tvayi tato naSTe'haM punastai za tADyAmAnaH svamukhe privraajk||739|| J) dattAM guTikAM kSiptavAn. tatprabhAvAdahaM nizce yo jAtaH. tataste mRto'yamiti jJAtvA sarve'pi bhaTA gatAH. ||730 // / tyArapachI e zrIkAMtA nAmanI rAjakanyA sAthe viSayamukhone anubhavatAM kumAranA divaso sukhe bItatA hatA. eka bakhate e G pallIpati potAnA sainyane lai potAnA virodhI rAjAnA dezano bhaMga karavA cAlyo te sAthe brahmadattakumAra paNa cAlyA. mArgamAM cAlatAM eka sarovarane tIre varadhanu malyo tene kumAre oLakhI kADhyo. kumArane joi te rovA lAgyo tyAre kumAre ghaNe prakAre | samajAvI roto rAkhIne pUchayu ke-'mArAthI vikhUTA paDIne tame zuM zuM anubhavyu? te kaho' varadhanu bolyo-'he kumAra! te vakhate tamane vaDalA nIce besADIne huM jaLa levA gayo tyAM eka taLAva dIrcha temAMthI jaLa laine hu~ Avato hato teTalAmA dIrghanRpanA kavacana baddha bhaTo maLIne mane oLakhIne mAravAna mAMDyA' ane 'brahmadatta kyAM che te kaheM' meM kayu 'hu~ nathI jANato' tema to vadhAre mAravA lAgyA. mane bahu mAryo khAre meM kahya 'brahmadattane vAce mArI nAkhyo' tyAre kahe 'te ThekANuM dekhADa jyAM vAvebrahmadattanuM bhakSaNa karya? eTale hu~ mAra khAto tamArA najadIka pradezamA AcIne te vakhate tamane izAro karyo te uparathI tame nAso gayA ane e bhaTo mane Jt/ mAratAna rahyA tyAre mane eka parivrAjake guTikA ApelI te guTikA meM moDhAmA nAkhI tenA prabhAvathI hu nizceSTa banyo eTale 'A | to marI gayo' ema mAnIne e bhaTa cAlyA gayA. For Private and Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhya013 // 740 // jalajalajalA ltlk lf`lyt lthlth@ // 740 // teSAM gamanAnaMtaraM cirakAlena mayA guTikA mukhAniSkAsitA. tataH sacetano'haM tvAM gaveSayituM pravRttaH. na mayA dRSTastvaM, tato'hame grAmaM gataH, tatra dRSTa ekaH parivrAjakA, tenoktamahaM tava tAtasya mitraM subhaganAmA, tava pitA dhanunaSTaH, mAtA tu dIrpaNa gRhItA, mAtaMgapATa ke ca kSitAstIti zrutvAhamatIva duHkhitaH kAMpilyapure gataH, kApAlikaveSaM | kRtvA mAtaMgamahattaraM ca vaMcayitvA mAtaMgapATakAnmAtaraM niSkAsitavAn. ekasmin grAme pitRmitrasya devazarmabrAhmaNasya gRhe mAtaraM muktvA tvAmanveSayannahamihAyAtaH. itthaM yAvattau varadhanubrahmadattau vArtA kurutastAvedakaH puruSastatrAgatyaivamuvAca, yathA mahAbhAga ! bhavatA kaciditastato na paryaTitavyaM, tvadgaveSaNArtha dIrghaniyuktA narA ihAgatAH saMtIti zrutvA | to dvAvapi tato banAnnaSTau, bhramaMtI ca kauzAMbyAM gato. tatra bahirudyAne dvayoH zreSTisutayoH sAgaradattabuddhilanAnoH | kurkuyugalaM lakSapaNakaraNapUrvakaM yodhdhuM pravRttaM dRSTuM kautukena to tatraiva sthitI. te gayA pachI pelI guTikA mukhamAMthI kADhI lIdhI ke tarata huM sacetana thayo ane tamane gotavA nIkalyo. kyAMya tamane dIThA nahi tethI hu~ eka gAmamA gayo tyAM eka parivrAjaka saMnyAsI dITho teNe kA-hu~ tArA bApano mitra cha mAruM nAma subhaga che. tArA |pitA dhanu naSTa thayA, tArImAne dIrgharAjAe pakaDIne veDhavADAmA rAkhI che. A vAta sAMbhaLI mane bahu duHkha thayu tethI hu~ kAMpilyapuramA gayo tyAM kApAlika aghorI-no veza lai e DheDhonA mahetarane chetarI e DheDhavADAMmAMthI mArI mAne mukAbI eka gAmamAM mArA bApanA mitra devazarmA brAhmaNane ghare mArI mAne rAkhIne pAcho tamArI zodhamA hu~ ahiM Avyo, AvI rIte varadhanu tathA brahmadattakumAra nyAM vAto kare che tyAM eka puruSe AdhIne kayu ke-'he mahAbhAga ! tamAre Ama tema paryaTana na karavU kAraNa ke tamane gAtakA lf`l f`l lmly ql For Private and Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pasarAya-158mATe dIrgharAjAe mokalelA manuSyo ahIM AvI pahoMcyA che.' A sAMbhaLIne beya jaNA tyAMthI nAThA te pharatA pharatA kauzaMbI nagapanasUtram 26rImAM gayA. tyAM bahAranA bagIcAmAM sAgaradatta tathA buddhibala nAmanA be zeThIyAnA dIkarA eka lakSa rupaiyA hAre te Ape evI zara Je bhASAMtara AE adhya013 36 tathI potAnA ve kukaDAne laDhAvatA hatA tyAM A ce 'jagA kautukathI jobA ubhA. |741 // budvilakurkuTena sAgaradattakukuTaH prahAreNa jarjarIkRto bhannaH, sAgaradattena preryamAgo'pi sva luTo buddhila kukuMTena // 741 // samaM punaryodhdhuM nAbhilaSati. hArita lakSa sAgara dasena. atrAMtare varadhanuno bho sAgaradatta ! eSa sujAtirapi kukuraH kathaM bhagnaH ? mamAtrArthe vismayo'sti. yadi ko'pi kopaM na karoti tadA vuddhilakarkaTamahaM pazyAmi. sAgaradatto bhagati Rbho mahArAja! vilokaya? nAstyatra mama ko'pi dRSyalobhaH, kiMtvabhimAnasiddhimAtraprayojanamastIti. tato varadhanunA vilokitaH sa kurkuTaH, tadaraganiyaddhaH sa cI kalApo dRSTaH, budhilo'pi varacanuprati zanairebamAha yadi tvaM sUcIkalApa na vakSyasi, tadAhaM tava lakSArtha dAsyAmi. tato gharadhanunoktaM vilokito yatkukuTo nAtra kiMci dRzyate, evamuktvApi || yathA buddhilo na jAnAti tathA sUcIkalApamAkRSya sAgaradattasya tadvayatikaraH kathitaH. sAgaradasena punaH mbakukuTaH prerito buddhilakuTena samaM yuddhaM pravavRte. sAgaradatta kukuTena jito vuddhikaraH, hAritaM buddhilena lakSaM. tuSTaH sAgaradana ecamAha Aryaputra ! gRhe gamyate, ityuktyA chAvapi kumArau rathe nivezya sAgaradattaH svaTahe gataH, sAgaradattasto paramaprItyA pazyati, sAgaradattasnehaniyaMtritau tAratIyAgrahAnagRha eva tasthatuH. buddhilanA kukaDAe sAgaradattanA kukaDAne mahArathI khokharo karI nAkhyo. te vakhate sAgaradatte potAnA kukaDAne ghaNo umerakA For Private and Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 panasUtram 38 // 742 // 740 3 mAMDhayoM paNa te buddhilanA kukaDA sAthe pharI laDabA naja maMDayo. sAgaradatta lakSa rupaiyA hArI gayo. A vakhate varanue kahyu-he sAga-1 radatta ! tamAro A kukaDo jAtavAn chatAM kema bhagna thayo? mane A bAbata vismaya thAya che. jo gusse na thAo tA buddhila zeThano zeThano kukaDo mAre jovo ke. sAgaradatte kA he mahArAja bhale juo mane AmAM koI prakArano dravya lobha nayI kiMtu abhimAna siddhi mAtra prayojana che. te pachI varadhanue buddhilano kukaDo tapAsyo to tenA pagamAM bAMdhela soyono jaththo dITho. buddhile paDakhe caDIne dhIrethI varadhanune kayu ke mAru pokaLa ughAI na karazo hu~ mane je lakSa rupaiyA maLaze temAM ardha lakSa tamane ApIza. paradhanue ko-joyo kukaDo emAM kAMi nathI. Ama bolatAM paNa buddhila na jANe tevI rIte tenA kukaDAnA pagamAMnI soIyo kheMcI lIdhI ane e hakIkata sAgaradattane jaNAbI dIdhI. sAgaradatte pharIthI potAnA kukaDAne preraNA karI ane buddhilanA kukaDA sAthe laDAvatAM | sAgaradazanA kukaDAe buddhilanA kukaDAne jItyo eTale buddhila eka lakSa rupaiyA hAryo. AdhI sAgaradatta prasanna thai-'cAlo ApaNe ghara' ema kahI A veya kumArone potAnA rathamAM besADI ghare teDI gayo. tyAM A dhannene sAgaradane parama bhItithI satkAra pUrvaka rAkhyA, sAgaradananA premathI baMdhAyelA tenA AgrahathI beya kumAro tenA gharamA rahe yA lAgyA. kiyadinAnatarameko dAsastatrAyAtaH, tenaikAMte varadhanukumArAya, tava tadAnIM sUcIvyatikaradravya svamukhotaM, buddhi lena tadravyArpaNAyAyaM hAraH preSitosti, ityuktvA hArakaraMDikA tena yaradhanave dattA, dAsaH svagRhe gataH, varadhanurapi hArakaraMDikAM gRhItvA brahmadattAMtike gataH, svarUpaM kathayitvA hArakaraMDikAto hAraM niSkAsya darzitavAna. hAraM pazyatA brahmadattena hAraikadezastho brahmadattanAmAMkito lekho dRSTaH pRSTaM ca mitra ! kasyaiSa lekhaH ? varadhanurbhaNati ko jAnAti ? brahmada llllll ll dw, chwn For Private and Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya ghanasazrama // 743 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | nAmakAH puruSA bahavaH saMti tato dUre gatvA dharadhanunotkIrNo lekhaH, tanmadhye iyaM gAthA dRSTA-patthijjada jar3a bijae / jaNega saMjoyajaNiyaja seNaM // tahAMve tumaM citra dhaNiaM / rayagavaI muNe mANeuM // 1 // sUkSmabudhdhyA dhyAyatA varaghanunAsyA gAthAyA artho'vagataH. kelA divasa poyAM eka dAsa Avyo teNe barapanune ekAMtamAM bolAvAne kathaM ke 'buddhila zeDe tamane sIio saMtre je | dravya potAne mukhe ApavAnuM kahela te dravya ApatrA A hAra teoe mokalyo che' ATalaM bolI hAno karaMDIyo teNe varadhanune | daine dAsa ghare gayo. varadhanu paNa hArano karaMDIyo lar3a brahmadattanI pAMse jai potAnI hakIkata kahI karaMDIyAmAMcI kAhIne hAra | dekhADyo, brahmadatte hAra jotAM hAranA cheDAmAM bAMbela potAnA nAmano lekha joyo bhane pUcha ke - 'he mitra ! A lekha keno che ?' varadhanu kahe kema khabara paDhe? brahmadattanAmanA to ghaNAya puruSo hoya. te pachI jarA dUra jAne varadhanue te lekha ukheDatAM mAM A | gAthA lakhelI joi - 'yadyapi saMyoga janita yatna vaDe A jananI bahuye prArthanA kare che tathApi ratnavatI to potAnA cittanA svAmI | tamaneja karavA cAhe che.' mUkSmabuddhidhI vicArI varadhanuye A gAyAno artha jANI lIdho. dvitIyadine ekA parivrAjikA tatrAyAtA, sA kumArazirasi kusumAkSatAni prakSipya kumAra ! tvaM zatasahasrAyurbhavetyAziSaM dadau tataH sA varadhanumekAMte nayati, tena samaM kiMcinmaMtrayitvA sA pratigatA. kumAreNa varadhanurjalpitaH, anayA vimuktaM ? varadhanurbhaNati anayaivamuktaM yattava buddhilena karaMDe hAraH preSito'sti, tena samaM ca yo lekhaH samAgato'sti tatpratilekhaM samarpaya mayoktameSa lekho brahmadattarAjanAmAMkito vartate, tatastvameva vada? ko'sau brahmadattaH ? For Private and Personal Use Only bhASA adhya013 // 743 //
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 mArakara // 744 // tayorka zrUyatAM, paraM kasyApi tvathA na vaktavyaM. iha nagaryo zreSTiputrI ratnavatInAmnI kanyakAsti. sA bAlabhAvAdArauttarAdhya bhyAloba mana snehAnuraktA yauvanamanuprAptA. panasUtram bIje divase eka parivrAjikA tyAM AvI kumAranA mastaka upara puSpa tathA akSata nAkhI 'he kumAra ! tame seMkaDo varSanA Ayu-1 // 744 // ESyavALA thAo' ema AzISa ApIne varadhanune ekAMtamAM lai jai teno sAthe kaMda vArtAlApa karIne cAlI gai. kumAre varadhanune | pUchayu ke-'teNIe zuM kaDaM? varadhanu bolyo-'te ema colI ke-yuddhile tamane je karaMDIyAmAM hAra mokalyo te sAthe eka lekha | Avela che teno pravilekha jabAbalakhI Apo' meM kaI-e lekha to brahmadattarAjAnA nAmano che to tuja kahe ke te brahmadatta kyA? tyAre te bolI ke-hu~ tamane kahUM te sAMbhaLo, A bAta tamAre koine kahevI nahi. A nagarImA eka mahoTA zeThIyAnI putrI ratna| vatI nAmanI che te bALapaNathIja atyaMta mArA prati snehathI anurakta che, te yauvanAvasthAmAM AyI che. anyadine sA kiMcidhyAyaMto mayA dRSTA, pRSTA ca putri! tvaM kiM dhyAyasIti. sA kimapi neva vabhAga. parijanenoktaniyaM vahana praharAna yAbadIdRzyeva kiMcidAtadhyAnaM kurvatI dRzyate, paramatyA hArda na jJAyate. tataH punarapi tasyAH JE praSTaM, paraM sA kiMcitovAca. tatsaMkhyA bhiyagulatikayA uktaM, he bhagavati! tava puraH sA lajjayA kiMcidaktuM na zaknoti, 6 ahaM tAvatkathayAni, iyaM gatadine krIDArthamudyAne gatA, tatrAnayA svabhrAturbuddhilaTinaH kurkuTayuddha kArayataH samIpe |eko varakumAro dRSTaH, taM dRSTvavaiSA etAdRzI jAtA. kumArIsakhyAH priyaMgulatikAyA etadvacaH zrutvA mayoktaM putri ! kathaya sadbhAva, punaH punarevaM mayoktA sA kathamapi sadbhAvamuktvA prAha bhagavati! tvaM mama jananIsamAnAsi, na kiMci For Private and Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ba bhASAtara adhya013 |745 // uttarAdhya tavAkathanIyaM. anayA priyaMgulatikayA kathito yo brahmadattaH kumAraH, sa me patibhaviSyati tadA varaM, anyathAhaM maripanasUtram SyAmi. sA mayA bhaNitA vatse! dhIrA bhava? ahaM tathA kariSye, yathA tava samIhitaM bhaviSyati. tataH sA kiMcit svasthA jAtA. // 745 // eka divase uMDA vicAramA paDelI meM zene jor3a tyAre teNIne meM pUchyu ke-'he putri tuM zA vicAramAM par3I cho? teNIye kaMDa | ri paNa pratyuttara na dIdho paNa tenA parijana dAsI varga kA ke-ghaNIvAra AvIna rIte kaMDaka AdhyAna-ciMtA karatI dekhIye choye Rai paNa ernu hArda jANI zakAtuM nathI. tyAre pharIthI meM teNIne pUchayu paraMtu te kaMija na bolI paNa tenI eka AbhyaMtara sakhI priyaMguJlatikA nAmanI hatI teNIye kA ke-'he bhagavati ! tamArI AgaLa zaramane lIdhe kaMr3a bolI nathI zakatI, huMja tamane kahI dara at// 'A gai kAla bagIcAmAM krIDA arthe gai hatI tyAM eNe potAnA bhAi buddhila zeTha kukaDA baDhADatA hatA tenI samIpe eka uttama kumAra dITho tene joineja AvI banI gai che.' kumArInI sakhI priyaMgulatikAnA A vacana sAMbhaLIne meM kA'-'he putri ! tArA manano bhAva kahI nAkha. Ama meM jyAre vAraMvAra kahebA mAMDayu tyAre teNIye bahuja khaMcAine kA ke-'he bhagavati ! tame to mArA jananI samAna cho. tethI tamane kaMi paNa na kahevAya tevU naja hoya. A priyaMgulatikAe je brahmadatta kumAra kahyo te mAro pati thAya toja sAru, anyathA huM marI jaiza.' tyAre meM teNIne kahya ke-'he vatse ! dhIrI thA, huM tema karIza ke jethI tAra dhAryu siddha thaze.' te JE pachI te kaMDaka svastha thai. kalyadine punarevaM mayA tasyA vizeSAzvAsanakaraNAthai kalpitamevoktaM, vatse sa brahmadattakumAro mayA dRSTaH, nayApi For Private and Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 746 // samucchvasitaromakUpayA bhaNitaM, bhagavati ! tava prasAdena sarva bhavyaM bhaviSyati, kiMtu tasya vizvAsanimittaM vuddhilauttarAdhya vyapadezena imaM hAraratnaM karaMDake prakSipya brahmadattarAjanAmAMkitalekhasahitaM kRtvA kasyaciddhaste preSaya? tato mayA kalye panamUtram tathA vihitaM, eSa lekhavyatikaraH sarvo'pi mayA tava kathitaH, sAMprataM pratilekhaM dehi ? tato mapApi tasyAH pratilekho // 746 // dattaH, tanmadhye cedRzI gAthA likhitAsti-guruguNavaradhaNukalio / taM mANio muNai baMbhadattovi / / rayaNavaI rayaNa maI / caMdovi ya caMdamA jogo // 1 // idaM varadhanUktamAkarNya adRSTAyAmapi ratnavatyAM paramapremavAn kumAro jAta.. tadarzanasaMgamopAyamanveSamANasya kumArasya gatAni katicidinAni. gai kAle vaLI tene vizeSa AzvAsana devA meM kalpita vacanaja kahI dIdhu ke-'he vatse ! te brahmadatta kumAra dITho' tyAre | tenA ruMbADAMnA kaLIyA khIlI gayA ane bolI ke-'bhagavati ! tamArA prasAdathI sarva sAraMja thaze, kiMtu tene vizvAsa besADavA buddhilanA nAmathI A hAraratna karaMDiyAmAM nAkhI brahmadattarAjAnA nAmavALA lekha sahita koinA hastaka tene pahoMcaDAvo. A upa rathI meM kAle te pramANe kayu. A meM tamane lekha saMbaMdhI sarva hakIkata kahI dekhADI have e lekhano javAva lakhIne Apo.' te pachI JE paNa teNIne pratilekha lakhIne dodho; temAM A gAthA lakhI-'guNavAna varadhanunA kahevAthI brahmadatta paNa ratnamayI ratnavatAe mAnita thai caMdrikAne caMdramA yogya mAne che. 1' A varadhanue kaheluM sAMbhaLI haju dIThI nathI to paNa e ratnavatImAM brahmadattakumAra el paramapremavAn banyo; ane teNInA darzana tathA saMgamanA upAyanI zodhamAM kumAranA keTalAka divaso vItyA... anyadine samAgato nagarabAhyAbaradhanurevaM vaktuM pravRttaH, yathA etannagarasvAmino dIrghanRpeNa svakiMkarA AvayAge For Private and Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapanasUtram // 747 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | veSaNAya preSitAH saMti, nagarasvAminA cAvayorgrahaNopAyaH kArito'sti, etAdRzI lokavArtA vahiH zrutA sAgarada| tena etadvayatikaraM zrutvA tau dvAvapi bhUmigRhe gopito. rAtriH patitA, kumAreNa sAgaradattasya bhaNitaM tathA kuru ? yathAvAmapakramAvaH etadAkarNya sAgaradattastAbhyAM dvAbhyAM saha nagarAvahirnirgataH stokAM bhUmiM gatvA'nicchaMtamapi sAgaradataM balAnnivartya kumAraradhanu dvAvapi gaMtuM pravRttau pathi gacchaddbhyAM tAbhyAM yakSAyanamodyAnapAdapAMtarAlasthitA praha | raNasamanvitarathavarasamIpasthA ekA pravaramahilA dRSTA tatastayA samutthAya sAdaraM tau bhaNito, kimiyatyAM velAyAM bhavatau samAyAtI? iti tasyA vacaH zrutvA kumAraH prAha, bhadre ! ko AvA? tayotaM tvaM svAmI brahmadatto'yaM ca varadhanuH kumAra iti. eka divase bahArathI AvIne varadhanue kachu ke- A nagaranA rAjA pAMse dIrghanRpe potAnA nokarIne ApaNane gotavA mATe mokalyA che ane A nagaranA svAmIye ApaNane pakaDavA mATe upAyo yojyA che. AvI lokavArttA meM bahArathI sAMbhaLI. sAgaradatta | zeThe A hakIkata sAMbhaLIne banne kumArIne potAnA gharanA bhoMyarAmAM saMtADyA. rAtra paDI tyAre kumAre sAgaradattane kA' 'tame evI goThavaNa karo ke ame ahIMthI bhAgI nIkaLIe. A vacana sAMbhaLIne A beya kumAra sAthai nagaranI bahAra nIkalyA, thoDeka dUra jatAM pAchA vaLavA na icchatA sAgaradatta ne balAt = parANe = pAchA vALI kumAra tathA varadhanu beya cAlatA thayA. mArgamAM AgaLa cAlatAM teoe yakSasthAnanA udyAnanI aMdara vRkSonA vacamAM hathIyAra yukta rathanA samIpamAM beThelI eka uttama strI dIThI. te strIe ubhA thai Adara pUrvaka te beya kumArone kahAM ke kema ATalIja vAramAM Apa banne ahIM AvI pahoMcyA? AbuM teNInuM vacana sAMbhaLI kumAra For Private and Personal Use Only Mao Mao Qiang Mei Mei Mei Mei Mei De bhASAMtara adhya0 13 1.68611
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 748 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bolyA ke- 'ame koNa chaie?' te bolI ke 'tame svAmI brahmadatta ane A varadhanu kumAra.' kumAra uvAca kathametadavagataM tvayA ? sA uvAca zrUyatAM ? ihaiva nagaryo dhanapravaro nAma zreSTI vartate, tasya dhanasaMciyA bharyA vartate, tayA aSTaputrANAmuparyekA putrI prasUtA sA cAhameva mama ca ko'pi puruSo na rocate, tato mAturanujJayAhaM yakSamArAdhituM pravRttA. tuSTena yakSeNaivamuktaM, vatse ! tava bhartA bhaviSyacakravartI brahmadatto bhaviSyati, sa vara| dhanumitrasahito brahmadattakumAra upalakSyaH tataH paraM mayA hAralekhapreSaNAdikaM yatkRtaM, tatsarvaM tava supratItamevAstIti | kumArIvAkyamAkaNya sAnurAgaH kumArastayA saha rathamArUDhaH sA kumAreNa dRSTA, itaH ka gaMtavyaM ? ratnavatyA bhaNitaM, | asti magadhapure mama pituH kaniSThabhrAtA dhanasArthavAhanAmA zreSTI, sa jJAtavyatikaro yuvayormama ca samAgamanaM sundaraM | jJAsyati, tatastatra gamanaM kriyate, pazcAdyathA yuvayoricchA tathA kAryamiti ratnavatIvacasA kumAro magadhapurAbhimukhaM gatuM pravRttaH, varadhanustadA sArathirvabhUva grAmAnugrAmaM gacchato to kauzAMbIdezAnnirgato. kumAre katame amane kema oLakhyA?' te bolI ke 'sAMbhaLo, A nagarImAM dhanamavara nAmanA zeTha ke tanA dhanasaMcayA nAmanI bhAryA che teNIe ATha putra upara eka putrIne janma Apyo te A hUM. mane koi puruSa gamato nahi tethI mArI mAtAnI AjJAthI meM yakSanI ArAdhanA karavA mAMDI. e yakSe tuSTa thar3ane mane kathru ke - 'he vatse! have pachI brahmadaza nAme cakravartI thaze te tAro bharttA thaze, | te potAnA mitra varadhanu sahita haze te uparathI brahmadanakumAra oLakhI levo. te pachI meM hAra tathA lekha mAkalabAnuM je karyu te sagaLaM to ApanA jANavAmAMja che.' AvA kumArInA vAkya sAMbhaLIne brahmadatta kumAra premAdhIna banI te kanyAnI sAthe rathamAM candA; For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 ||748 / /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kende www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya kumAre te kanyAne pUchayu ke-ahIMthI kyA javAna che?' ratnavatIe uttaramA kayu ke-'ahIM magadhapura javAna che, tyAM mArA bApanA panasUtram nhAnA bhAi dhanasArthavAha nAmanA zeTha rahe ke temane A vadhI vAtanI khabara che tethI te tamAru tathA mAruM samAgamana suMdara rIte jANaze, bhASA ra tyAM ApaNe jaiye chIye, pachI ApanI jema icchA hoya tema karavU.' ratnavanInA AvAM vacana sAMbhaLI kumAra brahmadatta magadhapura bhaNI INE adhya0.3 // 749 // javAnI pravRtti karI, tyAre varadhanu sArathi vanyA, Ama gAme gAma thatAM teo kauzAMcI pradezamAthI nIkaLI gayA. 749 // ___anyadAgatI giriguhATavyAM, tatra kaMTakasukaMTakAbhidhAnau do caurasenApatI taM pravaraM ratha vibhUSitaM strIratnaM ca prekSya tadrakSakaM ca kumAradvayameva sannaddhau saparivArau prahatumAyAto. atrAvasare kumArega tathA prahara gazaktirdarzitA, yathA sarve'pi caurasubhaTAH kumAra prahArAjarjarAH sarvAsu dikSu gatAH. kumArastato rathAruDhazcalitaH, varadhanunoktaM kumAra! yUyaM dRDhazrAMtAH, tato muhartamAnamatraiva rathe nidrAsu vamanubhavata ? tato ratnavalyA saha kumAraH prasuptaH, girinadI ekA mArge samAyAtA, tAvatturaMgamAH zramakhinnA nAgre calaMti, tataH kathaMcitprativuddhaH kumAraH amakhinnAMsturaMgamAn pazyan rathAgre allca varadhanumapazyan jala nimittaM varadhanugato bhaviSyatIti ciMtitavAna. itastataH pazyan kumAro rathAgrabhAgaM rudhirA valiptaM dadarza. tato byApAdito varadhanuriti jJAtvA hA hA ! hato me suhaditi zokAtaHkumAro rathotsaMgAtpapAta, mUchI ca prAptavAn. JET AgaLa cAlatAM teo guphAovALA parvatayukta araNyamAM prAcI caDacA, tyAM kaMTaka tathA sukaMTaka nAmanA be cora senApati, e| zaNagArelA zreSTha rathane tathA temAM beThela strI ratnane joDa temaja enI rakSA karanArA the kumAraja che ema dhArI parivAra sahita tayAra For Private and Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 750 // UE] thai haNavA AvyA; A prasaMge kumAre evI to potAnI prahAra karavAnI zakti dekhADI ke e badhAya cora laDapaiyAo kumAranA mahA-1101 uttarAdhyarathI jAjarA banI cArekora dizAomAM jIva lai bhAgI nIkaLyA. tyAra pachI ratha upara caDho kumAra cAlatA thayA. varadhanue kumA bhASAMtara panasUtram adhya013 rane kayu tame bahu zrama lIdho tethI thAkyA hazo mATe muhUrta mAtra ( ve ghaDIja ) A rathamAM jarA nidrAmukha anubhavo-eTale kumAra || // 75011 ratnavatInI sAthe rathamA mUtA. mArgamA eka parvatanA vacamAM nadI Avo tyAM mUdhIpAM to ghoDA thAkIne lotha jevA thai gayA hatA ane AgaLa jarAya cAlatA nahotA te vAre kaMi kAraNathI kumAra jAgI uThyA, jue che to ghoDA cheka thAkI gayelA che ane rathanI AgaLa varadhanune na joyA tethI 'vakhate jaLa levA gayela haze.' ema dhAryu. Ama tema najara pheravatAM kumAre rathano Agalo bhAga rudhirathI kharaDAyelo joyo te uparathI 'varadhanu marANo' ema jANI 'hAyare mAro suhRd haNANo' Ama zoka pIDita thai bolatA kumAra rathamAthI mUrchA khAine paDI gayA. punarapi labdhacaitanyaH sa evaM vilalApa, hA bhrAtaH! hA varadhanumitra! tvaM ka gato'sIti bilapana kumAraH kathamapi | ratnavatyA rakSitaH. kumAro ratnavatIMpratyevamAha suMdari! na jJAyate varadhanurmRto jIvan vAstIti. tato'haM tadanveSaNArtha pazcAd vrajAmi. tayA bhaNitamAryaputra ! avasaro nAsti pazcAdvalanasya, yenAhamekAkinI, caurazvApadAdibhomaM cAraNyamidaM, atra ca nikaTavartI sImAvakAzo'sti, yena parimlAnAH kuzakaMTakA dRzyaMte. etadratnavatIvacaH pratipadya ratnavatyA saha kumAraH pathi gaMtu pravRttaH. magadhadezasaMdhisaMsthitamekaM grAmaM ca prAptaH, tatra pravizan kumAraH sabhAmadhyasthitena grAmA|dhipatinA dRSTa.. darzanAnaMtarameva eSa na sAmAnyaH puruSa iti jJAtvA sopacAra pratipacyA pUjito nItazca svagrahaM. dasa PaperDrojAka Fer Private and Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Indstatra sukhAvAsaH, tatra sukhaM tiSTana sa ekadA grAmAdhipatinA bhaNitaH, kumAra ! tvaM vikhinna iva ki lakSyase? kumApanasanama reNoktaM mama bhrAtA caureNa saha bhaMDanaM kurvan na jAne kAmapyavasthA prAptaH, nato mayA tadanveSaNArtha tatra gaMtavyaM. HEbhASAMtara thoDIvAre zuddhimAM AvatAM pAchA 'he bhAi ! he varadhanu mitra ! tuM kyAM gayo ?' Ama vilApa karatA kumArane ratnavatIe keme // 751 // karIne chAnA rAkhyA. kumAre ratnavatIne kayu ke-'he suMdari! varadhanu jIve che ke marI gayo te nathI naNAtuM tethI huM tene gotavA | arh pAcho jaza. tyAre ratnavatI kahe 'Aryaputra ! pAchA vaLavAno A avasara nathI kAraNake hu~ ekalI cha tema cora tathA siMhavyAghra jevAM hiMsaka mANithI bhayAnaka ebuM A araNya ke ahIMthI sImADo najIka hoya ema jaNAya che kemake A vadhA kuza kaMTaka cheka karamAi gayelA dekhAya che.' Aq ratnavatInuM vacana mAnya karIne ratnavatI sahita kumAre AgaLa cAlavA mAMDayu. ema karatAM magadhadezane sImADe AvelA eka gAmamAM AvyA. gAmamA pesatAMja kumArane sabhAmadhyamAM beThelA grAmadhaNIye joyA. dekhatAMvetaja 'A koi sAmAnya puruSa nathI' ema jaNAtAM vinaya vacanathI satkArI kumArane potAne ghare lai gayo. ane tene mukha male eryu rahevAne sthAna Apyu. tyAM | sukhe rahetA hatA tevAmA eka vakhate e grAmAdhipatie kumArane kahyu ke-'tame khinna kema dekhAo cho?' tyAre kumAre kahyu-mAro bhAi coranI sAthe vaDhavADa karatAM na jANe kai dazAne pAmyo tethI mAre tene gotavA pArcha tyAM jaq che. prAmAdhipenoktamalaM khedena, yadyasyAmaTavyAM sa bhaviSyati tadAvazyamiha prApsyAmaH, iti bhaNitvA tena preSitA nijapuruSA aTavyAM gatvA samAyAtAH kathayaMti, yadasmAbhiH sarvatra sa puruSo gaveSitaH, paraM kacinna dRSTaH, kiMtu prahArApatito yANa evaiSa dRSTaH tataH kumAro varadhanurpata iti cirakAlaM zokaM cakAra. ekadA rAtrau tasmin grAme cauradhATiH For Private and Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | patitA, sA ca bANaiH kumAreNa jarjarIkRtA naSTA. artha harSito grAmAdhipatimazca. atha grAmAdhipatimApucchaya tatazca-JE utsarAdhya| litaH kumAraH krameNa rAjagRhaM prAptaH, tatra nagarAhAhaH parivrAjakAzrame ratnavatI muktvA svayaM nagarAbhyaMtare gataH. tatrai bhASAMtara yanasUtram adhya013 kasmina pradeze tena dhavalagRhaM dRSTaM tadaMta:praviSTena kumAreNa he kanye dRSTe, tAbhyAM kumAraM dRSTvA prakaTitAnurAgAbhyAM bhaNitaM, // 752 // | kumAra! yuSmAdRzAmapi puruSANAM raktajanamutsRjya bhramituM kiM yuktaM? kumAreNoktaM sa janaH kaH? yenaivaM yUyaM bhaNatha. // 752 | tAbhyAmaktaM prasAdaM kRtvAsane nivizaMtu bhavaMtaH. tata upaviSTa Asane kumAraH. tAbhyAM kumArasya majjanalAnAzupacAra | kRtvoktaM, kumAra ! zrUyatatAmasmavRttAMta: gAmadhaNIe kA ke-'jarAya kheda na karavA. jo A jaMgalamA haze to avazya gotI kADhaY? Ama kahAne teNe potAnA mANaso 56 aTavImAM gotavA mokalyAM te tapAsa karIne pAchA AvIne bolyA ke-ame badhe ThekANe te puruSanI gotA karI paNa kyAMya doTho nahi paNa koine mArIne paDelo A bANa jaDayo che. kumAra brahmadatta to varadhanu marI gayo mAnIne ghaNA vakhata mUdhI zoka karavA lAgyA. banyu e ke-eka rAtre eja gAmamAM coroe dhADa pADI tyAre A kumAre bANavRSTithI sarva corone khokharA karI nasADyA tethI BEgAmanAM loka tathA gAmadhaNI bahu harSa pAmyA. bIje divase gAmadhaNInI rajA lai kumAra cAlyA ane krame krame cAlatAM rAjagRha nagara AvI pahoMcyA, tyAM nagaranI bahAra eka parivrAjakanA AzramamA ratnavatIne mUkI pote nagaranI aMdara jAya che tyAM eka pradezamA te RamAre dhoLu ghara joyu. jemA praveza karatA kumAre be kanyAo dIThI. A veya kanyAoe kumArane nirakhI potAno tenA pratino anu rAga-sneha prakaTa sUcavIne kA ke-'he kumAra! Apa jevA puruSone anuraktajanano parityAga karI bhamavU zuM yukta cha? kumAre pUchayu ke For Private and Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 bhASAMtara adhya013 11753 // uttarAdhyA IT'e jana koNa? ke jene mATe tame Aq bolo cho? banne kanyakAo bolI ke-amArA upara prasAda karIne aMdara AcI jarA Asane panasatrama e| Apa beso to badhuM kahevAya, te pachI kumAra aMdara jaine Asane beThA tadanaMtara e kumArane snAnAdika upacAra karyA bAda e kumA | rikAmaoe kA ke-'he kumAra! sAMbhaLo amAro vRttaaNt||753|| REL ihaiva bharatakSetre vaitAdayagiridakSiNazreNimaMDane zivamaMdare nagare jvalanazikho rAjA, tasya vizucchikhAnAnnI ardevI, tasyA AvAM de putryo, asmabhrAtA unmatto nAma vartate. anyadAsmatpitAgnizikhAbhidhAnena mitrega samaM yAva goSTyAM praviSTastiSTati, tasminnavasare'STApadaparvatAbhimukhaM vrajaMtaM surAsurasamUhaM pazyati. rAjApi putrIsahitastatra gaMtuM pravRttaH, aSTApade prApto jinapratimAzca vaMditAH, karpUrAgurudhUpAdyupacAro mahAna kRtaH. pradakSiNAtrayaM gRhItvA nirgacchatA rAjJA'zokapAdapasyAdha upaviSTaM cAraNamuniyugalaM dRSTaM praNataM ca. tatropaviSTasya rAjJaH purastAda guruNavaM dharmadezanA kartumArabdhA-asAra saMsAraH, zarIraM bhaMguraM, zaradabhropamaM jIvitaM, taDidvilasitAnukAri yauvanaM, kiMpAkaphalopamA bhogAH, saMdhyArAgasamaM viSayasukhaM, kuzAgrajalabiMducaMcalA lakSmIH, sulabhaM duHkhaM, durlabhaM sukhaM, anivAritaprasaro mRtyuH, tasmA devaM sthite sati bho bhavyAH! mohaprasaraM chidaMtu, jineMdradhama mano nayaMtu. evaM cAraNazramaNadezanAM zrutvA surAdayo Jt yathAjagatAstathA gatAH tadA labdhAvasareNAgnizikhinA bhaNitaM, yathaitayoH bAlikayoH ko bhartA bhaviSyati? cAraNazramaNAbhyAmuktamete dve kanye bhrAtRvadhakAriNo nAn bhaviSyataH. tayoretadvacaH zrutvA rAjA zyAmamukho jAtaH. A bharatakSetramAja vaitAkhya parvatanA dakSiNa pradezanA maMDanarupa zivamaMdara nAme nagara che temAM jvalanazikha nAmano rAnA che jenI For Private and Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | vidyucchikhA nAme rANI che tenI ame beya putrIo chaie, amAro bhAi unma nAmano eka samaye amArA pitA potAnA mitra ani uttarAdhya bhASAMtara zikhanI sAthe goSThI vinodamAM beThA hatA teTalAmA aSTApada parvata pharatA jatA sura tathA asuranA samUhane joi rAjA paNa putrI sahita panasUtram 28 adhya013 tyAM javA nIkacyA. aSTApada pahoMcIne jina pratimAone baMdanA karI kapUra aguru dhUpa ityAdika mahAna upacAra samarpo traNa prd||754|| kSiNA karIne nIkaLatAM rAjAe azoka vRkSa nIce beTelA ye cAraNa muni dIThA tene vaMdana karI yAM beThA tyAre rAjAne gurue A // 754|| | pramANe dharmadezanA karavA mAMDI 'saMsAra asAra cha; zarIra kSaNabhaMgura che; zaradaRnunA vAdaLAM jevU jIvita che. A yauvana tA vojabInA camakArA samAna che, A sarva viSayopabhoga kiMvAka-saDAnA phaLa jevo pariNAma virasa che viSaya janya sukha to saMdhyAnA rAga tulya kSaNika che. lakSmI to darbhanI aNi upara TakelA jaLakaNa jevI capaLa che. duHkha sulabha che paNa sukha to atyaMta durlabha che. oil ane mRtyu to koithI rokI ke aTakAvI zakAya nahi teyo che. jyAre Ama che to he bhalya jIvo ! mohanA phelAvAne chedo, jineMdra dharmamA mana rAkho; AvAM cAraNa zramaNanAM upadeza vacano sAMbhaLI sura Adika jema AvyA hatA tema cAlatA thayA. A vakhate avakAza maLavAthI agnizikhe pUchayu ke-'he mahArAja ! A ve bALakIone koNa vara malaze?' cAraNa zramaNe kA-A beya kanyAno e kanyAnA bhAino vadha karanAro vara thaze, arthAt e kanyAnA bhAine mAranAranI A beya kanyAo bhAryA thaze. A sAbhaLI rAjA, mukha zyAma thai gayu. asminnavasare AvAbhyAmuktaM, tAta ! sAMpratameva sAdhubhyAmuktaM saMsArasvarUpaM, tata Avayorala mevaMvidhAvasAnena | viSayasukhena AvayoretadvacastAtena pratipannaM. AvAbhyAM ca bhrAtRsnehena svadehasukhakAraNAni syaktAni. bhrAtureva snA For Private and Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- nabhojanAdiciMtAM kurvatyAvAvAM tiSTAvA. anyadAsnabhrAtrA pRthivIM bhramatA dRSTA, kumAra! bhavanmAtulaputrI puSpavatI panamUtrama kanyakA. tadrUpAkSiptacittastAM hatyA AgataH, paraM tadRSTi sodumakSamaH, sa vidyA sAdhayituM gataH. ataHparaM vRttAMtA ra bhASAtara adhyA // 755 yuSmAkaM jJAnagocaro'sti. tasmin kAle bhavadaMtikAdAgatya puSpavatyA AvayotavadhavRttAMtaH kathitaH. tataH zokabharega AvAM rodituM pravRtte, madhuravacanaizca puSpavatyA rakSite. tadA AvAM zaMkarIvidyayA evaM vaktuM pravRttA, asau bhrAtRvadhakArI 1755 brahmadattazcakravartI bhaviSyati, yuvAM munivacanaM kiM na smarathaH? etacanamAkArya AvAbhyAM jAtAnurAgAbhyAM mAnitaM, paraM puSpavatyA bAlikayA sneharasaMbhrAMtayA raktapatAkAM vihAya zvetapatAkA cAlitA. tadarzanAnaMtaraM tvamanyatra kutrApi gataH, nAnAvidhanAmAkaranagarAdiSu bhramaMtIbhyAmAvAbhyAM tvaM cinna dRSTaH tato vikhinne AvAmihAgate. sAMpratamatarkitahiraNyasamaM tava darzanaM jAtaM. tato he mahAbhAga ! puSpavatIvyatikaraM smRtvA kuru asmatsamIhitaM. evaM zrutvA kumAreNa || | saharSa mAnitaM. gaMdharva vivAhena tayoH pANigrahaNaM kRtaM. ___A vakhate ame yeya benoe kahA ke-he tAta ! hamaNAMja A sAdhuoe saMsAranuM svarUpa to kA, mATe je viSayasukhano Ago pariNAma Ave tevA sukhathI kaMda bhayojana nathI. pitAe amo banne nuM vacana kabUla rAkhyu. bhrAtRsnehane lIdhe ame banne benoe svaJ6/deha sukhanAM kAraNo tyajyAM ane bhAinAMja snAna bhojanAdi ciMtAmA lAgI rahyAM eka samaye e amArA bhAie pRthivImAM pharatAM pharatAM JE JE | he kumAra! tamArA mAmAnI putrI puSpavatI kanyA dITho tenA rUpathI vikSipta citta banI tenuM haraNa karI upADI Avyo, paraMtu te kanyAnI dRSTinuM teja sahana na thai zakabAthI tene svavaza karavA te vidyA sAdhavA mATe gayo. have pachIno vRttAMta to sapaLo ApanI For Private and Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Je jANamAMja che. te samaye ApanI pAMsethI AcIne puSpavatIe amArA bhAinA vadhano vRttAMta amane kahyo tenA zokanA AvegathI ameJE uttarAdhya bhASAMtara | robA mAMDayuM tyAre puSpavatIye madhura vacano baDe amane rotA rAkhyA, pachI zAMkarI vidyAnA baLathI teNe apane kabuke-A tamArA pnsuutrm| adhya013 bhAino vadha karanAra brahmadatta cakravartI thaze, tamane pelA cAraNa munimAM vacana yAda nathI AvatAM? A vacana sAMbhaLatAMja amArA aNtH||756|| karaNamAM prema saMcAra thavAthI ame tenI bAta mAnI. paNa sneharasamA bhrAMta banelI puSpavatI bAlikAye rAtI patAkA na letAM dhoLI ra // 756|| JE patAkA calAvI te jotAMja tame kyAMka anyasthAne jatA rahyA. nAnAvidha gAmomAM AkaromAM nagaromAM ame bhamyAM paNa kyAMpa tamane na dIThA tethI atyaMta khinna banI ame ahIM AbI rahyAM. A TANe atarkita suvarNa lAbha samAna ApanuM darzana thayu; mATe-he mahAbhAgyavAn ! puSpavatInA prasaMgane yAda karI amAuM paNa abhISTa siddha karo. AvAM vacana sAMbhaLI kumAre harSapUrvaka teonI prArthanA mAnya karI gAMdharva vivAhathI te bannenuM pANigrahaNa kayu. ekarAtro tAbhyAM samamuSitvA prabhAte kumArastayorevamuvAca, yuvAM puSpavatyA samIpaM gacchataM, tayA samaM ca tAva. JE sthAtavyaM yAvanmama rAjyalAbho bhavati. evaM zrutvA te gate. tAvatkumAro na tadbhavalagRhaM na taM parijanaM ca pazyati, cititavAMzca eSA vidyAdharImAyeti citayana ratnavattIgaveSaNanimitaM sa tApasAzramAbhimukhaM gataH. na ca tatra tena ratna vatI dRSTA, na cAnyaH ko'pi puruSo dRSTaH. tataH kaM pRcchAmIti vicArya sa itastataH pazyati, tAvadeko bhadrAkRtiH puru5SastatrAyAtA, kumAreNa sa pRSTaH, bho mahAbhAga! evaMvidharUpanepathyA ekA strI mayAtra muktA, kalye'dya vA tvayA sA | dRSTA! tena bhaNitaM putra! tvaM kiM tasyA ratnavatyA bhartA? kumAro bhaNati evaM. tena bhaNitaM kalye sA mayA rudaMtATA, For Private and Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya | aparAhakAle ca tasyAH samIpe gataH, pRSTA ca sA mayA putri! kAsi tvaM ? kutaH samAgatA? kiM te zokakAraNaM? kA panasanama vA tvayA gaMtavyaM tayA kiMcitkathite sA mayA pratyabhijJAtA, mama tvaM dohitrI bhavasItyaditvA mayA tasya laghu pituHbhASAMtara samIpe gatvAdiSTA. tenApyupalakSya sA vizeSAdareNa svamaMdire pravezitA. In adhya013 // 757 // ahIM A ve vilAsinIonI sAthe eka rAtra rahIne prabhAta kumAra beya strIyone volyA ke-tame beya puSpavatI pAMse jAo, tenI 75 // arti sAye jyAM sudhI mane rAjya prApti thAya tyAM mUdhI tamAre banneye rahevArnu che, A vacana sAMbhaLI te banne puSpavatI pAMse gayA. teTalI vAramA kumAra jue che to te dhoko mahela ke parijana kazuM na dekhANuM tethI jANyu ke A badhI vidyAdharI mAyA hatI ema vicArI ratnavatInI zodhamAM tApasAzrama tarapha cAlyA. tyAM jai jue che to ratnavatI dIThI nahiM tema bIjo koi puruSa paNa na dITho, have kene pUcha? ema vicAratAM Ama tema jue che to eka muMdara AkRtivALo puruSa tyAM Avyo tene kumAre pUchyu ke-'he mahAbhAga ! AvAM AvAM rUpavALI tathA AvAM vastra AbhUSaNavALI eka strI meM atre rAkhI hatI te kAle ke Aje tame dIThI che? teNe kaDyu-'putra ! te | ratnavatIno bhartA tu ? kumAre kaDDA-'emaja' tyAre te puruSa bolyo ke-kAle meM teNIne rotI dIThI namate pahore hu~ te pAse gayo ane pUcyaM ke-'putri! tuM koNa cho ane kyAthI Ave che ? A zokana kAraNa che? ane tAre kyA javAnuM che? teNIe kaiMka kA | teTalAthI meM teNIne oLakhI lIdhI; 'tuM mArI dauhitrI thAya che' ema kahI meM teNInA bApanA nhAnA bhAinI pAMse jai khabara dIdhA te uparathI teNInA e kAkAe paNa oLakhI teNIne ghaNA AdarathI potAne ghare lai jai rAkhI. sarvatra tvaM gaveSitaH paraM na kvacid dRSTaH, sAMprataM suMdaraM jAtaM yatvaM labdhaH. evamuktvA nItaH kumArastadgRhe, upa For Private and Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 728 // | cAraH kRtaH, tatra mahotsavena ratnavatIpANigrahaNaM kumAraH kRtavAn , tayA saha viSayasukhamanubhavaMzca kiyatkAlaM tasthau. uttarAdhya-BE anyadA varadhanuvarSadivaso'yetyuktvA tadgRhe kumAreNa brAhmaNAdayo bhojitAH. asminnavasare varadhanuH kRtabrAhmagapanasUtram veSo bhojananimittamAgataH, evaM bhaNituM pravRttazca. bho jJApayaMtu tasya bhojyakAriNo yathA yadi mama bhojyaM prayacchatha // 758 // | tadA tasya paralokavartina udare bhojyaM saMkrAmati. gRhapurupaistadvacaH kumArAya ziSTaM, kumAro'pi gRhAdahinirgataH, dRSTo 35 varadhanuH pratyabhijJAtaca. gAda kumAreNAliMgito gRhamadhye pravezitana, lAnamajjanabhojanAdibhi skRtazca. anaMtaraM kumA reNa pRSTo varadhanuH svavRttAMta jagau, yathA tasyAM rAtrau nidrAvazamupAgateSu yuSmAsu satsu pRSTato dhAvitvA caure geMkena kuDaMgAMtarikena mama pAde yANaprahAraH kRtaH, tavedanAparavazo'haM nipatito mahItare, paramapAyabhIrutvena mayA yuSmAkaM na niveditaM, rathastvagre calitaH. ___sarva sthaLe tama ne gotyA paNa kyAMya dIThA nahi, have bahu saru thayuM ke tame maLyA ? Ama kahIne kumArane e puruSa, ratnavatInA kAkAne tyA lai gayo lAM sArI baradAsta karAvI. tyAM mahoTA utsava sAthe ratnavatInuM pANigrahaNa kumArane karAvyuM ane tyAM kumAra JE viSayasukhono anubhava letA keTaloka kALa sthiti karI radyA. eka divasa kumAre 'Aja mArA mitra varadhanuno janmadina che' ema kahAM pAnAne tyA brAhmaNo jamADyA temAM brAhmaNa vepa lai varadhanu pote jamavA Avyo-AvIne ema bolyA ke-A bhAjana karAvanArane Ka jaine kaho ke-jo mane bhojana karAve to te paralokavartInA udaramA e saghaLU bhojya pahoMcaze. gharanA mANasoe AvIne kumArane A vAta karI tethI kumAra pote bahAra AvI jue che to varadhatune dITho ane oLakhyo paNa; kumAre tene AliMgana karI gharamA lai For Private and Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya | AvyA, snAna bhojanAdi satkAra karyA pachI kumAre teno vRttAMta pUchatAM varadhanu bolyA ke-Apa te rAtrIe nidrAvaza thayA tyAre | panasanama | pAchaLathI doDatA AvIne eka core jhADanA jhuDanI ADamAM rahIne mArA pagamA bANano prahAra karyo, tenI vedanAthI parAdhIna jevo bhASAMtara sa mAna adhya013 JE banelo hu~ pRthvItala upara paDI gayo, paraMtu tamane phikara thAya enI vhIkathI tamane jAhera na kayu ane ratha to AgaLa cAlato thayo.BE // 759 // ____ahaM tu zanaiH zanaiH patitavRkSAMtarAle calan mahatA kaSTena tasmin grAme prApto yatra yUyaM sthitAH, tena grAmAdhipa- 759 // REtinA satkRtaH. yuSmAkaM pravRtti zrutvAhamadya praguNIbhUto bhojanaprastAve samAgataH. yUyamadya madbhAgyAmmilitAH. atha tayostatrA'viyuktayoH saharSa divasA yAMti. anyadA tAbhyAM parasparamevaM vicAritaM, yathAvAbhyAM kiyatkAlaM muktapuruSAkArAbhyAM sthAtavyaM? evaM ca citayatostayorgataH kiyAna kAlaH, anyadA tatra samAyAto madhumAsaH, madanamahotsave jAyamAne sarvaloko nagarAhiH krIDitumAyAtaH, varadhanukumArAvapi kautukena nagarAbahirgato. te pachI huM dhIme dhIme paDelA vRkSanA vacagALAmAM ati kaSTathI cAlato. je gAmamA tame rahyA hatA te gAme pahoMcyo, e gAmanA dhaNIe mArI baradAsta karI tenA pAMsethI tamArA samAcAra sAMbhaLI Aja hu~ bamaNA utsAhathI bhojana prasaMge Avyo mArA sadbhAgyane lIdhe Aje tame sarva mane maLyA, ahIM beyanA viyogano aMta AvatAM bannenA divaso atyaMta harSamAM vyatIta thatA hatA. eka samaye beya mitro paraspara vicAra darzAvatA itA temAM kumAre kA 'ApaNe Amane Ama keTalAka kALa paryaMta puruSArtha rahita paDyA rahe ?' JU Ama ciMtA karatA karatAM paNa teono keTaloka samaya vyatIta thayo. teTalAmAM madhumAsa Avyo, madanamahotsava cAlu thatAM sarve loko gAmathI bahAra rammata gammata karavA nIkaLyA. varadhanu tathA kumAra paNa kautukathI jovA nagara bahAra nIkaLyA. For Private and Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram // 760 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . nirbharakrIDAra sanimagne loke'tarkita eva pAtitamiTho niraMkuzo rAjJo hastI tatrAyAtaH samucchalitakolAhalo bhAkIDAraso naSTaH sametAnnArInikaraH, ekAca bAlikA samunnatapayodharA naiyaMtI tasya hastino dRSTau patitA, sA zaraNaM mArgayaMtI itastataH pazyati, tasyAH parijanAH pUtkurvanti bhayabhrAMtAyAstasyAH puro bhUtvA kumAreNa sa karI | haktiH, epAca mocitA. so'pi karI tAM muktvA roSavazavistAritalocanaH prasAritazuNDAdaNDaH zIghraM kumArAbhimukhaM dhAvitaH kumAreNApyuttarIyavastraM gajAbhimukhaM prakSiptaM gajena tadvastraM zuNDayA gRhItvA gagane prakSiptaM, gaganAca punarbhUmau nipatitaM tadgrahaNAya yAvatkarI punarbhUmyabhimukhaM pariNamati, tAvadutplutya kumArastatskaMdha mArUDhaH, svakaratalAbhyAM tatkuMbhasthalamAsphAlitavAn madhuravacanaizca saMtoSitaH san karI svavazaM nItaH samucchalitaH sAdhukAraH, jayati kumAra iti paThitaM baMdijanaiH kumAreNa sa karo AlAnastaMbhasamIpaM nIto badrazca. loko krIDAsamA nimagna che tevAmAM akasmAta mAvatane pachADI aMkuza vinAno rAjAno hAthI ghasI Agyo. lokAmA kolAhaLa uchayo, rammatamAM bhaMgANa paDayuM strIonAM ToLAM cArekora bhAganAza karavA lAgyAM. eka bALA prApta yauvanA bhAgatI havI tenA para hAthInI najara paDatAM hAthI tenA bhaNI doDayo. te vicArI gamarATamAM Ama tema jotAM zaraNa na jaDavAthI bhayabhrAMta thai gai ane tenAM saMbaMdhIo pokAra kare che teTalAmAM kumAre AgaLa thar3ane hAthIne hAMkyo ane e bALAne mukAvI eTale hAthI suMDha laMbAvato, AMkho phAr3I rope bharAine, bALAne choDIne kumAra upara ghayo, A vakhate kumAre potAnuM oDhavAnuM vastra hAthI sAme phekyuM, hAthIe te vastra DhavatI upADIne AkAzamAM uchALa te vastra pAhuM pRthvIpara paDayuM tene uThAvavA hAthI pharI bhUmi tarapha jarA nIco namato For Private and Personal Use Only Wu Mao Mei Fei bhASAMtara adhya013 // 760 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DI ThekIne mAne teNe saMtopyA ane kumAre bhASAMtara adhya013 // 761 // uttarAdhya- to tyAM tenI mUha pakaDI ThekIne kumAra hAthInI kAMdha upara caDI beTho. potAnA beya hAyavatI te hAthInA kuMbhasthaLa upara thAvaDIne panasanama tathA dhImA dhImA anukULa avAja karIne teNe saMtoSyo tethI te hAthI te kumArane vaza banI gayo. jana samudAyamA kumAranI vAha vAha kahevAi gai baMdIjano kumArano jaya pokAravA lAgyA ane kumAre te hAthIne tenI agaDamAM lai jai AlAna-bAMdhavAnA staMbha // 762 // mAthe bAMdhI dIyo. ___narapatistamananyasadRzaM dRSTvA paramaM vismayaM prAptaH svamaMtriNaM papraccha, ka eSa? tataH kumArasvarUpAbhijJena maMtriSNoktaM, eSa brahmarAjJaH putro brahmadattakumAra iti. tatastuSTena rAjJA nItaH kumAraH svabhuvanaM, satkRtazca snAnamanjanabhoja nAdibhiH, tataH kumAradattakumAra iti. tatastuSTena rAjJA nItaH kumAraH svabhuvanaM, satkRtazca snAnamanjanabhojanAdibhiH, J0 tataH kumArasyASTau svaputryo dalAH, mahotsavapUrvakaM tAsAM pANigrahaNaM kumAreNa kRtaM. tatra kiyadinAni varadhanukumArI sukhena sthitI, anyadAM ekA strI kumArasamIpamAgatya bhaNituM pravRttA, yathA kumAra! asti kiMcidvaktavyaM tava, kumAollreNoktaM vada? sovAca asyAmeva nagaryA vaizramaNo nAma sArthavAhaH, tasya putrI zrImatyasti, sA mayA bAlabhAvAdArabhya pAlitA, yA tvayA tadAnIM hastisaMbhramAdrakSitA. hastisaMbhramoddharitA sA tadAnIM jIvitadAyakaM tvAM snehena vilokayaMtI tvadekacittA tvadrUpalAvaNyakalAkauzalamohitA tvAmeva smaraMtI parijanena kathamapi svamaMdiraM nItA, tatrApi sA na majaJEI nabhojanAdidehasthiti karoti. tadAnIM mayA tasyA uktaM, kathaM tvamakAMDe IdRzI jAtA yAvanmamApi prativacanaM na dadAsi? hasitvA sA evamuvAca, he aMba! bhavatyAH kimakathanIya ? paraM lajjayA kiMcidvaktuM na zakromi, punarmayA sA graha pRSTA For Private and Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra usa rAdhyapanasUtram // 762 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sovAca, yenAhaM hastisaMbhramAdrakSitA, tena samaM yadi mama pANigrahaNaM na syAttadA me'vazyaM maraNaM, evamuktvA tayA tava samIpe preSitA, aMgIkuru tAM bAlikAM ? kumAreNa tadvacoMgIkRtaM prazastadivase tasyAH pANigrahaNaM kumAreNa kRtaM. varadhanunA tu subuddhinAmAmAtyaputryA naMdananAmnyAH pANigrahaNaM kRtaM. evaM ca dvayorapi viSayasukhamanubhavatostayorgatAH kiyaMto vAsarAH, tayoH sarvatra prasiddhirjAtA. rAjA paNa tenI asAdhAraNatA avalokI parama vismaya pAmyo, ane potAnA maMtrIne pUchayuM ke 'A koNa che?' maMtrI kumAranA svarUpanI jANakAra hato teNe kachu ke- 'A brAhmarAjAnA brahmadatta kumAra che' A vacana sAMbhaLI tuSTa thayelA rAjAe kumArane potAne bhavane lar3a jar3a snAnamajjana bhojana vagerethI sAro satkAra karyo ane potAnI ATha putrIo kuparane ApI mahoTA utsava pUrvaka kumAra sAthe teonA vivAha karyA, tyAM keTalAka divasa varadhanu tathA kumAra mukhathI rahyA. eka samaye koi strI kumAra pAMse AvIne bolI ke - 'he kumAra ! mAre Apane kaMda kahevAnuM che.' kumAre ka - 'je kahevAnuM hoya te kaho' tyAre te strI bolI ke- 'Aja nagarImAM vaizramaNa nAmano eka sArthavAha rahe che, tenI putrI zrImatI nAme che tene meM bALapaNAthIja pALI mahoTI karI che jene tame te dANe jhapATAmAthI bacAvI. jyArathI tame teNIno hAthInA saMbhramamAMthI uddhAra karyo. tyArathI jIvitadAna ApanAra tamane mAnI tamane Feet nILatI tamArAmAM ekAgracittavALI e kanyA tamArA rUpa, lAvaNya, tathA kalA kauzalathI moha pAmIne tamAruja dhyAna karatI parijane ghare pahoMcADI tyAM paNa te nahAvuM bhojana karavuM, ityAdi zarIra sthiti paNa karatI nathI. meM teNIne kadhuM ke Ama ekadama tuM AvI kema thai gai je mane paNa javAba nathI detI.' tyAre hasIne te bolI- 'he mA! tamane na kahevAnuM bhuM hoya ? paNa lAjane lIve For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 1198211
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit bhASAMtara // 763 // uttarAdhya-11 kai paNa bolI zakatI nathI.' pharI paNa meM AgrahathI pacyu tyAre teNe kA ke-'jeNe mane hAthInA jhapATAmAMthI bacAvI tenI sAthe para panasUtramA jo mAruM pANigrahaNa na thAya to avazya mAru maraNa thaze? Ama kahIne teNIye mane ApanI pAMse mokalI che mATe te bAlAno aMgI- // 763 // kAra karo.' kumAre tenaM vacana svIkArya. sAro divasa joDa kumAra te bAlAne paraNyA. varadhanae paNa suvRddhi nAmanA maMtrInI naMdanA | PE nAmanI putrI- pANigrahaNa kayu. ema veya mitro viSayasukha anubhavatAM keTalAka divaso bItyA tevAmAM te bannenI lokamAM prasiddhi paNa thai. | tAvanyadA gato vArANasyAM, brahmadattaM pahiH sthApayitvA varadhanurnagarasvAmikaTakasamIpaM gataH, eSa harSitaH sabalavAhanaH saMmukho nirgataH, kumAraM ca hastiskaMdhe samAropya nagarIpravezotsavo mahAn kRtaH. svabhavane nItasya kumArasya snAnamajjanabhojanAdisAmagrI kRtvA, prakAmaM satkAraM kRtvA ca svaputrI kanakavatI anekahayagajarathadravyakozasahitA dattA, prazastavivAho jAtaH, tayA samaM viSayasugvamanubhavatastasya sukhena kAlo yAti. tato dutasaMpreSaNenAkAritAH sabalavA hanAH puSpacUlarAjadhanumaMtrikaNeradattabhavadattAdayo'neke rAjamaMtriNaH samAyAtAH.taiH sarvaiH kumAro rAjye'bhiSiktaH. arl varadhanuntu senApatiH kutaH. eka samaye varadhanu tathA kumAra brahmadatta beya vArANasI gayA tyA brahmadattane bahAra besADIne varadhanu nagarAdhipati kaTaka rAjAnI pAMse gayA, tene joi harSa pAmelA rAjAe brahmadatta AvyAnA samAcAra sAMbhaLI potAnA sainya tathA vAhano sahita sAmA AvI kumAJE| rane hAthI upara besADI nagara praveza karAvyo potAnA mahelamA lai jai kumArane mATe snAna bhojanAdi taiyArI karAvI atyaMta satkAra all karyo, ane potAnI putrI kanakavatI, aneka hAthI ghoDA ratha tathA dravyabhaMDAra sahita kumArane ApI mahoTI dhAmadhUmathI vivAha karyo, For Private and Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 764 // ahIM A rAjakumArI sAye vaibhava sukha mANatAM AnaMdamA keTaloka kALa vItyo. tyAra pachI duto mokalI puSpacULa rAjA, dhanumaMtrI, rAdhyA kaNeradatta tathA bhavadatta vagerene temanA sainya tathA vAhana sahita bolAvyA tethI aneka rAjamaMtrIo AvyA te sarvee maLI kumArane panasUma Jaye| rAjyAbhiSeka karyo ane varadhanu senApati thayA. // 764 // brahmadattaH sarvasainyasahito dIrghanRpopari calitaH, avicchinnaprayANaizca kAMpilyapure mAptaH. dIrghanRpeNApi kaTakA dInAM dutaH preSitaH, paraMtastu nitsitaH sa dRtaH svasvAmisamIpe gataH; brahmadattasainyena kopilyapuraM samaMtAdeSTitaM tato dIrghanRpeNaivaM ciMtitaM. kiyatkAlamasmAbhirthilapraviSTairiva stheyaM? sAhasamavalaMbya nagarAtsvasainyaparivRto dIrghanRpo nirgatya #samukhamAyAtaH. brahmadattadIrghapasainyayooraH saMgrAmaH pravRttaH. kramAd brahmadattasainyena dIrghapasainyaM bhAna. atha dInRpaH svayamutthitaH, brahmadatto'pi tamAyAtaM vIkSya pradIptakopAlanastadabhimukha calitaH, tayoIyoyuddhaM lagnaM. anekairAyudhaini kSiptana tayoH saMgrAmarasaH saMpUrNo babhUva. brahmadattena tatazcakre muktaM. cakreNa dIrghavRpamastakaM chinnaM. tato jayatyeSa cakravaJotyucchalitaH kalakalaH, siddhAgaMdharvadevemuktA puSpavRSTiH, uktaM ca utpanno'yaM dvAdazazca krI.. tadanaMtara sarva sainya sahita brAhmadatte dIrgharAjA upara caDAi karI, satata prayANa karatA kAMpilyapura pahoMcyA. dIrghanRpe paNa kaTaka | rAjA vagerene dUta mokalI keNa kahevarAvyu paNa tezroe dutane tarachoDI kAThyo te pAcho potAnA svAmI pAMse gayo, brahmadattanA sainye kAMpilyapurane pharato ghero ghAlyo tyAre dIrghanRpe vicAryu ke-ApaNe Ama daramAM bharAi rahyA jevA kyAM mRdhI rahebAze ? mATe have to bahAra paDa; Ama nizcaya karI sAhasa svIkArI pAtAnA tamAma sainya sAthe lai nagaramAMthI nIkaLI dIrghanRpa saMmukha Avyo ane For Private and Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-IAL sAma sAmA veya sainyano ghora saMgrAma cAlyo, A mAmalAmAM brahmadattanA yoddhAoe dIrgharAjAnA sainyane naSTa karyu tyAre dIrghanRpa pote | yanasatrama uThyo; brahmadatte jevo tene sAmo Avato joyo ke teno kopAgni prajvalita thayo tethI te kumAra tenI sAme dhasyA, A beyarnu yuddha bhASAMtara CINE adhya013 maMDANuM. ghaNAM Ayudhono upayoga thatAM paNa saMgrAmarasa pUro na thayo tyAre brahmado cakra mUkI te cakravatI dIrgharAjAnuM mastaka chedI BE // 765 // nAkhyu, teja kSaNe sainyamAM 'cakravartI jItyA' evo kolAhala thayo. siddhadeva gaMdharva Adike AkAzamAthI 'bAramo cakravartI utpanna // 765 // thiyo' Ama bolI puSpanI dRSTi karI, tato janapadalokaiH stUyamAno nArIzrRMdakRtanaMgala: kumAraH svamaMdire praviSTaH, kRtazca sakalasAmaMtaibrahmadattasya cakravartyabhiSekaH. cakravartitva pAlaghana brahmadattaH sukhena kAlaM nirgamayati. anyadA cakravartinaH puro naTena nATayaM kartumArabdhaM, svadAsyA apUrva kusumadAmagaMDaM harate haukitaM. taca prekSato gItavinodaM zRNvatazcakravartina evaM vimarzo jAtA. evaMvidho nAvyavidhiyA kacid dRSTaH, kaciccaitAdRzaM puSpadAmagaMDamapi ghAtaM. evaM ciMtayatastasya jAtismaraNamutpannaM. ril dRSTAH pUrvabhavAH, tatra saudharma padmagulmavimAne'nubhUtaM nATyadarzanadivyapuSpAghrANAdikaM tasya smRtipathamAyayo. devasukha smaraNena mUchauM gataH patito bhUmaucakrI, pArzvavartibhirvAtotkSepAdinA svasthIkRtaH. yatazcakravartinA pUrvabhavabhrAtRzudhdhyartha JzlokArthamidaM racitaM, yathAJ te pachI nagaranA lokoe stuti karI tathA nArIonAM ToLAM maLIne maMgaLa gIta gAtAM brahmadazakumAre potAnA mahelamA praveza 6karyo. sakala sAmaMtoe bheLA thai brahmadarAne cakravartI tarIke abhiSeka karyo; Ama cakravartI tarIke rAjyapAlana karatAM brahmadarAne For Private and Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 766 // JghaNoka kALa vItyo, eka samaye cakravartI AgaLa naTIe nAdya prayogano AraMbha karyo, teTalAmA temanI dAsIe eka apUrva uttarAdhya puSpano guccho lAvIne cakravartInA hAthamAM Apyo, A puSpaguccha suMghatA tathA nAdhamAMnA gItavinoda sAMbhaLatAM rAjAnA manamAM evo panasUtram vicAra Avyo ke-'meM AvAja prakArano nATyaprayoga kyAMka joyelo che ane te sAthe AvAja puSpono guccha paNa kyAMka mRdhelo che.' // 766 // Ama vicAra karatAM rAjAne jAtismaraNa thai Avyu tethI pUrvabhavornu smaraNa thayu, saudharma padmagulma vimAnamA pUrva anubhaveluM nAdya darzana tathA divya puSpa mughalAM te vadhuM yAda Avyu; deva sukhanA smaraNatho kSagavAra mUrchA AdhI, tethI cakrI bhUmi para paDI gayA; pAMse | beThelA parijane pavana nAkhavA bagere upacArathI svastha thayA, tyAre cakravartie pUrvabhavanA bhAinI zuddhi arthe Asva dAsA mRgA haMso / mAtaMgAvamarau tathA // idaM zlokAdhe kRtvA cakriNA varadhanusenApateruktaM, idaM zlokAdha sarvatra nirghoSaya? etatpazcimAdhaM yaH pUrayati tasya rAjA rAjyA dadAti. idaM zlokAdha sarvalokaiH zikSitaM, te yatra tatra nirghoSayaMti. atrAvasare sa pUrvabhavasaMbaMdhI bhrAtA citrajIvaH purimatAlanagare ibhyaputro bhUtvA saMjAtajAtismaraNo gRhI. tatastatra nagare manoramAbhidhAne ArAme samavastaH. tatra prAsuke bhUbhAge pAtropakaraNAni nikSipya dharmadhyAnopagataH kAyotsargeNa sthitaH, atrAMtare AraghaTikena paJyamAnaM tat zlokArdha muninA zrutaM. jJAnopayogena svabhrAtRsvarUpaM sarvamanagamya muninottaracaraNadvayaM pUritaM-eSA nau SaSTikA jAti-ranyonyAbhyAM viyuktayoH // 1 // tato'sAvAraghaTTikastat zlokAdha likhitvA praphullAsyapaMkajo gato rAjakulaM, paThinazcakriNaH puraH saMpUrNaH zlokaH. 'ApaNe dAsa, mRga, haMsa, mAtaMga tathA amara deva paNa thayA.'A artho zloka racIne varadhanu senApatine kaDA ke-A ardhA For Private and Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokane uttarArdha banAvI pUro kare tene rAjA potAnuM artha rAjya Apaze' AdhI sarvatra ghoSaNA karAvo. jAhera paDo vAjatA e adha uttarAdhya-IBE panasUtram isa zloka to sarva loka zIkhI gayA ane teoe jyAM tyAM enI prasiddhi karavA mAMDI. A avasare te pUrvabhava saMbaMdhI bhAi citrano jA~ca, TRAIL bhASAMtara Be purimatAla nagaramA koi eka dhanADhaya zeThanA putra avatarI jAtismaraNa thavAthI vrata grahaNa karIne eja nagaramA manorama nAsanA bagI INE adhya013 // 767 // cAmAM samavasana saMniviSTa thayA hatA, tyAMkaNe pAmuka bhUmipradezamA pAtra upakaraNAdi rAkhIne dharmadhyAnamA pravaNa dhai kAyotsargathI ||767 // or sthita hatA. eTalAmA kuvAmAthI ghaTamALa kADhanArA eka purupanA mukhathI te ardha zloka munie sAMbhaLyo. jJAnanA upayogavaDe potAnA | bhAi svarUpa vadhU jANIne munie pAchaLanAMbe caraNo pUrAM karavA kA ke-'eka bIjAthI vikhaTA paDyA ne ApaNo A chaTTho bhava cha' It A sAMbhaLI pelA ghaTamALa kheMcanArAe a! zloka gokhI lakhI lIyo ane prasanna thato hasate mukhe rAjakuLamAM jai cakravartI AgaLa Akho zoka bolyo ___tataH pUrvabhavabhrAtRsnehAtirekeNa cakrI mUchI gata., kSubhitA sabhA, ropavazaMgatena sevakavargega AraghaTikazcapeTAbhi6 hetumArabdhaH, hanyamAnena tenoce, idaM padavayaM mayA na pUritaM kiMtu vanasthitena munineti vilapannamo mocitaH. gatamU chaina cakriNA pUrvabhavabhrAtRmuni samAgataM zrutvA tadbhaktisnehAkRSTacitto brahmadattacakro saparikaro niryayo. udyAne taM muni JE dadarza, baMditvA cAgre upaviSTaH, muninA prArabdhA dharmadezanA, darzitA bhavanirguNatA, varNitAH karmabaMdhahetavaH, zlAdhito | mokSamArgaH, khyApitaH zivasaukhyAtizayaH, imAM dezanAM zrutvA parSatsaMvignA jAtA. te sAMbhaLI pUrvabhavanA bhAino ati sneha smaraNa thatAM rAjA mUrchA pAmyA sabhA vadhI kSobha pAmI gai, sevako badhA gusse thai te For Private and Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir 13 ghaTamALa karSakane thapATa mAravA mAMDyA tyAre mAra khAto te ArapaTTika-volyo ke-A ve pada kaMi meM nathI pUrvI kiMtu vanasthita ne bhASAMtara uttarAdhya eka munie uccAryA te hu bolyo .' 'A mANasa kaMi palApa kare che' ema mAnI tene kADhI mUkyo. rAjAne jyAre mUrchA utarI tyAre panasUtram adhya013 pUrvabhavano bhAi muni thai atre Avyo che ema sAMbhaLI tenI bhakti tathA snehathI jenuM citra AkarSAyela che evA cakravartI potAnA // 768 // | parikara sahita nagara bahAra nIkalyA. udyAnamA AvI te munine joi vaMdana karI AgaLa beThA. munie dharmadezanA ziru karI-saMsAranI // 768 // nirguNatA darzAvI, karmonuM baMdha hetutva varNavyu. mokSamArganI prazaMsA karI tathA ziva saukhya-muktisukhano atizaya kahyo. A dezanA | | sAMbhaLI sabhA chaka thai gai... brahmadattastvabhAvita evamAha, bhagavan ! yathA svasaMgasukhena vayamAhAditAstathA rAjyasvIkAreNa sAMpratamasmAnAhAdayaMtu. pazcAdAvAM tapaH svayameva kariSyAvaH, etadeva vA tapasaH phalaM. munirAha yuktamevedaM vaco bhavatAmupakArodyatAnAM. parimayaM mAnuSyatA durlabhA, satataM patanazIlamAyuH, zrIzca caMcalA, anavasthitA dharmabuddhiH, viSayA vipAkakaTavaH, viSaJE yAsaktAnAM ca dhruvo narakapAtaH, durlabhaM punarmokSabIjaM viratiratnaM, tayAgAnnarakapAtahetuH katipayadinabhAvi rAjyAzraPEvaNaM na viduSAM cittamAhalAdayati. tataH parityajya kadAzayaM prAgbhavAnubhUtaduHkhAni smara? piya jinavacanAmRtarasa? saMcara taduktamArgeNa? saphalIkuru manuSyajanmeti. / brahmadattane kaMi asara na thai, te bolyA ke-'he bhagavan ! je Ape ApanA samAgama sukhe karI amane ADhAdita kayoM tema 3 rAjya svIkArIne hamaNA amane harSita karo, pazcAt ApaNe beya svayaM tapa karIzU, A rAjya paNa tapanuMja phaLa che.' muni volyA For Private and Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya. 'Aparnu A vacana to yukta che kAraNa ke Apa to mArA pati upakAra bhAvanAyI kaho cho, paraMtu A manuSyatA ati durlabha che, IK panasanama AyuSya te hamezAM paDatuja jAya che lakSmI caMcaLa che dharma buddhi paNa anavasthita hamezAM eka sarakhI na rahe tevI-che. viSayo pariNAme | ati kaDavA he, vaLI viSayAsakta janone narakapAta nizcitaja che ane mokSanuM paramavInabhUta viratirupI ratna ani durlabha che, eno JE adhya013 // 769 // tyAga to narakapAtano hetu che mATe bhAi! gaNyA taNyA divasonA rAjyanu AzrayaNa karavu e vidvAn tattvadarzInA cittane ADAda | // 769 // arlinahIM ApI zake tethI kutsita abhiprAyano parityAga karI pUrvabhave anubhavelA duHkhone yAda karo, jinavacanarUpI amRta rasanuM pAna | karo, ane teNe darzAvelA mArge cAlI manuSya janmane saphaLa karo.' . / sa prAha bhagavannupanatatyAgenA'dRSTasukhavAMchA'jJAnatAlakSaNaM, tanmevamAdiza? kuru matsamIhita? munirAha saMsAra| sukha bhuktaM parabhave mahate duHkhAya bhAvIti tatyAgaH kAryate. evaM muninA vAraMvAramukto'pi yadA cakravartI na pratidhu| dhyate, tadA muninA ciMtitaM, AH jJAtaM, pUrvabhave sanatkumAracakristrIratnakezasaMsparzanajAtAbhilASAtirekeNa saMbhUtabhaveallsmunA mayA nivAryamANenApi cakravartipadavIprAptinidAnaM kRtaM, tasyedRzaM phalaM. ataH kAraNAdasau duSTAdhyavasAyo jina vacanAnAmasAdhya ityupekSitaH, munistato vijahAra, krameNa ca mokSaM gataH. cakriNo'pi prakAmaM sukhamanubhavataH kiyAna kAlo'nItaH. A vacano zravaNa karI cakrI bolyA ke-'he bhagavan ! mApta thayelA sukhano parityAga karI adRSTa sukhanI vAMchA karavI eto ajJAna lakSaNa kahevAya mATe evo upadeza mA karo ane mArI marajI pramANe karo to ThIka.' muni kahe-'bhogavelu saMsAramukha parabhave For Private and Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir // 770 // 3 mahoTuM duHkhadAyI nIvaDe; eTalA mATe hu~ to tevA mukhano tyAga karavA mAgu cha.' AvI rIte muniye vAraMvAra kahyA chatAM paNa jyAre 38 uttarAdhya BE cakravartI pratibuddha na thayA tyAre muniye dhAryu ke-have meM jANyu pUrvabhavamA sanatkumAra cakravartInI sundararatnabhUta rANInA keza sparza Je yanasUtram JE adhya013 thavAthI aMtaHkaraNamA udbhavelA utkaTa abhilASane lIdhe ApaNe saMbhRta bhavamAM meM vAryA chatAM cakravattinI padavIna nidAna [niyAj] // 77011]EE kayu tenuMja A phaLa thayuM che e kAraNathIja Ano dRDha duSTa adhyavasAya che ke je jinavacanothI asAdhya che.' Ama manamA vicArI rAjAnI upekSA karI munie bihAra karyo, ane krame karI mokSe gayA. cakrIno paNa rAjya sukho anubhavatAM keTaloka kALa vyatIta thayo.sa ___anyadaikena pUrvaparicitena dvijAtinokto'sau, bho rAjAdhirAja! mamedRzI vAMchA samutpannAsti yaccakribhojanaM JE je. cakriNoktaM bho dvija! mAmakaM bhojakaM bhoktuM tvamakSamaH, yato mAM vihAya mojanamanyasya na pariNamiti. tato brAhmaNenoktaM dhigastu te rAjyalakSmImAhAtmyaM, yadanamAtradAne'pyAlocayasi. natazcakriNA tasya bhojanamaMgIkRtaM. svagRhe nimaMdhya bhojanadAnena bhojitavAsI bhAryA putrasnuSAduhitapautrAdikuTuMbAnvitaH. bhojanaM kRtvA sa svagRhe gataH. rAmAvatyaMtajAtonmAdaprasaro'napekSitamAtRsnuSAbhaginIvyatikaro mahAmadanavedanAnaSTacittaH pravRtto'kAryamAcarituM dvijaH. JEdvitIye dine madanonmAdopazAMtaH parijanasya nijamAsyaM darzitumapArayan nirgato nagarAtsa dvija evaM ciMtayAmAsa. ani mittavairiNA cakriNAhaM viDaMcita'. amarSa vahatA tena dvijena vane bhramatA eko'jApAlako dRSTaH, sa karkarikAbhirazvatthapatrANi kANIkurvan lakSyavedhI vartate. dvijena cititaM madvivakSitakAryakaro'yamiti kRtvoparitastena dAnasanmAnAdibhiH, kathitastena svAbhiprAyo'sya rahasi. tenApi pratipannaH, anyadA gRhAnirgacchato brahmadattasya kuDyaMtaritatanunAnena amogha For Private and Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bedhinA nikSiptagolikayA samakAlamutpATine locane. uttarAdhya IBE bhASAMtara panasUtram eka vakhata pUrvanA paricayavALA dvije AvI kA ke-'he rAjAdhirAja ! mane cakrinuM bhojana khAvAnI icchA thai che,' cakrie ID adhya013 kA mA bhojana khAvA tuM samartha nathI kAraNa ke e bhojana mArA vinA bIjAne paceja nahiM dvije kA-tArI rAjyalakSmIne dhikkAra che // 771 // BF ke mAtra anna devAmAM paNa Avo vicAra kare .' A sAMbhaLI cakrIe tenI bhAryA, putravadhu, putrI, putra, pautra vagere tamAma kuTuMba sahita // 771 // bhojana karAvyu, jamIne te ghare jai rAtrIgAM atyaMta unmAdamAM bhAna bhUlI gharanAne game tema bolavA mAMDyo. bIje divase unmAda upazAMta thatAM parijanane moDhuM zuM batAvu' evA bhayathI gAma bahAra nIkalI gayo tyAM eka bakarAMnA ToLAno pALaka ravArI kAMkarIbho vatI nizAna tAkI pIpaLAnA pAnamAM chIMDA pADato joyo. dvije vicArya ke-A jaNa mArA dhArelA kAryane pArapADe tevo cha, Ama | | vicArI tene potAne ghare lai jai vastuo daine tathA sArAM sArAM khabarAvIne rAjI karyo. pachI ekAMtamAM tene potAno abhiprAya El jaNAvyo te pelA rabArIe kabUla kaI eka vakhate brahmadatta rAjamAMyI bahAra nIkaLatA hatA tyAM bhIMta pAchaLa saMtAi rahelA vArIe barAbara tAkIne be kAMkarInI goLIovatI tenI beya AMkho phoDI nArakhI. rAjJA tavRttAMtamavagamya utpannakopenAsau saputrayAMdhavo ghAtitA. tatazcakriNAnye'pi dvijA ghAtitAH. azAMtakopena ca cakriNA maMviNa evamuktaM, yathA brAhmaNAnAmakSINi karSayitvA sthAle nikSipya sthAlaM mama puro nidhehi? yato'haM tAni svahastena mardayitvA vairalAlanasukhamanubhavAmi. maMtriNA tasya cakriNaH kliSTakarmodayavazatAmayagamya zAkhoTataruphalAni sthAre nikSipya arpitAni. so'pi raudrAdhyavasAyastAni phalAnyakSivudhdhyA mardayitvA sukhamanubhavati. evaM For Private and Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit sa pratyahaM karoti. tataH saptazatAni SoDazottarANi varSANi AyuranupAlya pravardhamAnaraudrAdhyavasAyaH saptamanarakapRthivyAM | uttarAdhya bhASAMtara prayastriMzatsAgaropamAyurnArako babhUva. sAMprataM sUtramanuSTIyatepanasUtram JC adhya013 rAjAe te vRttAMta jANyo tethI tene kopa caDyo eTale teNe pelA dvijane sakuTuMba marAvI nAkhyo te sAthe vIjA paNa brAhmaNo | // 772 / / Live marAvyA. eTalAthI paNa kopa zAMta na thayo teNe potAnA maMtrIne kA ke-roja A thALa bharAya teTalI brAhmaNonI AMkho lAvavI te huM mArA hAthathI coLIne vera vALavAno saMtoSa laiza. maMtrIye jANyu ke A rAjAnAM kliSTa karmono udaya thayo dekhAya che ke z2ethI JE tene AvA saMkalpa thAya che, Ama jANI zAkhora vRkSanAM phaLano thALa bharI tenA AgaLa muke eTale te rAjA netro mAnIne coLI JE nAkhato. AvI rIte ghora adhyavasAyavALo rAjA roja karavA lAgyo. ema karatAM teNe sAtasene soLa varSa AyuSya bhogavyu. prati-JE dina raudra adhyavasAya vadhato jabAthI aMte sAtamI naraka bhUmimAM teMtrIza sAgaropama AyuSya paryaMta nArakI rahyo. have ahIMthI mUtra graMthano Arabha chejAIparAjio khalu / kAsi niyANaM tu hathiNapuraMmi / / culagIi baMbhadatto / uno paumagummAo // 1 // [jAi parAjio khalu] caMDALanI jAtithI parAbhava pAmelo-saMbhUta [itthiNapurammi] hastinAgapuramA [niANatu] niyANAne [kAsi] karato havo pachI (pauma gummAo] padmagulma thakI cavIne [culaNIi culanIne viSe [vaMbhadatto] brahmadatta cakrIpaNe (ubvano) utpanna thayo vyA-khalu iti nizcaye alaMkAre vA, jAtyA cAMDAlAkhyayA parAjitaH parAbhUtaH savato nirdhATito gRhItadIkSaH saMbhRtazcitrasya laghubhrAtA hastinApure cakravartistrIratnavaMdanAt kezapAzasaMsparzAta cakravartipadaprArthanArUpanidAnamakArSIta. - - For Private and Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Tarl tataH sa saMbhUtasAdhuH padmagulmavimAne nalinagulmavimAne utpannaH. tatazca nalinagulmavimAnAt saMbhUtajIvo brahmarAjJo uttarAdhya bhAryA culanI, tayoH putratvena brahmadatta iti nAnnA utpannaH. iti // 1 // panasanama 1B bhASAMtara adhya013 ___khalu-nizcaye jAti-cAMDAlajAtithI parAjita parAbhava pAmelo sarve ThekANethI kAhI melAto citrano nhAno bhAi saMbhUta, dIkSA // 373 // grahaNa karI hastinApuramAM cakravartInI strInA kezano vaMdana karatA sparza thavAthI teNe cakravartI padanI prArthanArUpa nidAna [niyA[] // 773 // | karyu. te pachI te saMbhUta sAdhu padmagulma vimAnamAthI cyuta thaine culanI nAmanI brahmarAjAnI bhAryAmAM putrarUpe brahmadatta evA nAmaInsi vALo utpanna thayo. 1 ___kaMpille sNbhuuo| citto puNa jAo purimatAlami // siDikulaMmi visAle / dhamma sou~Na pbvaiio||2|| (kapille) kAMpIlyanagaramA (sa'bhUo) saMbhUtano jIva thayo, (puNa) vaLI (citto) citrano jIva (purimatAlammi) purimatAla nagarIne | viSe (visAle) vizALa evA (siTTikulammi) zreSTInA kuLamAM (jAo) utpanna thayo syAM (dhamma) dharma (soUNa) sAMbhaLIne (pabvaarll io) pravrajyA lIdhI. 2 vyA0-kAMpilye nagare brahmarAjA, tadbhAryA culanI, tayoH putraH saMbhUtajIvo brahmadattaH. saMjAtaH. citrazcitrajIva: punaH purimatAlanagare vizAle vistIrNe ekasmin zreSTinaH kule zreSTiputraH saMjAtaH. sa ca citrajIvastatra preSTiputratvena samutpadya anukrameNa tAruNye dharma zrutvA pravrajitaH pravrajyAmagrahIta. // 2 // kAMpilya nagarane viSaye brahmarAjA, tenI bhAryA culanI, te beyano putra saMbhUta jIva brahmadatta thai avato. citra jIva vaLI For Private and Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 774 // purimatAla nagarane viSaye vizALa vistAravALA eka zreSThi zeThIyAnA kuLamAM zreSThIno putra thai janamyo ane teNe pravrajyA gRhaNa karI. utsarAdhyayanasUtram kaipillaMmi ya nayare / samAgoM dovi cittasaMbhUgA // suhadukkhaphalavivAgaM / kehaMti te ikkamikasma // 3 // | (kapillammi a) kAMpIlya (Nayare) nagaramA (cittasaMbhUyA) citra ane saMbhUta (do vi) banne (samAgayA) ekaThA thayAM tyAM (te) te banne | // 774|| FI(ikamikassa) eka bIjAne (suhadukkhaphala vivarNa) sukhaduHkhanA phaLanA vipAkane (kahati) kahe che, ___ vyA0-atha sa citrajIvo gRhItadIkSaH samutpannajAtismRtyAdijJAno biharan kAMpilye nagare samAgataH. tatraiva | kAMpilye brahmadatto'pi labdhacakravartipadastiSTati. ekadA sa devopanItamaMdArakalpavRkSANAM mAlAsAdharmya dRSTvA samutpannajAtismRtirabhUt. tadA ca brahmadona-Asva dAsau mRgau haMsau / mAtaMgAvamarau tathA / / iti zlokAdha svabaMdhusaMbaMdhagarbhita kRtvA nagare udghoSaNA kAritA, yaH kazcidagretanaM zlokAdha pUrayati, tasmai vAMchitaM dadAmi, rAjyAdhaM dadami. asminneBalvAvasare bhrAtRyodhanArtha samAgatena citrajIvasAdhunA-imA nau SaSTikA jAti-ranyonyAbhyAM viyuktyoH||1|| iti zlokottarArdha pUritaM. tadvanamadhye araghabhrAmakeNa ArAmikeNa sAdhumukhena zrutvA rAjJo'gre uktaM. rAjApi zrutvA mUchI JE prApa. tato rAjJA pRSTena kuhitena ca tenoktaM mayA zlokAdha pUritaM nAsti. kiMtvArAme kAyotsargasthitena ekena sAdhunA pUritaM. brahmadattacakradhareNa zlokapUraNAt jJAto'yaM sAdhurmama bhrAtA. tato rAjA munisamIpe gataH, ata eva sUtrakAreNoktaM, kAMpilye nagare dvAvapi citrasaMbhUtajIvI cakravartimunIzvarI samAgato, ekatra milito to ca sukhaduHkhaphalavipAkaM sukRrataskRtakarmAnubhAvarUpaM ekaikasya parasparaM kathayatAma ityadhyAhArya // 3 // For Private and Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyapanasUtram // 776 // dhyA0-brahmadattacakravartI bhrAtaraM bahumAnena manaso rogeNa idaM vacanamabravIt. kadhaMbhUtaH cakravartI? mahaddhikaH saMprA- 17 bhASAMtara taSar3akhaMDarAjyaH, punaH kathaMbhUto brahmadattaH? mahAyazAH, mahad yazo yasya sa mahAyazA bhuvanatrayaprasiddhaH // 4 // adhya013 brahmadatta cakravartI bhrAtAne bahumAna-mananA anurAgathI A vacana bolyA. kevA cakravattoM? maharddhika cha khaMDarnu rAjya jene mApta thayela che tevA. vaLI te brahmadatta kevA ? mahAyazA=jenuM yaza mahoTuM che; arthAt traNe bhuvanamA prasiddha. 4 // 776 // * Asi mo bhAyarA doviN| annamanvasANugA / / annamannamaNurattA / annamAhiesiNo // 5 // (do vi) ApaNe banne [bhAyarA] bhAio (annamannavasANugA) paraspara ekabIjAne vazavartI (AsImo) hatA, tathA (annamannamaNurattA) paraspara prItiyukta hatA tathA (annamannahiesINo) paraspara hitaiSI itA. 5 mo iti AvAM dvAvapi bhrAtatirau Asi Asva, pUrvajanmanyAvAmubhau bhrAtarAvabhavAvetyarthaH kathaMbhUto dau? anyonyavazAnugau, anyonyaM parasparaM vazamanugacchata ityanyonyavazAnugAvanyonyavazavartitAvityarthaH. punaH kathaMbhUto? anyonyamanuraktau parasparaM snehavato. punaH kIdRzau? anyonyaM hitaiSiNau parasparaM hitavAMchako, etAdRzAvabhavAvetyarthaH. atra muharmuharanyonyagrahaNaM cittatulyatAtyAdarakhyApanArtha. // 5 // mo ApaNe beya-paNa bhAio hatA; pUrva janmamAM ApaNe banne bhAio hatA. kevA bhAio? anyonyavazAnuga, eka bAjAne vazya rahI eka bIjAnI pAchaLa anusaranArA punaH kevA ? anyonya anuraktaparaspara snehavALA tathA anyonya hitaiSI, eka bIjAnu |hita bAMchanArA, ApaNe beya AvA hatA. AmAM vAraMvAra anyonya zabda AvyA tenuM tAtparya evaM che ke-ApaNa banne eka citra hataM UploadlAlAkhAlAkA tklyfy wlshkl nh ll lktshf@ lshllt For Private and Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA paraspara AdarabhAva hato. 5 uttarAdhyadAsA dasanne aNNe / miyA kAliMjare nage // haMsA mayaMgatIrAe / sovAga kAsibhUmie // 6 // bhASAMtara panasanama adhya013 BELI dasa ne] dazArNa dezamA [dAsA) ApaNe dAsa [Asi] hatA, kAlijare nage] kAlijara parvata upara (mimA) mRgo thayA [myNgtii||777|| rAe mRtagagA nadIne kAThe (hasA) haso thayA hatA. [kAsabhUmie] kAzI dezamA (sovAgA) caMDALa thayA hatA. 6 // 777 // vyA-kaca abhUtAM tatsthAnamAha-AvAM dazArNadeze dAso Asva, kAlaMjaranAmni nage parvate mRgau Asva, puna- TH mRtagaMgAnadItaTe haMsI AvAM Asva. kAzIbhUmyAM vArANasyAM cAMDAlAvabhUvAva. kyAM thayA hatA? te sthAnako kahe che-ApaNe beya dazArNadezamAM dAsa thayA kAlaMjara nAmanA parvatamAM beya mRga thayA, pharI | mRtagaMgA nadIne taTe ApaNe haMso avataryA ane kAzI bhUmi-vArANasImAM cAMDALa thayA hatA, 6 devA ya devalogaMmi / Asi amhe mahadiyA / imA No chahiyA jAI / annamantreNa jAviNA // 7 // [ya] tyArapachI (devalogammi) devalokamAM (amhe) ApaNe [mahahi A] mahaddhika [devA] devo (asi) thayA hatA (imA) A (anamaneNa) parasparavaDe (jA) je (viNA) viyogavAlI (No) ApaNI (chaDiA) chaTThI (jAi) jAti thai che 7 ___ vyA0-punastatazcAMDAlajanmanaH paraM bho bhrAtaH 'amhe' AvAM devaloke saudharmadevaloke mahardiko devAvabhUva. he of bhrAtaH No ityAvayoranyonyayAvanikA parasparasAhityarahitA parasparaviyogasahitA SaSTikA jAtiriyaM pratyakSA jAtA. | iti zrutvA munirAha For Private and Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 778 // pharI te cAMDALajanma pachI he bhAi ! ApaNe devaloka-saudharma devalokamAM mahoTI Rdi yukta deva thayA. he bhAi ! ApaNa bannenI uttarAdhya BE| anyonya vinAnI arthAt je jAtimAM ApaNe sAye rahevAnuM na yatAM eka bIjAnA viyogavALI ApratyakSa chaTThI jAti-janma-. | panasUtram A sAMbhaLI muni bolyaa||778|| kammA niyANappagaDA / tume rAya vicitiyA // tesiM phalavivAgeNa / vipaogamuvAgayA // 8 // (rAya) he rAjA (tume) tame [kammA] kamoM (niANappagaDA) niyANAvaDe karyA che (vicitiA) ciMtavyA cha [tesi] te karmono [phalavivAgeNa] dhaLapo vipAke karIne ApaNe (vippaoga) paraspara viyogane (uvagayA) pAmyA chIe, 8 vyA0-he rAjan ! tvayA karmANi viciMtitAni, ArtadhyAnarUpANi dhyAnAni, dhyAtAni AdhyAnahetubhUtAni are karmANi viciMtitAnItyarthaH kIdRzAni karmANi? nidAnaprakRtAni nidAnenopArjitAni, nidAnena bhogaprArthanAvazena | prakRtAni nidAnaprakRtAni prakarSeNa baddhAni teSAM karmaNAM phalavipAkena phalodayena AvAM viSayogamupAgato viyogaM maaptii.||8|| atha cakrI praznaM karoti he rAjan ! tame karmonu vicitana karyu; ArtadhyAnarupa karmo ciMtavyAM; kevAM karmo? nidAnaprakRta arthAt niyANA [bhoga mArthanA] baDhe prakarSathI baddha evAM te karmonA phalavipAka-phaLanA udaya-baDe ApaNe beya viyukta thayA. 8 saMcasoappagaDA / kamtA mee puga kaDA ||te aja paribhujAmo / kiMY cittavi se tehA / / 9 // (mae) meM (purA) pUrvabhavamA (sacasoappagaDhA) satya bhane zauca karanAra anuSThAna (kammA) karmo kaDA karyA hatA (te) te karmonA For Private and Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 771 // | phaLane (aja) Aje (paribhujAmo) hu anubhava'chu (se) te zubha kamAne (kiM nu) zu(citto vicitra nAmanA tame paNa (tahA) bhogayo cho. uttarAdhya vyA0-he sAdho! he bhrAtarmayA purA pUrvajanmani karmANi kRtAni. kathaMbhUtAni karmANi? satyazocaprakaTAni, panasatrama JE satyaM mithyArAhityaM, zIcamAtmazuddhikArakaM dharmamayamanuSThAna. satyaM ca zaucaM ca satyazauce, tAbhyAM prakaTAni prasiddhAni, // 779 // HEL etAdRzAni mayA sukarmANi kRtAni. tAni zubhakarmANi adyAsmin janmani pari samaMtAta bhaMje, strIratnabhogadvAreNa teSAM phalaM viSayasukhAnyanubhavAmi. he citra! yathAhaM rAjyasukhaM bhuje. tathA kiMcitro'pi bhavAnapinu bhukte? nu iti vitarke. ko'rthaH? cakrI vadati yathAhamidAnI pUrvopArjitAnAM sukRtAnAM phalAni paribhuMje, tathA kiM citro bhavAn paribhuMkta? api tu bhavAn na paribhukte eva, bhavatastu bhikSukatvAt tAni sukRtAni niSphalAni jAtAnItyAzayaH // 9 // atha munirAha__ he sAdho ! he bhAi ! meM purA-pUrvajanmamA karmo kA che; kevA karmo? satya-mithyA rahita paNuM tathA zauca AtmazuddhikAraka dharmamaya anuSThAna evAM satyazaucavaDe prakaTa prasiddha karmoM kI che te zubha karmoM Aje A janmamA bhoga, chu; strIratna bhoga dvArA te karmonAM viSaya sukhAnubhavarupa phaLo hu~ bhogavU chaM. he citra ! jema hu~ rAjyamukha mANuM huM tema zuM citra [tame] paNa bhogave che? arthAt cakrI kahe che ke jema hu~ pUrve karelAM sukRtanAM phaLone bhogaq chu tema zuM Apa bhogavo cho? tAtparya e che ke tame nathIja bhogavatA, tame to bhikSuka cho tethI te sukRto niSphaLaja banyAM 9 savvaM suciNNaM saphala narANaM / kaDANa kammANa na mukkha asthi / / For Private and Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atthehi kAmehiM u uttamehiM / appAyA mama puNNaphalovaivee // 10 // usarAdhya-DEL HEI (savva) sarva (suciNNa) zubha AcaraNa (narANa) manuSyone [saphala] saphaLaja cha (kaDANa) karelA (kammANa) karmothI (mukkhu) mokSaBE bhASAMtara yanasUtram EVI(na atthi) thatoja nathI tethI (ma) mAro [ASA] AtmA (uttamedi) u-ma evA (atthehi) arthavaDe (ya) tathA (kAmehi) kAmabhoga adhya013 38| baDe (pugnaphalovavee) puNyanA phaLavaDe yuktaja hatA. 10 // 780 // // 780 // ___ vyA0-he rAjan ! narANAM sucIrNa samyakprakAreNa kRtaM saMyamatapaHpramukhaM sarva saphalameva vartate, narANAmityupa-10 lakSaNatvAn sarveSAmapi saphalaM bhavati. yataH kRtebhyaH karmabhyo mokSo nAsti jIvaiH kRtAni karmANyavazyaM bhujyaMte, prAkRtatvAt paMcamIsthAne SaSTI. kRtAnAM karmaNAM mokSo nAsti, yuTukta-kRtakarmakSayo nAsti / kalpakoTizatairapi // ava zyameva bhoktavyaM / kRtaM karma zubhAzubhaM // 1 // tasmAnmamApyAtmA athavyaiH punaH kAmaviSayasugvaiH puNyaphalairupeto Je vartate. kIdRzairathaiH kAmaiH? UttamamanoharaiH. athavA kIdRzaiH kAmaiH? ayaM prArthanIyaiH, arthyate prArthyate janairityAH , terathyarityanena citrajIvena sAdhunoktaM mayApi sarvendriyANAM sukhAni dravyANi ca puNyaphalAni prAptAnIti. iti tvayA na jJAtavyaM yadanena kimapi sukRtaphalaM na labdhamastIti bhAvaH // 10 // tadeva sUtrakAro gAthayA AhaRa he rAjan ! nara-manuSyoe samyamakAre AcareluM tapaHsaMyamAdi sarva saphaLaja hoya che. nara pada upalakSaNa mAtra che eTale sarve jIvonuM paNa saphaLaja hoya, kAraNa ke-kRta karmathI mokSa nathI; arthAt jIvoe karelAM karma avazya bhogavabAMna paDe, [pAkRtamA JE paMcamI sthAne SaSThI vibhakti che.] karelAM karmono emane ema chuTakAro thato nathI. kahyuche ke-'karelAM karmono karoDo kalpe paNa For Private and Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ser bhASAMtara adhya013 // 781 // uttarAdhya. Joril kSaya thato nathI. kareluM zubha athavA azubha karma avazya bhogavayu paDe che? te kAraNa mATe mAro paNa AtmA artha-dravyo tathA kAma panasUtrama viSayasukha ityAdi karmaphaLovaDe upeta yukta che. artha tathA kAma kevA? manorama suMdara; athavA arthyalokoe icchavA yogya evA kAma-viSaya mukhopabhoga; citra sAdhue kayu ke-meM paNa sarvaMdriyone sukhotpAdaka dravyarUpa puNya phaLo prApta karyA che. eTale teM ema na // 781 // samajavu ke-ApaNe to mukRta phaLa kaMija nathI meLavyu. 10 eja artha sUtrakAra gAthAvaDe nirUpa kare che. jANAsi saMbhUya mahANubhAgaM / mahaTTiyaM puNNaphaloveyaM // cittaMpi jANomi taheva rAyaM / idI juI tassavi ya ppabhUyA // 11 // (saMbhUa) he saMbhUta ! (mahANubhAga) moTA mahAtmyavALo (mahiTTiya) moTI RddhivALo (puNNaphalova) puNyaphaLavALo (jANAsi) | mAno cho (taheva) teja pramANe (rAya) he rAjA (cittaM pi) mane citrane (jANAhi) jANo (a) kAraNa ke (tasla vi) tene temaja mAre (DI) Rddhi (jura) kAMti (ppabhUA) dhaNI hatI. 11 all pUrvanAmnA RSirvadati-he saMbhUtamahArAja! yathA tvamAtmAnaM mahAnubhAgaM tathA mahaddhikaM tathA puNyaphalopapetaM jAnAsi, tathA citramapi mAmapi tAdRzameva jAnIhi? mahAna anubhAgo yasya sa mahAnubhAgastaM mahAnubhAgaM bRhanmAhAtmyaM. tathA mahatI Rddhiryasya sa mahaddhiH, mahadireva maharddhikastaM mahArdikaM vizAlalakSmIkaM, puNyapharena upapetastaM etAdRzaM. RddhivipadacatuSpaddhanadhAnyAdisaMpattiH, dyutirdIptistasya citrasyApi, arthAnmamApi pracurA vartate iti jAnIhi? cazabdo'tra yasmAdarthe. iha vRddhasaMpadAyA-yathA nidAnasahitaH saMbhUtasAdhuzcakravartya bhUta, tathA citrasAdhunidAnarahita ekasya zreSTi-11 For Private and Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyaghanasUtram bhASAMtara l adhya013 // 782 // // 782 // maharddhikasya kule putratvenotpannaH, tatra cakravartivattasya RddhirAsIt , pratidinaM suvarNadInArANAM koTiM yAcakebhyo dadAna | AsIt. niraMtaraM ca SaTRtusukhadAyakeSu manoharoccaistaraprAsAdeSu bhogAn bhuMjAno'nekagajaturagarathayAnAdikaRddhimAn surUpakAminInAM parikareNa parivRto dvAtriMzadvidhaM nATakaM pazyan sadA sukhanimagno bahudhA bhogarasayukto babhUvaiti | kathAnakaM jJeyaM. // 11 // [pUrva bhavanA nAmathIja RSi saMbodhe che.] he saMbhUta ! mahArAja ! jema tame potAge mahAnubhAga tathA maharddhika ane puNya phaLopeta | jANo cho tema citrane [mane] paNa tevoja jANo. mahoTo anubhAga jeno che te mahAnubhAga, eTale mahoTA mahAtmyavALo, tathA mahoTI Rddhi-jene hoya te mahardika puSkaLa lakSmIvALo temaja puNya phaLavaDe saMpanna, evo jANo. 'ca' zabda hetu arthamA atre prayukta che, je kAraNathI-citrane (mane) paNa Rddhi eTale dvipada-nokara cAkara, catuSpada=gAyo bheso ghoDAM vagere, dhanadhAnyAdi sakaLa saMpatti al ane yuti dIpti, pracura-puSkaLa jANajo. ahiM vRddha saMpradAya ema che ke-jema nidAna sahita saMbhUta sAdhu cakravatI thayA tema citra sAdhu nidAna rahita eka samRddha zeThanA kulamAM putra thaine avataryA, tyAM tene cakravartInA jevI samRddhi hatI, pratidina eka koTi suvarNa dInAra yAcakone detA hatA, niraMtara chaye RtuomAM sukhadAyaka manohara uMcA mahelomAM nAnA prakAranA bhogo bhogavatA aneka hAthI ghoDA ratha vAhanAdika RddhimAn itA tathA murupa kAminIothI gherAyelA batrIza prakAranAM nATako jotA, sadAya mukhamAM nimagna rahI aneka vidha bhogarasa letA hatA. (A kathAnaka paraMparA zruta che) 11 mahattharUvA vayaNappabhUA / gaah| NugIyA narasaMgamajjhe / / For Private and Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya dhanasUtram 7831 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaM bhikkhuNo sIlaguNovaveyA / dehaM jayaMte semaNomi jAo // 12 // (mahatvA) mahAna svarUpI tathA ( vayaNappabhUA ) alpa akSaroyALI (gADA) gAthA te [narasaMghamajjhe] manuSyonA samUha madhye [ aNugIA] anukULa [ja] je gAthAne sAMbhaLIne [bhikkhuNo] sAdhuo (sIlaguNovave A) zIla Adi guNopa yukta [ha] A dharmane viSe [[jayate] yatna kare che, te [samaNo] sAdhu [jAomhi ] thayo chu. 12 vyA0 - atha cedetAdRzI Rddhistava AsIt, tahi kathaM tyaktA ? he bhrAtaH sA gAthA sAdhubhirnara saMghamadhye, narANAM manuSyANAM saMgho narasaMghastasya madhye manuSya sabhAmadhye'nugItA uktA, mayA zruteti zeSaH gIyate iti gAthA dharmAbhibhidhAyinI sUtra paddhatirmayA sthaviramukhAtkarNagocarIkRtA, kathaMbhUtA gAthA ? mahArtharUpA, mahAna dravyaparyAyabhedasahito nizrayavyavahArasahitazca artho yasya tanmahArtha, tAdRzaM rUpaM yasyAH sA mahArtharUpA punaH kIdRzA gAthA ? vayaNappabhUA, vacanairnayabhedaiH prabhUtA vacanaprabhUtA, alpAkSarAbaddarthetyarthaH sA iti kA gAthA ? yAM gAthAM zrutvA ityadhyAhAraH, yAM dharmAbhidhAyinIM sUtrapaddhati zrutvA, bhikSavaH sAdhavaH zIlaguNopapetAH saMta iha jinapravacane yataMte munayaH, zIlaM cAritraM, guNo jJAnaM, zIlaM ca guNazca zIlaguNau, tAbhyAmupetAH zIlaguNopapetAH kriyAjJAnasahitAH saMto'hamate sthirA bhavaMtItyarthaH tAM gA zrutvAhamapi zramaNastapasi nirato jAto'smi, na tu duHkhAtsAdhuH saMjAto'smiti bhAvaH // 12 // jyAre tamAre evI RddhihatI to tame te kema tajI? tenA ucaramAM kahe che. he bhrAtaH ! te gAthA sAdhuoe nara saMghamadhye = manupyonA saMgha=samudAya, arthAt manuSya sabhAnA madhyamAM gavAyelI; (meM sAMbhaLI che' paTalaM zeSa levAnuM che) gavAya te gAthA, arthAt For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 13 | // 183 //
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit uttarAdhyapanasUtram // 784 // // 784 // | dharma kahenArI sUtra paddhati, meM sthavironA mukhathI kAne sAMbhaLI che. te gAthA kevI? mahArtharupA mahoTo eTale dravyaparyAya bheda sahita bhASAMtara tathA nizcaya vyavahAra sahita che artha jeno te mahArtha, tAdRza jenuM rupa che evI mahArtharupA gAthA vaLI te gAthA vacanaprabhUtA eTale Se adhya013 vacanamnayabhedavaDe prabhUtA, arthAt vacana zabda karatAM vistIrNa arthavALI. alpa akSaro chatAM jeno artha bahu thAya tevI, je gAthA sAMbhaLIne (ATalo adhyAhAra che) eTale dharmAbhidhAna karanArI je sUtra paddhatituM zravaNa karIne bhikSu sAdhuo zILa cAritra tathA guNa= jJAnAdi sahita thaine arhanmatamA sthira thApa che, te gAyAne sAMbhaLIne hu~ paNa zramaNa=taponiSTha thayo chu. kaMi duHkhathI sAdhu nathI thayo; etro bhAvArtha che. 12 uccodae mahu kake ye baMbhe / paveDyA AvasahA ya rammA // ima gihai cisa~dhaNappabhUyaM / pasahi paMcAlaguNoyaveyaM // 13 // o (ucodae) uca 1 udaya 2 (mahu) madhu 3 (ka) karka 4 (a) ane (ba) brahma 55 pAMca (ya) tathA (rammA) ramaNIya (AvasahA) mahalo (pavehaA) bhogavo tathA (cittadhaNakhabhUbha) AzcaryakAraka dhaNu dhana, (paMcAlaguNovavebha) paMcAladezonA guNo yukta (ima) A (gidda) ghara chetene tame (sAhi) pAlana karo. 13 jyA0-atha brahmadattaH punaH sAdhuM nimaMtrayati, pUrvanAmnA saMbodhanaM kRtvA vadati, he citra! tvamimamidaM prabhUtadhanaM gRhaM, pacuradhanasahitaM gRhaM prasAdhi pratipAlaya? gRhe sthitvA sukhaM bhuMzvaityarthaH. athavA 'cirAdhaNappabhUyaM' ityekameva padaM / | gRhavizeSaNaM. citraM nAnAprakAraM, prabhUtaM pracura dhanaM yasmin taccitraprabhUtadhanaM, etAdRzaM mama maMdiraM gRhANelyarthaH punaH kIdRzaM For Private and Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gRhaM ? pAMcAladezanAM guNA iMdrayaviSayAH zabdarUparasagaMdhasparzAstairupapetaM pAMcAlaguNApapetaM. ca punA ramyA ramaNIyA uttarAdhyA bhASAMtara mamAvasathAH prAsAdAH praveditAH prakarSeNa veditAH praveditAH prakaTAH saMti. tAnapi tvaM prazAdhIti zeSaH. mama vAkipanasatrama DEadhya013 ratnapurassarairdevairupanItAH prasAdAH, te ke prAsAdAH ? ucca 1, udya 2, madhu 3, karka 4, brahma 5, ete paMca prAsAdA yatra // 785 / / cakriNo rocaMte tatraiva vArdhakiratnena cakrisUtradhAreNa vidhIyate iti vRddhA AhaH. tasmAdatredaM gRhamiti pRthaguktamasti. // 785 // pAMcAlAnAM guNagrahaNaM tu atyudIrNatvAta. anyathA bharatakSetrasya sAraM tadagRhe'styeva. // 13 // vaLI brahmadatta cakrI sAdhune nimaMtraNa kare che-pUrvanAmathIja saMbodhone kahe che-he citra ! tame A mArA prabhUta-puSkaLa dhana sahita gRha pratipAlana karo; gharamA rahIne sukha bhogavo. athavA 'citradhanaprabhUta' eka padamAnI nAnA prakAranAM prabhUta-puSkaLa dhana jemAM | bharela che evaM, (ghararnu vizeSaNa) mAruM maMdira che te tame svIkAro. gRha ke cha ? pAMcAla dezanA guNa-vividha bhogapadArthothI upeta= saMyukta; tathA ramya manohara mArA Avasatha mAsAda-mahelAto che tene paNa tame sAcavo ane upayogamA lyo; [eTalaM zeSa umerag.] Pel mAre mATe vArdhakiratna prabhRti devoe taiyAra karI ANI ApelA pramAdo jevA ke-ucca 1, udaya 2. madhu 3, karka 4 tathA brahma 5, e pAMca prAsAdo che. je cakrIne game tyAM vArdhakiratna caki mUtradhAra nirme che, ema vRddho kahe che. tethIja ahIM 'A ghara' ema pRthak | | kahelaM che. pAMcALanA guNonuM gRhaNa utkRSTatA dekhADavA kareluM che anyathA AkhA bharatakSetranI sArabhUta vastuo cakrinA gharamAM hoyaja. JE nahiM gIehiM ye vAiehiM / nArIjagAiM parivArayate // bhuMjAhi bhogAi imAi bhikkhu / mama royeI paJcajA hu dukkhaM (nahehi) nATakobaDhe (gIehi a) saMgItavaDe (vAipahi) vAjinIvaDe tathA (nArIjaNAi) strIjanovaDe (parivArayatA) parivArelA evA For Private and Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir l (bhikkhU) he muni ! (imAI) A (bhogAI) bhogone (bhujAhi) bhogayo kAraNake (mama) mane (royaI) bhAseM che ke (pavajA) pravajyA 0 uttarAdhya- pALavI (dukkha hu) duHkhaja che 14 bhASAMtara yanasUtram adhya013 ___vyA0-bho citra! he bhikSo! he sAdho ! mamaitadrocate, etad hRdaye pratibhAti. hu iti nizcayena pravrajyA duHkhaM // 786 // vartate iti zeSaH. dIkSAyAM sukhaM kimapi nAsti. tasmAt he sAdho! tvamimAn pratyakSa zyamAnAn bhogAna bhuMkSva ? ||786 // kathaMbhUtaH sana ? nATakai trizadvidhaiH, gItAdharvazAstroktaH, vAditrairbharatazAstroktama'daMgAdibhistathA nArIjanaiH parivRtaH san viSayasukhAnyanubhava ? atra nArIjanAnAmeva grahaNaM kRtaM, anyeSAM gajAzvavastrAsanadravyAdInAM grahaNaM na kRtaM, tattu tasya strIlolupatvAt , marvaviSayeSu strINAmeva prAdhAnyAta. // 14 / / he citra ! he bhikSA ! he sAdho ! mane to A ruce chamArA hRdayamA ema bhAMse che ke nizcaye pravajyA duHkhaja che. dIkSAmA sukha kaMha paNa nathI; te mATe he sAdho ! tame A pratyakSa dekhAtA bhogAne bhogavo. kevA thaine? vatrIza prakAranA nAdyo, gAMdharva zAstrokta 16 gIto gAyano, bharata zAstra varNita mRdaMgAdi vAdino tathA nArIjanovaDe parivArita banIne viSayasukhone anubhavo. atre nArIjano-JE muMja grahaNa karyu, anya hAthI ghoDA vastra Asana ityAdika dravyonuM grahaNa na karyu te to tenA strIlolupa paNAne lIdhe, kemake sarva viSayomA strIomuMja prAdhAnya che. taM puvvaneheNa kayANurAyeM / narAhivaM kAmaguNesu giddhaM // dhambhassio tassa hiANupehI / citto imaM bayaNemudAharityA (pabvaneheNa) pUrvanA snehe karIne [kayANurAga] rAgayukta [giddhi] lubdha thayelA [ta] te (narAhiya) narAdhipane dhammassio] dharmamA l`ln lshkyt fy fy lHsh qntn For Private and Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhya013 // 78 // | sthira thayelA tathA (tassa) te cakravartInA [hiAgupehi] hitAnuprekSA evA (citto) citra muni (ima) AgaLa (vayaNa) vacana uttarAdhya 30](udAharitthA) bolatA havA. 15 yanasUtrama vyA0-yadA tu brahmadattana saMbhRtajIvena citrajIvaM sAdhu pratyuktaM, tadA citrajIvaH sAdhuzcitra idaM vacanaM taM brhm||787|| dattanarAdhipaM cakriNaprati udAjahAra avAdIt. kathaMbhUtaM taM brahmadattaM? pUrvasnehena kRtAnurAgaM, pUrvabhavabAMdhavapremNA vihisaprItibhAvaM. punaH kathaMbhUtaM narAdhipaM ? kAmagaNeSu viSayasukheSu lolupaM. kIdRzazcitrajIvasAdhuH? dharmAzrito dharmamAzritaH. punaH kIdRzazcitraH ? tasya brahmadattasya hitAnuprekSI hitavAMchakA, hitamanuprekSate ityevaMzIlo hitaanuprekssii.||15|| 30 kimudAjahAretyAha / jyAre saMbhUta jIva brahmadate citrajIva sAdhu pratye vacana kahyAM tyAre citrajIva sAdhu A vacana te brahmadatta narAdhipa cakrI pratye | bolyA. te brahmadatta kevo? pUrva snehe karI kRta che anurAga jeNe evo, arthAt pUrvabhavanA bAMdhava premane lai A TANe prItibhAva dekhADato tathA kAma guNa-viSayone viSaye lolupa. bhitra sAdhu kevA ? dharmano Azraya karIne varttatA tathA te brahmadattanA hitavAMchaka; hita jovAnA svabhAvabALA. 15 zuM vacana uccAya ? te kahe che saca vilaviyaM gIya / savaMnada viDatriyaM / / sabve AbharaNA bhArI / sabve kaiMmA duhAhA // 16 // JE| he rAjA! (savya) sarva prakAranu (gI) gIta [vilavi] vilApatulya che tathA (savva naha) sarva prakAranu nRtya [viDa vima] vITabaNArUpa che (sabve) sarva [bhAharaNA] alaMkAro (bhArA) bhArabhUta che, (savve) sarva prakAranA (kAmA) kAma bhogo (duhAvahA) For Private and Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JE duHkha ApanArA che 16 uttarAdhya-BE IndlbhASAMtara vyA0-he rAjan ! gItaM sarva vilapitaM vilApatulyaM, sarva nATadhaM nATakaM viDaMbitaM, bhUtAveSTitapItamadyAdijanAM-IJI panasUtram adhya013 gavikSepatulyaM sarvANyAbharaNAni bhAratulyAni. sarve kAmA duHkhAvahA duHkhadAyakAH, gajapataMga gamInakuraMgAdInAmiva // 788 // baMdhanamaraNAdikaSTadA ityarthaH // 16 // // 788 // he rAjan ! gIta gAyana tamAma vilapita=vilApatulya jANo. sarva nATya nATako viDaMbita che arthAt bhRtAviSTa athavA madyapIjananA cALA samAna che, sarva AbharaNo bhAra bojArUpa che ane sarva kAma duHkhAvaha duHkhadAyaka che, gaja, pataMga, bhRga, mIna, hariNa AdinI peThe baMdhana tathA maraNAdi kaSTa denArA che. sparzathI hAthI, rupathI, pataMga, gaMdhayI bhramara, rasathI mIna-matsya, ane zabdI hariNa kaSTamA phasAya che. 16 bAlAbhirAmesu duhAvahesu / naMtasuhaM kAmaguNesu rAya / / virattakAmANa tabodhaNANaM / je bhikkhuNaM siilgunneryaannN||17 (rAya) rAjA [virattakAmANa] kAmabhogathI virakta (tabodhanANa) taparUpI dhanavALA [sIlaguNe rayANa] zIlAdi guNamAM Asakta JE (bhikkhuNa') sAdhuone (ja) je sukha hoya che [ta' suha] te sukha [bhAlAbhirAmesu] mUDha puruSone manohara [duddAvahesu] duHkhane Apa-||JE 36 nArA (kAmaguNesu) kAmabhogone viSe [na] hotuM nathI. 17 vyA0-he rAjan ! viraktakAmAnAM viraktA kAmebhya iti viraktakAmAsteSAM nirviSayiNAM bhikSUNAM sAdhUnAMka yatsukhaM vartate, tatsukhaM kAmaguNeSu zabdAdiSu indripasukheSu kAminAM puruSANAM nAsti. kIdRzeSu kAmaguNeSu ? vAlAbhi For Private and Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra JU Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gameSu bAlAnAM nirvivekANAmabhirAmA bAlAbhirAmAsteSu, mUrkhA hi viSayeSu rajyaMte. punaH kIdRzeSu kAmaguNeSu? duHkhAutsarAdhyavaheSu duHkhadAyakeSu. kIdRzAnAM bhikSuNAM? tapodhanAnAM tapa eva dhanaM yeSAM te tapodhanAsteSAM. punaH kIdRzAnAM ? zIla INE bhASAMtara yanamazrama Jt guNe ratAnAM, zIlasya guNA guNakAriNo navavidhaguptayasteSu ratA AsaktAsteSAM. // 17 // adhya013 // 789 // he rAjan ! virakta kAma-kAmathI virakta thayelA, arthAt nirviSaya bhikSu sAdhuone je mukha hoya che te sukha kAmaguNa-zabdAdi 789 // IG: indriya mukhomA kAmI puruSone hotuM nathI. kAma guNo kevA? bAla-vivekahIna janone abhirAma manohara lAgatA; tevA viSayomAM mUrkha janoja anurAga rAkhe che. vaLI te kAmaguNo kevA ? duHkhavAi duHkhadAyaka bhikSu kevA ? tapodhana eTale jeone tapa eja dhana che IN// baLI te kevA ? zIlaguNa guNakArI navavidha guptizromAM rata=niraMtara Asakta rahenArA. 17 nariMda jAI ahamA narANAM / sovAgajAI duhao gayANaM / jahiM vayaM sarvajaNassavesA / vasIya sognivesnnesu||18DE (narida) he rAjA! (sovAgajAi) caMDALanI jAtine [gayANa] prApta thayelA (duddao) bannenI (narANa) manuSyo madhye (ahamA) adhama (jAi) 06 jAti hatI (jahi) je jAtimA (savvajaNassavesA) dveSI [vayaM ApaNe canne [sobAga nivesaNesu caMDALanA ghare (vasIma) vasyA hatA. ____ vyA0-he nareMdra ! narANAM manuSyANAM madhye adhamA nidyA jAtiH zvapAkasya cAMDAlasya jAtivartate, sA jAtiIBE yorapi AvayogatA prAptA, NaM iti vAkyAlaMkAre, yasyAM jAtauAvAM sarvajanasya deSyau abhUya. zvapAkanivezaneSu DE1 cAMDAlagRheSu vasIga AvAmavasAva. // 18 // he narendra ! nara-manuSyonA madhyamAM adhamaniMdya jAti zvapAka-cAMDAlanI che te jAti ApaNa veyane gata-mApta ghai hatI ne ! For Private and Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 790 // Mei Mei Mei www.kobatirth.org je jAtimAM ApaNe sarva janonA dveSapAtra thayA hatA ane cAMDAlanA gharomAM vAsa karyo hato. 18 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIse ye jAIi u pAviyAe / vaicchAbhu sovAgenivesaNesu // savvassa logassa durge chaNijjA / ihaMtu kamme pure kaiDAI (a) tathA (pAviAra) pApI evI (tIse) te [jAiDa] jAtine viSe [savyasa] sarva (logassa) lokane [dugu chaNijA ] juguptA karavA (mu) ApaNe [sovAganibesaNesu] caMDALanA gharane viSe [bucchA] vasyA hatA [tu] ahIM [pure kaDAi ] pUcheM kahelAM [kammAi] karmoM pragaTa thayA che. 19 vyA0 tasyAM ca jatau tu pApikAyAM pApiSTAyAM zvapAkanivezaneSu cAMDAlagRheSu vacchAmu iti uSito nivAsamakA. kIdRzau AvAM ? sarvasya lokasya jugupsanIyau holanIyau . iha tu asmin janmani purAkRtAni karmANi prakaTIbhUtAnItyarthaH. prAcInajanmani samyaganuSThAnarUpANi kRtAni teSAM phalAni jAtikulabalaizvaryarUpANi iha prakaTitAni. tasmAddharmakaraNe pramAdo na vidheya ityabhiprAyaH / / 19 / / For Private and Personal Use Only Mei Mei Mei Mei te pApikA=ati pApiSTha jAtimAM to ApaNe zvapAkanivezana=cAMDAlanA gharomAM nivAsa karatA hatA. tyAre ApaNe kevA chatA? | sarva lokonA jugupsanIya = mUgathI tiraskAra karavA yogya hatA, ahIM=A janmamAM to have pUrve karelAM=prAcIna janmamAM sArI rIte anuSThita=sArAM karmonAM phaLo=jAti, kuLa, bala, aizvarya; ityAdi A TANe prakaTa thatAM te bhogavo cho. mATe dharma karavAmAM jarAya | pramAda karabo nahiM Avo abhiprAya che. 19 sodAMNisi rAya mahANubhAgo / mahadio punaphalo vai vebha // caintu bhogAI ausAsayAI / AdANaheuM abhinikvamohi bhASAMtara adhya013 // 790 //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya (so) te (dANisi) hamaNAM (mahANubhAgo) madyoTA pramANavAna tathA (mahidviyo) mahoTI RddhivALA (puNNaphalovaveo) puNyanA phaLe HEbhASAMtara yanasUtrama karI sahita (rAya) rAjA cho. (AyANa heU) odAna (asAsayAi) azAzvata (bhogAI) bhogone (caitu) tajIne (abhinikhamAhi) adhya013 sarvathA jAo-dIkSA grahaNa karo. 20 // 79 // vyA0-he rAjan ! yastvaM saMbhUtaH purA AsIH, sodANisiM sa tvamidAnI rAjA cakradharo mahAnubhAgo mAhA- G // 79 // myasahito jAto'si. kIdRzo rAjA ? mahaddhiko vizAla lakSmIkaH, punaH kIdRk ? puNyaphalopapetaH puNyaphalasahitaH. tasmAdAdAna hetoH AdAnasya cAritradharmasya hetoH AdIyate savivekairIlAdAnaM cAritra dhanastasya hetoH abhinikkhamAhi abhiniHkrama ? abhi samaMtAni:krama ? gRhapAzAtvaM nissara ? sAdhurbhavetyarthaH kiM kRtvA ? azAzvatAn bhogAna tyaktvA. purAkRtasya dharmasya phalaM cettvayedAnI bhujyate, tadedAnImapi dharmamaMgIkuma? yato'gne zAzvatasukhabhAk syA iti bhAvaH // 20 // dharmasya akaraNe doSamAha he rAjan ! je tame pUrva saMbhUta hatA te A TANe rAjA cakradhara mahAnubhAga-mAhAtmya sahita thayA cho. kevA rAjA? mahardika= puSkaLa lakSmI yukta tathA puNya phaLasahita. mATe A dAna hetuthI eTale cAritryadharmanA hetuthI vivekI puruSo jenuM AdAna gRhaNa kare che te AdAna, tenA anuSThAnArtha abhiniSkramamatrataH nIkaLI javU; arthAt gharanA pAzamAMthI nIsarI jAo, sAdhu thAo. kema | Dt. karIne ? azAzvata=kSaNika bhogone tyajIne, pUrve karelA dharmanuM phaLa jo tame A vakhate bhogavocho to hamaNA paNa dharma aMgIkAra 36 karo jethI AgaLa upara paNa zAzvata sukhabhAgI thAo; evo bhAva he. For Private and Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 ||792 // iha jIvie roya asAsayaMmi / dhaNiya tu puNNAI akuvvabhANo / uttarAdhya me soaha maccu muhovaNIe / dhumma' akAUNa parammi loe // 21 // yanasUtram BEI(gaya) he rAjA! (ha) A (jIvie) manuSyanu jIvita (ghaNi) atyaMta (sAsayammi) azAzvata (punAI) zubha anuSThAnane (aku. // 792 // vyamANo) nahi karato evo (se) te (maccumuddovaNIe) mRtyu najIka Avate sate (sobhai) zoka kare che tathA (dhamma) dharmane (akAUNa) nahi karIne (parammilopa) paralokamAM jaine zoka kare che. 21 vyA0-he rAjan ! ihAsmin manuSyajIvite manuSyAyuSi puNyAnyakurvANoyo manuSyaH sukRtAni na karoti, sa dil duHkarmabhirmRtyumukhapanItaH san dharmamakRtvA parasmin loke gataH zocate pazcAttApaM kurute. maraNasamaye evaM jAnAti hA kamayA manuSyajanma prApya dharmo na kRtaH, iti ciMtAM karoti. kathaMbhUte jIvite? dhaNiyaM tu atyaMtamazAzvate. // 21 // he rAjan ! ahIM A manuSya jIvita manuSyanA AyuSyamA puNya karma na karanAro puruSa sukRta nathI karAto te duSkarbhavaDe mRtyuJEL mukhe mApta thaine dharma na karIne paralokamA jaine paNa zoka-pazcAttApa kare che, maraNa samaye ema jANe che ke-'are ! meM manuSyajanma pAmIne dharma na karyo' Ama ciMtA kare che. jIvita kevaM? atizaya azAzvata atyaMta kSaNika. 21 jahehe sIho ya miyaM gihAya / maccU nara neI hu aMtakAle / tassa mAyA va piyA va bhAcI / kolaMmitama saMharA havaMti // 22 // (jahA) jema (paha) A (sIho ba) siMha (mia) mRgane (gaddAya) grahaNa karone teja pramANe (maccu) yamarAja [ ] nizce (atakAle) For Private and Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMtakALe pUrNa thAya tyAre (nara) manuSyane [tei potAne vaza (tammi kAlammi) te vakhate (tassa) te [mAyA va mAtA ke (pi va) uttarAdhyapitA (bhAyA) bhAi (asaharA) aMzadhara (na bhayaMti) thatA nathI. 22 BE bhASAMtara yanasUtrama vyA0-yatheha saMsAre siMho mRgaM gRhItvA svavazaM nayati, atra cazabdaH padapUraNe, evamanenaiva prakAreNa, anenaiva | IN adhya013 // 79 // dRSTAMtena mRtyumaraNaM, ha iti nizcayenAMtakAle naraM manuSyaM gRhItvA svavazaM napani. tasmin manuSyasya maraNakAle mAtA, // 793 // ca punaH pitA, ca punatA, ete sarva aMzadharA na bhavaMti, aMzaM svajIvitavyabhAgaM dhArayaMti, mRtyunA nIyamAnaM naraM hd rakSatotyaMzadharAH, svajIvitavyadAyakA na bhavatItyarthaH // 22 // punaHkhAdapi na bAyaMte ityAha jema A saMsArane viSaye siMha mRgane jhAlIne potAne vaza kare che (ahIM 'ca' zabda pAdapUraNArtha che) evIja rIte, Aja dRSTAMtathI mRtyu-maraNa nizcaye aMtakALa samaye nara-manuSyane pakaDIne potAne vazya kare che e manupyanA maraNa TANe tenI mAtA ke pitA athavA bhAi e sarve aMzadhara thai zakatA nathI. potAnA AyuSyano aMza AvIne mRtyue dorI jabAtA pANInuM rakSaNa kare te aMzadhara. arthAt potAnuM jIvita devAvALA koi thatA nathI. 22 mRtyuthI to rahya' kiMtu duHkhathI paNa rakSaNa nathI ApI zakatA. na tassa dukkhaM vibhajati naaio| na mittabaggA na suyA na baMdhavA // iko sayaM pacaNuhoi dukkhaM / kattAramevaM aNujAi kammaM // 23 / / Je (tassa) te manuSyanA [dukkha duHsane (nAio) dUranA svajano [na vibhaya ti vibhAga karI zakatA nathI, tathA [mittabamgA] mitravoM na] vibhAga karI zakatA nathI [suA na] karI zakatA [vadhayA na baMdhuo [dukhkha] duHkhane [paccaNuddora] anubhave che [kamma] karma For Private and Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 794 // 1JEje te [kattAramevaM karttAneja (aNujAi) anusare che. 23 uttarAdhyayanasUtram vyA-punaH he rAjan tasya manuSyasya arthAt duHkhArtasya narasya duHkhaM zArIrika mAnasikaM ca duHkhaM jJAtayaH svajanA na vibhajati, duHkhasya vibhAgino na bhavaMti. punarmitravargA mitrasamUhAH, punaH sutA aMgajAH, punarvAdhavA // 794 // bhrAtaro'pi na duHkhaM vibhajati. tadA kiM bhavatItyAha-eko'yaM jIvo'sahAyI svayameva duHkhAM pratyanubhavati, ekAkI svayameva duHkha asAtAvedanIyaM bhukta. kathaM svajanAdivarge sati eko dukha bhukte ? tatrAha-karma zubhAzubharUpaM kartArameva anughAti anugacchati. yaH karmaNAM kartA sa eva karmaNAM bhoktA syAditi bhAvaH. yaduktaM-yathA dhenusahasreSu / vatso viMdati mAtaraM / tathA purA kRta karma / kAramanugacchati // 1 // 23 // punarapi he rAjan ! te manuSyanu-arthAt duHkhapIDita nara duHkha-zArIrika tathA mAnasika duHkhamAM jJAti banano vibhAga lai zakatAM nathI duHkhanAM vibhAgI thatAM nathI. tema mitra varga=mitranA samUho baLI suta=aMgathI utpanna thayelA putroM ke bAMdhavo bhAio paNa duHkhamAM vibhAga letA nathI, tyAre kema thAya che! te kahe che-eka A jIva asahAyI pAtena duHkhone anubhave che. ekalo poteja AsAtA vedanIya duHkha bhogave che. svajanAdi varga chatAM kema ekaloja bhogave che ? tyAM kahe cha ke-je kaMi zubha yA azubha JE karma karAya te karttAnI pAchaLaja jAya che, je karmano kA teja karmanA phaLono bhoktA thAya; evo bhAvArtha che. kaDuM che ke-'jema hajAro dhenumA bAchaDo potAnI pAne gotI lai tenI pAMse rahe che tema pUrva karelu karma karttAne khoLI kADhI tenI pAchaLa jAya che.23 cicA dapayaM ca cauppayaM ca / khitaM gihaM dhaNaM dhanaM ca savvaM // sakammappayIo avaso payAi / paraM bhavaM suMdaraM pAvagaM vA For Private and Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram / / 795|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [sammapanIo] karma saMghAte hai evo tathA [aso] parAdhIna evo [samba] sarva [dupaya ca] dvipadane tathA [cauppaya' [ca] catuSpadane tathA [khita '] kSetra [ga] gharane [dhaNa] dhanane [dhanna ca] zALI vigere dhAnyane [civA] tajIne [suMdara ] sArA [vA] athavA [pAvaga' ] azubha evat [para bhava] parabhava pratye [payAi] jAya he 24 vyA0 - azaraNa bhAvanAmuktvA ekatvabhAvanAM vadati - ayaM svakarmAtmadvitIyo jIvaH, svasya karma svakarma, | svakarma evAtmano dvitIyaM yasya sa svakarmAtmadvitIyaH, svakarmasahito'yaM jIvaH suMdaraM devalokAdisthAnaM vA'thavA pApakaM narakAdisthAnaM, evaMvidhaM paraM bhavamanyalokaM avazaH san prayAti kiM kRtvA ? dvipadaM bhAryAdi ca punazcatuHpadaM gajAzvAdi, kSetraM IkSukSetrAdi, gRhaM saptabhaumikAdi, dhanaM dInArAdirajatasvarNAdi, dhAnyaM taMDulagodhUmAdi, nazabdAdvastrAbhara NasAraratnAdi, etatsarvaM tyaktvA hitvA jIvaH parabhave vrajatItyarthaH // 24 // atha maraNAnaMtaraM pazcAttasya putrakalatrAdayaH kiM kurvatItyAha azaraNa bhAvanA kahIne have ekatvabhAvanA kahe che-A, potAnA karma rUpa jene bIjo sahAya che evo jIva=potAnuM karma ena | jene dvitIya che evo jIva; suMdara-devalokAdi sthAna athavA pApaka narakAdi sthAna, evA prakAranA parabhava-anyalokane avaza banIne pAme che. kema karIne? dvipada-bhAryAdika manuSyone tathA catuSpada hAthI ghoDA vagerene, kSetra - zeraDInA khetaro, gRha-sAta sAta mALanI mahelAto, dhana- sonArUpAnA nANAM, dhAnya-ghaDaM cokhA vagere; 'ca' zabdayI vastra AbharaNa ratna ityAdi sarvane khajIne jIva parabhave jAya che. 24 have maraNane anaMtara tenA strIputrAdika zuM kare che ? te kahe che For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 / / 795 / /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 796 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taM igaM tucchasarIragaM se / ciIgayaM dahiya u pAvageNaM // bhajjA ya puttovi ya nAyaA ya / dAyAramanaM aNusaMkanaMti ||25| | te mRta thayelAnu ekaka ekalu tuccha zarIra citigata citAmAM paDelu' karIne pAvaka = agnivaDe bALIne pachI tenI bhAryA tathA putra ane jJAtibha, anya dAtAra temanuM bharaNapoSaNa denAra koi bIjAne anusare che. 25 vyA0 - se iti tasya mRtasya puruSasya tat ekakaM jIvarahitaM, ata eva tuccha asAraM zarIraM, kiM ? citogataM imasAnAgniprAptaM pAvake dagdhvA bhasmasAt kRtvA, pazcAttasya bhAryA ca punaH putro'pi ca punarjJAtayaH svajanAH, ete sarve|'pi anyaM dAtAraM sanu saMkramaMti ko'rthaH ? yadA kacitpuruSo mriyate, tadA taccharIraM prajvAlya tasya strIputrabadhavA anyaM svanirvAhakartAraM dhanAdidAyakaM sevate, sarve'pi svArthasAdhanaparAyaNA bhavaMti. 25 se=te mRta thayelA puruSanuM te ekaka-jIvarahita hoi tuccha asAra zarIrane citAmA rAkhIne, smazAnAni gata karI, pAvakavaDhe dAha karI - bhasmIbhUta karIne pazcAt tenAM bhAryA, putra tathA jJAti=svajano, e badhAya anya dAtAne gotI tenA anuyAyI bane che. zuM kA ? jyAre koI puruSa mare tyAre tenA zarIrane saLagAvI tenA strI putra bAMdhava vagere potAnA nirvAhane mATe dhanAdi denArA koi anyane gotI tene seve che. sarve svArtha sAdhanamAM tatpara thAya che. 25 uvaNijai jIviyamappamAyaM vaNNaM jarA harai narassa rAyA || paMcAlarAyA vagaNaM suNAhi / mAkAsi kammAI mahAlayAI he rAjA! naranu jIvita vagara pramAde mRtyu pAMse kamoMja lai jAya che, ane jarA varNa-rupane hare che mATe he paMcALa dezanA rAjan ! A mAraM vacana sAMbhaLo, mahAlaya-maddoTA mahela baMdhAvavA vagere karmoM mA karazo, 26 For Private and Personal Use Only Wo Er Er Er bhASAMtara adhya013 // 796 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 // 797 // he rAjan ! narasya prANino jIvitamAyuHpramANamapramAdaM yathA syArathA karmabhirmatyave upanIyate. punarjIvite satyapi uttarAdhyayanasUtram | narasya varNa zarIrasauMdarya jarA harati, vRddhAvasthA rUpaM vinAzayati. tasmAddha paMcAlarAja! he paMcAladezAdhipa! vacanaM mama vAkyaM zRNu ? mahAlayAni mahAMti mAMsabhakSaNAdIni karmANi tvaM mA kArSIH? // 26 // atha nRptiraah||797|| he rAjan ! naramANInA jIvita Ayu pramANane jarA paNa pramAda gaphalata na thAya tecI rIte karmoe mRtyu samIpe lai javAya che, jIvita chatAM paNa manuSyanA varNa zarIra sauMdaryane jarA harI le che. vRddhAvasthA rupano vinAza kare che, mATe he pAMcAla dezAdhipa ! vacana mAruM vAkya sAMbhaLa. mahAlaya mahoTAM mAMsa bhakSaNAdi karmo tuM mA karIza. 26 A sAMbhaLI rAjA bolyoahaMpi jANAmi jaheha sAha / jaM me tumaM sAhasi vakkameyaM // bhogA ime saMgakarA havaMti / je dujayA ajja amhArisehi he sAdho ! A saMsAramA jema che te hupaNa adhujANuchu, ke je tame mane A vacanavaDe zIkhavyu. A gadhA bhoga saMgakara saMsAra | paMdhanakAraka hoya che ke je Aje amArA jevAye durjaya hoya che. 27 vyA0--he sAdho ! iha jagati yathA vartate tathAhamapi jAnAmi, yattvaM me mama etadvAkyaM sAdhayasi zikSAMsa, J| zikSArUpeNa sAdhu kathayasi, paraM kiM karomi? ime pratyakSa bhujyamAnA bhogAH saMgakarA bhavaMti baMdhanakarA bhavaMti. kIdRzA ime bhogAH? he Arya ye bhogA asmAdRzairgurukarmabhirdurjayA dustyAjyA:. // 27 // BEL he sAdho ! A jagatne viSaye jema va che tema hu~ paNa vadhuM jANuM hUM, je tame mane A vAkya zIkhavo cho, zikhAmaNarUpe sAraM | | kaho cho. paNa zuM karUM? A pratyakSabhogavAtA bhogo saMgakara thApa he baMdhanakAraka bane che. kevA ? Arya je bhogo amArA jevA guru For Private and Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | karmI janoe durjaya dustyAjya hoya che. 27 utsarAdhya-DE bhASAMtara hatthiNApurami citta / daNaM nakhaI mahadriyaM / / kAmabhogesu giddheNaM / niyANamasuhaM kaDaM / / 28 // panasUtram adhya013 he citra! hastinAgapuramA mahoTI RddhivALA narapatine joine kAmabhogamA lolupa banelA meM azubha nidAna [niyANu"] kathu hatuM. 28116 // 798 // vyA0-hastinAgapure bho citra! mayA nidAnaM kRtaM. kIdRzaM nidAnaM ? azubhaM bhogAbhilASatvAdazubhaM. kiM kRtvA? bel // 798 // narapati sanatkumAracakriNaM dRSTvA. kIdRzaM cakri gaM ? mahardikaM. kIdRzena mayA? kAmabhogeSu gRddhena, iMdriyasukhalolupena.283 | hastinApurane viSaye he citra ! meM nidAna karyu. kevu nidAna ? azubha, eTale bhogAbhilApane lAMdhe azubha. kema karIne ? mahoTI JE) RddhivALA narapati sanatkumAra cakrIne joine hu~ te varute kAmabhogamAM gRddha-iMdriya janya sukhamA lolupa banela hato. 28 tassa me appaDitassa / imaM eyArisaM phalaM // jANamANovijaM dhammaM / kAmabhogesu mucchio // 29 // te apratikAMta=niyANAthI nivRtta na thayelA mane A AvA prakAranu phaLa maLyu': je dharmane jANato chato hu kAmabhogamA mUchita thayo.29|| vyA-tasya nidAnasya prAgbhavakRtabhogAbhilASasya idaM pratyakSa bhujyamAnaM etAdRzaM vakSyamANaM phalaM jAtaM. kathaMbhU-| JE tasya tasya nidAnasya ? apratikrAMtasya anAlocitasya. yasminnavasare hastinAgapure AvAM anazanaM kRtvA prasaptI, tadA cakradharasya strIratnasya kezapAzo mamacaraNe lagnaH, tadA mayA nidAnaM kRtaM, tadA tvayAhaM nivAritaH, bho bhrAtastvaM nidAna mAkArSIH, cennidAnaM kRtaM syAttadA mithyAduSkRtaM dAtavyaM, tvayA ityukte'pyahaM nidAnAnna nivRtta ityarthaH. jaM iti yasmA- | kAraNAt ahaM jinoktaM dharma jAnan api kAmabhogeSu sutarAmatizayena mUrchito'smi, iMdriyasukheSu lubdho'smi. noced For Private and Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir yanasUtram // 799|| uttarAdhya- | jJAnasya etadeva phalaM, jJAnI viSayebhyo viraktaH syAt , ahaM jJAne satyapi viSayeSu ramAmi, tannidAnasyaiva phalamityarthaH. IDEbhASAMtara te nidAna-eTale pUrvabhavamA karelA bhogAdhilApanuM A pratyakSa anubhavAtuM (AgaLa kahevAze tevU) phaLa thayu. te nidAna keQ? Ra apatikrAMta=anAlocita=avicArita; je TANe hastinAgapumA ApaNe beya anazana karavA mRtA tyAre cakradharanI strIno keza aMboDo Je! mArA pagane aDyo teja vakhate me niyA' kayu, tyAre tame mane vAryo-he bhAi ! niyAj mA karo, kadAca thai jAya to mithyA duSkRta // 729 // D. devu ? Ama tame kA to paNa huM nidAnathI nivRtta na thayo jethI hu~ jinokta dharma jANatAM chatAM paNa kAmabhogamA atizaya mUrchita chu; indriyamukhomAM lubdha banyo. jJAna- phala eja ke jJAnI viSayothI virakta thAya; hu~ to jJAna chatAM viSayomA ramu cha, e niyANAnuMja phaLa che.20 nAno jahA paMkajalAvasaNNo darcha thalaM nAbhisameha tIraM / / evaM vayaM kAmaguNesu giddhA / na bhikkhuNo maggamaNubvayAmo jema kIcaDavAlA pANImAM khUcelo hAdhI sthala sAme dekhAtA tIrapradezane jovAne tIre AvI zakato nathI ema ame kAmaguNomAM lolupa hoine bhikSunA mArgane anus| zakatA nathI 30 __vyA0-he sAdho ! yathA narAgo hastI pakajalAvasaktaH, alpajale yahupaMke avasanno'tyaMtaM nimagnastIraM dRSTvApi na sameti, tIrasya taTasya abhimukha so'pi taTaM na prAmoti, tIraM tudUrataH paraMtu sthalamapi dRSTvA na uccabhUmi prAmoti. evamamunA prakAreNa anena dRSTAMtena vayamityasmAdRzAH kAmaguNeSu zabdarUparasagaMdhasparzAdiSu gRddhAH lobhino bhikSormArga sAdhumArga sAdhvAcAraM nAnuvrajAmo na prApnumaH, tasmArika kurmaH? vayaM viSayiNo jAnaMto'pyajAnaMta iva jAtA ityarthaH. For Private and Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya013 // 800 // // 8.0 // he sAdho ! jema koi thoDaM jaLa ane ghaNA kAdavALA jalAzayamA gagna celo hAthI tIra dekhe che to paNa koThe Avato nathI | tIra sAme che chatAM taTane prApta nathI thato. vIra to dUra rApaNa vacamA sthaLa jevI uMcI bhUmi upara paNa nathI AvI zakato ema A dRSTAMtathI ame=amArA jevA kAma guNa zabda sparza rUpa rasa gaMdhAdikamAM gRddha-lolupa banelA bhikSu-sAdhunA mArga-sAdhunA AcArane nathI anusaratA, zuM karIye ? ame viSayI thayA tethI jANatA chatAM paNa ajANa jebA rahyA. 30 acei kAlA turayaMti raaiio| nayAvi bhogA purisANa nico|| ucicca bhogA purisNcyNti| dumaMjahA khINaphalaM vapakkhI kALa cAlyo jAya che. rAtrIyo utAvaLa kare cha; puruSonA bhogo paNa nitya nathI kAraNake bhogo puruSo pAMse AvIne pAchA puruSane tyajI dIye che. jema vRkSamA rahetA paMkhI e vRkSanAM phaLa kSINa thAya tyAre te druma vRkSane tyaje che. ___ vyA0-atha muniH saMsArasya anityatvena upadezaM dadAti. he rAjan ! kAlo'tyeti atizayena gacchati. kAlasya kiM yAti? AyuryAtItyarthaH. rAtrayastvarayaMti uttAlatayA vrajati. he rAjan puruSANAM bhogA api anityAH, bhogAH puruSamupetya svecchayA Agatya puruSaM tyajaMti. puruSA yadyapi bhogAMstyaktuM necchaMti, tathApi bhogAH svayameva puruSAMstyajaMtItyarthaH ke kiM yathA ? pakSiNaH kSINaphalaM vRkSaM yathA tyati. // 31 // have muni saMsAranA anityatvano upadeza kare che-he rAjan ! kALa to atyaMta vahyo jAya cha; (kALa eTale AyuSya cAlyu jAya che.) rAtrIyo utAvaLI thAya che, jhaDapathI cALI jAya che. he rAjan ! puruSonA bhogo paNa anitya che, bhogo puruSane maLone svecchAthI AvIne pAchA puruSane tyajI dIye che joke puruSo to bhogane tajavA icchatA nathI paNa bhogo poteja puruSAne tajI de che For Private and Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yanasUtram // 801 // mnstn www.kobatirth.org kenI peThe ? jema je vRkSanI phaLa saMpatti kSINa thar3a jAya tyAre te drumane pakSiyo yajI de che tema bhogo puruSane tyaje che. 31 jaha taMmi bhoge ca asatto / ajAi kamAi karehi rAyaM // dhamme Tio spyaannukNpii| to hohisi devo io biubvI // 32 // kadAca tame bhogone tajavA azakta ho to he rAjA ! Arya karma karo. dharmamAM sthita rahI sarva prajA upara dayAbhAvavALA thAo tethI tame A bhava pachI vikurvI vaikiya dehavALA deva thazo. 32 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0-he rAjan ! yadi tvaM bhogAMsvaktumazakto'pi, asamartho'si, tadA he rAjan! AryANi ziSTajana yogyAni karmANi kuru ? punardharmasthitaH sarvaprajAnukaMpI bhaveti zeSaH sarvaprajApAlako bhava ? sarvAca tAH prajAzca sarvaprajAH, tAsva| nukaMpate ityevaMzIlaH sarvaprajAnukaMpI. he rAjana! Aryakarma karaNAt tvaM vebbI vaikrizaktimAn devo nirjara ito bhavAdagre bhaviSyasi // 32 // he rAjan ! jo tame bhogono tyAga karavA asamartha ho to he rAjan ! Arya-ziSTajanone ucita karmoM karo, vaLI dharmamAM sthita rahI sarva prajAnukaMpI ' thAo' (eTala zeSa lebuM.) sarva prajAmAM anukaMpA - dayA jene ke evA zIlavALA=sarva majanukaMpI, he rAjan Arya karma karavAthI tema vikurvI vaikriyazaktivALA deva-nirjara, A bhavane aMte zo. 32 // na tujha bhoge caUga buddhI / giddhasa AraMbhapariga moha kao ittio vipalAvo / gacchAmi rAdhaM AmaMtiosi // 33 // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 // 801 //
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 802 // JE // 802 // bhogone tyAga karavAnI tamArI buddhi thatI nathI kiMtu AraMbha parigrahane viSaye tame gRddha-lolupa cho. meM ATalo vipralApaH-vANIno uttarAdhya- vyaya-vyartha kayoM. he rAjA! huM jAuhu. tamArI rajA meM lIdhI che. 33 / / yanasUtram vyA-he rAjannahaM gacchAmyahaM brajAmi, mayA tvamAmaMtrito'si, mayA tvaM pRSTo'si, dhAtRnAmanekAyasvAt. he rAjan / tujjha iti nava bhogAMstyaktuM buddhirnAsti, anAryakAryANAM bhogA eva kAraNAni saMti. ato bhogAnanAryakAryANyapi tyaktuM matirnAsti. punarAraMbhaparigraheSu tvaM gRddho'si lubdho'si, AraMbhaparigrahAnna tyajasItyarthaH etAvAn vipralApo vividhavacanopanyAso moghaH kato nirarthakaH kRtaH, jalaviloDanavavyoM jAtaH. tasmAtkAraNAdathAhaM tvatsaH zakAzAdanyatra vrajAmi. tavAjJAstItyuktvA munirgataH // 33 // atha bhunau gate sati brahmadattasya kimabhUttadAha he rAjan ! have hu~ jAu~ cha. meM tane AmaMtrita karyo che arthAt me tamane pUchI lIdhuM che dhAtunA aneka artha hoya cha tethI AmaM-11 | trita eTale meM tArI rajA lai lIdhI che; he rAjan ! tArI bhogono tyAga karavAnI buddhi nathI thatI, anArya kAryanAM kAraNo bhaugoja DR. thAya che; AthI bhogarUpa anArya kAryo tyajavA mati nathI yatI. pharI tuM to AraMbhaparigrahamAM gRddha cho AraMbhaparigrahane paNa tuM tyajato PE nathI. mATe ATalo meM vimalApa-vividha vacanonA upanyAsa meM mogha nirarthaka karyo. pANI balocavA jevo vyarthaja thayo. tethI have all huM tamArI AgaLathI anyasthAne jAuM chaM. tamArI AjJA cheja-ATaluM bolI citramuni gayA. 33 muni gayA pachI brahmadattanuM zuM thayu ? te kahe che.paMcAlarAyAvi ya bamadatto / sAhussa tassA vayaNaM akAu // aNuttare bhuMjiya kAmabhAe / aNuttare so narae pvisstto|| For Private and Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya013 | // 603 // paMcAla dezano rAjA brahmadatta cakravartI te sAdhunA vacano na karIne-na svIkArIne, anuttara kAmabhogI bhogavIne anutara narakamA praviSTa uttarAdhyayanasUtram 19 thayA. [senA karma bhAre hovAdhI sAdhunA vacanane avakAza na maLyo.] 34 / / _ vyA0-pAMcAladezAnAM rAjA pAMcAlarAjo brahmadanazcakravartirapyanuttare sakalanarakAvAsebhya utkRSTe apratiSTAna1803|| 26 nAmni praviSTastatrotpanna ityarthaH. kiM kRtvA ? anuttarAn sarvotkRSTAn kAmabhogAn bhuMktvA. punaH kiM kRtvA ? tasya citrajIvasAdhorvacanumupadezavAkyamakRtvA. nidAnakArakasya narakagatireva. tasya gurukarmatvAnna sAdhorupadezAvakAzo jAta ityarthaH // 34 // pAMcAladezanA rAjA brahmadatta cakravartI anutara=sakaLa narakavAsa karatAM utkaTa apratiSThAna nAmanA narakamA utpanna thayo. kepa karIne ? anuttara sarvotkRSTa kAmabhogo bhogavIne baLI | karIne ? te citra sAdhunAM vacana upadeza vAkyo na karIne nidAnakAraPF kane narakagatija maLe. 34 . cittovi kAmehiM virattakAmo / udaggacArittatavo mhesii|| aNuttaraM saMjama pAlaittA / aNuttaraM siddhigaI gaotti bemi kAmabhogathI jenI abhilApaNa nivRtta thai che tathA udana-muNya sAdhuo cAra ane tapavALA maharSi citramuni paNa anuttara-savotkRSTa samaya pALIne anuttara-sarvAdhika siddhi gatine pAmyA. 35 vyA-citro'pi pUrvabhavacitrajIvasAdhUrapi maharSirmahAmuniranuttaraM sarvoparivartisiddhisthAnaM gataH. kiM kRtvA ? anuttaraM jinAjJAvizuddhaM saptadazavidhaM saMyama pAlayitvA. kathaMbhUtaH sa sAdhuH kAmebhyo viraktakAmaH, bhogebhyo vira For Private and Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 804 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ktAbhilASaH punaH kIdRzaH saH ? udagracAritapAH, udayaM pradhAnaM sAdhvAcAre sarvaviratilakSaNaM dazavidharUpaM cAritraM, | tapo dvAdazavidhaM yasya sa udagracAritratapAH etAdRzaH san mokSaM prAptavitrajIvamuniriti sudharmAsvAmI jaMtrasvAminaM | bravIti. he jaMbU ! ahaM tavAgre iti bravImi // 35 // iti citrasaMbhRtIyaM trayodazamadhyayanaM saMpUrNa // 13 // iti | zrImaduttarAdhyayana sUtrArthadIpikAyAM upAdhyAyazrIlakSmI kIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAM citrasaMbhUtIyama|dhyayana saMpUrNa // 13 // citramuni paNa = pUrvabhavanA citrajIva sAdhu paNa maharSi=mahAmuni, anuttara sarvanI upara varttatA siddhisthAne gayA. kema karIne ? anuttara=jinAjJA vizuddha sattaramakArano saMyama pAlIne, kevA te sAdhu ? kAmabhogathI virakta = nivRttAbhilASa tathA udagra-pradhAna sAdhunA AcAra, sarvavirati lakSaNa dazavidha cAritra tathA dvAdazavidha tapaHsaMpanna yaha mokSa pAmyA citrajIva muni, ema sudharmAsvAmI kahe che ke huM ema boluM kuM. ne ahiM citrasaMbhUtIyanAmaka trayodaza adhyayana pUrNa thayuM. evIrIte lakSmI kIrtigaNinA ziSya lakSmIvallabha mUrie nirmita uttarAdhyayananA teramA adhyayananI vRtti samApta thAya che. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya013 // 804 //
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // atha caturdazamadhyayanaM prArabhyate // uttarAdhyaatha hupukArIya nAmanuM caturdaza adhyayana bhASAMtara yanasUtram 36 adhya014 trayodaze'dhyayane hi nidAnaspa doSa uktaH, caturdaze'dhyayane hi nirnidAnasya guNamAha-atra mukhyatastu nidaan||805|| rAhityameva mukteH kAraNamityucyate. tatra saMpradAyaH-yo to gopadArako citrasaMbhUtapUrvabhavamitro sAdhusevAkarau devalokaM // 806 // Ill gatI, tatazcyutvA kSitipratiSTite nagare ibhyakule dAvapi bhrAtarau jAto. tatra tayozcatvAraH suhado jAtA. tatra bhogAn | bhuktvA sthavirANAmaMtike ca dharma zrutvA sarve'pi pravrajitAH, sucirakAlaM saMyamamanupAlya bhakaM pratyAkhyAya kAlaM kRtvA saudharme kalpe padmagulmavimAne SaDapi suhRdaH palyopamAyuSkA devatvenotpannAH, tatra yete gopajIvavarjA devAcatvArastatadacyutvA kurujanapade ipukAra pure avatIrNAstatra prathama iSukArarAjA jAtaH. prayodaza adhyayanamA nidAna (niyANa)no doSa kahyo, have A caturdaza adhyayanamA ninidAna (niyANA rahita)nA guNa kahevAze, Tad AmA mukhyatve to nidAnarahitapaNuMja muktinuM kAraNa che ema kahevAya che. A viSayamA saMpadAya [paraMparAthI cAlyo Avato prasaMga] | 51 | ema che ke-je ve gopabALako citra tathA saMbhUtanA pUrvabhavanA mitro hanA ane je sAdhu puruSonI sevA karatA tethI devalokane pAmelA, tyAMthI cyavone kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM koi dhanADhyane tyAM beya bhAibho avataryA, tyAM teone cAra mitro thayA. A chaye | FE jaNA sthavironI samIpe dharma zravaNa karI sarva pravajita-sAdhu-thayA. ghaNA kALa sudhI saMyama pALI annanu pratyAkhyAna lai kALa pAmyA Dell ane saudharmakalpamA padmagulma vimAnane viSaye e chaye mitro palyopama AyuSyavALA devabhAve utpanna thayA. tyAM te ve gopacAlaka For Private and Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapanasUtram // 806 // jIva sivAyanA cAra devo tyAMthI cyavIne kuru dezamA ipukArapurane viSaye cAre avataryA, temA prathama to iSukAranagarano rAjA thayo. 36 | bhASAMtara dvitIyastasyeva rAjJaH padevI kamalAvatI jAtA, tRtIyastasyaiva rAjJo bhRgunAmA purohitaH saMvRttaH, caturthastasyava |JE adhya014 purohitasya bhAryA saMvRttaH, caturthastasyaiva purohitasya bhAryA saMvRttA. tasyA vAsiSTaM nAma gotraM, yazA iti mAma jAtaM. sa ca bhRgupurohitaH prakAma saMtAnalAbhamabhilaSati, anekadevopayAcanaM kurute, naimittikAn praznayati. tau bAvapi pUrva- // 806 // bhavagopadevau vardhamAnAvadhinA evaM jJAtavaMtI, yathA AvAmetasya bhRgupurohitasya putrau bhaviSyAvaH tataH zramaNarUpaM kRtvA dvAvapi bhRgugRhe samAyAtI, sabhAryeNa bhRguNA vaMdito, sukhAsanasthau dharma kathayataH. tathoraMtike sabhAryeNa bhRguNA zrAvakavatAni gRhItAni. purohitena kathitaM bhagavan ! asmAkamapatyaM bhaviSyati na vA? iti. sAdhubhyAmuktaM bhavatAM dvau / dArako bhaviSyataH, tau ca vAlAvasthAyAmeva pratrajiSyataH, tayorbhavadbhyAM vyAghAto na kAryaH. to pravrajya ghanaM lokaM pratibodhayiSyataH, iti bhaNitvA tau devau svasthAnaM gato. tato'cireNa cyutvA purohitabhAyA udare'vatI . bIjo jIva te rAjAnI paTTarANI kamalAvatI nAme thai trIjo teja rAjAno bhRgu nAme purohita thayo ane cotho eja purohitanI bharyA thai, jenuM vAsiSTha gotra tathA yazA nAma hatuM. e bhRgu purohita atyaMta saMtAnanI abhilASA rAkhato ito ane saMtAna mApti mATe aneka devonI yAcanA karato, koi sAmudrika jANanAra maLe to tene potAno hAtha batAvI saMtAna bAbata pUchato. pelA be pUrvabhavanA gopacAlaka deva thayelA teoe vRddhi pAmatA avadhijJAnathI jANyu ke-'ApaNe beya jaNA A bhRgupurohitanA putra thai.' tethI banne zramaNarUpa dhAraNa karIne bhRgune ghare AnyA, tyAre potAnI bhAryA sahita bhRe teone vaMdana kayu, sukhAsanapara besADyA tyAre teAe For Private and Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir J uttarAdhyapanasUtram | bhASAMtara adhya014 11807|| 1807 // dharma kahevA mAMDyo. bhRgu tathA tenI bhAryAe A beyanI pAse zrAvakavata grahaNa karyA. purohitate kA ke-he bhagavan ! amane apatya prajAmyaze ke nahiM ? tyAre sAdhue kaI ke tabhane be putro thaze paNa te banne bAlyAvasthAmAMja pravrajyA grahaNa karaze temAM teone tamAre vyAghAta aDacaNa=na karavI, teo dIkSA laine ghaNAM lokone pratibodha Apaze; ATalaM kahIne te banne devo potAne sthAne gayA, te pachI yoDAja samayamAM cyavIne purohitanI bhAryAnA udaramA avatIrNa thayA. tato'sau purohitaH sabhAryo nagarAnirgatya pratyaMtagrAme sthitaH, tatraiva brAhmaNI prasUtA, dArako jAtI, labdhasaMjJo to tAbhyAM munimArgaviraktatAkaraNArthamevaM zikSitau, ya ete muMDitaziraskAH sAdhavo dRzyante, te bAlakAnmArayitvA tanmAMsaM khAdaMti, tata eteSAM samIpe zrImadbhina kadApi stheyaM. anyadA tasmAd grAmAdetau krIDato pahinirgato, tatra pathazrAMtAna sAdhanAgacchataH pazyataH. tato bhayabhrAMto to dArakAvekasmin vaTapAdape ArUDhI. sAdhavastu tasyaiva vaTapAdapasthAdhaH pUrvagRhItAzanAdibhojanaM kartuM pravRttAH vaTArUDhau tau kumArau svAbhAvikamannapAnaM pazyataH. tataciMtituM pravRttI, naite yAlamAM. sAzinaH, kiMtu svAbhAvikAhArakAriNaH, kacidetAdRzAH sAdhavo'smAbhiSTA iti ciMtayatostayorjAtismaraNamutpanaM. tataH prativuddhau sAdhUna vaMditvA gatau mAtRpitRsamIpaM. adhyayanoktavAkyestAbhyAM mAtApitarau pratiyodhito. taddhanalipsuM rAjAnaM ca rAjJI pratiyodhitavatI. evaM paDapi jIvA gRhItapravrajyAH kevalajJAnamAsAdya mokSaM gatAH. atha sUtraM vyAkhyAyate A purohita potAnI bhAryAne sAthe lai nagaramAMthI nIkaLIne pAMsenA gAmaDAmAM jaine sthiti karI. tyA brAhmaNIne prasava thayo For Private and Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 808 // 808 // anece bALako joDalArUpe janmyA. A bALako jarA samajaNA thayA lArathI teonAM mAvApe te bhone munimArgathI virakta karavA | PC mATe zikhavava mAMDayu ke-'A je mUDelAM mAthAMvALA sAdhuo dekhAya che te bALakone lai jai tene mArIne khAya che tethI teone bhASAMtara adhya014 | hukaDA paNa kadApi na ja. eka samaye te grAmathI bahAra A be bALako ramatA ramatA nIkaLyA tyAM cAlIne thAkI gayelA sAdhu| one AvatA joyA; A sAdhuone joi bhavathI vebAkaLA yayelA be bALako doDIne eka vaDanA jhADa upara caDhI gayA, eja vaDanA jhADa taLe sAdhuo AcIne beThA ane prathama lAvela annanuM bhojana karavA lAgyA. pelA vaDa upara caDelA be vALako uparathI jue che to svAbhAvika annapAna joyuM tethI te vicAravA mAMDyA ke-'A sAdhuo to svAbhAvika annAdikanuM bhojana kare he emanI pAMse | bALamAMsa jevU to kaMi dekhAtu nathI. kyAMya ApaNe AvA sAdhuo joyA che' Ama vicAratA tezrone jAtismaraNa-pUrvabhavatuM smaraNa thai Avyu, tethI pratibuddha thayA. nIce utarI sAdhuone vaMdana karI mAtApitA pAMse jaine adhyayanokta vAkyovaDhe mAvApane pratibodha | Apyo. A purohitanuM dhana lai levA icchatA rAjAne tenI rANIe pratibodha Apyo. ema e chaye jaNA pravajyA grahaNa karI kevaLa| jJAna meLacI mokSe gayA, have sUtranuM vyAkhyAna AraMbhAya hai; devA bhavittANa pure bhayaMmi / keI cuA egavimANavAsI // pure purANe UsuyAranAme / khAe samiddhe surloarmm||1|| sakammaseseNa purA karaNaM / kulesudaggesu ya te pasUyA / niviNNasaMsArabhayA jahAya / jiNidamaggaM saraNaM pvnnnnaa||2|| | pUrvabhavamA ekaja vimAnAM nivAsa karanArA keTalAka devo thaine, pachI te devabhAvathI cyuta thayelA teo iSukAra nAme prakhyAta devaloka jevA ramaNIya samRddhivALA purAtana puramA pUrve karelA potAnA karmo avazeSa zubhAMzavaDe udagra-ucA-kuLamA prasta-janmyA, For Private and Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 tyAM saMsAranA bhayadhI kaMTALI viSaya sukhanA tyAga karI jinendra mArgarnu zaraNa pAmyA jinadharmano Adhaya lIdho. 2 uttarAdhya-SER / vyA0-gAthAdayena saMbaMdhaH keciljIvAH, yeSAM kenApi nAma na jJAyate. yato hi pUrva caturNAmapi jIvAnAM nAma panasUtram JEbhASAMtara adhya014 noktaM. yo punahI citrasaMbhUtAbhyAmavazeSAvabhUtI, nAvibhyavyavahAriNaH sutatvenotpanI, tayoH punazcatvAro mitrajIvAH, JI // 8.9|| teSAmapi nAma kenApi na jJAyate. evaM SaDapi jIvAH pUrvamanirdiSTanAmAno'bhUvan, aho! pazyata dharmasya mAhAtmyaM ! 13611809 // jIvAnAM bhavyakarmaparipAkatvaM ca ! kecijjIvAH pUrvasmin bhave devIbhUya devatvaM prApya maudharmadevaloke nalinIgulmavimAne ekatra vinAsaM kRtvA svakarmazeSeNa, svasya karmaNaH puNyaprakRtilakSaNasya zeSeNa te SaDapi jIvA iSukAranAmni pure purANe purAtane nagare, punaH khyAte sarvatra prasiddhe, punaH samRddhe dhanadhAnyapUrNe, punaH suralokavat ramye, udane utkaTe kSatriyA-50 JE dike kule prasUtA utpannAH kathaMbhUtena svakarmazeSeNa ? purAtanena pUrvajanmopArjitena, te jIvA iSukArapure samutpadya, tatra saMsArabhayAt nirvedya nirvedaM prApya, caturgatibhramaNabhayAdudvegamAsAdya, tadA jahAya iti bhogan tyaktvA, jineMdramArga jineMdreNokto mArgo jineMdramArgamtaM jJAnadarzanacAritrarUpaM mokSasya mArga zaraNaM janmajarAmRtyubhayApahaM prapannAH prAptA iti gAthAdvayArthaH // 2 // JE keTalAka jIvo ke jenA nAma jANyA nathI; kAraNa ke-pUrve cAre jIvonAM nAma na kahyAM, je ce citra tathA saMbhUtanA avazeSabhUta | itA te ibhya dhanADhya vyavahArIne tyA putra thai utpanna yayA, tenA mitro cAra, tenAM paNa nAma nathI jANyAM; A chaye jIva pUrve | jenA nAmano nirdeza karavAmAM Avyo nathI tevA dhayA. aho ! dharmanuM mahAtmya to juo ! ane te sAce bhavya karmanA kevA paripAka For Private and Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit 36 thAya che te paNa dhyAna dai avaloko, keTalAka jIvo pUrvabhave deva thaine saudharma devalokamAM nalinI gulmavimAnane vipaye ekatra | J& uttarAdhya bhASAMtara yanasUtram | nivAsa karI potAnA puNya prakRtirUpa purANa=purAtana pUrvajanmopArjita karmanA zeSane lIdhe te chaye jIvo ipukAra nAmathI prakhyAta, [DE adhya014 atisamRddhi dhanadhAnyAdi pUrNa devaloka jev| ramaNIya purAtana puramA udagra utkaTa kSatriyAdi kuLamAM utpanna thayA. A chaye jIvo 116 // 810 // iSukAra puramA avatarIne saMsArabhaya caturgatimAM bhaTakavArUpa saMsAranA bhayathI udvega pAmIne teja TANe bhogono tyAga karI jineMdra| |810 // kathita jJAnadarzanA cAritrarUpa=mArga-janmajarA mRtyu bhayane TALanAra mokSa mArgane prapanna pAmyA. 3 pumattamAgamma kumAradovi / purohio tassa jasA ya pattI / / visAlakittI ya tahesuyAro / rAyatya devI kamalAvai ya IIMI puruSapaNAne pAmIne e beya kumAra thayA, purohita tathA temI yazA nAmanI patnI tathA vizALa kIrtimAn iSukAra rAjA tathA A|| bhayamAMja devI [rAjAnI rANI thapalI] kamalAvatI: ema e chaye jIvo utpanna thayA. 3 __ vyA0-teSAM SaNNAmapi pRthaka bhedaM darzayati sUtrakAraH-teSAM SaNNAM madhye dvau jIyau gopau tu puMstvamAgamya puruSavedatvaM prApya kumArI jAtI, bhRguvrAhmaNasya putrau samutpannau. atra kumAratvena evamukto. yau hi apariNItAveva dIkSA jagRhatuH tRtIyo jIvaH purohito bhRgunAmA brAhmaNazvAsIt. tadbhAryA yazAnAmnI caturtho jIvaH tathA vizAlA vistIrNA kIrtiryasya sa vizAlakIrtiH, etAdRzA ipukAranAmA rAjA paMcamo jIvaH. ca punariha rAjJo bhave eva tasyaiva rAjJo devI bha rAjJI kamalAvatI jAteti SaSTo jIvaH. ete SaDapi jAvAH svasvAyuHkSaye cyutvA kecidagrataH, kecitatpazcAtpUrvasaMbaMdhena | ekatra nagare militA ityarthaH // 3 // For Private and Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te chaye jaNAno pRthaka bheda sUtrakAra dekhagaDe che-te chathenA madhyamA je ce jIva gopacALakanA hatA te to puruSapaNAne pAmIne uttarAdhya| puruSavedatva ne prApta thaine=kumAra-arthAt bhRgu brAhmaNanA putrarUpe utpanna thayA, eTale e be kumAre to paraNyA pahelAMja dIkSA grahaNa karI bhASAMtara yanasUtram adhya014 IJE lIdhuM, bIjo jIva bhRgunAmA brAhmaNa pote purohita thayo; tenI bhAryA yazA caturtha jIva tathA vizAla kIrtimAna evA iSukAra rAjA JE 1812 // BE chaTTo jIva; A chaye jIvo ponapotAnA AyuH kSaya thataH cyavIne koi AgaLa to koi pAchaLa ema pUrvasaMbaMdhane lIdhe ekaja nagaEl // 811 // | ramA bheLA malyA. 3 | jAIjarAmaccubhayAbhibhUyA / bahivihArAbhiniviTThacittA / / saMsAracakkassa vimokkhaNaTThA / dANa te kAmaguNe cirattA | jAti jarA mRtyu ityAdi bhayathI abhibhUta parAbhava pAmelA tathA bahivihArAdikamA jeonu citta niviSTa thayelu hoya che tevA paE beya kumAro sAdhuone saMsAracakramAMthI vimokSaNa-ghaTakAro thavA mATe kAmabhogamA virakta thayA. 4 ___vyA0-tau dvau kumArI kAmaguNebhyaH zabdarUparasagaMdhasparzebhyo viraktau jAto. kiM kRtvA ? daLUNa iti dRSTvA sAdhUna vilokya, athavA zahAdiviSayAn mokSaprAptivighnabhUtAn dRSTvA, kimartha ? saMsAracakrasya vimokSArtha, saMsArasya cAturgatikasya yaccakraM yonikuchabhedAt samUhaH, cakravabhramaNaM vA, tasya vimokSaNArtha nivAraNArtha. kIzI tI kumArI? jAjirAmRtyubhayAbhibhUtau janmajarAmaraNabhayena pIDito. punaH kIdRzau tau kumArau? yahirvihArAbhiniviSTacittau, bahiHsaMsArAvihAraH sthAna bahivihAro mokSastasminnabhiniviSTaM baddhAdaraM cittaM yayostI bahivihArAbhiniviSTacittau.4 te the kumAro kAmaguNa-zabda, rUpa, rasa gaMdha tathA sparza; e pAMceyamAM virakta thayA, kema karIne? sAdhuone joine, athavA For Private and Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapanasUtram // 812 // bhASAMtara adhya014 11812 // zabdAdi viSayone mokSa prAptimA vighnabhUta johane; zA mATe ? saMsAra eTale caturvidha gatirUpa cakra-yoni tathA kuLanA bhedathI samUha, 19 | athavA cakranI peThe bhramaNa hovAthI saMsAra cakra; temAMthI chuTavA mATe, te kumAro kevA ? janma, jarA, mRtyu ityAdi bhayavaDe paripA|Dita vaLI bahiH saMsAranI bahArano vihAra-mokSa, tene viSaye abhiniviSTa che citta jenuM evA; arthAt mokSamA paramAdaravALa jenuM citta che tevA. 4 piyaputtagA duniki mAhaNassa / sakammIlassa purohiyassa / / sarittu porANiya tattha jAI / tahA sucinnaM tavasaMjamaM ca potAnA karmamA tatpara e purohita brAhmaNanA beya priya putro te gAmamA paurANikI-pUrvabhavanI jAtinu smaraNa karIne tathA pUrve samyakaprakAre AcarelA tapaH tathA saMyamane yAda karIne kAmabhogathI virakta thayA. (pamA saMbadha che) 5 vya-brAhmaNasya bhRgunAmnaH purohitasya rAjJaH pUjyasya dvau priyaputra ko laghuvallabhaputrau yAvAstAM, tAbhyAM dvAbhyAM purohitasya vallabhaputrAbhyAM tathA tena prakAreNa tapo dvAdazavidhaM, ca punaH saMyama saptadazavidhaM sucIrNa sutarAmatizayena nidAnAdizalyarahitenAcaritaM saMcaritaM. kiM kRtvA ? tatra tasmin grAme eva purAtanI jAti smRtvA, jAtismaraNaM prApya, kIdRzasya purohitasya ? svakarmazIlasya, svakIyaM brAhmaNasya yajanAdikaM SaDvidhaM karma svakarma, tadeva zIlamAcAro yasya sa svakarmazIlastasya, rAjJaH zAMtipuSTyAdikArasya. // 5 // brAhmaNa-bhRgunAmanA rAjanA pUjya manAtA purohitanA be piyaputra laghuvallabha putro je hatA temaNe tapaH bAra prakAra tathA saMyama sattara prakArano je sucIrNa hatA-arthAt samyakaprakAre niyANA Adika zalya hitarupe je AcarelAM. kema karAne ? da gAmamAja For Private and Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya dhanasUtram // 813 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUrvanI jAti smarIne = jAtismaraNa pAmIne purohita kevA ? svakarma zILa = potAnuM = trAhmaNanuM yajanAdika cha prakAra karma eja svakarma, tene AcaravAnuM jetuM zIla che te svakarma zIla, rAjAnA zAMtika pauSTika karavAvALA. te kAmabhoge asajjanANA | mANussaesa je Avi divvA // mukkhAbhikakhI abhijAyasaDDhA / tAtaM uvAgamma imaM udAhu || 6 || te manuSya saMbaMdhi kAmabhogamAM Asakta na tharalA temaja divya-deva saMbaMdhI bhogane paNa nahi cAhanArA, ki tahi mAtra mokSanIja abhikAMkSAvAlA bhane abhijAta zraddhA=arthAt jeone tattvaruci utpanna thaha cUkI hai evA banne kumAro tAta pitA pAMseM jaine A pramANe bolyA. 6 vyA0 to dvau purohitakumArau nAtaM svajanakamupAgamya tAtasamIpe Agatya idamagre vakSyamANaM vacanamudAjahatuH. vAkyamUcaturityarthaH kIdRzau to kumArau ? mAnuSyakeSu kAmabhogeSu asajamANA iti asajo anAdaro api tu punarye divyAH kAmabhogAsteSvapyasajjau. etAvatA manuSyadevasaMbaMdhikAmasukheSu tyaktodyamau punaH kIdRzI to ? mokSAbhikAMkSiNI sakalakarmakSayAbhilASiNau ityarthaH punaH kIdRzau tau ? abhijAtazraddhau utpannatatvarucI ityarthaH / / 6 / / | kiM UcaturityAha te beya purohitanA kumAro tAta= potAnA bApane pAMse jai = pitAnI samIpe AvIne A ( have tarataja kahevAze ) vacana bolyA. kevA te kumAro ? mAnuSyaka = manuSyanA kAmabhogamAM anAsakta tema divya=devaloka saMbaMdhI kAma bhogamAM paNa niHspRha arthAt manu For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 // 813 //
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 // 814 // pyaloka tathA devaloka bannenA kAmasukhone viSaye tyakta che abhilASa jeNe evA vaLI abhijAtazraddha, eTale jene tattvaruci uttarAdhya utpanna thai che tevA. 6 yanasUtram 36 asAsayaM daTu imaM vihAraM / bahu aMtarAyaM na ya dIhaAuM / / // 814 // tamhA gihisina raI labhAno / AmaMtayAmo carissAmu moNaM / / 7 / / Jull [zu bolyA te kahe che,] A manuSyatva azAzvata che tathA bahu aMtarAyavALo cha ema joine temaja dIrgha AyuSya paNa nathI te kAraNathI ame gharamA rati prIti nathI pAmatA mATe Apane AmatrIye chIye rajAmAgIyeM chIye; ke ameM mauna-munidharmanu AcaraNa karIpa?. vyA0-bho tAta! AvAM gRhe rati sukhaM na labhAvahe. tasmAtkAraNAt AvAM bhavaMtamAmaMtrayAvahe, tvAM pRcchAbahe, AvAM dvAvapi maunaM cariSyAvaH, mune vo maunaM sAdhudharmamaMgIkariSyAva ityarthaH. AvAM gRhe rati na labhAvahe. tat kiM kRtvA ? imaM vihAraM, imaM manuSyatvAvasthAnamazAzvatamanityaM dRSTvA iti. kIdRzaM vihAraM ? yahavaMtarAyaM, bahavotarAyA yasmin sa bahavaMtarAyastaM ca punastatra vihAre manuSyabhave dIrgha palyopamasAgaropamAdikamAyurnAsti, manuSyANAM hi svalpamevAyubahavotarAyAH saMti. tasmAd gRhe AvayoH sarvathA prItirnAstItyarthaH // 7 // bho tAta ! ame beya gharamAM rati-mukha nathI pAmatA; te kAraNathI ame Apane AmaMtrIye pUchI chIyeM, ame beya mauna=mAnabhAva-sAdhudharmano aMgIkAra karIzuM. kemake amane gharamAM prIti nathI thatI. kema ? A manuSyatvAvasthAna manuSyarUpe raheQ azAzvata= anityamche baLI te vihAramA ghaNAya aMtarAyo che tema e manuSyabhavamA palyopama ke sAgaropama vagere AyuSya paNa nathI. kemake | For Private and Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 | // 812 // manuSyonuM to svalpaja AyuSya hoya che temAM vaLI aneka aMtarAya naDataro hoya tethI gharamA amArA beyanI sarvathA prIti thatI nathI. utsarAdhya-10E yanasUtram | aha tAyago tattha muNINa tesi / tavassa vAghAyakaraM vayAsI // imaM vayaM vedavido vayaMti / jahA na hoI asuyANa logo artha-te pachI tAtaka-pitA te samaye muni thayA taiyAra thayelA te putrone tapanA vyodhAta karanAre bolyA ke-vedavidpuruSo evu vacana // 815 // bole che ke-putravimAnA asuta puruSone paraloka nathI maLato. 8 vyA0-atha putrAbhyAmevamukte sati tadvAkyAnaMtaraM tAtakastayorjanako bhRgupurohitastatrAvasare tatra grAme vA tesimiti tayostapovyAghAtakaramidaM vacanamavAdIt. kathaMbhUtayostayoH ? munyo vazramaNayoH, dravyatastu brAhmaNaputrAvagRhItaveSau, bhAvatastu dhRtasaMyamodyamau tau, tasmAdbhAvamunyorityarthaH, kimavAdIdityAha-he putrau ! vedavido vedajJA idaM vacanaM vadaMti, yathA yena prakAreNAsutAnAM janAnAM loko gati sti. na vidyate suto yeSAM te asutAH, teSAmasutAnA maputrANAM. yato hi putraM vinA piMDadAnAdyabhAvAt. kSudhayA mriyamANatvenArtadhyAnaparAyaNatvenA'gatitvaM pitRNAM syAt. 2. yadAha smRtiH-aputrasya gatinAsti / svargo naiva ca naiva ca // tasmAtputramugvaM dRSTvA / pazcAddharma samAcaret // 1 // 8 // have jyAre putroe Ama kA svAre tenA vacana pachI tAtaka-e beyano janaka-bhRgu purohita te avasare athavA te gAmamA DE. te beya putrone tapano vyAghAta karanAraM Aq vacana bolyA. te putro kevA ? muni=bhAvathI zramaNa yayelA dravyathI to brAhmaNa DE| putro, veza dhAraNa nathI koM. mAtra bhAvathI saMyama dhAraNa karavAne udyata thayelA, tethIja kayuke-bhAvamuni tenA pitA zuM bolyA ? | te kahI dekhADe che. he putro ! vedavi vedane jANanArA Aq vacana bole che, ke-aputra janonI lokagati nathI thatI; kemake putra kalA DDDDDDDDLS For Private and Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhya014 // 816 // JE vinA piMDa pradAnAdinA abhAvane lIdhe bhUkhemaravU paDhe evaM AdhyAna thatAM pitRonI agati thAya smRtimA lakhyu cha ke-'aputranI | uttarAdhya gati nathI, tema tene svarga paNa nathIja ma. mATe putramukha joine pachIthI dharmAcaraNa kara.8 yanasUtram ahijja vee parivissa vippe / putte pariThappa gihasi jAyA / / // 816 // mucANa bhoge saha itthiyAhiM / AraNNayA hoi muNI pasatthA // 9 // he jAta-putro! veda adhyayana karIne, tathA vinone pariveSaNa karIne jamADIne, tema gharane viSaye putrone sthApita karIne ane strIonI sAthe bhoga bhogavIne te pachI araNyamA jaine tame prazasta muni thajo. 9.. vyA0-he putro! yuvAmAraNyako bhUtvA tadanaMtaraM prazastI munI bhUyAstAM. paraM kiM kRtvA ? pUrva vedAn caturo'dhItya paThitvA, punarvivAn pariveSya brAhmaNAn bhojayitvA, punaH putrAna pariSTApya kalAsu nipuNAn kRtvA, gRhabhArayogyAn | putrAn gRhaM bhalApya punaH strIbhiH saha bhogAn bhuMktvA , iti bhRgupurohitenoktaM. // 9 // he putro ! tame theya AraNyaka vAnaprastha thaine pachI prazasta muni thajo. kema karIne ? pUrva vedo cArene bhaNIne pAThe karIne vaLI vipra brAhmaNone pariveSaNa karIne, arthAt jamADhIne tathA putrone paristhita-kalAmAM nipuNa karIne eTale gharano bhAra upADavA yogya Gll putrone gharano bojo bhaLAvIne ane strIonI sAthe bhogo bhogavIne AvI rIte bhRgupurohite putrone vacana kayAM.. will soaggiNA AyaguNadhaNeNaM / mohAnilapajjalaNAhieNa // saMtattabhAvaM paritappamANaM / lAlappamANaM yahA phuNc||10|| purohiyaM taM kamaso suNayaMtaM / nimaMtayaMtaM ca sue dhaNeNaM / / jahakkama kAmaguNepsu ceva / kumAragA te pasamikkha v||12 Fer Private and Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram // 817 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (be gAthAna saMbaMdha meLo dovAthI yugma che.) AtmaguNa = rAgAdika jemAM iMdhana-kASTarUpa ke vaLI moharUpI vAyuvaDe adhika prajvalanane pAmelA zokAnivaDe saMtaptabhAva - jenu aMtaHkaraNa tapI gayuM che evA, tathA paritApyamAna-manamAM atyaMta saMtApa karatA temaja aneka prakAre bahuvAra lAlapyamAna-dona vacano bolatA tathA krame krame anunaya karatA=bInavatA, vaLI suta-putrone dhanavaDe nimaMtraNa karatA | temaja anukame kAmabhogavaDe paNa nimaMtraNa karatA davA te purohita-pitAne mohAvRta buddhiyALA joine te kumAro ApramANe vAkya bolyA. 10 11 vyA0 - yugmaM dvAbhyAM gAthAbhyAM // tau putrau bhRgupurohitaM svajanakamAhatuH, tau kumArau taM purohitaM svajanakaM vAkya - mRcaturityadhyAhAraH kiM kRtvA ? pasamitrakha prakarSeNa ajJAnAcchAditamati samIkSya neti dvitIyagAthayA saMbaMdhaH kiM kurvataM taM purohitaM ? kramazo'nukrameNAnunayaMtaM, svAbhiprAyeNa zanaiH zanaistau putroprati jJApayaMtaM. punaH kiM kurvataM ? dhanena sutauprati nimaMtrayaMtaM ca punaryathAkramaM kAmaguNai bhogenimaMtrayaMtaM yathAkramamiti yathAvasaraM, pUrvamityuktaM, vedAnadhItya. brAhmaNAn bhojavitvA, bhogAn bhuMktvA, ityAdyavasaraM darzayaMtamityarthaH iti dvitIyagAthArthaH atha pUrva gAdhAyA arthaH'soyaggIti punaH kIdRzaM purohitaM ? zokAgninA saMtaptabhAvaM, zokavahninA saMtapta bhAvaM, zokavahinA prajvalitacittaM. ata eva paritapyamAnaM samaMtAdbhasmasAjjAyamAnaM punaH kIdRzaM purohitaM ? bahudhA bahuprakAreNavedAdivacoyuktyA bahu vAraMvAraM yathAsyAttathA lAlapyamAnaM, mohavazAddInahInavacAMsyatizayena bhASamANaM kIdRzena zokAgninA ? AtmaguNadhanena, AtmanaH svasya zokAgnereva sahacAritvena tadguNakAritvAt zokAnerevoddIpakatvAdguNA rAgAdaya AtmaguNAste evaM For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya014 817 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JE dhanamudIpanaM yasya sa AtmaguNedhanastena punaH kIdRzena ? mohAnilaprajvalatAdhikena, mohAnilAdajJAnapayanAdadhikaM prajva-13 uttarAdhya|lanamasyeti mohAnilAdhikaprajvalanastenAjJAnapavanAdhikajAjvalyamAnena, prAkRtatvAdadhikazabdasya prnipaatH||10||11JE bhASAMtara yanasUtram PE adhya014 atha tau kumArAvuttaraM bdnH||818|| (ce gAthArnu yugma che.) ta be putro bhRgu purohita=tanA pitA ne bolyA. te ce kumAro tenA janaka purohitane vAkya bolyA; ema // 818 // adhyAhAra che. kema karIne ? prasamIkSya prakarSe karI ajJAnavaDe AcchAdita che mati jenI evA joine (Ama bIjI gAthAmA saMbaMdha che.) te purohita kevA ? kramazaH=krame karI anunaya karatA, arthAt potAno abhiprAya prakaTa karatA, pharI kevA ? dhanavaDe putrone nimaMtratA ||JE MAA tathA kAmaguNa bhogavaDe paNa nimaMtratA. yathAkrama eTale yathA avasara pUrve kA tema-veda bhaNIne brAhmaNone bhojana karAvIne; bhogo bhogavIne ityAdika avasara darzAvatA evA; ema bIjo gAthAno artha kahyo have pUrva gAthAno artha kahevAya che. soaggIti=pharI kevala te purohita? zokAzivaDe jenuM aMtaHkaraNa saMtapta che evA, zokavAdvithI jenuM cita pravrajvalita che evA, ane tethIna paritapya mAna-cArekorathI aMtardAi anubhavatA pharI kevA? bahuprakAre vedAdi vacanonI yuktiyobaDe vAraMvAra lAlapyamAna-mohavaza banI dInavast cano atizaya bolatA evA, zokAmi kevo ? AtmaguNa eTale zokanAja sahacArI hoi tadguNakArI zokAminA uddIpaka rAgAdika / AtmaguNoja jenAM indhana-uddIpana che; vaLI moharUpI vAyuvaDe jetuM adhika prajvalana thAya, arthAt ajJAna pavanayI adhika jAjvalyamAna thatA zokAnivaDe atre prAkRta hovAthI adhika padano samAsamAM paranipAta thayo che. 10 11 veyA ahIyA na havAta tANaM / bhuttA diyA niti tamaMtameNaM / / ES For Private and Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyajayA ga puttA na havaMni tANaM / ko nAma te aNumanija eyaM // 12 // bhASAMtara adhota cedo prANa rakSaNa denAra thatA nathI, tema bhojana karAvelo dvijo paNa nizcaye tamatama aMdhatA mitra narakamAM lA jAya chai' adhya014 | JE baLI jAyA bhAryA tathA putro rakSaNa karanAra thatA nadhIH to tamArA e vacanane koNa anumati Ape? 12 / // 819 // ___vyA0-pUrvoktasya vedAnadhItya prabajitavyamityetasyottaraM-bho tAta ! vedA adhItAstrANaM na bhavaMti, vedaamrnnaa-36/819|| vedapAThinaM na trAyaMte. yaduktaM vedavidbhireva-zilpamadhyayanaM nAma / vRttaM brAhmaNalaNaM zaraNaM / / vRttasthaM brAmaNaM prAhu-naitarAna vedajIvakAn // 1 // punarbho tata ! dvijA brAhmaNA bhuktA bhojitAH 'tamaMtame iti' tamastamasi narakamibhAge rAdra rAravakAdike nayaMti prApayAta. Namiti vAkyAlaMkAre. tamaso'pi yattamasnamastamastasmin tamastamasi, te hi brAhmaNA bhojitAH kumArgapazubadhAzravasevanAdau pravartate. atastaDrojanadAnaM narakahetukaM. ca punaH putrA jAtA utpannAstrANaM zaraNa na bhavati, narakapAtAnna rakSatItyarthaH. uktaM ca vedAnugaireva-yadi putrAdbhavet svargo / dAnaM dharmo nirarthakaH / dhanadhAnyavyayaM kRtvA / riktaM kuryAnna maMdiraM // 1 // yaha putrAdulIgodhA-stAmracUDA tathaiva ca // teSAM ca prathama svargaH / pazcAlloko gamiSyati // 2 // tadA bho tAta ! tava tadvacanaM ko nAma puruSo'numanyeta? savivekaH pumAn kaH samyak kRtvA jAnIne ityarthaH. ityanena vedAdhyayana, brAhmaNAnAM bhojanaM, putrANAM gRhe sthApanametattrayasyottaraM datvA bhogAn bhuktvA ityasyottaraM dadataH // 12 // pUrvokta 'veda bhaNIne pravajyA levI' ityAdi vacana- uttara kahe che. bho tAta ! vedone bhaNavAthI e vedo trANa-zaraNa nathI yatA. For Private and Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram // 820 // 82 | vedo veda pAThIne maraNathI nathI rakSaNa ApI zakatA: vedavida puruSoe kaba cha ke-'adhyayana to kalA che, brAhmaNatuM lakSaNa to | AcaraNa che AcAramA je dRDha hoya teneja brAhmaNa ko che, bIjA veda upara jIvikA calAvanAra nahi.1' he tAta ! brAhmaNo jamAkhyA |SET bhASAMtara adhya014 hoya to te tamaMtama aMdha tamasa naraka bhUmi bhAgamA athavA raudra kuMbhIpAka rauravAdi narakamAM lai jAya-pahoMcADe NaM nizcaye tmsnu| paNa je tamasa che te tamasta masa kahevAya che. je jamADelA brAmaNo kumArga pazuvadha Azraya sevanAdikamA pravRtta thAya mATe tevA | Gl brAhmaNone jamADavu naraka hetu thAya che baLI janmelA putro paNa trANa-zaraNa denAra thai zakatA nathI. narakapAtathI rakSaNa nathI karI | zakatA. kAche ke-'jo putrathIna svarga maLa hoya to dAnAdi dharma nirarthaka che, to pachI dhana dhAnya vagerethI zA sAraM gharane khAlI karavU ? 1; 'dulI gho tathA kukaDAM, ghaNA putrovALAM hoya che teone svargamA paheluM sthAna maLe ane vIjA loko pAchaLathI jai zake.1 tyAre have he tAta ! tamAruM te vacana kyo puruSa mAne ? kyo vivekavAn puruSa ThIka mAne ? A uparathI vedAdhyayana, brAhmaNa bhojana, putronu gharamA sthApana; e traNenuM uttara devAi gayu; have 'bhoga bhogavIne jajo' ema je pitAe kahela che tenuM uttara Ape che. 12 khaNamatasukkhA bhkaalaavaa| pagAmaikvA anikaamsukkhaa| saMsAramukhkhassa vipakkha bhUyA / vANo aNatyANa u kAmabhogA // 13 / / kAmabhoga kSaNamAtra sukha ApanArA ane bahu kALasUdhI duHkha denArA che; vaLI prakAma-atyaMta-duHkharUpa che ane nikAma-svalpa sukhavALA hovAthI saMsAra mokSanA vipakSakabhUta-virodhi che ane anarthanI khANa che. vyA0-he tAta! kAmabhogA anarthAnAM khAnisahazA vartate, anarthAnAmaihikapAralaukikaduHkhAnAmutpattisthAnasadRzA For Private and Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhavaMtItyarthaH. tadevAha-kIdRzAH kAmabhogAH ? kSaNamAtrasukhAH kSagamAtra sevanakAle eva sukhayaMtIti kSagamAtrasukhAH bhASAMtara uttarAdhyayanasUtram punaH kIdRzAH? bahukAladuHkhAH, bahukAlaM narakAdiSu dukhaM yebhyaste bahukAladuHkhAH. punaH kIdRzAH ? prakAmaduHkhAH, prakA- adhya014 JE mamatyaMtaM dukhaM yebhyaste prakAmaduHkhAH punaH kIdRzAH? anikAmasukhAH, aprakuSTasukhAstucchasukhA ityarthaH punaH kIdRzAH? // 821 // 26 saMsArasya bhavabhramaNasya mokSaH saMsAramokSastasya vipakSabhRtAH zatrubhUtAH, saMsArabhramaNavRddhikAriNa ityarthaH // 13 // he tAta ! kAmabhoga anarthonI khANa samAna che, arthAt A lokanAM tathA pAralAkika duHkharUpa anarthonA utpatti sthAna jevA che. 138 eja kahe che-kAmabhoga kevA che ? kSaNamAtra bhogavatI veLAyena, sukha Ape tethI kSaNamAtra sukharUpa tathA bahukALa duHkha-ghaNA kALa paryaMta narakAdikamAM duHkha bhogavAve tethI bahukALa duHkha kahyA. vaLI te prakAma=atizaya duHkha jemAthI nIpaje tevA tathA anikAma JE sukha-aprakRSTa (tuccha ) sukhavALA ane saMsAra bhavabhramaNamAMyI mokSa maLavAmA vipakSa-zatrubhUta , arthAt saMsAra bhramaNanI vRddhi | | karanAza hovAthI mokSanA virodhI che. 13 / / parivyayaMte aniyatakAme / aho arAo paritappamANo / aNNappamatte dhanamesamANe / paputti maccu puriso jaraM c|| PER cAre kora bhaTakato, jenI kAmanA nivRtta thai nathI tevo, divasa ane rAtrI paritApa karyA karato tathA anya mATe pramatta vanI | dhananI epaNAvAMchA karato puruSa, mRtyu tathA jarA pAme che. 14 vyA0-etAdRzaH puruSo mRtyu prAmoti, ca punarjarAM prApnoti. kIdRzaH san ? parivrajan , pari samaMtAviSayasukhaIm lAbhArthamitastato bhramana , punaH kIdRzaH? anivRttakAmaH, na nivRttaH kAmo'bhilASo yasya so'nivRttakAmo'nivRtteccha For Private and Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyayanasUtram // 822 // sawww ityarthaH punaH kIdRzaH ? aha iti ahani, rAo iti rAtrau paritapyamAmaH, ArSatvAdaho arAo iti sthitiH. aho bhASAMtara rAtre'prAptavastuprAptinimittaM ciMtAmanazcitayA dagdhaH. punaH kIdRzaH? anyapramattaH anyapramattaH, anye svajanamAtApitRpu-BEL adhya014 kalatrabhrAtrAdayastadartha mamattastatkAryakaraNAsakto'nyapramattaH punaH kIdRzaH ? dhanameSayan , vividhopAyairdhanaM vAMchannityarthaH. evameva mUDhaH pumAn mriyate, svArtha kimapi na karoti. punaH sthitI pUrNAyAmekadA mRtyutvA jarA vA avazyaM ||822 // prAmotyeveti bhAvaH // 14 // ___Avo puruSa mRtyu pAme che vaLI jarA paNa pAme cha, kevo puruSa ? parivrajana cArekora viSayasukha meLavavA mATe Ama tema bhaTakanAro, tathA anivRtta kAma jenA kAma=viSayAbhilASa nivRtta nathI thayA tevo, ane ahaH divasanA tathA rAtrImAM paNa amApta vastunI prApti mATe ciMtAmagna banI saMtApa karyA karato evo; ( aho arAo Apa prayoga che) tathA anya je mAtA pitA putra bhAryA bhAi ityAdi svajana, teonA kArya karavAmAM Asakta raheto hovAthI anya matta, vaLI dhananI eSaNabALo, arthAt vividha upAyobaDe dhana meLavavAnI bAMchanA karanAro puruSa emane ema mare che, kaMi paNa svArtha sAdhI zakato nathI ane umeda pUrI yatAmAM to mRtyu athavA jarA avazya AvI pahoMce che. 14 imaM ca me asthi imaM ca nasthi / imaM ca me kiccamimaM akiJca / tamevamevaM lAlappamANaM / harA haratitti kahaM pmaahe||15|| A mAre che ane A mAre nathI, A meM kayu ane A meM nathI karANu, evI rIte lavAro karanArA te (pramAdI)ne hara-AyuSya haranArA rAtrI divaso harI jAya che, mATe pramAda zA sAra karAya che! 15 For Private and Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0-punaH pUrvoktameva dRDhayati, harAH kAlAstaM manuSyaM haraMti, haraMti prANinAmAyuriti harAH, divasarajanyAdayaH uttarAdhya bhASAMtara yanasUtram Ra kAlAH, taM kiM kuvaitaM? evameva lAlapyamAna, vyaktaM vacanaM vadaMtaM. evamevamiti kiM ? idaM ca me mamAsti, idaM pratyakSaM adhya014 JdhAnyAdikaM mama gRhe vartate, punaridaM ca rajatasvarNAbharaNAdikaM ca me mama nAsti. ca punaridaM mama kRtyaM SaDRtusukhaM Je // 823 // asan823 // gRhAdikaM karaNIyaM vartate, idaM ca me mamAkRtyaM, asmin vANijye lAbho nAsti, tammAna kRtyamakRtyamityarthaH. iti dil hetorbho tAta ! kathaM pramAda ? kathaM pramAdaM kuryAt ? pramAdaH kartu kathamucita ityarthaH / / 15 / / pharIthI pUrvokta viSayane haga kare che-hara eTale kALa, te manuSyane hare che-mANionA AyuSyane harI jAya che tethI divasa | rAtrIrUpI kALa 'hara' kahevAya he, kevAne hare che? AvI rIte lAlapyamAna vacano bolyA karato hoya tevAne, kevI rIte bolanAro? | A mane A pratyakSa dhanadhAnyAdika mArA gharamAM vidyamAna che, ddajI A suvarNa tathA rupAnAM ghareNAM mAre nathI; vaLI A chaye RtumA sukha thAya tevA ghara vagere mAre karavAnAM che, ane A vyApAramA kaMi lAbha jevU nathI tethI e dhaMdho mAre karavo nathI. eTalA mATe he tAta ! kema pramAda karAya ? arthAt pramAda karavo kema ucita kahevAya. 15 ghaNaM pabhUyaM saha itthIyAhi / sayaNA tahA kAmaguNA pagAmA / tavaM kae tappai jassa logo| taM savvasAhINamiheva tujhaM // 16 // | prabhUta-puSkaLa dhana, strIo sahita svajano, tathA prakAma-manamAnatA kAmabhogoH A saghaLa ke-jene sAra loka tapa tape che seto GET sarva tAre svAdhIna vidyamAna che. 16 For Private and Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyaghanasUtram // 824 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0 - atha punaH punaH purohitasto lobhayitumAha-bho putrau ! yasya kRte yadarthaM loko janastapastapyate, tatsarvamihAsmAkaM gRhe tujhaM iti yuvayoH svAdhInaM vartate tat kiM kimityAha - ghanaM prabhUtaM pracuraM vartate, dhanArtha hi loko bahuduHkhaM bhuMkte, taddhanaM prabhUtaM strIbhiH sahitamasti, dhanAdeva striyaH svAdhInA eva syuH tathA svajanA jJAtayo'pi vartate, yasya hi kuTuMbaM pracuraM bhavati sa kenApi dharSituM na zakyata ityarthaH punaH prakAmA bhUyAMsaH pracurAH kAnaguNA rUparasa| gaMdhasparzAdaya iMdriyaviSayA vartante, tasmAtkimartha tapastapanIyaM ? // 16 // have purohita tenA be putrAMne lobhAvanA kahe che he putro ! jene artha lokAM tapa tape che te to sarve ApaNA gharamAM tamArA bannene svAdhInaja che, te bhuM ? prabhUta dhana, dhanane mATe loko bahu duHkha beThe che te dhana puSkaLa strIyo sahita ApaNe tyAM che; dhanathIja strIyAM | svAdhIna thAya che, tathA svajano = jJAtio paNa che. jenuM kuTuMba baho hopa te koithI gharpaNa karI zakAto nathI, vaLI makAma = puSkaLa | kAmaguNa = rUpa rasAdika indriyAMnA triSayo ApaNe tyAM vidyamAna che to pachI tapa zA mATe tapa ? 16 ghaNeNa kiM dhammadhurAhigAre / sayaNeNa vA kAmaguNehi ceva // samaNA bhavissAmu guNohadhArI / yahi bihArA abhigamma bhikvaM // 17 // he pitA ! dharmanI dhurA = dhoMsarI- ( uThAvavA) nA adhikAramAM dhanathI zuru prayojana hoya ? tema svajanathI athavA kAmaguNothI paNa zuM matalaba ? ame to guNa samudAyane dhAraNa karanArA tathA bhikSA melavIne bAhera vihAra karavAvALA bhramaNa sAdhu thazu. 17 vyA0 - atha putrau vadataH - bho tAta ! dharmadhurAdhikAre dazavidhayatidharmadhUrvahanAdhikAre AvAM zramaNI bhaviSyAvaH. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 // 824 //
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya - yanasUtram // 825 // Mao Mao Neng Jian www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kIdRzI zramaNo ? guNaughadhAriNau jJAnadarzanacAritrarUpaguNasamUhadhAriNau kiM kRtvA ? bahirvihAramadhigamya, dravyato | yahigramAkaranagarAdibhya ekAMtamAzritya bhAvato vahiH kacidapratibaddhatvamAzritya tasmAdAvayordhanena kiM ? athavA | svajanena kiM ? ca punaH kAmaguNairindriyasukhaiH kiM ? dhanasvajanaviSayA hi na paralosukhAya syurityarthaH yaduktaM vede'pi na prajayA dhanadhAnyena tyAgenaikenAmRtatvamAnazurityAdi // 17 // atha bhRgustayordharmanirAkaraNAya paralokanirAkaraNAya ca Atmano'bhAvamAha have putro bolyA - he tAta! dharma dhurAdhikAra = dazavitha yatidharmanI ghoMsarI vahana karavAnA adhikAramAM ame banne zramaNa thaithaM. kevA zramaNa ? guNaudhadhArI = jJAnadarzana cAritrarUpa guNa samUhane dhAraNa karanArA. kema karIne? vahirvihAra = dravyazrI gAmanI bahAra ekAMtasthAne Azraya laDne, bhAvathI kyAMyathI apratibaddhapaNAne avalaMbIne to pachI amane dhanavaDe ke svajanavaDe athavA indriyasukhajanaka kAmaguNovaDe zuM karavAnuM hoya ? dhana, svajana tathA viSayo kaMi paralokasukha mATe naja hoya vedamAM ka che ke 'prajA athavA dhanadhAnyathI nahiM kiMtu kevaLa jJAnathIja amRtatva = mokSane pAmyA ityAdi 17 ve bhRgu te be putro dharma tathA paralokanA nirAkaraNArtha AtmAno abhAva kahe che - jahA ya aggI araNIo asNto| khIre ghayaM tilamahAtilesu / emeva jAyA sarIraMmi sattA / saMmucchaI nAsaha nAvaciThThe jema ani araNI [kASTha]mAM prathama nahi chatAM utpanna thAya che tathA kSIra dUdhamAM prathama na dekhAtuM ghI utpanna thAya che; vaLI jema tilamAM prathama na jaNAtu tela utpanna thAya che. emane ema he putro ! zarIrane viSaye paNa prathama na chatA satva-jIvo utpanna dhAya he For Private and Personal Use Only bhASAMtara madhya014 ||825 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ||826 // tathA nAza pAme ke ane te jIvo sthira rahetA nathI. 18 utsarAdhya HE-bhASAMtara vyA0-he jAyau ! he putrau ! satvA jIvA evameva amunA dRSTAMtena zarIre asaMtaH pUrvamavidyamAnA eva saMmUrchate yanasUtram adhya014 | utpadyate. pRthivyaptejovAyvAkAzAnAM samudAyasaMyogAcetanA utpadyate. punaH sa jIvo nazyati nAvatiSTate, zarIranAze // 826 // tannAzaH. zarIre sati paMcabhUtamelApe sati sa bhavet , paMcabhUtAnAM pRthagbhAve tasyApi nAza eva. evamiti kena prakAreNa jovAH pUrvamavidyamAnA utpadyate ? tadRSTAMtamAha-yathA eva. cazabdo'tra evArthe, agniraraNIo araNIto'gnimathana| kASThataH pUrvamadRzyamAno'pi saMyogAduparitanAraNikASTena, adho ghaMzavAdikASTasaMyogAdagnirutpadyate, na tvekAkini araNikASTe pUrvamagnidRSTaH. evaM kSIre ghRtaM, kSIramapi pUrvamuSNIkRtya pazcAttanmadhye takraM stoka prikSipya caturyA meM styA-01 nIkRtya pazcAnmaMthAnena viloDyate, tadA tataH pUrvamasadeva ghRtamutpadyate. evaM mahAtilevRttamatileSu, yaMtrAdimathanasaMyogA-y ttilebhyastailaM pUrvamapratyakSamavidyamAnamapyutpadyate. araNikASTAdadhaH kASTasaMyogAbhAve caitanyarUpajIvAbhAva ityrthH||18|| athaitarasyoktasyottaraM tAvAhatuH-- he putro ! satva-jIvo, evIja rIte=A dRSTAMta uparathI zarIramAM na chatA=pUrve avidyamAna hovA chatAM utpanna thAya che, pRthvI, || jaLa, teja, vAyu tathA AkAza; A paMcabhUta samudAyanA saMyogathI cetanA utpanna thAya che ane pAcho te jIva nAza pAme che, ava5d sthita raheto nathI; zarIranA nAzanI sAthe teno paNa nAza thAya che, zarIra hoya tyAre paMcabhUtanA meLApathI te thAya che ane e paMcabhAbhata jyAre pRthaka pAya tyAre teno paNa nAza thAya che. ema kyA prakAre pUrve avidyamAne jIvo utpanna thApa che? tenA haTAMto kahe che For Private and Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 561||827 // yathA jema, (ca zabda evanA arthamA che.) jevI rIte agni, araNI agnimaMthana kASTha=mAMdhI prathama na dekhAtA chatAM paNa uparanA | uttarAdhya bhASAMtara | uttarAraNi kASTanA saMyogathI agni utpanna thAya che. ekalA araNikASThamAM prathama kyAMya agni dekhAto nathI. epaja kSIramAM ghRtaH adhya014 JE dudha paNa praghama uTheM karI pachI temAM thoDI chAza nAkhI cAra pahora mRdhI jamAvIye ane te pachI maMthAna ravaiyAvaDe balovIye tyAre JE) // 827 // JE temAMthI pUrve apatIta ghI utpanna thAya che, ema mahAtila sArAtalamAthI yaMtrAdimayananA saMyogathI pUrve pratyakSa na dekhAyelu taila utpatra | thAya che, nIcenA kAThano saMyoga na hoya to araNikASThamAMthI agninI peThe caitanyarUpa jIvano abhAvaja hoya. 18 have A dRSTAMtothI kahela arthanu uttara te ve putro Ape cheno iMdiyagijjha amuttabhAvA / amuttabhAvA viya hoi nicco / / ajjhatthaheU niyaossa badho / saMsArahe ca vayaMti baMdhaM | JI amUrtamaNAne lIdhe A jAramA indriyobaDe grAhya dhato nathI. paNa amUrtapaNAne lIdheja te nitya che. A AtmAne zarIramA badha | adhyAtma hetu-mithyAdi hetuvALo niyata-nizcita che, tema baMdhaneja saMsArano hetu kahe che. 19 ____ vyA0-he tAta! AyamAtmA amUrtabhAvAdidriyagrAhyo no iti nAsti, zabdarUparasagaMdhasparzAdInAmabhAtvamamRtatvaM, tasmAdamUrtatvAdidriyagrAhyo nAsti. yo'mUrto bhavati sa iMdriyagrAhyo'pi na bhavati, ya iMdriyagrAhyo bhavati | so'mUrto'pi na saMbhavati, yathA ghaTAdiH. punarayaM jIvo'mUrtabhAvAdapi nityo bhavati. yad dravyatve satyamUrta tannityaM, DE] yathA vyoma. atha kadAcit kazcidrakSyati cedayamamUrta AtmA tadA kathamasya baMdhaH ? tatrottaraM vadataH-asya jIvasya zarIre baMdho niyato nizcito'dhyAtmaheturvartate. ko'rthaH? AtmanyadhikRtya bhavatItyadhyAtma mithyAtvAviratikaSAya For Private and Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 828 // JE] yogAdika, tadeva hetuH kAraNaM yasya so'dhyAtmahetuH. asya jIvasya yaH zarIre baMdho bhavati sa mithyAtvAdibhihetu-13 uttarAdhya bhireva syAditi. yathA amartasyApyAkAzasya ghaTAdAviva ghaTotpAdanakAraNairghaTe AkAzasya baMdho jAyate. tathAtmanaH yanasUtram zarIre baMdha ityarthaH. ca punabudhAH saMsArasya hetuM bhavabhramaNasya kAraNaM saMbaMdhaM vadaMti. yAvaccharIreNa paddhastAvadayaM jIvo // 828 // bhavabhramaNaM karotItyarthaH. yaduktaM vedAMte'pi-karmabaddho bhavejjIvaH / karmamukto bhavecchivaH // iti. // 19 // he tAta ! A AtmA amUrtapaNAne lodhe indriya grAhya nathI. jemAM zabda sparza rupa rasa gaMdha ityAdikano abhAva hoya te amUrta A kahevAya, eTale amUrta hovArthI iMdriyagrAhya nathI. je amUrta hoya te iMdriya grAhya na hoya ane je iMdriya grAhya hoya te amRtta paNa na | All hoya. jevA ke ghaTa Adika padArtha. vaLI A jIva to amUrtapaNAne lIdhe nitya che, kAraNake-je dravya hoine amUrta hoya te nitya | vil hoya. jeI vyoma AkAza. kadAca koi ema kahe ke-jo A AmAM amUrta che to tene baMdha kema hoya zake ? tenuM uttara kahe che A jIvane zarIramAM baMdha to niyata=nizcita che ke je adhyAtma hetu che. zo artha samajAyo ? AtmAne uddezIne thAya te adhyAtma, eTale mithyAtva, avirati, kaSAya yoga, ityAdika; teja jenAM hetu kAraNa che te adhyAtma, hetu A jIvane viSaye je baMdha thAya ke te mithyAtva vagere hetuthIna thAya che. jema amUrta AkAzane paNa ghaTa Adikane viSaye ghaTanA utpAdaka kAraNovaDe ghaTamAM AkAzane baMdha thAya che tema AtmAne zarIramAM baMdha thAya che; budha-vidvAna puruSo saMsAra bhavabhramaNa=nuM kAraNa saMbaMdha kahe che. jyAM sUdhI zarIRal rathI baMdhANo che tyAM sUdhI e jIva bhavabhramaNa karyena javAno, kA che ke-'karmathI baddha che tAvat paryaMta te jIva che paNa jyAre karma mukta thAya tyAre te ziva che. 19 For Private and Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandi JEE bhASAMtara adhya014 // 829 // utsarAdhya jahA vayaM dhammamayANamANA / pAvaM purA kammamakAsi mohaa||orujjhmaannaa prirkkhiyNtaa| taM neva bhujo vi samAyarAmo yanasUtram jema ame pahelA dharmane na jANatA tathA abarodha pAmatA ane sarva rIte rakSita rahetA moddathI pApa kamoM kayAM teyAM pApa kamone have bhUyo'pi pharIne paNa nahIMja AcarIye-nahIMja karIzu. 20 // 829|||DEL __ vyA0-he tAta! yathA purA pUrva mohAttatvasthA'jJAnAdAvAM pApaM pApahetuka karmAkA. AyAM kiM kurvANI ? dharma | samyaktvAditatvamajAnAnI, punaH kathaMbhUto? avarudhyamAnau gRhAniHsaraNamaprApyamANI. punarAvAM kathaMbhUtI ? parirakSyamANau sAdhudarzanAdvAryamANo. purA IzAvAvAmajJAtatatvo pApakarmaparAyaNAvabhUva, tatpApaM karma bhUyaH punarnaiva samAcarAvo na kurva ityarthaH // 20 // he tAta ! jema pUrve moDathI tattvanA ajJAnathI amo banne jaNAe pApa hetuka karmo kI. ame zuM karatA ? dharma je samyaktvAdi El tattva tene nahiM jANatA, tathA avarudhyamAnandharathI bahAra nIkaLavAmAM rokatA niSedha karAtA, baLI parirakSyamANa, arthAt koi sAdhu adl: darzanAdikathI vAraNa karAtA; AvIrIte ame ajJAta tatva hovAthI pUrva pApakarmaparAyaNa thayA hatA, te pApakarma have pharI nahIM AcarIyeM abhyAiyaMmi logaMmi / sabao parivArie / amohAhiM paDaMnIhiM / gihasi na rai labhe // 21 // amogha-khAlI na jAya tebI paDatI (zastradhArA tulya) vipattiovaDe abhyAhata-cArekorathI haNAtA tathA sarvataH-pharatA viTAyelA A lokAM gharane viSaye amane ranimdhIti nathI maLatI. 21 vyA0-bho tAta! asmina loke jagatlAmAvAM gRhe gRhavAse ratiM na labhAvahe. kathaMbhUte loke ? amoghAbhiravazyaM For Private and Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhya014 ||830 // bhedikAbhiH zastradhArAkArAbhiH pataMtIbhirAgacchaMtIbhiH zastradhArAbhiH kathite. punaH kathaMbhUte loke? abhyAhate uttarAdhya JE Abhimukhyena pIDite. punaH kathaMbhUte loke ? sarvataH sarvAsu dikSu parivArite pariveSTite, vAgurAdau patitamRgavad yanasUtram all du:khito svaH // 21 // tadA purohito'pRccht||830|| he tAta ! A loka jagatmAM ameM gharamA rahevAmAM rati nathI pAmatA kevo loka ?-amogha avazya bheda na kare tevI, zastradhArA samAna AkAravALI pattI AvI paDatI zastradhArAothI kathAyela; tathA abhyAhata sAmethI paNa haNAyela, temaja sarvataH cAre korathI parivArita gherAi gayela. pAzalAmA phasAyelA mRganA jevA ame beya duHkhita chIye tethI amane kRpA karIne javA gho. 21 keNa abhyAhao loo| vA privaario| keNa vA amohA vuttA / jAyA ciMtAparo hu me // 22 // A loka keNe abhyAita che tathA keNe parivArita che! baLI amogha zastradhArA teM kahI te kA? he jAta-putro ! hu| | citAparAyaNa tharDa chu. 22 vyA0-he putro ! kena loko'bhyAhataH ? vA'thavA kenAyaM lokaH pariveSTitaH ? vA'thavA kA amoghA avazya bhedikA zastradhAroktA? he putrAvahamiti ciMtAparo bhavAmi. // 22 // tadA putrau pratyeka praznAnAmuttaraM vadataH he putro ! keNe A lokane AghAta kayo che ? athavA keNe A lokane gherI lIdho cha ? ane e amoghaavazya bhedanArI kahI te zastradhArA kai ? huM to e ciMtAparAyaNa thAuM chu. 22 tyAre have beya putro pratyekamaznanAM uttara kahe che maccuNAbhyAhao loo / jarIe parivArio // amohA rayaNI buttA / eyaM tAya viyANaha // 23 // For Private and Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 831 // uttarAdhya A loka mRtyue abhyAhata che, jarAye parivArita-dherela che ane rAtrI amogha vyartha na jAya tevI prahArarUpa kahI cha ra pramANe he tAta! vizeSatayA jANo. 23 yanasUtram ___vyA0-he tAta ! tvamevamamunA prakAreNa jagajAnIhi ! evamiti kathaM ? tadAha-loko'yaM mRgarUpo mRtyunA vyaa||831|| dhenAbhyAhataH pIDitaH, sa ca mRtyurhi sarvasya jaMtoH pRSTe dhAvati. jarayA vRddhatvena pariveSTitaH. jIryate zarIramanayeti jarA, palitamAtramiha jarA nocyate, balavIryaparAkramANAM hAnireva jarA, tayA sarva jagat pariveSTitamasti. tayaiva mRtyujaMgajaMtuM ghAtayati. amoghAH zastradhArA rAtraya uktAH, na kevalaM rAtraya eva bhavaMti. kiMtu dinAnyapi bhavaMti, paramatra rAtrigrahaNaM bhayotpAdanArtha. strIliMgazabdasya amoghA ityasyopamA jJeyaM. // 23 // he tAta ! tameja A prakAre jagat jANI lyo, kevI rIte ? te kahe che-A loka mRgarUpa mRtyurUpa pArAdhivaDe abhyAhata= PE) pIDita che, ane te mRtyu paNa sarva jaMtuonI pUMThe doDe che. vaLI jarA-vRddhAvasthAvaDe sarva jagat pariveSTita che, jenAthI zarIra jarI khaLabhaLI jAya te jarA ahIM mAtra dhoLA vALanA pAtrane jarA nathI kahevAnI; kiM tarhi baLa, vIya tathA parAkramanI hAni eja jarA, e jarAye sakaLa jagat pariveSTita verAyelaM che ane e jarAdvArAja mRtyu jagatnA jaMtuone haNe che, amogha zakhadhArA rAtrIyone kahI. kaMi rAtrIja mAtra nathI kiMtu dina paNa hoya che, paraMtu ahIM rAtrInuM grahaNa bhaya utpAdaya karavA mATe che. strI liMga amoghA e padanI upamArtha che ema jANavU. 23 jA jA vaccai rayaNI / na sA paDiniyattaI // ahammaM kuNamANassa / aphalA jati raaiio||25|| For Private and Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapanasUtram // 832 // www.kobatirth.org je je rAtrIo bIte che te pochI AvatI nadhI, adharma karatA jIvanI te rAtrIo aphaLa jAya che. 24 vyA0-- he tAta! yA yA rajanyastatsaMbaMdhAd divasAtha vyutkrAmaMti vrajati, tAstA rajanyo na pratinivartate, puna vyaghuTaya nAyAMti. adharma kurvataH puruSasya rAtrayo divasAcAphalA nirarthakA yAMti, tasmAddharmAcaraNena saphalA viSeza ityarthaH // 24 // tadeva punarapyAhatuH- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tAva ! je je rAtriyo, ane tenI sAtha saMbaddha divaso paNa vyatIta thAya che te te rajanIo pratinivRtta thatI nathI, vaLIne | pAchI AvatI nathI; eTale adharma karanAra puruSanI te rAtriyo tathA divaso aphaLa nirarthaka jAya che mATe dharmAcaraNavaDe te saphaLa karavI joie 24 punarapi teja kahe che jA jA baccai rayaNI / na sA paDiniyattaI // dhammaM tu kuNamANassa / sahalA jaMti rAIo / / 25 / / je je rAtrIyo vyatIta thAya che te pAchI AvatI nathI. tethI dharmane karanAra jIvanI te rAtrIyo saphaLa jAya che. 25 vyA0-- pUrvArdhasyArthastathaiva, he tAta ! dharma kurvANasya puruSasya rAtrayo divasAzca saphalA yAMti, dharmAcaraNaM vinA niHphalA ityarthaH prAkRtatvAdvacanasya vyatyayaH nRjanmanaH phalaM dharmAcaraNaM, dharmAcaraNaM hi vrataM vinA na syAt, ataaai taM gRhISyAvaH nRjanmani rAtridivasAn saphalAn kariSyAva iti bhAvaH // 25 // tadvacanAlabdhabodho bhRgupurohitaH putrapratyAha pUrvAddhano artha to teja che eTale he tAta ! je je rAtrI tathA divasAM vyatIta thAya che te pAchA vaLIne karI AvatAM nathI paNa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya014 ||832 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BE bhASAMtara adhya014 ||833 // dharmane karanArA puruSanI te rAtrIo tathA divaso saphaLa jAya che. dharmAcaraNa vinA niSphaLa thAya che, ema tAtparya che. prAkRta utsarAdhyayanasUtram | tethI vacana vyatyaya che. nara janmanuM phaLa dharmAcaraNa che, ane dharmAcaraNa vrata vinA nathI yatuM mATe ame beya vrata grahaNa karazuM; ane ema karIne manuSyajanmanAM rAtrI divasone saphaLa karazuM. evo bhAva che. 25 // 833 // te putronAM vacanothI je ne bodha prApta thayo evo bhRgupurohita putroM pratye kahe che-- egao saMbasisANaM / duhao saMmattasaMjuyA // pacchA jAyA gmissaamo| bhikkhamANA kule kule // 26 // | he jAtAH-putro! samyaktvavaDhe saMyukta evA tame tathA ame beya ekaka-eka ThekANe [gharavAsamAM] sAthe pasIne pazcAt kule kule 36 ghare ghare bhikSA mAgatA ApaNe jaizu. 26 __ vyA0--he putrau ! vayaM ca dvayaM ca dvaye, AvAM yuvAM ca sarve'pi samyaktvasaMyutAH saMta ekala ekatra gRhavAse | samdhaka sukhenoSitvA gRhasthAzramaM saMsevya pazcAd vRddhAvasthAyAM gamiSyAma, grAmanagagaraNyAdiSu bhAsakalpAdikrameNa pravrajiSyAma ityarthaH. kiM kurvANAH ? kule kule gRhe gRhe ajJAte uMchavRttyA gocaryayA bhikSyamANA bhikSAM gRhanto bhikSavo | bhaviSyAma ityarthaH / / 26 / / tadA to putro janakaMpratyAhatuH-- he putro ! (dvayaM ca dvayaM ca dvaye.) eTale ame (dhaNI dhaNIyANI) be tathA tame ve (bhAio) sarve paNa samyaktvathI saMyukta thaine ekata: ekasthAne gharamA sArI rIte nivAsa karIne-gRhasthAzrama sevIne pazcAt vRddhAvasthAmAM gamana karIzuM arthAt-grAma nagara araNya | vageremA mAsakalpAdi krame karI patrajyA grahIne pharazuM. kema karIne ? kule kule-ghare ghare ajJAta uMchavRttithI gocarIvaDe bhikSamANa= For Private and Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi bhikSA mAgatA pharIzuMbhikSuo dhai . 26 tyAre te putro pitA pratye kahe The-- uttarAdhya bhASAMtara manamama JE jassasthi maccuNA sakkha / jassa batthi palAyaNaM / jo jANaina marissAmi / soha kaMkhe sue siyA / / 27 // 5EER jene mRtyu sAthe sakhya maitrI hoya, athavA jene palAyana-eTale nAsI javAna hoya, tathA je jANa to hoya ke hu~ marIza nahi teja // 834 // 55 manuSya ema AkAMkSA kare ke zvaH AvatI kAle (A kAma) thaze. 27 / 1 8340 vya0-he tAta ! hu iti nizcayena sa eva puruSa iti kAMkSatIti prArthayati. sue iti zva AgAmidine prabhAte idaM syAt , adya na jAtaM tarhi kiM ? kalye syAdityarthaH. iti sa ciMtayati. sa iti kaH? yasya puruSasya mRtyunA saha kAlena cl saha sakhyaM mitratvamasti, ya evaM jAnAti mRtyurmama sakhA vartate. ca zabdaH punararthe punaryasya puruSasya mRtyoH palAyana masti yaH puruSa evaM jAnAti mRtyumeM mama kiM kariSyati ? yadA mRtyurAyAsyati tadAhaM prapalAyya kutracidanyatra yAsyAmi, B ahaM mRtyugocaro na bhaviSyAmi. punarya evaM jAnAti, ahaM na mariSyAmi, ahaM ciraMjIvyasmi. / / 27 / / he tAta ! hu nizcaye teja puruSa ema icche-cAhe-manamAM pArthana kare ke-vAvatI kAle prabhAte A thAya. Aja na thathu to zuM ? kAle thaze. (eco artha che.) ema te dhAre che; te koNa ? je puruSane mRtyunA sAthe kALanI joDe sakhya=mitratA hoya, je ema jANato hoya ke mRtyu to mAro sakhA che. ( atre 'ca' zabda 'punaH'nA arthamA che ) vaLI je purupane mRtyuthI palAyana hoya; je puruSa ema jAne ke mRtyu mane zukaraze ? jyAre mRtyu Avaze tyAre hu~ pAlayana karIne kyAMka anya ThekANe jato rahIza; mRtyunA jhapATAmAM AvIza nahi pharI te ema jANato hoya ke hai marIzaja nahiHhai to ciraMjIvI cha.27 sa For Private and Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit uttarAdhya-DEL 5 ajeva dhamma pddijvyaamo| jahiM pavanA na punnpbhvaamo|| aNAgayaM neva ya asthi kiNcii| saddhA khamaM ne viNaittu rAgaM bhASAMtara yanasUtram | Ajeja dharmane pratipanna thahae dharma pravRttimA lAgI jahae je dharmane prasanna prApta thayelA ApaNe pharI prabhava-janma pAmazuM nahi. A|JE1 PE adhya014 saMsAramA kazu anAgata-ApaNane na maLelu hoya tevunathI, mATe ApaNe rAga tyajIne zraddhA yogya che. 28 // 835 // vyA0--bho tAta! adyaiva taM dharma vayaM pratipadyAmahe, ArSatvAt. kiM kRtvA ? rAgaM snehaM svajanAdiSu prema, viNa ||835 // | inu iti vinIya sphoTayitvA, kIdRzaM dharma? ne iti no'smAkaM zraddhAkSama zraddhayA tatvAcyA kSamo yogyastaM, yato hi sAdhudharme snehaH sarvathA nivAryaH, tatvasacizca kAryA, tayA hIno hi sAdhudharmo niHphalaH, yattadonityAbhisaMbaMdhAt , taM kaM | dharma? jahiM iti yasmin dharme prapannAH saMto na punarbhavAmaH, punaH saMsAre notpatsyAmaH. yadbhavatA puroktaM bhogAn bhuktvA pazcAtmanajipyAmaH, tasyottaraM zRNu ? he tAta ! anAgatamaprAptavastuviSayAdisukhaM kiMcinna caivAsya jIvasyAsti, sarveSA bhAvAnAmanaMtazaH prAptatvAt // 28 // iti svaputrayorupadezaM zrutvA bhRguH pratibuddhaH san brAhmaNIpratyAha-- | he tAta ! Ajeja te dharmane ApaNe patipanna thaie. (ArSa prayoga che.) kema karIne ? rAga-svajanAdikane viSaye je prema che JE tene pheDI nAkhIne zithila karIne; kevo dharma ? 'ne' ApaNI zraddhAne kSama-yogya tatva rucine lAyaka; kAraNake sAdhudharmamAM sneha Dt sarvathA nivAravA yogyaja gaNyo che; ane zraddhA tattvaruci kSama-yogya che; zraddhAhIna sAdhudharma niSphaLa che. yat tathA tat e beno nitya saMbaMdha che tethI te kayo dharma ? ke je dharmane viSaye prapanna Azrita thaine pharI punarbhava=punarjanma nayI yato eTale ApaNe saMsAramA punaH utpanna yai, nahi, je Ape prathama kayu ke-bhoga bhogavI pazcAt pratrajita thaY; tenuM uttara sAMbhaLo. he tAta ! A jIrane A For Private and Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ME | saMsAranI aMdara anAgata=kaMi paNa viSayasukha nahiM AveluM cheja nahi. sarva padArthoM anaMtavAra maLyA che. 28 uttarAdhya-3 Ayo potAnA putrono upadeza sAMbhaLI bhRgu pratibuddha thai potAnI strIne kahe che-- | bhASAMtara canasUtram adhya0 pahINaputtassa hu natthi vAso / vAsaTTi bhikkhAyariyAikAlo / / // 836 // sAhAhi rukkho lahae samAhiM / chinnAhi sAhAhiM tamevaThANuM // 29 // / / 836 // he vAsiSThi! putra vhoNA thayelAne pachevAsa-gharamAM vasavAnunadhI eTaLe mAre have bhikSAcaryAno kALa-samaya che. vRkSa zAkhAovaDe samAdhi-zobhA lIye che, paNa jyAre tenI zAkhAo chedAi jAya tyAre teneja loko DhUTha kahe che. 29 vyA0-he vAziSTi! vaziSThamunigotrotpanne brAhmaNi priye ! prahINaputrasya putrAbhyAM tyaktasya hu iti nizcayena mama || vAso gRhe vasanaM nAsti, mameMti padamadhyAhArya, he priye ! bhikSAcaryAyA ayaM kAlo'yamavasaro'stIti zeSaH. uktamarthamarthAtaranyAsena dRDhayati-vRkSaH zAkhAbhireva samAdhi svAsthyaM zobhA vA labhate, chinnAbhiH zAkhAbhistameva vRkSaM janAH sthANuM kIlaM vadaMti. zAkhAhInasya vRkSasya sthANutvaM syAta, tathA mamApi putrAbhyAM viyuktasya gRhe vAse sthitasya samAdhirnAstItyarthaH // 29 // he vAsiSThi ! vasiSTamuninA gotramA utpanna thayelI ! brAhmaNa ! piye ! mahINaputra=be putroe tyajAyelA mane have nizcaye vAsa= | gharamA basavaM nathI. (atre 'mama mAre' eTalA padano adhyAhAra karavAno che.) he miye ! bhikSAcaryAyano A kALA avasara che. (ATalaM zeSa che.) ukta arthane arthAntaranyAsavaDe dRDha kare che-vRkSa zAkhAbhovaDeja samAdhi svasthatA pAme zobhe che; jyAre tenI For Private and Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram ||837 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | zAkhAo chedAi jAya tyAre eja vRkSane loko sthANu=kuMTha=khIto kahe che. zAkhAhIna vRkSane jema sthANutva Ave tema putrothI viyukta | banelA mane ghare rahebAmAM sukha nathI. 29 | paMkhAviNo vva jaheba pakkhI / bhicavihINuvva raNe nariMdo / vivannasAro vaNiucva poe| pahINaputtomi tahA ahaMpi jevo pAMkha vhoNo paMkhI, jevo bhRtya yoddhAo vinAno raNasaMgrAmamAM nareMdra-rAjA, tathA vipannasAra jenI mAlamattA samudramAM vAmAi hoya te vahANAM caDelo vaNik, tathA teyo putra vinAno hu' chu. 30 vyA0 zabdo dRSTAMtasamuccaye, he priye ! ihAsmin loke pakSAbhyAM vihInaH pakSI yAdRzaH syAt, pakSahIno hi | pakSI AkAzamArgollaMghanAyA'zakto yena kenApi hiMsreNa parAbhUyate. punA raNe saMgrAme bhRtyaiH sevakairvihIno nareMdro nRpa| tiriva ripubhiH parAbhUyate punarvaNik vyApArIva, yathA pote pravahaNe bhagne satItyadhyAhAraH, vipannasAro vigatasarva| dravyabhAMDo viSAdaM karotIti zeSaH, tathAhamapi prahINaputraH pratrajitaputro viSAdavAn bhavAmIti zeSaH / / 30 / / iti purohitaprarUpitaM vacanaM zrutvA vAsiyAha 'va' zabda dRSTAMta samuccaya artha sUcave che. he priye ! A lokane viSaye pAMkhothI vihIna paMkhI jebo thAya, pAMkha vhoNo paMkhI AkAzamArge vA azakta banelo jema koi hiMsramANIthI parAbhava pAme; vaLI jema raNasaMgrAmamAM bhRtya = sevakothI vihIna nareMdra= nRpati jema zatruothI parAbhava pAme, tathA jema vaNik = vepArI pota = vahANamAM ('te vahANa bhAMge tyAre' ATalo adhyAhAra levo.) | vipannasAra = sarva dravya bhAMDa= tamAma mAlamattA samudramAM naSTa dhatAM viSAda= kheda kare, tevI rote huM paNa mahINaputra=putro matrajita thatAM khedayukta tha . (eTalaM zeSa che.) 30 For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 ||837||
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayanasUtram ||838|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir susaMbhiyA kAmaguNA ime te / saMpiMDiyA aggarasappabhUyA / bhuMjAma tA kAmaguNe pagAmaM / pacchA gamissAmu pahANamaggaM // tamArA A kAmaguNo = kAmabhoganA padArthoM susaMbhRta-sArI rIte taiyAra karelA che, vaLI saMpiDita ekatra bheLA karI mUkelA che tema anarasa prabhUta paTale jemAM puSkaLa zreSTha rasa che evA che tethI hamaNAM to prakAmaM icchA pramANe kAmabhogone bhogavIra ne pachI pradhAnamArga=mokSamArge gamana karazu 31 vyA0-he svAmiste taveme pratyakSaM dRzyamAnAH kAmaguNAH paMceMdriyasukhadAH padArthAH sahasrasarasa miSTAnnapuSpacaMdanATakagItatAlaveNuvINAdayaH susaMbhRtAH saMti, samyak saMskRtAH sajjIkRtAH saMti. punaH kAmaguNAH saMpiMDitAH puMjIkRtAH saMti, na tu yatastataH patitAH saMti, kiMtvekatra rAzIkRtA eva tiSTaMti punaH kIdRzAH kAmaguNAH ? ayyarasanabhUtAH, agnyaH pradhAno raso yebhyaste'jyarasAH, zRMgArarasotpAdakA ityarthaH, yaduktaM - ratimAlyAlaMkAraiH / priyajanagaMdharvakAmasevAbhiH // upavanagamanavihAraiH / zRMgArarasaH samudbhavati // 1 // ityukteH, agyarasAzca te prabhUtAvAgjyarasaprabhUtAH pracurA ityarthaH athAvAgjyarasena zRMgArarasena pracurAstAn kAmaguNAn prakAmaM yathecchaM bhuMjIvahi, pazcAd bhukta bhogasukhau bhUtvA vRddhatve pradhAnamArga prabrajyArUpaM mokSamArga gamiSyAvaH // 31 // he svAmin ! tamArA A= pratyakSa dIsatA = kAmaguNo eTale pAMce iMdriyone sukha denArA padArtho=sArAM vastro, sarasa miSTAnna, puSpa, caMdana, nATaka, gIta, tAla, veNu, bINA Adika vastuo, susaMbhRta che; arthAt sArI rIte sudhArI susajja karI rAkhela che; te paNa | piMDita = eka ThekANe goTavI rAkheLa che, jyAM tyAM chuTI chavAi koi vastu paDela nathI, kiMtu ekatra bheLI taiyAra karelI paDo che. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya014 // 838 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhya014 | 11839 // rAe kAma guNa kevA che ? ayyarasamabhUta zrRMgArarasanA utpAdaka kA che ke-'rati bhIti, mAnya-puSpahAra, alaMkAra, priyajana saMsarga, uttarAdhya | manobhilaSita padArthona sevana, tathA upavanamA jarbu tathA tyAM vihAra karavA ityAdika sAmagrIthI zrRMgAra rasa udbhave che.'1 ayyarasa yanasUtram jemA pracura hoya athavA jemAM zreSTha rasa AnaMda puSkaLa Ave tevA kAmabhogo hamaNAM to prakAma parajI pramANe bhogavI laiye, pazcAt |839 // | bhogamukha khuba bhogavIne vRddhapaNAmAM pradhAnamArga mokSamArge gamana karIzu. 31 bhuttA rasA bhoI jahAi Ne vo| na jIviyaTThA pajahAmi bhoe // lAbha alAbhaM ca suhaM ca dukkhaM / saMvikkhamANo carissAmi moNaM // 32 // he bhagavati! raso to ghaNAya bhogavyA paNa A vaya: AyuH ApaNane choDatujAya che; mATe hu~' to lAbha, alAbha, sukha, duHkha. | tamAmane samabhAve joto sato mauna munipaNu' AcarIza, huM kAMDa jIvitane arthe bhogone tajato nathI. 32 vyA0-atha bhRguAhmaNIMpratyAha-bhoI iti he bhagavati! brAhmaNi ! rasAH zRMgArAdayo bhogAzca bhuktAH saMto na | iti no'smAn jahati tyati, vayo yauvanamapi tyajati. he brAhmaNi ! bhogAn jIvitavyAthai na prajahAmi, kiMtu lAbha, |ca punaralAbha, ca punaH sugvaM, ca punarduHkhaM saMvikkhamANaH samatayekSamANaH samabhAvena pazyannahaM maunaM cariSyAmi, muneH | karma maunaM, munayo hi-lAbhAlAbhe sukhe duHkhe / jIvite maraNe tathA // zatrau mitre tRNe straiNe / sAdhavaH smcetsH||1|| ool asmin sAdhudharme raseSu bhogeSu jIvitavyeSu niHspRhatvaM tanmunitvamaMgIkariSyAmi // 32 // have bhRgu brAhmaNIne kahe che-he bhagavati ! brAhmaNi ! rasa zRMgArAdika tathA bhoga-nAnA prakAranA padArtho bhogavyA, e bhoga For Private and Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | velA bhogoe ApaNane tajyAM, tema vayaH yauvana paNa ApaNane tyajatuM jAya che. he brAhmaNi ! huM A bhogone jIvitavya mATe nathI 8 uttarAdhya| tajato kiMtu lAbha, (ca punaH) alAbha, sukha, tathA duHkha; e sarvene samabhAve joto sato hu~ mauna=munitrata AcarIza. (muninuM karma te bhASAMtara yanasUtram adhya014 | mauna.) muniyo to-'lAbha, alAbha, sukha, duHkha, jIvita, maraNa, zatru, mitra, tRNa, tathA strI varga; e tamAmamA sAdhu purupo samAna // 840 // | cittavRttivALA hoya che? 1 A sAdhu dharmamAM hu~ rasomAM, bhogomAM tathA jIvitamA niHspRhatvarUpa munipaNAno aMgIkAra karIza. 3250111840 // mA hu tuma soyariyANa saMbhare / junno va haMso paDisuttagAmI // bhuMjAhi bhogAI bhae samAgaM / dukkhaM khu bhikkhAyariyAvihAro / / 33 / / pratizrotagAmI-sAme pUre cAlanAra jIrNa-vRddha sanI peThe tame sodara-bhAione mA saMbhArazo. mATe mArA samAna bhogone bhogavo. | kemake bhikSAcaryA tathA bihAra kharekhara duHkhadAyaka cha. 33 / vyA-atha punarbrAhmaNI prAha-he purohita ! tvaM mayA samaM bhogAn bhuMzva ? hu ityalaMkAre, ityapi. he svAmistvaM punaH sauMdaryANAM sahodarANAM bhrAtRNAM svajanasaMbaMdhinAM gRhe sthitAnA mA smArSIH. ko'rthaH ? tvaM munirbhUtvA DEL pazcAdaduHkhitaH san gRhasthAna svabaMdhana samariSyasi, tasmAnmayA sAdha viSayapsukhaM bhuMjAno gRhe tiSTetyarthaH. khu iti | nizcayena bhikSAcaryAvihAro duHkha duHkhaheturevAsti. bhikSAcaratvamasahamAnastvaM gRhavAsaM smariSyasIti bhAvaH, || tvaM ka iva sodarAna smariSyasi ? jIrNo haMsa iva, vRddho haMso yathA pratizrotogAnI sammukha jalapravAhaM taraMstatra taraNAzaktaH pazcAdanuzrotojalataraNa smarati, manasi khinnaH sanniti jAnAti mayA kimarthaM sanmukhajalapravAhataraNamArabdhaM? | rati, manasi khido haMso yathA pratizrItA gRhabAsa mariSya For Private and Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jalavahanamArgaNa saha taraNameva mama zreyastathA tvamapi mAbhUrityarthaH // 33 // atha bhRgupurohita AhauttarAdhya bhASAMtara panasUtram pharIne brAhmaNI kahe che-he purohita ! tame mArI sAthe rahIne bhogone bhogavo 'ha' e pada alaMkArArtha che. 'Na' e paNa alaM- adhya014 BS kArArthaja che. he svAmina ! tame pAchA saudaryanamArA sagA bhAione temaja sahu sahune ghare beThelA svajana saMbaMdhIone saMbhAra zomAM. // 841 // B |841 // zuM kA? tame muni thai pAchaLathI duHkhI thaine tamArA gRhastha baMdhuone saMbhArazo. mATe mArI sAthe viSayamukho bhogavatA ghareja raho. kAraNake nizcaye bhikSAcaryA vihAra duHkhahetuja che. jyAre bhikSAcarapaNuM sahana nahi thAya tyAre tame gRhavAsane yAda karazo. (evo bhAva che.) kenI peThe tame sodarone yAda karazo ? te kahe The-jema jIrNa-vRddha thayelo haMsa pratistrotogAmI sAme pUre tarato tarato jyAre / taratAM thAke pachI pravAha caheto hoya te vAju taravAne yAda kare che. manamA khinna thai-'are meM jalapavAhane sAme taravAno AraMbha kA karyo ? jema jaLa bahetu hoya te mArge taravU eja mAruM zreyaskara che.' ema jANe. tema tame paNa thajomAM. 33 jahA ya bhoI taNujaM bhugo| nimmoyaNi hicca palAi muto| emee tehiM jAyA payahani bhoe / kahaM nANugamismamiko | he bhagavati ! jema bhujaMga-sarpa tanuja-potAnA zarIradhI utpanna thayela nimocanI-kAMcaLIne tyajIne mukta thayelo paLe che-cAlyo jAya che | eja pramANe putro bhogane cheka tyaje cha to pachI hu te putrone ekalo kema na anusaru ? 34 / vyA0-bhoI iti he bhagavati! he brAhmaNi ! bhujagaH sarpastanujAM zarIrAdutpannAM nirmocanIM nirmocakaM kaMcukaM THE hitvA muktaH san prayAti, evametI jAtI putrI bhogAn prajahItaH. to bhogatyAgino putropratyahameka kI san kathaM nAnuarl gamiSyAmi ? putrAbhyAM vihInasyaikAkino mama kIdRzo gRhavAsaH? dhanyau tau putrau yau taruNAveva kaMcukamiva viSaya sarpastanujAM putraupratyahamekAnidha viSaya For Private and Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 // 842 // sukhaM tyaktvA bhujaMgamavad vrajata ityarthaH // 34 // utsarAdhyayanasUtram / he bhagavati ! he brAhmaNi ! bhujaMga-sarpa tanujA zarIrathI utpanna thayelI nirmocanI nirmoka-kAMcaLIne tyajIne mukta chuTo thayelo cAlyo jAya che, ema A be putro bhogone taddanna tyajI de che; have te bhogatyAgI ce putronA prati hu~ ekalo kema anugamana na karUM? // 842 // ye putrothI vihIna thayelA ekalA mAga jevAne gRhavAsa kevo ? te beya putra dhanya che ke jeo taruNa avasthAmAMja kAMcaLInI peThe | | viSayasukhone tyajI bhujaMganI peThe cAlI nIkale che. 34 chidittuM jAlaM avalaM va rohiyA / macchA jahA kAmaguNe pahAya / / dhoreyasIlA tavasA udArA / dhIrA hu bhikvAyariyaM caraMti // 35 // jema rohita (jAtanA) mAchalA abala-jIrNa thai gayela jALane chedIne phare che, tema dhIra puruSo paNa kAmaguNone tyajIne dhaureyazIla rasA dhorIbaLadanA samAna zILavALA, tapavaDe udAra thai bhikSAcaryAne Acare che. 35 / / vyA0-he brAhmaNi ! dhIrA dhairyavaMto janA hu iti nizcayena bhikSAcaryA bhikSAvRtti sAdhudhama caraMti. kIdRzA dhIrAH ? tapasA udArAH, athavA kIdRzI bhikSAcaryA ? tapasA udArAM, tapasA pradhAnAM, prAkRtatvAdvibhaktiliMgavyatyayaH. punaH kIdRzA dhIrAH ? dhaureyazIlAH, dhaureyANAM dhuraMdharANAmiva zIlamuDhabhArodahanasAmarthya yeSAM te dhaureyazIlA:. kiM Call kRtvA dhorA bhikSAcaryA caraMti ? kAmaguNAn prahAya prakarSaNa hitvA. ke kiM yathA ? yathAzabda ivArthe, ke kimiva ? | rohitA matsyA rohitajAtIyamInA abalaM jIrNa jAlamiva, yathA baliSTamatsyA jIrNajAlaM chitvA nirbhayasthAne carati, For Private and Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ord tathA dhIrAH kAmaguNAn pAzasadRzAstyaktvA bhikSAcaryAmAdriyaMte, ahamapItyameva cariSyAmIti bhAvaH // 35 // iti bhASAMtara uttarAdhyayanasUtram bhRguvacanaM zrutvA brAhmaNyAha adhya014 JE he brAhmaNi ! dhIra dhairyavAn puruSo nizcaye bhikSAcaryArUpa sAdhudharmane Acare che. kevA dhIrapuruSo ? tapabaDe udAra; athavA tapathI // 843 // // 843 // pradhAna evI bhikSAcaryA, (pAkRta hovAthI liMga tathA vibhaktino vyatyaya thai zake che.) pharI te dhIra kevA ? dhaureya zIla.=dhuraMdhara /BE (vaLada)nA jevU jetuM zIla hoya, arthAt upADelA bhArane bahana karavAnuM jemA sAmarthya hoya tevA. kevI rIte ? kAmaguNone prakarSe) on karI (cheka) choDI daine, (atre yathA zabda iva arthamAM che.) rohita jAtinA mAchalA abaLajIrNa thai gayelI jALane jema chedIne | nirbhaya sthAnamA vicare che tema dhIrapuruSo kAmaguNo ke je jALa pAza jevA che te ne khajIne bhikSAcaryAne Adare che. huM paNa eja pramANe vicarIza; 35. Aq bhRgurnu vacana sAMbhaLI brAhmaNI bolInahe va kuMcA samaikkamaMtA / tayANi jAlAni dalittu haMsA / / palaMti puttA ya paI ya majjhaM / teha kahaM nANugamismamekkA AkAzamA jema krauMca pakSIo tathA hasote te sthAnone ullaMghana karatA karatA bacce pasArelA jALa-pAzalAne toDIne palAyana | kare che; teja pramANe mArA putro tathA A pati paNa jo vicaravA taiyAra thayA che; to hu~ ekalI teonI pAchaLa kema na jAu? 36 vyA0-putrau dvAvapi, patibhRguH purohitaH, ete trayo'pi mahyamiti mAM dalayitvA matsaMbaMdhisnehajAlaM bhogAbhi| vaMgajAlaM chitvA palaMti pariyAMti, pari samaMtAdhAnti saMgamAdhvani caraMtItyarthaH. ete ke iva ? krauMcAH krauMcapakSiNaH, hamA haMsapakSiNo vA, te ica, yathA krauMcapakSiNo haMsapakSiNazca tatAni vistIrNAni jAlAni dalayitvA bhitvA samatikA For Private and Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JE maMto nAnApradezAnullaMghayaMto nabhasi pariyAMti gagane pariyAMti, svecchayA vicaraMti, atra hi viSayasukhaM jAlopamaM, Je utsarAdhyanirupalepatvAtsAdhuvartma nabhAkalpa, uttamajIvAnAM krauMcavihaMgahasavihaMgopamAnaM. yadete trayo'pi mAM tyaktvA vrajaMti, BE bhASAMtara yanasUtram adhya014 tadAhamekAkinI tAn kathaM nAnugamiSyAmi ? api tvanugamiSyAmyeva. 36 // 844 // putro beya, pati bhRgu purohita; e traNe mane dalita karIne arthAt-mArA saMbaMdhI snehajALane temana bhogAsaktirUpa jALane chedIne ||844 // N/ palAyana kare che. pariyANa kare che=saMyamamArge saMcare che. e kenI peThe ? jAMcapakSI athavA sapakSibho jema tata=koie pasArelA KE jALa pAzalAne bhedIne samatikAMta yatA-vividhapadezone ullaMghatA nabha-AkAzamA pariyAna kare che; gaganamA svecchA pramANe saMcAra kare che. ahIM viSayasukhane jALanI upamA ApI che upalepa rahita hovAthI sAdhumArga AkAza tulya kahyo, uttama jIvone krauMca tathA | haMsa pakSionI upamA ApI. jyAre A traNe jaNa mane tyajIne jAya che tyAre huM ekalI teonI pAchaLa kema na jAuM ? kiMtu jaizana. purohiyaM taM sasuyaM sadAraM / succAbhinikkhamma pahAya bhoe // kuTuMbasAraM viuluttamaM taM / rAyaM abhikkha samuvAya devI sasuta-putro sahita tathA sadAra-strI sahita, bhogono tyAga karIne tathA vipula kuTuMba ane sAra-dhanAdi uttama padArthAne tyajIne, Eghara choDI bahAra nIkaLelA purohitane sAMbhaLIne te iSukAra rAjAne tenI devI-rANo kamalAvatI abhIkSNa-pharI pharIne kahevA lAgI. atha yadA caturNA pravrajyAyA mano'bhUt tadA kiM samabhUdityAha-rAjAnaM tamiSukAriNaM devI kamalA abhIkSaNaM hall vAraMvAraM manuvAca, samyakprakAreNa zikSApUrvakamuvAca. kiM kRtvA ? purohitaM bhRgu sasutaM putrasahita, sadAraM sapatnIka bhogAn prahAya prakarSaNa tyaktvA, punarvipulaM vistIrNamuttamaM taM kuTuMbasAraM prahAya tyaktvA, kuTuMbaM svajanavarga,sAraM dhana PRADESH For Private and Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 |845 // dhAnyAdikaM, ubhayamapi tyaktvA, abhiniHkramya gRhAnirgatya pratrajitamiti zrutvA. tasya purohitasya dhanAdikaM gRhaMta uttarAdhyayanasUtram rAjAnaM gajJI prAhetyarthaH // 7 // / pachI jyAre cAre jaNAnuM pravajyA levA mana thayuM tyAre zuM thayu ? te kahe che-te iSukArI rAjAne devI kamalA abhiikssnn-vaar||845|| vAra samyakaprakAre zikSApUrvaka vacana bolyAM; kema karIne ? purohita bhRgunAmA sasuta=putrosahita tathA sadAra-vIsahita bhogone atyaMta tyajIne, vaLI vipula=vistAravALAM kuTuMba svajana vargane ane uttama sAra=dhanadhAnyAdikane paNa tyajIne gharamAMthI nIkaLelA-patra| jita thayelA sAMbhaLIne. te purohitanA dhanAdika lai letA rAjAne rANIe kachu. 30 vaMtAsI puriso rAyaM / na so hoi pasaMsio / / mAhaNeNa paricattaM / dhaNaM AyAumicchami // 38 // he rAjan ! vAMtAzI-vamana karelA annane khAnArA hoya te prazaMsita thato nathI. e grAmaNe parityajelu ghana tame levA icchocho. 38 vyA0-rAjJI kimuvAcetyAha-he rAjan ! yo vAtAzI sa puruSaH prazaMsanIyo na bhavet. he rAjan ! zlAghyo na bhavet. brAhmaNena parityaktaM dhanaM tvamAdAtumicchasi. brAhmaNena tyaktaM dhanaM vAtAhArasadRzaM gRhItvA tvaM zlAghyo na bhaviSyasItyarthaH. vAtaM vadanAdugatamAhAramaznAtItyevaMzIlo vAtAzI yAMnAhArabhoktyarthaH. // 38 // te rANI zuM bolyA! te kahe che-he rAjan ! je bAMtAzI thAya te puruSa prazasanIya cakhANavA yogya nathI raheto. he rAjan ! BE brAhmaNane parityakta-tyajI dIdheluM dhana tuM lai levAne icche che ? brAhmaNe tyajetuM dhana vamana karI nAkhelA AhAra jevu che tene gRDhaNa all karIne nuM zlAghya lokomA prazaMsApAtra thaiza nahiM. vAta moDhAmAMthI uchaLelA AhArarnu azana bhakSaNa karanAra vAMtAzI, arthAt vamana | For Private and Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram |bhASAMtara adhya014 // 846 // |846 // | kareluM khAnAro kahevAya. 38 savvaM jaga jai tumhaM / savvaM vAvi dharNa bhave || savvaMpi te apajataM / nevatANAya ta tava / / 39 / / (he rAjan ! ) kadAcita A sarva jagat tamane hoya, temaja sarva dhana paNa tamane hoya, to te saghaLU paNa tamane aparyApta tRpti na ApanA thAgha pUrUna thAya tema tamArA rakSaNa mATe paNa naja thAya; 39 he rAjan ! yadi sabai jagat samasto'pi bhUlokastava bhavet , tavAyattaH syAt , vA athavA sarvamapi dhanaM rajatasvaratnAdikamapi tava bhavet. tatsarvaM jagat punaH sarvamapi dhanaM te tavA'paryAptaM bhavet , tavecchApUraNAyA'samartha syAt , yata icchAyA anaMtatvAt , punastatsarva jagat , tatsarva dhanaM ca trANAya maraNabhayAdrakSaNAya tava na bhavet . yadi jagaddhanaM || tavecchApUraNAya, atha ca maraNAdrakSaNAyA'samartha, tadA kiM brAhmaNaparityaktadhanagrahaNenetyarthaH // 39 // | he rAjan ! yadi kadAca jagat-A samasta bhUloka tamane hoya, tamAre svAdhIna thAya; athavA jagatnu sarva dhana sonA rUpA | ratna Adika tamAma tamane hoya, te paNa te sarva jagata tathA te sarva dhana paNa tamane aparyApta thAya, arthAt tamArI icchA paripUrNa karavAmAM pUru na paDhe. kemake icchA anaMtA che. vaLI te sarva jagat tathA sarva dhana tamane rakSaNa devAne eTale maraNanA bhayathI bacAvavAne paNa samartha na thAya. jyAre AkhaM jagat tathA jagatanuM tamAma dhana paNa tamArI icchA paripUrNa karavAne ane maraNathI rakSaNa ApavA | asamartha hoya, to pachI A brAhmaNe tyajelu dhana laine thavArnu hatuM. 39 marihisi rAyaM jayA tayA vA / maNorame kAmaguNe pahAya // ekkohu dhammo naradeva tANaM / na vijaI anabhiheha kiNci||40|| For Private and Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya014 // 847 // // 847 // he rAjan ! jyAre tyAre paNa tame manorama kAmabhogone tyajIne nizcaye marazoH e TANe he naradeva ! ekalo dharmaja pANa-rakSaNarUpa cha, anya A saMsAramA kaMDa paNa che nahi. 40 __ vyA0-he rAjan ! yadA tadA gamistasmin kAle manoramAn manoharAna kAmaguNAn prahAya prakarSaNa tyaktvA mariSyasi, niyamANasya puruSasya dhanAdi sAthai na bhavati. he naradeva ! hu iti nizcayanaiko dharma eva trANaM zaraNaM vidyate. fll iha jagati, iha mRtyau vA jIvasyAnyatkicit trANaM na vidyate. // 40 // he rAjan ! yadA tadAje te kALe, manorama manohara kAmaguNone prakarSe taddana tyajIne nizcaye tame marazo, maranAra puruSanAM dhanAdika tenI sAthe nathI jatA. he naradeva ! 'hu' nizcaye jANajo je ekalo dharmaja mAtra trANa-zaraNa che. A jagatmAM e mRtyu TANe jIvane bIjaM kaMi paNa trANa rakSaNa nahIM ApI zake. 40 nAhaM rame pakkhiNi paMjare vA / saMtANachinnA carissAmi moNaM // akiMcaNA ujjukaDA niraamisaa| pariggahAraMbhaniattadosA / / 41 // pAMjarAmAM pUrAyelI pakSiNInI peThe huramaNa karatI nathI, arthAt mane cena paDatunadhI; mATe huA snehabaMdhone chedI nAkhIne akiMcanA-kazu pAseM na rAkhatAM temaja sarala rIte kArya karatI ane viSayarUpI mAMsa rahita tathA parigraha bhane AraMbha dopathI nivRta banIne mauna-munivrata AcarIza. 41 vyA0-ahamityadhyAhAraH. he rAjannahaM na rame, rati na prApnomi, vAzabda ivArthe, pakSiNI paMjare iva, yathA pakSiNI For Private and Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhya014 JE paMjare ratiM na prAmoti, ahaM saMtAnacchinnA satI maunaM munInAmAcAra cariSyAmyaMgIkariSyAmi. chinnaH saMtAnaH snehasaM-|| utsarAdhya tatiryayA sA chinnasaMtAnA. punaH kathaMbhUtA satvahaM ? akiMcanA sacittAcittadvividhaparigraharahitA. punarahaM kathaMbhUtA satI? yanasUtram Rju mAyArahitaM kRtaM tapodharma yayA sA RjukRtA. punaH? kathaMbhUtA satI, nirAmiSA satI, ni:krAMtA AmiSAdviSayA // 848 // dipadArthAditi nirAmiSA. viSayAdayaH padArthA hi viSayijIvAnAM gRddhihetutvAdAmiSopamA eva. tammAdahaM nirviSayA // 848 // satI. punaH kathaMbhUtA satvahaM ? parigrahAraMbhanivRttadoSA, parigrahazcAraMbhazca parigrahAraMbhau, tau nivRttI doSau yasyAH sA parigrahAraMbhanivRttadoSA. // 41 // ( 'ahaM' padano adhyAhAra che.) he rAjan ! hu~ ramatI nathI,=mane kyAMya bhIti thatI nathI. ( 'vA' zabda 'iva'nA arthamAM che.) Jay jema pakSiNI pAMjarAmAM rati nathI pAmatI tema A rAjabhavanarUpI pAMjarAmAM mane paNa cena paDatuM nathI tethI hu~ to have saMtAnachinnA ra chedI nAkhela che sneha saMtati=dhanAdikamAMnI vAsanAdhArA jeNe evI banIne mauna=munionA AcArane carIza aMgIkAra karIza. punaH kevI thaine ? akiMcanA-sacitta tathA acitta beya pakAranA parigrahathI rahita tathA Rju-sarala-mAyA rahita che kRta-tapodharmA dhanuSThAna jenuM evI, temaja nirAmiSA AmiSa je viSayAdi padArtho teyI nIkaLI gayelI viSayothI sarvadA dUraja rahenArI; viSayAdi aell padArtho viSayamAM racyA pacyA rahetA viSayi joronA AkAMkSA hetu hovAthI tene AmiSa mAMsanI upamA ApelI che; mATe hu~ nirviSayA thaine tathA parigraha ane AraMbha A banne doSo jenA nivRtta thayA che tevI banIne muninA AcAra svIkAravA icchu chu. 41 davaggiNA jahANNe / DajjhamANesu jaMtusu / / anne sattA pamoyaMti / rAgadosavasaMgayA // 42 // For Private and Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yanasUtram // 849 // Mao Mao Mao Mao Mao Mao Mao Mao Mao Pian Mao Mao www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jema araNyamAM dAvAgnithI jaMtuo dahyamAna vaLatA hoya tyAre teone joi anya bIjA rAga tathA dvapane vaza thayelA prANIo pramoda= harSa pAme che. 42 (pachInI gAthA sAdhe saMbaMdha che.) vyA0 - aparaM ca yathAraNye davAgninA jIveSu dahyamAneSu satsvanye'dagdhAH satvAH pramodate harSitA bhavaMti, manasyevaM | jAnaMtyete jvalaMtu, vayamadagdhAstiSTAmaH kathaMbhUtAste ? rAgadveSayorvazaM gatA rAgadveSagrastAH // 42 // bI paNa je araNya viSaye dAvAzivaDe jIvo dadyamAna=baLatA hoya tyAre anya=na dAjhelA prANiyo varSa pAme che. manamAM | teo ema jANe che ke 'A bhale baLo, ApaNe to jarA paNa dAiyA vinA Ama cheTA ubhA char3ae.' te kevA ? rAga tathA dvepane vaza thayelA = rAgadveSa grasta banelA, 42 evameva vayaM mUDhA / kAmabhogesu mucchiyA // ujjhamANaM na bujjhAmo rAgadosaggiA jagaM // 43 // | evIja rIte ApaNe paNa mRDha tathA kAmabhogamAM muchita thayelA rAgadveSarupa agnithI dahyamAna-saLagatuM jagatne nathI jANatA. 43 vyA0-- evamanaiva dRSTAMtena vayaM mUDhA avivekinaH kAmabhogeSu mUrcchitAH saMto rAgAdveSAgninA jagaddahyamAnaM na | budhyAmahe na jAnImahe vayamiti bahuvacanAdvahvo'smAdRzA jIvA iti jJApanArtha // 43 // ema=Aja dRSTAMtathI, ApaNe mUDha = avivekI tathA kAmabhogomAM mUrcchita = behoza = canIne rAgadveSarUpI agrivaDe A jagat vaLe che | tene nathI jANatA nathI samajatA. atre 'vayam' e bahuvacana prayoga, A saMsAramAM ghaNA jIvo ApaNA jevAja ke ema jJApana karavA mATe karela che. 43 For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 // 849 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 850 // bhoge bhuccA vamittA ya | lahubhUya vihAriNo || AmoyamANA gacchaMti / diyA kAmakamA iva / / 44 // uttarAdhya- mogone bhogavIne tathA te bhogonu' vamana karIne arthAt te bhogo puruSArtha nathI pama samajI teno tyAga karIne, laghubhUya-haLavA manIne yanasUtram arthAt hRdayamAthI kAmabhogano bhAra dura thatAM halakA phula jevA thaine vihAra karatA, AmodamAna-manamAM hamezAM harSapUrNa rahetA vivekI JEL jano kAmakrama-marajImAM Ave tyAM pharI zakanArA dvijampakSiyonI peThe vicare che. 44 // 850 // vyA0-dhanyAste jIvA ityadhyAhAraH, ye jIvA bhogAn bhuktvA, punaruttarakAle vAMtvA tyaktvA, arthAt sAdhavo bhUtvA, AmodamAnAH sAdhvAcaraNIyAnuSThAnena saMtuSTAH saMto gacchaMti vicaraMti, vAMchitaM sthAnaM vrajaMti, te jIvAH, ke bolliva ? kAmakramA dvijA iva pakSiNa iva, kAmaM svecchayA kramo vicaraNaM yeSAM te kAmakramAH svecchAcAriNaH, yathA dvijAH svecchayA apratibaddhavihAratvena yatra yatra rocaMte tatra tatrAmodamAnA bhrAmyaMti, evamete'pyabhiSvaMgAbhAvAt yatra yatra saMyamanirvAhastatra tatra yAMtItyAzayaH. punaH kathaMbhUtAste jIvAH? laghubhUtAvahAriNaH, laghurvAyustabhRtAstadupamAH saMto viharatItyevaMzIlA laghubhUtavihAriNaH. athavA laghuzcAsau bhUtazca laghubhUto vAyustadadiharaMtItyevaMzIlA laghubhUtavihAhd riNaH, vAyurivA'pratibaddhavihAriNaH // 44 // (te jIvo dhanya cha,' eTale adhyAhAra karavAno che.) je jIvo bhogone bhogavI pAchA bhogane aMte te bhogone vamana karItyajI daine; arthAt sAdhuo thaine AmodamAna-sAdhue AcaravA yogya anuSThAnavaDe saMtuSTa thayelA vicare che; vAMchita sthAne jAya che te jIvo, kAmakrama, pakSiyonA jevA, eTale-svecchA pramANe jetuM vicaraNa hoya evA-svecchAcArI dija-pakSiyonA jevA; jema For Private and Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Bal pakSiyo potAnI icchA pramANe apratibaddha rokaToka vagara jyA jyAM ruce tyAM tyAM modamAna prasannatApUrvaka bhame che ema A muni paNa uttarAdhya-EET | abhiSTAMga-kazAmAM Asakti na hovAthI jyA jyAM saMyama nabhI zake tyAM tyAM jAya che. (evo Azaya che.) te jIvo kevA ? laghu% | bhASAMtara yanasUtram adhya014 JE/ vAyu, tenA samAna thai vihAra karatA; athavA vAyunI peThe viharaNa zILa-bAyuvat apratibaddha vihAra karanArA. 44 // 851 // ime ya baddhA phaMdati / mama hatthajamAgayA / vayaM ca sattA kAmesu / bhavissAmo jahA ime // 45 // 1851 // dil he Arya ! A mArA hAthamA AvelA (viSayo) gaddha-pakaDAyelA hovA chatAM paNa sarakI jAya che. ane ApaNe to e kAma-viSaya-132 | bhogo mAM saktamcoMTyA paDyA chaipa, have to A (purohitAdika)nI peThe ApaNe paNa thAzu. 45 / vyA0-he Arya ! ime ca pratyakSAH zabdarUparasagaMdhasparzAdayaH padArthA baddhA niyaMtritAH sudRDhIkRtA mama haste Dell punastava haste AgatA api phaMdaMti spaMdaMti, asthitidharmatayA gatvarA dRzyaMte, surakSitA api yAMtItyarthaH. etAdRzeSu ca gatvareSu kAmeSvajJA vayaM saktAH saMjAtA liptA jAtAH tasmAdeteSu gatvareSu kaH snehaH? he svAminnAvAM yatheme purohiII tAdayazcatvAro jAtAstathA bhaviSyAmaH // 45 // __ he Arya ! A pratyakSa pratIta thatA zabda sparza rupa rasa gaMdhAdi padArtho, baddha-niyaMtrita-ati dRDhatAthI mArA temaja tamArA paNa 3. hAthamAM AvelA chatAM spaMda pAme che-asthiratA dharmavALA hovAthI bhAgatA hoya tevA jaNAya che. sArI rIte sAcavatAM chatAM paNa jatA Je rahe che. evA e kAmabhogane viSaye ApaNe ajJa thai sakta-kharaDAyelA banyA chaie mATe e nazvara kAmabhogomAM vaLI sneha kevo ? he svAmin ! jema A purohitAdika cAra thayA tebIja rIte ApaNe paNa thaizaM. 45 For Private and Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit sAmisaM kulalaM dissa / bajjhamANaM nirAmisaM // AmisaM sabvamujjhittA / viharAmi nirAmisA / / 46 // mAMsa sahita gIdha pakSIne jora gIjA pakSio mAjhe che-ane nirAmiSa mAMsa bagaranAne koi bAdhA karatunathI tethI sarva AmiSapanasUtram 38 viSayogne tyajI daine nirAmiSa-nirAkAMkSa banIne vidarazu. 46 / adhya014 852 // ____ vyA0-he rAjannahaM sarvamAmiSamabhiSvaMgahetuM dhanadhAnyAdikaM ujhisA tyaktvA nirAmiSA tyaktasaMgA satyapratiya // 852 // vihAratayA vihariSyAmi. kiM kRtvA ? sAmipamAmiSasahitaM kulalaM gRddhamaparaM pakSiNaM vA paritvanyairbadhyamAnaM pIDya-JE mAnaM dRSTvA. sAmiSaH pakSI hyAmiSAhAripakSibhiH pIDyate, athavA sAmiSaM saspRhaM bhojanAdyarthe lubdhaM kulalaM pakSiNaM parairbadhyamAnaM pIDyamAnaM dRSTvA. yato hi pakSiNo yadA gRhyate, tadA tAn bhakSyaM darzayitvA pAzAdinA vadhyaMte. AmiSAhArI zakunistu AmiSadarzanenaiva lobhayitvA mInavadhyate. saha AmiSeNa AmiSarasAsvAdalobhena vartate iti | sAmiSastaM sAmiSaM // 46 // he rAjan ! huM sarva Amipa-AsaktinAM hetubhUta dhanadhAnyAdikane tyajIne nirAmiSA-tyaktasaMga thai matibaMdha rahita vihAra G karIza kema karIne? kasAmiSa-AmiSa sahita kulala-gIdha pakSIne (athavA jenI pAMse mAMsa che evA bIjA pakSIne) anya pakSiyoe haNAtA joi. AmipAhArI pakSio mAMsavALA pakSIne tenI pAMsethI mAMsa paDAvI levA bAjhe che-pIDe cha; athavA sAmiSa-saspRha bhojanArthe lubdha banela kulala pakSIne parapakSiyoe pIDA karato joine. pakSiyo jyAre pakaDAya che tyAre teone kaI bhakSya dekhADI BC/ pAzalAvatI tene bAMdhI le che, mAMsAhArI pakSI to mAMsa dekhADIneja lobhAvI mAchalAnI peThe baMdhAya che, AmiSe sahita-Ami For Private and Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya panasUtram // 853 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rasAsvAdanA lobhavAko sAmiSa kahevAya. 46 giddhovame unaccA NaM / kAme saMsAravaNe || urago suvaNNapAsebva / saMkramANo tanuM care // 47 // pUrva gAthAmAM kahelA mAMsa yukta godhanI upamAvALA bhogAsakta jIvane jANI tathA kAmane saMsAra vadhAranAro jANI suparNa garuDanI pAMse uraga-sarpa jema tema zaMkamAna-zaMkita cita rahI tanu dhIre dhIre vicAro 47 vyA0-he rAjan ! tvamapi viSayebhyaH zaMkamAnaH san tanuM svalpaM yatanayA careriti carasva ? viSayebhyo bhItiH | pade pade vidhetyarthaH kiM kRtvA ? gRddhopamAn pUrvoktasAmiSakulalopamAn viSayalolupAn janAn jJAtvA tu punaH kAmAn saMsAravardhakAna jJAtvA, viSayalolupAH kAmaiH pIDitAH saMmAre bhramaMtIti jJAtvA tvaM ka iva zaMkamAnaH san ? suvarNa| pArzve garuDasamIpe uraga iva sarpa iva yathA garuDapArzve sarpaH zanaiH zanaiH zaMkamAnaH san carati, yathA garuDo na jAnAti | tathA avizvAsI san svalpaM tanu yathAsyAttathA calati, tathA tvamapi garuDopamAnAM viSayANAM vizvAsaM mA kuryAH atra hi viSayANAM garuDopamAnaM saMgamarUpajIvitApahArakatvAt. narasya hi bhogalolupatvAduragopamAnaM, yata urago bhogyeocyate viSayAstu dRzyamAnAH suMdarAH, garuDakArAH bhoginAM hi viSayebhya eva mRtyuH syAt, tasmAdviSayebhyaH zaMkanIyamityarthaH. he rAjana! tame paNa viSayothI zaMkAkula rahI tanu=svalpa jatanavaDe vicaro viSayothI pagale pagale bhIti rAkhabI. kema karIne? gRddhopama= pUrvokta mAMsayukta kulala=gIdhanI upamAvALA viSaya lolupa janone jANIne, temaja kAma badhAya saMsArane vadhAranArA che ema jANIne; viSayalolupa manuSyo kAmanAbhothI pIDita thai saMsAramAM bhage che ema jANIne tame suparNa garuDanA pAMse uraga= sarpa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 ||853 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya dhanasUtram // 854 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | jema tema zaMkamAna =zaMkitacitta vanI, dhIme dhIme jema garuDa na jANe tema avizvAsI rahI tanu=svalpa jema thAya te sarpa cAle tevI | rIte cAlo. arthAt name paNa garuDanI jene upamA kahI tevA viSayono vizvAsa karazomAM atre viSayone saMyamarUma jIvitanA apahAraka hovAthI garuDopamAna ApyuM, tathA nara = manuSyone bhogalolupa hovAthI sarpopamAna ApayuM, kAraNa ke sarpa bhogIja kahetrAya che. |viSayo to dekhAtA suMdara hovAthI garuDAkAra kahA. bhogIjanonuM viSayothIja mRtyu thAya che. mATe viSayothI sarvadA saMkita - cetatA rahe: nAgovva baMdhaNaM chittA / appaNo vasahi vae || evaM patthaM mahArAya | isuyAriti me suyaM // 48 // jema nAga=hAthI baMdhana chedIne potAnI vasati araNyamAM jAya, [tema tame paNa karmanAM baMdhana chedIne AtmAnI vasati mokSagatira jazo.] he mahArAja iSukAra ! A pathya = hitakAraka meM je sAbhaLyu tu te tamane kaH 48 bvA0--he rAjan ! nAga iva hastIva baMdhanaM chitvA'Atmano vasatiM svakIyasthAnaM vidhyATavIM yAMti, tathA tvamapi balavattvAnnAgo viSayazRMkhalAM chitvAtmanaH sthAnaM muktiM vrajeH, dhIrapuruSA gajatulyAH, viSayAH zrRMkhalAtulyAH, muktirvi dhyATavIvAtmagajasya sthAnamuktaM, he iSukArimahArAja ! mayA sAdhumukhAditi pathyaM hitaM zrutamasti, nAhaM svabudhyA bravImItyarthaH // 48 // he rAjan ! nAga jema-hAthI jema baMdhana chedIne AtmAnI vasati-potAnuM raheThANa-vidhyATavImAM jAya tema tuM paNa baLavAn hovAthI nAga jevo cho to viSayazRMkhalArUpa baMdhanane chedIne AtmAnuM sthAna- mokSe jAo; dhIra puruSo hAthI samAna ane viSayo zrRMkhalA tulya tema mukti vidhyATavI jevI AtmA rUpI gajanuM sthAna kachu . he iSukAri mahArAja ! meM sAdhuonA mukhedhI AvuM pathya For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhya0 14 // 854 //
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 // 8 // uttarAdhya-/JE hitakara sAMbhaLelaM te haiM kaI cha. he kaMDa mArI buddhithI kalpIne nathI kahetI. 48 yanasUtram caittA viulaM raja / kAmabhoge ya ducae / nivisayA nirAmimA / ninnehA nipariggahA // 49 / / // 855 // sammaM dhammaM viaannittaa| ciccA kAmaguNe bare // tavaM pagajhahakkhAyaM / ghoraM ghoraparakamA // 50 // evaM te kamaso vuddhA / save dhammaparAyaNA || jammamaccubhaoviggA / dukkhassaMtagavesiNo // 51 // P4 [vaNe gAthAono saMbaMdha hobAthI kulaka kahevAya che.] vipula-vizALa rAjyane tyajIne tathA dustyaja-jeno tyAga duSkara che evA kAmabhogone paNa tyajIne niviSaya-viSayothI para dhayelA tathA nirAmiSa AkAMkSA rahita thayelA vaLI niHsneha-kazAmAM sneha na karatA-sarva saMga rahita banI ane ni parigraha-parigraha zUnya rahI, samyak dharmane jANIne temaja vara-zreSTha kAmaguNo-vividha bhogone tyajIne yathA khyAta-jInezvare kahyA pramANe ghora-ugra tathA grahaNa garI ghora parAkrama-kAmAdi zatru jItavAmAM pracaMDa parAkamavALA te rAjA ane rANI ganneye pravrajyA lIdhI. evI rIte te chaye jaNA krame karI buddha thayA ane te sarve dharmaparAyaNa rahI janma tathA mRtyunA bhayathI udvigna thayelA; duHkhanA aMtanI gaveSaNA-zodhakholamA lAgyA. 49-5.-51 vyA0--evamamunA prakAreNa te sarve'pi kramazo'nukrameNa SaDapi jIvA vuddhAH pratibodhaM prAptAH, kiM kRtvA ? vipulaM vistIrNa rAjyaM tyaktvA. ca punarvastyajAn kAmabhogAMstyaktvA. kathaMbhUtAste? sarve niviSA viSayAbhilASarahitAH, punaH kathaMbhUtAH ? nirAmiSAH svajanAdisaMgarahitA niHsnehAH, punaH kIdRzAH? niHparigrahA yAhyAbhyaMtaraparigrahitAH. Eai punaste jIvAH kiM kRtvA pratibodhaM prAptAH ? samma samyakprakAreNa dharma sAdhudharma vijJAya, punarvarAn durlabhAna pradhanAna | DO For Private and Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi | kAmaguNAMstyaktvA, kAmasya madanasya guNakAritvAtkAmavRddhikaratvAd guNAH kAmaguNAstAna kAmaguNAn durlabhAn | 28 uttarAdhya srakcaMdananavItAdIn kAmoddIpanauSadhAdIstyaktvA. atra punaH kAmaguNagrahaNaM teSAmatizayakhyApanArtha. punaH kiM kRtvA ? JE yanasUtram 36 adhya014 ghoramadhIrapuruSaignucaraM yathAkhyAtaM tIrthakaroddiSTaM dvAdazavidhaM tapaH pragRhya bhAvatoMgIkRtya. punaH kathaMbhUtAste sarve ? ghor||856|| parAkramAH, ghoraM parAkramaM dharmAnuSThAnavidhiryeSAM te ghoraparAkramAH. punaH kIdRzAste sarve ? dharmaparAyaNA dharmadhyAne tatparA | // 856 // ityarthaH punaH kIdRzAste ? janmamRtyubhayodvignA janmamaraNabhItibhItAH. punaste sarve kiM kartumicchavaH? duHkhasyAMta mokSaM gaveSiNo mokSAbhilASiNa ityarthaH // 49-50-51 // ema ukta prakAre te sarve kramaza:-anukrame chaye jIvo buddha thayA-matibodha pAmyA. kema karIne ? vipula-vistIrNa rAjyane / tyajIne temaja dustyaja-choTI na zakAya tevA-kAmabhogone paNa tyajIne te sarve kevA ? nirviSaya-viSayAbhilApa rahita, tathA nirAmiSa-svajanAdi saMga rahita, niHsne-zemAMya sneha na karanArA; tathA niSparigraha-bAhya tathA AbhyaMtara beya pakAranA parigraha rahita. | punaH te, jIvo zuM karIne pratibodha pAmyA ? te kahe che-samyakpakAre dharma-sAdhudharmane jANIne, vaLI vara-zreSTha durlabha kAmaguNone tyajIne kAma-madana, tenA, guNakArI hoyane-kAmanI vRddhi karanArA guNa te kAmaguNo; te kevA ? durlabha-puSpamALA caMdana mAkhaNa Inail ityAdikane tathA kAmoddIpaka aupadhAdikane paNa tyajIne ahIM punaH 'kAmaguNa' padanuM grahaNa teonA atizayana khyApana karavA mATe che. zuM karIne ? ghora-adhIra puruSe na AcarI zakAya tevu yathAkhyAta-tIrthakaroe kahela che te pramANe bAra prakAracaM tapa bhAvathI grahaNa 30 karIne te sarve kevA? ghora parAkrama-jeno anuSThAna vidhi ati ghora-kaThina hoya che tevA. vaLI te kevA? dharmaparAyaNa-dharmadhyAnamAM For Private and Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Jt www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir bhASAMtara adhya014 11857 // | tatpara, tathA janma mRtyunA bhayathI udvigna, janmamaraNanI bhItithI trAsa pAmatA. tezro karavAtuM icchIne tema kare che ? duHkhanA aMta | uttarAdhya | mokSanI gaveSaNA karatA; arthAt mokSanI abhilApAbALA. (Ama artha che.) 42-50-51 yanasUtram sAsaNe vigayamohANaM / pucca bhAvaNabhAviyayA / / acireNaivva kAlegaM / duvassaMtamuvAgayA / / 52 // // 857 // TENE| pUrva-pUrvajanmamA vigatamoha-moha rahita jinezvaranA zAsanamA bhAve karI bhAvita saMskAravAna banelA te chara acira-thoDAja kALamA 7 duHkhanA aMtane prApta thayA. 52 vyA0punaste SaDapi jIvA acireNaiva kAlena stokakAlena duHkhasya saMsArasyAMtamavamAnamarthAnmokSamupAgatA mokSaM prAptAH kIdRzAste ? vigatamohAnAM vItarAgANAM zAsane tIrtha pUrva pUrvasmin bhave bhAvanayA samyakriyAbhyAsarUpayA dvAdazavidhamana:pariNatirUpayA bhAvitA raMjitAtmAnaH // 12 // atha teSAM marveSAM SaNNAmapi jIvAnAM nAmAnyAha punaH te chaye jIvo acirakALe karI-svalpasamayamAMja duHkha-saMsAranA aMta-avasAnane arthAt mokSane pAma thayA. kevA te ? | vigatamoha-vItarAganA zAsanamA pUrvabhavamA samyavikrayAnA abhyAsarUpa bhAvanAvaDe-dvAdazavidha manaHpariNAmarUpa bhAvanAvaDe-bhAvitaraMgAyelA. // 52 // have te chaye jIvonAM nAmo kahI upasaMhAra kare - rAyA ya saha devIe / mAhaNo ya purohio // mAhaNI dAragA ceva / save te parinivvuDetti bemi // 53 // devIpa sahita rAjA, brAhmaNa purohita, tathA brAhmaNI ane dAraka-be tenA putro o sarvenchaye jaNAM parinirvAta thayA arthAt-paritaH AtyaMtika nivRttirUpa mokSa pAmyAM. ema hu' kahu chu. 53 - - For Private and Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyA-rAjA iSukArI, devyA padarAjyA kamalayA saha, brAhmaNo bhRgunAmA purohito rAjJaH pUjya: punarlAhmaNI | uttarAdhya purohitasya patnI yazA, ca punarikI brAhmaNabrAhmaNyoH putrau, ete sarva parinivRtA mokSa prAptAH, ityahaM bravImi. iti JE bhASAMtara yanasUtram 36 adhya014 sudharmAsvAmI jaMbUsvAminaM prAha. itISukArIyamadhyayanaM caturdazaM saMpUrNa. // 53 / / iti shriimduttraadhyynsuutraarthdiipikaa||858|| RE. yAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAmiSukArIyasyArthaH saMpUrNaH // 14 // zrIrastu // // 858 // pharIne te chaye jIvo-jevA ke-rAjA iSukArI, devI paTTarANI kamalAvatI e sahita, brAhmaNa bhRgu nAmano purohita rAjAno J pUjya, tathA brAhmaNI-purohitanI patnI yazA, ane tenA ve dAraka-e brAhmaNa brAhmaNInA putro; e sarve parinita thayA-mokSane EC pAmyAH 'ema huM bola chu,' Ama sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che. e pramANe iSukArIyanAmaka A caturdaza adhyayana saMpUrNa thayu evIrIte zrIlakSmIkIrtigaNinA ziSya lakSmIvallabhagaNi viracita zrImad uttarAdhyayana mUtranI arthadIpikA nAmanI vRttimA caturdaza ipukArIya nAmanA adhyayanano artha saMpUrNa thayo. // iti zrImaduttarAdhyayanasUtrasya tRtIyo bhAgaH samAptaH // For Private and Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayanasUtram bhASAMtara adhya014 nivedana. // 859 // // 859 // DDCDDDDDDDadded uttarAdhyayanasUtra prathama cAra bhAgamA prasiddha karavAnuM jAhera karela, paraMtu mUla, mUlArtha TIkA ane bhASAntara vigere vistArathI dAkhala karavAmAM AvartA granthano vistAra vadhI jatAM pAMca bhAgamA prasiddha thaze chatAM kiMmatamAM kAMDa vadhAro karyo nathI. PINSON lI0 paM0 hIrAlAla haMsarAja zrI jainabhAskarodaya presamAMmenejara-bAlacaMda hIrAlAle chApyu-jAmanagara. For Private and Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya yanasUtram bhApAMtara adhya014 / / 860 // 110221 // iti zrImaduttarAdhyayanasUtre tRtIyo bhAgaH samAptaH. knt tlk l`lm lnf` wl`lqt tlwy For Private and Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only