Book Title: Pathshala Granth 1
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Bapalal Mansukhlal Shah Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002066/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wsalon graMtha -nak Eduatlonie na pal Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThazALAnA che ti ko ??? kAkI = eka bAju ahIM pahelA pAnAnA lakhANanI kamaLa-talAvaDI che, to subhASita" jevA jUI, jAI ane camelI che. vaLI gulachaDI jevA ka gajarA jevI che. jijJAsAne tRpta karanArA praznottaro bakulanA jhINAM-jhINAM phUla jevA che. kevaDAMnAM phUla jevI saurabha veratI prabhujInA ane sAdhvIjI mahArAjanA jIvananI, preraNAnI khANa jevI vAto; to sonacaMpAnA parimalane prasarAvatA dAdAnAM abhiSekanAM saMbhAraNa Jain Car Drivato 2 Dersonal lise Only www.iainelibrary.org Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upavanano nakazo. do ke kAraNa 8 - 2 , GA ra , taka - paNa che to, maghamaghatAM mogarAnI mALa jevI caMdanA tathA evI evI kathA-zreNI che. hita-zikSAnI vicAramALA to dezI gulAbanA vAto sAthe ahIM, zirISanA komaLa-komaLa sparza ane mIThI mAdaka sugaMdhavALI, vihAranI vAto che. dhUlikadaMbanI soDama jevI, sAdhu tra: vAsudeva smArta ) www.jainelibrary.on Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUri ziSya-AcArya zrI pradyumnasUri mahArAjanI ullA graMtha prahutakara naMdAla bhasa (pAThazALA dvi-mAsikanA aMka 1 thI 45 no saMcaya) prakAzaka rameza zAha bApAlAla manasukhalAla zAha TrasTa 703, nUtana nivAsa, bhaTAra mArga surata - 395 001 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThazALA: 'pAThazALA' dvimAsikanA ekathI pistAlIsa sudhInA aMkono saMcaya lekhakaH AcAryazrI pradyumnasUri mahArAja prathama AvRtti vIra saM. jyeSTha, 2531 - vi. saM. jayeSTha, 2061 - I.sa. jUna, 2005 mUlya : rUpiyA 200/prata : 3000 prakAzaka : rameza zAha bApAlAla manasukhalAla zAha TrasTa; 703, nUtana nivAsa, bhaTAra mArga, surata - 395 001 phona naM : (0261) 3099781 || 2240733 anya prAptisthAna : 0 saMdIpabhAI zAha, jaya eNpArTameMTa, vasaMtakuMja sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-380007 0 jitubhAI kApaDiyA, ajaMtA prinTarsa, lAbha koMplekasa, sattara tAlukA sosA. amadAvAda-380014 0 cimanabhAI zAha,kAnamura hAusa, 281/87, narazI nAthA sTrITa, bhAta bajAra, muMbaI - 400009 0 vijaya dozI, sI-602, dattANI nagara, bilDiMga naM.3, vivekAnaMda mArga, borIvalI(pazcima),muMbaI-92 0 zaradabhAI zAha, 201, vastupAla tejapAla eNpArTameMTa, kALAnALA, bhAvanagara-364 001 saMpAdana, akSarAMkana ane graMtha Ayojana : rameza bApAlAla zAha, surata gujarAtI akSara sophTavera : sulekha - vaDodarA mudraka : caMdrikA prinTarI : amadAvAda A graMthane zobhAvatA aneka citrAMkano, zilpa-citro ane tasavIro mATe RNI chIe - lionArDo da vinsI | oNgasTa roMde | Dabalyu. sI. ezvara ! gaganendranAtha TAgora | ravIndranAtha TAgora | nandalAla basu upendra mahArathI dAmodara prasAda ( ravizaMkara rAvaLa / jagannAtha ahivAsI | rasikalAla parIkha / kanu desAI | maniSIDe ema.jI.gorakSakara | Ara. ke. lakSmaNa | azvina mahetA | ke. ke. hembara | anAdi adhikArI / umAkAMta zAha | upendra mahArathI / gokuLadAsa kApaDiyA | sI. narena vAsudeva smArta | rAmaprasAda jaDiyA | jI. sI. paTela ratilAla kAMsodariyA | anavara ! savajI chAyA | mRNAla lAijAvAlA | jizeSa zAha | tathA anya keTalAMya jAyAM - ajANyAM citrakAro, tasvIrakAro ane prakAzanonA.- saMpAdaka : rameza zAha ba: pAThazALA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama AvakAra | nivedana vikasatI raho sAhityayAtrA sadAya : AcAryazrI hemacandra sUri mahArAjazrI aho ! A pAThazALAmAM! :: rAjendra zukala AMbAvADiyAnI sahela :: bhuvanacandravijaya gaNi jIvanalakSI sukha pAThya dharmaciMtana :: zrI bhoLAbhAI paTela phUla to enI phorama DhoLI rAjI : AcArya zrI pradyumnasUri lahiyAnI lekhaNa :: rameza bApAlAla zAha 1 ciMtana haiyAno hoMkAro - 1 | RNamukti - 2 / korI sIleTanA lIsoTA - 3 | ApaNuM magaja tijorI che, vakhAra nathI -4 | sukhI thavAnI sAdI cAvI : asato mA sad gamaya || - 5 | dhyeyanI spaSTatA gatine sArthaka kare che - 5 | suMdara rItabhAta e uttama jIvanano bhAga che - 7 uttamanI upekSA nahIM ane adhamano anurAga nahIM - 8-9 | durlabhatAnuM bhAna durbayane aTakAve che. - 10 | saMyama e yamano paNa yama che - 11 / cAlo ApaNe prabhujIvI banIe - 16-17 sakaLa jIva sAthe mAre maitrI che - 12 | hoya ke na hoya divALI pragaTelA dIvAne pragaTelo rAkhajo - 13 | kyAM aTakavuM e je jANe tene Apatti nA Ave - 14 / samaja ane svabhAvanA aMtarane ogALIe - 15 prasAra pAmo zubha-lAbha vAto! - 16 | cAlo , ApaNe prabhujIvI banIe - 17/ doSo mATIpagA che, guNo hAthIpagA che | - 18 | svaccha saranAmAno vikalpa nathI - 19 | zubhasaMkalpa kalpavRkSa che - 20 | paramanA kRpArasane meLavavA pAtratA vikasAvIe - 21 ApaNAM sukhaduHkha tulanAnA! - 22 | tataH kim | tethI zuM? | So What ? - 23/ vipad gaMge, vaMduM tuja caraNomAM mastaka dharI - 24 | saMvedanazIlatAthI dhabakatAM rahIe - 25 | avakAza suMdaratAne sthAyI banAve che - 26 | duHkhamAM darpaNa jarUrI che, dUrabIna nahIM - 27 prema e sukha che; apekSA emAM vighna che. - 28 | adhUrapa DhAMkIe - sArapa upasAvIe - 29 | atireka abhAvane noMtare che - 30/ aMtaHkaraNanuM mauna e prabhunuM siMhAsana che - 31 | pUchatAM nara paMDita - 32 / bIjuM zuM karIe? hA ! karavA jevuM bIjuM che - 33 / kIrti kerA koTaDAM, pADyAM nava paDaMta ! - 34 / snehALa saMbaMdha e hRdayanI sarajata che - 35 | zobhe che dAnathI nara - 36 syAdvAdIne zobhatI vANI - 37 | dizA bhUlelAne AMgaLI cIMdhaNuM - 38 | 2 prArthanA zubha ane lAbha pAmavAno mArga : parivAranuM pAvara-hAusa : navakAra jApa - 41 | navakAra mahAmaMtra mahimA aSTaka - 42 (prArthanA -43 cokhkhI bhoMyanuM citra uThAvadAra bane che - 44 ) zrI paMcasUtranA pAThathI citta zAnti pAmIe -44 | prArthanA: 1-maMtrIzvara vastupALanI prabhu pAse mAgaNI -46 | prArthanA 2 - maMtrIzvara vastupALanI uttama mAgaNI-47/nUtana prabhAte prArthanA-48 | prabhu sAthe ekAMtamAM thayelI mulAkAta - 49 | icchavA joga abhilASA - 52 | 3 abhiSeka AnaMdakI ghaDI AI sakhIrI ! Aja - 54 | dAdAnA abhiSeka : eka smaraNayAtrA - 56 | abhiSekanI prasAdI : padyamAM racatAM patra - 69! soLamA uddhAranuM AbehUba varNana - 70 | sau cAlo siddhagiri jaIe - 73 saccI pukAra hai to beDo pAra hai- 74 | anukrama : traNa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 dhanya te munivarA re ! lablinidhAna zrI gautama svAmI - 78/ anAsakta yogI zAlibhadra mahArAjano jaya ho ! jaya ho! - 79 | zrI dhannA-zAlibhadra sakjhAya - 84/ kalikAla sarvajJane prANa vaMdanA - 85 | dhanya loka, dhanya nagara, dhanya veLA - 86 | akhilAInA pUrNa udgAtA vicakSaNa sUrIzvarajI - 87 | dhanya ho ! dhanya! saurASTra dharaNI - 89 | karIe stuti zrI guru hemacandranI - 90| kAvya AsvAda - 90| kAvya vinoda - 90 | ratna kuNI dhAriNI.. - 91/ AyuSyanuM amRta sAdhutA che - 92 | II zrI guru stuti kAvya || - 92 | A to evo eka phakIra jenI nAta che : hema ne hira - 93 / jAko rAkhe sAMIyA. . - 94 / chelle sudhI dIvo jhaLahaLato rahyo...- 95 / kusumAMjali melo devasUriMdA - 96 / prasaMga parimala - 97 | AvA che aNagAra amArA - 98 / A che aNagAra amArA ! - 99 || sakala munisara kAusagga dhyAne...- 101 | AMbaDa celA sAtaso jI, namo namo te niza diza re prANI - 102 / ahitanI nivRtti ApaNo manoratha ho - 103 ughADA daravAjAthI uddhAra thaI gayo - 10 | jhaLahaLatA vairAgyanI mUrti samA e mahApuruSane zatazaH praNAma - 107 gurukRpAthI saghaLuM bane - 108 | AvI UMDI zAnta vairAgyadazAne praNAma ! - 109 / te vairAgI; zIdhra, saghaLuM tyaje je... - 110 vera nahIM vairAgya jAgyo ! - 110 adhUrI sAdhanA AgaLa vadhe che.. - 111 | A che, aNagAra amArA - 112 - subhASitam - 113/ abhuta caritranA svAminIno jaya ho! - 114 | tamArAmAM agAdha zakti che.. - 116| 5 mIThI vIraDInAM jaLa biMduo : zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo jAjaramAna strIratna vimalazrIne praNAma - 118 | upAzraya to dedAno! - 119 / pethaDa prasaMgamALA - 120/ raMga chAMTaNAM - jhAMjhaNanAM - 124 / subhASita" - 125/ sAdharmika vAtsalya AbhUzeThanuM, to rAjyavAtsalya maMtrIzvara jhAMjhaNanuM - 126 || saMbaMdhathI dharmapatnI hoya to AvAM hajo - 130 mAtA maLe to AvI maLajo - 133 dharmadaSTi ane sAzana dRSTi...- 136 ! virala guNonA saMgama sarIkhA kumArapALa vi. zAha... ciraMjIvo ! - 138 | zrAvakajana to tene re kahIe, abhaMgadvAra jenA re! - 142 | Aje paNa AvuM bane che! - 143, ApaNe yAtrAe AvyA chIe ? - 143/ jAjaramAna zrAvikAnI vAta - 144/ 'huM to patinA gharane varI chuM- 146 / subhASita" - 6 aznamALA AnaMdanA AMsue mahAAnaMdanI bheTa ApI - 148 | A AMsu to AnaMdanAM ! - 150 A anarAdhAra AMsu zenAM che? - 151 | AMsunA paNa paDe pratibiMba -- evA darpaNanI eka amara kathA - 15ra | varasatI AgamAM besI malhAra gAnArA caMdanabALA - 155 | akkavi - 158 | vitarAga prabhue jenI noMdha lIdhI te.. - 159? vipattinI vaNajhAra vacce nahIM AvelAM AMsunI kathA - 161 | harakhanAM AMsuthI AMkha bhInI thAya evI kathA - 15 || 7 vihAra A no bhadrAH kratavo thanuM vizvataH - 168 | vihAra e to jaMgama pAThazALA che! - 169 | subhASita 169 / vihAranI soDamathI bharapUra eka patra - 170| jo bAre mAha vasaMta - 172 | te ramya rAtre ..ramaNIya sthAne... - 174/khUTe nahIM kadApi evo khajAno - 175 cAra: pAThazALA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANakapuramAM sUrajane salAma - 176 / pIluDI kerA taru taLe...meghADaMbara gAje - 1877 / akhiyAM harakhaNa lAgI - 178 | vimalanAtha kA vadana anopama, locana amRta-kacolAM - 179 | paMtha tAro kAye jA : kAvya AsvAda - 180 8 kAvya AsvAda kavio ApaNane jivADatA hoya che - 182/ bhItarI khajAnAnuM gIta - 183 calo mana ! mANI laIe - 184 mIThA motane mAMgIe, mANIe - 185 moTo koNa? mAphI mAMge te - 186! zuM zuM game? - pharI gAvA-nAcavAnuM mana thAya evuM gamatIluM gIta - 187 khuzI kI khoja - 188-189 potAne tuMbaDe tarIe - 190 | bhUkaMpa - 191 | Ubho thA tuM - 192 | vAsAMsi jarnAni - 194|| re, tuM tAro duzmana thA mA, manavA ! - 195 | pratipadA - 19s | zAMta thajo gujarAta, ane ho sau konuM kalyANa - 198 | bhAvagIta -199 | dayAmaya aisI mati ho jAya - kAvya AsvAda -200/ mera reDage paNa... - 201 | eka korA rUmAlanI mAMgaNI - 202 hIrA-mANeka-ratna-khajAnA,badhuM che jA, aMdara gota ! - 203/ zabarIe bora cAkhyAM'tAM kyAM? - 204 | cAla, jhADanI khabara kADhavA - 205, eka kaDInA arthanuM avagAhana - 206 | vAMsa polo che mATe vAMsaLI bane che! - 207| bahirlIpikA - 208 / 9 manana abhaMga dvAra pAThazALA: mAruM eka svapna - 210/ pahelo pATha - 211 | kaThora kRpAno svIkAra - 212 | dharma AdhArita arthavyavasthA - 213 / tuM tAruM saMbhALa - 214 / dharmanI paribhASA yAda rAkhavAno saraLa upAya - 215) asala svarUpane jALavIe - 216 | uttamatAne virAjamAna karavA siMhAsana racIe - 217 / dharmadevane jIvatadAna maLyuM che | 218 | paccampiNaha' - 219 / samyaka dRSTi: svarUpa ane prAptinA upAya - 220/ kAvyazAstravinodena.. - 223 Avo, kudarata pAsethI zIkhIe : ApavAnuM - 224/ aMtaranA bajavaiyAne kAna daIne sAMbhaLIe - 225 | kAvyazAstravinodena.. - 227 / 'uccAtmA asamAna para khare nA kopa kyAre kare' - 228 | kAvyazAstravinodana. - 230| svayaM saMbhAvanA karIe to sArI ja karIe | 231 | kadI phITe nahIM evI bhAtanuM vaNATa ! - 233/ nUtana varSanA prabhAte saMkalpa karIe / 234 | dareke pALavA lAyaka eka dharma : vayodharma - 235 vAtsalya: vRddhatvanI zreSTha zobhA | 236| kathAne kAMIka kahevuM che : sAMbhaLIe - 237 | anukrama: pAMca Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjano paMgate hoya - chellA - 238 / saMskAra dIkSAnA muhUrtane sAdhI laIe - 239 | mahAjananI ANa : gaIkAla ane Aja - 240 | subhASitam - 241 | ApaNe UjavIe dAna parvano utsava - 242 / 10 kathA parimala AMtara gAMTha chUTyAnI veLA... - 244 | aMdaranA avAjane AvakArIe; prAmANika banIe - 246 || vicAra karavAnI kaLA - 248 | vItelI ghaTanAne kaI rIte vicArIzuM? - 251 | corI ane te pustakanI ! bhale thAya - 253 / dharmanuM sAdhana : aMtaHkaraNa - 254 sukhanI cAvI : ApaNA ja hAthamAM - 255 / huM e ja khumArI mAMguM chuM - 258 | salAma karasana bhagatane ! - 259 | saMgrAmasiMha sonInI a-mArI bhAvanA - 260 | mananIya subhASita - 261 | AnuM nAma udAratA ... - 262 | bhAtRdevo bhavaH II bhAI ho to AvA hajo - 263 | veNa kADhyuM te, nA laTavuM, nA laTavuM... - 264 | zeDhAno AMbo (265 pUrNa vidhithI pUrNa phaLa pAmIe - 266 | mUlazuddhi gavaSayI UMDI zodha karIe ane mULa sudhI pahoMcIe - 267/ Aja roTI rAma nahIM bolatI hai? - 268 | dharmanI dRDhatAne dhanyavAda - 269 / sajjano ramatAM bole, zilAlekha samAna te - 270 bharoso -- davAno ke duAno? - 271 | 'have mAre javAnuM prayojana zuM?' - 272 | dilamAM dayAnuM jharaNuM vahAvIe -272 | mane sanmitrano samAgama ho! - 273 / AvI 'nA' ApaNane paNa maLe ! - 274 / jJAnanuM phaLa - samajaNanA sImADAno vistAra - 275 ko' mIThA haiyAnI 'nA' - 277 he mAnava ! tuM bana haMsa - 278 | be "nArA'mAM kyo caDe? - 283 | have navA varasamAM nA nathI kahevI ne ! - 284) emAM zuM? - 286 | 11 hitanI vAto hitanI vAto - 288| 12 vahIvaTa dhArmika vahIvaTadAronI AcAra-vicAra saMhitA -- eka aMgUlinirdeza - 296 | dIpatA vahIvaTanI guru cAvI - 299 / tIrtha sevAnI uttama taka che; vadhAvI lo - 300 | bhUkaMpa pachI - 303 / badhA gAmamAM AvA vahIvaTadAra hoya to kevuM sAru - 304 / vahIvaTadAra banatAM pahelAM ... - 304 | juo! juo! jaino kevA nItidhArI! - 305 / ApaNA jIvanane sarva rIte samRddha karatI aucitya pAThamALA - 306 | ...Ane vahIvaTa karyo kahevAya! - 310 13 jijJAsA jijJAsA - 312 | 14 zabda ucita bolavuM kevuM je aucitye bharyuM ..bharyuM ... - 320| zabdo to pANIdAra motI che - 321 suNatAM zravaNe amI jhare... -tevA zabdonI vAta - 322 | zabda eka saMjIvanI che - 324 | zabdabrahmanI agAdhatA - 325 "divasa" -A zabdano artha keTalo vistarI zake? - 326| zabda zabdamAM phera... - 326 | 15 samApana aMtaraga sukhano mArga : kSamApanA - 328 ? : sunzI, : suravI, : suravI - 331 | cha: pAThazALA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcako mane lakhato rAkhe che . . prabuddha varga sAthe goSTI e mAro jIvana-2sa che. e pachInA krame Ave jIvaMta zabdo sAthenuM saMvanana. tyAra bAda Ave che lekhanano vAro. e paNa, aMtaranA UMDANamAMthI jharaNuM phUTIne bahAra AvavA mathatuM hoya tyAre ja lakhavAno prayatna karavo game. e mathAmaNa aMdara cAlu hoya, saravALA bAdabAkI maMDAtA hoya; pachI je nIpaje te mAruM lakhANa. temAM paNa vadhaghaTane avakAza hoya ja. joDANa karavuM ke raMdho mAravo --evA evA sudhArAno pUro avakAza paNa hoya ! chatAM, bolAyelA zabdo karatAM lakhelA zabdonA pratibhAva, anapekSitapaNe anukULa, suMdara ane utsAhavardhaka rahyA che. tethI, ALasa tarapha DhaLeluM mana thoDuM TaTTAra thAya, aMdara ghuMTAtuM hoya tene kAgaLa-kacoLAmAM ThAlavavA prayatna thAya, ene pUrva-puruSonA vacanonI bhAvanAno puTa maLe, pachI mane je je gamyuM hoya te gamADavA, lekhinI dvArA pravAhita thaI kAgaLa para Utare. Ama A yAtrA AgaLa AgaLa cAlatI rahe. 'pAThazALA' nA mAdhyamathI aneka vAcako sudhI pahoMcavAnuM banyuM. kayuM lakhANa kone ane kyAre, enI dIvImAM tela pUravAnI garaja sAre te kahevuM muzkela che. chatAM, ko'ka ko'ka vAcakonA pratibhAva jANavA maLe tyAre A lakhanAre sArthakatAnI ane saMtoSanI lAgaNI anubhavI che. 'pAThazALA'mAM eka junI kavitA - 'jiMdagI jela jevI ke veTha jevI nathI nathI, zALA che e prayoganI... ' A paMktinI sAthe thoDuM vivaraNa umeryuM hatuM. te vAMcIne eka vAcaka, jenA manamAM nirAzAno saMpUrNa aMdhakAra chavAI gayo hato temAM ajavALuM ajavALuM patharAyuM ane navI AzAno saMcAra thayo ! emaNe jyAre patra lakhI mane jaNAvyuM tyAre mane paNa ahobhAva thayo : aho ! zuM vAta che ! AvI asara thAya che ! AvuM bane che tyAre na lakhavAnI ALasa varALa thaIne UDI jAya che. vAcako jhINavaTathI vAMce che, temanA citta para enI asara paNa thAya che. AvA lakhANanI utkaMThApUrvaka rAha jovAya che. kyAreka samayasara vAMcavA na maLe to adhIrAI thAya che, pRcchA thAya che. A badhu mane game che. lakhANamAM citta ApameLe parovAtuM nathI hotuM. sAme koI ne koI nimitta-AlaMbana joItuM hoya che. tevuM nimitta vAcako taraphathI maLe che. temAM ye paheluM nAma ramezabhAInuM che. tyAMthI zaru karIne khUNe-khAMcare, koI bahu jANItA nahIM evA, gAmaDAnA gAmaDIyA lAgatA vAcaka sudhI e yAdI laMbAya che. Ama lekhaka-vAcakano nAto bhalo baMdhAyo che. cAle che. nabhe che. banne pakSe lAbha che eno AnaMda che. je lakhAya che teno yaza vAcakone phALe che. A yAtrA haju AgaLa vadhaze, vadhAravI paDaze ema lAge che. bhale vadhe. vAcakono umaLako hoya to tema paNa bane. mAro sAtha raheze. vApavhecchA vanIyasI -mattam|| anukrama : sAta Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patha-pradarzaka sUcI atithisatkAra-142 atika-29 adhamano anurAga-08 ama-sApa-30 adhvani-adhvani tarava:-177 anupamAzrIjI-111 abhilASA-prArthanA-45 abhiSeka : AnaMda ghaDI-54 abhiSeka mATe yudhdho-63 abhiSekanI dhArA-66 abhiSekanI sne dhArA-ka amArI bhAvanA-260 amAse DUbelA timira-196 a'vatsarI tuja mUti-17 aradho pApaDa-276 arere, tane A zuM ?-198 avakAza-26 atinI nivRtti-10 aMtaHkaraNanuM mauna-31 aMtaranuM ajavALu-225 aMdarano avAja-246 aMdara gata 207 * aMbaDa parivrAjaka-102 alaMkArarUpa zabdo-322 ahaMnA mAThA pariNAma-276 A maLyuM jagata re jeva>>184 Akhe AkhuM jherI 17 Ajano raMja epA AtmaratinI avasthA-221 AbU jhAMjhA-126 Ami bahu vAsanA ya-212 AratImAM kapUra-goTI-316 arita siddhasUri-98 jaya phaI-144 uttamanI upeA-da upamitibhavaprapaMca kathA-106 Ubho thA tuM !-192 evA vaLAMka para-20 evuM ja mAga mota, hari-185 sojita koI ane 18 aucitya guNa-306 aucitya bolavuM-320 auSadhiprabhAva-61 AThaH pAThazALA kalikAlasarva : vaMdanA-85 kazo saLavaLATa ne kaMDa-191 kavi karasanadAsa mANeka-185 kavi kizana sosA-200 kavi gaMgAsatI-201 kavi jayanta paMDyA-191 kavi jayAnaMda dave 1995 kavi tribhuvana vyAsa-187 kavi dhruva bhaTTa-187 kavi nandinI mahetA- TaTa kavi nAthurAmaja premI-20 kavi prabhAkara mAcave 194 kavi pradIpa sugarIyA-199 kavipremazaMkara bhaTTa-186 kavioTAdakara-182 kavi makaraMda dave-10 kavi muni bhuvanacaMdrajI-192 kavi muni zIlavijaya-198 kavi mUkeza jozI-205 kavi visanajI nAgaDA-204 kavi yogendra vi. bhaTTa-203 kavi rameza jAnI-184 kavi sneharazmi 201 kavi sundaram-196 kavi sureza dalAla-202 kaMdamULa-vidaLa vicA2-292 kapardIyakSa-244 kalyANa thAo vizvanuM-331 karasananI aDagatA-259 kapAsara nuM varasAvarja-105 kastUrabhAInI dRSTi-136 Rea vejo atara nara ko-20 kArtika zokano vairAgya-110 kAntibhAI dIA prasaMga-97 kAle koI DALa tUTI che-ja kALAvastrano niSedha-312 Urmi-34 kIrtibhAino saMdeza-193 kumArapALa vi. zAha-138 kumArapALa-kalikAlasarvajJa-87 kumArapALanI vyathA-151 kusumAMjali eTale..-314 kokanA te veksane-19 komaLa-kaThora kRpA-212 krodhano IlAja-211 kyuM no sanAIsAI 107 khuzI kI khoja-189 khetaramAM paganI raja-299 gAMgila-222 guNanI abhilASA-217 guNAnurAga-221 gobhadra zeTha-bhadrAmAtA-81 gautamasvAmI-78 ghI-gADavA : vAratA-bodha-251 cezika pUrvabhava-103 caMdanaH kAvya-248 caMdanabALA-155 caMdulAla sakaracaMda-133 caMpA zrAvikA-16 cAdara vaNavI sArI che-233 cothI bhoMma-43 copadAranI khumArI.-258 jaba prANa tana se nIkale-76 jammU phalAni paDavAni-125 jaja zAsana-saprATa sUrizvaranTara samAI-15 jsavamaya huM have 117 jyAM janamyA tyAM-93 jinaprabhasUri racita graMtha-158 jIva kAvu na vanalatuM jIvana ne mRtyanI joDalI-185 jIvana vRkSane gurunI vADa-237 jIvanamAM paripakavatA-235 jIvanamAM haLavAza-255 je cauda mahA svapno thakI-133 je nAtha che traNa bhuvananA-133 je pahelA vastra vaNatAM-245 te namiyA jhe-18 jhAMjhaNa zeTha-124 hu nA saMbhALa-214 tuM nAno, huM moTo-19 tethI zuM? 23 damayaMtino amala loke-15 dAdAnA dhAmamAM udAratA-262 dAna-6 dAna-parvano utsava-242 divasA zabdano artha 326 dizA bhUlelAne-38 dedAzAno upAzraya-119 denAra-lenAra-283 devaguru vaMdana-290 devasUriMdA-kusumAMjali-96 dezAvakAzikavrata-313 duHkhamAM darpaNa27 dukAna kArya jarA na I-225 durlabhatAnuM bhAna-10 doDanA 'tA tyAre lAgatuM hatuM 22 dhanyakumAra-subhadrA-82 dharma thakI artha vyavasthA-213 dharma vakhate saMsAra nahIM 143 dharmanI dRDhatA-269 "rmanI paribhASA-215 dharmAdha lagna-prasaMga-143 dhyeyanI spaSTatA-07 nabaLA para krodha na karavo-228 navakAra mahimA-41 navakAra-prArthanA-40 navalabhAI 21-130 navA varSe prArthanA 48 'nA'thI bagaDelI bAjI-284 nAnAbhAI:jIvana-vaLAMka-273 nA' -paNa mIThAzabharI-277 nijA kApA pa nidA-kADhavA jevo durguNa-234 ne UMcA oTalA pAse pa nemisarizvara jIvana darzana 93 TelipathInA sukSma taraMga-248 tamArAmAM ke mArAmAM-219 tribhuvana sIndhA-20 tIrthanA vahIvaTanI saMbhALa-300 | parAGamukhatA-217 pANInI duggA-201 jaya pathikavaba-14 padmazrI sAdhvIjI-114 paradoSa pratye bedarakArI-219 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palAza-mukula-bhrAjyA-169 maMtrano paDagho-268 vinayamaMDana pAThaka-70 salImaalI-246 pavana hAle nahIM-58 mAjI:nAgoDa:devaloka-254 | vinobA : zALA prasaMga-155 savaLI vicAradhArA-232 pahile Apa-238 mATIpagA doSa-18 vipa-24 savA-somA-153 pahelAM A gaMja ka5DAno-2 rada | mAtAne caraNe zIza namAve-288] vimalazrI-118 saMvedanazIlatA-25 paMcasUtra pAThathI zAMti-43 mAtA-pitAne praNAma-289 viveka: dazamuM nidhAna-220 saMyama-11 paMcasUtra-prArthanA-4ra mUladeva kathAnaka-278 vivekadhara gaNi-70 saMgrAmasiMha sonI-20 paMtha tAro, kAye jA-180 mULagAmI mArga-267 viziSTa saMgha TharAva-240 syAdvAda-37 pragaTelo dIpaka-13 me bhayaMlikhita paro-223 vihAraH UdhvArohaNa-168 svaccha saranAmuM-19 pratyArpaNa karo-219 meru reDage paNa-201 vihAra: ghANerAva-praNAli-174] svayaMbhava bhaTTa-150 prabhu sAthe mulAkAta-49 mohanalAla dalIcaMda-229 vihAra: chAlAmAM darzana-178 | svayaMbhavasUri-150 prabhujIvI-17 maitrI-12 vihAra: jaMgama pAThazALA-169 siddhahema zabdAnuzAsana-86 pAThazALA : mAruM svapna-210 maitrIthI sukha-331 vihAramAM prakRti-172 sidhdharSi mahArAja-10 pAhiNIdevI-91 vihAra: bAbarAmAM darzana-179 siMha aNagAra-159 pAtratAno vikAsa-21 ya: pUrvatanuvAya:-245 vihAra: meghADaMbara-177 sAkaracaMda bhAvasAra-107. pAdAbhojaraja:-82 yajJobhadrasuraparivRDho-81 vihAra: rANakapura saMdhyA-176 sAcA dIlano vepArI305 pAMDavonA aNasaNa-264 yazohara vijayajI-99 vihAra: smRti khajAno-175 sArI saMbhAvanA-231 prAkRtika mUlyo-216 vihAranI soDama-170 sAMgAnI khIra-79 purAnI ho gaI bastI-194 | rajanIkAnta devaDI-74 vIravijayajI(zubhavIra)-288 sukRtanI kamANI-310 pustakanI corIthI lAbha!-253 raNachoDadAsajI mahArAja-268 vIravijayajI-107. sukhI thavAnI cAvI-05 pUchatAM nara.-32 ratnakaMbala-81 vasa Ara lavalI-pa7 sukha-duHkhanI tulanA-22 pethaDazA prasaMgo-120 ramata-ramatamAM lIdheluM vrata-270 sukhalAlajI paMDita-235 prema-apekSA-28 ravIndranAtha TAgora-212 zabarIe bora-204 subhadrAnA zabdo-146 prema-hUMpha na maLe to?-272 rANakapuramAM saMgha-94 zabdanA badalAtA artha-325 suMdara zabdano zaNagAra-324 rAtrau jAnuH divA bhAnu-240 zaraNAgatane kSamA-329 sobatanI asara-273 phaLanI sImAnI kalpanA-266 riktatvanuM hRdaya-saMkaTa-182 zarIra pratye spRhA vinAnA-290 soLamA uddhAranuM varNana-70 rItabhAta-36 zAlibhadra: ekAvali tapa-83 sau cAlo siddhagiri-73 baLIyA sAthe bAtha?-229 re jIva! zAne ochuM?-207 zAlibhadra jIvana rekhA-84 bIjuM zuM karIe?-33 re, tuM tAro duzmana thA mA-195 zAlibhadra mahArAja-79 zrIdevI-lakSmIdevI-317 bAlyAvasthA-03 zAlibhadra: sakjhAya-84 zvetAmbhojasya kinjalaM-150 bola, popaTa bola !-108 RNamukti-02 zAsanasamrATa: aMtima-95 zreNika-cellaNA-81 bolI zakatAM nathI bicArAM-ra61 RSabhadeva-marudevA-148 zirISa-phUlathI lacI-173 bolInA caDAvAnI rakama-304 zuddha dharmano pakSa: prasaMga-97 hajAma kApe kadI na-227 bauddha sAdhunI vairAgyadazA-19 lakSmaNAzrIjI-111 zubha saMkalpa-20 have pavana pekhIne-58 lADakIbAI-166 zubhazIla mahArAjanA pada-157 hAtha phakiratAra taNo-9 bhAI-bhAIno prema-263 zubha-lAbha-16 hari mAguM chuM evuM mota-214 bhojananI rItabhAta-291 vastupALanI prArthanA-46 zodhI le jIvanano sAra-199 kAraguNAzrIjI-116 bhUkaMpa pachIno vinAza-303 vastupALanI mAMgaNI-47 hemAbhAI vakhatacaMda-145 varSAraMbhe vaMdanA-48 sAme saklacandrajI-101 hemasUri-sarakho jati-90 magaja-04 vahIvaTadAranI sajjatA-304 sabaLa zabda-321 haiyAmAM guMje che haradama-138 madanarekhA-161 vRddhatvanI zobhA-236 sat pratyenI AzA-218 haiyuM -01 mananI pIDAnuM zamana-328 vyavasthA vinAno vaibhava-286 satu zravaNa pachI manana-239 mananI samatulA-229 vyavahAru vahIvaTa-296 sanmitra zivakora-273 kSaNa ekanA AMtare-315 mane divAlo oLaMgatA-20ra vAcyatAM samayoDatIta-230 snehALa saMbaMdha-35 kSamA e dharma-211 mahAzAla-zAla-222 vAvelA vicAra pachI-239 sattarabhedI pUjA udbhava-101 mahendrasAgara-110 vidhAyaka draSTikoNa-231 samaja ane svabhAva-15 jJAnazALA-pATaNa-89 sAme maMtra-bIja: Aha7-91 vidyAmaMDanasUri-70 samAna sAthe maitrI-230 anukrama : nava Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mAtarI aneka jIva karanArA kare ja che mana - Sa ma Araka 'mane mAna che ke che . mA e mane kaya na hato ! 0000000 vaNathaMbhI vikasatI sAhitya-yAtrA 0000000 daza: pAThazALA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvakAra vikasatI raho sadAya sAhitya yAtrA hArAja manuSyanA jIvanane ghaDanAra ane UrdhvagAmI banAvanAra be AlaMbano -- eka vAcana ane bIjuM zravaNa. sahajapaNe, zravaNanI asara sacoTa ane zIdhrapaNe thatI anubhavAya che. pravacana-zravaNanA yoge kaMI keTalAyanAM jIvana parivartita thayAnA prasaMgo banyA che. paNa thoDuM UMDANathI vicAratAM lAgyuM che ke zravaNa karatAM paNa vAcana vadhu upakAraka nIvaDyuM che. zravaNathI thato upakAra pratyakSamAM je hAjara hoya tene ja thAya che, vaLI te, zrotAnI grahaNazakti mujaba ja thAya che. ghaNIvAra to sAMbhaLelI vAta vicAre ke vAgoLe tyAM to bIjI be-traNa vAto kahevAI jatI hoya che. jyArevAcanathI thato lAbha sthAyI bane che. te parokSamAM paNa thaI zake che. na samajAya to pharI pharI adhyayana karI zakAya che. amArA laghubaMdhu ane ziSya, AcAryazrI pradyumnasUrijInA manamAM e vAta to ghoLAyA karatI hatI ane keTalAka loko paNa e mATe preraNA karyA karatA hatA ke tamArI pAse ATaluM badhuM jJAna che to lakho; lokone ghaNo lAbha thaze. AvuM koI paNa kArya "aMjaLa' vinA thatuM nathI. enA mATe bhUmikA to sarjAvI joIe. e bhUmikA surendranagaranA ramezabhAI bApAlAla zAhanA saMparka sarjAI. temanI sAthe thayelI carcA-vicAraNAmAM, emaNe koI paNa mAsika ke dvimAsika bahAra pADavAmAM Ave to tene saMpAdita karI, chapAvI, vAcakone mokalavAnI badhI javAbadArI pote svIkArI. emaNe AgrahapUrvaka kahyuM ke, "basa, Apa lakhANa lakhIne mokalo, bIjuM badhuM huM saMbhALI laIza.' A vacanothI utsAhita thayelA AcAryazrIe ziSTa sAhitya pIrasavAnuM zarU karyuM. pahelA aMkamAM chapAyela lekha "mAruM svapna : abhaMgadvAra pAThazALA" parathI A patrikAnuM nAma 'pAThazALA' nakkI thayuM, je eka ekathI caDiyAtA aMko dvArA yathArtha banyuM. Aja sudhInA badhA aMkonuM suMdara saMkalana-saMpAdana karI, ramezabhAIe A pustaka taiyAra karyuM che. AcAryazrI pradyumnasUrijI emanI saMyamasAdhanAmAM kALajIpUrvaka pravRtta rahevA sAthe, prAcIna ane arvAcIna sAhitya, kAvya, zilpa, sthApatya, vanaspati, auSadha, ArogyazAstra jevA vividha viSayo paratve abhyAsapUrNa rasaruci dharAve che. emanI vANImAM saMskRta-prAkRta sAhityanI suvAsa phore che. jyAMthI je paNa sAruM maLe e grahaNa karavA mATe teo sadA tatpara rahe che. AvakAra : agiyAra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra : pAThazALA gAmaDAmAM vihAra karatAM koI evA mANaso maLI jAya to emane jANe goLano gADavo maLI gayo hoya evuM thAya ! emanI A svAbhAvika zailI 'pAThazALA'nA aMka-aMke jhilAI che. 0 zrI zatruMjaya girirAja para dAdAnI chaDI pokAratA karasana copadAre pAlitANA ThAkora sAme batAvelI khumArIne vAMcI koNa evo haze ke jenAmAM khumArI na pragaTe ? 0 sAdhvIzrI lakSmaNAzrIjI ane munirAjazrI yazohIravijayajInI vAto vAMcatAM emanI udAra manovRttinA darzana thAya che. 0 vAmajathI zerIsA sudhInA vihAranuM varNana evuM to rasALa zailIthI lakhAyuM che ke e vAMcatAM ApaNe ja e raste thaIne pasAra thatA hoIe evo pratyakSa anubhava thAya. O dAdAnA abhiSekanuM varNana to AkhAye pustakamAM ziramora samuM ja che. e vAMcanAra game tevo nAstika hoya te Astika thayA vinA na ja rahe. keTakeTalI avanavI,agAu kyAreya na jANelI ke vAMcelI ke na sAMbhaLelI vAto ahIM vAMcavA maLe che. A pustakane sAdyAnta vAMcanAranuM jIvana parivartana thayA vinA raheze ja nahi. vAMcanArane vAMcyA pachI potAnA jIvanamAM camatkAra thayA jevuM lAgaze. A sAhityayAtrA vaNathaMbhI sadAya vikasatI rahe evA amArA antaranA AzIrvAda. AcAryazrI vijaya hemacandrasUri zaMkhezvara tIrtha poSI dazamI : vi. saM. 2061 aho A pAThazALAmAM ! sarala zabdo sare kevuM aho A pAThazALAmAM ! amI sarIkhuM jhara kevuM aho A pAThazALAmAM ! pAThazALAmAM ! rezamI sUtra pAThazALAmAM ! hatuM je sthUla ne gADhuM' kSaNomAM sUkSma thai jaine - haLu acaraja dhara kevuM ahIM A pAThazALAmAM ! vinatabhAve ahIM AvI jhUkelAM mastako upara varada kara jo phare kevuM ahIM A camakatuM ne caLakatuM mana adIThAM parovAtuM ane kevuM ahIM A badhAM baMdhana ukheLIne, saraLa gUMco ukelIne hayAtI vistare kevuM aho A pAThazALAmAM ! thaIne sAva khAlIkhama palAMThI vALI je beThAM, akhepAtara bhare kevuM ahIM A trividha tApe baLelI ne jhaLelI kRpALu jharamara kevuM aho A pAThazALAmAM ! cittabhUmi para, pAThazALAmAM ! rAjendra zukala www.ainelibrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pAThazALA'nA aMkomAM vistaratI-patharAtI rahelI lekhanasAmagrI vAMcavAmAM AnaMda Ave che, evo AnaMda e sAmagrIne nihALavAmAM paNa Ave che. mArA A vidhAna sAthe, "pAThazALA'nA vAcako saharSa saMmata thaze evI mane khAtrI che. | 'pAThazALA'nuM kalevara, sAduM chatAM suMdara; AjanI jaina patra-patrikAothI sAva judI tarAhanuM vikasI AvyuM che. bhabhakadAra raMgonI bichAta vagara paNa, AMkhane game evuM kazuMka chApI zakAya che, e vAtanI pratIti, jaina vAcakone to bhale, paNa, ghaNA badhA jaina lekhakone 'pAThazALA' e karAvI haze. emAM prakAzita vAcana-sAmagrIe puravAra karI ApyuM ke, dharmopadeza, jIvana-darzana, hita-zikhAmaNa ke AcAra-saMhitA jevA viSayonI mAvajata, "sAhitya'nI kakSAe e rIte e hade karI zakAya che. babbe-traNa traNa prazna-cihno/Azcarya-cihno ThaThADIne ke ekanI eka vAta zabdaphere traNa vAra cItarI vAcakane mAthe (ke AMkhe?)mArIne sAhitya racyAno AnaMda levo lekhaka mATe kadAca zakya haze, paNa vAcaka mATe to e trAsa ja banI rahe che. pAne pAne zaNagAra ke zabdonI bharamAra karavAthI pustaka vAMcavA lAyaka nathI banatuM. lekha/pustaka paThanIya zenA AdhAre bane e jANavA IcchatA hoya temaNe pradyumnasUrinA lakhANothI pasAra thavuM joIe. emanI kalame, "jaina" gaNAtA vicAro ane vibhAvanAone Adhunika sAhityanI mudrA ApI che. jaina dharmAvalaMbI na hoya tevo koI paNa bhAvaka-vAcaka, jaina viSaya vastuno rasa mANI zake evuM tenuM AMtarika pota chatuM karyuM che. "pAThazALA'no A eka ADa-phAyado ja thayo. " pradyumnasUrinuM lakSya sAhitya nathI; e to dharmanI vAtono rasa, vAcakane cakhADavA mATe lakhe che. dharama-karamanI vAtone jaDa niyamonI baMdhiyAra havAmAMthI bahAra kADhIne, tarotAjA jIvanarasa rUpe, vAcakane khobe-khobe pAvI che. lekhaka, jUnA-navA saMskRta-gujarAtI sAhityanA rase rasAyelApoSAyelA che, tethI anAyAse ja, dharamanI vAtone sAhityano puTa maLI jAya che. AcArya zrI pradyumnasUrijInA rUpamAM, jaina jagatane eka samartha gadyakAra maLyA che.sAhityanA koI adhikArI jana, gadyakAra lekhe temanA sAhityanuM mUlyAMkana kare tenI rAha joIe, ahI to, 'pAThazALA'nA pAThone vAMcatAM je rasa chUTe che teno mahimA karavo che. pAThazALA'mAM chapAyelA lekho, have pustakarUpe ApaNI sAme AvyA che. rasaLatI kalamamAMthI rasALa rasagullAM jevo, lekhono ghANa pradyumnasUrijInI 'pAThazALAmAMthI je rIte Utaryo che te jotAM pAkazALA yAda Ave ! paNa, mane to, A lakhANomAMthI pasAra thatAM, AMbAvADiyuM yAda AvyuM. zaherI mANasane AMbAvADiyAno anubhava nasIba thato nathI; tethI A upamAne te AvakAra: tera Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalI hade samajI zakaze e eka prazna che. zaheranI vacALe UbhA karAyelA "gArDana' ane sIma vacALe jhUmatA AMbAvADiyA vacce ghaNo pharaka che. gArDanamAM AMbAvADiyAnI sugaMgha na maLe. gaMdha ja zuM kAma, rUpa-rasa-gaMdha-sparza badhAMya nokhAM ! AMbAvADiyAnAM pAnanI lIlAza AMkhane ThAre, kAcI-pAkI kerInI sugaMdha magajane tara kare; kerIno mITho rasa, jIbhane tRpti Ape; emAM thaIne vaheto zILo pavana, rUMve-rUMve ArAma Ape ne AMbADALe madabhara TahUkatI koyalanA ku-kaThuM nAda, kAna sAthe manane paNa bharI de. A lekha-saMpuTamAM pAMceya indriyone kaoNLe evI havA zabdane mAdhyame, lekhaka sarjI zakyA che. mAdhyama zabdanuM ane anubhUti pAMca indriyonI. A lakhANomAM zabdacitra evA racAyA che ke, caMdanabALA, jhAMjhaNazA ke rajanI devaDI jevAM pAtro, ApaNe hAtha pasArIne aDI laIe, evA jIvaMta lAge che ! abhiSeka varNano, vihAra varNano evAM citrAtmaka lakhAyAM che ke e kalpanAmAM pAMceya indriyo sAmela thaI jAya. pradyumnasUrijInI lekhaNa rasajharatI che. bhAvanI bhInAza to eka-eka lakhANamAMthI nItaryA kare che. mahArAjazrI potAnI kalamane zAhInA khaDiyAmAM nahi, haiyAnI rasadhAramAM jhaboLIne lakhatA lAge che. sAhityanA prasAdano namUno koI pAThya-pustakamAM mUkavo hoya to, A graMthamAMthI koI paNa lekha upADIne mUkI zakAya. lekhaka rasasiddha gadyakAra che. temanA lekhanane sAttvika ke tAttvika kahevA karatAM, hArdika kahIe te vadhAre baMdha besatuM thAya. 'hArdika artha pAcho be rIte levAno : hRdayathI lakhAyeluM ane hRdaya sudhI pahoMcatuM. 'hRdayaMgama' zabdano sAco artha A lekho vAMcanAra saheje pAmI jAya. pradyumnasUrijInI kalame kalama karIne ucherelA A AMbAvADiyAnI pAkI-mIThI kerIo eTale keTalAMka jIvatAM-jAgatAM vyaktionA pAtrAlekhana. ApaNI najIka, ApaNI aDakhe-paDakhe ja ghaNI vAra adUbhuta vyaktittvo AkAra laI rahyAM hoya che. ApaNe tenA sAkSI banavAnuM cUkI jatAM hoIe chIe. koI sAmAnya sthitinA mANasane gAmano vepArI so rUpiyA ApavAnI nA pADI de; ne varaso pachI e garIba, zeThiyo banIne pAcho Ave tyAre pelA vepArIne bhoMThAmaNa jevuM thAya. lekhaka evI abhijAta zailIthI, acUka, pAtronI UMcAIne anAvRta kare che ke e jANItA pAtrone A graMthanA pAnAM para pharI maLavAnuM thatAM, ApaNe bhoMThA paDavA jevI lAgaNI anubhavIe chIe. AcAryazrI arihaMtasiddhasUrijI, munizrI yazohIravijayajI jevA sAdhujano, manasukhabhAI bhagubhAI, caMdulAla zakaracaMda zAha jevA gRhastho AvAM pAtro che. | jANItI caritra-kathAone teozrInI kalama, koI judA ja parivezamAM mUkIne jANe mAMjI ' Ape che, jene vAMcatAM vAcaka, haThAt dravIbhUta thAya che, hase che, raDe che ane kyAreka UkaLe paNa caudaH pAThazALA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jANItA pAtranuM vinutana citraNa karavAno temano "aMdAje-baya' koI ora ja che !) kathAo ane prasaMgo, punarAvartana pAmIne temanI dhAra gumAvI besatAM hoya che. evA prasaMgonI, jhINI-jhINI, ochI jANItI vigato prastuta karIne prasaMgane uThAva ApavAnI pradyumnasUrijInI hathoTI dhyAnapAtra che. A saheluM nathI; kAraNa ke, navalakathAkAranI jema ghaTanAo kalpavAnI chUTa ahIM levAtI nathI. ahIM to je che te prasaMga-kathA-ghaTanAnA prAraMbhika srotarUpa, mULa graMtha-lekhadastAvejane vaphAdAra rahevAnI pAbaMdI svayaM svIkArI levAI che. je, Ama karavA jatAM, khAMkhAMkhoLAvAcana-noMdha karavA vagerenI japhA vahoravAnI thAya che. smaraNa-zaktine kAme lagADavI paDe e paNa kharuM. sauthI vadhu to, prasaMganI aNaprIchI bAjune pakaDI pADavAnI dRSTi vikasAvavI paDe. lekhaka tarIkenI temanI AgavI mudrAnA lakSaNomAM, mAdhurya, pratibaddhatA uparAMta vigataniSTha jevAM lakSaNa paNa gaNAvI zakAya. pAThazALA'mAM pradyumnasUrijInI kalame UtarI AveluM ciMtana paNa madhamIThuM ja. arIsAnA ekaladokala TukaDA parathI UchaLIne AMkha para jhilAtA tejakiraNanI jema, temanAM vAkyo kyAreka sUtra banIne cittane camakAvI de che. kyAMka to ciMtananI AtazabAjI paNa racAI che. "mauna' vizenI vAta karatAM vistarelA vAkya-taNakhA svayaMmAM eka-eka Ataza saMgharIne beThA che. "eka vicAra ane bIjA vicAra vacce aMtara vadhe to ojasa pragaTe che" lekhakanI A vAta -vAcanamAM paNa prayojavI) joIe. camakAro cittanI takatI para jhilAya e mATe eka vAkya parathI bIjA vAkya para jatAM, vacce avakAza rahevo joIe; nahi to vicAra-cinagArIne tenuM ajavALuM pAtharavAno vakhata zI) rIte maLe? pradyumnasUrijIne kavio priya che. pratyeka aMkamAM ekAda kavitA mUke che ne teno bhAva, gadyamAM goThavI Ape che. e, vivecana nathI karatA, mudAnI vAta para AMgaLI mUkI vAcakane saceta karavA cAhe che. kavionAM nAma chApavAnuM teo cUkatA nathI. keTalIka jANItI kavitAonA racayitAnAM nAma, meM to "pAThazALA'nAM pAnAMomAM pahelI vAra vAMcyA che. madhyakAlIna gujarAtI padyoduhAnI majA tathA saMskRta subhASitono rasa, Ajano gujarAtIbhASI mANe evo prayAsa teozrI copa rAkhIne kare che. lekhaka-AcAryazrI pAse kahevA jevuM ghaNuM che. "AMsu"ne viSaya banAvIne lakhAyelA 18-20 pAnAM A graMthamAM maLaze. "pAThazALA'no eka Akho aMka, 'nA'nI vAto karavA mATe karyo hato. "zabda" vize cAra-pAMca lekha paNa A saMpuTamAM che. zatruMjayanA aDhAra abhiSekanuM rasabharyuM, vigatabharyuM varNana keTalAMya pAnAM para patharAyuM che. lekhakanI draSTi, keTa-keTaluM ane kevuM-kevuM noMdhe che ane lekhakanuM citta, keTa-keTalAM ne kevA-kevA saMdarbho sAthe tene sAMkaLe che te ApaNe noMdhavA jevuM che. vAtamAMthI vArtA para ane vArtA parathI vAta para, vAcakane teozrI kevI najAkatathI laI jAya che e ya samajavA jevuM che. sujJa lekhakazrIe ghaNuM badhuM gAMThe bAMdhI rAkhyuM che e, dIvA jevI vAta che. ApaNe harakhavA jevuM tyAM e che ke, AcArya pradyumnasUrijI samajaNanI gAMThaDI kholIne beThA che. nA, e 'sale' karavA nathI beThA, e to 'share' karavA beThA che; hA, ApaNI AMgaLI pakaDIne AMbAvADiyAnI sahela karAvavA nIkaLyA che. AzA che ke Ajano vAcaka -Ajano jaina, samajaNanI A vAtone gAMThe bAMdhaze ane potAnA tathA AsapAsanA jagatane jhAkamajhoLa banAvaze. upAdhyAyazrI bhuvanacandra muni durgApura -kaccha phAgaNa suda 11, saM. 2061 nivedana : paMdara Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanalakSI sukhapAThya dharmaciMtana AcArya pradyumnasUri mahArAja sAheba jaina dharmazAstronA gahana abhyAsI che, e to kahevAnuM hoya ja nahi; e sAthe teo saMskRta-prAkRta-jUnI gujarAtImAM lakhAyelA sarjanAtmaka jaina sAhityanA paSaka che. abhyAsI tarIke emanI vizeSatA to e che ke, temanuM adhyayana dharmaviSayaka sAhitya sudhI kadI sImita rahyuM nathI, balake ziSTa ane adyatana gujarAtI sAhityamAM temanI UMDI prIti ane marmagrAhI draSTi paNa rahelAM che. - mahArAja sAheba svadharmanI anudezanA anusAra jIvanayAtrAnA pathe agrasaraNa karanAra jJAnamArganA tapasvI sAdhaka che, paNa emanI A sAdhanA mAtra AtmazreyamAM samApta na thaI jatAM anya aneka zraddhAnvita bhAvikonA jIvanakalyANa mATe satata pravRtta rahevAmAM vistarita thatI gaI che. e mATe dharmaanumodita "svAdhyAya'thI lagAtAra sajjatA vadhAratA jaI 'pravacana'no Azraya levAmAM teozrI ekadama pramAdarahita che. vyApaka arthamAM 'pravacana' eTale vyAkhyAnapITha parathI apAtA vyAkhyAno to kharAM ja, e sAthe jijJAsu bhAviko sAthenA vArtAlApo dvArA temanI jijJAsAnuM samAdhAna ane zamana paNa che, uparAMta anya artha che : pra-vacana arthAt viziSTa vAphavyApAra je pAThazALA" jevA prakAzana dvArA dUra-sudUra beThelA, temanA naidyanA lAbhathI vaMcita, chatAMya jeo temanA prabodha mATe utsuka ane AgrahI che evA bhAvikonI jJAnatRSAne potAnA ubuddha prajJAvArithI parizAnta kare che. | 'pAThazALA" eka rIte upaniSada che, jemAM gurajInI nikaTa besIne jijJAsu ziSyo pariprazno ane uttarothI bodhita thavAnI prakriyA che. likhita zabdothI te sahaja saMbhava bane che; "pAThazALA" A | dizAnuM prakAzana che.. soLa : pAThazALA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATheka varSa pahelAM koIka AvA zubha saMkalpathI, surata mukAmethI AcArya pradyumnasUri mahArAja sAhebanI A "pAThazALA' zarU thaI. pAThazALA eTale "bhaNavA mATenI zALA, paNa A bhaNatara viziSTa bhaNatara che, je jIvana ghaDatara karanAra che. ATha varSo pahelAM tenA zarUnA aMkomAM pasAra thavAnuM thayuM tyAre ja A prakAzane dhyAna AkRSTa karyuM hatuM ane te mAtra jainadharmamatAvalaMbI 'pAThaka ke "bhAvako ja nahi, paNa AtmazreyanA mArge agresaraNa karavA utsuka tamAma prakAranA vAcakonuM --jemanA sudhI pAThazALA' pahoMcatI hatI; te divasathI zarU karI hamaNAM sudhInA (pustaka 45) aMkonI niyamita upalabdhi ane temAM vividha lekho viziSTa rItimAM lakhAyela prabodhakathAo, prasaMgo, AsvAdo, kAvyazAstravinoda sAthe gahana dhArmika paryeSaNA-mUlaka ciMtanasAmagrI satata prApta thatAM rahyAM che. - AcAryazrI pradyumnasUrijInI lekhanarIti viziSTa che. kyAreka bhAvako samakSa vArtAlApa kare che, kyAreka prabodha Ape che, kyAreka bhASyakAra rUpe Ave che, kyAreka vyAkhyAkAra rUpe - kendrIya viSaya che dharmaprabodhanA. koI paNa prakArano sIdho prabodha prAyaH nIrasa banavAno saMbhava hoya che, paraMtu A upadekhAnI rajuAtanI prAsAdikatA ane draSTAMta pracUratAthI saiddhAttika ke AcAramUlaka dharmavidhio sudhdhAM sugrAhya banI jAya che. "pAThazALA'no to e pradhAna hetu ja che ke jaina dharma eTale ke jaina tattvajJAna ke darzana, jaina sAdhu mahArAjAo ke zrAvakonI dharmocita jIvanarItinA paMthanuM mArgadarzana karavuM - --jaina dharmanA pUjA Adi pramukha AcAronI, karmakAMDanI bhUmikA spaSTa karavI ane e rIte dharmAnuzAsanane vizada rIte rajU karavuM. 'pAThazALA'no A hetu sarvathA siddha thayo che, paNa enI --eTale ke uparyukta gharmakendrIya anuzAsananI rajUAta rojabarojanA jIvana sAthe, eTale ke ApaNI samagra jIvanarIti sAthe joDAtAM "pAThazALA'nI "upadezanA' bhAvakanA jIvanane unnata rIte, chatAM sahaja sAdhya AcaraNamAM mUkavAnI preraNA Ape che. 'pAThazALAmAM AcArya pradyumnasUrijI mahArAjanA ja lekha che, paNa pratyeka aMkamAM jyAre te AvatA tyAre enA vaividhyane kAraNe jANe aneka kalamonI prasAdI hoya e rIte aMka jIvaMta banI jato. koI paNa sAmayika patrikAnI jIvaMtatA tenI sAmagrInI manabhara vividhatA ane enAM pRSTho para enA nayanasubhaga vinyAsamAM hoya che. "pAThazALA' e rIte paNa siddhivaMta che. dharmapravaNa lekhanamAM sAhityika saMsiddhi paNa hoya, te to "pAThazALA'nI ghaNI racanAomAM jovA maLe che. kathAonI prastutimAM to prAya: A sAhityikatAthI dharmaprabodha sAthe rasabodha paNa siddha thAya che, paNa jyAM jyAM enA lekhaka sahaja rIte jIvananA AnaMdane, rUpa-rasa-thrANazravaNathI prApya AnaMda pratye paNa bhAvakane emanA pravAhI lekhanamAM jhabakore che, tyAre e dharmarasamAM nimanjita pAThaka sAhityAcAryo kathitu AnaMda brahmAnaMda sahodara AnaMdathI jarAya ochuM pAmato nathI, e aneka sthaLe vigalitavedyAntaranI avasthAe pahoMce che. 'pAThazALA'nA aMkonI sAmagrImAMthI samuccaya pAmelA A graMthamAMthI draSTAMto ApavA besuM to pAnAMnAM pAnAM thAya, je A nAnakaDA Amukha ke pratibhAvanamAM zobhe nahi. paraMtu dharmarasika bhAvako sAthe sAmAnya vAcakoya jemAM prasannatA anubhave tevA aneka khaMDo che. udAharaNa tarIke AvakAra:sattara Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirdeza kare to --- "dAdAnA abhiSeka : eka smaraNayAtrA'. lekhakanI ja TAMkelI paMkti prayojI kahIe ke A lekha to "sAvadhAna thaI sAMbhaLo ! rAkhI mana thira ThAma'. evI rIte mane pAThazALAnA aMkamAM vAMcatAM ja atyaMta gamI gayelo 'vihAranI soDamathI bharapUra eka patra', ke "jAM bAre mAsa vasaMta'. sAdhu jIvana jIvavuM ane temAMya jaina dharmanA sAdhu mahArAjanuM jIvana jIvavuM khAMDAnA khela che, paNa A vihAranA lekho vAMcatAM to thayuM ke AvA 'vihAro' mATe kaMI nahi to pelI araNInI suvAsa levA mATe "thoDo samaya" sAdhu thaI zakAya jo ! paNa AvI icchA thavAnuM kAraNa to AcAryazrInI khullI prasannatAsabhara rUparasanI sRSTine mANavAnI dRSTi che, je "pIluDI kerAM taru taLe - meghADaMbara gAje' jevo mUlyavAna laghulekha sahaje racI de ane eTale emanI sAthe kahevAnI icchA thAya ke 'vihAra e to jaMgama pAThazALA che'. ApaNe umerIe ke svayaM "AcAryazrI' mATe paNa. 'pAThazALAmAM aneka kAvyo-muktakonA AsvAda che, koI ArUDha prophesaronI paribhASAmAM gUMcavAyelA ke gUMthAyelA nahi, paNa sAmAnya vAcakane pahoMce e rIte vizada vivaraNa sAthe vicAronuM | te pAtheya baMdhAve che. kahe che paNa kharA ke "kavio ApaNane jivADe che.' kAvyamarmA AcAryazrI koI muktakonI prazaMsA karatAM kahI bese ke "hRdayanI zAhIthI lakhAyelAM che" (prophesara hota to kahetA hRdayanA raktathI, paNa jaina dharma-mImAMsAmAM "rakta" ekadama kevI rIte lAvI zakAya?). "A che aNagAra amArA' sAthe ahIM "khuzInI khoja'no AsvAda che. "kAvyazAstra vinodana...' jevA saMkSipta lekhamAM vinoda kAvyano paricaya karAvI, jarA hasAvI le, to te sAthe mAtra eka kaDInA (kisana sosA) arthamAM avagAhana kare ane bhAvakane karAve. AcAryazrI prAcIna jaina Agamo ane durUha jaina dArzanika graMthonA paryeSaka to hoya ja, paNa emanuM kavihRdaya tattvacarcAmAM Azcarya thAya teTalI kAvyapaMktio gUMthatA jaI tattvavicArane 'vaniAnAM suvavadhAya' hoya ema prastuta kare che, ane eTale dharmanI paribhASAone atikramI jAya che. graMthamAM AcAryazrIe svayaM racelI kavitAo che, jemAM emanI chaMdasiddhi joI zakAya che. sahRdayatA ane AcAryata ahIM A graMthamAM sAthe sAthe vAta kare che, enuM Azcarya eTaluM nathI, jeTalI emanI sukhapAThya gUMthaNI che. dharmadezanA jIvanamAM saMskAronA vyApaka siMcana mATe che ane tethI "pAThazALAnuM vAcana bhAvakacetanAno vistAra sAdhe che. A pAThazALAnA AcArya pAse eka viziSTa prakAranI sauMdaryadraSTi che, jenuM eka udAharaNa ApavuM hoya to te che: 'avakAza suMdaratAne sthAyI banAve che" lekha. | 'pAThazALA'nAM pRSTho vaccethI pasAra thanAra dharma, adhyAtma, nIti, jIvanarIti, prakRtiprIti ane manuSyaprItinA pATha sahajamAM bhaNaze ane enA e bhaNatara sAthe jIvanamAM enA gaNatarano saMyoga racI zakaze to manuSya avatAramAM sAphalyaprAptinI dizA ene maLI raheze. bhoLAbhAI paTela 32, prophesarsa kaoNlonI, vijaya cAra rastA, amadAvAda-380009 aDhAra : pAThazALA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUla to enI phorama DhoLI rAjI tame Aje eka vizALa upavanamAM praveza karI rahyA cho tyAre, tame mAtra vRkSa-velI-choDa-latA upara jhUlatAM ke jhUmatAM phUla ke phaLa athavA tenA nAnAM-moTAM kUMpaLa-pAMdaDAMne joI tenAM rUpa-raMgasugaMdha ane ronakanA vakhANathI aTakI na jatAM, tene tamArA potAnA jIvana-upavanamAM, vAvaNI karavA sudhI, manane laMbAvajo. aMdara jaI pasAra thavAnuM karazo tyAre ghaNuM badhuM jovA samajavAnuM ane jANavAnuM maLaze. ene mAtra mAhitI-saMgrahanA umerA mATe 'mane khabara che' te bhAvane upayogamAM laI, phulAvAnuM na rAkhatA. jyAM, je vAMcIne mAthuM saheja halavA mAMDe,AMkho pahoLI thAya, tyAM thobhI jajo ! zAnta citte AMkho mIMcIne UMDANamAM jajo ! kayA lakhANathI, kayA vAcanathI kayo lAbha laI zakAya tenI mane kazI gatAgama nathI, paNa tame jevA cho temAMthI kAMIka vadhu sArA, vadhu sAcA banavAnI koziza karajo. zabdo, zabdo ja na rahe; tene vadhu sArA banavAnA khapamAM lejo. mAre paNa A mATe ghaNAM pUrvaja puruSono, samakAlIna vyaktiono RNa svIkAra karavAno che. e jJAnI puruSano upakAra pahelo mAnavAno che. e badhAnAM vacanonA AdhAre ja A zabdo AvyA che. mAre vAcakonuM RNa svIkAravAnuM paNa mana che. lakhANanI khUbIo vAcakoe batAvI che, je mArI jANamAM na hatI. je saMyogomAM, jevuM uparathI AvyuM, jevuM sUjhayuM, jevuM AvaDyuM, te meM kAgaLa para utAryuM. vAcako sudhI pahoMcADyuM. have A pustaka jANe ane vAcako jANe ! kavi makarandanA gItanI paMktino artha, mArI rIte ahIM baMdha bese che. bI veryAM pachI vAvaNIne mAphakasara ane mApasaranA varasAdanuM kAma vAdaLa jANe ! jemAM bIja veryAM - vAvyAM tene kaNasalAM sudhI pahoMcADavAnuM kAma vasuMdharA jANe ! bI veryAM pachI, te UgyAM, na UgyAM to kema na UgyAM enI meM khevanA rAkhI nathI. e mATe paNa kavi makarandanI paMkti khapamAM levA mana thAya che H phUla to enI phorama DhoLI rAjI, nahIM koInuM phariyAdI, nahIM koInuM kAjI. Bu (makaranda dave) ane sAce ja, lakhANamAM e nirapekSatA Ave che, paNa vakhANa(vyAkhyAna)mAM to apekSA rahe ja che. lakhANamAM e lAbha kharo ! STREH ME nivedana : ogaNIsa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhatI vakhate uchInuM levAnuM TALyuM che. aMdara-aMdara ghUMTAyA pachI ja kAgaLa para ApyuM che. chatAM paNa A badhuM lakhANa mAruM nathI. mArA dvArA pIrasavAmAM AvyuM e mATeno mArApaNAno dAvo nathI. hA! manamAM evuM che kharuM ke mane je gamyuM te badhAne game to kevuM sAruM ! e bhAva to satata ramato rahyo ja che. e samajaNa paNa bhrama vinAnI che ke AvAM badhAM pustakonuM astitva kALa-mahArAjanI vaNathaMbhI vaNajhAramAM to eka zudra biMdu mAtra che. te garama tavA upara paDaze to 'cham" thaIne UDI jaze. koIka mAhitI-premI vAcakanA hRdaye vasaze to kamaLapatranAM jaLabiMdune motInI upamA maLe che tevuM banaze, ane koIka bhadra svabhAvI hRdayane A zabdono yoga sAMpaDaze to te aMdara jaIne tene satu-saMmukha banAvaze -motI banAvaze to emAM biMdunI sArthakatA che, dhanyatA che, ciraMjIvitA che. Ama to, mArA AnaMda mATenI A pravRtti rahI. khAsa karIne, vihAra-varNananA lekhanamAM, zatruMjaya dAdAnA abhiSekanA AnaMdathI chalakAtAM lakhANamAM, candanabALA-zAlibhadra-jhAMjhaNa(rAjya vAtsalya) vagere kathAone AlekhatI vakhate ko'ka apArthiva-lokamAMthI sIdho saMdeza Avato hoya tevuM anubhavyuM che. e kSaNo dhanya hatI!padArthaspaSTIkaraNamAM pUjya upAdhyAyajI mahArAjano upakAra che. kathA-lekhananI rasALatA mATeno yaza pUjyapAda AcArya mahArAja zrI dharmadhurandharasUri mahArAjane phALe ApavAno che. kathA-lekhana ke padArtha samajUtInI rIta mATe, paMnyAsa rAjahaMsavijayajInI sAthe zera (Share) karI hatI. "pAThazALA'nA ghaNAM-kharAM lakhANonA pahelA vAcaka paMnyAsa rAjahaMsavijaya mahArAja hoya ! e carcAomAM A badhuM mokaLAzathI vicArAyuM hatuM ane tethI ja enuM pota' AvyuM che. pachInA vAcakamAM ramezabhAInuM nAma Ave. Ama, lakhavAnuM cAlatuM rahyuM che. "pano kevo che --TUMko che ke barAbara che e to vAcako ja nakkI kare tevI icchA rahI che. lakheluM bIjA vAMce; mane gamyuM te emane paNa gamyuM che --ema jANavA maLe tyAre khuzI thAya e sthiti to che ja ! UNapa tarapha AMgaLI cIMdhe te paNa game che. - - lakhatAM pahelAM manomana prArthanA thaI jatI hatI. e prArthanA A che : na vAG me manasi pratiSThatA, mano me vAci prtishtthitm| (mArI vANI manamAM sthita thAo, mAruM mana vANImAM sthita thAo.) e pachI, je sahaja maLyuM te kAgaLanI A chAbamAM bharI, vAcakonA karamAM bharI dIdhuM. mane e badhuM sahaja maLyuM hatuM tevuM ja sahaja dIdhuM. kavi zrI lAlajI kAnapariyAe e badho bhAva, gItamAM gUMthIne Ama gAyo che. emanI sAthe huM paNa mAro sUra bheLavuM chuMH sahaja maLyuM te sahaja maLyuM te lIdhuM, meM to sahaja maLyuM te lIdhuM. khaLakhaLatA jharaNAnuM pANI amarata mAnI pIdhuM! AvaLa-bAvaLanAM phUlomAM rUpa gulAbI dIThAM vanavagaDAmAM bhamatAM lAge caNIbora paNa mIThAM! paNa kSaNa jIvane DaMkhe evuM karama na ekTa kIdhuM sahaja maLyuM te lIdhuM, meM to sahaja maLyuM te lIdhuM. capaTI maLyuM te gajave ghAlyuM, maNanI lAlaca choDI Atamane ajavALe meM to dharama dhajAyuM khoDI! ADo-avaLo mAraga melI jAvuM che ghara sIdhuM sahaja maLyuM te lIdhuM, meM to sahaja maLyuM te lIdhuM! ('kumAra' mAsikamAMthI) vIsa: pAThazALA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhavAnI icchA kharI. paNa e icchA ALasathI jitAI gayelI ! prakRtimAM Alasya sArI peThe che; tene pelI icchAne suvADI dIdhelI ! paNa ramezabhAIe e ALasa uDADI. ane ALasane eka arthamAM poSI paNa kharI ! 'tame lakho.' --jyAre ema teo vAre vAre mane kahetA hatA tyAre huM emanI vAta evuM kahIne TALato hato ke, 'evuM badhuM mane na phAve ! eka taMtra UbhuM karavuM paDe ane pachI temAM baMdhAI javAnuM thAya !' mane e koI paNa bhAve maMjUra na hatuM. paNa, ramezabhAIe kahyuM, 'tamAre e kazuM ya nahIM karavAnuM ! bolo ! have lakhazo ?' to paNa meM kahyuM, 'A mahino thAya ane lAvo lakhANa ! e paNa mane na paravaDe. A to aMdarathI AvatI cIja che ! mAro svabhAva paNa dhUnI -moody. kyAre lakhANa taiyAra thAya te na kahevAya.' to kahe ke, 'ApaNe aniyatakAlika rAkhIzuM.' ema to ema paNa tame lakho ! AvA temanA bhAvabharyA Agrahane vaza thaI lakhavAnuM zarU thayuM ane A rIte 45 aMka sudhI pahoMcyA. have alpavirAma levAnuM mana thAya che. chatAM ramezabhAI ane rasika vAcako ema besavA de tema lAgatuM nathI ! to bhale ! evI jIda nathI, thatuM hoya to thavA do ! ****** Avo avasara che to thoDI vAta saMkoca sAthe paNa karavI, ema, manamAMthI avAja Ave che. kyAMthI zarU karavI e vAta ! thoDo mUMjhAro paNa thAya che ! pUjya zAsana samrATa zrI vijaya nemisUrizvarajI mahArAjanA samudAyamAM ane temAM paNa kaviratna AcArya zrI amRtasUrijI mahArAjanA saMtAnIya thaIne sAdhupaNAmAM pagaraNa maMDAyA te mAruM moTuM saubhAgya gaNuM chuM. have mULa vAta saMbhArIe ! e divaso AMkha sAme lAvuM chuM tyAre mArA zaizavanA tophAnI divaso yAda Ave che ! dizAhIna dazAmAM hato. 'sAva abUdha' A zabdano vAstavika artha hato, zrI siddharSinA dramakanI oLakha pachI thaI, paNa te kAMIka sArA kahevAya evA divasomAM kadhoNI TUMkI caDDI ane TUMkI bAMhyanA khamIsanA lebAsamAM ekavAra pADApoLamAM pUjya bA mahArAja sAdhvIjI zrI padmalatAzrIjInI kaThora kRpAdRSTimAM huM Avyo. sAva rakhaDunA dhULathI kharaDAyelA paganA aMgUThAthI laI sukAyelA parasevAnA ogharALA mukha upara thaIne vIMkhAyelA vALa sudhI e dRSTi pharI vaLI. temanA karuNAthI chalochala hRdayamAMthI shock treatment jevo karuNAno dhodha paDyo. tenA paDaghA kAnane bharI de evA hatA. avAjamAM garama pANInI bhInI-bhInI tINAza hatI, tIkhAza na hatI ! aMdaranI mIThAzane jovAnI najaranuM dAna thaI rahyuM hatuM. ane huM vIMdhAyo ! e zabdo AvyA : 'have mArI pAse A kapaDAmAM Avato nahIM !' uMmara varSa 12. sAtamAnI parIkSA ApelI. e sAla vi. saM. 2016nI hatI, amadAvAda zaherane dajhADato vaizAkhano baLabaLato mahino hato. e taDako kerInI khaTAzane mIThAzamAM pheravavAmAM sahAyaka hato !! jo ke bahu gamato na hato to paNa te mAnavuM to paDaze ja ! sAdhvIno pariveza hato ane emAM vAtsalyabharyuM, mAtAnuM hRdaya hatuM. enA zabdo aMdaranA UMDANamAM UtarI gayA, kaho ke kotarAI gayA ! ane eya mane jANa paNa na thAya te rIte ! e coghaDiyuM ane e paLa sonerI haze ke sArthaka thavA nirmAyelA zabdo mane maLyA. vidhAtAe paNa, mane jANa na thAya tema badhuM goThavI dIdhuM ! e ja varSanA jeTha mahinAmAM surata mukAme pUjya upAdhyAya zrI meruvijayajI mahArAja, pUjya paMnyAsa zrI devavijayajI mahArAja ane pUjya muni mahArAja zrI hemacandravijayajI mahArAjanA sAnnidhyamAM nemubhAInI vADInA upAzraye, zrI anaMtanAtha bhagavAnanI tAraka chAyAmAM mAruM nivedana : ekavIsa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayuM. pitAjI mane tyAM mahArAjazrInI pAse mUkI gayA. pUjya guru bhagavaMtono cAturmAsa praveza ane mAro praveza eka ja divase thayo. tyAMnuM te vAtAvaraNa mane bhAvI gayuM. pUjya upAdhyAya meruvijayajI mahArAjanI heta-prItabharI kALajInA kAraNe pUjya paMnyAsa zrI devavijayajI mahArAjanI vahAlapabharI saMbhALathI, pe'lI rakhaDuM bALakanI sikalamAM badalAva AvavA lAgyo. zrI bhaktAmara stotranI cAra-cAra gAthA roja thatI. sAmAyika be thatAM. pratikramaNa sAMjanuM thatuM. vAtAvaraNa zAMta ane dharmabhAvathI bharyuM bharyuM anubhavAtuM hatuM. Ama pragati thatAM-thatAM mahAparvanA divaso AvyA. zrAvakAgraNI zrI jhaverabhAI ane zrI sobhAgabhAInA hUMphALA sahavAsathI 64 pahorI pauSadha karavAnuM banyuM. vIprabhunA janmavAcananA divase jyAre zrI saMgha harakha hiloLA leto hato tyAre sAMjanA paDilehaNa pachI, jhaverabhAInA mukhathI pahelIvAra, 'kema dosta ! dIkSA levI che ne !" --A zabdo saMbhaLAyA. sAMbhaLIne moM para zaramanA zeraDA paDyA ! moM maraka-maraka thayuM. thoDI vAre sobhAgabhAIe paNa e doharAvyuM. manathI "hA" paDAI gaI ! Aja sudhI koI guru bhagavaMte A svarUpanI pRcchA paNa karI na hatI. vyAkhyAna-pravacana samajAya ke na samajAya, huM niyamita sAMbhaLato ane te pachI upAzrayanA pAchaLanA sthAnamAM vayovRddha muni mahArAja zrI jaya sAgarajI mahArAja pAse zAtA-pRcchA mATe acUka jato. mahinA to vitavA lAgyA. kALanI retI to satata sarakatI ja rahetI hoya che. Aso mahino gayo. te pachI navA varasanA divasomAM ja upAdhyAyajI mahArAje kahyuM, 'tane dIkSA ApI devAnI che ! pelI oraDImAM chAnI dIkSA karI daIzuM. patrikA bahAra nahIM paDe ! phoTA paNa nahIM paDe !' (A badhI vAtamAM mArA pitAzrI hIrAbhAIe saMmati ApelI. te vAta pachI jANavA maLI.) mane to tyAre kazI gatAgama paDe nahIM. teozrI pratye mane ghaNuM badhuM bahumAna, tethI temanI badhI vAte huM 'hA' kahuM. suzrAvaka jhaverabhAI-sobhAgabhAIne jyAre jANa thaI ke dIkSAno plAna ghaDAI rahyo che, tyAre temaNe ekI avAje kahyuM, "mahArAja sAheba ! bALaka nAno che ema samajIne, Ama chAnuM na goThavazo. koI virodha karaze evI phikara rAkhazo nahIM. sarasa rIte ane ullAsapUrvaka, dhAmadhUma varaghoDA sAthe, A vADInA upAzraye ja dIkSA UjavIzuM.' pUjya upAdhyAyajInA vicAro paNa badalAyA. zubha maMgala muhUrta vi. saM. 2017nA mAgasara mahinAnI sudi pAMcamanuM AvyuM. pUjya bA mahArAja tathA temanA guruNI zrI caMpakalatAzrIjI tathA sAdhvIjI zrI cAritrazrIjIne patra lakhyo. pUjya bA mahArAje maMgaLa AzIrvacana A zabdomAM mokalyA : "bhAI pravINa, tAro kAgaLa ghaNA vakhatathI nathI. bhAI, tArI tabiyata sArI haze. te je pratijJA lIdhI te cokkasa pUrI karI lAge che. tuM gayo te gayo ke huM dIkSA laIza tyAre amadAvAda AvIza e vAta sAcI karI batAvI. bhAI, tuM jevI rIte utsAhathI siMhanI peThe le che tevI ja rIte pALavAmAM paNa utsAha rAkhaje, pramAda karIza nahIM. tuM ATalo badho sudharI jaIza e mane zaMkA hatI, paNa mArI zaMkA te dUra karI. te Aje tuM keTalo badho AgaLa vadhyo. hame tArI dIkSA jovA mATe niSphaLatA meLavI haze ke joI zakyA nahIM. haze, paNa ahIMyA beThAM-beThAM tane hamArA AzIrvAda ApIe chIe ke zAsanadevI sahAya karo. eja, padmalatAnA dharmalAbha. emanA zabdomAM nirmaLahRdayanA UchaLatA karuNAvArinA zIkarano chaMTakAva mane Aje paNa bhIMjavI rahyo che ! emanAM hRdayamAMthI sahaja UgelA AziSa, mArA jIvanamAM navuM baLa satata sIMcI rahyA che. e ahobhAvabharI kRtajJatAne jAheramAM pragaTa karavAnI jhaMkhanA hatI te Aje "pAThazALA'nA mAdhyamathI sAkAra thAya che. manamAM eno atyaMta harakha che. pitAjI tathA moTAbhAI dhanasukhabhAI, Indubahena vagere svajanonI hAjarImAM dIkSA bAvIsa:pAThazALA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA pachI paMdara divasamAM vihAra thayo. 'bhaNavAnA divaso che' --evuM satata saMbhaLAtuM rahyuM. mananI saraLatAnI sAthe-sAthe caMcaLatA paNa eTalI ja prabaLa hatI, je Aje paNa sAva gaI che ema kahI zakAya evI sthitimAM nathI. abhyAsamAM mana lagADyuM. prakaraNa-bhASya-karmagraMthauttarAdhyayana- u. bhAva vi. kRta vRtti --A badhuM uttarottara bhaNavAnuM mArA guru mahArAja pAse cAlyuM. to, saMskRtabhASAnuM vyAkaraNa, hitopadeza, raghuvaMza, tarkasaMgraha, muktAvali, kirAta, mAgha vagere, maithila paMDita baMsIdhara jhA pAse thayuM. hA, candraprabhAvyAkaraNanI AvRtti, niyamita rIte roja bapore, pujya upAdhyAyajI mahArAja saMbhaLAvatA. manamAM bhaya raheto, AvRtti saMbhaLAI jAya eTale "hAza' thAya. vacce cAreka mahinA TAiphoIDanI mAMdagI AvI. samaya vItato gayo. pAMca comAsA vItyA bAda vi. saM. 2022mAM suratamAM, e ja nemubhAInI vADInA upAzrayamAM pUjya AcAryazrI dharmadhuraMdharasUrIzvarajI mahArAjanA caraNomAM besavAnuM thayuM. temaNe mane sAhityanI dIkSA ApI. naiSadha mahAkAvya ane aDhAra hajArIthI prAraMbha thayo ! saMsArI bhAI dhanasukhabhAInA saMparkamAM sAhitya anurAganAM bIja ropAyAM hatAM, tene aMkurita thavAnuM yogya vAtAvaraNa maLavA lAgyuM ane te dhIre-dhIre navapallavita thayuM, puSpita thayuM. pachInAM varSomAM te bIjako phalita thayAM ane temAMthI punaH-punaH navAM bIja pAMgaryA, pAMgaratAM rahyAM. 1 suratanA e, vi. saM. 2022nA comAsAmAM dRSTinuM dAna thayuM. pUjya AcArya zrI amRtasUrIzvarajI mahArAja paNa sAhityanA jIva hatA. jema navA ghaDAmAM pANI ApoApa, ghaDAnI bahAranI sapATI upara jhame tema teozrI pAsenA vAtAvaraNamAM, sAhityanA AlaMkArika saMskRta zloko, subhASito, kathAnako tathA udhdhata aMzo satata phoratAM ane mahekatAM rahetAM. saM. 2022-23-24 ema traNa comAsAmAM to A badhA viSayono pAyo caNAto gayo, sIsuM purAtuM gayuM ane marAmata thatI rahI. samagra saMskRta sAhityanI pratinidhi racanAonA AsvAdanI sAthe-sAthe gujarAtI sAhityanA uttama aMzo taraphano talasparza thAya tevI AsvAdalakSI vivecanA thatI ja rahe. kalAko khUTe paNa e rasa na khUTe ! divase ane rAtre paNa, e badhuM ghoLAtuM rahe, ghUMTAtuM rahe. pachI to vihAra daramiyAna paNa, A badhuM vAraMvAra mamaLAvavuM game evuM banatuM rahe. are ! teozrIe to, gAmaDAnA ziyALAnI UghaDatI rAte ke vahelI savAranA pUrvAkAza ane uttarakAzamAM satata camakatAM ane caLakatAM tArAnA jhamakhAMno, grahono rasALa paricaya karAvyo che ! tene anusaratI vAto ane vArtAo paNa kalAko sudhI cAle. eka viSayamAMthI bIjA viSaya para, emAMthI trIjA ane cothA viSayomAM kUdavAnuM; vaLI khayAla AvatAM mULa vAta para pAchA pharavAnuM khUba banatuM ! kaMThastha thayelA saMskRta zlokone chaMdavAra bolavAnuM, temAM spardhA svarUpe kyAreka navIna racanA karavAnuM banatuM. tyAre kAvyazAstra-vinodane mana bharI mANyo che, jenI smRti Aje paNa cittane jhaMkRta kare che. aMdarano AMtaramAnasapiMDa Ama anAyAse baMdhAto haze ema Aje lAge che. anuyogadvAra sUtranI vAcanA vakhate, pUjyazrI pAMca padanA ekasovIsa bhAMgA pena-kAgaLa vinA AMgaLInA veDhe gaNAvatA ane gaNavA preratA ! gaNitanA kSetre temanI kAbeliyata kAbiledAda hatI. A badhuM Aje yAda Ave che tyAre teozrI pratye ahobhAva ane kRtajJatAnA bhAvathI hRdaya bharAI Ave che. teozrI pratyenA RNabhArathI mastaka jhUkI jAya che. teozrImAM A jJAnanA paripAka rUpa samatAbhAvI siddhinA virala darzana, uttarottara varSomAM thayA. "samatA rasanA dariyA" e zabda uccAratAM teonI jJAnadazA acUka yAda AvI jAya ! deha chatAM jenI dazA varte dehAtIta --e zabdo jyAre sAMbhaLavA maLatA tyAre deha chatAM dehabhAra na hoya te kevI rIte hoI zake ! kevuM hoya ! e jijJAsA varSothI hatI, te sAva samIpathI jovA maLI tene mAruM ahobhAgya mAnuM chuM. AvA jJAnI puruSo ApaNI AjubAju hoya ane teozrImAM AvuM darzana thavuM e jIvanano aNamola lahAvo che. nivedana: trevIsa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje vicAra karatAM ema lAge che ke yogI puruSonA manano upayoga, deha-indriya-mana ane tene oLaMgIne, tene pele pAra je AtamarAma che, tyAM sudhI pahoMcatAM hoya che. teo potAnA gaNAtA dehane paNa, bIjAnA dehane jotA hoya te rIte joI zakatA haze, tethI ja potAnA gaLAnI kensaranI gAMTha batAvatAM kahetAM ke, lImaDAnA jhADane gAMTho thAya che tevI eka gAMTha che. AvI sthiti mATe dehAtma viveka, eTale ke, ane punAmAnA ane pUro ya nA mirohA (judAM che pudgala bhAvo, judo huM jJAnamAtra chuM.) evI pratIti javAbadAra che. sattattvanI anuprekSA dvArA ja A deha-AtmAnuM bhedajJAna lAdhyuM hovuM joIe. pUjyapAda zAsanasamrATazrInI kRpApUrNa draSTipAtathI paNa kAryasiddha thayuM haze ema lAge che. AvA mahApuruSanI chAyAmAM rahevA maLyuM te saubhAgya gaNAya ! nItikAroe saMsAranI cAra durlabha cIjomAM eka mahApuruSa saMzaya:ne gaNAvyuM che. AvA puruSanI sanmukha rahevAno lAbha thayo jethI jIvanamAM uttama tattvo pratyenI ruci prasthApita thaI. aneka mahAgraMthonA nAmazravaNa ane darzana thayAM; prabhunA saMghanI, zramaNonI ujjavaLa paraMparAne potIkI banAvAI. jIvana kAMIka vadhu sArI rIte jIvavA jevuM lAgyuM. mahApuruSonAM vacananA anurAganA kAraNe prAcIna graMtho tarapha vaLavAnuM banyuM. paMDita amRtalAla bhojake sAro sahayoga Apyo, to te viSayamAM AvatI khUbIonuM diggadarzana munirAja zrI jaMbUvijayajI mahArAje karAvyuM. temanI sAthenI vAcanAmAM e graMtho vAMcavAnI majA puSkaLa | luMTI che tethI hastalikhita graMthonA viSayamAM paNa praveza thayo. jJAnabhaMDAronI sevA karavAnI paNa taka maLI. zrI lakSmaNabhAInI kAryapaddhatinA, najIkathI sAkSI banavAnuM vAraMvAra maLyuM. tethI lekhanaparaMparA, zramaNonI zrutabhakti, kAryasUjha tathA e pratyenI mamatAnA vAraMvAra darzana thayA. devazAnA pADAnA bhaMDAranA kAraNe, anubhavasamRddhimAM noMdhapAtra umero thayo. saumyamUrti AcArya mahArAja zrI devasUrIzvarajInI hUMphALI preraNA satata maLatI rahI. pitAmuni zrI hIravijayajI mahArAja paNa jJAnakSetranA abhyAsathI rAjI thatA, tethI paNa A lekhanavAcana kArya AgaLa-AgaLa dhapatuM rahyuM. vyAkaraNAcArya guru mahArAja zrI hemacandrasUri mahArAja A kArya joIne prasannatA anubhavatAM rahyAM. 45-45 aMko thayA ane tenA A pustakane joIne teoe pITha thAbaDI che. Ama, drazya-adrazya evI ghaNI vyaktionAM alpa athavA mahAna upakAronI amIvarSA satata | thatI rahI che tethI Aje je jovA maLe che te piMDa, AkAra ane sAra sahitano baMdhAyo che. eka vAta sAcI ke, koDiyuM tirADa vinAnuM hatuM, tene vATa ane ghI paNa maLyAM, paNa anaMtAnaMta puNyanA yoge, tene jyotinuM dAna to paramaparopakArI guru mahArAje karyuM che ! ahIM, A rIte jIvanakathAnAM thoDAM pRSTha joyAM. kyAreka vaLI bIjAM jovAze. A sukatanA sevanamAM jo vaLatara maLatuM hoya to, mArI pAse prabhunA zAsananA rAganI mUDI che. temAM niraMtara vadhAro thato rahe evI icchA che. prabhunA saMghane satata harSollAsathI dhabakato jovAnA koDa che. manamAM have A badhuM eka sAthe ramezabhAInI chAbamAM vAcakone arpaNa. zrI nemi-amRta-deva-hemacandrasUri ziSya pradyumnasUri devakInaMdana nAraNapurA amadAvAda - 13 vasaMta paMcamI vi. saM. 2061 covIsa: pAThazALA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TERROR me-fectruuntain Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa rakA / mazera snoren bhimAzA pUlya 5:zrI mArA tathA pUzya yAtrizrI sarata ma namA emAlA pArA 24 tathA mAtAzrI tathA pAzrI mAha tAgAta pAyA gapasArappA stu samApisanAmopacAsata mahimapAsapI surata madhye dharmapremI suzrAvaka bhAI pravINa, paNa mAnArAjagajalAtA tAro kAgaLa maLyo. vAMcI atyaMta AnaMda thayo che. te ATha divasanA pauSadha karyA temaja be upavAsa karyA prazAsanachAA razana ghagaNa tApAsamAkalAraMTosabhA-tanA para anumAna rAmachAna. bhAI ! teM to mahArAjajInI chAyAmAM rahIne ghaNo luka pAjo sAyujtam saraNa ja taphAvata karI dIdho lAge che.! bhAI ! kharuM to e ja mAmAkapanaghaNANa rajAmapAchapavArasAhAyalamAna Parvo ranapAmA jana mArabhArA samajI gayo to mArA jIvane ghaNo ja AnaMda thayo che. jA ramamA samasAzatirapAra jAdhU bhAI! tuM je raste javA mAMge che ene mATe mArAM kharA pranukA sAsana zAolApakAraNa jala bha yathA tane mazIvAda ANUM chutuM prbhu-|| ||snne pacArAta pohAttappA mAramamA zobhAvanAra thale bhane nabhanu mahatva dhArIne manArayaNa sAtanapata sAtArA potA tathA pA2rnu syA5 52nAra thaDe ! sanadeva mAzAjanna tyAga saptara yamalAlatane sAyaro mevI mArI // 2 // cha ! janajAmazAnAyalA indubena tyAM Ave to dharmalAbha kaheje ane kaheje rUNAdApAmazarAkAnalalArapAla-bhAbhAno 50 asaNyo nathI. mahArAnI viramAurohoripakArI jatAemA mata 2vI ho, to mata deg432thI 42to te..! mAMjarapoja gajananapArala 75.4ArIna) 44bhaza hayamA 42341 15..! kAgaLa avAra-navAra lakhaje. parama pUjya zAMta-dAMta-tyAgI, sUryanAsamAna tejasvI, paramapUjatitutzamAnaNAsapI- aneka jIvonA upakArI pUjya paMnyAsajI merUvijayajI zaraNAgahamarApUrapAsanApA - mhaa| tathA pUthyapanyAsa haivavi4ya mahArA89 zarArANAnpUkamapalAsakarapAra AtmAnuM tathA hemacandravijayajI tathA muni mahArAja tathA. HeritsharaPERATARATone bhAnatu4yA sAdhu bha3 sAmaruitoNpIpakalapA sahAvAhayA si.55:zrI tathA yAtrizrI mophatapAilAkAramAnAmAzampa ka, tathA hemalatAzrIjI tathA pAlatAzrI AdinA mAkapA koTAnakoTI vaMdanA svIkArazo. emAgarazANAdhyamapAzamAjamAra vAna napapahananA na pasApasumalatAMchAjana mahArAjanA pasAye sukhazAtAmAM chIe. temaja Apano mApanamANapaNAparAmazejAtopAMcI : jamAtamAchApAmAlasAmAparakSAko - kAgaLa paNa thoDA divasa pahelAM hato, vAMcI AnaMda thayo latAMsAdhanAmadhAnAMzIrasAtazatamApAsamA ApanA dhAnAM zarIra saa2| ze, te jApAkAsAlAprapAjAra sAjana Apana asAvyathA eIzu. nApAsa jhApA ghAba eparAjapAlAchApa bhAvI ApasAbanI pAsesAvI tApamAracha apAmAranA jaladhazata | suparI yo sAga cha. meM Apano bhoTo 6572 . paNamasanapAtrapArAsArArula rANA ApanA upakArano badalo koI rIte vaLI zake ema nathI. alpA-51 sArA satamon sAmAna pravINa sArI rIte rahe che temaja abhyAsa paNa sArI rIte pAlamApanA Synvona: kare che, jANI ghaNo ja AnaMda thayo che, temaja bhAvanA paNa mAyA lApamApaomavAra caDatI thaI mane ghaNo ja AnaMda che. e badho pratApa pAtalA hI 59 lA/sAdhA sAdhA lAmAlAnApamA pAra have pravINanI vAta to ThIka paNa enA moTAbhAIe lapAtAprapApAnAMmArAnAta zansa mevI ourn all sil 3 bhArI noya tyAre pe muta maMjaraNamA pasnopAgapatnI devI ta pravIru A25 Elu ubaI : to me na yAtIsAparA saMyanArapAkA mahAmAI vastunA tyA 42vA 85..!Asi5 deg4 5 zAsanazANamA mAnA dharanA nathI to Ape jarA sUcanA karavAjevI che. mAruM to kaMI niyAmAvatArAcandrapaMjana mApAraTAmintAjonA sAMbhaLatAM nathI. kIkAbhAInA gharanA badhA AvatA haze. indu rAtala tAlImamAratanpala- pAvatA . malA mAyA sAza zata 27 cha bhane bhaktAmarano abhyAsa kare che. teNe paNa vaMdanA lakhAvI che. maMhAsamAnaka------------ 6:55batAzrInA Edibrary.org. E ntreprmachayA---Priyale Politiene-deo-enly Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya upAdhyAyajI merUvijayajI mahArAja tathA jaHba ja prijha ma-5wR7v pU. paMnyAsajI devavijayajI mahArAjajI tathA . pa 6pa4pa)rAja pArka hemacandravijayajI tathA mAnatuMgavijayajI Adi muni |mAjAta ) jAmanainANA 11.5. maMDaLa.. A M NI) >> entAnI amadAvAdathI li. sAdhvI caMpakalatAzrIjI tathA sA. cAritrazrIjI tathA hemalatAzrIjI tathA pAlatAzrInA koTAnakoTI vaMdana svIkArazojI. rUpa ja bannata para Apano kAgaLa thoDA vakhata para hato. vAMcI AnaMda kapaTa ra 1 13 131 thayo. Apa sahu sukhazAtAmAM hazo. ame badhA kharA mana a + 1 navapadajI mahArAjanA pasAye sukhazAtAmAM chIe. | ka 6 ama ja . ane jUnI amone kAle bhAI pravINanI dIkSA mAgazara sudI | nika, A che jhe pAMcamanI che, evA enA moTAbhAIe samAcAra che $51 vAra kA ja ApyA che, jANI atyaMta AnaMda thayo che. amArI dhArelI dhAraNA pUrI thaI lAge che. e badho upakAra | - , 2 mAM thI hoya to Apano che. Ape enA mATe ghaNI lAgaNI | rajha, 4-5 kAjaLa dharAvI che, e dAkhalo puravAra kare che. have pravINa | -6, 31 - e ka ja che. ' ApanI jeTalI bhakti kare teTalI ochI che. HV ra jananuM << 14. amoe sAMbhaLyuM che ke Apane muMbaI tarapha paNa barm kajInA va ba 1 javAnuM thAya. A bAju AvavAnuM nakkI nathI to have \ to A bAju AvavAnuM cokkasa rAkhazo. amone 5F-711 3 -e1 1 jaldI bALamuninA darzana karAvazo. amane badhAne 15 jUnay gro ApanA darzana karyAne ghaNo ja TAima thaI gayo che |, je 8 ja/ba/khAM kAjapUjanamATe have to jarUrathI jema bane tema jaldI A bAju | |-- jaladI *-4 * majA paDa1 jI padhAraNa jhALa; -g \ \\\\ padhArazo. 15tory 3gpha>> ranuSpama eja, pAlatA ( K r ------ amArA lAyaka hitazikSA pharamAvazo, amArAM sarakhuM | Raa che te tArIkha- hkhana na La kAmakAja lakhazo. / nA : ra ra ja prAdabhAI pravINa, A prakA - rApara --------- tAro kAgaLa ghaNA vakhatathI nathI. bhAI tArI tabiyata | tAre A ccr6 thI 3 Cole' sArI haze. te je pratijJA lIdhI te cokkasa pUrI karI pha jhavI najIke ja rahaLa---- lAge che. tuM gayo te gayo, ke huM dIkSA laIza tyAre ja jas 169 14 prAivA papha - - - amadAvAda AvIza. e vAta sAcI karI batAvI. bhAI ! tuM jevI rIte utsAhathI siMhanI peThe le che 1-ja-prada 51 51 tuM rAjA----- tevI ja rIte pALavAmAM paNa utsAha rAkhaje ! pramAda ba dha3) jIjaV - S.T - - karIza nahIM ! tuM ATalo badho jaladI sudharI jaIza | \ dUrajane ke kaMpanI e mane zaMkA hatI paNa mArI zaMkA te dUra karI ne kara | Aja khabara nI deja mA - Aje tuM keTalo badho AgaLa vadhyo ane tArI dIkSA 1 4MIka jAMjarA jovA mATe niSphaLatA meLavI haze ke joI zakyA | ka nA hA ka hI , nahIM ! haze ! paNa ahIMyA beThAM-beThAM tane amo | ajara chIjha ke tana ma ra ba la va - AzIrvAda ApIe chIe ke, tane zAsanadevI | kiMja:pAtaLA jheLAnuM sahAya karo..! " .. eja padmalatAnA dharmalAbha Fi2 lAkha Da mA rAhaws amArA lAyaka kAmasevA pharamAvazojI.... mAre mana A patro moTI sogAda che. temAM lakhelA zabdo noLavela che. mRtaprAyaH thayelI cetanAmAM prANano saMcAra thayAno anubhava thayo che. A patromAM je haiyuM dhabake che, tenAM dhabakAsa jIvaMta che. dIkarAnA bhAva-prANAnI dayAne sUjhe evA zabdonuM, deyAnA hoMkArathI svAgata karavuM game che. jo nivedana: satyAvIsa Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lahiyAnI lekhaNa 'tamAre lakhANa mATe mArI pAchaLa pAchaLa pharavuM paDaze.' mArA prastAvano A pratibhAva maLyo. manamAM ne manamAM meM javAba Apyo : 'kabUla.' 'pAThazALAnA prAgaTyanA be nimitta. eka to, suratanA cAturmAsa daramiyAna eka veLA baporanA pravacanamAM AgalI haroLamAM beThelA koI zrotAe moTuM bagAsuM khAdhuM. pUjyazrI pravacana karatAM aTakyA; potAnA manano uga osaryo eTale haLavAzathI e bhAIne kahyuM : "moM ADe hAtha rAkho to viveka jaLavAya.' bIjuM nimitta, bhAvanagaranA mitra jayendra trivedIne tyAM eka sAMje goSTi daramiyAna pUjyazrIne emaNe yAda karyA ane kahyuM : "emane yogya zrotAo bahu ochA hoya che.' surata AvI patramAM lakhyuM; sAthe umeryuM, 'cAturmAsa pachI paNa zrAvakone siMcana maLatuM rahe evuM karIe, ApazrInA vicAro lakhatA raho ane tene patrikA svarUpe chApIe. javAba paNa tarata maLI gayo : , jAI trithI ja vaDaLa tAta ne 13 paAjA ne chAlvika 6La che vaLI bALa rAjI che ke khela kana vAra lAga 2 :C)0 baLakha 22 A) * bi sapatha uga pariNAma sarasa AvyuM. guru pUrNimA (vi.saM. 2053) nA yogya divase 'pAThazALA" patrikAnuM prAgaTya thayuM. eka pachI eka suMdara aMko thatA rahyA. vaividhyasabhara phorama prasarAvatAM ciMtana-puSponI mALAnuM sUtra (dora) banavAnuM sadbhAgya mane prApta thayuM. pUjyazrInI satata vahetI vANIne jhIlavA, maharSi veda vyAsanA lahiyA banavA jevuM ahobhAgya mane maLyuM. navo aMka pahoMce ne vidvAna mitra phirojha sarakAra mane kahe, "khudA darekane kAMIne kAMI kAma soMpIne A pRthvI para mokale che. tane A 'pAThazALA' sajAvavAnuM kAma soMpyuM che. '' co-taraphathI Ama AvakAra maLato rahyo. sAta varSa pachI pistALIsa jeTalAM aMkono guccha moTA guladastA samo banyo. navA vAcako AgaLanA aMko maMgAve. e parathI A badhA aMkono saMcaya karI, viSayavAra vibhAgo karI ene graMthastha karavAnuM mana thayuM. vaLI mana AgaLa vadhatuM aTake. pustakonA to, moTo DuMgara khaDakAya ema, Dhagale DhagalA chapAye jAya che. 'zuM emAM eka vadhAro karIzuM ?" paraMtu e vicAra Ave, Take nahIM. koI paNa aMka hAthamAM laI, emAMthI koI paNa lekha vAMcatAM; ApaNI jAtane jagADavAno pUjyazrIno saphaLa parizrama varatAya ja. AvI asarakAraka zIkhane Ama DhabUrI kema rakhAya? vaLI, bAibalanuM eka vacana cheH 'dIpaka pragaTAvyo che, te TopalA nIceDhAMkI rAkhavA mATe nathI. " eTale ke, dIpakane bAjaTha upara mUkavo. joIe, tedIpakane upara TAMgavo joIe, jethI teno prakAza cAre kora prasarI rahe. AvI aMtaranI preraNAthI, girirAja paranA maMdiranA zikharanA kaLaza samuM pustaka taiyAra karavAno manasUbo karyo.. anubhava na hato tyAM anubhavIonA sAthe AvI maLyA. sau prathama bhAI yuyutsu paMcAla pAsethI, emaNe kareluM kaLA-pustaka maLyuM ane mane cAlavA caraNa maLyA. ane bhAI apUrva Azare to emanI badhI ja khUbIo dharI dIdhI; tyAM mArA caraNa rukyA, jANe mAro ekala-saMgha kAzIe pahoMcI gayo ! vaLI roja-roja A joIe nete joIe; e mATe bhAI saMdIpabhAInI madada 24X7 channel nI jema satata maLatI rahI. evo ja maLyo, caMdrikA prinTarInA rAkezabhAIno AvakAra... ane A mananIya, mAtabara lakhANone graMthastha thaI pragaTa thavA suyogya saMjogo AvI maLyA...vaLI aneka hAtha maLIne A graMtha raLiyAmaNo banyo che. rameza bApAlAla zAha surata caitra pUrNimA 2061: 24 eprila 2005 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtana Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (brabhunI puththAnA daramAM ' khaInA chinnadA-jalu, to nanavaliyA | koyara lAla gulAba nlatIrbhapAtaLI lIna ha2nIyA, - priryavolI kAmarkaza lAlasiTI . La dhika tiyA jela kala ke jIma nivara-jihhazi, 2siyA MmalANI pI De nImyaka ( -jana prabhu zreraNarUla | DLu 0i0 baMTI 320, tarI maLasimA varasiyA. WWW.jainelibrary.org Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - haiyAno hoMkAro jyAre tame eka kAmamAM saMpUrNa tanmaya ane tadAkAra thAo cho tyAre te kAma tamArI pAse haiyuM kholIne vAta kare che. tamane te kAmamAM AgaLa-AgaLa vadhavAnI sUjha paNa paDatI jAya che. vacce-vacce tamArA kAmano tamane aMdarathI hoMkAro ya maLato rahe che. kyAreka to koI kAma suMdara rIte pAra Utare tyAre aMdarathI zAbAzI paNa saMbhaLAtI hoya che. DUUNIVUTITE DRUELLLULUTTETOVOLVO 3 . 5 ciMtana : 1 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha vistAra : RRNa eTale karaja, dezuM. ApaNA mAthe pahelo upakAra mAtA-pitAno che. teo taraphathI thayelA A upakArano badalo to zI rIte vaLe ? paNa, teonA nAmane zobhAve tevuM, ApaNuM jIvana saMskArasaMpanna banAvIe, to teonuM RNa yatkiMcita adA karyuM kahevAya. bIjo upakAra ApaNA guruno che. zALAnA zikSaka, dhArmika pAThazALAnA zikSaka, kaoNlejanA prAdhyApaka ane ApaNane dharmabodha ApanAra dharmaguru. A badhAno, ApaNA paranA upakArano svIkAra karavo. huM temanI pAse bhaNyo chuM. temanI pAsethI zIkhavA-samajavA maLyuM che. mArA jIvanamAM temanA samAgamathI ghaNo Atmika lAbha thayo che. Ama, vAraMvAra kRtajJatA pragaTa karatAM rahevuM, eno RNasvIkAra karavo jarUrI che. RNamukti pitR kAraNa gurukA bhane vizvakaraNa yebhAga karaNano lAre sApa gAucha re lAna rahayuM kAyo naaidzaH namA athavAno bhAva bhayo kaho yo yAne tamo prAmANika prayatnayAgathavo kahe ye adhane megha hote. hAta. pitAnA saMskAra vArasA zolAvalo rahane saMbhAjavole pitRkaraNa musiddha gurunA upakaraNo svIkara kvone guru kaNa mulo yAne rokne zubha mAne yogya maEE khAte vidhikaraNa muti La prakhAta che. AnuM ra tArAjI banavuM che. 2 : pAThazALA zAkamArkeTamAMthI zAka kharIdI lIdhA pachI kAchiyAne paisA cUkavatI vakhate eka bhAIne vIsa rUpiyA dhaTyA. kAchiyo ane kharIdanAra bhAI, ekabIjAthI ajANyA hatA. paisA bAkI kema rakhAya ? bhAI mUMjhAtA hatA tyAM bAjumAM UbhelA bhAIe saujanya batAvyuM, potAnI pAsethI vIsa rUpiyA ApyA. hisAba pUro thayo. e bhAI pAse emanuM saranAmuM mAMgyuM. javAba maLyo H kAMI jarUra nathI. A ja rIte, bIjA koI muzkelImAM hoya tyAre tame ya Ama madada karajo. Ama paNa RNamukti thatI hoya che. e uttama prakAra che. Ama, traNa RRNanA bhArathI ane tene pheDavAnA bhAvathI ApaNI AsapAsanA jagata pAsethI ApaNe keTaluM badhuM ApaNe ApaNI kRtajJatA pragaTa karI zakIe. kRtajJatA to meLavIe chIe ! e badhAthI ApaNuM jIvana TakeluM che, ApaNI guNanuM bhAjana che. guNa temAM rahe che, Take che ane zobhe pitRRNa, guruRNa ane vizvaRRNa e traNa RNano bhAra ApaNA upara che tenuM bhAna rahevuM joIe ane kramazaH temAMthI mukta thavAno bhAva rahevo joIe ane teno pramANika prayatna paNa thavo joIe, koI ne koI rIte. dA. ta. pitAno saMskAra-vAraso zobhAvavo ane saMbhALavo te pitRRNamukti che. gurunA upakArano svIkAra karavo te guruRNamukti che. ane roja ne roja koIne yogya madada karavI te vizvaRNamuktino prayAsa che. AvuM roja tamArA jIvanamAM banatuM raho. jIvana-naiyA saraLa vahe che. ApaNe paNa koIne TekArUpa banIe to, zubhanA eka vartuLamAMthI bIjuM vartuLa racAze, vistaratuM raheze. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. korI sIleTanA lisoTA phemilI oNpha mena - tasvIra pradarzana bAlyAvasthA eTale ja bloTiMgapepara ! je maLe, jevuM maLe te, tevuM ja cusAI jAya, aMkAI jAya ! bALakanI pahelI indriya cakSurindriya; te khUba ja sateja hoya che. AsapAsa-copAsa je kAMI najare caDe tene AMkhanI pyAlI vaDe te pIe. badhuM aMdara UMDe UtaratuM rahe; evuM chapAtuM jAya ke jIvananA cheDA sudhI te akabaMdha sacavAya. e citro na to bhulAya, na to bhUMsAya ! bhale tenA upara bIjI seMkaDo chApa umerAya, paNa te badhI kALanA taDakAmAM varALa thaI UDI jAya. pahelI paDelI chApa to kAyamano jIvanapaTTo lakhAvIne AvI hoya che. Avo ApaNA badhAno sa2kho anubhava che. tethI eka evo niyama tAravavo che ke nAnAMnAnAM bALako sAthe ApaNAM vyavahAra, vANI ane vartana, komaLa, zItaLa ane saraLa rAkhavAM. bALaka enI nAnI vayamAM ApaNuM je kAMI jhIlaze, joze, tenAM UMDA cAsa enA manamAM paDaze. ApaNA taraphathI bALakanA cittamAM sArA vyavahAranuM vAvetara thaze to te, sArAM khAtara-pANI meLavI, AgaLa jatAM bIjA sAthenA vyavahAramAM ApaNe ApelA sArA guNa apanAvaze. pariNAme parasparanuM eka amRtacakra pharatuM raheze. bALakanA jIvananA prAraMbhakALamAM ApaNe kALajIthI vartIe, kAraNa ke A korI sIleTanA e lisoTA che kAyamI rahevAnA che. tana: 3 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fe ApaNuM magaja tijorI che, vakhAra nathI 24th Adh 2 roja-roja cAre bAjuthI jAta jAtanI mAhitIno Dhagalo ThalavAto rahe che. emAMthI jJAna keTaluM ane mAhitI keTalI e, ghauM-kAMkarAmAMthI ghauM alaga tAravavA jevuM che. agharuM che. TI.vI., reDiyo, chApAM jevAM dRzya, zrAvya ane vAcya mAdhyamo satata kAMI ne kAMI rajU karatAM rahetAM hoya che. temAMthI uttamane ja apanAvavuM. nakAmuM kAMI na saMgharavuM. nakAmuM hoya tenI upekSA karavI. je uttama hoya tene magajanI tijorImAM mUkavuM; kAraNake ApaNAM mana-magaja te tijorI che, vakhAra nathI. tijorImAM zuM mukAya ane vakhAramAM zuM mukAya te to ApaNe sArI rIte jANIe chIe. ratnanuM sthAna tijorImAM ane rAkhanuM sthAna vakhAramAM. ratno ochAM maLe, zodhavAM paDe. kyAMka ja maLe, kyAreka ja maLe; chatAM tenA ja premI banIe. koI ne koI ratna ApaNI rAha jue che - tenA ta2pha evo abhigama keLavIe ane tenA ajavALe jIvanane guNa-samRddha banAvIe. 15145 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suigAma. 11) 30, sukhI thavAnI sAdI cAvI : asato mA~ sat gamaya 19 bhAga che. mANase mANasamAMthI sArA banavA mATe mahenata karavI paDe che. sArA banI javuM e to saheluM kAma che paNa sArA banI rahevuM e agharuM kAma che. e agharA kAmane saheluM banAvanArAM traNa pagathiyAM che : sat saMga; sat vAcana; sat AcAra AjanA, asathI ubharAtA yugamAM sat puruSano meLApa thavo e sadbhAgyanI nizAnI gaNAya. khArAdha maherAmaNamAM satnI mIThI vIraDI jevA satpuruSano samAgama to IzvaranI kRpA thAya tyAre ja thAya. eTale A vIraDIne satata pAmavI jarUrI che. rojanuM sat vAcana, vAcana sAthe sat zravaNa ane sat darzana paNa vaNI levAnA che ja. Dagale ne pagale Thebe caDatA asat vAcana-zravaNa-darzananA ukaraDA jevA DhagalAmAMthI satne vINI levAnA, parakhavAnA ane e parakhavAnuM AvaDI jAya, phAvI jAya to e sat vAcana, zravaNa ane darzana, sat AcArane janmAvyA vinA na rahe. AvA sadAcArI eTale nirvyasanI. AvA sadAcArI eTale vinayI. AvA sadAcArI eTale sajjana. AvA sadAcArano prakAza jenA jIvanamAM patharAya te sadAcArI. acim Ava D 'sadAcArI te sadA sukhI' - e nyAye e haMmezAM sukhI rahe che. A sukhanI cAvI che. kanu desAI 1853 70.47 kara A Rib ciMtana : 5 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyeyanI spaSTatA gatine sArthaka kare che ApaNe kAMI ne kAMI puruSArtha to roja karatA ja rahIe chIe, paNa e puruSArthanI saphaLatAnI AdhArazilA che : dhyeyanI spaSTatA. ApaNuM dhyeya spaSTa hoya to ja, tene sAme rAkhIne karelI gati sArthaka bane che; e gati pragatimAM rUpAMtara pAme che. dhyeyanI spaSTatA ane te pachI, te mATenA puruSArthanuM sAtatya jarUrI che. A saraLa nathI. temAM vighna Ave to paNa, te dhyeyano vikalpa na svIkAravo. dhyeya prAptinI tIvratA e vidgone vikherI nAkhe che; oLaMgI javAnuM baLa Ape che. mATe, dhyeya siddha na thAya tyAM sudhI, avirAmapaNe maMDyA rahevuM te siddhinI pUrva zarata che. gAma javA nIkaLyA; paNa thoDuM cAlIne jo bIjI dizAnA gAme javA vicAryuM, eTale vipna zarU ! tethI dhyeyanI spaSTatAnI jema nizcalatA paNa, teTalI ja jarUrI che; temAM caMcaLatA na cAle. nirNaya letAM pahelAM 'A ke te' vikalpa bhale zodhyA karIe -- e cAle; paNa pachI nahIM. te nirNaya pachI tabakko gatino Ave che. gati ja pragatinuM rUpa le che ane dhAryA gAma ane ThAma pahoMcAya che. mAtra cAlavAthI gAma nathI pahoMcAtuM, paNa je gAma javuM che te gAmanI dizAmAM cAlavAthI te gAma pahoMcAya che -- jarUra pahoMcAya che. dhyeyanI spaSTatA gatine sArthaka kare che. - kanu desAI 6: pAThazALA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara rItabhAta, e uttama jIvanano bhAga che uttama zabda ut ane tama no samAsa che. je tamoguNathI UMce UDyA che te uttama. tamoguNanA kendramAM "sva" che; jyAre ethI UMce UDyA tenA kendramAM bIjAno vicAra che. bIjAno vicAra AvatAMnI sAthe ja, svayaMnI rItabhAtamAM ApoApa suMdaratA Ave che. zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA jyAre, pAraNAnA divase grAma-nagaramAM padhAratA tyAre je zerImAM gharanA bAraNe koI bhikSune UbhelA jue, to paNa teo te zerImAM na jatAM tyAMthI pAchA vaLe te to barAbara; paNa koI kabUtarane caNa caNatAM jue ke koI khisakolIne pANI pItI jue, to paNa e zerImAM na jAya ! ATalI kALajI anya jIvonI teo rAkhatA ! kevuM aucitya ! ApaNe tyAM AvelI vyakti jyAre jAya, te pachI ApaNane te vyakti dekhAtI baMdha thAya, pachI ja gharanAM kamADa vAsIe. temAM te vyakti pratyeno Adara che. Ama karavAthI, te vyaktine kevuM gamaze ! -- e vicAra AvA vartanano prANa che. zobhA to ApaNI ja vadhe che, sAthe zubha saMskAra paNa prabaLa bane che. A muddo badhe ja mahattvano che. sabhAmAM besavAnI rIta ke jamaNavAramAM besatI vakhate ke pagarakhAM utAratI vakhate, A ja khyAla rAkhavAno che: 'ahIM vacce utAravAthI bIjAne agavaDa paDaze mATe jarA dUra, bhIMta pAse utArIe.' AvI jhINI-jhINI vAto uttama jIvanano eka bhAga che. AvI sArI vartaNUkathI uttama jIvananuM ghaDatara ane caNatara thAya che. ApaNo janma uttama thavA mATe thayo che, e sadA yAda rAkhIe. kanu desAI ciMtanaH 7 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamanI upekSA nahIM ane adhamano anurAga nahIM 4 235 2 29/ satata parivartana pAmatA ApaNA jIvanamAM keTakeTalAM prasaMgonI ane vyaktinI avara-javara thatI rahe che. e badhI ghaTanA, prasaMga ane vyakti ke vAcana-zravaNa paNa judAM judAM staranAM ja rahevAnAM. tene be ja khAnAmAM vaheMcavAnAM hoya; kAM to te uttama hovAnAM, kAM to te adhama hovAnAM. are ! rastA parathI pasAra thatAM maMdira paNa Ave ane haoNTala paNa Ave. jotAveMta mana kheMcAya evI dukAno paNa Ave ane jotAveMta mana-moM bagaDI jAya evI dukAna paNa Ave; eTale ApaNe maMdirane uttama kahIzuM ane bIjAne adhama. paNa, ApaNe eka niyama apanAvIe : uttamanI upekSA nahIM ane aghamano anurAga nahIM. A niyamathI, ATaluM nakkI karavAthI, uttama najIka AvatuM jaze ane adhama chUTatuM jaze. jo ApaNe adhamano anurAga keLavIzuM ane uttamanI upekSA karatAM jaIzuM to saravALe ApaNI pAse adhamano ukaraDo bhego thaze ane uttama zodhyuM nahIM maLe. adhama vaNanotaryuM Ave che; uttamane lAvavA karagaravuM paDe che. ApaNe uttama meLavavuM che. uttama thavuM che. uttama eTale ke tamoguNathI upara UTheluM. bharyuM-bharyuM hoya te. savajI chAyA ( 8: pAThazALA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDoka arthavistAra uttamanI upekSA nahIM ane adhamano anurAga nahIM sAmAnya rIte to loko kahetA hoya che ke uttamanI to koNa upekSA kare ? jema je rAcaracIluM, kapaDAMlattAM, ghareNAM, miSTabhojana vagere sahune game ja. enI upekSA koI na kare. to pachI Avo bodha zAne ? nA evuM nathI. uttama zabda ghaNA vizALa arthane samAvIne beTho che. bhautika sapATIe je uttama-zreSTha che, tenI upekSA nathI thatI. e ThIka che. paraMtu uttama pustako, uttama vicAro, uttama vyaktio... haju A yAdI laMbAvIe to, mAtA-pitA, kalyANakArI mitra ane upakArI gurujanathI laIne TheTha 5ramAtmA sudhI uttamano vistAra vicArI zakAya. AvAM- AvAM uttama tattvo che ane e saMdarbhamAM ApaNe vicAravAnuM che. evuM paNa bane ke AvI uttama cIja sAme Ave tyAre ene AvakAravAno umaLako nathI hoto. enA pratye manamAM sAva ThaMDo pratibhAva jAge che. e uttama che evI jANa chatAM paNa, e tarapha lagAva na hoI enI upekSA ja thaI jAya che ! eka sAdo dAkhalo laI A samajI laIe -- sAMjanA samaye, basa ema ja, pati-patnI banne emanA bALaka sAthe TahelavA nIkaLyA che. raste derAsara AvyuM. patnIe sahaja kahyuM : cAlo darzana karI laIe. pati kaheze : savAre to darzana karyA che, tuM jaI Ava. AvuM banatuM tame paNa ghaNIvAra anubhavyuM haze ja. thoDe AgaLa jatAM, teo eka haoNTalamAM gayA; nAsto karyo. bahAra nIkaLI thoDuM cAlyA tyAM, zeraDInA rasano saMco Avyo. dIkarAe kahyuM H zeraDIno rasa pI laIe. pati taiyA2 ! Ama, uttamanI je rIte upekSA thaI e vyAjabI nathI. kyAreka icchA na hoya to paNa sudAkSiNyathI prerita thaIne paNa, uttamano Adara karavo joIe. junavANI mANasomAM tame joyuM haze. gharanI bahAra nIkaLatAM koI kahe : cA pIne jAo. athavA jamIne jAo. javAba maLaze nA, nathI pIvI; bhUkha nathI. tyAre vaDIla kaheze H jatI vakhate jamavAnuM nAma lIdhuM che. annano anAdara na karAya. thoDuMka vAMdI lo. ane bahAra janAra vyakti A svIkArI le che. A annano Adara che. A rIte ApaNe uttamane bhautika starathI AgaLa vyAvahArika stare vicArI zakIe. ema karatAM karatAM * AgaLa vadhatAM AdhyAtmika kSetre paNa, uttamano Adara karavAno hoya. AcaraNa duSkara lAge to enuM duHkha hovuM joIe. adhamano anurAga paNa, uttamanI upekSAmAM kAraNa banI zake. e anurAga tIvra hoya to, te uttamanA sevanamAM bAdhaka bane che. karmavaza ke saMyogavaza adhamanuM sevana thAya to paNa teno anurAga, na janme tenI kALajI rAkhavI joIe. ApaNane saMyogo ane sAmagrI uttama maLyAM che. teno saravALo paNa uttamottama hovo joIe. ciMtana : 9 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durlabhatAnuM bhAna durbayane aTakAve che jeTha aSADha korA gayA hoya tyAre, sattAvALA dvArA jAherAta thAya ke covIsa kalAkamAM, pANI mAtra ekavAra ane te aDadho kalAka ja ApavAmAM Avaze. tyAre, pANI AvavAno je samaya hoya, tenI pahelAMthI ja, Dola, tapeluM ne pavAlI ke pIpa, evuM badhuM taiyAra rAkhavAmAM Ave che. | e samaye bIjuM kazuM kAma nathI karavAnuM, evo niyama jANe-ajANe paNa paLAya che. pANI muzkelIthI maLe che, lAMbA samaye maLe che, thoDA samaya mATe ja maLe che, eTale A badhI kALajI rakhAya che. bhAla jevA pradezamAM to dUra-dUrathI, be-traNa kilomITara dUrathI pIvAnuM pANI AvatuM hoya to te pANI, pIvA sivAya bIjA koI upayogamAM na levAya teno barAbara khyAla rakhAya che. teno durvyaya aTake che, kAraNa te durlabha che. e pramANe, ApaNane maLelo manuSyabhava paNa atizaya durlabha che. bahu-ochAne, bahu-ochA kALa mATe ane lAMbA gALe maLe che. mATe tenI kSaNo vAvavAnI che, veDaphavAnI nathI. durlabhatAnuM bhAna durthayane aTakAve che. 10: pAThazALA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagara ke zahera pharato koTa ke killo hoya te nagaranuM baMdhana nathI TWEE Kalp paNa surakSAnuM kavaca che. te atyaMta majabUta hovA joIe. hA, temAM yogyasamaye javA-AvavAnA daravAjA hovA joIe; koI aniSTakAraka tattvo pravezI na jAya tenI kALajI rAkhanAra rakhevALacokiyAta paNa hovA joIe. killAnI eka IMTa paNa kAcI paDe, nAnuM bAkoruM paDe ke gaDhamAM gAbaDuM paDe, to tarata ja tenI marAmata karAvI levAya che. gaDha to chidra vinAno ja hovo joIe. te jeTalo majabUta teTalI ApaNI salAmatI. A samajaNa spaSTa che, killAmAM surakSita rahenAra enI majabUtInuM gaurava anubhave che. PA PIC FIE IRISI HIS gAma Spice i Jpsy 1-516 ET BS saMyama e yamano paNa yama che 109 ble tana, mana ane jIvananI sAttvikatAne sadAya vikasita rAkhavA mATe,, enI uttarottara samRddhi mATe, bahAranAM koI nukasAnakAraka tattvo aMdaranI pavitratAne abhaDAvI na de, khaMDita na kare te mATe ApaNane saMyama - niyamanA killAnA rakSaNanI jarUra che. ApaNI vRtti ane pravRtti upara kAbU rAkhavo hitAvaha che. A to nahIM ja A to kharuM ja AvA saMkalpa karIe ane tene dRDha banAvavA mATe, enI pharato killo banAvIe, enuM nAma pratijJA - niyama. AvA niyamo jeTalA dRDha, pola vinAnA, teTalI ApaNAM AMtarajIvanasauMdaryanI salAmatI vadhAre. svaccha ane DAgha vinAnA jIvana mATe te jarUrI che. eka kahevata yAda rAkhavA jevI che : nAtha vinAno baLada nakAmo ane niyama vinAno marada nakAmo. ApaNe svecchAe, tana-mana-jIvanane svaccha, svastha ane sattvasabhara banAvavA, niyamita thavAno, saMyamita thavAno prayatna karIe. ciMtana : 11 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakaLa jIva sAthe mAre maitrI che. zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM jIvana preraNAno bhaMDAra che. aneka prasaMgomAMthI kadI na olavAya tevuM ajavALuM maLe che. mittI be satramUugo -- "sakaLa jIva sAthe mAre maitrI che" e vAkya mAtra zabda samUha nathI, paNa jIvana-ghaTanA che. emanA ja jIvanamAM juo ne -- jyAre caMDakauzika sarpane samajAvavA ane sAce raste vALavA pote gayA; tyAre e caMDakauzike daMza dIdho, chatAM tenA para karuNA varasAvI ane tenA AtmAne UrdhvarohI banAvavA mAtra be zabdo kahyA : bubsa buksa vaMDawosiyA! ane e draSTi-viSa sarpa zAMta paNa banI gayo; jAtismaraNa jJAna thayuM ane daramAM moM rAkhIne aNasaNa karIne rahyo ! AvI zubha pariNatinI surakSA kAje tyAM ja pote paMdara divasa ane paMdara rAta khaDe page rahyA ! oNparezana karyA bAda, DaoNkaTara daradI pAse ja rahe tema rahyA ane e jIvano uddhAra thaI gayo ! sAme cAlIne upakAra karavA javAno svabhAva jIvanane unnata banAve che. paropakAranI vAvaNI e svaunnatinuM vAvetara che. maitrIno vistAra, upakAranuM preraka baLa che. vAsudeva smArta 12: pAThazALA For Private Personal Use Only WWW.jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya ke na hoya divALI, pragaTelA dIvAne pragaTelo rAkhajo vaLI pAchI divALI AvI ane kaMIka kahevA lAgI. sAMbhaLavAnI icchA hoya to, te kaMIka saMbhaLAve che: A to divALI AvI che; paNa te hoya ke na hoya, tame eka vAra je dIvAne pragaTAvyo che tene; pragaTelo ja rAkhajo. AvA sIdhA-sAdA dekhAtA zabdo UMDA ane arthagarbhita hoya che. eno artha, e zabdonI vaccenA avakAzamAM chupAyelo hoya che. teno izAro che, saMbaMdho tarapha. saMbaMdha vinA kone cAlyuM che? saMbaMdha che to saMsAra che. alabatta, sArA saMbaMdhonI A vAta che ! saMyoga" te saMsArano paryAya che. uttama vyakti sAthe, uttama tattva sAthe, uttama graMtha sAthe, je-je saMbaMdho vItelA varSamAM sthapAyA che, e mahAmUlA saMbaMdhone have TakAvI rAkhajo. navA varSamAM paNa e saMbaMdho tAjA ne tAjA - divALInA dIvaDA jevA prakAza relAvatA rahe, e jhAMkhA na thAya ke na to olavAI jAya, tenI kALajI rAkhajo. ciMtana : 13 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAM aTakavuM e jANe, tene Apatti nA Ave sI. narena kahevAya che ke kahevatomAM sadIonuM DahApaNa saMgharAyeluM hoya che. A vAta sAcI paNa che. ekanI eka kahevata, prasaMga-bhede, vyakti-bhede, vaya-bhede navA-navA arthane pragaTa kare che; navo-navo arthabodha karAve che. mathALA para lakhyuM e vAkya paNa, kahevatanI evI ja paMgatamAM bese tevuM che. A eka vAkyamAM anekavidha artho samAvAyA che. sthaLa rasoDAnuM hoya, jamavAnuM cAlatuM hoya, bhojana paNa bhAvatuM hoya, tyAre uparanuM vAkya jo yAda AvI jAya to, ghaNI takalIphomAMthI UgarI javAya! kAraNa ke vyAdhi-mAtranuM mULa rasAkti (rasa pratyenI Asakti) che. atirekathI ja roga thAya che. rasamUtAni vyAdhaN: I sthaLa dukAnanuM hoya, vAta paisAnI levaDa-devaDanI hoya. jo aTakavAnI jagyA jANI lIdhI hoya to, muzkelI na Ave. vAta jAmI nahIM ke jhagaDo thayo --evuM kAMI na thAya ane vAta vaNasatAM aTakI jaze ! manamaMdiramAM vivekano dIpa pragaTelo haze to, enA ajavALe jANI zakAze ke kyAM aTakavuM! Avo dIvo haMmezAM peTAvelo rAkhIe. 14 : pAThazALA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhoyAnI muThThI pa samaja ane svabhAvanA aMtarane ogALIe samaja ane svabhAvamAM koNa kyAre jIte che, e jotAM rahevuM paDe. loko to kSaNekSaNe samajane jue, jANe, oLakhe; kAraNa ke tenA AdhAre bolAya che, lakhAya che. jyAre svabhAva to, sIdho vartanamAM DokAya che. svabhAva mujabanuM vartana ane samaja mujabanI vANI -- tenI vacce aMtara dekhAya tyAre loko samajano cheda uDADe; kAraNa ke svabhAve samajane cheha dIdho. sAcI vAta to e che ke samaja vadhatAM, svabhAvamAM paNa yathAyogya pheraphAra thavo jarUrI che. svabhAvamAM pheraphAra e, ApaNI samajanuM phaLa che. SEEK samaja jJAnathI nIpaje che. jJAna to darpaNa che. darpaNamAM joI jema ApaNA mukhane ApaNe ThIkaThAka karIe chIe, tema samajane AdhAre svabhAvane sudhAratA rahIe. pachI samajano bhAra nahIM rahe, svabhAvanI suMdaratA vadhaze. samaja ane svabhAvanuM aMtara, jeTaluM ochuM teTalI e vyakti mahAna ! akSara mAchalI ane haMsa, svabhAva ane samaja ! mAchalI jevo tarala svabhAva badalAto badalAto, sudharato chevaTe haMsa jevo zubhra - amalina thaI, nIra-kSIranA bheda pArakhI zake evI samaja keLavI, cheka pAtALamAMthI Urdhva dizAe AkAzagAmI thaI muktinI uDAna hAMsala karaze. A parivartana Ama krame krame ane anAyAse -sahajapaNe thatuM, jagakhyAta kalAkAra ezvare, kunehabharI kaLAthI dRzyamAna karyuM che. kaca ciMtana : 15 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasAra pAmo zubha-lAbha vAto! uures i. U vahAlasoyA dIkarAnA mukhathI paNa daMtavINAnA avAja saMbhaLAtA hoya tevI kaDakaDatI TADha paDe tyAre ja ApaNe garama dhAbaLAno vaparAza zarU karIe chIe.Aga lAge tyAre, pANI zodhavA doDIe evA ApaNe ! paristhiti sarjAya tenAthI rakSaNa meLavavA mATe, pratipakSI sAdhano jamA laIe chIe ! cotarapha durita ubharAI rahyuM che tyAre, zubha tattvonI atyaMta jarUra che. kadAca, Aja pahelAM ATalI tAtI jarUrata kyAreya na hatI. ApaNA cittanI bhomakAnI bhItaramAM janmajanmAMtaranA keTakeTalA zubha-azubha saMskAro jamA thayelA che. bahAra paNa nimittonI vaNanotarI vaNajAra che. aMdara paDelAM zubha bIjone uttejana ane azubhanI upekSA e ja mArga jaNAya che. khAsa karIne nAnAM bALakone rAtre sUtI veLAe zubha vAto, kathAnako ane zubha zabdo saMbhaLAvavA. e samaye saMbhaLAvavAmAM AvelA zabdo, emanA jIvananAM svapno banI rahe che ! A svapnonuM jatana karavuM jarUrI che. enAthI ja jIvana ghaDAya che. bALakanA mananI phaLadrupa bhoMyamAM uttama bIja vAvavuM joIe. saMskArI mAtA-pitAnI A pahelI pharaja che. gharamAM sArI-sArI vAto ja thavI joIe. ApaNA zrImukhethI zubha vAtono ja prasAra thavo joIe attaranI jema. nabaLI ane nakAmI vAtone ovara-lUka karavI jarUrI che. A vAtone puSTa kare evI, cAra lITI manamAM jhabakI che; saMbhaLAvuM? sadA sadAcAra-suzIla-zauryanI, ghare-ghare vAta thatI rahe jyAM; saMtAna evA zUravIra pAke, banI rahe te zaNagAra dezanA. ratilAla kAMsodariyA Kansalai 16: pAThazALA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnA bALakone zubha vAto, kathAnako ane zubha zabdo saMbhaLAvavA. saMbhaLAvavAmAM AvelA zabdo, emanA jIvananAM svapno banI rahe che! A svapnonuM jatana karavuM jarUrI che. enAthI ja jIvana ghaDAya che. bALakanA mananI phaLadrupa bhoMyamAM uttama bIja vAvavuM joIe. saMskArI mAtA-pitAnI A pahelI pharaja che. gharamAM sArI-sArI vAto ja thavI joIe. ApaNA zrImukhethI zubha vAtono ja prasAra thavo joIe - attaranI jema. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlo, ApaNe prabhujIvI banIe jIvavuM to che. jIvavA jevuM che, mATe jIvavuM che. jIvavA mATe, AdhAra to joIze. nimitta paNa joIze. jIvavAnA AdhAra ane nimittano A jagatamAM lIlo dukALa che : dhana mATe jIvanAra che ane dhanathI jIvanAra paNa che. davA vaDe jIvanArA paNa che.sattAnA doradamAmathI jIvanArA che. are ! buddhithI jIvanArA 'buddhijIvI' to pAra vinAnA maLe che. teo potAnI jAtane 'buddhijIvI' tarIke oLakhAvavAmAM gaurava anubhave che. -- AvA badhAno ApaNane khUba paricaya che.paNa... ApaNe to prabhu mATe jIvanArA, prabhu vaDe jIvanArA 'prabhujIvI" banavuM che. Aje jyAre 'buddhijIvI'nI cArekora bolabAlA che tyAre, ane zraddhAnI kaTokaTI pravartatI hoya tyAre, "prabhujIvI" banavuM sukhadAyI, zubhadAyI, zAtAdAyI ane zAMtidAyI puravAra thaze. cAlo, AjathI ja ApaNe "prabhujIvI" banavAno saMkalpa karIe ane te dizAmAM paheluM DagaluM mAMDIe. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlo, cAlo, ApaNe prabhujIvI banIe ApaNI prArthanAo, stutio kevI prANavAna hoya che ! prabhujInA darzanathI romAMcita thaIe chIe tyAre, zabdo sarI paDe che : prabhu darizanathI pAmIe, sakala padAratha siddha.. darzanamAtrathI ja jANe ke badhI sukha-saMpadA maLI jAya che ! A aNamola jIvana prabhujIe ApaNane ApyuM che; ene ja havAle rahIe, ApaNI badhI ja javAbadArI ene zire... mArI nADa tamAre hAtha, hari saMbhALajo re... phakta eka ja vinaMti ane enA hRdaya-kamADa khUlyAM ja che jANe ! maMgaLamaMdira kholo dayAmaya, maMgaLamaMdira kholo. ene zaraNe rahIzuM to, ApaNuM badhuM ja e saMbhALaze, sAcavaze.. ApaNe enAM bhoLAM zizu chIe, bALaka chIe. paNa bALaka jo bolI na jANe, to kema vahAlo lAge re.. ApaNA guNa-avaguNa badhuM ja enI samakSa ogaLI jaze. prabhu more avaguNa citta nA dharo.. ApaNe prabhumaya thaIe e pachI to jIvana mahorIne sugaMdhamaya thaI UThe.. prabhujI ! tuma caMdana, hama pAnI.. enA mukhaDAnI mAyA lAgaze ane mana jhUmI UThaze, gAze.. mArI karI mere to giradhara gopAla, dUsarA na koI.. jyAM hoIzuM, jyAM joIzuM tyAM e ja najara samakSa haze.. evI jyAM-jyAM najara mArI Thare, yAdI bharI tyAM, ApanI... basa, eka ja icchA - aMtara mama vikasita karo aMtaratara he, nirmala karo, ujvala karo, suMdara karo he... kavikulaguru ravIndranAthanI prArthanA ApaNe paNa AtmasAta karIe, samRddha banIe. cAlo, cAlo, ApaNe prabhujIvI banIe. ratilAla kAMsodariyA roNA to nArI / ciMtana : 17 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyakti mAtra krodha-kAma-lobha-mohathI parezAna hoya che. te-te doSane AdhIna thayelA jIvane jotAM, tenAmAM e badhA doSa che tevo ahesAsa thAya che tyAre 'A to have nahIM badalAya' - AvuM vAkya, sva mATe ane parane mATe paNa, 'kadAca' zabdanI bArI rAkhyA vinA bedhaDaka bole che, mAne che, varte che. cAlo ApaNe prabhujIvI banIe doSo mATIpagA che, guNo hAthIpagA che (1 paNa, sheja UMDANamAM jaIe to jaNAze : e durguNa che e kharuM. are ! UNapa che ane ochapa che chatAM, tenAthI hatAza thavAnuM nathI. e kAyamI che tevuM haragija mAnavAnuM nathI. te badhA doSonI nirbaLatA, nirguNatA ane niHsAratA dekhAI eTale te jitAyA ja samajo ! e badhA javA mATe ja AvyA che. juone ! caMDakauzika upara krodha kevo savAra thayo hato ? koIne paNa lAge ke te kSamAnA dariyA banI jaze ? paNa, na bane te banyuM ne ! JEUNE TEKE ane bhavadevano nAgilA uparano rAga to kevo gADha lAgato hato ! paNa jaMbUsvAmI thayA tyAre jIva to e ja hato. paNa vairAgyano maherAmaNa UmaTyone ! eTale, doSonI sAme jaMge caDavA karatAM, enI upekSA ja upAya che. 18 : pAThazALA vicArakoe kahyuM che ke te-te doSano pratipakSa vicAravo : krodhanI sAme kSamAno, mAyAnI sAme sa2LatAno vicAra karavo. zatrune jItavAno A paNa eka upAya che. zatruno zatru, mitra -e kahevata anurUpa tenI sAmenA sAthenI dostI e kAmayAba puravAra thaze. AnAM udAharaNo aneka che. jemaNe eka cheDethI jaMga cheDyo ane sAme cheDe vijayanI dhajA pharakAvatAM chAtI kADhIne UbhA rahe che. ApaNe AvuM karavA ja AvyA chIe. zarU karIe. dAmodara prasAda Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaccha saranAmAno vikalpa nathI posTakhAtA taraphathI A sUcanA maLe che. A vAta sAcI paNa che. garabaDiyA akSaranA saranAmAvALI TapAla kyAMya pahoMcatI nathI. A ApaNA sahuno anubhava che. TapAlanI jema, mANasa mATe paNa, A vAta eTalI ja sAcI che. mANasanuM saranAmuM te tenuM cAritra. mANasa tenAthI ja oLakhAya. loko tene e rIte ja yAda rAkhe. Ano paNa koI vilpa nathI. cAritranI koI avejI nathI. "nahIM sAMdho, nahIM reNa!" --A niyama pravarte che. pahelAnA jamAnAmAM ghaNAM mATe ApaNe sAMbhaLatA : A bhAI AvuM to, na ja kare. AvuM to, na ja bole. AvuM to, na ja khAya. Aje paristhiti badalAI che : bhAI enuM bhaluM pUchavuM, kAMI kahevAya nahIM. --evuM saMbhaLAya che. nokarIe rahyA cho ?: hAthathI kazuM ADuM avaLuM na karAya. dukAne beThA cho? : kaDavAM veNa na bolAya. tamAre bharose soMpyuM che? : vizvAsaghAta na karAya. bhaya ke lobha-lAlacathI paNa, jo naDage to ja kIrti-pratiSThA jAme, enI suvAsa prasare. AvA cA Ne ghaDatara karIe. nAmanI prabhune mika a payA, ciMtana : 19 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhasaMkalpa kalpavRkSa che je kAMI antaraMga manamAM AkArita karavAmAM Ave che, te badhuM kyAre ne kyAre bahiraMga jIvanamAM sAkAra thAya che. antarmanobhUmi to bhAre phaLadrupa jamIna che. je bIja vAvo te Uge. je saMkalpa-zubha athavA azubha-aMdara ropo te Uge. jo Avo ja niyama hoya to, zubhanuM ja vAvetara karavuM joIe. zubhasaMkalpa to, kalpavRkSanI jema phaLe che. eka zubhasaMkalpa karavAmAM Ave, tene tIvratAthI, vAraMvAra ghUMTavAmAM Ave; to te saphaLa thayA vinA na rahe. kUvAnA kAMThe kALI zilA hoya, te rojaroja anekavAra doraDAvaDe eka jagyAe ghasAya to, te zilA para nizAna paNa paDI jAya che! hA, saMkalpane saphaLa banAvavAnI zarata che ke, tene dRDhatAthI vaLagI rahevuM paDe. dIrghakALa sudhI dhIraja dharavI paDe, smaraNa-jaLathI enuM niraMtara siMcana karatA rahevuM paDe; to e jarUra phaLe. dUdhamAM meLavaNa nAMkhIne, tenI rUpAMtaraNanI prakriyAne sthiratA-pUrvaka AgaLa vadhavA devI paDe, to dUdha aNue aNu dahIMrUpe pariNata thaI jAya che. te ja rIte, zubhasaMkalpa paNa, vidhipUrvakanI mAvajatathI saphaLa thAya che. jarUra UgI nIkaLe che. CHHAYA 20: pAThazALA wwwijainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramanA kRpArasane meLavavA, pAtratA vikasAvIe ApaNe paramane prArthanA karIe ane te prArthanA ochI phaLe to, ApaNe paramanI zaktimAM zaMkA karavAne badale, ApaNI pAtratA tarapha najara karIe to, tarata ja marma pakaDAze ke pAtratA pramANe ja phaLa maLyuM che. jevo pAtratAno vikAsa thaze ke tarata ja phaLanuM pramANa vadhavA lAgaze. gaMgAno aphATa jaLarAzi agAdha ane apAra che; te tamane bhIMjavavA ane tRpta karavA, tamArA pAtrane chalakAvavA tatpara che, paNa te tamArA pAtramAM samAya teTaluM ja ApI zake, tethI vadhAre nahIM. A jeTaluM jaLa joIe, teTaluM pAtra laI javuM paDe. pAtra jeTaluM hoya, teTaluM jaLa maLe. paramAtmAnI kRpAnuM paNa, AvuM ja che. paramAtmAnI zaktinuM avataraNa paNa, evuM ja che. ApaNI pAtratA pramANe lAbha kare. ApaNe to, ApaNA pAtrane satata vikasAvatA rahevAnuM che. guNasamRddhi dvArA ApaNI pAtratA vikasAvIe ane paramanA kapA-rasathI ApaNA jIvananA pAtrane chalochala chalakAvIe. paramanuM to ApaNane AmaMtraNa che ja. parama ane pAtratAno meLa thaze to, pAtra bharapUra bharAI jaze. ciMtana : 21 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM sukha-duHkha tulanAnAM ! vicAra karatAM ema lAge ke, A tulanAzaktinI to kevI khUbI che! manamAM eka vicAra cAlato hato, moM malakAtuM hatuM. potAnI jAtane moTI samajato hato, sukhI mAnato'to. acAnaka ja, kAMI yAda AvyuM; tenI sAthe sarakhAmaNI thavI zarU thaI. mAM paDI gayuM ! sukha, rAkha thaI UDI gayuM. duHkhanA vicArothI mana have kaDavuM thaI gayuM. manamAM pIDA UpaDI. ajaMpo thayo. dehamAM vedanA thaI AvI...evAmAM bIjuM kaMI yAda AvyuM. koIke AvI, vadhu duHkhI mANasanI vAta karI. e sAMbhaLI manane sAruM lAgyuM ! pelI vedanA osaravA lAgI. zuM che A? tulanAnI A te kevI tAkAta? meLAmAM mahAlavA eka mANasa jato hato. mastIbharI cAla hatI ane gaLAmAMthI gItonA sUra relAtA hatA. evAmAM raste utAvaLe cAlatA mANasonA paga para najara paDI. aneka nara-nArIne eNe jAtajAtanAM pagarakhAM paherIne jatAM joyA. re nasIba! mastInAM gIto varALa thaI UDI gayAM! hAya re ! mArA pagamAM kAMI nahIM? huM ughADapago ! aTakI gayo. moLo paDI gayo. duHkhI-duHkhI thaI gayo ! AgaLa vadhatAM, cakaDoLa pAse eka ThelaNagADImAM sUtelo mANasa joyo. Ane to paga ja na hatA ! tene joyo ane thayuM : hAza ! mane paga to che ! malakAyo. manane gherI vaLelo viSAda dUra thayo. ApaNe, ApaNAM sukha-duHkhane kazIye sarakhAmaNI vinA tenA svarUpane pAmIe ane svIkArIe to kevuM sAruM? jyAre tulanA karIe chIe tyAre ja upAdhI Ave che ! Ama, ApaNAM sukha-du:kha vAstavika che ja nahIM kazI tulanA vinA ja jo sukha-du:khano vicAra karIe to kevuM sAruM ! are ! ApaNe koIne sArA ke khoTA kahIe chIe e paNa anyanI sarakhAmaNI e ja ne? have, tulanAnA kazA vaLagaNa vinA vicAravAnI Teva pADavA jevI che. tulanA badhe khapanI nathI. 22: pAThazALA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tataH pi / tethI zuM? So What? e] kae Peh PJs [+h + ]+lf ]+2+ 03 ]]>>&le IF vicAra sukha Ape che ane duHkha paNa Ape che. sukha Ape tevA vicArathI, sukhI thavAya ane duHkha Ape tevA vicArathI, du:khI thavAya. tataH kim / A maMtra che. adbhuta maMtra che. jhera utAranAra maMtra che. dInatAnA vIMchInuM jhera caDyuM hoya ke, AsaktinA sApanuM jhera caDyuM hoya, A maMtranA mananathI te jhera UtarI jAya che. koIne mAna-sanmAna maLyAM, vaibhava ane aizvarya sAMpaDyAM. ApaNane te na maLyAM. ApaNAmAM dInatA AvI, nAnapa AvI. manamAM jhINuM-jhINuM asukha huM thavA lAgyuM. teve samaye, jo vicAra jhabakI jAya tethI zuM ?tene maLyuM che te, tenA puNyathI maLyuM che. mane paNa maLavAnuM haze to, kyAreka mArA puNya thakI maLaze... ...ane puNyodayathI kadAca maLI gayuM, tenAthI garva thavA lAgyo. potAnI jAtane vizeSa gaNavA lAgyA ! phulAyA ! tyAre paNa, jo A maMtra yAda Ave - tethI zuM ? to tarata ja, e aizvaryanI anityatA ane azaraNatA samajAI jaze ane Asakti tUTavA lAgaze. 'tethI zuM ?'-- e maMtra vicAra, aizvarya ane bharyA-bhAdaryA jIvana vacce ghUMTAvA lAge tyAre, badhA ja bhautika padArthonI niHsAratA, nirguNatA dekhAya che. kSaNabhaMgura bhautika padArthonI Asakti ogALavAno A maMtra che. lAlasAne kAbUmAM rAkhavAno siddha maMtra che. sAdA dekhAtA A be zabdomAM ghaNuM UMDANa chupAyuM che. jema-jema vicAratA jaIe, tema-tema emAMthI navA navA artha UghaDatA Avaze. zuM rAcIe, jyAM kSaNano prasaMga ! ciMtana : 23 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UPIS vasaMtaRtunI zarUAta hatI. vasaMtapaMcamI sAva najIka hatI. paraMtu saMvata 2057 (26 jAnyuArI 2001)nI A vasaMta, pAnakhara puravAra thaI. mAtra thoDI sekaMDonA samayamAM bhUkaMpanA jabbara AMcakAoe keTaluM badhuM vartamAnanuM, bhUtakALamAM palaTAvI dIdhuM. seMkaDo gAmanA ane hajAro mANasonA itihAsa para to, kSaNavAramAM pUrNavirAma mukAI gayuM. bhavitavyatAno bhISaNa bharaDo vIMTaLAI vaLyo. kALanI eka phUMka, ane badhuM olavAI gayuM. ghaDIbharamAM mANasa sUnamUna thaIne Ubho rahI gayo. zuMnuM zuM thaI gayuM ! jonAranI AMkhomAM AMsu thIjI gayAM. haiyuM dhabakAro cUkI gayuM. hoTha sivAI gayA. vaNamAMgI viTaMbaNAo vairI thaIne cogaradama gherI vaLI vIMTaLAI gaI. ghaNuMbadhuM dharAnI atala gartAmAM UMDe dharabAI gayuM. to keTaluMka, mAnavanA UMDANamAM hatuM te, bahAra paNa AvyuM. vipatti aMdaranA khamIrane bahAra ANe che, evuM je kahevAya che te, avasare Thr samajAya che. E Sterious is left met 55 vipad gaMge, vaMduM tuja caraNomAM mastaka dharI eka kuTuMbamAM, mA ane dIkarI - be ja bacyAM. bAkI badhAM prabhune pyArAM thaI gayAM. eka svayaMsevikA bahene dilAso ApatAM, dIkarIne cokaleTa ApavA mAMDI. dIkarI na le. bahenane ema ke vadhAre joItI haze. mUTho bharIne ApavA mAMDyo. to paNa bALakIe na lIdhI. te joIne dIkarInI mA bolI ke zuM ame bhIkhArI chIe ! e sAMbhaLI sevikAnI AMkho bhInI thaI gaI ! kyAMthI Ave che A zabdo ! bhItara kyAMka hajI khumArI saLavaLe che. ene dhabakatI rAkhIe. RUBEL 24: pAThazALA savajI chAyA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvedanazIlatAthI dhabakatA rahIe vartamAnayugane yaMtravAdano yuga kahevAya che. yaMtravAdanA phAyadA hoya ja. e phAyadAnI yAdI karIe to, enAthI paNa moTI enA geraphAyadAnI che. yaMtrathI ApaNe khUba TevAyelA chIe. phona, kampyUTara, TI.vI. vagere sAdhano ApaNA jIvananuM aMga banI gayAM che. A badhAM sAthe panAro paDe eTale tenI jaDatAno cepa ApaNane lAge ja lAge ! yaMtronI sobatathI hRdayanI saMvedanazIlatA haNAtI jAya che. hRdaya saMvedanazIla hoya che. buddhi vicArazIla hoya che. koI kAma roja ekasarakhI rIte karAtuM rahe to paNa, saMvedanazIlatAmAM oTa Ave che. ja moTara, skUTara, rikSA, TrekTara jevAM yAMtrika sAdhanone badale, mANasa jyAM sudhI baLada-gADAM, ghoDA, haLa vagere sAthe jIvato hato tyAre e sajIva sRSTinI asara sAthe tenAM sukha-duHkhano vicAra raheto. AvI saMvedanA mANasanA jIvananA bhAgarUpa hatI. ethI potAnuM jIvana paNa jIvaMta rahetuM. sahaja rIte vicArano vistAra sadhAto hato. saMvedanazIlatA to, ApaNI jIvana mUDI che. e koI paNa bhoge jaLavAvI joIe. ane tenAthI ja vividha lalita- kaLAo - sAhitya-saMgIta-sthApatya-zilpa-citrakaLA vagerene mANavA ane anubhavavAnI dRSTino vikAsa thAya che. enA phaLarUpe svayaMnI dRSTimAM sUkSmatA Ave che. bIjAnAM du:kha joI dila drave te, saMvedanA kahevAya. A saMvedanAne gumAvavAnI aNI para ApaNe AvI UbhA chIe. hRdayane AvI saMvedanAothI chalochala ubharAvavA mATe ApaNe prakRtinI najIka rahIe. pazu-pakSI-vRkSa-velI-sUrya-caMdratArA-bALakonI sRSTimAM vadhu viharIe, temAM mana parovIne rasa laIe to, ApaNuM hRdaya saMvedanazIlatAthI dhabakatuM raheze. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gim 19 uplhosebe prabhAsapATaNanA dariyA kinAre, vizvaprasiddha somanAthamahAdevanA maMdirane joIe to, jANe tenI suMdaratAne joyA ja karIe evuM mana thAya. tenuM sthApatya to atIva suMdara che ja. vaLI e suMdaratA nIrakhyA ja karIe ema thavAnuM, eka vizeSa kAraNa paNa che. A vizALa zivAlayanI AgaLapAchaLa ane Aju-bAju kazuM ja nathI; basa, avakAza ja avakAza che ! WESO eka bAju vAMbha-vAMbha mojAM uchALato, kSitija sudhI patharAyelo mahAsAgara che. to, A bAju, maMdiranAM pagathiyAM sudhI pahoMcavA ThIka-ThIka cAlavuM paDe evuM parisara che. A che enI suMdaratAnuM rahasya. khullI jagyA sthApatyane adhika suMdaratA bakSe che. avakAza suMdaratAne sthAyI banAve che eka moTuM makAna hoya, ane tenI Aju-bAjumAM nAnAM-moTAM makAno hoya, to tenuM rUpa DhaMkAI jaze. eka zreSTha prasaMga mANyA pachI, tarata bIjA prasaMgamAM gayA to, pahelA prasaMgano anubhava DhaMkAI jaze. pustakanuM zreSTha prakaraNa vAMcyuM. basa, pachI te pustaka baMdha karI, AMkho mIMcI ema ja thoDI vAra besI raho ane e gamatuM prakaraNa vAgoLo. lakhANanA vicAronI suMdaratA mananA UMDANamAM Utaraze ane enI kAyamI chApa aMkAI raheze. svAdiSTa bhojana karyuM; basa, have kazuM ja moMmAM nAMkhavAnuM nahIM. bhojanano svAda smRtimAM sacavAze. sArAne sArI rIte mANavA mATe, cArekora thoDI-thoDI jagyA rahevA do. citranA sauMdaryanuM kAraNa te tenI AsapAsanI korI jagyA, enA saMyojananI zobhA che. gIcatA, suMdarane kurUpa banAve che. jIvanamAM badhe ja, sArI cIjanI AsapAsa avakAza rAkhavAnuM zIkhI laIe. gIcatA ane atireka e AjanA jamAnAno roga che. ApaNe tenAthI bacIe. 26 : pAThazALA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhamAM darpaNa jarUrI che, dUrabIna nahIM i viziSTakoTinA parvamAM paryuSaNa parvanuM sthAna mokhare che. temAM jema pratikramaNa karavAnuM mahattva che, yathAzakti upavAsa vagere tapasyA karavAnuM mahattvanuM che; tema zrI kalpasUtranuM zravaNa karavAnuM paNa, eTaluM ja mahattvanuM che. zrI kalpasUtranA pahelA divasanA pahelA vyAkhyAnamAM, indra mahArAjAnI vAta Ave che tyAre kArtika zeThanI kathA Ave che. kathA jANItI che; temAM Avato airika tApasano prasaMga paNa jANIto che. A nAnA lAgatA prasaMgano bodha ghaNo moTo che. A bodha eTalo badho kiMmatI che ke ene jo samajI zakIe to ApaNA jIvanamAMthI ArttadhyAnane kAyama mATe dezavaTo maLI jAya ! 'zrI kArtika zeTha pAraNuM karAve to ja, huM pAraNuM karavA AvuM AvuM nairika tApase rAjAne kahyuM. rAjAnA kahevAthI kArtika zeTha AvyA. gairikane pAraNuM karAvyuM, te vakhate tApase nAke AMgaLI mUkIne bharI-sabhA vacce kArtika zeThanuM je apamAna karyuM, tyAre dharmapariNata evA kArtika zeThe 'zuM vicAryuM' -e mahattvanuM che. apamAnita thayelA potAnA AtmAne, rAjA mATe, nairika mATe ghaNI jAtanA vicAra Ave tema hatA; chatAM vicAra-mAtra potAnI jAtano ja Avyo. ane te paNa vAMjhiyo vicAra na karyo, vicAranuM svarUpa AvuM hatuM; 'jo meM munisuvrata svAmI pAse dIkSA lIdhI hota to apamAnano A prasaMga Avyo ja na hota.' Ama, AvA duHkhada prasaMge darpaNa hAthamAM lIdhuM; dUrabIna nahIM.kathAnaka ema samajAve che ke, jIvanamAM jyAre jyAre koI paNa jAtanA duHkhanA prasaMgo Ave tyAre, tamArI jAtano ja vicAra karajo. tamAre zuM karavuM joIe, e ja vicAra karajo. sAmAe zuM karavuM joIe --e vicAra nirarthaka che; ane e vicAra AtmA mATe anarthaka paNa che. cahero jovA darpaNa ja upakAraka che, dUrabIna nahIM. parvAdhirAjanA A divasomAM saMkalpa karIe : 'duHkhamAM darpaNa hAthamAM rAkhIzuM ane caherAne sudhArIzuM.' hod]rn]] ]] Z(c) 35 353790 []]s] [11] !$j]; at phish bf of is Jause foor Beisit dhavalabha (pain (UK TI Dastge ravIe ciMtana : 27 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema e sukha che; apekSA emAM vighna che vividha vicitratAthI ubharAtuM ApaNuM mana che. temAM sArA che teTalI ja, adhUrapa paNa che; teTalI ja malinatA che. A badhuM eka-sAthe ja rahe che, vadhe che, vikase che -- gulAbanA manorama phUla ane tenI sAthenA aNiyALA kAMTAnI jema. zuM evI koI tarakIba hoI zake ke, phUlanI sugaMdha mANI zakAya ane kAMTAthI jAtane bacAvI zakAya ? evuM koI karI zake, ene kaLA ja kahevAya ! sAdhya thaI zake evI A kaLA che. jene jene ApaNe hRdayathI cAhIe, prema ApIe, tyAre ApaNane sukhano anubhava thAya che. e prema mANasa pratye hoya ke pazu-pakSI pratye hoya, tyAre, banne pakSe sukhano anubhava thAya che. paNa pelA gulAbanA phUla sAthenA kAMTAnI jema jo premanI sAthe ja e vyakti pratye ApaNA cittamAM apekSAnA kaMTakanA aMkuro paNa UgI jAya ane e apekSA ApaNA premanA panAthIye moTA panAnI hoya ane te na saMtoSAya eTale ApaNane duHkha ane AghAta lAge. saravALe premanuM sukha karamAvA lAge, naMdavAI paNa jAya.. prema karIe -- prema ja karIe, maitrIno mAMDavo bAMdhIe, sAthe-sAthe apekSAnA kAMTAthI sAvadha rahIe -- cittane bane teTaluM tenAthI bacAvIe, to pachI mAkha vinAnuM madha maLyA ja karaze, madhura madha maLyA ja karaze. A agharuM che. A eka prakAranI sAdhanA che, paNa karavA jevI che. temAM jo siddhi sAMpaDe to, jIvana unnatinA AkAzane AMbavA lAge. evuM kAMIka karIe. kanu desAI 28: pAThazALA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhUrapa DhAMkIe - sArapa upasAvIe gADha ane vizALa,gIca jaMgalanI keDI pAse eka bhAI beThA hatA. icchA hatI ke jaMgala pAra karI daIzuM. manamAM ciMtA hatI ke pagathI to pAMgaLo chuM, kema karI javAze? tyAM, evAmAM eka aMdha-jana tyAM AvyA. ene paNa jaMgala pAra karavAnI icchA hatI ! banne jaNA saMpI gayA. pAMgaLAbhAI pagathI aTakelA hatA, paNa AMkhanA sAjA-naravA hatA. aMdhabhAI AMkhethI akhama hatA paNa, paganA sAjA hatA. sarasa joDa banI. aMdhabhAIe potAnA sakSama khabhA para pAMgaLAbhAIne besADyA. eNe jema-jema rasto sujhADyo tema-tema AMdhaLAbhAI cAlyA ane sukha-sukhe baMne jaMgala pAra karI gayA. ekanA paganI sArapa ane bIjAnI AMkhanI sArapa kAme lAgI. baMnenI adhUrapa DhaMkAI ! saMsAramAM sarvatra, AvA ThaMdra che. pitA-putra, bhAI-bhAI, pati-patnI, guruziSya. A tamAma joDakAmAM-darekamAM sArapa ane adhUrapa banne eka sAthe hovAnAM ja. adhUrapa ane sArapano saravALo eTale mANasa ! phakta sArapa ja hoya ke kevaLa adhUrapa ja hoya, evuM to koI na ja hoya. ekabIjAe ekabIjAnA pUraka banIne adhUrapa DhAMkavAnI che, sArapa poSavAnI che; to ja kArya-siddhi thAya. sAmenAnI sArapa svIkAratAM, saMkocAvAnuM nathI. sAmI vyaktimAM je na hoya ane te ApaNAmAM hoya, to tenA pUraka banavAnuM che. Ama koInI paNa adhUrapa hoya ene "ovara-lepa karavAnI che. temAM ja ApaNI zobhA che, zANapaNa che, hita paNa che. pAMgaLA ane AMdhaLAnI jema, ApaNA joDIdAranI sAthe saMpIne rahIe ane A bhava-aTavI sukha-sukhe pAra karI laIe. ciMtana : 29 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atireka abhAvane noMtare che . / nA grAmavikAsa vikasatA yugamAM makAna ITa-simeMTanAM bane che. ITa ane ITane joDavAnuM kAma simeMTa kare che. ITane ane simeMTane joDavAnuM kAma pANI kare che. A pANI vinA e joDANa zakya nathI; paNa jo temAM pANInuM pramANa vadhI jAya to paNa, e joDANa zakya na bane. te to, pramANasara ja joIe. phUlathI jhUmatA choDane, phaLathI lacI paDatA vRkSane UgavA mATe; bIjane aMkura banavA mATe, mATInI jema pANInI jarUrata rahe ja; paNa te, mApasara ane mAphakasara ja hovuM joIe. pANIthI choDa pAMgare che mATe ene pANI ApyA ja karo to, jenAthI jIvana maLavAnuM che tenAthI ja jIvana jhUMTavAI jAya; mATe e pramANasara ja joIe. "ati' na joIe. e ja pramANe jIvananA harakoI ghaTakomAM pramANabhAna jaLavAvuM joIe. Aje lagabhaga sarvatra atirekanI bolabAlA che. pachI te lagna-prasaMganA bhojana- samAraMbhanI vAta hoya ke nAnAM dIkarA-dIkarInI vezabhUSAnI vAta hoya ! jarUrathI vadhAre vAtsalya paNa, ahita kare che. kahevatamAM kahyuM che ke, jhera paNa mApasara hoya to te auSadha che ane amRta paNa mApathI vadhu hoya to jhera che. atireka sarvatra TALavA jevo che. sAvadha rahevA jevuM che, vivekano dIvo satata pragaTelo rAkhavo joIze. savajI chAyA 30: pAThazALA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaHkaraNanuM mauna, prabhunuM siMhAsana che zabdanA arthane sImA che. maunanA artha anaMta che. zabda pahelAMnuM ya mauna hoya che; zabda pachInuM ya mauna hoya che. mauna bolakuM hoya tyAre, maunanuM mUlya ghaTe che. mauna gaMbhIratAthI maDheluM hoya tyAre, zaNagArAyeluM lAge che. je kahevA mATe zabda jyAre azakti darzAve che, tyAre te kAma mauna karI Ape che. maunanA baLApA karatAM, zabdano baLApo moTo hoya che. huM kyAM bolyo, mUMgo rahyo hota to sAruM raheta. enI yAdI vadhu lAMbI che. mUMgo rahyo enA karatAM, bolyo hota to sAruM raheta; tevI ghaTanA ghaNI-ochI bane che. zabda bolavAmAM kaLA joIe, to mauna rahevAmAM vadhu kaLA na joIe. kyAM bolavuM, kyAre bolavuM, keTaluM bolavuM, kevI rIte bolavuM, A badhuM paNa tenI paDatI asaranA vadhArA ne ghaTADAmAM javAbadAra gaNAya che; jyAre maunamAM ghaNe bhAge kaLAne bahu avakAza nathI. A bhAI ochA-bolA che. jarUra pUratuM bole che. tevAnA bolanI paNa kiMmata hoya che. A bhAI bole nahIM, te bolyA; mATe te jarUranuM ja haze. zabda paNa maunathI ja vajanadAra bane che. maunane mUlyavAna banAvavA mATe zabdanI jarUrata nathI. mauna svayaM zobhatuM hoya che; sva-nirbhara hoya che. mauna zaktino saMcaya karI ApanAra che. zabda ane mauna banne potapotAnA sthAne mahAna che. chatAM mauna keLavavuM paDe che, tethI ja tenI mahAnatA svayaMsiddha gaNAya che. maunanI zakti svataH siddha che. zabdanI zakti para-sApekSa che. bhItaranI zaktinA saMcaya mATe maunanI upAsanA karIe. A zabdanA mauna pachInuM pagathiyuM, vicAranA maunanuM Ave che. eka vicAra ane bIjA vicAra vaccenuM aMtara vadhe to, ojasa pragaTe che ane aMtaHkaraNamAM jyAre A vicAranuM mauna chavAya che tyAre, parama tattvanuM avataraNa sahaja bane che. ApaNe paNa 'parama" mATe avakAza racIe. kanu desAI | ciMtana : 31 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Babi pUchatAM nara paMDita vyakti jo prazna pUche to, tenuM ajJAna eka ja vAra jAhera thAya paNa pUche ja nahIM to, te kAyama mATe ajJAnI rahe ! pUchavuM to joIe ja. vaLI puchAyelA praznanA mULamAM je jijJAsA hoya tenuM samAdhAna maLe che, saMzayanuM nirAkaraNa thAya che. je vyaktine pUchavAmAM Ave tenI cetanAnAM AvaraNa ghaTyAM hoya to, pUchanArane niHsaMzaya kare che. mAtra buddhinI cabarAkI hoya to niruttara karI de. niruttara karavuM saheluM che; niHsaMzaya banavuM agharuM che. ApaNe saMzayarahita banavAnuM che. kAraNa 'pUchatAM nara paMDita' e kahevata pramANe je pUche te paMDita bane. uttara ApI niHsaMzaya karanArano jema mahimA che, tema zuddha jijJAsAthI pUchanArane paNa sAcA dilathI biradAvavAmAM Ave che. puNyazloka zrI AnaMdaghanajI mahArAje gAyuM che: dhanya tuM AtamA, jehane ehavo prazna avakAza re !" jenA hRdayamAM zAMtinuM svarUpa zuM che ! manane kevI rIte oLakhI zakAya! A prazna puchAyo ane pUchanAra upara AnaMdaghana mahArAjanI kRpA varasI paDI. prazna kone na thAya?' uttara che : sarvajJane prazna na thAya ane mUrkhane na thAya ! ApaNe vacce chIe; tethI kutUhala ke kautukanA prazno nahIM, paNa tAttvika jijJAsAnA praznonAM samAdhAna meLavI, jJAnadazAne sAdhya banAvIe. 32 : pAThazALA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM zuM karIe ?hA ! karavA jevuM bIjuM che viziSTa vyaktitva dharAvanAra zrI dhruvakumAra bhaTTa potAnI zailImAM vAto karatA hoya tyAre, eka prasaMga kahetA hoya che : vallabhavidyAnagaramAM eka savAre navanA sumAre huM rikSAmAM jaI rahyo hato. rastAmAM eka dukAnanA oTalA pAse daza-bAra varSanA be chokarA jhagaDatA hatAM, laDatAM hatAM; eka bIjAnAM khamIsa kheMcatA hatA. meM joyA. rikSA UbhI rakhAvI. nIce UtarIne bannene choDAvyAM. pUchyuM : kema jhagaDo cho ? cAlo chUTA paDI jAo. AvuM jhagaDavAnuM hoya ? chokarA kahe H jhagaDIe nahIM, to bIjuM zuM karIe ? dhruvakumAra kahe ke, mArA manamAM jhabakAro thayo ! chokarAone me sAthe lIdhA. kaMpAuMDa vALavAnA kAme lagADyA. dhIre-dhIre ThIka thayA. meM jyAre e vAta sAMbhaLI tyAre, mArA manamAM eka sAthe keTalI badhI vyaktio hAjara thaI. keTalI badhI ! sAva nirarthaka, rAkha ane dhULa jevA kAmamAM, jIvananA kiMmatI divaso veDaphatA A manuSyone jouM eTale hatAzA anubhavAya ane A vAkya yAda AvI ja jAya : bIjuM zuM karIe ! uttama mANaso, uttama pustako maLe to jIvananuM uttama dhyeya jovA maLe. khAvuM-pIvuM e ja jIvana nathI. tuccha ane kSaNika dunyavI bAbatomAM aTavAyA vinA paropakAra, sadAcAra, jJAnopAsanA, saMgIta, citrakaLA, adhyAtma jevA koI ne koI ucca dhyeya prati najara mAMDe to puruSArthane savaLI gati maLe. jIvananI sArthakatAno ahesAsa thAya. ucca ane udAtta dhyeya vinAnuM jIvana, jIvana ja nathI. manuSyanuM jIvana-jaLa, AvaLa-bAvaLaboraDI mATe veDaphavA nathI. jenAthI kalpavRkSa sIMcI, ucherI zakAya te bAvaLa-thora mATe na vaparAya. uttama puruSonAM jIvanacaritronAM vAcana ane anusaraNathI jIvanane dhyeya sAMpaDe. ApaNe evA UMcA dhyeya mATe jIvavAnuM zarU karIe. ciMtana : 33 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kIrti kerA koTaDAM, pADyAM nava paDaMta ! vivekI vyaktine jyAre dhana ane AbarU : bemAMthI eka bacAvI zakAya tema che tevuM lAge tyAre te, AbarUne bacAvavA, dhana to zuM, ghara ane ghareNAM paNa, jatAM kare. dhana ane saMpatti ati caMcaLa che, enI tene samaja che. te jaze to pharI kamAI levAze, paNa AbarU jaze to, e kadI pAchI nahIM meLavAya. kadAca, maLaze to paNa, temAM DAgha rahI jaze. dhana caMcaLa che to, kIrti tethI paNa vadhu caMcaLa che. prANanA bhoge paNa, kIrtinuM rakSaNa karavuM joIe. thoDAM" mATe 'bahu'no tyAga na thAya. paNa, 'bahu' mATe 'thoDAM'no tyAga khacakATa vinA karI devo joIe. dhana-saMpattinI gaNanA thoDAM" mAM thAya; teto Ave ne jAya! jyAre AbarU 'bahu'mAM gaNAya. tenuM jIvanI jema jatana karavuM joIe. ekalA paisAvALA, saMpattivALA to kyAreka sAyaMsmaraNIya hoya! jyAre kIrtivAna haMmezA prAtaHsmaraNIya che. jIvananI kiMmata pratiSThA che.paiso ane vaibhava to ThIka che. kIrti mATenI khevanA -marI phITavAnI tamannA - te ja tamAruM jIvana! zvAsanI avara-javara luhAranI koDhamAMnI dhamaNamAM paNa jovA maLe che. tenI kAMI navAI nathI. mANasa, jatI veLAe je suvAsa mUkI jAya, te ja TakAu che! tenA mATe mathavAnuM che. yazasvI jIvana ja, uttama jIvana! nAma rahaMtA ThakkarA ! nANAM nava rahaMta; kIrti kerAM koTaDAM, pADyAM nava paDaMta. 34: pAThazALA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snehALa saMbaMdha e, hRdayanI sarajata che saMyoga e saMsAranuM mULa che. saMsAramAM tenA vinA rahevAtuM nathI. saMyoganuM thoDuM sthAyI rUpa te, saMbaMdha che. eka bIjA sAthenA saMbaMdhanI AdhArazilA, sneha che. nadInAM pANIno saMgraha karavA je baMdha baMdhAya che temAM, simeMTa joIe; tema hRdayanA zubha bhAvonA pravAhane vahevaDAvavA mATe je saMbaMdha baMdhAya che temAM, sneha joIe. A sneha te, hRdayanI nIpaja che; tyAM buddhinuM kAma nathI. jyAre buddhinuM gaNita zarU thAya che, tyArathI snehanI bhUgoLanA sImADA sAMkaDA thatA Ave che ane saMbaMdhano itihAsa pUrNavirAmanI najIka pahoMce che, AvaradA ghaTe che. pachI te saMbaMdha bhAI ane bhAI, pitA ane putra jevAM svajanono hoya ke mitra - jJAtinA parijanono hoya, temAMthI mIThAza UDI jAya che. vyavahArarUpe te Take che --banAvaTI phUlonI jema ! hRdayanA pAtALakUvAmAMthI phUTatA jharA pAsethI gaNita to dUra ja rahe che, bhUgoLanA sImADA bhUMsAI jAya che ane itihAsa potAnI lAkheNI jagyA tenA mATe anAmata rAkhe che. A saMbaMdho AdAna ane pradAna vaDe jIvaMta rahe che. ghasAI ne UjaLA thaIe' - e teno pahelo pATha hoya che. khapamAM AvavuM tene, dhanyatA mAne che. tyAM ekadhAruM samarpaNa, vRkSa jevuM hoya che. te-te vRkSo tenI RtumAM mabalakha phUlo dharatInA khoLe dharatAM ja hoya che ane ema dharatAM tene dharava thato nathI. vahevuM, varasavuM ane vavAI javuM e ja teno mudrAlekha hoya che. gaNitanI bahArano kArobAra hoya che. ApaNe paNa saMbaMdhone A rIte ja bAMdhIe, vikasAvIe ane zobhAvIe. sI, narena | ciMtana : 35 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhe che dAnathI nara mAnavabhavanI vizeSatAo gaNavAnI zarU karIe to, te pAra na Ave eTalI che. emAM paNa "dAna ApavAnI vizeSatA to phakta deva manuSya manuSyane ja sAMpaDI che. ApavAnA A guNathI te cAre ya gatimAM upara gaNAyo che. ApavAnuM sAmarthya phakta manuSyane ja maLyuM che. anya koI gatinA jIvane A ahobhAgya maLyuM nathI. tiryaMca nArakI dAna ApanArano hAtha upara rahe che. prabhu mahAvIrane paNa dAna ApanAra bhaktano hAtha upara ja rahe che. vaLI dAna devAthI kIrti - yaza prApta thAya che, te a-mara hoya che. te sadAkALa Take tevuM hoya che. zAlibhadra ane jagaDUzAha jevA dAtAo Aje paNa yAda karAtA hoya che. bhAmAzAnA nAmane kALano kATa lAgyo kadI jANyo che? savArano sUraja Uge te pahelAM yAda karAya evuM, dAtAnuM nAma prAtaHsmaraNIya hoya che. sAme cheDe jaIne joIe to, kRpaNa e to mANasane moTI gALa jevuM kalaMka che. evI vyaktinuM nAma levA paNa koI taiyAra na thAya! jene roja kAMIne kAMI joItuM hoya che, tevuM ja hoya che tenAthI badhA dUra bhAge. jyAre je roja-roja kAMIka ApIne rAjI thAya che -- dAna kare che, te mahAna thavAlAyaka che. AvA udArasvabhAvIne to, dAna vinA divasa pasAra thAya to te "Ajano divasa phogaTa gayo'tevuM mAne ! AvI vyakti umadA manuSya to che ja; ane pharI manuSya-bhava meLavavAnI lAyakAta paNa, tenAmAM che ema kahevAya che. ' je joItuM hoya te Apo - ApI do, e bamaNuM thaI pAchuM maLaze ema kahevAyuM che. je Apo cho te ja vaLatuM pAchuM maLe che. "Apo tevuM pAmo ane vAvo tevuM laNo' e vAta ApaNe kyAM nathI jANatA? dharatIne eka dANo ApIe temAMthI ApaNe aneka dANA pAchA meLavIe chIe. AthI dAnano niyama siddha thAya che. khabara che? garIbone mAtra yAcaka nahIM, paNa bodha-dAtA tarIke mUlavavAmAM Ave che. kahyuM che : yAcako naiva yAce che, bodha Ape ghare-ghare; 'Apo, Apo. na Apo to, mArA jevA thazo tame." yAcakA naivayAcante, bodhayanti gRhe-gRhe| dIyatAM-dIyatAM dAnamadAtuH phlmiidRshm|| 36:pAThazALA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAduvAdIne zobhatI vANI vizALa jaMgalamAM ekavAra evuM banyuM, ke taLAvanA kAMThe eka siMha pANI pI rahyo hato, tevAmAM eka vAgha paNa tyAM Avyo. bannee pANI pIdhAM ane vAtoe vaLagyA. vAgha kahe : hamaNAM ThaMDI khUba paDe che. mahA mahino cAlato hato. sAMjano samaya hato, sUrya hamaNAM ja pazcime DhaLyo hato. vananA rAjA bolyA : ThaMDI to phAgaNamAM paDe. vAghabhAI kaheH hotuM haze ! ThaMDI to mahA mahine ja paDe. bane nahIM paNa banyuM evuM ke sAme raste ziyALa AvatuM dekhAyuM. siMha kahe: A ziyALa Ave che, tene ja pUchIe. te kahe te sAcuM. vAgha kahe : ziyALa? kyAM che ziyALa? siMha kaheH hamaNAM vADa kUdIne raste cAlatAM joyuM. vaLAMkamAM che, jojone hamaNAM dekhAze. ziyALa raste AvyuM. teNe siMha-vAghane joyA. lapAtuM-lapAtuM te AvI pahoMcyuM. vAghe ja bolavAmAM pahela karI. pachI siMha bolyA : bolo, ThaMDI mAhamAM paDe ke phAgaNamAM paDe? ziyALa vimAsaNamAM paDyuM. zuM bolavuM?" bemAMthI eka paNa nArAja thAya, to mArAM so varSa e ja kSaNe pUrAM ! kSaNabhara vicArIne hiMmata bhegI karIne ziyALa bolyuM: mAghe vA phAlgune vA'pi, zItaM vahati maarutH| tadA zItaM vijAnIyAda, na mAghe na ca phAlgune / mahA ke phAgaNamAM, jyAre ThaMDI ThaMDI havA vahe; ziyALo jANavo tyAre, na mAhe nahIM phAgaNe. ziyALa kahe: tame banne mArA vaDIla cho. Apano nyAya huM zuM karuM? paraMtu, ApanI AjJA uthApavAnI mArI hiMmata nathI; tethI mane to ema lAge che, ke jyAre-jyAre ThaMDI havA cAlu thaI jAya, tyAre ziyALo kahevAya che; pachI te divaso mahA mahinAnA hoya ke phAgaNa mahinAnA hoya ! ziyALAne ThaMDI havA sAthe saMbaMdha che, evuM mane lAge che. vAta sAcI hatI. ziyALe bhale caturAIthI bannene nArAja na karavA mATe A javAba Apyo hoya, paNa eka rIte vicAratAM, A javAba ja satyanI sauthI najIkano che. A prANIkathAmAM ziyALanI je bhASA che, te prabhu mahAvIranI anekAMta zabdakozanI bhASA che. AmAM AgrahanA darzana na thAya; mAtra satyanAM ja darzana thAya. A ekAMta nahIM, paNa anekAMta kahevAya che. tene khullA manathI svIkArIe, to sauthI pahelo lAbha ApaNane thAya ane te lAbha saMkleza-muktino lAbha. tethI ApaNe ApaNA baddha vicAra-kocalAmAMthI bahAra nIkaLIe. ApaNe paNa, sImAmAM baddha na hoya tevA vyApaka satyane (anekAntane) samajIe ane svIkArIe. , ciMtana : 37 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dizA bhUlelAne AMgaLI-cIMdhaNuM vedanAthI valovAtA mANasane joIne ema thAya che ke Ajano mANasa dizA bhUlyo che. dibhrama thaI jAya chatAM aTake nahIM, to saravALe te -hato na hato thaI jAya. hoya gAma uttaramAM ane doDe dakSiNamAM, aMte sthiti zuM thAya? bhAratIya - bhAratano mANasa mULabhUta rIte to hRdayano mANasa che; hRdaya vaDe jIvanAro mANasa che. hRdaya teno jIvanAdhAra che. have, te mANasa buddhi vaDe jIvavAno prayatna kare, paisA vaDe jIvavAno prayAsa kare, to teno meLa kyAM paDe? tenAM tana-mananuM ghaDatara, baMdhAraNa ane uchera ja evA che ke te satata hetaprema-sneha-hUMpha-lAgaNIthI ja jIvato rahI zake. e ja eno prANa che. buddhinA raste ke paisAne raste A kadI maLe kharuM? . UlaTAnuM, buddhi ane paiso AvatAMveMta A badhAno bhoga levAya che. pachI prANa-vinAnA tanane bahumUlya vastrAlaMkAro to zobhA banavAne badale bojo ja banI rahevAnAM ne? A sukhanI zodhamAM satata bahAra doDatA mANasanI sarakhAmaNI kastUrI-mRga joDe karAI che te yathArtha che! AtmAnA sukhanI to, vAta ja ahIM nathI karatA. haraNanI nirarthaka kUdAkUda A azAMta mANasamAM joI rahyA chIe. kyAreka to, AjanA A mANase buddhi ane paisAnA kephamAMthI bahAra AvavuM ja paDaze. mULabhUta jarUriyAta pichANI, eNe sneha ane hetanI lahANa chUTe hAthe khobalA bharI-bharIne karavI paDaze. - bIjAne jeTaluM e Apaze, tethI bamaNuM ene pAchuM maLaze. enAthI ja haiyAne TADhaka maLaze. e ja sukhano anubhava ! sukhano A ja rAjamArga che. cogaradama bhamavAnuM choDIne TharIne ThAma besavAthI cittanAM vAri Tharaze, zAMta thaze ane temAM AtmAnuM biMba jhIlI zakAze. zAnti lAdhaze, prema maLaze ane haiyAmAM zItaLatA chavAze. e ja to, AjanA mANasanI mAMga che; teno rasto paNa "A ja che, -A ja che." 38: pAThazALA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savajI chAyA 2 prArthanA s 11/{{{{Vers !!! CHHAYA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ... ........n o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . alinicati rnADA h 12s ..... .......... COM (60) NEX SO AAAAAAA wwNAta Pre-pathanm. A4114164TAAN K - bhAttsRELIGN: M ARATH na ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT EXAM EMARHI TITIVITHIVITITY ................ sasasasasasa chA nanakAramaMtra samAjarihatANI namA sahANA namAAmAsa AAAAAAAAAAAKAJA ETS:45 Thurrrrrrrrrrrr. PARINEERNMalani. AUXUARuwUAnam SARbiThA Pariwari RESEASTRA ( GODDDD) Ma CARE ANDROID R ma: EENDERLEADE R OOOOOOOOOO MAKARAWAAMAnil NRNrirera X 23 RER IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIITD pApAsaNAcala REEN AAAA ATTA ixxxxx.xxx.xxx.xxxal M irror 000000000000000000000000 JILAALLLLL 111111IMALLLLLLLL 7000000000000000000000000 DIMirrrrr Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha ane lAbha pAmavAno mArga parivAranuM pAvarahAusa: navakAra jApa prArthanA en savArano zAMta samaya hoya, gharanI aMdara prabhujInI suMdara Ama to, prabhunuM smaraNa to, koI paNa samaye lAbha chabIpadharAvIhoya te oraDInI pavitra jagyA, tyAM chavAyeluM kare. paraMtu, covIsa kalAkanA amuka kalAko daramiyAna, snigdha AchuM-aMdhAruM hoya, pUrNa ajavALAnI eMdhANI svarodaya-zAstra eTale ke nADI-zAstra mujaba, nAkanA be ApatI uSA-AgamananI chaTA, maMda-maMda prakAza pAtharatA nasakorA dvArA zvAsa levAya che - mukAya che, e sAthe ghInA dIvAno ujAsa, comera prasaratI mahekathI vAtAvaraNane saMkaLAyeluM che. jamaNI bAjunA phoraNAMne sUrya-nADI eTale sugaMdhita karatI dhImI agaravATa... ane AvA pAvana maMgala ke IDA-nADI kahevAya che. DAbI bAjunA phoraNAne candraane madhura vAtAvaraNa vacce beThelA parivAranA tamAma nADI eTale ke piMgaLA-nADI kahevAya che. banne nADI Ama sabhyo... temanA hRdaya-kamaLamAM ramato navakAra... to kramathI cAle ane kyAreka banne sAthe paNa cAle. ene ekAgratApUrvaka thato teno nirmaLa jApa...ane evA jApathI svarodayanI bhASAmAM suSummA-nADI kahevAya che. suSumhAthatI divasanI zubha zarUAta..... nADI cAle tyAre tene kUrma-nADI ke brahma-nADI kahe che. A ... A rIte, jenA divasanI zarUAta thaI hoya tenAM nADI khUlI hoya, tyAre cittamAM je raTaNa thAya, te ajJAtabadhAM kAma saphaLa ja hoya ! eTaluM ja nahIM, parivAranAM mana sudhI pahoMce che. A kSaNomAM citta prabhumaya bane, tyAre tamAma moTAM-nAnAM svajanonAM haiyAM saMpa, sneha ne hUMphathI moTo lAbha thAya che. chalakAtAM hoya ! saMpa hoya tyAM saMpatti Ave ane AvI ja suSummA dvArA kUrma-nADInuM udghATana rAta-divasa maLI saMpatti sukhanuM kAraNa bane. cAra vakhata thAya che -- sUryodaya, pUrNa madhyAhna, sAMje ane nakkI samaye ane nakkI karelI jagyAe, roja Ama madhyarAtrIe. madhyarAtrIe ApaNe nidrAdhIna hoIe e jApa thAya to, tenA pAvana paramANuthI camatkArika anubhava sivAyanI traNa zubha-kSaNoe ApaNe prabhudhyAnamAM lIna thaI thAya ja thAya!" A rItano jApa Ama to trikALa - traNa zakIe. saMdhyAe karavAno hoya che. trikALajApamAM ke iSTasmaraNamAM Adi, aMta ane madhyamAM prabhujInA smaraNa dvArA zubha saMketa che. e nAmasmaraNa jApa-dhyAna dvArA cokkasa dAkhala thayA eTale ahorAtramAM dAkhala thayA. e smRtimAM lAbha thayA jaNAyA che. je kAMI kAma thAya te zubha ja thAya. zubha thAya te lAbhakAraka AdyaiSA smRti-lAbhAya,zakti-lAbhAya mdhymaa| bane. Ama zubha ane lAbhane ApanAra smaraNa ApaNA antimA zAntidA proktA, trayI saMdhyA sukhAvahA // jIvanamAM satata ramatuM rahe. divasanA A traNeya samayanI prAtaHkALe kareluM IzvarasmaraNa, pUjana, dhyAna, stavanathI prArthanAnuM TAIma-Tebala sadAne mATe anukULa na hoya to te pachInA kalAkomAM te smaraNa cittanI bhItaramAM cAlatuM divasa-rAta thaIne game te eka vAra dazeka miniTano samaya rahe che. prabhujInI satata smRtino A lAbha ghaNo moTo che. laI, bAhya jaMjALathI vimukha banI, paramanA sAnidhyamAM te ja rIte madhyAhnamAM prabhujI samakSa dhUpa, dIpa, puSpa, akSata, besavuM joIe. naiivedyane phaLa arpaNa karavA dvArA temanI pUjA karavAthI cittamAM kavivara ravIndranAtha TAgoranI prArthanAmAM ApaNe paNa sukAyelI zaktino srota pharIthI sajIva banI jAya che. aMga- sUra purAvIeH saMsAra sakala karme zAnta tomAra chaMda pratyaMgamAM caitanyano saMcAra thAya che. sAyaMkALe paramakRpALu arthAtu, amArA jIvanabharanAM badhAM ja kAmomAM che prabhunuM sAnidhya sevyuM hoya to, te pachInI samagra rAtri prabhu ! tamArI icchAno saMcAra thAo. amArAM kAmo ApanI zAntipUrvaka pasAra thAya che. Ama, traNeya samayanI bhaktithI icchA mujaba thAo. amArI icchAno laya thAo, tamArI smRti lAbha, zakti-lAbha ane zAntilAbha thAya che. icchAno jaya thAo. prArthanA : 41 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra-mahAmaMtra-mahimA aSTaka jeno mahAna mahimA, saghaLe gavAya, puNyodaye jana bhaje, sahu kaSTa jAya; zrI kalpavRkSa manavAMchita, puNya kAma, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. zrI zvetavarNa arihaMta, su-rakta siddha, AcArya pIta zubha-vAcaka nIla baddha; zyAmAMga divya munijI, ati puNya nAma, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. samyakatva bhAvamaya, darzana jJAna Ape, cAritra jJAnabaLathI, bhava duHkha kApe; cAritrathI tapa maLe zubha muktidhAma, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. cakrezvarI vimaladeva, kare sahAya, puNya kRpAmaya suvRSTi, kadI pamAya; sarvocca paMcaparameSThi pade praNAma maMtrAdhirAja! parameSThipade praNAma. saMgrAma-sAgara jale, vipine muMjhAya, Apatti siMha-ahi-vyAdhrataNI jaNAya; tyAM divya maMtra, akhUTe kAma, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. dAridra-roga-jananAM, sahu kaSTa TaLe, saMpatti-putra-vanitA, sukhamArge vALe; evo mahAna navakAra, suharSa dhAma, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. zrIpALa, rANI mayaNA dharaNendra Adi, palipati amara, kaMbala-zaMbalAdi; pAmyAM badhAM raTaNathI, zuci siddhi, maMtrAdhirAja ! parameSThipade praNAma. evo mahAna zuci maMtra manuSya pAme, saMsAranA trividha tApa badhA virAme; devendra kinnara raTe, mukha aSTa yAma, maMtrAdhirAja! parameSThipade praNAma. mahAmaMtra navakAranA prabhAvane saraLa ane sugama zailImAM sa-rasa bhASAmAM ahIM vAcA ApI che. zabdo samajAya evA che. parivAranA sabhyo sAthe besI A aSTakanuM gAna kare to, gharamAM divya vAtAvaraNa prasare. "maMtrAdhirAja ! parameSTipade praNAma"no zabdaghoSa vizeSa lAbhakartA che. parivAranA ApasanA saMbaMdho saMpIlA, madhura ane sukhamaya rAkhavA AvA apArthiva tattvanI AvazyakatA hoya che ja. A aSTakanA zabdo pAchaLanA bhAvamAM DUbakI mAravAthI bhAva lokanI jhalaka lAdhe che, roja-roja AvA zabdonA setu dvArA agocara tattva sAthe anusaMdhAna racAya te jarUrI che. anusaMdhAna mATe zabdo sahAyaka che. kavi manoja khaMDeriyAe kahyuM che: mane saddabhAgya ke zabdo maLyA tAre nagara jAvA; caraNa laI doDavA besuM, varasonAM varasa lAge. agamanA e lokamAM caraNa laIne to kyAM pahoMcAya? zabdo e sogAda che, tethI AvA zabdo dvArA zabdAtIta sAthe meLApa karI levo joIe. paNa 42 : pAThazALA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA aciMtasattijuttA hi te bhagavaMto vIarAgA savvaNNU paramakallANA paramakallaNAheUsattANaM 'mUDhe maTTipAve' aNAimohavAsie aNabhinne bhAvao | didagA mine siyA, ahianivitte siA hiapavitte siA, ArAhage siA, uciapaDivattIo savvasattANaM sa-hiaMti icchAmi sukaDaM, icchAmi sukaDaM, icchAmi sukaDaM he ahaMta paramezvara paramAtmA! Apa to acijya zaktinA bhaMDAra cho ! vItarAga sarvajJa cho. paramakalyANa svarUpa cho ane jIvonA paramakalyANane karanArA cho. paNa prabho ! huM mUDha chuM. tethI paramArthathI anabhijJa chuM -ajANa chuM. | mArI icchA che, ke huM ApanI kRpAthI hita ane ahitane jANanAro thAuM. te pachI, ahitane tyajanAro thAuM ane hitane AdaranAro thAuM. te vaDe ArAdhaka thAuM. sarva prANInuM aucitya jALavavA dvArA mAruM Atmahita sAdhanAro thAuM. AvA prakAranA sukRtane huM icchuM chuM. AvuM sukRta ApanI kRpAthI thAo. paMcasUtra prArthanA : 43 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cokhkhI bhoMyanuM citra uThAvadAra bane che Aja-kAla, cAre bAjuthI, kAyAnI sapATIthI ghaNI dharmakriyA thatI jovA maLe che. tenI saMkhyAno AMka ApaNane herata pamADe teTalo UMco hoya che. pachI prazna e thAya che: jo ATalI moTI saMkhyAmAM Avo UMco dharma thato hoya, tyAre tenA phaLane tapAsavA jaIe chIe tyAre nirAzA kema sAMpaDe che? Ano sAco uttara meLavavA temAM UMDA UtaravuM jarUrI che. jyAre bArIkAIthI jovAnuM zarU karavAmAM Ave che, tyAre jaNAya che ke kAyAnI sapATIthI thatA dharmanI ugamabhUmimAM kAMI gaDabaDa che. e bhUmi zuddha nathI. bIja vavAtuM nathI athavA vavAya che to te bIja kyAreka vAvAjhoDAmAM UDI jAya che, ane khetI to cAlyA kare che ! bIja vinAnI khetIthI zuM Uge? bahu bahu to ghAsa-taNakhalAM Uge ! lacI paDatAM kaNasalAMvALA choDa na Uge. citArA pAse raMga, pIMchI; doravAnA citrano khyAla - A badhuM ja UMcuM hoya, paNa jenA para citra kADhavAnuM che te jamIna, bhIMta, kAgaLa ke kenavAsa ja meluM, gobaruM ane kAbaracItaruM hoya, to tenA raMga, kaLA ke pIMchInA saravALe zuM nIpaje? suMdara citra mATe kaLA bIje naMbara, paNa pahelA naMbare tenI bhoMya cokhkhI hovI jarUrI che. te ja pramANe, uttama dharmAcaraNa mATe paNa, mananI bhomakA zuddha hoya, IrSA, tucchatA ane vairavRttithI kAbaracItarI banelI na hoya, paNa saraLatA, zraddhA, pramodabhAva ane premabhAvathI zuddha hoya, to tenI thoDI paNa dharmakriyA phaLavatI bane. e phakta-kriyAkAMDa na bane, paNa kriyAyoga banI rahe. -- jema cokhkhI bhoMya para sAduM citra paNa uThAvadAra banI rahe che tema, zrI paMcasUtranA pAThathI cittazAnti pAmIe cokhkhI bhoMyamAM citra sAruM UThe che." ApaNAM ajaMpAnuM kAraNa A ja che. A ciMtanano taMtu thoDo AgaLa vadhArIe. paNa te bhUMsavA zuM joIze? cittanI bhUmikA (bhoMya) cokhkhI karIzuM zenA vaDe ? pATiyAne svaccha karavAnA kAma karatAM cittane nirmaLa e mATe traNa cIja joIe - pANI, DasTara ane hAtha. banAvavAnuM kAma kaparuM che, aTapaTuM che. suMdara blekaborDa kAbaracItaruM thayuM che. ADA avaLA lITA, e mATe koI sabaLa anubhavInuM rakSaNa joIe. potAnuM AMkA, DAgha ane DabakAM paDyAM che tene dUra karavA che. citta-ratna mAMjIne jeoe cokhkhuM caNAka karyuM che te ane tene, sArA hAtha vaDe, cokhkhuM pANI chAMTI, svaccha lUgaDA jeo potAnA cittane niraMtara mAMjI rahyA che, jenA vaDe vaDe sApha karavuM paDaze. to ja tenA para navesarathI kazuM lakhI mAMjI rahyA che, te ja ApaNane khapamAM Avaze. zakAze ke suMdara citra dorI zakAze. evAM tattva cAra che : ATaluM to koI paNa svIkAraze. eka che; ahaMtu paramAtmA --jeonuM citta doSathI to dUra basa, e ja rIte, ApaNA cittamAM kharaDAyelA keTalAka che ja ane te sakaLa jIvo pratyenI karuNAthI bharapUra ADAavaLA lITA, AMkA ne DAghA bhUMsavA che. ubharAtuM rahe che. 44:pAThazALA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA che; siddha bhagavaMto --jeono Adarza ApaNane svaccha karavuM ja che. A e ja nirmaLa jaLasamuM che, jenAmAM arIsAnI jema satata evA vizuddha ane nirmaLa banAvavA cittane cakacakatuM karavAnI tAkAta che. sahAyaka banI rahyo che, preraka banI rahyo che. doSa dUra karavA, eTaluM ja mane maMjUra nathI; enA sthAne trIjA che; sAdhu bhagavaMto --jeo potAnA cittane, tenAM guNa paNa lAvavA che. A guNo to zaramALa ane sukumAra doSo, svArtha, niMdA, kAma, krodha, vera, lobha, abhimAna, rAjakumAra jevA che. tene to AmaMtravA paDe ! sanmAna kapaTa, asatya, daMbha -A badhAMthI bacAvatA rahe che. teo sAthe lAvI, siMhAsane birAjamAna karavA paDe. e guNonI zuddha dharmazravaNa, zraddhA ane AcaraNanA kavacathI sadA satata ane tenA dvArA e guNInI-guNiyala vyaktinI bharapUra sajja rahe che. mATe teonuM zaraNa laIne, teo pAsethI prazaMsA karavI paDe; karavI paNa joIe. are ! koInA paNa abhayanuM varadAna laIne kAma karavuM che. nAnAmAM nAnA guNane sadvartanane ke sadvANIne ke cothuM zaraNa; dharmanuM --juga-jUnA AMtaramALanA kAdavane savicArane jotAveMta AvakArIe, evI bhUmikA ulecatAM ahaMkAra ADo Ave, daMbha Dero na uThAve, lobha ApaNA cittanI, ApaNe UbhI karavI che. guMgaLAve; tyAre madade koNa Ave? mATe AvAM je tattvo A che ApaNuM DasTara ! lUgaDuM. e pharatuM jAya ane pATiyuM sAcA dilathI, dharmane zaraNe mAthuM TekavIne, haiye hAma svaccha thatuM jAya. citta sphaTika jevuM nirmaLa banatuM jAya ! bharIne, karelA pApanI niMdA-garyAnuM pANI ApaNe khapamAM nAnuM evuM eka AcaraNa, AvuM moTuM pariNAma nipajAvI levAnuM che. zakaze. kevAM kevAM naThora AcaraNa ApaNe AcaryA che, kevAM kUDAM AcAryazrI haribhadrasUrijI mahArAje "paMcasUtra' nAmanA vacano vAraMvAra gajya chIe ! ane vicAro ? e to, nAnA graMthamAM A kAryanI suMdara racanA sulabha karI haMmeza nakArAtmaka ja rahyo. buddhi paNa, evA ja vicArothI khadabadatI rahI che. 'na ghaTe jaga-mukha ANyA'evI dazA cAra zaraNAMno svIkAra, ApaNe karelA pAponI niMdA ane che ApaNI! tene dvArA teno parihAra; ApaNAM ane anyanAM nAnAMpaNa, doSarUpI A coranI eka majA che. jevA e dekhAI moTAM tamAma sukRtonI sAcA dilanI dilAvarIthI prazaMsA, jAya ke pakaDAI jAya, eTale e enI tIvratAthI bhAgavA anumodanA; AvI yojanA A sUtramAM racI ApI che. mAMDe ! duHkhAtA dile javA mAMDe ! A sUtranA trikALa pAThathI, mananI sAcA raNakAra sAthe ane zAMtinA lAbha anekoe camatkArika aMta:karaNanA avAjathI enI rIte meLavyA che. enA pAThathI manamAM gaha-niMdA karIe, AhalAdakatA chavAI jatI nikhAlasatAthI ekarAra karIe, anubhavI che. to e javA lAge. sahu koIe manoratha karavA jevo che, ApaNe ApaNAM pAponI, ke A paMcasUtra(prathamasUtra)no pATha bhUlonI, doSonI, dUSaNonI jarUra karIza, niyamita karIza ane kabUlAta karIzuM; enI sAthe mananA kAyamI rogothI; malinatA, takarAra nahIM karIe. kAraNa, caMcaLatA ane azAMtithI chuTakAro ApaNe roganuM mULa zodhIne tene meLavIza. nAbUda karavuM che, nirmaLa banavuM che, zAMti, nirmaLatA ane sthiratA sahu haLavA banavuM che. svadoSadarzana koIjhaMkhe che. e meLavavA taiyAra thaI, ane svadoSakathana dvArA potAnA sajja thaI, paMcasUtranA nitya pApanI niMdAnAM jaLathI, cittane paThana ane mananano saMkalpa karI lo. e jarUra zAMti pamADaze. lAla basa prArthanA: 45 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA : 1 maMtrIzvara vastupALanI prabhu pAsenI mAMgaNI anAyAsena maraNaM, vinA dainyena jIvanaM / dehAnte tava sAnnidhyaM, dehi me paramezvara / / (padyAnuvAda) he deva, mAguM tuja kane, AyAsa-viNa mRtyu maLe, duHkhamAMhI paNa dInatA vinAnuM, jIvana mAruM jhaLahaLe; ne aMtakALe zaraNa tAruM, nAtha mAMguM bhAvathI, pAmyo prabhu tujane have bhava-vana mahIM bhamavuM nathI. bhagavAna pAse bhakta hRdayapUrvaka prArthanA rajU kare che, tyAre prArthanAnA A zabdo bhaktanI aMtara-chavinuM darzana karAve che. prArthanA dvArA jANe ApaNuM mana bhagavAnane vinavatuM hoya ema lAge che. A prArthanA phakta maMtrIzvaranI ja nathI rahetI, te ApaNA badhAnI paNa banI jAya che. jANe ApaNe ja ApaNA manobhAva rajU karatA hoIe, tevI rIte prANa zabda ane bhAvamAdhuryathI taraboLa-svare prabhu samakSa vinavaNI kare che. batrIsa akSaranI A prArthanA, ApaNe Aje ApaNI banAvIne karavI che. Ama to dhavalakkapura - dhoLakAnA rAjA varadhavalanA maMtrIzvara vastupALanA hRdayanA UMDANamAMthI UpajelA bhAvo zabdadeha-dhArI prabhu samakSa uccArAyA che. mRtyu to avazyabhAvI ghaTanA che, anivArya ghaTanA che. mRtyu bhale Ave, paNa jyAre Ave tyAre anicchAe parANe javuM paDe, evuM na thAya. kazAya khacakATa vinA, sahajapaNe teno svIkAra thAya. svIkAra e sAkSIbhAvanI ghaTanA che, pratikAra e kartutvanI ghaTanA che. svIkAramAM sukha che, pratikAramAM pIDA che. pIDA vinA, AyAsa vinA A mRtyuno svIkAra karI zakuM evuM baLa Apaje. mRtyu Ave tyAre paNa, jyAM sudhInuM jIvana che temAM dInatA na Ave. nAnI-moTI bAbatomAM jenI-tenI pAse dIna na banavuM paDe tevuM jIvana banI rahe evI kRpA karaje. ahIMthI jyAM javuM paDe tyAM bhale javuM paDe, paNa he dayALu kRpAsiMdhu deva! tAruM sAnnidhya, tArI upasthiti joIe. ATaluM Apaje. paramAhita kumArapALa je bolI zakyA hatA te zabdo, aMta samaye amArA paNa banI zake tevuM karaje. kumArapALe potAnA aMta samaye kahyuM hatuM ke : jIvIzuM to, prabhujInAM kAma karIzuM ane jaIzuM to, prabhujInI pAse jaIzuM." kevI nizcitatA ! game te sthitino svIkAra karavAnI kevI sahaja ane saraLa sajjatA ! ApaNI paNa AvI manaHsthiti bane, tevI prArthanA prabhunA pAvana caraNomAM... 46: pAThazALA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA: 2 maMtrIzvara vastupAlanI uttama mAgaNI prArthanA e manogata AMtara-ukti che, svagatokti che. prArthanA sau-saunI AgavI hoya. potAnI bhUmikA pramANenI mAgaNI hoya. jenI samakSa rajU thAya, tenA pratyenI lAgaNI paNa hoya. potAnA potanuM pratibiMba hoya. aMtaranI urvarA manobhUmimAMthI UgelAM bhAva-puSya eTale prArthanA. saccAIthI bharelI prArthanA, avazya phaLavatI bane che; e prArthanA zaraNAgati mAge che. maMtrIzvara vastupAle prArthanA karI ane te phaLI che. tenA zabdo A pramANe che: zAstrAbhyAso' jinapadanatiH2.saMgatiH sarvadA ye: sadavRttAnAM guNagaNakathA,doSavAde ca maunm| sarvasyApi priyahitavaco, bhAvanA cAtmatattve, saMpadyantAM mama bhavabhave,yAvadApto'pa vrgH|| he prabhu! he karuNAsiMdhu! Ape amArA hita mATe kahelAM vacanono abhyAsa karavAnuM baLa Apo. rAgadveSanA vijetAnA caraNomAM ja namaskAra karavAno bhAva Apo. je puruSonAM mana-vacana-kAyAmAM zubha vicAra, maMgaLa zabdo ane pavitra vartana hoya, tevA puruSonI sobata mane Apo. evA zubha AcAra-vicAravALA AtmAnA guNonuM gAna karavAno rasa mArAmAM pragaTo. koInA paNa doSa dekhAI Ave, to tene jatAM karuM, bhUlI jAuM, paNa koInI pAse tenI vAto na karuM; koI e vAta kADhe, to paNa mauna rahuM evI uttamatA mArAmAM sahaja bano. prasaMga Ave ne bolavuM paDe, to e vacana priya lAge tevAM tathA anyane hitakAraka banI rahe, tevAM ja sUjhe evuM karo. manamAM je kAMI vicAro ramatA hoya, tenuM kendra Atmatattva rahe, te tattva aMgenI jijJAsA tenA darzananI abhilASA ane te saMbaMdhI vAtanI prIti, je AgaLa jatAM pratItimAM pariName, evI vicAraNA manamAM cAlatI rahe evuM icchuM chuM. A sAta mAgaNI A bhava-pUratI nahIM, kiMtu ahIMthI pachInA pratyeka bhave maLatI rahe, tevI prArthanA paramanA caraNe maMtrIzvara vastupAle karI che. bhautika vizvathI upara UThIne adhyAtma-jagatamAM praveza karAve ane Adhidaivika saMpattinA mAlika banAve te A sAta vastu, pratyeka samaju, sAttvika, prabhupremI ApaNA jevA AtmAne paNa joItI hoya che. A prArthanA ApaNI paNa banI rahe che. eno krama paNa agatyano che. zAstrAbhyAsathI ja prajJAnI nirmaLatA, sUkSmatA ane zubhamayatA pragaTe che. pachI kramazaH AtmAnI bhAvanAmAM ja mana ramaNa rahe. ApaNe ApaNo sUra paNa AmAM bheLavIe. roja thoDo samaya zAstra-saMparka dvArA e uttarottara guNone jIvanamAM avatarita karIe. prArthanA : 47 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUtana prabhAte prArthanA (anuSTrapa) AzA ne gheryano taMtu tUTuM-tUTuM thaI rahyo eve TANe, navA vhANe, citavuM mAtra ATaluM; jiMdagI jela jevI ke veTha jevI nathI-nathI, zALA che e prayogonI, mAnavInA vikAsanI; tapazcaryA vinA siddhi kadI sAMpaDatI nathI, jiMdagI che tapazcaryA, AkarI AtmasAdhanA; pahelI pIDA prasUtinI, pachI putra vadhAmaNI, Apatti AjanI e to AgAhI bhavya-bhAvinI. Ayu, Arogya, aizvarya, AnandollAsa e sahu, mAMguM nA kAMIe, Aje mAMguM mAtra ATaluM AzA, dhairya ane dhairya dheme TakI rahe, jhAMkhI toye jhINI jyoti, AtmazraddhA taNI jhage; jiMdagI AkhI cho jAtI, jaMgamAM Ama jhUjhatAM, jIvatAM-jIvatAM jouM, jhIMka to huM jhIlI zakuM ! prArtha pAmaratA nA've, duHkhamAMye hasI zakuM, bhUluM huM nA niyattAne, enI hUMphe sahu sahuM. koI kavie nUtana-varSAraMbhe niyantAnA caraNomAM prArthanA karavAnA avasare hRdayanI vANImAM ciMtana, mAgaNI ane prArthanA kevA-kevA asaradAra zabdomAM gUMthI che! racanA 25-30 varSa pahelAnI che. mAnavInA atala UMDANamAMthI, tenA pAtALakUvAmAMthI phUTelI zabda-saravANI kyAre ya jUnI, purANI ke vAsI thatI nathI; te nitya nUtana ja rahe. emAM satya-sanAtananI suvAsa hoya che. zarUAtanI paMktiomAM vartamAna paristhitinuM varNana che. pachI, nirbaLa ane hatotsAhane cImakI che. pachI, vartamAna sthitimAM ullAsano saMcAra thAya, cittamAM sakaLa saphaLatAno pAyo -- je AtmazraddhA, AzA, dhIraja ane sthiratA TakAvavAnI mAgaNI che te vAstavika che. zabdo udhAra ke uchInA nathI, emAM AtmAnA avAjanI maheka che. A zabdone, ApaNe ApaNA banAvIe. emAMthI navuM joma, navI tAjagIthI dila UbharAI jaze ane navI kUca mATenuM bhAtuM maLI jaze. ka ;* 48: pAThazALA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUtana varSAraMbhe : prAtaHvaMdanA kuMjara-samA zUravIra je che, siMha-sama nirbhaya vaLI, gaMbhIratA sAgara-samI, jenA hRdaye che varI; jenA svabhAve saumyatA che, pUrNimAnA caMdranI, evA prabhu-arihaMtane paMcAMgabhAve huM namuM. jenA anugraha thakI, thatI zuddha-buddhi, jenI sadaiva ati-premaLa zAMta vRSTi; mArA hitArtha manamAM, dina-rAta ciMte, bhAve karuM namana te, gurupAda yugma. prAtaH smaryA thakI, supuNya vadhAranArA, saddhodhathI sakala-saMzaya TALanArA; bhavyo rUpI kamaLane, vikasAvanArA, evA zrI nemisUri, rAjaguru amArA. mAtAnI yAdathI upamA, daI nA zakAya, mAtAnuM heta kadI, varNavI nA zakAya; mAtA-taNA RNa-taNI nahIM pheDa thAya, mAtAnI yAdathI mane, bahu harSa thAya. saMskAra, zikSaNa ane, kuLadharma ApyA, ucca abhilASa hRdaye, karI yatna poSyA; jANe thayA tanamAM, tanudhArI bIjA, te tAtanA smaraNathI, banuM puSTakarmA. nUtana varSanA navalA prabhAte ApaNA iSTadevane, upakArI guru mahArAjane tathA pahelA upakArI mAtA-pitAne praNAma karavAthI, temanA pratyenI kRtajJatA pragaTa karavAthI, guNaprAptinuM dvAra UghaDe che. pahelI stuti jANItI racanA arihaMta-vaMdanAmAMthI lIdhI che. bIjI stuti sAmAnya guruvarga mATenI che. trIjI stuti pUjyapAda zAsanasamrA zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanI che. te pachInI mAtA ane pitAnI stuti, sAdA paNa, hRdayamAMthI UgelA zabdo dvArA thayelI stuti che. mAtA-pitA ane sAmAnya gurunI stuti "saMskAragIto' nAmanI, yajJaprakAzananI nAnakaDI pustikAmAMthI uddhata karelI che. AvAM pado saraLatAthI kaMThastha thaI jAya tevAM hoya che. tenA pAThathI hRdayanA bhAvone eka vAcA maLatI hoya che. tenAthI divasano prAraMbha thAya to divasa, maMgaLadivasa banI jAya che. uttama guNasaMpattivAna pUjya vyaktine prAta:kALe smaraNa karI vaMdanA karavI, e ApaNA dezanI ziSTa prathA rahI che. be hAtha joDI, mastaka namAvI vaMdanA karIe. aa Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sh Jobs UPP tArA premanA puSkarAvarta meghajaLamAM nhAtAM-nhAtAM, mArI jAta ogaLI jAya, to huM dhanya banI jaIza. prabhupada vaLagyA te rahyA sAjA, te rahyA sAjA, aLagA aMga na sAjA re... manamohana svAmI. Pis Tehos Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA prabhu sAthe ekAMtamAM thayelI mulAkAta zarama ane saMkoca sAthe tane kahevI che, rajeraja kahevI che. prArthanA kahevA ja beTho chuM. te sAMbhaLavAnuM svIkAryuM che. prabhujI! muja avaguNa mata dekho. huM paNa peTachUTI vAta karIza, rAgadazAthI tuM rahe nyAro, huM mana rAge vALuM; mokaLA mane vAta karIza. dveSarahita tuM samatA-bhIno, dveSa-mAraga huM cAluM trIjAne kAne nahIM jAya, enI mane khAtarI che. moha leza pharazyo nahI tuMhIM, moha-lagana muja pyArI; mArA mananA aneka oraDAmAM, tuM akalaMkI, kalaMkita huM to, e paNa raheNI nyArI ! avaguNano oraDo paNa che. tuM hI nirAzIbhAva pada sAce, huM AzAsaMga viluddho; avaguNanA oraDAnA khUNekhUNA tane batAvavA che. tArI AgaLa badhuM dharI devuM che. tuM nizcala, huM cala, tuM zuddho, huM AcaraNe UMdho. huM je chuM te A chuM. tuja svabhAvathI avaLAM mArAM, caritra sakala jage jANyA; - tArI pAse vAta karAya nahIM, evA avaguNa muja ati bhAre, na ghaTe tuja mukha ApyAM. te paMcAtamAM nahIM paDuM. prema navala jo hoya savAI, vimalanAtha mukha Age; evuM vicAruM to to mArI jIbha ja sivAI jAya. kAMti kahe, bhava-rAna UtaratAM, to veLA nava lAge. he prabhu ! Ama to tArA caraNomAM besavAnI mArI hesiyata nathI. (zrI kAMtivijaya mahArAja) huM to taLeTInA taLiye ane tuM zikharanI Toca para ! tArA guNanI saMkhyA nathI; mArA avaguNanI gaNatarI nathI. vhAlA mArA prabhu ! avaguNanA DhagalAne joI, Aje tArI sAthe mAre goThaDI mAMDavI che. tene dUra karavAnI hiMmata nathI ghaNA vakhate ekAMtano moko maLyo che. mArI aMgata vAta che, khAnagI vAta che. --bahu devuM thaI gayuM hoya, tyAre devAnA vicAre dhrujI uThAya tema ! huM dhImethI bolIza, barAbara sAMbhaLaje. paNa teM sAMbhaLavAnI udAratA batAvI che, sAmuM joje ane hoMkAro deje. tethI kahevAnI ghIThAI karuM chuM. mane dahezata che. aMdhAriyA khaMDamAMthI mane bahAra lAvyo che, have tuM chaTakI na jAto. prabhu ! tuM mArI nabaLI bAju jANe che. AkAzanA tArA jeTalA agaNita avaguNo che, A to Avo che -evuM jANI, kyAMthI zarUAta karuM, he vItarAga ! tArI kRpA aTakI jAya to ? A pahelo ja avaguNa, to-to, huM karamAvA mAMDuM. juone ! AkhI bhIMta rokIne rahyo che. Aje to, koIne na kahelI mArA mananI vAta, prArthanA : 49 WWW.jainelibrary.org Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUdhabUdha gumAvI beTho chuM. ane A..A.. kahetAM jIbha UpaDatI nathI, zaramAuM chuM. AtmAne tiraskAruM chuM. he dayAnidhi ! krodha ane vera, zoka ane IrSA, niMdA ane cADI, A badhAne ghUMTI-ghUMTI mArAmAM bharyA che. dveSa bhArobhAra bharAyo che. bahu-UMDAM enAM mULa che. chatAM, meM to anyanA ja doSa joyA che. aprIti jagADI che ane maitrI bhagADI che. A veSe mane bALyo che. baLIne huM kolasA jevo thaI gayo chuM. huMnuM svarUpa sarvathA badalAI gayuM che. mArA gharamAM mahemAna mAlika banI gayo che. rAIjeTalI jagA bAkI nathI rAkhI, evo A rAga che. jarA jeTalA rAga mATe paNa kahevAyuM che : rAga alpa gUDho ati rAgathI moTo zatru bIjo koNa hoya? nAsti rAgasamo ripuH| A rAganA be pratinidhi : kaMcana ane kAminI. A paNa mane vaLagyA ja che. zUro pUro thaI huM kaMcana ane kAminI bhogavuM chuM. kAntA-kanaka-sUtreNa veSTitaM sakalaM jgt| --nyAye enA baMdhanamAM gADha baMdhAyo chuM. zlekhanI mAkhInI jema coMTyo chuM. kaLaNamAM khUMpato houM tema, rAganA baMdhanamAM khUMpyo chuM. ane prabhu tuM? tArI zI vAta karuM? tArI to, vAta thAya tema nathI. sarakhAmaNI paNa kyAM thAya enI samaja gumAvI beTho chuM. tuM najIka che, tethI tArI sAme jouM chuM. tuM rAgadazAthI dUra... sAva nyAro; rAganI jarA-jeTalI chAyA paNa tArAmAM jaNAtI nathI. meM rAgavaza zuM zuM karyuM che, enA karatAM zuM nathI karyuM? chatI AMkhe, huM AMdhaLo karyo . ghUMkanA ghara-jevuM moM, candra-jevuM gayuM che! durgadhanA dariyA-jevA dehane attaranAM vilepana karyA che beDInAM baMdhanane paganAM jhAMjhara gaNyAM. gaLAnA jotarAne hAra mAnyo. zuM-zuM nathI karyuM meM? pelA kUtarA jevAM kArastAna che mArA; hADakAne dAMta-vacce bhIMsI, potAnA peDhAnuM lohI cUkyuM che meM ! kAmAMdha banI sAMDhanI jema dhasyo, Idriyone anukULa maLatuM gayuM, tema huM lapasato gayo. lapasato ja gayo ane phasAto gayo. he nAtha ! A mohane kAraNe ja mAro mokSa haNAyo che. mokSane haNe che, mATe tenuM nAma moha nahIM hoya ne? moha mArA aNu-aNumAM bharAyo che. eNe to, mAruM rUpa harI lIdhuM che. haiyA kamakame ane krUja vachUTe zarIra evA sthAnamAM, khadabadatA kIDAnI jema huM bhavobhava sabaDyo chuM. prabhu ! mane tenA sakaMjAmAMthI choDAvo, to mArA uddhAramAM paLanoya vilaMba na thAya. mohano leza aMza tArAmAM nathI ane mane moha vinA cena nathI. tethI, sArI bajAramAM huM kalaMkita banyo chuM. he prabhu ! jeNe mane bhIkha mAMgato karyo che, e lobhanI zI vAta karuM ? paC: pAThazALA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM tArA kRpA-vimAnamAM besADI de, pachI vAra zenI? mAro khyAla ja nahIM, te ATalo UMDo haze ! lobha ane tenI dIkarI AzAnA saMgamAM lubdha evo huM, badhAnI sAme cappaNiyuM laI Ubho rahuM chuM. kUtarAnI jema ghara-ghara bhaTakyA karuM chuM. prabhu, tArI to vAta ja nirALI ! te to AzAne ja, dAsI banAvI dIdhI che; jyAre huM, AkhI duniyAno dAsa ! tArAmAM merunI nizcalatA. tArI e nizcalatAne joIne ja, meru paththarano puMja banyo. jyAre huM to, kAciMDAnI jema paLa paLa palaTAto rahuM chuM. pavana paNa sthira lAge, evo huM caMcaLa ! tuM zuddha, buddha ne niraMjana, huM tArAthI sAva sAme cheDe. huM to, AcaraNe sAva UMdho. raNamAM jhAMjhavAnAM jaLane jonAro huM, azuddha to evo ke oLakha ja nathI rahI. zarIre caLa Ave tyAre, kuca ghasanAro huM. pariNAma to, je Ave te bhogavuM chuM. he Izvara ! tArA premano mane paricaya che. mArA avaguNo karatAM, tArA guNo zaktizALI che. mArA doSo game tevA gADha ane rUDha hoya to paNa, jUnA ane jAmI gayelA hoya to paNa tArA guNo to, caitanya sAthe joDAyelA che. meru sama aDaga che, tAro prema mArA doSanA dariyAne sUkavI zakaze. A zraddhAthI huM tane vaLagyo chuM. prabhupada vaLagyA te rahyA sAjA, te rahyA sAjA, aLagA aMga na sAjA re... manamohana svAmI. he svAmI ! mArA doSa mArA puruSArthe kADhatAM, pAra na Ave. tArA premabharyA nayananI najarano sparza, mArA baLelA, khAkha thayelA manane vizuddha sonuM banAvaze. tArA premanA puSparAvarta meghajaLamAM nhAtAM-nhAtAM, mArI jAta ogaLI jAya, to huM dhanya banI jaIza. tArA premanI anarAdhAra varSAne yogya banuM, mAruM avaLuM pAtra savaLuM bane ane chalakAI jAya. kadI na Athame, evA ajavALAno ciranivAsa thAya he guNasAgara ! mArA A parAkrama, huM tArI pAse ja kathI zakuM. kahetAM lAja Upaje evo, mArI aMdarano oraDo che. avaguNanI vakhAra chuM. have ethI guMgaLAuM chuM. chatAM, te sAmethI bolAvI mane sAMbhaLyo. mane have AzA jAgI che. mArI A dazAmAM paNa tArI dayA varase, tAro prema satata varasato rahe, anarAdhAra varasato rahe, to, tArI e premaLajyotinA ajavALe-ajavALe huM paNa ujamALa thaIza. jALAM dUra karatAM-karatAM aDAbIDa jaMgala pAra karIza. have mane, vAra nahIM lAge. cAlatAM vAra lAge; UDatAM zI vAra ? he vibhu! basa, A ja jhaMkhanA che. tArAthI ja te pAra paDaze. have to meM mudrAlekha hRdayamAM korI rAkhyo che : tane kadI taNuM nahIM, bIjAne kadI bhajuM nahIM. tArI kRpA maLe to, tArI kRpAnA baLe tArI kRpA phaLa eTale...eTale gumAveluM badhuM mAruM, mane pAchuM maLe. prArthanA : 51 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchavA-joga abhilASA (vaitAnI jIMdra) nayanaM galadazrudhArayA, vadanaM gadgad ruddhayA giraa| pulakairnicitaM kadA vapuH, tava nAmagrahaNe bhvissyti|| kyAre prabhu! tuja smaraNathI, AMkho thakI AMsu jhare, kyAre prabhutuja nAma vadatAM, vANI muja gadgad bane; kyAre prabhu ! tuja nAmazravaNe, deha romAMcita bane, kyAre prabhu ! muja zvAsa-zvAse, nAma tAruM sAMbhare. samagra hRdayanA tamAma tAra jenA nAmazravaNe ke nAmasmaraNathI jhaMkRta thaI UThe te ApaNI priyatama vyakti. Ano anubhava bhautika stare, - vyaktinA viSaya banyo che; banI zake che. A anubhava jo adrazya paramatattva viSaye anubhavavo hoya to tenI prArthanA paNa, tene ja karavI rahI. e rIte, A prArthanA caitanya mahAprabhunI che, te ApaNI paNa bane. A padyAnuvAdamAM A vicAra spaSTa che. prArthanA : para Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiSeka Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda kI ghaDI AI ! sakhIrI Aja ! jIvanamAM prabhukRpAe keTalIka evI dhanya kSaNo pamAtI hoya che je kSaNo jivAI hoya tyAre haiyuM bharAyuM hoya ane tene vAraMvAra yAda karavI gamatI hoya che ane dara vakhate temAMthI tAjI khuzabU AvatI hoya che. mArA jIvanamAM paNa jIvananI mUDI gaNAya tevI, je pAMca-sAta ghaTanAo banI che te paikInI eka ziramora ghaTanA, A dAdAnA abhiSekanI che. AvI ghaTanAnA sAkSI banavuM te paNa jo saubhAgya gaNAya to pachI tenA kendramAM hovuM te to parama saubhAgya gaNAya. AvuM parama saubhAgya jIvanane kRtakRtya banAve che. kendramAM hovuM eTale ke dAdAnA prabhAva-vardhaka abhiSekanA manoratha - saMkalpa - dravya-saMyojana-vyavasthAthI laIne, te samayanA sakaLa jIvo pratyenI karuNAmAM mukhya bhAga bhajavavAnuM kArya "eNe karAvyuM. temAM nimitta banavAnuM saubhAgya sAMpaDyuM, e parama saubhAgya gaNAya. abhiSeka e zrI saMgha mATe navI vAta na hoI zake, paNa temAM je taMtotaMta ullAsita-manoyoganI meLavaNI thaI tethI tenI smRti cittavRttinAM tamAma paDaLane bhedIne UMDe kotarAI gaI. | jyAre ghaTanA banI te pachInAM AvatAM varSomAM tenuM mahAtama, pANImAM telanA TIpAnI jema vistaratuM gayuM - prasAra pAmatuM gayuM. teNe jIvananI dhanyatAnI mahora lagAvI dIdhI - sArthakatAno ahesAsa karAvI dIdho. mArA jevA nAcIja mANasane mATe to A mahAdhana puravAra thayuM. jIru lAla branuM 54: pAThazALA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI RSabhadeva bhagavAna AkITA(vahIdA) pAsethI maLelI 15 varSa pahelAnI suMdaratAmA pratimA jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAdAnA abhiSeka: eka smaraNayAtrA hato. kyAMye bahAra nIkaLavA mana taiyAra thatuM na hatuM, paNa : 1 : jyAM anivAryatA hoya - vikalpa hoya ja nahIM, tyAM to svIkAra ja sad-upAya che. sAvadhAna thaI sAMbhaLo! vihAra to karyo, paNa jyAM kalikuMDa tIrthathI AgaLanA rAkhI mana thira ThAma mukAmo zarU thayA, tyAMthI to bhoma ane vyoma banne zekavA mATe saMpIlAM banI gayAM hatAM. koTha choDIne guMdI - khaDoLa pahoMcyA, tyAM to manamAM thayuM ke kyAM ahIM AvyA ? A vi. saM. 2044 nA jeTha - aSADhanA divaso Aje yAda bhAla, A dukALa ne A kALo unALo; saravALo mAMDIe AvI gayA ane te divasonAM sukhada saMbhAraNAM manane to, tApa-paritApa ane saMtApa ja javAbamAM Ave. AvA vIMTaLAI vaLyAM; hRdayamAM harakhanI helI varasI paDI ! mana gAmamAM AvA divasomAM pharIthI na AvavuM paDe to sAruM. harakhathI chalu-chalu thaI gayuM ! moM maraka-maraka banI gayuM ! ramUja khAtara eka joDakaNuM paNa joDAI gayuM. e joDakaNuM kevI majA AvI 'tI! ApAda-mastaka basa majA ja majA ! Ama che : cauda-cauda varasa pachI paNa te prasaMganI tAjapa eTalI phore Itara gAma hajAra bhale kaho, che. vagaDAu jUInI sugaMdhanI jema e avasaranI soDama sTeja cau dize hasatA mukhathI jAuM; paNa karamAI nathI, jUnI thaI nathI; tene kALanI raja coMTI apitu guMdI khaDoLa ca phedarA, ja nathI. zAzvatInI mudrAthI aMkita thaI jAya tene koNa zuM zirasi mA likha, mA likha, mA likha. karI zake? smRti-maMjUSAmAMthI jyAre-jyAre paNa bahAra kADhuM. guMdIthI phedarA ane phedarAthI bIje divase vahelI savAre tyAre taro-tAjI sugaMdha prasarAvatA e prasaMgonI noLavela vihAra karyo. divaso unALAnA, gAmamAMthI nIkaLI pelI suMghI lauM ane phreza thaI jAuM! TAMkI pAsenA roDa para AvyA tyAM to ajavALuM thaI gayuM, vAta che, siddhagirirAjanA traNa jagatanA ziratAja sAthe tApa paNa ! verAna vagaDAnI vATa to kema karIne khUTe ja dAdA AdIzvaranA abhiSekanI. paNa e vAta mAMDIne - nahIM. TharIne vigate karavI che. managamatA mANelA e AnaMdanI - A rastethI to ghaNI vAra AvavA-javAnuM thayuM che, lhANa, Aje mArA priya vAcakone karavI che. paNa A vakhate A rasto jevo lAMbo lAgyo, tevo pahelAM sAvadhAna thaI sAMbhaLo ! rAkhI mana thira ThAma. kyAre ya lAgyo nathI. jANe keTaluM badhuM cAla .. cAla karyuM, vi. saM. 2044 mAM rAjanagara - amadAvAdamAM vaizAkha paNa zuM gAma Ave nahIM! gAma to bhaDakazuM thatA-veMta dekhA mahinAmAM anekAneka AcArya bhagavaMto bheLA thayA; detuM hatuM, paNa Ave nahIM. A evo aphATa raNa jevo rasto saMmelana thayuM. jIvananA yAdagAra anubhavonuM bhAtuM e che ke vacce na to koI gAma Ave, na jhADa Ave, na Dhora divasomAM baMdhAyuM. maLe, na mANasa maLe. AvAmAM koI to kUtaruM maLe ne, comAsuM girirAjanI zItaLa chAyAmAM karavAnuM hatuM. toya sAruM lAge ! AvA sAva sunA-sUnA ne bheMkAra bhAsatA vihAra to karavAno hato, paNa vi. saM. 2041 - '42 rastAmAM eka maLe - maLyA kare ! koNa? te kahuM ! kALAane '43 nA dukALanI DarAmaNI paristhitie gujarAta kALA dhumADA okatA khaTArA maLyA kare ! jANe potAnI saurASTra ane kacchane bharaDo lIdho hato, roja savAra paDe ne maratI mAnA moMmAM gaMgAjaLa mUkavA na doDatA hoya ! -- jherokSa-kopI jevo evo ne evo sUrya pRthvInI khabara levA evA vegathI doDatA, ghoMghATano Dhagalo karatA jovA maLe AvI jato'to - kaho ke dAjhelAne vadhu dajhADavA Avato ane ApaNA manane vadhu becena banAve. kALI, lAMbI saDaka hato ! tene joIne dAjha caDe tevI caDhAI karIne Avato 56:pAThazALA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlItANA.gAma. parI vAya, Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** * * * vAI TODOC * Jain Edation International Prwate en sal my Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 101 Jain Education internationa Jian Kang cAmu Frivate & Personal Use Only M 914 BAGGY DASARAN KA www.janelibrary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanA saiyadapurA vistAranI zrAvakazerImAM AvelA zrI candraprabhujInA 300thI vadhu varSa pahelAnA A derAsaramAM kalAtmaka naMdIzvara dvIpanI racanA tathA vividha citrAtmaka suzobhana sAthe zrI zatruMjayano vizALa tIrtha paTa jovAlAyaka che. paTanI pratikRti A graMthanI zobhArUpa che. e samayanA drazyo adbhuta citra-saMyojanAthI AkarSaka lAge che. taLeTIe jatAM yAtrALuo kevA AdarathI yAtrAe jaI rahyA che e tathA gAmamAM vividha pravRtti karatAM yAtrIonI caryAnI, AjanI atyaMta sagavaDa ane suvidhAbharI yAtrAnI sAthe sarakhAmaNI karavAnuM mana thAya evuM che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para cAlatAM cAlatAM, nizALamAM nAnI vaye bhaNelI pelI mahuvAmAM pUrA vIsa divasa rahyA. tApa ane thAka kavitAnI lITI yAda AvI gaI. e gaNagaNatAM rasto kaMIka banne utAryA. jIvitasvAmI mahAvIra prabhunuM ane ThIka calAyo ! lAMbA chaMdamAM (zikhariNI) lakhAyelI zAsanasamrATa zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjanuM kavitAnI lITIo Ama cheH zItaLa sukhada sAnnidhya AtmasAt karI mApyuM. unALAno lAMbo divasa, sarato maMthara gati, tyAM rahyA tyAM sudhI badhuM bhUlI gayA, paNa jevuM mahuvA rahyAM jANe vAMcI, apriya kavinI nIrasa-kRti; choDyuM -- choDavAnuM to hatuM ja, AgaLa koIne vacana ApyuM abhiprAyArthe vA, kathanI UgatA lekhaka taNI, hatuM ne! - tyAre pelI lITI manamAM ramatI hatI : parANe vA javuM paDatuM, kUpha jemAM bhUla ghaNI. purUsa Ara lavalI, DArka eNnDa DIpa...* mAMDa-mAMDa khaDoLa pahoMcyA. tyAMthI dhaMdhUkA, baravALA suMdara zyAma vanamAM rokAvuM paravaDe tema na hatuM, tethI thaIne vallabhIpura AvyA. sUko-bhaMTha bhAla oLaMgI gayA mahuvA choDyuM. kuMbhaNa thaIne jevA sedaraDA gAme AvyA eTale - ahIM have jarA hAza thaI. pachI AvyuM sihora. tyAMthI erakaMDizanDa rUmamAMthI bahAra AvIe ane saMtApa janmAve traNa rastA hatA. pAlitANA to comAsA mATe javAnuM hatuM evA tApano anubhava thavA mAMDe, evuM lAgavA mAMDyuM. ja. bAkI be rastA - bhAvanagara ane mahuvA. garama-garama jyAM jaIe tyAM, je maLe tenI pAse eka ja vAta. badhA lathI tapelA to hatA ja. eTale zILI chAyAnI zodha mATe pAse vAta karavAno viSaya mAtra eka ja -- "varasAda kyAre mahuvA sAMbharyuM ane mahuvAnI dizAmAM Daga mAMDyAM. Avaze?"badhAnI najara eka ja jagyAe aTakelI rahetI. taLAjA sudhI to trAhimAma thaI javAya tevI garamI AkAzane jae to korakaTalAge ane dharatI paNa korIkaTa ! ja lAgI. taLAjAthI sAMje vihAra karavo paDe tema hato, vyoma ane bhoma korAM to, tenAM chorAMnA kalejAM paNa korAM ! tethI nIkaLyA to kharA, paNa cAre bAju, upara-nIce, Aju- dukALa to paDe che, paNa AvA vasamA dahADA koI verIne bAju badhethI garamI ja garamI. AMkhane zAtA Ape evAM paNa koI na dekhADe. jhADa paNa na dekhAya. rastA para ame ekalA ja hatA. chApariyALI gAme pahoMcyA to, tyAMnI pAMjarApoLanAM - taLAjAnI TekarI pAsethI nIkaLyA, tyAre eka bAju hajAro pazuonA bhAMbharaDA saMbhaLAtA rahyA. vADInA UMcAM UMcAM parNa-vihIna digaMbara vRkSo ane bIjI bolI zakatAM nathI bicArAM, saMbhaLAve zI rIte ? bAju pathariyo pahADa - e banne joyA tyAre ema lAgyuM ke hAtha laMbAvI zakatAM nathI, te mAMge kaI rIte? jANe kavi jayanta pAThake ahIM rahIne ja, e paMkti na racI azva TapakatI bhoLI AMkhe, cArekora nihALe, hoya, tevI baMdhabesatI e be lITI smRti-maMjUSAmAMthI bahAra dhasI AvI. koI amArAM AMsu lUche, kaSTo koI nivAre. jayamAM UbhAM jhADa ane A tapamAM beThA pahADa, jyAre ame jesara-depalA thaIne sAva sukkIbhaTha ane cakaluM ye nA pharake, jANe dhoLe divase dhADa. naryA kaMkarathI bharelI zetruMjI nadInA kAMThe pahoMcyA, tyAre to dAThA - vAlAvAva thaIne ame mahavA pahoMcyA. AjubAjunuM badhuM sUkuM, nIrava, nirjana tathA bhUkhyuM-tarasyuM mahuvAmAM to sAce ja zItaLatAno anubhava thayo. mAlaNa ne lukhkhuM lAgyuM. rasto to kemeya karI khUTe nahIM. vaccenA nadInA kAMThe gheghUra vRkSonI hAramALA, UMcI nALiyerInAM jhUMDa jANe amane AvakArI rahyAM hatAM.gherI chAyA pAtharatI, Woods are lovely, dark and deep, cIkanI ghaTTa vADIonI gADha ThaMDaka mANavA, jANe tyAM ja But I have promises to keep, besI javAnuM mana thaI jAya ! ane AMbA-AMbAvADIo And miles to go before I sleep, joIne to kavi nAnAlAlanI paMkti tyAM yAda AvI gaI : And miles to go before I sleep. jANe ToLe vaLelI sahiyara ramatI --Robert Frost AmanI evI kuMje. * paMDita javAharalAla neharue svahaste lakhIne petAnAM Tebala para rAkhelI amerikana kavi raoNbarTa phaoNsTanI jANItI kAvyapaMkti. abhiSeka: pa7 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka gAme thaIne jevA gheTI pahoMcyA ke tyAMnA kheDUto amane unALAnAM varNano yAda AvatAM rahyAM. pUjya jaMbUvijayajI joIne, ghaNA vakhatathI manamAM koI vAta dabAIne paDI hoya mahArAja vIzA-nimA dharmazALAmAM hatA. roja-roja ane tene bahAra kADhavAnI rAha jotA hoya, kahevA-pUchavA emanuM sAnnidhya pAmavA, abhyAsano dora zarU thayo. joga koI maLe ane nIkaLI jAya tema core beThelA badhA bhagavatI sUtranI vAcanA paNa zarU thaI; paNa mana koI ekI sAthe bolI UThyA : akSaromAM coMTe nahIM, AkAzamAM bhaTakyA kare. eka vAra he mahArAja ! A meha ke di Avaze ?' bharabapore badhuM sumasAma hatuM. aganajhALanI jema badhAne kahevatamAM kahyuM che ne ke : "mAgasaranA meha ane dajhADato, sUrajano goLo ekalo AkAzamAM hato. e AdarAnAM vAvaNAM' paNa A mAgasara (mRgazIrSa nakSatra) joIne vaLI eka paMkti hoThe AvI UbhI : to hAlyo ane AdarA (Adra nakSatra) A sAme dekhANAM; pavana hAle nahIM, paMkhI bole nahIM, paNa TabuDI bharAya eTalA chAMTA ye no bhALyA. sarva sUtAM jaI, vRkSa khoLe; ekalo eka A, pRthvIne tApato, sUrya nija sakaLa-kaLAe ja kaoNLe. cAlu pAThanI paMktiomAM mana lAge nahIM, tethI eka vAra jaMbUvijayajI mahArAje pUchyuM : zuM vicAra karo cho ? meM kahyuM : mahArAja ! juo ne chApAMnA samAcAra kevA Ave che ! pAMjarApoLo ubharAya che. pANIno dukALa, dayAno dukALa, sarvatra hAhAkAra che. ApaNe kAMI karI na zakIe ? | teo kahe : zuM karI zakAya ? meM kahyuM : pUrNa-samarpaNabhAvathI, bhakti-ullAsathI dAdAnA abhiSeka karavAmAM Ave to, puNyodaya jAgRta thAya. kSemaM bhavatu subhikSaM evuM to ApaNe tyAM bolavAmAM Ave ja che. teo kahe che : hA ! dAdAnA abhiSeka karAvavA ja che. ame gheTI gAmanA upAzraye pahoMcyA, paNa meM kahyuM : kyAre ? paristhitino citAra AMkha sAmethI khasato na hato. manamAM javAba maLyo : kArataka pUnama pachI. paMktio ubharAvA lAgI. vedanAthI hRdaya valovAtuM hatuM. meM pUchyuM : atyAre nahIM? A valopAta pRthvI chaMdamAM baMdhAIne Ama UtarI Avyo : | vaLI javAba maLyo : atyAre pAlitANAmAM AcArya have pavana pekhIne, hRdaye kheda vyApI rahyo ! mahArAjo kyAM che? gayA e-jaLa hAya ! re , magasarA ane AdarA meM kahyuM : A anuSThAna karavAnuM che, tenI jarUrata vare kRSaka hA ! prabho !, akaLa veLa thI A banI ! atyAre che ne ...? ! kayA janamanAM karyAM, agaNa pApa Aje phULyAM ! kahe : mane kazI gatAgama paDatI nathI ! janAvara, zizu ane, abaLa vRddha ze jhUjhaze ! meM kahyuM : anuSThAna-saMbaMdhI badhI javAbadArI huM saMbhALI jalAdra pRthivI nahIM, manuja jaMtuDAM zuM kare ? zakIza.. sapheda Dhaga 2 taNAM, rakhaDatAM dIse vAdaLAM; to kahe : bhale ! goThavavA koziza karIe. ane sUsavato vahe, pavana DAkalAM vAgato. be divasa gheTI rahIne pAlitANA pahoMcyA. mana to ucaka ja rahetuM hatuM. comAsAno praveza to karyo ! paNa A comAsuM kyAM hatuM? hato mAtra unALo ja-unALo. manamAM 58: pAThazALA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 2 : pUrvataiyArI vIsA-nimA dharmazALAethI pU. jaMbUvijayajI mahArAja sAthe vAta karIne, kesariyAjImAM Avato hato. manamAM dukALa - unALo - abhiSeka A badhA vicAro ja cAlatA hatA, kaho ke doDatA hatA. tyAM, nivRtti nivAsanI kampAuMDavolanA nAnakaDA chAMyaDAmAM, eka gardabharAjane paga UMcAnIcA karatAM UbhelA joyA ane kavi jayanta pAThakanI unALAnI eka baporanI varSo pahelAM vAMcelI paMktio yAda AvI gaI ! ne UMcA oTalA pAse Ubho che laMbakarNa te, karIne pagane DhIlA, mAMkho uDADavA miSe kvacita kAna halAve che, kvacita puccha dhIme dhIme. | (anuSTrapa) AvIne Asane beTho. evAmAM TapAlI Avyo. TapAlamAM bhAyANI sAhebano patra hato. emanA vatana mahuvAmAM ame hatA tyAre, meM patra lakhyo hato teno e uttara hato. patramAM emaNe paNa unALAnA varNanano eka zloka pote karelA anuvAda sAthe lakhyo hato. --- jANe cAre bAju, eka ja nAda .. ArtanAda .. ArtanAda. e zloka ane anuvAda paNa rasALa che. kavi kSemendra racita zikhariNI chaMdano zloka ane bhAyANI sAhebe mAtrAmeLamAM karelo anuvAda A pramANe che : nijAM kAya-cchAyAM, zrayati mahiSaH, kardamadhiyA, cyutaM gujApuja, rudhiramiti, kAkaH klyti| samutsarpana sarpaH, suSiravivaraM, tApavivazaH, sasItkArA dhUtaM, pravizati karaM, kuJjarapateH // 1 // nija paDachAyo kAdava samajI, mahiSa tyahIM ALoTe caNoThI Dhagane rudhira jANIne, kAga caMcu caTa caTake tApe vyAkula sarpa khoLato kyahI, polANa maLe to hAthI sUMDha pesata, gaja sItkArata, sUMDha ghUmavato. patramAM temaNe, AnI pahelAM vi. saM. 1787 mAM gujarAtamAM je dukALa paDelo tenuM vistRta varNana, zrI samayasuMdara upAdhyAye karyuM che, enI vAta paNa lakhelI. pachI, sAMje ne rAtre, cAlatAM ne bolatAM, manamAM eka ja vicAra cAlyA karyo. dAdAnA abhiSeka kevI rIte karavA joIe ? temAM zuM-zuM karavuM joIe? zuM-zuM karI zakAya? zeno-zeno khAsa khyAla rAkhavo joIe? bIje divase, jaMbUvijaya mahArAja sAthe besavAnuM thayuM tyAre, peDhI taraphathI saMmati AvI gaI hatI; eTale have kayA divase A zubha-maMgala prasaMga yojavo te nakkI karavA paMcAMga hAthamAM lIdhuM. teozrIe badhI rIte vicArIne kahyuM : aSADha sudi ekama, guruvAra, puSya nakSatra -- A divasa rAkhIe. uttama divasa ! guru puSyAmRta yoga ! vaLI meghadUtane AhvAna karavAno divasa - bASaDhisya prathama divase .. A zubha vicAramAtrathI paNa mana pulakita thaI UDyuM ! kAryasiddhinA aNasAra dekhAyA! taiyArI mATe 13/14 divasa maLe tema hatA. muMbaI zrI rajanIbhAI devaDIne jaNAvavA mATe, A.ka.peDhInA menejara zrI kAMtibhAIne sUcanA ApI. vaLato saMdezo tarata amane maLyo : badho ja saMpUrNa lAbha mane ApavA kRpA karazo. anivArya kAraNosara mAre paradeza javuM paDe tema che. mArA mitra caMdubhAI ghaMTIvALA ApanI pAse AvIne, badhI kAryavAhImAM joDAI jaze; ane banyuM paNa ema ja. bIje ja divase baporanA bAra vAgyA AsapAsa caMdubhAI AvI pahoMcyA. mArI sAthenI emanI A pahelI mulAkAta ! paNa jaMbUvijayajI mahArAjane paricaya hato. emaNe caMdubhAIne mane bhaLAvyAM ane kahyuM : je-je sUcano ApavAM hoya, kAma ApavAnAM hoya te badhAM emane udAratApUrvaka Apo. lakhAvo. badhuM ja karI, karAvI Apaze. caMdubhAIne to IzAro ja pUrato hato! kAryavAhI AgaLa dhapAvavAnI zubha zarUAta e kSaNathI ja thaI gaI. sau prathama, aDhAre aDhAra abhiSeka mATenI auSadhio, dravyo, jara-jhaverAta, pukho sAmagrInI vizada yAdI taiyAra karI. mArA Azcarya vacce teoe, mArA ApelAM mApathI traNa gaNAM ane cAra gaNAM mApa lakhyAM! motI ane kasturI jevAM durlabha ane bahu-mUlya dravyo abhiSeka: 59 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vadhu mApamAM lakhyAM ! sAcAM motI eka kilo lakhAvyAM hatAM. temaNe kahyuM : eka kiloe zuM thAya ? dAdAnI pratimA keTalI moTI ane vizALa che. be kilo to joIe. kastUrI cAra rati jeTalI noMdhAvI hatI. to kahe : ApaNe aradho tolo to laIe, jeTalI zuddha maLaze tema vadhu laIzuM. Ama dravyonI yAdI udAratApUrvaka thaI. aneka pavitra nadIonAM ane saMgama sthaLonAM jaLa tathA mRttikAnI noMdha karAvI. dUra-dUranAM sthaLoethI bahumAnapUrvaka, vidhipUrvaka ane umaMgabhera e jaLa ane mRttikA lAvavAnI yAdI karatA ame bhAvavibhora thatA hatA. badhAM dravyo AvI gayAM pachI, ene kevI rIte sApha karAvavAM, khaMDAvavAM, caLAvavAM, mApa pramANe taiyAra karAvavAnuM vicArAyuM. aguru nAmanuM kASTha, agara, aMbara ane AvI aneka vastuo taiyAra karAvavAnuM kAma cAlyuM. A kArya karanArA svastha puruSonI zuddhino paNa, khAsa prabaMdha karAyo. dAdAno abhiSeka karanArA sevako, girirAja paranI eka-eka paraba sAcavanArAM baheno ane bhAIo, hanumAnadhArAnA pUjArI, aMgArazA pIranA murazIda, hiMgaLAjamAtAnA rakSaka, sevaka, badhAM deva-sthAnonA pUjArIo, AvA tamAma sevaka-vargane bolAvavA ane abhiSekanA Agale divase -budhavAre, sahune bahumAna pUrvaka uttama dravyoyukta jamaNa karAvI paherAmaNI ApavI. tema ja e vakhate, guruvAre je anuSThAna karavAnuM che te zuM che, haiyAmAM bhakti dharIne hRdayane bhAvita karavAnuM, bhIMjavavAnuM che tevI vAto kahevI, samajAvavI -- A badhuM vistArathI vicArAyuM. pratyeka deva-sthAne zrIphaLa, cuMdaDI, hAra, dhUpa paNa, suMdara rIte, haiyAnI UlaTa dharIne arpaNa karavA : kSetrapAlAdayaste sarve prIyantAm prIyantAm / / --e anvaye e badhuM paNa noMdhAvI dIdhuM. pachInA divasomAM vidhikArakone, saMgItakArone AmaMtraNa ApavAnI yAdI taiyAra karAI ane nimaMtraNa pAThavyAM. aneka bhaktivaMta zrAvakone, A bhAvamaya prasaMgamAM sahabhAgI thavA AmaMtraNa pAThavAmAM AvyAM. Ama, A badhI prAthamika taiyArIo thaI. kAma vaNathaMbhyAM zarU thayAM. auSadhio AvavA lAgI. kesariyAjInA upAzrayanA prAMgaNamAM ja kAma zarU thayAM. kaI cIjo AvI, kaI bAkI, e badhI noMdha thavA lAgI. cAturmAsa karavA AvelA keTalAye mahAnubhAvo A kAryamAM hoMze-hoMze joDAyA. kArya saraLatAthI AgaLa dhapavA lAgyuM. sugaMdhI vALo, kesUDAnAM sUkAM phUla, upaleTa, jaTAmAsI, kapUrakAcalI evAM aneka sugaMdhI dravyo bharapUra pramANamAM AvyAM hatAM. daza-bAra jaNA ene khAMDavAnAM, cALavAnAM, vINavAnAM kAmamAM lAgyA hatAM. kesariyAjI najIka raste pasAra thanAranA paga, A badhAM dravyonI manohara sugaMdhathI thaMbhI jatA ! 'AvI sugaMdha kyAMthI Ave che ?" -- evuM pUchatA ! eka Urmi-sabhara vAtAvaraNa racAyuM. unALo, dukALa, garamI, A badhA viSayo have badalAI gayA hatA ! badhAnA manamAM AzAbharyo ullAsa chalakAI rahyo hato. amArA utsAhanI to zI vAta karavI ! lakhAvyA karatAM vadhu mApamAM AvelAM dravyo joI, mArI varSo junI bhramaNA bhAMgI gaI hatI. zrAvakavargamAM AvI udAratA bharI paDI che, eno sukhada anubhava karyo. A divasomAM mane thayuM ke dAdAnA bhaktonI dilerI paNa akabaMdha sacavAI che. taiyArI taDAmAra cAlatI rahI. eka-eka divasa mUlyavAna hato. utsAha svayaMbhU hato. umaLakAnA to UbharA AvatA hatA. anukULatAo jANe A kAryamAM sUra purAvI rahI hatI. sAruM-sAruM sUjhavA lAgyuM. AvelI auSadhIonI yAdI sarakhAvatAM koI bolyuM: gajapada kuMDa ane jamanAnAM jaLa ane mRttikA Avaze to A zAzvata girirAjanI - 'tara raja maMjarI re, zIza caDhAve bhUpa salUNA." -- ema kahevAya che, eTale A maMgala mRttikA paNa, AmAM bheLavavI joIe. zatruMjayA saritAnAM jaLa ane girirAjanI raja auSadhio sAthe mizrita karAyAM. dakSiNAvarta zaMkha ane dUdhe bharyo -- sonuM ane sugaMdha ekamekamAM bhaLyA ! jaMbUvijayajI mahArAja satata jijJAsAbharI najare badhuM jotA avAranavAra pRcchA karatA hatA. teo paNa, khUba khuza hoya tema lAgatuM hatuM. girirAjanA sevako, dAdAnA sevako, sevikAo, 60: pAThazALA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 3: badhAMne jamADavAno, yogya paherAmaNIothI vibhUSita karavAno maMgala ane aNamola prasaMga ullAsanI choLo vacce saMpanna thayo. abhiSekanI sAthe-sAthe AvI rIte badhAnuM sanmAna jANe pahelIvAra thatuM hoya evuM, e badhAMe anubhavyuM. praznaH vi. saM. 2044nA aSADha sudi ekama guruvAra ekatra thayelAM badhAMne hita-zikSA ApavAmAM AvI : puSyanakSatramAM dAdAnA abhiSeka thayA ane tenuM varNana Ape tamArA saunuM saddabhAgya che ke tamane dAdAnI sevA karavAnI karyuM. temAM auSadhi-dravyo vagerene elyuminiyamanA DabAmAM taka maLI che. tamArAM bhAgya phaLyAM che. have pachInAM varaso bharIne 23 DoLImAM upara caDhAvavAmAM AvyAM, tevuM kahyuM; ane bhava paNa sudharI jaze. to je bhAvika bhakta A lAbha lIdho hato, tenA taraphathI e badhAnAM moM para ane AMkhamAM AnaMda-umaMga to ghaNI udAratA hatI, to e auSadhi tathA dravyo cAMdInAM taravarato jovA maLyo. vAsaNo ke cAMdInA dAbaDAmAM laI javAnuM rAkhyuM hota to e utsAha e kAryasiddhinuM paheluM edhANa che. ati utkRSTarUpa bhakti thAta; evuM kema na karyuM? amArA manano umaLako bevaDAyo. uttara : padArthano atireka, jema abhAvanuM kAraNa bane A kAryamAM dAdAno paNa hukama che; evI khAtarI thaI. che tema vyaktiniSTha AcaraNano atireka, ahaMkAranuM kAraNa budhavArano divasa. mArA ziSya rAjahaMsavijayajI tathA bane che. bhAvanAmUlaka atirekanI vAta alaga che, paMNa padhArelA vidhikArako, bhAviko sarvazrI lalitabhAI spardhAmUlaka atireka, to ahaMkAra lAve ja. 'koIe na karyuM madrAsavALA, vasaMtabhAI paMDita vagarenI sAthe manorathanA hoya tevuM karavuM che ke "meM karyuM'. AvuM jyAre bane che tyAre puSponI mALA gUMthavAmAM samaya kyAMye sarI gayo. saunAM ahaMkAra Ave che; ane e ahaMkArathI to bhaktinuM hArdike koDabharyA haiyAnAM hoMzanI ja lahANa thatI hatI. tattva ja lopa pAmI jAya che. pachI, je rahe che te ADaMbara rAtre badhI taiyArI thaI rahI hatI. auSadhio, dravyo, hoya che, nidmANa ThaThAro hoya che; jenA vaDe kAma nIpajavAnuM upakaraNo upara laI javA mATe elyuminiyamanA navA che, e tattva ja na hoya to e dekhADAnuM prayojana zuM che? 2 DabAmAM mUkavAmAM AvyAM. te kaI-kaI DoLImAM utkRSTa dravyo vaDe bhakti thAya, te sArI ja vAta che, paNa makavAM, kone-kone soMpavAM; kAMI bAkI na rahI jAya, e "koIe na karI hoya tema karavI che' e vicAra ja ahaMkAranA kALajIpUrvaka joI levuM, A badhuM sUjhapUrvaka cAlI rahyuM hatuM gharano che. hA, bIjAe karelAM uttama kAmo ke uttama tyAM koI bolyuM : rItomAMthI preraNA laI zakAya. jema ke vi. saM. 1587mAM badhI ja cIja-vastuo AvI, paNa haju jamanAnAM jaLa kammazAhe dAdAne pratiSThita karyA, tyAre je abhiSeka karyo ane mattikA to bAkI rahyAM ! temAM, auSadhio oLakhavA mATe aMtariyALa jaMgalomAMthI. rAtanA sADA agiyAra thayA hatA ! giri-vanavAsI vyaktione lAvIne, auSadhionI sAcI AvatI kAle paroDhiye pAMca vAgye badhA ahIMthI sAthe oLakha meLavI hatI,-- tevuM jarUra karI zakAya. paNa mAtra, ja jaIza. ema vAto thatI hatI. tyAM, kesariyAjInA koIe na karyuM'--te karavuM. evuM vicAravuM. ane kyAreka daravAjA AgaLa eka vAhana AvIne aTakyuM. madhyama-mArga hitAvaha nIvaDe che. sahaja banI Ave to bhale, eka umaLakAbharyo avAja amane saMbhaLAyo : paNa evI bhAva-hIna dhUna na rAkhIe te ja yogya che. huM AvI gayo chuM. najIka AvatAM AchA ajavALe e avAja prazna : hAjI. Ape auSadhinI vAta karI, to tenA oLakhAyo. caMdubhAI ghaMTIvALAnA bhAI surAbhAI. ame prabhAva viSe kazuMka kaho ne ! AzcaryanI avadhi sAthe joyuM! hAthamAM jamanAnAM jaLa ane uttara: auSadhi viSe? kRttikA ! badhAe harSabharI kikiyArI karI. badhuM ja AvI auSadhinA prabhAva mATe to 'vinca' zabda vAparavAmAM gayuM, badhuM ja AvI gayuM. Avyo che. e AkhuM vAkya A pramANe che. maLa-matrauSadhInAM have to basa, dAdAnA abhiSeka abhiSeka: 61 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinyo hi ybhAva: maNino, maMtrano ane auSadhino to, na kalpI zakAya teTalo prabhAva hoya che. tame pUcho cho; tamArI jijJAsA che, to thoDI vigate vAta karuM. tame triphaLA nAmanI auSadhithI to sArI rIte paricita cho ja. temAM traNa dravya Ave che. haraDAM, baheDAM ne AmaLAM. barAbara ! have temAM je baheDAM che te, jene saMskRta bhASAmAM vinIta kahevAya che. tenuM bIjuM nAma hUima che. "game tevA paraspara hetALa evA be mitro jo A baheDAMnA jhADa nIce vAto karavA, visAmo levA, TImaNa (baporano nAsto) karavA bese ne thoDI ja vAramAM beu jaNA AkarAM veNa bolavA sAthe jhagaDavA mAMDe. potAne paNa na samajAya evuM A bane." baheDAnA jhADanI chAyAno A prabhAva che. have, tenAthI sAmI bAjunuM joIe. paraspara manameLa vinAnA, manamAM udvegavALA be bhAIo jevA azoka vakSa (AsopAlava nahIM)nI chAyAmAM bese, eTale thoDI ja vAramAM zokarahita ane pUrNamaitrIvALA banI jAya. mATe ja saMskRtamAM kahe che ke : azokaH zokanAzAya, kalaye ca kalidrumaH / / 1 2 che, je rAjA pAse eka devanI zaktinuM varNana kare che. e deva potAnA tAbAmAM che, bolAve tyAre Ave che; tema te kahe che. rAjAne sUjhayuM ane kahyuM ke : mArI A mAMdI dIkarImAM e devane bolAva. rAjAnA mitre devanuM smaraNa karyuM ane deva dIkarImAM AvyA. Ama thavA chatAM paNa, dIkarI bolI nahIM. thoDI vAre dIkarI bolI, tyAre rAjAe pUchyuM ke vAra kema lAgI? deva kahe ke : AvIne bolavA mana karyuM, paNa dIkarI to mUMgI hatI, eTale himAlayamAM jaI tyAMthI auSadhi laI AvI, teno prayoga karyo pachI te bolatI thaI.(pRSTha:160) A parathI lAge che, ke devane paNa, auSadhinI A zaktino sahAro levo paDe che. upAdhyAyajI mahArAje phendra stuti turvizati nA granthanI vRttimAM lakhyuM che, ke buddhinA kSayopazamamAM dravyakSetra-kALa ane bhAva e cAreya bhAga bhajave che. temAM dravya tarIke A auSadhionuM kAma Ave. prabhumAM paNa AInya zakti che, tene pharatAM je AvaraNa AvI gayAM hoya, te dUra karavA ane temAM suSupta thayelI e zaktine jAgRta karavAnuM kAma A auSadhio kare che. vaLI AzAtanAnA kAraNe je teja AvarAyuM hoya tene paNa te nivAre che; eTale AvaraNa ane AzAtanAnuM nivAraNa thAya che. vaLI te roga ane upadravathI paNa bacAve che. te vAta thoDI vicArI laIe. jema auSadhio prabhAvasaMpanna hoya che ane te kAma kare che, e ja rIte je jaLa upayogamAM levAmAM Ave che te jaLano paNa prabhAva hoya che. jaLa paNa gajapada kuMDa, gaMgA nadI vagere uttama sthAnanuM lAvavAnI vAta che. vaLI te paNa vidhipUrvaka lAvavAnuM hoya che. AvAM auSadhimizrita uttama jaLa acittvazaktiyukta ahaMtu paramAtmAne sparza pAmIne navI ja zaktine dhAraNa kare che. AvA jaLathI Iti-upadravamArI-marakI-roga-zoka badhAM dUra thaI jAya che. sarvakalyANakAraka ahi jinezvara che. temanA prabhAve upadravo zAMta thaI jAya che. najIkanA bhUtakALamAM banelI ghaTanAnuM draSTAMta A samajavA mATe paryApta gaNAze. soLamA tIrthaMkara zrI zAMtinAtha bhagavAna jyAre mAtAnA garbhamAM virAjamAna hatA, tyAre te nagaramAM "mArI phelAyelI hatI. tenA nivAraNa mATe acirA mAtAnA snAnajaLano AkhA nagaramAM chaMTakAva karAvavAmAM Ave che. ane AnA prabhAve mArIno upadrava zAMta thAya che. ApaNe tyAM azoka puSpa ane parNa A vanaspatino sAmAnya prabhAva kahyo. are ! vanaspatinA prabhAvanI to, zI vAta karuM! keTalIka vAra to devonI zakti jyAM na pahoMce, tyAM auSadhinI zaktie kAma karyuM che. kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya mahArAja pAse jemaNe adhyayana karyuM che, te AcArya zrI somaprabhasUri mahArAje kumArapALa pratibodha nAmano graMtha racyo che, temAM eka kathA Ave che: eka rAjAnI dIkarI sAva muMgI che. rAjAno eka mitra 62: pAThazALA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAvavAmAM Ave te jarUrI che. jema ke : mUla nakSatramAM te te choDanAM mULa, vizAkhA nakSatramAM DALa ke pAMdaDAM lAvavAmAM Ave, to te tenuM kArya pUrNarUpe kare che. keTalAMye puSpo, patro, mULa to evI bhAvanA bhAve ke prabhu-bhaktine kAja amAro koI upayoga kare, to kevuM sAruM ! prabhu-bhaktimAM puSpo vaparAya, to tene temAM pIDA nathI UpajatI, paNa prasannatA pragaTe che. prabhune paNa, jara-jhaverAta karatAM puSpo vadhu vahAlAM hoya che; kAraNake te sajIva che. prabhue jIvo mATe to tapa karI jJAna meLavIne dharma sthApyo che. vaLI samavasaraNamAM zaktimAna devo jara-jhaverAtanI vRSTi nathI karatA paNa paMca varNanAM puSponI ja vRSTi kare che. keTalAM ye puSpo jevAM ke jAI, jUI, kamaLa, pArijAta vagere phUlomAM lakSmIno vAsa gaNAyo che. mATe AvI auSadhino prabhAva aNaciMtyo che. Pian Zhang **** Ane, vidhAnarUpe sthApita karavAmAM Avela che. jyArejyAre zAMti-snAtra bhaNAvAya tyAre-tyAre samagra abhiSeka jaLane eka kuMbhamAM vidhipUrvaka, vizvazAMtinA pAThapUrvaka bharavAmAM Ave che. ene bharatI vakhate jaLane vadhu zaktisamRddha karavA mATe lIlI dharonI jhUDImAMthI pasAra karavAmAM Ave che. Ama, A abhiSeka jaLano samasta nagara pharate chaMTakAva karavAmAM Ave che. vi. saM. 2013 AsapAsanI godharA (paMcamahAla) gAmanI A vAta che. gAmamAM moTI Aga lAgI hatI. "godharA baLyuM" ema kahevAyuM. bhAre jahemate Aga zamI, pachI gAmanA loko pharI pharIne tArAjI joI rahyA hatA; tyAM eka jagyAe aTakI UbhA rahI gayA. Azcaryacakita thaI mAthuM khaMjavALavA lAgyA ! Ama kema banyuM haze? Ama kema banI zake? jyAM UbhA hatA tyAM vorAbhAIonAM ghara hatAM. rastAnI banne bAju teonA ghara hatAM ene sAMkaLato moTo lAkaDAMno pUla hato ane nIcethI rasto jato hato. e pUla aDadho baLyo hato ane bAkInA aDadhA bhAgamAM Aga AgaLa vadhatI aTakI gaI hatI ! mAnyAmAM na Ave evuM A banyuM hatuM. ghaNA tarka-vitarka thayA. UMDANamAM jatAM, eka bIjA sAthe vicAra-vinimaya karatAM je kAraNa maLyuM e jANI badhA bhAva vibhora banI gayA. vAta ema banI hatI ke AganI A ghaTanA banI, tenA pAMca varSa pahelAM zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha bhagavAnanA jinAlaye pratiSThA mahotsava ujavAyo hato. prabhujInI pratiSThAnA divase, rAtre nagaramAM dhArAvADI devAI hatI. je-je raste thaIne dhArAvADI karanArA svayaMsevako pasAra thayA hatA, je-je vistAramAM dhArAvADI devAI hatI te vistAra AgamAMthI UgarI gayo hato! dhArAvADI denArAo prAyaH rAtre nIkaLe. badhA thAkyA hoya, tethI jhaTapaTa pharI keTaloka vistAra choDI detA hoya che. kharekhara to, sUryAsta samaye nagara pharatAM vadhu ne vadhu vistArane AvarIne prabhujInA abhiSeka-jaLano chaMTakAva thavo joIe; -- jeno Avo divya prabhAva Aje paNa anubhavAya che. divya auSadhi, uttama jaLa ane prabhunA sparzano Avo prabhAva che. AvA anuSThAnamAM vanaspatio vidhipUrvaka kakakaka ApaNe paNa rojanA prabhujInA abhiSeka/prakSAlamAM gaMdhauSadhine upayogamAM levI joIe; jema ke, sugaMdhI vALo, sukAyelAM kesUDAnAM phUla, kaTha(upaloTa), ghauMlo, vaja(gaMdhIlo vaja), kapUrakAcalI A cha auSadhithI mizrita jaLa vaDe prabhuno abhiSeka thaI zake. AmAM, caMdana-kesarano ghasAro paNa meLavI zakAya. prabhunA abhiSekanI vAta nIkaLI che, to sAthe thoDI, te pramANe AvatAM puSponI paNa vAta karI dauM. varSanI cha Rtuo che. prakRtinI udAratA to juo! A dareka RtumAM enI meLe kharI paDe evAM puSpo UgatAM hoya che. A puSpo vaDe pagara bharavA joIe. (prabhujInI Aju-bAjunI khAlI jagyAmAM puSpanA DhagalAthI racanAo karavI tene pagara bharavA ema kahevAya che.) vIravijayajI mahArAja emanI racelI pUjAmAM A vAta lAvyA cheH jima puNIyo zrAvaka re, phUlanA pagara bhare. abhiSeka: 3 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSA RtumAM .... pArijAta, dhana dhana dA'Do re, dhana veLA ghaDI re... zarada RtumAM .... kunda (bUca) durlabha kSaNo hatI. paga ekekuM DagaluM bharatuM hatuM, paNa hemaMta RtumAM .... borasalI (bakula) mana to, doTa mUkI dAdAne darabAra pahoMcI javA talasatuM zizira RtumAM ... jUI - jAI hatuM. vasaMta RtumAM .... kesUDo upara jaIne zuM-zuM karavAnuM che, pahelAM zuM, pachI zuM; grISma RtumAM .... zirISa (sarasaDo) ema krama manamAM ghaDAI rahyo hato, goThavAI rahyo hato. te-te RtuonAM puSpo pUrAM khIlyAM pachI, svayaM nIce mana ane icchAonI jANe hoDa lAgI hatI, emAM icchAkaMDa kharI paDe che. bAgamAM svaccha kapaDuM jamIna para pAtharI, emAM kyAre pasAra thaI gayo; enI khabare ya na paDI ! kumArakuMDa e puSpo vINI laI zakAya che. A rIte prabhujInI bhakti AvyA tyAre ajavALuM sarakhuM thaI gayuM hatuM. kumArakuMDamAM karavAthI, bhAvollAsamAM abhivRddhi thAya che. DokiyuM karyuM, to jANe taLiye bhAratano roDa-eNpa pAtharI dIdho auSadhionA prabhAvanI vAta karatAM thoDIka vadhAre vAta hoya, evuM dekhAyuM! kuMDa sAva korIkaTa ! sUkobhaThTha ! taLiye Aje tamane karI. tame svayaM sujJa cho. vicArajo ane ucita mATI tApathI taraDAI gaI hatI ane temAM jAtajAtanA jaNAya tema karavAnuM rAkhajo. ADA-avaLA, lAMbA-TUMkA lITA ja paDelA hatA. cheka rAmapoLa sudhInA badhA kuMDo joyA. badhA ja AvA zuSka; : 4 : pANInuM eka TIpuM na joyuM. yAtrAno rasto khullo ane zAMta hato. yAtrIo khAsa na hatA, abhiSekane kAraNe AvelA yaha saca hai, bhagavAna hai ... keTalAka yAtrIo amArI sAthe-sAthe giri-ArohaNa karI rahyA hatA. vicAromAM dAdA, abhiSeka, auSadhio ... evuM ja badhuM "jaya zatruMjaya" nA ghoSa sAthe, ame rAmapoLamAM thaI ramatuM hatuM, jyAre paroDha thayuM, kyAre jAgavAno samaya thaI AgaLa vadhyA. AturatA vadhatI jatI hatI. zrI zAMtinAtha gayo teno khyAla na rahyo. jAgyA. vahelAM-vahelAM taiyAra bhagavAnanA dere darzana karyA-na karyA ne bhalI AvI thayA. aMga-aMga nAcI UThe evo thanaganATa hato. ratanapoLa. Aje paga to thAkavAnA ja na hatA, paNa AMkho vAtAvaraNamAM paNa, evo taravarATa hato! aMgamAM AnaMdanuM vizrAma zodhI rahI hatI. thoDAM pagathiyAM ame caDyA ne nartana hatuM ane mukhamAM dAdAnuM kIrtana hatuM. dAdAnAM pAvaka darzana thayAM ! nayana tRpta thayAM ! prArthanA jaladIthI taiyAra thaI taLeTIe pahoMcyA. pUrva dizAethI karI, stavanA karI, caityavaMdana karI, huM, rAjahaMsavijayajI, Achero ujAza anubhavAto hato; haju prabhAtanA daravAjA hemendrabhAI cAvALA, lalitabhAI madrAsavALA, caMdubhAI pUrA UghaDyA na hatA. jebUvijayajI mahArAje ane dharmacandra gheTIvALA, rasikalAla naMdalAla vagere badhA, sAthe maLIne mahArAje upara caDhavAnuM zarU karI, yAtrA AraMbhI dIdhI hatI. ame darzana karI caityavaMdana zarU karyuM. bAjumAM eka vRddha paNa manamAM prabhu ramatA hatA. halakadAra kaMThe stavanA karI rahyA hatA : badhI sAmagrI vyavasthita rIte pahoMcI hatI. sAmagrI sukhanA ho siMdhu re, sakhI mAre ullasyA re; bharapUra hatI, koI kasara na hatI. abhiSeka pahelo,duHkhanA te dariyA, nAThA jAye dUra... sakhI mAre ... abhiSeka bIjo, ema tAravI-tAravIne badhuM ja aMke karatA jANe ke amArA manobhAvane ja vAcA maLI rahI hatI ! gayAM ane sahakUTanI derImAM, bhIMta pharate e badhuM krama zukanathI zabda AgaLa; zabda e to jIvaMta zakana che. pramANe goThavAtuM gayuM. dareka kuMDIo para kAgaLanI cabarakhI stavananA zabdone Ama harSabhera vadhAvI, AnaMdathI para vigata lakhI lakhIne lagAvAtI gaI. pulakita thatAM yAtrA AraMbhI; pahele pagathiye paga detAM ja vidhikArako AvI gayA hatA. saMgItakAro sAjiMdAo vaLI eka stavananA zabdoe jANe amAruM svAgata karyuM ! sAthe sajja thaI taiyAra hatA. sUra-tAla meLavAI rahyA hatA. sau koInA caherA para umaMga taravarato hato. 4: pAThazALA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. adheDo. 3. jAvaMtrI pa. kasturI 2. aMkoLa 4. kapura kAcalI 6. barAsA 8. kapUra 10. kIMdara 'che. chaIS chaDIlo. 9. kesara prabhujInA (aDhAra abhiSekanI. vividha auSadhionuM saMyojana prabhujInI. daivI zaktinA pujane jhaLahaLatI. kare che. 11. lAla caMdana 14. saha devI 12. lavIMga - 13. nAgA kesara - 15. IlAyacI 10. zatAvarI, 19. tamAlA 18. tagara 16. ghauMlA patra (24. paMca ratna 20, vaMza, locana 22, aMbara, ra1. zaMkhAvalI 23. malaya gesa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zirISa jAI-jUI 2 8 borasalI kadaMba pArijAta vividha auSadhionuM saMyojana prabhunI zaktine lAgelA malinatA, durbhAvanA, apavitratA vagere AvaraNone dUra karIne tenI nijI zaktine jhaLahaLatA karavAnuM kArya te te auSadhio kare che, devI zaktinA puMjane sakrIya banAve che. temaja vividha manohara puSponI kusumAMjali vaDe prabhujInI pUjA saMpUrNa bane che. gulAba kamaLa saujanya 'kumAra' Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbUvijayajI mahArAja badhI dekhabhALamAM vyasta hatA. svarUpa jotAM, saMgItakAra gajAnanabhAInI sUrIlI A.ka. peDhInA karmacArIo badhI pUraka sAmagrIo paMktio manamAM guMjavA lAgI. jogavavAmAM khaDe page hatA. peDhInI paraMparA mujaba Adezo apAI gayA hatA. ane e lAbha lenAra bhAviko paNa ubharAtA ullAsa sAthe utsuka hatA. sau koInA mukhane, eka apArthiva tejanI AbhA ujamALa karI rahI hatI. je-je uttama sAmagrIo, jevI ke motI, pravAla, mANeka tathA khasa, gulAba, mogaro vagerenA kanojiyA attaranA bATalAo hatA te to Aje azeSapaNe upayogamAM laI levAnA che, eka biMdu paNa bacAvavAnuM nathI, -- A samaja pAkI hatI. AvA adakerA bhAva hatA. nI raMga-maMDapamAM AcArya bhagavaMto birAjamAna hatA. A, zrI yazodevasUri mahArAja, paM zrI kalyANasAgarajI raMga-raMga relI, mahArAja, A. zrI hemaprabhasUri mahArAja Adi upasthita kaliyuganI kalpavelI, hatA. vizALa saMkhyAmAM sAdhvIjI mahArAja paNa hAjara AdinAthanI mUrati alabelI. hatAM. vilepananI pUrNa asara biMbane barAbarazuM, tyAM sudhI sa2tathI padhArelA phakIracaMdabhAI tathA anya thoDI vAra vilepana ema ja rahevA dIdhuM. vidhikArakoe AtmarakSA karAvIne namoDarzat nA uccAra e daramiyAna, raMgamaMDapamAM bhaktibhAvano raMga barAbara karyA. maMtranAdathI vAtAvaraNa guMjI UThyuM. jAmyo hato. dAdAnA derAsaranA garbhagRhamAM, rAyaNa pagalAMe tathA saMgItanA sUra relAtA rahyA. gIto gavAtAM rahyAM. puMDarIkasvAmInA derAsaranA garbhagRhamAM, pahelA abhiSekanI layabaddha cAmara-nRtya ajaba dazya racatuM rahyuM. sarva sAmagrI pahoMcADAI hatI. A traNe sthAne ekasAthe dIpamALAnI hAra cotarapha pragaTI hatI. abhiSeka thavAnA hatA. kusumAMjalimAM mAtra jUI-bhAInAM saMgItane sAtha Apato, dhImo-dhImo ghaMTArava guMjI sapheda jhINAM kusumo chAba bharI-bharIne apAyAM hatAM - rahyo hato. suvarNadravyasaMyukta e pahelA abhiSekanuM jaLa, je jaLamAM ane A badhAMnI sAthe harSavibhora banelA kesUDAnAM phUlonI sUkI pAMdaDIo, sugaMdhI vALo vagere dravyo bhaktajanono layabaddha karatala dhvanino guMjArava, raMgamaMDapane e AdhArajaLamAM sArI rIte ghUMTIne, bheLavavAmAM AvyAM oLaMgIne samagra parisaramAM chavAI rahyo. hatAM, te jaLamAM te-te abhiSekanI auSadhi-dravyo bhaktinI choLathI vAtAvaraNa bhIMjAI rahyuM hatuM. maMtroccArapUrvaka vAsakSepa karIne, bheLavavAmAM AvyAM ane sthaLa-kALane bhUlI, sahu koI dAdAmaya banI cUkyA krama mujaba jyAre je abhiSeka Ave, tyAre A sAmagrI hatA. moTA pAtramAM bharI, traNe jagyAoe mokalavAmAM AvatI. varSo pahelAM, vi. saM. 1587 nA vaizAkha vada chaThTha vAtAvaraNa divya sugaMdhathI bharyuM-bharyuM banI gayuM hatuM. A ravivA2 zravaNa nakSatranA divase, AcAryapravara zrI - pahelA, bIjA ane trIjA abhiSeka pachI cotho, vidyAmaMDanasUri mahArAja vagerenI pAvananizrAmAM karmAzAha mahemAnanRtti nAmano abhiSeka Avato hato. trIjA sAtheno Akho samUha jema prabhumaya banI gayo hato; tema abhiSeka bAda nAnI-nAnI thALIomAM mRttikAnuM pravAhI Aje A nAno samudAya svane bhUlIne, zAzvatInA layamAM badhe mokalAvAyuM. A mulAyama mRttikA vaDe haLave hAthe jina- ogaLI rahyo hato. biMbane mardana karAvAyuM. AvA mulAyama mardana-lepana thatAM, bhaktimAM magna evA A bhaktone khalela pahoMcADyA prabhujInI pratimAnI pratibhA dedIpyamAna thaI ! AvuM rUpALuM abhiSeka: 65 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA, A bAju abhiSekano krama sAcavavAnuM munAsiba anubhavavA lAgyA. lAgyuM. maMgalamUttikA pachI paMcagavya, ema kramazaH bahAra hatA e badhA, raMgamaMDapamAM sAMkaDa-mokaDa abhiSekanI dhArA AgaLa dhapatI rahI. bharAI gayA. sAtamo abhiSeka ... prabhujI abhiSekanI dhArAmAM raMgamaMDapamAM to, kALI rAta jevo aMdhakAra bhIMjAyA ... chavAyo hato. tyAM ja -- IzAna khUNAmAMthI pavana zarU thayo! pATa para goThavAyelA jhabUkatA dIvAonI zreNi, A pavananI pAMkhe vahI AvatI, mATInI bhInI-bhInI aMdhakArane bhedIne adbhuta drazya racatI hatI. varasAdano sugaMdhabharI laherakhI, samagra astitvane vIMTaLAI vaLI. bhIno pavana AvI AvIne A dIpamALAone dhanyavAda raMgamaMDapanI bahAra UbhelA loko to, UMce AkAzamAM mITa ApI jato. ane dIpako paNa, A dhanyavAda jhIlatAM sTeja mAMDI jovA lAgyA. are ! A zuM? atyAra sudhI sAva namIne, pharI pAchA kAme lAgI jatA. bhAvikonAM saMgItakorAkaTa evA A AkAzamAM Ama acAnaka, moTAM-moTAM nRtya to, vAjiMtranA sAthamAM prakRtine dAda ApI rahyAM ane kALADibAMga vAdaLo kyAMthI AvyAM? hatAM. AzcaryanI avadhi to, have thaI! puruSArtha ane prakRtinI A ajaba jugalabaMdhI jotajotAmAM to AkhuM AkAza, vAdaLa-vAdaLa thaI gayuM. aMdara gabhArAmAM dAdAnA abhiSeka sAthe, bahAra visphArita netre sahu jue che, to thoDA-thoDA phorA paNa samagra sRSTinA abhiSeka cAlu thaI gayA hatA. codhAre paDavA lAgyA!' nahIM, paNa navalakha dhAre, megha varasato hato. A prasaMgane amIchAMTaNAM thaI rahyAM che e AnaMdanI, harakhanI zobhAvavA jesaravALA zAMtibhAI lakI, AjubAjunAM eka-bIjAne Apa-le kare-na kare eTalAmAM to, megharAjA gAmaDAMomAMthI cAlIsa jeTalo DholIone lAvyA hatA. mana mUkIne sAMbelAdhAre varasI paDyA. sagALapoLanA cokamAM A badhA DholIDAo, raMgamAM AvI abhiSeka daramiyAna, have mudrA-darzana karAvatI nAcatA jAya ane pelA gItanI kaDI : "DholIDA, Dhola tuM veLAe, dAdAnA derAmAMthI rAyaNapagale pahoMcatAM pUrI paMdara dhImo vagADa mA' mujaba jorajorathI vagADatA jAya; bhale miniTa thaI ! jaMbUvijayajI mahArAjanI kAyAne sAcavavI Aje Dhola para chellI dAMDI paDI jAya ! mana mUkIne teo paDI. Ame ya rAyaNa-pAdukAe to vAyu devatAnI satata potAnI badhI zakti nicovavA, lAgI gayA hatA. hAjarI hoya che ja. atyAre to sa-parivAra, sAyudha ane DholIDAonI A dhrAMsa, cheka taLeTIe saMbhaLAtI hatI. sAlaMkAra padhAryA hoya, ema lAgyuM. paherelAM vastro paNa, girirAjanI nIcenA jIvApara, DuMgarapara, rohizALA, mAMDa sacavAyAM. devatAdhiSThita nIluDI rAyaNano Ajano hAthasaNI, Adapara vagere gAmanA mANaso bolatA hatA ThATha, kaMI gajabano hato. tenA pAna-pAnathI harakhanAM ke, "Aje gUMgara upara kaMIka che." AMsunI dhArA anarAdhAra varasatI hatI. DholIDAoe to badhaDATI bolAvI dIdhI. cAre bAjunuM have varasAdanI jhaDIo, evI to vIMjhAvA vAtAvaraNa, samagra badalAI cUkyuM hatuM. bAre megha lAgI ke ekAeka A zuM banI rahyuM che, e kaLavuM khAMgA thayA hatA.pRthvI ane AkAza, Aje muzkela banyuM. garava evo zarU thayo, ke jANe ekAkAra thayA hatA. kudarate, enA khajAnA moTI-moTI zilAo dukALane dUra tageDI devA, khullA mUkI dIdhA hatA. jaMbUvijayajI, huM medAne paDI na hoya! are, dhoLe dahADe vIjaLInA rAjahaMsavijayajI vagere badhAnA haiyAmAM harSa jhabakArA dekhAyA. mAto na hato. svapno nu mAthA nu matipramo nu (A "manA vAre vidyuta' e vacana yAda AvI svapna che ? koI daivI mAyA che ? ke ApaNo gayuM. matibhrama che ?)evA tarka-vitarka manamAM UThavA sahunA tana-mana AhlAdaka romAMca lAgyA ! 6: pAThazALA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhiSekanI vidhino dora AgaLa cAlato rahyo. cAlatI hatI. eka vicAra jhabakyo. AjanI ghaDI sUrya-caMdra darzana darzAvavAnI to, Aje AkAze nA raLiyAmaNI ! ane yAdagAra paNa che. jIvananI dhanya kSaNa kahI ! Aje AkAzamAM megha sivAya koInuM sAmrAjya che. dAdAe Aje sAmuM joyuM che. dAdAe hoMkAro bhaNyo nahIM.sahasrakiraNovALA sUrajadAdAne paNa, DhAMkI dIdhA. che ! enI akhUTa kupAnAM darzana karAvyAM che. to AjanI | dAdAnA aDhAra abhiSeka pUrA thavAmAM hatA. sattaramo khuzAlImAM eka upavAsa karI laIe. mana dharAI gayuM che, abhiSeka cAlI rahyo hato. haiyuM ovArI gayuM che; cittamAM AnaMdanAM pUra vahyAM che. ame pharI garbhagRhamAM pahoMcyA. vaLatAM, jaMbUvijayajI mahArAja sAthe ja, bhInA-bhInA #IrIvadhArA barAbara prabhujInA mastakethI samagra kAyA pagathiye pavanathI sUkA thayelA khUNe-khUNe paga mUkatAM-mUkatAM, para, eka pAtaLuM sugaMdhIdAra AvaraNa racatI nIce jaI rahI dAdA pratyenI ahobhAvanI chAlakathI bhIMjAtAM-bhIMjAtAM hatI. kapUranI ThaMDI AlAdaka saurabha, AkhA gabhArAmAM rAmapoLanI bahAra AvyA, thoDe AgaLa vadhatAM, jAlIchavAI rahI. abhiSeka karanAra pratyeka bhaktajananA caherA mAlI-uvayAlInI mUrti pAsenI bakholamAMthI, tenI para paNa, saMtoSathI maDhelI camaka chavAI rahI. chello uparanA adITha polANamAMthI, eka anAmI jharaNuM vahI aDhAramo abhiSeka pUro thayo, thALI vAgI ane ame sahu AvatuM joyuM. pachI to, AgaLa hanumAnadhArAnI nIce raMgamaMDapanI bahAra AvyA. bhUkhaNadAsanA kuMDamAM joyuM, to kuMDa chalakAI gayelo ane varasAda jarA viramyo hato. teNe alpa 'virAma' lIdho badhuM pANI to, pAsenA pagathiyA upara thaIne, nIce doDatuM hoya evuM lAgyuM. varApa nIkaLI. savArano Uno lahAya jatuM hatuM. jhaDapathI cAlIne chAlAkuMDa AvyA. Ama nIce jevo dajhADato taDako, have kUNo thayo hato. AjJAdInuM vagere joyuM, to zatrujInA jaLa caLakatAM hatAM. zlokanA uccAra karIne, prabhunI kSamApanA karI, prArthanA jaMbUvijayajI mahArAjanA mukhathI, rocaka zailImAM karI, abhiSekanI vidhipothI saMkelI have natamastake ane karmAzAhanA uddhAranI rasataraboLa kathA, cAlu hasate moDhe dAdAnAM darzana karI, kRtajJatA pragaTa karI. zrI hatI.uttarottara jijJAsA vadhatI hatI. 'huM? zuM kaho cho? puMDarIkasvAmInA darzane AvyA. manamAM vicAronI ghaTamALa evuM hatuM? nA hoya !' AvA udgAronI vaNathaMbhI vaNajAra abhiSeka: 67 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlatI hatI. badhuM sAMbhaLatAM-samajatAM, mana ahobhAvathI teo tyAM na vaLyA ane kesariyAjInagara sudhI AvyA. chalakAtuM hatuM. A tarapha paNa, nahAIne UjaLAM thayelAM temanuM moM, maraka-maraka thayA karatuM hatuM. moM para, prabhunA vRkSonAM pAMdaDAM parathI amRta TapakI rahyuM hatuM. pagathiyAMo tejanI AbhA taravaratI hatI. meM karelA upavAsathI teo parathI pANI, satata dadaDI rahyuM hatuM. jatI vakhate, je kuMDa pramudita thayA hatAM. khAlIkhama hatAM te badhA chalakAI gayA hatAM. badhA ja sAMja paDatAM, pharI kALAM-kALAM vAdaLAM caDI AvyAM. kuMDamAMthI, pANI ubharAIne pagathiyAM para thaIne, vahI rahyuM AkAza goraMbhAyuM ane e ja kramathI jhaDIo zarU thaI. jANe. hatuM. sarvatra, jaLabaMbAkAra jaNAtuM hatuM. helI maMDAI ! gAmalokoe ghaNAM varSe, Avo, mana mUkIne | AkAza, cokhkhuM thatuM hatuM. teno bhUro-bhUro raMga mana varasato, varasAda joyo. DoLIvALA bhAIo, pANIvALI ane nayanane ThaMDaka ApI rahyo hato. mana ane tanamAM bAIo ane ghoDAgADIvALA - A badhAMnAM moMmAM, e utsAhanA phuvArA UDI rahyA hatAM. saMvATe-saMvATe tapti divase 'eka sAthe rAma vasyA hoya' tevuM lAgyuM. koI kahe, nItarI rahI hatI, bahAra ne aMdara zItaLatA vIMTaLAI vaLI 'Adesara dAdA sAcA che. kharI mahera karI. juone ! ghaDImAM hoya, evuM lAgatuM hatuM. jANe, jIvana dhanya banyuM ! kevo khaMga vALI dIdho !' jaMbUvijayajI mahArAje kareluM karmAzAnA uddhAranuM varNana, eka DoLIvALA dAdA to, AkAza tarapha hAtha karI kahe karNamArge thaI hRdaye pesI, potAnuM Asana jamAvatuM hatuM. mANasa mahenata kare, eka di'mAM vIvuM kheDa, abhiSeka vakhate ekabIjAnA manamAM, kevA-kevAM dInonAtha dive, navakhaMDa ochA paDe. saMvedana jAgyAM? juga-juga jIvo Adesara dAdA' | mamamiyA (huM pahelo, huM pahelo) e rIte badhA kahI rahyA hatA. sahune kAMI ne kAMI, kahevAnuM hatuM. jANe sahu, ekabIjAnA mananI vAta ja kahI rahyA hatA. ame taLeTI najIka AvI rahyA hatAM. uparathI jotAM, pAlitANA zaherano vistAra ane AjubAjunI nAnInAnI parvatamALA, taDakA ane chAMyaDAnI saMtAkUkaDIthI ramya dIsatI hatI. | gaI kAla sudhI, je badhuM bhUkhALavuM ane vikarALa bhAsatuM hatuM, te badhuM Aje ramya ane bhavya lAgatuM hatuM. prabhue Aje, anarAdhAra kRpAthI, ApAdamastaka navarAvyA hatAM. rAjA jema, sArA samAcAra lAvanAra dAsIne dhautamatA (kAyamane mATe dAsIpaNuM miTAvI de) banAve vaLate divase, gAma-paragAmanAM, gujarAta - saurASTra tema Aje prabhue viparIta karyuM. kAyama mATenuM prabhunuM ane kaccha sudhdhAnAM chApAMmAM khuza-khuza thaI javAya evA dAsapaNuM aMke karI ApyuM ! karAranAmA para prabhue sahI A samAcAra AvyA. karI dIdhI. rAjA to megha rAjA, aura rAjA kAyakA' ema prazaMsA I 'dhana dhana dADo re, dhanya veLA ghaDI re ' e zabdo veratAM lakhANo, samAcAro AvyA. nadI, taLAva, voMkaLA, sArthaka banyA. vaheLA, kUvA, vAva badhAM chalakAyAMnA khabara chapAyAM. kaMIka AvA vicAromAM bAbunuM deruM ane taLeTI kyAre jAdu ja thayo. kacchanA eka chApAmAM to, temanA navA varSa AvyAM, te khabara na rahI. giri-caraNe vidAya praNAma - aSADhI bIjanA sarvatra thayelA varasAdanA samAcAra karIne AgaLa vadhyA. jaMbUvijayajI mahArAjane chApatAM lakheluM: vIzAnImAmAM javAnuM hatuM. e rasto AvI gayo, paNa 68: pAThazALA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAtha pharyo kiratAra-taNo, tyAM suSTi gaI badalAI; jala-sthaLa nabha jyAM-jyAM nIrakhuM, tyAM yauvana le aMgaDAI.. mUzaLadhAra varasatAM vAdaLa, jaLanI helI AvI; jharaNAM chalakyAM, saritA doDI, sAgaramAMhI samAI mANasa kare to zuM karI zake ? ane kudaratane karavuM hoya to, ghaDImAM kevo palaTo ApI de che; e badhAe joyuM ane anubhavyuM. haiye harakha mAto na hato. bIje divase paNa, meM upavAsa karyo. pariNAmanI dhArA caDatI rahI, trIje divase paNa, upavAsa thayo. dAdAnA abhiSekanI ujavaNImAM anAyAsa aThThama thayo, prasannatApUrvaka thayo. haju paNa abhiSekanAM drazyo manamAM ja ghoLAyA karatAM. eka-eka prasaMganA vicAro paDaghAyA kare; je maLe tene, A ja vAto karatAM rahevAnuM mana thAya ! amArA mitra muni zrI dhuraMdhara mahArAjane A khabara ApavA beTho ane anuSTrapanI paMktio, eka pachI eka, ema sahaja UtaravA lAgI; eTale A AnaMdane kAvyanA vAghA paherAvIne, patra dvArA mokalI Apyo. vaheMcavAthI AnaMda bevaDAyo. (e kAvya-paMktio anyatra ApI che.) jeNe -jeNe A abhiSeka hAjara rahIne mANyo, e badhAne to, jIvanabharanuM eka yAdagAra sukRta jamA thaI gayuM. "dhanya te loka, dhanya te nagara, dhanya te kSaNo." jyAre mana dharapata meLave che, tRpti anubhave che, sukhano toSa pAme che; tyAre tene pragaTa karavAmAM zabdo vAmaNA puravAra thAya che. 'mana masta bhayA taba kyoM bole !" e samaye, A badhuM lakhI zakavAnI manaHsthiti to, kyAMthI hoya ? Aje have tene zabdamAM samAvI zakAyA che; eTale A lakhatAM jANe e kSaNo pharIthI jIvI rahyo chuM ! A AnaMda tamane badhAne vaheMcIne, eno vistAra sAdhyo. UMDANa to sadhAyeluM hatuM ja. tethI to Aje cauda varase paNa cittanA cidAkAzamAM, vRkSa uparanI lakIranI jema vadhavA sAthe akabaMdha sacavAyelo rahyo che. borasalInA phUlanI jema, samaya jemajema vIte tema-tema e ghaTanA purAtanI bane che tema, tenI sugaMdha vadhu maheke che. jaya zatruMjaya ! jaya AdIzvara ! jaya jinazAsana ! abhiSekanI prasAdI -- snehadhArA -- padyamAM racatAM patra, patramAM padya gUMthatAM; zlokanA vela-baTTAthI, zobhato patra sAMpaDyo.-1 bhIMjAyA snehathI Apa, snehathI bhIMjavyo mane; bhIMjAyA snehathI je ho, bhIMjavyA viNa na rahe.-ra bhIMjAvuM meghathI jANyuM, anya zuM bhIjavI zake; svayaM je hoya, nA Adra, anyane Arda zuM kare ?-3 ahIM to, sUpaDAdhAre, meghe mAjhA mUkI dIdhI; traNa varSa taNI pyAsa, kSaNomAM chIpavI dIdhI.-4 vyoma ne vasudhA jyAre, ekAkAra banI rahyA; aMdhArapaTamAM tyAre, vizva sAruM DUbI gayuM.-5 | sahasrAdhika dhArAmAM, gharA hAI dharAIne; zuSkatA, mela ne tApa-tRSA to paLamAM gaI.-6 ghaNAe meghadhArAmAM, nakhazIkha UMca-nIce; palaLyA, jaLyA, chAyA, bAga-bAga banI rahyA.-7 dAdAnA auSadhipUrNa, abhiSeka thayA tadI; giri ne caityanA megha, abhiSeka pUrA karyA.-8 zrI dAdAnA thayA jyAre, abhiSeka girivare; te di'thI megha maMDANo, loka gAMDuM banI rahyuM.-9 caDyA tyAre, dIThA kuMDo, khAlI-khAlI badhA hatA; vaLatAM joyuM, to kuMDo, pANIthI chalakI rahyA.-10 vasudhAe navo sAdhu, paheryo che kinakhAbano; dhoLA-pILA-bhUrA-lAla, buTTAothI maDhyo-makyo.-11 je varNana vistArathI hamaNAM ja AgaLanAM pAnAMomAM vAMcyuM; teno thoDo bhAga ahIM A padyamAM gUMthavAmAM Avyo che. zabdo saraLatAthI vahI AvyA che. ane varSAnuM varNana dAdAnA abhiSekanAM drazyone kendramAM rAkhIne thayuM che. A dAdAnAM abhiSeka-jaLathI ame evA taraboLa bhIMjAyA hatAM, ke tenI bhInAza vaheMcavAnuM mana thayuM; jema-jema e vaheMcI tema-tema mana vadhu ne vadhu rasa-taraboLa banyuM tenI A eka prasAdI che. 1 abhiSeka: 69 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLamA uddhAranuM Abehuba varNana - garavA girirAjanA uddhAra, e to itihAsanAM pAnAM prabaMdhamAM vaividhyabharyA chaMdo prayojAyA che. 93 padyanA pahelAM para amara thavA sarjAyelI ghaTanAo che. koI saubhAgyavaMtA ane 169 padyanA bIjA ullAsamAM varNano AkarSaka ane virala manuSyane, tenI abhilASA jAge. e abhilASA prAsAdika che. bhASA lalita ane prAMjala che. pUrNa karavAnI koI bhAgyavAnane sAmagrI maLe ane koIka ja A graMthanuM bIjuM eka abhipreta nAma iSTArthasAdhaka* puNyavaMta AtmA ja, evuM kAma karIne svajanmane kRtArtha kare ! che. uddhAranA bhagIratha kAryanuM utthAna-bIja ke AraMbha-biMdu, zrI zatruMjaya tIrthanA AvA uddhAra ghaNA thayA che. temAM A zabdamAM samAyeluM che. karmAzAhanA pitAjI tolAzAhe, tera-cauda-paMdara e traNa uddhAra anukrame, jAvaDazAha, zrI vidyAmaMDanasUrijInA guru zrI dharmaratnasUrijIne prazna karyo bAhaDamaMtrI ane samajAzAhe karAvelA che. kALano kATa na hato ke mAro iSTa artha siddha thaze ke nahIM ? bRhate lAge, te rIte itihAsanA pAne e kaMDArAyA che. eka eka tapAgacchanA ratnAkaranI bhugukacchIya zAkhAmAM ghaNA uddhAranAM, kAvyo racAyAM che. kavioe nAnAvidha varNanothI prabhAvazALI AcArya mahArAjAo thayA temAM eka, potAnI kalama katArtha karI che. samaya varNanothI prabhAvazALI zrI dharmaratnasUrijI mahArAja hatA. rasikajanonA manane tarabatara karI, emanA bhakta hRdayane A kAryanA maMDANa thayA mATe iSTArthasAdhaka, A nAma prabhumaya banAvyuM che.' yathArtha che. graMthanA racayitA svayaM A dhanya prasaMganA sAkSI hatA, eTaluM ja nahIM, teozrI zrI vinayamaMDana pAThakanA soLamAM uddhAranI kathA paNa evI ja romAMcaka che. nikaTanA sAthI ane ziSya paNa hatA. AthI, temanA karmAzAhe karAvelA A uddhAranI kathA bahu jANItI nathI. varNanomAM sajIvatA bhArobhAra che. emAM pratiSThA karanAra AcArya zrI vidyAmaMDanasUrijI mahArAja hatA ane uddhAra karAvavAmAM kevA-kevA sAdhaka kAvyano upADa, chaTAdAra che. pahelA prabaMdhamAM zArdUla bAdhaka paribaLoe bhAga bhajavyo hato e vAta jANItI vikrIDita chaMdamAM maMgala abhidheya ane prayojana darzAvyA nathI. che. zabda-prAsa, varNa-sagAi ane chaMdolaya evA karNamadhura A soLamAM uddhAranA varNanono prabaMdha racAyelo che. che ke enAM zravaNa-vAcana mana harI le che. eka prazasti paNa racAI che. (zrI lAvaNyasamaya kRta A prathama be zlokamAM zrI RSabhadeva ane zrI puMDarIka prazasti girirAja upara aMkita che.) A pratiSThA svAmIne maMgaLAcaraNarUpa smaraNa karI, prathama cakravarti zrI vi.saM.1587nA vaizAkha vadi chaThThanA zubha dine thaI che. bharata mahArAjA vageree karelA 18 uddhArano nAmollekha ane enA bIjA ja divase A prabaMdhanI racanA thaI che. che. (karmAzAha pahelA paMdara uddhAra thayA, te uparAMta siddhasena ahIM A racanAno rasAsvAda karAvavAno upakrama che. divAkaranA upadezathI vikrama rAjAe, zrI dhanezvarasUrijInA upadezathI zilAditya rAjAe ane vastupALa maMtrIzvare karelA zatruMjaya tIrthoddhAra prabaMdha, evuM enuM nAma che. zrI vidyAmaMDanasUrijInA gurubhAi zrI vinayamaMDana pAThakanA * A saMskRta graMtha, vistRta upodaghAta sAthe ane hiMdImAM ziSya, vAstuzAstra-vizeSajJa tathA jyotiSazAstra-jJAtA sArabhAga sAthe, vi.saM. 1973mAM zrI jaina AtmAnaMda sabhApaMDita vivekapara gaNi tenA racayitA che. bhAvanagara dvArA, muni jinavijayajI saMpAdita, prakAzita thayo devabhASA saMskRtamAM be ullAsamAM racAyelA A padyabaMdha hato. have paMcotera varSa pachI e pharIthI saMzodhita thaI prakAzita thAya te icchavAjoga che. 0:pAThazALA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddhAra gaNatarImAM letAM, saMkhyA aDhAranI thAya che. eka apekSAe, evA badhA uddhArane sUkSma gaNavAmAM Ave che ane tenI saMkhyA ghaNI thAya che.) zrI dhanarAja saMdhavIe kADhelA saMghamAM, Abu vagere tIrthanI yAtrA karI, teo mevADa dezanI rAjadhAnI citoDanagaramAM padhAryA hatA. A nagaranA AlaMkArika varNananI eka paMkti smaraNa-maMjUSAmAM akabaMdha goThavAI che : zAtA saMyaminAM yaMtra madhura svAdhyAya ghoSottvatA: / / (madhura svAdhyAyanA ghoSathI gAjatAM, sAdhunA jyAM upAzraya hatA.) citoDanagaranA rAjA sAMgArANAe zrI saMghanuM sAmaiyuM karyuM ane dharmavANInuM nitya zravaNa karavA lAgyA. sUrijInA upadezathI, rANAe zikAra Adi vyasanono tyAga karyo. rANAnI sAthe citoDanA nagarazeTha tolAzAha paNa potAnA vizALa parivAra sAthe dharma -zravaNa ka2vA AvatA. rANA to tolAzAhane maMtrI banAvavA icchatA hatA. tolAzAhe e pada na svIkAryuM eTale temane nagarazeTha banAvyA hatA. tolAzAhanA pAMca putro hatA -ratanAzAha, pomAzAha, dazarathazAha, bhojazAha ane sauthI nAnA karmAzAha hatA. karmAzAha tejasvI, udAra ane sAhasika hatA. tolAzAha ekavAra baporanA samaye karmAzAhane sAthe laIne AcAryazrI pAse AvyA ane pRcchA karI 'mArA manamAM ciMtaveluM kArya thaze ke nahIM ?' AcAryazrIe javAba Apyo : 'kAma thaze, ane te tamArA dIkarA karmAzAhanA hAthe ane amArA ziSyanA hAthe thaze.' A saMvAda, A samagra kAryanA vaTavRkSanuM bIja che. ++++++ A pachI, zrI dharmaratnasUrijI mahArAja ane tolAzAha parivArano parasparano saMbaMdha gADha banato gayo. tolAzAhanA AgrahathI zrI vinayamaMDana pAThaka vagerene rokI AcAryazrIe vihAra karyo. karmAzAha vagere parivAre emanI pAse zAstrAbhyAsa karyo. nava-tattva, bhASya vagerenuM adhyayana karyuM. zrI vinayamaMDana pAThakane gurupade sthApyA. gurue ciMtAmaNi maMtra Apyo. A badhI bAbata noMdhapAtra che.pahelA ullAsanA aMtamAM tolAzAha dharmArAdhanA karIne samAdhipUrvaka svarge prayANa kare che. A samAgama vi.saM.1582mAM thayo ane girirAjano uddhAra-pratiSThA vi.saM.1587mAM thayA. A pAMca varSanA gALAmAM karmAzAha khaMta, apAra dhIraja ane tIvra tamannAthI tIrthodvAranA kArya mATe mana-vacana-kAyAthI vaLagI rahelA che, te mahattvanI vAta che. prabaMdhanA A zabdo enI pratIti karAve che : svapnapitAtamanA prayata: samantAm| / bIjA ullAsamAMnI ghaNI vAtomAMthI, ahIM to mAtra thoDI ja rajU karIzuM. ethI vAcakano rasa, prabaMdha pAse javA prerAze. bIjA ullAsanA prAraMbhamAM prabaMdhakAra, itihAsanI vahI vAMce che. aNahilapura pATaNanI gAdIe AvelA rAjAonA krama ane rAjya paraMparA batAvyA che. subAo ane bAdazAhonI paraMparA paNa darzAvI che. vi.saM.1468mAM amadAvAdanI sthApanA thaI e paNa emAMthI jANavA maLe che. (2/15) tIrthodvAramAM rAjakIya dRSTie mahattvano bhAga bhajavanAMra bAdharazA bAdazAhano itihAsa varNavyo che. kayA saMjogomAM bAdharazAha sAthe karmAzAhane paricaya thAya che; bAdharazA para upakAra karavAnI karmAzAhane kevI taka maLe che ane temAM kuLadevI kevA nimitta bane che, te vRtAMta rocaka che. (2/22-51) bAdharazAnI madadathI rAjakIya dRSTie kArya nirvighna banI gayA pachI, pAvAgaDhathI khaMbhAta javuM, jyAM zrI vinayamaMDana pAThaka birAjamAna che temane vinaMti karavA jAya che. khaMbhAtamAM sthaMbhana pArzvanAtha bhagavAnanAM darzana karIne sAme zrI sImaMdhara svAmI bhagavAnanAM darzana kare che. A parathI anumAna karI zakAya ke zrI sImaMdharasvAmI prabhu vi.saM.1587thI paNa prAcIna che. (2/57) vinaMti karI, teo zrI siddhagiri Ave che. tyAM raste, vallabhIpurathI AgaLanA raste, jevA girirAjanA darzana thAya che ke ene sonA-rUpAnAM phUlathI ane ratnathI vadhAve che. yAcakone mana mUkIne dAna Ape che. girirAjanI stutibhakti kare che. A stutinA sAta zloka kaMThastha karavA jevA che.(2/70-76) girirAja para jaIne goThIne dAna-dakSiNA ApI rijhavIne vastupAla maMtrIzvare ANelI zilAo prApta kare che.(2/82-83) uddhAranA kAryanI rUparekhA dore che. kAna vinayamaMDana pAThaka saMbhALe che ane zrI viveka dhIra(prabaMdhakAra pote)ne abhiSeka: 71 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zilpIonA mArgadarzana mATe niyukta kare che.(2/84) hatA! ApaNe je rIte zvAsa laIe-mUkIe te rIte ja AvuM bhagIratha kArya nirvighna paripUrNa thAya te mATe zrI pratimAmAM jovA maLyuM.) ratnasAgara ane zrI jayamaMDana gaNi ema be munivaro cha karmAzAhanI prArthanAthI, vizvanA jIvo para upakAra mahinAnA upavAsa kare che. (286) AvA cha mahinAnA karavAnI bhAvanAthI, rAga-dveSathI rahita thaI saghaLA upavAsa karanAra caMpAzrAvikAnA nAma sAthe A be nAma paNa sUrivaronI saMmati sAthe zrI RSabhadeva prabhu ane zrI puMDarIka amara che. svAmInI pratiSThA zrI vidyAmaMDanasUrijIe karI.(2/125AvA zakavarti pratiSThA-prasaMganA muhUrtano nirNaya zrI 132) vidyAmaMDanasUrijI aneka jyotiSIne sAthe rAkhIne kare A varNana pachInA samagra bIjA ullAsanA zloko che.(293). karmAzAhanI udAratAnA varNanamAM rokAyA che. prabaMdhakAra judAvidhi-vidhAnamAM jarUrI auSadhio mATe, aneka vaidyo, judA svarUpe, e audAryanuM bhAvavAhI varNana kare che. rahI anubhavI vRddha puruSo ane bhilone pUchI-jANI, puSkaLa rahIne eka ja vAta karavA chatAM prabaMdhakArane dharava ja thato dravya kharcA maMgAve che.(2/115). nathI eTale lakhe che : karmAzAhanI puNyarAzi AkAzamAM karmANAhanI udAratAthI be mahattvanAM kAma paNa thayAM. ratnAkaranA rasathI lakhIe to paNa ananta kAryo, lakhyA je sUrajakuMDa chUpAvI devAmAM Avyo hato te puSkaLa vinA rahI jAya tema che! eka zlokano bhAva joIe : dAna daI khullo karAvyo.(2/123) bIjuM, girirAja para kamaziAhanA dAnathI jItAyeluM kalpavRkSa 'ka' vinAnuM - rAjAnuM Adhipatya evuM hatuM ke eka-eka yAtrALu pAsethI eTale ke alpavRkSa thaI gayuM, ane dAna ApavAmAM prasiddha 100-00 mudrA laIne pachI kSaNavAra mATe darzana karavA evA balirAjA kazAhanA dAnane sAMbhaLI lajjita thayA devAmAM AvatA tene, karmAzAhe e rAjAne suvarNagiri bheTa ane temanA nAmamAM svaranuM parivartana thayuM ane teo bAla Apa, badhA yAtrALuone vinA mUlya yAtrA karAvI. A banI gayA ! beu kAryo thakI karmAzAha khUba yazasvI thayA.(2/162) zabda camatkRtivALA AvA aneka padyathI bIjo ullAsa pratiSThA-prasaMganA varNanamAM to prabaMdhakAre kamAla karI pUro thAya che. A prabaMdhanI racanAthI je puNya upArjana thayuM che varNana ATha ja zlokamAM che. e ATha zlokamAM samagra hoya tenAthI bhavobhava ratnatrayInI prApti thAya evI prArthanA ritra khaDuM thayuM dekhAya che ! ApaNI najara samakSa banI rahyuM karI che. jyAM sudhI vimalAcala che tyAM sudhI A prazasti hoya evuM tAdrazya varNana che. zlokanA zabdo vAgoLIe budhajanomAM vaMcAtI rahe evI abhilASA pragaTa karI che. tyAre, ApaNe e vAtAvaraNamAMnA eka bhAga hoIe evuM prabaMdhano prathamadarza zrI vinayamaMDana pAThakanA kahevAthI lAge. e zlokonA bhAva mANIe : zrI saubhAgyamaMDane vi.saM.1587nA vaizAkha vadi dazamIne dAdAnI pratiSThA thaI tyAre, zraddhA, bhaktithI uchaLatA zukravAre lakhyo che. Ama prabaMdhano bIjo ullAsa 169 haiyAvALo zrAvaka varga prasanna hato. sahukoI vAta-cIta baMdha zlokamAM paripUrNa thAya che ane Ama be ullAsano prabaMdha karIne prabhunI bhaktimAM lIna hatA. zrAvikAo ati pUrNa thAya che. harSathI, dhavala maMgala gItonA gAnamAM gulatAna hatA. bhavya A rIte prabaMdhano saMkSipta paricaya - rasAsvAda ahIM jIvo, vAjiMtronA tAle nAcatA hatA. keTalAya loko raju karyo che. vAcaka mULa prabaMdha vAMcavA prerAya evI AzA dhUpavaTImAM sugaMdhI dhUpa ukhevatA hatA. saurabhabharyA sAthe zrI zubhavIravijayajI mahArAjanA svaramAM sUra puSpovALA kesara-kapura mizrita jaLano cotarapha chaMTakAva purAvIe : thato hato. havAmAM, jaya-jaya zabdo guMjatA hatAM ane tyAre pannaraso satyAsIe re, samakitadruSTi devo prabhunA biMbamAM saMkrAMta thayA; prabhue sAta solamo e uddhAra kamazAhe karAvIyo re, vakhata zvAsocchavAsa lIdhA. (A eka virala ghaTanA gaNAya varate che jayajayakAra. ke zrI vinayamaMDana pAThaka vagere A ghaTanAnA sAkSI banyA 72 pAThazALA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ on divya zapanA zrI vivekathIra zIzamuMjaya 2kamAM udhdhAraka che thatolatentuM AcAryazrIvidyA maMDagasUrIzvarajI mahArAja zrI mAyA damaya zrIkanu us Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthIpoLanA pravezadvAranuM savAso varSa pahelAnuM citrakAma tathA e ja pravezadvAranuM AjanuM kaLAmaya zilpa hAthIpoLanI sAme Avela vikramazI vIranuM smAraka ane bAjunI galImAM thaIne javAya te sUrajakuMDa tathA bhImakuMDanA dRzya Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2meza kArDa sau cAlo siddhagiri jaIe sau cAlo siddhagiri jaIe, jyAM sohe zAMtidAtA, soLamA jina tribhuvana trAtA; | giri bheTI pAvana thaIe; poLe jAtAM, sau pahelAM praNAma che. soraThadeze, jAtrAnuM moTuM dhAma che. jyAM cakrezvarI che mAtA, vAghezvarIde sukhazAtA; jyAM dharmazALA bahu sohe,mahelAto manaDAM mohe; kavaDajakSAdi, devatA tamAma che. evuM suMdara, zrI pAlItANA gAma che. jyAM Adizvara birAje, jebhavanI bhAvaTha bhAMge; jyAM taLeTI pahelI Ave, giri darzana viralA pAve; | prabhujI pyArA, nirALA ne niSkAma che. ja prabhunA pagalAM punita ne abhirAma che. jyAM sohe puMDarika svAmI, girUA gaNaghara guNagAmI; jyAM giri caDatAM ja samIpe, devAlaya divya ja dIpe; A aMtarajAmI, AtamanA ArAma che. baMgALI bAbunuM, avicaLa e to nAma che. mAM jyAM rAyaNa chAMyaniluDI, prabhu pagalAM para paDe rUDI; jyAM kuMDavisAmA Ave, thAkyAno thAka bhulAve; Adi AvyuM, e taruvara dilArAma che. parabo rUDI, pANInI ThAma ThAma che. jyAM nirakhIne navaTuMko, thAye pAtikano bhukko; jyAM haDo Akaro Ave, keDe daI hAtha caDAve; divyadaherAM nA alaukika kAma che. evI devI, hiMgalAja jenuM nAma che. jyAM gRhI muni liMge anaMtA, siddha pada pAmyA saMtA; jyAM girivara caDatAM bhAve, rAmapoLa chelle Ave; - paMcamakALe e muktino mukAma che. vizrAMtonuM e, visAmAnuM ThAma che. je giri guNa bhAve gAve, te lAbha anaMto pAve; jyAM nadI zetruMjI vahe che, sUrajakuMDa zobhA de che; jAtrA karavA manasukhane moTI hAma che. nyAyo nahIM ke e, jIvana be ja badAma che. racayitA : zighrakavi manasukhalAla DAyAbhAI zAha Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saccI pukAra hai, to beDo pAra hai vi. saM. 2044 nA dAdAnA abhiSekanI vAto karIe - hRdayamAM thavA lAgyAM ane e kSaNone ame saMgopIne cittachIe, to tenA anusaMdhAnamAM zrI rajanIkAnta devaDIe maMjUSAmAM mUkI dIdhI. karAvelA vi. saM. 2047 nA aitihAsika abhiSekanI AvI bhAvuka vyaktine, eka uttama manoratha thayo. vAta paNa, TUMkANamAM karavI joIe; jethI abhiSekano dAdAnA abhiSeka to karAvIe, paNa te nimitte viSaya pUrNa thayo gaNAya, tapAgacchanA samagra sAdhu-samudAyane AmaMtraNa ApIe. vi. saM. 2041 - 2042 - 2043 nA dukALanAM temanA nirmaLa mananI sadUbhAvanAnA baLathI ja vizALa AkarAM traNa varSa vItyA pachI, je abhiSeka thayA teno sAdhu samudAya kyAMya dUra-sudUrathI A prasaMge padhAryo hato. saMpUrNa lAbha, zrI rajanIkAnta devaDIe lIdho hato. (kadAca A prasaMga zreSThapaNe ujavAya, evo zrI rajanIkAnta temanA mitra zAMticandra bAlubhAIne paNa, temAM lAbha devaDInA manamAM saMkalpita bhAva hato. vi. saM. 2046 Apyo hoya; paNa e vAta e banne ja jANe) e abhiSeka nA vaizAkha suda 4 nA divase ame taLAjAthI jhAMjhamera vakhate, potAne dhaMdhAnA kAme videza javAnuM thatAM, svayaM jatAM, rastAmAM pIthalapura gAmamAM vihAramAM hatA. teo bhAga na laI zakyA. temanA pratinidhi zrI caMdubhAI temanA kalyANamitra caMdubhAI ghaMTIvALA sAthe ahIM gheTIvALA e anuSThAnomAM pUrNa parovAyA hatA. AvelA. manamAM umaMga ubharAtAM e amArI samakSa rajU karatA hatA. abhiSeka nimitte je jaLa lAvavAnuM che tenI hA, to vi. saM. 2044 nA abhiSeka pUrNa saphaLatAne jaLayAtrA (varaghoDo) jonAranA dilamAM, varSo sudhI tRzya pAmyA, e jANyA pachI rajanIkAntabhAInI icchA, A jaDAI jAya, evI karavI che! munizrI rAjahaMsavijayajI abhiSekano badho lAbha jAte levAnI ghaNI hoMza hatI. pAse kalikAlasarvajJanA 'triSaSTi"nI pothI hatI. enA vi. saM. 2044 nA dAdAnA abhiSeka sAMgopAMga prathama parvamAM bhagavAna RSabhadeva dIkSA levA zakaTAnana saphaLatAne varyA, tenAM ekathI vadhAre kAraNo che. emAMnuM udyAnamAM padhAre che, tenuM varNana che. temAM naTakuLanuM varNana, eka kAraNa, zrI rajanIkAnta devaDInuM nirahaMkArI netRtva vaMzanartakonuM varNana, tAlA rAsakonuM varNana, caccarInRtyanuM paNa che. emanI dAdA AdIzvara pratyenI ananya bhaktinAM varNana - A badhuM saMskRtamAMthI gujarAtI karIne temane darzana mane, ekathI vadhAre vAra thayAM che. ekavAra, ame saMbhaLAvyuM. samagra varNana temaNe mana-buddhimAM barAbara girirAjanI yAtrAmAM sAthe thaI gayA. Ama teo DoLImAM sthira karI lIdhuM ane manomana taiyArI AraMbhI dIdhI. hatA; paNa zAMtinAtha bhagavAnanA derAsara pAse maLI A abhiSekano prasaMga to vi. saM. 2047 poSa gayA. tyAMthI jevA dAdA pAse gayA, mana bharIne darzana sudI 6 nA ujavAyo; paNa te mATenI vizALa pAyAnI karyA ane stuti bolavAnuM zarU karyuM: 'dAdA ! tArI mukha- yojanAbaddha ane vyavasthita taiyArI vahelI zarU karI hatI. mudrAne amiya najare nihALI rahyo...' evI eka stuti, vi. saM. 2044 mAM je auSadhi-dravyo, phaLa-naivedya pachI bIjI ... bIjI stuti bolAI rahI; tyAM to emanI vagere hatAM, tenA karatAM anekagaNI saMkhyAmAM A AMkho bhInI thaI; azrubiMdu vahevA lAgyAM. ame sAthe abhiSekamAM ANavAmAM AvyAM hatAM. hIrA-mANekaja UbhA hatA. tArAmaitraka racAyuM hatuM. sajaLa nayane motI-pravAla-pannA-pokharAja jevAMdurlabhadravyo kalpanAdAdAnA darzanano dora cAlu hato. hAtha joDAyelA hatA; bahAranAM pramANamAM lavAyAM hatAM. statio madhura svare bolAtI rahI, bolavAnuM kyAre baMdha A prasaMga daramiyAna, teozrIne varasItapanI thayuM te khabara na rahI. prabhunAM darzana prabhunA bhaktanI ArAdhanA cAlatI hatI; jenuM nimitta prabhu RSabhadeva 74 : pAThazALA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyenI ananya prIti-bhakti hatuM ! pUjya AcArya mahArAjazrI azokacandrasUri mahArAjanA AzIrvAda laI, A tapa AdaryuM hatuM. temanI zArIrika komaLatA vagere jotAM A tapa temanA mATe ati duSkara hatuM. prabhunA dharmano raMga have temane coLa-majIThajevo lAgI gayo hato. temanI dharmaprIti, udAratA, saraLatA,svabhAvagata pAradarzakatA jevA aneka sadUguNone kAraNe, teo zrIsaMghanA ratna hatA. A aitihAsika abhiSekamAM bhAga levA jema ghaNA- ghaNA sAdhu-sAdhvIjI mahArAja padhAryA hatA; te ja pramANe bhAratabharanA saMdhonA hajAro nahIM, lAkho (be lAkha paMdara hajArano AMkaDo nizcita noMdhAyo hato.) zrAvakazrAvikAo padhAryA hatA. sadIno A zreSTha prasaMga hato. - rajanIkAntabhAInA manamAM, zubha bhAvanI choLo UchaLatI hatI, je emanI najIka rahenArane bhIMjavatI rahetI; kaho ke pakhALatI hatI -- e jaLayAtrA satata cAlu rahetI ! koI mANasa thALI pheMke, to mAthA parathI bArobAra nIkaLI jAya, nIce na paDe; teTaluM mANasa hatuM! zrI kalpasUtramAM je varNana dara varSe sAMbhaLavA maLe te ahIM najare jovA maLyuM. "dhanya loka nagara dhanya veLA" "nayanamatA sadasnehiM' e satya lAge. ahIM to sahasra nahIM, balba lakSa hAjarI hatI. te varaghoDAnA saMkula kolAhala vacce, rajanIkAnta devaDIne amArA guru mahArAja hemacandrasUri mahArAje kahyuM ke : tamArA badhA manoratha pUrNa thayA; have koI manoratha bAkI che?e veLAe rajanIbhAI satvara bolyA: sAdhupaNuM hajI bAkI che. agAu, mitra caMdubhAI sAthe A viSaye vAto thatI rahetI: 'ApaNe banne e mArge prayANa karIe.' tyAre caMdubhAIe evuM kaheluM ke: A saMyamajIvanamAM mAruM kAma nahIM. saMyamajIvana to duSkara che. vaLI, tamane paNa kema phAvaze ? rajanIbhAIno sahaja javAba hato : mana karIe to, zuM agharuM che ? badhuM ja thaI zake. je divase abhiSeka hatA te divasanI vAta to, mArA manamAM UMDe sudhI UtarI gaI. samagra abhiSekamAM kAmanI vaheMcaNI karavAmAM AvI hatI, temAM mane zrI puMDarIkasvAmI bhagavAna samakSa zrI zakastavano pATha karavAnuM kahevAmAM AvyuM hatuM. bhAvikonI sakhata bhIDane kAraNe huM tyAM sudhI pahoMcI na zakyo ane jyAM rajanIbhAI sa-parivAra abhiSeka karavAnA hatA, te drAviDa-vArikhillajInI caraNa pAdukA pAsenI parabanI jagyAe ja rokAyo hato. abhiSekanuM vidhAna pUrNa thaI jAya, te pachI girirAja samakSa zrI zakastavano pATha karIzuM, evI dhAraNA hatI. thALI DaMko vAgyo eTale sarvatra eka ja samaye abhiSeka thayA. thoDIvAra rahI, badhA vikharAvA lAgyA eTale e parabanA oTale, girirAja samakSa zrI zakastavanA pAThanI taiyArI karI. rajanIbhAI, temanA parivAra jano sAthe haju pAse ja hatA. temaNe pUchyuM: zuM karo cho?meM kahyuM : eka uttama stotrano pATha karIzuM. teo kahe: ame sAMbhaLI zakIe ? meM kahyuM : khuzIthI. mArI bAjumAM, rAjahaMsavijayajI tathA anya sAdhuo hatA. zrI zIlacandravijayajI paNa, kyAre AvIne pAchaLa besI gayA, teno aNasAra paNa Avyo nahIM. zakrastava have pUrNa thavA AvyuM hatuM. meM kahyuM : ahIMyAM rahelA aneka samyagRSTi devo A anuSThAnanI anumodanA kare che. tamArA jIvananuM eka zreSTha kArya, Aje sAnaMda saMpanna thayuM. mane ema ke rajanIbhAInA manamAM nagdha ganmatte ane to mavamayaH evuM evuM ramatuM haze. paraMtu mArA e zabdo sAMbhaLI, zastavanA pustakanA sApaDAnI pAse rahelA mArA oghAne hAtha vaDe kheMcIne, teo bolyA, A bAkI che. A Ave, to kAma thayuM kahevAya. emanA hRdayamAMthI bahAra vahI AvelI A bhAvanAne, ame AsapAsa beThelA sahue sajaLa netre abhinaMdI ! atyAre A lakhuM chuM tyAre paNa, emanA A sAdhutA pAmavAnA abhigamathI, bhAvavibhora banelI vikasvara. AMkho ane zraddhAnA tejathI jhaLahaLato, e goLa cahero mane spaSTa dekhAya che. kALanI raja na coMTe, tevI rIte e chabI, citta para aMkita thaI che. ame sahu nIce UtarI, sau-saunA sthAne pahoMcyA. co-tarapha, mANaso ja mANasa dekhAtA hatA. e badhAnI vacce zvetavastradhArI seMkaDo sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanAM anAyAsa darzana thatAM hatAM. - sAMje, pannA-rUpA dharmazALAnA vizALa cogAnamAM bAMdhelA zamiyANAmAM, zrI rajanIkAnta devaDInuM bahumAna hatuM. vadhatA utsAha ane caDatA pariNAme, abhiSekanuM mahAna kAma pUrNa thayuM hatuM, eno tRptipUrNa AnaMda hato. temanA aThThama tapa upavAsano, Aje trIjo divasa hato. abhiSeka: 75 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahumAna-samArohanA maMgalAcaraNa svarUpa navakAra maMtrano maMjula ghoSa havAmAM vaheto thayo; ... tyAM ja ... rajanIkAntabhAInA hRdayamAM, acAnaka bhAre duHkhAvo UpaDyo. pAse ja beThelA zreNikabhAInA khabhe mAthuM DhALI dIdhuM. sahunAM mana UMcAM thayAM. tAbaDatoba, temane moTA davAkhAne laI javAmAM AvyA. gaNatarInI kSaNomAM, keTakeTalA AcArya mahArAjAo tyAM vattAri maMtni vagere saMbhaLAvavA tathA vAsakSepa karavA padhArI gayA. bhAgyeja, koInA jIvananA aMtima samaye AvA darzana-zravaNano lAbha maLyo haze ! sAme cAlIne mAgavAnuM mana thAya, evI jogavAI goThavAI gaI hatI.. girirAjanI zItaLa-sukhada chAyA, guru mahArAjAonuM pAvana sAnnidhya, tapathI bhUSita kAyA ane mAyAthI rahita manamAM prabhu RSabhadevanuM dhyAna hatuM. lokottara dharma-snehathI chalakAtuM vAtAvaraNa ane e badhAMnI vacce aneka pU. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanA snehapUrNa navakAra maMtranA maMgala-svaro sAMbhaLatAMsAMbhaLatAM, teono AtmA ahIMnI adhUrI dharmasAdhanA AgaLa dhapAvavA, sadgatimAM prayANa karI gayo! kAyAnuM piMjaruM paDI rahyuM ane haMsalo navA kalevara dharIne, mAnasarovaranI yAtrAe cAlI nIkaLyo. kavi boTAdakaranI pelI kAvyapaMktinuM sahaja smaraNa thaI Ave, tevuM vAtAvaraNa hatuM. A prema pArAvAramAM nahAtAM, maraNa paNa miSTa che. bIje divase, bhAre dabadabApUrvakanI temanI aMtima yAtrA nIkaLI ane baporanI veLAe, seMkaDo sAdhu-sAdhvI gaNanI upasthitimAM temanA guNonuM kIrtana thayuM. kulaM pavitraM, jananI kRtArthA, vasundharA sArthavatI ca yena / / -- evuM ja badhAMne lAgyuM. e prasaMge, mArA mitra paM. zrI ratnasuMdaravijayajI mahArAje zrI tilakamuninuM raceluM pada rajU karyuM hatuM, te akSarazaH temanA jIvanamAM banyuM hatuM. padamAM to ene manorathanA rUpamAM rajU karavAmAM AvyuM che; te zrI rajanIbhAInA jIvanamAM ghaTanA-svarUpe banyuM! padanA eka eka zabda mamaLAvavA jevA che: jaisI dayA ho bhagavana ! jaba prANa tana se nIkale ... girirAja kI ho chAyA, manameM na hove mAyA; tapa se ho zuddha kAyA, jaba prANa tana se nIkale...1 ura meM na mAna hove, dila meM aka tAna hove; tuma caraNa-dhyAna hove, jhava prANa tana se naujane... 2 saMsAra-du:e hara jainadharma kA ho zaraNAM; ho karma-bharma kharaNAM, jaba prANa tana se nIkale...3 anazana ho, siddhavaTa ho, prabhu Adideva ghaTa ho; gururAja bhI nikaTa ho, jaba prANa tana se nIkale...4 yaha dAna mujako dIjia, itanI dayA to kIje; arajI tilaka kI lIje, jaba prANa tana se nIkale...5 A rIte, zrI rajanIkAnta devaDI eka pUrNa anuSThAna karI mokSane jarUra samIpa lAvI zakyA haze evuM mAnavuM game che. girirAja ane dAdAnA abhiSekathI zrI rajanIkAnta devaDI amara thaI gayA. 76 : pAThazALA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khw per Hipaas 818473 amfeerter 8511 dhanya te munivarA re ! Rink Ban 2 una fumma Blak asfells 9158 musph inherb quals STOMPOS 400 09 A Jen Smepolis He frm Dato je po 3je IPIK 116 16 966 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lablinidhAna zrI gautamasvAmI lablinidhAna zrI gautamasvAmI bhagavAnanA pAmanArA vinayanuM mULa teonI nirahaMkArI nAmamAM, koI kudaratI rIte evI zakti che, ke traNa manovRttimAM che. prabhu mahAvIranA prathama saMparkamAM akSarane alaga- alaga pratika gaNIe to, AvyA, tenI pUrva kSaNa sudhI, teo ahaMkAranI Toce gau eTale kAmadhenu gAya, hatA. jevA prabhu mahAvIre temanA hRdayanA saMzayane ta eTale kalpataru (kalpavRkSa), - prakAzita karyo, te ja kSaNe temanA ahaMkAranA eTale ciMtAmaNi. cIracIrA thaI gayA. aMtaHstha vaibhavanI ADe je A traNeya vAMchitaphaLadAyaka che. dIvAla hatI, tyAM vizALa dvAra UghaDI gayuM. gage kAmagavI bhalI, tatte surataru vRkSa; jIvanabhara, prabhunA dAsanA ye dAsa thaIne rahyA. mamma maNi ciMtAmaNi, gautamasvAmI pratyakSa dIkSA vakhate gautama mahArAjAnI vaya paca A duhAmAM, A ja mahimAnuM gAna jaNAya che. hatI ane prabhu mahAvIra beMtAlIsa varSanA hatA! teonA prabhAvanI eka suMdara gAthA maLe che; te chatAM addabhuta namratA-vinaya, vinayanI parathI yoganI zaktino paricaya ApaNe pAmI paripakvatAnA pUrNa darzana tyAre thAya che, ke jyAre zakIe chIe. e gAthA A pramANe che : teo AnaMda zrAvakane sAme cAlIne "micchA mi tuha aMgaM pharisiya, jaM phAsai pavaNo jalAsayANaM / dukkaDa' devA jAya che. nUtana varSa jevA pavitra divase, narta te pijhaT HjussA, viMti chaHsamari || je divase teone kevaLajJAnanI prApti thaI che, te divasomAM teonA caraNomAM praNipAta karIne, artha : tamArA aMgane sparzIne je pavana, je ApaNe teomAM siddha thayelo vinaya guNa teonA taLAvanA pANIne sparza, te pANIne je manuSya pIe, prabhAve ApaNAmAM pragaTa thAya, tevuM mAMgavAnuM mana tene cha mahinA sudhI roga na Ave. thAya che. labdhi ane zaktino AMgaLiyAta che, aMtaraMga AtmajAgRtinA prabhAve Atmika vinaya. mahimA mULano che. mULa majabUta, to DALazaktino AvirbhAva thato hoya che. tenA bhAgarUpe pAMdaDAM, phUla ane phaLa to jhUmakhe jhUmakhe AvavAnA. AvA prasaMgo bane che. vaLI temanI, eka anya ApaNe mULa, vinayanuM praNidhAna karIe. viziSTa ane virala zakti paNa jANItI che : jihAM-jihAM dIje diphakha, | tihAM-tihAM kevaLa upaje e. Apa kaha ne aNahuta goyama dIje dAna Ima. artha : potAnI pAse kevaLajJAna nathI, paNa teo -jene jene dIkSA Ape, tene kevaLajJAna prApti thaI jAya. AvI labdhi teonI hatI. A labdhinuM mULa teono zramaNa mahAvIra mahArAjA pratyenA vinayamAM che. AvA uttama phaLane 78 : pAThazALA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAsakta yogI zAlibhadra mahArAjano jaya ho ! jaya ho! vizALa vaDalAnI zItaLa chAyAmAM gAyo, vAgoLatI beThI taraphI sneha-AlApa Ama cAlu ja rahyo! che. nAnAM vAcharaDAM paNa Amatema care che, phare che ane A krama rojano banI gayo. kuNuM-kUNuM ghAsa khAya che. carAvavA AvelA govALiyAo baporanI veLAe bIjA badhA chokarAo, cAre tarapha kaDIyALI DAMga-lAkaDIo AghI mUkI, phALiyAnuM phIMDaluM verAyelA taDakAnI vacALe je-je ghaTALA jhADano chAMyaDo karI tenI upara mAthuM TekavI, ADe paDakhe thayA che. hoya tyAM ramatA hoya tyAre, A chokaro - sAMgo - vAcharaDAM carAvavA AvelA gopa-bALako moI- kAussagrudhyAnamAM lIna munirAjanA vikasita dAMDiyAnI ramata rame che. paNa, te mAMhyalo eka chokaro mukhAraviMdanA sauMdaryabharyA smita-madhunuM gaTaka-gaTaka pAna to, e vaDalAnI pAsenI gADAvATanI sTeja uparanI karato. divaso vItatAM, jotajotAmAM mahino thayo. TekarIe caDI, eka nAnA jAMbuDAnA jhADa nIce beTho che. munirAjane mAsakhamaNa pUruM thayuM. pAraNuM Ave che. najIkanA enuM dhyAna ramatamAM nathI; paNa tenI AMkho, pAse UbhelA nesamAM gaucarI mATe padhAryA. eka muni mahArAjanI mukhamudrAmAMthI nItaratA amInuM yogAnuyoga, Aje gAmamAM khIranA jamaNano pAna kare che. dhyAna-lIna munirAja para A chokaro ovArI occhava hato. ghara-gharamAM khIra raMdhAI hatI. zerI e gayo che. emanA para anahada heta ubharAya che. hetanI AMgaNAM khIranI mIThI soDamathI maghamaghatAM hatAM. badhA bharatImAM tene bhAna nathI rahetuM, ke huM je boluM chuM, teno chokarAo, vADakI jevA vAsaNamAM thoDI-thoDI khIra laIne, javAba maLe che ke nahIM ! te to, potAnI jAte bolato ja cokamAM AvIne, AMgaLAthI cATatA hatA. ekanuM joI, jAya che. manamAM Ave tevuM bole che : bIjAne mana thAya, evuM hatuM. badhA bhAIbaMdhone Ama tamAruM ghara kyAM che ? tame kyAM raho cho ? tamArI mA khIra khAtAM joIne, bALasulabha svabhAve, sAMgAne paNa, kyAM che ? tame kyAre jamo cho ? mAre ghare tame Avazo ? e khIra khAvA icchA thaI. ghera gayo to mA haju hamaNAM mArI mAM tamane jamavAnuM Apaze. Avazone ? Aju-bAjunAM ghara-kAma karIne AvI hatI. pitAnI kazA paNa javAbanI rAha joyA vinA chokarAno eka- gerahAjarI hatI. garIba gharamAM mA ane dIkaro be ja jaNa dhanya te munivarA re !: 79 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatAM. sImamAM khetara na hatuM, ke Dhora-DhAMkhara paNa nahIM. paNa 'nA'na bolI zakyA. pAtra AkhuM khIrathI bharAI tethI gujarAna calAvavA, mA gAmanAM kapaDAM-vAsaNa karatI gayuM. saMgamanuM mana bhAvathI bharAI gayuM! AtmA puNyathI hatI, dIkaro vAcharaDAM carAvavA laI jato. bharAI gayo ! sAMgAe mAne kahyuM : mA, khIra khAvI che. | munirAja "dharmalAbha" kahI, ghara bahAra padhAryA khIra to kyAMthI lAvuM, dIkarA ! loTanI rAbano mAMDa eTalAmAM mA pAchI AvI. saMgama maraka-maraka khuza thato veta thAya che, tyAM khIra ? khIra mATe to ghaNuM joIe, te hato ane tAsakamAM thoDI vadhelI khIra AMgaLAthI cATI kyAMthI lAvuM? rahyo hato. mane thayuM: dIkaro haju bhUkhyo lAge che. vadhelI nA...mAre to khIra khAvI ja che. badhI khIra enI tAsakamAM pIrasI dIdhI. sAMgo to kAMI dIkarAnI jIda pUrI thaI zakaze nahIM', evuM lAgatAM bolato nathI. ene rUMve-rUMve harakha ubharAya che. thALamAMnI mAthI rovAI gayuM. avAja saheja moTo thayo. ADozI- khIrane badale munirAjanuM pAtra ja dekhAyA kare che ! e ja pADozI bhegAM thaI gayAM, kahe: alI ! zuM thayuM che? bola, munirAja padhArI gayA. "sarasa thayuM sarasa thayuM' ema to upAya karIe. mAe raDatAM-raDatAM badhI vItaka-vAta vicAramALA cAlatI hatI; tyAM mA, gharanA naLiyAMmAMthI kahI. A sAMgo, kyAre paNa koI jIda karato nathI. Aje, caLAIne AvatAM cAMdaraNAM batAvI kahe che: khIra khAvAnI haTha laI beTho che, paNa tene khIra kyAMthI jo, sUraja to mAthe caDI Avyo. tArA bheruo to khavaDAvuM? kyAranAya gAmanI sImamAM vAcharaDAMne laI AgaLa nIkaLI bhegI thayelI bAIo ekasAthe bolI : are ! emAM gayA che. tuM ya jaladI khAIne pahoMcI jaje. zuM ! huM dUdha ApIza. bIjI kahe : huM cokhA ApIza. ema kahI mA to gaI. garama khIra moMDhe mAMDI, peTamAM trIjIe kahyuM : huM sAkara ApIza. cothIe ghI ApavAnuM paDI. paNa mana have khIramAM kyAM che? e to munirAjanI kahyuM : basa, have to chAnI rahe ! hajIye zAne raDe che ? pAchaLa-pAchaLa cAlyuM che! "kyAre khIra khavAI, kyAre e A badhuM to tame Apazo, paNa huM khIra rAMdhIza zemAM? Ubho thayo, lAkaDI laI ghara bahAra nIkaLI doDavA lAgyo" oho... ema che. cAlo tapelI ane tAsaka huM tenuM bhAna-sAna na rahyuM. khIra khAdhI tenI garamI, mAthe ApIza, --eka bAIe kahyuM ane rudana zAMta thayuM. badhI tapatA sUrajanI garamI, pANIno sosa ane doDavAno sAmagrI AvI ane gharamAM khIra thavA lAgI, UkaLavA zrama - badhuM bheguM thayuM. vacce moTo khADo Avyo, eno lAgI. kamoda ane gAyanA dUdhanI mizra sugaMdhathI ghara khyAleya na rahyo ne te emAM UMdhe mAthe paDyo. bharAvA lAgyuM. sAMgAnI AMkhamAM paNa, navI camaka AvI. pANInI tarasa to khUba lAgI hatI. 'pANI, pANI' hAza ! have khIra khAvA maLaze. manamAM harakha mAto nathI. ema bUma pADe che, tyAM ja pelA munirAja aneka ghare gaucarI taiyAra thayelI garama-garama khIra, tAMsaLImAM pIrasI, mA vahorI pAchA vaLI rahyA hatA, temanA kAne A avAja vaLI bIjAnAM ghara-kAma karavA bahAra gaI. saMbhaLAyo. turta ja khADA pAse AvyA. kahevA lAgyA : evAmAM muni mahArAje "dharmalAbha ThThI gharamAM praveza pANI... pANI hamaNA Ave che.. bolo 'namo karyo. sAMgAnI pAse AvIne, UbhA rahyA. e to arihaMtANaM, namo arihaMtANaM." khIramAMthI nIkaLatI varALa joI rahyo hato. "dharmalAbha" zarIranI vedanA vacce paNa, sAMgAnA manamAM no svara sAMbhaLI, eNe jevuM UMce joyuM, to thayuM aho ! prasannatA chalakAvA lAgI. nirdoSa ane bhoLI, kALIe ja munirAja che, jemane roja-roja kahyA karato. te ja kALI AMkhamAM aMkAyelI muni mahArAjanI prazAMta chabI padhAryA barAbara yAda AvatAM veMta , aho ! A to e ja munirAja pulakita haiye, khIra bharelI tAsaka be hAthe UMcakI, che ! jemanI sAthe prIti baMdhAI hatI. temanA mukhanAM vacano munirAjanA hAthamAMnA pAtramAM ThalavavA lAgyo. enI maLyAM, eTale e pramANe bolavA lAgyo. mana vedanAmAMthI zuddha, zubhra ane zubha bhAvadhArAne akhaMDa rAkhavA munirAja nIkaLIne 'namo arihaMtANaM' e sAta akSaramAM ramavA 80: pAThazALA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyuM. e ja pariNatimAM, parabhavanA AyuSyano baMdha ane ratnakaMbalane pagalUchaNiyAMrUpe vAparIne nirmAlyarUpe nikAla A bhavanA AyuSyano aMta Avyo. jIva parabhavamAM karatI hoya; e asAdhAraNa ghaTanA hatI. rAjagRhImAM pahoMcI gayo ! navvANuM peTInI vAta jANItI nahIM hoya, ema lAge che. celuNArANIe zreNikarAjA pAse ratnakaMbalanI rAjagRhI nagarI. gobhadrazeTha ane bhadrAmAtA. mAMgaNI karI; paraMtu rAjAne e jarUrI lAgyuM nahIM. jarUrata zAlinA kSetranuM uttama svapna ane pachI bALakano janma. ane icchA vacceno bheda je samaje che te sahaja rIte saMtoSI e samayamAM jAtakanAM nAma pADavAmAM rAzino vicAra banI zake che. rANI, game tema to ye eka strI che. tenI pradhAna na hato. svapnadarzanane ja kendramAM rAkhIne, najara jyAre zerI vALanArI bAI para paDI ane tenI zAlibhadra nAma rAkhyuM. samagra parivAramAM AnaMdanI bharatI oDhaNI ratnakaMbalanI joI, eTale khUba khinna thaI. tenA ja varte che. sarvatra puNya-prakarSanAM darzana ja thatAM hatAM. ahIM rANIpaNAmAM eka gobo paDyo. rAjAne kahevA lAgI : paNa pelA, janmanI jema pitAnI gerahAjarI thaI. paraMtu tamArA rAjApaNAmAM dhULa paDI. juo to kharA !tame mane e zarIrathI jaNAtA na hatA eTaluM ja. emanA astitvano nA kahI dIdhI ane tamArI nagarInA vasAvAya AvuM moMghuM parimala sarvatra prasarelo -anubhavAto hato. kevo te vastra pahere che ! putraprema ! putranA puNya-prAgubhArathI vistaryo ke dIkarAne rAjAne paNa lAgI AvyuM. vAtanA mULa sudhI javA pIvAnuM pANI paNa devalokamAMthI pUruM pADatA. pANInI jevuM lAgyuM. tapAsa karatAM jANavA maLyuM ke A to zAlibhadra vAta AvI hoya, to pachI khAvAnuM, paheravAnuM, zaNagAra zreSThIne tyAMnA nirmAlyamAMthI sAMpaDI che! hajI hamaNAM to mATenAM ghareNAM-dAgInAnuM to pUchavuM ja zuM? eka zAlibhadra e vepArI vecavA AvyA hatA tyAM A nirmAlyaya banI ane temanAM batrIsa patnI, eka ekane mATe traNa peTI. gaI! to-to bolAvo vepArIne, pUcho ! hoya teTalI laI tetrIsa tarI navvANuM; pUrI so ye nahIM ane aThThANuM ya lo ! paNa..vepArI kahe : soLa naMga hatA te badhAM ja nahIM! vasatA to hatA manuSyalokamAM paNa, comera chalakAtA bhadrAmAtAe lIdhA. have nathI. rAjAe kaheNa mokalyuM. vaibhava ane aizvaryato, pUrepUrA devatAI ja ! Avo vaibhava tyAMthI paNa hAtha pAchA paDyA. "Apa maMgAvo ane nA to maLe, paNa sAthe ene jIravavAnI zakti to joIe kahevI paDe ! A to maravA jevuM gaNAya ! e ja vakhate ne ! kyAreka to dekheluM aizvarya paNa jIravAtuM nathI ! soLa kaMbalanA batrIsa bhAga karIne putravadhUone ApI - ghaTanA bane che to, UMDANa-vistArano aMdAja Ave dIdhA hatA." sAMbhaLIne rAjAne thayuM AvI samRddhi, vaibhava che. eka ghaTanAnI kAMkarI taLAvamAM che, to jovA javuM joIe. paDe che tethI te sIdhI taLiye jaIne caritra granthomAM zrI zAlibhadramahArAja magadha samrATa sAme cAlIne besatI nathI. e pahelAM to tenAM yadgobhadraHsuraparivRDho bhUSaNAdyaM dadau ya - gayA hoya tevA dAkhalA traNeka aneka valayo, vartuLo racAya che jjAtaM jAyApadaparicitaM kaMbaliratnajAtam / / - mAtra che. temAM eka te A, ane kAMThA sudhI te vistare che. paNyaM yaccAjani narapatiryaccasarvArthasiddhi - bhadrAne tyAM javAno dAkhalo che. ratnakaMbalanA vepArI pAsethI staddAnasyAdbhutaphalamidaM zAlibhadrasya sarvam / / bhadrAe AmaMtraNa pAThavyuM. soLa ratna-kaMbala levAnI eka devomAM zreSTha evA gobhadradeva jemane roja alaMkAra rAjAne pUrA doradamAma sAthe sAdI ghaTanA. tenA paDaghA keTalA vagere pahoMcADatA hatA, ratnakaMbala jevI uttama AvakAryA. rAjA zreNika ane vastu jeonAM patnIne paga-lUchaNiyAM tarIke laMbAyA? magadha samrATa zreNikanI celaNA rANI sAthe che. eka| vaparAyAM hatAM; rAjA zreNika jevA rAjA jene mana rAjagRhImAM to, anekAneka kariyANuM gaNAyuM; jeo paralokamAM paNa eka mALa caDe che ane AMkha zrImaMta gRhastho vasatA hatA. paNa | sarvArthasiddha-vimAnavAsI banyA, te zrI | pahoLI thatI jAya che, mana zAlibhadra evA zrImaMta gaNAyA ke zAlibhadranuM sarva adbhuta che ane A badhAM ovArI jAya che. cAra mALathI tenI putravadhUo AvA dAnanAM phaLo che. upara na caDI zakAyuM. zAlibhadrane dhanya te munivarA re !: 81 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIce bolAvavAnI pharaja paDI. bolAvavA koNa jAya ? e kAma to bhadrA zeThANI ja karI zake ! gayA. veDhamImAM kAMkaro Ave tevuM lAgyuM ! 'vaNajamAM zuM pUcho cho ? ThIka lAge te mUla karI, dAma cUkavI, vakhAre mukAvI do !'bhadrA mUMjhAyA. zuM kahevuM ? AvuM na kahevuM paDe to sAruM, paNa have upAya nathI. kahe : 'A rAya kariyANuM nathI. A rAya to rAjA zreNika che. magadha dezanA mAlika che. ApaNA svAmI che. teo AvyA che. cAlo ! thoDI vAra mATe Avo!' mana udAsa thaI gayuM ! puNya ochAM paDyAM? pUrve sukRta navi kIdhAM, supAtre dAna navi dIdhAM, tene kAraNe re hajI amAre mAthe nAtha che ! mana vinA AvyA. zreNika to zAlibhadranuM rUpa, sauMdarya ane lAvaNya joI ja rahyA ! AvuM devatAI rUpa to samavasaraNanA devomAM paNa dIThuM nathI. deha manuSyano ane sauMdarya devatAI ! moM paranI rezamI kumAza ane rUpamAdhuryane cellaNA paNa apalaka netre nihALI rahyAM. AMkho coLavA lAgyAM. A zuM jouM chuM ! AvuM netradIpaka deha-sauMdarya ane lAvaNyabharapUra -rUpa A pRthvIloka para jovA maLavuM dohyaluM che. vahAla varasAvavA rAjA zreNike khoLe besAryA paNa kSaNamAM to zAlibhadranA mukha para motI jevAM prasveda-biMdu bAjhavA lAgyAM ! mAtA bhadrA kahe : mANasano saMga sahI zakatA nathI; ahIMnuM pANI paNa pIdhuM nathI. Apa satvare rajA Apo. ' zAlibhadra uparanA mALe gayA. eka-eka zreNi upara caDatA, caDatA ja gayA ! nIce kyAre ya na UtaryA. saMkalpa thaI gayo. AvuM Azrita jIvana na joIe. AtmAnI svataMtratA para tarApa che. lokhaMDanI beDImAMthI to jhATake chuTAya, paNa A to sneha-rAganA sUtaranA tAMtaNAnAM baMdhana ! haLave-haLave, jALavIne aLagA karavA paDe. 'roja eka baMdhana aLaguM karavuM' ema vicAryuM ane zarU karyuM ! bhadrAne AMcako lAgyo. manamAM aMdezo hato ja, ke Avo 82 : pAThazALA pAdAmbhojarAjaH pramArjanamapi kSmApAlalIlAvatI duSprApyAdbhutaratnakambaladalairyavallabhAnAmabhUd / nirmAlyaM navahemamaNDanamapi klezAya yasyAvanipAlAliGaganamapyasau vijayate dAnAt subhadrAM'gajaH / / moTA rAjAne paNa je durlabha hatI, tevI ratnakaMbala jenI patnIne mATe caraNa-kamalanI raja lUchavA mATe thaI hatI ane suMdara suvarNanAM AbhUSaNa paNa jeone tyAM nirmAlya gaNAyAM. rAjA zreNika khoLe besADIne, jyAre temane bheTyA tyAre paNa, jemane asukha thayuM tevA zAlibhadra mahArAja jeo bhadrAmAtAnA suputra hatA, teo jayavaMtA varto !! divasa eka vAra UgavAno che ja. cakamakanA pASANane pANImAM rAkho eTale evuM na mAnavuM ke te pANIne svIkArI leze. tenI aMdarano agni to akabaMdha ja rahe che. gata bhavamAM chellI paLoe 'namo arihaMtANaM'saMbhaLAvanAra pelA munivaranI chabI UMDe UMDe aMkita thaI hatI enuM kAma zarU thayuM hatuM. kevA yogAnuyoga racAya che ! eka bahena subhadrA. tenA svAmI dhanyakumAra. padmarAgamaNinI khANamAM maNi ja pAke. kAca to gotyA na jaDe. dhanyanA jANavAmAM AvyuM na hatuM. sthULa samAcAronI Apa-le rojiMdI na hatI e vakhatanI A vAtache. 'bhAI eka eka patnIne parihare che. devatAI RddhimAM anAsakti hatI, have te tyAganA rUpamAM paripakava banI che. '-- AvuM jANIne, saMsAranA sahaja rAgathI ghUMTAyelI vedanA, subhadrAnI AMkhamAMthI AMsu rUpe dhasI AvI. snAnaveLAe ja dhanyakumAranA khabhe UnAM AMsu paDyAM ! atyaMta saMvedanazIla dhannAnI AMkha upara jovA lAgI. subhadrAnI goLa goLa kALI AMkhamAM AMsu tagatage che. acaraja thayuM. zuM UNapa AvI haze ? subhadrAnI AMkha bhInI paNa na thavI joIe; A to cUve che! 'zuM che ? zuM che ?'- svaramAM vihvaLatAno kaMpa Avyo... bhAI roja-roja eka tyaje che... gadgad svare kahevAyuM. vAkya judA svarUpe pAchuM pharyuM : A to kAyaranAM kAma ! A zuM ? choDavuM to choDI jANavuM. dhIme dhIme baLatA IdhaNAmAMthI rasoI na thAya, are ! tApaNuM paNa na thAya !' 'bolavuM saheluM che. karavuM agharuM che. ' 'ema che ? to AjathI ATheya patnIno tyAga !' svaramAM e ja svasthatA. nathI Aveza ke Avegano kaMpa ! kaMpavAno vAro have subhadrAno hato. are, are ! bhAI to jAya che. A to pati paNa jaze ! 'nA, nA, deva ! huM to upahAsa karatI hatI, nAtha ! Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM nA bolo!' paNa, koNa kone bolAve ? koNa jue? jIbha bIje rokAI dhannA kahe : "A to hAthInA dAMta, nIkaLyA te che. AMkha bIje ja zodhe che. zAlibhadra nata netre UbhA che. nIkaLyA.' dhanyakumAra mAthAnA lAMbA lAMbA kALA vALa "dharmalAbhanA veNa jIbhathI bahAra Ave che, paNa tyAM ja vALIne zAlibhadrane bAraNe pahoMcyA. kamADanI sAMkaLa verAI jAya che. raNamAM paDelA varasAdano relo kyAMya na khakhaDAvI. dekhAya ! zAlibhadra pAchA vaLe che. manamAM saheja vikalpa 'bhAI! gUmaDAno bIyo kADhavo che to vilaMba zAne? Avyo. tyAM, rastAmAM gharaDAM govAlaNIe lAbha devAnI vAyadA zAne ? cAla ! jaIne, vIranA caraNamAM TharIne vinaMti karI! tene haiye heta ubharAyAM ! chAtI bhIMjAI ! besIe.' zAlibhadra to icchatA hatA ja. ekathI bhalA vahAlapa phoravA lAgyuM. bhAva joI munivare lAbha Apyo. be ! AvA kaparA caDANamAM sathavAro kyAM maLe ? bherunI dahIM vahoryuM. hRdayanA chalakatA bhAva, e bhAva-maMgaLamAM sAthe ja bhagavAna pAse pahoMcyA. prabhue svIkAryA, bAMhya dahIMnuM dravya-maMgaLa bhaLyuM. dharIne uddhAryA. prabhu pAse pAchA AvyA. manamAM prazna hato chatAM have to, jaMga jItavA nIkaLI paDyA che. navAM-navAM pUchavuM na paDyuM! prabhu vadyA : 'tamane jeNe dahIM vahorAvyuM tapa Adare che. choDyuM enuM to smaraNa paNa nathI. UMcI- te tamArA mAtA hatA. tamAro navo janma che. teono e UMcI bhAvadhArAmAM niraMtara vahyuM jAya che, temAM ja mahAle ja bhava che.' zabdoe hRdayamAM jaIne AvaraNa dUra karyA. che. ekAvali tapa Adare che - eka upavAsa pachI eka e bhava AMkha sAme Avyo. mA joyAM! khIra joI ! pAraNuM, ema caDatA krame soLa sudhI pahoMcavAnuM ane e ja muni mahArAja joyA ! dehano moha to gayo hato ja. have krame UtaravAnuM - soLa-paMdara-cauda-tera-bAra ema chelle saMsAravAsano moha gayo ! mULa svarUpane pAmavAnI eka upavAsa Ave. A rIte, dehanI darakAra karyA vinA tAlAvelI thaI AvI. aNasaNanI anujJA mAMgI. prabhue tapomaya banyA che. bAhya tapa ane atyaMtara tapa - e ja ApI. dhannAjI sAthe vaibhAragiri upara zilApaTamAM jIvana banI gayuM che. je dehane ahIMnuM pANI paNa, aDatuM aNasaNa svIkArIne siddhone zaraNe mana mUkI dIdhuM. dhyAnanuM na hatuM e dehe AhAra-pANI bane tyajyAM che. prabhunuM anusaMdhAna, tyAM ja sadhAI gayuM. dehabhAra gayo! dehabhAna vAtsalya satata varasatuM rahe che. badhAM jUnAM karmo kharI rahyAM gayuM! che, enI dostI, have nahIM nabhe. karmapaDaLa kharavAthI bhadrAmAtA parivAra sAthe ADaMbarapUrvaka vAMdavA aMdaranI ujjavaLatA vadhatI rahe che. aMdaranA ughADathI AvyA. saunI AMkha zAlibhadrane zodhavA lAgI. jANavA ajavALuM-ajavALuM varatAya che. deha to zaramAI gayo, maLyuM ke aNasaNa svIkAryuM che ane vaibhAragiri para tapa vilakho paDI gayo. vilAyeluM moM to, kALuM ja hoya ne! karI rahyA che. kAphalo tyAM pahoMcyo ! paraMtu, zAlibhadramuni Aje tapanuM pAraNuM hatuM. rAjagRhImAM AvavAnuM thayuM to "meru caLe to paNa tenAM manaDAM na caLe" tevI samAdhimAM che. madhyAhna veLAe gaucarI jatI vakhate prabhu pAse lIna hatA. bhAvapUrvaka ardhavanata banI, laLIlaLI, anumati levA gayA. prabhue kahyuM : Aje tame tamArA vAraMvAra praNAma karyA mAtAne hAthe vahorazo. emanI nirIkatAne sajaLa netre badhA vaMdI rahyA. 'tahatti." kahI, zAlibhadra mAtAnI zerI tarapha rAjA zreNika paNa A badhuM, zraddhAnamra hRdaye joIne saMcaryA. bhadrAnI havelImAM to, halacala macI che. upara- prabhAvita thayA. taLe doDadhAma che. Aje zAlibhadramuni padhAryA che. temane Rddhi, to zAlibhadranI. tyAga, zAlibhadranA tyAga jevo ! vAMdavA mATe javAnuM che. badhAne haiyAmAM umaMga mAto nathI. vairAgya paNa, zAlibhadrano ! tapa paNa, zAlibhadranuM ! saMbhrama zuM kahevAya, te jaNAya che. umaLakAne utAvaLa joDe ApaNA hRdayane bhIMjavI jatI zAlibhadranI kathA ApaNAM saMbaMdha che. deha karatAM mana to, gatimAM AgaLa ja hoya ne ! aMtaranA oraDAne ajavALI raho ! -ajavALI raho ! zAlibhadramuni sAkSAta AMgaNe AvIne UbhA che. dhanya te munivarA re !: 83 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhannA-zAlibhadra sajhAya mahImaMDaLamAM vicaratA re, rAjagRhI udyAna; zAlibhadra zuM parivaryA re, samavasaryA vardhamAna re. zAlibhadra gAIe re, karatAM RSi guNagAna re AnaMda pAIe. zAlibhadra gAIe re, 1 mAsakhamaNane pAraNe re, vAMdI vIra jineza; munivara vahoraNa saMcaryA re, lahI jinavara-Adeza ra. zAli0 2 vaccha hoze tuma pAraNuM re, Aja mAtAne hAtha; nisuNI ati AnaMdiyA re, zAlikumAra muninAtha re. zAli0 3 jinavara AvyA sAMbhaLI re. sAmaiyAno re sAja; harakhe bhadrA mAvaDI re, suta-vaMdana kAja re. zAli0 4 munivara IriyA zodhatA ra, pahoMtA mAtAne geha; rudhira-mAMsa jeNe zoSavyAM re, tapa karI durbala deha re. zAliva 5 ghera AvyA, nahIM oLakhyA re, navi vAMdhA ucchAha; ana-pANI vahoraNa taNI re, vAta rahI manamAMhya re. zAli0 da viNa vahoya pAchA vaLyA re, ANI mana saMdeha, zAlibhadra mahArAjanI kathA (vRttAnta) mAraga mahiyArI maLI re, munivarane sasaneha, zAli0 7 eTalI rasALa che ke tenA para bhAgye ja neha tana-mana ullayAM re, vikasyAM nayana apAra; koI kavie kalama na calAvI hoya ! e e mohavaze vahe re, dUdha payodhara-dhAra re. zAli8 prastuta gIta paNa, zAlibhadra mahArAjanA chellA prasaMgane kendramAM rAkhIne racAyuM che. gorasa vahorAvI vaLI re, mahiyArI teNI vAra; prasaMganuM hArTa saraLatAthI varNavyuM che, eTale saMzaya dharatA AviyA re, samavasaraNa mojhAra re. zAli0 9 mANavuM gamI jAya tema che. vaLI cauda pUrava bhava mAtA-taNo re, zAlibhadra vRttAMta; hajAra sAdhu mahArAja samakSa A kathana cauda sahasa aNagAramAM re, bhAkhe zrI bhagavaMta re. zAliva 10 prabhu vIre karyuM, te vAta paNa mahattvanI che. gItamAM rahelo addabhuta anAsaktino, vaibhAragiri aNasaNa karI re, anuttara surapada vAsa; mahAvidehamAM siddhaze re, nija-lakSmI suvilAsa re. zAli0 11 saMyamano, guNano viniyoga ApaNAmAM paNa thAya to kevuM sAruM ! - evA bhAva zAlibhadramahArAjajIvanarekhA manamAM ramatA rahe che. gRhasthavAsa : 32 varSa dIkSA paryAya : 12 varSa kula AyuSya : mAtra 44 varSa sarvArthasiddha vimAnavAsI deva (ekAvatArI deva) zarU 84 : pAThazALA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJane saprANa vandanA and And DEC ravizaMkara ma, rAvaLa jJAnanA sahasra kiraNathI zobhatA ! he sUrIzvara mahArAja ! ApazrIe gujarAtanI dharatIne, avatarIne pAvana karI, --e subhaga akasmAta hato. A deza-pradezanA evA vaLAMke Apa padhAryA; jyAre saMskRti vaLAMka laI rahI hatI. ApazrInA astitvathI e rAjAnuM, e rAjyanuM, e prajAnuM samagra valaNa badalAI gayuM ane pachI Apa padhAryA. ApanuM e paraloke padhAravuM; --e eka anivArya niyati hatI. ApanA javAthI, ame raMka banyA tevuM lAgyuM; paNa Ape je ApyuM, tenAthI ja ame samRddha banyA chIe, e paNa eTaluM ja sAcuM che ane te to, smRtimAM satata jhabake che. Aje saMskRti - sAhitya sameta aneka kSetre gujarAta tavaMgara che; te ApanA kAraNe ja che. ApanAthI ja, Aje ame unnata-mastaka chIe. to ApanA avataraNathI pAvana thayelI kArtika pUrNimAnA divase, Apane kRtajJatAthI maheMkatAM sa-mRti puSpothI sabhara vaMdanA karIe chIe. ApanA pavitra caraNomAM, nata-mastake pharI vaMdanA karIe chIe. | jaya ho gUrjarasaMskAra-vidhAtA, yuganirmAtA, zrI hemacandrAcArya mahArAjano, sadAkALa jaya ho ! --vijaya ho ! dhanya te munivarA re !: 85 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya loka, dhanya nagara, dhanya veLA eTale to kalikAlasarvajJanA upAzrayane sarasvatInuM piyara" (mAratI-pitR-ndirama) kahevAya che ! AvuM azakya lAgatuM kArya ATalA TUMkA samayamAM karyuM tethI rAjA A apArthiva zaktithI khUba aMjAyo. AvI siddhi na joI zakanAra ghaNAM akaLAyA. sajjana-nayana-sudhArasa-aMjana, paNa, durjano to, tyAM AMkha paNa na mAMDI zakyA jANe bharaNI nakSatramAM Avelo sUrya na hoya ! paMDitonAM mAthAM dhUNavA lAgyAM, koI daivI zaktino A prabhAva che e nakkI. kALa thaMbhI gayo. eka itihAsa racAyo. kArya emAM UMDuM kotarAI gayuM. samaya vItato gayo tema tema e nAma vadhu ne vadhu ujaLuM thatuM gayuM. siddharAja jayasiMha mALavAno vijaya karIne, tAjA-tAjA AvyA. tyAMthI aDhaLaka saMpatti to lAvyA, paNa sAthe rAjyano pustaka-bhaMDAra paNa lAvyA. A sAhitya-khajAnAmAM rAjAbhoja-racita saMskRta vyAkaraNa paNa hatuM. e joI jijJAsu rAjAne caTapaTI thaI. paMDitone pUchyuM : 'ApaNe tyAM kayuM vyAkaraNa bhaNAvavAmAM Ave che?" kyAM to rAjA bhojanuM athavA pANinInuM.'--javAba maLyo. zuM ApaNe, ApaNAM gujarAtanuM koI vyAkaraNa nathI zuM?"--vismayathI rAjAe pUchyuM. vidvAna ko'pi kathaM deze, vizve'pi gUrjare'khile / sarve saMbhUya vidvAMso, hemacandraM vyalokyat / / nathI vidvAna koI zuM? samasta gujarAtamAM, ekI sAthe badhA netro TharyA zrI hemacandramAM.' bharI-sabhAmAM rAjAe paDakAra karyo. ApaNA rAjyamAM che koI vidvAn je AvuM vyAkaraNa racI zake ! badhA vidvAno nata-mastake cUpa rahyA. paNa aMdara-aMdara masalata karI, pachI "eka avAje sahunA moDhe eka nAma zrI hemacandrAcArya muni ja, A karI zake! rAjAe temanA tarapha draSTi. karI. sarvajJa zrI hemacandrAcArye A paDakAra jhIlyo pariNAme, --mAtra eka ja varSanI TUMkI avadhimAM, pAMca aMga sahitanuM vyAkaraNa racAyuM! laghuvRttiH cha hajAra zloka pramANa, madhyamavRtti: bAra hajAra zloka pramANa, bRhadvRtti: aDhAra hajAra zloka pramANa, bRhannayAsa: coryAsI hajAra zloka pramANa, uparAMta uNAdi gaNa vivaraNa ane dhAtu pArAyaNa. vi. saM. 1193mAM prAraMbha karI, bIje varSe, vi. saM. 1194mAM pUrNa thayuM. savA lAkha zlokanI racanA A eka varSamAM karI ! pATaNa nagarImAM Aje, cArekora thanaganATa ane taravarATachavAyo che. vahelI savArathI nara-nArIo gharane, AMgaNAMne, mahollAne, zerI-cauTAne zaNagAravAmAM mazagUla che. pote paNa badhAM navAM-navAM vastro ane alaMkArathI sajja thayAM che. jANe, koI moTo tahevAra ! core ne cauTe, cakale ne coke, bajAre ne gaMjamAM badhe loko lAMbA lAMbA hAtha karI eka ja vAta karatA hatA. mAnyAmAM na Ave evI vAta hatI. "are ! sAMbhaLyuM? nagaramAM, Aje hAthI pharavAno che ! pATaNanI galIomAM hAthI na praveze evo kAyado che !' koIe kahyuM: 'hRdayano UchaLato ullAsa kAyadAne gaNakArato nathI. Aja to, samasta gujarAta gauravabhera mastaka unnata rAkhIne phare tevuM banyuM che ?' gujarAtanA eka sapUta, mUrdhanya vidvAne mAtra eka varSanA samayamAM, potAnA sAdhu-jIvananI badhI AcArasaMhitAnA pAlana karavApUrvaka savA lAkha zlokapramANa navIna vyAkaraNa - paMcAMgI pUrvaka - racI ApyuM, tenI Aje 86 : pAThazALA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanmAna-yAtrA che. hAthInI aMbADI upara te padharAvavAmAM pATaNa tarapha mITa mAMDIne beThA hatA. Avaze ane samagra zaheranA mArgo para tene pheravavAmAM ghaNI-ghaNI vATAghATo ane maMtraNAone aMte, kArtika Avaze. nagaranAM hajAro nara-nArIo sameta, sAdhu vada bIja, ravivAre mRgazIrSa nakSatramAM kumArapALane rAjA bhagavaMto paNa, e yAtrAmAM joDAze. Ajano divasa, dhanya tarIke udghoSita karavAmAM AvyA. eka aTakaLano aMta banaze. itihAsamAM amara banaze. Avyo. pATaNa e gujarAtanI rAjadhAnI hatI,-evidhAna rAjA siddharAja paNa, A yAtrAmAM joDAyA. virala to adhUruM lAge. pATaNa to samagra bhAratanI rAjadhAnI racanA karanAra AcArya zrI hemacandrasUri mahArAjA paNa, thavAnI taiyArImAM hatuM, --evAkya satyanI vadhu najIka che ! joDAyA. anevi. saM. 1199 mAgasara vadi cotha - raviadbhuta drazya racAyuM. jyAM-jyAMthI A granthanI puSya mAM bhAre dabadabApUrvaka kumArapALano mahArAjApade - svAgata-yAtrA pasAra thaI tyAMthI tene, motIthI vadhAvyAM, abhiSeka thayo. cakravartInI jema, rAjA zobhI rahyA. ovAraNAM lIdhAM; enA gIto gAyAM, vAjiMtranA madhura rAjyanI surakSA, rAjyanA sImADAno vistAra, pADozI laya sAthe tAlabaddha rAsa lIdhA. evI dhAmadhUma thaI, ke rAjAonI raMjADa-A badhI bAbato para dhyAna ApavAnuM AkhuM nagara hiloLe caDyuM. goThavAtuM hatuM. | gujarAtamAM sArasvata yuganAM pagaraNa maMDAyAM. mA A badhA samAcAra barAbara maLatA rahe tevI jogavAI zAradAnuM siMhAsana sthapAyuM. rAjA siddharAje paNa, vidyAnuM - goThavaNa thayelI ane tethI have pATaNa javuM joIe, ema uttama ane aneruM sanmAna karI, aneka anya rAjyone vicArIne, pATaNa tarapha vihAra karyo. vihAra-vakhate zukana rAha cIMdhyo. vidyA, e to lAkheNuM varadAna che. vidyAnI sArA thayA, utsAha vadhyo. nirAbAdhapaNe pATaNa pahoMcyA. devI, koIkanA ja gaLAmAM varamALa Arope che. evI maMtrIzvara udayananA hRdayamAM, samarpita bhakti ghUghavatI subhaga paLa maLe, tyAre tene vadhAvI levI joIe. vidyA hatI. bAramA saikAnA prabhAvaka zrAvakonAM nAmanI yAdI to, sadA sanmAna pAme che. dhana-saMpattithI paNa, adakeruM karIe to pahelAM traNa nAma to, maMtrIzvara udayana, bAyaDa bahumAna karavuM joIe. vidyA to dIvo che. vidyA, vivekane ane AmaDanA ja lakhavA paDe, tevA A traNe pitA-putra pragaTAve che. dIpa-jyotanI jema, jIvanane UrdhvagAmI hatA!bAhoza, nIDara, cANakya-buddhi ane samarpita rAjyabanAve che ane sadA unnata rahe che. bhakta temaja zAsana-bhakta hatA. maMtrIzvara udayana taraphathI ajaba-zaktinA bhaMDAra samI A vidyA ane sAmaiyuM ThAThathI thayuM. kalikAlasarvajJa, ziSya-parivAra sahita gujarAtamAM, tenuM prathama sopAna sthApana karanAra zrI posALamAM virAjyA. hemacandrAcArya ane zrI siddharAja jayasiMha bannene amara kumArapALa paricayamAM to AvyA hatA. emanI karatuM "zrI siddha hema zabdAnuzAsana" cirakALa jayavaMtu pAchaLa, jyAre mArAo paDyA hatA; jIvasaTosaTanA khela varto !!! khelIne, eka gAmathI bIje gAma bhaTakatA hatA, tyAre ja ekavAra khaMbhAtamAM, mArAothI bacavA, kalikAla je akhilAInA pUrNa uddagAtA upAzrayamAM hatA, tyAM ja bAvarA ane vihavaLa thayelA, AvI caDyA. hRdaya dhaka dhaka thaI rahyuM hatuM. zrI hemacandrAcArya vicakSaNa sUrIzvarajI samayasUcakatA vAparI, temane tADa-patranA DhagalA pAchaLa vi. saM. 1198 nI sAlanuM cAturmAsa kalikAlasarvajJa chupAvI dIdhA hatA. mArAo tyAM AvyA to kharA paNa karNAvatImAM birAjamAna hatA. cAturmAsa pUrNa thatAM-mAM koI akaLa baLathI kumArapALa bacI gayA ! bahAra nIkaLyA vi. saM. 1199 nA kArtika sudi trIjanA divase siddharAja tyAre sAva nirAza ane hatAza thayelA besI paDyA. jayasiMha svargavAsI thayA. A samAcAra maLyA pachI, -- kalikAlasarvajo temanAmAM AzA ane hiMmatano saMcAra thAya have zuM bane che te mATe, badhA eka kAne ane eka najare, tevA vacano kahyAM. e samaye maMtrIzvara udayana paNa, tyAM dhanya te munivara re !: 87 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI caDyA. temaNe paNa A AzAbharyA veNa sAMbhaLyAM. jIvatadAna ApyuM? pachI sarvaze, tADa-patrano eka TukaDo laI tenA para lakhI yogya-avasara jANI maMtrIzvara ThapakAnA svaramAM have ApyuM ke tamane A divase rAjyagAdI maLaze. AvAM ja bolyA : vacano lakhelo, bIjo eka TukaDo, udayana maMtrIne paNa Apane emanI kyAM paDI ja che ! sahune yAda karyA paNa Apyo. Apa A bhAgya-vidhAtAne to sAva bhUlI gayA cho! - kumArapALa, Avo bhAvi-saMketa jANI, bhAvavibhora adhIrAIthI rAjA bolyA : thaI UThyA ane sahasA bolyA : kaho, kahone ! mane jaladI kaho, koNa che? he prabhu ! jo ApanuM kathana sAcuM paDaze to rAjya yAda karo. bhIDanA samayamAM bacAvanAra, A sarvajJaApane ja samarpita karI, ApanAM caraNa-kamaLanI sevA nAM caraNa-kamaLanI sevA puruSe, khaMbhAtamAM Apane kahyuM hatuM ke Apa rAjA thazo ! karIza. ' juo A sAbitI ! kumArapALamAM kRtajJatA nAmano guNa UMcI kakSAe - ema kahI tADa-patrano TukaDo rAjA samakSa dharyo. khIlelo hato. udayana maMtrIne eTale ja pUchayuM, ke rAja hA, hA !kyAM che, kyAM che, e vicakSaNa divya pratibhA? gAdIe beThAM pachI kumArapALe kyAre ya pelI khaMbhAtavALI teozrI ApaNA nagaramAM ja birAjamAna che. vAta yAda karI hatI ? maMtrIzvare kahyuM : rAjA bhAvavibhora thayA, zaramiMdA paNa thayA. rAjA nA, e vAta bolyA nathI. bAkI, e rajhaLapATa samaye kumArapALe kalikAlasarvajJane bahumAnapUrvaka AmaMtraNa ApI emane sahAyaka ghaNI vyaktione, temaNe saMbhAryA hatA. rAjyasabhAmAM pravezotsava Ujavyo. mahAna upakAranA baLe Aliga kuMbhAra, vaNika-putra devala, bhImasiMha kheDUta, baTuka rAjA sevaka banI rahyA. vosari -e badhAne bolAvI bolAvIne ucca sanmAna karyA - sUrIzvarajIe kumArapALane dhIre-dhIre Ahata (zrAvaka) che ! keTalAkane to aMga-rakSaka tarIke rAkhI lIdhA che. paNa ja nahIM, paNa paramahaMta (parama zrAvaka) banAvyA. vicakSaNaApane yAda karyA nathI. sAdhue yuktipUrvaka ane sahajatAthI dharma tarapha vALyA. sIdho sAmarthya-saMpanna vicakSaNasUrIzvare maMtrIzvaranA vizALa upadeza, kyAreya Apyo nahIM ane tethI vadhu asara thaI! lalATa para kSaNa pUratI najara nAkhI; emanI rajUAtanA pATaNamAM sAmaiyu hatuM. kumArapALa AvyA. ghaNe samaye kAraNamAM na gayA ane kAMIka ciMtana karI, kahyuM : gurumahArAjanAM darzana thayAM. emanAM vastra para sahaja draSTi tame ahIMthI jatAM, kumArapALarAjAne mAruM nAma paDI. AvA jADAM ane barachaTa vastro ? uccAryA vinA kahejo, ke AjanI rAta teo rANInA gurubhaktithI hRdaya valovAyuM. vyathita-svare gurune mahelamAM zayana karavo na jAya, pachI, kAle pUche tyAre ja, pUchayuM. nAma Apajo. mahArAjazrIe kahyuM: eka zrAvaka, enI pAse hatuM e rAjA maMtrInI salAha mujaba, rANInA mahelamAM na A vastra bhAvathI vahorAvyuM te paheryuM che. jatAM, potAnA sthAne ja sUtAM. AvA daridra zrAvako hoya che, enI rAjAne kalpanA savAre khabara paDI ke rAtre AkAzamAMthI vIjaLI paDI ane rANIno mahela bhasmIbhUta thaI gayo, rANI paNa khAkha guru mahArAjanA mukhethI zabdo saryA : thaI avasAna pAmyAM ! zoka ane harSa mizrita lAgaNIthI tuma sarikhA zAsana thira thaMbha stabdha rAjA, vihavaLa thaI vicAratA rahyA ! kyAre maMtrIzvara zrAvaka du:khiyA eha acaMbha (kavi RSabhadAsa) Ave ane AvI sacoTa AgAhI karI, mane bacAvanAra A nAnakaDA saMvAdanuM phaLa e AvyuM ke AkhA pATaNanA mahApuruSanuM nAma jANuM ! samasta vyApArInuM 'dANa" mApha karavAmAM AvyuM. jakAta maMtrIzvara AvyA tyAre adhIra rAjAe prazna karyo : bharavAnI ja nahIM ! rAjA sAdharmika-bhakti kare, te AvI koNa che, A anahada upakArI mahApara, jemaNe mane rIte ja kare ne ! I 88: pAThazALA Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAla sarvajJane nizvala dhyAnAvasthAmAM joI rAjA bhoravibhora banI gayA. (citra: sI.narena) P siddhahema zabdAnuzAsana zobhAyAtrA (citraH sI.narena) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya viracita siddhahema zabdAnuzAsana zrI hemacaMdrAcArya dvayAzraya mahAkAvyamAM noMdhyuM che : 'aNahilavADa pATaNa sarva vidyA, kaLAomAM sarvottama ane viziSTa vidyAdhAma che." sahastraliMga taTe aneka vidyAmaTho sthita hatA. gujarAtanA vidyApremI rAjA-mahArAjAo, maMtrIzvaro, amAtyo potAnA aMgata graMthAlayo dharAvatA hatA. hAla, pATaNanA paMcAsarA derAsaranA parisaramAM Avela, sana 1939mAM nirmANa thayela, A jJAnamaMdiranI mahattA, temAM sacavAyelI 24,000 jeTalI, alabhya durlabha prAcIna hastapratonA sAhitya-saMgrahane lIdhe che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya zrI hemacaMdrAcArya jaina jJAnamaMdira - pATaNa | LLL LL LLL | | | | | | | Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | kAI, A ja pramANe samagra rAjyamAM, jIvadayA pravartavA mATe pahADanI Toca para, trilokanA nAtha paramAtmA zrI pArzvanAtha "amArI' vAtAvaraNa sajaryuM. vAta-vAtamAM paNa koI mArI' bhagavAnanuM maMdira ane bIjA pahADanI Toca para, parama zabda paNa na vApare ! saubhAgyanA bhaMDAra zrI RSabhadeva bhagavAnanuM maMdira Avo divya, bhavya ane navya prabhAva, banAvavAno nirNaya karyo ane e rIte maMdiro banI gayAM. sUrIzvarano hato ! varSo sudhI prabhu tyAM pujAtA paNa rahyA.' kALano krama che. kALanI thapATa, A maMdirone lAgI. dhanya ho ! dhanya! saurASTra dharaNI anya loko pratimAjInA mastakane, potAnA ISTadeva mAnI pujatA hatA. banne pahADa vacce, atyAre moTo rasto ane khullI jagyA thaI gaI che.parivartana, e A sRSTino aphara paramAhate rAjA kumArapALa giranAra ane girirAja niyama che. tene AdhIna, ghaNuM badalAyuM che. paraMtu, A sthAna zatruMjayano cha'rI pALato saMgha pATaNathI kADhyo che. kalikAla to aDaga che! sarvajJa vagere aneka AcArya bhagavaMtonI nizrA che. A A bhUmimAM yogezvaranA dhyAna-paramANu prasaryA tethI vizALa sAjana-mAjana sAtheno saMdha, prAmAnugrAma mukAma te jagyA "cArja thaI che. ane eTale ja ATalAM varSo pachI. karato, vallabhIpura nagaranI bahAra Avyo che. tyAM pAdaramAM paNa tyAM zAntino anubhava thAya che. kalikAlasarvaze ja IsALavo ane thApo nAmanA be pahADa UbhA che. Aje eka sthaLe evuM lakhyuM che, te zabdo, A ghaTanAthI pavitra A be pahADa camAraDI, gAmanA sImADAmAM A ja nAme thayelI jagyA mATe paNa, anurUpa che: oLakhAya che. tyAM ja A saMghano paDAva che. bhave tasyai namo, yasyAM tava pAdanakhAMzavaH / hAthI, ghoDA, UMTa, ratha, gADAM sAthe hajAro ciraM cUDAmaNiyante, brUmahe kimataH param / / bhAvanAzALI ane bhAgyavAna yAtrika varga sAthe, zatAdhika artha : te bhUmine namaskAra ho, jyAM ApanAM sAdhuvarga, vizALa sAdhvIvRnda; Ama samagra saMgha tathA sevaka caraNanakhanAM kiraNo, lAMbA kALa sudhI mastakanA maNivarga badhA ja, tyAM rAtri rokANa karIne rahelA che. mahimAne dhAraNa kare che; AthI vadhAre zuM kahIe ! vaLate divase vahelI savAre, saMgha AgaLanA mukAme javA prayANa karavA taiyArI karI rahelA che. sUraja deva udayAcala parvata para UguM UguM thaI rahyA hatA. haju AdhAra sthaLa : mazAlacIoe mazAlothI prakAza pAtharavAnuM cAlu rAkhyuM tataH prasthAya sarvatra, bhAsayannArhatamatam / hatuM. teve vakhate, paramAharta zrI kumArapALa rAjA, pUjya sa prA| uttamadra, puSkaraVITIRAjitaH || 320||. kalikAla sarvajJane vinaMti karavA AvyA. kalikAlasarvajJane sthApa ISyAlurityadrI, vidyete tasya gocare / nizcala plAnAvasthAmAM joI rAjA bhAvavibhora banI gayA; gurustadaMtare sthitvA, prAtarAvazyakaM vyadhAt / / 321 / / temanA hRdayamAM pramodabhAvano uchALo Avyo. dharmadhyAnaparaM tatra, vIkSya taM sUrizekharam / be moTA pahADonI vaccenI paTa-kuTImAM - taMbumAM - mahIzaH zreyasIbhakti-stadaridridvayamUrdhani / / 322 / / padmAsanamAM virAjIta gurudeva, prasannamudrAthI dhyAna dharI kArayitvA vihArau dvau,tAvivoccaiH samunnatau / rahyA hatA. A dRzya joI, kumArapALa rAjAnA hRdayamAM, zrImannAbheyavAmeya-pratime samatiSThipat / / 323 / / guru mahArAja pratyenA sadUbhAvanI saravANIe, sarovaranuM AcAryazrI jayasiMhasUri kRta rUpa dharI lIdhuM. kSaNavAra mauna UbhA rahI, bhakti-namra kumArapAla mahAkAvyam banI namana karI rahyA. A subhaga paLa hatI. drazyanI hRdaya sargaH 9 zloka 320-323 para aMkita thayelI AnaMdAnubhavanI sukhada smRtinI chApane ciraMjIvI banAvavA ApasanA banne pahADa para kramaza: eka , , - - - , - - - - Thsa , dhanya te munivarAre !: 89 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIe stuti, zrI guru-hemacandranI doSa na dekhuM jasa ratI, huM gAuM nara soya; hemasUri-sarikho jati, jagi na dIsaI koya ... 1 dazArNabhadra-sama ko' nahIM mAnI, zAntinAtha-sama ko' nahIM dAnI; zAlibhadra-sama ko' nahIM bhogI, hemasuriMda-sama ko' nahIM yogI ... 2 hema-samo munivara nahIM, jeNaI pratibodhyo rAya, jalavara-thalacara jIvanI, taMI kIdhI rakSAya ... 3 sarga-mRtyu pAtALamAM, deza-videsaramAMhi; hemasUri sarakhA jati, jagaha nahIM dIsaI kyAMhi. ... 4 je nikalaMka zIlaI bhalo, guNa-aMgi kaMI koDi; avara-puruSa joyA ghaNA, dIse akekI khoDi ... 5 --- zrAvaka RSabhadAsa kavi. RSabhadAsa kavie pote racelA kumArapALa-rAsamAM, prAsaMgika rIte zrI hemacandrasUri mahArAjanI stuti karI che. artha spaSTa che. kAvya-AsvAda kAvya-vinoda jIviu kAsu na vallahu Agato hema gopAlaH dhaNu puNu kAsu na iDu dNdd-kmblmudvhn| doNNi vi avasara hivaDaI SaDdarzana-pazuprAyAn tiNa-sama gaNai visihu|| cArayan jaina vaattke| -- haima prAkRta vyAkaraNa : apabhraMza daSTAMta ekadA rAjA siddharAjanI sabhAmAM kAmaLI ane daMDa jIvana kone vahAluM nathI? ane dhana-saMpatti kone priya sAthe, zrI hemacandrAcAryajI padhArI rahyA hatA. teone nathI ? paNa te sArthaka karavAno avasara AvI maLe, tyAre AvatA joI, eka paMDitane TIkhaLa karavAnuM sUchyuM, bolyA : tene taNakhalA samAna jANI tene satkAryamAM nyocchAvara A Avyo hema govALa, lAkaDI-kAmaLI dharI, karanAra jana, virala che, viziSTa che. lAkaDI-kAmaLI e govALayiAnuM cihna che e sarakhAvI prAkRta vyAkaraNamAM AvatA duhA, e gujarAtI AvuM kahyuM. paraMtu, zrI hemacandrAcAryajI to bhAre vicakSaNa bhASAnI gaMgotrI che. bhASAnuM mULa svarUpa, e che. temAM puruSa ! jhaMkhAvAnuM to e zIkhelA ja nahIM. vaLatI ja kSaNe, dezAntare ane kALAntare, pheraphAra thatAM-thatAM vartamAna vinA vilaMbe teo bolyA: gujarAtI bhASAnuM svarUpa, baMdhAyuM che. cha darzana pazuone, carAve jaina jaMgale, A duhAmAM paNa, eka amUla bodha gUMthI dIdho che. sabhA badhI Azcarya ane AnaMdamAM DUbI gaI, netra jIvana ane vana kiMmatI che; paNa ethI vadhu kiMmatI to, pahoLAM karI Ama-tema Doka pheravI, AdarabharyA ahobhAvathI avasara Ave tyAre, tene choDavAnI taiyArI che; e sarvajJane joI rahI. darzAvavAnI khumArIbharI A zIkhAmaNa che. 90: pAThazALA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnakukSi dhAriNI pAhiNIdevI amara raho kalikAlasarvajJanA guru mahArAjazrI devacandrasUri mahArAja, parama ArAdhaka ane ucca vidvAna hatA. zAsananA avihaDa rAgathI, hRdaya raMgAyeluM hatuM. vihAra cAlu hato. khaMbhAtathI girirAja tarapha, eka pachI eka gAma pAvana karatAM AgaLa vadhI rahyA hatA. sUrimaMtranuM dhyAna, te teonuM nitya kartavya hatuM. eka divasa, dhyAna-ciMtana cAlu thayuM ke sAthe ciMtA paNa cAlu thaI! zrI saMghamAM ArAdhaka AtmAo, dravyAnuyoganA gItArtha ane caraNa-karaNayoganA gItArthI puruSo paNa ghaNI saMkhyAmAM che; paNa prabhAvaka puruSa kahevAya tevA koI najare caDatA nathI. cittamAM A vicAranuM valoNuM cAlyuM. thoDIvAre eka divya prakAza pUMje tyAM dekhA dIdhI ane svara saMbhaLAyA: AjathI cothA divase, tame je gAmamAM jazo, tyAM upAzrayamAM pesatAM sAme pATa upara eka bALaka beTheluM jovA maLaze. e bALaka zAsanaguNa pramANe banaze; tamArI ciMtA dUra thaze. avAja vizvAsapAtra hato. manamAM haLavAza vyApI gaI. prasannatAthI mana bharAI gayuM. barAbara cothe divase teo dhaMdhukA gAme pahoMcyA. upAzrayamAM paga mUkatAM ja, sAme pATa upara eka nAno bALakabeThelo joyo! lalATa tejathI jhagArA mAratuM hatuM. sAMbhaLelI divyavANIno sAkSAtkAra thayo! bALakanI sAthe tenA mAtA pAhiNIdevI hatAM. mAtAe gurudevane vaMdanA karI. guru mahArAje bALaka sabaMdhI pRcchA karI; mAtAne umaLakAbharyA dharmalAbha ane dhanyavAda ApyAH zAsananuM ratna bane tevAM lakSaNa A bALakamAM che. ene zAsanane samarpita karo. ratnakukSi-dhAriNI mAtA pAhiNIe haiyAnA umaMgathI, harSabhInI AMkhe A vAtane vadhAvI. enA mukhapara tejovalaya racAI gayuM. saMmatisUcaka udgAra kADhyA ane bALakanA pitA mAciMganI saMmatinI apekSA jaNAvI. zrIsaMghe, e javAbadArI uThAvI. maMtrIzvara udayanano sahakAra sAMpaDyo ane e saMmati paNa maLI. ApaNane zrI hemacandrAcArya maLyA. ApaNe yugo sudhI dhanya banI rahyA. kalikAlasarvajJanuM upAsya tattva AIsya hatuM, tenuM maMtra-bIja arha che. tenI acijya zaktino anubhava, teoe vAraMvAra karyo che. te maMtra-bIjane ahIM brAhmI lipimAM mUkyuM che. dhanya te munivarA re !:91 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nisarga-suMdara, satya-sanAtana AtmAnA guNone prAtaH smaryA thakI supuNya vadhAranArA, sodhathI sakala-saMzaya TALanArA; pragaTa karavA mATe, sahaja-sAdhutA e rAjamArga bhavyorUpI kamaLane vikasAvanArA, evA zrI nemisUrirAja guru amArA che. sAdhutA eTale sajjana-ziromaNi. sAdhutA jema-jema khIlatI jAya, tema-tema AtmAnI nIspRhatA, nirbhayatA, nirveratA, nizcalatA vagere guNono ughADa thato jAya. AvA guNasaMpanna vyakti, na to koInAthI bhaya pAme, na to koIne bhaya pamADe. 'sadA hasaMta, pApa dhovata' -e teono vaNalakhyo mudrAlekha hoya che. temane to sadA divALI ane bAre mAsa vasaMta hoya che. temano nAma-saMbaMdha eka kadI na olavAya tevA prakAzapuMja sAthe sthapAI gayo hoya che. tyAMthI UThatA ajavALAnA ogha temanA manane ane jIvanane ajavALatA hoya che. ane A ajavALuM, teonI parabe je pANI pIvA Ave tene khobale-khobale pivarAvatA hoya che. parAkramI, prabaLa, pratApI, tejasvI rAjA mATe kahevAya che H AyuSyanuM amRta sAdhutA che yaM dezaM zrayate tameva kurute bAhupratApArjitam / je gAme paga mUkatA, banI jatAM te rAjya potA taNAM. 92 : pAThazALA te pramANe AvA aMdarathI UghaDelA saMto mATe paNa kahI zakAya, ke teono mAtra prasannojvala dRSTipAta thAya, tyAM verAnamAM paNa vanarAja laherAvA lAge. A badho prabhAva aMdaranI vikasita aMtarmukhI sAdhutAno che. durguNo, dUSaNo ane doSo jAya ane sadguNo khIlatA rahetA hoya che. teone jIvanamAM guNavizeSe sthiratA ane guNavikAse sAtatyanAM darzana haMmezAM thatAM hoya che. teonuM jIvana e ja saMdezo hoya che. AvA eka virala mahApuruSanA jIvananuM varNikA darzana karIe... Co // zrI guru stuti kAvya // jaya zAsana-samrATa sUrIzvara...jaya ho jaya guru nemisUrIzvara. sakala-saMghane uddhAranArA, lAkho jIvananA tAraNahArA; sakala-jIvanA hita karanArA, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. vItarAgavANI-guNa dhAraka, anupama yoga-kriyAnA kAraka; suvihita ziSya-munigaNadhAraka, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. nija-para-savi siddhAMtanA jANa, tapAgaccha gagane jima bhANa; brahmatejanA puMja vakhANa, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. kalikAle jinadharma-prabhAvaka, kadaMbagiri tIrathanA uddhAraka; bhavijana duHka dUra nivAraka, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. ATha AcArya, samartha ziSyagaNa, gurusevAmAM tatpara kSaNa kSaNa; gajave zAsananAM gaganAMgaNa, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. janamyA manahara mahuvAmAMhI, svargaloka pAmyA tyAMhI; dIdhA divALI lIdhA divALI, zAsananA samrAT sUrIzvara...jaya ho. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A to evo phakIra jenI nAta che : hema ne hIra viziSTa vyaktimAM kyAreka kevo sukhada yogAnuyoga racAI jato hoya che ! AvuM koIka mahApuruSanA jIvanamAM ja banatuM jovA maLe che; tyAre te virala ghaTanA kahevAya che. jaina zAsananA jyotirdhara pUjyapAda sAsana samrATa zrI nemisUrizvarajI mahArAjanA jIvanamAM AvI ja virala ghaTanA banI hatI. teozrIno janma vi. saM. 1929 kArtika suda ekama eTale ke besatA varSanA divase thayo hato; ane kALadharma vi. saM. 2005nA divALIne divase thayo hato. pUruM 77 varSanuM AyuSya bhogavyuM. A AyuSya TUMku paNa na kahevAya. e samaya gALAmAM emaNe ropelA prakAzanA choDa cirakALa jhaLahaLatA rahyA che. yogAnuyoga, temanA mAtAnuM nAma divALI bahena hatuM. eTale kALadharma pAmyA tyAre lokamAM evuM kahevAtuM ke divALIe dIdhAM ane divALIe lIdhAM ! evo ja bIjo eka subhaga yogAnuyoga e sarjAyo ke je ghera teozrIe pahelo zvAsa lIdho te sthaLe jinAlaya nirmANa pAmyuM ane jyAM aMtima zvAsa mUkyo tyAM upAzraya hato temAM ja teozrInI caraNa-pAdukA padharAvavAmAM AvI. ane chelle, zIlavratathI maghamaghatA teonA pAvana dehanA paramANuMo vilaya pAmyA -agni-saMskAra thayo tyAM paNa jina maMdira UbhuM karavAmAM AvyuM. mahuvAnI A pAvana smRtio para sadAye pavitra, mana-vacana-kAyAnA yogo pravartaze. A ghaTanAo padyamAM Ama kaMDArAI che. { jyAM janamyA tyAM jinavara taNuM caitya che tIrtha rUpa nAnuM rUDuM guru gRha banyuM zvAsa chello mUkyo tyAM; zobhe deruM zarIra naravuM paMcabhUte bhaLyuM jyAM evA nemi juga juga jIvo sarvadA tIrtha rUpa. AvuM badhuM virala vibhUti mATe banavuM sahaja che. ane te virala ghaTanA hoya che. teozrInA zarIramAM vyAdhi to, priya mitranI jema DerA-taMbU tANIne avAranavAra AvI che. paNa teozrIe kyAreya oNparezanano vicAra karyo nathI. are ! IMjekzanI soya suddhAM teonA lohImAM bheLavI nathI. sAva chelle chelle, kALadharma pAmyAnA AgalA divasomAM DaoNkTarane IMjekzana ApavuM jarUrI lAgyuM. pUjya mahArAja sAhebe anicchA batAvI tyAre DaoNkTara emanI bhAvanA samajI gayA ane kahyuM mahArAjazrInI IcchA hoya to ja ApIe. na ApyuM eTale mahArAjazrI bolyA ke DaoNkTara keTalA sArA che ! Ama, teonuM zarIra TheTha sudhI pavitra rahyuM. teozrIe, potAnA zarIrano ane maLelA samayano, 2ja rajano ane kSaNa kSaNano upayoga karyo. kALano kATa na lAge ane cirakALa Take evA kAryo karyAM. nAmanAnI kAmanA rAkhyA vinA, kAryakSetramAM je je kAma sAme AvatA rahyA te te, emAM otaprota banIne vikasAvyA, pUrNa karyA. puNya evuM ke manamAM je nirdhAra karyA e sarve sAMgopAMga pAra paDyA ! kahyuM che ne ke H puNyavaMtane siddhino IcchAmAtra vilaMba. kAryakSetranI jema jIvanakSetramAM paNa niHspRha hatAM. saMyamaprIti, nirbhayatA, nizcalatA vagere guNo paNa parAkASTanA AdarzarUpa hatAM. rAjA-rajavADAne pratibodha, tIrthoddhAra, saMgha, pratiSThA, vidhividhAnanI vyavasthA, pravacana, zailI, ziSya-ghaDatara vagere dvArA thayelA yuga nirmANathI kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcAryanI yAda Ave; to, aMgata saMyamanI dravyabhAva vizuddhinuM darzana karatAM jagadguru zrI hIravijayajI mahArAjanuM smaraNa thaI Ave. AvA gaMjAvara vyaktitvane pUrNarUpe samajavA ane svIkAravA saikAo joIe. chatAM teonI vidAyanI ardhazatAbdI avasare teonA jIvananuM darzana karavA dvArA, teonA upakArano svIkAra karIne kRtajJatA pragaTa karIe. dhanya te munivarA re ! : 93 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta nAnI che; paNa, kyAreka ja banatI jovA maLe tevI che. kudarata svayaM jenuM rakhopuM kare, tevuM vyaktitva pUjyazrInuM hatuM. eka urdu ze2 yAda Ave che : jAko rAkhe sAMIyA... phAnUsa bana kara, jisakI hiphAjata havA kare / vo zamA kyoM bujhe, jise rozana khudA kare / / kudarata temane sAnukULa thaIne rahetI hatI, te darzAvatA aneka prasaMgomAMthI, be prasaMgo joIe. teo potAnuM jIvana anyane mATe jIvatA hatA; e, A prasaMgo parathI jaNAI Ave che. A bhAva. kavi boTAdakaranI A paMktimAM supere rajU thayo che : arpI jIvana vizvane, kRtajJathI je etadarthe kare, icchA-mAtrathI attarAya saghaLAM te vIra, kAM na tare ! vi. saM. 1973nuM comAsuM sAdaDI (rANakapurarAjasthAna)mAM vitAvyuM. cAturmAsa pachI, zivagaMjathI jesalamerano cha'2I pALato saMgha, pUjyazrInI nizrAmAM nIkaLyo. nAkoDA tIrthanI AgaLa to, badho raNa-pradeza. nAnAM-nAnAM gAmo raste AvatAM. vAsaNA karIne eka nAnuM gAma AvyuM, tyAM saMghano mukAma hato. gAmamAMthI saMghane AvakAra maLyo nahIM; eTaluM ja nahIM, gAmavALAo kahevA lAgyA : ahIM nahIM, bIje jAo. tame ATalA badhA, amArA gAmanuM be mahinAnuM pANI, eka ja divasamAM haDapa karI jAo; pachI, ame pANI vinA TaLavaLatA thaI jaIe. vAta pUjyazrInA kAne AvI. temaNe gAmalokone kahevarAvyuM H phikara zA mATe karo che. tame pANI-vinAnA nahIM raho. emanI AvI haiyAdhAraNathI, gAmalokone dharapata thaI. saMghe tyAM paDAva nAkhyo. badhA yAtriko TharIne ThAma thayA. bapora sudhI to AkAza cokhkhuM ane koruM hatuM. vAdaLanAM koI nAma-nizAna na hatAM. evAmAM acAnaka, tyAM vAdaLa caDI AvyA ane sAro evo varasAda paNa paDyo. gAmanuM taLAva bharAI gayuM. gAmanA loko doDIne AvyA ane kahevA lAgyA : bApajIne kaho, jeTaluM rahevuM hoya teTaluM ahIM rahe. ' evo ja bIjo prasaMga, vi. saM. 1989mAM banyo. 94 : pAThazALA pUjyazrI amadAvAda hatA, tyAre ArdrA nakSatra cAlI rahyuM hatuM. ArdranA chellA tera divasa bAkI hatA. comAsuM boTAdamAM nakkI thayuM hatuM. boTAda javA vihArane raste, koTha-guMdI thaIne pUjyazrI phedarA padhAryA. phedarAthI khaDoLa lAMbuM thAya. bhAlano pradeza sAva verAna. sAMje thoDo vihA2 ka2I vacce saMthAro karI, vaLate bIje divase khaDoLa pahoMcavuM ema nakkI TharAvyuM. jyAM rAtrI mukAma karyo, tyAM koI gAma-sIma na hatAM eTale pAMca pIpaLA kahevAya evI jagyAe taMbU-rAvaTI nAkhIne sthAna UbhuM karAvyuM. sAthe sAta ThANAM hatA. AjubAjunA kheDUtoe AvIne kahyuM ke, 'unALAnI garamInA divaso che eTale vIMchIno upadrava rahe che. saMbhALajo. ' mahArAja sAhebe, taMbU pharatI pALa karAvI. sAdhuone sUcanA karI, ke 'rAtre mAtra karavA paNa, A pALa oLaMgavI nahIM.' te rAtre, eka sAdhu mahArAja pramAdavaza bahAra gayA; pALa oLaMgI, tyAM ja vIMchIe DaMkha dIdho. mahArAja sAhebe sahaja Thapako ApI, haLavethI premALa hAtha pheravI, vIMchIno DaMkha utAryo. = vahelI savAre, haju to ghero aMdhakAra hato. thoDI vAre, hAthanI rekhAo mAMDa dekhAya, eTaluM ajavALuM thatAM, vihAranI taiyArI karavA kahyuM. sAthenA mANaso kahe, rAtre, varasAdanuM moTuM jhApaTuM AvyuM, jaNAya che. haju paNa phara-phara cAlu che. taMbU pharate, pacAsa pacAsa DagalAM dUra varasAda ane taMbUmAM pANInuM eka paNa TIpuM nahIM ! taMbUnI aMdarano bhAga ekadama koro-kaTa ! jonArane Azcarya thayuM. kudarata, A rIte temanuM rakhopuM karatI hatI. A, emanI sattvazIla sAdhutAno prabhAva che. AvuM keTalAMye prasaMgomAM banyuM che; chatAM, pote to sAva nirlepa ja rahetA ! AvA puruSanA smaraNathI paNa, ApaNA mananA mela, vikAra ane vibhAva cAlyA jAya, temAM Azcarya nathI. jaya ho, jaya ho, jaya ho --AvI sAdhutAno ! Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelle sudhI, dIvo jhaLahaLato rahyo... A vAta che, teonI DhaLatI vayanI. chelluM comAsuM teo temanI janmabhUmi mahuvAmAM birAjamAna hatA. zarIra azakta hatuM. vyAdhithI prasta hatuM; paNa, aMdaranA svastha mananA dIvaDAnuM teja, akabaMdha hatuM. vayanA kAraNe, vyAdhinA kAraNe, zarIra para tenI asara pUrI vartAtI hatI; paNa, zarIra juduM che, AtmA judo che--tevI teone tRDha ane spaSTa pratIti, thaI gaI hatI. sahaja-rIte, temanuM jIvana tapomaya vItyuM hatuM. jIvananA prAraMbhamAM varSo sudhI temaNe, daza tithinA upavAsa karyA hatA. varSo sudhI porisI paccakkhANa thayA hatA. phaLa ke rasano, kadIye upayoga hato nahIM. vilAyatI davA ke Ijekazana kyAre lIdhA nathI. Adhunika DaoNkaTaro karatAM vaidyo ane gharagaththu IlAjo para bharoso. dAMta hAlatA hatA tyAre DaoNkaTare kahyuM ke paDAvavA paDaze; tyAre, chIMkaNI ghasIe, to hAlatAM dAMta majabUta thaI jAya; e samajathI teoe e prayoga karyo ane dAMte chelle sudhI, teo sAthenI maitrI nibhAvI. teozrI dUdha vAparavAnI manA karatA; emAMye yuvAna sAdhuoe, e na vAparavuM tema kahetAM ane sAMjanA samaye to na ja levuM tevuM jaNAvatA. sAdhunI sAdhutAnA alanonAM kAraNo tarapha teo khUba ja sajAga rahetA. AvA-AvA ucca vicArone kAraNe, teonuM mana AkharI vaya sudhI paNa deha-vaza na banyuM; paNa, Atma-vaza ja banI rahyuM. juone ! kALadharma pAmyAnA AgalA divasanI ja A vAta ! Aso vada caudaza. sAMjanuM pratikramaNa sabhAnatAthI karyuM. zarIra to, rogathI jarjarita hatuM ja. poNA be kalAka sudhIno pammI-pratikramaNano samaya. chatAM mananI sthiratApUrvaka pratikramaNanI kriyA, pUjya AcArya naMdanasUri mahArAja ane munizrI dhuraMdharavijayajI sAthe pote rasapUrvaka, mana daIne karI pratikramaNa bAda pUjya udayasUri mahArAja vagere jyAre zAtA pUchavA AvyA tyAre pUjyazrInA mukhamAMthI sahaja udgAra sarI paDyA : Aja dhuraMdhara ne paDikkamaNA acchA kraayaa| cetanA Urdhvagati taraphanI hoya, tyAre ja AvuM jovA maLe. ApaNe, evI cetanAne zata-zata vaMdana karIe. dhanya te munivarA re !: 95 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTanA hajI gaIkAlanI ja hoya evuM lAge che ! samayane sarakatAM vAra thoDI lAge ? paraMtu ApaNuM kAma to temAMthI kazuMka, je kAyama TakI jAya che, te levAnuM che. pe'lo vAsakSepano baTavo hajI paNa jyAre jyAre najare caDe che tyAre e ja pUjyapAda AcArya mahArAja zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA amI-rasabharyA ka2-kamalathI jharatA vAsakSepanuM ane e nimitte vahetuM vAtsalya nItaratuM smaraNa jhabakI ja jAya che ! kusumAMjali melo devasUrIMdA cAre bAjuthI tapta ane saMtapta A saMsAramAM zILI chAyA kyAMya jovA maLatI hoya to te niHsvArtha, nispRha ane nirmaLa haiyAthI haryA-bharyA AvA sAdhu mahArAjanA sAnidhyamAM ja sAMpaDe. jANe ke baLabaLatA tApamAM gheghUra vaDalA nIce na beThAM hoya ! evuM lAge. mane barAbara yAda che. chellA daza-bAra varSathI, jema jema vRddhAvasthA vadhatI gaI tema tema teonA hRdayanA vAtsalyano jharo sarovara - vizALa sarovaranuM svarUpa dhArato gayo ! vAtsalya e vRddhatvanI zreSTha zobhA che evuM mane A joIne ja lAgyuM hatuM. sahu koI pratye emano sadbhAva eka sarakho raheto. zreNikabhAI zeTha jevI vyakti Ave to paNa paheluM kAma to A ja thavAnuM - AzIrvAda; ane te paNa khobo bharIne ApavAnA. roja AvanAra sthAnika saMghanA bhAI-baheno pratye paNa A ja bhAva ! A ja mudrA ! svaccha hRdayanA zubhrabhAvothI bharelAM hetathI bhInA bhInA hAthanuM amI-jharaNuM vahetuM ja rahe ! . avAra navAra kahe paNa kharA H mArAthI bIjuM zuM thaI zake che ! huM saMghane bIjuM zuM ApI zakuM ? ApaNI pAse Ave to ApaNe tene udAra bhAve zubhecchAo ja ApavI joIe. saMgha keTaluM badhuM kare che. saMgha keTalo badho bhalo che ! chellA varSomAM emanI dRSTi evI ghaDAI gaI hatI ke koI paNa vyaktimAM temane doSa-durguNadUSaNa dekhAtAM nahIM. potAnI buddhinA cIpIyA vaDe koI bIjAnA doSa kADhIne batAve to paNa tenuM samAdhAnakAraka kAraNa temanI pAse taiyAra 96 : pAThazALA ja hoya. bicArA zuM kare ? dhaMdho cAlato na hoya, gharamAM chokarAM mAnatAM na hoya, puNyanI kacAza hoya to AvuM bane. " kyAreka ema paNa kahe, "ghaNIvAra nAnI uMmaramAM mAtA-pitA taraphathI pUro prema na maLyo hoya, dAdA-dAdInuM bharapUra vAtsalya na maLyuM hoya, bhAI-bahenano nirvyAja sneha na maLyo hoya to paNa mANasa cIDIyA svabhAvano ane vAMkadekho banI jAya. hoya ! A to saMsAra che ! evA jIvo ahIM na Ave to kyAM jAya ? ApaNe zAnti rAkhavI. mana moTuM rAkhavuM. Apa mA to nA mattA |ApaNe ApaNuM jovuM. rezA so marelA ! AvA AvA samAdhAnakArI vicAronI vADa racIne, dveSathI bharelA durbhAvarUpI zvAnathI potAnA tana-manane bacAvI levAnuM emanI pAse besanArane teo zIkhavatA. samabhAvabharyuM valaNa rAkhavAnuM ane AvI nirmaLa dRSTithI jovAnuM zIkhavatA. saumya svabhAvanA gurudeva pAsethI maLatI AvI zIkha, lenAranA hRdayamAM evI UtaratI ke mananA vaheNamAM vaLAMka paNa AvI jato dekhAto hato ! saMtonI khUbI paNa A ja che ne ! bhale teo upadezarUpe upadeza na Ape, vyAkhyAnarUpe vyAkhyAna na Ape, emanI svaira-kathA : sahaja sva-AcaraNa ja bodha ApavA paryApta che. akAraNa vAtsalya varasAvI, sahajabhAve - bhAra na lAge tema upakAra karI, pachI paNa kazI apekSA na rAkhavI evuM agharuM dekhAtuM vrata teo zvAsocchvAsanI jema sahaja pALatAM. jenI upara upakAra karyo hoya eNe upakAranI noMdha lIdhI ke nahIM, vaLatAM kRtajJabhAva darzAvyo ke nahIM evuM to ka'dI vicAravAnuM nahIM ja ! e vyakti emanI pAse pharIvAra Ave tyAre paNa e ja bhAvathI upakAraka banatA. anyane paNa tema karavA preratA! A joI pe'lI paMkti yAda AvatI : kuputro jAyeta kvacidapi kumAtA na bhavati // AvA mAtRhRdayanA teo svAmI hatA. sAmAnAM kuTu vacano paNa teo sahI letA, hasI paNa letA ! teo thoDAmAM paNa khuza thaI jatA. sAmI vyaktinI vAta saraLatAthI svIkArI letA. temanI potAnI jarUrato ane apekSAo to nahIMvat rAkhatA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRddhAvasthAne kAraNe zarIramAM roga kAyamI vasavATa karatA che. temanA AlaMbana pachI, ApaNe hatAM tethI keTalA Ica chatAM Azcarya upajAve evo, tapano bhAva-pariNAma raheto ! AgaLa vadhyA? vadhu ne vadhu sArA banavAnI dizAmAM keTalAM vi.saM. 2053 nA AMbAvADInA comAsAmAM jJAnapaMcamInA DagalAM ApaNe e tarapha cAlyAM ? divase teoe upavAsa karavAnI bhAvanA darzAvI hatI ! pragaTa have je kALa Ave che temAM sajjana banavAnI ane banI upadeza vinA keTalo badho kiMmatI bodhateo A rIte ApaNane rahevAnI vAta, jIvana parIkSA banI raheze. Dagale ne pagale ApatA hoya che. saMyogavaza pravRtti na thAya to paNa pariNati durjana thavAnI hoDa cAlI hoya tema jovA maLaze; tyAre ApaNe UMcI rAkhavI. Avo bodha je kyAre paNa na to jUno ke vAsI konA caraNa sevyAM che, ApaNA brahmarandramAM konA varada karathAya. enI koI eNspAyarI DeITa na hoya ! arthAtuM, e kamalathI vAsakSepa jhIlyo che! ApaNuM jIvana tene anurUpa che? bodha kyAreya koI vyakti mATe aprastuta nathI banato. tene zobhAve tevAM mArAM vartana-vacana-valaNa-vicAra che? ke ene samayanA vahetA vaheNa sAthe e bodha vadhu mUlyavAna puravAra lAMchana lAge evAM che? thAya che. pUjya AcArya mahArAja zrI vijayadevasUri dAdA A samaya vaheto rahe che. ApaNe ApaNA jIvana para jANe to te khuza thAya tevuM che? Aje nirAMta laIne ATaluM daSTipAta karIe to temanA zubhAzIrvAda, vAtsalya ane zILI jarUra vicArIe. temanA smaraNathI haiyuM bhInuM bhInuM che tyAre chAyA mANIne temanAmAM, haiyuM ThAlavavAnuM eka sthAna pAmIne, ATaluM maMthana to karIe ja. teone je gamatuM hatuM e temane vAta-visAmo gaNIne, temanA kayA guNane ApaNA AcaraNamAM mukavA mATe hRdayapUrvakanA prayatna AjathI ja jIvanano bhAga banAvyo te vicAravAnI veLA che. AraMbhIe. kaMkAza ne kajiyA kyAreya na karIe. ApaNuM jatuM AvA puruSo to Ave che ane prakRtie bhaLAvela potAnuM karIne, aNagamatuM gaLI jaIne paNa sAmAnI sAthe aNachAjatuM kArya pUruM karI, ATopI bIjA sthAnane zobhAvavA cUpacApa vartana na karIe. anya sthaLe cAlI jAya che. tyAM paNa e ja kAryane AgaLa emanI jIvanarItine najara samakSa rAkhIne ApaNA dhapAve che ane emAM parovAI jAya che. jIvanamAM sahajatA, saraLatA ane sajjanatAnuM AropaNa vicAravAnI vAta ApaNA bhAge Ave che. aMtaramAM karIe. anyane sahAyaka banIne, vartanamAM komaLatA lAvIne DokiyuM karIne ke DUbakI lagAvIne motI ApaNe khoLavAnA teone AjanA A smaraNIya divase hRdayanA zubhabhAvothI bhInI bhInI smaraNa-kusumAMli arpaNa karIe, dhanya banIe. prasaMga parimala 1: vAta bikAneranA comAsAnI che. vikramanA 1993/94 nA dIkSAnA bhAva ghaNA paraMtu koI kAraNathI A kArya laMbAye jatuM hatuM. varSa AsapAsano prasaMga. zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInA kalyANakanI pUjya mahArAjazrIe kahyuM : zA mATe vilaMba karo cho ? ujavaNIno prasaMga hato. judA judA saMpradAyono guruvarga tathA anuyAyIvarga kAntibhAI kaheH huM taiyAra chuM. pUjya mahArAjazrIe jaNAvyuM ke: ekatrita thayelo hato. bhASaNabAjI khUba cAlI. bolanArA moM-mAthA vinAnuM AvatI kAlano divasa ja bAkI che. hemacandrasUri mahArAjane pUcho ke bole ! eka vaktAe jIbha parano saMyama mUkI kaMIka bharaDavA mAMDyuM. e AvatI kAle samaya kayo rAkhavo che? vAkyo sAMbhaLI pUjya devasUri mahArAjanuM dila khaLabhaLI UThaDyuM. te ja vahelI savAranuM muhUrta AvyuM. zrAvaka-vargane jANa karI. ane vaLate samaye sahasA UbhA thaIne teoe tAtA tIra jevA vAgu-bANothI pelAnA divase zubha ghaDI joI dIkSA thaI paNa gaI! munizrI kAntivijayajI ka-matano pratikAra karyo. zraddhAthI jhaLahaLatAM veNa sAMbhaLI bolanAranuM nUra varSo jUnA dIkSita hoya tema dIpavA lAgyA ! dhanya banyA ! UDI gayuM ane niruttara thaI gayA. sabhAmAM sannATo chavAI gayo. sahune guru pUrNimAnA prabhAte ame vandana karavA gayA, vandanAdi vidhi gurudevanI vizuddha zraddhAno paricaya thayo. tyAMnA zrAvako bolI UThyA: thayA. navA mahArAjane joyA ! mahArAja sAhebe mane kahyuM : zuddha dharmano pakSa karI Ape kamAla karI ! Ama to teo kyAreya vyAkhyAna dekha ! kAntibhAInI dIkSA karI dIdhI. e taiyAra hatAM, pachI zuM? ApatA nahIM. vAtacItamAM paNa ati saumya rahetA. AvI, avasarocita temanA svajano Avaze tyAre joI levAze. hiMmata teomAM chupAyelI hatI. ATaluM bolatI vakhate teozrIno je Atma-paritoSanI ujvaLa 2: prasaMga che kRSNanagara - bhAvanagaranA comAsAno divasa che AbhAthI dIpato cahero joyo hato te Aje paNa A lakhatI vakhate aSADha sudi bArasano. suratathI kAntibhAI vaMdana karavA AvelA; jUnA mArI AMkha sAme taravare che ! ane paricita zrAvaka hatA. emanI vaya 70 varSa AsapAsanI hatI. dhanya te munivarA re !: 97 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : AcArya zrI arihaMta siddhasUri mahArAja: AvA che, aNagAra amArA jenA roma-romathI, tyAga ane saMyamanI, vilase dhArA... | vikrama saMvata 1994mAM pAlitANA - caityavaMdana karyuM. zarIrane ane manane paNa kaLa vaLI. khuzAlabhavanamAM, vAgaDavALA dIpavijayajI mahArAja yAtrikone girirAja para caDatAM-utaratAM joyA. manamAM Adi ThANAM virAjamAna hatAM. kaccha-adhoInA eka thayuM, daza-bAra pagathiyAM caDAya pachI deha tyAM paDe to bhale zrAvaka guNazIbhAI tyAM AvyAM hatAM. paDe ! mana kaThaNa karyuM. eka-eka pagathiyuM caDavA hiMmata sattara varSanI yuvAna vaya; paraMtu zarIra rogathI bhareluM karI. zI khabara zo jAdu thayo ! pavitra paramANuothI ane jarjarita thaI gayeluM. vaidya - DokTaroe to, hAtha potAnI aMdara zaktino evo saMcAra thayo ke, dhIre-dhIre UMcA karI, ghaDI-be ghaDInA mahemAna che, ema kahI dIdheluM. upara ne upara caDAvA lAgyuM. hiMgaLAja mAtAnA haDA sudhI hADakAMno mALo dekhAya, pAMsaLI paNa gaNI zakAya, evuM pahoMcatAM to navuM joma, navI sturti, navo utsAha guNazIbhAInuM zarIra. kahone ke, --lohI-mAMsa vinAnAM, ubharAvA lAgyo. upavAsa karyo hato ja; chatAM eka jAtrA cAmaDIthI maDhelAM hADakAM ! thaI pachI bIjI jAtrAnuM paNa joma AvyuM ! sAMja sudhImAM, A hAlatamAM, guNazIbhAIne manamAM UgI AvyuM; traNa jAtrA thaI! ke jo have javAnuM nakkI che, to viratimAM javuM. nIce AvI, paritRpta hRdaye pArAvAra zAtA siddhagirimAM vAsa hojo" ema mAgaNI karavAmAM Ave anubhavI. paDilehaNa-pratikramaNa karI, saMthAro karyo. che; to pAlitANA javuM ane tyAM jaIne pauSadha vrata laIne, bIjA divasanuM prabhAta salUNuM UgyuM ! pharI jAtrA karavAnA paccakkhANamAM rahIne AyuSya pUruM karavuM, jethI sadgati bhAva thayA ! pulakita hRdaye sAMja sudhImAM cAra jAtrA karI ! to maLe! chaThTha thayo. be divasamAM sAta jAtrA thaI ! durbaLa dehe jANe - sAdhu mahArAja pAse jaI, vaMdana karI kahyuM ke -- navo avatAra dhAraNa karyo ! zrI bhaktAmara stotramAM pauSadha levo che.' emanI paga-lathaDatI hAlata ane preta gavAtA zabdo jIvaMta thayA : jevuM zarIra badhA joI rahyA ! emanA moMmAMthI zabdo paNa zocyAM dazAmupagatA acyutjiivitaashaa| mAMDa-mAMDa bahAra AvatA. A joI mahArAje nA pADI : malya bhavanti maradhvana-tunya-TI: // 'bhAI, e sAhasa huM nA karuM. ghaDI-be ghaDImAM kaMI prabhu pratyenI zraddhAno vijaya thayo. manane have pAMkho bane to ?' AvI. saMsAranI mAyAjALamAMthI chuTakAro meLavavA, che? kyAMthI Avo cho ? sAthe koNa che ? dIkSA levI evuM nakkI karyuM. dIkSA levAnI pAtratA pAmavA AvA praznonI jhaDI varasI. uttara devAnA hoza, kyAM bhaNatara joIe. mahesANA jaI, tyAMnI pAThazALAmAM hatAM? vaLI bIjA sAdhu pAse gayA. vinaMti karI. temaNe bhaNyA ane vi. saM. 1998mAM dIkSA lIdhI. munizrI paNa, nA pADI : --"AvA zarIre poso na uccarAvIe.' maMgaLavijayajI khAkhI mahArAjanA ziSya guNajJavijaya ' samo pArakhI gayelA guNazIbhAI pAse, bIjo koI banyA. utkRSTa cAritrapAlanamAM ramamANa thayA. prabhu rasto na hato. jAte poso levA vicAryuM ane lIdho. sAthe pratyenI apAra zraddhA, saMyama para asIma prema, guru pratyenI upavAsanuM paccakakhANa karyuM. hiMmata karI ke dhIme-dhIme vaphAdArI, tapomArganuM satata ane sahaja sevana. prabhunA taLeTI sudhI pahoMcavuM. tyAM prANa jAya, to sadgati maLe. nAmano jApa to evo ke : Dagamaga cAle, mAMDa-mAMDa calAyuM. paDatAM-AkhaDatAM "samaya samaya so vAra saMbhAruM, tuja zuM laganI jora' taLeTI sudhI pahoMcyA. hAMpha caDI hatI.. poro khAdho, ke "zvAsamAMhi so vAra saMbhAruM' jevI paMktiomAM 98: pAThazALA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chupAyeluM satya pragaTa thatuM dekhAya, prabhu sAthe tAdAbhya-- jhaDapathI AvatA beu vAhana bhaTakAyA teno dhaDAko abhedabhAva sadhAto gayo ane saMsAra sAthe bhedabhAva ' saMbhaLAyo.pachI zuM banyuM tenI kazI khabara na rahI. pote sadhAto gayo. prabhu zaraNe rahevAnI Teva paDI gaI. AThe nIce cattApATa paDyA hatAM ane uparathI basa pasAra thaI jAmanuM yogakSema prabhue saMbhALI lIdhuM. gaI. paNa AzcaryanuM Azcarya to -e ke temano vALa paNa - zrI zatruMjaye navajIvana ApeluM. e tIrtha para athAga vAMko thayo na hato! teone dhIre dhIre UbhA thatAM badhAe rAga ! chaThTha karIne sAta jAtrA, basopacIsa(225) vAra joyA ! moM para zAMta AbhA chavAI rahI hatI. zraddhAnA karI! dIvAno zAMta ane sthira ujAza kevo hoya te jovA maLyuM. jAko rAkhe sAMIyA, mArI zake na koI... --evuM ganIbhAI dahIMvALAno zera manamAM paDaghAyA kare che : emanA jIvanamAM banyuM. have jIvanamAM harSa-zoka paNa, zraddhA laI gaI mane, TheTha maMjila sudhI, kyAM rahyA hatAM? rasto bhUlI gayo to, dizAo badalAI gaI. vi. saM. 2054mAM sametazikharanA saMghamAM javA A zraddhA-puruSanuM nAma AcArya zrI arihaMta vihAra karatA hatAM tyAre iDara pahelAM, hAI-ve upara siddhasUri mahArAja che. bhAvabharyA hRdaye ane nata mastake, pAchaLathI jIpa gADI AvI, tenI pAchaLa lakajharI basa. karabaddha thaIne vaMdanA karIe. : yazohara vijayajI mahArAjazrI: A che aNagAra amArA ! vIra prabhunA saMghamAM eka ekathI caDiyAtA ratnane vi.saM. 2024mAM, pachI vi.saM. 2032mAM cAra thoyamAM joIe, eTale tana vikase ane mana ullase ! kevA-kevA dIkSA. nAma rAkhyuM yugaratna vijayajI mahArAja. naravIra sAdhu mahArAjA, kevA-kevA sattvazIla sAdhvIjIo bAra varSa AcArya zrI rAmacandrasUri mahArAja pAse ane saMsArI chatAM prabhu sAthe mananA tAMtaNe baMdhAyelA rahyA. saMyamajIvananI kaThoratAne, uttarottara deha-indriyazrAvaka-zrAvikAne joIne, kavi priyakAMta maNiyAranI racanA manane jItIne hasate moMDhe rahyA. vaLI parivartana yoga smRtipaTa para jhabUkI jAya che. zramaNapradhAna caturvidha saMghanA Avyo. vi.saM. 2048mAM AcArya zrI nItisUri raMga-beraMgI, sugaMdhane prasarAvatA zramaNa-zramaNI-zrAvaka mahArAjanA samudAyanA zrI suzIla vijayajI mahArAjanA zrAvikA rUpI pukhone uddezIne anurUpa paMktio che: ziSya indra vijayajI mahArAjanA ziSya thayA. jagadguru zrI hIravijayajInuM saMyama ane upAdhyAya zrI yazovijayajI ekeya evuM phUla khIlyuM nahIM, ke je mane ho nA gamyuM. mahArAjanA apratima jJAna pratyenA anahada rAga-tethI nAma jeTalAM joyAM mane to e badhAM evAM jacyAM, rAkhyuM: yazohara vijayajI mahArAja. ke je nathI joyAM - thatuM, kyAre have huM jouM. bhale guru badalyA, samudAya badalyo, nAma badalyuM; dareka phUlanAM kada-rUpa-sugaMdha judAM judAM. badhAM ja manahara paNa veSa rAkhIne ja badhe gayA. ane manabhara!Aje, eka evA ja zramaNanI guNa-suvAsane utkRSTa tapa ke ucca tyAga paNa sahaja svIkAratA rahyA. mANIe. vi.saM.2018thI lIlotarIno saMpUrNa tyAga karyo. sAva munivaranuM nAma che : yazohIra vijayajI mahArAja. ajANyA pradezomAM vicaravAnuM, tyAMnI tamAma agavaDatAo janma vi.saM. 1992 mahA vada 10, pAlaDI(joDa) zivagaMja premathI mANavAnI ! pAse. bhaNatara meTrika sudhInuM. pahelI dIkSA, traNa thoyamAM sukha ke duHkhanI saMvedanAo saheje jovAnI. dhanya te munivara re !: 99 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavavAnI ane sahevAnI ema uttarottara zreSTha sAdhutAnI bhUmikA che. te mujaba, teo TheTha paMjAbamAM kapUrathalA-hariyANA pradezamAM vihAra - cAturmAsa karatA rahyA. are ! hamaNAM vi.saM.2055mAM bADamerathI aDhI kilomITara dUra, pAkistAnanI sarahada pAse, jaMgalamAM eka jhUMpaDImAM(najIkanuM gAma caurahaNa) cAturmAsa rahyA. prabhujInA darzana karavA roja gAmamAM jAya. emanA sAnnidhyamAM Ave tene prabhunI vANI saMbhaLAve, jhUMpaDInI bahAra besIne mIThI vANI laharAve. nitya ekAzana vrata. mevA, mIThAI ane vanaspatino to sadAne mATe tyAga to hato ja, emAM vaLI pAMca vigaIno paNa tyAga ! vi.saM.2055mAM eka vigaI khullI hatI, teno paNa tyAga karyo.. A samAcAra jevA phelAyA, ke tarata zivagaMjasumerapuranA zrAvako tyAM pahoMcyA. roja eka zrAvaka upavAsanuM paccakkhANa le ! munirAjane pahelAM to koI aNasAra na Avyo, paraMtu roja Ama thatuM joI cAreka divasa pachI pUchyuM. zrAvakoe kahyuM: "Apa A karo cho te anumodanIya che, paNa A deha saMyamanI sAdhanAmAM sahAyaka che. tene akALe sUkavI na devAya.' munirAjanA svabhAvamAM jaDatA na hatI, saMvedanA to hatI ja; sAthe zrI saMgha pratye vAtsalya hatuM. AvA dharmarAgI zrAvakonuM mana paNa samajavuM joIe. prabala prema ke pAle paDa kara, prabhu ko niyama badalate dekhA / / temaNe mAna rAkhyuM. eka vigaI khullI karuM chuM ane annano tyAga karuM chuM. e sAMbhaLIne badhA vimAsaNamAM mukAI gayA. A to Doka lAMbI thaI, to pUMchaDuM TUMkuM thayuM ! pAMsaTha varSanI vaye paNa, A badhA tapa-tyAga sAthe 15-17 kilomITaranA vihAra kare. kazI upAdhI nahIM. mANasa nahIM. phAnasa nahIM. rAche saMthArA porisI karIne zayana kare to paNa paga adhukaDA rAkhIne ja. AvA kaThora jIvananI sAthe, jJAnano prema paNa ghaNo ja. akSaro to motInA dANA jevA, nAnA moTA, jevA joIe tevA kADhe. barunI kalamathI lakhe, kittAthI paNa lakhe. saphAIdAra lakhe. uccAra ekadama zuddha. pratikramaNa paDilehaNa apramattapaNe kare. amAre teozrIne traNa-cAra vAra maLavAnuM thayuM che. AzcaryanuM Azcarya to, e thayuM ke ATalA badhA tyAga vacce gaucarInuM zuM? gAmaDAM-gAmanA vihAramAM zuM maLe ? to kahe ke, magaphaLI maLI jAya, dUdha paNa maLe. cAle. eka vakhata dravya maLI jAya to pUratuM poSaNa maLI rahe. prasannatAthI jIve ! prazamaratinI paMktio jIvatA hoya evuM lAge : nirjitamada-madanAnAM vAkakAyamanovikAra rahitAnAm / / atyAre teozrI AcArya zrI arihaMtasiddhasUri mahArAjanI AjJAmAM rahIne, saMyama-jIvananuM suMdara pAlana karI rahyA che. atyAre A samayamAM paNa, prabhujInA zAsanamAM uttama sAdhutAne varelA sAdhu che. temane ApaNA guNAnurAgabharyA vaMdana ho ! arham jisane lI hai phakIrI use jJAnabhUkha eka hai| jisane lI hai phakIrI, use pApabhaya eka hai| jisane lI hai phakIrI, use prabhuprema eka hai| jisane lI hai phakIrI, use muktilobha eka hai| akSaro to motInA dANA jevA, nAnA moTA, jevA joIe tevA kADhe. barunI kalamathI lakhe, kittAthI paNa lakhe. saphAIdAra lakhe... 100: pAThazALA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattarabhedI pUjAno udbhava sakala munIsara kAussagnadhyAne.. paramakRpALu paramAtmAnI bhakti mATe devano bhava che, to jogAnujoga banyuM evuM ke te divase, moDuM thaI javAthI paramAtmAnI AjJApAlana mATe, manuSyano bhava che. kuMbhAra enA vaizAkhanaMdano sAthe bahenanA ghare rokAI gayA! manuSyabhavamAM paNa sAdhu thavuM anivArya che; to ja, have, saMkalpanuM sonuM kasoTIe caDyuM. draDhatA e zuM cIja che AjJApAlana thaI zake. e samakSa thayuM. avicaLa saMkalpanuM svarUpa mananI pele pAra - sAdhatAnI jIvAdorI che svAdhyAya. svAdhyAyamAM prANa pahoMcIne nikhare che. samaya to, vItato rahyo. pUranAra, dhyAna che. dhyAnathI prApta thayelA samatArasanI dhyAnAjJarikAnuM pariNAma e AvyuM ke, zubhabhAvanI kasoTI che, kAyotsarga-sAdhanA. bharatI AvI, temAM prabhu sAMbharyA. temanI bhAvapUjAnA prAcIna ane arvAcIna sAdhako, munivaro vicAro AvyA, A vicAro zabdamAM ane saMgItanA layamAM kAyotsargamAM, niraMtara gati-pragati sAdhatA jovA maLe che. DhaLAvA lAgyA ! eka pachI eka, kaMDikAo racAtI gaI. AtmAnurUpa siddhino rAjamArga A ja che. eka pUjA, bIjI pUjA ema pUjAo racAtI gaI. paroDha jagadguru zrI hIravijayasUri mahArAjanI paraMparAnA thatAM to, sattaramI pUjA racAI gaI! suprasiddha upAdhyAyazrI sakalacandrajI mahArAjanA jIvanano kuMbhAra vahelI savAre ghare Avyo tyAre enA prasaMga che. gujarAtanA kapaDavaMja gAmamAM banelI A ghaTanA sAgarItoe paNa, sAthe AvyAnI chaDI pokArI ane zrI che. nityakrama pramANe, rojanI sAdhanAnA bhAgarUpe, rAtrI- sakalacandrajI mahArAje 'namo arihaMtANe ' kahIne pratikramaNa pachI, niyama mujaba kAussagnadhyAnamAM kAussagna pAryo, pUrNa karyo. mahArAjazrI beThA che. AvI ucca sAdhanAne AvA munivaro vaizAkhanaMdananA pratApe ApaNA sakala zrI saMghane dravya-kSetra-kALa-bhAvathI sugaThita karatA hoya che. e mujaba "sattarabhedI pUjA" maLI, kaho ke pUjA sAhityanI gaMgotrI emaNe eka ajaba saMkalpa karelo. upAzrayanI najIkamAM eka pragaTa thaI ! "sakala munIsara kAussagnadhyAne e adhikAra kuMbhAranuM ghara hatuM. roja sAMja paDe pachI...vagaDAmAMthI mATI banAyo' --A pUjAnA zabdo evA bhAvathI bhIMjAyelA hatA levA gayelA enA gardabharAja pAchA phare. jevA ghare Ave, ke 'tiprAma, prati he' dareka gAme ane dareka nagara, eTale potAnI hAjarI purAvavA avAja kare, eTale ke bhUke ! parvAdhirAjanI ArAdhanAnA bhAgarUpe A sattarabhedI pUjA sakalacandrajI mahArAje saMkalpamAM nirNaya karyuM ke -- " A bhaNAvAya ja. are ! pratiSThA mahotsavamAM pratiSThA pachInA kuMbhAranA vaizAkhanaMdano AvIne avAja kare divase, A pUjA, Aje paNa bhaNAvAya che. tyAM sudhI kAussagnamAM rahIza.' A rIte eka saMkalpamAM dUDha rahIne e saMkalpa kevo sAdo ? munivare je karmanirjarA sAdhI teno, mahAlAbha paNa nirNaya vaja jevo ! thayo ja gaNAya. sAthe zrI saMghane paNa kevo moTo kAyAnI bhUmikA parathI, manano Adarza maLyo ! AtmAnI bhUmikA para praveza thayo. bahAranuM - saMkalpathI calita na thavA mATe badhuM chUTatuM gayuM. Atma-ramaNatAno anahada upAdhyAyazrI sakalacandrajI mahArAjano A AnaMda ubharAvA lAgyo. dhyAna sahaja thayuM. prasaMga preraNAnuM parama pAtheya pUruM pADe che. ekAda prahara, jAgRta mane noMdha lIdhI. ApaNA jevAne dharma-pratijJAmAM vadhu ne vadhu kuMbhArane gherathI haju jANIto avAja nathI dRDha rahevA mATe AlaMbanarUpa bane che. Avyo. roja to niyamita samaye somo munirAjanI meru jevI nizcalatAne dhanya kuMbhAra ghare AvI jAya che. ho ! dhanya ho temanI sAdhanAne ! dhanya te munivarA re !: 101 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMbaDa celA sAtaso jI. namo namo te niza diza re prANI vibhUti-svarUpa sAdhako prANanA saMkaTamAM paNa, jaNAI. badhA utAvaLe, e gaMgA kinAre pahoMcyA. be gRhitadharmane kevI rIte vaLagI rahetA hatAM tenAM udAharaNo kAMThe vahetAM, nirmaLa nIra joI ja rahyA. svaccha retImAM jema-jema jANatA jaIe chIe tema-tema ApaNuM besI jarA vizrAma karyo. sAme pANI che. paNa(vrata) manobaLa draDha bane che. AtmA nimittavAsI che. jevuM paNa che ! vrata evuM ke koI Ape to pivAya ! yAcanA AlaMbana maLe tevuM jIvana bane che. jIvana ane mana e kare, koI sAmI vyakti anumati Ape to ja pANI to paryAya che. manano svabhAva ane pANIno svabhAva pivAya ! sarakho che. kahyuM che ne ke: tApa vadhato hato, tema tarasano pAro paNa caDato pAnI repanA, terA raMga vaisA? jisameM kisAthe aisA || hato. jemAM jevuM mana bhaLe, tevuM jIvana bane. kyAMya dUrathI paNa koI AvatuM na dekhAya! ApaNA jIvananA UdhvarohaNa mATe, TekarI para caDI, bUmo pADI joI. bUmanA e zabdo, pratijJApAlananA ekathI eka, caDiyAtA prasaMgo AkAzamAM verAI gayA. vyartha! upayogI bane che. eka evo prasaMga zramaNa bhagavAna badhAe zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnuM ane mahAvIranA dharmanA upAsaka aMbaDa pavriAjakano che. guru aMbaDa parivrAjakanuM zaraNuM laI aNasaNa svIkAryuM! aMbaDa parivrAjakane sAtaso celA hatA. e sAtaso badhA, tyAM ja kALadharma pAmyA ! ziSyo paNa amuka prakAranI pratijJAthI pratibaddha hatA. jIvaleNa-tarasanA saMjogomAM paNa koIe roja, eka ja TaMka AhAra vAparatA; pAda-vihAra karatAM vratabhaMgano vicAra sudhdhAM na karyo. pratijJAmAM chUTachATano sacitta jaLa upayogamAM letA - e paNa adatta ! eTale prastAva paNa, na vicAryo. ke koI Ape te ja levAya ! prANanA saMkaTamAM paNa pratijJApAlanano ajoDa prasaMga AvA niyamamAM te badhA aDola. jarA paNa khAMcA che. vinA pratijJA pALatA. prANa to janmojanma maLaze; paNa AvuM nizcala unALAnA divaso hatA. baporano AhAra vAparI dharmapAlana kyAM maLavAnuM che? bIje gAma javA e sAtaso jaNA padayAtrA karI rahyA deha azAzvata che, dharma zAzvata che. deha asAra che, hatA. rasto bhUlyA. khUba cAlavA chatAM, koI gAma na dharma sArarUpa che. dekhAya ! azAzvata vaDe zAzvatane, asAravaDe sArane, mAthe dhoma-tApa ! thAka lAgyo. tarasa paNa lAgI. anityavaDe nityane sAdhe che --te ja dharmI che. AvA keTalAka parivrAjako TekarI para caDyA. aDagapratijJApAlana karanArane lAkha lAkha vandana. joyuM, to dUra-dUra pANInA vizALa pravAhavALI gaMgA 102 : pAThazALA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahitanI nivRtti, ApaNo manoratha ho | 0 vAta bahu jANItI che. "caMDakauzika" zabda sAMbhaLatAM veMta 'hA, amane khabara che" ema ghaNA-badhA kahI UThe! barAbara che. e jANItI vAta ja mAMDavI che ane emAMthI nIpajatA bodha sAthe kAma pADavuM che. emAMthI kazuMka nakkara tAravavuM che, gAMThe bAMdhavuM che. ApaNI mULabhUta samajaNanI mUDImAM umero karavo che. janmathI brAhmaNa, vairAgyanA juga-jUnA, bhave jUnA saMskAravALo jIva, paropakAra to zvAsa ane prANamAM bhaLI gayelo guNa. koInuM du:kha dIThuM nathI ane te dUra karavA doDyo nathI ! paropakAranI AvI lAhyamAM to eNe kaTuMba gumAvyuM. patnI bALakone thayuM "gharanA ghaMTI cATe che ne upAdhyAyane ATo maLe che Ama te kema cAle ? eTale gharane sAMkaLa caDAvIne patnIe bALakone laIne piyaranI vATa pakaDI. brAhmaNane thayuM : "bhaluM thayuM ne bhAMgI jaMjALa, sukhe bhajIzuM zrI gopALa." koI sAdhu mahArAjano samAgama thayo. hRdayamAM to sAdhutA janmI cUkI hatI ja. tene TakAvavA bahAranI sAdhutA svIkArI lIdhI. sAdhunuM bhUSaNa tapa. are ! sAdhunuM jIvana ja tapa. mATe to kahevata paDI che : tapodhanA hi saadhvH| dIkSAnA divasathI ja, tapano yajJa maMDAyo. saMcita karmane khapAvavAnuM amogha sAdhana, tapa, AvatAM karmone rokavAnuM sAdhana tapa. mAsakSamaNane pAraNe mAsakSamaNa(trIsa upavAsa) ! saMsArano moha to ghaTyo che ja; sAthe zarIrano moha paNa, ghaTyo che. zarIrano moha jAya pachI ja aMdaranuM sAdhupaNuM pragaTe che. gRhasthane dhanano moha ane sAdhune zarIrano moha utAravo muzkela hoya che. paraMtu ahIMyA to e moha ramata-ramatamAM utaryo che! zarIra bhale sukAya, kAna-AMkha bhale risAya; manamAM to prasannatAno mahAsAgara pArAvAra ghUghave che. tapa cAlu che. 'tapamAM ja AtmAnuM hita che' e ja laganathI tapa cAle che. vairAgya to mULathI hato ja. udayaratna mahArAje gAyuM che: sAdhu ghaNo tapiyo hato, dharato mana vairAga. vairAgya vAsita antaHkaraNa ane tapathI prabhAvita zarIra vaDe sAdhanA barAbara cAlu che tyAM ja ahite AvIne hitane DahoLI nAkhyuM. ahitanuM AcaraNa bheMsa jevuM che ! bheMsa pANIne bhALe tyAM enuM mana uchaLavA lAge ! kahe che ne : bhesa, bhAmaNa ne bhAjI; traNe pANIthI rAjI. 'bheMsa pANI pIvA jAya to kinAre UbhI rahIne te pANI nahIM pIe. pahelAM to te sIdhI ja moTAM DagalAM bharatI pANInI aMdara dhanyate munivarA re !: 103 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaze, dhubAka daIne, badhuM pANI DahoLaze. taLiye jAmelA sAMje, devanI pratikramaNanI veLA thaI. guru-samakSa kAdavane, upara lAvaze. pachI, pANI pIze ! IcchAkAreNa saMdisaha bhagavana ! devasiya AlouM?" - ahitanuM kAma paNa AvuM ja che. hitanI pravRtti karatAM e Adeza mAMgIne, divasabharamAM thayelA ane sevAyelA sAvadha na rahyA to, ahitano uchALo AvI, manane DahoLI aticAro, pragaTa karI rahyA hatA. upAzrayamAM AchuM-aMdhAruM nAkhe. hitanA pariNAmane Thesa to pahoMcADe ja, vadhArAmAM phelAvA lAgyuM hatuM. upAzrayanA jUnA makAnamAM ghaNA-badhA pariNatine paNa kAbaracItarI karI mUke che. thAMbhalA hatA. - vardhamAnabhAve niraMtara cAlatA tapa-saMyamanI tapasvI mahArAja divasanA aticAro bolatA hatA, sAdhanAmAM, eka vAra vighna AvyuM. mAsakSamaNanuM pAraNuM tyAre bALamuni najIka rahIne, sAMbhaLatA hatAM. devasiya hatuM. comAsAnA divaso hatAM. zarIra durbaLa, AMkhamAM aticAro bolAI rahyA ane temAM, pelI deDakIvALI vAta jhAMkhapa, cAla dhImI. gaucarI vahorIne, pAchA pharI rahyA na AvI. tarata bALamuni bolyAH "pelI deDakI cagadAI hatAM. sAdhu-jIvanano AcAra evo hoya, ke gaucarI hatI te to na bolyAM !" vahoravA be sAdhuoe sAthe javAnuM hoya. saMghATaka(sAthI) ATaluM sAMbhaLatAM veMta, eka ja divasamAM Ama tarIke, bALa sAdhu hatAM. varasAdane viramyAM samaya to thayo trIjIvAra A-svarUpe mAnabhaMga thavAthI, tapasvI muninA hato; paNa, gAmaDA gAmanA gArAvALA rastA kevA hoya? mana para, krodha savAra thaI gayo. bALamuni para, dveSa bhabhUkI eka nAnI deDakI, kUdatI-kUdatI rastAnI eka bAjuthI bIjI UThyo. teo bALamunine mAravA doDyA. ahitanI preraNA bAjue jatI hatI. vayovRddha tapasvI muninA komaLa caraNa jhilAI. tapa hita che, krodha ahita che. krodhano vijaya thayo. nIce, te AvI gaI. tapasvInA caraNa karatAM paNa, e pelA to, bALasAdhu. caMcaLa ane capaLa nAnuM zarIra. jhaDapathI deDakInI kAyA vadhu komaLa hatI. te cagadAI. kamajora AMkhane doDI gayA. pAchaLa, A vayovRddha muni doDyA. pakaDadAva kAraNe, pahelAM to te najare na caDI. sAthenA bALamunie ramatA hoya tema, bALamunine pakaDavA jatAM, vacamAM thAMbhalA tarata dhyAna doryuM, ke deDakI cagadAI gaI. tapasvI munie joDe jorathI mAthuM bhaTakAyuM. marma sthAne vAgyuM. krodhane kAraNe jANe kAMI ja na banyuM hoya, tema kahyuM : kyAM che ! kAMI nathI ! temanuM aMga-aMga kAMpatuM hatuM. krodha, tIvratAne kAraNe UMDo mana, avaLA vicAre caDyuM hatuM. AvA nAnA sAdhu. utarI gayo hato. mane kahI jAya?mAna khaMDita thayuM. manamAM bhale sakaLa jIva koI paNa vRtti pahelAM saMskAra bane che, pachI svabhAva pratye, dayAno bhAva satata ramato hato. judA-judA gharamAMthI bane che ane svabhAva gADha banatAM te saMjJA bane che. gaucarI vahorIne, upAzraye AvyA. sAdhunI sAmAcArI tapasvI munino krodha, have saMjJA banI emanA tanamujaba, guru mahArAja pAse gaucarInI AlocanA karavA mana-zvAsa-prANa sAthe vaNAI gayo. pakaDadAvamAM bALamuni lAgyA. je-je gharamAMthI gaucarI vahorI hoya, je-je zerImAM to chaTakI gayA; paNa, tapasvI muninA prANa tIvra krodhanI gayA hoya te badhuM kramathI bolavA lAgyA. sAthI bALamuni sAthe, paraloke prayANa karI gayA. paNa A badhuM dhyAnathI sAMbhaLatA hatAM. sAMbhaLavAnuM to A thayo, caMDakauzika sarpanA pUrvabhavanA pUrvabhavano gurune ja hatuM. chatAM, bAlyAvasthA sahaja je kutUhala che, te paNa pUrvabhava. caMDakauzikanA bhavamAM, je krodha, dravya-kSetradhyAnathI sAMbhaLe che. temAM pelI deDakI cagadAI gaI hatI, kALa ane bhAvanI draSTie kabIravaDanI jema vistAra te vAta na AvI! bALamunie tarata yAda karAvyuM, ke pelI sAdhanAro banyo, e krodhanuM vAvetara enA tapasvI muninA deDakInI vAta rahI gaI. A sAMbhaLatAM ja, vRddha tapasvInA A bhavamAM thayeluM hatuM. manano mAna kaSAya khaLabhaLI UThyo. krodha, madade Avyo. viveka palAyana thaI gayo. dhutkArIne bALamunine kahyuM: evuM A kathA, kathAsvarUpe khUba ja jANItI che. ApaNe kyAM thayuM che?pachI gaucarI vAparavA beThAM. gaucarI vAparyA maMthana karI, emAMnuM navanIta tAravavuM che. ApaNAmAM eno pachI, bapore svAdhyAya paNa karyo, anuyoga karavo che. "zramaNajIvanano sAra, e upazama che? 104 : pAThazALA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e vAkyamAM chupAyelA marma ane mahattva A kathA dvArA maLaze. evI pravRttio jovA maLaze. e badhI karavI ja jANavA maLe che. hitanI pravRtti khUba karI hoya paraMtu emAM joIe; paNa te vakhate ahitanI je pravRttio che. jevI ke - mAtra eka ahitanI pravRtti thaI jAya to tenuM jora keTaluM - paraniMdA, IrSA, krodha, amitabhASitA, svArtha, badhuM vadhI jAya che te AmAMthI samajAya che. saMkucitatA, rAtrIbhojana vagere - e pahelAM dUra karavI che. jIvanabhara karelI hita pravRttithI utpanna thayeluM tapa karIe paNa, jo krodha karIe to tapanuM phaLa to dUra rahyuM, zubhatattva ema ja UbhuM rahe che. tema ja ekAda thayelI paNa krodha moTI honArata sarjI de che. mATe to kahevAmAM AvyuM ahitanI pravRttithI utpanna thayeluM nukasAna paNa ema ja che: UbhuM rahe che. hitanI pravRttithI UpajelAM puNya ane tapa karIe, (paNa) samatA rAkhI ghaTamAM. ahitanI pravRttithI UpajelAM pApano cheda uDato nathI. davA na levAya to cAle, pathya khorAka na maLe e (sivAya ke pApanI AlocanA karIne zuddha thayA hoIe.) paNa cAle; paNa, kupathyano tyAga na thAya, te na cAle. e rIte jotAM, hitanI pravRttinA prabhAva karatAM kupagmanA sevanathI, roga Ubho rahe che. tevuM ahitanuM ahitanI pravRttinuM jora vadhatuM jAya che. hita AcaratAM- che. mATe ahitanI vanione oLakhI tene tajavA AcaratAM ahita na sevAI jAya te mATe, khUba sAvadha rahevuM kaTibaddha banIe. jarUrI che. ahitanI pravRttinI nivRtti pachI ja hitanI ahitanA AvA UMDA mULane oLakhavAnuM ane tene pravRtti karavI joIe ane te ja zobhe. hitanI pravRtti bhale dUra karavAnuM ApaNA ekalAnuM gajuM nathI. tevA kAmamAM pUrajozamAM vadhArI hoya paraMtu ahitanI pravRtti nivArI na prabhunI kRpA jarUrI che. ApaNe parama-kapALu, paramapitA hoya to, duHkhanA dariyA-rUpe bhavabhramaNa cAlu ne cAlu ja paramAtmAnA caraNomAM prArthanA karIe : rahe che. prabhu, kRpAsara tuM varasAvaje eTale, suvihita-ziromaNi AcArya mahArAja zrI atithI prabhu, nitya nivAraje; haribhadrasUrijInuM TaMkazALI vacana, sArthaka lAge cheH hita-pathe mujane, nita peraje, A AtmAnuM Aja dina sudhInuM bhavabhramaNa cAlu che, jIvana to guja, dhanya banI jaze. temAM hitanI pravRtti nathI karI, te kAraNa nathI paNa ahitanI ApaNe hitanI pravRttinA manoratha ghaNA karyA, have nivRtti nathI karI, e kAraNa che. ahitanI nivRttinA manorathane sthAna ApIe. pa mATe ahitanA tyAgapUrvaka hitanI pravRtti karIne, kupathyanA tyAga pachI, auSadha-sevana dvArA jema, ArogyanI prApti thAya che tema; ane eka rIte vicArIe to, ApaNane hitanI pravRtti karavAno jeTalo umaLako che, tenI sarakhAmaNImAM ahitanI nivRttimAM tevo Agraha ke umaLako nathI. hitano rAga navo keLavavAno che. A bhava AvAM agharAM kAma karavA mATeno che e paNa samajI levuM, jarUrI che. hitakAraka pravRtti karIe, jarUra karIe; paNa ahitanI nivRtti pahelI karIe to ja tenA yathArtha lAbhane pAmIzuM. bhale hitanI pravRtti ochI thAya paraMtu ahitanI vRtti ane pravRtti ghaTADavI ja joIe. dharmanI mosama samo cAturmAsano kALa hoya tyAre, hitanI, tapanI, dAnanI ghaNI-ghaNI vAto sAMbhaLavA dhanya te munivarA re !: 105 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : samartha graMthakAra sidhdharSi mahArAja : ughADA daravAjAthI, uddhAra thaI gayo rAta vItI rahI che. darabAragaDhanA paheregIre DaMkA vagADyA che...bAra.. eka..be... gAma AkhuM, jepI gayuM che. zAMti to evI patharAI gaI che ke gAmanA pAdaramAM vahetI nadInA pANInA khaLakhaLa pravAhano avAja, pelA tamarAMnA trama trama avAja sAthe bhaLIne madhura saMgIta pragaTAve che. badhe badhuM ja zAMta che paNa... ... eka gharanA oraDAmAM yuvAna putravadhu ane enI sAsanAM mana azAMta che. madharAte paNa emanI AMkhamAM niMdaranuM nAma-nizAna nathI. phATI AMkhe gharanA baMdha daravAjAne tAkI tAkIne AMkho paNa have thAkI. tyAM.. bahAra pagarava saMbhaLAyo. vahue dIvAnI vATa saMkorI. patideve bahAra phaLiyAmAM lathaDatAM page bAraNe TakorA mAryA. jugAramAM badhuM hArI, thAkI have ghara yAda AvyuM hatuM. mana ane magaja ThekANe na hatA. gharanI aMdarathI koIno saMcAra na sAMbhaLyo eTale have, daravAjAnI sAMkaLa khakhaDAvI. tyAM ja e dIkarAnI mAe - citita putravadhUnI sAsue saMbhaLAvI dIdhuM : "Aje A kamADa nahIM khUle. je gharanA kamADa khUllA hoya tyAM rAtavAso karI leje. A daravAjA kAyamane mATe bhUlI jaje." gharano marada paNa, vaTano kaTako hato. paLavAra mATe ja Ubho rahyo ane tarata ja kazuM bolyA vinA tyAMthI cAlI nIkaLyo. rophamAM ne rophamAM zerI-galI vaTAvatAM eNe eka makAnanA daravAjA ughADA joyA. thAkeluM tana hatuM. gharamAMthI maLelA jA'kArAthI mana paNa Azaro zodhatuM hatuM. ughADA daravAjAvALuM e makAna, sAdhuono upAzraya hato. traNeka pagathiyAM caDIne upara joyuM. koI sAdhu mahArAja UbhA hatA, bIjA be sAdhu beThA hatA, haLavA svare pATha karI rahyA hatA. bIjA sAdhuo saMthArI rahyA hatA. vAtAvaraNa zAMta ane pavitra hatuM. tyAM be paLa UbhA rahevAthI paNa enuM mana zAMta thavA lAgyuM. DhaLatI rAtano aMdhakAra paNa snigdha ane sohAmaNo lAgyo. bAraNA pAsenA oTalA para, A bhAIe laMbAvyuM. upAzrayanA paMcamahAvratadhArI tapasvI sAdhuonA paramANunI mUka asara A bhAInA mana para thavA lAgI, thoDI-thoDI vAre jhabakIne jAge, beThAM thAya, cotarapha najara pherave; vaLI sUI jAya. eka sAdhunuM dhyAna gayuM. aDadhI rAte ahIM AvIne koI sUtuM lAge che. thAkyo vaTemArgu lAge che. paNa ghaDI sUe che, bese che, vaLI sUe che. zuM che? najIka jaIne pUche che : "bhAI ! kema UMgha nathI AvatI ?' bhAI !' evA mIThA saMbodhanathI ja mana bharAI AvyuM. mAMDIne vAta kahI. haiyuM haLavuM karyuM. tapasvI sAdhue saMsAranI asAratA samajAvI. tyAgamAM ja sukha che. saMsArano to A ja svabhAva che. tapta mana para zItaLatAno chaMTakAva thayo. pratibodha thayo. sAdhunuM zaraNa maLyuM. dIkSA lIdhI. bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa --evo ghATa thayo ! saMyamanA prabhAve teo samartha graMthakAra banyA. sidhdharSi mahArAja banyA. teoe racelo upamitibhavaprapaMca kathA nAmano amara graMtha Aje paNa temanI digaMtavyApI kIrtigAthAnuM gAna karI rahyo che. eka nAnI amathI Takora ane jIvanabharanI siddhi ! 106: pAThazALA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : vacanasiddha ane saMkalpasiddha munizrI vIravijayajI : jhaLahaLatA vairAgyanI mUrti samA e mahApuruSane zatazaH praNAma vIrajI bhAvasAra. pUrvabhavathI, sAthe khAssuM jamA pAsuM lAvelA. AvyA ahIM, paNa AMkha to agama-lokamAM maMDAyelI. muni mahArAja thobhaNavijayajI mahArAja nAmanA bheru, maLI gayA ane saranAmuM meLavI lIdhuM. mAe lagnanI beDI pagamAM nAkhI hatI; paNa, ene gaNakAre e bIjA ! e to UpaDyA nAtamAM bhaLavA mATe. TheTha, paMjAbanA kSetra joDe e leNuM nIkaLyuM. copaDe lakhelA lekha mithyA na thAya. paNa, thoDo khAMco paDyo. e kALamAM paNa, mADI pageruM zodhatAM paMjAba jaI caDyAM. be-cAra sagAMne paNa sAthe laI gayAM hatAM. vIrajI bhAvasArane mAMDa-mAMDa samajAvyA ane ghare pAchA laI AvyAM ! dIkarA pAse vacana lIdhuM : 'eka dIkaro thaI jAya, pachI tuM chUTo !' mAnuM veNa na uthApyuM. gharamAM AvIne rahyA to kharA paNa mana to paMjAbamAM mUkIne AvelA. divasa ne rAta, zvAse-zvAse, basa e ja dhUna, eka ja lagana : 'kyAre chUTuM A kedakhAnAmAMthI.' saMsAra mAMDIne beThelA. Amatema mADInA kAma kare. eka divasa bapore mAe vIrajIne kahyuM : 'kadAca jarUra paDe to kAma Ave, mATe thoDuM ghI leto Ava ne ! tapelI ane pAvalI laI ghIvALAnI dukAne jaI vIrajI Ubho rahyo. gharAkI ghaNI hatI eTale dukAnadAre kahyuM ke khamo ! hamaNAM dauM chuM. tyAM to eka chokaro doDato Avyo ane vIrajInI sAme joIne bolyo : 'jhaTa jAo. tamAre ghera dIkaro Avyo che !' 'he !' bolatAM ja, vIrajIe tapelI ane pAvalI dukAnadArane ApI. kahI dIdhuM : "dhI ghare pahoMcADI dejo ane pachI kahejo ke vIrajI paMjAba dIkSA levA gayo che !' gharanA phaLiye DokAvA paNa na gayA. paga UpaDyA sIdhA bhAvanagara tarapha. sTezane pahoMcIne je gADI UpaDatI hatI, temAM ja besI gayA. athaDAtA-kUTAtA paMjAba pahoMcyA. aMbAlA zaheramAM supArzvanAtha prabhunA sAnnidhyamAM jIvane hAzakAro thayo ! tyAM paMjAbI kamaLasUri mahArAjanA caraNomAM jIvana samarpita karyuM. dIkSA laI vIrajI bhAvasAra maTI, muni vIravijaya mahArAja banyA vikrama saMvata 1935 nI sAlamAM. vairAgya, jhaLahaLato hato. kSayopazama, tIvra hato. kAvyastavanonI saheje sphuraNA thatI hatI. Ameya paMjAbamAM to, gAnA-bajAnA jyAM ne tyAM cAlatAM ja hoya. munizrI vIravijayajIe, e raMgamAM bhagavAnano raMga bheLavyo ane bhaktibhAvanAM aneka stavanonI manahara racanAo karI. pote janmyA to, gujarAta-saurASTramAM paNa bolacAla hiMdImAM ja karatA rahyA. sunizrI vIravijayajI racita stavananI eka hI... kyuM na ho sunAI sAMI, jaisA gunhA kyA kiyA ? auro kI sunAI jAve, merI bArI nAhIM Ave; tuma bina jauna merA, mune varyu mUnA vidyA ! vavuM ... vividha rAga-rAgiNIthI zobhatI racanAo paNa hiMdImAM karI. emanAM racelAM stavano paMjAbamAM ane gujarAtamAM, lokajIbhe caDyAM; gavAtAM rahyAM. jANe prabhujInI sAthe vAto karatA hoya evA bhAva emanI racanAomAM Ave! teo pUjAo, stavano khUba raMga-DhaMgathI ane bhAvathI gAtA. rasa ane ruci evI ke, dila ekatAra thaI jatuM. jIvananI pavitratAnA kAraNe, munizrIne 'vacanasiddhi' prApta thaI hatI. AvA be prasaMga yAdakaravA jevA che. eka varateja gAmamAM banelo ane bIjo sihoramAM banelo. munizrI varatejamAM birAjelA. tyAM, zrI saMbhavanAtha bhagavAnanA derAsaramAM, navvANuM prakArI pUjA bhaNAvavA, gavaiyo bhAvanagarathI AvavAno hato; evAmAM mUzaLadhAra varasAda cAlu thaI gayo. gavaiyo have samayasara nahIM AvI zake, tevuM lAgyuM. pUjAnI badhI taiyArI thaI gaI hatI. munizrI pote paNa AvIne beThA. pUjAo lalakAravI zarU karI; paNa thayuM ke, 'hAramoniyama upara sUra ApanAra koI hoya, to gAvAnuM barAbara jAme ! tabalAnI paNa jhamaka Ave !' zuM karavuM ? evI vimAsaNamAM hatA tyAM emanI najara pUjAmAM beThelA sAkaracaMda bhAvasAra nAmanA, tera-cauda varSanA eka chokarA para paDI. vIravijayajI mahArAje kahyuM : 'sAkaracaMda, Ubho thA ! peTI zarU kara !' sAkaracaMda to, bAgho banI A sAMbhaLI rahyo; kahe : dhanya te munivarA re ! : 107 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bApajI ! meM peTIne kadI amasto paNa hAtha aDADyo nathI. sAregamanA sUranI kazI gatAgama nathI.' mahArAja kahe: 'besa. tane AvaDaze. tuM gAIzakIza, vagADI zakIza. "sAkaracaMde gurune praNAma karyA. mahArAje, ene mAthe hAtha mUkyo. AzIrvAda ApyA. guruno caraNasparza karI, peTInuM abhivAdana karI sAkaracaMde saMgAtha Apyo! peTIe sUra purAvyo. AMgaLIo pharavA lAgI. dezIo gavAtI gaI tema-tema sUra nIkaLavA lAgyA!pUjA bhaNAI. gAma AkhAmAM vAta phelAI. pachI to sAkaracaMde varSo sudhI pUjAo bhaNAvI. ame paNa vikrama saMvata 2018/19mAM emane sAMbhaLyA che. barAbara DhabathI rAga-rAgiNIthI pUjAo bhaNAvatA! A te vacana siddhi ja ne? vIravijayajI mahArAje enI sAme joI, ene bolAvavA bUma pADI - "popaTa ! ' javAba na maLyo. bIjI bUma, trIjI bUma: "popaTa ! popaTa! 'javAba kyAMthI maLe? eka bhAI tyAM hAjara hatA. te kaheH "mahArAjajI A popaTa sAMbhaLato nathI. bolato ya nathI. 'e ene mahArAja samakSa laI AvyA. vIravijayajI kahe: "bola ! popaTa bola !' mahArAjazrInA A vacano jANe enA aMtarapaTane bhedI aMdara UtarI rahyAM hatAM ! jJAnataMtuo jhaNajhaNI UThyA ! ene vAcA phUTI. janamano mUMgo popaTa paMcAvana varSe bolato thayo ! munizrI vIravijayajI, AvA vacanasiddha ane saMkalpasiddha hatA ! vairAgya, virati ane vacanazuddhino A. camatkAra hato. AvuM masta ane vairAgyamaya jIvana jIvI, teo 67 varSanI vaye, vi.saM. 1975nI sAlamAM khaMbhAta mukAme kALadharma pAmyA. jhaLahaLatA vairAgyanI mUrti samA A mahApuruSane zatazaH praNAma. have, sihora gAmamAM banelo prasaMga joIe. varateja pAsenuM gAma. tyAM, vihAra karIne munizrI padhAryA hatA. upAzrayamAM birAjamAna hatA. upAzrayamAM, popaTanAmano eka mANasa kAma kare; sAdhu bhagavaMtonI sevA kare. kAjo paNa kADhe. : kAzIvALA jainAcArya dharmasUrIzvarajI mahArAja : guru-kRpAthI saghaLuM bane che pUjyapAda vRddhicandrajI mahArAjane, saMgrahaNIno vyAdhi ghara karI gayo hato tethI teo bhAvanagaramAM sthiravAsa hatA. munizrI cAritravijayajI tathA anya ziSyo, rAta-divasa joyA vinA, khaDe page, sevAmAM rata hatAM. ziSya-samudAyamAMnA eka, navadIkSita muni dharmavijayajI to, potAnA bhUkha-tarasa-UMgha badhuM bAjue mUkI, gurunA paDachAyAnI jema rahI, sevAkAryamAM magna rahetA. A muni dharmavijayajInI dIkSA vi. saM. 1943mAM thaI. temano kSayopazama ghaNo maMda. puSkaLa mahenata pachI paNa, kazuM yAda na rahe. dIkSAvakhate to, mAtra navakAra maMtranI mUDI hatI! abhyAsamAM khUba mahenata kare chatAM, logassasUtra doDha mahinA pachI paNa yAda na rahe ! "evuM mae abhithuA' - ATaluM gokhe, to 'vihayarayamalA' bhulAI jAya ! eka vAra pATha ApatI vakhate guru mahArAja vRddhicandrajI mahArAje, A be lITI pacAsa vAra gokhAvI; to paNa yAda na rahI. guru mahArAja kaMTALyA. kahe : jA, yothI khIMTIe mUkIne sUI jA. tuM bhaNI rahyo ! dharmavijayajI UbhA thaI, potAnA Asane AvI, pothI sApaDA sAthe kapaDAmAM vIMTI, khIMTIe mUkIne Asana upara laMbAvIne sUI gayA. thoDI vAre guru mahArAja spaMDilabhUmie padhAryA tyAre rastAmAM A ziSyane sUtelA joyA. kaMI bolyA nahIM. jyAre pAchA pharyA tyAre paNa temaja sUtelA joyA. gurumahArAje temane pAse bolAvyA. pUchyuM: 'kema sUto che?" dharmavijayajI bolyA: 'Ape kahyuM eTale pothI khIMTIe mUkIne sUI gayo!'ziSyanI saraLatA guru mahArAjane sparzI gaI. saraLatA ane vinaya e pAtratAnAM lakSaNa che. guru mahArAje, mAthe hAtha mUkI kahyuM: 'ema na karAya; lAva pothI. jo huM bolAvuM tema bola, AvaDI jaze.' guru mahArAjanAM hRdayanAM kamADa khUlI gayAM. karuNAno dhodha, ziSya dharmavijayajIne bhIMjavI rahyo. guru mahArAja bolatA rahyA ane ziSyane AvaDatuM gayuM. vinaya to hato ja. have, vidyA paNa AvavA mAMDI. vi.saM. 1949nA vaizAkha suda sAtame guru mahArAja to kALadharma pAmyA. enA traNeka divasa pahelAM emaNe saMghanA mukhya zrAvaka, vorA jasarAja suracaMdano hAtha hAthamAM laIne kahyuM ke dharmavijayajIne paMnyAsa banAvajo. pachI, khUba abhyAsa karI teozrI, kAzIvALA jainAcArya dharmasUrIzvarajI mahArAja tarIke mazahUra banyA, aneka pAraMgata vidvAnonA guru tarIke, jANItA banyA. - dhanya che guru AzAnA jhIlanArane! 108 : pAThazALA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI UMDI zAnta vairAgyadazAne praNAma ! vAta mAnyAmAM Ave ke na Ave; paNa mAnavAthI ApaNA aMdaranuM aMdhAruM thoDuM ulecAya, evI vAta che. vAta bauddha sAdhunI che ane temAM rahelo vairAgya to, preraNAnI paraba jevo che, jJAnIone to, kharatA pAna pAsethI paNa zIkhavAnuM kahyuM che. mAtA-pitA bauddha dharmanA anuyAyI hatA. putrane paNa e saMskAra maLyA. sAdhuno samAgama satne jagAve che. aMdara paDeluM sat jAgyuM; sAdhutA gamI gaI. gamatuM meLavyA vinA, manane ArAma nathI thato. sAdhu thayA. sAdhu thayA pachI sAdhutAnA pariNAma TakAvavA mATe sAdhutAthI bharyA-bharyA puruSonI vANI ja, vADa, khAtara ane vArinuM kAma kare che. tenI laganI lAgI ane divasa-rAta enA abhyAsamAM DUbelA rahyA. jyAM-jyAMthI je-je viSayanuM jJAna maLe, te badhuM meLavavA mAMDyA. pote je gAmamAMthI dIkSA lIdhI hatI tyAM, moTo bauddha vihAra hato. gAmanI alaga-alaga vyaktioe emAM ekaeka oraDI bheTa karI hatI. emAM, A sAdhu mahArAjanA pitAnuM paNa yogadAna mahattvanuM hatuM. temanI eka oraDI to hatI ja, uparAMta, e vihAramAM AgaMtuka sAdhunI sevA-zuzruSA karavI, e paNa temanuM nitya kartavya hatuM. pitA to sthitaprajJa kakSAnA puruSa hatA paraMtu mAtAne mamatA hatI. vihAranA vyavasthApaka adhyApakane mAtA haMmezA kahyA karatI ke, mArA dIkarA tamane maLe to kahejo 'bAra bAra varSa thayA, have eka vAra to A tarapha AvIne amane darzana Apo.' adhyApake A vinaMti manamAM rAkhI ane bahAragAma anya vihAra-sthAnomAM javAnuM thayuM ane e yuvAna bhikSu maLyA tyAre, emane AmaMtraNa ApyuM. sAdhu kahe : 'ApanI AjJA che to te tarapha AvavAnuM jarUra vicArIza.' ane e samaya paNa Avyo. vicaratAM-vicaratAM e sAdhu potAnA gAmanA vihAra-sthAnamAM gayA. yogAnuyoga, emanA pitA hastakanI oraDImAM ja rahevAnuM thayuM. pitAe, e oraDI kholI ApI ane A sAdhu e sthAnamAM barAbara eka mahino rahyA. bhikSA levA mATe, potAnA ghare roja javAnuM banatuM, mAtAnA hAthe roja bhikSA svIkAratA ! eka mahinAnI maryAdA pUrI thatAM pharI grAmAnugrAma vicaratAM AgaLa : vadhyA. raste pelA adhyApaka pharI maLyA. adhyApake pUchyuM jaI AvyA ? tyAM rahyA hatA ? tamArI mAtAnA ghare jatA hatA ?' badhA praznonA javAba hakAramAM maLyA. adhyApaka pAchA potAne gAma AvyA tyAre, e yuvAna sAdhunA mAtAne maLyA. mAtAe adhIrAIthI pUchyuM : 'mAro dIkaro maLyo hato ? ene kahejo ne, A tarapha Ave. ene joyAM bahu varSo thayAM.' adhyApakane A sAMbhaLI hasavuM AvyuM. hasatAM joI mAtA jhaMkhavAyAM. adhyApaka kahe : 'mAI ! tamAro dIkaro to ahIM AvIne rahI gayo. tamArI oraDImAM ja rahyo hato. roja-roja tamArA ghare bhikSA mATe paNa, Avato hato. tame ene na oLakhyo ?' mAjI to A badhA zabdo sAMbhaLatA avAk thaI gayAM ! paga taLethI dharatI sarakatI lAgI ! kahe : 'zuM bolo cho ? te ahIM eka mahino rahI gayo ? mAre tyAM roja Avato hato e zuM e ja hato ? aho ! mane to aNasAra suddhAM na Avyo ! te to badhI rIte badalAI gayo.' mAjI tyAM UbhA rahIne dIkaro je dizAmAM hoI zake te dizAmAM be hAtha joDI, mAthuM namAvI bhAvathI praNamI rahI. gadgad svare bolI : dhanya che tenA vairAgyane ! jatanathI ucherI moTo karyo, enAthI ciraparicita hatAM chatAM eNe amane jarA jeTalo aNasAra paNa AvavA na dIdho ! Avo tIvra vairAgya, Avo sahaja vairAgya jemanA prabhAve maLyo tene paNa mArA phroDo praNAma !' ATaluM vAMcyA pachI paNa, tamAre mAnavuM hoya to ja mAnajo. AvuM hoI zake tevuM svIkArazo, to ja A sAcuM mAnavA prerAzo. +++88 j* jo mAnazo to, sAdhakanI aMtaraMga-bhUmikAno khyAla tamane Ave, AvI zake. ane to, kyAreka AdarzarUpe A vairAgyadazA tamArA cittamAM sthapAya. cittavRttinuM UrdhIkaraNa thaze. e ja to sAdhaka-jIvananuM dhyeya che. roja-roja e ghare javuM; chatAM netra-saMyama, vANI-saMyama Avo keLavavo e keTalI kaparI sAdhanA che! ApaNane zAlibhadra munivara yAda AvI jAya ! dhanya te munivarA re ! : 109 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vairAgI, zIdhra saghaLuM tyaje je vAta, hamaNAMnI che. hamaNAMnI eTale ke vi.saM. 2017nA jeTha mahinAnI. jIvane saMskAra ane svAdhyAyanA baLe, vairAgya janme che; to kevo janma? nIcenI ghaTanA, A praznano sabaLa uttara che. indora (ma.pra.)nA vepArI, mahendrakumArajI nAhara emanuM nAma. emanA suputranuM nAma manISakumAra. ghaNA puNyavaMta. dhIkato vepAra cAle. karoDonI saMpatti ! chatAM, teo paththara pANIne maLe tema, saMsArane maLyA kharA; paNa, sAkara pANImAM bhaLe tema, bhaLyA nahIM! pitA-putra, banne saMsAranI lIlA, nirlepabhAve jotA rahyA. eka kSaNa, saMpattinI TocanI AvI. e kSaNe, bannee saMsAra choDavAno saMkalpa karI lIdho ! amarAvatI gayA. upAzrayamAM jaI, prabhujInI pichoDI paherI lIdhI! pitA-putra "saMyamadhara' banI gayA. jonAra-sAMbhaLanAra to, AzcaryamAM garakAva thaI gayA. manamAM, aneka savAlo kUdavA lAgyA! zuM banyuM haze ? Avegano ubharo haze ? AMcako lAgyo haze? pUchIe. pUchI lIdhuM: 'tame A karoDo rUpiyAno vaibhava ane vahIvaTa kevI rIte choDI zakyA ?' teoe svasthatApUvarka kahyuM : jo patte, peDa ke haiM, vaha bhI peDa ke nahIM rahate; to ghosalA to kahAM se rahegA? vaha to peDa kA hai hI nahIM . je pAMdaDAM vRkSanAM che te paNa pAnakhara AvatAM kharI paDe che, - tenAM rahetAM nathI. to, temAM ko'ke bAMdhelo mALo to vRkSano, kyAMthI rahevAno hato? A zarIra, jIva sAthe ekameka thaI rahe che, te zarIra paNa, jIvanuM thatuM nathI, ahIM paDI rahe che. to, saMpatti to, kyAMthI potAnI banI rahevAnI che? sAMbhaLanArane khAtrI thaI ke vairAgya jJAnagarbhita che; ubharo nathI. karmathI bhale saMsAramAM rahyA hatA; paNa, "kaSAya' nI cIkAza na hatI. caNIboranA ThaLiyAnI jema, kSaNavAramAM aLagA thaI gayA. rAjeza vyAsano zera yAda Ave che: 'tAruM ja che badhuM, choDI batAva tuM, - tAruM kazuM nathI, choDIne Ava tuM." hAla khataragacchanI paraMparAnA munizrI mahendrasAgarajI ane munizrI manISasAgarajI banArasamAM pArzvanAtha vidyApIThamAM rahIne, jJAna-sAdhanAmAM vikAsa sAdhI rahyA che. dhanya, temanA antarmukhI vairAgyane ! vaira nahIM, vairAgya jAgyo ! vairAgyanA kAraNo ke vairanA kAraNomAM, taphAvata nathI hoto. rAjAe AmaMtraNa ApyuM. tApase zarata karI: "pAraNuM kArtika taphAvata to, e kAraNone kayA kArya mATe khapAvavAM, e draSTimAM zeTha karAve." hoya che. rAjAe vAta svIkArI. rAjAnA kahevAthI kArtika zeTha AvyA. vAta che, airika tApasa, rAjA ane kArtika zeThanI. kArtika temaNe airikane pAraNuM karAvyuM. managamatuM thayuM eTale gaeNrike zeThanuM mana ahetukathita mArganA marmathI rasAyeluM hatuM. pota prakAzya. nAke AMgaLI mUkI. A kSaNe kArtike vicAryuM: pAriNAmika draSTi lAdhI hatI, tethI airika tApasanI meM dIkSA na lIdhI; tenuM pariNAma, A parAbhava che. tapasyAthI teo AkarSAyA nahIM. A saMketa che. saMketanI lipi vAMcI kArtike eka hajAra ATha airika tapa karato hato; paNa tenuM prayojana sAva uparanI puruSo sAthe, zrI munisuvratasvAmI prabhunA caraNomAM jIvana sapATInuM hatuM. kArtika Ave ane mane pAraNuM karAve, temAM ja samarpaNa karyuM. bAra varSa cAritra pALI, te saudharmendra thayA. tene tapanI phalazruti jaNAtI hatI. jIvana ujjavaLa banAvyuM. saMsAra-rasika jIvane je vaira jIdabharI icchAno nazo kharAba che; te badhuM ja temAM homavAra vadhAranAruM kAraNa bane tene AvA uttama AtmAe vairAgyanuM taiyAra hoya che. kAraNa banAvI dIdhuM. A samyagu draSTino prabhAva che. 110: pAThazALA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : dehabhAvathI para sAdhvIjI zrI lakSmaNAzrIjI : adhUrI sAdhanA AgaLa vadhe che.. hoya ane keTalAMka nikAcita cAritramohanIya karma vedavAnA bAkI hoya; te mATe ja saMsAra mAMDe'; e rIte temane saMsAra mAMDavo paDyo. mana mAne nahIM, mana kacavAya. A badhAmAMthI, chUTavA jhaMkhe. pUjya meghasUrijI mahArAja pAse dIkSA na levAya tyAM sudhI AyaMbila karavAno abhigraha hato. A tapa satata be varSa sudhI cAlyuM ! eka dIkaro hato, te daza varSanI vayano thAya pachI ja dIkSA laI zakAya. mananI utkaTatA eTalI badhI ke,dhIraja kema dharI zake ! gharamAM ja veSa badalI lIdho ! bhAre ho-hA thaI. sAdhvI veSamAM ja gharamAM rAkhyA ane pachI vidhi karAvI. vairAgya tIvra hato. ati mitabhASI svabhAva, kazA para mohanuM to nAma nahIM. dehabhAvathI upara indriyabhAva tenAthI upara, manobhAva ane tenAthI paNa upara AtmabhAvanuM sAmrAjya ! jANe ke -ekAda vi. saM. 2051 mahA vada 14nA divase savAre dharaNIdhara pArthaprabhujInAM darzana karavA jatAM, rastAmAM jyotiprabhA-leTamAM javAnuM thayuM, jyAM sthita sAdhvIjI mahArAjanA samudAyamAM, sAdhvIjIzrI lakSmaNAzrIjI nAmanAM sAdhvIjI hatAM. lagabhaga 75 varSanI jaipha vaya; zarIra rogathI gherAyeluM tethI, sAdhvIjI saMpUrNa saMthArAvaza hatAM. temanI pAse zAtA pUchavA gayA. sRSNa zarIra, asthizeSa thayuM hatuM; chatAM moM para teja hatuM. zarIramAM puSkaLa dAha thato hato. moMmAM to jANe, aMgArA bharyA hoya! peTamAM paNa, lAkya baLatI hatI. jIvana TakAvavA mATe mAtra pravAhI laI zakatAM; dUdha, mosaMbIrasa ane pANI, AvuM divasamAM traNa-cAra vAra levAtuM. laghuzaMkA thaI javAnA kAraNe sahavartI sAdhvIjIne kaSTa na paDe mATe, pANI to, mAtra eka-be camacI jeTaluM ja letAM! laghuzaMkA thaI jAya; to paNa, khyAla na rahe eTale aMze, zarIrano nIceno bhAga acetanavatu jaDa jevo, thaI gayo hato. vaLI, bIjAne kaSTa ApavuM paDe che te khyAlathI temane, pArAvAra kSobha, duHkha ane pIDA thatI hatI. A vaye, roja paccakkhANa karatI/karAvatI vakhate rakajhaka thAya. sAdhvIjI kahe ke, 'upavAsa karAvo, mAsakhamaNa karavuM che.' jIvananI ekamAtra abhilASA, emanI tIvratama jhaMkhanA, mAsakSamaNa karavAnI hatI. parivAramAM koIe A tapa kareluM nahIM; tethI paNa, manamAM tIvra bhAva hatA. nAgaketunA pUrvabhavamAM, bALakane aThThama karavAnI tIvra bhAvanA thaI hatI, -e kathAnI yAda AvI jAya ! A pachInA bhavamAM lakSmaNAzrIjI sAdhvIjIne manuSya-jIvana maLe to, janmatAveta mAsakSamaNa zabda sAMbhaLatAM mAsakSamaNa kare to navAI nahIM eTaluM tIvra; anusaMdhAna mAsakSamaNa sAthenuM baMdhAyeluM hoya tevuM lAge ! emaNe dIkSA paNa kevA saMjogamAM lIdhelI? jANe ke, nirveda zabda mUrtimaMta thayo na hoya! A bhava, te eka kedakhAnuM che; temAMthI nIkaLavA, kedI je rIte jhUre ane jhajhUme evI, saMsAramAM temanI avasthA hatI ! "samakitavRSTi aviratidhara buddhi, AtmabhAvane AdhIna vartatI hatI. deha ane dehanA roga, pIDA - A badhAno to vicAra sudhdhAM pharakato na hato. niraMtara AtmAno ja vicAra ramato rahe! zrI AnaMdaghanajInA zabdo, -'AtamadhyAnI' zramaNa kahevAya e zabda caritArtha thato jovA maLe ! ame maLyA te pachI paMdareka divase jANavA maLyuM ke, teoe A vyAdhigrasta jarjarita dehamAMthI mukta thaIne navo-nakora deha dhAraNa karavA ahIMthI zrI sImaMdhara deva kane javA prayANa AdarI dIdhuM che. ........dhana uparanI mUcha UtaravI zarU thAya, tyAre zrAvakapaNuM pragaTe tema, deha uparanI mUcha Utare che tyAre, sAdhupaNuM pragaTe che. dhananI mUcha utAranArA zrAvaka kyAreka jovA maLe che tyAre pramoda thAya che paNa dehanI mUcha UtarI gaI hoya tevI sAdhutAnAM darzana thAya tyAre 'pulakita thaI javAya che. sAdhvIjIzrI lakSmaNAzrIjInA darzane e anubhava thayo. deha ane AtmAM judA ja che -sthAnamAM rahelI talavAranI jema- "evuM yathArtha-darzana'tyAre thayuM hatuM. AtmA ja bolato hato. AtmAnA bhAvomAM ramamANa vyaktinuM udAharaNa, manamAM aMkita thayuM. e savAra dhanya banI gaI! dhanyate munivarA re !: 111 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMghane, ratnAkara kahyo che. zrI saMgha jAta-jAtanAM ane bhAta-bhAtanAM ratnonI khANa che. AvAM ratno chUpAM hoya che. khUNe besI, ekAMtamAM prabhu sAthenI goThaDI mAMDatAM hoya che; duniyAthI, para thaI gayA hoya che. duniyA emanAthI para che to teo paNa ema ja che. temanI be cAra vAtonA zItaLa chAMTaNAM ApaNA tApane ThAravA mATe pUratAM che. jemanAM darzana ApaNAM netrane pavitra kare, jemanA vacana ApaNA kAnane pAvana kare, jemane vaMdana ka2vAthI, ApaNAM gAtra kRtArtha thAya, tevA e AtmA hoya che. A pahelAM, ApaNe zrI arihaMtasUri mahArAjanA guNonuM darzana karyuM. saMyamanI zuddhinI parAkASThAne sAdhanArA sAdhvIjI mahArAjanA netradIpaka jIvananI upara, Aje dRSTipAta karavo che. sAdhvIjI zrI anupamAzrIjInA darzane thaI jaMgama tIrthanI yAtrA A che, aNagAra amArA nAma -sAdhvIjI zrI anupamAzrIjI. satyotera varSanI vayovRddha vaya. saMyamajIvanamAM padArpaNa karyA pachI, jJAna-darzana ane cAritranI ArAdhanA - sAdhanAmAM AgaLa vadhatAM ja gayAM, vadhatAM ja gayAM. teno grApha, ghaNo UMco che. jo ke, Aje je avasthAe pahoMcyA che, e siddha thatAM varSo lAgyA haze. paraMtu teoe je sthiti prApta karI, ene varSo lAgyA haze. vartamAnakALamAM to A Azcaryajanaka che. vaya vadhatAM, zarIra aneka rogonuM ghara banI gayuM che. rogoe potAnuM kAma karyuM tema temaNe Atma-hita sAdhavAnuM kAma paNa, evA ja vegathI karyuM che. pahelI vAta, prabhubhaktinI laIe. prabhunI sAthe latalIna thavA mATe, pracalita mAdhyama stavana-stutistotra che. temaNe stavananA mAdhyamathI arhat sAthe anusaMdhAna sAdhavAnuM nakkI karyuM. derAsaramAM jaI bhAvapUjA rUpa stavananuM gAna kare tyAre, roja ochAmAM ochA agiyAra stavananuM mukta 112 : pAThazALA kaMThe gAna kare ! ApaNe eka, be ke traNa stavana gAIe eTale ApaNane saMtoSa thAya. jyAre, teonI bhaktidhArA evI to, avirata vahe ke haiyAne bhIMjavyA vinA na rahe. rojanA agiyAra stavana to kharAM, paNa e eka mahinA sudhI (trIsa divasa sudhI) eka stavana bIjI vAra na Ave ! A mujaba traNasotrIsa, teone svanAmanI jema kaMThe che. prabhunA guNonAM varNanavALAM, prabhunA upakArone varNavatAM, prabhu-mahimAne pragaTa karatAM prAcIna stavano, parama bhakta evA mahApuruSoe racelAM stavanonuM teozrI gAna karatAM hoya 'e sAMbhaLavA' e parama lahAvo che ! jema stavanonI vividhatA AtmasAt karI che tema sajjhAyanI paNa, herata pamADe evI vAta che. AkhA varSa daramiyAna roja roja ekaeka sajjhAya bole ! Aje bolelI sajjhAya AkhA varSa daramiyAna pharIthI na Ave, eTalI sajjhAyo teozrIne kaMThastha che ! jyAM sudhI AMkho sArI hatI, tyAM sudhI to svAdhyAya ane graMtha-vAMcana satata cAlyA rahetAM. nizrAvarti sAdhvI-gaNane paThana-pAThanamAM pUrNa sahAyaka banatAM ane adhyayana karAvatAM. vaya vadhatAM, AMkho akhama banI te pachI mahAmaMtranA jApamAM UMDAM UtarI gayAM; navakArano jApa satata cAlu ja rahe. jApa sahaja banI gayo ane ajapA-jApanI bhUmikA AvI gaI. rojanA eka lAkha jApanI saMkhyAe pahoMcI gayA ! divasanA vIsa-vIsa kalAka mAtra navakAra maMtranA jApamAM vItavA lAgyA. eka-eka akSara sAthe tAdAtmya sadhAtuM gayuM. saMsAra pratye tATasthya sadhAtuM gayuM. jApa vadhatA gayA to, uMmarane kAraNe zarIranA roga paNa vadhyA. banne sAmasAmA AgaLa vadhyA ! teno lAbha teo uThAvatA gayA. vulluM duSkRtasaMjJayAya mahatAn|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ukti caritArtha banI gaI. mAtra eka ja kalAkanI nidrA. bAkIno badho samaya, karmanI nirjarA mATe ja vaparAIne sArthaka thato rahyo. - pote to, paLavArano pramAda kare nahIM; sahavartIne paNa pramAda na karavA prere. kahe: saMyama-jIvananI pratyeka kSaNa. kimatI che tene nirarthaka veDaphavA na devAya. keTalA badhA bhavonAM pApo khapAvavAnAM che ! saMyamanI jAgRti paNa, pUrepUrI. nirdoSa AhArapANI vAparavAno Agraha rAkhe. kyAre paNa, sadoSa Ave to, khabara paDe ane baLApo paNa kare. tapano to, gADha anurAga che. vardhamAnatapanI so oLI pUrI karI che, eTaluM ja nahIM, emanA ziSyagaNamAM paNa bhavya ujjavaLa ArAdhanA sahaja jaNAya che. vAtAvaraNa e to, pahelA naMbaranI nizALa che. | dilamAM samajaNano dIvo, sadAye ujAsa pAtharato rahe che. hamaNAM ja, temanI ziSyAoe bhAvanA pragaTa karI ke A vakhate ghaNA AcArya bhagavaMto pAlitANAmAM birAjamAna che, ApaNe paNa jaIe. ' teoe kahyuM; mAre e mATe, DoLI ke vhIlaceramAM besIne, kyAMya javuM nathI. chatAM, badhAnuM mana, ahIM rahevAmAM kacavAtuM hoya ane pAlitANo javuM ja hoya to, mAro koI durAgraha paNa nathI. tyAre ziSyA-praziSyA, badhAMe kahyuM : nA, ApanA mananI bhAvanAne Thesa pahoMcADIne amAre kyAMye javuM nathI. amAre to aDasaTha tIratha ApanA caraNomAM ja che. ahIM sukhethI rahIzuM ane sevAno lAbha laIzuM. ApanI AvI ratnatrayInI akhaMDa, satata, vadhatAbhAvollAsavALI ArAdhanAmAM sahAyaka banIzuM. zubha maitrIbhAvathI zobhato, pramodabhAvathI dIpato Avo sAdhvI-parivAra joIne ApaNI AMkha ane haiyuM Thare che. prabhunA saMghamAM AvA AvA uttama AtmAo che te jANI prabhunA saMghane "ratnAkaranI ane rohatAcalanI' je upamA ApavAmAM AvI che te sAcI TharatI lAge che. mAthuM, jhUkI jAya che; hAtha joDAI jAya che. dhanya che, jinazAsanane, ghanya che, zramaNa-zramaNI saMghane. prabhuno zramaNa-zramaNI saMgha jayavaMto varto. subhASitam jassevamappA u havijja nicchio, AtmA thayo nizcita jehano ke, caijja dehaM na hu dhammasAsaNaM / tyajIza huM deha, na dharmazAsana; taM tArisaM no pailaMti iMdiyA, tene caLAvI navi indriyo zake, uviMtivAyA va sudaMsaNaM giriM / / jhaMjhAnilo meru mahAdrine yathA. (ravivAnivamUtra- jUnivA) (padyAnuvAda: umAzaMkara joSI) parama pavitra zrI dazavaikAlikasUtranI cUlikAnI A eka yAdagAra gAthA che : jeno AtmA nizcita thaI gayo; jenA manamAM nizcaya thaI gayo tene mATe dehanI mamatA paNa sAmAnya - gauNa banI jAya che. te dharmazAsanane kAje dharma pALavA mATe - deha ane pratijJApAlana - e bemAMthI eka pasaMda karavAnuM Ave to te dehano tyAga taNakhalAnI jema karI de paNa dharma na tyaje. tenuM mana evuM to aDaga banI gayuM hoya ke, indriyono sukhAnurAga ene calita na karI zake. game tevA jhaMjhAvAta vAya paNa, mahA-parvata merune jema kAMI na thAya, tema te dRDha ane acalanI jema acala rahe che.. dhanya te munivarA re !: 113 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devo paNa, jhaMkhe darzanane evA... abhuta caritranA svAminI sAdhvIzrI padmazrI mahArAjano, jaya ho ! Aje to basa ! eka pachI eka, Azcarya upajAvanArI vAto ja, manamAM AvatI rahI che. Aje je vAta karavI che, te vAtanA dastAvejI purAvA sAMpaDyA na hota to, vAtane koI sAcI mAnata ja nahIM. 'AvuM te hotuM haze ?"; "kahanevAlA bhI divAnA, sunanevAlA bhI divAnA. " AvA uddagAra sAMbhaLavA maLe. paNa, mAno ke na mAno, A vAta sAcI che. kALanA pravAha upara dRSTipAta karatAM, ema jaNAI Ave che ke, AvI ghaTanA, kyAreka ane kvacita ja bane. samayanA paTamAM zuM na bane, teno uttara Apavo muzkela che. vAta, Ama banI che. vi.saM. 1268mAM khaMbhAta jevA gAmamAM koTyAdhipati zreSThinA dIkarAne tyAM, dIkarI janmI che. jonArA moMmAM AMgaLA nAkhI jAya evI, rUpa-rUpanA aMbAra jevI A dIkarI ! ane 35 karatAM anekagaNuM caDiyAtuM enuM bhAgya ! koI nakazAmAM na samAI zake evuM, enuM bhAgya. joSI mahArAjane kuMDaLI banAvavA to ApI; paNa bhAgyanuM varNana karavAnuM emanuM gajuM na hatuM! kuMDaLI dorI enA phaLAdezamAM moTI pUrNAkRti cItarI, jAtakanA pitAne parata karI AvyA ! goLa vIMTo kholIne joyuM to pAnAM sAva korAM ! joSIne pUchyuM, Ama kema ?joSI mahArAja hAtha joDI kahe : "mArI kalamamAM e kauvata nathI ke tenuM bhAgya huM lakhI zakuM ! eka to, jevuM che te badhuM huM vAMcI zakato nathI ane jeTaluM vAMcI zakuM chuM te kalama dvArA pragaTa karI zakuM tema nathI. huM A jAtakanA bAra bhavananA grahonA vartamAnanI lipi ukelavAmAM lIna hato tyAre ja zabdoe AvI kAnamAM kahyuM - A bhAgyane zabdadehamAM pUravAnI amArI zakti nathI mATe, amane kAgaLa para utArI zaramiMdA banAvazo nahIM - huM, ema ja laI Avyo chuM." vAta, visAre paDI. dIkarI sonAne ghUghare ramatI, kamaLabharelA vizALa sarovaramAM. haMsa jema eka kamaLathI bIjA 114: pAThazALA Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamaLa para vicarato hoya vilasato hoya tema, te kALanA joIne, vagara upadeze dIkSA levA mATe, zrAvikAnA khaMbhAtanA, sahaja hetaprItathI ubharAtA svajanonA eka vRndanA vRnda taiyAra thaI jAya. hAthamAMthI bIjA hAthamAM, hulAtI phulAtI dIkarI moTI mAnazo ! mAtra traNa varSanA dIkSAparyAyamAM, teo thavA lAgI. sAtaso ziSyAnA guNI banyAM! sUri-mahArAje temano sukhanA divasone vItatAM, vAra zI? dIkarInA pravartinI padano abhiSeka karyo. traNa-cAra varSa pachI dAdAno rojano niyama savAre prabhudarzana karI, guru mahattarA padathI alaMkRta karyA. sakaLa zrI saMghamAM, temanuM mahArAjane vaMdanA karI, ghera AvavuM. eka savAre dAdA cAritra, saMyama AdarzarUpa gaNAvA lAgyuM. buddhinI darzane jatA hatA tyAre, pautrI padhalakSmIe sAthe AvavA tejasvitA evI ke, gUDhamAM gUDha tattvajJAnanA padArtha jIda karI. dAdAnI AMgaLI pakaDI dIkarI deva-darzana karI saraLatAthI, hAthamAM rahelA AmaLAnI jema, sAmAne upAzrayamAM guru-mahArAja pAse AvI. tyAM dharmamUrti samajAvatA hatAM. tapasyAmAM uttarottara-pragati sAdhatA mahArAja sthiravAsa rahelA, virAjamAna hatA. dAdAe rahetAM hatAM. vaMdanA karI; te rIte dIkarIe paNa vaMdanA karI. dIkarInA mAtra aThThAvIsa varSanI vaye to, A bhavamAM saMcita bhAgyanI saMketalipi joSI mahArAja bhale, na UkelI thayelAM utkRSTa puSya bhogavavA, sadgatimAM saMcarI gayAM. zakyA paraMtu, munirAjapaLavAramAM dIkarInuM lalATa joIne vaya ochI hoya ke vattI hoya, paNa, ajavALuM keTaluM e kaLI gayA! patharAyuM te mahattvanuM che. sakaLa saMdha zokamagna banI gayo ! dAdAne kahyuM: 'tamArI A dIkarI asAdhAraNa kAma eka tejasvI tAralo pRthvIlokanI mulAkAta laIne, teja karavA A pRthvIlokamAM avatarI che. ene, prabhuzAsananA lisoTo pAtharIne vidAya thayo. caraNe soMpI do !" temanA samagra jIvana para draSTipAta karIe to badhI dAdA saMskAramUrti hatA. AvA kAma mATe "nA" jevI ghaTanA sAMbhaLatAM mAtra "adbhuta" zabda ja mukhamAMthI sarI zabda emanA mukhamAMthI kyAre paNa na Ave. "AyuSyanuM paDe. x x x amRta sAdhutAche." A samajaNa hatI paNa vimAsaNa te kALa evo hato ke guru mahArAjanI paNa, pratimA e thaI ke, "bApajI ! satata sukhamAM UcharelI komaLa bharAvAtI nahIM. koI yugapradhAna puruSa mATe ja, e karma jevI A dIkarI kaThora saMyama jIvana kevI rIte pALI vikalpa khullo raheto hato. evA samaya daramiyAna, eka zakaze ?'vaLI guruvacana paNa amogha hoya che evI zraddhA sAdhvInI pratimAnI to kalpanA zI rIte thaI zake ? paNa hatI, ghaDIka kamaLanA phula jevI dIkarInA moM tarapha chatAM, A mahattarA padmazrInuM utkRSTapuNya, alaukika jue, to ghaDIka guru-mahArAjanA, tapa-tejathI dIpatA prabhAva; tethI vi.saM.1298mAM teonI pratimAnuM mukha-kamaLa tarapha jue! chevaTe, dharma pratyenI aDaga nirmANa karAvavAmAM AvyuM. nitya darzanArthe ane zraddhAno vijaya thayo. upakArInA upakAranuM smaraNa thatuM rahe, e AzayathI putra, putravadhU tathA parivAra sAthe AvIne, ATha banAvelI emanI pratimA, kALanI pachaDATo vacce, Aje varSanI dIkarI padhAne vahorAvI dIkSA apAvI. paNa akhaMDa sacavAyelI rahI che. mAtara tIrthanA bhAvollAsanI UchaLatI choLo vacce, dIkSA thaI. te have sumatinAtha prabhunA vizALa jinAlayamAM, A pratimA padmazrI nAme oLakhAvA lAgyA. vidyamAna che. dIkSA pachI, bhAgye khIlavAnA badhA sImADA jaya ho ! jaya ho ! mahattarA pravartinI sAdhvIzrI oLaMgI lIdhA. potAnA guru-mahArAjanI sAthe te nAnA padmazrI mahArAjano jaya ho! sAdhvI beThAM hoya to paNa, AvelAM badhAM pahelAM A nAnA jinazAsanano, sadAkALa jaya ho ! mahArAjane ja vaMdana kare ! are ! e to ThIka, paNa temane dhanya te munivarAre !: 115 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAmAM agAdha zakti che.. ekavIsa hajArathI paNa vadhu gAthA kaMThastha karanAra sAdhvIjI DrIMkAraguNAzrIjI virala koTinA kahI zakAya tevA sAdhvIjIzrI padmazrIjInI vAta vAMcIne AnaMda, ahobhAva ane Azcarya pragaTa karatAM, ghaNAM patro AvyAM che. teoe bharapUra anumodanA karI che; paNa, sAthe prazna paNa karyo ja che; A vAta junA jamAnAnI che, paNa vartamAnamAM kaMI AvuM vilakSaNa, netradIpaka jovA maLe ke nahIM ? mAtra bhUtakALanI samRddhi ja che? vartamAnano vaibhava che ke nahIM ? mArA manane paNa A prazna suMdara lAgyo. e dRSTie, cArekora najara pheravI to, prabhu saMghanA udyAnamAM keTakeTalAM phUlo jovA maLyAM; koI raMgamAM, koI sugaMdhamAM, koI kadamAM to koI zobhAmAM kevA kevA caDiyAtAM che, te joIne meM vismaya anubhavyo. temAMthI hAla eka puSpanI suvAsa mANIe. vAta Ama che :-- nAnI vayamAM dIkSA thAya to jJAnanI sAdhanAnI kevI moja mANavA maLe ! evA dIkSitanA jIvanamAM ochAmAM ochI, ekavIsahajAra zloko-gAthA kaMThastha thavI joIe. AvI mAtabara mUDI hoya to, jIvananA uttarakALamAM ciMtana ane anuprekSA mATe, bharapUra sAmagrI maLe -maLI rahe. ArtadhyAnanA kAdavathI, eka paNa divasa, citta kharaDAya nahIM. manamAM, prabhujInA vacananI mastIno anubhava thayA kare. sauthI mahattvano lAbha to e thAya ke, -javAnI sukhe sukhe pAra UtarI javAya. zrutajJAnanA baLathI, kAmAvegano tabakko oLaMgI javAya. vaLI, AnAthI zramaNa-jIvananA je be lakSya che, tene sAdhavAnuM sugama banI jAya ! niSkalaMka pravRtti ane niSkaSAya vRtti. A be lakSyamAM, jJAna sAdhanA khUba sahAyaka che. A kArya saraLatAthI thaI jAya. ATalI vAta thaI eTale, tarata jijJAsA thaI ! vAta to sarasa che; AdarzabharI vAto che. zuM AjanA yugamAM, A zakya che ? AvA raLiyAmaNA praznano javAba paNa 116 : pAThazALA ApaNane raLiyAta kare evo maLyo. harSa sAthe jaNAvavAnuM mana che : uttama kuLa, saMskArI mAta-pitA, saMyamanI bhAvanA janmAve tevuM vAtAvaraNa. pariNAme, daza varSanI vaye ja dIkarIe dIkSA lIdhI. dIkSA-vakhate ja eka zubha vicAra maLyo, 'tame dhAro to, ekavIsahajAra gAthA karI zako.' A vicArane, bhAvasahita cittanI bhUmimAM vAvyo. samaye-samaye tene, yogya khAtara-pANI maLatAM rahyAM. jotajotAmAM A zubha saMkalpane aMkura phUTyA. vadhatAMvadhatAM te choDa banI, vRkSa ane dhIMguM vRkSa banyuM. mAtra aDhAra varSanA dIkSA paryAyamAM to, ekavIsahajA2 gAthAno lakSyAMka siddha karI lIdho ! jJAna-sAdhanAnI yAtrA, avirAma cAlatI rahI. mAtra navI navI gAthA karavAnI eTaluM ja nahIM, jeTalI gAthA thaI hoya te badhIne, parAvartananA svAdhyAya dvArA vadhu ne vadhu dRDha karIne tene AtmasAt banAvavAnI; - tAjI rAkhavAnI ! AvuM karavAthI, A jJAna sAdhanA ka2vAthI, dhIre-dhIre anyoga siddha thAya che. kramazaH jJAnadazAnI prApti thAya che. arthAt, 'jJAtAbhAva' pAmavAno A ja mArga che. ekavIsahajAra gAthAomAM, -pAMca pratikramaNa, bhASya, karmagraMtha, AgamanI niyukti, prasiddha indriyaparAjaya-zataka, vairAgya-zataka, kSetra-samAsa, moTI saMgrahaNI vagere, aneka graMthono samAveza thAya che. dIkSA pachI, roja traNa ke pAMca jeTalI gAthA karavAmAM Ave to paNa, eka dAyakAmAM A badhuM siddha thaI zake. e sAdhvIjI mahArAjanuM zubha nAma che H 'rphIkAraguNAzrIjI.' dIkSA-samaye vaya bAra varSanI hatI; hAla trIsa varSa AsapAsanI vaya che. acalagacchanI paraMparAmAM che. A cAturmAsamAM teo kacchanA bidaDA gAmamAM birAjamAna che. A vAta vartamAnakALanI che; atyAranI che. ApaNI AsapAsanI ja che. preraNAnuM jharaNuM vahetuM che. khobo bharIne, emAMnuM amRta jaLa pI laIe. tarasa chipAvI laIe. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThI vIraDInAM jaLa-biMduo zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAjaramAna strIratna vimalazrIne praNAma strIomAM guNa ane doSa bane hoya che; paraMtu, tenA yAcako 'vimalazrI suprabhAtam" evuM bolatA! hayAti doSanI bahulatAthI strIne vagovavAmAM Ave che te, bAda paNa, yAcakonA cittamAM AvI gADha asara rahI adhUrA darzananI nizAnI che. strInI patnI tarIkenI hoya, evuM kalpI paNa kema zakAya? bhUmikA pachI, mAtA tarIkenI bhUmikA, samagra-parivAra mATe "pAvara hAusa" banI rahe che. AvuM kartavya putra pethaDakumAramAM uttama-saMskAranuM vAvetara ane nibhAvanArane, kAMIka vizeSa vizeSaNa ApavAnuM mana siMcana karanAra A ja vimalazrI hatAM. thAya ja. dedAzA-pethaDa-jhAMjhaNa jevA, viziSTa vyaktitva dedAzAnA duHkhanA divasomAM, moTo sadhiyAro, A pAchaLa vimalazrInI preraNA hatI. jAjaramAna strI-ratna vimalazrIno ja hato. vimalazrInA pratApe, dedAzA moTI jevuM vizeSaNa, temane ja zobhe. Apatti oLaMgI zakyA hatA. jyAre temane, rAjAe .. AvAM hatAM, vimalazrI. dedAzAnAM patnI ane keda karyA hatA tyAre, sAMketika bhASAmAM gupta saMdezo pethaDakumAranA mAtAjI. temanI A banne bhUmikA uttama mokalAvyo hato; tene mAtra vimalazrI ja ukelI ane hatI, Adarza hatI. vaLI jhAMjhaNazAmAM je sAhasikatA, samajI zakyAM hatAM. te saMdeza, -mAtra traNa vAkyanA, laukika artha ane rahasyamaya artha thatA hatA. udAratA dekhAya che, teno srota paNa, vimalazrI ja ne! sAmAnyajananA magajamAM paNa na Ave, "evAM A vimalazrI jevI udAratA, javalle ja koI strImAM vAkyo hatAM : jovA maLe. emanA prasaMgo jANIne, tAjuba thaI javAya ! saMdeza laukika artha rahasyArtha - roja prabhAtanA, gharethI nIkaLI ziro'rtiH / mAthuM duHkhe che. rAjAnI Apatti che. derAsare prabhujInAM darzana karI, bhuktau saMzayaH / jamavA icchA nathI. ghare, AvI zakAze nahIM. upAzrayamAM guru mahArAjane vaMdana 125: sadha: wAIH | zaradI maTADavA mATe tame jaldI nAsI jAo. paccakakhANa karI ghare pahoMce tyAM garama pANIno nAsa sudhImAM savAzera sonAnA sikkAnuM taiyAra karavo. dAna vimalazrI karatAM hatAM. potAnI meLe, AvA zabdonA artha, eka paNa paLa sAmAnyataH, strIo-baheno dvArA annadAna gumAvyA vinA karavA mATe, kevI svastha ane nirmaLa udAratApUrvaka thatuM hoya che. e sahaja che. paraMtu, ghana prajJA joIe! vimalazrInA A guNothI dedAzA pharIthI saMbaMdhI udAratAnAM darzana to ko'ka vAra ja thatAM hoya dedAzAha banI zakyA. che! vimalazrI to, nitya ane niraMtara, yAcakone dAna AvA jAjaramAna strIratna vimalazrIne ApatAM, tethI temanI hayAti pachI paNa, varSo sudhI, praNAma... ! anya koI paNa dAtA pAsethI dAna letI vakhate paNa, 118 : pAThazALA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAzraya to, dedAno ! ' karavAnA ! dedAzA eTale pethaDamaMtrInA pitA, jhAMjhaNanA dAdA ane vimalazrInA pati. A cAreya vyaktionuM vyaktitva nirALuM hatuM. temanI UMcAInI Toca eka-ekathI caDiyAtI hatI. jANe uttama upavananA, raMga-rUDA ane rUpe-pUrA, ronakadAra, ane sugaMdhane prasarAvatAM puSpo ! koIne, pahelo naMbara na ApI zakAya ! sau, pota-potAnA sthAne zreSTha darajjAnA gaNAya evA pratibhAvaMta! - eka-eka vyaktinA eka-eka kAma to, kALanA kALaje bhUMsI na zakAya tevI zAhIthI lakhAyelAM jovA maLe che. upAzrayanI vAta Ave eTale dedAzAhanI yAda Ave ja. evuM kAyamI dhoraNe smRtimAM sacavAya tevuM, kayuM kAma thayuM? sAme cAlIne dAna ApavAmAM dedAzAhane koI na pahoMce ! niyama to hato, je gAmamAM paga mUke te gAmamAM sau prathama kAma jinAlaye javAnuM ane prabhujInAM darzana karI, pachI bIjuM kAma upAzraye jaI muni mahArAjane vandana karavAnuM. te pachI ja vyApAra ke vyavahAranAM kAma karavAnAM ! A krama mujaba ja, teo devagirimAM upAzraye gayA hatA. munimahArAjane vandana karyA pachI, e upAzrayanA eka khUNAmAM bhegA thayelA bhAIone pUchyuM:-zuM prayojana che? javAba maLyo : navA upAzrayanA nimaNanI vicAraNA cAle che. paLanA vilaMba vinA dedAzAha bolyA : badho lAbha mane Apo ! sthAnika saMghanA bhAIo bolI UThyAH zuM sonAno upAzraya bAMdhavAnA cho? dedAzAha kahe: hA. sonAno baMdhAvI dauM! ane kharekhara ja, vacananA pAlana mATe, baMdhAtA e upAzrayanA cUnAmAM 49 poTha (traNa maNanI eka poTha) kesara bheLavIne sonA sarikho upAzraya baMdhAvyo ! koIna karI zake tevuM kAma dedAzAhe karI batAvyuM. devagiri (dolatAbAda)nA upAzrayane tyAMnA zrIsaMghe varSo sudhI upAsanAno pAyo banAvyo ane tyAM sudhI kesaranI sugaMdhane mANIne, dedAzAhane sadbhAvanI aMjali khoba-khobe ApI ! devagirinA A upAzraya parathI evI kahetI pracalita banI ke, "upAzraya to dedAzAhano !' AvA dedAzAhanA dIkarA pethaDa ane pautra jhAMjhaNa ! temAM to, uttamatAno saravALo ja thayo che! dhanya e tripuTIne ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 119 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pethaDa-prasaMgamALA AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAja ziSyagaNa sAthe, tyAM maMtrIzvara pethaDanA jIvana-prasaMgothI, huM khUba ja prabhAvita thayo chuM. teonA jIvanamAM, bhadrikatAnI bhoMya para, birAjamAna hatA. emanI vANI sAMbhaLavA keTalAka zrAvako anekAneka guNonI bhAta upasI che. emanA guNonA tyAM beThA hatA. pethaDakumAre praveza karyo tyAre, "parigraha parimANa vrata levA jevuM che ane te pratyeka zrAvake levuM varNanamAM, vANI gadgad thaI Ave che. Aje pethaDazAnAM guNonuM gAna karavAnI icchA thaI AvI che. eTalA badhA joIe" e samajAvI rahyA hatA. bahumAnavidhi sAthe pethaDa guruvaMdana karI rahyA che; prasaMgono meLo thayo che ke, "zarUAta kyAMthI karavI" enI evAmAM ja koI zrAvake mazkarInA lahejAmAM kahyuM : bApajI ! mUMjhavaNa thAya che ! cAlo, emanA mAtAnA zubhAziSathI, A mALA gUMthavAnuM zarU karIe, e ja aucitya maMgala che. A pethaDane ja e niyama Apo. uttama puruSonuM lakSaNa che: mazkarImAM paNa bolAyelA eka : vAta ema banI ke mAtA vimalazrIe bALa vacano paNa, savaLAM ja le ! e nyAye pethaDakumAre hAtha joDI, vinayayukta vacanothI kahyuM: pethaDane saMskAranuM bhAtuM baMdhAvatAM, pahelI zikhAmaNa e "guru mahArAja ! kRpA karo ! je niyama hoya te mane ApI hatI ke :-- Apo !" dIkarA ! kyAre paNa, dharmasthAna emane ema na mana ema na gurumahArAjanA manamAM pethaDanI uttamatAno paDagho oLaMgavuM. bALakane samajAvyuM ke raste jatAM, derAsara Ave paDyo. kahe: 'keTalAnuM parimANa levuM che ?" "kRpALu ! to, bhale mAMgalika hoya paNa be-pAMca kSaNa tyAM thobhIne, lAkha rUpiyA rAkho.' gurumahArAje kahyuM: 'hajI vicAra zikhara tarapha najara noMdhIne, dhajAne manamAM sthApI prabhune karo. ' eTale pethaDa kahe : "esI hajAra !" "ema nahI, najaramAM ANI "namo jiNANaM' bolIne ja AgaLa vadhavuM. Ama vadho.' 'kupALa deva Apa ja pharamAvo." te pramANe, raste upAzraya Ave tyAre paNa, "pAMca lAkha rAkho.' zrAvako bolI UThyA: 'amane bhaktibhAve najara karavI. jo gurumahArAja hoya to temanI ochuM rAkhavAnuM kaho che ane pethAne vadhavAnuM kaho cho !" pAse acUka javuM. 'mayUeNa vaMdAmi. gurujI, zAtAmAM "pachI pastAvo na thAya, tevuM mokaLuM rAkhavuM sAruM.' pethaDa cho ? kAma-sevA pharamAvo' ema vivekathI kahevuM. ATaluM sAthe vAtacIta karatAM enA hAthanI rekhAo gurudeve vAMcI to karavuM ja. samaya hoya ane gurumahArAjanI anukuLatA lIdhI hatI ! pethaDakamAra kahe : "mane lAkhanI rakama lakhato hoya to gharmopadeza sAMbhaLavo. ye nathI AvaDatuM; chatAM Apa kaho cho te pramANa." ane mAtAe ApelI zikhAmaNa, pethaDe barAbara gAMThe potAnA upakArI gurumahArAja tarIke hRdayamAM sthApana bAMdhI ane bhUlyA vinA, enuM AcaraNa karavAno niyama karyA. rAkhyo hato. lAbhAMtarAya karmano udaya hato. daridratA gherI upakArI gurumahArAja pratye, pragADha prIti thaI hatI; vaLI hatI, eka eka TaMkanA phAMphAM hatA. kapaDAM phATelAM ane enI pratIti A prasaMgathI jaNAze. jyAre pote maMtrI banyA ughADA paga para dhULanA thayelA hatA. A niyamanA kAraNe tyAre, ghaNAM varSo pachI eka khepiyAe khabara ApyA ke AvA saMjogamAM paNa raste jatAM, upAzraya tarapha najara gaI. "AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAja padhAre che, padhArI rahyA R . 120: pAThazALA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA uchA karI. che." ATalA samAcArathI bhAvavibhora thaIne emaNe AvelI ke, -racanAne anusAra, phUlono krama vicArI mAdhava' nAmanA e bhATane, A khabara ApavA badala levAmAM Avato ane te mujaba e bhAI phUlo Ape. anargaLa dAna ApyuM. "anargaLa' eTale maryAdA vinAnuM ! maMtrIzvara DAbA hAthe laI, jamaNA hAthe prabhune caDAve. A ApaNane koI pUche keTaluM dAna ApyuM?" enA javAbamAM rojano krama. phUlonI aMgaracanA karatAM pote, manamAM "prabhu ApaNA mananI maryAdA Ave. ApaNe bolI na zakIe, kevA sohe che ! samavasaraNamAM devo-Indro vaDe thatI pUjA eTaluM dAna ApyuM. kevI zobhatI haze !' -evI vicAradhArAmAM magna rahetA. oladola mANasonA hRdaya-samudrane koI kinArA "are ! are ! Aje A krama kema tuTe che ! je kramathI nathI hotA. phUlo AvavA joIe, temAM pheraphAra kema?" be vAra to kahuM? keTaluM dAna ApyuM? je jIbha vaDe e samAcAra phUla laI-laIne bAjue mUkyAM. trIjI vAra paNa , ema ja ApyA e jIbhanI tole sonAnI jIbha ApI ! bolavAmAM thayuM ! nI-chUTake phUla ApanAra tarapha najara karI. phela dAMte paNa sahAya karI te badhA dAMta eTale ke batrIsa dAMta ApanAra sevakanI jagyAe to rAjA beThA hatA ! maMtrIzvare pramANe eTalA hIrA ApyA! samAcAra ApavA te cAlato heja paNa kSobha pAmyA vinA, pelA bhAI tarapha izAro Avyo. have evuM na karavuM paDe eTale pAMca ghoDA ApyA. karyo. e ja bhAI goThavAyA ane manabhAvana kArya pAra enA vastra phATelAM hatAM eTale ene pAMca joDa kiMmatI vastro paDyuM. parikarasameta prabhujInI phUlanI racanA pUrNa thaI. ApyAM ! basa? ATaluM to ghaNuM kahevAya ! bhAI ! kaLaza zAMtipUrvaka caityavaMdana karI, kAussagna-dhyAna karI, prArthanA to haja have Ave che. tene ke tenI saMtatine kyAre paNa karI. ghaMTanAda kayo ane pAchA pagale jinagRhanI bahAra takalIpha na paDe te mATe pAMca gAma ApyAM. "mArA AvyA tyAre rAjA rAha jotAM UbhA hatA ! Ama, ekAeka gurumahArAjanA AgamananA sukha samAcAra ApavA AvavAnuM prayojana jANavA icchA karI. Avyo. ' vAta Ama banI hatI. eka sarahadI rAjA sAthe saMdhiAvI anukaraNIya gurubhakti temanAmAM jovA maLe karAra karavAnA hatA. maMtrIzvaranI aNamola salAha jarUrI che. bahumAnabharI bhaktibharyA hRdayavALA saraLa ane yogya hatI, tethI rAjAe pahelA to sevakane mokalyo. sevaka jIvo para gurumahArAjanI kRpA avatare che. uttara laIne Avyo nahIM eTale sahamaMtrIne mokalyA. te paNa parata na AvyA tethI 'vAta zuM che? te jANavA rAjA * A prasaMga maMtrIzvara banyA pachIno che. prabhu khuda AvyA. "maMtrIzvara kyAM che ?' pratyenI maghamaghatI bhaktino preraka prasaMga che. enA bhAva, bhAryA prathamiNIe AvakAra ApatAM kahyuM : ApaNA manamAM sthApana karavA joga che. 'birAjo ! hamaNAM pUjA-sevAmAMthI paravArIne Avaze." maMtrIzvara pethaDakumArane niyama hato ke, jinAlayamAM - rAjA kahe : "mAre jovuM che, e pUjA kevI kare che !' pahelo jamaNo paga mUke, tyArathI mauna, ane te mauna, rAjA jinagRhamAM dAkhala thayA. emaNe joyuM ke ahIM vANInuM ja nahIM, AMkhanuM paNa ! sAthe prabhupujAnI pUrNa to bhAvabharyuM ane bhaktibharyuM vAtAvaraNa che ! eka-pachIvidhi paNa jALavatA. eka phUlo Apato hato, te sevakanI jagyAe pote besI rojano A niyama. vividha varNanAM puSponI saMracanA gayA ane potAne sUjhayuM tema phUlo ApavA lAgyA. dvArA prabhujInI aMgaracanA karatA. paMcavarNanAM phUlonI navI- derAsaranuM vAtAvaraNa ja evuM prabhAvita karI gayuM ke, - navI bhAta pADIne, goThavaNa karatA jethI tenI vacce teo kazuM bolI na zakyA ! birAjamAna prabhujI, vadhu ne vadhu suMdara lAge. bahAra AvIne, maMtrIzvara pethaDe kSamA mAMgI, rAjA AvI aMgaracanA karatI veLAe, potAnI najara sAthe yogya vAtacIta karI. prabhujI samakSa to rahe ja. vAraMvAra najara khaseDavI na paDe, AvI hatI temanI prabhusevAnI tallInatA! te mATe eka uttara-sAdhaka jevA sevakane samaja pADavAmAM zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 121 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa : pethaDazAnI jJAna pratyenI prItino eka prasaMga joIe. bahu ochA dharmapremIomAM AvI jJAnaprIti jovA maLe. te mATenI be vAta noMdhAI che. 1. pratikramaNanAM sUtro dara cha mahine gurumahArAja pAse dhArI letA, jethI koI pAThamAM AvI gayelI azuddhi dUra karAya ane, sUtro pUrNazuddhi sAthe bolI zakAya. AvuM koNa kare ? dara cha mahine gurumahArAjanA mukhathI sUtronA uccAra, grahaNa karavAthI jJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama thAya, buddhi teja bane. 2. ochAmAM ochI eka navI gAthA moMDhe karavI, evo AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAje upadeza Apyo hato. saraLa-hRdayI maMtrIzvara pethaDe niyama karyo. upadezamALA kaMThastha thAya tyAM sudhI, roja eka gAthA kaMThe karavI; tema na thAya to, te divase sAMjanuM bhojana baMdha rAkhavuM. rAjyanA kAmamAM, evuM banatuM paNa kharuM. evA samaye gAthA na thAya ane mAtA sAthe mITho paNa jhagaDo thAya ! tIvratA ja, rasto zodhI Ape che. rAjasabhAmAM jatAM eka gAthA kaMThastha karavI ane pAchA vaLatAM e gAthAnI punarAvRtti karavI. --Ama niyama karyo ane kharekhara, 544 gAthAnI upadezamALA, pUrepUrI kaMThastha karI ! cAra: pethaDamaMtrImAM zruta-rAga kevo gADha hato te prasaMga joIe. upAzrayamAM gurumahArAjane vandana karavA gayA tyAre, pAMceka sAdhuo eka tarapha maMDaLI AkAre besI, koI sUtranA pATha bolatA hatA. kutUhalathI temanI najara paDI ane te pAThamAM vAraMvAra AvatA 'goyamA - goyamA' zabda kAne saMbhaLAyA. mUkhya AcAryamahArAjane pUchyuM : 'tyAM zuM cAle che ?' mahArAjazrIe kahyuM : "paramapAvana paMcamAMga zrI bhagavatIsUtrano pATha cAle che. maMtrIzvare vinaMti karI : 'amane paNa, saMbhaLAvone ! keTalA divasa lAge ?' 'Ama to vistArathI zravaNa thAya to, cha mahinA lAge' maMtrIzvara kahe : 'eTalo samaya phALavavo muzkela che' 'to keTalA divasa tame AvI zako ?' pethaDa maMtrI kahe : 'sAta divasa' 122 : pAThazALA ......ane sAta divasamAM vidhisahita, ekAsaNApUrvaka saMpUrNazravaNa karyuM. pAThamAM jyAM jyAM 'goyamA' pada Ave tyAM sabahumAna sonAmahora mUkavA sAthe zrI bhagavatIsUtranuM mananapUrvaka zravaNa karyuM. e sonAmahoramAMthI, zrI bhagavatIsUtra sahita AgamagraMtho suvarNAkSare lakhAvyA ! pethaDa maMtrInI A zrutabhakti kevI preraNAdAyI che ! pAMca: jJAnanI bhaktinI jema ja, vrata-pAlananA kevA premI hatA, e have joIe. kharekhara to, temanuM AkhuM jIvadaLa ja uttama che. bhavitavyatA UjaLI che; temane sAcA prasaMge sAcuM ja sUjhyuM che ! emanA jIvanamAM badhA ja prasaMgomAM vizeSatA rahI che. banyuM evuM ke, khaMbhAtamAM AcAryazrI devendrasUri mahArAjanA paramabhakta bhImazrAvake bAra vrata svIkAryAM tenI khuzAlImAM, caturthavratadhArI zrAvakone bahumAna prIti sabhara bhaktisvarUpa, pUjAnI eka joDa, sAmAyikanI eka joDa, eka kAmaLI - ATalAnI eka-eka poTakI, jene maDI kahevAya tevI maDI 700 naMga mokalI. pethaDa maMtrIne paNa, AvI eka maDI mokalAvI. jenA dvArA A maDI mokalAvI, te mAMDavagaDha pahoMcI gayA. pethaDazA konuM nAma ema pRcchA AdarI. AvI uttama bheTa to, svAgatasAthe ja AvakAravI joIe ! AMgatukane kahevarAvyuM : 'tame gAma-bahAranI dharmazALAmAM rAtri-rokANa karo. ame tamane, vAjate-gAjate levA AvIzuM.' bIje divase zubhamuhUrta samaye, 10,000nI vizALa janamedanI sAthe, vAjiMtranA madhurasvarathI gaganane bharIne bahumAnapUrvaka maDI lAvyA ane gRhamaMdiramAM padharAvI. jinamaMdiramAM prabhu-pUjA karI gabhArAnI bahAra AvatAM, maDI para bhAvathI kesarachAMTaNAM karatA hatA teve samaye prathamiNI praveza karatAM hatAM. smita sAthe hAthanA izArAthI pUchyuM : 'A zuM karo cho ?'pethaDe paNa, pUjAnA vastrano cheDo darzAvIne kahyuM : 'paheravAne yogya banavA mATe prArthanA karuM chuM.' pUjA, caityavaMdana karIne prathamiNI jevA bahAra AvyAM ke turta kahyuM : 'vilaMba zA mATe ? huM taiyAra chuM. muhUrta levA jaIe.' malakAtA svare pethaDa bolyA : 'AcAryamahArAjane AmaMtraNa ApavA jaIe. ' teonA prabaLa puNyodaye AcAryazrI najIkanA kSetramAM birAjamAna hatA. zubhamuhUrte ane zubhazukane batrIsa varSanI bharayuvAnImAM pethaDakumAra tathA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to pethaDa jevA niHspRha ja karI zake. rAjAne A mahAmUlyavAna bheTa to maLI; paraMtu, e TakI nahIM, apAtra TharI! pethaDazA jevI, hRdayanI vizALatA kyAM? rAjA pote mAnI na zakyA ane svayaM parIkSA karavA gayA ane citrAvelI gumAvI dIdhI! ApaNe svayaM tarapha AMgaLI cIMdhIne jovAnuM che. vicAravAnuM che. ApaNe koIne phona naMbara lakhavA mATe pena ApIe, to tenuM DhAMkaNuM ApaNI pAse rAkhIe ! pethaDamAM zrAvakapaNuM kevuM khIlyuM haze ! citrAvalI jevI mUlyavAna cIja sAmethI ApavAnuM mana thayuM. A prasaMga ane tenI manobhUmi samajI zakIe to, ApaNA cittamAM paNa, udAratAnA ekuro. Uge. sArthakatA to emAM ja che ne? dharmAnurAgiNI ane dharmAnusAriNI patnI prathamiNIdevIe, harSabharyA romAMca sAthe caturthavratano svIkAra karyo, gurumukhethI vratagrahaNa karyuM ane eka maDI bhImazrAvakane mokalAvI. kevI uttama rIta !maDI maLI tyAre, vrata na hatuM. vicAryuM dhAre che e zabhasaMketa che. A saMketa-lipi vAMcIne thayuM, AmAM jIvana-dharmanA sopAna caDavAnI taka che, vadhAvI laIe. prabhunI mahora lagAvIe. enI mahera hoya, sAthe gurunA mukhano uccAra hoya, to duSkara vratanuM pAlana paNa, sukara banI jAya. zraddhA ane vizvAsathI kaThina rAha AsAna bane che. vrata levA sAthe enA rakSaNano killo paNa racyo ! tAMbUla vAparavAM nahIM, jhINAM mulAyama vastro paheravAM nahIM, ghI-dUdha pracUra dravyo na vAparavAM, strIsaMbaMdhI kathA na karavI. pariNAma e AvyuM ke, A vratathI AtmA ane deha pavitra thayA. pethaDakumAre paridhAna karelAM vastra dvArA, rogInA haThIlA roga paNa javA lAgyA! vastranA paramANumAM anyanI azAtAnA udayane aTakAvIne, zubha-zAtAno udaya pravartavAnI tAkAta pragaTI! yazovANInI paMkti sArthaka banI : maMtra phaLe, jaga-jaza vadhe, deva kare sAnidhya. zAstrakAroe paNa, pethaDanA tapAlananAM vakhANa karyA che. ApaNe e preraNA jhIlavAnI che. ApaNane vratadhArI samajI, koI prabhAvanA Ape tyAre, ema ne ema svIkAravAnI to vAta, na ja Ave paNa, "bhAI ! haju mAre vAra che" e uttara paNa na zobhe, kintu enI lAyakAta keLavavAnI mathAmaNa zarU thaI jAya; evuM karIe to ya lAbha ja che. : javalle ja koInA jIvanamAM bane ke banyo hoya, evo A eka prasaMga che. devagiri-dolatAbAdamAM jinamaMdiranA nirmANanuM kArya hAtha dharyuM. te mATe jamIna saMpAdana karavAnI hatI. rAjAnA maMtrI hemAdri rIjhe to ja, e kAma pAra 5De. maMtrI hemAdrinI kIrti comera prasare tevuM kAMI karavuM joIe. te mATe maMtrIzvara pethaDe, jyAM cAra rastA maLatA hoya tyAM eka vizALa satrAgAra khulluM mUkyuM. AvatAM-jatAM vaTemArgu te sthAnanI sagavaDa ane suvidhAthI evA cakita thatA ke gharane bhUlI jAya ! tyAMnI rasoI to evI, ke patnIne bhUlI jAya ! Agraha evo thato ke mAtAne bhUle ! ATa-ATalI paroNAgata mANyA pachI vaLatara cUkavavAnI vakhate, "A badhuM to maMtrIzvara hemAdri taraphathI ja cAle che" -evo javAba maLe ! loko be moMDhe hemAdrinAM vakhANa karavA lAgyA. traNa varSe, jyAre A kIrti hemAdrinA kAne pahoMcI tyAre, enuM mane AzcaryamAM DUbI gayuM. ene thayuM, yAcakone paNa gALa sivAya meM kAMI ApyuM nathI ane chatAM mAruM nAma ? A koI bhalA ane paropakArI vyaktinuM kAma che. A udAratAno paDagho evo paDyo ke pethaDazAnuM azakya-jevuM kAma zakya banyuM. jamIna maLI ane caityanuM nirmANa thayuM. pethaDazAno yaza digU-digantamAM prasarI rahyo. enI suvAsa paNa comera phelAtI rahI. pethaDakumAranA caritramAMthI keTalAka mukhya prasaMgo joyA. uttamatA to, Thera-Thera jovA maLe. ApaNe mAtra tene, cAhaka banIne cittamAM vasAvavAnI che. nahIM to, citta ema ja vasAI jaze. evuM thAya te pahelAM, jAgI jaIe.. "aprAptanI icchA nahIM ane prAptanI mUccha nahIM.' mUlyavAna padArtha pratye paNa, mamatA nahIM. pethaDazAnA A svabhAvanuM darzana paNa karavA jevuM che. ghInA vepAra daramiyAna, pethaDane eka divya cIja - citrAvelInI prApti thaI hatI. A adUbhuta vela devAdhiSThita hatI; je pAtra vAsaNanI nIce mUkI hoya te pAtramAM rahelI vastu, akhUTa banI jAya ! AvI virala cIja pethaDa pAse che enI jANa rAjAne thaI ane e mAgI levAnuM mana thayuM. pethaDe A jANyuM. ene thayuM rAjA jevI vyaktine mAMgavA sudhI majabUra karavA, zobhe nahIM. eNe sAme cAlIne e citrAvelI rAjAne arpaNa karI. A emanI garimA hatI. AvuM dAna : . zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 123 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIzvara pethaDanA putra jhAMjhaNanI caturAInI vAto, bahu rasALa che. emAMthI be vAto joIe. raMga chAMTaNAM - jhAMjhaNanAM eka : mAMDavagaDhathI girirAja tathA giranAranI yAtrA saMgha sAthe karIne, jhAMjhaNa mAMDavagaDha tarapha AvI rahyA che. rastAmAM karNAvatI (amadAvAda) AvyuM. sAbaramatI nadInA kAMThe paDAva che. paDAvanI bAjumAM mAMDavagaDhanI hUbahU racanA karI. bajAra, poLa, cauTA, coka vagerenA nAma paNa ApyA. jovAne loka UmaTyuM hatuM. karNAvatInA rAjA paNa jovA padhAryA. A rAjAne eka niyama hato H koI game tevuM dAna-bheTa Ape te, DAbA hAthe ja rAjAsAhebane jovA mATe, kapUrano khobo bharI, hatheLInI phATamAMthI kapUra, rAjAnA hAthamAM kheravavA mAMDyuM. rAjA to kharI rahelAM UjaLA kapUrane jovAmAM ane temAMthI AvatI adbhuta suvAsane sUMghavAmAM lIna thaI gayA ! je kSaNe, rAjA A kapUra jovAmAM DUbyA che te joI jhAMjhaNe kapUranI dhArA moTI karI. rAjAe laMbAvelo eka hAtha bharAI gayo. hAthamAM kapUranI DhagalI moTI thavA lAgI ane jhAMjhaNe to kapUra-dhArA cAlu ja rAkhI. bharAyelA hAthamAMthI have kapUra 124 : pAThazALA levuM. jhAMjhaNane AnI jANa hatI. rAjA jhAMjhAnA paDAvamAM padhAryA. samagra mAMDavagaDhanI be: maMtrIzvara pethaDane potAnA putra jhAMjhaNanI caturAIno aNasAra na Ave ane temAM bhadrika pethaDa ApattinAM eMdhANa jue; chatAM paNa sAhasika jhAMjhaNa aMte to, zAbAzIne ja ugharAvI le AvuM ghaNIvAra banatuM. racanAne, jhAMjhaNe sAthe pharIne batAvI. badhA sthAnonuM rasapUrvaka varNana karyuM. A badhuM joIne pachI rAjA jhAMjhaNanA taMbUmAM padhAryA. siMhAsana para beThaka lIdhI. padhArelA mahemAnarAjAne bheTaluM ApavAno rivAja hoya che. pUrva- Ayojana mujaba, sevaka zuddha ane UjaLA kapUrathI bharelA thALa laI Avyo. thALo joI jhAMjhaNathI bolI javAyuM : 'vAha ! bahu suMdara che ne kAMI !' mAMDavagaDhamAM praveza karyA pachI, pethaDe ghInI dukAna karI hatI. ekavAra temane acAnaka bahAra javAnuM kAma AvI paDyuM. jhAMjhaNane kahyuM : 'dukAna barAbara saMbhALaje ane koI ghI levA Ave to Apaje. 'rAjAne tyAMthI eka dAsI rojaroja ghI levA AvatI hatI, mATe AvI sUcanA ApIne pethaDa gayA. jevuM, nIce dhULamAM paDavAmAM hatuM, tyAM rAjAnI sauMdayaprIti AgaLa AvI. AvuM suMdara kapUra dhULamAM to kema paDavA devAya ? sahasA temanAthI bIjA hAthanI hatheLI joDAI gaI ! jevI te joDAI eTale, jhAMjhaNe potAnI banne hatheLI pahoLI karI dIdhI. jonArA je ToLe vaLyA hatA te badhAe harSanAda karyo; tyAre rAjAne khyAla Avyo ke : 'aho ! jhAMjhaNe caturAI karI ! mArI to pratijJA hatI ane ANe jamaNA hAthanI hatheLI lAvI dIdhI !' rAjA kheladila hatA. khuza thayA. jhAMjhaNane zAbAzI ApI. jhAMjhaNe ulaTathI vadhu bheTaNuM karyuM. jonArA badhA jhAMjhaNanI hoMziyArI ane caturAInAM vakhANa karatAM, vikharAyA. AvA catura, jhAMjhaNa hatA. thoDI vAramAM, dAsI ghI levA AvI. jhAMjhaNe kahyuM, 'ghI nathI. 'dAsI vilakhI paDI. rovA jevuM moDhuM karIne bolI : 'thoDuM to Apo. rAjA bhANe beThA che. vaLI jhAMjhaNa kahe : 'ghI nathI. jA, tArA rAjAne kaheje !' have dAsI thoDuM hasIne bolI : 'nAnI ToyalI jeTaluM Apone !' to paNa jhAMjhaNa Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe: "je ekavAra kahyuM; te ja mAre kahevAnuM che, jA." dAsI apAya !" kahe : 'huM rAjAne kahIza, rAjA tamane kedakhAnAmAM pUraze.' rAjA kahe : "barAbara che." jhAMjhaNa kahe : "bhale !' vaLI jhAMjhaNe umeryuM: 'rAjA jevA rAjAne, rojanuM ghI - dAsI pAchI gaI. rAjAne badhI vAta karI. rAjAnI roja maMgAvavuM paDe; te sAruM na kahevAya. ame to ApanI AMkho, A sAMbhaLI lAlacoLa thaI gaI. bhANethI ema ja prajA chIe. amArA gharamAM paNa, cAra-pAMca divasa cAle teTaluM UbhA thaI gayA. jhAMjhaNane tAkIdanuM teDuM mokalyuM. rAjAnA ghI hoya che. mANaso jhAMjhaNane teDavA AvyA tyAre pethaDa kAmathI paravArIne jo ke A doSa, Apano nathI, Avo badho khyAla AvI gayA hatA, rAjAnA mANasonA zabdo sAMbhaLIne maMtrIoe rAkhavAno hoya. maMtrIo paNa keTalAka paDaghA jevA, ziyAviyA thaI gayA: 'jhAMjhaNe A zuM karyuM ?'jhAMjhaNa kahe: keTalAka dIvA jevA, keTalAka darpaNa jevA hoya che. bahu ochA huM badhuM saMbhALI laIza." aMkuza jevA hoya che !' evI ja svasthatA sAthe jhAMjhaNa rAjA samakSa hAjara thayA. jhAMjhaNanA A zabdo, nirbhayatApUrvaka bolAyA hatA. rAjA kopabharyA avAje bolyA : "dhI ApavAnI tame nA AvuM spaSTa-kathana sAMbhaLI rAjA khUba prabhAvita thayA ane kahI !' jhAMjhaNa kahe: 'hA !" maMtrIpada saMbhALavA mATe jhAMjhaNane AmaMtraNa ApyuM. jhAMjhaNa tame, moTo guno karyo che. 'dhI na ApavAnuM, kAraNa kahe : "mArA pitAjI A pada mATe vadhu yogya che. huM to bolo. nA pADI, tame apamAna karyuM che.' teonI sAthe chuM ja.' - jhAMjhaNa kahe: 'dAsI kyAre ghI levA AvI tyAre eka A rIte jhAMjhaNanI caturAIthI pethaDane maMtrIpadanI prApti chIMkano avAja saMbhaLAyo. vaLI ghInA gADavA khullA hatA, thaI hatI. AvA maMtrInI caturAI ApakamAI che. temanI upara garoLI pharatI hatI. meM vicAryuM ke rAjAne AvuM ghI na buddhipratibhA upara, sanmAna jAge che. TgumAvatam | jambU phalAni pakvAni, patanti vimale jle| patitAnyeva nazyanti, Dabaka ane kUMDALuM pAkelAM jAMbunAM phaLa nirmaLa-jaLamAM paDe che, paNa paDatAMnI sAthe, te DUbI jAya che. pachI; Dabaka" evo avAja thAya che, pANImAM kUMDALuM racAya che. vizALa-jaMgalamAM, gAyone carAvato govALa, pharato pharato eka taLAva pAse Avyo. gAyo taLAvamAM pANI pIvA lAgI. bharavADa cAre bAju jovA lAgyo. jeTha-aSADhanA divaso hatA. taLAvanA kinAre jAMbunuM UMcuM jhADa hatuM. tene joto hato; barAbara, te ja vakhate AkAzamArge zrI sarasvatIdevInuM vimAna, pasAra thaI rahyu hatuM. je kSaNe, vimAnano paDachAyo bharavADa upara paDyo, te ja kSaNe je drazya joyuM hatuM; tenuM saMskRta padya, tenA mukhamAMthI pragaTa thayuM ! traNa lITI bolAI ne vimAna AgaLa gayuM; eTale, cothI lITI........! ?? sarasvatIdevInA vimAnanI mAtra chAyAnI A asara che to teonI kRpApUrNa varada upasthiti to, kevA moTA lAbhane karanArI banI rahe ! vAgIzvarInA prabhAve, gadya-padya vANI pragaTe che, tenuM A, nirAbharaNa udAharaNa ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 125 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvAdhirAja paryuSaNAnA kartavyamAM, je sAdharmikavAtsalyanuM sthAna che, te gRhasthone mATe, ghaNuM mahattvanuM che. tenA lAbha varNavatAM, yAvat tIrthaMkarapadavInI prApti jaNAvI che. A guNanA pAyAmAM, audArya joIe. hRdayanI vizALatA vinA, te saMbhave nahIM. A guNa, tenI parama ane carama kakSAe, siddha-thayelo virala vyaktimAM jovA maLe che. te paikInuM eka nAma, madhyakALamAM 'AbhU' saMghavInuM che. ane bIjuM nAma maMtrIzvara jhAMjhaNanuM che. Aje, A be mahApuruSanI thoDI vAtone, vAgoLavI che. sAdharmikavAtsalya, AbhUzeThanuM to, -rAjyavAtsalya, maMtrIzvara jhAMjhaNanuM vikramanI caudamI sadInA, jaina zramaNopAsakonA itihAsanAM pRSTho para najara pheravIe; to tarata, je pahelAM daza nAmo noMdhavAnuM mana thAya; temAM maMtrIzvara jhAMjhaNanuM nAma to, pahelAM pAMcamAM samAvavuM paDe; kAraNake eka vyaktimAM eka-sAthe virala-guNonuM darzana durlabha hoya che. te jevA sAhasika hatA tevA ja te catura hatA. jevI caturAI hatI; tevI ja udAratA hatI. e udAratAne zobhAve tevuM, aNIzuddha-zIla paNa hatuM. eka vAkyamAM kahevuM hoya to kahI zakAya ke zrAvaNa mahino, sudI pakSa, sAtama tithi ane somavAra A cAre bhegA kyAre thAya ! jhAMjhaNazeThamAM, A cAre, eka-samaye maLyA hatA. mAtA prathamiNI ane pitA pethaDanA subhaga saMskAronuM darzana, ahIM thatuM hatuM. kahevAya che ke, bhadrika pitAnAM saMtAna catura hoya che ane zIlavaMtI mAtAnAM saMtAna, zIla saubhAgyathI zobhatAM hoya che. e, ahIM tAdRzya thayuM hatuM. AbhijAtyathI opatuM vyaktitva, sarvatra suvAsa phelAvatuM hoya che. kadAca, karmayoge vipattimAM gherAI jAya; to paNa tenI suvAsa akabaMdha hoya che kAMTA vaccenA gulAbanI jema ! 126 : pAThazALA -- jhAMjhaNa jyAre juvAna hatA tyAre, navAM-navAM puSkaLa kautuka karatA. temanI ramUjamAM paNa, UMDo artha chupAyelo hoya ! evuM ja ekavAra, temanA manamAM sUjhyuM. tharAdanA AbhUzeThanI sAdharmikabhaktinAM comera ane cAra-mukhe vakhANa thatAM sAMbhaLelAM. jhAMjhaNazeThanA haiye A vAta na jacI. 'nA.. nA.. evuM te hoya ? loko to vAta joDI kADhatA hoya che. vaLI emAM mIThuM ane maracuM paNa gAMThanuM bhabharAvatA hoya che ! AnI to kyAreka parIkSA ja karavI joIe. AbhUzeTha che to sajjana, bhale thaI jAya !' ' cheDyA bhalA sujANa' e nyAye eka divasa nakkI karyo. parIkSA karavI, to pAkI ja karavI. TipaNAmAM joI, caudazano divasa lIdho. mAMDavagaDhathI nIkaLI caudazanI savAramAM tharAdanA pAdaramAM pahoMcAya ema goThavyuM, ane AvA, ekalA-to hoya nahIM. e to nIkaLe ane enI pAchaLa cAlanAro saMgha AvI maLe ! pUrA paMdaraso juvAna taiyAra thaI gayA. pAMcaso - pAMcaso juvAnonAM jUtha ekapachI-eka tyAM pahoMce tema prayANa karyuM. badhA ghoDe caDIne nIkaLyA. eka kAphalo pahoMce, pachI bIjo ane pachI trIjo --ema TharAvyuM. barAbara caudaze ja tharAdamAM dAkhala thayA. derAsara zodhyuM. devadarzana karyAM. cAra-pAMca stutio lalakArI. bAjumAM ja, pauSadhazALA. AbhUzeTha pakSIno pauSadha uccarIne rahelA. temaNe, AvA eka sAthe moTI saMkhyAmAM moTA avAje stuti karatA ghaNA badhA juvAnone joyA. vicAryuM : A badhA to paragAmathI AvyA lAge che. mArA gAmanA atithi te mArA atithi. paroNA to kyAMthI Ave ! kahyuM che ne caDhatA dinanuM pArakhuM, nita Ave mahemAna. bhale, bhale. juvAno, mastInA toramAM raMgamaMDapanI bahAra AvyA. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhUzeThe, praNAmanI mudrA dhArIne pUchayuM: saMgha padhAryo to, bhale padhAryA. kiyA mulakathI padhAryA cho? sAthI juvAnaDAne to, jhAMjhaNanI cAlanI kAMI khabara nahIM! e to enI AMgaLIe AvelA. javAba Apyo : Ama dUra mALavAmAM mAMDavagaDha che tyAMthI AvyA chIe.' bhale, to Aje tame badhA mArA paroNA.' maMDaLInA nAyaka jhAMjhaNe bahAra AvI khoMkhAro khAdho. lalATanA tejathI aMjAyA vinA ja, pUchI lIdhuM : " Apa ja AbhUzeTha ?" hA-bhAI-hA !" praNAmanI levaDa-devaDa thaI ne AbhUzeThe notaruM dIdhuM. Aje amAre AMgaNe padhAro." jhAMjhaNa kahe: "ame pAMca-pacIsa nathI hoM !" AbhUkahe: 'jeTalA hoya te badhA, mArA AMkha-mAthe ! te vaLI amAre pAdara ho kyAMthI ?" AbhazeThanA bhAI jinadAsa tyAM ja hatA. mahemAnone kahyuM : 'huM to Aje paphakhI che eTale pauSadhavratamAM chuM, paNa mArA bhAI jinadAsa tamane ghera laI jaze.' AbhUzeThanuM ghara to, emanA haiyA jevuM ja vizALa ! moTo Delo, khulluM phaLiyuM, lAMbI parazALa. gaNatAM thAka lAge, teTalA DholIyA. ghoDA mATenI ghoDAra alaga. jhapATAbaMdha sevakonuM ToLuM AvI gayuM ane badhA ghoDAne ghoDAramAM dorI gayuM. mahemAno mATe, sonAnA kaTorA ane thALInI paMgata paDI. badhA juvAna navakAra gaNI, mukhazuddhi karI zeDakaDhA dUdhathI bharelA kaTorA moMDhe mAMDe che tyAM to bIjA pAMcaso juvAna ghoDA uparathI AbhUzeThanI DelIe ja UtaryA. e Avo, Avo !" evo mITho AvakAra ApIne navA AvelA paroNAnuM paNa saharSa svAgata thayuM. 'badhuM ya abaghaDI taiyAra che, Avo, beso. thoDo thAka khAo, tAjA-naravA thAo tyAM badhuM hAjara !' e ja kaDhelA dUdhebharyA rUpAnAM kacoLA ne ghI-nItaratAM garama-garama roTalAthI bharI bharI thALIo mukAI. malAIdAra dahIM joItuM hoya, tene mATe dahIMnAM doNAM taiyAra hatAM. jhAMjhaNanI cakaLa-vakaLa najara cAre bAju pharI rahI che. ene to kyAM khAvuM hatuM? te to, A badhuM nIrakhavA ne parakhavA ja Avyo hato ! e mATe, eNe A badho takhato goThavyo hato ! ene haiye have gaMbhIratA chavAI. aho ! A badhuM zuM dekhAya che ! haju pahelI paMgate jyAM oDakAra khAdho tyAM trIjI pAMcaso juvAnanI hAra hAjara thaI gaI! na to jinadAsanA moMDhAnI rekhA badalAI ke na to tenA kapALe karacalI vaLI ! satkAra che ane te mIThAM veNa sAtheno che, je manane dharavI de che. parivArano strIvarga paNa, sAbado che. sevakagaNa paNa, UbhA page che. badhAnAM moM para naryo, nItaryo AnaMda pharakyA kare che. haLave hAthe, hetabharI rIte, AgrahathI trIjI paMgatane paNa, sonA-rUpAnA thALa-kaTorAmAM pIrasavAmAM AvyuM ! sarabharA to evI, ke jamanAro acaMbAmAM ja paDe ! traNeya paMgata have paravArI, hAI-dhoI pajA-sevAmunivaMdana karI tathA anya caityo juhArIne, sahu sAthe jevA AbhUzeThane AMgaNe AvyA; tyAM to, rasoDAmAMthI maghamaghatAM ghInI soDama AvavA lAgI. badhAe nAkabharIne e sugaMdha mANI. A vakhate to, lApasImA levAnA ghInA gADavA ja bAjumAM mUkI dIdhA hatA ! jhAMjhaNa to ghInA gADavAnI lAMbI hAra joIne ja Abho banI gayo ! Ane te, kevAM ne keTalAM dUjhaNAM haze ! anAjanA koThAra bharyA hoya e to samajAya che, paNa sugaMdhathI mana-magajane tarabatara karI mUke tevAM tAjAM ghI ane saLI UbhI rahe tevA dUdhanAM bogharaNAM ! vAha ! bhAI vAha ! dilanI dilAvarIthI badhuM AvI maLe, te AnuM nAma ! peTane bharavAnI have jarUra na hatI ane mana to, kyAranuM ye bharAI cUkyuM hatuM. sAMja pahelAM paMdarasonuM dhADuM UpaDyuM posALamAM AbhUzeThane praNAma karavA !jhAMjhaNa to sIdho, AbhUzeThanA pagamAM ja paDyo ! harakhanAM AMsuthI zeThanA pagane pakhALavA lAgyo ! keTalIye vAra sudhI, jhAMjhaNe mAthuM tyAM ja TekavI rAkhyuM ! gadgad svare mAMgaNI karI : mahIzrAvaka AbhU ! Aje ApanI pAse grAhaka thaI mAMguM chuM. ApanAmAM siddha thayelA, A sAdharmikavAtsalya nAmanA guNano, kRpA karI mArAmAM viniyoga karo ! mAro beDo pAra karo ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 127 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane evA ja harSathI bhInAM bhInAM netre AbhUe jhAMjhaNanA manobhAvanuM abhivAdana karatAM, temanI hRdayamaMjUSAmAMthI : prabhukRpAthI tane paNa AvA guNanI prApti thAo ! ema motInI sera jevA zabdo sarI paDyA, je sAcA thavA ja niramAyA hatA. A zabdo sajIva hatA, saprANa hatA. haiyAnA bhAvathI nItaratA hatA. jhAMjhaNe premabharyA haiye, AbhUzeThanI kSamA mAMgIH meM to chokaramata karI paNa Apa to nagada sonuM puravAra thayA ! AbhUzeThe kahyuM: Aje mArA mananA manoratha pUrNa thayA. ghaNA vakhatanI bhAvanA saphaLa thaI! tame mane lAbha ApIne, upakAra karyo. bhInA haiye vidAya mAMgIne, mAMDavagaDha padhAravAnuM AmaMtraNa ApIne badhA raste paDyA. raste, badhA A ja vAto karatA hatA. koIe, jamatAM-jamatAM rasoInA svAdane kAraNe, patnIne ane pIrasanAranA heta-prItanA kA2Ne mAtAne visarI gayAnI vAta karI. koI kahe, AvA kamodanA bhAta to cAkhyA ja nathI, zI enI mIThAza hatI ! koI kahe, ghInI zuM kamAla soDama hatI, huM to nAkathI sUMghatAM-sUMghatAM jANe pIvA ja mAMDuM ema thaI AvyuM ! bhAI ! ApaNane to A sadAkALa yAda raheze. kALaje kAyama mATe korAI jaze ! dhanya udAratA ! dhanya bhakti ! dhanya ghaDI ! ApaNe AvuM kyAre karIzuM ! - evA-evA manoratha sAthe, potAnA gAmane pAdara pahoMcyA. saMgha hemakhema pAra paDyo tethI jhAMjhaNa khuza hatA. vaLI moMgherA AzIrvAdanI mUDI bheTa pAmyA hatA; tethI vadhu AnaMdita hatA. A bIja evuM vavAyuM hatuM ke, e eka divasa rAjya-vAtsalyanA gheghUra vaTavRkSa rUpe pAMgaravAnuM hatuM. A ghaTanA pachI, ghaNe varSe A prasaMga banyo. vAta Ama banI hatI. maMtrIzvara jhAMjhaNe, mAMDavagaDha-mALavAthI jUnAgaDhanA zrI giranAramaMDana zrI neminAtha bhagavaMta ane girirAjazaNagAra zrI RSabhadeva bhagavaMtanI yAtrAno saMgha kADhyo. zramaNa bhagavaMta, zramaNI varga, zrAvaka-zrAvikA ane sAjana-mahAjana --badhAM maLIne saMkhyAno kula AMkaDo be lAkha AsapAsa pahoMcyo ! Avo bhavya saMgha mArgamAM AvatAM nAnAM-moTAM aneka tIrthone juhAratAM, sparzanA karatAM tathA banne mahAna tIrthonI yAtrA karI, punaH 128 : pAThazALA mAMDavagaDha tarapha AvI rahyo hato. saMgha gujarAtamAM Avyo; karNAvatIne pAdara, sAbaramatInA vizALapaTamAM paDAva che. harakhaghelA be lAkha yAtriko, AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAjanI nizrAmAM tathA pUrNa saphaLatAnI pUrva-zarata jevA, nira MkArI netRtvathI zobhatA, jhAMjhaNanA saMghapatipaNA heThaLa kallola karatA hatA. jhAMjhaNanI sAhasikatA ane caturAInA camakAra to, yAtrikone roja roja jovA-jANavA maLatA hatA. enAM audArya, zIla ane saubhAgya evA siddha thayA hatA ke dharmaghoSasUri mahArAjanI vANI paNa evI vAto karatAM thAkatI na hatI. evAmAM, eka banAva banyo. karNAvatInA rAjA sAraMgadevanI pAse, jhAMjhaNamaMtrI moTuM bheTaNuM laIne, padhAryA. rAjAe paNa, svAgata-sanmAna sAthe satkAra karyo. rAjA pAse, jhAMjhaNanI kIrtinI vAto to pahoMcI hatI ja. rAjAne umaLako Avyo ! maMtrIzvara saMghapati jhAMjhaNane AmaMtraNa ApyuM ke, ' AvatI kAle ApanA yAtrikavargamAMthI be hajAra yAtriko saha, bhojanasamaye Apa padhAro, ApaNe sAthe bhojana karIzuM.' : jhAMjhaNa vimAsaNamAM paDyA. rAjAe jhAMjhaNa saMghavIne Ama mUMjhAyelA joIne kahyuM ke H A prakAranuM ijana, kyAreka ja apAya che; bIjA to rAjAnA AmaMtraNa tarata jhIlI letA hoya che; jyAre Apa Ama mauna zuM thaI gayA ! manamAM zuM vimAsI rahyA cho ? jhAMjhaNa kaheH rAjan ! bahu moTI mUMjhavaNa che. mArA prANa-pyArA be lAkha bhAI-bahenomAMthI huM kayA be hajArane kahuM ? mArI jIbha ze UpaDe ? anyane rAjyanA mahemAna thavA mATe, binalAyaka gaNuM e nahIM banI zake. sAraMgadevanI sabhAmAM beThelA maMtrI, purohita, nagarazeTha ane sau nagarajano maMtrIzvara jhAMjhaNanI nIlamaratnanI vALIthI zobhatI karNapAlI, pANIdAra AMkho, dRDhatAsUcaka hoTha ane zAMta apArthiva-tejathI jhagajhagATa lalATane visphArita netre nihALI rahyA ! zuM siMha jevI nirbhayatA ! zuM sAdharmikapremanI parAkASThA ! rAjAnI vAtathI saheja paNa aMjAyA vinAnI dRDhatA ! jhAMjhaNanI vAta sAMbhaLI rAjA kSaNa-vAra to, DaghAI gayA. paNa vaLatI ja kSaNe rAjAnI AMkhamAM camaka AvI. manamAM yukti sUjhI. kahyuM: to zuM mAre tamane AmaMtraNa ApavuM hoya to te mATe Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAre tamArA tamAma be lAkha yAtrikone AmaMtraNa ApavuM daza-hajAra mahemAno eka sAthe besI zake tevo eka joIe? maMDapa. evA to, gaNyA-gaNAya nahIM eTalA maMDapo ! jhAMjhaNa kaheH cokkasa ! rAjAe ane prajAe abhUtapUrva mahemAnI mANI. pAMcahave bolavAno vAro rAjAno hato. rAjA kahe : mAnI pAMca pakvAno jamIne sahu tRpta thayA ! kyAreya joyuMlo. tamane mArA para sneha Avyo ane tame mane jamavA jANyuM na hoya tevuM badhAMe mANyuM ! devagurukRpAthI badhuM ja mATe notaruM ApyuM. huM kahIza, nA ! ema huM ekalo na aNIzuddha ane nirvighna pAra paDyuM. jainadharmano jayajayakAra AvuM. mane jamADavo hoya to mArI gujarAtanI samagra varyo. pAMca-lAkha prajAne paNa, AmaMtraNa ApavuM paDe ! huM kAMI rAjAnA manorAjyanA sAMkaDA sImADAmAM, A samAya mArI vahAlasoI prajAne mUkIne, tamAre tyAM jamavA na nahIM, tevuM hatuM. kalpanAnA AkAzane paNa oLaMgI jAya AvuM. to tame mane e rIte samagra prajA sahitanuM tevI A ghaTanA hatI. jhAMjhaNanI UMcAIne, AMkhathI paNa AmaMtraNa Apazo? AMbavAnI haju bAkI hatI. paLano paNa vilaMba karyA vinA, jhAMjhaNe A taka jhaDapI puNyAtmAnAM caritro to Abha jevA agAdha che. lIdhI. kahyuM : jarUra. huM tamane amArI sAthe bhojana levA nAnAlAla kavi. AmaMtraNa pAThavuM chuM. rAjA to A bhagIratha kAryane azakya gaNato hato. rAjA kaheH mArI pAMca lAkha prajA pahelAM ane pachI huM! badhuM ja khUTI paDaze, vyavasthAtaMtra bhAMgI paDaze tevuM mAnI jhAMjhaNa kahe: bhale ! maMjUra che. eka mahinA pachInI beTho hato jyAre sAMje beTho hato. jyAre sAMje badhuM jAte nihALavA nIkaLyA tyAre tithi kaho. rAjAe tithi kahI. noMtaruM svIkArAyuM. acaMbAthI AMkha pahoLI thaI gaI! mananA bhramanI bhogaLa khuzakhuzAla thatAM jhAMjhaNa utAre AvyA. bhAMgI gaI ! emAMye jyAre jhAMjhaNe pAMca pakavAnanA "kyAMya, na mAMya re eTalo DhagalAthI ubharAtA oraDA batAvyA tyAre to AzcaryanI Aja to urane thAya umaMga" avadhi AvI gaI ! badhA pakavAna lAla kapaDAMthI DhAMkelAM (niraMjana bhagata) hatAM. ATaATalo maherAmaNa bharapeTa jamyA pachI paNa zrI dharmaghoSasUri mahArAjanA caraNomAM, mAthuM mUkIne bhaMDAra bharyA paDyA che ! zeno che A badho prabhAva? kaheH kRpALa ! ApanA baLathI A bIDuM jhaDapyuM che, Apa jhAMjhaNa kahe ke, A badho camatkAra to amArA guru pAra pADajo. vAcharaDuM khIlAnA jore kUde, evuM che. mahArAja zrI dharmaghoSasUri mahArAjanI kRpAno che. utsuka AcArya mahArAje vahAla chalakatA svare kahyuM : rAjA kahe che teo kyAM virAje che? jhAMjhaNa rAjAne AcArya sAruM karyuM. jaina dharmanI zAkha vadhArI che. prabhukRpAthI mahArAja pAse laI gayo. rAjA jhUkI paDyo. niHspRhatAthI sau sArA vAnAM thaze. bharyA bharyA sUrivarane joI, rAjAno garva gaLI gayo ! jhAMjhaNa atyAre aSADhano bharyo-bharyo megha nathI; paNa itihAsane pAne jhAMjhaNa maMtrIzvaranuM rAjyavAtsalya amITa zarada Rtuno megha che. mAMDavagaDhathI prayANa karI tIrthayAtrA akSare aMkita thayuM! karI have gharabhaNI jaI rahyA che, chatAM haiyuM to, bhAvathI prathamiNI mAtanI kukhe ujALI; pethaDanA vaMzane bharapUra che. zrAvaka-ratna kone kahevAya ? eka mahinAmAM dIpAvyo ane AbhUzeThanA AzIrvAda phaLyA! to, saghaLI taiyArI thaI ane sAbaramatInA vizALa AvA dharmaprabhAvaka maMtrIzvara amara raho ! kinAre kinAre lAla-lIlA maMDapo baMdhAyA ! gujarAtanA sAdharmikapratyenI AvI athAga lAgaNI amara raho ! gAmegAmathI, gAmaDAomAMthI pAMca lAkha mANasa tyAM jaya ho ! jaya ho ! prabhuzAsanano jaya ho! | UmaTyuM ! jhAMjhaNa maMtrI sAthenA yAtriko to, hatAM ja. e maLIne thayA sAta lAkha ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 129 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIsanagara pAse, kaDA nAmanuM gAma. thoDA-ghaNA jaina parivAra rahe; temAM eka vIsA osavALa, jecaMda gumAna rahe. jemanA dharmapatnI jIvIbAI. temane be dIkarA. moTAnuM nAma anopacaMda ane nAnAnuM nAma ravacaMda. ravacaMdano janma divasa : subAjI 2vacaMdanA jIvanane, sAcI dizA cIMdhanAra navalabAI saMbaMdhathI dharmapatnI hoya to, AvAM hoya vi.saM. 1881 Aso sudi bIja. ApaNe thoDI vAta, A ravacaMdanI karavI che. 2vacaMda nAnI vayathI ja khUba tophAnI. judI jAtanA chokarAo sAthe ha2vA-pharavAnA kAraNe tophAnamAM, umero thato gayo. zubha-saMskAro lenArA hoya, paNa, denArAno bheTo thAya to kAma thAya. adhUrAmAM pUruM, vi.saM. 1895 mAM pitA jecaMda svargavAsI thayA. ravacaMda mAtra cauda varSanI vaye chatra vinAnA banyA. AkhuM gAma tene, rakhaDuM chokarA tarIke ja oLakhe. jugAranI lata, bahu bUrI lata che. chokaro jugAranI late, caDI gayo. ramato jAya, tema hArato jAya. hArato jAya tema, vadhu ramato jAya ! nadIkAMThAnA cIkaNAM kAdavanI jema, bahAra nIkaLavA matho tema, UMDA kaLaNamAM vadhu khUMpatA jAva. rakhaDela chokarAne khUMTe bAMdhIe to, ene javAbadArInuM bhAna thAya ane to e kaMIka sudhare evA bhAvathI eTalI nAnI vayamAM enAM lagna lIdhAM. patnI navalabAI paNa nAnI vayanAM, paNa zANAM, samaju, Tharela ane guNiyala. vaya nAnI paNa caMcaLatA nahIM. ghara pArakuM, paNa parAyApaNuM nahIM. ghaDImAM, pArakuM-potAnuM karI jANyuM. 130 : pAThazALA paNa, bhAImAM koI pheraphAra nahIM. nAnI vayamAM jugAranI lata, gADha banatI gaI. rAte-adharAte-madharAte ghera Ave. patnI, pathArImAM beThI-beThI jhokAM khAtI jAya, jAge tyAre prabhune vinavatI jAya. mA paNa jAgatAM hoya. kaMTALe, thAke, Thapako Ape. TUMkI AvakamAM ghara calAvavAnuM. e be cheDA, keme ya bhegA na thAya. hArI, thAkIne mAe, e bannene judA rahevA amadAvAda mokalI ApyA. phatAsAnI poLamAM eka makAnanAM dAdaranI nIce kAtariyAmAM jagyA maLI. patnI premALa, paNa, tenAM vacano to, bahe2A kAne aphaLAIne, pAchAM vaLe. rAma enA e ! bhAI jugArakhAne pahoMce. bAI moTA mahAvIrasvAmIne oTale pahoMce. khoLo pAtharIne, bhInI AMkhe prabhune vInave; kAlAvAlA kare : emanuM hita thAya, evuM sujhADo. haiyuM valovIne, prArthanA kare. temane kazuM na kahe. zabdathI na sare, tyAre bhAva kAma kare. divaso vIte che. phatAsAnI poLamAM rahe tethI, pAse ja bhaThThInI bArIe paMDita vIra vijayajI mahArAja birAjatA hatA. tyAM paNa kyAreka javAnuM thAya. pUjAnI DhALonI ramajhaTa bolAtI hoya, sAMbhaLe. game. paNa vyasana to, hADamAM bhaLI gayeluM. keme jAya nahIM. tyAM, navalabAInI prArthanAnI velaDIne kUMpaLa phUTI. eka vAra, jugAramAM hArIne AvelA; DhIlA paDyA hatA. ghATa ghaDavA mATe, mATI DhIlI joIe. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navalabAIne ja pUchyuM : svastha thayelA ravacaMdane pUchyuM : tuM kahe, kyAM jaIe ? koNa rAkhe? have sAruM lAge che! navalabAIne sUjhayuM : 2vacaMda kahe ; bA ! mArA mananI badhI kALAza ane haThIbhAInI vADImAM derAnuM kAma cAle che. jaIe. meLa khArAza, dhovAI gaI. Aje have pANI mUkavuM che. nahIM paDI jAya to sAruM. to huM coryAsImAM rakhaDI marIza. sIdhA ja UpaDyA. dilhI daravAjA bahAra, haThIbhAInI zeThANIe kahyuM : pAsenA upAzrayamAM muni mahArAja zrI vADIe pahoMcyA. harakora zeThANI beThAM hatAM. maLyAM. udyota vimaLajI che. jaIne, pAkuM karI Avo. zeThANIe, ravacaMda zeThanuM "hIra" pArakhyuM. A pahelAM, vyasanatyAga mATe prayatno thayelA, paccakhkhANa haMsanI pAMkhe coMTelI dhULa, uDADavAnuM zarU karyuM. paNa lIdhelAM; paNa badhuM uparA-uparathI. derAsaranA upayogamAM levAno cUno, pisAto hato. te paththara para pANI paDe, sarI jAya ane paththara koro ne koro kAmanA uparI tarIke, ravacaMdanI nImaNuMka karI. rahI jAya. navalabAIne hAza thaI. paNa, Ajano raMga judo hato. kapUranI dukAne to, besavA maLyuM ! tIvra pazcAttApa sAthe gurumahArAjanA caraNomAM besIne, have, kolaso dUra raheze. mAthuM namAvIne, vyasana choDavA mATe ApanA cAritranuM sajjanonI sAthe, mAtra saMga thAya to ya ghaNuM maLe. sAva baLa Apo.-ema kahyuM. sAdo doro, puSpanI sobata kare che ane prabhunI grIvAmAM ane muni mahArAje paccakhANa karAvyAM. AzIrvAda sthAna pAme che. ApyA. harakora zeThANInA hRdayanI zubha-bhAvadhArAnAM biMduo ravacaMde ghare jaI, vAta karI. sAMja paDavA AvI hatI chatAM, ravacaMdane bhIMjAvavA lAgyAM. navalane harakha, mAto na hato. sAMje, ghera pahoMce ane navalabAIne, ravacaMdanA dedAramAM pADozIne tyAMthI, uchInuM ghI lAvIne kaMsAra karyo. pheraphAra lAge. kALAza ghaTatI hoya ane ujaLAmaNa mArA prabhujIe mArI sAme joyuM. AvatI hoya, tema lAgatuM. mArA para kRpA karI. ekavAra harakora zeThANIe ghera bolAvyA. pote koInI pahelo vATako, mahAvIprabhune naivedya dharavA judo mUkyo; sAthe kAmamAM hatA, eTale ravacaMdane vAMcavA mATe pachI ravacaMdanI thALImAM, heta-prIta nItarato kaMsAra samarAditya kevaLIno rAsa - je paMDita padavijayajI pIrasyo. mahArAje racelo hato te - Apyo. zeThANIno upakAra mAnyo. e kevI puNya paLa haze, kevI dhanya-ghaDI haze! navo janma thayo. e vAMcatAM-vAMcatAM ravacaMdanI AMkhamAMthI amIvarSA thatI caitrI oLI AvI; to, tenI AyaMbilathI ArAdhanA gaI, mananI kALAza dhovAtI gaI. karI. puSya vadhyuM. pavitratA AvI. daDadaDa AMsu kharyA. mAtA jIvIbahenane, harakhanA UbharA Ave tevuM thayuM. prArthanA-velaDI sIMcAI rahI. pitAnA AtmAne paNa zAnti thaI haze. zeThANInInajarato gaI paNa emaNe e pravAhanI prakriyAne munirAja zrI udyota vimaLajIno satsaMga have rojano khalela na pahoMcADI. 2vacaMda gaLuM khakheravA ane pANIthI AMkha dhovA harakora zeThANIe paNa, aMgata vizvAsune soMpAya, tevAM Ubho thayo tyAre, zeThANIe ravacaMdanI AMkhamAM navo vyApAranAM kAma soMpavA mAMDyAM. avatAra vAMcyo. zeTha maganalAla haThIsiMga sAthe dharmanI vicAraNA-carcAno banyo. zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 131 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvAra prasaMga banavA lAgyo. gAmogAmathI temanI maMDaLIne, A mATe AmaMtraNa zeTha maganalAle ekavAra, 2vacaMdanA nAme vepAra karyo. AvavA lAgyAM. tenA naphAnA, rUpiyA pAMca hajAra AvyA, ravacaMdane prasaMgo zobhItA banavA lAgyA. vidyAzALAnI ToLI ane ApavA mAMDyA. ravacaMda kahe : e mArAthI na levAya. subAjI, e be ekabIjAnA paryAya banI gayA ! ghaNI rakajhakane aMte, copaDA, khAtAvahI, bharatiyAM, vidyAzALAnI parabe, vahelI savArathI jJAna-vArinuM dAna pahoMca, badhuM batAvyuM tyAre mahA parANe lIdhA. zarU thaI jAya; te cheka dIvA-TANuM thaI jAya tyAM sudhI A 2vacaMde A rakamane, potAnI kamANI gaNIne, sarakArI jJAna-yajJa cAle ! oNphise jaIne naphAnI e rakama parano InkamaTekSa, sAme subAjInuM puNya baLa paNa, khIlyuM. pUjA-pratikramaNacAlIne bharI AvyA. kalekTare A vAta jANIne kahyuM : paSmInA pauSadhamAM temanI sAthe anekAneka vyaktio AvA pramANika mANasa paNa A jagatamAM che! joDAI. teo dharmamaya vAtAvaraNanuM kendra banI gayA. bIjA varSe, kalekTara taraphathI TekSanI ugharANI thaI. temaNe bAra vrata lIdhAM; to temanI sAthe 50-55 ravacaMde kahyuM : A sAla InkamaTekSa lAge tevI rakama huM vyaktio joDAI! saubhAgyavaMta vyaktinI pAchaLa dharmanAM kamAyo nathI. A zabdoe kalekTaranA mana upara, jAduI kArya karanArAonI paNa lAIna lAge. vrata-tapamAM teonI asara karI. tarata bolyA : pariNati, vardhamAna pariNAmavALI rahetI. parvatithinI yaha to subA jaisA AdamI hai / saccA AdamI hai / ArAdhanA, oLInI ArAdhanA cUkyA vinA karatA hatA. basa, pachI to ravacaMdabhAInA nAmanI AgaLa A temane, tIrthAdhirAja zatruMjaya para ananya rAga hato. vizeSaNa lAgI gayuM. avaranavara, bhAvapUrvaka yAtrAe jatA. motIzA zeThanI keTalAkato temanA nAmanA paryAya rUpe, bolAvavA lAgyA : TUMkamAM prabhujInI aMjanazalAkAno mahotsava ujavAyo subAjI AvyA che. loko Ama ja kahetA. tyAre subAjI tyAM hatA. samarAditya kevaLInA rAsanA svAdhyAyanuM pariNAma pAmyA navalabAI ane ravacaMdabhAI eka zAsana-saMghasamarpita pachI, svAdhyAyano coLa-majITha jevo raMga lAgyo. Adarza zrAvaka-zrAvikA tarIkenuM jIvana jIvatA. paMDita vIravijayajI mahArAja pAse javuM, temanI madhurI ravacaMdabhAInI AvaradA Ama to TUMkI hatI; paNa vANI sAMbhaLavI, DhALo gAvI, anekane sAthe laI javA... prakAzanI jyota jhaLahaLatI hatI. ravacaMda subAjI mAtra ...ema karatAM, temanI eka maMDaLI ja jAmI gaI ! aDatAlIsa varSanI TUMkI Ayu-maryAdAmAM eka dharmavIranuM bhaktino raMga, caDato gayo. jIvana jIvIne amara teja lIsoTo mUkatA gayA. navalabAI, A badhAM dharmArAdhanamAM sahaja parovAI gayAM. vi.saM. 1929 vaizAkha vadi bIjanA divase, temano khovAI gayAM. svargavAsa thayo. pachI to, dhaMdhA mATe, ravacaMdabhAIne, Idora-maMdasora te pachI navalabAI khAsuM jIvyAM. javAnuM thayuM. tyAMnA sAdhuo pAse paNa, zAstra-adhyayana ravacaMdabhAInI bhAvanA anusAra, zrI goDIjI pArzvanAtha karyuM. bhagavAna bharAvyA ane vidyAzALAmAM ja, nAnuM jinAlaya khUba bhaNIne, ravacaMdabhAI anekane bhaNAvavA mAMDyA. banAvarAvI, temAM pratiSThita karyA. potAnI saMpatti vidyAzALAnI sthApanA, AvA ja jJAna-prasAranA vidyAzALAne soMpI vi.saM. 1953 mAM svargavAsI thayAM. prayojanathI thaI. vidyAzALAnI jJAna-paraba-pravRtti, subAjI - ravacaMda jecaMdanA jIvanane hariyALuM banAvanAra vistAra ane UMDANa sAdhatI gaI. dharmapatnI navalabAI, potAne pAyAmAM ropIne, eka prabhujInI pratiSThA, dhvajadaMDa pratiSThA, aDhAra abhiSeka amaravela ugADI, tene phUlathI DhaMkAyelI banAvI jagatanA vagere vidhi-vidhAno niSThApUrvaka karAvavA lAgyA. cokamAM mUkI, vidAya lIdhI. 132 : pAThazALA Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta-vaMdanAvalinA gAyakane, maLelI mAtA mAtA maLe to, AvI maLajo je cauda mahA svapno thakI nija mAtaneharakhAvatA, vaLI garbhamAMthI jJAnatrayane gopavI avadhAratA; ne janmatA pahelAM ja cosaTha indra jene vaMdatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. je nAtha che traNa bhuvananA karuNA jage jenI vahe, jenA prabhAve vizvamAM sabhAvanI saraNI vahe; Ape vacana "zrIcaMdra' jagane eja nizcaya tAraze, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. : kI. 11TH * vyakti mAtranA aMtaraMga saMbaMdhanI putaLIbAIne, sUryanArAyaNanAM darzana yAdImAM, sauthI paheluM nAma potAnI karyA pachI ja anna levAnuM vrata hatuM. te mAtAnuM Ave che. vyakti potAnA jIvana kALe ane te samaye to comAsAmAM para najara mAMDe ane tenA jIvananA pUrNa ATha-ATha, daza-daza divasanI, citramAMthI mAtAe ghUMTelA rekhA ane raMga varasAdanI helI thatI. ATha-daza divasa bAda kare to, te pachI, je bace tene citra sudhI, sUraja kALA-kALA vAdaLanI kahevAya ke kema, e prazna thAya. mAtAnuM | 'arihaMta vaMdanAvali' -A nIce saMtAIne ja rahe; dekhAya ja nahIM. pradAna ATaluM mahattvanuM che! saMtAnane | saubhAgyavaMtI racanAnA racayitA putaLIbAIne eTalA divasanA upavAsa zrI caMdulAla zakaracaMda zAha bahiraMga rIte mAtra mAtAno cahero-L | thatA ane vrata pALavAno AnaMda mahoro ja maLe che evuM nathI, aMtaraMga rIte paNa tenI anubhavatAM ! A zubha saMskAra, gAMdhIjImAM, sahaja pAse hRdayathI mAMDIne icchA-prayatna-manoratha sudhdhAM, mAnI UtarI AvyA hatA. Ama dIkaro mAtAnA saMskArano nIpaja hoya che. AvI mAtAnI icchA, bhAgye ja ThukarAvI rakhevALa paNa, banato hoya che! zakAtI hoya che. evuM kadAca koI kare to; ene thoDIvAra AvI keTalIka mAtAnA jIvananA Adarza eTalA mATe potAnA hRdayane "baheruM karI devuM paDe ! uttama hoya che ke, ene ema ja thAya ke, mAruM saMtAna saMtAnano piMDa ja, mAtAnA piMDamAMthI ghaDAyo hoya AvuM ja hovuM joIe. mAtAnI icchAzakti eTalI prabaLa che. janmatAMveta, sau pahelAM, harakhabharI najarano abhiSeka, hoya che je, pariNAme e saMskAra, saMtAnamAM mUrtasvarUpe mAtAno ja thayo hoya che. to, bALakanI jIbhanuM paheluM joIne ja jaMpe che! A joIne ema ja thAya ke have pachI jo uccAraNa "mA" ja hoya che. mAtA potAnA saMtAnane, pharI avataravAnuM hoya to AvI mAtAnI kUkha' maLe to potAno ja eka bhAga, eka-aMga gaNe che - hAtha-paga- kevuM sAruM ! AMkha-mAthAnI jema ja ! mAtAnuM pratibiMba, kaho ke, - AvI ja eka mAtA ane tenA dIkarAnI vAta, Aje mAtAnI AvRtti ja hoya che; sArA-narasA aMzonA ahIM karavI che. vArasadAra hoya che. saMtAnamAM dekhAtA zubha-azubha aMzonuM AvI mAtAno paricaya, azakya-lAgatI ghaTanA pageruM, zodhavuM hoya to te, mAtAnA jIvanamAMthI ja maLe ! jyAre, enA thakI zakya banatI jovA maLe che, tyAre saMtAnanA sukha-duHkhamAM, potAnAM sukha-du:khane nihALe che. thAya che. - gAMdhIjI potAnA jIvanamAM, ATalI saraLatAthI ApaNe tyAM, chellAM keTalAMka varSomAM, paramAtmAnI upavAsa karI zakatA hatA kAraNa ke, temanI mAtA stutimAM, maMdira cho mukti taNA...' pachI, sauthI vadhu zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 133 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasAra pAmelI racanA hoya to, "arihaMta-vaMdanAvali' vikAsa kema kahevAya ? tAruM A bhaNatara, tArA AtmAne nuM nAma Ave che. sakaLasaMghanI jIbhe vasI gayelI A kayA mArge laI jaze, -e vicAra AvatAM, mArA manamAM saubhAgyavaMtI gujarAtI racanAnA racayitA zrI caMdulAla gherI udAsInatA, chavAI jAya che, udvega vyApI jAya che. zakaracaMda zAha che. temano janma vi.saM. 1963 (I.sa. caMdubhAIe pUchyuM: bA ! to, tuM pragati ke vikAsa 1907) mAM thayelo. teo amadAvAdanA vatanI hatA. kone kahe che? tuM kahe. huM evI pragati ane evA vikAsa I.sa. 1927mAM temanuM lagna thayeluM. patnInuM nAma mATe prayatna karIza. mAre to, tane rAjI karavI che. tuM rAjI, lIlAvatI hatuM. I.sa. 1962 mAM temano svargavAsa to ja mArI duniyA rAjI ! thayo. 54 varSa jeTalA AyuSyamAM, teoe jIvanane bAe kahyuM : mane to baha-jhAjhI khabara na paDe paNa, anekaguNothI samRddha banAvI dIdhuM hatuM. tenI thoDI AtmAno uddhAra thAya tevuM, tAre bhaNavuM joIe. tArI vigatavAra vAta joIe : A bhautika AbAdInI, AvaradA keTalI? vaLI, temAM amadAvAdamAM, bAlyakALano vidyAbhyAsa sI.ena. phulAyA to pachI, chelle samAdhi ane pachI sagati kyAMthI vidyAlayamAM karyo hato. bAda, kaoNlejano abhyAsa thayo maLavAnAM? ApaNe to A bhavanI sAthe-sAthe parabhavanI ane grejyueTa thayA tyAM, svAtaMtrya saMgrAma zarU thayo. paNa, ciMtA karavAnI. banne bhava ujaLA thAya evuM AvA navalohiyA javAna emAM jhaMpalAvyA vinA na rahe. zIkhavAnuM, temAM pragati sAdhavAnI. te laDatamAM, jelavAsa Avyo. I.sa. 1930-32nA e caMdubhAIe pUchyuM : mane e badhuM koNa zikhavADe ? divasomAM, temaNe 40 ratala vajana gumAvyuM. jelamAMthI kyAMthI zIkhavA maLe ? evuM-bhaNAvanArA atyAre bahAra AvyA pachInAM varSomAM, muMbaI jaI, janmabhUmi- koNa che ? pravAsInA riporTara tarIke kAma karyuM. pachI deza-videzanA bAe kahyuM : hA, che ! ApaNA upAzraye jaI pravAsano, tabakko Avyo. keTaluM ye pharyA. muMbaI-kalakattA- mahArAjasAhebane pUchIza eTale tevA bhaNAvanAra raMgana-pInAMga-siMgApura-IglAMDa-amerikA vagere dezomAM mahArAjanuM nAma, teo Apaze. ghUmyA, rahyA, bhaNyA. teo vijJAnanA aThaMga abhyAsI ane caMdubhAIne, evuM saranAmuM maLI gayuM. zarIramAM hatA. satata kAMI ne kAMI prayoga karatA rahe. te samaye, joma ane jusso to hatA ja ! caDavA mATe, mAtra dAdaranI temaNe, dUdhamAMthI sIdhuM ghI banAvavAnI prakriyA zodhI hatI. jarUra hatI. e mATe joradAra Teko maLI gayo. pUjya paM.zrI Ama navI-navI siddhio hAMsala karI, teo amadAvAda bhadraMkaravijayajI mahArAja te divasomAM rAjasthAnamAM, AvyA, svajano, mitro samakSa potAnI A badhI luNAvA gAme birAjamAna hatA. tyAM, satvare pahoMcyA. vicAraNAo, prayogo, vAto ullAsathI karatA. mahArAjazrInA caraNomAM besIne kahyuM : mArI bAe mane sAMbhaLanArAo temanI A badhI siddhi joI, AnaMda ane ahIM mokalyo che. A bhava ane parabhava u#Le tevuM Azcarya pragaTa karatA. AvA vAtAvaraNathI pote paNa bhaNavAnuM mane zikhavADo, mAre zIkhavuM che. porasAtA. gharanAM badhAM, caMdubhAInI prazaMsAmAM gaLADUba tIvra prajJA, hRdayano guNavaibhava, sahaja saraLatA, rahetA; paNa eka temanI mAtAnuM mana satata udAsa rahetuM. namratA, vinaya vagere emanA guNothI prasanna thayelA caMdubhAInI A badhI siddhinI prazaMsAno eka zabda paNa gurumahArAje AlAda upajAve evI, namaskAra maMtranI mAtAnA moMmAMthI na nIkaLato ! A vAta caMdubhAInI vidyA ApavA mAMDI. roja sAta-ATha kalAkanuM adhyayana cakora najara bahAra na rahI. heja e kAMta maLatAM zarU thayuM. vadhAre dhyAna, syAdvAda, sAta naya, cAra caMdubhAIe mAne pUchyuM: bA ! tame mArI pragatithI, mArA nikSepA, be pramANa, saptabhaMgI vagere dravyAnuyoganA vikAsathI khuza thayA cho, evuM nathI lAgatuM. enuM viSayamAM ApavAmAM AvyuM. adhyayanamAM teo khUba UMDAkAraNa zuM? UMDA utaratA gayA. gati teja hatI, dRSTi spaSTa hatI, mAe sahaja javAba Apyo : kaI mA, potAnA tIvra icchA zakti hatI, prauDhaprajJA hatI. mAtra dizA dIkarAnA vikAsathI rAjI na hoya; paNa Ane pragati ke badalavAnI jarUra hatI. yogya dizAdarzaka maLI gayA. 134 : pAThazALA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMjhila tarapha AgaLa vadhatA gayA. abhyAsanA viSayonAM bharAI gayuM. e granthane mAthA para mUkI teo nA! e tamAma pustako-grantho sAthe rAkhI, adhyayanano vistAra namaskArAvalinA racayitA mahAbhAga munivarane, zatazaH ane UMDANa, gurukRpAthI, hAthamAM rahelA AmaLAnI jema vandanA karatAM, upakAranA bhArathI bhAva vibhora banI gayA hastagata karatA gayA. badhA ja te viSayonA granthomAMthI, ane, pAtALamAMthI jharo phUTI nIkaLe tema kAvyanI saravANI tarkadraSTie, tulanAdraSTie ane itihAsanA kramanI draSTie vahI AvI ane Aje ApaNe badhA : "je cauda mahAsvapno adhyayana karIne niSkarSa para pahoMcatA gayA. thakI nija mAtane harakhAvatAM' e manorama paMktithI zarU A adhyayananA paripAkarUpe temaNe "anekAnta ane thatI stuti-kalpalatAnuM gAna karIne prabhubhaktimAM tallIna syAdvAdu' nAmanuM pustaka lakhyuM. tenI hindI AvRtti banIe chIe, ApaNAM gADha-rUDha ane dRDha karmone vi.saM. 2019 mAM prakAzita thaI. gujarAtI AvRtti paNa khapAvIe chIe, - e paMktio AvA nirahaMkArI be vAra pragaTa thaI. vartamAna-jIvone sAme rAkhIne manobhAva vacce avataraNa pAmI hatI. Aje hAronA syAdvAda jevA viSayanuM sugama rIte nirUpaNa karyuM che. pAThya haiyAmAM hAra' banIne caLakI rahI che. pustaka tarIke bhaNAvavA jevo A grantha che. jaina darzanane jotajotAmAM gAmegAma, pAThazALe pAThazALe, cAre eka ja grantha dvArA samajavAnI icchAvALA mATe to A prakAranA saMghamAM A stutimALA - arihaMta vandanAvali grantha pUrNa saMtoSa ApanAro che. jene paNa jaina dharmanI kevI chavAI gaI te ApaNe jANIe chIe. teo to dhanya vicAra- saMpadAne supere jANavI hoya tene mATe A grantha thaI gayA, ApaNane paNa dhanya banAvatA gayA. cAvIrUpa che. tenAthI ApaNI draSTi nirmaLa banatI teonI A dharma-adhyAtma kSetranI UrvArohaNanI * jAya che. yAtrAnI samaya-maryAdA mAtra pAMca-sAta varSanI che. temanuM to, anekAntadruSTithI jIvatara raLiyAta banI ATalA TUMkA samayamAM teoe sAdhanAnAM kevAM uttega gayuM. tethI e dRSTinuM dAna karanAra guru mahArAja ane zikharo sara karyA ! pAtratA vikasI gaI hoya pachI temane paNa e draSTinuM dAna karanAra parama-guru tarapha bhakti- UdhvarohaNamAM vAra lAgatI nathI. samayanI gaNatrI to bahumAnanA ogha UchaLavA lAgyA. jIvanane dhanya bahu kSullaka che, aMdaranI tAlAvelI, tIvratA, tamannA, banAvatI, sAdhanA tarapha vaLyA. tatparatA, jo hoya to, thoDo samaya paNa basa thaI rahe, mAtAne A badhuM joI-sAMbhaLIne, harakhanAM AMsu ghaNA uttama jIvone kevaLajJAna thayAnuM caritromAM vAMcIe AvI jatAM. chIe to ApaNane Azcarya ja thAya. upazama, viveka ane sAdhanAmAM saghanatA lAvavA mATe, dhyAna-mauna ane saMvara A traNe zabdanA zravaNamAtrathI teono mukAma TheTha, ekAMtanI jarUrata lAgI. gurumahArAja pAsethI yogya kevaLajJAna sudhI pahoMcI jAya che. doravaNI meLavIne, amadAvAda najIka, pAnasaranI caMdubhAInI mAtAne potAnA putranI A pragati ane dharmazALAmAM rahevAnuM rAkhyuM. zrI mahAvIra prabhunI zItaLa- vikAsathI "mAtA" thayAnI sArthakatA lAgI. AvI mAtA sukhada chAyAmAM sAdhanAnA navAM-navAM zikharo sara karatA mATe "dhanya mAtA, jeNe udare dhariyA" evuM maMgaLa vacana gayA. eka mahinAthI vadhu samaya tyAM rahyA. mauna rAkhatA. kahevAya che. gurumahArAjanA mArgadarzana-mujaba, namaskArasvAdhyAya - caMdubhAInA jIvanamAM, A rIte zraddhALu mAtAnI saMskRta vibhAga ane prAkRta vibhAgano svAdhyAya karatA preraNA jIvana-dizAnA parivartanamAM nimitta banI. hatA. sAthe, jApa-dhyAna-ciMtana-manana ane nididhyAsana ApaNane paNa, evI paLe mAtAne rIjhavavAnI bhAvanA paNa karatA hatA. sAdhanAnA AvA AnaMda-taraboLa thAya ane mAtA paNa e ja adhyAtmanA zikhara tarapha divasomAM, namaskAra-svAdhyAya prAkRta vibhAgamAM 108 ApaNI draSTine vALe tevI abhilASA, A caritronA namaskArAvalinA manane pUrvakanA svAdhyAya ane anuprekSA aMzone jANatAM, samajatAM, sAMbhaLatAM thAya che. te ja, vakhate ja, ekAeka hRdaya pulakita banyuM. zarIranI -AnI phaLazruti che. romarAji vikasvara banI gaI. AMkhamAM AMsu ubharAyAM. vANI gadgada banI. citta apArthiva-alaukika AnaMdathI zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 135 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadraSTi ane zAsanadraSTi ekavivekabharI satyaghaTanA 1. DAbA kAkA kAlawri-5 +-+--+ = - - * * 2meza zAha zeTha jamanAbhAI bhagubhAI dharmazALAnuM pravezadvAra vi. saM. 1972 nI ghaTanA che.pUjyapAda zAsanasamrATazrInuM jaNAvI. zeTha kastUrabhAI lAlabhAI, camanabhAI cAturmAsa, sAdaDI (rAjasthAna) mukAme hatuM. e varSe ja, lAlabhAI, sArAbhAI DAhyAbhAI, pratApazI moholAla teo pahelIvAra, rANakapura tIrthe padhAryA, jAjaramAna vagere AvyA. sAdaDIsaMghanA bhAIo sAthe, carcA vicAraNA jinAlaya jIrNa thayeluM joyuM. badhI derIomAM dhULa jAmelI thaI ane aMte rANakapura tIrthano tathA sAdaDI gAmanuM zrI hatI. karoLiyAnAM jALAM phelAyelAM hatAM. aMdara jhADa-jhAMkharAM ciMtAmaNI pArzvanAtha bhagavAnanuM prAcIna derAsara che teno ane pIpaLA UgI nIkaLyA hatA. prabhujI vinAnI badhI vahIvaTa zeTha A. ka. peDhIne soMpAyo. vyaktigata rIte zrI derInA dedAra jovA na game evA hatA. prabhujInI pratimAo kastUrabhAIe tIrthoddhAra mATe lakSa ApavAnuM zaru karyuM. nIce bhaMDakiyA jevA bhoMyarAmAM hatI. A badhuM joIne, amadAvAdathI hAlanA sTezane AvI tyAMthI gADAM raste pUjyazrInA hRdayamAM vyathA ubharAI. A tIrthano uddhAra thavo sAdaDI-rANakapura jatA-AvatA. ja joIe, ema lAgyuM. mULanAyaka prabhujInuM parikara, khaMDita thayeluM joI sAdaDIsaMghanA AgevAna bhAIone, bhegA karyA. tene sthAne navuM banAvavAnuM nakkI karyuM. asala parikara je jinAlayanI jIrNa hAlatanI jANa karI. paNa, AvA pASANamAMthI banyuM hatuM tevo ja pASANa meLavavAno teoe bhagIratha kAma mATe AgevAnoe potAnI azakti jAhera prayatna karyo. niSNAtonI madadathI tevo ja pASANa meLavI karI. pUjyazrIe lAMbI daSTie vicAraNA karI, amadAvAda navA parikaranuM AbehUba nirmANa karAvyuM. khaMDita parikara - zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne A badhI paristhiti sAcavIne yogya-sthaLe rAkhyuM. 136: pAThazALA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama ekavAra jIrNoddhAranuM kAma jovA AvyA hatA tyAre sAdaDI gAmanA AgevAnoe eka vAta para dhyAna ApavA vinaMtI karI : - ApaNuM sAdaDI gAma jodhapura sTeTamAM Ave ane sTeTano eka utAro - vaMDo, ApaNA gAmanA derAsaranI bAjumAM che. rAjyanA adhikArI-mANaso ahIM Ave che ane temanA karmacArI mANaso A utArAmAM rahetA hoya che. tenA daravAjAmAM khATalAomAM badhA sutA hoya che. savAre ApaNAM baheno deva-darzana karavA jAya to zarama-saMkoca thAya che. ghaNIvAra to pIdhelI hAlatamAM jematema paDyA hoya che. ame eka-be vAra dhyAna doryuM paNa gaNakAratA nathI. Apa e bAbatamAM kaMIka karI zako, to sAruM. vAta sAMbhaLI zrI kasturabhAIe kahyuM : jo dhapura sTeTanA mahArAjA A tarapha AvavAnA samAcAra maLe, to mane jANa karajo. zeTha kastUrabhAI khUba ja mitabhASI hatA, parimitabhASI hatA. jIbhano upayoga bahu ocho karatA, magaja vAparatA. vAto ochI ane kAma vadhu. rAjA sAdaDI AvavAnA che. e samAcAra sAdaDInA gRhasthone maLyA; teoe amadAvAda jANa karI, tArIkha jaNAvI. zeTha zrI kastUrabhAI e divase sAdaDI AvI pahoMcyA. mahArAjAne maLyA, aupacArika vAto thaI. zeThe kahyuM ke ahIMyA zeTha jamanAbhAI bhagubhAInA nAme navI dharmazALA banI che tenuM udaghATana ApazrInA zubha haste rAkhavuM che. Apane anukULa hoya te divase rAkhIe. rAjAe dIvAnane pUchI nakkI-divasa kahyo. sAdaDI gAmanA AgevAnonI hAjarImAM ja A badhI vAto thaI hatI. gAmanA mANaso to, acaMbo pAmyA ! dharmazALA jevA dhArmika sthAnanuM uddaghATana AvA paradharmI zikArI, zarAbI, paramATI khAnAranA hAthe to kema rAkhI zakAya ? paraMtu zeTha zrI kasturabhAInA praNaya ane pratApa evA ke emanI sAme koI kAMI zabda na uccArI zake ! udghATanano divasa Avyo. amadAvAdathI vahIvaTadAro ane ghaNA mahAnubhAvo AvyA hatA. sAdaDI gAmanA badhA gRhastho AvyA hatA. samAroha suMdara rIte saMpanna thayo. bhASaNa - hAratorA bheTa-sogAda ane ema badhuM sarasa pAra paDyuM. jamaNavAra paNa tRptidAyaka thayo. vidAyanI veLA AvI. jodhapuranA mahArAjA AgatAsvAgatA ane sanmAnathI gaddagada thaI gayA. badhA chUTA paDavAmAM hatA. mahArAjAe zeTha kastUrabhAIne pharI-pharIne pUchyuM - kaMI kAmakAja hoya to kahejo. jyAre zeThane lAgyuM ke bhUmikA barAbara taiyAra thaI che tyAre kahyuM : amArA saMghanA bhAIo dUra dUra saurASTra-gujarAtathI ahIM yAtrAe Ave che, temane sAdaDImAM rAta rahevuM paDe che paNa rahevA mATe koI jagyA nathI, bAjumAM A Apano eka Delo che, jo te Apo to amArA yAtrikabhAIone suvidhA rahe. mahArAjAe dIvAnane pUchayuM che evI koI jagyA ? dIvAne hA kahI. mahArAjAe kahyuM : bhale, ApI do. zrI kastUrabhAIe tarata gajavAmAMthI kAgaLa kADhyo ane mahArAjAe sahI karI ApI. rANakapurathI sAdaDI jaI sTeTanA DelAmAM rahelA karmacArIne kAgaLa gAda ii ja ATanA relAmAM chellA dazA batAvyo. be kalAkamAMDelo khAlI thaI maLI gayo ! jagyA kAyamane mATe maLI gaI! jinAlaya pAsenuM nyusansa dUra to thayuM, vadhArAmAM e jagyA paNa maLI ! anya koI tarakibathI A kAma na thayuM hota te zeTha kastUrabhAInI vicakSaNatAthI thayuM. sAdaDI saMghanA bhAIo ke jeoe kahyuM hatuM ke AvA paradharmInA hAthe dharmazALAnuM udghATana kema karAvo cho ? e badhAne, teno yogya javAba maLI gayo hato. AvA vyasanInA hAthe AvuM kAma na karAvAya e dharmadRSTie sAcuM, paNa zAsanavruSTie hetupUrvaka ane zubha AzayathI karAvAyeluM A kAma ane e karAvanAranI dIrghadraSTi kAbiledAda che. rANakapura tIrthanA saMbhAraNAmAM, tyAMnI jamanAbhAI bhagubhAInI gharmazALAnA parisaranI madhyamAM chavAyelA ghaTAdAra bakula (borasalI vRkSa)nI snigdha chAyA, mIThI-mAdaka sugaMdha veratAM jhINAM phulone joyA-mANyA te saMbhAraNuM paNa joDAyeluM ja che. lAgyuM hatuM ke bakulane maLyA vinAnI jAtrA adhUrI ja gaNAya. varSo junuM bakulanuM AvuM dhIMgu vRkSa javalle ja jovA maLe, temAM paNa rAjasthAnamAM to khAsa ! have rANakapura yAtrAe jAva tyAre A bakulane avazya mANajo. zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 137 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virala guNonA saMgama sarikhA kumArapALa vi. zAha ciraMjIvo ! viziSTa-kakSAnA sAdhu-saMtonA mukhe, udAra sakhI zaraNArthIonI chAvaNImAM Ama ja doDI gayA hatA ane zrImaMtonA mukhe, dharmAnurAgI zrAvakavaryonA mukhe, pavitra ane kAma pUruM pADyuM hatuM. are ! AghanuM vAvAjhoDuM hoya ke pUra sadAcAramaya-jIvana jIvanArA vidyArthIonA mukhe . hoya, lAturano dharatIkaMpa hoya; kumArapALa tyAM doDyA ja zrI kumArapALabhAInuM nAma ghaNA Adara, ahobhAva tathA che ! vaLI emanA kAmamAM AMdhaLI doTa paNa na hoya. pUrepUrI bahumAna sAthe levAtuM vAraMvAra sAMbhaLyuM che. cokkasAIthI jove-tapAse- plAna banAve; pachI ja kAme jenA virodhI na hoya ane hoya to tene paNa emanA vaLage. vi.saM. 2041thI traNa varSa cAlelA gujarAtanA guNono svIkAra karavo paDe evA virala guNonA svAmI duSkALamAM, teonAM keTala-kempa jevAM kAma joI gujarAta kumArapALabhAI vimaLabhAI zAha AjanA avasare sAMbharyA sarakAra paNa, moMmAM AMgaLA nAMkhI gaI ! A vyavasthA, AvI cokkasAI, AvA hisAba-kitAba bIje jovA na kAma hAthabhara ane pracAra vetabhara paNa nahIM, are, maLe. AMgaLIbhara paNa nahIM evuM emanA jIvanakAryanuM prathama sUtra AvAM aneka kAmo AvyAM ane teoe karyA, pAra che. je koI avasamrApta-kAma AvyuM temAM joDAyA, te hAthamAM paDyAM. jevuM kArya pUruM thayuM; kAraNa gayuM ke, -basa, pachI tenI lIdhuM. pUruM dila reDIne, e kAma karyuM, tana-mana-dhanane vAta ja nahIM. AvuM temanuM jIvana che. Avo temano jIvananIcovIne, e kArya pAra pADyuM. jevuM, e kAma pUruM thayuM ke te maMtra che. maMtra che. --~- kSaNe teo e sthAna choDIne bIje jatAM ja rahyA hoya ! koI pAlanapuranA amArA comAsA pachI, teo paricayamAM sthAnanuM ke koI vyaktinuM vaLagaNa nahIM, mamatva nahIM. AvelA. ekavAra, prasiddha gajhalakAra 'zunya' pAlanapurInA emanuM jIvana ane jIvanakArya, pArakA upara avalaMbita celA musAphira pAlanapurI sAthe vAto karatAM, kumArapALa vi. nathI rAkhatA, jANe ke -- zAhanA vyaktitvanI vAta thaI. temanA guNothI kavi khUba potAne tuMbaDe tarIe, prabhAvita thayA. meM kahyuM, A badhI vAto gItamAM gUMthI zakAya rUDA-rUpALA saDha kokanA te zuM kAmanA ! to jojo. manamAM Uge to gIta racajo. ane, mArA Azcarya -e emanI dRDha mAnyatA che. vacce temaNe eka ja rAtamAM, A sarasa gItanI racanA karI. jIvananI preraNAnuM akhUTa bhAtuM bAMdhI ApatI AvI enA zabdo ane paMktio sahaja ja skarelA dekhAyA. A keTalIye kavitA, teo jIve che ane emAMthI vAraMvAra preraNA gIta sAthe besIne gAyuM. pAme che : sAdhvIjI maNiprabhAzrIjIe A gIta mAMgyuM. temanA mALo na bAMdhya, mArA mana, sAdhvIjIe eka judA ja rAgamAM, bhAvavAhI svare gAyuM. e mALAnI chAyAnI mAyA zuM, ApaNe; sAMbhaLatAM ja haiyAmAM ahobhAvanI bharatI UchaLI. jyAM ApaNuM che, AkhuM ye vana, hAM ! to have ApaNe, A gItanA bhAvane anusarI, koI DALa para, mALo na bAMdhya, mArA mana ! vAgoLavAno zubhAraMbha karIe. potAnA karelA kAmanI anya pAsethI eka akSara jeTalI haiyAmAM guMje che haradama, premano manahara pAvo, paNa kadara ke prazaMsAnI AzA ke apekSA nahIM' - A emanuM pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo' vrata che. viralA pALI zake, evuM A vrata che. mana mUkIne vahecyo jeNe, arihaMtano lahAvo, gaI 26mI jAnyuArIe pracaMDa bhUkaMpa thayo ane pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo' kacchamAM savizeSa nukazAna thayuM; tyAre kumArapALa tyAM doDI cogama nAda gajavIe pyArA, premathI Avo Avo, gayA. A, navuM na hatuM. te o TheTha baMgalAdezamAM 'pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo' 1 138 : pAThazALA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyavaMdamAM hato virAjita, kumAra kAmaNagAro, thayo kaMIka aMtaramAM enA ajabagajabano jhabakAro: thAya jo A tAMDavathI, bhoLA jIvano chuTakAro, Teka vaNuM huM brahmacaryanI, munivara ! lyo svIkAro' ane palakamAM zAMta thayuM, tophAna kharekhara tyAre, soLa varasanI taruNAImAM, joyuM acaraja bhAre ! -gha kumArapALabhAInA jIvananI A aNamola paLa hatI. vi.sa. 2017nI vAta che. unALAno dhomadhakhato tApa. Abu-acaLagaDhano DuMgarALa pradeza. samI sAMjano samaya. zibiramAM jIvana-ghaDataranA pATha bhaNAvAya che. A agharo viSaya, vidyArthIo khaMtathI zIkhI rahyA che... ...acAnaka tyAM joradAra AMdhI caDI Ave che. sAMjano unALu pavana tophAne caDyo che. maMDapa paranAM lokhaMDanAM patarAM vaMToLanI spIDa sAthe UDyAM. pANI ThAravAnI parAMta paNa dUradUra jaIne paDI. pavananA jhapATA ane susavATA bhayAnaka hatA. janma thayogurjara maiyAnI, goda vijApura gAme, prabaLa-niyati, aMgulI jhAlI,laI gaI muMbaI dhAme; dharmalAbhanuM bhAthuM, Abu-acaLagaDha jaI pAse, vATa nIrakhatI UbhI hatI, tyAM, kaika siddhio sAme. virala pratibhA, virala vicAro, virala hRdayanA bhAvo, pharI-pharI A mAtagurjarI, kumArapALa janmAvo" 2 kavi musAphire, kumArapALabhAIne joIne premano manohara pAvo haiyAmAM guMjato sAMbhaLyo ane emAMthI nAda pragaTyo ke, he gurjaramAtA ! AvA kumArapALane A pRthvInA paTa para pharI pharI avatAro. ame badhA pyArA mitro, tene Avo Avo" nA AvakAra vacanathI AvakAravA thanaganI rahyA chIe! kumArapALabhAIno janma, uttara gujarAtanA prAcIna gAma vijApuramAM thayelo che. tyAMthI, kALakrame teo, bhAIo ane kuTuMbanI sAthe muMbaI jaIne vasyA. mAtA-pitAnA sneha siMcanathI dharmanA saMskAra pAmyA. sAdhu mahArAjono saMparka ane gADha-paricaya paNa thato rahyo. e arasAmAM AcArya mahArAja zrI premasUrIzvarajI mahArAjanA haiyAmAM jaina bALako ane yuvAnone dharma sanmukha karavAnA prabaLa saMkalpanA prabhAve, eka unALAnA vekezanamAM, Abu-acaLagaDha upara zikSaNazibira rAkhavAmAM AvI. paMnyAsa zrI bhAnuvijayajI mahArAja A zibiramAM jaina dharmanA hArda ane marma kuzaLatAthI zikhavADatA. saMvata be hajAra sattare, dhoma dhakhaMta unALe, kALa, mahA-vikarALa banyo tyAM, acaLagaDha e kALe; AMdhI kero detya bhayaMkara, DhIma aDIkhama DhALe, tharathara tharathara kaMpe jIvo, koI kazuM nava bhALe. prANa haNe yamarAja banIne, vAyunAM tophAno, chata UDI, ghara-chappara UDyAM UDyAM bhavya makAno. -3 gabharu-ziSyoe jaI lIdhuM guruvAtsalyanuM zaraNuM, jema zikArIthI bacavAne, Azraya zodhe haraNuM kahe guruvara : eka ja che, basa ! Aje pAra UtaravuM zreSTha koI saMkalpa thakI, A tAMDava thAze taraNuM. koNa che evo jhIle je muja bola samayanA kope, koI punita saMkalya taNuM, je bIja hRdayamAM zodhe. - 4 kumaLA kizoro ane sAdhuo paNa, dAdA zrI premasUri mahArAjanA pharatA vIMTaLAI vaLyA. badhA tharathara dhrujatA hatA. A vikaTa paLane kavie suMdara upamAthI vibhUSita karI che. zikArIthI bacavA jema haraNAM salAmata Azraya zodhe tema badhA pUjya premasUri mahArAjanA caraNomAM lapAI gayA che. dAdA-mahArAjane moTI ciMtA che. ATalA badhA vidyArthIo pahelI ja vAra mAtA-pitA-ghara choDIne ahIM AvyA che. kAMI paNa aNaghaTatuM bane to pachI bIjI vAra koNa potAnA vahAlasoyA bALakane ahIM bhaNavA mokalaze? A tophAna to zamAvavuM ja joIe. pUjya premasUri mahArAje zAMta-citte badhAne uddezIne kahyuM : Ano eka ja upAya che. koI vidyArthI ke sAdhu, A kSaNe koI zreSTha-saMkalpa kare, to ja A bhayAnaka tophAna zame ! koNa A paDakAra jhIlaze ! pavitra ane mahAna saMkalpa koNa karaze ? kaTokaTInI A kSaNe, vidyArthIonA vRndamAM eka hatA kumArapALa vi. zAha, hRdayamAM gajabano jhabakAro thayo. parama saMyamadhara pUjya premasUri mahArAjanA caraNa-sparza karI vinita svare kahyuM: A AvelI kudaratanI mahAna Apattine zamAvavA A kSaNe, huM AjIvana brahmacaryavratanI pratijJA karuM chuM. hRdayanA UMDANamAMthI pragaTelI A bhAvanAno prakRtie paLavAramAM puraskAra Apyo. jANe, kazuM banyuM ja na hatuM ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 139 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayAnaka ane bIkALavuM tophAna, zAMta thaI gayuM. badhAnA maMdira bAMdhyAM, tIrtho sthApyAM, vaNika thayo vaNajAro, jIva heThA beThA. saune hAza thaI. munimahArAje badhAnI dAnano ene pagale pagale, pragaTyo bhavya phuvAro. vacce kumArapALanI A "bhISmapratijJA'nI vAta karI, pAlitANA jaI luMTAvyo, saMtasevAno lhAvo, anumodanA karI. pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo'-8 jJAna maLyuM varadAna maLyuM ne kumAra bahu harakhAyo, temanA kAryakSetranI yAdI ghaNI lAMbI che. emAM paNa, sau dUra thayo aMtarathI enA, mAyAno ochAyo; prathama ane kAyamanuM mahattvanuM kArya to jIvadayAnuM ja. mUMgAjIvana badalyuM draSTi badalI, sAra-sakaLa samajAyo, abola prANInI vAta Ave tyAre savAra-sAMja to ThIka paNa jJAna zibiro svayaM sajAvI, prema amI rasa pAyo. khAvuM-pIvuM, UMgha-ArAma badhuM ja bAju para ! potAnI jAtanI bhara yauvanamAM pIdho eNe, karmayogano kAvo, saMpUrNa bAdabAkI -ema kahI zakAya ! duSkALamAM jIvo pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo' bacAvavA emaNe tanatoDa kAma karyA. keTala-kempanI to lAIno bhaviSyanA rAjamArganI keDI kumArapALanA jIvanamAM lagADI, mAtra paisA, vahIvaTa ke vyavasthA pUratuM emanuM kAryakSetra kaMDArAI ! jIvananA UdhvarohaNano prAraMbha thayo.. guru sImita na rahetuM. e kAmamAM emanuM dila reDAtuM. keTala-kempanI mahArAjanuM varadAna maLyuM. dAdA premasUri mahArAjanA hAthe premano amIrasa pIdho. haiyuM harakhathI chalakAI UThya. jIvana gAyo sAthe to temano aMtarano nAto ! "gaurI', "gaMgA" badalAyuM sAthe-sAthe jIvanane nIrakhavAnI draSTi paNa badalAI. -Ama jarA gAyone barake ke gaurI, gaMgA gAyo jIvanano sAra zemAM che e samajAyuM kAmanuM auSadha kAma che kumArapALabhAI pAse, AvI UbhI rahI jAya ! e nyAye karmayoga Adaryo. paropakAranA karmayoga tarapha vRSTi | dilamAM ane vyavahAramAM prema ane karuNA ja mAMDavA, yA-homa karyA. bharelAM che. keTalAMye bhAMgelAM haiyAMne paNa temaNe mamatAnA jana kalyANane kAje eNe, nitya vihAro kIdhA, dora vaDe joDyAM che. mAnava-mananI zAtA kAje, lakha upacAro kIdhA; tIrtha ane maMdiranA jIrNoddhAranA bhagIratha kAryomAM pUro nAta na joI, jAta na joI, dharma pracAro kIdhA, rasa laIne e zraddhAnI parabo sthApI. pAlitANAmAM sAdhusaune kAje khullAM eNe dilanA dvArA kIdhA. sAdhvIjInA vaiyAvaccanuM eka suMdara ane anukaraNIya kAma karyuM. bhekha dharyo basa eka ja ! karuNA vaheco vahecAvo, kumArapALabhAInI AMgaLI je koI kAmane aDake te kAma pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo' - 7 suMdara rIte mahorI UThe, khIlI UThe, dIpI UThe. karmayoganI duniyAmAM prathama Daga bharyuM, vidyAdAnathI. AMdha phare, baMgALa phare, e hase morabI pUre, jana-jananA kalyANa kAje, khUba pravAsa karyA. kocIna, karNATaka, mevADe, dharma-sAthiyA pUra; mAnava-manane zAtA pamADavA "lakha upacAra" -ghaNA nirmaLa enI karma tapasyA, pahoMcI dUra sudUra, ghaNA prayAsa karyA. nAta-jAta to na joI, deza-prAntanA sImADA paNa na gaNakAryA. ema.pI., yu.pI., dakSiNa toya kadI nA haiye enA, aMza ahamano hura ! bhAratamAM badhe ja, jyAM-jyAM pUjya guru bhagavaMtono samAgama DoLa na kAMI dharmI hovAno, nA sevakano dAvo prApta na thaI zakato hoya tevA kSetromAM ghaNI badhI agavaDo pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo' - 9 veThIne paNa dharmanA prasAra mATe temaNe potAnA dilanA daravAjA kudaratasarjita ke mAnavasarjita ApattinA avasare temane khullA mUkI dIdhA. bhekha lIdho. du:kha dekhI karuNAthI dravI kyAMka ne kyAM javuM paDyuM che. AMdhanA vAvAjhoDA vakhate AMdhramAM, jAya tevA haiye mAtra-karuNA prerita thaIne samagra dezane bAMgalAdezanA zaraNArthIone sahAya karavA baMgALamAM, potAnuM ghara-AMgaNa banAvI dIdhuM. "gharane tyajIne janArane | macchu nadImAM pUra AvyA tyAre morabImAM; ane aneka maLatI vizva taNI vizALatA' e paMktine sArthaka karI dIdhI. jJAnazibiro mATe kocIna-karNATakamAM, tIrtha uddhAra arthe jIvadayAne khAtara eNe, joI na sAMja-savAro, cittoDa-rAjasthAnamAM gayA che. dUra dUranA pravAso karyA che. prema ane karuNAthI joDyA, bhagna-hRdayanA tAro; hamaNAM ja juone, A bhUkaMpa vakhate teo samakhiyALImAM 140: pAThazALA. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhUNI dhakhAvIne beThA, beThA-e-beThA ! evA to kAme lAgyA ke kalikuMDathI tyAM pahoMcIne divasa-rAta joyA vinA, kAmamAM evA to khUMpI gayelA ke, soLa divase - ripiTa soLa divase teo pAchA kalikuMDa gayA tyAre nahAyA ! - A emanI dhagaza ! kAmamAM jAta ogALI devAnI sajjatA ! evuM bhagIratha kAma karyA pachI paNa vANI ke vartanamAM ahaMnI to gaMdha to nahIM, aNasAra suddhAM na maLe ! kartutvano lopa e ja yogInI kakSA che. 'nirahaMkArI netRtva e pUrNa saphaLatAnI pUrva zarata che." -A jANItuM vAkya ahIM caritArtha thAya che. teo amane bhUkaMpa-rAhatanA kAma zarU karatAM pahelAM maLyA hatA. pUrNatAne Are pahoMcyA tyAre paNa maLyA hatA. evA ne evA ja hatA! bhUkaMpa-pIDitonuM varNana karatAM emanI gadgad vANI ane karuNA-bhInI AA AMkho amane sadAkALa yAda rahI jaze. emanI vAtomAM 'A meM karyuM" evuM haragija na Ave ! "vardhamAna sevA kendra taraphathI thayuM' -ema ja emanA mukhethI nIkaLe. nama ane niHspRha sadaMtara, aMtaranI akhilAI, svAzrayI jIvana jIvI jANyuM, poSI pIDa parAI kharce aDhaLaka, toya na manane sparze rAtI pAI eka janamamAM pUrI eNe, kaika janamanI bAI ! guNa pote paNa garva kare jyAM! dhanya guNIjana Avo ! pharI pharI A mAta gurjarI kumArapALa janmAvo- 10 AvAM AvAM moTAM-moTAM gaMjAvara kAmo aNizuddha pAra pADe. lAkho ane karoDo rUpiyAnA dAnano dhodha varase. dAtAo paNa kAMI pUchyA vinA emanI pAse Dhagalo karI de ! kumArapALabhAI emAMnI eka eka pAI nizcita kAmamAM vApare. karoDono vahIvaTa thAya to ya pote nirlepa rahe. pote to namra ane niHspRhI ja rahe. potAnuM sAduM ane svAzrayI jIvana jIve. sAdo paheraveza, sAdA cazmA. bhASA paNa sAdI, uttara gujarAtanI taLapadI chAMTa emanA uccAramAM sAMbhaLavA maLe. vAto karatA hoya tyAre emanI vinamratA najare caDe ja. atyAre emanI vinamratA najare caDe ja emanA mitra zirISabhAI ekavacanathI saMbodhe eya sahajatAthI le. svabhAve jIbhanA jevA cokhkhA ! -jema jIbha para ghI-tela Ave to paNa jIbha to evI ne evI ja ! dUra-sudUra ghUmI eNe, dharma dhajA laherAvI, alpa AyumAM virATa yAtrA, sajIne zobhAvI ! je AraMbuM pUrNa karyuM te, dhanya che laganI AvI ! bhuvanabhAnujI munivara kerI, dIkSAne dIpAvI. saMsArI che toya, kahIne "sanyAsI' biradAvo, pharI-pharI A mAtagurjarI kumArapALa janmAvo' - 11 dUra-dUranA pradezomAM vAraMvAra jaIne emaNe badhe dharmadhajA laherAvI. jIvananA thoDA ja varSomAM temaNe ghaNAM virATa kAmo karyA, aMtaraMga jIvana ane bahiraMga jIvana niSkalaMka rAkhI vrata zobhAvyA. muMbaInA emanA vasavATa vakhate 68, gulAlavADI, e saranAmuM eTaluM badhuM jANItuM hatuM, keTalIye vyaktio mATe A rAhatanuM sthaLa hatuM. pachI jyAre e saranAmuM 36, kalikaMDa thayuM tyAre evuM kahenArA ya ktA ke ahIM TheTha koNa Avaze? paNa, badhAne pelI kahevatanI khabara nathI hotI ke: pUrvamAM sUrya Uge che te ardha satya che. jyAM sUrya Uge che tene pUrva kahevAmAM Ave che. AvA puruSo to jyAM vase tyAM ja saMsthA banI jAya che. je je kAmo hAtha dharyA te sAMgopAMga pAra utAryA, paripUrNa karyA. AcArya zrI bhuvanabhAnusUri mahArAjanA celA tarIke temanuM nAma zobhAvyuM. koI samudAyanI ke gacchanI ke vyaktinI kaMThI bAMdhyA vinA teo mukta dharmanA anurAgI rahyA che. saMsArI chatAM vaLagaNavinAnA teo parivrAjaka che. je saMsArI jIva musAphira ! ene pagale cAle, dAvo che muja nakkI e jana, svarga dharA para hAle; pAmyA zuM? na pAmyA zuM? nI khoTa kadI nava sAle, pAnakhare paNa, jIvana enuM puSpanI peThe phAle ! ghanya kathA che ! enI gAthA, ghare ghare muMjAvo, pharI-pharI A mAtagujarI kumArapALa janmAvo' - 12 - musAphira pAlanapurI (racanAsamaya : I.sa.1996) AvI vibhUtinA jIvanamAMthI preraNA pAmI koI saMsArI jIva ene pagale cAle to te cokkasa uttamatAne pAme. zuM pAmyA zuMnapAmyA evo koI hisAba raheto nathI. game tevI, pAnakhara jevI sthitimAM paNa nitya vasaMtanAM puSpa khIlelAM rahe che, phUle che ane phAle che. guNonA sugaMdhathI tarabatara jenI jIvanagAthA che temane dhanya che. AvI gAthAne paNa dhanya che. AvA kumArapALa pharI pharI janma dhAraNa kare, evI mAtagurjarIne caraNe, prArthanA che ! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 141 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka-jana to, tene re kahIe; abhaMgadvAra ghara, vAta, sUratanI che, AjanA sUratanI che. dharma-ArAdhanAthI ubharAtuM AjanuM sUrata. emAMye gopIpurA eTale sUratanuM kendra sthaLa; tyAMnI zerImAM savAre-sAMje ema ne ema UbhA raho, to paNa anekAneka sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanAM darzana thaI jAya. tyAMnA A jaina vistAranA eka eNpArTamenTamAM lagabhaga agiyAra vAgyAnA sumAre eka sAdhu mahArAja gaucarI vhoravA padhAryA. eka mALa para cAra-cAra ghara. traNa gharamAMthI gaucarI vhorI, cothA gharanA bAraNAM baMdha hatAM tyAM daravAje UbhA rahI, munimahArAje 'dharmalAbha.. dharmalAbha'ema ekathI vadhAre vAra kahyuM. be-aDhI miniTa rAha paNa joI paraMtu bAraNuM na khUlyuM eTale munimahArAja ema ja padhAryA. sAMje zrAvakabhAI ghare AvyA. pADozIe kahyuM : bapore gaucarIno lAbha ApavA munirAja AvyA hatA paNa tamArA gharanuM bAraNuM na khUlyuM. traNathI cAra vAra dharmalAbha kahyuM paNa zabda saMbhaLAyo nahIM hoya eTale mahArAja ema ja pAchA gayA.' A sAMbhaLIne e bhAInuM hRdaya vyathAthI bharAI gayuM; dila dravI gayuM. gharamAM pUchyuM : 'Ama kema thayuM ? badhAM kyAM gayAM hatAM ? ApaNA ghera AvuM na cAle. AjathI ApaNe niyama karIe ke sUryodayathI sUryAsta sudhI ApaNA gharanAM kamADa khullAM ja rahevA joIe. havethI ApaNA gharanI oLakha ja A. gharanuM dvAra khulluM hoya te A bhAInuM ! patnI-bALakone bhArapUrvaka kahyuM ke roja ghara daravAjA khullA rAkhavAnA. " roja-roja koI paNa sAdhu-saMta-atithi abhyAgata Ave, teno lAbha maLe. atithisatkAra e to gharanI zobhA che. pachI to, rojanA krama mujaba prabhupUjA, munivaMdana, supAtralAbha, prArthanA, thatuM ja rahyuM, chatAM bapore jamavAnA 142 : pAThazALA jenAM re ! samaye ghare pRcchA kare : e divase pAchA padhArela pelA muni mahArAja padhAryA hatA ? patnI javAbamAM kahe : 'nA'; eTale bhAI kahe ke, 'Aje mAre upavAsa che. ' bIje divase paNa ema ja banyuM ! krama banI gayo ! je divase khyAla Avyo ke A muni mahArAja padhAryA hatA tyArathI rojanI jema upAzraye jaI, vandanA karI, badhAne supAtra-dAna mATenI vinati thAya tema karatA na to te divasa mATenI kSamA mAgI, na to padhAravA mATe vizeSa vinati karI. svAbhAvika ja rIte kahetA hatA tema kahyuM. bapore jamavAnI veLAe pahelo prazna puchAya ke te muni mahArAja padhAryA hatA ? 'nA. ' to kahe, 'Aje mAre upavAsa che. 'Ama lAgalAgaTa daza divasa upavAsa thayA. agiyArame divase jamavAnI veLAe pUchyuM tyAre zrAvikAe kahyuM 'hA, Aje e munirAja padhAryA hatA. lAbha maLyo che. 'A jANI pachI e bhAI jamavA beThA ! vyagra manamAM ucATa hato. AvA paMcamahAvratadhArI saMyamI munirAja ApaNA ghare padhAre ane ApaNI bedarakArInA kAraNe pAchA jAya; A to AvatI lakSmIne AvakAravAnI ghaDIe moDhuM pheravavAthI ye vadhu moTI bhUla kahevAya ! A na cAle. A bhUlano kAyamI pATha zIkhavA mATe prAyazcitta jarUrI hatuM. svecchAe, koIne paNa doSa dIdhA vinA svIkAreluM tapa te sUkSma tAkAtano paryAya che. tenuM baLa jiMdagIne UMce laI jAya che. paNa A mATe dharma pratye avihaDa rAga joIe, kaDaka AtmanirIkSaNa ane dRDha sattva joIe. A bhAImAM A badhuM dekhAyuM. supAtradAnano tIvrabhAva eka zrAvakane keTalo UMDo hoI zake tenuM mApa maLe che. zrI saMghamAM AvA zrAvako che tethI saMgha UjaLo che. ApaNe paNa puNya bAMdhavAnI eka paNa taka jatI na karIe. jyAre paNa dAna lenAra maLe tyAre ApaNe to varasI ja jaIe. varasavA mATe to manuSyabhava maLyo che. varasI jANIe; nyAla thaI jaIe. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje paNa, AvuM bane che ! - tame mAnI zako cho? vi. saM. 2058 mAM banelI ghaTanA che. amadAvAdanI vAta che. tame mAnI zako ke na mAnI zako, te viSe huM kAMI kahI zakato nathI kAraNa ke e tamArA tAbAnI vAta che. huM eka saMdezavAhaka tarIke, eka sArI vAta tamArA sudhI, pahelAM tamArI AMkha sudhI, pachI tamArA hRdaya sudhI pahoMcADuM chuM. tamArI buddhi, tene svIkAre, na svIkAre te tamArA hAthanI vAta che. uMmara vIsa-bAvIsa varSanI. lagna nakkI thayA. kanyApakSa paNa amadAvAdanA.' bannenAM kuLa zrAvaka-dharmanI uttama pariNatinA poSaka saMskArothI taraboLa. roma-romamAM saMyama-jIvananA manoratho; paNa karmanI pariNati kyAreka lAcAra banAve eTale saMsAranAM pagaraNa mAMDyAM. chatAM manathI e saMbaMdhI prIti ke Asakti jarA paNa na maLe ! mohanIyakarmano udaya bhale lagna tarapha laI jAya che; paraMtu prakRSTa puNyanA udaye, vairAgya-vAsita mananA manoratho saphaLa karavA mATe jarUrI paristhitinuM nirmANa karI ApyuM - temAM to tame paNa khullA manathI saMmata thazo ja. have tamArI AMkho pahoLI thAya ane moMmAMthI huM. hai!" - evA uddagAra sarI paDe tevI A vAta vAMco. lagnanA divase je jamaNavAra hoya - jene saMsAranI paribhASAmAM "paMcoLuM kahe che, temAM vararAjA sahita pAMca jaNA jamavA bese. eka divasanA rAjA banI A mAna-pAna ane lADa mANavAno avasara anero gaNAya che! ApaNI A vAtanA vararAjA ane enA mitroe Aje AyaMbilanuM vrata rAkhyuM hatuM! e paMcoLuM AyaMbilanuM karyuM. vararAjAe to bhAta ane pANI ja vAparyA! te ja pramANe kanyA pakSe paNa, kanyA sahita tenI sakhIoneya AyaMbila ! Ama badhAe e divase bhAvollAsapUrvaka AyaMbila karyA. sAMja paDI eTale vararAjA sAthe mitro paNa upAzraye gurumahArAja pAse pahoMcI gayA ane rAtri-pauSadha svIkAryo. pratikramaNa-svAdhyAya vagere dharmadhyAnamAM rAtri vItAvI. vaLate divase savAre sUryodaya samaye pauSadha pArIne badhAe tIrthAdhirAjanI yAtrA karavA pAlitANA tarapha prayANa karyuM. varaghoDiyA ane sahu parivAre lagna pachInI pahelI tIrthayAtrA karI. te pachInuM jIvana paNa, saMsAramAM rahevA chatAM, ochAmAM ochA AraMbha-samAraMbha vaDe jIvana vyatIta karavuM, durgati ane pApano bhaya Dagale ane pagale jaNAto rahe, samajAto rahe evuM jAgRtibharyuM jIvana teo jIvI rahyA che. paMDita vIravijayajI mahArAje bAra vratanI pUjAmAM kahelI paMkti sArthaka thayelI dekhAya che ? pagale pagale mahArAja, vrata ajavALuM re !" AvA bhAva-zrAvaka-zrAvikAne roja prabhAte vaMdanA ApaNe yAtrAe AvyA chIe ? vartamAna kALe paNa pratijJAmAM ddaDhatA jALavanArA keTalAka zrAvako maLI Ave che. te pahelA naMbare, zrAvaka hoya che pachI vyApArI banyA hoya che. pahelAM vyApArI banIne pachI zrAvaka banavA koziza kare che tene zrAvakapaNAmAM paNa vyApAranAM darzana thAya che. jyAre, je zrAvaka banIne vyApArI bane che te vyApAramAM paNa zrAvakarUpe ja rahe che. vAta evI che ke, sUratanA ja eka suzrAvaka, nAme bAbubhAI, gopIpurAmAM rahe. rezama yArnano vepAra. pote vepArI kharA paNa pahelo zrAvakadharma. madrAsanA eka vepArIne mAla dhIrelo. varSo vItyAM paNa ugharANI na Ave. prayatno ghaNAM karelA paNa pariNAma zunya! baherA kAne athaDAIne pAchAM AvatAM zabdonI jema prayatnoviphaLa. yogAnuyoga, bAbubhAIne dakSiNa bhAratanA tIrthonI yAtrAe mitro sAthe javAnuM thayuM. madrAsa paNa AvyuM. caityaparipATI karatAM e deNadAra vepArInA ghara pAsenA derAsaramAM darzana karIne pagathiyAM utaratAM vepArI mitroe yAda karAvyuM. e vepArI jaina che ane ATalAmAM ja rahe che. maLIne pelI moTI rakama yAda karAvIe. thoDI rakama lAja-zarame Ape to. samayane karavuM, galImAMthI bahAra nIkaLatAM, sAmA gharane oTale e ja bhAI beThelA. bAbubhAIe hAtha joDI praNAma karyA. kuzaLa pUchaDyA. pelA bhAIe aupacArika AvakAra Apyo. bAbubhAI, pharI kyAreka joIzuM kahI AgaLa vadhyA ! mitre kahyuM, saheja izAro to karavo hato ! bAbubhAI kahe: ugharANIe nathI AvyA, yAtrAe AvyA chIe. niyama hato ke dharma vakhate saMsAra nahIM ! saMsAranA prasaMgomAM dharmane dAkhala karatAM hatAM. sAthI mitro bAbubhAInuM vAkya sAMbhaLI zaramAI gayA ! ApaNe to jinamaMdire pUjA karavA jatI vakhate, dhobIne kapaDAM, lArImAMthI keLAM A badhuM karatAM rahIe chIe; jyAre AmaNe vIsa lAkha jevI ugharANI chatAM harapha paNa na kahyo ! dhanya zrAvaka jIvananI pAlanA !! zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 143 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAjaramAna zrAvikAnI vAta ujama phaI. kevuM vahAlasoyuM nAma ! na to emanuM moM kamaLanI jema khIlI UThya ke na to sAMja AjakAlanAM koIe emane dIThAM nathI; to ye nAma paDe ne kamaLanI pAMkhaDIo mIMcAya tema mIMcAyuM ! ujama sAMbhaLatAM mIThuM lAge ! temanAM kAma evAM -jIvatara evAM phaI to zAnta citte ane apalaka, nata netre jamInane ! kALane paNa ghaDI UbhA rahI javAnuM mana thAya tevuM nIrakhI rahyA ! karIne je jAya che te sUraja Uge te pahelAM lokajIbhe Uge premAbhAIe ja mauna toDavuM paDyuM. zuM karIe to, tame rAjI thAo ? Ave to emane ja sajhe! koIne abhinayarUpe bolavAnuM kyAre tame mane pacoo che to ka tuM ApavuM hoya to kahIe to paNa, bolatI vakhate jIbha locA vALe ane mane dera Apo. ane te paNa siddhAcaLanA zikhare. bolavA TANe e veNa jIbhe na Ave te na ja Ave ! sAMbhaLIne badhA sunna thaI gayA. A zuM sAMbhaLIe paNa vAta zI che te kahone ! to, lyo sAMbhaLo ! lagana chIe ? AvI icchA ? AvI mAMgaNI ? nakkI thayA. kariyAvaranI vAta cAlI. premALa premAbhAIe 'hA' pADI. phaInI icchA para mahora vakhatacaMda zeThanI dIkarI ane hemAbhAI vagere sAta mArI ! ane nava TaMkamAM naMdIzvara dvIpanuM manorama de bhAIo vaccenI A lADakI bahena ! zAntidAsa zeThanI banyuM. vi. saM. 1889nA vaizAkha vadi terase pratiSThA vaMzajA ane premAbhAInI phoI. pachI kariyAvaramAM zI paNa raMge caMge thaI. maNA rahe ? 500 gADAM bharAya teTalo kariyAvara karavo nAma paDyuM : ujama phaInI TUMka. tema nakkI thayuM. jAtajAtanI ane bhAtabhAtanI sAmagrInI A TUMkanuM svarUpa paNa, nirALuM ja hoya ne ! moTI yAdI banI ! ATaluM adhadhadha... ujama phaI to suMdara nakazIdAra saMgemaramaranI jALIothI opatA, rAjInA reDa thaI jaze ! paNa... 144 : pAThazALA Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatI. roja eka eka yAtrA karatAM. bhakti bahumAnanA uchALA Ave, bhAvanI bharatI Ave ! AvI eka pachI eka ema vIsa yAtrA thaI ane mAThA samAcAra AvyA.ujama phaInA pati svargavAsI thayA... nagarazeTha hemAbhAI vakhatacaMda che. sI. paTela anavara raMga-raMgIna kAcathI maDhAyelA A maMdiramAM sattAvana caumukhajInI racanA che. sattAvana zikharone, ratikara, dadhimukha, aMjanagiri evA judAM-judAM nAma apAyAM che. jotAM ja mana para chavAI jAya evuM AkarSaka ane manohara A jinAlaya che. pachI to, ujama phaIne prabhujInI sAthe evo raMga lAgyo, jANe coLa-majI ! dhanane vahAvavAno sanmArga maLI gayo hato, te have rAjamArga banyo. amadAvAdamAM dozIvADAnI poLamAM paNa nandIzvara dvIpanI pUrNa racanA, aSTApadajInA jinAlayamAM, evA ja bhAvollAsathI karAvavAmAM AvI. ... vyavahAranI draSTie hemAbhAIe tyAM tarata pahoMcavuM jhaverIvADa vAghaNapoLamAM cintAmaNi pArzvanAtha joIe. paNa ujame vAryA : dharmayAtrA choDavI nathI. bhagavAnanI pAse, caumukhajInA jinAlayanuM nirmANa choDAya nahIM. je thayuM te, na-thayuM thavAnuM nathI. ujama karAvyuM. tenI pAsenuM makAna paNa dharmaArAdhanA mATe dAna phaInA pati, lakSmIcaMdanA pitAzrI taraphathI paNa Ama karAyuM. Aje te ujama phaInI dharmazALA tarIke jANItuM ja saMdeza Avyo. jIvanamAM dharmane agratA krame sthApe to ja AvI manovRtti AvA-AvA umadA vicAro kone Ave ? ghaDAya. prabhunA AvAsano vicAra pahelo kone Ave ? kevAM puNyazALI ! saMpattinI raje raja ane pAI-pAI nArIno sahaja svabhAva to ghareNAM-dAgInA-vastra paranI paNa dharmanA kAmamAM je vaparAI -vavAI ! ApaNA saMghamAM prItino hoya ! enA parathI mana UDyuM hoya tyAre ja kevAM kevAM jAjaramAna vyaktitvavALAM strI-ratna thayAM zAsananA, dharmanAM kArya sajhe ! jenA cittamAM dharma pariNAma che ! zrI saMgha AvA, ujama jevA dhamabhAthI pAmyo hoya tevI zrAvikA, pahelAM prabhujIne vare ane UjaLo che ! pachI saMsAranI pravRtti kare ! kahevAya che : manoratho parathI vyaktitvanuM mApa maLe. ujamaphaIe A badhuM bahu nAnI vaye AtmasAta karyuM. AvI vyaktimAM A vidhAnanuM zreSTha darzana thAya che. pitAzrInI sAthe girirAjanI navANuM yAtrA cAlatI AvI vyaktinAM darzana paNa pAvanakArI che. zrAvaka-zrAvikAnAM uttama prasaMgo : 145 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM to, patinA gharane varI chuM.' dhannA - zAlibhadranA joDiyA nAmamAM zAlibhadra jevuM ja, dhannAjInuM nAma paNa, yazasvI che. e dhannAjIne, ATha patnI hatI : kusumapAla zreSThInI kanyA kusumazrI, rAjagRhI nagarInA rAjA zreNikanI kanyA somazrI, zatAnika rAjAnI kanyA saubhAgyamaMjarI, gobhadra zeThanI kanyA subhadrA, jitArIrAjAnI kanyA subuddhimaMtrInI kanyA sarasvatI, patramalazeThanI kanyA lakSmIvatI, dhanakamazeiThanI kanyA guNamAlinI. upara, zirSaka para avataraNa karelA zabdo zAlibhadranA bahena subhadrAnA che. dhannAjInA jIvanamAM bharyA-bhAdaryA gRhano tyAga karavAnA prasaMga AvyA che. tevA eka prasaMge, teo rAtre gharane ema ja mUkIne cAlI nIkaLyA ! savAre, rojanA krama mujaba ATheya putravadhU sasarAjIne praNAma karavA AvI. badhAMne besADIne kahyuM : "dhannAjI ghara choDIne gayA che. te kyAre pAchA pharaze tenI jANa nathI. tame tamArA pitAjIne ghera sukhethI jAo. dhannAjI AvI jaze tyAre tamane badhAne samAcAra jaNAvIzuM, te veLAe AvI pahoMcajo.' badhI putravadhUo eka pachI eka, sasarAjIne pharI praNAma karIne cAlavA lAgI tyAre subhadrA besI rahyA. sasarAjIne ema ke emane kAMI kahevuM haze eTale pUchyuM: 'kaho, zuM kahevuM che ?" subhadrA kahe : "pitAjI ! mAre javAnuM nathI. mAre mATe to A ja pitAnuM ghara che. ahIM to sAruM ja che; pariNIta strI mATe piyaranI pathArI karatAM, sAsarAnI zuLa sArI. bIjuM, mAtra varane huM varI nathI. varanA gharane paNa varI che. tethI, huM ahIM rahIza ane tamArI sevA karIza.' -sAMbhaLIne dhannAjInA pitAnI AMkha bhInI thaI gaI. ane ema ja banyuM. dhannAjI pAchA maLyA tyAre parivAranI sAthe eka mAtra subhadrA hatAM. dhanya! putrasamovaDI putravadhUne ! dhanya ! tenI vicAradhArAne ! subhASitam mAlinI chandaH gujarAtI padyAnuvAda (mAlinI). pathi pathikavadhUbhiH sAdaraM pRcchamAnA vanamahIM pharatAM, tyAM grAmanArI pUche che kuvalayadalanIlaH ko'yamArye taveti / nIlakamala-samA je, bAI ! te zuM tamAre ? smitavikasitagaMDaM vrIDa-vibhrAMta netraM, sahaja smita karIne, mukha nIcuM namAvI mukhamavanamayantI spaSTamAcaSTa sItA || nayana zarama lAvI, spaSTa dIdho javAba. zrI rAmacandrajI ane sItA vana vihAra karI rahyA hatA; tyAM koI grAma nArI sItAjInI najIka AvI strI-sahaja prazna kare che: "A zAmaLA varNanA je bhAI che te, tamArA zuM thAya?' sItAjI e sAMbhaLI zaramAI gayA. moM nIcuM thaI gayuM. basa, A rIte e bAInA pUchelA praznano uttara Apyo. pUchanArane uttara maLI gayo! A saMskRta subhASitakAra ane A gujarAtI samazlokI padya racanAra banne anAmI vidvAna kavino AbhAra. A prasaMge eka saMskRta paMkti paNa yAda Ave che: tanAtIrthe taiyuvata: pati kSAnayatti | strInuM bhUSaNa lajjA che. A lajjAne tIrtha kahyuM che. te lajjAvaDe, kulIna yuvatI potAnAM pApa dhUe che. 146: pAThazALA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azrumAlA Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdanAM AMsue, mahAAnaMdanI bheTa ApI L 3 [ ka aa . je jI. sI. paTela parama saubhAgyabhaMDAra zrI RSabhadeva bhagavAna ane vikaTa paMtha eNe jhahyo, tyajI mamatA ne mAna. temano parivAra sakaLa uttamatAne hAMsala karavAmAM pahelo ziyALe ThaMDI ghaNI, unALe lU vAya; rahyo che. e RSabhadeva bhagavAnanI mAtA marudevA mAtA comAsu ati dohiluM, duHkhamAM divaso jAya. prakRtithI sahaja bhadramUrti. temanuM mana sphaTika jevuM nirmaLa temanA pautra bharata cakravartI roja savAre mAtAne ane pAradarzI. temano parivAra khAsso bahoLo moTo. praNAma karavA Ave tyAre mAtA ene pahelo prazna pUche RSabhadeva emanA suputra ane temanA so putro ane be ke : rikhavAnA zuM samAcAra che? mAnuM haiyuM che, kyAreka putrIo. pUro parivAra evo haLukarmI ke badhA e ja to tene bALuDAnI yAda AvatA haiyuM bharAI jAya ane bhavamAM anAdikALanA sakaLa karmone kheravI vikherIne AMkhamAMthI anarAdhAra AMsu vahevA mAMDe. samaya vItavA AtmAnA svAdhInasukhane meLavanArA thayA. lAgyo. Ama eka hajAra varSa vItyAM. pautrano roja marudevA mAtAne, putra RSabhadeva pratye, mAtAne vaMdana karavAno krama ane mAtAno putranA kuzaLa pUchavAno hoya tevo anargaLa asIma prema eTale ke vAtsalya hatA. paNa rojano krama ! mAtA marudevAno rojano eka ja putrane dIkSA levAmAM nA na kahI, paraMtu saMsAra tyAgIne prazna hato ane bharata cakravartIno eka ja uttara hato. dIkSA laI jaMgalanI vATe e cAlI nIkaLyA pachI roja Aje to saMtoSakAraka uttara ApI zakAya tevo roja ciMtA kare : mAro rikhavo Aje kyAM haze? ziyALo divasa Ugyo che ! bharata cakravartI mAtAne praNAma karavA cAle che, TADha paDe che. ene ThaMDI lAgatI haze. tenuM zarIra gayA tyAre prazna puchAyo : rikhavo kyAM che? putra premane to kevuM komaLa che ! kAraNe hRdaya vAraMvAra bharAI Ave, AMkhamAMthI AMsu komaLa enI kAyA che, aMgo che sukomaLa; to vahyA ja kare. satata raDavAnA kAraNe AMsu paNa thIjIne sukhamAM dukhamAM ehanI, koNa kare saMbhALa paDaLa banI gayA hatA. kAMI dekhAya paNa nahIM; paNa e muja nAno bALuDo, eka ja muja saMtAna; bharata caraNa-sparza kare eTale oLakhI jAya ane pUche : 148: pAThazALA Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rikhavAno zuM samAcAra che ?bharate kahyuM : mA ! ApaNA prApti thaI. marudevA A avasarpiNImAM sarva prathama nagaranA pAdaramAM padhAryA che. cAlo jaIe prabhujIne strIkevaLI thayA. emanI AMkhomAM AvelAM anargaLa vAMdavA. AMsu AnaMdanAM hatAM ane te mahAnaMdanA kAraNa banyAM ! jo ke bhAratane Aje eka sAthe be samAcAra maLyA sattaramAM saikAmAM keTalAka caritragraMthomAM, pachI hatA : AyudhazALAmAM cakraratnanI utpatti ane zrI gujarAtI rAsa sAhityamAM koNa jANe zAthI, A kathAno RSabhadevane kevaLajJAna prApti ! kSaNabhara to mUMjhavaNa eka evo pAThabheda judo-mata vaheto thayo ke, marudevA thaI hatI ke tAtaM pUnAma kata vaE pUnathami ? paraMtu mAtA RSabhadevanA samavasaraNamAM gayA tyAre potAnA manamaMdiramAM dIpaka jevo viveka ajavALAM pAtharato dIkarAne AvI siddhimAM mahAlato joI evA vicAre hato. prabhunI pUjAmAM cakraratnanI pUjA AvI jAya' caDyA che. jene mATe huM divasa-rAta jhUratI rahI, mAro ema manamAM samAdhAna karIne prabhujInA kevaLajJAna rikhavo. mAro rikhavo karatI rahI e rikhavo to majhAthI mahotsavamAM javAnuM TharAvyuM. marudevA mAtAne hAthInI cAmara-chatra, bhAmaMDaLanA aizvaryane ekalo mANe che. mArI aMbADI para besADyA ane vAjate gAjate, A ene kAMI paDI che! saMsAra Avo che, ahIM koI koInuM avasarpiNI kALanA prathama samavasaraNa ane temAM nathI " AvI ekatva bhAvanA bhAvatAM temane ghAtikarmano birAjelA ahaMdudharmacakravartInAM darzana-vaMdana karavA kSaya thayo ane kevaLajJAna pAmyAM. paraMtu, kalikAlasarvajJa nIkaLyA. zrI hemacandrAcArya mahArAja, triSaSTipuruSacaritra -parva samavasaraNa paNa UMcuM, traNa vizALa gaDha pahelAnA trIjA sargamAM ane yogazAstravRtti pahelA jhAkamajhALa. tenA para traNa bhuvananA bAdazAha ahaMtu prakAzamAM spaSTa darzanAnanduyoga ja kahela che. vaLI RSabhadeva birAjelA hatA. indro cAmara vIMjhatA hatA. upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja paNa gaganabhedI duMdubhinA madhura svaro comera, dharmIjanone samyaktvaSasthAna caupAI-bAlAvabodha gAthA AmaMtraNa ApatAM gAjatA hatAM. azokavRkSa AnaMdathI 100mAM, bhagavadgadarzana-janita dhairyathI ja antaHkRta nAcato hoya tema lAla sukumAra pAMdaDAMthI Dolato zobhato kevaLI thaIne siddha thayA -ema pratipAdana kare che. tethI hato. vAMsaLInA sumadhura svarothI bharAyeluM AkAza bIjo koI vikalpa UThato ja nathI. sAmAnya manuSya gUMjatuM hatuM. pAMce varNanAM jhINAM puSpo sugaMdha relAvatA sulabha manobhAva AvA AtmAne mAnavA saMbhava nathI. hatAM. AvA vAtAvaraNa vacce potAnA dIkarAne beThelo A duSTAMtamAM paNa ApaNA manobhAvanuM pratyArpaNa thayuM joIne mAtA marudevAnI AMkhamAM harSanA AMsu dhasI che. eTale marudevA mAtAnA AMsu zokanAM nahIM, paNa AvyA. AMsunuM pUra AvyuM. "mArA dIkarAnI AvI siddhi ! AvI samRddhi ! AvuM aizvarya! zuM ThATha che ! zuM sAva bhadrika jIvane kyAreya na joyuM hoya tevuM adbhuta vaibhava che !' Ama vicAratAM vicAratAM azrunI nadI drazya joIne AnaMda thAya ja, temAM ya potAnA dIkarAne vahetI rahI, AMkhamAM pelA 'paDaLa' bAjhayA hatA, te AvA aizvaryanI vacce joIne hRdayamAM harSanI 'choLa' dhovAI gayA. cakSu cokhkhA thayA, nirmaLa thayA ! sAmenuM UchaLe. Ane vismaya kahevAya. prabhune joI ApaNe adabhuta drazya barAbara dekhAyuM. AvA pAvana darzanathI paNa AvA bhAvavibhora banIe to vANI gadgad bane, marudevA mAtAnA aMtaramAM AnaMda ubharAyo. prabhunI deha romAMcita bane ane AMkhe AMsu ubharAya to. sAthe tAdAbhya sadhAyuM. drazya, draSTra ane darzana ekAkAra ApaNane thayelA apUrva darzanathI je AnaMda thAya te thayA. kalikAla sarvajJa jene 'bhagavadUdarzanAnandrayoga' paraMparAe mahAAnaMdanuM bIja banI jAya. marudevA kahe che te AnaMdayoga siddha thayo. temAM sthiratA mAtAnI jema -karmanA paDaLane kADhavAnI tAkAta pANI AvatAveMta mohanIya Adi cAreya ghAtakarmano kSaya thayo jevAM A AMsuomAM che. AvAM AMsuone AvakAra ane lokAloka prakAzaka kevaLajJAna ane kevaLadarzananI ApIe. azrumAlA : 149 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AMsu to, AnaMdanAM ! vAta che zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI cothI pATe bALamuni abhyAsa karavAnI sAthe-sAthe sAdhu Avela svayaMbhavasUri mahArAjanI. zrI prabhavasvAmI samudAyanI sevAmAM sadA tatpara rahevA lAgyA. vinaya mahArAje kevI rIte brAhmaNa svayaMbhava bhaTTane jaina-paraMparAmAM ane vAcanAne jIvanakArya banAvyuM. mAtra cha mahinAnA praveza karAvyo te vAta jANItI che. te pachInI vAta have dIkSAparyAyamAM saMyamajIvananI nirmaLa ane niraticAra joIe. ArAdhanA karI, potAnA ja pitA guru mahArAjanA mukhathI svayaMbhava bhaTTe dIkSA lIdhI tyAre temanA patnI nirdhAmaNA pAmI kALadharmane pAmyA. sagarbhA hatAM, pachI bALakano janma thayo. tenuM nAma manaka sAmAcArI pramANe devavaMdana karavAmAM AvyA. temaja pADyuM, ATheka varSanI vaye anya bALakonI sAthe ramata gata AtmAnA guNagAna karavAnI paraMparA mujaba ramatAM potAne bApa nathI, -enI jANa thaI. mAtA manakamuninA saMyamajIvananI virala vizeSatA, pAsethI parANe vAta jANI pitAnI zodhamAM nIkaLI paDyA. apramattatA, svAdhyAyanI abhiruci, saMyama-pAlananI puNyodaya evo tIvra hato ke eka gAmamAM pesatAM ja jAgarukatA vagere guNonuM varNana karatAM karatAM svayaMbhavasUri pitAjIno meLApa thayo. pitAe putrane oLakhyo; paNa mahArAjanI AMkho chalakAI UThI ! motInI mALA tUTe manaka enA pitAne kyAMthI oLakhI zake? ane motI sare, tema pAMpaNanI pALa tUTI ane AMkhomAMthI tArA pitAjI mArA mitra thAya, -ema samajAvI, AMsunI dhAra Daba Daba vahI. vasatImAM lAvI, pratibodha pamADI e bALakane dIkSA nizrAmAM rahelA anya sAdhu gaNa A joI ApI, zizavayamAM ja saMyama ane svAdhyAyanI pAMkhe Azcaryamagna thayA : prabhu ! A zuM ? ame to ghaNAne bALamunie zramaNadharmanA AkAzamAM, mukta uthana zarU niyamiNA karAvatAM ane Ama A svarUpe guNagAna karatAM karyuM. gurumahArAje potAnA jJAnabaLathI jANyuM ke dIThA che; paNa ApanI AMkhomAM kyAre ya AMsunAM toraNa bALamuninuM AyuSya to alpa che; vaLI, bAra aMga ane dIThAM nathI ! cauda pUrva zruta bhaNatAM samaya ghaNo joIe. Ama vicArI sUrivara sTeja svastha thayA, gaLuM khaMkheryuM ane vadyA : temaNe zizumuninI karuNAne laIne "sakala siddhAMtathI A munivare nAnI vayamAM thoDA ja kALanA saMyama payayamAM uddharI' daza adhyayana ane cUlikArUpa dazavaikAlikasUtranI kevI uccatama ArAdhanA karI ! vaLI bIjI rIte temanI saMkalana karIne saMyamanA prANa pUre evo graMtha racyo. A sAtheno mAro saMbaMdha pitA-putrano hato. A AnaMdanA graMtha mATe kalikAlasarvajJa kahe che : atirekathI AMkhamAMthI harSAzru vahI AvyAM ! zrutAmbhojasya kiJjalka, dazavaikAlikaM hydH| jema zokanI abhivyakti AMsu che tema harSAtirekanI Acamya-Acamya modntaa-mnngaarmdhuvrtaaH|| abhivyakti paNa AMsu che. svayaMbhavasUri mahArAjane artha zrutakamaLanA parAga svarUpa A dazavaikAlikanuM AvelAM AMsu harakhanAM hatAM. pAna-Acamana karIne, sAdhugaNarUpI bhramaro AnaMda pAmo. dazavaikAlika niryuktimAM A prasaMganA varNanamAM manakamunie A graMthanuM adhyayana karyuM ane emaNe mApadaMzupAyo ema kahIne "AnaMdanA azvapAta' AvA zrutajJAna-ciMtAjJAnanI prakriyAmAMthI pasAra thaIne zabdo maLe che. bhAvanAjJAna sudhI A graMthane pariNamAvyo. caudapUrvadhara svayaMbhavasUri mahArAja jevA bahuzrutadhara 150 : pAThazALA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSane putramaraNanA zokanI kAlimA kadI na sparzI zake. ApaNA jevA sAmAnya janane, putramaraNa janita je teo AvA kSullaka harSa-zokathI mukta hoya. A azrupAta zoka thAya tema temanA manamAM paNa zoka thayo evuM nirUpaNa AnaMdAzrapAta hato te vAta niHzaMka che. karyuM che. vaLI Azcarya te thAya che ke A sakjhAyanA racanAre ghaNI vAra ApaNe ApaNA manobhAvane sAmA pAtramAM emAM, pahelAM nirUpaNa karyuM cheH Aropita karIe chIe. ApaNI jAtane e saMjogomAM cAritra mAsavADalA, pALI puNya-pavitro re; mUkI, enI saMvedanA kevI thAya e kalpanA karIe chIe. svarga samAdhe sidhAviyo, karI jagajanane mitro re. sAmenuM pAtra e saMjogomAM zuM anubhavatuM haze ema have vicAro : jaga-jananI sAthe maitrI karIne, cha vicArIe tyAM sudhI to barAbara che paraMtu ethI AgaLa mahinAnA niraticAra cAritra pALIne samAdhipUrvaka svarga vadhIne, "temaNe Ama karyuM' evuM ApaNI samaja pramANe sidhAvyA hoya te "du:khanuM kAraNa zA mATe bane? AvuM kalpI laIe te kevuM ? emAM to anyAya thavAnI pUrI maMgalamaya mRtyu te sukhanuM ane harSanuM ja kAraNa gaNAya. saMbhAvanA gaNAya. prastuta prasaMgamAM zrI svayaMbhavasUri bahuzruta duHkha manamAM dhare' e vidhAna te niryuktikAra mahArAjanI AMkhomAM e AMsu zokanA hatA evo bhAva mahArAjanA mattavyathI viparIta jAya che mATe te asvIkArya zrI labdhivijayajI mahArAje Azare baso varSa pahelAM lAge che. racelI eka sakjhAyamAM maLe che : ApaNe AnaMdanA A AMsunAM ovAraNAM laIe putra maraNa pachI sijjaibhava gaNadhAro re; ane munijIvananI ArAdhanAnA utsavathI ApaNA bahuzruta, du:kha manamAM dhare, tima, nayane jaladhAro re... cittane bhIMjavIe. A anarAdhAra AMsu zenAM che ? paramAhaMta kumArapALanuM rAjya gujarAta sahitanA aDhAra raDavA lAgyA. chatAM, samaya thatAM badhAM viramyAM, deza upara tapatuM hatuM. temanA guru kalikAlasarvajJa zrI vikharAyAM. hemacandrAcArya mahArAja. AvA zrAvaka ane AvA guru ! viraha to kone na lAge? pharI na UgavAnI zarate bannenI joDa ajoDa hatI! sUraja Athame to kevuM lAge? chatra, chAparuM ane chAyA kudaratanA aphara niyamamAM koI apavAda nathI. e eka sAthe chinavAI gayA. pATaNa to jANe hajuye hibakAM pramANe, kalikAlasarvajJa hemacandrAcArya mahArAja kALadharma bharatuM hoya tema lAgyuM. paNa kumArapALa ? kumArapALanA pAmyA. gujarAta AkhuM zokamAM garakAva thaI gayuM. pATaNamAM AMsu? AMkhanI nIce to jANe pAtALa kUvo! nIra ghaTyAM to jANe zanAkAra chavAI gayo. saMgha to niprANa thaI ja nahIM bhaDavIra kamArapALa dhasake-dhrusake raDe che. temane gayo hoya tema banI gayuM. vAravA, chAnA rAkhavA, zAMta karavA maMtrIthI laI bahu agnisaMskAra thayo. A mahApuruSanI - badhAe prayatna karyA; paNa hoja hoya to pANI ghaTe, A mahAvibhUtinI bhUti levAmAM evI to paDApaDI thaI ke to kuvo ! uleco tema vadhe. evuM ja banyuM. tyAMnI e jagyAe, khADo thaI gayo ! e jagyAne loko Akhare maMtrIzvara udayana kaDaka svare bolyA : tame e "hemakhADa' evuM nAma ApyuM. ziSyo, sAdhuo, hemacandrAcArya mahArAjanA caraNe besIne zIkhyA zuM? tame sAdhvIo, zrAvako, zrAvikAo, badhAM codhAra AMsue e paNa na zIkhyA ke 'nAtaSNu dhruvo mRtyu " janmelA azrumAlA : 151 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazya mRtyu pAme che. vaLI je anitya hoya teno zoka khaTakyA kare che ke teonA pAtrAmAM mArA gharanI eka zo karavo ? jIvanI avasthaMbhAvI ghaTanA mRtyu che. teno roTalI paNa, huM na vahorAvI zakyo ! huM kevo sattA lolupa to svIkAra hoya. zoka na zobhe. ! eka divasa mATe paNa nAnI jhUMpaDI bAMdhIne A lAbha ATaluM sAMbhaLI khoMkhAro khAI, kAMIka gaLagaLA levAnuM mane kema na sUjhayuM? avAje kumArapALa bolyA : sUrIzvarajI gayA teno mane A vAte mana bharAI Ave che. mArA manane. huM zoka nathI. teo to ahIMthI vadhu sArA sthAne ja gayAM kevI rIte manAvuM ? mArI vyathA, mArI pIDA A che. haze. huM temane raDato nathI. huM to mane raDuM chuM. mArA AMsu A kAraNe che. jIvanadAtA garadeve mArA para agaNita upakAro karyA che. A sAMbhaLI maMtrIzvara stabdha thaI gayA. AzvAsana e RNa huM kyAre ya pheDI zakIza nahIM, paraMtu mane e na ApI zakyA. AMsunAM paNa, paDe pratibiMba evA darpaNanI eka amara kathA vAta, thoDI-jUnI che. vi. saM. 1665 AsapAsanI, itihAsamAM noMdhAyelI ghaTanA che, te kALe ane te samaye soraTha dezamAM vaMthaLI gAma. gADha vanarAjinA lIlAchama pradezanuM mULa nAma to hatuM vanasthaLI. gAmamAM zrI zItaLanAtha bhagavAnanI zILI chAyA. zrAvakanAM kuLa dhana-dhAnyathI samRddha hatAM, kuTuMba-parivArathI bharyA bhAdaryA hatA. temAMnA eka te savacaMda zeTha. vepAra dhaMdho jAmelo. deza paradezathI vachiyAta Ave. dariyApAranA zaherothI vahANamAM mAla Ave. zeThanI AbarU jAmelI. badhuM raMgecaMge cAlatuM hatuM temAM musIbata AvI. saMsAra, konuM nAma ? taDako-chAMyo, sukha-du:kha, saMpatti-vipatti --AvA AvA joDakAMthI ubharAya te saMsAra ! najIkanA eka gAmanA garAsadAra ThAkoranA kAna bhaMbherAyA : savacaMda zeThanI peDhI kAcI paDI che. ThAkoranA eka lAkha rUpiyA, savacaMda zeThane tyAM jamA che. vaLatA divase savAre ja, ThAkora ghoDe besIne savacaMda zeThane tyAM pahoMcyA. savacaMda zeTha zrI zItaLanAtha bhagavAnanI sevA-pUjA karavA jaI rahyA hatA, maghamaghatA phUlonI chAba sAthe hatI, manamAM evA ja rUDA bhAva hatA. ThAkorane jotAMveMta manamAM phALa paDI. Ama aTANe savAramAM ThAkora kyAMthI ! je hoya te, mAro prabhu sau sArAM vAnAM karaze. ThAkora bolyAM : zeTha kyAM padhAro cho ? zeThe kahyuM : bhagavAnanI pUjA karavA. ThAkora kahe : jaladI Avajo ho. mAre tAkIdanuM kAma che. taDako thAya te pahelA gAma bhegA thavuM che. zeTha kahe : A Avyo. tame zirAvo tyAM AvI pahoMcIza. prabhunI bhAvathI vidhipUrvaka pUjA karI, ghaMTanAda karI zeTha ghare AvyA. vepAra-vaNajanI vAta hoya to te peDhIe karAya, ghera nahIM. zeTha taiyAra thaI peDhIe pahoMcyA. rAha jotA beThelA ThAkora kahe : mAro dIkaro dezAvara javA mana kare che mATe mArI badhI rakama joIe che. hamaNAM ne hamaNAM gaNI Apo. koIpaNa vepArI pAse eTalI-moTI rokaDa rakama to hAtha upara kyAMthI hoya ! eka to kariyANAM bharelAM so-savAso vahANono patto na hato. temAM A eka lAkha rUpiyA gaNI ApavAnI vAta ! vaLI ThAkoranA rUAba ne tora bhAre ! vAyado karAya evuM na hatuM paNa, thoDo vilaMba karAya evuM lAgyuM. zeThe kahyuM : ATalI moTI rakamano veta eka sAthe kema thAya ? ochAmAM ocho traNa divasano samaya to joIze. munimane AjubAjunA gAmomAM ugharANIe mokalyA. be divase e, jevA gayA hatA tevA ja pAchA AvyA. jyAre nabaLI bhavitavyatA hoya tyAre cArekorathI AvuM ja bane. 152 : pAThazALA Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo divasa Ugyo, vimAsaNano pAra nathI. upAya ke somacaMda zeThe pharI huMDI hAthamAM lIdhI, pharI-pharIne ukela jaDato nathI, tyAre sarvazaktimAna prabhujInuM smaraNa vAMcatAM acAnaka chelle chelle eka-be akSara relAyelA joI zvAse zvAse thavA lAgyuM. aMte to, zaraNa temanuM ja che. hRdayamAMthI avAja Avyo. bapora vItI. ThAkora utAvaLA thayA che. takAdo kare mANasa muMjhANo haze. koIka Aro-ovAro nahIM che. evAmAM savacaMda zeThanA manamAM eka vicAra jhabakyo. jaNAyo hoya tyAre ja, A hUMDI lakhI che. pUrA vizvAsathI amadAvAda-rAjanagara che. tyAMnA zeTha-sodAgara lakhI che. AMsunA e be buMdanuM pratibiMba somacaMda zeThanA dariyAvadila che. dharmAtmA che. mAruM veNa pAchuM nahIM ThelAya hRdaya-darpaNamAM AbAda jhIlAI gayuM. tarata ja munimane evA bharose, somacaMda zeThanuM nAma mukhe AvyuM. emanA kahyuM : lAkha rUpiyA gaNI Apo. munime vaLato prazna nAme hUMDI lakhI. paNa, lakhatA jAyane kalama tharatharatI jAya ! karyo kayA khAte lakhavAnA che ? zeTha kahe : kharaca khAte akSaro vAMkAcUMkA paDavA lAgyA. manamAM mUMjhavaNa che. ApaNe lakhIne ApI dyo. kazI oLakhANa nathI. vaLI ene copaDe ApaNuM nAma- - rUpiyA apAI gayA. ThAkora malakyA. cAMdInA ThAma na hoya ne AvaDI moTI rakama kema karIne Apaze? sikkAnA lAkha rUpiyAnI kothaLIo banAvIne teo gAma paNa, premaLadAsanuM pada che ne -- harine bhajatAM hajI bhegA thaI gayA. koInI lAja jatI nathI jANI re...!e zraddhAthI bhagavAnane A bAju savacaMda zeThane pelA vahANanA sArA samAcAra bharose hUMDI lakhI. kalamanI zAhIthI caLakatAM akSaro para maLyA. mAla badho hemakhema AvI pahoMcyo. nasIba eTalA retI bhabharAvavI zarU karI paNa hRdayamAM valoNuM cAlatuM hatuM pAdharA ke vepArIone mAla vecatAM sudhImAM to bhAva paNa te hAtha na rahyuM. hRdayanI vedanA ke zoka ke harSa pragaTa karavA sArA vadhI gayA ! ThIka ThIka Avaka thaI eTale sau prathama mATe zabdo jyAre lAcArI jAhera karI de tyAre AMsu vaDe e - somacaMda zeTha sAMbharyA, jemaNe vagara oLakhANe moTI rakama zoka-vedanA-harSa dhasI Ave che. ahIM paNa emaja banyuM. ApI dIdhI hatI. huMDI lakhI hatI te divasathI savacaMda zeThe khyAla paNa na rahyo ane lakhelA e kAgaLa para be azrubiMdu ghI-dUdha ane badhI mIThAInI bAdhA karI hatI. daDI paDyAM. thoDA akSaro relAI gayA. jhAMkhA thaI gayA. vepAra thayo ane jevA paisA hAthamAM AvyA ke tarata ja kAgaLa(huMDI) bIDAI gayo. amadAvAda - jhaverIvADa - amadAvAdanI vATa pakaDI. somacaMda zeThanuM ghara zodhyuM. somacaMda zeThanI peDhInuM saranAmuM karI ThAkoranA hAthamAM savAranA pahoramAM ja somacaMda zeTha, rUpAnA loTAmAMthI Apyo. ThAkora paNa zuM thaze? eka lAkha rUpiyA maLaze ke nirmaLa pANI laI moM dhoI rahyA hatA. savacaMda zeThe emane kema? --evI avaDhavamAM raste caDyA. pahoMcyA amadAvAda, tarata oLakhyA, hAtha joDI praNAma karyA, jaya-jinendra karyA. somacaMda zeThanI peDhI zodhatAM vAra na lAgI. nAma khUba somacaMda zeThe AvakAra Apyo. koI jaina zrAvaka bhAI jANItuM hatuM. zAkha sArI hatI. paDhI para munima, mahetA ne lAge che. padhAro, padhAro zeTha kahyuM. sAmAna aMdara levarAvyo. gumAstA ane vachiyAtonI bhIDa hatI. paNa soraThI pAghaDI gharamAM aMdara laI AvyA. garbhazrImaMtanA gharano vaibhava paherelA ThAkora koI mahemAna che ema lAgyuM. zeThanI najara joIne savacaMda zeTha aMjAI gayA. somacaMda zeThanI sAthe paDatAM ja temaNe mITho AvakAra Apyo : Avo, Avo, besIne zirAmaNa karyuM. Avo zeTha, ajANyA lAgo cho ! savacaMda zeThe kahyuM: zeTha, rUpiyA lAvyo chuM. gaNI lyo hA, chIe to soraTha - vaMthaLI pAsenA gAmanA. A ane nAnuM sarakhuM karI dyo. somacaMda zeTha kahe : rUpiyA kevA huMDI laIne AvyA chIe. somacaMda zeThe huMDI hAthamAM lIdhI. ane vAta kevI ? copaDo bolato nathI. rUpiyA na levAya. jevuM lakhanAra savacaMda zeThanuM nAma vAMcyuM ke kapALamAM karacalI tame ApyA hatA ane mAre tamane pAchA ApavAnA che. vaLI gaI. sAva ajAyuM nAma ! khUba-moTI rakama ! chatAM mAre na levAya. munimane pUchyuM : khAtAvahImAM juo ne, savacaMda zeTha - Ama mIThI rakajhaka ThIka ThIka lAMbI cAlI. munimane vaMthaLInuM khAtAmAM zuM bole che? lAMbo copaDo, upara-nIce bolAvyA. copaDA jovarAvyA. zuM maLe? nAma hoya to nIkaLe AgaLa-pAchaLa karIne uthalAvIne munie haLavethI kahyuM : ne ? somacaMda zeTha makkama rahyA: amAre copaDe lakhyuM nathI A nAma, ApaNe tyAM che ja nahIM. mATe mArAthI levAya nahIM. savacaMda zeTha paNa aDaga rahyA ke azrumAlA : 153 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mArI huMDI pramANe rakama maLI che mATe mArAthI ApyA vinA rahevAya nahIM. INS vAta vadhI paDI. banne, potapotAnI vAtane vaLagI rahyA. chevaTe A kheMcatANano toDa kADhavAnuM gurumahArAjane soMpavAmAM AvyuM. teo pAse zuM 'toDa' hoya ? badhI samasyAnuM samAdhAna 'dharma ja' hoya. tamAre, levA ja na hoya ane tamAre rAkhavA ja na hoya to girirAja para vizALa jinAlayanuM nirmANa karAvo. tamArA bannenuM emAM 'hita' che. tarata nirNaya karavAmAM Avyo. jotajAtAmAM to vAdaLathI vAtuM kare evuM gaganacuMbI, zikharabaMdhI ane vizALa, caumukhajInuM jinAlaya banI gayuM. vi. saM. 1675nI sAlamAM tenI pratiSThA, banne - savacaMda zeTha ane somacaMda zeThanA vizALa parivAra sAthe - IK PU PAS BIK Simple TWITT 11) ys & Josefs GET 1 0305 ! S P pravAsIo 154: pAThazALA maLIne karI. nava TUMkamAM mukhya TUMka rUpe savA-somAnI A TUMka ati vikhyAta che. ApaNane, dUra-dUrathI je Abha-UMcuM zikhara dekhAya che, zrI pUjyanI TUMka pAsethI, je paheluM zikhara dekhAya che te A ja caumukhajInuM zikhara che. A uparAMta amadAvAdamAM paNa dhanA suthAranI poLamAM paNa savA-somAnuM derAsara che. koI ajANyAnI AMkhanAM AMsunA hRdayamAM paDelA pratibiMbanI amara gAthAnuM gAna Aje paNa tenI pharapharatI dhajA ApaNane saMbhaLAvI rahI che. ApaNe te sAMbhaLIe ane ApaNI najare caDelA koInA chUpAM AMsune lUchavAmAM ApaNA rUmAlane dhanya banAvIe. 20 SE 39 8 This boiled pe Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varasatI AgamAM besI malhAra gAnArAM caMdanabALA vAcako paNa kevA sajAga hoya che, tevo eka anubhava A vakhate thayo. eka jAgRta vAcakano patra Avyo che. te Akho patra, utA2vAnI lAlaca, thaI AvI che : e vAcakano patra AgaLa cAle che : bIjI eka vAta paNa karavI che. Ape azru-zreNi zaru karI ane emAM jaina-kathAvizvamAMthI azrupAtavALI kathAo Ape rocaka zailImAM ApI. temAM mArI AMkha, caMdanabALAnA AMsu jovA Atura hatI. krodhavALI vAta to paryuSaNa nimittanI lAgI, pachI saMbhAvanAnI vAta AvI. sArI che, chatAM caMdanabALAnI vAta vinA azrvazreNi adhUrI lAge. have caMdanAjInI vAta ApavA kRpA karo. ** 'pAThazALA' - 19 hAthamAM AvyuM, eTale bIjA badhA kAma bAju para rAkhI, dara vakhatanI jema akSare-akSara vAMcavAmAM mazagula thaI javAyuM, paNa, cothA pAnA parano pahelo phakaro vAMcI aTakI javAyuM. aMka Tebala para mUkIne AMkho mIMcIne vicAramAM UtarI gayo. 'banI zake ? zuM AvuM koIne sUjhe ? sUjhe pachI AvA kAma mATe kampAunDa vaoNlamAM gAbaDuM pADavAnuM mana thAya, pachI e thaI paNa jAya ! azakya... Ama, vicAranI ghaTamALa cAlatI hatI tyAM TapAlamAM sAthe AvelA 'bhUmiputra' para najara gaI. Tevavaza enuM repara UkheLI paheluM pAnuM vAMcavA mAMDyo. mahArAja sAheba ! zuM kahuM ! mArA praznano, mArI mUMjhavaNano Ukela mane ahIM maLyo. kevo yogAnuyoga kahevAya ! mArI ulajhananA Ukela mATe ApanI pAse AvuM e pahelAM ja jANe saMta vinobAnA A lakhANamAMthI mane mArA praznano yogya uttara maLyo ! e uttama vicAra ahIM raju karuM chuM : Aje mAnasika valaNa evuM banI gayuM che ke, koI sArI vAta mAnI levA, ApaNuM mana tarata taiyAra nathI thatuM. paNa, kharAba vAta ApaNe jhaTa mAnI laIe chIe. kharuM jotAM thavuM joIe AnAthI sAva UlaTuM. mane yAda che, skulamAM amane aMgrejImAM 'verI maca' ane 'TU' zabdonA prayoga zikhavatA hatA. dha nyujha Ara TU guDaTu bI Tru' The news are too good to be true -ATalI sArI vAta che ke e sAcI hoI na zake. mane A ekadama avanavuM lAgatuM hatuM. meM gurujIne pUchyuM ke A kaMI mane samajAtuM nathI. to emaNe kahyuM ke Ama ja kahevAno rivAja che. pachI parIkSAmAM e ja savAla pUchAyo ke 'TU'no prayoga karo. meM lakhI nAkhyuM ke 'dha nyujha ijha TU guDa Tu bI pholsa' -ATalA sArA samAcAra che ke khoTA hoI ja na zake. vAta jo AvI che, to tenA para ApaNe vizvAsa zuM kAma nathI mUkatAM ? - vinobA/bhUmiputra : tA. 1-1-2000 aMka - 1354 * juo pAnA 231 parano lekha H svayaM saMbhAvanA karIe, to sArI ja karIe. -- patra vAMcI mane paNa caMdanAjInI vAta lakhavAnuM mana thayuM. A vakhate caMdanAjInI vAta karIe. savajI chAyA vAta A pramANe che mULa nAma vasumatI. dehanuM lAvaNya ane varNa assala caMdana jevA, zIlanI suvAsa paNa tevI ja. tethI badhAM 'caMdanA'ne nAme ja oLakhe. mAtA paNa e nAme ja bolAve. vaya soLanI. paNa RjutA, svabhAvanI bhadrikatA, netranI nirdoSatA daza varSa pahelAMnI ! jotAM, parANe vahAla ubharAya. caMdanA saMpUrNa-sukhamAM UcharelAM. TADha-taDako nAmeya joyelAM nahIM. paNa kahevatamAM kahe che ne ke H agnimAM paDavAnuM sonAnA nasIbamAM lakhAyuM che, kathIranA nahIM. azrumAlA : 155 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyuM paNa ema ja. navarAvavAnuM mana thAya ke AvI mULAne kema jogavI re ! sattAnI lolupatA ! tArA pApe teM kevA nirdoSane jANI haze ! 2khaDAvyAM, rajhaLAvyAM ! mA ane dIkarI jIva bacAvavA Akhare, vera vALavAno lAga mULAne maLI gayo. bhAgyA to kharAM ! rathamAM caDyA. ratha cAlyo. paNa A zuM? dhanavAha zeTha kAma prasaMge bahAragAma gayA hatA. dhanavAha gharamAMthI vanamAM gayAM, to vanamAM lAgI lhAya !' zeThe potAnI lAkaDIthI je vALane UMcakyA hatA te vALane, ratha calAvanAra rathikanI najara bagaDI. caMdanAnuM cAru rUpa vALaMdane bolAvIne caMdanAnA te vALa utarAvI dIdhA ! nirAbharaNa chatAM suMdara hatuM to temanI janetA to ethIye paganI pAnIne DhAMke evA "rajanI thakI ye kALA evA suMdara hatAM. vaLI zIla, suMdaratAne vadhu AkarSaka banAve sukomaLa kuMtala' - lAMbA vALa mastakathI UtarAvI dIdhAM. che. zIla ane zarIra e bemAMthI ekanI pasaMdagI karavAnA caMdanA jyAre e vALane saMvArIne mAthe vaNI mUkatI tyAre, vakhate, AvA uttama jIvo zarIranA bhoge zIlane akhaMDa kavi premAnaMde damayaMtI satInA kezakalApanuM varNana karyuM che rAkhatAM hoya che. ema ja thayuM . zIla rahyuM. zarIra gayuM. e te akSarazaH ahIM baMdha bese tevuM lAgatuM . bIje maLavAnuM ja hatuM. bIje bIjuM maLI gayuM. damayaMtIno dhammila laheke, sAthe rahelI dIkarIe A najaronajara joyuM. have teno phaNA zobhAvI lale; vAro Ave tema hatuM. paraMtu puNya jema eka tattva che tema zake dharAdhara, vAsa levAne, zubha bhavitavyatA paNa eka tattva che. caMdanA UgarI gayAM. caDhyo caMpaka-vRze. ja: (dhammila - keza kalApa, dharAvara = zeSa nAga) paNa cauTAmAM vecAvA UbhA rahevuM paDyuM. vaLI, tyAM puNya tattva madade AvyuM. muzkelI sAva bAraNe AvI to AvI keza aLagA karyA. UbhI paNa teNe joyuM ke ahIM ApaNuM thANuM to nahIM thapAya. caMdanAe, sahajatAthI karavA dIdhA. dhanavAha zreSThinA nAmane amaratA varavAnI hatI. te have, ethIya AkarAM pagalAM levA mana karyuM. dhanavAhane tyAM gayAM. maNikAMcanasaMyoga te AnuM nAma. hAthe-page lokhaMDanI sAMkaLanI beDI paherAvI. koI caMdanA tyAM ja zobhe, caMdanA pratye dhanavAha zeThane jue nahIM, dayA khAya nahIM tethI nIcenA bhoMyarA jevA vahAlasoyI dIkarInuM heta UbharAvA lAgyuM. caMdanAne avAvaru bhaMDakiyAmAM pUrI dIdhI. AvI aLakhAmaNI sajA dhanavAha zeThanA rUpamAM vatsala pitA maLyA. sahaja sneha karI mULAne hAza thaI. IrSAnuM e ja lakSaNa che. mAruM je varSothI caMdanA rAta-divasa bhIMjAvA lAgyA. thavuM hoya te thAya, sAmAne zAMti-suvidhA-sukha na maLavA mULA zeThANI. joIe. e badhuM chinavAI javuM joIe. e duHkhamAM paDe to nakha-zIkha strI. ja manane TADhaka vaLe. strInI be bAju.. koIne paNa doSa dIdhA vinA sahana kareluM duHkha te tapa eka UjaLI ane eka aMdhArI. che. evA tapane AdhAre ja to, pRthvI TakI rahI che. aMdhArI bAjue, mULAne jItI lIdhI. uMmara nAnI che. mAtA-pitAnAM chatra ane chAyA gumAvI kabajo, tenI pAse. dIdhAM che. mULAne mAtA gaNI pUjavA gayAM to jAkAro caMdanAmAM, tene dIkarI na dekhAI. maLyo. pitA dhanavAhanuM apAra vAtsalya ja jIvanano zokya dekhAI. mUlAdhAra banI rahyo hato. tyAM, AvI aMdhArI kALaAMkhamAM amIne badale AganuM AMjaNa thayuM. caMdanA koTaDImAM kudarata, kALa ane karmanA bharose tene choDI devAmAM para amI varasavAne badale Aga varasavA lAgI. sAdA suMdara AvI hatI. AvI sthitimAM abaLA zuM kare ? AMsu sivAya drazyane paNa, mULAnI AMkha AbhaDI gaI. aprIti gherI pI gaI agati gherI kaI mUDI enI pAse che ! e AMsu AMkhanI kUImAMthI cUyAM banI, sToreja thaI. veranuM vAvetara thaI gayuM. caMdanA vairiNI kare che. keTalAMye AMsu AMkhathI daDIne gAla para thIjI gayA. lAgI. vera zatranuM kAma kare. ekazeSa thavAnI raDha levA lAge. caMdanano sAtha choDavo game ja kema ? AMkho sUjavA lAgI. kAM te nahIM, kAM huM nahIM. dhanavAha zeThane dhanyatAthI divasa ane rAta eka banI gayA hatA. divasanA sUraje ane rAtanA tArAoe mULAno AbhAra mAnyo. A sukomaLa 156 : pAThazALA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaLInuM, karavata jevuM duHkha na jovAta ! sAruM ja thayuM. caMdananA haiyAmAM vaizAkha hato. AMkhamAM zrAvaNa hato. hAtha-paga sAva ThaMDA eTale tyAM poSa hato. varSA-grISmahemaMta Ama eka ja zarIramAM vasyA, to zarIra zaradanA vAdaLA jevuM - rUnI pUNI jevuM sapheda thaI gayuM. mAtra tenA cittanA upavanamAM maitrInI vanazrI vasaMtanI jema laherAtI hatI. mULA pratye saheja paNa aNagamo na hato. rudana hatuM. paNa te to potAnuM bALapaNa yAda AvyuM, AjanI sthiti joDe te divasonI sarakhAmaNI thaI tethI rahI rahIne rovuM AvI jatuM hatuM eTaluM ja. doSa koIno jovAno nahIM. upAdAna eTaluM UMcuM che ke nabaLuM nimitta paNa uttama upAdAna pAmI uttamamAM nimitta banI rahe che. e sthitimAM bhUkhatarasa to samajyA - e badhAMne to sAme cAlIne 'svAgatam' karI zakAyAM paNa A rIte koIe tIvra dveSathI - dajhADatAM dveSathI tarachoDI te kema jIravAya ? hIbakAM ane DUsakAM paNa dhIre dhIre viramI gayAM. vedanA jyAre carama bhUmikAe pahoMce che tyAre te mUMgI banI jAya che. basa, tyAre ja dhanAvaha zeTha bahAragAmathI AvyA. zeThano kAyamano zirasto - vaNalakhyo niyama H gharamAM paga mUke tyAM pahelI najara caMdanAne zodhe. naryuM vAtsalya ja nItare. caMdanA najare na caDyAM eTale dAsa-dAsIne pUchyuM. badhAMne mULA zeThANInI bIka bahu. koI na bolyuM. chevaTe caMdanA pratyenA sahaja sadbhAvathI eka gharaDI dAsIe dhImethI kahyuM ke caMdanA to bhoMyarAmAM che. dhanAvaha zeTha jhaDapathI bhoMyarAmAM gayA. joIne sUnamUna thaI gayA. vALa vinAnuM mAthuM, sUjIne lAla lAla thaI gayelI AMkho. AMsunA odharALA gAla ane sAva karamAI gayeluM moM joIne du:khI du:khI thaI gayA. caMdanA paNa svajanane joI ora DhIlI paDI gaI. sau prathama aMdhAriyA bhaMDakiyAmAMthI tene bahAra lAvyA. pagamAM to sAMkaLa bAMdhelI hatI tema chatAM jema tema, mahAparANe pagathiyA caDIne bAraNA pAse, zeTha laI AvyA. yAda AvyuM : luhArane bolAvI lAvuM. tyAM sudhI kaMIka khAvAnuM ApuM. bhUkhathI ane duHkhathI AMkho kevI UMDI UtarI gaI che ! dIvAlanI khIMTIe sUpaDuM vaLageluM hatuM. jhaTa daI hAthamAM lIdhuM. rasoDAmAM to kaMI najare na caDyuM. paNa Dhora mATe bAphelA aDada tyAM paDyA hatA te joyA. aDada sUpaDAmAM mUkI caMdanAnA hAthamAM ApI, pote pagarakhAM paNa paheryA vinA, hAthapaganI beDI toDAvavA luhArane bolAvavA gayA. caMdanA ekalI paDI. dhanAvaha zeThano vyagratAthI bharelo sneha joI vaLI hRdaya bharAI AvyuM. AMkho pharI cUvA mAMDI. basa, e ja veLAe zramaNa bhagavAna mahAvIra, mAgasara vida ekamathI zaru karIne pAMca mAsa ane pacIsa divasathI niyamita rIte ucca-nIca kuLamAM gaucarI mATe pharatA hatA, teo tyAM AvI pahoMcyA. zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAe joyuM to, abhigraha pUrNa thayelo jaNAyo hato. caMdanAe paNa A mahAzramaNane joyA ne dAna devA manamAM ullAsa Avyo. zramaNa bhagavaMte hAtha laMbAvyA. sUpaDA vaDe aDadanA bAkuLAnuM dAna caMdanAe prabhunA hAthamAM ApyuM. e divasa jeTha sudi dazamano dhanya divasa hato. e ja kSaNe, AkAzamAMthI devoe jaya jayAva karyo. paMca divya - devaduMdubhi, vasudhA2AsonaiyAnI vRSTi, vastra-vRSTi, gaMdhodaka puSpavRSTi, ahodAnanI ghoSaNA pragaTyAM. sADA bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi thaI. caMdanAne zire kALA, lAMbA, suMvALA vALa AvI gayA. dhanAvaha zeTha luhArane tyAM hatA ne ja A sADA bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi thaI. svarUpa ja badalAI gayuM. nagarajanonA mana upara A ghaTanAnI evI to gADha asa2 thaI ke jyAM A vasudhArA thaI hatI te raheThANa banyA, vasAhata ubhI thaI tenuM nAma vasuhAra paDyuM ane tyAM caMdanAnI bAkuLA vahorAvatI hoya tevI pratimAnuM nirmANa karAvyuM ane tyAMnA caityamAM padharAvI. pAraNAno A divasa to tyAM nagaramAM parva tarIke saikAo sudhI ujavAyo ! pachI to caMdanAjI prabhunA tIrthamAM prathama sAdhvI thayAM. A kathAmAM chelle jyAre sADA bAra karoDa sonaiyAnI vRSTi thaI tyAre te levA, bIjA-trIjA asaMkhya loko ToLe vaLyA tyAre caMdanA je suMdara zabdo bolyA che te zrI zubhazIla gaNIe bharatezvara bAhubalI vRttimAM sarasa rIte noMdhyA che. te zabdo ApaNe joIe. jyAre, e sonaiyA bIjA badhA levA lAgyA tyAre caMdanA e kahyuM ke A badhA sonaiyA para to mULA zeThANIno adhikAra che. bIjA koI hAtha aDADazo nahIM. mArgamAM avarodharUpa paththarane paNa pagathiyA banAvavAnI caMdanAnI A dRSTine zrI zubhazIla mahArAje, jUnI gujarAtImAM racelA A padomAM bhAvapUrvaka utArI che H caMdanabAlA bole tiNe ThAya, 'mUlA' amArI mAya; azrumAlA : 157 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAriI tI, je navi kIdha, mUlA-dIThe, kAja muja siddha te vakhate caMdanabALA bole che : mULA to amArI mA che. dhAriNI(mAtA)thI je kAma na thayuM te mULAnA jovAthI mAruM kAma thaI gayuM. anAvala, pahilA bhavanuM bApa, jeha-pasAye, nAThau muja pApa; mUlA-takko ro upakAra, caMdana mAgai, 'saMyama' bhAra banAvaha to mArA gayA bhavanA bApA che, jemanA pasAthe mAruM pApa gayuM. mULAno paNa ghaNo upakAra che. caMdanA saMyamanI mAMgaNI kare che. caMdanA bhaNai, jo mAMgyuM hoya, tuM khUlA-mana, dUdhAvajo sAsaNadevI, Apai AsikA, mUlA thai, parama-zrAvikA. caMdanA kahe che jo mAMgyuM - icchavuM thAya tema hoya to, mULAne koI dubhavazo nahIM. zAsanadevI AzIrvAda Ape che ane mULA zeThANI parama zrAvikA banyA. vAri bAu savyo loya kareI avagukta kISi guja karaI 'virapu' jaNANI joI. upakArI upara to upakAra badhA kare paNa avaguNa karanAra upara upakAra karanAra to viralA ja hoya che. evA uttama AtmAne to virala jananI ja janma Ape che. Ama mahAsatI, gaNa-zaNagAra zrI caMdanabALAnA AMsunI AgaLa-pAchaLanI kathA ApaNe joI. je AMsu joI, prabhu padhAre tevA AMsu ApaNane paNa maLe to kevuM sAruM evI prArthanA ka2vAnuM mana thaI Ave che. ApattinI Aga vacce manamAM asamAdhi na thAya evo maitrIbhAvano malhAra rAga gAIne AnaMdanI varSA mANanAra caMdanA juga juga sudhI jayavaMtA raho. AdhAra : triSaSTi - dazamuM parva - bharatezvara bAhubali vRtti 8 158 : pAThazALA avi (Aje paNa) vi.saM.1368 thI 1392 sudhI AcAryazrI jinaprabhasUri mahArAje samagra bhAratamAM pAda-paribhramaNa karyuM. aneka grAmanagara, tIrthasthaLo-kalyANakabhUminI sparzanA karI, enuM varNana saMskRta-prAkRta bhASAmAM vividha tIrthastya nAmanA graMthamAM karyuM. emAM teozrI kauzAmbI nagarImAM padhAryA tyAre tyAMnI prajA tathA rItarIvAjonA varNana noMdhyA che e badhu jANavAthI ApaNA cittamAM hobhAva jAge che. emAMthI thoDI rasabhara mAhitI : 1. rAjA caMDapradyote bAMdhelo koTa. prabhu mahAvIranA samayamAM A ghaTanA banI hatI. kauzAmbI nagarInA rAjA zatAnIkanA mRtyu pachI temanI rANI mRgAvatInA hAthanI mAMgaNI ujjainanA rAjA caMDapradyote karI. mRgAvatIjIe kuzaLatAthI vAta ThelI ane kahevarAvyuM ke hAla bALarAjA che ane nagarInuM rakSaNa karavA koTa jarUrI che, te thAya pachI vicArI zakAya. caMDapradyote ujjainathI niMbhADAmAM taiyAra thayelI ITo mokalI ane te vaDe kauzAmbI nagara pharato koTa caNAvyo. pachI mRgAvatIjIe kahevarAvyuM ke zramaNa bhagavAna mahAvIra kauzAmbImAM padhAre che, te pachI vAta. Ama teo caMDarAjAnI mAMgaNIne vilaMbamAM mUkatA gayA. prabhu padhAryA eTale samavasaraNamAM ja mRgAvatIjIe 'dardInA jApo' ema kahI saMyamanI mAMgaNI karI ane caMDapradyotanI rajA mAMgI. rAjAe saMmati ApI, mugAvatI sAdhvI banyA. AzcaryakArI hakIkata e che ke tyArano banelo koTa 1800 varSa sudhI hayAta rahyo hato ! 2. vasuhAra nAmanuM nAnuM gAma. jyAre caMdanabALAe prabhune dAna ApyuM ane devoe sADAbAra karoDa sonaiyAnI vRSTi karI tene vasudhArA kahevAya che. sonaiyAno AvaDo moTo Dhaga jyAM thayo tyAM mAnava vasAhata thaI. te gAmanuM nAma vasuhAra paDyuM. vi.saM.1368mAM te jagyA vasuhAra nAme pracalita hatI. 3. jeTha sudi dazama e gAmamAM tahevAra tarIke ujavAto. je divase caMdanAjIe aDadanA bAkuLAnuM dAna ApyuM te A divasa. dAnadakSiNA-snAna-pUjA mATe A divasa nizcita thayo hato. vaLI padmaprabhasvAmI bhagavAnanA derAsaramAM dAna ApatI hoya e mudrAmAM caMdanAjInI mUrti paNa hatI. e ja derAsaramAM bAjunA gADha jaMgalamAMthI roja rAtre siMha Avato ane prabhu samakSa stavanA karI cAlyo jato. ene mATe prazAMta mUrti evuM vizeSaNa A graMthamAM ApyuM che. gAma-nagarInuM nAma je parathI paDyuM che te kauzAMbanA vRkSo paNa te samaye tyAM khUba hatA. vi.saM.1800 sudhI A badhuM vidyamAna hatuM. zrI mahAvIra prabhunA saMghamAM ApaNe chIe. AvA bahumUlya prasaMgonI ujavaNI avazya karavI ghaTe. mAgasara vada ekamanA divase upavAsa karIne pratIka tapa karavuM joIe ane jeTha suda dazame, ApaNane ullAsa Ave te rIte prabhu-pratimAnI aMgaracanA karI A banne prasaMgone ApaNA bhAvavizvamAM jaDI devA joIe. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAgaprabhue jenI noMdha lIdhI, te siMha aNagAranAM AMsu vividhatAthI ubharAtAM jaina sAhityamAM, kathA mANasane paNa behoza banAve che. sAhityano eka samRddha ane svataMtra varga che. jIvane ghaDe mana upara ahaMkAra savAra thaI jAya to e ja evI, ghaNI kathAo lakhAI che, racAI che, kahevAI moTo aMdhakAra che. che, jIvAI paNa che. mAtra AMsunI vAta Ave evI vivekano dIvo bujhAya eTale "A karavA lAyaka ghaNI kathAo maLe che. keTalIka evI kathAo, che ane A karavA lAyaka nathI' evI bhedarekhA rahetI A pAnAMo para kahevAI. chelle caMdanAjInAM AMsunI nathI. vAta AvI. gozALAe akArya karyuM. te jovezyA mUkI. A vakhate thoDI judI tarAhanI eka vAta laIe. tejalezyA zramaNa mahAvIra prabhune pradakSiNA daIne prabhune joI caMdanAne AMsu AvelA, jyAre A kathAmAM gozALAmAM pesI gaI, paraMtu, prabhunA zarIrane sparza siMha aNagArane AvelAM - AvatAM AMsu prabhu pAse thavAthI prabhuno deha zyAma thaI gayo. zarIramAM dAha AvatAM aTakI gayAM. e AMsu paNa kevAM ! anarAdhAra prasarI gayo. suvarNasamuM kAntimaya zarIra vivarNa banyuM. AMsu, AMkha sujI jAya evAM AMsu, AMkha UMDI UtarI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA saMghamAM eka ciMtA peThI. jAya evAM AMsu. hIbakAMthI jhADa-pAna paNa dhrUjI jAya basa, have zramaNa mahAvIrano deha jhAjho samaya nahIM evAM AMsu. guru-dharmAcArya ane tIrthaMkara paramAtmA Take. ATalo vicAra mAtra manane zokAkuLa banAvI devA pratyenA gADha anurAge ja AMsu rUpe vahevA mAMDyuM. e pUrato hato -basa, have prabhunirvANa pAmaze e khyAlathI kAMI azrujaLa ja na hatAM. bhInAza hatI kharI paNa e hRdaya DhIluM paDyuM. AMkhamAMthI azru pravAha satata vahevA to bhaktinI bhInAza hatI. rAganI AdratA hatI. lAgyo. sAdhu to harSa-zokathI para hoya - 'navi harakhe navi AMkhamAM AMsu ubharAya, zoce re !" paNa, A sAdhutA to sAdhutAnI hadathI paNa haiyAmAM heta ubharAya, AgaLa hatI. bahAranuM pota saMsAranA vairAgyanuM hatuM gaLe DUmo bAjhe, to aMdaranuM pota prabhu pratyenA rAganuM hatuM. be cIja bhegI DUsakAM cAlu rahe. na bane - saMsAra pratye rAga hoya eTalo prabhu pratye bIjAM badhA zramaNonAM AMsu to eka prahare, be aNagamo gaNAya ema roma roma prabhu pratyeno rAga prahare viramI gayAM. hato. siMha aNagArano to pAtALakUvo ubharAyo. evAmAM evuM banyuM. siMha aNagAranA dharmAcArya pUrNavirAma to nahIM, alpavirAma paNa na Ave ! zramaNa mahAvIra mahArAjA pAse maMkhalI putra gozALo jema kAdaMbarI-kathAnA lAMbA-lAMbA samAsa-pracUra Avyo. vAda-vivAda cAlyo. apamAnita thavAthI vAkyo cAlyA ja kare tema avirata azru-pravAha, gozALo krodhe bharAyo. DUsakAMnA ridhama(laya) sAthe cAle. AjubAjunA sAdhu gusso ane abhimAna bhalabhalA bAhoza mahArAjanA svAdhyAyamAM vighna thavA lAgyuM. tethI azrumAlA : 159 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAne zokane prakAzavA mATe teo sAdhu samudAyathI AvyA. mo hasuM hasuM thaI rahyuM. dUra nIkaLI jaMgalamAM eka vRkSa nIce UbhA UbhA raDavA prabhue AhAra lIdho. gaNatarInI paLomAM dehano lAgyA. varNa mULa hato tevo suvarNavaMto banavA lAgyo, banI mAthuM nIcuM che. banne AMkhomAMthI AMsu dadaDIne gayo. mULanI kAMti pUrvavat banI gaI ! gAla para Ave, tyAMthI nIce TapakatAM rahe. kalAko kalAko zrI saMghamAM harSanI lahera pharI vaLI. sudhI A krama cAle. deva-devI-sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA badhA je vRkSa nIce UbhA hatA tenI najIka ja gAma tarapha harSamAM AvI gayA. javA-AvavAnI gADAvATa hatI. jatAM-AvatAM "mahAvIra hRSTa thayA. mahAvIra puSTa thayA," badhA vaTemArga A munirAjane Ama raDatAM joI du:khI du:khI bolavA lAgyA. thaI gayA. pUchyuM : koNa che? zA mATe Ama raDe che? siMha aNagAra "saMtuSTa' thayA. koIke kahyuM: emanA dharmAcArya ahIM che, temanA siMha aNagAre AMsu vaDe sIMcelI prabhu mahAvIranA kAraNe raDe che. dehanI amaravela pAMgarI UThI. vaTemArgu dharmAcArya pAse pahoMcyA, kahyuM : vanavATa prabhu mahAvIrano jaya-jayakAra thayo. pAse koI eka sAdhu che teo khUba raDe che. jonArane siMha aNagAra dhanya thayA. paNa duHkha thAya evuM emanuM rudana che. temano kALo jaina zramaNa saMghanA itihAsamAM eka sonerI pRSTha kalpAMta amArA hRdayanA tArane dhrujAve che. zuM kAraNa umerAyuM. che ? temane zAMta na karI zakAya? e AMsu evA ciraMjIva banyA ke jenI noMdha dharmAcArya zramaNa mahAvIra mahArAjAe siMha vItarAgane paNa levI paDI ! dhanya munirAja ! ! aNagArane bolAvI maMgAvyA. prabhue bolAvyA eTale tarata gayA. mastaka DhaLeluM che. AMkho baMdha che. hAtha joDAyelA che. karuNA-jharatI vANImAM prabhu bolyA : he siMha! zuM ciMtA kare che, haju soLa varSa sudhI huM jIvavAno chuM. tuM hamaNAM ja revatI zrAvikAne tyAM jA, teNe potAne mATe banAvela koLApAka laI Ava. prabhunI AjJA zirasA baMdha karIne siMha aNagAra cAlyA, pahoMcyA revatI zrAvikAne ghera. prabhue kaheluM tema teNe zrAvikAne kahyuM. revatI zrAvikAne Azcarya thayuM, pArAvAra AnaMda thayo. koLApAkanI bhikSA laIne siMha aNagAra prabhu pAse AvyA. namana karIne prabhune gaucarI batAvI. prabhu mahAvIra mahArAjAe siMha aNagAranA pAtrAmAMthI gaucarI vAparI. siMha aNagAra potAnI jAtane dhanyadhanya mAnavA lAgyA. raDatI AMkhamAM harSanA AMsu dhasI : - nAke che A anAdi adhikArI 160: pAThazALA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipattinI vaNajAra vacce, nahIM AvelAM AMsunI kathA vizvane amRtathI taraboLa karanAra caMdramA jyAre divasa Ama nAca-gAna-khela-kUda ane khAnIpINImAM pUro caMdrikAne badale Aga varasAve tyAre tenI phariyAda kone thaI gayo ane chevaTe aMdhakAranA oLA e vanarAji para karavAnI ? potAnA patinA moTAbhAI taraphathI AvatI UtarI AvyA. rAtrInA prathama pahore ja aMdhakAranI pichoDI bheTa-sogAdanI pAchaLa vAtsalya ane snehanuM ja darzana oDhelA, sAva ajANyA mANasoe AvIne yugabAhunI karavAnuM rahe. vahema ke vikArano to aNasAra paNa vicArAya hatyA karI, madanarekhA to A joI stabdha ja banI gayAM. nahIM. paLavAramAM samajAI gayuM. svaccha aMta:karaNamAM tarata paNa banyuM evuM ke yugabAhunA moTAbhAI maNirathanI pratibiMba paDI gayuM. jhAjhuM vicAravuM na paDyuM. paraMtu atyAre lolupa najara, madanarekhAnA apArthiva rUpa-sauMdaryane joIne e vicAromAM manane rokavuM paravaDe tema na hatuM. manamAM to kAmuka banI, pote pitA sthAne hatA temAMthI UtarIne pazu khUba lAgI AvyuM, mArA nimitte mArA patinI hatyA thaI jevA vicAre pAgala banyA. e vicAre AMkhamAM AMsu dhasI Ave tema chatAM paNa A jIdabharI icchAno nazo jyAre mana upara savAra thAya samAdhidAnanI veLAe DagI na javuM joIe e samajaNathI che tyAre paheluM kAma AMkho mIMcAI javAnuM thAya che, eTale svastha thaIne patinuM mAthuM khoLAmAM laIne, patinA cittamAM hita-ahita ke kartavya-akartavyano vicAra pharake nahIM. maNiratha pratye verano kaNiyo paNa na rahevA pAme te mATe pariNAmanI paNa phikara nahIM! zAtAdAyaka vacano saMbhAryA. rAjA maNirathane lAgyuM ke madanarekhAne vaza karavAmAM sakaLa jIvo maitrIne lAyaka che. verane lAyaka nathI. yugabAhu vacce Ave che. yugabAhunI hAjarI nahIM hoya to badhA jIvo karmavaza che. muLa AtmA to nirmaLa darpaNa jevo ja madanarekhA mane maLe, maLI zake. Avo durvicAra manamAM svaccha che, sata, ci ane AnaMdarUpa che, sukhano bhaMDAra dhArI teNe vasaMtapaMcamInA meLAnuM Ayojana goThavyuM. che. je koI pratye ApaNe aghaTita AcaryuM hoya te badhAne gAmanI bahAra vizALa udyAnomAM nagaranAM aneka nara- mApha karI devAnA temanI pAse mAphI mAMgavAnI. nArIo, bALakonAM ToLeToLAM Utare ane e vakhate bhIDamAM kSamApanAthI cittanI zuddhi karavAnI, sadbhAvanAthI kAma thaI jAya. AvI melI murAdathI e divase samasta jIvonI maitrI keLavavAnI ane taraNatAraNa paMca parameSTi rAja parivArane A meLAmAM bhAga levA javAnuM -ema jAhera bhagavaMtane zaraNe javA rUpa bhakti karavAnI. ApaNA tamAma karyuM. badhAM ja gayA eTale madanarekhA-yugabAhu paNa udyAnamAM pAponI niMdA-gaha karavAnI. jIvIe to prabhunuM kAma AvyA. vanarAji pUrabahAramAM khIlI hatI. palAzavRkSo karavAnuM ane jaIe to prabhunI pAse javAnuM. upara kesUDAMnA phUlo jhUmakhe-jhUmakhe phAlyA hatA. enA upara AvA amRta jevAM hitavacano madanarekhA bolatA popaTanAM lIlA ToLA uDAuDa karatA hatA. koyalonA mIThA gayAM; chAtIne kaThaNa karatA gayA. gAma bahArano pradeza, TahukA vana-upavana gajavatA hatA. puSponI parAgaraja mATe rAtrIno samaya; grAmajano gharabhegA thaI gayA pachIno bhamarAo cAre bAju guMjatA hatA. jyAM najara nAkho tyAM nirjana ekAMta pradeza, pote sagarbhA strI. AvI viSama lIlIchama vanarAji AMkha ane manane ThAratI hatI. Akho vattA viSama evI kaparI paristhiti vacce paNa AMkhano azrumAlA : 161 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khUNo bhIno karyA vinA potAnA patinI AMkhamAM AMkha parovIne ArAdhanA karAvI. yugabAhune pUchI paNa lIdhuM : manamAM zuM cAle che ? arhat prabhunuM smaraNa cAle che. dehanI vedanA manamAM nathI. e vedanA denAra paNa manamAM nathI. mArA AtmAnA tAraNahAra prabhu ja mArA manamAM che. Ama zubhabhAvomAM ramatAM ramatAM dehano tyAga thayo. yugabAhunuM mRtyu dhanya banyuM. mUkavAjevuM badhuM mUkIne jAuM chuM evA bhAva sAthe gayA. madanarekhAnA haiyAmAM paNa, AvelA dekhAtA duHkhano anubhava nathI paNa yugabAhune samAdhinuM dAna ApavAno AnaMda hato. Aju bAju mANasonI tapAsa karI, teone agnisaMskAranI sUcanA ApI ane manamAM thayuM ke mAre jaladIthI A nagarInI sIma choDIne nIkaLavuM joIe. zI khabara ! maNiratha have potAnI lAcArIno lAbha zuM na le ? prabhunA nAma-smaraNanA ajavALe-ajavALe madanarekhAe kALarAtrI pAra karI. udaramAM rahelA garbhano kALa pUrNatAne Are hato eTale cAla dhImI hatI. mana svastha ane zAMta hatuM. vagaDAmAMthI vahI AvatA vAyumAM jUInI sugaMdha AvatI hatI. bahiraMga vizvadarzanano AdhAra manovizva che. tenA prabhAve ja gADha aMdhakAra chatAM bhayAnaka araNyamAM paNa madanarekhAnA manamAM bhaya na hato. tamarAMnA trama-trama avAjamAM layabaddha saMgIta saMbhaLAtuM hatuM. copAsa ziyALavAMnI lALI saMbhaLAtI hatI. manamAM leza paNa ciMtAnI lakIra pharakatI na hatI. ekano eka putra to rAja mahelamAM che, te zuM karato haze, tenuM zuM thaze -AvuM kazuM ja manamAM nathI. haLave haLave AkAzanA tArA AchA thatA gayA. ugamaNI dizAmAM ujAza patharAyo. udaramAMthI saMketa AvatA hatAM. eka vizALa vRkSa nIce besI gayA. zAMtipUrvaka prasUti thaI. manane jarA kaLa vaLI. have dehazuddhi mATe jyAM nadI ke taLAva hoya tyAM javuM paDe tema hatuM. navajAta zizune ratnakaMbala oDhADI, keLanA eka moTA pAnamAM jatanathI vIMTALI enI nAnakaDI muThThImAM eMdhANarUpe yugabAhunA nAmanI eka vIMTI mukI. vanadevatAne prArthanApUrvaka bALakanI surakSAnuM kAma soMpI pote pANInI zodhamAM gayAM. 162 : pAThazALA saMjogo to juo ! A ta2pha maNirathe mokalelA mArA, yugabAhunuM kAsaLa kADhI maNitha pAse AvyA tyAre, maNi2thanuM sarpa-daMzathI mRtyu thaI gayuM hatuM ! kahevata che ne ke - jevuM iccho avaranuM tevuM potAnuM thAya, na mAno to karI juo, jethI turta jaNAya ! yugabAhunI hatyA, maNi2thanuM mRtyu, madanarekhAno nagara-tyAga, putra-janma --A badhI ghaTanA AMkhanA palakArAmAM banI gaI. madanarekhA nadInA jaLamAM potAnA dehanI zuddhi karIne kAMThe Ave te kSaNe eka ajaba ghaTanA banI. AkAzamArge jatAM eka vidyAdhare madanarekhAnuM adbhuta rUpa-lAvaNya joyuM. tenA para mohI paDyo ane apaharaNa karyuM. A bAju, je bALakane janma ApIne dharatImAtAnA khoLe mUkyo hato tene, vahelI savAre vanavihAra mATe nIkaLelA eka rAjA -padma2the joyo. pAMdaDAmAM vIMTaLAyeluM bALaka khilakhilATa hasatuM hatuM. gulAbanI pAMdaDI-jevI komaLa, paganI pAnIne uchALatuM bALaka jotAveMta gamI gayuM. vanadevatAne praNAma karI, rajA mAMgIne rAjAe e bALakane laI lIdhuM. rAjamahelamAM e bALaka rANInA heta-premanA amI rasathI sIMcAvA lAgyuM. lADa-dulArathI ucharavA lAgyuM. kALa, kudarata ane karmano kImiyo kevo AzcaryakArI che ! kalpanAnA pradezanI pele pAranI vAto che ! madanarekhAnA jIvanamAM kevI kevI diladhaDaka ghaTanAo banatI rahI ! parvatane dhrujAve evAM evAM vAvAjhoDAM phUMkAtAM rahyAM. A badhAnI vacce paNa madanarekhAnuM mana meru jevuM avicaLa rahyuM. kayA aNu-paramANuthI madanarekhAnA mananuM nirmANa thayuM haze ? bhalabhalAnA hRdayano baMdha tUTI paDe ane pAMpaNanI pALa tUTIne daDa-daDa AMsunI dhAra cAlu thaI jAya tene badale haiyuM bhInuM hovA chatAM AMkha korI rahe, buddhi svastha rahe. A vAta jaladI mAnyAmAM na Ave tevI che. AvuM joIne kavimukhethI paMktio sarI paDe H zAyada lAkho nArI meM aka hI nArI hotI hai / nRtya hai nilajA sAgara---AharA, gauvana, gagana RI mAMti hai|| strItvanI tamAma maryAdA oLaMgIne strItvanA sakala guNone khIlavIne strI pUrNa bane che. pUrNa strI devI che. temAM mAtRtvanAM darzana thAya che. hRdaya zraddhAthI bhareluM hoya Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAre buddhi hRdayanI dAsI thaIne varte che. zraddhAthI zuddha rahI dharmazravaNa karavA bese che. devanuM AvuM vartana joI, thayelI buddhi kAmadhenu jevI che. tyAM beThelA sahu koIne aucityabhaMga thato dekhAyo. Avo je kSaNe, vidyAdhare apaharaNa karyuM te kSaNe paNa avinaya kema karyo? sahunI zaMkA jANI, jJAnI munirAje madanarekhA svastha che. vidyAdharanA bada-IrAdAne samajatAM samAdhAna karAvyuM: A deva pahelAnA bhavamAM yugabAhu nAme vAra na lAgI. strInuM komaLa haiyuM phaphaDI UThyuM. have A madanarekhAnA pati hatA. temanA aMtima samaye madanarekhAe kSaNa pachI zuM thaze ? mana jAta-jAtanI zaMkAothI gherAyeluM temane, svasthatApUrvaka nirdhAmaNA sArI rIte karAvI hatI hatuM. jene pariNAme te pAMcamA devalokamAM deva tarIke utpanna prabhAta to thaI cUkyuM hatuM. pUrvAkAzamAM bAla-ravi thayA che. avadhijJAnathI madanarekhAne upakArI jANyA eTale dhIre-dhIre dIpti verato pradIpta thato hato... temaNe madanarekhAne vaMdana pahelAM karyA che. have, kSaNa pachI A zuM karaze, te kema jaNAya? madanarekhAe kahyuM : deva ! mane mithilA nagarImAM kharAba kAma, jeTaluM AvuM ThelAya eTaluM sAruM. evA laI jAva, tyAM putranuM mukha joIne huM saMyamano svIkara karuM. kAmane ThelavA mATe paheluM kAma kALakSepa karavAnuM jarUrI che. devatA tene mithilA nagarImAM laI AvyA. praveza manamAM AvA bhAva rAkhIne madanarekhAe vidyAdharane kahyuM karatAM. sau prathama, jinezvara bhagavaMtanAM darzana karyA ane ke naMdIzvara tIrthanI yAtrA karavAnI mArI bhAvanA che. najIkanA upAzraye sAdhvIjI mahArAjane vaMdana karavA gayA. vidyAdhare vicAryuM - pachI to mArA hAthamAM che ja. "bhale' sAdhvIjI mahArAje yogya pAtra jANI hita-zikSAnA be zabda kahIne naMdIzvara tIrthe laI AvyA. darzana vaMdana karyA pachI, saMbhaLAvyAH saMsAra nirarthaka che. saMyama sArthaka che. jIvananI A maNiprabha vidyAdharanA pitA maNicUDa vidyAdhare dIkSA sArthakatA niSpApa sadRAcaraNamAM che. zubhakAryamAM vilaMba lIdhI hatI te maNicaMDa munirAja pAse dharmopadeza sAMbhaLavA na karavo joIe. AvA saraLa bodha madanarekhAe hRdayasau beThAM. paTamAM jhIlI lIdhA. jJAnanA pratApe potAnA putranA manano Azaya jANI, gharmane hRdayajoDe saMbaMdha che, buddhi sAthe nahIM. dharmathI parastrIgamananA pApathI zuM nukazAna thAya te varNavyuM. A hRdaya praphullita thAya che. praphullita hRdaye karelo dharma phaLyA sAMbhaLI maNiprabha vidyAdharanA vicAra palaTAyA. vinA raheto nathI. vinamratAthI UbhA thaI eNe madanaprabhAne " micchA mi hita-zikSA pUrI thaI eTale devatAe yAda karAvyuM : dukkaDam' karI kSamA mAMgI kahyuM : have tame mArA bahena cho, cAlo rAjamahelamAM jaIe. dIkarAnuM mukhe dekhADuM, huM tamArI zI madada kyuM te kaho. madanarekhAnA vicAramAM have parivartana AvyuM hatuM. kahe : madanarekhAe kahyuM : tame mArA para anahada upakAra have saMsAranA paribhramaNanA kAraNabhUta putranA mukhane zuM karyo che. mane naMdIzvara dvIpanI yAtrA karAvI. tame mArA jovuM? mAre to sAdhvIjInA caraNanuM ja zaraNa ho ! parama-bAMdhava cho. AvA udgAra sAMbhaLI deva svargamAM gayA. pachI sAme birAjamAna munirAjane vinIta svare madanarekhAe prabhunA zaraNamAM jIvana samarpaNa karyuM. dIkSA potAnA navajAta zizuno vRttAMta pUchyo. muni mahArAje lIdhI. gurumahArAje "suvratA evuM nAmakaraNa karyuM. dIkSAnA kahyuM : mithilApurI nagarInA rAjA pArathe potAnI rANI pahelA divasathI ja suvratA sAdhvI tapamAM lIna banI gayA. puSpamAlAne e bALaka arpaNa karyuM che. tAruM A bALaka dehanI mamatA Utare eTale tapa sahaja bane che. dehanI ane rAjA padharatha pUrvabhavamAM devalokamAM hatA ane A mamatA gayA pachI sAdhutA dIpe che -jema dhananI mamatA bhavamAM putrane laI jaI sArI rIte rAkhe che. tAruM bALaka UtaryA pachI zrAvakapaNuM zobhe che tema ! sukhI che. suvratA sAdhvInA tapanI vAta, rAjAnA kAne AvI. Ama vAtacIta thatI hatI, tyAM eka deva Ave che A sAMbhaLI rAjA prabhAvita thayo. ane madanarekhAne pradakSiNA daIne, praNAma karIne parSadAmAM rAjAnA mahelamAM UcharatA bALakanA sArA prabhAvathI azrumAlA : 13 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjubAjunA pradezanAM rAjyo anukULa thavA lAgyA. mAtA ! kaho, huM kono dIkaro ?rANIe putra para nehabharI rAjAo namavA lAgyA. AthI bALarAjAnuM nAma "nami" najara nAkhI kahyuM : vAta sAcI che. tame A suvratA rAkhavAmAM AvyuM. varaso vitatA gayA. yuvarAja banIne sAdhvIjInA saMtAna cho. vizvAsa mATe, je ratna kaMbalamAM nami rAjyanI dhurA saMbhALavA yogya banyA eTale padmaratha vIMTAyela bALa maLyo hato te ane mudrA batAvyAM. rAjAe namikumArano rAjyAbhiSeka karAvyo ane pote have sAdhvIjI caMdrayaza rAjA pAse pahoMcyAM. kahyuM : jJAnasAgarasUri mahArAja pAse dIkSA lIdhI. saMyama laIne dIkarA, te A zuM mAMDyuM che ? tArA laghu baMdhu sAme tuM yuddha tapomaya jIvana-sAdhanA vaDe mohanIya Adi ghAtikarmo caDyo che ? rAjA kahe che : sAdhvI thaIne tame ahIM khapAvI kevaLajJAna pAmI aMte mokSe padhAryA. mithilA samarAMgaNamAM kema AvyA?sAdhvIjIe kahyuM : dIkarA, tane nagarImAM namirAjAe rAjya zAsana ujALyuM. jANa karavA ke nami tAro nAno bhAI che !caMdrayaza kahe: e A bAju maNiratha rAjAnuM sarpadaMzathI mRtyu thayA pachI mAro nAno bhAI kyAM che ?sAdhvIjIe kahyuM : je nagarane te jIva mocI tarIke janamyo. tenA sthAne madanarekhAnA tame ghero ghAlyo che te nagaranA rAjA tamArA nAnA bhAI che ! moTA dIkarA caMdrayazane rAjagAdI para sthApana karavAmAM eka mahA durghaTanAmAMthI UgaryAnA AnaMda sAthe, AvyA. caMdrayaza turata rAjA namine maLavA cAlyA. bhAIne Avato ekadA, namirAjAnA rAjyamAMthI airAvata jevo zveta joI nami rAjA sAme gayA. banne bhAIo hetathI bheTyA. hAthI sAMkaLa toDIne viMdhyAcaLa tarapha bhAgI nIkaLyo ane badhe apAra harSa ane AnaMdanI choLa UDI. banne tyAMthI caMdrayaza rAjAnI rAjyasabhAmAM peTho. rAjAnA bhAIoe suvratA sAdhvIjIne bhAvapUrvaka vaMdana karyA. sainiko, AvA viziSTa gajarAjane jotAM ja tene pakaDI, caMdrayaza rAjAe namirAjAne kahyuM : Aje ja mane khabara vaza karI rAjAnI hastizALAmAM laI gayA. nami rAjAne paDI ke tame mArA nAnA bhAI cho ! mArA rAjyanI dhurA AnI jANa thatAM ja dUtone mokalyA ane hAthI pAcho saMbhALanAra koI na hovAthI meM Aja sudhI saMbhALyuM. have meLavavA mAMgaNI karI. tame A rAjya paNa saMbhALo. mArA saMyama grahaNa karI kabajo haMmezA baLavAna hoya che. caMdrayaza rAjA AtmakalyANa sAdhavuM che. ane caMdrayaza dIkSA laIne saMyamane kahevarAve che : raNanuM nItizAstra bhaNI lo. vIramAyA paMthe vaLyA. vasuMdharA che. A hAthI ema nahIM maLe. joIe to baLa namie paNa potAne jyAre dAhajvara thayo tyAre ajamAvI juo. saMgrAmabhUmi para pheMsalo thaze. ekatvabhAvanAthI bhAvita thaIne saMsAra tyAga karI kalyANa dUta Avo saMdeza laI Ave che eTale nami rAjA yuddhanI sAdhyuM. zakrendra mahArAjAe temanA vairAgyanI parIkSA karI taiyArI kare che. tyAre maMtrI salAha Ape che ke Apane nagara tyAre temAM paNa uttIrNa thaIne, kevaLajJAna pAmIne mokSa choDI javAnI jarUra nathI. rAjA nagaramAM ja rahyA to caMdrayaza gayA. rAjA lazkara laIne caDAI laI AvyA. nagarane gherI lIdhuM. sAdhvI suvratA paNa tapa karI, karma khapAvI kevaLajJAna beu baLiyA, rAjAnI mAtA, have suvratA sAdhvIjI, pAmyAM, anukrame mokSe padhAryA. madanarekhA sAdhvI tarIke A jANI vyathita thayA. guNInI AjJA laI, yuddhabhUmi jIvyA temanuM sattva keTaluM badhuM ! nirmohI avasthA eTalI para pahoMcyA. ajJAnavaza A banne bhAIo yuddha karavA badhI ke dIkarAnuM moM jovA paNa na gayAM ! AvA vairAgI jaMge caDyA che. Avo khuMkhAra jaMga khelIne durgatimAM jaze. jIva mATe, prabhu zAstro pharamAvI gayA che. Ama vicArI, karuNAvaza teo AgaLa AvyA. AMsu vinAnI kathA vAMcatAM, ApaNI AMkha jarUra prathama teo namirAjA pAse jaIne ekAMtamAM temane bhInI thAya che ane AvI vibhUtine name che. samajAvavA lAgyA : A caMdrayaza to tAro moTo bhAI thAya. dhanya, madanarekhA ! dhanya temano parivAra ! dhanya! tenI sAthe yuddha kema karAya? Azcaryavat teNe rAjamAtA puSpamAlA rANIne pUchyuM : 164: pAThazALA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harakhanAM AMsuthI AMkha bhInI thAya, evI kathA vidyAnI parabo jevI pAThazALAo jyAM galIe- divasanA keTalA kahe che?mane paMDitajInAM nAma-ThAma Apo. galIe cAle che evA devagirinA(vartamAna dolatAbAda) javAba maLyo : sUrajapoLamAM paMDita haradatta zAstrI. eka zAMta, nAnA upAzrayamAM traNa munivaro beThA che. zrAvikAe tarata kahyuM : Apa sukhethI bhaNajo. jeTaluM traNeyanA mukha para ciMtAnI vAdaLIo gherAyelI che. traNeya jJAna levAya teTaluM lejo. rakamanI leza mAtra paNa phikara na pAse pAse beThA che paNa traNeya mauna che. A mauna muMjhavaNanuM karazo. amArI saMpattino A ja sadupayoga che. che, bhAravALuM che. vAtAvaraNamAM gamagInI patharAyelI che. bIjA ja divasathI, pATha zarU thaI gayA. eka pachI sUryane AkAzI yAtrA zarU karyAne haju kalAkeka mAMDa thayo che. eka graMtho, navya nyAyanA tathA sAMkhya-mImAMsA vagere e vakhate, upAzrayamAM munimahArAjane vaMdana karavA darzanazAstranA graMtho, sArI rIte bhaNavA lAgyA. abhyAsI eka jAjaramAna zrAvikA Ave che. dhImA svare vaMdana kare che. munivaronI tatparatA ane khaMta joIne, paMDitajI khuzamunizrI taraphathI kazo pratibhAva maLato nathI chatAM zAMtithI khuzAla thaI gayA. bese che. heja vAre eka munivaranI najara UMcI thaI tyAre A muni mahArAja te AcArya hIravijayasUri e zrAvikAe vinIta svare pUchyuM: moMnI rekhA jotAM Apa mahArAja. zrAvikA sAthe vAta karanAra te upAdhyAya zrI munivaro, koIka ciMtAmAM ho ema lAge che. mane jaNAvI dharmasAgarajI mahArAja ane jAjaramAna zrAvikA te jasamAI zakAya tema hoya to kaho, jarUra te dUra karavAnuM karIza... kahone ! have, dRzya badalAya che. e zrAvikAnA zabdomAM komaLatA to hatI ja, eka- jagadaguru zrI hIravijayasUri mahArAjano madhyAhna eka zabdamAM mAnuM hetALa vAtsalya nItaratuM hatuM. zabdo tape che. javAbadArIpUrvaka uccArAyA hatA. bhItaranI saMvedanAne akabara bAdazAhanuM zAsana cAle che. jhaMkRta kare evA emanA zabdo hatA. sthaLa che rAjadhAnI dilhI zaheranA cAMdanI coka traNamAMthI eka munivara prauDha hatA, te vadyA : bahena ! vistArano rAjamArga. vAjiMtranA sumadhura sarodothI gurumahArAje amane, devagirinA paMDitonA vakhANa sAMbhaLI vAtAvaraNa guMjI rahyuM che. zobhAyAtrAmAM sAjana-mAjana ahIM bhaNavA mATe mokalyA che. cheka rAjasthAna taraphathI ahIM malapatI cAle AgaLa vadhI rahyA che. prabhu mahAvIranA A bAju bhaNavA mATe AvyA chIe. paMDitajIno saMparka jayanAda cAre tarapha gAjI rahyA che. vAtAvaraNamAM bhAre paNa karyo, je graMthono amAre abhyAsa karavo che te ahIMnA uttejanA chavAI che. paMDito bhaNAve tema che; paNa... munirAja, AgaLa A zobhAyAtrAnA madhya bhAgamAM, eka khyAno che. bolatAM aTakI gayA. AgaLa eka harapha paNa na nIkaLyo. myAno hoya pAlakhI jevo; pAlakhI khullI hoya, jyAre vaLI zrAvikAe pUchyuM: kaho ne, paMDitajIe zuM kahyuM? yAnAne bArI-paDadA hoya che, tethI te baMdha hoya. A javAbamAM munimahArAjane jhAjhA zabdo na bolavA paDyA. mAnAmAM, tapasvinI caMpA zrAvikA birAjamAna che. eka catura zrAvikA muMjhavaNa pAmI gayA ane bolyA : paMDite, so esI(18) divasanA upavAsa karavAnI bhAvanAthI. rakamanI vAta karI haze ! emAM muMjhAo cho zAne ? eka "tapa" AdaryuM che. dilhI zaheranA mukhya mukhya jinAlayo azrumAlA : 165 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ juhAravA arthe zrI saMgha sAthe A tapasvinI jaI rahyA che. padhAravA vinaMti karI rahyA hatA. eka-pachI-eka ema, vAjitranA kala-ninAda, mANasonA jayajayakAra nAda sahue potAnI rajUAta karI, pachI AturatAthI rAha jotAM, ane bhIDanA kolAhala sAMbhaLI, bAdazAha akabara jAjama para sthAna lIdhAM. jharUkhAmAM AvIne medanI nihALavA lAgyA. kaMI samajAyuM co-tarapha, utkaMThAbharI zAMti chavAI hatI. tyAre eka nahIM, bhAre kautuka thayuM. pAse UbhelA anucarane pUchyuM ke bahena, prauDha vayanA paNa TaTTAra cAle, pUjyazrI najIka AvI, A zuM che ? jeTalI samaja hatI teTaluM teNe samajAvyuM. hAtha joDI UbhA rahI, haiyAmAM hatAM eTalAM kheta-hAma-hiMmata bAdazAhane A sAMbhaLI Azcarya thayuM. asaMbhava paNa lAgyuM. bhegAM karI kahyuM : upavAsa, ane te paNa ATalA badhA divaso sudhInA kRpALu ! eka prazna pUchavo che. rajA maLe to pUchuM. lAMbA samayanA kema hoI zake? rAjAne rasa paDyo. tapAsa aneka lokonI kutUhalabharI najara tyAM noMdhAI rahI. karAvI. cokIyAta paNa besADyA ! badhuM aNizuddha jaNAyuM. badhAnA kAna eka thaIne, bolAtA zabdo sAMbhaLI rahyA. AvI tapazcaryA jANI ahobhAva thayo ane pUchyuM : AvuM kapALae "saMmati' darzAvI. bahena bolyA : addabhuta ane AzcaryakArI tapa kayA kAraNe ane kayA nimitte duniyAnA bahAranA padArthone to hajAra kiraNavALo thaI zake ? caMpA zrAvikAno uttara hato ; "zrI deva guru sUraja ajavALe che, roha dekhADe che; paNa je bhaMDakiyAmAM, pasAya'. akabara bAdazAhe ora jijJAsA pragaTa karI. bhoyarAmAM hoya tene koNa ajavALe ! tapasvinI caMpA zrAvikAe kahyuM : pAlitANAnA dAdA te mahArAjazrIe uttara Apyo ke tyAM dIvaDI kAma lAge. deva ane AcArya zrI hIravijayasUrIzvarajI te guru. temanI vaLI pUchyuM : bahena, kayA gAmanA cho ?bahena kahe che : kRpAnA prabhAve A dIrghakALano duSkara tapa sAdhya thaI zakyo saurASTramAM eka khUNAmAM dariyAkAMThe dIva nAme gAma che. che. vadhu iMtejArIthI bAdazAhe zrI hIravijayasUrIzvarajI tyAM koNa Ave ! mahArAjanI vigata pUchI : hAla kyAM che? javAba maLyo ke bharI sabhA, A bahenane, daMga thaI joI rahI. enA teozrI gujarAtamAM gAMdhAra gAme birAjamAna che. pachI to bhAva bhInA hRdaye thayelI vinaMtinA zabdo sAMbhaLI ja rahyA. bAdazAhanuM teDuM gayuM ane pUjyazrI dilhI padhAryA. akabara bahenanA hRdayano bhAva joI, pUjyazrIe e dizA, e gAma bAdazAha temanAthI khUba prabhAvita thayA ane pUjyazrI mATe kSetra-sparzanA jaNAvI. gaganabhedI jayanAdathI A jagadguru tarIke aDhAre AlamamAM paMkAyA. ahiMsAnAM saMmatine vadhAvI levAmAM AvI. pharamAno maLyA vagere banyuM. A bahena te dIvanA lADakIbAI. A ghaTanA teonA madhyAhnakALamAM banI temAM nimitta pUjyazrI UnA padhAryA. tyAM ja 1650-1651 temaja A mahAprabhAvazAlinI tapasvinI caMpA zrAvikA banyAM. trIjuM 165ranuM cAturmAsa paNa lADakIbAInA AgrahathI UnAmAM svIkAryuM ! chelle varSe bhAdaravA suda agiyArasanA have Ave che pUjyazrInA AkharI varSonI ghaTanA. divase "mahAprayANa' thayuM, kALadharmane pAmyA. svargastha thayA. vi.saM.1650nA varSamAM ghaNA varSo bAda pUjyazrI taraNa aMtima kriyAnI pAlakhI vageremAM paNa mahattama yogadAna tAraNa jahAja zrI girirAjanI sparzanA karavA padhAryA. yAtrA A lADakIbAInAM ja rahyA. karI AdIzvara dAdAne bheTyA. zrI puMDarIkasvAmInA cokamAM pUjyazrIne, bhAvapUrvaka vinaMti karI jANI, lAbha laI dezanA cAlI. dezanAnA aMte aneka puNyAtmAoe jANyo ane vardhamAna bhAvollAsathI janmane ujamALa karI vidhavidha vrata-niyama-pratijJAo lIdhA. pachI Avyo jANyo. jIvatarane "raLiyAta' karI jANyuM. tabakko cAturmAsa mATenI vinaMtino. bAvana saMgho ekatrita Ama, pUjya jagadguruvaranA jIvanamAM prAraMbha, madhya thayA hatA. gujarAtamAMthI khaMbhAta-pATaNa-rAdhanapura ane aMtima tabakkAmAM jAjaramAna A traNa zrAvikAoe rAjanagara-surata jevA zaheronA tathA rAjasthAna-mevADa lAbha lIdho e jANI ApaNane harakhanAM AMsu AvI jAya taraphanA saMgho hAjara hatA. atizaya bahumAna saha, bhAva- tema che. vibhora thaIne badhA, pUjyazrIne potapotAnA gAmanagara 16: pAThazALA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra A no bhadrAH kratavI yantU vizvataH / / - dareka dejohI aaram Gja ane daHE prApta mATe (vaiThA hu 12 kanu desAI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LSSGORAKSHAKAR. ema..gorakSakara 18: pAThazALA A no bhadrAH kratavo yantu vizvataH // vihAra, eTale cAlavuM. paNa... vihAra eTale, mAtra cAlavuM, eTaluM ja nathI. bArI-bAraNAM-bhIMta-vaMDI vinAnA, prakAzanA khullA caMdaravA nIce cAlavAnuM maLe, e vihAra che. dig-digaMta sudhI vistarelI, A asIma vasudhA para cAlavAnuM hoya che.A vihAramAM cAre bAjuthI vahI AvatA zubha vicArone jhIlavAnI taka sAMpaDe che. te jhilAya paNa che. pazu care che. pakSI vicare che. ane, mANasa vicAre che. kudaratanA sAMnidhyamAM vicaratAM, vicAravAnuM pUrNapaNe sAMpaDe che, tyAre vedanI prArthanAno marma UghaDato lAge che. himAlayanI ko'ka nIrava guphAnA aMtarALe eka zubha vicAra pragaTyo, e tyAM ja na rahetAM, tarata cArekora phelAya che.ApaNe e vicAra jhIlavA sajja hoIe to, e vicAra ApaNo paNa banI jAya! amAro anubhava che H vihAra e cetovistAra sAdhavAnI prakriyAno bhAga che. annamaya koza, prANamaya kozane oLaMgIne manomaya koza -vijJAnamaya koza ane AnaMdamaya kozanA unnata zRMgo tarapha dorI jatI keDI che; cetanAnA UriohaNanA sopAnanI zreNI che. Avo vihAra, je mANe, te ja jANe. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAra; e to jaMgama pAThazALA che! saMskRta sAhityamAM eka ukti che: sarvAdhinuM jJAna taiyAra karyA. e zubhalagna samaye sUrimaMtra pradAnanI uttama aUranajinaM smaraNiA eka saMbaMdhI jJAna thAya, to te kriyA karI. jJAna vaDe anya saMbaMdhi jJAnanuM smaraNa thAya che. Avo A ghaTanA banI e vaDalo paNa Avo vizALa anubhava vihAramAM avAra-navAra thAya che - thayo che. haze ne ! ekavAra amadAvAdathI serIsA taraphanA vihAramAM A ghaTanA, vikramanA dazamA saikAnI che. e vaDanA hatA. ogaNajathI AgaLa jatAM, vacce daMtAlI gAma vRkSa nIce, je munirAjone sUripada arpaNa karavAmAM AvyuM. gAmanA pAdaramAM vizALa vaDa che. e vaDa pAse AvyuM, te sUrivaronI ziSya-paraMparA vaDagacchanA nAme thoDI vAra thobhyA. tenI vaDavAIo jovA lAgyA. sAthe jANItI thaI. A vizALa vaDalAnA avazeSo, atyAre cAlavAmAM, prakRtimAM rasa dharAvatA zrAvako paNa hatA. paNa rAjasthAnamAM jIrAvalIjI tIrthe jatAM - varamANa eka bhAI bolyAM : kevo vizALa vaDalo che ! bIjA tIrthathI kAcA raste jIrAvalAjI jatAM, gAmanI bahAranA bhAIne A vaDa joIne vyAkhyAnamAM sAMbhaLelI vAta bhAgamAM Ave che. yAda AvI. vihAramAM raste AvatAM vRkSo joIne, AvI ... rAtrInA samaye vaDanI nIce saMthAro karI rahelA aitihAsika ghaTanAnuM smaraNa thaI Ave che. ghaNIvAra AcArya mahArAje AkAzamAM joyuM. nakSatra ane candrano rastAmAM saptaparNa vRkSa joI, manamAM thAya ke zrI virala yoga thato dekhAyo. khUba uttama muhUrta AvI ajitanAtha bhagavAnanuM kaivalya-vRkSa keTaluM suMdara lAge rahyAnuM joyuM. sUripada jevA mahAna padanA pradAna mATe che ! ekavAra mahAvIrasvAmI bhagavAnanuM kaivalya-vRkSa - atyaMta zubha muhUrta AvI rahyuM che ane e ja muhUrta zAla vRkSa paNa jovA maLyuM hatuM. sAdhI levA mATe sUri mahArAje yogya - yogya evA zramaNa jIvanamAM vihAra e to jaMgama pAThazALA ziSyone jAgRta karyA. sUripada-pradAnanI vAta karI, lAge che ! palAza-mukula-bhrAntyA, zuka-tuNDe patatyaliH / so'pi jambUphala-bhrAntyA tamaliM dhartumicchati / / subhASitam vihAravarNanonI manamAM Avana-jAvana cAle che, eTale raste kesUDAMnA phUlane joI, A zloka manamAM yAda Avyo. A bhAva eka caityavaMdanamAM supere gUMthAyo che. "jevI daSTi evuM darzana' e nyAye A ghaTanA nihALI che. e to bhamaralo kesUDe bhrAMti vAyo, jaI zukataNI caMcamAM bharAyo; zuke jaMbU jANI gaLe du:kha pAyo, prabhu ! lAlace jIvaDo ema vAkyo. eka DALa para popaTa beTho che. tyAM guna-guna karato, eka bhramara UDato Avyo. popaTane joI bhamarAne thayuM ke, A kesUDAnuM phUla che, mATe khAuM! popaTane lAgyuM ke, A jAMbu kyAMkathI AvI paDyuM lAge che, ema samajI eNe khAdhuM! khAtAM to khavAI gayuM, paNa, temAM svAda na Avyo. te gaLAmAM phasAI gayuM. saravALe banne du:khI thayA. brAntino aMjhAma duHkha sivAya zuM Ave? saMsAramAM paNa AvA anubhava darekane Dagale ne pagale thatA rahetA ja hoya che. kavinuM vilakSaNa darzana asAdhAraNa hoya che; e ahIM jaNAya che. vihAra: 169 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAranI soDamathI bharapUra, eka patra 11 jAnyuArI 2003 mANyAM. paga, e ja layamAM gati karatA hatA. mana tRpta ogaNaja thatuM hatuM, tAjuM thatuM hatuM. jANe ame AgaLa AgaLa sasneha dharmalAbha vahetAM hatAM !khetaro badalAtAM hatAM. have suvAthI bharelAM Aje to. hamaNAM mANelA AnaMdane vaheMcavAno khataro AvyAM. e ja tIvra gaMdha laIne pavana paNa bhAva Avyo che. anusarato hato. soDamathI nAka bharAI gayuM... poSa suda sAtamanI bapore traNa vAgye, vAmajathI thoDe AgaLa cAlyA tyAM, caNoThInAM ratuMbaDAM phaLa vihAra karI, ame zerIsA tIrthe pahoMcyA. raste vagaDAmAM joyAM. eka vADamAM khAkharo, kesUDAnAM phUle chavAyelo thaIne atra-tatra-sarvatra, mAtra jIvaMta tattvono sajIva joyo. kesUDAMne DALa para rahevuM game nahIM, tene to sahavAsa mANyo, ethI mana tarabatara thayuM. A AnaMdane dharatIno khoLo ja game ! jANe phUlo ane pAMkhaDIothI pulakita haiye, mukta-kalame tamArA sudhI mokaluM chuM. tame dharatI zaNagArAI hatI ! e kesariyA raMganI pAsamAM, paNa kyAreka, zramaNajIvananI saMjIvanI samA -- AvA caNoThIno lAla raMga goThavAyo hato. baMne sohI rahyAM vihArane mANavA mana karo, evA bhAva sAthe. hatAM. vaLI AgaLa cAlyA-na cAlyA-tyAM maracAMnAM UjaLA taDakAthI zobhatI ziyALAnI bapora hatI. khetara AvyAM. lAMbA lAlaghUma maracAM ane tIvra-tIkhI saheja paNa dhUmADAnI sera na hovAthI AkAza svaccha, enI sugaMdha ! A badhuM mANatAM-mANatAM, pelI kahevata nirabhra ane AsamAnI hatuM. khetaro paNa, vadhu yAda AvI : vagaDAnA vAyarAmAM vaidanA badhA sohAmaNAM lAgI rahyAM hatAM. amArI keDI khetara vaccethI osaDiyAMno arka maLe. jatI hatI. kyAreka, be khetara vaccenI vADamAMthI javAnuM mane TIkhaLa sUjhI : zaheranA dhUmADAmAM, badhA AvatuM. rAIDAnA choDa para AvelAM sonerI-pILAM DaoNkaTaranuM bIla maLe ! phUlonuM jANe taLAva. vaLI, ene camakAvato kumaLo have to rasto ja cAlato hoya, evuM lAgyuM! varSothI taDako, cArekora patharAyo hato. temAMye, ThaMDo ziyALu mAMhomAMhe saMvAdalIna UbhelI rAyaNa maLI. rAyaNanAM vAyaro, hIMcakAnuM kAma karato hato. layabaddha hIloLA pAMca-cha dhIMgAM vRkSo aDIkhama UbhAM hatAM, enI letAM e khetarone AMkho bharIne joyAM ane mana bharIne nIlavarmI parNasRSTi to jANe, jotAM ja na dharAIe, 170: pAThazALA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema lAgyuM. paNa AnaMdanI avadhi, haju kyAM AvI hatI ! AMkho tRpta thatI rahI. have karNano vAro! avAja khUlatAM pILA phUlathI lacI paDelAM AvaLa joyAM ne - ene avAja kema kahevAya? e to kudaratanuM saMgIta kudaratanI karAmata para ApharIna thaI javAyuM! A raMgo hatuM. kALakozI, tetara, kabUtara, holA - A badhAM koNa pUre che? raMgonuM vaividhya paNa kevuM? rAInAM phUla pakSIonAM mIThAM gUMjana kAnamAM gUMjI rahyA hatAM! nayana- pILAM, kareNanAM phUla paNa pILAM ane A AvaLanAM phUla zravaNa tRpta thatAM hatAM. mana haLavuM thatuM hatuM. badhuM khUba paNa pILAM. pILAzamAM taratama bhAva joI, kudarata gamatuM hatuM. para, ovArI javAya che. e ja keDAmAM bakarAM carAvanAra eka bharavADa maLyo. pachI, rAmanagara ane vAsajaDAnA sAmasAmA rastA mULa coTIlA-pAMcAlano. varasovarasa ahIM AvIne AvyA. sIdho rasto amane zerIsAnI saDaka sudhI dorI rahe. bakarAM carAve. pUchyuM : TheTha tyAMthI Avo cho ? gayo. saDakano avAja Avyo ane temAM mRgajaLamAM hA, ahIM badhe lIluM che. loka sAruM che. amAro jhAMjhavAnAM pANI pAchaLa doDatAM thAkelAM tarasyAM haraNAMnI nibhAva thaI rahe che. vAta karatAM eNe hAthamAM be pAna hAMpha saMbhaLAvA lAgI. Adama TaMkAravIno eka zera yAda laI, moDhA pAse laI jaI, pIpUDI vagADato hoya ema AvyoH khAsa avAja karI bakarAMne sAda karyo. pAna TImarunAM tuM nathI jANato ! kyAM jAya che tuM! lAgyAM. rAjahaMsavijaye pUchyuM : zuM karyuM? kahe : UbhA ATalI-teja, tArI cAla na kara ! rahevAnuM kahyuM. chatAM chelle-chelle paNa AjubAjunAM khullAM pANI pIvAnuM hoya to zuM karo ? vaLI avAja khetaronI bharacaka vADamAM jhUmatAM araNinA phUlathI mana badalI sAda karyo. bakarAM tenI bhASA samaje. jevAM sAthe; AzvAsana pAmatuM hatuM. chAtImAM e cokhkhAM haLavAM phUla, tevAM thavuM paDe te, AnuM nAma. nirmaLa zvAsa bharI levAnuM e chelluM muhUrta hatuM. vacce eka taLAvaDI AvI; bhInI hatI. najIkanA svaccha haLavI havA, majAno hUMphALo taDako, coo eka moTA vRkSa uparathI lIlA-lIlA popaTanuM ToLuM (januM rasto, are ! eka voMkaLo Avyo, tenI rajatanI karaco eka nAma tUI kahevAya.) kalarava varasAvatuM UDyuM. jevI retI hAthamAM laIe to hAtha zobhI UThe evI ! abhuta dRzya racAyuM: upara cokhkhuM AsamAnI AkAza, nirAmaya prANavAyune phephasAmAM bharatAM-bharatAM kudarata nIce rAInAM pILAcaDhDha phUlonI mulAyama bichAta ane sAthe tanmaya thatAM, mana-vacana-kAyAnA saMcita duritane vacce ziyALAnA haMphALA taDakAmAM, killola karatA khAlI karatAM-karatAM ame vAmajathI zerIsA pahoMcI gayA. ToLAbaMdha popaTa! jANe eno AhalAda mANatAM AMkhane TADhaka maLe ne haiyAne hAma maLe. kudarata jIvADe che. jIvana-baLanA amIrasane AgaLa, rastAnI beu bAjue ghauM, rajako, eraMDA harapaLe te khobe khobe vaheMce che. ApaNe e AmaMtraNane ane kapAsanAM zreNibaddha khetaronA pAka AchA pavanamAM AvakArIe, navA banIne vadhu ne vadhu suMdara jIvana DolatAM joyA. pANInAM dhoriyAM khaLakhaLa vahI rahyAM jIvavAnAM pagaraNa navesarathI mAMDIe. hatAM. pANI svaccha ane pAradarzaka, to khetaro mANelA AnaMdane tamArA sudhI pahoMcADavAnuM mana lIlAMchama ! pRthvI, pANI, vAyu ane AkAza - A thayuM ane A patra lakhI dIdho! cAra mahAbhUtanI vacce tejomaya AtmAnA sAyujyanI have basa karuM. "lIlA' mANavAnI majA AvI, eka AnaMdamaya vartuLa racAyuM. vihAra : 171 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... jA, bAre mAha vasaMta vihAra, e sAdhujIvananuM Avazyaka aMga che. vihAra to vAraMvAra mANyo che; paNa keTalAka pradezanA vihAre to jIvananA phephasAmAM prANavAyu bharyo che. iDara taraphanA amArA vihAranuM evuM yAdagAra sthAna che. e AnaMda mANIne, eno gulAla karavAnuM mana thayuM eTale samAnadharmI sAhityarasika sajjanomAM vaheMcavAnuM thayuM hatuM. evA rasika prabuddha vidvAna zrI harivallabha cUnIlAla bhAyANIne patra lakhI A AnaMda bevaDAvyo hato. A vihAra-vArtA mAMDI che, to vAcakone paNa pahoMcADIne e AnaMda vAgoLavAnI taka, jhaDapI lauM chuM. vRkSonI hAra jotAM ja rahyA! kevAM-moTAM? ekAda vRkSa paNa iDaragaDha kyAMka dUra UbhuM hoya to paNa ApaNane khabara Ape H tA. 22-3-1999 juo ! ahIM aDIkhama UbhuM chuM ! cala; haMsA ! vAM desaDAM, jAM bAre mAha vasaMta mahuDAnI jema, Dagale ne pagale snigdha chAyA pAtharatuM, tatra AdaraNIya zrI bhAyANI sAheba, rAyaNanuM vRkSa joyuM. cotarapha nIlazyAma, sadhana chAyAmaMDita. yogya, snehabhInA dharmalAbha. rAyaNa ja rAyaNa ! kavi zubhavIre to, muMbaIthI tamArA AvyAnA khabara maLyA, tevAmAM ja rUDo mAsa vasaMta, phaLI vanarAji re, amAro vihAra nakkI thayo; tethI maLavAnuM na banyuM ane rAyaNa ne sahakAra, vhAlA. * ame iDarIyo gaDha jItavA nIkaLI paDyA. Ameya satata e DhALamAM, rAyaNane AMbAnI sAthe mUkI dIdhI che ! bAra mahinAthI, ame amadAvAdanI havAmAM gUMgaLAyA ame AgaLa cAlyA... to, neLiyA pAse AvyA hatA. khullA AkAza ane khullAM khetaro vacce TahelavAnI tyAM banne bAju sugaMdhanA phuvArA jevAM makaroLa maLyo. taka maLI ke-tarata ja; ame e jhaDapI lIdhI. jevA ame lIlAMchama pAMdaDAMthI bharapura ane jhINAM jhINAM sapheda phUlo kobA-gAMdhInagara choDI, hiMmatanagarane raste ghaNA veratAM makaroLa. jANe zI vAta ! gAmanI sImamAM pahoMcyA tyAM ja jANe amane motanA tArIkha 18mI mArca -zukravAre ame pozInA moMmAMthI chUTakAro meLavI, prakRtinI godamAM AvI gayAno pahoMcyA. amArI khuzAlI vadhAre evA samAcAra chApAnA anubhava thayo... eka cheDe vAMcyA : Aje pazcimAkAzamAM candra-zukra-zani, ...ahA! daiyaDa - darajIDA ne lakkaDakhodanA karNamadhura A traNe eka sAthe najIka-najIka jovAM maLaze ! AvuM kalarava, keTalA vakhate sAMbhaLyA ! pakSIonA agama svaro jIvanamAM ekAdavAra bane ! amArA ahobhAgya ke ame sAMbhaLatAM, ame prAMtija - hiMmatanagara vaTAvIne zaheranAM guMgaLAvatAM dhumADAbharyA vAtAvaraNathI chuTakAro pozInAnA dhULiyA mArge AgaLa cAlyA eTalAmAM amAro pAmI ahIM hatA! tyAM to AkAza jovAnuM ja "nasIba' na mijAja palaTAI gayo ! kudaratanA manabhara sAMnidhyamAM hoya! kyAreka ja jovA maLe evA durlabha, A yuti-darzane amAruM mana, bALaka jevuM nirdoSa banI gayuM. ame moTA ame AMkho ThArI! nagaranA mANasa maTI vasaMte phelAvelA sAmrAjyamAM bIjI savAre ame pozInAthI vihAra karyo. AnaMda ALoTavA lAgyA! zirISanA sugaMdha jharatAM puSpa-guccha ane Azcarya to sathavAre hatAM ja, eka evuM dRzya joIne joIne to, manoja khaMDeriyAnI paMkti vaNanoMtarI, jIbhe savAra thaI AvI : grAmyajano jene aMkolA kahe che te aMkolla joyAM, vADanI A DALa-DALa, jANe ke rastA vasaMtanA * paMDita vIravijayajI kRta paMcakalyANaka pUjA : dvitIya pUjA A phUla bIjuM kAMI nathI, pagalAM vasaMtanAM ! rUDo mAsa vasaMta, phaLI vanarAjI re, rAyaNa ne sahakAra, vhAlA. ... A vasaMte to gharatInuM rUpa ja badalI nAkhyuM - 3. ketakI jUI je mAlatI re, bhramara kare jhaMkAra vhAlA dharatI, kharekhara vasuMdharA banI gaI ! mahuDAnA dhIMgA (sahakAra = AMbo) 172 : pAThazALA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vADa joI ! kesaravALA kaMdamAM nAnAM phUlo joyAM, phUla zuM, phUlanA nAnA-nAnA guccha ! bhamarIonA guMjArava prazaMsAnA zabdo phelAvatA hatA ane puSpo parimala ! ame to UMDA zvAsa laI e parimala phephasAmAM bharI lIdhAM. ekala-dokala aMkola to ghaNI vAra joyAM hoya, paNa A to aMkolla-vana ! thoDe AgaLa zirISanI vRkSa-vIthikA amane AvakArI rahI hatI : amane paNa juo. pAMdaDAM karatAM puSpo vadhu, paNa sugaMdha kyAM ? ATalAM badhAM phUlo paNa jarA-jeTalI sugaMdha nahIM! kAMI amArI bhUla nathI ne ? be vAra nAkane sAbaduM karyuM. pariNAma zUnya ! na samajAyuM eTale UbhA rahI gayA. vaTemArguone pUchyuM : ATalAM badhAM zirISa-phUlo che, paNa sugaMdha kema nathI ? anubhavIo hatA. kahe : pavana nathI. sahasA paMkti sphurI AvI : Up Mer zirISa-phUlathI lacI sakaLa DALakhI, jo ahIM, disaMta thaDa-DALamAM, paraNathI vadhu phUlaDAM ! sugaMdha bharapUra che; sumana ekalAM zuM kare ? svayaM gati na thaI zake, caraNa paMgu jaMtu samAM. sugaMdha pharatI badhe, pavana cAkhaDI paherIne, caDI samIra-skaMdha, ghUmata e dize-diza mahIM. paMktio gaNagaNato hato. jANe vAyudeve prArthanA sAMbhaLI ! maMda-maMda vAyu laherAto thayo ane vAtAvaraNa zirISanI sugaMdhathI mahekI UThyuM. A sugaMdha sAva nirALI. mogarAnI paNa judI - mIThI ane manohara. mahuDAnI ye judI - mAdaka ane mIThI. makaroLanI paNa judI ! thayuM, A J PRI PER TOT badhAM puSpono samUha bhego thAya ane vAtAvaraNamAM je sugaMdha chalakAya, tethI to te manabhara banI jAya ! rAyaNa vRkSo to raste AvyA ja karatAM. rasto dhuLiyo. rasto zuM, neLiyuM ja kaho ne ! baMne bAju vADa. e paNa thoranI nahIM. vADe-vADe AMbA-lImaDo jevAM ghaTAdAra vRkSonI hAra. vADamAM caNoThInA velA, to kesUDAM paNa chUTAM chavAyAM bhagavAraMgI puSpo saha tyAM UbhA rahI amAruM abhivAdana karI rahyAM hatAM. kesUDAnA vRkSa nIce, lakSmIjInA kapALethI kharI paDelAM sUkA kaMkunI jema, phUlonI bichAta bichAvI hatI. jarA paNa bheLaseLa vinAnI zuddha havAmAM lImaDAnI mAMjara, maheka-maheka thatI hatI. Ama, vasaMtanuM sAmrAjya cArekora chavAyeluM mANyuM. badhuM pharI-pharI yAda AvatuM rahe che. pelI, dezI meMdInI sugaMdha, saMdhyA samaye bharapUra Ave. keTalAye nAmI-anAmI vagaDAu phUlonI AchI-AchI saurabha mANatAM, vasaMtavilAsanI paMktio ja hoThe caDe : daha disi pasarai parimala, niramala thyA dizi aMta. AkAza cokhkhuM ane nirabhra hoya, avani vRkSo, velA ane vimala jharaNAMthI bharI hoya, Rtu vasaMta hoya, gAmanI sImamAM vahelI savArano samaya hoya; to AnaMdathI jhUmI UThavA have bIjuM zuM joIe ? hA, AvI vasaMta bAre mAsa hoya ane tamArA jevA rasika vidyApuruSa sAthe hoya, pachI moja ja moja ane lahera ja lahera ! basa. have aTakuM - Ano to aMta ja nathIne ! Rup Ja7/3 Jabba In Pl this vihAra : 173 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyaktimAM, caturAI jovA maLe che, temAM paNa nisarga ane adhigama --e be kAraNo gaNavAmAM Ave che; eTale ja nItikAroe rezATana - dezamAM paryaTana - pravAsane paNa cAturyanAM mUla paikI eka gaNyuM che. eka dezamAMthI bIjA dezamAM javAthI, anekAneka vyaktione maLavAthI ghaNAM anubhavo - nirIkSaNo maLe che. vAMcatAM AvaDe to, eka-eka vyakti eka-eka pustaka che. amane vihAramAM paNa jAta-jAtanA ane bhAtabhAtanA manuSyo maLe che. e dvArA temanA rIta-rIvAjo, svabhAva, mAnyatA, mAhitI vagere jANavA maLe, tyAre Azcarya ane AnaMda thAya; paraMparAono paricaya maLe, amAre paNa AvuM ghaNIvAra bane che. rAjasthAnamAM jyAre zilpakaLA-niketana rANakapuratIrthanI yAtrAe javAnuM thayuM, tyAre tenI paMcatIrthInI yAtrAno lAbha maLyo. mUchALA mahAvIra to javAnuM hatuM, tyAM javA mATe ghANerAva javAnuM thayuM. thANerAva khUba purAtana-purANuM gAma che, tevuM avAranavAra sAMbhaLeluM. Akho divasa koI zrAvakabhAInI avarajavara na rahI. sAMje pratikramaNa mATe be vRddhabhAIo AvyA. pratikramaNa pachI gAma viSe, derAsara, upAzraya viSe vAto nIkaLI. eka bhAI bahu anubhavI; emanI vAta karavAnI kuzaLatA paNa ghaNI. ghANerAvanA killAnI vAta thaI. ghANerAva saMghanI paraMparAnI vAta sAMbhaLatAM, mane ghaNo rasa paDyo. emanI vAto paNa evI rasabharI hatI. te ramya rAtre... ramaNIya sthAne... kahe : amArA gAmamAM ApaNA jainabhAIonAM cAraso jeTalAM ghara che. ApaNA saMghamAM kalpa-sUtrano mahimA ghaNo che. parvAdhirAja paryuSaNanA divasomAM zrI kalpa-sUtra vahorAvavAno, ghare rAkhI rAtrIjago karavAno mahimA ghaNo che. amArA gAmamAM zrI kalpa-sUtra vahorAvavAno caDAvo bolavAne badale, vArApharatI badhAne lAbha maLe eTale kramasa2 ghare laI javAnI praNAlI varSothI cAlI Ave che. eka zerImAM zarU thAya, eTale eka ghare A varSe hoya, to pachInA varSe enI bAjunA gharanAne e lAbha maLe. jene je varSe lAbha maLyo hoya te, muMbaI ke beMgalora ke evA zaheramAM rahetA hoya to paNa, ahIM Ave. gharane raMga-rogAna karAvI 174 : pAThazALA navuM banAve, ze2I sajAve. enA AkhA parivAramAM eTalo to ullAsa hoya, ke jIvanamAM emane lAbha maLyo. have pachI bIjAM cAraso varSe pharI lAbha maLaze. eTale Avo durlabha prasaMga barAbara mana mUkIne sahu mANe. A kalpasUtrano varaghoDo kalAko sudhI AkhA gAmamAM phare ane bapora namatAM, upAzraye Ave, pachI gaganabhedI jayanAda vacce, te vahorAvavAmAM Ave ! AvI ananya kathA sAMbhaLI thayuM ke, AvI prathA bIje kyAMya sAMbhaLavA maLI nathI! eka bIjI prathA paNa emaNe kahI : jenA gharamAM e varSe lagna-prasaMga ujavAyo hoya, enA gharanI navI vahu saMvatsarIne divase savAre vAjategAjate zrAvikAnA upAzraye jaI pauSadha vrata laI ArAdhanA kare. A rivAja paNa viziSTa jaNAyo. e bhAIonI badhI vAtomAM amane rasa paDyo. ApaNA dharmanI AvI ujamALa rItio jANI ame khUba ja prabhAvita thayA. vaLate divase, ame mUchALA mahAvIra javA nIkaLyA. raste Thera-Thera UbhelAM kesUDAMe udAratApUrvaka potAnAM lAla lAla puSpo veryAM hatAM. tyAMthI pasAra thatAM, e vRkSanI nIceupara lAlaghUma pAMdaDIo joIne, manamAM vicAra jhabakyo. ene utprekSAlaMkAra ja kahevAya ! manamAM thayuM ke magadhasamrATa zrI zreNika mahArAjAe, Aje zramaNa bhagavAna mahAvIra kyAM vicare che e samAcAra jANavA cAre dizAmAM mUkelA A ghoDalA to nahIM hoya ! bhagavAna mahAvIranA darzane jatAM, A anurUpa vicAra manabhAvana banyo ! tyAMnI nigUDha vanazrImAM, sAme dekhAtA pahADomAM mahAvIranA maMgalaghoSa sacavAyA hoya - paDaghAtA hoya tevuM lAgyuM. zAnta - nIrava ane pavitra vAtAvaraNane mANatAM mANatAM ame mUchALA mahAvIranA caraNomAM pahoMcI gayA. AvA ramya tIrthasthaLe prabhuno mahimA hoya che, te to suvidita che. mArA mate to, te bhUmino paNa apAra mahimA che. te sthaLanA paramANu ApaNAmAM dAkhala thAya, te mahAlAbha che. tevA lAbhanA lobhe ja, AvA sthaLe javAnuM vAraMvAra mana thayA kare che. Avo mArA jevo anubhava bIjAne paNa haze ja. teo paNa AnI nIce sahI kare - karI zake !! Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khUTe nahIM, kadApi, evo khajAno Aha ! A araNinAM phUla ! A sapheda ane jhINAM araNinAM phUla. e divasanuM mane smaraNa che jyAre sAMtejathI zerIsAnA raste pahela-prathama meM A araNinI mAdaka tarabatara sugaMdha mANI. paga UbhA rahI gayA. nAke hUkama karyo ane AMkha cAre tarapha ghUmI vaLI - e phUla jovAsto ! mane barAbara yAda che e ziyALAnA divaso hatA. mAgasaranI haju zarUAta ja thaI hatI. choDanI mane oLakhANa na hatI tethI eka kheDUtane pUchavuM paDyuM : AvI tAjagIbharI sugaMdha zenI che ? eNe tarata kahyuM : pelI vADamAM je sapheda jhINAM jhINAM phUlanA gucchA dekhAya che te araNi che. basa, tyArathI amArI oLakhANa thaI te thaI. pachI gADha dostI jAmI gaI. kyAMkathI huM pasAra thato houM ane meM najara na karI hoya to paNa acUka te mane AgaLa na javA de. UbhA rahevuM ja paDe. tenA cogama prasaratA parimalanuM svAgata karavuM paDe, suvAsane vadhAvavI paDe pachI ja AgaLa javAya. meM sUrajanA hUMphALA taDakAne, khullA, vAdaLa vinAnA AkAzane, ane lIlI lIlI hariyALI dharatIne cAhyAM che, mana bharIne utpalla nayana ane hRdaye nihALyAM che. chAtImAM navo zvAsa bharyo che. are ! kyAreka to ratanapurathI DuMgarapuranA raste ja jovA maLe tevI vAMkIcUkI svaccha keDI ane thoDe thoDe aMtare 'ame ahIM UbhA chIe' ema kahetAM lAla kesUDAMne joI huM mohI paDyo chuM. meM apalaka netre tenA tarapha jAyA karyuM che ne mAruM moM hasuM hasuM thaI gayuM che. UgatA sUryanAM ratuMbaDAM kiraNanA darzanathI meM AnaMdanI kikiyArI karI mUkI che to DUbatA sUrajane paNa meM premabharI vidAya ApI che, AvatI kAle savAre maLavAnI zarata sAthe ja to. khIlelI saMdhyAnA sohAmaNA raMgane joIne mArI AMkho vismayathI pahoLI banI che. moM upara eka ujjavaLa AbhA chavAI gaI che. bharabapore koI gheghUra vRkSamAMthI caLAIne AvatA koyalanA TahUkAnuM meM mIThuM svAgata karyuM che. hAtha paranAM cAlu kAmo thaMbhI jAya ne mana - kAna te TahUkAne jhIlavA sajja banI jAya AvuM vAraMvAra banyuM che. baMne bAjunI vADanAM vRkSonI laMbAyelI zAkhA prazAkhAthI DhaMkAyelo koI gAmanA sImADAne joDato keDo AvI jAya to pagano thAka to bhulAI jAya ane mana e keDAnI nirAmaya zobhAne AMkhamAM bharI levA tyAM rokAI jAya. temAM paNa jyAre ziyALAno mITho kUNo taDako temAMthI gaLAIne Avato hoya, pavanathI AMdolita thayelI DALanA kAraNe jhINI jhINI dhULamAM tenI avanavI bhAta racAtI hoya tyAre tene kazI paNa khalela vinA mANavI bahu game, badhuM ja visarAI jAya tyAre AkhuM astitva te vAtAvaraNamAM ogaLI jAya. huM paNa teno eka bhAga ja banI jAuM. koIka gADuM Ave tyAre dhyAnabhaMga thAya ane saheja DhoLAva para caDI javuM paDe. temAM jo be vADanI pAsenA khetaramAM pANInA dhoriyA cAlyA jatA hoya to e vahetAM nirmaLa svaccha pANIne joyA ja karuM, joyA ja karuM, dharAuM ja nahi. nirabhra AkAzanA temAM paDatA pratibiMbane jovAnI ora majA Ave. joke e pANI AjakAla to sabamarsibala paMpamAMthI AvatuM hoya che paNa jyAre ghaNAM varSo pahelAM kicUDa. . . kicUDa rava sAthenA kosamAMthI ThalavAtuM pANI joyuM hatuM tyAre to e thALamAMthI pANI judA-judA dhoriyAmAM vaheMcAIne AgaLa vahetuM jouM to te pANI hRdayanI Urmine paNa pANIdAra banAvI detuM. ekavAra evA ja khetaranA zeDhe AvA kosanA pANIne ThalavAtAM jotAM dUra dUra gAyo cAratA govALanA kaMThamAMthI sarI rahetAM mIThAM gItonI halakane mANyAnuM yAda che. AvI nisargalIlA jIvananA pyAlAne jIvaMta rasathI bharI de che. kudarata kazuM ja lIdhA vinA keTaluM bharapUra Ape che. jaldI na khUTe tevA bhAvathI manane bharI de che. AkAzamAM bhAtabhAtanAM ne jAtajAtanAM vAdaLonI ramaNA paNa ghaNIvAra nihALIne kautuka ane AnaMdathI manane bharyuM che. vihAra : 175 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgasara-poSanI nIrava zAMta ane lAMbI rAtrinA AvI majhAnI mijalasamAM koI bhAgIdAra bane to tene tArAkhacita AkAza sAthe nirAMte goThaDI mAMDI che. ghaNAM e AnaMda vaheMcavAno umaLako Ave ane tethI AnaMda badhAM tArA, nakSatro ane grahone huM oLakhuM. temAM koI bamaNo bane. navA mahemAna najare caDhe to tenI oLakhANa kADhyA vinA AbhanA vizALa caMdaravAmAM TAMkelAM jhaLuMbatAM hIrA AbhanA vizALa 2 cena na paDe. 'dhoLI zI UbharA samI dUdhataNA AkAzagaMgA mANeka ne motI to kevAM majhAnAM dekhAya ane dekhAya kharAM khIlI" AvI AkAzagaMgA to jovI ja paDe. kyAreka ja paNa corI na zakAya. UMce jovA UMcakelI Doka paNa thAka khoLavI paDe bAkI to te ja marakatI malakatI sAme ja kahe : nahIM, AnaMda anubhave. A tArA, A nakSatro, A caMdra, vAdaLa, vRkSa, puSpo juo, huM A ahIM chuM. motInA jhUmakhAM jevAM svaccha nakSatro ane paMkhIo ApaNane AnaMdathI bharI devA kevAM jAtAM AMkha tAjI-naravI thaI jAya. enA astitvamAtrathI satata Atura che, mIThA AvakAra sAthe sadA AmaMtre che. sajIva sAnnidhya maLe che. koI kudaratapremI sAthamAM hoya ApaNe emanA AmaMtraNane jhIlI laIe ne tenA to tene badhAMnI oLakha karavAnI to ora majhA Ave. goThiyA banI jaIe. rANakapuramAM lAla sUrajane salAma ! 50 vihAra daramiyAna thayelI, karelI tIrthayAtrAmAM rANakapura arbudAcalanI nizcita thayelI jagyAethI (sanaseTatIrthanI yAtrA yAdagAra, romAMcaka ane gauravadAyI banI poITa) paNa ravirAja pAsethI AvatI kAle nizcita samaye rahI hatI. jyAre, e vizALa prAsAdanI ucca sopAna padhAravAnA kola sAthe premALa vidAya ApI che. paNa paMkti caDIne jevA kalpavRkSanA bRhatu pAnanI nIce UbhA ahIM rANakapuranA dharaNavihAranA e jharUkhAmAM rahIne, rahevAnuM thayuM, tyAM ja romAMca thayo hato te hajI ravirAja sAthe ghaDIbhara thayelI guphatego - viThaMbha vArtA romarAmanA mULamAM sacavAI rahyo che. - te divasa pachI roja roja sAMje romAMcabharI yAda Ape e ja vizALa prAsAdanA uparanA mALe che ! e drazya paNa evuM adbhuta hatuM ne ! sUrya DhaLato pazcimAbhimukha gavAkSamAM khUba moTA gherAvAvALI hato tyAM ja AjubAjunI DuMgaramALamAMthI AvatI duMdubhinagAruM)nI nIce UbhA rahIne eka sAMjanI jhAlara, nagArA ane DaMkAnI layabaddha, madhura salAmI; veLAe AthamaNI dizAnA lalATanI madhyamAM zobhatA samUhamAM gavAtuM pakSIgAna sameta e darzana divya, bhavya ravirAjane joyA hatA, te drazya sadaiva smaraNIya banI ane navya banI rahyuM hatuM e zuM bhulAya ? rahyuM che. A ghaTanA sAyaMkALe banI, paNa te ravi to dharaNAzAnI kIrtigAthA gAtA e pavitra sthApatyane prAtaHkALe smaraNIya che. prAtaHkALe hoya tevuM ja A drazya tejathI jhabakoLIne, ravirAja A rIte, roja vidAya - ravirAjanuM darzana AlAdaka, prazAMta ane teja-bharapUra letA haze ! ene ja Avo artha zobhe. hatuM. 2jo rahita AkAzanA prAnta bhAge virAjIne darzana ApatA savitA nArAyaNa, samasta prANIgaNane caitanyanI amRtavarSAne chalakAvI rahyA hatA. sUryodayanI kSaNone ane suryAstanI kSaNone ghaNI vAra mANI che. 2mI zAha 176 : pAThazALA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIluDI kerAM tara taLe... meghADaMbara gAje vihAra e zramaNa-jIvananI ghaDatara-zALA che. vAdaLone, susavAto pavana kheMcI lAvyo. zarUAtamAM vihAramAM thatA vidhavidha prakAranA saghana anubhavo pavana sAthe thoDAM chUTAM-chUTAM phorAM Tapa-Tapa paDavA lAgyAM, smRtimAM sacavAI rahe che. AvA bhAvanuM eka pachI to jharamara zarU thaI ane pANI paDavA lAgyuM. subhASita che: ame koIka jhADanI zodhamAM hatA. tyAM pIlunuM eka adhvani-adhvani taravaH, ghaTAdAra vRkSa rastAne aDIne UbhuM hatuM. ame sahu e pathi-pathi pathikairupAsyate cchaayaa| vRkSanI nIce UbhA rahI gayA. pIlunA bhArekhama thaDanI viralaH sa ko'pi viTapI, AjubAju ame goThavAyA ane amAre mAthe parNa yamadhvago gRhagataH smarati / / khacita saghana vRkSanuM chatrachavAI rahyuM! kyAreka pavananI vaTemArga vATe, satata pharato, kyAMka aTake, sAthe UDI AvatAM jalabiMduo amane aDI jatAM, visAmo zodhe ne, taruvara maLe, sTeja Tharato; e vAta alaga che; paNa uparathI to eka TIpuM paNa vaLI Age-Age, taratalanivAsI banI-banI amArI para na paDyuM. pIlu vRkSanI ghaTAe megharAjA ghare pahoMce tyAre, supatha tarune ko'ka samare. sAme jANe DhAlanuM rUpa laI lIdhuM! pANI, pavana ane amAre paNa , ekadA AvuM ja banyuM hatuM. parNa e traNeya saMpI gayA. amane AbAda saMrakSaNa pAlitANAthI vihAra karIne, amadAvAda taraphano maLI gayuM. vIseka miniTe ajagna dhAre varasatA megha vihAra hato. baravALAthI savAre bhImanAtha AvyA. virAma lIdho. varasIne haLavA thayelAM vAdaLoe virAma sAMjetagaDI pahoMcavAnuM hatuM. divaso jeTha sudinA hatA. lIdho. UjaLo taDako have hUMpha Apato hato. pANI Adga-nakSatra besavAne haju dazeka divasanI vAra hatI. dadaDIne cokhkhA thayelA raste ame AgaLa vadhyA ane pUjyapAda A.ma.zrI vijaya nandanasUri hemakhema tagaDInI nizALamAM pahoMcyA. mahArAja, pUjyapAda A.ma.zrI vijaya devasUri haju paNa, e rastethI pasAra thatAM e pIluDIne mahArAja, pUjyapAda A.ma.zrI vijaya sUryodayasUri dharmalAbha ApavAnuM bhulAtuM nathI. kyAreka, e vRkSa mahArAja vagere sAdhubhagavaMtonI nizrA heThaLa trIseka yAda Ave tyAre sAthe kavi rAjendra zukalano zera paNa sAdhuono bahoLo samudAya hato. yAda AvI jAya che: bhImanAthathI sAMja DhaLavAnA samaye, cAra vAgyAnA " Akhe AkhuM jhaMjheDI, sumAre ame sahue tagaDI bhaNI prayANa karyuM. nIkaLyA A jhaMjhAvAto sUsavatAM; tyAre taDako hato. sAthe thoDo ThaMDo pavana paNa hato. e ya bhale jANI letAM ke, bhImanAthanA pAdaranI nadIno pula oLaMgatAM ja, taraNAMnI tAkAta alaga che. AkAzanuM rUpa palaTAyuM. uttara dizAethI kALAM-kALAM vihAra : 177 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsa poSanArIti ane vihAra e zramaNajIvananI saMjIvanI che. bhale vihAra eTale gaMtavya sthAne pahoMcavAno rasto gaNAya, enA dekhItA lAbha bhale narjare na caDe; paraMtu anubhave ja samajAya evA lAbha pAra vinAnA che. ame amadAvAdathI iDara taraphanA vihAramAM hatA. gAMdhInagara-borIja thaIne dhaNapa gayA, rokAyA. prAMtijano vihAra lAMbo che; eTale chAlA gAme rAtrirokANa karIe to, bIjA divase vihAra haLavo rahe. tethI dhaNapathI sAMje vihAra karyo. phAgaNa vadanA divaso hatA. PP SIRISH chAlA gAmanI bhAgoLamAM ja, sUraja AthamavAnI veLA AvI lAgI. eka ghaTAdAra vRkSa nIce besIne pANI cUkavyuM ane gAmamAM peThA. derAsara zodhyuM. pILI tharakatI dIpazikhAnuM AchuM snigdha ajavALuM hatuM. derAsaramAM paga mUkatAM ja, sAme prabhujI para najara paDI. dRSTi maLI ne AMkhaDI, haiyuM ane romarAjI hasI paDI. vAha, vAha ! bolI javAyuM. zuM prabhujI ! zuM e manamohaka mudrAno uThAva ! prazamarasa varasAvatAM netro upara, netro TharI rahyAM; palakAro cUkI javAyo. zuM suMdara rUpa ! nirAbharaNa sauMdarya te A ! 'analaMkAra-subhagaH' - A zabdo AvA prabhujInA rUpa ane svarUpa joIne ja lakhAyA haze ! rUpa tAruM evuM adbhuta, palaka viNa joyA karuM; netra tArAM nIrakhI-nIrakhI, pApa muja dhoyA karuM. hRdayanA zubha bhAva parakhI, bhAvanA-bhAvita banuM; jhaMkhanA evI mane ke, 'huM ' ja, tuja rUpe banyuM. tyAMthI khasavAnuM mana na thAya. manane tyAM ja mUkI vihAramAM prabhudarzana - 1 akhiyA~ harakhaNa lagI ! 178 : pAThazALA upAzraye gayA. vaLate divase savAre pharIthI bhAvabharI bhakti karI ane kaoNla mAgyo : kaIye, ho prabhu ! kaIye, ma dezyo cheha, dejo, ho prabhu ! dejo sukha, darasaNa taNo jI, (u. yazovijaya) (prabho ! kyAre paNa cheha na dezo ane darzana-sukha detA rahejo.) prabhue vinataDI svIkArI ! ane manomaMdiramAM e prabhujInI pratiSThA karIne pachI ja ame prAMtija tarapha vihAranAM pagaraNa mAMDyAM. AvA gAmamAM vihAranA nimitte ja javAnuM thayuM ane zAntinA sarova2 samA prabhujI sAthe neDo bAMdhavAnuM maLyuM. keTalo moTo lAbha, A zramaNa-jIvananA bhAgarUpa vihArathI thAya che ! haju paNa pelI paMktinI jema : AMkha jyAM mIMcuM chuM svAmI ! tamane nihALuM chuM; rUDuM-rUDuM rUpa tamAruM, nIrakhIne harakhAuM chuM. (pravINa desAI) nIrakhata nayanAnaMda ane tethI ja animeSa darzanIya e prabhujInA smaraNathI paNa, manane TADhaka vaLe che. u. mAnavijayajI mahArAjanI paMkti che ne : TADhaka rahe tuja saMgamAM, Akulata savi miTa jAya. haju paNa e prasanna mudrA yAda Ave che ane : sakala samatA sura-latAno, tuMhI anupama kaMda re; tuMhI kRpArasa kanakakuMbho, tuMhI jiNaMda muNIMda re ! jp jJAnavimala sUrijInI A paMkti manamAM jhabUkI jAya che. jhUkI-jhUkIne prabhujIne praNAma thaI jAya che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM prabhudarzana - 2 vimalanAtha kA vadana anopama, locana amRta-kacolAM vihAranI paristhiti badalAtI jAya che. dhaLiyA mArgathI vimalanAtha bhagavAna evA to vahAlA-vahAlA lAgavA thatAM vihAra pachI have relvenA pATAnI bAjunI jagyAethI lAgyA ke thayuM, AnaMdaghana mahArAjanA zrImukhethI paMktio cAlavAnA saMjogo paNa Ave che. emAMye have badhe DAmaranI pragaTI te A mUrati joIne ja ! saDako thatAM vihAra- hAI-venA vihAra thayA! cAlavAno amIyabharI tuja mUrati racI re, kaMTALo ja Ave. uparanuM AkAza to enuM e ja hoya, upamA, na ghaTe koI chatAM tyAM, najara mAMDI zakAtI nathI. satata "nIce joIne zAnta-sudhArasa jhIlatI re, cAlavuM ' e niyama pAlana anAyAse thaI jAya che ! nIrakhata tRpti na hoI Ajuse-bAjuse' nigAha rAkhatAM cAlavuM paDe che ! 'gAma vimala jina! dIThAM loyaNa Aja. jaladI Ave to sAruM evuM manamAM thAya che. duHkha-dohaga dUre TalyAM re, sukha-saMpadasu bheTa amAre ekavAra AvuM thayuM hatuM. pAlitANAthI rAjakoTa dharAI-dharAIne, mUka-avAk banIne, AMkhathI gaTataraphano vihAra hato. gheTI thaIne gAriyAdhAra to pahoMcyA. gaTaka darzana - rasapAna karyA ja karyuM. darzanAnayoga sadhAI pachI TheTha bAbarA sudhInA raste eka paNa jinAlaya AvatuM gayo. pUchatAM khabara paDI ke, khaMbhAtathI AvA adbhuta nathI. akhiyaoN pyAsI re...nuM raTaNa traNa divasa sudhI karatA ane ramaNIya prabhujI prApta thayA che. pachI sAta-ATha rahyA. bAbarAno rasto paNa, kadI na khUTe evo lAMbo yuvAnone bolAvyA. caitya-zuddhi dvArA bhakti karavAnI lAgato hato. mAMDa-mAMDa bAbarA dekhAyuM; to paNa roDa parathI preraNA ApI. tarata ja teo taiyAra thaI gayA. amane e gAmamAM javAne raste khAsse cAlavAnuM hatuM. ghaDI-ghaDI, je nimitte prabhunuM vAraMvAra sAMnidhya sAMpaDyuM. tana-mana pAvana maLe tene pUchyA karIe : thaI gayAM. jyAre jyAre teramA vimalanAtha bhagavAnanuM upAzraya keTale Avyo? javAba eka sarakho maLe : smaraNa karIne vaMdanA karavAnuM bane che, tyAre A bhagavAnane aDadhoeka kilomITara jeTale. ene pUchavAnuM mana nata-netre praNAma thAya che. AvA bhAva vyakta karatI vAraMvAra thAya : tuM Ubho che tyAMthI ke huM Ubho chuM tyAMthI ?- evI gavAtI paMkti vadhu gamavA lAge che : caTapaTI thatI hatI. vadhu thAkIe, e pahelAM upAzrayanI jinakI pratimA, ItanI sundara, khaDakI AvI. derAsara ane upAzraya eka ja khaDakImAM hatA. vo kitanA, sundara hogA. pAtarAM-jhoLI vagere oTale mukyAM ane derAsaranAM prasaMga-prApta khaMbhAtanAM jinAlayonI caityaparipATI pagathiyAM caDyA. karI che, darzana karyA che. A vimalanAtha bhagavAna jevA ja jevA 'nisIhI " bolIne derAmAM dAkhala thayA, prabhujI tyAM che; chatAM je saMjogomAM bAbarA gAmamAM avikArI ane saumya mUrtinAM darzana karyA, harinAM vimalanAtha bhagavAnanAM darzane manamAM eka jagyA aMkita locaniyA~ nIrakhAM ne mana-mayura nAcI UThyA ! traNa-traNa karI che; varSo pachI paNa bhAvollAsanI A bharatImAM kadI divasanI tarasI AMkho hatI; emAM, AvA gAmamAM sAva oTa nathI AvI ke darzananI e chabI kALa-rajathI malina anapekSita nayanAbhirAma darzana thayAM! upazama rasanAM nathI thaI ! ajJAta mana sudhI prabhune laI javAno mArga, amRta-kacoLAM jevAM netra, karuNAnI kyArI jevI kIkIo A ja haze ema lAge che. A mArgamAM ApaNe sthira thavuM joI. amArI AMkha dharAtI na hatI. thAka, tarasa ane che - gati karavI che - pragati karavI che; mATe A rastAne bhUkha to varALa thaIne UDI gayAM ! sAme virAjamAna vaLagI rahIe. vihAra : 179 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarane ajavALe vIrA !...paMtha tAro kAye jA . pagale-pagale, sAvadha rahIne, paMtha tAro, kAye jA... pagale-pagale, sAvadha rahIne, premaLatA, pragaTAvye jA; aMtarane ajavALe vIrA ! paMtha tAro, kAye jA. kAMTA Ave, kaMkara Ave, dhoma-dhakhaMtI retI Ave; khAMDAnI dhAre ne vAre, dhairya dharIne, cAlyo jA. zaurya dharIne, cAlyo jA, dhIraja tArI, -khoto nA; svArtha sAme, -joto nA, zAnti ne sevAno tuM pATha saune, Akhe jA. durgama-paMtha, kAye jA. aMtarane ajavALe vIrA ! paMtha tAro, kAye jA. kavi: muni saMtabAlajI gItanI kaDI mAtra traNa che paraMtu, musApharane raste cAlavA mATe jarUrI, hAma-hiMmatanuM bhAtuM baMdhAvavA mATe pUratI che. vihAramAM jema mArge cAlavAnuM che tema jIvanamAM paNa cAlavAnuM - cAlatAM rahevAnuM che. pagale-pagale sAvadha rahIne cAlavAnuM che. premALatA pragaTAvatAM cAlavAnuM che. eka suMdara vicAra yAda Ave che : pAchaLa jovuM che, to juo samajaNathI. AgaLa jovuM che, to juo zraddhAthI. AsapAsa jovuM che, to juo premathI. cAlavuM che, to ajavALuM joIze ja. kharuM ajavALuM to, aMtara-mAMthI Avaze. e ajavALe, tArA paMthe tuM AgaLa dhapato jA. rastAmAM kAMTA Avaze, kAMkarA Avaze. bharabapore tapelI retI Avaze; paNa khAMDAnI dhAra jevA A raste tuM pairya dharIne cAlato rahe. dhairya, tAruM cAlakabaLa banaze. cAlanAramAM zaurya paNa joIze, e trIjI kaDImAM kavie gAyuM che. dhIraja gumAvyA vinA, svArthavRttine ADe lAvyA vinA, zAnti tathA sevAnA pATha zIkhavato jA. evA paropakAranA kAryathI, durgama jaNAto patha sahelAIthI pAra pAmI zakIza. Ama to, AvA gItanA artha-vivaraNanI jarUra nathI; chatAM thoDA pUraka bhAvo gadyamAM ApyA hoya to gIta mANavAmAM madada maLe ane zabdo, bhAva ane laya hRdayamAM vasI jAya. 1 ts lilian A ' '' kanu desAI 180: pAThazALA. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvya AsvAda kanu desAI Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAyA kavio, ApaNane jIvADatA hoya che kavi boTAdakara nadI-nALAM, taLAva sukAyA to kUvAnuM zuM gajuM? te paNa sukAyo. kUvAne vadhAre ciMtA e satAvatI hatI ke have A badhAM prANI, pakSI, mANasa ne panihArIonuM zuM thaze? nirjanatA ane sUnakAra paNa aMdarathI koratAM. khAlIpo mUMjhavato. kUvAnI A sthiti joI kavinI samavedanA pragaTI. saMvedanazIlatA to kavino svabhAva hoya! kavi sabhAnapUrvaka tene uddezIne kahe che te A yAdagAra paMktio cheH kavi boTAdakaranuM nAma, gujarAtI kavionI yAdImAM riktatvanuM, hRdaya-saMkaTa nA dharIza, ThIka ThIka AgalI haroLamAM che; jo ke te jUnA pASANa-pAMzu thakI, peTa nahIM bharIza; kavimAMjIgaNAya che. teonAM kAvyanI sarakhAmaNIe, kAle nidAgha-dina kustara vItI jAze; gIto ghaNAM lokapriya banyA. " jananInI joDa sakhI nahIM parjanyavRSTi paNa, vAMchita sagha thAze. jaDe re lola! " - A amara paMkti kavino paryAya banI kavi kahe che : huM khAlI chuM, khAlI chuM tevuM duHkha gaI. paNa Aje e kavinA majAnA kAvya prakAranI ane manamAM ANIza nahIM; ane du:khanA upAya lekhe, patharA tenA eka padyanI vAta karavI che. A kAvya prakAra ochA ane dhULathI khADo pUrIza nahIM. A dukALanA divaso to kavioe kheDyo che, ane emAM saphaLa to bahu ochA hamaNAM vItI jaze; vaLI sukALa thaze ane bAre megha thayA che. e kAvya prakAranuM nAma che- anyokti prakAra. varasaze. tuM tyAre khAlI haIza to bharAIza. (jo kacarAthI saMskRta sAhityamAM to A, supere pracalita ane prasiddha bharAI gayo hoIza to pachI tuM pANI nahIM saMgharI zake.) che. agaNita padyomAM A saphaLa rIte prayojAyo che. teno A paMktio, ApaNe jyAre mUMjhAI ne hatAza varya viSaya judo hoya che ane kathanano kendra viSaya judo thavAnI aNIe hoIe tyAre saMjIvanInuM kAma kare che. hoya che. kahevAnuM AbAda rIte kahevAyuM hoya che. ApaNAmAM navo prANa, navA caitanyano saMcAra kare che. samajanArane te barAbara samajAI jatuM hoya che. AzA amara che. A divaso paNa vItI javAnA. kavi dAmodaradAsa khuzAladAsa boTAdakare AvAM nabaLA divasomAM nabaLI cIjono sahAro na laIe tevI puSkaLa kAvyo lakhyAM che. temAM eka che : nirjaLa kUpane. cetavaNI, A suMdara zabdomAM ApI che; te kIMmatI che. vanavagaDAmAM rastAnI samIpe eka kUvo hato; eka mahattvanuM vAkya A pANIthI chalakAto raheto. vaTemArguo, panihArIonI Ii- 4 kalA saMdarbhamAM yAda Ave che : eka satata bhIDa tyAM rahetI. nAnAM-nAnAM pazu-pakSI paNa tyAM vakhata khetaramAM thora UgI gayA AvI visAmo laI, e kUvAnuM ThaMDuM to tyAM AvyA UgavAnI che ke, pANI pItA, kALaju ThAratAM. AnaMda saMbhAvanA samApta thaI jAya che. ane killolanA vAtAvaraNathI kUvo che ke je -- Ama kavio ApaNane gAjato raheto. jIvADatA hoya che. . varaso vItyAM; dukALa paDyo. savajI chAyA 182 :pAThazALA. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhItarI khajAnAnuM gIta 'draSTi evI sRSTi' evI sAdI kahevatamAM sadIonA sAmAnya rIte loko moja-majAno saMbaMdha paisA joDe anubhavano je nIcoDa bharyo che te to jyAre ApaNe tenI joDatA hoya che, eTale ahIM mojane phATelA khissAnI najIkanI bhUmikAmAMthI pasAra thaie tyAre ja samajAya che. ADamAM mUkI che, ane e moja paNa chalakAtI ane mANasa game tyAMthI pasAra thAya, game te jue; malakAtI che. aMdarathI bharAyelA ane dharAyelA hoya tyAre paristhiti ke drazya game te hoya, paNa darzana to jonAranI ekalavAyApaNuM nathI lAgatuM. meLA jevI ja sabharatAno vRSTi anusAra ja thavAnuM. kai najare jovAya che enA anubhava thAya che. khajAno rAkhavAno paTAro nathI paNa upara ja tenA darzanano AdhAra che. je kAMI jAdu che te paTArI che. nAnI che ane temAM mUkelo khajAno khullo che, jonAranI najaramAM ja che. koi lUMTI na jAya tevo che; tethI te hemakhema che, koI ApaNe to bahAranI sapATInA mANaso. carmacakSunA ciMtA nathI. mANaso. ApaNane je dekhAya te bahAranuM, upara uparanuM. AMkhomAM pANI to Ave ne jAya jyAre aMdaranuM vizva sAva nirALu che. aMdaranA cakSu - nathI bhItara bhInAza thatI ochI divyacakSu UghaDI jAya pachI je jovAya che te to kAMi ora vadha-ghaTano kAMThAo rAkhe hisAba ja che. aMdarano e khajAno khulI jAya to tenI bhavyatA nathI paravA samaMdarane hotI asIma hoya che. sUraja to Uge ne AthamI ye jAya kavi dhruva bhaTTanuM AvA bhAvArthanuM gIta che. gItakArane mArI upara AkAza emanema che aMdaranA A khajAnA cAvI hAtha lAgI che. khajAno khulI ApaNe to kahIe ke .. gayo che eTale emaNe aMdara najara TheravI che. raste cAlatA saMsAranA saMbaMdhonA sukha-du:kha aDatAM nathI evuM ema ja Tevavaza koi puche che : kema che? nathI. saMvedanazIlatA che tethI to tenI asara thAya che paNa ociMtu koI mane raste maLe tenI darakAra nathI- noMdha nathI. eTale te asara bahAra ja ne kadI dhIrethI pUche ke kema che ? rahe che. aMdaranI bhInAza to akabaMdha ja che, te ochI ApaNe to kahIe ke dariyAzI mojamAM thatI nathI. je koI vadha-ghaTa thAya, bharatI-oTa Ave ne uparathI kudaratanI rahema che . teno hisAba to kAMThA pAse; samadarane to teno aNasAra uparathI puchAyela praznano uttara aMdarathI apAya che. paNa nathI hoto. khumArIthI chalakAtuM hRdaya bole cheH mojamAM chuM. dariyAnI sUraja Uge ane Athame tenI noMdha bhale pUrava ane laherane mojAM kahevAya che. "moje dariyA' kahevAya che. e pazcima dizA rAkhe. uparanuM AkAza to emanuM ema che. moja zabda ahIM vaparAyo che. moja che ane uparathI tene harSa-zokanI chAyA nathI aDatI. kudaratanI rahema che. kavi ATaluM kahI aTakatA nathI, AvI aMdaranI sabhara ane akabaMdha khumArInuM gIta AgaLa gAya che: koika ja vAra koi mojIlA alagArInA mukhamAMthI nIkaLI phATelA khissAnI ADamAM mUkI che ame Ave ApaNane bhIMjavI jAya. AvI khumArI ApaNI chalakAtI malakAtI moja paNa hoya to kevuM sAruM ! ekalo UbhuM ne toya meLAmAM houM evuM (noMdha: A gIta bhAvanagaranA zrI aruNabhAi bhaTTanA kaMThe lAgyA kare che mane roja sAMbhaLIe tyAre tenuM mAdhurya ApaNane paNa cetanavaMtA banAvI de che.) tALuM vasAya nahI evaDI paTArImAM ApaNo khajAno hemakhema che. kAvya-AsvAda: 183 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ calo mana ! mANI laIe A maLyuM jagata re jevuM bane to jANI laIe; DolavAnuM mana thaI Ave che. puSponA rUpa-raMga-chaTA-sugaMdha je maLI jIvananI paLo, calo mana ! mANI laIe. mANatAM mANatAM kadI koI kaMTaka vAge to hoMzathI sahI A phUlaDAM Dole DALa DALa, te lUMTI laIe. laIe, haiye dharIe ane enuM svAgata karIe. kadI kaMTaka vAge DALa, hoMzathI haiye dharIe! malayAnilano utsAha prere evo zItala vAyaro vAya che. tene chAtImAM bharI laIe. kyAreka koI vaizAkhI bapore A malaya-samIraNa vahe, chAtI chalakAvI daIe lu varase to paNa tene kapA samajIne mukha malakAvI laIe. ne agana jhALa varase to, mukha malakAvI laIe. dhrANendriya, sparzendriya ane have kavi zravaNendriyanI mane to game jharaNAnAM gIta, game maherAmaNa e gaMbhIro; vAta kare che : parvatomAM thaIne vahetAM jharaNAMno kala-kala ghanadaLanAM gherAM garjana, kokilanA paMcama sUro. nAda sAMbhaLavo game che, to ratnAkaranuM gaMbhIra gAna paNa zarada pUnamanI rAta maLe to, baMsI bajAvI laIe; game che; ghanazyAmanI gherI garjanA ane kokilanA paMcama ne majhadhAre jhaMjhAvAte, mana siMdhu gajAvI daIe. sUra paNa bahu game che. mana, juo jIvanano paMtha, kadI keDI upavananI; zaradanI mohaka pUname cotarapha relAtI cAMdanImAM mananI kadI dhagI rahe raNarata, kadI lhANI tana mananI. veNu vagADI laIe. saMsAra sAgaranI majhadhAre chIe, to kyAreka jhaMjhAvAta UThe tyAre, mana-siMdhune paNa sAthe re calo ! bhalI A vATa, calo sukAvI daIe; gajAvI laIe, jo maLe koIno sAtha, hAtha milAvI daIe. jIvanamAM taDako-chAMyo to AvatA ja rahe che. enA rameza jAnI jevI ja saMtAkUkaDI A upavananI ane verAnanI che. kyAreka cotarapha puSpothI ubharAtA choDanA upavananI vacce, to jiMdagI jela jevI ke veTha jevI nathI, nathI...' e pATha kyAreka UnI retInA pathArA para cAlavAnuM Ave tyAre e ApaNe zIkhI lIdho che. tenA anusaMdhAnanI vAta e paNa eka lahAvo che ema mAnIne, je vATa che te bhalI che - alagArI gItamAM guMjatI saMbhaLAya che. manuSya jIvana cAlo "yAhoma' karIne jhukAvI daIe. tema karatAM koIno Apatti bhareluM hoya to paNa jIvavA jevuM che; kadAca eTale sAtha maLe to "sAthI hAtha baDhAnA" kahI, hAthamAM hAtha ja jIvavA jevuM che. taDakAmAM cAlyA pachI chAMyaDo mITho lAge, milAvI laIe, A sapharane suMdara banAvI daIe. mATe chAMyaDAnI ThaMDakabharI mIThAza mATe taDako ja javAbadAra jIvanane mANavAnI jIda, gajave bharI daIe. pachI to basa ! majA ja majA ! A kAvyano upADa majAno che : je maLyuM, jevuM maLyuM A jagata --tene jANI laIe ane pachI ja jIvananI je paLa maLI che tene mANI laIe. A mANI levAnI vAta ja agatyanI che. kavi to nimaMtraNa ja Ape che: he mana ! calo ! mANI laIe. ApaNI AsapAsa, copAsa kudarata to eka ja saMdezo laherAve che--A phUlaDAM-puSpo kevA DolI rahyA che ! te joIne ET sI. narena 184: pAThazALA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThA motane mAMgIe, mANIe jIvananI paLone mANavAnI, kavi rameza jAnInI vAtane mamaLAvI. jIvanane kharA arthamAM mANI le che te motane paNa mANe che e have joIe : eka rIte to jIvana ane mRtyu e banne eka sikkAnI be bAju ja che. koIe lalakAryuM che H jIvana ne mRtyunI joDalI akhaMDa che, mAnI le, 'mRtyu' e jIvanano khaMDa che; mRtyumAM jIvana pichANa mAnavI ! jIvanane tuM jIvI jANa... ... jIvanane je mANI zake che te to motane paNa mANe che. kadAca prazna thAya ke motane mANavuM eTale zuM ? ApaNA nIvaDelA kavi zrI karasanadAsa mANeke emanA mananI urvarA bhomamAM UgelA gItamAM 'mota'ne mANavAnuM citra doryuM che : evuM ja mAguM mota, hira huM to evuM ja mAguM mota ! A thayuM hota ne te thayuM hota ne jo peluM thayuM hota' aMta samaye evA orataDAnI hoya na gotAgota...hari... aMtima zvAsa lagI AtamanI avicala calavuM gota, otaprota houM Apa mahIM jyAre UDe prANa kapota, kAyAnI kaNI-kaNIthI pragaTe eka ja zAMta saroda joke rakhe kadI pAtaLuM paDatuM Atama keruM pota...hari... girigaNa caDatAM ghanavana vIMdhatAM taratAM saritA-srota sanmukha sAthI janama-janamano aMtara jhaLahaLa jyota...hari... gaganendranAtha TAgora kavi spaSTa kahe che ke AvuM managamatuM 'mota' to hira pAsethI maLe. kAvya ke gItanI prathama paMkti 'devadatta' gaNAya che. tema, ahIM paNa gItanA upADamAM ja kavi bhAra daIne gAya cheH 'evuM ja...' --AnA sivAyanuM, nahIM pahelI kaDImAM zuM na hovuM joIe te varNavyuM che. to bIjI kaDImAM 'zuM joIe' tenuM mitAkSarI paNa surekha varNana che. padAvalI evI to sugama che ke jANe svayaMbhU ! hRdayamAMthI pragaTelI paMkti hRdayamAM jaIne Thare che. trIjI kaDImAM 'kaNI-kaNI' zabda 'ka'nA anuprAsanI prItithI Avyo che. eno artha 'romarAjithI' ema abhipreta che. 'saroda' eka vAjiMtra che. ahIM tenuM vizeSaNa che 'zAMta saroda' cothI kaDImAM aMdaranI jhaLahaLatI jyotanI vAta, je kAyamano sAthI che te jaNAvI Ape che. kavi kahe che evuM ja mota, oratA vinAnuM mota, mRtyu kahevAya. AvA mRtyu joIne kahevAya ke, 'mRtyu marI gayuM re lola !' maMgala jIvananI paLone haLavAzathI Ama mANatAM mANatAM jo mRtyu Ave to tenuM rUpa bihAmaNuM nahIM paNa sohAmaNuM lAge. paNa mAtra vastraparivartana jevuM ane te jUnAM vastra utArIne, karacalIvALAM vastra tajIne, navAMnakora, mRdu-mulAyama vastra maLe to AvA mRtyunuM svAgata koNa na kare ? koNa AvuM parivartana na AvakAre ? dilathI AvuM mAge te kema na AvakAre ? maLe ja maLe. ApaNe paNa mAMgIe ane meLavIe. kAvya-AsvAdaH 185 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTo koNa? mAphI mAMge, -ne! tuM nAno, huM moTo, evo, khyAla jagatano khoTo; A nAno, A moTo, evo mUrakha karatA goTo ! mANasanA manamAM anekAneka granthio baMdhAyelI ane khArA jaLano dariyo bhariyo, gaMThAyelI hoya che. e paikInI eka moTI gAMTha che : "huM mIThA jaLano loTo moTo chuM.' jIvananA vikAsamAM A gAMTha badhI rIte tarasyAne to dariyAthI ye, avarodhaka bane che enI ene bhAgye ja jANa hoya che. loTo' lAge moTo. mANasa chIe tethI mANasa joDe satata kAma paDe ja che. nAnA choDe mahekI UThe, kAma paDe eTale "hA-nA paNa thAya ja. manane Thesa paNa kevo gulAba goTo ! vAge. bhUla to ApaNI paNa hoya ane sAmAnI paNa UMcA - UMcA jhADa tamane, hoya. bhUlanI raja coMTIne mela bane e pahelAM ja tene jaDaze eno joTo ? uDADI devAnI ke khaMkherI nAkhavAnI sahaja ane sarasa ghaTanAmAM 'ADuM koNa Ave che? "huM moTo chuM - e ja ! mana nAnuM te nAno, hA, e paNa khabara che ke "mAphI" mAMgyA ane ApyA mana moTuM -te moTo ! pachI haLavAzano anubhava thAya che; ane na mAMgIe ke premazaMkara bhaTTa na ApIe tyAM sudhI bhAra-bhAra lAgyA kare che. chatAM eka A- "huM moTo chuM, huM mAphI zA mATe mAMguM?' - ema satata thayA kare. sAmA pagale to huM nahIM ja jAuM. avasara Ave tyAre aMdaranuM 'pota' parakhAya che. ene ema kema samajAvavuM ke tuM moTo hato to bhUla kema mAphI ApavAnI ke mAphI mAMgavAnI Ave tyAre aMdara thavA dIdhI? moTo e nathI ke je A duniyAmAM pahelo moTapa" che ke zuM che te jaNAya che. Avyo. moTo to e che ke jeNe pahelAM mAphI mAMgI; jeNe kavizrI premazaMkara bhaTTanI, A khUba jANItI kavitA che. mAphI ApavAmAM pahela karI. kadAca zALAnA zarUAtanA dhoraNamAM A kavitA, lalakArI kavitAnI prathama cha paMkti to sAva sIdhI rIte samajI lalakArIne ghaNAe gAI paNa haze ! ane tethI ene zakAya tevI che. " prAsa to premazaMkaranA" evuM kahevAnuM bALakonI kavitA samajI visAre pADI haze ! paNa cheka mana thAya! kavie chellI lITImAM kAvyano "arka ApI evuM nathI, bhale kada, bhASA, zailI vagere jotAM bALa- dIdho che; kaho ke sAcI vyAkhyA ApI che. mana moTuM te kAvyanA khAnAmAM Ane goThavIe, paNa bodhanI vicAraNAM moTo. mana nAnuM te nAno. sAmAne mAphI Ape te moTA karIe tyAre? tyAre jevo bodha lenAra haze evo bodha manano. AvA moTA thavA mATe ApaNe janamyAM chIe. AmAMthI jaDaze. kavie sAva sAdA zabdomAM vedhaka vAta mAphI mAgIe, mAphI ApIe.moTA banIe ane pachI kahI che. kahIe : "huM moTo chuM." 186: pAThazALA Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM-zuM game? - pharI, bALaka thaI, gAvA-nAcavAnuM mana thAya, evuM gamatIluM gIta kahuM zuM-zuM game? mane zuM-zuM game ? kahuM' evo zabda bolIne te praznasUcaka najara je rIte sAmI vyakti para Therave che te bahu jovA jevI hoya che. tamArA taraphathI 'hA' maLe aMdhArI rAte, UMDA AkAzamAM tenI rAha na jove paNa tame tenA sanmukha cho ke nahIM te jue. tArA-taNA palakArA game..mane. tamAruM dhyAna bIje hoya to pharI pharI e zabdano uccAra kare. UgI-AthamatA sUrajanA tejanA tamAruM dhyAna tenA tarapha jAya pachI ja kahevAnI zarUAta kare che. UDatA Abhe phuvArA game... mane. Ama to bALaka aMdhArAthI Darato hoya che paNa te potAne gamatAMno kALA DibAMga zA aMdhArA meLe gulAla karavAnI zarUAta e aMdhArI rAtamAM UMDA AkAzamAM vIjaLInA camakArA game... mane. TamaTamI rahelA tAraliyAnA palakArAthI ja kare che. A tArA paNa jaMgalanAM jhADo ne UMcA pahADo AkAzanI "AMkho ja ne ! dhamadhamatA-dhodhanI dhArA game... mane. rAta pachI Ave che aruNa prabhAta. sUraja enI najare kevo dekhAya sAgara sImADethI UThatI lahere che? tejanA phuvArA jevo ! evA UgIne AthamatA sUrajane joIne garjatAM gIto pyArAM game..mane. pachI te aMdhArabharyA AkAzamAM kALAM vAdaLonI vacce camakI maghamaghatI maMjarIe AMbAnI DALe jatI vIjaLIne yAda kare che. koyalanA TahUkAro game..mane. gamatAMnI yAdImAM have te pANInA dhodha lAve che. kavie, e mIThI sugaMdhathI khIsaMte phUlaDe zabdo prayojyA che ke ApaNI samakSa dhodha draSTigocara thAya ja ! dhamadhamatA dhodhanI dhArA'mAM "dhavarNanI jhaDajhamaka kevI goThavAI bhamarAnAM guMjana cArAM game...mane. gaI che ! saghaLI suMdaratA e gharatI - mADInA pachI to garjArava karatA sAgara ane tenA taraMgonuM gAna karatAM mukhaDAnA malakArA game... mane. karatAM enA bALamananI caMcaLatA kevA ThekaDA mAre che? moTA ane -- tribhuvana vyAsa gaMbhIra avAjothI have te AMbADALe beThelI koyalanA madhura-komaLa TahUkArA sAMbhaLe che. e pachI ethIye saMkSepa karI bhamarAnA gujarAtInA prasiddha kavi tribhuvana vyAsanuM A guMjAravanI vAta kahe che. khUba jANItuM ane majAnuM gIta che. Ama to A badhI AkhI duniyA pharIne bALakane to mAvaDI ja sAMbhare re ? gItano bALagIta tarIke ja ullekha che. paNa tethI dharatImAtAnA mukhaDAnA malakArA gamavAnI vAta karatAMveMta zuM? mahattvato AmAM je vismayanuM gAna karavAmAM mAtAnA mukhano malakATa yAda AvI ja jAya ! e malakATamAM AvyuM che tenuM che. sAmAnya rIte atra-tatra saghaLI suMdaratAnAM darzana ane thAya che. viharatI vattine Urdhva tarapha vALavAno upakrama Ama palakArAthI malakArA sudhInI bALakanI yAdI ApaNI paNa noMdhapAtra che. kAvyano upADa kevA praznathI thayo banI jAya che. ApaNI gamatI cIjonI yAdI judI ane nirALI che ! haze, chatAM paNa A cIjono samAveza karI zakAze. nirdoSa AnaMda zuM-zuM game ! enI pahelAM je kahuM..' pada mUkyuM ane kharI taMdurastI meLavavAnI A nizAnI che. che te sUcaka che. bALakanI koI paNa nirdoSa- A badhAMnI sAthe aMtaraMga prItinA tANAvANA ApaNA haLavI vAtano prAraMbha A zabdathI ja thato hoya jIvanapaTamAM vaNAya to khuzIno khajAno vadhato raheze. che --"kahuM'. nAnA bALakanI, potAnI khAnagI A bALagIta ApaNuM paNa che tenuM gAna, guMjArava TADhaka Apaze. vAta karatAM pahelAMnI bhUmikA bAMdhavAnI A kevI 'nAnA thaIne rahevuM" e A saMdarbhamAM anubhavavA jevuM che. | sarasa rIta che ! kAvya-AsvAda: 187 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuzI kI khoja jo na milA mujhe, usake duHkha meM, jo milA, use kyoM bhUla jAuM; duHkha ke cullu-bhara pAnI meM, apanI khuzI kI duniyA, kyoM DubAuM. kahIM na kahIM, kucha to, kama rahegA hI, kucha na kucha, pahoMca se dUra, rahegA hI; kyoM, hara ghaDI usI kI zikAyata karatI jAu, kyoM, jIvana meM, svayaM kAMTe botI jAu jo cAhA, yadi saba mila jAtA, to phira cAhane ko, kyA raha jAtA; aura cAhe bagara, jIvana bhI kyA raha jAtA, Iza-kRpA se milA, usI meM magana ho jAu apanI pIDA ko, itanA kyoM sahalAuM, ki aNu jaisI vaha, virATa zilA bana jAyeM; kyoM apanI pIDA meM, itanI DUba jAuM, ki, kisI dUsare ke 'AMsu' dekha hI na pAuM. nandinI mahetA Meaning sabachAyA - - CHHAYA. 188:416zANA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuzI kI khoja - AsvAda ApaNA jevAnA manamAM, dhaNA vakhatathI ghUMTAtA bhAvone kavi kyAreka kevI suMdara rIte vAcA ApatA hoya che ! ahIM hiMdI bhASAmAM kavayitrI nandinI mahetAe, mAtra cAra kaDImAM ApaNA mananI kharalamAM ghUMTAtI vAta karI che. A vAta temanI ja nathI, ApaNA badhAMnI che. ApaNA manane vicitra Teva paDI che, je nathI tene ja yAda karavAnI, nathI tenI phariyAda karavAnI. pramANikapaNe eka yAdI karIe to navvANuM cIja ApaNane maLI che evuM jaNAze. na maLelI cIja thoDI ja haze. vaLI je nathI maLyuM tenAM rodaNAM evAM gAIzuM ke maLelI cIjonAM guNagAna karavAno samaya ja nahIM maLe ! arthAt, na maLelAnI hAyamAM maLelAne mANI ja nathI zakatA. A vAta prathama paMktimAM sa2sa rajU thaI che. du:kha to cullubhara eTale ke hatheLIbhara che. jyAre sukhanI to AkhI duniyA maLI che. ene, mAnelA duHkhamAM, zA mATe DubADI dauM ? koI paNa paristhiti haze, thoDI khAmI to rahevAnI ja. ochapa to rahevAnI ja. jagyA bAra IMcanI ane dorI tera iMcanI; game te tarapha kheMco, eka iMcanI jagyA to ochI paDavAnI ja. badhAMne badhuM kyAreya maLatuM nathI. niyatinA A svIkArane badale phariyAda zA mATe karuM ? evI phariyAda karIne mArA ja jIvanamAM kAMTA veravAnuM kAma karavAnI mUrkhAmI zA mATe karuM ? jIvanamAM icchA(cAhata)nI paNa eka majA che. ene pUrI karavAnI mahenata che. mahenata che to thAka che. thAka che to ArAmanI mIThAza che. badhI icchAo pUrI thaI jAya to cAhavAnuM-icchavAnuM-meLavavAnuM zuM bAkI rahe ? kAMI bAkI na rahe to pachI jIvavAnuM prayojana paNa zuM rahe ? jANItA saMgItakAra nauzAdaalIne koIe pUchyuM H jaipha vaye paNa tame khUba pravRtta raho cho teno tamane kaMTALo nathI Avato ? emano javAba kevo sUcaka che H merI ye pyAsa bujhI hotI to ye jiMdagI jiMdagI na hotii| pyAsa che to jiMdagI che. icchA che, to mathAmaNa che. mathAmaNa ja na rahe to jIvana kyAMthI rahevAnuM? kavayitrI kahe che H bhagavAnakRpAthI je maLyuM che temAM ja huM magna banI jAuM. abhAvanI pIDAne ghUMTIne gherI zAne banAvuM ke jethI aNu jeTalI pIDA virATa zilA jevaDI banI jAya ? e virATa zilAnI ADazathI mane sAmAnI pAMpaNe bAjhelAM 'azrubiMdu' na dekhAya ? sAva-nAnI amathI, kSaNika, kSullaka, kSudra, -evI pIDAmAM ema DUbI javuM nathI ke bIjAnI pIDAne huM jovA ja na pAmuM. nA, mAre evA ekalapeTA nathI thavuM. bIjAnAM du:kho jouM chuM tyAre mane mArAM du:kha koIne kahevA jevAM paNa, lAgatA nathI. kahevatarUpI eka vAkya che : tAruM du:kha zreNika rAjAnA kArAgAranA eka kalAka jeTaluM paNa nathI, gajasukumAra muninA duHkhanI eka miniTa jeTaluM paNa nathI. --to zA mATe AvA nAnAM-nAnAM duHkhone megniphAIMga glAsathI moTAM karIne jovAM? ene samatApUrvaka zA mATe na veThI lauM ? satra, na vuzI ho, manajUrI na hoya duHkha veThI lauM to dhIrajathI, majabUrIthI nahIM ! basa, ATaluM AvaDe to pelA kAgaDAnI jema mojathI gAvA mAMDIzuM. je sthitimAM kAgaDAne mUkyo emAM ene AnaMda-AnaMda ja hato ! pANImAM nAkhyo to kahe, hAza ! kevI TADhaka thaI, ghaNA vakhatanI baLatarA maTI gaI ! kAMTAmAM nAkhyo to kahe, hAza ! zarIramAM eTalI badhI caLa AvatI hatI; have zAtA thaze ! taDake nAkhyo to kahe, vAha ! kevI hUMpha maLI ! AvI vRtti keLavIe to, sarvatra khuzInI ja bheTa maLaze. kAvya-AsvAda : 189 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko'kanAM te veNane, vINI-vINIne vIrA ! UchIUdhArAM na karIe; potAne tuMbaDe, tarIe haiye Uge; evI haiyAnI vAtane phUla jema, phoramatI dharIe. koyala to koIno TahUko na mAge ne moralo koInI na kekA; mAnavInuM kALaja te kevuM karyuM pIDa potAnI, pArakA kA ! potAnI vAMsaLI, pote bajAvIe ne relAvI daIe sUra; jhIlanAruM e jhIlI leze, bhale pAse ja hoya ke dUra. rUDA - rUpALA saDha ko'kanA zuM kAmanA ? potAne tuMbaDe tarIke; olyA to motamAM jIvI giyA, vIrA, 'jIvatAM' na ApaNe marIye. makaraMda dave eka zilpIne tenA prazaMzake pUchyuM ke tame kevA kevA suMdara zilpa kaMDAro cho ! pASANa khaMDane ame joyo hoya che tema tame paNa juo che. jyAre tame ene aDo cho tyAre emAM camatkAra sarjAya che. AnuM kAraNa zuM ? uttaramAM zilpIe vinamrabhAve kahyuM : pASANamAMthI pratimA banAvavA mATe huM kazuM ja karato nathI, mane e pASANa khaMDamAM pratimA dekhAtI hoya che ane enI AjubAjuno vadhArAno bhAga hoya che te badho TAMkaNAMthI dUra karI dauM chuM eTale pratimA bahAra dekhAI Ave che. kevo mArmika ane sacoTa uttara ! uttama vyaktitva mATeno paNa A ja uttara che ! umadA jIvananA koI svAmIne pUchavAmAM Ave to temano uttara paNa Avo ja hoya : meM kazuM vizeSa karyuM nathI, mArAmAM je-je kuTeva lAgI, mArA mULa svarUpane kurUpa 190: pAThazALA ke vikRta banAve evI je je vRtti ke pravRtti mArAmAM hatI te dUra karI eTale mULa svarUpa hatuM te nIkharI AvyuM. ApaNA jIvanane kurUpa banAvatI aneka kuTeva paikInI eka kuTeva para AMgaLI mUkIne kavi kahe che - vIrA. .! kevuM vahAlapabharyuM saMbodhana che ! 'bhAI' karatAM paNa caDhiyAtuM saMbodhana prayojIne kavi kahe che H vIrA ! koI anyanA veNane uchInA na laIe. ApaNA veNa to ApaNA ja hovA joIe. je haiye Uge te ja hoThe lAvIe -kalame utArIe. eka vaNajArAe vepArI pAsethI paisA levA potAnI mUchano vALa girave mUkyo tyAre vepArI kahe che ke A 'vALa' to vAMko che ! vaNajAro kahe che : vAMko hai paNa mAMko hai. -vAMko che paNa mAro che. pelA bALakane jaLadevatAe sonAnI kuhADI ApI tyAre bALake kaheluM : mane to game mArI ja kuhADI. -ema, ApaNo zabda ApaNA hRdayanI koDamAM ghaDAyelo hovo joIe.A sonerI salAhane, RSi tulya kavi makaraMda dave, ApaNI samakSa jUjave rUpe mUke che. salAha che paNa jarA jeTalo bhAra nathI. phUlanI phorama zI haLavAza laIne kAvyanA zabdone mahekAvyA che. phUla potAnI phorama dharI de che, koyala potAno ja TahUko, mora potAnI ja kekAthI gagana gajave che; e kyAreya koInI pAse mAMgatA nathI. AnaMda potAno to avAja paNa potAno. zI khabara ! mANasanuM kALajuM kevuM che ke pIDA potAnI hoya che ane enI vAta e anya koInA vhekAmAM karato hoya che. tarasyo mANasa gAmaDAnA abhaNa mANaso sAme 'voTara, voTara' karato tarasathI taraphaDato rahe evuM ! evuM ApaNAthI na karAya. ApaNI vAMsaLImAM ApaNo ja sUra relAvIe. je koI rasiyA haze te tene jhIlI leze. bIjAne saMbhaLAvavAno abharakho na karIe; ApaNA mATe ja gAIe. 'vasaMte paMcamAlApe rasIlI kokilA kUje.' koI sAMbhaLe ke na sAMbhaLe enI ene paravA nathI. nijAnaMdamAM masta rahIne tallIna banIne e gAye jAya che. kavi kahe che ke ApaNuM tuMbaDuM hoya to taravA mATe te ja tuMbaDuM khapamAM Avaze. bIjAnA rUDA rUpALA saDha hoya te ApaNane zA khapanA ? ATaluM kahI chelle kavi jIvanamaMtra Ape che : keTalAye naravIro jhiMdAdilIthI jIvyA ane motane paNa mIThuM banAvI gayA. ApaNe pAkuM laIne jIvatAM jIva zA mATe marIe ? kAkAsAhebanuM AvuM eka vAkya yAda Ave che : 'anukaraNa e maraNa che.' potAnuM jIvana te jIvana. parAyuM, uchInuM te maraNa. ApaNe to jIvIe tyAM sudhI jIvaMta rahevAnuM varadAna laIne janmelA chIe. kavinI hRdaya saravANImAMthI pragaTelI vANI ApaNA hRdayamAM paNa Uge tevuM icchIe. (ane tethI ApaNI aMdara paDelI eka Teva ochI karIe.) Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkaMpa (tA. 29-1-2001nA divase racAyeluM saoNneTa) zabda vAparyo che. Ama to saurASTranI lokabolIno zabda che. kazo saLavaLATa ne kaDaDabhUsa, saMdhuya je badhuM zabdamAM je bAkI rahe che te A saMdhu zabdamAM AvI jAya racyuM manuja prANIo, Tapaka lohI prasvedathI ! che ! saMdhu eTale niHzeSa. kazuM ja bacavA na pAme evuM. tevI rIte, kaDaDa e ravAnukArI zabda che. jyAre makAna paDe, jhADa UMcA gaganacuMbI svapna, gharabAra uSmAbharyA paDe tyAre je avAja thAya te avAja kaDaDa che. kaDaDa karatuM badhuM kSaNeka tarakhATamAM - saghaLuM dhvasta, bhUmitale ! paDyuM. haze janaure ghaNA, aNagaNyA chUpA oratA, ' lohI-pANI eka karI, parasevAnA amI sIMcIne mANase haze digRdivaMta chenajara dUranuM tAgatI A badhuM racyuM hatuM. jIvanabharanI kamANI kharacI, kevA kevA ane UMjatI netramAM, zizuughADanAM aMjano; sapanA sajIne eka ghara banyuM hoya che. te ghara mAtra cAra bhIMtaDAM badhuMya ahIM bhasmazeSa ava eka phutkAramAM ! nathI hotA, eka jIvaMta AdhAra hoya che. te ghara kSaNabharamAM aneka madhukalpano, kSaNika raudra ucchavAsamAM jamInadosta thaI gayuM eka jANItA udde kavi bazIra badranI gayAM, vahI gayAM mUkI smaraNazeSa DUmA ure. AkrozabharI paMktio yAda Ave che : rahI basa cIsAcIso, kaNasatI naryA bhArathI __ loga tUTa jAte haiM, eka ghara banAne meN| divaMgata bhaviSyanI, atItanA paritApanI ! tumhe zarma nahIM AtI, bastiyA~ jalAne meM / / have nibiDa rAtrimAM, ghUmatI jogaNo rAsaDe, ApaNA kavi ITa-cUnAnAM gharo dharAzAyI banI gayAnI ane divasamAM Uge, sUraja lohI-lIMpI mukhe. ghaTanA pachI mAnava manamAM chupAyelA oratAnI vAta kahe che. A zabda paNa kevo sarasa che -oratA. zabdanI potIkI sugaMdha jayanta paMDyA che. e oratA chUpA che, agaNita che. aneka ane apAra hoMzavizvagItAnA gAyaka kavi nAnAlAle ApeluM 'jayanta' nAma gujarAtI sAhityane phaLyuM che. jayanta pAThaka, nAnAM-nAnAM bALako, jenA netramAM hajI aNaughaDyuM jayanta koThArI, jayanta paMDyA -keTakeTalAM caLakatAM nAma bhaviSya chupAyuM che, e kaLI jevA kumaLAM ane kUNAM-kUNAM bALako che. e paikI eka kavi jayanta paMDyAnuM A kAvya kALa eka ja phUMkamAM bhasmanI DhagalI banI gayAM. keTalIya madhura karALanuM che. chavvIsamI jAnyuArInI savAre banelI kalpanAo ane temAM rAcanArAM badhAM smaraNazeSa banI gayAM. gamakhvAra durghaTanA temanA saMvedanazIla cittane tenuM smaraNa paNa, DUmAne janmAvanAruM banI raheze. halabalAvI gaI ne temanuM hRdaya dravyuM temAMthI A badhuM gumAvatAM kAMI paNa bacyuM hoya to te kaNasatI cIso kavitAnI saravANI vahI AvI. ja che ! eno asahya bhAra ane bhayanA othAra ! bhUtakALa to bhAgye ja koI sahRdaya jana haze je AvI ghaTanA bhayAnaka ane bhaviSya to jANe nAmazeSa thayuM che. pratye mAtra dRSTA-zrotA banI rahyo hoya. jenI pAse je have je suraja Uge che temAM sukhanI surakhI nathI paNa hoya te laIne badhAM A sAmUhika ApadAne haLavI karavA nIMgaLatA lohInI labAlaba lAhya che. ane rAta ! rAta to doDI gayAM che ! DAkalA vagADatI DAkaNa jevI, jaDabuM pahoLuM karatI ane vikarALa saoNneTaprakAranA, 14 lITInA A kAvyamAM bhUkaMpanuM aTTahAsya karatI ja Uge che. are ! UgatI nathI paNa e rAta to citra, saMvedanAbharyA manojagatanA raMgamAM bhAvanAnI paDe che. have to badhuM AvuM ja banI rahyuM che. pIMchI boLIne AlekhyuM che. kavinI sAme ja jANe badhuM bhUkaMpanA bIkALavA citranuM kAvyalekhana ApaNane vItelI banI rahyuM che e rIte kAvyano ughADa thayo che. e bhayAnaka kSaNonI mukhomukha karI de che. thoDo saLavaLATa thAya...kaMIka tharathara dhrUje ane badhuM eka evI icchA thayA kare che ke kyAre paNa A bhayAnaka kaDaDabhUsa thAya. ahIM badhuM -e batAvavA mATe saMdhu mATe sadhu kSaNonuM, punarAvartana na thAya ! kSa kAvya-AsvAda: 191 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ubho thA, tuM! gujarAtane dhrujAvanAro dharatIkaMpa thayo, tenA svarUpanI eka kavitA, zrI jayanta paMDyAnI, ApaNe joI. temAM bhUkaMpano AMkhe dekhyA ahevAlanuM eka kavinI bAnImAM varNana che. A bIjI kavitA joIe. A kavitAmAM bhUkaMpanA anubhavathI nirAza ane hatAza thayela vyaktine, nirudyamImAMthI "udyamI banAvavA mATenuM AhvAna che. muni bhuvanacaMdrajI mArA mitra che. sara-rucinuM sAmya che tethI maitrI racAI che. teo chellA keTalAMka varSothI kacchamAM ja vicAre che. 26mInA, bhUkaMpanA divase teozrI bhadrezvara tIrthanI najIkanA vaDAlA gAmamAM ja hatA, jevI bhUkaMpanI dhrujArI AvI, jevI bhUkaMpanI gharagharATI saMbhaLAI tevA teo bahAra nIkaLI gayA. kSaNavAramAM to paDatAM makAnonI dhULa-paththaro-ITothI AkAza chavAI gayuM. munizrI A badhuM stabdha najare joI rahyA. munizrI bhuvanacaMdrajI eka sAdhaka che. temaNe A badhuM taTastha thaIne joyuM. are ! mRtyunA bhayane sAva najIkathI joyuM. teo saMpUrNa taTastha rahyA. kalAka pachI to teo tarata zrI bhadrezvara tIrthanA derAsara vagere sthAnone jovA nIkaLyA. teozrI, tyAMnA aneka gAmonI hAlata joIne tyAMnA mANasane beTho karavAnA kAme lAgI gayA che. pote svayaM kavihRdayI che. kyAreka-kyAreka teo gujarAtI tathA hiMdImAM, potAnA haiyAnI bhASA umerIne prAsaMgika kAvyo race che. 29mI jAnyuArIe eka hiMdI kAvya racyuM jemAM je banyuM teno citAra avataryo che : Thera ho gayA, are ! kyA se kyA ho gayA ! 30mIe mANasane mANasa banavA mATenA preraNArUpa udgAra AvyA gujarAtImAM. paNa, mANasane jyAre ghora nirAzAmAM garaka thayelo temaNe joyo tyAre, TheTha 13mI phebruArIe, vedanI pavitra vANI - "uniSThata - jAgrata' - emanA jomabharyA hRdayamAMthI pragaTI AvI. A e kAvya che : Ubho thA tuM! alyA bhAI Ubho thA tuM Ubho thA tuM bhAI mArA Ubho thA tuM Ubho thA tuM kema kare vAtuM? moDuM tane thAtuM tAre mAragaDe cAlyo jA tuM cAlyo jA tuM.. nyuM gagana ane DolyA DuMgara tyAre tArAM aMgo thayAM re! dhULa-dhULa, aDabaDiyuM khAIne bhoMye paTakAya tuM, toya tArAM UbaDe nA mULa, evI tArI jAtuM jhaTa Ubho thA tuM tArI hastInAM gIta gA tuM. chUTyo saMgAtha bhale, lAMbI che vATa bhale, jo ne laMbAya navA hAtha, rAta pachI rAta nathI, jevI-tevI vAta nathI, mAthe beTho che dInAnAtha, jo ne teja ratuM A gagane patharAtuM teja" AMkhomAM bharato jA tuM.. kudaratanAM bALa sau, kudaratanI godamAM, zAnI lAge che, tane bIka? khoTuM lagADa mA, vakhata bagADa mA, mADI je karaze te ThIka, choDa bIjI vAtuM mUkIne paMcAtuM kAma sopeluM karato jA tuM karato ja tuM alyA bhAI, Ubho thA tuM Ubho thA tuM bhAI mArA Ubho thA tuM Ubho thA tuM. nirAzAmAMthI AzAmAM lAvavA mATe teo sIdhuM AmaMtraNa Ape che A dezanI bhASAmAM ja to ! premALa saMbodhana che. hetALa saMbodhana che -alyA bhAI, Ubho. thA tuM, 192:pAThazALA Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa nirAza hoya tyAre te nirudyamI hoya, eTale tArA mAthe dInAnAtha paNa beTho che. tuM ekalo nathI. te vAto vadhAre kare. nirudyamI mANasane kAmamAM rasa na jo, jo, UgamaNI dizAmAM AkAza lAla lAla thaI hoya, tene vAtomAM ja rasa hoya ! tene kavi kahe cheH vAto gayuM che. e lAlImA tArI AMkhomAM bharI le. haveDaravAnI kema kare che ? tAre moDuM thAya che. tuM Ubho thA. jarUra nathI. ApaNe sahu kudaratanAM bALuDAM chIe. prakRtinI sAcuM ja che ne ! gagana grUjI UhyuM che. aDIkhama godamAM DaravAnuM kevuM? kudarata je kare tene tuM vadhAvI le. DuMgarA paNa DolI UThyA che. temAM tArA aMga-aMga dhULa have samaya bagADa nahIM. je thAya che te sArA mATe ja thAya thaI gayA che. te pote bhale paDI gayo paNa tArAM mULa to che. AmAM paNa nigraha kRpAnAM darzana kara. have tuM pArakI UMDAM che. UkhaDe tema nathI. tuM evI mATIno banelo che. jhaTa Ubho thA. tArA astitvanA "gItanuM gAna kara. alyA bhAI, Ubho thA, tuM Ubho thA ! hA, tArAM svajanono saMgAtha chUTI gayo che. jIvananI Ama kAyaratAne khaMkherI, nirAzAne uDADI, mANasane vATa paNa lAMbI che e vAta paNa sAcI che. paNa, tuM Ama Ubho karI cAlato karavA mATe hetabharyA zabdo mANasane jo to kharo ! tane AvakAravA, tane Teko devA, kevA navA bahu kAmanA che. evA zabdo ApaNane ahIM kavi dvArA navA hAtha tArA tarapha laMbAyA che ! maLe che. ApaNe paNa chAtImAM Avo utsAha bharIe. baMdha thayelI bArI, jhAjhI vAra joyA karavA karatAM paDI javAmAM nAnama nathI, paDI rahevAmAM nAnama che. navI UghaDelI bArI tarapha jo. eka vAta nakkI che ke A ATaluM samajIne have paDI na rahIe. rAta to vItI gaI che, have e rAta pachI bIjI rAta nathI UbhA thaIne, cAlavA mAMDIe. paNa prabhAta che. zuM A AzvAsana jevuM-tevuM che ? vaLI kaccha - rApara gAmanA derAsaranA TrasTIzrI kIrtibhAI, 26 jAnyuArInI savAre derAsaranA borDa para A suvicAra lakhI pUjA karavA jAya che tyAM ja bhUkaMpa thayo; teo derAsaramAM kATamALa nIce daTAyA ane jIvanalIlA saMkelI. ApaNAM mATe A saMdeza sacavAI rahyo che. MOOV starou. 25/8/2oce ka. 02844, hA maMdira nI jaina u84-kam 'tara phUla + lai sara4ra nA relve '8 ; jo ra4H nI rira/ vaja jeka yapadaI laya 5 tija satjhana' ke * aupatA IsTa ane to sa 7 laI jaI9 ) 'mara 44 detuM 22 ma maA<< A| 'tyaka phala jaja << lavanI che jaw (, ' 634 je dat - Ajano kAryakrama: 26/1/2001 : suvicAra :: jina maMdira ane jaina upAzraya tarapha bharelA pagalA saMsAranA sarva du:khone kApI nAkhe che. AvatI kAlanI AzA na rAkho, hAthamAM rahelI vastu jema game tyAre khAI zakAya che tema, yamarAjanA hAthamAM ApaNe beThAM chIe ane te game tyAre upADI laI jaI zake che. mATe kAla koNe dIThI che. mATe maLelA A mahAmulA mAnava bhavanI eka kSaNa paNa eLe javA na dezo. -- jaya jinendra kAvya-AsvAda: 193 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsAMsi jIrNAni evI kSaNomAM kavinI cetanA keTalI svastha haze ! purAnI ho gaI bastI, purAnA AsiyAnA hai / calo cIDiyA, huA pUrA yahAM kA AbodAnA hai / / jAgRti kevI sabhAna haze ! koI thoDA divasane mATe musApharIe jatuM hoya ane te vakhate kahe tema kavi kahe che. purAnA ho gayA aMgana, purAnI ho gaI khIDakI / rUpaka sarasa rIte prayojyuM che. jIvane cIDiyA-cakalI kahIne jahAM sAMkaLa lagAtA the, vo daravAjA purAnA hai / / saMbodhe che. A mALo jUno thaI gayo che, A vastI jUnI tenA hai use ne ne, tenA hai use te | thaI gaI che. kharI vAta to e che ke ahIMnAM annajaLa - rivara varI tara6 me rona, vAlI sAthe nAnA hai || aMjaLa parAM thayA che. AMgaNuM jUnuM thayuM che, khaDakI jUnI thaI cha vara nAmen fsa dina, tuM ApanI gharmazAnA vize | che. are ! jene sAMkaLathI vAsatA hatA te daravAjo paNa have tu usa pona vagara vA, varIyA mI gurunA hai || jano thayo che. mATe, je-je levuM hoya te laI laIe. naEAge nahI tanAva, va6 vAvaDI meM dana | ApavAnuM hoya te ApI daIe. sikaMdaranI jema khAlI hAtha vare mANAra mana se mauta, na nana meM nAnA ? || javAnuM che. deharUpI dharmazALAne choDIne jatAM e oraDAnuM no-purano rI yAtrA meM nadI antara | bhADuM paNa cUkavatA javAnuM che. vahIM DhIlA vAnA hai, vahI rIkava banAnA hai || je nadI, taLAva, kuvA ne vAvaDImAM nahAyA te jaLamAM mRtyu je mokSa je ma meM, narasA mera datA hai | pharI nahAvAnuM che. manathI motane, mRtyune AjhAda karIe. vilI se dUra ronA zai, fii je pAna nAnA hai || A lokathI paralokanI yAtrAe javAnuM che temAM koI pharaka nave nava rAma, vAva, modaWva mIra METIra [ nathI. kyAMka dIvo olavAvAno che to kyAMka dIvo yamI ma bhI nA, to vaLyA 1 nA re || peTAvavAno che. jUnAM vastro ahIM mUkavAnA che to tyAM navA purAnI do 1 vastI, pUranA sajAnA che | nakkora vastro paheravAnAM che. calo cIDiyA, huA pUrA, yahAM kA AbodAnA hai || mRtyu ane mokSamAM thoDo phera rahe che, ekamAM koIthI dUra thavAnuM che, to ekamAM koIkanI pAse javAnuM che. kavi : prabhAkara mAcave javAnuM badhAne che. koI ja temAM apavAda nathI. rAmacandra, kRSNa, mahammada ke mahAvIra prabhu --badhA ja gayA. kyAreka huM paNa cAlyo jaIza. to pachI AvI avayaMbhAvI kavi mATe koI viSaya achUta nathI hoto. jIvananI maMgaLa ghaTanA mATe AMsu vahAvavA zA mATe ? teno to svIkAra ja kSaNone kavi je rIte mANI zake che te ja rIte mRtyunI maMgaLa karavAno hoya ! "susvAgatam" kahevAnuM hoya ! kSaNone paNa mANI zake che. e kSaNone kavitAmAM maDhIne jIvananI chellI ghaDInA mAtra cAra kalAka pahelA mRtyune ciraMjIva banAve che. Avo AvakAra ApavAnI kavinI svasthatA ApaNane hiMdI bhASAnA kaviomAM jemanuM nAma moTA vargamAM vicAramAM mUkI de che. levAya che tevA kavi prabhAkara sAcavee A gIta racyuM che. ApaNe paNa, jIvananI aMtima kSaNe, mRtyu maLe tyAre vRddhA avasthA, jarA jIrNa nabaLI kAyA, AMkhonAM teja kahI zakIe ke, -mana DaMkhe evuM koI pApa meM karyuM nathI. DhaLavAmAM hatAM, kAnanI zravaNazakti kSINa thaIne rajA para deharUpI cAdara mane maLI che tevI ja, nyU #i huM' huM pAchI javAmAM hatI. zAyara "dAga'nI bhASAmAM kahevuM hoya to ApuM chuM. kahevAya ke: "sAmAna to, sayA (' AvuM bane tyAre ja mRtyu mahotsava bane. e sthitimAM kavinA mRtyunA mAtra cAra kalAka pahelAM kavi prabhAkara mAcavenI A kavitA sahaja prasanna A gItanI racanA thaI che ! racanA che. mANavI game evI che. mANIe. 194:pAThazALA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re, tuM tAro duzmana thA mA, manavA! mananI sAthe ahIM goThaDI mAMDavI che. manane uddezIne kaMI kahevuM che. A divaso paNa mananI sAthe ja mulAkAta re, tuM tAro duzmana thA mA, manavA! karavAnA divaso che. bAra mahinAmAM cItarelA copaDA mAM tAro duzmana thA mA. cokhkhA karavAnA divaso che. duniyA AkhI duzmana mArI, manane kahIe, tuM tAro zatru na thA. bhAI! mitra niMdA mArI saune pyArI." banAvavAnI jagyAe tuM zatrutAnAM pagaraNa kAM mAMDe kADhI veNa nakAmAM evAM! che? zatrutA zuM che? mitratA zuM che? ApaNI niSedhAtmaka draSTi (negeTiviTI) te ApaNo zatru ! nukazAna kare te zatru ane lAbha kare te mitra. ApaNI vidheyAtmaka kADhI veNa nakAmAM ... manavA draSTi te ja ApaNo mitra. ApaNAmAM nakArAtmaka draSTino bharAvo evo thayo Aja kahe tuM, "jaga AkhAmAM che ke ApaNuM ja mana ApaNuM duzmana banI gayuM che. eTale ja kavi kahe che, durjanatA basa vyApI." bhAI! tuM tAro duzmana na thA.atyAre AkhI duniyA tane duzmana samI bhAse tuM ye e ja jahAMnuM jaMtu! che. tArI AMkhomAM te duzmanAvaTanuM aMjana AMkyuM che tethI tene sarvatra enuM ja nAhaka DAhyo thA mA... manavA darzana thAya che. tuM bIjAone vAta karatAM jue tyAre paNa tane to ema ja duzmana kono koNa ahIM che? dekhAya ke badhA bhegA thaI mArI niMdA kare che. paraMtu ema bolavuM nahIM, evuM koNa vaLI priya kono? nAhakanuM "ghUMka' uDADavuM nahIM. tArI draSTimAM doSa Avyo eTale e doSajaladhi-jalamAM taraNo jevo draSTithI tane AkhI duniyAmAM durjanatA phelAyelI dekhAya che. maLo, jyAM manu jano jo tuM ATalethI aTakIza nahIM to AgaLa jatAM tane ja A duniyAnA badhA mithyA e sau mananI mAyA loko pApI lAgaze. are! bhalA mANasa! tuM e kema bhUlI jAya che ke tuM paNa A avaLe mAraga jA mA... manavA duniyAnI ja nIpaja che! ThIka che, A duniyAnA saMbaMdhone kyAreka pAramArthika (literal) najarathI kUDa kapaTa ne kaleza thakI A joIne lAgaze ke ahIM koNa kono mitra che ane koNa kono duzmana che? ahIM sabhara bhayo saMsAra to eka mahAsAgaramAM thoDAM taNakhalAM jevA mANasono meLo che. meLo eTale bhale, paraMtu mAnava! tuM to meLo! meLAmAM koI AmathI AvyuM to koI temathI AvyuM; bheLAM thayAM, prabhuno sarjana sAra haLyAM, maLyAM, bolyAM, jhagaDyAM, bheTyAM ane vikhUTAM paDyAM. A badhI bAbato satya sanAtana e smarIne to mananI mAyA che. mAyA eTale mithyA. A mithyA mAyAthI tuM doravAto. choDa badhAya udhAmA...manavA nahIM. avaLe raste phaMTAto nahIM. gagana mahIM ja ghana samadaranAM eka rIte jotAM tane lAgaze ke A saMsAramAM krUDa, kapaTa, kleza ne kaMkAsa ja pItAM jala basa khArAM jyAM ne tyAM dekhAya che. paNa bhAI! tuM mANasa che, manuSya che, sakaLa jIvarAzimAM to ya niraMtara varase kevI tAruM sthAna to sauthI UMce che. tane A kleza kaMkAsa na zobhe. evA badhA udhAmA mIThI madhurI dhArA choDI de. haLahaLo hasatAM pI jaIne UMce najara to mAMDa! amRtanI dhArA varasAvatA A meghamAM mIThAM jaLa kyAMthI dharaje amarata sAmAM..manavA AvyAM? megha pIe che to samadaranAM khArAM khArAM pANI, paNa te Ape che mIThAM madhurAM jaLa! ApaNe paNa megha pAsethI zIkhIe ke sAmo bhale barachaTa veNa bole, jayAnaMda dave to paNa ApaNe to madhura - madhura ja vadIe. temAM ApaNI ane A mahAparvanI zobhA che. kAvya-AsvAdaH 195 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratipadA zikhariNI : soneTa amAse DUbelA timira - bharatImAM jagatane, e sundaram nAM kAvyo umAzaMkara joSInAM kAvyonI thatuM ke hAvAM to maraNa-viNa Aro avara nA; samAMtara ja gavAtAM ane vakhaNAtAM hatAM. AthI ko'ke utAro ke tAro nahiM kyahIM kinAro najaramAM umAzaMkarane kaheluM ke tame banne anuSTrapamAM barAbara zobho have to hoDInI kabara banavAnI jaladhimAM cho : 'umAzaMkara sundaram'. tyahIM aMdhArAnA jalathI jaga uddhAra karavA, A sundaram kavinA eka prasiddha soneTanI vAta Aje prabhae nAkhIne gala' zaM zazIno. hoDI jaganI. karavI che. A kAvya tenI pAchaLanI eka nAnakaDI kathAnA taNAtI rokIne atala temanA sAgara thakI. kAraNe paNa vadhu jANItuM baneluM che. kinAre pahoMcADI, yahIM vilasatI pUnama hatI. vAta evI hatI ke, madhyama vargano eka vepArI bhAI, pachI jANyuM saue timira caDatuM ne UtaratuM, khUba ja Arthika bhIMsanA kAraNe hatAza thaI gayelo ane rahe che nitye, to kyama ura nirAzAthI bharavuM ? du:khI jIvanano aMta lAvavAnI icchAthI, potAnA gAmathI khIlelI jyosnAmAM kumuda vINavA pAlavabharI, amadAvAda Avyo hato. sTezana para UtarIne, manamAM amAse tArAo vINI-vINI laI jhoLI bharavI. ghATa goThavato hato ke A murAda pAra kema pADavI ! tyAM tane ho pUjazuM , namaNI sakhI ! paMcAMgali thakI, bhUkhano anubhava thayo. thayuM, lAva thoDuM cavANuM khAIne amone AzA ne baLa arapaje, he ! pratipadA ! pachI teno vicAra karuM. eTale eka dukAnethI cavANuM laI, najIkanI revAbahenanI dharmazALAnA oTale cavANuM khAvA sundaram A bhAI beThA. cavANuM khAtAM khAtAM mAnava-sahaja vRttithI prerAI, e cavANuM jemAM bAMdhIne AvyuM hatuM e koI copaDInuM pAnuM hatuM ane A kAvya emAM chapAyeluM hatuM, e akSara para sTeje najara TharI. agiyAra ane bAramI paMkti vividha upanAma dharAvatA ghaNA gujarAtI sundaram vAMcatAM to jANe manamAM halacala macI gaI ! bhAI bhaNelA kavio che. to, upanAma ja jemanuM to hatA ja, atyAranA saMjogo evA nAma banI gayuM hoya tevA paNa eka hatA ke jIvananA cidAkAzamAM kavi che ane te kavi eTale sundaram. pUrNimAno prakAza nahIM paraMtu amAsanAM (emanuM mULa nAma bahu ochA jANatA aMdhArAM phelAyelAM hatAM. haze : tribhuvanadAsa puruSottamadAsa luhAra) emanuM A ja nAma banI gayuM pUnamamAM pAlava bharIne poyaNAM che; eTale sudhI ke temanA suputrI sudhA vINavAnAM che to amAsamAM paNa tArAbahene paNa e ja nAma pitAjInA masyA AkAzamAMthI tArAone vINI nAma tarIke svIkArI lIdhuM ane - vINI, e tArAthI jhoLI bharavAnI che. e vAta marmasthaLamAM sparzI gaI 'sudhA sundaram' no badhe vyavahAra rAkhyo. ane vicAranI dizA badalAI gaI. savajI chAyA 196: pAThazALA Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzabdothI manamAM AzA ane baLano saMcAra thayo. mana utsAhathI chalakAyuM ane savaLA kAme lAgI gayuM. A ghaTanAthI A kAvyanI kiMmata to hatI eTalI ja rahI paraMtu enuM mUlya vadhI gayuM ! (prAIsa e kiMmata ane velyu te mUlya.) kAvyanI sArthakatA siddha thaI. have ApaNe kAvyanI eka-eka paMktine mamaLAvI eno AsvAda laIe. paMktio saraLa che. sTeja zikhariNI chaMdanA laya-lahekAthI pATha zarU karIe eTale eno arthabodha sugamatAthI thavA lAgaze. prathama cAra paMktimAM amAsanuM varNana che. dariyAmAM hoDI jaI rahI che paNa gADha aMdhArAne kAraNe hoDI cAlaze nahIM ane jaLa-zaraNa thaze, enI kabara tyAM ja khoDAze evuM lAge che. bIjI cAra paMktimAM pUnamanI vAta Ave che. AkAzamAM caMdra Avyo ... nA, nA, taNAtI hoDIne rokavA jANe hoDIrUpI mAchalIne AkarSavA gala nAkhyo che ! eTale ke jalathI uddhAra karavA ja A candra Avyo ane atala tama - aMdhakAranA sAgaramAMthI ugArIne hoDIne kinAre pahoMcADI dIdhI. have navamI paMktithI navalI vAta zarU thAya che. duHkha ane sukhanI A ghaTamALa e ja jiMdagI che. nityaroja-haMmezA aMdhArAM Ave che ane ulecAya che. (rAta pachI divasa Uge ja che, ema !) to manane nirAzAthI zA mATe bharavuM ? jyAre sukhanA pUnamanI jyonjha - cAMdanI khIle tyAre pAlava bharI bharIne poyaNAM-kumuda vINI levAM. (paropakAra karI levo.) ane jyAre du:khanI amAsa Ave tyAre nAnA nAnA TamaTamatA tAraliyA vINIne jhoLI bharavI. (prabhunuM nAma laIne baLa meLavavuM.) pUnama pachInI tithi ane amAsa pachInI tithi - bannene pratipadA - ekama - paDavo kahevAya che. e namaNI pratipadAne kavi kahe che ke tane paNa pAMce AMgaLIe pUjIzuM. tuM amane AzA aramAna ane baLa Apaje. e rIte, A soneTano mahimA, sAhityanuM prayojana zuM? - e praznanA uttama uttaranA namunA rUpe karavAno che. jo A jIvaMta zabdo dvArA koImAM jIvaMtatA Aropita thatI hoya to ethI vadhu rUDuM zuM joIe ! ApaNe paNa e pratipadAne AvakArIe; dara paMdara divase tuM acUka Avaje ! jarUra Avaje ! nA* fro, sI. narena kAvya-AsvAda: 197 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMta thajo gujarAta ane ho sau ko'nuM kalyANa are re, tujane A zuM thayuM ? nayanomAM hatuM amI premanuM, te sukAI gayuM ? A hiMsA ne A barbaratA, zobhe che zuM tujane ? ke mAnavatAnuM devALuM phUMkI dIdhuM teM ? tuja hRdaye je UchaLatI maitrI, kyama thaI gaI ghUrakIyuM ? -1 sahu mANasa che bhAI ApaNA, strI saghaLI che bahena A samajaNa che dharma ApaNo, jyAM lage tana-mana-veNa guMDAonuM ToLuM A, tuja sukhane lUMTIne gayuM ? --2 veranuM mAraNa prema haMmezAM, AganuM mAraNa pANI, satya sanAtana A samajAve, sAdhu saMtanI vANI; A vacanAmRta Aja acAnaka zIdane jhera thayuM ? --3 198 : pAThazALA zAMta thajo gujarAta ane ho sau komanuM kalyANa, hiMdu-muslima sahu komonA Iza ! rakSajo prANa; sahu mArA, nA koI parAyuM, evuM dilamAM ramyuM. --4 zIlacandravijaya ------ AcArya zrI zIlacandrasUri mahArAja saMskRta-prAkRta bhASAnA acchA vidvAna to che ja, paNa ati saMvedanazIla kavi paNa che; saMgItajJa paNa che. temanI gujarAtI racanAo mANavI game evI hoya che. vartamAna samayamAM gujarAtane mAthe je vItyuM che ane amadAvAdamAM je banyuM che te pASANa haiyAne paNa pigaLAve tevuM hatuM. te ghaTanAthI AcAryazrInuM hRdaya valovAyuM. karuNA ubharAI. e valoNAmAMthI A kavitA racAI gaI. kAvyamAM vedanAne vAcA maLI che. sAcukalA haiyAmAMthI mitrasaMvit zailImAM upAlaMbha ane upadezavacano paNa sarI paDyA che. A kavitA tA. 17-32002 nA roja janmabhUmi-pravAsImAM pahele pAne chapAI. temAM zIrSaka hatuM :'garavI gAMDI gujarAtane' paNa mane to A kavitAmAM sadbhAvathI rasAyelI paMkti maLI tene ja zIrSakamAM mUkI. haiyAnA UMDANamAMthI prakaTelI vANI che. 'zAMta thajo gujarAta ane ho sau ko'nuM kalyANa' AmAM ApaNA badhAno sUra bheLavIe. gItanA upADamAM ja Akroza vyakta thayo che. tane A zuM thayuM ? premanA amRtathI chalakatAM tArA nayananA amI sukAI gayAM ? ATaluM pUchIne pachI upAlaMbha zarU thAya che. tane A barbaratA zobhe che ? mAnavatA kyAM gaI ? je maitrI hatI, tene sthAne ghUrakavAnuM kyAMthI AvyuM ? gujarAtane potAnA dharmanuM bhAna karAvatAM kahe che ke jeTalA mANasa che te badhA ApaNA bhAIo che ane jeTalI strIo che, te badhI ApaNI baheno che -A samajaNa kyAM gaI? Agane olavavA pANI ja joIe; tema verane zamAvavA vera nahIM, paNa prema joIe. A satya sanAtana hakIkata che. saMto A samajAvI rahyA che. chelle gujarAtamAM zAMti sthapAya, badhAnuM kalyANa thAya e sadbhAvanA prakaTa karIne paramezvarane prArthanA karI che : hiMdumusalamAna saunA prANanuM rakSaNa karajo. ApaNA jevA aneka dayApremInA haiyAne A kAvya dvArA vAcA maLe che. ApaNe paNa AvA ja bhAvone lUMTIe. sAcA dilathI prArthanA karIe. 'zame nA verathI vera, TaLe nA pApa pApathI; auSadha sarva duHkhonuM, maitrI bhAva sanAtana' -- A bhAvathI hRdayane bhInuM-bhInuM rAkhIe. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvagIta zodhI le jIvanano sAra o mAnavI ! zodhI le jIvanano sAra. mAnavano deha tane moMgho maLyo che, karaje vivekathI vicAra; mAyAnA mohamAM ghelo banIne, kheMcIza mA pApa taNo bhAra... o mAnavI daSTi maLI che to sRSTi nihALaje, tyAgIne mananA vikAra, saMtonA darzana tuM karaje saddabhAvathI, choDIne sahu ahaMkAra .... o mAnavI ... muktinAM dvAra samo mAnavano deha che, sAgara samo che saMsAra, taravuM ke DUbavuM vAta tArA hAthanI, samajIne hoDI haMkAra ... o mAnavI .. rasikalAla parIkha -- kavi zrI pradIpa sugarIyA sAva sAduM-sIdhuM lAgatuM A bhAvagIta sahaja rIte racAyuM che tethI suMdara lAge che. kavi sIdhuM ja saMbodhana kare che sAra - sAra hoya te zodhI le. jhAjhI lapamAM paDato nahIM. samaya ocho che ane kAma ghaNAM che; mATe sArathI ja kAma kADhI le. mAnavano deha Ama to hADa-cAma ne lohI-mAMsano ja saravALo che. chatAM te anaMta zubha saMbhAvanAnuM dvAra che mATe moMgho kahyo che. eno vicAra zAMtithI ane vivekathI karavAno che. mohamAM ghelA banIne pApano bhAra kheMcavA jevo nathI. tane AMkha maLI che, to najara paNa maLI che. tuM bhale sRSTine nihALaje. paNa mananA vikAra tyajIne nihALaje. vikArathI vikAsa rUMdhAya che. vikArathI joyeluM jheranuM kAma kare che. jagatane jovAmAM vikAra na rAkhavo ane saMtane jovAmAM ahaMkAra na rAkhavo. saddabhAvathI karelAM saMtanAM darzana aMdaranA daravAjA ughADe che. mAnavano dehato muktinA dvAra jevo che, ane saMsAra sAgara jevo che. DUbavuM ke taravuM ane tArA hAthamAM che mATe barAbara joI-samajIne hoDI haMkAraje to tAro beDo (hoDI) pAra thaI jaze. mAnava dehane hoDInI upamA ApI che, e paNa sUcaka che. nAnuM paNa gAvA jevuM, sAduM chatAM suMdara A bhAvagIta gaNagaNIe. tenA bhAvane jhIlIne tenI bhInAzathI bhIMjAIe. kAvya-AsvAdaH 199 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayAmaya aisI mati ho jAya tribhuvana kI kalyANa - kAmanA, dina - dina baDhatI jAya / / auroM ke sukha ko sukha samajhuM, sukha kA karu upAya / / apane duHkha saba sahu~ kintu, paradu:kha nahi dekhA jAya / / adhama ajJa aspRzya adharmI, du:khI aura asahAya / / sabake avagAhana hita mama ura, surasari sama bana jAya / / bhUlA bhaTakA ulaTI mati kA, jo haiM jana sanudAya / / use sujhAu~ saccA satpatha, nija sarvasva lagAya / / satya dharma ho satya karma ho, satya dhyeya bana jAya / / satyAnveSaNa meM hI ' nI' , jIvana yaha laga jAya / / traNe bhuvananA jIvonuM kalyANa icchatAM, evI bhAvanA pragaTa kare che ke mArA hRdayamAM traNe bhuvananAM kalyANanI bhAvanA roja-roja vadhatI ja jAya. vaLI mAruM du:kha je Ave tene huM sahI lauM paNa bIjAnuM duHkha mArAthI joyuM na jAya. bIjAnA sukhane ja sukha samajuM chuM, evA sukhano niraMtara upAya karuM, evuM sukha badhAne maLe teno prayatna karuM. A bhAvanAmAM maitrIbhAvanI sugaMdha Ave che. A kAvya racAyuM e samayamAM aspRzya jIvo mATenI dhRNA ane sahAnubhUtinA banne pravAho samAMtare vahetA hatA eTale e zabda Avyo che. aspRzya - vaLI adharmI ane duHkhI; A uparAMta bIjA dhaNA jIvonI saMkhyA jemAM che te asahAya - AvA duHkhIyArA jIvonuM e duHkha dUra karavA mATe mAruM ura-citta surasaritA-gaMgA banI jAva ! kevo umadA bhAva che! je jIvo mArga bhUlelA che, bhaTakI rahyA che, viparIta mativALA che; je sukhanAM kAraNa che tene duHkhanAM kAraNa mAnI rahyA che ane du:khanAM kAraNa che tene sukhanAM kAraNa samajIne mahenata karI rahyA che - pariNAme du:khI thaI rahyA che te badhAne sAcA sukhano mArga - mArI badhI saMpatti lagAvIne paNa batAvuM. teo sanmArge vaLe te mATe badhuM ja karI chUTuM. mAro dharma satya ho. mAruM samagra jIvana kArya-karma paNa satya ho. are ! mArA jIvananuM dhyeya paNa satya ja banI jAya ane te satya mATe mAruM jIvana lAgI jAya ! AjanA pavitra maMgala divase mArA mananI A ja zubha kAmanA che. A nAnI paNa anUThI racanA karanAra mahAmanISI nAthurAmajI che. temaNe potAnuM upanAma 'premI" rAkhyuM hatuM. teo sAcA arthamAM satyAnveSI - satyagaveSaka hatA. temanuM hRdaya karaNAthI ane nirmaLatAthI chala chala hatuM. A nAnA padamAM enuM pratibiMba hUbahU jhIlAyuM che. AjanI maMgala kSaNomAM e zabdone mamaLAvIe ane ApaNA banAvIe, je varSabhara ApaNAM mana-vacana-kAyavicAra-vANI ne vartana banI rahe. nAthurAmajI "premI' vikramanA nUtana saMvatsaranA prAraMbhe kAMI ne kAMI sadbhAvanA-bhAvita saMkalpa athavA prArthanA karavAno ApaNe tyAM cAla che, te sAruM che. AvA divase je kAMI sadbhAvanAthI bhAvita thavA mATe bhAvo lAvavA mATe A gItanA zabdo bhAvathI bharapUra che, saccAIthI chalakatAM che, hRdayane sparzI jAya che. kavi ApaNane paNa bhAvathI bhIMjave che. pAMca kaDInA A nAnakaDA padathI ApaNA aMtaramAM bhAva-parivartanane anubhavI zakIe chIe. paramatattvane saMbodhana karyuM che te keTaluM badhuM komaLa che ! dayAmaya ! Apa dayAvAna nathI paNa dayAmaya cho ! dayALu je hoya te prArthanA-bhaMga bhIru hoya; prArthanA karanAranI prArthanAno bhaMga na kare tevA hoya ! 200: pAThazALA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merareDage paNa ... meru re Dage paNa jenA mana nava Dage, marane bhAMgI paDe re brahmAMDajI; vipatti paDe to ye vaNase nahIM, ne I to harijananA paramANajI.--1 cittanI to vRtti jenI sadAya nirmaLa, ne koInI kare nahIM AzajI; dAna deve paNa raheve ajAcI, ne rAkhe vacanamAM vizvAsa re..-2 harakha ne zokanI jene navi Ave heDakI, ne AThe pahora reve AnaMdajI; nitya revuM re satsaMgamAM, ne toDe mohamAyA kerA phaMda re.--3 tana-mana-dhana jeNe gurujIne araNyAM, te nAma nijArA nara ne nArajI ekAMte besIne ArAdha mAMDe, to alakha padhAre ene dvArajI.--4 saMgata karo to tame evAnI karajo, je bhajanamAM raheve bharapUra re; gaMgAsatI ema boliyAM, , jeNe neNe te varase jhAjhAM nUra re.--5 gaMgAsatI saMta kavio kyAreka potAnA manobhAvane uttama tattvamAM Aropita karIne potAnA citta- darpaNamAM tene pratibiMbita karIne preraNAnuM pAna kare che ane teo je bhUmikAe hoya tyAMthI AgaLa ne AgaLa UrohaNa karatA rahetA hoya che. ahIM paNa, gaMgAsatI pote je anubhUtinI bhUmikAne spazya che, te bhUmikAmAM rahelA uttama AtmAnA manobhAvone supere nirUpyA che. meru parvatanI upamA aDagatAnA pratIka rUpe bahu jANItI che. kadAca e Dage (je Dage tema nathI chatAM) paNa jenA mana na Dage, vicAra na badalAya. meru pachI AgaLa vAta Ave che - brahmAMDanI. bhale brahmAMDa paNa bhAMgI paDe, are ! vipatti paNa AvI paDe to paNa enuM mana vaNase nahIM evA A saMta hoya che; harinA bhagavatuM tattvanA snehI hoya che. AvuM aDaga mana teo rAkhI zake che enI pAchaLa, AcaraNAnuM baLa hoya che; enI yAdI paNa kramazaH ahIM ApI che. AvuM manobaLa emAMthI ja nIpaje che. manobaLanI dRDhatAnI AdhArazilA sattva che. A sattva eTale zuM? kAma-krodha vagere Sar3a riputhI rakSaNa pAmeluM citta te sattva che. krodha Ave evA saMjogomAM paNa krodha-vRttine vaza na thayA; kAmano vikalpa jAgyo to tene tyAM ja niSphaLa banAvyo. lobha-lAlacanA saMyogo AvyA tene paNa vaza na thanAra citta sattvazALI che. A yAdImAM prathama che cittavRttinI nirmaLatA. koInA pratye rAkhelI AzA - apekSA - te cittanI malinatAnuM mULa kAraNa che. apekSA phaLe to abhimAna Ave, na phaLe to dInatA Ave, niMdAno bhAva Ave. pote dAtA hoya, dAnavIra hoya, paNa koI pAse yAcanA na kare. pote to ajAcaka ja rahe. draDha manobaLathI ja A zakya bane. darekanA vacanamAM vizvAsa rAkhe, zraddhAthI jIve, zaMkA na kare. harakha ane zokanA taMdrathI upara UThelA hoya, eno dhakhAro na hoya, abaLakhA na hoya, nitya satsaMgamAM rahe. puruSano samAgama saMjIvanI barAbara che. ethI baLa maLe che. saMtasamAgamathI mAyA-mamatAnI jALa paNa bhedAya che. tana ane mana badhuM prabhune arpaNa kare che. zarIra parano mAlikI bhAva jato rahe che. duniyAnI mAyAthI para bane che; tenI duniyA ja badalAI jAya che. ekAMta, mauna ane dhyAnamAM DUbI jAya che. arUpIne ArAdhe che eTale prabhu tenA cittamAM padhAre che. AvA saMtonI tame saMgata karajo. attarIyAnI sAthe kema cho sArA cho !' eTalA saMbaMdhathI paNa sugaMdha maLe. A saMgata karo ane ADI-avaLI pravRttimAM paDavAne badale bhajanamAM bharapUra DUbelA rahejo. gaMgAsatInuM A pada temanA potAnA manobhAvane pragaTa karanAra che. jenA antaramAM AtmA ramato hoya tenI AMkhonuM nUra nirALuM hoya che, sAcuM hoya che. AvA saMtone AbhanA TekA kahevAmAM Ave che. Abha AvI vyaktinA TekAthI TakeluM che. agocara vizvamAMthI vahI AvelA ane zabdomAMthI jharatA preraNA-pIyuSanuM ApaNe pAna karIe ane zabdAtIta vizva tarapha mITa mAMDIe. kAvya-AsvAda: 201 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu! mane dIvAlo oLaMgatA zIkhavI do, ane, bAMdhI zake pula evI zakti Apo. eka-eka haiyAmAM racI dauM bAga ane khIlavI zakuM phUla evI bhakti Apo. huM kokanAya kAMTAne kADhI zakuM, ne amaratAnAM chAMTAne chAMTI zakuM; mane Apo eka smitano koro rUmAla, kokanAM AMsu lUchavAnI zakti Apo. mane evuM Apo ke huM koIkane kaiMka ApuM, mane utthApuM ne kokane kyAMka thApuM; koInA bAMdhyA vinA, baMdhAuM zraddhAthI, mane laganI bharelI virakti Apo. sureza dalAla korA rUmAlanI mAMgaNI 202 : pAThazALA Ba .paryuSaNanA A divaso eTale dharmanI vadhu samIpa rahevAnA divaso, eTale ke dharmadAtA bhagavAnanI najIka rahevAnA divaso. AvA vakhate manamAM zubhabhAvanAnI je helI pragaTe te phaLyA vinA na rahe. A paMktiomAM je bhAva che te phaLe to ApaNA jIvanamAM AnaMda AnaMda thaI jAya. kAvyanI zarUAta ja kevI coTadAra vicArathI thAya che! prabhu tArI sAthe joDANa ka2vAmAM sauthI moTuM bAdhaka tattva che te ahaMkAra che. eka yAdagAra zera che: mane 'e agocara tattva sAthe kyAM kazuM saMdhAya che, ekavacana pahelo puruSa tyAM vacce AvI jAya che.' A ahaM e dIvAla che. tene oLaMgavAnI che. ATaluM prabhu, zIkhavI do. ahaMnI dIvAla oLaMgI, paheluM kAma jIvo pratye maitrI bAMdhavAnuM che. pula e maitrInuM pratIka che. e bAMdhavAnI zakti mane Apo. maitrI baMdhAyA . pula pachI mitranA hRdayamAM suvAsa prasarAvavA puSpothI bharacakka evo bAga racavAnI icchA che. A kArya mAre bhaktibhAvathI karavuM che te mATe bhakti mane Apo.icchA to evI che ke koInA ye hRdayamAM koI zalya-kAMTo hoya tene huM kADhI zakuM. e kAMTo kADhyA pachI, tene amRtajaLanA chAMTaNAM chAMTI jIvaMta banAvuM.ATaluM karyA pachI mAre have eka koro rUmAla joIe. koI paNa prakAranA pUrvagraha vinAno koro rUmAla e smitanuM pratIka che. enI zakti evI apAra che ke sAmI vyaktinA duHkha-darda ane AMsuone lUchI enA caherA para smita pragaTAvuM.mane kaMIka joIe che. te mAre mATe nahIM paNa koIkane kaMIka ApavA mATe joIe che. prabhu mane evuM Apo ke je bIjAne huM ApI zakuM.bIjAne mArA sthAne sthApI ne huM khasI jAuM. kavi harIndra davee gAyuM che ne ke H ApaNane kyAM che mamata, eka sthAne rahIe; bIjA mAMge che jagA, cAlane khasI jaIe. mAre koIne bAMdhavA nathI paNa huM mANasa pratyenI zraddhAthI baMdhAvA taiyAra chuM.vaLI A mArI bhAvanAonA phaLanI kAmanAthI huM mukta rahevA Icchu chuM, mAre evI nirlepatA-virakti-vairAgya joIe che. te tame ja udAratAthI ApI zakazo. mane vizvAsa che ke AvA pavitra divasomAM karelI AvI prArthanA avazya phaLavatI banI raheze. AvuM bane to mAruM moM hasu hasu banI rahe. to ja mArA dilamAM prasannatAnA jharaNAM vahetAM rahe ane citta akAraNa AnaMdathI chalakAI jAya. jo ATaluM maLe to mAre bIjuM joIe paNa zuM? prabhu te to tuM jANe ja che. kavinI A mAMgaNI mArI paNa banI raho! mArI banI raho! Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gota! mANasa, kyAM javuM che te baMdara to nakkI kara. mukAma nakkI haze to thoDI mahenate tyAM pahoMcAze. kavinI draSTimarmane tAkavA tarapha dore che. pustaka mATe, taLapado zabda thothAM -vAparIne aMte tenI nirarthakatA samajAvavA mAMge che. satya-ziva ane suMdaratAnI upAsanA ja jIvananI jaDIbuTTI che. A kAvyano khumAra mANavA jevo che. kevA adhikArathI kavi ApaNane ApaNI aMdara DokiyuM karIne zodhavA kahe che ! kAraNa? hIrA-mANeka-ratna-khajAnA,badhuM che jA, aMdara gota ! sUraja-caMdara-dhruva ne tArA,badhuM che jA, aMdara gota ! ApattinA pahADI killA, kaMIkane ADA AvyA che, aTakIza mA, dhara budhdhi,sadhdhara zakti-srota puraMdara gota ! DUbavAnuM cho to nirmAyuM,toya alyA ! tuM mATI thA ! choDa DhAMkaNI, khADA kUvA, nALA choDa, samaMdara gota ! eka ja thApe AzIrvAde, eka ja mITamAM nyAla thaIza, paracUraNiyA mUka nakAmA, jogI koka kalaMdara gota ! zubha-azubha ne sAca-jUThanA, jagata khelathI kyAM bhAgIza? kazuM na sparze evuM khAkhI, bhagavuM eka paTaMtara gota ! UpaDyo che to kejAdIno, -ne halesAM paNa bahu mAryA, bhalA AdamI ! kyAM jAvuM che? potIkuM kyAMka baMdara gota ! bharatI-oTa-tophAno saghaLuM, anivArya kudaratano krama, Asana tAruM aDola rAkhe, evuM jabaruM laMgara gota ! jhAjhAM thothAM, jhAjhI budhdhi, jhAjhA vAda vivAde zuM? jaDIbuTTI to A sAme rahI, satya, ziva ne suMdara gota! ApaNe bahAra phAMphAM mArIe chIe, bhaTakIe chIe. joIe chete cIja uttaramAM paDI che ane ApaNe tene zodhIe chIe dakSiNamAM!! je joIe che te badhuM ApaNI aMdara ja paDyuM che ! hA. badhuM ja aMdara che. heja dhIrajathI aMdara DUbakI daIne cotarapha nIrakhIe to je zodhIe chIe te maLI ja Ave. ApaNe aMdara jovAnuM zarU ja nathI karyuM. A badhuM bahArathI maLaze tema mAnIe chIe. kavi pUrNa vizvAsathI kahe che : cokkasa aMdara che. gItazo to jaDaze ja. A racanA gajhala tarIke paNa dAda mAMge evI che. kavi amRta ghAyale gajhalanI oLakha ApI che, te A racanA jotAM kharI Thare cheH lITI ekAda nIrakhI ghAyala halabalI jAya AdamI, te gajhala saMsAranI AMTIghUMTIthI UgaravA mATeno rasto paNa A gota !' gajhalamAM suMdara darzAvyo che. jagatanA khelathI bhAgavAne badale zubha-azubhanA, sAca-juThanA draDha na sparza tevI cittavRtti ghaDa. upara UTha! e ja rasto che. potAnuM yogendra evuM nAma paNa kavie jogaMdara zabda dvArA batAvyuM maLyA ane maLanArA janma, tasutasu paNa caDato jA, pAcho nahIM paDato.jogaMdara, aMtara gota! niraMtara gota ! -- yogendra vi. bhaTTa ApaNane bahAra ja jovAnI ane je kAMI joIe te bahAra ja zodhavAnI varSo junI kuTeva che. kavi ApaNo kAna pakaDIne kahe che : jA aMdara gota! pasaMdagInI veLA Ave tyAre paNa ApaNuM citta zudra-kSullaka ane kSaNikamAM aTavAtuM hoya che. emAMthI ugAravA mATe kavi, alpamAMthI bhUmA tarapha vALavA, nIcethI uThAvIne upara mITa mAMDatA zIkhave che. sAmAnyane badalevizeSanA premI ane pakSapAtI banavA prere che. gatimAM rasa che teTalo mukAma nakkI karavAmAM nathI. bhAI ! halesAM to ghaNA mAryA bhalA A gajhalanI trIjI kaDI vAMcatAM zrI rA. vi. pAThakanI ciraMjIvI paMkti "maravAnuM bhavya nimitta"nI mAMgaNI yAda Ave che. bahirmukhatAmAMthI aMtarmukha thavAnI AvI dhA2dAra zabdAvalithI ApaNI aMdaranI, olavAI javAnI aNIe pahoMcelI, cetanAnA aMgArAne pharIthI cetavI laIe. kAvya-AsvAda: 203 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabarIe bora cAkhyA'tA kyAM ? cetanAnA raMgamAM jhabakoLAIne AvelA A zabdone Aje mANavA che. ghaTanA eka hoya che, paNa tene jovAnA dRSTikoNa aneka hoya che. "aneka zabda paNa vAmaNo lAge eTaluM vaividhya A draSTikoNamAM hoya che. koNa' eTale khUNo: ane sAmAnya rIte te cAra hoya che. pachI temAM SaTkoNa, aSTakoNa...evI rIte saMkhyAvaddhi karatAM, umeraNa karatAM rahevAya. boranA mAdhyame zabarI ane rAmane joDatI A gIta-gata ghaTanAne jovAnA draSTikoNano to saMkhyAmAM na bAMdhI zakAya teTalo vistAra thaI zake! ghaTanA ati jANItI che. A viSayane kendramAM rAkhI, mAtra gujarAtImAM ja anekAneka kavioe racanA karI che; temAM A eka vadhAre..." evuM A gIta mATe vAparI zakAya tema nathI. enA kavi visanajIbhAIe to A ghaTanAno talasparza karI, ghaTanAnA uparanA kocalAne vIMdhIne joI che. mATe ja gItano upADa niSedhAtmaka zabdathI kare che. borane pratIka gaNIne, e miSe rAmane ja jANavAno prayatna thayo che. have A dRSTithI A ghaTanAne ApaNe jovAnI che. ema zarUAta karIzuM to badhuM barAbara samajAtuM jaze. borane cUMTavAnI je prakriyA che, tenuM nirIkSaNa kevuM suMdara che! boraDImAM kAMTA hoya che. te kAMTA AMgaLInA TeravAmAM vAge; vAge eTale lohInAM TaziyA phaTe. zabarI AMgaLInA Terave TelA TaziyAmAM rAmanAM darzana kare che. rAmanI pUjA kare che. cAkhavAnuM nAma laI - rAmane cAkhavAnI vAtamAM satata - kSaNanA paNa virAma vinA, taila-dhArAvatu - rAmanuM smaraNa rUMve rUMve kevuM ramatuM haze ke hAthamAM bora che teno aMza hoThe che tyAre paNa tene to boramAM chupAyelA rAmane ja joyA. are! bora to dUra rahyAM. paNa tene cUMTatI vakhate boraDInA tINA-tIkhA kAMTA vAge ane AMgaLInA Terave lohInA TaziyA phUTe te lAla raMgathI rAmanI pUjA thAya. emAM boraDI ane boramAM rAmanuM abheda-darzana kevuM manorama thayuM haze! boranI chAba taiyAra thayA pachI rAmanI rAha jovAmAM ane rAma hamaNAM Avaze, hamaNAM Avaze" e pratIkSAmAM rAmanuM smaraNa satata thatuM rahyuM tyAre pelA borane cUMTatAM-cAkhatAM je prIti- bhakti zabarIe bora cAkhyA'tA kyAM ? eNe jIbhe to rAkhyA'tA rAmane eka pachI eka bora cAkhavAnuM nAma laI aMdarathI cAkhyA'tA rAmane zabarIe bora cAkhyA'tA kyAM? bora bora cUMTatAM kAMTALI boraDInA kAMTA ene vAgyA haze lAla lAla lohInA TaziyA phuTIne pachI, eka eka borane lAgyA haze. AMgaLIthI bora eNe cUMTyA'tA kyAM? lAla TeravethI pUjyA'tA rAmane zabarIe bora cAkhyA'tA kyAM? roma roma rAha jotI AMkho bichAvIne keTalIya vAra eNe tAkI haze rAma rAma rAta 'dI karatAM raTaNa kyAMka Akhare to jIbha enI thAkI haze! hoThethI rAma eNe samaryA'tA kyAM? TheTha taLIethI jhaMkhyA'tA rAmane. zabarIe bora cAkhyA'tA kyAM? visanajI nAgaDA anubhavyAM hatAM, temAM raTaNa dvArA trIjuM vacana umerAyuM. ane chelle anuSThAnano cotho prakAra che te asaMga anuSThAnano, te paNa kudaratI rIte ja; "TheTha taLiethI jyAre rAmanI jhaMkhanA thAya che tyAre e asaMga sthiti che. mAtra ane mAtra rAmanI ja jhaMkhanA thAya che. dharatInA paDane vIMdhIne aMkura bahAra Ave te ma kavinA aMtastalamAMthI sahaja phUTI AveluM A gIta che. (jyAre A gIta bhAI nikeza saMghavInA kaMThe vahetuM hoya che tyAre kavinA A zabdo, sUranI sobate jIvaMta thatA anubhavAya che. e rIte A gIta mANavuM e yAdagAra ghaTanA banI jAya savajI chAyA 204: pAThazALA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAla, jhADanI khabara kADhavA drazya bhale eka hoya paraMtu tenuM darzana to vyakti vyaktie nokhuM ja rahevAnuM. ane kAle koI DALa tUTI che, temAM paNa kavinuM darzana to lokottara ja hovAnuM. kavi mAtra AMkhathI nathI jotA; tenI cAla jhADanI khabara kADhavA. najarano mahimA che. eka kuhADI kyAMka UThI che, juo, A vAta to kyAM navI che! jaMgalamAM eka jhADanuM tUTavuM, te to rojanI ghaTanA cAla jhADanI khabara kADhavA. che. jenI noMdha paNa na levAya evI sAdI ghaTanA che. e sAmAnya lAgatI ghaTanAne uThAvIne pAnakhare je paMkhIoe, kavi, konI konI sAthe joDe che tenuM ja mahattva che. jhADane hiMmata ApI'tI lokamAM koI prathitayaza vyakti svargavAsI thAya tyAre vRkSane yAda karavAmAM Ave e paMkhIonI hAma khUTI che. bhAyANI sAheba svargavAsI thayA tyAre ghaNAMe hRdayamAM je anubhavyuM hatuM te zabdamAM cAla jhADanI khabara kADhavA. avatarIta karyuM hatuM : eka dhIMgo vaDa dharAzAyI thaI gayo, jenI othe keTakeTalA mALA DALa tUTI ne keTa-keTalAM baMdhAyA hatA te badhA vIMkhAI gayA. Ama vyaktithI vRkSa sUjhe che. ahIM vRkSathI vyakti sudhI javAnuM che. paMkhInAM ghara tUTI gayAM; - kavi mukeza jozInuM nAma, AjanA navA kaviomAM mAnapurvaka levAtuM nAma che. ko'ke zuM mirAta lUMTI che, temanA kAvyanA viSayo nirALA che. racanA-zabdasaMracanA netra-dIpaka hoya che. temano cAla jhADanI khabara kADhavA. prathama kAvya-saMgraha ja poMkhAyo. vivecako ane kAvya-rasikonuM dhyAna kheMcAyuM. jhADa kuhADIlAyaka ho, gIta-racanAmAM teonI hathoTI sArI jAmI che. A kAvyamAM e sahaja jovA maLe to mANasa zene lAyaka ? che. jenI DALa taTI che. tevA koI jhADanI khabara kADhavAnI vAta che. taraNAMomAM vAta phUTI che, gujarAtIbhASAnI khUbI ahIM che. zabdavyaMjanAmAM to te medAna sara kare che. cAla jhADanI khabara kADhavA. zabdo sAdA paNa arthacchAyA ajabanI ! jhADanI khabara eTale parivAranI khabara mUkeza jozI kADhavAnI vAta che. DALa tUTavAmAM kAraNa che koI kahADI -koI Apatti ! koI apekSA ! kuhADInI sAthe kriyApada joDAyuM che 'UThI che'. ApaNe tyAM "soLa UThyA che' evo prayoga pracalita che. ahIM 'eka kuhADI kyAMka UThI che' DALane toDavAmAM nimitta banelI kuhADI che e sahAnubhUti-preraka che. have DALanI khabara kADhavAnuM kAraNa mAtra e DALa che ema nathI. e DALe to keTa-keTalAMnA pavana paDI gayelA divaso sAcavI jANyA che. pAnakharanA lAMbA lAge evA divasomAM, pharI vasaMta Avaze, paDelAM pAna navA thaI zaNagAraze ema hiMmata ApI paMkhIonI jamAtane rAjI karI hatI te badhAnI hAma javA beThI che. enI khabara kADhI AvIe. DALa tUTavA mAtrathI vRkSano viyoga che ema nathI. tyAM atUTa prItipUrvaka potAnI moMgherI mUDI jevA ghara bAMdhyA phemilI oNpha mena - tasvIra pradarzana hatAM. hUMpha ane salAmatI ApatAM, moTI mirAta samAM e ghara bhAMgyAM che! cAla, ApaNe tenI khabara kADhIe ane zraddhAnuM bhAtuM bAMdhIe; vizvAsanA dIvAmAM ghI pUrIe. chelle vedanA nItaratA zabdo che : jhADa jo kuhADIne lAyaka che to mANasa zene lAyaka che? moTA mANasomAM nahIM, nAnAM taraNAMomAM A vAta carcAya che! "taraNAomAM vAta phUTI che.' -rojIMdA vyavahAramAM 'vAta phUTI gaI" e prayogathI taddana bhinna arthamAM A paMkti racAI che. eka sArA vivecakanuM evI matalabanuM vAkya che : "kavino zabda pratibhAdatta che ke prayAsadatta che tenI kasoTI A che ke, kAvyAtmaka rIte prayojAyelo hoya te zabda, e paMktimAM ane e paMkti e kRtimAM ogaLI javA joIe. jo ema thAya to ja e zabda pratibhAdatta gaNAya, anyathA e zabda karAmatano dIdhelo che. ahIM 'taraNAMomAM vAta phUTI che' e paMkti gItamAM barAbara ogaLI gaI che. A gItanI vyaMjanA mANavI game evI che. mamaLAvatA rahIe evI che. pharI ekavAra A gItanuM gAna karI juo. zabdanA paDaghA taraMganI jema Avartana pAmaze. kAvya-AsvAdaH 205 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka kaDInA arthanuM avagAhana evA vaLAMka para AvIne Ubho che kAphalo, ahIMthI javAya che raNa tarapha, ahIMthI nadI tarapha; ahIMthI javAya raNa tarapha, ahIMthI sadI tarapha. kizana sosA A vakhate koI eka kAvya ke gItanA rasAsvAdane badale, mAtra tenI eka kaDInA AsvAdano upakrama rAkhyo che. kyAreka evuM ya jovA maLe che ke AkhI racanAne jIvADanAra eka kaDI ja hoya che. are ! kyAreka to pahelI paMkti, ke je devadatta hoya tenAthI AkhuM gIta jIvI jatuM hoya che. uparanI paMktio kavi kizana sosAnA eka gItanI che. enA zabda-sauMdarya kiMvA zabda-prAsa mAdhuryanI sarakhAmaNImAM tenuM arthagAMbhIrya ghaNuM hRdayasparzI che. Ama to, kAvyano zabda kakko ane bArAkhaDInA saMyojananI nIpaja che ke zabdakozagata zabdano viniyoga hoya che. hakIkatamAM evuM mAtra nathI. kAvyano zabda to kavinI koDha(varkazopa)mAMthI dvija(pharI janmIne) banIne nIkaLe che. tyAre te zabda koro nathI raheto. anekavidha arthacchAyAthI vibhUSita thaIne Ave che. kahevAya che ke jemAMthI ekathI vadhAre artha na nIkaLe tevo zabda kAyadApothImAM hoya to te prajAne nyAya karanAro nIvaDe. ane jemAMthI ekathI vadhu ne vadhu artha na nIkaLe tevo zabda kavino na gaNAya ! te joDakaNA gaNAya. kavino zabda, jema samaya badalAya tema e kAvyanA zabdo navA navA arthane dhAraNa kare, khole. temAMthI navA navA artha UghaDe - UghaDatA Ave to e zabda kavino kahevAya. ahIM evA zabdo kavi pAsethI maLyA che. raNa ane nadI, kSaNa ane sadI - A zabdayugma phakta tenA prAsanA kAraNe ja ramaNIya nathI lAgatA. tenA arthane vicAratAM ema lAge ke ApaNe ghaNIvAra sadIne bhoge kSaNa sajAvavA lAgIe chIe. nadIne tarachoDIne raNane AvakArIe chIe ! banne tarapha jaI zakAya ema che. pasaMda ApanI apanI tamArI prAyoriTI para badho AdhAra che. kSaNanI cAMdanI pachI sadInuM aMdhAruM hoya to sadIno moha jato karavA jevo che. raNamAM rakhaDIne nadIne bhUlavAnI hoya to tenA karatAM nadInI zodha karavI jarUrI che. banne rastA spaSTa che. banne rastA khUllA che. ahIM vaparAyelA raNa-kSaNa, nadI-sadI zabdo to pratIka che. te potAnA vAcyArthIne eTale ke zabdakozagata arthane ja jaNAvIne aTakatAM nathI paNa, vyaktie vyaktie ane samaya-saMjogavaza navA navA arthane te darzAve che. emAMthI ApaNane paNa eka vaNalakhyo bodha maLe che. A bodha meLavavA pAmavA ApaNe A paMktione vAraMvAra gaNagaNIe, mamaLAvIe to svAda, AnaMda ane ajavALuM ApoApa pAmIzuM. 206:pAThazALA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savajI chAyA vAMsa polo che, -mATe, vAMsaLI bane che sneharazmi re jIva! zAne ochuM ANe? gANuM tAruM hoMze gA ne riktatvanuM hRdaya saMkaTa nA khAlI; bhale tuM hoya adhUro, ciMtA tenI zAne? dharIza - e paMktithI ghaDo bharelo DUbe haNa, adhUro moje hANe! ApaNe, abhAvane vidheyAtmaka rUpe oLakhavAno tIre rajhaLato ghaDUlo khAlI, tene koNa vakhANe? prayatna Adaryo. kAle dustara tenuM mUlya taranArA prIche che, ke ko DUbiyA jANe. vItI jaze -- evo khAlI nabha A poluM poluM bharyuM ene koNa mAne? AzAvAda paNa e kAvyamAM koTika duniyA emAM vilase, viralA ko paramANe. DokAyo che. khAlI khAlI baMsI polI, gAje avirata gAne : pachI e ja abhAvanuM eka nirALuM svarUpa - phATelA khAlI bhale te hoya subhAgI, harinI baMsI thA ne khissAnI ADamAM meM rAkhI che chalakAtI-malakAtI moja re jIvI zAne ochuM ANe? gANuM hoMze gA ne! paNa joI. abhAvanI paNa sabhara samRddhi mANI. sneharazmi khumArIthI bharelA dilanI AvI bAdazAhI paNa hoI zake che. evI mastIthI jIvI paNa zakAya che. jIvananuM gAna tuM hoMzethI-premathI gA. gAvA mATe tArI badhuM badhe varavuM-varavuM nathI; naravuM paNa che. pAse badhuM ja che. bhale tuM khAlI hato. tenI ciMtA na kara. abhAvane UNapa gaNavAne badale upayogI gaNavAnI ghaDo bharelo hoya to DUbe che, adhUro hoya to tare draSTinuM dAna ApaNane, kavi sneharazmi karI rahyA che. che. adhUrAnI paNa kiMmata che ane e kiMmatanA kadaradAna re jIva! zAne ochuM ANe? gANuM tAruM hoMze gAne! paNa che. khAlI bhale tuM hoya adhUro, ciMtA tenI zAne? AkAza keTaluM poluM che! khAlI bhale tuM hoya adhUro, ciMtA tenI zAne? paNa temAM ja duniyA rahI che. ApaNe ghaNIvAra anyanI sAthe binajarUrI vAMsa polo che. eTale ja to e sUra relAve che! sarakhAmaNI karIne nAhakanA duHkhI thatA hoIe chIe. je che te ghaNuM che. enI paNa A akhila bhuvanamAM ApaNe kAMI nathI; ApaNI pAse kAMI nathI. jarUrata che. teno saharSa svIkAra kara. teno mahimA kara. AvA vicArane ghUMTIne ApaNA raja jeTalA khAlIpAne temAM majA kara. majAmAM rahe. gaja jeTalo cItarIne vAgoLyA karIe chIe, ane pelA eka ciMtana-preraka (ane ciMtA-preraka paNa) vAkyane sAcuM pADatA rahIe chIe : "nabaLA nasIbane vAgoLavAthI, enI zaktimAM vadhAro thAya che." evA samaye ApaNane ApaNI laghutAgraMthino bheda samajAvanAra zabdo sAMpaDe che. je je padArtho khAlI che te ja tenI sArthakatA che; ema darzAvavA kavi jIvane udezIsaMbodhIne kAvyanI mAMgaNI kare che : re jIva! tuM zA mATe manamAM ochuM lAve che? tArA phemilI oNpha mena -tasvIra pradarzana ! ' kAvya-AsvAda: 207 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahiryApikA kAvya svarUpanI sajjhAya kahejo caturanara e koNa nArI, dha2mI janane pyArI re; jeNe jAyA beTA sukhakArI, paNa che bALakumArI re. koI ghera rAtI ne koI ghera lIlI, koI ghera dIse pILI re; paMca rUpI che bALakumArI, manaraMjana matavALI re. haiDA AgaLa UbhI rAkhI, nayaNA zuM baMdhANI re; nArI nahIM paNa mohanagArI, jogIzvarane pyArI re. eka puruSa tasa upara ThAhe, cAra sakhI zuM khele re; eka bera che tehane mAthe, te tasa keDa na mele re. 2mUjabharI praznottarI zailIne saMskRtamAM prahelikA kahevAmAM Ave che. enA be prakAra paikI eka, AgaLa mANyo. have bIjo, A bahipikA prakAra mANIe. aneka stuti,stavana, padanA racayitA rUpavijayajI mahArAjanI A racanA kAvya-sajjhAyarUpe sAdhu-sAdhvIjI mahArAja kaMThastha kare che, daivasika pratikramaNamAM bole che. pAMca kaDInA A kAvyano rasALa upADa ukhANA zailIthI thAya che. zabdo camatkAra kare che ane prahelikAmAM prANa purAya che. nava-nava nAme sahu koI mAne, kahejo artha vicArI re; vinayavijaya uvajjhAyano sevaka, rUpavijaya kahe buddhi sArI re. svayaM bALakumArI che, chatAM je beTAne janma Ape te sukhakArI nIvaDe che. dharamI janone e vhAlI che. koIne ghe2 lAla varNanI, to koIne ghera lIlA varNanI, to koIne ghera pILA raMganI ema pAMca varNanI jovA maLe che. jonAranuM te mana-raMjana kare che. jogIzvara jevA jogIzvara paNa tene hRdaya pAse rAkhe che ane AMkhane to tenA para ja Therave che. A nArI nathI, to paNa mohanagArI che. juo to kharA ! tenA upara eka puruSa Ubho che. te puruSa cAra sakhIone sAthe rAkhe che. tenA mAthA para eka bera che je kadI chUTuM paDatuM nathI. navA-navA nAme badhA ene maLe che. A prahelikAno artha vicArIe. Ano javAba bahA2thI ANavAno che, eTale ke javAba che 'navakAravALI' ! A jANyA pachI badhuM samajAze. navakAravALI dharmI AtmAne priya hoya che. e gaNavAthI thatA lAbha te tenA putro che ! 208:pAThazALA navakAravALI raMga-raMganI hoya che, lAla, lIlI, pILI ema paMcaraMgI maLe che. ene jotAM ja mana khuza thAya che. gaNatI vakhate tene hRdaya pAse rAkhavAmAM Ave che, vAre vAre najara karavAmAM Ave che. te jogIone paNa pyArI che. gaNatI vakhate aMgUTho u52 2he che ane cAra AMgaLIo te aMgUThAnI sakhIo che; tenI sAthe navakAravALI Ava-jA kare che. enI upara eka phUmatuM che, je kadI chUTuM paDatuM nathI. A navakA2vALIne judA-judA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. koI tasabI kahe che, koI mALA kahe che. pAMca kaDI bolyA pachI A koyaDAno uttara kahevAmAM Ave che - navakA2vALI. AvI prahelikA ramUja sAthe jJAnanuM paNa dAna karanArI banI rahe che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wafuar disicions 9 They tips Der Ale Pallik STOF manana (Rodin) wis bufetes, a anaf 4 6 the ins inay felles 6 PIES Der Bond Firefie-Alis: 1 FISPUNE FAPPEhle piede Arany Muratsa Mont Easter ReHaleffst dofs grust s Sur 08 rerat eff Yong Hu Hans HBIIN freerow mrs gir sost Fly Ap has is 1-16 febr Kilop Josep 06811 INFO75 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAna zrI saMghamAM chellA chellA varSamAM naimittika anuSThAno pUrabahAramAM khIlyA che. upadyAna, sAmudAyika oLI, cha'rI pALatAM saMgha, kaMThAbharaNa tapa,zreNitapa, siddhitapa, vagere naimittika anuSThAnono zaMkha gAmo-gAma dara varSe phUMkAya che. A sarakhAmaNIe, pahelAM thatA hatA te nitya tapo, jevA ke H rAtri-bhojana tyAga, ukALeluM pANI, brahmacaryapAlana, bahenonuM aMtarAyapAlana, abhakSatyAga, vidaLatyAga, kaMdamULatyAga vagere nitya anuSThAno have sIdAvA lAgyA che ! abhaMga dvAra 'pAThazALA' : mAruM eka svapna naimittika anuSThAno thavA joIe, khUba thavA joIe, paNa te badhA nitya anuSThAnomAM kAraNa banavA joIe. upaghAnatapa kare tene kAyama sacittano tyAga hovo joIe. mAsakSamaNa kare tene kAyamI dhoraNe ukALeluM pANI pIvuM joIe. aThThAItapa karanAre haMmezane mATe cAturmAsa daramiyAna rAtribhojanano tyAga hovo joIe. A rIte jo thAya to dharmanA mULa jIvanamAM UMDA Utare. paraMtu AjakAla A nitya anuSThAnonA mULa hetunuM jJAna na hovAnA kAraNe upekSA thatI hoya tema lAge che. saravALe pApabhIrutA vagere aMtaraMga dhArmikatA lupta thatI jovA maLe che. bIjI bAju, jo zrIsaMghane vizALa evA traNa bhAgamAM vaheMcIe to, eka varga che jJAnarUci vALo. tene vyAkhyAna zravaNamAM rUci-rasa hoya che. te sAMbhaLavA mATe Ave che. bodhadAyaka ane vicArapreraka uttama vacano sAMbhaLavAnI te IcchA paNa rAkhe che. tenI pAse apekSita UMDo bodha na hovAne pariNAme, tene zravaNakriyA ja thAya che ! buddhimAM kazuM TakatuM nathI. zravaNakaLAne aMte zravaNayoga siddha thavo joIe te thato nathI. eka dAkhalo laIe. parvAdhirAjanA divasomAM gaNadharavAdanA vyAkhyAnomAM te moTI AzAe Ave che. zaheromAM to gaNadharavAdanuM vyAkhyAna sAMbhaLavAno moTo krejha hoya che, tethI moTI saMkhyAmAM Ave che. traNa kalAkanA zravaNa pachI te zuM lAbha pAme che ? jo tenI pAse 'AtmA che, te nitya che, karmano kartA che, bhoktA che, 210: pAThazALA mokSa che, mokSano upAya che' AvA SaDthAna vagereno abhyAsa hoya to tene jarUra lAbha thAya. paNa tenI pAse jJAna khAte silakamAM kazuM hotuM nathI. bIjo varga che kriyArUci vALo. te varga kriyA karatAM karatAM te kriyAne kriyAkAMDa banAvI de che. kriyAnuM kriyAyogamAM parivartana thatuM nathI. kriyAvidhimAM apekSita bahumAna aucitya joIe te nathI hotuM. are ! te kriyAonA artharahasya-hetu suddhAM jANavAnI jijJAsA hotI nathI. evA jJAnanI dizAmAM prayatna ja nathI hoto. trIjo eka varga che dhyAnarUci vALo. tene yoga, adhyAtma, dhyAnamAM rasa-rUci hoya che ane e apekSA laIne ja te Avato hoya che. tene ahIM kazu saMtoSakAraka maLatuM nathI. dhyAnane badale dhamAla dekhAya che. tethI te bIje, vipazyanA, prekSA, agAsa jevA vikalpa tarapha vaLI jAya che. AvA traNeya varganI samasyAno upAya ane ukela mAtra eka ja che -- 'pAThazALA'. jANItA duhAmAM batAvelI cAra samasyA - 'pAna saDe, ghoDA haDe, tavA para roTI jale ane vidyA visara jAya' -no eka ja javAba che 'pherI nahIM' e * mujaba ApaNI traNeya samasyAno eka ja javAba che, e che 'pAThazALA'. A pAThazALAnuM paNa jIrNodhdhArakArya thavuM jarUrI che. teno DhAMco taLiyAthI Toca sudhI badalavo anivArya che. pahelI vAta e ke tenuM svataMtra makAna hovuM joIe. gametyAre game te samaye tyAM bhaNavA jaI zakAya evI goThavaNa hovI joIe. jo AyaMbilakhAtAnuM svataMtra makAna hoya to zrIsaMghanA mULanA siMcana jyAM thAya che te pAThazALAnuM svataMtra vizALa makAna kema nahIM ? tene have agratAkrama Apavo ja paDaze. dAnano moTo pravAha have jJAnanA kSetramAM vALavAnI tAtI jarUra jaNAya che. pAThazALAnA makAnamAM sarvAMgasaMpUrNa graMthAlaya paNa hovuM joIe. graMthAlaya to mAruM eka sapanuM che; te covIse kalAka khullu rahevuM joIe. covIsa kalAka khullI rahetI davAnI dukAna hoya to graMthAlaya ne pAThazALA kema na hovA joIe ? Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mAtra taraMga nathI. videzanI yunivarsiTIomAM AvA samatAzataka jevA vicArasUtro bhaNAvavA joIe. A mATe graMthAgAra hoya che ja. jarUra paDe tyAre niHsaMkoca tyAM jaI bharapUra pracAra paNa thavo joIe. ahIM bhaNAvAya che, zakAya ane lAbha laI zakAya ! ApaNe to jJAnanA pUjArI bhaNAvAze tevI rItasaranI jAherAta thavI joIe. gaNAIe chIe. to ApaNI jJAnanI A paraba khullI ja zrIsaMghamAM Avo bhAra samyagujJAnanI paraba jevI rahevI joIe. sutrajJAnanI sAthe arthajJAna maLe tevI badhI pAThazALA mATe ApavAmAM Ave to, AmAnuM kazuM ja azakya ja vyavasthA tyAM hovI joIe. pUjyapAda haribhadrasUrijIe nathI. kAmacalAu kAmomAM dara varSe keTalo moTo arthavyaya, lalita vistarAmAM arthabodha vinAnA sUtrapAThane sUkI zeraDI zramavyaya ane zaktivyaya thAya che ja. tenI sAthe AvA cAvavA jevo kahyo che. paMcapratikramaNa sUtra, jIvavicAra- kAyamI kAryamAM e badhuM vALavAmAM Ave to zrIsaMgha naMdanavana navatattva bhaNAvAya che te uparAMta paMcasUtra-cauzaraNa jevA banI jAya. ATaluM AjanI pAThazALA vize. zuddhisUtro, RSabha paMcAzikA jevA bhakti sUtro, yogasAra, pahelo pATha ! kSamA e dharma che, kSamAno virodhIbhAva te krodha. dveSa, IrSA, niMdA A badhA krodhanA nAtIlA che. A adharma che. kSamA e AtmAnA bhAve che, Atma jAnata cha ta guNa che. nitya che. jyAre krodha karyajanita bhAva che. mATe te anitya che. kSamA e caitanyano AvirbhAva che. to paNa teno sToka na karavo, manamAM saMgharavo nahIM. saMgharazo to te vera banI jAya. upAdhyAya mahArAjanI sonerI zikhAmaNa che : "krodha anubaMdha navi rAkhIe.' krodhano anubaMdha nahIM, tenI paraMparA nahIM. thayuM hoya te dADhamAM rAkhavuM nahIM, krodhamAMthI jevuM mana nivRtta thAya ke tarata ja nirakSaNa, parikSaNa, pRththakaraNa karavuM ane tenA pariNAma rUpe jAgati lAvavI. jAgRti Ave arthAtu sAvadhAnI Ave to doSa ghaTe. paraMtu A krodha jaladI jAya tevo nathI. sauthI moTo doSa krodha che, pahele naMbare che! krodha karavA mATe paNa bIjI vyakti joIe. krodha sva ane para -- bannene saMtApaparitApa janmAve, hAni paNa kare. Atmadhanane lUMTanAra krodha bhUla kabUle che. svabacAvamAM eka akSara paNa kahetA nathI. jevI emaNe potAnI bhUla kabUla karI ke tarata ja AryA caMdanAjIe paNa temane mApha karyA. maitrI snehanuM pratIka che. sneha zAMtinuM kAraNa che. krodha dveSanuM pratIka che. dveSa saMtApanuM kAraNa che. krodha kare ane kSamA na mAMge to saMtApa rahe che. mATe krodha para kAbU meLavavA hRdaya bhInuM bhInuM rAkhavAnuM che. jIva pratyenI maitrIthI haLavuM rAkhavAnuM che. kula sugaMdha phelAvavA ja che, meghadhanuSa AMkhane AnaMda ApavA mATe che, saMgIta karNane madhuratA bakSe che tema jIva prema karavA mATe ja che. ApaNuM jIvana anyanI sAthe joDAyeluM hoya che, eTale gamA-aNagamAnI zUnya-cokaDInI ramata cAlatI rahe tyAre sAmAnI jagyAe ApaNe pote paNa hoI zakIe chIe tema mAnI sAmAne avaguNane ke adhUrapane hasI kADhavA e ja uttama upAya che. kavi jayanta pAThake A vAta kAvyamAM maDhI che : ramatAM ramatAM laDI paDe bhai mANasa che, hasatAM hasatAM raDI paDe bhai mANasa che. ATaluM samajIne ApaNe saMbaMdhomAM lAgatI kaDavAza, khArAza haLavAzathI laIe to kamase kama ApaNe to haLavA rahIe ja. A jIvana jIvavAnI kaLA che, jeno pahelo pATha che : hA, e mArI bhUla che. A pATha AvaDI jAya ene jIMdagInA pachInA agharA pATha paNa AvaDI jAya. krodhano IlAja mAtra kSamA che. mApha na karo to maitrImAM tIrADa paDe che, pachI maitrI tUTe che. jyAre mAphI mAMgavA mATe jevI pahela thAya ke tarata ja sAme teno paDagho paDe che. mRgAvatIjInuM hRdaya mUdu, namra ane saraLa hatuM. eTale ja guNI caMdanAjI pAse mastaka namAvI khamAve che. potAnI manana : 211 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaThora kRpAno svIkAra 5' 5 " --) . : ! ka daI ApaNe ghaNI ghaNI IcchAo karIe chIe ane te badhI pUrI karavA mathIe chIe. A badhI IcchAo phaLatI nathI tyAre ApaNe du:khI thaIe chIe. IcchAo phaLe tyAre teno yaza potAnA kismatane ane kyAreka zraddhAvaza, bhagavAnane apAto hoya che. paNa jyAre IcchA na phaLe tyAre te hatAza thato hoya che, ane chevaTe bhagavAnane uddezIne tene doSa deto hoya che. | 'tuM dayALu che ke nahIM ! AvA duHkha devAnA hoya ? ema bolato hoya che. paNa kharekhara to e AvI paDelA duHkhamAM prabhunI kRpAnA ja darzana karavAnA che. A bAbatamAM kavi ravIndranAtha TAgoranI kAvyakaMDikA khUba ja hRdayasparzI che : Ami bahu vAsanA ya prANapaNe cAI vaMcita kare brAMcAle mora e kRpA kaThora saMcita mora jIvana bhare. aneka vAsanAno mAryo jIva para AvIne mAMguM chuM paNa te mane vaMcita rAkhIne bacAvI lIdho che e kaThorakRpA mArA AkhA jIvanamAM saMgharelI raheze. A je "kaThorakRpA' che tene samajavAno prayatna karavA jevo che. mArA vAraMvAranA anubhava A vAtamAM sAkSI pUre che. jyArejyAre IcchA phaLI nathI tyAre-tyAre kSaNika duHkha thayuM che; paNa thoDA samayanA aMtare e vitelI ghaTanA tarapha dRSTipAta karuM chuM, te prasaMganuM vizleSaNa karuM chuM tyAre paNa temAM prabhunI kRpAnA komaLa kiraNono ja sparza jaNAya che. ane sAcosAca peluM prasiddha vAkya yAda Ave che ke : "je thAya te sArA mATe.' A AzvAsana nathI, preraNA che. A ja saMdarbhamAM kavivara TAgoranuM eka bIjuM mahattvanuM vAkya yAda rAkhavA jevuM che : "vagara mAMgye je maLyuM che tenI je javAbadArI che te tuM pUrI pADI zakato nathI to tuM je kAMI mAMge che tenI javAbadArI tuM zI rIte upADaze?' eTale je kAMI banyuM te badhAmAM tenI komaLa-kaThora kRpAnA darzana karavA; tethI duHkha, darda ke phariyAda jevA viSAdapreraka vicAra ja nahIM Ave. ravIndranAtha TAgora 212 : pAThazALA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma AdhArita artha vyavasthA anIti ke apramANikatAnI AcaraNA karatAM paNa anIti ke apramANikatA pratyenI zraddhA vadhu khataranAka che. AjanA yugamAM A banne vadhyA che tenI ciMtA che ja paNa vadhu to anIti ane apramANikato pratyeno je lagAva che te vadhu khaTake che. nIti pratyenI zraddhA e dharma pratyenI zraddhAnuM dvAra che. nIti e dharmanuM paheluM pagathIyuM che. e vinA dharmamaMdire javAya zI rIte ? pazcimanA dezonA satata ane sakhata saMparka vadhavAthI tyAMnA bhogapradhAna vicAra pravAho ApaNAM para chavAI gayA tethI bhUkhALavA thaIne tamAma prakAranA bhogo upara akarAMtariyA thaIne je tuTI paDavAnuM zarU thayuM e bhoga bhogavavA mATe puSkaLa artha (paiso) joIe. vaLI bhoganA atIrekathI roga Ave ene bhagADavA paNa artha joIe. ema, arthanI jarUrIyAtanuM bevaDuM bhAraNa AvyuM. chevaTe yena kena prakAre arthane bhego ka2vAmAM ja mANasa divasa-rAta doDato thaI gayo ane jIvana jIvavAnI kaLA bhUlI gayo. zvAnanI jema jAtane khotarI sukhano anubhava karI rahyo hoya tema jaNAya che. sahaja sukhane bhoge te Ama duHkha notarI rahyo che ! A to najare joyelo dAkhalo che. kUtaruM kyAMka ukaraDe paDela hADakAnA TUkaDAne laI Ave ane galInA ko'ka khUNe bharAIne bese. hADakAnA sukkA TUkaDAne moMmA laI cATe. emAMthI kAMI svAda na Ave eTale be dAMta vacce mUkIne bhIMsa de. bhIMsa evI ke tenA ja peDhAmAMthI lohI nIkaLe. e lohI cATI hADakuM cUsavAnuM AbhAsI sukha mANe ! basa, AvI ja rIte doDAdoDa karI, sAva niHsAra jaNAtA padArthonA bhogavaTAthI potAne sukha maLI rahyuM che tema mAnIne jIvatA mANasanI kUtarA samI kathanI che ! mANase potAnA jIvanamAM sarvopari sthAna paisAne ApyuM. ragaragamAM paiso vaNAI gayo ! dukAna, ghara tathA samAja-saMbaMdha sudhI paisAnuM sAmrAjya phelAyuM hota to samajata ke A jhera utAravA anya koI paribaLa kAma Avaze. paNa, je paribaLathI A jhera utArI zakAya evA dharmasthAnone paNa tenA A paisAthI abhaDAvI dIdhA che ! ane A paiso paNa kevo ? jJAnI puruSoe je je dhaMdhAo ka2vAnI nA kahI che tevA dhaMdhAomAMthI Avelo ! AjIvikA mATe to sahu koIe vyavasAya karavo paDe. te ochAmAM ochA pApavALo hovo joIe kemake je vyavasAyamAMthI dhananuM upArjana thAya che tenI asara te dhana upara hoya che. pApano paiso pApa sUjhADe. nItino paiso puNya sUjhADe. koInI 'Aha'no paiso, koInI AMtaraDI duHbhAvIne raLelo paiso, koInI AjIvikA kacaDIne meLavelo paiso sukhI na ja kare. paiso to anyane sukhI karIne meLavelo ja hovo joIe. vaLI sajjananuM lakSaNa dhananA DhagalA karavAmAM nathI. dhananI mUrchA utAravA, potAne upakArI evA dharma pratyenI potAnI kRtajJatA pragaTa karavA tathA te dvArA dhananI sArthakatA saMpAdana karavA mATe dharmanA vidhavidha kSetromAM sarvyaya kare. AvA AzayathI devAtuM dAna paNa lenArane levAno boja na lAge ane denArane paNa ApyAnI haLavAza anubhavAya. AvuM thAya to, AjakAla artha AdhArita dharmavyavasthAnA je varavA darzana thAya che tene badale na2vA darzana thAya. dharma e AtmAnI pAse pahoMcavAno rAha che tene artha-kAmanI chAyAmAMthI paNa alipta rAkhavo hitAvaha che. Aje dharmanI koI paNa pravRttinI vAta Avaze eTale saMsAranI jema pahelI vAta dhananI ja Avaze. dhana mATe dhanavAno tarapha najara doDAvavI paDaze. dharmane puSTa karavA mATe dhanavAnone binajarUrI mahattva ApavuM paDaze. dharmakriyAo zuddha-sAtvika ane nirApada banavI joIe. dhana ane dhanavAnone apAtA mahattvane kAraNe A azakya bane che. jIva mAtrane sAcI zAMti, abhaya ane AnaMdanuM pradAna karanAra dharmane enA mULa svarUpamAM jALavI rAkhavo te ApaNI anivArya pharaja che. jIvanamAM nItino pAyo haze to ja jIvana-maMdiranA dharmano caLakato raheze. kaLaza manana : 213 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM tAruM saMbhALa nizALanA vargamAM chaThThA dhoraNanI gaNitanI parIkSAnA prazna patro vaheMcAyA. uttaravahInAM pAnAM pharatAM hatAM eno avAja paNa saMbhaLAya evI nIrava zAMti chavAyelI hatI. praznapatronA prazno samajavAmAM ane enA uttara manamAM goThavavAmAM vidyArthIo parovAyelAM hatAM. UMcuM jovAnI koIne phurasada na hatI. bAsaTha vidyArthIomAM eka evo hato ke je cota2pha moM pheravIne anya vidyArthIone joyA karato ! koI vidyArthI uttara zodhavAnI mathAmaNamAM mAthuM khaMjavALI rahyo hato; koI uttara lakhatAM pahelAM penamAM AvelI vadhArAnI zAhI mAthAnA vALa sAthe ghasato... ...Ama AjubAju jotAM, eNe paNa jarA-tarA lakhavAnuM zarU karyuM, tyAM koI chokaro potAnA buTathI pATalIne ThapakArI tAla Apato hato te tarapha dhyAna gayuM. enI bAjuno chokaro potAnA cazmA kADhI, khamIsanI cALathI sApha karato hato e para najara paDI. AgaLanA vidyArthIe, prazna na samajAtAM, bAjunAne pUchavA lAgyo, 'hamaNAM vAta na kara mane lakhavA de' ema ene javAba maLyo. A badhuM jovAmAM ghaNo samaya vitato gayo. khAsa kAMI lakhAyuM paNa nahIM. eTalAmAM parIkSaka mahAzaye jAhera karyuM H have paMdara miniTa bAkI rahI che. cIvaTavALA vidyArthIo potapotAnI uttaravahI ApIne cAlavA paNa lAgyA. te badhAne paNa A vidyArthI rasapUrvaka joto rahyo ! koNe kevuM zarTa paheryuM che, koNe kevI rIte vALa oLyA che, koNe kevA pagarakhAM paheryA che tenuM ja nirikSaNa karato rahyo. samaya vaheto rahyo... 'badhA uttaravahI ApI do. samaya pUro thayo.' zikSake jAhera karyuM. bAkInA vidyArthIe bahAra nIkaLI gayA tyAre pelo vidyArthI 'oho ! mAre to uttaro lakhavAnA bAkI rahI gayA !' ema aphasosa karato jhaTapaTa utAvaLe utAvaLe lakhavA lAgyo, paNa eTalAmAM to zikSaka khuda enI pAse AvIne uttaravahInA pAnAM laI le che. pelo vidyArthI kAlAvAlA karI kahe che H plIjha, thoDo vakhata Apone sara ! thoDI vAramAM badhu lakhI laIza. zikSaka kazuM sAMbhaLyA vinA, enI adhurI uttaravahI laI le che vidyArthIne varga bahAra javAnI pharaja pADe che. vIlA moDhe ane lathaDatA page e bahAra nIkaLyo. badhA mitro ekabIjA sAthe maLIne potapotAnA uttaronI 214: pAThazALA cakAsaNI karI rahyA hatA jyAre A vidyArthI ekalo aTUlo mUMgA joto rahyo. pariNAma zuM AvyuM haze enI to kalpanA ApaNe karI zakIe. ApaNe paNa A saMdarbhamAM vicAravAnuM che. ApaNo manuSyabhava e parIkSAno piriyaDa che. saMsAra e varga che. ApaNe uttaro ApavAnA che. prazno to sAme ja paDyA che. jo A mANasa zuM kare che ane pelo zuM kare che; ANe Ama kema karyuM, ANe Ama na karyuM hota to sAruM hatuM vagere arthahIna ane anadhikRta paMcAtamAM zakti ke samayane na veDaphIne jyAre ApaNo piriyaDa pUro thAya tyAre ApaNI taiyAra uttaravahI ApIne javAnuM che. kavi karasanadAsa mANekanI paMktio yAda Ave che : A thayuM hota ne te thayuM hota, ne jo pe'luM thayuM hota; aMta samaye evA arataDAnI hoya na gotAgota, hira huM to mAMguM chuM evuM mota. jIvanamAM A rahI gayuM ane te rahI gayuM. mAre to A kAma karavuM ja hatuM ane pe'luM kAma karyA vinA cAle tema ja na hatuM. -Avo vyartha ane vAMjhiyo baLApo nakAmo gaNAze. duniyAnI pArakI paMcAta choDI, mArA bhAge AveluM kAma te mAro praznapatra. enAM uttaro huM pramANikatAthI, jAtaniSThAthI ApI dauM; mArAthI banatuM badhuM meM karyuM che, kazI aMcaI nathI karI. mAro copaDo khUllo che. have mRtyune AvavuM hoya to Ave, mane mRtyuno Dara nathI. mArA mATe mRtyu paNa mahotsava che. potAnuM saMbhALI, potAnA kAmamAM DUbelA rahIne ApaNe ApaNA manuSyabhavanA peparane sArI rIte lakhIne, ApIne, saMtoSapUrvaka ahIMthI jaIe to ApaNane akhUTa zAMti ane samAdhAna maLaze. emAM ja ApaNA A bhavanI sArthakatA che. tuM tAruM saMbhALa, aMtarane ajavALa; parihara para jaMjALa, thoDo che tuja kALa... jugano ehI ja cAla, moTAbhAge bAla; kAjaLa ghasatAM gAla, tuM tAruM saMbhALa... rIjhayA Ape bALa, khIjyA Ape gALa; khiNa reMka ne khiNa nyAla, tuM tAruM saMbhALa... Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanI paribhASA yAda rAkhavAno saraLa upAya bahu bhaNelA bhUle tyAre ekaDA-bagaDAnuM gaNita pharIthI zIkhIe. A sAduM aMkajJAna bhUlelAM bhaTakelAne pharI saMskAranI sIDIe caDAvaze. 1 -- AtmA eka che. tene saMsAranuM paribhramaNa karAvanArA 2 - rAga-dveSa be che. tenAthI mukti meLavavA mATe jIve 3 -- jJAna-darzana-cAritra e traNenI ArAdhanA karavI joIe. te na thAya to chevaTe 4 -- dAna, zIla, tapa, bhAva e cAra prakAranA dharmanI upAsanA karavI. dharma pAmavo che? 5 -- paMcaparameSThine hRdayamAM dhAraNa karavA joIe. te karyA pachI 6 -- cha kAyanA jIvonI rakSAnuM kArya karavuM joIe. tenAthI 7 -- sAta bhayanuM nivAraNa thAya che, ane sAta kSetramAM prIti thaze. tene sudraDha karavA mATe 8 -- aSTa pravacana mAtAno Adara karavo joIe. te mATe brahmacaryanI 9 -- navavADo pALavI joIe. temAM zakti ochI paDe to 10 -- daza prakArano yatidharma Adaravo joIe. te na thAya to zrAvakanI 11 -- paDimAne vahana karavI joIe. temAM zakti ochI paDe to 12 -- bAra vratanI pAlanA karavI joIe. te vrata pAlana karatAM jIva samajIne 13 -- te kAThiyAne tyAga karavAnA che ane aMte 14 -- cauda guNasthAnakomAMthI pasAra thaI 15 -- paMdara bhedamAMthI koI paNa eka bhede siddha thavAnuM che. da A rIte, bALakane lakhatAM paNa na AvaDyuM hoya e uMmare dharmanI ArAdhanAno khyAla Ape evI pAribhASika saMjJAothI te vAkepha thaI zake che. manana : 215 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asala svarUpane jALavIe vizvanA tamAma padArthonI ane vyaktinI vyaktigata moTA che, chatAM jUInuM kAma gulAbathI na thaI zake. bannenA maulika vizeSatA hoya che. A vizeSatA jALavavI, e guNadharmo judA ja che. pratyeka vyaktinI pharaja che. kAMIka juduM karavAnI lAlasAmAM jAsudanAM phUlo sAthe bIjAnI barobarI karavAnI lhAyamAM mANase potAnI mANase kevAM ceDAM karyAM che? enAthI zuM hAMsala karyuM? kyAM ananya oLakhane zA mATe bhUMsavI joIe? potAne kudaratI lAlacaTaka jAsuda ane kyAM phikyuM - zveta zabda vAparatAM Dara rIte maLelI A vizeSatAnuM paNa vizvamAM vizeSa prayojana lAge evuM varNasaMkara sapheda jAsuda ! asala lAla-lAla che; eka nizcita kArya che. enI cokkasa mukarara jagyA che. jAsudanuM sthAna bIjuM koI laI zake kharuM? enA abhAvamAM e jagyA khAlI ja rahevAnI che. A vyaktinA nAmanI jema bhale te zabdanA paryAya hoya, khAlI jagyA bIjA aneka vikalpo thakI paNa bharapAI na to paNa paMkaja nAmanI vyaktine paMkaja kahI bolAvazo to thaI zake. ja te Avaze. ene mULa nAmane badale kamala, padma ke Aje, je nathI te banavAnI doDa asalane nakalamAM - zatadalanA nAme bolAvazo to e haragija nahIM Ave, pheravavA sivAya bIjuM zuM karI zake che? jene je maLyuM che te bhale e zabdo eka ja artha batAve! asalane bIjAmAM adalabadala karavA lAge che to vyavahAramAM paNa AvuM ja jovA maLe che. avyavasthAno phelAvo ja thAya che, arAjakatA vakare che ane zrIphaLanuM prayojana che. bhale eno barachaTa dekhAva kudaratanuM taMtra samULaguM khoravAI jAya che. vaLI enAthI anAkarSaka hoya. zrIphaLanI jarUra hoya tyAM suMvALuM sapharajana kazuM siddha to thatuM nathI ja. kAMI kAmamAM Ave? ema tamAma cIjonuM cokkasa kAma nakkI vizvanI eka suyojita vyavasthA che. A vyavasthAthI ja che; mATe tene tenA svarUpe jALavavAmAM ja tenuM gaurava to A vizvanuM mahAna taMtra sapere cAlI rahyuM che. che, mahAtama che, bhAI ! tene tema ja sAcavavAmAM vazekAI vizALa upavanamAM vividha choDa para khIlelAM che. tenI sAthe aDapalAM na karavAM joIe. tene badalavAnI bhAtabhAtanAM ane jAtajAtanAM e tamAma phalonI eka mathAmaNa na karavI joIe. svataMtra oLakha che. pratyekanAM raMga-rUpa-sugaMdha-kadanuM svataMtra juone! papaiyAM kevAM mIThAM ane suMdara, pILAM haLadara sthAna che. enuM AgavuM mUlya che. jUInA phula bhale nAnakaDAM jevA AvatAM ! enuM eka nAma ane kAma hatuM. enA ane nAjuka che; gulAbanA bharAvadAra puSpo bhale tenAthI guNadharmo hatI. ane have iMjekTa karAyelA, rasAyaNika prakiyAthI ugADelAM, Diskone nAme oLakhAtAM papaiyAM ! AjanA mANasane je jema che tema rahe; e pasaMda nathI, gamatuM nathI. asalanA guNadharmo sAthe aLavItarAI kare che. pariNAme e avaLacaMDAI puravAra thAya che. mATImAMthI gaNapati banavAne badale vAMdarA jevuM kAMIka uTapaTAMga banAve che! prAkRtika mUlyono hrAsa na thAya, enI asaliyata sacavAI rahe e AjanI dizAhIna doDa doDatA manuSya zIkhI levuM paDaze; ThAvakA banavuM paDaze. kara - - 216: pAThazALA Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttamatAne virAjamAna karavA siMhAsana racIe jIvanane uttama banAvavA zuM karavuM joIe? A prazna manamAM vAraMvAra ghoLAto rahe che. je sarjakoe potAnuM jIvana-ghaDatara uttama rIte karyuM che teonA jIvanamAM DokiyuM karatAM temaNe racelA sAhityamAMthI preraNA meLavavAnI IcchA thatI rahe che. teonA vicAronI tAkAta sacoTa mArgadarzana Ape che. uttamatAne virAjamAna karavA mATe siMhAsana kevuM ghaDavuM joIe e vicAranI mathAmaNamAM kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya mahArAja racita eka zloka hoTha para ramavA lAgyo : sAdhu-sambandhabAyopi, so'kRtyebhyaH praangmukhH| doSAnveSaNavimukhaH gunngrhnntttprH|| artha : te nayasAra, sAdhunA saMsargavinA paNa akRtya karavAthI parADamukha hato; bIjAnA doSa zodhavAmAM vimukhe ane gUNa zodhavAmAM taiyAra hato. vAta to nayasAra nAmanA eka gAma-mukhInI AlekhAI che, paNa evuM lAge ke e nimitte ApaNA jevA jIvone mATe eka nakazo dorI Apyo che. uttama tattvonI khANa sudhI laI jatI keDI ja kaMDArI ApI che. uttamatAnI pRSTha-bhU (beka-grAuMDa)nI A vAta che. unnatatAnA eka eka sopAna ghaDI ApyA che. krame krame e caDavAnA che. sau prathama, ApaNA kuLane prabhAve ane sajjanonI vANI sAMbhaLavAne kAraNe ApaNe eTaluM to samajI zakyA chIe ke akRtya kone kahevAya. na karavA jevA kAma, jevA ke, nirdaya thavuM, sAmAne nukazAna thAya tevuM juThuM bolavuM, sAmAnuM svamAna ghavAya evuM vartana karavuM, parAyuM ane aNahakkanuM koInuM chInavI levuM, oLavI javuM, vizvAsaghAta karavo, kudraSTi karavI, marma vacana bolavA, cADI khAvI, cugalI karavI, koInA aparAdhone mApha na karavA, vagera vagere... AvA kAma karavA mATe ApaNe paramukha chIe ? AvA kAma ApaNe karatAM to nathIne ? A badhuM ApaNe jAta-tapAsa karIne vicAravuM che. parADamukhatA pachI bIje krame Ave che, para-doSa jovA pratye bedarakArI rAkhavI te. bIjAnA doSa jovA tarapha aruci, vimukhatA, yAvata aNagamo thavo te. A AcaraNa muzkelIbharyuM che. parADamukhatA keLavavI haju sahelI che; jyAre, A bIjA prayatnamAM to pAsa-mArka meLavavA paNa kaThina che ! koInA paricaya pachI, e vyakti jema jema ApaNI nikaTa AvatI jAya tema tema tenA jhINA doSa moTA thaIne ApaNane dekhAvA lAge che ane te ApaNA mana para chavAI jAya che. kramazaH ApaNuM mana ane AMkhate vyaktinA vadhu ne vadhu doSa zodhavAnA kAmamAM lAgI jAya che. e vyaktimAM A sivAya kazuM che ja nahIM ema ApaNe mAnatA ane manAvatA thaI jaIe chIe. lagabhaga AvI ApaNI sthiti che. have eTaluM nakkI karavuM che ke sAme cAlIne doSo gotavA nathI. 'UTha pANA paga upara' evuM karavuM nathI. kadAca bIjAnA doSa jovAI paNa jAya to AMkha pheravI levI che. AMkhamAM ja aTakAvI devuM che. AgaLa magaja sudhI ane magajathI AgaLa jIbha sudhI -ema nathI karavuM. parAI burAIne UchInI zA mATe levI? ATaluM samajAze to uttamatAnA siMhAsananI "beThaka' taiyAra thaI jaze. akArya-parADamukhatAnA pAyA para A beThaka taiyAra thaI, have guNane grahaNa karavA taiyAra thaIe eTale "pITha paNa taiyAra thAya. guNa joIne ene jIbha dvArA tarata ja vahetA karIe. guNanI prazaMsA karavAmAM kaMjusAI na karIe, vilaMba paNa na karIe. to ja ApaNAmAM guNa grahaNa karavAnI tatparatA AvI ema nakkI thAya. guNagAna ke guNavarNanathI kazuM na vaLe; mahattA guNagrahaNanI ja che. kApaDiyo gajanA gaja mApe paNa eka tasu jeTaluM phADe nahIM e zuM kAmanuM? guNane ApaNAmAM lAvavAnI abhilASA keLavavAnI che. guNa pakSapAtI, pachI guNa abhilASI ane pachI guNavAna banavAnuM che. AthI ApaNAmAM uttamatAne birAjamAna karavAnuM siMhAsana racAI jaze. uttamatA(samyakdarzana) mATe ApaNe kaTibaddha banIe. manana : 217 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadevane jIvitadAna maLyuM che vartamAnapatro vartamAnane pUrepUruM pratibiMbita karavAmAM mahad aMze niSphaLa nivaDatAM hoya che. chatAM kyAreka banatI uttama ane preraka ghaTanAnuM pratibiMba chApAMnA ekAda khUNe jhilAI jatuM najare caDe che. AvuM vAMcIne sat pratyenI mananI AzA punarjIvita thAya che. eka evI ghaTanA hamaNAM muMbaImAM banI. e vAta 'janmabhUmi-pravAsI' (19-10- 1999)nA pAnAM sAta para chapAI che. te A pramANe che: amArI oNphisamAM kAma karatAM yunanA bhAIne saTebara mahinAnA eka zanivAre, varalInA temanA raheNAkanI sAmI bAju jatAM, besTanI basanI aDapheTamAM akasmAta thayo. thoDAM kalAko pachI, 35 varSano e yuvAna, be bALako ane patnIne nirAdhAra banAvI anaMtanA mArge prayANa karI gayo. polise rAbetA mujaba, basa DrAIvaranI dharapakaDa karI ane ene kasTaDImAM dhakelI dIdho. bI.I. esa. TI. kampanIe paNa A navo ja bharatI thayela DrAIvarane chUTo karavA mATenA kAgaLiyA taiyAra karI potAnI pharaja bajAvavAnAM cakro gatimAna karyA. ahIM A yuvAnane agnidAha ApI pAchA pharelA kuTuMbIoe ane tenI vidhavA patnI temaja bALakoe, potAnA Atmajana pAchaLa kAMIka dharamakarama karavAnI vicAraNA karavA mAMDI. sau prathama ja, teone pelA yuvAna DrAIvaranA parivArano khyAla Avyo, ciMtA thaI polisa sTezane jaI te DrAIvarane choDavAnI vinaMti karI. potAne bI.I. esa.TI. ke bIjA mAdhyama thakI maLanAra vaLatara jatuM karI, eTalI ja mAgaNI karI ke A yuvAnanA parivArane akhaMDa ane khIlatuM rAkho. kadAca amArI vyaktinI koI cUkathI akasmAta thayo haze. e pramANe lekhita noMdha paNa ApI ane teoe pelA DrAIvarane choDAvyo ane pharI kAme levA vinaMti karI. DrAIvaranA parivAra ane bALakone, khare ja, te divase bhagavAnanAM darzana thayA jevI anubhUti thaI haze. Ane eka uttama dharmakArya gaNI zakAya. (Ara. AI. maracaMTa) A ghaTanAnuM ApaNe thoDuM vizleSaNa karIe. paisA saMbaMdhI udAratAnA to pArAvAra prasaMgo banatA hoya che, je ApaNAM hRdayane prabhAvita karI jatAM hoya che. e ja pramANe mAnasika audAryanA prasaMgo -jatuM karavuM, gaLI javuM, mana moTuM rAkhIne aNagamatI ane apamAnajanaka ghaTanAne paNa bhUlI javI -AvA badhA prasaMgone paNa ApaNe biradAvIe chIe. paNa, prastuta ghaTanAnI to ApaNAthI kalpanA paNa thaI zakatI nathI ! bA bALako ane patnIne nirAdhAra banAvI paraloke prayANa karI gayelI potAnI vyakti, ane te paNa mArga akasmAtamAM. AvuM banyuM hoya tyAre to khAsa je vyakti dvArA AvuM banyuM hoya tenA para dveSa, aNagamo ane tiraskAra paNa thAya, -nyAvata vera bhAvanA paNa baMdhAI jAya. e saMjogomAM, "pelA yuvAna DrAIvaranA parivArano khyAla karavo, eno vicAra Avavo' e vAta ja ApaNane pArthiva lokamAMthI apArthiva lokamAM laI javA paryApta che. vicAra ane khyAlathI paNa AgaLa vadhIne "kadAca amArI vyaktinI koI cUkathI akasmAta thayo haze" evI lekhita noMdha ApavI ane e DrAIvarane choDAvavo, te vAta ja hRdayanA kayA khUNAmAMthI pragaTI haze e prazna anuttara ja rahe che. ApaNe je mATInA banelA chIe e mATImAMthI to AvI kauI cIja nIpaje tevuM ApaNe mAnI zakatAM nathI. chatAM AvA kALanI aMdara paNa AvI ghaTanA bane te jANIne ApaNuM mana hatAzAnI gartAmAMthI bahAra Ave che. manamAM eka AzAno saMcAra thAya che. nathI gamatuM ghaNuM, paNa kaika evuM game che; basa, eNe kAraNe, A dharatI para rahevuM game che. (karasanadAsa mANeka) ApaNAmAM paDelI suSupta mAnavacetanAmAM saLavaLATa thAya che. kavi svapnile kahyuM che tevuM kahevAnuM mana thaI Ave che: 218:pAThazALA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArAmAM ke mArAmAM kAMI mANasa jevuM khUNekhAMcare hoya kazuM, to haLave haLave ene cAla pIgaLavA daIe. ane pachI e mANasamAM jo pANI jevuM hoya to, Akhe AkhI barapha zilAne cAla vahAvI daIe. duniyAmAM cotarapha durita ja che ane duSTa tattvanuM ja sAmrAjya chavAyeluM che evuM nathI. hajI sUrya niyamita Uge che, puSpo roja-roja navI ja rUpa-raMga-chaTA sAthe suvAsa prasarAvatA khIle che. koyala ane daiyaDano madhura kalarava, savAra paDatAM jIvananuM madhura maMjula gAna relAve che. svaccha AkAzamAM TamaTamatA tArAo, hajI paNa jIvana jIvavA jevuM che tevo saMdezo Ape che. samudranA bharatI oTa niyamabaddha rahIne satata thatAM rahe che. te badhuM AvA satatattvanA prabhAve ja bane che. jIvana jIvavAnA utsAhane TakAvavAnA A badhA paribaLo che. sAthe sAthe, jIvananA paryAya jevuM mRtyu to anivArya ane aphara che; to tenA mATe : janma lIdho tyArathI maravuM aphara che bhAgyamAM, kaI rIte, konA upara, basa; eTaluM nakkI karo. AvI ghaTanA, jene samAcAra kahevAya che ene vAraMvAra hRdayastha karIe ane satuM uparanI zraddhAne DhAvIe. saravALe jIvanamAM duritanuM jora ghaTaze. durita ghaTaze ane satano prasAra sarvatra phelAto ane relAto raheze. AvI ghaTanA bane che tyAre vizvAsa dRDha thAya che ke dharmadeva hajI jIvatA che. bhale maMda prakAzavALo paNa satuzraddhAno dIvaDo hajI TamaTame che. e prakAza che tyAM sudhI ciMtA nathI, AzA che. ujjavaLa bhAvinI eMdhANI che. ApaNe mAMgIe chIe ne ke : hari mane Apone eka edhANI... Ane eMghANI ja kahIzuMne ! paryAkhraha' pratyArpaNa karo uttara vidhinuM mahattva pUrva vidhi jeTaluM ja che ane te A, ATaluM, Ama karo, karAvo. karI karAvIne A ApaNe ghaNI bAbatamAM sAcavIe paNa chIe. koIne bhojana AjJA mane parata karo, ke A, ATaluM, A rIte thaI zakayuM. karAvIe to te pachI mukhavAsa,paherAmaNI, dAna-dakSiNA A ATaluM A rIte, A kAraNe nathI thaI zakayuM. vagerenI kALajI laIe chIe. atithi AvyA hoya, pachI Ama e vidhi pUrNa thAya che. eka uttama rItabhAtarUpe jyAre te vidAya letA hoya to temane vaLAvavA sAta-ATha ApaNA rojiMdA vyavahAramAM A dAkhala karavA jevuM che. DagalAM jaIe chIe, javuM joIe ema mAnIe chIe. -- te pramANe koI yAtrA-pravAsa, oparezana, parIkSA ke A uttaravidhi thaI. e karavAthI kArya pUrNa thayuM gaNAya. evA koI prasaMge gurumahArAjanA AzIrvAda levA gayA, jema bhojanamAM bhAta pIrasAya eTale te pUrNa bhojana kahevAya lIdhA. kArya sAnaMda ane sAMgopAMga saMpanna thayuM. to te pachI tema. A uttaravidhine ApaNA rojiMdA jIvanamAM vaNI e ja gurumahArAja pAse jaI kahevuM joIe ke ApazrIe levAnI jarUra che. kapApUrNa evA suMdara AzIrvAda ApyA ke ApazrInI kRpAthI koIe ApaNane kaMI kAma bhaLAvyuM. jyAre e kAma amAro yAtrA-pravAsa, oparezana, parIkSA nirvighna pAra karavAnuM ApaNe svIkAryuM to te karI lIdhA pachI, te A rIte paDyAM. Ama karavAthI te uttaravidhi pUrNa thaI gaNAya. pUrNa karyuM che tema temanI pAse jaI nivedana karavuM jarUrI che. kArya-sevA karavAnuM je svIkAryuM; AveluM kArya nirvighna tema karavAthI ja te kArya pUrNa thayuM gaNAya. A uttaravidhi pUrNa thAya te mATe AzIrvAda levA gayA, to te pachI te jANa thaI. zrI kalpasUtramAM A vidhino ullekha vAraMvAra Ave karavI teTalI ja jarUrI che. Ama karavAthI te vidhi pUrNa thaI che. siddhArtha mahArAjA potAnA karmacArIne kahe che ke : kahevAya. havethI e rIte karavAnI rasamaTeva rUpe zarU karIe.1 manana : 219 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyadraSTi: svarUpa ane prAptinA upAya A vakhate ApaNI goThaDImAM thoDuM UMDuM kahI zakAya tevuM syAdvAdazailI. syAdvAdanuM bIjuM nAma che-vibhajyavAda. vicAravAnuM mana thayuM che. arthAt brei paNa padArthano vicAra karavAno avasara prApta Ama to ApaNI A chaThThI goSThI che. pAMca goSThImAM thAya eTale tenA zakya eTalA vadhu pahalune jovAno - keTalAMka haLavA-bhAre vicAro karyA ane e badhA sArI tapAsavAno te prayatna karaze. A dRSTinA be bheda; eka rIte jhIlAyA tethI vizvAsa vadhyo ane thoDI hiMmata bhegI samyagRSTi ane eka mithyAdRSTi. karI Aje agharI keDI upara pagaraNa mAMDavA che. samyaka eTale sata - satya je draSTi te. te avazya sata ATalI prastAvanA pachI have mULa viSaya upara pakSapAtInI hoya ja. tenAthI viparIta te mithyA tevI mithyA AvIe. draSTi. tene asatano pakSapAta hoya. A sAcI daSTinI amuka zabdo ApaNe tyAM khUba ja pramANamAM calaNI prApti thaI hoya tene jaina dharmanI paribhASAmAM samyagadraSTi banelA hoya che. vaLI emAMnA keTalAMka to sAva eTalI AtmA kahe che. cAluM rUDha bhASAmAM samakitI, samyakatvavAna hade ghasAi gayelA jaNAya che ke tenA asala arthane sAva vagere kahevAya che. ane te padArthane samyagadarzana kahevAya che. gumAvI beThAM che. jemake viveka. A zabdane dazamA samyagdarzananA be bheda paDe che. eka kAraNanidhAnanI upamA ApI che, ratna kahyuM che. paraMtu Aje? samyagadarzana ane eka kArya-samyagadarzana jene pracalita Aje to te sAva cA-pANInI pRcchAno paryAya banI gayo bhASAmAM vyavahAra-samyagadarzana ane nizvaya-samyagadarzana che. temanA ghera gayA paNa cA-pANIno viveka paNa na karyo.' kahevAya. A vAta thaI sAva ghasAyelA zabdanI. have joie kAraNa samyagadarzananI vyAkhyA e che ke sudeva-suguru navA nakora zabdane. e zabdamAMthI hajIye tenA mULa arthanI ane sudharmane, deva-guru ane dharma tarIke svIkAre. deva-guru suvAsa pragaTe che. e sugaMdha temA sacavAi che. te paikIno ane dharma mAnyA vinA to cAlavAnuM nathI tene to parIkSA eka zabda cheH draSTi.' karIne paNa mAnavAnA che. jenA rAga dveSa ane ajJAna A dRSTi zabda khAsa karIne be arthamAM barAbara sarvathA cAlyA gayA hoya te ja deva upAsya banI zake. vaparAto jovA maLe che. eka artha sAmAnya che ane bIjo anyathA svayaM je rAgI draSI ane ajJAnI hoya te tenI artha vizeSa che. sAmAnya artha draSTi eTale AMkhanajara. upAsanA karanAranA rAga dveSa ne ajJAna kayAMthI nivArI "emaNe cakSudAna karyuM eTale eka jaNane navI draSTimaLI." zake? rAga dveSa ne ajJAna nivAryA vinA ke ghaTADyA vinA AmAM draSTi eTale AMkha. jyAre vizeSa artha jIvananI sAcA sukhano aNasAra paNa kayAM maLavAno hato? tethI te daSTinA arthamAM vaparAya che. "temanI draSTino ughADa thayela - rAga dveSa ane ajJAna vinAnA devane mAne. te ja rIte je che. temanI draSTi vidhAyaka che." ahI draSTino artha vicAra potAnA ajJAnane dUra karanArA che te guru paNa svayaM tevA saraNI. A draSTinA be bheda che. jaina darzana koi paNa deva thavAnA vicAramAM hoya ane tene anurUpa potAnuM padArthane tenA samagra aMza sAthe jonAruM che. sarva avayava jIvana jIvanArA hoya. yama-niyama pAMca mahAvrato pALatA sameta jyAre koi padArthane jovAno prayatna karIe chIe hoya, kaMcana-kAminInA tyAgI hoya tene ja suguru mAnavA. tyAre teno yathAzakya pUrNa paricaya thAya che. A thai dharma paNa saMpUrNa jJAnIe je prarUpyo hoya, sthApyo hoya te 220: pAThazALA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja dharma AvI draDha mAnyatA ane tethI judI mAnyatA, eTale ke rAgI draSI ane ajJAnI tatvane upAsya deva tarIke mAne. gharabArI hoya tene paNa guru mAne. AdhyAtmika kavi akhAe gAyuM che. guru guru nAma dharAve sahu, gurune ghera beTA ne vahu ; gurune ghera DhAMDhA ne Dhora, akho kahe Ape vaLAvIyA ne Ape cora. Ama, AvA kuguru nakare. e ja pramANe hiMsA vageremAM dharma na mAne. Avo zubha vicAra-zubha adhyavasAya tene kAraNa samyagadarzana kahevAya. AvA samakitI to ApaNane ghaNA jovA maLe. A thaI kAraNa-samyagudarzananI vAta. have ApaNe joie kArya-samyagadarzana. kArya-samyagradarzana kevuM haze? ema manamAM jijJAsA thAya. kArya-samyagudarzananI sAme kArya-mithyAdarzana ke mithyAtva paNa haze ja. hA che ja. kArya-samyagadarzana eTale AtmaratinI avasthA. niraMtara jJAna dazAnI prApti. kArya-mithyAdarzana eTale anAtmarati. anitya padArtha sAthe te nitya che tema mAnIne thato vyavahAra te mithyAtva. A Atmarati svarUpa kArya-samyagudarzananI prApti pUjyapAda upAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAjane zrIpALanA rAsanI racanA karatAM karatAM thai hatI. tenuM spaSTa pratipAdana teoe zrIpALa rAsanA cothA khaMDanI chellI DhALamAM kareluM cheH mAre to guru caraNa pasAthe anubhava dilamAM peTho, Rddhi vRddhi prakaTI ghaTamAMhI Atama rati huI beTho; muja sAhiba jagano tUTho." A AtmaratinI avasthA eTale tenI pratipakSa vicAraNA je anAtmaratino sarvathA abhAva. AtmAmAM ja rati saMpUrNa paudgalika/bhautikapratye mAtra sAkSIbhAvanI avasthA. na kartutvabhAvanA. na bhokatRtvabhAvanA. jyAre ApaNI sahaja manovRttimAM jIvo pratye saMvedanazIlatA ane padArtha ane paristhiti pratye mAtra sAkSIbhAvanI nirlepatA pragaTa kare che tyAre to AnaMda ne AnaMdanuM ja sAmrAjya pravarte che. dhana vaibhava nakalI ane pokaLa lAge che. saMbaMdho kAma calAu ane uparachallA lAge che. manamAM koI agamya apArthivalokanI zAMta AnaMdanI laherakhInI Avana-jAvana rahyA kare che. tenA manano oraDo kadI na Athame evA ajavALAthI haryo bharyo banI rahe che. ane vipattimAM to te prabhunI vadhune vadhu najIka hoya che. ane saMpattimAM te sukRtonA mAdhyamathI jIvonI vadhune vadhu najIka hoya. potAnA sukhane vaheMcatA pharatA hoya che ane bIjAnA duHkhane potAnA karatA hoya che. teo eka evI avasthAne sparzatA hoya che ke jyAre sukha ane duHkha paraspara pratipakSI bhAvo nahIM paryAya bhAvo banI rahe che. AvI uttama manaHsthitine zikhara kahIe to guNAnurAga tenI taLeTInuM paheluM pagathIyuM che. Atmarati eTale aMtatogatvA - guNa, saguNamAM ja mananI ramamANa dazA che. A guNo pratyenA pakSapAtathI- guNo pratyenA anurAgathI ja guNonuM prakaTIkaraNa thai zake che. guNAnurAga guNane kheMce ane eka guNa bIjA guNane kheMce ema guNa AvatA jAya; durguNa-doSa ne dUSaNo TaLatA jAya, nIkaLatAM jAya. ApaNAM jIvananuM mukhya kArya paNa A ja hovuM ghaTe. guNAnurAgathI prAraMbhamAM durguNo upara kAbU Ave che, saMyama Ave che. pachI durguNanuM kazuM upajatuM nathI ane guNono eka vakhata anubhava thAya che. audArya, saraLatA, kSamA, paropakAra vagere guNothI je aMtaraMga tRpti anubhavAya che tethI evo anubhava vAraMvAra karavAnuM mana rahe che. guNAnurAgathI durguNo kAbUmAM Ave che e tenuM prathama phaLa che to yAvat sarva avaguNa doSa-dUSaNa ke durguNano kramika hAsa, pachI sarvathA te dUra thavAthI kevaLajJAnanI prApti thai zake che. e ja prakriyA samyagadarzananA prakaTIkaraNamAM che. aMtaraMga svAdhIna je kSamA, namratA, saraLatA ne saMtoSa jevA- Atmika AnaMda ApanArA guNone DhAMkanArA, saMdhanArA; krodhavRtti, mAnavRtti, mAyAvRttinA paudgalika AvaraNo khase-jhAMkhA bane to aMdaranA guNo prakaTa thAya. e guNone bahAra lAvavA mATe bahAranA bhAgamAM- je je vyaktie te te guNone potAnA jIvanamAM vyavahAra sudhI prakaTAvyA che te te vyaktinA te guNone joine hRdayathI pramudita thavuM te paNa guNo meLavavAno upAya che. ane upAya manana : 221 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA samyagdarzananI prAptithI prAraMbhAine yAvat kevaLajJAnanI prApti sudhI pahoMcI zakAya che. ApaNe A vAta eka prAcIna udAharaNathI joie. bihAra pradezamAM caMpA nAme nagarI hatI. tenI pAchaLanA bhAgamAM vaselI nagarInuM nAma pRSThacaMpA hatuM.tyAM mahAzAla nAmanA rAjA hatA. temanA nAnA bhAI hatA zAla. A banne bhAiono paraspara prema evo hato ke zarIra be paNa mana eka. A be bhAione yazomatI nAmanI eka bahena hatI. yazomatIne kAMpilyapuranA pIThakumAra sAthe paraNAvI hatI. temane gAMgila nAmano eka putra hato. ekavAra pRSThacaMpA nagarImAM zrI gautamasvAmIjI padhAryA. mahAzAla ane zAla banne vaMdanA mATe AvyA. gautamasvAmIjInI dezanA sAMbhaLI mahAzAlanuM citta vairAgyavAsita banyuM. dIkSA levA mana utsuka banyuM. rAjyanI dhurA kone soMpavI ? nAnA bhAi zAlane kahyuMH rAjya tame saMbhALo. mAruM mana saMsAramAMthI nIkaLI gayuM che. dezanA sAMbhaLIne pApathI bhIru banelA zAle kahyuM ke moTAbhAi ! Apa je kaho te mAre mAnavuM joie paNa ApanI jema mAruM mana paNa pApathI Dare che; durgatimAM lai janAruM rAjya mane paNa have nathI gamatuM. mahAzAla rAjAe kahyuM ke uttama to zramaNa jIvana ja che. manuSya jIvananI pUrNa sArthakatA A sAdhu jIvana dvArA ja sAdhI zakAya che. to have rAjya kone soMpIzuM ? bhANeja gAMgilane bolAvyo. kahyuM ke tame rAjya saMbhALo. bhANeja gAMgila kahe: AvuM bharyu rAjya Apa zA mATe tyajo cho ? banne mAmAoe kahyuM: rAjyaM tu nApram rAjya bhogave te narake jAya. eTale ame have saMyama levA tatpara banyA chIe. gAMgile mAmAne kahyuM Apa A zuM bolyA, Apane narakaprada rAjya na joie to mane paNa te na khape. huM paNa ApanA paMthano ja pathika banavA icchu chuM. gAMgile A ja vAta potAnA pitA pITha rAjAne karI, mAtA yazomatIne karI, pITha ane yazomatI paNa A traNenI vAtathI pahelAM to vicAramAM paDayAM paNa pachI temane vicAra Avyo; gAMgilane to hajI saMsAranA sukha bhogavavAnI vaya che chatAM te artha ane kAmamAMthI upara UThIne dharma dvArA mokSanI sAdhanA mATe tatpara banyo che. amArAthI have saMsAranA kAdavamAM kema besI rahevAya. mAtA-pitAnA 222 : pAThazALA manamAM gaDamathala cAlI ane temaNe paNa e ja raste javAno nirNaya jAhera karyo. be vattA pAMcanA hRdayanI bhAvadhArA UMce ne UMce vadhatI rahI. vadhune vadhu vizuddha banI ane pAMce ya bhAgyavAna AtmAe zrI gautama mahArAjAnA caraNomAM jIvana samarpaNa karyuM. prabhunA mArge sarva jIvo pratyenA sneha pariNAmapUrvaka abhayadAna ApavAnI pratijJA karI. dIkSA lIdhI. zrI gautamasvAmIjI sAthe badhA prabhu mahAvIra pAse javA nIkaLyA. rastAmAM mahAzAla muni ane zAla muni vicAre che ke ApaNe to zrI gautamasvAmI mahArAjanI amRtavarSiNI, saMsAranA saMtApane zamAvanArI vANI sAMbhaLI ane saMsAra tuccha lAgyo ane saMsAra tyAga karavA kadama upADayAM paNa A gAMgila to kevo hajI nAnI vayano kumaLo bhANeja. tene maLatuM rAjya paNa na svIkAryu. rAjyanI icchA paNa na karI ane vairAgyanA raMgathI raMgAyo. vaLI tene pagale A pITha ane yazomatI paNa cAlI nIkaLyAM. dhanya che A traNeyane. teono AtmA kevo saraLa, pavitra ane haLukarmI haze ! temanAmAM kevo janmajAta vairAgya haze ke sAva nAnAkaDuM nimitta maLatAM ja teo jAgI gayA. AvA jIvonuM to jaladI ja kalyANa thavAnuM. Ama zAla mahAzAla banne munivaro A traNanA guNone vAraMvA2 saMbhArIne anumode che. temanA guNasmaraNathI pramudIta thAya che. e ja pramANe pITha-yazomatI ane gAMgila paNa A banne bhAione joi temanA guNonA vicAra karIne bhAvavibhora bane che. yazomatI gAMgilane kahe cheH A saMsAramAM loko eka rAjya meLavavA kevA kAvAdAvA, khaTapaTa ane jAtajAtanA SaDayaMtra goThave che melI ramata rame che. ane e pachI paNa rAjya maLe ja evuM nahIM. bhAgyamAM hoya to maLe. jyAre A loko pAse to caturaMga senAvALuM, zatru vinAnuM, sukhadAyI suMdara rAjya hatuM te choDIne banne bhAio nIkaLI gayA. emanA hRdayamAM jJAnagarbhita vairAgya kevo uchaLato haze ke eka ja vAra dezanA sAMbhaLI ane koI kapaDA para paDeluM taNakhaluM hAthamAM laI pheMkI de tema saMsAra tajI dIdho. temanA jIvanamAM kSamA, saraLatA, namratA, saMtoSa, paropakAra, maitrI, pramoda, karuNA vagere kevA kevA guNo khIlavyA che ! khare ja, AvA jIvono Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma sArthaka che. kevaLajJAnanI prApti thai. teSAM janma jIvitaMca phalaM taireva bhUbhUSitA / / Ama, guNAnurAga je kevaLajJAna Ape che te ja teonA janma ane jIvana saphaLa che, teo vaDe ja A guNAnurAga tenA prathama bIja - samyagadarzanane paNa Ape vasuMdharA zobhI rahI che. che; eTale AtmaratirUpa kArya samyagudarzananI prApti pITha ane gAMgila kahe ke A tyAga, A vairAgya kyAM karavAnA dhyeya sAthe prathama upAya lekhe guNAnurAga nAmanA jovA maLe. dhanya che A bhAIone ! guNane jIvanamAM keLavavAno prayatna karIe. A rIte A traNe AtmA A benA ane A be, e kAraNa- samyagadarzanane ApaNe paramAtmArati svarUpa traNanA paraspara guNonuM darzana ane gAna karavA lAgyA. kahIe chIe tyAre teno paNa artha e ja karavAno ke ema karatAM karatAM mAtra e rasto ja khUTato na hato paNa paramAtmAmAM rati-rAga e ja rIte paramAtmAnA mArgano aMtaramAM e uchaLatAM bhAvothI karmano jaththo paNa khUTato rAga ane e mArga upara cAlanArA mArgastha guruno rAga. hato. temanAmAM rahelA guNo pratye rAga-bahumAna keLavavAthI e mohanIya karmane kazuM ja anukULa maLyuM na hatuM. kAraNa samyagudarzananI prApti-sthiratAno lAbha thAya che. kaSAyonI sAme paNa jovAnuM baMdha hatuM tethI e mohanIya pachI kramazaH kArya- samyagadarzanarUpa Atmarati avasthAnI karma ja gayuM eTale bAkInA traNa jJAnAvaraNIya, prApti sulabha bane che. pUjyapAda upAdhyAyajI mahArAjane darzanAvaraNIya ane aMtarAya paNa DhIlAM paDatAM gayAM ane e prApti thaI hatI. e sthAne pahoMcelA puruSo pratye, prabhu mahAvIranA samavasaraNanA pagathIyA caDhe enI pahelAM temanA guNo pratye rAga-bahumAna meLavIne ApaNe paNa ja guNazreNie caDhavAnA kAraNe lokAloka prakAzaka samyam satya draSTine hAMsala karIe. 1 kAvyazAstravinodena.. lekhana ane kathana viSe ramUjabharI rajuAta caturaH sakhi ! me bhartA yaM likhitaM paro na vaacyti| tasmadapi me caturaH svayamapi likhitaM svayaM na vaacyti|| pANI bharavA gayelI keTalIka sakhIo paraspara vArtA vinoda karatI hatI. he sakhI! mAro svAmI eTalo to hoziyAra che ke temaNe lakheluM hoya te bIjA na vAMcI zake. te sAMbhaLI bIjI sakhI bolI, are ! tuM zuM vAta kare che, tArA karatA to mAro dhaNI caDe evo che. emaNe lakhyuM hoya te bIjA to zuM pote paNa vAMcI zakatAM nathI ! saMskRtamAM A vAta lekhananI che to hiMdI bhASAmAM paNa eka sarasa rajuAta che : tyAM vAta kathananI che. te be duhA A pramANe che : agara apanA kahA tuma Apa hI samajhe to kyA samajhe? majhA kahane kA hai jaba ika kahe aura dUsarA smjhe|| vinAne "mIra' samaze gaura vAne 'mIrajJA' samA. magara inakA kahA yA Apa samajhe yA khadA smjhe|| AvuM ApaNane ghaNA mANasomAM jovA maLe che. teo bole che zuM? --tenI ghaNI vAra bolanArane potAne khabara hotI nathI. A vAta ahIM duhAmAM suMdara rIte kahevAI che. manana : 223 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo kudarata pAsethI zIkhIe : ApavAnuM ApaNuM vizva kevuM kudaratamaya che! kudarata-prakRti-nirsaga ApaNane keTakeTaluM Ape che! satata Ape che. sarvane Ape che.sarvatra Ape che, Ape ja che. sUrya uSmAhUMpha-ajavALuM ane caitanya Ape che. caMdra zItaLatA-zAMti ane AlAda Ape che. AkAza nirAMta Ape che. pavana pRthvIne pAvana karavAnuM kAma kare che. sUrya ane pavana vinAnI sRSTinI kalpanA kevI dhrujAvI de che! mANasa bagADe; sUrya-pavana tene punaH punaH ThIka kare che, sudhAre che. vRkSoH phaLathI lacI paDelA vRkSo kevAM madhura, mIThAM, judA judA svAdanA, judA judA AkAranAM phaLonA DhagalAM Ape che; to choDI Rtu RtunAM kevAM raMgaberaMgI khIlelAM, comera sugaMdha veratAM nAnA-moTAM ghATIlAM rUpALAM, phUlo varasAve che. ane varSo tenI to vAta ja nirALI. jharamara jharamara varasato varasAda, e to prakRti devInI mahAprasAdI che. A badhAM badhuM basa Apeja rAkhe che. kazAMya vaLataranI apekSA vinA ApavuM e ja temanA astitvano jIvanamaMtra ApavAmAM ja temanA astitvanI sArthakatA. - mANase A badhuM laine zuM zIkhavAnuM? basa levAnuM ja ? nA. nA. kudaratanI A deNagI ApaNane karajadAra banAve che. e karaja ApaNe ApaNI AsapAsa ApaNI pAsenuM vaheMcIne. chUTe hAthe ApIne pheDavAno prayatna karavAno che. basa, Apo Apo. ApavA mATe ja A avatAra maLyo che. ApIne khAlI thavAnuM nathI paNa aMtarathI samRddha thavAnuM che. A ApavAnuM jAdu evuM vAvetara samAna che; jeTaluM ApIzuM ethI aneka ghaNuM thaine pharIthI ApaNAM ja hAthamAM Ave che. te | basa, havethI kAMi ne kAMi ApavuM ja che. chevaTe badhAne smita to jarUra ApavuM che. khIlelAM puSpo pAsethI smitanI dIkSA levAnI che. apekSA vinAnA dAnanI zIkha kudarata sivAya koNa Apaze? ApaNe ApavAnuM zarU karIe. ApaNo jIvanamaMtra 'tena tena mungIthA:'ho. 224:pAThazALA Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaranA bajavaiyAne kAna daIne sAMbhaLIe parama RRSi munivaro AtmakalyANanI sAdhanAmAM magna bane ane potAnA AtmAne bhaMDakiyAmAMthI bahAra kADhIne sAta mALanI havelImAM jhaLAMhaLAM thatAM ajavALAMne bheTe, kAraNa ke tevA puruSonA jIvanamAM 'Aja acAnaka ajavALAMnAM ughaDyA sAta kamADa' (kaviH lAlajI kAnapariyA) jevuM banatuM hoya che. e ajavALuM potAne lAdhI gayA pachI teo tarata ja bIjAnA cittamAM anAdithI saMgharAyeluM aMdhAruM ulecIne aMtaranA e oraDAne ajavALavAmAM ja magna banI jAya che. chUTe hAthe ane mokaLe mane teo e badhuM vaheMcavA mAMDe che sAmAnya mANasane je ciMtana kyAre paNa sulabha na hoya tevA sahaja ciMtanano carakho teonA cittamAM cAlato hoya che ane niSkarSanuM vastra taiyAra thatuM hoya che. Aje zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe prakAzita kareluM evuM ja eka ciMtana ApaNe vicAravuM che ane tenuM manana karavuM che. zrI uttarAdhyayana sUtranA batrIsamAM adhyayanamAM manuSya jAtanA anAdi ane gaMbhIra praznonA pAyAthI vicArIne tenA ukela ApyA che. mULa gAthA A pramANe cheH dukkhaM hayaM jassa na hoi moho, moho hao jassa na hoi tahaNA tahaNA hayA jassa na hoi loho, loho hao jassa na kiMmaNAi artha:- khUba ja UMDA vicArane aMte A zRMkhalA krame doSa-zreNi goThavAi che. kArya-kAraNa bhAva paNa ekadama baMdha besato ja dekhAya che. ApaNane jeno cirakALathI paricaya che te duHkhanuM mULa to moha (ajJAna) che. mohanuM kAraNa tRSNA ane tRSNAnuM mULa kAraNa lobha che. A kramane utpati krama kahevAya to tenA vilayano krama ahIM batAvyo che te cheH du:kha tenuM haNAyuM jeno moha gayo, moha tene nathI hoto jene tRSNA nathI; tRSNA tenI gai che jene lobha nathI ane jeno lobha gayo tenA to badhAM ja doSa-pApa gayAM. kahyuM che ke toma mUlAni pApAniA (badhAM pApanuM mULa lobha che.) A to RSivANInI vAta thai. have ApaNe ApaNI vAta karavI che. be zabdonI ja A vAta che. tRSAthI AraMbha che ane tRptimAM pUrNatA karavI che. tRSNA te duHkhano paryAya che ane tRpti(saMtoSa) sukhanuM bIjuM nAma che. AjanA mANasanuM AbehUba citra eka kavie Ama doryu che H mUkI che doTa bannee, have je thAya te sAcuM; jamAne jhAMjhavA rUpe, ame tarasyA haraNa rUpe. A tarasyuM ha2Na pANI mATe doDe te barAbara che paNa pANI hoya te dizAmAM ja doDa sArthaka bane. A to jhAMjhavA taraphanI doDa che. Azcarya to e che ke pANI hoya tyAM dUrathI je pANI dekhAya tenI sarakhAmaNImAM; pANI na hoya tyAM pANI vadhAre dekhAya; caLakatuM dekhAya. eTale doTamAM vega Ave. saravALe to hAMphI manana:225 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAya; paga paNa bhAre thAya; hAma ane hiMmata khUTI kolAhala zAMta karavo paDe che. jevo e ghoMghATa zAMta jAya. basa! tRSNAnA jore taNAtA javAmAM ApaNuM thAya ke tarata ja e AMtara-avAja saMbhaLAya che. kadAca paNa evuM ja thAya che. nathI saMbhaLAto evuM lAge to paNa A kolAhala zAMta eka kuMbhAranA gadheDAnI vAta Ave che. mATI levA karIne e prayoga karavo joie. eka kavie A vAta mATe jyAre te kuMbhAra daza-bAra gadheDAne laine jato, sarasa rIte karI che te joie : tyAre eka gadheDo cokkasa jagyAe sAva dhImo paDI (paraMparita harigIta) jato. roja Ama banatuM. pahelAM badho A gaMja | kuMbhAre buddhi calAvI saMzodhana karyuM ke, khetaranI kapaDAMno, vADamAM laTakatuM tUriyuM dekhAya che ne gadheDAnA paga aTakI vaLI peTI-paTArAno; jAya che. kuMbhAre eka tUriyuM lAkaDInA cheDe dorIthI tamArA oraDAmAMthI bAMdhIne laTakAvI dIdhuM. jarA Agho karo, enuM pariNAma paNa dhAryuM AvyuM. bIjA karatAM ne pachI paNa e gadheDuM AgaLa nIkaLI javA lAgyuM. basa! A phariyAda karavI hoya to karajo; ja rIte tRSNAnuM A tUriyuM ApaNI AMkha AgaLa na kAM paDagho paDe. kavi:ratilAla jogI) dekhAya che ane ApaNe doDyA ja karIe chIe. jeTalI mananI doDa teTaluM doDIe chIe ane doDatI vakhate Ama aMdara niraMtara cAlato zuddha avAja, ApaNI jAtane sauthI samartha mAnIe chIe. tRptinI dizA darzAve te AtmAno avAja banI rahe. tRSNA to pudagalanI nIpaja che. pudgala jaDa che, mATI doDatA'tA tyAre to lAgatuM'tuM evuM ke pagI che. tRpti e AMtara caitanyanA gotranI che te ApaNAM jevuM to koI samartha nathI; manane bhare che. bAhya padArthanI lAlasA ke te prApta heja navarA paDyAM tyAre lAgyuM ke thayA pachIno teno bhAgavaTo ane tajjanita je ATaluM doDyA eno koI artha nathI. sureza dalAla) sukhanI anubhUti, te to sukha nathI ja. sukha ATaluM baTakaNuM, kSaNika, jhabakArA jevuM haragIja na hoI zake. A doDamAM ne doDamAM tRSNAnI tarasane zamAvavA bAhya padArthanI hAjarIthI upaje te sukha nahIM ja. chipAvavA jema vadhu prayatna karatA rahyA tema tema te aMdarathI uge te ja sukha. tene mATe kazA bAhya samayavadhatI ja gai. tRpti ane ApaNI vaccenuM aMtara to saMjoga-padArtha-prasaMganI paravazatA nathI rahetI. te to enuM e ja rahyuM. ApaNA paDachAyAne pakaDavA mATenA nAnakaDA kUvAnAM pANI jevuM che. jyAre bAhya zabdaApaNAM pakaDadAva jevo khela banI rahyo. rUpa-gaMdha-sparza janita sukho badhAM, chalakAtAM hojanA kharekhara to je dizAmAM tRpti maLe tema che te pANI jevAM che. hojanAM pANInA astitvano AdhAra dizAmAM ja ApaNe Daga mAMDIe to e aMtara ghaTe. bahAra che. taDako paDyo. vaparAza thayo ane pANInuM paNa tRptinI dizAnI zodha karavI kevI rIte? bahArathI taLiyuM dekhAyuM. jyAre kUvAmAMthI pANI kADhatA ja raho to eno ukela maLavAno ja nathI. aMdarathI ja e ane aMdaranI saravANI cAlu rahe tyAM sudhI pANI dizAno saMketa maLI zake. paNa bahAranI doDadhAmamAM akhUTa rahe. aMtaranA A sukhane khojavA mATe aMdarano avAja sAMbhaLI zakAto nathI. aMdarathI bahAranA avAjane aTakAvavo paDe. AvatA avAjane sAMbhaLavA mATe bahArano ghoMghATa, 226: pAThazALA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA namine dAhajvara thayo hato. kSaNa vAra mATe paNa zAtA-zAMti nathI. bAvana caMdanano ghasAro satata taiyAra thai rahyo che. nokara-cAkara nahIM, rANIo jAte caMdana ghase che. taiyAra caMdanano lepa thato rahe che. ghasAro taiyAra karatI rANIonA kaMkaNano raNakAra paNa saMbhaLAto hoya che. anyathA madhura lAgato A raNakAra dAhathI pIDAtA nima rAjAne gamato nathI; karkaza lAge che ane becenImAM vadhAro karato rahe che. rAjAe e avAja baMdha karavA sUcanA ApI. saubhAgya kaMkaNa sivAyanAM kaMkaNa dUra karyA. zAMti patharAi. zAMti thatAM nima rAjAne aMdarano avAja saMbhaLAyo. eka hoya tyAM kolAhala nathI. ekathI vadhe che tyAre ja saMgharSa thAya che; kaleza thAya che. ATalo vicAra Ugyo tyAM manamAM jhabakAra thayo, ajavALuM ajavALuM thai gayuM. vedanA visarAi gai. deha zAMta thayo. A eka zubha vicArathI judI dizA ughaDI. je dizAnI bArI UghaDI tyAMthI to sukhano dariyo laherAto dITho. jAgI gayo AtmA. alakhanI dhUna lAgI. ekalA ja nIkaLI gayA agamyanI vATe. jotajotAmAM to AMtara sAmrAjya sara karI lIdhuM. bAhya duniyA to sAva niHsAra ane nirguNa jaNAi. tRSNAnuM pUrNa virAma mukAyuM. akAraNa tRptithI mana bharapUra banyuM. mohano paDado khasI gayo. lobha; jene dariyo paNa nAno lAgato hato te lobha sAva sukAyelA khAbociyA jevo banI gayo. tRSNA-moha ane lobha gayAM eTale duHkha to rahe ja zAnuM? aMtaramAM akhUTa tRptino vijayadhvaja pharakavA lAgyo eTale duHkha, pIDA ne aprasannatA to pharakI ja na zakyAM. Ama eka ja zubha vicArathI nami rAjAe A mahAdoSone jItyA. ApaNe paNa tRSNAnA doDAvyA bahu doDyA. na karavAnAM badhAM kAma karyAM. have tethI thAkyA chIe. tenI pUrI oLakhANa thai gai che. pANI valovavA jevuM teNe karAvyuM che. tethI tenAthI vimukha banIne sahaja AMtara tRptinI khoja zarU karIe. samAdhAna tyAM ja maLaze, jyAM sthira, nakkara ane saMtRpta karanAra bhUmikA haze. A kAma ApaNe karI zakIzuM ane tethI eka aNadITha prasannatAne jarUra pAmIzuM. kAvyazAstravinodena... saMskRta kAvyamAM eka prakAra che --pAdapUrtino. temAM chelluM eka caraNa sthAyI (badalAyA vinAnuM) rahe. uparanI traNa lITI navI navI banAvavAnI. AvuM gujarAtImAM paNa ghaNAe karyuM che. lokabhAratI - saNosarAnA naTubhAI bUca hAsya-lekhaka hatA. kaTAkSa-kAvyo paNa temaNe ghaNA racyA che. temaNe karelI pAdapUrtinI vyaMgabharI racanAomAMnI eka majAnI racanA mANIe : hajAma kApe kadI nA sva-bAlane, me'to bhaNAve na kadI sva-bAlane; na vaidya kerAM svajano nirAmaya, paropakArAya satAM vibhUtayaH|| AmAM sva-bAlano zleSa karyo che ane saMskRta zlokanA cothA caraNane kaTAkSa karIne hAsyanuM rUpa paNa ApyuM che. AmAM anubhavanuM tAraNa to che ja. mananaH 227 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uccAtmA asamAna para kare nA kopa kyAre khare' krodha kyAre paNa karavA lAyaka nathI ja nathI. krodha ene anurUpa pravRtti --A badhuM eTalI jhaDapathI bane che ke zamAvavAnuM amogha zastra jJAna che. bAhubalIjI mahArAjanI vacce viveka jeTalI jagyA paNa rahetI nathI. pachI pArAvAra kathA dvArA A vAta ApaNane samajavA maLe che. jevA pastAvo thAya che. zrI mAtAjInuM eka vacana yAda rAkhavA bharata cakravartI evA ja bAhubalI. banne bhAI jevuM che : samovaDiyA. When you are loosing your temper, krodha tyAre ja Ave jyAre viveka gerahAjara hoya. you are loosing something permanently. vivekanI hAjarIno A prabhAva che. e hoya tyAM sudhI, ' arthAta, jyAre tame magaja gumAvo cho tyAre tame krodha AvI ja na zake. kazuMka gumAvo cho. krodha karIne mUlyavAna evuM aMtara-dhana - bharata cakravartI jevAnA hRdayamAM vivekano dIpaka gumAvavuM kema paravaDe? manane keLavI sAvadha thaI zakAya olavAyo ke tarata ja potAnA para krodha savAra thaI gayo. che. krodhanA daza nimittomAMthI be-cAra prasaMge ene jarUra cakravartInA hAthamAM to cakra hatuM. te cakra sagA bhAI TALI zakAya che. bAhubalIjI para mUkyuM krodhamAM e paNa bhUlAyuM ke eka nabaLA ane nAnA para krodha na karavo gotrI para cakra na cAle. cakra pradakSiNA daI pAchuM AvyuM. krodhanA prasaMgo aMge bIjI paNa khAsa vAta karavI. mAnavasvabhAvanI nabaLAI mujaba bAhubalIjInA hRdayamAM che. ApaNI nIcenA loko sAthe, ApaNA Azrito sAthe paNa krodhanI Aga bhabhUkI UThI. salukAIthI vartIne teo pratye krodha-prasaMga UbhA thAya to bharata pAse cakra hatuM to bAhubalIjI pAse bAhunuM paNa e prayatnapUrvaka TALavA joIe. evA upara krodha zuM baLa hatuM. mUThImAM ajoDa tAkAta hatI. AMkhanAM bhavAM karavo? nAnA bALako hoya, majura mANaso hoya, vayamAM caDI gayA. dAMta kacakacAvyA ane jorathI mUThI vALI ane nAnA hoya tenA upara to karavo ja nahIM. evA upara krodha ugAmI, , na ja zobhe. paNa e ja kSaNe aMtaramAM vivekanuM ajavALuM patharAyuM. keTalAMka uttama puruSo prabaLa krodhanA prasaMgomAM paNa vicAre caDyA : pitA samA muja bAMdhava upara karuM zuM A je rIte zAMta rahetA hoya, pojhiTiva valaNa akhatyAra karatA atyAre ? ATalo vicAra AvatAM to ugAmelI mUThI tyAM hoya e jovA maLe tyAre evI AzA baMdhAya che ke manane ja adhdhara rahI gaI. AvuM amogha zastra ema pAchuM kema keLavIe to samabhAvamAM rahI zakAya. moTA saMta puruSonA vaLe? jIvanaprasaMgo parathI preraNA laI ApaNA jIvanane paNa ugAmelI mUThI mAthA upara gaI. tatkSaNa lonca karyo uddAtta karI zakIe. ane muni banI gayA ! krodhane niSphaLa banAvavA viveke eka saMtanI udAratA eTale ke jJAna bhAga bhajavyo. eka saMtanA AzramamAM eka vAra keTalAMka cora toDaphoDa - jJAnathI krodha para kAbu meLavI zakAya che. vijaya paNa karIne ghUsI gayA. bhaktoe saMtane jANa karI. zAMtamUrti meLavI zakAya che. viralAo ja AvuM karI zake. krodhanI saMta bolyA : AvavA do emane ane emano veza emane vRtti, enuM bahAranI sapATIe pragaTIkaraNa ane pachI bhajavavA do. corI AgaLa vadhIne AzramanI milakatane 228: pAThazALA Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aga lagADavA lAgyA. e joI saMte kahyuM : tamAre evuM gussAthI dhUMApUMA thaI UThe jyAre govardhanarAme eTalI badhuM karavAnI jarUra nathI. A badhuM tamAruM ja che. ame ja ja dhIrajathI pharIthI mahenata karIne e kAgaLo taiyAra karI bahAra nIkaLI jaIe chIe. AzramavAsIo badhA bahAra lIdhA ! nIkaLatA hatA tyAM eka core saMtanA DAbA sAthaLa upara ci. ramaNIke ramaNIya karyuM sakhata phaTako mAryo. saMte tarata bIjo paga dharyo : ATalAthI jaina sAhityanA jANItA ghaDavaiyA zrI mohanalAla saMtoSa na thayo hoya to lo A bIjo paga. dalIcaMda desAInA jIvanamAM paNa Avo eka prasaMga banyo - saMtano jakhama joI eka ziSya corane phaTakAravA hato. teo jaina sAhityanA saMkSipta itihAsanA loDhAno saLiyo upADyo. saMta tene vAratAM bolyA : lekhanakAryamAM, divasa-rAta laganapUrvaka parovAyelA hatA. ApaNA dAMta taLe kyAreka jIbha kacarAI jAya che eTale zuM eka pachI eka prakaraNo lakhavA mATe noMdho taiyAra thatI ApaNe dAMta pADI nAkhIe chIe? AdarzabharI lAgatI hatI. eka vAra emano nAno dIkaro ramato ramato kautukathI A vAta sahaja rIte laI zakIe to krodhathI bacI jaIe e kAgaLo joto hato. manamAM zuM AvyuM, eNe dIvAsaLI ane samabhAva rAkhI zakIe. laIne peTAvI ane tyAM paDelA badhA kAgaLo eka pachI mananI samatulA eka saLagAvyA. ene to ramata thaI paDI. majA paNa paDI ! keTalIka vyaktionA jIvanamAM asAdhAraNa nukazAna kAgaLo ane sAthe pustako paNa baLyAM. eTalAmAM mohanabhAI tyAM AvI caDyA. Aga prasaratI aTakI ane thayuM hoya tyAre paNa teoe je rIte magajanI samatulA jALavI rAkhI hoya che te joIne ApaNe vicAramAM paDI bAkInuM badhuM bacyuM. ghaNI mahenate taiyAra karelA kAgaLo jaIe chIe. mahAnavala "sarasvatIcaMdra'nA sarjaka zrI khAkha thayelA joI mohanabhAIne manamAM baLatarA to khUba thaI AvI; chatAM manane kAbUmAM rAkhI aDadhA-paDadhA govardhanarAma tripAThInA jIvanamAM eka ghaTanA banI. muMbaImAM teo vakIlAta karatA hatA tyAre eka kesamAM bacelA kAgaLo bhegA karI lIdhA. badhI noMdho pharIthI taiyAra nyAyAdhIza emanI dalIlane koIpaNa rIte macaka ApatA karI. teramAM saikAnA badhA prakaraNo saheja paNa hatAza thayA vinA navesarathI lakhyA. jaina sAhityanA saMkSipta na hatA. tyAre khUba mahenata karI alaga alaga kAyadApothImAMthI vicArapUrvaka abhyAsa karI soLa pAnAnI itihAsanI prastAvanAmAM lakhe che : ci. ramaNIke ramaNIya karyuM. e prakaraNo pahelA karatAM paNa sArAM lakhAyA. eka khAsa noMdha teoe taiyAra karI. kesa jItavAnI saMbhAvanA jAgI. noMdhanA kAgaLa eka bAju mUkI, thoDI AvA prasaMgo parathI zIkhavA maLe che ke AnAthI vAra haLavA thavA bahAra cAlavA mATe gayA. jaIne pAchA paNa sAmAnya prasaMgomAM ApaNe vivekanI lagAma chUTI Ave che to temanA kAma karavAnA meja para besIne temanI mUkI daIe chIe. enA badale mana-magajane kAbumAM nAnI dIkarI pataMga banAvI rahI hatI. pitAne joI rAkhIe to, nAnA ane nirdoSa para krodha karavAthI bacI bolI : kAkA, juone, mArI A pataMga kevI banI che ! jaIe. govardhanarAme pataMga joI. mahAmahenate taiyAra karelA baLIyA sAthe bAtha ? kAgaLomAMthI A pataMga banI hatI ! hozakoza jANe UDI eka jANIto prasaMga yAda Ave che. sArA sArA kapaDAM gayA ! krodha paNa Avyo. jAtane tarata saMbhALI. nAnA paherIne eka bhAI lagnaprasaMgamAM javA nIkaLyA hatA. bALaka para gusso karavo taddana ayogya lAgyo. pataMga utAvaLe cAlatA hatA evAmAM rastAnI bAjunA eka joI jANe khUba khuza thayA che tevuM smita hoTha para lAvI, makAnanA pAMcame mALethI koIke eMThavADanuM pANI nAkhyuM dhImethI vAMkA vaLI dIkarIne vhAlathI ramADI mAtra eTaluM te barAbara tenI upara paDyuM. kapaDAM badhA bagaDI gayA. ja bolyA : jo bahena ! mArI copaDIone ane kAgaLone pittoto evo uchaLyo ke, mAruM ke maruM! eMThavADa sAthe eka tArAthI aDakAya nahIM hoM ! AvA saMjogomAM koI paNa, camacI paNa pheMkAyelI AvI hatI. thayuM ke, camacI ApavAne manana : 229 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAne jaI gharadhaNIne barAbara dhamakAvuM. hAMphatAM hAMphatAM karavo haze to paNa hamaNAM nahIM, covIsa kalAka thobhIne e pAMca mALa caDyAM. gusso to sAtamA AsamAne pahoMcyo karIzuM -ema vicArIe to tarata thaze ke AvA mitra sAthe hato ! dAMta kacakacAvatAM eka hAthanI muThThI vALI bIjA krodha kema karAya ? saMbaMdho kema bagADAya ? AvA vicAra hAthamAM camacI pakaDI, manamAM dhamakAvavAnA zabdo AvatAM ja krodhanI talavAra myAna thaI jAya. samAna sAthe goThavatAM, Dora-bela vagADyo. daravAjo khUlyo. joyuM to sAro vyavahAra ja zobhe. eka alamasta pahelavAna jevo mANasa DaMbelsathI kasarata Thapako devAno prasaMga Ave to paNa haLave rahIne, magaja karI rahyo hato. pachayuM : konuM kAma che ? pelA bhAInA to gumAvyA vinA. krodha karyA vinA Thapako ApIe : bhAI ! motIyA marI gayA. vALelI muThI chUTI gaI. kahe: sorI ! tamAruM A vartana mane na gamyuM. AvuM tamArAthI na karAya. huM to tamArI A camacI ApavA Avyo chuM. baLIyAnI AvuM na bolAya. krodhamAM bolAtA apazabdo karatAM AvA sAme kamajoranI AvI dazA hoya che ! zabdo vadhu asarakAraka nIvaDe che. AmAM ApaNI zobhA samAna sAthe to maitrI paNa jaLavAI rahe che. sAmAnI najare "DIjheDa' thatAM bacI have vAta AvI samAna sAthenI. sarakhA sAthe to jaIe chIe. bIjAnI najaramAMthI nIce UtarI javAya maitrI ja hoya. mitra sAthe to premanuM ja sAmrAjya sarvatra evuM kyAre paNa na karIe. pravarte. nAnI bhUla hoya to, "leTa go' --let go ane kavi boTAdakaranI A paMkti ApaNane ghaNuM zIkhavI moTI bhUla hoya to, 'leTa goDa' --let god; krodhanI to jAya che: kyAMya jagyA ja na rahe. mitranI sAthe krodha karAya? cAlo, uccAtmA asamAna para kare nA kopa kyAre khare ! . kAvyazAstravinodana.. kaThina graMtha vAMcavAnI rIta (anuSTra) vAcyatAM samayo'tItaH spaSTamagre bhvissyti| graMthaM vAcayatAmeva kaatthinykutrvrtte|| (maMdAkrAntA) cAlo, vAMco, samaya vitaze, khUba moDuM thayuM che, Age Age badhuM samajIzuM, vAMcatAM vAMcatAM ; jhAjhAM vezo hajI bhajavavAM, thoDI che rAta jo ne ! jo, A rIte paThana karatAM, graMtha agharo ja kyAM che ? ramUjabharI rIte kAvyamAM, graMtha vAMcavAnI eka rIta batAvI che. guru ziSyane, athavA adhyApaka vidyArthIne graMtha bhaNAvatA hoya tyAre jaladI na samajAya tevAM sthAna Ave tene samajavA mATe zabdakoza jovAmAM tathA anya saMdarbha tapAsavAmAM samaya to vite ja. koIka vAra adhyApaka athavA koIka vAra vidyArthI AmAMthI rasto kADhe. are ! AgaLa vAMcone ! moDuM thAya che. e to AgaLa AgaLa vAMcIzuM tema badhuM samajAtuM jaze. jo Ama A rIte vAMcIe to koI graMtha agharo lAge ja nahIM. ane Ama to graMthonA graMtho vAMcI lIdhA kahevAya. barAbara ne? . 230:pAThazALA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaM saMbhAvanA karIe to sArI ja karIe viziSTa jIvananI vyAkhyA evI ApavAmAM Ave che ke lagabhaga sATha-sittera varSa pahelAM rAjakoTamAM vidhAyaka draSTivALuM jIvana e viziSTa kahevAya. AvI banelo eka prasaMga che. tyAM ApaNA prasiddha ItihAsakAra vidhAyaka draSTinI prApti mATe ja sadvAcana ane zrI mohanalAla dalIcaMda desAInA mAmA rahetA hatA. satsamAgama-saMtonuM sevana karavAnuM kahyuM che. cAre tarapha teo khUba udAra dila ane dayALu hatA. je koI yAcaka banatI ghaTanAone badalavAnuM na to ApaNuM gaja che. na emane AMgaNe Ave tene 'nA' na kahetA, paNa aDadho to e ApaNA hAthamAM che. na to e jarUrI che. paraMtu e maNa bAjaro apAvatA. A emano rojano silasilo ghaTanAne, e drazyane mUlavavAnI ke jovAnI draSTi badalavI, hato. savAra paDe ne traNa-cAra vyakti AvatI, tene nakkI sudhAravI ane ghaDavI e ApaNA hAthanI vAta che. karelA eka modInI dukAnethI bAjaro maLI jato. ekeka ghaTanAne, drazyane jovAnA keTalA badhA draSTikoNa ekavAra bhara unALAmAM baporanA bAra vAgyAnA sumAre hoya che! ApaNe te drazyane evA draSTikoNathI jovuM joIe AdheDa vayanA eka bahena AvyA. sAva nirdhana ane ke jenAthI ApaNane kAMIka nakkara lAbha thAya. kamasekama daridra avasthA e bahenanI hatI. e AvIne UbhA nukazAna to na ja thAya. A to kevuM che? ApaNI sAme rahyAM, kAMI bole te pahelA ja bAjumAM UbhelA aDhArakoI paNa vastu che tene ApaNe kaI rIte pakaDIe jethI vIsa varSanA bhatrIjAne kahyuM : tuM A bahenanI sAthe jA ApaNane ke vastune nukazAna na thAya ? dareka vastune ane aDadho maNa bAjaro apAvI de. bAI AgaLa pakaDavAno - levAno eka cokkasa tarIko che. rIta che. cAlI. dukAna pAse jaI bhatrIjAe bAIne IzAro karyo cappa pakaDavuM hoya, kAtara pakaDavI hoya. sANasI vaDetapelI ane dukAnadAre bAIne aDadho maNa bAjaro Apyo. eka pakaDavI hoya to tene tenI eka cokkasa rIte ja pakaDI kapaDAmAM A anAja bAMdhI bAI AgaLa cAlatI thaI. zakAya. evI ja rIte, koI paNa ghaTanA hoya tene eka bhatrIjAne rasa paDyo. te paNa thoDA aMtare rahI bAInI cokkasa draSTithI joI zakAya. ApaNe te te ghaTanAne kevI pAchaLa cAlyo. thoDe dUra eka nAnI galImAM jaI, bAIe rIte joIe chIe e bahu jANItI vAta che. kevI rIte bAjaro vecI dIdho ane tenA rokaDA paisA laI lIdhA. tene jovI joIe te bAbata Aje vicAravI che. jadAM A joIne bhatrIjo pAcho pharyo. ghera AvI saheja roSamAM judAM draSTAMta dvArA tene samajavAno prayatna karIe. AvIne kahevA lAgyo : tameya zuM AvAne Ama bAjaro ApaNe jyAre ApaNI IcchAthI ja vicAravAnuM ApyA karI che? bAIe to e bAjaro vecI kADhyo ! hoya. anumAna karavAnuM hoya, aTakaLa karavAnI hoya. tyAre manasukhabhAIe kahyuM : meM tane bAjaro apAvavA kaho ke saMbhAvanA karavAnI hoya to te sArI rIte ja karIe, mokalyo hato. e bAjarAnuM bAI zuM kare che te jovA te mATe ApaNe ApaNI draSTine keLavavI paDe. ekavAra mATe nahIM ! bAIne khabara che ke huM bAjarA sivAya kAMI draSTi keLavAI jAya to te pachI dareka vakhate vidheyAtmaka Apato nathI. ane tene A unALAmAM paga baLatAM draSTithI jovAnuM phAvI jAya. hoya ne pagarakhAMnI jarUrata hoya to pachI bIjuM zuM kare? AvA prasaMgo parathI ApaNI AsapAsa banatI ghaTanAne manana : 231 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jovAnI gurucAvI maLe che. ApaNe ja saMbhAvanA karavI karmacArI bhAIe kahyuM : bIjo badho sAro lAbha maLyo hoya to sArI ja saMbhAvanA karavI joIe. temAM pahelo che paNa eka sAdhvIjI be ThANA hatA teoe nava pAtronI lAbha ApaNA pakSe ja che. eka joDa, evI pAMca joDa vahorI che. ATalI badhI joDa teo zuM karaze ? saMvatsarI mahAparvano divasa hato. sAMjanA vahIvaTadAroe A sAMbhaLI kahyuM : ApaNe evuM zA pratikramaNa pachI zrIphaLanI prabhAvanA hatI. sittera varSanA mATe vicAravuM ? kadAca evuM paNa bane ke temanA guruNI eka kAkA pratikramaNa karIne bahAra nIkaLatA hatA tyAre ke guru baheno rAjasthAna ke banAsakAMThAnA aMtariyALa prabhAvanA karanAre emane zrIphaLa ApyuM. kAkAe kahyuM : gAmaDAMmAM hoya ane teone bahoLA samudAyanA kAraNe bIjuM Apo. pelA bhAIe bIjuM paNa ApyuM. A dRzya sUcanA ApI hoya ke Ama koI vahorAvavA Ave to keTalAke joyuM. tarehavAranI aTakaLa thavA lAgI : dhyAna rAkhajo. e mujaba teoe vahorI hoya tema paNa juone ! kAkA paNa kevA che, be zrIphaLa lIdhAM. Ama bane. levAtA haze ?bIjo bolyo : kAkA evA ja lAge che. A rIte vicAravAthI manamAM asadUbhAvanAnA aMkuro to trIjo eka jaNa bolyo : A uMmare paNa AvI kuTeva ugavA mAMDyA hoya te tyAM ja karamAI jAya. vaLI e vAta chUTatI nathI. A badhAne sAMbhaLI eka bhAI bolyA : sAcI paNa hoI zake. vaLI Ama vicAravAthI sukha ja evuM paNa banI zake ke emano dIkaro thoDI utAvaLathI thAya che. vahelo nIkaLI gayo hoya ane tenI prabhAvanA A kAkAe lIdhI hoya ! vAta vAtamAM pUchI paNa joyuM ane ApaNe evI kALajI paNa rAkhavI joIe ke sAmI e aTakaLa sAcI paDI. cIlAcAlu rIte jue ane vyaktine avaLI saMbhAvanA karavAnI taka na maLe. A vicAre to, AvA pavitra divase nakArAtmaka vicAro vAta samajavA mATe eka kisso joIe. karavAthI ene phelAvavAmAM nimitta banAya. kyAreka amadAvAdanI eka poLamAM prabhujInA derAsaranI Avo sAmAnya banAva moTA jhagaDAnuM rUpa paNa laI le. varSagAMThanA jamaNavArano prasaMga hato. baso-traNaso koI paNa prasaMge kaI rIte vicAravuM e kaLA che. mANasa jamanAra hatA. te mATe joItI cIja-vastu levA mATe vahIvaTadAra bajAramAM gayA. kharIdI karIne zAka pAlitANAmAM aSADha mahinAmAM badhA pUjya sAdhu- mArakITamAM gayA. jamaNavAra mATe joItuM zAka kharIdhuM. sAdhvIjI mahArAjane upakaraNa-vastra, pAtro vahorAvavA pachI ghara mATe zAka levAnuM hatuM. saMgha-jamaNa mATe TIMDoLA aneka vyakti Ave che. eka saMsthA dvArA be bhAIo ane bhIMDA lIdhA hatA. to, potAnA ghara mATe tenAthI Ama vahorAvatAM eka sAdhvIjI mahArAja pAse gayA. bIje ja -kAkaDI ane tariyA lIdhAM. ane te paNa bIjA ja sAdhvIjI be ThANA hatA, vastra vagere the kAchiyA pAsethI. ATalI kALajI rAkhavAmAM Ave to jyAre pAtrAnI joDa vahorAvavA mAMDI to, eka, be, traNa, bIjAne khoTI ke avaLI saMbhAvanA karavAnI taka ja na cAra ane eka vadhu ema pAMca joDa vahorI. karmacArI maLe. AvI sUjha samaja mahAjana pAse hatI. bhAIe jeTalI kahI teTalI, pAMce pAMca vahorAvI. (eka joDa pAtrA eTale nAnA moTA nava pAtrA.) vahIvaTadAro avaLuM vicAravAnuM, mAnavA-manAvavAnuM to bAjue taraphathI kaDaka sUcanA hatI ke je je cIja vastuno khapa hoya rahyuM paNa savaLuM ane te paNa keTaluM badhuM umadA kahevAya ene teo Icche teTalA pramANamAM vahorAvavI. teoe tevuM samadarapeTA mahAjana vicAratA hatA te vAta jyAre ema to karyuM paNa manamAM vAta rahI gaI. vahIvaTadAro ApaNe jANIe tyAre ApaNAM sAMkaDA mananI nIcI AvyA ane pUchyuM ke barAbara lAbha maLyo che ne! tyAre divAla ApoApa dharAzAyI banI jAya. 'huM! kaho ja 232: pAThazALA Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cho ! ema bane ?' evA udgAro mukhamAMthI nIkaLI jAya. vAta evI banI hatI ke, doDhaso-baso jaina kuTuMbanuM sAmAnya sukhI gAma. gAmamAM paryuSaNA parva pachI navakArazI hatI. traNeka jAtanI mIThAIo sAtheno jamaNavAra hato. mahAjananI vADImAM A jamaNavAra cAlu hato. aDadho-poNo bhAga jamIne vidAya thayo hato. mahAjananA mukhya mANaso vADInA oTalA pAse emaja beThA hatA. tyAM prauDha vayanA eka bahena jamIne bahAra nIkaLatA najare caDyAM. mAthe sarakhuM oDheluM ane sADalAnA pAlavamAM mIThAInA ATha-daza baTakAM laIne dabAte pagale bahAra nIkaLI gayA. enI cAla parathI ane aNasAra uparathI vahIvaTadArone aMdAja AvI gayelo ke A bahena pelI zerImAM phalANA kuTuMbanA hovA joIe. saMbhava che ke temanA kuTuMbamAMthI koIka jamavA AvI zake nahIM tema hoya tethI e sabhyo mATe saMghanI zeSarUpe A laI jatAM hoya, athavA temanI paristhiti badalAI hoya ane temAMthI eka-be divasa cAle evI gaNatarI hoya. AvuM vicArI, bolIne e vahIvaTadArabhAI e vADInA makAnanI pAchalA bhAganI divAla pAse gayA. rasoIyAne bolAvI pUchyuM H bhaTTajI, ApaNI pAse lokhaMDanI moTI kosa che ? bhaTTajIe hA kahI. to kahe : lAvo ne ! ane e kosa vaDe pAchaLanI divAlamAM eka moTuM bAkoruM paDAvI dIdhuM, jethI koI khAnadAna gharanI vyaktine AvA kaparA saMjogomAM AvuM karatAM saMkocAvuM na paDe ! ApaNe to A jANI AbhA banI jaIe. zuM AvuM vicArI zakAya ? AvuM karI zakAya ? A vAjabI che ? paraMtu A badhI carcA nirarthaka che. dilanI udAratA ane vizALatAno ja savAla che. vahIvaTadAranA A vartanane puSTi ApatI eka nAnI vAta jANI tyAre e vAtamAM tathya hoI zake ema vizvAsa beTho. saMta kabIrajI kahI gayA, e vAta bahu alagArI che; dorA dhAgA karavA karatAM, cAdara vaNavI sArI che. eka nAnA gAmamAM grAmajanonA lAbhArthe chAsa-kendra kholavAnI vAta cAlI. eka AgevAna jaina kAryakarabhAIe sUcana karyuM ke, chAsa-kendranuM makAna evI jagyAe rAkhavAnuM ke sArA gharanI koI vahu-dIkarIne chAsa levA jatAM saMkoca na thAya. mane A bhAInI udAratAbharI sUjha sparzI gaI. e ja vakhate ema vicAra Avyo ke ApaNe tyAMnA AjanA vahIvaTadArane Avo vicAra Ave che to AjathI sATha-sittera varSa pahelAnA mahAjanane jamaNavAranI vADInI pAchaLanI vaMDImAM moTuM bAkoruM pADavAno vicAra jarUra Avyo haze. -&-0630f-- duniyAmAM badhe mAtra duritanuM ja sAmrAjya che evuM nathI. haju paNa sAcA ghInA dIvA kyAMka TamaTame che ane enuM pAvaka ajavALuM pAtharatAM rahe che. ApaNe A badhAmAMthI to e tAravavuM che ke eka nabaLI gaNAtI ghaTanAne mAtra ucca dRSTithI avalokavAthI tene kevI uccatara sthitimAM palaTAvI zakAya che ! eTale, ApaNe AvA koInA kAjI banatI vakhate tenI pAchaLa chupAyelA koI ne koI sad aMzane zodhavAno, emAM kAMIka sAruM paNa hoI zake tevuM kalpanA karavAnuM zarU karavuM joIe. sau pahelA to ApaNe ja sArA banIe. temAM ja viziSTa jIvanakaLA che. e kaLA sAdhya karyA pachI ja sarvatra zubha-darzanano lahAvo laI zakIzuM. kadI phITe nahIM evI bhAtanuM vaNATa ! kavi anila joSIe sAdI jaNAtI A cAra lITImAM jIvananI philasUphI vaNI lIdhI che! ene vivaraNanI jarUra paNa nathI, svayaM paMkti ja ApaNane kahI de che. jevA ApaNA mananA bhAva tevo teno artha ! mananaH 233 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nUtana varSanA prabhAte saMkalpa karIe ApaNe tyAM eka sarasa praNAli che. AvakAradAyaka praNAli che: nUtanavarSanI AraMbhanI kSaNomAM kAMI ne kAMI zubha saMkalpa karavo ane pachI tene anusaravA yathAzakti ane yathAmati prayAsa paNa karavA. duSaNane dUra karavAno ane bhUSaNane bheTavAno saMkalpa karavA jevo che. kADhavA jevo durguNa che niMdA ane lAvavA jevo guNa che guNAnurAga. durguNane aMkuzamAM lAvavo che ane saguNa vikasAvavA jevA che. sauthI vadhu nukazAna karanAra durguNane pahelA vazamAM laIe. A durguNanuM nAma che niMdA. niMdAnI pravRttithI ApaNane pArAvAra nukazAna thAya che. niMdAthI ApaNI aMdara kazuM uttama pAMgaratuM nathI. niMdAne je kAMI khAtara-pANI-vADa-taDakomAvajata Aropita karIe chIe te mULa svarUpanA guNonA saMvardhanamAM upayogI banatuM nathI. vaLI guNano kumaLo choDa to yogya poSaNa na maLavAne kAraNe karamAI jAya che. guNone poSaNa maLe te mATe niMdA durguNanuM niMdAmaNa karavuM joIe. niMdA durguNane kAbumAM levo jarUrI che. tema karavA mATe, manane je khoTI Teva paDI che te sadAne mATe, prayatnapUrvaka TALavI paDaze. saMtoe paNa A niMdAnI ghaNI niMdA karI che ! upadezamALA nAmanA, Agamatulya graMthamAM niMdAnuM manovaijJAnika vizleSaNa karyuM che : "niMdA karanAra mANasa je je doSonI potAnA vacano dvArA bIjAnI niMdA kare che te te doSone pote ja pAme che' - niMdA karanAra prathama to, AMkha-kAna dvArA anyanA doSone potAnA manamAM utAre che. pachI potAnI jIbhane dUSita karIne te bIjAone saMbhaLAve che. ema karIne te to e doSone potAnA jIvanamAM ja utAre che. jyAre jyAre sAmI vyakti pratyenA dveSane kAraNe tenI nabaLI bAjuone enlArja karI vAraMvAra gAvAmAM Ave che tyAre te doSa kahenAra mANasanA jIvanamAM ghara bAMdhI le che. pachI e tyAM ja rahIne phUle phAle che ane cAre tarapha phelAya che. pachI tyAM bIjA koI sArA guNane dAkhala thavAnI jagyA rahetI nathI. kahevata che ke je khetaramAM ekavAra thora UgI nIkaLyA tyAM AMbA UgavAnI zakyatA samApta thaI jAya che. ApaNo svabhAva niMdaka bane eTale te gAma AkhAnA durguNonI DAyarI - vakhAra banI jAya ! saravALe evuM bane ke doSa bIjAnAM, pApa bIjAnAM, paNa eno bhAra ApaNI pAse ! ApaNA mAthe ! juo ! saMta kabIra AvA mANasa mATe zuM kahe che : niMdra e du mata mato, pApa mito nAra | DuM niva va sIsa para, poTi pApa che mAra || -bIjA badhA game tevA, durguNanA bhaMDAra jevA mANaso maLajo paNa eka niMdaka na maLajo. jo doSa ja niMdA pAtra lAgatA hoya to, e to ApaNAmAM bharapUra bharyA paDyA che ! ene yAda kema na karavA? enI niMdA kema na karavI? koSa purAyA pheravI zrerI, vatsate hasaMta saMtA mAne cAra na AvavuM, nA na Hi na caMtA koInI paNa niMdA zA mATe karavI ? bhAI ! capaTI dhULano ya khapa paDaze. A mATe nabaLI ke utaratI vyaktinI niMdA karavI? enA para durbhAvapUrNa vartana zA mATe karavuM? zI khabara kyAre konuM kAma paDe ! sabaMdho to sAcavyA sArA. bhale mAmUlI dekhAtuM taNakhaluM kema na hoya ! e taNakhaluM AMkhamAM paDe to zuM hAla thAya? tanavA kabahuM na niMdIe, jo pAvanatara hoya / kabahu uDI AMkhana pare, pIDa ghanerI hoya / / A badhuM jANavA samajavA chatAM A dUSaNathI mukta mANasa maLavo muzkela che, evuM kabIra paNa kahe che : sAtoM sAyara maiM phirA, janbUdIpa de piitth| niMdA parAI nA kare, so koI viralA diitth|| AvI, virala gaNAya evI vyaktinI yAdImAM ApaNuM nAma dAkhala karavAno saMkalpa karIe. 234: pAThazALA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareke pALavA lAyaka eka dharma -- vayodharma maryAdA e jIvananuM kavaca che, killo che, rakSaNa paMDitajIne A samArohamAM atithivizeSanuM ane saMvardhana mATenI vADa che. maryAdA mahattAne AmaMtraNa ApavA pratinidhio AvyA hatA. TakAve che eTaluM ja nahIM, vadhAre paNa che. A paMDitajIe teonI vAta barAbara sAMbhaLI. maryAdAnuM bhAna hovuM jarUrI che. sahu koIne A rUparekhA viSe jijJAsA paNa dAkhavI. pachI kahyuM samajaNa hovI muzkela che. chatAM, jene jene A ke mane anukULatA nathI. AgevAna bhAIo bhAna samayasara thayuM che teo jIvanane sArI , e Agraha rAkhyo, paNa paMDitajInA makkama rIte mANI zakyA che. khUbI to e hoya che ke valaNane joI, kSemakuzaLa pUchI ravAnA thayA. jyAre nATakano yAdagAra aMka bhajavAya tyAre ja paDado paDe paMDitajInA eka aMtevAsIe A joI prazna karyo : ! mANelI A kSaNane smRtinI dAbaDImAM samAvIne chUTA A eka zreSTha prasaMga che. Apa upasthita raho to paDavAnuM bane to e drazya rasa-sabhara banI rahe che. vidyAkSetramAM, karavA jevI keTalIye Ucita vAto tame badhA - svAdISTa bhojana laIne pachI bhojanane alpavirAma samakSa mUkI zako. paMDitajIe A vAta svIkArI kahyuM : ApI bhANethI UThI javAmAM majA hoya che; to ja svAda tArI vAta sAcI che. paNa evuM kahenArA to have ghaNA che. mamaLAvI zakAya che. pustakanuM suMdara prakaraNa vAMcatAM veMta aMtevAsI A javAbathI saMtoSAyo nahIM. eNe kharuM kAraNa aTakI javAmAM madhurapa hoya che; mananI guhAmAM ajavALuM jANavA jIda karI : nA kema pADI enuM kAraNa to kaho. thaI jAya che. pustakane baMdha karI ene mAthe aDADI, mUkI paMDitajIe emanI lAkSaNika zailImAM javAba devAya to eno ujAsa aMtaramAM UMDe UtarIne sthira thaI Apyo: jAya che, vayodharma. have A uMmare AvA moTA samAraMbhomAM e ja rIte jIvanamAM jyAre paripakavatAnI bhUmikA javuM zobhe nahIM. jema Rta-RtunA khAnapAnanA niyamo Ave tyAre bahAranuM badhuM saMkelI levuM joIe, saMkorI levuM che ane ene vaza vartIe chIe tema vayanA paNa dharmo che, joIe. aMdara vadhune vadhu javAnuM zarU karI devuM joIe. tene pALavA joIe, e pALavAmAM ja zreya che. bhUmikA bhede A badhuM to karatAM to hoIe chIe ja. A vAtane ghaNA varSa vityA che. 50-55 varSanI vaye koI ApaNane gIllI-daMDA ramavA hamaNAM paNa AvA matalabanuM mahendra meghANIe lakhyuM. kaheze to ApaNe tarata kahIzuM ke A ramavAnI amArI "sau zANAono eka mata" e kahevata che ne ? "paraba' uMmara nathI ! e vaya vItI gaI. vaye pramANe vartavuM joIe. mAsikanA eka aMkamAM teoe lakhyuM : ramata pratyenI A samajaNa bIjI badhI bAbatomAM paNa prakAzana prasAra pravRttimAMthI vaya maryAdAne kAraNe huM khapamAM levA jevI che. paravArI beTho chuM. pachI temanI dinacaryAnI vAta lakhI che paMDita sukhalAlajInA jIvanano prasaMga A vAta para te paNa jANavA jevI che, anukaraNa karavA jevI che. che. tyAre teono nivAsa amadAvAdamAM have mArI pAse eka ja kAma rahyuM che. paroDhiye UThIne saritakuMjamAM hato. savAranA dazeka vAgye eka saMsthAnuM sArAM-sArAM lakhANono svAdhyAya karavo ane temAMthI baha DepyuTezana - pratinidhimaMDaLa paMDitajI pAse AvyuM. eka gamI jAya tene saMkSipta karatAM karatAM, hAthe lakhI utArI vidyAkIya saMsthAno moTo samAroha hato. bhAratanA levAno zrama hoMzabhera karavAmAM kalAko sudhI mazagula rahevuM. rASTrapati A samArohamAM upasthita rahevAnA hatA. judAM judAM sthaLoe pharatAM rahevuM. zikSaNa saMsthAo ane manana : 235 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMbomAM jaIne nAnA samUho samakSa pelA lakhANonAM thelAMmAMthI zrotAone anurUpa pArAyaNa karavuM. ApaNe vAta e karavI che ke, dareke dareka vyaktie potAnI vaya-maryAdA samajI eno khyAla karavo joIe. saMsthAmAM hoya temaNe saMsthAmAMthI, gharanAM nAnA-moTA kAma hoya to temAMthI, amuka hada Ave tyAre te pravRttine svecchAe choDavI joIe. ekasarakho bojo lAMbA samaya sudhI kheMce rAkhavAmAM Ave to te kAma DhasaraDo banI jAya che. aMdaranAM hIra ane sattva nicovAI jAya, jIvanano rasa UDI jAya tevuM na thavA devuM joIe. te mATe ApaNe tyAM ucita vyavasthA hatI ja. dIkarAnA lagna thaI jAya eTale pote caturtha vrata pALavAnuM zarU kare. visarga kALa ane AdAna kALa - AvA be zabda Rtuo mATe AyurvedamAM vaparAyA che. ziyALo AdAna kALa. AdAna eTale grahaNa karavuM. bAkI visarga kALa. visarga eTale visarjana - vaheMcavuM. A banne zabdo jIvananA saMdarbhamAM Aje jovA che. zaizava avasthA e jIvana-tattvano AdAna kALa che. bALaka janme tyArathI mAtAthI zarU karIne keTakeTalAnA vAtsalyanA amInuM AkaMTha pAna te kare che, karato rahe che ane tenAthI te puSTa thAya che. 'sneha najara nihALatAM vAdhe bamaNo vAna' e ukti mujaba snehabhInI najara vAnane-zarIrane vadhAre che ane bALaka vRddhi pAme che. A kALa AdAnano eTale ke grahaNa karavAno kALa che. enI vaya vadhatAM e vRddha thatAM teno visarga kALa, eTale dAna karavAno - visarjana karavAno kALa zarU thAya che. je vAtsalyanA amRta eNe khobe khobe pIdhAM hatAM; je rIte vAtsalyanA amRtano bhaMDAra bharyo hato, te have lUMTAvAno avasara che. vRddhAvasthA e vahAla varasAvavAnuM kSetra che. je je maLe tene premapUrvaka hetapUrvaka vahAlapUrvaka bolAvavA. pUchavuM - kema cho ! sAruM che ! amI nItaratI AMkhe joI, premabhInI jIbhathI vahAlanuM dAna 236 : pAThazALA vAtsalya : vRddhatvanI zreSTha zobhA dIkaro dhaMdho saMbhALavA mAMDe eTale pote dukAnanA kalAko ghaTADI de. dIkaro pUche enI salAha sarakhI Ape ane svayaM AtmAbhimukha thaIne dharma pravRttimAM vadhune vadhu UtaratA rahe. sATha varSanI vaya thAya eTale koInA paNa lagna-prasaMgamAM javAnuM TALe, mAMdagI-mRtyu jevA gaMbhIra prasaMgomAM pahelA jaI UbhA rahe. Ama te te vayanA dharma pALavA mATe sadA udyata banatAM rahevuM joIe. A 'vayodharma' oLakhI levo joIe ane te pALavo joIe. karavAnuM. ema vRddhatvane zobhAvavAnuM che. vAtsalyanA dAnathI vRddhatva zobhe che - zAlIna bane che. AvA vRddha-janane sahu AvakAre che. ane A rIte te karajamukti - RNamukti anubhave che. RNa muktino AthI vadhu sAro bIjo mAraga kayo maLe ! je lIdhuM te vyAja sAthe nirvyAjapaNe dIdhuM. vRddhatva paNa Ama UjaLuM bane che. bokhuM ane karacalIvALuM moM smitathI maDhyuM-massuM kevuM naravuM suMdara ane sohAmaNuM lAge ! dAdA devasUri mahArAja chellA varasomAM e rIte vAtsalyano dhodha varasAvatA ja rahyA. pAtra-apAtranA bheda vinA teoe vAtsalyanI gaMgA vahAvI badhAne snehathI bhIMjavyA - navarAvyA. dakSiNa gujarAtanA keTalAka bhAgamAM eTalI pocI jamIna jovA maLe che ke emAM nAnI kAMkarI paNa gotI na maLe. tema dAdAnA hRdayamAM koInA ya pratye kaDavAzanuM nAmanizAna na maLe, nabaLo bhAva na maLe. vRddhatva emano zaNagAra banI rahyuM. vAtsalyanA prabhAve teo anekanA hradaya siMhAsana upara svayaM virAjIne cirakALa jayavaMtA raheze. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAne kAMIka kahevuM che : sAMbhaLIe vividha parvomAM kSamApanAparvanuM sthAna mokhare che. kSamApanAparva Ave che ane cetanAne DhaMDhoLe che. mananA mahetAjIne kAme lagADe che. manamaMdiramAM bAjhelAM jALAM, paDelo kacaro, UDI UDIne AvelI raja, coMTeluM kastara, badhuM vALIcoLIne sApha karavAmAM Ave che. joI-jhApaTIne cokhkhuM karavAmAM Ave che ane e prasaMge kSamApanA karavAnI - mAphI mAMgavAnI ane mAphI ApavAnI - bhAvanA sateja thAya te mATe preraNA ApavAmAM Ave che. AvA yAdagAra prasaMgo - satya prasaMgo preraNAnI khANa jevA che. e kathAo, prasaMgo evA to coTadAra hoya che ke sAMbhaLanArane uttejita kare. sAMbhaLanAra vaira-virodhane visArIne manane moTuM karIne mAphI mAMgavA taiyAra thaI jAya che. kSamApanA mATe ApaNA manane taiyAra kare tevA prasaMgo pracalita che. evo eka prasaMga, sahagnamalla ane kalyANamallano khUba ja jANIto che. meDatA zaheramAM banelI A ghaTanA bhale cAraso varSa pUrvenI che, paNa e evI sacoTa che ke e satya ghaTanAne kALanI raja kyAreya coMTI nathI! e ghaTanA samayathI para che. e kathA ApaNane kAMIka kahe che. e ema kahe che ke kalyANamalla ane sahagnamallane paraspara vaira hatuM tevuM vaira guNasena ane agnizarmAne hatuM. chatAM, banneno itihAsa alaga kema racAyo? A ghaTanAmAM mahattvano vaLAMka lAvanAra tattva kayuM? koNe A bhAga bhajavyo? kathA kahe che ke guru mahArAjazrI dharmasAgarajI mahArAja vacce hatA tethI banneno vaira-virodha zamI gayo; paraspara prema ane prItino vistAra thayo. jIvanavRkSane vAvAjhoDAthI bacAvavA mATe guru mahArAjanI vADa joIe. vADa majabUta hoya to vRkSane vAvAjhoDA sAme jhUkavA majabUra na banavuM paDe. bhale jIvanamAM rAga-dveSa Ave paNa tene sthAyI ke sthira banAvavA jevA nathI. A kAma guru mahArAjanI othathI sahelAIthI pAra paDe che. ApaNe nagurA na banIe paraMtu guru mahArAjanA yoga-kSemaMkara chatravALA banIe, to ghaNAM ahitakArI tattvothI UgarI jaIzuM. manana : 237 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjano paMgate hoya - chellA viveka zIkhavA mATe paMDita vIra vijayajIe pArzvajina paMcakalyANaka pUjAmAM ApeluM eka zabda-citra paryApta che. vAta che saujanyabharyA vyavahAranI dIkSAnA divase savAre snAnamaMDapamAM abhiSeka vedikA upara pArthakumArane birAjamAna kare che tyAM sudhInI kriyA-prakriyAauSadhio lAvavI; zItala-jala, uSNa-jala, sugaMdhI-jala A badhuM ja Indra mahArAjA ane devo taiyAra kare che. badhI taiyArI thaI gayA pachI pArthakumAranA pitAjI azvasena mahArAjAne abhivAdana-saha bolAve che ane hAtha joDI kahe che: "pahelAM Apa pArzvakumArane abhiSeka karo.' mahArAjA abhiSeka karI rahyA pachI ja badhA - indra mahArAjA ane devo abhiSeka kare che. kavivara vIravijayajIe A saujanyabharI vAtane kAvyamAM Ama utArI che : azvasena rAjA pUre re, pAchaLa sura abhiSeka surataru ghere alaMkyare, deva na bhUle viveka A kaDImAM varNavelI rIta uttama rItabhAtano Adarza che. ApaNe dharmanA kSetramAM to AvI uttama rItabhAtathI ja vartavuM joIe. kevI rIte? A prasaMga eno uttara che. prabhAvanA levAnI hoya, jamaNavAramAM bhIDa hoya tyAre ane evA prasaMgoe padine gApa e maMtranuM ja raTaNa rAkhavAnuM hoya! e ja zobhe. AjakAla AvA AvA prasaMgoe zrAvaka-zrAvikA vargane zistahIna vartatAM jovAnuM thAya che, tyAre thAya che ke A prabhunI pUjA karanArA, prabhunI pUjA bhaNAvanArAmAM - jina-bhaktamAM AvI pAyAnI khAmI kema rahI gaI che? tattvajJAnanI UMcI vAto ane dharmanI prazaMsAne sAme cheDe AvAM kAraNothI hAMsIpAtra banIe, enA karatAM have saMkalpa karIe ke "jyAM samUhamAM jaIzuM ane prabhu-pUjA ke prabhAvanA ke jamaNavAra evA koI paNa prasaMge ApaNI sAthe je haze tene ja AgaLa javA daIzuM. temane ja pahelAM pUjA karavA daIzuM, temane ja pahelAM pIrasIzuM; prabhAvanA temane ja pahelAM levA daIzuM." ema karavAmAM ja zobhA - AnaMda ane gauravanI lAgaNIno anubhava karIzuM. paNa 238: pAThazALA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskAra dIkSAnA muhUrtane sAdhI laIe vividha dharmothI zobhatI bhAratIya saMskRtinI keTalIya praNAlikAo zreSTha ane uttama puravAra thaI che. A praNAlikAo jALavI rAkhavI joIe; ene anusaravuM joIe. to tenA lAbha ApaNane maLe. jemake maMdiramAM prabhujInAM darzana karIne sIdhAM bahAra nIkaLI jaIne saMsAranI pravRttimAM na joDAvuM joIe. maMdiranA oTale ke prAMgaNamAM bAMkaDe ghaDI-be-ghaDI zAMta citte besI prabhu darzanano sAkSAtkAra anubhavavo joIe. ATalA virAma pachI ja AgaLanA kAmamAM pravRtta thavuM. A eka praNAlikA thaI. AnI pAchaLa zubha Azaya che. e ja pramANe, vyAkhyAna - pravacana zravaNa karavA gayA; satsaMgamAM beThA ke koI Atmabodhapreraka, jIvanane UrdhvagAmI banAve tevA vArtAlApamAM bhAga lIdho; to AvA pravacana-zravaNa pachI, satsaMgane mANyA pachI ke AtmaguNa-gaveSaNAmAM sahAyaka thAya evA vArtAlApa sAMbhaLyA pachI tarata anyAnya pravRttimAM mana-dehane joDI na devA. je sAMbhaLyuM, je jANyuM, je samajyA, je vicAro jhIlAyA e to vAvaNI thaI. e vicAro aMdara jaIne sthira thAya; jUnA vicAronA jALAM dUra thAya ane Aje maLelA - vAvelA vicAro aMkuramAM rUpAMtarita thAya; saMskAramAM paLoTAya tyAM sudhI saMsAranI anya pravRttimAM na jotarAvuM joIe. sat zravaNa pachI tarata manana karavAnI Teva pADavI joIe. jarA vAra besI, AMkha mIMcIne manana karavAthI e vicAra aMdara UMDe jaI saMskArarUpe pariNata thaI jAya, pachI je kAMI pravRtti karavAmAM Ave to temAM e saMskAra-2sa bhaLe ane parivartana Ave. ema thAya to ja punarAvartananI rojiMdI ghaTamALa tUTe. choDa vAvyA pachI tene ugADavA mATe tenI mAvajata karavAnI hoya che dUdhane dahIMmAM rUpAMtarita karavA mATe dUdhamAM meLavaNa nAMkhIne pachI temAMthI dahIM thavAnI prakrIyAne zAntithI, nirAbAdhapaNe thavA devI joIe. tema, ahIMyA paNa uttama zabdothI maDhAyelA vicArone sAMbhaLyA pachI tene saMskAramAM parivartita karavA mATe tarata sAMsArika pravRttimAM na joDAtAM, te aMtaraMga pravRttimAM khalela pADyA vinA manana karavuM te ja uttama mArga che. A manana vaDe saMskAra-dIkSAnI prApti thAya che. e muhUrtane sAdhI laIe. mananaH 239 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAjananI ANa : gaIkAla ane Aje (vartamAnakALanA dharmaniSTha suzrAvakone jinazAsananA uddAta bhAvi mATe puruSArtha karavA mATe sanmArga sUcaka, cAlu sadIno ja viziSTa mArgadarzana Apato A lekha vAMcIne, manana karIne sAmUhika rIte sugrathita prayatno karavA mATe che.) mahuvAmAM mahA suda terasanA divase zrI jIvitasvAmI bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA derAsaranI varSagAMTha hatI. A prasaMge mahuvAmAM traNa divasanI amArI sthiratA thaI. have tyAMthI vihAra karI, vAlAvAva gAme AvyA ane tyAMthI dAThA AvyA chIe. ahIMthI vihAra karI taLAjA tIrtha thaI Dema pahoMcavAnI bhAvanA che. mahuvA hatA tyAre, zrI mahAvIra svAmIjInA derAsaranI mULa pratiSThA kyAre, kyA varSamAM thaI? e samaye kayA AcArya bhagavaMtanI zubha nizrA hatI? A badhuM jovA jANavA mATe peDhInA jUnA copaDA jovA mAMDyA ! A copaDAmAMthI eka adbhuta mAhitI jANavA maLI. vAta evI hatI ke, sAdhvIjI zrI dIptiprajJAzrIjI e copaDAnA pAnAM pheravatA hatA temAM eka pAnAM para temanI najara paDI. te pAnAM para lakhAyela eka TharAvane vAMcIne romAMcita thayA ! varSo pahelAnA e divasomAM, kaMdamULa vagere bhakSyanuM bhakSaNa na ja karavuM evI hitanI vAto, vyAkhyAna daramiyAna thaI hatI e anusaMdhAnamAM A pAnAM para utArAyela eka TharAva vAMcavAmAM Avyo je khUba preraka, pUraka ane protsAhaka banI rahe tevo lAgyo eTale temaNe mane vAta karI ane e TharAva batAvyo. huM to e joIne UMDA vicAramAM paDI gayo. be miniTa mATe khovAI gayo. tame pahelA e TharAva juo pachI e aMgenuM mAruM vicAra-valoNuM jaNAvuM. TharAva zrI mahuvAnA jaina saMgha samasta maLI Ajaroja TharAva karIe chIe ke hoTalanI cA-dUdha pIvAM te ghaNuM geravAjabI che. tethI te baMdha karavAnI jarUra jaNAtAM nIce pramANe TharAva karavAmAM Avyo che : 1. hoTalanI cA-dUdha koIe pIvAM nahIM tema ghara ke dukAne lAvavA nahIM tema koIne pAvuM nahIM. - 2. hoTala karavA makAna koI hoTalavALAne bhADe ApavuM nahIM. uparanA TharAva viruddha je koI varataze tenI pAsethI rU. 1 savA daMDa levAmAM Avaze ane bAbata nIcenA gRhasthonI kamITI nImavAmAM AvI che. 1. zeTha kuMvarajIbhAI lAlacaMda mahuvA 2. zeTha bAbubhAI vIracaMda 3. dozI vanamALIdAsa jAdavajI 4. dozI gulAbacaMda vIThaladAsa 5. dozI harajIvana muLajI uparanA gRhastho uparanI bAbatamAM khAtrI karI daMDanI rakama (rU. 1 savA) ApavA TharAva kare te pramANe kasura karanAre turata daMDanI rakama ApI devI. uparanI bAbatanI bAtamI ApanArane daMDanI rakamamAMthI rU. cA aradho ApavAmAM Avaze ane bAkIno 3. zA mA'jana khAte jamA karavo. uparano TharAva Ajaroja saMdhe maLIne karyo che ane te TharAva AjarojathI amalamAM mUkyo che. A. 197nA Aso vada 5 somavAra, vAta vi. saM. 1976nI che. mAtra eMsI varSa pahelAM ApaNe tyAM mahAjananI AvI ANa pravartatI hatI. 240: pAThazALA Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ane sIdhI rIte to dharma sAthe ke dhArmika bAbato sAthe badhAne A baMdhanakartA paNa banI zake ! nAto ke nisbata nathI dekhAto. vAta evI che ke koIe ATalI vAta pachI have uttarAI Ave che. A to hoTalanI cA ke dUdha pIvAM nahIM ane ghera ke dukAne lAvavA gaI kAlanI vAta thaI, paNa Aje zuM? Aje ApaNe nahIM. AvI vAtamAM paNa mahAjanano hastakSepa tyAM kevI ataMtratA pravarte che te ApaNe sArI rIte jANIe hoya ane mahAjana AvuM karanArane daMDa kare. are ! chIe. e viSe kazI ye TIppaNI karavI jarUrI lAgatI yAvat hoTala karavA makAna paNa bhADe ApavuM nahIM ! nathI. paraMtu e vicAra mAtrathI baLatarA ja thAya ! A bahAranI bajAru cIjAno ATalo sakhata niSedha, viSe tame paNa vicArajo. AvI sabaLa, saprANa mahAjana ane te darzAvavA TharAva (kAyado) mahAjana kare ! karI saMsthAne punarjIvita karavAnA koDa vadhu ne vadhu ghuMTajo. zake ! A TharAvanuM barAbara pAlana thAya e mATe eka mane to te divaso hAla svapnasamA bhAse che, chatAM jema kamITI paNa nimavAmAM AvI. A badhuM jotAM mAtra eMsI aMdhAruM gheruM tema ajavALAnI AzA vadhe te AzvAsana varSa pahelAM ApaNe tyAMnA saMghanuM tema ja mahAjananuM jaino che, tethI sAva nirAza thavuM nathI. ko'ka jarUra jAgaze para kevuM ane keTaluM prabhutva hatuM te jaNAI Ave che. ane A dizAmAM Daga mAMDaze. e jovA ke karavA ApaNe jJAtinA levale, saMsthAnA levale thatAM dhArA-dhoraNo tathA haIzuM ke kema e prazna ja manane pajave che. tamane paNa nIti niyamo ghaDAya che tenA pAlananI, daMDanI vyavasthA pUrepUrI pajave evI AzA sAthe viramuM chuM. tamArA paNa thAya ! mahAjana AvuM karI zake to te vakhatamAM, satvazIla mitrone A vaMcAvajo. ApaNAM gAmonA saMghamAM mahAjananuM sthAna keTaluM UMcuM, keTalo saMpa, keTalI zista ane AmanyA pravartatI haze ke - kumANitam | divaso ziyALAnA hatA. dhArA nagarInA rAjA bhoja eka divasa nagaracaryAe nIkaLyA hatA. rAjA bhoja jevo vidyApremI rAjA bIjo koI thayo nathI. raste cAlatA eka mANasa maLyo. kautukathI ene pUchyuM: "bhAI ! ThaMDI to bahu paDe che. ThaMDIthI bacavA tame zuM karo cho?' dhArA jenuM nAma ! e nagaramAM evuM koI hoya kharuM ke je saMskRta na jANatuM hoya? e bhAIe javAba Apyo : rAtrau jAnuH divA bhAnuH artha : rAtre TUMTIyuM vALIne suI rahuM chuM. kRzAnuH sndhyordvyoH| divase to sUrajadAdA che ja. tene joI ThaMDI , rAjan ! zItaM mayA nItaM jAya bhAgI! ane savAra-sAMja to mIThuM-mIThuM jAnu bhAnu kRshaanubhiH|| tApaNuM kareluM hoya che tethI ThaMDI uDADuM chuM. zlokamAM devabhASA saMskRtanI khUbI sarasa utarI che. jAnu-bhAnu-kRzAnuM zabdamAM prAsa che ane varNa sagAI che. AgaLa vAta evI che ke rAjAe zlokanA racayitAne puSkaLa dAna ApyuM. sAco vidyArasika khuza thaI jAya to ApyA vinA na rahe. ApaNe paNa sAruM sAruM sAMbhaLatA hoIe chIe. ApaNane paNa prazaMsAnA puSpo veravAnuM mana thaI Ave. ene ja to prIti kahevAya ne ! manana : 241 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jhenakathA yAda Ave che. emAM AvatI prArthanAnA zabdo dIvA thaIne mArA cittanA oraDAmAM ujAsa pAtharI rahyA che. ApaNe UjavIe dAna-parvano utsava e ujAsa tamArA sudhI phelAvavo che. vAta AvI che : vIseka sAdhuonI eka maMDaLI pravAsamAM che. sAMja paDI rahI che. sUraja DUbI rahyo che. sAMjanuM bhojana maLyuM nathI. bhUkhyA rahevAnuM che. cAlatAM cAlatAM rastAnI najIka eka vizALa vaDalo joI gurue Adeza karyo. basa ! rAta-visAmo A vaDalA nIce karavAno che. zAkhA-prazAkhAthI patharAyelA vaDalA nIce badhA sAdhuoe sthAna meLavI lIdhuM. have rAta paDI hatI. sUtA pahelAM gurue prArthanA karI. : he prabhu ! tuM dayALu che. upakArI che. AjanI Apatti karatAM paNa ghaNI moTI ApattimAM ane muzkelImAM tuM amane mUkI zakyo hota; paraMtu te ema nathI karyuM. tAro AbhAra ! ziSyonA kAne athaDAyelA A zabdoe manamAM viSAdanA vamaLa saryAM : khAvAnuM maLyuM nahIM, bhUkhyA rahyAM. chatAM prabhuno upakAra ? AbhAra ? A kevuM ? savAra thatAM ApaNe ApaNo rasto badalI laIzuM. sau sUI gayA. rAtre kyAMkathI vAdaLa gherAyA. dhodhamAra varasAda tUTI paDyo. gheghUra vizALa vaDalAnA jADAM pAMdaDAMnA jaththAe varasAdanuM pANI enI nIce na 242: pAThazALA AvavA dIdhuM. pANInuM eka paNa TIpuM nIce sUtelAM sAdhuo para na paDyuM ! AbAda rakSaNa thaI gayuM. ziSyavRMda sAce ja prabhuno upakAra mAnatuM, vismaya anubhavavA lAgyuM. prabhuno pADa mAnyo ! rasto badalavAno vicAra badalAI gayo ! A ujAsa mAre cotarapha phelAvavo che. koIe ApaNuM nukasAna karyuM. ApaNane pAyamAla to nathI karyA ne ? e ApaNane sAva pAyamAla paNa karI zakato hato, chatAM nathI karyo. koIe ApaNane kaTu vacano kahyA. ethI paNa kaDavA ane kaThora vacano kahI hRdayane Thesa pahoMcADI zakyo hota. zarIra para prahAra karIne apaMga banAvI zakyo hota. tema nathI karyuM mATe tene huM jato karuM chuM. mApha karuM chuM. bhAI ! tuM to mAro mitra gaNAyo. mitra sAthe prema hoya, vera na hoya. tArA kaTu vyavahArane huM bhUlI jAuM chuM. tuM paNa bhUlI jaje. mAre vera bAMdhI du:khI nathI thavuM. tuM paNa na thato. gurunA zabdo yAda Ave che : he prabhu ! tuM dayALu che. upakArI che. te vadhu moTI ApattimAM nathI mUkyA. tAro AbhAra ! mAre nirmaLa thavuM che. haLavA thavuM che. prasanna rahevuM che. tuM mane madada karaje. mAre nathI vera kadApi koIthI. mAre nathI vera kadApi koIthI. mAre nathI vera kadApi koIthI. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathA-parimala Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2132 bana alled ApaNe vaNakara banyA kapardI pakSano utsava Antara gAMTha chUTyAnI veLA vartamAnamAM avaguNanA oraDA jevA jaNAtA jIvo paNa ekAda guNanuM puSTa AlaMbana laIne, dRDhapaNe tene vaLagI rahIne, dehanI mamatAnA vaLagADane oLaMgI jaIne, kSaNika lAbhanA vaLagaNane tarachoDIne, saDasaDATa UMce ne UMce caDatA hoya che. AvuM jovA maLe tyAre, evuM lAge che ke koI paNa jIvanI vartamAna viSama sthiti joIne tenI niMdA na karavI, paNa tenAmAM rahelI zreSTha saMbhAvanAnI kalpanAne jIvatI rAkhavI. na juo to kharA ! vaNakaranI jAta ! ene divasa-rAta zuM karavAnuM ? gAmanA chevADe nAnuM sarakhuM eka ghara. gharane oTale besI tANo ane vANo vaNavAnA. roja roja nAnA-moTA vastra mATe kApaDa vaNavAnuM 244: pAThazALA cAle. raste jatAM-AvatAM lokone 'kema cho ? bhalA cho !' ema divasa Akho pUchaparacha cAle. gAmanI bhAgoLethI ja sAdhumahArAja khetara bhaNI cai roja vaDIzaMkA nivAravA jatAM-AvatAM hoya te badhAne A vaNakara jue, manamAM harakhAya. bolavAnI icchA thAya paNa kema karI bolAvuM ? evI avaDhavamAM rahe. malakIne aTakI jAya ! ekavAra zubha saMyoga racAI gayo. bagAsu khAtAM patAsu moMmAM paDe evuM banyuM ! mahAprabhAvaka AcAryazrI dharmaghoSasUri mahArAja vaDanA jhADa nIce UbhA hatA, vaNakaranA oTalAthI thoDe dUra. pahelAM AMkhathI ane pachI smitathI kuzaLapraznanI Apa-le thaI. pachI paNa, pUchuM na pUchuMnI dvidhAmAM anAyAse - bhAviArthAnusAreLa vAyuRtati khatvatAm / (bhAvikAryAnusAriNI vANI UchaLatI dIse) - sahaja pUchyuM 'Ape to bhagavAnano bhekha paheryo che to Apa to bhava tarI javAnA; paNa amArA jevA to rakhaDI javAnA'AvA matalabanuM bolyA. karuNAsAgara AcArya mahArAje kahyuM : 'evuM nathI. dareka jIvone potAnA AtmAnuM kalyANa thAya evA rastA che ja.' AvAM AzvAsanabharyAM vacana sAMbhaLIne vaNakarane utsAha Avyo. oTalethI UbhA thaI mahArAjanI pAse AvIne vinayAvanata mudrAmAM UbhA rahyA. mahArAje kRpA karI, bodha Apyo : 'tame paNa dharma karI zako che.' vaNakara kahe : 'tame to kahezo ke dArU, mAMsa tyajI do. amArA jIvanamAM e to zakya nathI. Apa evuM kaho, je mArAthI sukhethI pALI zakAya.' AcArya mahArAje jIvadaLanI kakSA joIne kahyuM : 'tame gaMThisahiyaM -nuM paccakkhANa karIne AtmAne karmathI haLavo banAvI zakazo. kapaDAnA cheDe gAMTha vALI rAkhavI. e gAMTha kholI 'namo arihaMtANaM ' bolIne ja AhAra-pANI levAM. AvI pratijJAnuM pAlana tame sukhethI karI zakazo.' vaNakarane A salAha jacI gaI. pratijJAnuM pAlana zarU thaI gayuM. apramattapaNe saheja paNa bhUlyA vinA lIdheluM sAduM vrata paLAya che. manamAM dRDhatA che, AnaMda paNa che. mahinAo ane varaso vItI gayA; vRddhAvasthA paNa AvI. niyama akhaMDitapaNe nirapavAda paLAya che, kyAMya kacAza nathI. ekavAra rAtre rogano humalo thayo che, Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANInI tIvra tarasa lAgI che. pANI hAjara che. paNa niyama mujaba gAMTha choDavAnI che. gAMTha chUTe to moMmAM pANI pese ! potAthI prayatna paNa thaI zake tema nathI. bIjAnI madadathI to dhArelI siddhinA svAmI banI zakIe. paNa gAMTha na choDAya. e sthitimAM prANa chUTI gayA ! pratijJAno vijaya thayo ane pANIno parAjaya thayo. bahAranI gAMTha na bhedAI, paNa aMdaranI gAMTha - granthino bheda chUTI gayo. AtmA kumanuSyamAMthI nIkaLIne sudevatvane pAmyo. tIrthAdhirAja zatruMjayanI rakSA-sevAnuM kArya karavAnI anokhI taka maLI. kapardI yakSa banyA. AcArya mahArAja zrIdharmaghoSasUrIzvarajI mahArAja pratye kSaNekSaNa kRtajJatAbhAvathI sabhara banIne vaMdanA karatA rahyA. e mahApuruSanA prabhAve A UMcAI maLI. emaNe darzAvelA najIvA dharmanA pratApe AvI sthiti maLI. pratijJAnuM dRDhatApUrvaka pAlana sarva granthithI mukta banAvyA vinA na rahe. pratijJA bhale nAnI rahe, tenuM dRDha pAlana manobaLathI thAya, to AkAzane AMbe tevA AMbA phaLe. pratijJA Pued Fo D- D His love was the the bis JPH 5 pAlananI A vizeSatA che. te ApaNAmAM Ave to ApaNe paNa kasoTInI kaparI veLAe prabhukRpAthI acaLa rahIe, yaH pUrvaM tantuvAyaH kRtasukRtRlavo pUrito duritaughaiH, pratyAkhyAnaprabhAvAdamaramRgadazAmAtitheyaM prapede / sevA hevAkALI prathamajinapadAbhbhojayostIrtharakSA - dakSaH zrIyazarAjaH sa bhavatu bhavinAM vighnamardI kapardI | mULa prAcIna zloka - stuti ane padyAnuvAda je pahelA vastra vaNatAM vaNakara jIvane, pApamAM rAcatA'tA, nAnuM eka, sAva nAnuM, aDaga mana vaDe, alpa satkRtya kIdhuM; pratyAkhyAna-prabhAve durita nija ghaTyuM, tIrtha yakSatva pAmyA, sevAmAM sajja evA nita, vighana haro hai ! kapardI amArA. Baha fw fresh PD Pipe f-sale ne RE Ply kathA-parimala : 245 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdaranA avAjane AvakArIe; prAmANika banIe jANItA pakSIvidda salImaalInI pramANikatA jAtanI sAthe vaphAdArI e unnata jIvananI sIDInuM paheluM hatuM udAra. vepArI haLavo thayo. saMkaTa TaLyuM. AbarU pagathIyuM che. mANase potAnA aMdaranA avAjane ka'dI bacI. bajAramAM nANAMbhIDanI jANa thaI gaI hota to avagaNavo joIe nahIM. aMdarathI Avato avAja varSonI jamAvelI pratiSThA dhULamAM maLI jAta. jANe sAco ja hoya che. e tamArI cokI kare che, hUMpha Ape jIvatadAna maLyuM ! pachI e vepArIno vepAra to jAmyo che. avasare AzvAsana paNa Ape che. tame bhale tene na nahIM eTale paradeza javAnuM TheravyuM. AphrikA gayA. tyAM sAMbhaLo to paNa te bIjIvAra ane udAratApUrvaka jaIne zAkha jamAvI. nasIbe paNa sAtha dIdho. trIjIvAra paNa tamAre bAraNe TakorA mAre che. pachI paNa sthAnAntaritAni mAthAnAe nyAye ThIka ThIka sAruM kamAyA. tame tene AvakAro nahIM to te tamAre AMgaNe pharakavAnuM ema divaso vitatA gayA, uMmara paNa thaI hatI. deza kAyamane mATe mAMDI vALe che. yAda Avyo. mAdare vatana AvI sagAM-saMbaMdhIone jo kyAMyathI paNa nA maLe to pUcha aMdara, maLyA, haLyA. hara ekanI pAse kAMIka akhUTa hoya che aMdara. aNIne vakhate jeNe madada karI hatI, bhAMgyAno bherU A aMdarano javAba sAco ja hoya che. hitakArI banyA hatA enI pAse javAnuM nakkI karyuM. mULa rakama ane Aja paryatanuM vyAja gaNI, rakama laI e zeThanI hoya che. tene anusaravuM eTale pramANika hovuM. A pramANikatA ja ApaNA jIvanano pAyo che. A saMdarbhamAM peDhI para paga mUkyo. zeThane na joyA. dIkarA hatA. eka sAcI banelI ghaTanA yAda Ave che: puchyuM, to kahe : zeTha paraloka prayANa karI gayA. dIkarAne kahyuM : copaDA juo ane A rakama gaNI A ghaTanAne bahu varSa thayA nathI. jANItA muslima birAdara pakSIvidda salImaalIne sahu jANe che. temanA pitA pAlanapuramAM dhIradhArano dhaMdho karatA hatA. tyAMnA copaDA uthalAvyA. kyAMye nAma - nizAna na maLe! eka AbarUdAra ane AgalI haroLanA gaNAtA sukhI dIkaro muMjhAyo. vepArI nANAMbhIDamAM sapaDAyA hatA. sahevAya to nahIM vepArI kahe: hisAba karIne ja A rakama lAvyo paNa, kahevAya paNa nahIM evI mUMjhavaNa ! mahAmUlo chuM, laI lo. dAgIno mUkavAnI jagyA kyAMka maLe paNa hRdayanI vAta karavAnI jagyA maLatI nathI. jenI pAse AvI sagavaDa dIkaro kahe : copaDo bolato nathI. mArAthI na hoya te bhAgyazALI. bahu lAMbI mathAmaNane aMte e levAya. pitAjI jannatanazIna thayA che. temanI marajI vepArIne salImaalInA pitA yAda AvyA. temane virudhdha rakama lauM to teo jahannamanazIna thAya. ekAMtamAM maLyA. peTachUTI vAta karI ane hRdaya ThAlavyuM. vepArI kahe : rakama lenAra huM pote chuM. huM ApavA joItI madada maLI gaI. Avyo chuM. te veLAe tamArA bhAI salImaalI hAjara moTI zAkhavALA vepArI pAse lakhApaTTI thoDI hatA. karavAnI hoya ? dhaMdho bhale dhIradhArano hato paNa mana lo. 246:pAThazALA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkarAe kahyuM tame temane maLo. teo muMbaImAM che. vepArI muMbaI gayA. maLyA. salImaalI kahe : vepAra- vaNaja badhAnI vaheMcaNI thaI gaI che. tyAMno vepAra moTAbhAI saMbhALe che. mane kazI gatAgama nathI. huM ahIM pakSIonI duniyAmAM khovAyelo rahuM chuM. kevI khAnadAnI ! ane kevI dUraMdezI ! kevI hRdayanI udAratA ! A badhuM pitAjInA paze. ane copaDo bolato nathI eTale, tame kahetA ho to paNa amArAthI A rakama na levAya tevI pramANikatA dIkarAnA pakSe. ane meM lIdhA che eTale mAre ApavA ja joIe evI chaLa-kapaTa vinAnI saccAI vepArInA pakSe ! vaLI pAchA pAlanapura gayA. paNa e dIkarAe rakamane hAtha lagADavA suddhA IcchA na karI te na ja karI. A kisso zuM kahI jAya che ? artha-lAlasAnA A yugamAM A ghaTanAne koI sAcI mAnI zake kharAM? lohInA saMbaMdho paNa paisAnI vAta Ave eTale retInA thAMbhalA puravAra thAya. aDakavA jAo ke tarata jamInadosta ! A prasaMgane samajIne ApaNe ApaNA jIvananuM nirIkSaNa karavAnuM che. darekane AvA tevA prasaMga jIMdagImAM AvatA ja hoya che. te vakhate ApaNe aMdaranA avAjane sAMbhaLavo joIe, tene AvakAravo joIe paisAnI lAlaca ane ghelachAthI vegaLA rahevuM joIe. tene prArabdha upara choDavuM joIe. eka pablika keriyara pAchaLa lakheluM vAkya, vihAramAM raste vaMcAyuM hatuM te yAda rAkhavA jevuM che : kisI ko vakta se pahele aura kismata se jyAdA manA hai, mitratA hai | vAta ema banI hatI ke, AbarUdAra vepArIne ApelI rakama copaDe lakhAya to mahetA-munImanA hAthe, najare caDyA vinA na rahe. bajAramAM vAta vahe ane A vepArI bhIDamAM AvyA che eTale vyAje paisA lAvyA che e badhA jANe. AvuM na thAya te mATe rakamanuM nAmanizAna copaDe caDAvyuM ja nahIM ! pakSI-mitra salImaalI khe che Ara ke lakSmaNa, kathA-parimala : 247 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika manovijJAne 'TelipathI' evuM nAmakaraNa hamaNAM karyuM paNa manomana vicAranuM AvAgamana to yugothI thatuM rahyuM che. manamAM je sUkSma vicAra-taraMga jAgyo te, vijaLI vege enA lakSyane eTale ke sAmI vyaktine sparze che. sUkSmatA jema vadhu tema tenI zakti vadhu. manogata bhAvane pragaTa karavAnA je mAdhyama che temAM sauthI vadhu sUkSma ane zaktizALI mAdhyama saMkalpa che. sthULatAthI zarU karIe to, pahelA 'zabda' che, tenAthI sUkSma 'sparza' che. sparza dvArA ApaNA manogata bhAva sAmI vyaktimAM saMkrAMta thAya che. keTalAMka yogIono to mAtra dRSTipAta paNa sAmI vyaktimAM soMsaro utarI jAya che. vicA2 ka2vAnI kaLA A badhAthI upara che 'saMkalpa'. sabaLa saMkalpa mananI samagra zaktine kendrita karIne eka ja lakSa tarapha ekAgra karavAmAM Ave to te saMkalpa takSaNe ja pariNAma darzAve che. bhAva tevuM pariNAma. manamAM koI bhAvAtmaka vicAra niraMtara cAlatA ja hoya che. te zubha bhAva svarUpa hoya athavA azubha bhAva svarUpa paNa hoya. Ama zubha azubha svarUpa vicArane svAdhIna hoya to zubhabhAva svarUpa vicAra kema na karavA ? 248 : pAThazALA paNa nA, e vicAra svAdhIna thoDAM che ? hakIkate to azubha vicAro ja vadhu tIvra vege AvatA rahe che ! ApaNe satunI IcchA bhale karatAM haIzuM, vAvetara to asA bIjanuM ja karatA rahIe chIe. A ApaNAmAM rahelA nakArAtmaka abhigamanuM phaLa che. ApaNane sat karatAM asat para vadhu zraddhA che ! jagatanuM maMgaLa karanAra bhagavAnanuM nAma lIdhuM che mATe Apo divasa sAro jaze evI zraddhA nathI hotI paNa, sAyalA gAmanuM nAma lIdhuM eTale khAvAnuM moDuM maLaze evI 'zraddhA' dRDha hoya che ! AvI nakArAtmaka vicAradhArA niSphaLatAne notare che. vaLI nakArAtmaka vicAronI vipulatA ane prabaLatAne kAraNe thoDIghaNI hakArAtmaka vicAradhArA hoya te paNa dabAI jAya che. e prasaMga A vAtane prakAza Apaze : junA jamAnAnI vAta che. eka rAjyamAM rAjA ane prajA vacce pitA putra jevA mIThAM saMbaMdho hatA. hakka karatAM sabhAmAM zrImaMto, amIra, umarAvo, anucaro, ane Ave bIjA baI nagaranA yogya purUSo mane prIti nitye sahu jana para pUrNa prakaTe, pitA peThe mArUM hRdaya thaIne vatsala rahe. paraMtu je pelo vaNika ahIM Ave sahu viSe, bhUpALe dina eka maMtrivarane ekAMta dekhI kahI, are ! ene jotAM adhika uramAM krodha upa%0; uMDI aMtara kerI vAta urane je sadA bALatI; na te verI mAro, avinaya lagAre nava kare, enuM kAraNa zodhavA sacivane te sAtha AjJA karI, bagADe nA kAMi, purUSa kadIe vAkya na vadhe.muMjhANo mana maMtrI uttara kazo ApI zakyo tyAM nahIM. caMdana " kavi boTAdakara tathApi zA mATe hRdaya muja ene nirakhIne, vaDe verI jevo samajI haNavA tatpara bane? vinA vAMke vo muja hRdayane toya na paTe, khare jANuM chuM e, paNa hRdaya pAchuM nava haThe! dina pare dina kaiMka vahI gayA, saciva tarka vitarka ka2e sadA; vaNika saMga pichANa pachI karI dina jatAM vadhatI, vadhatI gai. moTAnI pAmavA maitrI Icche ko nahi aMtare ? vinA yatne maLe maMtrI, na kone hRdaye game? ekadA maMtrI cAhIne vaizyane bhavane gayo, vArtA vANijyanI enI saMgAthe karato hato. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA , pharajonuM bhAna banne pakSe vadhu hatuM. prajAnA dilamAM rAjA maitrI pAMgaratI jAya tema AdAna-pradAnano dora cAlu pratye samarpaNa bhAva hato. roja darabAra bharAto ane rAjA thaI jAya. prItinA cha lakSaNo che: Ape, ApeluM ke, gupta prajAne maLatAM, emanAM sukha-du:khanI kALajI karatA. vAta kahe ane pUche, jame ane jamADe. sabhAmAM sahukoI prajAjana AvI zakatAM. unALAnA divaso hatA. maMtrIe vepArIne jamavA mATe sabhAmAM zrImaMto, amIra, umarAvo, anucaro noMtaruM ApyuM. vepArIe svIkAratA kahyuM : mAre mATe ane Ave bIjA bahu nagaranA yogya puruSo dhanyabhAgya che. Apa paNa mArA ghare jamavA AvavAnuM A badhA prajAjano AvatA temAM eka vaNika vepArI paNa nimaMtraNa svIkAro. Ave. te jevo sabhAmaMDapamAM praveza kare che tene jotAveMta maMtrI paNa AvuM ja kaMI IcchatA hatA. vepArI ane rAjAnA vicAromAM pheraphAra thatAM. AMkhanA amI sukAvA enA parivAranI khUba AgatA-svAgatA karI maMtrIe lAge ane Aga varasavA lAge ! badhAnuM kalyANa IcchanAra vepArIne cakita karI dIdho. vepArIe dhanyatA anubhavI. rAjAnA manamAM enA pratye virodhI bhAva jAgatAM. AvuM thoDA divasa pachI vepArIe maMtrIne nimaMtryA. vepArIe roja thatuM. roja e vepArI sabhAmAM praveze ke rAjA kALajhALa vaLatI mahemAnagata karavAmAM maNA na rAkhI. jamyA pachI thaI UThe! beu mitro bahAra varaMDAmAM hiMcake besI haLavI paLo mANatA rAjA kaMTALyo. A zuM? AvuM kema cAle? Ano upAya hatA. evAmAM maMtrInI najara phaLIyAmAM eka khUNAmAM paDelA karavo joIe. kone kahevuM? maMtrI sAMbharyo. rAjAe maMtrIne lAkaDAnA moTA DhagalA para paDI. e lAkaDAnA gaMjamAMthI ekAMtamAM bolAvI peTachUTI vAta kahI. ukelanI tAkIda karI. bhAre sugaMdha AvI rahI hatI. maMtrIe cha mahinAnI avadha mAMgI. rAjAnuM mana kAMIka haLavuM sahaja rIte maMtrIe pUchyuM : A zuM che ? thayuM. ciMtAmAM bIjI vyakti bhAgIdAra bane ke tarata ja thoDI vepArI A acAnaka praznathI asAvadhapaNe bolyo : rAhatano anubhava thAya che. te caMdana kASTano Dhagalo che. ekavAra huM malabAra gayo koInI nikaTa javAno sauthI saraLa rasto che maitrI. hato tyAM caMdana sAva sastAbhAve maLatuM hatuM. mane sAro koInA hRdayamAM pravezavAno adhikAra mAtra mitrane maLe che. napho maLaze e AzAe moTo jaththo kharIdI lAvyo. ahIM rAjAe aMgulinirdeza karI je vyakti batAvI enI tarapha e pramANe vecAyuM nahIM. mArI mUDI aTavAI gaI. ATaluM maMtrIe dostI karavA mATe kadama upADyA. mitra banavAnI caMdana koNa kharIde ? mane divasa-rAta A ja ciMtA kore che zarUAta smitathI ja thAya ne ! smita sAthe bolAyelA cena paDatuM nathI. zabdomAM ApoApa mIThAza AvI jAya. haiyAnI mIThAzathI pAme jo bhUpa mRtyu to citA caMdananI bane, bolAyelA zabdo badhAne game. maMtrI mitra banavA mAMgato te vinA koI rIte A mAla moMgho nahIM khape. hoya ene koNa na AvakAre ? vepArIe maMtrInA hAthane premathI svIkAryo. vaNika vepArIne caMdana khapAvavAno A eka ja rasto dekhAto hato.e vicAranI dhUnamAM bIjo koI rasto hoya dITho tyAM Dhaga eka caMdana taNo te joi AzcaryathI, pUchayuM te ghaDI maMtrIe vaNikane A zuM paDyuM ahIM? e che bhUla sacivajI! mujataNI, nA te sudhArI zakuM UMDo aMtaramAMthI ema vaNike nizvAsa nAMkhI kahyuM. pUrve gayo huM malabAra taNA pravAse, lAvyo hato vimaLa caMdana vA'Na mAMhe, A zudra gAma mahIM e nahi kAma Ave, vItyAM bahu varasa grAhaka ko nava thAya. rokAI pUrNa dhana caMdanamAM rahyuM che, ciMtAthI khina ura e dinathI thayuM che; Ano na koI upayoga ahIM kare che; ne vyAja to zira pare mujane caDe che. pAse ko bhUpa mRtyu to citA caMdananI bane, te vinA koI rIte A mAla mAMdho nahi khape. kahe che ema sau loko, icchuM huM uramAM nahi, ApazuM aikya pAmyAthI hA ! bolAI gayuM kaMI ! kSamA e doSanI mAguM, vAta A dATajo ahIM, dhrujato vaizya bhItithI kAlAvAlA kare kaMI; vANInA doSane vA'lA! na ANe koI aMtare, dIlAso ema ApIne gayo maMtrI pachI ghare. kope caDyo taraNi mAdhavamAsa mAMhe, agni bhaya kiraNa aneka pheMke; pRthvI ane pavana pUrNa tapI gayAM che, spardhA kare zuM sahune saLagAvavAne ? kathA-parimala : 249 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI kalpanA kyAMthI Ave ? maMtrI pAse bolatAM bolAI hoya te paNa umerajo, vepArI A jANI rAjInA reDa thaI gayuM. mananA khUNe paDelI vAta uchaLIne bahAra AvI gaI. gayo. ene thayuM, koI mAThA samAcAra to nathI. to pachI tarata khyAla Avyo : zuM bolAI gayuM? sAvadha thayo. A ATalA badhAM caMdananI te zI jarUra paDI haze ? paNa mAre to mitra che. kahyuM : A vAta ahIM ja dATajo. vicAravAnuM zuM kAma che? dAma maLe che pachI zuM? maMtrI ThAvakAIthI kahe : phikara na karo. caMdana rAja darabAre pahoMcI gayuM. suthAre enuM kAma zarU manamAM thayuM, kAraNa pakaDAI gayuM. pachI bIjI trIjI karI dIdhu. vepArIne pUratA paisA maLI gayA. enuM mana haLavuM vAta karI, vidAya lIdhI. thaI gayuM. ciMtA TaLI gaI. manamAMthI rAjAnA mRtyuno vicAra beeka divasa pachI rAjyanA kAme amuka bAbatamAM gayo. vAdaLa varasI jAya ke vikharAI jAya paNa te pachI to sUrajano prakAza maLe che! salAha levI jarUrI hatI, te bapore ja maMtrI rAjA pAse gayo. unALAnA divaso hatA, baporano dhoma dhakhato hato. pachI rAbetA mujaba te vepArI rAjasabhAmAM gayo. zerIo sAva sumasAma hatI. rAjAe tene joyo. rAjAnA manamAM sahaja prasannatAno anubhava thayo. Azcarya thayuM. sabhA barakhAsta thayA bAda cakaluM na pharake, jANe dhoLe divase dhADa. evuM vAtAvaraNa maMtrIne A pUchayuM : tame kaMIka karyuM jaNAya che ! maMtrI kahe : hatuM. rAjA tApathI AkaLavikaLa thatAM hatAM. khasanI bhInI ApaNe pariNAma sAthe nisbata che. Ape sopeluM kAma caTAIo bArIe ane jharukhe laTakatI hatI. sevako tenA para thoDI thoDI vAre gulAbajaLano chaMTakAva karatAM hatAM. thaI gayuM. rAjAe maMtrInI vAta sAMbhaLI utAvaLe salAha ApI. pachI A kathAno sAra mahattvano che. kahe : A garamIno kAMIka upAya karavo joIe, mahelamAM ApaNAM caMdana vecavA mATe koInI citA khaDakavAnI ekAda khaMDa caMdanano hoya to ThaMDakano anubhava thAya ane jarUra nathI. ApaNA sukhane mATe koIne du:kha devAno vicAra zAtA vaLe. na karavo joIe. koIne duHkhI karavAno vicAra karIe chIe tyAre e ApaNe vAveluM ja duHkha ApaNane pAchuM maLe che. maMtrIe satvara kahyuM H rAjana, ApanI IcchA thaI che ApaNo ja vicAra ApaNA tarapha pAcho vaLe che. mananA to jarUra e banI jaze. "puNyavaMtane IcchA mAtra vilaMba." vicAronI sUkSma asara thAya che. zubha hoya ke azubha, mananA rAjA kahe : thaI jaze kaho cho paNa te to Avate unALe khapamAM Ave. maMtrI kahe: turta ja karAvI dauM. vicAronI asara thavAnI ja. vaLate divase savAramAM ja vepArIne kahevarAvyuM: tamArA ApaNane zubha vicAro ja joIe che, to zubha vicAro phaLIyAmAM jeTaluM caMdana che te badhuM ja rAja darabAre mokalI ja phelAvavA. sarva dizAethI AvatA zubha vicAro jhIlavA Apo, sAthe tenI kiMmata paNa jaNAvajo, je kaMI vyAja caDyuM e ja ApaNuM kartavya. prAsAdamAM nRpati AptasamUha saMge, beTho hato karI vilepana zIta aMge hA yogya e jarUra uSNadine upAya. zakyo jANI sAcuM saciva hadaye kAraNa badhuM, pAse beTho hato sakaLa maMtra sahAyakArI; maMgAvI caMdana karo jyama zIgha thAya; ane saMtoSa e hadaya sahaje ema uMcaryuM; beTho pradhAna kaMI vAta rahyo vicArI. AzA svIkArI sacive jhaTa kArya kIdha, zake che sarvanAM hadaya avalokI hadatane, uzIranA paDadA laTakI rahyA, OM mUlya vaizya taNuM caMdana sarva lIdhuM. vinA prIti kyAMthI Itara uramAM prema prakaTe? anucaro jaLa te para chAMTatA; banAvI baMgalo Apyo bhUpa bhALI khuzI thayo, prajAne pALe che nRpati nija saMtAna samajI, kusuma, caMdana ne vyAjanAdike, beunA svAntane zAnti ApI e sacive aho! ane enI dRSTi sahu upara snehAmRta bharI; nRpati sevana zaitya taNuM kare. paraMtu je pApI ahita kaMI enuM ura cahe, vecI caMdana bhUpane vaNika e Ape ghaNI AziSo, dekhI prasaMga thai svastha pradhAna bolyo, rAjAnA uramAM ya e samayathI nA krodha kAMi rahyo; pachI prIti kyAMthI kRpahRdayamAM e para rahe ? zetyArtha caMdana samo na upAya bIja; jANI e palaTo kazo hadayano rAjA zakyo aMtare, arIso che devI hRdayarUpa, jovA jagatane, ja baMgalo sakaLa caMdanano karAya, toe kAraNa ehanuM ura viSe AvyuM kazuM nA are ! chabI emAM sAcI sakaLa uranI satvara paDe; uSmA na grISma taNI jarIe jaNAya. naThagAze A draSTi paNa ura ThagAze nahi kadI . 250: pAThazALA. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vitelI ghaTanAne kaI rIte vicArIzuM ? vikramanI aDhAramI sadImAM, uttara gujarAtanA eka gAmamAM banelI eka ghaTanA che. jo ke A ghaTanA, koI paNa sAlanA, koI paNa divase, koI paNa gAmamAM banI zake che. e gAma hatuM. sAva nAnuM gAmaDuM nahIM ane zahera paNa nahIM evuM e gAma. gAmanuM bajAra nAnuM paNa roja savArathI sAMja sudhI dhamadhamatuM rahetuM. Aju bAjunA keTalAMye gAmaDAMnuM haTANuM hatuM. AsapAsanA gAmaDAnA seMkaDo mANaso potAnA gAmanI nIpaja - cIjavastu ahIMnI bajAramAM vecavA lAve. potAne joItI cIjavastu letA paNa jAya. AnuM nAma haTANuM. - gAmamAM eka ja UbhI bajAra paNa enA alaga alaga bhAga. ugamaNethI gAmamAM pesatAM pahelAM ja ghInI dukAno Ave. vacce traNa gADA cAlI zake evo pahoLo rasto. ghInuM bajAra somavAre bharAya. gAmaDethI ghInA gADavA bharI aneka bharavADo, rabArIo ghI vecavA Ave. bajA2mAM sAmasAmI ghInA vepArIonI dukAna. ziyALAnA divaso hatA. Aje somavAra eTale savArathI ja gAmaDethI bharavADa vagere ghInA doNAM, bogharaNAM laIne, vadhu hoya to gADavAthI gADuM bharIne AvavA lAgyAM. savArano kUNo taDako relAyo ne bajAra ubharAyuM. khulelI ghInI dukAno pAse rojIMdA gharAko AvavA lAgyA. vepArIo paNa evA kuzaLa; ghInI parakha evI to karI jANe ke ghInA gADavAmAMthI ghIne aDakavuM paNa napaDe ! mAtra najara paDe ne kahI de ke A cokhkhuM che, AmAM bhega che. pAsenA gAmaDAnAM vazarAma ane ruDI, ane e ja gAmanA bharavADavAsanA, khoDo ane ratana; banne ghaNIdhaNIyANI . gAmamAMthI ghaNA gADA nIkaLyA eTale ghInA gADavA bharI, potapotAnA gADA joDI, sArA zukana joIne pote paNa nIkaLyA. jotajAtAmAM gAmanI bajAramAM AvI, vazarAma mIThAbhAInI dukAne ane khoDAbhAI jIvaNabhAInI dukAne UbhA rahI gayA. bannenI sAmasAmI dukAna. varSothI ekabIjA para vizvAsa. bAI mANasa, A bAju ruDI ane sAme dukAne ratana, gADA pAse UbhA. ane vazarAma ane khoDo dukAnane oTale UbhA. bannenA gADAmAM vIsa-bAvIsa gADavA hatA. dhaNIyANI gADAmAMthI gADavo laIne dhaNIne Ape. apaTale Ubhelo dhaNI vepArIne Ape. vepArI jue, cakAse; sArUM lAge e rAkhe, kAgaLamAM TapakAve. ThIka na lAge e bAjue rakhAve. Ama krama cAle. banne sAmasAmI dukAnomAM A sIlasIlo ekasarakho cAle. bAra-tera gADavA to barAbara apAyA, mukAyA, lakhAyA. te pachI eka gADavo ruDIe laI vazarAmanA hAthamAM mUkyo paNa zuM banyuM te koIne khyAla na rahyo ne gADavo / dukAnanA oTalAnI dhAre ja paDyo. taDAk daIne gADavo phUTyo, ne ziyALAnuM jAmeluM ghI ane tenA daDabA UDIne paDyA. ruDI zaramAI, vazarAmanuM moM paNa jhaMkhavAyuM. eka kSaNa koI kaMI ja na bolyuM. vaLatI kSaNe ja ruDI bolI : mArA hAtha sheja cIkaNAM thaI gayelA eTale Ama banyuM. na vazarAma kahe : te to Apyo paNa mArAthI jarA zaratacUka thaI gaI ne gADavo paDI gayo. kaMI nahIM have huM barAbara dhyAna rAkhIza. banne Ama bolyA ane gADavA ApavA levAnuM kAma pUrvavat cAlyuM. gaNatarInI miniTomAM gADAnAM kathA-parimala H 251 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gADavA dukAnamAM ThalavAI gayA, hisAba paNa thaI gayo. paisA gaNIne apAI gayA. vazarAma ane ruDI gAmamAM bIjI cIja vastu kharIdavAnI hatI temAM mana parovIne gADuM AgaLa laI gayA. A bAju ratana ane khoDo maLIne gADuM khAlI karatAM hatAM. ratananA hAthamAMthI gADavo chaTakyo, nIce paDyo. khoDAe A joyuM. enuM magaja chaTakyuM, ratanane kahe : gADavo ApatAM khyAla to rAkhIe, meM lIdho che ke nahIM ? basa, Ama bedhyAnapaNe ApavAno ? sAme ratana bolI : meM to barAbara Apyo hato, paNa tame ja raste jatAM loko sAme TIkI TIkIne jotAM raho emAM huM zuM karuM ! be vacce caDabhaDa thaI. bannene UMcA avAje bolatAM sAMbhaLI loka tamAzo jovA bheguM thayuM. ratana paNa AgaLa pAchaLanI yAda karI karI bolatI rahI ane khoDo paNa kAMI bAkI rAkhe ? banne hAtha lAMbA lAMbA karI thUMka uDADatA rahyA. ToLe maLelA lokoe Ano lAbha laI, gADAnA gADavA para hAtha ajamAvavA lAgyA ! phAve tema gharabheguM karavA lAgyAM. bolatAM ne bakatAM banne thAkyAM tyAre dukAnadAra kahe : bhAI !A badhI gharanI vAto ghare karajo. tamAruM A joNuM joIne mArA gharAka pAchA jAya che. baMdha karo. ziyALAmAM ye ratana khoDAne kapALe parasevo vaLelo joI dukAnadAre kahyuM : pANI pIo ane TADhA thAo. pANI pIne jevI ratana gADA tarapha vaLI tyAM to enA manamAM phALa paDI. gADAmAM ekeya gADavuM nahIM ! heM ! badhA gADavA koNa laI gayuM ? dukAnadAre bhegAM thayelA lokone bhagADyAM : jAva ! ahIM kazuM nathI. dukAnadAre hisAba karyo H tera gADavAnA paisA ApavAnA thayA. vIle moDhe paga pachADatAM ane babaDATa karatAM, khoDAe paisA gajavAmAM mUkyAM : tevIsa gADavA lAvyo hato tenA ATalA paisA Avaze, temAMthI AvuM AvuM laIzuM. 252 : pAThazALA enA oratA ne manasUbA badhA dhULamAM maLyAM ! mana khATuM thayuM H cAlo, have kaMI bajAramAM javuM nathI. jaladI gAmabhegAM thaIe. dhoLI pUNI jevA moMe gAmanI vATa pakaDI ghara bhaNI ravAnA thaI gayA. A vAta ahIM pUrI thAya che. paNa ApaNuM kAma ahIMthI ja zaruM thAya che. kathA-prasaMga mAtra kutUhala saMtoSavAnA prayojanathI nathI jovAno. jIvanane ujamALa karatAM be naradama satya ahIM upalabdha thAya che tene samajavAnuM ApaNuM prayojana che. junI vitaka vAtone ukheLIne, banI gayelI ghaTanAmAM ja aTakIne ke aTavAIne zuM prApta thAya che ? ghaTanA jevI banI ke tenI javAbadArI svecchAe svIkArI, temAMthI thayelI bhUla pharI na thAya tenI kALajI rAkhavAnA vicArane sthira karI AgaLa vadhIe to zuM prApta thAya te A kathAnA saMdarbhe vicAravuM che. prathama e vicAravuM che ke A kathA-prasaMga jevuM ApaNA jIvanamAM paNa banatuM hoya che, tyAre ApaNI bhUmikA vazarAma-ruDInI che ke khoDA-ratananI che ? Atma nirikSaNa karIe ane ApaNA jIvananI ghaTanAmAMthI zo bodha laIe ? banelA banAvomAM ApaNI vicAradhArAmAM ke dRSTikoNamAM pheraphAra karIe chIe ? ATalA prazno vicAravA mATe rAkhIe ane prasaMganA niSkarSane gAMThe bAMdhI laIe. jo ANe Ama karyuM hota, jo Ama na karyuM hota; A banAva A rIte nahIM paNa A rIte banyo hota to Ama pariNAma Avata. --AvA hisAba ke gaNatarImAM mana-magaja-samaya-zakti kharcavA te mAtra mUrkhatA che. nukazAnInA banAvamAM aTakI javAthI ke tene aMge ciMtA karavAthI mAtra rAgadveSanI vRddhi ja thAya che, je hAthamAM nathI te bhaviSyanI vicAraNAmAM ja DUbelA rahevAthI puruSArthanI hAnI ja thAya che. A banne prakAranI vicAraNA vidheyAtmaka zaktino hrAsa karanArI che. banI gayelI ghaTanAne baLatarA sAthe ghUMTavAthI, ghUMTI ghUMTI gherI banAvavAthI te vyakti pratye dveSa pedA thAya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je nakArAtmaka lAgaNI utpanna thaI tenAthI jaze. je kALe banavAnuM che te banaze" ema bolavAnuM ke jIvanaurjAnuM adhogamana thAya che. kAMI paNa lAbha thavAne vicAravAnuM nathI paNa je kALe banavAnuM hatuM te banyuM. badale nukazAna ja thAya che, tethI cittane evuM keLavavuM have navesarathI puruSArtha karIzuM to je dhArIzuM te banaze joIe ke e AvA vicAramAM rokAya ja nahIM. ema vicArIne puruSArthane sateja banAvavAno che. Ave vakhate cittane zAntimAM rAkhavA rAgadveSanI vRddhi nathI karavAnI ane puruSArthanI niyativAdano, bhavitavyatAno sahAro levAno; e kALe hAnI nathI karavAnI, evA vicAro karavAthI zaktinuM ghaTanA banavAnI hatI te banI, have teno zoka, saMtApa urvIkaraNa thAya che. citta akAraNa prasanna rahe che. ghaTanA ke viSAda zA mATe ? game tevI hoya, tene jovAnI ApaNI draSTi savaLI hoya je ghaTanA banI nathI tene mATe niyativAdano sahAro roDa to dekhItI rIte duHkhada dekhAtI ghaTanA paNa ApaNA mATe levAno nathI. jo tema karIzuM to puruSArthanI hAnI thaI sukhada banI jAya. corI ane te pustakanI ! bhale thAya vAta che zeTha premAbhAInA nAme taiyAra thayelA haoNlanA udghATana prasaMganI. amadAvAdanA te vakhatanA koTanI aMdaranA vistArano eka zobhIto ane jAjaramAna haoNla. teno uddaghATana samAroha paNa ThAThathI ujavAyo. zeTha kastUrabhAI lAlabhAI to mukhya hatA ja; sAthe amadAvAda zaheranA tamAma kSetranI TocanI vyaktionI hAjarImAM A samAroha saMpanna thayo. samAroha pUro thayA pachI AmaMtrita mahemAno navA makAnanA eka-eka rUma jovA lAgyA. pharatAM pharatAM lAibrerI vibhAgamAM AvyA. kastUrabhAI zeThanI sAthe anya paMdara-vIsa zeThIyAo hatA. lAibrerInA utsAhI vyavasthApaka bhAI kabATanI goThavaNInI vAta samajAvatA hatA. bArI pAsethI kabATanI hAra goThavavAnI vAta karI to e vRndamAMthI eka jaNa bolyuM ke A bArI pAse kabATa rAkhazo to kabATamAMthI copaDIo koIka corI jaze, mATe bArIthI to dUra ja rAkhajo A sAMbhaLI kastUrabhAI bolyA : zuM kahyuM? ema karavAnI jarUra nathI. corI ane te pustakanI ? amadAvAdamAM? evo divasa kyAre Uge ? pustaka corIne paNa koI vAMce to-to prajAne ghaNo ja jJAnalAbha. are ! kabATa paNa khullA ja rAkhajo ! badhAnA hAsyanA paDaghAthI premAbhAI haoNla gAjI rahyo! kathA-parimala : 253 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM sAdhana: antaHkaraNa jJAnI puruSe dharma ArAdhavAnA traNa prakAra batAvyA che : karaNa-upakaraNa-antaHkaraNa. te uttarottara vadhune vadhu sUkSma che. pahelo prakAra : karaNa. gharma ArAdhanAmAM zarIra e sAdhana che. zarIranI sapATIthI dharma thAya che. bIjo prakAraH upakaraNa. dharma karavA mATe joItA sAdhana upakaraNa kahevAya. ogho, muhapatti, caravaLo, kaTAsaNuM, navakAravALI, pUjAnI thALIvATakI vagere upakaraNa joIe. dharmakArya karavA A badhAnI jarUra paDe. trIjo prakAra : antaHkaraNa. pahelA be prakAra vaDe dharma thAya. ethI vizeSa ane sarvocca A prakAra che. kadAca karaNa ke upakaraNa vinA dharma thaI zake paNa anta:karaNa to joIe ja. tame vicAra karo. paMcAzaka zAstramAM je eka gharaDI DozInI kathA Ave che temAM A antaHkaraNa dvArA thatAM dharmano ja mahimA savajI chAyA batAvyo che. bAkI karaNa ke upakaraNamAM kyAM kazo bhalIvAra hato? atyaMta darIdra DozImAnI pAkI uMmara, karacalIvALuM kuza zarIra. 80 varSanI vaye potAnI AjIvikA mATe roja jAte jaMgalamAM jaI lAkaDA kApI bhArA laI AvavA paDatA hatA ! AMkhanA dIvAnuM tela khUTavAmAM AvyuM hatuM eTale ke e akhama thavA AvI hatI. kAna paNa javuM javuM karatAM hatAM. paga to kyAranA ye rajA mAMgatA hatA. paNa badhuM ema ja nabhatuM hatuM. eka divasa e gharaDAM mAjI mATe sonerI divasa ugyo. lAkaDA levA jaMgalamAM javA ghara bahAra nIkaLIne jevA te cokamAM AvyA tyAre, mANasanA ToLe ToLAM eka dizAmAM jaladI jaladI jatAM joyAM. mAjIe pUchyuM: ATalA badhA mANasa Aje kyAM jAya che.? koIke kahyuM : gAma bahAra bhagavAna AvyA che. tyAM darzana mATe jAya che. | ATaluM sAMbhaLI mAjInA manamAM zubha vicArano saMcAra thayo. thayuM : lAvane huM paNa Aje bhagavAnanA darzane jAuM. mAjIe jaMgalamAM javAne badale bhava-jaMgalano aMta lAvanAra bhagavAna tarapha Dagumagu cAle Daga mAMDyAM. vaLI manamAM thayuM : Ama AvA zarIre kema javAya ?eTale nadI tarapha cAlyo. tyAM pANImAM hAtha-paga boLyA. nadI pAra karatAM bIjo vicAra jhabakyo : khAlI hAthe kema javAya ? tyAM sAme nAgoDanA choDa para nAnA nAnA lAla phUla dekhAyA, te laI lauM !thoDAM phUla lIdhAM ane AgaLa vadhyAM. rastA para jevA AgaLa vadhavA jAya tyAM jANe kIDIyArU ubharAyuM hoya teTaluM mANasa ! are, mANasa ja nahIM, pazusRSTi paNa tyAM dhasamasatI dekhAI ! AmAM mAraga kema thAze, evI ciMtA manamAM ghoLAtI hatI. tyAMthI pasAra thatAM rAjAne paNa A mAjIne joI dayA " AvI. pAsenA maMtrIne kahyuM ke sainikone sUcanA Apajo ke mAjI kyAMka cagadAI na jAya. rAjA to AgaLa vadhyA. paNa manamAM A mAjI vasI gayA. jevA teo prabhu pAse pahoMcyA tevo ja prazna pUchyo : prabho ! pe'lA mAjI kyAM pahoMcyA ? tyAM prabhu kahe : A tamArI sAme beThAM che te. rAjA kahe : A to deva che ! prabhu kahe : e mAjI darzana karavAnI caDhatI bhAvadhArA sAthe AvI rahyA hatA, tyAM ja mANasanI bhIsa thatAM cagadAI gayA ane teonuM AyuSya pUrNa thayuM. emanA manamAM prabhunA darzananI tIvra bhAvanA hatI; hAthamAM nagoDanA phUla hatA tethI devalokanuM AyuSya bAMdhyuM ane A tamArI sAme ja beThAM che. hIna, dIna ane darIdra avasthAmAMthI kevA pUNyazALI banI gayA ! AmAM karaNa ane upakaraNa tadana gauNa hatA. mAtra antaHkaraNathI temanuM kAma thayuM ! ApaNe paNa dharma sAdhavA mATe vadhumAM vadhu jora antaHkaraNa upara devAnuM che. manamAM ja prabhunuM sthApana karI temanI sAthe tadAkAra thavA prayAsa karavAnA che. tema karavAthI ja sAdhanA phaLavatI ane baLavatI banI raheze. 254 : pAThazALA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI cAvI : ApaNA ja hAthamAM ApaNA jIvananAM moTA bhAganAM duHkho ApaNe ja nAmanA pradezane zodhI le che. jemake bhakta kavi narasiMha noMtarelA ane ApaNe ja UbhA karelAM, ApaNe ja mahetAnA jIvanamAM banelI du:khadAyaka ghaTanAne pote ucherelA hoya che. tenA be kAraNo hoI zake, adraSTa 'bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa, sukhe bhajazuM zrI gopALa'kAraNa ane kRSTa kAraNa. adraSTa kAraNamAM to ApaNe e zabdomAM navAje che. bhAgya ane karmane nimitta mAnI laIe chIe. jyAre ApaNe eTalI UMcI apekSA ApaNI jAta pAsethI draSTakAraNamAM to ApaNe svayaM javAbadAra hoIe chIe. bhale na rAkhIe, toye evI eka vicArasaraNI jarUra Ameya ApaNA svabhAvane kAraNe ApaNA jIvanamAM khIlavI zakIe ke: sukha ane sukhanA kAraNo karatAM duHkha ane duHkhanA kAraNo je kAMI banyu hoya te bhale banyuM; tenAthI vadhAre vadhu ja maLavAnA. aniSTa to nathI banyuM ne ! che mAnavI jIvananI ghaTamALa evI, A najarathI joIne haLavAza anubhavavAnuM ApaNe du:kha pradhAna, sukha alpa thakI bharelI. jarUra zIkhI zakIe. juone ! A nAnakaDo prasaMga AvuM zarIranA rogo ane evA evA duHkha, jIvana ja zIkhave che ne ? jIvavAnI ApaNI aNaAvaData ane ArogyanA eka zaheramAM eka nokarIyAta bhAI hatA. sIdhuM niyamonI aNasamajanI ja nIpaja che! moTA ane bhAre sAduM emanuM jIvana! mAtA, patnI ane traNa bALakono rogomAM pUrve bAMdhelA karma paNa nimitta banatAM hoya che. emano parivAra. nAmuM lakhavAmAM e bhAI niSNAta jyAre, mananI caMcaLatAne kAraNe, khoTA draSTikoNane hatA. rUpiyA sAtaso no pagAra, dara mahinAnI sAtamI kAraNe, khoTI rIte vicAravAnI Tevane kAraNe UbhA thatAM tArIkhe maLe. rojaniyata samaye nokarIe basamAM javAnuM duHkho to pArAvAra che, DhagalAbaMdha che ! ane niyata samaye basamAM ghare AvavAnuM. jANe, je rIte vicAravAthI sukha upaje evI rIte "nizALethI nIsarI javuM pAsaruM ghera." ADe avaLe vicAravAnI Teva pADIe to ApaNe viSama paristhitimAM kyAMye emanI beThaka nahIM. ekavAra sAtamIe pagAra paNa duHkhI duHkhI thaI javAne badale svastha rahI zakIe. thaI gayA pachInA divase eka ghaTanA banI. sukha zodhavAnI eka alaukika draSTi ughaDI jAya to rojanA krama mujaba basamAM sAMje ghera AvavA sarvatra sukhanI sRSTinuM nirmANa thaI jAya. laukika rIte nIkaLyA. roja jyAM besatAM tyAMja beThaka maLI. ghara bhale jIvananAM tamAma sukhacenane harI lenAra ghaTanA bane najIkanuM sTopa AvyuM tyAM utaryA. ghera AvyA. patnI tyAre paNa temAM kyAMka chUpAyelA, lapAyelA eka sukha rasoDAmAM sAMjanI rasoI karI rahyA hatA, bhAkharI kathA-parimala: 255 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNavAnuM kAma cAlatuM hatuM. bhAI gharamAM dAkhala thayA. jhabbAmAMthI cazmA, pAkITa kADhavA hAtha gajavAmAM nAkhyo to hAtha ja sIdho bahAra Avyo ! rasoDAmAMthI patnInI najara paNa paDI; hAtha bahAra nIkaLelo joIne patnInA hRdayamAM phALa paDI. paraMtu bhAI to khaDakhaDATa hasavA lAgyA ! e joI, patnIne gusso Avyo, kahe : eka to khIssu kapAyuM ane tamane hasavuM Ave che ? bhAI kahe : huM hasuM nahIM to bIjuM zuM karuM ? je thayuM te sAruM ja thayuM. Aje banyuM ene badale kAle banyuM hota to kevI muzkelI thAta ? gaI kAle mArA A ja gajavAmAM AkhA mahinAno pagAra hato. Aje mAtra sAta rUpiyA ane vAMcavAnA cazmA ja hatAM. ATalethI patyuM eTale mane hasavuM AvyuM. emanA patnInI jema ApaNe sahu, AvuM kAMI bane tyAre akaLAI jaIe chIe. ciMtAthI moM karamAI jAya che. jyAre A bhAIe A ja ghaTanAne evA eMgalathI joI, haLavAzathI mUlavI ke, tene duHkhane badale sukhano anubhava thayo. jIvanamAM AvuM bane tyAre ApaNe paNa, 'vadhu nukazAnathI bacI gayA' evuM vicArIne zULInuM soye saryu ema manane vALIe to haLavAzano anubhava ApaNane paNa thAya. ghaTanAne jovAnI dRSTino, mUlavavAnI dRSTino mahimA che. pyAlAmAM thoDuM pANI bhareluM hoya ene be rIte joI zakAya. koI kaheze, pyAlo ardho bharelo che. koI kaheze ardho khAlI che. banne sAcA che, chatAM ApaNane khAlImAM rasa nathI paNa ardhA bharelAmAM rasa che. prayatna karavAthI A sRSTi keLavI zakAya che. e mATe ApaNI pAse saMtoSavRttinI mUDI hovI jarUrI che. saMtuSTa manovRtti hoya to je kAMI prApta thayuM hoya te ochuM nahIM lAge, vadhAre ja lAgaze. phariyAda ke aphasosane avakAza nahIM rahe. kharekhara to ApaNane ApaNI lAyakAtathI vadhu ja maLatuM hoya che. ApaNe ene kaI apekSAe mUlavIe chIe e vadhAre mahattvanuM che. be hajAra rUpiyAnI AvakavALo vepArI jo hajA2 25: pAThazALA paMdarasonI AvakavALAne najara samakSa rAkhI vicAre to potAnI Avaka vadhAre lAgaze. paraMtu pAMca hajAranI AvakavALAne sAme rAkhe to potAnI Avaka ochI ja lAgaze. Avaka vadhu lAge to potAne sukhI mAne ane ochI lAge to potAne duHkhI mAne. Ama sukha duHkha e eka mAnyatA ja che. sukhI thavuM ke du:khI thavuM e pote ja nakkI karavAnuM che. ApaNI sRSTi pramANe ja sRSTi racAya che. eka navayuvAna zrAvaNI meLAmAM jaI rahyo hato. raste seMkaDo naranArIone AnaMdamAM rAcatAM ane nAcatAM jatAM joyAM. acAnaka enI najara e badhAnA paga tarapha gaI ane mana viSAdathI bharAI gayuM...A...hA... A huM zuM joI rahyo chuM? koI mANasa evuM na hatuM ke jenA pagamAM pagarakhAM na hoya. koInA pagamAM buTa, to koInA pagamAM caMpala, seMDala, slIpara. .basa, huM eka abhAgI ke mArA paga, pagarakhA vinAnA aDavA. huM ja ughADapago ! badhAnA paga parathI enI najara haTe nahIM. koInA navAnakkora, koInA phezanebala che. joto jAya ane baLato jAya. ema karatAM to meLo AvI gayo. jAta jAtanI dukAno bharAI che, ramakaDAMnI, khANIpINInI; nAnAmoTA cakaDoLa ane cakaraDIo che. A badhuM jotAM enI najara eka nAnI gADalImAM sUtelA mANasa para paDI ane te camakyo ! A zuM ? Ane to paga ja nathI. ane chatAM AnaMdathI meLo mANI rahyo che ! jANe ke pahelIvAra A badhuM nIhALI rahyo hoya evo AnaMda enA moM para chalakAI rahyo che ! kSaNavAramAM A AnaMdano cepa A ughADapagAne lAgyo. viSAdane sthAne AnaMda ! A te kevuM jAdu ? ughADapagAne thayuM : Ane to paga cheja nahIM ! mArA paga to sAbUta che. paga che to pagarakhA paNa maLaze. AvA rastA che sukhI ke du:khI thavAnA. Izvare mane ghaNuM ApyuM che e bhAva satata ramatA rahe to sukha ja sukha che. ApaNe game te pagathiye UbhA hoIe, nIce joIzuM to ApaNe UMcAI para hovAno anubhava thaze. jyAre UMce najara paDe tyAre abhAvano anubhava karavAne badale, Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rasto dekhAyo che mATe tyAM javAnI preraNA pAmavI, najara kyAM ane kevI rIte TheravavI e ApaNe nakkI karavAnuM che. dharmanA ane saddabhAvanA kSetramAM UMcI bhUmikAvALA jIvone najara samakSa rAkhavA ane saMsAranA kSetramAM nimna stare rahelAM jIvone jovA. dharmamAM UMce jovAthI preraNA maLe che. jyAre saMsA2mAM nIcenAne jovAthI dInatA na Ave tathA tRSNA kAbumAM rahe. Avo abhigama keLavavAthI jIvanamAM taTasthatA Ave che. A abhigama keLavavA, saMtuSTa manovRtti jarUrI che. thoDuM AgaLa vicArIe. ApaNane je kAMI maLyuM che te ApaNI lAyakAtathI vadhAre che ane sAruM paNa che. A mATe prabhuno anahada upakAra che. ATalA vicAra dRDha karavA mATe samajaNanA sImADA vistAravA joIe. paMcataMtranI eka saraLa vArtAno AdhAra laIe. dAdA dAdIe nAnapaNamAM A vAto kahI A samajaNa ApaNAmAM ropelI che ja. aDAbIDa nirjana jaMgalamAM ghaNAM badhAM pazu pakSIo nirbhayatAthI rahetA. temAM eka hRSTapuSTa sAbara baporanI zAMta veLAe nAnA taLAvamAMthI nirAMte pANI pItuM hatuM. pANI pItAM tenI najara, pANImAM dekhAtA potAnA zIMgaDA para paDI. ahA ! kevA maroDadAra lAMbA ane aNiyALA zIMgaDA che ! vaLI kapALa para najara gaI. kevI mulAyama ruMvATI ! sthira ane nirmaLa pANImAM sUrya prakAzathI caLakatAM svaccha pratibiMba joIne to moha thAya ja ne ! lAMbI ane aNIyALI AMkho kAmaNagArI lAgI. suDoLa ane ghATIluM peTa joI moM malakAyuM. chevaTe paga tarapha najara gaI. moM macakoDyuM. ararara.. bhagavAne ATalI suMdaratA ApI paNa paga ApavAmAM kevI kaMjUsAI karI ? vAMkAcUkA ane khaDabacaDAM paga. kevA kadarUpA ! are bhagavAna ! A te zuM karyuM ? AvA vicAromAM aTavAyuM hatuM evAmAM sananana karatuM eka tIra enA cAra paga vaccethI pasAra thayuM. sAbara coMkI gayuM. tatkSaNa khyAla AvI gayo ke koI zikArI tene mAravA pAchaLa paDyo che. paLavAramAM jIva bacAvavA doDyuM. moTI moTI chalAMgo bharatuM ghaDIbharamAM jaMgalamAM UMDe doDI gayuM. have zikArI ke enuM bANa ahIM nahIM pahoMce. thoDIvAra paDI rahyuM. DaranI sAthe thAka, bhUkha, tarasa bhegAM thayA hatA. najIka eka nAnI talAvaDI hatI. tyAM jaI pANI pItAM vaLI potAnuM pratibiMba joyuM. A suMdaratA thoDIvAra pahelAM ja joI hatI. paga tarapha najara jatAM ja, dhikkAranI lAgaNI have dhanyatAmAM pheravAI gaI. mArA A khaDabacaDA lAgatA page ja mane Aje bacAvyo ! mArI suMdaratA joIne ja zikArIe mAro pIcho karyo hato. hAza ! huM bacI gayo. mArA A paga kevA suMdara che ! are ! badhAthI suMdara che. ApaNe A ja sA2vavAnuM che. kudarate je kAMI ApyuM che te gaNatarIpUrvaka ja ApyuM che, pUratuM ApyuM che. upayogamAM laI zakIe ethI to vadhuM ja ApyuM che. ApaNane sAmeno kinAro raLiyAmaNo dekhAya; bAjunA bhANAmAMno lADavo moTo dekhAya e ApaNI samajadArInI kacAza che. khAmIo jotAM rahIe to khUbI kyAMthI dekhAya ? mATe ApaNI aMdara rahelI khUbIo samajavI ane vikasAvavI emAMja ApaNI bhalAI che. bIjAne je maLyuM che te bIjAne mubAraka. mane maLyuM che e ja mAre mATe pramANa. amara marato pekhIyo, bhIkhato dhanapAla ! lakhamI chANAM vINatI, bhalo mAro ThaMThaNapALa ! --sukhI thavAnI A cAvI che ane te ApaNI pAse che. kathA-parimala : 257 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM e ja khumArI mAMguM chuM vAta varSo pahelAMnI che. tyAre pAlitANAmAM mAnasiMga pAvalI (savA rUpiyo) enA hAthamAM Ave ! kahe : dAdA ThAkoranuM rAjya cAle. ThAkora bhAre karaDo, bharADI ane roja mane Ape che. A vAta bAroTa lokonA kAne pahoMcI. eMTavALo mANasa, A ThAkoranA rAjyamAM karasana copadAra badhA bAroTa kahe : A rUpiyAno hakka amAro. copadAra nAmano bhagata hato. ApaNe tenI vAta karIzuM. kahe : bhale bApA! tame lejo. vaLate divase darabAra khUlatAM zatruMjaya parvata para dAdA AdIzvara bhagavAnanA bAroTa paNa AvI gayA. karasana paNa Avyo. pUjArIe darabAramAM roja cAravAra chaDI bolAya. chaDI bolanAranuM nAma gabhAro kholyo. chaDI bolAI. bAroTa aMdara gayA. phUla karasana copadAra. karasana pUro sADApAMca phuTa UMco; AghApAchAM karI kaladAra rUpiyo gotavA lAgyA paNa phUla sIsamanA soTA jevo bAMdho ane vAna paNa camakatA sIsama sivAya kazuM hAtha na AvyuM. vIle moDhe badhA bahAra AvyA. jevo ja. avAja aSADhI meghanI garjanA jevo ane laheko pachI karasane aMdara jaI dAdAne namana karIne phUla saheja to jANe moranA TahukAno mALo ! chaDI bolAya tyAre Amatema karyA. badhA joI rahyA hatA. khUllI AMkhe jotA bhalabhalA DolI UThe. enA avAjanI khUbI to kharI ja, hatA ane karasananA hAthamAM cAMdIno caLakato rUpiyo paNa enA raNakAramAM je raMga hato te to AdIzvara dAdA Avyo. badhA ekI avAje bolI UThyA: vAha! Adezvara pratyenI coLa-majITha jevI zraddhAno raMga hato. kyAMya jovA dAdA sAcA ane teno bhagata paNa sAco. na maLe evo rUDo raMga. | vijayA dazamIno divasa che. dazerAnI savArI eka divasa mAnasiMga ThAkora girirAjanI yAtrAe ThAThamAThathI nIkaLI che. pAlitANAnA ThAkora rAjA mAnasiMga AvyA, rasAlo to sAthe ja hoya. te jevA dAdAnA darabAramAM hAthInA hodde beThA che. sAjana-mAjana-rAma-rasAlo paNa AvyA tyAM karasane halakadAra kaMThe dAdAnI chaDI pokArI. bahoLo che. savArI havAI mahelathI nIkaLI, gAmanI drupadanA gAna jevI, gheghura avAje karasananI nAbhimAMthI madhyamAM thaIne taLeTI tarapha AgaLa vadhI rahI che. nIkaLatA naravA sAde bolAyelI chaDI sAMbhaLIne ThAkora Aje jyAM vallabha vihAranI sAme pAMca baMgalA che khuzakhuzAla thaI gayA. khuzAlI pragaTa karavA, potAnA tyAM pahelAM khIjaDAnuM bahu moTuM jhADa hatuM ane tenI nIce jamaNAM pagano sonAno toDo hato eno peca kaDhAvIne vizALa goLa oTalo hato. e khIjaDiyo oTalo hAthamAM lIdho. savAso tolAno e nakkara toDo karasanane kahevAto. tyAM karasana copadAra beTho hato. savArI tyAMthI ApavA hAtha lAMbo karyo paNa, catura ThAkora ApatAM aTakI pasAra thatI hatI tyAre hAthI para beThelA rAjA mAnasiMganI gayA : karasana DAbo hAtha kAM ghare ? karasana kahe : jamaNo najare A karasana caDyo. cAlu savArI thobhAvI ane hAtha dAdA sivAya koInI pAse na dharAya ! ThAkora bolyA : karasanane kahyuM : karasana chaDI bola ! tane AkhuM gheTI gAma to thayuM. ane toDo pAcho paherI lIdho. jonArA badhA avAku InAma daIza. AkhI savArInA ane bheLAM thayelA lokanA thaIne jotAM rahyAM. darabAranA manamAM karasananI chaDIno kAna eka thaI gayA karasana zuM bole che? guMjArava ane eno vaTa --banne vasI gayA. karasana kahe : chaDI dAdA pAse ja bolAya. gheTI to zuM karasana to dAdA AdIzvarano hADasAco bhakta. badhAM gAma do to ya huM ahIM chaDI na boluM. rAjA mAnasiMga bhagavAna paNa, je tene dila de che tene te paNa dila daIne de cUpa thaI gayA. savArI ema ja AgaLa cAlI. che. roja savAre bhaLabhAMkhaLuM thatAM dAdAno gabhAro khUle te badhA loko karasananI nIDaratA ane dAdA atnI TANe karasana nAhI-dhoIne, svaccha thaIne gabhArA pAse avihaDa AsthAnI vAto ahobhAvathI karatA rahyA. AvI jhUkI jhUkIne namana kare. mokaLA mane ane khUllA kaMThe ApaNane paNa A khumArI sparzI jAya tevI che. dAdAnI chaDI pokAre. pachI aMdara jaI, dAdAnA pasamAMnA mAMgavAnuM mana thAya : A khumArI ApaNAmAM pragaTe to (khoLAmAMnA) phUlanA DhagalAne hAthathI thoDAM AghApAchAM kevuM sAruM ! kare ane tyAMthI rANI chApa cAMdIno eka rUpiyo ane eka 258: pAThazALA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salAma karasana bhagatane! varSo pahelAMnI eTale ke lagabhaga nevuM varSa pahelAMnI A bhagata, bhUMDuM bolo. vAta che. nevuM varSa e kAMI bahu purANI vAta na kahevAya. bhagata kahe : saurASTranuM pIThavA jALa nAme eka nAnuM gAma. gAmamAM | jiMdagImAM nathI bolyo to Aje kAM boluM? eka bhalo mANasa rahe. karasana enuM nAma. dhaMdho ToLuM jIde caDyuM. gAmanA mukhI paNa emAM bhaLyA! lahArano. kAma loDhA sAthe paNa haiyuM to jANe mINanuM gAmamakhI kahe: bhagata gALa bole to gAmane je lAgo banela! dayA to ruve-raMve bharelI. bhUkhyAne bhojana karAve bharavAnI che te mAka kaphI daIza AvI lAlace paNa ane tarasyAne jaLa Apa, thAkathAnAsAmA. AvA bhagata ekanA be na thayA. badhAM kAmo joI loko ene bhagata kahetA. e nAme ja ToLuM jIda karatuM rahyuM. mukhIno mukko majabuta thayo. oLakhAya. ane vAta paNa sAcI. koDhamAM thoDuM ghaNuM kAma enuM mana vaLe caDyuM. kaheH bhagata, tame eka paNa apazabda karIne bhagata nIkaLyA ja hoya. gAyone ghAsa nIre, nahIM bolazo to AvatIkAla savAra sudhImAM UcALA paMkhIone caNa nAMkhe, kUtarAne roTalA de. A ja bharI A gAma choDI devuM paDaze. temanuM kAma! have to gAmanA moTerAo bhagatane samajAvavA beThI daDInuM zarIra, bhIno vAna; paNa AMkho lAgyA. pANIdAra. koInuM duHkha bhALyuM na jAya. svabhAve bhAre bhagata, ekavAra bolI do ne ! paNa bhagata konuM TekIlA. gAma AkhAmAM emanI zAkha sAcA ane dharmI nAma. mauna ja rahyA. moMmAMthI apazabda kema nIkaLe? na tarIkenI. paNa ekavAra gAmamAM evuM thayuM ke sAMbhaLanAra ja nIkaLyo! vicAramAM paDI jAya. vaLate divase vahelI savAre, peDhI dara peDhInuM vatana, divasa hato hutAzanIno, hoLIno. nAnuM evuM jAmelo dhaMdho, kAyamI gharAkI, jUnA gADha saMbaMdhone pITha gAma. e paMthakanA gAmamAM evo rivAja ke e divase karIne, gharavakharI bharelA eka gADA sAthe cAlI nIkaLIne badhA kAMI ne kAMI bhUMDuM bole. dareke darekane apazabda najIkanA taraka taLAva gAme jaIne rahyA! bolavAnA ! bhale ekavAra to ekavAra, paNa gALa kevuM dhIMguM khamIra! svIkArelA dharmamAM kevI aDagatA! bolavAnI.gAmacorA pAse AkhuM gAma bheguM thayuM hatuM. vAro Avetema eka-eka jaNa moMmAMthI apazabda okto / / akartavyaM naiva kartavyaM prANaikaNThagatairapi / / jAya! evAmAM karasana bhagata tyAMthI pasAra thatA badhAe na karavuM te na ja karavuM, bhale gaLe Ave prANa. joyA ane ADA UbhA rahI temane AMtaryA: kathA-parimala H 259 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrAmasiMha sonInI a-mArI bhAvanA traNasoeka varSa pahelAnI A vAta che. jahAMpanAha ! merI IcchA hai ki yaha vRkSa ko na kATA zaMkhezvara tIrtha najIkamAM lolADA gAma che. jAya. taraMgI ane torIlA sUbAne A sAMbhaLavuM gamyuM to nahIM chatAM teNe kahyuM : Isa para yadi Ama laga jAye gAmamAM jainonA trIsa-cAlIsa ghara vacce suMdara to rakhe. AvI behudI vAta loko sAMbhaLI rahyA. raLiyAmaNuM eka derAsara che. gAmasukhI che. prajA zANI ane saraLa che. eka musalamAna sUbAnuM tyAM rAja che. saMgrAma kaheH sAta dina kI mahetala dI jAya, taba e gAmamAM saMgrAma nAmano eka zrAvaka vase che. Isa vRkSa para Amalaga sakate haiM. sUbo karaDAkIthI bolyo ke jo sAta divasamAM AnA para kerI nahIM lAge to tamane eno nAno paNa sukhI parivAra. mAtA che, suzIla patni dehAMtadaMDanI sajA karavAmAM Avaze ! saMgrAme AvI ja che, eka bALaka che. saMgrAma saMtoSI svabhAvano che. eka kalpanA karI hatI. manamAM jIvadayAno prabhAva hato eTale sonInI dukAnamAM cAMdInA ghUgharA, poMcI vagere dAgInA A AkarI zarata svIkArI. sAMbhaLanArA AzcaryamAM ghasavAnuM kAma kare che. paDyA : are ! saMgrAme A kyAM kahyuM? sAta divasamAM A vaizAkha mahinAnA divaso hatA. garamI paDatI hatI. kema thAya? bicArAno jAna jokhamamAM mukAze ! eka divasa savAre saMgrAma gAmanI bahAra pAdaramAM saMgrAma ghare Avyo. mAtAne praNAma karIne bolyo : vaDIkAe gayA hatA. vaLatAM eka AMbAvADImAM sUbAne mA ! tArA ApelA saMskAranA pratApe Aje AvuM kahIne tenI sAthe ATha-daza mANaso sAthe joyA eTale e paNa Avyo chuM. koI paNa jIvanI hatyA huM sAMbhaLI na AMbAvADImAM gayA. vADInuM rakhopuM karanAra mALI sAthe zakyo. have tAre mane rAha dekhADavAno che. mA khUba sUbA vAta karI rahyA hatA. rAjI thayA. mAthe hAtha mUkIne kahe : beTA ! te khUba sAruM AMbAvADImAM AMbAo para mabalakha pAka thayo kAma karyuM. eka zrAvakane zobhe evuM karyuM. AjathI have tuM hato. keTalAMka AMbA to kerInA bhArathI sAva namI gayA roja snAna karIne tArA bhInAM vastranA jaLathI e hatA. sUbo A joI khuzakhuzAla thato hato. temAM AMbAne sIMcaje. jarUra phaLa maLaze. mAnA zabda pramANe acAnaka enI najara eka AMbA para gaI. tyAM eka saMgrAme roja e vADImAM javAnuM, pANI gALIne tyAM ja paNa kerI na hatI! sUbAe mALIne pUchyuM : Ama kema? paththara para besIne snAna karavAnuM ane e bhInAM vastranA mALI kahe ke A AMbo vAMjhIyo che, AnA para kerI jaLathI AMbAne sIMcavAnuM cAlu karyuM. prabhune sAcA nathI AvatI. e sAMbhaLI sUbAe pharamAna karyuM. Isako dilathI prArthanA karavA mAMDI. nikAla do. aneka lokonA Azcarya vacce, pAMcame divase bapore saMgrAme paNa A sAMbhaLyuM. jIvadayA premInuM mana mALIe saMgrAmane vadhAmaNI ApI : bhAI ! e AMbA dubhAyuM: mArI hAjarImAM eka paNa vRkSa cheda thavAnI para to Aje mAMjara dekhAya che! vAta kema thaI zake ? A na banI zake. paraMtu kyAM A chaThuM divase AMbA para "maravA' paNa dekhAyA! ane gAmano dhaNI sUbo ane kyAM sAmAnya prajAjana ! jIva barAbara sAtame divase to zAkhavALI kerIo jovA mAtra pratyenI bharapUra dayAne kAraNe tenAthI rahevAyuM nahIM. maLI ! sUbAnI pUrI adaba jALavI eNe vinaMti karI : 20: pAThazALA. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcA dilano bhAva kevo phaLe che e badhuM gAma sAthe laI badhA pAchA AvyA ane badhI hakIkata lokoe pratyakSa joyuM. saMgrAmanA zIla para enI mAtAne sAMbhaLI, zAbAza ! zAbAza ! ema bolI UThyo. pUrepUro bharoso hato. AMbAnA jIvane bacAvavAnA saMgrAmanI niSThAthI sUbo prabhAvita thayo. enI saMkalpanuM suMdara pariNAma AvyuM! jIvadayA ane pramANikatA joI, ene rAjyano sonI AThamA divase sArI majAnI cAMdInI thALImAM banAvyo. saMgrAmanA sArA divaso AvyA ane e saMgrAmasiMha sonI tarIke jANItA thayA. emaNe uttarottara sAteka kerI mUkI, upara rezamI vastra DhAMkIne vAjatA ghaNAM sukRtyo karyo. bhagavatIsUtra zravaNa vagere kAryo gAjate, sUbAne bheTa dharavA gayA; bheTa dharI UbhA rahyA. jANItA che. temanA jIvananA abhyadayamAM a-mArInI sabo to te divasanI vAta bhUlI gayo hato. pUchyuM: bhAvanAno moTo phALo che. emanuM jIvana ApaNA mATe yaha saba kyA hai? saMgrAmanI vAta sAMbhaLIne to te chaka preraNA pUrI pADe che. thaI gayo ! mANasone tapAsa karavA mokalyA. mALIne mananIya subhASita bolI zakatA nathI bicArAM, saMbhaLAve zI rIte? hAtha dharI zakatA nathI, te mAMge kaI rIte? azru TapakatI bhoLI AMkhe cArekora nihALe. koI amArA AMsu luche, ko koI nivAre sahIne tApa Ape chAMya, evuM eka jhADa banavA de, dareka niprANa tattvonI, dhabakatI nADa banavA de; tamannAo nathI, hekI UThuM huM phUlanI mAphaka, rakSA kAje koI jIvanI, mane basa vADa banavA de. pravINa desAI koIka dayALu kavinI, apIla kare evI A vANI che. vAMcatAM ja samajI zakAya evA A be padya che. ApaNane e mUMgA, abola jIvo pratye hRdayapUrvaka dayAno bhAva pragaTe e mATe paheluM muktaka sahAyaka bane che. Ajano mANasa duHkhanI, azAntinI, ajaMpAnI satata phariyAda karato rahe che. ene badale, emAMthI mukta thavAno sIdho sAdo upAya e che ke, jAtanA kocalAmAMthI bahAra nIkaLIne bIjAone thoDuM AzvAsana ApavAnI,sAttvana pamADavAnI, sahAya ApavAnI zarUAta karIe. ema karavAthI ApaNA ajaMpAnuM bASpIbhavana zarU thaI jAya che; A muktakamAM to prArthanAno sUra paNa saMbhaLAya che. gujarAtI bhASAmAM AvA nAnAM nAnAM padyo paNa hRdayanI zAhIthI lakhAyelAM maLe che AvA muktako ApaNA hoTha para potAnuM Asana jamAvI le che. kathA-parimala : 261 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnuM nAma udAratA.. vikrama saMvata 2055, vaizAkha suda trIjano zubha divasa che. zrI siddhagirinI Toce, dAdAno darabAra che. Adiprabhu zrI RSabhadeva bhagavAnane zeraDInA rasathI abhiSeka thavAno che. varSamAM mAtra eka vAra A lahAvo levAya che. varSItapanA ArAdhakomAM Ano khUba mahimA che. pahelo abhiSeka koNa kare enI utkaMThA hoya che. bhaktonI bhAre bhIDa jAmI che. cotarapha varSItapanA ArAdhako dekhAya che. koIne cAra upavAsa thayA che. koIne be upavAsa thayA che. zraddhAne sahAre A badhA bhAviko, girirAja caDIne AvyA che. sahunA moM para A zraddhAnuM teja vilase che. zeraDInA rasanA abhiSeka mATenI bolI zarU thaI. Ajano anero mAhola kAMI ajaba-gajabano che. zarUAta ja UMcI thaI. jotajotAmAM to lAkho maNa sudhI pahoMcI. eka eka pANa eka lAkhanI, evuM vAtAvaraNa sarjAyuM... .. pujA karanAranI vATakI hAthamAM addhara rahI ! caityavaMdana karanAranI jIbha aTakI ! badhI ja zakti AMkha ane kAnamAM kendrita thaI ! kAna saravA thayA, AMkho pahoLI thaI gaI. Azcarya ane kautukathI mizra bhAvomAM badhA taravA lAgyA ! bolI AgaLa AgaLa vadhatAM, be mahAnubhAvo vacce dora cAlato rahyo. cAra lAkha maNa... cADA cAra... pAMca lAkha maNa... A ja rIte haraNaphALe kUdakA bharavA lAgyA. (pAMca rUpiye eka maNa pramANeno zirasto zeTha A. ka. peDhImAM che) pAMcalAkha pacAsa hajAra maNa ghI bolAyuM. sAMbhaLanArA loko ATalI moTI bolInA rUpiyA keTalA thayA te gaNavA lAgyA ! je kharace che te gaNatA nathI ane je gaNe che te nathI kharacI zakatA! chevaTe cha lAkha maNa ghI bolAyuM! peDhInA copaDA lakhAya che tyArathI koI holDarathI A AMkaDo copaDe lakhAyo nathI. pahelI ja vAra A AMkaDo copaDAne zobhAvavAno hato. bolI aTakI. eka vAra... be vAra... traNa vAra...kahIne Adezvara bhagavAnanI je bolAI. Adeza apAyo. lAbha lenAranA ghera traNa bahenone varSItapanA pAraNA hatA. kuTuMba moTuM hatuM ane parivAra paNa bahoLo hato. Adeza maLatAveta badhA nAcavA lAgyA. nAnA bALakathI laI moTA badhA harSavibhora banI gayA. Adeza lenArane peDhI taraphathI, prabhujInA prakSAla mATe agiyAra pAsa ApavAmAM AvyA. agiyAra jaNA sarva prathama dAdAne zeraDInA rasathI abhiSeka karI zakaze. pAsa jevA hAthamAM AvyA tevA tarata ja emAMthI cAra pAsa, je bhAI pAMca lAkha pacAsa hajAra maNanI bolI bolyA hatA temanA hAthamAM ApyAM. pelA bhAI to AbhA ja banI gayA ! mAnyAmAM na Ave evI vAta che, bolyA : bhAI A zuM karo che ? Adeza tame lIdho che, vizALa parivAra che. ATalA badhA pAsa na hoya, eka Apo, ghaNuM kahevAya. jvAba maLyo : nA re nA, tame to mAro upakArI cho. ATalo moTo lAbha amane tamArA kAraNe maLyo. nA nA pADatA rahyA ane cAra pAsa ApI dIdhA. svajano paNa vimAsatA rahyA. Ane udAratA kahevAya. paisAnI udAratA e ja udAratA nathI paNa mananI udAratA te udAratA. karelo dharma pariNata thAya tyAre AvA guNonI khIlavaNI thAya che. A drazya jonArA bhAvikonA haiyA A bannene vaMdI rahyA. 262: pAThazALA Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvo mataH | bhAI ho to AvA hajo vikramanI vIsamI sadInA rAjanagaranA nararatnonI yAdI banAvIe to zrI manasukhabhAI bhagubhAInuM nAma levuM ja paDe. evuM temanuM kAma ane nAma hatuM. zrI deva ane gurunI athAga bhakti, udAratA, bAhozI, dIrdhadaSTipaNuM, A badhuM to hatuM ja paNa temanA dariyAva dilanA darzana karAvato eka prasaMga Aje ahIM varNavavo che. zrI manasukhabhAI bhagubhAI ane jamanAbhAI bhagubhAI be bhAIo mULa pethApuranA paNa varSothI amadAvAda AvI vaselA. zaheramAM kAlupura TaMkazALa pAse TemalAnI poLamAM rahetA. puNya jAgatuM hatuM. bhAgya jhagArA mAratuM hatuM. deza-paradezamAM emanA vyApAra-vaNaja cAle. vachiyAta-vepArI roja roja saMkhyAbaMdha AvatA. badhAnI khUba mahemAnagati thatI rahetI. ghara moTuM ane vizALa hatuM, to paNa nAnuM lAgatuM. zaheranI bahAranA vistAramAM khAnapuramAM eka navo baMgalo banAvIne rahevA lAgyA. paNa A baMgalo paNa sAMkaDo paDavA lAgyo tethI manasukhabhAI mATe eka vizALa baMgalo banAvavAno vicAra karyo ane zAhIbAga-giradharanagara pAse eka moTo baMgalo banAvavo ema vicAryuM. bhAIo be hatA paNa jIva eka hato.manasukhabhAIne eka saMtAna - mANekabhAI. jamanAbhAIne saMtAna na hatuM. paNa mANekabena zeThANI jAjaramAna nArI-ratna hatAM. jANe harakora zeThANInuM ja bIjuM rUpa joI lo. jamanAbhAI bhalA ane bhadrika hatA. manasukhabhAI kAbela, vicakSaNa ane nekadila hatA. vyApAra-vaNaja badhuM teo ja saMbhALatA; eTale temane tyAM avara-javara vadhAre rahe tethI temane mATe moTo baMgalo- bAga-bagIcA, moTara gereja, mALI - dhobI vagarenI vasAhatavALo baMgalo ane tyAM manasukhabhAIne rahevA javAnuM. ane je khAnapurano baMgalo hato tyAM jamanAbhAIe rahevAnuM; Ama nakkI thayuM. ' vi. saM. 1974nI A vAta che. baMgalo taiyAra thaI gayo. vAstunuM muhUrta paNa nakkI thayuM. sagAM-vahAlAM ane mahemAno badhAne nimaMtraNa pAThavavAmAM AvyAM hatAM. vAstunA Agale divase banne bhAIo, parivAra, mahetA-munimane laIne banne baMgale najara karavA gayA. badhuM kAma lagabhaga pUruM thayuM hatuM. thoDuM thoDuM bAkI hatuM. ThIka-ThIka karavAnI sUcanAo apAtI hatI. baMgalAnA raMgarogAna, bArI-bAraNAM, bhIMta-pharasa-chata -- badhuM ja majabUta, TakAu ane suMdara banyuM hatuM. manasukhabhAI Ama tema pharatA hatA tyAM ekAeka, jamanAbhAI bAraNA vacce UbhA rahI Tagara-Tagara jotA hatA enA para emanI najara paDI. manasukhabhAI pAse jaIne nAnAbhAIne khabhe hAtha mUkI pUche che : jamanA ! zuM jue che ? jamanAbhAI kahe : bhAI ! baMgalo to suMdara banyo che. tarata manasukhabhAI bolyA : jamanA ! tane A baMgalo gamato hoya to tuM rAkhe. huM tyAM ja rahIza. jamanAbhAI kahe: nA..nA..bhAI, A baMgalo ApanA mATe barAbara che. moTAbhAIe pharI kahyuMH tane game che to tuM rAkha. eka sAdI bola-pena koIkane ApatA hoIe tema Akho vizALa baMgalo ApI dIdho. bIje divase baMgalAnuM vAstu thayuM. jamanAbhAInI ghara-sAmagrI gIradharanagaranA baMgale AvI. tyArathI A baMgalo zeTha jamanAbhAIno baMgalo banI rahyo. Aje paNa Ubho che. bhAI-bhAI vacceno Avo prema joI ApaNA mukhamAMthI paNa sahaja udgAra nIkaLe ke, 'bhAI ho to AvA hojo.' AvA hRdayano nirmaLa sneha ApaNane maLe to kevuM sAruM ! kathA-parimalaH 263 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMDavonI jIvanakathAnuM eka pAnuM veNa kADhyuM te, nA laTavuM. nA laTavuM... AzvinamAsarAkAyAM, koTiviMzatisaMyutAH / ane te saMkalpa svarUpe nizcala banyo tyAre tene have koI pADavA: 5khya saprAtA, yatra nivAsapam | calita na karI zake ! vAta jUnI thayelI lAgaze, paNa e ghaTanAnAM pAtro na lAlaca ke na bhaya ke na bhUkha ke na duHkha ! to nitya nUtana che. pAMDava zabda bhAratamAM bAla- A badhAthI calita na thAya evuM paNa mana hoya che. gopAla suprasiddha che -- e pAMDavonI A vAta che. dRDha saMkalpathI vibhUSita baneluM nizcala mane evI sapATI pAMceya pAMDavoe dIkSA lIdhI e pachIno prasaMga che. sara kare che ke tyAM AvA koI paNa pralobhananI lahera paNa e kALe tapanuM mahattva sAmAnyajanathI viziSTajana sparza karI zakatI nathI. sudhI sahaja ja hatuM. temAMye, dIkSA grahaNa kare, sAdhu pAMDava munioe aNasaNa karavAno nirdhAra karyo ! bane eTale to tapomaya jIvana jIve. zatruMjaya mahAtIrthano bAramo uddhAra pAMDavoe karAvyo tapodhana e to sAdhu-jIvanano paryAya che. hato eTale e tIrthabhUminuM AkarSaNa hatuM. sau cAlyA A pAMDava-munioe mAsa-kSamaNa tapa eTale siddhAcalanI vATe ! anaMta siddha bhagavaMtonA dhyAnamAM rAtake eka mahinAnA upavAsa AdaryA. jeTha sudi divasa vItavA lAgyA. sAtamathI A tapa AvyuM. gaNatrIe, aSADha suda karmanAM baMdhana DhIlAM thavA lAgyAM, chUTatAM gayAM. sAtamanA divase pAraNuM Ave, vrata samApti thAya. siddhazilAnuM AkarSaNa vadhatuM gayuM. vihAra karatAM teo A divasa sudhImAM jUnAgaDha saMsArano ane pudgalano saMga chUTato gayo. krame krame pahoMcyA. karma kharatAM gayAM. baporanI veLA hatI. pAraNA mATe gaucarI mATe Aso sudi pUnama - zaradanI pUrNimAnI cAMdanI soLe javAnI vAta AvI tyAre jANa thaI ke zrI neminAtha kaLAe khIlI rahI hatI tyAre vIsa karoDa munivaro sAthe paramAtmA giranAra para virAjamAna che. badhAne eka pAMDavo siddha thayA, buddha thayA, mukta thayA. sAthe zubha vicAra Avyo : ahI ja prabhu virAja che AtmAnI saMpattinA amara svAmI banyA. pratijJAnA to AvatI kAle paramAtmAne vaMdana karIne pachI pAraNuM parNaphaLane pAmyA. karIzuM. eTale e divase pAraNA karI anna navaTuMkamAM, sAkara vasatimAM pAMDavonuM maMdira vAparavAnuM mAMDI vALyuM. bIje divase giranAra pahADa e che ke caDavo zarU kare che tyAM ja samAcAra maLyA ke zrI neminAtha prabhu nirvANa pAmyA ! have to pAraNAno prazna ja na rahyo ! saMkalpa ema karyo hato ke zrI neminAtha prabhune vaMdanA karIne pAraNuM karIzuM. teo nirvANa pAmyA. have to pratijJA nibhAvavI joIe. saMkalpanI nizcalatA e saphaLatAnI pUrva zarata che. eka vAra manamAM je zubha vicAra pragaTa thayo che . __ jI. sI. paTela 264:pAThazALA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeDhAno AMbo saurASTranA eka nAnA gAmaDAmAM banelI ghaTanA che. gAmanA pAdaranA rastethI, khetara kheDIne, be dIkarA sAthe bApA, ghara bhaNI cAlyA Ave che. bApAnI vAtsalyabharI naja2thI UcharelA banne dIkarA paNa prema-sabhara rahetAM. ane Ama, premabharyA amIthI sIMcAyelAM emanAM kasadAra khetara paNa madhamIThA pAkathI chalakAtAM ! A pathakamAM A kuTuMba, khArA dariyAmAM mIThI vIraDI jevuM, paMkAyeluM hatuM. kALane karavuM ne bApA devaloke pahoMcyA. kArajavidhi karIne, bApAnI AMkhaDInA amIthI sIMcAyeluM kuTuMba evuM ja rahe mATe, banne bhAIoe khetaranA be bhAga karyA. moTAe kahyuM, tuM nAno che eTale tAro hakka pahelo, tane game khetara tAruM. nAno kahe, mArI pharaja che, tamane game te tame rAkhI lo. bAkInuM mAruM. Ama mIThI rakajhaka thaI ! pUravanuM moTAe rAkhyuM ane pazcimanuM nAnAnA bhAge AvyuM. pachInA unALe, kerI AvavAnuM TANuM AvyuM. banne bhAIo bhegA thayA. khetara to be hatAM ane bannene maLyAM; paraMtu A AMbo to eka ja che, be khetaranA zeDhA vacce che. moTo kahe, emAM zuM ? jeTalI kerI Utaraze enA be bhAga karIe. ema ja thayuM. koI kaMkAza nahIM, kacavATa nahIM. bannenA hRdayamAM bApAe sIMcelA amI evAM ja bharapUra sacavAyelAM eTale kIcUDa-kIcUDa evo avAja ja nahIM ! kALano krama cAlato rahyo. banne bhAIo, eka pachI eka ema, bApAne maLavA cAlI nIkaLyA; eka mAgasaramAM ane bIjo mahAmAM ! bannene vastAra hato. moTAne traNa dIkarA ane nAnAne eka. paraspara prema A saMtAnomAM paNa UtarI Avelo. saMpa to dUdha-pANI jevo ! dUdha upara tApa Ave eTale pANI kahe : 869 huM chuM tyAM sudhI tane baLavA nahIM dauM. eka bIjA mATe pANI-pANI thaI jAya evA. vaLI vasaMte vidAya lIdhI ne unALo Avyo. AMbe mora AvyA; maravA AvyA. zAkha beThI ne kerInA bhArathI AMbo lacI paDyo. be khetarane joDato AMbo zobhI rahyo hato. vaDIlonA AziSanI saravANI pavananI laherakhI banIne heta varasAvatI hatI. AMbo veDAyo tyAre cAreya bhAIo Topale TopalA bharIne ThalavAtI kerIo nihALI rahyA ! moTA bhAInA dIkarAoe dara varSanI jema badhI kerIonA be bhAga pADavA. tyAM nAnA bhAIno dIkaro bolI UThyo : A zuM karo cho ? moTA bhAIno dIkaro kahe : haMmezanI jema bhAga pADyA. nAnA bhAIno dIkaro kahe : ema nahIM. cAra bhAga pADo. ApaNe cAra bhAIo chIe. ATaluM bolatAM e raDI paDyo. vaLI kahe : be bhAga karI mane pApamAM na pADo. huM to eka chuM ane tame traNa cho. mArAthI tamArA bhAganuM na levAya. aNahakkanuM mAre na khape. khUba rakajhakane aMte cAra bhAga paDyA ! badhAnI neha-bhInI AMkha chalakAtI hatI. nAnAnA dIkarAe kahyuM : havethI kAyama mATe Ama ja karavAnuM. jhoLIne kAyama sAcavavI hoya to emAM mApanuM ja bharAya. vadhAre bharAya to phasakI jAya ane badhuM dhULamAM jAya. nyAyanuM laIe ane nyAyanuM daIe. tame badhA moTA cho. huM bhUlato houM to mane vArajo. A to ApaNA zeDhAno AMbo ! eno chAyo ApaNane badhAne maLe. enAM phaLa paNa badhAne maLe, evI kudaratanI marajI che; ene ApaNe vadhAvIe ane sukhI rahIe. kathA-parimala : 2 65 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNa vidhithI pUrNa phaLa pAmIe vaTemArguone visAmo levA mATenI eka dharmazALA hatI. jANatA hatA. yAtrIthI prabhAvita thayelA joSI kahe H sau raste jatAM-AvatA anekAneka musApharo tyAM AvatAM. koI prathama huM Apane vinaMtI karuM eno svIkAra karo pachI musAphara divasabhara rokAtA to koI rAta vAso paNa karatA. phaLakathana kahuM. catura yAtrIe vicAryuM ke lobhanI vAta lAge savAra paDatAM sau potapotAne raste AgaLa vadhatA. che. joSI mahArAja kahe : mArI A sulakSaNA putrInuM eka sAMje be musApharo ahIM AvyA. ziyALAnI ThaMDI pANigrahaNa karavAnI hA kaho, yAtrI kahe : bhale. Rtu hatI. rAta jaladI paDI. yogAnuyoga baMne pravAsIne joSI kaheH tamane evuM uttama svapna AvyuM che ke tene eka rUma maLI. sAmAnya vAtacIta karatAM-karatAM baMne, e pratApe tame sAta divasamAM rAjA banazo. A zabdo kAna rUmamAM sUI gayA. bahAra ThaMDI hatI paraMtu rUmanI aMdara para paDyA te kSaNe yAtrInI jamaNI AMkha pharakavA lAgI ! huMphALo garamATo hato, tethI divasabharanA thAkelA A be A paNa lAbha ane zubhanuM eMdhANa che. pravAsIone gADha UMgha AvI gaI. pUratI UMgha thaI pachI niyatino krama to pUrva nirdhArita ja hoya. e nyAye, vahelI paroDhe baMne pravAsIone eka sarakhAM svapna AvyAM. nagarano niHsaMtAna rAjA paraloke prayANa karI gayo ! savAra paDatAM baMne jAgI gayA. Izvara-bhajanamAM thoDo navA rAjAnI zodhamAM pharatI sAMDhaNI, lAyaka samaya rahIne moMsUjhaNuM thayuM eTale potapotAno sAmAna umedavArane zodhatI eka udyAna pAse AvI caDI ane tyAM laIne AgaLa dhapyA. vizrAma karatA ApaNA A bhAgyazALI yAtrInA mAthe baMnene eka ja nagaramAM javAnuM hatuM. ekanI cAla kaLaza DhoLI abhiSeka karyo. rAjyAbhiSeka thayo. yogya teja hatI tenA paga jhapATAbaMdha UpaDatA - tene jaladI rAjA maLavAthI nagaravAsIo khuzakhuzAla thaI gayA. navA pahoMcavuM hoya tema lAgatuM hatuM. enA sAthInI gati heja rAjAne zubhecchA pAThavavA ane bheTa dharAvavA AkhuM nagara dhImI hatI. UmaTyuM. nagaranuM pravezadvAra AvyuM eTale jamaNe AvelI zerImAM dharmazALAnA sahayAtrI, modakapremI bhUdevane paNa thayuM eka bhAI vaLyA ane bIjA bhAI nagaranA mukhya mArga : lAva ne huM paNa navA rAjAne praNAma karI, AzIrvAda para sIdhA cAlyA. teo brAhmaNa hatA ema emanA svarUpa ApI, je prasAda maLe te laI AvuM. navA rAjAe bhUdevane parathI jaNAI AvatuM. eka nagaravAsI emane sAmA oLakho paNa bhUdeva enA eka rAtanA sAthIne na oLakhI maLyA. emaNe A bhUdevane hAtha joDI nimaMtraNa ApyuM : zakyA ! rAjAe enA jamavAno prabaMdha karAvI Apyo Aje Ape amArI sAthe bhojana levAnuM che. bhUdevane ane ene yogya "prasAda" ApI vidAya karyo. manamAM hAza thaI. moM malakAyuM. manamAM khuzI upajI. prasaMga pUro thayo, have haLave mane ApaNe vicArIe. pAchalI paroDhanuM svapna yAda AvyuM. svapnamAM khIra bharela baMnene eka sarakhAM svapna AvelAM. to pachI phaLamAM AvatuM thALI joI hatI. Aje suMdara bhojana maLaze e pratApa moTuM aMtara zenAthI AvyuM? A ApaNe ja vicAravAnuM svapnanA phaLano samajAyo. madhyAhna samaye jajamAnane tyAM che. jaI emanA jamaNavAramAM sAmela thayA ane oDakAra Ave ApaNe jAte ja phaLanI kalpanA karI laIe chIe ane e rIte modakanuM miSTa bhojana ArogI saMtuSTa thayA. e rIte phaLanI sImA bAMdhI daIe chIe. sAcuM to e che emanA sahayAtrI, je utAvaLI cAle cAlatA hatA ke te viSayanA jANakAranI pAsethI jo jANavA-samajavAnuM te, nagaranA jANItA joSI mahArAjane tyAM pahoMcyA. praNAma rAkhIe to yathArtha phaLa maLe. A bAbatanI karI, zrIphaLa bheTa mUkIne potAnuM svapna kahyuM : pAchalI rAte thaI. vidhipUrvaka karavAthI ja yogya phaLa prApta thAya ane khIranuM bhojana karyAnuM svapna AvyuM tenuM phaLa kaho. joSI pUrepUro lAbha pAmI zakAya. 266: pAThazALA Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlazuddhiM gvessy| UMDI zodha karIe ane mULa sudhI pahoMcIe vartamAnapatramAM vAMcelI ghaTanA che. teno sAra bhAga rasa abhyAsathI e viSayanI navI-navI dizA UghaDatI gaI. paDe tevo che. dakSiNa bhAratanA eka nAnA zaheramAM eka rAjA-mahArAjAo pAse kevAM ratno hoya, vizvamAM AvA brAhmaNa parivAra rahe che. tenA paraMparAgata ghara-maMdiramAM ratnonA vepArIo kyAM hoya; AvA ratnonuM lIlAma aneka deva padharAvelA che. badhA devanI nitya-niraMtara kyAM ane kyAre thAya; badhI mAhitI ekaThI karI. enI pUjA-sevA karavAmAM Ave che. moTI moTI phAIlo taiyAra karI. deza-videzanA vepArIo - gharanA vaDIla sarakArI nokarImAMthI nivRtta thayelA sAthe saMparka karyo. te, pUjA-sevAnuM kArya khUba zAMtithI bhAvapUrvaka saMbhALatA pUrA doDha varSanI athAka jahemata ane abhyAsa pachI hatA. ekavAra temano janmadivasa hato tyAre, badhA e maNinI viziSTatAonI jANa thaI. emAM rahelA bhagavAnane paMcopacAra pUjA karatAM pahelAM abhiSeka karI teja-pANI-mUlyanI bhALa lAgI. te pachI nava mahinA rahyA hatA. kramazaH eka pachI eka devane abhiSeka karatAM, bAda, je sthaLe lIlAma thatuM hatuM tyAM jaIne e maNino zivaliMgane abhiSeka karavAnuM zarU karyuM. dhIre-dhIre, vyApAra karyo ane e mATe emaNe sADA traNa karoDa rUpiyA hAthavaDe komaLatAthI mArjana karatAM kyAMka cIkAza lAge meLavyA ! to mardana karatAM pANI le, mardana kare; vaLI pANI le, A eka ja ghaTanA ApaNane keTakeTalAM Igito tarapha mardana kare... ema karatAM karatAM zivaliMgamAM eka jAtanI dorI jAya che ? camaka dekhAI ane sapATI paNa vadhu lIsI thatI lAgI. jo e bhAIe sthAnika vepArI sAthe ja vyApAra bahavAra sudhI sApha ane svaccha thayA pachI bArIkAIthI karyo hota to ene lAkhIdoDha lAkha rUpiyA maLyA hota. joyuM to te mane lAgyo ! khUba Azcarya thayuM, jANe ke ema na karatAM, teo tenA mULa sudhI gayA. e viSayamAM janmadivasanI bheTa maLI! ATalA moTA kadano maNi jAte ja kheDANa karI kyAMya aTakyA vinA, adhavacce A pahelAM kyAre paNa joyo-sAMbhaLyo na hato ! e saMtoSa mAnyA vinA, AgaLa ane AgaLa vadhatAM, nAnA zaheranA eka jUnA-jANItA jhaverIne ghare lAMbo paMtha kApIne maMjile pahoMcyA ane e maNinuM bolAvIne batAvavAno vicAra karyo ane bolAvI maNi sarvocca mUlya hAMsala karyuM. batAvyo. temaNe A joI kahyuM: meM paNa mArI jiMdagImAM ApaNe paNa tAttvika padArthanI vicAraNAmAM maLa Ava) maNi kyAre ya joyo nathI. tethI enI kiMmata sadhI javAnI koziza karavI joIe. A sukha zuM che ! vize zuM kahI zakAya ? chatAM tamAre Apavo hoya to A duHkha zuM che ! A pApa zuM che ! A pUNya zuM che ! A lAkheka rUpiyAmAM levA huM taiyAra chuM. AtmA zuM che ! paramAtmA zuM che ! A badhAnI eka bhAIne thayuM : mANasa potAnI bhUmikA mujaba, athAka zodha cAlu karIe, to jarUra tenA yogya nirNayane najara mujaba mUlya AMkato hoya che ! tenuM zAstra kevuM pAmI zakIe. Ama karI zakIe to ApaNAM samagra hoya che, tenA zu jANa hoyahuM A jANuM to ja mane jIvananuM valaNa-vaheNa ane vartana badalAI jaze. je khabara paDe. pote sAruM evuM bhaNelA. vaLI saMskRta bhASA mULagAmI mArga hoya che tenA para cAlavAthI mukAme paNa jANe. vadhu utkaMThAthI ratna-parIkSAnA graMtho meLavavA jaladI pahoMcAya che. ApaNe paNa jIvananA maulika mAMDyA; vAMcIne enA abhyAsamAM UMDA UtaratA gayA. arthonI gaveSaNA karavAmAM, ApaNane maLelI buddhi ane videzamAMthI paNa aMgrejI graMtho maMgAvyA; pUro samaya vicArazaktinI sArthakatA samajIe. ApI A viSayano saghana abhyAsa Adaryo. A kathA-parimalaH 267 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja roTI rAma nahIM bolatI hai ! bhAratIya Arya paraMparAne zobhAvanAra aneka saMto thayA temAM najIkanA samayamAM eka saMta thayA - raNachoDadAsajI mahArAja. eka ja TaMka bhojana le; ane te paNa eka ja dravya khIcaDI. teo jAte ja rAMdhe. emAM paNa cokhA ane dALa, trIjuM pANI basa ! Aja bapore te AvatI kAla bapore ! e khIcaDI jemAM rAMdhI hoya te tapelImAM coMTelA anAjanA kaNa khAnArA kahetA ke amRta kevuM hoya te cAkhyuM nathI paNa amRta hoya to te AvuM ja hoya ema lAge che !. varSo vItatAM emanI vaya vadhI tyAre bhaktono Agraha thayo eTale roTI ane zAka letAM. chellA varSomAM to mAtra roTI ja letAM ane te paNa roja roja eka ja vyaktie taiyAra karI hoya te ja ! ekavAra bIjA eka bahena AvyA. roja satsaMgamAM AvatA. bhAvika hatA. temane mana thayuM. je bahena haMmezA roTI karatAM hatA temane kAlAvAlA karIne te divasa pUratI mAMgaNI karI ane temaNe roTI banAvI dIdhI. pIrasavAnuM kAma to pelA roja taiyAra karanAra bahene ja karyuM. roTI pIrasAI. sAthe pANI paNa mUkAyuM. raNachoDadAsajI mahArAje jamavAnuM zaruM karyuM. eka koLIyo khAdho. bIje koLIye mahArAja bolI uThyAH Aja roTIrAma nahIM bolatI hai ! pIrasanAra bahena bAjumAM ja hatA. zaramAI gayA. moM paDI gayuM. kSamA mAMgI. aMtaraMganI nirmaLatA zI haze ! e bahena roja roTI karatAM emanAM cittamAM mAtra rAmanuM ja raTaNa smaraNa karatAM! roja potAne hAthe loTa daLavAnuM zaruM kare tyArathI laIne kaNaka bAMdhatA, roTalI vaNatAM, ene coDavatAM; raNachoDadAsajIne pIrasatAM... te cheka mahArAja jamIne UbhA thAya tyAM sudhI e bahenanA hRdayamAM satata rAma rAmanA jApa cAle ! e maMtra evo jape ke, jamatAM jamatAM jamanArane paNa e ja maMtrano hRdayamAM paDagho paDe ! jyArathI meM A prasaMga sAMbhaLyo tyArathI mAruM mana, bAjarIrAmanA jana! te vAkya bolyA ja kare che. 268: pAThazALA Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanI draDhatAne dhanyavAda sara hukamIcaMda e gAMdhIjInA jamAnAnuM bahu jANItuM nAma. teonA jIvananI ghaNI vAto loka-batrIsIe jhIlAI che. eka kAnathI bIje kAna saraLatAthI vahI che. A prasaMga temanA ciraMjIvIno che. vAta che teone tyAM thayelA mahemAnanI. IdoramAM je koI rAjapuruSa Ave te badhAnuM rokAvAnuM saranAmuM sara hukamIcaMda. emane tyAM je koI mahemAna bane temanI khAtara baradAsta rAjA-rajavADAmAM thAya tevI ja thAya; temAM mIna-mekhano phera nahIM. zrI javAharalAla naheru vaDApradhAnapadane zobhAvI rahyA hatA tyAre teone ekavAra Idora AvavAnuM banyuM. teo sara hukamIcaMda zeThane tyAM mahemAna banyA. divasa Akho aneka nAmavIra vyaktionI mulAkAtano dora cAlu rahyo. uparAMta be-eka saMsthAonA udghATanano kAryakrama saMpanna thayo. sAMjanI jAherasabhA paNa noMdhapAtra rahI. rAtre sAmAnya vAtacItano dora pUro thaye zrI naherunA aMgata sacive rasoDAmAM jaI garama dUdhano prabaMdha karavA kahyuM. rasoIe kahyuM zeTha sAhava zrI manumati nAra pelA sacivane samajAyuM nahIM eTale eNe sara hukamIcaMdanA dIkarAne kahyuM. dIkarAe vAta sAMbhaLI zrI naheru pAse AvIne savinaya kahyuM : baMgale ke pAsa hI gADI khaDI hai| DrAivara bhI hai hii| Apako cAhe vahAM le jaayegaa| Apa dUdha le kara vApasa lauTa AIe yahAM rAta ko kucha nahIM milatA -sivAya pAnI ! gustAkhI mApha kreN| vAtAvaraNamAM sannATo chavAI gayo ! zrI naheru kazuM bolyA cAlyA vinA sUvAnA rUma tarapha cAlavA lAgyA. jatAM-jatAM bolyA: Aja mujhe bahuta khuzI huI hai| Apa saba to rAta meM kucha liye binA calAte hai to maiMne bhI Aja kI rAta kucha bhI nahIM lenA ausA taya kiyA hai| svataMtra bhAratanA prathama vaDA pradhAna zrI naheru, rAtabhara sukhanidrA mANIne savAre zeTha hukamIcaMdanI vidAya laI AgaLanA pravAsa mATe vidAya thayA ! kathA-parimala : 269 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajjano ramatAM bole, zilAlekha samAna te.. rAmA, vi.saM. 2009nI vAta. eTale hamaNAMnI vAta paNa kulacaMda to marada bacco nIkaLyo. 'sajjano ramatAM gaNAya. nAma emanuM phulacaMda kALIdAsa rahevAnuM sAraMgapura bole, zilAlekha samAna te...' sajjananAM vacana te taLIyAnI poLa- amadAvAda, peDhInuM nAma phulacaMda paththaranI lakIra.muhUrta jovarAvyuM. poLamAM to AnaMdanI nAnacaMda, dhaMdho kApaDano. dukAna pAMcakuvA kApaDa mArakITa, lahera pharI vaLI. je sAMbhaLe te, "he hai..' - kahe. zuM vAta dhaMdho sAro cAle saMpatti sArI. nadI pAra baMgalo paNa karo cho. kharI karI. A bAjuM nAthAlAla zeThe taiyArIo bAMdhelo, jIva bhadrika, premALa; bALako upara bahu vahAla. karavA mAMDI. poLanA ekamAtra yuvaka maMDaLane rUparekhA dharmano raMga sAro lAgelo. prabhu pUjA, jinavANI zravaNa; ApI. yuvakoe badhI javAbadArI saMbhALI lIdhI. AkhA sAMje pratikramaNa- AvuM badhuM rojiMdA jIvanamAM vaNAyeluM amadAvAdanA samagra zrI saMghone rItasara AmaMtraNa jIva nirAMtano ane jIvana ethI paNa vadhu nirAMtanuM. jo pAThavavAmAM AvyuM. jamavAnA sthaLa tarIke jANIto ke e jamAno ja AjanI sarakhAmaNImAM ghaNI zAMti ane bhagubhAino vaMDo rAkhavAmAM Avyo. saMtoSa vALo. e vakhate poLamAM loko gharanA oTale besI sAraMgapura taLIyAnI poLanA upAzrayamAM phulacaMda ane dAtaNa-pANI kare. sAmasAmAM beThAM hoya, kyAreka to aradho- DAhIkAkIne sajoDe caturtha- brahmacarya vrata uccAravAnI poNo kalAka mAtra emAM ja vIte. duniyAbharanI vAto tyAM vidhino prAraMbha thayo ane A bAju zaheranI poLonA thAya. gAma AkhAnI khabaranI Apa-le thai jAya. alaga alaga saMghanA bhAi bahenonuM bhagubhAinA vaDe ekavAra sAMjanuM pratikramaNa karavA phulacaMda upAzraya jamavAnuM zaruM thayuM. gayA. pacIsa-trIsa zrAvako pratikramaNa kare. munirAja zrI gherathI thALI lAvavAnI ane paMgata mAMDIne besavAnuM. prabodhavijayajI mahArAja tyAM sthiravAsa. pavitra ane magasa, phulavaDI, vAla ane dALa bhAta. phAgaNa mahino prabhAvazALI saMyamaveza, pratikramaNa puruM thayuM. zrAvakomAM hato. savAranA navathI sAMje suryAsta sudhI loko AvatAM eka nAthAbhAi zeTha (ratilAla nAthAbhAinA pitAjI)paNa rahyAM. koi roka Toka vinA trIsathI pAMtrIsa hajAra mANasa hatA. poLanA zeTha gaNAya. temanI uMmara paMcAvana sATha dharAine jagyuM. e jamAnAmAM A bhagubhAino vaMDo e AsapAsanI. bIjA paNa lagabhaga e ja vayanA. e badhAMmAM vizALa jagyA hatI. jJAtinA nAnA-moTA jamaNavAra paNa nAnA lAge tevA; mAMDa cAlIsa-beMtAlIsanA lAge evA ahIM thatAM. paNa nAthAlAla zeTha taraphathI rakhAyela A. A phulacaMda bIjIvAra paraNelAM. svabhAve AnaMdI tethI svAmivAtsalyamAM to lokonA ToLe ToLAM jamavA AvatAM badhAM temane be ghaDI bolAve, majAka mazkarI paNa kare joine loko bolatAM 'bhagubhAino vaMDo, ane Ave te vAtavAtamAM nAthAlAla zeThe phulacaMdane kahyuM - alyA jamavA maMDo." Aje junA mANaso hajI kahe che ke basa, phalA! jo tuM cothuM vrata (brahmacarya vrata) le to amadAvAda amadAvAda zahera e vakhate chellIvAra Ama jaLyuM. ane zahera jamADuM. kulacaMde kahyuM - zeTha zuM kahyuM? pharIvAra bolo te paNa AvI rIte-vAta vAtamAM. tethI e ghaTanA lokato! nAthAlAla zeThe pharI kahyuM. pratikramaNa karanAra badhAnA batrIsIe kAyama jIvatI raheze. kAna tyAM maMDAyA. kulacaMde kahyuM - badhAM sAkSI cho ne! badhAe mAtra cAlIsa-beMtAlIsa varSanI vaye eka saMpanna zrAvake hA kahI. phulacaMda kahe : meM vrata lIdhuM. to nAthAlAla kahe : Ama ramata ramatamAM AvuM vrata lIdhuM. loko tenI khUba meM gAma jamADyuM. bIjA badhA bhAio e kahyuM : hAlo prazaMsA karavA lAgyA. emaNe vrata lIdhuM e prazaMsApAtra subodhavijayajI mahArAja pAse vAta karo ane muhUrta kAma thayuM to nAnI vAtamAM "zahera jamADIza" evuM boleluM jovarAvo. A to badhuM aMke thavA lAgyuM vacana nAthAlAla zeThe pALI batAvyuM te paNa prazaMsApAtra nAthAlAla zeThe to goLo gabaDAvelo. emane to gaLA ane anumodanIya gaNAyuM. bannenI yazogAthA comera lagI evI khAtrI hatI ke navI paraNyo che te zAno vrata le! gavAi. 27: pAThazALA Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharoso - davAno ke Ano ? vikAsanA mArge ApaNe haraNaphALa bharI rahyA have eka prasaMga joIe : chIe, evuM Aje gAI vagADIne kahevAmAM Ave che. vAta che bhAvanagaranA mahArAjA bhAvasiMhajInI. pariNAma tapAsatAM tenAthI viparIta paristhiti mAluma teo koI kAma prasaMge dharamapura sTeTanA mahemAna thayelA. tyAM, ghoDA para besIne bahAra padhAryA hatA ane ghoDA dhULathI sUkSma taraphanI gatine ja vikAsa kahI parathI paDI gayA; bebhAna thaI gayA. A samAcAra zakAya. enA badale ahIM to kyAreka sUkSmano svIkAra bhAvanagara pahoMcyA ke tarata ja divAna zrI prabhAzaMkara paNa nathI, evuM lAge che. sUkSma tattvo draSTigocara nathI, paTTaNI tAbaDatoba gharamapura javA ravAnA thayA. sAthe paNa anubhavagocara che. A anubhavavAnI rUpiyA traNa hajAra rokaDA paNa lIdhA. saMvedanazIlatA ja ghaTatI hoya tevuM nathI lAgatuM? dharamapura pahoMcI paTTaNIjIe paheluM kAma karyuM, be saMvedanazIlatAe hRdayano dharma che. tene ADebuddhino hajAra rUpIyA dAna mATe judA rAkhyA ane raste je koI paththara evo naDe che ke tenA saMsargathI saMvedanazIlatA buThThI sanyAsI-bAvA-phakIra-garIba-gurabAM maLe tene chUTe hAthe thatI jAya ane kramazaH haNAtI jAya tevuM paNa bane. dAna devA mAMDyuM ane mahArAja mATe duA mAMgI. saMvedanazIlatA sateja hoya to sUkSmanI sakriyatAno ema karatAM teo darabAragaDhanI najIka pahoMcyA. anubhava thayA vinA na rahe. tyAM eka oTalA para eka phakIra beThA hatA. AMkhe akhama keTalAka mahAnubhavomAM sUkSmanI amaryAdita zaktino lAgyA. temanI pAse jaI temanA hAthamAM rUpiyA mUkavA pUro bharoso jovA maLe che. ApaNe paNa ene saravA mAMDyAM. phakIra kahe mAre na joIe. divAna paTTaNIjIe kahyuM ke bhale; ApanA hAthe bIjAne Apajo, paNa lyo. kAne sAMbhaLavAno prayatna karIe, to ApaNane ya AjubAju bhegA thayelAne rUpiyAnI kherAta karI ane saMbhaLAya! chelle eka rUpiyo pote rAkhyo. paTTaNIjIe duA mAMgI. davA-auSadha e sthaLa che. A drazya AMkhathI dekhAya sara prabhAzaMkara paTTaNI darabAragaDhamAM gayA. tyAM che ane tenI asarakArakatA paNa che; jyAre duA e vAtAvaraNa gaMbhIra hatuM. mahArAjA sAheba sUnamUna sUkSma che. e eka manobhAva che. e anubhavasvarUpa che. bebhAna paDyA hatA. ciMtita vaidyo upacAra karI rahyA davAnI asarakArakatA ghaNI vadhAre che, ghaNI jhaDapI che. hatA. paTTaNIjI mahArAja najIka jaI, zAMta citte AMkha duAnA prasaMgo tamArA jANavAmAM, sAMbhaLavAmAM mIMcI, jarA vAra beThA. manomana pelA phakIrane yAda karIne AvyA haze. tenA para manana karazo to, caitanyano eka mahArAjane mAthe hAtha pheravyo.mahArAja haLave-haLave aMza sakriya bane che; tenuM AzcaryakAraka evuM phaLa maLe bhAnamAM AvyA. sau avApha thaI A camatkAra joI che, te tamane samajAyA vinA nahIM rahe. Azcarya pAmyA ! duniyAdArInA kArobAramAM jene azakya evuM lebala A camatkAra duAno hato. lagADavAmAM AvyuM che tevAM kAma kudaratanA kArobAramAM zakya banI gayAM che. tethI ApaNe sthULathI paNa vadhu bharoso sUkSmano keLavIe ane tenAM mIThAM phaLa pAmIe? kathA-parimala : 271 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have mAre javAnuM prayojana zuM? eka jamAno hato, saMskAranuM pacAsa TakA zikSaNa to putra to potAnA kAmamAM parovAI gayo. haoNspiTala gharamAMthI ja maLatuM. bALaka cha-sAta varSanuM thAya pachI ja javAno eno vicAra hato paNa, ATaluM kAma patAvIne ene nizALe mUkAtA, Aje badhuM badalAI gayuM che. be- jaIza, ama dhArI e oNphisamAM ja kAma karato rahyo. traNa varSanI nAnI vaye to nizALe mUkI bALakane baMdhanamAM eTalAmAM haoNspiTalamAMthI phaoNna Avyo; pitA avasAna bAMdhI devAmAM Ave che. ethI bALaka gharathI ane mA- pAmyAnA khabara hatA ! putra vicAramAM DUbI gayo : pitA bApathI vikhUTuM thAya che. have rahyA nathI, mAre tyAM javAnuM prayojana zuM? amerikAnA pravAse nIkaLelA eka samIkSake tyAMnI zaba-vAhinInI vyavasthA mATe vaLato phaoNna karyo, paristhitinuM bArIkAIthI nirikSaNa karyA pachI enuM tAraNa sAthe jaNAvyuM : emanA aMtima saMskAra paNa patAvI dejo zodhavA prayatna karyo ke tyAMnA ane ahIMnA mA-bApanI ane je bIla thAya te mane mokalI Apajo, lAgaNImAM taphAvata kema che ? enA anusaMdhAne eka A koI kAlpanika kathA nathI, vAstavika ghaTanA coTadAra ke coTa lAge evo !) banAva TAMkyo che : che. teone A bAbatano koI raMja paNa hoto nathI. dIkaro oNphisamAM hato. phona Avyo ke : pitA lAgaNInA koI taMtu tyAM rahyAM nathI. saMzodhana karatAM e bimAra che, sirIyasa che, tame Avo. bhAIne jaNAyuM ke, tyAM nAnapaNathI ja bALakane vAtsalya rIsivara mUkAI gayuM. dIkarAe oNphisamAMthI ja maLatuM hotuM nathI. sIdhosAdo niyama che jene je maLyuM DaoNkaTarane phaoNna karyo: tamArI tAkIde jarUra che; mArA pitA hoya te vALe ! bALaka ekAda varSanuM thAya e pahelAthI. mAMdA che. emane tarata ja haoNspiTalamAM dAkhala karo. ja ene sUvA mATe judo beDarUma maLe. bALakane prema-hUMpha ...ane haoNspiTalanA trIjA mALe, AThamA vaoNrDamAM, maLyAM nathI e bIjAne zI rIte ApI zake ? ghara23 naMbaranI rUmamAM emane dAkhala karavAmAM AvyA. nizALa-dharma A traNe jagyAethI saMskAra-siMcana thatuM TrITameMTa zarU thaI. ane ema jIvanano pAyo nakkara banato e have banatuM nathI. dilamAM dayAnuM jharaNuM vahAvIe (zArdUlavikriDitam) AyurdIghataraM va purvarataraM gotraM garIyastaraM vittaMbhUritaraM balaMbahutaraM svaamitvmuccstrN| ArogyaM vigatAMnaMtaraM trijagatizlAghyatvamuccastara saMsArAmbunidhiMkaroti sutaracetaHkRpAntiram / / (fsanUra :) ucca kuLa ne, zarIra sAruM, Ayu paNa lAMbu tenuM, baLamAM vRddhi, puSkaLa paiso, mAna vadhe jagamAM tenuM; thAya prazaMsA saghaLe tenI, dehe jene roga na thAya, jenA dilamAM dayA bharI che, te muktimAM vahelo jAya, (zyAmajI mAstara) 272 : pAThazALA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savajI chAyA mane sanmitrano samAgama ho ! nAnAbhAI bhaTTa sAva sAdA sUtaranA dorAmAM khAsa kazuM nathI. ema ne ema gaLAmAM ke mAthA para mUkyo hoya to te, pote nahIM to bIjA, e dekhatAM veMta, hAthathI laIne dUra karI de. e ja doro jyAre sugaMdhathI ubharAtAM suMdara puSponI sobatamAM hoya tyAre hajAro mANasonI hAjarImAM loko hoMze hoMze tene gaLAmAM phUlahAra tarIke paherAve che, ke mAthAmAM veNIgajarA tarIke gUMthe che. A prabhAva phUlo sAthenI dostIno che. A ja doro jyAre TImaruM (tamAku)nA pAna nI sobata kare tyAre, pahelAM te baLe che ane te pachI pAna sAthe TUMkI, tene pheMkI devAmAM Ave che. sobata tevI asara e kahetI ahIM siddha thAya che. koI zetAna jevA lAgatA mANasanI hevAniyata mATe javAbadAra koNa hoya che ? alabatta, koI kumitranI sobata ja jIvanane avanatinI gartA tarapha dhakelavAmAM nimitta banI hoya che. koI saMtanA pUrva jIvanamAM DokiyuM karIe to temanI pAvana jIvanagaMgAnA mULane zodhatAM mAluma paDaze ke uttamanI sobatanA prabhAvathI pote ucca jIvananA zikhara sara karI zakyA che. Ama, jIvananI unnati ke avanatinA mULa, kusaMga ke satsaMgamAM rahelA che. sanmitro to jIvananI moMgherI mUDI che. AjanA viSama ane viSamaya kALamAM sauthI vadhu kALajI mitra banAvavAmAM rAkhavA jevI che. mitra tamArA jIvanano nakazo badalI zake che. are ! mitra to tamArA saphaLa jIvanano nakazo dorI paNa zake che. kumitro to Dagale ne pagale maLaze ! sanmitra ochA ja hovAnA. ene to zodhavA paDe che. ekAda sanmitramaLI jAya to du:khI jIvana paNa sukhamaya banI zake che. jyAre koI kumitra bhaTakAI jAya to jIvanano khIlelo bAga paNa ukaraDAmAM pheravAI jAya che. eTale, sanmitra karavAmAM jema kALajI levAnI che tema kumitrathI aLagA rahevAmAM ethIye vizeSa sAvacetI rAkhavI jarUrI che. prasiddha keLavaNIkAra nAnAbhAI bhaTTanA jIvanano eka mahattvano prasaMga A bAbatamAM mananIya che. tera-cauda varSanI vaye temanA lagna thayelA. lagna pachI patnI zivakora sAthenI prathama mulAkAtamAM thayelI vAtacIta emanI AtmakathA 'ghaDatara ane caNatara'mAM Ama lakhAI che H jIvanamAM huM pahelovahelo ja ene maLyo. mArAthI pUchAI gayuM : 'A vakhate to tuM rokAIza nA ?' zivanI AMkhomAM AMsu AvyA : 'huM zuM rokAuM ? tame roja UThIne tamArA bhAIbaMdhone lAvyA karo cho ne huM baLI jAuM chuM...' A zabdothI mane bhAre AghAta thayo : 'bhAIbaMdho to Ave ja nA ! tuM emane kyAM oLakhe che ?' e badhAyane huM pagamAMthI oLakhuM chuM. e badhAya sArA nathI. e haze tyAM sudhI huM AvavAnI nathI.' zivakora Ama eka ja divasamAM e kahevAtA mitronA dedAra joI, cALA joI turta kaLI gayA hatA; mANasono paga ApaNAM ghera na joIe.' 'A na dhanaterazano divasa hato. vaLI nAnAbhAIno janmadivasa ! eka pachI eka mitro savArathI AvavA kathA-parimala : 273 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyA. paraMtu zivakoranA zabdoe nAnAbhAIne paraMtu nathI maLatA eTale je tenI sAthe hAtha na milAvavA. bAMdhI dIdhA hatA. phUlanI chAbamAM mUkavA jevA phUla na maLe to kAMI temAM 'AjathI ApaNI bhAIbaMdhI baMdha che.' kolasA na bharAya ! khAlI rahelI chAbanuM paNa eka mUlya tyArathI e mitro gayA te gayA... e badhA mitronuM che. bhatRharie lakhyuM che : uttara jIvana jouM chuM tyAre thAya che ke zivalakSmIno mArA akaM mitraM bhUpatirvA yatirvA / parano moTo upakAra che. enA nirmaLa AgrahathI huM bacI eka mitra hoya pachI te rAjA ho athavA sAdhu ho. gayo. Aje paNa ghaNIvAra mArA jIvanadevIno prasaMga huM AvA eka mitra paNa basa che. sAcA mitro keTalA ghaNA garvathI gAuM chuM. hoya e gaNavA mATe, veDhA to ThIka, AMgaLIo paNa patnI sanmitra banI ane mitranA kaLaNamAMthI ugArI vadhAre che. lIdhA. tyAra pachI to emanuM jIvana saDasaDATa UMce ne vadhu zerI mitro so maLe, UMce caDhatuM rahyuM. amaravela ne vaLI Abe caDI ! pachI tALI mitra aneka, bAkI zuM rahe? jemAM sukha-duHkha bATIye, sArA mitro ja zodhavA. na maLe to prabhu prArthanA karavI te lAkhomAM eka --ApaNane AvA sanmitrano dukALa na ho. . AvI "nA" ApaNane paNa maLe ! vasaMta paMcamIno divasa che. nagara bahAranA vizALa udyAnamAM Aje meLo che. sarvatra ullAsano dariyo UchaLI rahyo che. tamAma nara-nArI, yuvaka-yuvatI, bAla-AbAla, ToLe-ToLAM meLo mahAlavA e dizA tarapha jaI rahyA che. Aje to divasabhara ane moDI sAMja sudhI, khANI-pINI, nAca-gAna, khela-kUda ane raMga-rAga cAlaze. loka hiloLe caDaze. samaya thatAM rAjA paNa A meLAmAM sAmela thavA jaI rahyA che. mahAlayamAMthI nIkaLatAM kumAra samarAdityane emanAM kakSamAM beThelA joyA. kamADa khullAM hatAM. eka gavAkSa pAse kumAra ciMtana mudrAmAM sthira beThelA hatA. prazAMta mukhamudrA para apArthiva tejanuM sarovara laherAtuM hatuM. rAjA paLavAra emane nihALI rahyA; pachI pUchyuMH kumAra ! cAlo, meLAmAM Avo cho ne ? nA ! pitAnA praznano uttara vALavo joIe, ethI kumAre vinamratAthI kahyuM , pachI umere cheH AvavuM nathI evuM nathI. A badhI moja-majA kone na game? paNa e tarapha jevo hAtha laMbAvuM chuM ke tarata mane e moja-majAnI vizALa zilA nIce aneka nara-nArIne rotAM, kakaLatAM, chUMdAtA, cagadAtAM jouM chuM ane mAro hAtha pAcho vALuM chuM. mane pariNAma dekhAya che tethI mAre AvavuM nathI. huM eTale 'nA' pADuM chuM. Ama, 'nA' game tevo zabda nathI, paraMtu pariNAma-darzana thayA bAda, AvatI 'nA' priya to che ja paNa spRhaNIya paNa che. AvI 'nA' mAMgavAnuM ApaNane mana thAya che. e maLe to kevuM sAruM ! 274: pAThazALA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnanuM phaLa samajaNanA sImADAno vistAra vAcana-zravaNa karavuM joIe e vAte badhA ja saMmata che. rahetI hatI. gAma vyavasthita hatuM. nagarazeTha hatA. nAta paraMtu jevI e vAcana-zravaNanA phaLanI vicAraNA karavAmAM hatI. tenA niyama ane kAyadA hatA. vepAra-vaNaja sArI Ave tyAM matabheda pravarte che. moTA bhAganA lokono rIte cAlato hato. badhA potapotAnI rIte gujAro karatA nizcita karelo mata che ke jJAnI hatna viratiH | hatA. -- jJAnanuM phaLa viratI che, AcaraNa che. AcaraNa nagarazeThanA manamAM eka vicAra Avyo : dIkarAnA vinAnuM jJAna nakAmuM che, vAMjhiyuM che. evA jJAnanI kazI lagna karyA tyAre saMyogo anukULa na hatA tethI jamaNavAra kiMmata nathI ke je jJAna pachI AcaraNamAM pragaTavAnuM na karyo na hato. have sAro samaya Avyo che to nAtano hoya. jJAna to ja sArthaka kahevAya ke jyAre e pramANenuM jamaNavAra karIe. putrone bolAvyA. vAta karI, taiyArIo jIvana hoya, karaNI hoya. A mata sAco che paraMtu AmAM karI. nAtane noMtaruM apAyuM. nakkI karela divase jamaNavAra paNa jJAnanA bAhya phalaka sudhInI ja pahoMca che. karyo. AkhI nAta AvI hatI. jAta jAtanA pakavAna ne jJAnanA phaLanI bIjI bAju che; e che jJAnanI aMtaraMga bhAta bhAtanI rasoI hatI, badhAe premathI ArogI. jamaNa bhUmikAe phaLanI vicAraNA. A vAta to ApaNA lagabhaga pUruM thavA AvyuM eTale nagarazeTha pote pApaDa cetovistAranI bahAra rahI gaI che. pIrasavA mATe nIkaLyA. dIkarAnA hAthamAM pApaDano Topalo Aje e mudA para thoDI vicAraNA karavI che. pravacana- levarAvyo ane zeTha eka pachI eka badhAnA bhANAmAM pApaDa zravaNanuM phaLa zraddhA che. A vAta pharI pharIne UMDANamAM jaIne pIrasatA jAya. zabdonI mIThAzathI ane AMkhanA amIthI vicAravA jevI che, sthira karavA jevI che. pravacana-zravaNane eka eka mahemAnanI oLakha tAjI thAya che. eka-be sIdhAM AcaraNa sAthe na sAMkaLatAM, vacalI kaDI zraddhAnI che zabdonI Apa-le thAya che ane pote AgaLa vadhe che. ema tenI sAthe tene pahelA joDavI joIe. zraddhA e amUlya karatAM AgaLa vadhatAM eka mahemAnanA bhANA pAse AvyA. padArtha che. paraMtu A zraddhA sUkSma buddhigamya che. TopalAmAM chello aDadho pApaDa rahyo hato, te pyo. tarata sthULa vRSTivALA loko pravacana sAMbhaLanArane pUchatAM bIjo bharelo Topalo Avyo. AgaLa vadhyA. bhANAmAM hoya cheH sAMbhaLIne zuM karyuM? teo pravacana-zravaNanuM phaLa pApaDa mUkatA jAya che. ema karatAM jamaNavAra pUro thayo. AcaraNamAM zodhatAM hoya che. tyAM evuM apekSita phaLa jovA sahu ghara bhegAM thayA. nathI maLatuM tyAre, Ama kema bane che? evA prazna laIne paNa pelA je bhANAmAM aradho pApaDa Avyo hato UMDANamAM javAnuM TALIne sIdhA ja pravacana-zravaNane tenA manamAM tumula ghamasANa macyuM. pote sAmAnya doSapAtra TharAve che. sthitino-madhyama vargano vepArI mANasa hato. kavi akhAnA zabdo : kathA suNI suNI phUTyA kAna, tenA manamAM A ghaTanA dvArA evAM vicAra valayo to ya na AvyuM brahmajJAna-ema bolIne akho paNa amArI racAyAM ke huM daridra chuM, pahelI haroLanA zrImaMta kahevAya vAtamAM saMmata che ema kahIne saMtoSa mAnatA hoya che. tevo nathI tethI jANI bUjhIne mArA bhANAmAM aradho pApaDa kharekhara to A vAta thoDI judI rIte vicAravAnI che. eka mUkyo. huM batAvI daiza ke huM paNa kAMi kama nathI. moM maraDI rasaprada udAharaNa A vAtane samajavAmAM upayogI banaze. dAMta kacakacAvyA ne teNe nakkI karyuM ke huM paNa A ja rIte eka nAnuM nagara hatuM . aDhAre Alama temAM saMpIne nAta jamADuM ane A ja rIte chelle badhAne pApaDa ApavA kathA-parimalaH 275 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLuM ane nagarazeTha beThA hoya tenA bhANAmAM barAbara pharI ekaDe ekathI zarU karavAnI thaI. keTalo badho pAyamAla evo aradho pApaDa pIrasuM. Ama na karuM to mAruM nAma thai gayo. zI jarUra hatI ATalA badhA behAla thavAnI? nahI. paNa.... thatAM to Avo nirdhAra thaI gayo paNa jyAre nAtanA hAM, to vAta evI che ke, aMtaraMga bhUmikAe jamaNavAra mATenA kharcano aMdAja mAMDyo tyAre khyAla samajaNanA sImADAno vistAra e jJAnanuM phaLa che. Avyo ke kharca to khUba thavA jAya che. vAcana-zravaNa-mananane mananA ane hRdayanA UMDANamAM na Aveza e eka evI bUrI cIja che ke bhalabhalA lai jai ApaNI aMdaranA piMDanA eka bhAga rUpe bAhoza mANasane paNa behoza banAvI de che. jyAre pariNAmavAnA che. tenAthI ApaNI daSTi maMjAya che. A mANasanA mana upara eka jIdabharI icchAno nazo savAra maMjAyelI daSTinuM darzana samyak hoya che. potAnI jAtane thai jAya che tyAre tenI AMkha baMdha thai jAya che. Akhare to daridra gaNatA vepArInI samajaNanA sImADA vistarelA hota eNe ghara, ghareNuMne hATa vecIne paisAno vaMta karyo ane nAtane to teNe te ghaTanAne sAva judA ja draSTikoNathI ane notaruM ApyuM. sahajatAthI mUlavI hota. kadAca sAva haLavI najare ja badhAne Azcarya to thayuM ja. kAraNa kAMi samajAyuM nahI. joine jamaNavAranA maMDapane choDatAM te vAtane tyAM ja badhA aneka aTakaLo karatA jamavA beThA. rasoi sArI banI bhUlIne te ghare Avyo hota. hatI. jamavAnuM lagabhaga pUruM thavA AvyuM tyAre zeThamalapatA ApaNe paNa eka taTastha mANasa tarIke A prasaMgane malapatA pApaDano Topalo levarAvIne pApaDa pIrasavA joine vicArIe to ApaNane paNa lAgaze ke sAva mAmUlI nIkaLyAM. vAtane kAraNa vinA moTuM rUpa ApI dIdhuM. mUrkhAmI ja karI. kramamAM AvatAM AvatAM nagarazeThanuM bhANuM AvyuM tyAre Ama gharabAra vecIne kapaDAMbhera na thai javAya! aMte yAda rAkhIne rAkhelo aradho pApaDa temaNe nagarazeThanA maLyuM zuM? bhANAmAM mUkyo. potAno ahaM saMtoSAyAno AnaMda thayo. eTale ja jema jema ApaNe vAcana-zravaNane jhIlatAM pachI AgaLa vadhyA ne badhAne pApaDa pIrasatA jamaNavAra jaie tema tema tenA ajavALe vidheyAtmaka daSTi pUro thayo.sau ghara bhegA thayA. nagarazeThanA manamAM kAMi vikasAvatA jaIe. jAtanuM nirIkSaNa karIne ApaNe vicAra paNa na Avyo. ApaNI mahattA ane maryAdA samajatA jaie. ApaNAmAM ahIM A vArtA-prasaMga pUro thAya che. paraMtu ApaNe je je guNo khIlyA che temAM sthiratA pAmavAnI che. e guNo bodha levAno che eno vicAra have karIe. sacavAi rahe te mATe kALajI levAnI che. sAthe navA guNono potAnA bhANAmAM aradho pApaDa Avyo tyAre huM daridra vikAsa satata thato rahevo joie. Ama, guNavikAsa chuM mATe mane nagarazeThe jANI bujhIne aradho pApaDa Apyo sAtatya ane guNavizeSe sthiratA- A badhA pravacanae vicAra Avyo. eka vakhata ApaNe mAnI laie ke zravaNanA aMtaraMga phaLa che ane te meLavavA mathavAnuM che. AvI sthitimAM Avo vicAra Avavo svAbhAvika che. je AcaraNa aMdaranI samajaNamAMthI Uge che te paNa jo tenI pAse vAcana-zravaNa-manananI bhUmikA hota lAMbo kALa lIluMchama rahe che, kyAre paNa karamAtuM nathI. to te A sivAya bIjuM koi kAraNa paNa hoi zake evuM te nimprANa banatuM nathI. pAkaTa samajaNa UgyA vinAnA vicArI zakta. svAbhAvikapaNe paNa nagarazeTha mArI pAse AcaraNanI vikrama ADaasaro Aje khUba jovA maLe che. AvyA tyAre TopalAmAM chelle aradho pApaDa rahyo hoya evuM ene kAraNe dharma daMDAya che te ghaNuM anicchanIya che. dharma paNa bane. AvuM te vicArI zakyo hota to mAtra eka khoTA kyAreya nIrasa nahoya; dharma sadAya Ardra hoya. rasika hoya. khyAlanA AdhAre te khuvAra thayo te na thAta. manamAM ghara sarvatra zubhadarzI hoya. A phaLa meLavavA mATe maMthana jarUrI karI gayelA khoTA khyAlathI ane potAno ahaM saMtoSavA che. ApaNe jJAna dvArA ApaNI samajaNanA sImADAno khAtara A mANasa sAva rastA upara AvI gayo! jiMdagI vistAra sAdhIe. 276: pAThazALA Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko" mIThA haiyAnI "nA" te ja vakhate gharanI putravadhu hAthamAM zrIphaLa laIne vAta Ama banI che. AgaLa AvyA ane mahemAna vepArIne arpaNa karavA muMbaI zaheranI vAta che. lAgyA. AvanAra bhAIe e na levAno bhAva pradarzita kolasAnA eka vepArIne tyAM potAnI dIkarIno karyo. A zA mATe ? ema prazna paNa karyo. bhAI bolyA lagna prasaMga che. : tame amAre tyAMthI kaMIka levA AvyA hatA. tamane mahemAna-paroNA AvavAnA che. joItuM to ame ApI na zakyA, to ATaluM to amAruM mahemAnonI sarabharA sAcavavA mATe UtaravA- svIkAro. amAre Apane kaMIka to ApavuM joIe. rahevAnI jagyAnI sagavaDa karavAnI che. bhAvathI bhIMjAyelA A alpa zabdoe asara karI. najara doDAvatAM, potAnI dukAna sAme ja eka moTA zrIphaLa svIkAryuM. makAnamAM pahelA mALe eka phleTa khAlI che ane AvI dAdarAnA pagathiyA UtaratAM UtaratAM kolasAnA rIte, AvA prasaMge teo vAparavA paNa Ape che; ema vepArI bhAInA manamAM phleTa na maLavAnI je cacarATI jANavA maLyuM, mAlikato haidrAbAda rahetA hatA. sthAnika thaI hatI. tenA upara jANe zItaLa lepa karavAmAM Avyo dekhabhALa bAjunA phleTavALA rAkhatA hatA. sAmAnya hoya tevuM lAgyuM. mana vicAre caDyuM: paricaya hato. emanI sAthe vAta karI laIe ema zuM "nA" paNa ATalI mIThI hoI zake che? ApaNe vicAryuM. to prasaMge 'nA' kahIe chIe to moTebhAge te keTalI phona karI pRcchA karI. samaya mAMgIne maLavA gayA. lukhkhI-sUkkI hoya che! vaLI kyAreka to daMbhanA rezamI bela sAMbhaLI bAraNuM ya khulyuM. AvakAra maLyo. kapaDAMmAM lapeTelI hoya che! paNa AvI mIThI "nA" to besADyA. pahelI vAra sAMbhaLI! manane vAge evI Thesa pahoMcADe cA-nAsto dharI ucita svAgata thayuM. pachI, tevI 'nA' to ghaNI maLI che, paNa AvI 'nA' sAMbhaLyA AvavAnuM prayojana puchAyuM. pachI to zIkhavA maLyuM ke nA pADavAno prasaMga Ave to kahyuM : ghare lagna prasaMga Ave che. mahemAnone utArA AvI "nA" pADavI joIe. mATe be divasa vAparavA A bAjuno phleTa joIe che. juvAnIyAone hoThe caDelI pelI prasiddha paMkti paNa javAba maLyo. teo haidrAbAda rahe che. cAvI amane A ja bhAvane pragaTa kare che ne! soMpI che; paNa chellA be-traNa prasaMgoe evo anubhava huM kyAM kahuM chuM - thayo che ke, havethI teoe ApavAnuM baMdha karyuM che. mATe mArI badhI vAtamAM hA hovI joIe, ame Apane e phleTa vAparavA ApI zakatA nathI. paNa nA kahetAM tamane vyathA hovI joIe. rajUAta bahu ja vyavasthita ane saraLatAbharI hatI nA" paNa koIne sAMbhaLavI game evI hoI zake? tethI mAtra, 'bhale. amane ema ke A jagyA maLe to hA, hoI zake. AvI 'nA' paNa sAMbhaLavI jarUra game, prasaMge anukuLatA rahe mATe ApanI pAse AvyA hatA.' paNa evI 'nA' kahevA mATe haiyuM mIThuM hovuM joIe. ema kahIne UbhA thayA. -- e meLavIe. kathA-parimala : 277 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he mAnava ! bana tuM haMsa guNasaMgraha, doSa-saMyama ane puNyodaya e traNa sAva vaLatuM kahevarAvyuM ke zeraDI mANasa mATe mokalavAnI hatI, svataMtra ane taddana judI ja vastu che. pahelA be che te pazu mATe nahI. Atma saMbaMdhI che; trIjuM che te karma saMbaMdhI che. pahelA be e ja icchA mUladevane paNa jaNAvI hatI. che te AtmAnA nakkara paga para ubhAM che ane trIjuM che te kalAkavAra pachI mUladeva pote Avyo. suMdara-svaccha tAsaka karmanI kAcI mATInA paga para ubheluM che. te kyAre besI lai Avyo. tAsakamAM zeraDInA cholelA nAnA TukaDAjAya te nakkI nahIM. gaMDerI, tenI upara eka eka laviMga khoselA. ajubAju Aje ApaNe, eka prasaMgakathAne saheja jhINavaTathI kulanI goThavaNa paNa tenI suMdaratAmAM vadhAro karatI jovAno prayatna karIe ane ApaNe anAyAse ja hatI.tenA upara rezamI vastra DhAMkeluM. devadattAe A ApaNI jAta sAthe sarakhAvIe; athavA enI jagyAe tAsaka premathI lai ane mAtAjIne ApI. potAnI jAtane mUkI ne vicArIe. Avo spaSTa bheda dekhAyA chatAM mUladeva nirdhana nAma emanuM mUladeva. sukhI ane saMpanna. paraMtu thavAnA kAraNe tene keLAnI chAlanI jema tyajI devAmAM jIvanamAM dazA-vIzI Ave. sArI nabaLI sobatathI Avyo. jIvananuM vaheNa phaMTAI jAya. cIlAnI bahAra paNa paga mUladeve A ghaTanAne koi saMketa rUpe joI. eNe paDI jAya. sobatavaza unmArge caDI gayA; khuvAra paNa vicAryuM ke AvI sthitimAM A gAmamAM rahevuM ThIka nahI. thai gayA. bhAgya ughADavA mATe anya gAmamAM javuM evo vicAra devadattA nAmanI gaNIkA. bhAre catura; tejasvinI karyo. saMbhava che ke tyAM bhAgyodaya thai paNa jAya. Ama ane kuzaLa. tenA saMparkamAM AvatAM mULadeva potAnA gharane svasthapaNe vicArI, vivekIne zobhe tevo nirNaya karyo. bhUlI gayo. varSo vityAM. svajano gAma tyajIne vidAya te samayamAM eka nagarathI bIjA nagaramAM javA mATe thaI gayAM. dhana khUTI gayuM eTale gaNikAnI mAtAe vacce moTAM jaMgala AvatAM. tene pasAra karavA paDatAM. mUladevane rastA upara mUkI dIdho. devadattAe mAtAne rastAmAM pazuono bhaya raheto. lUMTAruo paNa ekala samajAvavA mUladevanA guNa gaNAvyAM. tenAmAM kevI kevI dokala mANasane lUMTI letA; eno paNa bhaya raheto. vaLI vizeSatA che te badhuM supere prayogathI samajAvyuM. jaMgala pasAra karatA traNa-cAra divasa lAge. ekalA eka atyaMta dhanavAna paraMtu gamAra mANasa paNa roja mANasane to rasto keme ya na khUTe. eTale koi ne koino devadattA pAse Avato. devadattAe tene kahyuM ke AvatI sAtha saMgAtha zodhe. ekathI bhalA be. vaLI vAte vATa kAle zeraDI khAvAnuM mana che. lAvajo. vaLate divase khUTe, vAta karatAM rasto kyAM pasAra thAya te khabara na savAranA pahoramAM ja eka gADuM devadattAnA AMgaNe paDe. tethI mUladeva, bIjo koI pagapALe cAlanAra maLe ThalavAyuM. temAMthI zeraDInA bhArA gharamAM lAvavAmAM to sAruM ema vicArIne sAthInI rAha jovA lAgyo. AvyA. mokalanAre je kahevarAvyuM hatuM te kahyuM; ke gaI ane e aTavInI zarUAtanA bhAge ja eka brAhmaNakAle vAta thayA mujaba zeraDI mokalI che. sukhethI bhUdeva maLyA. joine pUchayuM: vasaMtapura javuM che? hA! *upayogamAM lejo. devadattAe pelA saMdezavAhakane to mAre paNa eja nagara javuM che. cAlo tyAre ekathI be 278: pAThazALA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhalA ane mUladeve e TAlavALA brAhmaNa sAthe Daga mAMDyA. sAthe cAlavA lAge, chatAM muladevane tenA pratye aprIti, vaiSa ke aNagamo na upaje. AvuM bane? banI zake? ApaNane Avo prazna thavo sahaja che. paNa viveka dRSTinI jAgarukatAthI mUladevanuM mana ghaDAyuM hatuM. AvA saMyogomAM brAhmaNe cAlavAmAM sAtha Apyo. e kAraNe jaMgalamAM enuM rakSaNa thaI rahyuM che. dhIre dhIre paMtha paNa khUTe che. AvuM sahaja AzvAsana potAnA manamAM meLavato. ekAdavAra manamAM evo vicAra jhabakyo: aho! Aje e brAhmaNe mane nathI ApyuM paNa AvatI kAle to Apaze. ane kadAca na paNa Ape. ApavuM na ApavuM te tenA potAnA mananI vAta che. tenI icchA para AdhArita che. mArAthI kema maMgAya ke evI AzAbharI najare kema jovAya? e na paNa Ape. e na Ape tethI te kAMI dveSapAtra nathI banato. na saMkalpo, na saMcaravuM, ne eka zabda sAMbharaze niruddeze majhAnuM mana, dhajAnI jema pharapharaze. (rAjendra zukla) | vizALa aTavI, snigdha chAyAvALAM vRkSonA jhuMDanA jhuMDa. jAta jAtanA pakSIono mITho kalarava. sAthe vAtonA taDAkA. vAtomAM jo strI kathA, rAja kathA, bhojana kathA mAMDatA AvaDe to teno akhUTa khajAno badhA pAse saMgharAyelo hoya che. basa, paga cAlyA kare; jIbha cAlyA kare. rasto kyAM gayo te khabara ja na paDe. paNa cAlatAM cAlatAM peTa pAtALa jAya tyAre khabara paDe ane paga aTakI jAya, jIbha paNa aTakI jAya. divasamAM ekAdavAra bhojanano samaya rahe. koi ghaTAdAra vaDalo Ave tyAre hAza karIne besI paDAya. AjubAjumAM pANI zodhe. kUvo, vAva, taLAva, ke jharaNuM maLI Ave. nirmaLa jaLathI khobe khobe hAtha-moM svaccha karIne bhAtuM khole. dhIre dhIre peTa pUjA cAle. mUladeva te vakhate brAhmaNathI thoDe dUra paththara para bese. laMbAve. bhUdevane pUro oDakAra Ave eTale mUladevane kahe; kema cAlazuM ne! mUladeva kahe; bhale cAlo. vaLI vArtAono e ja dora saMdhAya, laMbAya. vacce vacce raste AvatAM vRkSo ane phaLa-phaLAdInI vAto thAya. carcA paNa cAle. sAMja thAya ane sUraja dAdA AthamaNe DhaLe ane aMdhArA patharAya eTale koI nirbhaya jagyA zodhIne baMne jaNA laMbAve. thAkyAM pAkyAM uMghI jAya. kyAreka rAtre jAgI javAya to tArAone oLakhe ane tenI sAthe goThaDI mAMDe. koI phariyAda nathI; koino nyAya karavAnI vRtti nathI. chatAM manamAM thAya. kevI mUrkhatA keLavAI haze. to ja AvuM bane; banI zake. sAthe cAlanAro mANasa DAhI DAhI vAto karI jANe. bhojana veLA thAya tyAre sAva ekalapeTo thaIne jamI le! vaLI oDakAra khAIne mUladevanI AvI vicArasaraNI kAlpanika ke mAtra Adarza che ke avyavahAru che evuM nathI. AjanA jamAnAmAM paNa AvA udAtta hRdaya hoya che. tamane eka vartamAnakAlIna udAharaNa ApuM. e paNa koi saMta ke sAdhu paruSanuM nahIM paNa pUrI saMsArI vyakti ane te paNa strInA jIvananI vAta che. hajI puruSa AvuM badhuM gaLI jAya; bhUlI jAya. paNa strI? strI to sAta peDhInuM saMgharanArI jAta. e paNa kevI udAtta thaI zake che teno A dAkhalo che. rDo. sunIla kamaLAzaMkara paMDyAe potAnA bA viSeno eka aMjali lekha lakhyo che. temAM temanA bA viSe je citra doryuM che te temanA zabdamAM ja joie. potAnI bahena kumudalakSmInA kaparA jIvane mArAM bAne eka bIjo padArthapATha paNa zIkhavyo hato. koIe ApaNuM bUruM karyuM hoya, ApaNane trAsa ke duHkha ApyA hoya to paNa ema karanAranI sAthe vartatI vakhate paNa ApaNI abhijAta saMskAritA ane ApaNuM gaurava gumAvavA nahIM; e pATha bAne temanAM mA pAse thI kumudalakSmI nimitte maLyo hato. pAchalA varSomAM kathA-parimala : 279 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumudalakSmI viSe, ke temanA vaNaselA lagnajIvana viSe, tenAM vakhANa karatA. ame je vAte TIkA karI hoya teno ke temanA pati IndulAla yAjJika viSe ame bAne pUchatAM bA virodha karatAM. paNa haLaveka rahIne amane samajAvI tyAre paNa bAe kyAreya e aMge kaDavAzapUrvaka vAta detAM ke e vyaktine jarA judI rIte paNa joI zakAya. karI nathI ke koInI TIkA karI nathI. bane tyAM sudhI to AvuM thAya tyAre manamAM ne manamAM ame kyAreka bA e AkhA prasaMga viSe amArI sAthe vAta karavAnuM ja akaLAIe ke gusse paNa thaIe paNa e vakhate bAnI TALatAM. AMkho sAme jotAM ja amAro badho roSa ogaLI jato. jo ke IndulAla yAjJika jevI pratikti vyakti A pustaka : mAtR paMcamI - saMpAdaka : dIpaka mahetA bAbatamAM saMDovAyelI hoI ame sau bA pAsethI eka yA lekha : mArA bA - lekhaka : sunIla ke. paMDyA bIjI rIte vAta kaDhAvavAno prayatna avAra navAra karatAM paNa A aMge amane je kAMI jANavA maLyuM te bIjAo pAsethI. ane khAsa karIne indulAla yAjJikanI potAnI vAta AgaLa vadhe che. . . . . AtmakathAmAMthI. mArAM bAne mana te AkhuMya prakaraNa . . .rasto dhIre dhIre khUTato jAya che. mULadeve kyAranuM samApta thaI cUkyuM hatuM. vakhata jatAM potAnA zarIra ane manane pahelethI evAM keLavyAM che ke nAnI bhAI dharamasukharAma sAthe bAne kaleza thayo tyAre paNa nAnI pratikULatA Ave, muzkelIo Ave tyAre citta bAe evI jaDhatA dAkhavI hatI. e be vacceno jhagaDo para enI jarAya asara thavA na de ane badhuM hasIne cheka adAlate pahoMcyo chatAM. e jhagaDAnI vigatathI ame sahana karI le. AvA divaso kyAreka ja AvatA hoya sau kuTuMbIjano dhUMdhavAI UThatA, paNa bAe potAnA mAM che eTale ene paNa mANI levA. AvI rIte ghaDAyelAM paranuM tALuM kyAreya kholyuM nathI. jIvananI DhaLatI saMdhyAe mana ane tane AvA prasaMgomAM sahAyaka bane che; bAdhaka jyAre gharamasukharAme bahenone maLavAnI IcchA vyakta banIne baLavo nathI karatAM. karI tyAre badhA matabhedo ane jhagaDA bhUlI jaIne baheno maraNapathArIe paDelA bhAIne maLavA gaI hatI. khAvAnuM na ApyuM, na maLyuM; tethI to zarIra kAbUmAM tAnA ekanA eka bhAInI sAthe je kAMI banyuM hatuM rahyuM, manane paNa saMkaleza na thayo. ApaNe jene draSTAbhAva tenA ghA to bAnA mana para UMDA paDyA haze; paNa potAnA kahIe chIe te mULadevamAM sahaja hato. para paDelA e ghA bAe kyAreya batAvyA na hatA. Akhare gAma AvI gayuM. sAMja paDavA AvI hatI. AvA mahAnagaramAM bhAgyodaya mATe praveza karavAno che to namatAM pahore zA mATe javuM? rAta ahIM ja koI bahu sahelAIthI ajANyA lokone paNa bA potAnA musApharakhAnAnA oTale gALI; savAre ja sArA zukane mitro banAvI zakatI. eka vakhata maitrIno saMbaMdha baMdhAya gAmamAM javuM. Avo vicAra karIne gAmanI bahAra eka pachI tene te AjIvana TakAvI rAkhatI. pAradarzaka dharmazALAnI oraDImAM rAtavAso karavAnuM vicAryuM. nikhAlasatA, koinuM ya bUruM bolavAnI svabhAvagata brAhmaNe paNa tema ja karyuM. sAthe AvyA hatA ne! thAka to azakti ane sAmA mANasane madadarUpa thai paDavAnI hato ja! gAma AvI gayuM hatuM enI paNa nirAMta hatI. tatparatA - bAnA A guNone kAraNe tenA paricayamAM rAta kyAM pasAra thaI gaI tenI khabara paNa na rahI. AvanAra sau koI tenI sAme mAnathI jotuM. potAnA A guNo amArAmAM paNa Utare e mATe paNa bA satata savAre jAgyA tyAre bannenAM moM malakatAM hatAM. e prayatna karatAM. bAnI hAjarImAM ame jo koInI paNa rAtre bannee suMdara svapna joyAM hatAM--thALImAM candranuM TIkA karIe to tarata ja e vyaktinA gaNa gaNAvI pAna karyuM hatuM. brAhmaNe to potAnI meLe, potAnI rIte 280: pAThazALA Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja svapna phala-kathana samajI lIdhuM ke AnA prabhAve mane jamuM. Ubho thaIne cotarapha jovA lAgyo. tyAM dUra eka Aje uttama bhojana prApta thaze. svapna-phaLamAM niyANA tapasvI dIThA. moTethI bolAvIne AvakAra Apyo. jevuM hoya che; tame jAte ja phaLa mAMgI lo - nakkI karI hAthano izAro karI pAse bolAvyA. enA cittanA zuddha lo eTaluM ja phaLa maLe. brAhmaNa to gAmamAM pesatAM kazI bhAva joI enAthI AkarSita thaI munirAja pAse vAtacIta karyA vinA uttama bhojana maLaze evA khyAlamAM AvyA. mULadeve gadgad svare padhAro padhAro" evAM rAcato nagaranI zerImAM cAlavA lAgyo. koike tene jamavA mATenuM notaruM paNa ApyuM. brAhmaNato 'mAruM romAMcita zarIre muninA pAtramAM sAthavo vahorAvyo. bahumAna bharyA vacane satkAra karyo. pulakita mane ane svapna phaLyuM" evA harakhathI tenI pAchaLa pAchaLa gayo. munie paNa dravya-kSetra-kALa ane bhAvanI vimaladhArA jyAre mULadeve vicAryuM ke AvuM suMdara svapna rAtrInA joIne e grahaNa karyo. Avo lAbha pAmIne muLadevanuM chellA pahore AvyuM che to tenuM viziSTa phaLa hovuM joie. mana prasanna thayuM. koi sArA jyotiSIne jaI pUchIza. gAmamAM pesatAM ja muLadevanAM puNya jAgyAM hatAM. devasRSTinA jyotiSInI bhALa meLavI ne tene tyAM gayo. jyotiSa samyagraSTideva enA puNyathI AkarSAyA. pragaTa thaI A svapna viSe sAMbhaLI mULadeva sAme joI ja rahyA. kahyuM, "muLadeva! tArA apAra dhairyathI, nirAbhimAna svarodaya ane svapnazAstranA AdhAre vicAryuM ke audAryathI ane anupama saujanyathI huM khuza thayo chuM, svapnadarzananA prabhAve A vyakti jarUra "rAjA" thaze. prasanna thayo chuM. tArA para mane atyaMta prIti thaI che vaLI potAnA manamAM svArtha paNa jhabakyo. nirNaya kahetAM ane ene kAraNe kAMika ApavA icchuM chuM, paNa mArA pahelAM mULadevane teNe kahyuM, "tame mArA jamAI thavAnI puNyanI maryAdA che tethI mAtra soLa akSaramAM tuM 'hA' kaho to A svapnanuM kathana karuM." mULadeva vicAra mAMgIza teTaluM huM ApI zakIza.' muLadeve kahyuM, kare che; joSI mahArAja anubhavI che, zAstranA jANakAra che. mArA bhalA mATe ja kahetA haze. jJAnInAM vacanano gaNiyaMcadevadattaM daMti sahassaya rjj| anAdara na thAya. ema vicArI eNe hA kahI eTale (devadattAgaNikA hajAra hAthI ane rAjya) joSI mahArAje kahyuM, "tame najIkanA bhaviSyamAM "rAjA' thavAnA cho." A sAMbhaLI mULadeva rAjI thayo. deva A sAMbhaLI prasanna thayAM; antardhAna jyotiSInA AzIrvAda lai AgaLa cAlyo. thayA.joSInuM vacana sAcuM paDaze evAM eMdhANa dekhAyAM. zerImAMthI pasAra thatAM eka vayovRddha mAjIe ene vaLate divase savAre haju sUryodaya thavAno hato joyo. dedAra joI paDyuM. "vaTemArga lAgo cho. bhUkhyA tevAmAM te nagarano rAjA akALe, niHsaMtAna maraNa hazo, lyo. bIja kAMI nathI paNa thoDo bAjarIno loTa pAmyo hato; tethI rAjyanA maMtrI-purohita vagere ane goLa che.' maLadeve khesano cheDo laMbAvyo. premathI sulakSaNI hAthiNI sAthe pharatAM pharatAM jayAM muLadeva sato maLatuM hatuM eTale je maLyuM e eTalA ja premathI svIkAryuM. hato tyAM AvI pahoMcyA. pAse AvIne hAthiNIe cAlatAM cAlatAM nadI kinAre pahoMcyo. nirmaLa pANI sUMDha vaDe muLadeva upara abhiSeka karyo. maMtrIe udghoSaNA vahI rahyuM hatuM. khobe khobe pANI lai hAtha-moM dhoyAM. karI, "AjathI amArA rAjA Apa cho.' muLadeva AMkha nadInI svaccha retImAM besI khesanI gAMTha kholI, loTa coLIne jAgIne jue che, tyAM to badhuM palakavAramAM banI ane goLa bhegA karI, masaLI, thoDuM pANI bheLavI, gayuM. manuSyanuM bhAgya e evuM aTapaTuM che ke enA mATe sAthavo banAvyo. koi koi cokkasa AgAhI na karI zake. enA nasIba ADenuM pAMdaDuM kyAre khase te kahI na zakAya. manamAM bhAva Upajyo ke koikane ApIne pachI muLadevano rAjA tarIke rAjyAbhiSeka thayo. rAjA kathA-parimala: 281 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muLadeva siMhAsanArUDha thayA. gAma gAma ne jAta jAtanA ane enA anugrahanA prabhAve thAya che. Ane pAtra loko vadhAmaNI devA, khuzAlI jaNAvavA, bheTaNAM dharavA banavAnuM saubhAgya izvaranA upakArano satata svIkAra AvavA lAgyA. navA rAjA gAdIe beThA che to ApaNuM karavAthI sAMpaDe che. ApaNA upara izvaranA upakAranI daLadara phITaze ema mAnIne ghaNA yAcako paNa AvavA varSA satata thatI ja rahe che evuM je kSaNe anubhavAya lAgyA. temAM pelo brAhmaNa, je musApharImAM sAthe hato tyAre satparuSano bheTo thAya che. teonA samAgamathI te paNa hato. eno vAro Avyo ane teNe rAjAne aMdaranuM tamasu- aMtarano aMdhakAra ulecAya che, pIgaLe AzIrvacana saMbhaLAvyA. muLadeve ene ghaNuM ghaNuM dAnamAM che. ajavALuM ajavALuM thai jAya che. hAthamAM rahelA dIdhuM. brAhmaNa rAjAne na oLakhI zakyo paNa muLadeve AmaLAnI jema spaSTa bhaLAya che. zuM karavA lAyaka, zuM bhUdevane oLakhI lIdhA. bIjAothI vadhu dAna pAmIne na karavA lAyaka; zuM bolavA lAyaka, zuM na bolavA lAyaka; bhudevane acaraja thayuM. e acaraja zame te pahelAM ja zuM vicAravA lAyaka, zuM na vicAravA lAyaka - A badhuM muLadeva rAjAe brAhmaNane yAda devaDAvyuM, 'tame sAthe hatA pariNAma draSTie samajAya. tethI moTo lAbha thAya che. to huM A nagara sudhI pahoMcyo.tame hatA to mArAmAM guNavikAse sAtatya rahe che. guNa vizeSe sthiratA Ave rahelA guNone kasoTIe caDavAnuM, te bahAra ANavAnuM che. Ama guNasaMgraha thato rahe che. banI zakyuM. e rIte tame mArA upakArI cho." brAhmaNa bIjI bAju vivekanI satata hAjarIthI doSa saMyama to A sAMbhaLIne vicAramAM ja paDI gayo ! huM A zuM jou chuM? zuM sAMbhaLu chuM? A mANasa... A mANasa to Ave che. doSa dUra thavA, nirmULa thavA e bahu ja muzkela kAma che. doSa para vivekanI lagAma lAgI jAya to te mArI joDe cAlato hato; gharmazALAnI eka ja oraDImAM AgaLa na vadhe. AvezamAM AvI javAya ane doSa pragaTa sAthe sUto hato te... rAjA bane! ane huM.. huM.. kyAM thAya, pastAvAno vAro Ave- A badhAthI bacI javAya, chuM? kema karatA A banyuM? e praznanA uttaramAM muLadeve aLagA rahevAya to e doSa-saMyamanuM phaLa che. viveka chellI rAtanA svapnanI vAta karI tyAre brAhmaNa ekAeka moTethI bolI UThyo, dvArA ja A banI zake. AthI vivekano bahu mahimA che. viveka-ratnanAM ajavALAM haMmezA jhaLahaLatAM rahe are! mane paNa AvuM ja svapna AvyuM hatuM. ane che. enAthI cittamAM saMkaleza jAgato nathI. saMkaleza ene prabhAve suMdara khIra-pUrInuM bhojana maLyuM hatuM. rahita citta ja ApaNuM sAce sAcuM AMtara-dhana che. je bhale bhale.. tame sukhI thAo ane tamAruM rAjya A dhana prApta kare che te ja sAco dhanavAna che. puNyodayathI sUrajanI jema sadAye tapo." AvAM vacano uccArI bhUdeve prApta dhana vaDe thatA dhanavAnanI dazA to caMcaLa hoya che; vidAya lIdhI. e kyAreka kaMgALa dazAmAM paNa jovA maLe. jyAre jene A vArtA to ahI pUrI thAya che. emAMthI ApaNe AMtaradhana prApta thayuM che tenI to vAta ja judI che. kaThIna ApaNAM jIvanamAM je bodha grahaNa karavAno che te kAma lAgatI A badhI vAto samajavA mATe AvAM udAharaNo have ahIMthI zarU thAya che. mULadevanA jIvanamAM AvelI ghaNAM upayogI nIvaDe che. jIvanamAM satusamAgamane vizeSatAno mULa strota kayo e ApaNI zodha che, | sarvoparI sthAna ApIe to ja A viSama kALanAM ghaNAM jijJAsA che. enA uttaramAM AvuM kAMika vicArI zakAya. badhAM duritothI-aniSTothI bacI zakAze. jene mATe A durlabha saMyogonAM guNagAna gavAya che tene saphaLa banAvI viveka-jaLa vaDe dhovAyeluM, svaccha thayeluM mana zakAze. e sArthaka ane saphaLa banaze to ApaNuM jIvana kalpavRkSa samAna che. vivekanI A dhArAnuM ugamasthaLa sva ane parane zAtAdAyI banaze. sapuruSono samAgama che. sat samAgamanuM sevana khullA manathI grAhaka banIne thAya. ane e rIte pAtALamAMthI paNa saravANI phUTe! Avo satsamAgama, izvaranI kRpA 282 : pAThazALA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be "-nArA mAM kayo caDe? lenArA ghaNA che to denArAno ye toTo nathI; paNa kyAreka denArA karatAM ye lenArAnI UMcAI jovA maLe che. - tyAre bhale hAtha teno nIco raheto haze, paNa dila UMcuM che ema kahevuM paDe. eka evI ghaTanA hamaNAM jANavA maLI. jyArathI e ghaTanA jANI tyArathI abhAva dAridraya ane svabhAva dAridrayanI bhedarekhA spaSTa thaI gaI, denArAmAM abhAva-dAritrya ane svabhAva dAritrya nathI hotuM te to anekavAra jovA maLe che paNa, lenAramAM paNa svabhAva-dAritrya na hoya e to ghaNuM prazaMsanIya gaNAya. prasaMga A rItano che. sAMjano samaya che. DaoN. smoleTa laTAra nIkaLyA che. kudaratanA vaibhavano kArobAra pUrabahAramAM che paNa Aje DaoNkTara utAvaLamAM che. eka "epoInTamenTa ApI che teno samaya thaI gayo che. cAla utAvaLI che. evAmAM pAchaLathI eka yAcakano avAja kAne paDyo. svaramAM yAcanA hatI. UbhA rahI pAchaLa vaLI joyuM. laMgaDAtA page ane lathaDAtI cAle e DaoNkTara tarapha AvI rahyo hato. enI dhImI gati joIne DaoNkTarane ja thayuM ke A bicAro kyAre najIka Avaze ! tethI utAvaLa hovA chatAM teo ja sAme gayA. enuM dayAmaNuM moM joyuM. laMbAyelo kRza hAtha joyo. gajavAmAM hAtha nAkhyo ane je sikko hAthamAM Avyo te yAcakanA hAthamAM mUkIne evI ja teja gatithI AgaLa cAlavA lAgyA. vaLI yAcakano avAja saMbhaLAyo. paga thaMbhyA. yAcaka have utAvaLo thaI najIka AvI rahyo hato. enA laMbAyelA hAthamAM pelo caLakato sikko hato. sAheba ! A lyo. Ape ghaNI moTI rakamano sikko ApI dIdho che; Avo sikko na hoya. sAmAnya sikko Apo. DaoNphaTare gajavAmAMthI evo ja bIjo sonAno sikko kADhI pharI yAcakane Apyo. kahyuM: pahelo sikko tArI yAcanAno ane A bIjo sikko tArI prAmANikatAno ! ATaluM kahI, yAcaka pAsethI vaLatA koI paNa uttaranI apekSA vinA DaoNkaTare AgaLa cAlavA mAMDyuM. yAcaka be hAthamAM be sikkA laI DaoNkTaranA rUpamAM AvelA koI phirastAne joI rahyo ! hAthamAM AvelA sikkAne --A vadhAre paDatuM che mATe laI lyo. evuM dAtAne sAmethI kahenAra yAcaka paNa mahAna che. denArA ane lenArA e banne zabdomAM "nArA" zabda to Ave che. to A bannemAM koNa caDe? -- vicAratAM thaI jaIe, evuM che. kathA-parimala : 283 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have navA varasamAM "nA" nathI kahevI ne ! vAte vAte ApaNane nA kahevAnI Teva hoya che! gorANInA bhAva khUTyA! mana ane tana rIsAyA. pati nA" pADavAnI jarUra na hoya to paNa pahelAM to patnI vacce mana duHkha thAya evo kalaha thayo. gharavakharI nA" no uccAra thaI ja jAya ! pachI "hA" nuM valaNa vecIne paNa dAnano pravAha cAlu rAkhavo evuM zuklajIe kyAreka Ave. AvI Tevavaza paDAI gayelI "nA" nuM vicAryuM hatuM. gorANIe, emanA manobhAva pAmIne, pariNAma jovA maLe tyAre pArAvAra pazcAttApa paNa thato "ApaNAMthI ATale lAMbe nahIM kheMcAya" ema mAnI. hoya che. e "nA" thI bagaDelI bAjI sudhArI zakAtI eka divasa savAre pitA-putra zivAlayamAM bilI caDAvavA nathI, eno vasavaso to pelA pastAvAthI paNa vadhu tIvra gayA hatA tyAre, gharane sAMkaLa caDAvI piyaranI vATa hoya che. pakaDI ! dAna karatAM paNa dAnanA bhAva TakAvavA, te ghaNuM AvI eka satya ghaTanA tamArI samakSa lAvavI che. kaparuM kAma che. dAna ApanAra hAtha to kahyuM kare, paNa ghaTanA satya hoya, najIkanA kALamAM banelI hoya kahenAranuM mana TUMkuM thaI jAya to hAthanuM zuM gajuM che ke te tyAre enI asarakArakatA ghaNI hRdayasparzI hoya che. Ape ? lyo. sAMbhaLo tyAre e vAta ! zukalajIno to nirdhAra hato. godaDAM ne DAmacIyuM jAmanagara zahera eka kALe saurASTranuM "choTIkAzI" vecIne paNa dAnanI saritA vahevaDAvI. chevaTe gharamAM kahevAtuM. tyAMnA jaino ene aDadho zatruMjaya kahetA hatA. khAvA mATe capaTI loTa paNa na rahyo tyAre, bApa ane A choTIkAzImAM brAhmaNo ghaNAM vase. tyAM brAhmaNa baTuko dIkaro ane eka dorI-loTo laI gharane ema ja paNa khUba bhaNatA, "mAdhukarI'thI potAnI AjIvikA bhoLAnAthane bharose mUkIne gAmaDAnI vATe, bhagavAnane nibhAve. keTalAye sukhI ane zrImaMta sagRhasthone tyAMthI bheru banAvI nIkaLI paDyA. "mAdhukarI'mAM dALa-cokhA maLe. chAlIyuM loTa paNa maLe. eka pachI eka gAma vaTAvatAM jAya che. AjIvikA AvI dAna-dayA vRtti para ghaNA nabhatA. vaNiko paNa mATe bhikSAvRtti kare che. eka TANuM cAle eTaluM le che. Ape, brAhmaNo paNa Ape. Aje bapore, ne pachI kAla bapore ! pANI pIvAya teTaluM A vAta e jamAnAnI che, jyAre gharomAM roja- maLI rahe to paNa Izvarano pADa mAne che. roja tAjo loTa gharanI ghaMTI para baLAto. yAcaka TaMkArA - morabIne raste thaI gohilavADa pahoMce brAhmaNone paNa A loTa apAto. jenI vAta mAMDI che che. kAThiyAvADa AkhuM dukALanA bharaDAmAM bhIMsAtuM hatuM. e sukhI ane udAra zukla brAhmaNanA dvAre paNa saMkhyAbaMdha bhalabhalA dAtAranA paNa hAtha saMkocAI jAya tevA kaparA yAcako roja samayasara AvatA. badhAne roja "mAdhukarI' divaso AvI gayA hatA. cAlatAM cAlatAM bhAvanagaranI maLatI. pAsenA sihora gAme bApa-dIkaro pahoMcyA. zuklajI eka nabaLuM varasa AvyuM. dukALanA oLA patharAyA. dIkarAne jIvanI jema saMbhALe che. bahu varase emane ghera vAcakonI laMgAra vadhatI gaI, to dAtAonI saMkhyA pAraNuM baMdhAyuM hatuM. dIkaro haju to sAta ja varasano ghaTatI gaI! Ama bevaDI rIte dukALa sarvatra chavAI gayo. thayo hato. enA para heta-prIta to adakAM ja hoya ! zukla brAhmaNane tyAMthI traNa divasa apAto loTa AvI kumaLI vaye ene paNa eka gAmathI bIje gAma eka ja divasamAM dAnamAM apAI jato. sau pahelAM to pharavuM paDe che. kyAreka peTa-pUratuM maLe; kyAreka be baTakAM 284:pAThazALA Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAIne pANI pI levuM paDe. nAnI vayamAM AvI kAramI che. DelInuM bAraNuM khulyuM hatuM. paga upADyA. lAkaDIne paLo jovI paDe. e paNa karamanI balihArI ja che ne! Teke be pagathiyAM caDI DelImAM paga mUkyo. uparanA - sihoramAM Aje trIjo divasa che. gAma bahAra mALethI kaMIka taLAtuM hoya evI soDama AvI. phaLiyuM prakaTanAtha mahAdevanI jagyAmAM UtaryA che. be divasa moTuM hatuM. eka bAju khATalA para cokhAnI pADelI vaDIo thayA, annapUrNAnI jhoLIe capaTI loTa joyo nathI. sukAtI hatI. uparanA mALe cahala-pahala thatI hatI. bIjA ghaNA yAcaka brAhmaNo paNa zuklajInI jema gAma zuklajIe moM UMcuM rAkhIne saheja moTo avAja kADhI gAma bhaTakatAM ahIM sihora AvI pahoMcyA che. emAMnA AzIrvAdanA zabdo uccAryA. eka puruSe bahAra ghaNAMe to jAmanagaramAM zuklajIne tyAMthI keTalIye vAra osarImAM AvI kaTheDA pAse UbhA rahIne kahyuM : bhikSA paNa meLavI hatI, te oLakhI gayA. vakhata AgaLa jAva, ahIM kazuM nahIM maLe. vakhatane mAna che!trIjA divasanA aMte paNa jhoLI khAlI nIce khATalA para sukAtI vaDI joIdIkarAne emAMthI joI dIkarAe peTano khADo batAvI kahyuM ke, "thoDuM paNa be-cAra levAnuM mana thayuM. jevo teNe hAtha laMbAvyo ke khAvAnuM Apo." ema 'vena' lIdhuM tyAre dIkarAnI tarata zaklAjIe hAthamAMnI lAkaDI vaDe dIkarAne vAryo. AMkhanA sphaTika jevA nirmaLa AMsa joI bApanI AMkha upara UbhelA sajjane A joyuM. zuklAjIne haju AzA paNa cavA lAgI. mAMDa haiye hAma dharI zaklajIe kahyuM. hatI. koInA manamAM saheja paNa dayA pragaTe evA hajAra hAthavALo kAle to sAmuM joze. sihoramAM to vizvAsathI pharIthI emaNe UMcA avAje AzIrvacano ghaNAM udAra gRhastho vase che. jarUra ApaNo khADo uccAryA. evo ja UMco ane have to kaDavAzabharyo purAze." sAthenA bhUdevoe paNa zrImaMtonA gharanI zerInI avAja uparathI pheMkAyo ! : dizA dekhADI. tamane kahyuM to kharuM, ahIM kazuM nathI, AgaLa jAva. - rAta to jema-tema pasAra karI. bhUkha jevuM bIjuM eke A chelluM ghara hatuM. chello prayatna hato. ya du:kha nathI. kahevAya che ne ke bhUkhyo mANasa kayuM pApa zuklajIe manamAM vicAryuM: bhale ! hari IcchA. na kare ? savAre nIkaLyA. cAla lathaDatI hatI. gaLAmAMthI - saheja nisAso nIkaLyo. DelInA kamADane lAkaDI svara mAMDa nIkaLatA. jIvanabhara jeNe ApyuM ja che, e vaDe ThelIne pagathiyAM UtaravA jAya che tyAM zarIre samatulA dAtAne Aje ghera ghera pharI hAtha lAMbo karatAM zuM zuM thatuM gumAvI. eka lathaDiyuM khAIne zarIra Dhagalo thaIne paDyuM. haze ! koNa jANI zake ? moTo dhabAko thayo. avAja sAMbhaLI AjubAjuthI -- jANe ko' sarvavedI athavA samaduHkhIyo jaNa. mANaso bhegA thayA. koI pANI laI AvyuM. koI sUMTha pAMca DagalAM cAle ne AMkhe aMdhArAM Ave! lathaDatAM laI AvyuM. koI kaMI laI AvyuM. pANI chAMTyuM. page cAlatAM paththara sAthe Thesa vAgI ane paganA aMguThAno pivarAvavA mAM ToyuM. paNa pInAra hAjara na hatA ! nakha UkhaDI jAya che. to paNa, kyAMka AzA baMdhAya evA prANa- paMkheruM UDI gayuM hatuM. ghara pAse UbhA rahIne "lakSmI prasanna", "kalyANa hajo" meDI para UbhelA sajjana paNa dhaDAdhaDa dAdaro -evA bhAvanAM vAkyo bole ane paLavAra rAha jue; UtarIne nIce AvI pahoMcyA. dilamAM phALa paDI. koI Ave che? Ama ghara pachI ghara ane zerI pachI zerI aparAdhabhAvano tIvra AMcako lAgyo. badalAtAM jAya che ! kahe che ne ke, "paDe che tyAre badhuM paDe lokoe joyuM. maranArane khabhe janoI ane mAthe che." ema banavAnuM haze eTale koIe kazuM ApyuM ja zikhA joI. are ! A to ucca varNanA brAhmaNa lAge nahIM. AzvAsananA mIThA be zabda paNa na maLyA. che ! pRcchA karI. dIkaro to hebatAI gayo hato. suna cAlatAM cAlatAM eka zerImAM meDIbaMdha moTuM ghara joyuM. thaI gayo hato. ThagArI to ya AzA ja ne? manamAM thayuM, sukhI ghara lAge bahAragAmanA lAge che. kyAM UtaryA che? Amane kathA-parimala : 285 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koNa jANe che ? pragaTanAthanI jagyAe laI gayA. anya brAhmaNoe oLakha ApI. pelA meDIvALA sajjana paNa sAthe hatA. emanA manamAM saLavaLATa cAlI rahyo hato ! brahma-hatyAnuM pAtaka lalATe lAgyuM ! mana kaDavuM-kaDavuM thaI gayuM. agni-saMskAra to karyo paNa manamAM ethI ye bhAre lhAya lAgI hatI. apAra pastAvo karatAM karatAM mAMhyalo jAgI gayo ! agnisaMskAra pachI gautama kuMDamAM snAna karavAne badale e pAtaka dhovA himAlayanI vATa pakaDI ! enA manane thayuM, AvA nirdoSa ane uttama kuLanA uttama AcArasaMpanna brAhmaNane meM nA kahI. ema nA kahetAM mArI jIbha kema sivAI na gaI ? mAruM A pApa ze dhovAze ? pote paNa brAhmaNa hatA. samajaNa to hatI ja. paraMtu javAnInA toramAM nA paDAI gaI hatI. Teva vaza, 'AvA to yAcako AvyA ja kare; badhAne ApyA karIe to pAra ja na Ave' -- AvA sAmAnya, tuccha ane chIcharA vicArothI prerita thaIne nA kahevAI gaI hatI te ghaNI bhAre paDI gaI. ApaNe 'nA' to na ja kahIe. thoDuM to bhale thoDuM. ApIe jarUra. navA varase eTaluM to nakkI karIe ke 'nA' to na ja kahIe. nIcenI paMkti e vicArane baLa Ape evI coTadAra che : emAM zuM? vaibhava hoya paNa vyavasthA na hoya to vaibhava Take nahIM evuM kyAreka jovA maLe che. eka kALanA dhanavAna evA eka zeThane nabaLA divaso jovAno vAro Avyo. leNadArone cUkavaNI karavA mATe saMpatti vecavI paDI. Ama sAmethI saMpatti vecavA nIkaLe eTale to sonA sAITha ja upaje ne ! ghareNAM ane dukAna vecyA pachI have vAro ghara vecavAno Avyo. jAhojalAlImAM banAveluM ghara paNa khAssuM havelI jeTaluM moTuM ! enA paNa bhAva-tAla nakkI thayA. rAcaracIlAM sAthe ja sodo thayo. 286: pAThazALA yAcako navi yAce che, bodha Ape ghera ghera; Apo, Apo. na Apo to, mArA jevA tame thazo. levAla vepArI kabajo letA pahelAM rAcaracIlAM vagerenI yAdI karavA beThA. vecanAra zeTha eka-eka vastu gaNAvatA jAya. lenAra yAdI pramANe cIja-vastu meLavatA jAya. kramamAM badhuM AvatuM gayuM, gaNAtuM gayuM, meLavAtuM gayuM. temAM khurazIono vAro Avyo. hAthAvALI ane hAthA vinAnI khurazIo gaNAtI gaI ane nizAnI thatI gaI. noMdhamAM tera khurazIo hatI ane gharamAMthI gotI gotIne bhegI karatAM bAra ja thaI. lenAra vepArIe kahyuM H kyAMka ADI-avaLI uparanIce paDI haze. jovarAvo. vecanAra zeTha kahe : emAM zuM ? terane badale bAra che to bAra ! lenAra vepArI tarata bolyo H 'emAM zuM ' evuM tame kaho che temAM ja tamAre badhuM vecavAnA divasa AvyA ane mAre levAno vAro Avyo ! Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitanI vAto Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyakAlina gujarAtI jaina kaviomAM rasakavi paMDita zrI vIra vijayajI(zubhavI2)nuM nAma Adara sAthe levAya che. temaNe racelI racanAomAM vaNa-viSayane lijjatathI rajU karavAnI kaLAnA darzana thAya che. temaNe racelA pUjA sAhityathI teo amara rahyA che. e prakAra emane khUba phAvyo che. teo temAM khUba khIlyA che. temanI DhALo khuba ja lokapriya ane pracalita banI. kyAMya paNa emanI racelI DhALo gavAtI sAMbhaLIe tyAre, tyAM thaMbhI jaIne rasALa zabdo, tenA svara-lAlitya ane nAda-mAdhuryanA kAraNe, ApaNA kAna mAraga thaIne jIbha para savAra thaI jAya ! prabhujInI pAse bhaNAtA snAtranA zabdono Avo anubhava ApaNane badhAne thAya che. eka arthamAM teo vyavahA2vicakSaNa kavi che. temanA rAsa sAhityamAM DokiyuM karavAthI A vAtanI khAtrI thayA vinA rahetI nathI. e rAsAomAM temaNe vyavahAru DahApaNanI vAto ThekaThekANe verI che; tevI vAtonI eka nAnI chatAM nAjuka, namaNI ane hRdayasparzI racanA banAvI che. temAM chatrIsa kaDI che mATe tene hitazikSA chatrIsI kahevAya che. temAM kramazaH prathama puruSo mATe hita-zikhAmaNa Ave che. pachI strIo mATe ane te pachI strI-puruSa banne mATenI hitazikhAmaNanI kaDIo Ave che. ahIM, temAMthI thoDIka thoDIka kaDIonA AdhAre hitanI vAto karavAno upakrama che. ahIM krama viSayane anurUpa rAkhyo che. hitanI vAto +++ prabhAte jAgyA pachI ka2vA lAyaka kAma mATe teoe suMdara zabdo prayojyA che : mAtAne caraNe zIza namAve, bApane karIya praNAmo jI; devagurune vidhie vAMdI, kare saMsAranA kAmo. suNajo sajjana re, loka viruddha nivAro, suNajo sajjana re, jagata vaDo vyavahAro. 288: pAThazALA gRhasthanuM jIvana che : prAtaHkALamAM sUryodaya pahelAM te jAge che. sarva prathama navakAra mahAmaMtranuM smaraNa kare che. potAnI nAsikAnA be phoraNAMmAMthI je taraphano zvAsa levAto hoya te taraphano paga, pathArInI bahAra pahelAM mUke pachI deha ciMtA/zaMkA TALe, te pachI mAtAnI pAse jaI tenA caraNe mastaka namAvIne kUzaLa pUche. upakArI vargamAM sauthI paheluM sthAna mAtAnuM che. A pRthvI para avataraNa thayuM --janma thayo te pachI sarva prathama ApaNA para vAtsalyapUrNa dRSTipAta mAtAno thayo. harSa bharelA haiyAthI ane amI bharelI AMkhaDIthI sneha sIMcanAra mAtA che. ApaNe teno ja eka hisso chIe. ApaNuM pIMDa tenAmAMthI ja nIpajyuM che. mAtAnA dehamAMthI janmatuM zizu tenA dUdhathI poSAya che. tenA lADakoDathI moTuM thAya che ne tenA premathI mAnava bane che. bALakane joI -'locane konA jevo' e praznanA uttaramAM, kAM mAtAnuM nAma Ave, kAM mosALanuM nAma Ave. mATe pahelA praNAma mAtAne. kavi rAmanArAyaNa pAThakanA jANItA gItamAM A zabdo che : 'pahelA paraNAma mArA mAtAjIne kahejo.' --A sarva svIkRta vAta che. atyAre mAtA saMbaMdhI vAta karavI che ane tenA para vadhu dhyAna doravAnuM mana thayuM che. zizunA mukhethI nIkaLato pahelo zabda hoya che : 'bA' kavitAmAM paNa Ave che : vahAlAmAM vahAlI lAge mane bA, bA, bA. bhagavAnanI jema bA sAtheno vyavahAra paNa ekavacanathI thAya che. nAnapaNamAM A tuM'kAro mITho lAge che. soLeka varSanI vaya sudhI e zobhe paNa che. pachI pukhta vaya thatAM ene bahuvacanathI bolAvI enuM aucitya jaLavAya che. paramAtmAnI jema mAtA mahAnathI paNa mahAna che ane nAnAthI paNa nAnI che. kathiranuM kaMcana mAtAnA vAtsalyathI ja thaI zake che. A kramathI, pachI pitAjIne praNAma karavAnI vAta karI che. tyAra bAda, snAna vagere karI pavitra-cokhkhA thaI devAdhidevane, gurune vidhipUrvaka vaMdana karavAnA che : 'deva ane gurune vidhie vAMdIe' - e AgaLa joIe. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA - pitAne praNAma karavAnI vAta vAMcIne eka naivedya vaDe thatI pUjAthI pUjakanI prANazakti-UrjA vRddhi pAme vAcakano preraka patra Avyo. temaNe jijJAsA pragaTa karI che : che. tema ja sAyaMkALanA devadarzana zAMtinuM dAna kare che, citta mAtAne ziza namAvavAnI vAta karI che ane pitAjIne mAtra zAMta ame nirmaLa bane che. A badhAthI, 'huM ja karuM chuM, huM ja praNAma karavAnA kahyA. e bAbate vadhumAM puchAve che ke, karI zakuM chuM' e mithyA-jJAna TaLe che. Ama trikALa darzananA mAtAne e kavacanamAM saMbodhavAmAM nikaTatA lAge; trividha lAbha gaNAyAM che.) AtmIyatAno, abhinnatAno anubhava thAya, jyAre guru mahArAjanA darzana-vaMdana divasamAM be vAra bahuvacanathI dUratA ane parAyApaNAno anubhava thAya. A karavAnA kahyA che. savAre vaMdana, paccakakhANa, sukha-zAtA bAbatamAM vistAra karIne samajAvazo, jethI amone saMtoSa pRcchA, AhAra-dAna ane auSadhadAnanI prArthanA jarUrI thAya. che. tema ja sAMje vaMdana karatAM, divasa daramiyAna ApaNAthI vAcako jyAre emaNe vAMcelA lakhANamAMthI uddabhavatA thayelA sArA-khoTA kAma aMgenI hitazikSAnI prArthanA prazno ane jijJAsA jaNAve tyAre eka saMvAda racAya che; e jarUrI che. viSayamAM vadhAre UMDANa kheDavA kalama pravRtta thAya che. guru mahArAjane vaMdana karatI vakhate, moTA mahArAjane pariNAme banne pakSe saMtoSanuM vAtAvaraNa sarjAya che. vaMdana karIne pachI, anya munirAjone paNa vaMdanA karavI zrI vIravijayajI mahArAje vAstavika jaNAvyuM che ke, joIe. A vidhi che. vinaya che, bahumAna che ane aucitya pitA karatAM mAtA vizeSa upakArI che te darzAvavA Avo paNa che. bheda darzAvyo che. eka anya vicApreraka ane anubhUtimUlaka jema prabhudarzanathI AtmAnA gADha karmanA AvaraNa vAkya yAda Ave che : mA yuvAna thaI vRddha bane che, paraMtu ghaTyAnA udAharaNa che tema guru mahArAjanA darzana-vaMdanatenAM saMtAna sadAya bALaka ja rahe che. mAM eka ja najare sevA-suzruSAthI paNa AtmAnA gADha karma ghaTyAnA, temaja putrane varSo paryata jotI rahe che jyAre dIkaro, vayabhede yAvat samyaphadarzana pAmyAnA draSTAMta che. bAvIsamAM tIrthaMkara badalAtI najare mAne joto hoya che. mArudevA mAtAne zrI neminAtha paramAtmAnA pahelA bhavamAM, dhanakumAra ane dhanavatInA bhavamAM AvI eka ghaTanA banI che, te joIe bALuDo...' evA bhAva rahe che. jyAre bALakanuM evuM nathI. tene kyAreka bIjAnI najare jovAnuM paNa bane che. tyAre pelI divaso vaizAkha-jeThanA che. savArathI ja, sUraja Uge te AtmIyatA sukAI gaI hoya che ! tyAre zu ane ghaDIthI ja gharanI bhIMto tapavA lAge che. ghara bahAra paga abhAvaprerita vacano paNa nIkaLI jAya che, je mAtAnA mUko to dAjhavA lAge che. tApathI tana-mana akaLa vikaLa komaLa haiyAne Thesa pahoMcADe che. evuM na bane mATe, viyabheda thavA mAMDe che tethI gAmanA badhA loko gAma bahAranA thatAM bahuvacanano prayoga lAbhakAraka puravAra thAya che. udyAnanA latAmaMDapa nIce ja Akho divasa gALe che. hitanI vAtomAM have AgaLa viSaya che : dhanakumAra ane dhanavatI paNa Ama ahIM latAmaMDapa nIce deva-gurune vidhipUrvaka vaMdana. eka sukhAsana para ArAma karI rahyA che. AkAzamAMthI to deva-gurune vAMdavAnI vAtamAM vidhi zabda mahattvano agana jvALA varasI rahI che. pazu-paMkhI chAyAmAM lapAI che. divasanI zarUAta, mAtA-pitAne praNAma karyA pachI, gayA che. AvI bapora kavie Ama varNavI che : kRpAsAgara devAdhidevane darzana-vaMdana karIne karavAnI A tApamAM UbhA pahADa che. (Ama to, devadarzana trikALa karavAnI vidhi che. vahelI ne jaLamAM beThA jhADa; savAranA darzana smRtidAna kare che. Akhoya divasa tenuM cakaluM ya nA pharake smaraNa manamAM ramatuM rahe ane mana haLavAza anubhave che; jANe dhoLe divase dhADa , akArya tarapha DhaLatuM nathI ane vartanamAM bhInAza rahe che. evAmAM dhanavatInI najara rastA para paDI. tyAM eka madhyAhnanAM darzana-vaMdana zaktinuM varadAna Ape che. phaLa- muni mahArAjane mUcha AvI ane rastA para DhaLI paDatAM hitanI vAtoH 289 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joyA. tarata ja dhanakumArane DhaMDhoLI kahyuM : juo juo, tAmalI tApasanI vAta to jANItI che. ene koI saMta tapasvI mahArAjane cakkara AvyA ane paDI gayA. munirAjanI IryAsamitino AcAra jotAMveta sparzI gayo. saphALA ja dhanakumAra munirAjanI sevA mATe doDI gayA. hRdayamAMthI anumodanAnuM jharaNuM vahI AvyuM. loko paNa ekaThA thaI gayA ane munirAjane taDakAmAMthI aho zobhano'yaM zramaNAcAra / / laI, vRkSanI chAyAmAM lIdhA, zItopacAra karyA. thoDI vAre aho ! sAdhuono AcAra suMdara che. mUcha vaLI, munirAja beThA thayA. joyuM to paga lohIluhANa A zubha bhAvanAno aMkura phurAyamAna thayo ane hatA ! zarIra zyAma paDI gayuM hatuM. zarIre sparza karatAM, samyakdarzananI prApti thaI. sAdhu mahArAjanA darzanano A tapAvelI loDhI jevuM dhagadhagatuM garama garama lAgyuM ! prabhAva che. ghanakumAre acaMbA sAthe joyuM. AvA tApa ane parisaha AvA pArAvAra prasaMgo, kathAomAM vaNAyelA che. vacce paNa muni mahArAjanuM khIleluM mukha navAI pamADatuM janu bAlanuM mukha navAI pamADatu samarAditya munivara, je guNasena rAjAno navamo bhava che. hatuM. dhanakumArathI sahaja pUchAI gayuMH Apa keTaluM kaSTa te vakhate agnizarmA giriSaNa caMDAlanA bhavamAM che e veTho che ! pagamAM khUba cIrA paDyAM che ane ATaluM badhuM kathA joIe. giripheNa caMDAle samarAditya munirAjane lohI vahI jAya che. maraNAMta upasarga karyA ane te sahana karatAM karatAM munirAjanA muni mahArAje prasannatAthI kahyuM : vihA2#masaMparva: mukha para zAMtinuM je sarovara laherAtuM dIThuM tyAM tenA manamAM, A to vihAranA kAraNe banyuM che, Ano kheda nathI. aho ! A muni kevA sahanazIla che ! anumodanAno Avo kheda to A saMsAramAM paribhramaNa cAlu che teno che. zubhabhAva pragaTyo te veLA tenuM gADha mithyAtva ogaLavA dhanakamArato A uttara sAMbhaLI vicAramAM paDI gayA ! lAgyuM. sAdhutAnA adUbhuta guNonI anumodanAno kevo zarIramAM ATa-ATalI vedanA che teno to aNasAra paNa moTo lAbha ! nathI ! temanA moMmAMthI sarI paDyuM : haribhadrasUri mahArAje eka sthAne kahyuM cheH aho'yaM munirAjastu svadehe'pi gtspRhH|| upadeza: zubho nityaM, darzanaM dhrmcaarinnaam| aho ! A munirAja kevA che jemane potAnA zarIrano sthAne vinaya ityetat sAdhusevAphalaM mht|| moha nathI, spRhA nathI. dhanya che A zramaNane ! bhAvArtha: sAdhu bhagavaMtanI pAse jaIe to vAtacItamAM sevA karatAM karatAM ahobhAva sAthe sAdhutAne vaMdanA AtmAne upakAraka vAto ja haMmezA sAMbhaLavA maLaze. kevaLa thaI. namaskAra karavA mATe manamAM je bhAva thavA joIe e dharmanuM ja AcaraNa karanAranA darzana thaze. vinaya karavA lAyaka bhAva pragaTyA : guNiyala mahAnubhAvano vinaya thaze. (vinaya karavAthI mattastvaM utkRSTaH / tvatto'haM apkRssttH|| ApaNAmAM teonA guNonA viniyoga thaze.) sAdhu mArAthI tame guNamAM caDiyAtA cho ane tamArAthI huM mahArAjanI sevA karavAnuM A phaLa che. Utarato chuM. ApaNA A bhavanuM lakSya che saMyamadharma. e saMyamadharmanuM A bhAva Ave tyAre namaskAra thaI ja jAya che. AvA smaraNa karavA mATe sAdhu mahArAjane vaMdana karavAnuM che, ane bhAva Ave to ja sAcA namaskAra thAya. AvI paraMparAe AgaLa vadhatA prApta karavAnA vitarAganA AvA vinIta bhAvathI dhanakumAra ane dhanavatInA gADha lakSyanuM smaraNa karavA vitarAga paramAtmAnA darzana mohanIya karma khasyA ane jhaLahaLatuM samyakdarzana prApta thayuM. karavAnA che. muni mahArAjane karAtAM vaMdananuM A suphaLa che, parama vidhipUrvaka devaguru vaMdananA lAbha A rIte ApaNe lAbha che. muni mahArAja guNanidhi che evA bhAva sAthe joyA. have pachI ApaNe paMDita vIravijayajI mahArAje karAtA vaMdanathI ja AvA phaLa prApta thAya. kahelI bhojana saMbaMdhI vAto joIzuM. 290: pAThazALA Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasakavi paMDita vIravijayajI mahArAje hita-zikSA chatrIsImAM jIvana upayogI vAto rasALa zailImAM vaNI lIdhI che. devagurune vidhipUrvaka vAMdavAnI vAta ane mAtA-pitAne praNAma karavAnI vAta teoe karI che, te ApaNe joI, have teoe bhojana-jamavA bAbata je vAto karI che te have joIe. 'icchA viNa navi jamIejI vamana karIne ciMtAbhaLe, nabaLe Asana besIjI, vidize, dakSiNa dizi, aMdhAre, boDhu pazue pesIjI, aNajANe RtuvaMtI pAtre, peTa ajIraNa veLAjI, AkAze bhojana navi karIe be jaNa besI bheLA.., atizaya UnuM, khAruM, khATuM, zAka ghaNuM navi khAvuMjI, maunapaNe, UThIMgaNa varajI, jamatAM pahelAM nAvuM...' jaina zAstrakAronI eka uttama maryAdA rahI che ke dharmanA karavA lAyaka kAryomAM vidheyAtmaka upadeza ane saMsAranA kAmomAM niSedhAtmaka upadeza karavAnI praNAlikA che. te mujaba, jamavAnI vAtamAM, jamatI vakhate zuM zuM varjavuM te vAto vistArathI jaNAve che. zuM jamavuM, kevI rIte jamavuM enI zIkhAmaNa nathI ApatAM paNa ene badale, jamatI vakhate zuM na karavuM tenI vAta kahe che. teno vistAra na karatAM, jarUra pUratuM vivaraNa karIzuM. che icchA vinA na jamavuM. (juo - icchA hoya, ruci hoya tyAre jamavuM evuM nirUpaNa karyuM nathI.) 4 vidizA sanmukha besIne ane dakSiNa dizA sanmukha besIne na jamavuM. che khullAmAM - upara AkAza hoya tevA sthAne na jamavuM (UbhA UbhA khAvAnI vAta to che ja nahIM.) che taDakAmAM besI na khAvuM. che nabaLA Asane besIne na jamavuM. UThIMgaNa eTale ke aDhelIne besIne na jamavuM. che eka bhANAmAM be jaNe sAthe besIne na jamavuM. >> ajIraNa - apaco hoya tyAre na jamavuM. che atizaya UnuM, atizaya ThaMDa, atizaya khAruM, atizaya khATuM na jamavuM. che zAka-bhAjI atizaya na khAvA. che kaMdamULa ane vidaLa na khAvA. ajANI cIja na jamavI, ajANyA gharamAM na jamavuM. Ama, jamavAnI bAbatamAM niSedha pakSamAM ghaNI vAto karI che. A badhI ja vAto upayogI che. jamavA jevI bAbatamAM dizAno, sthAnano, samayano vicAra bhAratIya RSi-munio sivAya bIjA koIe bhAgye ja karyo haze ! A sUcanothI lAbha thato jovA maLe che, temaja e pramANenA sUcano na sAcavavAthI hAni thatI jovA maLe che. A niyamonI mULabhUta paraMparA hatI te suMdara hatI. pUrva athavA uttara dizA sanmukha athavA ema zakya na hoya tyAre pazcima dizA sanmukha jamavA besavuM. potAnI nAbhithI upara bhANuM rAkhavuM. prasanna vAtAvaraNamAM AnaMdapUrvaka jamavuM. patnIe premapUrvaka rAMdheluM ane mAe hetathI pIraseluM anna udaramAM jaIne eka evA bhAvanuM nirmANa kare che je jIvonA pratyenA akAraNa snehanuM kAraNa bane che. e annane amI kahevAya che. jamaNavAramAM loko eka-bIjAne AgrahapUrvaka jamADatA. jyAre Aje pazcimanA dezomAMthI AvelI svara-bhojana prathAmAM pIrasavAnuM AvatuM ja nathI, to premapUrvaka AgrahanI to vAta ja kyAMthI Ave ? bhojana besIne ja karavAmAM AvatuM; temAM paNa viziSTa rIta jovA maLatI. (Aje tenA darzana to zuM, enI vAto ya sAMbhaLavA nathI maLatI !). jamatI vakhate DhIMcaNiyuM ApavAmAM AvatuM. zrImaMta parivAramAM to pittaLanA nakazIdAra DhIMcaNiyA vaparAtAM. teno upayoga jamatI vakhate thato. palAMThI vALIne jamavA bese tyAre DhIMcaNiyAne DAbA paganI nIce mUkavAmAM AvatuM. saurASTranA gAmaDAMmAM A prathA haju hamaNAM ya jANe pracalita hatI. pacIsa-trIsa varSa pahelAM AvuM drazya joyAnuM ghaNAMne yAda haze. alabatta, DhIMcaNiyAnA A upayoganuM prayojana bahu ochA loko jANatAM : "khabara nahIM, paNa ame to varSothI A Ama vAparIe chIe. ame enI evI Teva paDI gaI che ke evA vinA amane jamavAnuM phAvatuM nathI ' - Ama ghaNA pAse sAMbhaLyuM che. svarodayanA eka acchA jANakAra maLyA, temanI pAsethI A viSe jANavA maLyuM ke, pANI pItI vakhate candranADI(DAbuM nasakoruM) ane jamatI vakhate sUryanADI(jamaNuM nasakoruM) cAle to anne barAbara hitanI vAto : 291 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAcana thAya. eTale ke, sUryanADI cAlatI hoya tyAre jamavuM joIe. paraMtu ema kyAMthI bane ke, sUryanADI cAlatI hoya tyAre ja jamavAnuM bane ? eTale nADItaMtranA abhyAsa pachI e prayoga siddha karavAmAM Avyo ke DAbA DhIMcaNanI nIcenI naso 52 dabANa Ave tyAre jamaNuM nasakoruM khUlI jAya. ATaluM jANyA pachI DhIMcaNiyuM khUba upayogI lAgyuM. jamavAmAM SaTsa, eTale ke chae rasa AvI jAya tema Ayurveda kahe che. paraMtu e rasAsvAdamAM AtizayatA na hovI joIe. te vAta paNa agatyanI che. vaLI annane vakhoDIne nakhAvuM temaja vakhANIne paNa na khAvuM e agatyanuM che. annae devatA svarUpe che, teno tiraskAra na karavo. game tevI ciDAyelI manaHsthitimAM paNa annano anAdara na karavo. eTale to ApaNe tyAM rivAja che, ghara bahA2 jatI vakhate koI jamavAnuM nAma de to teno svIkAra karyA vinA na javAya. ++++880+ annano eka kaNa paNa nIce na paDavA devAya. nIce paDyo hoya to te tarata laIne vAsaNamAM mUkI devAvo joIe. enI eka kathA che : mAlavA dezanA adhipati bhoja rAjAnI savArI ekavAra nIkaLI hatI. rAjA ghoDAnA hodde beThA hatA. maMtrI, senApati vagere rasAlAthI parivarelA hatA. thoDe AgaLa jatAM, eka bhathavArI bAI potAnA pati mATe bhAta laIne khetare jatI hatI. e bAIne cAlatAM Thesa vAgI ane mAthA paranA bhAthAmAMthI, rAMdhelA bhAtanA thoDA dANA nIce rastA para paDyA. rAjA bhojanA jovAmAM A AvyuM. rAjAe pote savArI aTakAvI, ghoDA parathI tarata UtaryA ane pelA dANA hAthamAM laI, enA para je raja lAgI hatI te dUra karIne sAthenA mANasane ApyA. anna parano Avo Adara joI, annadevatA - annapUrNAdevI tatkSaNa prasanna thayA ane rAjA bhojane varadAna ApyuM : rAjana ! tamArA rAjyamAM kyAre paNa anna-pANInI agavaDa ke UNapa nahIM rahe, dukALa nahIM paDe. ane vAta sAcI che. ApaNe kyAre paNa mAlavAmAM dukALa ke achata sAMbhaLatAM nathI. tyAM Aje paNa kahetI pracalita che : mAnava bhUmi ddana gaMbhIra, paLa paLa roTI ST ST nIra (ahIM gahana zabdano artha vana-jaMgala thAya che.) 292 : pAThazALA eTale mULa vAta eTalI che ke annane vAMdavAnuM hoya che. saMgha-jamaNa hoya, potAne utAvaLe bahAra javAnuM hoya to, zeSa vAMdIne jAo -ema kahevAya. vadheluM anna khALakUvA ke gaTaramAM na nakhAya paNa 'cATake kUMDI'mAM ja mUkAya jethI gAya-kUtarAM jevA prANInA moMDhe te jAya. eka vicAra Ave che ke gRhastha potAnI samajaNa vadhArIne, svAbhAvikapaNe kazA kharca vadhAryA vinA, jIvadayA pALI zake. udAharaNarUpe -gharamAM rojanI rasoImAM ghauMnA loTanI roTalI to banatI hoya che ja. sau prathama loTane cALavAmAM Ave tyAre je jADo loTa - thUluM cALaNImAM rahI jAya te bhAgyeja upayogamAM levAtuM hoya che. tene game tyAM pheMkI na detAM, bheguM karI gAyane khavarAvavAmAM Ave to jIvadayAnuM eka uttama kAma thAya. ApaNuM mana paNa A dizAmAM parovAya. A vicAravA jevuM che ane pachI amalamAM mUkavA jevuM che. have pachI ApaNe kaMdamULa - vidaLa aMge thoDuM vaijJAnika dRSTikoNathI vicArIzuM. vIravijayajI mahArAje hitazikSA jevI nAnI paNa mahattvabharI racanA karIne ApaNA para anahada upakAra karyo che; Ano khUba pracAra thavo joIe. tamAma pAThazALAmAM jarUrI abhyAsakramamAM Ane sthAna ApI devuM joIe. A chatrIsIne sArA gAyaka pAse gavaDAvIne ghera ghera, navI peDhI sudhI pahoMcADavI joIe. eno DhALa paNa sArI rIte gAI zakAya tevo che ane zabdo to jaladI jIbhe caDI jAya tevA che. kaMdamULa abhakSya ne boLo, vAsI vidaLa te varSojI; jUTha tajo, paraniMdA, hiMsA, jo vaLI narabhava sarjojI. kaMdamULatyAga viSe apAyelI zikSAnI have vicAraNA karIe. 'jainothI kaMdamULa na khavAya' A vAta lokamAM pracalita che. moTI resTorAM ane hoTalomAM paNa jaino mATe A sagavaDa rAkhavAmAM Ave che. chatAM AjanI navI peDhI tarata ja sAmo prazna kare che : zA mATe ? Avo prazna karavAnI manA nathI. paraMtu ucita krama evo che ke prathama svIkAra karIne Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI ja prazna karAya. zraddhAthI svIkArAya ane pachI ja buddhithI jovA maLe che jyAre kArelAM vagere zAka daza divasa bAda parIkSA karI zakAya. pahelA buddhithI parIkSA ane pachI khAvAlAyaka rahetA nathI. kaMdamULamAM eka ja zarIramAM svIkAra evo krama nathI. vaLI ApaNI buddhi vivekapUrNA che anekAneka jIva samAyA che mATe tenI jIvanazakti - enI khAtrI zI? ApaNI vicAra zaktinI maryAdA che. jIvaMtatA lAMbo samaya sudhI TakelI jovA maLe che. A mATe ApaNI mULa paraMparA A che ke zraddhAthI svIkAra karIne sarakhAmaNIe kArelAM jevA zAka-bhAjImAM alpa -ati pachI ja tene vadhu sArI rIte samajavA mATe buddhithI alpa saMkhyAmAM jIvo che tethI tenI sthiti thoDA ja samayamAM UMDA jaIe. vaNasI jAya che, saDavA lAge che. vaLI A ja kAraNe pratyeka kaMdamULa pratye AvuM ja valaNa upakAraka che. kaMdamULanA vanaspati karatAM sAdhAraNa vanaspati svAdamAM vadhu mIThAM tyAgI ane kaMdamULanA rAgI -A bannemAM bahu spaSTa bheda lAge che. khUba bhAve ne khUba khavAya ! samajAya che. tAmasa AhAra ane sAttvika AhAra -A be niyama evo che ke jeno paricaya khUba lAMbA samayano bheda che. mULabhUta rIte ApaNe zAkAhArI chIe. pazcimanA rahe temAM prIti jAgyA vinA na rahe. jemAM prIti jAge temAM dezonA gADha saMparka pachI ApaNe tyAM zAkAhArI zabda ja samaya jatAM Asakti thAya. ane niyama evo paNa che ke Avyo ! bAkI zAka kadI AhAra na banI zake. AhAra jIvane jemAM Asakti thAya temAM te jIvanI utpatti thAya. to annano ja gaNAya. jenA dvArA bhUkha zame, tRpti thAya AvA ekendriya svarUpa kaMdamULano nitya svAda rahe - tA bhojana. te kArya anna dvArA ja banI zake. AyurvedanA paricaya vadhe ane pachI prIti paNa vadhe. anna evuM mana jJAtA evA prAcIna RSio -vAgabhaTTa, caraka ane suzruta ane mana evuM tana ! je hoya to manane khUba game te prIti to zAkane bhojanamAM alpa ja levAnuM lakhe che. nirogI ane jenA vinA na cAle te Asakti. A Asaktine koNa? e praznanA uttaramAM, hitAhArI, mitAhArI ane kAraNe jyAre manuSya tarIkenuM jIvana samApta thAya tyAre pachI lakhyuM che ke amUnA zAka na khAto hoya athavA jIvane sAva nIcI kakSAmAM paTakAvuM paDe. evo dhaMdho koNa alpa khAto hoya te. kare ? mATe kaMdamULamAM utpatti na icchatA ho to temAM pacAsa varSa pahelAMnA ApaNA janajIvana tarapha Asakti na karavI. Asakti na karavA devA mATe temAM draSTipAta karIe to jaNAze ke rojiMdA jIvanamAM zAka-bhAjI prIti na karavI. prIti na thavA devI hoya to teno paricaya ke phaLa-phaLAdine ati alpa sthAna hatuM. AvA lIlA zAka- tyajavo paDe ! mATe kaMdamULanA tyAga dvArA sAttvika bhAjI Aje keTalAM sulabha che ! (TrAnsapaoNrTane kAraNe 1OOO manovRttine ja poSavI, vadhAravI. kilomITara dUranA gAmomAMthI zAka-bhAjI bIje divase zaheromAM maLe che tathA kaoNlDa sTorejane kAraNe Rtu-RtunA vidaLa -jaina paribhASAno zabda che. mULa zabda che zAka-pAnabAre mahinA maLatA rahe che.) te divasomAM AvI dvidaLa. sAdI bhASAmAM samajIe to. jenI be phADa thAya suvidhAo na hatI, chatAM AjanI sarakhAmaNIe te tevuM kaThoLa, maga, maTha, vAla, caNA, methI vagere kaThoLa dvidaLa jamAnAmAM Arogya AjanA jevuM kathaLeluM nahatuM. Aje kahevAya. joIe chIe evA roga sAMbhaLavA paNa maLatAM na hatAM. AvA kaThoLa sAthe, garama karyA vinAnA dUdha, dahIM, loko sAduM ane taMdurasta jIvana jIvatA hatA. zAka-phaLa chAsano saMsarga thAya to temAM be indriyavALA sAMyogika dvArA roga zarIramAM praveze che e Aja-kAla sarvatra jovA jIvonI utpatti tarata ja thaI Ave che. vaLI A jIvo maLe che. alpajIvI hoI tenI utpatti ane laya satata thatAM rahe che. kaMdamULane jaina paribhASAmAM anaMtakAya kahevAya che. Ane abhakSya kahevAya che. AvA jIvonI hiMsA , kAkaDI vagere zAka jene e ja paribhASAmAM nivAravA mATe AvA mizra dravya - padArtho vAparavAno, pratyeka vanaspati' kahevAya che. A bannemAM pAyAno khAvAmAM levAno niSedha che. taphAvata che. kaMdamULa daza divasa pachI evA ne evA svarUpe Ama hiMsAnI dRSTie te varyu che. tad uparAMta hitanI vAto : 293 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArogyanI dRSTie paNa AvA bhakSaNane vaido, DaoNkTaro rogakAraka gaNe che. AvA mizra khorAkathI vAyunA prakopa thAya che tathA cAmaDInA roga paNa thaI Ave che. zrIkhaMDanI sAthe maganI dALa ke vAlanI dALa na khavAya. zrIkhaMDa-pUrInA jamaNamAM kaDhI banAvI hoya to te kaDhImAM caNA(kaThoLa)no loTa na vaparAya. ene badale cokhAno loTa vaparAya. rojiMdI rasoImAM paNa vaparAtI chAsane pahelAM barAbara garama karIne pachI ja emAM caNAno loTa bheLavavo joIe. keTalAMka loko evo prazna kare che ke chAsa pUrI garama thaI jAya pachI caNAno loTa emAM bheLavatAM emAM enA gaThThA thaI jAya che, tethI ame to tapelI cUle mUkI emAM chAsa mUkI tarata caNAno loTa bheLavIe chIe. A barAbara nathI. chAsa pUrI garama thavI joIe ja. eka vATakImAM caNAno loTa laI tene pANImAM kAlavI garama chAsamAM bheLavavAmAM Ave to gaThThA thaI javAno prazna raheto nathI ane doSathI bacI javAya che. bahu ochAne AvI samajaNa hoya che. sArA sArA gharomAM paNa A sacavAtuM nathI. koI paNa upayogI bAbatanI samyak samajaNa to jANI levI ja joIe. khAna-pAnanA doSathI to bacavuM ja joIe. khAna-pAnamAM svAdane mahattva ApavuM joIe e kharuM, paraMtu e sAthe AhA2nA niyamo paNa yathAvat sacavAvA jAIe ja. ApaNe dahIMvaDAMno dAkhalo laIe. dahIMvaDAMnuM nAma letAM ja ghaNAMne moMmAM pANI Ave ! vaDAM kaThoLanA banelAM hoya che. khAtI vakhate emAM dahIM bharapUra umerAya che; tyAre ja dahIMvaDAM svAdISTa lAge ! moTebhAge A dahIM kAcuM ga2ma karyA vinAnuM) ja vaparAtuM hoya che. AthI vidaLa bhakSaNano doSa lAge ja. dalIla ema karavAmAM Ave che ke dahIM garama karavAthI tenuM svarUpa ja badalAI jAya ane TesTa (svAda) paNa vicitra thaI jAya ! paNa nA, svAdane kendramAM rAkhIne ja jo ApaNA AhAranA dhoraNo nakkI karIzuM to Arogya kathaLaze. zarIra kathaLavA sAthe ApaNA bhAva, mana, vicAro ane pariNati -A badhuM badalAtuM badalAtuM sUkSma rIte ane pachI pratyakSa rIte hiMsaka, krUra ane asahiSNu banaze. amArI pAse AvatA ghaNA loko nikhAlasapaNe kahe 294 pAThazALA che ke dharma ka2vA jevo che ema ame buddhithI svIkArIe chIe paNa AcaraNamAM mUkavAnuM mana thatuM nathI. to, eno paNa javAba A che . jema jema AhAramAM AvI pragaTa hiMsaka paddhati cAlatI raheze tema tema enAM pariNAmonI komaLatA, sahajatAno hrAsa thato jaze. mATe AhAramAM khUba sAttvika, zuddha ane nirvikArI khorAka taraphano pakSapAta vadhaze tema pharIthI ApaNe sAttvika mananA mAlika banatA jaIzuM. hAIbrIDa TameTAM viSe jANavA maLyuM che ke tenA kada, rUpa, raMga AkarSaka hoI koIne paNa te khAvAnuM mana to thaI Ave, paraMtu ene hAIbrIDa banAvavA mATe emAM kevA kevA jherI kemikalono upayoga thAya che te jANIneAvA TameTAM khAvAnuM bhAgye ja koI pasaMda kare ! jenuM dhAmadhUmathI svAgata thayuM che evI A ekavIsamI sadImAM bajAru khAna-pAna bhayAnaka bheLaseLathI ubharAI rahyA che. viveka to ApaNe jAte ja keLavavo paDaze. bajAranI koI paNa khAdya cIja moMmAM nAkhatAM pahelAM sattaravAra vicAra karavo paDe tema che. breDa-baTara, senDavIca, keka jevI cIjono je hade ghara gharamAM vaparAza vadhyo che te ciMtAjanaka che. e badhuM kevI rIte bane che e jovAmAM Ave to coMkI javAya tema che. eka to meMdo, vaLI tene poco banAvavA mATe AthavAmAM Ave che. bekTeriyAnA puSkaLa jIvo satata utpanna thatAM rahe tyAre Atho Ave. A badhuM Arogya mATe duSpAcya che. e pacAvavA mATe AMtaraDAne vizeSa zrama paDe. Ama A khorAka saMpUrNapaNe varjya che. khAna-pAna aMge hitanI vAtomAM eka nAnI paNa mahattvanI vAta umerIe. buphenI phezana evI jaDa karI gaI che ke jANe pATale besIne jamavAnuM junavANI lAge ! kharuM jotAM UbhAM UbhAM khAvAthI sTamaka -peTane baLa paDe che. hAIjanika dRSTie paNa UbhAM UbhAM khAvuM salAhabharyuM nathI. jamatI vakhate peTa-hojarI narama ane DhIlA hoya te sAruM gaNAya che. tethI ApaNI prAcIna bhojana paddhati ja zreSTha che. patnIe heta-prItathI rasoI karI hoya, mAtAnA hetathI jamADatI hoya; vaLI jamatI vakhate prasanna haLavuM vAtAvaraNa hoya to te khorAka sAceja Arogyavardhaka ane puSTikAraka banI rahe. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 vahIvaTa Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika vahIvaTadAronI AcAra-vicAra saMhitA -- eka aMgulinirdeza vizva upakArI zrI mahAvIra prabhunA caraNomAM vaMdanA karI, AjanI vAta zarU karIe. - ApaNA jaina samAjanA aneka nAnA-moTA saMghanA vahIvaTadAro jyAre maLe tyAre avAranavAra amane pUchatA rahetA hoya che ke amAre zuM karavuM joIe ane zuM na karavuM joIe, ke jethI amAro vahIvaTa pAradarzaka bane ane ame pApathI bacI jaIe. A badhA mobhIone najarasamakSa rAkhI emane upayogI vAto karavAno upakrama che. joIe. sauthI vizeSa to e ke e potAnI jAtane vyavasthApaka mAnavo joIe. nakkI karAyelA baMdhAraNa ane dhArAdhoraNa mujabano ja e vahIvaTa karato hovo joIe. mArA saMghanI peDhI e jinazAsananI mULa peDhInI eka zAkhA (brAMca) che, jina zAsanano copaDo eka che, mArA derAsaranA bhaMDArano eka eka paiso bhAratabharanA sakaLa saMghano che." - evuM mAnanAro te hoya. te evuM na mAne ke mAre tyAMnI Avaka mArA ja saMghamAM vAparavAnI, bIjAne zAne ApavAnI ? kadAca ApavI paDe ema hoya to, ApaNe tyAM vaparAI rahe pachI je vadhe emAMthI thoDI thoDI ApavI. ApaNe tyAMnA badhA bAraNAM cAMdInA thaI jAya, prabhujInA pUMThIyA cAMdInA thaI jAya - ahIMnuM cAMdI-sonuM ahIM ja vaparAvuM joIe - AvA vicAro saMghanI moTI AzAtanA kare che. jyAre anya aneka derAsaro jIrNa thaI gayA che tene bhoge vaparAtI A cAMdI, cAMdI nathI paNa kathIra che! vahIvaTadArono prazna zrI saMghanA mULabhUta prazno paikIno che. vahIvaTadAra ane te paNa ati zAsananA sAtakSetrano vahIvaTadAra ! vahIvaTadAranI pAse je sattA che te paNa ghaNI moTI che. e potAnI jAtane zrI saMghano pratinidhi mAne to tenI sIkala ja badalAI jAya ! prabhuno ane prabhunA zAsanano, prabhunA saMghano huM sevaka chuM evA bhAvathI vahIvaTa thAya to lAbhadAyI thAya. paraMtu vartamAna vahIvaTadAranA dIdAra, mAlikanA che ema kahevuM paDe che. manamAM prazna paNa thAya che ke AjanA vahIvaTadAranuM kvaoNliphikezana zuM? temanI pAtratA keTalI? A vizvAsamAM jyAre thApa khavAya che tyAMthI ja kharI yAtanAnI zarUAta thAya che. sArthakatA na jaLavAya eTale pariNAma avaLuM Ave che. mukhyatve ApaNe paisAdAra ane saMpanna vyaktine vahIvaTadAra banAvIe chIe. hakIkatamAM A yogyatA viparIta jaNAya che. paiso ja kendramAM Ave che. paisAdAra vyakti hisAbamAM golamAla na kare evuM manAya che. ThIka che. paiso kadAca sacavAze paraMtu bIjuM badhuM - Adara bahumAna vagere khADe jAya che. dharmanA bhoge sacavAto paiso paNa adharmano paiso che. te sadbuddhi naSTa kare che. koNa samajAvaze A? bhale te paisAdAra hoya, paraMtu pahelI yogyatA e che ke te dharmano rAgI hovo joIe. devaguruno to rAgI hoya ja. te prAmANika hovo joIe. dharma-dravyanI vyavasthAno kuzaLa jANakAra hovo to sAmAnya rIte tame sahu jANo ja cho ke, vahIvaTa kema karavo! chatAM, keTalIka vizeSa vAto tamArA dhyAnamAM na AvI hoya, AvI hoya to te te muddAonI gaMbhIratA na jaNAI hoya evA ghaNA muddAo paratve tamAruM dhyAna doravuM che. zAstrapATho sAthenI A viSayanI vAto to ApaNe tyAM prakAzita thaI cUkI che, temAMthI te jANI zakAze. ahIM keTalIka vyavahAru bAbato tarapha aMgulinirdeza karavo che. (1) vItarAga prabhunA saMghano vahIvaTa karavAno moko maLyo che te, "ApaNuM e kevuM puNya ke AvuM puNyavRddhinuM kAma ApaNane maLyuM." -- AvA bhAva manamAM niraMtara rahevA joIe. potAnI jAtane bhAgyazALI gaNavI joIe. cAlu peDhInI jema A vahIvaTane na gaNavo joIe. dhaMdhAdArI peDhIomAM jema zeThAI karavAmAM Ave che tema ahIM thavuM na joIe. (2) deva ane guru pratye atizaya mamatva, prIti ane bhaktibhAva hoya to ja A vahIvaTa svIkAravo anyathA puNya baMdhAya evA A sthAne ghaNuM pApa baMdhAI jaze. gusaMsthA 29 6: pAThazALA Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratye apAra Adara ane bahumAna joIze. pApa pratye ane pAse jaI bIjuM ja zAka potAnA ghara mATe lIdhuM. dA.ta. prabhunI AzAtanA bAbate khUba Dara hovo joIze. A eka jamaNavAra mATe TIMDorAM levarAvyAM hoya, to potAnA ghara mATe kvaoNliphIkezana" che! bhIMDA lIdhA. e ja kAchIyA pAse lIdhA hota to te (3) TrasTI ke vahIvaTadAra banavA mATe paiso-zrImaMtAI ATalAnA paisA paNa na le. koI jonArane zaMkA jAya ke e moTI lAyakAta che evuM dhoraNa AjakAla jovA maLe che. potAnA ghara mATe paNa bheguM laI lIdhuM haze! ethI bacavA A ThIka nathI. upara jaNAvyuM tema tamArA hRdayamAM dharma tathA ATalI kALajI rAkhI hatI. dharma-guru pratye atizaya prIti-bhakti hovA ja joIe ane (12) saMghanA kAme bahAragAma javAnuM paNa avAranavAra vyaktigata jIvana niyamabaddha hovuM joIe. thatuM hoya che. derAsaranA kAme jayapura jevA zaheramAM javAnuM (4) roja prabhujInI pUjA-sevA to tamAre badhAe karavI thatuM hoya che. guru mahArAjane cAturmAsa mATe vinaMti karavA ja joIe. upAzrayamAM birAjamAna guru mahArAjane savAra- javAnuM thatuM hoya che. tyAre rAtri-bhojanano avazya tyAga sAMja vaMdanA karavI joIe ane vinaya pUrvaka kAMI kAmakAja rAkhavo. (vahIvaTadAranA parivAramAM kaMdamULano sadaMtara tyAga hoya to te pUchavuM joIe. davA-auSadha-pustaka jevI koI hovo ja joIe) javA AvavAno gADIbhADA vagere kharca thayo sevA pharamAve te jema bane tema jaladI teone pahoMcADavuM. hoya te aMdaroaMdara vaheMcI levo paNa saMghanA copaDe na joIe. caDAvavo. chUTako ja na hoya te te bAbatano saMghanI mITiMgamAM (5) vahIvaTadAra vyakti javAbadAra vyakti che. jANatAM khulAso karavo joIe. ke ajANatAM deva-gurunI niMdA karavI nahIM, sAMbhaLavI paNa (13) aThThama ke evA tapanAM attaravAyaNAM ke pAraNAM nahIM. peDhI para ke derAsaranA parisaramAM AvuM kAMI paNa thavA hoya tyAre mAtra saMghanA hoddedAranI rUe jamavA na besavuM. devuM joIe nahIM. jene rasoDAno vahIvaTa soMpAyo hoya te sivAya koIe paNa (6) je beMkamAM peDhInAM khAtAM hoya tyAM eka paNa rasoI cAkhavI nahIM. vahIvaTadAranuM khAtuM hovuM joIe nahIM. (14) potAnAM gharanAM ke dukAnanAM aMgata kAma paisA (7) saMgha saMbaMdhI eka paNa paiso potAne ghera ke ApIne paNa peDhInA munima ke derAsaranA goThI ke upAzrayanA khissAmAM rAtabhara na rAkhavo. mANasa pAse karAvavA nahIM. (8) bane tyAM sudhI koI paNa rakama svayaM levI nahIM. (15) je je sthAnanI javAbadArI potAne mAthe hoya e munima ke mahetAjI ke menejarane ja te soMpI devI. jIvadayAnA badhAM sthAnoe divasamAM ekavAra to jAte javAnuM rAkhavuM. chuTTA paisA paNa potAnI pAse na rAkhavA. dA.ta. derAsaranI javAbadArI lIdhI hoya to, derAsara jAya ta-pUjananI thALImAMnA paisA jAte peTImAM tyAre derAsaranI AjubAju badhe pharIne, kAjo barAbara kADhyo mUkavA. potAnI junI, phATelI noTa badalAvI emAMthI navI che ke nahIM, pANI barAbara gALavAmAM Ave che ke nahIM, laI levA jevuM kAma na karavuM. aMgaluchaNAM barAbara dhovAya che ke nahIM, jaMgalUchaNAM ane (10) saMghanA makAnomAM kaDiyAkAma, raMgakAma ke pATaluchaNAM alaga alaga dhovAya che ke nahIM - A badhuM kAma riperIMgakAma cAlatuM rahetuM hoya che. AvA vakhate koI paNa kALajIpUrvaka jovuM, saMbhALavuM. vahIvaTadAre e kArIgarone potAnA aMgata ghara-dukAna-vakhAra- (1) mAM cokhkhuM karavA mATe rAkhelAM pANInAM mATalAM kArakhAnAmAM kAme na ja lagADavA. rAtre, derAsara mAMgalika karatI vakhate, khAlI karI korA karavA (11) anya eka AvI bAbata khAsa khyAlamAM mUkAyAM che ke nahIM? savAre navuM pANI bharatI vakhate e mATalA rAkhavAnI che. peDhI-saMsthA mATe roja kAMI ne kAMI kharIdI korA hovA joIe. karavAnI hoya che. A aMge amadAvAdanI eka poLanA (17) deva-pUjA mATenuM ghaseluM sukhaDa vaparAyA pachI, vahIvaTadAre potAnI vAta karI che e anukaraNIya che. 30- vadhe te eka thALImAM padharAvI sukAvA devuM; paNa vATakAmAM 35 varSa pahelAMnI A vAta che. paryuSaNa pachInA emanuM ema na rahevA devuM, vAsI sukhaDano doSa lAge. e badhuM svAmIvAtsalya jamaNa mATe pote mANekacoka zAka levA gayA. bheguM thAya tyAre teno vAsakSepa taiyAra karAvavo. jamaNavAra mATe joItuM zAka levarAvyuM. pachI te bIjA kAchIyA (18) jJAnapUjAnI je rakama jamA thAya te jJAnakSetramAM vahIvaTa : 297 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vAparavI. jJAnabhaMDAronI surakSA ane kALajI levAya prabhujIne caDAvelI badAma - zrIphaLa pharI enA e na vecavA. e jarUrI che. tenI agatyatA vistArathI samajavI. te to mahAdoSanuM nimitta bane. ' (19) prAcIna zAstronuM saMrakSaNa e AjanI ghaNI (27) divALImAM AyaMbila khAtAmAM mIThAI, pAka, agatyanI jarUra che. jJAnadravya phAlatu gujarAtI pustakomAM na guMdarapAka vagere banAvarAvIne vecANa na karavuM. A paNa vaparAya. jJAnadravyane jANakAro sAthe masalata karyA vinA mahAdoSa che. jema jema AvI pravRtti vadhatI jAya che, tema tema devadravyamAM TrAnsaphara na karavuM ane mahA doSathI bacavuM. dharmathI dUra thavAya che e spaSTa dekhAya che. AyaMbila khAtAno (20) jIvadayAnI rakamanI kyAre paNa epha. DI. na nakaro ApIne paNa e na karavuM ane saMsthAnA mULabhUta hetune karavI. e khAtAmAM hajAra-be hajAranI rakama udhAra bolavI vaLagI rahevuM. joIe. (28) saMsthAmAM rakama ekaThI karavA mATe phoTAnI skIma (21) koIka tIrthanA jIrNoddhAramAM ke koI saMghamAM paNa AvakArya nathI. vaLI dAna sATe phoTo lagADavA devadravyanI rakama apAI hoya ane te mATe saMsthA bahumAna ApanAranuM jIvana evuM nathI ke te darzanIya gaNAya! khAsa, karavA icche, to e bahumAna vahIvaTadArothI na levAya. e upAzrayamAM to A dekhADA na ja karavA. rakama sakaLa saMghanI che. e bahumAnanA adhikArI pote nathI (29) dhArmika saMsthAnI rakama eka sAthe eka ja beMkamAM evI spaSTatA vahIvaTadAranA manamAM hovI joIe. sakaLa na mUkavI. vyAja vadhu maLatuM hoya e lobhathI paNa Ama na saMghano eka ja copaDo che ane anya nAnA-moTA saMgha enI karavuM. tenAM bIjAM zuM nukazAna thAya te dhyAnamAM rAkhavuM. zAkhA ja che. (30) vahIvaTadAroe bolInI rakama, caDhAvAnA paisA (22) derAsaramAM deva ke devInI svataMtra alaga derI ane TIpamAM lakhAvyA hoya te badhuM samayasara- eka mahinAnA banAvavI hoya to te mATenI rakama devadravyamAMthI vaparAI hoya samayamAM bharapAI karI devuM. kadAca evA saMjogo na hoya to, to te, te deva ke devInA khAte udhAravI. kramazaH e deva ke saMvatsarI pratikramaNa karatAM pahelAM to bharapAI karI ja devA. devInI je Avaka thAya; pratiSThAmAM Avaka thAya to te Avaka jo tema na thaI zakyuM hoya to bIje varSe caDhAvA-bolI to ja devadravyamAM vyAja sAthe jamA karAvavI jarUrI che. te devInI bolI zakAya ke jyAre junA paisA bharapAI thaI jAya. cUMdaDIo Ave temAMthI suMdara patAkA banAvI upayogamAM laI vahIvaTadAroe A niyama avazya pALavo joIe tathA saMghamAM zakAya. pracalita karavo joIe. devadravya ke dharmadravyano paiso gharamAM (23) je tIrthamAM zikhara paranI dhvajA vAraMvAra navI rahI jAya to peDhIo pachI paNa e mATe sahana karavuM paDe che. caDAvAtI hoya te tIrthamAM utArelI dhvajA navA jevI hoya to -- AvA vyavahAru mudAo mArA dhyAnamAM AvyA tenA anya tIrthomAM jarUriyAta pramANe mokalI zakAya. anyathA e tarapha Aje AMgaLI cIMdhI batAvI. bIjA paNa ghaNA muddA utArelI dhvajA bIjA zuM kAmamAM Ave? hoI zake. ATalA muddA to barAbara che. mukhya mudo to tamArA (24) vahIvaTadAra tarIkenA vizeSAdhikAro vahIvaTadAre hRdayanI saccAI che. A javAbadArI nibhAvavAmAM tame tamAruM na bhogavavA; jevA ke, derAsaramAM pUjA karavA jAya tyAre goThI dila keTaluM reDo che te agatyanuM che. hRdayane khUba ja namra, kesaranI vATakI Ape, dhUpa--dIpa Ape, cAmara Ape; ema vinayI, saraLa ane sevAbhAvathI chalakatuM banAvavAthI tainAtamAM UbhA rahe. AvuM na thavA devuM jethI AtmAnA vahIvaTadAranA nAmamAM cAra cAMda lAge che. sevakapaNAnA karmabaMdhanathI bacI rahevAya. bhAvathI tame ahIM ghaNAM yazane ane paralokamAM puNyane hAMsala (25) saMghajamaNamAM je mIThAI vadhe tene, bhAva kADhI karo cho. kadI vecavA na mUkavI paNa AjubAjunA ajaina kuTuMbomAM ke dukAnomAM prasAdarUpe badhAne pahoMcADavI; temAM vadhu ApaNo vahIvaTa aNIzuddha hovo joIe. ApaNA zAsanaprabhAvanA thAya. jIvananI kIrtirUpa hovo joIe. saMghanA anya sabhyonI prIti (26) haMmezA vyApAramAM dharma dAkhala karavAnI koziza saMpAdana karavAnI nema hovI joIe. prabhujIe nirUpelA karavI paNa dharmamAM vyApAra dAkhala thavA devo nahIM, evuM thAya siddhAMtone vaphAdAra rahevA mATe mana pApabhIru hovuM joIe. to dharma vidAya thaze ane vyApAra Ubho raheze! jema ke, parivArano dhaMdho saMbhALanAra anya koI hoya to tamAre 298:pAThazALA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roja be kalAka Avo niHsvArtha vahIvaTa karavAmAM prApti paNa thaI zake. tame badhA tevA phaLane prApta karo ApavA joIe. evI zubhecchA darzAvuM chuM. prabhujInI peDhIno vahIvaTa maLe e dhanyabhAgya che. e ATalI zIkhAmaNa mAtra kalyANamitra gurabhAve tamane vahIvaTa doSarahita karavAnA phaLarUpe yAvat tIrthaMkara padanI ApI che. dIpatA vahIvaTanI guru cAvI vahIvaTI sUjha e kudaratanI AgavI bakSIsa che. kyAreka to te peDhI - dara peDhI vArasAmAM maLe che. ghaNIvAra amadAvAda pATaNanA amuka-amuka kuTuMbamAM AvuM jovA-jANavA maLyuM che. evI vyaktione haiyA-ukalatane kAraNe, kyAre? zuM? kema? kevI rIte karavuM te zIkhavavuM nathI paDatuM; ApameLe Ave che. A vAta svIkAryA pachI paNa eka vAta agatyanI gaNAya che. je vahIvaTadArane potAno vahIvaTa dIpato ane jAgato rAkhavo hoya teNe roja roja e vahIvaTanA copaDA jovA joIe. nImelA mahetA-munimake menejara kAma kevI rIte kare che tenI kALajIbharI dekharekha rAkhavI joIe ane A kAma karavA mATe e saMghanI, saMsthAnI, peDhI ke oNphisamAM roja javuM - javuM ja joIe. eka Avo prasaMga jANIe je upara jaNAvelA sucanano mahimA samajAvaze. gujarAtanA lADIlA lokasevaka ravizaMkara mahArAjano prasaMga che. eka gAmamAM kheDUtonI sabhA samakSa thoDuM bolyA pachI, koIne kAMI pUchavuM hoya to pUcho, tevuM kahyuM. tyAre eka kheDUtabhAI jeoe sArAM kapaDAM paheryA hatAM, te UbhA thayA. hAtha joDI, vinayapUrvaka, prazna pUchavAnI anumati mAMgI. mahArAje hA kahI. bhAIe pUchyuM : mahArAja! Apa gAmogAma pharo cho, ghaNI jAtanA mANasone maLo cho. ghaNA kheDUtonA paricayamAM paNa cho. to, mAre jANavuM che ke khetaramAM sArAmAM sAro pAka thAya te mATenuM uttama khAtara kayuM? bhale ghaNuM moMghuM hoya, paNa jo tevuM khAtara jaNAvo to ame te vAparIe ane mabalakha pAka meLavIe. ravizaMkara mahArAje khoMkhAro khAIne kahevAnuM zarU karyuM! kahuM? jo ke evuM khAtara che, paNa te khUba moMghuM che." sabhA ekI avAje bolI, "bhale, bhale. paNa kahone!" mahArAja kahe, 'tamArA paganI raja." sabhA vicAramAM paDI! "e zuM? amane na samajAyuM.' mahArAje spaSTatA karI. "roja-roja tame tamArA khetare jAo eTale khetaramAM UbhA raho. khetaramAM cotarapha pharo. AjubAjunI jagyAne juo. tamArA paganI dhULa tyAM paDe. tame tyAM UbhA ho to ja tamane sUjhe ke ApaNe Ama karIe, A rIte karIe vagere.... ane tethI tamArA pAkanA utArAmAM ghaNo vadhAro thAya.' basa, A rIte ja A prabhujInI peDhImAM paNa roja ochAmAM ocho eka kalAka to vitAvavo ja joIe. mAtra mahetA ke munima upara AdhAra rAkhavo, ethI vahIvaTadAra kyAreka muzkelImAM mukAya che; AvuM banatuM paNa hoya che. eka banelI ghaTanA : eka saMghamAM paryuSaNa parvamAM saMvatsarInA divase, bArasAsUtra vahorAvyA pachI tene sonA-rUpAnA phUlaDethI vadhAvavAmAM Ave ane teno caDhAvo bolAya. ane krama mujaba, Agale divase, eTale ke bhAdaravA suda trIjanA divase, teno caDhAvo paNa bolAyo. cothanI savAre, zrI bArasAsUtra vahorAvavAmAM AvyuM. pAMca pUjA paNa thaI. pachI vAro Avyo sonA-rUpAnA phUlaDe vadhAvavAno. jemaNe A caDhAvo lIdho hato temano parivAra hoMze hoMze AgaLa Avyo... vahIvaTadAre upAzrayanA mANasanA nAmanI bUma pADI, karasana! phUla lAva!" karasana doDato Avyo, 'phUla? phUla kyAM che? mArI pAse nathI!" vahIvaTadAranA caherAno raMga badalAyo. bUmAbUma ane doDAdoDa! Akho saMgha hAjara. caDhAvo bolanAra parivAra Atura! muni mahArAja bArasAstranuM vAcana zarU karavAnA vicAramAM... chevaTe chUTA cokhA ApavAmAM AvyA. kAma calAvyuM. caDhAvo bolanAra parivAranA mobhI samaju ane udAra. bAkI to, kSamApanAnA AvA pavitra divase moTo jhagaDo paNa thaI jAya! AvI badhI cIja-vastuo vahIvaTadAre jAte zodhIne taiyAra rAkhavI joIe. mAtra zeThAI to lAMchanarUpa banI rahe. prAsaMgika rIte vahIvaTadAranI javAbadArIo tarapha A aMgulinirdeza che. (samajune to IzAro ja basa thaI jAya!) "doDo' nahIM. cAlo' e dIpatA vahIvaTanI guru cAvI che. Stels! vahIvaTa: 299 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtha sevAnI uttama taka che; vadhAvI lo sthairya prabhAvanA bhaktiH, kauzalyaM jinazAsane / tIrthasevA ca paJcAsya, bhUSaNAni pracakSate // kaho ! zA mATe ahIM upasthita thayA cho ? sabhA : amArA jIvanano A dhanya avasara che. ame zrAvaka ane zrAvikAo maLI doDhaso jeTalI saMkhyAmAM cha'rI pALatA saMgha sAthe tIrthAdhirAjanI yAtrAe pagapALA jaI rahyA chIe. AvA avasare, amane guNonI prApti thAya ane amArA doSonI hAni thAya tevI, kartavyapreraka hitazikSA ApavA kRpA karo ! sAce ja tamArA jIvanano A dhanya avasara che. A avasa2ne tamAre zobhAvavAno che. yAtrA -ane te paNa uttama niyamonA pAlana sAthenI yAtrA karyA bAda, pratyeka divase e yAtrApathamAM AvatAM gAmegAmanA tIrthanI yAtrA sahita, girirAjanI yAtrAnI anumodanAnAM ajavALAM patharAtAM rahe tevuM tamAre jIvavAnuM che. AvI yAtrAnA niyamonI to tamane jANa haze ja. rAtribhojanano tyAga hoya ja. have yAtrAnA divasomAM ukALeluM pANI pIvAno niyama pALavAno hoya, barAbara ! jo ATalI moTI saMkhyAmAM badhA acitta (ukALeluM) pANI vAparavAnuM rAkhazo to tamane kevo uttama lAbha maLe ! badhA sAdhu-sAdhvIjI mahArAjane vinaMti karI zakAya ke H pANIno lAbha amane Apo ! AhAra to maryAdita vaparAya, jyAre pANIno lAbha divasabharano maLe. eka mahattvanI ane majAnI vAta paNa jaNAvuM : yAtrApatha para cAlatAM maunanI majA mANajo. vAto to bahu bahu karI, have mauna ! kyAreka kAMI bolavAnI icchA thAya, na 300: pAThazALA rahevAya, to stavanonuM gAna moTe svare karajo. sau sAthe maLI Ama khulle gaLe prabhu bhakti karazo to hRdayamAM enuM sAmIpya ane sAMnidhya anubhavazo ! ane jojo, sthAne pahoMcavAnI utAvaLa na karatA. utAvaLane to ahIM mUkIne ja jajo. nirAMta, nirAMta ne nirAMta. e ja moTI mirAta ! have mAre eka khAsa vAta karavI che. mahattvanI vAta che. vahIvaTadAro ane saMghapatio mArI A vAta mana daIne sAMbhaLe ane mana para le. tIrthayAtrA e vihArayAtrA che. raste vidhavidha jinamaMdiro Avaze. navAM ane jUnAM, nAnAM nAnAM tIrtho Avaze. tame jozo ke A tIrtho bhAre samasyAmAM sapaDAyAM che. tenA vahIvaTadAro ciMtAmAM DUbyA che. teo kahetA hoya che H AvAM badhAM taMtro amAre kevI rIte calAvavAM ? kevI rIte nibhAvavA ? yAtrIonI saMkhyA ghaTI rahI che. zani-ravimAM baso bharI-bharI loko Ave. TapoTapa darzana karIne ravAnA ! bhojanazALAmAM jamavAnuM TharAvyuM hoya to jamIne, thALIdITha nakkI karelI rakama bharIne cAlatA thaI jAya che. zani-ravi sivAya khAsa yAtrIo Ave nahIM. Ama jhaTapaTa AvI, darzana karI cAlyA jAya te amArI paristhiti jANe nahIM; kharca thayo hoya tenAthI aDadhI-poNI rakama bharAve -te paNa e divasanA eka TaMka pUratI ja. bAkInA somathI zukranuM zuM? tIrthasthaLa nAnuM hoya to ya zuM ? eno nibhAvakharca to hoya ja ne ? mahetA-munIma-rasoIyA-vaoNcamena-saphAI kAmadAra ane bIjA badhA kAyamI sTAphano nibhAvakharca kyAMthI kADhavAno ? tame jANo cho ? A bojAne pahoMcI vaLavA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahIvaTadAronI najara kyAM jAya che? bIje kyAM jAya? nAnA tIrthane sAcavI levAnuM kAma AsAna banI eka ja khAtuM taratuM hoya che. te che devadravya ! temAMthI havAlo rahevuM joIe. kheMce. vyAjavinAnI lona letA hoya ema mana manAvI e devadravyanA devAthI zrI saMghanuM teja jhAMkhuM paDatuM jaze. rakamamAMthI A badho kharca kADhe ! dareka saMghane evI bhAvanA hoya ja ke potAnA saMghanA bolo, AvI rIte cAle to saMgha DUbe ja ne ! paisA potAnA jinamaMdiramAM vaparAya ane te devavimAna jevuM Aje jainomAM je AbAdI ane samaddhi dekhAya che tenuM bane ! tethI AgaLa vadhIne, dareka saMghane evI bhAvanA thavI kAraNa devadravyanI zuddhi ane jIvadayAnI vRddhi che. have AmAM joIze ke : mArI najIkanuM eka tIrtha ame saMbhALIe ane devadravyanI zuddhi kyAM rahI ? devadravyanI rakamo anya tene jAjaramAna baneluM rAkhIe. khAtAomAM kheMcI-kheMcI emAMthI cAlatAM dharmazALA - AvuM vicAravAthI kAmasugama banI jAya evuM lAge che. bhojanazALA kevA doSarUpa banI rahe? eka hamaNAMno tAjo prasaMga tamane badhAne jaNAvuM. sabhA : emAM to vahIvaTadArone mAthe e doSa che, ame preraNA maLe evI vAta banI che. zuM karIe ? A comAsuM pUrNa thayuM eTale moTA saMghomAM cha'rI pAlita ' are bhAI! AmAM to tame ya doSita thAo cho ane saMgha-yAtrAnA prastAva Ave ja. na Ave to navAI ! te ame paNa doSita thaIe chIe. saravALe ApaNe badhA DabIe mujaba, surata zaheranA eThavA-lAInsanA saMghamAM AvI chIe ! bhAvanA thaI. najIkanuM tIrtha jhagaDIyAjI ! AcArya sabhA : A mATe to vahIvaTadAroe ja koI yojanA mahArAjazrI guNaratnasUrIzvarajInI nizrAmAM saMgha cAlyo. ghaDavI joIe, AvI bhUlanA to teo ja doSita gaNAya, ATha divasanI yAtrA ane 1500 jeTalI vizALa saMkhyA ! ame zA mATe ? tIrthamAM pahoMcavAnA be divasa bAkI rahyA tyAre tIrthanA sajjano ! upara-uparathI vicAratAM to tamArI vAta vahIvaTadAro vinaMti mATe AvyA. arasaparasa vAto sAcI Thare, paNa saheja UMDANamAM javuM paDaze. vAta nIkaLI. saMghanA vahIvaTanI vAta to nIkaLe ja. jhagaDIyA jinazAsananI che ane jhINavaTabharI che. ApaNA tIrthanA vahIvaTadAroe kahyuM : "amAre mAthe moTI musIbata jinazAsane to koIpaNa praznane badhI ja bAjathI vicAravAno che, have A tIrtha kema calAvavuM?' AcArya mahArAjazrIe kahyo che. ame vihAramAM e tIrthoe pahoMcyA; gaucarI- sahaja pUchyuM: 'evI te zI takalIpha che?" pANI mATe e bhojanazALAmAM ja javAnuM. devadravyanA paise javAba maLyo : 'vahIvaTa mATe bhaMDoLa ja kyAM bheguM thatI rasoI amArA pAtrAmAM Avaze. tamArA parivAranI thAya che ! bhojanazALA ane dharmazALAno moTA sTAphane baheno-dIkarIo, jeo sAmAyikamaMDaLa, snAtramaMDaLa, nibhAvavA mATe niyamita pagAra vagere cUkavavA ja joIe. pAThazALAonA upakrame yAtrA-pravAse jAya che te badhAM A yAtriko Ave ke na Ave, pUratI ane joItI rakama lakhAve bhojanazALAmAM ja lAbha Ape che. peTamAM karyuM anna jaze? ke na lakhAve paNa A badhuM to menTeIna karavuM ja paDe. A kone A vicAra Ave che? vyavasthA jALavavA amAre rUpiyA cauda lAkha devadravyanA A mahAdoSa che. sakaLasaMghane sparzato doSa che. vaparAI cUkyA che ! have to devadravyamAM paNa jhAjhI silaka pAlitANA, zaMkhezvara ane mahuDI jevAM thoDAM gaNyAgAMThyAM nathI rahI. Avaka ja na hoya to bhaMDAro paNa khAlI tIrthone bAda karo to uttara gujarAta, rAjasthAna vageremAM thaI jAya !" bhojanazALAvALA tIrthonI A ja dazA che. A badhA nAnA AcArya mahArAja ciMtAmAM paDI gayA. sAdhusaMsthAmAM tIrtho mATe jarUra kAMI vicAravuM joIze. ATalA saMskAra to gADha che ja. teo ja taTasthatAthI vicArI vi.saM. 2061nI sAla sukRtamAM sadvyaya karavA mATe zake ane mArga zodhI zake. saMghanA vahIvaTadArone bhegA karI zukanavaMtI sAla che. jaina saMghomAM dIkSA-upadhAna-saMgho vagere A badhuM jaNAvyuM. enI carcA karI. vikalpo vicAryA. preraNA moTA pramANamAM thayA che ane thatA raheze. emAM karoDo ApI. teonA phaMDamAMthI pAMceka lAkha rUpiyA phALavI zakAya rUpiyAno sadavyaya thAya tyAre te nimitte AjabAjanA ekAda tema che, evuM kahyuM. chatAM paNa ATalo moTo khADo kema vahIvaTa : 301 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrAya? AcAryazrIe rasto kADhyo : saMghapati vIsanI ane bhArapUrvaka vicArajo . tamArAmAM paDelI zaktine saMkhyAmAM hatA. dareka zreSThI agiyAra hajAra rUpiyA lakhAve. gopavyA vinA udAratA vahAvajo. tame eka, A tarapha najara bAkInI khUTatI rakama mATe TIpa karI levAze. mAMDazo to, te bIjA anekane preraNArUpa banaze. aneka dAnaprastAva harSabhera vadhAvI levAmAM Avyo ! pravAha A tarapha vaLaze. A to mULamAM pANI sIMcavAnI mALAropaNanA divase A yojanAnI yogya jAherAta vAta che. pAMdaDe pANI reDavAnuM baMdha karIe ane mULa tarapha karavAmAM AvI. saMghamAM joDAyelA bhAgyazALIomAM surata vaLIe. ane muMbaIthI AvelA ghaNA saMpanna ane sukhI loko hatA. Aje be vAta tamArI samakSa karI. eka tamArA vAta bhArapUrvaka thaI tethI sahu koInA manamAM vasI gaI vyaktigata jIvanamAM yAtrAnI suvAsa mahekatI rahe te mATenI ane anumodanApUrvaka jhIlAI. cauda lAkha to palakavAramAM ane bIjI vAta te tamArA para je RNa che tenI AMzika thaI gayA ! yAtrI-saMghanA AgevAnoe sahaja saMtoSa darzAvI mukti-upAyanI. kahyuM : "basa ! have jarUra nathI.' AcAryazrIe kahyuM: 'A barAbara vicArajo. prabhunuM zAsana pAmavuM saheluM che. to jUno khADo purAyo. AvatA varasanuM paNa vicAravuM ene oLakhavuM ane tenA aMtaraMga svarUpathI cittane raMgI joIze. bhale lakhAvetame lakho.' ane eka bIjA pAMca devuM, jethI jyAM sudhI mokSa na maLe tyAM sudhI bhavobhava AvuM lAkha thayA. tAraka-zAsana maLatuM rahe tevuM karavuM jarUrI che. eka umadA kartavya uttama rIte pAra paDyuM. harSollAsa tame badhA samaju cho. bhAgyazALI cho. dharmanA rAgI chavAyo. cho. ATalI vAtane hRdayamAM pariNAmAvI uttama cha'rI pALatAM saMghonA je aneka prayojana che temAMnuM adhyavasAyanA svAmI banIne raho ! A paNa eka mahattvanuM prayojana che. mArgamAM AvatAM kSetromAM je je khAtAmAM uNapa hoya tenI pUravaNI AvA zubha nimittathI thatI rahe che. pravacana bAda, sAmAnya vAtacItamAM keTalAMka tamAro saMgha paNa mAtabara che. vaLI saMghapatio paNa bhAIoe sUcano karyA : udAramananA che. samasta jaina saMghano copaDo eka che. koIpaNa jo bhojanazALA devadravyamAMthI calAvavI paDe tema hoya tIrthanI khoTa te ApaNI ja khoTa che. saMghanI bhaktimAM thatAM tyAre... ekAsaNAmAM ekAda dravya ochuM banAvIe ane AvAM kAryo 1. hAla pUratI bhojanazALA baMdha rAkhavI. tene bhAtAkarIe to zobhAmAM vaddhi ja thaze ! AvAM kAryo to thatAM ja gharamAM pheravavI. AvanAra yAtrikone, sukhaDI - seva jevuM rahevAM joIze. bhAtuM maLe ema goThavavuM. yAtriko Ave temane 'bhAtuM zarUAtamAM je zlokanuM paThana karAyuM temAM, ApavAmAM Ave che temAM lAbha levA mATe, dainika tithinI jJAnIbhagavaMtoe A ja zIkha ApI che : yojanAmAM lAbha levA sUcavavuM. bane tyAM sudhI, anAmataApaNane mokSe laI janAra je kAyamI rakama ke vyAju rakamanI yojanA na calAvavI. samakita che, tene zobhAvanArAM 2, yAtrikonI mAMga rahetI hoya to kenTIna calAvI je pAMca bhUSaNa darzAvyAM che temAM zakAya. nahIM napho ke nahIM nukazAna-e dhoraNe teno kArobAra eka 'tIrthasevA' che. goThavI zakAya. AvAM muktidAtA tIrthonI sevA karavAno suavasara - 3. vihAramAM padhAratAM pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAja tamane badhAne maLyo che. tamArA badhAMnA vatana sahita je mumukSu bhAI-bahena vagere hoya tenA mATe bhaktiuttaragujarAtamAM che. ahIM nAnAM nAnAM aneka tIrtho che. bhavana jevI vyavasthA rAkhavI hitAvaha che; jethI temane vAlama-gAMbhu-kaMboI-metrANA jevAM aneka tIrthone TakAvavAM- vihAramAM agavaDatA na rahe ane saMgha-bhaktino lAbha saMbhALavAM-sAcavavAM te tamArI pharajano eka bhAga che. maLato rahe. Aje ATalI vAta karI. tame tenA para bhAvapUrvaka 302 : pAThazALA Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkaMpa pachI... Apa sau jANo ja cho - tA. 26 jAnyuArI, 2001mahA suda bIja 2057 nI savAre gaNatrInI sekaMDo mATe bhUkaMpa Avyo tenAthI gujarAtanA kaccha sahitanA aneka gAmomAM kevo vinAza verAyo che, bhUkaMpathI badhAne pArAvAra nukazAna to thayuM che paNa jainone to vyApaka nukazAna thayuM che. kaccha-vAgaDa pradezamAM to ghaNA moTA pAye aneka prakAranuM nukazAna thayuM che. tema amadAvAdamAM tathA saurASTramAM jAmanagara jillAmAM, unA-zAhabAgamAM prAcIna gurumaMdirone, surendranagara jillAmAM pATaDI, bajANA, vaDagAma jhIMjhuvADA vagere aneka gAmone tathA morabIrAjakoTa tathA anya gAmomAM devamaMdira, upAzraya vagere dharmasthAnakone pArAvAra hAni thaI che. saMkhyAbaMdha jinapratimAjI khaMDita thayAM che. ghaNAM pratimAjIne nirUpAye utthApana karIne anyatra padharAvavA paDyA che. jaina saMghoe, saMsthAoe, vyaktioe paNa vizALa pAyAmAM A badhA sthAnamAM jAte jaI, sarve karI tyAM marAmata, punarnirmANa vagere mAhitI meLavI che. mANasonAM kuTuMbanAM kuTuMba khaMDita thayA tene mATe paNa moTe pAye bhakti sahAya zarU thayAM che. seMkaDo jaina parivAro, zraddhAsaMpanna, samRddha parivAro hAma, dAma ne hiMmata hArI gayA che. sau prathama to te badhAne gauravabhera UbhA karavA jarUrI che tevuM badhAne lAgyuM che. vinAzane jonArA - sAMbhaLanArA badhA diGamUDha banI gayA che. nahIMtara rANakapuramAM ke pAlitANAmAM eka pratimAjI khaMDita thayA tyAre ApaNe tyAM zrI saMghamAM kevI to ciMtA phelAI gai hatI ! A to saMkhyAbaMdha pratimAjI khaMDita thayAM che chatAM e aMge khAsa baLApo, ciMtAnA svara saMbhaLAtA nathI. have mULa vAta para AvIe - A to banI gayuM. have jyAre A badhA jinAlayonA punarnirmANano prazna Avaze tyAre zuM karavuM ? jyAM je gAmamAM jevuM derAsara hatuM, jeTalAM prabhujI temAM hatAM tevuM ja derAsara banAvavuM, temAM teTalAM ja pratimAjI birAjamAna karavAM ! zuM karavuM ? e badhAnAM punarnirmANa ke navanirmANa mATeno vizALa dhanarAzI kyAMthI meLavavo ! zrI saMghomAM jamA rahelAM devadravyanAM saMcita dhanane A kAmamAM kevI rIte upayAgamAM lAvavAM, te badhA saMghone, te vahIvaTadArone temane tyAMnA nANAM AvA kAmomAM kAme lagADavA koNa do2vaNI Ape ! A badhA prazno vyApakapaNe vicAravA jevA che. pratimAjI navA bharAvavAM ke padharAvavAM to kevAM ? moTAM - nAnAM padharAvavAM te muddo paNa mahattvano che. hamaNAM jANyuM ke aphaghAnistAnamAM 2000 varSa junI vizALakAya buddha pratimAo tAlibAne khaMDita karI. samagra muslima prajA mUrtinI kaTTara virodhI che. bauddho pachIno naMbara mUrtipUjakomAM jaino ane vaidikono Ave che. vicAravA jevuM to che ja. vaLI vartamAna pracalita paddhatithI paNa pratimAjInAM teja-nUra ane AvaradAMne hAni pahoMce che. jaina gRhasthonI paristhiti paNa palaTAI che. zaheromAM to ThIka che, pUjA karanAranI saMkhyA sarakhI dekhAya che. bAkI gAmaDAMomAM to - vihAramAM ApaNA badhAno anubhava che ke - sAMje to AratImAM paNa badho lAbha mAtra pUjArI ja leto hoya che. prAcIna maMdiromAM garbhagRhamAM eka ja pratimAjInI paddhati jovA maLe che te ucita lAge che. AvA prasaMge navesa2thI maMdironuM nirmANa karavAnuM prApta thayuM ja che tyAre vartamAna paristhitine dhyAnamAM laIne banAvavAmAM Ave te jarUrI che. AjanA somapurAo paNa ADedhaDa esTImeTa Ape che. 40/50 lAkhathI nIce eke deruM na bane tevuM kahe che tyAre A kSetramAM varSonA je anubhavI sAdhumahArAjo hoya temano paNa lAbha levAvo joIe. kAraNa ke zrI saMghanA devadravyanA nANAM mUrkha banIne ema e badhAne dharI na devAya. (pUjya oNkArasUri mahArAja bhalabhalA somapurAone kAna pakaDAvatA, tevo temano anubhava hato. mArI hAjarImAM ja eka derAsaranA 80 lAkhanA plAnane 45 lAkha sudhI laI AvyA hatA!) eTale A viSayamAM ApanA vicAra - maMtavya jANavA evI jijJAsA che - utsukatA che. to Apa vicAra karIne vigate uttara pAThavazo. vahIvaTa : 303 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA gAmamAM AvA vahIvaTadAra hoya to kevuM sAruM! vahIvaTadAra keTalo sajAga hoya - jAgaruka hoya tenA je udAharaNa jovA - sAMbhaLavA maLe che tyAre ema thAya ke jJAnI puruSoe je zIkhavyuM hoya che tene AcaraNa dvArA jIvanArA paNa che. vAta UNa nAmanA gAmanI che. zaMkhezvarathI bhIlaDIyAjInA vihAramAM AvatuM gAma UNa. atyAre rUNI tIrtha prasiddhimAM AvyuM che tenI najIkanuM A gAma. UNa gAmamAM hamaNAM chellAM varSomAM saMghanA AgevAna kahevAya evA eka manasukhabhAI jakazIbhAI nAme zrAvaka thaI gayA.atyAre temanA dIkarA zAntibhAI vidhikAra che. vidhi-vidhAna karAvavAmAM AjubAjunA gAmomAM teo khUba ja upayogI banatA hoya che. ApaNe A manasukhabhAInI vAta karIzuM. teo UNa gAmamAM saMghano vahIvaTa saMbhALatA hatA tyAre saMghamAM eka zirasto hato. je kAMI bolIghIno caDAvo lIdho hoya tenI rakama bharyA pachI ja saMvatsarI pratikramaNa karavAnuM. badhA ja A rIte kama bharapAI karI de. kyAreka ekAda vyaktinI paNa rakama bAkI hoya to manasukhabhAI pAraNuM na kare. badhAnI rakama bharAI gaI che. -- ema jANyA pachI ja pAraNuM kare. saMvatsarIno upavAsa to hoya ja. ekavAra evuM banyuM ke pAMcamanI savAre pAraNuM ka2vA besatAM pahelAM vahIvaTa mAtra saMsthAno ja hoya evuM nathI. koIe ApaNAmAM mUkelA vizvAsane vaphAdAra rahIne, temaNe jaNAvelI rIte emaNe bhaLAvelI vastunI vyavasthA karavI te, Ane paNa vahIvaTa kahevAya. jenuM kAma hAtha dharyuM hoya te vyaktine saMtoSa thAya tema vartavAno bhAva te vahIvaTanI saphaLatAno pAyo che. A vAtane vyavahAru dRSTAMtathI samajI zakIzuM. eka bhAI cAra dhAmanI yAtrAe jatAM pahelAM potAnuM jokhama-dara dAgIno-badhuM eka peTImAM peka karIne tamane soMpavA AvyA. tame temane eka oraDAmAM jagyA batAvI ane kahyuM ke, " tyAM mUkI do." pelA bhAIe badhuM mUkI dIdhuM. ik jAtrAe jaI cAra mahIne e bhAI parata AvyA. tamAre ghera AvI pUche che ke mArI peTI joIe che. tame kaho cho ke, tame jatAM jyAM jevI rIte mUkI hatI tyAMthI laI lo. pelA bhAI bArIka najare jue che ane te peTI tevI 304 : pAThazALA pUchyuM ke badhAnI rakama AvI gaI che ne! javAba maLyo : cha jaNAnI rakama bAkI che. manasukhabhAIe sahaja kahyuM : Aje mAre upavAsa che. bapora sudhImAM gAmamAM vAta phelAI gaI. traNa jaNA rakama bharI gayA. vaLI chaThThanA divase savAramAM pUchyuM to jANavA maLyuM ke haju traNa jaNAe rakama bharavAnI bAkI che. manasukhabhAIe trIjA upavAsanA paccakhANa karyAM. lAparavAIthI bAkInAoe rakama bharI na hatI te paNa AvIne bharI gayA. sAtamanA divase manasukhabhAIe akramanuM pAraNuM karyuM. gAmamAM A aThThamanI ghaNI asara thaI. Aja divasa sudhI A niyama e gAmamAM jaLavAyo che. saMvatsarI pratikramaNa pahelAM ja bolI/caDAvAnI ke TIpanI 2kamanA paisA bharAI ja jAya! saMghano eka paNa bhAI dharmAdAno devAdAra na bane te mATe vahIvaTadAranI kALajInI keTalI badhI asara paDe che ke sahu koInA mananA UMDANamAM AnI asara thAya che ane saMgha kAyama mATe devAmAMthI mukta rahe che. A hakIkata parathI vahIvaTadAre saMghanI keTalI ciMtA kALajI karavAnI hoya che teno eka mUlyavAna bodhapATha maLe che. AvI sajAgatA tamAma vahIvaTadAromAM Ave to kevuM sAruM! vahIvaTadAra banatAM pahelAM ja enI jagyAethI laI le. tame teno zuddha vahIvaTa karyo kahevAya. e mATe tame tamArI kutUhala vRtti kAbumAM rAkhI. kautuka ane autsukyane paNa vaza rAkhyuM. tamArI lobhavRttine to tame ogALI cheja. A tame vahIvaTa karyo. vahIvaTadAranI parIkSAmAM uttIrNa thayA! vahIvaTano prANa vizvAsa ane vacanapAlana che. je vastu je rIte, je mATe, tamane soMpavAmAM AvI te vastu, vizvAsa vadhe te rIte tame sAcavo, to vahIvaTI dakSatA tamArAmAM che. AvI sajjatA hoya to ja koIno vahIvaTa svIkAravo. anyathA, AdarapUrvaka kahevuM ke A mArAthI thaI zake tema nathI. A mAro viSaya nathI. Ama kahevA mATe paNa, nikhAlasatA joIe; ATalI mUDI to darekanI pAse hoya che ja -- jo tene te vAparI zake to! Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ juo! juo! jeno kevA nItidhArI! nAnuM evuM khobA jevaDuM sAThaMbA gAma! jevuM gAma tevuM gharAka kyAMka galImAM vaLI gayA haze. na maLyA. bajA2! pAchA dukAne AvI maganabhAI kahe, "aDadho Ano jainonA ghara kharAM, paNa ghaNAM nahIM. jainonA ghara gharamAM anItino AvI gayo! Aje AyaMbila!'dIkarA vinAnA eTale ke mahAjana vinAnA gAmane loko gAma jagajIvanane kahe, " dhyAnamAM rAkhaje ane e gharAka maLe nahIM paNa gAmaDuM kahetA. joke sAThaMbA gAmamAM mahAjananA ke tarata ja ene aDadho Ano pAcho ApI de che. ' vIseka ghara to hatAM ja. bIje divase tapAsa karI. e gharAka maLyA nahIM. Aje mahAjana je dhaMdho kare te temanA nAmane zobhe tevo ja paNa AyaMbila! trIjo divasa. gharAkano patto na maLyo. hoya, kApaDa, kariyANuM, sonA-cAMdI, hIrA-motI jevA trIjuM AyaMbila! vyApAra mahAjananI zobhA che. sAMja paDatAM e bhAI bajAramAM thaIne jatA hatA te sAThaMbA gAmamAM evI eka kApaDanI dukAna. AgaLa dIkarAe joyA. 'bApA! A e bhAI jAya!' dukAna ane pAchaLa ghara. gharanI pAchaLa vADo ane thoDI maganabhAIe sAda pADI emane bolAvyA. emanA khUllI jagyA. vADAmAM nahAvA besavA mATenI jagyAe hAthamAM aDadho Ano mUkyo. thayuM, 'hAza! have bojo ghaMTInuM paDa. khUllI jagyAmAM nAno evo bagIco. jUI, utaryo." anItinI eka pAI paNa na AvI jAya evI jAI, jAsuda, Damaro jevA nAnA choDa ane AjubAjumAM khevanA! papaiyA ane keLa zobhatAM. AvI kALajI mahAjano rAkhatA! hRdayamAM zAsanane savAranA daza vAgyAnA sumAra hato. dharmarAjAne birAjamAna karavA mATe nItinuM AvuM bApA maganabhAIe nahAvA javA mATe. nava varSanA siMhAsana! AvA siMhAsana para birAjelA dharmarAjA kevA dIkarA jagajIvanane dukAna saMbhALavA besADyo. kahyuM, zobhAyamAna banI rahe! maganabhAInI dharmaprItino prasaMga 'besaje. koI gharAka Ave to kApaDa batAvaje. huM A yAdagAra ane preraNAbharyo che.. Avyo!'puruSane nahAtA zI vAra? sAThaMbA gAmamAM jinamaMdira nahIM. prabhunA darzana vinA maganabhAI vADA tarapha vaLyA ne eka gharAka Avyo. cena na paDe. maganabhAIne thayuM ke puNya vadhAravA mATe koI kApaDa mAMgyuM. jagajIvane batAvyuM. gharAke pasaMda karyuM e saMkalpa karavo joIe. niyama karyo: 'roja ekAsaNuM karIza mApI, kAtarathI vetarIne ApI dIdhuM. dAma daIne gharAka ane traNa dravya ja vAparIza." cAlatA thayA eTalAmAM maganabhAI AvI gayA. pUchyuM, sAcA dilano pokAra to prabhunA darabAramAM saMbhaLAya koI gharAka AvyuM hatuM? ja! derAsaranuM nirmANa thayuM. zikhara paranI dhajA hA. eka bhAI AvyA hatA emaNe A kApaDa maganabhAIe pharakAvI. lIdhuM.' AvA sAcA dilanA zrAvako A kALanA ja che. A "zuM bhAva lIdho?' 'be AnA, * koI purANa kathA nathI! maganabhAInA dIkarA are! tArI bhalI thAya! doDha Ano levAno hato. jagajIvanabhAI. emanA dIkarA vADIbhAI. ane aradho Ano vadhAre Avyo. kevA hatA e bhAI? jaladI vADIbhAInA dIkarA sudhIrabhAI, je amadAvAdamAM gotI lAva!" nAmAMkita nyurolojIsTa DaoNkaTara che ane pUjya sAdhukSaNabhara rahIne kahyuM, 'Ubho rahe. mane ja javA de.' sAdhvIjI mahArAjanI sevA teo khUba ja bhAva dharIne paMcIyAbhera ane khullA zarIre maganabhAI UbhI bahumAnapUrvaka kare che. zubhasaMskAranA vArasAne teo bajAre doDyA! zobhAvI rahyA che. vahIvaTaH 305 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyaktinA jIvanamAM jema mahAna kAryono phALo tene mahAna banAvavAmAM hoya che, tevo ja phALo tenA aucitya-pAlanano paNa hoya che. temanA jIvanamAM ApaNA jIvanane sarva rIte aucitya pAThamALA A aucitya sAthe vinaya ane bhakti paNa bhaLe che. A traNeya guNo eka bIjAnA pUraka che; najIka-najIka che. kyAreka e vinayanA svarUpe hoya tyAre, to kyAreka e bhaktinA svarUpe hoya tyAre paNa, temAM aucitya to hoya che ja. nAnAM kAmo paNa kevI rIte karatA hoya che ke tenAthI teo be e ja jJAtAdharmakathAMgasUtramAM e ja zrI mallikuMvarInA mahAna bane che - nAmAMkita bane che. A aucitya-pAlananA preraka paribaLo be che : eka preraka baLa che aMtaraMga viveka ane bIjuM preraka baLa che -evA uttama puruSonuM AcaraNa tenA jovA-jANavAmAM AvyuM hoya, tenAthI e zIkhe che; potAnA jIvanane ghaDe che. bhAI mallakuMvaranI, evI ja eka vAta Ave che. zrI kuMbharAjAe eka vizALa citrazALA banAvarAvI hatI. emAM khyAtanAma citrakAro pAse moTA kadanAM, bhAtabhAtanAM nayanAkarSaka uttama citro banAvarAvyAM hatAM. citronA pAtro hubahu hatAM; jANe ke hamaNAM bolI UThaze ! A aucitya guNa viSe thoDI vAto Aje karavI che. ApaNe aucityano bodhapATha vividha dRSTAMto dvArA meLavavAno che. dareka dRSTAMta pachI emAMthI zo bodha tAravavAno che ke zuM zIkhavAnuM che, e lakhavAno upakrama rAkhyo nathI. vAcakoe svayaM tAravaNI ka2vAnI che. eka zrI jJAtAdharmakathAMgasUtramAM Ave che ke A avasarpiNInI covIsInA ogaNIsamA zrI mallinAtha bhagavAna eTale ke mallikuMvarI dararoja prAtaHkALe pitA zrI 306 : pAThazALA samRddha karatI kuMbhanarezvarane praNAma karatA hatA. jeo janmatAveMta uttamottama mAnava tarIke prasthApita thayelA che, te paNa A vinayapUrNa aucitya pALatA hatA. ApaNe paNa A aucitya avazya pALavuM joIe. zarUAta kyAMthI karIzuM? roja prAtaHkALe mAtA-pitAne praNAma karavA te vinaya che tema temAM aucitya paNa che; mATe ApaNe mallinAtha bhagavAnanI vAta zarU karI ja e dRSTAMtathI zarUAta karIe. che, to tenI sAthe saMbaMdha dharAvatI hamaNAMnI ja eka vAtano maNako paNa parovIe. emAMthI paNa aucityano pATha zIkhavA jevo che. bhoyaNI tIrthamAM mULanAyaka zrI mallinAtha bhagavAnanI pratiSThA vi.saM. 1940nA mahA sudi dazamanA divase bhAre ullAsabharyA vAtAvaraNamAM thaI. pratiSThA mallakuMvara dhAvamAtA sAthe e citrazALA jovA gayA. badhuM jotAMjotAM e eka vizALa citra pAse aTakyA. padmasarovaranA A citrane rasathI nihALavA lAgyA. emAM jaLakrIDA karI rahela navayauvanAnA rUpane Tagara Tagara joI rahyA ! acAnaka ja bAjunA citra para najara paDI ane tarata ja tyAMthI e pAchA pharI gayA ! dhAvamAtAe pUchyuM ke citra to tallInatAthI jotA hatA ane ekAeka pAchA vaLyA ? kuMvara kahe, mArA moTA bahena, bhale citramAM, pAse UbhA hoya ane mArAthI AvuM zRMgArasabhara citra Ama jovuM e ucita na lAgyuM, mATe pharI gayo. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAvavAno lAbha bAbubhAI giradharalAla kaDIvALA e prasAda rahI gayo che. have ame tamArA vaLAvi thaIzuM (prasiddha, siddhacakra pUjana bhaNAvanArA)nA dAdA, cunIlAla ane tamane hemakhema kaDI, tamArA ghara sudhI mUkavA AvIza. joItArAma lIdho hato. teo, AvA kAma, teonA kuLanA A ghaTanAne mAMDa 120 varSa thayAM haze. cunIbhAInuM uttama puruSazrI gulAbacaMda maMgaLajInA nAme ja karatA hatA. vyaktitva ApaNane ghaNuM kahI jAya che. rUpiyA vIsa hajAramAM prabhujInI pratiSThAno lAbha maLyo hato. uparAMta, te divasanI navakArazInA rUpiyA pAMca - have deva ane gurunA saMbaMdhamAM eka-be prasaMgo hajAra maLI, kula pacIsa hajAramAM A Adeza hato. joIe. soeka varSa pahelAM, eTale ke vi.saM. 1959 nA. pratiSThAnA be divasa pahelAM vahIvaTadAroe jaNAvyuM ke, vaizAkha mahinAmAM bhAvanaga2, dAdAsAhebanA zrI caDAvAnI A rakama bharAvIne prabhujInI pratiSThA karAvo. mahAvIrasvAmI bhagavAnanA jinAlayanI pratiSThA, pUjyapAda cunIbhAIe gADuM mokalAvIne rakama maMgAvI lIdhI ane paMnyAsa pravarazrI gaMbhIravijayajI mahArAjanI nizrAmAM thaI. avadhi pahelAM bharI paNa dIdhI. khUba ja harSollAsanI choLa vacce e prasaMga ujavAyo. jyAre pratiSThA bhAre umaMgathI raMgecaMge ane dhAmadhUmathI thaI. zikhara para dhajA laherAI tyAre acAnaka tribhuvana bhANajInI aDhAre AlamanI navakArazI thaI. 'zIrA mATe zrAvaka thayA" najara, tenI pAsenA potAnA baMgalA para gaI. ekAeka e kahetI tyArathI paDI ema kahevAya che ! bIje divase manamAM UgyuM. mArA devAdhideva, tribhuvanatAraka prabhunA sattarabhedI pUjA bhaNAvAI ane pachI, cunIbhAI parivAra jinAlayathI tenA sevaka evA, mAruM ghara UMcuM hoya te ucita sAthe, gADuM joDI potAne gAma javA nIkaLyA. harakhAtA haiye nathI. te UMcuM na joIe, nIcuM ja joIe. zikhara parathI bhavya prasaMgane yAda karatAM-karatAM, manamAM mallinAtha nIce UtarI, sakaLa saMgha sAthe besIne gurumahArAjanA mukhathI bhagavAnanuM nAma smaraNa karatA hatA. dAdA mallinAtha maMgaLa vacano sAMbhaLI, mAthe vAsakSepa karAvIne ghare AvyA. bhagavAnane gAdIe besADavAno je apUrva lAbha maLyo, AvatAveMta mistrIne bolAvyo. kahyuM : tenAthI mana bhareluM hatuM. UbhI vATe gADuM dhIme dhIme kaDI A baMgalAno uparano pAMcamo mALa utArI levAno che. tarapha AgaLa vadhI rahyuM hatuM. deusaNA gAmanuM pAdara thoDuM ja kazI dalIla nahIM, koI carcA nahIM, sIdho hukama ja dUra hatuM tyAM, cora jevA traNa jaNA gADA najIka AvyA. temane karyo. lAkaDAnuM suMdara kAma hatuM. cotaraphathI havA Ave evI bAtamI hatI ke kaDInA nagarazeTha cunIbhAI Aje A rastethI baMgalI banAvarAvI hatI; te utarAvavAnuM nakkI karI dIdhuM. javAnA che, temanI pAse bhAre mAlamattA paNa che. moko sAro kAma zarU karAvyuM ane gaNatrInA divasomAM uparano mALa che. gADAne rastA vacce aTakAvIne karaDAkIthI kahyuM : UtarI gayo. mArA prabhunA gharathI mAruMghara kyAreya UMcuMna joIe. je rokaDa-dara dAgInA hoya te badhuM ApI do." prabhunA gharathI mAruMghara UMcuMhoyateucita na gaNAya. traNe jaNAnA hAthamAM kAMI ne kAMI hathiyAra hatAM. gADAmAM cunIbhAI sAthe temanA patnI, bALako ane ekAda pAthaprabhanA jinAlayanI vAta cAlI che to te saMbaMdhamAM be sagAMo hatA. cunIbhAIe svasthatA khoyA vinA, anya eka bInA paNa, A aucitya saMbaMdhe noMdhavA jevI che. manomana mallinAtha bhagavAnane praNAma karI kahyuM : je ucita baMgalo banAvavAnuM nakkI thayuM. plAna-nakazA pAsa thaI gayA. hoya te bolAvajo : "bhAI ! amArI pAse mallinAtha caNatara zarU thayuM. phloriMga kevuM karavuM e vAta cAlI. bhagavAnano prasAda che te tame thoDo lo. "ema kahI lADavA atyAranI phaeNzana mujaba ArasanI vicAraNA thaI. je dIkaro gAMThIyA traNeyane ApyA; pote sAtha paNa Apyo. e traNe A kAma pUro rasa laIne saMbhALato hato, tene tenA bApujIe jaNAe oDakAra Ave tyAM sudhI vAparyuM. pANI pIdhuM. pachI cunIbhAIe kahyuM, " ApaNAM bhagavAnanuM ghara-jinAlaya jemAMthI bane che "bolo zuM joIe che ?' te Arasa ApaNe gharamAM vAparavo ucita nathI. te ahIM have e cora kyAM rahyA hatA ! kahe: ApaNA gharamAM na zobhe. ATalo bheda ApaNe sAcavavo tamAruM anna amArA peTamAM paDyuM che. amArI dADhamAM joIe.' kahyuM: vahIvaTa : 307 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bApujInI vAta mAnavI joIe evo bhAva dIkarAmAM ApaNe tyAM padhAryA. ApaNuM AMgaNuM pAvana karyuM. teozrI hato. tarata eNe A vAtano svIkAra karyo ane phloriMgamAM je Tebala para birAjamAna thayA hatA te Tebala teonA saMyamamaya koTA sTona naMkhAyo ! A paNa aucitya-pAlana che. paramANuthI pavitra banyuM. have tene ApaNA saMsArI paramANuthI malina banAvavuM ucita nathI. mATe havethI, A Tebala A rIte ja A jagyAe ema ja rAkhavuM. tenA para prabhujI ane cha prabhujInA jinAlayanI vAta karIe chIe to, prabhunA guru mahArAjanI chabI padharAvavI, paNa Ano upayoga bhakto devo ane indronA aucityanI vAta paNa karI laIe. mALiyA para caDavA ke TeliphaoNna mUkavA na karavo. pArzvakumAranI dIkSAnA prasaMganI A vAta che. dIkSAnI zibikAmAM ArUDha thayA pahelAM abhiSeka karavAno hoya che. Ama kahI, temaNe guru mahArAja pratye kevo devono samUha taiyAra hato. snAna-vedikA, uSNajaLa, aucityapUrNa vinaya pragaTa karyo! zItaLajaLa, pukhodaka, gaMdhAdika vagere tathA vividha kaLazanI. taiyArI pUrNa karIne jyAre abhiSeka zarU karavAnA samaye devoe A ghaTanAnA anusaMdhAnamAM, Avo ja vicAryuM : pArzvakumArano pahelo abhiSeka temanA pitA vicAra, varSo pahelAM nAgora (rAjasthAna) taraphanA azvasena rAjA kare te ja ucita che. ane e pramANe nakkI zrAvakone Avyo hato. zrI kRSNarSi nAmanA muni mahArAja paNa thayuM. pahelo abhiSeka azvasena rAjAe karyo. tyAra bAda parama tapasvI hatA. AkhA varSamAM mAtra cotrIsa pAraNAM kramazaH Indra tathA anya devoe karyo. paM. vIravijayajI karatA hatA. varSanA bAkInA badhA ja divaso upavAsanI mahArAje pUjAmAM A vAta suMdara rIte varNavI che: tapasyA karatA. dareka pAraNAnA divase abhigraha rAkhatA. azvasena rAjA dhure re, pAchaLa sura abhiSeka; abhigraha pUrNa thAya tyAre ja pAraNAM karatA ! je sthaLe sura tara,pere alaMkaryo re, deva na bhUle viveka, teozrI pAraNAM karatA te pavitra sthaLe gAmanA loko prabhujInA caityanuM nirmANa karatA hatA. bhAvikono evo bodha spaSTa che. prabhupUjA - abhiSeka vageremAM vaDIla, bhAva ke : " AvA ghora tapasvI jyAM beThA ane teonA vayaska, tapasvIonA hAthe prathama karAvavuM te ucita che ane tapomaya, tejasvI paramANu patharAyA tyAM to teonA zobhItuM che. samovaDiyA athavA temanAthI caDiyAtA ja besI zake "; have eka prasaMga guru mahArAja saMbaMdhamAM joIe. temanAMthI mahAna to prabhujI che tethI tyAM suMdara nAjuka raLiyAmaNuM derAsara baMdhAvatA hatA ane AvA derAsaranA muMbAI-sAyanamAM eka zraddhAsaMpanna parivAra rahe. guru avazeSo haju paNa te bAjunA pradezamAM khodakAma karatAM mahArAjanI vANI sAMbhaLI paricayamAM AvyA. ahobhAva maLI Ave che. AvI ghaTanAo pahelA paNa banI che ane vadhyo. upakAranI varSA thaI, kRtajJatA paNa khIlatI gaI. te zrAvakonI Adara bhAvanA darzAve che. A paNa utkRSTa thayuM, guru mahArAja ghare padhAre to bahu sAruM. pAMca varSanA aucitya-pAlana che. satata saMparka pachI saMkoca sAthe vinaMti karI; zubhabhAva jANI teno svIkAra thayo. guru mahArAja ghare padhAryA. teo vRddha nava aucitya-pAlananAM AvAM bhinna-bhinna draSTAMto hatA eTale lAkaDAnA eka Tebala upara teozrI birAjamAna to puSkaLa maLe che. ApaNe temAMthI bodhapATha laIne, ApaNI thayA. mAMgalika zravaNa sAthe vAsakSepa karyo. azubhathI AcaraNA ghaDavAnI che. have bahu badhA draSTAMto para na jatAM, viramavAnA ane zubhamAM vicaravAnA paccakhkhANa karAvyA. mAtra be viziSTa prasaMgo joIzuM. eka che : maMtrIzvara guru mahArAja upAzraya tarapha padhAryA eTale thoDeka sudhI pethaDakamArano. teo jyAre mAMDavagaDhamAM praveza karatA hatA. vaLAvavA gharanA badhA sabhyo gayA. zAtAmAM rahejo vagere vidAya vacano kahIne ghare AvyA pachI gharanA sabhyone tyAre potAnI jamaNI bAjue eka kALo sarpa ane tenA bhegAM karIne kahe ke : para zyAma cakalI nRtya karatI jue che. A utkRSTa zubha juo, Aje ApaNo puNyodaya thayo ke guru mahArAja zukana hatuM; chatAM, pote bahu moTI muzkelIomAMthI pasAra thatA hatA tethI, kSaNavAra mATe khacakAyA ! aTakyA ! A AvA vayovRddha hatA, chatAM ApaNA paranI kupAnA kAraNe 308: pAThazALA Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM, sAmethI AvatA eka rAjasthAnanA vayovRddha bhAIe hatI. phaMDaphALo bhego karavAnA AzayathI gAMdhIjI moTA joyuM. emaNe A AgantukanuM AvavuM joyuM, zubha zukana moTA zaheramAM jatA hatA. indoramAM temano utAro sara paNa joyuM, AvanAranuM aTakavuM paNa joyuM. tarata moTethI hukamIcaMdane tyAM hato. gAMdhIjInA sanmAnamAM moTo bolyA : "are ! jaladI cAlyA Avo ! cAlyA Avo ! jamaNavAra rAkhyo hato. ghaNA mahemAno ane snehIone suMdara zukana che. ' AmaMcyA hatA. paMgata paDI. badhAnAM bhANAM cAMdInA paNa, pethaDe jyAM AgaLa vadhavA paga mUkyo ke e ja vAsaNonAM hatAM. gAMdhIjI mATe sonAnAM thALI, vATakA, kSaNe cakalI UDI gaI ! pethaDa traNa DagalA cAlyA eTale e pyAlA, camacI hatAM. gAMdhIjI haMmezA potAnI jhoLImAM vRddhajana maLyA. kahe : "uttama zukana hatuM. aTakyA vinA, eNlyuminiyamanA thALI-vATako rAkhatA ane temAM ja e ja kSaNe pravezyA hota to tame rAjA thavAnA hatA. haze ! jamatA. bhANe beThA eTale potAnI jhoLImAMthI vAsaNa to paNa tame maMtrIzvara to thaze ja." AvA, "zukanathI kADhyA. sonAnA vAsaNa bAjue mUkyA. e joI sara zabda aLagA" e kahevata mujaba suMdara zabdo maLyA ! AvA hukamIcaMda bolI UThyA : zabdonuM phaLa meLavavA mATe A vRddhajanane kazuM ApavuM 'nahIM bApUjI, Aja ApakA baratana nahIM; Aja Apa sone joIe. pethaDa khAlI hatA. khAM-khAM khoLA karIne kA baratanameM bhojana karane kI kRpA kareM / / ' gajavAmAMthI eka sopArI zodhI kADhI ane jamaNA hAthe - gAMdhIjIe sonAnI thALI hAthamAM lIdhI ane kahyuM : ApI, vRddhe AMkhe aDADI A bheTa svIkArI. 'jarUra, AmAM bhojana karuM; paNa, bhojana karIne A bhANuM AmAM paNa aucityano uttama pATha jANavA maLe che. huM laI jaIza. sAMje sabhAmAM je vadhu paisA Apaze, tene levAnuM to ApaNe jIvanabhara karatA ja rahyA chIe. have ApavAmAM Avaze ane te rakama svarAjyanA phALAmAM jamA game te hAlatamAM paNa ApavAnuM sUjhe tevuM karavuM che. thaze. Apane A maMjura hoya to huM sonAnI thALImAM jamuM." sara hukamIcaMda bolyA : 'vo jai ho jatA hai ?" rAgAMdhIjInA jIvanano eka prasaMga joIe. saradAra pAMcaso mANasonI vacce AvuM, niSedhavacana vallabhabhAInA prayAsothI badhA rAjA-rajavADA rASTrane sAMbhaLI badhA sunU thaI gayA ! ghaNAne thayuM, sara hukamIcaMdane samarpita thayA pachI sahu gAMdhIjIne maLavA AvavA lAgyA. eka thALI-vATakAmAM zuM phera paDe ? Ame nA pADI dIdhI te bhAvanagaranA rAjavI paNa AvyA. gAMdhIjIe UbhA thaI ucita na thayuM. A parathI jANI zakAya ke saMpatti hovI te teonuM abhivAdana karyuM, tyAre sAthe rahelA manubahena eka vAta che jyAre udAratA ane dilAvarI hovI e bIjI gAMdhIe pUchyuM, vAta che. 'bIjA badhA rAjAo AvyA tyAre Apa UbhA na kahevAnI jarUra nathI; gAMdhIjIe potAnA vAsaNamAM thayA ane bhAvanagaranA rAjA AvyA tyAre Apa UbhA bhojana karyuM ! thayA. Ama kema ?' ApaNe AmAMthI paNa bodha levAno che. AvA gAMdhIjI kahe, "tane khabara che ne ! huM avasare to nanaiyo na ja bhaNAya ! bhAvanagaranI kaoNlejamAM bhaNyo chuM, eTale e mArA - vRMdra e viADI e have phALAmAM lAkha rUpiyA paNa rAjA thayA. temane ATalo Adara Apavo noMdhAve, to paNa sudhare nahIM. bhUla to bhUla ja ucita che.' rahe che. Ama, A badhA aucitya pAlananA vividha prasaMga-parimalathI ApaNe prasaMgo ApaNe joyA. have eka prasaMga, ucita na aucitya-pAlananI suvAsa mANI. zAstramAM paNa karyAno joIne pachI upasaMhAra tarapha vaLIzuM. vAta AvI DahApaNabharI vAto vistArathI samajAvAI gAMdhIjInA prasaMganI che. hoya che. zraddhA-vivaraNa nAmanA graMthamAM pAnA - indoramAM gAMdhIjInI sabhA hatI. 47 thI aucitya nI vAta zarU thAya che. temAM AjhAdI mATenI caLavaLa jorazorathI cAlatI nava pratyenA aucityanI vAta che : pitA, mAtA, vahIvaTa : 309 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIo, patnI, putro, svajano, gurujano, nagarajano ane anyadharmIo pratyenA aucitya-pAlananI vAto che. vinayasvarUpanI A vAtono aucityadharmamAM paNa samAveza karI zakAya tema che. ApaNI tamAme tamAma kriyAomAM bIjI vyaktino khyAla acUka rAkhIe. ApaNA jIvananI sArthakatA to sadhAya che ja, uparAMta ApaNI zobhA paNa vadhe che. Akhara, ApaNuM jIvana paNa che zuM? AvI nAnI nAnI ghaTanAono samagra saravALo te ja jIvana ! AvI nAnI jaNAtI ghaTanAonuM dUragAmI mUlya aneruM che. te mUlyane pramANIe ane te mujaba ja jIvananuM ghaDatara karIe; jethI jIvyuM pramANa bane. ATalo bodhapATha Aje ApaNe ApaNI hRdaya maMjUSAmAM aMkita karIe. ApaNe A udAharaNothI ApaNA jIvanamAM, vartanamAM AvuM uttama aucitya-pAlana karIe. uttama puruSonI uttama rItabhAtane pUrNapaNe samajavAno prayatna karIe. . Ane vahIvaTa karyo kahevAya! vividha jJAtijanothI ubharAtuM uttara gujarAtanA pATaNa jevuM gAma hatuM. gAmamAM eka saraLa svabhAvanA, suthArakAma karanAra bhAI vasatA hatA. je kAma maLe te premathI karI ApatA ane paisAnI rakajhaka kyAre paNa na karatA. moTebhAge ujaLA varaNanI vyaktio sAthe kAma paDe. suthAra tarIkenI emanI chApa paNa sArI hatI. badhA parivAro sAthe gharobo keLavAI ane sacavAI rahyo hato. parivAramAM potAnI dIkarInA lagnano prasaMga Avyo. jJAtino jamaNavAra karavAnuM nakkI karyuM. pote kArIgara mANasa. AvA prasaMgano anubhava nahIM tethI teNe eka vyApArIbhAIne A kAma bhaLAvyuM. kahyuM : "uttamakoTino jamaNavAra karavAno che. badhA jJAtijano khuzakhuzAla thAya tevuM karavAnuM che. paisA sAmuM jozo nahIM.' - vyApArIbhAIe A kAma kAbeliyatathI saMbhALyuM. mahemAno jamaNamAM pAMca pakavAna khAI evA to khuza thayA ke, khAdhuM eka moMDhe paNa vakhANa be moDhe karavA lAgyA. AkhI nAtamAM A suthAranuM nAma vakhaNAvA lAgyuM. enuM mana AnaMdathI bharAI AvyuM. bapora thayA eTale vyApArIbhAIe kahyuM : "ATalI mIThAI vadhI che, tamAre ghera mokalAvI dauM chuM." suthAranuM mana to harSathI bhareluM hatuM ja. eNe vicAryuM : mane AkhI nAtamAM je jaza maLyo te A bhAInI vahIvaTanI kuzaLatA ane AvaDatanA kAraNe che. A mATe te koI rakama to leze nahIM, to A mIThAI temane ja bhaLAvI dauM.' kahyuM, "mIThAI mAre ghera nahIM paNa tamAre ghera ja mokalI Apo.' vyApArI jainadharmI hatA. ghaNI 'nA' kahI paNa suthArano sAcukalo bhAva joI svIkArI lIdhuM. sAthe ja manamAM eka zubha vicAra jAgyo. potAnA parivArane bolAvI kahyuM : "ApaNA gAmanA tamAma upAzrayamAM virAjamAna pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAjane vahoravA AmaMtraNa ApI Avo. Agraha karI lAbha ApavAnuM kahejo." ghaNA upAzrayethI sAdhu-sAdhvIjIo lAbha ApavA padhAryA. keTalAkane aThThamanuM attaravAyaNuM hatuM to koIkane chaThThanuM, to koIkane upavAsanuM. bahu uttama lAbha maLyo. AkhA parivAre Agraha karIne vahorAvyuM. 'lyo bhikSA che sUjhatI jI...' sarasa lAbha maLyo tenI hRdayathI anumodanA karI. moDe sudhI parivAranA cittamAM A AnaMda ghUMTAto rahyo. supAtra dAnathI puNyAnubaMdhI puNyano utkRSTa baMdha paDyo. vahIvaTa soMpAyo to tene yathArtha rIte karI jANyo. sukRtanI kamANI karI lIdhI. AvAM kAma AvI nirmaLa draSTithI karavAnAM hoya kAma karyuM ane e badala je maLyuM te gharabheguM karI zakAyuM hota; e paNa ajugatuM na gaNAta. paNa A je lAbha maLyo tenAthI vaMcita rahyA hota! jyAre paNa AvI javAbadArI bhaLAvavAmAM Ave tyAre AvI zubhabhAvanAnI samaja rAkhavI joIe. A vyApArIbhAI ja rAjagRhI nagarImAM zreNika rAjAne tyAM naMdikumAra tarIke janamyA ane vezyAne tyAM roja daza-dazane pratibodha pamADatAM-pamADatAM pote paNa pAmI gayA. dhanya banI gayA! 310: pAThazALA Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 jijJAsA Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amAre ahIM derAsaramAM, pravezadvAra para, avAra navAra "kALAM kapaDAM paherIne praveza karavo nahIM" AvI sUcanA lakhI hoya che. kALI TopI ke kALo kamarapaTTo ke kALo ghaDiyALa-paTTo paheryo hoya, te paNa utarAvavAmAM Ave che. A niyama pAchaLanuM kAraNa jANavuM che. amane to evo khayAla hato ke game te varNanAM zuddha ane pavitravastro paherI jaI zakAya. kALA vastrathI thatI AzAtanAnAM kAraNa samajavAnI icchA thaI che. jijJAsA 1 uttara - tamAro prazna/jijJAsA khUba ja vicArapreraka che. prabhunA zAsanamAM kazuM nirAdhAra ke niSkAraNa nathI hotuM. hA, dareka vidhAnanI pAchaLanA hetunuM ApaNane jJAna na hoya tevuM bane. e jANavAno prayatna karavo joIe. hA, tame je sUcanA-borDa joyuM haze te prabhujInA mahotsavaprasaMgamAM ja joyuM haze. prabhujInI prANa-pratiSThA (aMjanazalAkA) mahotsava ke prabhujIno gAdInazIna(pratiSThA) mahotsava athavA zrI zAMtisnAtra yA aSTottarI snAtra jevA zubha-maMgala prasaMge A sUcana joyuM haze. AvA mahotsavanA AraMbhathI ja eTale ke kuMbhasthApanA thAya tyArathI A sUcanA karavAmAM Ave che. vAta ema che ke paramAtmatattvanuM AropaNakArya ke paramAtmAne gAdIe birAjamAna karavAnuM kArya e aneka jIvonA kalyANamAM hetu bananAruM kArya che. kalyANamAM ullAsa e prANa che. prabhu svayaM ullAsamaya che tethI AvA kAryano prAraMbha thAya tyArathI, ullAsa-utsAhano virodhIbhAva zoka che, tenI chAyA sudhdhAM A prasaMga para na paDavI joIe.mAtra ullAsa.. ullAsa ja vAtA-varaNamAM taravaravo joIe; to ja e prasaMga sakala AtmAnA abhyudayanuM nimitta banI zake. 312 : pAThazALA ApaNAM saMsArano eka vaNalakhyo niyama che ke koI vyaktinA svajana gujarI gayA hoya to tenAthI thayelA zoka-dardane kAraNe sArAM vastro paheravA na game, ane zokadarzaka tathA uttama na kahevAya tevA varNanAM - zyAma varNanAM vastro paheravAmAM Ave. tevAM vastro paherIne AvanAranA manamAM zokanI kAlimA svAbhAvika ja chavAyelI hoya ane enI asara zokAkula vAtAvaraNa para paNa thAya. ullAsamaya vAtAvaraNamAM zokanI, jarA jeTalI paNa, chAMTa ke chAyA paDe te anucita che mATe evI vyaktine, evA prasaMge, evA sthAne, e divasomAM praveza ApavAmAM Avato nathI. mATe niyama banyo ke kALAM vastro paherelI vyaktie AvavuM nahIM. - e bAbatamAM kALI TopI ke kALA varNanI anya vastu athavA anya vastu sahitanI vyaktinI ahIM vAta nathI. paraMtu A to jana-samUha che. tene A badhI jhINI vigato koNa samajAve? tethI kALI vastu mAtra, pachI te vastra hoya ke baMDI hoya, kAmaLI hoya, TopI hoya, parsa ke paTTo hoya - nahIM eTale nahIM. Ama mULa vAta che. enA anusaMdhAnamAM e jANavuM jarUrI che ke evA mahA-maMgaLa prasaMgomAM zrI neminAtha prabhunI jAna, pazuno vADo, rAjImatInuM virahadarda darzAvatAM citro, racanA ke raMgoLI; zrI mahAvIra prabhunA ane pArzvanAtha bhagavAnanA jIvananA upasargo, parIsaho varNavatAM citro-racanA-raMgoLI ke gItono, AvA utsavanA divasomAM sarvathA niSedha pharamAvavAmAM Ave che. evuM badhuM jonAranA manamAM evuM thavA vakI che ke a22.. prabhune AvA upasargo sahavA paDyA ? mArA prabhujIne AvA mANase duHkha ApyuM ? upasarga karanAra pratye paNa doSa jAge. mATe Avo azubha bhAva paNa cittamAM na pharake, te mATe evI bAbatono niSedha karavAmAM Ave che. are ! AvA maMgaLamaya divasomAM prabhujI samIpe, kuMbha-sthApanA karavAmAM AvI hoya tenI pAse, trikALa smaraNIya stotrano pATha karavAmAM Ave, te pATha nava hovA chatAM temAMthI sAta ja gaNavAnuM vidhAna che. navamAnAM be, namiAstotra ane tyALamaMvistotra bAda karavAmAM AvyAM che. e mATenuM kAraNa e che ke, e banne stotra zrI pArzvanAtha prabhu viSayaka che jemAM kamaThe karelA upasargonuM Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana che! upasarganA varNanavALAM stotra sivAyanAM, mAtra vidhikAra, bhagavAnanA mAtA-pitA banyA hoya tenA maMgala zabdonA bhaMDArarUpa je sAta stotra che teno ja trikALa AcAra-vicAra tathA dehanI zuddhi), bhAvazuddhi sahunuM hRdaya pATha karavAmAM Ave che ! nirvera hoya, nirmaLa hoya, nirahaMkArI hoya) --- A badhuM eka AvA zubha prasaMge, rAtre bhAvanAmAM saMgItakAre hoya pachI juo, prabhujInA mahotsavanI raMgata nihALo, zrI metAraka muninuM gItabaddha kathAnaka zarU karyuM to, Avo prasaMga anekanA haiye cirakALa paryata saMbhAraNuM banI nizrAdAtA pUjya AcArya bhagavaMte sUcanA mokalAvI ke raheze. prasaMga UjavavAno hetu siddha thAya che. Avo prasaMga dhannA-zAlibhadra jevuM kathAgIta rajU karavAnuM rAkho, A na nihALanAramAM bodhibIjanuM vAvetara thAya che. karazo. laMbANa pUrvakanA A uttarathI tamAruM mana niHsaMzaya utsavanA divasomAM sakaLa saMghanA mana-prANamAM banyuM haze. dharma pratye niHzaMka banelA cittane, dharmAnuSThAnanuM ullAsanuM tattva ja ramamANa rahevuM joIe. A anusaMdhAne phaLa kalpavRkSanI jema phaLe che. AvuM phaLa tamane paNa prApta anya eka prasaMga rajU karavA mana thAya che. AjakAla thAo ! ujavAtA zAnadAra aMjanazalAkA prasaMgoe, paMcakalyANakanI ujavaNI paNa 'baDA ThATha thI thatI hoya che. janma kalyANakanI ujavaNImAM, "ghara ghara dIvaDA pragaTAvo" ane "ghara ghara harSa vadhAI" nuM ja vAtAvaraNa, comera UbhuM jijJAsA karavAmAM Ave che. A barAbara che. duniyAno tAraNahAra, eka rAjadulAro janma dhAraNa kare tethI sarvatra harSanI choLa UchaLe te samajI zakAya tevuM che. vaLI A badhuM mahotsavanI zobhArUpa paNa che. AvI sthiti hovA chatAM, dIkSA kalyANaka UjavavAnuM Ave che tyAre, zA mATe bhAre gamagIna ane zokamaya vAtAvaraNa sarjavAmAM Ave che, te samajAtuM nathI ! rUDA A vakhatanA comAsAmAM guru mahArAje, pravacanamAM rAja-mahela tyAgIne, avanI parano eka ajoDa saMyamI, samyakvamUla bAra vratonI samajaNa ApI; paryuSaNa pachI janma-jarA-mRtyunA rogathI kAyamI chuTakArAnA mArgane Aso mahine, bAra vrata uccarAvatA hatA. ghaNAM badhAMnI batAvavA, jagatanA jIvamAtrane du:khanA kaLaNamAMthI sAthe mane paNa bhAva AvyA ane meM e bAra vrata lIdhAM. uddhAravA mATe, taraNatAraNa jahAjarUpa dharmatIrtha pAmavA vrato letI vakhate jayaNA paNa rAkhI che. mATenA uttamottama mArge saMcaravA jAya che, te to ApaNA noMdhapothI banAvI emAM, varSabharamAM zA zA saune mATe AnaMdanI. harSanI, gauravanI ghaTanA che. AvA aticAra lAgyA tenI noMdha karI AlocanA mATe guru raLiyAta prasaMgane laukika zokanAM kALAM kapaDAMthI zA mATe mahArAjane ApuM chuM. guru mahArAja prAyazcitta pharamAve te maDhavo paDe e ja samajAtuM nathI ! A bAbata to ullAsavaMta te pramANe, niyata samayamAM te pUrNa karI enI yAdI karI mahotsavamAM kALuM dhAbuM che ! jo e zoka kRtrima hoya to te guru mahArAjane punaH suparata karuM chuM. eka jijJAsA rahyA daMbha che, nATaka che; ahaMdu dharma ene kadI AvakAre nahIM. kare che : bAra vrata paikI dazamuM 'dezAvakAzika vrata' lIdhuM e zoka satya hoya to paNa, AvA prasaMge je pAMca zuddhino temAM amane varSamAM eka vAra ATha sAmAyika ane be Agraha rAkhavAmAM Ave che temAM prANa svarUpa, bhAvazuddhi pratikramaNa karI levA evuM samajAvyuM hatuM ane dara pakhInA khaMDita thAya che. anya cAra zuddhimAM bhUmizuddhi, muhUrtazuddhi, pratikramaNamAM je aticAra bolAya che te aticAra lAge, dravyazuddhi (dhana tathA auSadhio, pUjana-anuSThAnanAM tevuM vrata to ame AcaratA nathI. to A zuM che? Ama dravyo), pUjakazuddhi (nizrAdAtA, AcArya mahArAja, kema che? jijJAsA:313 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara - tamAro prazna ghaNo samajapUrvakano che. yathAmati khulAso karIza. A vAta khUba ja uttama rIte kalikAla sarvajJa, yogazAstra svopajJavRttimAM saraLa rIte samajAvI che. A vrata, chaThThA dikparimANa vratanA saMkSeparUpa jijJAsA che. bAhya tapamAM je "saMlInatA" nAmanuM tapa Ave che; tenA traNa bheda che - manaH saMlInatA, vacana saMlInatA ane kAya saMlInatA. tenI AcaraNAsvarUpa A vrata che. ochAmAM ochuM eka prahara (AjanI bhASAmAM traNa kalAka) sudhI eka oraDAmAM svAdhyAya athavA dhyAna mATe bese; e daramiyAna tyAMthI UbhA nahIM thavAnuM, avAja derAsaramAM paMDita vIravijayajI racita snAtra-pUjA bhaNAvAya karIne bIjAne jANa paNa nahIM karavAnI ke - "huM ahIM che. che. enI racanA rasALa che, rocaka che, romAMcaka paNa che. e rIte maunamAM rahevAnuM te vacana saMlInatA. UbhA na emAMnA zabdo eTalI jhaDapathI gavAtA-bolAtA hoya che thaIe e kAya saMlInatA; svAdhyAya sivAya anya kAMI ke enI zubha - asara cAre tarapha phelAya te pahelAM to vicAra nahIM karavAnA te manaH saMlInatAsvarUpa tapa paNa e zabdo kudAvI devAmAM Ave che ! vaLI temAM prAkRtabhASAbaddha traNeka gAthAo Ave che. thAya che. A rIte, mana vacana kAyAnA yogathI sthiratAno jevI ke: abhyAsa vadhe che. mULa zabdamAM ja A artha che : deza ane macakuMda caMpa mAlaphU, avakAza - tatsaMbaMdhI vrata. deza eTale alpa, thoDI; kamalApha puppha paMcavaNNA; avakAza eTale jagyA. thoDI jagyAmAM besavAnuM vrata. jaganAha - nhavaNa samaye, ATaluM tame samajazo to tamane pakhI aticAramAM dazamA devA kusumAMjaliM diti. vratanA aticAra tarata samajAze. kAMkaro nAMkhI, sAda karIne ApaNApaNuM jaNAvyuM." kusumAMjalinI A gAthAmAM phUlonI vAta hoya tevuM lAge mULe A vAta vaMdittA sutramAM Ave che. emAM che. Apa amane A gAthA samajAvo ne ! samajIne gAIe purAhna zabda che temAM pudgala eTale DhekuM = kAMkaro, A arthano khyAla karaje. vaLI e samajatAM, hAla pracalita - pamAya ! ane e AnaMdathI kyAreka te amRtakriyA paNa banI mAnyatA, daza saMkhyAno meLa karavA mATe "ATha sAmAyika zake! uttara - tamArI utkaMThA mAre mATe paNa bhAvatAM ane be pratikramaNa" ema karavAmAM Ave che. A kAraNamAM eka vAta ema paNa lAge che-puruSo poSa vrata kare tyAre bhojananI garaja sAranAra banI raheze! gAthAno artha jarUra samajAvuM, paNa mAre mana to kusumAMjali zabdano ja khUba bALako paNa upAzrayamAM rahe, viratithI TevAya te mATe mahimA che ! tame dhyAnathI jojo; lagabhaga sattara vakhata teone sAnukULa rahe tevuM ekAsaNApUrvaka, ATha sAmAyika kasamajali zabda Ave che ! prabhujIne abhiSeka karatAM pahelAM ane be pratikramaNa karAvatAM haze ema lAge che. bALa jIvo vAraMvAra vadhAvavAnA hoya che. vaMdana-pUjana-satkAra-sanmAna. mATe jeno prAraMbha thayo te pachI badhA mATe dezAvakAzika puSpothI satkAravAnuM, AvakAravAnuM... prabhujIne joyAno vrata banI rahyuM, ema mane lAgyuM che. harSa pragaTa karavAnuM uttama upakaraNa che. AmaMtritanuM puSpagucchathI abhivAdana karavAnI ApaNI prathA pracalita ahIM kusumAMjali eTale puSpo ja joIe. tene vikalpamAM cokhAthI calAvavAmAM Ave che paNa te avidhi 314: pAThazALA Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jijJAsA che. teno niSedha karavAno kahyo che. je manobhAva puSpothI SLa varNanAM puSponI kusumAMjalithI jagannAthanA abhiSeka samaye pragaTa thAya, te cokhAthI thAya ja kema? avejI, jyAM cAlatI davA vadhAve che. hoya tyAM ja cAle. ghare AvelA mahemAnane tame cAno kapa tame nakkI karajo ja ke kyAre paNa kusumAMjalinI jagyAe dharo cho tenA vikalpamAM pAMcanI noTa dharazo kharA ? e cokhAnI aMjalithI vadhAvIza nahIM. traNe kALanAM pApa mazkarI jevuM ja lAge, ema kahezo; pachI prabhujIne puSpane haravAnI tAkAta kusumAMjalimAM che. bhAvikonAM duritane badale cokhAthI vadhAvavA e zuM lAge? haravAnI zakti A kusumAMjalimAM che. bhAvapUrvaka, puSpothI puSpo ja joIe. are, DamarAnAM pAna paNa na cAle. khobo bharIne prabhujIne vadhAvanAra kyAre du:khI-daridra raheto phUlanI pAMkhaDIo paNa na cAle. kalikAlasarvajJa triSaSTimAM ja nathI. prabhunI kRpA prApta karavAno ane prabhunA kRpA pAtra prabhunI kusumAMjalimAM pArijAtanA puSpo darzAvyA che. banavAno zreSTha mArga prabhune kusumAMjalithI vadhAvavAno che. pArijAtanA nAjuka phulo, komaLa kesarI dAMDInA ane cAra AzA che ke AnAthI tamArA mananuM samAdhAna jarUra pAMkhaDIvALA suMdara phUla thAya che. sAMje khIle ane savAra thayuM haze ane avidhi dUra karIne vidhimArganA premI banI savAramAM enI meLe kharI paDe. nIce bhoMya para svaccha vastra rahezo. pAtharI rAkhyuM hoya to te para jamA thayelA pArijAta puSpo kusumAMjali mATe zreSTha gaNAya. tenI mosama zrAvaNathI mAgasara sudhInI gaNAya. evA ja nAjuka jUInA phUla, jAinA phula, borasalInAM phUla -- A badhAM kusumAMjalinA phUla gaNavAmAM Ave che. have A gAthAnI vAta karIe. macakuMda caMpa mAlaI, kamalAI puppha paMcavaNNAI jaganAha-nhavaNa samaye, vAta sAMbhaLI che. anekavAra sAMbhaLI che. jyAM jyAM sAMbhaLI devA kusumAMjaliM diti che tyAre gaLe UtarI nathI, mATe jijJAsAthI prazna karuM chuM. artha : Hva = bUcanA phUla jene kaMda paNa kahevAyaH ucita gaNAya to uttara Apazo athavA pUchavAnI rIta sarasvatI devInA zveta varNa mATe A upamA apAI che. barAbara na lAge to te paNa zIkhavajo. vAta prasannacandra Aso mahinAthI poSa mahinA sudhI tenI mosama gaNAya rAjarSinI che, pUchanAra zreNika rAjA che. che. saMpa = caMpo. tenI traNa jAta : khaDacaMpo, nAgacaMpo ane uttara ApanAra zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjA sonacaMpo. sonacaMpo zreSTha gaNAya. "vADI caMpo skoriyo. che. uttaramAM zaMkA nathI. prazna mAtra eTalo che ke "kSaNa ekanA sovana pAMkhaDIe;' emAM je sovana pAMkhaDIvALo caMpo te AMtare" AvuM banyuM zAthI? A ja sonacaMpo. tenuM darzana durlabha che. girirAja para sAtamI naraka kyAM? sarvArtha siddha vimAna kyAM? ane motIzA zeThanI TUMkamAM jatAM DAbe-jamaNe je bagIcA che, temAM kevaLajJAna kyAM ? ATaluM badhuM jhaDapI? zabdanI jhaDapathI paNa derAsaranI AgaLa UMcAM jhADa che te sonacaMpAnA. bAre mahinA vadhAre jhaDapathI A banyuM che ! mane jevI vastu zuM che ? -- tene phala Ave. zrAvaNa-bhAdaravAmAM to moTo phAla Ave. AvuM badhuM manamAM cAle che. samAdhAna thAya tevuM kAMIka Apo. chAba bharAI jAya ! mAtaruM= mogaro. enI sugaMdha je mANe uttara - prazna ucita ja che. koI paNa sAMbhaLanArane prazna tene bIjI sugaMdha na game, parimalathI UbharAtuM phula che thAya te svAbhAvika che. prazna karavAnI rIta paratve kAMI mogaro ! pachI che mana - A kamalanAM puSponI aneka kahevAnuM nathI. have tamArA praznano uttara ApavAnI koziza jAta che : zvetakamala, nIlakamala, 2ktakamala, sahasra kare. pAMkhaDIvALuM lakSmIkamala (je varSamAM eka ja vAra bhadrakALInA mana eka sabaLa, sazakta ane samartha mAdhyama che. mana maMdire Ave che) - AvI jadI jadI jAtanAM kamaLo, pAMca AtmAnI samIpe rahe che. AtmAnI caitanya zakti tene sIdhI jijJAsA : 315 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte ja jhIle che. mAtmAti paribAnI -AtmAne thayA. zubha dhyAnAgni tIvra banyo. karmanA gaMja kharavA pariNAmI kahyo che. mane paNa eja rIte pariNAmI che. lAgyA. moha gayo. ajJAna gayuM. lokAlokaprakAzaka pariNAmanI dhArA caMcaLa hoya che ane te satata badalAtI kevaLajJAna prApta thayuM. zreNika rAjAnI praznAvali cAlu thaI. paNa tenI ja chAyA che. manane pArA jevuM caMcaLa A prakriyA cAlu hatI ane prabhu jyAM "sarvArtha siddha bole kahyuM che. vaLI te nimittavAsI che. te rUpa nimitta che to che tyAM devoe duMdubhi vagADI. prabhu ! A zuM ? -zreNika zabda paNa nimitta che. e zabda nimittane pAmIne badhI rAjAe pUchayuM. prabhu kahe che : te rAjAne Ama banyuM che; jUnI smRti saLavaLI ane mazAna bhUmimAM kAusagga dhyAne kevaLajJAna thayuM che. (AdhAra : pariziSTa parva) rahelA prasannacandra munie karma khapAvavA AkarI tapasyA A badhI mananI mAyA che. mananI carama zakyatAnAM AdarI hatI, zuddha mokSane lakSya sAthenI sAdhanA cAlu AmAM darzana thAya che. mana caMcaLa che. mananA pariNAmo satata hatI; tyAM ja zreNika rAjAnA maMtrIdurmukhanAM vacanonuM nimitta badalAtA rahe che. tenA grAphano eka cheDo AkAzane AMbato evuM maLyuM ke, maMtrI to evuM bolIne AgaLa gayA, ahIM hoya to bIjo cheDo pAtALane aDato hoya che ! azubha to mananA vicAronuM valaNa ane bhAvonuM vaheNa sAva taraphanI gati e manano svabhAva banI gayo che. ApaNe badalAI gayuM. mahArAjanI kAyA zmazAnamAM rahI; paNa prayatna karIne paNa manane zubha vicAromAM laI javAnuM rAkhavuM. mana to yuddhabhUmimAM pahoMcI gayuM! AzA che ke ATalAthI tamArA mananuM samAdhAna thayuM have zreNika rAjA jevA prabhu pAse pahoMcyA ke tarata ja haze ane prasannacandra rAjarSinI bAbatamAM "kSaNa ekane rastAmAM muni mahArAjane AvI ugra tapasyA karatA dIThA AMtare" kema banyuM, te bAbatanA saMzayanuM paNa samAdhAna thayuM hatA; te vakhatanI temanA mukha paranI zubha bhAvonI jhalaka haze. manamAM vasI gaI hatI. tethI prabhu pAse pahoMcIne vandanA karIne pahelo ja prazna karyo : prabhu ! e munivaranuM AyuSya hamaNAM pUruM thAya to te kyAM jAya ? prabhu kahe che : sAtamI jijJAsA narake jAya !rAjA zreNike AghAta ane Azcarya eka sAthe anubhavyAM. rAjA zreNika paNa catura hatA. rojabaroja prabhunI dezanA sAMbhaLIne jIvanA satata badalAtA pariNAmone jANatA hatA; tethI vaLI pUchyuM : prabho ! hamaNAM AyuSya pUrNa thAya to ? A bAju prasannacandra rAjarSinA pariNAmonI caDaUtara satata cAlatI hatI. yuddha zarU thayA pachI zatra rAjAne amAre zrI vAsupUjya svAmI bhagavAnanuM ghara-derAsara che. haNavA mATe koI zastra hAthavaguM na rahyuM eTale mAthA parano prabhujInI bhakti karavAno anero AnaMda Ave che. dhyAna mugaTa yAda Avyo. paNa jevo hAtha mugaTa levA mAthe gayo karavA mATe joItuM ekAMta paNa maLI rahe che. roja sAMje tyAM to, loca karelA mastaka upara hAtha pharyo ! e ja kSaNe prabhujInuM bahumAna karatI AratI utAravAno lAbha laI mRti thaI : are ! huM to sAdhu chuM. zramaNapaNAnI smRti mananI pIDAo zAMta karavAnuM nimitta maLe che. thatAMveMta thayuM : raudradhyAnavALA mane dhikkAra thAo. sAdhu sAMje AratI pachI maMgaLa dIvo utAravAno hoya che. thayelA evA mane te dIkarAthI zuM ? e maMtrIthI zuM ? zubha maMgaLa dIvAnI thALImAM kapUranI goTI mUkIe chIe te vicArono pavana Avyo ke mohanAM vAdaLo vikharAyAM ! joI jijJAsA jAgI che ke A prathA maMgaLa dIvA mATe ja zA vivekano sUrya sahasra kiraNe jhaLahaLavA lAgyo. e kSaNe prabhu mATe ? Apa kRpA karI mananuM samAdhAna karazojI. mahAvIra mahArAjA sAme ja birAjamAna hoya tema mAnIne uttara - tamAro prazna mahattvano che. AvA prazno bhakti-vaMdanA karI, potAthI thayelA AvA durgAnanI manamAM UgavA ja joIe. jijJAsA jyAM sudhI jAgatI che AlocanA karI, pratikramaNa karIne prazasta dhyAnamAM ArUDha tyAM sudhI jJAnanAM dvAra khullAM che. vAta vicAravA jevI che. 316: pAThazALA Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM paNa A prazna alpa-svalpa draSTie vicAryo che. pUruM samAdhAna thayuM nathI chatAM, maLyuM che te vahecuM chuM. prabhunI bhaktinuM pakSI prabhunA cidAkAzamAM uDDayana jijJAsA kare che. e mATe viveka ane jayaNA e be pAMkhano sahAro hoya che. jayaNA pravRttisvarUpa che. viveka vRttisvarUpa che. e jANItuM che ke jaina dharmamAM eka paNa pravRtti jayaNA vinA na zobhe. AratI-maMgaLa dIvo saMdhyAsamaye utAravAnA hoya che. AvA samaye, AratI-maMgaLa dIvAnI pragaTAvelI tharakatI pILI jyota phUdAM, pataMgiyAM, mAkhI Adi UDakaNI jIvatone AkarSe che. vaLI be hAthe dIvAnI thALI pakaDelI | 'vArSika mahAparva paryuSaNamAM zrIkalpasUtranAM badhAM ja hoya eTale e jIvAtane uDADAya kevI rIte ? parvajoe vyAkhyAna AdithI aMta sudhI barAbara sAMbhaLavA evI goThavaNa karI ke maMgaLadIvAnI bAjumAM kapara joIe. AvI preraNA karI hatI eTale A vakhate badhAM pragaTAvavAthI, tenI suvAsathI jIvAta dUra rahe ane e ja vyAkhyAna ekAgratAthI sAMbhaLyAM. e badhuM sAMbhaLatAM jIvone kilAmaNA na thAya; dhyAnabhaMga thayA vinA dIpakapUjA keTalIka jijJAsA thaI che jemAMnI eka atre ahIM ApanI thaI zake ! pAse rajU karuM chuM. have prazna e che ke, kapUranI goTI phakta maMgaLa dIvAmAM zrI kalpasUtranA baporanA bIjA vyAkhyAnamAM je vAto ja zA mATe ? AratImAM to vadhu dIvA che eTale emAM to AvI temAM trizalAmAtAne AvelAM cauda mahAsvapna khAsa joIe. A bAbata vicAra karatAM eka vikalpa evo paikIno cAra svapnanuM varNana AvyuM, temAM cothA svapna phare che ke, cAraso-pAMcaso varSa pUrve, pahelAM maMgaLa dIvo tarIke zrIdevInuM varNana vistArathI AvyuM. suMdara zailIthI ane pachI AratI -- ema krama haze. paMDita vIra vijayajI samajavA maLyuM. pUjya mahArAja sAhebe zabdo chUTA pADIne kRta pUjAomAM AvA ullekha che : "dIvo maMgaLa AratI vigatavAra samajAvyuM. kIje." tathA "maMgaLa dIvo AratI karatAM, suravara jaya te pachInA divase jyAre svapna-darzana ane janmajaya bole.' Ama, pahelo ullekha maMgaLa dIvAno che. vAcana prasaMga ujavAyo, temAM to cothA svapna tarIke parivartana kyArathI thayuM. zA hetathI thayuM te hajI jANI vAraMvAra lakSmIdavAnuM ja nAma bolAtuM hatuM. bolanAra eka zakAyuM nathI. je hetuthI maMgaLa dIvAmAM kapUranI goTIne paNa vAra zrIdevInA darzana karAvavAnuM ke tene mALA pragaTAvIne mukAya che te hetuthI AratImAM paNa mukAvo paherAvavAnuM bolyA ja nathI. zrIdevI ane lakSmIdevI e joIe. kramamAM maMgaLa dIvo prathama hoya to te vakhate be eka ja che ke judAM che ? jaNAvavA kRpA karazojI. pragaTAvelI kapUra-goTInI sugaMdha AratI vakhate paNa saLaMga rahe. have krama badalAyo ja che tyAre AratI vakhate ja kapUra uttara - tame A vakhate zrIkalpasatranAM badhAM ja goTI pragaTAvIne mUkavAnuM rAkhavuM joIe. athavA, banne vyAkhyAna vidhipUrvaka ane AdithI aMta sudhI sAMbhaLyAM vakhate navI goTI pragaTAvI zakAya. kapUranI sugaMdhathI te jANI mana pramudita thayuM. zrAvakanuM A parama kartavya che jIvAtanI virAdhanA na thAya, kilAmaNA na thAya e khAsa ke teNe A mahAparvamAM zrIkalpasUtranAM badhAM ja vyAkhyAna hetu mukhya che tevuM samajAya che. koI bIjA gItArtha mananapUrvaka sAMbhaLavAM joIe. tame e kartavya bajAvyuM che. mahArAjane pUchatAM vizeSa jANavA maLe to jarUra jaNAvajo. vaLI tame je prazna karyo che te paNa vyAjabI che. hA, vAta sAcI che. zrIdevI alaga che ane lakSmIdevI paNa alaga che. bannenAM Ayudha, Asana ane sthAna sAva jijJAsA:317 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRI - zrI vagere devInAM ja nAma lIdhAM che tyAM hI. zrI evAM maMtrabIja nathI. vaLI tyAM zrIdevInuM nAma alaga che tathA lakSmIdevI alaga che te tame joyuM haze. A badhI samyaguSTidevInA sthAnanAM nAma che eTale ke, je hAla zrIdevI che teno jIva jyAre AyuSya pUrNa thAya ane eNvI jAya, e ja kSaNe bIjo jIva AvI jAya ane zrIdevInuM sthAna evuM ne evuM ja zobhe. tenuM je kAryakSetra hoya te paNa te jIva ja badhuM bajAve. AvI kAyamI vyavasthA hoya che. have tamArA mananuM samAdhAna thayuM haze. zrIdevI alaga che ane lakSmIdevI alaga che. trizalAmAtAe cauda svapna paikI cothA svapnamAM lakSmIdevInA nahIM paNa zrIdevInA ja darzana karyA hatAM. uttara RE? Bus PEN PDR. " IIIIIIIIImaUJJU jadAM che. vacce aMtara paNa ghaNuM che. zAstramAM bane devIonAM varNana A pramANe maLe che. pahelAM zrIdevInuM varNana joIe : ambhojayugmavaradAbhayapUtahastA padmAsanA knkvrnnshriirvstraa| sarvAMgabhUSaNadharopacittAMgayaSTi: zrIH zrI vilAsamatulaM klytvnekm|| artha : je zrIdevInA be hAthamAM kamaLa rahelAM che; trIjA hAthamAM varadamudrA che, cothA hAthamAM abhayamudrA che. kamaLanA Asana para birAjelA che. dehano varNa tathA vastrano varNa sonA jevo che. badhA ja aMgo para AbhUSaNo zobhe che. puSTa zarIravALA zrIdevI zrI(zobhA)nA aneka vilAsane pamADanArA thAo. have lakSmIdevInuM varNana joIe: airAvaNAsana gatiH kanakAbhavastra - dehA ca bhuussnnkdmbkshobhmaanaa| mAtaGaga padma yugalA prasutA'ti kAntiH vedapramANakakarA jayatIha lkssmiiH|| artha : lakSmIdevI airAvaNa hAthI upara birAjamAna che. temano deha ane vastra ane sonA jevA che. AbhUSaNanA samUhathI teo zobhAyamAna che. temanA be hAthamAM bijoruM che ane bIjA be hAthamAM kamaLa che. cAre tarapha teonI kAMti phelAyelI che. AvA cAra hAthavALA lakSmIdevI jaya pAme che. tame jAte ja sarakhAmaNI karazo to banneno taphAvata mAluma paDI jaze. vaLI bannenAM sthAna paNa judA judA che. 100 yojana UMco ane svarNamaya laghu himavaMta parvata che. tenA upara 10 yojana vistAravALo padmahRda nAme hRda(sarovara) che. tyAM eka vizALa kamaLa upara ja rahe che te zrIdevI che. | zikharI nAmanA kula parvata upara mahA pauMDarIka nAmano hRda che tenA upara lakSmIdevInuM nivAsasthAna che. A sthAnane samajAvatuM citra A sAthe che, te jovAthI paNa e banne sthAnono khyAla AvI jaze. A badho adhikAra laghu kSetrasamAsa graMthamAM Ave che. vaLI tamane to e khabara haze ja ke moTI zAMti sUtramAM ww us 2 wee) - A RE || f ull paNa mae 9 . kare 2 y wed :: ma hA vi de ha merU o karI zakAya cheniSadha parvata _ harivarSa ga 0 5tta vaitAla Mi minullast londid Ndemlimmy himavaMta a 0 vRtta vaitADhayA nIddhu vigata parvaIMMING! uttara bhArata rAdhatAkaparvata dakSiNa mAMdakSiNa pAdaka 318:pAThazALA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zabda NE che. robara Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucita bolavuM kevuM je aucitye bharyuM.bharyuM.. bhuvanezvaranA vaitALa deva maMdiranuM zilpa navamI sadI mA gA ityapamaGagalaM vrajaiti snehenahInaM vacaH, tiSTheti prabhutA yathAruci kuru saiSApyudAsInatA / ityalocya mRgidazA jaladhara prArambhasaMsUcake prAdurbhUta kadamba korakacaye dRSTiH samAropitA / / (sAhitya) kadaMbakaLIne jotI rahI dhArIne! nAjAo kahuM to amaMgaLa ane jAo naryuM nirmama, raho AjJA sarakhuM yathA ruci karo, te to udAsInatA; evuM jANI mRgAkSI kAjaLa samAM AvaMta e meghane sUcavatI namaNI kadaMbakaLIne jotI rahI dhArIne! (anuvAda kulInacandra yAjJika) vAta ucita uttara ApavAnI mUMjhavaNanI che. varSARtunuM Agamana thaI cUkyuM che. jharamariyA mIThAM megha laI AvatA, aSADhanA divaso zarU thayA che ane nAyaka paragAma javA taiyAra thayo che! enA prayANa samaye zuM bolavuM? -- e nAyikAnI mUMjhavaNa che! zuM bolavuM ucita che? te mATenA ucita zabdobharyA vikalpo zodhe che. nA jAva' evuM kahuM ! e to apazukana kahevAya, amaMgaLa thAya. "jAva" ema kahuM to to, e tochaDuM lAge ! rahI jAva" kahuM to vaDIlazAhI lAge ! Adeza dIdho hoya ema lAge. ThIka lAge tema karo' ema kahuM to udAsInatA lAgaze! jANe ke mane paDI nathI. to AvA prasaMge zuM bolavuM ucita che? zuM bolavuM zobhe? -- AvI mUMjhavaNamAM kAMI paNa bolavuM na sUjhayuM ! chevaTe, gharanA AMgaNAmAM je kadamba vRkSa hatuM, ane tenA para varasAdanA AgamananI chaDI pokAratI, daDulIyA jevI kadamba-kaLIo khIlI hatI, tenA tarapha Tagara Tagara jovAnuM ucita lAgyuM ! basa ! nAyikAnA kAvyamaya vicAra para A kAvya-paMkti racAI che. e rasikAno nAyaka paNa rasika ja haze ! akSara karatAM izArA baLukA hoya, e anubhava paNa haze ! mugdha nAyikA jANe kahI rahI che ke varasAdanA A mAdaka divaso AvyA ane tame javAnuM karo cho? zabda jyAre vAmaNA puravAra thAya tyAre, vRSTi ja madade Ave ne! catura nAyikAne zabda vAparavA ucita na ja lAgyA ane eNe najarathI kAma sAdhI lIdhuM! AvI aucityapUrNa abhivyakti thAya to kArya siddha thAya che ! 320: pAThazALA Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdo to pANIdAra motI che zabda e vicAronI Apa-le karavA tathA arasa-parasanA vyavahAra mATenuM sabaLa mAdhyama che.. zabda e ApaNA aMtaranI oLakha paNa Ape che, e rIte zabda bahu kiMmatI che. zabdathI jAti ane kuLanI parakha thAya che. saMskRtanuM eka subhASita che : na jAra jAtasya lalATa zRGagam, kulaprasUtasya na pANipadmam / dAdA muJcati vAkyabANaM, tadAtadA jAtikulapramANam / / artha : akulina mANasanA mAthe ziMgaDA nathI hotA ane kulinanA hAthamAM kamaLa nathI UgatAM, paNa jema jema mukhamAMthI vAkya nIkaLe che tema tema jAti ane kuLanI khabara paDe che, parakha thAya che. ApaNA zabdo jyAM sudhI na bolAyA hoya tyAM sudhI ApaNe tenA mAlika chIe, paNa jevA bolAyA tevA te ApaNA mAlika bane che. vizvanA ghaNA badhA visaMvAdanuM ane jhagaDAnuM mULa kAraNa eTaluM ja che ke, je be jaNA vacce vaimanasya thayuM che temAM, cUpa rahevAnI jagyAe bolAyuM haze ane bolavAnI jagyAe cUpa rahyA haze ! Ama na thavuM agharuM che. kharekhara, zabdo to sAMdhavAnuM kAma karavA nirmAyA che. e jyAre avaLI rIte prayojAya che temAMthI ja muzIbata-muzkelI ane saravALe mahAyuddha sarjAya che. jemake, ilekTrIsITInI zodha badhI rIte sagavaDa pUrI pADavA mATe thaI che; ene avaLI rIte vaparAya to te jIvaleNa banI jAya! zabdasaMpattine vAvavAnI che. vAparavAnI che paNa veDaphavAnI nathI. vacana ratana mukha koTaDI, cUpa kara dIje tALa; gharAka hoya to kholIe, vANI vacana rasALa. sAdhakone vacanasiddhi A rIte ja sAMpaDe che. teonA mukhethI abhAnapaNe kazuM ja nIkaLatuM nathI -bhale ramUja cAlatI hoya to paNa ! zabda eka vAra bahAra nIkaLyo ke bolanAra eno dAsa bane che. na bolAya tyAM sudhI ja zabda para mAlikI. bolyA pachI, boleluM pALavAmAM potAnuM sarvasva kharcI nAkhatAM acakAya nahIM te sajjana ! sajjana-durjananI parIkSA enI vANI parathI saheje thaI jAya! sajjano ramatAM bole, zilAlekha samAna te; durjano zapathe bole, pANIlekha samAna te. eka vAra paNa juThThuM na bolyA hoya te vyakti je bole tevuM kudaratane banAvavuM ja paDe. AvA dRSTAMto paNa noMdhAyA che. zabdone sabaLa banAvavAnuM sAdhana mauna che. maunanA mahAsAgaramAMthI zabdonA vaNavIMdhAyelAM pANIdAra motI maLe che. ApaNe tene meLavavA mathIe. savajI chAyA Ye oooo no zabda: 321 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suNatAM zravaNe amI jhare... -tevA zabdonI vAta alaMkArarUpa kahI zakAya evA zabdo dareka bhASAmAM hoya che. ApaNI garavI gujarAtI bhASAmAM paNa keTalAMka zabdo kiMvA zabda racanAo jANIe ane mANIe tyAre e zabda prayojanAra pUrvajane salAma karavAnuM mana thaI jAya che ! AvA suMdara, maMgaLa, komaLa, ahiMsaka ane sAmaveta arthane athavA arthachAyAne samAvatA zabdo kevI rIte sUjhayA ! varSonAM varSo vItyA pachI paNa e zabdonA vikalpa ApaNane maLe nahIM ! vaLI A zabdo potAnA arthane mAtra jaNAvIne viramI jatA nathI. samagra saMskRtine ApaNI sAme chatI kare che. zabdo to saMskRtinI dharohara che. zabda to saMskRtinA saMvAhaka che. ApaNI mahAmUlI mUDI che... AvA keTalAka zabdone sAcavI rAkhavAnI tIvra lAgaNI thaI Ave che. bhAratIya saMskRti para paradezI saMskRtinuM AkramaNa thaI rahyuM che temAM zabdone mULathI ukheDIne tenA sthAne pArakI bhASAnA sugaMdha vinAnA zabda ropI dIdhA ! ApaNI prajAe hoMze hoMze tene poMkhyA. vadhAvyA. ucheryA. jIvananA samagra vyavahAramAM apanAvI lIdhA ! ghaNIvAra prazna thAya ke, saMskRtinI maulika sugaMdhane phelAvatA zabdone sthAnabhraSTa karIne AvA zabdone apanAvatAM teo acakAyA nahIM ! sauMdarya ananya che, adbhuta che. AvA sauMdaryathI mahekatA keTalAka zabdo yAda karavAno Aje upakrama che : je zabdo noMdhavAnuM mana thayuM che te zabdo je arthamAM vaparAyA che te bahu suMdara nathI mATe tenA vAcaka zabdo paNa suMdara nathI paNa, ApaNe to sauMdaryanA pUjArI, suMdara zabdonA himAyatI; tethI evI nakAmI jaNAtI kriyA mATe kevA zravaNa-madhura zabda-prayogo gotI lAvyA che. tevA keTalAka zabdo arthachAyA sAthe joIzuM, keTalAka zabdo mULa-mAtra joIzuM. 1. zAhukArI : kevo karNamadhura zabda che ! tenA potIkA artha mATe paNa tene niSedhI nahIM zakAya. jyArejyAre moTAM jamaNavAra thAya, nAtano varo thAya (juo, jamaNavAra mATeno "varo" zabda, jyAM khAdya padArtho sArI rIte vare- sArI peThe khavAya - vaparAya te varo ) tyAre, mohanathALa, magaja, lADu vagere pakvAnna hoya; dALa-bhAta-zAka vagere to hoya ja. have jamatAM-jamatAM je miSTAnna na khavAyuM, na vaparAyuM, te levA mATe TopalI laIne je bhAIo paMgatamAM phare (juo, paMgata zabda saMskRtamAM "paMkti" zabda che te arthamAM. sahelAIthI uccArAya evo zabda "paMgata' banyo.) zAhukArI... zAhukArI... ema bole. jamanAre evI mIThAI korANe mUkI hoya te AvanAra bhAIne ApI de. A zAhukArI. 2. gujarI gayA : A zabda atipracalita che. mRtyu jevA amaMgaLa prasaMga mATe ucita zabda prayojAyo che. gujarI bharAvAnI prathA so-baso varSa pahelAMnI che. gujarI eTale eka jAtanuM bajAra. bhAI kyAM gayA che ? kahe ke, bajAra gayA che; gujarI gayA che. mRtyu zabdane badale A komaLa zabda "gujarI", barAbara baMdha bese che ! - bhAI gujarI gayA. eka "bA" zabda juo. zuM A zabda mAtra janmadAtrI ATalo artha ApIne mauna thaI rahe che? nA. A zabda eka evA arthagucchane ApaNI sAme tAdraza kare che ke jenA uccAramAtrathI ApaNuM samagra astitva jhaMkRta thaI UThe che. rUMve rUMvethI zabdAtIta anubhUtino rasa chalakAI UThe che. gujarAtI bhASAnuM 322: pAThazALA Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaTanA hiMsaka hoya, amaMgaLa hoya, paraMtu tene mATeno ApaNe tyAM che tevI, zubha-kAmanA pragaTa karavAnI zabda-prayoga ahiMsaka ane maMgaLa hoya to ghaTanA A prakriyA AvA ke anya svarUpe bIjA samAjamAM haze ApaNane AnaMdapreraka banI rahe che. jemake : ke kema enI jANa nathI. paNa mane, gujarAta-saurASTranI A bhAvanAmAM saccAIbharyA haiyAnA hetanI sugaMdha zAka kApavuM; tene sthAne zAka sudhAravuM. Ave che. ghaDo phUTI gayo; tene badale ghaDo navo thayo. dareka bhASAmAM evA zabdo hoya ja ke jeno koI baMgaDI tUTI gaI evuM kAnane kaDavuM lAge evuM vAkya vikalpa na maLe - ananya paryAya ! jemake, gujarAtImAM na vAparatAM, eka kahetI che -- "sahiyArI bhesamAM kIDA paDe.' baMgaDI naMdavAI gaI evo zabdaprayoga sAro lAge. sahiyArI eTale ke bhAgIdArInI; paNa sahiyArI eja pramANe - zabdamAM je marma che te bhAgIdArI zabdamAM nathI. be jaNAe derAsara mAMgalika thaI gayuM che. paisA rokIne bheMsa kharIdI. savAra-sAMja ene dohavAnuM dukAna vasati karI. kAma to nakkI thayuM, paNa bheMsane sApha-sUtharI rAkhavA navarAvI cokhkhI koNa rAkhe? maganabhAIne ema ke, e dukAna vadhAvI lIdhI. kAma chaganabhAI karaze; chaganabhAI jANe ke, maganabhAI dukAne sAMje kamADa vAsIne savAre kholavAnI hoya karaze ! emAM badhuM rakhaDe ane bheMsamAM kIDA paDe ! to vasati karI; kAyama mATe baMdha kare to vadhAvI lIdhI.) have, mane gamatAM thoDA zabdo laIe : duHkhaNAM levAM : sarasa noMdhapAtra zabda-prayoga varApa : comAsAnA divasomAM satata varasAda pachI Aje to saurASTra sivAya lagabhaga visarAI gayo che. jyAre taDako nIkaLe tene saurASTramAM varApa kahe che. mArI duHkhaNAM levAM -zabdanI pAchaLanA manobhAva - kriyA - kalpanA che ke mULamAM saMskRtano varApa zabda hoI zake. ghaTanA badhuM rahasyamaya che. svajanonA hRdayamAM svajano varAti no artha che zreSTha taDako. bhAre varasAdathI thatA mATe kevAM kheta-prIta-vhAla hoI zake te pragaTa karavAnA bhejamaya vAtAvaraNamAM garamATo AvA taDakAthI ja Ave. prakAra paNa kevA zodhyA haze ! Avo jarUrI taDako varApa kahevAya che. bhAI pravAsamAM jatAM hoya; dhaMdhA mATe, vyavahAra suvANa : gAmaDAmAM havAphera mATe mitranA ghera koI mATe bahAragAma jatA hoya tyAre, rastAmAM temane koI Ave to ene pUchavAmAM Ave - hamaNAM ahIM AvyA paNa jAtanI muzkelI, agavaDa ke ApadA na paDe ane cho ? jvAba maLe - hA, suvANe Avyo chuM. (maLavA, sahI-salAmata, kSemakuzaLa parata Ave te mATe zubhecchA hAlavA Avyo chuM.) suMdara prayoga che. to pAThavavAmAM Ave; dahIM-goLa-gAya vagere zubhazukana to sAcave paNa... e musApharImAM je kAMI kaSTa zirAmaNa - vALu : savAranA nAstA mATe paDe, muzIbata paDe te amane paDo; tame to sAva sAjA zirAmaNa ane sAMjanA jamavA mATe vALu. A zabdo sArA, nIrogI ne naravA ja raho --e bhAvathI tamAruM suMdara che. vyutpattimAM javuM nathI. du:kha amane to ema kahI, sAmI vyakitanA lamaNAmAM Ama, A rIte ApaNe gujarAtI bhASAnA zabdonI avaLo hAtha rAkhI TacAkA phoDe ane pachI potAnA lamaNe majA mANI, vaheMcI, khuzI manAvI. emAM svAda Avyo. AMgaLA aDADe. tamane -vAcakone paNa evuM ja lAgyuM haze. -e, tamArA jo TacAkA phaTe to heta sAcuM. bAkI banAvaTa ema taraphathI pratibhAva maLe tyAre jANI zakAze. ' hasatAM hasatAM kahe. zabda: 323 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda eka saMjIvanI che zabdanI saMjIvanI zakti ane saMhAraka zaktino zabdomAM siMhane kahevA lAgyA : "siMha ! tuM to vanano ApaNane avAranavAra paricaya thato rahe che. zabda dvArA rAjA che. tAruM mRtyu avazya pIDAkAraka che. mane lAge che caMdana jevo zItaLa lepa thayo hoya evuM bane che; to, ke tane mRtyunI pIDA nathI paNa AvA moTA gajAnA zabda zravaNa thatAM veMta hRdayamAM ghaNanA ghA paDatA hoya vanarAjanuM mRtyu zastra vagaranA eka manuSyanA hAthe thAya tevuM paNa anubhavAya ! A bAbatamAM jUnA ane navAM che temAM tane nAmozI lAge che, parAbhava lAge che. A udAharaNo maLe che. Avo eka prasaMga mane sparzI gayo hAranuM tane duHkha che.' che te ahIM jaNAvuM chuM : ATaluM sAMbhaLatAM veta, A jaMgalamAM mane samajanAra zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnA pUrvabhavo koI che tevuM jaNAtAM, siMhamAM gamagInInuM pUra osaravA paikInA tripRSTha vAsudevanA bhavanI A vAta che. lAgyuM ! becenI ochI thaI. sArathIe AgaLa kahyuM : eka jaMgalamAM siMhanI raMjADathI loko khUba parezAna che. paNa te vanarAja ! tAruM mRtyu to dhanya che. jema tuM hatA. pazuonuM ane mANasonuM mAraNa karato A siMha vanano rAjA che tema tane mAranAra paNa pRthvIno mahArAjA koInAthI paNa kAbUmAM Avato na hato. te evo to che; traNa khaMDano mAlika che. enA hAthano sparza paNa jorAvara hato ke koI ene mahAta karI zakatuM na hatuM. nasIbavaMtane ja thAya ! tArA ajaMpAne tuM dUra kara ane lokoe vAsudevane phariyAda karI. "A trAsathI amane sukhethI paraloke prayANa kara." bacAvo.' snehabhAva sAthenA ATalA zabdothI siMhanA mana vAsudeva ratha para savAra thaI e jaMgalamAM gayA. upara jANe caMdanano zItaLa lepa thayo. siMha svastha thayo siMhane durathI joyo. traNa khaMDanA mAlika, aDadhA cakravartI ane teno AtmA A kalevarane choDI paralokanI vATe vAsudeve sIdho ja siMhano mukAbalo karyo. siMha sAmano saMcarI gayo ! karavA tarApa mAre te pahelA vAsudeve siMhane jhaDapI lIdho. sArathInA zabdoe maraNAsanna avasthAmAM taraphaDatA be hAthe ene moMnA jaDabAmAMthI jhAlIne be bhAga karyA! prANIne zAntinuM dAna karyuM. manano ucATa zamyo. vedanA AMkhanA palakArAmAM kAma pUruM thayuM samajI vAsudeva rathamAM to hatI ja paNa AvI kakSAnA jIvana mATe zarIranI virAjamAna thayA. rathano sArathI A ghaTanA nihALI vedanA koI hisAbamAM nathI hotI. svamAna ane zaurya rahyo hato. teNe joyuM ke vAsudeve AvA jaMgI - jaMgama lajavAya tenI tene pIDA hoya che, cacarATa hoya che. Ave zauryamurti siMhane Ama phADIne motane ghATa utAryo che samaye, thoDA ja snehabharyA zabdo khUba kAmayAba puravAra paNa siMhanA prANa hajI gayA nathI. AMkho vikarALa thAya che. koI nabaLI sthitimAM hoya tene nabaLA zabdo dekhAya che. sAthe-sAthe tenAmAM dInatA ane lAcArI paNa kyAre paNa na kahevA. jevuM kahevAthI du:khatAmAM Thesa'nI DokAya che. jema vedanAmAM umero kare che. enA karatAM to mauna rahevuM AvI sthiti joI sArathIne dayA AvI. sAruM.) suMdara zabdanI zakti zabda dvArA varNavI na zakAya snehabhInuM hRdaya sAMtvana ApavA tatpara thayuM. rathamAMthI tevI che. ApaNe ApaNI jIbhane suMdara zabdothI nIce utarI siMha pAse AvI, karuNAthI chalakAtA zaNagArIe. 324: pAThazALA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda brahmanI agAdhatA zabdo to enA eja rahe che. rAjA mUMjhAyo. A to vanavagaDo. gAmaartha badalAtA rahe che. artha kADhavAnuM zarU karIe mahelathI khAsuM dUra! ahIM A badhuM zuM maLe? strIo to, kADhatA ja rahIe. artha khUTe nahIM! artha kADhanAra sAthe priya bolavuM evuM nItikAroe kahyuM che. lAMbI hoya tevo temAMthI artha nIkaLe. varSonAM vahANAM mathAmaNa pachI traNeyane saMtoSa thAya, vinoda thAya vItatAM jAya tema-tema zabdanA artha badalAtA rahe, evuM vAkya bole che so natsitraNeya rANIone vistaratA rahe. kyAreka saMkocAtA paNa rahe! komaLa haLavA lahekAthI alaga-alaga rIte kahI paNa bane ane kyAreka karkaza paNa! saMbhaLAve che. RSioe zabdane brahma kahyo che, te A pahelI rANIne samajAve che: so natthiA tarasa saMdarbhamAM ja. zabdanI lIlA anaMta che. kyAre kayo lAgI e sAcuM paNa ahIM ATalAmAM kyAMya sarovara artha pragaTaze te kahevuM saheluM nathI. zabda eka ja hoya tevuM jaNAtuM nathI, mATe tArI tarasa chIpAvI hoya chatAM, zrotA-zrotAe artha judA judA jaNAya. zakAya tema nathI. AvA bhAvano eka prasiddha kathA-prasaMga che : bIjI rANIne kahe che naOiA. bhUkha lAge koI eka dezano rAjA vidvAna ane kavi-hRdaya te samajI zakAya tema che. paNa ApaNe vanavihAra hato. tene traNa rANI hatI. ekadA traNe rANIo karavA nIkaLyA tyAre zara - bANa levAnuM visarI sAthe te vana-vihAra karavA nIkaLyo. vananI zobhA gayA; have zikAra kema thAya ? tane khAvAnuM kema vRkSo-velIo-pakSIo jotAM-jotAM badhA bahu dUra ApI zakAya ? nIkaLI gayAM! trIjI, rasIlI rANIne kahyuM: so naOiA vana ghaNIvAra sudhI Ama bhramaNa karI eka ghaTAdAra che chatAM vAtAvaraNa to upavana jevuM che. gAvAnuM vRkSanI chAyAmAM badhAM beThAM. thAkyAM hatAM. bhUkhyAM mana thaI jAya evuM che, paNa atyAre gaLuM kahyuM kAma paNa thayA hatA. traNa rANAe rAjAnI pAsa kare tema nathI; te mATe svara nathI. potapotAnI mAMgaNI karI. eka rANI je tarasI thaI Ama eka ja vAkya dvArA rAjA traNeyane hatI. teNe bALaka jevA lahekA karI kahyuM: khUba tarasa saMtoSakAraka uttara ApI zakyA ! lAgI che, pANI pIvuM che. e bolI rahI tyAM bIjI zabdanI asIma zakti hovA chatAM zrotA rANI kahe: mane tarasa to lAgI che, ane bhUkha paNa potAnI zaktinI maryAdAmAM rahIne ja arthaghaTana karI bahu lAgI che. juo ! mArI AMkho paNa UDI UtarI zake che. AvI zakitano bhaMDAra zabda che. eTale ja gaI che ! trIjI rANI bAkI rahe ? tenI mAMgaNI RSimunioe zabdane brahma kahyo che. judA ja prakAranI hatI : kevuM madhura suMdara zAMta - ApaNe paNa zabdanI samyagU upAsanA vAtAvaraNa che ! eka majAnuM gIta sAMbhaLavAnI tIvra karIe. IcchA che. tamArA suMdara avAjamAM eka gIta saMbhaLAvo ! zabda : 325 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa' -A zabdano artha keTalo vistarI zake? vAta jasadaNanA AlA khAcaranI che. AlA khAcaranA hRdayamAM dAnanI pAtALagaMgA samI saravANI satata vahetI rahetI hatI. yAcaka Avyo nathI ane dAna dIdhuM nathI ! sahaja rucivALA jIva jyAre dAna Ape tyAre lenArane eno bhAra lAgato nathI ane denArano haLavo thAya che. AlA khAcaranI dAna-saravANI nadInuM rUpa dhAraNa kare, AgaLa vadhatAM eno dhodha racAya tyAre rAjyanA dIvAnane ciMtA thAya ja thAya ! Ama ne Ama satata dAnapravAha cAlu raheze to tijorInuM taLiyuM AvI jaze. rAja kema cAlaze ? ekavAra ekAMta joIne dIvAne izAro karyo : bApu! have to hAu karo. A to yAcako che. roja-roja AvyA karaze. Apa Apo cho eTale Ave che. bApu kahe : yAcaka Ave che eTale huM AvuM chuM. dIvAna kahe : e to goLa che to mAkhI Ave ja ne ! bApunA svabhAvamAM dAna ApavAnuM vaNAI gayuM hatuM. svabhAvane kAraNanI zI jarUra ? ApyA vinA cena na paDe tevo svabhAva hato. eka rAtre DAyaro barAbara jAmyo hato. cheka moDe sudhI cAlato rahyo. chevaTe bagAsAMe teDuM mokalyuM ane DAyaro vikharAyo. AchA ajavALAM veratA dIvA TamaTamatA hatA. bApue dIvAnane najIka bolAvyA : ahIM Avo to ! juo, A zuM che ? sevaka pAse kapaDuM AvuM karAvyuM joyuM to goLano ravo !: bApu ! goLa che ! AlA khAcara kahe : to mAkhI kAM nathI ? dIvAna kahe : e to divasa hoya tyAre Ave ! bApue A sAMbhaLatAM ja kahyuM : huM paNa e ja kahuM chuM. mArA paNa divaso che, to yAcako Ave che ! catura dIvAna marma samajI mUchamAM marakI rahyA. bApune manomana praNAma karyA. ('AlAarabI bhASAno zabda che. "avvala" zabda paNa emAMthI banyo. AlA eTale moTo. AlA khAcare A nAmane paNa zobhAvyuM !) zabda zabdamAM phera.. zabda hAra paherAve. zabda hAra paNa apAve! -kayA bhAvathI zabda-prayoga karyo che e mahattvanuM che. vAta ekanI eka ja hoya; rajUAta para yaza ke apayazano AdhAra che. rasoImAM mIThuM pramANasaranuM ja hoya tema. sAme netrahIna vyakti che. manamAM tarka-vitarka thazeH A bhAI zenA kAraNe aMdha thayA haze? zuM janmathI ja AvA haze? koI roga thayo haze? baLiyA thayA haze ? A kutUhala manamAM rAkhI, sahaja sadbhAvathI, manamAM yogya zabda goThavI pUchazo to je jANavuM che te ThIka jANI zakazo. ene lagato A duho vAraMvAra kAne aphaLAyo hazeH kANAne kANo kahe, kaDavAM lAge veNa; ghIre rahIne pUchIe, zAthI boyAM neNa ! veNa ane neNano prAsa to suMdara che ja; mahattvanuM pada ghIre rahI che. AvI vAta pUchatAM ApaNo svara kevo hovo joIe te mahattvanuM che. zabdanI jema svaranI paNa asara hoya che. saheja moTethI, UMcethI bolAya che ane dhIrethI bolAya tenI asara alaga-alaga hoya che. koIne vAge ane khUMce evuM to na ja bolavuM joIe. dhAradAra zastranA ghA karatAM vANInA ghA rujhAtAM vAra lAge che ane tyAre moDuM thaI gayuM hoya che ! ApaNe sAvaceta kAM na rahIe? 326:pAThazALA Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 samApana Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaraMga sukhano mArga : kSamApanA | zarIramAM pIDA pamADe evA aneka rogo utpanna thatAM hoya ane viSAda enuM phaLa che ! jo A badhAthI dUra rahevuM hoya che. enA upacAro paNa hoya che. auSadhonuM yathArtha sevana ane kharekhara sukhathI jIvavuM hoya to phakta vIsaratA zIkho. karavAmAM Ave to te rogonI pIDAmAMthI chUTakAro maLe che. bhUlI javAnI kaLA e ApaNA manane sukhI rAkhavAno dehanI pIDA karatAM mananI pIDA atyaMta kaSTadAyaka hoya rasto che. Ameya ApaNane badhuM kyAM yAda rahe che? paNa che. mananI pIDAmAMthI chuTakAro meLavavA manane haLavuM, mananI vicitratA to e che ke je bhUlI javAthI sukha maLe prasanna ane nirmaLa karavAnA upAyo sulabha nathI. chatAM tene ApaNe bhulatAM nathI. junA thaI gayelA ghAne khotarIne mananI pIDA maTADI ene nirmaLa rAkhavAnI jarUra che. pIDA nIpajAvIe chIe, pariNAme cacarATa vadhe che ane azAntasya kutaH sukham ? jakhama UMDo paNa bane che. rUjha AvavAmAM vilaMba thato jAya manane je zalya pIDA Ape che, malina ane saMkalezamaya che. koNa jANe kema, paNa, A badhuM jANyA pachI paNa emAMthI banAve che te viSe ApaNe vicAra karIe. manane pIDA potAnI jAtane aLagI karI zakatA nathI ane sukha pAmatA thavAnA ghaNAM kAraNo che koIe ApaNuM dhAryuM na karyuM nathI... ApaNA sukhI saMsAramAM kAMkarA nAkhI duHkhanA valayo ...paNa have to prayatna karIne paNa, je smaraNa kaDavAzane saryAM; ApaNe goThavelI dhaMdhAnI bAjI koI kAraNe avaLI tAjI rAkhe tenuM vismaraNa ja karavuM che. vIsarI javAmAM paDI; ApaNe koInA roSano bhoga banyA ane bhAre bhale doSa hoya, A bAbatamAM to te guNa ja che. nukazAnI veThI...AvA AvA aneka prasaMgomAM je vyakti ho, to mULa vAta e che ke vIsarI javuM e manane nimitta bane te vyakti pratye ApaNA hRdayamAM dveSanuM bIja sukhI karavAno pahelo upAya che. bIjo upAya che, mApha ropAya che je krame krame veranuM rUpa dhAraNa kare che. A vera karavuM te. kSamA ApavI te. ApaNe "kSamApanA" zabdathI A ApaNA manano kabajo laI le che. A vera te vyakti karatAM jANIe chIe. ApaNane ja vadhAre dajhADe che. satata dajhADato A vairAgni paraMtu, "kSamApanA" jevA A arthagaMbhIra zabdane zalya banIne khUMcato rahe che. AvA azAMta manane sukha rojiMdA vyavahAramAM laI jaIne enuM kauvata ApaNe gumAvI kyAMthI hoya ? mazAntasya suta: suravam ? beThAM chIe ! kSamApanAnI to eka nirALI garimA che. to, manane zAMta ane prasanna banAvavA zuM karavuM kSamA karanAra ane kSamA jhIlanAra bane dhanya bane che. joIe ? zrI amara pAlanapurIe A mATe "ujharaDA' banne gauravazALI gaNAya che, kemake tenAthI maitrInI uttama pustakamAM lakhyuM che : bhUmikAnuM sarjana thAya che. eka AphlAdabharyo saMbaMdha pAMgare TuMkamAM jiMdagImAM kyAMya sukha nathI. jiMdagInuM bIjuM che ke, manane satata haLavuM rAkhe che. zramaNa bhagavAna nAma ja duHkhe che ! paraMtu emAM svarganuM sukha paNa samAyeluM mahAvIre dezanA ApatAM, kSamApanAthI zenI prApti thAya che -jo tamArAmAM vIsaravAnI tAkAta hoya to ! che tenA yAdagAra zabdo : vItelI dareka - sukhanI ane duHkhanI - kSaNane bhUlI kSamApanA karavAthI prahUlAdanabhAva Upaje che. jAo. dareka bhUlanI mAphI mAMgI lo ane dareka bhUlane prahalAdanabhAva pAmelo jIva sarvaprANa-bhUta-jIva ane sattva mApha karI do. kazuM ja yAda na rAkho. yAda e ja phariyAdanuM viSe maitrIbhAvane dhAraNa karanAra bane che. maitrIbhAva pAmelo mULa che ! vivAda enuM thaDa che, vikhavAda enI DALIo che jIva zuddhi pAmIne nirbhaya bane che. 328: pAThazALA Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, nirbhaya banAvanAra kSamApanA prasannakartA paNa che. potAnA aparAdhonI mAphI mAMganAra, pachI AkhI ghaTanAne bhUlI jAya che. mejika-sleTanI jema cittane koI paNa cihna vinAnuM koruM karI zake ene to sadA divALI hoya. kSamApanA viSe, laukika ane lokottara A be udAharaNo ApaNane e raste javA mATe pathadarzaka samA che. zaraNAgatane kSamA eka cora hato. eno parivAra paNa moTo ! eka divasa teNe gharamAM AvI khAvA mAgyuM. kamanasIbe gharamAM hAMDalA kustI kare evI hAlata hatI eTale cUlo ThaMDo hato. e divasa tahevA2no hato ane gAmamAM enI dhamAla hatI. ghara-gharamAM khIra raMdhAtI hatI. evo rivAja hato. coranI patnIe kyAMkathI taiyAra khIra corI lAvavAnuM kahyuM ! pharatAMpharatAM eka gharamAMthI raMdhAyelI khIranI mIThI soDama AvI. gharamAM ghUsI AkhuM tapeluM UMcakI e to bhAgyo ghara bhaNI ! koI ene rokI ke pakaDI zakyuM nahIM. gharamAM AvI tapeluM mUkyuM tyAM patnIe khIra sAthe bhajIyA-pUrInI mAgaNI karI. cora pharI upaDyo. te divase koI paradezI rAjAe sainya sAthe gAma bahAra paDAva nAkhyo to. tahevAranI vAta sAMbhaLI enA senApatinA parivArane paNa khIra khAvAnuM mana thayuM. be sainikone doDAvyA khIra lAvavA. khIranI zodha karatAM sainiko coranA ghara najIka AvyA ane bAraNA pAse khIranuM tapeluM joyuM ane te ja upADIne cAlatAM thayAM. senApati ane tenI patnI, teno bhAI, mA vagere badhA joI rahyA. koI divasa khIra khAdhI nahI hoya ! enI soDamathI svAda mANavA lalacAI rahyA. A bAju bhUkhyo cora, bhajIyA-pUrI na maLavAthI khAlI hAthe pAcho Avyo. gha2mAM khIranuM tapeluM joyuM nahIM. chokarAone pUchatAM jANyuM ke be sainiko AvI UpADI gayA che. corane gusso Avyo. mAra-mAra karato te chAvaNI pAse pahoMcyo. tyAM khIranuM tapeluM joI kALajhALa thayo ane sainikanA hAthamAMthI bhAlo jhUMTavI senApatinI hatyA karIne bhAgyo. senApatinI patnI ane mAe, hatyArAne pakaDI lAvavA sainikone doDAvyA. prANano badalo prANathI joIe. lapAto chUpAto cora, bhUkhano mAryo bahu bhAgI na zakyo ane pakaDAI gayo, muzkeTATa bAMdhIne chAvaNImAM hAjara karAyo. vera ane badalAnI Aga varasI rahI hatI. cora kahe : zaraNAgatane jyAM prahAra karI zakAya tyAM karo. bhAlo aTakI gayo. have zuM karavuM ? zaraNe AvelAne marAya nahIM. corane mAphI ApI, Ubho karyo. zaraNAgatane bhAI banAvI senApatinI patnIe ene tilaka karyuM, hAra paherAvyo. ApaNe joI zakyA ke sAva nIca koTinA mANasamAM paNa jyAM vera levAnI tIvra tarasa hatI tyAM mAtra 'zaraNAgatane jyAM prahAra karAya tyAM karo' -ATalA vAkya mAtrathI vai2 zamyuM. ApaNe to tenAthI ucca koTinA chIe ane ghaNA UMcA prakArano bodha pAmyA chIe. sAmA pakSe moTAmAM moTI bhUla hoya to paNa tene sAme cAlIne mApha karavI joIe. bIjA dRSTAMtamAM A vAta dRDhatApUrvaka samajIe. kalyANamala ane sahasramalanI kathA jagadguru zrI hIravijayajI mahArAjanA gurubhAI upAdhyAya zrI dharmasAgarajI mahArAjanA jIvanamAM banelI A satya ghaTanA che. rAjasthAnanA meDatA gAmamAM tapagacchanA upAzrayamAM cAturmAsa birAjamAna hatA. gAmamAM zrAvakonA ghaNA ghara hatA. emAM kalyANamala nAmanA eka dharmaniSTha zrAvaka AgaLa paDatAM ane zrImaMta gRhastha hatA. savAra-sAMja pratikramaNa karatAM. pakSInA divase pauSagha karatAM. roja savAre vyAkhyAna-pravacanamAM teo niyamita AvatAM tyAre temanA mAthe mAtra phALiyuM bAMdheluM jovA maLatuM. bIjA sahu zrAvako mAthe pAghaDI bAMdhatA. eka divase bapore ekAMta hatuM tyAre dharmasAgarajIe pUchyuM ke tamAre koI abhigraha che ? mAthe pAghaDI kema mUkatAM nathI ? gurune uttara Apavo joIe eTale emaNe saMkoca saha kahyuM : meM pratijJA karI che ke sahasramala maMtrIne mAryA pachI ja mAthe pAghaDI bAMdhu. gurue pUchyuM H keTalA varSathI tame A pratijJA karI che ? uttara maLyo : pacIsa varSathI. gurudevane lAgyuM ke Ano krodha ghaNo gADha lAge che. krodha tyajavA mATe dAkhalAo ApI samajAvyo paraMtu te kAMI samajyo nahIM. samApana H 329 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDA divasa pachI ekadA, sahasramala moDI rAtre bAraNAM kholyA. dharmasAgarajI padhAryA. "kalyANamala kyAM upAzrayamAM gurune vaMdana karavA AvyA. bIjA sAdhuo che?' jevA teo enA oraDAmAM gayA ke tarata kalyANamala saMthArI gayA hatA. kamADa UghADI maMtrIe pravezIne gurune mALiyA upara caDIne bhIMta tarapha moM karIne besI gayA. vaMdana karyuM. gurudeve pUchyuM : ATalI moDI rAtre kema Ava- mahArAjazrIe gadgad svare kahyuM kalyANamalane khamAvyA jA karo cho? tamArA mAthe duzmana che. maMtrIe pUchyuM : mAre vinA mAruM saMvatsarI paDikamaNuM sAcuM na thaI zake. mAthe koNa duzmana che? tyAre temaNe kalyANamalanI vAta kalyANamala, te rAtre tamArA mATe sahasramalane je kahyuM tethI karI. saMjogavazAta kalyANamala pratikramaNa karIne Aje tyAM tamAruM hRdaya dubhAyuM te mATe mane kSamA Apo. ja, upAzrayamAM sUtA hatA. teNe kAnokAna vAta sAMbhaLI A sAMbhaLI, patnI, putro ane putravadhuo raDavA ane samasamI gayA. maMtrI gayA pachI mahArAjazrInI pATa lAgyA. sahue kalyANamalane vinavyA; sAmu to juo ! pAse jaI emane sakhata Thapako Apyo. roSamAM hAtha pachADI ane micchA mi dukkaDama do. bolyA : A upAzrayamAM have huM kadI paga nahIM mUkuM. ane upAdhyAyajI hRdayapUrvaka kSamA mAgIne tarata gharanI dhUMApUMA thatAM te ghera Avyo. bahAra nIkaLI gayA. pAchaLathI kalyANamalanuM citta zAMta bIje divase daherAsara jaI tarata pAcho ghera gayo eTale thatAM hRdaya valovAyuM. hRdayanA zabdo hRdayamAM utaryA : jo patnIe pUchayuM : kema ? upAzraye gurune vaMdana karavA na gurudevanuM saMvatsarI pratikramaNa kalyANamalane khamAvyA vinA gayA? pahelA to kAMI javAba Apyo nahIM paNa pachI gaI sAcuM thatuM na hoya to sahasramalane khamAvyA vinA mAruM rAte banelI ghaTanA kahI saMbhaLAvI. dharma parAyaNa patnIe samajAvyuM: sAdhupuruSa sAthe Avo roSa ApaNane na zobhe. hRdaya parivartana thatAM veMta te upAzraya tarapha doDI gayA kalyANamala jIda na choDI. upAdhyAyajI hamaNAM ja Asana para beThA hatA. bAjumAM upAzraye javAnuM baMdha karyuM eTale sAmAyika-pratikramaNa kaTAsI para sahagnamala paNa beThA hatA. kalyANamala sIdhA ja ghare karato. pauSadha paNa zera karato. saMghane khyAla AvI sahasramala pAse jaI tenA khoLAmAM mAthuM mUkI dhrusake dhrusake gayo hato ke kalyANamala upAzraye AvatA nathI. vinaMti raDatA avAje temanI pAse, potAnA varSo junA aparAdhanI karavA chatAM paNa mAnyA nahIM. paryuSaNa AvyA tyAre mAphI mAgI. samagra sabhA A dRzya joI gadgad banI. gurudevane thayuM ke kalyANamala kalpasUtra sAMbhaLavA to Avaze banne codhAra AMsue raDavA lAgyA. koNa kone chAnuM rAkhe? ja. paNa te ekeya divasa dekhAyA nahIM. to paNa mAnyuM ke badhA harSavibhora thaI joI rahyA. dharmano A kevo prabhAva ! saMvatsarIe bArasA sAMbhaLavA jarUra Avaze. upAdhyAyajI mahArAja sAme cAlIne eka zrAvakane khamAvavA bIjA ga7vALA paNa manAvavA gayA ke amAruM ane gayA enI kevI gADha asara thaI ! varSo jUnA mULavALA tamAruM kalpasUtra eka ja che. amAre tyAM Avajo. jIde verane sthAne premanuM avataraNa thayuM. banne sAcA mitro banyA. bharAyelA kalyANamala evA kaTu veNa bolyA ke badhA UbhA pavitra parvanI ArAdhanAnI sArthakatA jaNAI. thaI gayA ! jyotathI jyota jale upAdhyAyajIne AnI jANa thaI. emane thayuM AvA eka dIvAmAMthI so-so dIvA pragaTe ema eka nirmaLa draDhakarmIne khamAvyA vinA mAre saMvatsarI pratikramaNa karavuM haiyAnA zuddha premathI anekanA haiyAmAM premanA bIja ropAya ucita nathI. eTale vyAkhyAna pachI, caityaparipATI karIne che. kSamAnA A lokottara prasaMganuM mahattva samajIe. upAzraye jatAM pahelAM kalyANamalanA ghara tarapha ekalA javA mAtrachApelA kArDa lakhIne aupacArika kSamA mAgavAnAM nIkaLyA. kSaNavAramAM to kalyANamalanA ghare khabara pahoMcI thatAM vyavahAra vaDe AvI citta zuddhi sadhAI jAya evuM mAnavuM gayA. eNe gharanAM kamADa baMdha karAvyA ane pote aMdaranA vadhu paDatuM che. dilane sparze ane sAmAne paNa kSamA ApavAnuM oraDAmAM besI gayA. patnIe kahyuM : guru mahArAja ApaNA mana thAya te rIte ja kSamApanA karavAnI hoya. emAM ja ghare AvatA hoya ne bAraNAM baMdha karIne na besAya. patnIe kharI sArthakatA samAI che. 330: pAThazALA Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDhaH suvI, vaDhaH suravI, vada surI . AjanA mANasano satata ane tIvra zodhano viSaya hoya to te mATe badhAthI vadhu sukhI thavuM che te che. jo ke eka rIte joIe to, Ajano mANasa kharekhara sukhI che ja. sukhanA sAdhanono dariyo enI cotarapha UchaLI rahyo che. chatAM pAnI bIca mIna piyAsI' jevI tenI dazA che! vaLI A badhA sAdhano to dehanA upabhoga mATenA ja che. AjanA mANasanA mananI hAlata zI che? te to satata azAMta che, aprasanna che, chinnabhinna che. tenuM zuM? tenuM osaDa to tene potAnA hAthamAM che. satata prema varasAvavAnuM zarU kare eTale sukha hAjara ne hAjara ! premanI jaDa maitrI che. prema maitrI vinA Ave ja nahIM. premathI hadaya chalakAya to AMkhathI paNa prema ja varasavAno ! vaLI prema varasAvatI AMkhanI e khUbI che ke tene koInA doSa jovA hoya to paNa na dekhAya. doSa na dekhAya eTale dveSabhAva pedA na thAya. 'Sa na Avyo eTale enA AMgaLiyAto - dhikkAra, adekhAI, niMdA, saMtApa - A badhA Ave ja nahIM. e na Ave pachI to sukha, sukha ne sukha ja che. ethI viparIta, dveSathI ApaNuM dila bharAya eTale cotarapha doSa dekhAya. aNagamo apati lAve ane saMtApa zarU thAya. A saMtApa te duHkha. ApaNane duHkha nathI joItuM to saMtApa paNa na joIe. Ama karavAthI sarvatra zubhanA darzana thAya. zubha joyuM to zubha thayuM. zubha maLyuM tethI hRdayavINAmAM tArano jhaMkAra badhe gUMjavA lAge. pachI to badhe sukha, sukha ne sukha ja che. kalyANa thAo vizvanuM, anukULa vRSTi ho sadA, ghara ghara viSe dhana dhAnya ne ArogyanI ho saMpadA; rogo, gunA, aparAdho ne hiMsAdi pApo dUra ho, sarvatra zAMti, sukha-samRddhi, dharmano jayakAra ho. jagatamAM je je durjana che, te saghaLA sajjana thAo, sajjana janane manasukhadAyI zAMtino anubhava thAo; zAMta jIva Adhi vyAdhi ne upAdhithI mukta bano, mukta banelA puruSottama A sakala vizvane mukta karo. -A sakala vizvane mukta karo. samApana : 331 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMthana thakI meLaveluM navanIta (aMgata abhyAsa noMdha) Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThazALAnA A zomAM che. #mi kI ja (G2C to . ! ja ke A eka bAju ahIM pahelA potAnA lakhANanI kamaLa-talAvaDI che, to subhASita" jevA jUI, jaI ane camelI che. vaLI gulachaDI jevA ka gajarA jevI che. jijJAsAne tRpta karanArA praznottaro bakulanA jhINAM-jhINAM phUla jevA che. kevaDAMnAM phUla jevI saurabha veratI prabhujIna ane sAdhvIjI mahArAjanA jIvananI, preraNAnI khANa jevI vAto; to sonacaMpAnA parimalane prasarAvatA dAdAnAM abhiSekanAM saMbhAra, in Education International Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upavanano nakazo paNa che to, maghamaghatAM mogarAnI mALa jevI caMdanA tathA evI evI kathA-zreNI che. hita-zikSAnI vicAramALA to dezI gulAbanA to sAthe ahIM, zirISanA komaLa-komaLa sparza ane mIThI mAdaka sugaMdhavALI, vihAranI vAto che. dhUlikadaMbanI soDama jevI, sAdhu vAsudevA)nternational www.jainelibrary Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -naa3BpitRke| gurukArAvidhikae lagAeko lAra yApaNa mAnayularAma nakAzA mAthAyavAno lAvAyo gadhaNe vino prAFi prayAsarAvonayanamedhate. hAta. pitAno rukaravAraso zolAyo lApotepatRkarAmuhila guru kA paramo svImarAvo gurukrae musiche parIkSaka samarthana promamavIne vindhaka li ko prayAsache mAdhurImArAwwshi angeNe. haiyAgo horo sAre to bharamamAMsA tanmaya taghAsara thAvako tyAre temAlapATI pATI resuMjone vAtAre tamAma mAgaNanemAgaNavarvavAnIsApaDalA mAghevayavasyemArAsamona gharayA hojoma rache. mAralo mAkura zatapAra tara mAre marathA zAmAyA paNa salapAtIzaya cha