Page Text
________________
સત્તરભેદી પૂજાનો ઉદ્ભવ સકલ મુનીસર કાઉસ્સગ્નધ્યાને..
પરમકૃપાળુ પરમાત્માની ભક્તિ માટે દેવનો ભવ છે, તો જોગાનુજોગ બન્યું એવું કે તે દિવસે, મોડું થઈ જવાથી પરમાત્માની આજ્ઞાપાલન માટે, મનુષ્યનો ભવ છે. કુંભાર એના વૈશાખનંદનો સાથે બહેનના ઘરે રોકાઈ ગયા!
મનુષ્યભવમાં પણ સાધુ થવું અનિવાર્ય છે; તો જ, હવે, સંકલ્પનું સોનું કસોટીએ ચડ્યું. દ્રઢતા એ શું ચીજ છે આજ્ઞાપાલન થઈ શકે.
એ સમક્ષ થયું. અવિચળ સંકલ્પનું સ્વરૂપ મનની પેલે પાર - સાધતાની જીવાદોરી છે સ્વાધ્યાય. સ્વાધ્યાયમાં પ્રાણ પહોંચીને નિખરે છે. સમય તો, વીતતો રહ્યો. પૂરનાર, ધ્યાન છે. ધ્યાનથી પ્રાપ્ત થયેલા સમતારસની ધ્યાનાજ્ઞરિકાનું પરિણામ એ આવ્યું કે, શુભભાવની કસોટી છે, કાયોત્સર્ગ-સાધના.
ભરતી આવી, તેમાં પ્રભુ સાંભર્યા. તેમની ભાવપૂજાના પ્રાચીન અને અર્વાચીન સાધકો, મુનિવરો વિચારો આવ્યા, આ વિચારો શબ્દમાં અને સંગીતના લયમાં કાયોત્સર્ગમાં, નિરંતર ગતિ-પ્રગતિ સાધતા જોવા મળે છે. ઢળાવા લાગ્યા ! એક પછી એક, કંડિકાઓ રચાતી ગઈ. આત્માનુરૂપ સિદ્ધિનો રાજમાર્ગ આ જ છે.
એક પૂજા, બીજી પૂજા એમ પૂજાઓ રચાતી ગઈ. પરોઢ જગદ્ગુરુ શ્રી હીરવિજયસૂરિ મહારાજની પરંપરાના થતાં તો, સત્તરમી પૂજા રચાઈ ગઈ! સુપ્રસિદ્ધ ઉપાધ્યાયશ્રી સકલચન્દ્રજી મહારાજના જીવનનો કુંભાર વહેલી સવારે ઘરે આવ્યો ત્યારે એના પ્રસંગ છે. ગુજરાતના કપડવંજ ગામમાં બનેલી આ ઘટના સાગરીતોએ પણ, સાથે આવ્યાની છડી પોકારી અને શ્રી છે. નિત્યક્રમ પ્રમાણે, રોજની સાધનાના ભાગરૂપે, રાત્રી- સકલચન્દ્રજી મહારાજે ‘નમો અરિહંતાણે ' કહીને પ્રતિક્રમણ પછી, નિયમ મુજબ કાઉસ્સગ્નધ્યાનમાં કાઉસ્સગ્ન પાર્યો, પૂર્ણ કર્યો. મહારાજશ્રી બેઠા છે. આવી ઉચ્ચ સાધનાને આવા મુનિવરો વૈશાખનંદનના પ્રતાપે આપણા સકલ શ્રી સંઘને દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવથી સુગઠિત કરતા હોય છે. એ મુજબ “સત્તરભેદી પૂજા” મળી, કહો કે પૂજા સાહિત્યની ગંગોત્રી એમણે એક અજબ સંકલ્પ કરેલો. ઉપાશ્રયની નજીકમાં એક પ્રગટ થઈ ! “સકલ મુનીસર કાઉસ્સગ્નધ્યાને એ અધિકાર કુંભારનું ઘર હતું. રોજ સાંજ પડે પછી...વગડામાંથી માટી બનાયો' --આ પૂજાના શબ્દો એવા ભાવથી ભીંજાયેલા હતા લેવા ગયેલા એના ગર્દભરાજ પાછા ફરે. જેવા ઘરે આવે, કે ‘તિપ્રામ, પ્રતિ હે' દરેક ગામે અને દરેક નગર, એટલે પોતાની હાજરી પુરાવવા અવાજ કરે, એટલે કે ભૂકે ! પર્વાધિરાજની આરાધનાના ભાગરૂપે આ સત્તરભેદી પૂજા સકલચન્દ્રજી મહારાજે સંકલ્પમાં નિર્ણય કર્યું કે -- “ આ ભણાવાય જ. અરે ! પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવમાં પ્રતિષ્ઠા પછીના કુંભારના વૈશાખનંદનો આવીને અવાજ કરે
દિવસે, આ પૂજા, આજે પણ ભણાવાય છે. ત્યાં સુધી કાઉસ્સગ્નમાં રહીશ.'
આ રીતે એક સંકલ્પમાં દૂઢ રહીને એ સંકલ્પ કેવો સાદો ?
મુનિવરે જે કર્મનિર્જરા સાધી તેનો, મહાલાભ પણ નિર્ણય વજ જેવો !
થયો જ ગણાય. સાથે શ્રી સંઘને પણ કેવો મોટો કાયાની ભૂમિકા પરથી, મનનો
આદર્શ મળ્યો ! આત્માની ભૂમિકા પર પ્રવેશ થયો. બહારનું
- સંકલ્પથી ચલિત ન થવા માટે બધું છૂટતું ગયું. આત્મ-રમણતાનો અનહદ
ઉપાધ્યાયશ્રી સકલચન્દ્રજી મહારાજનો આ આનંદ ઉભરાવા લાગ્યો. ધ્યાન સહજ થયું.
પ્રસંગ પ્રેરણાનું પરમ પાથેય પૂરું પાડે છે. એકાદ પ્રહર, જાગૃત મને નોંધ લીધી.
આપણા જેવાને ધર્મ-પ્રતિજ્ઞામાં વધુ ને વધુ કુંભારને ઘેરથી હજુ જાણીતો અવાજ નથી
દૃઢ રહેવા માટે આલંબનરૂપ બને છે. આવ્યો. રોજ તો નિયમિત સમયે સોમો
મુનિરાજની મેરુ જેવી નિશ્ચલતાને ધન્ય કુંભાર ઘરે આવી જાય છે.
હો ! ધન્ય હો તેમની સાધનાને !
ધન્ય તે મુનિવરા રે !: ૧૦૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002066 |
| Book Title | Pathshala Granth 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnasuri |
| Publisher | Bapalal Mansukhlal Shah Trust |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 382 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Ethics, Sermon, & Education |
| File Size | 63 MB |