Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ BHAppeakPER 12tune5200000000000002 AMAN ma PO9 ELAGHORNVIVA 10000nboooooodARANASRA nnnnnOwonood SonnnONourou AOJOOJOAAAAA8007UQO05000OOOOOO 900000000000000000 zrIH / zrImohanacaritam. 2000000000000000NDUTDOODoooooor Va AASALADOD00000000 000000000000000000 UOOUOOOOOOTINOS JUOUOOTOUUDUOC. TO SOOT COUUUU aSTamasargAvadhi govindAcAryasUnunA paM0 dAmodarazarmaNA 4.1GURALLY tataH paraM - 0 JOOO00000000000009.JOOCOO 0000 000000020028090unu-24020924400000205G00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000ompanc00000000000000000000 AASNNa nAta 3888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888888 nioffhotonoved000000UDojpu00000ndidioadROD1500000000080pna KORBA zrIramApatimizreNa viracitam / gurjrbhaassaanuvaad-smlNkRtm| tacca tacca raghuvaMzazarmadvArA sa TippaNIkaM saMzodhya jainagranthottejakaparSadA muMbaI-vaibhava yantrAlaye mudritam. saMvat 1966. 8888888888888888888888888888888888888888888888888888 SC00000000000000000000000 DUOUSOOCO9000000000000ROUUrOM/000000000000000mmar FROHTOXNELCA REAM sara FHOP OOOOOOOO0000 000000000000000000000000 OuruCSI.M. Jun cun Aaradnak Trust TA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ munirAja mahArAja zrImohanalAlajI. ke ' ., je * . K * - - munirAja mahArAja zrIhanalAlajI janma, saMvat 1887 vaizAkha vadi 6. The Bombay Art Printing Works, Fort. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ bejA 6 kI arpaNapatrikA. .. neka nAmadAra guNajJa zeTha talakacaMda mANekacaMda jasTisa opha dhI pIsa. para Apa jainabhAIonI sudharelI sthiti jovAne ghaNA Atura che che, yuvAna jainagraMthakAronA guNanI gaNanA karI yogya Azraya ApavAne aharniza agresara che, jainabhAIonI sAMsArika tathA dhArmika rithati sudhAravAne dhaNI kALajI rAkho che, keTalIeka kharAba rUDhione nAza kara- vAne tathA jainazAsananI unnati karavAne yogya madada Ape che, vaLI surata jaina nirAzrita kaMDa madata kanathImAM tana, mana, dharI te kAmanI zarUAtamAM AgevAna thayA, ItyAdi ItyAdi kAraNone lIdhe prAti pUrvaka A munirAjacaritra sAthe ApanuM mubAraka nAma . joDI rAkhIne magarUra thaIe chIe. LA.. graMthakata tathA B 11 A L K K@ > a jana graMthottejaka maMDaLI. SELF 6e passic we w Fuo un Gun A Jun Gun Aaradhak Trus
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainattejaka maMDaLInA membaronAM nAme. roDa devakaraNabhAI mULajIbhAI zeTha gulAbacaMda nagInadAsa kapUracaMda zeTha mohanalAla cunIlAla bulAkhIdAsa. zeTha hemacaMda motIcaMda. zeTha lAlacaMda mUlacaMda zeTha catarabhuja hemarAja... zeTha mUlacaMda icchAcaMda. . zeTha dhanAjI hakamAjI. zeTha kalyANacaMdatalakacaMda-surata jhAMpAbajAra. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ shriiH| namaH siddhebhyH| atha mohanacaritam / zaMsantaM tridivapatiM na yaH zazaMsa nighnantaM vRSabhapuSaM na yo nininda / yasyAsIjanuSi mahI praharSiNIyaM so'vyAdastrijagadino bhavAdabhavyAt // 1 // (zrIpArzvanAtho vijayate tarAm / ) . zrImohanacaritrasya saMskRte racitasya ca / ....... bAlAvabodhaM bodhArtha yathAmati tanomyaham // 1 // .... stuti karanArA saudharmedranI je bhagavAne vakhANa na karI, ane zarIra upara cAbukane prahAra karanArA tathA kAnamAM khIlI ThakanArA govALiyAnI jemaNe niMdA paNa na karI. jemanA janmasamaye A bhUmi (caude rAjaka) praharSiNI ( ghaNI harSavALI) thaI. te badhA para mananI vRtti samAna rAkhanArA, traNe jagatanA nAtha zrI mahAvIra svAmI A asAra saMsArathI, he bhavyajI ! tamArI rakSA 21. 1. babhUvuramitA iha trijagadIzvarA bhAvinaH svarUpata ime samAstadapi ystpovRddhitH| .. jagatyalabhatAnyadurlabhayazaHprathAM pAvanI sa pArtha iha saMmatAM dizatu vaH zrute saMvidam // 2 // 1-saMskRtamAM racelA mehanacaritrane badhAne bodha thavAvAste yathAmati bAlAvabodha karUM chuM -"praharSiNuM' e zabdathI A kane prarSiNI chaMda che ema sUcavyuM, e chaMdamAM anukrame "ma, na, ja, 2, e cAra gaNa ane chello gurU Ave che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) manavAstei prathama A bhArata kSetramAM agaNita tIrthaMkara thaI gayA, ane thaze paNa. A badhA tIrthaMkara svarUpathakI sarakhAja che, te paNa je bhagavAn pUrvabhAmAM karelI ghaNI tapasyAthI bhavyalekene pavitra karanArI durlabha kIrti pAmyA te pArzvanAtha bhagavAna A saMsAramAM tamane sAruM zrutajJAna Apo. 2. yadIyaguNagauravAtkamalamapyagAgauravaM yadIyavacanAmRtAdgururavAmucadgauravam / budhairnRpasadogataiH kRtamahArhaNAgauravaM bhajAmi tadanArataM bhayaharaM padaM gauravam // 3 // je gurupada; kemalatA, lAlAzapaNuM vigere guNekarIne ApaNAthI ghaNuM zreSTha che, ema vicArIne kamaLapaNa gaurava (jaDatA) pAmyuM. je gurUnI amRtasarakhI vANI sAMbhaLIne, devatAnA gurU bRhaspatie paNa gaurava (moTAI) chaDI dIdhuM. tathA rAjasabhAmAM besanArA paMDitalakoe paNa je gurupadanI ghaNI pUjA ane zairava (AdarasatkAra ) karyo. evA bhayane dUra karanAra gurupadanI niraMtara sevA karuM chuM. 3. atha shriimnmhaaraaj-mohnaakhymuniishituH| .. caritraM cAritrayuta-midaM prastUyate'dbhutam // 4 // zrI mehanalAla mahArAjajInuM caritra tathA cAritra ghaNuM ja adabhuta che. enI racanA karavA vAste huM prastAvanA karuM chuM. 4. , mahAnti santi mahatAM praNItAni mahAtmabhiH / caritrANi lavitrANi ghanakarmalatAtateH // 5 // kimidAnIMtanasyaika-munirAjasya vRtttH| prayojanamiti prAjJaM-manyAH ke'pi zazaGkire // 6 // pite pitAnA manamAM pitAne DAhyA samajanArA keTalAka lekAe kutarka karyo 2. moTA moTA mahAtmAoe racelAM ane kaThaNa karmarUpI jALane toDavA samaya evAM AcAryo vigerenAM ghaNAM caritra vidyamAna che. te chatAM A kALamAM. 1-graMthane saMbaMdha lAvavAvAste je kahevuM paDe che te. .. ! 1, " . " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' mohanacaritra sarga pahele. ( 3 ) vidyamAna evA eka munirAjanuM caritra racavAnuM kAraNa zuM? pa-6. tAnpratyAcakSmahe bhavyAH satyaM vo vacanaM param / * ekAntavAdaduSTatvA-na syAdvAdikasaMmatam // 7 // e kutarkane uttara A rIte che ke, he bhavyaleka! ApanuM kahevuM ThIka che; paNa temAM ekAntavAdarUpa doSa hovAthI te syAdvAdi lekane mAnavA lAyaka nathI.7. api bhUmaNDale'khaNDe mArtaNDe caNDatAM gte|.. kiM garbhAgAratamaso nude dIpo na yujyate // 8 // AkhA pRthvImaMDaLane viSe sUrya ugra thaIne tapato hoya to paNa bhayarAmAM rahelA aMdhakArane dUra karavA mATe dI nahIM joIe zuM? jarUra joIye. 8. taDAge'mbudhikalpe'pi nRbhirmandAgnibhina kim / nAtimiSTaM ca laghu ca kaupaM pepIyate pyH||9|| samudra jevaDuM mIThA pANInuM taLAva pAse bhareluM che, te paNa tene mUkIne maMdajaTharAgnivALA leke moLuM paNa halakuM kuvAnuM pANI dUrathI maMgAvIne paNa hamezAM pItA nathI ke zuM ? piye cheja. 9. tape tapanatApArtA AbyA jAnapadA api / .. kiM na saudhaM samutsRjyA-rAmoTajanivAsinaH // 10 // - garamInI mosamamAM tApathI kAyara thayelA zaheranA moTA khAnadAna leka paNa pitAnA mahela mUkIne bagIcAmAMnI jhuMpaDImAM rahetA nathI ke zuM ? rahe cheja. 10. - zataghnI zatahantrI yA tthaanyaapyaayudhaavliH| . sAstAM dUre yanihanti zasyekAntikamAgatam // 11 // A laDAInA vakhatamAM seMkaDo mANasanA prANa haraNa karanArI meTI tapa ane keTalAMka hathIAra pAse rahyAM hoya te paNa bAbAtha bhiDIne bilakula pAse AvI laDanArA zUravIrane mAravAnA kAmamAM kaTArI nAnI che, te paNa kevI sacoTa madata Ape che. 11. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) ' nona : sA . evamantaramAsAdya yaH kazcitprabhavatyapi / satsvanyeSu prabandheSu tathAyamavadhAryatAm // 12 // ApramANe vakhatasara koI sAdhAraNa vastu paNa moTuM kAma karavAne zakitamAnuM thAya che temaja bIjAM moTAM moTAM ghaNAM caritro che; te paNa A caritra vakhatasara bhavyajIva para jarUra upakAra karaze, ema samajavuM. 12. kiM cAlpaguNapAtreSu guNavatvaM prakalpya ye| bhajanti satphalaM te'pi labhanta iti nizcitam // 13 // bIjuM koI sAdhumAM ceDA guNa che, to paNa koI puruSa ene dAna vigere ApI zraddhApUrvaka bhakti kare, ane e sAdhu uttama guNavAnuM che. evI zraddhA rAkhe, to te puruSa paNa jarUra svargAdi sukha pAme, evuM siddhAntavacana che. 13. . punaH zrImunirAje'smin bhaktyA ca zraddhayApi ca / ye bibhratyutkaTaM rAgaM te satphalabhujo na kim // 14 // ema che to dharmaupara zraddhA rAkhavAvALA je leke zrImehanalAla mahArAjajI jevA munirAjane viSe ghaNo rAga rAkhe che, ane temanI bhakti kare che, te leke svargAdi sukha pAmavAvALA nathI ke zuM ? arthAt jarUra pAmazeja. 14. teSAM bhaktivivardhanAya bhavasaMtAnAlpabhAvAya ca kAlenAdhyavasAyazuddhivazato nirvANasaMpattaye / zrAddhaiH zraddadhatAM varaiH sumatibhiH saMpreryamANo mudA prastAvAgatamAdriye'tra vibudhAH kSAmyantu vaiyAtyakam // 15 // buddhimAn, zraddhAvAnuM ane dharmarAgI evA lekoe utsAhathI A caritra racavA mATe mane preraNA karI, tethI huM prastuta caritra racavA AraMbha karuM chuM. A caritra racavAnAM traNa kAraNe che. eka te A caritranA vAMcavA sAMbhaLavAthI rAgI lekenI A mahArAjajI upara bhakti vadhe, bIjAM e lekeno dIdhe saMsAra parimita (alpa) thAya, ane trIjuM kAle karIne emanA adhyavasAya ghaNAja zuddha thavAthI nirvANanI prApti thAya. A racanAmAM mArAthI je deSa thAya tenI, he vidrajajano ! Apa kSamA karazo. 15. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga pahelo. ka caritrapraNayanaM ka ceyaM prAkRtA matiH / bhavitAsmi satAM nUna-mupahAsasya bhAjanam // 16 // - A caritranI racanA te kyAM, ane mArI saMskAravagaranI tathA jaDa evI mati te kyAM! nakkI A racanA joIne paMDitaleke mAre upahAsa (mazkarI) karaze, ema huM mAnuM chuM. 16. mahimA zrIguroryadA manaso'pi na gocrH| tadAlambAdidaM kartuM pravarte'haM suduSkaram // 17 // : (ti prastAvaDA) paNa sadagurUne mahimA ke jenI kalpanA paNa thaI zake nahIM, tenA AzrayathI huM A ghaNuMja kaThaNa kAma karavAne taiyAra thaye chuM. 17. (ahIM prastAvanA purI thaI.) bhArate'smin dakSiNArdhe madhyakhaNDe'bdhimaNDite / sauvIrAkhyo'sti viSayaH suvIrajanatAspadam // 18 // A bhArata khaMDanA dakSiNArvineviSe jene traNe bAjuthI samudra che, evo . madhyakhaMDanAmA dvIpakalpa che. te madhyakhaMDamAM saivIra-(mathurAne pradezane nAme deza che. te dezanA leke ghaNAja zuravIra che. 18. , tramUvara mUrimathaka strampamUpitA ramAyA tisthAne haMsAnAM nathI ne ? te dezamAM zIlavata dhAraNa karanArA ghaNA bhavya thaI gayA. haMsAnuM krIDA karavAnuM sthAnaka jema mAnasa sarovara, tema te deza lakSmInuM koDAsthAna hatuM. 19, yasmin rAjanvati janAH prAyaH punnypraaynnaaH| zAtamevAvedayantA-baghnaMzcApi tadeva hi // 20 // te deza sArA rAjAoe rakSaNa karela hovAthI, tyAMnA ghaNA kharA leka dharmakaraNI karavAmAM tatpara hatA, tethI ja te A lekamAM sukha bhogavatA hatA, ane paralekane vAte puNya gAMThe bAMdhatA hatA. 20. Jun Gun Aaradhak. Frust. P.P. Ac. Gunramasuri M.S.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ codana gAthA sA vajane sumeLe che dIAi kuTTanaM svarNarUpyAdau yatra nAnyatra dRzyate // 21 // te dezamAM baMdhana (kulanuM kacuM) phulane ja hatuM. paNa bIjA koI lekene baMdhana (beDI vigere-) no saMbhava nahote ja. kApavAnuM tathA kUTavAnuM kAma senA rUpAne viSeja cAlatuM hatuM. paNa ApasamAM garadana mAravI, mArapITa karavI vigere kaI divasa thatuM ja nahotuM. 21. kauTilyamalakeSveva kalaGkazca kalAnidhau / .. kAluSyaM vArSikajale yatra nAnyatra dRzyate // 22 // tathA te dezamAM kuTilatA (vAMkApaNuM) to kezamAMja dekhAtI hatI. paNa prajAmAM koIne paNa kuTila svabhAva hato ja nahIM. kalaMka (caMdramAnI aMdara dekhAte DA) caMdramAne viSeja dekhAtuM hatuM. bIjA koI paNa mANasane kukarmanA dakarIne kalaMka (apayazarUpI DA) hatuM ja nahIM. malinatA te varasAdanA jaLathIja taLAva, nadI tathA khADI vigeremAMja dekhAtI hatI. paNa mANasenA cittamAM te nahatI ja. 22. daNDo dhvaje tathA chatre kampazca krikrnnyoH|| cintA gahanazAstreSu yatra nAnyatra dRzyate // 23 // te dezamAM daMDa to dhvajAne ane chatrane viSeja dekhAto hato. paraMtu rAjA taraphathI koIne daMDa thato nahIM hota. kaMpa (dhujAre) to hAthInA kAnane viSeja dekhAtuM hatuM. paNa leke koInA paNa karIne kAMpatA nahatA. ciMtA vicAra) to eka gahana zAstranI ja cAlatI hatI. paraMtu AjIvikAdikanI ciMtA (kALajI) nahatI ja. 23. karagrahaH pariNaye ratAveva kacagrahaH / citrakarmasu varNAnAM saMkaro'nyatra nekSyate // 24 // te dezamAM karagraha (hastameLApa) te vivAhamAMja dekhAto hate. paNa rAjAe kAI pAsethI karagraha eTale vera letA nahotA. keza pakaDavAnuM te rati P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga pahele. kriIDAnA vakhateja thatuM hatuM. paNa koI laDAI vigeremAM mANaso paraspara keza pakaDatA na hatA. aneka raMgone melApa citrakarmamAM dekhAto hato. paNa varNasaMkara (uMca nIca jAtInA zarIrasaMbaMdhathI thayelI saMtati) nahIM hatI. 24. " zUnyaM gRhaM zAriphale mado mttmtnggje| jJAtrimA vAkSe yatra nAnyatra darate . ra3 zUnyagRha to sekaTanI bAjumAMja dekhAtuM hatuM. paNa zaheramAM koInuM sunuM ghara nahatuM ja. made karIne unmatta thayelA hAthiomAMja mada jaNAto hato. paNa kaI strI yA puruSa manmatta hatAja nahIM. jAlamArga (jALImAMthI jovAno rasto) te gokhane viSeja dekhAto hato. paNa prajAmAM jAlamArga eTale kUDakapaTane rasto hatA ja nahIM. 25. galabandhaH kUpaghaTe mardanaM kucakumbhayoH / nigaDazca gajendreSu yatra nAnyatra dRzyate // 26 // kuvAmAMthI pANI bharatI vakhateja galabaMdha eTale ghaDAne kAMThale bAMdhatA hatA. paNa prajAmAM koI koInuM gaLuM nahetA pakaDatA. stananuMja mardana thatuM hatuM. paNa kaI koIne mArapITa karatA nahotA. hAthione ja sAMkaLathI bAMdhatA hatA. paNa gunho kyAMthI koInA pagamAM beDi nahIM paDatI hatI. 26. . . ' goSThA grAmopamA yasmin grAmAzca ngropmaaH| nagarANi punarvidyA-dharazreNIsamAnyaho // 27 // .. te dezamAM moTAM gAmaDAM jevaDI te gAyane bAMdhavAne mATe kohoDI hatI, zahera jevaDAM gAmaDAM hatAM, ane nagare to vaitAdyaparvata upara AvelI vidhAdharanI zreNI jevA dekhAtA hatAM. ra7. . gokulAni yadIyAni tiSThanti viharanti ca / . ko vA kSameta saMkhyAtu-mapi sNkhyaanpnndditH|| 28 // - te dezamAM gAyanAM keTalAMka TeLAM vanamAM ubhAM rahetAM tathA keTalAMka ramatAM, tenI gaNatarI kaI sAre gaNitazAstrI paNa karI na zake. 28n Gulamsha - - - AC: Guntatnasu MTS
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) mohana kathA : ghaTobhyo gRSTayo yasmin kAmadohyA divAnizam / / yAsAM payaH piban martyaH suradhenuM tRNAyate // 29 // jenAM avADAM ghaDA sarakhAM, evI te dezanI gAye game te vakhate icchAmAphaka dUdha Ape che, tethI enuM dUdha pIvAvALo mANasa kAmadhenune paNa taNakhalA sarakhI gaNe che. 29. tatrAsti mathurA nAma mathitArinRpAvitA / rAjanvatI rAjadhAnI rAjavRndaniSevitA // 30 // evA sauvIra dezamAM mathurAnA rAjadhAnI che. zatrunA nAza karanArA rAjAo tenuM rakSaNa karatA hatA. duSTa rAjAne upadrava te nagarImAM koI paNa vakhate nahIM thatuM hatuM. ghaNA mAMDalika rAjAo te nagarImAM AvIne maMDalezvaranI sevAmAM rahetA hatA. 30. tIrthe zrIzItalezasya harinAmA nRpo'bhavat / ". bahavastadvaMzabhavAH pAlayanti sma yAM ciram // 31 // - zrI zItalanAthanA vArAmAM harinAmAM rAjA thaI gaye, tenA vaMzamAM thayelA ghaNA rAjAonA tAbAmAM te nagarI ghaNA kALasudhI hatI. 31. tatastadIye vaMze'bhUnmuktAhAropamo nRpH| nAmnA yaduriti khyAto yazodhavalitAmbaraH // 32 // tyAra pachI te harirAjAnA vaMza--(kula vAMsaDa-) mAM motInA hAra jevo prasiddha yadurAjA thaye. e rAjAe potAnA yazekarIne AkAza ujavaLa karyuM. 32. yadorAvirabhUdyasyAM yduvNsho'tivistRtH| zramatA nemavimunA pavito ninananmanA rUrI - evA moTA vistAravALA yaduvaMzanI utpatti te mathurA nagarImAM eka harirAjAthI thaI. pachI te vaMza zrIneminAtha bhagavAne potAnA janmathI 5vitra karyo. 33. , . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak, Trust
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga pahele. yasyAM shriijinbhdraakhyairgnnibhirvaacnaakRt| tadAdi prathitA loke mAthurI vAcanA kila // 34 // .. pUrvakALamAM bAra varasane dukALa paDavAthI zratadhara sAdhuone vihAra bahujathaDe thaI gaye. tethI sUtrane vicheda thaze e vicAra karIne zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNajIe A mathurA nagarImAM saMgha bhego karIne sUtronI vAcanA (sAdhuonA mukhamAMthI pATha sAMbhaLIne pustakamAM lakhavuM) karI. te divasathI mAMDIne lekamAM , mAghurI " vAcanA prasiddha thaI. 34. madavAcI makAraH syAdrAkAro raagvaackH| yannivAsI thUtkaroti dvAvimau mathurA tataH // 35 // mArI samajamAM mathurA zabdane e artha che -lma e akSarane artha mada, "zuM" e akSarane artha tyAga ane "rA' e akSarane artha rAga, je mathurA nagarImAM rahevAvALA leke mada (ahaMkAra), rAga (viSayaprIti) e beno tyAga kare che tethI e nagarInuM nAma mathurA paDI gayuM. 35. tasyAH pratIcyuttarasyAM gavyUtidazakAntare / puraM candrapuraM nAma vidyate munimaNDitam // 36 // te mathurA nagarInI vAyavya (uttara-pazcima dizAmAM vIsa gaune che. sAdhuvaDe zobhAyamAna evuM caMdrapura (cAMdapura) nAme nagara che. 36. sukhena yatra vasati jana iitivivrjitH| saddharmo yatra ramate virAgo virate yathA // 37 // te nagaramAM ghaNe yA Do varasAda athavA agnine tathA tIDa ityAdikane upadrava nahIM hovAthI tyAMnA rahIza leke sukhamAM rahe che. jema sAdhumAM kudaratathA vairAgya dekhAya che, tema te cAMdapura nagaramAM dharma hamezAM jovAmAM Ave che. 37. rAhmaNa vrahmaniratA kSatriyAtrAgatarAdA vairayA yaMtra vANi-1ra kA seve rU8 ; te nagaramAM brAhmaNa zAstrAbhyAsa karavAmAM, kSatriya leko bhayathI rakSaNa kara P.P.A. Gunratnasu
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) nAte prathama vA ! vAmAM, vai khetI, vyApAra vagere kAmamAM, temaja zadro traNe varSonI (brAhmaNa, kSatriya ane vaizya lekonI) sevA karavAmAM hamezA tatpara rahe che. 38. svasvakarmaratA evaM dharmamArAdhya bhaktitaH / sAdhayanti caturvarga trivarga vA yathAbalam // 39 // . e pramANe potapotAnA kAmamAM tatpara evA cAre vaNe bhakitathI dharmanI ArAdhanA karIne potAnI zakitamAphaka dharma, artha, kAma ane mokSa enI sAdhanA kare che. 39. yatrAnizaM yshHkaanti-dyotitaambrmnnddlaaH| catuHSaSTikalAvantaH samAH pakSadvaye'pi ca // 40 // candrAtizAyimAhAtmyAH santi lokAH shsrshH| tenedaM prathitaM loke nAmnA candrapuraM kila // 41 // - te cAMdapuramAM rahenArA lekamAM caMdranA karatAM guNa adhika che. te e rIte - caMdra te mAtra mahinAmAM keTalIka rAtrI sudhI ja ajavALuM Ape che, ane A cAMdapuranA leke to pitAnA yazanA kiraNathI niraMtara dizA tathA AkAzane prakAzita kare che. caMdranI to mAtra zALaja kaLA che, ane e leke te cesaTha kaLAnA dhaNI che. caMdra te mAtra eka ja pakSamAM vRddhi pAme che, ne bIjA pakSamAM te kSINa thAya che. paNa e nagarInA leke te baMne pakSamAM sarakhA eTale jemanA yazanI kAnti hamezAM vadhatI rahe che evA tathA niSpakSapAtI che. evA hajAre leke A puramAM rahe che, tethI enuM caMdrapura evuM nAma lekemAM prasiddha thayuM ema lAge che. 40-41 cakAro vakti duSkarma taM drAvayati yjnH| | tena drapura nAma-jImataiitanmate mama | kare che. athavA "ca"ne arthe duSkarma ane "dra'ne arthe dUra karavAvALe, A cAMdapuramAM rahenArA leke duSkarmone dUra karavAvALA hevAthI e puranuM nAma caMdrapura paDayuM haze. 42. sanADhyA nAma tatraikA jAtirasti dijanmanAm / vidyAvinayasaMpannA yasyAmudabhavan dvijAH // 43 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Adadak Trust
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pahele. ( 12 ) te cAMdapuramAM sanATya nAmathI prasiddha evI eka brAhmaNanI jAti che. e jAtimAM vidvAne chatAM vinayI evA ghaNA puruSo thaI gayA. 43. yo'syAM saMjAyate jAtau sa nA Abya iti sphuTam / svakIyaM nAma nirvakti sanADhyA tata ucyate // 44 // sanATya zabdano artha e che ke, "sa"ne artha te, "nA" no artha puruSa ane Aya"no artha mAlIka. e jJAtimAM thayelA puruSe vidyAdikanA mAlIka thAya che, tethI e jJAtinuM paNa sanADhaya evuM nAma paDayuM hoya ? 44. tasyAmeko dijanmAbhU-nAnA bdrmllkH| tasya zIlavatI nAmnA sundarI sahadharmiNI // 45 // te jJAtimAM badaramala (badAramala)nAmAM eka brAhmaNa utpanna thaye. nirmaLa zILavrata dhAraNa karavAvALI suMdarInAmanI temanI strI hatI. 45. balavAcI bakAraH syA-ddakAreNa dayocyate / balaM karmaripUcchedi dayA SaTkAyajIvanI // 46 // etAbhyAM rAjate yaH sa badaraH prikiirtyte| vinAyudhaM yo jayati ripUnmallaH sa ucyate // 47 // bane artha bala, "dane artha dayA ane 2' ne artha zobhAyamAna, karmarUpa zatrune nAza karanArUM bala ane SakAyanI rakSA karanArI dayA e bevaDe karIne je zobhe che, tenuM nAma "badara." pitAnA hAthamAM zastra nahIM hovA chatAM je zatruone nAza kare che, tenuM nAma mala. 46-47. dadhAna IdRzaM yoga-rUDhaM nAma sa vaaddvH| gamayannasti kAlaM sva-mAtaraudravivarjitaH // 48 // : evuM yathArtha nAma dhAraNa karanAra te brAhmaNa Arta ane raudra dhyAnathI dUra rahIne potAne vakhata gALatA hatA. 48, un Guide P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) mohanacarite prathamaH srgH| patizuzrUSaNaratA virtaavdykrmnnH| zAntA codAracittA ca karuNAkomalA bhRzam // 49 // doSaprakaTane mUkA guNodgAne ca vAgminI / doSekSaNe tathAndhA ca guNAloke sulocanA // 50 // rahasyazravaNe'nyeSA-matIva badhirA tathA / ' guNAnuvAdazravaNe paTuzravaNazAlinI // 51 // evaM sadguNaratnAnAM mandiraM sA tu sundrii| kAlaM gamayati zreyaH-kAmyayAdhivinAkRtA // 52 // - patinI sevAmAM niraMtara tatpara, pApakarmathI dUra rahenArI, zAnta, udAra cittavALI, manamAM dayA hevAthI ghaNI ja kamaLa, koInA paNa deSa pragaTa karavAmAM muMgI, koI bIjAnA guNanuM varNana karavAmAM bahu bolakI, koIne doSa jovAmAM AMdhaLI, paNa guNa jovAmAM jhINI najaravALI, keInI guptavAsa (chAnI vAta ) sAMbhaLavAmAM baherI, paNa koInA guNanuM varNana kAna daIne sAMbhaLanArI, sadgaNarUpa ratnane bhaMDAraja heya nI zuM? evI te suMdarI kaIpaNa ciMtA na karatAM kalyANanI , 424AthI potaan| 15ta tI tI. 48-50-51-52. ekadA sA nizAzeSe sukhasuptA niraamyaa| mukhe vizantamadrAkSIt pUrNaminduM zubhAnanA // 53 // eka vakhata suMdaramukhavALI te suMdarI rAtre sukhamAM sutI hatI, tyAre tenuM zarIra nirogI hatuM. thoDI rAta bAkI rahI tyAre mukhamAM praveza karatA pUrNa caMdrabhaane tazIya layA. 53. sadyaH prabuddhA nanAma devadevaM tato mudA / zucirbhUtvA prabuddhAya bharne svapnamacIkathat // 54 // .. svapna jevAbAda tarata jAgI uThIne teNue zuddha thaI devAdhidevane namaskAra karyo, ane pitAnI meLe jAgI uThelA patine svamAnI vAta kahI. 54. - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak' Trust
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pahele. (13) zrutvA svapnaM sa modAvi-bhavadasrArdragalakaH / prAha priyAmazrubindUn hRdi hAranibhAndadhat // 55 // te svamAnI vAta sAMbhaLIne badAramala suMdarIne kahevA lAgyA. te vakhate tene ghaNo ja AnaMda thayo hato, ane harSanAM AMsu paDavAthI tenA gAla bhIMjAI gayA, te AMsu dhIme dhIme chAtI para paDyAM, te jANe motIne hAra paheryo haiyanI zuM? evA dekhAvA lAgyAM. 55. diSTayA sundari sUnuste bhavitA bhuvnaatigH| dhanyAsi kRtapuNyAsi bhavezArAdhanADhatA // 56 // badAramale kahyuM ke, suMdari! bahu sAruM. tane jagatamAM nAmAMkti e putra thaze. dhanya che tane! te pUrvabhavamAM ghaNuM sukRta karyuM che. haju paNa tuM bhagavAnanI sevA 42vAmA tat52 2he. 56. svIkRtya zirasA patyu-rvacanaM sundarI tadA / devaM guruM patiM cApi vizeSAtparyupAsta sA // 57 // te vakhate patinuM vacana mAthe caDhAvIne suMdarI deva, gurU ane pati emanI pahelAM karatAM paNa vadhAre sevA karavA lAgI. pa7. sahasraM ca zAnyaSTau SarDazItistathaiva c|.. etAvadabdapramite vikramAdityasaMvadi // 58 // ASADhyAmuttarASADhA-gate some nishiithke| svazcyutaH zrImohanAtmA sundarIgarbhamAvizat // 59 // saMvata aDhAraso yAzI-(1886) nA ASADha sudI punamane divase uttarASADhA nakSatranI jeDe caMdramAno pega Ave chate madhyarAtrIe svargathI velA zrImehanamunijInA cha suMdarInA garbhamAM praveza karyo. 58-59. tadAdi modapUrNA sA prasannAsyA ca sundrii| satvavantamathAtmAnaM nizcikAya svayA dhiyA // 60 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S..
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) mohanacarite prathamaH srgH| te divasathI AraMbhIne suMdarInuM mukha prasanna ane mana AnaMdI dekhAvA lAgyuM, ane pitAnI buddhie karIne tenI khAtrI thaI ke, huM garbhavatI chuM. 60. dvitIye mAsi sundaryAH zarIre mAnase tathA / garbhiNIlakSaNAnyevaM prAdurAsan zubhAnyatha // 61 // bIje mahine suMdarInA zarIra tathA mana upara sArAM cinha jaNAvA lAgyAM. te A rIte - 61. svayaM kAryamurIkRtyA-puSagarbha tu sAdarAt / paropakAravyasanI nahi svArthamapekSate // 62 // paheluM lakSaNa, te dahADe dahADe sukAI gaI. te uparathI mArI samajamAM ema Ave che ke, pote sukAI jaI teNe garbhane AdarathI puSTa karyo. ThIja che, kAraNa, paropakAra karavAnuM ja jene vyasana evA manuSya svArthanI jarUra rAkhatA nathI. 62. asmin bhave'yaM sUnurme karmANi tanutAM nayet / itIvAvedayantI sA tanostAnavamAtanot // 63 // athavA garbhamAM rahele A mAre putra eja bhavamAM pitAnAM karmone pAtaLAM karaze " e vicAra jANe duniAne dekhADavA mATe ja suMdarIe pitAnuM zarIra pAtaLuM karyuM. 63. kaSAyAnindriyArthAMzca prigrhmthaakhilm|| vamedayamitIvAsau vamivyAjAdasUsucat // 64 // bIjuM lakSaNa, ulaTI thavA mAMDI. mArI samajamAM ema Ave che ke, ke mAna vigere kaSAya; rUpa, rasa ItyAdi idrinA viSaya ane dravya, strI ItyAdi parigraha e badhAMnuM mAro putra vamana tyAga) karaze, e manano khulAso suMdarIe ulaTInuM bahAnuM karIne lekine jaNAvyuM. 64. sukhaM paudgalikaM tvasmai naiveSadapi rocitaa| ... tava zaMsituM sAma-ronikitA | pha | P.P.AC. Guriratnasuri M.S.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga pahele. ( 4 ) trInuM lakSaNa, annanI arucI thaI gaI. mane ema lAge che ke, garbhamAM rahelA mArA putranI puNalika sukhaupara thoDI paNa racI nahIM thaze, e vAta lekamAM jANe prasiddha karavAne vAteja heya nI zuM? suMdarI AvA arucInA rogathI dukhI thaI. 65. AcAmAmlAditapasA kSapayiSyatyasau rjH| itIvAmlarasAsvAde sundarI lAlasAM dadhau // 66 // cothuM lakSaNa, tene khATI vastuo khAvAnI IcchA thaI. mane ema lAge che ke, garbhamAM rahele mAre putra AMbilAdi tapasyA karIne karmarajane khapAvI deze. e vAta pragaTa karavAne vAte ja jANe suMdarIe khaTAzavALI vastuo khAvAupara ghaNuMja mana rAkhyuM. 66. garbhasthenaiva muninA mUrchA yA niravAsyata / sA niryAntI kiyatkAla-mavasatsundarItanau // 67 // pAMcamuM lakSaNa, te koI koI vakhate mUI (bebhAnapaNuM) khAtI hatI. mArI kalpanAmAM ema Ave che ke, garbhamAM rahelA mehanajIe je mUcha (parigrahanI mamatA) manamAMthI kADhI nAMkhI, te nikaLatAM nikaLatAM suMdarInA zarIraupara thoDA kALa sudhI rahI. 67. garbhasthenaiva yatkarma kSapitaM muninAzubham / tomarenimiSata vaDhiyAre vi8 68. chaThThuM lakSaNa, tenA peTaupara remarAja spaSTa dekhAvA lAgI. mane ema bhAse che ke, garbhamAM rahelA mohanajIe je azubha (kALuM) karma khapAvyuM teja romarAjInA bahAnAthI suMdarInA peTaupara pragaTa thayuM. 68. pUtaH pAtA kadAyaM me paya ityevmaartitH| api puSTaM stanayugaM kilAbhUtkRSNacUcukam // 69 // sAtamuM lakSaNa, tenA stananI DiTaLI kALI thaI gaI. e uparathI evI ka95nA thAya che ke, "suMdarIne A pavitra putra mArAmAM raheluM dUdha kyAre pAna karaze." evI AturatAthI ja jANe tenAM be stana puSTa hatAM te paNa DiTaLIpara kALAM paDI gayAM. 69. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) mAnavarite prathama satra | garbhasthasya muneH sevAM kartuM gaGgAgamatkila / sA prasekamiSAnmanye sundarImukhato'vahat // 70 // AThamuM lakSaNa, suMdarInA mukhamAMthI lALa gaLavA mAMDI. te uparathI ema jaNAya che ke, garbhamAM rahelA mehanajInI sevA karavA vAste gaMgAja AvI ke zuM ? te lALanuM bahAnuM karIne suMdarInA mehaDAmAMthI bahAra paDavA mAMDI. 70. caturvidhasya saMghasya rakSAmeSa vidhAsyati / itIva sundarI rakSA-svAdane dohadaM dadhau // 71 // . navamuM lakSaNa, tene culAmAMnI rakSA (rAkha) khAvA upara prIti thaI. mArI samajamAM ema Ave che ke, e garbhamAM rahelA mohanajI kAlAntare caturvidha saMghanI rakSA (rakSaNa) karaze, e vAta lekene jaNAvavA vAsteja jANe suMdarIe rakSA ( rAkha) khAvAupara mana calAvyuM. 71. dharmopadezaM vimalaM bhavibhyo'yaM pradAsyati / ato'nukampAdidAne sundarI saspRhAbhavat // 72 // dazamuM lakSaNa, tene anukaMpAdi dAna ApavAnI IcchA thaI. te uparathI ema bhAse che ke, garbhamAM rahelA mehanajI kAlAMtare bhavyalakAne zuddha dharmopadezanuM dAna karaze, e vAta pragaTa karavAne vAsteja jANe suMdarIne anukaMpAdi dAna devAnI IcchA thaI. 72. garbhasthenaiva muninA preritA khalu sundarI / caturthAdyekabhuktAdi tapastaptumiyeSa ca // 73 // agiAramuM lakSaNa, tene upavAsAdi tapasyA karavAnI IcchA thaI. te uparathI mane ema lAge che ke, garbhamAM rahelA mehanajIe suMdarIne tapasyA karavA mATe preraNA karI tethI ja jANe tene upavAsa, ekAzana ityAdi tapasyA karavAnI IcchA thaI. 73. aicchatsA dezanAM dAtu-miyeSa vratapaJcakam / cakame vividhAM tIrtha-yAtrAM saMghena sNyutaa|| 74 // ....., P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust"
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga pahele. (17) - bAmuM lakSaNa, tene dharmadezanA devAnI marajI thaI. teramuM lakSaNa, pAMca vrato levAnuM mana thayuM. caudamuM lakSaNa, sAthe saMgha laIne tIthaiyAtrA karavAnI IcchA thaI. 74. evamAdIni cihnAni zubhodarkANi bhuurishH| zAtAzAtotpAdakAni sehe sAmyena sA satI // 75 // e Ade laIne ghaNAM garbhanAM lakSaNo suMdarIne jaNAyAM temAMthI keTalAMka te du:kha tathA keTalAMka sukha upajAvanArAM hatAM, paNa te badhAnuM pariNAma sAruM hatuM, tethI te satIe samatA rAkhIne badhAMe sahana karyo. 75. mAseSu nidhimAneSu divaseSu ca paJcasu / atikrAnteSu sundaryAH sUtikAla upAgamat // 76 // garbha dhAraNa karyA pachI nava mahinA ane pAMca divasa vItI gaye chate suMdariinaa prasUtinA samaya na0 240yA. 76.. munI gajabhUmite nRpativikramAvatsare rakhAvudagite madhau madhusume site maadhve| tithau ca guhadaivate zazini vaizvadevaM gate tathA ghumaNimaNDale'mbaratale lalATaMtape // 77 // ravAvajagate vidhau makarage kuje meSage budhe jhaSagate gurAvapi ca kanyakAyAM gate / bhRgau ghaTagate zanau mithunage ca siMhAbhidhe / sulama iha sundarI sutamasUta lokottaram // 78 // yugmam / (namasI ) saMvat 2142se| sattyAzI-( 1887) na vaizAkha sudI chaThane divase uttarASADhA nakSatranI joDe caMdramAno vega Ave chate, uttarAyaNane sUrya madhyAna thachate, sArA siMha lagnaupara suMdarIe kettara putra prA; te vakhate vasantaRtu beTho hato, sUrya meSa rAzine, caMdramA makararAzine, maMgaLa ra.maM. 12 bu. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhakrust
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) nitte prathama vA | meSarAzine budhe mIna rAzine, gurU kanyA rAzine, zukra kuMbharAzine ane zani mithuna rAzine hato. 77-78. tadA prasannA harito babhUvuH - sukhAstathA gandhavahA vavuzca / . pradakSiNArcirtutabhugdidIpe sunirmalaM cAmbu yathA ghanAnte // 79 // te vakhate dizAo prasanna dekhAtI hatI; maMda, zItaLa, sugaMdhI evo pavana sukha upaje evI rIte vAto hato, pradakSiNAnI rItanI javALAvALe agni (devatA) dhumADA nahIM thAya evI rIte saLagI rahyo ane zaratunI mAphaka paNa nirmaLa thaI gayuM. 79. phullA tathodyAnatatirbabhAse hRSTAkhilAbhUjanatA nitAntam / * manye'munA svaHsamupAgatena to 9 drivyamurvinanAya 80 temaja bagIcAnI hAra phulelI jaNAI. sarve prajA ghaNo harakha pAmI. mane eima lAge che ke, svargathI AvelA mehanajIe sAthe lAveluM svarganuM sukha kSaNamAtra lene ApyuM 80. karmASTakocchadakaraM mahaddhalaM saMprApnutAtkAlavazAdayaM muniH| mata dhAtrI tahevacaMdra tailena sUtivyathitaM sutaM mudA // 81 // kALekarIne AThe kamene uccheda karavAvALuM moTuM baLa Aputra-mehanajI) mAM Ave," ema vicArIne ja ke zuM ? jANe dhAvamAtAe garbhamAMthI nikaLatAM . yelI pIDA maTADavAne vAste AnaMdathI e putrane 'balA nAmanI vanaspatinuM tela, cepaDayuM. 81. 14 -balAmULa athavA baladANuM. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhADanayaritra sarga paDato. (19 ) kartA kuloddayotamayaM kilAtmabhUrityevamAjJAya dhiyaanvdyyaa| sAvAdayatkarNayuge'sya golako yahustyajA laukikadharmapaddhatiH // 82 // A putra kulane dIpAvaze, ema zuddhabuddhithI jANIneja hoyanI zuM tema te dhAvamAtAe enA be kAnane viSe paththaranA goLA vagADyA. ThIka che, kAraNa, laukika AcAranI je paddhati che, te choDI devI ghaNuM muzkela che. 82. tataH samAkarNya sutodbhavaM gRhe prahRSTacetA badaraH smaayyau| sukhaprasUtAmatha sundarI vidan sa jAtakamokurutAtmajanmanaH // 83 // - pachI putra utpanna thaye evuM sAMbhaLIne badAramala ghera AvyA suMdarIne koI ja paNa jAtanI pIDA zivAya putra utpanna thaye evuM jANIne te khuzI thayA, ane putranuM jAtakarma karavA lAgyA. 83. karmANi catvAryavazeSya ghAtakA- . nyanyAni bhettA katibhirbhavairayam / matveti nAlaM caturaGgulaM tu sA / muktvAvazeSaM sakalaM samacchinat // 84 // e putra keTalAka bhava karIne caramazarIrI thaze; tyAre pahelA cAra ghAtI kamane ucheda karaze ema jANIne ja ke zuM ? te dhAvamAtAe ene nALacAra AMgaLa rAkhIne bAkI badhe kApI nAkhyuM. 84. kAntyA suvarNAbhatanurbhavedayaM kSAntyAbhayaM satvacayAya yacchatAt / PRACO P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mohanacarite prathamaH srgH| sNpriinnyedbhvyjnaanvco'mRtaialI sthiti sAdhavatIcchane nai . 85 karmANyayaM tApayatAttapazcayai- .. . revaM samAdhAya manasthapAyathata . : dhAtrI suvarNa mayAM vavAmAM .. brAhmI tathA tApyakamarbhakaM drutam // 86 // yugmam tyAra pachI te dhAvamAtAe suvarNa, abhayA, vacA, brAhmI ane "tAyaka, e pAMca vAMnAMnuM cATaNa ene pAyuM. te uparathI evI kalpanA thAya che ke, A putranI senA jevI kAnti thAo; e vAte ja jANe cATaNamAM paheluM sonuM lIdhuM parISaha upadrava khamIne A putra SakAya jIvone abhaya deo" e kAraNathI ja jANe cATaNamAM bIjI cIja abhayA lIdhI. "vacanarUpa amRta pAIne bhavyajanone A putra tRpta kare." e hetu manamAM rAkhIne ja jANe cATaNamAM trIjI cIja vacA ApI. dhIme dhIme A putra brAhmI (zaddha cAritranI) sthiti pAme" e 35 thI A matalaba manamAM rAkhIne ja jANe cATaNamAM thI cIja brAhmI lIdhI. temaja A putra ghaNI tapasyA karIne ghanaghAtI karmone tapAe nimitta manamAM rAkhIna jANe cATaNamAM pAMcamI cIja tAyaka lIdhI. 85-86. . . . garbhodakaM vAmayituM tatazca sA : sarpistathA saindhavamapyapAyayat / svasthaM parijJAya jaharSurarbhakaM . dhAtrI supAtra vadda sundarI . 87 tadanaMtara dhAvamAtAe peTamAM raheluM garbhanuM pANI ekAvavA mATe dhI " siMdhAlUNa ekaThuM karIne tene caTADyuM. pachI dhAvamAtA, satI suMdarI ane be - mala e badhAM bAlakane khuzImAM jANIne harakha pAmyA. 87.. : : ' ' gateSu mAGgalyavidhi vidhAya sH| - 1-senuM ra-haraDe. 3 -vaja :-sunAmakhI dagaDI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. , un Sun Aaradhak Trust
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ .......... bhaDanayaritra sarga paheta.... (21) ....... - vyadhatta sUnorabhidhAnamAdarA- ... : janeSu yanmohana ityudiiryte|| 88 // janmathI agiyAra divasa vItI gaye chate badAramale mAMgalIka utsava karIne putranuM AdarathI "mohana" evuM nAma pADayuM, je hAla lekamAM prasiddhapaNe sosAya che. 88. yathA kalAvAn kalayaidhate site yathA kSupaH prAvRSi patralekhayA / tathaiSa bAlye kalayAbhyavardhata santaH zanaiH satpadamAkramanti yat // 89 // jema zukla pakSamAM caMdramAM eka eka kalA roja vadhe che, athavA mAsAmAM repA eka ekeka phaNagAthI jema dhIre dhIre vadhe che, tema A mehanajI paNa bAlakapaNamAM haLave haLave vadhavA mAMDyA. ThIka ja che; kAraNa sArA puruSa haLave haLaveja AgaLa pagaluM bhare che. 89. Asyena somaM tvadhareNa bimbaM paddhayAM karAbhyAmamalaM sarojam / kaNThena kambu ca jigAya bAlaH - karmANi jetuM tulanA kileyam // 90 // pachI A bAlake pitAnAmukhe karIne caMdramAne, heThe karIne pAkA gIDAne page karIne tarata phuTelA rAtA kamaLane ane kaMThe karIne zaMkhane jItyA. e uparathI, ema lAge che ke, AvatA kAlamAM je karmo jItavAno che tenI tulanA karI. 90. sa dantahInasmitacArukAntinA mukhena bimboSThapuTena haarinnaa|| adhazcakArAbhinavAmbujanmanaH .... ___.. zriyAM nkhaaluunmRnnaalsNtteH|| 91 // .... , * .88. . P.R.AC. Gunratnasa Sun in Aaradhak Trust
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) " manathati prathA sadA - dAMta nahIM hovAthI hAsyanI suMdara kAnti je upara dekhAya che, pAkA gIle jevA be hoTha jenI aMdara rahyA che, evA te bAlakanA sahAmaNuM mukha AgaLa jenA daDAnI aMdara rahelA sapheta taMtu nakhe karIne teDI nAkhyA che evA rAtA kamaLanI zobhA phikI paDI gaI. 91. mAseSu paJcasvatha nirgateSu paJcAGgazuddhe divse'tihRssttH| sajJAtiva! badaro vyadhatta kSIraudanaprAzanakarma sUnoH // 92 // te uparAMta pAMca mahinA vItI gaye chate chaThe mahine sAro divasa joIne badAramale ghaNA harakhathI jJAtilAne belAvIne te bAlakane annaprAzana (cATaNa) karavAne utsava karyo. 92. vaimAnikeSveSu bhavAH kiyanto bhogyA mayetIkSitumeva manye / SaNmAsamekAgradRzaiva so'ya muttAnazAyyUlamapazyadabhram // 93 // te bAlaka bAlasvabhAvathI cattA paDIne cha mahinA sudhI ekI najare AkAza taraphaja jete rahyo. e uparathI ema lAge che ke, upara rahelA vaimAnIka devalIkemAM mAre hajI keTalA bhava bhegavA bAkI rahyA che, e jevAnevAsteja ke zuM, ekA najare te Tagamaga UMce joI rahyo. 93. nIcaiH kiyadvAramahaM puraagaaiitta prasaMzyAma vAMDhA adhomukhIbhUya tato dadarza . saMvegakRtpUrvabhavajJatA hi // 94 // cha mahinA vItI gayA pachI te bAlaka uo paDIne nIce javA lAgyo. A uparathI evI kalpanA thAya che ke huM A anAdi saMsAranI aMdara keTalIvAra " P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga pahele. lekamAM gaye hato tenI gaNatarI karavAne vAsteja ke zuM ? te nIce joI rahyo. barAbara che, kAraNa ke, sArA tathA narasA pUrvabhave jANavAthI saMvega upaje che. 94, tato'STame mAsyudapadyatAsya dantadvayaM kundanibhaM sutIkSNam / syAdatsare'yaM dviguNASTamAne dAnto'yamityevamasUsucadyat // 95 // AThame mahine te bAlakane be dAMta AvyA te AkAra ane raMgathI kuMdaku lanI kalI jevA ane ghaNA aNIArA hatA. A uparathI ema lAge che ke, A bAlaka AThane bamaNA karavAthI jeTalI saMkhyA thAya teTalAme varSe (soLame varase) dikSA leze, evuM A AThame mahine thayelA be dAMte jaNAvyuM. 95. bhave caturgatyupalakSite'hamanantavAraM nijakarmaNAgAm / jAnudvayenApi karadvayena riGganmudetyevamacIkathatsaH // 96 // te bAlake harakhathI be DhIMcaNa ane be hAthe karIne yuTaNI karatAM ema sUcavyuM ke, huM A cAra gativALA saMsAramAM anaMtakALa sudhI potAnA karma karIne bha . 96. gatidayaM devanarAbhidhAnaM ziSTaM mameti prkttiicikiirssuH| karaM jananyA avalambya gantu maicchtpdaabhyaamskRtskhlnsH||97|| te bAlaka vAraMvAra gabaDI paDato hato te paNa mAne hAtha pakaDIne be page cAlavAnuM mana karavA lAge. e uparathI e tarka thAya che ke, "mArI devatAnI tathA manuSyanI e beja gati bAkI rahI che. evI vAta te bAlake pragaTa karI, 97. 2.P.ACGunratnasun MS GUN Gun Aaradhak
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mohanacarite prathamaH srgH| mA mA janAH patata saMsRtidustarAbdhau saMyacchatendriyagaNaM zrayatAtmadharmam / / ityevamAptavacanAdupadeSTukAmo mAmeti vAkyamavadaprathamaM kilAsau // 98 // te bAlaka prathama "mAmA" e zabda bolavA lAge tethI teNe ema ja. NAvyuM ke, he bhavyaleke ! tame A dustara bhavasAgaramAM mA paDo, mA paDe, tathA iMdrinA samudAyane tAbAmAM rAkhe, ane Atmadharmane Azraya karo. 98. vijJAya vAgminamatho sutamAtmanInaM sadAsare sa badaro mudito nitAntam / vidyAH kalAzca parizIlayituM budhAnu matyA tu laukikaguroH kara Arpayattam // 99 // te uparAMta badAramala pitAne putra sArI peThe bolatAM zIkhe ema jANIne ghaNe AnaMda pAmyA ane vidvAnanI anamedanAthI sArA muhUrtaupara vidyAne tathA kalAne abhyAsa karAvavA mATe teNe tene mehetAjIne soM. 99. yadyadyathA gururuvAca yathAnupUrvi tattattathA sapadi so'pi vidAMcakAra / . .. chAyA na mRnmayatale labhate pratiSThAM zuddhe tu darpaNatale sulabhAvakAzA // 10 // mahetAjIe je je pATha je je pramANe kahyA, te te pATha temamANe teNe jaladIthI samajI lIdhA. ThIka ja che, pratibiMba kaMI jamIna upara paDatuM nathI; te yAcyA sarIsamaiot 5De cha. 100.. ... ... ... iti vizadavizAlaprajJayA mAnyayAyaM .......... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAkhanayaritra sarga pahe. (25 ) jananadivasato niryApayAmAsa sapta vigalitamadamAno vatsarAnsaMmadena // 101 / / te bAlake pitAnI zuddha ane vizALa buddhithI mahetAjIne tarata rAjI karyo, ane buddhine ahaMkAra choDI daIne ghaNI khuzInI sAthe janmathI potAnI umaranAM sAta varasa tyAM kAyAM. 101. // iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-vidvanmukuTAlaMkArazrIbAlakRSNabhagavaccaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke zrImohanacarite janmAdivarNanaM nAma prathamaH srgH||1|||||| (pA sInA 5 sabhAsa.) P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ( ra ) mohanarate tiH atha dvitaH sa / zaMkaraH karmasaMhArAd viSNuH saddharmarakSaNAt / brahmA dharmotpAdakatvAd yaH sa vo dizatu zriyam // 1 // sargabI. karmarUpa zatrune saMhAra karIne pote siddha thayA che tethI, athavA sevA karanArA bhavyajanonA bhAre kamane saMhAra kare che mATe je zaMkara kahevAya che, saddharmanuM rakSaNa kare che tethI viSNu kahevAya che. ane lepa pAmelA dharmane pharIthI udaya kare che tethI je brahmA kahevAya che, e je kaI devAdhideva che, te tamane svargAdi sukha Apa. 1. itazca bhArate dezo marunAmA mnohrH| guNAdhikaM yadudakaM vIkSyAgAddhanatAM ghRtam // 2 // A tarapha bharatakhaMDamAM masa (mAravADa) nAme deza che, te dezanA pANImAM pitAnA karatAM vadhAre guNa che, ema jANIne ja jANe ghI paNa ghADuM thaI gayuM heyanI zuM ? 2. sukRtaikanidhau yasmin prAyo jAnapadA jnaaH| pUrNAyuSo'tibalina-stathAdhivyAdhivarjitAH // 3 // - puNyane jANe bhaMDAraja evA te dezanA rahIza leke ghaNuM karIne pUrNa khAvALA, ghaNA majabUta temaja mananI tathA zarIranI vyAdhi vagaranA hoya che. 3. yanmAtrAvaddhema merau tataH sa maatryaangkitH| amAtramasmiMstenAyaM marurityabhidhIyate // 4 // - meruparvata upara raheluM sonuM mAtrAvALuM (jenI gaNatarI karI zakAya eTaluM) che. tethI meru' zabdamAM 'mAtrA AvI che, paNa A maradezamAM to sonAnI mA" ( gaNatarI) nathI, tethI maru' zabda mAtrA vagarane kahevAya che. 4. 1 "meru " zabdamAM 'ma" upara mAtrA che te laIne A kalpanA karela che. 2 "mara" za" ma" upara mAtrA nathI P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasaMta vAMkA nathI kANasane sauMdaryatA mohanacaritra sarga bIje. (27) saundaryaM yatra sodaryaM zIlaM zazikalojjvalam / ........ vAmAnAmapyavAmAnAM svAntaM samyaktvasaMskRtam // 5 // * te dezamAM mANasane saudarya te svAbhAvika ja hoya che. jemane svabhAva vAma (vAMko) nathI, evI te dezanI strIonuM zIla caMdramAnI kalA jevuM ujavala hoya che. tathA tyAMnA lekanuM citta to samakitathI zuddha jaNAya che. pa. saMgvanidhau yAmina zraddhA zraddhIvo mRrI che sAdhavo'pyanatIcAra-cAritrAcaraNodyatAH // 6 // . - sArA guNanuM jANe eka nidhAna evA te dezanA zrAvake ghaNI dharmanI zraddhA rAkhanAra hoya che. tema sAdhuo paNa aticArarahita cAritra pALavAmAM ghaNI yatanA kare che. 6. arhadbhirAcAryavaryai-rupAdhyAyaizca sAdhubhiH / vAsana va vidyArekha puSpa : pa uo 7 | zrI arihaMto, moTA moTA AcAryo, upAdhyAya tathA sAdhuo e badhAna nivAsathI tathA vihArathI te deza Dagale Dagale pavitra thayela che. 7. zravaNena jinAjJAyAH zrAddhA vinysNbhRtaaH| saddharme niratAstena khyAtA yatra jaDA-(lA-)lpatA // 8 // tyAMnA zrAvaka jInezvara bhagavAnanI ANa sAMbhaLavAthI ghaNA vinayacaMta thaine saddharma AcaravAmAM tatpara rahe che. jANe tethI ja te zamAM jaDanI ( jaLanI) achata prasiddha che. 8. patantaH pAzakAH paat-vshaadrossvshNvdaaH| pAtayanti dhruvaM pAta-yitAraM narakAvanau // 9 // dukha denArAM sAta vyasane zAstramAM prasiddha che. temAM paheluM dhUta ( jugAra) kahevAya che, ke jenI aMdara rahelA pAsAne je mANasa bhayaupara nAkhe che, tenA upara jANe te ghaNA khIjAIne ja ke zuM, balAtkArathI tene narakamAM nAMkhI de che. 9. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) : nonaste dvitIya sA - * adharmyamayazasyaM ca lokadvayasukhApaham / dyUtaM dyutiharaM mUlaM vyasanAnAM prakIrtitam // 10 // 1. evuM dharmathI bhraSTa karanAruM, apajazane phelAvanAruM, A lekanA tathA paralekanA sukhane nAza karanAruM tathA mANasanuM nUra utAranArU dhUta sarva vyasananuM mULa kAraNa che, evuM zAstramAM kahyuM che. 10. ya icchenniraye gantuM mAM sa bhutaamihaalpdhiiH| iti nirvacanaM yasya tanmAMsamatigarhitam // 11 // bIjuM vyasana mAMsabhakSaNa kahevAya che. zAstramAM mAMsa' zabdano artha e rIte kahyA che -mAM" kahetAM mane ane "sa" kahetAM te puruSa eTale jene narake javAnI IcchA hoya, te TUMkI buddhino mANasa mane khAvo." evo je mAMsazabdano artha zAstramAM kahyo che, te mAMsa bhakSaNa karavuM e A jagatamAM ghaNuMja niMdanika che. 11. jAyAyAM ca jananyAM ca mAnAdyasya matiH smaa| . madyaM tadbahusAvA yazodharmArthanAzanam // 12 // trIjuM vyasana madhapAna kahevAya che. madyapAnathI mA tathA pitAnI bAyaDI e baupara sarakhIja viSayabuddhi rahe che, vivekane tadana satyanAza vaLI jAya che, tathA dharma, artha ane jaza e traNenuM te nAma paNa rahetuM nathI. 12. balanAzakaraM vyAdhijarayormUlamAdimam / - vararAva haiM DhominantavikSaH | zarU che. 1 pArakI strI bhegavavI e cothuM vyasana kahevAya che. zarIrane nAtAka karanA tathA regonuM ane jAnu to mULa kAraNa evuM niMdanika je paradAragamana (pAra strI, bhogavavI) teNe kaNa DAhyA puruSa sAruM kahe ? 13. saddharmasAdhanaM dehaM yA tucchadhanalipsayA / vikrINAtIha sA vezyA vizvastajanaghAtinI // 14 // pAMcamuM vyasana vezyAgamana (kharAba baMdha karanArI strI bhegavavI.) jethI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga bIjo. (2) sArI dharmakaraNI karI zakAya evA manuSyadehane paNa tuccha dravyanI AzAthI A jagatamAM vecI nAkhanArI ane pitAnI upara bharoso rAkhIne tana, mana ane dhana ApanAro puruSa vakhate nirdhana thAya to tene kadAca mArI paNa nAMkhe evI vezyA najare paNa jevI nahIM. 14. yatra kSaNikalIlArtha hriyate janma janminAm / mRgayA seha mRtidA paratra nirayapradA // 15 // zikAra karavo e chaThuM vyasana kahevAya che. temAM kSaNamAtra ramata karavAne mATe mRgalA Adi jIvone prANa levAya che, tathA vakhate zikAra karanAra paNa poteja krUra jAnavaranuM bhakSya (khAvAnI cIja) thaI paDe che, ane tema nahIM bane to paralekamAM to te nakkI narakamAM ja jAya che. 15. . vittaM nAmeha jantUnAM prANAH proktA bhishvraaH| taddharan harati prANAMstasmAcauryaM vigarhitam // 16 // sAtamuM vyasana cerI karavI, dravya to mANasanA bahAra rahelA prANa kahevAya che. vAstu che jenuM dravya haraNa kare che, te tene prANaja lIe che, ema zAstramAM kahyuM che, tethI cerI karavI, e paNa lekamAM tathA zAstramAM ghaNuM naThAruM kahevAya che. 16. pratiSiddhaM jinavarai-ridaM vyasanasaptakam / / 'jJAtvA parijJayA pratyAkhyAyate yatra dharmibhiH // 17 // tIrthakaroe A sAte vyasane AcaravAnI manA karI che. mAravADadezanA dhArmileke e vAta jJa-' parikSAvaDe jANIne "pratye khyAna-" parijJAvaDe upara kahelA vyasananuM paccakhANa kare che. 17. bhArate nikhile'pyasminAkrAnte yavanAdibhiH / dezo ya AsIdAryANAM rAjJAM haste yathA purA // 18 // A saMpUrNa bharatakhaMDamAM jayAre yavana leko macI rahyA hatA, tyAre paNa A daza pahelAMnI peThe AryarAjAonA tAbAmAM hato. 18. 1 AgamamAM kaheluM paccakhANa yathArtha jANavuM tene pariNA kahe che. 2 AgamAnusAra jANyA pachI paccakhANa karavA lAyaka vastunuM paccakhANa karavuM enuM nAma pratyAkhyAnapariNA. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mohanacarite dvitIyaH srgH| kAlena yasmin bahavo'-bhUvana mANDalikA nRpaaH| . teSAM katipaye'dyApi vidyante janavizrutAH // 19 // kAle karIne temAM ghaNuM mAMDalika rAjAo thaI gayA, temAMthI keTalAka haju paNa lekamAM prakhyAta che. 19. khyAtaM nAmnA jayapuraM jayazrIkelimandiram / tathA yodhapuraM nAma yodhavRndavibhUSitam // 20 // rAjadhAnIddhayamidaM puragrAmAdisaMkulam / bhAratazrIvizAlora kalpe tasmin virAjate // 21 // jyarUpI lakSmInuM jANe krIDAmaMdira ja hoyanI zuM evuM prasiddha kyapura tathA subhaTanA dhaNuM samudAya jene zobhAve che evuM jodhapura, e be rAjaghAnIonA tAbAmAM dhaNAM zahera tathA gAmo che. A bharatakhaMDa te eka lakSmI che, ane mAravADa deza to tenI pahoLI chAtImAphaka che, upara kahelI be rAjadhAnIo hAranI vacamAM AvelA gucchAmAphaka che, ane te rAjadhAnInI aMdara AvelAM zahera tathA gAmaDAMo motInA hAra barAbara che. 20-21. dvayorviratyoH sarvasmA-dviratiryadvaduttamA / tathaitasminvaye yodha-puraM sarvapurottamam // 22 // dezavirati (zrAvakapaNuM) ane sarvavirati (sAdhupaNuM) e bemAM jema savevirati zreSTha che, tema A be rAjadhAnImAM jodhapura badhAM karatAM vakhANavAlAyaka che. 22. tatra bhadrAsane rAja-putrAkhyAnvayajA nRpaaH| cirAdazAsustaM dezaM raghavaH kozalaM yathA // 23 // jema radhuvaMzanA ghaNA rAjAo kozala dezanuM rAjya karatA hatA, tema A jodhapuranI rAjagAdI upara rajapUta vaMzanA ghaNA rAjAo mAravADa dezanuM roja pUrvakAlathI calAvatA AvyA. 23. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga bIje. (31) vikramAcchitasyona-viMzasyAntye turiiyke| .. bhAge tasminpure rAjA mAnasiMhAbhidho'bhavat // 24 // vikramasaMvatanA ogaNIsamA zatakanA chellA cothA bhAgamAM, eTale saMvata aDhArase paMcetera (1875) pachI mAnasiMha nAme rAjA jodhapuranI gAdIupara thayo. 24. mAnasiMhe yathAnyAyaM rAjyaM zAsati dhImati / prajAH prajAvatya Asan dhanADhyA dharmatatparAH // 25 // rAjakAryamAM ghaNe vAkephagAra evo te rAjA nyAye karIne rAjya calAvato hato tyAre prajAo haiyAM chokarAMvALI tathA ghaNI paisAdAra ane dharmakaraNImAM tatpara tI. 25. bhadrakatvAttasya rAjJo jainasaMghazcaturvidhaH / yathArhamAcaraddharma tadrASTra bAdhayA vinA // 26 // te rAjA bhadrika hovAthI tenA rAjyamAM caturvidha saMgha kaMIpaNa bAdhA pAmyA vagara pitAnI yogyatAmAphaka gharmakaraNI karato hato. 26. tasmAdyodhapurAtpaJca-triMzatkozamite'ntare / puraM nAgapuraM nAma vidyate'tisamRddhimat // 27 // jodhapurathI pAMtrIza gaune che. nAgapura (nAgora) nAme ghaNuM samRddhivALuM 'zaDe2 cha. 27. zreSThArthagocaro nAga-zabdaH zAstre prkiirtitH| zreSThAnAM vasatereta-lebhe nAgapurAbhidhAm // 28 // zAstramAM UMcI vastu "nAga" evA nAmathI oLakhAya che. UMcA leke A za2mA 29 che, tethIla laye mene "nAgapura" meyu nAma manyu DAyanI zu? 28. AlasyenAnudyamI yaH so'ga ityabhidhIyate / naivAstyagosminnityeta-tpuraM nAgAbhidhaM kila // 29 // oLanuM hovAthI je bilakula Ughoga karI zakato nathI, tene "a" kahe. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 32) mohanacarite dvitIyaH srgH| che, evo mANasa A zaheramAM nathI tethI ja jANe ene "nAga " evuM nAma ma OM zuM ? 28. AcAryopAdhyAyasAdhu-varyANAmatra vidyate / bhUyasI sparzanA tasmA-didaM paavnmucyte|| 30 // AcAryo, upAdhyAye ane moTA munirAja emanI ghaNI pharsanA A zaheramAM thAya che, tethI e ghaNuM pavitra kahevAya che. 30. santi yadyapi rASTre'sya purANyanyAni bhuurishH| tathApi tebhyaH sarvebhya idaM rAjJo'tivallabham // 31 // A jodhapuranA rAjayamAM bIjAM ghaNAM zahera che, te paNa te badhAM karatAM nAgora tyAMnA rAjAne ghaNuM vahAluM che. 31. yadyapyasmAdyodhapuraM sumahadRddhizAli ca / tathApi rAjJo'tra ruci- taccitraM yaducyate // 32 // janAH sukRtino yasmi-nvasanti vimlaashyaaH| tatpuraM nagaraM vApi satAM svAntaM haretsadA // 33 // enA karatAM jeghapura rAjaghAnI hovAthI ghaNuM moTuM ane sukha saMpanna che te paNa rAjAnI to nAgora uparaja ghaNI prIti che. ThIka ja che, emAM kaMI navAI vAta nathI. kahyuM che ke, je ThekANe zuddhamanavALA puNyazALI leka rahe che, te mA zahera hoya athavA eka gAmaDuM hoya to paNa satpanA cittane hamezA : secha. 32-33. prAyazo nivasantyatra janAH sulbhbodhyH| munayaH samavAsArpurasmin prAbhAvikAstathA // 34 // - e zaheramAM ghaNuM kharA leke sahejamAM samakita pAme evA rahe che, tema ghaNuM prAbhAvika AcAryo emAM pUrvakAle samosaryo. 34. bahavotra samAjagmu-rmunayaH paJcamI gatim / zrAddhAstathArAdhya dharma-mavApuH svargatiM parAm // 35 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sage pahele.. keTalAka munirAje A zaheramAM pahelA kALamAM mukita pAmyA tathA zrAvake paNa dharmakaraNa karIne svargamAM sArI gati pAmyA. 35. sparzanArhamataH kSetra-midaM matvA muniishvraaH| yathAsura vasatti + zrAddha saMmAnitA rAma nI rUddo upara kahelA kAraNathI A kSetra pharavA lAyaka che, ema vicArIne ghaNA munirAjo tyAM sukhathI rahetA hatA, ane zrAvake paNa temanuM dhaNuM AdaramAna rAkhatA hatA. 36. samavAtsustatra rUpa-candrAkhyA vimlaashyaaH| catayo viratavAra-surAyavratadhArikhaH rU7 | A nAgaramAM zuddha aMta:karaNavALA ane aticArarahita cothuM vrata pALanArA rUpacaMdanAmA yati rahetA hatA. 37. tadA kharatare gacche'bhavan prAbhAvikAstu ye| rekhAvanta ime'bhUvaM-steSu vidyaaprbhaavtH|| 38 // te vakhate kharatara gacchamAM vidyAnA prabhAvathI jANItA thaelA je kaMI jatio hatA, temAM emanI paNa gaNatarI hatI. 38. zrutaM zamAya mantrAdi-vijJAnaM vighnazAntaye / vaco yadIyaM bodhAya dhanyAste yatayo bhuvi // 39 // zAstrane ghaNo abhyAsa karavAthI je zAMti pAme che, paNa ahaMkAra pAmatA nathI; maMtrAdikanA prabhAvathI je zAsanaupara AveluM vidhra zamAve che, paNa koIne vagarakAraNe du:kha detA nathI; tathA jemanuM vacana kevaLa bodhanevAsteja che, paNa phegaTa vivAda karavAvAstu nathI, evA jatione paNa bhUtaLane viSe dhanya che. 39 zAsanAdhIzabhagava-nmahAvIrAdyathAgamat / saMtAna eSAM tatprAsa-GgikaM kiMcidihocyate // 40 // vartamAna zAsananA calAvaNAra bhagavAna zrI mahAvIra svAmIthI rUpacaMdajI sudhInI pATa paraMparA zI rIte AvelI che, te vAta prasaMgathI thoDI ghaNuM ahIM jaNavie chaIe 40. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 34 ) mohanacarite dvitIyaH sargaH / ... mhaaviiraatsudhrmaary-jmbuushriiprbhvaadyH| .. AcAryAH kramazo'bhUvana navaitriMzatsusaMyatAH // 41 // bhagavAn zrI mahAvIrasvAmIthI anukrame sudharmAsvAmI, jaMbusvAmI, prabhavasvAmI ItyAdi zuddha cAritranA ghorI AcAryo ogaNacALIza (39) thaI gayA 41. catvAriMzAstato'bhUva-nsUrayaH shriijineshvraaH| aNahillaM pattanaM te viharantaH samAgaman // 42 // . te pachI cALIsamAM pATaupara zrIjInezvara nAmanA AcArya thaI gayA. teo vihAra karatA aNahilapATaNamAM AvyA. 4ra. dharmoDyotaM kRtaM tatra zrIjinezvarasUribhiH / vIkSya bhImanRpaH sadyaH prasasAda mhaamnaaH||43|| prativAdimatotsAda ete kharatarA iti / tebhyaH kharataretyAkhyaM virudaM pradadau nRpH||44|| . te vakhate manane meTe udAra e bhImarAjA tyAMnI gAdI upara hato. jenezvarasUrIe tyAM karelo ghaNo dharmane ughAta joIne te rAjA khuzI thaye, ane " sAmA vAdIono mata toDI nAMkhavAmAM Apa kharatara (ghaNA AkarA) cho," samahIne " 52ta2" me mi36 tethe pAyAne mAyUM. 43-44. gaganebhavyomacandra-mite vikramasaMvadi / alabhanta nRpAdetad birudaM zrIjinezvarAH // 45 // . 752 ukhu mi36 saMvat isasI meM zI-( 1080) mAM lIma pAsethI, zrIjInezvarasUrijI pAmyA. 45. zAsane vardhamAnasya kulaM cAndraM purAtanam / tasmAdArabhya loke'smi-nApnotkharatarAbhidhAm // 46 // . zrI mahAvIra svAmInA zAsanamAM je junuM ane jANItuM cAMdrakula che, te A hivasathI bhAMrAna lAmA " 52ta2" ye nAma pAbhyUM. 46. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga bIjo. ( rUdra) * tatpaTTe jinacandrAkhyA abhvnsuurysttH| .... siMgarazAsthiravidhAyelA ka7 || .. tyAra bAda zrIjInezvarasUrijAnA pATaupara janacaMdra nAmanA sari thayA, temaNe saMgaraMgazALAne Ade laIne ghaNuM apUrva graMtha racelA che. 47. ' sUrayo'bhayadevAkhyA-steSAM ptttte'tivishrutaaH| / niviittavartAro mUvaMstIthakamI ! 8 pachI navAMgInI TIkA banAvIne jInazAsananI prabhAvanA karanArA ghaNA prasiddha evA zrIabhayadeva sUrijI zrIjInacaMdrasUrijInA pATaupara thayA. 48. tatasteSAM paTTa Asan sUrayo jinvllbhaaH|| saMghapaTTAdikartAro bhavyabodhavizAradAH // 49 // * tyArapachI abhayadeva sarijInA pATaupara saMdhapaTTa Adi banAvanArA ane bhavyajanone bodha ApavAmAM nipuNa evA zrIjInavalaMbhanAmA sUri thayA. 48. teSAM paTTe jajJire'tha jindttaadyo'mlaaH| sUrayaH saMyamamitAH zAsanonnatikArakAH // 50 // zrIjInavallabha sUrijInA pATa upara jInadatta sUrijI vigere sattara 17 AcAryo zuddha cAritra pALanArA ane zAsananI unnati karanArA thaI gayA. pa0. prAdurAsannekaSaSTi-tame paTTe'tha saMvadi / netrendurasabhUmAne jinacandrAkhyasUrayaH // 51 // tyArapachI saMvata soLaso bAra-(1612) mAM jInacaMdranAmA sUri ekasaThamAM pATaupara virAjamAna thayA. 51. luptaprAyamathAcAraM sAdhUnAM saMpradhArya te| saMvinaiH sAdhubhiH sArdhaM kriyoddhAraM vyadhuH svayam // 52 // sAdhune AcAra ghaNokhare lupta jevo thaI gayela joine jInacaMdra sUrie keTalAka saMvegI sAdhuonI joDe pote krioddhAra karIne saMgIpaNuM AdaryuM. para. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 36 ) . mohanacarite dvitIyaH srgH| pattane'thANahillAkhye kaMcidutsUtravAdinam / / te tattvayuktyA nirjitya vizadaM yaza Asadan // 53 // . tyAra pachI aNahilapATaNamAM usUtra prarUpaNa karanAra koI vAdIne siddhAM. tamAM kahelI yukitathI jItIne zrIjInacaMdra sUrijIe zuddha kIrti meLavI. 53. atha lohapure gatvA-kabarAkhyaM mahIpatim / vAcoyuktyA vividhayA bodhayAmAsuranvaham // 54 // pATaNathI lAhora jaIne tyAM AgamAnusAra vacananI yukitathI akabararAjAne te surijIe ghaNIvAra bodha karyo. 54. pratibuddhaH sa tebhyo'dA-yugaMdharapadaM varam / amArIpaTahoddhoSaM parvasu pratyapadyata // 55 // tethI pratibodha pAmelA abare caMdrasUrijIne zreSTha evI yugadhara-padavI dIdhI. ane parvatithine divase amArI paDatanI ghoSaNA karAvavAnuM kabUla karyuM.55. teSu svarga prayAteSu jajJire pttttdhaarkaaH| jinasiMhAbhidhAste'pi vitenuH zAsanonnatim // 56 // jInacaMdra sUrijI devaloka gayA pachI pATane zobhAvanAra jInasiMha nAmAM AcAryajI thayA. temaNe paNa vartamAna zAsananI unnati karI. pa6. paTTe teSAmarAjanta jinraajaakhysuuryH| jinaratnAbhidhAnAstatpaTTe sUrivarA babhuH // 57 // temanA pATaupare janarAjanAmAM sUrijI virAjamAna thayA. te pachI jInaralanAmAM sUrijIe pATane zobhAvyuM. pa7. paJcaSaSTitame paTTe saptamA jajJire ttH| sUrayo jinacandrAste svanAmAnuguNaM vyadhuH // 58 // tyAra pachI pAMsaThamA pATaupara sAtamA janacaMdranAmA sUrijI thayA. temaNe paNa jevuM pitAnuM nAma tejapramANe caturvidha saMghane dharmopadezarUpI amRta pII tRta yo. 58. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga bIje. (37) paTTe rasartupramite jinaadisukhsuuryH| rojire zuddhayazasA dhavalIkRtadiGmukhAH // 59 // ... chAzaThamA pATaupara jInasukhanAmA sUrijI virAyA, temaNe potAnA zuddha yazathI jagatane dIpAvyuM. 59. raisarSimitapaTTe'tha jinAdyA bhktisuuryH| Asanbhavyamano'mbhoja-prabodhe bhaanusNnibhaaH|| 60 // - bhavyajInA manarUpI kamaLane prabodha ( samajAvavuM-khIlAvavuM) karavAmAM jANe sAkSAta sUryaja hoyanI zuM ! evA zrIjInabhakita sUrijI saDasaThamA pATaupara ya gayA. 60. jinAdisukhasUrINAM karmacandrAbhidhAH pre| vineyA nayabhaGgISu nipuNA abhavanmuvi // 61 // janasukhasUrijInA bIjA karamacaMdanAmA ziSya (celA) thayA, te yashaamaa ! nipuNa hatA. 61. . teSAmIzvaradAsAkhyAH ziSyA AsansatAM mtaaH| tadvineyA vRddhicandrA nayanItivizAradAH // 62 // te karamacaMdajInA, sapuruSane mAnya evA IzvaradAsanAmanA ziSya thayA. nayamAM tathA nItimAM nipuNa evA temanA vRddhicaMdanAmA ziSya thayA. 62. tacchiSyA lAlacandrAkhyA abhvnntivishrutaaH| jinabhASitatattvArtha-jJAtAro'malabuddhayaH // 3 // zuddhabuddhivAlA tathA jInabhASita AgamanA tattvArtha jANavAvAlA evA ghaNA prakhyAta lAlacaMdajInAmA temanA ziSya thayA. 63. teSAM vineyA abhavan rUpacandrA mhaadhiyH| prAyaH zAtotpAdake te pure nAgapure'vasan // 64 // ' ghaNA buddhizALI evA rUpacaMdajInAmA lAlacaMdajInA ziSya thayA. te zAta upajAve evA nAgoramAMja dhaNuM karIne rahetA hatA. 64. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAstei dilIyA : 1 (38) nabhomunimite paTTe jinhrssaakhysuuryH| alaMcakU rUpacandrA-statpAdye vratamAdaduH // 65 // zrI mahAvIrasvAmInA zitteramA pATaupara jInaharSanAmA AcAryajI virAjamAna thayA. temanI pAse rUpacaMdajIe jativrata lIdhuM. 65. parva vIrAkUpa-saMtAna upavaLatA adhunA prastutAkhyAnA-vasarastannigadyate // 66 // zrI mahAvIrasvAmIthI rUpacaMdasUdhInI pATa paraMparA e rIte prasaMgathI varNavI. have ATaluM kahyA pachI prastuta (cAlatI vAta ) kahIe chaIe. 66. ekadA kSaNadAyAne carame gdvrjitaaH| sukhasuptA rUpacandrAH svapnamevaM vyalokayan // 67 // .. eka vakhate rogarahita evA rUpacaMdajI sukhakarIne sUtA hatA, tyAre rAtrine cethe prahare temaNe svapna joyuM, te A rIte ke-67. . . haimaM kumbhaM pAyasenA-pUrNa kazcitkare dadhat / . . gheTuM svayitA-mevaM prArtha mu 68 che. ' koI puruSa dUdhapAthI bharele sonAne ghaDo hAthamAM laIne ghaNIvAra vinaMtI karato ubho rahyA che ke -" Apa prasanna thaIne Ane svIkAra karo." 68. tataH prabuddhAste sadyaH svapnArthaM taM yathAzrutam / . vyavarayendrAsTi-dravya kSetrAnusArataH | ha syanuM joIne tarataja rUpacaMdajI jAgI uThyA ane deza, kAla, dravya tathA kSetrane anusarIne siddhAMtamAM kahyA pramANe svamane vicAra karavA lAgyA. 69. vineyo nayavAnUna-masmAllabdhA mama drutam / ... nizcityaivaM te'ntarAyo mA bhUdityajapanmanum // 70 // .. pachI jInAgamota nayabhaMgIne jANakAra e eka ziSya mane ceDA kA LamAM maLaze, evuM A svamauparathI jaNAya che--" evo nizcaya karIne temAM kaMI aMtarAya nahIM thAya, vArate koI maMtrane te rUpacaMdajI japa karavA lAgyA. 70. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga bI. itazcandrapure'pyAryA sundarI badarastathA / cintAnAcAntamanasau svapnamevamapazyatAm // 71 // have cAMdapuramAM badAramala tathA satI suMdarI e banne jaNAM manamAM kaMI ciMtA kahyA vagara kAla gALatAM hatAM, eTalAmAM temaNe paNa svapna joyuM, te A rIte- 71. pariviSTaM pAyasAnnaM purovartyapi kazcana / jahAra svarNapAtrasthaM vIkSyedaM tau viSedatuH // 72 // "sonAnI thALImAM piraselo dUdhapAka AgaLa mukela hato, te koI purUSe upADI lIdho" evuM svapna joIne badAramala tathA suMdarI kheda pAmyA. 7ra. pRSTo naimittikastAbhyA-mavocata mahAzayau / tanayo yuvayordIkSAM jainImAdAsyati dhruvam // 73 // priyasUnorAvayozca viyogo bhavitA kil| .. iti matvA tAvabhUtAM manasi vyathitau bhRzam // 74 // .. pachI te banne jaNAe koI nimittiyAne svamAnuM phaLa pUchyuM tyAre teNe kahyuM ke -"tamAro putra jainadharmanI dIkSA leze, e vAtamAM phera paDaze nahIM, tethI A vahAlA putrano ane tamAro viga thaze !' e vAta jANIne te banne jaNa manamAM ghaNuM dukhI thayAM. 73-74. yadabhAvi na tadbhAvi bhAvi cenna tadanyathA / parva vistAra tau jaituM nArItAM manaH 75 che. che je vAtanI bhavitavyatA nathI te vAta nahIMja banavAnI, ane jenI bhavitavyatA che, te banyAvagara rahevAnI ja nahIM," evo zAstrane nizcaya teo jANatAM hatAM, te paNa putranA bhAvI vigathI AkuLa vyAkuLa thayelA manane teo tAbAmAM rAkhI zakyA nahIM. 7pa. . anyadAryA sundarI sA vivekaadishdaashyaa| nitnI suhurnAM seTuM martAmitravata che 76 . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 40 ) mohanacarite. dvitIyaH srgH| vivekathI zuddhamanavALI satI suMdarIe sahejamAM jItI zakAya nahIM evA. paNa putranA snehane jItIne eka vakhate badAramalane AvuM vacana kahyuM ke - 76. yadi svayamayaM sUnu-vihAyAsmAndrajettadA / zokAmbudhau majatAM naH zaraNaM ko bhavedbhuvi // 77 // e ApaNo putra enI meLe ja ane mUkI jaze to zokarUpI samudramAM DubI rahelA evA amone A jagatamAM koNa zaraNa che ? 77. supAtraM yatinaM vIkSya svayameva vayaM ydi|| tanayaM vitaremainaM manAgduHkhaM tadA bhavet // 78 // vAste ApaNeja koI supAtra jati je tene A putra ApIzuM te amane kiMcit mAtra duHkha thaze." 78. evaM zravaNayostasya papAta strIvacastadA / vidhIyatAM kathaM kArya-mevaM cintAkulo'bhavat // 79 // e suMdarInuM vacana kAne sAMbhaLIne "have prastuta kAma zI rIte karavuM" evI ciMtAmAM badAramala paDyA. 79. cintayitvA ciraM so'tha vivekaamlmaansH| ajAnadAravacanaM tadAtve cAyatau hitam // 8 // ghaNA kALasudhI vicAra karyAthI viveka upaje, tyAre badAramalanuM citta zuddha thaI gayuM, tethI suMdarInuM vacana vartamAna tathA bhAvI kAlamAM hitakArI che, evo teNe nizcaya karyo. 80. gRhItvemaM sutaM samyak kaH pAlayitumarhati / dhyAyanevamatho nAga-purasyAsmaradapyasau // 81 // "A mArA putrano aMgIkAra karIne enuM sArI rIte rakSaNa karavA lAyaka keNa che." evo vicAra karatAM badAramalajIne nAgora yAda AvyuM 81., ; P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga bIje. (41) rUpacandrAH pure nAga-pure ye santi sttmaaH| ta eva pAtrametasya nizcikAyeti sa drutam // 82 // pachI tarata teNe nizcaya karyo ke, nAgoramAM rUpacaMdajI nAmA je sArA jati rahe che, teja mArA putranuM rakSaNa karavA samartha che. 82. samaye zobhanodarke badaro mudito'nydaa| zakunaiH prerito ramyaiH pApa nAgapuraM puram // 83 // pachI jethI ISTa phalanI prApti thAya, evo samaya joIne khuzI thayelA tathA sArAM zakuna thayAM tethI tyAM javAne utsAha pAmelA badAramala eka vakhate nAgara sAvyA. 83. vasatau rUpacandrANAM sa gatvApa parAM mudam / teSAM zamarasApUrNa vijJAya hRdayAmbujam // 84 // .. pachI rUpacaMdajInI vasatimAM gayA tyAre temanuM hRdayarUpI kamaLa zamarase karIne bhareluM jANIne badAramalane ghaNe harSa the. 84. papracchAnAmayaM so'tha gurudevprsaadtH| pratyUcuriti te so'pi nijavRttamacIkathat // 85 // badAramale rUpacaMdajIne sukhazAtA pUchI, tyAre temaNe "devaguruprasAdathI " ema kahyuM, pachI potAnI hakikata je kahevAnI hatI, te teNe kahI. 85. svamaH svapnaphalaM vijJaiH proktaM jAyAvacastathA / svAbhiprAyazceti sarvaM badareNa nyavedyata // 86 // ane pitAne tathA suMdarIne AveluM svanuM, svamazAstranA jANakAra purUSoe kaheluM tenuM phala, suMdarInuM vacana tathA pitAnA manamAM dhArelI vAta e badhuM teNe 350nI pAse pragaTa yu. 86. . nipIya pIyUSanibhaM vacanaM badaroditam / rUpacandrA nijaM svapnaM phalonmukhamavIvidan // 87 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42) mohanacarite dvitIyaH srgH| badAramalanuM amRtasarakhuM vacana sAMbhaLIne rUpacaMdajIe paNa pitAnA va. mAnuM phala thoDA kALamAM maLaze ema jANyuM. 87. dravyakSetre kAlabhAvau yathAmati vicintya te / vaco'numenire tasya vijJAyAyatimuttamam // 88 // dravya, kSetra, kAla ane bhAva ene yathAmati vicAra karIne tathA pariNAma sAre jANIne rUpacaMdajIe badAramalanuM kahevuM kabUla karyuM. 88. aGgIkRte vacasi tairbadarAntarAtmA harSaM ca zokamabhajayugapattadAnIm / .. tenAyamanvakurutendumanUnabimba rAkAmukhoditamapi pratatArekham // 89 // . tyAre badAramalanA manamAM samakAle harSa tathA zeka pragaTa thayA, tethI temanuM mana punamane paNa kalaMkavALA caMdramA jevuM thayuM. 89. svapno'visaMvAdiphalastato'yaM madAtmajaH sthAsyati naiva gehe| .. na rUpacandrapratimo'sti loke zaraNya ityeSa jaharSa citte // 90 // AvelA svamAnuM phala zAstramAM kahyuM che te pramANe maLyAvagara rahe ja nahIM - tethI mAre putra (mohanajI)guhAvAsamAM nahIM ja raheze tathA rUpacaMdajIjevA zarU AvelAnI rakSA karanArA lekamAM bIjA koI jati nathI ja. " e vicAra karI badAramala harSa pAmyA. 90. Alokyate sma sukRtairbahubhiryadIyamasmAbhirinduvimalaM vadanAravindam / yo'smanmanorathataroI DhamUlamasya soDhA kathaM viraha evamasau zuzoca // 91 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sage bI. ( 42 ). ame ghaNuM sukRtathI jenuM prasanna mukhAraviMda joyuM evA ane amArA manoratharUpI vRkSanuM je majabUta mULa che, evA A priyaputrane viyega amAre zIrIte sahana kare." e vicAra manamAM AvavAthI te zeka karavA lAgyA. 91 itthaM kSaNaM pramadazokavazaMvadaH sa zreyo dvayoH ktrdityvgntumiishH| nAbhUdavAsthita paraM sthira eSa kAnta yugmena kRSTa iva madhyagato'pi lohaH // 92 upara kahyA pramANe harSa ane zokane svAdhIna thayelA badAramala snehane lIdhe putrane gharamAM rAkha, athavA rUpacaMdajIne Apa e bemAMthI eke vAtane nizcaya karI zakyA nahIM, te be paDakhe rahelA lehacuMbakanI vacamAM AvelI lehazalAkA (lehaDAnI saLI- ) nI peThe sthira rahyA. 8ra. sa rUpacandrAnumatiM gRhItvA gantuM pratasthe puramutsukaH svam / gacchannayaM vartmani nAnyacetAH vicintayAmAsa dazAM bhavitrIm // 93 // pachI cAMdapura javAne utsuka thayelA badAramala rUpacaMdajInI anumodanA laIne nAgorathI vidAya thayA. mArgamAM jatAM bIjI tarapha mana nahIM hovAthI eja vAtane tathA pitAnI bhAvI avasthAne te vicAra karatA hatA. 93. AgAtkramaNaiSa nijaM nizAntamenaM nirIkSyAhRSadasya jaayaa| rathAGgakAntA virahAnalArtA pratyUSasIva priyamabhyupetam // 94 // viyegarUpI agninA tApathI pIDAyelI cakravAka pakSInI strI (cakalI jema savAre sAme najare paDelA potAnA priyane joIne AnaMda pAme che, tema anukrame ghara pAse AvelA badAramalanA sAmuM joIne suMdarI paNa ghaNoja harSa pAmI. 94. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ ( 44 ) mohanacarite dvitIyaH srgH| sa sundarI tAM zravaNotkamAnasAM sarvaM yathAvRttamuvAca durmnaaH| satI parijJAya tadIyamAzayaM . dhairya sRjntyenmbodhytpunH|| 5 9 // pachI manamAM thoDA kheda pAmelA badAramalajIe, zuM thayuM te sAMbhaLavA vAste utsuka thaelI suMdarIne thaI gayelI badhI vAta kahI. badAramalano abhiprAya jANune tene dhIraja upajAvavA vAste satI suMdarIe pharIthI baMdha karyo. 9pa. sa bodhitaH svapriyayA babhAra svAntaM prasannaM zaradIva nIram / tasminprasanne tanayodbhavena mohena sadyo mumuce sa dhanyaH // 96 // suMdarIe baMdha karyo tyAre zarAratamAM jema pANI cekhuM thAya che, tema badAramalanuM mana prasanna thaI gayuM, tethI putraupara je moha hato te teja vakhate manamAMthI nIjI gayo. 86. zrImohano yadyapi vatsarAya- . pRthaktvavartI vayasA tadAnIm / tathApi naicchatsa gRhe'dhivastuM santaH prakRtyA vimukhA gRhebhyH||97 // je paNa te vakhate mehanajInuM vaya nava varSanI aMdaranuM hatuM, te paNa cahevAsamAM rahevAnI emanI marajI nahIM hatI. ThIka che, satpaSo svabhAvathI ja gRhIM vAsathI virati pAbhelA hAyache. 87 . atho muhUrte badaro vizuddhe snAtaH smbhyrcitdevdevH| P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga bIje. protsAhitaH svapriyayA sa nAga- / puraM pratasthe tanayena sAkam // 98 // pachI badAramalajIe hAIIne devAdhidevanI pUjA karI, ane sArA muhUrta upara putranI joDe nAgora javA mATe prasthAna karyuM. te vakhate suMdarIe badAramalajIne pA dhairya mApyu. 88. tatazca vAmetaramaMkSi shshvcchriimohnsyaasphurdissttshsi| cASazca vAme dadRze vihaGga vRndaM drumAgre madhuraM cukUja // 99 // te be jaNAM cAMdapurathI nIkaLyAM tyAre sArA phaLanI sUcanA ApanArI mehanajInI jamaNI AMkha pharakI, cAsapakSInuM darzana DAbI bAju para thayuM, ane pakSInuM TALuM jhADaupara madhura zabda karavA lAgyuM. 99. iti zubhazakunaistAvISadAzvAsyamAnau yayaturanupamAnaM pattanaM nAgapUrvam / vasatimupagatAvAlokya tau rUpacandra caraNayugamabhUtAmastacintAtizokau // 10 // evAM sArAM zakune thayAM tethI manamAM thoDI zAtA pAmelA mehanajI ane badAramalajI, jene upamA ApI zakAya nahIM evA nAgoramAM AvyA. apAsarAmAM AvyA pachI rUpacaMdajInA caraNa jeIne temanI ciMtA, duHkha tathA zoka jAtA 22. 100. avadadatha sa putraM pAdayoya'sya teSAM badara imamanAthaM putravadrakSateti / badara tanayamenaM viddhi rAjAsanasthaM kimapi na kuru citte'zAtamUcusta evam // 101 // .P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (46) mohanacarite dvitIyaH srgH| pachI badAramalajIe rUpacaMdajIne page mehanajIne mUkIne kahyuM ke, "A a nAtha bAlakanI putranI peThe Apa rakSA kare." evuM badAramalajInuM vacana sAMbhaLI rUpacaMdajIe kahyuM ke -"badAramalajI! A bAlaka rAjagAdI upara beThA che ema huM samAna, sane manamA 55 62 rIza nahIM." 101. iti vacanasudhAM sa zrotrapeyAM nipIya sapadi sutasamutthaM mohamutsAye dUram / agamadanumataH zrIrUpacandraiH svagehaM vigalitasalilAmbhovAhavatsArahInaH // 102 // evuM rUpacaMdajInuM amRtarUpI vacana badAramale sAMbhaLyuM tethI putraupara rahela tene meha tarata ja rahyuM. pachI vRSTi karyAthI khAlI thaI gayelA mATe sAravagaranA vAdaLA jevA badAramalajI rUpacaMdajInI zIkha laIne pitAne ghera cAMdapura AvyA.102 iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-viddhanmukuTAlaMkAra: zrIbAlakRSNabhagavacaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke zrImohanacarite nAgapurAgamanaM nAma dvitIyaH sargaH // 2 // (sarjanA mAsA samAta.) P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) mahinacaritra sarga trIje. hAtha vRtiH sadA zaGkAkAGkAdirahitaM darzanaM yaH prapannavAn / tasmai muktipadaM datte yaH sa jiiyaadnaartm||1|| sarga trIjo.. je jIva zaMkA, kAMkSA vigere deze karIne rahita evuM kSAyika samakita pAme, tene mukti pada ApanAra evA bhagavAn hamezA jyarata raho. 1. prApya nAgapurazrIH zrImohanaM zuzubhe tarAm / . . zAradI pUrNamAsIva kalApUrNa kalAnidhim // 2 // zaranI punama paripUrNa caMdramAne pAmIne jema zobhe che, temanAgara nagaranI lakSmI mehanajIne pAmIne adhika zobhavA lAgI. 2. candrAlokAdardhate'bdhiH parametanmahAdbhutam / tUvindro vadhe modanIyendusainAta che rU . - caMdramAnA darzanathI sAgaranI vRddhi thAya che, e vAta to prasiddha che. paNa meTuM Azcarya e che ke, mohanajInA mukharUpI caMdramAnA darzanathI rUpacaMdajI mukharUpI caMdra vRddhi (AnaMda) pA; da. rUpacandrA atho yadya-dabhileSuH sulkssnnm| / tattatprAyo vyalokanta mohane mohamudgare // 4 // pachI rUpacaMdajIne je je sArA lakSaNanI abhilASA hatI, te te ghaNAM kharAM lakSaNe mohane jItanAra evA mohanajInI aMdara jovAmAM AvyAM. 4. anurUpavineyasya lAbhAdyajAyate sukham / dAveva tadvijAnIto kevalI gurureva ca // 5 // yogya ziSya-(celA-)ne lAbha thAya tyAre je kaMI sukha thAya che, te te be jaNaja jANe che. ekato kevalI bhagavAna ane bIjA sazurU. 5 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) mohanacarite tRtIyaH srgH| adhyApayAmAsurimaM rUpacandrA yathA yathA / tathA tathaiSAM vavRdhe'-dhyApanecchA guNekSaNAt // 6 // rUpacaMdajI mehanajIne jema jema bhaNAvavA lAgyA, tema tema sArA guNa najare AvyAthI temane bhaNAvavAnI IcchA vadhI. 6. papATha mohano rUpa-candraproktaM yathA yathA / tathA tathA pipaThiSA vavRdhe'syApi zobhanA // 7 // eja pramANe mehanaIpaNa rUpacaMdajIe Apele pATha jema jema bhaNavA lAgyA, tema tema emanI paNa bhaNavAnI IcchA vadhatI gaI. 7. ziSyaprajJAdhyApakasyA-dhyApane kauzalaM dvayam / lAvaNyaM yauvaneneva saMpRktamazubhatkila // 8 // " ziSyanI sArI buddhi ane bhaNAvanAranI bhaNAvavAmAM kuzalatA, e be vastu bhegI thaI tyAre svAbhAvika suMdaratA jema juvAnInA yogathI zobhe che, tema te ze savAsANI. 8. pratikramaNasUtrAdi tathaupayikameva yat / tatsarve svalpakAlena mohano'paThadaJjasA // 9 // pratikramaNusUtra vigere je kaMI hamezA khapamAM Ave evuM hatuM, te badhuM thoDA kALamAM ane DI mahenatathI mehanajI bhaNI rahyA. 9. udAraH kalpa evAyaM yanmahAvratadhAraNam / suduzvaraM duzcareSu turyaM teSu vrataM viduH // 10 // yadi tanniratIcAraM tarhi sadgurusevayA / zeSANi yAni catvAri labhyante tAni nizcitam // 11 // dhyAtvaivaM prAG mohanAya rUpacandrA gunnecchvH| dAtumaicchanyaterdIkSAM sanmahAvratalabdhaye // 12 // pachI kAlAnusAra guNanI IcchA karanArA rUpacaMdajIe vicAryuM ke -" pa* mahAvrata AdaravAM e mukhyakalpa (AcAra ) che. ghaNA kathA paLAya evI pAMca mahAvratamAM paNa evuM vrata niSkalaMka pALavuM ghaNuMja kaThaNa che. jo te P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga trIjo. (49) aticArarahita pALyuM hoya to, kAlAMtare sadgurUnI sevAthI bAkI rahelA cAra mahAvrato nakkI maLI zake che." ema vicArIne aMte mahAvratanI prApti thavA mATe mohanajIne jatidIkSA ApavAno IrAdo kare. 10-11-12. saMvIkSya dravyakSetrAdi punrvimmRshusttH| SoDaze'bde'sya dIkSAyAH kAlaM te pratipedire // 13 // dravya, kSetra, kAla, bhAva vigere joine rUpacaMdajIe pharIthI vicAra kare, tyAre nakkI thayuM ke soLa varSanI Umara thAya tyAre ja ene jatidIkSA ApavAnuM manaze. 13. bhaGgastathAticArazco-tpadyate navamAbdataH / yadyapyupAntyaM tyaktvAnya-sadratAnAM pramAdataH // 14 // turyavrate tathApyeto yAvadabdaM hi SoDazam / prAyaH saMbhavato naive-tyetalloke'pi vizrutam // 15 // etasyAM yatidIkSAyAM mukhyaM turya vrataM viduH / yatastaditarANyasyAM prAyaH santyapi santi no // 16 // tathApi yatidIkSA ya-hIyate navame'bdake / tatpUrvAbhyAsasiddhayarthaM pUrvAbhyAso hi durlabhaH // 17 // vIraH svayaM na yaH so'tra senAbalamapekSate / tathendriyadamAzaktaH pUrvAbhyAsamaninditam // 18 // mohano'yaM svayaM zUraH pUrvAbhyAso'tra kiMphalaH / itIva cintayitvA te jagaduH SoDaze'sya tAm // 19 // .. mane ema lAge che ke, cothuM vrata mUkIne bIje cAra vratone pramAdathI bhaMga tathA aticAra navamA varasathI lAge che, evo Agamane siddhAMta che. cothA vratane bhaMga tathA aticAra ghaNuM karIne saLamAM varasasudhI lAgato nathI. e vAta P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 90 ) mohanattei tIra nA lekamAM paNa prasiddha che. A jatidIkSAmAM cothuM vrata mukhya gaNAya che. kAraNa bIjAM cAra vrato emAM chatAM paNa prAye karIne nahIM sarakhAM ja che. ema chatAM nava varSe jatidIkSA apAya che tenuM kAraNa, bALakapaNAthI sAmAcArIne abhyAsa karavA mATeja ema samajavuM joIe. kAraNa, jIvane sAmAcArIne abhyAsa maLa paNa durlabha che. je puruSa pite zUravIra nathI, te jema lakaranI jarUra rAkhe che, tema che pite iMdriyane damavAne azakya hoya che, teja AcAranA abhyAsanI apekSA rAkhe che. A mehanajI te pote zUravIra che, mATe ene AcAranA abhyAsanI zI jarUra ?" ema vicArIne ja ke zuM ! rUpacaMdajIe mehanajIne soLame varSe jatidIkSA ApavAnuM kahyuM. 14-15-16-17-18-19. rUpacandrAzayaM jJAtvA mohano'pi yathAmati / papATha paThanAsakto daNDakAdInyathAkramam // 20 // mehanajI paNa, rUpacaMdajIne upara kahele abhiprAya jaNAya tyAre bhaNavAmAMja mana rAkhIne buddhipramANe daMDaka, navatatva vigere graMthe eka pachI eka bhaNa gayA. 20. evaM dinAni katici-tayornivasatoH sukham / mithe guNAnurAgamUvita di satAmaDhamA 22 / e pramANe keTalAka divasasudhI rUpacaMdajI ane mehanajI bhegA rahyA, tyAre eka bIjAnA guNa jANavAmAM AvavAthI temane mAMhomAMhe ghaNo rAga baMdhAI - ga. guNa jANIne sneha rAkhavo e vAta puruSone ucitaja che. 21. ' ekadA suprabhAte te rUpacandrA vyacintayan / / lava vasati che -thavA viti vityu . rara . ciramekatra vasate-manaHsaMgo hi jAyate / sa eva bhavasaMtatyA mUlaM munibhirucyate / / 23 // vihAre santi bahavo guNA lokaddhaye sukhaaH| tasmAtsa eva kartavya ihAmutra sukhepsubhiH // 24 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanayaritra sacAna (51) nAnAvidheSu dezeSu pumAMsaH paryaTanti ye / nipuNA jAyate teSAM matirvyavahatau kila // 25 // vyavahAracaNA ye te nizcaye'pi vicakSaNAH vyavahAraM vinA yanna nizcayo labhate padam // 26 // kadA kathaM vartitavyaM kathaM duHkhaM saheta ca / kathaM vyavaharalloke sarveSAM vallabho bhavet // 27 // kasmin janapade jAna-padA bIjena kena vA / kRSivANijyaniratAH saMpannAzca nirAmayAH // 28 // kasmin deze nimittena kena vA tnnivaasinH| prAjJAH zUratamAzcApi daurgatyena nipIDitAH // 29 // ko vA janapadAdhIzaH kena lokottareNa vA / guNena sarvalokAnAM vidyate prItibhAjanam // 30 // ko vA janapadAdhIzaH kena durvyasanena vA / diSTaH prajAnAM sarvAsAM vidyate'tyantadurmanAH // 31 // ko vA janapado vAsa-yogyaH saddharmalAbhataH / - ko vA pAkhaNDibAhulyA-ddharmalopakarohitaH // 32 // .. ko vA janapadaH kena sadAcAreNa satphalam / ko vAcAreNa duSTena phalaM lebhe'tiduHkhadam // 33 // purAvRttaprasiddhAni yadA sthAnAni pazyati / tadaivaM sUkSmayA buddhyA vivekaM labhate budhaH // 34 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 6 ) mohanacarite tRtIyaH srgH| kiMnAmedaM sthalaM kasya karmaNA kena vizrutam / / tasmAtsa kiM yazo lebhe'-thavA garhAmavAptavAn // 35 // nAnAdharmaratAn nAnA-vidhajAtikulAnvitAn / paryaTanvividhAndezA-netadvijJAnamaznute // 36 // uktaM ca-lAghavaM karmasAmarthya dIpto'nirmedasaH kSayaH / vibhaktaghanagAtratvaM vyAyAmAdupajAyate // 37 // eka vakhate rUpacaMdajI savAranA pahoramAM manamAM vicAravA lAgyA ke -"ahIM ja vastI karavI, athavA bIje ThekANe javuM. dhaNA kALa sudhI eka ThekANe rahevAthI tyAM mane vaLagI rahe che, ane mananuM vaLagI rahevuM eja bhavasaMtatinuM mULa kAraNa che, ema kevalI bhagavAna kahe che. vihAra karavAmAM ghaNuM guNa rahelA che, tethI A lekamAM tathA paralokamAM paNa sukha thAya che, vAste banne bhavamAM sukhanI prApti thavAne arthe munie vihAraja kara. laikikamAM paNa je puruSo aneka de zomAM paryaTana kare che, temanI buddhi lokavyavahAramAM ghaNI kuzala thAya che. je kaika vyavahAramAM ghaNA kuzaLa hoya che, teone nizcayamAM paNa tevAja samajavA. kAraNa ke vyavahAravagara nizcayano lAbha nathI. temaja kaye samaye kevI rIte cAlavuM, mAtha paDeluM dukha zIrIte khamavuM, ane zIrIte vyavahAra kare to mANasa badhAne vahAlA thAya. hamezAM khetI ane vepAra karanArA zaheranA rahIza ke kyA dezamAM ane zA kAraNathI nirogI tathA dhanavAna che, kyA dezanA rahIza ke zA kAraNe daridrI thaIne burI hAlatamAM AvI gayelA che te paNa teghaNA buddhizALI ane zUra che. kaye rAjA kyA lekettara guNathI sarva prajAne pitAnA upara prema dharAve che. kalA rAjA kyA durvyasanathI badhI prajAne niMdA tathA dagaMchA karavAlAyaka thaI ghaNa7 pAme che. sArA dharmano lAbha thavAthI, ke deza rahevA lAyaka che. temaja pANI ghaNI vasati hovAthI ye deza dharmano lepa karI sAmo anartha upajAve che. deza sArA AcaraNathI sAruM phala pAme che, ane te deza anAcArathI dukhI thaye vivekI puruSa itihAsamAM prasiddha evAM sthaLe jayAre jIve che, tyAre tenA sUkSmabuddhithI e vicAra upaje che ke, "A sthaLanuM nAma zuM, kayA che? kaI karaNathI e prasiddha thayuM, ane je puruSanI karaNIthI e prasiddhi pAmyu tyAre tenA manamAM kyA puruSanI pAmyuM, te P.P.Ae Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga trIje... ( 12 ) paze tethI jagatamAM yaza meLavyo ke apayaza zraddhAthI jAdA jUdA dharmane vaLagI rahelA tathA nAnAprakAranI jAtithI ane kulothI vaselA evA vividha dezomAM paryaTana karanAra puruSa upara kahelI bAbatonuM jJAna meLave che. vaLI vaidakamAM paNa kahyuM che ke-paryaTana karavAthI zarIra halakuM thAya che, kAmakAja karavAnI tAkada Ave che, jaTharAgni vadhe che, meda (jethI zarIra jADuM thAya che evo eka jAtano roga) jharI jAya che, tathA zarIranA avayava majabUta thaI jUdA jUdA dekhAya che." rara-37. AlocyaivaM rUpacandrA AgamoktaM ca laukikam / vihAraphalamatrastA nizcikyustaM paredyavi // 38 // siddhAMtamAM kaheluM tathA lekaprasiddha evuM upara jaNAveluM vihAranuM phala manamAM vicArIne prasaMge gaMbhIra evA rUpacaMdajIe AvatIkAle vihAra karavAne nizcaya karo. 38. vihAramAtmanA sAdha rUpacandrA vidhitsavaH / vijJAyaitanmohano'pi mumude mohamohanaH // 39 // rUpacaMdajI mArI joDe vihAra karavA icche che." e vAta jANIne mehane moha pamADanAra evA mohanajIne paNa harSa the. 39. muhUrte nizcita rUpa-candrA mohnsNyutaaH| pratasthire suprazastaiH zakunairvikasanmukhAH // 40 // nakkI karelA muhurtaupara rUpacaMdajIe mehanajIne sAthe laIne vihAra kare. te vakhate sArAM zakuna thayAM tethI rUpacaMdajInuM mukha prasanna thaI gayuM. 40. . dakSiNasyAM janapadA dakSiNAH santi bhuuryH| itIva tAM prati yayu-rdAkSiNyaM hi satAM priyam // 41 // dakSiNamAM ghaNA dezo sarala (sIdhA) che, evo vicAra karIne ja ke zuM? rUpacaMdajI dakSiNadizA tarapha gayA. ThIka che, puruSone saralatA (sIdhApaNuM) ghaNuM vahAlI hoya che. 41. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 54 ) mohanacarite tRtIyaH srgH| yathAsukhaM te panthAna-matikrAmanta aayyuH| sthAne sthAne vandamAnA-zcaityAnyamalayA dhiyA // 42 // dinaiH katipayairUpa-candrAH zrImohano'pi ca / prahlAdanapuraM nAma sAhlAdairAhataibhRtam // 43 // yugmam / jema sukha upaje tema rasto kApatA, tathA ThekANe ThekANe zuddhabuddhithI janAlayane vAMdatA evA rUpacaMdajI tathA mehanajI keTaleka divase sukhasaMpanna evA zrA kA 42-43. pAthI se prAina-52mA yAvyA. 42-43. , . . . . . gurjarANAmudIcInA-vAcInA mruniivRtH| sImA yaducyate loke pAlanAdipurAkhyayA // 44 // te nagara gujarAtanI uttara sImA ane mAravADanI dakSiNa sImA kahevAya che, tathA te hAra " pAvanapura " mepA nAmathA sobhA yANapAya cha. 44.. tatrasthajinacaityAnAM paripATI vidhAya te| ........ - stokamevAvasaMstatra purato gntumutsukaaH||45|| AgaLa javAnI utAvaLa hatI tethI tyAM caityaparipATI karIne thoDA vakhata sudhI 2thA. 45. prAtaH prahlAdanapurAt prasthitAste'tha dakSiNAm / gurjarANAM zriyaM ramyA-mapazyanhRdayaMgamAm // 46 // prabhAte temaNe pAlanapurathI dakSiNadizIe vihAra kare, tyAre manane e canArI gujarAtanI ramaNIya zobhA temanI najare AvI. 46. pArzvayozcampakAzoka-pATalAbakulArjunAn / jambIrajambUnAraGga-dADimAmalakAdikAn // 47 // kapitthabadarIciJcA-rasAlakhadirAdikAn / hintAlatAlakhapura-nArikelatamAlakAn // 48 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ . mohanayaritra sargamI.. (55) mallikAyUthikAjhiNTI-surasAprasthapuSpakAn / vAsantImAlatIkunda-mucukundakuraNTakAn // 49 // udyAnAntarvartamAnA-nevaM nAnAvidhAnagAn / zakuntadhvAnamukharAn vIkSamANAH kacinmudA // 50 // : koI ThekANe be bAjue bagIcAnI hAre temanI najare AvI. temAM caMpA, mAsApAsava, pATA, maNI, 12sAdI, sarjuna (sAi31), mI2, bhurI, nArI, hAubhI, sAmanI, 4AhI, yArI, sAmalI, mAmA, merI, hiMtAsa (alunI se nati), tAra, sApArI, nAjimerI, tamAsa, bhogarA, nu, saMperiyA, tusasI, bharavA, vAsaMtI (bhogarAnI me jati), MS, 8, bhuyu, ghoNA sNperiyA, vigere tareha tarehanAM jhADo dekhAtAM hatAM tenA upara pakSIo besIne kalela 2tA hatA, tethI tabhane gho| harSa thayo. 47-48-48-50. kSetreSu shaaligodhuum-krpaastuvriimukhaaH| paripakA oSadhIzca prekSamANAH pade pade // 51 // teimaja ThekANe ThekANe sALa, ghaUM, kapAsa, tuvara vigere pAkelAM dhAne temanA jovAmAM AvyAM. 51. kacinmAle'kRSTapacyA-nIvArAdInmanoharAn / AraNyakAnbhUruhAMzca kurvANA dRSTigocarAn // 52 // koI ThekANe vagara kheDelI jamInamAM potAnI meLe pAkelA niyA, kedarA, baMTiye, kAMga, cINe vigere suMdara khaDadhAnya tathA jAta jAtanAM jaMgADe nagAre yAvyA. 52. kumudairlInamadhupaiH pauguJjanmadhuvrataiH / ninadadbhizcakravAkai-zcakoraiH sArasaistathA // 53 // viviktatvAjalaM paatu-maagtairhrinnaadibhiH|| manorama saro vIkSya kcidiksitaannaaH|| 54 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ). maunavarite vRrtI sadA, bharAI gayelA bhamarA aMdara rahIne micAI gayelAM caMdravikArasI kamale, tathA bhamarAnA guMjAsathI raLiyAmaNAM evAM sUryavikArasI kamala jenI aMdara che, cakavA. cakora ane sArasa pakSio jyAM zabda karI rahyA che tathA kaI hiMsaka prANInI hilacAla nahIM hovAthI haraNa, sasalA vigere jAnavara jayAM pANI pIvA mATe AvyAM che, evuM suMdara sarovara koI ThekANe joIne temanuM mukha harSathI prasanna thaI gayuM. 53-54. caJcUpuTena haritAn zAlInAdAya vprtH| vRkSAgreSUpavizataH zukAn dRSTvA mudaM gtaaH|| 55 // khetaramAMthI pAkelI DAMgara cAMcamAM laIne jhADaupara besanArA pipane jeine temane AnaMda thaye. 55. rUpacandrA mohanena sArdhamevaM yathAsukham / viharantaH kramAdApu-nagaraM rAjapUrvakam // 56 // kulakam / - evI rIte sukha upaje tema vihAra karatA rUpacaMdajI tathA mehanajI anu krame amadAvAda AvyA. pa6. yatrAnyazAsanarata-rapi jainajanairiva / prANAtipAtaviratiH pAlyate svayameva hi // 57 // temAM anyadarzanI leke paNa zrAvakonI peThe ahiMsAvRta pitAnI meLeja pALe che. pa7.. uddIpayantaH zrIvIra-zAsanaM nijatejasA / hevIvAyoDamUvam va catra saMtAH 58 che pitAnA tejathI zrI mahAvIrazAsanane dIpAvatA evA devacaMdajI vigere ghaNuM saMvegI sAdhuo tyAM thaI gayA. 58. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahanacaritra sarga trIje. (57) zreSThino'pi zreSThatarA yatrodbhavamavApnuvan / bhUjAnayo'pi bahavo yeSAmAsana vazaMvadAH // 59 // tyAMnA zeThiyA leko paNa ghaNA khAnadAna thaI gayA, te evA ke keTalAka rAjAo paNa temanA kahyAmAM hatA. 59. caturvidho'pi zrIsaMgho mahAnyatrAdya vartate / jinAlayAstathAseca-nakAH santi para zatAH // 60 // hajI paNa meTe caturvidha zrIsaMgha tyAM vase che. temaja vAraMvAra joIe to paNa tRpti thAya nahIM evA jinamaMdire to tyAM seMkaDo virAjamAna che. 60. evaMvidhaM rUpacandrA avalokya varaM puram / vidhAtuM tatra vasatiM manazcakruH samAhitAH // 61 // pramAdarahita rUpacaMdajIe amadAvAda rahevA lAyaka che ema vicArIne tyAM 2vAnu bhana yu. 61. teSAmAzayamAlakSya mohano'nusasAra tAn / candrameva hi candrasya karo'nveti nacetaram // 62 // rUpacaMdajIne abhiprAya jANIne mehanajI paNa temane maLatA thayA. barAbara cha, yaMdrabhAna 29] yadramAnAta 75 5 che, mI ta23 ndi nathI. 62. mohanena samaM tatro-pAzraye doSavarjite / tasthivAMso rUpacandrA dharmadhyAnaM vitenire // 63 // pachI mehanajInI joDe tyAM upadravarahita apAsarAmAM rahelA rUpacaMdajIe . dharbhadhyAna 23 aryu. 63. caityAnAM paripATyA ca gahanAgamacintayA / mohanAdhyApanenApi teSAM kAlo viniryayau // 64 // caityaparipATI, kaThaNa graMthane vicAra ane mohanajIne bhaNAvavuM e traNa AbhAmA 35yaM gatA hatA. 64. 8 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ MARAAyI vimandirama (58) mohanacarite tRtIyaH srgH| mohano rUpacandrANAM sevayA paThanena ca / kAlaM niryApayAmAsa caityAnAM vandanena ca // 65 // mohanajIe paNa rUpacaMdajInI sevA, zAstrane abhyAsa ane caityaparipATI e. traNa kAmamAM vakhata vItAve. 65. evaM yathAsukhaM tatra teSAM nivasatAM satAm / niragAdaparijJAta ivaikaH privtsrH|| 66 // e rIte sukha upaje tema rUpacaMdajI ane mohanajI tyAM rahyA chatAM eka varSa mevI zata nItI AyuM , te misa yuMga nAhI. 66. vihartukAmAH purato rUpacandrAstato'bhavan / mohano'pyekatra vAsA-dantumutkamanA abhUt // 67 // pachI AgaLa vihAra karavAne rUpacaMdajIne vicAra the, ane mohanajI paNa ekavarasa eka ThekANe rahevAthI vihAra karavAne utsuka thayA. 67. nijAzayAnukUlaM te mohanaM guNamandiram / parijJAyAhani zubhe zaste lagne pratasthire // 68 // sArA guNane jANe eka bhaMDAraja hoyanI zuM, evA mohanajI ApaNuM ane bhiprAyane maLatA che ema jANIne rUpacaMdajIe sAro divasa ane sAruM lagna joIne vihAra 32yo. 18. viharaMntaH samAseduH kramAtte bhRgupattanam / suvratasvAmipAdAnAM nivAsena pavitritam // 69 // anukrame vihAra karatA rUpacaMdajI munisuvratasvAmInA caraNathI pavitra thathelA bharUcamAM AvyA. 69. yatprAcInaM kSetramAhu-yasmin bhavyajanA ghnaaH| ArSe dharma samArAdhya sadgati samavApnuvan // 70 // - bharUca nagara ghaNuM purANuM kSetra kahevAya che, te kSetramAM ghaNA bhavyajInI jInabhASita dharmanI ArAdhanA karIne sArI gati pAmyA. 70. P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanayaritra sarga trIne.. (59) tatrApi caityayAtrAdi vidhAyAgre yiyAsavaH / revAmuttIrya viSaye dakSiNe te padaM nyadhuH // 71 // AgaLa javAnI utAvaLa hatI mATe vadhAre vakhata nahIM gALatAM kevaLa caityaparipATI vigere Avazyaka kRtya karIne tyAMthI vidAya thayelA rUpacaMdajIe tathA mohanajIe narmadA nadI utarIne dakSiNadezamAM paga mUkyuM. 71. mahArASTrAntargataM yat kokaNAkhyopavartanam / sImAmudagbhavAM tasya pazyantaste mudaM yayuH // 72 // mahArASTra dezanA peTAmAM AvelA koMkaNa dezanI uttara sImA jaIne temane 5 / mAna4 thayo. 72. tataH sUryapuraM nAma puraM loke'tivizrutam / prAvizanrUpacandrA yat samRddherAhataiyutam / / 73 // tyArapachI lekamAM ghaNuM jANItuM ane dhanADhaya zrAvakonuM rahevAnuM thAnaka sevA surata zamAM te mAvyA. 73. yatpUrvamAsItsAmudra-vyApAreNa samRddhimat / dezAntarAyAtapaNyo-ttaraNasthAnamekakam // 74 // e zahera prAcIna kALamAM dariAI vepArathI ghaNuM samRddhivALuM hatuM, tathA paradezamAMthI jaLamArge AvelA kariANAne utAravA mATe AkhA hiMdusthAnamAM eka bhauTuM maha2 tuM. 74. . tatrApi pUrvavadyAtrAM kRtvA praasthisstaagrtH| kokaNAnAM zriyaM ramyAM pazyantaH pArzvayordayoH // 75 // tyAM paNa bhakSyanI peThe caityaparipATI vigere karIne be bAju upara koMkaNa dezanI raLiyAmaNI zobhA jotA te AgaLa cAlyA. 75. mumbApurI katipayai-divasaiste smaayyuH| yA mohamayyAkhyayApi prathitAkhilabhUtale // 76 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (60) mohanacarite tRtIyaH srgH| keTaleka divase rUpadacaMcha tathA mehanajI muMbApurI (muMbaI) AvyA, te nagarI " bhADamayI " mevA mI nAmathI 54 25 |tamA prasiddha che. 76. sAMprataM dakSiNArdhe ya-drAjadhAnItrayaM viduH / yA tatrodyamabAhulyA-tsamRddhayA ca viziSyate // 77 // hAla hiMdusthAnamAM traNa moTI rAjadhAnIo kahevAya che, tenI aMdara muMbaI bhudhya cha. 125, adhabhI to 5 // vAthI saMpatti vidhuta cha. 77. sAMprataM santi yAvantaH khyAtA janapadA bhuvi / teSAM yayA samaM bhUyAna vyavahAro'sti saMprati // 78 // hAlamAM pRthvIupara jeTalA moTA moTA deze prasiddha che, te badhAne enI ne / vepAra yAle cha. 78. . dezAntare'dya yatkiMci-tsatpaNyaM kushlainraiH| nirmIyate tadAyAti yasyAM prathamamaJjasA // 79 // AjakAla bahAradezamAM kuzaLa kArIgaro je kaMI navI sArI cIja taiyAra - are cha, te tarata paDelI bhuMgamA mAve che. 78. jAtayaH santi yAvantyo dharmA yAvanta eva ca / taddharmIyAstathA tajA-tIyAzcAdhivasanti yAm // 8 // hamaNAM jeTalI jJAta tathA dharmo majAda che, te badhI jJAtinA tathA te tamAma dharmanA leke A zaheramAM vase che. 80. yattulyA nAsti nagarI bhArate vishrute'dhunaa| .. zobhA yadIyAmAlokya naraH svarge nirAdaraH // 81 // . hAlamAM jeTaluM bharatakhaMDa prasiddha che, temAM enA jevuM bIjuM zahera nathI, mANasa enI zobhA juve tyAre te svargane paNa tuccha mAne che. 81.. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (61) mehanacaritra sarga trIje. atikrAmati yaH krozAna muhUrtAddaza paJca ca / sa bASpazakaTo yasyAH saMprati vyAsamAsadat // 82 // be ghaDInI aMdara Asare dazapaMdara gaune rasto kApanArI relagADI hamaNA A zaheramAMthI zarU thaIne AkhA hiMdurathAnamAM viratAra pAmI. 82. yA yojanasahasrANAM pRthaktvamapi lavate / nimiSeNApi sA vidyu-ttantrI lokottarasyadA // 83 // cInapArasazArmaNyA-glAdidezeSu bhUriSu / AryAvarte'pi vistAraM yataH sAMpratamAgamat // 84 // dasa vIsa hajAra gaunuM cheTuM hoya to paNa eka paLavAramAM kApI nAMkhe evo jabaro vegavALa tArapaNa hamaNA e zaheramAMthI AkhA hiMdusthAnamAM phelAye che; tathA cIna, IrAna, jarmana, IMgleMDa vigere ghaNA dezo sAthe joDAI gayA cha. 83-84. tatra zrIrUpacandrAste mohanena samaM mudA / nyavasana vasatau dharma-dhyAnaM tanvanta Atmani // 85 // evAM muMbaI zaheramAM rUpacaMdajI tathA mohanajI dharmadhyAnanI vRddhi karatA zImA 2yA. 85. kAraNe'tha samutpanne mohanana shaanydaa|| gatvA mAlavake mumbA-purIM punarupAgaman / / 86 // tyArapachI kaMI kAraNasara rUpacaMdajI mohanajInI joDe eka divasa mALave javA vAstu muMbaithI vidAya thayA, tyAM jaI pAchA thoDA dahADAmAM muMbaI yAvyA. 86. evaM distriAlavake gatvA punarupeyuSAm / taSAM catuSTayI jagmu-rvatsarANAM yathAsukham // 87 // kAraNasara mALave jaI pAchuM muMbaI AvavuM, ema be traNa vAra karatAM temaNe yA2 12sa suSamA nyA. 87. , P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___(62) mohanacarite tRtIyaH srgH| mohano'pi paThan paJca-dazavarSo'bhavattadA / rUpacandrAstamAlokya cetasyevamacintayan // 88 // yathAzakti karmagraMthAdika bhaNatAM mohanajI paNa paMdara varSanA thayA tyAre rUpacaMdajI mohanajIne joIne A rIte manamAM vicAra karavA lAgyA. 88. mayA yatpAgavadhRtaM tasyAyaM samayo'bhyagAt / mohano'yaM paJcadaza-varSo yatsamajAyata // 89 // deyAsmai yatidIkSA sA zrIpUjyaireva dIyate / teSAM yogazca magasI-pArthopAnte bhaviSyati // 9 // je meM paheluM dhAryuM hatuM tene samaya AvI gayo, kAraNa ke, hamaNAM mehanane paMdaramuM varasa pUruM thayuM. ene jatidIkSA ApavAnI che, teto zrIpUjayathI ja sapAya. tabhanI yoga zrIbhAsIpArzvanAthanI pAse thaze." 88-80. evaM vimRzya kSaNadAvasAne zaste muhUrte'pi ca mohana te / prasthApayAmAsurudArasattvaM muhuH paThantaH parameSThimantram // 91 // ema vicArIne savAramAM vAraMvAra zrInavakAramaMtrane gaNatA rUpacaMdajIe dAsatvanA dhaNI evA mohanajIne sArA muhartaupara muMbaIthI magasI javI vijaya ryA. 81. mumbApurAtsthAnakamagrataH sa grAmeSvanekeSu vasansamAgAt / khyAtaM janasthAnamatho suramyAM revAM samuttIrya purazcacAla // 92 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ rANarAjanI yAmaNI na AvyA. sIyA, mehanacaritra sarga trIjo. athendrapUrvaM puramabhyupAgAdyadAkSiNAtyo nRpatiH prshaasti| yadadhyavAtsurviharanta AgatA-- . stadA gaNAdhIzamahendrasUrayaH // 93 // muMbaIthI vidAya thayelA mehanajI ThANe AvyA, tyAMthI AgaLa gAmegAma . mukAma karatA prasiddha nAsikamAM AvyA. tyAMthI vidAya thayA te ThekANe ThekANe mukAma karatA raLiyAmaNI namedAnadI utarIne AgaLa cAlyA, te heLakaranAme mahArASTrarAjAnI rAjadhAnI iMdora kahevAya che tyAM AvyA, kharataragacchanA adhipati . zrIpUjaya zrImaheMdrasUrijIpaNa vihAra karatA tyAM paheleja vasati karI rahyA hatA. 9ra-93. AkarNya te mohanamabhyupetaM vamUvuvAstamokSanuM drA AyAtamAtraH sa mahendrasUrIn nantuM smaagaadvidhutaanykRtyH|| 94 // mehanajI AvyA che e vAta sAMbhaLatAMja zrIpUjaya temane jovA mATe ghaNuM utsuka thayA, mehanajI paNa tyAM jatAM vArane bIjAM badhAM kAma mUkIne zrI pUjayajIne praNAma karavAvAte gayA. 94. kharataragacchAdhipati-zrIpUjyAnAM padAravindeSu / patito mohanabhRGgo modamamAnaM samApede // 95 // maheMdrasUrijInA caraNakamaLaupara paDela mehanarUpI bhamaro ghaNeja AnaMda pAme. 95. utthApya zIghramenaM sAsraM cakSuH pramRjya pANibhyAm / devaguruprasAdA-svastyastviti sUrayaH procuH|| 96 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) mohanacarite tRtIyaH srgH| tyAre mahendrasUrijIe page paDelA mehanajIne tarata uThADyo, ane AMkhamAM AvelAM AnaMdanAM AMsu lUsIne "devagurunA prasAdathI tAruM kalyANa thAo" evI mohanane mAzISa mAthI. 86. AdAya mohanamathendrapurAtprayAtAste sUrayaH sukhmvaapurvaaptmodaaH| pArthaM ca pArzvamahitaM magasIpratiSThaM ghore kalAvapi bhuvi prathitAnubhAvam // 97 // tyArapachI khuzI thaelA maheMdrasUrijI mehanajIne sAthe laIne IMdorathI nIkaLyA * te, ghera kalijugamAM paNa jene prabhAva jagatamAM prasiddha che, evA magasIpAnAthnii pAse yAvyA. 87. adIkSayanye yatirUpacandrAn paTTe'tha teSAM kramato'bhavanye / te khalvime sUrivarA mahendrA stIrthaM tathaitadviditaM pRthivyAm // 98 // yogaH khalvayamIdRzo na sulabho bhAgyAdinA dehinAm prAgjanmArjitadharmakarmavazatastaM mohano'bhyAgamata / prApyAtho sumuhUrtamAgamamataM hyAcAryavaryA yatidIkSAM te viditAM dadurguNakarIM zrImohanAya drutam // 99 // rUpacaMdajIne dIkSA ApanArA janaharSasUrijIne pATaupara anukramathI thayela zrImaheMdrasUrijI jevA AcArya ane magasIpArzvanAtha jevuM jagatamAM jANItuM te e yuga jIvane bhAgyavinA maLa durlabha che, to paNa pUrvabhavamAM upArjelA a8. tathI mehanajIne te vega maLI Avyo. ghaNAja avasaranA jANakAra evA mahuM sUrijIe siddhAMtanA anusArathI sArUM muharta laIne saguNa ApanArI jatidAja mohanane mApI. 88-86. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ (66) mahinacaritra sarga TI. jagati yatidIkSAM suprApAM vicintya sukhapradAm bahava urarIkRtya prAnte patanti patho hitAt / virala iha tAmAdAya prAgvivekabalAdatho bhavati kila saMvegI dhanyaH sa eva mahItale // 10 // . iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-vidvanmukuTAlaMkArazrIbAlakRSNabhagavaccaraNAravindamilindAyamAnAnte.. vAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmo- .. darasya kRtau zAGke zrImohanacarite tRtIyaH sargaH // 3 // // // sahejamAM laI zakAya evI ane caraNakriyAne ghaNo pratibaMdha nahIM hovAthI sukha ApanArI jatidIkSA laIne AtmahitanA mArgathI paDI gayelA ghaNA leke jagatamAM che, paNa pahelI jatidIkSA laIne pachI vivekanA balathI saMvegI thAya evA viralA mANasa A duniyAmAM che, ane tethI tene dhanyavAda ghaTe che. 100.. (alon sarjana! mAdAyamA sabhAta.) P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ (66) mohanacarite caturthaH srgH| atha caturthaH srgH| zaM tanotu sa vaH zAnti- kinaathnmskRtH| svargApavargayodArtA nihantA sakalApadAm // 1 // sarga cotho. saTha iMdroe vadelA, svarganA ane mokSanA ApanArA ane sakala ApadAne nAza karanArA evA zrI zAMtinAtha bhagavAna tamane sukha Apa. 1. atha zrImohanenAtta-yatidIkSeNa suuryH| sahAgamannantarikSa-pArzvapArthaM mudA yutAH // 2 // - tyAra pachI jatidIkSA ApelA mohanajIne sAthe laIne zrImaheMdrasUrijI AnaMdathI aMtarikSa pArzvanAthe AvyA. 2. yathocitAM tatra yAtrAM vidhAyAjagmuraJjasA / puraM bhUpAlanAmAnaM yatrAste yavano nRpaH // 3 // tyAM AgamanA kahyA pramANe yAtrA karIne yavanarAjAnA tAbAmAM rahelA bhopALa zaheramAM AvyA. 3. dinAni kati cittatra sthitvA te suuryo'nydaa| zrImohanAya mumbAyAM gantumAjJAM vitenire // 4 // tyAM keTalAka divasa rahIne pachI eka vakhata maheMdrasUrijIe mehanajIne meM baI javAvAste AjJA dIdhI. 4. zrImohano'pi labdhvAjJAM nizcakrAma tataH purAt / mumbApurIM kramAdApa rUpacandradidRkSayA // 5 // mehanajI paNa zrIpUjayajInI AjJA laI bhopALathI vidAya thayA te rUpa ine evAnI ghaNuM utakaMTha manamAM rAkhatA anukrame muMbaI AvyA. pa. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mohanacaritra sarga ce. ( 27) dRSTvA zrImohanaM rUpa-candrA modamavApnuvan / so'pi prabhRti dIkSAyA vRttaM sarvamacIkathat // 6 // mohanajIne joIne rUpacaMdajI harSa pAmyA, pachI dIkSA lIdhAnI tathA bIjI paNa vAta je kahevA lAyaka hatI te badhI mohanajIe rUpacaMdajIne kahI. 6. tatastokamuSitvA te mumbAyAmAhatazriyAm / zrImohanena bhUpAlaM prayAtuM niracinvata // 7 // tyAra pachI zrAvaka lekethI zobhatA evA muMbaI zaheramAM cheDe vakhata rahIne rUpacaMdajIe mohanajInI joDe bhepALa javAne vicAra karo. 7. ' prasthitAH sumuhUrte zrI-mohane samaM mudA / rUpacandrAH kramAdApu-bhUpAlaM bhUparAjitam // 8 // sArA muhUrta upara muMbaIthI vidAya thayelA rUpacaMdajI tathA mehanajI vihAra karatA sukhathI bhepALa rAjadhAnImAM AvyA. 8. prasannamanasastatra rUpacandrA athAvasan / nyavAtsIcchrImohano'pi paThannAgamamAdarAt // 9 // * mana prasanna hovAthI rUpacaMdajIe tyAM vasati karI, tyAre mehanajI paNa AdarathI zAstrano abhyAsa karavAmAM vakhata gALatA hatA. 9. samIkSyAsannamatha te varSAsamayamAgatam / tatraiva varSAvasatiM nizcikyuzca samohanAH // 10 // tyAra bAda comAsuM najIka AvyuM che tyAM ja vasati karavAne rUpacaMdajIe tathA mohanajIe nizcaya karo. 10. devAnAM ca gurUNAM ca prasAdAtte yathAsukham / - marSi miyAmasu-stanvantastapaNAma che ?? . . devanA ane gurunA prasAdathI tapasyA, bhaNavuM gaNavuM vigere kAryamAM temaNe sukhathI comAsuM kADhayuM. 11. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (68) mohanacarite caturthaH srgH| ___ rUpazriyA spardhamAnA guNazrIrvavRdhe tarAm / yauvanazrIrapi parA-jigye tasya guNazriyA // 12 // mehanajInA guNanI zobhA temanA rUpanI zobhA De spardhA (harIphAI) karatI ghaNuM vadhI gaI, te eTalI badhI ke, yuvAvasthAnI zebhAne paNa teNe jItI sIdhI. 12. evaM pravardhamAnaH sa-dguNaiH zrImohanastadA / samAcakarSa cittAni viduSAmapi lIlayA // 13 // ... . e rIte saguNonI joDe vRddhi pAmatA evA mohanajIe vidvAna lenA paNa manane sahejamAM kheMcI lIdhAM. 13. gamanAvasaraM jJAtvA rUpacandrAH sdodytaaH| mohanena samaM mumbA-mAjagmuH svaHpurInibhAm // 14 // hamezAM ucita kAryamAM udyama karanArA rUpacaMdajI vihAra karavAno avasara jANune mehanajInI joDe, svargapuranI peThe raLiyAmaNA muMbaI zaheramAM sAvyA. 14. mumbAyAH suSamAM dRSTvA-bhinavAmiva mohanaH / mene tasyA mohamayI-tyAkhyAmanugatArthakAm // 15 // na jANe pUrve nahIM ja joelI hAyanI zuM? evI muMbaInI zobhA joIne tenuM . "bhAmayA" me nAma sAyuche yema mohanane sAyu. 15. tasyA vipaNyAM vaNijo vANijye bahuzo'nvaham / dusthA bhavanti. saMpannAH saMpannAzcApi durgatAH // 16 // . . dRSTvA viparyAsamimaM nizcikAya sa. cetasi / saMpadazcaJcaletyAkhyA-manvarthAmAgamoditAm // 17 // muMbaInA bajAramAM dararoja vepArIone vepAramAM ghaNo lAbha thavAthI - niyA hoya te dhanavAnuM thAya che, ane je dhavavAnuM che te khoTa AvavAthI nidhana thAya che. e pheraphAra joIne mohanajIe nizcaya karyo ke,siddhAMtamAM kaheluM lamache "yA" me nAma sAyu cha. 16-17 tyAkhyAmanugata " mAyA, P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mAnayaritra sarga yAyo... (69 ), tRNIkRtasvargasukhAn dhanino dhanadopamAn / . .. zatakhaNDAMzukadharAna yAcamAnAMzca durgatAn // 18 // vIkSya so'ntarniraNayad dharmAdharmaphalaM zrutam / / dharmAtsukhaM bahuvidha-madharmAduHkhamIdRzam // 19 // yugmam | svarganA sukhane paNa taNakhalA samAna gaNanArA evA kuberabhaMDArI sarakhA dhanavAna lekane ane seMkaDo thIgaDAvALuM kapaDuM paherIne bhIkha mAganArA bhIkhArI, lekAne joine mehanajIe dharmanAM ane adharmanAM je phaLa siddhAMtamAM sAMbhaLyAM hatAM tene evI rIte sArA kAryo ke, dharmathI mANasa aneka prakAranA sukha ane adhathii | tanA huna lAgave che. 18-18. rAjamArgAntikastheSu saudhAnAM mUrdhasadmasu / ..... zrImohano'dhiruhyAdhva-carAnpazyannacintayat // 20 // pipIlikAnibhA ete zatazo'tha shsrshH| gacchantyanena mArgeNa narA nAryazca saMtatam // 21 // . . . zreSTho'haM jagatItyevaM sarve yadyapi manvate / tathApyeSAmasAratva-madhunA sphuTamIkSyate // 22 // asAre mAnave dehe sAraM dharmamato viduH / tasmAtsa eva satataM sevanIyaH satAM mataH // 23 // meTA raratA upara AvelA mahelanI UMcI agAzI upara caDhIne mehanajIe raste cAlanArA leke joyA, tyAre temanA manamAM e vicAra Avyo ke, seMkaDe, hajAro bAyaDio tathA marado raste jatAM kIDI sarakhA dekhAya che. emAM eka eka jaNa "huM jagatmAM meTo chuM !" ema mAne che, te paNa emanuM tucchapaNuM hamaNAM keTaluM cokhkhuM dekhAya che. mATe jemAM sAra nathI evA kSaNabhaMgura mAnavadehamAM dharmakaraNI karavI eja sAra che, evA jJAnI leko upadeza kare che. vAstu puruSane bhAnya yevI dharma:29|hamezA 32vI." 20-21-22-23. . evaM mumbApurIzobhA-mAlokyAdhyAtmabhAvanAm / zrImohano vitanvAno gamayAmAsa vAsarAn // 24 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ (70 ) monArate vaturtha sa . e rIte muMbaI zaheranI zebhA joine adhyAtmabhAvanA karanArA mehanajIe keTalAka divasa gALyA. 24. vayasyaiH zrImohanasya kathitAM bhAvanAmimAm / rUpacandrAH parijJAyA-mAnaM modamavApnuvan // 25 // - mehanajInI joDe mitrAcArI rAkhanArA leke e e adhyAtmabhAvanA rUpacaMdajIne kahI, tyAre temane ghaNo AnaMda thaze. 25. AsannAM prAvRSaM vIkSya rUpacandrAH smohnaaH| uttarasyAmathAzAyAM gantukAmAstadAbhavan // 26 // comAsuM najIka AveluM joIne rUpacaMdajIe mehanajInI joDe uttaradizI javAne vicAra karyo. 26. udIcyAM kutra gantavya-mevaM te hRdye'nydaa| cintayukta vimya-smArSamatahanmaH | 27 paNa uttara dizAmAM kyAM javuM e te manamAM vicAra karavA lAgyA, tyAre bharatakhaMDanA hRdayane alaMkAraja heyanI zuM ? e mALavA prAMta temane yAda AvyuM. 27. mA saMpUrNAsti mayyevA-nyeSu dezeSu mAlavaH / evaM yo'harnizaM jalpa-nApa mAlavanAmatAm // 28 // bharapUra lakSmI to mArI pAse ja che. bIjA dezamAM to mAlava eTale ' lavamAtra lakSmI che." evI rIte hamezAM bole che tethIja ke zuM? A dezanuM nAma mAlava (mALavA) evuM paDI gayuM. 38. gAnavAdanacaJcutvA-gAnAmnAye'pi yo'dbhutAm / / rAgeSu gaNanAM lebhe sthAne dhyAnAttadAtmatA // 29 // e deza gAvA bajAvavAnI kalAmAM ghaNo nAmI che tethI enA nAmanI gAyananA rAgamAM gaNatarI thaI. ThIka ja che, hamezAM je, je cIjanuM dhyAna kare che, te tadUpa thAya che. 29. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga the. (71) gantavyaM tatra satrA zrI-mohanenAvilambitam / nirNIyeti zubhe lame prasthAnaM cakrire'tha te // 30 // tyAM mohanajInI joDe zIdhra javAnuM nakkI karIne rUpacaMdajI sArA lagna upara bhuMgathA vihAya thayA. 30. krameNa mAlAnyamalA-nyadrAkSurmAlavasya te / saMpannatA tasya yadA-lokenaivAnumIyate // 31 // anukrame jatAM mALavAnA moTAM moTAM khetaro temanA jovAmAM AvyAM. tethiin te zinI saMpannatA ( 2 ) tebhane . 31. prAmAnugrAmamatha te nivasantaH smaayyuH| rAjadhAnI mAlavasyo-jayinI vijayAvanim // 32 // eka gAmathI bIje gAma mukAma karatA rUpacaMdajI mALavAthI jyavatI evI junI rAjadhAnI ja ujajana kahevAya che, tyAM AvyA. 32. vikhyAtavikramo vidyA-vidito viddaashryH| vadAnyaH kalpataruvad yAmapAdvikramo nRpaH // 33 // mATe parAkAmI, vidyAthI jANItA thayele, paMDita lekane Asare ApanAre, kalpavRkSanI peThe ISTavastune dAtAra evo vikramarAjA te ujajananuM pUrvakAmaa 2kSaNa 2tehatA. 33. pazcAtkrameNa ye bhadrA-sane tasyAdhizizriyuH / teSAM naiko'pi tadvartma vyatIyAya zubhAvaham // 34 // pachI anukrame tenI gAdI para je rAjAo thayA temAM koIe paNa vikramanI karelI maryAdAne ulaMdhana karI nahIM. 34. zAsanonnatikartuH zrI-siddhasenamunervacaH / satyaM cikIrSuH zrIpArtho yasyAM prAkaTyamAgamat // 35 // zrI mahAvIra bhagavAnanA zAsananI unnati karanArA siddhasenAcAryajInuM vacana P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 72 ) mauna rAI 1 sAcuM karavA mATe zrI pArzvanAtha bhagavAna te ujajanamAM AgaLanA vakhatamAM pragaTa thayA, te bhagavAna hAla avaMtI-pArzvanAtha evA nAmathI prasiddha che. 35. tattvArthoDyotamAtanvana bhavyAjJAnatamonudam / yathArthanAmA yatrAsI-siddhasenadivAkaraH // 36 // upara kahelA zrIsiddhasena divAkara AcAryajIe bhavyalekanA hRdayane viSe rahelA ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karanAra tatvArtharUpI uta te ujajanamAM pragaTa siddhasena " kara. janarUpI zobhano nAma ytraabhuu-nmuniraaddtivishrutH| dhanapAlaM vyadhAtsamyag-dRSTiM sa vividhoktibhiH // 37 // jainamaMDaLamAM ghaNuM jANItA evA zobhanamunijI5Na te ujajanamAM thayA, temaNe vacananI ghaNI yuktithI dhana pALa kavine samakitI kara. 37. yasyAmupAttajanmAsau dhanapAlo mhaakviH| dhArAyAmAkheTarataM yadadhIzamabodhayat // 38 // ujajanamAMja janmelA dhanapALa kavie zikAra karavAmAM ghaNe vyasanI evA bhojanAmA e nagarIne rAjAne dhArA nagarImAM upadeza karIne vyasanathI cheDA. 38. tAmAlokyAvadarUpa-candrAH zrImohanaM tdaa| . atraiva varSAvasatiH kartavyeti mataM mama // 39 // evuM ujajana zahera jaIne rUpacaMdajIe mehanajIne te vakhate kahyuM ke, ahIM comAsuM karavuM ema mane lAge che." 39. zrImadbhayo yadrocate ta-nmahyamevaM pratibruvan / mohanaH zrIrUpacandra-vacanaM pratyapadyata // 40 // che ApanI prasannatA jemAM hoya te vAta mane paNa pasaMda che." evA uta* * ApanArA mehanajIe rUpacaMdajInuM vacana kabula karyuM. 40, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga ce.. (73) upadravairvirahite'-dhyuSitAste pratizraye / tatrAtivAhayAmAsu-varSAmAsacatuSTayIm // 41 // koI paNa jAtanA upadravathI rahita evA upAsarAmAM rahIne rUpacaMdajIe mehanajInI jeDe tyAM varSAkALanuM mAruM kADhayuM. 41. . aSTAdazAbdadezIyo mohano'pi shubhairgunnaiH| guNAnurAgiNAM tatra spRhaNIyo'bhava-zam // 42 // mohanajInI ummara mAtra aDhAra varasanI hatI, te paNa tyAMnA guNarAgI zrAvakone te ghaNuM vahAlA thayA. 42. . na pragalbhaM vayo nApi zrute pArINatA tthaa| tathApi mohane bhavya-jIvA rAgaM dadhustadA // 43 // nahIM pukhta ummara, nahIM AgamamAM pAraMgatapaNuM, to paNa te vakhate bhavyajI mohanajI upara ghaNuM rAgI thayA. 43. - Asanne'vasare rUpa-candrA nishcikyurnydaa| ..... vihAramavilambena pattane koTTanAmake // 44 // comAsuM utasyA pachI vihArane avasara najIka AvyuM, tyAre rUpacaMdajIe ye 15ta chaTA zaDe2 ta25 zava vihA2 42vaane| nizcaya 72yo. 44. . . mohano'smAnparityajya vihartA kila sAMpratam / ..... ___ matveti tatratyAH zrAddhA viSAdaM prmaayyuH||45||...' mohanajI amane badhAne mUkIne hamaNAM vihAra karaze, e vicAra manamAM AvyAthI ujajananA rAgI zrAvake ghaNA kheda pAmyA. 45. vAsare suprazaste'tha rUpacandrAH prtsthire| mohano'pi namo'rhadbhaya ityuktvAnusasAra tAn // 46 // sAre divasa joine rUpacaMdajIe tyAMthI vihAra karo, tyAre mohanajI paNa . " nbh| arihaMtA" mahIne temanA pANa yAlyA. 46. ... * azrAntaM viharantastaM AyayuH koTTapattanam / / manaHprasaMttidAyAM ca vasatAvavasanmudA // 47 // 10 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 74 ) mohanacarite caturthaH srgH| eka sarakhA vihAra karIne te koTA zaheramAM AvyA, ane manane prasannatA upajAve evA upAsarAmAM sukhathI rahyA, 47. mahendrasUrayastatra viharantaH samAyayuH / rUpacandrAnmohanaM ca dRSTvA mumudire tarAm // 48 // pachI maheMdrasUrijI5Na vihAra karatA tyAM AvyA, ane rUpacaMdajIne tathA mehanajIne joIne ghaNe harSa pAmyA. 48. - paricchadaparItAnAM sUrINAM samupeyuSAm / * vitta samudvArA thAI te vivakSaLA vyavahAramAM vicakSaNa evA rUpacaMdrajIe tathA mohanajIe parivAra sahita AvelA maheMdrasurijIne yogya satkAra kara. 49. " AgAmivarSAvasatiM cikIrSanti sma tatra te / ____ zrIpUjyavacanAdyasmA-nmantavyaM mahatAM vcH|| 50 // pachI zrIpUjayajInA vacanathI AvatuM comAsuM tyAM ja karavAnuM temaNe nakkI karyuM. ThIka che, meTAnuM vacana mAnavuM ja joIe. 50. devagurvoH prasAdena pratyUhena vinaiva te / caturmAsIM tatra ninyu-stapaHsvAdhyAyatatparAH // 51 / / davagurUnA prasAdathI koIpaNa jAtanA aMtarAya vagara temaNe tapasyA tathA bhaNavuMgaNavuM vigere karIne mAsuM tyAM kADhyuM. 51. ... hemante'tha samAyAte teSAM jigamiSAbhavat / gopAlanagare cakru-nizcayaM vihatestadA // 52 // pachI ziyALAnI Rtu beThI, tyAre vihAra karavAnI IcchA thavAthI gvAliyara tarapha javAne temaNe nizcaya karyo. para. - zivo nAma pratIto'bhU-nRpatirdakSiNApathe / nirvAsya yavanAnyena sAmrAjyaM vidadhe purA // 53 // pUrvakALamAM dakSiNa dezamAM zivAjI nAme rAjA thaye, teNe yavana lekIne hadapAra karI ekacakrI rAjyanI sthApanA karI. 53. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga the.. (76) mukhyAmAtyastasya baajii-naamaasiidtivikrmii| tasya zinvopanAmAmU-drArthI nAma saddhara ne pa4 te rAjAno mukhya pradhAna bAjIrAvanAme meTe parAkramI hato tene rANAjI sidhiyA nAme eka moTo saradAra thaI gaye. 54. ' prabhuprasAdAdabhava-tsa saamntshiromnniH| maNDalAntarvati ceda-madhyuvAsa puraM varam // 55 // bAjIrAvanI meherabAnIthI rANAjI tenA mAMDalika rAjAomAM AgevAna thaI gayA. te ApaNuM mulakanI aMdara AvelA A gvAliyara zaheramAM rahetA hatA. 55. tadanvayabhavA bhUpA adya yAvadidaM puram / paDhiyanti maMgAvahAramAM viditariAH | paddha che tenA vaMzamAM thayelA rAjAo maiyatanuM duHkha dUra karavA mATe ghaNe prayatA karIne Aja sudhI e nagarInuM rakSaNa kare che. 56. mahendrasUrayo rUpa-candrAH zrImohano'pi ca / vidadhurviharanto'tha tatraiva vasatiM kramAt // 57 / ..... evA gvAliyara zaheramAM maheMdrasUrijI, rUpacaMdajI tathA mehanajI anukrame vihAra karatA AvyA, ane sArI vasati joIne tyAM rahyA. pa7. sthitvA tatra caturmAsI--magre te'tha yiyaasvH| prAGmukhA viharanti sma kRtvA vArANasI hRdi // 58 // tyAM comAsuM rahyA pachI AgaLa vihAra karavAnuM manamAM AvyuM tyAre kAzItarapha javAne vicAra karIne temaNe pUrva dizAmAM vihAra karyo. 58. pUtApi yA zrIpArthAva-tAraNApUyatAdhikam / . tIrthAntarIyairapi yA vAgdevIpIThamucyate // 59 // jo ke te kAzIpurI AgaLathI ja pavitra hatI, to paNa pUrvakALamAM zrI pArzvanAthane avatAra thavAthI te ghaNIja pavitra thaI. anyadarzaniya paNa tene sarasvatIpITha kahe che. 59, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) mohanacarite caturthaH sargaH / bhairavo bhrAjate gaGgA vahate vstiishvrH| annapUrNA pRNAtyannai-stArakastArakastathA // 60 // sAmagyevaMvidhA yasyAM tadetatkSetramuttamam / sevanIyaM prayatnene--tyevaM vedavido viduH|| 61 // yugmam / jayAM bheravanAthe virAje che, gaMgA vahe che, vizvezvara vase che, annapUrNA tRpti thAya tyAM sudhI anna Ape che, ane tAraka maMtra saMsAramAMthI tAre che, evI sAmagrI hamezAM hovAthI bIjA sarvekSetro karatAM uttama evA e kAzIkSetranI praya* nayA se|| 32vI. " mema vaihi khADA 7 cha. 60-61. . . . . nirantarAyamullaGghaya mArgamAgatya tAM purIm / vasatiM saparIvArAH sUrayaH samupAvizan // 62 // kaIpaNa aMtarAya vagara mArga oLaMgIne parivAra sahita maheMdrasurijI tenagariimaa mAvyA, ane satibhA 2thA. 62. kAMzcidajJAnakaSTaM ca sakAmAM nirjarAM tathA / kAMzcidAcarato vIkSya sUrayastoSamAsadan // 63 // keTalAka ajJAna kaSTa karanArA lokone ane keTalAka sakAma nirjarA karanArAene joIne maheMdrasUrijI saMtoSa pAmyA. 63. prasannamanaso rUpa--candrAH zrImohano'pi ca / mhendrsuurisaaNnidhyaa--kaashiimdhyvsnmudaa||64|| maheMdrasUrijI sAthe hovAthI manamAM prasanna thayelA rUpacaMdajI tathA mehanajI puzIthI tyAM 2yA. 64. pipaThIrmohano vArA--NasI vidyAsudhAnidhiH / yogo'yaM durlabho'pyAsI--sulabho bhAgyayogataH // 65 // mohanajInI bhaNavAnI ghaNI IcchA ane vidyArUpI amRtano sAgara heyanI zuM? evI kAzIpurI, e vega pAma ghaNe durlabha che, to paNa mahena sArA bhAgyathI te sulabha thaI gaye. 65. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhoDanayaritra saNa yAyo.. (77 mohano vinayI rUpa--candrAjJAM zirasA vahan / paThatIti prahRSTAH zrI-sUrayo'tha pratasthire // 66 // vinayavaMta evA mehanajI rUpacaMdajInI AjJA mAthe caDhAvIne bhaNe che" ema jaNa ghaNA khuzI thayelA zrImaheMdrasUrijIe tyAMthI vihAra karyo. 66. ... mAnayana rUpacandrAjJAM kurvannAvazyakakriyAm / .. paThanyathAzakti zAstra-mAste zrImohano mudA // 67 // rUpacaMdajInI AjJA mAnIne AvazyakanI kriyA karanArA ane yathAzakti shaastrne| 2malyAsa 12n|2| bhAna tyA muzIthI 23. 67.. ... . pUrva sArasvatamatho candrikAM ca tataH param / ..... gadyapadyAtmakaM kAvya-madhIyAya sa satvaram // 68 // paheluM sArasvata, pachI caMdrikA tyArabAda gadyapadyAtmaka kAve e rIte mohan tAthI savA sAya... 68. puSpebhyaH sAramAdatte yathA mdhukrstthaa| papATha mohano yadya-tsAraM tasyAdade'JjasA // 69 // jema bhramara skUlamAMthI rasa liye che, tema mohanajI je je bhaNI gayA, te pAnI sAra tarata setA tA. 68. . . . . . . adhIyAnasya tasyaivaM niragAdatsaradvayam / .. tAvatA rUpacandrANAM zarIre'bhUdapATavam // 70 // upara kahyA pramANe mehanajIe abhyAsa karatAM be varasa gALyAM, eTalAmAM 35yNchn| zarI3 bhaMDAra thayo. 70.... ... vyomendunanda mAne vikramAdityavatsare / caitre site caikAdazyAM rUpacandrA divaM yayuH // 71 // saMvat ogaNIso daza-(1910) nA citrazudI agyArasa 11 ne divase rUpacaMdajI kALa karIne devaloka gayA. 71. ' jAnAnasyApi dehAdeH kSaNabhaGguratAM tadA / svAntaM zrImohanasyAbhU-cchokadhvAntasamAkulam // 72 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78 ) mohanacarite caturthaH srgH| dehAdika vastuo kSaNabhaMgura che, e vAta mehanajI sArI rIte jANatA hatA. to paNa temanuM mana zekarUpI aMdhakArathI AkuLa vyAkuLa thaI gayuM. 72. apanodAya tasyAtha shaardaarunnsNnibhaaH| sUrayaH samupAgatyA-bodhayanmohanaM tadA // 73 // . . te aMdhakAra dUra karavA mATe jANe zaratakALane sUryaja hoyanI zuM ! evA zrImaheMdrasUrijIe te vakhate AvIne mehanajIne baMdha karyo. 73. sUrINAmupadezAcca kAlanirgamanAdapi / mohanaH svAsthyamAsAdya yathApUrvamathApaThat // 74 // maheMdrasUrajInA upadezathI tathA keTaleka kALa javA pachI mohanajInuM mana sthira thayuM, tyAre pUrvanI peThe temaNe abhyAsa zarU karyo. 74. - pati rathamatrAe thAsthatIti vinitya te vArANasyAM vasanti sma sadRzaM mahatAmadaH // 75 // mohanajI ekale zIrIte ahIM raheze." ema vicArIne maheMdrasUrijI kAzImAM ja rahyA. moTAkone e vAta ucitaja che. 75. vatsarAMzcaturo yAva--dadhIte sma tato'pyasau / sUrayazca samavAtsu--stAvatkAlaM nirAkulAH // 76 // tyAra bAda cAra varasa sudhI mehanajI abhyAsa karatA hatA, tyAMsudhI mahedrasUrijIpaNa sthiratAthI tyAMja rahyA. 76. vihartumayamekAkI kalpate sNytndriyH| parijJAyaivamapyasmai vihArAjJAM na te daduH // 77 // pachI mehanajI pitAnI meLe ekalA vihAra karavA lAyaka thayA; kAraNe ke, eNe IMdriye jItI lIdhI che." ema maheMdrasUrijI jANatA hatA te paNa mehanajIne ekalA vihAranI AjJA daI zakyA nahIM. 77. sArdhaM te mohanenAtha pure lakSmaNanAmani / vijihIrSava AgAmi-dine niraNayan gamam // 78 // pachI mehanajInI joDe lakhana tarapha vihAra karavAnI icchAthI temaNe A vatIkAle prasthAna karavAnuM nakkI karyuM. 78, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga tho.. ( 7 ) saMvegAtsarvaviratiM jighRkSurapi mohanaH / bhogyaM karmAlokya tasya kSapaNAyopacakrame // 79 // saMvegathI mehanajI saMgIpaNuM AdaravAnI ghaNI IcchA rAkhatA hatA, to paNa bAkI raheluM bhegakarma joIne te khapAvavAne udyama karavA lAgyA. 79. athAsau lakSmaNAbhikhye pure jagati vizrute / gantumaicchacchrImahendra-vacanaM paripAlayan / / 80 // pachI zrIpUjayajInuM vacana aMgIkAra karIne lekamAM ghaNuM prakhyAta evA lakhana zaheramAM javAno mehanajIe manamAM vicAra karyo. 80. - vArANasIvAstavyA ye-'nuraktA mohane'bhavan / . te sarve'pi viyogo'sya bhavIti zuzucurbhRzam // 81 // kAzInA rahIza leke mohanajI upara ghaNo rAga rAkhatA hatA, te badhA "have mehanajIno viyega amane nakkI thavAna" ema jANIne ghaNo zeka karavA lAgyA. 81. sAgrAn SaD vatsarAnyAva-kAzyAM zrImohano'vasat / / rAgavantaH paraM kAla-mimaM kssnnmivaaviduH|| 82 // cha varasa ane upara keTalAka divasa eTalA kALasudhI mehanajI kAzImAM rahyA to paNa rAgI lekane ATale badhekALa kSaNamAtra jeTaluM lAge. 82. ... dRDhAnurAgabaddhAnAM punardarzanamastu te| ityetadvacanaM tasya zrutigocaratAM yayau // 83 // ghaNA anurAgathI baMdhAyelA evA amane tamAruM pharIthI darzana thAo." evuM te lokonuM vacana mohanajInA sAMbhaLavAmAM AvyuM. 83. saMyogA viprayogAzca sNsaare'sminnnekshH| abhavanbhavitArazca ko'tra hRSyati zocati // 84 // - "A anAdi saMsAramAM jIvane anekavAra saMga ane viyoga thayA, ane thI paNa kharA. temAM harSa athavA zoka koNa mAne ? 84. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ( 80 ). mohanacarite caturthaH srgH| saddharma eva sadvandhuryo'nuyAti bhavAntaram / gurureva zaraNyo yat sa tArayati saMsRteH // 85 // zrIjinezvara bhagavAne kahela je saddharma teja saMsAramAM kharekhara bAMdhava che, kAraNa ke, parabhavamAM paNa te sAthe Ave che. temaja sattAvIsa guNanA dhAraka evA je sarU temaja Azraya kare. kAraNa ke, teja A bhavasAgaramAMthI bhavyajIne tAre che." 85. ityAgamAvisaMvAdi-vacanaistAnprabodhayan / .. mohanazca mahendrAzca vijahvaH samaye zubhe // 86 // evI rIte rAgI lokone AgamAnusArI vacanathI baMdha karIne mohanajIe ane maheMdrasUrijIe kAzIpurIthI vihAra karyo. 86. yAtrA vidhAya gantAsmo lakSmaNe nagare vayam / nizcityaivaM te'bhyagaccha-campApApAdiSu kramAt // 87 // tIrthayAtrA karIne pachI lakhana jaIzuM" evo vicAra karIne teo ane nukrame caMpA, pAvApurI ityAdi tIrthone viSe gayA. 87. satsaMgatizcAzubhakarmahAni-manaHprasattirvividhArthasiddhiH / mati mAna vinine te sathavAM manasAmanTana ne 88 sapurUSone samAgama thAya che, azubha karma khapI jAya che, mananI prasannatA rahe che, temaja aneka prakAranA ISTa mane rathanI siddhi thAya che" evuM tIthaiyAtrAnA phala jANIne temane zuddha manathI tIrthanI sevA karI. 88. atha zrIsUrayaH zrAntA vizrAntarlipsayAbhyaguH / lakSmaNe nagare lakSa-dhvajakoTidhvajAGkite // 89 // - tyAra pachI yAtrA karatA thAkI gayelA mohanajI tathA mahendrasUrijI visa" levAnI IcchAe lakhapati tathA kaDapati jemAM rahe che, evA lakhane zaheramAM AvyA. 89. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga ce. tatra zraddhAnuddhatama-nutarinyarmatatvanA ' , mahoya sUro moDha-mAna-masaMstalA 10 | ", te zaheramAM ghaNA paisAdAra, udAra ane dharmakaraNI karavAmAM tatpara evA zrAvaka lekene joIne temane te vakhate ghaNe AnaMda thayo. 90.. ! guNAnurAgiNaste'pi mohanaM guNamandiram / jJAvI mumudrio sthAne guNajJAnAM guNe ratiH || 11 - guNAnurAgI evA te zrAvake sadgaNonu jANe rahevAnuM sthAna ja hoyanI zuM ? evA mehanajIne joIne ghaNo AnaMda pAmyA, guNanA jANa evA lokonI guNa : upara prIti thAya te ucitaja che. 91. rUpAnurUpaM taccittaM tacittAnuguNAn guNAn / .. guNAnurUpaM vijJAnaM vijJAya mumude janaH // 92 // mehanatuM jevuM suMdara rUpa tevuM ja tenuM citta, jevuM citta tevAja tenA guNa ane jevA guNa tevuM ja tenuM jANapaNuM, e badhuM joIne tyAMnA leko ghaNuM khuzI thayA. 92. yathocitaM yatitve'pi vitanvandharmamAdarAt / mohano nyavasattaMtra zrAddhAnAvarjayan guNaiH // 93 // jatipaNAmAM paNa AdarathI ucita dharmakaraNI karanArA mohanajI pitAnA guNavaDekarIne zrAvaka lekanA manane vaza karatA thakA tyAM rahyA. 93. ? mahendrasUrayaH stokaM vijJAya nijajIvitam / / kathanIyaM yadAsItta-nmohanAya nyavedayan // 94 // pachI maheMdrasUrijIe pitAnuM AukhuM thoDuM raheluM jANIne je kaMI kahevAnuM hatuM te mehanajIne kahI dIdhuM. 94. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82). mohanacarite caturthaH srgH| abdhibhUnandadheraNI-mite'bde suuryo'nghaaH| bhAdre site ca paJcamyAM devabhUyaM prapedire // 95 // - saMvatu ogaNIsaso cauda-(1914) nA bhAdaravA zudi pAMcamane divase maheMdrasUrijI samAdhithI kALa karI devaleka gayA. 95. mohanaH sUrivirahA-rakSaNaM khinnamanA abhUt / svarUpaM saMsRterjJAtvA tataH saMvegamAsadat // 96 // pachI maheMdrasUrijIne viraha thavAthI kSaNamAtra mehanajInA manamAM ghaNe zoka phelAye, thaDA kALa pachI dehAdi vastu kSaNabhaMgura che e viveka manamAM mA0yo, tyAre tebhane gho| sNve| pa-yo. 86. . yatitve yadidheyaM ta-saMvimatve na saMbhavet / evamAlocya vittaM sa dharmakarmaNyayojayat // 97 // - " Ama natipamA vA saMvegApAmAM thAya nahIM." mema vicArIne mehanajIe dharmakaraNImAM dravya kharacavAM mAMDayuM. 97. yathA yathAyaM saddharme vittasya vyayamAtanot / tathA tathaitaddhavRdhe dharmAdartho hi vardhate // 98 // mohanajIe jema jema sArI gharmakaraNImAM pase khara, tema tema te vadhavA mAMDaze. ThIka ja che, dharma karaNathI dravyanI vRddhi thAya che. 98. yathAyathArtho vavRdhe tathA dharma vyavardhayat / dharmAdartho'rthAca dharma etatsatyaM vadanti hi // 99 // sUripaTTe nidhAyaikaM chAtraM lakSaNalakSitam / cAturmAsyamathaikaM ca tatra nirvarya mohnH||10||.... P.P.Ac. Gunratnasuri MES. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ * mehanacaritra sarga co. . ( ra ) siddhAcale gantumanA abhavatsukRtodayAt / tAvacchaTTanamallasya saMghaH sajjo'pyabhUdrutam / / 101 // jema jema dravyanI vRddhi thatI gaI tema tema mehanajIe dharmakaraNImAM vadhAre karyo. dharmathI artha (paiso) ane arthathI gharma vadhe che." evuM AgamanuM vacana sAcuM che. pachI zrImaheMdrasUrijInA pATaupara eka sArA lakSaNe karIne yukata evA ziSyanI sthApanA karyAbAda, eka comAsuM tyAM rahIne puNyane udaya thayAthI siddhAcalajInI yAtrA karavAne mehanajIe vicAra karyo, eTalAmAM khudanabAbune saMghapaNa pAlItANe javA vAste zIdhra taiyAra thaye. 99-101. vijJaptaH saMghapatinA mohano hRssttmaansH| saMgha vyabhUSayacchrAddhe-rdhanADhyaiH parizobhitam // 102 // sAthe padhAravA vAste saMdhavIe mehanamunijInI ghaNI vinaMtI karI, tyAre evo vega maLI AvyAthI manamAM te ghaNo harSa pAmyA. je paNa saMdhamAM ghaNA paisAdAra zrAvako hatA te paNa mohanamunijI jeDe hevAthI tene ghaNI zobhA AvI. 102. udaartvaatsNghpte-ryaabhuuddhrmonntistdaa| nizcitaM sAsmadAdInAM vartate vAgagocarA // 103 / / saMghavI ghaNe udAra hovAthI te vakhate dharmanI je kaMI unnati thaI tenuM ane mArA jevAthI varNana thaI zake ema nathI. 103. vikramAdresa nanda-bhUmite kila vatsare / mohano vyatanotsiddha-gireH sparza mahAmudA // 104 // . saMvat ogaNIse soLa-(1916) nI sAlamAM mehanamunijIe saghasAthe jaine siddhAcalajInI yAtrA ghaNA harSathI karI. 104. vidhAya yAtrAM bhUyaH sa lakSmaNe nagare'bhyagAt / tatra sthitvA caturmAsI punastIrthATanaM vyadhAt // 105 // yAtrA karIne pAchA mohanamunijI lakhane AvyA, ane tyAM comAsuM rahIne pharIvAra tIrthayAtrA karavA pUrva tarapha gayA. 105, P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritai caturthaH srgH| evamAcaratastasya dvAdazAbdI viniryayau / ___svarUpaM saMsRtestAva-dajAnAtsa yathAyatham // 106 // . e rIte tIrthayAtrA karI pAcho lakhano mukAma karatAM mehanajIe tyAM bAra varasa gALyAM, teTalAmAM sasAranuM yathArthe svarUpa temane jaNAyuM. 106. vavRdhe tena saMvegaH stokaM yaH prAgavartata / tRNarAzau nipatito-'nalo'nilavazAdyathA // 107 // ghAsanA puLApara paDele theDo agnipaNa jema pavanathI vadhe che, tema mehane jInA manamAM pahele je thoDo saMga hato, te have saMsAranuM svarUpa jaNAyAthI vadhI gayA. 107. ekadA suprabhAte'sau cetasIdaM vyacintayat / aho bhave'smiJjIvAnAM sukhaM kiM nAma vidyate // 108 // na durgate na saMpanne na bhIrau nApi jitvare / na mUrkha nApi cature sukhamanyUnamIkSyate // 109 // vittaM yadi svAsthyahetuH kimete dhndopmaaH| zreSThino vividhairetai-duHkhairdunvantyaharnizam // 110 // nirdhanA dhanamicchanti durbalA balameva ca / rogiNo rogahAniM ca tRSNayA ko na vaJcitaH // 111 // na saMtoSasamaM saukhyaM na dAnamabhayAtparam / na dayAsadRzo dharma-stattvametatsatAM matam // 112 // vedanAyAH pratIkAraH sukhatvenAbhimanyate / sukhaM nasArgakaM tena tirobhUtaM na lakSyate // 113 // sukhe paudgalike hitvA ratimAtmaratirbhavet / yaH sa dhanyatamo loka taraMstArayate parAn // 114 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 81 ) mehanacaritra sarga . eka vakhate prabhAtamAM mehanajIe manamAM bhAvanA karI te A rIte keA saMsAramAM jIne sukha te zuM ?" daridrI hoya athavA pisAdAra hoya, kAyara hoya ke zUravIra hoya, mUrkha hoya athavA ghaNo catura hoya, to paNa e badhAmAM koIne viSe paripUrNa sukha dekhAtuM nathI ! jo dravya, sukhane hetu hota, to AvA kuberabhaMDArI sarakhA zeThiyA leko paNa aneka jAtanA dukhathI hamezAM kema pIDA pAmata. nidhana leke dhananI IcchA kare che, nabaLA leke baLane icche che, ane rogI leka roga maTADavA cAhe che, e rIte tRSNAthI koNa nathI ThagA ? saMtoSa jevuM sukha nathI, jIvane abhaya ApavA jevuM bIjuM koI dAna nathI, ane dayAsamAna dharma nathI, e tattva satpaSone mAnya che. sudhA, tRSA, kAmavAsanA vigere vedanAone maTADavI, teja jIva sukha mAne che. tethI jIvanuM svAbhAvika sukha DhaMkAyeluM che, te jaNAtuM nathI. mATe je puruSa purAlika sukhauparanI prIti cheDIne AtmAne viSeja rata thAya che, te pite tarIne bIjA bhavyajIvone paNa tAre che. mATe jagatamAM tene dhanya che." 108-114. AlocyaivaM punarasau tIrthayAtrAvidhitsayA / vihartumaicchatpUrvasyAM pUrvapuNyasamIritaH // 115 // evI bhAvanA karI rahyA pachI mohanajIne pUrvabhavamAM upArjelA puNyanI preraNAthI bIjIvAra tIrthayAtrA karavAnI IcchA thaI, tyAre parvadizA tarapha vihAra karavAne temaNe IrAdo karyo. 115. guNeSu pakSapAtitvA-ciraM paricayAdapi / moktuM na mohanaM zekurlakSmaNAkhyapurasthitAH // 116 // sArA guNane viSe pakSapAta hovAthI tathA ghaNA vakhatano paricaya hato tethI lakhanAnA rahIza leke mohanajIne ekAeka cheDI zakyA nahIM. 116. bASparuddhagalAnso'tha bhavyAnmadhurayA giraa|. . bodhayanniragAcchIghraM lakSmaNAkhyAtpurAdasau // 117 // - pachI AMsuthI jemanuM gaLuM baMdhAI gayuM evA bhavyale kone madhura vacanathI bAdha karatA mehanajI sAro divasa joIne lakhanauthI vidAya thayA. 117 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) . mohanacarite caturthaH sargaH / tIrthAni yAvantIdAnI pUrvasyAM prathitAni ca / prAyaH sarvANi tAnyAgA-mohano'ghanivRttaye // 118 // : pUrvadizAmAM hamaNAM je kaMI tIrtho prasiddha che, te ghaNA kharA tIrthone viSe mehanajI azubha karma apAvavA vAste gayA. 118. . mana prasattiryatrAbhU-dvasaMstatra yathAruci / kalikAtArAjadhAnyA-mahobhiH kaizcanAbhyagAt // 119 // je ThekANe mana prasanna thayuM, te ThekANe rucimAphaka mukAma karatA keTaleka divase mohanajI kalakattA nAmanI rAjadhAnImAM AvyA. 119. tatrApi rAgibhiH zrAddhai-rmAnyamAnaH sa mohanaH / uvAsa katicinmAsA-nsaMvegAmalamAnasaH // 120 // saMvegathI jemanuM mana nirmaLa thaI gayuM, evA mohanajI tyAM keTalAka mahinAsudhii 26yA, sAre 2 / 2 zrAvAme tebhne| mA62 yA. 120. yathA yathAsya manasi saMvega udapadyata / tathA tathA prazithilA-daro'bhUtsa parigrahe // 121 // mehanajInA manamAM jema jema saMga utpanna thato gaye, tema tema temanI parivahasaMdhI bhuuch| dIdI 5DI gaI. 121. . vRthA vAcAlatAM svaira-mIraNaM manasA tathA / sAvadyaM cintanaM hitvA so'bhavaddharmacintakaH // 122 // khAlI vAcALapaNuM, prajanavagara cenathI Amatema pharavuM, temaja manamAM sAvagha vAta citavavI, e badhuM mUkIne mohanajI dharmadhyAna karavA lAgyo. 122 tapastapannekadA sa dhyAnalInamanA bhRzam / sarpa sarpantamadrAkSIt puro visphAritAnanam // 123 // . . eka vakhata tapasyA karanArA mohanajI dharmadhyAnamAM tallIna thayA hatA, eTalI mAM moTuM phADIne sAme Avato eka kALe sarpa temanA jevAmAM AvyuM. 123, P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga che. ( 87 sahasonmIlya nayane parito yAvadIkSate / na kApi tAvadurago dRzorgocaratAM yayau // 124 // ekadama AMkha ughADIne temaNe joyuM to paNa te sarSa koI ThekANe jaNA nahIM. 124. niddhayAyaitaccitramasau dadhyau cetasi vismitaH / kimidaM zobhanamathA-zobhanaM vA bhavediti // 125 // e AzcaryakAraka vAta joIne te manamAM Azcarya pAmyA, ane vicAra karavA lAgyA ke -"AnuM phaLa zubha vA azubha haze ke kema ?" 125. zrutopayogAdatha ca pAraMparyopadezataH / vicArya nirNinAyAsya bhUtArthamiti mohanaH // 126 // pachI zrato pagathI tathA ziSya paraMparAnA upadezathI mohanajIe vicAra karIne te dAkhalAne bhAvArtha kAryo te evI rIte ke-126. ciraM zrIpArzvanAthasya caraNau cintayAmyaham / tena prasanno nAgendra AtmAnaM samadarzayat // 127 // asUcayacca mAmevaM varNato'haM yathA tathA / kAlo'yaM bhAvataH kAlo dazati svecchayA jagat // 128 // vRthA tanmAnavabhavaM mA hArSIbarbodhamAzraya / / bhave bhave bhuktamuktAna viSayAnmA bhajasva ca // 129 // ghaNA kALa sudhI meM zrI pArzvanAtha bhagavAnanA caraNanuM cintana karyuM, tethA nAge prasanna thaI pitAnuM svarUpa mane dekhADayuM, ane evI sUcanA karI ke, jevo huM varNathI kALo chuM, tevo kharekhara svarUpathIja kALa e e kALa- divasa, mAsa, varSa ityAdi samaya-) rUpI saMpe svecchAthI jagatane karaDe che. vAste tuM A manuSya'bhavane phagaTa gumAvIza nahIM, gurue karelA upadezane Azraya karI rahe, ane bhavabhavamAM bhogavIne choDI dIdhelA mATeja eThA thayelA viSayone pAchA bhogavIza nahIM." 127-229. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88) - mohanacarite caturthaH srgH| athaikadA bhadrakatvAtkazcidAgatya mohanam / icchAmItyAlApamuktvA vavande vidhipUrvakam // 130 // te pachI eka divase keI zrAvake bhadrakabhAvathI "IcchAmi khamAsamaNe" e AlA bolIne mehanajIne AgamamAM kahelI rIta pramANe vAMdhA. 130 zrutvA tamAlApamatha suptotthita ivAJjasA / mohanazcAritramoha-nIyacchedAdacintayat // 131 // te AlAvo sAMbhaLatAM ja jANe uMghamAMthI uThyA hoyanI zuM? evA mahinajIe cAritramohanIya karmane kSaye pazama thavAthI A rIte vicAra karyo -131. uddizya mAmidaM vakti kSamAzramaNa ityayam / tannAmAnuguNAH santi guNAH kati hate mayi // 132 // durlabhaM mAnavabhavaM mudhA hAritavAnaham / labdhaM cintAmaNiM maugdhyA-dayakrINAM kaacmuulytH||133 / / dhanyAste zaMsanIyAsta AdRtaM pAlayanti ye / mayA pramAdAcAritraM vRthaiva malinIkRtam // 134 // vittaM kiM nAma maraNA-drakSituM zaknuyAnaram / kimarthaM kaSTato'pyeta-daya'te mandabuddhibhiH // 135 // vasanAzanapAnAdi-sukhamaihikamApnuyAt / saptakSetryAM ca vapanA-dbhavedAmuSmikaM phalam // 136 / / etadvittaphalaM citte nidhAya tadupAya'te / pratibhAti ca no cAru tathaitadapi me vacaH // 137 // vasanAzanapAnAdi niravadyaM ca zuddhidam / yAdavarthaM hi loke'smi-paryaTanna labheta kim // 138 / sAvadhanopArghya vittaM yastasmAddharmamicchati / pAdaM paGke majayitvA punaH kSAlayatIha sH|| 139 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga ce. vittasyopArjaneneha badhyate karma yannavam / tadeva dharmeNa nazye-tatko nAma navo gunnH|| 140 // hAlAhalaM viSaM naiva vittaM viSamavemyaham / prathamaM svalpaduHkhAya dvitIyaM nirayArtaye // 141 // viSayANAM sevanena viSayAzA na zAmyati / nAjyena vahninirvAti kiM tu bhUyaH pravardhate // 142 // A mRteryadi sevyante viSayAstarhi tadgatA / Azaiva vardhate prAnte nAnyatkimapi ziSyate // 143 // vArdhake hInazaktitvA-dviSayAnbhoktumakSamaH / bhogAzayA hi jIvo'yaM vyAkulIkriyate bhRzam // 144 // yathA yathAsya bhogAzA vardhate'yaM tathA tathA / viSayaistyajyate dUraM jaraThaH kasya vallabhaH // 145 // gantAra ete taryeSAM parityAgo hitAvahaH // 146 // svayameva parityaktAH puruSeNa vivekataH / tasmAtparigrahaM sarvaM vihAya viratiM zrayet / tAM vinA na bhavottAre vidyate sAdhanAntaram // 148 // tato mUrchA parityajya bhavasaMtativardhinIm / saMvinatAM zrayAmyadya-prabhRtyAtmahitAvahAm // 149 // "e zrAvaka mane uddezIne kSamAzramaNa evuM kahe che, paNa abhAgI evA mArAmAM tenA (kSamAzramaNanA) guNa keTalA vase che ? sahejamAM maLI zake nahIM evo manuSyabhava me phegaTa gumA, hAthamAM AvelA amUlya cintAmaNine kAcanA bhAve vecI nAkhe. je seMke pote AdareluM vrata pALe che, tene jagamAM dhanya che, 12 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacarite caturthaH srgH| ane te vakhANavA lAyaka che. meto pramAdathI phegaTa cAritra malina karyuM. zuM vitta mANasane maraNathI rakSaNa karI zake che ? ema na hoya to ghaNuM kaSTa veThIne A maMdabuddhinA leke zAvAte te kamAve che ? "dravyathI lugaDAMlattAnuM tathA khAvApIvAnuM sukha A lekamAM maLe che, ane sAta khetaramAM vAve to parabhavamAM tethI anaMtagaNuM phaLa maLe che evuM dravyathI maLanAruM phaLa manamAM rAkhIne leke te kamAve che." e uttara paNa mane ThIka lAgato nathI. kAraNa ke, lekamAM bhikSAnevArate paryaTana kare te dehayAtrA jeTaluM zuddha AhArapANI tathA vastrApAtra (lugaDAM tathA pAtro) maLI nahIM zake ke zuM? sAvadha vyApArathI dravya kamAvIne je mANasa dharmakaraNa karavA Icche che, te pote kAdavamAM paga boLIne pharIthI tene joI nAMkhavA cAhe che. dravya kamAtA jeTaluM navuM azubhakarma baMdhAya che, teTaluM ja je dravyathA karelA dharme karIne nAza pAmatuM hoya te ATalI mahenata karavAmAM zuM phAyado ? huM halAhalane jhahara mAnatuM nathI, jhahara dravyaja che. kAraNa ke, hAlAhala to thoDA vakhata sudhI dukha Ape che, ane dravya te nArakInI vedanA ApanAruM che. viSayanA sevanathI viSayanI AzA zAMti pAmatI nathI. te to tethI ulaTI vadhe che. jema ghI reDe to agni olavAto nathI, paraMtu ulaTa vadhAre pradIpta thAya che, tema maraNa sudhI viSayenuM sevana karIe to cheDe viSayanI AzA mAtra vadhe che, bIju kaMija bAkI rahetuM nathI. vRddhAvasthAmAM tAkada nahIM hovAthI mANasa viSaya bhogavI zakato nathI, tethI bheganI AzA te dazAmAM jIvane ghaNe AkuLavyAkuLa kare che. jema jema bheganI AzA vadhe che tema tema iMdrinA viSaya ene choDI de che. ThIka che, gharaDo mANasa kane vahAluM lAge e viSe pitAne viSe Asakata thayelA ane ThagIne pote ja jo nIkaLI javAvALA hoya, to temane pahelethIja choDI devA emAM ApaNuM hita che. mANasa je vivekathI pitAnI meLeja viSayane mUkI de, te e choDelA viSaya pAchI kaMI upadrava karI zake ke zuM ? vAste badhe parigraha cheDI daIne saMyamane Azraya kare, kAraNa ke, saMsArasAgaramAMthI utAranAruM saMyama jevuM bIjuM kaMI sAdhana nathI. arthe saMgIpaNAne Azraya karuM." 132-149. e nAmathI prasiddha eka jabaruM. kahe che : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak'Trust
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanaztri sA yoyo. nizcityaivaM mohanena yadAsItsaMnidhau vasu / sarvaM nyayoji taddharma-kriyAyAmavilambitam // 150 // evo nizcaya karIne mehanajIe je kaMI pAse hatuM te badhuM teja vakhate ya29mA vAvaryu. 150. kriyoddhAraM vidhAtuM sa dezakAlAdyacintayat / ...... sarvaM dadarza sadRzaM dezamekaM vinA tadA // 151 // .... pachI diyeddhAra karavA vAste mohanajIe deza, kAla, dravya, bhAva vigereno vicAra karyo, tyAre eka deza vagara bAkI badhuM ThIka che, ema temanA dhyAnamAM mAthu. 151. vaGgadeze zrAvakANAM nivAso'lpataratastataH / tadantarvartigrAmeSu vihartuM naiva kalpyate // 152 // pUrvadezamAM zrAvake lekonI vasati bahu thoDI che, tethI te dezanA gAmomAM sAdhuthI vihAra karI zakAya ema nathI. 152. saurASTrA gurjarAzcaiva kacchAzca maravastathA / ........ ete vihartuM saMvinaiH zakyante na tathetare // 153 // kAThiyAvADa, gujarAta, kaccha ane mAravADa e cAra dezamAM jema saMgI - sAdhuthI vihAra 42||y cha, tema mIla dezobhA raat| nathI. 153....... . panthAH sudUrastatrApi zrAddhavAso na bhuurishH| ... vaGgAdihartuM nAnyatra zakyate saMyatastataH 154 // " temaja rasto ghaNo lAMbo ane temAM paNa zrAvakonI vasati prAye nathI, vAte baMgALAthI gujarAta ane mAravADatarapha paNa sAdhuthI vihAra karI zakAya tema nathI. 154. satyapyevaMvidhe deza-svarUpe'sau tdaasmrt| zubhasya zIghrAmatyetada-canaM vizvavizrutam 155 // . evuM dezanuM svarUpa chatAM paNa zubhasya zIghama" evuM prasiddha vacana te vakhate mohanajIne yAda AvyuM. 155. caJcalaM hi mnstsyaa-dhyvsaayaastthaavidhaaH| ko vA jAnAtyanAyAte samaye kiM bhaviSyati // 156 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (92) mohanacarita dhaturthaH sargaH / zubho'styadhyavasAyo'yaM tdidaaniimnaaturH| kriyoddhAraM kariSye'thA-patkalpaH zaraNaM mama // 157 // ApatkalpAlocanA ya-tsulabhAsminbhave nRNAm / paraM vizuddhazcAritra-pariNAmaH sudurlabhaH // 158 // tannAdyaprabhRti dravyaM pratigRhNAmi nUtanam / / .. yadasti pArzve tattyAga-saMkalpaM vidadhAmi ca // 159 // jema mana caMcala che tema tenA adhyavasAya paNa tevAja che. AvatA samayamAM zuM thaze te koNa jANe che. hamaNAM mArA manamAM zubha adhyavasAya che. vArate zarIranI paTutA sArI che, teTalAmAM huM kriAddhAra karUM . pachI prasaMga Avaze te Apa95--(dhopamArgathI karI zakAya nahIM evI vAta saMkaTamAM karavI paDe te) ne Azraya karIzuM. Apatkalpane Azraya karIne je kaMI karyuM hoya tenI A leyaNuM maLavI sulabha che; paNa A narabhavamAM cAritrano zuddha pariNAma pAmavo ghaNuM ja durlabha che. vAste AjathI mAMDIne navA dravyane parigraha huM karuM nahIM ane pAse che tenA tyAgane paNa saMkalpa karuM ."156-157-158-159. iti manasi vicintya prAjyasaMvegalAbhAdU vimalapariNatiH zrImohanaH karmahatyai / vidhutasakalakAmaH saMbhavezasya pArthe vyadhita sapadi dakSaH sa kriyoddhAramevam // 160 // iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-viddhanmukuTAlaMkArazrIbAlakRSNabhagavacaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAna DopADU-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke zrImohanacarita kriyoddhArakaraNaM nAma caturthaH sargaH // 4 // .. - ghaNA savegane lAbha thavAthI zuddha pariNativALA ane parigrahanI mUcho tadana kADhI nAkhanArA tathA ucita kArya karavAmAM dakSa evA mehanajIe upara kalA pramANe vicAra karIne kamone toDavA mATe zrIsaMbhavanAtha bhagavAna AgaLa teja " mate yoddhA yI. 160. (yAthA sAnA mAtA5 sabhAsa.) / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pAMcame. sarga pAMcamo. zampAsaMpAtasadRzaM rAmANAM rAgamIkSya yaH / kumAra eva cAritraM lebhe dadyAcchriyaM sa vH||1|| . gninI prIti vijaLInA camakArA jevI kSaNika che, ema vicArIne ja bhagavAne kumAraavasthAmAM ja caritra lIvuM te zrI neminAtha bhagavAna tamane svarganI tathA mokSanI lakSmI Apo. 1. vihartukAmA munayo mohanA marunIvRti / tatra stokamuSitvAtha prAtiSThanta dine zubhe // 2 // tyAra pachI mAravADa tarapha vihAra karavAnI icchA karanArA mohanamunijI thoDA kALasudhI kalakattAmAM rahIne sArA muhUrta upara tyAMthI vidAya thayA. 2.. nadIyAne mukhagirau tathAnyeSu purAdiSu / viharantaH kramAtte'thA-jagmurANasIpuram // 3 // nadhAna, zAgira temaja bIjA paNa gAmamAM vihAra karatA anukrame mohana- munijI kAzImAM AvyA. 3. saMvimAnmohanamunIn dRSTvA vArANAsIsthitAH / zraddhA saMmamAgotha rAga pUrvAdhirva yu | II. saMvegI thayelA mahattamunine joIne kAzInA rahIza zrAvako ghaNe AnaMda pAmyA, ane temanA upara pahelA karatAM paNa vadhAre rAga rAkhavA lAgyA. 4. - dravyaM yadiniyoktavyaM tatrAsItpUrvakalpitam / tatratyAndarzayAmAsuH shraaddhaaNstnmohnrssyH||5|| kalakattAmAM tyAga karatI vakhate kAzImAM kharacavA vAste je dravya kAvyuM hatuM, te mehanamunijIe tyAMnA zrAvakone jaNAvyuM. pa. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mohanacaritai paJcamaH srgH| yathArhamatha te tasya viniyogaM vitenire / sthitI tatra vaturmAsa munIndrA nakamurataH | do tyAre temaNe mehanamunijInI icchA mAphaka yathAyegya rIte tene viniyoga karyo. pachI tyAM cAra mahinA rahIne mehanamunijI AgaLa vidAya thayA. 6. atha te munizAdUrlAH krmaacchraavstyyodhyyoH|.. A yAtrA vidhAya vidhinA yayurjarmaLapattane te 7. pachI zrAvastInI ane adhyAnI yathAvidhi yAtrA karIne mehanamunijI lakhanamAM AvyA. 7. ciraM nivasanAcchrAddhA-statratyA atisNstutaaH| saMvimAnmohanamunI-nyathAvidhi vavandire // 8 // pUrva ghaNuM kALasudhI tyAM rahevAthI tyAMnA zrAvake mehanajIthI sArA paricita ane rAgI hatA, temaNe saMvegI thayelA mohanamunijIne AgamamAM kahelI vidhi pramANe vAMdhA. 8. pUrvasaMkalpitaM vittaM taistatrApi niveditam / zrAddha vinAyA taghornayAmasurasA 1 - A tyAga karatI vakhate lakhanaumAM kharacavA vAste kADhI rAkheluM dravya tyAMnA zrAvakane paNa mehanamunijIe jaNAvyuM, tyAre temaNe jinamaMdira vigeremAM te tarata kharacyuM. 9. indraprasthapradeze'tha tathAnAprAnta eva ca / viharanto jayapura-rASTraM te samavApnuvan // 10 // - pachI dillAnA dezamAM tathA AcAprAMtamAM vihAra karatA mohanamunijI anukrama ' jayapuranA rAjayamAM AvyA. 10. na daviSThe na nediSThe grAmAdArAma ekdaa| vidadhurvasatiM saMdhyA-mAsannAM vIkSya mohnaaH|| 11 // - eka vakhate mohanamunijI saMdhyAno samaya najIka Avela jANIne gAmathI bahu dUra paNa nahIM, tathA najIka paNa nahIM, evA eka bagIcAmAM rahyA. 11 - P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pAMcame. zvApadAnAmaraNyeSu saulabhyAdardharAtrake / - zArdUlaH pucchamAsphAlya garjana saMmukhamAgamat // 12 // vagaDAmAM jAnavare jyAM tyAM hovAthI madhyarAtre eka vAgha puchaDuM pachADIne garjanA karato mohanamunijanA sAme AvyA. 12. saMnaddhena sadA stheyaM muninA maraNaM prati / dharmadhyAna vidheyaM ce-tyevaM te'smArpurAgamam // 13 // sAdhue hamezAM maraNane vAste taiyAra rahevuM, tathA dharmadhyAna karavuM," evuM AgamanuM vacana mohanamunijIne yAda AvyuM. 13. ego me sAsaU appA naanndNsnnsNjuuu| sesA me bAhirA bhAvA savve saMjogalakkhaNA // 14 // .. khAmemi savvajIve savve jIvA khamaMtu me / / mittI me savvabhUesu veraM majjha na keNa i // 15 // kAyotsarga vidhAyaivaM dhyAyantaste cidaatmni| tallInatAmavApyAzu tatyajurmamatAM tanoH // 16 // pachI kAusaga karIne temaNe manamAM bhAvanA karI te A rIte "jJAna ane darzana e mArA jIvana kharUM svarUpa che. temaja mAro jIva zAzvata (vaNe kALamAM rahevAvALo) ane eka eTale rAgAdirahita che. bAkI sarva vastu saMgathI Ave. lI che, mATe te mArAthI jAdI ja che. huM sarva jIvone khamAvuM chuM, ane te sarva jIvo paNa mArAthI thayelI aparAdhane khame, sarva jIvone viSe huM mitrabhAva rAkhuM chuM. koIpaNa jIvanI joDe mAre vairabhAva nathI." evI bhAvanA karIne tanyasvarUpamAM tallIna thayelA mohanamunie teja vakhate zarIra uparanI mamatA choDI dIdhI. 14-15-16. . mahAnubhAvAn dRSTvA tAn shaarduulogaatpraangmukhH|| kaH sarvabhUtasuhRdaM hantuM jagati zaknuyAt // 17 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) maunavarti rUmaH H mahAnubhAva evA mohanamunijIne jotAMja vAgha moDhuM pheravIne pAcho gaye. sarva nI joDe bhAvathI mitrabhAva je rAkhe che tene A jagatamAM keNa upadrava karI zake ? 17. saddharmo jayatItyevaM vadanto mohanaharSayaH / smRtvA paJcanamaskAraM kAyotsargamapArayan // 18 // pachI mehanajIe "kevalibhASita dharma jayavaMta che." evuM vacana AnaMdathI kahyuM, ane navakAra saMbharIne kAusaga pA. 18. viyadayaGkadharaNI-mite vikramavatsare / zrImohanapadaiH pUta-mabhUjjayapuraM puram // 19 // saMvata ogaNase trIsa-(1930) mAM mohanamunijInA caraNasparzathI jyapura pavitra thayuM. 19. dravyato bhAvatazcaiva nirgranthA yatayo'tha te / sarvasAvadyaviratA nyavasaMstatra saMmadAt // 20 // pachI dravyathI tathA bhAvathI nigraMtha thaelA mehanamunijI sarvasAvadhavyApArane tyAga karIne tyAM khuzImAM rahyA. 20. athAsannatamaM varSA-vAsaM tatra cikIrSavaH / thImodADamUrva-stapAdhyAyataHRI | 22 najIka AveluM mAruM tyAM karavAnI IcchAthI mehananie tapasyA tathA bhaNavuMgaNavuM zarU karyuM. 21. tApatritayasaMtaptAn bhavyAndharmaparAyaNAn / dezanAmRtavarSiNyA girA te niravApayan / / 22 // dharmakaraNamAM tatpara paNa tApatrayathI pIDAyalA bhavyajIne dezanI amRta pAIne temaNe zAMta karyA. rara. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ . mihanacaritra sarga pAMcama. (2) atikrAntAsu varSAsu niryAtAyAM zaradyapi / vijihIrSanti sma tadA-jayamerupure vare // 23 // varSa tathA zarad e be Rtu vitI gayA pachI mahAmunijIne ajamera tarapha vihAra karavAnI IcchA thaI. 23. saMvimakalpamAzritya guptAzca samitAstathA / bhavyabodhaM vitanvantaH purAttasmAtpratasthire // 24 // pachI saMgIkalpa svIkArIne traNa guptithI gupta ane pAMca samitithI samita evA mehamunijI dukhI thayelA bhavyajIne bedha karatA jayapurathI vidAya thayA. 24. prAptA ajayamervAkhye pattane pattanottame / dharmadhyAnocitAyAM te vasatAvavasanmudA // 25 // sukhasamAdhithI ajameramAM AvelI mehanamunija jethI dharmadhyAnanI vRddhi thAya evI vasatimAM sukhe rahyA. 25. mUrchArahitamAtmAnaM dezaM ca vihRtikSamam / vijJAyAtha kriyoddhAraM vidhitsanti sma te punaH // 26 // pachI pitAne parigrahanI mUcha bilakUla rahI nathI, tathA dezapaNa vihAra karavA lAyaka che, ema jANIne mohanamunijIe pharIthI tyAM kridhdhAra karavAne vicAra karyo. 26. kalikAtArAjadhAnyAM sAmAnyena purA kRtH| sa evaM vidhinaitasmin vyadhAyi jinasAkSikam // 27 // pUrve kalakattA rAjadhAnImAM dravyatyAgane saMkalpa karIne je sAmAnya diyakayA hatA, teja ajameramAM pAchI zrIsaMbhavanAtha bhagavAnanI sAme mehanamunijIe yathAvidhi karyo. 27. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ (98) mohanacarita paJcamaH sargaH / mahAvratadharAste'tha saMvimA mohnrssyH| chedopasthApanaM tatra vidhAyAtha pratasthire // 28 // paMcamahAbatanA dhAraka arthAta saMvegI thayelA mohanamunijI chede parathApana karIne ajamerathI nIkaLyA. 28. vihAreNodyatenAtha viharantaH krameNa te / marudezAntargatAyAM pallayAM pAdAbjamAdadhuH // 29 // pachI ugra vihAra karatA mohanamunijIe anukrame mAravADa dezamAM AvelA pAlI zaheramAM caraNakamala mUkyA. 29. zrImohanapadadvanda-mabhivandha punaH punaH / tatratyAH zrAvakAH prApu-modaM vAcAmagocaram // 30 // tyanA zrAvakoe mehanamunijInAM caraNakamala vAraMvAra vAMdhA; ane tethI je kaMI temane harSa thaye te vANIthI kahI zakAya ema nathI. 30. atha te mohanamukha-paripUrNenduniHsRtam / dezanAmRtamApIya tirshcrdivauksH|| 31 // mehanamunijInA mukharUpI pUrNacaMdramAMthI nIkaLeluM dezanArUpI amRta pIne te zrAvake devatAone paNa tuccha mAnavA lAgyA. 31. atyAsannA vIkSya varSAH pallIsthAH zrAvakAstu tAn / atraiva varSAvasatiM kuruteti vyajijJapan // 32 // pachI comAsuM najIka AveluM jeIne pAlInA rahIza zrAvakee mehana nine vinaMti 3rI 4, "mA5 mI. yAmAsuM / ." 32. samIkSya dezaM kAlaM ca shraaddhaanpynuraaginnH| zrImohanamunIndrAsta-dvacanaM pratipedire // 33 // deza tathA kALane vicAra karIne ane vinaMti karanArA zrAvake rAgI che, ema joIne mehanamunijIe te lekinI vinaMtine aMgIkAra karyo. 33. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pAMcama. tadanipaGkajAlInA-bhavatpallI yadA tadA / nAmadheyamabhUttasyA yogarUDhaM suvizrutam // 34 // jyAre pallA (pAlI zaheranAM zrAvako) mehanamunijIne page lIna thaI gaI tyAre tenuM jagatamAM prasiddha "pAlI" evuM nAma sAcuM thaI gayuM. 34. SaSThASTamASTAhnikAdi tapaH kurvan yathAbalam / pallInivAsI zrIsaMgha-zcaturmAsImayApayat // 35 // pitAnI zakti mAphaka chA, aThThama, aThThAi vigere tapasyA karIne pAlInA rahIza zrIsaMghe mAsuM gALyuM. 35. indro munIndrAko vAnyo guruH sadguruto'pi vaa| dezanAyAH sudhA kAnyA pallItthaM svargatAmagAt // 36 // munirAjane mUkIne bIjo IMdra te koNa, sadgathI bIjo guru (bRhaspati) te koNa, temaja dharmanI dezanA karatAM amRta te bIjuM zuM; upara kahelI traNe vastune yoga maLI AvyAthI pAlI zahera svarga jevuM thayuM. 36. mohojjhitA apAkuryu-rmohamatra kimadbhutam / citraM yanmohano'pyeSAM dRSTimohamapAkarot // 37 // meharahita thayelA jJAnIko bhavyajIvone moha dura kare temAM zI navAI! paNa Azcarya e che ke, A munirAjAe pote "mohana" evuM nAma dharAvyuM che te paNa pAlInA zrAvakonI darzanamahinI dUra karI. 37. zumatIthraddhA-stA modanapatyo riza nidhAya mona gumanasUyA rU8 - te vakhate zubhakarmanA udayathI zrAvakoe mohanajIne page bhAvathI mAMDyuM - bhAvIne potAnuM azubhakarma khapAvyuM. 38. 1 "pallI" e zabdamAM "pa" ane "lI" evAM be pada che. pada eTale paga ane lI eTale laya pAmanArI, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) mohanacarite paJcamaH srgH| vardhayantaH pUrvacitaM tapaH sssstthaattmaadinaa| bodhayantazca bhavikA-nmudA snmohnrssyH||39|| pUrva saMcita karelI tapasyAne chaTha, akrama vigere karI vadhAratA ane bhavyajIne bodha karatA evA mehanamunijI tyAM sukhathI rahyA. 39. vikramAdizazata-syaikatriMze vitenire| palyAM te prathamAM varSA-vasatiM munivAsavAH // 40 // vikrama saMvanA ogaNIse ekatrIza- 1931] mAM paheluM comAsuM mihanamunijIe pAlImAM kahyuM. 40 mArgazIrSe'tha saMprApte zrAddhA virhkaatraaH| nAkAmayanta tAnmoktuM baddhA rAgeNa bhUyasA // 41 // pachI mAgasara mahine Ave chate hanamunijIne viga thaze ema jANIne dukhI thayelA ghaNA rAgI zrAvako temane cheDI zakyA nahIM. 41. vihRtau santi yAvanto guNA jagati vishrutaaH| ciramekatra vasatau doSAstAvanta eva hi // 42 // vihAra karavAmAM jeTalA guNa rahelA che, teTalAja deSa ghaNuM kALasudhI eka ThekANe rahevAthI upaje che, te paNa jagamAM jANItA che. 42. iti nizcitya te zrAddhA nivAsanaparA api / pratyAkyAtA zISya-martanidhISabharataH rU. AgaLa vihAra karavAnI IcchA karanArA mehanamunie e nizcaya kalo hevAthI ghaNo Agraha karanAra pAlInA zrAvakenuM kahevuM temaNe kabula karyuM nahIM. 43. prAyo marupradezeSu viharanto yathAruci / cirAdavApurvizrAntyA arbudezapuraM prati // 44 // pachI rucimAkaka mAravADamAMja ghaNe khare vihAra karatA mehanamuni visAme levA vAste arbuda rAjAnI rAjadhAnImAM AvyA. 44. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga pAMcamo. rAjaputrAnvavAyena rAjJA tatpratipAlitam / puraM zirohIti nAmnA sAMprataM prathitaM bhuvi // 45 // rajapUta vaMzamAM thayelA rAjAe rakSaNa kareluM tenagara hamaNAM "zirehI evA nAmathI jagatamAM prasiddha che. 45. marorbhAgadraye yo'lp-mruritybhidhiiyte| tatra pradhAnaM nagara-metadeva vadanti hi // 46 // mAravADanA be bhAga che. temAM je nAnI mAravADa kahevAya che tenI aMdara e nagara mukhya che, ema leke kahe che. 46. tatra prasannamanaso-'vasaMste munisttmaaH| dhAne catra matsa te nisaMmataH ka7 | pachI te zihImAM mohanamunijI prasanna manathI rahyA, jyAM dharmadhyAna thaI zake te deza munione pasaMda hoya che. 47. tatrApi dezanAsvAti-payaH shraavkcaatkaaH| nipaya vistRMAM tRMT himavarSanI 48 | te ThekANe paNa zrAvakarUpI cAtakoe mehanamunijInI dezanArUpa svAtI nakSatranuM pANI IcchA mAphaka pIne tRSNA (tRSA tathA viSayanI abhilASA) choDI dIdhI. kAraNa ke, tRSNA je che te saMsArane vadhAre che. 48. bAlaM madhyaM budhaM caiva deshkaalaanusaartH| tattadopadezena bodhayanti smate sadA // 49 // bala (aNasamaju), madhyama, (thoDuM samajanAra) ane budha (ANa) e traNene 1 siddhAMtamAM bAla, madhyama ane budha (jANa) emane upadeza karavAnI rIta kahI che te A ratiH-bAlakanA upadezamAM locano vidhi, pagarakhA vigere na hIM paheravAM, rAtre be pahora jamIna upara suI rahevuM, zItanA tathA uSNanA parigraha khamavA, chaTha, aThThama vigere vividha prakAranI tapasyA mahAkaSTathI karavI, upakaraNa gheDa ane zuddha rAkhavAM, piMDavizuddhi sArI peThe pALavI, vigere vAte bhAlanA upadezamAM lAvavI. ATha pravacana mAtAno hamezAM Adara kara, vidhipUrvaka siddhAMta sAMbhabalA, gurunA AdhInamAM rahevuM, tenuM bahumAna karavuM vigere vAte madhyamanA upadezamAM levI. kevalI bhagavAnanA vacananI ArAdhanAthI dharma thAya che, ane tenuM utthApana kare te deSa lAge che eja dhamanuM tatva che, vigere vAte budhanA upadezamAM AdaravI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (202) mohanacarite paJcamaH srgH| dezakAlanA anusArathI je jene lAyaka hoya evo upadeza karIne te hamezAM badhA karatA hatA. 29. yatra yasya bhveddhrme-'bhiniveshshcturvidhe| / tatra tasyArucirna syA-tathA te tattvamUcire // 50 // aruci na thAya, evI rIte mohanamunijI AgamanuM tattva kahetA hatA. 50. ArdrApraveze'tyAsanne shraaddhaanaamuprodhtH| tatraiva tessaambhv-dvrssaavaasvinishcyH|| 51 // pachI Adrapraveza ghaNe najIka AvyuM tyAre zrAvakonA AgrahathI tyAM ja mAsuM karavAne temane nizcaya thaye 51. tadA lAbhAdudArANAM sadgurUNAM manISiNAm / vitenurvividhaM zrAddhA-statratyA utsavaM mudA // 52 // te vakhate mananA udAra ane vivekI evA sadagurune lAbha thayAthI zirahInA zrAvakoe AnaMdathI vividha prakArane utsava karyo. para. dezanAmRtamAtRpteH pibantaH shraavkottmaaH| marudezAntargataM ta-nmenire'nUpasaMnibham // 53 // tRpti thAya tyAMsudhI dezanArUpI amRta pInArA tyAMnA uttama zrAveke, jo ke zirehI mAravADanI aMdara AvelI che, te paNa tene koMkaNa vigere dezanI mAphaka pANIthI bharapUra evI mAnavA lAgyA. 53. . kundendudhavalaM teSAM yazaH prasaradekadA / tatpurAdhIzanRpateH karNagocaratAmagAt // 54 // ' kaMdanA phUla je athavA caMdramA je zuddha mehanamunione yaza phelAtA chate eka vakhate te nagarInA rAjAnA sAMbhaLavAmAM AvyuM. 54, P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga pAMcame. ( ? ) zrutvA camatkAragarbha teSA caritamAdarAt / so'bhUttadarzane sadyo bhRshmutsukmaansH|| 55 // sAMbhaLatAM ja camatkAra upajAve evuM mahAmunijInuM vRttAMta sAMbhaLIne rAjA teja vakhate temanI mulAkAta levA mATe manamAM ghaNeja utsuka thayo. 55. nirNItapUrve samaye samAgatya sa bhUpatiH / zrImohanapadadanda-makarodakSigocaram / / 56 // prathamaja nakkI karAyelA samayaUpara rAjAe AvIne mehanamunijInI mu lAkAta lIdhI. 56 mAdhyasthyamavalambyAtha teSAM bodhaM vitanvatAm / vaco'vaJcakamAkarNya bhadrabhAvamagAdasau // 57 // tyAre koIpaNa darzanaupara pakSapAta na rAkhatAM madhyasthapaNuM svIkArI bhavyajIne bodha karanArA mehanamunijInuM vaMcanArahita vacana sAMbhaLIne te rAjA bhadrakapaNuM pAmyA. 57, zAsanonnatimetA te vilokya shraavkaasttH| mohanAghriyuge rAgaM vidadhuH pUrvato'dhikam // 58 // e pramANe mohanamunijIe karelI zAsananI unnati joIne zirohInA zrAvaka temanA caraNamala upara pahelAM karatAM paNa vadhAre rAga rAkhavA lAgyA. pa8 : dharmoyotaM vitanvanta evaM te munipunggvaaH| ninyuryathAsukhaM tatra varSAmAsacatuSTayIm // 59 // e rIte dharmane ughAta karanAra e munirAjAe sukha upaje tevI rIte zirAhImAM varSAkALanA cAra mahinA gALyA. 59. nayanAnalanandendu-mite vikramavatsare / caturmAsI dvitIyAbhU-tsAdaDIpattane zubhe // 6 // vikrama saMvata ogaNIse batrIza-(1932) mAM zubha zire hI nagarIne viSe mohanamunijInuM bIjuM comAsuM thayuM. 60. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104) - mohanacarite paJcamaH srgH| atho vihArayogyeSu saMjAteSu ca varmasu / vijRmbhamANe hemante viharanti sma te drutam // 61 // pachI vihAra karI zakAya evA bhAgI jyAre zuddha thaI gayA, tyAre hemataRtumAM mehanamunijIe zirehathI zIghra vihAra karyo. 61. vihArakramayogena punarAgatya stvrm| . purametannijapadaiH sanAthIkriyatAM kila // 62 // evamabhyarthamAnAMste zrAvakAnvinayAnatAn / Agamoktena vidhinA bodhayanto'grato yyuH|| 63 // "anukrame vihAra karatA pAchA vehelA padhArIne ApanA caraNakamalathI A nagarI dIpA." e rIte vinayapUrvaka namIne vinaMti karanArA te zrAvakene siddhAMtamAM kahelI rIta pramANe baMdha karIne te AgaLa cAlatA thayA. 62-63. ekaditricatuHpaJca-prayANAni shaayyuH| * arbudeshpuriivaasi-shraaddhaastessvnuraaginnH|| 64 // ( zirohInA rahIza zrAvako je mohanamunijI upara rAgI hatA, te koI eka, taya, mema pAMya bhumi sudhI tamanI sAtha mAvyA. 64. atha zrImohanamuni-vikasanmukhapaGkajam / vilokyeva vanAntaHsthaM mamlAvambhojamaNDalam // 65 // vagaDAmAM sarevaranI aMdara rahelA kamaLanA samudAye ziyALe zarU thayAthI karamAI gayA, te uparathI ema lAge che ke, mohanamunijInuM praphullita evuM mukhakamala ApaNu karatAM suMdara che, ema vicArIne ja ke zuM ? 65. mAbhUdviharatAmeSAM bAdhA kApi mdaatpaat| itIvAlocyoSNarazmi tyuSNakiraNo'bhavat // 66 // ziyALAne lIdheja taDake paNa ocho thaI gaye, te uparathI evI kalpanA thAya che ke, vihAra karanArA mehanamunijIne mArA kiraNathI kaMIpaNa pIDA thavI uM! naye." yema bhanamA pArIna zuM? te pAtAne tA5 samatAsa. 66. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga pAMcama (105) viharatsveSu muniSu RtustApopazAntitaH / zaityaM samAgAttenAsmina zItaM prasarati kSitau // 67 // e munirAja vihAra karavA lAgyA, tyAre tene paNa tApa zamAI javAthI te ThaMDI paDI gaI, tethI A samaye AkhA jagatamAM TADhane phelAva thaI gaye ke zuM? 67 marau ca medaHpATe ca viharanto yathAgamam / mArgAgatAni tIrthAni namantazca yathAvidhi // 68 // yathApAtraM vitanvanto dharmabodhamathAnyadA / zrImohanamunIndrAste pallIprAntaM samAsadan // 69 // mAravADamAM tathA mevADamAM siddhAMtamAM kahelI rItane anusarIne vihAra karatA, mArgamAM AvelA tIrthone vidhipramANe vAMdatA ane sAMbhaLanAranI yogyatA hoya te pramANe dharmopadeza karatA, e mohana munijI eka vakhate pAlInA pradeshmaa mA0yA. 68-68.. tadupazrutya pallIsthAH zrAddhA nivRttmaansaaH| sahasAgatya vinatA mohanAzI vavandire // 70 // . . . e vAta sAMbhaLIne ghaNo AnaMda pAmelA pAlInA zrAvakoe tatkALa megA thApI bhADanamunine bAMdhA. 70. avadaMzca punaH pUjyaiH palyAM kRtvA padaM nijam / pAvanIyAzvirAcchIma-darzanotkaNThitA vayam // 71 // ane "pharIvAra ApasAhebo pAlImAM pagalAM karIne ghaNA kALathI ApapahebanAM darzananI vATa jotA rahelA amane pAvana kare," evI temaNe vinati 21. 71. vijJaptimurakRitya pallImAgatya taiH saha / dharma vivardhayantaste nyavasanvasatau sukham // 72 // bhUla karIne temanI joDe pAlImAM AvelA mohanamunijI gharmadhyAnanI vRddhi karatA upAsarAmAM che 7 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 106 ) mohanacarite paJcamaH srgH| kAmaM vavarSa varSAsu yathA sarvatra vAridaH / dezanAmbu tathaivAyaM mohanAbdo'pi lIlayA // 73 // comAsA jema badhe ThekANe varasAda varasyo, tema mehanamunijarUpa meghe paNa dImAthI zinA35 44nI vRSTi 421. 73 . . vRSTeryathA kAlikAyAH kSetramaGkuravadbhavet / .. . . tathA dharmAGkaraM tasyAH kecinmanasi dadhire // 74 // avasara upara sArA khetaramAM paDelo varasAda jema phaLadrupa thAya che, tema dezanArUpa vRSTithI paNa keTalAka bhavyajInA manamAM dharmarUpI aMkura ugyA. 74. tapasyantamavekSyaika-manyo bhavyo'pi bhaavtH| tapasyAmAtanoddharmA-dharmo'pyevaM pravardhate // 75 // | tapasyA karanArA eka bhavyajIvane joIne bIjo bhavyajIvapaNa bhAvathI te vakhate tapasyA karavA lAge. ThIka che, dharma thakI dharmapaNa e rIteja vadhe che. 75. vikramAdahatheminanda-bhUmite parivatsare / varSAvAsastRtIyo'bhU-tpalyAM dharmapravardhakaH // 76 // vikramarAjAnA rAjyAbhiSekathI ogaNIze tetrIza-1933 me varSa mahinamunijIe gharmanI vRddhi thAya evI rIte trIjuM e mAsuM pAlImAM karyuM. 76. atha vRzcikage sUrye samayaM vihRtikSamam / vilokya zobhane lame vyahArSurmohanarSayaH // 77 // ..... pachI vRzcikarAzine sUrya thayuM, tyAre samaya vihAra karavA lAyaka che, ema jaNane mehanamunijIe sArA muhUrta upara pAlIthI vihAra karyo. 77. vandamAnA dharmalAbhaM sAsrA bodhapradAM giram / tathA yogaM vartamAnaM punarAgamanecchavaH // 7 // vividhaM ca tathA pratyA-khyAnaM dhrmkriyaartaaH| ..::.. tadaivamucitaM tebhyaH zrAddhA lAbhamavAnuvan / / 79 // yugmam / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahenacaritra sarga pAMcama. ( 207 ) vaMdanA karanArA lekene dharmalAbha maLe, e munirAja upara ghaNo rAga hovAthI jemanI AMkhamAM AsuM AvyAM, te lekone bodha thAya evA dharmopadezane lAbha tha, " pharIthI Apa vahelA ahIM padhAraze, evI AzA amo rAkhIe chaie," evI vinati karanArA lokone vartamAna ga" evo javAba maLe, ane tapasyA vigere karavAmAM tatpara evA lekane jAtajAtanAM paccakhANa maLyAM, evI rIte te mohanamunijI pAsethI zrAvaka lekIne jenI jevI yogyatA te pramANe lAbha tha. 78-79. kacidAhArapAnIyaM kacidasatimeva vaa| kacittadubhayaM cApi kurvANAste yathAzrutam // 8 // ekarAtraM dirAtraM vA trirAtraM vA tato'dhikam / / grAmAdiSu vasantazca dezakAlAdyapekSayA // 81 // vihRtya dhanvasu ciraM samavApuH krameNa te / puraM yatsAdaDInAmnA prathitaM sAMprataM bhuvi // 82 // vizeSakam / te pachI mehanamunijI koI gAmamAM ekaluM AhArapANI ja to kaI gAmamAM ekalI vasatija ane keIi ThekANe AhArapANI tathA vasati e pramANe AgamAnusAra vihAra karatA, temaja grAma, pura, nagara ItyAdikane viSe eka rAta, be rAta, traNa rAta athavA te karatAM paNa vadhAre deza, kALa vigereno vicAra karIne nivAsa karatA mAravADamAM ghaNA kALa sudhI vihAra karIne anukrame, AjakAla je sAdaDInAmathI oLakhAya che, te nagaramAM AvyA. 80-81-82. saMghastatratyo'dyayAva-tpapau teSAM yazaHsudhAm / adya bhAgyodayAllebhe durlabhaM dezanAmRtam // 83 // tyAna saMgha AjasudhI mehanamunijInI kIrtirUpa amRtane pIto hato, teja saMgha Aja bhAgyane udaya thayAthI saheja nahIM maLI zake evuM dezanArUpI amRta pIvA lAge. 83. .. athAmodamanirvAcyaM tatrasthA bhejire jnaaH| yattatra varSAvasatiM munIndrAste prapedire // 84 // * pachI vacanathI kahI zakAya nahIM evo harSa sAdaDInA zrAvakone thayo. kAraNa ke, mohanamunijIe tyAM comAsuM karavAnuM kabUla karyuM 84 - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) mohanacaritai paJcamaH sargaH / aGgapraviSTaM vA kiMci-dupAGgamapi kiMcana / prApauruSyAstato vidva-tpraNItaM caritAdikam // 85 // dharmavyAkhyAnamevaM te girA madhurayAnvaham / zrAvayantaH kasya cittaM dharmaraktaM na cakrire // 86 // yugmm| pirisI bhaNatA pahelAM agIAra aMgamAMnuM athavA upAMgamAMnuM kaMIpaNa satra ane te pachI gItArtha munioe racelAM caritra vigere, e rIte madhura vacanathI dararoja vyAkhyAna saMbhaLAvanArA mehanamunijIe kAnuM citta dharmane viSe 20ii na jhuM ? 85-86. samantato ye nyavasa-zrAddhAH srlbuddhyH| te paryuSaNavelAyA-mAgatAstatra satvaram // 87 // sAdaDInI AsapAsa je bhadrikazrAvake rahelA hatA, te pajusaNa upara tyAM shaa| 24vyA. 87. utsAhavantaH sarve'to-'bhavattatrotsavo mahAn / tathA tapo'pi vividhaM cakre saMhananAnvitaiH // 88 // badhAnA manamAM ulaTa ghaNI hatI, tethI tyAM meMTe utsava thaye, temaja jenuM saMdhayaNa sAruM hatuM te lekae jAtajAtanI tapasyA paNa karI. 88. cAturmAsyabhave jAte pratikramaNakarmaNi / dharmakriyAsu pUrNAsu nirvighnaM nikhilAsu ca // 89 // vijihIrSAM munIndrANAM nairAzyamanurAgiNAm / vimalatvaM vartmanAM ca samakAlamabhUttadA // 90 // yugmam / pachI kArtikI comAsAnuM paDikamaNuM ane bIjI dharmanI kriyAo e badhuM aMtarAyarahita pUruM thayuM, tyAre mohanamunijInA manamAM vihAra karavAnI cAra cA, rAgI zrAvakanAM mana "have ApaNI vinati munirAja kabUla ke nahIM" ema jANune nirAza thayAM, ane vihAra karavAnA badhA mArge saphAIba . evAmAM AvyA. e traNe vAto te vakhate samakAle thaI. 89-90. * . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga pAMcamo. vikrmaadbdhiyngk-jgtiimitvtsre| varSAvAsaM turIyaM te vidadhuH sAdaDIpure // 91 // saMvat gaNIze cotrIsa-(1934) me varSe mehanamunijIe cothuM comAsuM sAdaDImAM karyuM. 91. yathApUrvaM vihRtyAtha cirAte mohanarSayaH / mahanmaruSu vikhyAtaM yayuryodhapuraM varam // 92 // pachI mohanamunijI, pUrve karyo te pramANe ghaNA kALasudhI vihAra karIne moTI mAravADamAM ghaNuM prasiddha je jodhapura kahevAya che tyAM AvyA. 82. zrIsaMghastanivAsyAsI-pUrvato'pyeSu rAgavAn / saMvimAnavalokyanAM-stadaivaM so'nvamanyata // 83 // tyane saMgha pahelAMthI ja emanA upara ghaNe rAgI hato. have saMvegI thayelA e mahamunijIne joine tenA manamAM A vicAra AvyA -93. jAtyaM suvarNa ratnena pratyuptaM rAjate'dhikam / munisvarNaM tathaivedaM rtncaaritryogtH|| 94 // seTacanuM sonuM ratnajaTita thAya tyAre te jema dIpe che, tema A mu. nirAjarUpI suvarNa cAritrarUpI ratnanA saMyogathI ghaNuM zebhe che. 94. api bhUSitasarvAGgaM sundaraM mhilaavpuH| tilakenaiva lasati muniratnaM vratena vA // 95 // kiMvA jAtajAtanA nAnA moTA alaMkArathI tathA kasabikAranA vastrathI zaNagArelI strI jema kapALe karelA tilakathI tema A munirAja paNa cAri. trathI zebhe che. 85. tArakopetamathavA zaratkAlikamambaram / .. rAjate rajanIzena muniratnamidaM tathA // 93 // athavA kroDagame nakSatrathI zobhituM zaraskALanuM nirmaLa AkAza jema caMdramAnA udayathI zobhe che, tema A munirAja cAritrathI zobhe che." 96. ' P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) nivRtti pama / evaM dRDhAnurAgeNa baddhAste shraavkottmaaH| muJceyuH kiM munIndrAMstA-nvarSAtikramaNaM vinA // 97 // e rIte ghaNA rAgathI baMdhAyelA te utkRSTa zrAvako mAsuM utaryA vagara e munirAjane kema choDI deze ? 97. tapaHzastraiH karmazatruH parAjigya ihaiva yaiH| ta va yoyAtelAM vAsIdyodhapura vi . 18 | . etAdRze pure zrIma-nmohanAghisaroruham / rarAja tatra kiyatI vaktavyA shaasnonntiH|| 99 // tapasyArUpa zastra hAthamAM laIne karmarUpI zatruno A lemaja jemaNe parAbhava karyo, teja gha (subhaTa) kahevAya che, ane temane nivAsa A puramAM hevAthI ene vedhapura (jodhapura) kahe che. evA te jodhapuramAM mohanamunijInAM caraNakamaLa virAjamAna thayAM, tyAre tyAM thayelI dharmanI unnati te keTalI kahevI ? 98-99. bhUtapUrve caturmAsI-catuSke yA purAbhavat / etasyAmadhikA tasmA-dharmonnatirabhUttadA // 10 // saMvata egaNeza ekatrIzathI te cotrIza(1931-34) sudhInA gayAM cAra comAsAmAM te te ThekANe je kaMI zAsananI unnati thaI, te karatAM ghaNI unnati jodhapuramAM cAlu comAsAnI aMdara mehanamunijInA prabhAvathI thaI. 100. parva paryuSaNaM pUtaM tapasyA vividhApi ca / utsavAdi tadA sarva nirvighnaM niravartata // 101 // . ghaNuM pavitra pajusaNuparva tathA jAtajAtanI tapasyA ane utsava vige e badhuM kaMipaNa aMtarAya vagara te vakhate pUruM thayuM. 101, yatitAminandorvI-mite'bde mohnrssyH| varSAvAsaM paJcamaM te cakruryodhapure vare // 102 // saMvata egaNaze pAtrIza-(1935)mAM mehanamunijIe pAcamuM comAsu jodhapuramAM karyuM. 102. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaniyaritra saf paay| 116 . mArgo'yaM vimalo vyadhAyi na kimapyatrAsti doSo'dhunA dIne'hnAya dayAM vidhAya caraNasparzo'dya me dIyatAm / mArgAkhyAvidhateritIva manaso bhAvaM sphuTaM kurvati vati. mAse te vidadhurvihAramamalasvAntairjanaiH saMstutAH // 103 // iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-vidvanmukuTAlaMkArazrIbAlakRSNabhagavaccaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke zrImohanacarite prathamAdi-paJcamAvadhi-cAturmAsyavarNanaM nAma paJcamaH srgH||5|| "me A mArga e karI rAkhyuM che, enI aMdara hamaNAM sacitta vastune saMghaTa vigere kaMIpaNa deSa nathI, vAste dAna evA mArA upara zIgha dayA karIne Apa caraNakamaLane lAbha Apo." evI, "mArga" evuM nAma dharAvIne mehanamunijInI vinatija karato hoyanI zuM? evo mAgasara mahine AvyuM zuddhananA zrAvakothI vakhaNAyelA evA mehanamunijIe jodhapurathI vihAra jyo. 103. .. ( pAyamA sananI yAtAyA5 sabhAta.) Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 112) . mauhanacaritai SaSThaH srgH| atha SaSThaH srgH| zaGkhalakSmA zivAyAstu yduvNshaabdhicndrmaaH| yo na reme'nyraamaabhi-muktiraamaartotsukH||1|| sarga cha8. | muktirUpa strInI joDe ramavAnI icchAthI jeNe bIjI strIne saMjoga nahIM karyo, te zaMkhalAMchananA dharanAra zrI neminAtha bhagavAna tamane kalyANane arthe thAo. 10 viharanto munIndrAste-jayamerupuraM yyuH|| prAyaH pramANaM vihatau yadRcchA saMyatAtmanAm // 2 // pachI mehanamunijI vihAra karatA ajameramAM AvyA, prAye karIne munirAjanI viDAra temanI bha20 hAya te 125. thAya che. 2............. . yatroparodhaH zrAddhAnAM vizeSAtparidRzyate / tatraiva varSAvasatiM bhUmnA kurvanti sNytaaH||3|| je ThekANe zrAvakane ghaNo Agraha jovAmAM Ave. tyAMja ghaNuM karIne munirAja yAmAsuMra cha, 3. . kriyoddhAro yatra cakre tatra varSAM vasAmyaham / iMdRzI mohanamuni-vAJchAbhUtsaphalA tadA // 4 // jyAM kriAddhAra karyo tyAM comAsuM karavuM." evuM mahanamuna hatuM, te tyAMnA zrAvakee ghaNe Agraha karavAthI banI AvyuM. 4. prAyaH zubhataraM yasya karma syAdudayonmukham / tasya dhamekriyAyAM syA-dantarAyaH kuto'pi kim / jenA zubhamane ja prAye udaya thatuM hoya te puruSanI paNa aMtarAya thaI zake ke zuM? 5. evuM mehanamunijInA manamAM yi kuto'pi kim // 5 // daya thato hoya te puruSanI dharmakiyAmAM kAIthI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga cho. uddhejakatvaM vacasi sAvadyaM hRdaye tathA / yatra nedaM dvayaM tatra janaH kiM nAnurajyati // 6 // sAMbhaLavAthI koIne paNa uga (manamAM kheda) thAya evuM vacana ane jethI doSa lAge evI sAvadha vAto jemAM che evuM mana, e be vastuo jenI pAse na hoya tenI upara keNa rAgI na thAya ? 6. dharmAtparAGmukhA Asa-nye janAste'pi ttpraaH| dharmakriyAyAmabhavan munirAjaprabhAvataH // 7 // je lekanI gharmakaraNa karavA upara bilakUla AsthA nahatI, te leke paNa mehanamuninA prabhAvathI dharmakaraNa karavAmAM te vakhate tatpara thaI gayA. 7. dharmavRddhiH pApahAniH prasattirapi cetsH| samAptizca caturmAsyAH sukhamevAbhavattadA // 8 // mehanamunijInA puNyanA udayathI te samaye dharmanI vRddhi ane pApanI hAni thaI, dharmakaraNa karanArA lokonA cittamAM prasannatA rahI, temaja sukhathI comAsuM paNa pUruM thayuM. 8. suvarNaM pArthivaM merA-vato jayyaH sa kIrtyate / dharmasvarNaM yato'treda-majayAdyabhidhaM puram // 9 // meparvata upara raheluM suvarNa dravyarUpa hovAthI mRttikAmaya che, tethI te parvata jItavA lAyaka che, paNa A ajameramAM to dharmarUpI bhAvasuvarNa dhaNuM hevAthI e ajayanesa" evA nAmathI jagamAM oLakhAya che, ema mane lAge che. 9. guhAsyaivahninando:-mite'bde dhrmttpraaH| SaSThaM cAturmAsyamete-jayamerupure vyadhuH // 10 // saMvat ogaNasa chatrIza-1936 nA sAlamAM dharmaparAyaNa mahinamunijIe sukhe chaThuM comAsuM ajameramAM karyuM. 10, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 114 ) mohanacarite SaSThaH sargaH / atha te'vasare prApte vitenurvihRtiM laghu / vihAre'pratibandhe hi sAdhUnAmutsavo mahAn // 11 // pachI avasara upara mehanamunijIe tyAMthI zIghra vihAra karyo. ThIka ja che, apratibaMdha vihAra thato hoya tyAre sAdhune moTA utsava jevuM lAge che. 11. viharanto yathAkAmaM saMyatAste smaayyuH| kramAdyodhapuraprAntaM gantuM tatra smutsukaaH|| 12 // tyArabAda rucimAphaka vihAra karanArA mehanamunijI jodhapura javAnI marajI hovAthI anukrame te prAMtamAM AvyA. 12. teSAM pravizatAM yodha-pure dakSiNamIkSaNam / tathApasavyo bAhuzca paspande zobhanaM hi tat // 13 // jodhapuramAM sitAja temanI jamaNI AMkha tathA jamaNe hAtha pharaze, ene zAstramAM sArA zakana kahe che. 13 pUrNakumbhadharA nArI saMmukhaM samupAgatA / ceruH zakuntA madhuraM kUjantaH pArthayostathA // 14 // pANIthI bharele ghaDe mAthA upara mUkIne eka suvAgaNa strI sAme AvI. temaja be bAjuupara pakSio madhura zabda karatA javA lAgyA. 14. zobhanAzakunAndRSTvA dadhyurevaM muniishvraaH| pratibodhaM ko'pi bhavyo matto labdheti nizcitam // 15 // evAM sArAM zakuna jaIne mehanamunijIe manamAM dhAryuM ke, koI bhavyajIva mArA thakI pratibaMdha pAmaze."15. atha te saMmukhAyAtaiH zrAddhaiH sAtraiH smaantaiH| . . saMmAnitAH samAgatya vasatAvavasansukham // 16 // pachI jemanI AMkhomAM AnaMdanAM AsuM AvyA che evA ane sAmA AvI namra thaelA zrAvakee mehanamunijIne ghaNo Adara satkAra karyo, tyAre te upAsarAmAM ne suSe rA. 16. P.P.AC. GunratnasuriM.S... Jun Gun Aaradhak Trust
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga cha. (226) alaMcandro nAma tatra bhavya ekaH samAgamat / dezanAmapi zuzrAva zrImohanamukhodbhavAm // 17 // tyAM eka vakhate alacaMdanAmA eka bhavyajIva AvyuM, ane teNe mohanamunijInA mukhathI dezanA sAMbhaLI. 17. AsannodayamenaM te jJAtvA sadguravo'pi hi / tathopadidizurdharma yathAsau pratyabudhyata // 18 // enA cAritrane udaya najIka che. " ema jANIne mohanamunijIe dezanApaNa evI rIte ApI ke, jethI te pratibodha pAmyo. 18, cAritramohanIyasya kSayopazamataH sa tu| mahAvratAni me datte-tyevaM vyajJapayadgurUn // 19 // pachI cAritramehanIya karmane pazama thavAthI alaMcade mohanamunijIne evI vinati karI ke -"mane pAMca mahAvrata Apa." 19. vIkSyAyatiM te'laMcandra-vijJapti pratipedire / muhUrto'thAsanna AsI-ttadA daivavazAcchubhaH // 20 // pariNAma sAra jaIne mehanamunijIe alaMcaMdanI vinati kabUla karI, eTalAmAM dIkSAnuM sAruM muhUrta paNa tenA bhAgyathI najIkaja maLI AvyuM. 20. munyagninandadharaNI-mite'bde vaikrame shubhe| . zucau site dazamyAM cA-laMcandro vratamAdade // 11 // saMvata ogaNIse sADatrIza-(1937) nA ASADha sudI dazamI-(10)ne divase sArA muhurta upara alacaMdajIe mehanamunijI pAse saMgIpaNAnI dIkSA lIdhI. 21. sadgurUNAM pAdanakha-maNDale sati sundare / alaM candreNeti vadaM-stannAmAyamabhUtkila // 22 // sadagurunA caraNanA nakho caMdramAkaratAM ghaNuM suMdara chatAM "ala candraNa" eTale caMdranI zI jarUra che " evI alacaMdajI bhAvanA karatA hatA tethIja ke zuM? tenuM "alaMcaMda" evuM nAma paDI gayuM. 22. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 116 ) mohanacarite SaSThaH srgH| navadIkSitaziSyeNa sahitA mohanarSayaH / vitatya vihati prApuH pallI pallInasajjanAm // 23 // pachI mehanamunijI navI dIkSA ApelA celA-( alaMcaMdajI) ne sAthe laI vihAra karIne, yAMnA sArA zrAvake munirAjane page lIna thaI rahyA che, evA pAlI zaheramAM AvyA. ra3. zAtameva tadA tsyaa-mvindshraaddhsttmaaH| anuttaravimAnasthA yathA tridivanAyakAH // 24 // anuttara vimAnamAM rahelA devatAo jema kevaLa sukha ja bhagave che, tema pAlInA rahIza zrAvakoe mehanamunijI padhAryA tyAre kaMI paNa dukha vagara ekaluM sumana bhogavyu. 24. pallIsthAnAM mahadbhAgyaM yadete munisttmaaH| varSAvAsamimaM tatra vidhAtumanumenire // 25 // pAlInA zrAvakonuM moTuM bhAgya che kAraNa ke, e munirAjAe tyAM trIjIvAra comAsuM karavAnuM kabUla karyuM. 25. sthAnAGgaM zrAvayAmAsuH zrAddhAMstena vivekinaH / jJAnAvRteH kSayaM copa-zamaM kecidavApnuvan // 26 // mAsAmAM mehanamanijIe zrAvakane ja ThANAMga sUtramAM saMbhaLAvyuM, tethI keTalAka vivekI jenA jJAnAvaraNIya karmane pazama thaI gaye. 26. zrImanmohanapAdAbje-'vanatAH shraavkrssbhaaH| AtmAnamunnataM cakru-namanAdunnatirvarA // 27 // mehanamunichanA caraNakamalane viSe zarIrathI namelA uttama zrAvakee potAnA AtmAne UMce caDhA, eTale munirAjane vaMdanA karyAthI je zubhakarma bAMdhyuM teyA te UMcI gati pAmavA lAyaka thayA. ThIka che, vinayathI sArI unnati thAya che.* jalai-(Dai- )malinasaMsargA-lebhe varSAsvadhogatiH / bhavyaistu sAdhusatsaMgA-ttadordhvagatirApyata // 28 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga cho. ( 17 ) comAsAmAM megha jevI malina vastunA saMsargathI jaLa ardhagati (nIce paDavuM) pAmyuM, paNa pAlImAM mehanamunija comAsuM rahyA tyAre satsaMgathI tyAMnA bhavyaleke to uMcI gatine pAmyA. ThIka ja che, "sebata tevI asara " e kahevata kharekhara sAcI che. 28. vijJAyate naiva kAlo yathA viSayasaMgibhiH / niryAtApi caturmAsI tathA nAjJAyi dharmibhiH // 29 // strI, madirA vigere viSamAM Asakata thayelA lokone jema keTale kALa gaye tenI khabara paDatI nathI, tema dharmakaraNI karavAmAMja rAtadahADo vaLagI rahelA pAlInA bhavyajIne AkhuM comAsuM nIkaLI gayuM, topaNa te jaNAyuM nahIM. ra9. munimohanagIrevA-mUlamantraM hi kArmaNam / yatastAM zRNute yaH sa yathoktaM pratipadyate // 30 // mohanamunijanA mukhamAMthI nIkaLelI vANI. teja eka mULamaMtravagaranuM kAmaNa che, ema amane lAge che. kAraNake, je mANasa te vANI sAMbhaLe che, te temanA kahyA pramANe kabUla kare che. 30. zrImohanena gopena nItA AgamazAGkale / gAvaH pallayAM lasanti sma sArthA sAbhUttadA kila // 31 // mahamunijarUpa govALIAe AgamarUpa lIlA ghAsavALA bIDamAM lAvelI gAye (vacana) jyAre pAlImAM zobhavA lAgI, tyAre pAlInuM pallA" , (govALIAnuM rahevAnuM gAma) evuM nAma yathArtha thaI gayuM. 31. vimA virateM - jJayanta jJA-(-)rAyA. prAyo naiva parotkarSa sahante durgrahA jaDAH // 32 // 1 A zlekane bhAvArtha nIce pramANe -ga zabdano artha jema gAya e thAya che, tema vANI e paNa thaI zake che. temaja pallI zabdano artha govALIne rahevAno pradeza evo thAya che e artha dhyAnamAM laI ahIM rUpaka karyuM che. temAM mehanamunijIne govALI sarakhA samajavA, tathA temanI vANI te gAye samajavI, ane vyAkhyAnamAM je stra vigere vAMcatA hatA, te lIlAdhAsavALo pradeza samaje.. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) jyAre varasAda tadana rahI gaye, tyAre jalAzaya (jemanA mananA adhyavasAya ghaNA malina evA jIva, tathA taLAva, sarovara vigere) nirmaLa thaI gayA. ThIka ja che, kadAcahathI bharAI gayelA evA jaDa leke ghaNuM karIne bIjAnI unnati khamI zakatA nathI. 32. dakSiNAdhvacarasyApi mama kiM kiraNAvalim / malImaso ruNaddhayeSa jalavAho jaDAntaraH // 33 // itIva roSAdAditya-statApa nikhilaiH kraiH| pATacarA iva tadA meghA jagmurdizo daza // 34 // "huM dakSiNamArga-(sIdhe raste tathA dizAtaraphanA pradeza--)thI cAluM chuM, te paNa A malina (mele tathA kALe) ane jaDatara. eTale jenuM mana jaDamUDha che, e tathA jenI aMdara pANI bhareluM che, e e megha (vAdaLuM) mArA kiraNene kema harakata kare che," evI rIza AvavAthI ja ke zuM? sUrya pitAnA tamAma (1500) kiraNa pragaTa karIne jagatane tapAvavA lAgyuM. tyAre cera jevA badhA megha daze dizAmAM lAgI gayA. 33-34. pUtAdravikarasparzA-nmalinA api nridaaH| mAlinyamapaninyuH svaM jADyaM cAbhyantarasthitam // 35 // aMdara pANI hevAthI raMge kALA, ane jaDa (bhAre) evA mee paNa sUryane pavitra kiraNenA sparzavaDe karIne potAne bahira rahelo kALo raMga ane aMdara raheluM jaDapaNuM e banne nAMkhI dIdhAM, eTale zaratu zarU thayAthI sUryane tApa ghaNuM paDavA lAge, temaja vAdaLAM paNa dhoLAM ane halakAM thaI gayAM. 35. . tejastigmaM vakSyi padma-bandhovikasitAbhavat / pAnI tatparimA pathare me samajotA rU. A sUryane tApa ghaNe paDavA lAge tyAre, tenA udayathA ApaNe udaya thAya che, ema vicArIne kamalinI khIlI gaI, ane tene sugaMdha cAre tarapha phelAyo - Tale, zaradabAtumAM jayAM tyAM talAva vigeremAM kamaLa khIlI rahyAM. 36. . . .. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga che. atyantamatyayaM vIkSya meghAnAmapi bhaaskrH| kavoSNAnkiraNAJcakre kopo hi kSaNikaH satAm // 37 // meghane tadana nAza thai gaye ema jANIne sUrye paNa pitAnA kiraNa saumya karyA. ThIka ja che, moTAne kopa kSaNamAtraja rahe che. 37. prakSINe bAhyatApe'pi manastApo vyavardhata / prasthAnAM yataH zAzaM vigahRdayaH A rUdrA ziyALAmAM sUryano tApa ocho thavAthI pAlInA rahIza zrAvakane bAharane tApa maTI gaye, paNa aMdara to ulaTo pahelAM karatAM vadhAre tApa thaye. kAraNa ke, mehanamunijIe zIdhra tyAMthI vihAra karyo. 38. girivahayatabhUmAne vatsare mohanarSibhiH / vyadhAyi saptamI pallayAM caturmAsI yathAsukham // 39 // saMvat ogaNIse sADatrIza-(1937) mAM mehanamunijIe pAlImAM sA. tamuM comAsuM sukhe karyuM. 39. atha nAgapuraM prApu-vihAreNodyatena te / vinAsaktiM viharatAM kiM dUre kimu vAntike // 40 // pachI ugravihAra karIne mehanamunijI nAgora AvyA. koI ThekANe Asakti na karatAM vihAra karanArA sAdhuone dUra athavA najIka te zuM? 40. dRDhAnurAgiNAM tatra shraaddhaanaamuprodhtH| sthitvA stokaM purazcelu-bIkAnerapuraM prati // 41 // ghaNa rAgI evA zrAvakonA AgrahathI tyAM thoDo vakhata rahIne hanamunijI bikAnera tarapha vidAya thayA. 41. tatpradeze'tha paryAptaM vihRtyaite yathAsukham / mAdyodhapurakAnta-mAya,vimarAyA kare che, zumananA dhaNI evA mehanamunijI bikAnera pradezamAM sukha upaje tema vihAra karIne anukrame pAchI jodhapura prAMtamAM AvyA. 4ra. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka . (20) mohanacarite SaSThaH srgH| zrutvA yodhapurAvAsa-zrAvakA mohanAgamam / sametya sadgurUnnantuM nirjagmuravilambitam // 43 // jodhapuranA rahIza zrAvake mohanamunijI najIka AvyA che, ema sAMbhaLIne badhA bhegA thaI temane vAMdavA vAste zIdhra jodhapurathI nIkaLyA. 43. alaMcandrasya dIkSAva-sare'smAbhiH kRtaarthnaa| moghAbhavadabhAgyAnaH sA bhuuyaatsphlaadhunaa||44|| hIne'sminsamaye prAyo-'smAdRzAM gurukarmaNAm / yuSmAdRzAM sadgurUNAM yogo bhAgyairvinA kutaH // 45 // kRpAM kRtvA tadasmAkaM pUraNIyA mnorthaaH| saMsRtau sIdatAM zIghra-muddhAro hi satAM vratam // 46 // nipIDya caraNAvevaM prArthayanto muhurmuhuH| omityuttaramApuste satsu nAbhyarthanA vRthA // 47 // mehanamunijIne vAMdhIne temaNe vinati karI te A rIte alaMcaMdajInI dIkSA thaI te vakhate ApasAhebanI ame ghaNI vinati karI, paNa amArA kamanazIbane lIdhe te vRthA gaI. hamaNAM teja amArI vinati saphaLa thaze evI ame AzA rAkhIe chaIe. A huMDA avasarpiNI kALamAM amArA jevA bhArekarmI jI. vene ApasAhebajevA sadgasane vega bhAgyavinA kyAMthI maLe? vAste kRpA karIne amArA mane ratha pUrNa kare. saMsAramAM dukhI thatA jIvone uddhAra karavo eneja moTA leka pitAnuM kartavya samaje che." A pramANe page lAgIne vAraMvAra vinati karanArA jodhapuranA zrAvakene "ThIka che" e uttara mehanamanijIe Ape, barAbara che, moTA leka pAse karelI yAcanA phegaTa jatI nathI. 44-47. gItavAditrapUrvaM te zrAvakaiH parayA mudaa| pazitA namyoTu-dhAme munIzvaraH A 48 , pachI zrAvakee ghaNuM umaMgathI mehanamunijIne jodhapuramAM padharAvyA, te vakhate siye dhavalagIta gAtI hatI, ane vAjAM vAgatAM hatAM. bAda upAsarAmAM AvyA pachI je lokoe vaMdanA karI temane mohanamunijIe dharmalAbha Ape. 48. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) mihanacaritra sarga cho. marAvalpA meghavRSTiH kalaGkamimamasya te / nirAkartumivAnalpaM vavRSurdezanApayaH // 49 / / karavAnevAteja ke zuM ? mohanamunie tyAM dezanArUpa udaka ghaNuM varasAvyuM. 49. UparaM kSetramabhava-rakSetraM bIjasamanvitam / bIjamAnodakaratA-maGkaraH kSupatAmagAt // 50 // kSupo viTapitAmApa viTapI kusumodgamam / . kusumAnyabhavazIghra phaladAnonmukhAni ca // 51 // mithyAtvamUSaraM proktaM kSetraM bhadrakatA tathA / samyaktvaM bIjamityAhu-raGkuro'NuvratAni ca // 52 // kSupaH syAtsarvavirati-viTapI kSAyikaM vratam / devalokastu kusumaM phalaM nirvANamucyate // 53 // abhravRSTistu sukSetra-mAtre phalavatI param / yathApAtramabhUdevaM saphalA dharmadezanA // 54 // te vakhate meghanI vRSTi te sArA khetaramAM ja phaLa ApanArI thaI, paNa A mehanamunijInI dezanArUpa vRSTi to jevuM pAtra te pramANe phaLadAyaka thaI, te A rIte, jayAM naradama khArI jamIna hatI, te sAruM khetara banI gayuM. jayAM sAruM khetara hatuM, tyAM bIjanI vAvaNI thaI gaI. jyAM bIjanI vAvaNI thaI hatI, . tyAM aMkure nIkaLyA. tathA jyAM aMkure nIkaLyA hatA, tyAM nhAnAM vRkSo thaI gayA. jayAM nhAnAM vRkSo AvyAM, ane jene puSpa thayAM hatAM, te moTAM jhADo banI gayAM. tema jayAM moTAM vRkSo UgyAM hatAM, temane puSpo lAgyA hatAM, tene phaLa AvavAnI taiyArI thaI. evI rIte meghanI jaLavRSTi ane mahinamunijanI dezanArUpa vRSTi e bemAM ghaNo taphAvata paDI gayo. ahIM khArI jamIna te mithyAtva, sAruM khetara te bhadrakapaNuM, bIja te samadata, aMkurA te P.P.As. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rarara ) narta je. zrAvakanAM bAra vate, nhAnuM vRkSa eTale sAdhupaNuM, moTuM jhADa te kSAyika cAritra, puSpa te utkRSTa devalokanI prApti ane phaLa te mukti samajavI. 50-54. tApe'ratiprade'rkasya zAnte'tha bhavikA janAH / tapa viviSamatanuM zodhana di tAH param | SSa dukha upajAvanAre sUryane tApa zAMta , tyAre bhavya jAta jAtanI tapasyA karavA lAgyA, kAraNa ke, tapasyA je che te jIvane ghaNuM zuddhi ApanArI che. papa. zItena tApazAntirhi viditA bhuvne'khile| tapastApAtkarmatApo-cchedazcitrakaraH param // 56 // ThaMDI cIja tApane maTADe che, e vAta te jagatamAM prasiddha che, paNa tapasthArUpa tApathI bhavyajIvonA karmarUpI tApane uccheda thaI gaye, e vAta ghaNI navAI jevI lAge che56. vRtte paryuSaNAparva-NyabhUttatrotsavo mahAn / utsAhazaktiryatrAsti tatrAnAratamutsavaH // 57 / / pajusaNaparva vItI gayA pachI tyAM meTA utsava thaze. jyAM umaMga ghaNe haiya, tyAM hamezAM utsava thAya temAM zI navAI ? 57. vikramAdibhaveyaGka-bhUmite vatsare shubhe| caturmAsyaSTamI teSAM pure yodhapure'bhavat // 58 // - saMvat ogaNIse ADatrIza.-(1938) mAM mahamunijInuM AThamuM comAsuM jodhapuramAM thayuM. 58. medaHpATAdidezeSu viharanto yathAgamam / zirohInagaraM prApuH saMyatA mohnrssyH|| 59 // 2. pachI mevADa vigere dezamAM siddhAMtanI AjJA pramANe vihAra karatA mohana munijI zihImAM AvyA. 59. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga cho. (123) nandAminandabhUmAne vatsare vaikrame'tha te| navamIM vidadhustatra caturmAsI yathAsukham // 60 // . . saMvat ogaNIse ogaNacALIza-1939) mAM mehanamunijIe sukhathI ziDImA narabhu yobhAsu . 10. tato'vasaramAsAdya vijhurmunisttmaaH| prAyaH santo nAvasaraM viphalIkurvate kila // 61 // pachI avasara Ave tyAre mahAmunijIe zirehIthI vihAra karyo. barAbara che, ghaNuM karIne sArA puruSo AvelA avasarane phegaTa javA detA nathI. 61. viharantaH saMyatAste-jjayamerupuraM yayuH / tatazca nagare nUna-nagarAkhyetivizrute // 12 // te munirAja vihAra karatA prathama ajamera gayA, ane tyAMthI ghaNuM jAtuN mevA navA zaDerabhAM mAvyA. 12. . .. zubhainimittaiH kthit-shubhaaytirnaakulH| tatraikaH zrAvako'bhyAgA-jjyeSTho nAmnA guNairapi // 3 // pachI te ThekANe jeThAnAmano eka guNI tathA dRDhacittavALo zrAvaka mehanamunijInI pAse Ave, tevakhate sArA zakuna thavAthI ene AvavAne pariNAma sAre nIkaLaze, evo vicAra temanA manamAM AvyuM. 63. AsannodayamaikSyAsya cAritraM mohnrssyH| pratibodhArthamityeva-mUcuH smykovidaaH||64|| enA cAritrane udaya najIka AveluM che ema vicArIne samayanA jANa evA mahAmunijIe tene pratibodha pamADavA vAste upadeza karyo. te A rIta:-64. jyeSTha tvamiha saMsAre jyeSThaM dharma samAzraya / nahi tena vinA kiMci-tsAraM jagati vidyate // 65 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) mohanacarite SaSThaH srgH| are jeThA ! tuM A saMsAramAM kevalibhASita utkRSTa gharmane Azraya kara. kAraNa ke, te dharmavagara A jagatamAM bIjuM kaMI sAra nathI. 65. rasamikSoH samAdAya kUrcakastyajyate yathA / dehAddharma tathAdAyA-sAramenaM samutsRjet // 66 // zelaDImAMthI rasa cUsI laIne kUcA jema nAMkhI de che, tema A manuSyabhavamAMthI sArabhUta dharma grahaNa karIne asAra dehano tyAga karavo. 66. zAtAzAtaM karmaphalaM jIvo vedayate hi yat / . tatrAlpaM prAyazaH zAtaM tadapIha na zAzvatam // 67 // zAtA ane azAtA evA be prakAranAM karmanA phaLa jIva je vede che, temAM ghaNuM karIne zAtA vedanIya ochuM ja hoya che, ane te paNa zAsthata rahevAnuM nathI. 67. udarko dAruNo'tyantaM viSayANAmavekSate / tathApi mUrchayA tatraM sukhaM jIvo'bhimanyate // 68 // rUpa, rasa vigere viSyane ghaNe dAruNa pariNAma pratyakSa dekhAya che, tene paNa anAdikALanI mUchathI jIva temAMja sukha mAnI rahyA che. 68. - tamAruM dilhI suvImA vivettA, .. cAritragatipadyuta sanma taya karAyaNe che ? kharuM jotAM viSayamAM sukha nathI, te te sukhane AbhAsa mAtra che, vAsta vivekathI viSayasukhane parityAga karIne je cAritrana aMgIkAra kare, tene mane Syabhava A jagatamAM vakhANavAlAyaka che. 69. vive vinavAnAM yuddhamAM mana mAM tadvalAdeva nikhilA doSA nazyanti tdythaa||7|| A manuSyabhavamAM jIvane viveka maLavo bahu muzkela che. kadAca maLe to tenA prabhAvathI tamAma doSono nAza thAya che. e vAta purohitapatranI kathA u5rathI jANuM levI. te A rIte -- 70. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga cho.' ( 12 ) astyAsminneva bharate zrIpuraM zrIvirAjitam / zrISeNo nAma tatrAsI-nmatimAnItimAnnupaH // 71 // .. A bharatakSetramAM lakSmInA nivAsathI zobhituM zrIpuranAmA nagara che. tyAM nItivALo tathA buddhimAna "zrISeNa" nAme rAjA rAja karato hato. 71. purohitastasya soma-zarmA vaMzakramAgataH / rAjaprasAdAdabhava-tpAtraM niHzeSazarmaNAm // 72 // te rAjAne kuLaparaMparAthI cAlato Avela "somadatta " nAme prahita rAjAnI ghaNI maherabAnIthI sarve jAtanAM sukha bhogavato hato. 72. .. paraM putramukhaM naasaa-vpshydaivdosstH| vArdhakyamAsannamabhU-nyakkArANAM yadAlayaH // 73 // paNa karmanA deSathI te purohitane putra thaye nahIM, ane dhikkAranuM to jANe sthAna ja heyanI zuM? evI tenI vRddhAvasthA paNa najIka AvI. 73. ekadA taM nRpaH proce tveymnptytaa| yathA mA bAdhate na tvAM tathAtra kimu kAraNam // 74 // ' eka vakhata rAjAe puhitane kahyuM ke- "tane putra nahIM hovAthI jeTaluM mane dukha thAya che, teTaluM tane thatuM nathI, tenuM zuM kAraNa? 74. niyUMDho'bhUdiyatkAla-mAvayoranvayakramaH / ataH paraM ko bhavitA matsutasya purohitH||75 // . . tAre ane mAre kulane saMbaMdha AjasudhI barAbara cAlato Ave che. AthI * uparAMta mArA putrane purohita koNa thaze vArU ? 75. kulIno yadyasau naiva lbhyetaadRssttdosstH| ko nAma tatra vizvAsa eSA cintA kathaM na te||76 // kadAcita devanA doSathI te navo purohita kulIna nahIM maLaze, te tenA upara vizvAsa te zAna rakhAya ? e vAtanI tArA manamAM kema kaMi ciMtA thatI nathI. " 76. " . . . . . " P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) mohanacarite SaSThaH srgH| somo'vadacintayAtra kiM daivAyattavastuni / bhunakti svakRtaM jIvo nAdattamupatiSThate // 77 // ' evuM rAjAnuM vacana sAMbhaLIne temaNe kahyuM ke " he rAjan ! je vAta ApaNA hAthamAM nathI, te kevaLa nazIbanA ja hAthamAM rahelI che, tenI ciMtA karavAthI zuM thavAnuM? jIva pitAnuM kareluM sAruM athavA narasuM karma bhegave che. je vastu jIve pUrvabhavamAM upArjelI na hoya, te AbhavamAM tene kyAMthI maLe ? 77. lAbhAre guNAdhAne naiSe vacanIyatA | punaH aai pusA nAma vagaeNtA te 78 | sArA guNa saMpAdana karavAnuM ApaNuM hAthamAM chatAM jIva je guNavagarane rahe, te te moTI zaramanI vAta che ! paNa je vAta nazIbane hAthe rahI te na maLe te tene jIvane mAthe zuM deSa ?" 78. ' nAvoradupayogasti jaiva na mavedag vidhAya sAhasaM devI-mArAdhaya kulAgatAm // 79 // rAjAe kahyuM ke, "semadatta ! jethI nazIba anukULa thAya evo eka una . vAya che. te eja ke, tuM sAhasa karIne ApaNI kuladevInI ArAdhanA kara. 79. dharmAya pUjyate vIta-rAgo'nye vighnshaantye| .. te tAM yadi na kurvIraM-statpUjA kiMphalA vada // 80 // vItarAga bhagavAnanI pUjA dharmanI prApti thavA mATe karAya che, ane bIjA devatAonI pUjA karavAnuM prajana te AveluM vigha maTADavuM eja che. jo bIjA devatAo ApaNuM kAma na kare te tenI pUjA karavAmAM zuM phaLa te* kahe?" 80. evaM rAjJeritaH somo devIbhavanamAgamat / . darbhasaMstArake tasyAH puraH sa samupAvizat // 81 // ema rAjAe kahyuM, tyAre somadatta kuladevInA maMdiramAM Ave, ane hAI I zuddha thaIne devI AgaLa darbhane saMthAra karI te upara beTho. 810 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga cha. (127) * * putradAnAbhivacanaM yadA devi pradAsyasi / . tadA bhoktAsmyahaM no ce-netyabhigrahamagrahIt // 82 // ane teNe evo abhigraha lIdhe ke " he devI! tuM jyAre mane putra ApavAnuM kabUla karIza tyAreja huM annagrahaNa karIza, nahIM to nahIM." 82. tRtIye'hani sA devI kSubdhA somasya saMtatim / apazyantyAgatya siddha-yakSamevamavocata // 83 // tethI trIje divase devI bha pAmI, ane "semadattanA nazIbamAM saMtAna nathI, " sama nene siddhanAmA yakSanI pAse yAvIna yAdI :- 83. kaSTaM bho vartate kurve kimadya yadayaM dvijH| putraM mAM yAcate'dRSTe so'sya naivopalabhyate // 84 // "he yakSa! mane Aja ghaNuM dukha thAya che, zuM karuM? e brAhmaNa mArI pAse putra bhAge cha, 55 te yenA nazImamA misa tA nathI. " 84. zrutvaitadUce yakSo'sau mugdhe sukaramuttaram / taM brUhi vipraM yadaho tava putro'sti kiNtvsau|| 85 // pAradAryarato dyUta-kArazcaurazca nizcitam / doSANAmaparANAM ca nidhAnaM sa bhaviSyati // 86 // yugmam / .. ye havItuM kyana sAmaNIne yo ghu, "lANI ! yenI uttara shjamAM apAya ema che. te brAhmaNane tuM evI rIte kahe ke, "tArA nazIbamAM putra che, paNa te parastrIne vyasanI, jugArI, cAra ane evA ja bIjA dezane bhaMDAra hAyanI zuM? evo nIpajaze, emAM koI jAtano saMdeha nathI." 85-86. ekaikamapyanarthAya pAradAryAdi sevitam / yasmiMstrayamidaM tena kiM putreNa kariSyati // 87 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) mohanacarite SaSThaH srgH| e uttara daIza eTale tArI phikara maTI gaI. kAraNa ke, upara kahelA demAno ekaeka deSa paNa ghaNA anarthanuM mULa che. ema hoya to badhA doSa jenI aMdara rahelA che, e putra mAgIne te zuM karavAno 87. prahRSTA sAgamadyakSa-proktamUce purodhasam / so'pi gatvA nRpAbhyaNa devIvacanamabravIt // 88 // pachI harSa pAmelI devIe yakSanA kahyA pramANe purohitane uttara Ape. tyAre purAhate paNa rAjAnI pAse jaine devInA kahyA mujaba jA kahyuM. 88. ... vimRzya nRpatiH proce kA hAniH soma yAcyatAm / yadIdRzo'pyastu putraH kiM tu devi vivekavAn // 89 // parahitanuM vacana sAMbhaLIne rAjAe ghaNe vicAra karyo, ane kahyuM ke, "he semadatta ! devI kahe che te putra mAgavAmAM tAre zI hAnI che ?" vAste tuM devIne evI rIte kahe ke; "tuM kahe che te durvyasanI putra bhale rahe; paraMtu te vivekI hai joIe, eTaluM ja huM tArI pAse mAgI laUM chuM." 89. AdAya zikSA tAM gatvA dvijo devImayAcata / pratipanna tayAtatoDasau svagRhaMmataH 20 || pachI brAhmaNe devI pAse jaIne rAjAnI zIkhAmaNapramANe putra mAge, tyAre devIe paNa brAhmaNanuM vacana kabUla karyuM. tyArabAda te brAhmaNa pitAne ghera gaye. 90. atha tasyAsti gaNikA kAcidizrambhabhAjanam / - tAvantyahAni sApyasthA-dbhasvApA tyaktabhojanA // 91 // - have te brAhmaNanI ghaNuM vahAlI ane bharosAdAra evI eka gaNikA hatI. te paNa je divasathI semadatta abhigraha lIdhe te divasane AraMbhIne khAvApIvAnuM tathA bIjA badhA paribhoga choDI daIne bhayapara sUtI hatI. 91. cecyA nivedya sapadi tatsvarUpaM balAdapi / tagRhe'nAyi tatrAsau snAtabhukto'vasannizAm // 92 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga che. semadatta raste jato hato, eTalAmAM gaNikAnI dAsI utAvaLathI AvI, che ane tenI badhI vAta kahIne jabaradastIthI somadattane tene ghera laI gaI. pachI nhAI dhoI tathA khAnapAna karI eka rAtrI te tyAM rahyo. . . . . . : pratikRdamAcha-dhyAvevamalI kriSada dhigmAM jAyAM sukulajA-mupekSyAtra sthitaM zaTham // 93 // savAre semadatte potAne ghera jatAM manamAM evo vicAra karyo ke, re mArAjevA durAcaraNIne dhikkAra ho ? kAraNa ke, sArA kuLamAM upajelI evI pitAnI strIne cheDI daI huM A gaNikAnA gharamAM rahyo. 93. : - - - labdhvA prasAdaM devyA y-dtraivaavsmunmnaaH| . kukSetrajastatputro me bhAvI nUnaM na cAnyathA // 94 // devInuM varadAna pAmatAM vArane ja huM utsukatAthI A gaNikAneviSe rata thaye, tethI nakkI A nIca kSetra-(strI-Ine viSe mArAthI putra thaze, emAM phera nathI. 94. antarviSIdantamimaM nRpaH prAha purodhasam / ..... harSasthAne kimevaM bhoH zucAkrAnto'si tadvada // 95 // upara kahyA pramANe manamAM kheda pAmato somadatta rAjA pAse gayo. tyAre rAjAe tene kahyuM ke -"somadatta! harSa mAnavAne badale tuM AvaDe kheda zAmATe kare che? 85. kiM vipralabdho devyA vA mantuM kNcitsmaacrH| tato yathAyathaM sarva-mArakhyadbhapaM purohitaH // 96 // : zu tane devIe Tho ? athavA tArAthI tene kaMI aparAdha thayo ? te mane kahe, pachI yathArtha vAta hatI, te somadatte rAjAne kahI. 96. . rAjJoce mA kRthAH kheda-metAhArI kule ytH|..... bhavanti devatAdiSTA-stAdRzAstava kA kSatiH // 97 // . . . rAjAe kahyuM, "he. semadatta ! kheda karIza mA. devatAnA varadAnathI maLelA patra AvA nI kuLamAMja upaje che. temAM tArI zI hAnI che." 97. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) niti sarjA paraM tAvadasau naiva prakAzyo ytntstvyaa| - viveva raviravine yavidoSatamadira | 18 | paNa jyAM sudhI doSarUpI aMdhakArane dUra karanAra vivekarUpI sUryane udaya the nathI, tyAM sudhI ene ghaNI khuzIArIthI sAcavI rAkhI pragaTa na kara. 98. rAjAdezasudhAM pItvA somaH svagRhamAgamat / ... - kacchamAM to pitA rAkSAdito muzama / 12 .amRta jevuM madhura rAjAnuM vacana sAMbhaLIne somadatta pitAne ghera AvyuM, ane te garbhavatI strIne chAnI rAkhIne ghaNuM sAvacetIthI rakSaNa karavA lAge. 99. samaye'sUta sA sUnuM tato rAjAnuzAsanAt / nibhRtaM kRtasaMskAraH somenAsau vyavardhata // 100 // samaya Avyo tyAre te strIe putra ja pachI. rAjAnA hukamathI tene jAtakarma vigere saMskAra keAI na jANe tema karIne somadatta tenuM piSaNa karavA lAge. 100. tato'dhyayanayogyaM taM vijJAyAsau vickssnnH| camevALApati-mAreme vanasutama II 0 I. . kAlAMtare te putra bhaNavAgaNavA lAyaka thaye, tyAre ghaNe huzIAra e semadattaja pite tene bhaNAvavA lAgyuM101. surnggaantsthitsyaasyo-pridruphlkaasnH| chAtrANAM purataH zAstraM bahiradhyApayatyasau // 102 // .... - te putrane bhoMyarAnI aMdara rAkhIne upara nAkhelA pATiyA upara semadata pite besIne bAhara sAmA beThelA ghaNuM ziSyane zAstra bhaNAvato hate. 102 sUtraM bavA nijAGguSThe tadagraM sUnave ddau| .. saMdehe'dazcAlanIyamiti saMketapUrvakam // 103 // .. , ane pitAnA aMguThAe deraDI bAMdhIne tene cheDo samadare putranA hAthamAM A, ane kahyuM ke, "tane kAMI zaMkA upaje tyAre derI halAvaje."--103, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga cho. prajJAzAlI sUnurasau jAnAti stokato bahu / / prastAvAtprathitaM padya-metadAgamadanyadA // 104 // - ghaNe buddhizALI te putra DuM kahevAmAM ghaNuM samajato hato. eka vakhate kAI prasaMgathI AgaLa lakhele zloka graMthamAM AvyuM. 104. : : dAnaM bhogazca nAzazca vittasyedaM gatitrayam / na dattaM nApi bhuktaM ta-tRtIyAM gatimApnuyAt // 105 // .. tene artha A rIte -"dAna, bhoga ane nAza e traNa prakAranI dravyanI gati che. je te dravya supAtrane Ape nahIM, athavA pote paNa bhoge nahIM, te te trIjI gati (nAza) pAme che." 105. vyAkhyAM zrutvAsya kurute sutaH saMdehasUcanam / somadatto'vabodhArthaM punarvyAkhyAti pUrvavat // 106 // A kane artha sAMbhaLatAMja te putra saMzaya jaNAvavA mATe deraDI halAve, ane somadatta paNa tene baMdha thavAvAte ekavAra kahyuM hatuM, te pramANe pharIthI lekanuM vyAkhyAna kare 106. .: vyAkhyAte distrirapyeSa sUtraM cAlayate punH| somadattastadA roSA-tsarvAJchAtrAnvyasarjayat / / 107 // e rIte be traNavAra lokanI vyAkhyA karI te paNa te putre pharIthI saMzayanI sUcanA karI. tyAre samadatta khIjavAIne badhA ziSyone vidAya karyo. 107. - vadiSya tana-mevaM sa vinaneDavA . re mRta sAgara tatva mannati nepA 208 ane te putrane bAhara kADhIne ekAMtamAM kahyuM ke - mUDha! tuM A sAgara tarIne gAyanA pagalA jeTalA pANImAM kema DubI jAya che ? 108. gahanAnyapi zAstrANi lIlayA gAhate sma yaa| uttAnArthe vacasyasmin sA mUDhA tvanmatiH katham // 109 / / je tArI buddhi moTA gahana zAstramAM paNa vagara mahenate praveza pAmI, te buddhi, bALaka paNa samajI zake evA A lekamAM kema muMjhAI ?"109. . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak. Trust
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22). vana ig : - suto'vadadaho tAta yadvittasya gatitrayam / . .... vyAyAta matA tanna pratibhAva mama || 120 | . . pachI putre kahyuM ke, "he tAta! dravyanI je traNa gati tame hamaNAM kahI te mane ThIka lAgatI nathI. 110. (tha)-jAyA zata8Nya prAkhyo narIyA .. tirthava vistha rAnamanyA vipattayaH ? . . .' - kAraNa ke, seMkaDo kaSTa veThIne kamAveluM ane prANathI paNa vadhAre vahAluM evA dravyanI dAna karavuM, eja sArI gati che, ane bIjI (bhegavavuM vigere) te gatine badale vipatti (durgati ) kahevAya ! 111. sarvottamaM tatpAtre syA-ddayAkhyaM punarardite / vanI thazarya vadhupu premavardhanam | 222/ chete dAna sAdhu, sAdhvI vigere supAtrane ApyuM hoya to sarvottama dAna tathA rogAdikathI pIDA pAmatA dInajanane ApeluM anukaMpAdAna kahevAya che. temaja vAcakane dAna ApyuM hoya to tethI kIrti vadhe che, ane jJAtivA tathA sagAvahAlA vigere lekone dAna ApavAthI mahemAMhe rahele prema dRDha thAya che. 112.", - vinAzAya mRtA vairanIza vairi . * vimaviyena sAnaM na pa niH I ?? . ' bhUta, pizAca vigerene ApelA dAnathI vighane ane vairIne ApelA dAnathI varano nAza thAya che. e rIte vivethI dIdheluM dAna kaI ThekANe paNa niSphaLa jatuM nathI. 113. bhoge tu kSaNikaM saukhya-maihikaM kevalaM bhavet / ............ ihAmutra vinAzAya nAzastasyeti nizcitam // 114 // ane dAna na ApatAM kevaLa dravya bhagave to tethI mAtra ihalekanuM kSaNika viSasasukha maLe che, ane dAna athavA bhoga na karavAthI pitAnI meLe thayela dravyane nAza te A lokamAM tathAM parakamAM nAzaja samaje." 114. : : : : : ane kAna athavA bhagavA ." 114 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinayaritra sa . (133 / AkarNya tanayasyetthaM vivekavizadaM vcH| purohitaH prahRSTAtmA gatvA rAjJe nyavedayat // 115 // evuM putranuM vivekathI zuddha thayeluM vacana sAMbhaLIne purohitane ghaNe AnaMda __thayo, pachI to A pAta zanane dhane 4. 115.. . , .......... " rAjAha sAdhu sAdhveSa vivekArkaH smdgtH| ........ AvayorduHkhatamasAM jAlaM drAgapanotsyati // 116 // te sAMbhaLI rAjAe kahyuM - ghaNuM sAruM, e tArA putranA cittamAM udaya pAmele vivekArUpI sUrya ApaNA dukharUpI aMdhakAranA jALane turata teDI nAMpshe. 116. tadAropya gajendraM taM tvarayA tvamihAnaya / tathA nAmAsya sumati-rityastu svaguNArjitam // 117 // vAste tuM ene gajeMdra (meTA hAthI-)upara besADIne ahIM lAva, temaja pitAnA guNathI meLaveluM enuM "sumati" evuM nAma paNa AjathI jagatamAM prasiddha thAsA." 117. .::: evamAdizya nRpatiH preSayAmAsa hastinam / somo'pi sadanaM gatvA bandhuvargamamelayat // 118 // evo hukama karIne rAjAe parivAra sahita pitAno hAthI mokalyo. semaitte 55 dhane pAtAnA jJAtimA virene ye 4 // OM....1.18......... tataH zRGgAraruciraM kRtasvastyayanaM sutam / ............. / gajArUDhaM mahAsau ninye nRpatimandiram // 119 // pachI maMgaLasnAna, devapUjA vigere karAvIne sAro zaNagAra paherAvyAthI suMdara dekhAtA evA te putrane hAthI para besADI ane ghaNI baddhithI rAjamaMdiramAM somadatta lAvyA. 118 . rAjA saMmukhamAgatya vidhAyocitamAdaram / paurohitye pade cainaM nyyojydtucchdhiiH|| 120 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 224) ja tucchabuddhine nathI; evA rAjAe sAmA AvIne te putrane ucita A dara karyo, ane parahita pada upara tenI sthApanA karI. 120. rAjakAryapaTuH so'tha vivekodynirmlH| vidyAnAM paardRshvaabhuu-krmaanRptisNmtH|| 121 // vivekanA udayathI jemAM doSa rahyo nathI, e te sumati rAjakArya karavAmAM ghaNe dakSa (DAhyo) ane badhI vidyAomAM nipuNa hevAthI AgaLa jatAM rAjAne ghaNe mAnIte the. 121. vivekamanyadA tasya parIkSitumanA nRpH| apRcchadatsa bhoH kasmA-jIvAnAM vividhA sthitiH // 122 // ekavakhate sumatinA vivekanI parIkSA karavAnuM manamAM AvavAthI rAjAe tene prazna karyo. "he sumati! jagamAM chanI vicitra sthiti kyAMthI thaI ?" 122. provAca sumatiM devaM jAnAno'pi bhvaanidm|| pRcchatyatra prasAdo hi hetustatkiMciducyate // 123 // te upara sumatie kahyuM ke, "he rAjana ! tuM e badhI vAta jANatA chatAM paNa mane pUche che, tenuM kAraNa, tArI mArA upara meherabAnI eja che. vAste kaMI thoDuM kahuM chuM. 123. . karmaNAmeva vaicitryA-jIvA vaicitryamAgaman / bhUmikocitaveSANAM nAnAtvAdbharatA yathA // 124 // jema naTa (nATakamAM jUdA jUdA veSane dhAraNa karanAra) leke jene veSa levI hoya tenA anusArathI citravicitra rUpa svIkAre che, tema karmanI vicitratAthI - paNa bhinna bhinna svarUpa pAmyA che." 124. ____ ityAdivacanaistasya rAjA prItamanA bhRzam / cakre'skhaladgatiM zIghra-menamantaHpurAdiSu / / 125 // .... sumatinA upara kahelA tathA bIjA paNa vizvAsu vacanathI rAjAe saMtuSTa thaIne che aMtaHpura vigere guptasthAnamAM paNa javAne sumatine manA karavI nahIM. " ema prasiddha karyuM. 125. . . . . . . . P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga che. (ra) devatAdiSTadoSeNa clcitto'ymekdaa| vijane bhUpaterhAra-mAlokyApajahAra ca // 126 // : devatAe madattane kahyuM hatuM ke, tAre putra vyasanI nIkaLaze, " tethI sumatinuM citta eka vakhate caMcaLa thayuM, tene lIdhe teNe ekAMtamAM rAjAne motIne hAra jaIne te upADI lIdho. 126. yAvatsazaGkaH saMgopya taM drutaM taralekSaNaH / niryAti tAvatsahasA vivekaH prakaTo'bhavat // 127 // . pachI te hAra saMtADI daIne zaMkAthI Amatema joto chato sumati jeTalI vAramAM bAhara paDe che, eTalAmAM ekadama tenA manamAM viveka pragaTa thaye. 127 dadhyau ca dhigaho rAjye nikhile karavartini / mayA vinimaNe mohArdita karma sulema 28 | ' tethI teNe vicAryuM ke -mane dhikkAra che! kAraNa ke, A badhuM rAjya mArA hAthamAM chatAM jagatamAM jethI niMdA thAya tathA dukha upaje evuM karma me kahyuM. 128. adattAdAnasadRzaM pRthivyAM nAsti bhISaNam / rAjapUjyo'pi yenAdya raGkAdapi bibhemyaham // 129 // -corI jevuM bhaya upajAvanAruM vyasana jagatamAM bIjuM nahIM ja haze! kAraNa ke rAjA paNa jenI pUjA kare che, evo huM corInA dUSaNane lIdhe Aja raMkathI paNa DaruM chuM, " 129. . . itIvAntAharatA vivekenoprodhitH| hAraM ca steyavRttiM ca muktvaagaatsumtirbhiH|| 130 // e rIte aMdara badhaja karato hoyanI zuM! evA viveke re, tethI su mati motInA hAranI jeDe corI karavAnI icchAne paNa tyAMja mUkIne tarataja bAhara nIkaLe. 130. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) narta: 1 athAnyadAyaM lAvaNya-nirjitAnaGga AtmavAn / rAjJIbhiH saspRhaM dRSTaH kAmabANavazaM yayau // 131 // pachI vivekI e sumati pitAnA saudaryathI kAmadevane paNa jIte evo hevAthI ekavakhate aMtaHpuramAMnI rANuoe tene kAmadRSTithI che, ane tethI te kAmavAsanAne adhIna thaI gaye. 131. ' . . . kumatIbhUya sumati-gantuM tatrodyato'bhavat / / yAvattAvadarautsIttaM viveko bandhusodaraH // 132 // kAmAtura thayela sumati kumati jevo thaIne aMtapura tarapha javA mATe taiyAra the, eTalAmAM sagAbhAI jevA viveke tene reko. 132. socintayaca yadaho mhaamohvijRmbhitm| vicakre bhogasausthye'pi yadrASvidharma mnH|| 133 // tethI sumatie vicAra karyo ke -"mehane kevo vicitra pariNAma che. kAraNa ke, mArAthI bhagavAya teTaluM strIsukha mane maLe che te paNa mAruM mana mA jevI rANuM upara vikArane pAmyuM. 133. . . . zirazchedo'tra narako-'mutra syaatpaardaarytH| ..... akIrtizca yathAhalyA-saMgataH svaHpaterapi // 134 / parastrI bhegavanAranuM A lokamAM rAjA mAthuM kApI nAMkhe che, ane paralokamAM te narake paDe che. temaja, jema ahalyAnA saMgathI svarganA mAlIka evA iMdranI paNa durdazA thaI, tema game tevo me. mANasa hoya te paNa tene apayaza parastrIne saMga karavAthI phelAyA vagara rahetA ja nathI. 134. - sa hi dhanyatamo loke yaH sadA dUrato vaset / ... ... bhujaGgIbhya ivaitAbhyaH kuTilAbhyaH paritrasan / / 135 // che. je puruSa nAgaNI jevI kaTila ane jhaherI svabhAvanI evI strI jAtathI hamezA karIne dUra rahe che, tene jagatamAM dhanya che." 13pa. tynt. r nh nh dn ty P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAhanayaritra sarga hai|... ( 137 ) evamAlocya sumati-stato raajprigrhe| nirvikAramanAH so'bhuu-tprnaariishodrH|| 136 // evo vicAra karIne rANI upara thayele manane vikAra tarata kADhI nAMkhI subhati 52zrIna pAtAnI sI yena bhAi bhAnakA sAyA. 136. kautukenekadA so'gA-sabhikAnAM nivezane / tatrAhato na kenApi pratyutAyaM tiraskRtaH // 137 // eka vakhate jevAnA kautukathI te, jugArI leko ramatA hatA tyAM gaye; paraMtu te ThekANe koIe paNa teno Adara karyo nahIM. eTaluM ja nahIM, paNa tene te koe ghaNo tiraskAra karyo. 137. gAlipradAnaM kalahaM chedanaM tADanaM tathA / - kurvANAMstAnsamAlokya sa tu gADhaM vyarajyata / / 138 // | mahAmahe gALo daI jhaghaDo karI mArapITa karanArA te lekone joIne sumatinA manamAM ghaNeja vairAgya upaje. 138. vivekAnmAnase caivaM vyabhAvayadasau kRtii| dyUtaM hi dhuri sarveSAM vyasanAnAmadhiSThitam // 139 // vivekathI te catura sumatie manamAM citavyuM ke -"dhUta ( jugAra ) e sarva vyasana karatAM moTuM che, emAM koI jAtano saMdeha nathI. 139. yadA kimucyate'nena yudhisstthirnlaadyH| viDambitAstadviduSA nAtra stheyamapi kSaNam // 140 / / athavA emAM zuM vadhAre kahevAnuM ? e dhUtathI yudhiSThira, naLa vigere maTA rAjAo paNa durdazA pAmyA mATe DAhyA mANase kSaNamAtra paNa ahIM ubhuM rahevuM nahI." 140. suhRdeva vivekena dyUtAdevaM nivAritaH / sumatirvyasanatyAgA-drAkSo'bhUdativallabhaH // 141 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ) mohanacarite SaSThaH sargaH / - mitra jevA viveke erIte sumatine dhRtathI vAryo, tyAre vyasanane tyAgI hevAthI te rAjAne ghaNe vahAla thaye. 141. vizvAso naiva kutrApi rAjJA kArya iti zrutam / tatkathaM tava devAsti vizvAso'yaM mayIdRzaH // 142 // eka vakhate sumatie rAjAne pUchayuM ke "he rAjana ! rAjanItimAM kahyuM che ke, rAjAe kaI paNa mANasa upara vizvAsa rAkhe nahIM, ema chatAM tuM mArA upara eTale vizvAsa kema rAkhe che ?" 142. evaM sumatinA pRSTo-'nyadA provAca bhuuptiH| sumate vrlbdhstv-msmdNshpurodhsH||143|| tadIdRzaH kathaM vatsa vizvAsastvayi nocitH| purodhA vizvAsapAtraM varalabdho vishesstH||144 // tyAre rAjAe kahyuM -bahe vatsa! amArA vaMzaparaMparAthI thatA AvelA purohitane devatAnuM varadAna maLavAthI te prApta thaye che vAte tArA upara vizvAsa rAkhavo e ucita nathI ke zuM? prathama purohita je che te vizvAsa rAkhavA lAyaka che, temAM paNa je varadAnathI maLyuM hoya tenA upara to vadhAreja vizvAsa rAkhe cheie." 143-144. 'yadyevaM tarhi kiM guptau bAlye'haM nidadhe'nvaham / vizvastaM naiva banAtI-yevaM sumatinodite // 145 // rAjA prAhodayaM vatsa vivekasya pratIkSitum / vivekArkodaye doSAH samujjhantyeva doSatAm // 146 // tenA upara sumatie kahyuM ke -je ema hatuM to bAlyAvasthAmAM mane bhoMyarAmAM kema chAno rAkhyuM hatuM, kAraNa ke, jenA upara vizvAsa hoya te mANasane koI pratibaMdhamAM rAkhatuM nathI. " evuM sumatinuM vacana sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke-"he vatsa ! tArA manamAM viveka pragaTa thatAM sudhI tene pratibaMdhamAM rAkhyA hato," kAraNa ke, vivekarUpI sUryane udaya thAya tyAre paNa potAnuM deSapaNe cheDI daIne sarNa thAya che. 14pa-146. . . . . . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tene ja ane te jatA nathaH jija mohanacaritra sarga cho. kulAdapi varaM zIlaM varaM dAridyamAmayAt / . rAjyAdapi varaM vidyA tapaso'pi varaM kSamA // 147 // kahyuM che ke - "zILa vagara sAruM kuLa hoya te karatAM kula vagara sArUM zILa hoya te vakhaNAya che. dravya ghaNuM chatAM zarIra roga hoya te karatAM nirdhana hoya tepaNa nigI heya teja vakhaNAya che. vidyAvagara ekaluM rAjya hoya te karatAM rAjayavagaranI ekalI vidyA hoya teja vakhaNAya che. tapasyA ghaNI hoya paNa kSamA na hoya tenA karatAM tapasyA vagaranI ekalI kSamAja vakhaNAya che. 147. yasmAtkasmAtprasUto'pi guNavAnpUjyate nrH| suvaMzo'pi dhanurdaNDo nirguNaH kiM kariSyati // 148 // temaja game te jAtamAM upaje hoya, to paNa je guNI puruSa hoya tene jagatamAM Adara satkAra thAya che. nahIM to jema sArA vaMza--(vAMsaDA-)thI thayele dhanuSyane daMDa (daMDa) nirguNI (derIvagarane) hoya to tene jema koI pUchatuM nathI, tema sArA kuLamAM pedA thayela hoya paNa nirguNa evA puruSane koNa pUche?" 148. ityetadvacanaM zlAghA-garbhitaM nRpatermukhAt / zrutvA sa sumatistasthau vinayAvanato bhRzam // 149 // evuM rAjAnA mukhamAMthI nIkaLeluM pitAnuM prazaMsApa vacana sAMbhaLIne sumati vinayathI nIcuM moTuM ghAlIne ubho rahyo. 149. sadvivekavazAdevaM dhvastadoSaH satAM mataH / sumatiH sugati prApa saddharmArAdhanAkramAt // 150 // e rIte sArA vivekanA AzrayathI sumati sapuruSone mAnya the, ane tenA tamAma doSa nAza pAmyA. pachI saddharmanI ArAdhanA karIne te anukrame sArI gati pAme. 150, evamanyo'pi yo bhavyo vivekmvlmbte| sadgati samavApnoti sa kramAtsumatiryathA / / 151 // e rIte bIjo je bhavya jIva vivekanuM avalaMbana kare che, te paNa sumatinI peThe anukrame sArI gati pAme che. 151 P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140) mohanacarita SaSThaH srgH| jyeSTha tvamapi vegena vivekAlambanaM kuru| viveko mAnave dehe saMsRtau sa tu durlabhaH // 152 // ja vAte re jeThA ! tuM paNa zIdhra vivekane Azraya kare; kAraNa ke, te viveka manuSyabhavamAM ja prAye upaje che, ane A saMsAramAM manuSyabhava pAma te yo| hursama cha. 152. . . sukhaM paudgalikaM caiva sahajaM ca zrute zrutam / zreyastayoH kiM tadidaM vivekena vinirNaya // 153 // zAstramAM pulika ane svAbhAvika evuM be jAtanuM sukha saMbhaLAya che; te be sukhamAM kayA sukhathI AtmAnuM kalyANa thAya, tene tuM vivekathI nizcaya 12. 153. sukhe paudgalike tuccha-buddhirjIvasya jAyate / vivekasya parA kASThA procyate sA vivekibhiH // 154 // pukilika sukha ghaNuMja tuccha che," evo jIvanA manamAM dRDha nizcaya thAya te vivekanI uttama sthiti samajavI, ema vivekI lake kahe che. 154. tucchabuddhiryadA tasmin jIvasyotpadyate dRDhA / tadAtmaratirevAsau prAyazcAritramaznute / / 155 // ___"purasi su5 tu-7 cha, " mevI dR8 yuddhi jyAre ne pare cha, tyAre te Atmasukha bhagavato thake ghaNuM karIne cAritra pAme che. 155. jyeSTha pramAdamutsRjya tadvivekaM samAzraya / bhave bhave bhuktamuktaM sukhaM paudgalikaM tyaja // 156 // te mATe he jeThA ! tuM paNa pramAda choDI daIne manamAM viveka dhara, ane bhavabhavamAM bheLavIne mUkI dIdhelAM pulika sukhane tuM have Adara karIza nahIM. 1pa6. suzrAvakosi bhavyo'si tapasvyasi sudhIrasi / tattvaM vivekAlambena cAritrI bhava suvrata // 157 // tuM vratadhArI, sAre zrAvaka, bhavya, tapasvI ane sAre buddhimAna che, vAsta hamaNAM viveka rAkhIne cAritrano aMgIkAra kara. 157. ... .. . . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga cho. ( 141) sadgurUNAM mukhAdetAM jyeSTha AkarNya dezanAm / - gatvA yodhapuraM dIkSAM-mAdAsyAmItyabhAvayat // 158 // sazunA mukhathI evI dezanA sAMbhaLIne jeThAe evo vicAra karyo ke:-"huM jodhapuramAM jaIne dIkSA laIza." 158. tenAtha dIkSAdAnArthaM vijJaptA mohnrssyH| AgacchAmo yodhapura-mityevaM pratipedire // 159 // pachI dIkSA ApavAvAte teNe mehanamunijane vinati karI, tyAre temaNe jodhapura AvavAnuM kabUla karyuM. 159. viyadai dhyaGkabhUmAne vatsare zobhane kSaNe / jyeSThe site ca paJcamyAM jyeSTho dIkSAM samAdade // 160 // saMvata ogaNIse cALIza--(1940) nA jeTha sudI pAMcamane divase sArA * muhUrta upara jeThAe mahinAmunijI pAsethI saMgIpaNAnI dIkSA lIdhI. 160 zrImohanarSayo vAsa-kSepAvasara Agate / jyeSTho'yamadyaprabhRti yazonAmeti te jaguH // 161 // vAsa lepa karavAno avasara Avyo tyAre mohanamunijIe kahyuM ke, " A thI menusabhuni" se nAma thAmA." 161. caturmAsISu navasu yataiyaza upArjitam / yazomunimiSAnmUrtaM tadevAgAdiha dhruvam // 162 // gayA nava comAsAmAM A mehanamunijIe sAdhune AcAra sArI peThe pALIne je yaza meLavyo hato, teja jasamunijInA rUpathI temanI pAse pAcho Ave, yema bhane sArI che. 162. dIkSotsavastadA tatra-tyaiH shraaddhairnuraagibhiH| yathA syAcchAsanazlAghA tathAkAri pramodataH // 163 // te vakhate jodhapuranA rAgI zrAvakoe ghaNuM harSathI dIkSAne utsava e karyo 3, rathI zAsananI unnati tha. 163. P.P.AC..Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 142 ) mohanacarite SaSThaH srgH| yazomaniyatAste'tha vijhrmohnrssyH| kramAdajayamervAkhyaM pattanaM ca samAgaman // 164 // pachI jasamunijane sAthe laIne mohanamunijIe jodhapurathI vihAra karyo, ane anukrame vihAra karatAM te ajameramAM AvyA. 164. vyomAbdhinanda mAne vatsare tatra tenire / dazamI te caturmAsI yazomuniniSevitAH // 165 // jasamunijI jemanI sevAmAM tatpara che, evA mohanamunijI saMvata Aga Nase cALIza-(1940) mAM dazamuM comAsuM karavAvAte ajameramAM rahyA. 165 itthaM tairbhavikaprabodhakuzalaiH zikSA sadA grAhitaH svAcAre nipuNo yshomunirbhuutsNsevnaatsguroH| yo bhavyaM vidadhAti dharmanipuNaM bodhAmRtaM pAyayana yo bhavyazca niSevate gurupadaM dhanyA matAste bhuvi // 136 // iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-viddhanmukuTAlaMkAra-zrI bAlakRSNabhagavaccaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke mohanacarite SaSThAdi-dazamAvadhi-cAturmAsyavarNanaM nAma SaSThaH sargaH // 6 // bhavyajIne badha karavAmAM kuzaLa evA mohana munioe sAdhunI sAmacArI vigerenI zIkhAmaNa jasamunijIne dIdhI tyAre te sadagurunI sevAthI sAdhunI karaNI karavAmAM nipuNa thayA. je satpaSa bhavyajIvane bodharUpI amRta pAIne dhA makaraNamAM nipuNa kare che, temaja je bhavyajIva sadgurunA caraNanI bhAvathI seva are cha, te manne mAne tamA nyA cha. 166. (74 sni| mAsAyo samAta.) P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga sAtama. ( 43 tha saptama saH | - =%5- zambUkagarbhasaMkAza-kAntizcandraprabhaH prbhuH| abhISTAM bhavatAM dadyA-cchArddha darzanagocarAm // 1 // saga sAtamo. chIpanI mAMhenA bhAga jevI sapheda kAMtine dhAraNa karanArA zrIcaMdraprabha bhagavAna tamane ISTa evI darzanabuddhi (.samakita) Apa. 1. atha te'jayamervAkhye pattane mohnrssyH| zrIsaMgha prINayAmAsu-rdezanAsudhayAnvaham // 2 // pachI te mohana munie dararoja dezanArUpI amRta pAIne ajameranA zrIsaMghane tRpta karyo. 2. zrImohanamunIndrANAM yathA punnyodystthaa| .. tatrotsavatapasyAdya-mabhavatpUrvato'dhikam // 3 // - mohanamunijInA puNyane udaya divase divase jema vadhato jAya che, tema te ajameramAM pahelA mAsA karatAM paNa A vakhate vadhAre tapasyA tathA utsava vigere thayAM. 3. caturmAsyAM vyatItAyAM samaye zobhane'tha te / viyogabhIrukAnbhavyA-nbodhayanto viniryayuH // 4 // comAsuM utaryA pachI sArA muhUrta upara mehanamunijI ajamerathI vidAya thayA, tyAre temanA viyegathI dukhI thayelA rAgI zrAvakone temaNe bodha karyo. 4. yazomunistu bhAvena vaiyAvRttyaM samAcaran / vihAraM gurubhiH sArdhaM vitatAna mhaamnaaH|| 5 // bhAvathI gurumahArAjanuM veyAvacca karanArA, mananA moTA samunijIe paNa gurunI joDe vihAra karyo, 5. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 244 ). vonA te sama : dakSiNAste dakSiNasyA-mathAyAtuM prayetire / apUrvApUrvadezeSu vihAro hi satAM mataH // 6 // pachI manamAM udAra tathA sarala evA mohana munijIe dakSiNadizAtarapha vihAra karyo. navA navA dezamAM vihAra karavo te sAdhuone ISTaja che. 6. sAhAyyaM naiva kALeyuH ksycinmunisttmaaH| paraM yadRcchAlabdhaM ta-kuryuna viphalaM hi te // 7 // yazomuneH sAhAyyena munIndrAste vishesstH| vihartumanasastIrtha-yAtrAyai nizcayaM vyadhuH // 8 // | munirAja koInI madadanI IcchA manamAM nathI ja rAkhatA, e vAta kharI che, to paNa enI meLeja madada maLe to te phegaTa javA detA nathI, vAte jasamunijInI madada maLI tyAre vadhAre vihAra karavAnI IcchA thavAthI mehanamunijIe tIrthayAtrA karavAno nizcaya karyo. 7-8. prAkpaJcatIrthI kRtvAgre prasthitAste samAgaman / siddhAcalamasaMkhyAtAH siddhA yatra zivaM yayuH // 9 // prathama paMcatIrthInI yAtrA karIne AgaLa vidAya thayelA mohanamunijI, jayAM asaMkhyAta bhavya che siddha thaIne mukita pAmyA, evA zrIsiddhAcaLa kSetramAM AvyA. 9. . bhavyAnAM puNyasaMghAtaM saMpiNDitamivaikadhA / dRSTvA siddhAcalaM te svaM saphalaM menire bhavam // 10 // bhavya jIvonA puNyane samudAya DuMgaranA AkArathI jANe ekaThaja thaI gayele heyanI zuM ? evA vimaLAcaLane joIne mehanamunijIe pitAne manuSyabhava saphaLa mAnya. 10. girimArohatAM teSAM modo yo'bhUtpade pde| dharvano mavya vijJAnayAtta to ?? || | DuMgaraupara caDhatAM temane pagale pagale je harSa thaye tene bodhibIja pAmela bhavyajIvaja jAnI zake, bIjA koInI paNa jANavAnI zakita nathI. 11. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga sAtame. ( 41 ) puNDarIke puNDarIka-mRSabhaM ca jinarSabham / dRSTaino'nAdinicitaM kathAzeSaM vitenire // 12 // paMDarIka giriupara jInezvaramahArAja zrISabha bhagavAnanAM tathA puMDarIka gaNadharanAM darzana karIne temaNe anAdikALanuM saMcaya kareluM azubha karma kha pAvyuM. 1ra karIne temaNe anAja thISabha bhagavAna rAjAdanIM ca tacchAye rAjamAnaM padadvayam / pradakSiNIkRtya mukte-mArga te dakSiNaM vyadhuH // 13 // rAyaNane tathA tenI chAyAmAM bhAtA evA zrI RSabha bhagavAnanA pagalAne pradakSiNA daIne temaNe potAno muktino mArga sIdhe karyo. 13. vIryaguptiryathA na syA-nna syAcca tdtikrmH| tathA dvitrika pratini-mAvimaravam II & II jema vIrya gopavI rAkhyo tathA tene oLaMgavAne paNa doSa na lAge, tema mehanamunie dararoja vimaLAcaLanI (DuMgaraupara caDhIne bhagavAnanuM darzana karavAnI) be thI traNa sudhI keTalAka divasa yAtrAo karI. 14. yAtrANAM navanavate-rAsItpariNatiDhA / / paraM te samayAbhAvA-dvijahvazcAtrasaMyutAH // 15 // te vakhate mohanamunijIno nAvANuM yAtrA karavAno dRDha nizcaya hato, paNa samaya nahIM hevAthI temaNe jazamunijane joDe laIne tyAMthI vihAra karyo. 15. atha mallijinezaM te bhoyanIgrAmavAsinam / abhivandya purazcelu-yazasA sahitA dvidhA // 16 // saguNathI phelAyale eka yaza, tathA bIje yaza nAmane cele (jazamunijI ) evA be yazathI zobhatA mehanamunijIe bhayaNImAM zrImallinAtha bhagavAna mane vAMdho. 16. masiMddhapura pAnta-bhAjImodanA saMghaH paTTanavAsyeSA-mabhUnmArgapratIkSakaH // 17 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S ! Jun Gun Aaradhak Trust
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) nA isakSamaH | anukrame mahinAmunijI siddhapurapATaNanA prAMtamAM AvyA, tyAre pATaNane rahIza zrIsaMdha temanI vATa joto rahyo. 17. siddharAjAdayo'bhUvana bahavo yatra bhUmipAH / / - ye'sya gurjararASTrasya prttstmbhsNnibhaaH||18|| gurjararASTarUpa moTA mahelanA je dRDharataMbha jevA kahevAya che, evA siddharAja vigere ghaNuM rAjAe te pATaNamAM thaI gayA. 18. kumArapAlo bhUpAlo dhrmonntishaaykH| yatrAbhUdatidAtRtvAt suradruriva jaGgamaH // 19 // dharmanI unnati karavAmAM ghaNuM madada karanAra tathA ghaNe dAtAra hovAthI jANe manuSyarUpI kalpavRkSaja hoyanI zuM ? e kumArapALa nAme rAjA paNa te pATaNamAM tha. 19. kalikAle'pi srvjny-naamdheyvibhuussitaaH| zuSyaddharmadrumArAmo-dede jldsNnibhaaH||20|| mithyAtvadhvAntazamane shaardaarkkropmaaH| hemacandrA jAtyahema-nibhA yatrodayaM yayuH // 21 // yugmam / temaja, e kalikALamAM (pAMcamA ArAmAM) paNa "sarvajJa" evA nAmanI padavIthI zobhanArA, sukAI jatA dharmarUpI bagIcAne vRSTi karanArA vAdaLAnI peThe navapallava karanArA, mithyAtvarUpI aMdhakAra dUra karavAvAste zarakALanA sUryanA kiraNa sarakhA tathA soTacanA sonA jevA hemacaMdra AcAryajIpaNa te pATaNamAM ja udaya pAmyA. 20-21. prabodhitA hemacandra-bahavo yatra mAnavAH / mithyAtvaM dUratastyaktvA jinadharmamazizriyan / / 22 // te hemacaMdrAcAryajIe pratibodha pamADelA ghaNA bhavya mithyAtvane dUra cheDI daine e pATaNamAM ja chanadhamI thayA. ra2. P.P. Ac. Gunatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga cAta. ( 47) purAtanaM pattanaM ya-jainAnAM parikIrtyate / yasmiMzca samavAsArdu-rAcAryA bahavaH purA // 23 // e pATaNanIonuM purAtana zahera kahevAya che, tathA pUrvakALamAM ghaNA AcAryo emAM AvIne nivAsa karatA hatA. 23. lAbhamAlokya te tasmi-naNahillAkhyapattane / saMghena tatratyenAbhi-nanditAH prAvizanmudA // 24 // pATaNanA zrI saMdhe ghaNuM AdaramAna karyuM, tyAre mohana munijIe bhavyajIne lAbha thaze, ema vicArIne AnaMdathI te zaheramAM praveza karyo. 24. rAgiNaH zrAvakA bodha-niSNAtA guravastathA / yoga eSAM bhaveddharma-vRddhistatra kimadbhutam // 25 // zrAvaka ghaNa rAgI tathA sarNapaNe pratibaMdha karavAmAM nipuNa e be vastune jyAMga hoya tyAM dharmanI vRddhi thAya temAM zuM navAI? 25. zrAddhAnAM rAgiNAM dharma-lAbho'stviti vicintya te / teSAmatyuparodhena caturmAsI samAvasan // 26 // rAgI zrAvakone dharmane lAbha thAo" ema vicArIne temanA ghaNA AgrahathI mehanamunijI tyAM comAsuM rahyA. 26. atha svAdhyAyanirato yshomunirbhuuttdaa| vihAraviratau prAyaH svAdhyAyo yatinAM bhavet // 27 // mAsuM nakkI thayuM tyAre jasamunijI bhaNavAgaNavAmAM pitAne vakhata gALavA lAgyA. eka jagyAe nakkI mukAma thavAthI vihAra baMdha rahe che, tyAre ja dhaNuMkarIne sAdhuone bhaNavAgaNavAne avasara maLe che. ra7. dRDhasaMhananatvena tapaH SaSThASTamAdikam / / vividhaM tena muninA cakre karmanikRntanam // 28 // nikAcita karmane paNa toDI nAMkhe evI cha8, aThThama vigere tapasyA saMdhayaNa sAruM hovAthI jasamunijIe te vakhate karI. 18. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ (148 ) mohanacarite saptamaH srgH| prajvalajjvalanaM yo vA-krAmyedabhilaSana sukham / sa evAjJAM sadgurUNAM na manyeta hatAzayaH // 29 // yazomunistu gurvAjJA-tikramaM phaNimastake / pAdanyAsasamaM mene sacchAtrANAmiyaM sthitiH // 30 // sukhanI abhilASAthI baLatA agnine je ullaMghana kare teja naThAro mANasa gurunI AjJA nahIM mAne," e niyama dhyAnamAM rAkhIne jasamunijI gurunI AjJA oLaMgavI, ane sarpanA mAthA upara paga mUke, e be vAte sarakhI mAnavA lAgyA. sArA ziSyanI rIta evI ja hoya che. 29-30. piteva satsutaM dRSTvA sacchAtraM modate guruH|| sutebhyo nirvizeSA hi chAtrAH proktA mhaatmbhiH||31|| jema sadguNa putrane joIne pitA AnaMda pAme che, tema sArA ziSyane jaIne guru paNa AnaMda pAme che. kAraNa ke, mahAtmA leka putrane ane ziSyane sa2pA04 gacha. 31. yazomuneH sadguNatvA-ttathA te modamApnuvan / yathaivaM menire chAtra IdRzo durlabhaH kSitau / / 32 // jasamunijInA sArA guNa joIne mohanamunijI evA khuza thayA ke -" A ziSya tamAM bhagavA hursama cha. " mema temane sAyuM. 32. atha paryuSaNaM parva tathA navapadAvaliH / / sarvaM yathAbhilaSita-mabhUnmohanapuNyataH // 33 // pachI pajusaNa parva, temaja navapadanI elI vigere badhI dharmakriyAo mohanamunijInA puNyathI jenI jevI IcchA hatI te pramANe te pUrI thaI. 33. kazcikimapi bhAvena pratyAkhyAnaM smaadde| sadgurUNAM sevanena zubhA pariNatirbhavet // 34 // keTalAka bhavyajIe bhAvathI temanAthI paLAya evAM paccakhANa lIdhA. ThIka che, gurunI sevAthI mananA pariNAma zubha thAya che. 34. . P.P. Ac: Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga sAtame. ( 4 ) tatratyAH zrAvakAH prApya mohanarSisamAgamam / . yathAzaktyutsavaM tenu-rutsavAcchAsanonnatiH / / 35 // tyArabAda mohanamunijIne vega maLI gaye tethI khuzI thayelA pATaNanA zrAvakoe zaktimAphaka utsava karyo. evA utsava thavAthI zAsananI unnati thAya che. 35. bhUmyabdhinandabhUmAne vatsare pattane'vasan / ekAdazI caturmAsIM sacchAtrA mohanarSayaH // 36 // saMvat ogaNasa ektAlIza-(1241) mAM mohanamunijIe pitAnA ziSya samunijI joDe pATaNamAM agIAramuM comAsuM karyuM. 36. athAsanne zItakAle saumyeSvarkakareSu ca / zarkezvarAkhyaM pArthaM te draSTumaicchanyatIzvarAH // 37 // pachI ziyALo najIka Ave, ane sUryanAM kiraNa maMda thaI gayAM tyAre mehanamunijIne zaMkhezvara pArzvanAthanAM darzana karavAnI icchA thaI. 37. citraM yanmohanarSINAM vihAraH sukhaduHkhakRt / / pattanasthA prApurata suravaM zazvarasthita // rU8 e moTuM Azcarya che ke, mohana munijane ekaja vihAra keTalAkane sukhakArI tathA keTalAkane dukhakArI thaI paDe; kAraNa ke, pATaNanA rahIza zrAvako tethI dukha pAmyA, ane zaMkhezvara gAmanA rahIza zrAvake tethI sukha pAmyA. 38. zaGkezvaraM nAma pArzva-mabhivandya vidhaantH| chAtreNa sahitAzcelu-ragrato mohnrssyH|| 39 // pachI zaMkhezvara pArzvanAthane AgamamAM kahelI rIta pramANe vAMdIne mehanamunija ziSyanI jaDe AgaLa vidAya thayA. 39. atha prahlAdanapura-vAsinaH shraavkottmaaH| .. zrImohanAgamaM zrutvA bbhuuvurvndnotsukaaH||40|| pAlanapuranA rahIza utkRSTa zrAvaka mehanamunijI najIka AvyA che" ema sAMbhaLIne temane vAMdavAvAte ghaNA utsuka thayA. 40. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mohanacarite saptamaH srgH| prahlAdanaM nAma tasya yathArtha samajAyata / yanmohanAgamAjajJe sarveSAM hlAdakAri tat // 41 // te zrAvakonuM moTuM bhAgya ke, jethI pAlanapuranuM "lhAdana" evuM nAma yathArtha thaI gayuM. kAraNa ke, mehanamunijInA padhAravAthI te nagara sarva lekone A naMda upajAvanAruM thayuM. 41. prItyA nivAsayAmAsuH zrAvakAstAnmahAmunIn / / atyAsannAM caturmAsIM vIkSya te'pyavasansukham // 42 // mahAmunijIne te zrAvakoe ghaNA AnaMdathI tyAM rAkhyA, ane comAsuM bahu najIka AveluM joIne mahAmunijI paNa tyAM sukhe rahyA. 4ra. bhoktAraH zrAvakAzcitraM sAdhavaH privesskaaH| gurubhiH pariviSTaM te papuryadezanAmRtam / / 43 // mehanamunijIe piraseluM dezanArUpI amRta pAlanapuranA zrAvakoe pIdhuM. vAha! sAdhu pirasanArA ane zrAvake jamanArA e vAta ghaNI Azcarya jevI che! 43. athaikaH zrAvakastatra badaro nAma bhdrkH| Agatya pratyahaM bhAvA-cchRNute dharmadezanAm // 44 // hAla thoDA vakhata upara eka bAdaramala nAmane zrAvaka dararoja upAsarAmAM AvIne mohanamunijInI dharmadezanA bhAvathI sAMbhaLavA lAge. 44. iGgitajJAnakuzalA-staM vijJAya zubhAzayam / zrImohanamunIndrAsta-dvodhanAyaivamUcire // 45 // mANasanuM mana jANavAmAM kuzaLa evA mohanamunijIe tenA mananA adhya vasAya zubha che, ema jANIne pratibaMdha karavA vAste tene A rIte upada karyo. 45. 1 prahAdana " e zabdano artha "AnaMda upajAvanAre " evo thAya che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga sAtama. ( ) badareha bhave dharmA-danyatkiM sAramIkSase / sukhaM yadiha tatsarvaM dharmAdevopajAyate / / 46 // "he bAdaramala ! A saMsAramAM eka dharmane mUkIne bIjo zuM sAra tArI najaramAM Ave che ? je kaMI sukha A saMsAramAM jaNAya che, te badhuM pUrvabhave upAjelA dharmathakI ja thAya che, emAM saMzaya nathI. 46. rAjAno'pi purA keci-jhuJjAnA api saMpadam / na rAThya dharmaseve sAruM rathane vidura 47. sAra vastune grahaNa karavAnI IcchA karanArA, pUrvakALamAM thaI gayelA keTalAka rAjAo rAjayalakSmIne bhegavatA hatA, te paNa "saMsAramAM dharma teja sAra che; rAjyamAM kaMI paNa sAra nathI," ema teo mAnatA hatA. 47. tadyathA bhojanAmAsI-drAjA raajshiromnniH| tamAha kazcidevaM bhoH pretezastvAhvayatyayam // 48 // e vAta dhyAnamAM AvavA mATe tuM bhejarAjAnI kathA sAMbhaLa. "pUrvakALamAM badhA rAjAomAM zreSTha e bhejanAme rAjA hato." tene baMdha karavAvAste eka vakhate koI paMDite kahyuM ke he rAjan ! tane A dhaDAupara beThele yama bolAve che." 48. zrutvA tadvodhavacanaM bhojo'bhuuddhrmttprH| pativo ludhIyA -vAM pAritoSika 2 evuM bodhavacana sAMbhaLIne bhojarAjA gharmakaraNa karavAmAM tatpara thaye, ane pratibodha karanArA paMDitane teNe gya e sarapAva Ape. 49. ekadA naiSkikasyAbhU-dilambo dvAri yaackH| AziSaH zatazo dattvA svamabhISTamayAcata // 50 // eka vAra tirIdArane kaMI kAraNasara AvavAne vilaMba thaze. eTalAmAM rAjadvAra upara koI yAcaka rAjAne saMDovAra AziSa daIne potAne je cIja vAhalI hatI, te mAgavA lAge, 50, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) vanavA izakSaka : 1 svAlaMkAraM vitIryAsya bhojo'bhISTamapUrayat / tA pArthava pRSThaH pratyAvaM ja mUmigH || 8 | tyAra pachI pitAne paherele alaMkAra utArI ApIne bhejarAjAe te vAcakane abhISTa manoratha pUrNa karyo. te joIne pUchanArA khidamatagArane bhojarAjAe javAba dIdhe ke-pa1. utthayotthAya boddhavyaM kimadya sukRtaM kRtam / AyuSaH khaNDamAdAya ravirastaM prayAti hi // 52 // vivekI puruSe sadA uThIne vicAra karavo joIe ke, Aje me zuM sukRta karyuM ? kAraNa ke, hamezAM badhA jIvanA AyuSyano bhAga laIne sUrya Athame che. para. lokaH pRcchati mAM vArtA zarIre kuzalaM tava / kutaH kuzalamasmAka-mAyuti dine dine // 53 // leke mane vAtacita karatAM pUche che ke - " tamArA zarIre kuzaLa che?" paNa kuzaLa te kyAMthI hoya ? amAruM AyuSya ekasarakhuM ochuM thatuM jAya che ! 53. zvaHkAryamadya kurvIta pUrvAhne cAparAhnikam / / mRtyuna hi parIkSeta kRtaM vAsya na vA kRtam // 54 // vAste AvatI kAle karavA dhAreluM kAma Ajeja karavuM. temaja pAchala pahere karavAnuM hoya te bapora thatAM pahelAM ja karavuM. kAraNa ke, mRtyu Avaze, tyAre te evo vicAra nahIM karaze ke, "A mANase karavA dhAreluM kAma karyuM ke nathI ?" 54. mRto mRtyurjarA jIrNA vipannAH kiM vipttyH| vyAdhayo bAdhitAH kiM nu hRSyanti yadamI jnaaH|| 55 // A loko zuM samajIne AnaMdamAM rahetA haze ? kema kaMI mRtyu marI gayuM evI pachI khabara AvI ? vRddhAvasthA gharaDI thavAthI have ApaNI pAse ne AvI zake ke zuM ? ApadAne to koI gaLI gaye ke zuM ? athavA moTA moTI regone koIe aTakAvyA ke zuM ? jethI te have pachI bahAra nIkaLazeja nahIM. " papa. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sage sAtama. ( 20 ) anityabhAvanAmevaM bhAvayansa narAdhipaH / vidhAyAvahito dharma prAnte svargatimAsadat // 56 // evIrIte te bhejarAjA anityabhAvanA karI pramAda mUkIne dharmakaraNImAM tatpara thaye, ane aMte svarge gaye. 56." satvaraM badaraivaM tvaM jinoktaM dharmamAzraya / dezasarvaviratyAkhyaH sa dharmo dividhaH shrutH|| 57 // he bAdaramalla! tuM paNa jInabhASita dharmane Azraya kara. te dharma be prakArane AgamamAM sAMbhaLyo che. ekanuM nAma dezavirati ane bIjAnuM sarvavirati. pa7. zaktizca pariNAmazca yadi syaatpuurvpunnytH| tatsarvaviratiM mukti-ramaNIdUtikAM zrayet // 58 // pUrvabhavamAM upArjelA sukRtathI je pALavAnI zakti ane AdaravAnAM dRDha pariNAma hoya te muktirUpa strIne vaza karanArI jANe dUtI ja heyanI zuM? evI je sarvavirati ( cAritra) tene aMgIkAra karavo. pa8. vinA yatsarvaviratiM muktidvAramapAvRtam / kartuM na ko'pi prabhave-ttasmAdeSA prazasyate // 59 // sarvavirati vagara bIjuM kaMI paNa muktinuM dvAra ughADavAne samartha nathI. vAsta e ghaNuM vakhaNAya che. 59. yadi nirvahaNe zaktiH pariNAmo'pi susthirH| tamAM sarvavirati-purI madrava || - are bhadrika ! je te sarvavirati pALavAnI tArAmAM zakti hoya, ane te levAnAM pariNAma paNa dRDha hoya to tene aMgIkAra kara." 60. nizamyaitatsadgurUNAM vaco nirvedagarbhitam / cAritragrahaNe gADha-nizcayo'sau tadAbhavat // 61 // jenI aMdara bharapUra vairAgya raheluM che, evuM saddagurunuM vacana sAMbhaLIne bAdamalane cAritra levAno daDha nizcaya thaI gaye. 61. 20 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (154.) . mohanacarite saptamaH sargaH / vyajijJapaJca mAM dInaM samuddhartuM bhavArNavAt / cAritraM taraNIkalpaM dayayA dAtumarhatha / / 62 // pachI teNe mohanamunijInI vinati karI te A rIte -"gurumahArAja! dina e mane saMsArarUpa sAgaramAMthI tAravAne mATe cAritrarUpI naukA Apa sAheba 4yA arIne yApI." 12. pariNAmaH parIkSyo'sya vicintyeti mushviraaH| dadu3zcayikaM naiva tasmai prativacastadA // 63 // ene cAritra levAne pariNAma dRDha che ke nahIM te tapAsa joIe." ema vicArIne mehanamunie, jethI nizcaya thAya te kaIpaNa javAba te va5te sAdhyA nahIM. 3. yathA varSAtyaye meghA-varaNaM nAzamAsadat / / tathopadezAvyAnAM jJAnAvaraNamaJjasA // 64 // comAsuM utaryuM tyAre AkAzamAM caDhelA vAdaLAMnuM AvaraNa jaima nAza pAmyuM, temaja cemAsAne aMte mehanamunijInA upadezathI bhavyajInuM jJAnAvaraNa paNa zIva sAI thayu. 64. yathApUrvamabhUttatra dhrmonntirnuttmaa| . manaHprasattizca sarva-bhavyAnAM gurulaabhtH||65|| AjasudhI thayelA comAsAM mAphaka pAlanapuramAM paNa dharmanI ghaNuM unnati thaI, ane saguno samAgama thavAthI tyAMnA paNa bhavyajInAM mana prasanna thayAM. 65. cAturmAsye'tha nivRtta Rtau ca vihatikSame / siddhayena vA mamAbhISTaM badarazcetyacintayat // 66 // comAsAnI badhI dharmakriyA pUrI thaI, ane RtupaNa vihAra karI zakAya evI thaI, tyAre bAdaramalla evI ciMtAmAM paDe ke -"mArI dhArelI vAta siddha thaze nahIM." 66. netrAbdhinandharaNI-mite'bde mohanarSayaH / tapomitAM caturmAsI-mUSuH prahlAdane pure // 67 // P.P.Ac, Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga sAtama. (16) saMvat gaNaze betALIza-(1942) mAM mehanamunie bAramuM mAsu pAlanapuramAM karyuM. 67. atho vihArasamaye vijJaptA mohnrssyH| mArge pratIkSyo'vasaro badaraM te'vadanniti // 68 // pachI vihArane avasara Avyo te samaye bAdamale pUrvanI peThe mehanamunijInI vinati karI. tyAre " tuM mArgamAM avasara joI le," e mehanamunajIe tene javAba Ape. 68. yazomunidvitIyAste DIsAkhyaM puramAgaman / badaro'pyAjagAmAzu zubhakarmodayeritaH // 69 // tyAra bAda jasamunijane joDe laI mahinAmunijI DIsAmAM padhAryA. te vakhate bAdaramala paNa zubhakarmane udaya thavAthI tyAM AvyuM. 69. zrImohanAnujighRkSA bdrsyaagmstthaa| muhUrtAsannatetyevaM pritayaM saMgataM tadA // 7 // mehanamunijInI dIkSA ApavAnI IcchA, bAdaramalanuM AvavuM, ane sArA suhUrtane vega paNa najIka, e traNe vAta te vakhate bhegI thaI. 70. vikramAdguNavedoGka-jagatImitavatsare / mArge'site dvitIyAyAM cAritraM badaro'grahIt // 71 // saMvat ogaNIze betAlIza1943) nA mAgazara vadI bIjane divase bAdaramaNe mehanamunijI pAse cAritra lIdhuM. 71, yazazcAritrajanitaM kAntyedAnIM samAgamat | itIva vidadhe kAnti-munirityasya nAma taiH // 72 // saMgI dIkSAthI mAMDIne pALelA cAritrathI utpanna thayelA yazane Aje kAMtino vega maLI gaye." ema dhArIne ja ke zuM! mohanamunijIe bAdaramalanuM sAdhupaNAnuM " kAMtimuni" evuM nAma pADayuM. 72. samaM ziSyaddhayenAtha saMyatAste yathAkramam / viharanto'va'dagirau jinAdhIzAnvavandire // 73 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) monaste tataH sadA dIkSetsava thayA pachI be ziSyanI joDe anukrame vihAra karatA mehanamaH nijIe Abu parvata upara jaIne tyAMnA jInezvara mahArAjane vAMdhA. 73. paJcatIrthI tathAnyAni tIrthAnyAsevya bhaavtH| saziSyA munivaryAste puraM yodhapuraM yayuH // 74 // tyAMthI paMcatIrthInI temaja bIjA paNa tInI bhAvathI yAtrA karIne mohanamunijI tathA temanA ziSya jodhapuramAM AvyA. 74. tatra kAntimuneste'tha chedopasthApanaM vyadhuH / zrAddhaistadAnIM vidadha utsavo bhAvato mahAn // 75 // tyAM sArA muhUrta upara mehanamunijIe kAMtimunijIne vaDI dIkSA ApI te vakhate tyAMnA zrAvakoe bhAvathI meTo utsava karyo. 7pa. tatroparodhAtkAryAca sthitvA mAsatrayaM ttH| prApuH purI phalavatIM zrAddhairabhyarthitA bhRzam // 76 // rAgI zrAvakane ghaNo Agraha thavAthI tathA vaDI dIkSA vigere gharmakAryapaNa hovAthI tyAM mehanamunijIno traNa mahinA sudhI mukAma thaye. pachI phaledInA zrAvakoe ghaNuM vinati karI tethI te jodhapurathI tyAM padhAryA. 76. gamanAgamane pUrva-matrAhaM bahuzo'vasam / varSAvAsaH punarnAsmi-nadyayAvadabhUtkila // 77 // iti saMcintya manasi zrAddhAzAM mohnrssyH| apUrayanyataH santaH pramAdyantyucite nahi // 78 // che jatAM AvatAM mAre A gAmamAM ghaNIvAra mukAma thaye, paNa A sudhI ahIM comAsuM karavAne ega Ave nahoto." ema manamAM vicArIne zrAvakonA manamAM eMmAsuM rAkhavAnI IcchA hatI te, mohana munijIe pUrI karaThIka che, puruSo ucitakAmamAM pramAda karatA nathI. 77-79. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nov hinacaritra sarga sAtama. ( 7 ) guNAbdhinandabhUmAne vatsare te susaMyatAH / trayodazI caturmAsI-mUSuH phalavatIpure // 79 // saMvat gaNaze tetAlIza(1943) mAM zuddha cAritranA ghaNI evA mohanamunijIe teramuM mAsuM phaledImAM karyuM. 79. sarvAnIno'pi suhito miSTamapyannamujjhati / paraM phalavatIsaMgha-stRpto'pyaujjhanna tAngurUn // 8 // khAdhaDa (bahukhAnAra mANasa) paNa tRpta thAya tyAre lADu vigere miSTa padAne paNa bhANAmAM paDatAM mUkI de che; paNa phaledIne saMgha to mohana munijInuM dezanArUpa amRta niraMtara pIne dharAye hato to paNa temane mUkI zake nahIM. 80. puNyAhe'tha vijahaste ziSyAbhyAM sahitA mudA / puraM jesalamerAkhyaM jagmuzca sparzanAvazAt // 81 // pachI sArAM muharta para jAsamunijI ane kAMtimunijI eone sAthe laine dIthI vihAra karI pharsanA hovAthI mehanamunijI jesalameramAM padhAryA. 81. tato nivRttA niSevya paJcatIrthI vizuddhidAm / bhUyo vavandire bhAvA-darbude tIrthanAyakAn // 82 // te tyAMthI pAchA AvatAM jIvana karmamaLa dUra karanArI paMcatIrthInI yAtrA prathama karIne bIjIvAra te AbujI upara zrIjInezvara mahArAjane vAMdavA vAte gayA. 82. athAvataratAM teSA-marbudAnerupatyakAm / muniveSadharaH kazci-vyo dRSTipathaM yayau // 83 // AbujInI yAtrA karIne mehanamunijI nIce utaratA hatA eTalAmAM munine veSa dhAraNa karanAro eka bhavyajIva temanI najare Avyo. 83. AgatyAso mohanAghri-paGkajAnyabhyavandata / zAtamApRcchaya purato-'tiSThacca vinyaanvitH|| 84 // pachI teNe pAse AvIne mehanamunijIne vaMdanA karI, ane zAtA pUchIne AgaLa vinaya sAcavI ubho rahyo. 84. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 68) mohanarite sata sarjA saralaprakRtibodha-yogyo'yamiti nizcayAt / Uce tairmunibhiH kiM tva-mekAkI paryaTannasi // 85 // te prakRtIne sarala ane bodha karavA lAyaka che," evI khAtrI thavAthI - hanamunijIe tene pUchyuM ke "tuM ekalo kema vihAra kare che ?" 85. sa prAha gItArthA veSaH svymevaaymaadRtH| karmanirmUlanArthaM ca tIrthayAtrAM karomyaham // 86 // teNe kahyuM -ahe gItArtha munirAja ! A sAdhune veSa teija laIne kamanuM nirmUlana karavA vAste huM tIrthayAtrA karuM chuM." 86. guravaH procire bhavya dhIro'si matimAnasi / saMvimo'si paraM kiMci-tkathayAmi zRNuSva tat // 87 // te sAMbhaLI mohanamunijIe kahyuM ke, "he bhavya ! tuM dhIra, buddhimAna ane saMvigna (muktinI icchA karanAro) e che," paNa kaMI kahevA lAyaka che, te tane huM kahuM chuM, sAMbhaLa. 87. yathotpathacaro vAho vinA sUtaM vinazyati / . tathA vAritrIjuM yuvA saMduranArA dhruva 88 jema unamArge cAlanAro gheDa sArathi na hoya to nAza pAme che, tema A jagatamAM cAritrI thaele javAna puruSa sadgurunuM AlaMbana na hoya te jarUra kalaMka pAme che. 88. te gurau ja dharma - nirativALA saruM tardi varmAtra dInta cauvi mRdu che 82 deva, guru ane dharma e traNa upara jo niraticAra zraddhA hoya te jIve karelI dharmakaraNI saphaLa thAya che. e vAta upara laukika dRSTAMta sAMbhaLa. 89. kAnane kacidekAnta AsIdekaH shivaalyH| tatraikaH zavaro nitya--mAgatyApUjayacchivam // 90 // kaI jaMgalamAM ekAMta jagyAe eka zivamaMdira hatuM, tyAM eka bhila roja ja AvIne zaMkaranI pUjA karato hato. 90. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga sAtame. anabhijJo jAtihIno-'pyasau shrddhaasmnvitH| puSpANyavacinotyAdau gatvATavyAM yathAruci // 91 // snAtvAvapurambhobhi-mukhamApUrya satvaram / pAdena zivanirmAlyaM nipAtayati lIlayA // 92 // tiSThangaNDUSapAtena snapayitvA zivaM rayAt / puSpANi mastake kSiptvA yAti zIghraM yathAgatam // 93 // je paNa te bhila pUjA vigerenI vidhIne ajANatathA jAtane nIca hato, topaNa tenI mahAdeva upara zraddhA ghaNI hatI, te dararoja savAramAM moTA jaMgalamAM jaIne pitAne gamatAM phUla vINIne ekaThAM kare, pachI taLAvamAM nhAIne bhIne Dileja moDhAmAM pANIne kAgaLa bharIne jaladIthI maMdiramAM Ave, tathA jema bAlaka ramato hoya te pramANe page karIne mahAdevanA mAthA uparathI nirmAlya kADhI nAMkhe, ane ubheubheja zivajIpara kogaLo nAMkhIne tene navarAve, eTaluM ja nahIM, paNa utAvaLathI mAthAupara phUlane Dhagale pheMkI daIne jema A tema pAcho cAlyo jAya. 91-92-93. vipro'pi kazciyAdAti zivapUjArthamanvaham / vidhinArcati gaurIzaM stutvA natvA ca gacchati // 94 // temaja eka brAhmaNa paNa tyAM zivajInI pUjA karavA mATe niraMtara AvatA hatA. te to zAstramAM kahelI rIta pramANe mahAdevanI pUjA kare, ane chevaTa stuti tathA namarakAra vigere karIne pAcho jAya. 94. prAtarAyAti vipro'sau tadA pUjAM svayaMkRtAm / niSkAzitAM navInAM ca racitAmavalokate // 95 // . - savAramAM brAhmaNa pahele pUjA karavA Ave, tyAre pote karelI AgalA divasanI pUjA kADhI nAMkhI koI puruSe navI turatanI karelI pUjAne juve. 95. .. ko'yaM dhRSTaH prarvakRtAM pUjAM niSkAzya helyaa| AraNyakAni puSpANi kSipati sthANumUrdhani // 96 // te joI eka divase brAhmaNe vicAra karyo ke, "koNa evo dhITha puruSa che? P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) zaunA samaya saf I ke je mArI pahelAM karelI pUjAne kADhI nAMkhI mahAdevanA mAthA upara A jaMgalI pUla caDhAve che. 96. iti saMcintya kopAtsa tasthau taM pratipAlayan / zabaro'pi yathApUrva-mAgatyApUjayacchivam // 97 // ema vicArIne ghaNo reSa AvyAthI te brAhmaNa pUjA kADhI nAMkhanAranI tyAM vATa joto rahyo. eTalAmAM bhille paNa rojanI peThe AvIne zivajInI pUjA karI. 97., niryAte zabare vipro roSAruNitalocanaH / zivaM nirbhartsayAmAsa vacobhirniSThurai zam // 98 // bhila pAcho game tyAre te brAhmaNe rASathI AMkho lAlacoLa karIne nigravacanathI zivajInI ghaNI nirbharsanA karI. 98. tataH zivo'vadadipra-mavinIto'pyasau dija / .. zraddhAlubhaktimAMzceti tuSyAmyasyArcayA bhRzam // 99 // pachI mahAdeve brAhmaNane kahyuM ke, he brAhmaNa ! e bhilla vinayarahita che, te paNa mArA upara zraddhA ane rAga ghaNo rAkhe che; mATe enI pUjAthI huM ghaNe rAjI thAuM chuM. 99.. prAtaH zraddhAsya draSTavye-tyevaM zrutvA zivoditam / viprojgAdurmanAH prAtaH punarAgAdidRkSayA / / 100 // enI zraddhA keTalI che, te tAre jovI hoya to kAle savAre jeje. evuM zivajInuM vacana sAMbhaLIne brAhmaNa manamAM vilakha thaIne ghera gaye, ane savAramAM camatkAra jovAnI IcchAe pAcho tyAM AvyuM. 100. dvAramudghATya natvA ca zivamUrtimavekSate / dakSiNaM nayanaM tAva-dasyA utkRttamaikSata // 101 // maMdiranAM bAraNuM udhADI namaskAra karIne zivajInI mUrti tarapha juve che, eTalAmAM tenI jamaNI AMkha ukheDI nAkhelI brAhmaNanI najare paDI. 101. ' sAlA100, P.P.A. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ hinacaritra sarga sAtame. (22) anarcanIyA bhagneyaM pratimetyapasatya sH| dUre'sthAcchabaraM draSTuM bhRzamutsukamAnasaH // 102 // ' te jotAM veMta ja e bhAMgelI pratimA darzana tathA pUjA karavA lAyaka nathI," ema vicArIne brAhmaNa ekatarapha khUNAmAM jaI beThe, ane ghaNI utsukatAthI bhillanI vATa joto rahyo. 102. Agatya zabaro mUrtimakSihInAM vilokya ca / nijamutkRttya nayanaM tasyAM zIghraM nyavezayat // 103 // eTalAmAM te bhilla AvyuM, ane mahAdevanI jamaNI AMkha koIe ukheDI nAkhelI jotAMja turata teNe potAnI jamaNI AMkha kADhIne te ThekANe besADI. 103. tataH prasannaH zabarA-bhISTaM zaMbhurapUrayat / vimastu vimanA zraddhA-mAdAbhyamavRdhaya / 204 tethI prasanna thayelA mahAdeve bilanA iSTa manoratha pUrNa karyA, ane brAhmaNe te manamAM kheda pAmIne zraddhAnuM mAhAsya keTaluM che, te pote jANyuM." 104. evaM tvamapi devAdi-trike zraddhAyuto bhava / AjJAvartI sadgurUNAM bhUtvA sukhmvaapnuyaaH|| 105 // e rIte tuM paNa deva, guru ane dharma e traNa vastu upara ghaNI zraddhA rAkha, ane sazurunI AjJAmAM rahIne sukhI thA." 105. zrutvaitadacanaM so'tha guravaH zaraNaM mama / ityuktvA mohanamuni-caraNAn bhAvato'namat // 106 // evuM mehamunijInuM vacana sAMbhaLIne teNe "Apa sarU mane zaraNa " ema kahI mehanamunijInAM caraNakamalane bhAvathI vAMdhA. 106. ' svayamAdRtaveSAya tasmai dIkSAM yathAvidhi / dadumunivarAste'tha kharADIsaMnivezane // 107 // 'jeNe potAnI meLe ja sAdhane veSa lIdho evA te bhavyajIvane mehanamuni mA kahelI rIta pramANe AnaMdathI kharADI gAmamAM dIkSA ApI. 107. jIe zAstramAM kahelI rIta ane P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanakti satejaH sa yato'sya dIkSAvasare nanandurakhilA jnaaH| - tato hRrSamunimaiyAnAkyAyamati teDabhyadhu che ?8 enI dIkSAne avasare badhA leke harSa pAmyA, mATe enuM "harSamuni evuM nAma thAo" e rIte mohanamunijIe kahyuM. 108. adhyabdhinandabhUmAne vaikrame vatsare zubhe / caitre site tathASTamyAM lalau harSamunivratam // 109 // saMvata ogaNIse cumALIza-(1944) nA caitra sudI AThamane divase kharADI gAmamAM harSamunijIne dIkSetsava thayo. 109. yazaHkAntI labheyAtAM sukRtaiH pUrvasaMcitaiH / harSaH saMgaccheta tatra yadi tadyuktameva tat // 110 // yaza ane kAMti e be vAMnAM jayAM hoya tyAM harSa pitAnI meLe Ave te vAta ucitaja che, eTale mehanamunijInA bIjA celA jasamunijI, trIjA kAMtimunijI ane cothA harSamunijI thayA. 110. ziSyatrayayutAste'tha saMvimA mohanarSayaH / viharantaH kramAdrAja-nagaraM samavApnuvan // 111 // pachI sagI evA mohanamunijI anukrame vihAra karatA traNa ziSyanI jeDe amadAvAda AvyA. 111. dharmakriyAsu kuzalAn zrAddhAMstatra vivekinH|| dRSTvAparimitaM moda-mAsadaMste susNytaaH||112|| dRSTvA kSetraM guNopetaM shraavkaanipunnaaNstthaa| rAgiNAmuparodhaM ca varSAvAsaM prapedire // 113 // tyAMnA zrAvako dharmakaraNa karavAmAM kuzaLa ane ghaNuM vivekI che, e joIne mohanamunijIne pAravinAno AnaMda . "sAdhune comAsuM rahevA lAya ja je kSetra kahyAM che, temAMnA ghaNA kharA guNa amadAvAdamAM che," ema joI tathA dharmakriyAmAM nipuNa ane rAgI evA tyAMnA zrAvake comAsuM rahevA ja Agraha kare che, te vAta paNa dhyAnamAM laIne mohananijIe tyAM cAmajI karavAnuM nakkI karyuM. 112-113. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mehanacaritra sarga sAtama. ( 2 ) yathApUrvamabhUttatra caturmAsI nirtyyaa| . tapasyA vividhA yasmA-ttatratyAnAM hi sA priyA // 114 // pahelAMnI peThe amadAvAdanuM mAsuM paNa koI jAtanA aMtarAyavagara pAra paDyuM, ane tyAM jAta jAtanI tapasyA paNa thaI. kAraNa ke, tyAMnA lekene bIjI dharmakriyAo karatAM tapasyAja ghaNI vahAlI lAge che. 114. tataH siddhAcalaM gantu-maicchaMste munipunggvaaH| . . . . ghare munege vAtAmava6nA / 2 // comAsuM utaryA pachI mehanamunijIne siddhAcalajInI yAtrA karavAnI IcchA thaI, paNa teTalAmAM vAyunA vikArathI harSamunijInA zarIre maMdavADa thaye. 115. yazomuni vaiyAvRttya-kRte tatra nyavAsayan / svayaM ca kAntimuninA vijddhrmohnrssyH|| 116 // tyAre jasamunijIne harSamunijInuM veyAvacca karavAvAte rAkhIne mehanamunijI pote kAMtimunijane joDe laIne vihAra karI gayA. 116. vedArNavodabhUmAne vatsare rAjapattane / caturdazI caturmAsImUSuste muninAyakAH // 117 // saMvat ogaNIse cumAlIza-(1944) mAM mehanamunijIe cadam comAsuM amadAvAdamAM sukhe karyuM. 117. . gacchanto bhoyanIvAsi-mallinAthaM ca vartmani / abhivandya tathAnyAni tIrthAnyAsevya bhAvataH // 118 // tatra tatra nivAsena kRtvA dharmaparAnnarAn / kramAtsiddhAcalaM dRSTvA siddhArthaM janma menire // 119 // pachI amadAvAdathI nIkaLelA mohanamunijI vihAra karatAM bhayaNamAM mahilanAtha bhagavAnane vATIne tathA rastAmAM AvelA bIjA paNa tIrthonI . yAtrA karIne te te ThekANe bhavyajIne pratibodha karatA anukrame siddhagiri AvyA, ane tyAM bhagavAnanAM darzana karIne potAne manuSyabhava saphaLa 25 mA. 118-119. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) navRttei sasaH saH ekonazatayAtrAste pUrvoddiSTAH pracakrire / sukRtodayatastatra nAntarAyastu ko'pyabhUt // 120 // mehanamunijIne navANuM yAtrA karavAno vicAra prathamathI ja hato, te pramANe temaNe zarU karI, parvabhavanA puNyane udaya hovAthI te yAtrAmAM koIpaNa jAtane aMtarAya Acce nahIM. 120. tadA kAntimuniH zrIma-gurUNAM sevayAnizam / samayaM yApayAmAsa vaiyAvRttyaM hi durlabham // 121 // te vakhate kAMtimunijI, gurumahArAja mehanamunijInuM yAvacca karavAmAMja ghaNe khare vakhata gALatA hatA. ThIka ja che, sadUgurunuM vaiyAvaca maLavuM ghaNuM durlabha che. 121. ekonazatayAtrAsu pUrNAsvatha smnttH| vihRtya varSAvasatiM punaH siddhagirau vyadhuH // 122 / / - navANuM yAtrA pUrI thaI tyAre AsapAsa keTalAka divasa vihAra karIne mehanamunijI pAlItANAmAM comAsuM rahyA. 122. ... sattIrthasAMnidhyAttatra sadgurUNAM ca laabhtH| mavi vavo naivA-tumAM tIvasanA 23 / pAlItANA jevuM tIrtha ane mehanamunijI jevA sadguru e be vastune lAbha thavAthI ghaNuM bhavyo tyAM comAsuM karavA mATe rahyA. 123. zrImohanamukhodbhatAM sudhAM zravaNagocarAm / upattyakAyA draSTavyaM siddhAdi dRksudhAM tathA // 124 // pibantaH zrAvakA eka-sudhApAnAna divaukasaH / jahasuH sattIrthagurvoH sevayA kiM sudurlabham // 125 // mohanamunijInA mukhathI nIkaLeluM dezanArUpI amRta kAnavaDe pIne tathA taleTI uparathI darzana karAya evA siddhagirirUpI amRta dRSTithI cAkhIne comAsuM rahelA bhavyajIe ekaja jAtanuM amRta pInArA devatAono tiraskAra karyo. ThIka che, sArUM tIrtha ane sArA guru emanI sevAthI zI vastu durlabha che ? 124-125. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga sAtama. ( 165) mahAvratanadIzvarokadharaNI mite vatsare niSevya munimohanAzikamalaM mudA bhaavukaaH| yathAsukhamayApayantrataratAzcaturmAsakam jhaTityaghahare tadA vimalagiryupAnye pure // 126 // saMvata ogaNIse pistAlIza-(1945) mAM mehanamunijInA caraNanI sevAthI manyavAya pATItamA subhe yAmAsu thu. 126. iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-viddhanmukuTAlaMkAra-zrIbAlakRSNabhagavaccaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke mohanacarita ekAdazAdi-paJcadazAvadhi cAturmAsyavarNanaM nAma saptamaH sargaH // 7 // ( sAtamA sanA pAyA5 samApa.) P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (6) parite mama sarjarI thAIma sA. zaMbhurmuktisukhaprApti hetutvAdyaH prakIrtyate / sa AdyanAtho bhavatAM sumati dadatAd drutam // 1 // sarga AThamo. bhAvathI pUjA karanArA bhavyajIne mukitasukhanA dAtAra hovAthI "zaMbhu" evA nAmathI je oLakhAya che, te AdinAtha bhagavAna tamane zIdhra bhalI mati Ape. 1. atha zrImohanamuni-kIrtidUtI dharAtale / paribhramantI saMprApa pattanaM suratAbhidham // 2 // pachI mehanamunijInI kIrtirUpa dUtI ( saMdezo pahoMcADanArI strI) jagatamAM cAre tarapha bhamatI surata zaheramAM AvI. 2. mantrayitvAtha kimapi shraavkshrvsorsau| , vazIcakAra tAndautyaM paraM saMvananaM yataH // 3 // teNe kAnamAM kaMI vAtacita karIne ja ke zuM ? badhA zrAvakene vaza karyA. ThIka ja che, jAsUdanuM kAma evuM che ke, tenAthI caDhatuM bIjuM koIpaNa vazIkaraNa duniyAmAM nahIM haze. 3. militvA te'tha siddhAdi sadgurUMzvAbhivanditum / pratasthire'lpapuNyAnAM yogo'yamatidurlabhaH // 4 // pachI suratanA zrAvako bhegA thai siddhAcalajIne tathA saddaguru zrIhanamuMnijIne vAMdavA vAste suratathI nIkaLyA. jenI gAMThe puNya ochuM hoya, evA lekone tIrthayAtrA karavAne tathA sadgarane vAMdarAne vega maLa bahuja durlabha che. 4. vimalAdripure zrIma-nmohanAghrisaroruham / abhivandyAdhyarohaMste zrAvakA vimalAcalam // 5 // pAlItANAmAM AvI temaNe prathama mehanamunijInAM caraNakamalane vAMdho tyArapachI te zrAvake DuMgara upara yAtrA karavA gayA. 5. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga AThaze. ( 7 ) atha zrImohanamunIn vinItAste vyajijJapan / zrImadbhiH sUryanagaraM pAvyatAM pAdapAMsubhiH // 6 // zaktimAphaka yAtrA karIne temaNe vinayathI namIne mehanamunijInI A rIte vinati karI ke -"gurumahArAja ! ApasAheba caraNakamaLanI rajathI surata zaherane pavitra kare." 6. AgAminI caturmAsI zrImaccaraNasevayA / bhUyAnaH saphaletyevaM ciramAzAsmahe vayam // 7 // evamabhyarthitAH zrAddhaiH prtyuucurmohnrssyH| yatra syAtsparzanA tatra jIvo'yaM nIyate balAt // 8 // Arabhya kArtikyA yAtrA yAvantyo mnsiipsitaaH| tAsu pUrNAsu guravo babhUvurvijihIrSavaH // 9 // ghaNA divasa thayA, ame AzA rAkhIe chIe ke -"ApasAhebanA caraNakamalanI zakitamAphaka sevA karIne AvatuM comAsuM saphaLa karIzuM." e pramANe suratanA zrAvakee vinati karI tyAre mohanamunijIe javAba Apyo ke -"jayAM jIvanI pharsanA hoya, tyAM tenuM karma balAtkArathI paNa laI jAya che." comAsuM utaryA pachI kArtikI punamathI mAMDIne jeTalI DuMgaranI yAtrA karavAnI mehanamunijIe manamAM dhArI hatI, teTalI pUrI thaI tyAre temaNe pAlItANethI vihAra karavAne vicAra karyo. 9. tadAvasaramAlokya vijJaptAste punaH punH| prapedire zrAddhavaco bhAvaH kiM viphalo bhavet // 10 // te samaye avasara jANIne suratanA zrAvakoe pharIthI vinati karI, tyAre te mehanamunie kabUla karI. barAbara che, bhavyajInA manamAM rahela bhAva (zuddha pariNAma) saphaLa thayA vagara raheto ja nathI. 10. prAktanaM sukRtaM yeSA-mudiyAya sukarmaNAm / te tAnvitaH seva-mAnA anuyaH patha ? . P.P'Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 218). gohanavarsei gaI ! je ladhukama jIvonuM pUrvabhavamAM upArjeluM sukRta te vakhate udaya pAmyuM. te bhavyajIva mehanamunijIe pAlItANethI vihAra karyo tyAre sevAmAM tatpara rahIne pagarasteja temanI sAthe gayA. 11. " vihArakramataH prAptA guravaH stambhanaM puram / tatra zrIpArzvamAnamya bhRgukacchamathAsadana // 12 // pachI anukrame vihAra karatA mehanamunijI khaMbhAtamAM zrIyaMbhaNa pAzvanAthane namIne bharUca zaheramAM AvyA. 12. suvratasvAmipAdAbjaM natvA tatra muniishvraaH| suzAgyetA thai-puramItte huM vadhu // rUA. tyAM zrIsuvrata svAmInA caraNamalane temaNe vAMdhAM. pachI suratanA zrAvakoe ghaNuM AdaramAna karyuM, tyAre temaNe potAnA ziSyone joDe laI surataprAMtamAM pagalAM karyo. 13. tadA sUryapurAcchrAddhA gurUMstAnabhivanditum / AyAtAstAnsamAlokya pramodaM ghanamAsadana // 14 // tyAre gurumahArAja zrImohanamunijIne vAMdavA vAte suratathI AvelA ghaNA zrAvake emane joIne bahu AnaMda pAmyA. 14. prazaMsadbhistataH sUrya-purasthaH shraavkairyutaaH| sulame chAtrasahitA guravaH prAvizanpuram // 15 // - pachI suratanA zrAvakoe vakhaNAyelA mohanamunijIe sArA muhUrtaupara A * naMdathI pitAnA ziSyo sahita surata zaheramAM praveza karyo. 15. tadA maGgalagItena vAditrANAM raveNa ca / / jayaghoSeNa bhavyAnA-mabhUddhanimayaM puram // 16 // te vakhate brinAM dhavalagIta tathA vAjitranA madharazabdo ane sAtha cAlanArA zrAvakavargoe karele jayaghoSa e traNavaDe karIne AkhI surata dhvanimaya thaI gaI. 16.. cAlanArA ane jiyonA vinimaje pharaja Jun Gun Aaradhak Trust P.P.Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sage AThame. () vAtAyanasthavAmAnAM vikcairmukhpngkjaiH| - munInAM mUrdhni puSpANi kirantIva purI babhau // 17 // mahinamunijIne jovAvArate gokhamAM beThelI skrinA khIlelA mukharUpI kamalane joIne evI kalpanA thAya che ke, gurumahArAjanA caraNa upara te nagarI kamalapuSpanI vRSTi ja karatI hoyanI zuM ? 17. jainavidyottejikayA prssdaagmvrtmni| nRtyantIva purI reja-ucchritairdhvajatoraNaiH // 18 // te vakhate jaina vidyattajaka sabhAe je raste mahArAjajI padhAravAnA hatA te rasto vAvaTA tathA teraNa vigerethI zaNagAryo hato. tethI ema lAge che ke, vAvaTAnuM tathA teraNanuM bahAnuM karIne te nagarI mehanamunijI padhAravAnA te harSathI jANe nAcatI ja hatI ke zuM ? 18. atha sarvaguNopete kSetre tasminvicakSaNAH / dharmabodhaM vitanvAnA nyvsnmohnrssyH||19|| pachI AgamamAM kahelA badhA guNa jenI aMdara rahyA che, evA te surata kSetramAM sAdhunI kriyAmAM ghaNA vicakSaNa evA mohanamunijI dharmI lekane tharmalAbha detA thakA sukhe rahyA. 19. keSAMcitsurate ramye niratAnAmapi kSaNAt / dezato virAtirjajJe sadgurUNAM prasAdataH // 20 // jemano suratamAMja hamezAM nivAsa evA lekone paNa sadgane lAbha thavAthI dezavirati (zrAvakanAM vrata) levAnI IcchA thaI. ThIka ja che, satpaSanA samAgamathI zuM na maLe ? 20. kazcidravyaparINAmaM kazcidigviratiM tadA / evaM sadgurutaH zrAddhAH pratyAkhyAnaM lalurmudA // 21 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) koIe dravya rAkhavAnuM parimANa to koIe daze dizAmAM javA AvavAnuM e rIte gurumahArAja zrIhanamunijI pAsethI bhavyajIe AnaMdathI paccakhANa lIdhAM. 21. ' prakRtyodAracittAste zrAddhAH surtvaasinH| zrImohanapadasparzA-dabhavandharmatatparAH // 22 // suratanA rahIza leke svabhAvathI ja cittanA udAra hoya che, temAM zrImohanamunijInA caraNakamaLano vega maLe, tyAre te te pahelAM karatAM paNa vadhAre dharmakaraNa karavAmAM tatpara thayA. 22. __ kaSAyabahulA dharma-vimukhAH zrAvakA api / ... zrutvA zrImohanarSINAM dezanAM dharmiNo'bhavan // 23 // je leke kevaLa viSayasukha bhegavavAmAM tatpara hatA, ane dharma te zuM, eTaluM paNa jANatA nahatA, te leke zrIhanamunijInI dharmadezanA sAMbhaLIne dhIme dhIme kevalibhASita dharma upara zraddhA rAkhanArA thayA. ra3. keciDDhuNDakasaMsargA-draSTA dharmAjinoditAt / , te'pi sadgurusAMnidhyA-dabhavanpratimArcakAH // 24 // keTalAka zrAvake TUMDhiyAnI sobatathI bhagavAnanI pUjA vigere mUkI beThA hatA, te leke paNa mohanamunijInA samAgamathI pratibodha pAmyA. 24. atho mahezAnavAsI kazcidudyamanAmabhAk / / tathA masTivIya romachimistA rapa . / zrImohanendusaMbhUtAM pItvA saddezanAsudhAm / - surva vaiziva sarva-mamatAM vipopamaH raddayuma ! pachI mesANane ujamabhAI nAmane eka zrAvaka tathA bIjo mALavAne rAjamalla nAmane zrAvaka e banne jaNAe te vakhate mehanamunijInA mukharUpa caMdramAthI nIkaLeluM dezanArUpI amRta pIne "rUpa, rasa vigere viSayavaDe je kaI sukha thAya che te badhu viSatulya che," ema mAnavA lAgyA. 25-26. . . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga AThame. ( 272) | mItri tribhukhyAM mohana ' , | tIkhyAmabhyarthatA DhIlAM huM saMsAratALio | rA savegane lAbha thavAthI cAritra levAnI icchA karanArA te banne jaNAe vinati karI tyAre mohanamunijIe temane saMsArasAgarathI tAranArI sagI dIkSA ApI. 27. vikrmaadishshtk-ssttctvaariNshvtsre| * karyo vira- kSatsivomavat II 28 . . saMvat ogaNIse chetAlIza-(1946) nA jeTha vadI agyArasane divase upara kahelI dikSAone utsava che. 28. uddayotanAmA prathamo ditIyo raajnaamkH| bhUyAdityavadanvAsa-kSepe zrImohanarSayaH // 29 // ': pachI vAsakSepa karatI vakhate mehanamunijIe kahyuM ke -" pahelAnuM (ujamabhAInuM) " uta" evuM ane bIjAnuM (rAjamallanuM) "rAjamuni " evuM nAma AjathI prasiddha thAo." 29, yazaHkAntI harSarAjA-vuDhyotazceti paJcakam / - thIyapasiMDha tanmadigye suve viyata se rU . - jemanA caraNakamalanI pAse jaza, kAMti, harSa, rAjA ane udyata e pAMce namIne sevAmAM tatpara che, temanA mahimAnuM varNana keTaluM karAya? eTalejasamuni, kAMtimuni, harSamuni, rAjamuni ane udyotamuni e pAMce celAo - mehanamunijInI sevAmAM tatpara rahyA. 30.. caturmAsyAM pravRttAyA munimohanadezanAm / / zrotuM samAyuH zrAddhA rAtizItha saryazane rUA comAsuM zaruM thayuM tyAre mehanamunijInI dezanA sAMbhaLavA vArate seMkaDo tathA hajAro bhavyajIvo AvavA lAgyA. 31. chAtrANAM paJcakaM vaiyA-vRttye tapasi cAnadhe / vAdhyAye vAtanam trayametanmate satA II rUA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 72 ). mohanacarite aSTamaH srgH| upara kahelA pAMce celAo koI vaiyAvacca, te koI sArI tapasyA, temaja koI bhaNavuMgaNavuM, vigere dharmakaraNImAM tatpara thayA. ThIka che, vecAva, rUDI tapasyA ane bhaNavuMgaNavuM e traNa prakAranI sAdhunI kriyA puruSone mAnya che. 32. vArSikaM parva mahatA mahena shraavkaastdaa| dharmaM caturvidhaM bhAvA-dArAdhya saphalaM vyadhuH // 33 // pajusaNa parva AvyuM tyAre moTA utsavanI sAthe badhA zrAvakoe dAna, zIla, tapa ane bhAvanA e cAra prakAranA dharmanI ArAdhanA karIne AveluM parva saphala karyuM. 33. ASTAhnikotsavaH snAtraM pUjA ca vividhaM tpH| zrImanmohanamAhAtmyA-nirvighnamabhavakila // 34 // te parva utarI gayA pachI aThThAI utsava, sAtra, ghaNuprakAranI pUjA tathA jAtajAtanI tapasyAo thaI, te badhuM zrIhanamanijInA prabhAvathI aMtarAya rahita pAra paDyuM. 34. zobhanAni nimittAni vihAraM nikaTAgatam / vIkA te vize -cetatyanuni ! rU5 / tyArabAda mehanamanijIne vihAra karavAno avasara najIka Ave, ane sArAM zakuna thavA lAgyAM, te dhyAnamAM laI mohanamunijIe tarka karyo ke -"keI bhavyajIva mArAthakI pratibaMdha pAmaze."35. atha lATanivAsyAgA-kazcicchagaNanAmakaH / zrImohanamunInnatvA dezanAM zuzruve'malAm // 36 // eTalAmAM lATa dezane (bharUca prAMtano) rahIza kaI chagana" nAmanA zrAvaka hanamunijIne vAMdIne temanI pavitra dezanA sAMbhaLavA beTho. 36. lAbhamAlokya bhUyo'pi bodhito mohanarSibhiH / sa dharmatattva vijJAya para savAra ! rUA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga AThama. ( 2 ) mahinAmunijIe paNa lAbha joine dezanA pUrI thayA pachI pharIthI tene dharmapadeza karyo, tyAre dhamanuM tattva jANavAmAM AvyAthI tene ghaNe saMvega upaje. 37. dRDhAM pariNatiM jJAtvA tasmai bhavatitIrSave / munIndrAsta durlakSa varmasaMghAtanAzinIya rUdrA saMsArasAgaramAMthI taravAnI IcchA karanAra evA te bhAvakane cAritra levAne dRDha pariNAma che, ema jANIne mehanamunijIe karmanA saMdhAtane teDI nAMkhanArI sagI dIkSA tene ApI. 38. munyabdhinandabhUsaMkhye vaikrame'bde samAdade / mAghesite ca paJcamyAM chagaNaH sa mahAvratam // 39 // saMvat ogaNIse suDatAlIza-(1947) nA mAhA vadI pAMcamane divase chagana" zrAvake mehanamunijI pAsethI dIkSA lIdhI. 39. tasyAkhyA devmuniri-tybhvtsdguruuditaa| chedopasthApanamatha pUrvadIkSitayorabhUt // 40 // mohanamunijInI AjJAthI tenuM sAdhupaNAnuM "devamuni" evuM nAma prasiddha thayuM. tyArapachI pUrve jayeSTa mahinAmAM dIkSA lIdhelA udyotamuni tathA rAjamuni e be jaNane vaDI dIkSA ApavAne utsava thayo. 40. tato yazomunezchAtro gunnnaamaattsNymH| rujArdito'bhavatpUrva-kRtakarmodayAdasau // 41 // eTalAmAM jasamunijInA navI dIkSA ApelA guNamuni nAmanA celAne pUrvabhavamAM upArjelA azubha karmanA udayathI harasa nAmanA rogane vikAra thaye. 41. vaiyAvRttyArthametasya tatra rAjamuni nydhuH| svayaM chAtrayutAste'tha vihartumanaso'bhavan / 42 // tenuM vaiyAvacca karavA mATe rAjamunine rAkhIne bAkI parivAra sahita mehanamunijIno vihAra karavAno vicAra the. 42. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (274). mohanacarite aSTamaH srgH| . . tadA mohamayIvAsI saMghastAnmunisattamAn / vijJavlmomayI pAvarnIti sAme A karU . . . eTalAmAM muMbaInA rahIza zeThiyA lekAe bhegA thaIne mahAmunijIne ghaNA AdarathI vinati karI ke, "Apa padhArIne muMbaI nagarI pAvana kare." 43. prastutAM SoDazImetAM caturmAsI yathAsukham / . nivaya te munivara vinaM samaye jhume che , saMvatu ogaNIse suDatAlIza-(1947) mAM soLa cemAsuM suratamAM sukhe rahIne mehanamunijIe sArA muhUrta upara tyAMthI vihAra karyo. 44. vijJaptimurarIkRtya prasthitA dakSiNAM dizam / / samaM chAtraiH zrAvakaizca damanAkhyaM puraM yayuH // 45 // muMbaInA lekanI vinati kabUla karIne dakSiNa dizItarapha vihAra karanArA mehanamunijI pitAnA celA tathA sAthe cAlanArA keTalAka zrAvake e badhAnI joDe damaNamAM AvyA. 4pa. tatra mohamayIvAsI saMghaH shyiyaasyaa| . mAgatya mohanamunA-nava ddhi rAgavAnuM jadda che : ! ! mehanamanijInI sAthe muMbaI javA vAste tyAMnA keTalAka zrAvakane saMdha damaNamAM AvyA ane hRdayamAM ghaNe rAga rAkhIne teNe mohanamunijIne vAMdhA-46. zrImohanamukhAddharma-lAbhaM zrutvA sudurlabham / alabdhapUrvamAnanda-mAmotsaMghaH sa bhAgyavAn // 47 // . . - mehanamunijInA mukhamAMthI dharmalAbha" evo durlabha zabda sAMbhaLIne bhAgyazALI saMdhane pUrve koIpaNa vakhate nahIM thayela harSa thaze. 47. mohamayyA nAtidUre puramAkAzanAmakam / aisita samanimusaMdhA mohanarNayaH | 48 pachI caitra vadImAM saMdhanI sAthe mahAmunijI, je muMbaIthI ghaNuM dUra nathI evA AgAzI" gAmamAM AvyA. 48. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacarite. aSTamaH srgH| ( 175 ) tatrasthajinacaitye'bhU-dutsavo divasatrayam / mumbApuryAzca bahava AjagmurbhavikA janAH // 49 // . tyAMnA jinamaMdiramAM pUjA, aMgI, bhAvanA vigere utsava traNa divasa sudhI ze. temaja paisAdAra zrAvake e sAdharmivAtsalya paNa karyuM, te vakhate muMbaIthI ghaNA zrAvaka mohanamunine vAMdavAvAse AvyA. 49. caitre site tithau SaSThyAM mumbAparisare zubhe / udyAnAntarvATikAyA AgamanmohanarSayaH // 50 // saMvata ogaNIse suDatAlIza-(1947) nA citra sudi chaThThane divase mehanamunijI parivAra sahita bhAyakhALAupara zeTha motIzAhanI vADImAM padhAryA. 5.' saptamyAM mohanamuni-svAgatAya samAyayuH / sahasrazo janAH prAta-rgurupAdAnvavandire // 51 // pachI sAtamane divase savAramAMja mohanamunijInuM svAgata karavAvAte hajAra bhavyajIvoe sAMbelA sAthe tyAM AvI mohanagunijInA caraNa vAMdhAM. 51. vicitrvessaalNkaarai-shcaarupussprthsthitaiH| vAditrasahitairagre-yAyibhibAlakaiH zubhaiH // 52 // madhurAnhUNavAditra-svarAnAkarNya nnditaiH| pRSThAnuyAtaiH zRGgAra-ruciraiH shraavkaivraiH||53|| nepathyaratnAlaMkAra-rucirAbhiH sahasrazaH / zrAvikAbhizca madhuraM gAyantIbhirgurorguNAn // 54 // jayaghoSaizca gambhIrai-rughuSTairantarAntarA / madhye virAjamAnaizca saziSyairmohanarSibhiH // 55 // manoharaM samAlokya pravezotsavamAdarAt / mumbApurIsthAH saphalaM menire dRSTisauSThavam // 56 // kulakam / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 276) mahinacaritra sarga AThama. tyArabAda bhAyakhALethI mehanamunijIne padharAvavAvAte moTI dhAmadhUmathI taiyAra karelA varadhoDA sAthe gurumahArAja mehanamunijIne teDavA gayelA tamAma leke temane AgaLa karIne tyAMthI nIkaLyA. te vakhate varaghoDAnI racanA aparva banI hatI. temAM jAtajAtanA pizAka tathA ghareNAM paherIne suMdara gADImAM beThelI choDIo tathA chokarAo vAgatAM vAjAnI sAthe AgaLa cAlatA hatA. aMgrejI vAjAMnA madhurazabda sAMbhaLIne AnaMda pAmelA tathA tareha tarehanAM ucAM vastro paheravAthI suMdara dekhAtA evA ghaNuM sukhI zrAvako pAchaLa cAlatA hatA. ghaNI uMcI kinakhAbanI sADIo paherelI tathA motInA ane ratnajaDita alaMkAro paherelI hajAro suMdara strIo madhura svare mohanamunijInA guNa gAtI hatI. raste jatAM vacce vacce rAgI zrAvako gaMbhIradhvanithI mohanalAla mahArAjakI jya" e zabda vAraMvAra bolatA hatA. varaDAnI vacamAM celAonA parivAra sahita zrIhanamunijI virAyA hatA. evI varaghoDAnI mane hara zaMbhA AdarathI joIne muMbaInA rahIza bIjA lekene paNa Avo samAraMbha jovAthI ApaNAM netra saphaLa che, ema lAgyuM. para-pa6. tataH saparivArAsta AjagmurmohanarSayaH / vasatiM nagarImadhya-vartinIM prAzakAM varAm // 57 // pachI parivAra sahita mehanamunijI sAdhune rahevA lAyaka ane zaheranA ma dhyabhAge AvelA lAlabAgamAM AvyA. 57. dezanAyAM ca sNbaadh-sttraabhuudaaggocrH| / tistroDakyurivartI -ntittaramAsatA 58 | tyAM dararoja savAramAM mahAmunijInuM vyAkhyAna zarU thayuM, tyAre kahevAya nahIM eTalI bhIDa thavA lAgI, te eTalI ke, upara paDelo talapaNa aMdara paraNI zake nahIM! 28. vyAkhyAnazAlAM vistIrNAM tadA saMgho nyavezayat / / sahasrapaJcakaM yatro-pavizecchRNvatAM nRNAm // 59 // tyAre saMdhe vicAra karIne, sAMbhaLanArA pAMca hajAra mANasa aMdara besI zake evI mATI vyAkhyAnazALA turata banavAvI. ela. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak jirust
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga AThama. (277) purI mohamayI tatra vyAkhyAtA mohmohnH| . yadi tatkiM narA naiva buddhayerannupadezataH // 6 // nagarInuM nAma mehamayI (muMbaI) ane mehane paNa moha pamADe evA mehanamunijI tyAM vyAkhyAna ApanArA e vega maLI gaye, tyAre te nagarInA rahIza ke ghamadezane sAMbhaLIne pratibaMdha nahIM pAme ke zuM ? 60. dharmazravaNato bhavyA vyadhitsanvividhaM tpH| gurvAjJayA paJcaraGgI-tapaH prAgAdriyanta ca // 61 // te vakhate dharmavyAkhyAna sAMbhaLavAthI bhavyajIne jAtajAtanI tapasyA karavAnI icchA thaI, pachI gurumahArAjanI AjJAthI temaNe pacaraMgI tapa prathama AdaryuM. 61. vratinAM saptazatyA ta-danvaSThIyata bhaavtH| tataH paryuSaNaM parva durlabhaM ca samAgamat // 6 // te tapa Asare sAta mANasoe bhAvathI AdarIne pUruM karyuM. eTalAmAM puNyavinA maLavuM durlabha evuM pajusaNa parva najIka AvyuM. 62. dviSaSTibhaktapratyAkhyA caturbhirarIkRtA / dAbhyAM vedAbdhisaMkhyAnAM bhaktAnAM tyAga aadRtH|| 63 // catvAriMzanmitaM caikaH pratyAkhyAdazanAdikam / catustriMzanmitAni do dau dvAtriMzanmitAni ca // 64 // dAviMzatiM ca dvAbhyAM tA-madhikAM ca zataM nraaH| sArdhadvizatyA bhaktAni tyaktAnyaSTAdazApi ca // 65 // tyAre cAra jaNAe eka mahinAnA upavAsanuM paccakhANa gumahArAja pAsethI lIdhuM. temaja be jaNAe ekavIsa upavAsanuM, eka jaNAe ogaNIza upavAsanuM, be jaNAe seLa upavAsanuM, be jaNAe paMdara upavAsanuM, eka jaNAe daza upavAsanuM ane aDhIse jaNAe ATha divasanA upavAsanAM paccakhANa lIdhAM. 63-64-65. 23 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ (78) vadanavarti ag fH | zataizca paJcadazabhi-stapo'STamamurIkRtam / SaSThAnAM copavAsAnAM saMkhyAM kartu kSameta kaH // 66 // paMdarase jaNAe aThThama tapa karyuM, ane cha8nI tathA upavAsanI te gaNatarI ja nahIM! 66. evaMvidhA tapasyAbhU-ttadA parvaNi zobhane / kalpotsavo bhogicandra-zrAddhenAkAri bhAvataH // 67 // e rIte pajusaNa jevA rUDA parva upara ghaNuM tapasyAo thaI. te avasare bAbUsAheba bhegIlAla punamacaMda taraphathI kalpasUtranI padharAmaNIne varaDo vigere utsava the. 67. tato'kSayanidhiM nAma tapaH sviickruraahtaaH| zatatrayamitAstaca vinA vighnaM samApyata // 68 // pachI bhavyajIvoe akSayanidhi" nAmanuM tapa AdaryuM. temAM Asare traNaso jaNAe bhAga lIdho hato, devagurunA prasAdathI te kAma koI paNa aMtarAyavagara pUruM thayuM hatuM. 68. Azvine ca site bhavya-rAgamAkhyaM mhttpH| cakre trizatyA tadAbhU-spUjAsnAtrAdi zAntidam // 69 // A mahinAmAM pizatAlIza AgamanA tapanI zarUAta thaI, temAM paNa Asare traNa mANasoe bhAga lIdhe hato. te vakhate jAtajAtanI pUjA vighanI zAMti kare evuM sAtra, varaghoDo vigere ghaNuM dhAmadhUma thaI. 69. sametAdrezca samava- saraNasyAgamasya ca / saMnivezo yathAzAstraM saMghanAkAri bhAvataH // 70 // pachI sameta zikharanI, samavasaraNanI ane pisatALIza AgamanI racanI zAstramAM kahelI rIta pramANe muMbaInA rAgI saMdha taraphathI karavAmAM AvI. 70, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhaDanayaritra saf AbhA, ( 179 ) tasyotsavaH pravavRte nRnnaamutsaahvrdhnH| pratyahaM mahatI pUjA-bhavadIpotsavo'pi ca // 71 // racanA thayAbAda jethI bhavyajInI dharmakaraNI karavAnI IcchA vadhe, evo meMTe utsava zarU thayo, tyAre dararoja seMkaDo rUpIAnA kharacathI moTI pUjAe, dIpotsava vigere dharmakAryo thavA mAMDyAM. 71. pUjAdIpotsavAdyAsu tadA dharmakriyAsu ca / dhanADhayAH zrAvakAzcakruH spardhayA draviNavyayam // 72 // pUjA, dIpotsava vigere dharmakaraNImAM moTA zeThiyA lekoe ulaTathI mahemahe spardhA ( harIphAI) rAkhIne vadhAre kharca karyo. kara. mAsaM yAvadabhUdeva-mutsavo modvrdhnH| . sapAdalakSapramitaM dravyaM vivyAya tatra ca // 73 // evo AnaMdane vRddhi karanAra mahotsava eka mahinA sudhI cAlyo hato temAM tathA bIjI dharmakriyAomAM maLIne Asare savAlAkha rUpiyAno kharca thayo. 73. tadA bhavyazataM bhAvA-caturtha vratamAdade / - parastrItyAganiyamaM sahasrANAM catuSTayam // 74 // pachI mohanamunijI pAsethI sojaNAe thAvratanI bAdhA lIdhI, temaja yArA soDAye zAsavatanAM 24 dIyAM. 74. evaM sahasrazaH pratyA-khyAnAni bhavikA jnaaH| zrImohanamunIndrANAM sakAzAlebhire tadA // 75 // e rIte gurumahArAja mohanamunijI pAsethI bhavyajIvoe te vakhate hajAra jAtanAM paccakhANa lIdhAM. 7pa. buddhisiMhAbhidhaH zreSThI shriimohnnideshtH| zAlArthamadadAdvittaM sahasrANi ca SoDaza // 76 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun.Sun Aaradhak Trust |
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacarite aSTamaH srgH| te vakhate makasudAbAdanA rahIza bAbUsAheba buddhisiMghajIe mehanamunijInA upadezathI moTA lAlabAganI dharmazALA sudharAvI taiyAra karAvavAvArate zoLahajAra rUpiyA ApyA. 76. evaM dharmonnatikarI caturmAsI maharSayaH / USuH saptadazI mumbA-puyA~ chAtrasamanvitAH // 77 // upara kahyA pramANe dharmanI unnati karanAruM sattaramuM comAsuM parivAra sahita mehanamunijIe muMbaImAM karyuM. 77. athaiko rAjanagara-vAsI sakalanAmakaH / tathAnandapurAvAso harigovindanAmabhAk // 78 // . dvAvetau mohanamuni-mukhAdAkarNya dezanAm / saMsArAnityatAM jJAtvA pravrajyAM lAtumaicchatAm // 79 // ' pachI amadAvAdane rahIza "sAMkaLacaMda" nAme tathA vaDanagarane rahIza haragovana" nAme e be zrAvakane mehanamunijInA mukhathI dharmadezanA sAMbha LIne saMsAramAM dekhAtI badhI vastu kSaNabhaMgura che," evo bodha thavAthI teone cAritra levAnI iMcchA thaI. 78-79. caturmAsImupAsAtAM mohanAMghrisaroruham / tadA prasAdaM lebhAte sevayA hi sa labhyate // 80 // te be jaNAoe AkhuM comAsuM mohanamunijInI sevA karI, tethI temanA upara mehanamunijInI prasannatA thaI. ThIka ja che, sagune prasAda sevA karavAthIja maLe che. 80. site mArgasya paJcamyAM cAritraM lalatuzca tau| . . abhUdabhUtapUrvazca tadA niSkAmaNotsavaH // 81 // mAgazara suda pAMcamane divase upara kahelA zrAvakoe mahAmunijI pAsethI cAritra lIdhuM. te vakhate varaghaDA vigereno je apUrva utsava thayo, te jo Ine gharaDA loko paNa kahevA lAgyA, "Avo ThATha ame AjasudhI kadI joyA nathI, " 81, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ mehanacaritra sarga AThamo. ( 8 ) prathamaH sumatirnAma dvitIyo hemanAmakaH / abhUtAM tau sadgurUNAM prasAdAtkiM nu durlabham // 82 // pahelAnuM (zAkaLacaMdanuM) sAdhupaNAnuM nAma "sumatimuni" ane bIjAnuM hemamuni" evuM nAma mohanamunijIe rAkhyuM. ThIka che, sadganA prasAdathI zI vastu durlabha che? 82. athaikadA dharmacandra-nAmA dhrmkriyaaprH| zrImohanamukhAddhama zrutvAbhigrahamAdade // 83 // caturvidhena saMghena na yAvaddhimalAcalam / gaccheyaM vidhinA tAva-daikSavaM me na kalpate // 84 // yugmam / . pachI eka vakhate dharmakaraNI karavAmAM tatpara evA dharamacaMdanAmA zrAvake mehanamunijInA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLIne abhigraha lIdhe, te A rIte -"caturvidha saMghane sAthe lai charI pALIne jyAM sudhI huM siddhAcaLanI yAtrA na karUM tyAM sudhI goLa, khAMDa, sAkara vigere koIpaNa gaLapaNa mane na khape." 83-84. vijihIrvRnmohanIna rAgiNaH zrAvakAH punH| nyavAsayanko nu vAJche-diyojayitumamRtam // 85 // pachI vihAra karavAnI IcchA karanArA mohanamunijIne ghaNuM AgrahathI rAgI zrAvakoe keTalAka divasa sudhI rAkhyA. ThIka ja che, pAse raheluM amRta dUrakaravA koNa di che ? 85. vihAranizcayamatho jJAtvA teSAM mahAtmanAm / saMghaH saMmIlya tAnpremNA saccakAra munIzvarAn // 86 // tyArabAda rahevAno ghaNo Agraha chatAM paNa mohana nijIno vihAra karavAne nizcaya jANIne muMbaIno saMgha lAlabAgamAM bhego thaye, temAM moTA moTA zeThiyAee "ApasAhebe ahIM padhArIne comAsuM karyuM, tathA upadeza daine zAsananI ghaNI unnati karI" ema kahI mehanamunijIne bahumAna ApyuM. 86. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 182) mohanacarite aSTamaH sargaH / mAghe'site tRtIyAyAM prabhAte mohnrssyH| vihRtya saparIvArA mumbAparisare yayuH // 87 // mahAvadi trIjane divase prabhAtakALamAM parivAra sahita mahAmunijI vihAra karIne bhAyakhaLA upara AvyA. 87. dayAcandrasyoparodhA-sthitvA tatra kiyaciram / yathAgataM vihRtyAtha prApnuvana surataM kramAt // 88 // tyAM dayAcaMda malakacaMdanAM ghaNA AgrahathI cAra pAMca divasa mukAma karIne pachI je raste AvyA teja raste anukrame vihAra karIne surata padhAryA. 88. aSTAdazI caturmAsIM tatraiva nyavasanmudA / dharmonnatirhi yatra syA-ttiSTheyustatra saMyatAH // 89 // parivAra sahita mehanamunijI sukhe aDhAramuM comAsuM karavAvAte suratamAM ja rahyA. ThIka che, jyAM dharmanI unnati thAya, ema lAge tyAM saMvegI sAdhuo 24 cha. 88. zrImohanopadezena mumbAyAM surate'pi ca / tasthuSAM bhavinAM cittaM dharmaraktamabhUddhazam // 90 // mehanamunijInA upadezathI muMbaInA ane suratanA rahIza bhavyajInuM mana dharmakaraNI karavAmAM ghaNuMja tatpara thaI gayuM. 90. atha paryuSaNe parva-NyAgate'bhavyadarlabhe / zrAddhAnAM dharmabuddhistu jAgarUkAbhavadbhazam // 91 // pachI abhavyajIne maLavuM durlabha evuM pAsagaparva AvyuM, tyAre zrAve kalekanI dharmakaraNI karavAnI buddhi ghaNI jAgRta thaI. 81. itaH sUryapurAsanne grAme kAntAranAmani / jinacaityaM ca zAlA ca jIrNAbhUtkAlayogataH // 92 // ANItarapha suratathI eka gAuupara AvelA katAra gAmamAM dharmazALA tathA jInamaMdira jIrNa thaI gayAM hatAM. 92. P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhADanayaritra sagai mAmI... (183 ) prAgjIrNatarazAlAyAH samuddhAro vidhIyatAm / evaM niraNayatsaGghaH zrImohananiyogataH // 93 / / ghaNI jIrNa thaI gayelI dharmazALAne prathama uddhAra karava" e mehanamunijInI AjJAthI tyAMnA saMdhe TharAva karyo. 93. parSadyabhayacandrAkhyaH zreSThI tu prathame'hani / saGgha vyajijJapadvittaM yathAzakti pradIyatAm // 94 // pajusaNane pahele divase abhayacaMda kasturacaMde parakhadAmAM saMdhanI vinati karI ke, "jenI jevI zakti hoya te te pramANe dharmazALA samAravAnA kAmamAM ma mare." 84. - sahasrapaJcakaM prAdA-dviSNucandro'gratastataH / viteruranye bhAvena vittaM dharmaparAyaNAH // 95 // A pachI kalakattAnAM rahIza bAbUsAheba visanacaMdajIe prathama pAMca hajAra rUpiyAno AMkaDo mULe, tyAra bAda koIe paMdaraso, koIe agIAraso, hajAra, pAMcaso vigere potapotAnI zaktimAphaka AMkaDA bharyA, 85. devadharmagurUNAM ca prasAdAttatkSaNe'bhavat / pAdalakSamitA mudrA-stadAsmindharmakarmaNi // 96 // devanA, dharmanA tathA gurumahArAja zrImehanalAlajInA prasAdathI upara karelA dharmanA kAmamAM pacIsa hajAra rUpiyAnI rakama bhegI thaI. 96. caturmAsyAM vyatItAyAM dharmacandro vyajijJapat / sArdhamAgamanenAyaM saMgholaMkriyatAmiti // 97 // comAsuM utaryuM tyAre dharamacaMde AvIne mohanamunijInI vinati karI ke, "pyApasADe5 sA2 vI pAeItA tA bhaa2| saMghane zomAvazaov." 87. tIrthayAtrA bhavecchrAddha-vAJchApi saphaleti te| vicintya vacanaM tasya dharmavRddhayai prapedire // 98 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ (284) . mohanacarite aSTamaH srgH| pachI "siddhagirinI yAtrA thaze, ane e suzrAvaka dharamacaMdanI vAchA paNa pUrI thaze," ema vicArIne dharmanI unnati thavA mATe mohanamunijIe tenI vinati kabUla rAkhI. 98. atha zrImohanamuni-nAmnA saMyataveSabhAk ! gumAnanAmAjagAma mohanAghisaroruham // 99 // eTalAmAM mahAmunijInA nAmathI poteja sAdhune veSa paherI DabhoImAM comAsuM karI gumAnamuni nAmanA sAdhu mohanamunijI pAse AvyA. 99. atha hemasumatyozca gumAnAkhyamunestathA / chedopasthApanaM cakre sulage mohanarSibhiH / / 100 // sArA muhUrtaupara siddhAMtamAM kahelI rIta pramANe gumAnamunijI, hemamunijI ane sumatimunijI e traNe jaNAne vaDI dIkSA mahanamunijIe sArA lagnaupara ApI. 100, pauSe'site ca paJcamyAM sAdhaM shissyairthaassttbhiH| . saMgha vibhUSayantaste vijaharmohanarSayaH // 101 // - rSi vada pAMcama guvArane divase ATha ziSyane parivAra sAthe laIne saMghane zobhAvatA evA mohanamunijIe suratathI vihAra karyo. 101. bhRgukacche stambhanake tathAnyeSu purAdiSu / nivasannadhvani sukhaM saMghaH svAgatamAsadat // 102 // pachI te te gAmanA saMghe karelA sAmaivAtsalyane aMgIkAra karanAre dharamacaMdanA saMgha bharUca, khaMbhAta, tathA raste AvelAM bIja paNa gAmaDAomAM ane zaheramAM mukAma karato pAlItANa tarapha gaye. 102. narA nAryazca zizavaH sarve sukhamavAnuvan / padAtayo yayuH paJca-zataM bhavyA munIzvaraiH // 103 // saMghanI aMdara rahelA mA, bAyaDIo ane chokarAo e baghAM rastAmAM ghaNuM sukha pAmyAM, temaja mehanamunijInI joDe Azare pAMcase mANase charI pALIne page cAlatA hatA. 103. 1--e piSamAsa uttarane samaje. ahIne te mAgasara thAya. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga AThama. saMghavAtaMtryamamava-thAne sthAne manoda - - dhamapi vittamavAdaitya dharmatatvaH 04 : - ThekANe ThekANe te te gAmanA lokoe dharamacaMdanA saMdhane jamA, tathA prabhAvanA paNa karI, temaja dharmakaraNImAM tatpara evA dharamacaMde paNa kAvI, gadhAra vigere gAmamAM janamaMdira, jIvadayA vigere dharamakhAtAmAM ghaNuM dravya vAvaryuM. 104. saMghAntarvatinaH zraddhA dhanAvyi pratyedaM ca 1 bhAvataH saMghavAtsalyaM saMghaH pUjyo hi sarvadA // 105 // - saMghanI jeDe AvelA ghaNA dhanAdhya zrAvakoe dararoja bhAvathI saMghanuM vAtsalya karyuM. ThIka ja che, zrAvakone hamezAM zrIsaMdha pUjanIka che. 105. mAghAsitatrayodazyAM saMghezaH sNghsNyutH| sadgurUNAM prasAdena pAdaliptaM samAsadat // 106 // mAhA vadI terasane divase savAramAM saMghavI dharamacaMda gurumahArAja zrImehanamunijInA prasAdathI saMghasAthe pAlItANe pahoMcyA.-106. tatrayo nRpatiH saMgha-svAtArtha paMDyAnAnA - azvavArAn gajAdIMzca preSayAmAsa saMmukham // 107 // tyAre pAlItANAnA rAjAe saMdhanuM svAgata karavA vAste dezI lazkaranI eka TukaDI, ghoDesvAra, hAthI, uMTa vigere parivAra sAme mokalya. 107. : rathayAtrAdi sakalaM vidhAya vidhinAtha sH| - dharmacandro mohanAzI nipIDya niragAttataH // 108 // - pAlItANAmAM praveza karyA pachI rathayAtrA, nokArasI, tathA mALAnI paherAmaNuM vigere. dharmakriyA zAstramAM kahelI rIta pramANe dharamacaMde karI, ane mahamunijInA caraNane bhAvathI- vAdIne saMghane sAthe laI pAlItANAthI te nIkaLe. 108. ( zreNI dhanatanI tarAzanazAstrAbdiAmA - vidhAtuM mohanamuni-pratIkSAM purato'karot // .109 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 286 ) pornavA igagH saH ANItarapha masUdAbAdanA rahIza rAvabahAdUra dhanapatisiMhajI aMjana zilAkA karavA vArate mehanamunijInI AgaLathIja vATa joI rahyA hatA. 19 : zrImohanamunIndrAsta-tkAryaM nirvighnamAcaran / IdRzI vimalA kIrti-vinA puNyairna labhyate // 110 // ' gurumahArAja zrI mehanamunijInA hAthathI aMjanazalAkAnuM moTuM kAma aMtarAyarahita pAra paDayuM. AvAM moTAM kAma pUrvabhave karelAM ghaNA puNyanA udayathI ja thAya che. kAraNa ke, puNyavagara mANasane sArA kAmamAM yaza maLatA nathI. 110. parivArayutAstatra sukhaM zrImohanarSayaH / nyavAtsuH siddhshailsth-jineshaarcnttpraaH|| 111 // pachI parivAra sahita mehanamunijI siddhagiri upara virAjatA zrIAdinAtha bhagavAnanI sevA karavAvAste pAlItANAmAM ja rahyA. 111. " tataH samanvataHsto viThya punAtAjI sAdhU ziSyaizcaturmAsIM nyavasaMstatra saMyatAH // 112 // vacamAM bhAvanagara, godhA, mahuvA, dADhA vigere AjUbAjUnA gAmamAM vihAra karIne thoDA divasamAM pAchA parivAra sahita AvI mohanamunijI pAlIsANAmAM comAsuM rahyA. 112. ASADhe ca site SaSThayAM bhavyamekamadIkSayan / ... zrImohanamunIndrAH sa RddhinAnA prathAmagAt // 113 // tyAM vikAnera taraphanA rahIza eka gaDabrAhmaNe mohanamunijIne upadeza sAMbhaLI vairAgya upajavAthI ASADha sudI pAMcamane divase temanI pAsethI cAritra - lIdhuM. tenuM Rddhimuni" evuM nAma gurunI AjJAthI prasiddha thayuM. 113. .. - zrImohanamunIndrANAM sAMnidhyAdbhavikA dhnaaH| siddhAdrinikaTe vastuM caturmAsI samAgaman // 114 // mehanamunijI pAlItANAmAM comAsuM rahyA che, e vAta sAMbhaLIne ghaNuM levyajIve tyAM mAruM rahevAvAte AvyA. 114 - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sarga sAtama. (287 ) vArSike parvaNi tapo-kAri yddhvikainraiH| .. tenAmUkIramAva chInonnatiradratA | upa che " | saMvatsarI parva upara tyAM bhavyalekae cha8, aTTama, aphAI vigere je tapasyA karI tethI zrI vIrabhagavAnanA zAsananI ghaNI AzcaryakAraka unnati thaI. 115. tataH samavasRtyAdi-saMnivezaM suzilpibhiH / kArayitvAtha saMghana cakre tatrotsavo mahAn // 116 // . pachI comAsuM rahelA konI sahAyatAthI tyAMnA zrIsaMghe samavasaraNa, aSTApadajI, meruparvata, Abu tathA sametazikhara e pAcenI racanA karAvI meTe utsava karyo. 116. mArge site ca SaSThayAM ca bhavyamekaM muniishvraaH| akSayansa che-nAnnAthata muvi . 17 || : mAgazara sudI chaThane divase eka chagananAmAM zrAvake pratibodha pAmI mohana- , munijI pAsethI sagI dIkSA lIdhI. tenuM mehanamunijIe "chaganamuni" evuM nAma rAkhyuM. 117. nandodadhyaGkadharaNI-mite'bde vaikrame'vasan / UnaviMzAM caturmAsI siddhakSetre muniishvraaH|| 118 // e rIte saMvata ogaNIse ogaNapacAsa-(1949) mAM mohanamunie pAlItANAmAM ogaNIsamuM comAsuM karyuM. 118. atha sUryapurasthAnAM shraaddhaanaamuprodhtH| zrImohanarSayaH prApuH saziSyAH surataM punH|| 119 // pachI suratanA rahIza rAgI zrAvakonA ghaNuM AgrahathI teo pAchA parivArasahita surata padhAryA. 119. yathApUrvaM caturmAsyAM tapasyAdyabhavadvahu / bhAvatatAtha kAntAra-grAme tatrotsavo mahAn // 120 // pahelAMnI mAphaka suratanA comAsAmAM tapasyA, AMgI, pUjA, zAMtinAtra re ghaNI dharmakaraNI thaI. comAsuM utaryA pachI pauSamahinAmAM katAra gAme A lA dharmazALAmAM meTo utsava zarU thaye, 120, rIte saMtAna sabhA strAvI na pAchA 15 P.P. Ac. Gunratrasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 mohanacarite aSTamaH srgH| zAlAyAM nUtanAyAM ca saMnivezaH zubho'bhavat / sametazikharAdInAM prAnte snAtraM tathA mahat 121 // .. * tyAM navI baMdhAvelI suMdara dharmazALAmAM sametazikharanI racanA karI hatI, tathA chelle divase aSTottarI nAtra bhaNAvyuM hatuM. 121. ASTAhnikotsave tatra samantAdAsino nraaH| . . AsannalakSA Ajagmu-stena saMgho'tuSabhRzam // 122 // ..te aThThAI utsavamAM AsapAsanA rahIza Azare eka lAkha zrAvake darzana karavA AvyA hatA. tethI suratanA zrIsaMdhane ghaNe harSa thayo. 122. . tadA tilakacandrAdi-zreSThino dhrmttpraaH| . caityoddhArArthamadaduH sahasrANi ca viMzatim // 123 // te vakhate talakacaMda mANekacaMda, nagInacaMda kapuracaMda, gharamacaMdaudecaMda vigere dhanADhya zrAvakoe jIrNamaMdirano uddhAra karavAvAte mahemAhe TIpa karIne vIza hajAra rUpiyA bhegA karyA. 123. zrImohanamunIndrANAM sukRtodayato'khilam / .. nirantarAyamabhava-pUjAsnAtrAdi zobhanam // 124 // te samaye mehanamunijInA puNyanA udayathI pUjA, AMgI, aSTottarInA kArasIo vigere badhAM dharamanAM kAme aMtarAyarahita pAra paDyAM. 124 - ___ evaM viMzacaturmAsyAM kRtvA dharmonnatiM parAm / vihatumaicchanmunayaH parivAreNa saMyutAH // 125 // e rIte vazamAM comAsAmAM suratanI aMdara. ghaNI dharmanI unnati karIne mehanamunijIe parivAra sahita vihAra karavAno vicAra karyo. 125. atha mohamayIvAsi-zrAddhA evaM vyajijJapan / 6. nijaiH padaiH punarmumbA pAvanIyA prasAdataH // 126 // - A pachI muMbaInA zeThiyAoe mehanamunijInI vinati karI ke:-"Apa sAheba zathI rIne bhuMgAne pavitra ro" 126, . P.P.AC.'Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarge AThame, ( 182 ) rAgiNaH zrAvakA-ndezakAlAdyAlocya sNytaaH| urarIkRtya vijJaptiM vijhushchaatrsNyutaaH|| 127 // .. " vinati karanArA zrAvake ghaNA rAgI che" ema vicArIne temaja deza, kAla, dravya ane bhAva emano paNa vicAra karIne mehanamunijIe muMbainA zrAvakenI vinati kabUla karI, ane parivAra sahita vihAra karyo. 127. zrAvakaiH sevyamAnAste mumbAparisaraM kramAt / AjagmuraSTabhiH ziSyai rAgiNAM modavardhanAH // 128 // A rAgI zrAvako rastAmAM jemanI ghaTatI sevA karavA taiyAra che, evA mohanamuni ATha ziSyone sAthe laine anukrame vihAra karatA bhAyakhALA upara AvyA. tyAre muMbaInA rAgI zrAvakone ghaNe harSa the. 628, zrImohanamunIndrANAM pravezasyotsavo mahAn / . saptamyAM bhavitA prAtarvArteyaM paprathe'grataH // 129 // caitra sudi sAtamane divase prabhAtakALamAM parivAra sahita mohanamunijI muMbaI zaheramAM praveza karaze, ane te vakhate varaghoDA vigerene mATe utsava thaze." e vAta keTalAka divasa AgaLathI ja zaheramAM phelAI hatI. 129. pariSkRtA puSparathAH prabhAte spricchdaaH| sanAthA bhUSitarvAlaiH zatazastUrNamAsadan // 130 // sAtamane divase savAramAMja pUrve karelA TharAva mAphaka seMkaDo zaNagArelI suMkara gADIo bhAyakhALA upara AvI. temAM keTalIka cAra dheDAnI tathA bAkI be lADAnI hatI. tenI joDe sipAIpAdAno parivAra hato, ane aMdara jAtajAtanAM kapaDAM tathA ghareNAM paherelI bALakIo tathA bALako beThAM hatA. 130. caturvidhAnAM vAdyAnAM vAdane kuzalA gnnaaH| paJcAzatpramitAH zIghra hUNAnAM smupsthitaaH|| 131 // - cAra prakAranAM vAchatra vagADavAmAM nipuNa evA aMgrejI vAjAo vagADanArA lokonI Azare pacAsa TakaDIo teja vakhate hAjara thaI. 131. * P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ " navarite ag a | kAntairvasanabhUSAdyai-dhotayanto dizo dsh| sahasrazo narA nAryaH svAgatAya samAgaman // 132 // jAtajAtanAM dIpatAM vastra tathA alaMkAravaDe daze dizAone prakAzita karanArI hajAre gni tathA puruSe mehanamunijInuM svAgata karavAvAte AvyA. 13ra. tataH saMghaM prINayantaH shriimohnmuniishvraaH| parivAreNa mahatA mumbAyAM prAvizanmudA // 133 pachI upara kahelA moTA ADaMbara sahita mehanamunijIe ApaNA ATha ziSyone sAthe laIne muMbaI zaheramAM praveza karyo. tyAre mahAmunijInA padhAravAthI muMbaInA saMghane ghaNe harSa the. 133. nArINAM ca narANAM ca dvidhA lakSaNa saspRham / pravezasyotsavasteSAM dadRze saMyatAtmanAm / / 134 // raste jatAM lAkho nagaravAsI striyoe tathA puruSoe lakSa daIne ghaNI utsukatAthI mehanamunijIne pravezatsava ( vaDe vigere ) dIThe. 134. vasatau nUtanAyAM te nivasantazca sAMpratam / dezanAsudhayA saMghaM prINayanti munIzvarAH 135 // yathekSurasamAdhurya-magrebhyo'dhikamadhriSu / sukRtaM mohanarSINAM tathA vidyAdyathottaram // 136 // pachI lAlabAgamAM navA tayAra thayelA upAsarAmAM mehanamunijIe vasati karI. hAlamAM tyAM dararoja dezanArUpa amRta pAIne mehanamunijI muMbaInA saMghane tRpta kare che. uparathI mULiyA tarapha AvelA zelaDInA gAMThAmAM jema uttarottara mIThAza vadhAre hoya che, tema mehanamunijInA sukRtane udaya paNa divase divase vadhAreja thato jAya che. 135-136. ataH pUrvAdhikaitasyAM caturmAsyAM bhvissyti| adharmotsAdajananI pravarA zAsanonnatiH // 137 // . vAste, pahelA comAsA karatAM A comAsAmAM adharmane daze dizIe nasADanArI ghaNI zAsananI unnati thaze. 137. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Sun Gun Aaradhak Trust
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahinacaritra sage sAtama. ( 2) zrImohanamunIndraNA-malaMcandrAdayo dsh| ziSyAH paJca aziSyAzca vartante sAMprataM kila / / 138 / zrI mehanamuni mahArAjanA 1 alaMcaMdajI, 2 jasamunijI, 3 kAMtimunijI, 4 harSamunijI, 5 udyotamunijI, 6 rAjamunijI, 7 devamanijI, 8 gumAnamunijI, 9 sumatimunijI ane 10 hemamunijI e dasa celAo tathA alaMcaMdajInA be, samunijInA guNamunijI ane dvimunijI e be celAo tathA rAjamunijIno chagana munijI nAmano eka cele, e badhA maLI emanA saMdhADAmAM hAla pandara sAdhuo che. 138. sudurlabhAH sAMprataM yaddharmonnatikarA jnaaH| ciraM tatsaparIvArA jIyAsurmohanarSayaH // 139 // dharmanI unnati karanArA mahAtmAo hAlanA vakhatamAM ghaNuM durlabha che, vAte mohana munijI ApaNA parivAra sahita cirakALa jayavaMta raho. 139. visrasAvizadA yeSAM mUrdhni puNyAGkurA iva / / ullasanti zirojAste jIyAsurmohanarSayaH // 140 // avasthAthI sapheda thayelA jemanA mAthAnA vALa udaya pAmatA sutanA aM, kareja heyanI zuM? evA zebhe che, te mehanamunijI cirakALa jIvatA rahe. 140. pakSapAtena rahitA yeSAM rucyA vcHsudhaa| vazIkaroti bhavyAMste jIyAsurmohanarSayaH // 141 // pakSapAtarahita jemanI madhura vANI bhavyajIvone vaza kare che, te mohanamunija cirakALa jIvatA raho. 141. iti munivrmohnprkRssttgunngnnruciraambujaasnaayaaH| vacanakusumamAlikA sukaNThe'navaratamiha rAjatAM zivAya // 142 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 192 ) mohanacarite aSTamaH sargaH / mehanamunijInA sarvotkRSTa guNanA AdhArathI zobhatI evI e mArI vacanarUpI phUlanI mALA saMskRtabhASArUpa sarasvatInA suMdara kaMThamAM bhadrika jInA kalyANane arthe cirakALa zobhatI raho. 142. ' iti zrImatpadavAkyapramANapArAvArINa-viddhanmukuTAlaMkArazrIbAlakRSNabhagavacaraNAravindamilindAyamAnAntevAsinaH kAnaDopAhva-govindAtmaja-dAmodarasya kRtau zAGke zrImohanacarite SoDazAdi--viMzAvadhi-caturmAsyavarNanaM nAmASTamaH srgH|| 8 // ( sAmA sanA yAsAya samApa.)......... govindAcAryaputreNa zrIkRSNAkukSijanmanA / manojJakRSNAkUlastha-vairAjakSetravAsinA // 1 // prANAyi kAnaDopAhvazrIdAmodarazarmaNA / zrImohanarSicaritaM zreyase bhavyajanminAm // 2 // yugmam // ... ... manA / - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha navamaH srgH| (uttaracaritam.) zrImatsArasvataM tejo gurUNAM caraNadvayam / dhyAtvA natvA samAsena shriimohnmuniishituH||1|| caritraM nAticitraM ca citraM kAlAnubhAvataH / pavitramuttaraM vacmi khanitraM khalakarmaNaH // 2 // sarga navamo. KGS zrI sarasvatInuM dhyAna karI gurujInAM banne caraNomAM namIne munIzvara zrImahanalAlajI mahArAjanuM duSTa kamano nAza karanAra hathiyArarUpa, uttara avasthAnuM pavitra caritra ke je atyaMta AzcaryakAraka nathI tema chatAM samayane anusarIne aashcry|2 cha, te 9 saMkSepathI hu~ chu. 1-2. dedhaccAndrIM kAnti pravizati yadA'yaM kathayituM tadaivAyAtAnAM zravaNanipuNAnAM hRdytH| subhAvAnAM dhvAntaM vyapagatamivAbhAti mukhato yato maukhI kAntiH prakaTayati bhAvaM hRdayagam // 3 // candranA sarakhI kAMtine dhAraNa karatA A mahArAjazrI vyAkhyAna ApavAne (mATe) sabhAmAM vadhAre che te vakhateja, vyAkhyAna sAMbhaLavA AvelA, zravaNa karavAmAM nipuNa, ane sArA bhAvavALA, zrotAonA hRdayamAMthI ajJAnarapI aMdhakAra khasI gayuM hoya ema temanA mukha uparathI bhAse che. kAraNa ke, mubanI kAMtija hRdayane bhAva jaNAvI Ape che. 3. . 1 asminpadye 'zikhariNI' vRttam / tallakSaNaM tu-"rase rudrezchinnA yamanasabhalA gaH zikhariNI 25 PP. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 194 ) mohanacarite navamaH srgH| [ uttaraghenamuktacandrarucireNa vIkSito janayan pramodamatibhaktipUrvakam / jayatidhvani sakalasaMgha Avada grahaNaM smRtaM gurujanasya ynnyaiH|| 4 // zaradaRtunA caMdranI kAMtisarakhA tejavI zrI mehanalAlajI mahArAja saMdhanA sAmu juve che ke turataja badhe saMdha ghaNA AnaMdamAM AvI jaI bhaktithI ye jaya zabda belI uThe che. kAraNa ke, gusajanane vinayathI satkAra kare ema zAstramAM ghu cha. 4. adhyAsya paDheM gadituM yadAyamArabdhavAn meghgbhiirvaanniH| parasparaM pazyati naiva yadA kazcinna vetti sma mnogtaarthaan||5|| meghanI garjanA sarakhI gaMbhIra vANIvALA A mehanalAlajI mahArAja pATaupara besIne jyAre vyAkhyAna ApavAno AraMbha kare che, tyAre koI kAIne sAmu paNa jotuM nathI ane pitAnA mananI vAtone paNa bhulI jAya che. tAtparya e ke vyAkhyAnanA mAdhuryane lIdhe temAM evA lIna thAya che.-5. uccaiH sthitatvAtsamavatsalatvAiSTiH papAtAsya sudUrageSu / duryodhanaM prAntagataM vihAya viSNoryathA pANDusute hi jiSNau // 6 // samIpa beThelA duryodhanane tyajIne dUra beThelA arjunanA upara jema kRSNanI daSTi paDI hatI tevI rIte A muni mahArAjanI dRSTi uMcA Asana upara besavAne lIdhe tathA sarvanA upara samAna prema hovAne lIdhe dUra beThelAo upara prathama paDatI 1'majubhASiNI / vRttamidam / lakSaNaM tu-"sajasA jagau bhavati majubhASiNI " iti / 1 iyamapajAtirindravajropendraSajrAbhyAm / tallakSaNaM tu-"anantarodIritalakSmabhAjau pAdau yadIyAvupajA." sadyastAH" iti / tatra caturdazasUpajAtibhedeSvekAdazo'yaM bhedaH / 3 indravajrA' vRttam / tallakSaNaM tu-" syAdindravajrA yadi tau jagau gaH." iti / .. - Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mohanayaritra sanavamI. ( 195 ) hatI. (tAtparya e ke zeThIAo AgaLa beThelA chatAM dUra beThelA garIbo upara dRSTi pahelI paDatI hatI e emane samAna bhAva hatuM. ane niyama paNa che ke, uMce beThelA dUravALAne pahelA joI zake che.) 6. zRNvatsu saMgheSu vadatsu teSu zAnte rase krIDati gIriyaM tu / kAlAtyayo jAta itIva danni ko'thavA mAdyati naiva kaalH||7|| - mahArAja vyAkhyAna karatA hatA, saMgha sAMbhaLato hato ane zAMta rasa sarvatra ramI rahyo hato. te vakhate "samaya thaI gaye" evA prakAranI vANI dahIMmAM karakara paDe evI thaI. (arthAta ) dahIMmAM paDelI karakara jema kaMTALo Ape che te pramANe zAMtirUpI dahIMmAM karakaranI peThe kaMTALo ApanArI e vANu thaI.) athavA // (samaya) potAnA AmamA prbhaart| nathI. 7. zrRMtvotthite saMghajane prabhAvanA prArabhyata zreSThijanaiH smnttH| sazlAghamibhyairapi yA samAdade hyantarmalakSAlanamauSadhaM yathA // 8 // vyAkhyAna sAMbhaLIne saMghanA jano uDyA tyAre sujJa zeThIAoe prabhAvanAonI zaruAta karI tene moTA paisAdAra zeThIAo paNa aMtaHkaraNanA maLane dhoI nAkhanAra auSadhanI peThe vakhANa vakhANIne levA lAgyA. 8. yaunasthitAJchreSThijanAnkuTumbino. vIkSyAgataiAmyajanairvisismaye / devA ime kiM manujA na vidmahe RddhaM dhanaM yasya sa devatA'thavA // 9 // 1 atrApi 'indravajrA / vRttam / lakSaNaM tu pUrvoktameva / 2 'indravaMzA / vRttamidam / lakSaNaM tu " syAdindravaMzA tatajai rasaMyutaiH' iti / 3 atrApi 'indravaMzA' vRttam / . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. ! Jun Gun Aaradhak Trust
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 196 ) mohanacarite navamaH srgH| [ uttrvyAkhyAna sAMbhaLavA AvelA gAmaDAMnA leke, strIputrAdike sahita gADIomAM beThelA zeThIAone joIne A devatAo che ke manuSya che te samajI zakAtuM nathI ema kahI vismaya pAmavA lAgyA. athavA jemanI pAse ghaNuM dhana heya teo devaja che. 9. zrutvAgataM zrotRjanaM gRhaM svaM ye nAgatAH kAryavazAttadAnIm / te'bhyetya pRcchanti kathAH sma tUrNaM zraddhAturaH kiM kurute vilambam // 10 // te vakhate kAma hovAne lIdhe jeothI vyAkhyAnamAM jaI zakAeluM na hatuM teo vyAkhyAna sAMbhaLIne pitAne ghera AvelA zrotAo pAse jaIne jaladI ja sahI thA 57 / mAyA mAre zI thA yAvI tI ? (viche ) shrddhaavALe mANasa vilaMba lagADe che ke zuM ? arthAta vilaMba nathI lagADato. 10. yathAzrutaM te'pi samUcurarthato . gRhe gRhe dharmakathAH prvrtitaaH| jyotirvidA proktamavApya satkSaNaM .. prasAryate kiMnu na RkSasUcakaiH / / 11 // teo temane pote je pramANe sAMbhaLyuM hatuM te pramANe (eTale) zabda zabda nahIM paNa tenI matalaba kahI saMbhaLAvavA lAgyA. ane tethI dareka gharamAM dharmanI kathAo cAlu thaI. (kavi kahe che ke, sArA jozIe batAvelA muhUrtane jANIne sAdhAraNa jozIe teno phelA nathI karatA ke zuM ? kare ja che. 11. samyaktvamAsAdya rucirvivardhyatAM . bhraSTAstato durgatimAnuvantu no| tyaktvA patiM kiM kuhacit sukhecchayA bhrAmyana sthiti svaashryte'blaajnH||12|| 'indravajrA ' vRttam / lakSaNaM tu puurvmevottm| 2 iyamupajAtivaMzasthendravaMzAbhyAm / "itthaM kilAnyAsvApi mizritAsu smaranti jAtiSvidameva nAma" ityukteH / / 3 atrApi 'indravaMzA' vRttam / lakSaNaM tUktameva pUrvatra / . P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ vArita. ] mohanacaritra sarga navaze. . (217 ) . (ahIMthI dasa glaeNka sudhImAM mohanalAla mahArAjanI kathAne anuvAda che.) "samyakatva prApta karIne tenA upara premabhAvanI vRddhi karo, ane tenAthI bhraSTa thaI durgatine meLavo nahi. kema ke, potAnA patine tyajIne sukhanI icchAthI game tyAM bhaTakatI strIonI koI dIvasa sukhamAM sthiti thAya che ke zuM? nathI ja thatI. 12. Atmaiva vedyaH paramo niraJjanaH . satyaH samaH sarvavihArazUnyatA dehendriyaprANamanassu yasya he brAntarvedRnAM dRDha vATyusTama rU sarva tattvomAM zreSTha, niraMjana, vikAramAtrathI rahita hovAne lIdhe sama (ekarasa ), satya ane jene mATe ghaNAone deha, IMdri, prANa ane mana e AtmA haze ke zuM ?' evI bhrAMti thAya che teja AtmA jANavA yogya che. eTale te AtmAne jANavo joIe. 13. pradIpakAntiH parimeyadehaM vyApya sthitastIrthakRtA pradiSTaH / ajo'pi jAto hyamRto mRto'pi teSa nAtevizvarey | 4 | te vividha paricchedavALA dehamAM dIvAnI kAntinI peThe vyApIne AtmA rahyo che evuM tIrthakaroe pratipAdana karyuM che. AtmA aja (janmarahita ) che tema chatAM deha utpanna thavAthI utpanna thaye gaNAya che. ane AtmA amara che tema chatAM dehane nAza thavAthI nAza pAmyo kahevAya che. 14. vicitrasaMpAditakarmajAlasAnnidhyato yoniSu jAyate'yam / tasminnilIne nahi kiMcidasti nRdevatiyaGnarakitvamasmin // 15 // 1 phuTTA "ndravaMrA gvA 2 caturdazasUpajAtibhedeSu dazamo'yaM bhedaH / 3 ssssttho'ymupjaatibhedH| P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 218) monAstei navA nA [ 3ttaraA AtmA, saMpAdana karelAM vividha karmonA samUhanA saMsargathI caturvidhe niomAM (jAtimAM) bhramaNa kare che. paraMtu te karmasamUha nAza thatAM manuSya, - deva, tiryak ke nArakIpaNuM kaMI paNa AtmAmAM rahetuM nathI. 15. strItvaM na pustvaM na napuMsakatvaM bAlatvavRddhatvayuvatvamasmin / naivAsti nAnApariNAmajAle dehe'sya bhogArthamadRSTabhedAt / / 16 / / A AtmAmAM, strI, puruSa, napuMsaka, bAla, vRddha ke juvAnapaNuM nathI. paraMtu trividha karmonA pariNAmarUpa dehane viSe karmone anusAra AtmAne bhegavavAne mATe e badhA dharmo kalA che. 16. aiteSvahaGkAratayA pratIyate tathApi naite sahayAyino mtaaH| putreSu patnISu dhanAdivastuSu mamatvamApu vivAAtAM svayam | cho. A badhA padArthomAM ahaMpaNAthI (eTale huM strI, huM puruSa, huM napuMsaka ItyAdi prakArathI AtmA pratIta thAya che (jaNAya cheparatuM strIpaNuM, puruSapaNuM ityAdika dhamAM AtmAnA sahayArthi (sAthe rahenArA ) nathI, arthAta AtmAthI judAja che. te mamatvanA viSaya (eTale A mAruM e bhAva jaNAvanArA ) strI putra ane dhana vigere padArthone to potAnI meLe ja vicAra kare. matalaba e ke ahaMbuddhithI pratIta thatA dharmo, jevA ke bolatva vRddhatvAdika, AtmAthI judA che to mamatvanA viSayavALA padArtho to judA hoya temAM kahevuM ja zuM ? 17. jJAnasvarUpo'pyapadizyate'yakaM muuryo'ymityaadikttuprlaapnaiH| 1 "vajhA ? phucam | rukSa mahatamevA 2 iyamupajAtirindravaMzAvaMzasthAbhyAm / 3 iyamapIndravaMzAvaMzasthamitraivopajAtiH / P.P. Ac: Guntratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . vivadhata caritam. 1 bhaniyaritra sarga navamI. (199 ) sukhasvarUpo'pi daridrazekhara zcintyA sadA karmagatirduratyayA // 18 // A AtmA jJAnasvarUpa che tema chatAM A to mUrkha che ItyAdi kaDavAM vAje vaDe ( vyavahAramAM) kahevAya che. tathA sukhasvarUpa che tema chatAM mahAdaridrI che ema kahevAmAM Ave che. mATe karmanI gati duratara che ema vicAra kara. 18. vicintatastasya ca karmaNAM gate. . . 1ratyayatvaM kramazo nivrtte| sazokamohA viSayAbhilASitA vivardhate jJAnatatiH ssnmtiH||19|| A pramANe kamInI duratara gatine vicAra karanAra puruSane, zeka meha ane viSayAbhilASAo krame krame nivRtta thAya che, ane sArI buddhinI sAthe jJAnanI kaLA vRddhi pAme che. 19. " yatkRte'yamatikhidyate sadA svaarthsaadhnsmiihyeritH| tena mAmakapadaM gatena hA hIyate hRtasamastavastunA // 20 // . svArtha sAdhavAnI IcchAthI prerAyale puruSa jemane mATe ghaNAM duHkha sahana kare che te ( strI, putra ane bhUyAdika ) tenA mamatvanA viSaya thaIne tenuM sarvasva [panA bhane samAna hI yAtmasAmayI ] rI sAne tene sahecha. 20. evamAdyanubhaveSu satsvapi naiva vetti jagatAM viDambanAH / karmakUpapatitaH sahAyakAn manyate ripugaNAn bhramAdayam // 21 // 1 NicaH pAkSikatvAdidaM rUpam / 2 vaMzasthaM vRttam / tallakSaNaM tu-"jatau tu vaMzasthamudIritaM jarau" iti / .. itaArabhya netrabANa.' iti paJcasaptatimitapadya-paryantaM 'rathoddhatA? vRttaM jJeyam / talakSaNaM tu-- "rAnarAviha rathoddhatA lagau" iti / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S Jun Gun Aaradhak Trust
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 200 ) mohanacarite navamaH srgH| uttare* e pramANe anubhava thavA chatAM paNa koMrUpI kuvAmAM paDele prANI jagatanA duHkhane nathI jANata, ane brAntine lIdhe zatruone pitAnA madadagAra samaje che." 21. evamAdimunirAjabhASitaM zrAvakebhya upalabhya bhaavukaaH| dhAvituMvavRtire'lpakarmakA moharSavanamratejIva che 22 | e pramANe zrAvakonI pAsethI mehanalAlajInuM vyAkhyAna sAMbhaLIne a95 karmavAlA bhAvIka zrAvako mohanalAlajInAM vacanarUpI amRta prApta karavAnI IcchAvALA thaIne doDavA lAgyA. arthAt vyAkhyAna sAMbhaLavA javA lAgyA. 22. AgatAn samavalokya bhAvino bhAskaro bhvjnaabjbhaasne| bodhahetubahulAM prakIrNakAn dezanAmakRta vedyakIrNikAm // 23 // bhavijanerUpI kamaLane khIlavavAmAM sUryasarakhA mohanalAlajI mahArAja, (vyAkhyAna sAMbhaLavA) AvelA aneka prakAranA bhavi jIvone joIne ghaNA bodhavALI ane jJAnarUpI aneka prakAranAM AkhyAnevALI dezanA karavA lAgyA. 23. jJAnameva sakalArthasAdhakaM sakriyaM virahitaM napuMsakam / sA kriyApi zubhabhAvanAnvitA kAmadhura virahitAtha sarpiNI // 24 // kasahita jJAnaja sarva arthone siddha karI Ape che, paraMtu tethI rahita te nakAmaja che ane te kriyA paNa sArI bhAvanA (zraddhA vALI) hoya to IcachelA manI ratha paripUrNa kare che. paNa bhAvanA vagaranI heya te sApaNanI peThe hAni kartAja che. 24. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ varitama. ] mohanacaritra sage navaze. (202) jJAnamekamapi vedyabhedato bhidyate gRhaghaTairyathA nbhH| jJeyajAtamakhilArthadarzibhi stIrthakRdbhiruditaM yathAtatham // 25 // jJAna ekaja che to paNa tenA (jJAnanA) viSayanA bhedane lIdhe bhinna bhinna mAluma paDe che. jema ke, AkAza eka che chatAM paNa gRha (ghara) ane ghaTa (ghaDo) nA bhedane lIdhe gRhAkAza tathA ghaTAkAza kahevAya che. (sarvajJa ) tIrthakaree jJAnane saMpUrNa viSaya yathArtha rIte sUtromAM pratipAdana kIja che. 25. bhautike'tra pariNAmazAlini so'hamasmi ca matirna yujyate / saMbhavazca khalu yatra vidyate mRgyatAM sakalasAdhanairhi tat // 26 // je huM pahelAM hato te ja huM chuM, evuM jJAna kSaNa kSaNamAM aneka prakAranA pariNAma (rUpAMtara) vALA paMcabhUtAtmaka dehamAM saMbhavatuM nathI. (kAraNa ke je deha kSaNekSaNe rUpAMtara pAme te tene teja eTale te kSaNe je pariNAma paramANuvALo hato teja pariNAma paramANuvALe atyAre che ema zIrIte kahevAya? kAraNa, te vakhatanA paramANuo hatA te A kSaNe badalAI gayelA che; mATe evuM jJAna dehamAM saMbhavatuM nathI.) paraMtu jayAM evuM jJAna saMbhave che te AtmA sarva sAdhana vaDe zodhavA gya che. A zlokamAM AtmA zarIrathI judA che paNa zarIraja AtmA nathI e vAta batAvI che. 26. tatsvarUpamapi tasya labhyate naiva yasya nahi zuddhamAntaram / tasya zodhakamRte cturvidhaajAti kuma 1 dharmata . 27 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 202) mohanacarita navamaH sargaH / te AtmAnuM svarUpa, jenuM aMtaHkaraNa zuddha nathI hotuM tene prApta thatuM nathI. ane te aMtaHkaraNane zuddha karanAra, caturvidha dharmathI (dAna, zIla, tapa, ane bhAvanAthI) bIjuM kAMI sugama sAdhana nathI. 27. eSvabhISTaphalakalpapAdapeSu sthitiH satatamasti bhAvukAH / yasya tasya bhavabhItisArpaNI nAmacchati samIpamuddhatA. 28 che. he zrAveke! abhISTa (IlAM) phaLa ApavAmAM kalpavRkSa samAna, e dAna, zIla, tapa ane bhAvanAmAM jenI sthiti hoya che, tenI pAse saMsAranI bhayarUpI uddata nAgaNa jatI nathI. arthAta dharma pALanArane saMsArano bhaya raheto nathI. 28, tattvadRgbhiraparokSadArzabhiH / shokmohrhitairmhaatmbhiH| nirnidAnatapasaH prazaMsanaM sarvato'dhikamiti sphuTaM kRtam // 29 // - zoka ane mehathI rahita, jIvADajIvAdi sakala padArthone jANanAra, atItADanAgata sakala padArthone yathAvat jenAra, mahAtmAoe nidAna (niyANA) rahita tapasyAnI sarvanA karatAM adhika prazaMsA spaSTa rIte karI che. 29. nirnidAnatapasAminaiva yaddahyate malakulaM samUlakam / yAvipati je nirmaH . dhAraNA zubhavicAraNAnvitA // 30 // kAraNa ke, nidAnarahita tapasyArUpI agnithI karmarUpI maLene samudAya samaLa baLI jAya che. ane te baLavAthI nirmaLa thayelA hRdayamAM sArA vicArovALI dhAraNA prakaTa thAya che. 30.. 1 dhAraNuM" kAmane aSTAMga yogano cho bheda thAya che. ' P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAratam. / bhAlanayaritra sa name (203 ) satsu buddhivibhavAdihetuSu / taya'te vitathameva taarkikaiH|| - tatra zuddhahRdayairavAGmukhai- . .... stathyameva vimalArthadazibhiH // 31 // : ... ... : kevaLa tarka karanAra puruSo buddhi vigere hetuo chatAM (eTale cogya tarka karavAnAM sAdhano chatAM paNa ataHkaraNanI zuddhinA abhAvane lIdhe) vyartha (khoTAkhoTA) tarka kare che. paraMtu zuddha aMtaHkaraNa vALA, aMtarmukhavRttivALA ane padArthane svarUpane yathArtha jANanArAo to satya taje kare che. 31. zrAvakAH zRNuta zAntacittato. vacmi ramyamamalaM nidarzanam / yena satvahRdayaikaveditA ... ....... pa parapAtA ....... ... .. hyAtmano'tra tapasazca hetutA // 32 // he zrAvako ! huM spaSTa ane ramya dRNAta kahuM chuM te tame zAMta cittathI sAMbhaLo. e dRSTAntathI AtmA kevaLa sAtvika hRdayavALAthIja jaNAya che tathA sAtvaka hadayavALA thavAmAM tapazcarya e ja hetu che, e spaSTa jaNAze. 32. dAnavendrahRdaye kadApyabhU . dAtmatattvamananAya saMspRhA / ...:... .. jAyate hi manaso vilakSaNAH ............. . .. ..... vAyuto'dhikagatergatiH smRtiH||33 / / ... eka vakhata vyaMtara lekanA rAjA virocananA aMtaHkaraNamAM AtmA saMbaMdhI jJAna meLavavAnI utkaTa (prabaLa) IcchA thaI. kAraNa ke, vAyu karatAM adhika vegavALA mananI gati vilakSaNa hoya che. eTale koI vakhata manamAM kaMI te bIje vakhata kaMika vilakSaNa vAta phurI Ave che, tethI tene AvI icchA thaI. ) 33, . .. vacmi kasya purato manorathaM svIyametamiti hRdyacintayat / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 204) mohanacarite navamaH srgH| [uttaramArga eSa mahatAM sadAtano yadicArasacivaM subhASaNam // 34 // "A mAre mane ratha kenI pAse kahuM ema virecana rAjA manamAM vicAra karavA lAge. kAraNa ke, maheTA mANasane sanAtanane e rIvAja che ke pehele vicAra kare ane pachI te vAta belavI. 34. vRddhamantriNa upAhanAya ca vetriNaM tvaritamAdideza sH| cintitArthakaraNe vilambitA mUrkhatA kimapi kAraNaM vinA // 35 // te virecanarAjAe potAnA vRddha-maMtrIne (pradhAnane bolAvavAne mATe chaDIdArane jaladI AjJA ApI. kAraNa ke, dhArelA kAmamAM vinA kAraNa vakhata gumAvavo e mUrkhAI che. 35. khAgataM mahati Agate vadanIzvaro'pi sa ca saccakAra tam / vRddhasatkRtisuradruvallarI-- sevane hi vimataM na kasyacit // 36 // te vRddha pradhAna Ave tyAre pite rAjA hato to paNa tame bhale padhAryA ema kahI virecane satkAra karyo. kAraNa ke, vRddha janenA satkArarUpI kalpavRkSanI vedAtuM sevana 42vAmA ena vi mata nathI. (apAya mata cha.)36. mantrirAja mama saccidAtmani / saMzayo'sti sumahAn svymbhvH| saMzayA hi nahi bhAvitAtmanAM yoginAmabhibhavanti kevalam // 37 // (rAjA maMtrIne kahe che) he maMtrirAja ! satya ane cipa AtmAne viSe mane potAnI meLeja prabaLa saMzaya thayuM che. ( arthAt dehathI pRthak satya ane Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAratama. ]. mahanacaritra sarga navama.. (206 ) cidra AtmA haze ke nahIM? ane haze to kevo haze?) kAraNa ke, saMzaya AtmAne vaza karanAra gine ja phakata thatA nathI. arthAta te sivAya bIjA badhAne thAya che. 37. tasya tattvamavagantumutsahe brUhi me jhaTiti ko'sti sadguruH / sadgurorabhigamAptimantarA naiva saMskRtikRtiH vana che rU8. te AtmAnuM tattva (eTale zarIrathI judo AtmA haze ke nahi?) jANavAnI mane prabaLa IcchA thaI che; mATe zIgha kahe ke (te samajAve evo) saddagurukoNa che? kAraNa ke, sadgurune zaraNe gayA vagara saMsArano nAza kaI divasa thato nathI. 38. mantrizekhara uvAca sAmprataM ...." sAththataMmatamahaM manohara pakSapAtarahitaiH suvAmi - . . _ ghumatrimanumudyate sAme rU5 // maMtrIomAM zreSTha pradhAne kahyuM ke hAlamAM tamArA manane AnaMda Ape evo A vicAra ghaNo yogya che. kavi kahe che ke, pakSapAtathI rahita zreSTha vaktAe yogya bAbatamAtrane niraMtara anumodana (saMmati) Ape che. 39. deva mau kuru vilambamudyato brahmadevasavidhaM bhaveritum / zreyase tvaraNameva yujyate vikramati thaveda vadu 40 || (maMtrI kahe che) he deva ! A prazna pUchavAne mATe brahmAnI pAse javAne taiyAra thAva ane vilaMba kare nahi. kAraNa ke, zubha kAmane mATe utAvaLa karavI eja 1 nAyaM mAG kintu mAzabdaH / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mohanacarite navamaH srgH| yogya che. kema ke, evAM zubha kAryomAM viznonI ghaNI bhItI hoya che, mATe utAvaLa karavIja zreSTha che. 40. tena mantrimahitena nodito brahmalokanikaTaM jagAma sH| ulbamonnatAzAnAM . naiva dUrataramasti kiMcana // 41 // te virecana rAjA pitAnA zreSTha maMtrInI preraNAthI brahmAnA lekanI pAse ga. (kavi kahe che ke). jemanA hRdayamAM AnaMdanA uchALanArA taraMgo uchaLI rahelA hoya che temane koI paNa sthAna bIlakula dUra nathI. 41. . . . . tamatimatI vido : : : 3 lokamAna upshaanthttmaaH|... sismiye'tha bahulaM pramodanaM naiva mAti hRdi yasya kasya cit // 42 // te brahmalekane camatkAra joIne (harSathI) ghaNe vihvaLa (gAMDa ghela) thaI gaye ane hRdayAdhakArathI rahita thaI AnaMdane lIdhe hasI paDyo. kAraNa ke, jevA tevAnA hRdayamAM ghaNe harSa rahI zakato nathI. arthAta AnaMdane vega aMtaHkaraNamAM rokI rAkhavo e zAMtatA ane gaMbhIrAIvALA mANasanuM ja kAma che. 42. so'bhigacchati puro yadA tadA .. tatra pazyati vizantamekakam / bhAsamAnamabhitaH purandaraM tattvabodhakaraNaM na yadalam // 43 // te je AgaLa jAya che ke, teNe cAre taraphathI zobhI rahele, ane brahmAnA lokamAM ekale praveza karato IMdra je. kAraNa ke, sinya vigere sAmagrI tatva jJAnanA upadezamAM upayogI nathI. 3, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam bhAsanayaritra sa nA. (207) tau prakRSTabalarUpazAlinI nematuH kamalajaM yathAkramam / jJAtatattvaviduSaH puraHprabho rnAtikartumasuro'pi zanute // 44 // utkRSTa baLa ane rUpavALA te banne jaNAe eTale indra ane virecane krama pramANe eTale je kramathI AvyA hatA te pramANe (eTale prathama InDe ne pachI virocane) brahmAne namaskAra karyo. kAraNa ke, uttama tattvajJAna jANanArA prabhunI pAse asura (vyaMtara) paNa kAyadAnuM ullaMghana karI zakato nathI. 44. AziSA samabhinandya tau bhRzaM so'nvayukta kuzalaM caturmukhaH / Agatau kuta urukramau yuvAM . hetuto'bhivadatAM mahAjanau // 45 // brahmAe te banene AzIrvAdathI sArI rIte satkAra karI kuzalasamAcAra pUchIne kahyuM ke he moTA parAkramavAlA mahAjana! tame kyAMthI AvyA che ? tathA zA hetuthI mAvyA ch| te he. 45. brahmadevavacasAtiharSitau vIkSya cAvasaramUcatU rahaH / devadeva bhavadIyadarzanAt / kiM yadasti balavatprayojanam // 46 // brahmadevanAM vacanathI atyaMta harSa pAmelA te banne jaNAo vakhata joIne ekAMtamAM kahevA lAgyA ke he devadeva! (brahmadeva !) tamArA darzanathI amAre bIjuM * zubhATuM prayogana cha ? arthAt tamA darzana prayogana cha. 46. kiMca cedbhavati nau kRpA prabho devadeva paramArthadarzaka / ko'sti cetana iti sphuTaM guro darzayAtra hi manoratho mahAn // 47 // je pAmelA te paNa jADha prayojana lAgyA che ke P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ - futtara : 208) sonapata nava lA ' he devanA deva ! he paramArthadarzaka ! [ AtmAnA yathArthe tattvane batAvanAra ] he prabho ! he gure ! je amArA upara ApanI kRpA hoya to cetana [ AbhA. keNa te amane spaSTa rIte batAve ane te jANavAne amArI ghaNI icchA che. 40. brahmaNo hRdi mudastadarthanAt saMbabhUvuriticintayA yutaaH| bhogalubdhahRdayairna durgraho yogibhistvayamavApyate'JjasA // 48 // A AtmAnuM svarUpa yogine paNa durthaha ( dukhe vaDe karIne grahaNa karI zakAya evuM hovAne lIdhe bheganI Asakti vAlAone A AtmAnI prAptI thatI nathI evI cintAthI yukata AnaMda (AnaMda thavAnuM kAraNa eTaluM ja ke AtmAnuM svarUpa kevuM haze te jANavAmAM temanI pravRtti thaI hatI.) brahmAnA hRdayamAM te bannenI prArthanAthI the. 48. astu tAvadanayoH pravartanaM duHzake'tra yadabhUddharaM hi tat / pazyataM samavadhAnapUrvakaM darpaNe'tra nijacetanaM yuvAm // 49 // A ghaNuM kaThaNa bAbatamAM A bannenI pravRtti thai che, eTaluM paNa sAruM che," ema vicArI brahmA kahevA lAgyA ke tame banne jaNAo sAvadhAna thaIne darpaNamAM potAnA cetanane [ AtmAne ] juo. [A ThikANe brahmAe darpaNamAM AtmA jovAnuM kahyuM tene hetu e hato ke jemAM darpaNamAM pratibiMba che tevI rIte dehamAM AtmA pratibiMbarUpe rahele che; ane darpaNane nAza thayA chatAM paNa pratibiMba vALI vastune nAza thato nathI temaja dehAdikano nAza thavA chatAM AtmA nAza pAmato nathI.] 49. brahmaNo giramimAM purandarau tau nizamya sahasA sma pazyataH darpaNe nijakameva bimbakaM ttinatyasamakti 50 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] mahinacaritra sarga navame. ( 20 ) - brahmAnI A vANI sAMbhaLIne Idra tathA virocana vAraMvAra aMtaHkaraNanI vRttinA nRtyathI zobhI rahelA potAnA pratibiMbane darpaNamAM ekadama jovA lAgyA. 50, , jAtasaMzayatamAvubhAvapi mAninau sma na ca pRcchato hriyaa| mAnamasti sudRDho ripuryataH . verAtaH patayaH || || pratibiMba jovAthI te banne jaNAone saMzaya thaye (arthAta AtmAnuM svarUpa samajAyuM nahIM, eTale AmAM AtmA koNa e saMzaya thayoparaMtu zaramane lIdhe te banneya abhimAnIoe pUchayuM nahIM. [ eTale saMdehane khulAse brahmAne paNa pUche nahIM. ] kavi kahe che ke, mAna eja mATe zatru che; ane jenAmAM sadviveka (sAre viveka) hoto nathI tenI agatI thAya che. pa1. pRchato mama matiH samAjjnyaattttvvidusso na lAghavam / ityabhigrahavazAt sasaMzayau / kaM praNamya gRhamIyatustu tau // 52 // A mAre barAbarIo che ane enI samakSamAM huM pUchIza ane e je AtmAnuM tattva barAbara samaje haze to mArI halakAza gaNAze evA abhimAnane lIdhe saMzayane nivRtta karyA vagara brahmAne praNAma karIne banneya jaNAo ghera gayA. [IMdranA manamAM ema ke huM pUchIza ane virocana samaje haze te tenA AgaLa mArI halakAza gaNAze, ane virocananA manamAM ema ke IMdra samaje haze ane huM pUchIza to huM halako gaNAIza, mATe bemAMthI keIe pUchyuM nahIM. ] pa2. daityarAD gRhamajana zarIrakaM nizcikAya vitathaM hi cetanam / uddhaTatvamataeva ninditaM dvivecanavidha vidhe che parU . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 228) mohanavarite nava : . ( uttara virecane ghera jatAM jatAM zarIra eja AtmA che e mithyA nizcaya karyo. eTalA mATe ja brahmAnuM paNa satyavastunuM vivecana karavAnI bAbatamAM uddhatA paNuM nidha che, tyAre bIjA sAdhAraNa puruSanuM uddhatapaNuM nindita hoya temAM kahevuM zuM? arthAt A bAbatamAM pharIthI brahmAne pUchyA vagara virecane je utAvaLa kIdhI te ThIka na karyuM. 53. noM muhUrtamapi vismRti llau| darpaNe nijakameva bimbakaM paracava nakSattevitra | 4 | IMdra to cittAthI ghaNo udAsa thaI gaye. ghaDIvAra paNa e vAtanI ene vismRti thatI nathI. ane darpaNamAM potAnA pratibiMbane ja jotA hoya tema AkhA jagatane jovA lAge. arthAt tene AkhuM jagata darpaNanA pratibiMbanI peTheja dekhAtuM hatuM. 54. varSabhuktimiva tAM vibhAvarI saH kathaMcidapanIya tadruciH / AjagAma caturAnanaM puna vyAjahAra vikasanmukhAmbujam // 55 // AtmAnA svarUpanA jJAnamAM sacIvALo IMdra te rAtrIne eka varSa divasanI peThe vItAvIne brahmAnI pAse Ave ane praphulla mukhamalavAlA brahmAne kehevA lAgyo. papa. tevadeva varu jiM vaiyA purI darzitaM na viditaM mayA tdaa| kevalaM nijakameva bimbitaM darpaNe samavaloki bimbakam // 56 // he devanA deva! tame pehelAM mane zuM batAvyuM hatuM te kahe? huM te vakhate samaya nathI. paNamAM paDeluM kevaLa mArUMja pratibiMba meM joyuM hatuM. pa. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] * moDanayaritra sarga napA. ( 211) zrAvakAH zRNuta tatsurezvaraM pratyagAtmadRgajo jagAda yat / bAhyavRttivivazena dehinA ... durgamAsti viditA svayaMprabhA // 57 // he zrAvaka! AtmasvarUpamAM dRSTivALA brahmAe IMdrane kahyuM te tame sAMbhaLe -"Atmatattva prasiddha che to paNa bAhyavRtti (viSayavRtti) vALA prANIne prApta thavuM ghaNuM kaThaNa che. 57. cettavAsti sabalaM kutUhalaM tattvabodhaviSaye zatakrato / tapyatAM tapa upekSya taphalaM yatsuradrumadharIkarotyadaH // 58 // he IMdra ! tattvajJAna (Atmatattva jJAna) nA viSayamAM je tane ghaNuM kutUhala hoya (eTale game te rIte paNa AtmAnuM jJAna meLavavuM evI prabaLa IcchA heya ) te phaLanI IcchA rAkhyA vagara tapa kara. kAraNa ke, e tapa kalpavRkSane paNa halake karI de che. tAtparya e ke kalpavRkSa karatAM paNa e tapasyA zreSTha cha. 58. brahmaNoktamavadhArya tatkSaNAduddhabhAvabhRtasaGkhdA dhRtaaH| sagRhagrahajuSA biDaujasA // 59 // brahmAnuM kaheluM sAMbhaLIne prazastabhAvathI bharelA hRdayavALA ane anukUla grahanA vAgavALA IMdra tarataja aneka prakAranA abhigraho ( niyamo) tapasyA karavAne bhATe sIdhA. 58. kAlataH punaruruprabho hariH pRSTavAn kimapi nUtanottaram / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 212) mohanacarite navamaH srgH| - [uttara nAvadadidhirupAyavittama- . stapyatAmiti dideza cA'sakRt // 6 // keTalAka samaya pachI ghaNI kAnti vALa iMdra (brahmAjI pAse AvIne). pharIthI pUchavA lAgyo. (paNa) upAya jANanArAomAM zreSTha brahmAe kaMI navIna uttara 2Apyo nahi 55 ' tapazcaryA 42 ' sebha vAraMvAra ghu. 60. . 'bhUdRte ca tpso'dhikaaritaa| Atmatattvajanane tu kA kathA bhrAmyato vitathamAnino bhu||61|| he zrAvake ! tapazcaryA (tapasyA) ryAvagara Atmatattva meLavavAne IMdrane paNa adhikAra nathI te vyartha mAna rAkhanArA ane vAraMvAra ( saMsAramAM) bramaNa karanArA anya jIvonI te vAtaja zI ? 61. mohanarSivacanaM sudhopamaM yuktigarbhitamidaM nipIya te / bhAvukA bubudhuralpakarmakA ninimittamiha naiva kiJcana // 62 // amRtanA sarakhuM ane yuktivALuM mehanamuninuM e vacana sAMbhaLIne alpakarmavALA bhavika jano bedha pAmavA lAgyA. athavA koI paNa kA kAraNe 12 manatuMga nathI. 62. tadvicArasahakArikAraNaM kiM dvitIya upadezako'thavA / bhUmivANanidhicandrasaMkhyaka vaikramAdajalakAla Agamat // 63 // zrAvakAnA e prakAranA vicAronuM sahakArI kAraNa (madadarU5) athavA ba" upadezaka hoya tene sarakhuM vikramasaMvata 1951 nuM mAsuM AvyuM. 63. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. / . bhaDanayaritra sarga nA. ( 213) zrAvakairamaradAnavendrayorantareNa tapa Atmavedane / no babhUva gatiruddhadhImatoH kA kathA'lpamativaibhavasya tu||64|| cintayadbhiriti bhAvitAtmabhi Atmano'kSayakaraM tapo drutam / akSayAbhidhamadhairyadharSibhi zcAGgayakAri gurudevasAkSikam // 65 // prazastabuddhivALA virecana ane iMdranI paNa tapasyA karyA vagara AtmajJAnamAM gati thaI nathI (eTale tapasyA vagara temane paNa AtmajJAna thayuM nathI) to buddhinA a95 vibhavavALA bIjAonI to te AtmatattvanA jJAnamAM gati kyAMthI ja thAya, e pramANe vicAra karatA ane vairyavALA bhavijanoe AtmAne akSaya karanAruM akSaya nAmanuM tapa, guru ane devanI sAkSImAM aMgIkAra karyuM. 65. zrAvaNe sakalakarmasUdanAt sArthanAma khalu karmasUdanam / zrAvakAH katipaye kutUhalA niSkutarkamatayaH pracakrire / / 66 / / samagra karmone nAza karavAne lIdhe barobara arthavALuM karmasUdana nAma pAmelA karmasadana nAmanA tapane kutarka vagaranA keTalAka zrAvake zrAvaNamAsamAM harSathI 12vA sAyA. 66. ke'pi saMsRtiruSazcaturdazapUrviNAM tapasi shuddhcetsH| saMsthitAH sakalasaukhyakAraNe dharmakAryakaraNe mtirmtiH|| 67 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ uttara ( 214 ) mohanacarite navamaH srgH| saMsAra upara abhAvavALA ane zuddha cittavALA keTalAka caudapuravI nAmanI tapasyAmAM beThA. kAraNa ke, sarva sukhanA kAraNarUpa dharmakArya karavAmAM rehenArI yuddhiA uttama suddhi ya che. 17. ke'pi karmaripubhiH samaM samaiyo mutsukmno'bhilaassukaaH| zastramapratihataM zrutaM tapaH paJcarAGgintapa Adi cakrire // 68 // pitAnA barobarIA kamazatraonI sAthe yuddha karavAnI abhilASAvALA 489 me, ta5, ye ( tebhane tavAne ) pratihata (na TIvI zaya tevuM) zastra prasiddha che, ema ghArI pacaraMgi vigere tapasyA karavA lAgyA. 68. kiM bravImi bahu naiva ko'pyabhUd. yo hi mohanamunervaco'mRtam / sannipIya kimapi sphuTaM tapo no cakAra nijazaktipUrvakam // 69 // huM vadhAre zuM kahuM ? mehanalAlajI mahArAjanAM vacanarUpI amRtanuM pAna karIne potAnI zakti pramANe jeNe tapasyA nahi karI hoya tevo kaI nahotA. 69. Azvine kumudinIprakAzake pUrNamaNDaladhare zubhe kSaNe / sphAramAramadamardino janAH susthitAstapasi copadhAnake // 70 // Azvina mAsamAM kumudinI [pAINI ] ne praphulla karanAra caMdranuM maMDaLa paripUrNa khilyuM hatuM te zubha-samayamAM arthAt Aso sudI 15 ne dIvase kAmadevanA prabala madane mardana karanArAo upadhAna nAmanuM tapa karavA lAgyA. 70. satsu tatra bahuSUpakartRSu mukhyato'gragatiko bbhuuvtuH| P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanacaritra sarga navame. ( 215 ) koSThagAyupapadAhvarAmajI-- devakarNavaNijau pravartakau // 71 // A kAryamAM madada karanArAo ghaNA hatA paraMtu koThArI rAmajI tathA devakaraNa mukhyabhAge agresara hatA. 71. saprakAramupadhAnazAlino maalikaabhiruppuujitaasstaa| asti kA'pi zubhakarmaNAM prabhA naiti yA khalakhacAryupadrutim // 72 // upadhAna karanArAone mALAo paherAvI vidhi pramANe temano satkAra karavAmAM Avyo hato. ane satkarmano pratApaja e hoya che ke duSTa puruSArUpI bahAnA tene upadrava tht| nathI. 72. . utsavo janamahotsavo mahAnaSTabhizca shubhvaasraistdaa| saMbabhUva bahubhaktipUrvakaM duSTakarmadalanaikasAhasI // 73 // ATha divasa sudhI lekane ghaNo AnaMda ApanAra duSTa karmane nAza 12nAra [ 24881 ] mahotsava 54ii mastithI thayo. 73. nandirAjamukhato'tizobhanA yA babhUva racanA kalAcaNA / sA jaghanyakavivAgagocara-- tvAnna varNanakRte'tra nIyate / / 74 // . kaLAvaDe karIne prasiddha naMdIzvara dIpa vigerenI atyaMta zobhAvALI je racanA karavAmAM AvI hatI, te halakA kavinI vANumAM AvI zake evI paNa nahi hevAne lIdhe huM ahiM tenuM varNana karato nathI. 74. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 216 ) mohanacarite navamaH srgH| [uttara netravANanidhibhUmitAdake kArtike zramadhanAtizAyibhiH / zrAvakairvividhabhaktipUrvakaM karma zobhanatamaM kRtaM bahu // 75 // | vikrama saMvata 195ra nA kArtika mAsamAM paNa ghaNA dhanavAnuM ane ghaNe parizrama karanAra zrAvakoe atyaMta bhakitathI ghaNuM satkarmo karyA. 75. samavasaraNadRzyaM dRSTamAtraM sadeva / viracitamatibhattyA zrAvakairbhAgyabhAgbhiH / harati kaluSajAlaM sAndramAnandamanta vitarati yadavAcyaM mAdRzAnAM kavInAm // 76 // bhAgyazAlI zrAvakoe samavasaraNanI racanAne je dekhAva ghaNI bhakitathI karyo hato te jotAMnI sAtheja lekanA pApanA samudAyanuM haraNa karato hato tathA manane Uttama prakArano AnaMda Apato hato. ane mArA sarakhA kavione avAcya (seTale parNavI na za tv|) manAvato hatA. 76. sammattazikhararacanA hyAsIdramyAtizAyinI yA tAm / lokamAnasya zikharaM draSTumupakramo nahi bhavet kasya // 77 // saMdaryavALA padArthomAM paNa caDhIAtI eTale dhaNI ja suMdara sameta zikharanI je racanA karI hatI te racanAne jenAra ke puruSa tenuM zikhara jevAne 54:mana re, arthAt zi52 ta25 na tu ? 77. tadavasare hemacandra tanayena phakIracandracandreNa / 1'mAlinI'-vRttamidam / tallakSaNaM tu--"nanamayayayuteyaM mAlinI bhogilokaiH " iti / 2 gItiriyam / lakSaNaM tu-"AryAprathamadaloktaM yadi kathamapi lakSaNaM bhavedubhayoH / dlyo| kRtayatizobhA gIti to gItavAnbhujar3ezaH // " 3 iyamapi gItireva / Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] bhAsanayaritra saNe navI. ( 217 ) udyApanA kRtA zrI kalyANajena kastUracandreNa // 78 / / te avasara upara hemacandranA putra phakIracaMdra tathA kalyANacaMdranA putra karataracandra ughApanA karI. 78. aSTottarasnAtramatIva sampadA kRtaM susaMghena mahAtmabhiH samam / anyAnyapi zlAdhyatarANi kAnici-. cchubhAni karmANi bbhuuvuromiti|| 79 / / muni mahArAjanI sAthe saMdhe paNa dhaNI saMpattIe karIne aSTottara sanAtra karyuM ane bIjuM paNa vakhANavA yaMgya keTalAka zubha karmo thayAM. 8. sarganI samApti vakhate maMgala sUcavavA A kAra mukyo che. 79. doSondhakAraparihArakRtaprayatnaH .. srvjnysuuktittidiidhitiraannenduH| . modaM dadaddadadavatkulakairavANAM jejIyatAM jagati mohnlaalbhikssoH||8|| iti zrIuttaramohanacarite navamaH sargaH // 9 // doSo rUpI aMdhakArane parivAra (nAza) karavA prayatna karate; sarvajJa purudhanI sUkita (sArI rIte kahelI vANI) nI paMkitao rUpI kiraNovALo; dayA, dAna ane damane dhAraNa karanAra zrAvaka rUpI piyaNane AnaMda Apata, mehanalAla mahArAjanA mukharUpI caMdra pRthvI upara atizaya vijaya pAmo. 80. (navamA sAno mAlAvoSa samAsa. ) - 1 iyamupajAtirindravaMzAvaMzasthAbhyAm / 2 'vasantatilakA'-vRttam / lakSaNaM tu-" yA vasantatilakA tabhajA jagau gaH" iti / P.P.AC. Gunratnasurl M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 218 ) uttara mohanacarite dazamaH srgH| atha dazamaH srgH| ahantvena mamatvena yasya ceto na duuyte| paropakAradhIcuJcu-rasti ko'pi sa mahyate // 1 // sarga dasamo. ahaMmamatAthI jenuM mana khinna thatuM nathI ane popakArI buddhivALA puruSomAM je prasiddha hoya che te sanmAna pAme che. 1. atha shriimohnmunirbhvyaambhojnbhomnniH| . bahUnudvodhayAmAsa updeshmyaaNshubhiH||2|| tyAra pachI bhavya janarUpI kamaLane khIlavanAra sUryasarakhA mehanalAlajI mahArAja (patInA) upadezarUpI kiraNo vaDe ghaNAone bodha ApavA lAgyA. 2. buddhAstadupadezAdya teSAM nAma yathAkramam / saMkSepata idaM zrAddhAH smaraNIyaM bravImyaham // 3 // he zrAvake temanA upadezathI jeo bodhavALA thayelA che teonAM (prAtaHkalamAM) saMbhAravA yogya nAmo, huM tamane saMkSepathI kahuM chuM. 3. rAdhanapuravAstavyo jgjiivnnaamkH| .. saMsArasukhatucchatvaM manvAno bhavabhIrukaH // 4 // mArgazIrSe tithAvekAdazyAM sddhaavbhaavitH| .. lalo dIkSAM caladrAgadveSAvartodadhestarim // 5 // saMsAranAM sukhone tuccha samajanAra, saMsArathI (janma maraNathI) bhaya pAmanAra, sArA sarakAravALA ane rAdhanapuranA rahevAzI jagajIvana zeThe mAgezaka mAsamAM ekAdazIne divase calAyamAna thatA rAgadveSarUpI - bhamarAovALA e sAru samudrane tAranAra nAvanA sarakhI dIkSA lIdhI. 4-5, Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mohanacaritra sarga dasamo. (221 ) zrImaddharSamuneH ziSyaH srvshissyshiromnniH| amU supurva prApya varSa vizArada ! dA. te jagajIvanazeTha zrIharSamuninA sarva ziSyomAM ziromaNI thayA ane sArA guru maLavAthI te zuddha aMtaHkaraNavALAne harSa tha. 6. jayaste karmaNo bhAvI cAritreNa mhaasinaa| aneneti jayastasya nAmadheyaM cakAra kim // 7 // A ziSyanuM jyamuni nAma pADayuM te, A cAritrarUpI moTA khaDagathI tArAM kamene ya thavAne che evA hetuthI haze ke zuM? 7. jhAlaurapaTTIprAntastha--bokarAgrAmavAsikaH / navalaH sabalo jetuM babhUva nijakarmaNAm // 8 // tyAra pachI jhAlarA pATaNa prAMtamAM AvelA bokarAgAmane rahevArasI navalacaMda paNa (mahArAjanA upadezathI) potAnAM kamIne jItavAne sabala (samartha) 8. zastramavyAhataM zrutvA caraNaM ttpraajye| jagrAha munirAjo'yaM marau kalpataruH kimu // 9 // "kamane parAjya karavAmAM cAritra avyAhata ( kazAthI pAchuM na haThe tevuM) zastra che." evuM sAMbhaLI teNe dIkSA lIdhI. (A ThekANe kavi ullekSA kare che ke) A muni mahArAja mAravADa dezamAM kalpavRkSa che ke zuM? . sannayatvAnnayo nAma cakArAsya mhaatmnH| rItirhi munirAjAnAmAyaM muJcati nAkSaram // 10 // pachI sArI nItivALA hevAthI e mahAtmAnuM nAma nayamunI rAkhyuM. kAraNa ke, munionI evI rIta hoya che ke nAmanA prathama akSarane choDI detA nathI. (tAtparya e ke nAmanA pahelA akSara uparaja nAma pADe che.) 10, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ (220 / mohanacarite dazamaH srgH| [ uttarakarpUracandraputrasya saubhAgyasya gRhe hyabhUt / dIkSeyaM mAghakRSNasya paJcamyAM vidhipUrvakam // 11 // A dIkSA kapuracaMdanA putra saibhAgyacaMdane ghera mahAvadI pAMcamane divase vidhipramANe ApavAmAM AvI hatI. 11. ayaM babhUva zrIkAntimuneH ziSyo mhaatmnH| yaH svAcAracaNo bhavyAn viharannandayatyalam // 12 // A nayamunI, mahAtmA zrIkAMtimuninA ziSya thayA. je mahAtmA pitAnA AcAramAM prasiddha che tathA vihAra karIne bhavya janane paripUrNa AnaMda mApe cha. 12. tato vihatya AgAsIM gatAH shriimohnrssyH| gatAgataiH kSipantyeva kAlaM sanmunayaH sadA // 13 // tyAra pachI zrI mehanalAlajI mahArAja vihAra karIne AgAsIe (e nAmanuM grAma) gayA. kAraNa ke, zreSTha munirAjo (eka ThekANe na rahetAM) javA AvavAmAM ja sanirgamana re che. 13. mrvntHpaatijhaalaur-pttttiikRtnivaaskH| adya bADodarAvAsI zrAvako lkhmaabhidhH||14|| zrutvA munitvamAhAtmyaM zAntacAritramohanAt / prabhAvAnmauhanAtso'tha bubudhe nyuunkrmkH||15|| tyAra pachI mAravADamAM AvelA jhAlarA pATaNa prAMtane rahevAsI ane hAlamAM vaDodarAmAM rahenAra lakhamAjI nAme zrAvaka munipaNAno mahimA sAMbhaLIne mohanalAlajInA prabhAvathI cAritramehanIya karmane pazama thavAthI ane karmavALo thaI bodha pAmyo. 14. 15. tasmai zraddhAlave dIkSAM bhvbhrmnnkrtriim| zivazrIdAyinI nRtvasArabhUtAM samuddadau // 16 // 1 A sargamAM bI saMvat kahevAmAM na Ave tyAM sudhI badhe ThekANe gayA navamAM sargamAM batAvyA pramANe vikrama saMvat 195ra jANavo. Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. ] mehanacaritra sarga dasamo. ( 222 ) te zraddhALune saMsArano phere maTADanArI, lakSmIne ApanArI ane manuSyapaNAnA sArarUpa dIkSA ApI. 16. dIkSeyaM mAghazuklAyAM paJcamyAM vidhipUrvakam / sallagnAnvite kAle babhUva sukhazAlinI // 17 // sukha ApanArI A dIkSA mAdha sudI pAMcamane divase sArA lagna ane sArA nakSatrathI yukta samayamAM ApavAmAM AvI. 17. devanadAnavA'cAlya-samyaktvasya mhaamuneH| ' ziSyo devamunerjAto nAmnA lakSmImunimuniH // 18 // te lakhamAjI deva, manuSya ane daityothI calAyamAna na karI zakAya evA samyakatvavALA devamunijIne ziSya thayA ne tenuM nAma lakSmI munijI pADyuM 18. alpaihalaukikAsvAda-bahvapAyakarI mune / hitvA lakSmImimAM rAgadveSAdiphalakAraNam // 19 // anena caraNena tvaM svalpaireva bhavaiH zubhaiH / muktilakSmI prApsyasIti lakSmInAnAsya sUcitam // 20 // emanuM lakSmImunijI nAma ema jaNAvatuM hatuM ke A lekanA apasukhene AsvAda karAvI (svAda cakhADI) ghaNuM viDyo ANanArI, rAga ane dveSarUpI phaLa utpanna karanArI lakSmIne tyAga karIne A cAritrathI thoDAka ja zubha jovaDe. tuM muktilakSmIne pAmIza. 19 20. zrAvakaiH kArayAmAsa dharmAnanyAnanekazaH / yadA kSINakaSAyANAM bhramaNe kAraNaM kimu // 21 // (tyAra pachI mahArAjazrI) bIjA paNa ghaNA prakAranAM dhArmika kAryo zrAvakanI pAse karAvavA lAgyA. athavA, jemanA kaSAya nAza pAmelA hoya che evA munine karavAnuM bIjuM zuM kAraNa hoya ? kaMIja nahIM. ( tAtparya e ke evAM dharmakRtya karAvavAne mATe ja phare che.) 21. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ uttara (222 ) mohanacarite dazamaH srgH| phAlgunasya zuklapakSe shriicintaamnnipaarshvyoH| vRSabhaM vAsupUjyaM ca sthApayAmAsa snmuniH|| 22 // tRtIyAyAM caturthyAM tu mohmaatnggkesrii| . mohanarSiH kRSNakAnti pArzvanAthaM bahUtsavam // 23 // tyArabAda meharUpI hAthIne nAza karanAra siMhasarakhA, zrImehanalAlajI mahArAje phAgaNa sudI trIjane divase zrI ciMtAmaNajInI Aju bAju eka tarapha gaSabhadeva svAmI tathA bIjI tarapha vAsupUjya svAmInI pratiSThA karI tathA phAgaNa sudI cothane divase ghaNuM utsavathI zrIzAmaLA pAnAthajInI pratiSThA karI. 23. asminneva dine rUpaM saMsArasya vibhAvayan / AtmAnamAtmani syUtAdguNAddhAntaM suzikSayan // 24 // marusthalIkukSivRtti-sAdarIgrAmabhUSaNaH / poravADAkhyajAtIyo jeThAbhAI bhavAmbudheH // 25 // tAriNIM hAriNIM moha-santatergurusAkSikam / dakSo dIkSAM lalau bhaktyA mahAmodo mahAmanAH // 26 // * teja dIvase mAravADamAM AvelA sAdarIgAmanA AbhUSaNarUpa, saMsAranA svarUpane vicAra karanAra, AtmAmAM parovAyelA guNothI bhrAMti pAmelA AtmAne zIkhAmaNa denAra, piravADa jAtinA, udAra manavAlA ane ghaNuM DahApaNavALA jeThAbhAIe saMsArasamudrathI tAranArI, mehanI saMtatIne nAza karanArI dIkSA gurujInI sanidhimAM ghaNuM harSathI lIdhI. 24-25-26. dIkSAmimAM lasatkAntirmuniH kaantirmhaatpaaH| dadau cakAra nAmAsya jIvanaM munisNyutm|| 27 // A dIkSA dedIpyamAna kAntivALA mahAtapasvI kAntimunijIe ApI ane.tamanuM vanamuni nAma pAuyu. 27. . tadAnIM dammaNasthazrI-saMghadRSTvonnatiM parAm / zAsanasya mahollAsaiH kRtaM pUjAdikotsavam // 28 // Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S..
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam ] mihanacaritra sarga dasama. (223), te vakhate dakhkhaNanA saMghe jInazAsananI moTI unnati joIne ghaNA AnaMdathI pUjA bhaNAvavI vigere utsava karyo. 28. dravyakSetrAdisAmagrI vidanto mohnrssyH| bhAvyAni zubhakarmANi vIkSya thANAmaguH kimu // 29 // , - tyAMthI dravya tathA kSetra vigere sAmagrIne jANanAra zrIhanalAlajI mahArAja bhAvi (thavAnAM) zubha kAmane jANIne gayA hoya tema thANe gayA. ra9. tatra cAlokya dhaninaH zrAvakAnatibhAvukAn / kAyaklezA'sahatvena tapobAhyAnmahAmuniH // 30 // khalpakAyazrame pUjA-dAnAdizubhakarmaNi / prAvartayanta yadAto munayaH saMsRtidruhaH // 31 // tyAMnA ghaNe bhAvavALA ghanavAna zrAvakene kAyakaleza (zarIranAM duHkha sahana nahIM thavAthI tapazcaryA nahi karatA jANIne zarIrane thoDo zrama paDe tevAM pUjana ane dAna vigere kamI temanI pAsa mohanalAlajI mahArAja karAvavA lAgyA. athavA tethIja munio saMsAra upara abhAvavALA gaNAya che. 30-31. te'pi taM hitakartAraM guruM zrImohanaM munim / ebhiH satkarmabhizcakruH prasannaM bhAgyazAlinaH // 32 // .. te bhAgyazAlI zrAvakoe paNa potAnuM hita karanAra muni mahArAja zrImeinmaas zu200ne sabhIvaDe prasanna thI. 32. prArabdhavanto drAg bhuuridrvyaihrssaatirekinnH| sazAsanonnatiM zrAddhA ASTAhikamahotsavam // 33 // pachI ghaNA harSavALA te zrAvakoe pitAnA zAsananI unnatine mATe dhaNu , 0ya pIne 28 mahAtsava 23 jyo. 33. nadadividhataryA shriisNghotsaahvibhuussnnaa| bhUSaNA'laMkRtA bAlA rathayAtrA manoharA // 34 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ (224) mohanacarita dazamaH srgH| [ uttrtvraapthcchlthdvaaji-mukhydRshyaatishaayinii| babhUvAdyApi yA'jasaM smaryate'nyaprasaMgataH // 35 // manahara rathayAtrA paNa zarU karavAmAM AvI. temAM vividha prakAranAM vA vAgI rahyAM hatAM. bAlake alaMkArothI zobhI rahelA hatA. saMghane ghaNe UtsAha, jaNAtuM hatuM. mArgamAM tvarAthI cAlatA ane cAlatAM cAlatAM aTakI jatA zreSTha azvanA dekhAvathI te manohara jaNAtI hatI. ane tene haju paNa leke anya asAmA sasAre che. 34-35. tAMstathArAgiNo devagurukRtye manasvinaH / kArayitvA laalbaag-maajgmurmohnrssyH|| 36 // te udAra manavALAone deva ane gurunA kAryamAM prItivALA karIne mehanalAlajI mahArAja lAlabAgamAM padhAryA. 36. tatrasthitau nijI ziSyau rAjahemau munivrtau| . vihartumita icchAva vAdinAvanvamanyata / / 37 // " te lAlabAgamAM rahelA potAnA ziSya rAjamuni ane hemamunie kahyuM ke "ame ahiMyAthI vihAra karavA javAnI IcchA rAkhIe chIe tyAre pite paNa tebhane saMmati mAthI. 37.... ..tAvanujJAM guroH prApya viharantau rviprbhau| .... bodhayantau hRdabjAni bhavyAnAM dezanAMzubhiH // 38 // dinaiH katipayaireva mAlavodaravartinam / prApatU ratalAmA zarmazrIdhAma pattanam // 39 // sUryanA sarakhI kAMtivALA te banne jaNAe gurunI AjJA meLavIne vihAra karatA ane dezanArUpI kiraNothI bhavya jananA hRdayarUpI kamaLone baMdha karatA keTaleka dIvase mALavAmAM AvelA, sukha ane lakSmInA dhAmarUpa ratalAma nAmanA DerabhAM gayA. 30-38. kimucchiSTe suyatnena hRSIkaviSaye mama / prAptenApi ca kiM tena yenAtmApyupahAsyate // 40 // Jun Gun Aaradhak Trust .P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ vata. mahinacaritra sarga dasama. (2 ) anubhUtenA'pi yena na tRptiH paarmaarthikii| ityAdibhAvanAzuddhamAnasaM zrAvakottamam / / 41 / / dayAcandrAtmajaM premacandranAmAnamutsukam / / dIkSAyAM zrImAlijAti sUryapattanavAsinam / / 42 // yogyaM jJAtvA sAdhuverliGgasaMveginaM drutam / vyadhAtAM sAdhavo yadA saMsArasya mahArayaH // 43 // * tyAM jaIne suratane rahevArasI, zrImALI jJAtIne, dayAcaMdane putra, premacaMda nAme zreSTha zrAvaka, ke je dIkSA levAmAM utsAhavALo hato tathA "iMdriyenA viSe to ucchiSTa sarakhA che, teone mATe prayAsa zA sAruM kara joIe. jo kadApine te viSaye ( viSenAM sukho maLe to paNa ethI AtmAne to UpahAsaja thAya che. kadApine teono anubhava karAya to paNa tethI kharI tRpti (kharuM sukha) thatI nathI." ItyAdika bhAvanAothI zuddha thayelA manavALo hato tene yogya jANIne saMvegI sAdhune veSa paherAve. kAraNa ke, sAdhuo saMsAranA moTA zatruo hoya che. 40-41-42-43. zrutvA saMveginaM premacandraM dudhuvaturdutam / pitarau sahajA yadA rItiH saMsAriNAmiyam // 44 / / premacaMdane saMvegI thayA (veSa paherAvya) jANIne temanAM mAtApitA jaladIthI AvyAM. kAraNa ke, saMsArIonI evI rIte svAbhAvika ja hoya che. 44 taM jJAtvA veSamAtreNa sAdhu diikssaavivrjitm| . jaharSaturna tadbhAvaM mervacAlyaM cacarvatuH // 45 // teo, haju vaSa paheryo che paNa dIkSA nathI lIdhI ema jANIne rAjI thayAM. paNa, meruparvatanA sarakho temane acaLa bhAva jANI zakyAM nahI. 45. lagau durAgrahaM kartuM punargArhasthyapAlane / nirAkRtau lasattyAgagarbhavAcA'tha tena tau // 46 // teo tene pharIthI gRhasthAzramamAM laI javAne Agraha karavA lAgyAM, paNa bhAgavALI vANIthI teNe temane nA kahI. 46. 21 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 226) mohanacarite dazamaH sargaH / [uttaraasti cettava sadbhAvo dIkSAyAM tarhi gamyatAm / . mohanarSisamIpo'smA-bhiH sAkamityavocatAm // 47 // tyAre te kahevA lAgyAM ke jo kadApIne tAre dIkSA levAne ja vicAra hoya te amArI sAthe mehanalAlajI mahArAja pAse cAla. 47. so'pyetadvacanaM naiva pratikUlamiti sphuTam / dhyAtvA sudhIstathA dhIro harSAdAha sma comiti // 48 // tyAre te buddhimAna ane dhIrajavALA premacaMde "A emanuM kahevuM anukULa che. ema vicAra karIne ghaNA harSathI kahyuM ke ghaNuM sAruM, tame kaho cho tema karIza. 48. tau tamAdAya munaye samarpya ca smuuctuH| bhikSAM sacetanAmenAM gRhItvAsmAn samuddhara // 49 // te pachI tene laIne mehanalAlajI mahArAja pAse AvI temane soMpIne kahevA lAgyAM ke, mahArAja ! A sacetana (jIvatA mANasarUpI) bhikSAne svIkAra karI amAre uddhAra kare. 49. asmai dIkSAM mahotsAhAM mAdhave prathame dale / dadau dideza cAritradurvahatvaM ca tadyathA // 50 // tyAre mahArAjajIe vaizAkha mAsanA zukla pakSamAM (ajavALiyAmAM) ene dIkSA ApI, ane cAritranI kaThinatAne AgaLa kahevAmAM Avaze te pramANe apaheza jyo. 50.. pAlitaM sadidaM sAdho kSAlayatyakhilaM malam / helitaM lIlayA laulyAdAthainaM pAtayatyadha // 51 // "he sAdho ! je e cAritrane sArI rIte pALeluM hoya te tamAma pApane nAza kare che. ane pramAdathI athavA lAlasAthI tenI avahelanA (avagaNanA ) 3 ya ta ta adhogatiye paDeyADe cha. 51. pratApAcchinnasaMsArijAlajAtatvato hyayam / karmAndhakAravidhvaMsi pratApo nAma labdhavAn // 52 // ...' . Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta ] mihanacaritra sarga dasamo. ( 227 ) * pitAnA pratApathI saMsArIonI samagra jALane chedI nAkhavAthI A munirAja karmarUpI alpakArano nAza karanAra pratApa muni evA nAmane pAmyA che. ( tAtparya e ke temanuM pratApamunIjI nAma paDyuM. ) para. yazodhavalitAzeSAzasya ca shriimhaamuneH| yazomuneryazorAzimanukartumayaM kimu // 53 // ziSyo'bhavaddhineyA hi vinA sadgurusaMgatim / sadAcArajuSo naiva bhavanti pralasanti ca // 54 // pachI te pratApamunIjI potAnA yazathI tamAma dazAone dhavala karanAra mahAmunI zrIyamunIjInA yazane anusaravAne mATe (eTale temanA jevI kIrti prApta karavA sArU ) thayA hoya tema yazemunIjInA ziSya thayA. kAraNa ke, ziSya. gurunI saMgati vagara sadAcArI thatA nathI temaja zebhI UThatA nathI. pa3-54. zrImohanamuniH pazcAdvAlukezvaramAyayau / satAM khecchAvihArANAM ka ISTe vktumaashym|| 55 // tyAra pachI mohanalAlajI mahArAja vAlakezvara AvyA. kAraNa ke, pitAnI ". IcchA pramANe vihAra karanArA mahAtmAonA aMtaHkaraNanI vAta koNa jANI zake che? koIja nahI. 55. zakracandrasyAtmajasya cunnIlAlasya vezmani / . saMstArakaM vyadhAtsaukSmyAddideza krunnaakrH|| 56 // tyAM sAMkaLacaMdanA putra cunIlAlane ghera saMthAro karyo, ane dayAnA Akara ( khANa) rUpa mahArAjazrI bArIkAIthI dezanA (upadeza) karavA lAgyA. pa6. yauvanasya phalaM yo hi viSayaM manyate budhaH / sa AtmAnaM pazobhinnaM jAnIte kena hetunA // 57 // "viSayasukha bhegavavAM eja juvAnInuM phaLa che, ema je samaje che te pAtAmAM ane pazumAM zAthI phera samajato haze? ( kAraNa ke, evuM samajanAra ane pazu sarakhAM ja che.) 56. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 228 ) mohanacarite dazamaH srgH| [uttara yazca tyaktendriyArtheSu manasaiva nimjti| sa praSTavyaH kathaM sAdho lokadvayavinAzakaH // 58 // tyajI dIdhelA viSayamAM jenuM mana praveza kare che, tene puchavuM joIe ke, he. sAdhu! tuM A loka ane paraleka ema banne leka zA sAruM bagADe che 58. vidyuccalacaleSveSu pravRttirviSayeSu hi / zrAvakAH saMsRterheturatyadhyAsapurassaram // 59 // he zrAvake ! vijaLInA sarakhA calAyamAna viSayamAM atyaMta AsakitathI mana parovAyeluM rahe che tethI ja saMsAra thAya che. 59. ko'haM kiM mama kartavyamiticintAparo gRhii| asakto viSayAnbhuJjanapi pUrvAdviziSyate // 60 // koNa? mAruM kartavya zuM ? e pramANe vicAra karanAre gRhasthAzramI viSajemAM Asakta thayA vagara temane bhegavavA chatAM paNa evA (upara 58 zlekamAM kahelA) sAdhuothI vadhI jAya che. ( tAtparya e ke evI vAsanAvALA gRhara zreSTha cha.)" 60. evaM zrutvA gRhasthAnAmAsaktiIga nyavartata / / munimohanalAlAnAM vAgevehaG na saMzayaH / / 61 // e pramANe sAMbhaLIne gRhasthAzramI zrAvakonI AsaktI turata nivRtti pAmI. kAraNa ke, mohanalAlajI mahArAjanI vANI ja evI che; emAM koI jAtanI saha nathI. 61... ... tsmaatpunlaalbaag--maajgmurmohnrssyH| / idamevahi sAdhutvaM yadAsaktyA na vaJcyate // 62 // mehanalAlajI mahArAja pachI tyAMthI lAlabAga padhAryA. ane enuM nAma sAdhupAche ra sAsasAthI (authI) chatarAya nahI. 62. pizAcyA vaJcitasyAsInnAryA dhUrtena cauSadham / AsaktyAkrAntacittasya kathAzeSatvamauSadham // 63 / / Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanacaritra sarga dasamo. (229) ' ' jene cUDela vaLagI hoya, je strIthI ThagAyelo hoya ane jene luccAoe chetaryo hAya te thAnA pAya che. paNa, sAsahitane vaza yeto to nAza pAme cha. 63. . asti marusthalIcUDA cUDAnAmnI mnohraa| jhAlaurapaTTanediSThA vasatiH zreSThayadhiSThitA // 64 // - jhAlarA pATaNanI pAse mAravADadezanA cUDAmaNIrUpa, zeThIA lokathI vaseluM yuThAnAme ||m cha. 64. tadalaGkArabhUtaH zrIkezavaH shraavkaagrnniiH| amIbhirgurubhiH sArdhaM jyeSThAM paricitiM vyadhAt // 65 / / te gAmanA alaMkArarUpa, zrAvakomAM agresara kezavajIe A mahArAjanI sAthe ghaNe satsaMga karyo hato. 65. dRSTvA tu tasya satprema matvAsannacaritriNam / ..... cAritrazastrabhedyatvaM saMsArasyopadiSTavAn // 66 // tene sAro prema joIne tathA karmo zithila thayelAM jANIne tene baMdha karapaasaavyaa--" 2241 saMsAra yAstri3pI zastrathI meTI zaya che. 66. . . . devAnupriya saMsArazceduHkhaM kuuttruuptH| ... .....: tadAyaM vyaSTibhAvena sukhahetuH kathaM bhavet / / 67 // he devAnupriya! ekaMdara rIte jotAM saMsAra duHkharUpa che to pachI tenA peTAmA 55 supa35 jyAMthI chAya? 67. sukhasyAtra pratItistu bhrAntIrajAvaheriva / syAt kathaM sukhazadayaM tat pariNAmabhayAvaham // 6 // * A saMsAramAM pratIta thato sukhane AbhAsa to deraDImAM thaelI sApanI brAntinI peThe mithyA che. ane je pariNAmamAM bhaya upajAve enuM nAma sukha kema hevAya ? na vAya. 68. cintA nidAnaM duHkhasya tasyA bhUmizca gehinH| tepi cet sukhino manye duHkhaM kharaviSANavat / / 69 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 220 ). mohanacarite dazamaH srgH| - [ uttara ciMtA eja duHkhanuM mULa kAraNa che, ane gRhasthAzramIo e ciMtAnuM sthAna che, tema chatAM je temane sukhI mAnIe to duHkha te gadheDAnA zIMgaDA jevuM ja gaNAya. (eTale duHkhane ja sukha mAnIe to duHkha cheja nahI ema thAya.) 69. zrImohanamunervAkyaM zrutvedaM bhavabhIrukaH / babhUva tatkSaNAdeva zAntacAritramohanaH // 00 // A pramANe mehanalAlajI mahArAjanAM vA sAMbhaLavAthI turataja tenA cAritramehanIya kamIne pazama the. 70. bhAvato jagRhe'nena kezavena mahAtmanA / dIkSA zikSA bhavabhrAntamattamAtaGgakarmaNAm / / 71 // pachI A kezavajIe saMsAramAM bhramaNa karatA madonmatta hAthIonA sarakhAM karmanI zikSArUpa bhAvadIkSA lIdhI 71. yogaM dhyAyan kadAliGgayatirbhUyAmahaM hRdi / bhAvayan bhAvanAM ramyAM prApto ratlAmapattanam // 72 // ane ganuM dhyAna karate karatA huM kyAre saMvegI thaIza Sa paherIza) evI sArI bhAvanA manamAM karato karato ratalAma AvyuM. 72. tatra rAjamuneH pArzve lalau dIkSAM prmodtH| sadantazcintite kArye bilambaH prAyazo nahi // 73 // tyAM rAjamunInI pAse dhaNA harSathI dIkSA lIdhI. (te vAta barAbara che. kAraNa ke, ) manathI sArI rIte nakkI karelA kAmamAM ghaNebhAge vilaMba thato nathI. 73 ratnatrayasamApannaM guruM hemamuni vyadhAt / yadA ratnaikasaMpannaM hema kenAtra hIyate // 74 // samyaka jJAna, samyapha darzana ane samyaka cAritra rUpI traNa ratnothI yukata hemamunIne guru karyo ( tyAM kavI kahe che ke, eka ratnanI joDe rahelA hemane senAne) kANa tyajI de che? koIja nahI; to A te traNa ratnothI joDAyeluM hema che tene kANa tyajI zake ? arthAta kAI tyajI zake nahI. 74. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratiSa- ] . mohanacaritra sarga dasame. ( 232 ) . tribhIratnairnakhaiH karmamAtaGgAn vidAraSyati / matvArza-Adyajanto'sya kesaro nAma cakratuH // 75 // samyaka jJAna, darzana ane cAritrarUpI navaDe kamarUpI mAtaMgo (hAthIo) ne vidIrNa karI nAkhaze (cIrInAMkhaze) ema dhArIne vyAkaraNa zAstranI rIta pramANe " mAr" sUtrathI niSpanna "" pratyayAta kesara munI nAma pADayuM.7pa. bhaviSyaddharmamAzritya siMhAropo na dUSaNam / bhaviSyatApi liGgena sAdhyasiddhiM prapazyatAm // 76 // ' athavA je pramANe bhAvi hetuthI sAdhyanuM anumAna karavAmAM Ave che, te pramANe bhaviSyaddharmane Aropa karIne (eTale A munirAja paNa karmarUpI hAthIne nAza karaze ema mAnIne) kesarI ( siMha)ne Aropa karIe to temAM kaI dUSaNa nathI. 76. zrutvA prabajitaM cAsya mAtA bhrAtrAdayo bhRzam / nta rAvaryA maLanona pRtha/ 77 A kezavajIe dIkSA lIdhI jANIne temanI mA tathA bhAIo vigere ghaNuM rudana karatA tyAM AvyA. athavA nAga maNine khoja che. 77. gaccha vatsa gRhaM tAvanmamAyuHkSapaNe punH| itthaM bhUyA ityavoca-drudantI jananI bahu // 78 // AvIne temanI mA raDatAM raDatAM kahevA lAgyAM ke he putra! tuM ghera cAlya. huM marIja pachI tAre tyAgI thavuM hoya to thaje.' 78. putrapravajyA mAtRbhyo naiva prAyaH prrocte| marudevyai narSabhasyApyarociSTeti zrUyate // 79 // putra ( dIkare) tyAgI thAya te mAne ghaNe bhAge gamatuM nathI. gaSabhadevajIe dIkSA lIdhI to te vakhate marudevI jevAne paNa e vAta na gamI hatI ema saMbhaLAya che. 79. anukUlopasargaH sa matvAnena mahAtmanA / hApitaH kathyate yadvA svArthatyAgo hi mUrkhatA // 8 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ( 232 ) mohanacarite dazamaH sargaH / / / uttara A mahAtmAe anukULa vizvane (eTale mAtA rUpIvighane) dUra karyuM kAraNa 4, svArthanA tyaa|| 42v| ye bhUrNatA che. 80. __ mahAnormohanazceto mohAmbudhinimajatAm / / mAsakalpaM muniH kartuM ziSyavRndasamanvitaH / / 81 / / dazauzavAlakacchIya-vATikAM sphaTikayutim / samAyayau tatprasaMgAjAtA zubhaparaMparA // 82 / / - ahiM to meharUpI samudramAM buDanArAone tAranAra nAvanA sarakhA mehanalAlajI mahArAja pitAnA ziSyanA samudAya sAthe mAsakalpa karavAne sArU dazA esavALanI sphaTikamaNInA sarakhI kAMtIvALI vADImAM AvyA, ane temanA prasaMgathI 54i sabhI thayAM. 82. nRsiMhapadmasiMhAdyAH zrAvakA dhanino mudA / prAjyairdhanavyayaizcakruH zAsanonnatimuttamAm // 83 // . narasI ane padamasI vigere dhanavAna zrAvakee dhaNuM dravya kharcane harSothI janazAsananI uttama prakAraeN Uti karI. 83. tasminnavasare jAma-nagarasthaH smaagtH| vizazrImAlijAtIyo hemacandraH subhAvukaH // 84 // te vakhate jAmanagarano rahIza vizA zrImALI jJAtine sArA bhAvavALe hema - yaMtyAM mAvyA. 84. taM cAsannabhavaM matvA mohanarSiramoghavAk / dhIraivIraizca ko gamyo mArga ityupacakrame // 85 // che tene have saMsAra ceDA bhava sudhIja che ema jANIne amogha (saphaLa) vANI vALA mehanalAlajI mahArAja upadeza karavAno upakrama (zaruAta ) karavI sAyA , dhAra mane vAra puruSAye 11 // yogya mArga yo cha. 85... sa kathaM nAma mArgaH syA-yena gantuH samIhitam / .. na prApyate puraM kintu tyaktameva punaH punaH // 86 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mohanacaritra sarga dasamo. ( ra33) - je raste thaIne javAne dhArele sthAne pahocAya nahIM, paraMtu jayAMthI nikaLyA teja sthAne vAraMvAra pAchuM javAya tene mArga kema kahevAya ? 86. .. pipIlikAdibrahmAntA brahmANDodaravartinaH / " sarve navA sadanta zAzvata sumuttamana 87 ananta brahmAMDamAM rahenArA kIDIthI laIne te brahmAsudhInA tamAma jIvo uttama avinAzI sukhane Icche che. 87. .. tatsvarUpaM na jAnanti jAnantazcApi mohataH / bharAzvata sumAre kSatti niSAzupam | 8 | paNa te sukhanA svarUpane jANatA nathI. kadApine jANe che te paNa mohane vaza thaIne nAza pAmanAra tuccha sukhamAM potAnuM AyuSya vitAve che. 88. tattatkarmavazAjIvo ckrvrtimhendrtaam| . anusUyA rapha Tave sTamane punaH || 8 || jIva pitAnAM te te prakAranAM karmone lIdhe mahendra ane cakravartipaNAne anubhava karavA chatAM paNa pharIthI raMka tathA kITa paNAne pAme che. 89. punastattvaM punastattvaM cakricakramivA'nagha / .... bhrAmyan yugaM yugaM draSTumISTe'dRSTaM na moghahak // 90 // .: mithyA dRSTivALo puruSa pratyeka yugamAM kuMbhAranA cakranI (cAkanI) peThe bhramaNa karatAM karatAM vAraMvAra tenI teja (eTale nR, deva, tiryakra ane nArakI) nIone pAme che, paraMtu adRSTa sthAna (mekSane) jovAne samartha thato nathI arthata mokSa meLavI zakatA nathI. 9. tattvamatra na te dRSTvA prAjyaM rAjyaM mhaajnaaH| .. hi vamU TyUyatte mudanotha saMzA che ? A pUrve hajAro moTA mANase, saMsAramAM kaI tava (sAra) na dekhavAthI moTAM moTAM rojane paNa tyajI daIne tyAgI thayA che ema ApaNe sAMbhaLIe chIe.91 6 P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 234 ) mohanacarita dazamaH srgH| [uttara na cAsti bahu vaktavyaM bahUktaM pUrvasUribhiH / / parAkrAnte parairarthe piSTapeSaNavadbhavet // 92 // A vAtamAM ApaNe vadhAre kahevA jevuM kazuM nathI. kAraNa ke, pUrve thayelA mahAtmAoe ghaNuM kahyuM che. ane bIjAoe pratipAdana karelI vAtane pratipAdana karavI te daLeluM daLavAsarakhI che. 92. mArga saMnyAsamevAhurgamyaM mokSaM mhaajnaaH| yena yaM prApya na bhavet parAvRttizcatuSTaye // 93 // prApta karavAgya mekSa ja che, ane tene mATe saMnyAsa (tyAga) eja mArga che, ane e mokSane pAmIne catuSTaya (deva, tiryaka manuSya ane nArakI) rUpa saMsAramAM 32rI 204 paDatuM nathI. 83. tasmAttvamapi cAritraM lAtvA saphalaya priy| mAnavatvaM na kAcebhyo pratiyacchasi hIrakAn // 91 // mATe he priya ! tuM paNa cAritrane svIkAra karIne A manuSya janmane saphaLa kera, ane kAcane badale hIrAo pheMkI de nahI. 94. mohanarimAM vAcaM zrutvA budhvA tadaiva hi| hemacandro'rthayAM cakre dIkSAyai mohanaM munim||95|| A prakAranI zrImahAmunijInI vANI sAMbhaLIne bodha pAmela hemacaMdra teja vakhate dIkSA levAsArUM mehanalAlajI mahArAjanI pAse prAyenA karavA lAgyo. 9pa. buddhaM cA'calasamyaktvaM jJAtvA so'tha mhaamuniH| gatvA rAjamuneH pArthaM kuru vatsa samIhitam // 96 // ... dideza hemacandro'pi gatvA ratlAmapattanam / zrImadrAjamuneH pArthe dIkSAmaGgIcakAra sH|| 97 // e badha sArI rIte pAmyA che tathA enuM samyakatva paNa acala che ema jANIne mehanalAlajI mahArAje paNa kahyuM ke " he putra ! tuM rAja muninI "" P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritam. ] mehanacaritra sarga dasame. (235 ) jaIne icchita kArya kara. arthAta dIkSA le. hemacaMdra paNa ratalAma jaIne rAjamuninaa. pAse dIkSA 20182 21.86.87. cAritraratnasaMparkAt pravRddhayazaso muneH| yazomunerabhUcchiSyaH prasannAtmA mahAmanAH // 98 // prasanna aMtaHkaraNavALo ane udAra manavALo te cAritrarUpI ratnanA saMsargathI vRddhi pAmelI kIrtivALA yazomunino ziSya thayuM. 98. yadyapyanehaso doSAnna siddhiM yAsyasi dhruvam / / ... anantare bhave sAdho tathApyamaratAM vrajeH // 99 // he sAdhu ! kAlanA doSane lIdhe anantarabhavamAM tuM siddhi nahi pAmuM, paNa bIjA janmamAM amarapaNAne pAmIza. 99. ityarthaM nAma tasyAbhUdamaro munisNyutH| . .. prathamAkSaraheyatvaM nAmnyasminneva dRzyate / / 100 // e hetuthI tenuM amaramuni nAma paDayuM. A nAmamAM ja prathama akSarane choDavA paNuM jaNAya che. ( tAtparya e ke bIjA nAmamAM pahelA akSara uparaja nAma pADeluM hAya che.) 100. mohanarSirapi sthitvA katiciddhAsarAna punH| __ mANDavIbandarAllAlabAgamadhyagamat sukham // 101 // - mohanamuni paNa keTalAka divasa tyAM rahIne mAMDavI baMdarathI lAlabAgamAM mA0yA. 101. AgataH zrAvako bhavyastasmin saMsnehamAvahan / bhAvapattanavAstavyo dharmadhyAnaparAyaNaH // 102 // te vakhate bhAvanagaranA rahevAsI, mehanalAla mahArAjanA upara snehavALe, dhamaeNdhyAnamAM tatpara eka bhavya zrAvaka A. 102. kAryadakSaH sa evAsti dIkSAdakSo babhUva yaH / mokSAtiriktakAryANAM kSaNikatvAdakAryatA // 103 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ [[kattAka ( 226 ) pattei rAmara sa . mahArAja upadeza karavAlAgyA ke, " dIkSA levAmAM je DAhyA hoya teja kAmamAM paNa DAhyo gaNAya che. ane mokSazivAyanAM bIjAM badhAM kAryo kSaNika hevAthI akArya che. (karavAlAyaka nathI.) 103. yadA loke'pi yaH kazcidduHsAdhaM kAryamudahan / . zanaiH sAdhArartikSo nAte tA. 04 , athavA lekamAM bIjA sAdhAraNa mANasothI na banI zake evuM kaThaNa kAma je karI zake che te dakSa gaNAya che. 104. tenApyasAdhyaM yat kiMcit kAryamasti mahItale / - tatsapiyana nanasteja kSoDamiti gIcatte 20SA. tenAthI paNa na bane evuM je kAma pRthvI upara hoya te karI zake te tenA karatAM paNa vadhAre dala ( DAhya) gaNAya che. 105. kAryasya tAratamyena laukikasyAparasya ca / .... . kartRNAmucyate tAra--tamyamevaM parasparam // 106 // ... - ' e pramANe A leka ane paralokanA kAryonA tAratamya ( ochI vadhAre kaThinatA) ne lIdhe karanArAonuM paNa tAratamyapaNuM ( nyUnAdhika paNuM ) kahevAya che. 106. . kiJcinirUpitaM tasmin dakSatvaM cAparaM tthaa| ' evaM dakSo'pyadakSazca dakSo naikAntato bhavet // 107 // upara batAvevAlA kakSamAM ekanI apekSAe dakSatA che ane ekanI apekSAe adakSatA paNa che. (eTale kAmanI kaThinatAne lIdhe te kAmane na karI zakanArAenI daSTimAM te kaThina kAma karanAra dakSa che ane tenAthI na banI zake evA kAma karanAra puruSanI daSTimAM te adakSa che ) mATe kaI khAsa dakSa gaNAto nathI. 107 . . .. * * tAratamyasya vizrAntimokSe tatsAdhane tathA / .... - vuiM tatsA kSaH sarvakSaziromaLaH me 208 : P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ tti.] mohanacaritra sarga dasamo. (237) mekSamAM ane tenA sAdhana dIkSAmAM e tAratamyanI vizrAMtI che, eTale mokSa prApta karavA jevuM kaI kAma kaThaNa nathI, tethI tene meLavanAra tamAma dakSa (DAhyA) ne ziromaNI gaNAya che."108 etadyathArthasaMvegazAlino'sya mhaamteH| .. vAkyaM zrutvA yayAce'sau dIkSAM shraavksttmH|| 109 // mahAbuddhimAna ane yathArtha sagavALA zrImehanalAlajI mahArAjanuM e vAkya sAMbhaLIne te zreSTha zrAvaka kahevA lAge ke, "mahArAja ! mane dIkSA ApuM." 19. tamapi zrAvakaM ratlA-mapuraM gantumuktavAn / dIkSArthinamayaM bhAvanagarasthaM mahAmuniH // 110 // dIkSAnI icchAvALA bhAvanagaranA te zrAvakane paNa A mohanalAlajI mahArAje ratalAma javAnuM kahyuM. 110. so'pi tadAjJayA gatvA lalau dIkSAM mahAmuniH / ...:.: ziSyo hemamunaryadA hema hemaiva kiM bahu / / 111 // teNe paNa mohanamunijInI AjJAthI ratalAma jaIne dIkSA lIdhI ane mahAmunI hemamunine ziSya thayo.athavA hemamuni to hemaja che emAM zuM bahu kahevuM 111. tArasaMvegazAlivAnAma tAramuniH kRtam / tAratamyaprabodhatvAddA hemamuninA svayam // 112 // tAra eTale tIvra, saMvega eTale vairAgyane bahu vega hovAne lIdhe temanuM hemamunie tAramuni nAma pADayuM; athavA sarvanuM tAratamya batAvanAra vyAkhyAnathI bedha pAmavAne lIdhe temanuM tAramuni nAma pADayuM. 112. nantuM dhamalabdhakIti kRtA'numatakAritaiH / / kimamizaragocandra-caturmAsyAgamanmunim // 113 // e pramANe kRta, anumAdita ane kArita aneka prakAranA dhavaDe prasiddhi pAmelA mehanalAlajI munijIne praNAma karavAne mATe AvelI hoya tema vikramasaMvata 12 pa3 nI catumasI (comAsuM) AvI (AvuM). 113 . . ! P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ (238) mohanacarite dazamaH srgH| uttara asyAmapi caturmAsyAM tapAMsi pUrvato dhruvam / / adhikAni babhUvurvA nyUnatA hetutaH kutaH // 114 // A cAturmAsamAM (mAsAmAM) paNa pahelAnA karatAM ghaNuM tapasyAo 54-mA. 4 / 25 4, nyUnatA thAya? jyAMthI? 114.. paJcaraGgitapaH kaizcikaizcicca karmasUdanam / ... nAmnA caturdazapUrvaM kaizcicakre janaistapaH // 115 // * koIe paMcaraMgI tapa karyuM, keie karmasadana, keIe cadepUrava nAmanuM tapa karyuM e pramANe ghaNA janoe tapasyA karIe. 115. asyaiva munirAjasya dezanAto mahAmateH / ...... ...... kaizcidaGgIkRtaM paJcANuvrataM harSapUrvakam // 116 // mahAbuddhivALA eja munirAjanI dezanAthI koIe ghaNA harSathI pacI aNuvrata aMgAra yo. 116.. kauzciccaturtha vA kaizcidaGgIcakre catuSTayam / .... anyadanyaistapobhedaM vaktuM cAvasaro laget // 117 // . . . . DAvye yaturtha vrata mI jyu, chAye yAzya maMzA thI; mama / jeNe jeNe je je tapa karyuM te kahevA besIe to vakhata ghaNe lAge. 117. ... racanA vividhA saMdhaiH shaasnonntihetve| .. - kRtA yadA vyayaM naiva vyarthaM kurvanti sjnaaH|| 118 // ..... saMghe potAnA zAsananI unnatIne mATe aneka prakAranI racanA karI. te vAta yogya che. kAraNa ke,) sajajano nakAme dravyane kharca karatAja nathI.118 meroH parvatarAjasya racanA yA babhUva saa| zrotRvaktRvibhedena na vaktuM zakyate mayA // 119 // parvatonA rAjArUpa meru parvatanI je racanA thayelI hatI te to chetA ane vakatAnA bhedathI mArAthI varNavI paNa zakAtI nathI. tAtparya e ke, sAMbhaLanAra kI che ane varNavI batAvanAra jIbha che. jeNe sAMbhaLayuM che tenAmAM varNana karavAna: lagat // 117 // mata 43 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. 1 mahinacaritra sage dasama. ( 236 ); zakti nathI ane je varNana karanAra che tenAmAM sAMbhaLavAnI zakti nathI. arthata sAMbhaLanAra ane kahenAra jo ekaja hoya to kadAca varNana karI zake, paraMtu te banne bhinna hovAthI mArAthI barAbara varNana thaI zakatuM nathI. 119. meroH parvatarAjasya racanA racanAcaNA / - guDhakkA tana-sunnIsTaTyAtimira tA | 20 || racanAomAM zreSTha evI meru parvatanI racanA bulAkhIdAsanA putra cunIlAla vigeree karI hatI. 120. aSTottarazataM snAnaM cakruH sarvAGgasaMyutam / zrAvakAH sAdhusAnnidhyAyadA zubhaparaMparA // 121 // - aSTottarI (aThattarI sanAtra bhaNAvI) nAtra zrAvakee saMpUrNa rIte karyuM. athavA sAdhuonA sAnnidhyathI puNyanI paMraparA prApta thAya che ema kahevuM vyAjabI che. 121. vaGgAbhijanamadhyastha-murzidAbAdavAsinam / .. vAlviIspaTuM vRkrusiMduM vIrghAyAta mahAmuni | 22 . dharmAgArasya mAhAtmyaM darzayAmAsa zAstrataH / / upadezo hyayaM nAma pAtrazaktivimarzanam // 123 / / te samaye baMgAlA dezamAM AvelA murzidAbAdanA rahevAsI bAbu buddasiMhane AvatA joIne mahArAjajI temane dhamaMgAra (apAsaro) banAvarAvyAnuM mAhAmya zAstrapramANe samajAvavA lAgyA. ane upadeza paNa tenuM ja nAma kahevAya ke pAtranI zaktino vicAra karIne karo. 122-1ra3. zrImohanamunervAkyA-huDusiMho'pi buddhimAn / drAguDuddho hi saMskAre smRtirnoddhodhakaM vinA // 124 // buddhimAna buddhasiMha paNa mohanalAlajI mahArAjanA vAkyathI jaladI sAvadhAna thayA. pahelA sarakAranuM smaraNa tene jAgrata karanAra prasaMga vagara thatuM nathI. 124, tasyAmeva samAyAM sa vizAlamatisundaram / dharmagRhaM lAlabAge kArayAmAsa vegataH // 125 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24) : navanti zamaH re.'' teja varSe lAlabAgamAM vizALa ane dhaNuM suMdara dharmagRha (apAsara). ghaNI UtAvaLathI teNe karAvyuM. 125. niSpannaM gRhamayuta-dvitayeneti nizcitam / bhUmau dharmArthasarvasya mukticandrasya zreSThinaH // 126 // te dharmagraha (apAsaro) ne banAvavAmAM vIsa hajAra saMA kharca lAge hate ane jemaNe potAnuM sarvasva dhamartha arpaNa kareluM che evA ticaMda zeThanI jagyAmAM taiyAra karavAmAM te AvyuM hatuM. 126. dharma zrutvA zrAvakAH zuddhasatvA raagdvessodbhaavnaaviprkRssttaaH| apyAyAntaM kArtikaM mAsarAjaM dveSTaM lagnAH premapAtraM janAnAm // 127 * * rAga ane dveSanI bhAvanAothI dUra (rahita) thayelA ane zuddha satvavALA zrAvake dharmane sAMbhaLIne Avate kArtika mAsa ke je sarvanI prItInuM pAtra che tenA upara dveSa karavA lAgyA. (kAraNa ke, kArtika AvatAM potAno Utsava badhe zAMta thAya ane munIo vihAra kare tethI A kArtika kyAM AvyuM ema cintA karavA lAgyA. ) 127. akhaNDabhUmaNDalamadhyavartinI proddaNDarAgAndhatamonivartinI / samyaktvasattattvavirAjitAnanA jejIyatAM mohnlaaldeshnaa||128|| - UMti zrIuttaramodanavarate zamaH sa samAsaH me 20 1 samagra bhUmaMDalamAM pravartanArI, pracaMDa rAgarUpI gADha aMdhakArane nAza karanArI, samyakatvarUpI rUDA tattvathI zobhI rahelI mohanalAlajInI dezanA savenA karatAM atizaya ye pAmo. 128. . ' , , ; : - '; (dazama sane bAlAvabodha samApta. ) .:: 1 "zAnI vRtta-4kSa tu "zArinyu tau tau loDo 2 iyamupajAtivaMzasthendravaMzAbhyAm / " aa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradtlak Trust
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ rata.] mahinacaritra sarga agiyArame. ( 242 ) vacce sarjA parArthaM janma vyayati viSayeSu na muhyati / ' vastaya saruM jJAna nANAM vArthasAdhanAma ? sarga agiyAramo. para pakArane mATeja je pitAne janma vitAve che, ane vizvamAM lapaTAte nathI tenuM ja jJAna saphaLa gaNAya che. bIjA vArthIonuM jJAna saphaLa gaNAtuM nathI. 1. vyatItAyAM caturmAsyAM dharmasAdhanapUrvakam / vyavasAyipriyaH kAlaH kArtiko'gAddhasanniva // 2 // dharmasAdhana karatAM karatAM comAsuM vItI gayuM eTale ugI lekane priya . samayavALo kArtika mAsa hasate hoya tema AvIne ubho rahyo. 2. vANijyArthaM vaNigjAtiH sImArthaM nRpasUnavaH / dizo dizo drutaM celuH prabhAte pakSiNo yathA // 3 // prAtaHkAlamAM pakSIonI peThe (savAramAM pakSIo uThIne jema jaladI judI judI dizAomAM jAya che tema) vANuAo vepArane mATe, rAjAo rAjayanI sImA (hada) vadhAravAne sAruM judI judI dizAomAM tvarAthI javA lAgyA. 3. divAnAthApratitIkSNAMzutaptAnAM vyavasAyinAm / rarakSa sAhasaM dakSamacchAMzuH shrvriiptiH|| 4 // sUryanA pracaMDa kiraNathI tapI gayelA ughogI lekonA zreSTha sAhasanuM, nirmaLa kiraNovALA caMdramA rakSaNa karavA lAgyA. tAtparya e ke, sUryanA tApathI kaMTALelA ughAgI leke caMdranA zItaLa kiraNothI zAMtI pAmI pitAnAM kAryo karavA lAgyA. 4. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ (24ra ) nirite # sI uttara. kSetrANi rAjamArgAzca vyApRtAH pshubhirnRbhiH| darzanIyatamA bhAnti nabhastArAgaNaistathA // 5 // kSetro pazuothI (gAya bheMsa vigerethI) vyApta thayAM, rAjamArgo manuSya vaDe vyApta thavA lAgyA ane AkAza tArAonA samUhovaDe atyaMta manohara dekhAvA lAgyuM. pa. vanAni kusumai nAjAtIyaH paGkajaiH srH| nadyaH zokAdiva kSINA yadA kAlo na kasyacit // 6 // judI judI jAtanAM puSpavaDe vane zobhI rahyAM hatAM, kamaLevaDe sarovara khIlI rahyAM hatAM ane zekathI heya tema nadIo kSINa thayelI hatI; athavo kALa koIne nathI hote. arthAta samayAnusAra saunI vArA pharatI caDhatI paDatI thAya che. 6, munimohanalAlo'pi vihArakSamavAsarAn / ... daphA tumanA zuddha muhUrtamastrogyam | 7 | mohanalAlajI mahArAja paNa vihAra karavAne yogya divasene joIne vihAra karavAne mATe javAnI IcchAthI zuddha muhUrtane jovA lAgyA. 7. rAmabANAGkabhUvarSe vaikrame munirADayam / mArgazIrSe kRSNapakSe paJcamyAM zubhavAsare // 8 // - vinadAra tataH zrImAna ziSyavRndrasamanvitaH | - vidyAropakAro di zraddhAnAmAbhinastatha .. vikrama saMvata 1953 nA mAgazara vadI 5 ne zubhavArane divase mohanalAlajI mahArAja pitAnA ziSyagaNee saha vartamAna vihAra karavA nisaryA. kAraNa ke, vihAra karavAthI pitAne tathA zrAvakone upakAra thAya che. 8-9 : . zrAva sAmartasmina vadU draDhe ja : : : : virAmapi zrImannatra thAtuM kavitA 20 || che . te prasaMge tyAMnA zrAvakee AMkhamAM AMsu lAvIne nehane lIdhe gadgadita thayelI vANu vaDe kahyuM ke, "Apa De samaya paNa ahIM rahevAnI kRpA kare P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa. . tti, 3 mahinacaritra sarga agiyAramo. 8 242 ) sa tAnatizayapremajuSaH provAca sAdaram / zrAddhAzcAritrikhAM naiva pramANe vihata vara zo che te atyaMta mavALAone mehanalAlajI mahArAja AdaravaDe kahevA lAgyA ke, "he zrAvaka! sAdhuoe vihAra karavAmAM pramAda rAkhave e sAruM nathI. 11: bhAvayanto bhavanto'pi bhAvanA bhvbhediniiH| ... / yathAzrutaM yathAzakti dharye dadatu mAnasam // 12 // . ane tame paNa saMsArano nAza karanArI bhAvanAone je pramANe zAstramAM sAMbhaLyuM che te pramANe karatA karatA pitAnI zaktine anusAra dharmakAryamAM mana rAkhajo." 12. saMdizyaivaM zrAvakebhyo vihrnmunivnditH| . - zrImohanamuni pAmatAdrIya muddA / rU .. ... e pramANe zrAvakone upadeza karIne munie vaMdana karelA mohanalAlajI mahArAja vihAra karatA karatA harSavaM: "bhAyakhale padhAryA. 13 . . . . . . . tatratyAH zrAvakAstasminnahanyutsAhapUrvakam / pUiAM tIrthachatAM va ravanAM mIvanAM tathA ? . ... bhAyakhalAnA zrAvakoe te divasa ghaNA utsAhathI tIrthaMkaranI pUjA karI tatha racanA ane bhAvanAo karIe. 14. "tato vihatya munira saMH saddIvasa / . imya vAtA pavanaH sumAyAse vAra ? tyAMthI vihAra karIne mohanalAlajI mahArAja ghaNA bhAvathI bhegA thayelA saMdhanI sAthe dharmasaMbaMdhI vArtA karatA karatA sukhe karIne "dAdara padhAryA. 15. zyAmAtmajasya bhImasya zrAvakasya gRhe'vasat / / 1 ekAM rAtriM dharmatattvamAyAtAJzrAvakAna vadana // 16 // : tyAM zAmajInA putra bhImajIbhAIne ghera mukAma karIne AvelA zrAvakone upadeza karatA pite eka rAtrI rahyA. 16, P.P.Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra44) vadana mA sa [97tatrApi zrAvakaistasmin dine parvadine yathA / pUjopavAsasatkArapoSadhAdi zubhaM kRtam // 17 // tyAM paNa zrAvakoe parvane divasa kare te pramANe pUjA upavAsa, uSA, sAmavachala ane Abela vigere satkarmo te divase karyo. 17. tatratyaiH zrAvakaiH sAkaM munirmunijanAgraNIH / tato vihatya sukhato hyAyayau mAhimaM puram // 18 // munIomAM agresara mehanalAlajI mahArAja tyAMthI vihAra karIne tyAMnA zrAvakonI sAthe sukhe karIne mAhima AvyA. 18. saMghoparodhAtkAlasya svalpatvAnmunisattamaH / sthitiM vyadhAca tatraiva yadvA kA zIghratA muneH // 19 // muniomAM zreSTha mohanalAlajI mahArAje saMdhanA Agrahane lIdhe tathA divasa thaDe hevAne lIdhe tyAMja sthiti karI. athavA munine zI utAvaLa hoya che. 19. munibhAskarasaMparkAt sA doSApi drutaM dadau / dRSTiM zrAvakasatvebhyo munInAM vAdbhatA gtiH||20|| te rAtrI hatI to paNa munirUpI sUryanA saMsargathI zrAvakane dRSTi (samyagadarzana athavA samyajJAna) ApavA lAgI. kAraNa ke, muninI gati adbhuta hoya che. (rAtrImAM dRSTi eTale najara naSTa thAya che, arthAta mANase joI zakatA nathI, te jyAre sUryodaya thAya che tyAre dekhI zake che, to A rAtrI hatI ne temAM dUdha zrAvakane kema prApta thaI evI zaMkA thAya tene mATe munirUpI sUryanA saMsargathI prApta thaI ema kahI munIne adbhuta mahimA varNave che.) 20. __pUjAprabhRti satkAryaM tatratyA api cakrire / - munInA mepa sA niSNunAmathathavA . 22 tyAMnA zrAvake paNa pUjA vigere satkAyA karavA lAgyA. athavA eja nispRha munIono satkAra che. eTale temanA sAnnidhyamAM satkarmo karavAthI teo prasanna thAya che.) 21. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. mehanacaritra sarga agiyAra. ( 41 ) ito'pyabhyudite sUre vijahAra mahAmuniH / samaM zrAvakavRndaizca gauragrAmaM samAyayau // 22 // ahiMyAMthI paNa sUryodaya thayA pachI mahArAjazrIe vihAra karyo ane te zrAvonA samudAye sahita "goregAma padhAryA. ra2. pUrvavatsaMghasatkArazRGgArArcAdikaM zubham / tatratyaiH zrAvakaizcakre munirAjasamAgamAt // 23 // tyAMnA zrAvakoe paNa muni mahArAja zrIhanalAlajI mahArAjanA samAgamathI saMdhano satkAra ane AMgI pUjA vigere zubha karmo karyA. ra3. munibhiH zrAvakaiH sArdhamito'pi munisattamaH / calitveryApathikyA drAgagAdbhAIndaraM puram // 24 // ahiMyAthI IpathI kramathI cAlIne muni tathA zrAvakoe sahita munimAM zreSTha muni mahArAja zrI mehanalAlajI "bhAIdara AvyA. ra4. tatratyAH zreSThinaH zrAddhAH pUjAyAH sNghstkRteH|| munInAM dezanAyAzca lAbhaM labdhvA mudaM yyuH||25|| tyAMnA zrAvaka zeThiyAo pUjA, saMghane saMskAra ane munIonI dezanA lAbha pAmIne harSa pAmyA. 25. tato'pyatha vihatyAtha celuH shriimohnrssyH| .. samaM munivaraiH saMdhairvasahImAyayuddhatam // 26 // tyAra pachI munIo tathA saMghe sahavartamAna zrImehanalAlajI mahArAja tyAMthI paNa vihAra karIne jaladI "vasaI AvyA. 62. munirAjA'gamAcchrAddhA hitvAnyadyavasAyakam / saMghasatkArapUjAdau lamAstUrNaM yathAsukham // 27 // muni mahArAja zrI mohanalAlajInA AgamanathI tyAMnA zrAvake potAnAM bIjAM badhAM kAmakAja choDI daIne saMdhane satkAra tathA pUjA vigere kAryo karavAmAM Ananda pUrvaka ghaNI jaldIthI joDAI gayA. ra7. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - mohanacarite ekAdazaH srgH| ucaratatastaiH zrAvakaiH sArdhaM bhktibhaagbhirmhaamuniH| sAtarAziM vihRtyAyAdAgAzI zramamantarAM // 28 // : tyAra pachI mahAmuni mehanalAlajI mahArAja vihAra karIne bhakitavALA te zrAvakanI sAthe sukhanA samudAyarUpa agAsIe vagara zreme AvI pahoMcya: 28, tatratyAH zrAvakA dRSTvA hyAyAntaM munibhaaskrm| padmAnIva mudaM bhejushcirdrshnlaalsaaH||29 / / * ghaNA divasathI darzananI IcchAvALA tyAMnA zrAvake muniyemAM sUryasarakhA mehanalAlajI mahArAjane joIne kamaLa jema sUryane dekhI praphullita thAya che tema harSa pAbhyA. 28. . saMpravezotsavaM te'tha munirAjaM nyavIvizan / / yadedRksamayasteSAM bhAgyAdeva hi labhyate // 30 // teoe sAmaiyuM karIne mahArAjazrIne praveza karAvyuM. athavA teone Avo samaya bhAgya hoya te ja maLe che. 30. ' - ASTAhikotsavaM yussmdaajnyyaarbdhumicchvH| ... prArthayAJcakruriti te baddhAJjalipuTAstadA // 31 // .. omityavak sa sazlAghaM dezakAlavidagraNIH / ... munirmohanalAlo'pi yadvA dhrmopdeshkH|| 32 // . teo hAtha joDI prArthanA karavA lAgyA ke, "ApanI AjJA laI aThAInI mahatsava karavAnI ame IcchA rAkhIe chIe." tyAre deza ane kALane jANanArA emAM (eTale amuka samaya ane amuka sthAnamAM to A pramANe ja karavuM joI e evuM jANanArAomAM) zreSTha athavA dharmopadezaka mehanalAlajI mahArAje temano vamA , ghasAI.' 31-32. - pUjAdizubhakRtyaizca tRpteSu teSu deshnaa| ___ madhurA munirAjasya dani yAteva zarkarA / / 33 // ... 33." P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ mI. rata: ] mihanacaritra sarga agiyArame. ( 247) pUjA vigere zubha karmovaDe teo tRpta thayelA hatA ane temAM munirAjanI A dezanA dahIMmAM jema sAkara maLe tevI thaI, arthAta tevI priya lAgI. 33. samApte cotsave tasmAdihRtya saphalAmagAt / tataH pA8i tasmAnuM tasmA voraDIma ne 24. : : tyAM aThAI utsava samApta thayA pachI tyAMthI vihAra karIne "saphALI gayA. ' tyAMthI pAlagaDha, tyAMthI daheNuM ane tyAMthI baraDI padhAryA. 34. : grAmeSu phanasAyeSu tataH sa vihrnmuniH| .. alaMcakAra sadbhAgyaM dammaNaM grAmanAyakam // 35 // - tyAMthI phaNasA vigere aneka gAmomAM vihAra karatA karatA zrI mehanalAlajI mahArAja sadbhAgyavALA "dakhkhaNa nAme gAmane zobhAvavA lAgyA, arthAt dakhkhaNa padhAryA. 3pa. hrasveSu vA'tha dIrdheSu yatra yatra munIzvaraH / :: vAra vasati, tatra sarvatra saMpatiH | rUda I pUjAzRGgAradAnAdi babhUvAtimanoharam / yadAsIdasya mAhAtmyaM durlakSaM kimapi dhruvam // 37 // nAnAM athavA moTAM je je gAmamAM mahArAje nivAsa karyo. te te sarva dhAnemAM saMghane satkAra, pUjA, AMgI ane dAna vigere ghaNuM ja manahara ( suMdara) thayuM hatuM. athavA ( kavi kahe che ke, ) jarUra emane mahimAja:kAI na samajI zakAya te alokika hato. 36-37. AgacchatastadA mohamayIvAstavyasajjanAn / 2 mavadvisthatAM mehaMyamityudriSTavana II 28 che tyAra pachI zrImahanalAlajI mahArAja pitAne vaLAvavAne mATe sAthe AvatA muMbaInA sAjanone pote kahevA lAgyA ke, have tame pAchA vaLo ane pitAne ghera jAo. (rIvAja evo hato ke jayAre mahArAja surata tarapha vihAra karavA padhAre tyAre tyAM sudhI muMbaInA loko mahArAjanI sAthe jatA ane teTalethI surata taraphanA sAmA AvI mahArAjane teDI jatA ane muMbaInA leko pAchA vaLatA.) 38. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ (248 ) monAstei khuzaH zaf I get nivarSAtire te zraddhA thaMjIvasaMyutA | yadvA sAdhuviyogo hi khalasaGgaivArtidaH // 39 // mahArAje jayAre e pramANe kahyuM tyAre zekathI yukta thayelA te zrAvako mahAkaSTa karIne pAchA vaLyA. (kavi kahe che ke) athavA sajajanone viyega durjananA samAgamanI peThe duHkha ApanAra hoya che. (eNTale durjananA samAgamathI jema duHkha thAya che tevI ja rIte sajajananA viga vakhate ataHkaraNamAM vyathA thAya che.) 39. - zanaiH zanaizcaratnaste vinivRtya pAra pazyanti sma munInyadA sneharajjuH sudurbhidA // 40 // '. teo dhIre dhIre cAle ane Dagale Dagale pAchA vaLI muninI taraka juve. (kavi kahe che ke, ) athavA snehanuM baMdhana na bhedI zakAya tevuM che. 40. kSipraM kSipraM calanti sma munayaH saMyatA api / mA gamaMste punarapi gehinaH snehakarSitAH // 41 // te gRhara nehathI AkarSAIne pharIthI pAchA na Ave tene mATe muniye niyamavALA hatA to paNa jaladI jaladI cAlavA lAgyA. 41. zrImanmohanalAlAdyAH sAdhavaH shNsitvrtaaH| asaktAzca yatAtmAno valasADamathAgaman // 42 // tyAra pachI vakhANavA lAyaka paMcamahAvratavALA mohanalAlajI mahArAja vigere munIo manane vaza karIne Asakti rAkhyA vagara "valasADa gayA. 42. tatraikAM rAtrimAsthAya vijahaste prage sukham / kSetrAnusAriNo yadA nivAsA mahatAM dhruvam // 43 // tyAM eka rAtrI rahIne prabhAtamAM teoe sukhapUrvaka vihAra karyo. (kavi kahe che ke, athavA moTAono nivAsa kSetrane anusarIne thAya che. eTale dhaNa divasa nivAsa jyAM sAruM kSetra hoya tyAM ja thAya che. 43. navasArIprabhRtiSu viharantastathAnvaham / hinai tirIrti sUryapattanam 24 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] bhADanayaritra sarga niyAramA.. (249 ) navasArI vigere gAmomAM darareja vihAra karatA karatA keTaleka divase surata zaheranI najIkamAM AvyA. 44. AyAtAnmohanarSIste zrutvA tcchrddhyaanvitaaH| dadhurAnandasaMdohaM sphuradromAJcavallayaH // 45 // "mohanalAlajI mahArAja AvyA che evuM sAMbhaLIne te mahArAjajInA upara zraddhAvALAo ghaNo AnaMda pAmyA ane harSane lIdhe temanAM rUMvADAM UbhAM thaI gayA. 45. vizvavizvaM vRtA yasya zaktiH kiirtimtllikaa| so'laGkartA puraM cedaM mohamohanamohanaH / / 46 // muniH zvastadyathAzakti yathAmnAyapuraHsaram / tamAnetuM prage'smAbhiH sarvaizca zrAvakairbuvam // 47 // turlNkRtairvaalaiaahnaiblvdrthaiH| balaizca sajjitai DhaM sArddha gantavyamAdarAt // 48 // bhavitetyakhile tasmin pattane ghoSaNA kRtA / zAsanonnatisadbhAvakRte caitatprakalpyate / / 49 // jenI zreSTha kIrti ane zakti samagra vizvamAM phelAyelI che, ane je mehane paNa moha pAmADanAra che, te mehanalAlajI mahArAja kAle A nagarane zobhAvanAra che ( arthAt atre padhAranAra che ). mATe ApaNI zakitane anusAra zAstrapramANe kAle savAre ApaNe sarva zrAvakoe vAjAM, zaNagArelA bAlaka, vAhano ane baLavAna ratha ane sArI rIte sajaja thayelA sainya sahavartamAna jarUra AdarathI sAmA javAnuM che." e pramANe AkhA zaheramAM sAda paDAvyuM. ane janazAsananI unnatIne mATe ane tenI sArI dRDhatAne mATe e jarUranuM che. (e pramANe sAda paDAve te sAMmaNIne) 46-47-48-48. - kadA sUryodayo bhAvI parvakalpo mahAmunim / yenAyAtaM cirAdbhAgyAdrakSyAmo vizvavallabham // 50 // iticintAparAste tAM zarvarI vissvllriim| prapedire vivA'niSTAM sA hyabhUtkalpavallarI // 51 // 32 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) mohanavarti rAH saH | [ uttaramoTA parvanA sarakho sadaya kyAre thaze ke je vakhate AvatA ane AkhA. vizvane priya muni mahArAja zrI mohanalAlajI mahArAjane sArAM bhAgye ghaNe divase jaIzuM e prakAranI ciMtAmAM ne ciMtAmAM te rAtrI viSe (jhera) nI velanI peThe aniSTa jaNAI paNa te ka95latAsarakhI thaI. tAtparya e ke, e prakAranA vicArene lIdhe viSayabhogane tyAga thavAthI brahmacarya paLAyuM, mATe kalpalatA jevI thaI. ( have pachInA zlekamAM "mahArAjane AvavAnA ane temanAM darzanathI thanArA AnaMdanA vicArane lIdhe gRhasthAzramIoe strIo, rAtrI, zRMgAraracanA vigere kAmadIpaka sAdhana samIpamAM chatAM paNa anAyAse brahmacaryavrata paLAyuM, e pramANe mahArAjanA prabhAvanuM varNana che.) 50-51. * kAzcitsadratnajaTitaizcelakaizcInajanmabhiH / pariSkRtya nijaM dehaM patibhyaH samadarzayan // 52 // keTalIka strIo sArAM ratnothI jaDelAM cInAI vAvaDe pitAnA dehane zaNagArIne pitAnA patine batAvavA lAgI. para. UcuzcAnena veSeNa gantAsmo munipuGgavam / draSTuM zvastadayaM prekSyo bhavadbhayo rocate na vA // 53 // ane kahevA lAgI ke, "Avo zaNagAra dhAraNa karIne mahArAjazrInAM darzana karavA ame kAle jaIzuM. mATe, juo tamane A game che ke nahiM?" 53. te'pi stanAdibhAge taM cailaM saMkucitaM baha / dRSTvA svayaM priyApremNetastatazcakruraJjasA // 54 // te pati paNa stana vigere zarIranA vibhAge upara lo thaI gayuM . vastra (sADI) joIne strI uparanA premane lIdhe te vastrane Amatema kheMcIne barobara karavA lAgyA. 54. parantu patipatnyoryacittavRttirabhUnmunau / tasmAttasyAM vibhAvayA~ sthUlibhadrAdayo jitaaH|| 55 // paraMtu pati patnInI manovRtti mohanalAlajI mahArAjamAM hatI tethI . rAtrImAM teoe yUlibhadra vigerene jItI lIdhA. tAtparya eke, teoe yUli vigerenI peThe brahmacarya te rAtrImAM pALyuM. papa. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. 1 mahinacaritra sarga agiyAramo. (ra ) kapolabhittau svacchAyAM priyAyAH padmapatrikAm / keSAMcillikhatAM yAtA doSA dossvivrjitaa||56|| keTalAeka patine potAnI priyAnA svaccha gAla upara padmapatrikA (kezarathI mizra thayelA caMdanavaDe kamaLaphulanI pAMkhaDI citaravI te) citaratAM citaratAM nirdoSa rAtrI vItI gaI arthAta teo citaratA rahyA ane rAtrI vItI gaI eTale temane anAyAse brahmacarya vrata thayuM. pa6. keSAJciddampatInAM tu sahopavizatAmapi / caritraM munirAjasya smaratAM brahma nirvRtam // 57 // keTalAMka daMpatI (pati patnInuM joDuM) ane te aDoaDa beThelAM chatAM paNa mehanalAlajI mahArAjanuM caritra. saMbhAratAM saMbhAratAM (uddIpena vibhAva na hovAne) lIdhe brahmacaryavrata thayuM. 57. sphArahArAdyalaMkArotkArasaMvignacetasAm / vepArapUrvanAM tu nAmRmAviAratA 18 keTalAMka strApuruSone to "kAle A hAra paherIzuM, A alaMkAra paherIzuM evA vicAromAM mana parovAyeluM hovAthI kAmavikAra thaja nahiM. 58 idamasti nvidaM nAsti kuta AyAsyati prge| iticintAvatAM keSAM cturthvrtmrthtH|| 59 // keTalAMkane to phalANuM che, phalANuM nathI, savAre kyAMthI lAvI zuM? evI cintAmAM ja brahmacaryavrata thayuM. arthAt evI ciMtAmAMja rAta vItI gaI eTale . kAmasaMbaMdhI vicAro kyAMthI Ave? 59. iMdRzaM tRNavanmuktvA sukhaM dAmpatyaMsaMbhavam / pravrajanti mahAtmAno'mI dhanyAH pazavo vayam // 60 // ityadhyAsavazAnAM tu keSAMcidainikAdamAd / na tannaktamabhUt kApi kAmabAdhAdhamAdhamA // 61 // AvuM pati patnInuM saMsArasukha tene tRNa ( taNakhalA) nI peThe tyajI daIne 1 jethI viSayAbhilASanuM uddIpana (uttejana) thAya te udIpana vibhAva kahevAya che. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) mohanattei zA kA uttaraA mahAtmAo dIkSA le che mATe emane dhanya che. ane ApaNe te pazu sarakhAM chIe. evI rIte vAraMvAra manana karatAM keTalAMka strIpuruSoe te dIvase manane jIteluM tethI teonA manamAM te rAtrIe paNa adhama kAmadevanI pIDA Utpanna thaI nahiM. 60-61. keSAM kapotabhrAtRNAM saGgamArthamupeyuSAm / bahudhA yatamAnAnAmapi sA tu vibhAvarI / / 62 // kumaartaaraalNkaarsmbhaarodinmaansaiH| caJcalaiH samayAbhAvAt strIjanairviphalIkRtA // 63 // keTalAka kapAta pakSInI peThe viSayanI lAlasAvALAo samAgamane mATe pita pitAnI strIo pAse gayA ane ghaNA prayAsa karavA lAgyA. paraMtu "phalANAnA chokarAne jhIkano pozAka ane mArAne nahIM evI rItanI haTha laIne beThelI cacaLa strIoe temanI te IcchA niSphaLa karI. kAraNa ke, haThamAMja rAtrI vItI gaI. 62-63. keSAMcidarddhavRddhAnAM zleSaceSTAjuSAM bhRzam / pratAraNacaNairma rnndbhirvnitaajnaiH|| 64 // munayo'mI mahAtmAna AjanmabrahmacAriNaH / vayaM tvaNuvrataM nApi pAlayAmo yathAyatham // 65 // ityAdisAnukUlaizca prsNgairnrmbhaavtH| mAnahAniH kRtA yadA mahilA api tA varam // 66 // keTalAka ardhavRddha (agheDa) puruSo AliMganAdi ceSTAo karavA lAgyA. tyAre madhuravANIvALIo ane chetaravAmAM kuzaLa strIo anukULa prasaMge lAvIne mazkarImAM kahevA lAgI ke, A mahAtmA muni janmaparyata brahmacaryata pALe che ane ApaNe to barAbara aNuvrata paNa pALatAM nathI. e pramANe kahIne te strIoe potAnA patine jItI lIdhA. arthAta e pramANe samajAvI brahmacarya paLAvyuM. (kavi kahe che ke, athavA te strIo che to paNa evA viSaya puruSo karatAM zreSTha che. 64-65-66. kAni yoSitprakANDAni kaduSNapavanAdapi / bibhyantIti hetumuktvA patibhyazchuTitAnyatha // 67 / / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mAnayaritra saNa maniyArA ( 253 ) ratibhArasamAkrAntazarIrANAM zramAtpate / nidrAtizAyinI cenno asmAkaM bhavitA dhruvam // 68 // darzanaM munirAjAnAM pravezasamaye'dbhutam / abhAve janmaparyantaM tApo naiva gamiSyati // 69 // jeo thoDA garama pavanane paNa sahana na karI zake tevI, uttama sukumAra keTalIka strIo bAnuM batAvIne potAnA patithI chuTi paDI gaI. te bAnuM e che ke he pati ! ratikrIDAmAM zarIrane parizrama paDavAthI jarUra ApaNane ghaNI nidrA AvI jaze to muni mahArAja praveza karaze te vakhate temanuM alokika darzana ApaNane thaze nahiM, ane A janmAro paritApa thayA karaze ema kahIne zramaryavata 5NAvyu. 67-68-68. kAzcitkumudakarpUravaMzalocanajAlikA / sudhAdugdhazaraccandracandrikAdhavalAH striyH|| 70 // oSThagaNDakSatabhrAntyA zizliSurna patInatha / "prakSAlanAddhi paGkasya dUrAdasparzanaM vrm"||71|| 2sI mubhu (poya,) 52, zatAyana, amRta, 5, sane za26*tunI cAMdanInA sarakhI ujavaLa varNa (zarIrano raMga) vALI strIoe oTha upara ane gAla upara cuMbananAM kSata (cAThAM, DAga) paDI jaze evI bhrAMtithI patiyone AliMganaja karyuM nahi. kAraNa ke, "kacara cATe ane pachI tene dhovo te karatAM tethI 62 2304 sAI "(mevI rIta ye soDAne pramatrata thayu) 70-71. mugdhAH kaashcikdmbaagrklikaakulkomlaaH| mukhAbhAM malinAM vIkSya hasiSyanti skhiijnaaH|| 72 // hetorasmAtpatInAM tAH pAdayoya'patanmuhaH / te'pItyabhinavAnandakadambAmandamandire // 73 // prasuptA iva no no no kiJcitkAlamudIrya taaH| hasanto'nubhavantazca rasaM kamapi tatyajuH / / 74 // keTalIka kadaMbanI kaLIonA samudAya sarakhAM komaLa aMgavALI mugdhAo P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ (264) mohanacarite ekAdazaH srgH| [ uttara mukhanI kAMti jhAMkhI thaze te sakhIo amArI mazkarI karaze, mATe Aja nahIM ema keTalIka vakhata kahI potAnA patine page lAgavA lAgI ane te patioe paNa A navIna AnaMdanA moTA maMdIramAM sutA hoya ema alaikika rasane AsvAdana (anubhava) karI hasatAM hasatAM, temane tyajI didhIo evI rIte brahmatrata thayuM. 74. kiM brUmaH prAyazastasminpure zrAvakamaNDale / IdRzaiH kAraNaiH sarvaiH kRtaM brahmavrataM sphuTam // 75 // kavi kahe che ke, ame vadhAre zuM kahiye, paNa e nagaramAM zrAvakonA maMDaLamAM ghaNe bhAge AvAM AvAM kAraNene lIdhe sarvee brahmacaryavrata pALyuM. 7pa. udite'tha ravau te tu vikasanmukhapaGkajAH / niryayunagarAtUrNaM munirAjapathaM yayuH // 76 // pachI sUryodaya thatAM praphulla mukhakamaLavALA zrAvake zrImuni mahArAja zrIhanalAlajI mahArAjane AvavAnA mArga pratye javA lAgyA. 76. gurUnmohanalAlAMste zrAvakAH zrIdhanAdhipAH / nirgacchanti samArohAdAnetumadya bhuurishH|| 77 // prasRtA tatkSaNAdeva iti vAk sarvapattane / yadA tUryadhvaniH kiM no sudharmAyAM samAyayau // 78 // pitAnA gurujI zrImohanalAlajI mahArAjane dhaNI dhAmadhUmanI sAthe teDIlAva vAne mATe Aje kubera bhaMDArInA jevA vaibhavavALA ghaNA zrAvake sAmA jAya che evI vAta AkhA zaheramAM tarata phelAI gaI. athavA vAjAne zabda sudharmA (devanI sabhA) mAM na gaye ke zuM? arthAta mohanalAlajI mahArAja Ave che e vAta nagaramAMja nahiM paNa devalekanI sabhA sudhI pahoMcI gaI. 77-78. draSTavyA cAdya saMpattiH zrAvakANAM suraninAm / iti bruvanto dhAvanto sUryapattanavAsinaH // 79 // "Aje zrAvaka jhaverIonI saMpatti jevAnI che ema kahetA suratanA leke doDavA lAgyA. arthAt zrAvakemAMja dhAmadhUma thaI rahI hatI eTaluM ja no P.R.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. 1 mahinacaritra sarga agiyAra . ( ra ) paNa AkhA nagaramAM paNa dhAmadhuma ane doDAdeDa thaI rahI hatI. zrAvakone potAnA gurunA darzanane lIdhe doDAdoDa hatI ane bIjAone varaghoDo jevAne lIdhe hatI; paraMtu deDadoDa ane AnaMda to mahArAjazrInA AvavAthI sarvane hato ja. 79. ke'pyathodghATitadvAraM svaM muktvA pshytohraaH| Ayayunahi pazyanti kinycivihvlcetsH|| 80 // keTalAka sonI leka pitAnAM dvAra ughADAM mukIne varaghoDo jovA AvavA lAgyA. (5Na te lekane ema vicAra paNa na thayo ke "ApaNe bIjAonuM temanA dekhatAM harI laIe chIe to ApaNe to bAraNAM ughADAM mukyAM che. to ApaNuM koI kema nahIM laI jAya ?) tyAM kavi kahe che-Atura manavALAo vicAra karI zakatA nathI. arthAt te vakhate te sonI leke paNa darzanane mATe ghaNA Atura hovAthI e vicAra karI zakyA nahI. 80 tenAyAtAH pathA caurA na pazyanti sma taddhanam / yadA yatra manoyogastatpratyakSamiti sphuTam // 81 // . cAra loko paNa te rastethI (eTale sanI lekanI jayAM dukAne udhADI paDIo hatI tyAM thaIne) AvyA; paraMtu teoe te dravya joyuM nahiM. kAraNa ke, jenuM mana jemAM lAgeluM hoya che te ja tene jaNAya che. arthAt ceralekanuM mana darzanamAM lAgeluM hovAthI teo te dravyane joI zakyA nahI. 81 kAcitstanau pAyayantI zrutvA vyatikaraM tvidam / - tatava dhAve drAk taLevAnIvRtatana |82 || koIka strI bALakane ghavarAvatI hatI te varaghoDo Ave che evuM sAMbhaLIne tanene DhAMkyAvagaraja ekadama tyAMthI tarataja doDI. 82. kAcitsvAntI janAndRSTvA dhAvato drAk cacAla sA / tathA hetumajAnantI gatAnugatiko jnH|| 83 // koIka strI snAna karatI hatI te lekIne doDatA dekhIne e leko zAthI doDe che te jANyAvagaraja pite temanI pachavADe doDavA lAgI. kAraNa ke leke "tInumti ekajaNa kare te pramANe bIje paNa anusare tevA svabhAvanA hoya che. 83 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra ) najAtaii gza je. t - evaM yatkAryalamA ye te tanmuktvA tadaiva hi / AyAtA nahi labhyeta prAyazo labhyamIdRzam // 84 // e pramANe jeo je je kAryomAM guMthAyA hatA teo te te kAne cheDI daIne varaghoDo javA AvavA lAgyA. kAraNa ke, AvuM javAnuM vAraMvAra maLatuM nathI. 84. devA apyetumanaso ruupaalNkaarmaaninH| mAnahAni zaGkamAnA nAyAtA iti manmahe // 85 // (kavi ubhekSA kare che ke, ApaNA jevuM rUpa ane ApaNA jevA alaMkAre koIne nathI evA abhimAnavALA devatAone paNa (A varaghaDo jevA) AvavAnuM mana thayuM; paNa suratIonAM rUpa ane alaMkAra AgaLa ApaNuM mAna (pratiSThA) rahevAnuM nathI ema dhArI na AvyA ema ame mAnIe chIe. 85. yadA devIvinA gantumutsahante na te kacit / lajante zrAvikAbhyastA mAnuSIbhyaH smtvtH||86|| athavA devatAo devIo vagara kyAMI paNa javAne utsAhI banatA nathI. ane devIo temanI sAthe AvatAM lajavAya che. kAraNa ke, suratanI zrAvikAo ke je manuSyajAtinI che teo rUpamAM ane alaMkAramAM temanuM barobarIApaNuM kare tevI hevAthI pitAnuM temanI barAbarIApaNuM gaNAya mATe lajavAIne AvatI nathI, ane temanA vagara de paNa na AvyA. 86. itazca zrAvakarmArgaH patAkAbhiH smaavRtH| asUryampazyarUpANAM yadvA rakSAkRte nu kim // 87 // A pramANe eka taraphathI doDa dhAma cAlI rahI hatI (tyAre) eka taraphathI zrAvakoe patAkAo vaDe mArgane DhAMkI dIdho hato te jemanA rUpane sUryapara dekhI zakato nathI tevI strIonA rakSaNa mATe haze ke zuM ? 87. ghaNTikAdhvanibhiryadvA patAkAhastapallavaiH / - mAyAnta munirAjaM namahriyantava zrAva . 88 . A P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ tama.] mohanacaritra sarga agiyArame. ( 17 ) - dhaMTAonA zabdo ane patAkAo rUpI AMgaLIo vaDe AvatA muni mahArAjane zrAvake bolAvI rahyA hoya ema jaNAtuM hatuM. 88. bAlAbatnairalaMkRtya rathe saMsthApya sajite / nAnAtUryAnuge nAnAzastribhiH pattibhirvate // 89 // agre kRtvA niryayuste svayaM padgA mahAjanAH / draSTabhistvatha taya'nte smeme sarveSu vallabhAH // 9 // bAlakane hIrA mANekanA alaMkAre paherAvIne, zaNagArelA rathamAM besADIne AgaLa karyA. temanI pAchaLa zastradhAriye, temanI pachavADe vAjAMvALA ane temanI. pachavADe pAyadaLa e pramANe sarvane AgaLa karI moTA mANaso pote pagathI cAlavA lAgyA. tethI jonArAo ema tarka karatA hatA ke, "e bAlake badhAomAM ghaNAM priya che.' 89-90. zrAvikAH sajitA mohaM vahantyastadyazAMsyanu / gAyatyo niyumUH va kvakU che ? | mehavALI (AnaMdamAM gulatAna thayelI) zrAvikAo zaNagAra dhAraNa karIne temanAM yazanuM vAraMvAra gAyana karatIo ToLe ToLAM maLIne nikaLIo. 91. evaM sarvAbhya AyAtA rathyAbhyo'tIva sNskRtaaH| sAmantAH kimu gacchanti cakrijanmadinotsave // 92 // e pramANe sarva zerIo taraphathI sajaja thaIne sarve AvelA hatA te cakravartinA janmane divase sAmaMto jAya che ke zuM ? (evo bhAsa karAvatA hatA.) 92. - paTahairbheribhirbADhaM tADyamAnaH parasparam / kRtaspRhairivAnyaizca tUryairgoraNDajanmabhiH // 93 // sphaarbhngkaarjhngkaarttkaaraangkaarnaadibhiH| guJjitaM pUritaM khaM nu zabdAtaM samAdizat // 94 // 'paDaghama, zaraNAIo ane vilAyatI vAjAM eka ekanAthI caDhatI rIte lagitAM hatAM temanA "bhaNaNaNabhA, TaNaNaNaTAM, jhaNaNaNajhAM evA 2 zabdathI gAjI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ (ra68) jodanacarite #za aa aa [ uttararaheluM ane evA zabdothI bharAI gayeluM AkAza, AkhuM vizva zabdamayaja che, ema pratipAdana karatuM hatuM. 93-94.. bhUyobhUyo jayadhvAnairyazogAnaizca tatkSaNam / zrAvakaiH zrAvikAbhizca tattathaivAnumoditam / / 95 / / temAM zrAvaka ane zrAvikAoe paNa teja vakhate vAraMvAra mahArAjajInA yazanuM gAyana karIne ane jayanI zabdo vaDe tene vadhAre puSTa karyuM hatuM. eTale AkhuM jagat zabda maya che e vAtane anumodana ApyuM hatuM. 95. . dRSTvA zrAvakajAtInAM modaM sa mumude muniH / - kumuhAnAM vana yadrAvINya vandroDA mote uddA : A pramANe zrAvakajAtine AnaMda joIne te munirAja zrIhanalAlajI mahArAja paNa AnaMda pAmyA. athavA kumuda eTale poyaNAnuM vana joIne caMdrapaNa harSa pAme che. (kAraNa ke, jene jenI sAthe saMbaMdha hoya che, teo paraspara eka bIjAne joIne Ananda pAme che, e vAta lekamAM prasiddha che.) 86. . ahaM pUrvamahaM pUrvamiti vaanndkndlm| / * * manina taM nimaSTraDhamati / 17 . "huM pahele, huM pahele e pramANe jema hoya tema zrAvake munIonA maMDalathI zobhI rahelA AnaMdarUpa zrI mehanalAlajI mahArAjajIne vAMdavA lAgyA. 87. niHspRpa nirbandhadharmasTAmapura saramA : tiM pRSThote tai4 tIrthaH stutyaH parasparama / 18 | ' muniye niHspRha hatA te paNa dharmalAbha kahIne zrAvakone kuzaLa samAcAra pUchatA hatA ane zrAvaka munine svAgata pUchatA hatA. eTale 'bhale padhAryo" ema kahIne kuzaLa samAcAra pUchatA hatA. kAraNa ke, caturvidha saMdha sarvane paraspara sutI karavA gya che. 98. . . . nijhamRtimiH zthitaiH zrAvatI ' lebhe candramasaH zobhAM parItasya grhhmkaiH|| 99 // . - harSamanIjI vigere ziSyathI tathA te zrAvathI viMTAyelA mahArAja zrI meha lAlajI, graha ane nakSatrethI zobhI rahelA caMdranI mAphaka zobhatA hatA. 9 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ tam. ] mehanacaritra sarga agiyAramo. ( 2 ) zanaiH zanaiH samAgatya munirmunignnaavRtH| sa sanAthAM karoti sma kSamAcandrasya vATikAm // 100 // munIonA samudAyathI viMTAyelA mahArAjajIe dhIre dhIre AvIne khemacaMda zeThanI vADIne sanAtha karI arthAt tyAM saMthAre karyo. 100. dRSTvA pariSadaM zreSThijanAnAM mahatIM muniH| .. nirmame nirmamazcetthaM tadAnIM dharmadezanAm // 101 // te vakhate zekIA lekenI moTI sabhA joIne mamatAthI rahita zrImohanalAlajI mahArAja Agala kahevAmAM Avaze te pramANe dharmanI dezanA karavA lAgyA. 101. .. azodhitaM viSaM zrAddhA bhakSyamANaM viSaM bhavet / .... '' tatsadbhiSaksaMskRtaM cetpuSTikAri rasAyanam // 102 // he zrAvake 1 viSa che, tene zodhyA vagara khAya che te viSaja thAya che arthAta mArI nAMkhe che. paNa tene sArA vaidya sarakAra karIne taiyAra karyuM hoya te te viSA rarsayana banI zarIrane puSTa kare che. 102. . viM strI mattAnAM mahAnarthakAranI - naiva piAM vapavasthA sAdhana che ra0rU eja pramANe pramatta (mUrkha) puruSone lakSmI ghaNo anartha karanArI thAya che. paraMtu teja lakSmI sArA vidvAnonI pAse hoya to svarga ane mokSasukhane paNa Ape che. kAraNa ke, pramatta puruSa lakSmIne durupayoga kare che, jethI temane ane thAya che ane sArA vidvAno satkarmImAM Upaga kare che tethI temane svargAdika maLe che. 103. zrImadbhiH kAryate naiva bhoglolupmaansaiH| sAdhubhiH kaSTasAdhyaM yattapastAddhAvazaGkayA // 104 // - sAdhuothI paNa mahAmahenate karI zakAya tevuM tapa bhegamAM lAlasAvALA zrImAnenI pAse kaSTa paDavAnI zaMkAthI (eTale e leke sAdhuonI peThe tapa karavAthI durbala thaze evI bIkathI) ame karAvatA nathI. 104. 1 "jAvyAdhava vaMsi mepanaM tavAcanam' je oSadha jarA (vRddhAvasthA che ane vyAdhI baMnene maTADe te rasAyana kahevAya. . . . . . . . . . . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) mohanate za sa [3dhnsaadhyN tu yatkarma tattebhya updishyte| thobhyAvivAre di nathama sarvakarmaLa / 20. " , paraMtu tevAonI pAse dhanathI banI zake tevA kAryane ame upadeza karIe chIe. kAraNa ke, dareka kAryamAM yogyayogyane vicAra jarUra pahele ja kare joIe. 105. tatrApi vimukhAzcetsyurlobhAndhAH srvhaarinnH| ajAgalastanasyeva teSA janma nirarthakam // 106 // - te, jeo lebhathI andha thaIne dhanathI bane tevAM dharmakAryothI paNa vimukhathAya che teo sarvasva nAza karanArA gaNAya che; (eTale A leke ane pahelethI bhraSTa thAya che; ) ane bakarAnI keTe rahele AMcaLa jema nakAmo che tema teone janma vyartha che. 106. vyApAro hi priyazcedro dhnvRddhikrtvtH| tA thayAM ya dharmo vyApAzavaH | 2017 | : - dhananI vRddhi karanAra hovAthI jo tamane vyApAra priya hoya to tame dharma saMbaMdhI kriyA kare. kAraNa ke, dharma eja vyApArane ziromaNI che. eTale bIjA vyApAra karatAM gharmarUpI vyApAra zreSTha che. 107. vyApAre khalu cAnyasmillAbhazcedviguNo bhavet / . vAvavottaLanAM vardhati mana me 208 - * vardhamAna manomistaryAdita punaH punaH " vityuthare mUtrama vAtaH || 101 / dharma zivAya bIjA eTale lokika vyApAramAM daivayogathI kadAca bamaNuM lAbha thAya ane tene lIdhe vANiyAonuM mana vadhAre lalacAya; ane lalacAyelA manane lIdhe vAraMvAra te vyApAra karyA kare. paNa, koI vakhata prArabdha vAMkuM hoya te bhUla dhana (mUDI) hoya te paNa temAM nAza pAme che. 108-109. - vyApADyuM mo di DhAmeganantaguNa mRtaH' mUlahAnerbhayaM nAsti kadAcitkasyacitvacit // 110 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] moranacaritra sarga agiyAramo. (266) paraMtu dharmarUpI vyApAra karavAnuM meM tamane je kahyuM che temAM anaMta guNa (ghaNo) lAbha che, tathA mUladhana (mUDI) no nAza thavAno koIne koI ThekANe koI vakhate paNa bhaya nathI. 110. vyApAra jahi na brUmo laukikaM kintu kAlikAt / mAnakupAvAya kSithatAM dharmaLa ! ??? || ame ema kahetA nathI ke tame tamAre laikika vyApAra choDI , paNa te samayane anusarato hovAthI kara joIe; paraMtu te sAvadhi vyApArathI dhana meLavIne te dhana dharmanAM kAryomAM nAMkho (vApare)." 111. ..yuktizAstrAnugaM zrutvA vAkyaM taizca tathA kRtam / * kSaLichAzvatayA me na vicakSaNa / 22 A pramANe zAstra ane yukti bannene anusaratuM mohanalAlajI mahArAjanuM vAkya sAMbhaLIne teo te pramANe karavA lAgyA. kAraNa ke, kSaNamAM nAza pAme evA ghanathI maLanAra zAzvata lAbhamAM eTale mokSarUpI moTA lAbhamAM ke DAhyA mANasa na joDAya ? arthAta dareke joDAvuM ja joIe. 112. - prAdhAni ta tU tevA-III marizI niSpanneSu pratiSThAbhUnmunimohanahastataH // 113 // teoe teja vakhate ghaNAM devamaMdironI (derAsaranI) tvarAthI zarUAta karI, ane taiyAra thayelAM mandirAmAM zrImohanalAlajI mahArAjane hAthe pratiSThA karAvI. 113. etasminnantare sAdhuH sumatiH sumtirmuniH| ... kathAvazeSatAM prAptaH ko vA kAlasya vallabhaH // 114 // te vakhate hI buddhivALA sAdhu sumatijIne svargavAsa thaye. kAraNa ke, kALane koNa vahAle (sago) che ? arthAt kALane koI sago nathI ke jethI tene cheDI de. 114. ekadA mohanamuniH sUryapattanaprAntike / '' vini9te gAme jarjAnAmani aa ... P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rara ) zanivarite za nA [ kAra gatastatra sthitaM devamRSabhaM mUlanAyakam / dRSTvA natvA mudaM prApto yA mamanovAgagocarA // 116 // zrImohanalAlajI mahArAja eka divasa vihAra karatA karatA suratanI pAse AvelA katAragAma nAmanA gAmamAM darzana karavA gayA. tyAM rahelA mULanAyaka RSabhadevanAM darzana karIne temane namaskAra karIne je mananA dhAravAmAM paNa na Ave ane vANIthI paNa varNavI na zakAya tevA AnaMdane pAmyA. 115-116. jIrNAtijINaM tadRSTvA mandiraM mohnrssyH| tasyoddhArakRte lamAH satsaGkalpA hi saadhvH|| 117 // te mULanAyaka zrI kaSabhadevajInuM maMdira (derAsara ) ghaNuMja jIrNa thayeluM hatuM, tene joIne tene jINoddhAra karAvavAno pite vicAra karyo. kAraNa ke, sAdhuo satsakalpa ( sArAM kAma karavAnA saMkalpavALA) hoya che. 117. ' vyAkhyAnAvasare prAha kasmiMzcidivase muniH / .. saMtastAratamyuM puNya zAstrataH | ??8 | ' ' pachI koIka divasa vyAkhyAna ApatAM mehanalAlajI mahArAja puNyanA mahimAnA prasaMgamAM zAstra pramANe puNyanuM tAratamya eTale AnA karatAM A puNya vadhAre che evI rIte puNyanuM nyUnAdhikapaNuM kahevA lAgyA. 118. AnAyya mandirANAM sa prasaMgaM munirADayam / puNyaM varNayituM lamo yathoktaM tIrthanAyakaiH // 119 / / temAM maMdirane prasaMga lAvIne tIrthaMkaroe je pramANe kaheluM hatuM te pramANe mehanalAlajI mahArAja tenuM puNya varNavavA lAgyA. 119. nUtanAnmadirAdaSTaguNaM puNyaM sunizcitam / . jIrNoddhAre bhavatyatra visaMvAdo na kasyacit // 120 / / - "he zrAvake ! navuM maMdIra karAvavuM tenA karatAM jIrNoddhAra karAvyAnuM A ghaNuM puNya che, ane e vAtamAM koIne koI rItano vAMdho nathI. 120. tasmAddhe zrAvakA yUyaM militvA kuruta dhruvam / tIrthanAthAdinAthasya jIrNAgArasya coddhatim // 121 / / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita.] mehanacaritra sage agiyArame. (rara) mATe, he zrAvake ! tame badhA maLIne AditIrthaMkara gaSabhadevajInA jIrNa thayelA maMdirano jIrNoddhAra jarUra kare. 121. ... zrutvA te zrAvakA bhadrAstatkSaNaM punnyshaalinH| - chatya mAM strI dharmavaMto virodhaH || 122 || : : A vAta sAMbhaLIne puNyazALI bhadrika zrAvake ekamata thaIne jIrNoddhAra karavA lAgyA. kAraNa ke, virodhathI dharmane nAza thAya che. 122. dravyaM lakSArdhasaMkhyAtaM tatkRte taistadA kRtam / * yA modamAtAnAM pura vinAma sakSama che rU . te zrAvakoe te vakhate jIrNoddhAra karavAne mATe pacAsa hajAra rUpiA ekaThA karyA. athavA (kavi kahe che ke,) mohanalAlajInA ziSya zrAvakonI pAse eka lAkha ekaThA karavAne paNa ze hisAba che? 123. chemizumatsave sarve dina kAryakAriNI sasarAnAM pavitra nAma paryata zara4 . :: A zubha UtsavamAM sarva zeThiyAo kAma karanArA hatA, temAMthI keTalAka agresaranAM nAma gaNAvuM chuM. 124. gulAbacandro'thAnyasti-lakacandrastathavai ca / mAreMdraH kuvandro tevatathaSYra: | 2 | - harSacandrAtmajo lallu-bhAI zrAddhAstathApare / / dravyaH zramaizcAtra cakruH karmaNi bahudhodyamam // 126 // gulAbacaMda. tathA talakacaMda tathA bhAIcaMda tathA phulacaMda tathA devacaMda tathA harSacaMdanA putra lalubhAI ane bIjA zrAvakoe A kAmamAM dravyathI ane jAta mehenatathI ghaNo ughoga karyo. 125-126. eteSAmartha cAnyeSAM zrAvakANAM mahodyamAt / / ArabdhaM tatkSaNaM karma kiMvA dravyena sAdhyate // 127 // e ane bIjA zrAvakanA moTA udyogane lIdhe jIrNoddhAranuM kAma turata cAlu thayuM. athavA dravyavaDe zuM nathI banI zakatuM ? 127." P.P.Ad Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 264 ) mohanacarite ekAdazaH srgH| [ uttara zrImohanamuniH ziSyAMzcaturastatra saMsthitAn / vihartumuktavAnyadA vihAraH sAdhubhUSaNam // 128 // tyAM pitAnI sAthe rahelA cAra ziSyane mohanalAlajI mahArAje vihAra karavA javAnuM kahyuM. athavA vihAra karavA javuM eja sAdhuonuM bhUSaNa che. 128 yazomuniharSamunirjayAkhyo jIvanastathA / vihRtya kramazo jagmurbhRgukacchaM dhRtvrtaaH|| 129 // mahatritadhArI jazamunIjI, harakhamunIjI, yamunIjI ane jIvaNa munIjI krame krame vihAra karatA karatA bharUca baMdara gayA. 129. .. tato vihRtya tUrNaM te kAvIgaMdhAranAmani / gatA grAme tatastaddhadAmodaM prati prsthitaaH|| 130 // tyAMthI vihAra karIne teo turataja kAvi, gaMdhAra ane tyAMthI Amada gayA. 130. ... gatvA sthitvA punaH prAtaH khaMbhAtabandaraM yyuH| USuditrAnmahAtmAno vAsarAMstasya bhAgyataH // 131 // tyAM jaIne rahIne pAchA savAramAM khaMbhAta baMdara gayA. tyAM te gAmanA bhAgyane lIdhe te mahAtmAo be traNa divasa rahyA. 131.. tato vihRtya kheDAkhyagrAmAdiSu yathAkramam / nivasanto yayuH sarve pattanaM rAjapattanam // 132 // te sarve muniye tyAMthI vihAra karI kheDA vigere gAmomAM nivAsa karatA 2tA 2012 (mahAvA) yA. 132. DozIvADApolamadhye kvacidvidyAlaye zubhe / -tatra te nivasanti sma munayo labdhadarzanAH // 133 // : - tyAM DozIvADAnI paLamAM sabhya darzanavALA te mani kaIka vidyA zANAmA 2yA. 133. ... . . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. 1 mADanayaritra sarga maniyArA. ( 265 ) teSAM bhAgyavazAttatra saMvegarasakomalaH / zrImaDhuddhimuneH ziSya Anandavijayo muniH // 134 // dRSTo dRSTAnandadAyI pnyaasaaspdsNskRtH| kRpAluH karmaThaH sAdhustapAgacchIyabhUSaNam // 135 // tyAM darzana karavAthI AnaMda ApanAra, dayAlu, karmakuzaLa ane tapAgacchanA bhUSaNarUpa saMvegI sAdhu buddhivijyajInA ziSya panyAsa AnaMda vijyajI, bhAgyanA gathI teonA jovAmAM AvyA. 134-13pa. dRSTvA susamayaM prAptaM yogakSemAdikaM tathA / muni kArayitAraM taM yazomunyAdayokhilAH // 136 // kartuM lamAH kriyAH zakti-sAdhyAH sarve munIzvarAH / yAdRzastu bhavetsaGgo buddhirbhavati tAdRzI // 137 // A sAre samaya, jogavAI ane kriyAo karAvanAra munijIne jaIne yamunijI vigere sarva munirAje pota potAnAthI banI zake tevI kriyAo karavA lAgyA. kAraNa ke, je saMga hoya che tevI buddhi thAya che. 136-137. sUtrakRtAGgamArabhya bhagavatyA Rte smH| ... yoga udghAhitastena sakriyo yazasA satA // 138 // zrI jasamunijIe suyagaNAMga sUtrathI mAMDIne eka bhagavatI sUtra vagara kriyAosahita sarva je temanI pAse udvAhana karyo. 138, kalpasUtrAdiko yogaH zrIharSamuninA tathA / kRto yathAvidhi zlAghyaH pArthA tasya mhaatmnH||139|| tathA zrIharakhamunie te mahAtmAnI pAse barAbara vidhipramANe Uttama kalpasUtrAdika joga karyo. 139. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rahyuM mAnavate ja sa. [ kRto mANDaliko yogo jayena jIvanena c| nayena muninA yadA svIyahAni ka icchati / / 140 // zrIyamunijI, zrIjIvaNamunijI ane zrIyamunijIe mAMDalIyAga karyo. athavA pitAnI hAnI koNa Icche che ? keIja nahI. kAraNa ke, je na kare te pitAnI ja hAnI thAya. 140. ujmikAyAH zrAvikAyA dharmAgAre'tivizrute / gurvI dIkSA yathAmnAyamabhUdeSAM mahAtmanAm // 141 // ujamabAInI dharmazALAmAM te mahAtmAone zAstra pramANe moTI dIkSA ApavAmAM AvI. 141. tata ebhistribhiryogaH kRtaH sarvAGgasaMskRtaH / tataH sarve yayurvIra-vijayAnAmupAzraye // 142 // tyAra pachI e traNeya jaNAe paripUrNa rIte joga udvAhana karyo. pachI sarva vIravijyajInA upAzrayamAM gayA. 14ra. tatratyAH zrAvakA bAlapremacandrAdayo munIn / dRSTvA mumudire taptA yathAyAtAnbalAhakAn // 143 // tyAMnA bAlacaMda premacaMda vigere sarva zrAvake A munine joIne tApathI tapelA mANase varasAdane Avate joIne AnaMda pAme te pramANe AnaMda pAmyA. 143. zrImohanamuno teSAmutkaNThA prabalAbhavat / ekasambandhino jJAnamanyasambandhicetakam // 144 // te badhAne mehanalAlajI mahArAjane teDAvavAnI ghaNI prabaLa uThI thaI. kAraNa ke, saMbaMdhavALA ekanuM jJAna, tenI joDe saMbaMdha rAkhanAra bIjAnuM smaraNa karAve che. arthAt zrI mehanalAlajInA ziSyane joIne temane zrIhalAlajIne teDAvavAnuM smaraNa thayuM. 144. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ vati. mahinacaritra sarga agiyAramo. ( ra67 ) AgamyatAM kRpAmbhodhe bhaktAbhISTaphalaprada / kRtamityAdi bahudhA patraddhArA nivedanam // 145 // he dayAnA samudra ! he bhaktone abhISTa phaLa ApanAra zrAmohanalAlajI mahArAja ! Apa padhAre' ItyAdi ghaNI rIte patradvArA vinaMti karI. 145. teSAM nivedanaM dRSTvA pracelurmohanarSayaH / bhavyAnabhi vrajantyeva munayo bhaktavatsalAH // 146 // teonI A vinaMtI joIne zrI mohanalAlajI mahArAja teonA tarapha cAlyA. kAraNa ke, bhaktavatsaLa munIe bhavI janonA tarapha jAya cheja. 146. viharanto yathAgrAmaM bodhayanto'lpakarmakAn / dinaiH katipayairIyuH samayA rAjapattanam / / 147 // je je gAma Ave tyAM vihAra karatA ane alpakarmavALA jIvone baMdha karatA keTaleka divase rAjanagara (amadAvAda ) nI pAse AvyA. 147. yo'bhUtkozazataM dUraH sa tadRSTipathaM gtH| yadA yo bhAvato dUraH sa dUro grAmago'pi san // 148 // je teonAthI so koza dUra hatA te teonI dRSTinI pAse AvIne ubhA. athavA jenA upara bhAva nathI hoto te gAmamAM hoya to paNa duraja che, ane jenA upara bhAva hoya te so gAuupara hoya to paNa najIkaja che. 148. tatratyaiH zrAvakai DhaM yakSarAjAnukAribhiH / tatpravezotsavazcakre suurypttntodhikH||149 // kubera bhaMDArInA sarakhA samRddhivALA tyAMnA zrAvakoe temane praveza karAvatI vakhate suratanA karatAM paNa vadhAre sAre utsava karyo. 149. sarvairekamukhaM coktaM vRddhavRddhatamairapi / IdRk kadAcinno dRSTo munisAmayikotsavaH // 150 / / moTA moTA saMya vRddhoe paNa eka avAje kahyuM ke, "munInA sAmaiyAne AvA utsava te koI divasa dITho nathI." 150, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra68) nivRtti drA saf 1 [ - tasminpravizati grAme vRSTyA tvekendriyA api / hasantaH protsahante sma paJcAkSANAM tu kA kathA // 151 // te mehanalAlajI mahArAja je vakhate praveza karyo te vakhate vRSTi thavAne lIdhe ekendriya che paNa AnaMda pAmyA, te pacedriya eTale manuSyo AnaMda pAme emAM to kahevAnuM ja zuM ? arthAt zrI mehanalAlajInA prabhAvathI ekendriyathI paMcendriya sudhInA sarva jIvo AnaMda pAmyA. 151. varSAkAlAdabhUdRSTi ritizaGkA na bhAvyatAm / tadAnI caitramAsatvAtkalpyastvatizayaH khalu // 152 // koI ema kaheze ke, ekendriya jIvone to vRSTine lIdhe AnaMda thaye temAM mahArAjajIne zo prabhAva?" to tene mATe kahe che ke, evI zaMkA na rAkhaze. kAraNa ke, varSano samaya hoya to ema dhAravuM ThIka che; paNa A to citra mahine hato, mATe mahArAjazrIne ja atizaya samaja. 15ra. zrImohanamunirvIra-vijayAnAmupAzraye / cakAra vasatiM ziSyA-mandavRndakadambapaH // 153 / / ziSyanA moTA samudAyanA samudAyanuM rakSaNa karanAra zrI mohanalAlajI mahArAje vIravijayajInA upAzrayamAM nivAsa kayA. ( ane aneka prakAranI dezanAe tyAM rahIne karIe te nIcenA sAta glaeNkevaDe batAve che.) 15da. saMsArasArAsAratvadhIranArthakAriNI / tasmAtsAratvadhIbhrAntirheyA sajjJAnacakSuSA // 154 // saMsAra eja sArarUpa che ema samajavuM te anartha karanAra che ane saMsAramAM kaMI sAra nathI", ema samajavAthI mokSa thAya che, mATe: jJAnarUpI zreSTha netravALa "saMsAra eja sArarUpa che" evI buddhino tyAga kare, arthAta saMsArane micchA samajavo. 154. 1 saMsAre sAratvabuddhiranarthakaryasAratvabuddhirarthakarI / tasmAttatra sAratvadhI-bhramo vivekavatA haya. nidortha P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAratama. ] mohanacaritra sarga agiyAramo. * ( ra62) saMsArasya tvasAratvamanvayavyatirekataH / spaSTIkRtaM sUrivaryairabhyastavyaM punaH punaH // 155 // saMsAra asAra ( sAravagaranI che e vAtane tIrthakaroe anvaya ane vyatirekavaDe spaSTa karelI che, tene vAraMvAra abhyAsa kare. 155. ayamAtmA parAnandasvarUpaH pUrNakAmakaH / svAnandAnubhave cAsya nAnyeSAM sahakAritA // 156 // A AtmA AnaMdasvarUpa che. paripUrNa thayelI kAmanAvALe che. mATe pitAnA Anandane anubhava karavAmAM ane bIjAnI madadanI jarUra paDatI nathI. arthAt stra, candana vanitAdi sAdhana vagaraja pote ja potAnA AnaMdane anubhave che. 156. Anandastu sa evAsti niravacchinnadhArataH / zadasparzAdijanyo'pi tasyaiveti vicAryatAm / / 157 // . te AtmAne AnaMda satata cAlatA pravAha sarakho atruTita hovAthI khare AnaMda teja che. ane sArA sArA zabda sparzadika viSayathI je AnaMda thAya che, te paNa AtmAno ja che ema vicAra kare. 157. taddhinnasya jaDatvena hetutvamavivekataH / bhAsate kukurasyA'pi raktapAne'sthi kAraNam // 158 // te AtmAthI bhinna apha, candana, vanitA vigere tamAma padArtho jaDa hovAthI temane AnaMdanA heturUpa mAnavA te kutarAne rakata pAna karavAmAM hADakuM jema kAraNarUpa jaNAya che tenA jevI bhrAMtija che. arthAt kutarUM jema (sUkA) hADakAne bacakAM bhare che, ane te bacakAM bharavAthI potAnA dAMtamAMthI nikaLatA rudhirano svAda cAkhIne AnaMda pAme che; ane bhrAMtine lIdhe ema samaje che. ke, A hADakAmAMthI rakta nikaLe che ane tene svAda Ave che. paraMtu bhrAMtivaza hovAthI te ema nathI samajatuM ke A to mArUMja rUdhira che. tevI ja rIte ajJAnI cha brAMtine lIdhe AnaMda e AtmAnuM svarUpa che chatAM amuka padArtho AnaMda Ape che ema brAMtine lIdhe mAne che. 158 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra70 ) mohanacarite ekAdazaH srgH| [uttaraastu vA kSaNiko'pyeSa tatsamakSaM tRNAyate / tucchatvAtkSaNikatvAdA padArthAntarayogajAt // 159 / / AtmAthI bhinna sUpha, caMdana, vanitA, vigerethI (eTale puSpanA hAra, caMda nano lepa ane strI vigerethI) utpanna thanAra kSaNIka (thoDo vakhata TakanAra) AnaMda bhale hoya, paraMtu AtmAnA AnaMdanI pAse, te kSaNika hovAthI, tuccha hovAthI ane anya (apha, candana, vanitA vigere) padArthonA saMga thI banela hevAne lIdhe tRNanI mAphaka tuccha bhAse che." 159. ityAdyanekadhA tatra nirmame nirmamo muniH| dezanAM mohano yadvA vaktRNAM prathamo na kim // 160 // vigere vigere aneka prakAranI dezanAo mamatAthI rahita mohanalAlajI mahArAja karavA lAgyA. kAraNa ke, pote vaktAomAM zreSTha nathI ke zuM ? arthAt pite uttama vaktA che, mATe evI dezanAo karavA lAgyA. 160. ityuktiM munirAjasya zrutvA zreSThijanAH khlu| lAlo manaHsukhAdyAzca modamApuralaukikam // 161 // e pramANe mehanalAlajI mahArAjanuM kahevuM sAMbhaLIne lAlabhAI tathA manasukhabhAI vigere zeThiyAo apUrva AnaMda pAmyA. 161. AyAtAthaM caturmAsI janAnandapradAyinI / gacchantaM munirAjaM sA tatra sthApayituM kimu // 162 // eTalAmAM lokone AnaMda ApanAra comAsuM, jatA munimahArAja zrImehanalAlajIne rokavAne mATeja AvyuM hoya tema AvyuM. 162. __ pratApAmarayostatra yogodAhanapUrvakam / - yazomuniryathAnAyaM chedopasthApanaM vyadhAt // 163 // tyAM zrI pratApamunijI tathA zrIamaramunijIne joga udvAhana karI zrI jazamunIjIe zAstra pramANe vaDI dIkSA ApI. 163. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.]. mAkhanayaritra sa maniyArI. (271 ) lavArapoLamadhye ca cAturmAsyArthamAgrahAt / tatratya zrAvakANAM zrI-yazomuniruvAsa ha // 164 // munibhiH saptadazabhirbhavyairdAntaistapaHkRzaiH / samaM zrImohano vIravijayAnAmupAzraye // 165 // tyAMnA zrAvakonA Agrahane lIdhe zrIjazamunIjI lavAra paLamAM cAturmAsa rahyA. ane puNyavAnuM, iMdriyane nigraha karanAra, tapasyA karavAthI durbaLa thayelA sattara munIonI sAthe zrI mohanalAlajI mahArAje zrIvIravIjayajInA upAzrayamAM yAmAsu thu. 164-165. caturmAsyAM yathAcAraM zrAvakaiH shrmshaalimiH| samavasaraNaM cakre darzanIyatamaM tadA // 166 / / te comAsAmAM parizrama karanAra zrAvakoe pitAnA AcAra pramANe te mate nevAyogya samaksa295 thu. 166. kasyacicchreSThino bhAryA gaGgA gaGgeva nirmalA / dAdazavatamAdare pratyAkhyAnapuraHsaram // 167 // tyAM gaMgAjaLa sarakhAM nirmaLa gaMgAbAI zeThANIe pacakhANa karI bAra vrata 32 OMthI. 167. premacandrAdayaH zrAddhA bahavo brahmacAriNaH / babhUvurnAmna ullekhe teSAM grantho gurubhavet // 168 // premacaMda vigere ghaNA zrAvakoe brahmacaryavrata dhAraNa karyuM, paNa temanAM nAma savAthI paMtha dho| bhaatt| thAya. ( bhATe nAma sabhyAM nathI.) 168. tapodAnaprabhRtibhiranyaizca zubhakarmabhiH / zAsanasyonnatistasminvarSe'bhUtsarvato'dhikA // 169 // A varSamAM tapa dAna vigere tathA bIjA zubha karmovaDe zAsananI unnati baja sarva varSa karatAM paNa adhika thayelI hatI. 169. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ (272 ) mohanacarite dvAdazaH sargaH / [ uttaraartha ca sakalasaMgha prArthayAmAsa gantuM ___ vyapagatamadamoho mohano mohabhedI / akhilajanasamAnAM rItireSA munInAM bhavati caraNasAraH kArtikAnte vihAraH // 170 // iti zrIuttaramohanacarita ekAdazaH srgH|| 11 // tyAra pachI bIjAonA mehane bhedI nAMkhanAra, pote mada ane mehathI rahita mohanalAlajI mahArAje javAne mATe saMghanI prArthanA karI ke. "amAre vihAra karavA javAnI IcchA che. ane sarvajane upara samAna bhAvavALA munIonI evI rIta heya che ke, teo kArtika mAsanA aMtamAM cAritranA sArarUpa vihAra kare cha. 170. ( agiyAramA sajanI mAtAyoSa samAsa. ) - 1'mAlinI ' vRttam / lakSaNaM tvabhihitameva pUrvam / PP.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] (273) mahinacaritra sarga bArame. dvAdazaH srgH| .. zrImatyA lokasAkSiNyA yayA lokopakAritA / . kAritA sA jaganmAtA loke tiSThatu bhAratI // 1 // . sarga bAramo. lekanI sAkSIrUpI je jaganmAtAe lekene upakAra karela che, te zrImatI sarasvatI, lekamAM nivAsa kare. 1. caturmAsyAM vyatItAyAM zrImohanamahAmuniH / / zrIsiddhapuramuddizya gantumaicchavihArataH // 2 // | cAturmAsuM thaI rahyA pachI zrI mehanalAlajI mahArAje vihAra karavA sArUM siddhapura javAnI IcchA karI. 2. asmiMzcAvasare zreSThI jayasaGgetinAmakaH / tadbhaktaprathamastasya pAdayoyaMpatadRzam // 3 // ' te vakhate temanA bhaktomAM pradhAna zeTha jesaMgabhAI AvIne, mahArAjazrInA .. yamA pacyA. (5) sAyA.) 3. . . uvAca ca mahArAja nijvaakysudhaarsaiH| katicidivasAnbhUyo bhaktAnasmAnkRtArthaya // 4 // 4ne vA sAyA, "De mahAna ! mApana vAjya3pI abhUtanA 2savaDe ame ke je ApanA bhakta chIe temane pharI paNa keTalAka divasa sudhI kRtArtha kare.4, bhavadIyaprasaMgena kartumicchAmi he guro / . .. yathAzakti zubhaM kRtyaM bhAgyAddhAvatkasaGgamaH // 5 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 274 ) mohanacarite dvAdazaH srgH| uttara he gurujI! ApanA prasaMgathI mArI zakita pramANe kaIka satkarma karavAnI. huM IcachA rAkhuM chuM. kAraNa ke, Apane samAgama mane sArA bhAgyane vege. 'thayo cha. 5. zrutvA tadvacanaM bhaktirasasAI munIzvaraH / dharmakRtyanimittaM ca mohanarSirvicAravAn // 6 // tasyaiva vATikAM ramyAM dIrghA grAmaTikAmiva / adhyAste smAthavA bhaktipAzA kApi vilakSaNA // 7 // vicAravALA mehanalAlajI mahArAje dharmane mATe, bhaktirasathI bhInuM | (bhakitavALuM) tenuM vacana sAMbhaLIne, nAnuM gAmaDuM hoya tenA sarakhI vizALa ane - ramyatenI vADImAM nivAsa karyo. athavA bhakitanuM baMdhana kaMI vilakSaNa ja che. tAtparya ye 4, tenI mastine sIdhe pote tyA 2yA. 6-7... karttavyamasti dhayaM yatkarttavyaM tadrutaM drutam / Adideza nijAnbhaktAnpraphullamukhapaGkajAna // 8 // ...... pachI prasanna bhupabhagavAmA potAnA mastAne saa| , "dharmasaMmAyA je kAma karavuM hoya te jaladI karavuM. temAM vakhata lagADavo nahi." 8. Arebhire tataste'pi zubhakRtyAni bhUrizaH / yasya bhUritaraM dravyaM tasya kAsti vilambitA // 9 // .... tyAra pachI tayAye 55 zubhabhA. 12vAnI mArI . . 1295 hai| banI pAse pu035 dra0ya |ytene zIvAra ? nahI. 8. .... girirAjapratikRtiH kRtrimApi pradhAnataH / , racanAbhaktito jAtA darzanIyatamAdhikA // 10 // giranArajInI racanA jo ke, kAma karavAmAM AvI hatI to paNa ghaNI kArI rIthI karelI hovAne lIdhe ghaNuM ja jovAlAyaka ane sAcI hoya tevI thaI hatI. * zAntisnAtrotsavo yAdRgrathayAtrA ca yaadRshii| . abhUttadAnIM no bhUtA bhaviSyatyapi bhAgyataH // 11 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ vati.] mohanacaritra sarga bArame. (276 ) te vakhate zAnti sanAtra tathA rathayAtrAne utsava evo thayo hato ke, tevo to kaI divase thayo nathI, ane jo bhAgya haze toja thaze. 11. babhau ca zAsanaM tasminkAle kAlAdbhutaM bhRzam / , - yadA zrImohanarSINAM kAle kAlaH kalirnahi // 12 // te vakhate samayano vicAra karatAM janazAsananI ghaNuM AzcaryakAraka meTI unnati thaI hatI. athavA mehanalAlajInA samayamAM kalikALa hato ja nahI. eTale kaliyuga chatAM paNa pote jayAM jAya tyAM satyayuga ja pravartate hato. 12. jJAnotsavamana viterA munipura ) dezanAM karmatantUnAM tIkSNAM katarikAmiva // 13 // " jJAnotsavanA prasaMgamAM munIomAM zreSTha mohanalAlajI mahArAja, karmarUpI tAMtaNAone kApI nAMkhavAnI pANIdAra kAtara hoya tene sarakhI dezanA karavA lAgyA. 13. bahabhiH prANibhistu svI-cakre bahuvidhaM vratam / kariSyAma iti dhyAtaM bahubhizcAntarAyibhiH // 14 // keTalAka prANIoe keTalAka prakAranAM vrata aMgIkAra karyo ane antarAya vALA keTalAkae ApaNe karavAM evo vicAra karyo. 14. ' yagabANAGkabhUvarSe zrImohanamunistataH / vijahAra sadAnandakandaH ziSyagaNAnvitaH // 15 // vikrama saMvata 1954 nA varSe ziSyagaNothI viMTAyelA sadA AnaMdasvarUpazrIhanalAlajI mahArAje tyAMthI (amadAvAdathI ) vihAra karyo. 15. , * mAyAnna munirAjaM teM ziSyavRndrasamanvitam | zrutvA yayuH satUrya drAk pethApuranivAsinaH // 16 // ziSyoe saha vartamAna munIrAja zrImohanalAlajIne AvatA jANIne pethApurinA rahenArAo vAjAM laIne sAmA gayA. ( vAjate gAjate mahArAjanuM sAmaiyuM karyuM.) 16, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ : ( 276 ) . mohanacarite dvAdazaH srgH| [uttr| tatrApi zrAvakairaGgI-cakre bahuvidhaM vratam / / yathAzakti yathAbhakti pratyAkhyAnapurassaram // 17 // te pethApuramAM paNa zrAvakoe pacakhANa karIne potAnI zakti ane bhaktine anusAre ghaNAM to aMgIkAra karyo. 17. upadhAnakriyA tatra kAritA vidhipUrvakam / zrImahArAjaziSyeNa yazomunimahAtmanA // 18 // tyAM mahArAjajInA ziSya zrImahAtmA jazamunIjIe vidhipramANe upadhAnanI ThiyA 21vI. 18. etadante ca saMghena kRtazcASTAhikotsavaH / nissAritotisaMrambhAdapUrvo varaghoTakaH // 19 // te samApta thayA pachI saMdhe aDAIne utsava karyo ane moTA ThAThathI 12yo / uhAcyA. 18. katicidivasAMstatra sthitvA zrImohanarSayaH / vijahuH sAdhavaH prAyo na pramAdyanti zaktitaH // 20 // zrImehanalAlajI mahArAje keTalAka divasa tyAM rahine pachIthI vihAra karyo. 4 / 291 4, sAdhumA pAtAthI mane yA sudhA viDA 32vAmA prabhA2tA nathI. 20. rAdhejA-kaDi-vAstavyAnbodhayansa mahAmuniH / / yAtrArthaM bhoyaNIM gatvovAsa divAMzca vAsarAn // 21 // tyAMthI "rAdhejA" ane "kaDI jaI tyAMnA zrAvakone baMdha karI zrI mohanalAlajI mahArAja yAtrAne sAruM bhayaNa gayA, ane tyAM be traNa divasa rahyA. 21 tato vihRtya maizANAM nagarI pravarAM yayo / tatrApi zrAvakAMzcakre dezanAvArinirmalAn // 22 // - tyAMthI vihAra karIne "mezANA nAme zreSTha nagarImAM AvyA ane tyAM paNa zrAvakone dezanArUpI jaLathI nimeLa karyA. 22. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ rita. ] mehanacaritra sarga bAramo. ( ra77 ) tato dhRtamahAzaktivihRtya muninaaykH| raNuJja pAvayAmAsa grAmaM tattvavidagraNIH // 23 // maTI zaktine dhAraNa karanAra ane muninA agresara zrIhanalAlajI mahArAje tyAMthI vihAra karIne raNuMja nAme gAmane pAvana karyuM. 23. tato vihatya dhINojaM tataH paTTaNapattanam / - niSa munimArNa munirAgoDathamAya ll ra4 / tyAMthI vihAra karIne dhINoja gayA. ane dhINojathI vihAra karIne bIjA munIonI sAthe mehanalAlajI mahArAja pATaNanI pAse AvyA. 24. tadA paTTaNavAstavyaiH zrAvakaiH zeSThirAjakaiH / sUratAduttamastvagre-gantuko varaghoTakaH // 25 // nissArito ya Azcarya-padavIM prApa darzakAt / tatra cAnyatra tAdRG nAbhUtyAgiti janazrutiH // 26 // te samaye pATaNanA moTA moTA zrAvaka zeThiyAoe suratanAM karatAM paNa vadhAre sAre varaghoDo kADhaye ane sAmaiyuM karyuM. tene jonArAonA taraphathI AzcaryanI padavI maLI. eTale teo tene joIne A te meTuM AzcaryarUpa che" ema kahevA lAgyA. ane tyAM athavA bIjI koI ThekANe pUrve e tha nathI e pramANe lakonI daMtakathA cAle che. 25-26. caitre mAsi site pakSe dvAdazyAM satkSaNe mudaa| cakAropAzraye vAsaM dayAsAgarasaMjJake // 27 // caitra mahinAnI zukala pakSanI (ajavALIAnI) bArasane divase sArA muhUrtamAM zrIdayAsAgarajInA upAzrayamAM mahArAjazrIe nivAsa karyo. 27. AyAtA bahavastatra zrAddhAH sadbhAvabhAvitAH / zravaNArthaM munervAkyaM dhayaM dharmopadezakAt // 28 // te sthAnamAM sArI bhAvanAvALA ghaNA zrAvako dhamapadeza karanAra mohanalAlajI mahArAjanAM dhArmika vAkya sAMbhaLavAne mATe AvyA hatA. 28, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 278) mohanacarite dvAdazaH srgH| [ uttarasaMsArAsaktacittAMstAndRSTvA klezajuSo bhRzam / AtmIyatvAbhimAnenAtmIyaduHkhena duHkhitAn // 29 // dayAsindhuH sudhAsindhuM vyAjahAra vaco'dbhutam / dRSTAntarUpatasteSAM zIghrabodhAya mohanaH // 30 // teone saMsAramAM AsakitavALA, dukhevALA, strI putra vigere pitAnA dehanA saMbaMdhIo upara eo amArA che evuM abhimAna hovAne lIdhe teonA eTale strI putra vigere saMbaMdhIonA duHkhathI duHkhI thatA joIne temane jaladI bodha thavA sArUM dayAnA samudrarUpa mohanalAlajIe teo pratye eka amatanA samudra sarakhuM addabhuta vacana dRSTAntarUpathI kahyuM. 29-30. tathAhi vasudhAbhAlatilakaM vAparAlakA / lalanAlalitAlApaparAjitapikadhvaniH // 31 // purI zrImathurAnAmnI vizrutAAsta suvistarA / yatra netrAJjanairdhvastaM dhAvalyaM zrIyamasvasuH / / 32 // . (te dRSTAnta mA pramANe cha.) "5thvInA sakhATanA tisa (yAMkSA) sarA, jeNe bIjI kuberanI alakA nagarI hoya tevI, lalanAonA (strIonA) madhura AlApothI kokilAnA zabdane jItI letI, vistAravALI, jayAM strIonAM netrenA aMjana vaDe yamunAjInI veLAza jatI rahelI che, evI mathurA nAme prakhyAta nagarI tI. 31-32. tatrAsInmalayo nAma vaNikazcidaNigvaraH / zItalA subhagA tasya bhAryA prakRtizItalA // 33 // .. te nagarImAM vANIAomAM zreSTha malayanAme eka vANIo hato. tene sAMje bhAgyavALI dhIrA svabhAvanI zItalA nAme strI hatI. 33. abhUllokottaraM prema tayoH sampRktacetasoH / udAramanasoH saGgo dampatyo lpapuNyataH // 34 // ... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati.] mehanacaritra sarca bArame. ( 272 ) * eka ekanI sAthe maLelA cittavALA teone prema alaikika hato. ( kavi kahe che ke,) moTA manavALAM pati patnIne vega kaMI thaDA puNyathI thato nathI arthAt ghaNuM puNya heya teja evA joDAno vega bane che. 34. atyudyogavato'pyasya malayasya tayA samam / bhuJjAnasya gato bhUyAnkAlo vaiSayikaM sukham // 35 // ghaNuM ughegavALA malayane tenI sAthe viSayasaMbaMdhI sukha bhogavatAM bhegavatAM ghaNe kALa vItI gaye. 35. AyAte samaye puNye zubhakarmodaye satI / zItalA garbhamAdhatta vaMzaM vaMzalatA yathA // 36 // jyAre puSyavALAM zubhamane Udaya thaye tyAre, vAMsanI latA (vRkSa) jema vAMsakapUrane dhAraNa kare che tema zItaLAe garbha dhAraNa karyo. 36. etasminnantare kasmiMzciddeze kAlabhavataH / .. vyApAraM calitaM zrutvA malayo'vak priyAM nijAm // 37 // te samaye koIka dezamAM samayanA prabhAvathI sAro vyApAra cAle che ema sAMbhavaLIne malaya pitAnI priyAne kahevA lAgyo. 37. anujAnAsi cedvAle tadA tatra vrajAmyaham / . vaNijo na padaM gantuM zaktA bhAyojJayA vinA / / 30 // strI! jo tuM mane AjJA ApatI he te jAuM" kAraNa ke, vANIAo eka DagaluM paNa pitAnI strInI AjJA vagara jaI zakatA nathI. 38. sA tu taM lobhasaMvimaM dRSTvA gaccheti hrsstH| AjJApayAJcakArAsau cacAla tvaritaM ttH||39|| te strIe tene lobhathI vyApta thayela joIne jAo. e pramANe harSathI AjJA ApI ane te jaladI tyAMthI cAlyo. 39. . . . . . P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 280) mohanacarite dvAdazaH srgH| [.uttarasamprApte dazame mAse suSAva zItalA latA / . putraratnaM yathA puSpaM ramyaM sarvAGgasudaram // 40 // tyAra pachI latA puSpane janma Ape che, tevI rIte zItalAe sarva saMdara aMgavALA putrarUpI ratnane janma Ape. 40. dvAdaze divase mAtrA mahotsavapurassaram / puSpacandra iti khyAtirvidadhe tanujanmanaH // 41 // tenI mAtAe. bArame divase ghaNo utsava karIne te putranuM puSpacaMdra (saya ) me nAma pADyu. 41. vavRdhe puSpacandropi yathA cndro'sitetre| prakRSTabAlaceSTAbhirmAtrAnandapravarddhanaH // 42 // ...... nAnA prakAranI bAlaceSTAothI mAtAne AnaMda Apato pupacaMdra paNa zuklapakSamAM caMdra vRddhi pAme tevI rIte vRddhi pAmavA lAge. 42. rodanaiH kUrdanairhAsyairavyaktAkSarabhASaNaiH / / bAlasya zItalA tanvI nananda nandanapriyA // 43 // patra jene priya che evI zItalA tene rovAthI, kudavAthI, hasavAthI ane kAlA kAlA zabdothI AnaMda pAmavA lAgI. 43. nandanAnandakandAnu-bhavane sAdaraM manaH / .. alagadyA na jAnAti prabhAkaraMgatAgate // 44 // tenuM mana putrathI thayelA AnaMdano anubhava karavAmAM evuM lAgeluM hatuM ? jethI sUryanA udaya ane asta paNa te jANatI na hatI. (arthAt AnaMdamAM divasa kyAM uge ane kayAM Athame tenI paNa ene khabara hatI nahI.) 44. atha kaizorasaMbhAvyakrIDanardhUlidhUsaraH / vayasyaizca samaM yuddhairpraadhnivednaiH|| 45 // : ... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta ] mehanacaritra sarga bAramo. ( 282 ) dIyatAM dIyatAmetadityanalpaprajalpanaiH / / puSpacandro nijAmbAyA mana AnandayadRzam // 46 // tyAra pachI te puSacaMdra kyAreka dhULamAM AleTe, kyAreka enA mitra bALako sAthe laDhI paDe, kyAreka phalANo mane laDhe che ema mAnI pAse pharIyAda kare, kyAreka mane phalANuM Apo ema vAre vAre kahe, evI evI rItanI kizorAvasthAnI kIDAothI potAnI mAtAnA manane ghaNo ja AnaMda ApavA lAge. 45-46. zItalApi ca no veda putramaNDanatatparA / gataM bhUritaraM kAlaM duHkhaM priyaviyogajam // 47 // potAnA putrane zaNagAravAmAM tatpara zItalAe paNa potAnA patinA viyogathI thayeluM duHkha ane vItI gayelA ghaNA samayane na jA. 47. putraM buddhA paTuM padI nivezayitumAdarAt / viza vidyAzAtrIya nRtyAMtanuthApanaH cha8 | ema karatAM karatAM putrane hozIAra thayelo joI zreSTha guNovALI zItalAe tene vidyAzALAmAM besAravA tenA anuyAyI nekarone AjJA karI. (ke jAo bhAIne vidyAzALAmAM besArI Avo.) 48. . itazca malayaH zreSThI sukhaM prApya samIhitam / dezaM lagnaH svodyame hi vaNikpANDityamadbhutam // 49 // ( A pramANe ahiM zItalA tathA puSpacaMdranuM vRttAMta kahI saMbhaLAvI have malayanuM vRttAMta kahe che. A tarapha malaya paNa pote dhArelA dezamAM sukhapUrvaka - paheMce, ane tyAM potAne vyApAra karavA lAge. kAraNa ke, vANIAonuM DahApaNa kaMI alaukikaja hoya che. 49. suvyApArayatastasya sukarmodayayogataH / prAvatiSTAyadhArAtha niravacchinnarUpataH // 50 // vyApAra karatAM karatAM sArAM karmanA udayane lIdhe tene barAbara eka sarakhI ghaNI sArI Avaka thavA lAgI. 50, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 282 ) . mohanacarite dvAdazaH sargaH / [ uttaraAgantukAmo'pyAgantuM nAzakodbharilAbhataH / AtmatyAgAddhanaM vAtha ceSTamAno vnnigvrH|| 51 / / te malaya, ghera AvavAnI IcchAvALo chatAM paNa vyApAramAM ghaNA lAbha maLavAne lIdhe ghera AvIza nahiM. athavA deha jAya paNa dhana meLavavuM evI pravRttivALoja vANIo zreSTha gaNAya che. 51. kadAcidalpalAbhasya samayaM malayo vaNik / vIkSyAgantuM cehamAno muhUrtaM nizcinoti cet // 52 // keIka vakhata evo samaya Ave ke te vakhate lAbha bahuja ocho thAya. tyAre pele malaya potAne ghera AvavAnuM muhUrta jovarAvI AvavA nizcaya are. 52. tasminneva dine prAyaH ko'pi sallAbhasUcakaH / samAcAraH kuto'pyeti smAsya saGkalpamardanaH // 53 // eTalAkamAM kayAMthI e samAcAra maLe ke, " hAlamAM to ghaNuM sAre lAbha thAya tevuM che eTale pote vicAra pheravI nAMkhe 53. kadAcidanyathaivAyaM vipralambhakavAkyataH / varSa varSa vyatIyAya lobhopahatacetanaH // 54 // kayAreka vaLI ThagArAonAM ( lAbha sAro maLavAne che) evAM vAkyathI chetarAIne varSane varSa vitAvI che. 54. evaM kAraNayogena malayasyopapattitaH / catuddeza samA yAtAH sukhkaaldshedRshii|| 55 // e pramANe AvAM AvAM kAraNone lIdhe malayane tyAM paradezamAM cAda 1 vItI gayAM. athavA sukhanA samayanI dazAja evI hoya che ke, temAM vakhata *** cAlyA jAya che te jaNAto nathI. papa. ekadA zItalA preSItpatraM kAvyaM svahastataH / nirmAya svasya patyuH kiM mohabhedanapatriNam / / 56 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S.. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ tam ] mohanacaritra sarga bAramo. ( 282 ) eka divasa zItalAe potAnA patinA mohane bhedanAra bANanA sarakho patra ane potAnA hAthe banAvelI kavitA racIne patinI pAse mokalAvI. pa6. . virAgI cetpate brUhi dhanArthaM klizyase katham / viSayI cedasi brUhi kiM paraM dArasaukhyataH / / 57 // "he pati ! je tame kadApine vairAgya ( saMsAra upara abhAva) vALA ho to dhana meLavavAne mATe zuM karavA duHkhI thAo cho? ane jo viSayasukhanI prItI hoya to strIsaMbaMdhI sukha karatAM kayuM sukha zreSTha che?" 57. priyAvAkyaM dvidhaikArthaM cintayitvAkarodrutam / zAnuM vAvAyAtastAvasaeNvA phaeNdazaH || 68 che. A pramANe eka matalabanAM potAnI priyAnAM be vAkyo vAMcI vicAra karIne ghera AvavA teNe nizcaya karyo. teTalAmAM nIce pramANenI hakIkata sAMbhaLavAmAM AvI. 58. AgAminI na yogyAsti zaradadyogazAlinAm / ' yataH samardhatAvaramAvinI zyaoNDajha hi pa2 che. AvatuM varSa vyApArIone mATe ThIka nathI. kAraNa ke, temAM siMdhavArI ghaNI thavAnI che ema saMbhaLAya che." 59. malayo'pi gRhItAtya-ntavyApAro mnsyth| vicacAra na gantavyaM vikretuM yatna uhyatAm // 60 // tyAra pachI malaye paNa ghaNuM vyApAra phelAvela hato mATe manamAM vicAra karavA lAgyuM ke, hamaNAM javuM nahiM paNa badho mAla vecI nAMkhavo. (kAraNa ke, je vecI nAkhe nahiM te madhAmAM lIdhela mAla siMdhavArImAM vecavAthI khoTa jAya) 60. evaM saMvinadhairyasya vikretuM dttcetsH| prakhyAtadhanino mAsA vyatIyustatra pnycssaaH|| 61 // e pramANe gabharAI gayela ane vecavA taiyAra thayela hato. teTalAmAM tene pAMcaka mAsa vItI gayA. 61. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra84) nonavarite dvArA : I [ GT. paraM yadA yadA zreSThI smarati svAM priyAM tadA / tadA mamAsti gantavyamiti vyAharati sphuTam // 62 // paraMtu, jayAre jayAre te malaya zeTha pitAnI priyAne saMbhAre tyAre spaSTa kahe ke, "have te hAre jarUra javuM che."62. evaM tadvacanaM bhUyobhUyo nyakArakAraNam / tasyAbhUditi ca praSTuM lamAste gamanaM kadA // 63 // A pramANe ( jAya nahIM paNa javuM che javuM che karyA kare tevuM ) te zeThanuM vacana (khe dilAse ApavArUpI vacana) zeThanI niMdAnuM kAraNa thayuM arthAt tenI niMdA thavA lAgI ane te vAkya sAMbhaLIne tenA nokara pUchavA lAgyA ke, "ApaNe kyAre javAnuM che ? " 63. vRddhena tasya bhRtyena proktaM zreSThinmamApi ca / icchAsti vraja pazyAmo dezaM putrAdizobhitam // 64 // te zeThanA vRddha sevake paNa kahyuM ke-"he zeTha! mArI paNa evI IcchA che ke, ApaNe putrAdikathI zobhI rahelA dezane joIe. mATe, cAle. 64. vyApArasya na cAnto'sti na lobhasya mahAtmanaH / nizcite'rthe vilambena dinaM varSAyate na kim // 65 // vyApArane kaMI cheDo nathI. ane moTA lAbhane paNa thobha nathI." (kavi kahe che) nizcaya karelI bAbatamAM vilaMba karavAthI eka divasa paNa varSa jeTalI nathI jaNAtA ke zuM ? arthAt jaNAya che. 65. vRddhasya yogyasAcivyAttadA nivavRte mnH| malayasya mahArambhasyeva mohanavAkyataH // 66 // te vRddhanI gya zIkhAmaNane lIdhe, mohanalAlajI mahArAjanA vAkyathA jema mahAraMbha eTale moTA moTA kAmakAja karanAra saMsArI nivRtti pAme che (AraMbharahita anagArI muni thAya che, tema te malayanuM mana nivRtti pAmyuM. 66, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mAkhanayaritra sImAbhA. (285 ) vRddhabhRtyena sArddha sa cacAla malayo vaNik / pusphora gacchatastasya netraM vAmaM sadakSiNam / / 67 // pitAnA te vRddha sevakanI sAthe malaya zeThe cAlavA mAMDayuM. cAlatAM cAlatAM tenAM DAbA jamaNA banne netre pharakavA lAgyAM. 67. itazca zItalA sAdhvI malayotsukamAnasA / pratIkSya bahuzo mAsAnpatrapreSaNato'pi sA // 68 // AkArya tanayaM puSpacandraM prAha shubhaashyaa| putra te pituradyApi vyApAro nAntamRcchati // 69 // . A pramANe malaya zeTha nikaLe che te vakhate ahiM sAdhI zItalAnuM mana paNa malaya upara ghaNI utkaMThAvALuM thayeluM che ane teNe patra mokalyo hato te pachI ghaNA divasa vATa joI, zubha aMtaHkaraNavALI te zItalAe potAnA putra puSpacaMdrane bolAvIne kahyuM ke, "he putra ! tArA pitAne vyApAra haju puro thato nathI. 68-68. asti bhUritaraM dravyaM lobhasImA na vidyte| tattavAnumatizcetsyAttamAnetumahaM yate // 70 // - dhana pANu thayuM che, chatAM sAmane ch| nathI. bhATa, ne tArI bha27 - hoya to temane teDI lAvavAne mATe huM prayAsa karuM." 70. puSpacandro mahAprAjJaH saharSa prAha mAtaram / kRtamanyena yatnena mAtargacchAmyahaM nanu / / 71 // mahAbuddhivALA puSpacaMdra ghaNA harSathI mAtAne kahyuM ke, "he mAtAjI! bIjo prayAsa karavAnI kaMI jarUra nathI. huMja jauM chuM." 71. mAtroktaM coddha bhItinoM gaccha putra yathAsukham / zivAste santu panthAnaH pitrorAlambadAyaka // 72 // tenI mAe kahyuM ke, "he putra! jo tane Dara na lAgato hoya te sukhethI P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 286 ) dina drAH [ pattarajA ane tuM ke je mAtApitAne AlaMbana ApanAra chuM tene mArga kuzaLarUpa thAo. arthAt mArgamAM tane kaI prakAranuM vigha Ave nahIM." 72. saharSa gacchatastasya sadhIcIno'bhavacchizuH / etasyaiva pitA vRddho malayasyAgrasevakaH / / 73 // te harSathI jAya che eTalAmAM tene eka bALakane saMgAthe thaze. ane te bAlaka e hato ke tene pitA malaya zeThane mukhya sevaka hato. 73. zizorapi mahAprItiradRSTe pitari dhruvam / / samakAryoM samAyuSko jagmatuH snehinau tu tau / / 74 // te bAlake paNa potAnA pitAne nahiM diThelA hovAthI temane pitAnA pitAne jovAmAM ghaNe harSa hato. A pramANe ekajaM jAtanA kAmavALA, samAna AyuSyavALA ane eka ekanA upara nehavALA te banne jaNAe javA lAgyA. 74. sukhaM srAg gacchatoH puSpacandrasya ca zizostathA / AyAtA vasatirmArge kSudrA kAnanamaNDitA // 75 // puSacaMdra ane pele bALaka sukhethI jaladI jaladI cAlyA jAya che. eTa. lAmAM eka vagaDAthI zobhI raheluM nAnuM gAma AvyuM. arthAt te gAmanI najIkamAM vagaDe hato. 75. bAlaH prAha puSpacandraM na gantuM shkyte'dhunaa| agre kAnanamadhye'tra sthAtavyaM sukhapUrvakam // 76 // pele bAlaka puSpacaMdrane kahevA lAgyuM ke, "he mitra! AgaLa vagaDAmAM atyAre jaI zakAze nahiM mATe ahiM ApaNe sukhethI nivAsa (mukAma? karIe." 76. omityukte puSpacandre zizulamo gaveSitum / gRhaM ramyaM nivAsArthamaikSaccaikaM yathAtatham / / 77 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAti. 1 mahinacaritra sarga bArame. ( 287 ) puchapaca paNa tema karavA hA kahI eTale pelo bAlaka mukAma karavAne sAruM eka barAbara vyavasthAvALuM suMdara ghara khoLavA lAgyo. ane bALake eka tevuM ghara joyuM paNa kharuM. 77. papraccha ca bahUnsarve procuretadihottamam / asyApi vaddhate mUlyaM samavAye ca zrImatAm // 78 // ane ghaNA mANasane tene mATe pUchavA lAge tyAre sarvee eja uttara Apyo ke "ahiM A ghara uttama che. ane jayAre ghaNA paisAdAra mANaso Ave che tyAre enuM paNa bhADuM vadhI jAya che. " (arthAt AvanAra paisAdAra mANase vadhI gayA hoya che to bhADuM vadhAre bese che ane thoDA hoya che te thoDuM bese che, mATe TharAveluM ekaja bhADuM nathI paNa vakhata pramANe bhADuM paDe che.) 78, zizuH kAryapaTuH sthAtuM gRhasvAmisamakSakam / mUlyena taTTaheM svIyaprAyaM kRtvA samAgataH // 79 // (A pramANe sAMbhaLIne) pitAnuM kArya sAdhavAmAM kuzaLatAvALo pelo bALaka dharanA mAlIka pAse gaye ane tene bhADuM ApIne, ghara pote rAkhI laIne pitAnA mitra pAse Avyo. 79. lAtvA mitraM puSpacandraM yAvadyAti gRhAntikam / gRhAtha yatamAnaM saM tAvatpazyati vRddhakam // 80 // tyAMthI pitAnA mitrane sAthe laIne gharanI pAse Avyo te vakhate teNe eka vRddha puruSane ghara rAkhavAne mATe mahenata karatAM joye. 80. zizuH prAha gRhaM vRddha gRhItaM gaccha caanytH| paNye sarvasamAne'pi prAgyanairanubhUyate // 81 // tene joIne bALaka kahevA lAgyo ke, "he vRddha puruSa!A ghara te ame rAkheluM che mATe tame bIje koI ThekANe jAo. kAraNa ke, vecavAnI vastu rAkhavAne mATe saravene sarakho haka hoya che to paNa jeNe e vastune mATe pahelo prayAsa karyo hoya tene ja te pahelI maLe che." 81. vRddhaH prAha vrajAnyatra bAlastvaM vetsi kiM baha / paNyaM vastu na kasyApi Rte rUpyamahezvarAt / / 82 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ (288 ) mohanavarti dvArA so [ uttara tyAre vRddha kahevA lAgyuM ke, "he bAlaka ! tuM pote bAlaka hovAthI zuM vadhAre samajhe? vecavAnI vastu o to paIsArUpI paramezvara vagara bIjA koInI nathI. mATe tuM bIje ThekANe cAlyo jA. (arthAt vecavAnI vastuno je vadhAre paIsA Ape te tene rAkhe.) 82. zizuH prAha vaNignItau naittkinycaablaajne| tasmAtkadAgrahaM muJca vRthA kAlaM na yApaya // 83 // bAlaka kahevA lAge "ke, e vANIAonI rIta na kahevAya paraMtu e te rAMDenI rIta kahevAya ke ghaDIkamAM pharI jAya. mATe tame khoTI haTa choDI de, ane nakAme vakhata na gumAvo." 83. vRddhaH prAhAtra kA nItiH parakIye padArthake / asmai na kriyatAM klezaH zirasphoTaphalAvahaH // 84 // vRddha kahe che ke, "pArakI cIja vecAtI rAkhavI temAM nItInI zI vAta hatI? (jene paisA vadhAre ApavAnI zakita hoya te rAkhe.) mATe takarAra vadhArI mAthApheDa kare nahiM." 84. zizuH prAha jaganmAtA nItiH sarvatra vastuni / svakIye parakIye vA vRddhatvaM gamitaM vRthA // 85 // bAlaka kahevA lAge ke:-pitAne athavA pArake game te padArtha hoya paraMtu jagatanI mAtA nItI to sarva ThekANe rahelI ja che. (ane tame te nItIne na jANavAthI vRddhapaNuM nakAmuM gumAvyuM che." 85. vRddhaH prAha zanaireva na nItiM vetsi jlpsi| nItirnItividAmeSA kathaJcitkAryasAdhanam // 86 // vRddha dhIre dhIre kahevA lAgyuM ke, "tuM nItIne samajato nathI ane lavA kare che. paNa, game te rIte pitAnuM kAma pAra pADavuM eja nItI jANanArAonI nItI che. 86. * zizuH prAha tathA vRddha jIva varSazataM punaH / vayaM kAryakarA naiva svAmikAryavirodhakAH // 87 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust .
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. 1 mahinacaritra sarga bArame. (8) bALaka bolyo ke, "he vRddha! ema che arthAta game tevI rIte pitAnuM kAma pAra pADavuM' evI nItI tamane mAnya hoya to bhale tame so varSa sudhI jIvatA rahe. kAraNa ke, ame paNa amArA mAlIkanuM kAma karanAra chIe paNa bagADanAra nathI." 87. vRddhaH prAha gRhapatimuddizya bahuvAdinam / naM nissA mAM hi dravya vAsthAna mUriza |88 che. te vakhate gharanA mAlIkane vRddha kahevA lAgyuM ke, "A chokare bahu lavAre kare che. tene kahADI mukI ghara mane Ape, ane huM ghaNuM dravya ApIza." 88. vADhaH pradipatiM vijIte nAdhikAritA | adhikaM cecchasi dravyaM vadha vRddhaM yathAsukham // 89 // tyAre gharanA dhaNIne bALaka kahevA lAgyo ke, paisA laIne vecyA pachI (bhADe ApyA pachI) have tamAre bIjAne ApavAno adhikAra nathI, ane jo vadhAre dravya joItuM hoya te bhale tame DosAne khuba mAro to cAle huM tamane vadhAre paisA ApuM chuM; paNa have vadhAre bhADuM laIne tamArAthI bIjAne apAze nahi.) 89. ' kiM vacmyevaM vivadatovRddhazizvoH parasparam / prAvarttiSTa kSaNAyuddhaM daNDAdaNDi dalAdali // 90 // (zrImehanalAlajI mahArAja kahe che ke,) huM vadhAre zuM kahuM? paNa e pramANe vRddha ane bAlakane paraspara vivAda karatAM karatAM kSaNavAramAM to laDAI thaI ane lAkaDio laIne sAmasAmA yuddha karavA lAgyA. ane banneyanA pakSanAo paNa sAma sAme AvI gayA. 90. svAmitvAtsvasvapakSatvAnmalayapuSpacandrayoH / apyAsInmuSTibhiH pUrvaM kezAkezi tato'ntaram // 91 // bAlakano pakSa laIne puSpacaMdra, ane vRddhane mAlIka hovAthI malaya zeTha, e bane paNa muThIo vALI prathama yuddha karavA lAgyA ane eka ekanA vALa jhAlI pacavA lAgyA. 91 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 290 ) ___ mohanacarite dvAdazaH sargaH / uttara etasminnantare rAjadUtAH tAMzcaturo janAn / kSiptavantaH samIkartumiva guptigRhe drutam // 92 // eTalAmAM rAjAnA dUto AvyA, temaNe te cAreya jaNAone jANe sIdhA (BSabhuta ) 42vAne bhoTa hAya tebha yAhImA puryA. 82. prAtA rAjasamakSaM vo bhaviSyati ca nirNayaH / / ityuktvA te bahistasthuryAvattAvadvitIyakaH // 93 // rAjadUtaH samAyAto nAmaiSAM pitRnAmayuk / papraccha te yathAtathyamAhustatpraznapUrvakam // 94 // ane kahyuM ke, "savAramAM rAjAnI pAse tamAre nirNaya thaze." ema kahI teo bahAra jaIne beThA. teTalAmAM eka bIjo rAjadUta (rAjAne sIpAI) AvI teone bApanAM nAma sAthe teonAM nAma jema jema puchavA lAge, tema tema te pachanArane teo barAbara rIte kahevA sAvyA. 83-84. .. anantaraM sa papraccha graamyostyktgmyyoH| nAma te'pi praahursmaaddhRttaantaackitshcrH|| 95 // pachI te dUte teone pUchayuM ke, "tame kyAMthI Ave che ane kayAM javAnA cho?" te paNa teoe kahyuM te vRttAnta sAMbhaLIne rAjadUta cakita 26 gayo. 85. satvaraM tAJjahAsocaiste'pi ljaavshiikRtaaH| bhramAditi vadantaH sAglamAH praSTuM parasparam // 96 // ane temane (Ine) hasavA lAge. (kAraNa ke, teo parara5ra pitA putra chatAM eka ekane na oLakhavAthI laDayA hatA. ane teo paNa zaramAI gaya ane A te brAtithI (bhUlathI) thayuM' ema kahetA kahetA vahelA vahelI parasparane pUchavA lAgyA. 86. zrAvakA no itaH pUrvaM pitRtvatanayatvayoH / satorapi samutpanno mohaH premanibandhanaH // 97 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati . ] mehanacaritra sarga bArame. ( 222 ) zrIhanalAlajI mahArAja kahe che ke, he zrAvake! A vRttAMta banyA pahelAM teo bApa dIkarAo hatA te paNa (bApa dikarAnA) emanA baMdhanavALA meha temane Upaja na hato. 97. saMjAte nUtane svIyAbhimAne duHkhasadmani / samutpanno mahAmoho mithyArAganibandhanaH // 98 // paraMtu A to mAro putra ane A to mAre bApa" evuM pitAnA paNAnuM abhimAna ke je duHkhanA ghara sarakhuM che te jyAre utpanna thayuM tyAre bhiththAbhUta (TA) rAgathI utpanna thayele meMTo (ghaNo) meha utpanna thaye. arthAt e mehaja duHkha ApanAra che, eTale "A mAruM evuM abhimAna baMdhAya che, tethI ja duHkha ane A mAro dIkare evuM abhimAna hetuM nathI tyAM sudhI tene mATe lAgaNI thatI nathI. paraMtu pitAnApaNAnuM abhimAna jayAM AvyuM ke duHkha thAya che ane te abhimAna kalpita (mithyA) che. jo sAcuM hoya to malayane tenA putranI sAthe takarAra karatI vakhate "A mAro putra che" evuM kema na thayuM ? paraMtu jayArathI "A mAnavuM tenuM nAma meha che. ane e mahaja duHkha ApanAra che, mATe mamatvarUpI mehane nAza karavo. 98. sarve jIvA nijaM karmaphalaM lokAnusArataH / bhuJjate lokasambandhaH kalpitaH kalilapradaH // 99 // sarve jIvo potAnA karmanA phaLane lokasaMbaMdhonusAra (koI putra thaIne koI pitA thaIne koI svAmI thaIne koIne kara thaIne) bhagave che ane duHkhane ApanAre lokasaMbandha kalpita ( mithyA) che. 99. anitye kalpite jAle patitvA mUDhamAnavAH / kSapayanti vRthA cAyurvadanti vitathaM bahu // 10 // A pramANe kapita (midhyArUpa) saMsArarUpI jALamAM paDIne mUDha manuSya potAnuM AkhuM AyuSya vyartha gumAve che ane nakAmuM bahuM juThuM paNa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rara ) nonavarite dvArA 1 [ uttara- putrArthaM putraputrArthaM kazcidevaM prajalpati / bhrAtra) bhrAtRputrArtha bhAryArthaM ceti kecana // 101 // kaI putrane mATe, kaI putranA putrane mATe, kaI bhAIne mATe, kaI bhatrIjAne mATe ane koI strIne mATe kahe che ( ame je karIe che te teone mATe. karIe che ema kahe che) 101. paNDitAH kalpitaM matvA dRSTvA ca jJAnacakSuSA / uJjhanti saMsRtiM sArddha kadAgrahavikatthanaiH // 102 // jJAnI manuSya te jJAnadRSTithI miththArUpa jANIne Agraha ane khoTAM vakhANe sahita saMsArane choDI de che, arthAt temAM koI jAtane Agraha paNa rAkhatA nathI ane tene mATe kheTAM vakhANa paNa karatA nathI. 102. saMsAramAtre no kAryA vAsanA bhavavarddhinI / vAsanAyA mahoragyA dAso dAsagaNAdhamaH // 103 // saMsAranI vRddhi kare (saMsAramAM Asakti vadhAre) evI vAsanA saMsAranA koI paNa padArthamAM karavI nahIM. kAraNa ke, vAsanArUpI nAgaNane je dAsa thayele che, te dAromAM paNa adhama gaNAya che. 103. saMgatyAgo mahAdharmo mokSaprAptinibandhanam / nAhaM kasya na me kazcidAtmA dRzyavilakSaNaH // 104 // saMgano tyAga kare (tyAgI thavuM) e moTA mAM moTA dharma che ane tethI mokSa maLe che. huM koIne nathI ane koI mAruM nathI, A AtmA che te dRzya eTale jovAmAM AvatA jagatathI vilakSaNa (ju) che. 104. ityAdyanekadhA yuktyA shriimohnmunistdaa| bhinnavAnmohasAmrAjyaM zrotRNAM kalpapAdapaH // 105 // e pramANe sAMbhaLanArAonA kalpavRkSarUpa, mohanalAlajI mahArAje te vakhate aneka yukitavaDe mehanI moTI sattAno nAza karyo. 105. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritam.] mehanacaritra sarga bAramo. ( 293 ) dezanAnte mahArAja praNamya vinyaanyjliH| pethApurajaniH keza-valAlaH proktavAniti // 106 // dezanA thaI rahyA pachI pethApuranA rahevAzI kezavalAle hAtha joDI praNAma 2rI mahAnane (ApaNa vAmAM mAvaze te pramANe) yu. 106. munirAja bhavatpAdapadma bhaagyaatirektH| labhyate hi tadarthaM ca mayA yatnaH kRto bahuH // 107 // "he munirAjajI ! ApanA caraNakamaLanAM darzana ghaNA moTA bhAgyathI prApta thAya che. ane tene mATe meM bahu prayAsa karyo hato. 107. - alaMkRtaM yadA pethApuraM shriimddhirutsukH| .. bhUtvA tadA bhavatprAptyai mayA prAptaM purAntaram // 108 // Apa jyAre pethApura padhAryA hatA te vakhate ApanI prAptine mATe utsuka thaI huM bIje gAma gayo hato. 108. paTTaNe zrImahArAja Aganteti jnshrutiH| zrutvA tavAgamAtpUrvaM paTTaNaM sevitaM mayA // 109 // mahArAjazrI pATaNa padhAravAnA che evuM lekonI pAsethI sAMbhaLIne ApanA AvatA pahelAM huM pATaNa gayo hato. 109. adya te darzanaM jAtaM piitstvdaaksudhaarsH| AzAse ca bhavatpAdAtkalyANaM ca bhaviSyati // 11 // he mahArAja! mane Aje ApanAM darzana thayAM, temaja ApanI vANI' rUpI amRtanA rasanuM pAna thayuM. ane IcchA rAkhuM chuM ke, ApanAM caraNakamaLonA prabhAvathI mAruM kalyANa thaze. 110, yathA diza tathA kuryAM patitaM mAM samuddhara / dayAsindho bhavAmbhodhitAraNe taraNirbhavAn // 111 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) mohanacarite dvAdazaH srgH| [ rarahe dayAsiMdhu! Apa jema kaheze tema huM karIza, ane huM patita che tene uddhAra kare. ane saMsArasamudrathI tAranAra nAvarUpa thAo." 111. ___ dRSTvA tamacalazraddhamalpakarmakaTAhakam / muniH provAca khedaM mA kArSIH kalyANa samprati // 112 // tene acaLa zraddhAvALA tathA alpa karmavALo jANIne munIrAjajI kahevA lAgyA ke, "he kalyANu! tuM kheda pAmIza nahI." 112. kalyANeti munervAkyaM zrutvA saMghaH smujgo| khedaH ko'sya mahArAjo yaM kalyANaM vadatyaho // 113 // | munimahArAjanuM kalyANasvarUpa". evuM vacana sAMbhaLIne badhA saMdha bebhe ke, jene mahArAjazrI kalyANasvarUpa kahe che tene zAne kheda che. " 113. saMdhana ra ma taya nirmaLotsava dIkSAM dadau yathAmnAyaM sa zrImAnmohano muniH // 114 // pachI saMghe tene mATe varaghaDe kahADo ane zrImehanalAlajI mahArAje pitAnA AmnAyapramANe tene dIkSA ApI. 114. aho munijanaudArya janajAtavilakSaNam / kalyANArthI kRtaH sAkSAtkalyANo mohanarSibhiH // 115 // - kavi kahe che ke sarva leko karatAM munijanonI kevI vilakSaNa udAratA hoya che ke, je kalyANane mATe Avyo hato tene sAkSAt kalyANarUpaja banAvI dIdhuM. 115. abhUdudyotasya munerayaM shissyshcritrinnH| yattapoM'zusamudyotAjainadharmo'pi didyute / / 116 / / jemanA tArUpI kiraNa vaDe jaina dharma prakAzI rahyA che evA udyAta munIjIne te ziSya thaye. 116. P.P. Ac Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mAnayastriM sa bhAbhI. (295) cAritraM prApya kalyANo lamastapasi saMprati / aSTau vArAJcakArAsAvupavAsaM nirantaram // 117 // kalyANamunijI dIkSA pAmIne tapasyA karavA lAgyA, ane temaNe eka sarakhA ATha divasa sudhI upavAsa karyA. 117. zrImohanamuniH kasmiMzcidine shissysNvRtH| metarANAgrAmavayeM jagAma tIrthadarzanAt / / 118 // eka divasa mohanalAlajI mahArAja potAnA ziSyoe sahita tIrthanAM darzana karavAne mATe metarANuM nAme gAma gayA hatA. 118. pAlaNapuravAstavyAH zrAvakA mngglaadyH| AyAtAstatra militAH vanditvA mohanaM munim // 119 // te vakhate pAlaNapuranA rahevAsI maMgaLadAsa vigere zrAvako bhegA thaIne tyAM AvyA, ane maLIne mehanalAlajI mahArAjane vAMdIne kahyuM ke-119. gaccha gaccha mahArAja zrIpAlaNapuraM puram / katicidivasAMstatrAsmadbhAgyAsa he mune // 120 // "he mahArAja ! Apa pAlaNapura padhAre ane thoDAka divasa amArAM bhAgyanA yoge tyA mipAsa 2." 120.. . utkaTAM vinatiM teSAM vimukhAM naakronmuniH| vinatirnAma kA yasyA vaze nAyAti devatA // 121 // te prabaLa Agraha vALI vinatina mahArAjazrIe svIkAra karyo. kAraNa ke, devatAo jene vaza na thAya te zuM vinaMti kahevAya ? naja kahevAya. arthAta kharI vinaMtIthI devatA paNa vaza thAya che te mANasa vaza thAya emAM zuM mAzcarya ? 121. sa sthitvA mAsaparyantaM dezanAsudhayA bahan / bhavyAnvibudhasAmAjyAJcakAra mohano muniH // 122 / / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 296 ) mohanacarite dvAdazaH srgH| uttara je teone zrImehanalAlajI mahArAja tyAM eka mAsa sudhI nivAsa karIne ghaNAone dezanArUpI amRtapAna karAvI devanI sabhAmAM besanArA banAvyA arthAta mehanalAlajInA upadezathI keTalAka devapaNAne pAmyA. 122. - tato vihRtya kramata AyAtpaTTaNapattanam / bhaviSyatkAryabhAvitvAdilamba nAkarodatha // 123 // tyAMthI krame krame vihAra karIne mahArAja zrI pite pATaNa padhAryA. kAraNa ke, yalAI artha thanAra hAvAthI visaMma yo nahiM. 123. . . . . tathAhi samaye ksminnaatmaaraammhaamuneH| ziSyaH kamala AcAryo'laMcakAra purImimAm // 124 // eka vakhata AtmArAmamunijInA ziSya kamaLamunijI AcArya A magaramA ( pAsaNupuramA ) mA0yaI tA. 124.. tadaikaM ziSyamuddizya nUnaM mandiravAsinAm / kalahaH sumahAnAsIttadA sthaankvaasibhiH||125|| te vakhate eka ziSyane mATe derAvAsIo ane sthAnakavAsIone eka ekanI sAthe me vAMdho uTha hato. 125. tasmAca kAraNAdvAdhA mahatI vIrazAsane / samAyAtA yathA saMgha-bhojanAdirdivaM gataH // 126 // te kAraNathI jaina dharmamAM moTI aDacaNa AvI hatI ane saMghane jamADuMvAnuM kArasI vigere baMdha thayuM hatuM. 126. tAM dRSTvA mahatIM bAdhAM saMghau tau mohano muniH| AkArya zAntapravarau cakAra dharmasodarau // 127 // te meThI upAdhI joIne mohanalAlajI mahArAje bane saMghane bolAvIne zAMta ane dharmanA bhAIo karyA arthAt vadhe maTADI dIdhuM. 127 keSAJcidatra viSaye vaktavyaM naavishtkhlu| zrImanmohanalAlAnAM dhanyavAdAMstu te daduH // 128 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mihanacaritra sarga bArame. ( 297 ) temAM kaIne kaMI kahevAnuM rahyuM nahiM; ane mohanalAlajI mahArAjane teo dhanyavAda ApavA lAgyA. 128. zrImohanamunisteSAM vinayena mhaamnaaH| sthAtuM tatra caturmAsyAM sayogamomavocata // 129 // teonA vinayane lIdhe udAramanavALA zrImohanalavAjI mahArAje tyAM cAtumisa vartamAna jege sahita rahevAne svIkAryuM. 129. jJAnAgAraM tatra jIrNaM dRSTvA tasya munIzvaraH / uddhAre mAnasaM kRtvA bhavyabodhadivAmANiH / / 130 // AyAteSu yathAkAlaM zreSThivaryeSu bhUrizaH / . . prasaGgavitprasaMgena tAnabhyevamudAharat // 131 // tyAM jJAnabhaMDArane jIrNa thayele jaIne bhavijanone bodha ApavAmAM sUrya sarakhA mehanalAlajI mahArAje tene uddhAra karavAno pitAnA manamAM vicAra ryo. pachI je samaye ghaNA zeThIAo pitAnI pAse AvyA te vakhate prasaMgane jANanAra mohanalAlajI mahArAja prasaMga nikaLatAM teonA pratye e pramANe kahevA sAyA:-130 131. sarvAsAM sampadAM mUlaM dhrmmaahurmniissinnH| jJAnaM dharmasya mokSasya kAraNaM nAtra saMzayaH // 132 // "sarva saMpattIonuM mULa dhama che ema jJAnIoe kahyuM che. ane dharma tathA mokSanuM kAraNa jJAna che emAM koI jAtane saMzaya nathI. 132. jJAnaM rakSadbhirAhosvijanayadbhirjanairyathA / na tathA bahu zuSyadbhirdharmo bhavati rakSitaH // 133 // tatrApi nUtanAnmanye jIrNoddhAre mahatphalam / . . . ' evaM devAlayArambhAjIrNoddhAre'pi budhyatAm // 134 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ [kattara (28) maunavarita drArA sA jJAna ApanArAothI ane jJAnanuM rakSaNa karanArAothI gharmanuM jevuM rakSaNa thAya che te pramANe bahu kaSTa karanArAothI eTale tapasyA karanArAotho thatuM nathI. temAM na jJAnabhaMDAra karavo tenA karatAM jIrNoddhAra karavAnuM ghaNuM phaLa che. tevI ja rIte navuM devAlaya baMdhAvavuM tenA karatAM jIrNoddhAranuM phaLa ghaNuM che ema jANe." 133-134. upadezamimaM zrutvA moticandrAtmajaH shrutH| karmacandrastathA sarvaH saMghaH zakto hi tatkSaNam // 135 // kiJcitkiJciddadau bhaktyA dhanaM satkarmasaJcitam / zraddhAlujanasaMyoge Arambho na vilambate // 136 // A pramANe upadeza sAMbhaLIne motIcaMdanA putra karamacaMda tathA bIjA siMghe pitAnI zakitapramANe satkarmathI bhegu kareluM che DuM dhana ApyuM. kAraNa ke jayAM zraddhALuM jane bhegA thayelA hoya che tyAM AraMbhelA kAryane vilaMba lAgato nathI. 13-136. dvAviMzatiH sahasraM drAgrUpyakANAM tadA'bhavat / jIrNoddhAraH pracalito mohanaSryupadezataH // 137 // te vakhate tatkAla bAvIsa hajAra rUpiyA bhegA thayA ane mohanalAlajI mahArAjanA upadezathI jIrNoddhAranuM kAma cAlatuM thayuM. 137. na ja nimittatrApara zA kRto dAtavyamasmAbhirvarSaM varSamanuzrutam // 138 // ane tyAM te badhA zrAvakee A eka bIje paNa niyama karyo ke, daravI pitA potAnA kahyA pramANe amuka rakama ApaNe ApavI. 138. kecidekaM varSamadhye dve kecitrINi cApare / rAjatAni prayacchanta niyamaH so'dya varttate // 139 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAratama.] mehanacaritra sarga bArame. ( 21 ) daravarSe koIe eka, keIe be ane keIe traNa rUpaio ApavAnA ryA. te niyama haju sudhI paNa cAle che. 139 idaM kArya janiM prApa zrImohanamunIzituH / kAle kAle tathA cAnyairmunibhiH saMpravarddhitam // 140 // A kAryane janma zrIhanalAlajI mahArAjanAthI the, ane bIjA muniyoe tene vakhato vakhata vRddhi pAmADayuM. 140. idAnIM paripuSTatvAtphalatyadbhutasaugamam / asya prabhAvAtprathamaM paTTaNaM gIyate'dhunA // 141 // hAlamAM e khAtuM ghaNuM vRddhi pAmeluM che ane tethI lekane ghaNI sagavaDa thaI che. tethI ja ahuNAM pATaNe prathama paMkAya che. 141 ekadA kAlayogena kazcittatra yamAtithiH / saMjAto vAthavaitaddhi nityaM janmAnubhAvinAm // 142 // eka divasa kALa (mRtyu) prApta thavAne lIdhe kAIka maraNa pAmya athavA janma lenArAone maraNa hoya cheja. 142. tasya ye nikaTA lokA mitraM sambandhinastathA / svahastaistairatADyantorAMsi khaM pavanairyathA // 143 // je maraNa pAmyo hato tenA mitro tathA najIkanA saMbaMdhIo pavana jema AkAzamAM athaDAya tema hAthavaDe chAtImAM prahAra karavA maMDayA. 143. rodanaM ca tathA cakre hanyamAnairyathA gajaiH / evaM bahuvidhaM ghoraM karma durbuddhizekharaiH // 144 // ane hAthIno vadha karavA mAMDe hoya ane jema cIso pADe che tevI rIte te ghaNIja dubuddhivALA rudana karavA lAgyA. e pramANe temaNe ghaNuM ja trAsa utpanna thAya tevuM karma karyuM. 144. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 300) mohanacarite dvAdazaH srgH| [ uttara vastrANi ca virUpANi dhRtAni sarvakairapi / bIbhatsatamarUpANi zokarUpANi tAnyaho // 145 // sarvee kadarUpAM, glAnI thAya tevAM ane zoka jaNAvanArAM vase paheyI hatai. 145. kiMcitkAlaM tu sarvasmindeze praayo'blaajnaiH| kriyate gurjare prAyaH sarvairAtmIyavandhubhiH / / 146 // ghaNe bhAge badhA dezomAM thoDo vakhata strIo e pramANe kare che, paraMtu gujarAtamAM maranAranA tamAma saMbaMdhIo ema kare che. 146. kecicca mAsaparyantaM zoka kecicca vatsaram / kurvanti bahavo yAvajanmAvadhi hataprabhAH // 147 // kaIka mahinA sudhI, koIka varSadivasa sudhI ane koIka Akho janmAro. ze pANI nistena manI naya cha. 147. pRcchAyAM te vadantyevaM dezarUDhiriyaM mama / pravarttayanti kuhaciddhRtyAnatra ca dainikAn // 148 // teone pUchavAmAM Ave (ke, tame A pramANe zAsAruM karo cho ?) te teo kahe che ke, amArA dezano rIvAja che." keTaleka ThekANe to tene mATe (raDavA kuTavAne mATe) rejIne pagAra ApIne paNa mANasa rAkhe che. 148. dRSTvA teSAM duradhyAsavatAM zokaM muniishvrH|| kathaGkAramamI hyasmAnnivaya'ntItyacintayat // 149 // khoTI AsaktivALA te lekane Avo zeka joIne zrIhanalAlajI mahArAja vicAra karavA lAgyA ke -"A lekone A rIvAja zI rIte maTI za? 148. jaDAjJAnApanayanaM dussAdhamiti kathyate / rUr3heH pracalitAyAstu tyAgo'sAdhya itIryate // 150 // P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mohanacaritra sarga bArame. ( 301) jaDa lekane samajAvavA e ghaNuM kaThaNa kAma gaNAya che. ane cAlatI AvelI rUDhI choDAvavI te muzkela che. 150. .. yatnastvatrApi karttavyo yAvaduddhibalodayam / asAdhyamiti kRtvaiva tyAgo nAtyantiko mataH // 151 // paraMtu ApaNI buddhinuM baLa cAle tyAM sudhI yatna karavo joIe. paNa A to nathI ane evuM che' ema kahine choDI devuM sAruM nathI." 251. tAMstAnagresarAJzrImAnmohanarSirudAradhIH / AkArya tattvabodhena cakAra prathamaM paTUn / / 152 // tyAra pachI prathama to udAra buddhivALA mohanalAlajI mahArAje mukhya mukhya asarone bolAvIne temane jJAna ApI samajAvyA. 15ra. anantaraM vRthAbhUtAM kAryahAnisvarUpiNIm / tAM rUDhiM zokajananIM mocayAmAsa yuktitaH // 153 // pachIthI kAryanI hAnI karanArI, mirUpa, zeka pedA karanArI te rUDhIne yukitathI choDAvI dIdhI. 153. yadyapyadyApi tadrUDhermUlamasti tathApi tu| pracArastAdRzo nAsti dRSTaH sanyo bhyngkrH|| 154 // jo ke haju sudhI te rUDhInuM mULa raheluM che te paNa jovAthI bhayaMkara lAgata hate te rIvAja have nathI. 154. asyAmapi caturmAsyAM dharmakRtyAni pUrvataH / adhikAni kRtaanyaahurupdeshprbhaavtH|| 155 // A cAturmAsamAM paNa mehanalAlajI mahArAjanA upadezathI prathamanA karatAM paNa adhika dharmakRtya thayAM hatAM, ema badhA kahe che. 155. nAnAvidhAni dAnAni tapAMsi niyamAni ca / babhUvuH sukhatastatra caturthAdivratAni ca // 156 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacarite dvAdazaH srgH| .. [ uttrnAnA prakAranAM dAna, tapa, niyama ane caturtha vigere vrato tyAM sukhethI paNa yA hatai. 156. * dRzyaM samavasaraNasyAtyarthasphArazobhanam / racitaM zrAvakairbhUridravyeNAtizrameNa ca // 157 // zrAvakoe ghaNI mahenatathI tathA ghaNuM dhana kharcane ghaNuM bhAvALI samavasaraNanI paNa racanA karI hatI. 157. saharSa karmabhede yaH paTurjJAnArjane bttuH| kRto dhagadhagadhvAnotsava aassttaahikotsvH||158|| karmane nAza karavAmAM samartha, jJAna saMpAdana karavAmAM brahmacArInA sarakho eTale jJAna ApanAra, taDiMgadhI taDiMgadhI e pramANe thatA zabdovALo aThAine utsava paNa ghaNI khusIthI karyo. 158. bhAryA candananAmnI shrii-mmlaalaakhyshresstthinH| menA nAmnI tathA yAsti bhAryA lllaakhyshresstthinH|| 159 // etAbhyAmagragantrIbhyAM prazasyotsAhapUrvakam / yathAmnAyaM yathAcAramupadhAnAdikAH kriyaaH|| 160 // kRtAH sArdhaM samAnAbhiH zrAvikAbhiryathAsukham / AsIdyazomunistatra prerakazcAsya karmaNaH // 161 // maganalAla zeThanI strI caMdana tathA lalubhAI zeThanI strI menA e be jaNIoe agresara thaI ghaNA utsAhathI potAnA AmnAyapramANe ane AcArapramANe upadhAne vigere kriyAo pitAnI barobarIyaNa zrAvikAonI sAthe sukhapUrvaka karIe. bhane ThiyAyAnA 21vanAra zrIsamunA tA. 158-160-161. zrIharSahemodyotAdyairmunibhiH zrIyazomuneH / mahAnizIthakalpAcA-rAGgAderyogasAdhanam / / 162 // kRtaM samAptisamaye zrAvikAzrAvakai zam / mumude devapUjAdi karma cakre sahotsavam // 163 // Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mohanacaritra sarga bArame. ( 20 rU . zrIharSamunIjI, zrI hemamunIjI, zrIughAtamunIjI vigere munIoe, zrIsamunIjI pAsethI mahAnizIthasUtra, kalpasUtra, AcArAMgasUtra ane mAMDalIA joga karyA. tenI samApti vakhate zrAvaka ane zrAvikAo ghaNo AnaMda pAmyAM ane temaNe pUjA vigere kriyAo ghaNA utsava sAthe karIe. 162-163. __ * mohacchannA yajjJAnazrI-rAsIdehAdhyAsAtte'pi / bodhaM prApuH sayAkhyAnaizcandre dRSTe kA vA bhraantiH||164|| tti zrIuttaramodanavArate dvArA sane 22 che. jeonI jJAnarUpI lakSmI dehAdhyAsane lIdhe ( eTale dehaja AtmA che evA abhyAsane lIdhe ) mehathI DhaMkAI gayelI hatI arthAta jeo ajJAnI hatA teo paNa cAturmAsamAM vyAkhyAna sAMbhaLIne bedha pAmyA. kAraNa ke, caMdrano udaya thayA pachI zI bhrAMti hoya ? naja hoya. jema caMdrane udaya (prakAza) thayA pachI bhrAMti rahetI nathI eTale aMdhArAmAM rahelI vastu paNa spaSTa jaNAya che tevI rIte mehanalAlajInA upadezathI ajJAnIo paNa jJAnavALA thayA. 164. " ( bAramA sargane bAlAvabodha samApta.) 1 'vidyunmAlA vRttam / tallakSaNaM tu "mo mo go go vidyunmAlA' iti / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 304) [uttara mohanacarite trayodazaH srgH| trayodazaH srgH| santoSo varddhate yasya tRSNA yasya ca dIyate / vivekaH sphAyate yasya viSayairna sa dUyate // 1 // sarga teramo AN saMtoSa jeno vadhato jato hoya che, tRSNA nAza pAmatI hoya che, viveka vistAra pAmato hoya che, te viSayethI kheda pAmato nathI. arthAt viSamAM moha pAbhI huNI yatA nathI. 1. svstimdbhktimdvishvshresstthimnnddlmnnddnH| nagInaH zAkaliH shriimnmunimohnnndnH||2|| gurormohanalAlasya dezanAvAptasanmatiH / nissArayAmAsa mahA-saMghaM zarkezvaravrajam // 3 // sarva prakAranA sukhovALA, bhaktivALA sarva zeThIyAomAM zreSTha, zrImehanalAlajI mahArAjane AnaMda ApanAra,potAnA gurujI zrI mohanalAlajInI dezanAthI sArI buddhine pAmelA ane sAMkaLacaMdanA putra nagInacaMde zrIzaMkhezvarajI javAne mATe saMgha JhAdayo. 2-3. paJcapaJcAGkabhUmAne vaikrame'bde zubhe kssnne| mArgazIrSAsite bhAge zubhAyAM dazamItithau // 4 // mahAdbhiH svaparIvAraiH zrImohanamuniH sh| cacAla saghane saMghe dattAnandakadambakaH // 5 // vikrama saMvat (1955) ogaNIse paMcAvananA mArgazIrSa mAsanI kRSNapakSanI dazamIne divase zubha muhartamAM pitAnA moTA parivAresahita moTA saMghamAM AnaMdanA samudAyane phelAvatA zrI mohanalAlajI mahArAja ! yAdayA. 4-5 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanacaritra sarga terame. (305) nirvighnaM sakalo jIvazcakAra tIrthadarzanam / atho hi sahagAmI ceDakratuNDopi ko bhyH||6|| sarve jIvoe nirvighapaNe tIrthanAM(zaMkhezvarajInAM darzana karyo. (kavi kahe che ke,) jyAM gaNapati poteja sAthe hoya tyAM zo bhaya hoya ? naja hoya. tema jayAM mehananalAlajI mahArAja poteja sAthe rahelA che te saMdhane tIrthadarzana karavAmAM vizva jyAMthI DAya? nA .ya. 6. zrAddhAnAM gacchatAM mArge dezanAmRtapAyinAm / samaye samaye kAlaH kiyAniti na saMsmRtiH // 7 // rastAmAM jatAM jatAM je zrAvako mahArAjazrInI dezanArUpI amRtanuM pAna vakhato vakhata karatA hatA teone vakhata keTale gaye tenI paNa smRti 2hI nahI 7. tasmAd vyAvRttya muninA zrIsaMghasya mhaagrhaat| . AsannakAryabhAvitvAditaM paTTaNapattanam / / 8 // tyAMthI (zaMkhezvarajIthI) pAchI vaLIne saMghanA AgrahathI mohanalAlajI mahArAja thoDAka ja vakhatamAM thanArA koI kAryane lIdhe pATaNa gayA. 8, * uvAsa mAsaparyantaM dezanAsudhayA muniH / siJcanbhavyadrumAnkArye samIcIne pravartayan // 9 // pitAnI dezanArUpI amRtathI bhavya jIvone sIMcatA ane teone sArAM kAryomAM pravartAvatA zrI mehanalAlajI mahArAja eka mAsa sudhI pote tyAM rahyA. 9. sUrizrIjinadattazrIjinakuzalayordayoH / kharataragacchIyayorbhUtapUrvamahAtmanoH // 10 // caraNapratikRtistu pItAmbarataDAgake / prAcInatvAdasAtA sA dRSTA zrImunipuGgavaiH // 11 // 39 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ). pauphanA gorAH 1 uttarate sthAnamAM pUrve thaI gayelA kharatara (khaDatala) gacchanA AcArya zrI janadattasUrijI tathA zrIjInakuzalasUrijI teonAM pagalAM pItAMbara taLAvaupara hatAM. te ghaNuM prAcIna hevAthI tenI azAtanA thatI hatI te mahArAjazrInA jovAmAM AvI. 10-11. anyatreyaM gamyate cettadA sAtA bhaviSyati / vijJayitva mana phezanIvAre muni ! 2 | pUrNacandrAtmajaM pannAlAlaM zreSThiziromaNim / etadarthaM vizeSeNo-padidezamahAmanAH // 13 // jo A caraNapratikRtine (pagalAne) bIje ThekANe laI javAmAM Avaze te tenI azAtanA nahI thaze ema manamAM dhArI udAramanavALA zrImehanalAlajI mahArAje dezanA karatI vakhate zeThIAomAM ziromaNI pUraNacaMdanA putra pannAlAlane tene mATe vizeSatAthI upadeza karyo. 12-13. ' so'pi zreSThI tadAdezAdAtmAnaM puNyabhAjanam / manyamAno drutaM prAdAdravyaM dazasahasrakam // 14 // te zeThIAe paNa mahArAjanA upadezathI pitAne puNyazALI samajIne jhaTa dazahajAra rUpaiA te kAmane mATe ApyA. 14. pattanAbAhyadeze tu sAmalAsavidhe kRtii| . mandiraM kArayAmAsa kuhacidramyakAnane // 15 // ghaNA kuzala te zeThIAe zaheranI bahAra zAmaLAjInI najIkamAM kaI eka ramya vanamAM temanuM maMdira karAvyuM. 15. etasya zubhakAryasya muhUrta samakArayat / bAbUjIvanalAlena pannAlAlAtmajena hi // 16 // e zubha kAryanuM (khAnuM) zubha muhUrta pannAlAla bAbunA putra bhAgyazALI bAbu jIvaNalAlajInA hAthe karAvarAvyuM. 16. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 * * vAta.] hinacaritra sarga tera. ( rU07). kArye caivaM vidhe jAte bhUrizo munivnditH| navAbhiH sahitaH ziSyaivijahAra zubhekSaNe // 17 // evAM evAM ghaNAM zubha kAryo thaI rahyA pachI ghaNA munie vaMdana karelA zrI mehanalAlajI mahArAje nava ziSyoe sahita eTale pitAnA nava ziSyane sAthe laIne zubha muhUrtamAM vihAra karyo. 17. mASyavRttivArityAkrAmadrAmaM munazvarI - viharanbodhayAmAsa grAmINAnapi bhUrizaH // 18 // pote madhyaratha vRttivALA (eTale garIba ane zrImAna banenA upara pakSapAtarahita samAna dRSTivALA) hovAthI A gAmathI pele gAma ema vihAra karIne gAmaDAnA paNa ghaNAone ( ghaNA lekone) bodha Ape. 18. cANase caiva gAbhore balole munipuGgavaH / bahUnurodhayAmAsa kAryaM yadAsya hIdRzam // 19 // cANasamAM, gAbhora ane balolamAM munimAM zreSTha zrI mehanalAlajI mahArAje ghaNAone bodha Ape. athavA mahArAjazrInuM kAma ja evuM che. eTale mUDha zretAo paNa baMdha pAme evo upadeza Ape eja emanuM kAma che. 19. rAjapattanavAstavyA viharantaM munivrajam / gatvA bahuvidhaM cakrurvinayaM sanayaM zubham // 20 // munIone samudAya vihAra karato hato tenI pAse amadAvAdanA rahIza zrAvakoe jaIne nItIpUrvaka ghaNo vinaya karyo arthAt ghaNA vinayathI prArthanA karI. 20. gamyatAM zrImahArAja bhvyaambhojnbhomnne| katibhirdivasaizcAsmAJjAnIdyutkaNThitAnsvake // 21 // ... "bhavyajanarUpI. kamaLone praphullita karavAmAM suryarUpa he mahArAja ! ame ghaNA divasothI Apane viSe utkaMThA (ema) vALA chIe ema jANe. ane amAre tyAM Ape thoDA divasomAM padhAravuM joie. 21. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 308 ) mohanacarite trayodazaH srgH| [uttara rAjapattanavAstavyaiH paTTaNasparddhayeva kim / atyutsAhabharaH zrAddhaiH kRtaH sAmayikotsavaH // 22 // (evI vinatI sAMbhaLI mahArAjazrI amadAvAda padhAryA che. amadAvAdamAM nivAsa karatA zrAvakee ghaNA AnaMdamAM AvI jaIne pATaNanAthI paNa caDhIAto karavAnI IcchAthI karyo hoya tema mohanalAlajI mahArAjanA sAmaiyAno utsava ghaNA utsAhathI karyo. 22. cakAra zrImahArAjaH saMstaraM sakalaiH saha / suprasiddhatare vIravijayAnAmupAzraye // 23 // . bAda zrI mehanalAlajI mahArAje vIravijyajInA prasiddha upAzrayamAM bIjA sarva muninI sAthe saMthAre karyo. 23. vyatIteSu muni nantuM divaseSu katiSvapi / sUryapattanavAstavyaH saMghastatra samAyayau // 24 // tyAM keTaleka vakhata vItI gayA pachI suratane saMgha mahArAjazrIne vAMdavAne bhATe sAvyA. 24. . gatvA natvA mahArAjaM dharmacandrastathA punH| nagInadAsazcAnye'pi bhAicandrAdayo bhRzam // 25 // vininyurbahudhA bhaktyA kRtaprAJjalayo hymii| mahArAjo'pi dharmajJa AgacchAmyahamityavak // 26 // tyAM jaIne dharmacaMda zeTha tathA nagInadAsa tathA bhAIcaMda vigere zeThIe hAtha joDIne ghaNI bhaktithI padhAravAne mATe prArthanA karavA lAgyA. ane mane zunAra bha ne 55 'tabhArI sAtha yA chu' mema yu. 25-26. tato jayadhvanizcakre sarvaiH shraavkpnggvH| munirAjo'pi tattvajJo vijahAra kSaNe zubhe // 27 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti. ] mehanacaritra saMga teramo.. ( rU02) tyAra pachI eTale mahArAje teonI prArthanA svIkAryA pachI sarva zreSTa zrAvakee jayajayakArane zabda karI mukyo. ane tattvajJAnane jANanAra muni mahArAje paNa sArA muhUrtamAM vihAra karyo. 27. viramayona grAmaM cAmuM zanaiH zanaiH | eSA hi ca munevRttiryatkutrApyanibandhanam // 28 // dhIre dhIre vihAra karatAM karatAM krama pramANe A gAmathI pele gAma javA lAgyA. ane muninI eja vRtti hoya che ke, koI paNa eka ja ThekANe baMdhAvuM nahI. 28. . AyAto munirAjo'yaM khaMbhAtanagaraM prati / tatratyaiH zrAvakaiH sarvaiH sotsavaM sa nato nutaH // 29 // pachIthI A muni mahArAjajI khaMbhAta nAmanA nagaramAM padhAryA. te vakhate. tyAMnA sarva zrAvakoe namaskAra (vaMdanA) ane stutI karIne meTo utsava karyo.28. tato vihRtya munirADAmodaM modasaMkulam / nagaraM prApa tatrasthAH zrAddhA nemuH punaH punH||30|| tyAMthI vihAra karI mahArAjazrI harSathI vyApta thaI gayelA Amoda nAme gAme padhAryA. tyAMnA zrAvako paNa vAraMvAra vAMdavA lAgyA. 30. teSAM bhAvaiH prasannAtmA zrImohanamuniH prge| tato vihRtya kramazaH prApto bharucabandaram // 31 // teonA bhAvathI prasanna thayelA zrIhanalAlajI mahArAja savAramAM tyAMthI vihAra karIne kramathI eTale rastAmAM AvatAM gAmamAM vihAra karatAM karatAM bharUca baMdara padhAryA. 31. tatrApi zrAvakAH prAptAH kadambakakadambakam / tairnataH saMstutaH zrImAndharmalAbhaM dadau mudA // 32 // te bharUca baMdaramAM paNa TeLeToLAM maLIne zrAvako mahArAjajInI pAse P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU0) daste : [varaAvyA ane vAMdavA lAgyA ane stuti karavA lAgyA. temane mahArAja zrI mehana lAlajI harSathI dharmalAbha ApavA (kahevA) lAgyA. 32. tato'pi vijahArAyaM shriimohnmunirmhaan| .. AyAtAnsamuvAcAsau dhayaM lokadvaye zubham // 33 // ane AvelAone A loka ane paraloka ema bane lekamAM sukhane ApanAra zreSTha dharmopadeza karyo ane pachI mahArAjazrIe tyAMthI paNa vihAra karyo. 33, amandAnandasandohabharaiH sArdhaM munIzvaraH / ziSyavRndaiH samAyAto nikaSA sUryapattanam // 34 // ghaNuM AnaMdanA bhArathI vyApta thaI gayelA pitAnA ziSyonAM vRMda (TALAM) nI sAthe muni mahArAja zrImehanalAlajI surata zaheranI pAse AvyA. 34. atha sUryapurasthAste zrAvakAH zuzruvurmunim / ziSyavRndasamAcchannaM surataprAntavAsinam // 35 // tyAra bAda te suratanA zrAvakee sAMbhaLyuM ke zrAmohanalAlajI mahArAja pitAnA ziSyanA samudAye sahita suratanI najIka padhAryA. 35. zrAddhAH sarve pradhAno je nita sUryapure re tairevaM nizcayazcakre ghoSitazcAkhile pure // 36 / / hyaH pUrvatodhiko bhAvI pravezasya mhotsvH| ataH sarvairyathAcAramAgantavyamatho dhruvam // 37 // suratamAM je mukhya mukhya zrAvako hatA temaNe nizcaya karyo ane AkhA zaheramAM sAda paDAvyuM ke AvatI kAle mahArAjazrI zaheramAM praveza karI te samaye sAmiyAna utsava ( varaDo vigere ) prathama vakhate thaye hatA te karatAM zreSTha thavAno che, mATe potAnA AcAra pramANe eTale janazAsananI rIta pramANe badhAee (sAmaiyAmAM javAne mATe) jarUra AvavuM." 36-37. yathA pUrvaM tato'pyatra vizeSe nAtra sNshyH| rAjapurapaTTanAbhyAM vizeSe kA vicAraNA // 38 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ - rita. 1 mahinacaritra sarga tera. . ( rU8 (kavi kahe che ke,) "prathama vakhate utsava thaye hato te karatAM paNa A vakhata vadhAre sAro utsava thaye hato emAM koI prakAre saMdeha nathI. te pachI amadAvAda ane pATaNanA karatAM sAro hoya temAM vicAraja zuM kare ?' 38. atha prabhAte te sarve mahotsAhapurassaram / / darzayanto nijAmRddhiM munirAjamupAyayuH // 39 // * tyAra pachI prAtaHkALamAM potAnI samRddhine badhAone batAvatA (jaNAvatA) te sarva zrAvake moTA utsAhathI zrI mohanalAlajI mahArAjanA sAmA sAmaiyuM karavA cAlyA. 39. phAlgunasya site pakSe SaSThayAM zrImohanarSayaH / vivizuH zAsanaM dIptaM pazyantaH sUryapattanam // 40 // vikrama saMvat 1955 nA phAgaNa sudI 6ne divase zrImehanalAlajI mahArAje jAjavalyamAna thaI rahelA (zobhI rahelA) janazAsanane jotAM jotAM surata zaheramAM praveza karyo. 40. vasatiM raaycndraatmbhuupremcndrmndire| dharmArthe munirAjo'yaM samaM ziSyaizcakAra ha // 41 // ane premacaMda rAyacaMdanI dharmazALAmAM ziSyoe sahita zrImehanalAlajI mahArAje nivAsa (saMthAro) ka. 41. tatra sthitvA mAsamAtraM sthaanaatishyvedkH| gopIpure devasuragacchIyopAzraye'vizat // 42 // tyAM eka mAsa sudhI rahIne thAnanA atizayane jANanAra mahinalAlajI mahArAje gopIpurAmAM devasura gacchanA apAsarAmAM praveza karyo. 42. mAdhave dhavale bhAge zrImohanamunIzvaraH / vakSyamANAnimAndevAnpratiSThApya jaharSa ha // 43 // (tyAM rahIne) vaizAkha mAsanA zukla pakSamAM (ajavALI AmAM ) zrIma P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ (32) : te gayA hatA . ra3rahanalAlajI mahArAja AgaLa jaNAvavAmAM Avaze te te devanI pratiSThA karAvIne AnaMda pAmyA. 43. zrIsUryamaNDalapArtha kunthu tIrthakRtaM tathA / manomohanapArthaM ca sAGgaM sadvidhipUrvakam // 44 // jIrNoddhArastathA navyamandirodbhAvanaM ca yat / tadidaM munirAjamya mohanasyopadezataH / / 45 // zrI surajamaMDaLa pArzvanAthajI tathA kuMthu nAthajI tathA manamohana pArzvanAthajInI saMpUrNa rIte sArI vidhIthI pratiSThA karAvI; tathA jIrNoddhAra tathA navAM maMdira vigere sarva munirAja zrImohanalAlajI mahArAjanA upadezathI thayuM. 44-4pa. jIrNAni mandirANyAsanSad kartArapure zubhe / teSAmasyopadezana coddhAraH samapadyata // 46 // tathA katAra gAma jatAM jIrNa thaI gayelAM cha derAzara hatAM tene paNa chadvAra zrAmahanalAlajI mahArAjanA upadezathI the. 46. pratiSThApi ca teSAM shriimohnrssikraabjtH| abhUdetena zrIsaMghaH paramAnandamApa ha // 47 // ane te derAsaronI pratiSThA paNa zramehanalAlajI mahArAjanA hastakamala thI thaI; tethI saMgha ghaNe AnaMda pAmyA. 7. pratiSTheyaM site pakSe vaizAkhe maGgale dine / sarvArambhaprasiddhAyAM trayodazyAmabhUditi / / 48 // A derAsaranI pratiSThA vaizAkhamAsanA zukalapakSanI ( ajavALIAnI) sarva zubha kAryonA AraMbha karavAmAM prasiddha thayelI tradazI (terasa) ane maMgaLavArane divase thaI. 48. saMghasyAtiprasannatvAtprabhAvAca mhaamuneH| mandire dravyalAbho'bhUtsArddhatryayutato'dhikam // 49 // te samaye saMdhanI ghaNI prasannatAne lIdhe tathA mahArAjazrInA prabhAvane lIdhe derAsarajImAM lagabhaga pAMtrIsa hajAra rUpiAnI upaja thaI. 49. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta. 1 mahinacaritra sarga tema. (22) surate zrAvakA asya dhnino'bhuuvnaashissH| kiMvadantI tviyaM satyA kUrce kUrce'pi lakSaNam // 50 // suratamAM zrAvake A mahArAjazrInI AziSathI dhanavAna thayA, e kahevata tadana kharI che. kAraNa ke, judI judI jAtanI sAvaraNamAM paNa evuM lakSaNa heAya che ke tethI sAruM ane khoTuM thAya che. arthAt sArA lakSaNavALI sAvaraNIthI sAruM thAya che ane khoTA lakSaNavALIthI khoTuM thAya che.arthAta sAvaraNI jevI cIjamAM evAM lakSaNa hoya che te mohanalAlajI jevA mahAtmA padhAre ane tethI sAruM thAya evuM lakSaNa teomAM heya emAM kaMI navAI nathI. 50. svAmivAtsalyakaM saMghabhuktiH pUjAdikaM tadA / sahotsAhaM yathAbhUttadbhAgyato bhavitA punaH // 51 // saMghabhajana (kAzI), pUjA ane svAmIvAtsalya ( svAmIvachala) vigere saMdhanA utsAhathI jevAM thayelAM hatAM tevAM te pharIthI bhAgyeja thaze. 51. adyApi ye smarantyetatkRtyaM mohanasambhavam / * saMganA parituSyanti sattapatti suvarAvI kara ane haju sudhI paNa mohanalAlajI mahArAjanA e kRtyane ( kAryane) leke saMbhAre che ane temAM sajajano hoya che te prasanna thAya che ane jene eTale teonA spardhAo paritApa pAme che. para. __ AyAtAtha caturmAsI dhraanndprvrddhinii| didhataeSyarnantI | parU I eTalAmAM pRthvIne AnaMda ApatI vijaLIonA jabakArA ane ghaDavaDATa thatA zabdarUpI vAjAM vagADatI caturmasI (comAsuM) AvI. arthAta vijaLInA jabakArA ane garjanA sAthe comAsuM beThuM. pa3. dharAsArarasAsvAdalolupaiH svaarthsaadhubhiH| gaurAGge raudracetobhirvarddhamAnairdinedine // 54 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU4) mohanavari trayA sa kararuuprmyai smaanbhaaskrairupkaaribhiH| . . ivAbhitastapyamAnAM pariNAmAvadhiM gatAm // 55 // vasuMdharAM karAkrAntAM zuSyatsaMtAnavallarIm / huMkArairgagaDadhvAnaiH prsrddhiritsttH|| 56 // maNDalaiH zvAsayantazchA-dayantaH kAlakA ghnaaH| AjagmurathavA kasyAtizayo bhavati dhruvH|| 57 // (te vakhate) pRthvInA sAra (tattva) rUpa rasanuM AsvAdana karavAmAM lebhI (eTale pRthvIno sAra cusI lenArA), vArtha sAdhavAmAM tatpara, gIra aMgavALA, ghaNA ugra, pratidivasa vRddhigata thatA, ramya rUpavALA ane bahuja upakAraka hoya ema jaNAtA sUvaDe atyaMta saMtapta thayelI (tapI gayelI), duHkhanI avadhiye pahocI gayelI, zuSka thayelI prajArUpI velavALI, (arthAta velarUpI prajA jenI sukAI gaI che tevI) ane kara (sUryanA kiraNo) thI, pIDAI rahelI pRthvIne AzvAsana ApatA, gaDagaDATarUpI zabdonI sAthe cAreya bAju phelAI jatA ane potAnAM maMDaLethI sarvane DhAMkI detA kALA me AvyA. athavA caDhatIne vakhata hameza kone cAlyA kare che ? keneja nahI. 54-55-56-57. tUrNaM pUrNa jalaM meghA bahumAnapurassaram / thavA pAtre vizvana detunA A 68 | ' me ghaNA mAnanI sAthe paripUrNa jaLa jhaTa ApavA lAgyA. athavA pAtra eTale kaI paNa vastu ApavAne gya satpAtra jovAmAM Ave to vilaMba mATe karavo joIe ? 58. vasuMdharA nirAbAdhaM mumocAzu kaduSNakam / vASpaM strINAM svabhAvo hi sukhe duHkhe'pi rodanam // 59 / / pRthvImAMthI jarA jarA garama bApha jhaTa jhaTa nikaLavA lAge. kAraNa ke strIone svabhAva ja hoya che ke, sukhamAM ane duHkhamAM badheya raDavuM. 59. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mohanacaritra sarga teramo. ( rU5 ) jajJire jAtamAtre hi laghavastaravo jle| utpAdo vA vinAzo vA kSudrANAM prathamo'thavA // 60 // 3 varasAda AvavAthI pANI thayuM eTale temAM nAnA nAnA choDavA (prathamathIja) thavA lAgyA. kAraNa ke sudranI utpatti ane vinAza prathama ja thAya che. athavA jaladI jaladI utpatti ane vinAza pAmavuM e zudrone khAsa svabhAva che. 60. sasyasaMchannasarvAGgA haridvarNA vasuMdharA / diyute pallavAdRzyAGgayaSTirlatikA yathA // 61 // lIlA ghAsathI sarva bhAgo DhaMkAI gayelA hovAthI lIlAraMganI jaNAtI pRthvI, palathI DhaMkAI gayelI latAnA jevI zebhatI hatI. 61. nAnAvaNaiH sakusumaiH sasyaiH sarvaMsahA babhau / citrAMzukaparIdhAnA dhatte kimapi gauravam // 62 // * judA judA raMganAM puSpo ane dhAnyathI pUthvI zobhI rahI hatI. kAraNa ke, citravicitra vastro dhAraNa karavAthI koI vilakSaNaja gairava (bhArekhama paNuM ) dekhAya che. 62. 'karSakAstu vapanti sma dhAnyaM nAnAvidhaM kSitau / '' sate me vidvo va mAtA pharU . - meghAvirbhAvato dhAtrI dadhe kamapi sammadam / videzAdAgate patyau yathA proSitabhartRkA // 64 // kheDuta leko judI judI jAtanAM dhAnya pRthvImAM vAvavA lAgyA. kAraNa ke, hajAra ghaNo lAbha maLavAno hoya tyAM kayo DAhyA mANasa pramAda (ALasa) kare ? pitAno pati paradezathI ghera AvavAne lIdhe proSitabhartRkA (je strIne pati paradezamAM hoya te prASitabhartRkA kahevAya che) jema AnaMdavALI thAya che tema be prakaTa thavAthI pRthvI paNa AnaMdane dhAraNa karavA lAgI. 64-63. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 316 ) mohanacarite trayodazaH srgH| [uttara vaNijo'pi nijaM kAlaM shriimohnmuniishituH| . upadezAcchubhaM karma kurvanto gamayantyatha // 65 // ane vANuAo paNa munirAja zrI mehanalAlajI mahArAjanA upadezathI zubha karmo karatA karatA pitAne samaya vItAvavA lAgyA. 6pa. nAnAbhigrahato dhanyA munayo rakSitavratAH / vicaranti caturmAsI sAdhvasAdhuvivecinI // 6 // paMcamahAbatene dhAraNa karanArA ane dhanya ( kRtArtha thayelA) muniye, nAnA prakAranA niyamothI vartavA lAgyA arthAta niyama pALavA lAgyA ane dhArmika viSayene vicAra karavA lAge. kAraNa ke, cAturmAsu sAdhu ane asAdhune judA pADI matAnA2 cha. 66. meghagambhIrayA vAcA medhairiva muniishvrH| dezanAvAribhinityaM zrAddhAnupakarotyaho // 67 // mehanalAlajI mahArAja paNa meghanA sarakhI gaMbhIravANIvaDe eka divasa paNa baMdha na rahe tevI rIte dezanA vaDe nitya zrAvakane upakAra karavA lAgyA. huM ekasminnutsave prApte samAptiM taddine ttH| Arabhyate vizeSo no dinamapyutsavaM vinA // 68 // jyAM eka utsavanI samApti thaI ke teja divasa bIjA navA utsavanI zarUAta thaIja hoya che; paraMtu utsava vagara koI divasa khAlI jato ja nathI. 68. tapasyA yAdRzI tasminvarSe'bhUddhipulA nahi / tAdRzI bhAvinI prAyo munirAjAntarAgame // 69 // A varSamAM jevI tapasyA thaI tevI moTI tapasyA bIjA koI munI mahArAja AvyAthI ghaNe bhAge thavAno saMbhava paNa nathI. 69. dAnamAnAdikaM kRtyaM samavasaraNAdikam / dRzyaM lokottaraM dRSTaM zAsanonnatikArakam // 7 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ vArita. ]. mehanacaritra sarga teramo. A varSamAM zAsananI unnatI karanAra dAnamAnAdika kriyAo ane samavasaraNane dekhAva alaikika thaye hate. 70. zrutvotsAhaM zrAvakAnAM racanAyAH prazaMsanam / ....... bAhIkai garairanyaiH pUritaM sUryapattanam // 71 // . zrAvakone utsAha tathA racanAnAM vakhANa sAMbhaLIne ( jevA mATe AvelA ) zaheranA bIjA leko tathA bahAra gAmanA lokothI AkhuM surata zahera bharAI gayuM hatuM. 71. ASTAhikotsavaM kartumicchanto'pi mhaajnaaH| kecitsamayasaMkocAno cakrurhatamAnasAH // 72 // te vakhate keTalAka moTA mANasone vicAra aThAIne mahotsava karavAnuM hatuM, paraMtu vakhata na maLavAthI teonA mana haThI gayAM ane karI zakyA nahIM. 72. Azvine sammadotkarSA upadhAnAdikAH kriyaaH| yathAzAstraM yathAcAraM dhArthibhiranuSThitAH // 73 // keTalAka dharmathI puruSoe Aso mAsamAM potAnAM zAstra ane AcAra pramANe upadhAna vigere kriyAo ghaNuM sArI rIte karI. 73. samAptAyAM kriyAyAM hi zrImaddhiH shraavkottmaiH| ... sotsavaM satkRtAH sarve mAlikAbhistapasvinaH // 74 // te upadhAnanI kriyA jyAre samApta thaI tyAre dhanavAna ane zreSTha zrAvakoe utsava karI tapasvIone mALA paherAvI temane satkAra karyo. 74. evaMvidhAH kriyA bahvayaH saMjAtAH zravaNotsavAH / jIrNoddhArastathA navyamandirAdi vishesstH|| 75 // e pramANe sAMbhaLavAthI paNa utsAha thAya evI ghaNI kriyAo A cAtumasamAM thaIo, tathA jIddhAra ane navIna maMdiro (derAsara) vigere bIjAM zubha kAmo vizeSa thayAM. 75. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ kendra (228 ) moranA trAH kotara kA [4ttarasNvegrsnissnnaatH shriimohnmuniishvrH| ....... dezanAM madhuraiH zaraiH siddhAntArthezcakAra ha // 76 // tyAganA rasamAM DubI rahelA zrImehanalAlajI mahArAja tIrthakaroe prati pAdana karelA siddhAMtanA tAtparyavALI dezanA, madhura zabdathI karavA lAgyA. 76. ( have pachI mohanalAlajI mahArAjanI dezanA anuvAda che.) catasro gatayaH santi nRtirygdevdaanvaaH| mAnuSI yottamAM tA; dhAnatata / 77 - deva, manuSya, tiryapha ane asura evI cAra gati che. temAM mAnuSI gati eTale manuSyano bhAva uttama che. kAraNa ke, tethI dharma utpAdana karAya che, paraMtu bIjI gatithI dharma utpAdana karAto nathI mATe mAnuSI gati zreSTha che. 77. dharmasaMpAdanaM zrAddhA yena ceno vidhIyate / tena muurkhshirortnprthmenaadyte'ngkurH|| 78 // he zrAvako! je manuSyabhavamAM prANI dharmasaMpAdana karatuM nathI to te mUrkhAonA zIromaNIono paNa agresara aMkurane ja khAI jAya che ema samajavuM. (arthAt jemakeImANasa ugatA aMkurane khAI jAya te pachI te aMkurane nAza thavAthI temAMthI sAruM vRkSa paNa thAya nahIM ane te vRkSanAM phaLano paNa svAda maLe nahI. tema manuSyanI bhava pAmIne dharmasaMbaMdhI kriyAo kare nahiM tethI teno manuSyajanmarUpI aMkura ke jeNe karIne mekSarUpI phaLa meLavavAnuM che te nAza pAme che ane dharma vagara manuSya janmapaNa vyartha game eTale mokSarUpI phaLanI te AzAja kyAMthI ? mATe A janmamAM jeNe dharma saMpAdana na karyo teNe manuSyajanma gumA samajavuM.) 98. mAnuSye hArite zrAddhA na punarlabhyate sukham / / tIrAnmadhyagato janturna zIghraM tIrago bhavet / / 79 // ' he zrAvaka! jeNe manuSyane bhava vyartha gumAvyo tene pharI sukha maLatuM nathI kAraNa ke, je manuSya tIre ( kAMThe ) AvIne pAcho vacamAM game te jaladI kI AvI zakatuM nathI. 79. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Paradhak Trust
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ rita ] mohanacaritra sarga terame. ( 21 ) devatvamapi nindanti maanvtvaadvivekinH| nirvANe bahiraGgA yatrayo mAnavamantarA // 80 // jJAnI manuSyo te manuSyanA bhavaAgaLa devapaNAne paNa niMde che. kAraNa ke, manuSya vagaranA traNa bhavo nirvANamAM (mokSamAM) nirupayogI che. 80. zrutvA zrutavido vAkyaM shriimohnmuniishitH| pAnAcandrasutA buddhA mnnirmnnismaashyaa||.81 // zAstrane jANanArA munirAja zrImohanalAlajI mahArAjanAM vAkya sAMbhaLIne maNInA sarakhA nirmaLa aMtakaraNavALI pAnAcaMda zeThanI putrI maNIne baMdha tha.81. lalau dIkSAM mahotsAhapUrvakaM karmadAriNIm / " mAthA para va dUT e vimuhyata / 8ra || teNe karmane nAza karanArI dIkSA ghaNA utsAhathI lIdhI. ( kavi kahe che ke,) abalAnuM paNa AvuM bala joIne kone viramaya na thAya ? arthAt sarvane viramaya thAya ja. 82. .. mahattarAyAH sUrazrInAmnyA hastAdrabhUvaha / dIkSeyaM ca vineyAbhUjayAyA nijbhaavtH|| 83 // - A dIkSA atyaMta moTAM sAdhvIjI zrIsarazrInA hAthathI ApavAmAM AvI . ane te maNIbAI pitAnA bhAvathI jayazrInI ziSyA (celI)thaI. 83. : svAnte phakIracandrasya hemcndraanggjnmnH| upadezo munerAsI-cchuktau svAtIghano yathA / / 84 // svAtine megha jema chIMpamAM praveza kare che tema zramehanalAlajI mahArAjanA upadeze hemacaMdanA putra phakIracaMdanA aMtaHkaraNamAM praveza karyo. tAtparya e ke svAti nakSatramAM varaseluM jaLa to ghaNuM ja hoya che paraMtu je jaLa chIMparUpI pAtranI mAMhi Ave che teja motirUpa thAya che; tema mahArAjazrIno upadeza to svAtinA jaLanI peThe sarvane uddezIne hatuM, paraMtu A phakIracaMda pAtra hevAthI enA aMtaHkaraNamAM Tharyo. 84. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 320 ) mohanacarite trayodazaH srgH| uttara ayaM lakSapati/ro lakSaM kakSamivAtyajat / agRhNAdbhAvato dIkSAM mohnaahvmhaamuneH|| 85 // gaMbhIra svabhAvavALA A phakIracaMda lakSAdhipati hato paraMtu teNe te lAkhane tRNanI peThe tyajI daI zrImehanalAlajI mahArAjanI pAse bhAvathI dIkSA sIdhI. 85. dInadAnamahotsAhavaraghoTakapUrvakam / rasabANAGkabhUmAne vatsare phAlgune site // 86 / / paJcamyAM sadhe lage zubhavAre yathAvidhi / dIkSeyamuttamA saMgha-samakSaM prababhUvaha // 87 // A uttama dIkSA vikrama saMvata (1956) ogaNIse chappananA phAgaNa sudI pAMcame sArA rahevALA lagna vArathI yukta divase saMghanI samakSa vidhipramANe apAI. te vakhate dIna lokone dAna ApavAmAM AvyAM tathA ghaNA utsAhathI varadhoDe kADhavAmAM AvyuM. 86-87. asmindIkSotsave yAdRk saMghenotsAha AhitaH / tAdRg nAnyatra yadA zrI-matAM dIkSA viziSyate / / 88 // A dIkSA ApavAmAM AvI tenA utsavamAM saMghe je utsAha batAvyA hatA tevo bIje kaI ThekANe dIThe nathI. athavA zrImaMtonI dIkSA bIjAonA karatAM vadhe che, eTale bIjAonA karatAM vadhAre ThAThavALI hoya che. 88. jalamadhyasthitaM cApi jalainoM lipyate yathA / padmaM tathA phakIro'pi na lipto vnitaadibhiH|| 89 // sAdRzyahetukaM nAma dhRtaM padmamamuSya c| ......munizabdAnvitaM vishvairmunemunibhiruttmaiH|| 9 // - kamaLa jaLamAM rahe che te paNa tene jaLane sparza thato nathI. tevI rIte phakIracaMdane strI vigerenI ( strI tathA ghana vigere vaibhavanA padArthonI ) sAthe rahevA chatAM temane saMga (eTale temanAmAM bhAva) the nahiM. (arthAta temanI sA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ rata.] mohanacaritra sarga terame. ( 22? ) rahevA chatAM vairAgya upaje mATe hetuvALuM, munizabdanI sAthe joDAyeluM padma eTale patra munijI nAma, uttama muni zrIhanalAlajI mahArAje pADayuM.89-90. zrImohanamunIndrANA ziSyeSu tapasA nyaiH| agrimasya muniharSamuneH ziSyo'sakAvabhUt // 91 // e padma munijI muniyAmAM IMdranI peThe prakAzI rahelA zrI mohanalAlajI mahArAjanA ziSyamAM tapa ane nItIthI agresara zrIharSamunIjInA ziSya thayA. 91. zrImohanamunistasmAd vihartuM yAvadehata / tAvatsaMghaH samAgamya vininAya mahAgrahAt // 92 / / tyAra pachI zrI mohanalAlajI mahArAje tyAMthI vihAra karavA javAnI jayAre IcchA karI ke teTalAkamAM saMdha AvIne ghaNA AgrahathI prArthanA karavA lAgyo ( vinavavA lAge. ) 82. munirAjo'pi saMghasya dRSTvA bhAvaM sahetukam / kSetrasya vistRtiM caiva tatrAsthAddhadharmatattvavid // 93 // dharmanA tattvane jANanAra munirAja zrImehanalAlajI mahArAje paNa saMghane sakAraNa ( kAraNavALA ) bhAva joIne tathA kSetrane (sthAnane) viratAra joIne tyane tyAMja nivAsa karyo. 93. atha harSamunirdhImAnpapraccha mohanaM gurum / jJA dvantamicchAma tIrthATana te guro 14 . che te samaye buddhimAna zrIharSamunijI potAnA gurujI zrI mohanalAlajIne pUchavA lAgyA ke, "he gura! je ApanI AjJA hoya to huM tIrthayAtrA karavAne javAnI IcchA rAkhuM chuM." 94. sukhaM vraja vatinvatsa kRtvA zrIdevadarzanam / punaratra tvamAgacchermohanarSiravak vidam // 95 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ karA ( rUra2) nivanti trayA saH | ja temane, "he vratina! (he paMcamahAvratavALa!) he vatsa (he ziSya) sukhethI jA, ane devanAM darzana karIne pAcho ahiMyAM Avaje." ema zrImahinalAlajI mahArAje kahyuM. 95. harSarUpo munirharSaH prApyAjJA mohnprbhoH| vijahAra tato yadvA munayo vihRtipriyaaH|| 96 // harSa ( AnaMda ) nA ja svarUparUpa zrIharSamunijIe mahAprabhunI AjJA meLavIne tyAMthI vihAra karyo. athavA ( kavi kahe che ke,) munine vihAra priya hoya che. 96. kramayogena harSo'gAbhRgukacchAkhyapattanam / tatratyaiH zrAvakaiH sarvaiH satkRto bhumaantH|| 97 // te harSamunIjI krame krame bharuca bandara gayA ane tyAMnA badhA zrAvakoe temane ghaNA mAnathI satkAra karyo. 97. tato vihRtya kramato'gAtkhambAtapuraM prati / tatrApi zrAvakaiH sabhyargRhIto mAnapUrvakam // 98 // krame krame tyAMthI vihAra karI khaMbhAta bandara gayA. tyAM paNa sArA sArA sabhya zrAvake ghaNA sanmAnathI AvIne zrIharSamunIjIne maLyA. 98. tato vihRtya munirAda prApa rAjapuraM puram / tatrasthAH zrAvakA ibhyA imaM samyagapUjayan // 99 // tyAMthI vihAra karIne munirAja zrIharSamunijI rAjanagara ( amadAvAda ) AvyA ane tyAMnA gRharatha zrAvake emano sArI rIte satkAra karI lAgyA. 99. tato vihRtya kramataH prApa paTTaNapattanam / saharSa zrAvakAstatra cakrurAgamanotsavam / / 100 / / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ vArita.] mehanacaritra sarga tera. . ( rU22 ) . tyAMthI vihAra karIne kame keme pATaNa padhAryA. te vakhate tyAMnA zrAvakoe, harSathI temanA sAmaiyAne utsava karyo. 100. evaMvidhAnvahUnyAmanvihatya munipunggvH| zanaiH zanaiH samAyAtaH zrIpAlanapuraM puram // 101 // munimAM zreSTha zrIharSamunijI evAM evAM ghaNAM gAmamAM vihAra karatA karatA dhIre dhIre pAlaNapura padhAryA. 101. tatra harSamunirbhattayA tatrasthaM shriiyshomunim| / jyeSThaM nanAma papraccha sAtAdi rItipUrvakam // 102 // zrIharSamunijIe tyAM rahelA ane pitAnAthI jeSa (moTA) zrI zemunijI (zrI jasamunijI)ne namarakAra karIne (vAMdhIne) rItI pramANe zAtA vigere pUchayuM. 102. . . tatra tatsaGgamAttasthau sukhaM ditrAMzca vAsarAn / avAcyasukhado loke dharmasneho'pi ko'pyaho // 103 // tyAM te yamunijInA samAgamavaDe karIne zrIharSamunijI be traNa divasa sukhe karIne rahyA. kAraNa ke, dharmaneha (eka dharmavALA hevAthI parasparamAM upajele sneha) kaMI apUrvaja hoya che, ane kahI paNa na zakAya tevA sukhane Ape che. 103. tatastadAjJayA harSaH saharSoM vijahAra h| pAvayanbhAvanAbhiH svamAjagAmArbudAcalam // 104 // bAda tyAMthI (pAlaNapurathI) temanI (jasamunIjInI) AjJA laI zrIharSanIjIe harSathI vihAra karyo, ane bhAvanAothI pitAne pAvana karatA karatA arbana dAcaLa (AbujI) padhAryA. 104. tatra tIrthakRtAM bimbaM dRSTvA saMsmAra tadguNAn / bhAvitAtmadhiyA dhImAJcakAra zuddhamAntaram // 105 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU24 ) , mohenate gayA tA . tyAM tIrthakaronI pratimAonA darzana karIne tIrthakaronA guNane pote saMbhAkaravA lAgyA. ane te guNonI bhAvanA pitAnI buddhimAM karavAthI buddhimAna haka munIjIe potAnA manane pAvana karyuM. 105. tato vihRtya zrIharSamuniH zIrohipattanam / - gAma vatra zraddhAnAM nRpazcAtI guma 206 .. tyAMthI vihAra karI zrIharSamunija zirehI (e nAmanuM gAma) padhAryA, ke jyAM sArA zrAvakanAM Asare pAMcase ghara che. 106. __tadvAsizrAvakaiH zrImAnsatkRtastAndideza ha / yathAzakti yathAkAlaM dharme rucikaraH kRtI // 107 // dharmamAM rucivALA ane kRtArtha thayelA te harSamunIjIne tyAMnA zrAvakae satkAra karyo. ane pote te zrAvakone "samayane anusarIne pitAnI zaktipramANe je dharmamAM ruci rAkhe che teja DAhyA che" evI dezanA karI. 107. tato bamanavADaM drAg jagAma munipunggvH| zrImAnharSamuniharSAtti dUraM harSazAlinAm // 108 // tyArapachI muniyAmAM zreSTha zrImA harSamunIjI tyAMthI harSavaDe karIne jaladI bamana vADe AvyA. kAraNa ke, harSavALAone zuM dUra che? arthAta jenuM mana AnaMdathI vyApta thayuM tene dUra hoya to paNa te dUra jaNAtuM nathI. 108. atraiva zrImahAvIraM dadaMza sarpapuGgavaH / karNe ca kIlakaM tasya dattaM kenacidIryate // 109 // Aja sthAnamAM zrImahAvIrasvAmIne sarpa daMza karyo hato tathA temanI kAMnamAM keIe khIlA ThekyA hatAM ema kahevAya che. 109. tatratyaiH zrAvakaiH sAIM harSo yAtrAM yathAvidhi / vAra tvarita tamADhanAra mahAmanAH || 120 || P.P.AC. Gunratnasuri M.S. . Jun Gun Aaradhak Trust
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati ] mehanacaritra sarga terame. ( 325 ) . tyAMnA rahevAsI zrAvakonI sAthe zrIharSamunIjIe vidhi pramANe yAtrA karI ane moTA manavALA zrIharSamunIjIe pachI tyAMthI vihAra karyo te nAMdIyA gayA. 110. nAMdiyAvAsino harSaH pupAva nijadarzanAt / AtmAnaM ca nijaM zrImAna jinabimbapradarzanAt // 111 // zrIharSamunijIe nAdIyAnA rahevAsI zrAvakane pitAnAM darzana ApIne pavitra karyA, ane janabiMbanAM darzanathI pitAnA AtmAne pAvana karyo. 111. tato vihRtya loTANA-mAjagAma dadarza ca / jinAMstato vihatyAsau dIyANAM prApa darzanAt / / 112 // tyAMthI vihAra karI loTANe (e nAmanuM gAma) gayA ane jInabhagavAnanI pratimAonAM darzana karyA. tyAMthI vihAra karI darzana karavA sArUM dIyANe AvyA.112. evaMvidheSu bahuSu sthaleSu darzanapriyaH / darzanaM bhaktitaH kRtvA zirohI punarAgamat // 113 // darzana karavAmAM prItIvALA zrIharSamunijI evAM evAM ghaNe ThekANe bhakitathI darzana karI pharIthI pAchA sIrahI AvyA. 113. tato vihRtya sukhataH zrIpAlanapuraM puram / tato vihRtya zrIvizanagaraM nagarottamam // 114 // sukhapUrvaka tyAMthI vihAra karI zrIpAlaNapura (e nAmanA puramAM) AvyA. ane tyAMthI vihAra karI nagaromAM uttama visanagara (e nAmanuM zahera ) AvyA. 114. tato vihatya zrIharSaH zrImadrAjapuraM gtH| tatratyAH zrAvakA bhavyAH sotsAhaM taM nyavIvizan // 115 // tyAMthI vihAra karI zrIharSamunijI rAjanagara (amadAvAda) gayA, ane tyAMnA bhavya zrAvakoe zrIharSamunIjIne utsAhathI nagaramAM praveza karAvyuM. 115. . P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 326 ) mohanacarite trayodazaH srgH| [uttara zrImohanamuneraaziSyaH shriimdyshomuniH| zrIpAlanapurAdatra smaagcchnmhaamnaaH|| 116 // udAra manavALA ane zrI mehanalAlajInA prathama ziSya, zrIyazomunIjI paNa pAsapurathI mahimA ( mahAvA ) mAvyA. 116. yazodhavalitAzeSadizaH zrImadyazomuniH / dayAvimalapanyAsasavidhaM prApya sundaram // 117 // zrImadbhagavatIsUtra-yogaM sarvaM vyadhAdrutam / prApta svavasare naiva pramAdyanti subuddhayaH // 118 // * pitAnA yazathI (kIrtithI) tamAma dizAone sapheta karI mukanAra yazemunijIe (jasamunijIe) panyAsa dayAvimalajInA suMdara samIpamAM AvIne tvarAthI bhagavatIsUtrano joga saMpUrNa rIte karyo. kAraNa ke, sAre samaya maLatAM pitAnuM kAma sAdhavAmAM koI buddhimAna puruSa pramAda karato nathI. 17-18. suragacchagato bhedo vimalo nAma yaH shrutH| dayAvimalapanyAsaH pAramparye tadIyake // 119 // A panyAsa dayAvimalajI, suragacchamAM AvelA vimaLa nAmanA bhedanI (pATa) paraMparAnA che e pramANe emanI prasiddhi hatI. 119. * samApte yogajAte zrI-dayAvimalajI sudhiiH| gaNipanyAsAspadAbhyAM yazasaM samabhUSayat // 120 // .. jayAre joga saMpUrNa thayo tyAre te ja samunIjIne rUDI buddhivALA zrIdayAvimala jIe gaNa padavI tathA panyAsa padavI ema banneya padavIothI alaMkRta karyA ( gAyI), arthAt tebhane mAneya 54vAyA sAthI. 120. asminnavasare zreSThimanassukhamukhAstathA / sarvaH saMghazcakArAtimahAntamutsavaM zubham // 121 / / A vakhate zeTha manusukhabhAI tathA sarva saMdhe maLIne ghaNuM sAre mA utsava karyo. 121. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gur' Aaradhak Trust
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ vati | mehanacaritra sarga terame. ( 327) ' marubhUminivAsI zrIsaMgho'tyutsAhapUrvakam / samAyAtastathA cAnye gaurjarAH pATTaNA janAH // 122 // (te samaye) mAravADane saMghapaNa ghaNA utsAhathI tyAM Ave, tathA keTalAka gujarAtanA vAsI zrAvako tathA keTalAka pATaNanA paNa tyAM AvyA. 122 atIva zobhanaM cAsIdRzyaM janasamAkulam / sarvairjayadhvanizcakre samuddizya yazomunim / / 123 // ane ghaNA leke bhegA maLyA hatA temane dekhAva ghaNe manahara hato ane zrIjamunIjIne uddezIne badhA jya jya zabdone karI rahyA hatA eTale "zrI jasamunIjI mahArAjakI jaye" ema karI rahyA hatA. 123. zrIyazomunipanyAsaH zrIharSamunisaMyutaH / vijahAra samAptAyAM kriyAyAM vandituM gurum // 124 // kriyAo samApta thayA pachI panyAsa zrIjamunIjIe zrIharSamunIjI sAthe gurujI zrI mohanalAlajI mahArAjane vAMdavAne mATe vihAra karyo. 124. zanaiH zanairvihatyemAvAyAtau sUryapattanam / pRSThalagneva cAyAtA caturmAsI tapaHpriyA // 125 // A banne munIo dhIre dhIre vihAra karatA karatA surata AvyA ane tapamAM prItIvALuM cAturmAsuM paNa temanI pUThe lAgyuM hoya tema AvyuM. 125. - vanditvA svaguruM zrImanmohanarSimubhau sukham / prApaturgurubhaktirhi bhavabhItivinAzinI / / 126 // pitAnA gurujI zrImehanalAlajIne vAMcIne banneu munio sukhI thayA. kAraNa ke, gurubhakti saMsAranA bhayane maTADI denArI che. 126. athaitasyAM caturmAsyAM tapaAdizubhAH kriyaaH| .. prArabdhAH svasvayogyaM zrI-saMghena sabahUtsavam // 127 // tyAra pachI e cAturmAsamAM tapa vigere pota potAne yogya zubha kriyAo saMghe ghaNA utsAhathI AraMbhI. 127. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) navanti trayoddA sa. [ sAdhubhizcaiva sAdhvIbhiH zrIyazomunitaH kRtaaH| . kriyA nAnAvidhA yadA suyoge kaH pramAdyati // 128 // sAdhuo ane sAdhvIoe judA judA prakAranI kriyAo thAjasamunIjI nI pAse karIe. athavA sAre jaga banI Ave tyAre koNa ALasa kare che? arthAt keI nathI karatA. 128. udAradhIryazorAziratha shriimdyshomuniH| yathAcAraM yathAmnAyamupadhAnAdyakArayat // 129 // bAda udAra buddhivALA ane yazanA samUharUpa zrIjamunIjIe potAnA AcAra ane AsrAya pramANe upadhAna vigere kriyAo tyAM karAvIe. 129. zrImaddharSamuniharSAdyazomunisamAgamAt / . samAptavAnkriyAM sarvAM harSaH sarvatra kAraNam / / 130 // che ane zrIharSamunIjIe yaza munIjI ( jasamunIjI) nA samAgamathI sarva kriyAo harSathI samApta karIe. kAraNa ke, harSaja badhAmAM kAraNa hoya che. eTale koI paNa kAma karavAmAM je ApaNane harSa ( umaMga ) hoya che to ja te kAma thAya che. 130. tapobhizcotsavairdAnaiH sampannA sukhato gatA / catumAsI nahi prAyaH kAlopAdhiH pramAdyati // 131 // tapa, utsava ane dAnathI yukta A cAturmAsuM paNa sukhe karI samApta thayuM. (ahiM kavi kahe che ke, ) ghaNe bhAge kALanI upAdhIrUpa samaya (comAsuM ziyALe unALe vigere ) pramAda karateja nathI, arthAt vagara DhIle te pitAnuM kAma karyuM jAya che, eTale kudaratI kAyadA pramANe vItI jAya che. 131. __ atha pUrNakriyo harSamuni nAspadaiH sudhiiH| . comunyAvAmika saMdheraDhava sarotsi ne ?rUra ll zreSTha buddhivALA zrIharSamunijIne, kriyAo paripUrNa thayA pachI jasamunijI. vigere muniye, tathA saMdhe judI judI padavIo ApIne alaMkRta karyo ane meTe utsava karyo. 132. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mihanacaritra sarga terame. ( 329 ) azvavANanidhikSoNi (1957) mite saMvatsare shubhe| mArgazIrSe kRSNapakSe dvitIyAyAM zubhekSaNe // 133 // zreSThino rAyacandrasya kanyAvidyAlaye tdaa| adAdgaNyAspadaM zrImaddharSAya zrIyazomuniH // 134 // bAda vikrama saMvat (1957) ogaNase sattAvananA mArgazIrSa mAsanA kRSNa pakSanI dvitIyAne (bIjane) divase zubha samayamAM rAyacaMda zeThanI kanyAzALAmAM zrIharSamunIjIne zrIjamunIjIe gaNa ( e nAmanI padavI) pada sApyu. 133--134. asminnavasare saMdhaiH kRtamASTAhikotsavam / udyApanAM tathA zAntisnAnAdi vividhotsavam / / 135 // pazyato jantujAtasya yakasmAddharmakarmaNi / zraddhatte sma mano yadvA'taeva dRzyate zubham // 136 // . A avasaramAM saMdhe aThAIne utsava tathA zAnisanAtra tathA UghApanA ane bIjA paNa vividha prakAranA (bhAta bhAtanA) je utsava karyo, teone jenArA sarve prANIonuM mana akasmAta (ekadama) dharmakAryomAM zraddhAvALuM thayuM. athavA teTalAja sAruM evA prasaMgonuM darzana karavAmAM Ave che. 13-136. zreSThI zrIdharmacandro'dAjIrNoddhArakRte kRtii| paJcaviMzasahasrANi sarvasaMghasamakSataH // 137 // te samaye sarva saMdhanI samakSamAM, nipuNatAvALA zrIdharmacaMdazeThe jIrNoddhArane mATe A pacIsa hajAra ApyA. 137. anyairapi yathAzakti dattaM zrAvakasattamaiH / militvA dravyasaMkhyAbhUtpaJcavedasahasrakam / / 138 // temaja bIjA zrAvakoe paNa potapotAnI zakti pramANe rUpiA ApyA. ane te badhA maLIne ekaMdara pistALIsa hajAra rUpiAnI saMkhyA thaI. 138,. kara P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 330 ) mohanacarite trayodazaH sargaH / [ uttara etadravyAnmUlabhUtAtpativarSa labheta yat / tenaiva jIrNatIrthAnAmuddhAraH saMbhaviSyati // 139 // mUlaM yathA tathA rakSyamiti sarvezca nizcitam / lallubhAIdharmacandrAdayo'bhUvannirIkSakAH // 140 // A dravyane anAmata rAkhI makavuM ane prativarSa tenuM je vyAja Ave temAMthI jIrNoddhAra kare, paraMtu muLadravya (mUDInI rakama) te jema che temaja rAkhI mUkavuM" evo sarvee nizcaya karyo. ane temAM lalubhAI tathA dharmacaMda vigere zahI yAyAne tenI 535 bhoTa tena sTi nibhaae| yI. 138-140. evaMvidhAni karmANi zrImohanamunIzituH / upadezaprabhAveNa babhUvubhUrizo'nvaham // 141 // munIndra (munIonA indra) zrImohanalAlajI mahArAjanA upadezathI evAM evAM ghaNAM zreSTha kAryo dararAja thatAM hatAM. 141. zrImohanamunIndrasya vyAkhyAnazravaNattadA / lamAni dharmakAryeSu manAMsi sarvaprANinAm // 142 // zrI mehanalAlajI mahArAjanuM vyAkhyAna sAMbhaLavAthI sarva prANIonAM mana te vakhate dharmakAryamAM joDAyAM. 142. kaizciniSkiJcanairdharmakarmasambhAvitAtmabhiH / yadA dravyAgamo bhAvI prathama mandirAdiSu / / 143 // kariSyAmo vyayaM tasya samyak zraddhApurassaram / iti saGkalpanAnmanye bahadharmA upaarjitaaH|| 144 // 1 rephakRtasaMyogAdigurutvasyAnityatvAdadoSaH / prazazabde vazabde ca parato'pAdAntasthasyApi la' bahuSu kaviprayogedhUpalambhAt / saMyogamAtre parabhUte tIvraprayatnatayA laghutvamityapi kaizcidabhyupagatatvAt / coktaM sarasvatIkaNThAbharaNe-"yadA tIvaprayatnena saMyogAdeggauravam / na cchandobhaGga ityAhustadA doSAya sUrata atrodAharaNAni pramANAntarAntarANi ca gauravabhiyA na likhitAnIti / / (pagatatvAt / tathA pAya sUrayaH" P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalokoe sapana eja baLavAna e pramANe sarve parata ] mehanacaritra sarga teramo. ( rU3 ) keTalAka dravyarahita paNa dharmakAryomAM lAgelA manavALA puruSoe jyAre dravya maLaze tyAre prathama te dravya maMdIra karAvavA vigere dharmakAryamAM vAparIzuM e pramANe zraddhApUrvaka saMkalpa karIne ghaNA dhama saMpAdana karyA. 143-144. kaizcitkAyairmanobhizca kaizcikaizcica bhaassnnaiH| dharmaH sampAdito vizvaiH zaktireva balIyasI // 145 // keTalAeka zrAvakoe zarIrathI, keTalAkae manathI ane keTalAkae bhASaNathI (vANIthI) e pramANe sarvee dharma saMpAdana karyo. ( kavi kahe che ke) zakita eja baLavAnuM che, mATe jenI jevI zakti hatI te pramANe teNe dharma saMpAdana karyo. 145. karaNaiH kAraNaiH kaizcikaizciJcaivAnumodanaiH / dharmaprasaMgato dharmaH kRtaH zrAvakapuGgavaiH // 146 // keTalAeka zreSTha zrAvakoe pote karIne, keTalAkoe bIjAnI pAse karAvIne ane keTalAkoe te bIjA karatA hoya tene anumodana ApIne (eTale tene utsAha vadhArIne) dharmanA prasaMgathI pote dharma upArjana karyo. 146. zrImohanamunirdharmaM vyAkhyAti sma nirantaram / caDhA sudha naiva pravata yA vA che ?47 . . zrI mehanalAlajI mahArAja paNa niraMtara dharmopadezanuM vyAkhyAna karavA lAgyA. (kavi kahe che ke, ) athavA caMdra koi paNa divasa mRtane varasAvyA vagara rahe che ke zuM ? nathI rahetuM. arthAt candra dararoja amRta varasAve che te pramANe mohanalAlajI mahArAja paNa dararoja vyAkhyAna ApavA lAgyA. 147. athAgatAnmuniH zrAddhAnuvAca sakalAnprati / zrAddhA dharme ruciH kAryA saiva kalpadruvallarI / / 148 // bAda AvelA sarva zrAvakonA pratye mohanalAlajI mahArAja kahevA lAgyA ke zrAvaka ! gharmaupara prIti karavI. kAraNa ke, eja (eTale dharmauparanI prItija ), ki9pavRkSanI vela che. (eTale jema kalpavRkSanI velamAMthI Icchita phaLa maLe che tevI rIte dharma uparanI prItimAMthI mokSarUpI phala maLe che 148. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 322 ) majedanapattei yajJa: : ! [.uttararuciH pravartikA dharme dharmaH sarvasya kAraNam / icchaiva hi pravRttInAM heturnAtra vicAraNA // 149 // ane ruci eTale IcchA eja dharmamAM pravRtti karAve che, dharma e sarva sukhanuM kAraNa che; kAraNa ke, IchA eja badhI pravRttIonuM mULa kAraNa che, A bAbatamAM kaI vicAra karavAnI jarUra nathI. arthAt kaI paNa kArya karavAmAM e niyama che ke prathama te vastune jANe che, pachI tenI IcchA kare che. bAda te meLavavA yatna kare che. jema ke amuka rIte karavAthI mArUM amuka kArya thaze e pramANe tene ISTasAdhanA jJAna thAya che, dAkhalA tarIke-kvinAIna leIza to mAro tAva jaze e pramANe jJAna thayA pachI tene vinAIna levAnI IcchA thAya che te thayA pachI kivanAIna meLavavA mATe prayAsa kare che. tethI e siddha thayuM ke koI paNa bAbatanI pravRttimAM IcchA eja mULa kAraNa che, te IcchA vagara koI kAryamAM pravRtti thaI zakatI nathI arthAt IcchA thaI ke pravRtti thayA vagara rahetI ja nathI. 149 ya icchati sa yatate vyatireko na dRzyate / ruciricchaiva nAnyeti bhratitavyaM kadAcana / / 150 // ane je IcchA kare che te yatna paNa kare che emAM kaMI pheraphAra jaNAto nathI. ane rucI che teja IcchA che. IcchA ane sacI judAM judAM che evI bhrAMtimAM kyAreya paNa paDavuM nahI. 150. rucI rAgAtmikA naiva zreyasI kSaNikA ytH| abhyAsAtphalavizvAsAjAyate sA garIyasI // 151 // paraMtu te rucI rAgane lIdhe utpanna thayelI hoya to te kSaNika hovAne lIdhe zreyaskara gaNAtI nathI. paraMtu ghaNA divasanA abhyAsathI ane phaLanA vizvAsathI thayelI zreSTha che. 151. abhyAsa eva kalpadrurbIjarUpo'khilasya tu / satkAryasyati tatraiva kAlakSepo vidhIyatAm // 152 // miti jAte 1"jAnAti, icchati, yatate" ityasya niyamasya sArvatrikatvAt / yathA dharmo madiSTasAdhanAmAta bhavati khalu dharme ruciricchaaprpryaayaa| jAtAyAM hi tasyAM tatrAvazyaMbhAvinI pravRttiH / pravRttaricchAja sya niyatatvAditi vivekH| P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] mohanacaritra sarga tera. abhyAsa eja samagra satkAryonuM mULa che. arthAt tamAma satkAryo abhyAsathIja banI zake che. ane te abhyAsa kalpavRkSa je che. mATe temAM ja eTale abhyAsamAMja samaya vItAo. 15ra. AtmAvirbhAvane sarvakAraNAtprathamo'yakam / zanaiH zanaiH sa karttavyaH sAhasotsAhapUrvakam // 153 // AtmAne prakaTa karavAmAM eTale AtmAnuM kharuM svarUpa samajavAmAM A abhyAsaja prathama kAraNa che, mATe te abhyAsa sAhasa ane utsAhathI dhIre dhIre kare. 153. zanaiH zanaiH pravRddhasya sthAyitvaM bhavati dhruvam / eraNDo varddhate zIghraM kSIyate caalpkaaltH|| 154 // ane je abhyAsa dhIre dhIre vadhAre hoya che te jarUra thAyI ( TakI zake te) thAye che, (paraMtu utAvaLathI karele TakI zakatuM nathI. tyAM dRSTAMta Ape che ke,) eraMDAnuM jhADa jaladI vadhe che ane te sukAI paNa thoDA ja samayamAM jAya che, tema jaladI jaladI karele abhyAsa paNa nAza pAme che. 154. kecidAdau prakurvanti santi kAryANi bhuurishH| ante tebhyo virajyante mohopahatacetanAH / / 155 // keTalAka mANase keTalAka sArA kAryone pahelAM AraMbhe che ane pachI mehane lIdhe haNAyelA manavALA teo chevaTa te kAryone choDI de che. 155. kecitpravRttikAle tu pravarttante zanaiH zanaiH / kramazo varddhamAnAste sAdhayanti sunizcitam // 156 // tathA keTalAka to zarUAtamAM dhIme dhIme kArya kare che, ane krame krame vRddhi pAmanArA teo jarUra potAnuM kAma sAdhI zake che. 156. tasmAcchaktyanusAreNa pravRttI rucipUrvikA / karttavyA kAmadhenuH sA phalaM datte samIhitam // 157 // mATe potAnI zaktine anusAra cipUrvaka pravRttI karavI ane te pravRttI kAmadhenunI peThe icchita phaLa Ape che. 157. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 324 ) mohanacarite trayodazaH srgH| [3ttaraanuddishy phalaM yaddhi kriyate tattvadarzibhiH / tasyAdhikAriNaH prAyo jJAtatattvA bhavanti hi // 158 // koI prakAranA phaLanI IcchA rAkhyA vagara tattvajJAnIo je kriyAo kare che teonA AdhakArI te ghaNe bhAge tattvajJAnI ja thAya che. 158. ityAdi bahudhopAyaiH shaastriiyairbuddhisNskRtaiH| zrImohanamuniH zrAddhAnprabuddhAniva nirmame // 159 // e pramANe zAstrokata tathA pitAnI buddhithI zodhI kADhelA upAyathI zrImehanalAlajI mahArAje zrAvakane bodha pAmelA hoya tevA karyA. 159. satsamAjamunirAjavandita-pAdapadmayugalaH sa mohanaH / zrAddhasaddhRdayazuktikaM vyadhAcchAradAdaiva bodharaninam 160 rUti zaramanarite trayoza sa ? rU . satpaSane samadAya (saMdha)ane munirAjoe vaMdana karelA banne caraNa kamala vALA zrImehanalAlajI mahArAje zarada gaDatunA meghanI peThe zrAvakanAM hRdayarUpI chIpane bodharUpI ratnavALI banAvI arthAt zat tune megha jema chIpane ratnavALI banAve che tema zrAvakanAM hRdayarUpI chIpane te mahArAjazrIe jJAnarUpI ratnavALI banAvI. 1600 ( teramA sargane bAlAvabodha samApta.) 1 " rathoddhatA' vRttam aa rukSa tu gAmati mevA Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita5. 1 (reraka). maihanacaritra sarga cAda. vatha caturdazaH sadA vAcaspatyAdayo devAH svsmiihitsiddhye| . yAM namanti sadA bhaktyA tAM vande haMsavAhinIm / / 1 / / sarga caudamo. bRhaspati vigere devatAo potAnA Ipsita kAryanI siddhine mATe bhaktithI * nirantara jene name che te haMsavAhinI (sarasvatI ) nuM huM vaMdana karuM chuM 1. anAtmanyAtmadhIryasya naivAsti tttvdrshinH|| abhyAsazAlinastasya kriyAH sarvA vimuktaye / / 2. // - je tattvavettAne (tattvajJAnIne) anAtma (eTale AtmAthI bhinna dehAdi) padArthone viSe Atmabuddhi (eTale dehAdika padArthoja AtmA che evI buddhi) nathI hotI te abhyAsazAlI (eTale niraMtara evo abhyAsa karanAra ) nI sarva kriyAo mokSane mATe gaNAya che (thAya che.) arthAt evI rIte kriyA karanArane mokSa thAya che. 2. atha zrImanmahAmohamohano mohano muniH| vijahAra samaM ziSyaiH zrIsUryapurapattanAt / / 3 / / - tadanantara che tyAra bAda) moTA mehane paNa moha pamADanAra zrImehanalAlajI mahArAje suratathI ziSyoe sahita vihAra karyo 3. zrIsUryapuravAstavyAH zrAvakA vihRtau muneH| vilInamaNayo nAgA ivAbhUvanhataprabhAH // 4 // mahArAjazrIe jyAre suratathI vihAra karyo te samaye surata zaheranA rahIza zrAvako maNIthI rahita thayelA nAgonI (sarponI ) peThe nisteja thaI gayA. arthAt mahArAjazrInA viyeganA duHkhane lIdhe teonI kAMti jhAMkhI thaI gaI. 4. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 336 ) * mohanacarite caturdazaH srgH| [ uttarasarvairekamukhaiH proce shriimohnmuniishvrH| vRddhasya zrImato'bhyarcA kartumAhAmahe vayam // 5 // che ane sarve eka avAje zrImehanalAlajI mahArAjane kahevA lAgyA ke "Apa vRddhanI sevA karavAne ame Icchiye chIe. arthAta Apa amArI sevAne svIkAra karI vihAra na karatAM atre rahe. 5. uvAca mohnrssistaanshraavkaankhincetsH| zrAddhAH sanAtanaH panthA munInAmeSa dhArmikaH // 6 // te udAsa manavALA zrAvakane mohanalAlajI mahArAja kahevA lAgyA ke, " shraav| ! (vihAra 323 / ) bhunI mAno dharmavANa sanAtana bhArga cha. 6. itazca zrAvakairdevakarNAdyaiH zuzruve tadA / mumbaIvAsibhistAro vihAro mohanaprabhoH // 7 // (suratamAM jyAre A pramANe vRttAMta baneluM che tyAre A bAjuthI muMbaInA vAsI devakaraNajI vigere zrAvakoe sAMbhaLyuM ke, mohanalAlajI mahArAje suratathI vihAra yA cha. 7. dhAvanti smAtha te zrAddhA nikaSA munimohanam / yadAsya munirAjasya rAgiNo vizvajaininaH // 8 // ema sAMbhaLIne te zrAvake zrImohanalAlajI mahArAjanI pAse doDatA gayA athavA sarve jaino emanA upara nehavALA hatA. (eTale doDatA jAyaja.) 8. etya te vinayaM cakrurgantuM mohamayIM purIm / munirAjo'pi tattvajJo manasyevamacintayat // 9 // prAyaH kSetreSu sarveSu pracAro dRzyate bahuH / saMveginAM na kasyApi mohamayyAM puri pradhIH // 10 // 1 jinaprokto dharmo jainaH sa vidyate eSu iti jaininaH / vizve ca te jaininazca vizvajainimaH zata karmadhAraye kRte sarve jainA iti nirglito'rthH| P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ ti.] mohanacaritra sarga zaido. ( rUrU7 ) teo AvIne muMbaI javAne mATe (eTale mahArAjazrIne sAthe laIne muMbaI javA sArU ) vinavavA lAgyA. tattvajJa arthata tattvane jANanAra ane uttama dhyAnavALA munirAjazrI paNa manamAM ema vicAra karavA lAgyA ke -"ghaNuM karIne sarva kSetromAM saMvegI sAdhuone pracAra (vicaravuM) javAmAM Ave che, paraMtu muMbaImAM koInuM vicaravuM thatuM nathI. 8-10. samudre zrUyate prAyo meghAnAmapi vrssnnm| marusthalyAM nahi prAyo rUDhiH sarvatra vidyate // 11 // megho paNa ghaNe bhAge samudramAM vRSTi kare che paNa mAravADamAM varSanA nathI ema kahevAya che. (arthAt megha paNa jayAM jarUra nathI tyAM samudramAM nakAmA varSe che, ane mAravADa ke jayAM varasAdanI jarUra che tyAM nathI varSatA; tema munIo paNa muMbaI jevuM kSetra che, jayAM lekIne bodha ApavA mATe vicaravAnI jarUra che tyAM nathI vicaratA, ane anya kSetromAM vicare che.) evI rahI ghaNe bhAge sarvatra jovAmAM Ave che. arthAt na javAmAM bIju kaMIja kAraNa nahI paNa tevI rUThI ja paDelI che. 11. zrAvakAstatra bhUyAMso mandirANi bahUni ca / * santa rabdha tathA kSetre truTi sevA hu // ?2 te muMbaI nagarImAM ghaNuM zrAvako che, tathA maMdira (derAsara) paNa tyAM ghaNAM che ane te kSetra paNa ghaNuM ramya che paraMtu eka saMvegI sAdhuonI khAmI che. 12. gate'pi mayi naivAbhUtpracAro'taH punarmayA / gantavyA sA purI yena gaccheyuzcAnyasAdhavaH // 13 // huM tyAM gayo hato to paNa tyAM saMvegI sAdhuone javA AvAne pracAra thaye nathI, mATe mahAre pharIthI paNa javuM joIe. kAraNa ke, mhArA javAthI bIjA sAdhuo paNa jaze. 13, saMveginAM viharatAM karttavyA zAsanonnatiH / sA tatra bhAvinI rUDhebhaGgazvApi bhavedruvam // 14 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 228) nivanti vaturdazaH sa . tvaravihAra karanArA saMvegI sAdhuoe zAsananI unnatI karavI joIe te tyAM thaze, ane cAlatI AvelI rUDhI ke, sAdhuo tyAM jatA nathI te rUDhIne nAza paNa jarUra thaze." 14. ityAdi cintayitvAtha zrImohanamunIzitA / vijahAra samuddizya zrImatI mumbaIpurIm // 15 // zrImehanalAlajI mahArAje ItyAdika (evI evI) vAtone vicAra karI zrImuMbaI nagarI pratye javAne uddeza pitAnA manamAM rAkhI vihAra karyo. 15. navasArIbillimorAdiSu tiSThanyathAkramam / sAdhubhiH zrAvakaiH sArddha prApto mohamayIM purIm // 16 // jatAM jatAM navasArI ane bIlImerA vigere sthaLoe krama pramANe mukAma karatAM karatAM zrI mohanalAlajI mahArAja sAdhuo ane zrAvAo sahita muMbaI nagarImAM padhAryA. 16. paJcadazyAM tithau pauSazuklAyAM mohanarSayaH / vivizuH zrImahAtmAnaH purI mohamayIM zubhAm // 17 // mahAtmA zrI mohanalAlajI mahArAje vikrama saMvata 18pa7 nA piSamAsanA zukla pakSanI pUrNimAne divase zubha mohamayI (muMbaI) nagarImAM praveza karyo. 17. tadAnIM mumbaIvAsibhiH pravezotsavaH kRtH| .. yadarddhavarNanAnmanye zreyo'haM tadavarNanam // 18 // te vakhate muMbaInA nivAsI zrAvakoe pravezotsava (sAmaiyAne uche. karyo. paraMtu (kavi kahe che ke,) tenuM pUre puruM varNana thaI zake tema na hovAthI apavuM varNana karavuM tenA karatAM vaNana na karavuM eja huM sAruM dhAruM chuM. 18. ekenAgresareNa zrIdevakarNena dhiimtaa| bhaktyutsAhavatA mArgaprabhAvanotsavAdiSu / / 19 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ " kartha Apa rUpaiA (mArgamAM kacai vAta. 3 mihanacaritra sarga cadama. ( 332 ) dhanAni vyayitAnyeva tasminnavasare zubhe / dharmadi tatyasaMrakathA dvisa sUtazatama | 20 | buddhivALA, bhaktivALA ane agresara zrIdevakarNa zeTha ekalAeja mArgamAM prabhAvanA ane utsava vigerenA kharcamAM covIsaso rUauA (eTale be hajAra ane cAraso) te zubha avasaramAM dhamartha ApyA. 19-20 anyaizca zrAvakaistasmindine dravyANi bhuurishH|| thatAnItyanenaiva kaverA toDanumIyatA | 22 bIjA zrAvakoe paNa te divase ghaNA rUpa ApyA. te uparathI ja anumAna kare ke sAmaiyAne utsava ke thaye haze. 21. atha sarvasya saMghasya devakarNasya cAgrahAt / munirAjairmahAbhAgairlAlabAgamalaMkRtam // 22 // tyAra pachI tamAma saMghanA tathA devakarNa zeThanA Agrahane lIdhe munI mahArAja zrI mehanalAlajIe lAlabAgane zebhAge arthAt pite lAlabAgamAM padhAryA. 22. AgatirmunirAjasya mohnrmniissinnH| mohamayyAM hi saMghasya saMjAtA kalpavallarI // 23 // buddhimAnuM zrImahinalAlajI mahArAjanuM A muMbai zaheramAM Agamana muMbaInA saMghane mATe kalpavRkSanI latAnA sarakhuM thayuM. 23. devakarNa vizeSeNa zrIsaMghaH prazazaMsa ha / yadizeSAgrahAdevAyayo mohamayIM muniH||24|| sarva zrIsaMgha zrIdevakaraNa zeThanAM vizeSa vakhANa karavA lAgyuM. kAraNa ke, mehanalAlajI mahArAja, emanA vizeSa AgrahathIja muMbaI padhAryA hatA. 24. mukticandrAtmajaM kSemacandraM cAbhinananda sH| yaha munirAjo'sau muktikSetramivAkarot // 25 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU40), mohanacarite caturdazaH srgH| [uttarameticaMdanA putra khemacaMdane paNa badhe saMdha abhinaMdana (dhanyavAda) ApavA lAgyo. kAraNa ke, A munIrAje potAnA nivAsathI emanA gharane mokSanuM kSetra hoya tevuM (pavitra) banAvyuM hatuM 25. munirAjo'pi srvaaNstaanyshraavkaanbhktishaalinH| jJAnAGkurAzrayAMzcakre dezanAjalavarSaNaiH // 26 // mehanalAlajI mahArAje paNa dezanArUpI jaLa varSavIne bhakitavALA te sarva zrAvakone jJAnanA aMkuranA AzrayavALA karyA. (arthAt mahArAjazrInA upadezathI teonA hRdayamAM jJAnanA aMkura phuTayA hatA. 26. etasminnantare pUrNacandrasya tanayaH paTuH / pannAlAlo'rthayAJcake gantuM taM vAlukezvaram // 27 // te arasAmAM pUraNacaMdanA buddhimAna putra, pannAlAle mahArAjazrIne vAlakezvara teDI javAne mATe prArthanA karI. 27. navabhiH sAdhubhiH sArddha mohanarSivizuddhadhIH / sTAra moTuM pIThastha vATiza // 29 I mehane nAza karanAra ane nirmaLa buddhivALA mohanalAlajI mahArAje (tenI prArthanA svIkAra karI) nava sAdhuo sAthe jaIne pannAlAlanI vADIna zaNagArI. ata pote tyAM gayA. 28. vyAkhyAti sma tathA dharma yathA buddhA tadaiva hi / mahAmanAH zrIkamalo lalau dIkSAM subhAvataH // 29 // tyAM mehanalAlajI mahArAja evI rIte vyAkhyAna ApatA hatA ke te sAMbhaLI bodha pAmIne te ja vakhate zrIkamaLamunijIe bhAvathI dIkSA lIdhI. 29 dIkSAM datvA mahArAja uktavAnbho mune zRNu / saMsAre salilAkAre nirlepaH padmavadbhava // 30 // P.P.AG Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanayaritra sarga yAhI.. (341 . temane dIkSA ApIne mahArAja zrIhanalAlajI mahArAje kahyuM ke - he muni ! tuM sAMbhaLa ke jaLa sarakhA saMsAramAM kamaLanI peThe nirlepa thA." 30. . tasminsudivase pannAlAlaH shresstthishiromnniH| munyAgamanamuddizya cakArAnalpamutsavam // 31 // te zubha divase zeThiyAonA ziromaNI pannAlAla zeThe mohanalAlajI mahArAjanA padhAravAne lIdhe mATe utsava karyo. 31. nagarAnagaraM yAti munirAje yathotsavaH / kriyate tatsamazcakre pannAlAlena cotsavaH // 32 // muni mahArAja jyAre eka nagarathI bIje nagara javAnA hoya ane te vakhate je utsava thAya che te utsava pannAlAla zeThe karyo. 32. katicidivasAMstatra sthitvA zrImohano muniH / punarAgAtsamaM ziSyAlabAgaM sahotsavam / / 33 // zrImohanalAlajI mahArAja keTalAka divasa tyAM rahIne pharIthI pAchA pitAnA ziSyane laIne utsave sahita lAlabAgamAM AvyA 33. ito harSaprabhRtibhizcaturbhiH sAdhubhiH sh| dazamyAM mAghazuklAyAM zrIsUryapurapattanAt // 34 // . vijahAra yazobhUmistapasvI shriiyshomuniH|| prApa mohamayIM caitrazukle gaurItithAvayam // 35 // Atarapha harSamunIjI vigere cAra sAdhuoe sahita surata zaherathI mahAsudI dazamIne divase yazanI utpattinA sthAnarUpa tapasvI yazomunie (jasamunijIe) vihAra karyo te caitra suda tRtIyAne divase muMbaI mA0yaI. 34-34. pravizatsveSu mumbAyAM devakarNena zreSThinA / . svakIyena vyayenaiva cakre sAmayikotsavaH // 36 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rUjhara ) nonaste nA ts - eoe muMbaImAM praveza karyo te vakhate devakaraNa zeThe pitAnI padaranAja rUpiyA kharacIne sAmaiyAne utsava karyo. 36. prabhAvanAdikRtyeSu munInudizya yo'dhvani / vyayo'bhUtsarvaeva zrI-devakarNasya so'bhavat // 37 // e pAMca munijIo AvyA temanA mArgamAM prabhAvanA vigerene je kharca thaye hato te paNa bhAvavALA zrIdevakaraNa zeThe Ape. 37. caitrAntaM lAlabAge'bhUdayayo yaH sarva eva sH| prabhAvanAdikRtyeSu devakarNasya bhAvinaH // 38 // citramAse utaratA sudhI lAlabAgamAM prabhAvanA vigere kAryomAM je kharca thayuM hatuM te paNa bhAvavALA devakaraNa zeThe karyuM hatuM. 38. ekadA zrAvakaiH sarvaiH smbhuutairmuniyogtH| uddizya dharmamicchadbhirvyayaM kartuM sudhIdhanaiH // 39 // ekasya devakarNasya vyayo naivAtra zobhate / sarvasya munirAjo'yamatha smaivaM vicintyte|| 40 // eka divasa dharmane mATe dravya kharcavAne icUchatA sArI buddhivALA sarva zrAvakee muni mahArAjanA vegathI bhegA maLIne vicAra karyo ke, "ekalA devakaraNa zeTha A badhe kharca upADI le che te sAruM dekhAtuM nathI. kAraNa ke, muni mahArAja ( kaMI ekanA nathI paNa) sarvanA che. 39-40. kiJcAsminsamaye'labhye dharmakRtye priyNvdaaH| dhanaM na tyajyate'smAbhirbhAgyahInA vayaM dhruvam // 41 // (ema kahI mAM mAMhe kahevA lAgyA.) he madhura bhASaNavALA zrAvakI ! vaLI dharmanAM kAryo karavAno Avo alabhya samaya maLe che ane jo ApaNe tenA dhana vAparIe nahiM te ApaNe jarUra nigI ja kahevAIe. 41. yaireva dhanibhirdharme dhanaM nikSipyate'nvaham / ta eva dhanino dhanyAH paNDitAH priyadarzanAH // 42 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ rata. ] mihanacaritra sarga cidama. ( rUjhare ) je dhanavALA puruSe niraMtara dharmamAMja dhana vApare che teja dhanavAna dhanya gaNAya che, ane paMDito tathA suMdara prIti upajAve evA dekhAvavALA paNa teja gaNAya che. 42. zubhakRtyeSu nikSiptaM dhanaM janmAntare satA / labhyate nAtra sandeho bhUtvA'nantaguNaM khalu // 43 // sArAM kAryomAM vApareluM eTale dAnamAM ApeluM dhana janmAMtaramAM eTale bIjA janmamAM dAna ApanAra puruSane ananta guNa thaIne maLe che emAM koI jAtane saMdeha nathI. 43. dhanaM svargApavargasya heturnaivAtra saMzayaH / pAtradAnAdayo yasmAddhanasAdhyAH zubhAH kriyaaH||44|| dhana, svarga ane mokSa e bannenI prApti thavAmAM heturUpa che. (arthAta dhanathI je satkama kare to svarga tathA mokSa banne ethI maLe che. kAraNa ke, saitpAtrane dAna devuM vigere zubha kama dhanathI ja banI zake tevI kriyAo che.( arthAta kriyAo paNa dhanathI ja thAya che mATe dhana, svarga ane mokSanA heturUpa che.) 44. yaizca nopAya'te dharmo dhanena dhanibhirbhRzam / tairdhAntaH paNDitammanyaihahA dAridyamaya'te // 45 // je dhanavALAo dhanavaDe karIne sArI rIte dharma saMpAdana karatA nathI, teo to bhrAMti pAmelA ane pitAne khAlI DAhyA samajanArA che; ane duHkhanI vAta to e che ke, teo dAridrayaja saMpAdana kare che arthAt dhana haiye chatAM tene dharmamAM na vAparavAthI daridrI thAya che. 45. kazcinmUrkhaziroratnaM jAnAti vyayato dhanam / nyUna bhaviSyatItyasmAdyayate na varATikAm // 46 // keTalAka aMziromaNIo te ema jANe che ke, "vyaya karavAthI (vApara vAthI) dhana ochuM thaI jaze ema dhArI eka koDI paNa vAparatA nathI. 46. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ( 4 ) rodranagara surezaH gharaH . ta daridratamavaduHkhaM bhuktA mRtvA sa taddhanam / sarpo bhUtvA rakSatIti hahAjJAnavijRmbhitam // 47 // paraMtu te mUrkha meTA daridrInA jevAM duHkha bheLavIne mRtyu pAmyA pachI sarSa thaIne te dhananuM rakSaNa kare che. ane e AzcaryanI vAta che ke A keTale badhe - ajJAnane meTe phelAve che. 47. kazcidyayati pApeSu nArakaM duHkhamarjati / tasya hA hatabhAgyasya dhanaM pAlitasarpavat // 48 // keTalAka to dhanane pApamArgamAM vApare che tethI nArakIonAM duHkhano saMcaya kare che (pAme che); ane te nirbhaginuM dhana pALelA sarpa jevuM gaNAya che. arthAta sarpane pALI poSI meTa karyo hoya paNa te pALanArane ja DasIne duHkha de che, e pramANe pApamAM vApareluM dhana paNa te dhanano saMgraha karanArane ja narakanAM duHkha Ape che." 48. . ityAdi cintayitvA taiH zrAvakaiH zubhacintanaiH / sambhUya vyayitavyaM cAsmAbhirevaM vinizcitam // 49 // zubha vicAra karanArA te zrAvakoe e pramANe vicAra karIne ApaNe badhAe bhegA maLIne kharca karavuM e nizcaya karyo. 49. pUrNacandrAtmajena zrIpannAlAlena dhiimtaa| dattA paJcazatI harSAddharSo dAne prazasyate // 50 // . pUraNacaMdanA putra buddhimAna pannAlAle harSathI pAMcase paio ApyA. kAraNe ke, dAnamAM harSaja vakhaNAya che. eTale dAna AnaMdavALI manathI karavuM. paNa carNa caNatA manathI karavuM nahiM 50. dattaM nagInadAsena karpUratanujanmanA / zatadvayaM rUpyakANAM mudA paJcAzaduttaram // 51 // kapUracaMdanA putra naginadAse ghaNA utsAhathI aDhIse rUpiA ApyA : . P.P.AC. Gumatnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mehanacaritra sarga cadama. (345) udayazreSTiputreNa dharmacandreNa dAninA / zatadvayaM rUpyakANAM dattaM paJcAzaduttaram // 52 // dAnamAM prasiddha udecaMdanA putra zeTha dharmacaMde paNa A aDhIso ApyA.para. bhaktena devakarNena muuljiitnujnmnaa| zatadayaM rUpyakANAM dattaM paJcAzaduttaram // 53 // ane muLajI zeThanA putra bhaktivALA devakaraNa zeThe paNa rUpaiA aDhIse sApyA. 53. evaM kaizcicchataM kaishcitpnycaashtpnycviNshtiH| sarvasaGkalane dravyamabhUdaSTasahasrakam // 54 // e pramANe keIe se, keIe pacAsa ane koIe pacIsa rUpiA ApyA, te sarva maLIne rUpiA ATha hajAra thayA. 54. paryAptaM lAlavAgasya varSamAtrakRte vyaye / bhaviteti sphuTaM dhyAtvA zreSThibhiH sma viramyate // 55 // lAlabAganA eka varSadivasanA kharcane mATe cAle teTaluM dravya have eka thaI gayuM che ema dhArI zeThIAoe e TIpa AgaLa calAvI nahI. papa. atha harSagaNeradya pUrNayogasya yoginaH / panyAsapadavI deyetyevaM sarvairvinizcitam // 56 // - pachI badhAe maLIne nizcaya karyo ke "ApaNe zrIharSa gaNIjI yogIne yoga pare thaye che mATe temane panyAsa padavI ApavI. 56. zrImaddharSamuniyogI yAdRzo'sti mhaatpaaH| tathA mahotsava kArya evaM sarvairvinizcitam // 57 // zrIharSanija yogI jevA moTA tapavALA che te pramANe temane utsava paNa te meTa kare" evo sarvee nizcaya karyo. 17, 44 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 346 ) mohanacarite caturdazaH srgH| [ uttaranizcitya te tathA kartuM lagAH zrAvakapuGgavAH / nizcite na vilambante sudhiyo nayadarzanAH // 58 // zrAvakomAM zreSTha te zrAvako evI rItane nizcaya karIne te kAma karavAmAM joDAI gayA. kAraNa ke, nItIne jANanArA buddhimAna puSe TharAvelA kAmamAM visaM 2tA nathI. 58. lekhAgbhizca zrImadbhiH zrAvakairbhaktizAlibhiH / tasminkSetra parakSetra prasiddhiriti kAritA // 59 // ... bhaktivALA zrAvake e lekha (kaMkotrI) mokalIne tathA saMdezA mokalIne e vAta pitAnAM kSetramAM (eTale pitAnA gAmamAM) tathA anya kSetramAM (eTale bIjA gAmamAM ) AgaLa kahevAmAM Avaze te pramANe prasiddha karAvI. 59. ASADhazuklaSaSThayAM shriimohnmhaamuneH| ziSyAya svasadAcAraniSThAya viduSe tathA // 60 // zAntAtmane sadAdAntahaSIkAya mahAtmane / tapasvine zrIharSAya panyAsapadavI zubhA // 61 // dAtavyA tatprasaGgena bhavitA cotsavo mahAn / AgantavyaM hi saMghena zAsanonnatikAGgiNA / / 62 // mahAmunI zrIhanalAlajI mahArAjanA ziSya, pitAnA sadAcAramAM niSThA vALA, vidvAna, zAMta manavALA, IMdrine jItanAra, mahAtmA ane tapasvI zrIha munijIne azADa sudI chaThane divase panyAsanI zubha padavI ApavAnI che, te prasaMge bheTe utsava thaze, mATe zAsananI unnati IcchanAra saMghe jarUra yAvayu. 60-61-62. siddhAcalAdisaptAnAM tIrthAnAM dRzyamuttamam / tadA dRSTipathaM yAtA duritadhvaMsakAraNam / / 63 // pApane nAza karanAra, siddhAcaLa vigere eTale siddhAcaLajI, sametazI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak. Trast.
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mehanacaritra sarga cadamo. (347 ) rajI, aSTApadajI, gIranArajI, AbujI, tAraMgAjI tathA lekanALI e sAta tIrthonA uttama dekhAva eTale racanA thaze te paNa te vakhate jovAmAM Avaze. 63. IdRgdRzyaM punarnaiva kaale'sminntidaarunne| dAridyapracure bhavyA bhaviSyatyanumIyate // 64 // he bhavya jIvo ! dAridrayathI vyApta thayelA A dAruNa kalikALamAM AvuM dRzya eTale evI saMptakSetranI racanA pharIthI thavAno saMbhava nathI ema ame anumAna azaye chIsa. ( bhATe darzana 12 // sAvagar naye.) 64. .. racanA smvsrnnsyaatyntaahaadkaarinnii| . ....... bhAvinI naiva hAtavyaH kAlo'yaM bhavyasattamAH // 65 // . he bhavyajanomAM zreSTha zrAvake ! samavasaraNanI zreSTha racanA atyaMta AlhAdakAraka thavAnI che, mATe Avo zubha samaya gumAvaze nahi. 65. kastUracandratanayAmIcandrasyAsya svrginnH| - patnI gulAbanAmnI yA dharmakAryadhuraMdharA // 66 // tayA tathA suzrAddhasya cunnIlAlasya rtninH| kaGkanAmnyA dharmapanyA tathAnyaiH shraavikaajnaiH|| 67 // kariSyate samArohapUrvakaM samahotsavam / duradRSTagaNadhvaMsI zrImadudyApanotsavaH / / 68 // svargavAsI thayelA kasturacaMdanA putra amIcaMdanI gulAba nAmanI strI ke je dharmakAryamAM agresara che tathA zreSTha zrAvaka cunIlAla jhaverInI dharmapatnI kaMkubAI ane bIjI zrAvikAo maLIne moTA ThAThathI pApono nAza karanAra ughApanane bhott| utsava 42ze. 66-67-68. * bhavyA bhavadbhirno kAryaH pramAdo'smiJzubhe dine / Ayurbhavanto jAnanti patAkAJcalacaJcalam // 69 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 348 ) mohanacarite caturdazaH srgH| [uttara he bhavya jIvo! tamAre A zubha divase pramAda kare na joIe. kAraNa ke, AyuSya te patAkAnA lugaDAnA cheDA jevuM caMcaLa che te tame jANo che. (mATe bIjA koI vakhate joIzuM ema samajhIne pramAda kare nahI.) 68. Arabhya jyeSThakRSNasya sarvasiddhAM trayodazIm / ASADhazuklapakSIyacaturdazyavadhi dhruvam // 70 // bhAvI mahotsavaH zrImattIrthanAthasya sannidhau / bhavyA nityaM bhayatrAtA dAtA zivasukhazriyaH // 71 // he bhavya jIvo! jayeSTha mAsanA kRSNa pakSanI sarvasiddha terasathI AraMbhIne azADa mAsanA zukla pakSanI dazasudhI dararoja zrI tIrthanAthajInI saMnidhimAM saMsAranA bhayathI rakSaNa karanAra ane mokSalakSmIne ApanAra meTo utsava thavAno cha. 70-71. jyeSThakRSNatrayodazyAM zubhAyAM zubhakhecare / samaye bhAvinI kumbhasthApanA zubhadarzanA // 72 // jeka mAsanA kRSNapakSanI zubha trayodazI (terasa) ne divase sArA rahevALA samayamAM rUDA dekhAvavALI kuMbhanI sthApanA thaze. 72. ASADhe zItakiraNonnatihetau dale khalu / pratipadyatizayI bhavyA nirgantA varaghoTakaH // 73 // he bhavyajI! azADa mAsamAM caMdranI unnatInA kAraNarUpa pakSamAM (eTale zukla pakSamAM) pratipadAne divase atizayavALo eTale bahu meTa varagheDonikaLI.. ityAdibhAvino'neke kartavyAH zubhahetavaH / eSAM lAbhaH zrAddhavaryairbhavaddhirgadyatAmiti // 74 // IityAdi zubhanA (puNyanA) heturUpa aneka prakAranA utsavo karavAnA che temane lAbha Apa sarva zreSTha zrAvakee avazya levo joIe." 74. zrutveti zrAvakA lamA viSayAntaravAsinaH / AgantumabhavanmohamayI zrAddhamayIva yat // 75 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mehanacaritra sa do. (349) e pramANe sAMbhaLIne dezAMtaramAM rahenArA zrAvako paNa muMbaImAM AvavA lAgyA; ane tethI muMbaI zrAvakamayaja hoya ema bhAsavA lAgyuM. 75. zrAddhavRndaM samAyAtaM kadambakakadambakam / dezAntarAnmumudire zrAddhA mumbAnivAsinaH / / 76 // dezAntaromAMthI zrAvakonAM ToLe ToLAM AvavA lAgyAM. temane joIne) . bhum|n| 22vAsI shraav| harSa pAsavA sAyA. 76. yathAsamayamArabdho mAdhavodyAnanAmani / yathAcAraM yathAtantraM zrAvakaiH sa kriyaagnnH||77|| zrAvakoe TharAvele barAbara samaye potAnA AsrAya ane AcAra pramANe mAdhavabAgamAM te kriyAo karavAno prAraMbha karyo. 77. AyAtAnAM zrAvakANAM tathA nagaravAsinAm / vAditrANAM tathA tIrtharacanAnAM bhutvtH|| 78 // utsavo'yaM lAlabAge mahatyapi ca no mau / tato'bhavanmahodyAne mAdhavIye mahottame // 79 // AvelA zrAvake tathA muMbaI nagaranA rahevAsI zrAvako, tIrthanI racanA ane vAjAMvALAone samudAya ghaNuM vadhAre hovAthI lAlabAga meTa hato paNa temAM samAveza na thavAthI A utsava vizALa ane ghaNA uttama mAdhavabAgamAM karavAmAM sAvyo. 78-78. ... jyeSThakRSNatrayodazyAM ghaTasthApanake dine| - kRtaM zrIsvAmivAtsalyaM devkrnnsmssttitH|| 80 // jeTha mAsanA kRSNapakSanI tradaziye (terase) ghaTasthApanane divase devaunii bhaMDaNI (upanAye ) svAbhivAtsalya yu. 80. devakarNaH kalau karNa iti vAg naatishaayinii| . agresaro'yaM sarveSu yataH karmasu dRzyate // 81 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3ra ( 10 ) mohanacarite caturdazaH srgH| kaliyugamAM devakaraNa zeTha sAkSAta karaNa che ema kahiye to te kaMI vadhAre nathI ( arthAta yogya ja che). kAraNa ke, sarva kAryomAM e agresaraja dekhAya che. 81. ASADhe dhavale pakSe prathamAyAM tithau yadA / varaghodara bahu zreTisamavAre 8ra .. sarvAGgasundarA bAlA madanonmAnamAthinaH / anumAnapathAkrAntaratnAlaGkArasaMskRtAH // 83 // vatararavarathI parataH pAmatA. vAditramadhurArAvairAhvayanto nirIkSakAn // 84 // sanimeSAMzca kurvanto sanimeSAnapi kSaNam / sahajAnandadaiAlatvaizcamatkArakAraNaiH / / 85 // je samaye kAmadevane garva utAre evA suMdara sarva aMgavALA, anumAnamAM paNa na Ave evA ratnonA alaMkArothI zaNagArelA, cAraghoDAnI bagImAM beThelA cAreya bAju pAyadaLathI viMTAyalA, vAjAMnA madhura zabdothI prekSakone bolAvI rahyA hoya ema jaNAtA, bAlapaNane sahaja AnaMda Ape evA camatkArothI thoDA vakhatane mATe nimeSavALAone (maTakuM mAravAne svabhAvavALA manuSyane ) paNa animeSa ( maTakuM mAryA vagara janArA devuM) banAvatA zeThiyAonA bAlaka azADa mAsanA zukala pakSanI pratipadAne divasa varaghoDAmAM cAlyA. A lekamAM manuSyone deva banAvatA e pramANe artha zleSathI utpanna thAya che. tethI virodhAbhAsa alaMkAra rahyuM che. e kavitAne camatkAra che. ane vAstavikamAM evI rIta paNa hoya che ke kaMI sAruM jovAnuM hoya tyAre manuSya animeSa (ekAgra dRSTithI jonArA maTakuM mAryA vagara jenAra banI jAya che) 82-83-84-85. varodhAbhAsa iSyate" ... 1 asti khalvatra virodhAbhAso nAmAlaMkAraH / tallakSaNaM tu "AbhAsatve virodhasya virodhAbhAsa ra iti / tasyAtra samanvayo yathA-sanimeSA mAnavA ninimeSA devA bhavitumazakyaiti virodhaH / yasyAtisundaratvAdAsaktyA nirnimeSaM nirIkSaNaM saMbhavatIti virodhapAraMhAraH / tathA ca bADha / virodhaabhaasaalNkaarH| 1 maTakuM mAryA vagara jevuM e devAnuM khAsa cinha che, tethI ja teo animiSa kahevA Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArita.] mehanacaritra sarga cidama. ( 38 ) tadA'bhUdraSTulokAnAM sannipAto'tisaMkulaH / saMyogo'pi sudUrANAM samavAya ivAbhavat // 86 // te vakhate jenArAono ghaNo mATe samudAya bhego thaye hate. ane dUra dUranAono saMga thaye hate to paNa samavAyanA sarakho jaNAto hato. arthata, saMga eTale bhinna bhinna padArtho sAthe maLe tenuM nAma saMga kahevAya che, tevI rIte ahiM paNa judA judA puruSane saMga (samudAya) thaye hato to paNa samavAyasarakho eTale nitya saMbaMdhavALo arthAta eka piMDasarakho jaNAto hato. eTale evI gIradI hatI ke jarApaNa vacamAM avakAza na hata 86. . vyAjahe sjnairdeshhitaayaarpitjiivnaiH| muNDito bhAratazcedRgitaH pUrvasya kA kathA // 87 // (A varaghoDo joIne) dezanA hitane mATe jIvana arpaNa karanArA sejano kahevA lAgyA ke, A pramANe kSaNa thayele paNa bharatakhaMDa haju AvI samRddhi vALe che to pahelAnI to vAta ja zI kahevI? 87. dhanyavAdAstadA dattA ranibhyaH preksskairjnaiH| ... satyAghAta yama tihAMsApurAtanAra // 88 | - te vakhate janArA lekoe jherIone ghaNA dhanyavAda ApyA ke, A jhaverIe prAcIna ItihAse mAM sAMbhaLelI vAtane satya karI batAve che. eTale bhAratanA itihAsamAM je adbhuta anaMta saMpattionuM varNana che te satya hovAnI A varaghoDA e sAkSI ApI. 88, SaSThayAM zrIharSamunirAT zAnto dAnto vazI kRtI / * saMnyAsauzadyotinyAsaTusaMtaH 81 | pachInA divase zAMta (aMtariMdriya damana-manonigraha karanAra), dAMta (bAzedrine damana karanAra), tethIja indriyone vaza rAkhanAra ane kuzaLa zrIharSamunIjIne saMnyAsamAM pravINatAsUcaka panyAsapada ApavAmAM AvyuM. 89. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 352 ) mohanacarite caturdazaH srgH| [ uttaratasminnavasare saMgha uddizyamaM mahAmunim / cakre jayadhvani yena jayAdvaita ivAbhavat // 9 // te vakhate sarva saMdhe A muni mahArAjane uddezIne jaya jaya zabda karyo ke, panyAsa zrIharSamuni mahArAjajIkI jaya." tenAthI AkhuM jagata jya jya zabdamaya thaI gayuM hoya evuM jaNAvA lAgyuM. 90. yAdavAtmajaniH zrImAnamIlAlaH prabhAvanAm / cakAra maGgalaiH pUNairnArikelaphalairmudA // 91 // te prasaMgamAM jAdavajInA putra zrImAn amalAle harSathI mAMgalIka nALIeranA jAnA prabhAvanA 21.81. dravyaM tasmindine mohamayIsaMghaH prsnggtH| nirAzritAzrayAyAdAdaSTAdazasahasrakam // 92 // te divase mahArAja zrIharSamunijIne panyAse padavI ApavAnA prasaMgamAM muMbaInA saMghe nirAzritone Azraya ApavAne mATe rUpiA aDhAra hajAranuM phaMDa me\ thu. 82. tasminneva dine pUrNacandrajaH zreSThisattamaH / pannAlAlo'karotsnAtra-maSTottarazatAbhidham // 93 // teja divase zeThiyAomAM zreSTha punamacaMdanA putra pannAlAle aDerI sanAtra yu. 83. anena zreSThivaryeNa tasminneva dine shubhe| kRtaM zrIsvAmivAtsalyaM yena dharmo'nurajyate // 94 // zeThiyAomAM zreSTha eja zeThe (pannAlAla zeThe) teja divase svAmivAtsalya jyu hai, yA bhiitu|| vRddhi pAme cha. 84. ASADhazuklapakSAyatrayodazyAM phtaatmjH| mASAjItyabhidheyo yo marudezavibhUSaNaH // 95 // P.P.A.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAratam.] mahinacaritra sarga cAdamAM. (353) ... dharAdhArAM zAntidhArAM sa cakAra yathAvidhi / tasminneva dine svAmivAtsalyaM cAtiharSataH // 96 // azADa sudI tradazIne divase mAravADa dezanA AbhUSaNarUpa ane phatAjInA putra bhASAjIe vidhi pramANe pRthvIne AdhArarUpa zAMtidhArA karI ane teja divase ghaNA harSathI svAmivAtsalya navakArasI karyuM. 95-96. SaSThyAmASADhakRSNAyAM khaDakaprAntavAsibhiH / kRtaM zrIsvAmivAtsalyaM marudezanivAsibhiH // 97 // azADa mAsanA kRSNapakSanI SaSTIne divase khaDakanI pAse rahenAra mAravADI? zeThIAoe svAmivAtsalya karyuM. 97. ASADhasyAsite pakSe trayodazyAM tthaapraiH| kRtaM zrIsvAmivAtsalyaM marusthalavibhUSaNaiH // 98 // azADa mAsanA kRSNapakSanI terasane divase mAravADa dezanA alaMkArarUpa bIjA mAravADI zeThIAoe svAmivAtsalya karyuM. 98 ...... evamAdi zubhaM kRtyaM tapasyA cApi bhuuysii| .. bahavo'syAM caturmAsyAmATAhikamahotsavAH // 99 // A comAsAmAM e vigere aneka prakAranAM zubhakRtyo thayAM. tathA tapasyAo paNa ghaNu thaIe. temaja aThAInA utsavo paNa ghaNA thayA. 99. .."., khuzAlacandrasaMbhUtIrAyacandro vaannigvrH| .. cakArASTAhikaM bhaktyA cotsavaM samahotsavam // 10 // khuzAlacaMda zeThanA putra, vANIAomAM zreSTha rAyacaMda zeThe bhakitathI dhaNa AnaMda sAthe meTo aThAIne utsava karyo. 100. ..... bhAdrakRSNatrayodazyAM rAyacandreNa rninaa| .. kRtaM zrIsvAmivAtsalyamanena bhavabhIruNA // 101 // ... P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ uttara ( rU4 ) maunavanti vaturdazA | bhAdaravA vadI terasane divase saMsArathI bhaya pAmatA, jhaverI A rAyacaMda zeTha svAmivAtsalya karyuM. 101. mUlacandrajanuH zrImAnuttamaH purussottmH| bhaktyA sasvAmivAtsalyaM cakArASTAhikotsavam / / 102 // mUlacaMda zeThanA uttama putra zrImAna puruSottama zeThe bhakitathI svAmivAtsalya tathA aThAI utsava karyo. 102. etasyAM hi caturmAsyAM na kopi divaso vinA / cAyotsavaM caDhA sahaiiM votsavadvayama 202 // A cAturmAsamAM koI paNa divasa utsava vagara gaye nathI. athavA kaI koI vakhate eka vakhate sAtheja be be utsava paNa thatA hatA. 103. upadezAnmuneH sarve dhanAnityatvamAvidan / dhanaM dharmAya bhogAya nA'dharmAyekSaNAya ca // 104 // muni zrIhanalAlajI mahArAjanA upadezathI sarvee ema jANyuM hatuM ke, dhana anitya ( nAzavaMta) che ane te dhana dharma ane upabhogane mATe che, paraMtu adharmane raste vAparavAne temaja tenA sAmuM joI rahevAne mATe nathI. 104. adyApi smaryate lokaistadvarSIyaM manoharam / vAtsalyaM cotsavAdhikyaM tapobhUyastvameva ca // 105 // te varSe svAmivAtsalya tathA ghaNI tapasyAo ane manahara ghaNuM utsarI thayA hatA, tene leke haju paNa saMbhAre che. 105. somavAra Arivane vAsuravare che upadhAnaM vATikAyAM pannAlAlasya jaininaH // 106 // Aso mAsamAM vAlakezvaramAM pannAlAla zeThanI vADImAM saMghanA taraphathI 8 dhAna karavAmAM AvyuM hatuM. 106, Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanacaritra sarga cidamo. (355 ) mArgazIrSe zubhe pakSe SaSThyAM te'tha tpsvinH| pUjitA mAlikAjAlairyamadUtabhayAvahaiH // 107 // mArgazIrSa mAsanA zukla pakSanI chaThane divasa te tapasvine yamarAjAnA dUtane bhaya utpanna kare tevI mAlAonA samUhavaDe pUjavAmAM AvyA hatA.10 7. taduddizyaiva saMghena kRtshcaassttaahikotsvH| niSkAsito'tilokyazrIH pUrvavadaraghoTakaH // 108 // tene mATe atyaMta jovAyegya zobhAvALo varaghoDo pahelAnI mAphakaja saMghe DAyo hatA. 108. . asminnapi dine bhavyabhavabhug darzanAcchubhAt / kRtaM samavasaraNaM dRSTimohaharaM dhruvam // 109 // A divase paNa sArI rIte darzana karavAthI dRSTinA doSane hare athavA darzanAvaraNIya ajJAnane hare evuM ane bhavione saMsAra nAza karanAra samavasaraNa racavAmAM AvyuM hatuM. 10. dezanAnmunirAjasya mohanarmunIzituH / - dRzyekSaNAccotsavAcAbhavadAnanda utkttH||110|| munirAja zrImehanalAlajI mahArAjanI dezanAthI ane jovAnI vastuomAM paNa jovAlAyaka dekhAva hovAthI ane utsavane lAdhe ghaNo meTo AnaMda th| 2 / hatA. 110. . vihartRkAmo munirAT zrAvakANAM mahAgrahAt / mahattamatvAtkSetrasyAthAsthAttatraiva mohnH||111|| tyarabAda zrI mohanalAlajI mahArAjane vihAra karavAnI IcchA hatI paNa zrAvakAnA ghaNA Agrahane lIdhe tathA kSetra moTuM hovAne lIdhe teo tyAMja rahIgayA. 111. navabANAGkabhUvarSe mArgazIrSe yathAkramam / shissyaanvihrtumaadiksstttrsthaanmunisttmH|| 112 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3ra ( 3 ) . pote turdazaH sa aa | vikrama saMvat 1959 nA mArgazIrSa mAsamAM pitAnI sAthe rahelA ziSyane vihAra karavAne mATe mehanalAlajI mahArAje krama pramANe AjJA ApI. 112. AgantumutsukAMstatra vissyaantrvaasinH|| .. AjJApayadathAgantuM vihAro munibhUSaNam // 113 // dezAntaramAM rahenArA jeo tyAM AvavAnI IcchAvALA hatA teone AvavAne mATe paNa AjJA ApI. kAraNa ke, vihAra kare eja muninuM bhUSaNa che. 113. harSastu nAtyajatsevAcuJcustaccaraNAmbujam / SaTpadAH kimu gacchanti hitvA paGkajapallavam // 114 // gurusevA karavAmAM kuzaLa zrIharSamunijIe te mahArAjazrInA caraNakamaLane jayAM nahI. arthAt e mahArAjazrInI pAse rahyA. (kavi kahe che ke, ) kamaLanI pAMkhaDIne tyAga karI bhamara bIje jAya che ke zuM? nathI jato. temaja harSamunIjI paNa mahArAjazrIne choDIne gayA nahiM. 114. ayaM mahAtmanaH svasya mohanarguroH padam / sevamAno nijAtmAnaM kRtakRtyamamanyata // 115 // A harSamunijIe potAnA gurujI, mahAtmA mohanalAlajInAM caraNakamaLanI sevavAmAM ja potAnA AtmAne kRtakRta ( kRtArtha) mAnya. 115. zaikSyAzcAbhinavA ye tu te'pyaasnmohnprbhoH| savidhe gurusAnnidhyaM svIyarItehi zikSakam // 116 // je ziSya navA hatA teo paNa mehanalAlajI mahArAjanI pAse rahyA kAraNa ke, gurujInI saMnidhimAM rahevAthI potAnI (sAdhuonI) sarva rIti zIkhavAmAM Ave che. 116. - zreSamunizitha rakanA munesUtA : " chedopasthApanaM sAGgaM mahAvratasamarpaNam // 117 // zrIharSamunijInA ziSya raMganAme munIjIne chedapasthApana karIne mahAta arpaNa karavAmAM AvyuM. 117. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] . mAnayaritra sarga yaumI. ( 357 ) tadine'nenaiva sAI shriiyshomunishaikssykH| bhaktyA bhaktimuni ramuvAha bhavabhedanam // 118 // temanI sAthe teja divase zrIyazemunIjInA ziSya bhaktimunIjIe bhaktithI saMsAranA bhArane nAza karanArI dIkSA lIdhI. 128. caturasya munezcApi vineyasya mhaamuneH| zrImaddharSamunezcAbhUcchedopasthApanaM zubham // 119 // mahAmuni zrIharSamunijInA ziSya caturamunIjInI paNa zubha chedeparathApananI bhATI . 118. zrIratnalabdhicamanA munayo'mI mhaavrtaaH| ..., vineyA munirAjasya zrImadrAjamunestrayaH // 120 // mahAvratavALA zrIratna munIjI, zrIlabdhimunIjI ane zrI camanamunIjI e traNeya muni munirAja zrIrAjamuninA ziSyo thayA. 120. mArgazIrSe zubhe pakSe dvitIyAyAM shubhekssnne| porabandaravAstavyo bhagavAniti saMjJayA // 121 // jAtyA dazazrImAlIyo jJAtvA bhavabhayaM mahat / tyaktaciraGgIcakre'sau dIkSAM bhavabhayApahAm // 122 // mArgazIrSa mAsanA zukla pakSanI dvitIyAne divasa zubha muhUrtamAM porabandaranA rahevAsI jAte dazA zrImALI bhagavAnajIe saMsAranA moTA bhayane jANIne samRddhitA sAgarI, saMsAranA mayane mAnArI kA sIdhI. 121-122.. moTAjIdehajAtasya varadhAjyAhvayasya hi / gRhAdinirgatazcAsIdbhUrizrIvaraghoTakaH // 123 // che ane temane ghaNI zobhAvALo varaghoDo moTAjInA putra varadhAjIne gherathI kahADavAmAM AvyA. 123.. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ (358) . mohanacarite caturdazaH sargaH / [uttaramunitve munirAjasyAsyAbhUdbhaktItisaMjJakam / nAma bhaktimataH zobhAdhAma zarmakaraM varam // 124 // bhakitavALA A munirAjanuM munidIkSAmAM zobhAnA dhAmarUpa, sukha ApanAra zreSTha bhaktimunIjI evuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. 124. mohanarSeH praziSyasya kalyANasya munerayam / vineyaH sanayo bhaktyA babhUva bhvbhiirukH|| 125 // saMsArathI bhaya pAmatA ane nItivALA te bhaktimuni mohanalAlajI mahArAjanA ziSyanA ziSya kalyANa munIjInA ziSya thayA. 125. mumbaItilake vAlukezvare nijakAnane / pannAlAlAtmajaH zrImAnamIcandro jinAlayam // 126 // cakAra kRtavAMstatra pratiSThAM munipunggvH| mohanarSirmArgazIrSa zuklAyAM paJcamItithau // 127 // muMbaInA tilakarUpa zrIvAlakezvaramAM pannAlAla bAbunA putra amIcaMde pitAnI vADImAM jInAlaya (derAsara) karAvyuM. temAM muniyAmAM zreSTha zrIhanalAlajI mahArAje mAgazara sudI paMcamI tithIne divase pratiSThA karI. 126-127. kAlavinmunirAjo'yamamIcandraM zazAsa h| jinAlayavyayArthaM tvaM dravyaM dehi mahAmate // 128 // . samayane jANanAra mehanalAlajI mahArAja A amIcaMdane zIkhAmaNa devA sAyA, "mahAmati ! (mATI yuddhivANA!) |srne partha nabhavAne bhATe tu dravyahADI 2 / 5. 128. pazcAtpramAdavazato bhvitaa'saatnaanythaa| sarveSAM caityakartRNAmeSa panthAH pradarzyate // 129 // A kAraNa ke, pachIthI pramAdane lIdhe saMbhALa na levAya to paNa je dravya kahADI rAkhyuM hoya to derAsaranI azAtanA thatI nathI. ane je na ka8" P.P.AC. Gunratnasuri M.S. / Jun Gun Aaradhak Trust
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ ritam. ] mahinacaritra sage cidama. (359 ) DayuM hoya to pramAdane lIdhe pachI azAtanA thAya che. ane caityAlaya karAvanArA dareka jaNane evI rItane mArga ame batAvIe chIe." 129. amIcandro'pi suprajJa omityuktvAtha tatkSaNam / ..... caityakAryakRte prAdAtsahasraM paJcaviMzatim // 130 // . ghaNI samajaNavALA amIcaMde paNa mahArAjanA vAkyane aMgIkAra karI teja vakhate cityAlayane mATe pacIsa hajAra rUpaiA kahAyA. 130. adaHprasaGgato'kArSIdutsavaM samahotsavam / karmASTakaSTadalanacaNaM ghaurathASTabhiH // 131 / / A prasaMgane laIne ATha divase vaDe aSTakarmanAM kaSTane nAza karanAre aThAIne mahatsava ghaNA utsAhathI karyo. 131. sarvAsAtopazamanaM dAtraM dusskrmsNtteH| cakAra zAntisnAtraM ca amIcandro mhaamtiH|| 132 // mahAbuddhivALA amIcaMde sarvaprakAranAM kaSTane zamAvanAra, duSTa karmane nAza karanAra zAMti sanAtra paNa jaNAvyuM. 13ra. sasanmAnaM prazaMsaikapAtraM prjnyaavishaardH|| amIcandrazcakArAtha svAmivAtsalyamuttamam // 133 // vizALa prajJA (buddhi) vALA amIcaMde atyaMta prazaMsApAtra svAmIvAtsalyane utsava (n4|2sii ) ghago sanmAnathI thI. 133. mAghe'thAdipavyAne nUnamekAdazItithau / kRSNapakSe caturNAM hi chedopasthApanakriyA // 134 // abhUtteSAmidaM nAma yatInAM saMyatAtmanAm / / saMvegarasasusvAdalolupAnAM vazAtmanAm // 135 // ' '' tyAra pachI pAparUpa hAthIne nAza karavAmAM siMhanA sarakhA parAkramI mAghamAsanA kRSNapakSamAM ekAdazIne divase cAreya muninuM chedopa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) monArate sthApana karavAmAM AvyuM. arthAta temane vaDI dIkSA ApavAmAM AvI. manane jItanArA, saMvega ( tyAga) nA rasanuM AsvAdana karavAmAM tRSNA vALA ( arthAta tIvra vairAgyavALA) ane AtmAnuM saMdhAnaparAyaNa te muninAM nAma A pramANe hatAM-134-135. gatamAnasya ziSyaH zrIgumAnasya kSamAvataH / aizvarthanAmAM vizeyastIprajJaH kSamAmAnaH | rU . mAnathI rahita ane kSamAvALA zrIgumAna munIjInA tIkSNa buddhivALA ane anvartha nAmavALA ( nAma pramANe guNavALA) ziSya kSamAmunIjI. 136. anena muninA pUrvaM gArhasthyamadhikurvatA / '' 'uDhato thoDAhyo gAma suratathI | zarU7 | pUrve A munijI jayAre gRharathAzramamAM hatA tyAre surata prAMtamAM AveluM haDA nAme gAma emaNe zobhAvyuM hatuM arthAt tyAMnA rahIza hatA. 137. janako'sya mahAbhAgyaH zrImohanavANigvaraH / / jananI devapUrvA zrIkumArI paJcaputrikA // 138 // mahAbhAgyavALAM, vANIAomAM zreSTha emanA pitAnuM nAma mohanalAla zeTha hatuM ane pAMca putravALAM emanI mAtAnuM nAma zrIdevakara hatuM. 138. zrImaddevamuneH ziSyo lecchagrAmavibhUSaNam / sadbhAvabhAvitAtmA zrIbhAvAkhyo munisNyutH|| 139 // .. sArI bhAvanAthI saMrakAra pAmelA manavALA, leccha gAmanA AbhUSaNarUpa zrIdevamunIjInA ziSya zrIbhAvamunIjI. 139. uktasyaiva muneH ziSyaH karpUra iva nirmalaH / __ muniH kapUranAmA yo mrubhuumibhyaaphH|| 140 // . teja munIjInA eTale zrIdevamunIjInA ziSya, mAravADa dezanI bhUmInA " haranAra, kapUranA sarakhA nirmaLa zrIkapUramunIjI. 140. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritam. 1 bhADanayaritra sarga yauhA. (361) kalyANapAdapadmabhramarAyitazirolakaH / nAmnA bhaktimunizcame. catvAraH prikiirtitaaH|| 141 // kalyANamunIjInAM caraNakamaLamAM jemanA keza bhramara rUpe thAya che arthAta kalyANamunIjIne namatI vakhate caraNakamaLamAM jenA keza brimasirakhA dekhAya che te eTale kalyANamunIjInA ziSya bhaktimunIjI e rIte cAra hatA (temane mahAIkSA mAthI.) 141. asminneva dine zrAddhaH shuddhsttvo'lpkrmkH| . pAlanAdipuraprAntapuravAsI vazI kRtI // 142 // ozavAlAkhyajAtIyo nAnA maannikycndrkH| . bhAvato dravyatazcApi dIkSAM jagrAha sagrahaH // 143 // eja divase zuddha sattvavALA, alpakarmavALA, iMdriyane vaza rAkhanArA, kuzaLa, pAlaNapura prAMtano keIka gAmanA rahevAsI, osavALa jAtInA ane sArI vAtamAM AgrahavALA mANakacaMde dravyadIkSA ane bhAvadIkSA lIdhI. 144-143. ....... ayaM zrImanmunIndrasya harSasya yamino mudaa| vineyo vyatyayo nAmni vizeSo nAsya dRzyate // 44 // A mANekacaMda ghaNI harSathI saMyamavALA zrIharSamunIjInA ziSya thayA, ane emanA nAmamAM jhAjo pheraphAra jaNAto nathI. arthAt temanuM mANakamunIjI nAma 2|5-yu. 144. . vadhvA zreSThibhagavato porbndrvaasinH| asminneva dine dIkSA jagRhe purapaTTaNe // 145 // .. pirabandaranA rahevAsI bhagavAnadAsa zeThanI patnie teja divasa pATaNamAM dIkSA lIdhI. 145. iyaM hIrazriyaH ziSyA'bhavadbhavabhayAkulA / vivekazrIriti khyAtA sadvivekaprarocinI // 146 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 362 ) mohanacarite caturdazaH sargaH / [ uttrsaMsAranA bhayathI vyAkuLa thayelI te bhagavAnadAsanI patnI zrIhIrazrInI ziSyA (celI) thayAM ane sArA vivekamAM sacIvALI te bAInuM nAma vivekathI 2 / yu. 146. atha phAlgunazuklAyAM paJcamyAM sadhe kSaNe / abhayAGajamANikyacandra zreSThipriyA satI // 147 // praznanAmnI zubhAM dIkSAM jagrAha bhavanAzinIm / hIrazriyo vineyeyaM praznazrInAmikA'bhavat // 148 // tyAra pachI phAgaNa sudI pAMcamane divase sArA grahavALA samaya(lagna)mAM abhecaMda zeThanA putra mANekacaMdanI strI parasane saMsArano nAza karanArI dIkSA lIdhI. ane A parasanabAInu pranazrI nAma pADayuM, ane te hIrazrInI ziSyA ( yedI ) 17. 147-148. asminneva dine kAcitporabandaravAsinI / jagrAha dIkSAM rUpazrIrvineyeyaM suraashriyH|| 149 / / eja divase porabaMdaranI eka bAIe dIkSA lIdhI tenuM rUpathI nAma pADayuM ane te surazrInI ziSyA thaI. 149. asyAH putro'pi jagrAha devIdAso'lpakarmakaH / dIkSAM phAlgunazuklAyAM saptamyAM baalko'pyho|| 150 // tene putra a85 karmavALo devIdAsa bALaka hato to paNa teNe phAgaNa . suTTI sAtabhane hivase dIkSA sIdhI. 150. saddarzanasya naamaasyaabhuudrshnmunirmuneH| vineyazcAbhavadbhaktyA zrImadbhaktimunerayam // 151 // samyagdarzanavALA te munInuM darzana munI nAma pADayuM ane zrIbhakti munIjIne te ziSya thayA. 151. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] bhAnayaritra sarga yaumI. (363 ) atha zrImanmahArAjo manasvI mohano muniH| * lAlavAgAdihatyAsau vAlukezvaramadhyagAt // 152 // tyAra pachI gaMbhIra prakRtilALA zrI mehanalAlajI mahArAja lAlabAgathI vihAra karIne vAlakezvara padhAryA. 152. munirvyAcakSamANo'yaM pannAlAlasya vATikAm / bubhUSa tatra cAyAto bhavyo bhavabhayaM vahan // 53 // porabandaravAstavyo mahAbhAgyo muniM smaran / * saubhAgyacandranAmAsau devIdAsasya maatulH|| 54 // te sthAnamAM vyAkhyAna ApatA zrImehanalAlajI mahArAja pannAlAla bAbunI vADIne zelAvI rahyA che te samaye saMsArathI bhaya pAmele porabaMdarano rahevAsI moTA bhAgyavALa devIdAsane mAmo bhavi sabhAgacaMda tyAM mA0yo. 153-154. dRSTvA taM munirAjo'pi bhavabhItaM bhayApahaH / bodhayitvA didIkSe vA dIkSava bhybhnyjinii||55|| bhayane maTADanAra mohanalAlajI mahArAje paNa tene saMsArathI bhaya pAmelo joine dIkSA ApI. kAraNa ke, dIkSA eja saMsAranA bhayane nAza 2nArI cha. 155. vaizAkhakRSNaikAdazyAmiyaM dIkSA babhUva h| ziSyaH padmamunezvAsya zubho nAma zubhapradam // 56 // A dikSA vaizAkha mAsanA kRSNapakSanI ekAdazIne divase ApavAmAM AvI ane te padvamunIne ziSya thaye. ane zubhaprada zubhamunijI evuM emanuM nAma lyu. 156. zrImohanamuniH sthitvA dinAni kticitpunH| lAlabAgamalaJcakre rtntryvibhuussnnH|| 57 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ (264) po ivaza saf 1 [9ttara jJAna, darzana ane cAritrarUpI traNa ratnathI zobhI rahelA zrImehanalAlajI mahArAje keTalAka divasa vAlakezvara rahIne pharIthI pAchA lAlabAgane zebhAge arthata lAlabAgamAM padhAryA. 157. ito'pi munirAjo'yaM vijahAra mhaamnaaH| pupAva dAdarAdIMzca vihaarairdeshnaanvitaiH|| 58 // ahiMthI paNa munirAja zrI mehanalAlajI mahArAje vihAra karI dAdara vigere rathAne pitAnI dezanAthI pAvana karyA. 158. yatra yatra mahAsattvo jagAma munipunggvH| tatratyaiH zrAvakaizcakre mhaasaamyikotsvH|| 59 // muniyAmAM zreSTha ane moTA savaguNavALA (eTale sattvaguNapradhAna) zrImohanalAlajI mahArAja jayAM jayAM vihAra kare tyAM tyAM zrIva sAmaiyAne meTo utsava karavA lAgyA. 159. savizeSA jinasyArcA vrataM nAnAvidhaM tthaa| tadvacchrIsvAmivAtsalyaM mahAnto varaghoTakAH // 160 // ghaNuja zreSTha pUjAe bhaNAvavA lAgyA. judA judA prakAranAM vrata karavA lAgyA. tathA svAmivAtsalya ane moTA moTA varaghoDA kADhavA lAgyA. 160. AsannAyAM caturmAsyAM shriimohnmuniishvrH| parAvRttaH sa ThANAto laalbaagmgaatpunH|| 61 // pachI cAturmAsuM samIpa AvyuM eTale zrImahanalAlajI mahArAja thANethI pAchA vaLI pharIthI zrIlAlabAgamAM padhAryA. 161. asyAmapi caturmAsyAM tputsvdRshykaaH| abhUvanbahavo yeSAM varNanaM granthavarddhanam // 62 // A comAsImAM tapasyAo, utsave ane racanAo ghaNI thaI hatI paraMtu tenuM varNana karatAM graMtha ghaNoja meTe thAya.(mATe ame varNavyuM nathI. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. . mADanayaritra sarga yauhabhA. ( 365 ) .. mAhAtmyaM munirAjasya zrImohanamanISiNaH / yAdRgasti sma no taadRgnysyaahtyoginH|| 163 // tIrNa buddhivALA zrI mehanalAlajI mahArAjanuM mAhAsya jevuM che tevuM bIjA .. na bhunAnuna nathI. 163. gacchantaM kupathaM vicAravikalaM zArdUlavikrIDitaM mohAndhaM prasabhaM mahAgajamivoSTraH satpathaM tatkSaNam / zrImantaM sumatiH svadharma iti yo buddhA sudhAsodarai gjAlairgamayatyaho sa munirAi jejIyatAM mohanaH // 16 // iti zrIuttaramohanacarite caturdazaH sargaH // 14 // uMTa jema kheTe raste jatA, vicArazUnya, siMhanI peThe uddhatapaNAnI ceSTA karatA, madanmatta meTA hAthIne balAtkArathI sIdhe raste lAvI tatkAla vaza kare che tema avaLe raste caDhI gayelA, vicAravagaranA, siMhanI peThe niSkALajIthI vicaratA, mehathI aMdha thayelA, zrImAnone (dhanamadAne) amRtanA sarakhAM madhura vAkyothI je potAnI pharaja samajIne eTale ajJAnIone jJAna ApavuM e pitAnuM kartavya mAnIne balAtkArathI turata savaLe raste caDhAvI de che te dhanya ane sArI buddhivALA zrImAnasAsa mhaa2|04 5 vioyavaMta thAyA. 164. (yAmA sajanI mAtAko sabhAsa. ) 1 zArdUlavikrIDitaM vRttam / tallakSaNaM tu "sUryAzvairmasajastatAH saguravaH zArdUlavikrIDitam " iti / 2 astyatra mudrAlaMkAraH / " sUcyArthasUcanairmudrA prakRtArthaparaiH padaiH" itilakSaNAdiha mohAndhajanavarNanapareNa zArdUlavikrIDitapadenAsya vRttasya zArdUlavikrIDitanAmasvarUpasUcyArthasUcanaM mudrA / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ monArate pacara nA uttarapaDyarA saH | yasyA udayamAtreNaivAntarAtmA vizudhyati / dhyAye tAM hAriNIM mando vINApustakadhAriNIm // 1 // sage paMdaramo. (kavi kahe che ke, mAtra jene udaya thavAthIja aMtarAtmA zuddha thAya che, tathA vINA ane pustaka jemaNe dhAraNa karyo che te manohara sarasvatInuM huM ajJAnI dhyAna karuM chuM. 1. pazurnA nA pazuryasyAH sttvaasttvprbhaavtH| nRjanmaikaphalAM dhyAye vAgdevIM vAkpatistutAm // 2 // jenA hovAthI pazu sarakho paNa manuSyapaNAne pAme che, ane jenA na hevAthI manuSya paNa pazu sarakho thAya che, ane je manuSya janmanA mukhya phaLarUpa che, tathA je bRhaspativaDe stuti karAyelA che te vAjhevInuM huM dhyAna karuM chuM. 2. munivRndasahazlAghavanditAghrisaroruhaH / viha kAmo no zakto vihartuM mohano muniH // 3 // muniyAnA samudAye prazaMsApUrvaka vaMdAyalA caraNakamaLavALA zrImahAlAlajI mahArAjane vihAra karavAnI IcchA hatI paNa pote vihAra karavA jaI zakyA nahI. 3. ziSyAnvihartukAmAMzca vihartuM nijazAsanam / aagntukaamaanaagntumdaanmunijnaagrnniiH||4|| paraMtu mahArAjazrInI pAsethI vihAra karavA javAnI icchAvALA temaja bIjA sthAnamAM rahelA hoya, ane tyAMthI mahArAjazrInI pAse AvavAnI che vALA hoya te ziSyane (te pramANe karavAnI) AjJA ApI. 4. P.P.Ac. Gunratnasu PM.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] mohanacaritra sarga padarema. ( rUda sozataH zrAddha naimiziromaH | lagnAstapasi yadAto gurusAnnidhyamarthyate // 5 // jaina saMpradAyanA munimAM ziromaNIrUpa A zrImehanalAlajI mahArAjanA upadezathI zrAvake tapazcaryA karavA lAgyA. athavA, ( kavi kahe che ke, ) eTalA mATeja gurunA samIpamAM rahevAnuM IcchavAmAM Ave che. pa. satsaGgatau naraH santo bhavanti durjanA api / zrIkhaNDasaGgato yadA babbulazcandanAyate // 6 // sapuruSonI saMgatimAM rahevAthI durjana manuSyo paNa sajajana bane che. tene mATe kavi dRSTAnta kahe che ke,) caMdananI pAse rahevAthI bAvaLa paNa caMdana thAya che. arthAta malayAcaLa parvatamAM caMdananAM vRkSo thAya che tenI pAse bAvaLa vigere je je vRkSo hoya che te paNa caMdanamayaja thAya che. 6. dussaGgato mahAsattvo majate vyasanAmbudhau / yudhiSThirakRtaM yUtaM kasya nAtra nidarzanam // 7 // naThArI sobatathI sajajana hoya te paNa ghaNe duHkhI thAya che. e vAtamAM daSTAMta joIe to yudhiSThiranA ghatanA dAkhalAthI (e ghate ramyA hatA e vAtathI) kaNa ajANyuM che ? arthAt sarva koi jANe che ke yudhiSThira sarakhAne paNa duyodhana jevAnI sobatane lIdhe dhata ramavAnuM mana thayuM hatuM. 7. tasmAtsatsaGgatiH kAryA heyA durjnsnggtiH| satsaGgatizca vyarthaiva satyAM durjanasaGgatau // 8 // // teTalA mATe puruSone saMga karavo ane durjananI saMgatI tyajI devI. ( kAraNa ke, jayAM sudhI durjanonI saMgata hoya tyAM sudhI satsaMgati (sajajanane saMga) vyartha che. arthAta sajajanono saMga hovA chatAM paNa jayAM sudhI durjanonI sobata hoya tyAM sudhI sajajaneno bAdha lAgato nathI, mATe durjanonI sabata tyajI daIne kevaLa sajajanenI ja sAbata rAkhavI. 8. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU8 ) nonavarite pacavaza : ts heyahAnAdupAdeyamakasmAdapi sambhavi / kRte'GgasAdupAdeye heyahAnaM na sambhavi // 9 // heya ( tyajavA yogya) no tyAga karavAthI upAdeya (svIkAra karavA yogya) pitAnI meLeja prApta thAya che. paraMtu upAdeyane (aMgIkAra karavA gyane) aMgIkAra karyA chatAM paNa heyano ( tyajavA gyano) tyAga ke saMbhavato nathI. jema pApAcaraNano tyAga karavAthI dharma potAnI meLe paNa prApta thaI zake che, paraMtu dharmAcaraNa karavAthI pApAcaraNanI Teva potAnI meLe TaLI jatI nathI mATe tene tyajI devI joIe ane te Tevane tyAga karI dhamAcaraNa karavuM joIe. 9. ... ato durjanasAnnidhyamujjhitvA tttvdrshinH| manISiNaH sadA sevyAH svIyakalyANamicchatA // 10 // " eTalA mATe potAnuM kalyANa IcchanAre durjanonI saMgati tyajI daIne buddhimAnuM tattvavettAonI niraMtara saMgati karavI. 10. anusRtya nyAyamimaM mohano munipuGgavaH / jai zrAvitastapa tapacaiva priyAmavata che ?? | eja nyAyane anusarIne je zrAvakoe muniomAM zreSTha zrI mehanalAlajI mahArAjanI sevA karI hatI temane tapasyAoja priya thaio. 11. kaizcidaGgIkRtaM bhaktyA pratyAkhyAnapurassaram / sarvAgamatapaH kaizcidakSayo nidhipUrvakam // 12 // koIe te pacakhANa karIne sarvagama tapa aMgIkAra karyuM ane keIe to pacakhANa karIne akSayanidhi tapa aMgIkAra karyuM. 12. karmasUdanato yasya yathArthaM nAma ceryte|| tattapo'GgIkRtaM kaizcitkarmasUdananAmakam // 13 // . kamano nAza karavAne lIdhe karmasadana (krarmakarmane jUna=nAza karanAra ? evuM nAma pAmeluM karmasUdana nAme tapa keTalAke aMgIkAra karyo. 13. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita.] mihanacaritra sarga paMdarame. (36) * merarinAmahi to nAnAvidhe to abhavadA yadA yasya prasaGgastattadAdhikam / / 14 // meramaMdira nAme tapa tathA bIjI paNa nAnA prakAranI tapasyAo thaI. athavA ( kavi kahe che ke ) jyAre jeno prasaMga hoya che tyAre teja adhika thAya che. 14. - prasaGgatazca tapasAmabhUtpUjA vishesstH| ASTAhikotsavaH zAntisnAnaM zrIsaGghasatkRtiH // 15 // tathA tapasyAnA prasaMgane laIne saMdhanA taraphathI pUjAo paNa ghaNuM bhaNAvavAmAM AvatIo hatio tathA aThAIne utsava tathA zAMtisanAtra paNa saMdhanA taraphathI bhaNAvavAmAM AvyuM tathA saMdhavAtsalya karavAmAM AvyuM. 15. nandIzvarasya dvIpasya racanA ca klaacnnaa| abhUdyasyAH prasiddhirhi tadvIpAdadhikA'bhavat // 16 // kaLAothI prasiddha naMdIzvara dvIpanI racanA karavAmAM AvI hatI tenI prasiddhi te dvIpanA karatAM paNa adhika thaI hatI. 16. .... yadAsyA racanAtazca sa dIpo vidito'bhavat / - teSAM nai zutoSepa rmAmA modakamo che ? - athavA te dvIpane jemaNe sAMbhaLe paNa na hato te lekamAM paNa A racanAthI te dvIpa prasiddhi pAme. A mahimA zrAmohanalAlajI mahArAjano ja che. 17. " atha saMghaH samabhyetya prArthayAmAsa mohanam / bhavAnbhagavatIsUtraM zrAvayatvarthasaMyutam // 18 // tyAra pachI saMghe AvIne zrIhanalAlajI mahArAjanI prArthanA karI ke, "Apa arthesahita bhagavatI-sUtra amane saMbhaLA. 18. - mavAdaza mIMDho mahAtmA tattvavidrarakAra - khyatve hi mAmAthAnainazAsanarasatA / 1 / 7 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU70 ) pote paNa sa tarApanA jevA mahAvRddha, tattvavettAomAM zreSTha, jaina zAsanane upadeza karanAra mahAtmA moTAM bhAgya hoya to ja maLe che. 19. yathA bhvaanmaulimnnirjenshaasnbhikssussu| tathA bhagavatIsUtraM jainAgamavibhUSaNam // 20 // jaina saMpradAyanA munimAM jema Apa ziromaNI che, tevI rIte "bhagavatI-sUtra" paNa jaina AgamanA AbhUSaNarUpa che arthAta jaina AgamAM bhagavatI-sUtra" zreSTha che. 20. ataH zrImanmukhAcchrotumabhilASA pravarttate / kRpA cedbhavatAM sA syAtsaphalArthA munIzvara // 21 // eTalA mATe he munirAjajI! ApanA mukhathI te "bhagavatI-sUtra" sAMbhaLavAnI abhilASA che. te jo ApanI kRpA hoya to saphaLa thAya." 21. nAtyakAmyanmunIzo'pi saGghasyAbhyarthanAmimAm / nApi tIrthakRtaH saMghAbhyarthanAtikame kSamAH // 22 // munirAja zrImehanalAlajI mahArAje saMdhanI prArthanAnuM ullaMghana karyuM nahI arthAt prArthanAne svIkAra karyo. athavA ( kavi kahe che ke,) tIrthaMkara paNa saMghanI prArthanAnuM ullaMghana karavA samartha nathI to bIjAo to seMghanI prArthanAnuM ullaMghana kayAMthI ja karI zake ? 22. gaganAGgAGkabhUmAne varSe mAdhavamAsake / zrImadbhagavatIsUtraM prArabhante sma mohnaaH|| 23 // upariSTAtpANDavAnAM caritraM zravaNAmRtam / bhRzaM tutoSa saMgho'taH zAsanonnatikAkSiNaH // 24 // vikrama saMvata ogaNIse sAThanA (1960) vaizAkha mAsamAM "zrIbhagavatIsUtra" saMbhaLAvavAne jaina zAsananI unnatinI IcchAvALA zrImahene lAlajI mahArAje prAraMbha karyo. temAM tenI sAthe kAnane amRtanA P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ - varita ] mahinacaritra sarga paMdaramo. ( rU72 ) paDe madhura lAge tevuM pAMDavacaritra' uparathI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLIne saMgha ghaNo prasanna thayo. 23-24. prArambhasya dine zreSThI devakarNo mhaamnaaH| vizeSato'rhato'rcAdi sazRGgAramakArayat // 25 // zrIbhagavatI-sUtranA prAraMbhane divase udAra manavALA devakaraNa zeThe sArI rIte arihaMta bhagavAnanI pUjA tathA AMgI vigere karyo. 25. puSkalaiH phalanaivedyAnapUjApi kaaritaa| zAntisnAtre'pi keSAJcinnatAvAndRzyate vyayaH // 26 // puSkaLa phaLonuM naivedya karIne jJAnapajA paNa karAvI. temAM eTaluM dravya vAparyuM ke, teTaluM keTalAkae zAMti sanAtramAM paNa khaceluM jaNAtuM nathI. 26. puSkalaM dravyamAyAtaM jJAnamuddizya tdine| saMkhyA tu nizcayAbhAvAdIyate nAtra samprati // 27 // te divase jJAnakhAtAmAM puSkaLa dravya AvyuM, paraMtu te vakhate saMkhyAne nizcaya na hovAthI (eTale keTalA rUpiA AvyA tenI gaNatarI karelI nahI hevAthI ) ane hAlamAM saMkhyA ApatA nathI. ra7. zrImadbhagavatIsUtraM pUjyate smAnvahaM tribhiH| / seve premavandra-stuzAstrAvaLaH . 28 | vaizyavarya zeTha devakaraNa tathA zeTha premacaMda tathA zeTha khuzAlacaMda e traNa jaNAo dararoja zrIbhagavatIsUtranI pUjA karatA hatA. 28. dakSiNAyAM pratidinaM mudrA caibhiH sma dIyate / satsu cAnyeSu prathamameSAM nAmaiva gIyate // 29 // ane eo dararoja dakSiNAmAM rUpaiA caDhAvatA hatA ane je ke bIjAo paNa pUjA karanArA hatA to paNa prathama e traNanAMja nAma kahevAya che. 29. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 372 ) mohanacarite paJcadazaH srgH| uttara samApte zatake zrImAna devakarNo hykaaryt| pUjAM prabhAvanAM ramyAM tIrthanAyakasaMskRtim // 30 // ..... dareka zatake zatake eTale zatakanI samApti thAya tyAre zeTha zrAdevakaraNazeTha pUla, prabhAvanA tathA mAMgI 30vatA tal. 30. AyAtAtha caturmAsI vishvvishvmhotsvaa| taDittaDataDattADaistADayantI svaDiNDimam // 31 // ...... eTalAmAM AkhA vizvamAM mahotsava karAvanArI vijaLIonA jabakArA ane garjanAnA zabdorUpI potAnI nobatane vagADatI caturmAsI (comAsuM) yApIna bhI 2hI. 31. iyaM cApi caturmAsI tpodaanotsvaadibhiH| . ' paryAptA sma vyatItAbhyaH sarvAbhyaH prAtiricyate // 32 // - A comAsuM paNa parvanA badhA cAturmAsa karatAM tapa, dAna ane utsavo paDe yI-yAtuM yayu. 32. asyAmeva caturmAsyAM zreSThisaMghaziromaNeH / - gRhe ca pannAlAlasya pUrNacandrAtmajanmanaH // 33 // sapta ca vyaktayastvaSTau vaasraanpryupossitaaH| AnItA tatprasaGgena tIrthakRtpatimA gRhe // 34 // A cAturmAsamAMja saMghanA ziromaNI parNacaMdanA putra zeTha zrI pannAlAla bAbunA gharamAM sAta jaNe ATha upavAsa karyA hatA. (aThAI karI hatI. ) te prasaMgane sIdhe tIrtha72 bhagavAnanI pratibhA 2 55vI tA. 33-34. . dRzyaM yadi samavasaraNasyApi kAritam / vizvotsavaziroratnamutsavazcASTabhirdinaiH // 35 // . pitAnI samaddhi pramANe samavasaraNanI racanA paNa karAvI hatI. " sarva utsavane ziromaNI aDAine utsava karyo hato. 35. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mohanacaritra sarga paMdaramo. ( 373 ) tIrthakRddhAlazayanaM dolAyAM yatpratIyate / gRhItamebhistadvarSe zrIparyuSaNaparvaNi // 36 // teja varSe pajusaNanA parva upara temaNe bAlaka tIrthaMkara bhagavAnane paherAuvaatuN 12 dIdhu tu. 36. ....... ... tadaGgIkaraNe rUpyasahasraM SaTzatAdhikam / sadbhaktyA vyayitaM saddhirbhavabhramaNabhIrubhiH // 37 // saMsAramAM bhramaNa karavAthI bhaya pAmatA te pannAlAla bAbue tene levAne mATe (caDhAvAnA ) rUpaiA seLo bhakitathI ApyA hatA. 37. lAlabAgAhaM caiSA dolAnItAtibhAvataH / nirghATito ghaTATopAtsundaro varaghoTakaH // 38 // te pAraNAne lAlabAgamAMthI potAne ghera ghaNA bhAvathI lAvyA hatA, ane ghaNuM ADaMbarathI meTo varaghoDo kahADa hatA. 28. amuSmintsamaye shriimdbhrmcndraanggjnmnaa| zubhodayenodayena prAkAryASTAhikotsavaH // 39 // A vakhate bhAgyanA sArA udayavALA, dharmacaMdanA putra udecaMde aThAine utsava 2ii. 38. ... titIrSatA bhavAmmodhiM cakre'nena maharddhitaH / bhAdrazuklatrayodazyAM svAmivAtsalyamuttamam // 40 // saMsArasamadrane taravAnI IcchAvALA te udecade bhAdaravA sudI tradazIne divase ghaNuM samRddhithI svAmivAtsalya karyuM. 40. diGmAtramuktaM kintvasyAM jJeyamevaMvidhaM bahu / niSpannaM satparINAmaM karma mohanasattvataH // 41 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU74 ) mohanatte Dhasara sadA [. uttara(kavi kahe che ke,) A to me kevaLa aMzamAtraja kahyuM che, paraMtu zrImehanalAlajI mahArAjanA prabhAvathI sArA pariNAmavALAM evAM ghaNAM kAryo thayAM ema jANavuM. 41. parAvarti caturmAsI devakarNagRhe nave / mudA viTThalavADItinAmnyAM vIthyAM munIzvaraiH // 42 // A comAsuM munirAjoe harSathI vikalavADImAM devakaraNa zeThanA navA makAnamAM badalyuM. 42. gacchatsu munirAjeSu zAsanonnatikAribhiH / tA chidrauM sAvita varaghoTa || jIrU // zAsananI unnati karanArA muniye jayAre cAlatA hatA te vakhate temanI pachavADe zeThIA leke varaghoDAmAM cAlavA lAgyA. 43. pUjAzRGgArazrIsaMghasatkArAdi tadA kRtam / zreSThinA devakarNena karNakIrtijigISuNA / / 44 // karNanI kIrtine jItI levAnI IcchAvALA (arthAta karNanA karatAM paNa dAna karavAmAM vadhAre kIrti meLavavAnI icchAvALA) devakaraNa zeThe pUjA, AMgI tathA saMghano satkAra vigere te vakhate karyuM. 44. samAptAyAM caturmAsyAM mohnrmihaamnaaH| vihartumaicchanmunayo bhavanti vihRtipriyaaH||45|| cAturmAsa samApta thayA pachI udAra manavALA mohanalAlajI mahArAje vihAra karavAnI IcchA karI. kAraNa ke, munine vihAra karavo eja priya hoya che. 45. vyAkhyAnAvasare dRSTvA samayaM mohmohnH| mohano munizArdUlaH svecchAmAvizcakAra ha // 46 // ' mehane paNa moha pAmADanAra, munimAM siMhasarakhA, zrImehanalAlajI mahArAje vyAkhyAna karatI vakhate samaya joIne potAnI IcchA prakaTa karI. ' Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAritam.] mahinacaritra sarga paMdarame. ( rU76 ) zrutveti zrAvakAH sarve chinnamUladrumA iva / zuSkAGgapallavA jAtA bhaktireSAmaho navA // 47 // te vAta sAMbhaLIne sarva zrAvakanAM aMgarUpI pallo kapAI gayelA mULavALA vRkSanAM pallavanI peThe sukAI gayAM. arthata e vAta sAMbhaLIne badhA udAsa thaI gayA. (kavi kahe che ke, A pramANe phakata mahArAjanA vihAranI vAtaja sAMbhaLI che, haju mahArAje vihAra karyo paNa nathI, teTalAmAM mahArAjanA viyogathI ATalA udAsa thaI gayA mATe) emanI ATalI badhI adbhuta bhakita che, e keTalI badhI AzcaryanI vAta kahevAya. 47. procuzcaikamukhAH santo bhagavanbhaktavatsala / asmingariSThe vayasi bhavatedaM kimucyate // 48 // sarve eka avAje kahevA lAgyA ke, "he bhagavan! he bhakatavatsala ! Apa AvI vRddha avasthAmAM e zuM kaho cho ? 48. munInAmeSa AcAro yadyapyasti mahAmune / bhavAdRzAnAM jyeSThAnAM no tathApi munIzvara // 49 // ... he mahAmuni! jo ke munine evo AcAra (rIvAja) che to paNa he munIzvara! te ApanA sarakhA vRddhane mATe nathI. 49. bhavAdRzaM vayaM sAdho dharmajJaM dharmatatparam / dharmAcArya va lapsyAmazcandanaM na vane vane // 50 // he munijI ! ApanA sarakhA dharmane jANanAra, dharmamAM tatpara, dhamAcArya | amane kyAM maLaze? kAraNa ke, dareka vanamAM kaMI caMdananAM jhADa hotAM nathI. 50. prasIda bhagavansarvasattvarakSAdhRtavrata / svabhaktAnbodhavikalAn rakSa rakSa mahAvrata // 51 // sarva prANIonuM rakSaNa karavAne mATe dhAraNa karelA vratavALA he bhagavana! amArA upara prasanna thAo. ane he mahAvrata! (he paMcamahAvrata dhAraNa karanAra !) bodha vagaranA (amArA jevA) bhakatAnuM rakSaNa kare." 51. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU7 ) mohanacarite paJcadazaH srgH| [ uttara avaMvittiyuvAmi zrAddhasamA prArya zrImanmahArAjaM nipetustatpadAntike // 52 // e prakAre yuktivALAM vALethI mahArAjazrInI prArthanA karIne zreSTha zrAvake mahArAjazrInA caraNakamaLamAM paDyA. para. mahArAjo'pi saumyAtmA dRSTvA teSAM mahAgraham / ...... tatrAsthAdathavA cAnnajalayogo'pi kAraNam // 53 / / . saumya aMtaHkaraNavALA zrI mehanalAlajI mahArAje temano ghaNo Agraha joIne tyAMja mukAma karyo. athavA jayAM anna jaLa hoya che tyAM rahevAya che. pa3. pravRttaM ca yathApUrvaM dharmakRtyaM dine dine / - vasanta vimeva vizu divane vane 54 / dararoja dharmakAryo pahelAMnI peTheja cAla thayAM. ( kavi kahe che ke,) jayAre vasaMta Rtu Ave che tyAre dareka vanamAM khAkharAnAM jhADa praphullaja hoya che. (tevI rIte jyAM jyAM mohanalAlajI mahArAja hoya tyAM tyAM dharmakAryo thAya ja.) 54. vRddhatvodro sIratinyathAvataH. no vyAcaSTe kadAciccenmohano htsaahsH|| 55 // tadA tacchiSyamahitaH pnyaasaaspdsNskRtH| zrImaddharSamuniH paTTamadhyAsyAkhyAti dezanAm // 56 // 2. vRddhAvasthAne lIdhe athavA vyAdhine lIdhe ke prakRti ThIka na hovAne lIdhe utsAha na rahevAthI zrI mohanalAlajI mahArAja pote koIka divasa vyAkhyAna 1 zakei nahiM te te vakhate temanA ziSyamAM mAnya panyAsa zrIharSamanIjI pATa upara besI dezanA karatA hatA. 55-56. mitvaaktvaadythaasuutropdeshitvaanmhaamuneH| zravA napuMvyathAnuM zrAvisTAra prajJA " te harSamunijI DAbelI tathA satramAM kahyA pramANe upadeza kara hevAthI te mahAmunI zrIharSamunIjInuM vyAkhyAna sAMbhaLI sarva saMdha AnaMda pAmya pa. yA pramANe upadeza karanArA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mAranayaritra sarga 52 / . . ( 377 ) UcuzcAnyonyamilitA harSo vakti yathAzrutam / / na cAnyavaktRvanmiSTaM prajalpati surocakam // 58 // sarve maLIne parara5ra (kahevA lAgyA ke, "zrIharSamunijI barobara zAstra pramANe kahe che, paraMtu bIjA vakatAonI peThe mIThuM mIThuM ane rucikara lAge evuM game tyAMthI lAvIne kahetA nathI. 58. ayaM svadharmamarmajJo mohanarSirivAsti bhoH| vaco'sya satyamasmAkaM zirodhArya pramAtvataH // 59 // A pitAnA dharmanA marmane mohanalAlajI mahArAjanI peThe jANe che. ane emanuM vacana pramANuvALuM hovAthI ApaNe mAthe caDhAvavuM joie. pahe mohanarSiguNagrAma etasminnastyazeSataH / idaM mohanapAdAbjacirasevAphalaM janAH // 60 // he leke! mohanalAlajI mahArAjanA samagra guNo emanAmAM saMpUrNapaNe rahelA che te mehanalAlajI mahArAjanA caraNakamaLanI ghaNA divasa sevA nuM 35 cha. " 60. mohanarSirapi zrutvA harSe ziSyaziromaNau / vizvAsaM zrAddhajAtasya jaharSivicAraNaH / / 61 // zreSTha vicAravALA zrImehanalAlajI mahArAja paNa potAnA pradhAna ziSyanA (bhunAnA ) S52 sarva zrAvachAno vizvAsa na harSa pAbhyA. 61. papraccha cAgatAJchrotRnkadambakakadambakAn / kathaGkAramayaM vakti bhavadbhayo rocate navA // 62 // ane ToLe ToLAM maLIne AvelA zrotAone pUchavA lAgyA ke-e (harSa bhunI ) vI rIta vyAbhyAna re cha ? tabhane zye cha 4 nahI ? 62. .. mitaM vakti priyaM vakti vakti suutraanusaartH| kiMvA prarocakairvAkyairutsUtrairvaJcayatyaho // 63 / / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU78) mohanavarite caMdra : | [ uttaraparimita priya ane sUtrone anusarIne vyAkhyAna kare che ke, sUtrabahAranI mIThI mIThI vAtothI tamane chetare che? 63. dharmopadezasamaye tarkazchadmasthasAdhubhiH / no kartavyo yathAsUtraM vaktavyamiti me matiH // 64 // kAraNa ke, chadma sAdhuoe dharmopadeza karatI vakhate tarka na karavA joIe paNa sUtra pramANe ja vyAkhyAna karavuM joIe ema huM mAnuM chuM.'' 64. mohanaSerimAM vAcaM zrutvA shraavksttmaaH| UcurekamukhA baddhAJjalayo munisattamAn // 65 // zrImehanalAlajI mahArAjanI evI vANI sAMbhaLIne zreSTha zrAvake hAtha joDIne eka avAje munizreSTha mahArAjazrIne kahevA lAgyA. 65. satyaM vakti mitaM vakti vakti suutraanusaartH| no naH pratArayatyeSa dharmabhIruH sadAzayaH // 66 // "sArA aMtaHkaraNavALA zrIharSamunIjI dharmathI DarIne sutra pramANe yathArtha ane parimita (eTale bahu vadhAre nahi tema bahu ochu nahI paraMtu jarUra jeTaluMja ) bele che ane kaI rIte amane game tema samajAvI uDAvatA nathI. 66. kiM bUmo bhagavandRSTvA zrImaddharSamunerguNAn / tathA vayaM prasannAH smo yathA bhAvatkadarzanAt // 67 // he bhagavan! ame Apane vadhAre zuM kahiye? paNa zrIharSamunIjInA guNa joIne, ApanAM darzanathI jema harSa pAmIe tema ame prasanna thaIe chIe." 67 etasminnantare kaizcitpRSTaH zrImohanaprabhuH / bhagavaMstava ziSyeSu ko'laGkartA bhavatpadam // 68 // e vakhate keIe zrImohanalAlajI mahArAjane pUchayuM ke, "he bhagava tamArA ziSyamAM ApanA padane koNa zobhAvaze ?" 68. ja tamArA e vakhate koI P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ te vatima ] mehanacaritra sarga paMdarame. ( rU72 ) zrutvA caitatparaiH proktaM prastAvo'yaM nirarthakaH / sadyo yo'laGkarotyeSa eva cAlaGkariSyati // 69 // e sAMbhaLIne bIjAoe kahyuM ke, "e vAta pUchavI nakAmI che. kAraNa ke, hAlamAM je (harSamunijI) zobhAve che teja pachIthI paNa zobhAvaze. 69. na zrAddhairna mahArAjairdattaM cAsmA idaM padam / mAnyamAnyairbhagavatIsUtrairdattamidaM padam // 70 // emane A pada mahArAje paNa ApyuM nathI tema zrAvakoe paNa ApyuM nathI paraMtu zreSTha puruSoe paNa mAnya karavA gya bhagavatIsUtre A pada ApeluM che."70. yuktiyuktamidaM vAkyaM zrutvA sandarbhasaMyujam / mohanarSirjahAsoccaiH samaM zrAvakavRndakaiH // 71 // yuktivALuM tathA prasaMgane maLatuM AvatuM A vAkya sAMbhaLIne mahArAjazrIne hasavuM AvyuM tathA bIjA zrAvakane paNa hasavuM AvyuM. 71. zrImadbhagavatIsUtrasyAjJaivAsti garIyasI / tatkRtaM nAnyathA bhAvItyavocacca sphuTaM vcH|| 72 // zrImadbhagavatI satranI AjJA sarvanA karatAM vadhAre mAnya che ane tenuM kareluM koIthI anyathA thavAnuM nathI" ema pote mahArAjazrIe paNa spaSTa kahyuM. 72. itaH prabhRti ca prAyo munipadmavibhAvasuH / na vyAkhyAti virugNAtmA mohanarSiramoghahak // 73 // munirUpI kamaLone praphulla karavAmAM sUryasarakhA, saphaLa vicAravALA, mehanalAlajI mahArAja zarIra zithila hovAthI tyAra pachI vyAkhyAna karatA nahIM. 73. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 380) mohanacarite paJcadazaH srgH| / [ uttarakadAcitkAraNe prApte vAyAtAyAM mhaatithau| saMghAnurAdhataH paTTamadhitiSThati kevalam // 74 // kadAcita kaMIke tevuM kAraNa hoya athavA mahAtithI (pAMca miTI tIthIomAMnI tithI) hoya to saMdhanA Agrahane lIdhe kevaLa pite pATa52 satA. 74. , vyAkhyAnaM tu mahAsattvo viziSTo munisattamaH / zrImaddharSamunirnityaM karoti mahito janaiH // 75 // paraMtu vyAkhyAna te muniomAM zreSTha, vizeSa satvaguNavALA ane sarvee pUjelA zrIharSamunija dararoja karatA hatA. 75. devacandrasya tanayA vijayAdikumArikA / nidhAnaM zubhahetUnAmupadhAnamakArayat // 76 // nayanAGgAGkabhUmAne 1962 narmadottaravindhyake / narmadAdakSiNe candraSaDaGkeke 1961 ca vatsare // 77 // tyAra bAda narmadAnA uttarabhAgamAM tathA vidhyAcaLanA uttara pradezamAM saMvata ogaNIse bAsaTha hato ane dakSiNa bhAgamAM ogaNIse ekasaThane hatA te varSe devacaMda zeThanI putrI vijyA kumArI (vijakora) e sArA hetuo (kAraNa) nA 235 thAna 20yu. 76-77. jyeSThe mAsi zubhe pakSe'bhavaccedaM varaM tapaH / niviSTAH zatazazvAsmiJjanA jainmtaashryaaH||78 // A zreSTha tapa jayeSTa mAsanA zukala pakSamAM thayuM ane e tapamAM ghaNI (se:31 ) naay| me| hatA. 78. antareNAnuzubhakaM vighnaM dhrmprbhaavtH| sarvaistatra niviSTaizca vAsarA ativAhitAH // 79 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mahanacaritra sarga paMdaramo. ( rU82) keTalAMka zubha kAryo evAM hoya che ke temAM prathama kaMIka vizva Ave che paraMtu A tapamAM beThelAone te vidhra paNa dharmanA prabhAvathI na AvyuM ane sarve divase nirvinna vitAvI dIdhA. 79. samApte'sminnate dhanyAH karmaThAH zrItapasvinaH / alaMkRtA mAlikAbhirjayasragbhiH shivshriyH|| 8 // che. A upadhAnanuM vrata samApta thayA pachI dhanya (bhAgyavAna ) paravIone mekSarUpI lakSmInI vijyamALAsarabI mALAo vaDe zaNagAravAmAM AvyA. arthAta temane mALA paherAvIo. 80. asyApi karmaNaH zrImaddharSa eva muniishitaa| AsItprayojako yadvA gaNasyaiSa pravartakaH // 81 // A upadhAnanI kriyAnI preraNA karanAra tathA e kriyAnA adhiSThAtA zrI harSamunIjIja hatA. (kavi kahe che ke, ) athavA gaNanA eTale sarva samudAyanA paNa pravartaka tathA adhiSThAtA eja munijI hatA (to pachI e kriyAonA pravartaka hoya temAM zI navAI ?) 81. kAle kAle munerasyopadezAdutsavAdikam / babhUva sukhato yena gacchanti zubhavAsarAH // 82 // A munijInA upadezathI vakhato vakhata utsava vigere thatA hatA ane tene lIdhe divase sukhamAM jatA hatA. 82. gantukAmasya vRddhasya shriimohnmhaamuneH| samAgatA vatarmAnI namanativadhavA . 0rU | vRddha mahAmuni zrImohanalAlajI mahArAjane vihAra karavA javAnI IcchA hatI paraMtu javAmAM pratibaMdha karanAra cAturmAsuM AvyuM. 83. sArAmAM vatarmAraNAM varSaH savaDhA prajJA phalIbhUte manobhISTe harSaH kasya na jAyate / / 84 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' (282 ) pote paDyA ! [uttaracAturmAsano AraMbha thavAthI sarva leka harSa pAmavA lAgyA. pitAnA manathI IcchalI vAta phaLIbhUta thAya eTale tene harSa thatuM nathI? arthAta sarvane thAya cheja. 84. lamAzca zrAvakAH kartuM tapodAnAdikaM zubham / jJAtAnuSTheyakRtyAH zrImunirAjopadezataH // 85 // zrImohanalAlajI mahArAjanA upadezathI karavAnAM kAryone jANanArA zrAvake tapa ane dAna vigere zubha karmo karavA lAgyA. 85. dAnena dhanibhiH kaizcitsamAnena nijaM dhanam / sasvaM saphalitaM bhaktyA bhavabhramaNabhIrubhiH // 86 // saMsAramAM bhramaNa karavAthI bhaya pAmatA keTalAka dhanavAnuM lekee sanmAna pUrvaka pitApitAnI yegyatAnura dAna karavAthI potAnA dhanane saphaLa karyuM ane bhaktithI bIjAone mAna ApI potAnA AtmAne saphaLa karyo. 86. kaizcidbhavyairbhavodinaiH saJcitaM kilbiSaM bahu / dagdhaM tapo'gninA cAtmA kRtshcaamiikrprbhH|| 87 // saMsAra upara acIvALA keTalAka bhavya jIvoe ghaNuM ekaThuM thayeluM pApa tapasyArUpI agnithI bALIne potAnA AtmAne suvarNanA je nirmaLa ka. 87. vizvasyAM ca caturmAsyAM kaizcitsvargApavargadam / suraDhitama 4 dRSi saMyatainaH 88 | vaza karelI iMdrivALA keTalAke e svarga ane mokSane ApanAra zIlavrata saMpUrNa cAturmAsamAM pALyuM. 88. kecidbhavyA bhavApAradavadAvAnalopamAm / bhAvanAmAcaturmAsI bhAvayAmAsurAgrimAm // 89 // keTalAka bhavyajIe saMsArarUpI moTA vagaDAno nAza karanAra dAvonA agninA sarakhI zreSTha bhAvanAone saMpUrNa cAturmAsamAM karIe. 89.. - P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ mihanacaritra sarga paMdarame. ( rU83) kaizciJcaturbhirAmodapUrvakaM dhIdhanairnaraiH / dharma ArAdhito yattadadhInA sarvasampadaH // 90 // buddhivALA koIka cAra jaNAoe ghaNI harSathI jene AdhIna sarva saMpatti che evA dharmanI ArAdhanA karI. 90. prApte caitAdRze yoge kaizcinnopArjitaM zubham / / dUrabhavyA abhavyA vA zrUyante cAthavAgame // 91 // Avo samaya maLavA chatAM paNa keTalAka zubha karma (tapasyA vigere) na karyA. kAraNa ke, zAstramAM paNa dUra bhavavALA ane abhavi jIvo sAMbhaLavAmAM Ave che. 91. munInAM vItarAgaNAM kalmaSadhvaMsakAriNAm / saMsargAdyo na budhyeta hatabhAgyaH sa ucyate // 92 // pApane nAza karanArA, vItarAga muninA samAgamamAM rahevA chatAM paNa jene bAdha na thAya tene nibhAgI samajo. 92. sahitvA zatazo duHkhaM munayo'mI dhRtavratAH / apakArAya jantUnAM na bhavanti kadAcana // 93 // etAnapi ca ye zrAddhA nindAmAropya kalpitAm / hasanti teSAM no manye saMsAraH paryavasyati // 94 // vratane dhAraNa karanArA A munI hajAre duHkhone sahana karIne paNa koI prANane apakAra (bagaDa) koI vakhata karatA nathI. evA muniyonI paNa je zrAvako beTI khoTI nidA kare che ane mazkarI kare che teone saMsArane pharo maTato nathI ema huM dhAruM chuM. 93-94. - apamAnaM na kasyApi karttavyaM kuhacijanAH / apamAnaM yato mRtyoradhikaM duHkhakAraNam // 95 // he ja ne ! kyAreya koI paNa mANasanuM apamAna karavuM nahiM. kAraNa ke, apamAnathI maraNanA karatAM paNa vadhAre duHkha thAya che. 95. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ (384 ) mohanacarite paJcadazaH srgH| [ uttaraparApAyamananaM no karttavyamakAraNam / yathAzakti nijaM kAryaM kArya kAryavidAM matam / / 96 // vinAkAraNa bIjAnuM apamAna karavAnuM ciMtavana manamAM paNa karavuM nahI, paNa potAnI zakti pramANe pitAnuM kAma karavuM e kAryavettAone siddhAMta cha. 86. atho bhagavatIsUtraM zrImaddharSamunermukhAt / bhAdrazuklatrayodazyAM samAptimagamatsukhAt // 97 // tyAra pachI zrImAna harSamunIjI vAMcatA hatA te "bhagavatI-sUtranI samApti bhAdaravA mAsanI tradazIne divase sukhapUrvaka thaI. 97. pUjA jJAnasya prathamaM bahUpakaraNaiH sh| devakarNaiH kRtA yadA kutra nAgresarA ime // 98 // prathama jJAnapUjA ghaNA sAhityathI devakaraNa zeThe karI. athavA e kyAM agre sara nathI hotA? arthAt dareka kAryamAM hoya che ja. 98. saprema premacandreNa kezavAtmabhuvA staa| tathA khuzAlacandreNa kRtA pUjA vizeSataH // 99 // kezavajInA putra premacaMda zeThe tathA khuzAlacaMda zeThe paNa premathI sArI rIte zAnapUla 421. 88.. anyaizca zrAvakaiH sarvairyathAzakti supUjanam / kRtaM yenocchaladvAraM jJAnAgAraM babhUva ha // 10 // bIjA zrAvakoe paNa potAnI zaktine anusAra jJAnapUjA sArI rIte karI tethI jJAnabhaMDAranuM dvAra ubharAI jatuM hatuM. 100. parvarAje samAyAte zrImatparyuSaNe tapaH / sahotsAhaiH kRtaM shraaddhairmuniraajopdeshtH|| 101 // ... P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ) mohanacaritra sarga paMdarame. (285) parvanA rAjA sarakhAM paryuSaNa (pajusaNa) AvyAM eTale munirAja zrIhanalAlajI mahArAjanA upadezathI zrAvakoe utsAhavaDe tapa AraMbhyAM. 101. mAsakSapaNakaM kaizcikaizciccASTAhikaM tpH| kRtaM kaizcinmahAkarmasUdanaprabhRtIni ca // 102 // koIe ekamAsanA upavAsa karyA, keIe ATha divasanA upavAse karyA ane keIe kamasUdana vigere tapa karyo. 102. tilakazreSThitanayabhAicandrasya dhrminnH| tapa ASTAhikaM cakre patnI patimanuvratA // 103 // patinA mana pramANe cAlanArI tilakacaMda zeThanA dhArmiSTha putra bhAIcaMda zeThanI patiye ASTAhika tapa ( aThAInA upavAsa ) karyuM. 103. priyAmanAnugaH zrImAnbhAicandro vaNigvaraH / tatprasattyarthamAdatta dolAM bhavabhayApahAm // 104 // pitAnI priyAnI cittavRtti pramANe vartanAra zrIbhAIcaMda zeThe tene prasanna karavAne sAruM saMsAranA bhayane maTADanAruM pAraNuM pitAne ghera ApyuM. 104. AdAne'syA vyayo bhUyAnvabhUvAsya mahAmateH / tadarthaM zreSThinaH prAyo yatante hi hitaiSiNaH // 105 // ghaNI buddhivALA bhAicaMda zeThane te pAraNuM potAne ghera lAvavAmAM ghaNe kharca thayA. ane ghaNuM karI pitAnuM hita karanArA zeThiyAo tene mATe prayAsa kare che, arthAt evAM satkAryomAM dravya vaparAya tene mATe prayAsa kare che. 105. tasminnavasare'nena ghttaattopmnohrH| draSTadastambhajananaH sajito varaghoTakaH // 106 // te vakhate A bhAIcaMda zeThe moTA ThAThane lIdhe suMdara jaNAto ane jonArAonI draSTine stabdha karI de evo varaghoDo kahADo. 106 49 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ uttara . ( 386 ) mohanacarite paJcadazaH sargaH / ___ paJcamyAM bhAdrazuklasya saMghajAtasya paarnnaa| kAritA vaNijA'nena bhAicandreNa dhImatA // 107 // buddhimAnuM A bhAIcaMda zeThe bhAdaravA sudi pAMcamane divasa badhA saMdhane paa29|| 2||vii (arthAt sarvane mAyA.) 107. munirAjopadezena lAlabAge purAtane / vizAlAmAyatAmeSa dharmazAlAmakArayat // 108 // ane munirAja zrI mohanalAlajI mahArAjanA upadezathI e bhAIcaMda zeTha junA lAlabAgamAM ghaNI vizALa moTI dharmazALA baMdhAvI. 108. catustriMzatsahasreNa dhanenaiSA manoharA / niSpannA yatra tiSThanti yAtrikAzca sahasrazaH // 109 // temAM kharcanA A trIsa hajAra lAgyA. ane e dharmazALA ghaNIja manahara thaI ane temAM hajAro yAtri utare che. 109. sampanne'smingRhe saMghakAryaM bhavati srvtH| tena saMgho dadAtyasmai dhanyavAdamanalpazaH // 110 // A dharmazALA thavAthI saMdhanuM tamAma kArya emAM thAya che tethI ene saMgha gho| (hare) panyavAda sApe cha. 110. vastuto dhanyavAdasya pAtramevAyakaM khlu| arddhabhAgaH zriyo yena vyayito dharmakarmaNi // 111 // (kavi kahe che ke,IvAstavika rIte dhanyavAdane pAtra e hato paNa e kAraNa ke, pitAnI samRddhimAMthI ardho bhAga eNe dharmakAryamAM vAparyo hato. 1 IdRzyasya matirjAtA muniraajopdeshtH| saMsargamahimA kazcidasti srvmhttrH|| 112 // P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta. ] mehanacaritra sarga padama. ( 287 ) - munIrAja zrImohanalAlajInA upadezathIja e bhAIcaMda zeThanI buddhi evA prakAranI thayelI hatI. athavA saMsargane (sabatano mahimAja kaI apUrva che. eTale mahArAjazrInI saMgatithI e pramANe eNe dravya dharmAdAmAM vAparyuM. 112. pUrNacandrAGgabhUH zrImatpannAlAlo'pyacIkarat / athAzvine vATikAyAM nijAyAmupadhAnakam // 113 // tyArapachI A mAsamAM pUraNacaMda zeThanA putra zrImAna pannAlAle paNa pitAnI vADImAM upadhAna karAvyuM. 113. tapasvinaH sthitAstatra bahuzo vazino mudA / . yadA zrAvakajAtInAmAvazyakamidaM tpH|| 114 // manane vaza rAkhanArA ghaNA zrAvako e tapamAM beThA. athavA ( kavi kahe che ke, dareka zrAvake e tapa avazya karavuM ja joIe. 114. tapo'nte kArtika kRSNe maalikaabhirlNkRtaaH| tapasvino mahAtmAno'nalpazraddhApurassaram // 115 // tapazcaryAnI samApti vakhate kArtika mAsanA kRSNa pakSamAM mahAtmA taparivane ghaNI zraddhAthI mALA paherAviye. 115. tasminneva dine ramyo niHsRto varaghoTakaH / devayAnasamA yatra rathAH santi shtaadhikaaH|| 116 // teja divase moTo varaghoDo paNa kADhavAmAM Ave ane temAM devakInAM * vAhane sarakhA so karatAM paNa vadhAre ratho hatA. (ghoDAgADIo hatIo.) 116. aSTau dinAni zrItIrthanAthambibArcanaM mudaa| sazRGgAraM vizeSeNAbhUttathASTAhikotsavaH // 117 // ATha divasa sudhI harSathI zrI pratimAjInuM pUjana tathA AMgI sArI rIte karavAmAM AvI tathA aDAino mahatsava thaze. 117. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 388 ) mohanacarite paJcadazaH srgH| [ uttaralAlabAge'pyabhUdasminvarSe'kSayyaphalAvaham / upadhAnaM tapaH shriimnmohnssryupdeshtH|| 118 // A varSe lAlabAgamAM paNa zrAmohanalAlajI mahArAjanA upadezathI akSaya phaLa ApanAra upadhAna nAmanuM tapa thayuM. 118. . atrasthAH kSINakarmANo mahAtmAnastapasvinaH / zreSThinA devacandreNa maalikaabhirlNkRtaaH|| 119 // e tapamAM beThelA kSINa karmavALA mahAtmA tapasvine, devacaMda zeThe mALA paherAvI satkAra karyo. 119. anena zreSThivaryeNa cASTabhirdivasaH kRtH| maho mahAMstathA cAnyasukRtaM bhavabhaJjanam // 120 // e zeThe ATha divase vaDe meTo utsava karyo ane saMsArano nAza kare tevuM bIjuM paNa ghaNuM sukRta karyuM. 120. zrIsaMghena kRtaM zrImatsvAmivAtsalyamuttam / snAtAnuliptA AbhAnti zrAddhA yatra sahasrazaH // 121 // tamAma saMghe maLIne uttama rIte svAmivAtsalya karyuM. temAM snAna karI tilaka dhAraNa karIne hajAre zrAvake zobhI rahyAM hatA. 121. sadA zAntikaraM zAntisnAtraM dAtraM kukarmaNaH / bahUpakaraNaiH zrAddhaiH kRtaM munijnaanvitaiH|| 122 // niraMtara zAnti ApanAra ane duSTa karmono nAza karanAra zAMtisanA paNa zrAvakoe muninI sAthe ghaNA ThAThathI karyuM. 122. anyAnyapi sukarmANi babhUvubahuzo'nvaham / yadA kimapi satkRtyamAste smAtra na saMzayaH // 123 / / bIjA paNa ghaNuM satkarma dararoja thatAM hatAM. athavA ( kavi kahe che ke, P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ mohanacaritra sarga paMdaramo. ( rU81 ) je je satkarmo che te ahiM thatAMja hatAM emAM kaI saMdeha nathI. arthAt sarva prakAranA satkama tyAM thatAM hatAM. 123. iyaM cApi caturmAsI vyatItAbhinavaiH shubhaiH| karmabhirmunirAjasya mohanarjitAtmanaH // 124 // A cAturmAsuM paNa manane jItanAra mohanalAlajI mahArAjanA upadezathI navAM navAM zubha karma karatAM karatAM vItI gayuM. 125. vividhadharmapravartanatatparo hyabhinivezatamohRdahaskaraH sRmaramohamahebhamRgezvaro jayatu mohnlaalmuniishvrH||125|| rUti zrIuttaramodanavarite za sa / 25 vividha prakAranA dharma pravartAvavAmAM tatpara, ahaMkArarUpI aMdhakArane nAza karanAra sUrya, cAretarapha phelAtA moharUpI moTA hAthIno saMhAra karanAra siMha, munirAja zrI mohanalAlajI mahArAja jya pAme. 125. ( paMdaramA sagane bAlAvabodha samApta. ) drutavilambitaM vRttam / lakSaNaM tu " drutavilambitamAha nabhau bharau" iti / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 390 ) mohanacarite SoDazaH sargaH / [uttara SoDazaH sargaH vANIzArcitapAdAbjAM vANIM vande pratikSaNam / / yAM vinA dRzyate haM ho andhakAramayaM jagat // 1 // sarga soLamo. " (kavi kahe che ke, ) AkhuM jagata jenA vagara aMdhakAramaya jaNAya che tathA jenAM caraNakamaLa brahmadeve pUjelAM che te sarasvatIne pratyeka kSaNe huM bahu . 1. dviSaSTayuttaraikonaviMzatizatatamAdArambhe satatamAtmoddharaNakaraNasadAcaraNamananacaNo munirAT zrImohanalAlazvirAtizayaprArthanAtaH sAMsArikasukhAsAdhAraNakAraNaSaTkasampannanijajainadharmakaraNakAraNAnumodanaikamanasaH sAkaracandrAGgabhavavADIlAlasya zreSThino'bhinavaM campAnAmavIthikAziro'laGkArabhUtamAgAraM samaM ziSyaiH punAti sma / vikrama saMvata ogaNIse ne bAsaThanA varSanA AraMbhamAM AtmAno uddhAra karanAra sadAcaraNonuM niraMtara manana karavAthI prasiddha thayelA munirAja zrImAna lAlajI mahArAje saMsAranA sukhonA mukhya kAraNarUpa cha prakAranA sukhIvALI pitAno jainadharma pALavA paLAvavAmAM tathA tene anamedana ( uttejana) ApavAmAM khAsa manavALA, sAkaracaMda zeThanA putra vADIlAlanI ghaNA divasanI atyaMta * arthAgamo nityamarogitA ca priyazca bhAryA priyavAdinI c| vazyazca putro'rthakarI ca vidyA SaD jIvalokasya sukhAni rAjan // 1 // artha-dravya meLavuM, zarIra nirogI rahevuM, iSTa vastunI prApti thavI (arthAta dararoja navo navAM sukha maLavAM ), priya bhASaNa karanArI strI, AjJApAlaka putra ane dravya prApta * evI vidyA e che A manuSyalokanAM sukho che. 1. Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S..
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita.] mehanacaritra sarga soLame. ( 38 ) prArthanAthI caMpAgalIne mugaTarUpa arthata caMpAgalImAM AvelA temanA navA gharane ziSyae sahita ( padhArIne) pAvana karyuM. bhavabhramaNabhayabhItabhavyajanahRdayabhavanalInAtiprAcInamalinasaMskAratiraskArasphArabhAskare munijane gacchati jayadhvaninA turyatAraraveNa ca khaM pUrNodarabhANDaM cakre / satyApitaM ca varaghoTakadRzyakena vasuMdharAyA vasuMdharoti nAma zrAvakaistadAnIm / kRtaM ca tasminvAsare savizeSamazeSakaluSavanavanAnalaH pUjAprabhAvanAsAdhamikavAtsalyAdi zubhakRtyaM zrAvakaziromaNinA vADIlAlena saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe te rUpI bhayathI bhaya pAmatA bhavya jIvinA hRdayamaMdiramAM ghaNA vakhatathI lIna thaI gayelA (lapAI gayelA ) atyaMta malina saMrakArorUpI aMdhakArane tiraskAra karavAmAM pracaMDa sUryasarakho zrI hanalAlajI mahArAja vigere munisamudAya, mArgamAM cAlato hato te vakhate jyajayakAranA zabdothI tathA vAdinA moTA zabdothI AkAza vyApta thaI gayuM hatuM. te samaye zrAvakoe pRthvInuM vasuMdharA nAma varaghoDAnA dekhAvathI satya karI - ApyuM hatuM. arthAt vasu eTale dhana tene dhAraNa karavAthI pRthvInuM vasuMdharA nAma paDeluM che te varaghoDo nIka hato te vakhate ghaNI samRddhivALA tenA dekhAvathI yathArtha karI ApyuM. te samaye zrAvakonA ziramaNa vADIlAle samagra pAparUpI vanane nAza karanAra dAvAnaLanA sarakhAM pUjA prabhAvanA sAdharmivAtsalya vigere zubha karmo karyA. anena zreSThinA tatra sthityai bahaprArthyamAno'pi munIzvaro ditrANyeva dinAni sthitvA dharma copadizya vihartukAmo'tyutsavasamalaMkRtaH punarlAlabAgamadhyAsAJcakre / parantvAgamanasamanantarameva pracaNDavyAdhimaNDalAkANDatANDavitatvAnna vihartuM shshaak| e vADIlAle tyAM rahevAne mATe ghaNI prArthanA karI to paNa potAno vihAra karavA javAno vicAra hovAthI munIzvara zrI mohanalAlajI mahArAja, be traNa divasa rahI dharmano upadeza karI ghaNA utsava sAthe pharIthI lAla bAgamAM padhAryA, paraMtu, lAlabAgamAM AvatA barobaraja ociMto prabaLa vyAdhi lAgu paDavAthI pote vihAra karavA jaI zakyA nahi. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 392 ) mohanacarite SoDazaH srgH| uttara- athavA / yasmindeze yadA yacca bhoktavyaM tatra tttdaa| astyavazyaM bhujyate no kAcidatra vicAraNA // 2 // athavA-jene je sthAnamAM je vakhate je bhogavavAnuM hoya che te te vakhate tyAM tene jarUra jogavavuM paDe che. emAM koI jAtane vicAra karavA jevuM ja nathI. ra. __ atha pUrNacandra zroSThijanmAno jIvanalAlAdayaH pAyadhunItAmbAkAMTA-savidhasarvajainajanasugamArthamahArthavyayakAritAtivizAlapaJcazAlamahendramandirAnukArividyAmandiravAstusamaye tatra gantuM saharSaM saharSa munirAjaM zrImanmohanalAlaM natvA tccrnnyuglmbhyrthyaamaasuH| tyAra pachI pANI upara tAMbA kAMTAnI pAse jaina lekenI savagaDane mATe ghaNuM dravya kharcA karAvelA, atyaMta vizALa pAMca majalAvALA, IMdrabhavana sarakhA vidyAlayanuM vAstu karavAne samaye munirAja zrAmohanalAlajI mahArAjane zrI harSamunIjIe sahita teDI lAvavA sArUM temanAM caraNayugalamAM namaskAra karI pUraNacaMda zeThanA putra jIvaNalAla vigere prArthanA karavA lAgyA. - alaMkRtazca savidyaiH sa vidyAlayo mohnlaalaadimuniprvraiH| niSkAsitazca tasminsamaye'dRSTazrutapUrvo mahAghaTATopo varaghoTako jIvanalAlAdibhiH zAsanonnatimicchadbhiH / kRtazcASTakarmadala. napravaNa ASTAhikotsavastaireva kuberasahodaraistatra / tataH sthitvA tatrASTau dinAni tathaivAjagmurmunirAjAH punarlAlabAgam / / . (tethI) zrImohanalAlajI vigere vidyAvALA (samyagRjJAnavALA) zreSTha muniyA te vidyAlayane alaMkRta karyuM arthAt teo tyAM padhAryA. te vakhate zAsananI unnati IcchanAra jIvaNalAla vigeree ke divase dIThelo paNa nahi tema sAMbhaLelI paNa nahi e varagheDo ghaNA ThAThamAThathI kahADa. kuberane sarakhI sarca vALA te jIvaNalAla zeThe ATha kamane nAza karanAra aThAIne utsava karyA. " bAda tyAM ATha divasa rahIne munirAjajI pAchA lAlabAga padhAyA. Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] ____bhAnayaritra saNa sAgabhA. (393 ) ____ atha bhavadupadezAmRtapAnaprAptAstikyatamAsmatkAritAtimanoramajinAlaye pratiSThA bhAvinI tattatra zrImadbhiravazyaM gantavyAmiti deNuvAstavyaH saMghaH savinayaM muninAyakaM vijJApayAmAsa / bAda dahezunA saMghe AvI muniyAmAM agresara zrImehanalAlajI mahArAjanI vinayapUrvaka prArthanA karI ke "ApanA upadezarUpI amRtanA pAnathI Astika thayelA amoe karAvelA manahara derAsaramAM pratiSThA karavAnI che mATe Ape tyAM avazya padhAravuM joIe." svayaM gantumazaknuvAno mohanamunistatprArthanayA jayanayakalyANAbhidhAMstrInmunIMstatra gantumanumene / te'pi tatra gatvA yathAvidhi nirdiSTa muhUrte jitarAgaM jinarAjaM prtisstthaapyaanyckrire| atiharSapulakitaromAJcakalikAH zrAvakAH samahotsavamASTAhikotsavaM sAmikavAtsalyaM ca nizzalyaM cakruH / mandiramuddizya ghRtAdito'STAdazasahasrasaMkhyAvacchinnaM dravyaM tdaaniimutpede| evI teonI prArthanAthI zrI mohanalAlajI mahArAje potAnAthI jaI zakAya tema na hovAthI yamunijI, nayamunijI tathA kalyANamunijI e traNa munine tyAM mokalyA. teoe paNa tyAM jaI batAvelA muhUrtamAM rAgane jItanAra jInezvara bhagavAnanI vidhi pramANe pratiSThA karAvI. atyaMta harSane lIdhe ubhAM thaI gayelAM rUMvADAMvALA zrAvakoe ghaNA utsava sAthe aThAIno mahotsava ane sAdharmivAtsalya nirvidhra karyuM. te vakhate maMdiramAM ghI vigerenA thaIne rUpiA aDhAra hajAra utpanna thayA. .. atha munikairavakumudinInAyako munimohanalAlo dhammoMpadezatastArAcandrAGgabhuvaM pAnAcandraM tatpatnI hIrAkumArI ca caturthavratamaGgIkartumupadideza / tAvapi jampatI tvaritameva tadupadezamaGgIcakrAte / tatprasaMgata udyApanASTAhikotsavASTottarasnAtrasAdhammikavAtsalyAdikRtyajAtaM sahasrapaJcakavyayena kRtvA dha. nyavAdamavApatuH / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( rU4) - mohanattei sA tyAra bAda munirUpI kumudane (poyaNune) praphullita karavAmAM caMdrasarakhA. zrI mohanalAlajI mahArAje dharmopadeza karI tArAcaMdanA putra pAnAcaMda tathA temanI zrI hIrAkumArIne brahmacarya vrata aMgIkAra karavAno upadeza karyo. te patipatni paNa jaladI te upadezano aMgIkAra karyo. te prasaMge udhApanA, aThAIne utsava, aThotarI sanAtra, sAdharmika vAtsalya vigere sarva kRmAM pAMca hajAra rUpiA kharcIne teo dhanyavAda pAmyAM. ___atha vaizAkhe munijanamanonabhonabhomaNiH zrImohanalAlo munirAd thANAvAsizrAvakamahAgrahAttatra gatvA pratiSThAM cakAra / tadavasare tatratyaH saMgho mahollAsapUrvakamASTAhikotsavavaraghoTakasvAmivAtsalyadAnAdi zubhakRtyaM prazaMsanIyaM cakre / / tyAra pachI vaizAkha mAsamAM munijanonA manarUpI AkAzane prakAzanAra sUsarakhA munirAja zrImohanalAlajI mahArAje thANAnA rahiza zrAvakonA ghaNA AgrahathI tyAM jaI pratiSThA karI. te vakhate tyAMnA saMdhe ghaNA ullAsathI aThAine utsava, varaghoDe, ravAmivAtsalya ane dAna vigere vakhANavA yogya zubha kRtya karyuM. __ mohanarSirapi pratyAsannaM cAturmAsyamavalokya tatra katicideva dinAnyuSitvA tato vihRtya punarlAlabAgamiyAya / prArabdhaM cAtuH mAsyaM lagAzca zrAvakAH prativarSato vizeSatastapaAdizubhakarmasu / asyAmapi caturmAsyAM yAdavajitanujanmAmIlAlAdibhiHzAntisnAtrASTAhikotsavasAdharmikavAtsalyAunekavidhaM zubhakarma kriyate sma / zrImehanalAlajI mahArAja paNa cAturmAsuM samIpamAM AveluM joI tyAM keTalAka divasa rahI tyAMthI vihAra karI pharI pAchA lAlabAgamAM AvyA, ane catu" koyIne AraMbha thaye. ane zrAvako pratyeka varSakaratAM tapa vigere zubha kAmamAM sArI rIte joDAI gayA. A cAturmAsamAM paNa jAdavajInA putra amIlAla li zAntisanAtra, aThAIne utsava, sAdharmika vAtsalya vigere aneka " zubha karmo karyA. - samArabdhe triSaSTayuttarakonaviMzatizatatame'bde mohanaSiH saha harSAdiziSyagaNena mAdhavodyAne cAturmAsyaM parAvartitavAn / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mAnayaritra sarga sAgabhI. (395 ) tadavasare karpUracandratanujanuSA zrIharSacandreNa zreSThinAtighaTAToparamyaM vareghATakaM niSkAsya prajAgaNacakSuSI modyate sma / kRtA cAneneva zreSThinA nArikelaphalairmodakaizca prbhaavnaa| | vikrama saMvata (1963) ogaNIse tresaThanA varSamAM zrImohanalAlajI mahArAje harSamunijI vigere ziSyanI sAthe mAdhavabAgamAM cAturmAsuM badalyuM. te vakhate kapuracaMdanA putra harSacaMda zeThe, ghaNA ADaMbaravALa suMdara vadheDo kahADI prajAonAM netrane AnaMdayukta karyo. ane teja zeThe nALIe tathA lADunI prabhAvanA karI. atha saMjAtarujo mohanarSirjalavAtaparivartanAyAndherImudizya samaM kalyANamuninA vijahAra / zrutvA cAgacchantaM munirAjaM tatratyazrAvakA dhanyamAtmAnaM manyamAnAH purata eva dudhuvire| gate ca munirAje tatrASTAhikotsavasvAmivAtsalyAdi kRtyaM sahasaivAtenire ca / mohanarSirapi vandanArthaM mohamayIta AgatA. nmahaddhikAnsamyagupadizya tatrasthadevAlayavyayakRte puSkalaM dravyaM dApitavAn / tyAra pachI potAne roga lAgu paDele hevAthI havApANIne pheraphAra karavA aMdherI tarapha javA mohanalAlajI mahArAje, kalyANa munijInI sAthe vihAra karyo. munirAja zrI mohanalAlajI mahArAjane AvatA jANI tyAMnA zrAvake potAnA AtmAne kRtArthe mAnI mahArAjanA sAmA javA lAgyA ane mahArAjazrI tyAM AvyA eTale teoe aThAIno utsava, svAmivAtsalya vigere zubha karmo ekadama karavA mAMDayAM. zrI mohanalAlajI mahArAje paNa pitAne vAMdavA muMbAIthI AvelA ghaNI samRddhivALA zrAvakone sArI rIte upadeza karI tyAMnA (aMdherInA ) derAsaranA kharcane mATe puSkaLa dravya apAvyuM. ydaa| munayastattvavettAraH zAsanonnatihetave / / yathA yatante no taddhadAtmasaMrakSaNAya ca // 3 // P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ , (322 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [ 3 - athavA-tatvavettA muni, zAsananI unnatine mATe je prayAsa kare che te prayAsa pitAnA rakSaNa mATe karatA nathI. arthAt pitAnA rakSaNa mATe kare te karatAM zAsananI unnatI mATe vadhAre prayAsa kare che. 3. stthivA ca tatra katicidinAni zarIraM susthamivAnubhavanpunAlavAgamAsasAda / anudinasAnunayasvazAsanopadezanazravaNamananajanitAtipunItasambhAvanAtItatattvavidanugrahagRhItaviSaviSayavairAgyAM mANikyacandrAtmajatilakacandrAGgajAM sapratyAkhyAnacaturthavatadAnato'sArAtiprasarasaMsArasaritsvAmina udhAra ca / tyAM thoDA divasa rahIne zarIra ThIka hoya ema jaNAyAthI pharI pAchA lAlabAgamAM padhAryA. dararoja prItipUrvaka pitAnA zAsananuM zravaNa manana karavAthI upajelA, atyaMta pavitra, saMbhAvanA paNa na karI zakAya (eTale ATalA moTA tatvavettA haze ema dhArI paNa na zakAya) tevA tatvavettA mohanalAlajInA anugrahathI prApta thayelA, jene viSaya to viSa sarakhA che evA, vairAgyathI yukta thayelI mANekacaMdanA putra talakacaMdanI kanyAne pacakhANa karAvI brahmacaryavrata ApI asAra ane atyaMta phelA pAmelA saMsAra samudrathI tene uddhAra karyo. ___ tatsamaye'tiprasannayA hInAmnyA tayASTAhikotsavasvAmivAtsalyaprabhAvanAtiramyajJAnasthApanAdizubhakRtyaM kArayAJcakre / ahA dhnytmaissaanusmrnniiycritaanyvnitaabhiH| te vakhate atyaMta prasanna thayelI te hIrIbAIe aThAIne utsava, svAmivAtsalya, prabhAvanA ane jJAnarathApana vigere zubha karmo karAvyAM. aho !! bIjI strIoe saMbhAravA gya AcaraNavALI e hIrIbAIne dhanya che. catara dhanaM lakSamitaM yasyA vayaH SoDazavArSikam / rUpaM ratimadadhvasi svAsthyaM cApi nirantaram // 4 // kAraNa ke-eka lakSa A parimita te enI pAse dravya hatuM, avasthA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] mohanacaritra sarga meLo. ( rU7 ) soLa varSanI hatI ane ratine garva utAre evuM te enuM rUpa hatuM ane Arogya paNa niraMtara hatuM, tema chatAM caturtha vrata aMgIkAra karyuM mATe ene dhanya che. 4. atha munikulakumudakumudinIpatiHzrImohanarSiranubhavacakSuSAtmIyaparyavasAnasamayasamAgamanAyAtyalpavilambamavalokamAno'khilaiH zrAvakamahodayaistatraiva sthAtuM bahu prArthyamAno'pi samaM dazabhiharSAdibhiH ziSyarmohamayIto mAghakRSNatrayodazyAM vijahAra / bAda munijanonA samudAyarUpI kumudone ( piyaNane) praphulla karanAra caMdrasarakhA zrImohanalAlajI mahArAje potAnA paryavasAna (AyuSyanI samApti - ne samaya najIkamAM Avela che evuM anubhavarUpInetrathI joIne, (arthAta AyuSyasamAptine samaya thayo che ema jANIne) moTA udayavALA tyAMnA sarva zrAvakoe. tyAM rahevAne mATe ghaNI prArthanA karavA chatAM paNa harSamunijI vigere pitAnA daza ziSyonI sAthe mAdhamAsanA kRSNapakSanI tradazIne divase muMbaIthI vihAra karyo. thata munInAM vItarAgANAM janatA'jJAnamoSiNAm / / AsaktinoM zarIre cetkuto grAmagRhAdiSu // 5 // kAraNa ke,-janasamudAyanuM ajJAna nAza karanArA vItarAga munine pitAnA zarIramAM Asakita nathI hotI te gAma, ane ghara vigeremAM to kyAMthI hoya? 5. vAsanAvazasaMjAtA narA badhnanti saMsRtim / tasmAtsA satataM heyA heyopAdeyadarzinA // 6 // vAsanAne vaza thayelA puruSa saMsAramAM badhAya che. mATe he pAdeyane (ravIkAra karavA gya ane tyajavA gyane) jANanArAoe tene niraMtara tyajavI joIe. 6. . vihRteSu munirAjeSu tadvirahakhinnacetaso munibhirvAryamANA api sahasrazaH zrAvakamahodayA anujagmuH / munipravarazrImohanamu P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 218 ) modanakti pozaH sa. [ uttaranyuddeshjnitjntaannddaaykaanndsmyo'pi mohamayIto vijhaar|saakN ziSyaiH zrAvakaizca tadine bhaaykhlaamlNkRtvaanmuniraajH| tatra saMghena savizeSa pUjAdikRtyaM cakre / munirAja zrImehanalAlajI mahArAje vihAra karyo tyAre temanA viyogathI udAsa thayelA hajAro zrAvaka, munie vAravA chatAM paNa pachavADe javA lAgyA. munipravara zrImahanalAlajI mahArAjane lIdhe lekone AnaMdano samaya hato teNe paNa muMbaIthI vihAra karyo. ( arthAt mahArAjazrIne vihArathI AnaMdadAyaka samayamAM paNa rojagAra vigere kamI thavAthI pheraphAra thaye) te divase munirAja zrImehanalAlajI mahArAje ziSya ane zrAvakoe sahita bhAyakhalAne zobhAvyuM. ( arthAt bhAyakhale padhAryA.) tyAM saMdhe ghaNI sArI rIte pUjA vigere zubha kRtya karyA. samAptAyAM vibhAva- dRSTipathamAyAte cAhaskare'zvarathAdibhiH parimardite'dhvani ziSyaiH zrAvakaizca parivRto mohanamunIzvarastato vihRtya mAhimaM jagAma / (jayAre rAtrI samApta thaI hatI, sUrya dRSTipathamAM Avato hato (arthAt dekhAto hata), mArga ghoDA ane ratha vigerethI bhIDavALo thayo hato (tyAre) pitAnA ziSya ane zrAvathI viMTAyelA mahArAjazrI tyAMthI vihAra karI mAhima gayA. tatra ca munirAjamabhi gantuM parazzatA apare'pi zrAvakA Agacchanti sma / tasmindine pUjAsvAmivAtsalyAdikRtyaM ratnajI mohanajI, uttamacandra-khemacandra, gulAbacandra-hemarAjaimohamayAvA tabaiH zrAdvai. - tyAM muni mahArAjazrIne vAMdavAne mATe hajAro zrAvako AvavA lAgyA.. divase pUjA ane svAmivAtsalya vigere ratanajI mohanajI, uttamacaMda prema gulAbacaMda hemarAja vigere muMbaInA rahIza zrAvakee karyA. Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mihanacaritra sarga seLame. atizithilaprakRti munirAjamavalokya punarmohamayImalaGkata prArthayAJcakrire sarve / parantu netyuktyA munirAjasteSAM tAM prArthanAM viphalAM cakAra / mahArAjazrInI prakRti ghaNI ja zithila joI pAchA muMbaI AvavA badhA zrAvako prArthanA karavA lAgyA. paraMtu nA kahine temanI te prArthanA munirAje niSphaLa karI. ydaa| araNyAnI vrajo grAmo nagaraM vA purI tathA / munInAM vItarAgANAM sarvametatsamaM smRtam / / 7 / / 2441-viit2||2|| ( 2rAgathI 2hita ye|| ) bhuniyAne 212ye| (4na,) ar (4), bha, nA mane purI meM sarva samAna ne, 7. tato vihRtya munirAjaH zAntikuJjAlaGkArabhUtaM vADIlAlazAkaracandrAgAramalaJcakAra / tyAMthI vihAra karIne munirAje vADIlAla sAkaralAlanA zAMtikuMjamAM AvelA 52ne zosAvyu ( mathAt 55AyI. ) zrImanmohanarSivandanArthamAgatA viThThalabhAI-vADIlAlAmIlAla yAdavajIprabhRtayaH zrAddhAH zrIgurucaraNacirasmaraNArthaM kiJcitsatkRtyaM mohamayyA sthApanIyamiti vicAramutthApayAJcakruH / - tyAM mahArAjazrIne vAMdavA AvelA viThThalabhAI, vADIlAla, amIlAla, jAdavajI, vigere zrAvako potAnA gurujInuM ghaNA vakhata sudhI maraNa rahe tene mATe kaI khAtuM muMbaImAM sthApana karavuM evo vicAra karavA lAgyA. _ mohanarSayastu tato vihRtya malAragrAme devakarNamUlajIgRhaM punanti sma / tasmindine savizeSaM devapUjAsAdharmikasatkArAdi deva P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 400 ) mohanacarite SoDazaH srgH| karNena zreSThinA kRtam / atrApi munIzvaraM vanditumAgatairmaharddhikaiH zreSThibhiviTThaladAsAdyutthApitavicAro'tipuSTo'kriyata / mohanalAlajI mahArAje to tyAMthI vihAra karI, malADagAmamAM devakaraNa maLajIne baMgale pAvana karyo. te divase pUjA, sAdharmikvAtsalya vigere devakaraNa zeThe sArI rIte karyuM. ahiM paNa mahArAjazrIne vAMdavA AvelA dhanADhaya zeThIA oe viThaladAsa vigeree karelA vicArane vadhAre puSTa karyo. thatA prazasyo vyavahAro'yaM zrAvakeSveva dRzyate / samaSTidharmakArye yajahAti vimataM matam // 8 // kAraNa ke-A vakhANavA lAyaka rIta, zrAvakomAM ja jovAmAM Ave che ke samaSTi (Akho saMgha) dharmanI bAbatamAM eka mata thaI virodhano tyAga kare che. 8. ____atha munayastato vihRtya bhaaindrvaasino'lbhylaabhshaalinshckruH|suprsnnmnsste pUjAzRGgArasvAmivAtsalyAdikRtyaM bADhaM kurvanti sma / atraiva viTThaladAsAdyutthApito vicAraH zrImanmahArAjadarzanArthamAyAtaH zreSThijIvanalAla-pAnAcandra, gokulabhAI-mUlacandra,vIracandra--dIpacandra, devakarNa-mUlajI, prabhRtibhiryakSarAjasaho. daraiH zrAvakairasminkRtye'hametAvadravyaM dAsyAmyahametAvadityuktyA sphliikRtH| tyAra pachI meMhanalAlajI mahArAje tyAMthI vihAra karI bhAiMdaranA rahi zene alabhya lAbha Ape. ghaNA prasanna manavALA te zrAvakee pUjA, AMgI ane svAmivAtsalya vigere satkarmo puSkaLa kya. A sthAnamAM mahArAjazrInAM darzana karavA AvelA zeTha jIvaNalAla pAnAcaMda, zeTha gokaLabhAI mULacaMda zeTha vIra dIpacaMda zeTha devakaraNa mULajI vigere kuberabhaMDArInA jevA dhanADhaya zrAve viThThaladAsa vigere zeThIAoe utpanna karelA vicArane (eTale mahArAjA mAraka tarIke khAtuM kahADavAnA vicArane) huM ATalA rUpiA ApIza ema kahi saphaLa karyo. P.P.AC. Gunratnasun M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAratam. ] mADanayaritra sarga sauNabhA. (401) __ munayastu tato vihRtya vazAyIM prAptAH / tatrApi mohamayItastatprAntatazca bhUrizaH zrAvakamahodayA muniraajaanvnditumaagtaaH| tasminnapi dine pUjAzaGgArasvAmivAtsalyAdi kRtyaM bADhameva kRtaM tatratyaiH shraavkaiH| tyAMthI vihAra karI mahArAjazrI vasaI AvyA. tyAM paNa muMbaInA tathA tenI AjubAjunA zrAvako munirAjane vAMdavA AvavA lAgyA. te divase paNa tyAMnA zrAvakoe pUjA, AMgI ane svAmivAtsalya vigere zubha karma ghaNI sArI rIte karyA. ___mAghakRSNAmAyAM ( phA. kR. 30) munayastato vihRtyAgAsImalaJcakruH / tatrApi munimahArAjaM vandituM mohamayItaH zrAvakAH zrAvikAstatprAntatazca bahuzaH samAjagmuH / tatrasthairmumbaIvAstavyaizca zrAvakaistasmindine pUjAsAdharmikasatkArAdi sAdhu kRtam / tyAMthI vihAra karI mAdhe kRSNa pakSanI amAsane divase agAsI padhAryA. tyAM paNa munirAjajIne vAMdavA muMbaIthI tathA tenI AjubAjuthI zrAvako ane zrAvikAo ghaNAM AvavA lAgyAM. tyAMnA tathA muMbaInA rahIsoe te: divase pUjA ane sAdharmika vAtsalya vigere sArI rIte karyuM. ____ phAlgunazuklapratipadi munirAjAstatraiva tasthuH / tasmindine pUjAgRGgArasAdharmikasevAdikArya mohamayIta AgatenAlaGkAravyA pAriNA marujanmanA kenacitprazaMsanIyamakriyata / phAgaNa sudI pratipadAne divasa mahArAjazrI tyAMja rahyA. te divase pUjA, AMgI, sAdharmika vAtsalya vigere muMbaIthI AvelA dAgInAnA vepArI eka mAravADIe vakhANavA lAyaka rIte karyo. atha tato tvaritamapi gantumIhamAno muniH zrImohanalAlamahodayastatratyazrAvakAnAM zraddhApAzAnukRSTaiva vihartuM na shshaak| P.P.AC,Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 402 ) mohanacarite poDazaH srgH| [uttrtyAra pachI zrImehanalAlajI mahArAjanI tyAMthI jaladI javAnI IcchA hatI, paNa tyAMnA zrAvakenI zraddhArUpI derIthI baMdhAyA hoya tema vihAra karI zakyA nahiM. tadA tatra sUryapura (surata ) vAstavyA munirAjAnAM bhakteSu prathame karpUracandrAtmajanagInadAsa-lallUbhAitanujarUpacandrAdayaH kecana zrAvakA vandanArthamAvrajan / munirAjo'pi kRtavandanAMstAndharmalAbhottaraM bhaktavatsalatayA sukhAdikuzalajAtamapRcchat / samupAdizacca bahuvidhaM dharmamArgam / - te vakhate tyAM suratanA rahIza, mahArAjanA bhakatomAM mukhya nagInadAsa kapUracaMda, rUpacaMda lallubhAI vigere keTalAka zrAvake mahArAjazrIne vAMdavA AvavA lAgyA. vaMdana karyA pachI teone bhaktavatsala hovAthI munirAja zrImehanalAlajI mahArAja paNa dharmalAbha kahyA pachI "sukhI che ?' ema pUchIne samagra kuzaLa vRttAMta pUchavA lAgyA. ane temane ghaNuM prakAre dharmamArgane upadeza karavA lAgyA. ___tadAnImeva ca lallUbhAiSThiputro rUpacandra zreSThI kartAragrAmamandiravarSagranthidivase svAmivAtsalyapUjAprabhAvanArthamekavizatisahasramitaM draviNaM datvA saMghAdhInamakarot / adyApi yadIyAyena varSagranthidivase prativarSa svAmivAtsalyapUjAprabhAvanAdi bhavati bhaviSyati cAyasya niyttvaadhukaalm| ane teja vakhate lalubhAInA putra rUpacaMda zeThe katAragAmanA derAsaranI varSagAMThane divase svAmivAtsalya, pUjA ane prabhAvanAne mATe ekavIsa haja* rUAi ApI saMghane svAdhIna karyA. tenI AvakamAMthI hAlamAM paNa nA varSagAMThane divase dareka varSe ravAmivAtsalya, pUjA ane prabhAvanA thAya che. ane Avaka niyamita rIte cAlu hovAthI ghaNA kALa sudhI thaze. ' tadaiva ca lekhAjIjavaNajItiprasiddhaH kazcicchrAvakAvara pUrvadAnasamutsAhita iva karnAragrAme caitrazulkapaurNimAyAM yAtrAtha Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC.Gunratnasuri M.S.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mohanacaritra sarga soLamo. (42) mAgatAnAM sadharmaNAM vAtsalyArthaM sahasrapaJcakaM saMghasvAdhInamakarot / aho upadezo'ho upadezo'hodAnamaho dAnamiti dhvaninAdyApi kadAcina pUrNa brahmANDabhANDaM tathA kRtm| teja vakhate lekhAjI javaNajI nAmanA zrAvake rUpacaMdazeThanuM dAna joI dAna karavAno uchALo AvyuM hoya tema katAragAmamAM citra sudi pUrNimAne divase yAtrAne mATe AvanArA sAdharmibhAIonA vAtsalyane mATe pAMca hajAra rUpiA saghane sepyA. te samaye "zo upadeza! zo upadeza! zuM dAna! zuM dAna !" evA evA zabdothI, lekee, kaI divasa paripUrNa nahiM thayelA brahmAMDane bharI dIdhuM. ... munayo'pi tatra dinadayaM sthitvA yathAkramaM vihRtya / deNuvAstavyAnAM zrAvakAnAM manorathadrumaM samasaphalayat / deNunivAsAH zrAvakA api muniprabhAkaraM vIkSyAtIva vikAzamApuritiviSaye teSAM pravaranagarasamanukAriNaM sAmayikasuSThUtsavameva pramApakatvena sahRdayAH stuvanti sma / muni zrIhanalAlajI mahArAje be divasa tyAM rahi krama pramANe vihAra karI dezunA rahIzonA manoratharUpI vRkSane saphaLa karyA (arthAta deNu padhAryA). deNanA zrAvako paNa muni mahArAjarUpI sUryane joine ghaNAja prasanna thayA. e bAbatamAM teoe moTA zaheranI barobarI kare evo varaghoDo kADhayo hato eja enI khAtrI che evI rIte dhArmika vAsanAthI drivita thayelAM aMtaHkaraNavALA sajajane emanAM vakhANa kare che. - tatastatsamayAnugatopadezo munimahodayo'pi tathopadideza yena tatkSaNameva zrAvakaiH sAdhAraNadravye cirAt sthitaM devadravyaM tata uddhRtya devadravyabhANDAgAre nikSiptam / tat sAdhAraNadravyaM ca kiMcitkicidatvA tAvatkRtaM svAmivAtsalyena samam / tyAra pachI munimahArAja zrImohanalAlajIe paNa te saimayane anusarato evo upadeza karyo ke jethI zrAvakoe teja vakhate devadravya je sAdhAraNa bhaMDAramAM P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak. Trust
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ uttara ( 404 ) mohanacarite SoDazaH srgH| ghaNI vakhatathI hatuM temAMthI kahADIne devadravyanA bhaMDAramAM nAkhyuM ane sAdhAraNa bhaMDAranA dravyamAM. badhAe thoDuM thoDuM ApI pahelAM deva dravya ane sAdhAraNa dravya maLI jeTaluM hatuM teTaluM sAdhAraNa dravya karyuM. ane tenI sAthe svAmi vAtsalya paNa karyuM. - muninA zrImohanalAlenApi samaM ziSyaiH vihRtam / militAzca yatastato darzanamuddizya samAyAtAH ziSyapraziSyA viditatapoyazaso yazomuniprabhRtayo mhaatmaanH| bAda zrI mohanalAlajI munirAjajIe paNa ziSyae sahita vihAra karyo. mahArAjazrInAM darzana karavA sArUM AmatemathI AvelA, tapazcaryAthI prasiddha thayelI kIrtivALA, yamunijI vigere mahAtmA ziSya ane ziSyanA ziSya paNa bhegA thayA. ... upalabdhaM ca paramapuNyAnAM prAyaH sarveSAmeva ziSyatacchiSyapraziSyANAM dUrasthAnAmapi mahAprayAsAnAM zrIyazomuni-kAntimuni prabhRtInAM paramagurordarzanamatyAnandakandakaraM tadAnIm / kRtapraya nAnAmapi keSAJcitkezaramuniprabhRtInAM karmAparAdhatvAnna prApta paramaguroH praantdrshnm| - moTAM puNyavALA sarve ziSya ane temanA ziSyonA) ziSyo ke je ghaNe dUra hatA ane darzana karavA jemaNe ) ghaNo prayAsa karyo hato te zrIyamuni ane zrIkAMtimunijI vigerene te vakhate potAnA parama guru zrIhanalAlajI mahA rAjane atyaMta AnaMda ApanAra darzana thayuM. paraMtu kamanA aparAdhane lAla kezara munijI vigere keTalAkane prayAsa karavA chatAM paNa pitAnA zreSTha gu93 chevaTanuM darzana thayuM nahiM. - zrImohanamunimantrasiddhopadezo bagavADA-pAraDI-grAmAdA susarasabhASayopadezaM datvA jIrNAni devamandirANi nUtanAna kArayAmAsa / pratyekamandirasaMskAre viMzatiH sahasraM vyayo'bhUAdAta jnshrutiH| P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ varata ] mohanacaritra sarga saLa. ( 406), zrI mohanalAlajI mahArAje upadeza maMtrasiddha hoya tevo sarasa bhASAvaDe upadeza karI bagavADA, pAraDI, vigere gAmomAM jIrNa thayelAM derAsarone navAM karAvarAvyAM. dareka derAsarano jIrNoddhAra karavAmAM vIsa hajAra rUpaiane kharca thayo hato ema leke kahe che. atha paramadUradarzI zrImohanarSiH saMyogavazataH samupasannAna zrIpanyAsayazomuni-kAntimuni - panyAsaharSamuni-devamuni - hemamuni-kalyANamuni-padmamuni-kamalamuni-Rddhimuni-zubhamuni - kSamAmuniprabhRtInbahUn ziSyAna dRSTvA yathAvasaraM satkathAprastAve sadupadezagarbha sUktamabhinavamiva vyAkarot / tyAra pachI atyaMta dIrdha dRSTivALA zrI mehanalAlajI mahArAje saMgane lIdhe bhegA thayelA panyAsa zrIyazomunijI, kAtimunIjI, panyAsa harSamunIjI, devamunIjI, hemamunIjI, kalyANamunIo, padyamunIjI, kamaLamunIjI, RddhimunIjI, zubhamunIjI ane kSamAmunIjI vigere ghaNA ziSyone joIne yogya avasaramAM sArI vArtAnA prasaMgamAM sArA upadezavALAM navIna hoya tevAM subhASitarUpa padyathI vivecana karavA mAMDayuMtathA. zAsane satataM bhUyAcchraddhaidhantAM sudhIpriyAH / / dharmadhArAH sadAdhArA mano vaH sparddhatAM satAm // 9 // - sArI buddhimAM prItivALA he ziSyo ! zAsana upara tamArI zraddhA niraMtara thAo. tamAro zubhaphaLonA AdhArarUpa dharmano pravAha vRddhi pAmo. tamAruM mana sapuruSonA mananI spardhA karanAra thAo. arthAta satpanA mana karatAM tamAruM mana caDhIA, thAo. 6. gAdhate bAdhate yazca nAthate dadhate'dhikam / skundate harSataH sAdhuH zvindate na sa dhrmtH||10|| je (dha) lisA [lAlaca) rAkhe che, (vAre) (bIjA) pratighAta (sAmo P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 406) mohanacarite SoDazaH sargaH / [uttaraprahAra) are cha, ( nAthate ) mAnane pIDI re cha, . athavA 4 59 varata bhAge cha, nadhya te 20i dhAre vstu| ( dadhate ) 2 / cha, hathI ( skundate / / sare che te sAdhu, dharbhayA ( na zcindate ) Grquthata nathA. arthAt dharbhamA zomatI nathI. 10. vandate yo gurUnnityaM bhandate svlplaabhtH| mandate taM jano bhaktyA spandate no abhigrahAt // 11 // ne gurutuM nitya (vandate) vahana re cha, thaa| sAlamA (bhandate) su5 bhAne cha / mane abhiyahathI ( na spandate ) yasAyamAna thatA nathI tenI sAta mastithA ( mandate) stuti re cha. 51. gatamiSTaM klindate ya AgataM vIkSya modate / dadate vyasane cittaM svadate no sa satsukham // 12 // gayedA priya vastumAne ( klindate ) 3 are cha, priya vastu mA vAthI ( modate ) harSa pAme cha mane bAtAnu bhana vyasanamA (dadate) rAmeche te sAyA sumana svAda (svadate ) yaapte| nathI. 12. Urdate kUdate yazca saadhurniHshngkmaansH| sUdate caraNaM tasya dhikRto hAdate hahA // 13 // ke sAdhu niHza bhanathI ( Urdate ) bhAna rAme cha arthAt bhAnI yatA 12! 55 // saMhAya rAmatA nathI, ( kUdate ) 4ii / are cha ( 2DhIyANa mane cha.) tenu yAritra ( sUdate ) nAza pAme cha bhane ta visara pAbhI manamA ( hAdate) 43. macyA re cha. 13. hlAdate svAdate'tyantaM pardate tundmaaspRshn| yoge no yatate yastu jotate na sa sAdhuSu // 14 // 2 (svAdate) sArI sArI vastumAno svAda yAvAmAM satyaMta yi rAma (tathI) (hAdate) mAna pAme cha, peTa 52 95 32vI (pardate) pAdhA 42 0 24. yogamA (na yatate) prayAsaratA nathI te sAdhuyAmA (na jotate) zomatI nathA. 14. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. 1 bhAnayaritra sarga saugA. (407 ) vethate zranthate yastu granthate katthate kudhiiH| atatyatraiva saMsAre kuyoniSu punaH punaH // 15 // huddhi ( vethate ) yaayn| are cha, (dharmanAM bhAM) (zranthate ) zithisa rahe che, (granthate ) duTisatA rai cha bhane ( katthate ) potAnAM moTara mA are cha, te 24 // saMsAramA nArI yoniyomA ( atati ) vAraMvAra abhyA are cha. 15. parivrajati bhAvena gurucittaM ca candati / vinayena na kaM jIvaM punthatyAptaH sa sedhati // 16 // samAthI ( parivrajati ) sAgaNI thAya cha, gurunAyittane vinayathA ( candati) sAhA mApe cha, 4 vane (na punthati) neza sApato nathI te sAta ( sedhati ) gAya cha. 16. ityAdi bhUrizaH sedhana ziSyAnharSAdikAnnijAn / valazADe khAdati sma khadati sma ca tadine // 17 // epramANe harSamunIjI vigere pitAnA ziSyane bahu prakAre upadeza karatAM 2ta sasA sAvI (khAdati sma ) maah|2 / mane saion (khadati sma) sthiti rI. 17. samAptAyAM vibhAvA~ vyaharannavasArikAm / ziSyAnbhaktAnpunazcaivamupAkrAmaJca zAsitum // 18 // tyAM te rAtrI samApta thaI eTale vihAra karIne navasArI AvyA. tyAM paNa pharIne potAnA ziSyone ane bhaktone e pramANe upadeza karavA lAgyA. 18. bho na nindati yaH kAMzcitsa zundhatyacireNa vai / na maGghati zarIraM yo na sa kAmena macyate // 19 // .." ziSyo ni (na nindati) nihatI nathI, te thA310 samayamA (zundhati) zuddha yAya ( pAbana thAya . ) bhanera pAtAnA zarIrane (na maGghati ) zaza . bhArata nathI te AmavathI ( na macyate) 131 sAtA nathI. 18.. ' P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 408 ) mohanacarite SoDazaH srgH| / uttara yo luJcati ziraHkezAnnApi glocatyatho tRNam / na vAJchati phalaM taM ca saMsRtirnahi lAjati // 20 // potAnA bharatanA zAno mastithI ( luJcati ) soya 2|ch bhane tR|| sa25 5( na glocati ) yArata nathI ane NanI -ch| 2|5taa nathI tenA sasAra ( na lAjati ) ti22412 32 / nathI arthAt saMsAranI pii| tene thatI nathI.. kasmaicinnaiva caNDantAM na zauTantu kadAcana / cuNDantUpagrahAnbho bho sevantAM zAsakAnsadA // 21 // chn| S52 ( na caNDantAm ) 4 / 5 62vI nahi. hivate (na zauTantu) garva 23 / nahiM. apayaDIne (cuNDantu ) 2165 13 / sane he ziSyo! potAnA zAstranu zAsana 2nArane ( sevantAm ) niraMtara sevA. 21. zvalantu na bhavanto drAk glahantAM naiva sajanAn / dharmadrumaM sadokSantAM cUSantu satkathAmRtam // 22 // tabhe (na zvalantu ) ma sa sahI yAta nADi, sAnAnA (na glahantAm) ti227|2 / nahI, yapI vRkSane sh| ( ukSantAm ) sIyatA 22, zreSTha prathA35I amRtatuM ( cUSantu ) pAna 2.22. ratnAdhikAnsadArhantu sambhantAM jinazAsane / calantu no zubhadhyAnAdupasargazate'pi ca // 23 // zAna, zana sane yAtri3pI ratnAthI zreSTha chAya tene niraMtara ( arhantu ) pUom zAsana 52 ( sambhantAm ) vizvAsa rAmA, / vinA sAve / 59 zubha dhyAnathI ( na calantu ) yasAyamAna thAme nahI. 23. manISibhiH samedhantAM bundantAM tattvasaMtatim / gRhantu na nijaM doSaM manantvAgamamArhatam / / 24 // ... 5DitAnI sAtha (samedhantAm ) vRddhi pAmI, tatvajJAnane (bundantAm) sAmaNa pAtAnA SAne ( na gRhantu) chupaav| nahiM, sane zAstra ( manantu ) ma 2. 24. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ (409) caritam. ] mahinacaritra sarga saLa. jayantu tapasA karma no prasarpantu durmatim / AdhAdidUSitaM bhaktaM nAdantu saMkaTe'pi hi // 25 // tapazcaryAva: bhInI (jayantu ) 4 zrI. bhativANAmAnI pAse 59 (na prasarpantu ) nayA nahi. AdhI hAthI dUSita thayesA sAtane saM32mA 51 ( na bhadantu ) paaye| nI. 25. . vinaye dogdhi yo nityamI? dIkSApradaM gurum / socireNa kRtaM karma dAti nAstyatra sNshyH|| 26 // ra vinayane ( dogdhi ) prAta 2 cha, dIkSA sapanAra gurunI ( ITTe) stuti 3re cha te thodd| 15tamA potAnAM bhAne ( dAti ) chI nA cha, samAM bAI saMzaya nathI. 26. svapiti nijakRtyeSu jAgartyarthAntare tu yH| iha loke paratrApi na cakAsti sa durmatiH // 27 // 2 potAnA 12 // yogya Aya 42vAmA ( svapiti ) pANasu thAya cha mane mI AbhA ( jAgarti ) sAvadhAna 29 cha, te bhati mA so mane 52mA 55 ( cakAsti ) zamata nathI. 27. juhotyAzramagAnbhaktyA pitRniva dvijaayjH| zIlaM jahAti no tasya yazo veveSTi bhUtalam / / 28 // . brAhmaNo bhaktithI jema pitRone tRpta kare che tema pitAnA AzramamAM yAvasAmAna na mAnananA phaa| mApI ( juhoti ) tRta re cha, mane potAnA zAsana ( jahAti ) tyAga ra nathI tenI hIrti mAthI pRthvImA (veveSTi ) vyAta thAya cha. 28. yaH kadApi pramAdena na dIvyati na dUyate / sa sAk prAkRtakarmANi chyati vIravarAgraNIH // 29 // sa pramAthI 51 ( na dIvyati ) / 2 nathI, mAnane 52 P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ (410) mohanacarite SoDazaH srgH| [ uttrjItavAnI IcchA karato nathI, koI jAtane vyavahAra ( levaDa devaDa ) karato nathI. sane (na dUyate ) pote me pAmatA nathI; te vIra puruSAmA agresara pAtAnA pUrva sanA bhni| ( chyati ) nAza 3re cha. 28. yaH kSamAzramaNo ghoraaparAdhepi mRSyati / bhaviSyatkarmajAlaM sa na manAgapi nahyati // 30 // 2 kSamAvANI bhuni, ye bhoTa! 2552 / 5 7 // chata 555 ( mRSyati ) sahana hare che, te thAui 55 bhAvI mAne ( na nahyati ) mayata nathI. 30. anvahaM yujyate yastu svAtmalAbhena tRpyati / . svAdhyAye saMyasatyeSa sAdhuranyastu vaJcakaH // 31 // niraMtara ( yujyate ) yogasAdhana are cha, sAmAnI prAptithI (tRpyati) tRta yAya cha bhane svAdhyAyamA ( saMyasati ) prayAsa re che te sAdhu upAya; bIjA te vaMcaka samajavA. 31. bhAvArivarga satataM yaH sunoti pade pde| sa saMspRNoti svaM cAnyamanyastu tudate vRthA // 32 // sApa zatruyAna ugale ugale ( sunoti ) paMDana 3re che te pAtAnu (saMspRNoti ) pAsana arecha bhane mAlayAtuM 55 pAsana 3re cha. mIlayA to vRthA (tudate) me pAme cha. 32. mahatsUbjati yo dhanyo grAmaM grAmaM ca ghUrNati / ihAmutra bhave prAjJaH sa eva sphurati dhruvam // 33 // re 5nya bhunI mAyAnI pAse ( ubjati ) yAna ( sarasata) | bhane gAme ||m (ghUrNati ) 52 cha ( vihA2 are cha) te prAza, 20 sava mana 5221mA ( sphurati ) zame cha. 33.. yogaiH samitiguptyAdyaiH pravajyAM hi ruNaddhi yH| vinakti ca prapaJcebhyo na sa khinte kadAcana // 34 // P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam ] moDanayaritra sarga sApabhI. (411 ) 2 samiti bhane ati vigairethI pratrayA meTale vairAyane ( ruNaddhi) za: cha bhane prapaMthI ( vinakti ) // 29 te I sa ( na khinte ) meha pAmatA nathI. 34. tanoti janatAmadhye dharmacarcA punaH punaH / vazenendriyagrAmeNa krINIte muktimeva sH||35|| je idrinA samudAyane vaza rAkhI vAraMvAra janasamAjamAM dharmacarcA ( tanoti ) sAva cha, te bhakSane 595 ( krINIte ) parI se che (arthAt mAsa pAme cha ). 34. sambhUte'pi gurordoSe yaH stRNAti virktdhiiH|| sa tenAstikyabhAvena pApaM mRdgAti khaNDazaH // 36 // re virata pu25 gurunA hoSa chatAM paNa te haSane ( stRNAti) chi te puruSa pAtAnI se prabhAenI mAstisyayuddhithI pApanA ( mRdgAti ) nAza are cha. 36. corayatyaGgajAtaM yo vidvAnkUrma iva svakam / . prAthayatyakhile loke yazastasya nirantaram // 37 // . Ayo ramapotAnA gAne (corayati) saMhAya cha tema ne zAnI puruSa potAnI iMdriyane viSayamAMthI saMkocI le che teno yaza (kIrti) niraMtara samagra vizvamA ( prAthayati ) vistAra pAme cha. 37. na ghATayati yaH sAdhuranRtaM vacanaM kvacit / vizvAsabhAjanaM lokastaM saMmahayati stutam // 38 // sAdhu sa vayana ( na ghATayati ) yAsata nathI te vizvAsapAtra sane stuti 2vA yogya sAdhune sodd| ( saMmahayati ) 5ne cha. 38. ityAdyanekadhA dharmopadezaM ziSyebhyaH zrAvayanmunimatallikA 27. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 412 ). mohanacarite SoDazaH srgH| uttarabillImorAto navasArImalaJcakAra / tadine tatratyasaMghena bahUtsAhapurassaraM sAmAyakotsavapUjAvAtsalyAdi kRtam / e pramANe aneka rIte ziSyane upadeza karatA karatA muni zreSTha zrImehanalAlajI mahArAja billAmerAthI navasArI padhAryA. te divase tyAMnA saMdhe ghaNA utsAhathI sAmaiyAne utsava, pUjA ane svAmivAtsalya vigere karyo. - itazca munimahAzayazubhAgamanazravaNasamudbhUtalokottarotsAhaiH sUryapuravAstavyaiH zrAvakaiH sarvajanasaMvedanAya puri 'aye zrAddhA bhavyA jagati janatAnandajanano mahArAjaH zrImAnmunijanaguNagrAmabhavanam / mahAmohadhvaMsI zaziriva samo mohanamuniH zva AgantaitasyAM puri bhuvnpuNgraamtrnniH|| 39 // '. iti ghoSaNA kaaritaa| A tarapha munirAjajI padhAravAnA che evuM sAMbhaLI alaikika utsAhavALA suratanA zrAvakoe sarvene vidita thavAne mATe potAnI nagarImAM--"he bhavya zrAvakA! pRthvIupara janasamudAyane AnaMda ApatA, munimAM rahenArA guNasamudAyanA bhavana sarakhA, moTA mehane nAza karanAra, caMdranI peThe sarvane samAna, (arthAta caMdra jema sarvane sarakhI zItalatA Ape che tevI rIte sarvane pakSapAta vagara zAMti ApatA) AkhI duniAnA puruSasamudAyane bodharUpI prakAza ApanI sUrya, zrImehanalAlajI mahArAja kAle A nagarImAM padhAravAnA che." 39. evo sAda paDAvyo. AyAteSu ca munirAjeSu tadAnIM tatratyaiH koTIzvaraiH zreSThibhirantimamidaM munimohanalAlAnAmAgamanamantimazcAyamasmAkamu sAhasamaya iti varNanAntimasImAgAmI sAmayikotsavaH kartavya 1 'zikhariNI' vRttamidam / lakSaNaM tu nirUpitameva prAk / / Jun Gun Aaradhak Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ pati ] mehanacaritra sarga soLamo.. (42) iti matvA tathA taiH pravezotsavazcakre yaM kazcinmahAkavirekena mahatA kAvyena kadAcidarNayet / mayA tu granthavRddhibhiyAtyalpadhiyA cAyaM na tathA krtumaarbhyte| bAda mahArAjazrI padhAryA eTale tyAMnAM keTIzvara zeThiyAoe vicAryuM ke "mahArAja zrInuM A Agamana chelluM che ane ApaNo (emanA nimittano ) utsavane samaya paNa chele che mATe vakhANanI chelI hadaupara janAra eTale ghaNeja suMdara sAmaiyAne utsava kare ema dhArI teoe sAmaiyAne utsava karyo tene koI mahAkavI kadAcit moTA kAvyathI varNavI zake, paraMtu huM to graMtha vadhI javAnA DarathI tathA mArI alpabuddhi hovAthI tenuM varNana karato nathI. ayamantimaH pravezaH sUryapure (surate) mahArAjasya triSaTyuttaraikonaviMzatizatatamAbdasya phAlgunakRSNasaptamyAmabhUt / atha zrImohanamunimahodayo nagInadAsa-kastUracandrAderatyAgrahAttatkRtaM gopIpurAmadhyagataM nUtanamupAzrayaM samaM ziSyagaNenAdhyAsAJcake / sthitvA ca tatra katicidivasAn zrImohanamuniH mahArAjazrIne suratamAM A chevaTane praveza vikrama saMvata (1963) ogaNIse tresaThanA phAgaNa vadi sAtamane divase the, tyAra pachI nagInadAsa kasturacaMda vigerenA ghaNe AgrahathI temaNe karAvelA temanAM gopIpurAnA mohanalAlajInA nAmathI prasiddha navA upAzrayamAM mahArAjazrIe ziSyasamudAye sahita saMthAro karyo. tyAM keTalAka divasa rahI zrI mehanalAlajI mahArAje potAnA ziSyane upadeza karyo ke - najharAhahita, sahita tatpakSapAtenA mAhitaM janatA manute, taM yA'ndhA naiva rAgeNa // 40 // je janasamUha rAgathI (eka uparanA pakSapAtathI) aMdha thayelo nathI hoto te, gacchanA durAgrahathI rahita ane sArAmAM pakSapAtavALA puruSone pUjaya mAne che. 40. ., 'upagItiH' kileyam / lakSaNaM tu " AryAdvitIyake'rdhe yadgaditaM lakSaNaM tatsyAt / yadyubhayorapi dalayorupagItiM tAM munirdrate" iti / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 414 ) mohanacarite SoDazaH sargaH / [uttara gaccho'yakaM madIyo, varddhayitavyaH kathaJcidayameva / ityAgrahavazato yo, bhinatti saMghaM sa no saadhuH||41|| A mAro gaccha che, ene game te rIte paNa vadhAreja joIe evA AgrahathI je saMghamAM bheda pADe che te sAdhu nahiM. 41. etasya ca parihANe, grahaNe caitasya bhAvinI pUjA / iti buddhayA gacchAntara,-maGgIkurute sa no saadhuH||42|| A gacchane huM tyAga karuM ane bIjA gacchano svIkAra karuM te mAre satkAra sAre thaze ema dhArI je bIjA gacchamAM jAya che te sAdhu nahiM. 4ra. parakIyagacchakutsA,-karaNenAtmIyagacchaparipuSTiH / zrAddhAzca ye'tra teSAM, mayyanuraktirbhavetsadA sthAnI // 43 // ityAntarakauTilyA,-dabhibhUto nirayasevako bhavati / pUjyo'pi durjanAnAM, nindyaH sajJAnagoSThISu // 44 // * bIjAnA gacchanI niMdA karavAthI mArA gacchanI puSTi thaze ane A gacchanA zrAvakone paNa mArA upara sthira prema thaze evI aMtaHkaraNanI kuTilatAvALo narakane sevanAra thAya che. arthAta narakamAM jAya che. ane je ke dujene tene pUje che to paNa satparuSanI jJAnagoSThImAM to te niMdAne pAtra thAya che. 43-44. cedravyadezakAlai,-rbhAvena tathAvidhena madhyasthaH / gacchantaramapyaGgI,-kurvano lipyate doSaiH // 45 // je tevA dravya, deza, kAla ane bhAvanaDe (tevA dravya, deza, kali ane bhAva prApta thayA hoya ke, anya gacchanI samAcArI aMgIkAra karavI paDe) anya gacchanI samAcArI aMgIkAra karavI paDe paraMtu je madhyastha rahe arthAt pakSapAta 3 nahIM to tene. sAgata nathI. 45. 2 'pathyA' nAmako'yamAryAbhedaH / tallakSaNaM yathA-''triSvaMzakeSu pAdo dalayorAyeSu dRzyate yastA pathyeti nAma tasyAH prakIrtita nAgarAjena" iti / itaAramya " cedravya."ityAdipadyapazcakapayantAmadana' vRttm| P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam. ] mohanacaritra sage saLa. (415 ) vArthakadAgrahapaJjara-pAtI no jainatattvAnAm / jJAtA kathamapi bhavati, moSitasamyaktvaratnatvAt / / 46 // svArthane lIdhe je peTe Agraha kare che teNe samyakatvarUpI rana gumAveluM hovAthI te jaina zAstranA tattvane koI divasa paNa jANato nathI. 46. nAnAvidho hi bhedo, yaH samprati dRzyate sNdhe| sa hi sAdhvAbhAsAnAM, svArthakadAgrahakRto bodhyaH // 47 // kAraNa ke, hAla saMghamAM je judA judA prakArano bheda jovAmAM Ave che te sAdhvAbhAsanA (khArA sAdhu nahIM chatAM kharA sAdhune je DALa rAkhanAra ) sAdhuonA svArthathI tathA khoTA AgrahathI thayele jANavo. 47. adyApi kecanAbhyAM, saMgha dehamiva tIrthakartRNAm / bhindAnA api tRpti, nAznuvate hA kathaM jainAH // 48 // svArtha ane peTe Agraha A be kAraNothI tIrthakaronA zarIra sarakhA saMghane bhedIne paNa keTalAka jaine haju sudhI paNa tRtI kema pAmyA nathI ? A moTA zekanI vAta che. arthAta have temaNe tRpta thavuM joIe. 48. zrIvItarAgapuruSa,-pravartite'sminmahAsaMghe / bhedaH khare viSANA,-viva boddhavyo vicAreNa // 49 // zrIvItarAga puruSe pravartAvelA A moTA saMghamAM vicAra karatAM bhinnatA gadheDAnA zIMgaDA jevI che. arthAta jema gadheDAne zIMgaDuM hotuM nathI tema temAM kaI jAtane bheda nathI, badhe ekaja che. 49. ekasminnapi jaine, mate'pi cetsyaadisNvaadH| .. dRDhamUlastadavazyaM, matakalpazcAlyamUlaH syAt // 50 // 1 idamupagItidvayaM prAguktalakSaNam / .2 iyamuktalakSaNA pathyA / 3 'upagIti'-paJcakAmadaM prAggItalakSaNameSa P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) maunavarite pauraH sarjA [ttarajaina mata rUpI kalpavRkSa ekaja chatAM jo kadApi ne temAM judA judA phoTA hoya to te jainamata dRDha ( majabUta ) mULavALA che, to paNa tenA mULa bIjAothI ukhADI naMkhAze arthAt judA judA phAMTA thavAthI bIjAo te jainamatarUpI kalpavRkSane ukhADI nAkhaze. aparaM ca zocyameta,--dyacchIrNaM rAjabhavanaM v| sundaramapi parabhedyaM, syAdaspaireva yatnaizca // 51 // A eka bIjI vAta paNa zeka karavA jevI che ke suMdara hoya paNa je rAjamaMdira jIrNa ane DhIluM thayeluM hoya te zatraothI jaladI bhedI zakAya che. tevI ja rIte jaina dharma paNa ghaNA zreSTha che paraMtu evA bhedane lIdhe jIrNa thavAthI bIjAo tene bhedI zakaze. 51. bhedaM cAparihArya,-maGgIkurmo vayaM yadapi / viphalatvamasya vatsAH, suzakaM manyAmahe tadapi // 52 // ame paNa ema mAnIe che ke bheda maTI zake evo nathI tathApi che ziSya ! e bheda mithyA che" ema samajavuM sArI rIte banI zake tevuM che. para syAdAde nayavAde, madhyamamAne ca jIvasya / keSAmapi jainAnAM na vigAnaM dRzyate kintu // 53 // AcAre ca kRtau vA. bhedo yaH so'sti sarvathA tucchH| tasminkAryopekSA, yena virodhaH praNazyeta // 54 // jIva madhyama parimANavALe che, temAM tathA syAdavAdramAM ane navI koI jainane keI paNa jAtane virodha nathI, paNa AcAramAM ane kRtimAM je che te te bahuja najIve che mATe tenI upekSA karavI ( haze emAM zuM. evA re to hoya evI buddhi rAkhavI) tethI virodha zamI jaze. 53-54.. 1 "ccA vicaF) 4 kAlumeka ina Gum Aaradha Trust P.P. Ac. Gunratnasuri M.S.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.1 . bhADanayaritra saf seNI . yaddho karotu tadapi, yasmai yadrocate premNA / na deSTu janaM bhinna, nijarucyA karma kurvantam // 55 // athavA jene je ruce te khuzIthI kare, paraMtu pitAnI icchA pramANe bIjI kriyA karanAra bIjA koIne upara dveSa karaze nahIM. papa. guravo'pi noparodhA,-nijavRttyA vartituM ziSyAn / nigadantu kintu dharma, zuddhaM zrIvItarAgoktam // 56 // guruoe paNa pitAnI IcchA pramANe je ga7nI samAcArI karavAnI marajI hoya te pramANe karatA) ziSyane pitAnI ja (gurunIja) samAcArI pramANe vartavavA Agraha karavo nahIM, paraMtu zrIvItarAga bhagavAne kahelA zuddha dharmane ja 6532vI. 56. evaM kRte tu vatsAH, kiyatA kAlena yAsyati prAntam / bhedo yadvA maitrI, sarveSAM sarvagaccheSu // 57 // - he ziSyo. e pramANe karavAthI keTaleka divase bhedane nAza thaze ane sarva gomAM mitratA thaze. 57. yAvannaivaM tAva-nmaitrI me sarvajIveSu / iti tattvasya na lAbho, mantavyo jainajAtasya // 58 // . jayAM sudhI evuM thayuM nathI tyAM sudhI "sarva jenA upara mitrabhAva rAkhavo" e tane lAbha koI paNa jainane thavAnuM nathI. 58. yathA yathA kSucchayanAdike rucistathA tathA syAtspRhatA gRhAdiSu / 'upagIti'-dvayamidamupagItalakSaNam / 1 'pathyA' vRttamidam / 3 ' upagItiH' khalviyam / vaMzastha '-dvayamidam / P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 418) uttara mohanacarite SoDazaH sargaH yathA yathA gehijanaiH samAgamastathA tathA rAgagaNo vivardhate // 59 // - jema jema hRdhA ane zayyA vigeremAM ruci thatI jAya che tema tema gRhAdika padArthomAM pRhA vadhatI jAya che. ane jema jema gRhasthAzramIono samAgama thato jAya che tema tema rAgasamudAya vadhato jAya che. 59. . yathA yathA kSucchayanAdikA jitAstathA tathA syurviratAH sukhaadikaaH| yathA yathA nispRhatA sukhAdiSu .. tathA tathA rAgagaNo nivarttate // 60 // jema jema sudhA ane zayanAdika (meLavavAnI IcchAne jItato jAya che tema tema gRhAdaka sukhonI pRhA virAma pAme che. ane jema jema sukhAdikanI spRhA virAma pAme tema tema rAgasamudAya paNa nivRtti pAme che. 60. samAdhibhAve vidhivanniSeduSAM shiitossnnshaithilykubhaavnaadikaaH| vilInatAM yAnti yathoSNarazmi- . sAnnidhyabhAjAM timirapraro haaH|| 61 // sUryanI pAse rahenArane gADha aMdhakAra jema nAza pAme che arthAt aMdhakAra naDatuM nathI, te pramANe vidhipUrvaka samAdhimAM sthita thanArane TADha, taDake, zithilatA ane kuMbhAvanA vigere nAza pAme che. arthAta samAdhi karanAra puruSa dva4 ane durvAsanAothI rahita thaI zAMta ane samadazI thAya che. 61. atyalpamAyurvibhavaM balaM ca .. .. .. .. vidyAM matiM zaktimaharnizaM yo / 1' upajAtiH' kilayaM vaMzasthendravaMzAbhyAm ra yamupajAtirindravajropendravajrAbhyAm / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] bhADanayaritra saNa sAmA. ( 419 ) vindansadAdhyAtmapathedhirUDhaH / .. pracchannabhAvena sa durlabho janaH // 62 // . ... AyuSya, vaibhava (zvartha ), maNa, vidyA, buddhi ane. tine mA0 2565 jANIne gupta rIte je niraMtara adhyAtmamAgane seve che tevo mANasa bahuja dursama cha. 12. kIrtirmadIyA bhuvi saMsRtA bhave-... dvidantu mAM paNDitamaNDalIpatim / mA mahAnto'pi ca hetumetakaM ... ... .. dhRtvopakurvanniva naiva durlabhaH // 63 // mArI kIrti pRthvIupara phelAvo pAme, moTA moTA mANaso paNa mane paMDitonI maMDaLIne patI eTale paMDitamAM zreSTha samaje." AvA hetuthI paropakAra karato jevo mANasa durlabha nathI. arthAt evA mANaso to sarvatra maLI Ave che paNa evI IcchA rAkhyA vagara kharo paropakAra karanAra mANasa durlabha che."63. ityAdi bahuvidhaM dharme dRDhakaraM sadupadezaM dattvA sarvAneva sa ziSyapraziSyAnuddizyaikaM mantramivopadideza yatsvArthasAdhanAya dharmavyAjo na karttavya iti / e vigere dharmamAM dRDhatA karAvanAra bahu prakArano upadeza ApI potAnA sarva ziSya tathA praziSyane uddezIne maMtranA sarakho eka upadeza karyo ke"potaano svArtha sAyanA yAni pAnI 31 na 23 // ". , .. - athaivamupadezAnantaramupasthitAMstAnsarvAnevApRcchat kasko : = kAM kAM samAcArI samprati karotIti / . e pramANe upadeza ApI rahyA pachI potAnI pAse AvelA sarvene pUchavA sAyA -"hAsa Ae yA jyA 27nI samAyArI re che ?" ... iyamupajAtirindravaMzAvaMzasthAbhyAm / ... * P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 420 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [uttara ___ athAtaH panyAsazrIyazomunikamalamunibhyAM ziSyAbhyAM kSetroparodhAtsamprati kharataragacchIyAM samAcArI kurva iti vyaajhe| - bAda zrIyamunIjI tathA kamaLamunIjIe kahyuM ke " ame kSetranA anurodhathI kharataragacchanI samAcArI karIe chIe. " . ___ RddhimuniprabhRtibhistribhiryazomunimanukaMtuImacchAma iti kathitam / .... ddhi muni vigere traNa munie eTale RddhimunIjI, bhAvamunIjI ane ratanamunIjIe kahyuM ke ame yamunIjIne anusaravAnI athAt kharataragacchanI kriyA karavAnI IcchA rAkhIe chIe." panyAsaMzrIharSamunikAntimunidevamunibhiH ziSyarAdito'GgIkRtayA tapAgacchIyasamAcAryA bhavantamanukuma ityuditam / - panyAsa zrIharSamunIjI, kAMtimunijI ane devamunijIe kahyuM ke ame pahelethI aMgIkAra karelI tapAgacchanI samAcArIvaDe Apane anusaravAnI IcchA rAkhIe chIe." nayamuni-kalyANamuni padmamuni-kSamAmuni-zubhamuniprabhRtibhirbahubhirharSamunirasmAkaM zaraNamityuktam / nayabhunI, TyAmuni, 5 munisabhAmuni, zubhamuni vigere ghaNA ziSyoe kahyuM ke-"amAre te harSamunijInuMja zaraNa che. arthAta eo 72ze te pramANu zazuM." . .. atha mohanamunayo yasmai yadrocate sa tathA karotviti sahapamuktvA kulazIlAdibhirayogyaH ziSyo na karttavya iti punaH punarupadiSTavantaH / iti mahAnubhAvAnAmatidUradarzinAM zrImatA P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ vati.] mohanacaritra sarga soLame. (422 ) tatrabhavatAM zrImohanamunInAM vacanamananena tadAnImupasthitaiH sarverayameva kezaramuneH kaThora eva trizaGkayamAnatve heturityunnItam / bAda zramehanalAlajI mahArAje jene je ruce te pramANe karo ema harSathI kahI ja vaya, kuLa ane zILamAM agya heya tevo ziSya karavo nahiM ema vAraMvAra upadeza karyo. e pramANe dUradarzI, mahAnubhAva, paramAmAnya zrImohanalAlajI mahArAjanAM vacananuM te vakhate AvelA sarvee manana karI jANI lIdhuM ke "kaThora gAmamAMja trizaMkunI peThe aMtariyALa kezaramunija rokAI rahyA tenuM eja kAraNa hevuM joIe." eTale kezaramunijIe vaya ane kulamA dhaNeja ocho ziSya kIdhela hevAthI mahArAjazrIe temanA upara kupita thaI temanI IcchA hovA chatAM paNa temane potAnI pAse AvA dIdhuM nahI tethI teo kaThera gAmamA ja rahyA hatA te bAbata te vakhate mahArAjazrInA vacana sAMbhaLI temanI pAse beThelA sarva leke samajhI gayA. athAnyadA pravarddhamAnarogajAlA zrImohanalAlA jhaveracandrAtmajanagInacandrazeSThicandrasya vinayena jalavAyuparivarttanena svAsthyaM bhaviSyatIti vadatAM bhaktAnAM manastoSAya ca mahendrabhavanamAnazAsanakAyukta zreSThibhavanaM bahirudyAnamadhiSThitamalaJcake / bAda rega vadhato javAthI bIje divase zrImehanalAlajI mahArAje jhaveracaMda zeThanA putra nagInacaMda zeThanA ghaNA AgrahathI tathA havA pANIne pheraphAra karavAthI Arogya sAruM thaze e pramANe kahetA potAnA bhakatonA manane saMtoSa ApavA IMdrabhavananuM paNa mAna mukAve evA upara batAvelA nagInacaMda jhaveracaMda zeThanA zahera bahAra bagIcAmAM AvelA baMgalAmAM nivAsa karyo. kadAcitkadAcica munirAjo darzanArthaM kAragrAmAdau yatra yatra samAgacchati tatra sarvatraiva zreSThibhiH pUjAprabhAvanAsvAmivAtsalyAdi kriyate sma ucyate sma ca munirAjA adyApi devadarzanAdizubhakRtye na pramAdyantIti / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 422 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [ kara. kyAreka kyAreka munirAja zrI mohanalAlajI mahArAja darzana karavAne mATe katAra gAma vigere jayAM jayAM jatA hatA tyAM tyAM zeThiyAo pUjA, prabhAvanA ane svAmivAtsalya vigere karatA hatA ane kahetA hatA ke hApaNa (prakRti AvI zithila che to paNa) munirAjajI devadarzana vigere zubha karmamAM pramAda karatA nathI. asminneva prasaGge mukticandrAtmajahIracandrAgrapatnI jaDAvanAmnI prabodhadAnamAhAtmyaM zrutvA nijabhAnumatA bAlikAnAM saMskRtaprAkRtAdipaThanArthaM vidyAlayaM strIjanayogyakalAzikSaNArtha tadAlayaM ca paJcaviMzatisahasradAnena sthApitavatI / anyAbhirapi zreSThinIbhiH kiMcitkicittatra dattam / - A prasaMgamAMja motIcaMdanA putra hIrAcaMdanI maTI zrI jaDAve vidhAdAnane mahimA sAMbhaLIne pitAnA svAmInI AjJA laIne, kanyAone saMskRta tathA prAkRta bhaNavAnI pAThazALA tathA sTine bharata guMthaNa zivaNa vigere kaLAonI zALA rUpaiA pacIsa hajAra. ApIne sthApanA karI. bIjI zeThANIoe paNa temAM thoDuM thoDuM ApI madada karI. - atha zrIyazomuniH prAptena gurudarzanenAtmAnaM kRtakArya manvAno'mitaprabhAvamatipavitraM siddhakSetraM prati samaM SaDbhirmuni. bhirgurumnujnyaapyaaclt| - bAda zrIyamunIjI potAnA gurujInAM darzana karI potAne kRtArtha mAnI aparimita prabhAvavALA, atyaMta pavitra, zrIsiddhakSetra (pAlItANuM) tarapha che. munIoe sahavartamAna gurujInI rajA laIne gayA. ___sadA sahacAribhiH shriihrssmuniprbhRtibhirekaadshbhirmunimitu - niraMtara potAnA gurujInI sAthe rahenArA zrI harSamunIjI vigere agiyAra muniye te - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaraahak Trust
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritam.] mahinacaritra saga seLa. (423) "deve gurau ca yasyAsti bhaktibahudinodbhavA / tasyaivArthAH prakAzante netarasya mahAtmanaH // 64 // je mahAtmAnI deva ane gurunA upara ghaNI divasanI bhakti hoya che tenA ja badhA puruSArthI prakAza pAme che paraMtu bIjAnA nahiM. athavA teneja padArthonuM yathArthajJAna ya cha, mIlane nahI. 14. viraktAnAmayaM panthAH zAstrataH prikiirtitH| heyahAnamupAdeyopAdAnaM haMsadugdhavat // 65 // - dUdha ane pANI bhegAM thayelAM hoya temAMthI haMsa jema dUdhanuMja grahaNa karI le che te pramANe tyajavA gyane tyAga karI, grahaNa karavA gyane svIkAra 2 / ye sAgImAnI zAstrapratipAhita bhArga che. 65. dezakAlau vicAryAH kAryaM kurvanti ye jnaaH| zIghraM tatphalamRcchanti laukika vAnyalaukikam // 66 // je sajajane deza ane kALane vicAra karI A leka saMbaMdhI athavA paraleka saMbaMdhI game te kArya kare che teo te kAryanA phalane jaladI pAme che. 66. vihArAdadhiko lAbho gurupaadnissevnne|| siddhAnta iti siddhAnAM dRSTAnto gautamo gaannH||67|| vihAra karavA karatAM paNa gurunAM caraNonI sevA karavAthI adhika lAbha thAya che evo siddha puruSono siddhAnta che tenuM dRSTAnta (dAkhale) joIe te gotama gaNadharanuM dRSTAMta juo. 67. saMsevya caitAni dinAnyathAntime kAle na yukto gurupaadpdmyoH| ... tyAgo'thavA tIrNamahodadhiH kathaM nimajjati prAjyaparAkramastaTe // 68 // 1 iyamupajAtivaMzasthendravaMzAbhyAm / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ( ) dina para tseTalA divasa gurujInI sevA karIne aMta vakhate emanA caraNakamaLane tyajI devAM te yogya nathI. (kavi kahe che ke, ) athavA prabala ( samaye ) parAkramavALo ke puruSa samudrane tarI jaIne kAMThAmAM DubI jAya che ? arthata koI paNa Dubato nathI. 68. yaddhAnte gurupAdAnAM lAbho no darzanasya cet / ajAgalastanasyeva sevA sarvA nirarthikA // 69 // athavA-gurujInA aMta vakhate temanA darzanano lAbha na thAya to (A janmAre sevAmAM kahADa hoya ne aMta vakhate pAse na rahevAya te) bakarInA keTenA AMcaLanI peThe tenI sevA nirarthaka (nakAmI) gaNAya che. 68. tIrthaH sevyo bhavati vihatau, cedgurubhyaH paraH kaH santo labhyA, nahi bhuvi paraH zrUyate mohanarSeH / AjJA rakSyA, gurujanagiraM stauti sAnekavAraM sAdhoH panthA iti, gurugiraH sevanAdA varaM kH||7|| (keAI kahe che ke)- pra-vihAra karavAthI tIrthonI sevA thAya che" (mATe vihAra kema na na kara joIe?) u-gurunA karatAM zreSTha tIrtha kayuM che ? arthata koI nathI." (mATe tIrthanI sevA sArU vihAra karavo hoya te gurunI pAse rahI tIrthomAM zreSTha zrIgurujInI sevA karavAmAM vadhAre lAbha che. ) pra-dha vihAra karavAmAM puruSa maLe che arthAta temanA samAgamane lAbha thAya che." u0-pRthvIupara zrI mehanalAlajI mahArAjathI zreSTha kaI sAMbhaLe nathI. pra-zAstranI evI (sAdhuoe vihAra kare evI) AjJA che mATe tenuM pAlana karavuM joIe? 1 'mandAkrAntA' vRttam / tallakSaNaM tu "mandAkrAntA jaladhiSagambhI matau tAdgurU cet" iti / P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Cun Aaradhak Trust
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1 mihanacaritra sage saLage. ( ra ) uTha-zAstranI AjJA paNa gurunI vANInA mahimAnI anekavAra stuti kare che. prasAdhuone evo saMpradAya mArga) che mATe vihAra karavo joIe. u0-gurunI vANInuM sevana karavuM tethI zreSTha mArga koNa che? arthAt bIjo koI nahIM, paNa gurunI vANI sevavI eja zreSTha mArga che. 70.. athavA kiM bahunAcintAratnaM gRhe tyaktvA vrajato vikaTATavIm / tAntare samudrazya DhAmo strota strAvamU || 7? || athavA vadhAre zuM kahevuM? potAnA gharamAM rahelA ) ciMtAmaNIne choDI daI, bIjA ratnane mATe vikaTa vagaDAmAM janAranI A duniyAmAM halakAza gaNAya che eja ene lAbha che. arthAt bIjo koI lAbha nathI. 71. iyantaM kAlamAzritya gurUnete mahAmunIn / kathamante'nyato yAnti nindiSyantIti sushrutaaH||72|| eo ( harSamunijI Adi ziSyo ) ATalA divasa sudhI mahAmuni guru zrImehanalAlajI mahArAjajIne Azraya karIne rahyA ane antanI vakhate kema bIje jAya che, evI rIte sajajano niMdA karaze." 72. ityAdi kAlocitaM parAmarza kRtvA tatraiva sthitam / lagAzca sarve gurusevaayaam| vigere vigere samayAnukuLa vicAra karI tyAMja rahyA. ane sarve gurujInI sevA karavA lAgyA. satrA-ttare sametazivaramudAmito namava rataH mAkArabhittimivAtidIrghavistArasudRDhamUlAtyucchritabhittibandhanArtha jhaveracandrAtmajanagInacandra-savAicandra-lallubhAItanujachoTAlAlAdisaMsthApitasamaSTiH zrImahArAjamohanalAlamahodayAnumatyA lakSami 14 P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ (426) mohanacarite SoDazaH srgH| .. uttaratadraviNadAnapratijJAnena nijasamAnAndhanikAnhepayati sma / eteSAM yazo'nukurvannivAho upadezaH zrImohanalAlAnAmiti zabdo'pi digantaparyantaM prssaar| e vakhate sametazikharajInA maMdiranI cAreya bAju rAjamaMdiranI cAreya bAju kile hoya che tevo, majabuta, ghaNo lAMbo tathA vistAravALo ane ghaNe uMce kille navesarathI bAMdhavAne mATe jhaveracaMdanA putra nagInacaMda, sAvAIcaMda, lalubhAInA putra choTAlAla vigeree sthApana karelI kaMpaniye zrImahanalAlajI mahArAjanI anumatithI eka lakSa rUpiAnuM dAna karavAnI pratijJA karIne pitAnI barobarIA bIjA dhanavAnone zaramiMdA banAvI dIdhA. emanI kIrtinuM anukaraNa karato hoya te pramANe "mehanalAlajI mahArAjano zo suMdara upadeza! " e zabda paNa dizAonA prAMtabhAgamAM (chelA karatAM chelA bhAga sudhI) phelAI gaye. anye'pi kecana zrAvakAH zaktimatikramya zubhakarmaNi dhanAni vitaranti sma tadAnIm / yadA pracalitazca gRhe gRhe dhrmprvaahH| te vakhate bIjA paNa keTalAka zrAvake potAnI zakti uparAMta paNa, zubha kamAM dhana ApavA lAgyA. athavA ghere ghera dharmano pravAha cAlyo. . atha zreyassahajazatroH kalikAlasya prakRtiviruddhamidaMzubhakarma na tanmitrebhyo vyAdhipadavAcyadurjanebhyo rocate sma / parAmRSTaM caitairyatpratyekazubhakarmAkAraNaripoH kaleH sarvazreyomUlazrImohanamu. nisamucchedenaiva yathArthaH santoSo bhaviteti / kartuM caitajarAjarapizAcinIprakharapaJjaraprapIDanAtizIrNajIrNaprAya mapi zrImohanamunimahodayaM nirdayaM vighnanti sma / badayanI (kalyANanI sAthe svAbhAvika zatratA rAkhanAra kaLikALanA prakRtiviruddha zubha karma, (thatu hatuM te) tenA ( kaLInA) mitra vyAdhirUpa durjanane gamatuM na hatuM (tethI) teoe vicAra karyo ke dareka zubha kamInI P.P.AC.Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita ] mehanacaritra sarga soLame. (kara7) sAthe niSkAraNa zatrutA rAkhanAra kaLIne, sarva zubha karmonA mUla kAraNa zrImehanalAlajI mahArAjano vinAza karavAthI yathArtha saMtoSa thaze. ane te kArya karavAne mATe, vRddhAvasthArUpI vRddha pizAcaNInA prabala pAMjarAmAM pIDAvAthI zithila thayelA ane atyaMta jIrNa tathA zuSka thayelA zrI mehanalAlajI mahArAjane niyapaNe vinne nAMkhavA lAgyA. ____mahArAjo'pi mahAnubhAvatvAtsarvajanasAdhAraNamidaM duHkhamiti sadbhAvanayA sahate sm| zrAvakAstu dharmarAgavazIbhUtA bahUnbhiSagvarAnAninyuH / parantu na yatheSTaM phalaM sampannam / athavA sannihitAstasamayaM sakalajanAkAraNamitramapi bhAskaraM bhagavantaM kaH kSaNamapi kathaJcidapyavaroDhuM shknoti| yadA prArabdhAnAM karmaNAM bhoga evAvyA. hatamauSadhamiti sArvajanInam / mahArAjA paNa pote mahAnubhAva hovAthI tathA AvAM duHkho to sarvene thAya cheja evA vicArothI sahana karavA lAgyA. dharmahane lIdhe vaza thayelA zrAvake te ghaNA ghaNuM vaidyarAjone lAvavA lAgyA. paraMtu, tethI yatheSTa phaLa maLyuM nahiM. arthAta mahArAjAne vyAdhi nivRtta thayo nahiM. athavA, vine kAraNe se lekanuM mitra kArya karanAra bhagavAna sUrya nArAyaNane paNa astasamaye koIpaNa rIte eka kSaNa paNa rokavAne kaI samartha thAya che ke zuM ? arthata nathI rokI zakato. athavA, kRta kone bhegavavAM eja enuM auSadha che. e sarva lekone siddhAMta che. arthAt udayamAM AvelA karmo bhagavyA sivAya kSINa thatA nathI. tethIja sarva auSadhopacAra nakAmo ga. atha zrAvakamahodayAH mahArAjAH samAptaitadbhavabhogA jAtAH kimiti cintayA paramodAsInamukhakAntayaH samabhavan / tato lenato mahArAja navyopAzrayamAninyuH / bAda mahArAjazrIne A bhavanAM bhogo samApta thayA ke zuM? ema vicAra karatA zrAvakonA mukhanI kAMtiyo jhAMkhI thavA lAgI. tyAre teo lenamAMthI mahArAjazrIne ( gopIpurAvALA) navA upAzrayamAM lAvyA. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 428 ) monAstei za sa [ TgurjararUDhyA triSaSTayuttarakonaviMzatizatatamAbde caitrakRSNekAdazyAM mohamayIto darzanamAtramuddizya samAyAtA zreSThiziromaNidevakarNasahadharmiNI puttalI gurubhaktivazaMvadA satyekAdazasahasramitaM draviNaM dharmArthaM dattavattI / uktavatI ca yadA mohamayyAM munimahodayAbhidheyasya cirasmaraNArthaM yatkiJcitsatkAryaM bhaviSyati tadA tatra dazasahasraM dAsyAmi sahasramekaM tu sadyaeva yasminkasmiMzcicchubhakarmaNi ddaami| gujarAta dezanI rIta pramANe saMvat (1963) ogaNIse tresaThanA caitra vadI ekAdazIne divase muMbaInA zeThiyAonA ziromaNI zrIdevakaraNa zeThanAM patnI putaLIbAI phakta darzana karavAne mATe ja muMbaIthI (surata) AvyAM hatAM. temaNe gurubhakitane lIdhe mahArAjazrI nimitta agiyAra hajAra rUpaiA gharmadA ApyA. te e rIte kahIne ke, jyAre muMbaImAM mahArAjazrInA ramAraka tarIke je kaMI satkArya karavAmAM Avaze tyAre daza hajAra te khAtAmAM ApIza ane eka hajAra hAla je kaMI satkarma karavuM hoya temAM ApuM chuM. tadaiva tilakacandratanujanmanApi sahasramitaM dravyaM datvoktam yadetadravyajanyenAyena prativarSa munIzvaramaraNatithau tIrthakRtpUjAGgArAdi kArayiSyAmIti / tadaikAdazyA nijAM prasiddhiM tyaktvApi munizrImohanalAlA rakSitAH / A teja vakhate talakacaMdanA putre paNa eka hajAra rUpiA (dharmArtha) ApyA. te evA TharAvathI ke, prativarSa enuM je vyAja Ave temAMthI mahArAjazrInI tithine divase pUjA ane AMgI vigere zubhakarma karAvavAM. te divase ekAdazIe pitAnI prasiddhi tyajIne paNa mohanalAlajI mahArAjane bacAvyA. (arthAta te divasa mahArAjazrI devagata thayA hota to ekAdazI vikhyAta thAta ) tema chatAM paNa eTale pitAnI kIrtine lebha na rAkhatAM mohanalAlajI mahArAja mahAtmA hevAthI temane teNe bacAvyA, P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ varita. ] (kara ) athAyAtA dvaadshii| kuberakalpA nagInadAsa-dharmacandalallubhAIprabhRtayaH zrAvakA dharme'STau sahasrANi dravyANi nikSipya gurorantimAM dazAmanumAya zrutvA codvignA udAsInAzca sNjaataaH| | bAda bArase AvI. te vakhate kuberanA jevI samRddhivALA nagInadAsa, dharma caMda ane lalubhAI vigere zrAvako ATha hajAra rUpiA dharmAdAmAM ApIne gurajInI A aMtima dazA che ema pote dhArIne tathA bIjAothI sAMbhaLIne udvigna ane udAsa thaI gayA. atha paramakAruNiko mohanamunimahodaya etaanevNvidhaajaivamudde strI , bAda mahAdayALa mohanalAlajI mahArAja teone udAsa thayelA joIne A pramANe upadeza karavA lAgyA tadyathA "aho! mayi dattacittA bhavantaH kiM samIhante yadayaM paryavasanalakSaNasampanna iti / nAcaivedaM samutpannaMjanirasyApi samaM janmanaiva / ki cAyedamudbhavati / itaH prAgetasya sattvepi tattadavasthAnubhAvyasukhaprepsayA na sampAditA prtikuulaanubhuutiH| - jema ke mAre viSe manavALA tame badhA zuM ema vicAra karo cho ke have A muni mahArAja avasAnadazAnA cinhothI yukata thayA che? jo ema vicAra karatA ho ne tene mATe zoka karatA ho to A maraNaciheo paNa kaMI Aje utpanna thayAM che ema nathI. paraMtu janmanI sAtheja eone janma paNa thayela che. paraMtu ATalA divasa eo guptapaNe rahelAM hatAM te Aje pragaTa thayAM che. A pahelAM paNa e cinho vidyamAna hovA chatAM bAla paNa ane juvAnI vigere te te avarathAomAM anubhava karavAnAM sukhanI IcchAthI teono pratikULa jaNAto anubhava thayo na hato. arthAta mRtyunAM cinho hovA chatAM paNa te te avasthAnA sukhane te te avarathAmAM anubhava karavAne hevAne lIdhe te anubhavathI viparIta kahevAtAM mRtyune anubhava te te avarathAomAM P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ karU0 ) pote paNa sA [ uttarathe na hato. paraMtu, te te sukha bhogavI rahyA pachI have emane prakaTa thavAne samaya che mATe eo prakaTa thayA che. abAdhyadhArayA kAlo gacchatIti pratIyate parantu tattajanasamupArjitatattadadRSTAdhInatattajanavedanIyatAdRzatAdRzasukhaduHkhasAdhanIbhUtAni vastUnyeva vastugatyA tadbhAvaM gacchanti / sAdhaneSu ca pradhAnatamamidaM zarIramiti nAviditaM viduSAm / ataH sambhavatyeva phalavaijAtyAccharIrasyApyavasthAvaijAtyamiti ko'tra vicAro bAlo vA yuvA vA vRddho vA samutpanno vA paryavasanno vA syAt / / - abAdhita pravAhathI (enA vegamAM koI jAtanI aDacaNa na Ave evI rItathI) kALa (samaya-vakhata ) cAlyA jAya che evI pratIti thAya che (arthAta kALa cAlyo jato hoya ema jaNAya che tathApi kALa jato nathI.) paraMtu te te jaNAe saMpAdana karela che te adRSTa kamIne vaza thayelA che te janoe anubhava karavA yogya tevAM tevAM sukhaduHkhanA sAdhanabhUta vastuo ja vAstavika rIte tatatat bhAvane pAme che ( sukha ane duHkhanA sAdhanarUpa banI utpatti ane vinAzarUpa gamanAgamana kare che). arthAt je je mANasee jevAM jevAM adRSTa kama saMpAdana karyA hoya (jevA jenAM adRSTa heya) tevAM adRSTa ' kamane anusarIne te te mANasee bhegavavAnAM sukha ane duHkhanA sAdhanarUpa vastuoja sukhaduHkharUpa banI utpatti ane vinAza vigere nA vikArone pAme che. ane sukhadu:khanA sAdhanarUpa vastuomAM zarIraja mukhya che e vAta vidvAnI kaMI ajANa nathI. mATe judI judI jAtanAM phaLo hovAthI (kRtakarmAnusAra bhegavavAnAM phaLo pRthaka pRthaka hevAthI) avasthAo paNa judI judI jAtanI (te te phaLane bhegavavAne gya judA judA prakAranI bAlaka, yuvA, vRddha vigere) hevI saMbhave che. mATe "A bAlaka thaye A yuvA thaye A vRddha thaye, A pedA thaye, A marI gaye." emAM ze vicAra karavAnA hate? kAraNa ke, e te karelAM karmonAM phaLe bhegavavAnI avasthA che. ane karmanusAra thayA ja kare che. mATe evI avarathAo svAbhAvika hovAthI teone lIdhe kudaratanA kAyadAne sArI peThe elakhanAra paMDito harSa ke zeka vigere kazo paNa vicAra karatA nathI. P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ tay. 1 mahinacaritra sarga sALame. ( 4 ). athavA bhogiprakRtipratikUlaprakRtaya eva yoginaH / yacca yauvanaM viSayavaJcitAnAmAnandavanamiva tadeva tadvidoSaNAM yoginAM sAdhyapratibandhAdhAyakatvAtkAlakUTakalpamiva vibhAti / athavA yogI puruSa bhegI manuSyanI prakRti karatAM viparIta ( ulaTI) prakRtivALA ja hoya che. jemake, je yuvAvasthA viSayI manuSyane AnaMdavana (sukhadAyaka bagIcA) sarakhI hoya che te yuvAvasthA teonA ( viSayanA) upara dveSa karanAra, yogione pitAnA sAdhyamAM (sAdhI levAnA kAryamAM) pratibaMdhaka (aDacaNa karanAra) hovAthI kAlakUTa (e nAmanuM jhera ) sarakhI jaNAya che. arthAt bhagiye kadApi zarIra rogI ke nirogI, kRza ke dhUla, janma ke maraNa, vigere vigere judI judI dazAomAM ajJAnane lIdhe zAka athavA harSa mAnatA hoya, paNa kharA tattvajJAnI giyo to evI bAbatomAM koI jAtane kazo paNa vicAra karatA nathI. kAraNa ke, je saMsAra eTale saMsArika vastuo jogiyone AnaMda ApanArI lAge che, teja vastuone gi asAra ane teomAM Asakita karavAthI ulaTuM (duHkhamaya) pariNAma lAvanArI mAne che tethI bhagiyo ane ginA vicAromAM ghaNeja aMtara jovAmAM Ave che. aho amRtaM yogetyakSaradvayaM yatprasAdAtparamayogino'rhadAdayo'mRtAH saMvRttA iti yogaM varNayanneva zrImohanamunimahAzayastatkSaNameva yathAvidhi pratyAkhyAnAdikRtyaM kRtvA caramasamAdhAvAtmAnamayunak / bahiSkRtazcAyamasAraH saMsArastadAnImeva / aho ! ! ! vega e be akSara sAkSAta amRta che. emanA prabhAvathI arihaMta vigere paramami amara thaI gayelA che. e pramANe yoganA mahimAne varNavatAM varNavatAM ja zrImohanalAlajI mahArAje tatkAla vidhipramANe pratyAkhyAna ( pacakhANa ) vigere karyo karIne potAnA AtmAne chelI samAdhimAM joDI dIdho eTale dehotsarga karavAne mATe A dehanI aMtima samAdhimAM beThA ane A asAra saMsArane te ja vakhate A dehathI sadhane mATe bahiSkAra karyo. eSa ca samAcArastadaivAkhaNDabrahmANDamaNDale viditH| yadAhaskarAstasamayaH kasyAvidito bhavet / prasRtazca zokAndhakAraH sImA. P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 432 ) mohanacarite SoDazaH srgH| uttrtiitH| aho adya dhvasto jainadharmAdhArastambha iti vadanto viditatattvA api zokasAgare nimnaaH| e samAcAra teja vakhate saMpUrNa bhUmaMDaLamAM phelAI gaye. athavA sUryanArAyaNane asta kone ajANa hoya che ? arthata sarvanA jANavAmAM Ave che. te pramANe mehanalAlajI mahArAjanA dehatyAga saMbaMdhI samAcAra sarvanA jANavAmAM AvI gaye. ane zokadarUpI niHsIma aMdhakAra badhe phelAI gaye. arere ! Aje jainadharmane staMbha phanA thaI gaye ema kahetA keTalAke tattvajJAnavALA hovA chatAM paNa zokasAgaramAM DubI gayA. kecana tu ho nAtha ! hA jainajanAgragaNya ! hA namyanamyAkhilalokamAnya ! / / bAlaM pitevAtikarAlakAle saMtyaktavAnkiM tava yuktametat // 73 // keTalAka te--hAya!!! he nAtha ! he jainajanamAM agragaNya! (prathama gaNavA gya!) he namya namya ? arthAt jemane sarva name tevAone paNa namavA gya! he lekamAnya! A karALa kALamAM, pitA bALakane tyajI de te pramANe Ape amane tyajI dIdhA e zuM Apane che? ema kahevA lAgyA. 73. kecana caho pUrNacandramukha candrAkulAvataMsa ! zocyA vayaM tvayi gate'stamidaM tu zocyam / zocyAcazocyamidamasti munIzvareza ! syAbAdakairavakulaM kalayiSyate kH|| 74 // keTalAka tohe paripUrNa caMdranA sarakhA mukhavALA ! he candrakulAvatI 1 indravajrA' vRttam / lakSaNaM tu prAgabhihitameva / 2 'basantatilakA' vRttam / lakSaNaM tu likhitameva pUrvam / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ varitam. 1 mohanacaritra sa saLo . ( rUrU ) ApanA javAthI ame zeka karavA yogya banI gayelA che. ane te munIzvareza ! vadhAremAM vadhAre zeka karavAnI vAta to e che ke "arere!!! have syAdvAdarUpI kairavanA ( pioyaNAMnA) kuLane koNa khIlavaze ?' ema kahevA lAgyA. 74. vajaindhrmdhuraadhaaro dhArAdhAraH kukarmaNAm / guruhato vidhe brUhi dharA kasmAdasuMdharA // 75 / / keTalAka to kahevA lAgyA ke, "he vidhi! jaina dharmanI dhurA (dhUsarI) ne dhAraNa karanAra, duSTa kamIne nAza karavAmAM khaga sarakhA, amArA gurune teM hari lIdhA to pachI have pathvI vasuMdharA ( ratnane dhAraNa karanArI ) kema kahevAze ? kAraNa ke, ratnarUpa amArA guru hatA te to harI lIdhA te pachI tene ratnane dhAraNa karanArI zI rIte kahevAya ? 75. * vi7- gurukalpadrumo'sevi mayA hA phlkaamtH| tattu dUre gataM dhvastaH so'smatkAmanayA saha // 76 // keTalAka to ema kahevA lAgyA ke-"are re ! meM phaLanI icchAthI gujarUpI kalpavRkSane se. tenuM phaLa maLavAnuM te eka bAju rahyuM paNa te gurUjIrUpI ka9pavRkSaja amArA mananI kAmanAnI sAthe nAza pAmya arthAt emanA nAza pAmavAthI amArA mananI IcchA paNa nAza pAmI gaI."76.. tadaiva darzanArthamAyAtA anye ca darzanAnandalAbhAya AyAtA hA dizo dizaH / sa tu dUre gato duHkhamavAcyamanubhUyate // 77 // teja vakhate darzana karavAne mATe AvelA bIjA paNa kahevA lAgyA ke"arere ! darzananA AnaMdano lAbha meLavavA mATe ApaNe dazeya dizAomAMthI AvyA, paraMtu te AnaMda to ghaNo dUra jato rahyo ane kahI paNa na zakAya tevAM duHkhane anubhavIe chIe. 77. P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 434 ) mohanacaritai SoDazaH srgH| staraparamabhaktAH pare tukAmaM santu sahasrazo jinajane jainAH padanyAsakA AcAryA gaNino vizAradajuSaH kAle karAle kalau / puNyasyAsya gurorgurorgunngnnairvaatev lokottarA hyAsItsA ka bhaviSyati prabhuraho hAsmAnkathaM tyaktavAn78 mahArAjazrInA keTalAka ananya bhakato to ema kahelA lAgyA ke, "jemAM panyAsanI padavIvALA, AcAryo, gaNIo ane vizArado A karALa kaLIkALamAM bhale hajAro hoya, paraMtu bRhaspatinA paNa gusasarakhA, pavitra, A amArA guru zrI mohanalAlajI mahArAjanA guNonI te vAta alaikika hatI. te kayAM thavAnI che ? he prabho arere ! Ape amane kema sahayA" 78. . ityAdi bahuvidhaM vilapyAnirvacanIyAM dazAmanvabhavan / e pramANe ghaNo vilApa karI varNavI paNa na zakAya tevI dazAne teo anubhavavA lAgyA. athAtikhinnamanA api shriihrssmuniH| iti mohaparAyaNAnmuhurhatadhairyAnatikhidyato bhRzam / zrutadharmarasAyanAnapi dhRtadhairyo muninAyako'vadat // 79 // bAda zrIharSamunIjI ghaNA udAsa thayelA manavALA hatA to paNa-mehane vaza thayelA, dharyathI rahita thaelA ane dharmanuM rasAyana (tattva) zravaNa kareluM hovA chatAM paNa zeka karatA ane atyaMta kheda pAmatA teone gheya dhAraNa karI muninAyaka zrIharSamunIjI epramANe kahevA lAgyA (upadeza 12vA sAyA.)-78.. .. 'zAIlavikrIditaM' vRttamidam / lakSaNaM tu "sUryAzvairmasajastatAH saguravaH zArdUlavikrIDitam" ita 2 'vaitaaliiy'-cchndsaaymupdeshH| tacakSaNaM tu "SaDiSame'STau same kalAstAzca same syunoM nirantara na samAtra parAbhitA kalA vaitAlIye'nte ralau guruH" iti / F.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ varitama.] mehanacaritra sage soLame. | ( ka ) bhavatAmatikhedakAraNaM vidhinAnandavirodhinA kRtam / avalokya dizo'pi manmahe malinA kAsti kathA sacetasAm AnaMdamAM vinna lAvanAra ve tamane ghaNe kheda thavAnuM kAraNa utpanna kareluM joIne dizAo paNa jhAMkhI thaI gaIo che ema huM dhAruM chuM te cittavALAo te (sacetana prANIo) jhAMkhA thaI jAya emAM zuM kahevuM arthAt dizAone zeka thAya che, te sacetanane thAya emAM zI navAI 80. paramasti dazeDazI zRNu sakalAnAmiha vizvajanminAm / viditA nahi cakriNAM kathApyathavAItparameSThinAM kimu 81 paraMtu, sAMbhaLe, ke AkhA vizvamAM janmelA sarva prANIonI evI ja sthiti che. ane cakravartinI tathA ahaMta parameSTInI kathA tamArI ajANI che ke zuM? arthata evA evAonI evI sthitI thAya che to bIjAonI thAya temAM zuM Azcarya ! ! ! eTale cakravartI athavA khuda ahaMta parameSTI paNa dehane bega pUro thatAM dehatyAga kare che to pachI bIjA cha dehatyAga kare temAM zI navAI ? ane tene mATe zo zeka ? kAraNa ke, saMsArano svabhAvaja evo che ke jeno janma tenuM maraNa ane jayAM saMga tyAM viga paNa jarUra hoya che ja. 81. tadadhairyamidaM vimucyatAM viphalA naiva mahAtmanAM kRtiH / kimu padmavilApanaiH zatairudayaM yAti nizAsu bhAskaraH 82 mATe A adhirApaNuM mUkI daI vALA thAo. ane mahAtmAnI kriyAo niSphaLa hotI nathI. (arthata mahAtmA je je kriyA kare te koI paNa kAraNavALI hAya che. mATe ApaNA mahArAjajIe paNa kAladharmAnusAra je dehotsarga karyo te paNa sakAraNaja hai joIe. tethI ApaNe zoka karavAnI jarUra ja nathI. athavA mahAtmAnI kriyA niSphaLa hotI nathI eTale tame badhA mahAtmAo cho mATe niSphaLa rUdana karavuM ThIka nathI.) kema ke, kamaLa hajAro prakAranA vilApa kare te paNa rAtrImAM sUrya udaya pAme che ke zuM? nathI ja pAmato. 82. ityAdi bahuvidhamupadizya tathA tAnakarodyathottarakriyAyAmava P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 436 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [ uttarartanta te zrAvakA viitshokmaayaashcaabhvnsaadhvH| acalaMzca zavena samaM paJcasahasrato'pyadhikA janA iti kiMvadantyadyApi varvati / e vigere bahu prakAre upadeza karIne teone evA karyA ke jethI zrAvaka zrI mehanalAlajI mahArAjanI uttarakriyAmAM joDAyA. ane sAdhuo zokarahita hoya tevA thayA. ane mahArAjazrInA zabanI sAthe pAMca hajArathI paNa vadhAre leke hatA evI vAta hajusudhI paNa cAle che. atha / upsthitvaadyogytvaanmohnaadhvprvrtinH| - zrImaddharSamunInagresarIkRtya ca te punaH // 83 // zrIsUryapuravAstavyAH zrAvakAH stvshaalinH| kartumArabdhavanto drAgvakSyamANAH zubhAH kriyAH // 84 // tyAra bAda-sUratanA savaguNI moTA moTA zrAvakoe upasthita hevAthI ane gya hovAthI mohanalAlajI mahArAjanA mArgamAM pravartatA zrIharSamunIjIne agresara karIne AgaLa kahevAmAM Avaze te zubha krIyAone jaladI prAlImA. 83-84. . ___ tathAhi-bhAicandrAtmajarUpacandreNodyApanA kRtA, yatra vi. zatisahasramitadravyavyayo'bhUt / manaHsukhatanujanmanA nagI nadAsena pratiSThA kRtA, yatra catvAriMzatsahasravyayo'bhUt / amIcandrasya khuzAlAtmajasyodyApanAyAM saptasahasramitadraviNavyayo'bhUt / khuzAlacandrAtmajena rAyacandreNa SaSTisahasravyayena mandira rAdi kRtam / zrImohanamunIzvaracitAbhUmau smaraNArthaM stUpaM laghuH gRhamiva kAritaM saMghana / zrImahArAjamaraNatithau mAsAnta ASTA hikotsavaH kRto bahuvyayena nagInadAsa-kalyANacandrAbhyAm / 1 anASTAkSaravRttAnAM nAmAni lakSaNAni ca granthagauravabhiyA na likhitAni / teSAmanubhi vaktrA53 ca yathAsaMbhavaM vyavasthA kAryA / P.P. Ac: Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ vati. 1 mehanacaritra sarga seLa. ( rU7) "zrIjainazvetAmbaramohanalAlajJAnabhANDAgAra"-Adi kRtaM karpUracandratanayena ngiindaasen| .. bhAIcaMda zeThanA putra rUpacaMda zeThe ughApanA karI temAM vIsa hajAra rUpaiyAne kharca thaye tathA maMchubhAInA putra nagInadAse pratiSThA karI temAM cALIsa hajAra rUpiAno kharca thaye. khuzAlacaMdanA putra amIcaMde ughApanA karAvI temAM sAta hajAra rUpiAno kharca the. khuzAlacaMdanA putra rAyacaMde sATha hajAra rUpiA khIne maMdira vigere karAvyuM. zrIhanalAlajI mahArAjanA smaraNane mATe eozrIne aMtima saMskAra jayAM AgaLa karyo hate te rathAne nAnuM sarakhuM derUM (DerI ) saMghe karAvyuM. eka mAsa pachI zrImahArAjajInI maraNatithI AvI te divase nagInadAsa ane kalyANacade aThAIne utsava karI ghaNe kharca karyo. tathA kapUracaMdanA putra nagInadAse "jaina zvetAMbara mehanalAlajI jJAnabhaMDAra" vigere sthApana karyuM kiM bahu brUmo mohanalAlamahodayasamakSamiva harSamunisamaye'pi zubhakamAraNyabhavanbhavanti ca / - ame vadhAre zuM kahiye ? zrImehanalAlajI mahArAja mahodayanA samakSamAM je pramANe satkama thatAM hatAM te pramANe zrIharSamunIjInA samayamAM paNa thatAM hatAM ane thAya che. cataH | mhdaaraadhnaavaaptmhtpdmupaashritaaH| mahAtmAno bhavantyeva svapUrveSAM guNaiH samAH // 85 // kema ke-(kavi kahe che ke, moTA puruSonI sevA karavAthI prApta thayelA meTA pada ( rathAna) upara besanArA mahAtmAo paNa pitAnA pUrvapuruSonA samAna guNavALA bane che. 85. sathavA ziSyA yadi gurutulyAH syurguravaH kAraNaM tatra / loke kAryaguNA api dRSTAH kAraNaguNaistulyAH // 86 // 1 atra padyadvaye 'upagIti:' / lakSaNamasyAH prAgabhihitameva / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [ uttrathavA-ziSya je kadApine gurunA sarakhA ( sArA ) banatA hoya to temAM guruoja kAraNa che. (arthAt ziSya sArA banavAnuM kAraNa guruja che. zreSTha gurunI pAse rahevAthI temanA saMskAra pAmelA ziSyo paNa temanA jevA bane che ) lekamAM paNa kAraNamAM jevA guNa hoya tevA guNa kAryamAM jovAmAM Ave che. jema ke, ghaDe e mRttikAnuM kArya che temAM tenA kAraNarUpa mRttikAnA guNa jovAmAM Ave che tevI ja rIte gurunA guNa ziSyamAM Ave che. 86. api ca / sarvo'nusarati satvo nijavaMzaparamparAM niyatam / * jAtu na siMhIjAtaH zazakakulAcAramAdatte // 87 // . vaLI-jema sIMhaNano putra zazalAnA kulAcArane koi divase aMgIkAra karate nathI arthAta pitAnAja kulAcArane anusare che, tevI ja rIte sarva prANIo potAnI vaMzaparaMparAne (ane ziSya guruparaMparAne) jarUra anusare che. arthAt tevIja rIte zrImehanalAlajI mahArAjanA ziSya zrIharSamunIjI mahArAja paNa temanI kRpAthI temanA sarakhA guNovALA thayA. 87. svayaM svasya sattAmasattAmaNutvaM .. mahattvaM tathA vyApakatvaM kSaNitvam / vinAzAvinAzitvamekatvamAhosvidityAdyanekaM prapaJcaM prakalpya // 88 // mudA krIDate cetanaM sarvasAro mahAtmAyamAtmA dharAdhAgni yAvat / sadA mohanAnAM yazastAvadAstAM sunandantu ziSyAstapastatsamA om // 89 // 1 bhujaMgaprayAta' vRttam / lakSaNaM tu " bhujaMgaprayAtaM bhavedyaizcaturbhiH" iti / Jun Gun Aaradhak Trust P.P.AC. Gunratnasuri M.S.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharam] mahinacaritra sarga soLamo. ( ) iti zrIuttaramohanacarite SoDazaH sargaH // 16 // iti zrImaddhArANasyupAntabaliyAprAntAntaH pAti maniyara' pArzvavarti panicA'grAmavAstavyena zrutismRtipathapa. thikena ramApatimizreNa viracitamuttaramohana varita samApta mahatmA (samartha ), sarvamAM sArarUpa, ane cetana svarUpa, A AtmA piteja pitAnI sattA, asattA, aNu, mahattva, vyApakatva, kSaNikatva, vinAzAvinAzitva, ane ekatva vigere aneka prakAranI kalpanAo karIne pRthvI upara jyAM sudhI harSathI krIDA kare che tyAM sudhI zrI mehanalAlajI mahArAjano yaza sthira thAo. ane tapazcaryAthI temanA sarakhA thayelA panyAsa zrIyamunijI, zrI kAntimunijI panyAsa zrIharSamunIjI vigere temanA ziSya paNa sArI rIte AnaMda pAme. 3o. ahI OMkAra maMgalavAcaka ane samAptisUcaka che. uparanA zlokamAM kahevAnI hakIkata evI che ke AtmAnA saMbaMdhamAM judA judA matavALAo pote pitAnA judA judA siddhAMta pratipAdana kare che paraMtu te siddhAMta pratipAdana karanAra paNa AtmA ja che ( kAraNa ke, AtmA vagara ekalA zarIrathI kaMI thatuM nathI.) mATe kahyuM ke AtmA pote ja potAnA saMbaMdhamAM judI judI kalpanAo kare che. temAM keTalAka AtmAnI sattA arthAta AtmA che ema mAne che. ane keTalAka asattA mAne che. jema ke dehathI jude bIje keI AtmA nathI. teonA siddhAMtamAM evuM che ke pRthvI, jala, teja ane vAyu e cAra to bhegAM maLavAthI ja kudaratI rIte koI vilakSaNa cita . zakti utpanna thAya che. mATe e cAra tattvonA samUharUpa dehathI jude AtmA nathI. keTalAka AtmAnuM aNutva ( aNupaNuM ) ane keTalAka mahatva ( moTA paNuM ) mAne che. keTalAka AtmAne vyApaka mAne che. keTalAka AtmAne kSiNika mAne che. keTalAke AtmAnuM vinAzAvinAzitva eTale AtmA avinAzI che ane vinAzI paNa che ema mAne che. keTalAko ekatva (ekapaNuMja) mAne che. vigere aneka prakAre pote pitAnI kalpanA karato AtmA jyAM sudhI pRthvI upara harSathI krIDA kare che arthAt avinAzI atmAnI jyAM sudhI pRthvI upara sattA (hevA paNuM ) che tyAM sudhI mahArAjazrIne zobhAyamAna yaza risthara thAo. e pramANe kahevAmAM graMthakArane e a P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ (440 ) mohanacarite SoDazaH srgH| [uttrbhiprAya che ke, graMthakAra pote AtmAne nitya mAne che mATe traNeya kAlamAM jema AtmA abAdhita che tevI rIte mahArAjazrInI Ujavela kIrti traNeya kALamAM abAdhita rIte sthira thAo. 88-89. - ( sobhA sAno mA5 samAsa. ) itizrImatsmArtaraikvaviprakulotpannena gurjaradezAntargatacArutara (carotara) prAntAntaH pAtirAmarasApura(alArasA vAstavyena saMprati mohamayyAM hIrAbAgadezIdavAkhAneti saMsthAyA prANAcAryatayAsthitena maganalAlAtmaja puru SottamazAstriNA viracitaM navamasargA____ dArabhya Sor3azasargaparyantaM zrImo hanacaritasya gurjarabhASA ntaraM samAptam / zArdUlavikriDitam / jAto yo vimale prabhAkarakule khyAtAvasathyAspade tena zrIraghuvaMzazarmaviduSA zrautaM pathaM pussytaa| TippaNyAdipariSkRtiM vidadhatA mUle'nukUle sthale grantho'yaM nRgirAnuvAdasahitaH pAThAditaH shodhitH||1|| P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthakAranuM rahasya. (44) atha grnthkaarrhsym| yethendrajAle paTutAmupeyuSo naTasya kAryaM vitathaM vibhAti no| tathApi satyatvapathaM sukovidaina nIyate sArvajananimetakat // 1 // prepaJcametatsakalaM tathAvidhaM yaccAtra nityatvamatiH sudustraa| nirUpiturmadhyagatAdalAbhata zcAdyasya cAntyasya naTasya krmnnH||2|| jema iMdrajALamAM kuzalatA (heziyArI) meLavanAra naTanuM koI kArya mithyA jaNAtuM nathI (arthAt hAthacAlAkIthI tathA maMtranA prayogothI te je je padAthoM banAve che te te padArtho sAcA hoya tevA jaNAya che.) te paNa uttama buddhivAlA catura puruSo tene vAstavika rIte sAcuM mAnatA nathI e vAta supra- . siddha che; tema A sarva saMsAra paNa teja che. eTale IMdrajALane prayoga jema dekhavAmAtraja sAce che paraMtu pariNAmamAM miththArUpa che tevI ja rIte A saMcAra paNa dekhavAmAtraja satya che, vAstavika rIte mithyA che. tema chatAM A saMsAramAM na haThAvI zakAya tevI niyatva pratIti ( saMsAra sAco che evI dRDhabuddhi) thAya che te to saMsAranuM nirUpaNa karanAra (jenAra ) madhyamAM (saMsAramAM) hovAthI tathA iMdrajALano khela banAvanAra naTanA kAryone AdibhAga ne aMtima bhAga na jANavAthI thAya che. arthAta iMdrijALano khela karanAra je kArya kare che te kArya karavA pahelAM ane tenI samApti pachInI sthiti ApaNe (prayoga jonAra ) jANIe chIe ke ThIMkarUM laI tene eNe rUpe karyo ane chevaTa pAcho tene ThIka thaele joIe chIe e pramANe tenI Aristhiti ane aMtanI rithati jANa vAthI ApaNe e rUpiAne khoTA mAnIe chIe, tevI ja rIte saMsAranI Adayasthiti ane aMtyasthiti nahI javAthI saMsArane sAce mAnIe chIe, paraMtu vAstavika rIte to IMdrajALanI thelI vastunI peThe mithyA che. 1 'vaMzasthaM' vRttam / lakSaNaM tu prAgabhihitameva / 2 'upajAti'riyaM vaMzasthendravaMzAbhyAma / P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ (442) granthakArarahasyam / saMsAra iMdrijALanI mAphaka khUTe che tema chatAM zAthI sAco jaNAya che tene mATe bIjo paNa hetu ( kAraNa) batAve che ke, saMsAranuM nirUpaNa karanAra ( nicayathI pratipAdana karanAra athavA darzana karanAra ) saMsAranI madhyamAM che tethI pite kheTe hovA chatAM saMsArane te khoTe samajI zakato nathI. jema ke, iMdrajALavALAe eka ThIMkarUM laI tenI cakalI banAvI hoya tene taTastha rIte jonArAo sArI rIte samaje che ke e sAcI cakalI nathI, kAraNa ke, teonA jANavAmAM che ke e cakalInA AdibhAgamAM ane aMtabhAgamAM ThIMkaraMja avazeSa rahe che ane hAlamAM (madhyabhAgamAM) cakalI rUpe jaNAya che te paNa ThIMkaraMja che paraMtu, e cakalI kaMI ema nathI samajatI ke huM kama chuM paraMtu te te pitAne sAcI cakalIja samaje che, kAraNa ke, te IMdrajALanA praganI Adayasthiti tathA aMtyarithatine jANatI nathI, paraMtu pote praganI madhyasthitine ja jANe che. te pramANe saMsAramAM rahelAo paNa saMsArarUpI IMdrajALanA mahAnaTanA saMsArarUpI kAryanI Adisthati ane aMtimarithati nahIM jANavAthI ane pote cakalInI peThe madhyAvasthAmAM hovAthI saMsArane sAce mAne che. paraMtu naTanA kAryane jenAra taTastha puruSonI peThe saMsArarUpI kAryane taTaratharUpe jonArAo mithyA samaje ' ' che mATe kahyuM che ke saMsAra iMdrajALanA khela sarakhe mithyA che. 1-2 - P.P. Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak trust
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ (443) assttdlkmlbndhH| mo ha grA ha da ha dro va ha sne ha na ha grh| mo da grA me drava dro Se va sa sne ha na yaM prasa // 1 // samo va moharUpo yo grAhaH tasya drahaH hRdaH sthAnamiti yAvat / tena saha drohasya vahaH / tatsaMbuddhau / snehanahagraha rAgabandhocchedaka iti yAvat / iyamapi saMbuddhireva / atra mohanapadamadhyAhAryam / asmAkamapi snehanayaM rAgodrekaM grasa pariharetyarthaH / dravadroSe sarvaddhandarahite modagrAme muktipure vasa / svayaM moharAgarahitatvAjanmaparaMparayA muktibhAgbhava / anyAnapi rAgAdido parAhityena tatpadayogyAnkurviti paramArthaH / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ (444) murjbndhH| mo ha nA ga vi nA ra myaM mo ha nA khya ma nA ra ta m / taM ra nAma va nA ya tvaM sma ra nA ga vi nA ya ka m // 2 // moha saMghaE ta he mohanAga tvaM ranAM nijasaMcArANAmavanAya svasatvasaMrakSaNAya nAgAnAM lakSaNayA nAgazabdo durjanasAmAnyaparastena svasajAtIyadurjanAnAM vinAyakamiva zAsakam (lakSaNA pUrvat) mohanAkhya ( muni ) manArataM ramyaM vinA ramaNIyatAzUnyaM smara zarIrasaundaryeNAbhidheyatulyatvena ca nijasahakAriNamiva matvA na tatra tadIyeSu vA ramyatAbuddhiM kurviti bhAvaH / smaranAgasya mohanasya ca sambodhanatve'rthAntaramapi sambhavatIti svayamanusaMdheyam P.P.AC.Gunratnasuri M.S. - Jun Gun Aaradhak Trust
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ - (445) atha saMprati vidyamAnAnAM saMveginA zrImohanalAlamahAzayavineyatadineyAdInAM nAmAni / panyAsa-zrIyazomunimahArAjaziSyaH / guNaRddhizakti* saubhAgyagajamunayo yazomuniziSyAH / gabhIramuniH saubhAgyamuneH ziSyaH / nItimunirRddhimuneH kSAntimunirbhaktimuneH ziSyaH / zrIkAntirmunimaharAjaziSya etasya ca nymuniH| panyAsazrIharSamunimahArAjavineyaH / jaya, padma, raGga, mANikya, caturamunayo hrssmunivineyaaH| padmamuneH zubhamunirhetumunizca vineyau / pratApamunirjayamuneH ziSyaH / ___ zrIrAjamunimahArAjaziSyaH / chagana, ratna, labdhimunayo rAjamuneH shissyaaH| kAladharma gatasya mahArAjaziSyasyodyotamuneH ziSyaH kalyANamunistacchiSyau bhaktimuni-ramunizca / bhaktimuneH ziSyo drshnmuniH| ___ zrIdevamunimahArAjaziSyastacchiSyAzca lakSmI, bhAva, krpuurmunyH| zrIhemamunimahArAjaziSyaH / kesaramunistacchiSyo buddhimunistacchiSyazca / zrIgumAnamunimahArAjAzaSyaH / kSamAmunistacchiSyaH / kSamAmunezca vineyo vinymuniH| zrIkamalamunirmahArAjaziSyazcamanamunistacchiSyaH / .9rAnamuniH / P.P.AC. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ (44) zrI mohanalAlajI mahArAjanA ziSya ane ziSyanA ziSya hAlamAM ja vidyamAna che te saMvegI sAdhuonAM nAma zrI mehanalAlajI mahArAjanA ziSya panyAsa zrIjamunIjI. te ja samunIjInA ziSya guNamunIjI, RdvimunIjI, bhaktimunIjI, saubhAgyamunIjI ane gajamunIjI. saubhAgyamunIjInA ziSya gaMbhIra munIjI. dvimunIjInA ziSya nIti : munIjI. bhakti munIjInA ziSya zAMtimunIjI. zrImahArAjazrInA ziSya kAMtimunIjI, temanA nayamunAjI. mahArAjajInA ziSya panyAsa zrIharSamunI che. temanA ziSya munIjI, patramunIjI, raMgamunIjI, mANijya munIjI ane caturamunI jI. pAmunIjInA zubhamunIjI ane hetumunIjI e be ziSya. yamunIjInA ziSya pratApamunIjI. mahArAjazrInA ziSya zrIrAjamunIjI. temanA ziSya chagana munIjI, ratnamunIjI ane labdhimunAjI... * mahArAjazrInA devagata thayelA ziSya zrIudayatamunIjInA ziSya kalyANamunI che. temanA be ziSya bhaktimunIjI ane hIrAmunIjI. bhaktimunIjInA ziSya darzanamunIjI. mahArAjazrInA ziSya zrIdevamunIjI. temanA ziSyo lamI munIjI, bhAvamunIjI ane karamunIjI. mahArAjazrInA ziSya zrI hemamunIjI, temanA ziSya kesaramunIjI ane temanA ziSya buddhimunIjI. mahArAjazrInA ziSya zrIgumAnamunIjI. temanA ziSya kSamAmunIjI ane kSamAmunIjInA ziSya vinayamunIjI. mahArAjazrAnA ziSya zrIkamalamunIjI ane temanA ziSya zrI camanamunIjI. (eTalA saMvegI sAdhuo hAla mohanalAlajInA samudAyamAM che.) P.P.Ac. Gunratnasuri M.S. Jun Gun Aaradhak Trust